diff options
| author | nfenwick <nfenwick@pglaf.org> | 2025-01-22 10:39:45 -0800 |
|---|---|---|
| committer | nfenwick <nfenwick@pglaf.org> | 2025-01-22 10:39:45 -0800 |
| commit | 108eba1cec03190501f3bf477821de6d9d281674 (patch) | |
| tree | c9954348edab55a1fbe019b59924863d55b2f2f7 | |
| parent | cf851e2605f273ab60da4201cb94991f16ffb439 (diff) | |
| -rw-r--r-- | .gitattributes | 4 | ||||
| -rw-r--r-- | LICENSE.txt | 11 | ||||
| -rw-r--r-- | README.md | 2 | ||||
| -rw-r--r-- | old/66835-0.txt | 1796 | ||||
| -rw-r--r-- | old/66835-0.zip | bin | 25463 -> 0 bytes | |||
| -rw-r--r-- | old/66835-h.zip | bin | 198936 -> 0 bytes | |||
| -rw-r--r-- | old/66835-h/66835-h.htm | 2657 | ||||
| -rw-r--r-- | old/66835-h/images/cover.jpg | bin | 156638 -> 0 bytes | |||
| -rw-r--r-- | old/66835-h/images/jhdb.jpg | bin | 6975 -> 0 bytes | |||
| -rw-r--r-- | old/66835-h/images/titlepage.jpg | bin | 6738 -> 0 bytes |
10 files changed, 17 insertions, 4453 deletions
diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes new file mode 100644 index 0000000..d7b82bc --- /dev/null +++ b/.gitattributes @@ -0,0 +1,4 @@ +*.txt text eol=lf +*.htm text eol=lf +*.html text eol=lf +*.md text eol=lf diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt new file mode 100644 index 0000000..6312041 --- /dev/null +++ b/LICENSE.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +This eBook, including all associated images, markup, improvements, +metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be +in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES. + +Procedures for determining public domain status are described in +the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org. + +No investigation has been made concerning possible copyrights in +jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize +this eBook outside of the United States should confirm copyright +status under the laws that apply to them. diff --git a/README.md b/README.md new file mode 100644 index 0000000..7b7db59 --- /dev/null +++ b/README.md @@ -0,0 +1,2 @@ +Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for +eBook #66835 (https://www.gutenberg.org/ebooks/66835) diff --git a/old/66835-0.txt b/old/66835-0.txt deleted file mode 100644 index cc258f2..0000000 --- a/old/66835-0.txt +++ /dev/null @@ -1,1796 +0,0 @@ -The Project Gutenberg eBook of Gedigte, by François Petrus van den Heever - -This eBook is for the use of anyone anywhere in the United States and -most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions -whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms -of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at -www.gutenberg.org. If you are not located in the United States, you -will have to check the laws of the country where you are located before -using this eBook. - -Title: Gedigte - -Author: François Petrus van den Heever - -Release Date: November 28, 2021 [eBook #66835] - -Language: Afrikaans - -Character set encoding: UTF-8 - -Produced by: Kobus Meyer, Emmanuel Ackerman and the Online Distributed - Proofreading Team at https://www.pgdp.net - -*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK GEDIGTE *** - - - - - -GEDIGTE. - -[Illustration] - - - - - GEDIGTE - DEUR - F. V. D. HEEVER - - [Illustration] - - J. H. DE BUSSY, - PRETORIA—AMSTERDAM. - HOLL. AFRIK. UITGEVERS-MIJ. v/h J. DUSSEAU & Co., - KAAPSTAD. - 1919. - - - - -INHOUD. - - - Bls. - - Aan „Madonna” 1 - - Sondag More 2 - - Die beeld van Oom Paul 3 - - Twee en Een 4 - - Ter gedagtenis van Immelmann 5 - - Virgo Rustica 6 - - Madonna-diens 7 - - In die Park 9 - - Uit Christina Rossetti 15 - - Rit-Rijmpie 16 - - Die Blomme 18 - - Herdenking 19 - - Haalwit gestapelde Wolke 20 - - Radbod 21 - - En alles word jou toegeworpe? 24 - - Die laatste Trekker 25 - - Uit Heine 28 - - Arkadië 29 - - Die skat van Petrossa 30 - - Die „Saunter” 32 - - Bieblebom se Berge 33 - - Die Possie 34 - - Lacrimae Rerum 36 - - Wie in Glashuise woon 37 - - I. Mania Blasphematoria 38 - - II. Berusting 40 - - Die Afgrond roep uit tot die Afgrond 41 - - ’n Speeltoneel 42 - - Die Kus 43 - - In die Hoveld 44 - - In die Lig van die Maan 45 - - Die sleutel 46 - - Aan mij Moeder 47 - - Die Onfinalist 48 - - Die Verhuising van Cupido 49 - - Aan M—. 50 - - Afrika 51 - - - - -AAN „MADONNA”. - - - Ek ken ’n woud waar orchidieë straal - Soos sterre in ’n bij-besogte dal, - En lisplend sing ’n lome waterval - Tot slaap soos wierook op die bosse daal. - - Dan kom die Feeë-koningin, gedra - Van droomgewiekte rosse, wit soos melk - En swaar wieg elke orchidieëkelk, - Belaai met elwe-klosse om haar wa. - - Daar dring ’n stoet van ridders om haar heen - En bied in diamante bekers wijn, - Wat in die halflig vonkel soos robijn, - Bied op geboë knieë, een vir een. - - En deur die dromme van die dartel stoet - Dring daar ’n beedlaar wat sij hoof laat hang, - En bied haar in ’n bloemkelk opgevang, - Diepbuigend, wat hij het—sij hartebloed. - - ’n Oomblik speel ’n glimlag, soos die maan - Deur wolke skemer, oor haar rosemond - Terwijl sij vreugde uitstort in die rond; - Sij kon die dure gawe nie verstaan, - - Maar in die woud waar orchidieë straal - Soos sterre, in die bij-gesuste dal, - Ruis lispelend ’n lome waterval - Tot slaap vir ewig op die bosse daal. - - - - -SONDAG MORE. - - - Dit is stil in die voorhuis - En stilte rus swaar op die bulte daarbuite, - En stoffies hang blink in die lug, waar die venster - ’n Gulde balk van louter luister inlaat. - Daar word boeke gevat: - Die psalm gaat statig opruis, - Ruis weg oor die druipende wilkers, - Waar die tortels selfs luister; - ’n Hymne aan God, aan wie dit gerig is, - ’n Statige hymne van rus en van vrede, - ’n Wierook kolom. - Dis weer stil. - Luid kraai die haan in sij beurtsang— - En nou word gepraat, eers saggies dan luider, - Nou word selfs gelag ... die stemming verbroke— - Die diens is virbij. - - - - -DIE BEELD VAN OOM PAUL. - - - Grouw in die maanlig rijs die swaar kolos, - Oorheers die jong geboomte aan sij voet, - Waardeur die aandwind huiwrig klaënd spoed, - En rustloos, als van geeste, sug die bos. - - Die maan maak daar ’n glimlig op sij wang, - Wat in die skemer lijk als nat betraan; - Hij peins oor jonggestorwe hoop, die waan - Van volkwees, peins oor volkswee en oor dwang. - - Voor sij gesig daar strek die doderijk, - Waar al sij tijd- en strijdgenote rus, - En aandwind saggies oor die slapers strijk. - - Wit-deinsrig skijn die maan oor stene alom.... - En grillig die verlede wat daar kijk - Op ’n gewese Afrikanerdom. - - (Met vergunning van „_De Burger_”). - - - - -TWEE EN EEN. - - - Voor die „ek” nog bestaat - Word gesug en gesorg, - Verwagting met vreug word ontvange in wee; - Wat al is, word vir hoop - In die toekoms geborg, - Want die lewe is een, en die wil is vir twee. - - Lippies so lokkend - En blosse so sag, - Verleilik die ogies nou, dan weer verlee; - Dis nog skaars in die lewe, - Nog skaars uit die nag— - Maar die lewe is een, en die wil is vir twee. - - Naar die kerk gaat dit hijgend - En wiegend en swaar, - Teen die boesem verlep moet die bijbeltjie leen; - Met vuur word gebid - En gevlei—Ja dis waar, - Die lus is vir meer, maar die lewe’s net een. - - - - -TER GEDAGTENIS VAN IMMELMANN. - - - Is Icarus gevalle, waarom huil die wind so sag? - Waarom strooi die meerminkore perels neer? - Hoor jij nie daar’s geen gelispel, net ’n droewe golweslag - En die nautilus pluik nou g’n purper meer. - - Is Icarus gevalle in die vreemde, ver van huis, - Waar ons eie bulte nooit sij graf sal merk, - Maar in beddings van korale waar die skulpe ewig ruis, - Sij hoof geskraag op ’n gewrakte vlerk? - - Is Icarus gevalle? Ja, hij kon ’n laë swerk - Nooit vir sij hoë moed genoegsaam vind, - En stijgend steeds van kreits tot kreits met kloek gespanne vlerk - Trotseer hij altijd wakker weer en wind, - - Tot sfere waar die vrijheids son sij strale nijdig hef - Met wimpers in die weste rooi omkrans, - Toe word meteens sij wieke met Apol s’n pijl getref, - Virseker was die val met sterreglans. - - Ja, Icarus gevalle! maar hij wou g’n slaaf meer leef, - Net wie nooit wil stijg kan moeilik immer val, - Strooi blomme oor die water, laat die maagde kransies weef, - Wijl die water droewig weeklaag teen die wal. - - Ja, Icarus gevalle! Maar solang die winde suis, - Solang die seeskulp fluister van die see, - Sal vertel word van die ridder wat gevel is ver van huis, - Vir vrijheid en vir glorie, lang gelee! - - - - -VIRGO RUSTICA. - - - Twee oë vol lus vir die lewe, - ’n Gesig wat van geesvlugheid spreek; - Vol geesdrif en lig, wat daar bewe, - Die bekoorlikste skaduwees week; - ’n Lag soos die beek, wat daar kabbel, - Soos klippies in diep kuile val, - En ’n stem soos die watergemurmel, - Soos golfies aan wal. - - Als die welle in sirkels uitrimpel, - Geheimsinnig die kuile deurwaar, - En die lelie al wiegend self dimpel, - Met laggies haar weerskijn aanstaar; - Waar die waterriet suiselend fluister, - Haar geheim teen die nagwind belij; - Soos ’n vreemde geluid in die duister - Onverstaanbaar is sij. - - - - -MADONNA-DIENS. - - - Dit is ’n nag, die opstandig van drome, - En ons ontwaak uit slaap, wat ons rede noem, - En agter uit die skemer, uit die some, - Waar Digting Waarheid raak, kom opgedoem - Diana van die jag; die Mingodin, - Godinne vroeg aanbid; - Want Liefd’ moes lewe gee, die jag dit win: - Offers en kranse wit - Het altijd die altare van die twee getooi, - Geskenk van Jeugd wat sug naar roem, - Of skugter nooi. - - Die vrouwlikheid trek ons virewig aan.— - Die Dondergod en Mars moes altwee swig, - Al het die Prins van Vrede vir ons voldaan, - Te luister was sij lig: - Madonna moes vereer word, Moedermaagd, - Haar slape moes bekrans met die kleurkring van die maan, - En deur die glorie van ’n grote God versaagd - Soek mens wat menslik is en bid Haar aan, - Bepeins haar pijn, haar wereldgrote smart - En weedom vir haar wig, - Haar moederhart. - - Die Eeuw is haastig, Liefste, maak gebaar - En in ons tijd van rede en ongeloof, - Verdeelde doele en twijfel, val ’n skaar - Van vrae ons aan en wil ons rus beroof. - - Die lug is swoel daarbuite, swijgend swaar - Van stroperige walm uit blommekelk, - Die kriek sing lente en die padde-skaar - Weergalm en swijg, die meibos, wit soos melk - Skijn in die maanlig wat in strome rus - Op die lente wat daar lok. - Soos hare van ’n vrouw wat saggies sus - En sing, haar kroos omkrans, - So druip die wilkertakkies loom en slank en glans - Soos silwergaas of elwerok - En rus. - - - - -IN DIE PARK. - - - Jij sê ek’s mal omdat ek dag na dag - Hier in die park allenig sit. Ou maat, - Strij help nou niks, ek sien dit in jouw oë, - En in die oë van die kindertjies, - Wat bang-meelijdend naar mij kijk en dan - Weer agter rok van Ma of meid induik. - Asjoublieftog, neef, wag net ’n beetjie, hoor. - Vir daë sit ek hier alleen en lag, - En tel die groewe wat al dieper snij - In mij gesig, soos in ’n pad waar waans - Met sware vragte spore agter laat; - Nou moet ek praat en jij moet luister, neef, - Moet help die vragte biekie ligter maak - Of ek gaan vasval. Dis reg, luister nou. - - Kijk daardie grasvlek, waar die kinders speel - En waar die gieter sprei; kijk die kwikkie daar, - Kom nader tot die waterstroom hom rol - Oor die kweek, dan kom hij weer, en nou - Sit hij sij bors en krap. Uit die vijwerkom - Spuit slank ’n waterstraal omhoog en sprei - In duisend perelsnoere, soos ’n maagd - Wat trag haar liggaam met haar haar te dek. - Hoor hoe die water lag, net soos ’n vrouw - Wat haar kindjie opgooi en weer veilig vang; - Kijk die blommemure hier, en daar, en daar, - Soos strome louter goud en westergloor - Waaruit die bij-gesoem mij rede sus, - (Jij lag om ek sê rede) en die heuningbek - Bewegingloos al oor die blomme tril, - (Selfstandig soos die hoogste Englekoor), - Of blink en groen van bed tot bedding straal. - Kijk die kinders, man, verstaan jij wat ek meen? - Verstaan jij dat ons almaal, iedereen, - ’n Engel het, moet hê, wat ons bewaar? - Hoe sal ek jou tog maak verstaan? Let op! - Saands in mij bed steek ek ’n sigaret - Aan, elke nag, voor ek die lig uitdraai; - En onder bij mij voete, teen die muur - Hang daar ’n prent van Echo, dit wil sê - ’n Prent van ’n beeld van Echo, slank en wit, - Wat wag en wag en luister, ewig wag; - Virewig en verniet. Dan glim die kool - Van mij si’gret in die prent, en ek denk so: - „Narcissus kom tog nooit, sal nimmer kom; - „Maar al sal Echo nooit haar minnaar sien, - „Haar tweeling suster Weerlig sal sij kus - „En die refleksie van ’n vonk omhels; - „Want Weerlig moet vir Weerklank troos, of ek - „Word gek, die spanning is te groot, net soos - „Die blomme teen die muur ’n siekmens pla.” - Nou, so het ek en jij en iedereen - ’n Engel wat ons wandel gadeslaan; - Ek hoor sij wiekgeruis in kinderlag - En sien sij vleu’els blits in manestraal, - En in die lag van maagde, en sij stem - In water wat so sag teen walle klots. - - Toe ek nog klein was het mij moeder steeds, - Als sij mij naar mij bed bring en laat bid, - Vertel van hierdie wagter, dus geen vrees. - En deur mij jeugd in lig of duisternis - Het ek geen trouwer metgesel gehad - ’n Wese wat oor siel en liggaam heers, - ’n Afgesant van God. - - En toe een aand, - Ek sien dit nog, die kerk was stapelvol, - En hel het lugterkroon en lamp gestraal, - En orgel-tone triomf uitbasuin. - Die predikant was glad van wang en stem, - —Ek sien die lig nog op sij voorhoof glim— - En wijl toehoorders weeldrig sit en gril, - Het hij van voorbestemming sag vertel, - (Predestinasie, wat jij dit wil noem) - In periode ruim en afgerond. - - Die wee, mij God, ek voel dit nog, die wee - Waarmee ek daardie kerkgebouw verlaat het; - Dit het soos vure oor mij siel geskroei, - Soos wurme in mij murg geboor, mij brein - Laat brand soos koors. - Waarom, dag ek, waarom - Die mensdom selfbewus gemaak, gebied - ’n Ewig voortbestaan, totdat hij lus - En toe, net soos ’n kind ’n hondjie terg, - Dit weggeruk? Die glorie, adel, prag, - Die wilde skoonheid van ons groot heelal, - Wat soos ’n riet mij hele siel laat tril, - Als die grootse harmonie daaroor gaat ruis, - Gaat alles swanger aan verderf en hel; - Wijl Hij, die maker, homself Liefde noem! - - „En daar ek so ’n God nie kan bemin, - „Is ek verdoemd,” hoor ek ingewing sê; - Van toe af het ’k mij engel meer bemin - Dan moeder ooit haar één gebreklik kind. - Ek sien die weedom op sij voorhoof rus - Soos donderwolke op die bergekam, - Waaruit sij oog met dowwe meelij blits; - Ek sien sij wieke druip soos ridderpluim - Van slaë slap en hooploos strijë moeg. - Verbeel jou, man, dis voorbestem en voor - Die grondlegging der wereld al besluit - Dat ek verdoemd is, hij oor mij moet waak; - Wat hij ooit doen mog, of ek ooit verrig, - Die skrif staat vas en pal. - Verstaan? Ek sien - Die skaar van Engelwagters wat ons hoed, - Ons, van wie die merendeel verdoemd is, - Want sê die skrif nie so? Mij Engel nou - Moet mij bemin, en altijd sien en sorg, - Daar hij ’n ruimer siel het, dieper voel - Die wanhoop van sij taak. - Als storme dreig sien jij die vooltjies skuil - En hoor hul swijg, die aandblom sluit homself - En snare kan gelijke snare roer: - Die weedom van mij Engel rus op mij - En maak die groewe dieper; maar als ek weer - Gaan denk aan sij meelije, trouwe sorg, - Hoor ek sij vleuels ritsel in die gras, - Sij wieke-slae pols dan in mij oor, - Sij wondre liefde maak mij siel dan week. - Dis dan wat ek hier sit en lag en sien - Hoe dat die kinders stoei, die meide slaap - En sonlig dartel met die druppels speel; - Dis alles suiwer weelde, alles vol - Met die liefde van mij Engel. - Die mense sê - Ek’s gek, kranksinnig, of in kindertaal, - Mij varkies uit die hok. Nog als student - Het ek geleer van Plato en sij grot - En hoe die skaduwlanders sieners terg; - Nou, ek sien Engle, voel hul weedom, weet - Dat dit om ons is wat hul treur. Weet jij - Of wat jij sien die son is? Dankie neef, - Die bitterheid des doods het nou gewijk, - Ek sal weer kijk hoedat die kwikkies rol, - En heuningbekkies blits van blom tot blom - En bommelbije deur die beddings gons - Totdat die nag dit alles immer dek. - - - - -UIT CHRISTINA ROSSETTI. - - - En als ik kom te sterwe, Lief, - Sing dan g’n klaaglied nie, - Plant dan g’n rose op mij graf - Of koel cypresse nie. - - Laat net die groen gras bô mij wees, - Die reen en die moredouw, - En als jij wil, vergeet mij - En als jij wil, onthou. - - Want skaduws sal ’k nie sien of voel, - Hoedat die water week, - Nie hoor hoedat die vooltjies sing - Alsof hul harte breek, - - Maar ik sal altijd drome droom - In die skemer daar, wie weet, - Misskien sal ik daar nog onthou, - Misskien sal ik vergeet. - - - - -RIT-RIJMPIE. - - - Die koeëls die blits, dat die klippe so brand— - Hoera vir die reuk van ’n roer!— - Maar die tien en Jan Pieterse hou daardie nek, - Help bewaar ou Transvaal vir die Boer! - - „’n Uur nog, net ene”—’n uur van die hel!— - „Als ons maar die nek kan hou, - Dan is ons kommando die drif veilig deur!” - En hij bid sonder handegevouw! - - Wild en wijd, wild en wijd, - Gee die perde maar teuel en spoor; - Jij hoor net daaronder die hoewegedonder, - En hierbo fluit die koeëls langs jouw oor. - - Daar hinnik ’n liddiet, rijperd van die Dood - Blits hemel en aarde dooreen; - Die stof wijk—die mense ’s die drif veilig deur— - Bij Jan Pieterse leef nog net een. - - „Ons trap!” kommandeer hij. Wild en wijd - Gee hul perde maar teuel en spoor; - Hij hoor net daaronder die hoewegedonder - En ’n skreeuw—hij ’s allenig nou oor. - - Trug nou, trug deur die vlaag van lood, - Sij maat kan hij daar niet laat blij! - Al om hom daar gons dit die lied van die dood, - Waar sij sikkel al snerpende snij. - - Met die wonde man dwars oor sij saalboom geleg - Gaat hij stadig en stappende heen, - Geen teken van haas, hij rij peinsende voort - Op ’n stap deur die koeël-gereen. - - „Laat staan, hij’s ’n held—‚Three cheers’ vir die Boer!” - Sê die Engelsman, hees in die keel. - Die bulte weerklink met vier harde hoera’s, - En die lug word met helmette geel! - - Jan Pieterse draai hom sij vijande toe - En wuif hulle dank met sij hoed; - Al stappend verdwijn hij op die horison daar - In ’n raam van die westergloed. - - So hoera, vir die klank van stiebeuel en spoor - En hoera, vir die reuk van ’n roer! - God behoede ons veld van die vreemde geweld - En bewaar ons ou land vir die Boer. - - - - -DIE BLOMME. - - - Dis blomme langs die paadjies - En blomme bij die wal, - Dis blomme net waar ek kan kijk, - Dis bontheid oweral. - - Die rooies wenk die luidste, - Viooltjies knik gedwee, - Die wind ontlok die soetste geur - En wieg die blommesee. - - En waarom wenk die blomme so, - En waarom sprei hul geure wijd? - Die bij kom oor die tuin gesoem, - Hij suig hul heuning uit. - - Dit ritsel langs die gange, - Dit trippel oor die pad. - Nou waarom was die sij gespin, - Die kant en ’k weet nie wat? - - Die oë kijk brutaal uit - En anders luik gedwee— - Cupido sweef van blom tot blom - En breng sij pijle mee. - - - - -HERDENKING. - - - (Net ’n pakkie briewe). - - Soos die geure van somernagte - Mij laat denk aan ek weet nie wat, - Lang gelee, in mij diepste gedagte - Soos ’n mens in die donker vat; - Soos ’n ou, ou lied vol verlange - Naar iets vaag en ver; - Soos die echo’s van sagte gesange - Sweef omher; - - So stijg daar ’n geur uit die briewe, - Laat mij denk aan ek weet nie wat, - Hoe die ridders van ouds ongeriewe - ’t Oorkom en deurstaan vir hul skat; - Hulle’s weg.... maar ’n wilde verlange - Naar iets vaag en ver - Blijf bij ons, en die soetste gesange - Sweef omher. - - (Met vergunning van „_De Burger_”). - - - - -HAALWIT GESTAPELDE WOLKE. - - - Die haalwit gestapelde wolke, - Paleis van die winde gebouw! - Hoe sou ek hul heimnis vertolke - En saggies dit fluister vir jou? - Verguld steek die domme nog witter - Af teen die velde van blouw - Soos jouw oë, en perlemoer skitter - Soos douw. - - Sal ek fluister? Ons rijk in die weste - Word van sieraad ontbloot; - Die winde verstrooi nou ons veste, - Selfs wijsheid moet dood; - Maar wijl lippe op lippe kan bewe, - Bied mij jouw mond, Lief, bied nou, - Eer ons gloed, eer ons hartstog begewe, - Soos paleise van winde gebouw. - - - - -RADBOD. - - - In noorderwoude, koel en stil, - Op altare van mos gebouw - Het die Sakse hul Dondergod gedien - Met ander gode, ’n stuk of tien, - En hul feeste daar gehou. - - Maar toe kom Gods Hamer; die woude dreun - Soos hij preek met swaard en met vuur, - En in naam van Christus die kinders vermoor - En hele lande laat smeul en laat smoor - Onder sang van Gods lof deur ’n monnikekoor, - En verwoesting van skut en van skuur; - - Want die naam van die Koning van Vrede dien vaak - Als ’n leuse vir die wat strij - Vir eer, of vir goud en die lus om te buit, - Of die mag van ’n grensende volk te stuit - Of om rang in die volkere rij. - - Die Hamer moes stadig aan swig vir die kruis, - Die grense van Rome word wijd, - En Radbod, die dienaar van Wodin moes buig - En sij hoof voor die God van die heerser neig - Stil in deemoedigheid. - - Lugters skijn hel deur die wierook wat walm, - Die bekken en water staan klaar; - Woes klink die sang van die priester-skaar - Benouwd is die saal en die rook wat waar, - Dan stijg weer die jubelpsalm. - - Daar nader Radbod in witte gewaad, - Sij oë blij strak op die grond. - Die doopformulier is al afgedaan - Een voet in die water reeds, blij hij staan - En ’n glimlag speel om sij mond; - - „Priester, jij sê ’k sal die hemel beërf, - Maar ver is die poorte en nouw: - Waar is mij vaders dan, die oor die see - Gevaar het, en alles daarvan gevee - En kuste vervul het met wanhoop en wee, - Waar rus mij vaadre nou?” - - „In die hel!” sis die priester. En Radbod trap trug - Van die bekken en hef homself fier - Omhoog met oë wat bliksem van trots - Soos van arend of gier: - - „Priester, jouw hemel kan jij maar hou; - Liefs daar dan met graamtes van christne daarbo, - Te gierig te eet, net ruim om te glo. - In Valhalla met Wodin en Thor, - Tot Ragnarok die heelal soos ’n deken vouw, - Sal ek fees—tot die seeë verdor.” - - In die saal van Wodin gloei dit, - Uit die goue bekers vloei dit, - En in vreugd en heildronk loei dit: - - „Dondergod, - Ons sal lij en strij met Wodin, - Vir Valhalla en ons Godin, - Wee die Vredekoning, snood in - Sij gebod! - In die rook van slagting leef ons - Vir die eer van oorlog streef ons - En met jouw gedij of sneef ons, - Dondergod!” - - - - -EN ALLES WORD JOU TOEGEWORPE? - - - Op sij troon sit die simpele koning van Frankrijk en lag - Met wijdblouwe oë, so leeg soos die van ’n kind, - Toe hoor hij iets dreun soos die see; en met skrik kom sij wag - Vertel van ’n magtig gejubel, gedra op die wind: - - „Hoër, hoër - Op jul skilde, - Hef Pepijn die Korte hoër, - Geef ’n held vir ons tot koning, - Die kan heers in fees of veld! - - Luider, vrijer - Galm ons juigkreet, - Laat die heidenvorste sidder, - Nou het ons ’n held tot heerser: - Christus preek ons met geweld!” - - Maar in sij paleis sit ’n simpele koning en glimlag - En sij oë was blouw en onskuldig, soos die van ’n kind; - Hij sit daar en droom van Madonnas, en wat of die wag - Kom vertel van ’n magtig gejubel gedra op die wind? - - - - -DIE LAATSTE TREKKER. - - - Wat baat dit dat ek thuis blij sit en tel - Hoe gouw die sonne weswaarts rol en sink, - En hoe mij kuddes meer word, wijl mij hand - Sij vasheid afleer en mij oog verdof? - Die sonne sink daar deur ’n purper poort, - Waaruit die onbekende lok: mij bloed - Bruis harder; want dis eeuw wat roep tot eeuw, - En vlaktes tot die spruit van trekker-vaders, - Wat oorkant daardie blouw groot-water eers - Die mag van Rome het geknak, hul naam - ’n Bijwoord, waar die suider-moeders mee - Hul kroos in slaap gesus het. Weer daarna, - Toe daar die lug onrein word, alles mak, - Net dwinglandij en onreg woes floreer, - Toe het die vrijë borste met die swaals - Die wieke suidwaarts uitgeslaan, geswerf, - Geworstel deur die woesternij, gewin, - En hier die trekker ras weer oorgeplant. - - Soos knapies eers die koring strooi, eers vrij - Die vogele des hemels voer, dan gras - Met voolint en met lijm bestrijk, en ruil - Die vrijheid vir hul gawe: ons ou land - Was rijk besaai met goud en eelgesteent. - Vervloek sij goud! Die skepper het die res - Van die metale blank en rein gemaak, - En Hel het toe die geelste Nijd gebaar. - - Ek hoor die trekkerswelpe word nou mak, - En praat die taal van die veroweraar, - En groei in aansien en in rijkdom, eer; - Maar of die hok verguld is, of te nie, - En of die koring dik daarbinne lê, - Die lied ween smagtend vir die ope lug, - Waarin die bome wieg, die windjie ruis. - Span in, ons laat die purper poorte links: - Daar ruis die see, en woed, en skuim, en klink - In ewig ketting-klank van slawernij; - Laat staan die see, ons vloek. Ek hoor daar noord - Is uitgestrekte vlaktes onbewoon, - Waaroor die wind nog vrij waai, waar geen vlag, - In bloed gedoop, ons vrije lug besmet. - Daar brul die leeuw nog en die bulte beef, - Die wildsbok stamp nog wolke stof omhoog - En kwaggas hinnik week. - Die dood woed daar ook wel, dis waar, maar vrij, - En vat die slaap mij daar, slaap ek gerus, - Tevrede voort. Mog ek dan lê - Waar wije winde waai en vlaktes glooi, - Waar donder-echo’s oor die vlaktes sweep, - En eensaamheid mij laatste rus bewaak. - Dan sal ek droom en sal ek weet hoe stil - Die sonne sink daar deur die purper poort, - Waaruit die onbekende lok—span in! - Laat die geratel van ons busse weer - Mij siel verkwik, die breë skowwe nog - In slingerpas die vlaktes meet: ons trek - Reg noord, aan linkerhand die see, en regs,— - Maar voor die ope vlaktes onbeknel. - - (Met vergunning van „_De Burger_”). - - - - -UIT HEINE. - - - Wie vir die eerste keer verlief is, - Selfs sonder weermin, is ’n God, - Maar hij, die weer ten tweedemale - Onweerkerig min, is sot. - - Ek is so ’n gekke, min - Weerom sonder guns te werwe; - Son en sterre en die maan lag - En ek glimlag mee—en sterwe. - - - - -ARKADIE. - - - Soek die fontein van jeug, wat ewig duur, - Nie oor die see, in lande onbesog, - Daar waar natuur in klank en kleure spog; - Selfs daar kom dood en storm en winde guur. - Gewelwe anders nooit dan reinste asuur - Oordek die ewig groen van Dramaland, - En altijd frisse feeë, hand aan hand, - Speel dartel rond—Dis kort van duur, - - Maar wat daarvan? Geen seepbal, kleuromvouw, - Breek ligter dan die lewensideaal - Met diepverbete sugte opgebouw. - Soek hier waar liefde sonder nasmaak, vrij - Van franke wroeging en gelag betaal, - In lome prinse blaak wat kuddes wei. - - - - -DIE SKAT VAN PETROSSA. - - (In 1837 is te Petrossa ’n skat ontdek, bestaande uit - gouë bekers, met edelgesteente beset. Die bekers moet uit - verskillende lande afkomstig wees, blijkens die opskrifte. Die - skat dateer uit die Europese volksverhuising, en bestaat uit - die roof van Europa, die tribuut, wat een van ons Germaanse - voorvadere die volkere afgedwing het.) - - - Daar lê die skatte nou, hoop op hoop, - Daarvoor, was lande in bloed gedoop, - Geroof van die Sklaaf en swart Ethioop, - Hier is dit alles vergaar. - - Die kampvuur vlam op, glim oor vate van goud - En van silwer; karbonkels blits, ster aan ster, - En die vuurlig weerskijn in die agtergrond, ver, - Uit oë van gediertes wat staar uit die woud. - - Maar ek huiwer nog meer van die kil, kouë vuur, - Wat die Griekse slavin deur haar kijkers laat gluur, - Als sij sien, sij die kind van Athenes kultuur - Op die blonde barbaar. - - En sij sak in die dekens van purper en blouw, - Wat verward in die buit lê; die vuurlig bestraal - Arme wat blink soos ivoor; maar van staal - Is die oë, net so ferm, sonder vrees, sonder rouw. - - Die blonde veroweraar smeek en hij vlei, - Ontmoet net oë wat soos ijsskerwe snij: - Of hij bid, of hij dreig, moet die neerlaag maar lij, - Gaat vertwijfeld van daar. - - Die rooidag glim oor vate van goud - En silwer, karbonkels wat dof blink soos lood; - Op die purpere dekens, haalwit, net so koud, - Met haar dolk in haar hart lê die Griekse dood. - - Dit is sover als die storie lei; - Dit heet daar’s ’n ou, ou skat ontdek - In Petrossa, dateer uit die voorste trek; - Wat volg weet ek nie, ek belij. - - Tog ek sien vate, dekens van purper en blouw, - Wat verward in die buit lê, die vuurlig straal - Op arme wat skijn soos ivoor,—maar van staal - Is die oë, net so koud, sonder skrik, sonder rouw. - - (Met vergunning van „_De Burger_”). - - - - -DIE „SAUNTER”. - - - Vorentoe skoorvoetend, ritmiese wagte, - Wiegende tawwerts en enkels wat wenk, - Sijwaartse swenking en oë vol smagte - Wiege van heupe en armgelenk, - - Vorentoe, agtertoe, koortsige swewe; - Skoentjies wat blits in hul hupplende tred, - Weef hier die draad in die gaas van ons lewe - Met ogies wat skitter en vonkel van pret. - - - - -BIEBLEBOM SE BERGE. - - - „In Bieblebom se berge.....” - Die trein ratel voort deur die nag. - Die kindjie kijk uit, wat die trein tog so fluit, - Sien die sterre so vriendelik lag - Aan die voet van die troon, waar Moeder nou woon. - Sal hij nou vir Vader ’ns terge? - Want die tijd val so lang; dan troos Vaders gesang: - „In Bieblebom se berge - Woon Bieblebom se mense.....” - - „In Bieblebom se berge.....” - Die gesiggie druk plat teen die ruit: - Kijk hoe fraai die geflonker daar snij deur die donker - En ligstrepe volg die gefluit! - Hij kijk laggend omhoog, sien die traan in die oog - Van Vader, die dit wil verberge; - Val die tijd hom te lang, dan troos Vaders gesang: - „Wei Bieblebom se skape, - Woon Bieblebom se mense.....” - - - - -DIE POSSIE. - - - Als die donker ’n reisiger mog bespring - Daar waar die witpad mijl aan mijl, - Virbij die Possie, die ou bouwval, - Van die maan belig oor die vlakte peil; - Dan sien hij deur vensters, wat dof staan en staar, - Hoe die maanlig die balke laat rouwstrepe trek - Oor die vloer, waar net distels en klitse verjaar; - Net die uil word gehoor—so lang gerek. - Die reisiger haas hom dan, knoop toe sij jas, - Gee die perd fluks ’n raps, wip die driffie deur, - En adem verlig—want die boere beweer - Die Possie ’s nie pluis, en waens val vas - In die droogste tijd, en die perde snork - Als jij eensaam daar in die maanlig rij— - En saands sien jij hierlangs ’n stofstreep staan - Soos die bees- en die skaapwagters huistoe snij. - - Die oumense fluister van eg sonder liefde, - (En knik naar die Possie), van min sonder trouw; - Van die tragiese „driehoek”—dis lankal gebeur, - Dis alles virbij, al die skrik, al die rouw. - Hoor, als die biesies so knikkend, knikkend fluister - En die vleiwind, bedwelm, van die aandblom swaar; - Hoor jij dan niks als jij stil gaat staan en luister, - Wat die lispel als beteken, al die vreemde gebaar? - - „Dis lewes en lewes gelede - En jare van swerwe, - Toe word dit daarbinne gebede - Vir iemand wat sterwe. - - —‚Vra om genade, mij broeder, - Die dood is nabij’— - Bij die grote Alheerser, Alhoeder - Gena nie vir mij! - - Sij ’t gevlij: Ag spaar net mij lewe, - Ek sal weggaan van hier, - In mij arme gesidder en bewe - Daar bij die rivier. - - Wat skijn daar so wit op die water - Daar onder die bome? - Ek wens dis al oor! Is daar later nog - Nog drome?” - - En daarom so stil bij die wilkerboom, - Dit fluister so saggies, dit roer skaars die lug; - Die water is stil daar ’n oomblik, en vlug - Dan fluistrend en lispelend voort op die stroom. - - (Met vergunning van „_De Burger_”). - - - - -LACRIMAE RERUM. - - - Doop jij jouw pen net in westergloor, - Verag jij die grond so met trane deurtrap? - Jouw skrif sal vergaan soos die kleure daar smoor, - Soos ’n lae gepeupel die hande klap. - - Doop jij jouw pen in ’n mensehart, - Skrijf jij jouw skrif met ’n siel wat wroeg? - Jouw woord sal bestaan wijl ’n menseoog - Bij ’n mensesmart ’n traan kan voeg. - - - - -WIE IN GLASHUISE WOON. - - - Bommelbij, bommelbij met jouw wit bandolier, - Met jouw vlerke wat blits in die sonlig en gons - En jouw swartpak, verguld met die blomme se dons, - Wat beteken jouw singe en wat maak jij hier? - - Maar die bommelbij werk, of ek vra en of nie, - Natuurlik, ek weet hij hoor nie naar mij - En laat mij gevra en gepeuter opsij, - Maar dis mos wat deurgaan vir poësie. - - Mij siel is so wijd als die oseaan, - En grootse gedagtes die woel daarin om, - Te groot vir woorde, mij Muse is stom, - Want waar haal sij sulke woorde vandaan? - - Ja, modder kan jij met jouw vingers nie vat, - Diamante is klein en gereëld van bouw - Als jouw oë maar reg is—Ek vra vir jou, - Hoe moet ek die ruim van ’n siel dan skat? - - Dis newels, net newels wat warrel en vlie, - En ek is misskien nog agter die vlug - Van ou Tijd, en ken die boom bij sij vrug— - Maar dis wat nou deurgaan vir poësie. - - - - -I. - -MANIA BLASPHEMATORIA. - - - Daarbo sit die Gode en feesvier - Met nektar en ambrosijn, - En Zeus en Apol, met ’n hees lier, - Stoot aan met die ou Juppijn: - Verroes nou is Ceres haar sikkel - Minerva die mijmer en gaap, - In die arme van Venus gewikkel - Lê Allah en slaap. - - Net Mars word vermis uit die howe, - Waar vreugd word ontvang en gegee: - Van die wereld stijg klanke naar bowe, - Die geween van ’n mensdom in wee. - Nou klink dit nog weeër, maar weker: - „Geef redding, geef uitkoms o Here!” - In antwoord klink beker aan beker: - „Musiek van die sfere!” - - Soos ’n perkament rol skroei die hemel - En die son word gedoof, en die maan - Kijk siek op ’n magtig gewemel, - Waar dit volke aan volke staan; - Star en wijdogig van wonder - En stil staan dit, skare aan skaar, - En verbluf staan die Gode daaronder - Op hul regters te staar. - - En nou word die boeke geopen, - Wat getuie, hoe eeuw na eeuw - Die aarde in bloed was gedoop en - Verniet naar die Gode geskreeuw: - Voorbestemming het almaal gebonde, - Door omgewing was ieder vervoer— - Dan verg dit nog lof uit die monde - Van Belg of van Boer. - - Star, als wijdogig van wonder, - Staan die regters daar, rij aan rij, - En die heersers die sidder daaronder, - Kan die blik van triljoene nie lij, - Smeek beskerming van heuwels en storme, - Van ’n wereld, wat weier te dra, - En wroeg in die slijk soals worme - En vlei om gena. - - - - -II. - -BERUSTING. - - - (Gods Orgel.) - - Waar newelstelsels wereld word, - Waar keisers en kwepers rijp en val, - Waar die voorhoof van kranse bepereld word - Met valle en kleure, oweral, - - Selfs waar Armageddon sij kake rek - En volkere weg uit die wereld spuw - Is wet, en van uit sij druipende muil - Klink ’n ijsere simfonie. - - En dood en lewe—dis alles reg, - En liefde is wet: en ek voel tevree, - Want wie sal ons twis met God besleg? - En alles ruis in die ritme mee. - - Dit donder langs die sterrebaan - En sonnestelsels antwoord weer, - Dit ruis in die seepad van die maan - En lispel oor die meer. - - - - -DIE AFGROND ROEP UIT TOT DIE AFGROND. - - - Die afgrond roep uit tot die afgrond, - Met geruis van Gods watergote; - Als dit donder, dan dawer die bulte - In hul beurtsang op reusenote; - Na die reenvlaag dan sing triomferend - Die moeras daaronder, - Haar slijkrig gepeupel weerkerend, - Bespottend die donder. - - Na die val van ons vege aartsvader, - Hou ons, hoe aan weedom verknog, - Van die vuur van die Gode een vonkie - In ons are—die liefdestog. - Kijk, die bij is die band van gemeenskap - Tussen gaarde en gaarde: - Selfs die blits voel alleen in die wolke - En paar met die aarde. - - Die afgrond roep uit tot die afgrond, - Met geruis van Gods watergote, - En die wilker wat sug voor die reenstorm - Sing saggies verlangende note: - Die hede roep uit tot die hede - In smagtende kore - Uit die echo’s rijs blijste gebede - Vir geslagte van more. - - (Met vergunning van „_De Burger_”). - - - - -„’N SPEELTONEEL”. - - - Ag, moet hul nie stoor nie, laat jouw voetstap nie hoor nie, - Kom ons hulle oor die laning beloer. - Kan jij mooiers verlang dan die kindergesang - En die geestige, malle rumoer? - - Met ’n blaar in sij hand staat die predikant, - Lees daaruit die formulier voor - Waarmee hij hul trouw, daar word huise gebouw, - Die gelag onder werke gesmoor. - - Nou word daar gedoop, dan weer suiker verkoop - Vir blikkies en skerfies en blare, - ’n Flouwe gelawe, ’n kuiken begrawe - Met luide en droewe gebare. - - Kon ons maar soos hulle die wereld verag - En spot met sij wel of sij wee; - Of die wereld al frons—daar klink hul gelag - En die wereld lag hoofdskuddend mee! - - - - -DIE KUS. - - - Die lag het in haar oë nog gedans - En pêrelend geskemer oor haar mond, - Toe ek iets leuks vertel het; maar terstond - Verdwijn dit toe mij sinne, deur die glans - Verblind, verbijsterd uitroep: God, jij ’s skoon! - Sij staar mij ernstig sonder blose aan, - En weer nie, daar ek arme om haar slaan; - Maar wonder was die wee wat in haar oë woon: - - En gloeiend was die lippe, wat ek dring - Aan lippe marmerkoud, so liefdeloos - Die lied sterf uit mij hart..... Die bosse sing, - Die awend ginds daar aan die kimme bloos, - Bied warme liefd’ vir sonnekoestering - En in heur hartstog juig sij wonderroos. - - - - -IN DIE HOVELD. - - - In die Hoveld, waar dit oop is en die hemel wijd daarbo, - Waar kuddes waaigras huppel oor die veld, - Waar ’n mens nog vrij kan asemhaal en aan ’n God kan glo, - Staat mij huisie, wat ek moes verlaat vir geld. - En als ek in die gange van die mijn hier sit en droom - Van die winde op die Hoveld, ruim en vrij, - Dan hoor ek die geklinkel van mij spore saal en toom, - Sawends als ek bees of skaap toe rij. - - Op die Hoveld, waar dit wijd is, waar jij baja ver kan sien, - (Die eilblouw bring ’n knop dan in jouw keel) - Staat mij huisie nog en wag vir mij, wag al ’n jaar of tien, - Waar die bokkies op die lei grafstene speel. - Maar als die tering kwaai word en ek hoor die laatste fluit, - Dan sweef ek naar die Hoveld op die wind - En soek dan in die maanlig al die mooiste plekkies uit - Waar ’k kleiosse gemaak het als ’n kind. - - - - -IN DIE LIG VAN DIE MAAN. - - - Dis alles weelde: die wereld swijg - En baai in die aandlug en lig van die maan; - Net die water beweeg, als die windjie neig - En die skijn-sterre dans en lag mij aan - En verbreek op die water en vonkel en staan. - - Dis pure weelde: die aandblom is swaar - Op die oë van die nag; die hemel is blouw - En die maan kus vonke van goud uit jouw haar, - Wat saggies bewegende skouers omvouw, - Terwijl ek betowerd, aanbiddend aanskouw. - - - - -DIE SLEUTEL. - - - Hoe het ek al die jare van mij lewe - So blindlings deur die wereld heengeloop! - Soos alles was, was dit, en hoop - Het nooit met vrees gemeng mij siel deurbewe. - Van liefde in mij troon is daar verhewe - ’n Leiddraad, wat deur al mij lewe loop, - ’n IJwer, wat mij siel in vlamme doop - En aan mij blootlê wette van bestaan en snewe. - - Uit die natuur se bors, so diep daarbinne, - Die volgeheime voel ek nou, die spil - Waarom die heelal sig draai, verruk mij sinne. - - Dit sweef deur die natuur, moet overwinne, - Verdring all’ boosheid naar die verste kil: - Want liefdes loon is net die vreug van minne. - - - - -AAN MIJ MOEDER. - - - Als ek die seeskulp vashou teen mij oor - Ver van die kus, hier op ons wijë land - Dan kan ek gruis en golwe op die sand - En al die onrus van die winde hoor. - Maar al die woeste onrus is gesmoor - En suisend tril dit ritmies oor die band - Wat kroos en moeder bind, net soos ’n hand, - Wat saggies langgeruste snare stoor: - - So doem daar uit mij vage dromerijk - Die wese van mij moeder, reeds oorlee, - Voor dat haar beeltnis in mij hart kon prijk. - - Al naar die oggenddroom mij siel ontwijk - Oorstelp mij gees ’n wrede, wilde see - Van ideale, dood, oordek met slijk. - - - - -DIE ONFINALIST. - - - Nou is dit ek wat haar aandag boei, - Haar gedagtes toets, haar denkbeelde snoei, - Dis ek, om wie sij haar nou bemoei; - Wat die toekoms bring, weet g’neen. - - ’n Ander, misskien, sal mij liefde deel, - Mij gedagtes neem, mij denkbeelde steel, - Met die denkbeeld, misskien, van mij liefde speel: - Nou is dit mij alles een. - - In die hede leef en beweeg ek mij; - Laat die toekoms slegs wees waarin ek lij, - Als Jouw toekoms maar altijd toekomstig blij, - Hou die toekoms ook alle geween. - - - - -DIE VERHUISING VAN CUPIDO. - - - Cupido het eers vrij rondgedwaal - Met sij boog en sij skigtebos, - Behoudens ’n lintjie, wat krul, maar skraal - In ’n Adamspak gedos. - - Maar die Cherubijne mis hom nou; - Ag, die sede vervel met die tijd! - In die kas lê sij vleugeltjies opgevouw, - En nijwer regeer nou en nijd. - - Sij guitige streke het hij laat staan, - Laat met rus nou die pare in die park; - ’n Hardedop kijl en manel het hij aan— - Hij ’t verhuis naar die aandeelmark! - - - - -AAN M—. - - - Hier in ’n wereld waar dit jaag en stoei - En waar dit strijd is vir ’n bloot bestaan, - Is dit net jij, van alle sorg ontdaan, - Wat kalm voortleef, soos ’n broeiplant groei. - - Die trotse orchidie, één blommevonk - Straal louter lig en ken tog geen gebruik, - Net soos ’n pouw sij strome kleur ontpluik - En sidderend van weelde statig pronk. - - Die aarde vate wat ons almaal weet - Het hul gebruik, maar nie die diamant - Wat doelloos, dartel skitter aan jouw hand - En net soos jij, wat droewig is vergeet. - - - - -AFRIKA. - - - Gevleugelde Telg van ou Tijd en jouw moeder, die mistiese ruimte, - Wijk uit mij verse, O spoed, en gun mij in rustige maat - Te sing van die lot van ons land, die wieg van die vroegste beskawing, - Vandaag nog die land van misterie en tog ook die land van die son; - Van die golwende vlakte, ons see, met sij deining en verblouw verskiet, - Met sij ewig diepsinnige lag soos die mond van ’n oosterse god. - - Lang voor die geboorte van Mimer het Osiris, die Wijse, gelewe; - Toe Wodin, bekroon met orkane en bliksems, wat lik langs sij slape, - Eteries gedagtes bedenk, op die fluister van rawe gegrondves, - Het al die Songod sij pijle laat klink oor die snare van Memnon - En rustige wete geheers in die land van kolos en van sfinx. - Langs jouw kus het die skepe van Hiram geswalk, beskilder met oë, - Belaai met die skatte van Ofir, met wierook en elpebeen, - En houte, welriekend en keurig, geskenke vir Salomo’s Tempel, - Duisend-potig gevaartes met hulle rieme in ritmiese tred. - - Soos die woedende golwe opbruis teen ’n rots dat dit beef in die diepte - En die sonlig ’n reenboog ontlok als dit skijn op die mistige skuim, - Net so het Barca, die trotse, verveel met haar skatte en vrede, - Soos ’n wolkbreuk Europa oorstelp en Rome geskud tot haar grond: - Die tijd het geknaag: Karthago en Rome is dinge van gister, - Maar die damp van die wrak en die botsing het luister versprei oor die - aarde. - - Land van ewige weedom, Moeder van slawernij, - Wie sal beskrijf wat jij tors en die nood van jouw magtige bare! - Soos dit roer op die vlak van ’n vijwer dat golfies naar buite uitdije, - So het dit altijd beweeg in jouw donker, vernagte bestaan, - En volkere-golwe het een na die ander gedij en verpletter, - Daar blij van al die vergane beweging net bouwvalle oor - En die leeuwe vervul met geratel die saal van ’n naamlose god. - - Maar wie kijk als die wolke-galleie gaan vaar oor die blouw van die - hemel, - Met haalwitte seile gebol, soos swane wat pronk in hul prag, - —Dan wei in velde van goud die Gode hul vee oor die vlaktes— - Voel hij dan nie hoe die Vrijheid gaat bruis in sij bloed, en sij senuws - Gaan tril, als hij denk met trots aan die wieg van die trekker-geslagte, - Waar die soekers naar ruimte die lug kon adem met tintlende bors? - - Maar die droom is virbij en die hoop, O Afrika, moeder van smarte, - Wanneer is jouw beker geledig, of kom aan jouw weedom geen end? - Lij jij nog steeds aan die vloek wat Cham sij nakroos verwerf het, - Moet jij vir ewig die land van dienaars en houthakkers blij? - Gevleugelde telg van ou Tijd en jouw moeder, die mistiese ruimte, - Haas nog jouw vaart en verskeur die gordijn, wat die toekoms bewaar, - Verlaat die kaalhoofdige denkers, wat jouw afkoms bepeins en jouw - oorsprong, - Tot jij hul saam met die jare veeg in jouw vaderlik graf; - Toon ons die lig en die hoop met die rustige wete van more. - -*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK GEDIGTE *** - -Updated editions will replace the previous one--the old editions will -be renamed. - -Creating the works from print editions not protected by U.S. copyright -law means that no one owns a United States copyright in these works, -so the Foundation (and you!) can copy and distribute it in the -United States without permission and without paying copyright -royalties. Special rules, set forth in the General Terms of Use part -of this license, apply to copying and distributing Project -Gutenberg-tm electronic works to protect the PROJECT GUTENBERG-tm -concept and trademark. Project Gutenberg is a registered trademark, -and may not be used if you charge for an eBook, except by following -the terms of the trademark license, including paying royalties for use -of the Project Gutenberg trademark. If you do not charge anything for -copies of this eBook, complying with the trademark license is very -easy. You may use this eBook for nearly any purpose such as creation -of derivative works, reports, performances and research. Project -Gutenberg eBooks may be modified and printed and given away--you may -do practically ANYTHING in the United States with eBooks not protected -by U.S. copyright law. Redistribution is subject to the trademark -license, especially commercial redistribution. - -START: FULL LICENSE - -THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE -PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK - -To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free -distribution of electronic works, by using or distributing this work -(or any other work associated in any way with the phrase "Project -Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full -Project Gutenberg-tm License available with this file or online at -www.gutenberg.org/license. - -Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project -Gutenberg-tm electronic works - -1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm -electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to -and accept all the terms of this license and intellectual property -(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all -the terms of this agreement, you must cease using and return or -destroy all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your -possession. If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a -Project Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound -by the terms of this agreement, you may obtain a refund from the -person or entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph -1.E.8. - -1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be -used on or associated in any way with an electronic work by people who -agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few -things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works -even without complying with the full terms of this agreement. See -paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project -Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this -agreement and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm -electronic works. See paragraph 1.E below. - -1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the -Foundation" or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection -of Project Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual -works in the collection are in the public domain in the United -States. If an individual work is unprotected by copyright law in the -United States and you are located in the United States, we do not -claim a right to prevent you from copying, distributing, performing, -displaying or creating derivative works based on the work as long as -all references to Project Gutenberg are removed. Of course, we hope -that you will support the Project Gutenberg-tm mission of promoting -free access to electronic works by freely sharing Project Gutenberg-tm -works in compliance with the terms of this agreement for keeping the -Project Gutenberg-tm name associated with the work. You can easily -comply with the terms of this agreement by keeping this work in the -same format with its attached full Project Gutenberg-tm License when -you share it without charge with others. - -1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern -what you can do with this work. Copyright laws in most countries are -in a constant state of change. If you are outside the United States, -check the laws of your country in addition to the terms of this -agreement before downloading, copying, displaying, performing, -distributing or creating derivative works based on this work or any -other Project Gutenberg-tm work. The Foundation makes no -representations concerning the copyright status of any work in any -country other than the United States. - -1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: - -1.E.1. The following sentence, with active links to, or other -immediate access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear -prominently whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work -on which the phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the -phrase "Project Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, -performed, viewed, copied or distributed: - - This eBook is for the use of anyone anywhere in the United States and - most other parts of the world at no cost and with almost no - restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it - under the terms of the Project Gutenberg License included with this - eBook or online at www.gutenberg.org. If you are not located in the - United States, you will have to check the laws of the country where - you are located before using this eBook. - -1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is -derived from texts not protected by U.S. copyright law (does not -contain a notice indicating that it is posted with permission of the -copyright holder), the work can be copied and distributed to anyone in -the United States without paying any fees or charges. If you are -redistributing or providing access to a work with the phrase "Project -Gutenberg" associated with or appearing on the work, you must comply -either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 or -obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg-tm -trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9. - -1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted -with the permission of the copyright holder, your use and distribution -must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any -additional terms imposed by the copyright holder. Additional terms -will be linked to the Project Gutenberg-tm License for all works -posted with the permission of the copyright holder found at the -beginning of this work. - -1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm -License terms from this work, or any files containing a part of this -work or any other work associated with Project Gutenberg-tm. - -1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this -electronic work, or any part of this electronic work, without -prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with -active links or immediate access to the full terms of the Project -Gutenberg-tm License. - -1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, -compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including -any word processing or hypertext form. However, if you provide access -to or distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format -other than "Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official -version posted on the official Project Gutenberg-tm website -(www.gutenberg.org), you must, at no additional cost, fee or expense -to the user, provide a copy, a means of exporting a copy, or a means -of obtaining a copy upon request, of the work in its original "Plain -Vanilla ASCII" or other form. Any alternate format must include the -full Project Gutenberg-tm License as specified in paragraph 1.E.1. - -1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, -performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works -unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. - -1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing -access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works -provided that: - -* You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from - the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method - you already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed - to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he has - agreed to donate royalties under this paragraph to the Project - Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid - within 60 days following each date on which you prepare (or are - legally required to prepare) your periodic tax returns. Royalty - payments should be clearly marked as such and sent to the Project - Gutenberg Literary Archive Foundation at the address specified in - Section 4, "Information about donations to the Project Gutenberg - Literary Archive Foundation." - -* You provide a full refund of any money paid by a user who notifies - you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he - does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm - License. You must require such a user to return or destroy all - copies of the works possessed in a physical medium and discontinue - all use of and all access to other copies of Project Gutenberg-tm - works. - -* You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of - any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the - electronic work is discovered and reported to you within 90 days of - receipt of the work. - -* You comply with all other terms of this agreement for free - distribution of Project Gutenberg-tm works. - -1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project -Gutenberg-tm electronic work or group of works on different terms than -are set forth in this agreement, you must obtain permission in writing -from the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, the manager of -the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the Foundation as set -forth in Section 3 below. - -1.F. - -1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable -effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread -works not protected by U.S. copyright law in creating the Project -Gutenberg-tm collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm -electronic works, and the medium on which they may be stored, may -contain "Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate -or corrupt data, transcription errors, a copyright or other -intellectual property infringement, a defective or damaged disk or -other medium, a computer virus, or computer codes that damage or -cannot be read by your equipment. - -1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right -of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project -Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project -Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project -Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all -liability to you for damages, costs and expenses, including legal -fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT -LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE -PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE -TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE -LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR -INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH -DAMAGE. - -1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a -defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can -receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a -written explanation to the person you received the work from. If you -received the work on a physical medium, you must return the medium -with your written explanation. The person or entity that provided you -with the defective work may elect to provide a replacement copy in -lieu of a refund. If you received the work electronically, the person -or entity providing it to you may choose to give you a second -opportunity to receive the work electronically in lieu of a refund. If -the second copy is also defective, you may demand a refund in writing -without further opportunities to fix the problem. - -1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth -in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS', WITH NO -OTHER WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT -LIMITED TO WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. - -1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied -warranties or the exclusion or limitation of certain types of -damages. If any disclaimer or limitation set forth in this agreement -violates the law of the state applicable to this agreement, the -agreement shall be interpreted to make the maximum disclaimer or -limitation permitted by the applicable state law. The invalidity or -unenforceability of any provision of this agreement shall not void the -remaining provisions. - -1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the -trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone -providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in -accordance with this agreement, and any volunteers associated with the -production, promotion and distribution of Project Gutenberg-tm -electronic works, harmless from all liability, costs and expenses, -including legal fees, that arise directly or indirectly from any of -the following which you do or cause to occur: (a) distribution of this -or any Project Gutenberg-tm work, (b) alteration, modification, or -additions or deletions to any Project Gutenberg-tm work, and (c) any -Defect you cause. - -Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm - -Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of -electronic works in formats readable by the widest variety of -computers including obsolete, old, middle-aged and new computers. It -exists because of the efforts of hundreds of volunteers and donations -from people in all walks of life. - -Volunteers and financial support to provide volunteers with the -assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg-tm's -goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will -remain freely available for generations to come. In 2001, the Project -Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure -and permanent future for Project Gutenberg-tm and future -generations. To learn more about the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation and how your efforts and donations can help, see -Sections 3 and 4 and the Foundation information page at -www.gutenberg.org - -Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation - -The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non-profit -501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the -state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal -Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification -number is 64-6221541. Contributions to the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation are tax deductible to the full extent permitted by -U.S. federal laws and your state's laws. - -The Foundation's business office is located at 809 North 1500 West, -Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887. Email contact links and up -to date contact information can be found at the Foundation's website -and official page at www.gutenberg.org/contact - -Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg -Literary Archive Foundation - -Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without -widespread public support and donations to carry out its mission of -increasing the number of public domain and licensed works that can be -freely distributed in machine-readable form accessible by the widest -array of equipment including outdated equipment. Many small donations -($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt -status with the IRS. - -The Foundation is committed to complying with the laws regulating -charities and charitable donations in all 50 states of the United -States. Compliance requirements are not uniform and it takes a -considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up -with these requirements. We do not solicit donations in locations -where we have not received written confirmation of compliance. To SEND -DONATIONS or determine the status of compliance for any particular -state visit www.gutenberg.org/donate - -While we cannot and do not solicit contributions from states where we -have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition -against accepting unsolicited donations from donors in such states who -approach us with offers to donate. - -International donations are gratefully accepted, but we cannot make -any statements concerning tax treatment of donations received from -outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. - -Please check the Project Gutenberg web pages for current donation -methods and addresses. Donations are accepted in a number of other -ways including checks, online payments and credit card donations. To -donate, please visit: www.gutenberg.org/donate - -Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic works - -Professor Michael S. Hart was the originator of the Project -Gutenberg-tm concept of a library of electronic works that could be -freely shared with anyone. For forty years, he produced and -distributed Project Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of -volunteer support. - -Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed -editions, all of which are confirmed as not protected by copyright in -the U.S. unless a copyright notice is included. Thus, we do not -necessarily keep eBooks in compliance with any particular paper -edition. - -Most people start at our website which has the main PG search -facility: www.gutenberg.org - -This website includes information about Project Gutenberg-tm, -including how to make donations to the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to -subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks. diff --git a/old/66835-0.zip b/old/66835-0.zip Binary files differdeleted file mode 100644 index f308e65..0000000 --- a/old/66835-0.zip +++ /dev/null diff --git a/old/66835-h.zip b/old/66835-h.zip Binary files differdeleted file mode 100644 index 452cb0d..0000000 --- a/old/66835-h.zip +++ /dev/null diff --git a/old/66835-h/66835-h.htm b/old/66835-h/66835-h.htm deleted file mode 100644 index ab14048..0000000 --- a/old/66835-h/66835-h.htm +++ /dev/null @@ -1,2657 +0,0 @@ -<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" - "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> -<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="af" lang="af"> - <head> - <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=utf-8" /> - <meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css" /> - <title> - The Project Gutenberg eBook of Gedigte, by F. v. d. Heever. - </title> - - <link rel="coverpage" href="images/cover.jpg" /> - -<style type="text/css"> - -a { - text-decoration: none; -} - -body { - margin: auto; - max-width: 45em; -} - -h1,h2 { - text-align: center; - clear: both; -} - -h2.nobreak { - page-break-before: avoid; -} - -hr.chap { - margin-top: 2em; - margin-bottom: 2em; - clear: both; - width: 65%; - margin-left: 17.5%; - margin-right: 17.5%; -} - -div.chapter { - page-break-before: always; -} - -p { - margin-top: 0.5em; - text-align: justify; - margin-bottom: 0.5em; - text-indent: 1em; -} - -table { - margin: 1em auto 1em auto; - max-width: 40em; - border-collapse: collapse; -} - -td { - padding-left: 2.25em; - padding-right: 0.25em; - vertical-align: top; - text-indent: -2em; -} - -.tdpg { - vertical-align: bottom; - text-align: right; -} - -.center { - text-align: center; - text-indent: 0em; -} - -.figcenter { - margin: auto; - text-align: center; -} - -.larger { - font-size: 150%; -} - -.pagenum { - position: absolute; - right: 4%; - font-size: smaller; - text-align: right; - font-style: normal; -} - -.poetry-container { - text-align: center; - margin: 1em; -} - -.poetry { - display: inline-block; - text-align: left; -} - -.poetry .stanza { - margin: 1em 0em 1em 0em; -} - -.poetry .verse { - padding-left: 3em; -} - -.poetry .indent0 { - text-indent: -3em; -} - -.poetry .indent2 { - text-indent: -2em; -} - -.poetry .indent4 { - text-indent: -1em; -} - -.poetry .indent6 { - text-indent: 0em; -} - -.poetry .indent8 { - text-indent: 1em; -} - -.poetry .indent10 { - text-indent: 2em; -} - -.poetry .indent12 { - text-indent: 3em; -} - -.poetry .indent14 { - text-indent: 4em; -} - -.poetry .indent16 { - text-indent: 5em; -} - -.poetry .indent18 { - text-indent: 6em; -} - -.poetry .indent26 { - text-indent: 10em; -} - -.poetry .indent28 { - text-indent: 11em; -} - -.right { - text-align: right; -} - -.smaller { - font-size: 70%; -} - -.smcap { - font-variant: small-caps; - font-style: normal; -} - -.titlepage { - text-align: center; - margin-top: 3em; - text-indent: 0em; -} - -.x-ebookmaker img { - max-width: 100%; - width: auto; - height: auto; -} - -.x-ebookmaker .poetry { - display: block; - margin-left: 1.5em; -} - - </style> - </head> -<body> - -<div style='text-align:center; font-size:1.2em; font-weight:bold'>The Project Gutenberg eBook of Gedigte, by François Petrus van den Heever</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -This eBook is for the use of anyone anywhere in the United States and -most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions -whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms -of the Project Gutenberg License included with this eBook or online -at <a href="https://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a>. If you -are not located in the United States, you will have to check the laws of the -country where you are located before using this eBook. -</div> - -<p style='display:block; margin-top:1em; margin-bottom:1em; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Title: Gedigte</p> - -<div style='display:block; margin-top:1em; margin-bottom:1em; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Author: François Petrus van den Heever</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'>Release Date: November 28, 2021 [eBook #66835]</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'>Language: Afrikaans</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'>Character set encoding: UTF-8</div> - -<div style='display:block; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Produced by: Kobus Meyer, Emmanuel Ackerman and the Online Distributed Proofreading Team at https://www.pgdp.net</div> - -<div style='margin-top:2em; margin-bottom:4em'>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK GEDIGTE ***</div> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_i"></a>[i]</span></p> - -<h1>GEDIGTE.</h1> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_ii"></a>[ii]</span></p> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_iii"></a>[iii]</span></p> - -<div class="figcenter" style="width: 150px"> -<img src="images/jhdb.jpg" width="150" height="150" alt="JHDB" /> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_iv"></a>[iv]</span></p> - -<p class="titlepage larger"><span class="larger">GEDIGTE</span><br /> -<span class="smaller">DEUR</span><br /> -<span class="smcap">F. v. d. HEEVER</span></p> - -<div class="figcenter titlepage" style="width: 100px"> -<img src="images/titlepage.jpg" width="100" height="325" alt="" /> -</div> - -<p class="titlepage">J. H. DE BUSSY,<br /> -<span class="smcap">Pretoria</span>—<span class="smcap">Amsterdam</span>.<br /> -HOLL. AFRIK. UITGEVERS-MIJ. v/h J. DUSSEAU & Co.,<br /> -<span class="smcap">Kaapstad.</span><br /> -1919.</p> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_v"></a>[v]</span></p> - -<h2 class="nobreak">INHOUD.</h2> - -</div> - -<table summary="Inhoud"> - <tr> - <td></td> - <td class="tdpg">Bls.</td> - </tr> - <tr> - <td>Aan „Madonna”</td> - <td class="tdpg"><a href="#AAN_MADONNA">1</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Sondag More</td> - <td class="tdpg"><a href="#SONDAG_MORE">2</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die beeld van Oom Paul</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_BEELD_VAN_OOM_PAUL">3</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Twee en Een</td> - <td class="tdpg"><a href="#TWEE_EN_EEN">4</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Ter gedagtenis van Immelmann</td> - <td class="tdpg"><a href="#TER_GEDAGTENIS_VAN_IMMELMANN">5</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Virgo Rustica</td> - <td class="tdpg"><a href="#VIRGO_RUSTICA">6</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Madonna-diens</td> - <td class="tdpg"><a href="#MADONNA-DIENS">7</a></td> - </tr> - <tr> - <td>In die Park</td> - <td class="tdpg"><a href="#IN_DIE_PARK">9</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Uit Christina Rossetti</td> - <td class="tdpg"><a href="#UIT_CHRISTINA_ROSSETTI">15</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Rit-Rijmpie</td> - <td class="tdpg"><a href="#RIT-RIJMPIE">16</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die Blomme</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_BLOMME">18</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Herdenking</td> - <td class="tdpg"><a href="#HERDENKING">19</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Haalwit gestapelde Wolke</td> - <td class="tdpg"><a href="#HAALWIT_GESTAPELDE_WOLKE">20</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Radbod</td> - <td class="tdpg"><a href="#RADBOD">21</a></td> - </tr> - <tr> - <td>En alles word jou toegeworpe?</td> - <td class="tdpg"><a href="#EN_ALLES_WORD_JOU_TOEGEWORPE">24</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die laatste Trekker</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_LAATSTE_TREKKER">25</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Uit Heine</td> - <td class="tdpg"><a href="#UIT_HEINE">28</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Arkadië</td> - <td class="tdpg"><a href="#ARKADIE">29</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die skat van Petrossa</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_SKAT_VAN_PETROSSA">30</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die „Saunter”</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_SAUNTER">32</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Bieblebom se Berge</td> - <td class="tdpg"><a href="#BIEBLEBOM_SE_BERGE">33</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die Possie</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_POSSIE">34</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Lacrimae Rerum</td> - <td class="tdpg"><a href="#LACRIMAE_RERUM">36</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Wie in Glashuise woon</td> - <td class="tdpg"><a href="#WIE_IN_GLASHUISE_WOON">37</a></td> - </tr> - <tr> - <td>I. Mania Blasphematoria</td> - <td class="tdpg"><a href="#I_MANIA_BLASPHEMATORIA">38</a><span class="pagenum"><a id="Page_vi"></a>[vi]</span></td> - </tr> - <tr> - <td>II. Berusting</td> - <td class="tdpg"><a href="#II_BERUSTING">40</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die Afgrond roep uit tot die Afgrond</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_AFGROND_ROEP_UIT_TOT">41</a></td> - </tr> - <tr> - <td>’n Speeltoneel</td> - <td class="tdpg"><a href="#N_SPEELTONEEL">42</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die Kus</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_KUS">43</a></td> - </tr> - <tr> - <td>In die Hoveld</td> - <td class="tdpg"><a href="#IN_DIE_HOVELD">44</a></td> - </tr> - <tr> - <td>In die Lig van die Maan</td> - <td class="tdpg"><a href="#IN_DIE_LIG_VAN_DIE_MAAN">45</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die sleutel</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_SLEUTEL">46</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Aan mij Moeder</td> - <td class="tdpg"><a href="#AAN_MIJ_MOEDER">47</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die Onfinalist</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_ONFINALIST">48</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Die Verhuising van Cupido</td> - <td class="tdpg"><a href="#DIE_VERHUISING_VAN_CUPIDO">49</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Aan M—.</td> - <td class="tdpg"><a href="#AAN_M">50</a></td> - </tr> - <tr> - <td>Afrika</td> - <td class="tdpg"><a href="#AFRIKA">51</a></td> - </tr> -</table> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_1"></a>[1]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="AAN_MADONNA">AAN „MADONNA”.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ek ken ’n woud waar orchidieë straal</div> - <div class="verse indent2">Soos sterre in ’n bij-besogte dal,</div> - <div class="verse indent2">En lisplend sing ’n lome waterval</div> - <div class="verse indent0">Tot slaap soos wierook op die bosse daal.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dan kom die Feeë-koningin, gedra</div> - <div class="verse indent2">Van droomgewiekte rosse, wit soos melk</div> - <div class="verse indent2">En swaar wieg elke orchidieëkelk,</div> - <div class="verse indent0">Belaai met elwe-klosse om haar wa.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Daar dring ’n stoet van ridders om haar heen</div> - <div class="verse indent2">En bied in diamante bekers wijn,</div> - <div class="verse indent2">Wat in die halflig vonkel soos robijn,</div> - <div class="verse indent0">Bied op geboë knieë, een vir een.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En deur die dromme van die dartel stoet</div> - <div class="verse indent2">Dring daar ’n beedlaar wat sij hoof laat hang,</div> - <div class="verse indent2">En bied haar in ’n bloemkelk opgevang,</div> - <div class="verse indent0">Diepbuigend, wat hij het—sij hartebloed.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">’n Oomblik speel ’n glimlag, soos die maan</div> - <div class="verse indent2">Deur wolke skemer, oor haar rosemond</div> - <div class="verse indent2">Terwijl sij vreugde uitstort in die rond;</div> - <div class="verse indent0">Sij kon die dure gawe nie verstaan,</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar in die woud waar orchidieë straal</div> - <div class="verse indent2">Soos sterre, in die bij-gesuste dal,</div> - <div class="verse indent2">Ruis lispelend ’n lome waterval</div> - <div class="verse indent0">Tot slaap vir ewig op die bosse daal.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_2"></a>[2]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="SONDAG_MORE">SONDAG MORE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dit is stil in die voorhuis</div> - <div class="verse indent0">En stilte rus swaar op die bulte daarbuite,</div> - <div class="verse indent0">En stoffies hang blink in die lug, waar die venster</div> - <div class="verse indent0">’n Gulde balk van louter luister inlaat.</div> - <div class="verse indent8">Daar word boeke gevat:</div> - <div class="verse indent4">Die psalm gaat statig opruis,</div> - <div class="verse indent0">Ruis weg oor die druipende wilkers,</div> - <div class="verse indent4">Waar die tortels selfs luister;</div> - <div class="verse indent0">’n Hymne aan God, aan wie dit gerig is,</div> - <div class="verse indent0">’n Statige hymne van rus en van vrede,</div> - <div class="verse indent4">’n Wierook kolom.</div> - <div class="verse indent8">Dis weer stil.</div> - <div class="verse indent4">Luid kraai die haan in sij beurtsang—</div> - <div class="verse indent0">En nou word gepraat, eers saggies dan luider,</div> - <div class="verse indent0">Nou word selfs gelag ... die stemming verbroke—</div> - <div class="verse indent4">Die diens is virbij.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_3"></a>[3]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_BEELD_VAN_OOM_PAUL">DIE BEELD VAN OOM PAUL.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Grouw in die maanlig rijs die swaar kolos,</div> - <div class="verse indent2">Oorheers die jong geboomte aan sij voet,</div> - <div class="verse indent2">Waardeur die aandwind huiwrig klaënd spoed,</div> - <div class="verse indent0">En rustloos, als van geeste, sug die bos.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die maan maak daar ’n glimlig op sij wang,</div> - <div class="verse indent2">Wat in die skemer lijk als nat betraan;</div> - <div class="verse indent2">Hij peins oor jonggestorwe hoop, die waan</div> - <div class="verse indent0">Van volkwees, peins oor volkswee en oor dwang.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Voor sij gesig daar strek die doderijk,</div> - <div class="verse indent2">Waar al sij tijd- en strijdgenote rus,</div> - <div class="verse indent0">En aandwind saggies oor die slapers strijk.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Wit-deinsrig skijn die maan oor stene alom....</div> - <div class="verse indent2">En grillig die verlede wat daar kijk</div> - <div class="verse indent0">Op ’n gewese Afrikanerdom.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse right">(Met vergunning van „<i>De Burger</i>”).</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_4"></a>[4]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="TWEE_EN_EEN">TWEE EN EEN.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent10">Voor die „ek” nog bestaat</div> - <div class="verse indent10">Word gesug en gesorg,</div> - <div class="verse indent0">Verwagting met vreug word ontvange in wee;</div> - <div class="verse indent10">Wat al is, word vir hoop</div> - <div class="verse indent10">In die toekoms geborg,</div> - <div class="verse indent0">Want die lewe is een, en die wil is vir twee.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent10">Lippies so lokkend</div> - <div class="verse indent10">En blosse so sag,</div> - <div class="verse indent0">Verleilik die ogies nou, dan weer verlee;</div> - <div class="verse indent10">Dis nog skaars in die lewe,</div> - <div class="verse indent10">Nog skaars uit die nag—</div> - <div class="verse indent0">Maar die lewe is een, en die wil is vir twee.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent10">Naar die kerk gaat dit hijgend</div> - <div class="verse indent10">En wiegend en swaar,</div> - <div class="verse indent0">Teen die boesem verlep moet die bijbeltjie leen;</div> - <div class="verse indent10">Met vuur word gebid</div> - <div class="verse indent10">En gevlei—Ja dis waar,</div> - <div class="verse indent0">Die lus is vir meer, maar die lewe’s net een.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_5"></a>[5]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="TER_GEDAGTENIS_VAN_IMMELMANN">TER GEDAGTENIS VAN IMMELMANN.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Is Icarus gevalle, waarom huil die wind so sag?</div> - <div class="verse indent6">Waarom strooi die meerminkore perels neer?</div> - <div class="verse indent0">Hoor jij nie daar’s geen gelispel, net ’n droewe golweslag</div> - <div class="verse indent6">En die nautilus pluik nou g’n purper meer.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Is Icarus gevalle in die vreemde, ver van huis,</div> - <div class="verse indent6">Waar ons eie bulte nooit sij graf sal merk,</div> - <div class="verse indent0">Maar in beddings van korale waar die skulpe ewig ruis,</div> - <div class="verse indent6">Sij hoof geskraag op ’n gewrakte vlerk?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Is Icarus gevalle? Ja, hij kon ’n laë swerk</div> - <div class="verse indent6">Nooit vir sij hoë moed genoegsaam vind,</div> - <div class="verse indent0">En stijgend steeds van kreits tot kreits met kloek gespanne vlerk</div> - <div class="verse indent6">Trotseer hij altijd wakker weer en wind,</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Tot sfere waar die vrijheids son sij strale nijdig hef</div> - <div class="verse indent6">Met wimpers in die weste rooi omkrans,</div> - <div class="verse indent0">Toe word meteens sij wieke met Apol s’n pijl getref,</div> - <div class="verse indent6">Virseker was die val met sterreglans.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ja, Icarus gevalle! maar hij wou g’n slaaf meer leef,</div> - <div class="verse indent6">Net wie nooit wil stijg kan moeilik immer val,</div> - <div class="verse indent0">Strooi blomme oor die water, laat die maagde kransies weef,</div> - <div class="verse indent6">Wijl die water droewig weeklaag teen die wal.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ja, Icarus gevalle! Maar solang die winde suis,</div> - <div class="verse indent6">Solang die seeskulp fluister van die see,</div> - <div class="verse indent0">Sal vertel word van die ridder wat gevel is ver van huis,</div> - <div class="verse indent6">Vir vrijheid en vir glorie, lang gelee!</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_6"></a>[6]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="VIRGO_RUSTICA">VIRGO RUSTICA.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Twee oë vol lus vir die lewe,</div> - <div class="verse indent4">’n Gesig wat van geesvlugheid spreek;</div> - <div class="verse indent0">Vol geesdrif en lig, wat daar bewe,</div> - <div class="verse indent4">Die bekoorlikste skaduwees week;</div> - <div class="verse indent0">’n Lag soos die beek, wat daar kabbel,</div> - <div class="verse indent4">Soos klippies in diep kuile val,</div> - <div class="verse indent0">En ’n stem soos die watergemurmel,</div> - <div class="verse indent4">Soos golfies aan wal.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Als die welle in sirkels uitrimpel,</div> - <div class="verse indent4">Geheimsinnig die kuile deurwaar,</div> - <div class="verse indent0">En die lelie al wiegend self dimpel,</div> - <div class="verse indent4">Met laggies haar weerskijn aanstaar;</div> - <div class="verse indent0">Waar die waterriet suiselend fluister,</div> - <div class="verse indent4">Haar geheim teen die nagwind belij;</div> - <div class="verse indent0">Soos ’n vreemde geluid in die duister</div> - <div class="verse indent4">Onverstaanbaar is sij.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_7"></a>[7]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="MADONNA-DIENS">MADONNA-DIENS.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dit is ’n nag, die opstandig van drome,</div> - <div class="verse indent4">En ons ontwaak uit slaap, wat ons rede noem,</div> - <div class="verse indent0">En agter uit die skemer, uit die some,</div> - <div class="verse indent4">Waar Digting Waarheid raak, kom opgedoem</div> - <div class="verse indent8">Diana van die jag; die Mingodin,</div> - <div class="verse indent12">Godinne vroeg aanbid;</div> - <div class="verse indent4">Want Liefd’ moes lewe gee, die jag dit win:</div> - <div class="verse indent8">Offers en kranse wit</div> - <div class="verse indent0">Het altijd die altare van die twee getooi,</div> - <div class="verse indent4">Geskenk van Jeugd wat sug naar roem,</div> - <div class="verse indent12">Of skugter nooi.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die vrouwlikheid trek ons virewig aan.—</div> - <div class="verse indent4">Die Dondergod en Mars moes altwee swig,</div> - <div class="verse indent0">Al het die Prins van Vrede vir ons voldaan,</div> - <div class="verse indent12">Te luister was sij lig:</div> - <div class="verse indent4">Madonna moes vereer word, Moedermaagd,</div> - <div class="verse indent0">Haar slape moes bekrans met die kleurkring van die maan,</div> - <div class="verse indent8">En deur die glorie van ’n grote God versaagd</div> - <div class="verse indent0">Soek mens wat menslik is en bid Haar aan,</div> - <div class="verse indent4">Bepeins haar pijn, haar wereldgrote smart</div> - <div class="verse indent8">En weedom vir haar wig,</div> - <div class="verse indent12">Haar moederhart.</div><span class="pagenum"><a id="Page_8"></a>[8]</span> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die Eeuw is haastig, Liefste, maak gebaar</div> - <div class="verse indent4">En in ons tijd van rede en ongeloof,</div> - <div class="verse indent0">Verdeelde doele en twijfel, val ’n skaar</div> - <div class="verse indent4">Van vrae ons aan en wil ons rus beroof.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die lug is swoel daarbuite, swijgend swaar</div> - <div class="verse indent4">Van stroperige walm uit blommekelk,</div> - <div class="verse indent0">Die kriek sing lente en die padde-skaar</div> - <div class="verse indent4">Weergalm en swijg, die meibos, wit soos melk</div> - <div class="verse indent0">Skijn in die maanlig wat in strome rus</div> - <div class="verse indent4">Op die lente wat daar lok.</div> - <div class="verse indent0">Soos hare van ’n vrouw wat saggies sus</div> - <div class="verse indent4">En sing, haar kroos omkrans,</div> - <div class="verse indent0">So druip die wilkertakkies loom en slank en glans</div> - <div class="verse indent8">Soos silwergaas of elwerok</div> - <div class="verse indent12">En rus.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_9"></a>[9]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="IN_DIE_PARK">IN DIE PARK.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Jij sê ek’s mal omdat ek dag na dag</div> - <div class="verse indent0">Hier in die park allenig sit. Ou maat,</div> - <div class="verse indent0">Strij help nou niks, ek sien dit in jouw oë,</div> - <div class="verse indent0">En in die oë van die kindertjies,</div> - <div class="verse indent0">Wat bang-meelijdend naar mij kijk en dan</div> - <div class="verse indent0">Weer agter rok van Ma of meid induik.</div> - <div class="verse indent0">Asjoublieftog, neef, wag net ’n beetjie, hoor.</div> - <div class="verse indent0">Vir daë sit ek hier alleen en lag,</div> - <div class="verse indent0">En tel die groewe wat al dieper snij</div> - <div class="verse indent0">In mij gesig, soos in ’n pad waar waans</div> - <div class="verse indent0">Met sware vragte spore agter laat;</div> - <div class="verse indent0">Nou moet ek praat en jij moet luister, neef,</div> - <div class="verse indent0">Moet help die vragte biekie ligter maak</div> - <div class="verse indent0">Of ek gaan vasval. Dis reg, luister nou.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Kijk daardie grasvlek, waar die kinders speel</div> - <div class="verse indent0">En waar die gieter sprei; kijk die kwikkie daar,</div> - <div class="verse indent0">Kom nader tot die waterstroom hom rol</div> - <div class="verse indent0">Oor die kweek, dan kom hij weer, en nou</div> - <div class="verse indent0">Sit hij sij bors en krap. Uit die vijwerkom</div> - <div class="verse indent0">Spuit slank ’n waterstraal omhoog en sprei</div> - <div class="verse indent0">In duisend perelsnoere, soos ’n maagd</div><span class="pagenum"><a id="Page_10"></a>[10]</span> - <div class="verse indent0">Wat trag haar liggaam met haar haar te dek.</div> - <div class="verse indent0">Hoor hoe die water lag, net soos ’n vrouw</div> - <div class="verse indent0">Wat haar kindjie opgooi en weer veilig vang;</div> - <div class="verse indent0">Kijk die blommemure hier, en daar, en daar,</div> - <div class="verse indent0">Soos strome louter goud en westergloor</div> - <div class="verse indent0">Waaruit die bij-gesoem mij rede sus,</div> - <div class="verse indent0">(Jij lag om ek sê rede) en die heuningbek</div> - <div class="verse indent0">Bewegingloos al oor die blomme tril,</div> - <div class="verse indent0">(Selfstandig soos die hoogste Englekoor),</div> - <div class="verse indent0">Of blink en groen van bed tot bedding straal.</div> - <div class="verse indent0">Kijk die kinders, man, verstaan jij wat ek meen?</div> - <div class="verse indent0">Verstaan jij dat ons almaal, iedereen,</div> - <div class="verse indent0">’n Engel het, moet hê, wat ons bewaar?</div> - <div class="verse indent0">Hoe sal ek jou tog maak verstaan? Let op!</div> - <div class="verse indent0">Saands in mij bed steek ek ’n sigaret</div> - <div class="verse indent0">Aan, elke nag, voor ek die lig uitdraai;</div> - <div class="verse indent0">En onder bij mij voete, teen die muur</div> - <div class="verse indent0">Hang daar ’n prent van Echo, dit wil sê</div> - <div class="verse indent0">’n Prent van ’n beeld van Echo, slank en wit,</div> - <div class="verse indent0">Wat wag en wag en luister, ewig wag;</div> - <div class="verse indent0">Virewig en verniet. Dan glim die kool</div> - <div class="verse indent0">Van mij si’gret in die prent, en ek denk so:</div> - <div class="verse indent0">„Narcissus kom tog nooit, sal nimmer kom;</div> - <div class="verse indent0">„Maar al sal Echo nooit haar minnaar sien,</div> - <div class="verse indent0">„Haar tweeling suster Weerlig sal sij kus</div> - <div class="verse indent0">„En die refleksie van ’n vonk omhels;</div><span class="pagenum"><a id="Page_11"></a>[11]</span> - <div class="verse indent0">„Want Weerlig moet vir Weerklank troos, of ek</div> - <div class="verse indent0">„Word gek, die spanning is te groot, net soos</div> - <div class="verse indent0">„Die blomme teen die muur ’n siekmens pla.”</div> - <div class="verse indent0">Nou, so het ek en jij en iedereen</div> - <div class="verse indent0">’n Engel wat ons wandel gadeslaan;</div> - <div class="verse indent0">Ek hoor sij wiekgeruis in kinderlag</div> - <div class="verse indent0">En sien sij vleu’els blits in manestraal,</div> - <div class="verse indent0">En in die lag van maagde, en sij stem</div> - <div class="verse indent0">In water wat so sag teen walle klots.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Toe ek nog klein was het mij moeder steeds,</div> - <div class="verse indent0">Als sij mij naar mij bed bring en laat bid,</div> - <div class="verse indent0">Vertel van hierdie wagter, dus geen vrees.</div> - <div class="verse indent0">En deur mij jeugd in lig of duisternis</div> - <div class="verse indent0">Het ek geen trouwer metgesel gehad</div> - <div class="verse indent0">’n Wese wat oor siel en liggaam heers,</div> - <div class="verse indent0">’n Afgesant van God.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent16">En toe een aand,</div> - <div class="verse indent0">Ek sien dit nog, die kerk was stapelvol,</div> - <div class="verse indent0">En hel het lugterkroon en lamp gestraal,</div> - <div class="verse indent0">En orgel-tone triomf uitbasuin.</div> - <div class="verse indent0">Die predikant was glad van wang en stem,</div> - <div class="verse indent0">—Ek sien die lig nog op sij voorhoof glim—</div> - <div class="verse indent0">En wijl toehoorders weeldrig sit en gril,</div> - <div class="verse indent0">Het hij van voorbestemming sag vertel,</div> - <div class="verse indent0">(Predestinasie, wat jij dit wil noem)</div><span class="pagenum"><a id="Page_12"></a>[12]</span> - <div class="verse indent0">In periode ruim en afgerond.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die wee, mij God, ek voel dit nog, die wee</div> - <div class="verse indent0">Waarmee ek daardie kerkgebouw verlaat het;</div> - <div class="verse indent0">Dit het soos vure oor mij siel geskroei,</div> - <div class="verse indent0">Soos wurme in mij murg geboor, mij brein</div> - <div class="verse indent0">Laat brand soos koors.</div> - <div class="verse indent16">Waarom, dag ek, waarom</div> - <div class="verse indent0">Die mensdom selfbewus gemaak, gebied</div> - <div class="verse indent0">’n Ewig voortbestaan, totdat hij lus</div> - <div class="verse indent0">En toe, net soos ’n kind ’n hondjie terg,</div> - <div class="verse indent0">Dit weggeruk? Die glorie, adel, prag,</div> - <div class="verse indent0">Die wilde skoonheid van ons groot heelal,</div> - <div class="verse indent0">Wat soos ’n riet mij hele siel laat tril,</div> - <div class="verse indent0">Als die grootse harmonie daaroor gaat ruis,</div> - <div class="verse indent0">Gaat alles swanger aan verderf en hel;</div> - <div class="verse indent0">Wijl Hij, die maker, homself Liefde noem!</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„En daar ek so ’n God nie kan bemin,</div> - <div class="verse indent0">„Is ek verdoemd,” hoor ek ingewing sê;</div> - <div class="verse indent0">Van toe af het ’k mij engel meer bemin</div> - <div class="verse indent0">Dan moeder ooit haar één gebreklik kind.</div> - <div class="verse indent0">Ek sien die weedom op sij voorhoof rus</div> - <div class="verse indent0">Soos donderwolke op die bergekam,</div> - <div class="verse indent0">Waaruit sij oog met dowwe meelij blits;</div> - <div class="verse indent0">Ek sien sij wieke druip soos ridderpluim</div> - <div class="verse indent0">Van slaë slap en hooploos strijë moeg.</div><span class="pagenum"><a id="Page_13"></a>[13]</span> - <div class="verse indent0">Verbeel jou, man, dis voorbestem en voor</div> - <div class="verse indent0">Die grondlegging der wereld al besluit</div> - <div class="verse indent0">Dat ek verdoemd is, hij oor mij moet waak;</div> - <div class="verse indent0">Wat hij ooit doen mog, of ek ooit verrig,</div> - <div class="verse indent0">Die skrif staat vas en pal.</div> - <div class="verse indent18">Verstaan? Ek sien</div> - <div class="verse indent0">Die skaar van Engelwagters wat ons hoed,</div> - <div class="verse indent0">Ons, van wie die merendeel verdoemd is,</div> - <div class="verse indent0">Want sê die skrif nie so? Mij Engel nou</div> - <div class="verse indent0">Moet mij bemin, en altijd sien en sorg,</div> - <div class="verse indent0">Daar hij ’n ruimer siel het, dieper voel</div> - <div class="verse indent0">Die wanhoop van sij taak.</div> - <div class="verse indent0">Als storme dreig sien jij die vooltjies skuil</div> - <div class="verse indent0">En hoor hul swijg, die aandblom sluit homself</div> - <div class="verse indent0">En snare kan gelijke snare roer:</div> - <div class="verse indent0">Die weedom van mij Engel rus op mij</div> - <div class="verse indent0">En maak die groewe dieper; maar als ek weer</div> - <div class="verse indent0">Gaan denk aan sij meelije, trouwe sorg,</div> - <div class="verse indent0">Hoor ek sij vleuels ritsel in die gras,</div> - <div class="verse indent0">Sij wieke-slae pols dan in mij oor,</div> - <div class="verse indent4">Sij wondre liefde maak mij siel dan week.</div> - <div class="verse indent0">Dis dan wat ek hier sit en lag en sien</div> - <div class="verse indent0">Hoe dat die kinders stoei, die meide slaap</div> - <div class="verse indent0">En sonlig dartel met die druppels speel;</div> - <div class="verse indent0">Dis alles suiwer weelde, alles vol</div> - <div class="verse indent0">Met die liefde van mij Engel.</div><span class="pagenum"><a id="Page_14"></a>[14]</span> - <div class="verse indent18">Die mense sê</div> - <div class="verse indent0">Ek’s gek, kranksinnig, of in kindertaal,</div> - <div class="verse indent0">Mij varkies uit die hok. Nog als student</div> - <div class="verse indent0">Het ek geleer van Plato en sij grot</div> - <div class="verse indent0">En hoe die skaduwlanders sieners terg;</div> - <div class="verse indent0">Nou, ek sien Engle, voel hul weedom, weet</div> - <div class="verse indent0">Dat dit om ons is wat hul treur. Weet jij</div> - <div class="verse indent0">Of wat jij sien die son is? Dankie neef,</div> - <div class="verse indent0">Die bitterheid des doods het nou gewijk,</div> - <div class="verse indent0">Ek sal weer kijk hoedat die kwikkies rol,</div> - <div class="verse indent0">En heuningbekkies blits van blom tot blom</div> - <div class="verse indent0">En bommelbije deur die beddings gons</div> - <div class="verse indent0">Totdat die nag dit alles immer dek.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_15"></a>[15]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="UIT_CHRISTINA_ROSSETTI">UIT CHRISTINA ROSSETTI.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En als ik kom te sterwe, Lief,</div> - <div class="verse indent4">Sing dan g’n klaaglied nie,</div> - <div class="verse indent0">Plant dan g’n rose op mij graf</div> - <div class="verse indent4">Of koel cypresse nie.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Laat net die groen gras bô mij wees,</div> - <div class="verse indent4">Die reen en die moredouw,</div> - <div class="verse indent0">En als jij wil, vergeet mij</div> - <div class="verse indent4">En als jij wil, onthou.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Want skaduws sal ’k nie sien of voel,</div> - <div class="verse indent4">Hoedat die water week,</div> - <div class="verse indent0">Nie hoor hoedat die vooltjies sing</div> - <div class="verse indent4">Alsof hul harte breek,</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar ik sal altijd drome droom</div> - <div class="verse indent4">In die skemer daar, wie weet,</div> - <div class="verse indent0">Misskien sal ik daar nog onthou,</div> - <div class="verse indent4">Misskien sal ik vergeet.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_16"></a>[16]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="RIT-RIJMPIE">RIT-RIJMPIE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die koeëls die blits, dat die klippe so brand—</div> - <div class="verse indent6">Hoera vir die reuk van ’n roer!—</div> - <div class="verse indent0">Maar die tien en Jan Pieterse hou daardie nek,</div> - <div class="verse indent6">Help bewaar ou Transvaal vir die Boer!</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„’n Uur nog, net ene”—’n uur van die hel!—</div> - <div class="verse indent6">„Als ons maar die nek kan hou,</div> - <div class="verse indent0">Dan is ons kommando die drif veilig deur!”</div> - <div class="verse indent6">En hij bid sonder handegevouw!</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Wild en wijd, wild en wijd,</div> - <div class="verse indent6">Gee die perde maar teuel en spoor;</div> - <div class="verse indent0">Jij hoor net daaronder die hoewegedonder,</div> - <div class="verse indent6">En hierbo fluit die koeëls langs jouw oor.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Daar hinnik ’n liddiet, rijperd van die Dood</div> - <div class="verse indent6">Blits hemel en aarde dooreen;</div> - <div class="verse indent0">Die stof wijk—die mense ’s die drif veilig deur—</div> - <div class="verse indent6">Bij Jan Pieterse leef nog net een.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„Ons trap!” kommandeer hij. Wild en wijd</div> - <div class="verse indent6">Gee hul perde maar teuel en spoor;</div> - <div class="verse indent0">Hij hoor net daaronder die hoewegedonder</div> - <div class="verse indent6">En ’n skreeuw—hij ’s allenig nou oor.</div><span class="pagenum"><a id="Page_17"></a>[17]</span> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Trug nou, trug deur die vlaag van lood,</div> - <div class="verse indent6">Sij maat kan hij daar niet laat blij!</div> - <div class="verse indent0">Al om hom daar gons dit die lied van die dood,</div> - <div class="verse indent6">Waar sij sikkel al snerpende snij.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Met die wonde man dwars oor sij saalboom geleg</div> - <div class="verse indent6">Gaat hij stadig en stappende heen,</div> - <div class="verse indent0">Geen teken van haas, hij rij peinsende voort</div> - <div class="verse indent6">Op ’n stap deur die koeël-gereen.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„Laat staan, hij’s ’n held—‚Three cheers’ vir die Boer!”</div> - <div class="verse indent6">Sê die Engelsman, hees in die keel.</div> - <div class="verse indent0">Die bulte weerklink met vier harde hoera’s,</div> - <div class="verse indent6">En die lug word met helmette geel!</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Jan Pieterse draai hom sij vijande toe</div> - <div class="verse indent6">En wuif hulle dank met sij hoed;</div> - <div class="verse indent0">Al stappend verdwijn hij op die horison daar</div> - <div class="verse indent6">In ’n raam van die westergloed.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">So hoera, vir die klank van stiebeuel en spoor</div> - <div class="verse indent6">En hoera, vir die reuk van ’n roer!</div> - <div class="verse indent0">God behoede ons veld van die vreemde geweld</div> - <div class="verse indent6">En bewaar ons ou land vir die Boer.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_18"></a>[18]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_BLOMME">DIE BLOMME.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dis blomme langs die paadjies</div> - <div class="verse indent0">En blomme bij die wal,</div> - <div class="verse indent0">Dis blomme net waar ek kan kijk,</div> - <div class="verse indent0">Dis bontheid oweral.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die rooies wenk die luidste,</div> - <div class="verse indent0">Viooltjies knik gedwee,</div> - <div class="verse indent0">Die wind ontlok die soetste geur</div> - <div class="verse indent0">En wieg die blommesee.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En waarom wenk die blomme so,</div> - <div class="verse indent0">En waarom sprei hul geure wijd?</div> - <div class="verse indent0">Die bij kom oor die tuin gesoem,</div> - <div class="verse indent0">Hij suig hul heuning uit.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dit ritsel langs die gange,</div> - <div class="verse indent0">Dit trippel oor die pad.</div> - <div class="verse indent0">Nou waarom was die sij gespin,</div> - <div class="verse indent0">Die kant en ’k weet nie wat?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die oë kijk brutaal uit</div> - <div class="verse indent0">En anders luik gedwee—</div> - <div class="verse indent0">Cupido sweef van blom tot blom</div> - <div class="verse indent0">En breng sij pijle mee.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_19"></a>[19]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="HERDENKING">HERDENKING.</h2> - -</div> - -<p class="right">(Net ’n pakkie briewe).</p> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Soos die geure van somernagte</div> - <div class="verse indent0">Mij laat denk aan ek weet nie wat,</div> - <div class="verse indent0">Lang gelee, in mij diepste gedagte</div> - <div class="verse indent0">Soos ’n mens in die donker vat;</div> - <div class="verse indent0">Soos ’n ou, ou lied vol verlange</div> - <div class="verse indent4">Naar iets vaag en ver;</div> - <div class="verse indent0">Soos die echo’s van sagte gesange</div> - <div class="verse indent8">Sweef omher;</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">So stijg daar ’n geur uit die briewe,</div> - <div class="verse indent0">Laat mij denk aan ek weet nie wat,</div> - <div class="verse indent0">Hoe die ridders van ouds ongeriewe</div> - <div class="verse indent0">’t Oorkom en deurstaan vir hul skat;</div> - <div class="verse indent0">Hulle’s weg.... maar ’n wilde verlange</div> - <div class="verse indent4">Naar iets vaag en ver</div> - <div class="verse indent0">Blijf bij ons, en die soetste gesange</div> - <div class="verse indent8">Sweef omher.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse right">(Met vergunning van „<i>De Burger</i>”).</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_20"></a>[20]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="HAALWIT_GESTAPELDE_WOLKE">HAALWIT GESTAPELDE WOLKE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent2">Die haalwit gestapelde wolke,</div> - <div class="verse indent4">Paleis van die winde gebouw!</div> - <div class="verse indent2">Hoe sou ek hul heimnis vertolke</div> - <div class="verse indent4">En saggies dit fluister vir jou?</div> - <div class="verse indent2">Verguld steek die domme nog witter</div> - <div class="verse indent4">Af teen die velde van blouw</div> - <div class="verse indent2">Soos jouw oë, en perlemoer skitter</div> - <div class="verse indent10">Soos douw.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent2">Sal ek fluister? Ons rijk in die weste</div> - <div class="verse indent4">Word van sieraad ontbloot;</div> - <div class="verse indent0">Die winde verstrooi nou ons veste,</div> - <div class="verse indent2">Selfs wijsheid moet dood;</div> - <div class="verse indent0">Maar wijl lippe op lippe kan bewe,</div> - <div class="verse indent2">Bied mij jouw mond, Lief, bied nou,</div> - <div class="verse indent0">Eer ons gloed, eer ons hartstog begewe,</div> - <div class="verse indent2">Soos paleise van winde gebouw.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_21"></a>[21]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="RADBOD">RADBOD.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">In noorderwoude, koel en stil,</div> - <div class="verse indent2">Op altare van mos gebouw</div> - <div class="verse indent0">Het die Sakse hul Dondergod gedien</div> - <div class="verse indent0">Met ander gode, ’n stuk of tien,</div> - <div class="verse indent2">En hul feeste daar gehou.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar toe kom Gods Hamer; die woude dreun</div> - <div class="verse indent2">Soos hij preek met swaard en met vuur,</div> - <div class="verse indent0">En in naam van Christus die kinders vermoor</div> - <div class="verse indent2">En hele lande laat smeul en laat smoor</div> - <div class="verse indent0">Onder sang van Gods lof deur ’n monnikekoor,</div> - <div class="verse indent2">En verwoesting van skut en van skuur;</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Want die naam van die Koning van Vrede dien vaak</div> - <div class="verse indent2">Als ’n leuse vir die wat strij</div> - <div class="verse indent0">Vir eer, of vir goud en die lus om te buit,</div> - <div class="verse indent0">Of die mag van ’n grensende volk te stuit</div> - <div class="verse indent2">Of om rang in die volkere rij.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die Hamer moes stadig aan swig vir die kruis,</div> - <div class="verse indent2">Die grense van Rome word wijd,</div> - <div class="verse indent0">En Radbod, die dienaar van Wodin moes buig</div> - <div class="verse indent0">En sij hoof voor die God van die heerser neig</div> - <div class="verse indent2">Stil in deemoedigheid.</div><span class="pagenum"><a id="Page_22"></a>[22]</span> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Lugters skijn hel deur die wierook wat walm,</div> - <div class="verse indent2">Die bekken en water staan klaar;</div> - <div class="verse indent0">Woes klink die sang van die priester-skaar</div> - <div class="verse indent0">Benouwd is die saal en die rook wat waar,</div> - <div class="verse indent2">Dan stijg weer die jubelpsalm.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Daar nader Radbod in witte gewaad,</div> - <div class="verse indent2">Sij oë blij strak op die grond.</div> - <div class="verse indent0">Die doopformulier is al afgedaan</div> - <div class="verse indent0">Een voet in die water reeds, blij hij staan</div> - <div class="verse indent2">En ’n glimlag speel om sij mond;</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„Priester, jij sê ’k sal die hemel beërf,</div> - <div class="verse indent2">Maar ver is die poorte en nouw:</div> - <div class="verse indent0">Waar is mij vaders dan, die oor die see</div> - <div class="verse indent0">Gevaar het, en alles daarvan gevee</div> - <div class="verse indent0">En kuste vervul het met wanhoop en wee,</div> - <div class="verse indent2">Waar rus mij vaadre nou?”</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„In die hel!” sis die priester. En Radbod trap trug</div> - <div class="verse indent2">Van die bekken en hef homself fier</div> - <div class="verse indent0">Omhoog met oë wat bliksem van trots</div> - <div class="verse indent2">Soos van arend of gier:</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„Priester, jouw hemel kan jij maar hou;</div> - <div class="verse indent2">Liefs daar dan met graamtes van christne daarbo,</div> - <div class="verse indent0">Te gierig te eet, net ruim om te glo.</div><span class="pagenum"><a id="Page_23"></a>[23]</span> - <div class="verse indent0">In Valhalla met Wodin en Thor,</div> - <div class="verse indent0">Tot Ragnarok die heelal soos ’n deken vouw,</div> - <div class="verse indent0">Sal ek fees—tot die seeë verdor.”</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">In die saal van Wodin gloei dit,</div> - <div class="verse indent0">Uit die goue bekers vloei dit,</div> - <div class="verse indent0">En in vreugd en heildronk loei dit:</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent28">„Dondergod,</div> - <div class="verse indent0">Ons sal lij en strij met Wodin,</div> - <div class="verse indent0">Vir Valhalla en ons Godin,</div> - <div class="verse indent0">Wee die Vredekoning, snood in</div> - <div class="verse indent28">Sij gebod!</div> - <div class="verse indent0">In die rook van slagting leef ons</div> - <div class="verse indent0">Vir die eer van oorlog streef ons</div> - <div class="verse indent0">En met jouw gedij of sneef ons,</div> - <div class="verse indent26">Dondergod!”</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_24"></a>[24]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="EN_ALLES_WORD_JOU_TOEGEWORPE">EN ALLES WORD JOU TOEGEWORPE?</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Op sij troon sit die simpele koning van Frankrijk en lag</div> - <div class="verse indent0">Met wijdblouwe oë, so leeg soos die van ’n kind,</div> - <div class="verse indent0">Toe hoor hij iets dreun soos die see; en met skrik kom sij wag</div> - <div class="verse indent0">Vertel van ’n magtig gejubel, gedra op die wind:</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent14">„Hoër, hoër</div> - <div class="verse indent14">Op jul skilde,</div> - <div class="verse indent14">Hef Pepijn die Korte hoër,</div> - <div class="verse indent14">Geef ’n held vir ons tot koning,</div> - <div class="verse indent14">Die kan heers in fees of veld!</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent14">Luider, vrijer</div> - <div class="verse indent14">Galm ons juigkreet,</div> - <div class="verse indent14">Laat die heidenvorste sidder,</div> - <div class="verse indent14">Nou het ons ’n held tot heerser:</div> - <div class="verse indent14">Christus preek ons met geweld!”</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar in sij paleis sit ’n simpele koning en glimlag</div> - <div class="verse indent0">En sij oë was blouw en onskuldig, soos die van ’n kind;</div> - <div class="verse indent0">Hij sit daar en droom van Madonnas, en wat of die wag</div> - <div class="verse indent0">Kom vertel van ’n magtig gejubel gedra op die wind?</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_25"></a>[25]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_LAATSTE_TREKKER">DIE LAATSTE TREKKER.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Wat baat dit dat ek thuis blij sit en tel</div> - <div class="verse indent0">Hoe gouw die sonne weswaarts rol en sink,</div> - <div class="verse indent0">En hoe mij kuddes meer word, wijl mij hand</div> - <div class="verse indent0">Sij vasheid afleer en mij oog verdof?</div> - <div class="verse indent0">Die sonne sink daar deur ’n purper poort,</div> - <div class="verse indent0">Waaruit die onbekende lok: mij bloed</div> - <div class="verse indent0">Bruis harder; want dis eeuw wat roep tot eeuw,</div> - <div class="verse indent0">En vlaktes tot die spruit van trekker-vaders,</div> - <div class="verse indent0">Wat oorkant daardie blouw groot-water eers</div> - <div class="verse indent0">Die mag van Rome het geknak, hul naam</div> - <div class="verse indent0">’n Bijwoord, waar die suider-moeders mee</div> - <div class="verse indent0">Hul kroos in slaap gesus het. Weer daarna,</div> - <div class="verse indent0">Toe daar die lug onrein word, alles mak,</div> - <div class="verse indent0">Net dwinglandij en onreg woes floreer,</div> - <div class="verse indent0">Toe het die vrijë borste met die swaals</div> - <div class="verse indent0">Die wieke suidwaarts uitgeslaan, geswerf,</div> - <div class="verse indent0">Geworstel deur die woesternij, gewin,</div> - <div class="verse indent0">En hier die trekker ras weer oorgeplant.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Soos knapies eers die koring strooi, eers vrij</div> - <div class="verse indent0">Die vogele des hemels voer, dan gras</div> - <div class="verse indent0">Met voolint en met lijm bestrijk, en ruil</div> - <div class="verse indent0">Die vrijheid vir hul gawe: ons ou land</div><span class="pagenum"><a id="Page_26"></a>[26]</span> - <div class="verse indent0">Was rijk besaai met goud en eelgesteent.</div> - <div class="verse indent0">Vervloek sij goud! Die skepper het die res</div> - <div class="verse indent0">Van die metale blank en rein gemaak,</div> - <div class="verse indent0">En Hel het toe die geelste Nijd gebaar.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ek hoor die trekkerswelpe word nou mak,</div> - <div class="verse indent0">En praat die taal van die veroweraar,</div> - <div class="verse indent0">En groei in aansien en in rijkdom, eer;</div> - <div class="verse indent0">Maar of die hok verguld is, of te nie,</div> - <div class="verse indent0">En of die koring dik daarbinne lê,</div> - <div class="verse indent0">Die lied ween smagtend vir die ope lug,</div> - <div class="verse indent0">Waarin die bome wieg, die windjie ruis.</div> - <div class="verse indent0">Span in, ons laat die purper poorte links:</div> - <div class="verse indent0">Daar ruis die see, en woed, en skuim, en klink</div> - <div class="verse indent0">In ewig ketting-klank van slawernij;</div> - <div class="verse indent0">Laat staan die see, ons vloek. Ek hoor daar noord</div> - <div class="verse indent0">Is uitgestrekte vlaktes onbewoon,</div> - <div class="verse indent0">Waaroor die wind nog vrij waai, waar geen vlag,</div> - <div class="verse indent0">In bloed gedoop, ons vrije lug besmet.</div> - <div class="verse indent0">Daar brul die leeuw nog en die bulte beef,</div> - <div class="verse indent0">Die wildsbok stamp nog wolke stof omhoog</div> - <div class="verse indent0">En kwaggas hinnik week.</div> - <div class="verse indent0">Die dood woed daar ook wel, dis waar, maar vrij,</div> - <div class="verse indent0">En vat die slaap mij daar, slaap ek gerus,</div> - <div class="verse indent0">Tevrede voort. Mog ek dan lê</div> - <div class="verse indent0">Waar wije winde waai en vlaktes glooi,</div> - <div class="verse indent0">Waar donder-echo’s oor die vlaktes sweep,</div><span class="pagenum"><a id="Page_27"></a>[27]</span> - <div class="verse indent0">En eensaamheid mij laatste rus bewaak.</div> - <div class="verse indent0">Dan sal ek droom en sal ek weet hoe stil</div> - <div class="verse indent0">Die sonne sink daar deur die purper poort,</div> - <div class="verse indent0">Waaruit die onbekende lok—span in!</div> - <div class="verse indent0">Laat die geratel van ons busse weer</div> - <div class="verse indent0">Mij siel verkwik, die breë skowwe nog</div> - <div class="verse indent0">In slingerpas die vlaktes meet: ons trek</div> - <div class="verse indent0">Reg noord, aan linkerhand die see, en regs,—</div> - <div class="verse indent0">Maar voor die ope vlaktes onbeknel.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse right">(Met vergunning van „<i>De Burger</i>”).</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_28"></a>[28]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="UIT_HEINE">UIT HEINE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Wie vir die eerste keer verlief is,</div> - <div class="verse indent0">Selfs sonder weermin, is ’n God,</div> - <div class="verse indent0">Maar hij, die weer ten tweedemale</div> - <div class="verse indent0">Onweerkerig min, is sot.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ek is so ’n gekke, min</div> - <div class="verse indent0">Weerom sonder guns te werwe;</div> - <div class="verse indent0">Son en sterre en die maan lag</div> - <div class="verse indent0">En ek glimlag mee—en sterwe.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_29"></a>[29]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="ARKADIE">ARKADIE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Soek die fontein van jeug, wat ewig duur,</div> - <div class="verse indent4">Nie oor die see, in lande onbesog,</div> - <div class="verse indent4">Daar waar natuur in klank en kleure spog;</div> - <div class="verse indent0">Selfs daar kom dood en storm en winde guur.</div> - <div class="verse indent0">Gewelwe anders nooit dan reinste asuur</div> - <div class="verse indent4">Oordek die ewig groen van Dramaland,</div> - <div class="verse indent4">En altijd frisse feeë, hand aan hand,</div> - <div class="verse indent0">Speel dartel rond—Dis kort van duur,</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar wat daarvan? Geen seepbal, kleuromvouw,</div> - <div class="verse indent4">Breek ligter dan die lewensideaal</div> - <div class="verse indent0">Met diepverbete sugte opgebouw.</div> - <div class="verse indent0">Soek hier waar liefde sonder nasmaak, vrij</div> - <div class="verse indent4">Van franke wroeging en gelag betaal,</div> - <div class="verse indent0">In lome prinse blaak wat kuddes wei.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_30"></a>[30]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_SKAT_VAN_PETROSSA">DIE SKAT VAN PETROSSA.</h2> - -</div> - -<p>(In 1837 is te Petrossa ’n skat ontdek, bestaande uit gouë bekers, -met edelgesteente beset. Die bekers moet uit verskillende lande -afkomstig wees, blijkens die opskrifte. Die skat dateer uit die Europese -volksverhuising, en bestaat uit die roof van Europa, die tribuut, wat -een van ons Germaanse voorvadere die volkere afgedwing het.)</p> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent2">Daar lê die skatte nou, hoop op hoop,</div> - <div class="verse indent2">Daarvoor, was lande in bloed gedoop,</div> - <div class="verse indent2">Geroof van die Sklaaf en swart Ethioop,</div> - <div class="verse indent4">Hier is dit alles vergaar.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die kampvuur vlam op, glim oor vate van goud</div> - <div class="verse indent2">En van silwer; karbonkels blits, ster aan ster,</div> - <div class="verse indent2">En die vuurlig weerskijn in die agtergrond, ver,</div> - <div class="verse indent0">Uit oë van gediertes wat staar uit die woud.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent2">Maar ek huiwer nog meer van die kil, kouë vuur,</div> - <div class="verse indent2">Wat die Griekse slavin deur haar kijkers laat gluur,</div> - <div class="verse indent2">Als sij sien, sij die kind van Athenes kultuur</div> - <div class="verse indent4">Op die blonde barbaar.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En sij sak in die dekens van purper en blouw,</div> - <div class="verse indent2">Wat verward in die buit lê; die vuurlig bestraal</div> - <div class="verse indent2">Arme wat blink soos ivoor; maar van staal</div> - <div class="verse indent0">Is die oë, net so ferm, sonder vrees, sonder rouw.</div><span class="pagenum"><a id="Page_31"></a>[31]</span> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent2">Die blonde veroweraar smeek en hij vlei,</div> - <div class="verse indent2">Ontmoet net oë wat soos ijsskerwe snij:</div> - <div class="verse indent2">Of hij bid, of hij dreig, moet die neerlaag maar lij,</div> - <div class="verse indent4">Gaat vertwijfeld van daar.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die rooidag glim oor vate van goud</div> - <div class="verse indent2">En silwer, karbonkels wat dof blink soos lood;</div> - <div class="verse indent2">Op die purpere dekens, haalwit, net so koud,</div> - <div class="verse indent0">Met haar dolk in haar hart lê die Griekse dood.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent2">Dit is sover als die storie lei;</div> - <div class="verse indent2">Dit heet daar’s ’n ou, ou skat ontdek</div> - <div class="verse indent2">In Petrossa, dateer uit die voorste trek;</div> - <div class="verse indent2">Wat volg weet ek nie, ek belij.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Tog ek sien vate, dekens van purper en blouw,</div> - <div class="verse indent2">Wat verward in die buit lê, die vuurlig straal</div> - <div class="verse indent2">Op arme wat skijn soos ivoor,—maar van staal</div> - <div class="verse indent0">Is die oë, net so koud, sonder skrik, sonder rouw.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse right">(Met vergunning van „<i>De Burger</i>”).</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_32"></a>[32]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_SAUNTER">DIE „SAUNTER”.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Vorentoe skoorvoetend, ritmiese wagte,</div> - <div class="verse indent2">Wiegende tawwerts en enkels wat wenk,</div> - <div class="verse indent0">Sijwaartse swenking en oë vol smagte</div> - <div class="verse indent2">Wiege van heupe en armgelenk,</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Vorentoe, agtertoe, koortsige swewe;</div> - <div class="verse indent2">Skoentjies wat blits in hul hupplende tred,</div> - <div class="verse indent0">Weef hier die draad in die gaas van ons lewe</div> - <div class="verse indent2">Met ogies wat skitter en vonkel van pret.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_33"></a>[33]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="BIEBLEBOM_SE_BERGE">BIEBLEBOM SE BERGE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„In Bieblebom se berge.....”</div> - <div class="verse indent0">Die trein ratel voort deur die nag.</div> - <div class="verse indent0">Die kindjie kijk uit, wat die trein tog so fluit,</div> - <div class="verse indent0">Sien die sterre so vriendelik lag</div> - <div class="verse indent0">Aan die voet van die troon, waar Moeder nou woon.</div> - <div class="verse indent0">Sal hij nou vir Vader ’ns terge?</div> - <div class="verse indent0">Want die tijd val so lang; dan troos Vaders gesang:</div> - <div class="verse indent0">„In Bieblebom se berge</div> - <div class="verse indent0">Woon Bieblebom se mense.....”</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">„In Bieblebom se berge.....”</div> - <div class="verse indent0">Die gesiggie druk plat teen die ruit:</div> - <div class="verse indent0">Kijk hoe fraai die geflonker daar snij deur die donker</div> - <div class="verse indent0">En ligstrepe volg die gefluit!</div> - <div class="verse indent0">Hij kijk laggend omhoog, sien die traan in die oog</div> - <div class="verse indent0">Van Vader, die dit wil verberge;</div> - <div class="verse indent0">Val die tijd hom te lang, dan troos Vaders gesang:</div> - <div class="verse indent0">„Wei Bieblebom se skape,</div> - <div class="verse indent0">Woon Bieblebom se mense.....”</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_34"></a>[34]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_POSSIE">DIE POSSIE.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Als die donker ’n reisiger mog bespring</div> - <div class="verse indent0">Daar waar die witpad mijl aan mijl,</div> - <div class="verse indent0">Virbij die Possie, die ou bouwval,</div> - <div class="verse indent0">Van die maan belig oor die vlakte peil;</div> - <div class="verse indent0">Dan sien hij deur vensters, wat dof staan en staar,</div> - <div class="verse indent0">Hoe die maanlig die balke laat rouwstrepe trek</div> - <div class="verse indent0">Oor die vloer, waar net distels en klitse verjaar;</div> - <div class="verse indent0">Net die uil word gehoor—so lang gerek.</div> - <div class="verse indent0">Die reisiger haas hom dan, knoop toe sij jas,</div> - <div class="verse indent0">Gee die perd fluks ’n raps, wip die driffie deur,</div> - <div class="verse indent0">En adem verlig—want die boere beweer</div> - <div class="verse indent0">Die Possie ’s nie pluis, en waens val vas</div> - <div class="verse indent0">In die droogste tijd, en die perde snork</div> - <div class="verse indent0">Als jij eensaam daar in die maanlig rij—</div> - <div class="verse indent0">En saands sien jij hierlangs ’n stofstreep staan</div> - <div class="verse indent0">Soos die bees- en die skaapwagters huistoe snij.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die oumense fluister van eg sonder liefde,</div> - <div class="verse indent0">(En knik naar die Possie), van min sonder trouw;</div> - <div class="verse indent0">Van die tragiese „driehoek”—dis lankal gebeur,</div> - <div class="verse indent0">Dis alles virbij, al die skrik, al die rouw.</div> - <div class="verse indent0">Hoor, als die biesies so knikkend, knikkend fluister</div><span class="pagenum"><a id="Page_35"></a>[35]</span> - <div class="verse indent0">En die vleiwind, bedwelm, van die aandblom swaar;</div> - <div class="verse indent0">Hoor jij dan niks als jij stil gaat staan en luister,</div> - <div class="verse indent0">Wat die lispel als beteken, al die vreemde gebaar?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent6">„Dis lewes en lewes gelede</div> - <div class="verse indent8">En jare van swerwe,</div> - <div class="verse indent6">Toe word dit daarbinne gebede</div> - <div class="verse indent8">Vir iemand wat sterwe.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent6">—‚Vra om genade, mij broeder,</div> - <div class="verse indent8">Die dood is nabij’—</div> - <div class="verse indent6">Bij die grote Alheerser, Alhoeder</div> - <div class="verse indent8">Gena nie vir mij!</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent6">Sij ’t gevlij: Ag spaar net mij lewe,</div> - <div class="verse indent8">Ek sal weggaan van hier,</div> - <div class="verse indent6">In mij arme gesidder en bewe</div> - <div class="verse indent8">Daar bij die rivier.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent6">Wat skijn daar so wit op die water</div> - <div class="verse indent8">Daar onder die bome?</div> - <div class="verse indent6">Ek wens dis al oor! Is daar later nog</div> - <div class="verse indent8">Nog drome?”</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En daarom so stil bij die wilkerboom,</div> - <div class="verse indent0">Dit fluister so saggies, dit roer skaars die lug;</div> - <div class="verse indent0">Die water is stil daar ’n oomblik, en vlug</div> - <div class="verse indent0">Dan fluistrend en lispelend voort op die stroom.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse right">(Met vergunning van „<i>De Burger</i>”).</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_36"></a>[36]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="LACRIMAE_RERUM">LACRIMAE RERUM.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Doop jij jouw pen net in westergloor,</div> - <div class="verse indent0">Verag jij die grond so met trane deurtrap?</div> - <div class="verse indent0">Jouw skrif sal vergaan soos die kleure daar smoor,</div> - <div class="verse indent0">Soos ’n lae gepeupel die hande klap.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Doop jij jouw pen in ’n mensehart,</div> - <div class="verse indent0">Skrijf jij jouw skrif met ’n siel wat wroeg?</div> - <div class="verse indent0">Jouw woord sal bestaan wijl ’n menseoog</div> - <div class="verse indent0">Bij ’n mensesmart ’n traan kan voeg.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_37"></a>[37]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="WIE_IN_GLASHUISE_WOON">WIE IN GLASHUISE WOON.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Bommelbij, bommelbij met jouw wit bandolier,</div> - <div class="verse indent2">Met jouw vlerke wat blits in die sonlig en gons</div> - <div class="verse indent2">En jouw swartpak, verguld met die blomme se dons,</div> - <div class="verse indent0">Wat beteken jouw singe en wat maak jij hier?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar die bommelbij werk, of ek vra en of nie,</div> - <div class="verse indent2">Natuurlik, ek weet hij hoor nie naar mij</div> - <div class="verse indent2">En laat mij gevra en gepeuter opsij,</div> - <div class="verse indent0">Maar dis mos wat deurgaan vir poësie.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Mij siel is so wijd als die oseaan,</div> - <div class="verse indent2">En grootse gedagtes die woel daarin om,</div> - <div class="verse indent2">Te groot vir woorde, mij Muse is stom,</div> - <div class="verse indent0">Want waar haal sij sulke woorde vandaan?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ja, modder kan jij met jouw vingers nie vat,</div> - <div class="verse indent2">Diamante is klein en gereëld van bouw</div> - <div class="verse indent2">Als jouw oë maar reg is—Ek vra vir jou,</div> - <div class="verse indent0">Hoe moet ek die ruim van ’n siel dan skat?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dis newels, net newels wat warrel en vlie,</div> - <div class="verse indent2">En ek is misskien nog agter die vlug</div> - <div class="verse indent2">Van ou Tijd, en ken die boom bij sij vrug—</div> - <div class="verse indent0">Maar dis wat nou deurgaan vir poësie.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_38"></a>[38]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="I_MANIA_BLASPHEMATORIA">I.<br /> -MANIA BLASPHEMATORIA.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Daarbo sit die Gode en feesvier</div> - <div class="verse indent4">Met nektar en ambrosijn,</div> - <div class="verse indent0">En Zeus en Apol, met ’n hees lier,</div> - <div class="verse indent4">Stoot aan met die ou Juppijn:</div> - <div class="verse indent0">Verroes nou is Ceres haar sikkel</div> - <div class="verse indent4">Minerva die mijmer en gaap,</div> - <div class="verse indent0">In die arme van Venus gewikkel</div> - <div class="verse indent4">Lê Allah en slaap.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Net Mars word vermis uit die howe,</div> - <div class="verse indent4">Waar vreugd word ontvang en gegee:</div> - <div class="verse indent0">Van die wereld stijg klanke naar bowe,</div> - <div class="verse indent4">Die geween van ’n mensdom in wee.</div> - <div class="verse indent0">Nou klink dit nog weeër, maar weker:</div> - <div class="verse indent4">„Geef redding, geef uitkoms o Here!”</div> - <div class="verse indent0">In antwoord klink beker aan beker:</div> - <div class="verse indent4">„Musiek van die sfere!”</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Soos ’n perkament rol skroei die hemel</div> - <div class="verse indent4">En die son word gedoof, en die maan</div> - <div class="verse indent0">Kijk siek op ’n magtig gewemel,</div> - <div class="verse indent4">Waar dit volke aan volke staan;</div><span class="pagenum"><a id="Page_39"></a>[39]</span> - <div class="verse indent0">Star en wijdogig van wonder</div> - <div class="verse indent4">En stil staan dit, skare aan skaar,</div> - <div class="verse indent0">En verbluf staan die Gode daaronder</div> - <div class="verse indent4">Op hul regters te staar.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En nou word die boeke geopen,</div> - <div class="verse indent4">Wat getuie, hoe eeuw na eeuw</div> - <div class="verse indent0">Die aarde in bloed was gedoop en</div> - <div class="verse indent4">Verniet naar die Gode geskreeuw:</div> - <div class="verse indent0">Voorbestemming het almaal gebonde,</div> - <div class="verse indent4">Door omgewing was ieder vervoer—</div> - <div class="verse indent0">Dan verg dit nog lof uit die monde</div> - <div class="verse indent4">Van Belg of van Boer.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Star, als wijdogig van wonder,</div> - <div class="verse indent4">Staan die regters daar, rij aan rij,</div> - <div class="verse indent0">En die heersers die sidder daaronder,</div> - <div class="verse indent4">Kan die blik van triljoene nie lij,</div> - <div class="verse indent0">Smeek beskerming van heuwels en storme,</div> - <div class="verse indent4">Van ’n wereld, wat weier te dra,</div> - <div class="verse indent0">En wroeg in die slijk soals worme</div> - <div class="verse indent4">En vlei om gena.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_40"></a>[40]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="II_BERUSTING">II.<br /> -BERUSTING.</h2> - -</div> - -<p class="center">(Gods Orgel.)</p> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Waar newelstelsels wereld word,</div> - <div class="verse indent0">Waar keisers en kwepers rijp en val,</div> - <div class="verse indent0">Waar die voorhoof van kranse bepereld word</div> - <div class="verse indent6">Met valle en kleure, oweral,</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Selfs waar Armageddon sij kake rek</div> - <div class="verse indent0">En volkere weg uit die wereld spuw</div> - <div class="verse indent0">Is wet, en van uit sij druipende muil</div> - <div class="verse indent6">Klink ’n ijsere simfonie.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En dood en lewe—dis alles reg,</div> - <div class="verse indent0">En liefde is wet: en ek voel tevree,</div> - <div class="verse indent0">Want wie sal ons twis met God besleg?</div> - <div class="verse indent6">En alles ruis in die ritme mee.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dit donder langs die sterrebaan</div> - <div class="verse indent0">En sonnestelsels antwoord weer,</div> - <div class="verse indent0">Dit ruis in die seepad van die maan</div> - <div class="verse indent6">En lispel oor die meer.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_41"></a>[41]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_AFGROND_ROEP_UIT_TOT">DIE AFGROND ROEP UIT TOT -DIE AFGROND.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die afgrond roep uit tot die afgrond,</div> - <div class="verse indent0">Met geruis van Gods watergote;</div> - <div class="verse indent0">Als dit donder, dan dawer die bulte</div> - <div class="verse indent0">In hul beurtsang op reusenote;</div> - <div class="verse indent0">Na die reenvlaag dan sing triomferend</div> - <div class="verse indent2">Die moeras daaronder,</div> - <div class="verse indent0">Haar slijkrig gepeupel weerkerend,</div> - <div class="verse indent2">Bespottend die donder.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Na die val van ons vege aartsvader,</div> - <div class="verse indent0">Hou ons, hoe aan weedom verknog,</div> - <div class="verse indent0">Van die vuur van die Gode een vonkie</div> - <div class="verse indent0">In ons are—die liefdestog.</div> - <div class="verse indent0">Kijk, die bij is die band van gemeenskap</div> - <div class="verse indent2">Tussen gaarde en gaarde:</div> - <div class="verse indent0">Selfs die blits voel alleen in die wolke</div> - <div class="verse indent2">En paar met die aarde.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die afgrond roep uit tot die afgrond,</div> - <div class="verse indent0">Met geruis van Gods watergote,</div> - <div class="verse indent0">En die wilker wat sug voor die reenstorm</div> - <div class="verse indent0">Sing saggies verlangende note:</div> - <div class="verse indent0">Die hede roep uit tot die hede</div> - <div class="verse indent2">In smagtende kore</div> - <div class="verse indent0">Uit die echo’s rijs blijste gebede</div> - <div class="verse indent2">Vir geslagte van more.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse right">(Met vergunning van „<i>De Burger</i>”).</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_42"></a>[42]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="N_SPEELTONEEL">„’N SPEELTONEEL”.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Ag, moet hul nie stoor nie, laat jouw voetstap nie hoor nie,</div> - <div class="verse indent2">Kom ons hulle oor die laning beloer.</div> - <div class="verse indent0">Kan jij mooiers verlang dan die kindergesang</div> - <div class="verse indent2">En die geestige, malle rumoer?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Met ’n blaar in sij hand staat die predikant,</div> - <div class="verse indent2">Lees daaruit die formulier voor</div> - <div class="verse indent0">Waarmee hij hul trouw, daar word huise gebouw,</div> - <div class="verse indent2">Die gelag onder werke gesmoor.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Nou word daar gedoop, dan weer suiker verkoop</div> - <div class="verse indent2">Vir blikkies en skerfies en blare,</div> - <div class="verse indent0">’n Flouwe gelawe, ’n kuiken begrawe</div> - <div class="verse indent2">Met luide en droewe gebare.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Kon ons maar soos hulle die wereld verag</div> - <div class="verse indent2">En spot met sij wel of sij wee;</div> - <div class="verse indent0">Of die wereld al frons—daar klink hul gelag</div> - <div class="verse indent2">En die wereld lag hoofdskuddend mee!</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_43"></a>[43]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_KUS">DIE KUS.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die lag het in haar oë nog gedans</div> - <div class="verse indent2">En pêrelend geskemer oor haar mond,</div> - <div class="verse indent2">Toe ek iets leuks vertel het; maar terstond</div> - <div class="verse indent0">Verdwijn dit toe mij sinne, deur die glans</div> - <div class="verse indent0">Verblind, verbijsterd uitroep: God, jij ’s skoon!</div> - <div class="verse indent2">Sij staar mij ernstig sonder blose aan,</div> - <div class="verse indent2">En weer nie, daar ek arme om haar slaan;</div> - <div class="verse indent0">Maar wonder was die wee wat in haar oë woon:</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">En gloeiend was die lippe, wat ek dring</div> - <div class="verse indent2">Aan lippe marmerkoud, so liefdeloos</div> - <div class="verse indent0">Die lied sterf uit mij hart..... Die bosse sing,</div> - <div class="verse indent2">Die awend ginds daar aan die kimme bloos,</div> - <div class="verse indent0">Bied warme liefd’ vir sonnekoestering</div> - <div class="verse indent2">En in heur hartstog juig sij wonderroos.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_44"></a>[44]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="IN_DIE_HOVELD">IN DIE HOVELD.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">In die Hoveld, waar dit oop is en die hemel wijd daarbo,</div> - <div class="verse indent4">Waar kuddes waaigras huppel oor die veld,</div> - <div class="verse indent0">Waar ’n mens nog vrij kan asemhaal en aan ’n God kan glo,</div> - <div class="verse indent4">Staat mij huisie, wat ek moes verlaat vir geld.</div> - <div class="verse indent0">En als ek in die gange van die mijn hier sit en droom</div> - <div class="verse indent4">Van die winde op die Hoveld, ruim en vrij,</div> - <div class="verse indent0">Dan hoor ek die geklinkel van mij spore saal en toom,</div> - <div class="verse indent4">Sawends als ek bees of skaap toe rij.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Op die Hoveld, waar dit wijd is, waar jij baja ver kan sien,</div> - <div class="verse indent4">(Die eilblouw bring ’n knop dan in jouw keel)</div> - <div class="verse indent0">Staat mij huisie nog en wag vir mij, wag al ’n jaar of tien,</div> - <div class="verse indent4">Waar die bokkies op die lei grafstene speel.</div> - <div class="verse indent0">Maar als die tering kwaai word en ek hoor die laatste fluit,</div> - <div class="verse indent4">Dan sweef ek naar die Hoveld op die wind</div> - <div class="verse indent0">En soek dan in die maanlig al die mooiste plekkies uit</div> - <div class="verse indent4">Waar ’k kleiosse gemaak het als ’n kind.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_45"></a>[45]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="IN_DIE_LIG_VAN_DIE_MAAN">IN DIE LIG VAN DIE MAAN.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dis alles weelde: die wereld swijg</div> - <div class="verse indent0">En baai in die aandlug en lig van die maan;</div> - <div class="verse indent0">Net die water beweeg, als die windjie neig</div> - <div class="verse indent0">En die skijn-sterre dans en lag mij aan</div> - <div class="verse indent0">En verbreek op die water en vonkel en staan.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dis pure weelde: die aandblom is swaar</div> - <div class="verse indent0">Op die oë van die nag; die hemel is blouw</div> - <div class="verse indent0">En die maan kus vonke van goud uit jouw haar,</div> - <div class="verse indent0">Wat saggies bewegende skouers omvouw,</div> - <div class="verse indent0">Terwijl ek betowerd, aanbiddend aanskouw.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_46"></a>[46]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_SLEUTEL">DIE SLEUTEL.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Hoe het ek al die jare van mij lewe</div> - <div class="verse indent4">So blindlings deur die wereld heengeloop!</div> - <div class="verse indent4">Soos alles was, was dit, en hoop</div> - <div class="verse indent0">Het nooit met vrees gemeng mij siel deurbewe.</div> - <div class="verse indent0">Van liefde in mij troon is daar verhewe</div> - <div class="verse indent4">’n Leiddraad, wat deur al mij lewe loop,</div> - <div class="verse indent4">’n IJwer, wat mij siel in vlamme doop</div> - <div class="verse indent0">En aan mij blootlê wette van bestaan en snewe.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Uit die natuur se bors, so diep daarbinne,</div> - <div class="verse indent4">Die volgeheime voel ek nou, die spil</div> - <div class="verse indent0">Waarom die heelal sig draai, verruk mij sinne.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Dit sweef deur die natuur, moet overwinne,</div> - <div class="verse indent4">Verdring all’ boosheid naar die verste kil:</div> - <div class="verse indent0">Want liefdes loon is net die vreug van minne.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_47"></a>[47]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="AAN_MIJ_MOEDER">AAN MIJ MOEDER.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Als ek die seeskulp vashou teen mij oor</div> - <div class="verse indent2">Ver van die kus, hier op ons wijë land</div> - <div class="verse indent2">Dan kan ek gruis en golwe op die sand</div> - <div class="verse indent0">En al die onrus van die winde hoor.</div> - <div class="verse indent0">Maar al die woeste onrus is gesmoor</div> - <div class="verse indent2">En suisend tril dit ritmies oor die band</div> - <div class="verse indent2">Wat kroos en moeder bind, net soos ’n hand,</div> - <div class="verse indent2">Wat saggies langgeruste snare stoor:</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">So doem daar uit mij vage dromerijk</div> - <div class="verse indent2">Die wese van mij moeder, reeds oorlee,</div> - <div class="verse indent0">Voor dat haar beeltnis in mij hart kon prijk.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Al naar die oggenddroom mij siel ontwijk</div> - <div class="verse indent2">Oorstelp mij gees ’n wrede, wilde see</div> - <div class="verse indent0">Van ideale, dood, oordek met slijk.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_48"></a>[48]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_ONFINALIST">DIE ONFINALIST.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Nou is dit ek wat haar aandag boei,</div> - <div class="verse indent0">Haar gedagtes toets, haar denkbeelde snoei,</div> - <div class="verse indent0">Dis ek, om wie sij haar nou bemoei;</div> - <div class="verse indent4">Wat die toekoms bring, weet g’neen.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">’n Ander, misskien, sal mij liefde deel,</div> - <div class="verse indent0">Mij gedagtes neem, mij denkbeelde steel,</div> - <div class="verse indent0">Met die denkbeeld, misskien, van mij liefde speel:</div> - <div class="verse indent4">Nou is dit mij alles een.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">In die hede leef en beweeg ek mij;</div> - <div class="verse indent0">Laat die toekoms slegs wees waarin ek lij,</div> - <div class="verse indent0">Als Jouw toekoms maar altijd toekomstig blij,</div> - <div class="verse indent4">Hou die toekoms ook alle geween.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_49"></a>[49]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="DIE_VERHUISING_VAN_CUPIDO">DIE VERHUISING VAN CUPIDO.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Cupido het eers vrij rondgedwaal</div> - <div class="verse indent2">Met sij boog en sij skigtebos,</div> - <div class="verse indent0">Behoudens ’n lintjie, wat krul, maar skraal</div> - <div class="verse indent2">In ’n Adamspak gedos.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar die Cherubijne mis hom nou;</div> - <div class="verse indent2">Ag, die sede vervel met die tijd!</div> - <div class="verse indent0">In die kas lê sij vleugeltjies opgevouw,</div> - <div class="verse indent2">En nijwer regeer nou en nijd.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Sij guitige streke het hij laat staan,</div> - <div class="verse indent2">Laat met rus nou die pare in die park;</div> - <div class="verse indent0">’n Hardedop kijl en manel het hij aan—</div> - <div class="verse indent2">Hij ’t verhuis naar die aandeelmark!</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_50"></a>[50]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="AAN_M">AAN M—.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Hier in ’n wereld waar dit jaag en stoei</div> - <div class="verse indent4">En waar dit strijd is vir ’n bloot bestaan,</div> - <div class="verse indent4">Is dit net jij, van alle sorg ontdaan,</div> - <div class="verse indent0">Wat kalm voortleef, soos ’n broeiplant groei.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die trotse orchidie, één blommevonk</div> - <div class="verse indent4">Straal louter lig en ken tog geen gebruik,</div> - <div class="verse indent4">Net soos ’n pouw sij strome kleur ontpluik</div> - <div class="verse indent0">En sidderend van weelde statig pronk.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Die aarde vate wat ons almaal weet</div> - <div class="verse indent4">Het hul gebruik, maar nie die diamant</div> - <div class="verse indent4">Wat doelloos, dartel skitter aan jouw hand</div> - <div class="verse indent0">En net soos jij, wat droewig is vergeet.</div> - </div> -</div> -</div> - -<hr class="chap x-ebookmaker-drop" /> - -<div class="chapter"> - -<p><span class="pagenum"><a id="Page_51"></a>[51]</span></p> - -<h2 class="nobreak" id="AFRIKA">AFRIKA.</h2> - -</div> - -<div class="poetry-container"> -<div class="poetry"> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Gevleugelde Telg van ou Tijd en jouw moeder, die mistiese ruimte,</div> - <div class="verse indent0">Wijk uit mij verse, O spoed, en gun mij in rustige maat</div> - <div class="verse indent0">Te sing van die lot van ons land, die wieg van die vroegste beskawing,</div> - <div class="verse indent0">Vandaag nog die land van misterie en tog ook die land van die son;</div> - <div class="verse indent0">Van die golwende vlakte, ons see, met sij deining en verblouw verskiet,</div> - <div class="verse indent0">Met sij ewig diepsinnige lag soos die mond van ’n oosterse god.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Lang voor die geboorte van Mimer het Osiris, die Wijse, gelewe;</div> - <div class="verse indent0">Toe Wodin, bekroon met orkane en bliksems, wat lik langs sij slape,</div> - <div class="verse indent0">Eteries gedagtes bedenk, op die fluister van rawe gegrondves,</div> - <div class="verse indent0">Het al die Songod sij pijle laat klink oor die snare van Memnon</div> - <div class="verse indent0">En rustige wete geheers in die land van kolos en van sfinx.</div><span class="pagenum"><a id="Page_52"></a>[52]</span> - <div class="verse indent0">Langs jouw kus het die skepe van Hiram geswalk, beskilder met oë,</div> - <div class="verse indent0">Belaai met die skatte van Ofir, met wierook en elpebeen,</div> - <div class="verse indent0">En houte, welriekend en keurig, geskenke vir Salomo’s Tempel,</div> - <div class="verse indent0">Duisend-potig gevaartes met hulle rieme in ritmiese tred.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Soos die woedende golwe opbruis teen ’n rots dat dit beef in die diepte</div> - <div class="verse indent0">En die sonlig ’n reenboog ontlok als dit skijn op die mistige skuim,</div> - <div class="verse indent0">Net so het Barca, die trotse, verveel met haar skatte en vrede,</div> - <div class="verse indent0">Soos ’n wolkbreuk Europa oorstelp en Rome geskud tot haar grond:</div> - <div class="verse indent0">Die tijd het geknaag: Karthago en Rome is dinge van gister,</div> - <div class="verse indent0">Maar die damp van die wrak en die botsing het luister versprei oor die aarde.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Land van ewige weedom, Moeder van slawernij,</div> - <div class="verse indent0">Wie sal beskrijf wat jij tors en die nood van jouw magtige bare!</div> - <div class="verse indent0">Soos dit roer op die vlak van ’n vijwer dat golfies naar buite uitdije,</div> - <div class="verse indent0">So het dit altijd beweeg in jouw donker, vernagte bestaan,</div> - <div class="verse indent0">En volkere-golwe het een na die ander gedij en verpletter,</div><span class="pagenum"><a id="Page_53"></a>[53]</span> - <div class="verse indent0">Daar blij van al die vergane beweging net bouwvalle oor</div> - <div class="verse indent0">En die leeuwe vervul met geratel die saal van ’n naamlose god.</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar wie kijk als die wolke-galleie gaan vaar oor die blouw van die hemel,</div> - <div class="verse indent0">Met haalwitte seile gebol, soos swane wat pronk in hul prag,</div> - <div class="verse indent0">—Dan wei in velde van goud die Gode hul vee oor die vlaktes—</div> - <div class="verse indent0">Voel hij dan nie hoe die Vrijheid gaat bruis in sij bloed, en sij senuws</div> - <div class="verse indent0">Gaan tril, als hij denk met trots aan die wieg van die trekker-geslagte,</div> - <div class="verse indent0">Waar die soekers naar ruimte die lug kon adem met tintlende bors?</div> - </div> - <div class="stanza"> - <div class="verse indent0">Maar die droom is virbij en die hoop, O Afrika, moeder van smarte,</div> - <div class="verse indent0">Wanneer is jouw beker geledig, of kom aan jouw weedom geen end?</div> - <div class="verse indent0">Lij jij nog steeds aan die vloek wat Cham sij nakroos verwerf het,</div> - <div class="verse indent0">Moet jij vir ewig die land van dienaars en houthakkers blij?</div><span class="pagenum"><a id="Page_54"></a>[54]</span> - <div class="verse indent0">Gevleugelde telg van ou Tijd en jouw moeder, die mistiese ruimte,</div> - <div class="verse indent0">Haas nog jouw vaart en verskeur die gordijn, wat die toekoms bewaar,</div> - <div class="verse indent0">Verlaat die kaalhoofdige denkers, wat jouw afkoms bepeins en jouw oorsprong,</div> - <div class="verse indent0">Tot jij hul saam met die jare veeg in jouw vaderlik graf;</div> - <div class="verse indent0">Toon ons die lig en die hoop met die rustige wete van more.</div> - </div> -</div> -</div> - -<div style='display:block; margin-top:4em'>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK GEDIGTE ***</div> -<div style='text-align:left'> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Updated editions will replace the previous one—the old editions will -be renamed. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Creating the works from print editions not protected by U.S. copyright -law means that no one owns a United States copyright in these works, -so the Foundation (and you!) can copy and distribute it in the United -States without permission and without paying copyright -royalties. Special rules, set forth in the General Terms of Use part -of this license, apply to copying and distributing Project -Gutenberg™ electronic works to protect the PROJECT GUTENBERG™ -concept and trademark. Project Gutenberg is a registered trademark, -and may not be used if you charge for an eBook, except by following -the terms of the trademark license, including paying royalties for use -of the Project Gutenberg trademark. If you do not charge anything for -copies of this eBook, complying with the trademark license is very -easy. You may use this eBook for nearly any purpose such as creation -of derivative works, reports, performances and research. Project -Gutenberg eBooks may be modified and printed and given away--you may -do practically ANYTHING in the United States with eBooks not protected -by U.S. copyright law. Redistribution is subject to the trademark -license, especially commercial redistribution. -</div> - -<div style='margin:0.83em 0; font-size:1.1em; text-align:center'>START: FULL LICENSE<br /> -<span style='font-size:smaller'>THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE<br /> -PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK</span> -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -To protect the Project Gutenberg™ mission of promoting the free -distribution of electronic works, by using or distributing this work -(or any other work associated in any way with the phrase “Project -Gutenberg”), you agree to comply with all the terms of the Full -Project Gutenberg™ License available with this file or online at -www.gutenberg.org/license. -</div> - -<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> -Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg™ electronic works -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg™ -electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to -and accept all the terms of this license and intellectual property -(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all -the terms of this agreement, you must cease using and return or -destroy all copies of Project Gutenberg™ electronic works in your -possession. If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a -Project Gutenberg™ electronic work and you do not agree to be bound -by the terms of this agreement, you may obtain a refund from the person -or entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.B. “Project Gutenberg” is a registered trademark. It may only be -used on or associated in any way with an electronic work by people who -agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few -things that you can do with most Project Gutenberg™ electronic works -even without complying with the full terms of this agreement. See -paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project -Gutenberg™ electronic works if you follow the terms of this -agreement and help preserve free future access to Project Gutenberg™ -electronic works. See paragraph 1.E below. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation (“the -Foundation” or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection -of Project Gutenberg™ electronic works. Nearly all the individual -works in the collection are in the public domain in the United -States. If an individual work is unprotected by copyright law in the -United States and you are located in the United States, we do not -claim a right to prevent you from copying, distributing, performing, -displaying or creating derivative works based on the work as long as -all references to Project Gutenberg are removed. Of course, we hope -that you will support the Project Gutenberg™ mission of promoting -free access to electronic works by freely sharing Project Gutenberg™ -works in compliance with the terms of this agreement for keeping the -Project Gutenberg™ name associated with the work. You can easily -comply with the terms of this agreement by keeping this work in the -same format with its attached full Project Gutenberg™ License when -you share it without charge with others. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern -what you can do with this work. Copyright laws in most countries are -in a constant state of change. If you are outside the United States, -check the laws of your country in addition to the terms of this -agreement before downloading, copying, displaying, performing, -distributing or creating derivative works based on this work or any -other Project Gutenberg™ work. The Foundation makes no -representations concerning the copyright status of any work in any -country other than the United States. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.1. The following sentence, with active links to, or other -immediate access to, the full Project Gutenberg™ License must appear -prominently whenever any copy of a Project Gutenberg™ work (any work -on which the phrase “Project Gutenberg” appears, or with which the -phrase “Project Gutenberg” is associated) is accessed, displayed, -performed, viewed, copied or distributed: -</div> - -<blockquote> - <div style='display:block; margin:1em 0'> - This eBook is for the use of anyone anywhere in the United States and most - other parts of the world at no cost and with almost no restrictions - whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms - of the Project Gutenberg License included with this eBook or online - at <a href="https://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a>. If you - are not located in the United States, you will have to check the laws - of the country where you are located before using this eBook. - </div> -</blockquote> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.2. If an individual Project Gutenberg™ electronic work is -derived from texts not protected by U.S. copyright law (does not -contain a notice indicating that it is posted with permission of the -copyright holder), the work can be copied and distributed to anyone in -the United States without paying any fees or charges. If you are -redistributing or providing access to a work with the phrase “Project -Gutenberg” associated with or appearing on the work, you must comply -either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 or -obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg™ -trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.3. If an individual Project Gutenberg™ electronic work is posted -with the permission of the copyright holder, your use and distribution -must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any -additional terms imposed by the copyright holder. Additional terms -will be linked to the Project Gutenberg™ License for all works -posted with the permission of the copyright holder found at the -beginning of this work. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg™ -License terms from this work, or any files containing a part of this -work or any other work associated with Project Gutenberg™. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this -electronic work, or any part of this electronic work, without -prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with -active links or immediate access to the full terms of the Project -Gutenberg™ License. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, -compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including -any word processing or hypertext form. However, if you provide access -to or distribute copies of a Project Gutenberg™ work in a format -other than “Plain Vanilla ASCII” or other format used in the official -version posted on the official Project Gutenberg™ website -(www.gutenberg.org), you must, at no additional cost, fee or expense -to the user, provide a copy, a means of exporting a copy, or a means -of obtaining a copy upon request, of the work in its original “Plain -Vanilla ASCII” or other form. Any alternate format must include the -full Project Gutenberg™ License as specified in paragraph 1.E.1. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, -performing, copying or distributing any Project Gutenberg™ works -unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing -access to or distributing Project Gutenberg™ electronic works -provided that: -</div> - -<div style='margin-left:0.7em;'> - <div style='text-indent:-0.7em'> - • You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from - the use of Project Gutenberg™ works calculated using the method - you already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed - to the owner of the Project Gutenberg™ trademark, but he has - agreed to donate royalties under this paragraph to the Project - Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid - within 60 days following each date on which you prepare (or are - legally required to prepare) your periodic tax returns. Royalty - payments should be clearly marked as such and sent to the Project - Gutenberg Literary Archive Foundation at the address specified in - Section 4, “Information about donations to the Project Gutenberg - Literary Archive Foundation.” - </div> - - <div style='text-indent:-0.7em'> - • You provide a full refund of any money paid by a user who notifies - you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he - does not agree to the terms of the full Project Gutenberg™ - License. You must require such a user to return or destroy all - copies of the works possessed in a physical medium and discontinue - all use of and all access to other copies of Project Gutenberg™ - works. - </div> - - <div style='text-indent:-0.7em'> - • You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of - any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the - electronic work is discovered and reported to you within 90 days of - receipt of the work. - </div> - - <div style='text-indent:-0.7em'> - • You comply with all other terms of this agreement for free - distribution of Project Gutenberg™ works. - </div> -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project -Gutenberg™ electronic work or group of works on different terms than -are set forth in this agreement, you must obtain permission in writing -from the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, the manager of -the Project Gutenberg™ trademark. Contact the Foundation as set -forth in Section 3 below. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable -effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread -works not protected by U.S. copyright law in creating the Project -Gutenberg™ collection. Despite these efforts, Project Gutenberg™ -electronic works, and the medium on which they may be stored, may -contain “Defects,” such as, but not limited to, incomplete, inaccurate -or corrupt data, transcription errors, a copyright or other -intellectual property infringement, a defective or damaged disk or -other medium, a computer virus, or computer codes that damage or -cannot be read by your equipment. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the “Right -of Replacement or Refund” described in paragraph 1.F.3, the Project -Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project -Gutenberg™ trademark, and any other party distributing a Project -Gutenberg™ electronic work under this agreement, disclaim all -liability to you for damages, costs and expenses, including legal -fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT -LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE -PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE -TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE -LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR -INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH -DAMAGE. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a -defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can -receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a -written explanation to the person you received the work from. If you -received the work on a physical medium, you must return the medium -with your written explanation. The person or entity that provided you -with the defective work may elect to provide a replacement copy in -lieu of a refund. If you received the work electronically, the person -or entity providing it to you may choose to give you a second -opportunity to receive the work electronically in lieu of a refund. If -the second copy is also defective, you may demand a refund in writing -without further opportunities to fix the problem. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth -in paragraph 1.F.3, this work is provided to you ‘AS-IS’, WITH NO -OTHER WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT -LIMITED TO WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied -warranties or the exclusion or limitation of certain types of -damages. If any disclaimer or limitation set forth in this agreement -violates the law of the state applicable to this agreement, the -agreement shall be interpreted to make the maximum disclaimer or -limitation permitted by the applicable state law. The invalidity or -unenforceability of any provision of this agreement shall not void the -remaining provisions. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the -trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone -providing copies of Project Gutenberg™ electronic works in -accordance with this agreement, and any volunteers associated with the -production, promotion and distribution of Project Gutenberg™ -electronic works, harmless from all liability, costs and expenses, -including legal fees, that arise directly or indirectly from any of -the following which you do or cause to occur: (a) distribution of this -or any Project Gutenberg™ work, (b) alteration, modification, or -additions or deletions to any Project Gutenberg™ work, and (c) any -Defect you cause. -</div> - -<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> -Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg™ -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Project Gutenberg™ is synonymous with the free distribution of -electronic works in formats readable by the widest variety of -computers including obsolete, old, middle-aged and new computers. It -exists because of the efforts of hundreds of volunteers and donations -from people in all walks of life. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Volunteers and financial support to provide volunteers with the -assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg™’s -goals and ensuring that the Project Gutenberg™ collection will -remain freely available for generations to come. In 2001, the Project -Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure -and permanent future for Project Gutenberg™ and future -generations. To learn more about the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation and how your efforts and donations can help, see -Sections 3 and 4 and the Foundation information page at www.gutenberg.org. -</div> - -<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> -Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non-profit -501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the -state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal -Revenue Service. The Foundation’s EIN or federal tax identification -number is 64-6221541. Contributions to the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation are tax deductible to the full extent permitted by -U.S. federal laws and your state’s laws. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -The Foundation’s business office is located at 809 North 1500 West, -Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887. Email contact links and up -to date contact information can be found at the Foundation’s website -and official page at www.gutenberg.org/contact -</div> - -<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> -Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Project Gutenberg™ depends upon and cannot survive without widespread -public support and donations to carry out its mission of -increasing the number of public domain and licensed works that can be -freely distributed in machine-readable form accessible by the widest -array of equipment including outdated equipment. Many small donations -($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt -status with the IRS. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -The Foundation is committed to complying with the laws regulating -charities and charitable donations in all 50 states of the United -States. Compliance requirements are not uniform and it takes a -considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up -with these requirements. We do not solicit donations in locations -where we have not received written confirmation of compliance. To SEND -DONATIONS or determine the status of compliance for any particular state -visit <a href="https://www.gutenberg.org/donate/">www.gutenberg.org/donate</a>. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -While we cannot and do not solicit contributions from states where we -have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition -against accepting unsolicited donations from donors in such states who -approach us with offers to donate. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -International donations are gratefully accepted, but we cannot make -any statements concerning tax treatment of donations received from -outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Please check the Project Gutenberg web pages for current donation -methods and addresses. Donations are accepted in a number of other -ways including checks, online payments and credit card donations. To -donate, please visit: www.gutenberg.org/donate -</div> - -<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> -Section 5. General Information About Project Gutenberg™ electronic works -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Professor Michael S. Hart was the originator of the Project -Gutenberg™ concept of a library of electronic works that could be -freely shared with anyone. For forty years, he produced and -distributed Project Gutenberg™ eBooks with only a loose network of -volunteer support. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Project Gutenberg™ eBooks are often created from several printed -editions, all of which are confirmed as not protected by copyright in -the U.S. unless a copyright notice is included. Thus, we do not -necessarily keep eBooks in compliance with any particular paper -edition. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -Most people start at our website which has the main PG search -facility: <a href="https://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a>. -</div> - -<div style='display:block; margin:1em 0'> -This website includes information about Project Gutenberg™, -including how to make donations to the Project Gutenberg Literary -Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to -subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks. -</div> - -</div> diff --git a/old/66835-h/images/cover.jpg b/old/66835-h/images/cover.jpg Binary files differdeleted file mode 100644 index 7db7f66..0000000 --- a/old/66835-h/images/cover.jpg +++ /dev/null diff --git a/old/66835-h/images/jhdb.jpg b/old/66835-h/images/jhdb.jpg Binary files differdeleted file mode 100644 index 68906db..0000000 --- a/old/66835-h/images/jhdb.jpg +++ /dev/null diff --git a/old/66835-h/images/titlepage.jpg b/old/66835-h/images/titlepage.jpg Binary files differdeleted file mode 100644 index 9ec34aa..0000000 --- a/old/66835-h/images/titlepage.jpg +++ /dev/null |
