summaryrefslogtreecommitdiff
diff options
context:
space:
mode:
-rw-r--r--43213-0.txt (renamed from 43213-8.txt)835
-rw-r--r--43213-8.zipbin57368 -> 0 bytes
-rw-r--r--43213-h.zipbin232569 -> 0 bytes
-rw-r--r--43213-h/43213-h.htm424
4 files changed, 223 insertions, 1036 deletions
diff --git a/43213-8.txt b/43213-0.txt
index bb5ddfd..006f9ed 100644
--- a/43213-8.txt
+++ b/43213-0.txt
@@ -1,37 +1,4 @@
-The Project Gutenberg EBook of Anno 2070, by Dr. Dioscorides
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org/license
-
-
-Title: Anno 2070
- Een blik in de toekomst
-
-Author: Dr. Dioscorides
-
-Release Date: July 14, 2013 [EBook #43213]
-
-Language: Dutch
-
-Character set encoding: ISO-8859-1
-
-*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK ANNO 2070 ***
-
-
-
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg (This book was produced from scanned images of
-public domain material from the Google Print project.)
-
-
-
-
-
-
+*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 43213 ***
ANNO 2070.
Een blik in de toekomst,
@@ -72,8 +39,8 @@ het voorbeeld gegeven, door het Anno 2066 te betitelen. Men moet
wel met zijnen tijd medegaan, en wij leven snel in onzen tijd. In
de verloopen vijf jaren heeft reeds veel eene andere gedaante
verkregen. Van de in 1865 gedane voorspellingen werd reeds eene, die
-betreffende Venetië, in het volgende jaar vervuld, en eene andere,
-die aangaande spoorwegen uit Zwitserland naar Italië, onder de Alpen
+betreffende Venetië, in het volgende jaar vervuld, en eene andere,
+die aangaande spoorwegen uit Zwitserland naar Italië, onder de Alpen
door, is op het punt van verwezenlijkt te worden. Reeds heeft zich
in Berlijn eene maatschappij voor distributie van verwarmde lucht
gevormd, en een beroemd Fransch ingenieur heeft het denkbeeld opgevat
@@ -136,24 +103,24 @@ welke, in die eeuwen van duisternis, door verlichting boven hunne
omgeving uitblonken. Hij werd van tooverij beschuldigd en in de
gevangenis geworpen, waarin hij tien jaren lang versmachtte en volgens
sommigen stierf. Eenige der uitdrukkingen in zijne voor ons bewaarde
-geschriften, waarin hij, vóór zes eeuwen, als met eenen zienersblik
+geschriften, waarin hij, vóór zes eeuwen, als met eenen zienersblik
voorspelde, wat eerst in onzen tijd eene werkelijkheid is geworden,
traden voor mijne herinnering, als:
-»Er kunnen kijkers gemaakt worden, die de verst afgelegen voorwerpen
+»Er kunnen kijkers gemaakt worden, die de verst afgelegen voorwerpen
nabij doen schijnen, zoodat wij de kleinste letters op eenen
ongeloofelijken afstand zullen kunnen lezen en allerlei kleine
voorwerpen zien en de sterren doen verschijnen waar wij willen."
-»Er kunnen werktuigen tot scheepvaart worden gemaakt zonder
-schepelingen, zoodat de grootste zeeschepen door één man bestuurd
+»Er kunnen werktuigen tot scheepvaart worden gemaakt zonder
+schepelingen, zoodat de grootste zeeschepen door één man bestuurd
worden en zich met eene grootere snelheid voortbewegen dan indien
zij vol schepelingen waren."
-»Er kunnen wagens gemaakt worden, die zonder dieren zich met eene
+»Er kunnen wagens gemaakt worden, die zonder dieren zich met eene
aanmerkelijke kracht voortbewegen."
-»Nog oneindig vele dergelijke werktuigen kunnen vervaardigd worden,
+»Nog oneindig vele dergelijke werktuigen kunnen vervaardigd worden,
als bruggen zonder zuilen of eenigen anderen steun." [1]
Al nadenkende over deze opmerkelijke uitdrukkingen, verzonk ik in eene
@@ -179,42 +146,42 @@ waaraan het opschrift verscheen:
Mijne oogen niet vertrouwende, naderde ik den toren, met eenen blik,
waarin voorzeker bevreemding en nieuwsgierigheid waren uitgedrukt,
want een achtbaar heer, die vergezeld was van eene dame, trad op mij
-toe, zeggende: »ik zie dat gij een vreemdeling zijt in Londinia; kan
+toe, zeggende: »ik zie dat gij een vreemdeling zijt in Londinia; kan
ik u ook met eenige inlichting van dienst wezen?" Deze welwillende
woorden deden mij stilstaan en den man aanzien die voor mij stond,
wiens schrander en eerwaardig voorkomen dadelijk eenen diepen indruk
op mij maakten. Oogenblikkelijk herkende ik hem. Het was de man, met
-wien ik mij zoo even nog in mijne gedachten had bezig gehouden. »Gij
-zijt Roger Baco?" zeide ik. »»Die ben ik,"" was zijn antwoord, »»vergun
+wien ik mij zoo even nog in mijne gedachten had bezig gehouden. »Gij
+zijt Roger Baco?" zeide ik. »»Die ben ik,"" was zijn antwoord, »»vergun
mij u tevens in deze dame mijne vriendin Phantasia voor te stellen.""
Ik verkeerde in eenen dier toestanden, waarop het Horatiaansche nil
mirari ten volle toepasselijk is. Niets van hetgeen ik zag verwonderde
mij. Zoo ook niet dat de voor meer dan vijf eeuwen gestorven Baco nu
levend voor mij stond. Ik nam derhalve zijn aanbod eenvoudig aan en
-vroeg hem aanstonds: »wat beteekent dit opschrift?"
+vroeg hem aanstonds: »wat beteekent dit opschrift?"
-»»Dat op gindschen toren, boven de wijzerplaat? Wel niets anders dan
+»»Dat op gindschen toren, boven de wijzerplaat? Wel niets anders dan
dat het heden de eerste dag van het jaar 2070 is.""
-»Maar hoe laat is het? Op dat wijzerbord zie ik zoo velerlei wijzers
+»Maar hoe laat is het? Op dat wijzerbord zie ik zoo velerlei wijzers
en cijfers, dat ik er geheel door verward word."
-»»Welken tijd bedoelt gij?" was zijne wedervraag. »Waren, middelbaren
+»»Welken tijd bedoelt gij?" was zijne wedervraag. »Waren, middelbaren
of Aleutischen tijd? Elk dier tijden heeft zijn eigen stel van cijfers
en wijzers.""
-»Wat ware en middelbare tijd zijn, weet ik, maar Aleutische tijd,
+»Wat ware en middelbare tijd zijn, weet ik, maar Aleutische tijd,
wat moet deze beteekenen?"
-»»Sedert de geheele aarde--zoo luidde het antwoord,--door
+»»Sedert de geheele aarde--zoo luidde het antwoord,--door
telegraaflijnen omsponnen is, en berichten daardoor rondgezonden,
hetzij in oostelijke of in westelijke richting, in een enkel oogenblik
de geheele aarde omloopen, is men, ten einde verwarring, vooral in
handelszaken, te voorkomen, waar het dikwijls op juiste tijdsbepaling
aankomt, wel genoodzaakt geweest eenen algemeen voor de geheele
aarde geldigen tijd aan te nemen. Met onderling goedvinden hebben de
-verschillende natiën daartoe het grootste der Aleutische eilanden
+verschillende natiën daartoe het grootste der Aleutische eilanden
als neutraal punt gekozen. Wanneer aan de oostkust van dat eiland
de zon opgaat, begint de werelddag. De keuze van dit eiland is geene
willekeurige geweest, want ten oosten en ten westen van den meridiaan
@@ -228,13 +195,13 @@ vroeger daar aangelegde volkplantingen, met elkander voortdurend
een dag in de tijdrekening verschilden. Met het aannemen van den
Aleutischen meridiaan is ook aan die verwarring een einde gemaakt.""
-Toen hij deze opheldering gegeven had, vervolgde hij: »»ga met ons,
+Toen hij deze opheldering gegeven had, vervolgde hij: »»ga met ons,
wij zullen gelegenheid hebben u nog wel andere merkwaardigheden van
Londinia te toonen.""
-»Londinia? Is dat hetzelfde als London?"
+»Londinia? Is dat hetzelfde als London?"
-»»Niet geheel. Het London van vroegeren tijd maakt slechts een klein
+»»Niet geheel. Het London van vroegeren tijd maakt slechts een klein
gedeelte van het tegenwoordige Londinia uit, dat een aanmerkelijk
deel van zuid-oostelijk Engeland beslaat en thans omstreeks twaalf
millioenen inwoners telt.""
@@ -242,7 +209,7 @@ millioenen inwoners telt.""
Terwijl wij onzen weg vervolgden, maakte ik de banale opmerking,
dat het heden voor den tijd des jaars buitengewoon zoel weder was.
-»»Gij bedriegt u,--zeide Baco,--het is integendeel buitengewoon koud,
+»»Gij bedriegt u,--zeide Baco,--het is integendeel buitengewoon koud,
maar gij vergeet, dat wij binnen de stad zijn. Voel de warmte slechts
van den luchtstroom, die opstijgt uit de als een zeef doorboorde plaat
voor uwen voet, en gij zult u overtuigen, dat de Maatschappij tot
@@ -256,56 +223,56 @@ met glazen platen van aanmerkelijke lengte en breedte, welke door dunne
spijlen verbonden waren, terwijl er openingen op zekere afstanden in
waren aangebracht, waardoor de ventilatie onderhouden werd.
-»Wij zijn derhalve in eene zoogenaamde passage vitrée?"
+»Wij zijn derhalve in eene zoogenaamde passage vitrée?"
-»»Ja, indien gij namelijk het grootste gedeelte der stad met dien
+»»Ja, indien gij namelijk het grootste gedeelte der stad met dien
naam wilt bestempelen. Wat in de negentiende eeuw slechts op eenige
weinige punten der groote hoofdsteden bestond, is in de eenentwintigste
algemeen ingevoerd, sedert de kunst gevonden is het goedkoope verre
sans fin te maken.""
-»Voorzeker eene aangename verbetering van het stadsleven, zoolang
+»Voorzeker eene aangename verbetering van het stadsleven, zoolang
het winter is, maar des zomers moet het onder dit glasdak broeijend
heet zijn!"
-»»Geenszins! Dezelfde maatschappij, die des winters verwarmde lucht
+»»Geenszins! Dezelfde maatschappij, die des winters verwarmde lucht
levert, zorgt des zomers voor eenen koelen luchtstroom. Niets is
eenvoudiger. Gij weet toch, dat reeds sedert een paar eeuwen in
den heetsten zomertijd ijs gefabriceerd wordt. Men laat des zomers
-de lucht daarover strijken, vóórdat deze door de zeefplaten heen de
+de lucht daarover strijken, vóórdat deze door de zeefplaten heen de
straat bereikt, en wanneer de warmte-opzichters behoorlijk hun plicht
doen, is de temperatuur gedurende het geheele jaar nagenoeg gelijk.""
-»Waarschijnlijk zullen dan ook de huizen wel op eene dergelijke wijze
+»Waarschijnlijk zullen dan ook de huizen wel op eene dergelijke wijze
verwarmd worden, zoodat men geen kachels of haarden meer behoeft
te branden."
Over deze half vragend uitgesproken woorden, die blijk gaven van mijne
overgroote ouderwetsheid, konden mijne geleiders niet nalaten even
te glimlachen. Baco maakte echter eene toestemmende buiging, terwijl
-hij zeide: »»Even als men een koudwaterbad naar believen verwarmt door
+hij zeide: »»Even als men een koudwaterbad naar believen verwarmt door
opening van de kraan, waaruit het warme water stroomt, evenzoo kan men
ook de lucht in zijne vertrekken verwarmen door eene kraan te openen,
waardoor warme lucht binnentreedt, hetgeen nog bovendien het voordeel
van luchtverversching op de aangenaamste wijze, zonder tocht, geeft.""
-»»Ik begrijp waarlijk niet,--zoo mengde Phantasia zich in ons
+»»Ik begrijp waarlijk niet,--zoo mengde Phantasia zich in ons
gesprek,--hoe men het in die nog half barbaarsche tijden heeft kunnen
uithouden, wanneer het kachelstoken, zooals ik wel gehoord heb, rook,
asch en stof in de vertrekken bracht.""
-»»En bovendien schoorsteenbranden daardoor ontstonden,--vulde
+»»En bovendien schoorsteenbranden daardoor ontstonden,--vulde
Baco aan, die thans onmogelijk zijn geworden, zoodat dan ook de
assurantie-maatschapppijen niet meer dan een vierde van de vroegere
premie laten betalen.""
-»Nog eene vraag, vóór wij van dit onderwerp afstappen. Welk metaal is
+»Nog eene vraag, vóór wij van dit onderwerp afstappen. Welk metaal is
het, waaruit de sierlijk bewerkte, dunne spijlen bestaan, waardoor
dat glazen dak in verband gehouden en gedragen wordt? Het schijnt
mij toe geen ijzer te zijn, hetgeen men eertijds voor dergelijke
oogmerken aanwendde."
-»»Neen,--zoo luidde het antwoord,--ijzer zoude daarvoor wegens zijne
+»»Neen,--zoo luidde het antwoord,--ijzer zoude daarvoor wegens zijne
zwaarte minder goed voldoen dan het aluminium, dat in soortelijk
gewicht met het glas dat het draagt gelijk staat en bovendien veel
beter tegen den invloed der lucht bestand is. Gij zult weldra
@@ -319,7 +286,7 @@ vierde te voegen, namelijk de aluminiumperiode, welke met het jaar
groote schaal uit gewone klei, oude tichelsteenen, gebroken pannen,
potten en stukken van aardewerk en porselein te vervaardigen.""
-»Zoo is dan het metaal, dat, nog langen tijd nadat het door Wöhler
+»Zoo is dan het metaal, dat, nog langen tijd nadat het door Wöhler
ontdekt was, tot de zeldzaamheden behoorde, waarvan men eenige
korreltjes in de verzamelingen van scheikundige praeparaten bewaarde,
nu tot een algemeen goed geworden, tot eene weldaad voor de geheele
@@ -330,7 +297,7 @@ gebleken is, dat de ontdekkingen, langs zuiver wetenschappelijken
weg gedaan en alleen met het doel om onze kennis te vermeerderen,
dikwerf later het meest uitgebreide praktische nut stichten!"
-»Denk aan den phosporus, door Brandt en Künckel reeds in 1669 ontdekt,
+»Denk aan den phosporus, door Brandt en Künckel reeds in 1669 ontdekt,
maar eerst bijna twee eeuwen later in de lucifers tot algemeen gebruik
gekomen,--aan het chloroform, waarvan men, toen Dumas het voor het
eerst daarstelde, weinig verwachten kon dat het eenmaal, door wegneming
@@ -347,12 +314,12 @@ van zuiver wetenschappelijke ontdekkingen was voorafgegaan: aan de
camera obscura door Porta in de zestiende eeuw,--van de verkleuring van
zilverzouten door het licht, door Scheele twee eeuwen later,--van het
iodium, welks bestaan eerst in 1811 door Courtois werd aangewezen,--van
-het schietkatoen en het daaruit vervaardigde collodion door Schönbein,
+het schietkatoen en het daaruit vervaardigde collodion door Schönbein,
om nu niet te gewagen van verscheidene andere stoffen, die langs
scheikundigen weg gevonden zijn en tot te voorschijn roeping en
bestendiging der beelden dienen.
-»Maar vooral is het de telegraphie, welke het duidelijkst bewijst,
+»Maar vooral is het de telegraphie, welke het duidelijkst bewijst,
dat de meest gewichtige uitvindingen, die het diepst hebben ingegrepen
in den geheelen maatschappelijken toestand van het menschdom, slechts
het uitvloeisel zijn van ontdekkingen, gedaan door wetenschappelijke
@@ -375,7 +342,7 @@ dat de magneetnaald afwijkt onder den invloed der elektriciteit, en
toen vervolgens Arago waarnam, dat ijzer magnetisch wordt, wanneer
een elektrische stroom door een metaaldraad daarom heen loopt?
-»Neen, geen van die allen konden voorzien, waartoe de door hen
+»Neen, geen van die allen konden voorzien, waartoe de door hen
gevonden waarheden, waardoor de menschelijke kennis verrijkt werd,
eenmaal leiden zouden, evenmin als La Condamine kon vermoeden dat het
fleschje caoutchouc, door hem uit Amerika medegebracht,--waarheen hij
@@ -385,7 +352,7 @@ rondgaan, uit eene stof bestond, die eene eeuw later de uitgestrekste
toepassing in allerlei nijverheidstakken zoude vinden, en zonder
welke de onderzeesche telegraphie eene onmogelijkheid zoude zijn."
-»»Gij hebt volkomen gelijk, zeide Baco. Ik zelf zoude uit mijne kennis
+»»Gij hebt volkomen gelijk, zeide Baco. Ik zelf zoude uit mijne kennis
van hetgeen in den loop der twee laatste eeuwen op het gebied der
nijverheid geschied is, daaraan nog verscheidene voorbeelden kunnen
toevoegen, waaruit u blijken zoude, dat menige ontdekking, in de
@@ -414,15 +381,15 @@ kan worden, te steunen, het overigens aan de mannen der wetenschap
geheel vrij latende te beoordeelen, hoe en in welke richting die
uitbreiding van kennis behoort te geschieden.""
-»Dus hoort men tegenwoordig niet meer gewagen van eene officieele
+»Dus hoort men tegenwoordig niet meer gewagen van eene officieele
wetenschap?"
-»»Ik weet niet wat gij daarmede op het oog hebt, hernam Baco, maar
-indien gij het woord »officieel" in den gebruikelijken zin bezigt,
+»»Ik weet niet wat gij daarmede op het oog hebt, hernam Baco, maar
+indien gij het woord »officieel" in den gebruikelijken zin bezigt,
als van iets dat niet meer kan betwijfeld worden, omdat het van de
regeering is uitgegaan en deze zich daarvoor aansprakelijk stelt, zoo
moet gij mij de opmerking ten goede houden, dat dan de uitdrukking
-»officieele wetenschap" eene zeer ongepaste is en van een bekrompen
+»officieele wetenschap" eene zeer ongepaste is en van een bekrompen
geest getuigt. De wetenschap kan wel door de regeering beschermd,
gesteund, bevorderd, maar nimmer als echt gestempeld worden. Dien
stempel drukt er alleen de waarheid op.""
@@ -432,23 +399,23 @@ stempel drukt er alleen de waarheid op.""
Eenigzins beschaamd over mijne blijkbaar zeer verouderde en
mij zelven thans schier kinderachtig toeschijnende vraag, ging
ik stilzwijgend eenige schreden verder, totdat op eens Phantasia
-uitriep: »»Ziedaar ons aan de tentoonstelling van Heliochromien,
+uitriep: »»Ziedaar ons aan de tentoonstelling van Heliochromien,
laat ons er binnentreden. Zien wij of zij zooveel beteekent als de
met ellen lange gouden letters gedrukte biljetten aankondigen, en of
-hier de hoogste kunst door de werkelijkheid geëvenaard wordt!""
+hier de hoogste kunst door de werkelijkheid geëvenaard wordt!""
Er lag eenige spijtigheid in de wijze, waarop Phantasia deze woorden
sprak. Op mijne vraag: wat men door heliochromien verstond, gaf zij
-ten antwoord: »»O! niets anders dan photographien met de natuurlijke
+ten antwoord: »»O! niets anders dan photographien met de natuurlijke
kleuren der voorwerpen, door de zon zelve gepenseeld, zooals mijne
vriendin Realia het in haren hoogdravenden stijl gelieft te noemen.""
Dus heeft dan eindelijk de brave Niepce de Saint-Victor het doel
bereikt, waarnaar hij zijn leven lang heeft gestreefd, en heeft de
-prix Trèmont, die de fransche Akademie hem toekende, vruchten gedragen?
+prix Trèmont, die de fransche Akademie hem toekende, vruchten gedragen?
Baco zag mij aan met een glimlach, waarin ik medelijden met mijne
-onwetendheid las. Hij vergenoegde zich echter met te zeggen: »»Treed
+onwetendheid las. Hij vergenoegde zich echter met te zeggen: »»Treed
binnen, en gij zult hier wel wat anders zien dan de ruwe en voor geene
bewaring geschikte eerste proeven van Niepce de Saint-Victor, die,
wanneer mijn geheugen mij niet bedriegt, voor omstreeks twee eeuwen
@@ -462,14 +429,14 @@ photographien, maar photographien evenzeer verschillende van die
welke mij bekend waren, als eene schilderij in olieverw verschilt
van eene potloodteekening.
-»Arme schilders! Arme kunst!--riep ik uit. Wat moet er van u geworden
+»Arme schilders! Arme kunst!--riep ik uit. Wat moet er van u geworden
zijn!"
Doch Phantasia, die met een zeker ongeduld mijne verrukking zag,
-antwoordde op dien uitroep: »»Arme schilders! ja, indien gij den
+antwoordde op dien uitroep: »»Arme schilders! ja, indien gij den
naam van schilders geeft aan hen wien het slechts te doen is,
om de werkelijkheid zoo getrouw mogelijk na te bootsen, maar zeg
-niet ook: armen kunst! Nog leven er kunstenaars, als de Raphaël's,
+niet ook: armen kunst! Nog leven er kunstenaars, als de Raphaël's,
Correggio's, Rubensen en Rembrandts en van vroegere eeuwen, die de
natuur niet nabootsen maar haar idealiseeren. Dat is de roeping der
ware kunst. Eenvoudige nabootsing is fabriekwerk. En evenzoo leven
@@ -602,7 +569,7 @@ Ziedaar het vraagstuk. Hoe het werd opgelost, vermag ik niet
in bijzonderheden te verklaren. Maar van Baco vernam ik, dat
de zwarte cylinders, die op den zoo even vermelden wagen lagen,
den naam droegen van energeiatheken, d. i. van krachtbewaarders of
-krachthouders, en dat de wagen, waarop zij lagen, door één daarvan
+krachthouders, en dat de wagen, waarop zij lagen, door één daarvan
werd voortgedreven, terwijl de overige bestemd waren om aan de huizen
te worden rondgebracht, hetzij tot het ophijsschen van lasten naar
de hoogere verdiepingen, waartoe men vroeger menschenkrachten, later
@@ -645,28 +612,28 @@ Toen wij aan de andere zijde van het square waren gekomen, begreep ik
de aarzeling van Baco. Voor ons breidde zich, zoo ver het oog zien kon,
eene reeks van gebouwen uit, die veeleer deed denken aan eene stad van
matige grootte dan aan eene voor het bewaren van louter boeken bestemde
-plaats. »»Gij ziet, dat gij hier eene keus zult moeten doen, willen
+plaats. »»Gij ziet, dat gij hier eene keus zult moeten doen, willen
wij mijne vriendin niet al te lang alleen laten, zeide Baco. Van welk
vak van menschelijke kennis verlangt gij de boekverzameling te zien?""
-»Mij boezemen de geschriften over Natuur-wetenschap het meeste
+»Mij boezemen de geschriften over Natuur-wetenschap het meeste
belang in."
-»»Aan eene bezichtiging van al de gebouwen, waarin deze bewaard worden,
+»»Aan eene bezichtiging van al de gebouwen, waarin deze bewaard worden,
kan niet gedacht worden. Gij moet u veel meer beperken.""
-»Welnu, dan die over Dierkunde."
+»Welnu, dan die over Dierkunde."
-»»Nog veel te veel, om slechts eenen oppervlakkigen blik op de
+»»Nog veel te veel, om slechts eenen oppervlakkigen blik op de
inrichting te werpen. Alleen het doorwandelen der zalen zoude ons te
lang ophouden. Kies een klein onderdeel daaruit."
-»Dan de werken over Entomologie?"
+»Dan de werken over Entomologie?"
-»»Het zal nog niet gaan, gij dient u tot eene enkele orde der insekten
+»»Het zal nog niet gaan, gij dient u tot eene enkele orde der insekten
te bepalen.""
-»Kies dan wat gij wilt, zeide ik, ik ben bereid u te volgen."
+»Kies dan wat gij wilt, zeide ik, ik ben bereid u te volgen."
Zoo traden wij dan een der gebouwen binnen. Onder weg trof mij de
menigte van beambten, waarvan eenigen zich beijverden om de in nog
@@ -685,7 +652,7 @@ te plakken, waarbij ook de opgeplakte zijde nog leesbaar bleef. Ik
herinnerde mij de verbrande papyrusrollen van Pompeji en Herculanum,
die op eene dergelijke wijze voor verdere vernietiging bewaard werden,
doch kon mijne verwondering niet verbergen, toen ik op den titel zag,
-dat het boek in 1860 te Amsterdam gedrukt was. »»Zoo gaat het met de
+dat het boek in 1860 te Amsterdam gedrukt was. »»Zoo gaat het met de
meeste boeken der negentiende eeuw, zeide Baco. Het papier, waarop men
toen drukte, was, ten gevolge van het bleeken door chloor, zoo zwak en
aan voortgaand bederf onderhevig, dat ons slechts weinige boeken uit
@@ -697,7 +664,7 @@ weinig aangename tijding met eenig leedgevoel vernam, doch zweeg
natuurlijk en volgde mijnen geleider door lange rijen van zalen,
totdat wij eindelijk gekomen waren in eene groote zaal, welker
wanden van boven tot beneden met boeken bezet waren. Hier hield hij
-stil, zeggende: »»Nu zijt gij in de boekenzaal der Tweevleugelige
+stil, zeggende: »»Nu zijt gij in de boekenzaal der Tweevleugelige
insekten. Zeg nu welk werk gij verlangt in te zien."" Doch toen ik
die duizende banden, allen handelende over Vliegen en Muggen, in
dichte rijen voor mij zag staan, vreesde ik mijne onkunde te zeer te
@@ -717,7 +684,7 @@ mannen binnen, die ik, naar hunne kleeding, voor handwerkslieden of
fabriekarbeiders aanzag. Ik vroeg aan Baco, wat die lieden op die
plaats kwamen doen.
-»»Zij zijn eenige der werklieden van eene naburige fabriek, die,
+»»Zij zijn eenige der werklieden van eene naburige fabriek, die,
volgens hunne beurt, hier een uur lang dagelijks komen, om in gindsche
zaal, die daarvoor bijzonder is ingericht, de boeken te lezen, welke
het bestuur der bibliotheek, als het meest voor hunne behoeften
@@ -726,12 +693,12 @@ der stad, inzonderheid in de volkrijkste wijken, waar de meeste
fabrieken zijn en het grootste aantal arbeiders woont, bestaan
dergelijke volks-bibliotheken.""
-»En worden deze druk bezocht? Geven de meesters verlof aan hunne
+»En worden deze druk bezocht? Geven de meesters verlof aan hunne
werklieden om daarheen te gaan? Betalen zij hen dan niet minder? Zijn
zij niet bevreesd dat zulke werklieden te knap, te geleerd zullen
worden?"
-»»Uwe beide eerste vragen kan ik met ja, de beide laatste met neen
+»»Uwe beide eerste vragen kan ik met ja, de beide laatste met neen
beantwoorden. De ondervinding heeft aan de meesters geleerd, dat zij,
door dagelijks aan hunne werklieden een uur rust te gunnen, gedurende
hetwelk zij eenige kennis van hun vak kunnen opdoen en zich in het
@@ -744,15 +711,15 @@ de behoefte aan kennis en verstandsontwikkeling onder de arbeidende
klasse grooter geworden, naarmate het getal dergenen, die slechts in
lichamelijken arbeid een middel van bestaan vinden, afgenomen is.""
-»Jammer,--zeide ik,--dat niet allen in staat zijn van zulk eene
+»Jammer,--zeide ik,--dat niet allen in staat zijn van zulk eene
voortreffelijke gelegenheid gebruik te maken."
-»»Die gelegenheid staat voor allen open. Niemand is daarvan
+»»Die gelegenheid staat voor allen open. Niemand is daarvan
buitengesloten.""
-»Maar toch wel degenen die niet lezen kunnen."
+»Maar toch wel degenen die niet lezen kunnen."
-»»Niet lezen! wij zijn in Europa, waarde heer! Niet in Nieuw-Guinea,
+»»Niet lezen! wij zijn in Europa, waarde heer! Niet in Nieuw-Guinea,
in het land der Papoes! Er is in onze tegenwoordige maatschappij
niemand die niet lezen en bovendien niet schrijven kan en ten minste
de beginselen van het rekenen verstaat. Dit zijn immers de allereerste
@@ -760,20 +727,20 @@ middelen die elk noodwendig behoeft, om een stap verder op het veld van
kennis en geestbeschaving te doen en een nuttig lid der maatschappij
te zijn!""
-»Moet ik daaruit begrijpen, dat alle ouders tegenwoordig verplicht
+»Moet ik daaruit begrijpen, dat alle ouders tegenwoordig verplicht
worden hunne kinderen ter school te zenden?"
-»»Wel zeker! Hoe kunt gij er aan twijfelen! Ouders zijn immers
+»»Wel zeker! Hoe kunt gij er aan twijfelen! Ouders zijn immers
verplicht voor de voeding van het lichaam hunner kinderen te zorgen,
en zouden zij dan niet evenzeer verplicht zijn te zorgen voor de
voeding van hunnen geest?""
-»Ja, maar dat is eene zedelijke verplichting, terwijl, indien ik u
+»Ja, maar dat is eene zedelijke verplichting, terwijl, indien ik u
goed begrijp, de schoolplichtigheid thans bij de wet is voorgeschreven
en daardoor een groote inbreuk is gemaakt op de individueele vrijheid
en op de rechten der ouders."
-»»Gij hebt mij zeer goed begrepen. Doch veroorloof mij u te zeggen,
+»»Gij hebt mij zeer goed begrepen. Doch veroorloof mij u te zeggen,
dat gij de zaak op eene hoogst eenzijdige wijze voorstelt. Eene goed
geordende maatschappij kan immers niet bestaan, zonder dat elk burger
een gedeelte zijner individueele vrijheid opoffert in het belang
@@ -796,10 +763,10 @@ toen de schoolplichtigheid nog niet algemeen was ingevoerd, heeft
geleerd, dat de gevangenissen het meest bevolkt werden door hen,
die noch lezen noch schrijven konden.""
-»Veroorloof mij nog ééne vraag. Heeft die invoering niet met zeer
+»Veroorloof mij nog ééne vraag. Heeft die invoering niet met zeer
groote, bijna onoverkomelijke bezwaren te kampen gehad?"
-»»Dat die bezwaren niet zoo groot waren als gij schijnt te meenen,
+»»Dat die bezwaren niet zoo groot waren als gij schijnt te meenen,
kan u daaruit blijken, dat reeds in de negentiende eeuw in eenige
landen van Duitschland de schoolplichtigheid bestond, zonder dat de
bevolking zich daar eenigzins tegen verzette. Het spreekt wel van zelf,
@@ -812,30 +779,30 @@ te maken, en het tegenwoordige geslacht, dat onder haren zegenenden
invloed is opgegroeid, is zoozeer doordrongen van de overtuiging der
onontbeerlijkheid van die eerste kundigheden voor elken burger der
maatschappij, dat men nu gerustelijk de wet zoude kunnen afschaffen,
-zonder vrees dat er één kind minder de school bezoeken zoude.""
+zonder vrees dat er één kind minder de school bezoeken zoude.""
Hetgeen Baco mij daar had medegedeeld bracht mij tot nadenken. Het
kwam mij nu bijna vreemd en onverklaarbaar voor, dat in eene eeuw,
-toen van zoo veler lippen het woord »vooruitgang" weerklonk, eene zoo
+toen van zoo veler lippen het woord »vooruitgang" weerklonk, eene zoo
noodwendige, als van zelf sprekende voorwaarde van elken vooruitgang
nog bestrijders had kunnen vinden. Ik herinnerde mij daarbij echter,
-dat het woord: »vooruitgang" in verschillende beteekenissen werd
+dat het woord: »vooruitgang" in verschillende beteekenissen werd
gebruikt. Juist wilde ik Baco vragen, welke beteekenis men in de
eenentwintigste eeuw aan dat woord hechtte, toen mijne gedachten werden
afgeleid door het zien van eene nog uitgestrektere groep van gebouwen
dan die welke de bibliotheek bevatten, en die desgelijks een groot
-geheel uitmaakten. »Het is het Nationaal Museum" was het antwoord
-op mijne vraag, welke de bestemming dier gebouwen was. »»Daar wordt
+geheel uitmaakten. »Het is het Nationaal Museum" was het antwoord
+op mijne vraag, welke de bestemming dier gebouwen was. »»Daar wordt
alles bewaard, wat de kunst aan uitstekende gewrochten en de natuur
aan bezienswaardige voorwerpen oplevert.""
-»Ik begrijp, zeide ik, dat een bezoek daarvan, al ware het slechts
+»Ik begrijp, zeide ik, dat een bezoek daarvan, al ware het slechts
in de qualiteit van toerist, verscheidene dagen vorderen zoude, doch
zoude ik er althans niet iets, als eene kleine proef, van mogen zien?"
-»»Welnu,--hernam Phantasia, terwijl zij stil hield voor een der
+»»Welnu,--hernam Phantasia, terwijl zij stil hield voor een der
gebouwen, boven welks ingang men de woorden Genealogisch Museum
-las,--»»laat ons deze verzameling, die tot mijne bijzondere
+las,--»»laat ons deze verzameling, die tot mijne bijzondere
liefhebberijen behoort, gaan zien.""
Ik wist niet of ik mijne ooren gelooven moest. Hoe, eene dame
@@ -855,7 +822,7 @@ waarvan de meest in elkanders nabijheid geplaatste onderling ook de
grootste gelijkenis hadden, terwijl de eindtermen der als een waaijer
uiteenloopende reeksen onderling de grootste verschillen aanboden.
-Nu begreep ik wat men met het woord »genealogisch" hier bedoeld
+Nu begreep ik wat men met het woord »genealogisch" hier bedoeld
had. Het was hier niet te doen om adellijke stamboomen, maar om aan
te toonen langs welken weg de verschillende diersoorten, die opvolgend
op aarde geleefd hebben, de eene uit de andere ontstaan zijn.
@@ -866,7 +833,7 @@ wijze om de overblijfselen van uitgestorven diersoorten te plaatsen,
niet bewees wat men er mede bedoelde, want dat er nog ten huidigen
dage allerlei onderling verwante vormen en tusschenvormen leefden.
-»»O,--hernam de levendige dame,--»gij zoudt niet meer twijfelen,
+»»O,--hernam de levendige dame,--»gij zoudt niet meer twijfelen,
indien gij bekend waart met al de nieuwe ontdekkingen van onze eeuw!""
Daar het nu volkomen waar was, dat deze mij geheel onbekend waren,
@@ -875,7 +842,7 @@ of zich in dit museum ook de voorouders van het menschelijk geslacht
bevonden? Zij wees op eene rij van gesluijerde gestalten, die in
den achtergrond der zaal stonden, en vatte mij bij de hand om mij
daarheen te geleiden. Doch toen kwam Baco tusschen beide, zeggende:
-»»Laat u niet verleiden door mijne vriendin Phantasia; gij zoudt er
+»»Laat u niet verleiden door mijne vriendin Phantasia; gij zoudt er
toch niets van zien, daar in dien donkeren hoek, want reeds begint
de avond te vallen, en wij moeten naar huis, en gij naar uw hotel.""
@@ -887,16 +854,16 @@ doch zag niets. Eindelijk sloeg ik het oog naar boven en zag toen,
hoog boven de huizen, een verblindend licht, als eene zon, die zijne
stralen naar alle zijden uitzond, terwijl ik, op aanmerkelijken
afstand van elkander, in de verte nog andere dergelijke zonnen boven
-de straat ontdekte. »»Kent gij het solaar-licht nog niet! zeide Baco;
+de straat ontdekte. »»Kent gij het solaar-licht nog niet! zeide Baco;
dat verwondert mij, want reeds in de tweede helft der negentiende eeuw
is men begonnen alhier en te Parijs eenige openbare gebouwen op eene
dergelijke wijze te verlichten. Men heeft het reeds lang op de straten
ingevoerd, gelijktijdig namelijk met de overdekking door glas.""
-»Maar dat licht is veel te schitterend en te wit om gaslicht te
+»Maar dat licht is veel te schitterend en te wit om gaslicht te
kunnen zijn!"
-»»Dat is het ook niet. Gaslicht wordt nog slechts in de veraf gelegen
+»»Dat is het ook niet. Gaslicht wordt nog slechts in de veraf gelegen
buurten gebrand, waar de huizen niet dicht opeen gebouwd zijn, maar
de verlichting van het middengedeelte der stad geschiedt bij voorkeur
door verbranding van magnesium, hoewel men hier en daar ook elektrisch
@@ -906,10 +873,10 @@ en lenzen, die het licht verzamelen en zijne stralen evenwijdig, met
andere woorden aan zonlicht gelijk maken, is voor al die verschillende
lichtsoorten dezelfde.""
-»Eene dure straatverlichting!"--kon ik mij niet weêrhouden uit
+»Eene dure straatverlichting!"--kon ik mij niet weêrhouden uit
te roepen.
-»»Niet zoo duur, als gij schijnt te denken,--antwoordde Baco,--vooral
+»»Niet zoo duur, als gij schijnt te denken,--antwoordde Baco,--vooral
niet waar men magnesium brandt, want er is overvloedig magnesium-erts
in de wereld, onder den vorm van engelsch zout, dolemiet enz., waaruit
men, op eene dergelijke goedkoope wijze als bij de aluminium-bereiding
@@ -928,7 +895,7 @@ ongelijk had, toen zij den toestand der maatschappij in dien tijd
eene nog half-barbaarsche noemde.
Het scheen alsof Baco deze gedachte op mijn gelaat las. Althans hij
-vervolgde: »»Ik zie aan u, dat gij verlangt nog nader kennis te maken
+vervolgde: »»Ik zie aan u, dat gij verlangt nog nader kennis te maken
met den toestand der hedendaagsche maatschappij. Welnu, indien u
ons gezelschap welgevallig is geweest, verzel ons dan morgen op een
luchttochtje, dat wij voornemens zijn te doen.""
@@ -936,7 +903,7 @@ luchttochtje, dat wij voornemens zijn te doen.""
Het spreekt wel van zelf, dat het vooruitzicht van zulk een tocht
mijne borst van vreugde deed tintelen. Ik nam derhalve de beleefde
uitnoodiging met graagte aan, maar kon desniettegenstaande niet
-nalaten een klein bezwaar te opperen betreffende het weder. »O! wees
+nalaten een klein bezwaar te opperen betreffende het weder. »O! wees
daaromtrent niet bezorgd,--antwoordde mijn vriendelijke geleider;--ik
heb mij reeds heden morgen naar het meteorologisch bureau begeven en
mij vergewist, dat wij in de eerste veertien dagen goed weder zullen
@@ -965,7 +932,7 @@ het eene als het andere de oorzaak.
Aan mijn hotel gekomen trof mij de groote stilte die daar heerschte,
-in weêrwil dat er verscheidene duizende gasten hunnen intrek
+in weêrwil dat er verscheidene duizende gasten hunnen intrek
hadden genomen. Weldra vernam ik de reden daarvan, toen ik de
groote gezelschapszaal intrad en eene, wel is waar zwakke, maar
allerliefelijkste muziek mijn oor bereikte. Het geluid had iets
@@ -982,7 +949,7 @@ was, dat hun blijkbaar zooveel belangstelling inboezemde?
Met groote verbazing, ja bijna met verontwaardiging vestigden
zich de oogen van velen op mij, en een hunner riep uit:
-»Een muziekinstrument! Hoe, Mijnheer! Meent gij, dat ooit een
+»Een muziekinstrument! Hoe, Mijnheer! Meent gij, dat ooit een
muziekinstrument zulke toonen zoude kunnen voortbrengen? Kent gij
dan den telephone niet!"
@@ -1003,7 +970,7 @@ zelf sprak, dat dit in den loop van ruim twee eeuwen aanzienlijke
verbeteringen had ondergaan.
Dadelijk bleek het mij, dat het door mij gesprokene eenen goeden indruk
-had gemaakt, en rondom mij hoorde ik er meer dan een mompelen: »»dat
+had gemaakt, en rondom mij hoorde ik er meer dan een mompelen: »»dat
wist ik niet, dat de telephone al zoo oud was."" Eenigen maakten mij
een kompliment over mijne oudheidkennis, en nu kostte het mij dan ook
geen verdere moeite om te weten te komen, wat hier dan toch eigenlijk
@@ -1038,10 +1005,10 @@ lijnen daarop, die zoo straks door den nevens den telephone staanden
phonautograaf daarop getrokken waren en den geheelen toonladder
der zangeres aanwezen. Van deze papierstrooken zoude den volgenden
morgen in het aan de muziek gewijde dagblad Panharmonia een afdruk
-verschijnen: »»ten einde het geheele publiek van Londinia zich reeds
+verschijnen: »»ten einde het geheele publiek van Londinia zich reeds
vooraf door de oogen zoude kunnen overtuigen van hetgeen later de
ooren hooren zouden."" Want, zoo voegde de redacteur der Panharmonia
-er bij: »»elk kenner van muziek weet, wat die golvende streepjes
+er bij: »»elk kenner van muziek weet, wat die golvende streepjes
beteekenen. Men zal de handen van verbazing ineenslaan, wanneer
men dezen toon ziet!"" Hierbij wees hij op de laatste der lijntjes,
waarin de golfjes het dichtst bijeen stonden.
@@ -1049,13 +1016,13 @@ waarin de golfjes het dichtst bijeen stonden.
Natuurlijk verlangde ik zeer, om ook de inrichting van den telephone
van naderbij te leeren kennen. Ik verzocht dus eenen der heeren mij
dien te willen verklaren, doch nauwelijks was deze daarmede begonnen,
-of het klonk van alle kanten: »chut! chut!" De Noord-Amerikaansche
+of het klonk van alle kanten: »chut! chut!" De Noord-Amerikaansche
zangeres liet zich wederom hooren. Zij zong ditmaal eene aria uit
Mozart's Don Juan. Het deed mij goed te vernemen, dat dit meesterstuk,
ruim drie eeuwen na den dood van dien grooten maestro, nog niet
vergeten was.
-Toen het lied was geëindigd, besloten de directeurs eenstemmig, dat
+Toen het lied was geëindigd, besloten de directeurs eenstemmig, dat
de zangeres waardig was, door het kunstlievend publiek van Londinia
gehoord te worden, en men bracht haar eene fanfare, door eenen in
tegengestelde richting werkenden telephone. Verdere besluiten werden
@@ -1082,7 +1049,7 @@ dergelijke wijze als de plaatsbepaling op zee geschiedt door middel
van breedte en lengte.
Reeds op eenen afstand viel mij een groot gebouw in het oog, aan welks
-gevel, in reusachtige letters, de woorden: »Algemeene Aeronautische
+gevel, in reusachtige letters, de woorden: »Algemeene Aeronautische
Maatschappij" waren te lezen. Ik had mij voorgesteld, dat onze
tocht in het vrije veld of minstens op een plein zoude beginnen,
en het verwonderde mij daarom eenigzins, dat dit gebouw midden in
@@ -1107,7 +1074,7 @@ was het alsof dit geheele vertrek in beweging geraakte. Ik hoorde
een zacht schuifelen langs de wanden, alsof iets langs het behangsel
gleed. Doch schier eer ik tijd had om daarover na te denken, werd
het luik in de zoldering nedergelaten en klonk door de opening het:
-»Welkom boven, heeren en dames!"
+»Welkom boven, heeren en dames!"
Wij beklommen den trap, en, door de opening naar buiten getreden
zijnde, bevonden wij ons op het plat van het gebouw, maar juist onder
@@ -1118,7 +1085,7 @@ de uitwendige inrichting en de drijftoestellen van dit luchtschip,
ontbrak dus. Des te beter was de gelegenheid om de inwendige inrichting
te zien. Zoodra wij in het ruim van het schip gekomen waren, maakte mij
Baco opmerkzaam op een langen maar dunnen cylinder, die door de geheele
-lengte van het schip liep. »»Daarin, zeide hij, schuilt het voornaamste
+lengte van het schip liep. »»Daarin, zeide hij, schuilt het voornaamste
geheim van de luchtscheepvaart. Om u dit duidelijk te maken, moet
ik u herinneren, dat het grootste bezwaar der luchtscheepvaart was,
dat men het niet in zijne macht had anders dan voor den wind uit te
@@ -1132,7 +1099,7 @@ en dat men derhalve, door achter aan het schip een roer te plaatsen,
het in zijn macht heeft, om, dit tegen die richting in doende draaien,
het schip links of rechts te doen wenden.
-»»Wanneer nu een vaartuig alleen door de lucht omringd is, wordt
+»»Wanneer nu een vaartuig alleen door de lucht omringd is, wordt
dit anders. Het vindt, door den wind voortgestuwd, dat is met den
luchtstroom medegaande, nergens eenigen tegenstand, en derhalve
ontbreekt ook elk steunpunt om het te doen wenden. Het zal van zelf
@@ -1140,7 +1107,7 @@ altijd zijne grootste oppervlakte aan den daarop in een rechten hoek
invallenden wind aanbieden, even als een licht stuk papier of doek,
dat door den wind wordt voortgewaaid.
-»»Het kwam er derhalve, wilde men de lucht-scheepvaart mogelijk
+»»Het kwam er derhalve, wilde men de lucht-scheepvaart mogelijk
maken, in de eerste plaats op aan, dat men aan het vaartuig dien
noodzakelijken steun, dien tegenstand verschafte, en zie hier nu
hoe dit geschied is. Die lange cylinder, welke door het geheele
@@ -1159,7 +1126,7 @@ kompasnaald. Men verandert het zwaartepunt van het geheele vaartuig,
iets dat op onderscheidene wijzen geschieden kan. Zoo blijft alleen
de richting in den magnetischen meridiaan over.
-»»Blaast nu de wind juist in de richting, waarheen men zich wenscht
+»»Blaast nu de wind juist in de richting, waarheen men zich wenscht
te begeven, dan laat men den toestel buiten werking, dat is men laat
geen stroom door de spiraal gaan. Zoodra echter de wind niet vlak
voor het lapje is, wordt het schip in een magneet veranderd. Gesteld
@@ -1180,7 +1147,7 @@ wordt. Het is duidelijk, dat dien ten gevolge het schip wenden zal
en wel juist zooveel als men verlangt, daar men elk oogenblik den
stroom kan afbreken, waardoor het schip ophoudt een magneet te zijn.
-»»Nu komen er wel is waar gevallen voor, even trouwens als bij de
+»»Nu komen er wel is waar gevallen voor, even trouwens als bij de
scheepvaart op zee, dat de wind te sterk en de kracht van den magneet
niet voldoende is om het luchtschip behoorlijk te besturen. Dan worden
de energeiatheken, waarvan ik reeds gisteren met een woord melding
@@ -1189,7 +1156,7 @@ buiten uitstekende vier-wiekige schroeven in eene ronddraaijende
beweging gebracht, steeds zoo na mogelijk loodrecht op de richting
waarin het schip dreigt af te drijven.
-»»Zoo gelukt het meestal het vaartuig in de gewenschte richting te
+»»Zoo gelukt het meestal het vaartuig in de gewenschte richting te
houden. Mocht dit niet het geval zijn, dan heeft de luchtschipper
nog een ander hulpmiddel ter zijner beschikking, dat de zeevaarder
mist. Hij rijst of daalt met zijn vaartuig om eenen anderen en beteren
@@ -1203,7 +1170,7 @@ twee eeuwen door dat instituut werden uitgegeven, doch toen slechts
de waarschijnlijke windrichting in de onmiddellijke nabijheid der
aardoppervlakte aanwezen.
-»»Wat de wijze betreft, waarop de rijzing en daling geschiedt,
+»»Wat de wijze betreft, waarop de rijzing en daling geschiedt,
zoo is deze eenigermate verschillend naar gelang van den aard der
drijftoestellen. Ik zoude u deze laatste eerst in bijzonderheden
moeten verklaren om u zulks duidelijk te maken, maar daartoe zouden
@@ -1247,7 +1214,7 @@ mij wel is waar vele woorden bekend schenen, doch waarvan andere mij
onbekend waren. Ik vroeg derhalve mijnen geleider: tot welke natie
onze medereizigers behoorden?
-»»Tot allerlei natiën,--antwoordde hij. Die barsch uitziende heer,
+»»Tot allerlei natiën,--antwoordde hij. Die barsch uitziende heer,
daar in gindschen hoek, is een Rus; dat kleine winderige mannetje met
zijne opgestreken knevels, die naar al de dames van het gezelschap
gluurt, is zonder twijfel een Franschman; gindsche dikke heer, die de
@@ -1255,9 +1222,9 @@ hoogste vracht betaald heeft, is een landgenoot van u, een Hollander;
die twee blond- en langharige jongelieden zijn Duitschers; de overigen
zijn Engelschen.""
-»Maar hoe komt het dan, dat allen dezelfde taal spreken?"
+»Maar hoe komt het dan, dat allen dezelfde taal spreken?"
-»»Zij spreken de reistaal. In onze eeuw, waarin de meeste menschen
+»»Zij spreken de reistaal. In onze eeuw, waarin de meeste menschen
een groot gedeelte van hun leven op reis doorbrengen, waarin eene
voortdurende vermenging der volken plaats grijpt, moest zulk eene taal,
waardoor het gemak van het verkeer bevorderd wordt, wel allengs als
@@ -1279,13 +1246,13 @@ naar buiten staken. Ik zag die buizen eerst voor eene nieuwe soort van
kanonnen aan en vroeg dus: of dit vaartuig ten oorlog was uitgerust?
Phantasia glimlachte, maar op dien glimlach volgde een zucht en de
-woorden: »»die ridderlijke tijd is ons slechts uit de geschiedenis
+woorden: »»die ridderlijke tijd is ons slechts uit de geschiedenis
bekend; onze tegenwoordige mannen zijn fabrikanten, handelaars,
ingenieurs, geleerden, wetgevers, enz., maar soldaten zien wij nog
slechts op het tooneel, tenzij gij onze constabels, die zeker talrijk
genoeg zijn, voor soldaten mocht houden.""
-»Hoe,--riep ik uit,--geen oorlog en geen staande legers meer! Dus
+»Hoe,--riep ik uit,--geen oorlog en geen staande legers meer! Dus
hebben dan eindelijk de vredevrienden, Bright, Cobden en hunne
geestverwanten, gezegevierd en is het tegenwoordige geslacht tot de
overtuiging gekomen dat de oorlog eene schande voor de menschheid
@@ -1294,10 +1261,10 @@ in blinde woede vernielden, in plaats van in broederlijke liefde
en eendracht de schoone aarde te bewonen en het geluk der volken
wederkeerig te bevorderen!"
-»»Ik betwijfel,--antwoordde Baco meesmuilende,--of die overtuiging er
+»»Ik betwijfel,--antwoordde Baco meesmuilende,--of die overtuiging er
veel deel aan heeft gehad. De menschen, mijn waarde heer! worden in
onze eeuw nog evenzeer door hartstochten gedreven als vroeger. Nog
-steeds zijn zij, wat voorlang een onzer dichters hen noemde: »half
+steeds zijn zij, wat voorlang een onzer dichters hen noemde: »half
dier, half engel," en zij zullen dit in de toekomst ook wel blijven,
al moge de maatschappij als geheel beschouwd ook in een zedelijk
opzicht allengs vooruit gaan. Waren de omstandigheden nog dezelfde als
@@ -1305,13 +1272,13 @@ in vroegere eeuwen, dan zoude, vrees ik, er ook evenzeer als vroeger
oorlog zijn. Maar juist de omstandigheden zijn het, die veranderd
zijn en den oorlog bijna tot eene onmogelijkheid hebben gemaakt.
-»»Vooreerst is de tegenwoordige toestand voorbereid door het
+»»Vooreerst is de tegenwoordige toestand voorbereid door het
algemeene staten-bankroet op het laatst der negentiende eeuw,
toen de gezamenlijke schulden der zich beschaafd noemende volken,
ten gevolge van het kostbare onderhoud der groote staande legers,
de gezamenlijke nationale kapitalen te boven gingen.
-»»In de tweede plaats heeft daartoe medegewerkt de verbazende
+»»In de tweede plaats heeft daartoe medegewerkt de verbazende
versterking der aanvalswapenen. Toen, voor omstreeks eene eeuw, in den
laatsten grooten oorlog, de marines van Engeland, Frankrijk, Rusland
en Noord-Amerika elkander wederkeerig geheel vernield hadden, toen,
@@ -1322,16 +1289,16 @@ ten deele onherstelbaar waren, toen begon men te vragen of zelfs
eene overwinning zoo groote opofferingen waardig was? Toen werd het
allengs duidelijk, dat in een oorlog ook de winner een verliezer is.
-»»Maar hetgeen inzonderheid er toe heeft bijgedragen om den oorlog
+»»Maar hetgeen inzonderheid er toe heeft bijgedragen om den oorlog
al zeldzamer en zeldzamer te doen worden en eindelijk, zoo wij hopen,
geheel verdwijnen, is het meer en meer toegenomen onderling verkeer der
-volken, waardoor de overgeërfde nationale antipathien allengs verdwenen
+volken, waardoor de overgeërfde nationale antipathien allengs verdwenen
zijn; voorts de toepassing van de beginselen van den vrijen handel,
de opheffing van alle slagboomen, die volken van volken scheidden, de
gelijkheid van maten, gewichten en munten, de voortdurende uitbreiding
der middelen van gemeenschap, de ineensmelting der belangen van
-de verschillende natiën tot een groot gemeenschappelijk belang. De
-natiën staan niet meer tegenover elkander, maar doordringen elkander;
+de verschillende natiën tot een groot gemeenschappelijk belang. De
+natiën staan niet meer tegenover elkander, maar doordringen elkander;
door duizend draden hangen ze innig te samen, en, was de negentiende
eeuw getuige der invoering van het beginsel der nationaliteit, de
eenentwintigste eeuw is eene groote schrede verder gegaan, door de
@@ -1343,15 +1310,15 @@ telegraaflijn, elke opheffing van een hinderpaal, waardoor de vrije
in- en uitvoer belemmerd worden, niet alleen de algemeene welvaart
rechtstreeks bevorderen, maar ook even zoovele schakels in de keten
zijn, die de menschen moet omslingeren en hen tot broeders, tot leden
-van één groot huisgezin vereenigen. Echter meende ik aan dit tafereel
-eene schaduwzijde te bespeuren. »Indien er dan geen oorlog meer is,
+van één groot huisgezin vereenigen. Echter meende ik aan dit tafereel
+eene schaduwzijde te bespeuren. »Indien er dan geen oorlog meer is,
indien, ten gevolge daarvan en van andere thans bestaande gunstige
omstandigheden, handel en nijverheid zich veel meer hebben uitgebreid
dan ooit te voren, dan moet de bevolking in eene verontrustende mate
zijn toegenomen. De voortbrenging van het noodige voedsel kan daarmede,
dunkt mij, niet meer in evenredigheid zijn."
-»»Indien gij wilt zeggen, dat er ook thans armen zijn en zelfs lieden
+»»Indien gij wilt zeggen, dat er ook thans armen zijn en zelfs lieden
die van tijd tot tijd gebrek lijden, voor een deel ten gevolge der
overbevolking van sommige streken, dan hebt gij gelijk, maar ik
geloof niet dat dit meer, veeleer dat dit minder het geval is dan in
@@ -1386,7 +1353,7 @@ en de algemeene gezondheid heeft ook daarbij gewonnen.""
Gedurende dit gesprek had ik reeds bemerkt, dat het vaartuig in eene
zacht schommelende beweging was gekomen, en toen Baco ophield met
-spreken, riep Phantasia mij toe: »»houd nu eens uw oog voor een dier
+spreken, riep Phantasia mij toe: »»houd nu eens uw oog voor een dier
pseudokanonnen en vertel ons dan waar wij zijn.""
Ik begreep nu, dat de buizen, die ik voor kanonnen had aangezien,
@@ -1413,7 +1380,7 @@ Nu beurtelings door dit, dan door dat teleskoop ziende, staarde ik met
bewondering naar het tooneel onder en om ons, dat als het ware voorbij
snelde, terwijl het scheen dat wij stil lagen. Klommen wij, dan had het
al den schijn alsof de aarde onder ons daalde. Al spoedig kregen wij
-de zee in het gezicht, en in de richting vóór ons vertoonde zich aan de
+de zee in het gezicht, en in de richting vóór ons vertoonde zich aan de
overzijde de Belgische en Fransche kust. Over het nauwste gedeelte van
het kanaal scheen een zwarte draad gespannen te zijn, die beide oevers
verbond. Naderbij komende begon ik te vermoeden, of het ook een koker-
@@ -1433,7 +1400,7 @@ weg. Mijne eigene oogen mistrouwende vroeg ik den dikken heer, dien
Baco mij als een landgenoot had aangewezen, of ik goed gezien had,
dat Noord-Holland onder de zee bedolven was.
-»»Heel goed gezien, mijnheer!--was zijn antwoord. Dat komt er van, als
+»»Heel goed gezien, mijnheer!--was zijn antwoord. Dat komt er van, als
men den raad van verstandige, bezadigde lieden niet hooren wil. Een
klein hoopje hard schreeuwende Amsterdammers wilde een kanaal recht
door naar zee hebben. Zij hadden er reeds een, dat gemakkelijk kon
@@ -1455,8 +1422,8 @@ zee lag, liep vol als een kom, die men onder een kraantje houdt. Te
Rotterdam werd kort daarna een nieuw tooneelstuk opgevoerd, getiteld:
Het paard van Troje.""
-»Wel dat is verschrikkelijk, Mijnheer!"" kon ik mij niet weêrhouden uit
-te roepen, in weêrwil dat de man die mij deze treurmare mededeelde,
+»Wel dat is verschrikkelijk, Mijnheer!"" kon ik mij niet weêrhouden uit
+te roepen, in weêrwil dat de man die mij deze treurmare mededeelde,
er niet veel gevoel van scheen te hebben. Uit zijn laatste gezegde
maakte ik op, dat hij waarschijnlijk een Rotterdammer was, en dit
deed mij weder door het teleskoop zien en den blik wenden naar de
@@ -1476,9 +1443,9 @@ aan den geveltop van een groot en prachtig gebouw. Ik vermoedde dat
dit het Akademie-gebouw zoude zijn en vroeg zulks aan den dikken heer,
die mij zoo even had ingelicht.
-»»Daar weet ik niemendal van, Mijnheer! Dat zijn dingen, waarvan
+»»Daar weet ik niemendal van, Mijnheer! Dat zijn dingen, waarvan
ik geen verstand heb,""--gaf hij ten antwoord. Baco echter die de
-vraag gehoord had, zeide: »»uw vermoeden is juist. Toen eindelijk,
+vraag gehoord had, zeide: »»uw vermoeden is juist. Toen eindelijk,
nadat men vele jaren lang te vergeefs gewacht had op eene nieuwe wet
op het Hooger onderwijs in Nederland, deze tot stand kwam, hebben
eenige vermogende inwoners van Utrecht op gemeenschappelijke kosten
@@ -1488,20 +1455,20 @@ de wetenschap en van hunne liefde voor de Hoogeschool, waaraan velen
hunner hunne eigene opleiding tot nuttige staatsburgers genoten.""
Ik dankte Baco voor deze voor mij werkelijk hoogst belangrijke
-mededeeling en vroeg daarop: »of men in die nieuwe wet op het
+mededeeling en vroeg daarop: »of men in die nieuwe wet op het
hooger onderwijs ook het beginsel had opgenomen, dat het volmaakt
onverschillig is, waar en op welke wijze men zijne kundigheden heeft
verworven en dat het eenige hetgeen de staat recht heeft te vorderen
is: dat daarvan blijk worde gegeven in een in het openbaar voor eene
staatscommissie afgelegd examen!"
-»»Gij roert daar een moeielijk punt aan,--antwoordde hij,--dat
+»»Gij roert daar een moeielijk punt aan,--antwoordde hij,--dat
aanleiding heeft gegeven tot zeer uiteenloopende beschouwingen en
waarover juist de minst bevoegden, dat is diegenen welke de geringste
ondervinding op het stuk van examina hadden, waanden met de grootste
zekerheid te kunnen spreken. Het beginsel vertoont zich op den eersten
blik als volkomen juist. Zij die het huldigen redeneeren ongeveer op de
-volgende wijze: »Gegeven zijnde eene zekere hoeveelheid oliezaad, dan
+volgende wijze: »Gegeven zijnde eene zekere hoeveelheid oliezaad, dan
zal men daaruit met dezelfde pers en bij gelijke drukking steeds eene
zekere hoeveelheid olie kunnen persen of slaan, en deze zal derhalve
de juiste betrekkelijke waarde van verschillende soorten van oliezaad
@@ -1513,14 +1480,14 @@ het bezit is voorgeschreven als vereischte tot toelating. Heeft men
een goede examen-pers, dan zullen de uitkomsten steeds vergelijkbaar
en derhalve billijk zijn."
-»»Hier echter stuitte men al ras op een bezwaar. Het valt licht uit
+»»Hier echter stuitte men al ras op een bezwaar. Het valt licht uit
hout en ijzer persen zamen te stellen, die steeds gelijk werken, maar
examen-persen, dat is eene andere zaak! Vooreerst ligt de stof daartoe
niet zoo overal voor de hand, vooral waar het examen-persen voor
de door hooger onderwijs verkregen kundigheden geldt. En ten tweede
bestaan examinatoren niet uit hout en ijzer en zijn de examinandi geen
oliezaad; maar beiden zijn menschen, d. i. bezielde wezens, door wier
-onderlinge aanraking actien en réactien ontstaan, met duizendvoudige
+onderlinge aanraking actien en réactien ontstaan, met duizendvoudige
wisseling, zoodat er van eene volstrekte gelijkmatigheid der uitkomsten
van een examen nimmer sprake kan zijn, en zulks te minder naar mate de
examinatoren en de geexamineerden elkander meer vreemd zijn. Dan toch
@@ -1529,7 +1496,7 @@ nog de zeer natuurlijke afstooting, die zulke heterogene deelen op
elkander uitoefenen, eene afstooting die dan eens grooter, dan eens
geringer zal zijn, al naar gelang van den aard van beide partijen.
-»»Om aan dit bezwaar te gemoet te komen en het beginsel te redden,
+»»Om aan dit bezwaar te gemoet te komen en het beginsel te redden,
dat allen die gelijke rechten zouden erlangen ook aan gelijke
voorwaarden behoorden te voldoen, werden nu van regeringswege
handboeken aangewezen, waaraan men zich voortaan te houden
@@ -1540,7 +1507,7 @@ van een catechismus voor elk vak van wetenschap. Velen meenden
dat men hiermede het toppunt van examinatorische gelijkmatigheid
had bereikt, maar toen er desniettegenstaande nog altijd klachten
werden aangeheven over onbillijkheid en willekeur der examineerende
-commissiën, opperden sommigen het denkbeeld: of het niet mogelijk
+commissiën, opperden sommigen het denkbeeld: of het niet mogelijk
zoude zijn het vraagstuk, hoe een volkomen goed examen interichten,
langs den physico-mechanischen weg op te lossen. Men had toch reeds
sedert lang oogspiegels, oorspiegels, keelspiegels enz., waarom
@@ -1556,7 +1523,7 @@ dat zij niet voor verwezenlijking vatbaar bleek en, met het perpetuum
mobile en de quadratuur van den cirkel, onder de hersenschimmen moest
worden gerangschikt.
-»»Ondertusschen had men toch gedurende het bestaan van dit overdreven
+»»Ondertusschen had men toch gedurende het bestaan van dit overdreven
examenstelsel eene nuttige ondervinding opgedaan, al was het ook
eene treurige. Het bleek namelijk, dat, naarmate de jonge lieden zich
meer toelegden op het verwerven van die kundigheden, welke gevorderd
@@ -1593,18 +1560,18 @@ voor de geheele maatschappij zullen niet uitblijven. In de eerste
eeuwen van het bestaan der universiteiten kende men daaraan als
aan zedelijke lichamen zekere rechten, deels voorrechten, toe, die
allengs door den stroom des tijds werden medegesleept, daar zij niet
-meer pasten in den nieuweren toestand der maatschappij. Slechts één
-recht, of laat mij liever zeggen één plicht, was aan de universiteiten
+meer pasten in den nieuweren toestand der maatschappij. Slechts één
+recht, of laat mij liever zeggen één plicht, was aan de universiteiten
verbleven. Het was dat van, na gehouden examina, graden toe te te
kennen aan hare kweekelingen. Ook van die examina gold hetzelfde als
van alle andere examina, dat zij namelijk geenen volkomen afdoenden
waarborg gaven. Maar terwijl de gebreken breed werden uitgemeten,
werden de daaraan verbonden voordeelen over het hoofd gezien, en
zoo werden zij allengs, het eene voor en het andere na afgeschaft
-en door examina voor opzettelijk daartoe benoemde staatscommissiën
+en door examina voor opzettelijk daartoe benoemde staatscommissiën
vervangen. Toen men echter, na eene lange reeks van proefnemingen,
bevond dat men, ten einde de Scylla te vermijden, telkens in de
-Charybdis verviel, erkende men ook hier de waarheid van het »le mieux
+Charybdis verviel, erkende men ook hier de waarheid van het »le mieux
c'est l'ennemi du bien," en keerde tot het oude stelsel, ofschoon
in eenige opzichten gewijzigd en verbeterd, terug. Tevens zocht men
eensdeels door de kosten der studie te verminderen, anderdeels door
@@ -1613,7 +1580,7 @@ beloofden die ondersteuning later aan de maatschappij met woeker te
zullen vergelden, het bezoek der universiteiten, als de beste plaatsen
tot het verkrijgen van kennis, te bevorderen. Zoo is dan ook het getal
der kweekelingen daaraan zoozeer toegenomen, dat er thans geene enkele
-reden meer bestaat, om aan andere dan aan hen die hunne studiën aldaar
+reden meer bestaat, om aan andere dan aan hen die hunne studiën aldaar
volbracht hebben, het recht tot uitoefening der zoogenaamde geleerde
beroepen toetekennen. Indien men daartegen mocht aanvoeren dat dit eene
onbillijkheid is tegenover hen, die de universiteit niet bezochten maar
@@ -1632,7 +1599,7 @@ gelegen steden. Des te meer trof het mij, dat, toen ik den blik
naar Arnhem richtte, die stad mij ter nauwernood nog zoo groot als
tegenwoordig scheen te zijn. Ik herinnerde mij toch, dat in het
midden der negentiende eeuw die stad zeer in bloei was toegenomen,
-inzonderheid ten gevolge van de velen, die hunne fortuin in Oost-Indië
+inzonderheid ten gevolge van de velen, die hunne fortuin in Oost-Indië
gewonnen hadden, en zich nu te Arnhem hadden nedergezet, om in die
fraaie streek het leven te genieten.
@@ -1640,12 +1607,12 @@ Het schijnt dat mij een uitroep van verbazing over de kleinheid van
Gelderlands hoofdstad ontsnapte. Althans de dikke heer nam het woord,
zeggende:
-»»Ja Mijnheer! Gij hebt gelijk Mijnheer! Arnhem is weer klein geworden,
+»»Ja Mijnheer! Gij hebt gelijk Mijnheer! Arnhem is weer klein geworden,
na eerst groot geweest te zijn. Zoo gaat het, als kinderen er meer
van willen weten dan de oude lui.""
Ik begreep volstrekt niet, hoe die menschkundige opmerking hier te pas
-kwam. Doch hij vervolgde; »»Ik zal u eens wat vertellen, Mijnheer! Er
+kwam. Doch hij vervolgde; »»Ik zal u eens wat vertellen, Mijnheer! Er
was eens een heer, die een heel mooien vogel had, maar het mooiste
van dien vogel was, dat hij alle jaar een gouden ei legde. Natuurlijk
was die heer bang, dat die vogel zou wegvliegen of hem ontstolen
@@ -1656,7 +1623,7 @@ was van meening, dat de billijkheid vorderde dat een gedeelte van het
gouden ei gebruikt werd, om de kooi van den vogel te verfraaien. Een
ander was van oordeel, dat de kooi niet alleen verfraaid, maar vergroot
moest worden, om den vogel gelegenheid tot meer beweging te geven;
-dan zoude deze, in plaats van één gouden ei, er wel meer leggen, en,
+dan zoude deze, in plaats van één gouden ei, er wel meer leggen, en,
zoo dacht hij er in stilte bij, dan valt er misschien wel een daarvan
door de tralies in mijn spaarpot. Een derde ging nog een stap verder,
zeggende dat de kooi niet enkel vergroot, maar geheel vernieuwd en
@@ -1668,7 +1635,7 @@ zulk een vogel was, om dien gekortwiekt te houden. Dat was misbruik
maken van het recht des sterksten! Dat toonde hoe slecht hij zijne
roeping verstond, hij, aan wien zulk een dier was toevertrouwd!
-»»De oude heer was verlegen met de zaak. Hij zag wel het gevaarlijke
+»»De oude heer was verlegen met de zaak. Hij zag wel het gevaarlijke
van al die raadgevingen in, maar hij was een goed vader en wilde zijne
kinderen gaarne genoegen doen. Eerst werd dus de kooi verguld, later
vergroot, nog later vervangen door een splik-splinter nieuwe, die nu
@@ -1677,45 +1644,45 @@ van zelf weder aangegroeid, en op een goeden dag had de vogel gedaan,
wat ieder vogel in zijn geval doen zoude. Hij had zich door de dunne
spijlen heengewrongen en was weggevlogen.
-»»Die vogel heette Java! Begrepen Mijnheer?""
+»»Die vogel heette Java! Begrepen Mijnheer?""
-»Volkomen, antwoordde ik, maar wat werd er van den vogel?"
+»Volkomen, antwoordde ik, maar wat werd er van den vogel?"
-»»Ja Mijnheer! het was eigenlijk een domme streek van den vogel,
+»»Ja Mijnheer! het was eigenlijk een domme streek van den vogel,
dat hij wegvloog, want hij had het waarlijk zoo kwaad niet in zijn
kooi, maar een vogel blijft altijd een vogel. Toen hij een eind ver
weggevlogen was, kwamen er twee groote roofvogels aanvliegen, die hem
elk met een klauw pakten, terwijl zij met de andere en met den bek
elkander duchtige slagen toebrachten. De arme vogel verloor daarbij
-een goed deel van zijne veêren en was beurtelings in de macht van den
+een goed deel van zijne veêren en was beurtelings in de macht van den
eenen en dan weder van den anderen roofvogel. Eindelijk lieten beiden
hem deerlijk gehavend vallen, om elkander met al hunne wapens aan te
grijpen, en toen het gevecht voorbij was, waren beiden zoo gewond en
afgemat, dat zij er niet aan denken konden den vogel te vervolgen!""
-»Dus,--riep ik uit,--indien ik uwe beeldspraak recht versta, dan
+»Dus,--riep ik uit,--indien ik uwe beeldspraak recht versta, dan
hebben ook Frankrijk en Engeland van het bezit van Java afgezien en
zijn de Javanen thans een vrij volk!"
-»»Och wat, vrij! De marmotten zijn ook vrij!"" luidde het antwoord
+»»Och wat, vrij! De marmotten zijn ook vrij!"" luidde het antwoord
van dien Mijnheer Droogstoppel.
-»Uwe vergelijking van zoo even was edeler," zeide ik.
+»Uwe vergelijking van zoo even was edeler," zeide ik.
-»»Die gold alleen het land, maar de Javanen....""
+»»Die gold alleen het land, maar de Javanen....""
-»Welnu?"
+»Welnu?"
-»»Zullen wel altijd Javanen blijven. De tegenwoordige zijn nog maar
+»»Zullen wel altijd Javanen blijven. De tegenwoordige zijn nog maar
een graadje luier dan de vroegere. Java is sedert den laatsten
-grooten oorlog tot neutraal gebied verklaard, waarop alle natiën
+grooten oorlog tot neutraal gebied verklaard, waarop alle natiën
gelijkelijk handel mogen drijven, en wat denkt gij, dat er het gevolg
van geweest is? Dat er van het beetje koffij en suiker, die het eiland
nog voortbrengt, sedert jaren niets meer aan de Rotterdamsche markt
is gekomen. Het meeste gaat tegenwoordig naar Marseille en de overige
havens der Middellandsche zee.""
-Hier mengde zich Baco in het gesprek, zeggende: »»Ik ben geen koopman,
+Hier mengde zich Baco in het gesprek, zeggende: »»Ik ben geen koopman,
Mijnheer! maar, indien mijne berichten juist zijn, dan voelen zich
de Javanen tegenwoordig gelukkiger, dan toen zij onder den dwang
eerst der Oost-Indische Compagnie en later van het kultuurstelsel
@@ -1740,7 +1707,7 @@ het waarschijnlijk reeds vroeger voor u verloren zijn geweest. En wat
uwe opmerking aangaande de verplaatsing der markt betreft, zoude niet
ook het Suez-kanaal daaraan schuld hebben?'"
-»»Wel mogelijk, Mijnheer!--antwoordde de Rotterdammer op een knorrigen
+»»Wel mogelijk, Mijnheer!--antwoordde de Rotterdammer op een knorrigen
toon,--ik wil niet met u redeneeren, gij zijt een Engelschman, en
gijlieden meent het altijd beter te weten dan wij; maar dit is zeker,
dat, indien het zoo voortgaat, wij per telegraaf achteruitgaan.""
@@ -1751,7 +1718,7 @@ merkbaar was, en besloot daaruit, dat de Nederlanders de oude spreuk:
dat men, als het getij verloopt, de bakens moet verzetten, bij tijds
in toepassing hadden gebracht. Maar ik waagde het niet dit besluit in
woorden te kleeden, uit vrees, van onzen reisgenoot, die blijkbaar
-slechts éénen gedragsregel kende, namelijk bevordering van het
+slechts éénen gedragsregel kende, namelijk bevordering van het
eigenbelang, en van hoogere staathuishoudkundige en volkenrechtelijke
beginselen niets begreep, nog meer uit zijn humeur te brengen.
@@ -1765,22 +1732,22 @@ langs de aardoppervlakte voortbewoog en naar ons toekwam. Het werd
al grooter en grooter, breidde zich al meer en meer uit en stoof toen
onder ons door. Ik had echter tijd gehad om er een zeer langen trein
van groote wagens in te herkennen, zoo groot, dat zij veeleer op huizen
-geleken. »Vanwaar kwam die spoortrein?" vroeg ik. Baco raadpleegde
-zijn reiswijzer en zeide: »»Dat is de trein, die eergisteren morgen van
+geleken. »Vanwaar kwam die spoortrein?" vroeg ik. Baco raadpleegde
+zijn reiswijzer en zeide: »»Dat is de trein, die eergisteren morgen van
Pekin vertrokken is en langs de groote centrale oostwestbaan loopt.""
-»Van Pekin? Dus dwars door of over de hooge gebergten van Midden-Azië
+»Van Pekin? Dus dwars door of over de hooge gebergten van Midden-Azië
en den Oeral!"
-»»Zulke hinderpalen worden in den tegenwoordigen tijd weinig
+»»Zulke hinderpalen worden in den tegenwoordigen tijd weinig
geteld. Het is immers al twee eeuwen geleden, dat men den Mont-Cenis
doorboord heeft. Gij zult zoo dadelijk zien, dat op dezelfde wijze,
-waarop men toen de scheiding tusschen Frankrijk en Italië heeft
-opgeheven, men dit later ook voor Zwitserland en Italië heeft gedaan.""
+waarop men toen de scheiding tusschen Frankrijk en Italië heeft
+opgeheven, men dit later ook voor Zwitserland en Italië heeft gedaan.""
En inderdaad, allengs begonnen de besneeuwde toppen der Alpen aan den
horizon te dagen. Deze waren nog onveranderd dezelfde, die zij voor
-eeuwen geweest waren, maar de weg liep nu niet meer over den Splügen,
+eeuwen geweest waren, maar de weg liep nu niet meer over den Splügen,
over den Simplon of over den St. Bernard, maar onder het gebergte door,
zoodat wij de treinen, die wij aan de Zwitsersche zijde de tunnels
hadden zien binnengaan, na eenigen tijd weder aan de Italiaansche
@@ -1790,7 +1757,7 @@ Po bespoelde streek te vervolgen.
Reeds hoopte ik, dat wij ook in de nabijheid van Rome zouden komen,
zoodat er misschien gelegenheid zoude bestaan om te zien, wat er van
die oudste en eerwaardigste der steden geworden was; doch dit gebeurde
-niet. Wij dreven over Venetië, waar de Italiaansche vlag boven den top
+niet. Wij dreven over Venetië, waar de Italiaansche vlag boven den top
van St. Marcus gezien werd, maar ook eenige Oostenrijksche schepen,
herkenbaar aan den dubbelen adelaar, nevens vele andere in de haven
lagen. Beurtelings rijzende en dalende en daardoor niet altijd
@@ -1816,17 +1783,17 @@ of liever deze groep van gebouwen lag op een rotsigen heuvel, en men
had blijkbaar van daar een zeer ruim uitzicht.
Ik vroeg Baco, of hem ook bij toeval de bestemming van dit gebouw
-bekend was. Hij zag door den kijker en antwoordde: »»Wel zeker, dat is
+bekend was. Hij zag door den kijker en antwoordde: »»Wel zeker, dat is
de beroemde sterrenwacht van Oroemiah. Ik herken haar naar de plaat,
die eene afbeelding daarvan voorstelt en in mijn studeervertrek
hangt. Zelf ben ik daar nog niet geweest, hoewel het observatorium
een bezoek overwaardig moet zijn.""
-»Hoe is men er toch toe gekomen om hier, zoo ver buiten de middelpunten
+»Hoe is men er toch toe gekomen om hier, zoo ver buiten de middelpunten
van beschaving, eene sterrenwacht van zoo grooten omvang op te
richten?"
-»»Om de eenvoudige reden, dat men er tegenwoordig naar streeft, om
+»»Om de eenvoudige reden, dat men er tegenwoordig naar streeft, om
zooveel mogelijk tijd te sparen, en dus voor het doen van waarnemingen
die plaatsen kiest, waar de waarnemingen het best en in het kortste
tijdsbestek kunnen gedaan worden. In Europa zijn de nachten slechts
@@ -1842,17 +1809,17 @@ partij te trekken. Eerst in het begin der eeuw, waarin wij thans leven,
is op gezamenlijke kosten van alle beschaafde volken,--en daaronder
van de Persen zelve, die volstrekt niet meer behoeven onder te doen in
beschaving voor ons, bewoners van Europa,--deze sterrenwacht gesticht,
-die den naam draagt van: »Centraal Observatorium". Ik behoef er
+die den naam draagt van: »Centraal Observatorium". Ik behoef er
wel niet bij te voegen, dat die inrichting rijk voorzien is van de
uitstekendste werktuigen, en dat daaraan een genoegzaam getal van
personen verbonden is tot het doen van allerlei waarnemingen.""
-»Dus is dan de sterrekunde weder naar haar oude bakermat, naar het
-vaderland der Chaldeërs, teruggekeerd, merkte ik aan. Maar wat is er
+»Dus is dan de sterrekunde weder naar haar oude bakermat, naar het
+vaderland der Chaldeërs, teruggekeerd, merkte ik aan. Maar wat is er
dan geworden van de overige zoo hoog geroemde Europeesche observatoria,
dat te Greenwich, te Leiden, dat van de Pulkowa enz.?"
-»»Deze zijn veranderd in calculatoria, dat zij vroeger toch ook
+»»Deze zijn veranderd in calculatoria, dat zij vroeger toch ook
reeds voor een groot deel waren. Onder hen worden de aan het centraal
observatorium verrichte waarnemingen verdeeld, en deze worden dan daar
berekend. Ook strekken zij nog tot praktische opleiding van jeugdige
@@ -1860,7 +1827,7 @@ astronomen, die, juist omdat zij daar met vele moeielijkheden te kampen
hebben en de waarheid der spreuk leeren kennen: per ardua ad astera,
tot volhardende en nauwkeurige observatoren worden opgekweekt.
-»»Dat de praktische sterrekunde te Oroemiah met vrucht wordt beoefend
+»»Dat de praktische sterrekunde te Oroemiah met vrucht wordt beoefend
en daardoor onze kennis van de samenstelling der hemellichamen zeer is
toegenomen, kan u blijken uit gindsche kaart, met hetgeen er onder te
lezen staat. Het zal echter, denk ik, niet noodig zijn u te waarschuwen
@@ -1879,7 +1846,7 @@ Maan-Tin-Exploitatie-Maatschappij Tycho!
Ik was opgestaan om de kaart van naderbij te bezien en mij te
overtuigen, dat ik mij bij het lezen van dit onderschrift niet bedrogen
had. Toen ik mij weder omkeerde, las zeker Baco de bevreemding op
-mijn gelaat, want hij zeide: »»Gij schijnt geen geloof te slaan aan
+mijn gelaat, want hij zeide: »»Gij schijnt geen geloof te slaan aan
die ontdekking. Toch bevat het eerste gedeelte van die aankondiging
waarheid, misschien zelfs meer waarheid dan er mede bedoeld wordt,
want die tinmijnen zijn werkelijk onuitputtelijk, om de eenvoudige
@@ -1905,7 +1872,7 @@ als die Tycho-strepen zijn te kunnen erkennen. Doch hetgeen mij geheel
ongeloofelijk voorkwam, was dat er lieden zouden zijn, lichtgeloovig
genoeg om de exploitatie van tinmijnen op de maan door ons aardbewoners
voor uitvoerbaar te houden. Toen ik dit tot Baco zeide, antwoordde
-hij: »Mijn waarde heer! de menschen zijn thans op dit punt al even
+hij: »Mijn waarde heer! de menschen zijn thans op dit punt al even
als vroeger. Er zijn ten allen tijde bedrogenen geweest, die de
slachtoffers hunner hebzucht waren, en bedriegers die op de laatste
speculeerden. De personen, die zulk eene aandeelen-maatschappij
@@ -1921,7 +1888,7 @@ vervallene hofsteden te zijn,--of vruchtbare landerijen, die voor
den ongelukkigen kooper in dorre heiden of moerasgronden verkeerden;
of men verzon zelfs niets maar wist door eene kunstige combinatie van
cijfers de menschen te doen gelooven, dat, indien men slechts goed de
-kunst van optellen en vermenigvuldigen verstond, 1 + 1 = 4 en 1 × 1 =
+kunst van optellen en vermenigvuldigen verstond, 1 + 1 = 4 en 1 × 1 =
10 was. Zoo is het altijd gegaan en zal het wel altijd gaan. Denk aan
het oude: mundus vult decipi! Het komt bij zulke gelegenheden vooral
op een ruim geweten, een stalen voorhoofd en een zekeren tact aan,
@@ -1951,9 +1918,9 @@ aan welks hoofd met groote letters te lezen stond:
ANTI 1 = 2 LEAGUE.
-Ik vroeg mijnen geachten reisgenoot wat dit beteekende. »»Het is
+Ik vroeg mijnen geachten reisgenoot wat dit beteekende. »»Het is
eene oproeping tot eene meeting, om een verbond te sluiten tegen de
-eentweeërs."" Natuurlijk begreep ik daar niets van. Met zijne mij reeds
+eentweeërs."" Natuurlijk begreep ik daar niets van. Met zijne mij reeds
zoo dikwerf betoonde welwillendheid lichtte Baco echter op mijn verzoek
de zaak nader toe. Om mij op de hoogte te brengen, moest hij evenwel
eenen langen omweg maken. Men had dan,--zoo luidde ongeveer zijne
@@ -1963,9 +1930,9 @@ dit echter alleen gegeven aan de meerderjarigen. Maar toen had men de
zeer gegronde opmerking gemaakt, dat men dit doende zich aan groote
inconsequentie schuldig maakte. De census toch was afgeschaft, omdat
er geene enkele voldoende reden bestond, waarom men het stemrecht
-zoude geven aan iemand, die f 20 belasting betaalt en het onthouden
-aan een ander, die voor f 19,99 is aangeslagen. Wordt de census tot
-f 19,99 verlaagd, waarom dan niet tot f 19,98, enzv. tot 0 toe. Toen
+zoude geven aan iemand, die f 20 belasting betaalt en het onthouden
+aan een ander, die voor f 19,99 is aangeslagen. Wordt de census tot
+f 19,99 verlaagd, waarom dan niet tot f 19,98, enzv. tot 0 toe. Toen
echter nog de meerderjarigheid als een vereischte behouden was om het
stemrecht te mogen uitoefenen, zagen velen daarin toch eigenlijk weder
een soort van census. Hoe,--zeide men,--gij schenkt het recht, om zijne
@@ -2018,30 +1985,30 @@ of drielingen geboren worden, men een zeker daaraan beantwoordend
getal stemmen voor de vrouwenpartij moest beschikbaar stellen. De
statistiek zoude wel de noodige gegevens daarvoor leveren, om uit
te maken hoe groot het aandeel was, waarop elke der interessante en
-geïnteresseerde dames recht had. Hoe dwaas nu deze redeneering en de
+geïnteresseerde dames recht had. Hoe dwaas nu deze redeneering en de
daarop steunende eischen ook schijnen mogen, zij had toch bij velen
ingang gevonden. De zaak was reeds in verscheidene dagblad-artikelen
en brochures uitvoerig besproken. De geleerden van beide partijen
hadden er zich mede ingelaten en op physiologische en psychologische
gronden er zich voor of tegen verklaard. Het was inderdaad een zeer
ingewikkeld vraagstuk. Het gold uit te maken of 1 = 2 of wel 2 = 1
-is. De heeren mathematici beweerden dat dit op hetzelfde neêrkwam en
+is. De heeren mathematici beweerden dat dit op hetzelfde neêrkwam en
in beide gevallen onzin was, maar de vrouwen dachten er anders over,
en lachten de mathematici in hun gezicht uit. Zoo werden die beide
cijfers, al naar de 1 voor de 2 of de 2 voor de 1 kwam, tot twee
leuzen. Zij die eene dubbele stem eischten voor elke vrouw, welker
dubbelwezigheid door eene Medicinae universae Doctrix behoorlijk
-geconstateerd was, noemden zich eentweeërs, zij die dien eisch
-bestreden werden tweeëeners genoemd. Hiermede was dus het opschrift
+geconstateerd was, noemden zich eentweeërs, zij die dien eisch
+bestreden werden tweeëeners genoemd. Hiermede was dus het opschrift
boven het aanplakbiljet verklaard. Nooit,--voegde Baco er bij,--was
een strijd met meer warmte, ja vinnigheid gevoerd. En geen wonder,
want wanneer de vrouwenpartij in deze zaak zegevierde, dan zoude deze
een bepaald en blijvend overwicht boven de mannenpartij verkrijgen.
-»Mannenpartij en vrouwenpartij! Zijn dit dan tegenwoordig de twee
+»Mannenpartij en vrouwenpartij! Zijn dit dan tegenwoordig de twee
groote staatkundige partijen in den lande?"
-»»Zoo is het,--luidde het antwoord. Het ontstaan dier twee partijen
+»»Zoo is het,--luidde het antwoord. Het ontstaan dier twee partijen
was het even natuurlijk als noodzakelijk gevolg van de volkomene
emancipatie der vrouw en van het aan haar toekennen van alle rechten,
welke de man in vroegere eeuwen alleen bezat.""
@@ -2051,9 +2018,9 @@ en mijne vrees uittedrukken, dat daardoor de verhouding tusschen de
beiden seksen niet verbeterd zoude zijn.
Op het anders zoo ernstige gelaat van Baco vertoonde zich eene
-spottende uitdrukking, en hij antwoordde alleen: »daarin kondt
+spottende uitdrukking, en hij antwoordde alleen: »daarin kondt
gij wel gelijk hebben". Maar Phantasia, die al dien tijd naar ons
-gesprek geluisterd had, nam nu het woord op en zeide: »»Ik zal u de
+gesprek geluisterd had, nam nu het woord op en zeide: »»Ik zal u de
waarheid zeggen. Wat mij betreft, ik ben den tegenwoordigen toestand
hartelijk moede, en ik weet dat vele mijner zusteren het even als
ik zijn. Toen onze grootmoeders en overgrootmoeders die fraaie,
@@ -2068,7 +2035,7 @@ wij de zeden van een vroeger tijdperk leeren kennen, treden de mannen
op als beschermers der vrouwen; elke man, die eenige aanspraak maakte
op den naam van gentleman, behandelde eene vrouw steeds met achting en
voorkomende beleefdheid; in de zamenleving werd haar de beste plaats
-ingeruimd; zij werd tegelijk geëerbiedigd en geliefd, geëerbiedigd
+ingeruimd; zij werd tegelijk geëerbiedigd en geliefd, geëerbiedigd
juist uit hoofd harer zwakheid, geliefd omdat zij zich eenvoudig
nevens den man stelde als zijne hulpe, maar er niet naar streefde om
hem te verdringen. Thans is dit geheel anders geworden. Wij hebben
@@ -2111,7 +2078,7 @@ zulke uitersten was vervallen. Maar toen herinnerde ik mij wederom
den kiesladder, die, eenmaal betreden, dwingt om al verder en verder,
al dieper en dieper te dalen, en ik begreep dat ook hier allengs alle
tegenwerpingen hadden moeten zwichten voor zoogenaamde beginselen en
-logische consequentiën.
+logische consequentiën.
@@ -2131,8 +2098,8 @@ passagiers waren ingedommeld. Daarbij merkte ik op, dat bij allen,
ook bij mij, de ademhaling versneld was, hetgeen ik aan de ijlere
lucht toeschreef, waarin wij ons thans ophielden. De dikke heer
ronkte op eene zeer onaangename, stootende wijze. Zelfs de levendige
-Phantasia, die zich tot hiertoe met eene aardige française over hare
-lievelings-onderwerpen, de schoone kunsten en de poësie, onderhouden
+Phantasia, die zich tot hiertoe met eene aardige française over hare
+lievelings-onderwerpen, de schoone kunsten en de poësie, onderhouden
had, zat te sluimeren. Baco was verdiept in een boek, waarin de vraag
behandeld werd: in hoeverre het mogelijk zoude zijn de aardbewoners
door optische telegraphische seinen in gemeenschap te stellen met de
@@ -2143,10 +2110,10 @@ zoovele veranderingen hebben teweeg gebracht, wat zullen dan vier,
tien, honderd eeuwen doen!
Eindelijk waagde ik het Baco in zijne lectuur te storen door de vraag:
-»Waarheen meent gij dat wij ons nu begeven?"
+»Waarheen meent gij dat wij ons nu begeven?"
-»»Ik denk dat wij niet ver meer van Nieuw-Zeeland zijn,"" ontving
-ik ten antwoord. »»Wij hebben een grooten omweg door de hoogere
+»»Ik denk dat wij niet ver meer van Nieuw-Zeeland zijn,"" ontving
+ik ten antwoord. »»Wij hebben een grooten omweg door de hoogere
lucht gemaakt, om partij te trekken van den tusschen de keerkringen
opstijgenden en zich dan noord- en zuidwaarts en vervolgens oostwaarts
wendenden luchtstroom, maar zijn thans weder aan het dalen. Zie
@@ -2156,13 +2123,13 @@ Dit zeggen noopte mij weder eens door een der teleskopen te zien,
en op eenigen afstand ontwaarde ik twee groote eilanden, die slechts
door een nauwe straat gescheiden waren.
-»»Wij zijn thans bij onze tegenvoeters, vervolgde Baco. Nieuw-Zeeland
+»»Wij zijn thans bij onze tegenvoeters, vervolgde Baco. Nieuw-Zeeland
is het Groot-Brittanje van de Zuid-zee.""
-»Maar toch nog verre van een zoo rijke, machtige en beschaafde
+»Maar toch nog verre van een zoo rijke, machtige en beschaafde
bevolking te hebben."
-»»Niet zoo ver als gij denkt. Reeds telt Nieuw-Zeeland verscheidene
+»»Niet zoo ver als gij denkt. Reeds telt Nieuw-Zeeland verscheidene
groote steden, met al de inrichtingen voor onderwijs, wetenschap en
kunst, die wij in Europa gewoon zijn daar aan te treffen. Het bezit
eene aanzienlijke handelsvloot, rijke ertsaderen, steenkolenlagen,
@@ -2170,9 +2137,9 @@ een uitgestrekten landbouw, eenen grooten veestapel, eene bloeijende
nijverheid en eene krachtige bevolking van meerendeels engelsche
afkomst.""
-»Wat is er dan van de Maori's geworden?"
+»Wat is er dan van de Maori's geworden?"
-»»Die zijn verdwenen, men weet niet waar. Volgens sommige
+»»Die zijn verdwenen, men weet niet waar. Volgens sommige
Nieuw-Zeelandsche oudheidkenners zouden zij uitgestorven zijn; anderen
beweren dat de laatsten verhuisd zijn, ofschoon het moeielijk zou
te zeggen zijn waarheen; nog anderen willen dat een gedeelte der
@@ -2186,22 +2153,22 @@ andere ingebalsemde oorspronkelijke bewoners van andere streken
vinden, Nieuw-Hollanders, Amerikaansche Roodhuiden enz., die allen
thans spoorloos verdwenen zijn.""
-»Geldt dit van alle bewoners van landen, waar zich de Europeanen
+»Geldt dit van alle bewoners van landen, waar zich de Europeanen
gevestigd hebben?"
-»»Neen, alleen van die welke buiten de keerkringen gelegen zijn, want
+»»Neen, alleen van die welke buiten de keerkringen gelegen zijn, want
de heete keerkringsgewesten zijn op den duur voor het Kaukasische ras
onbewoonbaar, met uitzondering der koelere bergstreken. De binnenlanden
van Afrika hebben nog hunne oorspronkelijke negerbevolking,
Nieuw-Guinea wordt nog bewoond door de Papoes, en ook vele andere
-eilanden der tropische zeeën hebben nog bewoners, welke van de vroeger
+eilanden der tropische zeeën hebben nog bewoners, welke van de vroeger
daar levende afstammen, ofschoon hun getal over het algemeen eer af-
dan toegenomen is.""
-»Zijn die volkeren, welke tot de zoogenaamde lagere menschenrassen
+»Zijn die volkeren, welke tot de zoogenaamde lagere menschenrassen
behooren, in beschaving vooruit gegaan?"
-»»Niet veel. Vooruitgang is bij hen allen langzaam, zeer
+»»Niet veel. Vooruitgang is bij hen allen langzaam, zeer
langzaam. Sommigen zijn zelfs van meening, dat de vooruitgang eigenlijk
meer schijnbaar dan wezenlijk is en meer bestaat in een bloot aannemen
van eenige Europeesche zeden en gebruiken, en van deze juist niet
@@ -2218,7 +2185,7 @@ Ons reisgezelschap was weder wakker geworden, en Phantasia vroeg
mij, of ik met hen in hetzelfde logement te Melbourne mijn intrek
nemen wilde.
-»»Wij logeeren in het Hotel van Oud-Engeland, vervolgde zij, en zullen
+»»Wij logeeren in het Hotel van Oud-Engeland, vervolgde zij, en zullen
vooraf ons diner bestellen.""
Ik antwoordde, zoo als van zelf sprak, dat ik mij niet van een zoo
@@ -2232,7 +2199,7 @@ Weldra dreven wij boven Nieuw-Zeeland, en ik overtuigde mij, dat Baco
er niet te veel van had gezegd. Weinige landen ter wereld zijn zoo
door de natuur begunstigd. In de groote baaien en inhammen zagen wij
talrijke schepen liggen, van welker masten de vlaggen van allerlei
-natiën, ook onze driekleur, wapperden. Steden en dorpen waren over
+natiën, ook onze driekleur, wapperden. Steden en dorpen waren over
de oppervlakte verbreid, en alles openbaarde eene groote mate van
welvaart der bevolking.
@@ -2240,13 +2207,13 @@ Onder de vlaggen der schepen was er eene veel talrijker dan de
overige. Zij vertoonde twaalf zonnen op een blauw veld. Die vlag niet
kennende, vroeg ik: aan welken staat zij behoorde?
-»»Dat is de vlag der twaalf Vereenigde Staten van Nieuw-Holland,
+»»Dat is de vlag der twaalf Vereenigde Staten van Nieuw-Holland,
die te samen eene gefedereerde republiek vormen.""
-»Eene republiek! Ik meende dat Nieuw-Holland aan de Britsche kroon
+»Eene republiek! Ik meende dat Nieuw-Holland aan de Britsche kroon
behoorde."
-»Zoo was het eertijds,--hernam Baco. Nu echter zoude dat niet meer
+»Zoo was het eertijds,--hernam Baco. Nu echter zoude dat niet meer
gaan. Het kind is grooter dan de moeder geworden. De Nieuw-Hollanders
besturen sedert lang hunne eigene zaken. Zij zijn, zoo als gij
weet geheel van oorspronkelijk Europeesche afkomst. Dat is het
@@ -2301,366 +2268,4 @@ hem gegeven beschrijving van een vliegwerktuig.
End of the Project Gutenberg EBook of Anno 2070, by Dr. Dioscorides
-*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK ANNO 2070 ***
-
-***** This file should be named 43213-8.txt or 43213-8.zip *****
-This and all associated files of various formats will be found in:
- http://www.gutenberg.org/4/3/2/1/43213/
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg (This book was produced from scanned images of
-public domain material from the Google Print project.)
-
-
-Updated editions will replace the previous one--the old editions
-will be renamed.
-
-Creating the works from public domain print editions means that no
-one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
-(and you!) can copy and distribute it in the United States without
-permission and without paying copyright royalties. Special rules,
-set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
-copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
-protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project
-Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
-charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you
-do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
-rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose
-such as creation of derivative works, reports, performances and
-research. They may be modified and printed and given away--you may do
-practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is
-subject to the trademark license, especially commercial
-redistribution.
-
-
-
-*** START: FULL LICENSE ***
-
-THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
-PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
-
-To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
-distribution of electronic works, by using or distributing this work
-(or any other work associated in any way with the phrase "Project
-Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
-Gutenberg-tm License (available with this file or online at
-http://gutenberg.org/license).
-
-
-Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
-electronic works
-
-1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
-electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
-and accept all the terms of this license and intellectual property
-(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all
-the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
-all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
-If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
-Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
-terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
-entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
-
-1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be
-used on or associated in any way with an electronic work by people who
-agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few
-things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
-even without complying with the full terms of this agreement. See
-paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project
-Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
-and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
-works. See paragraph 1.E below.
-
-1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
-or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
-Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the
-collection are in the public domain in the United States. If an
-individual work is in the public domain in the United States and you are
-located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
-copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
-works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
-are removed. Of course, we hope that you will support the Project
-Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
-freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
-this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
-the work. You can easily comply with the terms of this agreement by
-keeping this work in the same format with its attached full Project
-Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
-
-1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern
-what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
-a constant state of change. If you are outside the United States, check
-the laws of your country in addition to the terms of this agreement
-before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
-creating derivative works based on this work or any other Project
-Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning
-the copyright status of any work in any country outside the United
-States.
-
-1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
-
-1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate
-access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
-whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
-phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
-Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
-copied or distributed:
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org/license
-
-1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
-from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
-posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
-and distributed to anyone in the United States without paying any fees
-or charges. If you are redistributing or providing access to a work
-with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
-work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
-through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
-Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
-1.E.9.
-
-1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
-with the permission of the copyright holder, your use and distribution
-must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
-terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked
-to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
-permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
-
-1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
-License terms from this work, or any files containing a part of this
-work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
-
-1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
-electronic work, or any part of this electronic work, without
-prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
-active links or immediate access to the full terms of the Project
-Gutenberg-tm License.
-
-1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary,
-compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
-word processing or hypertext form. However, if you provide access to or
-distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
-"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
-posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
-you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
-copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
-request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
-form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
-License as specified in paragraph 1.E.1.
-
-1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
-performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
-unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
-
-1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing
-access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
-that
-
-- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
- the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
- you already use to calculate your applicable taxes. The fee is
- owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
- has agreed to donate royalties under this paragraph to the
- Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments
- must be paid within 60 days following each date on which you
- prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
- returns. Royalty payments should be clearly marked as such and
- sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
- address specified in Section 4, "Information about donations to
- the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
-
-- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
- you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
- does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
- License. You must require such a user to return or
- destroy all copies of the works possessed in a physical medium
- and discontinue all use of and all access to other copies of
- Project Gutenberg-tm works.
-
-- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
- money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
- electronic work is discovered and reported to you within 90 days
- of receipt of the work.
-
-- You comply with all other terms of this agreement for free
- distribution of Project Gutenberg-tm works.
-
-1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
-electronic work or group of works on different terms than are set
-forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
-both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
-Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the
-Foundation as set forth in Section 3 below.
-
-1.F.
-
-1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
-effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
-public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
-collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
-works, and the medium on which they may be stored, may contain
-"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
-corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
-property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
-computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
-your equipment.
-
-1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
-of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
-Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
-Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
-liability to you for damages, costs and expenses, including legal
-fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
-LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
-PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
-TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
-LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
-INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
-DAMAGE.
-
-1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
-defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
-receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
-written explanation to the person you received the work from. If you
-received the work on a physical medium, you must return the medium with
-your written explanation. The person or entity that provided you with
-the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
-refund. If you received the work electronically, the person or entity
-providing it to you may choose to give you a second opportunity to
-receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
-is also defective, you may demand a refund in writing without further
-opportunities to fix the problem.
-
-1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth
-in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
-WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
-WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
-
-1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied
-warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
-If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
-law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
-interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
-the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
-provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
-
-1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
-trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
-providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
-with this agreement, and any volunteers associated with the production,
-promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
-harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
-that arise directly or indirectly from any of the following which you do
-or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
-work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
-Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
-
-
-Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
-
-Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
-electronic works in formats readable by the widest variety of computers
-including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists
-because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
-people in all walks of life.
-
-Volunteers and financial support to provide volunteers with the
-assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
-goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
-remain freely available for generations to come. In 2001, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
-and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
-To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
-and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
-and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
-
-
-Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive
-Foundation
-
-The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
-501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
-state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
-Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification
-number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at
-http://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
-permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
-
-The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
-Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
-throughout numerous locations. Its business office is located at
-809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
-business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact
-information can be found at the Foundation's web site and official
-page at http://pglaf.org
-
-For additional contact information:
- Dr. Gregory B. Newby
- Chief Executive and Director
- gbnewby@pglaf.org
-
-
-Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation
-
-Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
-spread public support and donations to carry out its mission of
-increasing the number of public domain and licensed works that can be
-freely distributed in machine readable form accessible by the widest
-array of equipment including outdated equipment. Many small donations
-($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
-status with the IRS.
-
-The Foundation is committed to complying with the laws regulating
-charities and charitable donations in all 50 states of the United
-States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
-considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
-with these requirements. We do not solicit donations in locations
-where we have not received written confirmation of compliance. To
-SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
-particular state visit http://pglaf.org
-
-While we cannot and do not solicit contributions from states where we
-have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
-against accepting unsolicited donations from donors in such states who
-approach us with offers to donate.
-
-International donations are gratefully accepted, but we cannot make
-any statements concerning tax treatment of donations received from
-outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
-
-Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
-methods and addresses. Donations are accepted in a number of other
-ways including checks, online payments and credit card donations.
-To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
-
-
-Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic
-works.
-
-Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
-concept of a library of electronic works that could be freely shared
-with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project
-Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
-
-
-Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
-editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
-unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily
-keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
-
-
-Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
-
- http://www.gutenberg.org
-
-This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
-including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
-Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
-subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 43213 ***
diff --git a/43213-8.zip b/43213-8.zip
deleted file mode 100644
index 70230ec..0000000
--- a/43213-8.zip
+++ /dev/null
Binary files differ
diff --git a/43213-h.zip b/43213-h.zip
deleted file mode 100644
index aade14a..0000000
--- a/43213-h.zip
+++ /dev/null
Binary files differ
diff --git a/43213-h/43213-h.htm b/43213-h/43213-h.htm
index 0c093d6..8c76295 100644
--- a/43213-h/43213-h.htm
+++ b/43213-h/43213-h.htm
@@ -6,7 +6,7 @@
<meta name="generator" content=
"HTML Tidy for Windows (vers 25 March 2009), see www.w3.org">
<title>Anno 2070. Een blik in de toekomst</title>
-<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=us-ascii">
+<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
<meta name="generator" content=
"tei2html.xsl, see http://code.google.com/p/tei2html/">
<meta name="author" content=
@@ -817,45 +817,7 @@ text-align:center;font-size:large;
</style>
</head>
<body>
-
-
-<pre>
-
-The Project Gutenberg EBook of Anno 2070, by Dr. Dioscorides
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org/license
-
-
-Title: Anno 2070
- Een blik in de toekomst
-
-Author: Dr. Dioscorides
-
-Release Date: July 14, 2013 [EBook #43213]
-
-Language: Dutch
-
-Character set encoding: ASCII
-
-*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK ANNO 2070 ***
-
-
-
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg (This book was produced from scanned images of
-public domain material from the Google Print project.)
-
-
-
-
-
-
-</pre>
+<div>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 43213 ***</div>
<div class="front">
<div class="div1 cover">
@@ -3361,386 +3323,6 @@ dat deze links voor u niet werken.</p>
</div>
</div>
-
-
-
-
-
-
-<pre>
-
-
-
-
-
-End of the Project Gutenberg EBook of Anno 2070, by Dr. Dioscorides
-
-*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK ANNO 2070 ***
-
-***** This file should be named 43213-h.htm or 43213-h.zip *****
-This and all associated files of various formats will be found in:
- http://www.gutenberg.org/4/3/2/1/43213/
-
-Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
-Proofreading Team at http://www.pgdp.net/ for Project
-Gutenberg (This book was produced from scanned images of
-public domain material from the Google Print project.)
-
-
-Updated editions will replace the previous one--the old editions
-will be renamed.
-
-Creating the works from public domain print editions means that no
-one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
-(and you!) can copy and distribute it in the United States without
-permission and without paying copyright royalties. Special rules,
-set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
-copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
-protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project
-Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
-charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you
-do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
-rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose
-such as creation of derivative works, reports, performances and
-research. They may be modified and printed and given away--you may do
-practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is
-subject to the trademark license, especially commercial
-redistribution.
-
-
-
-*** START: FULL LICENSE ***
-
-THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
-PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
-
-To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
-distribution of electronic works, by using or distributing this work
-(or any other work associated in any way with the phrase "Project
-Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
-Gutenberg-tm License (available with this file or online at
-http://gutenberg.org/license).
-
-
-Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
-electronic works
-
-1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
-electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
-and accept all the terms of this license and intellectual property
-(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all
-the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
-all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
-If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
-Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
-terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
-entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
-
-1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be
-used on or associated in any way with an electronic work by people who
-agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few
-things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
-even without complying with the full terms of this agreement. See
-paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project
-Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
-and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
-works. See paragraph 1.E below.
-
-1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
-or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
-Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the
-collection are in the public domain in the United States. If an
-individual work is in the public domain in the United States and you are
-located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
-copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
-works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
-are removed. Of course, we hope that you will support the Project
-Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
-freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
-this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
-the work. You can easily comply with the terms of this agreement by
-keeping this work in the same format with its attached full Project
-Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
-
-1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern
-what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
-a constant state of change. If you are outside the United States, check
-the laws of your country in addition to the terms of this agreement
-before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
-creating derivative works based on this work or any other Project
-Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning
-the copyright status of any work in any country outside the United
-States.
-
-1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
-
-1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate
-access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
-whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
-phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
-Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
-copied or distributed:
-
-This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
-almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
-re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
-with this eBook or online at www.gutenberg.org/license
-
-1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
-from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
-posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
-and distributed to anyone in the United States without paying any fees
-or charges. If you are redistributing or providing access to a work
-with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
-work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
-through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
-Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
-1.E.9.
-
-1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
-with the permission of the copyright holder, your use and distribution
-must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
-terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked
-to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
-permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
-
-1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
-License terms from this work, or any files containing a part of this
-work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
-
-1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
-electronic work, or any part of this electronic work, without
-prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
-active links or immediate access to the full terms of the Project
-Gutenberg-tm License.
-
-1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary,
-compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
-word processing or hypertext form. However, if you provide access to or
-distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
-"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
-posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
-you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
-copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
-request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
-form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
-License as specified in paragraph 1.E.1.
-
-1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
-performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
-unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
-
-1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing
-access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
-that
-
-- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
- the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
- you already use to calculate your applicable taxes. The fee is
- owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
- has agreed to donate royalties under this paragraph to the
- Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments
- must be paid within 60 days following each date on which you
- prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
- returns. Royalty payments should be clearly marked as such and
- sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
- address specified in Section 4, "Information about donations to
- the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
-
-- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
- you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
- does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
- License. You must require such a user to return or
- destroy all copies of the works possessed in a physical medium
- and discontinue all use of and all access to other copies of
- Project Gutenberg-tm works.
-
-- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
- money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
- electronic work is discovered and reported to you within 90 days
- of receipt of the work.
-
-- You comply with all other terms of this agreement for free
- distribution of Project Gutenberg-tm works.
-
-1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
-electronic work or group of works on different terms than are set
-forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
-both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
-Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the
-Foundation as set forth in Section 3 below.
-
-1.F.
-
-1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
-effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
-public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
-collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
-works, and the medium on which they may be stored, may contain
-"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
-corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
-property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
-computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
-your equipment.
-
-1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
-of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
-Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
-Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
-liability to you for damages, costs and expenses, including legal
-fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
-LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
-PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
-TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
-LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
-INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
-DAMAGE.
-
-1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
-defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
-receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
-written explanation to the person you received the work from. If you
-received the work on a physical medium, you must return the medium with
-your written explanation. The person or entity that provided you with
-the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
-refund. If you received the work electronically, the person or entity
-providing it to you may choose to give you a second opportunity to
-receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
-is also defective, you may demand a refund in writing without further
-opportunities to fix the problem.
-
-1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth
-in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
-WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
-WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
-
-1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied
-warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
-If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
-law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
-interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
-the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
-provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
-
-1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
-trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
-providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
-with this agreement, and any volunteers associated with the production,
-promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
-harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
-that arise directly or indirectly from any of the following which you do
-or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
-work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
-Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
-
-
-Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
-
-Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
-electronic works in formats readable by the widest variety of computers
-including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists
-because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
-people in all walks of life.
-
-Volunteers and financial support to provide volunteers with the
-assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
-goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
-remain freely available for generations to come. In 2001, the Project
-Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
-and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
-To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
-and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
-and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
-
-
-Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive
-Foundation
-
-The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
-501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
-state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
-Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification
-number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at
-http://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
-permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
-
-The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
-Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
-throughout numerous locations. Its business office is located at
-809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
-business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact
-information can be found at the Foundation's web site and official
-page at http://pglaf.org
-
-For additional contact information:
- Dr. Gregory B. Newby
- Chief Executive and Director
- gbnewby@pglaf.org
-
-
-Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg
-Literary Archive Foundation
-
-Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
-spread public support and donations to carry out its mission of
-increasing the number of public domain and licensed works that can be
-freely distributed in machine readable form accessible by the widest
-array of equipment including outdated equipment. Many small donations
-($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
-status with the IRS.
-
-The Foundation is committed to complying with the laws regulating
-charities and charitable donations in all 50 states of the United
-States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
-considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
-with these requirements. We do not solicit donations in locations
-where we have not received written confirmation of compliance. To
-SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
-particular state visit http://pglaf.org
-
-While we cannot and do not solicit contributions from states where we
-have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
-against accepting unsolicited donations from donors in such states who
-approach us with offers to donate.
-
-International donations are gratefully accepted, but we cannot make
-any statements concerning tax treatment of donations received from
-outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
-
-Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
-methods and addresses. Donations are accepted in a number of other
-ways including checks, online payments and credit card donations.
-To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
-
-
-Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic
-works.
-
-Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
-concept of a library of electronic works that could be freely shared
-with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project
-Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
-
-
-Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
-editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
-unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily
-keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
-
-
-Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
-
- http://www.gutenberg.org
-
-This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
-including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
-Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
-subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
-
-
-</pre>
-
+<div>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK 43213 ***</div>
</body>
</html>