9 files changed, 5851 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/39524-0.txt b/39524-0.txt
new file mode 100644
index 0000000..aef7d89
--- /dev/null
+++ b/39524-0.txt
@@ -0,0 +1,3188 @@
+The Project Gutenberg EBook of Republic, Volume 3, by Plato
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Republic, Volume 3
+
+Author: Plato
+
+Translator: Ioannis Gryparis
+
+Release Date: April 24, 2012 [EBook #39524]
+
+Language: Greek
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK REPUBLIC, VOLUME 3 ***
+
+
+
+
+Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iason
+Konstantinides. Thanks to George Canonis for his major
+work in proofreading.
+
+
+
+
+
+Note: The tonic system has been changed from polytonic to
+monotonic, otherwise the spelling of the book has not been
+changed. // Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από
+πολυτονικό σε μονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η
+ορθογραφία του βιβλίου.
+
+
+
+
+ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ
+ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
+
+
+
+
+ΠΛΑΤΩΝΟΣ
+ΠΟΛΙΤΕΙΑ
+
+
+
+
+ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ
+Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ
+
+ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ
+
+
+
+
+ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
+ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ
+1911
+
+
+
+
+ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ
+ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
+
+Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ
+ΠΟΛΙΤΕΙΑ
+
+
+ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ I. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ
+ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ
+
+ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
+ΕΚΔΟΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ
+1911
+
+
+
+
+ΠΛΑΤΩΝΟΣ
+ΠΟΛΙΤΕΙΑ
+
+
+
+ΒΙΒΛΙΟΝ ΣΤ'.
+
+
+
+Τοιουτοτρόπως λοιπόν, κατόπιν τόσον μακράς εξετάσεως, μόλις
+και μετά βίας κατωρθώσαμεν να ευρεθή, ποίοι είναι οι αληθινοί
+φιλόσοφοι και ποίοι όχι. — Δεν ήτο ίσως εύκολον να το εύρωμεν
+συντομώτερα. — Δεν το πιστεύω· μου φαίνεται όμως ότι θα
+ημπορούσε να καταδειχτή το πράγμα καλύτερα, εάν ήτο δυνατόν να
+περιορισθώμεν εις αυτό και μόνον, και να μην είχαμεν να
+διατρέξωμεν τόσα άλλα ζητήματα, διά να ίδωμεν κατά τι διαφέρει
+ο βίος του δικαίου ανθρώπου από του αδίκου. — Τι μας μένει
+λοιπόν κατόπιν; — Τι άλλο, παρά το εξής: επειδή φιλόσοφοι μεν
+είναι, όσοι ημπορούν να φθάσουν εις την γνώσιν εκείνου, που
+υπάρχει πάντοτε τελείως αναλλοίωτον, όχι δε και εκείνοι, που
+στρέφονται γύρω εις τα πολλά και πάντοτε μεταβαλλόμενα
+πράγματα, ποίοι τάχα από τους δύο πρέπει να γίνουν κυβερνήται
+της πολιτείας: — Πώς άραγε να εξετάσωμεν το ζήτημα, διά να
+παραδεχθώμεν το ορθότερον; — Εγώ λέγω ότι πρέπει να
+καταστήσωμεν φρουρούς της πόλεως εκείνους, που θα ήσαν ικανοί
+να φυλάξουν αμεταβλήτους τους νόμους και τας διατάξεις της
+πολιτείας. — Πολύ σωστά. — Είναι άραγε δύσκολον να
+αποφανθώμεν, εάν ο καλός φρουρός, διά να φυλάξη κάτι, πρέπη να
+είναι τυφλός, ή οξυδερκής: — Διόλου βέβαια δύσκολον. Και
+νομίζεις τάχα ότι διαφέρουν καθόλου από τους τυφλούς, εκείνοι
+οι οποίοι στερούνται της γνώσεως εκάστου καθ' εαυτό όντος, και
+δεν έχουν κανένα παράδειγμά του καθαρόν εις την ψυχήν των,
+ούτε ημπορούν επομένως, όπως οι ζωγράφοι, να έχουν προ των
+οφθαλμών των το αληθινώτατον πρότυπον, προς το οποίον να
+στρέφωνται πάντοτε και να το παρατηρούν με όλην την
+απαιτουμένην προσοχήν και ακρίβειαν, ούτως ώστε να θεσπίζουν
+και εδώ κάτω νόμους περί των καλών, των δικαίων και αγαθών,
+όταν πρόκειται να νομοθετήσουν, ή και να φυλάττουν άγρυπνοι
+τους καλώς κειμένους νόμους; — Δεν υπάρχει πράγματι μεγάλη
+διαφορά.
+
+ — Αυτούς λοιπόν θα διορίσωμεν φρουρούς, ή απεναντίας
+εκείνους, που γνωρίζουν την καθ' εαυτήν αναλλοίωτον ουσίαν
+παντός πράγματος και δεν υπολείπονται καθόλου από τους άλλους
+κατά την εμπειρίαν, ούτε υστερούν εις κανένα άλλο είδος αξίας;
+— Θα ήτο πραγματικώς άτοπον να προτιμήσωμεν άλλους από αυτούς,
+εάν τουλάχιστον δεν υπελείποντο κατά τα άλλα, αφού τους
+υπερτερούν κατά πολύ εις αυτό που είναι το μέγιστον σχεδόν και
+κυριώτερον. — Αυτό λοιπόν έχομεν τώρα να εξετάσωμεν, πώς θα
+έχουν οι ίδιοι μαζί και εκείνα τα άλλα προσόντα και αυτό το
+σπουδαιότερον. — Μάλιστα. — Πρέπει λοιπόν, καθώς ελέγομεν και
+εις την αρχήν της συζητήσεώς μας, να εξετάσωμεν εν πρώτοις
+ποία είναι η φύσις και ο ιδιαίτερος χαρακτήρ αυτών των
+ανθρώπων· και υποθέτω ότι, εάν εμβαθύνωμεν επαρκώς εις αυτήν,
+δεν θα δυσκολευθώμεν να παραδεχθώμεν, ότι ημπορούν οι ίδιοι να
+έχουν όλα αυτά τα προσόντα, και ότι δεν πρέπει να ζητούμεν
+άλλους διά την διοίκησιν της πολιτείας.
+
+Πώς αυτό;
+
+Ας λάβωμεν εν πρώτοις ως δεδομένον, ότι το κύριον
+χαρακτηριστικόν του φιλοσοφικού πνεύματος είναι να αγαπά μετά
+πάθους την μάθησιν, η οποία θα του αποκαλύψη την [αιώνιον] και
+αναλλοίωτον εκείνην ουσίαν, που δεν υπόκειται ούτε εις γένεσιν
+ούτε εις φθοράν. — Σύμφωνος — Ακόμη δε, ότι αγαπά ολόκληρον
+αυτήν την μάθησιν, χωρίς να αμελή εκουσίως κανένα μέρος αυτής
+ούτε μικρότερον, ούτε μεγαλύτερον, ούτε σπουδαιότερον ούτε
+ταπεινότερον, απαράλλακτα όπως ελέγαμεν πριν διά τους
+φιλοδόξους και τους εραστάς. — Σωστά λέγεις. — Πρόσεξε λοιπόν
+τώρα, αν δεν είναι ανάγκη να έχουν, εκτός τούτου, και τον εξής
+ακόμη χαρακτήρα εκείνοι, που οφείλουν να είναι τοιούτοι, όπως
+τους λέγομεν. — Τον ποίον; — Το μίσος προς το ψεύδος, το
+οποίον κατ' ουδένα λόγον δεν πρέπει εκουσίως να ανέχωνται να
+εισέρχεται εις την ψυχήν των, και την αγάπην της αληθείας. —
+Πολύ φυσικόν. — Όχι μόνον, φίλε μου, φυσικόν, αλλά και ανάγκη
+απόλυτος είναι, εκείνος που διάκειται ερωτικώς προς ένα
+πρόσωπον, να αγαπά και κάθε τι που συγγενεύει ή έχει σχέσιν με
+το αντικείμενον του έρωτός του. — Σωστά. — Και ημπορείς να
+εύρης τίποτε άλλο, που να συνδέεται τόσον στενά με την σοφίαν,
+όσον η αλήθεια; — Πώς είναι δυνατόν; — Ημπορεί λοιπόν ποτε η
+ιδία φύσις να αγαπά την σοφίαν και το ψεύδος συγχρόνως; —
+Ουδέποτε. — Πρέπει επομένως ο πραγματικώς φιλομαθής ευθύς εκ
+νεαράς ηλικίας να αγαπά και να επιζητή μετά πάθους πάσαν
+αλήθειαν. — Βεβαιότατα. — Γνωρίζομεν όμως ότι, όταν αι
+επιθυμίαι ενός ανθρώπου φέρωνται ακατάσχετοι προς ένα
+ωρισμένον αντικείμενον, γίνονται ασθενέστεραι δι' όλα τα άλλα
+πράγματα, καθώς ρεύμα το οποίον διωχετεύθη ολόκληρον προς τα
+εκεί. — Πώς όχι;
+
+ — Εκείνος λοιπόν του οποίου όλαι αι επιθυμίαι έχουν στραφή
+προς την μάθησιν και τας επιστήμας, καμμίαν άλλην ηδονήν και
+απόλαυσιν δεν γνωρίζει από τας αποκλειστικώς ψυχικάς,
+περιφρονεί δε τας υλικάς του σώματος, εάν δεν είναι ονόματι
+μόνον και καθ' υπόκρισιν φιλόσοφος, αλλά φιλόσοφος πράγματι. —
+Ανάγκη πάσα. — Ένας λοιπόν τοιούτος άνθρωπος δεν ημπορεί παρά
+να είναι εγκρατής και αφιλοχρήματος· διότι οι λόγοι, που
+αναγκάζουν τους άλλους να επιδιώκουν με τόσα έξοδα τα πλούτη,
+δεν έχουν καμμίαν δύναμιν δι' αυτόν. — Έτσι είναι.
+
+ — Ακόμη δε πρέπει να έχης υπ' όψιν σου και αυτό, όταν
+πρόκειται να διακρίνης την αληθινήν φιλοσοφικήν φύσιν από την
+μη τοιαύτην. — Το ποίον; — Μήπως σε γελάση και έχη τίποτε το
+ταπεινόν και ανελεύθερον μέσα της, διότι η μικρολογία είναι
+όλως διόλου ασυμβίβαστος με μίαν ψυχήν, που πρόκειται να
+επιδιώκη πάντοτε το σύνολον πάντων των θείων και ανθρωπίνων
+πραγμάτων. — Έχεις δίκαιον. — Μία λοιπόν τοιαύτη, μεγαλοπρεπής
+διάνοια, η οποία περιλαμβάνει εις την θεωρίαν της την
+αιωνιότητα του χρόνου και το άπειρον της ουσίας, νομίζεις ποτέ
+ότι θα δίδη καμμίαν σημασίαν διά την ανθρωπίνην ζωήν; —
+Αδύνατον. — Επομένως και τον θάνατον θα τον θεωρή διόλου
+φοβερόν πράγμα ο τοιούτος; — Όχι βέβαια. — Επομένως μια φύσις
+δειλή και ταπεινή δεν ημπορεί να έχη καμμίαν σχέσιν με την
+αληθινήν φιλοσοφίαν. — Δεν μου φαίνεται. — Αλλά πώς; ένας
+άνθρωπος μετρημένος εις τας επιθυμίας του, αφιλοχρήματος, όχι
+δειλός, απηλλαγμένος πάσης ταπεινότητος και φιλαυτίας, είναι
+δυνατόν ποτε να γίνη δυσυμβίβαστος και άδικος; — Δεν είναι
+δυνατόν. — Όταν λοιπόν έχης να εξετάσης αν είναι πράγματι μία
+ψυχή φιλοσοφική ή όχι, πρέπει και εις αυτό ακόμη να προσέξης,
+αν εκ νεαράς ηλικίας φαίνεται δικαία και ήμερος, ή
+ασυμβίβαστος και αγρία. — Μάλιστα.
+
+ — Ουδέ το εξής όμως θα παραλείψης, καθώς νομίζω. — Το ποίον;
+— Εάν έχη ταχείαν αντίληψιν και μανθάνη εύκολα, ή όχι· ή
+περιμένεις να ευρίσκη κανείς ευχαρίστησιν εις ένα πράγμα, που
+το κάμνει με μεγάλον κόπον και χωρίς σχεδόν αποτέλεσμα; — Δεν
+ημπορεί βέβαια να γίνη αυτό. — Τι δε; εάν δεν ημπορή να
+κρατήση τίποτε απ' όσα μανθάνει, διότι δεν τον βοηθεί η μνήμη
+του, είναι ποτε δυνατόν να γίνη κάτοχος επιστήμης; — Και πώς;
+— Αν λοιπόν κοπιάζη δίχως καμμίαν ωφέλειαν, δεν θα αναγκασθή
+εις το τέλος και τον εαυτόν του να μισήση και κάθε τοιαύτην
+ενασχόλησιν; — Πώς όχι; — Ώστε δεν ημπορούμεν να κάμωμεν
+δεκτήν μεταξύ των φιλοσόφων μίαν ψυχήν επιλήσμονα, αλλά πρέπει
+να απαιτούμεν να είναι πεπροικισμένη με ισχυράν μνήμην. Και
+πολύ μάλιστα. — Αλλά μία φύσις άμουσος και άκομψος πού αλλού
+ρέπει φυσικώς, παρά εις την ασυμμετρίαν; — Πού αλλού βέβαια; —
+Νομίζεις όμως ότι η αλήθεια συγγενεύει με την συμμετρίαν, ή με
+την ασυμμετρίαν; — Με την συμμετρίαν. — Πρέπει επομένως, εκτός
+των άλλων, να ζητούμεν διά την φιλοσοφίαν μίαν διάνοιαν που
+ναγαπά εκ φύσεως το σύμμετρον και το κομψόν, ώστε από την
+έμφυτον προδιάθεσίν της να φέρεται εύκολα εις την μελέτην του
+καθ' εαυτό εκάστου όντος. — Πράγματι.
+
+ — Αλλά στάσου· μήπως σου περνά κάπως η ιδέα, ότι όλαι αυταί
+αι ιδιότητες, που απαριθμήσαμεν, δεν είναι φυσικαί συνέπειαι η
+μία της άλλης, ούτε απολύτως αναγκαίαι διά μίαν ψυχήν, η οποία
+πρόκειται να μεταλάβη από την πλήρη και τελείαν γνώσιν του
+όντος; — Απεναντίας, όλαι μου φαίνονται αναγκαιόταται. —
+Ημπορείς λοιπόν να εύρης καμμίαν έλλειψιν εις ένα τοιούτον
+επιτήδευμα, το οποίον δεν θα ήτο ικανός να εξασκήση κανείς,
+εάν δεν είναι προικισμένος εκ φύσεως με μνήμην, με ευμάθειαν,
+με ευγένειαν και λεπτότητα ψυχής, εάν δεν είναι φίλος και
+συγγενής, ούτως ειπείν, της αληθείας, της δικαιοσύνης, της
+ανδρείας, της σωφροσύνης; — Ούτε ο Μώμος δεν θα ημπορούσε να
+του εύρη καμμίαν έλλειψιν. — Αλλά όταν τελειοποιηθούν οι
+τοιούτοι με την προσήκουσαν εκπαίδευσιν και με την πείραν της
+ηλικίας, δεν θα τους αναθέσης λοιπόν, και εις αυτούς μόνον,
+την διοίκησιν της πολιτείας;
+
+Εδώ έλαβε τον λόγον ο Αδείμαντος και είπε. — Κανείς δεν θα
+ημπορούσε, Σωκράτη, να σου αμφισβητήση την αλήθειαν αυτών, που
+λέγεις· αλλ' ιδού τι πάσχουν συνήθως εκείνοι, που συζητούν
+μαζί σου· φαντάζονται ότι, επειδή δεν είναι αρκετά γυμνασμένοι
+να ερωτούν και να αποκρίνωνται, παρασύρονται από κάθε ερώτησιν
+εις ένα μικρόν λογικόν σφάλμα και εις το τέλος της συζητήσεως,
+όταν αθροισθούν όλα αυτά τα μικρά, παρουσιάζεται ένα
+μεγαλώτατον σφάλμα και όλως διόλου εναντίον με όσα παρεδέχοντο
+εξ αρχής· και καθώς εις το τάβλι οι μέτριοι παίκται εις το
+τέλος αποκλείονται υπό των ικανών και δεν έχουν τι να ρίψουν,
+τοιουτοτρόπως και αυτοί αποκλείονται και δεν έχουν τι να
+ειπούν, εις αυτό το άλλου είδους τάβλι, που παίζεται όχι με
+κύβους αλλά με λόγους· διότι βέβαια, μ' όλα αυτά, η αλήθεια
+δεν είναι με το μέρος σου· και το λέγω αυτό σχετικώς με την
+τωρινήν μας συζήτησιν· πράγματι θα ημπορούσε κανείς να σου
+είπη, ότι είναι αδύνατον να φέρη αντίρρησιν εις εκάστην
+χωριστά ερώτησίν σου, αλλ' ότι βλέπομεν εις την
+πραγματικότητα, όσοι επιδίδονται εις την φιλοσοφίαν, όχι μόνον
+κατά την νεότητά των και απλώς διά να συμπληρώσωσι την
+εκπαίδευσίν των, αλλά και κατόπιν καθ' όλην των την ζωήν
+εξακολουθούν να καταγίνωνται, οι περισσότεροί καταντούν όλως
+διόλου αλλόκοτοι, διά να μην είπωμεν τίποτε βαρύτερον, οι δε
+καλύτεροι μεταξύ αυτών γίνονται τελείως άχρηστοι εις την
+κοινωνίαν, ακριβώς διότι ησπάσθησαν αυτό το επάγγελμα, που
+τόσον συ επαινείς.
+
+Και εγώ, αφού τον ήκουσα — Αδείμαντε, του είπα, νομίζεις άραγε
+πως έχουν άδικον, όσοι τα λέγουν αυτά; — Δεν ηξεύρω, ήθελα
+μόνον να μάθω, ποία είναι η ιδική σου ιδέα. — Εγώ λοιπόν σου
+λέγω, ότι έχουν πληρέστατον δίκαιον. — Τότε λοιπόν πώς
+ημπορείς να υποστηρίζης, ότι δεν θα απαλλαχθούν ποτε αι
+πολιτείαι από τα κακά, που τας μαστίζουν, αν δεν αναλάβουν την
+διοίκησιν οι φιλόσοφοι, οι οποίοι ανεγνωρίσαμεν ότι είναι
+τελείως άχρηστοι δι' αυτάς; — Μου κάμνεις μίαν ερώτησιν, η
+οποία έχει ανάγκην να σου απαντήσω με μίαν παραβολήν. — Δεν το
+έχεις μολαταύτα σύστημα να ομιλής με παραβολάς.
+
+ — Πολύ καλά, με κοροϊδεύεις, βλέπω, τώρα, αφού με έρριψες
+πρώτα εις αυτόν τον αδιέξοδον λαβύρινθον του λόγου· άκουσε
+οπωσδήποτε την παρομοίωσίν μου, διά να ιδής και καλύτερα πόσον
+ολίγον επιδέξιος είμαι εις αυτό το είδος· διότι αυτό που
+παθαίνουν οι σοφοί από τας πόλεις των, δεν υπάρχει κανένα άλλο
+πάθημα να το συγκρίνης, και διά να δώση την εικόνα του, ένας
+που θα αναλάβη την απολογίαν των, πρέπει να την συναπαρτίση
+από πολλά διάφορα στοιχεία, όπως οι ζωγράφοι κάμνουν τους
+τραγελάφους και άλλας τοιαύτας τερατώδεις συνθέσεις· φαντάσου
+λοιπόν το ίδιον διά τον κυβερνήτην ενός είτε και περισσοτέρων
+πλοίων· πρώτον να είναι υψηλότερος και δυνατώτερος από όλους
+τους άνδρας του πληρώματος, αλλά συγχρόνως και κάπως κωφός, να
+έχη την όρασιν ασθενή και να μη γνωρίζη και πάρα πολλά
+πράγματα από την ναυτικήν τέχνην· έπειτα οι ναύται να
+μαλλώνουν μεταξύ των διά την κυβέρνησιν του πλοίου και να έχη
+ο καθένας αυτήν την αξίωσιν, δίχως να έμαθε ποτέ την τέχνην
+και δίχως να ημπορή να δείξη από ποίον διδάσκαλον και πότε την
+έμαθε, αλλά μάλιστα και να υποστηρίζουν ότι αυτό δεν
+διδάσκεται, και αν κανείς λέγη το εναντίον, να είναι έτοιμοι
+να τον κατακομματιάσουν· φαντάσου τους ακόμη να κρέμουνται
+όλοι επάνω εις τον ναύκληρον και να τον παρακαλούν και κάθε τι
+να κάμνουν, διά να τους επιτρέψη το πηδάλιον, και αν δεν το
+επιτύχουν και προτιμηθούν άλλοι να τους σκοτώνουν αυτούς και
+να τους ρίπτουν εις την θάλασσαν, έπειτα να μεθήσουν και τον
+καλόν μας τον ναύκληρον ή να τον ποτίσουν κανένα ναρκωτικόν ή
+να τον ξεφορτωθούν με οποίον τρόπον, και τότε πλέον να γίνουν
+αυτοί κύριοι του πλοίου, να ριφθούν εις τας προμηθείας του, να
+αρχίσουν να τρώγουν και να πίνουν, ενώ το πλοίον θα πηγαίνη
+πλέον όπως φαντάζεσαι υπ' αυτάς τας περιστάσεις· εκτός τούτου,
+όποιος είναι σύμφωνος μαζί τους και ικανός να τους βοηθήση διά
+να αφαιρέσουν από τον ναύκληρον με το καλόν ή με το κακόν την
+διοίκησιν, τον ανακηρύττουν αξιόλογον ναυτικόν και έμπειρον
+εις όλα τα ζητήματα της τέχνης, κάθε δε άλλον τον θεωρούν
+άχρηστον, χωρίς καν να είναι εις θέσιν να καταλάβουν, ότι ο
+αληθινός κυβερνήτης είναι ανάγκη να έχη ακριβή γνώσιν και του
+ουρανού και των άστρων και των καιρών και των εποχών και των
+ανέμων και ό,τι άλλο σχετίζεται με την τέχνην· πώς δε θα
+κυβερνήση το πλοίον, είτε θέλουν είτε δεν θέλουν μερικοί από
+το πλήρωμα, αυτό νομίζουν ότι δεν χρειάζεται καμμίαν
+ιδιαιτέραν μάθησιν ή τέχνην, που πρέπει να την έχη κανείς
+εκτός της καθαυτό κυβερνητικής. Εις ένα λοιπόν πλοίον, που
+συμβαίνουν όλα αυτά, ποίαν ιδέαν νομίζεις ότι θα είχον αι
+άνδρες του πληρώματος εις τοιαύτην κατάστασιν ευρισκόμενοι δι'
+ένα αληθινόν κυβερνήτην; δεν θα τον ωνόμαζον πραγματικώς
+άνθρωπον χασομέρην και άχρηστον δι' αυτούς, που άλλο δεν
+ηξεύρει παρά να κυττάζη τα άστρα ; — Είναι αληθές. — Δεν
+πιστεύω λοιπόν, ότι είναι ανάγκη να σου δείξω, ότι αύτη η
+εικών εφαρμόζεται ακριβώς εις τον τρόπον με τον οποίον
+φέρονται προς τους αληθινούς φιλοσόφους εις τας πόλεις·
+εννοείς και μόνος σου, υποθέτω, τι θέλω να είπω. — Και πολύ
+μάλιστα.
+
+ — Δείξε λοιπόν εν πρώτοις αυτήν την εικόνα εις εκείνον, που
+παραξενεύεται διατί δεν απολαμβάνουν καμμίαν εκτίμησιν οι
+φιλόσοφοι εις τας πόλεις, και προσπάθησε να του δώσης να
+εννοήση, ότι θα ήτο πολύ παραδοξότερον, εάν ετιμώντο. —
+Μάλιστα, θα το κάμω. — Και ότι επομένως έχει δίκαιον να φρονή,
+ότι είναι άχρηστοι διά τους πολλούς οι μάλλον διακεκριμένοι
+μεταξύ των φιλοσόφων· αλλ' ότι συγχρόνως αιτία της αχρηστίας
+των δεν είναι αυτοί οι ίδιοι, αλλ' εκείνοι που δεν τους
+χρησιμοποιούν· διότι δεν είναι το τακτικόν, να παρακαλή ο
+κυβερνήτης τους ναύτας να του αναθέτουν την διοίκησιν του
+πλοίου, ούτε οι σοφοί να πηγαίνουν εις τους πλουσίους διά να
+τους προσφέρουν τας υπηρεσίας των· είναι γελασμένος εκείνος
+που εφαντάσθηκε να το ειπή, το φυσικόν όμως είναι, είτε
+πλούσιος είτε πτωχός αρρωστήση, να πηγαίνη μόνος του εις του
+ιατρού, και όστις έχει την ανάγκην άλλου, διά να κυβερνηθή, να
+αποτείνεται αυτός εις τον κατάλληλον προς τούτο, και όχι ο
+άρχων, που αξίζει αληθινά το όνομα αυτό, να παρακαλή τους
+άλλους να δεχθούν τας υπηρεσίας του· όπως έχουν όμως τα
+πράγματα, δεν θα γελασθής, αν παραβάλης τους σημερινούς
+πολιτικούς άρχοντας με τους ναύτας, που ελέγαμεν τώρα, και
+αυτούς, που ωνόμαζαν αχρήστους και ικανούς να κυττάζουν μόνον
+τα άστρα, με τους αληθινούς κυβερνήτας. — Πολύ σωστά.
+
+ — Από μίαν λοιπόν τοιαύτην κατάστασιν πραγμάτων έπεται, ότι
+δεν είναι καθόλου εύκολον, να έχη καμμίαν υπόληψιν το
+κάλλιστον των επαγγελμάτων εκ μέρους εκείνων, που ακολουθούν
+όλως διόλου τον αντίθετον δρόμων· αι μεγαλύτεραι δε και αι
+χειρότεραι συκοφαντίαι, που ακούει η φιλοσοφία, οφείλονται εις
+εκείνους, που ισχυρίζονται μόνον ότι είναι φιλόσοφοι, χωρίς να
+είναι, και εξ αιτίας αυτών οι κατήγοροι της φιλοσοφίας λέγουν,
+ότι οι μεν πλείστοι των οπαδών της είναι παμπόνηροι, οι δε
+καλύτεροι μεταξύ των είναι άνθρωποι άχρηστοι, πράγμα το οποίον
+παρεδέχθην και εγώ μαζί σου· ή όχι; — Μάλιστα.
+
+ — Ώστε δεν είδαμεν την αιτίαν της αχρηστίας των αληθινών
+φιλοσόφων; — Μάλιστα. — Θέλεις τώρα να αναζητήσωμεν και τον
+αναπόφευκτον λόγον της πονηρίας των αυτοκαλουμένων φιλοσόφων,
+και να προσπαθήσωμεν να αποδείξωμεν, αν ημπορέσωμεν, ότι δεν
+πρέπει να επιρρίψωμεν και δι' αυτό την ευθύνην επί της
+φιλοσοφίας; — Βεβαίως θέλω.
+
+ — Ας επανέλθωμεν λοιπόν εκεί όπου εκάμναμεν λόγον περί των
+φυσικών προτερημάτων και ας ενθυμηθώμεν, πως ελέγαμεν ότι
+πρέπει να είναι εκ φύσεως ο αληθινός και πράγματι σοφός· η
+πρώτη αρετή του, αν ενθυμήσαι, ήτο η αγάπη της αληθείας, την
+οποίαν οφείλει να επιδιώκη εν παντί και πάντοτε, καθόσον άλλως
+δοκησίσοφος ων, δεν ημπορεί να έχη καμμίαν σχέσιν με την
+αληθινήν φιλοσοφίαν. — Πράγματι αυτό ελέγαμεν. — Ακριβώς όμως
+επ' αυτού του σημείου δεν επικρατεί σήμερον πλήρης διαφορά
+αντιλήψεως προς την ιδικήν μας; — Αναμφιβόλως. — Ημείς όμως
+δεν θα αποκριθώμεν σωστά εις όλους τους αντιφρονούντας, ότι ο
+πραγματικός φιλόσοφος είναι γεννημένος να τείνη προς το καθ'
+εαυτό ον, και δεν σταματά εις τα πολλά καθ' έκαστα που κατά το
+φαινόμενον θεωρούνται τοιαύτα, αλλά, χωρεί πάντοτε κατ'
+ευθείαν προς τον σκοπόν του με ένα έρωτα, που τίποτε δεν
+ημπορεί να ψυχράνη, και δεν τελειώνει, παρά αφού κατορθώση να
+ενωθή προς αυτό με το μέρος εκείνο της ψυχής του, που έχει την
+στενωτέραν συγγένειαν με την φύσιν του καθ' εαυτό όντος; και
+αφού το πλησιάση και ενωθή πραγματικώς με αυτό, και απ' αυτήν
+την ένωσιν γεννηθή δι' αυτόν νους και αλήθεια, τότε πλέον
+αποκτά την αληθινήν γνώσιν, τότε αρχίζει να ζη αληθώς και να
+τρέφεται δι' αυτής, απηλλαγμένος πλέον των ωδίνων του τοκετού;
+— Δεν θα ημπορούσαμεν πράγματι να τους αποκριθώμεν καλύτερα. —
+Λοιπόν, θα ημπορούσε ποτέ ο τοιούτος να αγαπά το ψεύδος, ή
+τουναντίον θα το εμίσει; — Θα το εμίσει.
+
+ — Και αφού τοιουτοτρόπως σύρη πρώτη τον χορόν η αλήθεια, δεν
+ημπορεί βέβαια να ακολουθούν κατόπιν της κακίαι και
+ελαττώματα. — Πώς είναι δυνατόν; — Αλλ' απεναντίας ήθη χρηστά
+και δίκαια και μαζί με αυτά η σωφροσύνη. — Σωστά. — Αλλά τις η
+ανάγκη να κάμωμεν πάλιν εξ αρχής την αρίθμησιν των ιδιοτήτων
+της φιλοσοφικής φύσεως; ενθυμείσαι βέβαια, ότι παρεδέχθημεν ως
+απαραιτήτους αυτής ιδιότητας την ανδρείαν, το μεγαλείον της
+ψυχής, την ευμάθειαν και την μνήμην και τότε μας διέκοψες εσύ,
+Αδείμαντε, ότι ο καθένας θα ηναγκάζετο να συμφωνήση με αυτά
+που λέγομεν, εάν όμως αφήση τους λόγους, και στρέψη προς
+αυτούς τους ιδίους, περί των οποίων πρόκειται, θα έβλεπε,
+λέγει, ότι άλλοι μεν εξ αυτών είναι άχρηστοι, οι περισσότεροι
+δε γεμάτοι με κάθε κακίαν και πονηρίαν και ημείς ερευνώντες
+την αφορμήν αυτής της κατηγορίας, εφθάσαμεν εις τούτο: να
+εξετάσωμεν, διατί οι περισσότεροι φιλόσοφοι είναι κακοί· τούθ'
+όπερ μας ηνάγκασε να ορίσωμεν πάλιν εξ αρχής την φύσιν και τον
+χαρακτήρα των αληθινών φιλοσόφων. — Πράγματι αυτό έγινε.
+
+ — Αυτήν λοιπόν την φύσιν πρέπει τώρα να εξετάσωμεν πώς
+διαφθείρεται, και εξαφανίζεται κατά το πλείστον, μικρόν δε
+μέρος διαφεύγει την καταστροφήν· και είναι εκείνοι, τους
+οποίους, ακριβώς διά τούτο, τους ονομάζουν όχι πονηρούς, αλλά
+αχρήστους· και ακολούθως θα εξετάσωμεν την φύσιν των ψευδών
+και κατ' απομίμησιν φιλοσόφων, οι οποίοι σφετεριζόμενοι
+επάγγελμα ανώτερον των δυνάμεών των και της αξίας των,
+υποπίπτουν εις μύρια ατοπήματα, και γίνονται αφορμή να
+δυσφημίζεται γενικώς και παρά πάντων, καθώς λέγεις, η
+φιλοσοφία. — Και ποίαι είναι αι αφορμαί της διαφθοράς αυτής; —
+Εγώ θα σου τας αναπτύξω, εάν ημπορέσω· εις αυτό όμως, υποθέτω,
+θα συμφωνήσουν όλοι, ότι σπανίως και ολίγισται τοιαύται φύσεις
+παρουσιάζονται μεταξύ των ανθρώπων, αι οποίαι να συνενώνουν
+όλας εκείνας τας ιδιότητας, που οφείλει να έχη ο τέλειος και
+πραγματικός φιλόσοφος· ή δεν το παραδέχεσαι; — Και πάρα πολύ
+μάλιστα. — Και αυταί πάλιν αι ολίγαι, πρόσεξε εις πόσους
+κινδύνους καταστροφής υπόκεινται. — Ποίοι είναι αυτοί οι
+κίνδυνοι; — Εκείνο, που θα σου φανή το πλέον παράδοξον, είναι
+ότι εκάστη από τας ιδιότητας της φιλοσοφικής φύσεως, που τας
+εθεωρήσαμεν ουσιώδεις και απαραιτήτους, διαφθείρουν πολλάκις
+την ψυχήν, που τας έχει, και την αποσπούν από την φιλοσοφίαν
+δηλαδή η ανδρεία, η σωφροσύνη, και όλα τα άλλα, που
+ανεφέραμεν. — Πολύ παράξενον αλήθεια να το ακούση κανείς. —
+Ακόμη δε προς τούτοις όλα τα λεγόμενα αγαθά την διαφθείρουν
+και την αποσπούν, η ωραιότης, ο πλούτος, η δύναμις του
+σώματος, αι ισχυραί συγγένειαι και όλα τα παρόμοια· διότι από
+αυτά εννοείς τι θέλω να είπω εν γένει. — Εννοώ, αλλά πολύ
+ευχαρίστως θα ήθελα να μου τα εξηγήσης ακριβέστερον.
+
+ — Κράτησε καλά αυτήν την γενικήν αρχήν, και δεν θα σου φανούν
+καθόλου παράδοξα αυτά, που σου είπα πριν, αλλ' απεναντίας
+φυσικώτατα και αυταπόδεικτα. — Και ποία είναι αυτή η γενική
+αρχή; — Όλοι γνωρίζομεν, ότι παν σπέρμα είτε φυτού είτε ζώου,
+το οποίον δεν ήθελε τύχη της καταλλήλου τροφής, κλίματος ή
+εποχής, όσον ισχυρότερον εκ φύσεως είναι, τόσον περισσότερον
+το επηρεάζει η έλλειψις των καταλλήλων προς ανάπτυξίν του
+όρων, διότι το κακόν είναι εναντιώτερον εις το αγαθόν, παρά
+εις το μη αγαθόν. — Πραγματικώς. — Έχει λοιπόν τον λόγον του,
+ότι μία καλή φύσις υφίσταται την επίδρασιν των μη ευνοϊκών
+όρων περισσότερον από μίαν κακήν. — Μάλιστα. — Δεν δυνάμεθα
+λοιπόν, φίλε μου Αδείμαντε, να διαβεβαιώσωμεν κατά τον ίδιον
+τρόπον, ότι και όσαι ψυχαί είναι κάλλιον πεπροικισμέναι εκ
+φύσεως, όταν δεν τύχουν καλής ανατροφής, καταντούν και αι
+πλέον χειρότεραι; ή νομίζεις ότι τα μεγάλα αδικήματα και η
+άκρατος πονηρία γεννώνται εις τας κοινάς ψυχάς και όχι μάλλον
+εις τας ισχυράς εκείνας, τας οποίας μία κακή ανατροφή
+διέφθειρεν, ενώ μία ασθενής φύσις δεν ημπορεί ποτε να γίνη
+αιτία ούτε μεγάλων αγαθών, ούτε μεγάλων κακών; — Αυτό και εγώ
+παραδέχομαι.
+
+ — Κατά συνέπειαν η φιλοσοφική, καθώς την εδέχθημεν, φύσις,
+όταν μεν τύχη, νομίζω, της προσηκούσης καλλιεργείας και
+παιδεύσεως, κατ' ανάγκην θα φθάση βαθμηδόν εις τον ανώτατον
+βαθμόν της τελειότητος, όταν όμως σπείρεται και αναπτύσσεται
+εις όχι κατάλληλον έδαφος, θα καταντήση εις όλως διόλου
+αντίθετα αποτελέσματα, εκτός πλέον αν τύχη της βοηθείας
+κανενός θεού· ή πιστεύεις και συ, όπως το φαντάζονται πολλοί,
+ότι υπάρχουν νέοι διαφθειρόμενοι από κάποιους σοφιστάς, ότι
+ευρίσκονται τοιούτοι μεμονωμένοι σοφισταί διαφθορείς, και όχι
+ότι αυτοί ακριβώς, που τα λέγουν αυτά, είναι οι μεγαλύτεροι
+σοφισταί, ικανοί να διαπλάσουν και να τους κάμουν όπως τους
+θέλουν, και νέους και γέροντας και άνδρας και γυναίκας; — Και
+πού το κάμνουν αυτό; — Όταν συναθροίζωνται σωρηδόν οι πολλοί
+εις τας εκκλησίας, τα δικαστήρια, τα θέατρα, τα στρατόπεδα, ή
+εις καμμίαν άλλην κοινήν συνάθροισιν του πλήθους και με πολύν
+θόρυβον άλλοτε μεν αποδοκιμάζουν τα λεγόμενα ή τα πραττόμενα,
+άλλοτε δε τα επιδοκιμάζουν, υπερβολικά εις αμφοτέρας τας
+περιστάσεις, χειροκροτούντες και κραυγάζοντες, ενώ μαζί με
+αυτούς και οι λίθοι και ο τόπος, εις τον οποίον ευρίσκονται,
+αντηχούν και κάμνουν διπλάσιον τον θόρυβον ή της αποδοκιμασίας
+ή του επαίνου των· τι λοιπόν θέλεις να σου κάμη ένας νέος, που
+θα ευρεθή εις τοιαύτην σκηνήν; όσον και εξαίρετον και αν έλαβε
+ανατροφήν κατ' ιδίαν, είναι δυνατόν να ανθέξη και να μη
+ναυαγήση εν μέσω αυτών των επαίνων ή των αποδοκιμασιών; είναι
+δυνατόν να μη τον παρασύρη το ρεύμα, και όπου τον φέρη, και να
+μη συμμερισθή τας κρίσεις αυτών περί του καλού και του κακού,
+και να μη συμμορφωθή και με την καθ' όλου διαγωγήν των, και
+εις το τέλος να γίνη όμοιος και απαράλλακτος με όλους; — Αυτό
+θα γίνη κατ' ανάγκην.
+
+ — Και όμως δεν ανεφέραμεν ακόμη την μεγαλυτέραν ανάγκην. —
+Ποίαν; — Εκείνην την οποίαν, όταν δεν κατορθώνουν να πείσουν
+με τους λόγους, επιβάλλουν με τα έργα αυτοί οι περίφημοι
+σοφισταί και διδάσκαλοι· ή δεν γνωρίζεις, ότι τιμωρούν τον μη
+πειθόμενον με στέρησιν των πολιτικών του δικαιωμάτων και της
+περιουσίας του, με χρηματικά πρόστιμα και με θάνατον επί
+τέλους; — Το γνωρίζω και πολύ καλά μάλιστα. — Ποίος λοιπόν
+σοφιστής νομίζεις, ή ποία άλλη ιδιωτική διδασκαλία δύναται να
+υπερισχύση απέναντι τοιούτων μαθημάτων; — Καμμία, πιστεύω. —
+Πραγματικώς, και θα ήτο μάλιστα και μεγάλη μωρία να το
+δοκιμάση καν· διότι ούτε υπάρχει, ούτε ποτέ υπήρξεν, ούτε και
+θα υπάρξη ψυχή αληθινά ενάρετος, της οποίας η εκπαίδευσις να
+αντισταθμίση την διδασκαλίαν τοιούτων ανθρώπων· και λέγω το
+ανθρωπίνως δυνατόν, φίλε μου· εξαιρώ το τι ημπορεί να κάμη η
+βοήθεια του θεού· διότι, γνώριζέ το, αν εν τοιαύτη καταστάσει
+πολιτειών κατορθώση κανείς να σωθή και γίνη ό,τι πρέπει να
+γίνη, βεβαίως δυνάμεθα να υποστηρίξωμεν, δίχως φόβον να
+διαψευσθώμεν, ότι την σωτηρίαν του θα οφείλη εις την θείαν
+χάριν. Και εγώ είμαι αυτής της ιδέας.
+
+ — Να έχης ακόμη και αυτήν την ιδέαν. — Ποίαν; — Όλοι αυτοί οι
+επί μισθώ ιδιωτικοί διδάσκαλοι, τους οποίους ο λαός ονομάζει
+σοφιστάς, και των οποίων τα μαθήματα νομίζει ότι
+αντιστρατεύονται προς εκείνα που διδάσκει ο ίδιος, δεν κάμνουν
+άλλο, παρά να επαναλαμβάνουν εις τους νέους τας ιδίας αρχάς
+και θεωρίας, που ακολουθεί αυτός ο λαός εις τας συναθροίσεις
+του, και αυτό είναι που ονομάζουν διδασκαλίαν της σοφίας· το
+ίδιον δηλαδή πράγμα, όπως ένας άνθρωπος να εσπούδαζε
+προσεκτικά τας εμφύτους ορμάς και τας ορέξεις ενός μεγάλου και
+ισχυρού θηρίου, πώς πρέπει να το πλησιάση, πού πρέπει να το
+εγγίση, πότε και από τι γίνεται άγριον ή ήμερον, τι είδους
+φωνάς συνηθίζει να εκβάλλη κατά τας διαφόρους περιστάσεις, και
+ποίον τόνον φωνής όταν ακούη εξερεθίζεται ή καταπραΰνεται,
+αφού δε τα μάθη όλα αυτά με τον καιρόν και από την συνήθειαν,
+να το ονομάση αυτό σοφίαν και να το κάμη τέχνην του, την
+οποίαν να αρχίση να διδάσκη, χωρίς πράγματι να γνωρίζη από
+αυτάς τας συνηθείας και τας ορέξεις του θηρίου, ποίον είναι το
+καλόν ή το κακόν, το αγαθόν ή το αισχρόν, το δίκαιον ή το
+άδικον, αλλά συμμορφώνη την κρίσιν του με τα διάφορα ένστικτα
+του ζώου και ονομάζη καλά μεν εκείνα που του προξενούν
+ευχαρίστησιν, κακά δε όσα το εξαγριώνουν, δίκαια εκείνα που
+ικανοποιούν τας φυσικάς του ανάγκας, δίχως καμμίαν άλλην
+διάκρισιν, διότι ούτε ο ίδιος ποτέ κατενόησε ούτε εις τους
+άλλους είναι ικανός να καταδείξη, ποία ουσιώδης πράγματι
+διαφορά υπάρχει μεταξύ του απολύτου και του σχετικού καλού·
+ένας τοιούτος διδάσκαλος, 'πέ μου να ζης, δεν θα σου εφαίνετο
+πολύ αλλόκοτος; — Βεβαιότατα.
+
+ — Και νομίζεις λοιπόν ότι διαφέρει καθόλου από αυτόν, εκείνος
+που το θεωρεί σοφίαν του να γνωρίζη τας ορέξεις και τας
+επιθυμίας των πολλών εις τας δημοσίας των συναθροίσεις, είτε
+περί πολιτικών ζητημάτων πρόκειται, είτε περί ζωγραφικής, είτε
+περί μουσικής; είναι προφανές ότι, εάν κανείς αποφασίση να
+επιδείξη εις καμμίαν τοιαύτην συνάθροισιν των πολλών ή ένα
+ποιητικόν του έργον, ή άλλο προϊόν της τέχνης του, ή τους
+υποβάλλη σχέδιον δημοσίας ωφελείας, και εξαρτήση την επιτυχίαν
+του από την κρίσιν του πλήθους, είναι ανάγκη αναπόφευκτος να
+συμμορφωθή κατά πάντα με ό,τι τους αρέσει και εγκρίνουν·
+ήκουσες όμως ως τώρα ποτέ κανένα από αυτούς τους πολλούς, να
+αποδεικνύη με επιχειρήματα, που να μην είναι καταγέλαστα ότι
+αυτά που εκτιμά ως ωραία και καλά, είναι πράγματι και τοιούτα;
+— Όχι, και ούτε ποτέ πιστεύω να ακούσω.
+
+ — Εκτός λοιπόν όλων αυτών των συλλογισμών κάμε και τον εξής
+ακόμη· είναι ποτέ δυνατόν να παραδεχθή το πλήθος και να το
+πιστεύση ως ορθόν, ότι το ωραίον είναι έν, όλως διόλου
+ξεχωριστόν από τα πολλά ωραία, και εν γένει το καθεαυτό ον
+είναι ανεξάρτητον από τα πολλά αντικείμενα του είδους του; —
+Όχι, δεν είναι δυνατόν. — Ώστε ο λαός δεν ημπορεί να είναι
+φιλόσοφος. — Αδύνατον. — Κατ' ανάγκην επομένως όσοι
+επιδίδονται εις την φιλοσοφίαν θα περιφρονούνται από τους
+πολλούς. — Κατ' ανάγκην. — Επίσης και υπό των ιδιωτικών αυτών
+διδασκάλων, των σοφιστών, οι οποίοι ερχόμενοι εις συνάφειαν με
+τον όχλον, επιθυμούν να τα έχουν καλά μαζί του και να είναι
+αρεστοί εις αυτόν. — Αυτό είναι φανερόν.
+
+ — Κατόπιν λοιπόν όλων αυτών, ποίαν ελπίδα σωτήριας βλέπεις
+διά την φιλοσοφικήν φύσιν, ώστε να επιμείνη σταθερά εις το
+έργον της και να φθάση επί τέλους εις τον προορισμόν της;
+κρίνε το και μόνος σου απ' όσα είπαμεν προηγουμένως· έχομεν
+παραδεχθή, ότι ο αληθινός φιλόσοφος πρέπει να έχη εκ φύσεως
+ευμάθειαν, μνήμην, ανδρείαν και μεγαλοψυχίαν. — Μάλιστα. — Ο
+τοιούτος λοιπόν δεν θα είναι ευθύς εκ παιδικής ηλικίας πρώτος
+εις όλα μεταξύ των συνομηλίκων του, αν τύχη μάλιστα να έχη και
+ανάλογα σωματικά προτερήματα με τα ψυχικά; — Πώς να μη; — Όταν
+λοιπόν φθάση εις ώριμον ηλικίαν θα προθυμοποιηθούν βέβαια και
+οι οικείοι του και οι συμπολίται του να χρησιμοποιήσουν τα
+προτερήματά του προς το συμφέρον των. — Βεβαιότατα. — Θα
+αρχίσουν λοιπόν να του υποβάλλουν τας παρακλήσεις των και τας
+περιποιήσεις των, διά να προκαταλάβουν και εξασφαλίσουν υπέρ
+εαυτών με τας κολακείας των την δύναμιν, που θα αποκτήση μίαν
+ημέραν. — Αυτό γίνεται συνήθως. — Τι νομίζεις λοιπόν ότι θα
+γίνη ο τοιούτος μεταξύ τοιούτων, μάλιστα αν τύχη να ανήκη εις
+μίαν πόλιν μεγάλην και ο ίδιος να είναι πλούσιος και ευγενούς
+καταγωγής, ακόμη δε και εύμορφος και με επιβλητικόν
+παρουσιαστικόν; δεν θα καταντήση να συλλάβη τας παραβολωτέρας
+ελπίδας, μέχρι και του να φαντασθή ότι είναι προωρισμένος να
+διοικήση Έλληνας και βαρβάρους, και με αυτάς τας τρελλάς ιδέας
+του μεγαλείου του να παραφουσκώση από έπαρσιν και εγωισμόν,
+χάρις εις την κουφόνοιάν του; — Και βέβαια αυτό θα πάθη.
+
+ — Εάν λοιπόν, ενώ ευρίσκεται υπ' αυτάς τας συνθήκας, τον
+πλησιάση κάποιος εύμορφα εύμορφα και τολμήση να του δώση να
+καταλάβη την αλήθειαν, ότι δεν έχει νουν εις το κεφάλι του,
+του χρειάζεται όμως, αλλ' ότι αυτό το πράγμα δεν αποκτάται
+χωρίς να κοπιάση κανείς πολύ δια την απόκτησίν του, νομίζεις
+ότι θα είναι εύκολον να τείνη ευήκοον ους εις τας συμβουλάς
+του, ύστερ' από τόσα κακά που το έχουν κυριευμένον; — Κάθε
+άλλο βέβαια.
+
+ — Εάν λοιπόν ένας, χάρις εις την καλήν του φύσιν και εις την
+συγγένειαν που έχουν με αυτήν εκείνοι οι λόγοι, τους ακούση
+οπωσδήποτε και καμφθή και τον τραυήξη η φιλοσοφία, τι νομίζεις
+πως θα κάμουν εκείνοι, οι οποίοι θα νομίσουν ότι χάνουν
+τοιουτοτρόπως την υποστήριξιν και την φιλίαν, που επερίμεναν
+από αυτόν; δεν θα βάλουν τα πάντα εις ενέργειαν, και λόγους
+και έργα, διά να τον μεταπείσουν, και δεν θα στραφούν
+συγχρόνως και εναντίον εκείνου που εζήτησε να τον παρασύρη,
+διά να μη το κατορθώση, με όλα τα μέσα που διαθέτουν; — Αυτό
+θα συμβή χωρίς άλλο. — Ημπορεί λοιπόν ποτέ να επιδοθή ο
+τοιούτος εις την φιλοσοφίαν; — Όχι πολύ.
+
+ — Βλέπεις λοιπόν ότι δεν είχαμεν άδικον να λέγωμεν, ότι και
+αυτά τα συστατικά της φιλοσοφικής φύσεως, όταν δεν τύχουν της
+δεούσης καλλιεργείας, γίνονται πολλάκις αφορμή να αποσπάσουν,
+τρόπον τινά, τον άνθρωπον από του φυσικού του προορισμού, καθ'
+ον τρόπον και τα πλούτη κα! όλα τα λεγόμενα αγαθά αυτού του
+είδους; — Πράγματι, είχες μέγα δίκαιον.
+
+ — Κατ' αυτόν λοιπόν τον τρόπον, αγαπητέ μου, είναι που
+διαφθείρονται και χάνονται αι προνομιούχοι εκείναι φύσεις, αι
+προωρισμέναι διά το άριστον των επαγγελμάτων, μολονότι και
+αλλέως είναι τόσον σπάνιοι, όπως είπαμεν. Από αυτούς βγαίνουν
+οι άνθρωποι, οι οποίοι προξενούν και τα μεγαλύτερα κακά εις
+τας πόλεις και τους ιδιώτας, αλλά και τα μεγαλύτερα πάλιν
+καλά, εάν τύχη και στραφούν εις τον καλόν δρόμον· ενώ μία
+φύσις μετρία δεν είναι ποτέ ικανή να κάμη τίποτε μεγάλον, ούτε
+καλόν ούτε κακόν, ούτε εις πόλιν ούτε εις ιδιώτην. — Έχεις
+πληρέστατον δίκαιον.
+
+ — Αυτοί λοιπόν, που ήσαν κυρίως γεννημένοι διά την
+φιλοσοφίαν, αφού την απαρνηθούν τοιουτοτρόπως και την
+παρατήσουν εις την μέσην έρημην και παραπονεμένην, και οι
+ίδιοι ζουν ένα βίον, που δεν τους ταιριάζει και όχι αληθινόν,
+και εκείνην αφήνουν ορφανήν και απροστάτευτον εις την
+διάκρισιν ανθρώπων αναξίων, που παίρνουν την θέσιν των, διά να
+την καταντροπιάσουν ναι να την διαπομπεύσουν εις τοιούτον
+βαθμόν, ώστε έχουν δίκαιον εκείνοι που της ψάλλουν όσα λέγεις
+εσύ πως της ψάλλουν: ότι από τους ιδικούς της άλλοι μεν τίποτε
+δεν αξίζουν, οι δε περισσότεροι είναι πανάθλιοι και
+παμπόνηροι. — Αυτά πραγματικώς είναι που λέγουν.
+
+Και δεν έχουν, είπομεν, άδικον διότι βλέποντες άλλοι
+ανθρωπίσκοι κενήν αυτήν την θέσιν, τόσον δε ζηλευτήν με τα
+λαμπρά ονόματα και τους τίτλους που την κοσμούν, παραιτούν
+ευχαρίστως το ταπεινόν των επάγγελμα, το οποίον ίσως έτυχε να
+εξασκούν και με κάποιαν περισσοτέραν από τους άλλους
+ευδοκίμησιν, και ρίπτονται εις τας αγκάλας της φιλοσοφίας,
+απαράλλακτα, όπως εκείνοι οι κακούργοι, οι οποίοι
+δραπετεύοντες από τας ειρκτάς ευρίσκουν άσυλον εις τους ιερούς
+ναούς· διότι η φιλοσοφία, μολονότι κατήντησε να ευρίσκεται εις
+αυτήν την κατάστασιν, διατηρεί οπωσδήποτε πάντα απέναντι των
+άλλων τεχνών μίαν υπεροχήν και ένα μεγαλοπρεπέστερον αξίωμα·
+και αυτό είναι που ζηλεύουν οι πολλοί εκείνοι, οι οποίοι ούτε
+εκ φύσεως είναι πλασμένοι δι' αυτήν, και, όπως έχουν τα σώματά
+των παραμορφωμένα από τας χειρωνακτικάς των εργασίας και
+τέχνας, τοιουτοτρόπως έχουν και τας ψυχάς στρεβλωμένας και
+εξευτελισμένας από την βαναυσότητα· ή ημπορούσε να γίνη
+αλλέως; — Έχεις δίκαιον.
+
+ — Και νομίζεις πως διαφέρουν καθόλου, να τους ιδής, από ένα
+γύφτον, κακόμοιρον και φαλακρόν, που μόλις προ ολίγου εξήλθεν
+από τας φυλακάς, κατώρθωσε δε να κάμη μερικά λεπτά, και τώρα,
+αφού εξεβρώμησεν εις το λουτρόν, καινουργιοφορεμένος σαν
+γαμβρός, ετοιμάζεται να νυμφευθή την κόρην του κυρίου του, την
+οποίαν η πτωχεία και η εγκατάλειψις κατήντησαν εις αυτήν την
+ανάγκην; — Αλήθεια, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά. — Τι παιδιά
+λοιπόν περιμένεις να σου γεννήσουν αυτοί, όχι νόθα και έκφυλα;
+— Κατ' ανάγκην. — Επίσης και αυτοί οι ανάξιοι παιδεύσεως
+άνθρωποι, όταν παρ' αξίαν πλησιάσουν την φιλοσοφίαν, τι
+διανοήματα και τι ιδέας περιμένεις να σου γεννήσουν; τι άλλο
+παρά σοφίσματα, καθώς πράγματι αξίζει να τα ονομάζωμεν, και
+τίποτε γνήσιον, που να φέρη τον τύπον της αληθινής σοφίας; —
+Τίποτε άλλο, πραγματικώς.
+
+ — Μένει λοιπόν ένας παρά πολύ ελάχιστος αριθμός αξίων του
+ονόματος φιλοσόφων ή θα είναι καμμία εξαιρετική και τελείως
+μορφωμένη διάνοια, που εσώθη διά της φυγής και, δι' έλλειψιν
+των διαφθορέων, κατώρθωσε να διατηρηθή εις την μελέτην της
+σοφίας, ή καμμία μεγάλη ψυχή, που εγεννήθη εις μικράν πόλιν,
+και από περιφρόνησιν δεν ανεμίχθη ποτέ εις τα πολιτικά, ή και
+από άλλην τέχνην, την οποίαν δικαίως απηξίωσε να εξακολουθήση,
+επεδόθη από φυσικήν προδιάθεσιν εις την φιλοσοφίαν· άλλους δε
+πάλιν ίσως να εστάθη ικανός να συγκρατήση ο χαλινός του φίλου
+μας του Θεάγους· διότι εις τον Θεάγη ευρίσκοντο ηνωμένα όλα τα
+άλλα, που θα ημπορούσαν να τον αποσπάσουν από την φιλοσοφίαν·
+αλλ' η ανάγκη να φροντίζη διαρκώς διά το νοσηρόν σώμα του, τον
+απομακρύνει από τα πολιτικά και τον κρατεί εις την σπουδήν·
+όσον δι' εμέ, δεν αξίζει να κάμω λόγον διά το δαιμόνιόν μου,
+διότι παρόμοιον πράγμα ή εις ένα ή εις κανένα δεν έτυχε έως
+τώρα· και από αυτούς λοιπόν τους ολίγους, που γεύονται ή
+εγεύθησαν την γλυκύτητα και την μακαριότητα που παρέχει η
+σοφία, είδον όμως αφ' ετέρου και την μανίαν των πολλών και την
+αθλίαν κατάστασιν εις την οποίαν ευρίσκεται η διοίκησις των
+πολιτικών πραγμάτων, και ότι είναι δύσκολον να ευρεθή
+σύμμαχος, μετά του οποίου να αναλάβη τις την υπεράσπισιν της
+δικαιοσύνης, χωρίς κίνδυνον, ως να έχη πέση μέσα εις άγρια
+θηρία, που ούτε θέλει να συμμερισθή τας αδικίας των, ούτε όμως
+είναι ικανός, ένας αυτός, να αντισταθή εις την αγριότητά των,
+βέβαιος ότι θα είναι ανωφελής και διά τον εαυτόν του και διά
+τους άλλους και θα χαθή άδικα πριν να προσφέρη καμμίαν
+εκδούλευσιν εις την πατρίδα του και εις τους φίλους του — όλα
+αυτά λοιπόν έχων υπ' όψιν του προτιμά να μείνη εις την ησυχίαν
+του και να κυττάζη τη δουλειά του· και όπως ένας, όταν πιάση
+εξαφνική κακοκαιρία, αποσύρεται οπίσω από ένα τοίχον, διά να
+προφυλαχθή από την σκόνην και την ανεμοζάλην. τοιουτοτρόπως
+και αυτός, ενώ βλέπει τους άλλους να τους παρασύρη η ανομία
+και η κακία, θα ήτο ευχαριστημένος, εάν οπωσδήποτε ζήση εις
+αυτόν τον κόσμον καθαρός από κάθε αδικίαν και κακόν έργον και
+εξέλθη από την ζωήν με την συνείδησιν αναπαυμένην και πλήρη
+καλών ελπίδων. — Δεν θα ήτο μικρόν το κατόρθωμά του, αν
+εξήρχετο τοιουτοτρόπως από αυτήν την ζωήν. — Ούτε όμως και
+πολύ μεγάλον, επειδή δεν έτυχε να εύρη την πολιτείαν που του
+εταίριαζε· διότι μόνον εις μίαν τοιαύτην και ο ίδιος ο
+φιλόσοφος θα ημπορούσε να φθάση υψηλότερα, και εις την
+πολιτείαν και τους ιδιώτας να φανή χρήσιμος και πράγματι
+σωτήρ.
+
+Κατεδείξαμεν λοιπόν επαρκώς, καθώς μου φαίνεται, τους λόγους
+διά τους οποίους τόσον κατηγορείται, όχι όμως και δικαίως, η
+φιλοσοφία· δεν ηξεύρω όμως εάν έχης να προσθέσης τίποτε άλλο
+εσύ. — Τίποτε δεν έχω πλέον να είπω επάνω εις αυτό· ήθελα
+μόνον να ακούσω, ποίον από τα υπάρχοντα πολιτεύματα λέγεις,
+ότι συνάδει εις την φιλοσοφίαν; — Απολύτως κανένα, και ακριβώς
+με αυτό έχω να κάμω, πως δεν υπάρχει ούτε ένα είδος
+πολιτεύματος άξιον διά την φιλοσοφικήν φύσιν· και δι' αυτό την
+βλέπομεν να διαστρέφεται και να διαφθείρεται, και, όπως ένας
+ξενικός σπόρος, που μεταφυτευθή εις άλλο έδαφος, εκφυλίζεται
+και αφομοιώνεται εις το τέλος με τον εγχώριον, τοιτοτρόπως και
+αυτή δεν ημπορεί να κρατήση την φυσικήν της δύναμιν και
+αποβάλλει τον αρχικόν της χαρακτήρα· εάν όμως επιτύχη
+πολίτευμα, του οποίου η τελειότης να είναι ανάλογος με την
+ιδικήν της, τότε θα το δείξη ότι είναι αληθώς κάτι τι θείον,
+όλα δε τα άλλα, και χαρακτήρες και επιτηδεύματα, είναι απλώς
+ανθρώπινα· τώρα, χωρίς άλλο, είσαι έτοιμος να με ερωτήσης,
+ποίον είναι αυτό το πολίτευμα. — Δεν το ευρήκες· δεν ήθελα να
+ερωτήσω αυτό, αλλ' εάν είναι το πολίτευμα που εθεσπίσαμεν
+ημείς διά την πόλιν μας, ή κανένα άλλο. — Εκείνο ακριβώς,
+εκτός ενός σημείου, που του λείπει ακόμη· και ναι μεν είπαμεν
+και τότε, ότι έπρεπε να εύρωμεν ένα τρόπον, να διατηρήται
+πάντοτε εις την πόλιν το αυτό πνεύμα του πολιτεύματος, υπό το
+οποίον συ ο νομοθέτης εθέσπισες τους θεμελιώδεις νόμους. —
+Ναι, το είπαμεν. — Αλλά δεν ανεπτύχθη επαρκώς αυτό το σημείον,
+από τον φόβον των δυσκολιών, τας οποίας αντιλαμβανόμενοι και
+σεις, εδηλώσατε ότι θα ήτο μακρά και δυσχερής η εξέτασις·
+καθόσον μάλιστα και όσα μας μένουν ακόμη να είπωμεν, δεν είναι
+καθόλου εύκολον να τα αναπτύξωμεν. — Τι δηλαδή; — Τίνα μέτρα
+πρέπει να ληφθούν, διά να εξασφαλισθή η διατήρησις της
+φιλοσοφίας εις την πολιτείαν μας· διότι κάθε μεγάλη
+επιχείρησις είναι επισφαλής και, καθώς λέγει η παροιμία, όλα
+τα καλά είναι δύσκολα. — Αλλ' όμως δεν πρέπει να μείνη το
+πράγμα ατελές και χρειάζεται να αναπτυχθή και αυτό το σημείον,
+διά να συμπληρωθή.
+
+ — Δεν θα είναι η έλλειψις καλής θελήσεως εκ μέρους μου, αλλά
+της απαιτουμένης ικανότητος, που θα με εμποδίση ίσως· όσον διά
+την προθυμίαν μου, εδώ είσαι και θα ιδής· και βλέπε αμέσως με
+πόσον θάρρος και με ποίαν παρακεκινδυνευμένην τόλμην μέλλω να
+ισχυρισθώ, ότι με την φιλοσοφίαν πρέπει να ακολουθώμεν όλως
+διόλου την εναντίαν μέθοδον εκείνης, που είναι σήμερον εν
+χρήσει. — Πώς δηλαδή; — Σήμερον, όσοι τέλος πάντων σπουδάζουν
+φιλοσοφίαν, αρχίζουν πάρα πολύ μικροί, μόλις σχεδόν εξέρχονται
+από την παιδικήν ηλικίαν, και επί πλέον μοιράζουν τον χρόνον
+των σπουδών των μεταξύ αυτής και της οικονομολογίας και των
+εμπορικών, όταν δε πλησιάζουν εις το δυσκολώτερον μέρος της,
+δηλαδή την διαλεκτικήν, τα αφήνουν εις την μέσην, και οι
+μάλλον προωδευμένοι μεταξύ αυτών· όσον διά το κατόπιν, το
+θεωρούν και πολύ, αν αποφασίσουν να παρασταθούν,
+προσκαλούμενοι, εις καμμίαν φιλοσοφικήν διάλεξιν, και το
+κάμνουν μάλλον διά να περάσουν την ώραν των· όταν δε φθάση το
+γήρας, εκτός ολιγίστων εξαιρέσεων, ο ζήλος των διά την
+φιλοσοφίαν σβύνεται πολύ περισσότερον από τον ήλιον του
+Ηρακλείτου, καθόσον μάλιστα δεν θα αναφθή πλέον. — Τι λοιπόν
+πρέπει να γίνεται; — Όλως διόλου το αντίθετον^ εις μεν την
+παιδικήν και νεανικήν ηλικίαν, πρέπει να περιορίζεται το
+πράγμα εις μίαν εκπαίδευσιν και σπουδήν ανάλογον με τας
+πνευματικάς των δυνάμεις, και συγχρόνως, καθ' ήν εποχήν
+αυξάνει και δυναμώνει το σώμα, να δίδεται πολύ μεγάλη φροντίς
+δι' αυτό, διά να ημπορή μίαν ημέραν να εξυπηρετή το πνεύμα εις
+την σπουδήν της φιλοσοφίας· όσον δε προχωρεί η ηλικία και
+αρχίζει η ψυχή να τελειοποιήται, να επιτείνεται και η
+εκγύμνασις αυτής με τα δυσκολώτερα μαθήματα· τέλος, όταν
+παρακμάζη η δύναμις και δεν τους επιτρέπη πλέον να λαμβάνουν
+μέρος ούτε εις τον πόλεμον, ούτε εις τα πολιτικά, τότε πλέον
+να είναι ελεύθεροι να παραδοθούν αποκλειστικώς εις την
+φιλοσοφίαν, χωρίς να κάμνουν τίποτε άλλο, διά να περάσουν τον
+υπόλοιπον βίον εν μακαριότητι, και να εύρουν μετά θάνατον εις
+τον άλλον κόσμον μοίραν ανταξίαν προς τον βίον που έζησαν εδώ
+κάτω.
+
+Πραγματικώς με μεγάλην προθυμίαν και ζήλον τα λέγεις, Σωκράτη·
+νομίζω όμως ότι οι περισσότεροι από τους ακροατάς σου, και
+πρώτος ο Θρασύμαχος, είναι έτοιμοι με μεγαλυτέραν προθυμίαν να
+σου αντιτείνουν. Μη ζητής να μου βάλης τώρα ζιζάνια με τον
+Θρασύμαχον, αφού έχομεν γίνη πλέον φίλοι, αν και πριν δεν
+είμεθα εχθροί· διότι εγώ θα καταβάλω όλας μου τας προσπαθείας,
+έως ότου κατορθώσω να πείσω και αυτόν και τους άλλους· ή
+τουλάχιστον να τους γίνω χρήσιμος διά μίαν άλλην περίστασιν,
+όταν θα επανέλθουν πάλιν εις την ζωήν, και τύχη να ευρεθούν
+εις τοιαύτην συζήτησιν. — Πολύ μικρήν, βλέπω, διορίαν τους
+βάζεις. — Ειπέ μάλλον μηδαμινήν, εν σχέσει με το άπειρον του
+χρόνου· επί τέλους, δεν παραξενεύομαι και πολύ, που δεν
+παραδέχονται οι περισσότεροι όσα είπα· είναι πράγματα βέβαια,
+που δεν τα είδαν ποτέ ακόμη να γίνουν και ακούουν συνήθως επ'
+αυτού του αντικειμένου λόγους, εις τους οποίους με άκραν
+επιτήδευσιν επιδιώκεται μόνον η συμμετρία των φράσεων, και όχι
+λόγους απλούς και φυσικούς, όπως έλθουν εις την γλώσσαν· αν
+ειπής και δι' άνθρωπον, που να είναι κομμένος με όλην την
+δυνατήν ακρίβειαν και συμμετρίαν επάνω εις το πρότυπον της
+αρετής, ποτέ τους βέβαια δεν είδαν τοιούτον επί κεφαλής μιας
+πόλεως, που να είναι και αυτή επίσης πρότυπον τελειότητος· ή
+έχεις εναντίαν ιδέαν; — Καθόλου.
+
+ — Αλλ' ούτε προσέτι ηξιώθησάν ποτε να παρακολουθήσουν, όπως
+χρειάζεται, τας συζητήσεις ανθρώπων σωστών και ελευθέρων, που
+να ζητούν την αλήθειαν με όλον των τον ζήλον και με κάθε
+τρόπον απλώς και μόνον χάριν αυτής της αληθείας, να
+περιφρονούν δε τας κομψολογίας και τας σοφιστείας και κάθε τι
+που τείνει προς επίδειξιν ή λέγεται από πνεύμα αντιλογίας,
+όπως συμβαίνει συνήθως εις τα δικαστήρια ή εις τας
+συναναστροφάς. — Και αυτό αλήθεια.
+
+ — Δι' όλους λοιπόν αυτούς τους λόγους και δι' όλα αυτά που
+είχα υπ' όψιν μου, εδίσταζα και εγώ τότε να εκφέρω ελευθέρως
+την γνώμην μου· είπα όμως επί τέλους, αναγκαζόμενος από την
+αλήθειαν, ότι είναι αδύνατον να υπάρξη ούτε πόλις, ούτε
+πολίτευμα, ούτε άνθρωπος επίσης τέλειος, εκτός αν καμμία
+ευτυχής ανάγκη υποχρεώση αυτούς τους ολίγους φιλοσόφους, που
+ονομάζονται σήμερον όχι πονηροί, αλλά άχρηστοι, να αναλάβουν,
+εκόντες άκοντες, την διοίκησιν της πόλεως, καθώς και την ιδίαν
+την πόλιν να τους υπακούση· ή εάν από κάποιαν θείαν έμπνευσιν
+καταλάβη έρως αληθινός της αληθινής φιλοσοφίας εκείνους που
+είναι σήμερα βασιλείς και μονάρχαι ή τους υιούς αυτών. Ότι δε
+τάχα είναι αδύνατον να γίνη το ένα ή το άλλο από αυτά, ή ακόμη
+και τα δύο, είναι ισχυρισμός που δεν έχει κανένα λόγον κατά
+την ιδέαν μου· διότι δικαίως τότε θα εθεωρούμεθα καταγέλαστοι
+ημείς, εάν εκαθήμεθα εδώ να λέγωμεν πράγματα όμοια με ματαίας
+ευχάς· ή όχι; — Μάλιστα.
+
+ — Εάν λοιπόν συνέβη εις το άπειρον διάστημα του χρόνου, που
+διέρρευσεν έως τώρα, να ευρέθησαν φιλόσοφοι έξοχοι εις την
+ανάγκην να αναλάβουν την διοίκησιν πολιτείας, ή και αν το
+πράγμα γίνεται και σήμερον εις κανένα βάρβαρον τόπον, που να
+κείται μακράν έξω από την περιοχήν των γνωστών μας χωρών, ή αν
+θα γίνη κάποτε εις το μέλλον, είμεθα έτοιμοι να υποστηρίξωμεν
+διά του λόγου, ότι υπήρξεν η ειρημένη πολιτεία, ή ότι υπάρχει
+και θα υπάρξη, όταν αύτη η Μούσα κάμη κατοχήν της πόλεως·
+διότι δεν είναι πράγμα αδύνατον να γίνη, ούτε ημείς λέγομεν
+πράγματα αδύνατα· δύσκολα, μάλιστα· αυτό και ημείς δεν το
+αρνούμεθα. — Και εγώ αυτής της ιδέας είμαι.
+
+ — Θα μου επαναλάβης όμως πάλιν ότι δεν είναι αυτής της ιδέας
+και οι πολλοί; — Ίσως. — Ω ευλογημένε, μην αδικής δα και τόσον
+τους πολλούς· αλλά κύτταξε ποίαν ιδέαν θα σχηματίσουν, εάν
+αντί να φιλονεικής μαζί των, προσπαθήσης να τους συμφιλιώσης
+με την φιλοσοφίαν και να διαλύσης την κακήν υπόληψιν, που
+επικρατεί περί αυτής· εάν τους δώσης να καταλάβουν ποίους εσύ
+εννοείς φιλοσόφους και καθορίσης, όπως το εκάμαμεν πριν, τον
+αληθινόν τους χαρακτήρα καθώς και το πραγματικόν των έργον,
+διά να μη νομίζουν, ότι ομιλείς δι' εκείνους τους φιλοσόφους,
+που φαντάζονται αυτοί· ή μήπως, εάν ίδουν υπ' αυτήν την έποψιν
+τα πράγματα, θα μου είπης πάλιν, ότι θα επιμένουν πάντα να
+έχουν διαφορετικήν ιδέαν και άλλα θα σου αποκρίνονται; ή
+νομίζεις ότι ημπορεί να τα έχη κανείς με ένα άνθρωπον, που δεν
+θέλει ποτέ το κακόν, ή να φθονή ένα, που δεν είναι φθονερός,
+όταν ο ίδιος είναι άχολος και ήμερος; εγώ τουλάχιστον σε
+προλαμβάνω και λέγω, ότι μάλλον μεταξύ των ολίγων και όχι
+μεταξύ του πλήθους ημπορεί κανείς να εύρη ένα τόσον δύσκολον
+χαρακτήρα. — Μα και εγώ να σου ειπώ συμφωνώ εις αυτό μαζί σου.
+— Αι, λοιπόν, δεν συμφωνείς και εις τούτο ακόμη μαζί μου; ότι
+εκείνο που διαθέτει τόσον κακώς τους πολλούς εναντίον της
+φιλοσοφίας, είναι ακριβώς αυτοί που εισβάλλουν, κατόπιν, ούτως
+ειπείν, μέθης, εις την οικίαν της, χωρίς να τους ταιριάζη
+καθόλου, και αρχίζουν να λοιδορούν και να υβρίζουν τους
+ανθρώπους και να δεικνύουν κάθε εχθρικήν προς αυτούς διάθεσιν,
+πράγμα το οποίον ήκιστα συμβιβάζεται με την φιλοσοφίαν; — Και
+πολύ μάλιστα συμφωνώ.
+
+ — Διότι βέβαια, φίλε μου Αδείμαντε, εκείνος, που αφοσιώνεται
+αληθινά εις την μελέτην της αληθείας, ούτε καιρόν έχει να
+καταβιβάζη το βλέμμα του εις τα συνήθη και καθημερινά έργα των
+ανθρώπων, και να πιάνεται με αυτούς και να δημιουργή φθόνους
+και μίση γύρω του· αλλ' απεναντίας προσηλωμένοι πάντοτε εις
+πράγματα, που τα διέπει τάξις ωρισμένη και έχουν υπόστασιν
+αναλλοίωτον, που δεν βλάπτουν ποτέ το ένα το άλλο, αλλά
+φυλάττουν τας αυτάς διαθέσεις και την αυτήν σχέσιν μεταξύ των,
+δεν ημπορούν παρά να τα μιμούνται και οι ίδιοι και να
+αφομοιώνωνται προς αυτά· ή νομίζεις πως υπάρχει τρόπος να
+μείνη κανείς ανεπηρέαστος και να μη μιμηθή ένα πράγμα, που το
+λατρεύει και ζη πάντα μαζί του; — Αδύνατον.
+
+ — Τοιουτοτρόπως και ο φιλόσοφος, αφού έχει να κάμη πάντοτε με
+πράγματα θεία, που τα διέπει τάξις αναλλοίωτος, γίνεται και
+αυτός θείος και μετρημένος εις όλας του τας πράξεις, όσον
+τουλάχιστον είναι αυτό δυνατόν δι' άνθρωπον διότι εις όλα τα
+ανθρώπινα θα έχη πάντα να εύρη κανείς κάτι. — Έχεις δίκαιον.
+
+ — Εάν λοιπόν τον υποχρεώση κάποια ανάγκη, εκείνα που βλέπει
+και μελετά εκεί, να τα εφαρμόση και εις τα ανθρώπινα ήθη και
+να νομοθετήση διά τον δημόσιον και ιδιωτικόν βίον των ομοίων
+του, χωρίς να περιορίζεται μόνον εις την τελειοποίησιν του
+εαυτού του, νομίζεις ότι θα γίνη κακός διδάσκαλος και
+εισηγητής της σωφροσύνης και της δικαιοσύνης και πάσης εν
+γένει πολιτικής αρετής; — Κάθε άλλο βέβαια.
+
+ — Αλλ' αν ακόμη και ο λαός κατορθώση να εννοήση ότι είναι
+αληθινά όλα αυτά που λέγομεν διά τους φιλοσόφους, θα
+εξακολουθή να τους έχη εις το κακόν, και δεν θα μας πιστεύσουν
+που τους λέγομεν, ότι είναι αδύνατον να ευδαιμονήση μία
+πολιτεία, παρά μόνον εάν χαράξουν το σχέδιόν της οι ζωγράφοι
+εκείνοι, που έχουν προ των οφθαλμών των ως υπόδειγμα το θείον
+πρότυπον; — Θα αλλάξουν βέβαια γνώμην, αν εννοήσουν την
+αλήθειαν· αλλά πώς θα κάμουν οι φιλόσοφοι διά να χαράξουν αυτό
+το σχέδιον;
+
+ — Θα θεωρήσουν την πόλιν και τας ψυχάς των ανθρώπων ως ένα
+πίνακα, τον οποίον εν πρώτοις οφείλουν να κάμουν τελείως
+καθαρόν· πράγμα που δεν είναι και πολύ εύκολον· γνώριζε όμως
+ότι εις αυτό θα διαφέρουν αμέσως από τους άλλους, διότι δεν θα
+θελήσουν να εγγίσουν ούτε ιδιώτην ούτε πόλιν μηδέ να γράψουν
+νόμους, πριν ή τους παραλάβουν καθαρούς, ή το κάμουν αυτό οι
+ίδιοι. Και πολύ σωστά. Τώρα λοιπόν πρέπει να προσχεδιάσουν το
+διάγραμμα της πολιτείας; — Πώς όχι; — Έπειτα λοιπόν, νομίζω,
+θα αρχίσουν να εργάζωνται συστηματικώς, και θα στρέφουν συχνά
+να κυττάζουν και από το ένα μέρος και από το άλλο, και προς το
+φύσει καλόν και δίκαιον και ηθικόν και όλα τα τοιαύτα, και
+προς το ανθρωπίνως τοιούτον αναμιγνύοντες δε και συνδυάζοντες
+τα δύο ταύτα στοιχεία θα σχηματίσουν τον αληθινόν άνθρωπον,
+κατ' εκείνο το παράδειγμα, το οποίον ο Όμηρος ονομάζει
+θεόμορφον και όμοιον με τους θεούς, όταν απαντάται εις ένα
+άνθρωπον. — Πολύ σωστά. — Εννοείς βέβαια ότι θα γίνη ανάγκη,
+τώρα να σβύνουν αυτό, έπειτα πάλιν να το αναζωγραφίζουν, έως
+ότου επιτύχουν να κάμουν τας ανθρωπίνας ψυχάς όσον ενδέχεται
+περισσότερον θεοφιλείς. — Κατ' αυτόν τον τρόπον θα γίνη,
+αλήθεια, ωραιοτάτη η εικών.
+
+ — Λοιπόν υπάρχει τώρα τουλάχιστον ελπίς να πείσωμεν εκείνους,
+που έλεγες πως θα χυθούν επάνω μας με όλα τα σωστά των, ότι
+ένας τοιούτος ζωγράφος των πολιτειών είναι ο φιλόσοφος
+εκείνος, διά τον οποίον εξωργίζοντο τότε, όταν ημείς τους
+ελέγαμεν ότι πρέπει να του αναθέσωμεν την διοίκησιν των
+πόλεων; και δεν θα καταπραϋνθώσι πλέον τώρα, κατόπιν αυτών τα
+οποία ήκουσαν ; — Και πολύ μάλιστα, εάν τουλάχιστον έχουν
+νουν.
+
+ — Διότι τι θα έχουν πλέον να μας αντιτείνουν; ότι δεν είναι
+οι φιλόσοφοι ερασταί του όντος και της αληθείας; — Θα ήτο
+άτοπος αυτός ο ισχυρισμός. — Ότι η φύσις και ο χαρακτήρ αυτών,
+όπως τον εζωγραφίσαμεν ημείς, δεν πλησιάζει προς ό,τι
+τελειότατον υπάρχει; — Ούτε αυτό. — Ή ότι μία τοιαύτη φύσις,
+εάν τύχη και της προσηκούσης εκπαιδεύσεως, δεν θα είναι εις
+θέσιν παρά κάθε άλλην να αποκτήση την τελείαν αρετήν και την
+σοφίαν; ή θα προκρίνουν εκείνους μάλλον, τους οποίους ημείς
+απεκλείσαμεν από τας τάξεις των αληθινών φιλοσόφων; — Όχι
+βέβαια. — Υπάρχει λοιπόν φόβος να εξαγριωθούν πλέον, όταν τους
+λέγωμεν, ότι είναι αδύνατον να τεθή τέρμα εις τα δεινά που
+υφίστανται και αι πολιτείαι και οι πολίται, ούτε να συντελεσθή
+εμπράκτως η πολιτεία, την οποίαν ημείς διά του λόγου
+εσχεδιάσαμεν, πριν ή αναλάβουν την πάσαν εξουσίαν εις την
+πόλιν οι φιλόσοφοι; — Ίσως ολιγώτερον. — Θέλεις λοιπόν να
+αφήσωμεν κατά μέρος αυτό το ίσως, και να είπωμεν ότι τους
+κατεπραΰναμεν τελείως και ότι είναι πλέον πεπεισμένοι εντελώς,
+ίνα, αν όχι άλλο, αλλ' από εντροπήν τουλάχιστον μείνουν
+σύμφωνοι μαζί μας; — Το θέλω μάλιστα.
+
+ — Ας τους θεωρήσωμεν λοιπόν αυτούς πεπεισμένους ως προς το
+σημείον τούτο· ποίος τώρα θα μας αμφισβητήση, ότι δεν είναι
+δυνατόν να γεννηθούν τέκνα βασιλέων ή δυναστών, που να έχουν
+φυσικήν προδιάθεσιν διά την φιλοσοφίαν; — Κανείς. — Και αφού
+γεννηθούν τοιούτοι, θα έχη κανείς να είπη, ότι κατ'
+αναπόφευκτον ανάγκην θα διαφθαρούν; ότι βέβαια είναι δύσκολον
+να σωθούν, και ημείς το παραδεχόμεθα· ότι όμως εις όλον το
+διάστημα του χρόνου δεν ημπορεί ούτε ένας ποτέ από όλους να
+σωθή, υπάρχει κανείς να το ισχυρισθή; — Και πώς; — Αλλ' όμως
+αρκεί και ένας να υπάρξη, και να έχη πόλιν που να θέλη να τον
+ακούση, διά να κατορθώση όλα αυτά, που θεωρούνται τώρα
+αδύνατα. — Πραγματικώς αρκεί. — Διότι αν ευρεθή ένας άρχων να
+θέση τους νόμους και τας διατάξεις, που ωρίσαμεν ημείς, δεν
+είναι βέβαια αδύνατον να θελήσουν και οι πολίται να υποβληθούν
+εις αυτούς. — Καθόλου βέβαια αδύνατον. — Αλλά τάχα μήπως θα
+ήτο παράδοξον και αδύνατον, να επέλθουν και εις άλλων τον νουν
+εκείνα, που εσκέφθημεν και παρεδέχθημεν ημείς; — Όχι βέβαια. —
+Ότι δε αυτά είναι άριστα, αν υποτεθή ότι είναι δυνατά, νομίζω
+το απεδείξαμεν ήδη εν τοις έμπροσθεν αρκετά πειστικώς. —
+Αρκετά βέβαια. — Το τελικόν μας λοιπόν τώρα συμπέρασμα είναι,
+ότι η νομοθεσία μας, εάν ήθελεν εφαρμοσθή, θα ήτο η
+τελειοτάτη· και ότι, είναι μεν δύσκολον το πράγμα να γίνη, όχι
+όμως και αδύνατον. — Εις αυτό πράγματι τι συμπέρασμα
+καταλήγομεν.
+
+ — Αφού λοιπόν μόλις και μετά βίας επήρε τέλος αυτό το ζήτημα,
+δεν πρέπει τώρα να εξετάσωμεν και όσα υπολείπονται ακόμη, πώς
+δηλαδή και με ποίας μαθήσεις και ασκήσεις θα μορφώσωμεν τους
+ικανούς να διαφυλάξουν αδιάφθορον το πολιτικόν μας σύστημα,
+και εις ποίαν ηλικίαν θα τους εφαρμόζωμεν έκαστον αυτών των
+μαθημάτων; — Πρέπει πράγματι.
+
+ — Εις τίποτε, δεν με ωφέλησεν η σοφία μου, που εζήτησα πριν
+να αποφύγω τας δυσκολίας του ζητήματος της κοινοκτημοσύνης των
+γυναικών, της τεκνοποιίας και του διορισμού των αρχόντων,
+επειδή εγνώριζα πόσον λεπτόν ήτο αυτό και πόσον δυσχερές να
+εφαρμοσθή τελείως εις την πραγματικότητα· διότι τώρα πάλιν
+παρουσιάζεται μ' όλα ταύτα η ανάγκη να επανέλθω εις αυτά· και
+το μεν ζήτημα των γυναικών και των τέκνων ετελείωσεν
+οριστικώς, είναι όμως ανάγκη να επαναλάβω εξ αρχής το ζήτημα
+των αρχόντων· ελέγαμεν λοιπόν, εάν ενθυμήσαι, ότι πρέπει να
+έχουν μέγαν ζήλον δια το καλόν της πόλεως και να δοκιμάζεται
+αυτός ο ζήλος και με ηδονάς και με λύπας, ούτως ώστε μήτε από
+πόνους μήτε από φόβους μήτε από καμμίαν άλλην μεταβολήν να
+φαίνωνται ότι λησμονούν το αξίωμα τούτο, και όστις δεν
+ημπορέση να υποστή την δοκιμασίαν να απορρίπτεται, όστις δε
+εξέλθη αδιάφθορος, όπως ο χρυσός από το πυρ, να καθίσταται
+άρχων και να του δίδωνται πάσαι αι τιμαί και αι διακρίσεις και
+εφ' όσον ζη και μετά θάνατον. Αυτά είναι όσα ελέγαμεν τότε, αν
+και με πολλάς υπεκφυγάς και επιφυλάξεις, από φόβον μήπως
+κινήσω ζητήματα, εις τα οποία ακριβώς έχομεν εμπέση τώρα. —
+Σωστότατα τα λέγεις τα ενθυμούμαι όλα.
+
+ — Εδίσταζα λοιπόν τότε, φίλε μου, να είπω αυτά που επί τέλους
+απετόλμησα να εκστομίσω· τώρα όμως, που το πρώτον βήμα έγινε,
+ας το ειπούμεν αδιστάκτως, ότι οι άριστοι φύλακες που θα
+διορίζωμεν πρέπει να είναι φιλόσοφοι. — Ας το ειπούμεν. —
+Σκέψου όμως πόσον ολίγους τοιούτους θα έχης φυσικά· διότι
+σπανίως συμβαίνει αι ιδιότητες, αι οποίαι, καθώς ανεπτύξαμεν,
+πρέπει να ενυπάρχουν εις την φιλοσοφικήν φύσιν, να ευρίσκωνται
+συνηνωμέναι εις το αυτό άτομον, αλλ' ως επί το πλείστον
+ευρίσκονται μοιρασμέναι. — Τι δηλαδή εννοείς; — Εκείνοι που
+είναι προικισμένοι με ευμάθειαν, με καλόν μνημονικόν, που
+έχουν πνεύμα εύστροφον και οξύ και άλλας τοιαύτας σχετικάς
+ιδιότητας, δεν συμβαίνει συνήθως να είναι αφ' ενός μεν
+θερμουργοί και μεγαλεπήβολοι, συγχρόνως δε τοιούτοι, ώστε να
+δύνανται να ρυθμίζουν την ζωήν των με το πνεύμα της τάξεως,
+της ησυχίας, της σταθερότητος, αλλά από την φυσικήν οξύτητα
+του χαρακτήρος των παρασύρονται όπως λάχη και καμμία πλέον
+ευστάθεια εις το τέλος δεν τους μένει. — Αλήθεια είναι αυτό
+που λέγεις.
+
+ — Απεναντίας οι ευσταθείς χαρακτήρες και που εύκολα δεν
+μεταβάλλονται, τους οποίους θα ημπορούσε κανείς να
+μεταχειρισθή με μεγαλυτέραν εμπιστοσύνην, και μένουν εις τον
+πόλεμον απαθείς και ασυγκίνητοι από κάθε φόβον, αυτοί πάλιν
+πάσχουν το ίδιον πράγμα και εις τα μαθήματα, έχουν την αυτήν
+δυσκινησίαν και βραδύτητα πνεύματος, είναι ως αποναρκωμένοι,
+και σχεδόν τους πιάνη χασμουρητό και νύστα, όταν είναι ανάγκη
+να τελειώσουν καμμίαν σπουδαίαν εργασίαν. — Πραγματικώς. —
+Ημείς όμως είπαμεν ότι πρέπει να μετέχουν εις τον ανώτατον
+βαθμόν και από τας δύο αυτάς ιδιότητας, άλλως δεν θα ήτο
+ανάγκη να λάβωμεν καν τον κόπον διά την τελειοτάτην
+εκπαίδευσίν των, ούτε να τους ανυψώσωμεν εις τας τιμάς της
+εξουσίας. — Πολύ σωστά.
+
+ — Δεν το παραδέχεσαι λοιπόν τώρα ότι σπανιώτατοι θα είναι οι
+τοιούτοι χαρακτήρες; — Πώς όχι; — Πρέπει λοιπόν να τους
+υποβάλλωμεν εις την δοκιμασίαν όλων εκείνων που ελέγαμεν τότε
+και πόνων και φόβων και ηδονών, εκτός δε τούτου, πράγμα τι
+οποίον παρελείψαμεν τότε να είπωμεν, πρέπει να τους
+εκγυμνάζωμεν εις μέγαν αριθμόν μαθημάτων, διά να ίδωμεν αν το
+πνεύμα των είναι ικανόν να βαστάση τας μεγίστας σπουδάς, ή θα
+αποδειλιάση, όπως συμβαίνει με άλλους εις τους σωματικούς
+αγώνας. — Πρέπει βέβαια να τους υποβάλωμεν εις αυτήν την
+εξέτασιν· αλλά ποίας ονομάζεις μεγίστας σπουδάς;
+
+ — Θα ενθυμήσαι βέβαια, ότι, αφού διεκρίναμεν τρία μέρη της
+ψυχής, επροσπαθήσαμεν να καθορίσωμεν εις ποίον έκαστον εξ
+αυτών ανήκει η δικαιοσύνη και η ανδρεία και η σωφροσύνη και η
+σοφία. — Εάν δεν το ενθυμούμην, δεν θα ήμην άξιος να ακούω τα
+επίλοιπα. — Ενθυμείσαι ακόμη και τι είχαμεν ειπή πριν από
+αυτά; — Τι; — Ελέγαμεν ότι, διά να κατανοήσωμεν αυτά με πάσαν
+την δυνατήν ακρίβειαν, υπήρχεν άλλη μακροτέρα οδός, την οποίαν
+έπρεπε να διατρέξωμεν διά να το κατορθώσωμεν, ηδυνάμεθα όμως
+και από τα προηγούμενα να εξαγάγωμεν αποδείξεις, αι οποίαι
+οπωσδήποτε να μας χρησιμεύσουν διά το ζήτημα· και σεις
+εδηλώσετε ότι αρκείσθε με αυτόν τον δεύτερον τρόπον^ και
+τοιουτοτρόπως επραγματεύθημεν τότε το ζήτημα, όχι μεν μετά της
+προσηκούσης, κατά την γνώμην μου, ακριβείας, εάν δε
+ικανοποιητικώς διά σας, είσθε οι αρμόδιοι σεις να το ειπήτε. —
+Εγώ τουλάχιστον έμεινα ευχαριστημένος, μου εφάνη δε ότι και οι
+άλλοι επίσης.
+
+ — Αλλ', ω φίλε μου, εις ζητήματα τοιαύτης σπουδαιότητος, κάθε
+απόδειςις από την οποίαν λείπει έστω και το παραμικρόν, δεν
+ημπορεί ποτε να είναι επαρκής· διότι το ατελές δεν ημπορεί να
+είναι το ορθόν μέτρον κανενός πράγματος· πολλοί όμως ενίοτε
+φαντάζονται ότι είναι αρκετόν και ότι δεν είναι ανάγκη να
+προχωρήσουν περαιτέρω. — Πραγματικώς πολλοί το παθαίνουν αυτό
+από οκνηρίαν της σκέψεως. — Αλλά ένα τοιούτον ελάττωμα πρέπει
+να είναι ολωσδιόλου ξένον από τον φύλακα της πόλεως και των
+νόμων. — Φυσικώτατα.
+
+ — Πρέπει λοιπόν, αγαπητέ μου, ο τοιούτος να διατρέξη την
+μεγαλυτέραν εκείνην οδόν, που είπαμεν, και να καταβάλη όχι
+ολιγωτέρους κόπους διά την μάθησιν παρά διά την εκγύμνασιν του
+σώματος· αλλέως, όπως ελέγαμεν και τώρα, ποτέ δεν θα φθάση εις
+το τέλος της υψίστης εκείνης επιστήμης, η οποία παρά κάθε
+άλλον του ταιριάζει. — Και πώς; υπάρχει λοιπόν και άλλο τι
+ανώτερον της δικαιοσύνης και των λοιπών αρετών, που
+επραγματεύθημεν; — Υπάρχει μάλιστα· και δι' αυτάς ακόμη τας
+αρετάς, που ανεφέραμεν, είναι ανάγκη να μην αρκεσθή, όπως τώρα
+εμείς, εις το απλούν σχεδιογράφημά των, αλλ' οφείλει
+απεναντίας να ζητήση τελειότατα επεξειργασμένην την εικόνα·
+διότι δεν θα ήτο γελοίον, δι' άλλα μεν πράγματα μικρού λόγου
+άξια, να εντείνη όλας του τας προσπαθείας, διά να τα έχη όσον
+το δυνατόν ακριβέστατα και σαφέστατα, να μη θεωρή δε τα
+σπουδαιότατα άξια της μεγίστης ακριβείας; — Είναι ορθότατος ο
+συλλογισμός σου· νομίζεις όμως ότι θα σε αφήσωμεν να περάσης,
+χωρίς να σε ερωτήση κανείς, ποίον είναι αυτό το μέγιστον
+μάθημα, που λέγεις, και εις τι αναφέρεται:
+
+ — Όχι βέβαια, αλλά ερώτα με και συ· άλλως τε μου το ήκουσες
+όχι μίαν ή δύο φοράς ως τώρα· ή όμως δεν το ενθυμείσαι, ή
+έβαλες πάλιν εις τον νουν σου να με δυσκολεύης με νέας
+ενστάσεις· και αυτό μάλλον πιστεύω· διότι πολλάκις έχεις
+ακούση, ότι το μέγιστον μάθημα είναι η ιδέα του αγαθού, την
+οποίαν προσλαμβάνουν και η δικαιοσύνη και αι άλλαι αρεταί, διά
+να γίνουν χρήσιμοι και ωφέλιμοι· και τώρα γνωρίζεις πολύ καλά,
+ότι δι' αυτό πρόκειται να ομιλήσω, ακόμη δε ότι γνωρίζομεν
+αυτήν την ιδέαν του αγαθού όχι πολύ επαρκώς· εάν δε δεν την
+γνωρίζωμεν, ηξεύρεις ότι τίποτε δεν μας ωφελεί να γνωρίζωμεν
+όλα τα άλλα τελειότατα, χωρίς αυτήν, όπως θα μας ήτο ανωφελής
+και η απόκτησις παντός άλλου πράγματος, άνευ του αγαθού^ ή
+νομίζεις ότι θα μας ωφελούσε τίποτε να είχαμεν αποκτήση το
+κάθε τι, εάν δεν ήτο αυτό και καλόν; ή να ηξεύραμεν όλας τας
+γνώσεις του κόσμου, εάν δεν ήσαν αυταί καλαί και ωφέλιμοι: —
+Όχι, μα την αλήθειαν, δε το πιστεύω αυτό.
+
+ — Αλλ' όμως γνωρίζεις βέβαια και τούτο ακόμη, ότι οι μεν
+περισσότεροι παραδέχονται ότι το αγαθόν συνίσταται εις την
+ηδονήν, οι δε λεπτότεροι εις την φρόνησιν. — Πώς όχι; — Και
+ότι προς τούτοις οι παραδεχόμενοι αυτό το τελευταίον δεν έχουν
+να δείξουν τι είναι αυτή η φρόνησις του αγαθού. — Αστείος, μα
+την αλήθειαν, ορισμός. — Πώς όχι, αφού, ενώ μας ονειδίζουν πως
+δεν γνωρίζομεν το αγαθόν, έπειτα μας ομιλούν δι' αυτό ως να το
+εγνωρίζαμεν; διότι λέγουν, ότι είναι η φρόνησις του αγαθού, ως
+να ήμεθα υποχρεωμένοι να εννοήσωμεν τι λέγουν μόλις ανοίξουν
+το στόμα των και προφέρουν την λέξιν αγαθόν. — Πολύ σωστά.
+
+ — Αλλά και εκείνοι που ορίζουν το αγαθόν ότι είναι η ηδονή,
+μήπως περιπίπτουν εις μικροτέραν πλάνην από τους άλλους; ή
+μήπως δεν αναγκάζονται και αυτοί να ομολογήσουν ότι υπάρχουν
+και ηδοναί κακαί; — Βεβαίως. — Ώστε καταντούν, νομίζω, να
+παραδέχωνται ότι τα ίδια είναι και καλά και κακά· ή όχι; —
+Μάλιστα.
+
+ — Δεν είναι λοιπόν φως φανερόν, ότι αυτό το ζήτημα υπόκειται
+εις πολλάς και μεγάλας αμφισβητήσεις; — Πώς όχι; — Αλλά δεν
+είναι επίσης φανερόν ότι προκειμένου μεν περί του ωραίου και
+περί του δικαίου, οι περισσότεροι και εις τους λόγους των και
+εις τας πράξεις των θα ηρκούντο εις εκείνο, το οποίον θα τους
+εφαίνετο ως τοιούτον, ενώ προκειμένου περί του αγαθού, κανείς
+δεν θα ηρκείτο πλέον εις τα φαινόμενα, αλλά πάντες ζητούν το
+πραγματικόν αγαθόν και απορρίπτουν το κατ' επίφασιν τοιούτον;
+— Αναμφιβόλως.
+
+ — Λοιπόν, αυτό το πράγμα του οποίου την απόκτησιν επιζητεί
+πάσα ψυχή και χάριν του οποίου πράττει τα πάντα, διά να
+μαντεύση τι είναι, ευρίσκεται δε πάντοτε εις απορίαν και εις
+την αδυναμίαν να το ορίση ακριβώς και με την ακράδαντον
+εκείνην πίστιν, που έχει διά τα άλλα πράγματα, ένεκα δε τούτου
+δεν δύναται να καρπωθή το εξ αυτών όφελος, αυτό λοιπόν το
+τόσον μέγα και σπουδαίον πράγμα ημπορούμεν να είπωμεν ότι
+επιτρέπεται να το γνωρίζουν κατ' αυτόν το τρόπον αμυδρώς και
+ασαφώς οι άριστοι εκείνοι της πόλεώς μας, εις τους οποίους θα
+εμπιστευθώμεν και θα παραδώσωμεν τα πάντα; — Όχι βέβαια. —
+Πιστεύω πράγματι, ότι δεν θα είχε πάρα πολύ μεγάλην αξίαν ο
+φύλαξ εκείνος της πόλεως, ο οποίος θα κατέχη την ιδέαν του
+ωραίου και του δικαίου, χωρίς να γνωρίζη και ποίαν σχέσιν
+έχουν αυτά με το αγαθόν, υποθέτω δε ότι και εκείνα είναι
+αδύνατον να κατανοήση κανείς επαρκώς δίχως την προηγουμένην
+γνώσιν αυτού. — Και πολύ σωστά το υποθέτεις. — Δεν θα λάβη
+λοιπόν την τελειοτάτην αυτής διακόσμησιν η πολιτεία μας, εάν ο
+φύλαξ, που θα έχη την ανωτάτην εποπτείαν της, συνενώνη, εκτός
+του δικαίου και του ωραίου, και την επιστήμην μαζί του αγαθού;
+— Κατ' ανάγκην· αλλά συ, Σωκράτη, τι παραδέχεσαι ότι είναι το
+αγαθόν, επιστήμη ή ηδονή; ή τίποτε άλλο εκτός αυτών:
+
+ — Καλός είσαι· τα εγνώριζα καθαρά και από πριν, πως δεν είσαι
+συ άνθρωπος να αρκεσθής με ό,τι παραδέχονται συνήθως οι άλλοι
+περί αυτών. — Διότι δεν μου φαίνεται, Σωκράτη, λογικόν, ένας
+άνθρωπος, που καταγίνεται τόσον καιρόν με αυτά τα ζητήματα, να
+γνωρίζη μεν τας ιδέας των άλλων επ' αυτού του αντικειμένου, να
+μη λέγη δε την ιδικήν του. — Πολύ καλά^ σου φαίνεται όμως
+λογικόν να ομιλή κανείς περί πράγματος, που δεν γνωρίζει, ως
+να το εγνώριζε; — Καθόλου βέβαια· θα ημπορούσε όμως να λέγη
+μίαν εικασίαν, η οποία θα του εφαίνετο πιθανή. — Μα πώς; δεν
+έμαθες ακόμη πόσον γελοίαι είναι όλαι αι θεωρίαι, που δεν
+στηρίζονται επί της επιστήμης ; ότι και αι καλύτεραι μεταξύ
+αυτών είναι, ούτως ειπείν, τυφλαί; ή νομίζεις ότι εκείνοι που
+κατά τύχην ευρίσκουν μίαν αλήθειαν, χωρίς όμως να την
+στηρίζουν εις λογικήν απόδειξιν, διαφέρουν καθόλου από τους
+τυφλούς, που βαδίζουν ορθώς την ευθείαν οδόν ; — Έχεις
+δίκαιον.
+
+ — Προτιμάς λοιπόν να ακούης μίαν θεωρίαν άμορφον, τυφλήν και
+σκοτεινήν, ενώ ημπορείς να ακούσης από άλλους μίαν καλήν και
+φωτεινήν;
+
+ — Να ζης, Σωκράτη, είπε τότε ο Γλαύκων, μη σταματήσης τώρα
+εδώ εις το τέλος που ευρίσκεσαι· ημείς θα είμεθα
+ευχαριστημένοι, αν πραγματευθής και περί του αγαθού, όπως το
+έκαμες και περί της δικαιοσύνης και περί της σωφροσύνης και
+των άλλων που ανέπτυξες. — Και εγώ επίσης θα ήμουν πολύ
+ευχαριστημένος· αλλά φοβούμαι μήπως αυτό υπερβαίνη τας
+δυνάμεις μου, και παρ' όλην την καλήν μου θέλησιν, το
+πραγματευθώ τόσον άσχημα, ώστε να γίνω καταγέλαστος· ακούσετέ
+μου που σας λέγω· ας το αφήσωμεν τώρα, καλοί μου, αυτό το
+ζήτημα, τι είναι το αγαθόν^ θα μας έφερε πολύ μακρύτερα αυτή η
+εξέτασις και δεν θα κατώρθωνα να σας εξηγήσω την ιδέαν μου,
+ακολουθών τον δρόμων που επήραμεν ως τώρα· εκείνο όμως που
+φαίνεται γέννημα του αγαθού και πανομοιότυπον αυτού, είμαι
+πρόθυμος να εξετάσωμεν, εάν είσθε σύμφωνοι και σεις, ειδεμή το
+αφήνωμεν και αυτό. — Λέγε μας λοιπόν, αφού είναι έτσι, διά τον
+υιόν, και όσον διά τον πατέρα, μας μένεις χρεώστης δι' άλλην
+φοράν. — Θα ήθελα και εγώ να εξωφλούσα μαζί σας μια για πάντα
+και σεις να πάρετε το δίκαιόν σας, και όχι μόνον τους τόκους,
+όπως τώρα· αρκεσθήτε όμως οπωσδήποτε εις τον τόκον του αγαθού,
+εις αυτό το γέννημα του αγαθού που σας είπα· αλλά προσέξετε
+μήπως σας εξαπατήσω, χωρίς να το θέλω, και σας πληρώσω τον
+τόκον με κίβδηλον νόμισμα. — Έγνοια σου, θα λάβωμεν όλα μας τα
+μέτρα· μόνον λέγε εσύ.
+
+ — Θα το κάμω, αφού πρώτα σας υπενθυμίσω εκείνα που είπαμεν
+πριν, και εις πολλάς άλλας περιστάσεις προηγουμένως, και
+είχαμεν μείνη σύμφωνοι. — Ποία δηλαδή; — Υπάρχουν, είπαμεν,
+πολλά πράγματα αγαθά, και ονομάζομεν τοιουτοτρόπως καθ' ένα
+από αυτά. — Μάλιστα, το είπαμεν. — Υπάρχει όμως και το καθ'
+εαυτό ωραίον και το καθ' εαυτό αγαθόν και όλα τα άλλα
+τοιουτοτρόπως, τα οποία τότε ελαμβάναμεν ως πολλά, και εις το
+καθ' εαυτό τούτο αποδίδομεν όλας τας μερικάς ιδιότητας, ως εις
+μίαν ιδέαν απλήν και ενιαίαν. — Μάλιστα. — Και δι' εκείνα μεν
+τα πολλά λέγομεν ότι είναι αντικείμενα υποπίπτοντα εις τας
+αισθήσεις και όχι εις τον νουν, ενώ αι ιδέαι υποπίπτουν εις
+τον νουν και όχι εις τας αισθήσεις. — Σύμφωνότατοι.
+
+ — Διά ποίας λοιπόν αισθήσεως βλέπομεν τα ορατά πράγματα ; —
+Διά της οράσεως. Και διά της ακοής βέβαια τους ήχους και με
+τας άλλας αισθήσεις όλα τα άλλα αισθητά πράγματα· ή όχι; —
+Μάλιστα. — Αλλά έχεις τάχα προσέξη ποτέ πόσον ο δημιουργός των
+αισθήσεών μας εδημιούργησε πολυτελεστέραν την δύναμιν της
+οράσεως από τας άλλας αισθήσεις; — Δεν το επρόσεξα και πολύ. —
+Αλλά σκέψου κατ' αυτόν τον τρόπον· η ακοή και η φωνή έχουν
+ανάγκην κανενός τρίτου πράγματος, ώστε εκείνη μεν να ακούη, η
+δε φωνή να ακούεται, και το οποίον τρίτον πράγμα, εάν λείψη,
+ούτε εκείνη θα ακούη, ούτε αυτή θα ακούεται; — Όχι, δεν έχουν.
+Νομίζω δε, ότι και πολλαί άλλαι αισθήσεις, διά να μην είπω
+όλαι, δεν χρειάζονται κανέν τοιούτον πράγμα· ή ηξεύρεις εσύ να
+χρειάζωνται; — Καθόλου. — Ενώ, όσον αφορά την όρασιν, δεν
+παρατηρείς ότι διά να λειτουργήση, έχει ανάγκην και ενός άλλου
+πράγματος; — Πώς δηλαδή; — Αν και ενυπάρχη εις τους οφθαλμούς
+η δύναμις της οράσεως, και αν επιχειρήση τις να την εφαρμόση
+και την χρησιμοποιήση, και αν τα αντικείμενα που θέλει να ιδή
+έχουν τα χρώματά τους, ούτε η όρασις θα ιδή τίποτε και τα
+χρώματα θα μείνουν αόρατα, εάν δεν υπάρξη ακόμη και ένα τρίτον
+πράγμα, προωρισμένον εκ φύσεως ακριβώς δι' αυτόν τον σκοπόν. —
+Ποίον εννοείς; — Αυτό που ονομάζεις εσύ φως. — Έχεις δίκαιον.
+— Η αίσθησις λοιπόν της οράσεως έχει αυτήν την όχι μικράν
+υπεροχήν επί των άλλων αισθήσεων, ότι εζεύχθη προς το
+αντικείμενόν της με ένα ζυγόν πολύ ανωτέρας αξίας από τους
+άλλους, εκτός τουλάχιστον αν δεν έχη καμμίαν αξίαν το φως. —
+Πώς; αλλά έχει και παραέχει μάλιστα.
+
+ — Και ποίον τάχα από τους θεούς του ουρανού θεωρείς κύριον
+της ενεργείας αυτής, διά της οποίας το φως κάμνει τους
+οφθαλμούς να βλέπουν όσον γίνεται καλύτερα, και τα αντικείμενα
+επίσης να βλέπωνται; — Τον ίδιον, που νομίζεις και συ και όλοι
+οι άλλοι· διότι εννοείς βέβαια με την ερώτησίν σου τον ήλιον.
+— Και να έχη τάχα αυτήν την σχέσιν όρασις με τον θεόν τούτον;
+— Ποίαν δηλαδή; — Δεν είναι ήλιος βέβαια ούτε αυτή η ίδια η
+όρασις, ούτε το όργανον εις το οποίον υπάρχει, δηλαδή ο
+οφθαλμός. — Όχι βέβαια. — Έχει όμως την μεγαλυτέραν ομοιότητα
+και αναλογίαν με τον ήλιον από τα λοιπά αισθητήρια όργανα. —
+Έχει μάλιστα. Αυτήν λοιπόν την δύναμιν, που έχει, δεν την
+δανείζεται από τον ήλιον από τον οποίον εκπηγάζει; —
+Βεβαιότατα. — Δεν είναι λοιπόν και ο ήλιος, όχι μεν όρασις,
+αλλά ο αίτιος της οράσεως, υπό της οποίας πάλιν και ο ίδιος
+βλέπεται; — Έτσι είναι.
+
+ — Ένα λοιπόν τοιούτον πράγμα να φαντασθής ότι εννοώ, όταν
+ομιλώ διά το γέννημα του αγαθού, το οποίον είναι επομένως
+ανάλογον με τον πατέρα, που το εγέννησε· και ό,τι είναι ο
+ήλιος εις τον ορατόν κόσμον σχετικώς με την όρασιν και τα
+ορατά αντικείμενα, το ίδιον είναι και αυτό εις τον νοητόν
+σχετικώς με τον νουν και τα αντικείμενα της νοήσεως. — Πώς
+δηλαδή; εξήγησέ μου το καλύτερα. — Γνωρίζεις βέβαια ότι οι
+οφθαλμοί, όταν τους στρέφη κανείς προς τα αντικείμενα τα οποία
+φωτίζει όχι το φως της ημέρας, αλλά το αμυδρόν φέγγος της
+νυκτός, μόλις και μετά βίας τα διακρίνουν και ομοιάζουν σχεδόν
+τυφλοί, ως να μην υπάρχη πλέον εις αυτούς καθαρά όρασις. —
+Μάλιστα το γνωρίζω. — Όταν όμως στρέφουν προς τα αντικείμενα,
+τα οποία καταλάμπει ο ήλιος, τότε βλέπουν ευκρινώς, και
+υπάρχει εις αυτούς τους ιδίους οφθαλμούς η όρασις. —
+Πραγματικώς. — Το ίδιον λοιπόν να φαντασθής ότι συμβαίνει και
+με την ψυχήν όταν μεν στρέφη τα βλέμματά της εις ένα
+αντικείμενον, το οποίον φωτίζει η αλήθεια και το ον, τότε το
+εννοεί και το γνωρίζει ευκρινώς και φαίνεται ότι έχει νόησιν·
+όταν όμως τα στρέφη προς αντικείμενον, που είναι ανακατωμένον
+με σκότος, και το οποίον γεννάται και χάνεται, τότε πλέον δεν
+αντιλαμβάνεται καθαρά, αλλά σχηματίζει δοξασίας, που
+μεταβάλλονται άνω κάτω, και φαίνεται τότε ως να μην έχη νόησιν
+— Έτσι πράγματι φαίνεται.
+
+ — Αυτό λοιπόν, το οποίον παρέχει την αλήθειαν εις τα νοητά
+αντικείμενα, και δίδει εις την ψυχήν την δύναμιν της νοήσεως,
+αυτό να γνωρίζης ότι είναι η ιδέα του αγαθού, και ότι αυτή η
+ιδέα είναι η αιτία της επιστήμης και της αληθείας, εφ' όσον
+αύτη είναι αντικείμενον της γνώσεως· και όσον καλά και ωραία
+και αν είναι και τα δύο αυτά πράγματα, η γνώσις δηλαδή και η
+αλήθεια, ημπορείς να είσαι βέβαιος, χωρίς φόβον να απατηθής,
+ότι η ιδέα του καλού είναι κάτι τι διαφορετικόν από αυτά και
+πολύ συγχρόνως καλύτερον^ και όπως εκεί το ορθόν είναι να
+θεωρήται το φως και η όρασις κάτι τι ανάλογον προς τον ήλιον,
+όχι όμως και ήλιος, τοιουτοτρόπως και εδώ το ορθόν είναι να
+θεωρήται η γνώσις και η αλήθεια κάτι τι που έχει μεν αναλογίαν
+και ομοιότητα με το αγαθόν, δεν είναι όμως και αυτό το αγαθόν,
+διότι η φύσις του αγαθού έχει ασυγκρίτως ανωτέραν αξίαν. —
+Ανέκφραστος λοιπόν θα είναι η καλλονή του, αφού παρέχει μεν,
+καθώς λέγεις, την επιστήμην και την αλήθειαν, είναι όμως κατά
+πολύ ωραιότερον από αυτάς· και επομένως βέβαια αυτό που λέγεις
+δεν είναι η ηδονή.
+
+ — Θεός φυλάξοι! αλλά πρόσεξε καλύτερα ακόμη την εικόνα του
+κατ' αυτόν τον τρόπον, που θα σου την παραστήσω. — Πώς; —
+Πιστεύω να παραδέχεσαι ότι ο ήλιος όχι μόνον καθιστά ορατά τα
+αντικείμενα της οράσεως, αλλά παρέχει ακόμη εις αυτά και την
+γέννησιν και την αύξησιν και την τροφήν, χωρίς να είναι αυτός
+γέννησις. — Βεβαίως. Κατά τον ίδιον τρόπον δύνασαι να είπης
+ότι και τα αντικείμενα της νοήσεως δεν οφείλουν μόνον εις το
+αγαθόν την νόησίν των, αλλά και το είναι των και την ουσίαν
+των, χωρίς μολαταύτα να είναι αυτό ουσία, αλλά κάτι τι
+ανώτερον και από την ουσίαν κατά την αξίαν και την δύναμιν.
+
+Και ο Γλαύκων με πολύ αστείον τρόπον, — Ω Απόλλων, ανέκραξε,
+τι δαιμονία υπερβολή! — Είσαι εσύ η αφορμή, του είπα εγώ, που
+με ηνάγκασες να ειπώ την ιδέαν μου περί αυτού του πράγματος. —
+Και μη σταματήσης έως εδώ, αλλά τελείωσε, αν όχι άλλο, αυτήν·
+τουλάχιστον την ομοιότητα του αγαθού προς τον ήλιον, αν
+παρέλειψες τίποτε. — Πράγματι παρέλειψα και πολλά μάλιστα. —
+Να μη παραλείψης μήτε το παραμικρότερον. — Πάντα θα μείνη και
+πολύ, νομίζω· όμως, όσα είναι δυνατόν προς το παρόν, θα
+προσπαθήσω να μη τα παραλείψω. — Έτσι μάλιστα. — Φαντάσου
+λοιπόν, ότι το αγαθόν και ο ήλιος είναι, ούτως ειπείν, δύο
+βασιλείς, ο ένας του νοητού κόσμου και ο άλλος του ορατού, διά
+να μην είπω του ουρανού, και νομίσης πως θέλω να παίξω με τας
+λέξεις· έχομεν λοιπόν δύο είδη, το νοητόν και το ορατόν. —
+Μάλιστα.
+
+ — Φαντάσου τώρα μίαν γραμμήν διηρημένην εις δύο άνισα
+τμήματα, και διαίρεσε πάλιν κατά τον αυτόν λόγον έκαστον
+τμήμα, και του ορατού και του νοητού, εις δύο άλλα μέρη^
+τοιουτοτρόπως θα έχης και εις τα δύο τμήματα αφ' ενός ένα
+μέρος καθαρόν και αφ' ετέρου ένα μέρος αμυδρόν εις το τμήμα
+του ορατού το ένα μέρος, το αμυδρόν, θα περιλαμβάνη τας
+εικόνας· εννοώ δε εικόνας πρώτον μεν τας σκιάς, έπειτα δε τα
+είδωλα των αντικειμένων τα οποία σχηματίζονται επί των υδάτων,
+ή επί της επιφανείας των πυκνών, λείων και στιλπνών σωμάτων,
+και τα παρόμοια, εάν με εννοής. — Αλλά πώς; σε εννοώ. — Εις το
+άλλο μέρος θα περιλαμβάνωνται αυτά τα αντικείμενα, των οποίων
+είναι αι εικόνες αύται, δηλαδή τα διάφορα ζώα, τα φυτά και εν
+γένει όλα τα αντικείμενα της φύσεως ή της τέχνης. — Πολύ καλά.
+— Εάν τώρα ηθέλαμεν να εφαρμόσωμεν αυτήν την διαίρεσιν επί της
+αληθείας και του εναντίου της, δεν θα παρεδέχεσο ότι την αυτήν
+σχέσιν έχει η εικών προς το αντικείμενον, οποίαν η γνώσις προς
+την δοξασίαν; — Μάλιστα· ευρίσκω ορθοτάτην την αναλογίαν.
+
+ — Πρόσεξε τώρα πώς πρέπει να γίνη και η διαίρεσις του νοητού
+τμήματος. — Πώς; Εις δύο πάλιν^ και το μεν ένα μέρος είναι
+εκείνο, που αναγκάζεται η ψυχή να το ζητή μεταχειριζομένη τας
+εικόνας του ορατού τμήματος, και, επί τη βάσει μερικών
+ωρισμένων υποθέσεων, όχι να ανέρχεται προς μίαν αρχήν, αλλά να
+κατεβαίνη προς ένα τέλος· το δεύτερον δε μέρος είναι εκείνο,
+οπού η ψυχή, ορμωμένη από μίαν υπόθεσιν, προχωρεί προς μίαν
+αρχήν ανεξάρτητον πάσης υποθέσεως, με την βοήθειαν όχι των
+εικόνων, που είπαμεν ανωτέρω, αλλά χρησιμοποιούσα εις την
+μέθοδόν της αυτήν τας καθαράς ιδέας. — Δεν τα ενόησα και πολύ
+καλά αυτά που είπες.
+
+ — Θα τα εννοήσης αμέσως^ διότι θα σε βοηθήσουν εις την
+κατανόησιν αυτά που είπα παραπάνω. Δεν αγνοείς βέβαια ότι οι
+ασχολούμενοι περί την γεωμετρίαν, την αριθμητικήν και τα
+τοιαύτα, λαμβάνουν μερικάς υποθέσεις π. χ. το άρτιον και
+περιττόν, τα σχήματα, τα τρία είδη των γωνιών, αναλόγως της
+αποδείξεως που ζητούν· αυτάς δε τας υποθέσεις τας θεωρούν ως
+αξιώματα γνωστά, περί των οποίων δεν νομίζουν αναγκαίον να
+δώσουν κανένα λόγον, ούτε εις εαυτούς ούτε εις τους άλλους, ως
+να ήσαν φανερά εις τον καθένα· από αυτάς λοιπόν τας υποθέσεις
+αρχίζουν και έπειτα, από συλλογισμόν εις συλλογισμόν,
+καταντούν εις το τέλος να αποδείξουν αναμφιλέκτως, εκείνο που
+ανέλαβαν να αποδείξουν. — Το γνωρίζω πολύ καλά αυτό. —
+Γνωρίζεις ακόμη βέβαια, ότι μεταχειρίζονται προσέτι τας ορατάς
+εικόνας, και εφαρμόζουν εις αυτάς τους συλλογισμούς των, αν
+και δεν τους ενδιαφέρουν αυταί, αλλά τα αντικείμενα των οποίων
+είναι εικόνες· αναφέρουν δηλαδή τους συλλογισμούς των εις αυτό
+π. χ. το τετράγωνον και αυτήν την διαγώνιον, και όχι εις τας
+εικόνας αυτών που χαράζουν το ίδιον προκειμένου και περί των
+άλλων σχημάτων, τα οποία είτε πλάττουν είτε ζωγραφίζουν, και
+των οποίων υπάρχουν ακόμη και αι σκιαί και αι εικόνες επί του
+ύδατος, όλα αυτά τα μεταχειρίζονται ως μέσα, διά να γνωρίσουν
+εκείνα, που δεν ημπορεί κανείς να συλλάβη αλλέως παρά διά της
+διανοίας. — Είναι αληθές αυτό που λέγεις.
+
+ — Αυτό λοιπόν είναι το ένα μέρος του νοητού τμήματος, που
+έλεγα, προς ζήτησιν του οποίου είναι αναγκασμένη η ψυχή να
+μεταχειρίζεται υποθέσεις όχι διά να ανέλθη εις μίαν πρώτην
+αρχήν, διότι δεν είναι δυνατόν να προχωρήση πέραν αυτών των
+υποθέσεων· αλλά μεταχειριζομένη εικόνας γηίνας και αισθητάς,
+τας οποίας γνωρίζει μόνον διά της δοξασίας, τας υποθέτει όμως
+εναργείς και φανεράς, βοηθείται υπ' αυτών διά να κατανοήση και
+γνωρίση τα αληθινά σχήματα. — Ενόησα ότι κάμνεις λόγον περί
+του αντικειμένου της γεωμετρίας και των άλλων συγγενών
+επιστημών.
+
+ — Εννόησε τώρα και όσα θα είπω διά το δεύτερον μέρος του
+νοητού· αυτό περιλαμβάνει εκείνα, με τα οποία η ψυχή έρχεται
+εις άμεσον επαφήν διά μέσου του συλλογισμού και της
+διαλεκτικής τέχνης· και ενταύθα μεταχειρίζεται υποθέσεις, τας
+οποίας όμως δεν λαμβάνει ως αξιώματα, αλλ' ως πραγματικάς
+υποθέσεις, ως στηρίγματα ούτως ειπείν και αφετηρίας, από τας
+οποίας παίρνει φόραν, διά να υψωθή μέχρι της πρώτης αρχής του
+παντός, ανεξαρτήτου από πάσης υποθέσεως· και αφού την αδράξη,
+κρατουμένη πάλιν από τα συμπεράσματα, που εξαρτώνται από
+εκείνην, κατεβαίνει από εκεί έως το έσχατον συμπέρασμα, χωρίς
+να μεταχειρισθή καθόλου κανένα αισθητόν, αλλά στηριζομένη
+αποκλειστικώς και μόνον επί των καθαρών ιδεών, από τας οποίας
+αρχίζει και εις τας οποίας τελειώνει.
+
+ — Σε εννοώ, αλλά όχι και πολύ καθαρά· διότι μου φαίνεται πολύ
+δύσκολον το ζήτημα που πραγματεύεσαι· νομίζω όμως ότι θέλεις
+να αποδείξης, πως αι γνώσεις του όντος και του νοητού, που
+αποκτώμεν διά μέσου της διαλεκτικής, είναι πολύ σαφέστεραι από
+τας γνώσεις των καλουμένων τεχνών, εις τας οποίας μερικαί
+υποθέσεις χρησιμεύουν ως αξιώματα· και είναι μεν ηναγκασμένοι
+οι ασχολούμενοι με αυτάς τας τέχνας να μεταχειρίζωνται την
+διάνοιαν και όχι τας αισθήσεις, αλλ' επειδή στηρίζονται επί
+υποθέσεων και δεν ανέρχονται εις μίαν αρχήν, από της οποίας,
+ως από σκοπιάς, να εξετάζουν τα πράγματα, κρίνεις ότι δεν
+έχουν την καθαράν εκείνην νόησιν περί αυτών, αν και μετά της
+αρχής είναι ταύτα νοητά· και διά τούτο, μου φαίνεται,
+αποδίδεις εις τους γεωμετρικούς και τους τοιούτους όχι νόησιν,
+αλλά διάνοιαν, την οποίαν τοποθετείς μεταξύ της δοξασίας και
+της καθαράς νοήσεως. — Πολύ ωραία ενόησες την σκέψιν μου^ λάβε
+λοιπόν διά τα τέσσαρα αυτά μέρη, του ορατού και του νοητού,
+που είπαμεν, και τέσσαρας ενεργείας της ψυχής· την νόησιν μεν
+διά το ανώτατον, την διάνοιαν διά το δεύτερον, διά το τρίτον
+την πίστιν και διά το τελευταίον την εικασίαν· απόδοσε δε εις
+έκαστον από τους τέσσαρας αυτούς τρόπους της γνώσεως
+περισσοτέραν ή ολιγωτέραν σαφήνειαν, καθ' ήν αναλογίαν και τα
+αντικείμενα αυτών μετέχουν περισσοτέρας ή ολιγωτέρας αληθείας.
+— Εννοώ και συμφωνώ μαζί σου και παραδέχομαι την διάταξιν που
+μου προτείνεις.
+
+
+
+ΒΙΒΛΙΟΝ Ζ'.
+
+
+
+Κατόπιν από αυτά παράστησε τώρα την ανθρωπίνην φύσιν, εν
+σχέσει προς την παιδείαν και την απαιδευσίαν, με την εξής
+εικόνα, που θα σου είπω. Φαντάσου ένα υπόγειον σπήλαιον, το
+οποίον να έχη ανοικτήν προς το φως την είσοδον καθ' όλον το
+μήκος του, και μέσα εις αυτό το σπήλαιον ανθρώπους
+αλυσοδεμένους από τους πόδας και τους αυχένας εκ παιδικής
+ηλικίας, εις τρόπον ώστε να μην ημπορούν να μετακινηθούν από
+την θέσιν των και ούτε να βλέπουν παρά εμπρός των μόνον^
+όπισθεν δε, εις αρκετήν απόστασιν και υψηλότερά των, να υπάρχη
+αναμμένη φωτιά, από την οποίαν να έρχεται το φως έως αυτούς,
+μεταξύ δε αυτής και των δεσμωτών ένας δρόμος προς τα επάνω·
+κατά μήκος αυτού του δρόμου φαντάσου ακόμη κτισμένον ένα
+τοίχον, όπως εκείνα τα διαφράγματα που χωρίζουν τους θεατάς
+από τους θαυματοποιούς και άνωθεν των οποίων οι τελευταίοι
+ούτοι επιδεικνύουν τα θαύματά των. — Τα φαντάζομαι όλα αυτά. —
+Φαντάσου τώρα ανθρώπους, να περνούν κατά μήκος αυτού του
+τοίχου, φορτωμένοι παντοειδή αντικείμενα και ανδριάντας και
+άλλα ζώα κατασκευασμένα από λίθον ή ξύλον ή απ' ό,τι άλλο, εις
+τρόπον ώστε όλα αυτά να φαίνωνται επάνω από τον τοίχον, και
+από αυτούς που τας σηκώνουν άλλοι μεν να ομιλούν μεταξύ των,
+άλλοι δε να σιωπούν· — Είναι πολύ παράξενη η εικών, και
+παράξενοι και οι δεσμώται σου.
+
+ — Και μολαταύτα αυτοί είμεθα ημείς οι ίδιοι· και εν πρώτοις,
+νομίζεις ότι αυτοί οι δεσμώται έχουν ιδή ποτέ και από τους
+εαυτούς των και από τους άλλους τίποτε άλλο, εκτός από τας
+σκιάς των, που σχηματίζει η λάμψις του πυρός επί του βάθους
+του σπηλαίου, προς το οποίον είναι γυρισμένοι; — Και πώς να
+ιδούν, αφού είναι αναγκασμένοι να κρατούν καθ' όλην την ζωήν
+ακίνητον την κεφαλήν των; — Επίσης και από τα αντικείμενα που
+περνούν αποπίσω των, τι άλλο παρά τας σκιάς των; — Βεβαιότατα.
+— Και αν ημπορούσαν να συνδιαλέγωνται μεταξύ των, δεν νομίζεις
+ότι θα εσυμφώνουν να δίδουν εις τας σκιάς, που βλέπουν να
+παρελαύνουν εμπρός των, τα ονόματα αυτών των ιδίων
+αντικειμένων; — Κατ' ανάγκην. — Τι δε; εάν είχε η φυλακή των
+και ηχώ, όταν θα ωμίλει κανείς από εκείνους που θα επερνούσαν,
+νομίζεις ότι θα εφαντάζοντο τίποτε άλλο, παρά ότι αι σκιαί,
+που βλέπουν εμπρός των, είναι εκείναι που ομιλούν; — Και τι
+άλλο βέβαια; — Και εν γένει δεν θα εγνώριζον, ότι υπάρχει
+καμμία άλλη πραγματικότης, έξω από αυτάς τας σκιάς. — Κατ'
+ανάγκην.
+
+ — Σκέψου τώρα τι ώφειλε να συμβή φυσικά με αυτούς, εάν ήθελον
+τους λύση από τα δεσμά των και τους θεραπεύση από την πλάνην
+και την άγνοιάν των· ότε λοιπόν θα ελύετο ένας από αυτούς, και
+ηναγκάζετο έξαφνα να σηκωθή επάνω και να στρέψη την κεφαλήν
+και να βαδίση και να παρατηρήση προς το μέρος του φωτός, θα
+ησθάνετο βεβαίως μεγάλους πόνους από όλα αυτά, και από το
+εκθαμβωτικόν φως δεν θα ημπορούσε να ιδή καθαρά τα
+αντικείμενα, των οποίων έβλεπεν έως τώρα τας σκιάς· τι δε
+νομίζεις ότι ήθελεν ειπή, αν του έλεγε κανείς ότι εκείνα μεν
+που έβλεπε τότε ήσαν ένα τίποτε, ενώ τώρα βλέπει σωστότερα
+πράγματα πλησιέστερα προς την πραγματικότητα και μάλλον
+αληθινά; και αν του εδείκνυε κανείς το καθένα, από εκείνα που
+περνούν, και τον ηνάγκαζε να απαντήση τι είναι, δεν φρονείς
+ότι θα περιέπιπτεν εις μεγάλην απορίαν και θα ενόμιζεν ότι
+εκείνα, που έβλεπε τότε, ήσαν αληθινώτερα από αυτά που του
+δεικνύει τώρα; — Αυτό βέβαια θα επάθαινε.
+
+ — Αν δε τον ηνάγκαζαν να στρέψη τα βλέμματά του και προς αυτό
+το φως, δεν θα του επονούσαν οι οφθαλμοί και δεν θα έφευγε διά
+να γυρίση πάλιν προς εκείνα που ημπορεί να βλέπη, και δεν θα
+ενόμιζεν, ότι αυτά είναι πολύ σαφέστερα και καθαρώτερα, από τα
+άλλα που του έδειξαν; — Βεβαίως. — Εάν δε τώρα ήθελε τον
+αποσπάση κανείς από το σπήλαιον, και τον ανέβαζε διά της βίας
+από τον τραχύν εκείνον και ανηφορικόν δρόμων εις το φως του
+ηλίου, τι μαρτύριον θα ήτο δι' αυτόν και ποίαν αγανάκτησιν θα
+ησθάνετο να τον σύρουν κατ' αυτόν τον τρόπον! και όταν θα
+έφθανε τέλος εις το φως, πλημμυρισμένοι οι οφθαλμοί του από
+την άπλετον εκείνην λάμψιν της ημέρας, θα ημπορούσαν να ίδουν
+κανένα από τα αντικείμενα που λέγομεν ημείς τώρα πραγματικά; —
+Όχι βέβαια, έτσι τουλάχιστον έξαφνα. — Θα εχρειάζετο
+αναμφιβόλως να συνηθίση πρώτα, διά να κατορθώση να τα
+διακρίνη· και εις την αρχήν μεν θα έβλεπε ευκολώτατα τας
+σκιάς, έπειτα επί της επιφανείας των υδάτων τα είδωλα των
+ανθρώπων και των άλλων αντικειμένων, και τέλος αυτά τα ίδια·
+ακολούθως θα ημπορούσε να στραφή προς τον ουρανόν, τον οποίον
+κατ' αρχάς θα ήτο εις θέσιν να παρατηρήση την νύκτα
+ευκολώτερον, με το φως των άστρων και της σελήνης, παρά την
+ημέραν με το φως του ηλίου. — Πώς όχι; — Τελευταίον δε,
+νομίζω, θα ημπορούσε να ατενίση όχι μόνον την εικόνα του ηλίου
+επί των υδάτων, είτε τα είδωλα αυτού εις άλλας θέσεις, αλλά
+αυτόν τον ίδιον εις την πραγματικήν του θέσιν και να
+παρατηρήση πώς είναι. Μάλιστα.
+
+ — Και μετά ταύτα θα ήρχιζε να σκέπτεται και θα κατέληγεν, εις
+το συμπέρασμα, ότι ο ήλιος είναι εκείνος, που κάμνει τας
+εποχάς και τα έτη, που κυβερνά και επιτροπεύει τα πάντα εις
+τον ορατόν κόσμον, και είναι τρόπον τινά η αιτία όλων εκείνων,
+όσα έβλεπον εκεί κάτω εις το σπήλαιόν των. — Είναι πράγματι
+φανερόν ότι εις αυτά τα συμπεράσματα θα καταντούσε βαθμηδόν.
+
+ — Όταν δε θα ενθυμείτο την πρώτην του κατοικίαν και την
+σοφίαν, που είχαν οι συνδεσμώται του εκεί κάτω, τι νομίζεις;
+δεν θα εμακάριζε μεν τον εαυτόν του διά την μεταβολήν αυτήν,
+θα ελεεινολογούσε δε εκείνους; — Και πολύ μάλιστα.
+
+ — Εάν δε υπήρχον εκεί κάτω μεταξύ των τίποτε αμοιβαί και
+έπαινοι και τιμητικαί διακρίσεις δι' εκείνον που έβλεπε
+οξύτατα κατά την παρέλασίν των τας σκιάς, και ενθυμείτο
+ακριβέστατα ποίαι περνούν πρώται, ποίαι κατόπιν ή μαζί, και
+επομένως ήτο εις θέσιν καλύτερα από κάθε άλλον, να προείπη
+ποία σκιά έμελλε να παρουσιασθή εις ωρισμένην στιγμήν, τι
+λέγεις; θα τας επευφημούσεν ακόμη, και θα εζήλευε πλέον
+εκείνους που ετιμώντο εκεί κάτω και υπερείχον κατ' αυτόν τον
+τρόπον από όλους τους άλλους; ή θα επάθαινεν εκείνο, που λέγει
+ο Όμηρος διά τον Αχιλλέα και θα επροτιμούσε μυριάκις να ζη εις
+τον επάνω κόσμον, έστω και να είναι δούλος ενός άλλου πτωχού
+ανθρώπου και να υποφέρη ό,τι άλλο και αν είναι, παρά να
+εξακολουθή να ζη όπως τότε εκεί κάτω και να έχη τας ιδίας
+δοξασίας — Κάθε άλλο και εγώ παραδέχομαι ότι θα επροτιμούσε,
+παρά να εξακολουθή να ζη κατ' εκείνον τον τρόπον.
+
+ — Πρόσεξε ακόμη και εις αυτό· εάν ο τοιούτος ήθελε καταβή εκ
+νέου εκεί κάτω και αναλάβη την πρώτην του θέσιν, από την
+εξαφνικήν αυτήν μετάβασιν εκ του ηλίου εις το σκότος δεν θα
+εγίνετο πάλιν ωσάν τυφλός; — Εννοείται. — Και εάν, ενώ ακόμη
+δεν διακρίνη τίποτε και πριν αποκατασταθή τελείως η όρασίς
+του, πράγμα διά το οποίον θα εχρειάζετο βέβαια όχι και πολύ
+ολίγος χρόνος, εάν, λέγω, εγίνετο ανάγκη να διαγωνισθή με τους
+άλλους τους παντοτινούς δεσμώτας και να λέγη την γνώμην του
+διά τας σκιάς που περνούν, δεν θα τους επροξένει μεγάλον
+γέλωτα και δεν θα έλεγον περί αυτού, ότι επέστρεψεν από εκεί
+επάνω, που ανέβηκε, με χαλασμένους τους οφθαλμούς και ότι δεν
+αξίζει τον κόπον ούτε να επιθυμήση κανείς να αναβή εις τον
+επάνω κόσμον; και αν κανείς ήθελεν επιχειρήση να τους λύση από
+τα δεσμά και να τους ανεβάση, δεν θα ήσαν ικανοί και να τον
+σκοτώσουν, αν ημπορούσαν να τον πιάσουν στα χέρια τους; —
+Χωρίς άλλο.
+
+ — Αυτήν λοιπόν την εικόνα, αγαπητέ μου Γλαύκων, πρέπει να
+εφαρμόσης εις όλα εκείνα, που είπαμεν πριν^ το υπόγειον
+δεσμωτήριον είναι αυτός ο κόσμος, που βλέπομεν διά της
+οράσεως· το φως, από το οποίον φωτίζεται το σπήλαιον, είναι ο
+ήλιος μας· εάν τώρα δεχθής, ότι ο δεσμώτης εκείνος, που
+ανεβαίνει εδώ επάνω και βλέπει, όσα βλέπει, παριστάνει την
+ψυχήν που ανεβαίνει από τον ορατόν εις τον νοητόν κόσμον, θα
+είσαι μέσα εις την ιδέαν μου, αφού επιθυμείς να την ακούσης· ο
+θεός όμως μόνον γνωρίζει, αν είναι και αληθινή· εμένα εκείνο
+που μου φαίνεται, είναι αυτό: εις τον κόσμον της νοήσεως την
+τελευταίαν και ανωτάτην θέσιν κατέχει η ιδέα του αγαθού, η
+οποία ένεκα τούτου μετά δυσκολίας καθοράται· όταν όμως την ίδη
+κανείς, δεν ημπορεί να μη συμπεράνη, ότι αυτή είναι η αιτία
+παντός εν γένει εν τω σύμπαντι καλού και ωραίου, διότι και εις
+τον ορατόν κόσμον αυτή γεννά και το φως και την πηγήν του
+φωτός, τον ήλιον, και εις τον νοητόν είναι αυτή η δέσποινα,
+που παρέχει την αλήθειαν και την νόησιν^ και ότι προς αυτήν
+πρέπει να αποβλέπη εκείνος, που θέλει ορθώς και με φρόνησιν να
+κυβερνήση και τον ιδιωτικόν και τον δημόσιον αυτού βίον. —
+Συμμερίζομαι και εγώ την ιδέαν σου, καθόσον τουλάχιστον ημπορώ
+να την εννοήσω.
+
+ — Έλα λοιπόν να συμμερισθής και αυτό ακόμη, και να μην
+παραξενεύεσαι πλέον, ότι εκείνοι που έφθασαν έως αυτό το
+σημείον, δεν ημπορούν να ευρίσκουν καμμίαν ευχαρίστησιν με τας
+συνήθεις ασχολίας των ανθρώπων, αλλά πάντοτε αι ψυχαί αυτών
+τείνουν να διατρίβουν εκεί επάνω υψηλά^ και είναι πολύ φυσικόν
+αυτό, εάν είναι σύμφωνον με την εικόνα εκείνην, που εδώσαμεν
+πριν. — Πράγματι, φυσικόν.
+
+ — Τι λοιπόν; σου φαίνεται τίποτε παράξενον, εάν ένας, που
+κατέρχεται από την θείαν εκείνην θεωρίαν εις τας ανθρωπίνους
+αθλιότητας, δεν γνωρίζη πώς να φερθή και φαίνεται φοβερά
+γελοίος, όταν, πριν ακόμη εξεικειωθή αρκετά εις το σκότος
+αυτού του κόσμου, αναγκασθή είτε εις τα δικαστήρια, είτε όπου
+αλλού, να υποστηρίξη την ιδέαν του περί των σκιών του δικαίου,
+ή περί των αγαλμάτων, των οποίων είναι αι σκιαί, που είπαμεν
+εις την εικόνα μας, και να αντικρούση τας δοξασίας, που έχουν
+περί δικαιοσύνης εκείνοι, οι οποίοι ποτέ των δεν την είδαν την
+ιδίαν; — Καθόλου βέβαια παράξενον.
+
+ — Αλλ' αν κανείς έχη νουν, θα ενθυμηθή, ότι είναι δύο ειδών
+και από δύο διαφορετικάς αιτίας προέρχεται η διατάραξις της
+οράσεως, είτε όταν μεταβαίνη κανείς από το φως εις το σκότος,
+είτε το εναντίον από το σκότος εις το φως· το ίδιον λοιπόν
+οφείλει να παραδεχθή και περί της ψυχής, και όταν ίδη καμμίαν
+να είναι ταραγμένη και να μην ημπορή να διακρίνη καθαρά, δεν
+πρέπει να γελά ανοήτως, αλλά να εξετάση τι από τα δύο
+συμβαίνει, τάχα επειδή ήλθεν από άλλον βίον φωτεινότερον έχει
+παραζαλισθή με το ασυνήθιστον εδώ σκότος, ή μήπως έρχεται από
+περισσοτέραν αμάθειαν εις κάπως ζωηρότερον φως και έχει
+θαμβωθή από την μεγαλυτέραν του λάμψιν και ανταύγειαν; και
+τότε βέβαια, εις μεν την πρώτην περίστασιν θα ώφειλε να την
+μακαρίση δι' αυτήν την παραζάλην της και τον τρόπον της, εις
+δε την δευτέραν να την ελεεινολογήση, και αν είχε την διάθεσιν
+να γελά μαζί της, ο γέλως του θα ήτο ολιγώτερον καταγέλαστος,
+παρά αν εγελούσε με την ψυχήν, που έχει φθάση άνωθεν από την
+χώραν του φωτός. — Είναι πολύ λογικά αυτά, που λέγεις.
+
+ — Πρέπει λοιπόν, εάν αυτά είναι αληθινά, να συμπεράνωμεν, ότι
+η παιδεία δεν είναι τοιαύτη, όπως διισχυρίζονται μερικοί που
+την έχουν επάγγελμά των· λέγουν δηλαδή πως, ενώ δεν υπάρχει
+μέσα εις την ψυχήν επιστήμη, αυτοί την εισάγουν, καθώς επάνω
+κάτω θα εισήγον την όρασιν εις οφθαλμούς τυφλούς. — Αυτό
+πράγματι λέγουν. — Αλλά ο τωρινός μας λόγος μας δίδει να
+εννοήσωμεν, ότι έκαστος έχει εις την ψυχήν του την δύναμιν του
+να μανθάνη και το προς τούτο κατάλληλον όργανον· και όπως, εάν
+δεν ήτο δυνατόν να γίνη διαφορετικά, θα έπρεπε να στρέφη
+κανείς τον οφθαλμόν του με όλον το σώμα μαζί από το σκοτεινόν
+προς το φωτεινόν, τοιουτοτρόπως πρέπει να στρέφη και το
+όργανον τούτο της μαθήσεως μαζί με όλην του την ψυχήν από
+εκείνο το οποίον γεννάται και φθείρεται προς το καθ' εαυτό ον,
+έως ότου κατορθώση επί τέλους να ημπορή να προσηλώνη τα
+βλέμματα εις το φωτεινότατον του όντος, το οποίον καθ' ημάς
+είναι το αγαθόν ή όχι; — Ναι.
+
+ — Εις τούτο λοιπόν συνίσταται όλη η τέχνη της περιστροφής
+ταύτης, πώς δηλαδή να στραφή η ψυχή κατά τρόπον ευκολώτατον
+και προς μεγαλυτέραν αυτής ωφέλειαν, και να ευρεθή μέσον όχι
+διά να της εμβάλλη κανείς την όράσιν, διότι αυτήν την έχει
+ήδη, αλλά διά να διορθώση την διεύθυνσιν αυτής της οράσεως,
+που είναι εστραμμένη όχι ορθώς και βλέπει όχι εκεί που έπρεπε.
+— Αυτό φαίνεται το σωστόν.
+
+ — Λοιπόν αι μεν άλλαι ιδιότητες της ψυχής ομοιάζουν επάνω
+κάτω με τας ιδιότητας του σώματος· διότι ενώ πράγματι δεν
+προϋπάρχουν από πριν, αναπτύσσονται έπειτα με την εκπαίδευσιν
+και την εξάσκησιν· ενώ η ιδιότης του γιγνώσκειν φαίνεται ότι
+έχει από όλα τα άλλα θειοτέραν τινά φύσιν, και ουδέποτε μεν
+χάνει την δύναμίν της, αποβαίνει δε χρήσιμος και ωφέλιμος, ή
+πάλιν άχρηστος και βλαβερά, αναλόγως της διευθύνσεως, που
+ήθελε λάβη· ή δεν έχεις προσέξη ακόμη, αυτών των ανθρώπων, που
+ονομάζονται πονηροί μεν, σοφοί δε συγχρόνως, πόσον η μικρά των
+ψυχή βλέπει οξύτατα και διακρίνει με θαυμασίαν διορατικότητα
+εκείνα, που την ενδιαφέρουν, διότι δεν έχει χαλασμένην την
+όράσιν, αλλ' επειδή την αναγκάζει να εξυπηρετή την κακίαν της,
+όσον οξύτερα βλέπει τόσον και μεγαλύτερα κακά εργάζεται; —
+Βεβαίως το έχω παρατηρήση.
+
+ — Εάν όμως εις τας τοιαύτας φύσεις ήθελέ τις ευθύς εκ
+παιδικής ηλικίας αποκόψη τας εμφύτους εκείνας κακίας, αι
+οποίαι, καθώς μολύβδινα βαρίδια, έλκουν την ψυχήν προς τας
+χυδαίας και ταπεινάς απολαύσεις της γαστριμαργίας και της
+λαγνείας και τας τοιαύτας εν γένει ηδονάς και την αναγκάζουν
+να βλέπη πάντα προς τας κάτω, εάν, λέγω, ήθελον απαλλαγή από
+αυτά και εστρέφοντο προς την αλήθειαν, βεβαίως θα την
+διέκρινον και αυτήν με την αυτήν εκείνην οξύτητα, με την
+οποίαν τώρα βλέπουν όσα τους ενδιαφέρουν. — Πολύ φυσικόν.
+
+ — Τι δε; και τούτο δεν είναι πολύ φυσικόν, ή μάλλον αναγκαίον
+συμπέρασμα εκ των προλεχθέντων, ότι μήτε οι απαίδευτοι και οι
+παντελώς άπειροι της αληθείας ημπορούν ποτέ να κυβερνήσουν την
+πολιτείαν, μήτε εκείνοι που τους άφησαν να περάσουν όλην την
+ζωήν των εις την σπουδήν και την μελέτην; διότι οι μεν πρώτοι
+δεν έχουν εις την ζωήν των ένα ωρισμένον σκοπόν, τον οποίον
+επιδιώκοντες να ρυθμίζουν σύμφωνα με αυτόν όλον και τον
+ιδιωτικόν και τον δημόσιον αυτών βίον^ οι άλλοι πάλιν, διότι
+ποτέ δεν θα συγκατένευον να αναμιχθούν εις τον πρακτικόν βίον,
+νομίζοντες ότι, αν και ζωντανοί ακόμη, ευρίσκονται ήδη εις τας
+Νήσους των μακάρων. — Δίκαιον έχεις.
+
+ — Επιβάλλεται λοιπόν εις ημάς, οι οποίοι είμεθα οι ιδρυταί,
+της πολιτείας, να αναγκάσωμεν τας εξαιρετικάς φύσεις να
+επιδοθούν εις την μάθησιν εκείνην, που την ανεγνωρίσαμεν ως,
+την ανωτάτην όλων, να ιδούν το αγαθόν και να επιχειρήσουν την
+ανάβασιν εκείνην διά να το γνωρίσουν επαρκώς εκ του πλησίον,
+και κατόπιν να μη τους επιτρέψωμεν, εκείνο που επιτρέπεται
+σήμερον. — Το ποίον δηλαδή; — Αφού αναβούν, να κατακαθίσουν
+εκεί και να μην εννοούν πλέον να καταβούν προς τους πρώην
+συναδέλφους των δεσμώτας, μηδέ να συμμερίζωνται πλέον μαζί των
+τους αυτούς πόνους και τας τιμάς, είτε τας θεωρούν
+ταπεινοτέρας είτε σπουδαιοτέρας. — Και πώς; θα τους αδικήσωμεν
+τόσον, ώστε να τους καταδικάσωμεν εις μίαν ζωήν χειροτέραν,
+ενώ θα ημπορούσαν να ζουν πολύ ευτυχέστερα;
+
+ — Ελησμόνησες πάλιν, φίλε μου, ότι δεν είναι υποχρεωμένος ο
+νόμος να φροντίζη, πώς να εξασφαλίση ιδιαιτέρως την ευτυχίαν
+μιας μόνον τάξεως πολιτών, αλλ' επιδιώκει τούτο γενικώς δι'
+ολόκληρον την πόλιν και προς τον σκοπόν τούτον συνδυάζει
+αρμονικώς τα διάφορα στοιχεία και υποχρεώνει τους πολίτας διά
+της πειθούς ή και διά της βίας να μεταδίδουν προς αλλήλους τας
+ωφελείας, που είναι εις θέσιν έκαστος να παρέχη εις το κοινόν,
+μορφώνει δε και ο ίδιος τοιούτους άνδρας εις την πόλιν, όχι
+διά να τους αφήνη να παίρνουν τον δρόμον που θέλει ο καθένας
+των, αλλά διά να τους μεταχειρίζεται αυτός προς τον σύνδεσμον
+της πόλεως. — Έχεις δίκαιον· το είχα λησμονήση.
+
+ — Εκτός τούτου όμως σκέψου, αγαπητέ Γλαύκων, ότι και δεν θα
+τους αδικήσωμεν επί τέλους τους φιλοσόφους της πόλεώς μας,
+αλλά θα έχωμεν να προβάλωμεν αποχρώσαν δικαιολογίαν, όταν τους
+αναγκάζωμεν να αναλάβουν την φροντίδα και την φύλαξιν των
+άλλων· θα τους είπωμεν δηλαδή, ότι εις μεν τας άλλας πόλεις οι
+φιλόσοφοι πολύ ευλόγως δεν λαμβάνουν μέρος εις τους κόπους και
+τας φροντίδας της διοικήσεως, διότι εκεί γεννώνται ούτως
+ειπείν αυτομάτως και παρά την θέλησιν της πολιτείας, ένα δε
+πράγμα αυτοφυές και το οποίον εις κανένα δεν χρεωστεί την
+γέννησίν του και την εκπαίδευσιν, είναι πολύ δίκαιον να μην
+έχη καμμίαν υποχρέωσιν να πληρώση τροφεία εις κανένα· εσάς
+όμως σας εμορφώσαμεν εμείς προς το συμφέρον σας και προς το
+συμφέρον της πόλεως, διά να γίνετε, όπως εις σμήνη μελισσών,
+οι ηγεμόνες μας και οι βασιλείς μας, και προς τον σκοπόν
+τούτον σας εδώσαμεν καλυτέραν και τελειοτέραν μόρφωσιν από
+τους άλλους, διά να ημπορήτε να κάμνετε και τα δύο· πρέπει
+λοιπόν ο καθένας σας να κατεβαίνη με την σειράν του εις την
+κοινήν των άλλων κατοικίαν και να συνηθίση μαζί με τους άλλους
+να βλέπη και τα σκοτεινά· διότι, όταν οπωσδήποτε εξοικειωθήτε,
+θα βλέπετε τα πράγματα ασυγκρίτως καλύτερα από τους άλλους
+τους εκεί, και θα γνωρίζετε έκαστον είδωλον, τι και τίνος
+είναι, διότι έχετε ιδή την αλήθειαν σχετικώς με το ωραίον, —
+το δίκαιον και το αγαθόν· και τοιουτοτρόπως προς το συμφέρον
+και το ιδικόν σας και το ιδικόν μας η διοίκησις της πολιτείας
+μας θα είναι πραγματικότης και όχι όνειρον, όπως εις τας
+πλείστας των σημερινών πολιτειών, εις τας οποίας οι άρχοντες
+πολεμούν μεταξύ των διά μίαν καθαράν σκιάν και διαφιλονεικούν
+την εξουσίαν, ως να ήτο κανένα σπουδαίον αγαθόν· το αληθές
+όμως είναι ότι, εις μίαν πόλιν, οπού οι ενδεδειγμένοι να
+κυβερνώσι δεν δεικνύουν καμμίαν μεγάλην σπουδήν ν' αναλάβουν
+την αρχήν, κατ' ανάγκην η πόλις αύτη θα διοικήται άριστα και
+θα βασιλεύη εις αυτήν η ομόνοια· ενώ όπου, οι άρχοντες
+πράττουν τα εναντία, θα συμβαίνουν και τα εναντία. — Έχεις
+πολύ δίκαιον.
+
+ — Λέγεις λοιπόν να μας παρακούσουν τάχα οι τρόφιμοί μας και
+να μη θελήσουν να συμμετάσχουν των κόπων της διοικήσεως,
+έκαστος με την σειράν του, και να είναι ελεύθεροι έπειτα, τον
+περισσότερον χρόνον, να τον διέρχωνται μαζί εις την χώραν του
+καθαρού φωτός; — Δεν είναι δυνατόν· διότι δίκαιοι είναι και
+αυτοί, δίκαια και αυτά που τους επιβάλλομεν ώστε, παρά κάθε
+άλλον, θα αναλαμβάνη μετά προθυμίας ο καθένας των την αρχήν ως
+αναγκαίον καθήκον, αντιθέτως προς τα συμβαίνοντα σήμερον εις
+τας διαφόρους πολιτείας.
+
+ — Έτσι είναι πράγματι, φίλε μου· διότι, αν ημπορέσης να εύρης
+διά τους ενδεδειγμένους να άρχωσι μίαν συνθήκην του βίου
+προτιμοτέραν από την εξουσίαν, θα ημπορέσης επίσης να εύρης
+και μίαν πόλιν καλώς διοικουμένην· διότι μόνον εις αυτήν θα
+κυβερνούν οι πραγματικώς πλούσιοι, όχι πλούσιοι εις χρήματα,
+αλλά εις αρετήν και σοφίαν, που είναι ο αληθινός πλούτος των
+ευδαιμόνων· εάν όμως άνθρωποι πτωχοί και πεινασμένοι, που δεν
+έχουν ιδικά των αγαθά, επιδιώκουν την εξουσίαν νομίζοντες, ότι
+από αυτήν θα ημπορέσουν να αρπάσουν ό,τι τους λείπει, είναι
+αδύνατον να υπάρξη καλή διοίκησις· διότι όπου η εξουσία είναι
+δι' αυτόν τον λόγον περιμάχητος, ο εμφύλιος και εσωτερικός
+περί αυτής πόλεμος θα επιφέρη επί τέλους τον όλεθρον και αυτών
+των ιδίων και της όλης πολιτείας. — Σωστότατα. — Γνωρίζεις
+λοιπόν καμμίαν άλλην συνθήκην βίου, παρά την της αληθινής
+φιλοσοφίας, που να περιφρονή, τόσον τας πολιτικάς αρχάς και τα
+αξιώματα; — Όχι, μα την αλήθειαν. — Αλλ' είπαμεν όμως ότι
+πρέπει να αναλαμβάνουν την εξουσίαν εκείνοι, που δεν είναι
+ερασταί της· διότι άλλως η μεταξύ εραστών αντιζηλία, θα
+προκαλέση έριδας και πόλεμον. — Δίχως άλλο. — Ποίους λοιπόν θα
+εξαναγκάσης να αναδεχθούν την φρούρησιν της πολιτείας παρά
+εκείνους, οι οποίοι πεπαιδευμένοι σοφώτατα και καλύτερα από
+κάθε άλλον εις την τέχνην του κυβερνάν, έχουν συγχρόνως και
+άλλας τιμάς και ένα άλλον βίον κατά πολύ ανώτερον του
+πολιτικού; — Δεν υπάρχουν βέβαια άλλοι από αυτούς.
+
+ — Θέλεις λοιπόν τώρα να εξετάσωμεν, πώς θα σχηματίσωμεν τους
+τοιούτους ανθρώπους και πώς θα τους φέρωμεν εις το φως, όπως
+λέγεται διά μερικούς ότι ανέβησαν από τον Άδην εις τους θεούς;
+— Πώς δεν θέλω; — Εννοείς ότι δεν πρόκειται τώρα εδώ περί, της
+περιστροφής ενός οστράκου, όπως εις το παιγνίδι των παιδιών,
+αλλά περί της περιστροφής της ψυχής, περί της επανόδου
+δηλονότι αυτής από μίαν σκοτεινήν ημέραν εις το αληθινόν φως
+του όντος, την οποίαν θα ονομάσωμεν αθινήν φιλοσοφίαν. — Πολύ
+ωραία. — Δεν πρέπει λοιπόν να εξετάσωμεν ποίον από τα μαθήματα
+έχει αυτήν την δύναμιν; — Πώς όχι;
+
+ — Ποίον λοιπόν μάθημα, αγαπητέ μου Γλαύκων, είναι ικανόν ν'
+ανυψώση την ψυχήν από τα φθαρτά πράγματα εις το καθ' εαυτόν;
+και τούτο λέγων, έχω ακόμη υπ' όψιν μου και ένα άλλο· δεν
+είπαμεν ότι οι φρουροί μας κατά την νεότητά των πρέπει να
+γυμνασθούν εις την τέχνην των όπλων και του πολέμου; — Το
+είπαμεν πράγματι. — Ώστε πρέπει το μάθημα που ζητούμεν, εκτός
+του άλλου εκείνου, να έχη ακόμη και αυτήν την ιδιότητα; — Την
+ποίαν; — Να μην είναι άχρηστον εις ανθρώπους πολεμικούς. —
+Πρέπει πράγματι, εάν είναι δυνατόν. — Δεν είχομεν προηγουμένως
+δεχθή εις το εκπαιδευτικόν μας σύστημα ως βάσιν την
+γυμναστικήν και την μουσικήν; — Μάλιστα. — Αλλ' η γυμναστική
+αποβλέπει εις πράγμα, που είναι επιδεκτικόν γεννήσεως και
+φθοράς· διότι έργον έχει να φροντίζη περί της αυξήσεως και της
+ελαττώσεως των δυνάμεων του σώματος. — Αυτό είναι αλήθεια. —
+Ώστε δεν ημπορεί να είναι αυτή το μάθημα, που ζητούμεν. — Όχι
+βέβαια.
+
+ — Μήπως λοιπόν να είναι η μουσική, όπως την επραγματεύθημεν
+τότε; — Αλλά, αν ενθυμείσαι, εκείνη πάλιν ήτο αντίστροφος της
+γυμναστικής, διότι έργον είχε να μορφώνη τον χαρακτήρα των
+φυλάκων και να μεταδίδη εις αυτούς διά της αρμονίας μίαν
+ευαρμοστίαν, όχι όμως και επιστήμην, και διά του ρυθμού
+ευρυθμίαν· δι' ανάλογον δε σκοπόν έχει ακόμη εις την διάθεσίν
+της και τους λόγους, είτε τους μυθώδεις είτε και τους
+αληθινωτέρους· μάθημα όμως κατάλληλον προς τοιούτον τι αγαθόν,
+που ζητείς συ τώρα, δεν περιείχε κανένα. — Ακριβέστατα μου
+υπενθυμίζεις όλα αυτά· διότι πράγματι δεν είχε κανένα
+τοιούτον^ αλλά, ευλογημένε μου Γλαύκων, ποίον επί τέλους να
+είναι αυτό; όχι βέβαια αι μηχανικαί τέχναι, διότι όλας αυτάς
+πολύ δικαίως τας εχαρακτήρισες βαναύσους. — Πώς όχι; εν
+τούτοις, αφού αποκλείσωμεν την γυμναστικήν και την μουσικήν
+και τας τέχνας, τι άλλο μας υπολείπεται; — Αφού δεν έχομεν
+πλέον τίποτε έξω από αυτά, ας λάβωμεν, λέγω, κανένα από τα
+γενικά μαθήματα. — Το ποίον; — Νά, αυτό παραδείγματος χάριν
+το, τόσον κοινόν, που το χρησιμοποιούν όλαι αι τέχναι και αι
+επιστήμαι και αι διάνοιαι, και που είναι το πρώτον και
+απαραίτητον μάθημα διά τον καθένα. — Μα ποίον λοιπόν; — Νά,
+αυτό το τιποτένιο, που μας διδάσκει να διακρίνωμεν το ένα και
+τα δύο και τα τρία· και το ονομάζω με γενικόν όνομα
+αριθμητικήν και λογιστικήν· ή δεν είναι αλήθεια, ότι κάθε
+τέχνη και επιστήμη είναι αναγκασμένη να προσφεύγη εις αυτά: —
+Και πολύ μάλιστα· λοιπόν και η πολεμική τέχνη; — Και αυτή κατ'
+ανάγκην. — Και πράγματι ο Παλαμήδης εις τας τραγωδίας
+εξευτελίζει τον Αγαμέμνονα και τον παρουσιάζει τελείως
+καταγέλαστον στρατηγόν· δεν είδες που καυχάται ότι αυτός εύρε
+τους αριθμούς και με την βοήθειαν αυτών έδωσε το σχέδιον του
+στρατοπέδου προ της Τροίας, εμέτρησε τα πλοία και όλα τα άλλα,
+ως να ήτο αδύνατον να μετρηθούν πριν και ως να μην εγνώριζεν ο
+Αγαμέμνων ούτε πόσα πόδια είχε, αφού δεν ήξευρε να μετρά; και
+μα την αλήθειαν ποίαν ιδέαν θα εσχημάτιζες δι' ένα τοιούτον
+στρατηγόν; — Όχι πολύ κολακευτικήν, εάν ήτο αυτό αληθινόν.
+
+ — Υπάρχει λοιπόν καμμία άλλη επιστήμη αναγκαιοτέρα διά τον
+στρατηγόν από την αριθμητικήν και την λογιστικήν; — Υπέρ παν
+άλλο πράγματι του είναι απαραίτητος, αν θέλη τουλάχιστον να
+καταλαβαίνη και το παραμικρότερον από την τακτικήν, ή μάλλον
+αν θέλη και απλώς να είναι άνθρωπος. — Συμμερίζεσαι λοιπόν την
+ιδέαν που έχω και εγώ περί αυτού του μαθήματος; — Ποίαν ιδέαν;
+— Σαν να μου φαίνεται πως είναι από εκείνα που ζητούμεν και
+πως έχει την ιδιότητα να ανυψώνη την ψυχήν εις την καθαράν
+νόησιν και να την ελκύη προς την θεωρίαν του καθ' εαυτό όντος,
+αν και κανείς δεν ηξεύρη να το μεταχειρίζεται ορθώς. — Τι
+εννοείς; — Θα προσπαθήσω να σου δώσω να καταλάβης την ιδέαν
+μου· εφόσον εγώ θα ξεχωρίζω εκείνα, που θεωρώ κατάλληλα να
+εξηγήσουν την ψυχήν εκεί που λέγομεν, και εκείνα που δεν τα
+θεωρώ, εσύ παρακολούθει την εξέτασιν και λέγε την γνώμην σου,
+εφ' όσον συμφωνείς ή όχι μαζί μου, διά να ίδωμεν σαφέστερα και
+αυτό, αν είναι όπως εγώ το φαντάζομαι. — Λέγε λοιπόν. — Εν
+πρώτοις σου λέγω, εάν το βλέπης και συ, ότι από τα αισθητά
+πράγματα πολλά δεν έχουν ανάγκην να προσκαλέσουν και την
+νόησιν προς επιθεώρησίν των, διότι τους αρκεί και μόνη η
+αίσθησις να τα κρίνη, ενώ άλλα απεναντίας έχουν απόλυτον
+ανάγκην να επέμβη και η νόησις, διότι η αίσθησις δεν
+καταφέρνει τίποτε σωστόν απέναντί των. — Θα εννοής βέβαια τα
+μακρινά αντικείμενα και όσα φαίνονται αμυδρώς διαγεγραμμένα. —
+Δεν επέτυχες ακριβώς εκείνο που θέλω να είπω. — Ποία λοιπόν
+εννοείς; — Εκείνα που δεν προκαλούν την επέμβασιν της νοήσεως
+είναι όσα δεν υποπίπτουν συγχρόνως και εις μίαν εναντίαν
+αίσθησιν· θεωρώ δε ως προκαλούντα την επέμβασιν, εκείνα που
+γεννούν συγχρόνως δύο αντιθέτους αισθήσεις, και δεν
+ξεχωρίζομεν αν είναι αυτό ή το όλως διόλου αντίθετον,
+ανεξαρτήτως του αν το αντικείμενον είναι μακράν ή πλησίον· θα
+εννοήσης καλύτερα το πράγμα με το εξής παράδειγμα· ιδού,
+λέγομεν τρεις δάκτυλοι: ο μικρός, ο παράμεσος και ο μέσος. —
+Πολύ καλά. — Λάβε ότι τους βλέπομεν από πλησίον και πρόσεξε
+τώρα εις αυτό που θα σου ειπώ. — Το ποίον; — Έκαστος εξ αυτών
+φαίνεται εξ ίσου δάκτυλος, και υπ' αυτήν την έποψιν δεν
+υπάρχει μεταξύ των καμμία διαφορά, είτε φαίνεται εις το μέσον
+ο ένας και εις το άκρον ο άλλος, είτε είναι άσπρος ή μαύρος,
+παχύς ή λεπτός και ό,τι άλλο τοιούτον· εις όλα αυτά δεν
+αναγκάζεται η ψυχή των ανθρώπων να ερωτήση την νόησιν τι
+πράγμα είναι ο δάκτυλος· διότι ουδέποτε η όρασις έδειξεν ότι ο
+δάκτυλος είναι συγχρόνως κάτι τι άλλο και αντίθετον από τον
+δάκτυλον. — Ουδέποτε πράγματι. — Ώστε έχω δίκαιον να λέγω ότι
+εις την περίπτωσιν αυτήν τίποτε δεν προκαλεί ουδ' εξεγείρει
+την νόησιν. — Φυσικά.
+
+ — Αλλ' όμως η όρασις κρίνει άραγε επαρκώς περί του μεγέθους ή
+της μικρότητος των δακτύλων, και δεν την ενδιαφέρει προς
+τούτο, αν ο ένας εξ αυτών κείται εις το μέσον ή εις το άκρον;
+ωσαύτως δε και η αφή περί του πάχους ή της λεπτότητος, της
+μαλακότητος ή σκληρότητος; και αι άλλαι επίσης αισθήσεις δι'
+όλα τα τοιαύτα μήπως δεν έχουν την απαιτουμένην ακρίβειαν; ή
+δεν ενεργεί ως εξής εκάστη εξ αυτών; πρώτον μεν η αίσθησις η
+ωρισμένη διά το σκληρόν κατ' ανάγκην είναι ωρισμένη και διά το
+μαλακόν και μεταφέρει εις την ψυχήν ως ένα και το αυτό πράγμα
+το αίσθημα του σκληρού και του μαλακού; — Μάλιστα αυτό
+συμβαίνει. — Δεν θα ευρίσκεται λοιπόν κατ' ανάγκην η ψυχή εις
+απορίαν επί των περιστάσεων τούτων, τι τάχα να είναι εκείνο
+που της φανερώνει η αίσθησις αυτή ως σκληρόν, αφού της λέγει
+το ίδιον και ως μαλακόν, καθώς και του βαρέος και του ελαφρού,
+αφού και το βαρύ της το παριστάνει ελαφρόν, και το ελαφρόν
+βαρύ; — Πραγματικώς θα φαίνωνται παράδοξοι αι μαρτυρίαι αυταί
+εις την ψυχήν και θα χρειάζωνται να υποβληθούν εις εξέτασιν εκ
+μέρους της. — Είναι λοιπόν εύλογον εις αυτάς τας περιστάσεις η
+ψυχή, προσκαλούσα εις βοήθειάν της την σκέψιν και την νόησιν,
+να προσπαθή να εξετάση, αν αύται αι μαρτυρίαι, που της έφερεν
+η αίσθησις, αναφέρωνται εις έν, ή εις δύο πράγματα. — Πώς όχι;
+— Και αν κρίνη ότι αναφέρονται εις δύο, τότε έκαστον εξ αυτών
+θα το πάρη ως ένα ιδιαίτερον και ξεχωριστόν πράγμα. — Ναι. —
+Εάν λοιπόν έκαστον εξ αυτών της φαίνεται ένα, το ένα δε και το
+άλλο μαζί δύο, αυτά βέβαια τα δύο θα τα αντιληφθή χωριστά·
+διότι αν ήσαν αχώριστα, δεν θα τα αντελαμβάνετο ως δύο, αλλ'
+ως ένα. — Σωστά. — Αλλά και η όρασις, καθώς ελέγαμεν, έβλεπε
+και το μέγα και το μικρόν, όχι όμως ως κάτι τι χωρισμένον αλλ'
+ως πράγματα συγκεχυμένα ομού· ή όχι: — Μάλιστα. — Και ακριβώς
+διά να σαφηνίση αυτό, ηναγκάσθη πάλιν να εξετάση η νόησις το
+μέγα και το μικρόν, όχι πλέον συγκεχυμένα αλλ' απεναντίας
+ακριβώς χωρισμένα και καθ' εαυτά. — Είναι αληθές. — Από μίαν
+λοιπόν τοιαύτην περίστασιν δεν επέρχεται κατά πρώτον εις την
+ψυχήν η ιδέα να ερωτήση, τι τάχα να είναι το μέγεθος και τι
+πάλιν η μικρότης; — Βεβαιότατα. — Και έτσι λοιπόν εφθάσαμεν να
+ξεχωρίσωμεν δύο πράγματα, το ορατόν και το νοητόν. — Πολύ
+σωστά.
+
+ — Αυτό λοιπόν ήθελα και πριν να σου δώσω να καταλάβης, όταν
+σου έλεγα, ότι άλλα μεν πράγματα κινούν την ψυχήν εις σκέψιν,
+και ως τοιαύτα ελάμβανα εκείνα που προκαλούν συγχρόνως δύο
+αντίθετα αισθήματα, άλλα δε πάλιν δεν προκαλούν παρά ένα
+μόνον, και δι' αυτό δεν διεγείρουν την νόησιν. — Ενόησα τώρα,
+και συμφωνώ πληρέστατα μαζί σου.
+
+ — Λοιπόν τι από τα δύο αυτά πράγματα νομίζεις ότι είναι ο
+αριθμός και η μονάς; — Δεν γνωρίζω καλά. — Συλλογίσου από
+εκείνα που είπαμεν ανωτέρω· διότι αν λαμβάνωμεν επαρκή γνώσιν
+της μονάδος ή διά της οράσεως ή διά καμμιάς άλλης αισθήσεως,
+τότε δεν θα ήτο από εκείνα που μας σύρουν προς την νόησιν της
+ουσίας, όπως είπαμεν προκειμένου και περί του δακτύλου· εάν
+όμως μαζί με την μονάδα μας παρουσιάζεται συγχρόνως και το
+αντίθετόν της, ώστε να μη μας φαίνεται περισσότερον έν παρά
+και το εναντίον του ενός, τότε πλέον έχομεν ανάγκην του
+κριτού, που να ξεχωρίση το πράγμα, και η ψυχή, ευρισκομένη εις
+απορίαν περά αυτού, θα ήτο ηναγκασμένη να εξεγείρη την νόησιν
+και να την ερωτήση τι είναι αυτή η μονάς· και τοιουτοτρόπως η
+γνώσις της μονάδος θα ήτο από εκείνα που σύρουν την ψυχήν και
+την στρέφουν προς την θεωρίαν του καθ' εαυτό όντος. — Αλλά
+πράγματι μας παρουσιάζεται υπό την διπλήν αυτήν όψιν η μονάς·
+διότι βλέπομεν συγχρόνως το ίδιον πράγμα και ως έν και ως
+άπειρα τον αριθμόν. — Και αφού αυτό συμβαίνει με την μονάδα,
+δεν θα συμβαίνη επίσης και με κάθε άλλον αριθμόν; Πώς όχι;
+Αλλ' όμως τας μεταξύ των αριθμών σχέσεις τας εξετάζει η
+αριθμητική και η λογιστική. — Μάλιστα. — Ώστε και αι δύο αυταί
+οδηγούν εις την αλήθειαν. Θαυμασίως μάλιστα.
+
+ — Θα είναι λοιπόν από εκείνα τα μαθήματα που εζητούσαμεν· και
+είναι πράγματι απαραίτητα εις τον στρατιωτικόν μεν, επειδή
+πρέπει να τα γνωρίζη διά την τακτικήν, εις τον φιλόσοφον δε,
+διότι πρέπει να εξέλθη από εκείνα, που είναι επιδεκτικά
+γενέσεως και φθοράς και να ανυψωθή εις την ουσίαν των
+πραγμάτων· άλλως ουδέποτε θα γίνη αληθινός μαθηματικός. — Όλα
+αυτά είναι αληθή.
+
+ — Αλλά ο φρουρός της πόλεώς μας είναι συγχρόνως πολεμικός και
+φιλόσοφος. — Μάλιστα. — Πρέπει επομένως διά νόμου να
+θεσπίσωμεν αυτό το μάθημα και να υποχρεώσωμεν τους μέλλοντας
+να καθέξουν τα ανώτατα αξιώματα εις την πολιτείαν μας να
+επιδίδωνται εις την λογιστικήν όχι επιπολαίως, αλλά μέχρι του
+βαθμού να είναι ικανοί διά της καθαράς νοήσεως να γνωρίζουν
+αυτήν την φύσιν και την ουσίαν των αριθμών, όχι διά να την
+χρησιμοποιούν βέβαια, όπως οι έμποροι και οι μεταπράται εις
+τας ληψοδοσίας των, αλλά διά να την εφαρμόζουν εις τα πολεμικά
+και διά να ευκολύνουν την ψυχήν να γυρίζη από τα φθαρτά εις
+την αλήθειαν και την ουσίαν των όντων. Πολύ λαμπρά τα λέγεις.
+
+Τώρα δε, που συνέπεσεν ο λόγος διά το μάθημα αυτό των αριθμών
+και των υπολογισμών, παρατηρώ πόσον ωραίον είναι και υπό
+πολλάς επόψεις χρήσιμον· διά τον σκοπόν που επιδιώκομεν, να
+καταγίνεται κανείς εις αυτό απλώς διά να το γνωρίζη μόνον και
+όχι διά να το χρησιμοποιή εις το εμπόριον. — Πώς δα; — Εν
+πρώτοις αυτό, που ελέγαμεν και τώρα, ότι έχει την ιδιότητα να
+ανυψώνη την ψυχήν εις θαυμαστά ύψη και την αναγκάζει να
+φιλοσοφή περί αυτής της φύσεως των αριθμών και να μην ανέχεται
+να της προβάλλουν εις τους υπολογισμούς της αριθμούς
+εφαρμοζομένους εις αισθητά και ορατά αντικείμενα· διότι
+γνωρίζεις βέβαια τι κάμνουν οι φημισμένοι, διά την περί ταύτα
+δεινότητά τους· εάν τις επιχειρή να διαιρέση, αυτήν την μονάδα
+διά της φαντασίας, τον περιγελούν και δεν θέλουν να ακούσουν
+τίποτε· αλλ' εάν εσύ την διαιρέσης, εκείνοι θα την
+πολλαπλασιάσουν, φοβούμενοι μήπως το έν φανή όχι έν, αλλά
+σύνολον πολλών μορίων. — Έχεις δίκαιον. — Τι δε νομίζεις, ότι
+θα απεκρίνοντο, ω Γλαύκων, αν κανείς τους ηρώτα: «περί ποίων
+αριθμών ομιλείτε, άνθρωποι; πού είναι αυταί αι μονάδες, όπως
+σεις τας παραδέχεσθε, απαραλλάκτως και κατά πάντα ίσας μεταξύ
+των, χωρίς να έχουν την ελαχίστην διαφοράν και αι οποίαι δεν
+αποτελούνται καθόλου από μόρια;»· τι νομίζεις, λέγω, ότι θα
+απεκρίνοντο; — Ότι ομιλούν περί των αριθμών, τους οποίους
+μόνον διά της φαντασίας ημπορεί κανείς, να συλλάβη και όχι με
+κανένα άλλον τρόπον. — Βλέπεις λοιπόν, φίλε μου, ότι
+πραγματικώς μας είναι απαραίτητον αυτό το μάθημα, αφού
+φαίνεται ότι εξαναγκάζει την ψυχήν να μεταχειρισθή την νόησιν,
+διά να γνωρίση την αλήθειαν; — Και τωόντι είναι καταλληλότατον
+διά να παραγάγη αυτό το αποτέλεσμα. — Παρετήρησες δε ακόμη και
+ένα άλλο, ότι οι εκ φύσεως λογιστικοί είναι οξύτατοι γενικώς
+ειπείν και εις όλα τα μαθήματα, και ότι πάλιν, και όσοι είναι
+βραδείς τον νουν, όταν καταγίνουν και γυμασθούν με τα
+μαθηματικά, και αν δεν ωφεληθούν τίποτε άλλο, αποκτούν πολύ
+μεγαλυτέραν οξύτητα πνεύματος παρά όσην εκ φύσεως έχουν; —
+Είναι αληθές αυτό. — Και όμως, καθώς εγώ νομίζω, είναι
+δύσκολον να εύρης άλλα μαθήματα που να παρέχουν τόσον κόπον,
+διά να τα μάθης και τα εμβαθύνης, όσον αυτό. — Πράγματι. —
+Ένεκα όλων λοιπόν αυτών των λόγων δεν πρέπει να παραλείψωμεν
+αυτό το μάθημα, αλλά πρέπει να εκπαιδεύωμεν εις αυτό τας
+αρίστας φύσεις. — Είμαι σύμφωνος μαζί σου.
+
+ — Το εδέχθημεν λοιπόν αυτό πρώτον^ ας εξετάσωμεν δε τώρα, εάν
+μας κάμνη διά τον σκοπόν μας, το δεύτερον αυτό μάθημα, που
+σχετίζεται στενώς με εκείνο. — Το ποίον; μήπως εννοείς την
+γεωμετρίαν; — Αυτήν ακριβώς. — Είναι προφανές ότι μας κάμνει,
+καθόσον τουλάχιστον αναφέρεται εις την πολεμικήν τέχνην· διότι
+όσον αφορά τας στρατοπεδεύσεις και τας καταλήψεις ισχυρών
+θέσεων και τας συμπυκνώσεις και αναπτύξεις του στρατεύματος
+και όλα τα σχετικά με τους διαφόρους σχηματισμούς του στρατού
+είτε κατά την μάχην είτε εν πορεία, ασυγκρίτως θα υπερέχη ένας
+γεωμέτρης από ένα μη τοιούτον. — Ναι, άλλως προς τούτο θα
+ήρκει και μικρά γνώσις της γεωμετρίας και των υπολογισμών·
+πρέπει να εξετάσωμεν, αν η βαθεία και ανωτέρα γνώσις της
+επιστήμης αυτής τείνη εις το να καταστήση ευκολωτέραν την
+κατάληψιν της ιδέας του αγαθού· αυτό δε είναι, καθώς είπαμεν,
+το αποτέλεσμα πασών των επιστημών, όσαι εξαναγκάζουν την ψυχήν
+να στραφή προς την σφαίραν εκείνην, όπου ευρίσκεται το
+ευδαιμονέστατον των όντων, που πρέπει η ψυχή με κάθε τρόπον να
+αντικρύση και να ίδη. — Έχεις δίκαιον.
+
+ — Εάν λοιπόν και η γεωμετρία αναγκάζη την ψυχήν να αποβλέπη
+προς την ουσίαν των όντων, τότε μας κάμνει διά τον σκοπόν μας,
+εάν όμως περιορίζεται απλώς εις τα φθαρτά, δεν μας κάμνει. —
+Αναμφιβόλως. — Αυτό όμως δεν θα μας το αμφισβητήσουν όσοι
+έχουν και μικράν μόνον ιδέαν γεωμετρίας, ότι δηλαδή ο σκοπός
+της επιστήμης ταύτης αντίκειται εξ ολοκλήρου προς όσα λέγουν
+εκείνοι, που πραγματεύονται περί αυτής. — Πώς αυτό; — Η γλώσσα
+δηλαδή που μεταχειρίζονται είναι όλως διόλου αστεία, αν και
+δεν ημπορούν να κάμουν διαφορετικά, διότι έχουν διαρκώς εις το
+στόμα των τας λέξεις τετραγωνίζω και εκτείνω και προσθέτω, ως
+να τα έκαμνον πράγματι αυτά και να απέβλεπον εις το πρακτικόν
+μέρος, ενώ η επιστήμη αυτή ολόκληρος άλλο αντικείμενον δεν
+έχει, παρά την γνώσιν. — Αυτό είναι αληθές — Συμφωνείς ακόμη
+και δι' ένα άλλο πράγμα; — Το ποίον; — Ότι έχει αντικείμενον
+την γνώσιν του αιωνίως όντος, και όχι εκείνου του οποίου
+λαμβάνει αρχήν και τέλος; — Δεν έχω καμμίαν δυσκολίαν να το
+παραδεχθώ· πράγματι η γεωμετρία είναι γνώσις του αιωνίως
+όντος. — Κατά συνέπειαν δύναται να σύρη και αυτήν την ψυχήν
+προς την αλήθειαν και να επεξεργασθή μίαν φιλοσοφικήν
+διάνοιαν, εις τρόπον ώστε να κρατή πάντοτε εστραμμένα προς τα
+άνω τα βλέμματα, τα οποία τώρα χωρίς να πρέπη έχομεν προς τα
+κάτω. — Όσον το δυνατόν περισσότερον. — Όσον το δυνατόν λοιπόν
+περισσότερον πρέπει και ημείς να υποχρεώνωμεν τους νέους της
+καλλιπόλεώς μας, να μη παραμελούν κατ' ουδένα τρόπον την
+γεωμετρίαν· διότι ακόμη και τα πάρεργα και τα επουσιώδη αυτής
+έχουν όχι μικράν σπουδαιότητα. — Ποία δηλαδή εννοείς; — Πρώτον
+εκείνα που ανέφερες και συ, τα σχετιζόμενα δηλαδή με την
+πολεμικήν τέχνην^ εν γένει όμως και διά τα άλλα τα μαθήματα,
+όσον αφορά την ευκολωτέραν κατάληψιν αυτών, γνωρίζομεν ότι
+έχει απ' άκρου εις άκρον διαφοράν εκείνος που είναι εντριβής
+της γεωμετρίας, από εκείνον, που δεν είναι. — Πράγματι απ'
+άκρου εις άκρον. — Ώστε να ορίσωμεν δεύτερον αυτό μάθημα διά
+τους νέους μας; — Να το ορίσωμεν.
+
+ — Τι δε; να ορίσωμεν ως τρίτον την αστρονομίαν; ή δεν το
+εγκρίνεις; — Πώς όχι; διότι όχι μόνον διά την γεωργίαν και την
+ναυτιλίαν, αλλ' επίσης και διά την στρατηγίαν είναι αναγκαίον
+να έχη κανείς ακριβεστέραν γνώσιν των ωρών, των μηνών και των
+ενιαυτών. — Είσαι μα την αλήθειαν πολύ νόστιμος, διότι
+φαίνεται ως να φοβήσαι τους πολλούς, μήπως νομισθής ότι
+εισάγεις άχρηστα μαθήματα· όμως η ωφέλεια των μαθημάτων τούτων
+δεν είναι αναξία λόγου, καίτοι πολύ δύσκολα ήθελον το
+παραδεχθή· δι' αυτών των μαθημάτων αληθώς αποκαθαίρεται και
+αναζωπυρούται ένα όργανον της ψυχής εκάστου, το οποίον σβύνει
+και τυφλούται από τας άλλας ενασχολήσεις της ζωής, αν και
+είναι προτιμότερον από χιλίους οφθαλμούς· διότι μόνον δι'
+αυτού ημπορούμεν να ίδωμεν την αλήθειαν· αυτά να σε ακούσουν
+να λέγης, όσοι είναι σύμφωνοι μαζί μας επί του ζητήματος
+τούτου, θα σε επικροτήσουν εκθύμως· όσοι όμως δεν έχουν
+εννοήση αυτήν την αλήθειαν, φυσικώ τω λόγω θα ειπούν ότι δεν
+λέγεις τίποτε· διότι δεν βλέπουν καμμίαν άλλην αξίαν λόγου
+ωφέλειαν από αυτάς τας επιστήμας· βλέπε λοιπόν τώρα προς
+ποίους εξ αυτών ομιλείς, εκτός αν δεν το κάμνης ούτε διά τους
+μεν, ούτε διά τους δε, αλλ' απλώς χάριν του εαυτού σου κάμνεις
+αυτούς τους συλλογισμούς, χωρίς όμως να φθονής, αν και κανείς
+άλλος θα ηδύνατο να επωφεληθή εξ αυτών. — Προτιμώ χάριν του
+εαυτού μου το περισσότερον να ομιλώ, να ερωτώ και να
+αποκρίνωμαι.
+
+ — Αν είναι λοιπόν έτσι, κάμε τώρα ένα βήμα προς τα οπίσω·
+διότι δεν ελάβαμεν την επιστήμην, που έπρεπε να λάβωμεν
+κατόπιν της γεωμετρίας. — Τι εκάμαμεν δηλαδή; — Μετά τας
+επιφανείας, ελάβαμεν τα στερεά εν κινήσει, χωρίς προηγουμένως
+να ασχοληθώμεν με αυτά καθ' εαυτά· η τάξις απήτει, κατόπιν
+εκείνων που έχουν δύο διαστάσεις, να λάβωμεν τα έχοντα τρεις,
+όπως είναι παραδείγματος χάριν ο κύβος και όλα όσα έχουν και
+βάθος. — Αυτό είναι αληθές· μου φαίνεται όμως, Σωκράτη, ότι
+δεν ευρέθησαν ακόμη αυτά. — Το τοιούτον προέρχεται από δύο
+αιτίας· πρώτον μεν διότι καμμία πολιτεία δεν δίδει την
+πρέπουσαν εκτίμησιν εις αυτάς τας ανακαλύψεις και εργάζονται
+επιμόνως άνευ λόγου όσοι καταγίνονται εις τας δυσκολωτάτας
+αυτάς ερεύνας· δεύτερον δε διότι οι καταγινόμενοι έχουν
+ανάγκην ενός οδηγού, άνευ του οποίου εις τίποτε δεν είναι
+δυνατόν να καταλήξουν αι έρευναί των· αλλά τοιούτος οδηγός,
+διά να ευρεθή, πρώτον μεν είναι πολύ δύσκολον, και αν όμως
+υποθέσωμεν ότι ευρέθη, όπως τώρα έχουν τα πράγματα, δεν θα
+κατεδέχοντο να του ακούσουν όσοι καταγίνονται με τας ερεύνας
+ταύτας, διότι το έχουν πολύ παρμένον επάνω των· εάν όμως
+ολόκληρος η πόλις ήθελεν επιστατήση εις τας εργασίας αυτάς,
+αποδεικνύουσα την εκτίμησίν της, θα την ηκολούθουν
+τοιουτοτρόπως και αυτοί και διά της συνεχούς και επιμόνου
+ερεύνης, θα κατέληγον εις ευχάριστον αποτέλεσμα και θα
+ευρίσκετο επί τέλους η αλήθεια· αφού και τώρα με όλην την
+περιφρόνησιν που έχουν προς αυτήν την επιστήμην και τα
+εμπόδια, που της παρεμβάλλουν, και μολονότι και ο μικρός
+αριθμός των καταγινομένων δεν κατανοεί όλην την χρησιμότητα
+αυτής, πάλιν όμως παρ' όλα αυτά με μόνην την δύναμιν του
+θελγήτρου που εξασκεί, από ημέρας εις ημέραν προοδεύει και
+τίποτε το παράδοξον επί τέλους να φθάση εις το τέρμα που
+επιδιώκει. — Και πράγματι δεν ημπορεί κανείς να αρνηθή, ότι
+είναι κατ' εξοχήν ελκυστική επιστήμη· εξήγησέ μου όμως
+σαφέστερον αυτά που έλεγες τώρα· και γεωμετρίαν μεν ενοούσες
+την πραγματευομένην περί των επιπέδων επιφανειών. — Μάλιστα. —
+Μετ' αυτήν έθετες πρώτον μεν την αστρονομίαν, ύστερα όμως
+μετέβαλες την σειράν. — Ναι, διότι από την βίαν μου, να τα
+περιλάβω όλα μίαν ώραν αρχύτερα, ηργοπόρησα απεναντίας
+περισσότερον· έπρεπε, ύστερ' από την γεωμετρίαν, να κάμω λόγον
+περί των στερεών σωμάτων, επειδή όμως η περί αυτών έρευνα έχει
+κάμη μηδαμινάς προόδους, την παρέτρεξα διά να μεταβώ εις την
+αστρονομίαν, η οποία είναι η επιστήμη των στερεών εν κινήσει.
+Πολύ σωστά.
+
+ — Ώστε λοιπόν ως τέταρτον μάθημα ορίζομεν την αστρονομίαν,
+δεχόμενοι ότι υπάρχει η στερεομετρία, την οποίαν παρελείψαμεν
+τώρα, εάν η πολιτεία ασχοληθή περί αυτής — Πολύ φυσικά· και
+επειδή προ ολίγου με επέπληξαν διότι επήνεσα την αστρονομίαν
+τόσον αδέξια, την επαινώ τώρα κατά τρόπον σύμφωνον με την
+ιδικήν σου αντίληψιν· διότι είναι, νομίζω, εις όλους φανερόν,
+ότι αυτή αναγκάζει την ψυχήν να στρέφη τα βλέμματά της προς τα
+άνω και την οδηγεί από τα επίγεια πράγματα προς τα επουράνια.
+— Ίσως, καθώς λέγεις, να είναι εις όλους αυτό φανερόν, εκτός
+όμως εμού· διότι εγώ δεν κρίνω κατ' αυτόν τον τρόπον. — Αλλά
+πώς λοιπόν; — Όπως μεν την σπουδάζουν τώρα εκείνοι, οι οποίοι
+την ανάγουν εις φιλοσοφίαν, την κάμνουν απεναντίας να βλέπη
+προς τα κάτω. — Τι θέλεις να είπης; — Μου φαίνεται ότι
+εκλαμβάνεις κατά ένα περίεργον τρόπον εκείνο, το οποίον εγώ
+ονομάζω θεωρίαν των άνω· διότι καταντά το ίδιον, και αν ένας
+σηκώση την κεφαλήν, του και παρατηρή τα κοσμήματα μιας οροφής,
+να νομίζης ότι τα παρατηρεί διά της νοήσεως και όχι με τους
+οφθαλμούς του^ τώρα πιθανόν να έχης εσύ δίκαιον και εγώ να
+απατώμαι χονδροειδώς· διότι εγώ δεν ημπορώ να εννοήσω άλλην
+επιστήμην, που να κάμνη την ψυχήν να βλέπη προς τα άνω παρά
+εκείνην, που αντικείμενόν της έχει το ον και το αόρατον^ εάν
+δε κανείς χάσκη παρατηρών προς τα άνω, ή με μισοκλεισμένους
+τους οφθαλμούς προς τα κάτω προσπαθή να μάθη κανένα από τα
+αισθητά, ποτέ εγώ δεν θα είπω ότι θα μάθη αυτός τίποτε —
+διότι, κανένα από τα αισθητά δεν είναι αντικείμενον επιστήμης
+— ούτε ότι η ψυχή του βλέπει προς τα άνω, αλλά προς τα κάτω,
+και αν ακόμη είναι εξαπλωμένος ανάσκελα είτε εις την θάλασσαν
+είτε εις την ξηράν.
+
+ — Είναι δικαία η τιμωρία μου και ορθώς με επέπληξες· αλλά πώς
+λέγεις ότι πρέπει να μανθάνουν την αστρονομίαν διαφορετικά απ'
+ό,τι διδάσκεται σήμερον, διά να είναι η μάθησίς της ωφέλιμος
+προς τον σκοπόν μας; — Ιδού πώς· αυτά τα εν τω ουρανώ
+κοσμήματα, τα οποία υποπίπτουν εις την όρασιν, πρέπει βέβαια
+να τα θαυμάζωμεν διά την ωραιότητά των και διά την τάξιν των,
+υπολείπονται όμως κατά πολύ από τας αληθινάς καλλονάς, που
+παράγουν η πραγματική ταχύτης και η πραγματική βραδύτης εις
+τας προς αλλήλας σχέσεις και εις τας κινήσεις που μεταδίδουν
+εις τα εν τω ουρανώ σώματα κατά τους αληθινούς αριθμούς και τα
+αληθινά σχήματα· πράγματα τα οποία διαφεύγουν την όρασιν και
+μόνον με την σκέψιν και την νόησιν δύναται κανείς να συλλάβη·
+ή παραδέχεσαι εσύ το εναντίον; — Καθόλου.
+
+ — Πρέπει λοιπόν τας ουρανίους καλλονάς να τας μεταχειριζώμεθα
+απλώς ως εικόνας και παραδείγματα προς κατανόησιν των αοράτων
+εκείνων, όπως αν ήθελέ τις επιτύχη εικόνας μετά περισσής
+τέχνης κατεσκευασμένας υπό του Δαιδάλου ή κανενός άλλου
+γλύπτου ή ζωγράφου· διότι ένας έμπειρος της γεωμετρίας, εάν
+έβλεπεν αυτάς, βεβαίως θα εθαύμαζε την καλλιτεχνικήν των
+εκτέλεσιν, θα εθεώρει όμως γελοίον να τας εσπούδαζεν
+επισταμένως, διά να μάθη εξ αυτών την αλήθειαν περί των ίσων ή
+διπλασίων ή πάσης άλλης αναλογίας. — Πώς πράγματι δεν θα ήτο
+γελοίον;
+
+ — Και ένας λοιπόν αληθινός αστρονόμος δεν θα επάθαινε το
+ίδιον, αν παρετήρει κατ' αυτόν τον τρόπον τας περιφοράς των
+ουρανίων σωμάτων; θα παραδεχθή βεβαίως ότι, εκείνος όστις
+κατεσκεύασε και διεκόσμησε τον ουρανόν και τα εν αυτώ, τα
+κατεσκεύασεν όσον το δυνατόν ωραιότερα· αλλά δεν νομίζεις, ότι
+θα θεωρήση άτοπον να παραδεχθή τις, ότι αι σχέσεις της ημέρας
+προς την νύκτα, των ημερών προς τον μήνα, των μηνών προς το
+έτος και της περιφοράς των άστρων ως προς αυτά και προς
+άλληλα, μένουν αι αυταί πάντοτε και ποτέ δεν μεταβάλλονται
+διόλου, ενώ πρόκειται περί φαινομένων υλικών και ορατών, και
+να ζητή κατά πάντα τρόπον να ανακαλύψη την αλήθειαν εις όλα
+αυτά; — Τώρα, που σου ακούω, παραδέχομαι, ότι είναι όπως τα
+λέγεις. — Ώστε θα σπουδάζωμεν την αστρονομίαν μεταχειριζόμενοι
+τα άστρα όπως τα σχήματα εις την γεωμετρίαν· και επομένως θα
+αφήσωμεν κατά μέρος τα ουράνια φαινόμενα, εάν θέλωμεν διά της
+σπουδής της αστρονομίας να κάμωμεν χρήσιμον την γνωστικήν
+δύναμιν της ψυχής μας, η οποία άλλως θα μείνη άχρηστος — Πόσον
+περισσοτέρας υποχρεώσεις αναθέτεις εις την αστρονομίαν, από
+όσας έχει τώρα! — Νομίζω ότι το ίδιον είμεθα υποχρεωμένοι να
+κάμωμεν και διά τας άλλας μαθήσεις, αν πρόκειται να προκύψη
+κανέν όφελος από την νομοθεσίαν μας. Αλλά ημπορείς να μου
+ενθυμίσης καμμίαν ακόμη από τας επιστήμας, που ταιριάζουν διά
+τον σκοπόν μας; — Δεν ημπορώ τώρα έτσι να ενθυμηθώ.
+
+ — Και όμως η κίνησις, καθώς εγώ νομίζω, παρουσιάζεται όχι υπό
+μίαν μορφήν μόνον, αλλά υπό περισσοτέρας· ένας σοφός θα
+ηδύνατο ίσως να τας απαριθμήση όλας· εκείνοι δε, που τας
+γνωρίζομεν και ημείς, είναι δύο. — Ποίαι είναι αυταί; — Εκτός
+αυτής που είπαμεν προ ολίγου, της αστρονομίας, και η
+αντίστροφός της. — Ποία δηλαδή; — Φαίνεται ότι, καθώς διά την
+αστρονομικήν κίνησιν έχουν κατασκευασθή οι οφθαλμοί,
+τοιουτοτρόπως διά την εναρμόνιον κίνησιν τα ώτα· και αι
+επιστήμαι αυταί, η αστρονομία και η μουσική, είναι αδελφαί
+προς αλλήλας, καθώς το λέγουν οι Πυθαγόρειοι και ημείς
+συμφωνούμεν μαζί των· δεν είναι έτσι; — Μάλιστα. — Επειδή όμως
+το ζήτημα θέλει πολύν κόπον, μας αρκεί επί του παρόντος, να
+μάθωμεν τι λέγουν αυτοί περί τούτου και περί άλλων ακόμη, αν
+γίνη ανάγκη. Εννοείται όμως ότι εις όλα αυτά θα φυλάττωμεν
+ημείς πάντοτε το αξίωμά μας. — Ποίον; — Να μην επιχειρούν ποτέ
+οι τρόφιμοί μας να μανθάνουν ατελώς καμμίαν από αυτάς τας
+γνώσεις, και αι οποίαι να μην φθάνουν εις το τέρμα, όπου
+πρέπει να τείνουν τα πάντα, καθώς ελέγαμεν προ ολίγου περί της
+αστρονομίας· ή μήπως δε γνωρίζεις, ότι τα ίδια κάμνουν και με
+την αρμονίαν; περιορίζονται δηλαδή να μετρούν τους τόνους και
+τας συμφωνίας, που ακούονται με τα ώτα, και τοιουτοτρόπως
+χάνουν άδικα τους κόπους των, καθώς οι αστρονόμοι.
+
+ — Μα την αλήθειαν και τίποτε αστειότερον από αυτό που κάνουν
+οι μουσικοί μας· διαρκώς σου ομιλούν διά κάποιους διατονικούς
+χρωματισμούς και σου τεντώνουν τα αυτιά σαν να πρόκειται ν'
+αρπάξουν καμμιά φωνή από τη γειτονιά, και ο ένας σου λέγει,
+ότι ακούει ακόμη ένα διάμεσον τόνον, ο οποίος είναι το
+μικρότατον διάστημα, που χωρίζει δύο κυρίους τόνους, ενώ ο
+άλλος υποστηρίζει απεναντίας ότι και οι δύο είναι εντελώς
+όμοιοι, όλοι των δε προτιμούν την κρίσιν των ώτων από του νου.
+— Ομιλείς βέβαια διά τους αγαθούς εκείνους μουσικούς, που δεν
+αφήνουν ησύχους τας χορδάς, αλλά τας υποβάλλουν εις
+βασανιστήρια και τας στρεβλώνουν επάνω εις τα κλειδιά· θα
+ημπορούσα να παρατείνω ακόμη την περιγραφήν, να ομιλήσω διά τα
+κτυπήματα που κατεβάζουν με το δοξάρι, διά τας κατηγορίας που
+απευθύνουν κατά των χορδών, πως τάχα πεισμώνουν και αρνούνται
+να δώσουν τον τόνον, που των ζητούν, αλλά σταματώ ως εδώ, και
+σου λέγω ότι δεν εννοώ αυτούς τους μουσικούς, αλλ' εκείνους
+που είπαμεν προ ολίγου, ότι θα τους ερωτήσωμεν περί αρμονίας·
+διότι αυτοί είναι που κάμνουν το ίδιον με τους αστρονόμους·
+ζητούν δηλαδή τας αριθμητικάς σχέσεις, που προκύπτουν από τας
+συμφωνίας τας ακουομένας διά των ώτων, αλλά δεν φθάνουν να τας
+θεωρούν ως μέσον απλώς, διά να εύρουν ποίοι αριθμοί είναι
+αρμονικοί και ποίοι όχι και διά ποίον λόγον. — Θαυμάσιον θα
+ήτο αυτό που λέγεις. — Χρήσιμον οπωσδήποτε διά την ζήτησιν του
+καλού και του αγαθού, ενώ, εάν επεδιώκετο διά κάθε άλλον
+σκοπόν, θα ήτο παντελώς άχρηστον. — Πολύ φυσικά.
+
+ — Εκτός δε τούτου φρονώ ότι, αν η σπουδή όλων αυτών των
+επιστημών, τας οποίας διήλθομεν, φθάση να γνωρίση την
+συγγένειαν και την στενήν σχέσιν και επίδρασιν, που έχουν
+αυταί μεταξύ των, τότε θα μας ήτο πράγματι μεγάλης
+χρησιμότητος διά τον σκοπόν που επιδιώκομεν, και δεν θα
+επήγαιναν οι κόποι μας χαμένοι. — Και εγώ το φαντάζομαι αυτό·
+αλλ' αυτό το έργον, που λέγεις, Σωκράτη, είναι πολύ μακρόν και
+δύσκολον.
+
+ — Το έργον του προοιμίου, ή τίνος άλλου; ή μήπως δεν
+γνωρίζεις ότι όλα αυτά είναι απλώς προοίμια και η εισαγωγή της
+μελωδίας, που πρέπει να μάθωμεν; διότι βέβαια δεν φρονείς, ότι
+όλοι, όσοι καταγίνονται με τας επιστήμας, που προανεφέραμεν,
+είναι συγχρόνως και δεινοί διαλεκτικοί. — Όχι βέβαια· ως τώρα
+τουλάχιστον δεν ευρήκα, παρά ένα ελάχιστον αριθμόν τοιούτων. —
+Αλλά πώς; άνθρωποι, που δεν είναι εις θέσιν να δώσουν ή να
+ακούσουν τον λόγον παντός πράγματος, θα ημπορέσουν ποτέ να
+μάθουν τίποτε από εκείνα, που είπαμεν, ότι πρέπει να
+γνωρίζωμεν; — Εννοείται όχι. — Αυτό λοιπόν δεν είναι επί
+τέλους η μελωδία, της οποίας την εκτέλεσιν φέρει εις πέρας η
+διαλεκτική; η οποία, αν και είναι πράγμα πνευματικόν, δύναται
+μολαταύτα να παραβληθή προς την δύναμιν της οράσεως, ήτις,
+καθώς το εδείξαμεν, αρχίζει πρώτα να βλέπη αυτά τα ζώα, έπειτα
+τα άστρα, και τελευταίον και αυτόν τον ήλιον^ τοιουτοτρόπως
+και εκείνος, όστις επιληφθή της διαλεκτικής, άνευ απολύτως της
+χρήσεως των αισθήσεων, υψούται αποκλειστικώς μόνον διά του
+λόγου εις αυτήν την ουσίαν των όντων, και αν δεν ανακόψη τον
+δρόμον του, μέχρις ότου διά της νοήσεως συλλάβη αυτήν την
+ιδέαν του αγαθού, φθάνει τέλος εις αυτό το τέρμα του νοητού
+κόσμου, όπως εκείνος, που βλέπει τον ήλιον εις το τέρμα του
+ορατού. — Πολύ σωστά. — Δεν είναι λοιπόν αυτή η πορεία, αυτή η
+ανάβασις, που ονομάζεις διαλεκτικήν; — Πώς όχι; — Ενθυμήσου
+τώρα την παραβολήν μας του σπηλαίου· εν πρώτοις απαλλάσσεται ο
+δεσμώτης από τα δεσμά του, και στρέφεται από τας σκιάς προς τα
+τεχνητά είδωλα και την λάμψιν, που τα φωτίζει· έπειτα
+ανεβαίνει από το υπόγειον εις τον ήλιον, όπου από την
+αδυναμίαν των οφθαλμών του δεν ημπορεί ακόμη να προσβλέπη τα
+ζώα και τα φυτά και το φως του ηλίου, αλλά κατ' αρχάς τας
+εικόνας αυτών επί της επιφανείας των υδάτων και τας σκιάς των·
+αι εικόνες όμως αύται και αι σκιαί είναι πραγματικών
+αντικειμένων, και όχι όπως αι σκιαί των τεχνητών ειδώλων, τας
+οποίας εσχημάτιζεν εις το σπήλαιον φως επίσης τεχνητόν εν
+συγκρίσει προς τον ήλιον. Λοιπόν, πάσα η σπουδή ιών επιστημών,
+τας οποίας διήλθομεν, έχει ακριβώς την αυτήν δύναμιν και το
+ίδιον αποτέλεσμα· ανυψώνει δηλαδή το ευγενέστερον μέρος της
+ψυχής μας εις την θεωρίαν του αρίστου μεταξύ πάντων των όντων,
+όπως το λεπτότερον των οργάνων του σώματος ανυψούται εις την
+θέαν του φωτεινοτάτου εν τω υλικώ και ορατώ κόσμω.
+
+ — Εγώ μεν συμφωνώ όπως τα λέγεις· και μολαταύτα υπό μίαν
+έποψιν μου φαίνεται παντελώς δύσκολον να τα παραδεχθώ, αφ'
+ετέρου δε πάλιν άλλο τόσον δύσκολον να μην τα παραδεχθώ·
+επειδή όμως δεν θα είναι αυτή μόνον η φορά, που θα κάμωμεν
+λόγον περί αυτού του ζητήματος, αλλά θα επανέλθωμεν συχνά και
+άλλοτε, ας υποθέσωμεν ότι είναι όπως τα είπαμεν τώρα, και ας
+μεταβώμεν πλέον εις αυτήν την μελωδίαν, την οποίαν να
+διέλθωμεν, όπως διήλθομεν και το προοίμιον· λέγε λοιπόν εις τι
+συνίσταται η δύναμις της διαλεκτικής και εις πόσα είδη
+διαιρείται και ποίοι είναι οι δρόμοι, που φέρουν προς αυτήν^
+διότι αυτοί, καθώς φαίνεται, θα οδηγούν εκεί όπου, όταν
+φθάσωμεν, θα εύρωμεν την ανάπαυσιν και το τέλος της πορείας
+μας.
+
+ — Δεν θα είσαι ακόμη εις θέσιν, φίλε μου Γλαύκων, να με
+ακολουθήσης ως εκεί· διότι, όσον δι' εμένα, δεν θα μου έλειπε
+καθόλου η προθυμία· και δεν θα έβλεπες πλέον εικόνα απλώς
+εκείνου που λέγομεν, αλλ' αυτήν την αλήθειαν του πράγματος,
+όπως τουλάχιστον το νομίζω εγώ· αν δε είναι και αυτό πράγματι,
+ή όχι, δεν είναι ακόμη αυτό το ζήτημα· αλλ' εκείνο που
+ημπορούμεν να ισχυρισθώμεν, είναι ότι υπάρχει ένα τοιούτον
+πράγμα· δεν είναι έτσι; — Πώς όχι; — Ακόμη δε και ότι μόνον η
+διαλεκτική δύναται να το φανερώση εις το πνεύμα, που έχει
+προπαρασκευασθή τελείως διά των επιστημών, τας οποίας
+διήλθομεν, χωρίς να είναι δυνατόν με κανένα άλλον τρόπον. —
+Ημπορούμεν να το διισχυρισθώμεν και αυτό.
+
+ — Υπάρχει τουλάχιστον ένα σημείον, που κανείς δεν θα ημπορέση
+να το αμφισβήτηση, ότι καμμία άλλη μέθοδος δεν επιχειρεί διά
+της κανονικής οδού να φθάση εις την κατάληψιν της ουσίας
+εκάστου εκ των πραγμάτων διότι, εν πρώτοις, πάσαι μεν αι άλλαι
+τέχναι καταγίνονται ή με τας δοξασίας των ανθρώπων και τας
+επιθυμίας αυτών, ή με την παραγωγήν και την κατασκευήν, ή και
+με την διατήρησιν απλώς των προϊόντων της φύσεως και της
+τέχνης· αι δε λοιπαί πάλιν, που είπαμεν πως έρχονται εις
+κάποιαν επαφήν με το καθ' εαυτό ον, όπως είναι η γεωμετρία και
+αι σχετικαί με αυτήν επιστήμαι, είδομεν ότι η γνώσις, την
+οποίαν έχουν περί του όντος, ομοιάζει μάλλον προς όνειρον και
+είναι αδύνατον να το ιδούν ποτέ καθαρά ως εν εγρηγόρσει,
+εφόσον στηρίζονται επί υποθέσεων, τας οποίας αφήνουν αθίκτους,
+όπως τας λαμβάνουν, διότι δεν ημπορούν να δώσουν τον αποχρώντα
+λόγον αυτών^ διότι ποίος τρόπος υπάρχει να γίνη, ποτέ και να
+ονομασθή επιστήμη η απόδειξις εκείνη, που στηρίζεται επί
+αξιωμάτων, τα οποία δεν γνωρίζει, το συμπέρασμά της δε και όλη
+η μεταξύ ανάπτυξις είναι στενώς συνδεδεμένα και εξηρτημένα από
+πράγματα, που δεν γνωρίζει; — Πράγματι δεν υπάρχει τρόπος.
+
+ — Λοιπόν μόνη η διαλεκτική μέθοδος, αφήνουσα κατά μέρος τας
+υποθέσεις, πορεύεται διά της οδού ταύτης προς αυτήν την αρχήν,
+διά να την επιβεβαίωση, και ανασύρει το όμμα της ψυχής από τον
+πρόστυχον εκείνον βάρβορον, μέσα εις τον οποίον ήτο
+πραγματικώς καταχωσμένον και το ανυψώνει σιγά σιγά προς τα
+άνω, με την βοήθειαν και την συνεργασίαν των τεχνών, που
+ανεφέραμεν τας οποίας από συνήθειαν κατ' επανάληψιν ωνομάσαμεν
+επιστήμας, αν και θα είχον ανάγκην άλλου ονόματος, το οποίον
+να είναι εναργέστερον μεν της δοξασίας, αμυδρότερον δε της
+επιστήμης, μετεχειρίσθημεν δε προς τούτο κάπου ανωτέρω τον
+όρον διάνοια· αλλά δεν πρόκειται τώρα βέβαια να ανοίξωμεν
+συζήτησιν περί ονομάτων, ενώ έχομεν τόσα και τόσα σπουδαία
+πράγματα να εξετάσωμεν. — Όχι βέβαια· αρκεί το όνομα να
+εξωτερικεύη οπωσδήποτε με κάποιαν σαφήνειαν εκείνα, που
+παριστάνει εις την ψυχήν. — Η γνώμη μου λοιπόν είναι να
+εξακολουθούμεν να ονομάζωμεν επιστήμην τον πρώτον και
+τελειότερον τρόπον του γιγνώσκειν, τον δεύτερον δε διάνοιαν,
+τον τρίτον πίστιν, και εικασίαν τον τέταρτον, να
+περιλαμβάνωμεν δε τα δύο μεν τελευταία ομού υπό το όνομα της
+δοξασίας, τα δύο δε πρώτα υπό το όνομα της νοήσεως· ούτως ώστε
+η μεν δοξασία αντικείμενόν της να έχη το γεννώμενον και
+φθαρτόν, η δε νόησις εκείνο το οποίον υπάρχει καθ' εαυτό· και
+ό,τι είναι το ον προς το φθαρτόν, το ίδιον να είναι η νόησις
+προς την δοξασίαν, και ό,τι η νόησις προς την δοξασίαν, το
+ίδιον η επιστήμη προς την πίστιν και η διάνοια προς την
+εικασίαν^ ας αφήσωμεν δε επί του παρόντος, φίλε Γλαύκων, την
+εξέτασιν των λόγων, εφ' ών στηρίζεται η αναλογία αύτη, και την
+εις δύο υποδιαίρεσιν της δοξασίας και της νοήσεως, διά να μη
+πέσωμεν εις συζητήσεις πολύ μακροτέρας από όλας τας
+προηγηθείσας. — Αλλ' εγώ, όσον τουλάχιστον δύναμαι να σε
+παρακολουθήσω, συντάσσομαι κατά τα άλλα με την γνώμην σου.
+
+ — Δεν ονομάζεις λοιπόν διαλεκτικόν εκείνον, όστις γνωρίζει
+τον λόγον της ουσίας εκάστου πράγματος; και δεν λέγεις περί
+ενός ανθρώπου, ο οποίος δεν είναι εις θέσιν να δώση ούτε εις
+τον εαυτόν του ούτε εις τους άλλους τον λόγον τούτον, ότι δεν
+έχει την νόησιν αυτού του πράγματος; — Πώς θα ημπορούσα βέβαια
+να μην το ειπώ αυτό; — Το ίδιον λοιπόν και με την ιδέαν του
+αγαθού^ ένας άνθρωπος, που δεν ημπορεί να ξεχωρίση διά της
+νοήσεως την ιδέαν του αγαθού από όλα τα άλλα, και να δώση
+ακριβή ορισμόν αυτής, και να αντικρούση όλας τας ενστάσεις, ως
+γενναίος πολεμιστής εν τη μάχη, μεταχειριζόμενος όχι την
+δοξασίαν αλλά την καθαράν νόησιν, και εξέλθη εις το τέλος από
+όλα αυτά νικητής με τον ακαταμάχητον λόγον, δεν θα είπης
+βέβαια ποτέ περί του τοιούτου, ότι γνωρίζει ούτε αυτήν την
+ουσίαν του αγαθού, ούτε κανένα άλλο αγαθόν αλλά και αν τυχόν
+συλλάβη κανένα φάντασμα του αγαθού, το επέτυχε με την δοξασίαν
+και όχι με την επιστήμην, και αφού επέρασε την ζωήν του
+κοιμώμενος και ονειρευόμενος, πριν να προφθάση να ξυπνήση εδώ,
+θα κατεβή εις τον Άδην διά να παραδοθή εις τον τέλειον και
+ατελεύτητον ύπνον. — Μα την αλήθειαν, αυτά όλα θα ειπώ και εγώ
+διά τον τοιούτον άνθρωπον.
+
+ — Βεβαίως λοιπόν, εάν καμμίαν ημέραν σου επεβάλλετο να
+αναθρέψης πραγματικώς τους υιούς σου, τους οποίους τώρα
+τρέφεις και εκπαιδεύεις διά του λόγου, δεν θα τους άφηνες,
+υποθέτω, ποτέ να γίνουν άρχοντες και διαχειρισταί των υψίστων
+συμφερόντων της πολιτείας, εάν ήσαν ό,τι είναι εις την
+γεωμετρίαν αι καλούμεναι άλογοι γραμμαί. — Όχι βέβαια. — Δεν
+θα επιβάλης λοιπόν εις αυτούς διά του νόμου, να γίνωνται αυτής
+της επιστήμης προ πάντων κάτοχοι, διά της οποίας θα είναι
+ικανοί να ερωτούν και να αποκρίνωνται όσον το δυνατόν
+επιστημονικώτατα; — Μάλιστα θα βάλω μαζί σου αυτόν τον νόμον.
+— Ώστε δεν παραδέχεσαι τώρα, ότι η διαλεκτική είναι, ούτως
+ειπείν, το κορύφωμα και το επιστέγασμα όλων των άλλων
+επιστημών, και ότι δεν υπάρχει άλλη καμμία διά να την θέσωμεν
+παραπάνω από αυτήν, και ότι επομένως επήρε τέλος πλέον το περί
+μαθημάτων ζήτημα; — Μάλιστα.
+
+ — Σου υπολείπεται επομένως τώρα το περί της διανομής των
+μαθημάτων, διά ποίους θα ορίσωμεν αυτά και κατά τίνα τρόπον θα
+τα διδάξωμεν. — Είναι φανερόν. — Ενθυμείσαι λοιπόν οποίοι
+τινες ήσαν κατά τον χαρακτήρα οι άρχοντες, τους οποίους
+εξελέξαμεν προηγουμένως. — Πώς όχι; — Εσύ ο ίδιος έκρινες
+τότε, ότι έπρεπε να εκλέξωμεν ανθρώπους αυτής της φύσεως, και
+ότι είναι ανάγκη να προτιμήσωμεν τους σταθερωτέρους και τους
+ανδρειοτέρους και, αν είναι δυνατόν, τους ωραιοτέρους, και δεν
+αρκεί μόνον να έχουν τα σωματικά αυτά προτερήματα και την
+ευγένειαν των αισθημάτων, αλλά να προσυπάρχουν ακόμη και αι
+φυσικαί προδιαθέσεις αι απαιτούμεναι διά την εκπαίδευσιν, που
+θέλομεν να τους δώσωμεν. — Και ποίας θεωρείς τοιαύτας; — Την
+αναγκαίαν αγχίνοιαν προς σπουδήν των επιστημών και την
+ευκολίαν του να μανθάνουν διότι πολύ περισσότερον αποκάμνουν
+αι ψυχαί από τας δυσκολίας των αφηρημένων επιστημών, παρά από
+τους κόπους της γυμναστικής· επειδή ο κόπος αυτός ανήκει
+αποκλειστικώς και μόνον εις την ψυχήν και δεν τον συμμερίζεται
+μετά του σώματος. — Έχεις δίκαιον. — Πρέπει εκτός τούτου να
+έχουν ισχυράν μνήμην, ισχυράν θέλησιν και φιλοπονίαν εν πάσιν^
+αλλέως πώς νομίζεις ότι θα συγκατετίθετο κανείς, εκτός των
+άλλων σωματικών εργασιών, να επιβαρύνεται και με τόσην μελέτην
+και πνευματικήν εργασίαν; — Κανείς βέβαια, εάν δεν ήτο
+τελειότατα πεπροικισμένος εκ φύσεως.
+
+ — Το λάθος, το οποίον διαπράττεται σήμερον και συνεπεία του
+οποίου τοσούτον ατιμάζεται και καταφρονείται η φιλοσοφία,
+προέρχεται, καθώς είπα και πρότερον, εκ του ότι δεν τηρείται ο
+προσήκων σεβασμός προς την αξιοπρέπειαν αυτής· διότι δεν
+έπρεπε να έχουν καμμίαν σχέσιν με αυτήν άνθρωποι νόθοι
+πνευματικώς, αλλά γνήσιοι μόνον. — Πώς αυτό; — Πρώτον μεν ο
+προσερχόμενος εις την φιλοσοφίαν δεν πρέπει να είναι χωλός
+κατά την φιλοπονίαν, να είναι δηλαδή εξ ημισείας μόνον
+φιλόπονος και εξ ημισείας φυγόπονος· πράγμα το οποίον
+συμβαίνει, όταν ένας παραδείγματος χάριν είναι φίλος του
+αθλητισμού και του κυνηγίου και εν γένει καταγίνεται με ζήλον
+εις τας σωματικάς ασκήσεις, δεν είναι όμως καθόλου φιλομαθής,
+δεν αγαπά τας συζητήσεις και διαλέξεις, τας επιστημονικάς
+ερεύνας και φοβείται κάθε τοιούτου είδους κόπον^ χωλός δε
+είναι επίσης και εκείνος, με την φιλοπονίαν του οποίου
+συμβαίνει το αντίθετον. — Έχεις πληρέστατον δίκαιον.
+
+ — Κατά τον ίδιον όμως λόγον δεν θα χαρακτηρίσωμεν, εν σχέσει
+προς την αλήθειαν, ανάπηρον επίσης και χωλήν την ψυχήν
+εκείνην, η οποία μισεί μεν το εκούσιον ψεύδος, και δεν το
+ανέχεται και εις τον εαυτόν της, και οι άλλοι, όταν ψεύδωνται,
+καταγανακτεί, ευκόλως όμως αποδέχεται το ακούσιον, και ούτε
+στενοχωρείται πολύ, όταν αποκαλύπτεται η αμάθειά της, αλλά
+όπως ο χοίρος μολύνεται με τελείαν αδιαφορίαν εις τον βόρβορον
+αυτόν; — Αναμφιβόλως.
+
+ — Δεν πρέπει δε βέβαια να δίδωμεν ολιγωτέραν προσοχήν και ως
+προς την σωφροσύνην και την ανδρείαν και την μεγαλοψυχίαν και
+όλα εν γένει τα είδη της αρετής και να διακρίνωμεν τον νόθον
+και τον γνήσιον· διότι όταν δεν είναι κανείς εις θέσιν να το
+κάμνη αυτό, είτε ιδιώτης είτε πόλις, κινδυνεύουν, χωρίς να το
+εννοούν, να εμπιστεύωνται τα συμφέροντά των εις ανθρώπους
+χωλούς και νόθους, καθ' όσον τύχη να τους έχουν οι μεν φίλους,
+οι δε άρχοντας. — Και πράγματι αυτό συμβαίνει συχνότατα.
+
+ — Ημείς λοιπόν τουλάχιστον ας επιστήσωμεν την μεγαλυτέραν μας
+εις τούτο προσοχήν· διότι, εάν παραλάβωμεν, διά να
+εκπαιδεύσωμεν εις τοσαύτης σπουδαιότητος μαθήσεις και μελέτας
+ανθρώπους αρτίους και κατά το σώμα και κατά τον νουν, ούτε η
+ιδία η δικαιοσύνη θα ημπορή να έχη κανένα παράπονον μαζί μας,
+θα σώσωμεν δε συγχρόνως και την πολιτείαν και το πολίτευμα·
+ενώ, αν παραλάβωμεν διαφορετικούς, θα φθάσωμεν εις όλα τα
+εναντία αποτελέσματα, και θα γίνωμεν αφορμή ακόμη περισσότερον
+να εξευτελισθή η φιλοσοφία. — Θα ήτο εντροπή μας αυτό. — Και
+πολύ μεγάλη μάλιστα· αλλά και εγώ τώρα μου φαίνεται πως έπαθα
+κάτι, που με κάμνει να εντρέπωμαι. — Τι πράγμα; — Ελησμόνησα
+ότι όλα αυτά είναι σχέδια εις τον αέρα, και τον επήρα τον
+σκοπόν κάπως υψηλότερα· διότι επάνω εις την ομιλίαν μου
+έστρεψα εις την φιλοσοφίαν, και όταν την είδα τόσον αναξίως
+περιφρονημένην, με εκυρίευσε, μου φαίνεται, μία αγανάκτησις
+και θυμωμένος καθώς ήμουν με τους αιτίους, ωμίλησα με τόσην
+σφοδρότητα που ωμίλησα. — Όχι δα και με τόσην, δι' εμέ
+τουλάχιστον τον ακροατήν. — Δι' εμέ όμως τον ρήτορα·
+οπωσδήποτε, ας μη λησμονούμεν, ότι εις μεν την προηγουμένην
+μας εκλογήν είχαμεν να εκλέξωμεν γέροντας, ενώ τώρα δεν θα έχη
+τον τόπον του να κάμωμεν το ίδιον^ διότι δεν πρέπει να
+πιστεύσωμεν τον Σόλωνα, ότι και γηράσκων τις ημπορεί πολλά να
+μαθαίνη· ίσως μάλλον θα ημπορούσε να μάθη να τρέχη· όλοι όμως
+οι μεγάλοι και πολλοί πόνοι είναι διά την νεότητα. — Κατ'
+ανάγκην.
+
+ — Από την παιδικήν λοιπόν ηλικίαν πρέπει να αρχίσωμεν την
+διδασκαλίαν της αριθμητικής και της γεωμετρίας και όλων των
+μαθημάτων, τα οποία είναι προπαρασκευή διά την διαλεκτικήν,
+χωρίς όμως εις τον τρόπον της διδασκαλίας μας να υπάρχη
+τίποτε, που να ομοιάζη με καταναγκαστικήν μάθησιν. — Διατί; —
+Διότι δεν πρέπει ο ελεύθερος να μανθάνη τίποτε διά της βίας
+δουλικώς· επειδή οι μεν σωματικοί κόποι, και αν επιβάλλωνται
+διά της βίας, δεν προξενούν καμμίαν βλάβην εις το σώμα, ενώ τα
+μαθήματα, που εισάγονται διά της βίας εις την ψυχήν, δεν
+παραμένουν συνήθως. — Είναι αλήθεια. — Ποτέ λοιπόν να μη
+μεταχειρίζεσαι, καλέ μου, την βίαν εις τα μαθήματα των παίδων,
+αλλά φρόντιζε μάλλον παίζοντες να μανθάνουν, διά να είσαι εις
+θέσιν και καλύτερα να διακρίνης την φυσικήν εκάστου
+προδιάθεσιν. — Είναι πολύ δικαιολογημένη αυτή σου η σύστασις.
+
+ — Ενθυμείσαι ακόμη, ότι είπαμεν πως πρέπει να οδηγούμεν τους
+παίδας εφίππους και εις τον πόλεμον, διά να βλέπουν, και εφ'
+όσον δεν υπάρχει κανείς κίνδυνος, να τους φέρωμεν και
+πλησιέστερον και να τους γεύωμεν, ούτως ειπείν, αίμα, όπως
+κάμνουν με τα κουτάβια των λαγωνικών; Μάλιστα, το ενθυμούμαι.
+— Όσοι λοιπόν εις όλα αυτά, και εις τους κόπους και εις τα
+μαθήματα και εις τους φόβους, δείξουν την μεγαλυτέραν αντοχήν,
+όλους αυτούς θα τους ξεχωρίσης κατά μέρος. — Εις ποίαν
+ηλικίαν; — Αφού τελειώσουν την σειράν των γυμναστικών
+ασκήσεων· διότι κατ' αυτήν την περίοδον, είτε δύο έτη διαρκέση
+είτε τρία, δεν ημπορεί το παιδί να κάμνη τίποτε άλλο· ο κόπος
+και ο ύπνος είναι οι φυσικοί εχθροί των μαθημάτων· εξ άλλου
+είναι και αυτή μία από τας δοκιμασίας, όχι η μικροτέρα, να
+ιδούμεν τι θα φανή ο καθείς εις τας γυμναστικάς ασκήσεις. —
+Και εγώ το ίδιον φρονώ.
+
+ — Κατόπιν, όταν φθάσουν εις τα είκοσι, εκείνοι τους οποίους
+θα ξεχωρίσης, θα λαμβάνουν μεγαλυτέρας τιμητικάς διακρίσεις
+από τους άλλους, και τα μαθήματα, τα οποία, κατά την πρώτην
+των εκπαίδευσιν έμαθον χωριστά, θα τους τα παρουσιάσης τώρα εν
+τω συνόλω των, ώστε να ημπορέσουν να συλλάβουν με ένα βλέμμα
+τας σχέσεις, που έχουν αι επιστήμαι μεταξύ των, και να
+γνωρίσουν συγχρόνως την φύσιν του όντος. — Μόνον πραγματικώς
+με αυτήν την μέθοδον ημπορούν να στερεωθούν αι γνώσεις, που θα
+αποκτήσουν. — Είναι δε ακόμη και το ασφαλέστερον μέσον, διά να
+διακρίνη τις την διαλεκτικήν φύσιν από την μη τοιαύτην· διότι
+εκείνος, που θα δειχθή ικανός να περιλαμβάνη τας διαφόρους
+μαθήσεις υπό έν γενικόν βλέμμα, είναι ασφαλώς διαλεκτικός,
+κάθε δε άλλος όχι. — Συμφωνώ μαζί σου.
+
+ — Εις αυτό λοιπόν είναι ανάγκη να επιστήσης την προσοχήν σου,
+και όσοι μεταξύ των νέων ευρεθούν σταθεροί, και εις τα
+μαθήματα και εις τον πόλεμον και εις τας άλλας τας
+προδιαγεγραμμένας δοκιμασίας, αφού συμπληρώσουν τα τριάκοντα
+έτη, θα τους ξεχωρίσης από εκείνους, που ήδη εξεχώρισες, και
+θα τους ανυψώσης εις ανωτέρας τιμάς, αφού δε τότε τους
+υποβάλης υπό την δοκιμασίαν της διαλεκτικής, θα προσπαθήσης να
+διακρίνης ποίος εξ αυτών είναι ικανός, άνευ της επικουρίας των
+οφθαλμών και των λοιπών αισθήσεων, αλλά με μόνην την δύναμιν
+της αληθείας, να ανυψωθή μέχρι της γνώσεως του καθ' εαυτό
+όντος· και εδώ είναι που χρειάζεται, φίλε μου, να λάβης τας
+μεγαλυτέρας σου προφυλάξεις. — Διατί; — Δεν παρατηρείς τι
+μεγάλον κακόν γίνεται σήμερα με την διαλεκτικήν; — Τι; —
+Βασιλεύει εις αυτήν η μεγαλυτέρα σύγχυσις και αταξία. — Είναι
+αλήθεια.
+
+ — Λοιπόν πιστεύεις ότι υπάρχει εις αυτήν την κατάστασιν
+τίποτε το περίεργον, και ότι δεν είναι απεναντίας τελείως
+δικαιολογημένη; — Πώς δα; — Συμβαίνει το ίδιον με αυτούς, ό,τι
+και με ένα υποβολιμαίον τέκνον, το οποίον ήθελεν ανατραφή εις
+τους κόλπους ισχυράς και ευγενούς οικογενείας, εν μέσω μεγάλου
+πλούτου και πολλών κολάκων· όταν αυτό μεγαλώση και μάθη, ότι
+αυτοί οι λεγόμενοι γονείς του δεν είναι πράγματι τοιούτοι,
+χωρίς όμως και να κατορθώση να εύρη τους αληθινούς γονείς του,
+ημπορείς να μου είπης ποία θα είναι τα αισθήματά του απέναντι
+των κολάκων του και των θετών γονέων του και τον καιρόν, που
+δεν ήξευρε ακόμη περί της υποβολής του και κατόπιν, αφού την
+έμαθε; ή προτιμάς να ακούσης τι στοχάζομαι εγώ; — Προτιμώ.
+
+Στοχάζομαι λοιπόν, ότι θα ετίμα περισσότερον τον πατέρα του
+και την μητέρα του και τους άλλους θεωρουμένους συγγενείς του,
+παρά εκείνους, που τον εκολάκευον, ότι θα εδείκνυε όλον τον
+ζήλον του και την προθυμίαν του δι' αυτούς, αν ετύχαινε να
+περιέλθουν εις ανάγκην, ότι ποτέ δεν θα έστεργε να τους
+κακομεταχειρισθή ή με λόγον ή με έργον, και ότι τέλος εις τα
+μεγάλα πράγματα θα υπήκουεν εις εκείνους μάλλον παρά εις τους
+κόλακας καθ' όλην εκείνην την εποχήν, που δεν εγνώριζεν ακόμη
+την αληθινήν του θέσιν. — Φυσικώτατα. — Αφού όμως θα εμάνθανε
+την αλήθειαν, στοχάζομαι ότι θα εχαλαρούτο μεν ο προς τους
+γονείς του σεβασμός και η προθυμία, θα ηύξανε δε απεναντίας
+προς τους κόλακας, και θα ήρχιζε πλέον να τους ακούη χωρίς την
+προτέραν εκείνην επιφύλαξιν και να ακολουθή περισσότερον τας
+συμβουλάς των και να ζη απροκαλύπτως μαζί των, χωρίς να δίδη
+την ελαχίστην προσοχήν εις τον πατέρα του και τους άλλους
+υποτιθεμένους συγγενείς του, εκτός τουλάχιστον αν δεν ήτο
+πεπροικισμένος με πολύ εξαιρετικήν φύσιν. — Πράγματι όλα αυτά
+θα ημπορούσαν να γίνουν, όπως τα λέγεις· αλλά πώς εφαρμόζεται
+αυτή η εικών εις τας αταξίας της διαλεκτικής, που
+παραπονείσαι;
+
+ — Ως εξής· έχομεν εκ παιδικής ηλικίας ανατραφή με τας αρχάς
+της δικαιοσύνης και της ηθικής, τας οποίας σεβόμεθα και τας
+υπακούομεν, όπως τους γονείς μας. — Έτσι είναι. — Δεν υπάρχουν
+όμως και αντίθετοι προς αυτάς αρχαί, αι οποίαι τείνουν προς
+τας ηδονάς, και κολακεύουν μεν την ψυχήν και ζητούν να την
+παρασύρουν, δεν ημπορούν όμως να πείσουν, τουλάχιστον τους
+οπωσδήποτε καλυτέρους; αυτοί φυλάττουν πάντοτε τον σεβασμόν
+και την υπακοήν προς τας αρχάς, υπό τας οποίας πατρικώς
+ανετράπησαν. — Είναι αλήθεια και αυτό. — Τώρα, εάν ένα νέον
+τοιούτων διαθέσεων έλθη κανείς και τον ερωτήση, τι είναι το
+καλόν, και αφού αποκριθή όπως το έμαθε από τον νομοθέτην,
+αρχίση ο άλλος να τον ανασκευάζη και με πολλά και
+επανειλημμένα επιχειρήματα τον κάμη επί τέλους να αμφιβάλλη,
+μήπως το ίδιον πράγμα δεν είναι όχι ολιγώτερον αισχρόν ή
+καλόν, ωσαύτως δε και περί του δικαίου και του αγαθού και όλων
+εν γένει τα οποία έως τώρα εσέβετο, κατόπιν τούτων ποίαν ιδέαν
+νομίζεις ότι θα έχη πλέον περί του σεβασμού και της υπακοής
+πού θα οφείλη προς αυτά; — Κατ' ανάγκην ούτε θα τα σέβεται
+πλέον ούτε θα υπακούη όπως πριν. — Όταν λοιπόν πλέον δεν τιμά
+ούτε υιικόν σεβασμόν έχη προς τας ηθικάς αρχάς, όπως πριν, και
+δεν είναι εις θέσιν μόνος του να ευρίσκη την αλήθειαν, είναι
+δυνατόν να ασπασθή άλλον τρόπον ζωής παρά εκείνον, που
+κολακεύει τας επιθυμίας του; — Δεν είναι δυνατόν. — Θα γίνη
+λοιπόν τότε αποστάτης του νόμου, ενώ μέχρι τούδε ήτο υπήκοος
+αυτού. — Κατ' ανάγκην. — Ώστε πολύ φυσικόν είναι να παθαίνουν
+αυτό, εκείνοι που κατ' αυτόν τον τρόπον επιδίδονται εις την
+διαλεκτικήν και, όπως προ ολίγου έλεγον, είναι άξιοι πάσης
+συγγνώμης. — Και οίκτου προσέτι.
+
+ — Διά να μη γίνουν λοιπόν άξιοι οίκτου και οι τρόφιμοί σου,
+όταν θα φθάσουν εις τα τριάντα, δεν πρέπει να λάβης τας
+μεγαλυτέρας σου προφυλάξεις, πριν επιδοθούν εις την
+διαλεκτικήν; Και πολύ μάλιστα. — Και δεν είναι μία
+σπουδαιοτάτη προφύλαξις αυτή, να μη δοκιμάζουν την διαλεκτικήν
+πάρα πολύ νέοι; επειδή δεν σου διαφεύγει αναμφιβόλως, ότι οι
+πολύ νέοι, όταν γευθώσι κατά πρώτον της διαλεκτικής, κάμνουν
+κατάχρησιν αυτής προς διασκέδασιν, και την χρησιμοποιούν διά
+να αντιλέγουν διαρκώς, και κατά το παράδειγμα εκείνων, που
+τους απεστόμωσαν εις την συζήτησιν, ζητούν και αυτοί να
+αποστομώσουν άλλους και ευχαριστούνται καθώς τα σκυλάκια να
+τραυούν και να ξεσχίζουν ό,τι πέση εις το στόμα των. —
+Θαυμάσια τα λέγεις.
+
+ — Αφού λοιπόν εις αυτάς τας συζητήσεις αποστομώσουν μεν
+πολλούς, αποστομωθούν δε και αυτοί υπό πολλών, καταντούν και
+πολύ γρήγορα μάλιστα να μην πιστεύουν πλέον τίποτε, απ' όσα
+πριν επίστευον· και με αυτό δίδουν αφορμήν εις τον κόσμον να
+κατακραυγάζη και εναντίον των και εναντίον της φιλοσοφίας. —
+Έχεις πληρέστατον δίκαιον. — Εις ηλικίαν όμως μάλλον
+προχωρημένην δεν θα το θέλουν, εννοείται, πλέον να θυσιάζουν
+εις αυτήν την μανίαν, και θα ακολουθούν μάλλον εκείνους, που
+επιζητούν διά της διαλεκτικής την εύρεσιν της αληθείας, παρά
+εκείνους που αντιλέγουν χάριν παιδιάς και προς διασκέδασιν·
+τοιουτοτρόπως και οι ίδιοι θα γίνουν πλέον μετρημένοι, και το
+επάγγελμα θα κάμουν περισσοτέρας εκτιμήσεως από πριν άξιον. —
+Πολύ σωστά.
+
+ — Δεν είναι δε ακόμη ένα είδος προφυλάξεως και εκείνα, που
+είπαμεν ανωτέρω, ότι δηλαδή πρέπει να προσλαμβάνωμεν εις την
+διαλεκτικήν πνεύματα εκ φύσεως σοβαρά και στερεά, και όχι,
+όπως τώρα, τον πρώτον τυχόντα, που καμμίαν φυσικήν προδιάθεσιν
+δεν έχει; Έχεις δίκαιον.
+
+ — Και θα είναι άραγε αρκετόν να ορίσωμεν διά την
+τελειοποίησιν της διαλεκτικής το διπλάσιον του χρόνου, που
+εδώσαμεν διά την γυμναστικήν, διά να αφοσιωθή κανείς εις αυτήν
+με όλον του τον ζήλον και την επιμέλειαν, χωρίς τίποτε άλλο να
+κάμνη, όπως τότε εγίνετο και με τας σωματικάς ασκήσεις; — Πόσα
+δηλαδή έτη, έξ ή τέσσερα; — Βάλε πέντε· και κατόπιν από αυτά,
+θα τους καταβιβάσης εκ νέου εις το σπήλαιον εκείνο και θα τους
+υποχρεώσης να αναλάβουν πολεμικάς διοικήσεις και άλλα
+υπουργήματα κατάλληλα διά την ηλικίαν των, διά να μην
+υπολείπωνται ούτε κατά την εμπειρίαν από τους άλλους· και εις
+όλα δε αυτά πρέπει επίσης να δοκιμάζωνται, διά να ιδούμεν αν
+θα μείνουν ακλόνητοι, με όλους τους πειρασμούς εις τους
+οποίους θα είναι εκτεθειμένοι, ή μήπως παραστρατίσουν κάπως. —
+Και πόσον καιρόν θα διαρκέση αυτό: — Δεκαπέντε έτη· και όταν
+φθάσουν εις τα πενήντα, όσοι υπέστησαν ευδοκίμως την
+δοκιμασίαν και ηρίστευσαν εις όλα γενικώς και εις τας
+επιστήμας και εις την πράξιν, καιρός πλέον να τους οδηγήσωμεν
+εις το τέρμα, και να τους αναγκάσωμεν να στρέψουν προς τα
+επάνω τον οφθαλμόν της ψυχής και να προσατενίσουν εκείνο, που
+δίδει το φως εις τα πάντα· και αφού τοιουτοτρόπως γνωρίσουν
+την ουσίαν του αγαθού, να το μεταχειρίζωνται εις τον υπόλοιπον
+βίον των ως πρότυπον, διά να ρυθμίζουν επ' αυτού και τα ιδικά
+των ήθη και της πολιτείας και των ιδιωτών, ασχολούμενοι μεν ως
+επί το πλείστον εις την φιλοσοφίαν, αναλαμβάνοντες όμως, όταν
+θα έρχεται η σειρά του καθενός, και το βάρος της διοικήσεως
+και της εξουσίας αποκλειστικώς και μόνον χάριν της πόλεως, και
+χωρίς να το εκλαμβάνουν ως κάτι καλόν διά τους εαυτούς των,
+αλλ' ως απαραίτητον υποχρέωσιν^ και τότε πλέον, αφού μορφώσουν
+και άλλους κατά το παράδειγμά των, τους οποίους ν' αφήσουν
+αξίους διαδόχους των διά την φρούρησιν της πολιτείας, να
+απέρχωνται διά να κατοικήσουν εις τας νήσους μακάρων· η δε
+πόλις να τους ανεγείρη μνημεία και να τους ορίζη, εάν είναι
+και η Πυθία σύμφωνος, δημοτελείς θυσίας, ως εις ημιθέους,
+ειδεμή, ως εις μακαρίους και αγίους.
+
+ — Ως άριστος ανδριαντοποιός τους επεξειργάσθης τελειοτάτους,
+Σωκράτη, τους άρχοντάς μας. — Και τας γυναίκας των προσέτι,
+αγαπητέ μου· διότι μη νομίζης ότι είπα, όσα είπα, διά τους
+άνδρας μάλλον παρά και διά τας γυναίκας, όσαι τουλάχιστον και
+από αυτάς ευρεθούν πεπροικισμέναι εκ φύσεως με την προσήκουσαν
+ικανότητα. — Πολύ σωστά, αφού τα πάντα, καθώς είπαμεν, θα
+είναι κοινά μεταξύ ανδρών και γυναικών.
+
+ — Τι λέγεις λοιπόν τώρα; συμφωνείς ότι, όσα είπαμεν περί
+πολιτείας και πολιτεύματος, δεν είναι απλαί ευχαί, αλλά,
+δύσκολα μεν βεβαίως, όχι όμως και αδύνατα να εφαρμοσθούν, όταν
+ανώτατοι άρχοντες της πόλεως, ένας ή περισσότεροι, γίνουν οι
+πραγματικοί φιλόσοφοι, οίτινες, καταφρονούντες τας τιμάς, που
+επιδιώκουν σήμερον, ως ανελευθέρους και αναξίας λόγου,
+εκτιμώντες δε μόνον το καθήκον και τας από τούτου αμοιβάς, και
+επάνω απ' όλα ως μέγιστον και αναγκαιότατον την δικαιοσύνην,
+θα αναλάβουν την αναμόρφωσιν της πολιτείας; — Πώς; — Όλους
+τους κατοίκους της πόλεως, όσοι είναι άνω των δέκα ετών, θα
+τους στείλουν εις την εξοχήν, και αφού τοιουτοτρόπως αποσύρουν
+τα τέκνα των από την επίδρασιν των σημερινών ηθών, τα οποία
+έχουν και οι γονείς των, θα τα αναθρέψουν σύμφωνα με τα ιδικά
+των ήθη και με τους ιδικούς των νόμους, όπως τους ανεπτύξαμεν
+προηγουμένως· και αφού τοιουτοτρόπως, με την νέαν αυτήν
+γενεάν, σχηματισθή τάχιστα και ευκολώτατα η πολιτεία, που
+ελέγαμεν, δεν είναι ζήτημα ότι και αυτή η ιδία θα ευτυχήση και
+το έθνος, εις το οποίον ανήκει, θα ωφελήση. — Αναμφιβόλως· και
+νομίζω ότι εξέθεσες άριστα τον τρόπον, που θα γίνουν όλα αυτά,
+αν υποθέσωμεν ότι θα εγίνοντο καμμίαν ημέραν. — Ετελείωσαν
+λοιπόν όσα είχαμεν να ειπούμεν και περί της πόλεως ταύτης, και
+του ανθρώπου, που θα είναι όμοιος με αυτήν· διότι είναι
+φανερόν, οποίος τις θα είναι και αυτός σύμφωνα με τας αρχάς
+μας. — Φανερόν· και, καθώς λέγεις, το θέμα μας εξηντλήθη.
+
+                             *
+                            * *
+
+Η Σειρά των Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων, των Εκδόσεων Φέξη,
+υπήρξαν ένας σταθμός στα ελληνικά χρονικά. Για πρώτη φορά
+προσφερόταν συστηματικά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, η
+αρχαία ελληνική σκέψη (ιστορία, φιλοσοφία, ποίηση, δράμα,
+δικανικός και πολιτικός λόγος) σε δημιουργικές μεταφορές της,
+από τους άριστους μεταφραστές του τόπου, στην πιο σύγχρονη
+μορφή που πήρε εξελισσόμενο το γλωσσικό της όργανο. Ο Όμηρος,
+οι Τραγικοί κι ο Αριστοφάνης, ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο
+Πλάτων, ο Ξενοφών, ο Αριστοτέλης, ο Θεόκριτος, ο Θεόφραστος, ο
+Επίκτητος, ο Πλούταρχος, ο Λουκιανός κλπ. προσφέρονται και
+σήμερα, στις κλασικές πια μεταφράσεις των Πολυλά, Ραγκαβή,
+Μωραϊτίδη, Κονδυλάκη, Ποριώτη, Γρυπάρη, Τανάγρα, Πολέμη,
+Καμπάνη, Καζαντζάκη, Βάρναλη, Αυγέρη, Βουτιερίδη, Ζερβού,
+Φιλαδελφέως, Τσοκόπουλου, Σίγουρου, Κ. Χρηστομάνου κλπ, σε μια
+σύγχρονη σειρά εκδόσεων βιβλίου τσέπης, πράγμα που επίσης
+γίνεται για πρώτη φορά, συστηματικά, στην Ελλάδα.
+
+&Πολιτεία.& Το πρωτυπώτερον και πλαστικώτερον των πλατωνικών
+έργων, αποτελούμενον εκ 10 βιβλίων. Το πρώτον βιβλίον
+πραγματευόμενον περί δικαιοσύνης είναι αφετηρία διατυπώσεως
+έπειτα ιδανικού πολιτεύματος. Η οριζομένη ισότης δικαιωμάτων
+των πολιτών, η διακανόνισις ίσης εργασίας, η κατανομή των
+πολιτών εις τρεις τάξεις, η εξίσωσις ανδρών και γυναικών, η
+κοινογαμία και κοινοκτημοσύνη, ο αποκλεισμός των ποιητών, ο
+περιορισμός της αυξήσεως του πληθυσμού, αι πρωτόρρυθμοι
+γενικαί περί του κοινωνικού και του αστικού δικαίου αρχαί,
+συνδυαζόμεναι εις οργανικόν σύστημα εις την «Πολιτείαν» του
+Πλάτωνος, υπήρξαν αφετηρίαι πλείστων φιλοσοφικών,
+κοινωνιολογικών και πολιτικών θεωριών. Ώστε και από της
+απόψεως ταύτης είναι εκ των σημαντικωτέρων δημιουργημάτων της
+ανθρωπίνης σκέψεως.
+
+Η μετάφρασις πιστή, σαφής και γλαφυρά υπό του κ. Ι. Ν.
+Γρυπάρη.
+Τόμος Α' 10 δρχ., Τόμος Β΄ 10 δρχ., Τόμος Γ' 10 δρχ. Τόμος Δ'
+10 δρχ.
+
+ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΩΛΗΣΙΣ
+ΛΑΔΙΑΣ ΚΑΙ ΣΙΑ Ο.Ε.
+ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 22 — ΤΗΛ. 614.686, 634.506
+
+ΤΙΜΑΤΑΙ ΔΡΧ. 10
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Republic, Volume 3, by Plato
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK REPUBLIC, VOLUME 3 ***
+
+***** This file should be named 39524-0.txt or 39524-0.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/3/9/5/2/39524/
+
+Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iason
+Konstantinides. Thanks to George Canonis for his major
+work in proofreading.
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/39524-0.zip b/39524-0.zip
new file mode 100644
index 0000000..3da52ae
--- /dev/null
+++ b/39524-0.zip
diff --git a/39524-h.zip b/39524-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..b84a1e1
--- /dev/null
+++ b/39524-h.zip
diff --git a/39524-h/39524-h.htm b/39524-h/39524-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..2761eb5
--- /dev/null
+++ b/39524-h/39524-h.htm
@@ -0,0 +1,2647 @@
+<?xml version="1.0"?>
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml">
+<head>
+<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" />
+<meta name="keywords"
+      content="Πλάτων, Πολιτεία, Ι. Ν. Γρυπάρης, Φιλοσοφία" />
+
+<title>Πολιτεία Τόμος 3</title>
+
+<style type="text/css">
+
+body {
+font-family: verdana, geneva, arial, helvetica, sans-serif;
+line-height: 20px;
+margin-left: 5%;
+margin-right: 5%;
+}
+
+p{
+   text-align: justify;
+   margin-top: 1em;
+   margin-bottom: 1em;
+}
+
+</style>
+
+</head>
+
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of Republic, Volume 3, by Plato
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Republic, Volume 3
+
+Author: Plato
+
+Translator: Ioannis Gryparis
+
+Release Date: April 24, 2012 [EBook #39524]
+
+Language: Greek
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK REPUBLIC, VOLUME 3 ***
+
+
+
+
+Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iason
+Konstantinides. Thanks to George Canonis for his major
+work in proofreading.
+
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+
+
+<p style='font-size: small;'>Note: The tonic system has been changed from polytonic
+to monotonic, otherwise the spelling of the book has not been changed.  // Σημείωση:
+Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικό σε μονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει
+διατηρηθεί η ορθογραφία του βιβλίου. </p>
+
+<p style='text-align:center;'><br /><img src ="images/cover.jpg" width="460"
+height="650"
+alt="Εξώφυλλο" border="2" /><br /></p>
+
+<h4 style="text-align: center; margin-top: 3em">ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ<br />
+<u>ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ</u></h4>
+
+<p>
+</p>
+
+<h1 style="text-align: center; margin-top: 3em">ΠΛΑΤΩΝΟΣ</h1>
+<h2 style="text-align: center; margin-top: 3em">ΠΟΛΙΤΕΙΑ</h2>
+
+<h3 style="text-align: center; margin-top: 6em">ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ<br />
+Ι. Ν. ΓΡΥΠΑΡΗ<br /><br /><br />
+
+ΤΟΜΟΣ ΤΡΙΤΟΣ</h3>
+
+<h4 style="text-align: center; margin-top: 8em">ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ<br />
+ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ<br />
+1911</h4>
+
+
+<p>
+</p>
+
+<h3 style="text-align: center; margin-top: 6em">ΠΛΑΤΩΝΟΣ<br />
+ΠΟΛΙΤΕΙΑ</h3>
+
+<h4 style="text-align: center; margin-top: 8em">ΒΙΒΛΙΟΝ ΣΤ'.</h4>
+
+<p>
+<br />
+Τοιουτοτρόπως λοιπόν, κατόπιν τόσον μακράς εξετάσεως, μόλις και μετά βίας
+κατωρθώσαμεν να ευρεθή, ποίοι είναι οι αληθινοί φιλόσοφοι και ποίοι όχι. — Δεν ήτο
+ίσως εύκολον να το εύρωμεν συντομώτερα. — Δεν το πιστεύω· μου φαίνεται όμως ότι
+θα ημπορούσε να καταδειχτή το πράγμα καλύτερα, εάν ήτο δυνατόν να
+περιορισθώμεν εις αυτό και μόνον, και να μην είχαμεν να διατρέξωμεν τόσα άλλα
+ζητήματα, διά να ίδωμεν κατά τι διαφέρει ο βίος του δικαίου ανθρώπου από του
+αδίκου. — Τι μας μένει λοιπόν κατόπιν; — Τι άλλο, παρά το εξής: επειδή φιλόσοφοι
+μεν είναι, όσοι ημπορούν να φθάσουν εις την γνώσιν εκείνου, που υπάρχει πάντοτε
+τελείως αναλλοίωτον, όχι δε και εκείνοι, που στρέφονται γύρω εις τα πολλά και
+πάντοτε μεταβαλλόμενα πράγματα, ποίοι τάχα από τους δύο πρέπει να γίνουν
+κυβερνήται της πολιτείας: — Πώς άραγε να εξετάσωμεν το ζήτημα, διά να
+παραδεχθώμεν το ορθότερον; — Εγώ λέγω ότι πρέπει να καταστήσωμεν φρουρούς
+της πόλεως εκείνους, που θα ήσαν ικανοί να φυλάξουν αμεταβλήτους τους νόμους και
+τας διατάξεις της πολιτείας. — Πολύ σωστά. — Είναι άραγε δύσκολον να
+αποφανθώμεν, εάν ο καλός φρουρός, διά να φυλάξη κάτι, πρέπη να είναι τυφλός, ή
+οξυδερκής: — Διόλου βέβαια δύσκολον. Και νομίζεις τάχα ότι διαφέρουν καθόλου από
+τους τυφλούς, εκείνοι οι οποίοι στερούνται της γνώσεως εκάστου καθ' εαυτό όντος,
+και δεν έχουν κανένα παράδειγμά του καθαρόν εις την ψυχήν των, ούτε ημπορούν
+επομένως, όπως οι ζωγράφοι, να έχουν προ των οφθαλμών των το αληθινώτατον
+πρότυπον, προς το οποίον να στρέφωνται πάντοτε και να το παρατηρούν με όλην την
+απαιτουμένην προσοχήν και ακρίβειαν, ούτως ώστε να θεσπίζουν και εδώ κάτω
+νόμους περί των καλών, των δικαίων και αγαθών, όταν πρόκειται να νομοθετήσουν, ή
+και να φυλάττουν άγρυπνοι τους καλώς κειμένους νόμους; — Δεν υπάρχει πράγματι
+μεγάλη διαφορά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτούς λοιπόν θα διορίσωμεν φρουρούς, ή απεναντίας εκείνους, που
+γνωρίζουν την καθ' εαυτήν αναλλοίωτον ουσίαν παντός πράγματος και δεν
+υπολείπονται καθόλου από τους άλλους κατά την εμπειρίαν, ούτε υστερούν εις
+κανένα άλλο είδος αξίας; — Θα ήτο πραγματικώς άτοπον να προτιμήσωμεν άλλους
+από αυτούς, εάν τουλάχιστον δεν υπελείποντο κατά τα άλλα, αφού τους υπερτερούν
+κατά πολύ εις αυτό που είναι το μέγιστον σχεδόν και κυριώτερον. — Αυτό λοιπόν
+έχομεν τώρα να εξετάσωμεν, πώς θα έχουν οι ίδιοι μαζί και εκείνα τα άλλα προσόντα
+και αυτό το σπουδαιότερον. — Μάλιστα. — Πρέπει λοιπόν, καθώς ελέγομεν και εις
+την αρχήν της συζητήσεώς μας, να εξετάσωμεν εν πρώτοις ποία είναι η φύσις και ο
+ιδιαίτερος χαρακτήρ αυτών των ανθρώπων· και υποθέτω ότι, εάν εμβαθύνωμεν
+επαρκώς εις αυτήν, δεν θα δυσκολευθώμεν να παραδεχθώμεν, ότι ημπορούν οι ίδιοι
+να έχουν όλα αυτά τα προσόντα, και ότι δεν πρέπει να ζητούμεν άλλους διά την
+διοίκησιν της πολιτείας.</p>
+
+<p>Πώς αυτό;</p>
+
+<p>Ας λάβωμεν εν πρώτοις ως δεδομένον, ότι το κύριον χαρακτηριστικόν του
+φιλοσοφικού πνεύματος είναι να αγαπά μετά πάθους την μάθησιν, η οποία θα του
+αποκαλύψη την [αιώνιον] και αναλλοίωτον εκείνην ουσίαν, που δεν υπόκειται ούτε
+εις γένεσιν ούτε εις φθοράν. — Σύμφωνος — Ακόμη δε, ότι αγαπά ολόκληρον αυτήν
+την μάθησιν, χωρίς να αμελή εκουσίως κανένα μέρος αυτής ούτε μικρότερον, ούτε
+μεγαλύτερον, ούτε σπουδαιότερον ούτε ταπεινότερον, απαράλλακτα όπως ελέγαμεν
+πριν διά τους φιλοδόξους και τους εραστάς. — Σωστά λέγεις. — Πρόσεξε λοιπόν τώρα,
+αν δεν είναι ανάγκη να έχουν, εκτός τούτου, και τον εξής ακόμη χαρακτήρα εκείνοι,
+που οφείλουν να είναι τοιούτοι, όπως τους λέγομεν. — Τον ποίον; — Το μίσος προς το
+ψεύδος, το οποίον κατ' ουδένα λόγον δεν πρέπει εκουσίως να ανέχωνται να
+εισέρχεται εις την ψυχήν των, και την αγάπην της αληθείας. — Πολύ φυσικόν. — Όχι
+μόνον, φίλε μου, φυσικόν, αλλά και ανάγκη απόλυτος είναι, εκείνος που διάκειται
+ερωτικώς προς ένα πρόσωπον, να αγαπά και κάθε τι που συγγενεύει ή έχει σχέσιν με
+το αντικείμενον του έρωτός του. — Σωστά. — Και ημπορείς να εύρης τίποτε άλλο, που
+να συνδέεται τόσον στενά με την σοφίαν, όσον η αλήθεια; — Πώς είναι δυνατόν; —
+Ημπορεί λοιπόν ποτε η ιδία φύσις να αγαπά την σοφίαν και το ψεύδος συγχρόνως; —
+Ουδέποτε. — Πρέπει επομένως ο πραγματικώς φιλομαθής ευθύς εκ νεαράς ηλικίας να
+αγαπά και να επιζητή μετά πάθους πάσαν αλήθειαν. — Βεβαιότατα. — Γνωρίζομεν
+όμως ότι, όταν αι επιθυμίαι ενός ανθρώπου φέρωνται ακατάσχετοι προς ένα
+ωρισμένον αντικείμενον, γίνονται ασθενέστεραι δι' όλα τα άλλα πράγματα, καθώς
+ρεύμα το οποίον διωχετεύθη ολόκληρον προς τα εκεί. — Πώς όχι;</p>
+
+<p>&nbsp;— Εκείνος λοιπόν του οποίου όλαι αι επιθυμίαι έχουν στραφή προς την
+μάθησιν και τας επιστήμας, καμμίαν άλλην ηδονήν και απόλαυσιν δεν γνωρίζει από
+τας αποκλειστικώς ψυχικάς, περιφρονεί δε τας υλικάς του σώματος, εάν δεν είναι
+ονόματι μόνον και καθ' υπόκρισιν φιλόσοφος, αλλά φιλόσοφος πράγματι. — Ανάγκη
+πάσα. — Ένας λοιπόν τοιούτος άνθρωπος δεν ημπορεί παρά να είναι εγκρατής και
+αφιλοχρήματος· διότι οι λόγοι, που αναγκάζουν τους άλλους να επιδιώκουν με τόσα
+έξοδα τα πλούτη, δεν έχουν καμμίαν δύναμιν δι' αυτόν. — Έτσι είναι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ακόμη δε πρέπει να έχης υπ' όψιν σου και αυτό, όταν πρόκειται να
+διακρίνης την αληθινήν φιλοσοφικήν φύσιν από την μη τοιαύτην. — Το ποίον; —
+Μήπως σε γελάση και έχη τίποτε το ταπεινόν και ανελεύθερον μέσα της, διότι η
+μικρολογία είναι όλως διόλου ασυμβίβαστος με μίαν ψυχήν, που πρόκειται να
+επιδιώκη πάντοτε το σύνολον πάντων των θείων και ανθρωπίνων πραγμάτων. — Έχεις
+δίκαιον. — Μία λοιπόν τοιαύτη, μεγαλοπρεπής διάνοια, η οποία περιλαμβάνει εις την
+θεωρίαν της την αιωνιότητα του χρόνου και το άπειρον της ουσίας, νομίζεις ποτέ ότι
+θα δίδη καμμίαν σημασίαν διά την ανθρωπίνην ζωήν; — Αδύνατον. — Επομένως και
+τον θάνατον θα τον θεωρή διόλου φοβερόν πράγμα ο τοιούτος; — Όχι βέβαια. —
+Επομένως μια φύσις δειλή και ταπεινή δεν ημπορεί να έχη καμμίαν σχέσιν με την
+αληθινήν φιλοσοφίαν. — Δεν μου φαίνεται. — Αλλά πώς; ένας άνθρωπος μετρημένος
+εις τας επιθυμίας του, αφιλοχρήματος, όχι δειλός, απηλλαγμένος πάσης ταπεινότητος
+και φιλαυτίας, είναι δυνατόν ποτε να γίνη δυσυμβίβαστος και άδικος; — Δεν είναι
+δυνατόν. — Όταν λοιπόν έχης να εξετάσης αν είναι πράγματι μία ψυχή φιλοσοφική ή
+όχι, πρέπει και εις αυτό ακόμη να προσέξης, αν εκ νεαράς ηλικίας φαίνεται δικαία και
+ήμερος, ή ασυμβίβαστος και αγρία. — Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ουδέ το εξής όμως θα παραλείψης, καθώς νομίζω. — Το ποίον; — Εάν
+έχη ταχείαν αντίληψιν και μανθάνη εύκολα, ή όχι· ή περιμένεις να ευρίσκη κανείς
+ευχαρίστησιν εις ένα πράγμα, που το κάμνει με μεγάλον κόπον και χωρίς σχεδόν
+αποτέλεσμα; — Δεν ημπορεί βέβαια να γίνη αυτό. — Τι δε; εάν δεν ημπορή να
+κρατήση τίποτε απ' όσα μανθάνει, διότι δεν τον βοηθεί η μνήμη του, είναι ποτε
+δυνατόν να γίνη κάτοχος επιστήμης; — Και πώς; — Αν λοιπόν κοπιάζη δίχως καμμίαν
+ωφέλειαν, δεν θα αναγκασθή εις το τέλος και τον εαυτόν του να μισήση και κάθε
+τοιαύτην ενασχόλησιν; — Πώς όχι; — Ώστε δεν ημπορούμεν να κάμωμεν δεκτήν
+μεταξύ των φιλοσόφων μίαν ψυχήν επιλήσμονα, αλλά πρέπει να απαιτούμεν να είναι
+πεπροικισμένη με ισχυράν μνήμην. Και πολύ μάλιστα. — Αλλά μία φύσις άμουσος και
+άκομψος πού αλλού ρέπει φυσικώς, παρά εις την ασυμμετρίαν; — Πού αλλού βέβαια;
+— Νομίζεις όμως ότι η αλήθεια συγγενεύει με την συμμετρίαν, ή με την ασυμμετρίαν;
+— Με την συμμετρίαν. — Πρέπει επομένως, εκτός των άλλων, να ζητούμεν διά την
+φιλοσοφίαν μίαν διάνοιαν που ναγαπά εκ φύσεως το σύμμετρον και το κομψόν, ώστε
+από την έμφυτον προδιάθεσίν της να φέρεται εύκολα εις την μελέτην του καθ' εαυτό
+εκάστου όντος. — Πράγματι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλά στάσου· μήπως σου περνά κάπως η ιδέα, ότι όλαι αυταί αι
+ιδιότητες, που απαριθμήσαμεν, δεν είναι φυσικαί συνέπειαι η μία της άλλης, ούτε
+απολύτως αναγκαίαι διά μίαν ψυχήν, η οποία πρόκειται να μεταλάβη από την πλήρη
+και τελείαν γνώσιν του όντος; — Απεναντίας, όλαι μου φαίνονται αναγκαιόταται. —
+Ημπορείς λοιπόν να εύρης καμμίαν έλλειψιν εις ένα τοιούτον επιτήδευμα, το οποίον
+δεν θα ήτο ικανός να εξασκήση κανείς, εάν δεν είναι προικισμένος εκ φύσεως με
+μνήμην, με ευμάθειαν, με ευγένειαν και λεπτότητα ψυχής, εάν δεν είναι φίλος και
+συγγενής, ούτως ειπείν, της αληθείας, της δικαιοσύνης, της ανδρείας, της
+σωφροσύνης; — Ούτε ο Μώμος δεν θα ημπορούσε να του εύρη καμμίαν έλλειψιν. —
+Αλλά όταν τελειοποιηθούν οι τοιούτοι με την προσήκουσαν εκπαίδευσιν και με την
+πείραν της ηλικίας, δεν θα τους αναθέσης λοιπόν, και εις αυτούς μόνον, την διοίκησιν
+της πολιτείας;</p>
+
+<p>Εδώ έλαβε τον λόγον ο Αδείμαντος και είπε. — Κανείς δεν θα ημπορούσε,
+Σωκράτη, να σου αμφισβητήση την αλήθειαν αυτών, που λέγεις· αλλ' ιδού τι πάσχουν
+συνήθως εκείνοι, που συζητούν μαζί σου· φαντάζονται ότι, επειδή δεν είναι αρκετά
+γυμνασμένοι να ερωτούν και να αποκρίνωνται, παρασύρονται από κάθε ερώτησιν εις
+ένα μικρόν λογικόν σφάλμα και εις το τέλος της συζητήσεως, όταν αθροισθούν όλα
+αυτά τα μικρά, παρουσιάζεται ένα μεγαλώτατον σφάλμα και όλως διόλου εναντίον με
+όσα παρεδέχοντο εξ αρχής· και καθώς εις το τάβλι οι μέτριοι παίκται εις το τέλος
+αποκλείονται υπό των ικανών και δεν έχουν τι να ρίψουν, τοιουτοτρόπως και αυτοί
+αποκλείονται και δεν έχουν τι να ειπούν, εις αυτό το άλλου είδους τάβλι, που παίζεται
+όχι με κύβους αλλά με λόγους· διότι βέβαια, μ' όλα αυτά, η αλήθεια δεν είναι με το
+μέρος σου· και το λέγω αυτό σχετικώς με την τωρινήν μας συζήτησιν· πράγματι θα
+ημπορούσε κανείς να σου είπη, ότι είναι αδύνατον να φέρη αντίρρησιν εις εκάστην
+χωριστά ερώτησίν σου, αλλ' ότι βλέπομεν εις την πραγματικότητα, όσοι επιδίδονται
+εις την φιλοσοφίαν, όχι μόνον κατά την νεότητά των και απλώς διά να συμπληρώσωσι
+την εκπαίδευσίν των, αλλά και κατόπιν καθ' όλην των την ζωήν εξακολουθούν να
+καταγίνωνται, οι περισσότεροί καταντούν όλως διόλου αλλόκοτοι, διά να μην είπωμεν
+τίποτε βαρύτερον, οι δε καλύτεροι μεταξύ αυτών γίνονται τελείως άχρηστοι εις την
+κοινωνίαν, ακριβώς διότι ησπάσθησαν αυτό το επάγγελμα, που τόσον συ
+επαινείς.</p>
+
+<p>Και εγώ, αφού τον ήκουσα — Αδείμαντε, του είπα, νομίζεις άραγε πως έχουν
+άδικον, όσοι τα λέγουν αυτά; — Δεν ηξεύρω, ήθελα μόνον να μάθω, ποία είναι η ιδική
+σου ιδέα. — Εγώ λοιπόν σου λέγω, ότι έχουν πληρέστατον δίκαιον. — Τότε λοιπόν πώς
+ημπορείς να υποστηρίζης, ότι δεν θα απαλλαχθούν ποτε αι πολιτείαι από τα κακά, που
+τας μαστίζουν, αν δεν αναλάβουν την διοίκησιν οι φιλόσοφοι, οι οποίοι
+ανεγνωρίσαμεν ότι είναι τελείως άχρηστοι δι' αυτάς; — Μου κάμνεις μίαν ερώτησιν, η
+οποία έχει ανάγκην να σου απαντήσω με μίαν παραβολήν. — Δεν το έχεις μολαταύτα
+σύστημα να ομιλής με παραβολάς.</p>
+
+<p>&nbsp;— Πολύ καλά, με κοροϊδεύεις, βλέπω, τώρα, αφού με έρριψες πρώτα εις
+αυτόν τον αδιέξοδον λαβύρινθον του λόγου· άκουσε οπωσδήποτε την παρομοίωσίν
+μου, διά να ιδής και καλύτερα πόσον ολίγον επιδέξιος είμαι εις αυτό το είδος· διότι
+αυτό που παθαίνουν οι σοφοί από τας πόλεις των, δεν υπάρχει κανένα άλλο πάθημα
+να το συγκρίνης, και διά να δώση την εικόνα του, ένας που θα αναλάβη την απολογίαν
+των, πρέπει να την συναπαρτίση από πολλά διάφορα στοιχεία, όπως οι ζωγράφοι
+κάμνουν τους τραγελάφους και άλλας τοιαύτας τερατώδεις συνθέσεις· φαντάσου
+λοιπόν το ίδιον διά τον κυβερνήτην ενός είτε και περισσοτέρων πλοίων· πρώτον να
+είναι υψηλότερος και δυνατώτερος από όλους τους άνδρας του πληρώματος, αλλά
+συγχρόνως και κάπως κωφός, να έχη την όρασιν ασθενή και να μη γνωρίζη και πάρα
+πολλά πράγματα από την ναυτικήν τέχνην· έπειτα οι ναύται να μαλλώνουν μεταξύ των
+διά την κυβέρνησιν του πλοίου και να έχη ο καθένας αυτήν την αξίωσιν, δίχως να
+έμαθε ποτέ την τέχνην και δίχως να ημπορή να δείξη από ποίον διδάσκαλον και πότε
+την έμαθε, αλλά μάλιστα και να υποστηρίζουν ότι αυτό δεν διδάσκεται, και αν κανείς
+λέγη το εναντίον, να είναι έτοιμοι να τον κατακομματιάσουν· φαντάσου τους ακόμη
+να κρέμουνται όλοι επάνω εις τον ναύκληρον και να τον παρακαλούν και κάθε τι να
+κάμνουν, διά να τους επιτρέψη το πηδάλιον, και αν δεν το επιτύχουν και προτιμηθούν
+άλλοι να τους σκοτώνουν αυτούς και να τους ρίπτουν εις την θάλασσαν, έπειτα να
+μεθήσουν και τον καλόν μας τον ναύκληρον ή να τον ποτίσουν κανένα ναρκωτικόν ή
+να τον ξεφορτωθούν με οποίον τρόπον, και τότε πλέον να γίνουν αυτοί κύριοι του
+πλοίου, να ριφθούν εις τας προμηθείας του, να αρχίσουν να τρώγουν και να πίνουν,
+ενώ το πλοίον θα πηγαίνη πλέον όπως φαντάζεσαι υπ' αυτάς τας περιστάσεις· εκτός
+τούτου, όποιος είναι σύμφωνος μαζί τους και ικανός να τους βοηθήση διά να
+αφαιρέσουν από τον ναύκληρον με το καλόν ή με το κακόν την διοίκησιν, τον
+ανακηρύττουν αξιόλογον ναυτικόν και έμπειρον εις όλα τα ζητήματα της τέχνης, κάθε
+δε άλλον τον θεωρούν άχρηστον, χωρίς καν να είναι εις θέσιν να καταλάβουν, ότι ο
+αληθινός κυβερνήτης είναι ανάγκη να έχη ακριβή γνώσιν και του ουρανού και των
+άστρων και των καιρών και των εποχών και των ανέμων και ό,τι άλλο σχετίζεται με την
+τέχνην· πώς δε θα κυβερνήση το πλοίον, είτε θέλουν είτε δεν θέλουν μερικοί από το
+πλήρωμα, αυτό νομίζουν ότι δεν χρειάζεται καμμίαν ιδιαιτέραν μάθησιν ή τέχνην, που
+πρέπει να την έχη κανείς εκτός της καθαυτό κυβερνητικής. Εις ένα λοιπόν πλοίον, που
+συμβαίνουν όλα αυτά, ποίαν ιδέαν νομίζεις ότι θα είχον αι άνδρες του πληρώματος
+εις τοιαύτην κατάστασιν ευρισκόμενοι δι' ένα αληθινόν κυβερνήτην; δεν θα τον
+ωνόμαζον πραγματικώς άνθρωπον χασομέρην και άχρηστον δι' αυτούς, που άλλο δεν
+ηξεύρει παρά να κυττάζη τα άστρα ; — Είναι αληθές. — Δεν πιστεύω λοιπόν, ότι είναι
+ανάγκη να σου δείξω, ότι αύτη η εικών εφαρμόζεται ακριβώς εις τον τρόπον με τον
+οποίον φέρονται προς τους αληθινούς φιλοσόφους εις τας πόλεις· εννοείς και μόνος
+σου, υποθέτω, τι θέλω να είπω. — Και πολύ μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δείξε λοιπόν εν πρώτοις αυτήν την εικόνα εις εκείνον, που
+παραξενεύεται διατί δεν απολαμβάνουν καμμίαν εκτίμησιν οι φιλόσοφοι εις τας
+πόλεις, και προσπάθησε να του δώσης να εννοήση, ότι θα ήτο πολύ παραδοξότερον,
+εάν ετιμώντο. — Μάλιστα, θα το κάμω. — Και ότι επομένως έχει δίκαιον να φρονή, ότι
+είναι άχρηστοι διά τους πολλούς οι μάλλον διακεκριμένοι μεταξύ των φιλοσόφων·
+αλλ' ότι συγχρόνως αιτία της αχρηστίας των δεν είναι αυτοί οι ίδιοι, αλλ' εκείνοι που
+δεν τους χρησιμοποιούν· διότι δεν είναι το τακτικόν, να παρακαλή ο κυβερνήτης τους
+ναύτας να του αναθέτουν την διοίκησιν του πλοίου, ούτε οι σοφοί να πηγαίνουν εις
+τους πλουσίους διά να τους προσφέρουν τας υπηρεσίας των· είναι γελασμένος
+εκείνος που εφαντάσθηκε να το ειπή, το φυσικόν όμως είναι, είτε πλούσιος είτε
+πτωχός αρρωστήση, να πηγαίνη μόνος του εις του ιατρού, και όστις έχει την ανάγκην
+άλλου, διά να κυβερνηθή, να αποτείνεται αυτός εις τον κατάλληλον προς τούτο, και
+όχι ο άρχων, που αξίζει αληθινά το όνομα αυτό, να παρακαλή τους άλλους να δεχθούν
+τας υπηρεσίας του· όπως έχουν όμως τα πράγματα, δεν θα γελασθής, αν παραβάλης
+τους σημερινούς πολιτικούς άρχοντας με τους ναύτας, που ελέγαμεν τώρα, και
+αυτούς, που ωνόμαζαν αχρήστους και ικανούς να κυττάζουν μόνον τα άστρα, με τους
+αληθινούς κυβερνήτας. — Πολύ σωστά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Από μίαν λοιπόν τοιαύτην κατάστασιν πραγμάτων έπεται, ότι δεν είναι
+καθόλου εύκολον, να έχη καμμίαν υπόληψιν το κάλλιστον των επαγγελμάτων εκ
+μέρους εκείνων, που ακολουθούν όλως διόλου τον αντίθετον δρόμων· αι μεγαλύτεραι
+δε και αι χειρότεραι συκοφαντίαι, που ακούει η φιλοσοφία, οφείλονται εις εκείνους,
+που ισχυρίζονται μόνον ότι είναι φιλόσοφοι, χωρίς να είναι, και εξ αιτίας αυτών οι
+κατήγοροι της φιλοσοφίας λέγουν, ότι οι μεν πλείστοι των οπαδών της είναι
+παμπόνηροι, οι δε καλύτεροι μεταξύ των είναι άνθρωποι άχρηστοι, πράγμα το οποίον
+παρεδέχθην και εγώ μαζί σου· ή όχι; — Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ώστε δεν είδαμεν την αιτίαν της αχρηστίας των αληθινών φιλοσόφων; —
+Μάλιστα. — Θέλεις τώρα να αναζητήσωμεν και τον αναπόφευκτον λόγον της πονηρίας
+των αυτοκαλουμένων φιλοσόφων, και να προσπαθήσωμεν να αποδείξωμεν, αν
+ημπορέσωμεν, ότι δεν πρέπει να επιρρίψωμεν και δι' αυτό την ευθύνην επί της
+φιλοσοφίας; — Βεβαίως θέλω.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ας επανέλθωμεν λοιπόν εκεί όπου εκάμναμεν λόγον περί των φυσικών
+προτερημάτων και ας ενθυμηθώμεν, πως ελέγαμεν ότι πρέπει να είναι εκ φύσεως ο
+αληθινός και πράγματι σοφός· η πρώτη αρετή του, αν ενθυμήσαι, ήτο η αγάπη της
+αληθείας, την οποίαν οφείλει να επιδιώκη εν παντί και πάντοτε, καθόσον άλλως
+δοκησίσοφος ων, δεν ημπορεί να έχη καμμίαν σχέσιν με την αληθινήν φιλοσοφίαν. —
+Πράγματι αυτό ελέγαμεν. — Ακριβώς όμως επ' αυτού του σημείου δεν επικρατεί
+σήμερον πλήρης διαφορά αντιλήψεως προς την ιδικήν μας; — Αναμφιβόλως. — Ημείς
+όμως δεν θα αποκριθώμεν σωστά εις όλους τους αντιφρονούντας, ότι ο πραγματικός
+φιλόσοφος είναι γεννημένος να τείνη προς το καθ' εαυτό ον, και δεν σταματά εις τα
+πολλά καθ' έκαστα που κατά το φαινόμενον θεωρούνται τοιαύτα, αλλά, χωρεί
+πάντοτε κατ' ευθείαν προς τον σκοπόν του με ένα έρωτα, που τίποτε δεν ημπορεί να
+ψυχράνη, και δεν τελειώνει, παρά αφού κατορθώση να ενωθή προς αυτό με το μέρος
+εκείνο της ψυχής του, που έχει την στενωτέραν συγγένειαν με την φύσιν του καθ'
+εαυτό όντος; και αφού το πλησιάση και ενωθή πραγματικώς με αυτό, και απ' αυτήν
+την ένωσιν γεννηθή δι' αυτόν νους και αλήθεια, τότε πλέον αποκτά την αληθινήν
+γνώσιν, τότε αρχίζει να ζη αληθώς και να τρέφεται δι' αυτής, απηλλαγμένος πλέον των
+ωδίνων του τοκετού; — Δεν θα ημπορούσαμεν πράγματι να τους αποκριθώμεν
+καλύτερα. — Λοιπόν, θα ημπορούσε ποτέ ο τοιούτος να αγαπά το ψεύδος, ή
+τουναντίον θα το εμίσει; — Θα το εμίσει.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και αφού τοιουτοτρόπως σύρη πρώτη τον χορόν η αλήθεια, δεν ημπορεί
+βέβαια να ακολουθούν κατόπιν της κακίαι και ελαττώματα. — Πώς είναι δυνατόν; —
+Αλλ' απεναντίας ήθη χρηστά και δίκαια και μαζί με αυτά η σωφροσύνη. — Σωστά. —
+Αλλά τις η ανάγκη να κάμωμεν πάλιν εξ αρχής την αρίθμησιν των ιδιοτήτων της
+φιλοσοφικής φύσεως; ενθυμείσαι βέβαια, ότι παρεδέχθημεν ως απαραιτήτους αυτής
+ιδιότητας την ανδρείαν, το μεγαλείον της ψυχής, την ευμάθειαν και την μνήμην και
+τότε μας διέκοψες εσύ, Αδείμαντε, ότι ο καθένας θα ηναγκάζετο να συμφωνήση με
+αυτά που λέγομεν, εάν όμως αφήση τους λόγους, και στρέψη προς αυτούς τους
+ιδίους, περί των οποίων πρόκειται, θα έβλεπε, λέγει, ότι άλλοι μεν εξ αυτών είναι
+άχρηστοι, οι περισσότεροι δε γεμάτοι με κάθε κακίαν και πονηρίαν και ημείς
+ερευνώντες την αφορμήν αυτής της κατηγορίας, εφθάσαμεν εις τούτο: να
+εξετάσωμεν, διατί οι περισσότεροι φιλόσοφοι είναι κακοί· τούθ' όπερ μας ηνάγκασε
+να ορίσωμεν πάλιν εξ αρχής την φύσιν και τον χαρακτήρα των αληθινών φιλοσόφων.
+— Πράγματι αυτό έγινε.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτήν λοιπόν την φύσιν πρέπει τώρα να εξετάσωμεν πώς διαφθείρεται,
+και εξαφανίζεται κατά το πλείστον, μικρόν δε μέρος διαφεύγει την καταστροφήν· και
+είναι εκείνοι, τους οποίους, ακριβώς διά τούτο, τους ονομάζουν όχι πονηρούς, αλλά
+αχρήστους· και ακολούθως θα εξετάσωμεν την φύσιν των ψευδών και κατ'
+απομίμησιν φιλοσόφων, οι οποίοι σφετεριζόμενοι επάγγελμα ανώτερον των
+δυνάμεών των και της αξίας των, υποπίπτουν εις μύρια ατοπήματα, και γίνονται
+αφορμή να δυσφημίζεται γενικώς και παρά πάντων, καθώς λέγεις, η φιλοσοφία. —
+Και ποίαι είναι αι αφορμαί της διαφθοράς αυτής; — Εγώ θα σου τας αναπτύξω, εάν
+ημπορέσω· εις αυτό όμως, υποθέτω, θα συμφωνήσουν όλοι, ότι σπανίως και ολίγισται
+τοιαύται φύσεις παρουσιάζονται μεταξύ των ανθρώπων, αι οποίαι να συνενώνουν
+όλας εκείνας τας ιδιότητας, που οφείλει να έχη ο τέλειος και πραγματικός φιλόσοφος·
+ή δεν το παραδέχεσαι; — Και πάρα πολύ μάλιστα. — Και αυταί πάλιν αι ολίγαι,
+πρόσεξε εις πόσους κινδύνους καταστροφής υπόκεινται. — Ποίοι είναι αυτοί οι
+κίνδυνοι; — Εκείνο, που θα σου φανή το πλέον παράδοξον, είναι ότι εκάστη από τας
+ιδιότητας της φιλοσοφικής φύσεως, που τας εθεωρήσαμεν ουσιώδεις και
+απαραιτήτους, διαφθείρουν πολλάκις την ψυχήν, που τας έχει, και την αποσπούν από
+την φιλοσοφίαν δηλαδή η ανδρεία, η σωφροσύνη, και όλα τα άλλα, που ανεφέραμεν.
+— Πολύ παράξενον αλήθεια να το ακούση κανείς. — Ακόμη δε προς τούτοις όλα τα
+λεγόμενα αγαθά την διαφθείρουν και την αποσπούν, η ωραιότης, ο πλούτος, η
+δύναμις του σώματος, αι ισχυραί συγγένειαι και όλα τα παρόμοια· διότι από αυτά
+εννοείς τι θέλω να είπω εν γένει. — Εννοώ, αλλά πολύ ευχαρίστως θα ήθελα να μου τα
+εξηγήσης ακριβέστερον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Κράτησε καλά αυτήν την γενικήν αρχήν, και δεν θα σου φανούν καθόλου
+παράδοξα αυτά, που σου είπα πριν, αλλ' απεναντίας φυσικώτατα και αυταπόδεικτα.
+— Και ποία είναι αυτή η γενική αρχή; — Όλοι γνωρίζομεν, ότι παν σπέρμα είτε φυτού
+είτε ζώου, το οποίον δεν ήθελε τύχη της καταλλήλου τροφής, κλίματος ή εποχής, όσον
+ισχυρότερον εκ φύσεως είναι, τόσον περισσότερον το επηρεάζει η έλλειψις των
+καταλλήλων προς ανάπτυξίν του όρων, διότι το κακόν είναι εναντιώτερον εις το
+αγαθόν, παρά εις το μη αγαθόν. — Πραγματικώς. — Έχει λοιπόν τον λόγον του, ότι μία
+καλή φύσις υφίσταται την επίδρασιν των μη ευνοϊκών όρων περισσότερον από μίαν
+κακήν. — Μάλιστα. — Δεν δυνάμεθα λοιπόν, φίλε μου Αδείμαντε, να
+διαβεβαιώσωμεν κατά τον ίδιον τρόπον, ότι και όσαι ψυχαί είναι κάλλιον
+πεπροικισμέναι εκ φύσεως, όταν δεν τύχουν καλής ανατροφής, καταντούν και αι
+πλέον χειρότεραι; ή νομίζεις ότι τα μεγάλα αδικήματα και η άκρατος πονηρία
+γεννώνται εις τας κοινάς ψυχάς και όχι μάλλον εις τας ισχυράς εκείνας, τας οποίας μία
+κακή ανατροφή διέφθειρεν, ενώ μία ασθενής φύσις δεν ημπορεί ποτε να γίνη αιτία
+ούτε μεγάλων αγαθών, ούτε μεγάλων κακών; — Αυτό και εγώ παραδέχομαι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Κατά συνέπειαν η φιλοσοφική, καθώς την εδέχθημεν, φύσις, όταν μεν
+τύχη, νομίζω, της προσηκούσης καλλιεργείας και παιδεύσεως, κατ' ανάγκην θα φθάση
+βαθμηδόν εις τον ανώτατον βαθμόν της τελειότητος, όταν όμως σπείρεται και
+αναπτύσσεται εις όχι κατάλληλον έδαφος, θα καταντήση εις όλως διόλου αντίθετα
+αποτελέσματα, εκτός πλέον αν τύχη της βοηθείας κανενός θεού· ή πιστεύεις και συ,
+όπως το φαντάζονται πολλοί, ότι υπάρχουν νέοι διαφθειρόμενοι από κάποιους
+σοφιστάς, ότι ευρίσκονται τοιούτοι μεμονωμένοι σοφισταί διαφθορείς, και όχι ότι
+αυτοί ακριβώς, που τα λέγουν αυτά, είναι οι μεγαλύτεροι σοφισταί, ικανοί να
+διαπλάσουν και να τους κάμουν όπως τους θέλουν, και νέους και γέροντας και άνδρας
+και γυναίκας; — Και πού το κάμνουν αυτό; — Όταν συναθροίζωνται σωρηδόν οι
+πολλοί εις τας εκκλησίας, τα δικαστήρια, τα θέατρα, τα στρατόπεδα, ή εις καμμίαν
+άλλην κοινήν συνάθροισιν του πλήθους και με πολύν θόρυβον άλλοτε μεν
+αποδοκιμάζουν τα λεγόμενα ή τα πραττόμενα, άλλοτε δε τα επιδοκιμάζουν,
+υπερβολικά εις αμφοτέρας τας περιστάσεις, χειροκροτούντες και κραυγάζοντες, ενώ
+μαζί με αυτούς και οι λίθοι και ο τόπος, εις τον οποίον ευρίσκονται, αντηχούν και
+κάμνουν διπλάσιον τον θόρυβον ή της αποδοκιμασίας ή του επαίνου των· τι λοιπόν
+θέλεις να σου κάμη ένας νέος, που θα ευρεθή εις τοιαύτην σκηνήν; όσον και εξαίρετον
+και αν έλαβε ανατροφήν κατ' ιδίαν, είναι δυνατόν να ανθέξη και να μη ναυαγήση εν
+μέσω αυτών των επαίνων ή των αποδοκιμασιών; είναι δυνατόν να μη τον παρασύρη
+το ρεύμα, και όπου τον φέρη, και να μη συμμερισθή τας κρίσεις αυτών περί του καλού
+και του κακού, και να μη συμμορφωθή και με την καθ' όλου διαγωγήν των, και εις το
+τέλος να γίνη όμοιος και απαράλλακτος με όλους; — Αυτό θα γίνη κατ' ανάγκην.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και όμως δεν ανεφέραμεν ακόμη την μεγαλυτέραν ανάγκην. — Ποίαν; —
+Εκείνην την οποίαν, όταν δεν κατορθώνουν να πείσουν με τους λόγους, επιβάλλουν με
+τα έργα αυτοί οι περίφημοι σοφισταί και διδάσκαλοι· ή δεν γνωρίζεις, ότι τιμωρούν
+τον μη πειθόμενον με στέρησιν των πολιτικών του δικαιωμάτων και της περιουσίας
+του, με χρηματικά πρόστιμα και με θάνατον επί τέλους; — Το γνωρίζω και πολύ καλά
+μάλιστα. — Ποίος λοιπόν σοφιστής νομίζεις, ή ποία άλλη ιδιωτική διδασκαλία δύναται
+να υπερισχύση απέναντι τοιούτων μαθημάτων; — Καμμία, πιστεύω. — Πραγματικώς,
+και θα ήτο μάλιστα και μεγάλη μωρία να το δοκιμάση καν· διότι ούτε υπάρχει, ούτε
+ποτέ υπήρξεν, ούτε και θα υπάρξη ψυχή αληθινά ενάρετος, της οποίας η εκπαίδευσις
+να αντισταθμίση την διδασκαλίαν τοιούτων ανθρώπων· και λέγω το ανθρωπίνως
+δυνατόν, φίλε μου· εξαιρώ το τι ημπορεί να κάμη η βοήθεια του θεού· διότι, γνώριζέ
+το, αν εν τοιαύτη καταστάσει πολιτειών κατορθώση κανείς να σωθή και γίνη ό,τι
+πρέπει να γίνη, βεβαίως δυνάμεθα να υποστηρίξωμεν, δίχως φόβον να
+διαψευσθώμεν, ότι την σωτηρίαν του θα οφείλη εις την θείαν χάριν. Και εγώ είμαι
+αυτής της ιδέας.</p>
+
+<p>&nbsp;— Να έχης ακόμη και αυτήν την ιδέαν. — Ποίαν; — Όλοι αυτοί οι επί μισθώ
+ιδιωτικοί διδάσκαλοι, τους οποίους ο λαός ονομάζει σοφιστάς, και των οποίων τα
+μαθήματα νομίζει ότι αντιστρατεύονται προς εκείνα που διδάσκει ο ίδιος, δεν
+κάμνουν άλλο, παρά να επαναλαμβάνουν εις τους νέους τας ιδίας αρχάς και θεωρίας,
+που ακολουθεί αυτός ο λαός εις τας συναθροίσεις του, και αυτό είναι που ονομάζουν
+διδασκαλίαν της σοφίας· το ίδιον δηλαδή πράγμα, όπως ένας άνθρωπος να εσπούδαζε
+προσεκτικά τας εμφύτους ορμάς και τας ορέξεις ενός μεγάλου και ισχυρού θηρίου,
+πώς πρέπει να το πλησιάση, πού πρέπει να το εγγίση, πότε και από τι γίνεται άγριον ή
+ήμερον, τι είδους φωνάς συνηθίζει να εκβάλλη κατά τας διαφόρους περιστάσεις, και
+ποίον τόνον φωνής όταν ακούη εξερεθίζεται ή καταπραΰνεται, αφού δε τα μάθη όλα
+αυτά με τον καιρόν και από την συνήθειαν, να το ονομάση αυτό σοφίαν και να το
+κάμη τέχνην του, την οποίαν να αρχίση να διδάσκη, χωρίς πράγματι να γνωρίζη από
+αυτάς τας συνηθείας και τας ορέξεις του θηρίου, ποίον είναι το καλόν ή το κακόν, το
+αγαθόν ή το αισχρόν, το δίκαιον ή το άδικον, αλλά συμμορφώνη την κρίσιν του με τα
+διάφορα ένστικτα του ζώου και ονομάζη καλά μεν εκείνα που του προξενούν
+ευχαρίστησιν, κακά δε όσα το εξαγριώνουν, δίκαια εκείνα που ικανοποιούν τας
+φυσικάς του ανάγκας, δίχως καμμίαν άλλην διάκρισιν, διότι ούτε ο ίδιος ποτέ
+κατενόησε ούτε εις τους άλλους είναι ικανός να καταδείξη, ποία ουσιώδης πράγματι
+διαφορά υπάρχει μεταξύ του απολύτου και του σχετικού καλού· ένας τοιούτος
+διδάσκαλος, 'πέ μου να ζης, δεν θα σου εφαίνετο πολύ αλλόκοτος; —
+Βεβαιότατα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και νομίζεις λοιπόν ότι διαφέρει καθόλου από αυτόν, εκείνος που το
+θεωρεί σοφίαν του να γνωρίζη τας ορέξεις και τας επιθυμίας των πολλών εις τας
+δημοσίας των συναθροίσεις, είτε περί πολιτικών ζητημάτων πρόκειται, είτε περί
+ζωγραφικής, είτε περί μουσικής; είναι προφανές ότι, εάν κανείς αποφασίση να
+επιδείξη εις καμμίαν τοιαύτην συνάθροισιν των πολλών ή ένα ποιητικόν του έργον, ή
+άλλο προϊόν της τέχνης του, ή τους υποβάλλη σχέδιον δημοσίας ωφελείας, και
+εξαρτήση την επιτυχίαν του από την κρίσιν του πλήθους, είναι ανάγκη αναπόφευκτος
+να συμμορφωθή κατά πάντα με ό,τι τους αρέσει και εγκρίνουν· ήκουσες όμως ως
+τώρα ποτέ κανένα από αυτούς τους πολλούς, να αποδεικνύη με επιχειρήματα, που να
+μην είναι καταγέλαστα ότι αυτά που εκτιμά ως ωραία και καλά, είναι πράγματι και
+τοιούτα; — Όχι, και ούτε ποτέ πιστεύω να ακούσω.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εκτός λοιπόν όλων αυτών των συλλογισμών κάμε και τον εξής ακόμη·
+είναι ποτέ δυνατόν να παραδεχθή το πλήθος και να το πιστεύση ως ορθόν, ότι το
+ωραίον είναι έν, όλως διόλου ξεχωριστόν από τα πολλά ωραία, και εν γένει το
+καθεαυτό ον είναι ανεξάρτητον από τα πολλά αντικείμενα του είδους του; — Όχι, δεν
+είναι δυνατόν. — Ώστε ο λαός δεν ημπορεί να είναι φιλόσοφος. — Αδύνατον. — Κατ'
+ανάγκην επομένως όσοι επιδίδονται εις την φιλοσοφίαν θα περιφρονούνται από τους
+πολλούς. — Κατ' ανάγκην. — Επίσης και υπό των ιδιωτικών αυτών διδασκάλων, των
+σοφιστών, οι οποίοι ερχόμενοι εις συνάφειαν με τον όχλον, επιθυμούν να τα έχουν
+καλά μαζί του και να είναι αρεστοί εις αυτόν. — Αυτό είναι φανερόν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Κατόπιν λοιπόν όλων αυτών, ποίαν ελπίδα σωτήριας βλέπεις διά την
+φιλοσοφικήν φύσιν, ώστε να επιμείνη σταθερά εις το έργον της και να φθάση επί
+τέλους εις τον προορισμόν της; κρίνε το και μόνος σου απ' όσα είπαμεν
+προηγουμένως· έχομεν παραδεχθή, ότι ο αληθινός φιλόσοφος πρέπει να έχη εκ
+φύσεως ευμάθειαν, μνήμην, ανδρείαν και μεγαλοψυχίαν. — Μάλιστα. — Ο τοιούτος
+λοιπόν δεν θα είναι ευθύς εκ παιδικής ηλικίας πρώτος εις όλα μεταξύ των
+συνομηλίκων του, αν τύχη μάλιστα να έχη και ανάλογα σωματικά προτερήματα με τα
+ψυχικά; — Πώς να μη; — Όταν λοιπόν φθάση εις ώριμον ηλικίαν θα
+προθυμοποιηθούν βέβαια και οι οικείοι του και οι συμπολίται του να
+χρησιμοποιήσουν τα προτερήματά του προς το συμφέρον των. — Βεβαιότατα. — Θα
+αρχίσουν λοιπόν να του υποβάλλουν τας παρακλήσεις των και τας περιποιήσεις των,
+διά να προκαταλάβουν και εξασφαλίσουν υπέρ εαυτών με τας κολακείας των την
+δύναμιν, που θα αποκτήση μίαν ημέραν. — Αυτό γίνεται συνήθως. — Τι νομίζεις
+λοιπόν ότι θα γίνη ο τοιούτος μεταξύ τοιούτων, μάλιστα αν τύχη να ανήκη εις μίαν
+πόλιν μεγάλην και ο ίδιος να είναι πλούσιος και ευγενούς καταγωγής, ακόμη δε και
+εύμορφος και με επιβλητικόν παρουσιαστικόν; δεν θα καταντήση να συλλάβη τας
+παραβολωτέρας ελπίδας, μέχρι και του να φαντασθή ότι είναι προωρισμένος να
+διοικήση Έλληνας και βαρβάρους, και με αυτάς τας τρελλάς ιδέας του μεγαλείου του
+να παραφουσκώση από έπαρσιν και εγωισμόν, χάρις εις την κουφόνοιάν του; — Και
+βέβαια αυτό θα πάθη.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν λοιπόν, ενώ ευρίσκεται υπ' αυτάς τας συνθήκας, τον πλησιάση
+κάποιος εύμορφα εύμορφα και τολμήση να του δώση να καταλάβη την αλήθειαν, ότι
+δεν έχει νουν εις το κεφάλι του, του χρειάζεται όμως, αλλ' ότι αυτό το πράγμα δεν
+αποκτάται χωρίς να κοπιάση κανείς πολύ δια την απόκτησίν του, νομίζεις ότι θα είναι
+εύκολον να τείνη ευήκοον ους εις τας συμβουλάς του, ύστερ' από τόσα κακά που το
+έχουν κυριευμένον; — Κάθε άλλο βέβαια.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν λοιπόν ένας, χάρις εις την καλήν του φύσιν και εις την συγγένειαν
+που έχουν με αυτήν εκείνοι οι λόγοι, τους ακούση οπωσδήποτε και καμφθή και τον
+τραυήξη η φιλοσοφία, τι νομίζεις πως θα κάμουν εκείνοι, οι οποίοι θα νομίσουν ότι
+χάνουν τοιουτοτρόπως την υποστήριξιν και την φιλίαν, που επερίμεναν από αυτόν;
+δεν θα βάλουν τα πάντα εις ενέργειαν, και λόγους και έργα, διά να τον μεταπείσουν,
+και δεν θα στραφούν συγχρόνως και εναντίον εκείνου που εζήτησε να τον παρασύρη,
+διά να μη το κατορθώση, με όλα τα μέσα που διαθέτουν; — Αυτό θα συμβή χωρίς
+άλλο. — Ημπορεί λοιπόν ποτέ να επιδοθή ο τοιούτος εις την φιλοσοφίαν; — Όχι
+πολύ.</p>
+
+<p>&nbsp;— Βλέπεις λοιπόν ότι δεν είχαμεν άδικον να λέγωμεν, ότι και αυτά τα
+συστατικά της φιλοσοφικής φύσεως, όταν δεν τύχουν της δεούσης καλλιεργείας,
+γίνονται πολλάκις αφορμή να αποσπάσουν, τρόπον τινά, τον άνθρωπον από του
+φυσικού του προορισμού, καθ' ον τρόπον και τα πλούτη κα! όλα τα λεγόμενα αγαθά
+αυτού του είδους; — Πράγματι, είχες μέγα δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Κατ' αυτόν λοιπόν τον τρόπον, αγαπητέ μου, είναι που διαφθείρονται
+και χάνονται αι προνομιούχοι εκείναι φύσεις, αι προωρισμέναι διά το άριστον των
+επαγγελμάτων, μολονότι και αλλέως είναι τόσον σπάνιοι, όπως είπαμεν. Από αυτούς
+βγαίνουν οι άνθρωποι, οι οποίοι προξενούν και τα μεγαλύτερα κακά εις τας πόλεις και
+τους ιδιώτας, αλλά και τα μεγαλύτερα πάλιν καλά, εάν τύχη και στραφούν εις τον
+καλόν δρόμον· ενώ μία φύσις μετρία δεν είναι ποτέ ικανή να κάμη τίποτε μεγάλον,
+ούτε καλόν ούτε κακόν, ούτε εις πόλιν ούτε εις ιδιώτην. — Έχεις πληρέστατον
+δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτοί λοιπόν, που ήσαν κυρίως γεννημένοι διά την φιλοσοφίαν, αφού
+την απαρνηθούν τοιουτοτρόπως και την παρατήσουν εις την μέσην έρημην και
+παραπονεμένην, και οι ίδιοι ζουν ένα βίον, που δεν τους ταιριάζει και όχι αληθινόν,
+και εκείνην αφήνουν ορφανήν και απροστάτευτον εις την διάκρισιν ανθρώπων
+αναξίων, που παίρνουν την θέσιν των, διά να την καταντροπιάσουν ναι να την
+διαπομπεύσουν εις τοιούτον βαθμόν, ώστε έχουν δίκαιον εκείνοι που της ψάλλουν
+όσα λέγεις εσύ πως της ψάλλουν: ότι από τους ιδικούς της άλλοι μεν τίποτε δεν
+αξίζουν, οι δε περισσότεροι είναι πανάθλιοι και παμπόνηροι. — Αυτά πραγματικώς
+είναι που λέγουν.</p>
+
+<p>Και δεν έχουν, είπομεν, άδικον διότι βλέποντες άλλοι ανθρωπίσκοι κενήν αυτήν
+την θέσιν, τόσον δε ζηλευτήν με τα λαμπρά ονόματα και τους τίτλους που την
+κοσμούν, παραιτούν ευχαρίστως το ταπεινόν των επάγγελμα, το οποίον ίσως έτυχε να
+εξασκούν και με κάποιαν περισσοτέραν από τους άλλους ευδοκίμησιν, και ρίπτονται
+εις τας αγκάλας της φιλοσοφίας, απαράλλακτα, όπως εκείνοι οι κακούργοι, οι οποίοι
+δραπετεύοντες από τας ειρκτάς ευρίσκουν άσυλον εις τους ιερούς ναούς· διότι η
+φιλοσοφία, μολονότι κατήντησε να ευρίσκεται εις αυτήν την κατάστασιν, διατηρεί
+οπωσδήποτε πάντα απέναντι των άλλων τεχνών μίαν υπεροχήν και ένα
+μεγαλοπρεπέστερον αξίωμα· και αυτό είναι που ζηλεύουν οι πολλοί εκείνοι, οι οποίοι
+ούτε εκ φύσεως είναι πλασμένοι δι' αυτήν, και, όπως έχουν τα σώματά των
+παραμορφωμένα από τας χειρωνακτικάς των εργασίας και τέχνας, τοιουτοτρόπως
+έχουν και τας ψυχάς στρεβλωμένας και εξευτελισμένας από την βαναυσότητα· ή
+ημπορούσε να γίνη αλλέως; — Έχεις δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και νομίζεις πως διαφέρουν καθόλου, να τους ιδής, από ένα γύφτον,
+κακόμοιρον και φαλακρόν, που μόλις προ ολίγου εξήλθεν από τας φυλακάς,
+κατώρθωσε δε να κάμη μερικά λεπτά, και τώρα, αφού εξεβρώμησεν εις το λουτρόν,
+καινουργιοφορεμένος σαν γαμβρός, ετοιμάζεται να νυμφευθή την κόρην του κυρίου
+του, την οποίαν η πτωχεία και η εγκατάλειψις κατήντησαν εις αυτήν την ανάγκην; —
+Αλήθεια, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά. — Τι παιδιά λοιπόν περιμένεις να σου
+γεννήσουν αυτοί, όχι νόθα και έκφυλα; — Κατ' ανάγκην. — Επίσης και αυτοί οι ανάξιοι
+παιδεύσεως άνθρωποι, όταν παρ' αξίαν πλησιάσουν την φιλοσοφίαν, τι διανοήματα
+και τι ιδέας περιμένεις να σου γεννήσουν; τι άλλο παρά σοφίσματα, καθώς πράγματι
+αξίζει να τα ονομάζωμεν, και τίποτε γνήσιον, που να φέρη τον τύπον της αληθινής
+σοφίας; — Τίποτε άλλο, πραγματικώς.</p>
+
+<p>&nbsp;— Μένει λοιπόν ένας παρά πολύ ελάχιστος αριθμός αξίων του ονόματος
+φιλοσόφων ή θα είναι καμμία εξαιρετική και τελείως μορφωμένη διάνοια, που εσώθη
+διά της φυγής και, δι' έλλειψιν των διαφθορέων, κατώρθωσε να διατηρηθή εις την
+μελέτην της σοφίας, ή καμμία μεγάλη ψυχή, που εγεννήθη εις μικράν πόλιν, και από
+περιφρόνησιν δεν ανεμίχθη ποτέ εις τα πολιτικά, ή και από άλλην τέχνην, την οποίαν
+δικαίως απηξίωσε να εξακολουθήση, επεδόθη από φυσικήν προδιάθεσιν εις την
+φιλοσοφίαν· άλλους δε πάλιν ίσως να εστάθη ικανός να συγκρατήση ο χαλινός του
+φίλου μας του Θεάγους· διότι εις τον Θεάγη ευρίσκοντο ηνωμένα όλα τα άλλα, που θα
+ημπορούσαν να τον αποσπάσουν από την φιλοσοφίαν· αλλ' η ανάγκη να φροντίζη
+διαρκώς διά το νοσηρόν σώμα του, τον απομακρύνει από τα πολιτικά και τον κρατεί
+εις την σπουδήν· όσον δι' εμέ, δεν αξίζει να κάμω λόγον διά το δαιμόνιόν μου, διότι
+παρόμοιον πράγμα ή εις ένα ή εις κανένα δεν έτυχε έως τώρα· και από αυτούς λοιπόν
+τους ολίγους, που γεύονται ή εγεύθησαν την γλυκύτητα και την μακαριότητα που
+παρέχει η σοφία, είδον όμως αφ' ετέρου και την μανίαν των πολλών και την αθλίαν
+κατάστασιν εις την οποίαν ευρίσκεται η διοίκησις των πολιτικών πραγμάτων, και ότι
+είναι δύσκολον να ευρεθή σύμμαχος, μετά του οποίου να αναλάβη τις την
+υπεράσπισιν της δικαιοσύνης, χωρίς κίνδυνον, ως να έχη πέση μέσα εις άγρια θηρία,
+που ούτε θέλει να συμμερισθή τας αδικίας των, ούτε όμως είναι ικανός, ένας αυτός,
+να αντισταθή εις την αγριότητά των, βέβαιος ότι θα είναι ανωφελής και διά τον
+εαυτόν του και διά τους άλλους και θα χαθή άδικα πριν να προσφέρη καμμίαν
+εκδούλευσιν εις την πατρίδα του και εις τους φίλους του — όλα αυτά λοιπόν έχων υπ'
+όψιν του προτιμά να μείνη εις την ησυχίαν του και να κυττάζη τη δουλειά του· και
+όπως ένας, όταν πιάση εξαφνική κακοκαιρία, αποσύρεται οπίσω από ένα τοίχον, διά
+να προφυλαχθή από την σκόνην και την ανεμοζάλην. τοιουτοτρόπως και αυτός, ενώ
+βλέπει τους άλλους να τους παρασύρη η ανομία και η κακία, θα ήτο ευχαριστημένος,
+εάν οπωσδήποτε ζήση εις αυτόν τον κόσμον καθαρός από κάθε αδικίαν και κακόν
+έργον και εξέλθη από την ζωήν με την συνείδησιν αναπαυμένην και πλήρη καλών
+ελπίδων. — Δεν θα ήτο μικρόν το κατόρθωμά του, αν εξήρχετο τοιουτοτρόπως από
+αυτήν την ζωήν. — Ούτε όμως και πολύ μεγάλον, επειδή δεν έτυχε να εύρη την
+πολιτείαν που του εταίριαζε· διότι μόνον εις μίαν τοιαύτην και ο ίδιος ο φιλόσοφος θα
+ημπορούσε να φθάση υψηλότερα, και εις την πολιτείαν και τους ιδιώτας να φανή
+χρήσιμος και πράγματι σωτήρ.</p>
+
+<p>Κατεδείξαμεν λοιπόν επαρκώς, καθώς μου φαίνεται, τους λόγους διά τους οποίους
+τόσον κατηγορείται, όχι όμως και δικαίως, η φιλοσοφία· δεν ηξεύρω όμως εάν έχης να
+προσθέσης τίποτε άλλο εσύ. — Τίποτε δεν έχω πλέον να είπω επάνω εις αυτό· ήθελα
+μόνον να ακούσω, ποίον από τα υπάρχοντα πολιτεύματα λέγεις, ότι συνάδει εις την
+φιλοσοφίαν; — Απολύτως κανένα, και ακριβώς με αυτό έχω να κάμω, πως δεν
+υπάρχει ούτε ένα είδος πολιτεύματος άξιον διά την φιλοσοφικήν φύσιν· και δι' αυτό
+την βλέπομεν να διαστρέφεται και να διαφθείρεται, και, όπως ένας ξενικός σπόρος,
+που μεταφυτευθή εις άλλο έδαφος, εκφυλίζεται και αφομοιώνεται εις το τέλος με τον
+εγχώριον, τοιτοτρόπως και αυτή δεν ημπορεί να κρατήση την φυσικήν της δύναμιν και
+αποβάλλει τον αρχικόν της χαρακτήρα· εάν όμως επιτύχη πολίτευμα, του οποίου η
+τελειότης να είναι ανάλογος με την ιδικήν της, τότε θα το δείξη ότι είναι αληθώς κάτι
+τι θείον, όλα δε τα άλλα, και χαρακτήρες και επιτηδεύματα, είναι απλώς ανθρώπινα·
+τώρα, χωρίς άλλο, είσαι έτοιμος να με ερωτήσης, ποίον είναι αυτό το πολίτευμα. —
+Δεν το ευρήκες· δεν ήθελα να ερωτήσω αυτό, αλλ' εάν είναι το πολίτευμα που
+εθεσπίσαμεν ημείς διά την πόλιν μας, ή κανένα άλλο. — Εκείνο ακριβώς, εκτός ενός
+σημείου, που του λείπει ακόμη· και ναι μεν είπαμεν και τότε, ότι έπρεπε να εύρωμεν
+ένα τρόπον, να διατηρήται πάντοτε εις την πόλιν το αυτό πνεύμα του πολιτεύματος,
+υπό το οποίον συ ο νομοθέτης εθέσπισες τους θεμελιώδεις νόμους. — Ναι, το
+είπαμεν. — Αλλά δεν ανεπτύχθη επαρκώς αυτό το σημείον, από τον φόβον των
+δυσκολιών, τας οποίας αντιλαμβανόμενοι και σεις, εδηλώσατε ότι θα ήτο μακρά και
+δυσχερής η εξέτασις· καθόσον μάλιστα και όσα μας μένουν ακόμη να είπωμεν, δεν
+είναι καθόλου εύκολον να τα αναπτύξωμεν. — Τι δηλαδή; — Τίνα μέτρα πρέπει να
+ληφθούν, διά να εξασφαλισθή η διατήρησις της φιλοσοφίας εις την πολιτείαν μας·
+διότι κάθε μεγάλη επιχείρησις είναι επισφαλής και, καθώς λέγει η παροιμία, όλα τα
+καλά είναι δύσκολα. — Αλλ' όμως δεν πρέπει να μείνη το πράγμα ατελές και
+χρειάζεται να αναπτυχθή και αυτό το σημείον, διά να συμπληρωθή.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν θα είναι η έλλειψις καλής θελήσεως εκ μέρους μου, αλλά της
+απαιτουμένης ικανότητος, που θα με εμποδίση ίσως· όσον διά την προθυμίαν μου,
+εδώ είσαι και θα ιδής· και βλέπε αμέσως με πόσον θάρρος και με ποίαν
+παρακεκινδυνευμένην τόλμην μέλλω να ισχυρισθώ, ότι με την φιλοσοφίαν πρέπει να
+ακολουθώμεν όλως διόλου την εναντίαν μέθοδον εκείνης, που είναι σήμερον εν
+χρήσει. — Πώς δηλαδή; — Σήμερον, όσοι τέλος πάντων σπουδάζουν φιλοσοφίαν,
+αρχίζουν πάρα πολύ μικροί, μόλις σχεδόν εξέρχονται από την παιδικήν ηλικίαν, και επί
+πλέον μοιράζουν τον χρόνον των σπουδών των μεταξύ αυτής και της οικονομολογίας
+και των εμπορικών, όταν δε πλησιάζουν εις το δυσκολώτερον μέρος της, δηλαδή την
+διαλεκτικήν, τα αφήνουν εις την μέσην, και οι μάλλον προωδευμένοι μεταξύ αυτών·
+όσον διά το κατόπιν, το θεωρούν και πολύ, αν αποφασίσουν να παρασταθούν,
+προσκαλούμενοι, εις καμμίαν φιλοσοφικήν διάλεξιν, και το κάμνουν μάλλον διά να
+περάσουν την ώραν των· όταν δε φθάση το γήρας, εκτός ολιγίστων εξαιρέσεων, ο
+ζήλος των διά την φιλοσοφίαν σβύνεται πολύ περισσότερον από τον ήλιον του
+Ηρακλείτου, καθόσον μάλιστα δεν θα αναφθή πλέον. — Τι λοιπόν πρέπει να γίνεται;
+— Όλως διόλου το αντίθετον^ εις μεν την παιδικήν και νεανικήν ηλικίαν, πρέπει να
+περιορίζεται το πράγμα εις μίαν εκπαίδευσιν και σπουδήν ανάλογον με τας
+πνευματικάς των δυνάμεις, και συγχρόνως, καθ' ήν εποχήν αυξάνει και δυναμώνει το
+σώμα, να δίδεται πολύ μεγάλη φροντίς δι' αυτό, διά να ημπορή μίαν ημέραν να
+εξυπηρετή το πνεύμα εις την σπουδήν της φιλοσοφίας· όσον δε προχωρεί η ηλικία και
+αρχίζει η ψυχή να τελειοποιήται, να επιτείνεται και η εκγύμνασις αυτής με τα
+δυσκολώτερα μαθήματα· τέλος, όταν παρακμάζη η δύναμις και δεν τους επιτρέπη
+πλέον να λαμβάνουν μέρος ούτε εις τον πόλεμον, ούτε εις τα πολιτικά, τότε πλέον να
+είναι ελεύθεροι να παραδοθούν αποκλειστικώς εις την φιλοσοφίαν, χωρίς να κάμνουν
+τίποτε άλλο, διά να περάσουν τον υπόλοιπον βίον εν μακαριότητι, και να εύρουν μετά
+θάνατον εις τον άλλον κόσμον μοίραν ανταξίαν προς τον βίον που έζησαν εδώ
+κάτω.</p>
+
+<p>Πραγματικώς με μεγάλην προθυμίαν και ζήλον τα λέγεις, Σωκράτη· νομίζω όμως
+ότι οι περισσότεροι από τους ακροατάς σου, και πρώτος ο Θρασύμαχος, είναι έτοιμοι
+με μεγαλυτέραν προθυμίαν να σου αντιτείνουν. Μη ζητής να μου βάλης τώρα ζιζάνια
+με τον Θρασύμαχον, αφού έχομεν γίνη πλέον φίλοι, αν και πριν δεν είμεθα εχθροί·
+διότι εγώ θα καταβάλω όλας μου τας προσπαθείας, έως ότου κατορθώσω να πείσω
+και αυτόν και τους άλλους· ή τουλάχιστον να τους γίνω χρήσιμος διά μίαν άλλην
+περίστασιν, όταν θα επανέλθουν πάλιν εις την ζωήν, και τύχη να ευρεθούν εις
+τοιαύτην συζήτησιν. — Πολύ μικρήν, βλέπω, διορίαν τους βάζεις. — Ειπέ μάλλον
+μηδαμινήν, εν σχέσει με το άπειρον του χρόνου· επί τέλους, δεν παραξενεύομαι και
+πολύ, που δεν παραδέχονται οι περισσότεροι όσα είπα· είναι πράγματα βέβαια, που
+δεν τα είδαν ποτέ ακόμη να γίνουν και ακούουν συνήθως επ' αυτού του αντικειμένου
+λόγους, εις τους οποίους με άκραν επιτήδευσιν επιδιώκεται μόνον η συμμετρία των
+φράσεων, και όχι λόγους απλούς και φυσικούς, όπως έλθουν εις την γλώσσαν· αν
+ειπής και δι' άνθρωπον, που να είναι κομμένος με όλην την δυνατήν ακρίβειαν και
+συμμετρίαν επάνω εις το πρότυπον της αρετής, ποτέ τους βέβαια δεν είδαν τοιούτον
+επί κεφαλής μιας πόλεως, που να είναι και αυτή επίσης πρότυπον τελειότητος· ή έχεις
+εναντίαν ιδέαν; — Καθόλου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλ' ούτε προσέτι ηξιώθησάν ποτε να παρακολουθήσουν, όπως
+χρειάζεται, τας συζητήσεις ανθρώπων σωστών και ελευθέρων, που να ζητούν την
+αλήθειαν με όλον των τον ζήλον και με κάθε τρόπον απλώς και μόνον χάριν αυτής της
+αληθείας, να περιφρονούν δε τας κομψολογίας και τας σοφιστείας και κάθε τι που
+τείνει προς επίδειξιν ή λέγεται από πνεύμα αντιλογίας, όπως συμβαίνει συνήθως εις
+τα δικαστήρια ή εις τας συναναστροφάς. — Και αυτό αλήθεια.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δι' όλους λοιπόν αυτούς τους λόγους και δι' όλα αυτά που είχα υπ' όψιν
+μου, εδίσταζα και εγώ τότε να εκφέρω ελευθέρως την γνώμην μου· είπα όμως επί
+τέλους, αναγκαζόμενος από την αλήθειαν, ότι είναι αδύνατον να υπάρξη ούτε πόλις,
+ούτε πολίτευμα, ούτε άνθρωπος επίσης τέλειος, εκτός αν καμμία ευτυχής ανάγκη
+υποχρεώση αυτούς τους ολίγους φιλοσόφους, που ονομάζονται σήμερον όχι πονηροί,
+αλλά άχρηστοι, να αναλάβουν, εκόντες άκοντες, την διοίκησιν της πόλεως, καθώς και
+την ιδίαν την πόλιν να τους υπακούση· ή εάν από κάποιαν θείαν έμπνευσιν καταλάβη
+έρως αληθινός της αληθινής φιλοσοφίας εκείνους που είναι σήμερα βασιλείς και
+μονάρχαι ή τους υιούς αυτών. Ότι δε τάχα είναι αδύνατον να γίνη το ένα ή το άλλο
+από αυτά, ή ακόμη και τα δύο, είναι ισχυρισμός που δεν έχει κανένα λόγον κατά την
+ιδέαν μου· διότι δικαίως τότε θα εθεωρούμεθα καταγέλαστοι ημείς, εάν εκαθήμεθα
+εδώ να λέγωμεν πράγματα όμοια με ματαίας ευχάς· ή όχι; — Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν λοιπόν συνέβη εις το άπειρον διάστημα του χρόνου, που διέρρευσεν
+έως τώρα, να ευρέθησαν φιλόσοφοι έξοχοι εις την ανάγκην να αναλάβουν την
+διοίκησιν πολιτείας, ή και αν το πράγμα γίνεται και σήμερον εις κανένα βάρβαρον
+τόπον, που να κείται μακράν έξω από την περιοχήν των γνωστών μας χωρών, ή αν θα
+γίνη κάποτε εις το μέλλον, είμεθα έτοιμοι να υποστηρίξωμεν διά του λόγου, ότι
+υπήρξεν η ειρημένη πολιτεία, ή ότι υπάρχει και θα υπάρξη, όταν αύτη η Μούσα κάμη
+κατοχήν της πόλεως· διότι δεν είναι πράγμα αδύνατον να γίνη, ούτε ημείς λέγομεν
+πράγματα αδύνατα· δύσκολα, μάλιστα· αυτό και ημείς δεν το αρνούμεθα. — Και εγώ
+αυτής της ιδέας είμαι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Θα μου επαναλάβης όμως πάλιν ότι δεν είναι αυτής της ιδέας και οι
+πολλοί; — Ίσως. — Ω ευλογημένε, μην αδικής δα και τόσον τους πολλούς· αλλά
+κύτταξε ποίαν ιδέαν θα σχηματίσουν, εάν αντί να φιλονεικής μαζί των, προσπαθήσης
+να τους συμφιλιώσης με την φιλοσοφίαν και να διαλύσης την κακήν υπόληψιν, που
+επικρατεί περί αυτής· εάν τους δώσης να καταλάβουν ποίους εσύ εννοείς φιλοσόφους
+και καθορίσης, όπως το εκάμαμεν πριν, τον αληθινόν τους χαρακτήρα καθώς και το
+πραγματικόν των έργον, διά να μη νομίζουν, ότι ομιλείς δι' εκείνους τους φιλοσόφους,
+που φαντάζονται αυτοί· ή μήπως, εάν ίδουν υπ' αυτήν την έποψιν τα πράγματα, θα
+μου είπης πάλιν, ότι θα επιμένουν πάντα να έχουν διαφορετικήν ιδέαν και άλλα θα
+σου αποκρίνονται; ή νομίζεις ότι ημπορεί να τα έχη κανείς με ένα άνθρωπον, που δεν
+θέλει ποτέ το κακόν, ή να φθονή ένα, που δεν είναι φθονερός, όταν ο ίδιος είναι
+άχολος και ήμερος; εγώ τουλάχιστον σε προλαμβάνω και λέγω, ότι μάλλον μεταξύ των
+ολίγων και όχι μεταξύ του πλήθους ημπορεί κανείς να εύρη ένα τόσον δύσκολον
+χαρακτήρα. — Μα και εγώ να σου ειπώ συμφωνώ εις αυτό μαζί σου. — Αι, λοιπόν, δεν
+συμφωνείς και εις τούτο ακόμη μαζί μου; ότι εκείνο που διαθέτει τόσον κακώς τους
+πολλούς εναντίον της φιλοσοφίας, είναι ακριβώς αυτοί που εισβάλλουν, κατόπιν,
+ούτως ειπείν, μέθης, εις την οικίαν της, χωρίς να τους ταιριάζη καθόλου, και αρχίζουν
+να λοιδορούν και να υβρίζουν τους ανθρώπους και να δεικνύουν κάθε εχθρικήν προς
+αυτούς διάθεσιν, πράγμα το οποίον ήκιστα συμβιβάζεται με την φιλοσοφίαν; — Και
+πολύ μάλιστα συμφωνώ.</p>
+
+<p>&nbsp;— Διότι βέβαια, φίλε μου Αδείμαντε, εκείνος, που αφοσιώνεται αληθινά εις
+την μελέτην της αληθείας, ούτε καιρόν έχει να καταβιβάζη το βλέμμα του εις τα
+συνήθη και καθημερινά έργα των ανθρώπων, και να πιάνεται με αυτούς και να
+δημιουργή φθόνους και μίση γύρω του· αλλ' απεναντίας προσηλωμένοι πάντοτε εις
+πράγματα, που τα διέπει τάξις ωρισμένη και έχουν υπόστασιν αναλλοίωτον, που δεν
+βλάπτουν ποτέ το ένα το άλλο, αλλά φυλάττουν τας αυτάς διαθέσεις και την αυτήν
+σχέσιν μεταξύ των, δεν ημπορούν παρά να τα μιμούνται και οι ίδιοι και να
+αφομοιώνωνται προς αυτά· ή νομίζεις πως υπάρχει τρόπος να μείνη κανείς
+ανεπηρέαστος και να μη μιμηθή ένα πράγμα, που το λατρεύει και ζη πάντα μαζί του;
+— Αδύνατον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Τοιουτοτρόπως και ο φιλόσοφος, αφού έχει να κάμη πάντοτε με
+πράγματα θεία, που τα διέπει τάξις αναλλοίωτος, γίνεται και αυτός θείος και
+μετρημένος εις όλας του τας πράξεις, όσον τουλάχιστον είναι αυτό δυνατόν δι'
+άνθρωπον διότι εις όλα τα ανθρώπινα θα έχη πάντα να εύρη κανείς κάτι. — Έχεις
+δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν λοιπόν τον υποχρεώση κάποια ανάγκη, εκείνα που βλέπει και
+μελετά εκεί, να τα εφαρμόση και εις τα ανθρώπινα ήθη και να νομοθετήση διά τον
+δημόσιον και ιδιωτικόν βίον των ομοίων του, χωρίς να περιορίζεται μόνον εις την
+τελειοποίησιν του εαυτού του, νομίζεις ότι θα γίνη κακός διδάσκαλος και εισηγητής
+της σωφροσύνης και της δικαιοσύνης και πάσης εν γένει πολιτικής αρετής; — Κάθε
+άλλο βέβαια.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλ' αν ακόμη και ο λαός κατορθώση να εννοήση ότι είναι αληθινά όλα
+αυτά που λέγομεν διά τους φιλοσόφους, θα εξακολουθή να τους έχη εις το κακόν, και
+δεν θα μας πιστεύσουν που τους λέγομεν, ότι είναι αδύνατον να ευδαιμονήση μία
+πολιτεία, παρά μόνον εάν χαράξουν το σχέδιόν της οι ζωγράφοι εκείνοι, που έχουν
+προ των οφθαλμών των ως υπόδειγμα το θείον πρότυπον; — Θα αλλάξουν βέβαια
+γνώμην, αν εννοήσουν την αλήθειαν· αλλά πώς θα κάμουν οι φιλόσοφοι διά να
+χαράξουν αυτό το σχέδιον;</p>
+
+<p>&nbsp;— Θα θεωρήσουν την πόλιν και τας ψυχάς των ανθρώπων ως ένα πίνακα,
+τον οποίον εν πρώτοις οφείλουν να κάμουν τελείως καθαρόν· πράγμα που δεν είναι
+και πολύ εύκολον· γνώριζε όμως ότι εις αυτό θα διαφέρουν αμέσως από τους άλλους,
+διότι δεν θα θελήσουν να εγγίσουν ούτε ιδιώτην ούτε πόλιν μηδέ να γράψουν νόμους,
+πριν ή τους παραλάβουν καθαρούς, ή το κάμουν αυτό οι ίδιοι. Και πολύ σωστά. Τώρα
+λοιπόν πρέπει να προσχεδιάσουν το διάγραμμα της πολιτείας; — Πώς όχι; — Έπειτα
+λοιπόν, νομίζω, θα αρχίσουν να εργάζωνται συστηματικώς, και θα στρέφουν συχνά να
+κυττάζουν και από το ένα μέρος και από το άλλο, και προς το φύσει καλόν και δίκαιον
+και ηθικόν και όλα τα τοιαύτα, και προς το ανθρωπίνως τοιούτον αναμιγνύοντες δε και
+συνδυάζοντες τα δύο ταύτα στοιχεία θα σχηματίσουν τον αληθινόν άνθρωπον, κατ'
+εκείνο το παράδειγμα, το οποίον ο Όμηρος ονομάζει θεόμορφον και όμοιον με τους
+θεούς, όταν απαντάται εις ένα άνθρωπον. — Πολύ σωστά. — Εννοείς βέβαια ότι θα
+γίνη ανάγκη, τώρα να σβύνουν αυτό, έπειτα πάλιν να το αναζωγραφίζουν, έως ότου
+επιτύχουν να κάμουν τας ανθρωπίνας ψυχάς όσον ενδέχεται περισσότερον θεοφιλείς.
+— Κατ' αυτόν τον τρόπον θα γίνη, αλήθεια, ωραιοτάτη η εικών.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λοιπόν υπάρχει τώρα τουλάχιστον ελπίς να πείσωμεν εκείνους, που
+έλεγες πως θα χυθούν επάνω μας με όλα τα σωστά των, ότι ένας τοιούτος ζωγράφος
+των πολιτειών είναι ο φιλόσοφος εκείνος, διά τον οποίον εξωργίζοντο τότε, όταν ημείς
+τους ελέγαμεν ότι πρέπει να του αναθέσωμεν την διοίκησιν των πόλεων; και δεν θα
+καταπραϋνθώσι πλέον τώρα, κατόπιν αυτών τα οποία ήκουσαν ; — Και πολύ μάλιστα,
+εάν τουλάχιστον έχουν νουν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Διότι τι θα έχουν πλέον να μας αντιτείνουν; ότι δεν είναι οι φιλόσοφοι
+ερασταί του όντος και της αληθείας; — Θα ήτο άτοπος αυτός ο ισχυρισμός. — Ότι η
+φύσις και ο χαρακτήρ αυτών, όπως τον εζωγραφίσαμεν ημείς, δεν πλησιάζει προς ό,τι
+τελειότατον υπάρχει; — Ούτε αυτό. — Ή ότι μία τοιαύτη φύσις, εάν τύχη και της
+προσηκούσης εκπαιδεύσεως, δεν θα είναι εις θέσιν παρά κάθε άλλην να αποκτήση
+την τελείαν αρετήν και την σοφίαν; ή θα προκρίνουν εκείνους μάλλον, τους οποίους
+ημείς απεκλείσαμεν από τας τάξεις των αληθινών φιλοσόφων; — Όχι βέβαια. —
+Υπάρχει λοιπόν φόβος να εξαγριωθούν πλέον, όταν τους λέγωμεν, ότι είναι αδύνατον
+να τεθή τέρμα εις τα δεινά που υφίστανται και αι πολιτείαι και οι πολίται, ούτε να
+συντελεσθή εμπράκτως η πολιτεία, την οποίαν ημείς διά του λόγου εσχεδιάσαμεν,
+πριν ή αναλάβουν την πάσαν εξουσίαν εις την πόλιν οι φιλόσοφοι; — Ίσως
+ολιγώτερον. — Θέλεις λοιπόν να αφήσωμεν κατά μέρος αυτό το ίσως, και να είπωμεν
+ότι τους κατεπραΰναμεν τελείως και ότι είναι πλέον πεπεισμένοι εντελώς, ίνα, αν όχι
+άλλο, αλλ' από εντροπήν τουλάχιστον μείνουν σύμφωνοι μαζί μας; — Το θέλω
+μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ας τους θεωρήσωμεν λοιπόν αυτούς πεπεισμένους ως προς το σημείον
+τούτο· ποίος τώρα θα μας αμφισβητήση, ότι δεν είναι δυνατόν να γεννηθούν τέκνα
+βασιλέων ή δυναστών, που να έχουν φυσικήν προδιάθεσιν διά την φιλοσοφίαν; —
+Κανείς. — Και αφού γεννηθούν τοιούτοι, θα έχη κανείς να είπη, ότι κατ'
+αναπόφευκτον ανάγκην θα διαφθαρούν; ότι βέβαια είναι δύσκολον να σωθούν, και
+ημείς το παραδεχόμεθα· ότι όμως εις όλον το διάστημα του χρόνου δεν ημπορεί ούτε
+ένας ποτέ από όλους να σωθή, υπάρχει κανείς να το ισχυρισθή; — Και πώς; — Αλλ'
+όμως αρκεί και ένας να υπάρξη, και να έχη πόλιν που να θέλη να τον ακούση, διά να
+κατορθώση όλα αυτά, που θεωρούνται τώρα αδύνατα. — Πραγματικώς αρκεί. — Διότι
+αν ευρεθή ένας άρχων να θέση τους νόμους και τας διατάξεις, που ωρίσαμεν ημείς,
+δεν είναι βέβαια αδύνατον να θελήσουν και οι πολίται να υποβληθούν εις αυτούς. —
+Καθόλου βέβαια αδύνατον. — Αλλά τάχα μήπως θα ήτο παράδοξον και αδύνατον, να
+επέλθουν και εις άλλων τον νουν εκείνα, που εσκέφθημεν και παρεδέχθημεν ημείς; —
+Όχι βέβαια. — Ότι δε αυτά είναι άριστα, αν υποτεθή ότι είναι δυνατά, νομίζω το
+απεδείξαμεν ήδη εν τοις έμπροσθεν αρκετά πειστικώς. — Αρκετά βέβαια. — Το
+τελικόν μας λοιπόν τώρα συμπέρασμα είναι, ότι η νομοθεσία μας, εάν ήθελεν
+εφαρμοσθή, θα ήτο η τελειοτάτη· και ότι, είναι μεν δύσκολον το πράγμα να γίνη, όχι
+όμως και αδύνατον. — Εις αυτό πράγματι τι συμπέρασμα καταλήγομεν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αφού λοιπόν μόλις και μετά βίας επήρε τέλος αυτό το ζήτημα, δεν
+πρέπει τώρα να εξετάσωμεν και όσα υπολείπονται ακόμη, πώς δηλαδή και με ποίας
+μαθήσεις και ασκήσεις θα μορφώσωμεν τους ικανούς να διαφυλάξουν αδιάφθορον το
+πολιτικόν μας σύστημα, και εις ποίαν ηλικίαν θα τους εφαρμόζωμεν έκαστον αυτών
+των μαθημάτων; — Πρέπει πράγματι. </p>
+
+<p>&nbsp;— Εις τίποτε, δεν με ωφέλησεν η σοφία μου, που εζήτησα πριν να
+αποφύγω τας δυσκολίας του ζητήματος της κοινοκτημοσύνης των γυναικών, της
+τεκνοποιίας και του διορισμού των αρχόντων, επειδή εγνώριζα πόσον λεπτόν ήτο αυτό
+και πόσον δυσχερές να εφαρμοσθή τελείως εις την πραγματικότητα· διότι τώρα πάλιν
+παρουσιάζεται μ' όλα ταύτα η ανάγκη να επανέλθω εις αυτά· και το μεν ζήτημα των
+γυναικών και των τέκνων ετελείωσεν οριστικώς, είναι όμως ανάγκη να επαναλάβω εξ
+αρχής το ζήτημα των αρχόντων· ελέγαμεν λοιπόν, εάν ενθυμήσαι, ότι πρέπει να έχουν
+μέγαν ζήλον δια το καλόν της πόλεως και να δοκιμάζεται αυτός ο ζήλος και με ηδονάς
+και με λύπας, ούτως ώστε μήτε από πόνους μήτε από φόβους μήτε από καμμίαν
+άλλην μεταβολήν να φαίνωνται ότι λησμονούν το αξίωμα τούτο, και όστις δεν
+ημπορέση να υποστή την δοκιμασίαν να απορρίπτεται, όστις δε εξέλθη αδιάφθορος,
+όπως ο χρυσός από το πυρ, να καθίσταται άρχων και να του δίδωνται πάσαι αι τιμαί
+και αι διακρίσεις και εφ' όσον ζη και μετά θάνατον. Αυτά είναι όσα ελέγαμεν τότε, αν
+και με πολλάς υπεκφυγάς και επιφυλάξεις, από φόβον μήπως κινήσω ζητήματα, εις τα
+οποία ακριβώς έχομεν εμπέση τώρα. — Σωστότατα τα λέγεις τα ενθυμούμαι όλα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εδίσταζα λοιπόν τότε, φίλε μου, να είπω αυτά που επί τέλους
+απετόλμησα να εκστομίσω· τώρα όμως, που το πρώτον βήμα έγινε, ας το ειπούμεν
+αδιστάκτως, ότι οι άριστοι φύλακες που θα διορίζωμεν πρέπει να είναι φιλόσοφοι. —
+Ας το ειπούμεν. — Σκέψου όμως πόσον ολίγους τοιούτους θα έχης φυσικά· διότι
+σπανίως συμβαίνει αι ιδιότητες, αι οποίαι, καθώς ανεπτύξαμεν, πρέπει να
+ενυπάρχουν εις την φιλοσοφικήν φύσιν, να ευρίσκωνται συνηνωμέναι εις το αυτό
+άτομον, αλλ' ως επί το πλείστον ευρίσκονται μοιρασμέναι. — Τι δηλαδή εννοείς; —
+Εκείνοι που είναι προικισμένοι με ευμάθειαν, με καλόν μνημονικόν, που έχουν
+πνεύμα εύστροφον και οξύ και άλλας τοιαύτας σχετικάς ιδιότητας, δεν συμβαίνει
+συνήθως να είναι αφ' ενός μεν θερμουργοί και μεγαλεπήβολοι, συγχρόνως δε
+τοιούτοι, ώστε να δύνανται να ρυθμίζουν την ζωήν των με το πνεύμα της τάξεως, της
+ησυχίας, της σταθερότητος, αλλά από την φυσικήν οξύτητα του χαρακτήρος των
+παρασύρονται όπως λάχη και καμμία πλέον ευστάθεια εις το τέλος δεν τους μένει. —
+Αλήθεια είναι αυτό που λέγεις.</p>
+
+<p>&nbsp;— Απεναντίας οι ευσταθείς χαρακτήρες και που εύκολα δεν
+μεταβάλλονται, τους οποίους θα ημπορούσε κανείς να μεταχειρισθή με μεγαλυτέραν
+εμπιστοσύνην, και μένουν εις τον πόλεμον απαθείς και ασυγκίνητοι από κάθε φόβον,
+αυτοί πάλιν πάσχουν το ίδιον πράγμα και εις τα μαθήματα, έχουν την αυτήν
+δυσκινησίαν και βραδύτητα πνεύματος, είναι ως αποναρκωμένοι, και σχεδόν τους
+πιάνη χασμουρητό και νύστα, όταν είναι ανάγκη να τελειώσουν καμμίαν σπουδαίαν
+εργασίαν. — Πραγματικώς. — Ημείς όμως είπαμεν ότι πρέπει να μετέχουν εις τον
+ανώτατον βαθμόν και από τας δύο αυτάς ιδιότητας, άλλως δεν θα ήτο ανάγκη να
+λάβωμεν καν τον κόπον διά την τελειοτάτην εκπαίδευσίν των, ούτε να τους
+ανυψώσωμεν εις τας τιμάς της εξουσίας. — Πολύ σωστά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν το παραδέχεσαι λοιπόν τώρα ότι σπανιώτατοι θα είναι οι τοιούτοι
+χαρακτήρες; — Πώς όχι; — Πρέπει λοιπόν να τους υποβάλλωμεν εις την δοκιμασίαν
+όλων εκείνων που ελέγαμεν τότε και πόνων και φόβων και ηδονών, εκτός δε τούτου,
+πράγμα τι οποίον παρελείψαμεν τότε να είπωμεν, πρέπει να τους εκγυμνάζωμεν εις
+μέγαν αριθμόν μαθημάτων, διά να ίδωμεν αν το πνεύμα των είναι ικανόν να βαστάση
+τας μεγίστας σπουδάς, ή θα αποδειλιάση, όπως συμβαίνει με άλλους εις τους
+σωματικούς αγώνας. — Πρέπει βέβαια να τους υποβάλωμεν εις αυτήν την εξέτασιν·
+αλλά ποίας ονομάζεις μεγίστας σπουδάς;</p>
+
+<p>&nbsp;— Θα ενθυμήσαι βέβαια, ότι, αφού διεκρίναμεν τρία μέρη της ψυχής,
+επροσπαθήσαμεν να καθορίσωμεν εις ποίον έκαστον εξ αυτών ανήκει η δικαιοσύνη
+και η ανδρεία και η σωφροσύνη και η σοφία. — Εάν δεν το ενθυμούμην, δεν θα ήμην
+άξιος να ακούω τα επίλοιπα. — Ενθυμείσαι ακόμη και τι είχαμεν ειπή πριν από αυτά;
+— Τι; — Ελέγαμεν ότι, διά να κατανοήσωμεν αυτά με πάσαν την δυνατήν ακρίβειαν,
+υπήρχεν άλλη μακροτέρα οδός, την οποίαν έπρεπε να διατρέξωμεν διά να το
+κατορθώσωμεν, ηδυνάμεθα όμως και από τα προηγούμενα να εξαγάγωμεν
+αποδείξεις, αι οποίαι οπωσδήποτε να μας χρησιμεύσουν διά το ζήτημα· και σεις
+εδηλώσετε ότι αρκείσθε με αυτόν τον δεύτερον τρόπον^ και τοιουτοτρόπως
+επραγματεύθημεν τότε το ζήτημα, όχι μεν μετά της προσηκούσης, κατά την γνώμην
+μου, ακριβείας, εάν δε ικανοποιητικώς διά σας, είσθε οι αρμόδιοι σεις να το ειπήτε. —
+Εγώ τουλάχιστον έμεινα ευχαριστημένος, μου εφάνη δε ότι και οι άλλοι επίσης.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλ', ω φίλε μου, εις ζητήματα τοιαύτης σπουδαιότητος, κάθε απόδειςις
+από την οποίαν λείπει έστω και το παραμικρόν, δεν ημπορεί ποτε να είναι επαρκής·
+διότι το ατελές δεν ημπορεί να είναι το ορθόν μέτρον κανενός πράγματος· πολλοί
+όμως ενίοτε φαντάζονται ότι είναι αρκετόν και ότι δεν είναι ανάγκη να προχωρήσουν
+περαιτέρω. — Πραγματικώς πολλοί το παθαίνουν αυτό από οκνηρίαν της σκέψεως. —
+Αλλά ένα τοιούτον ελάττωμα πρέπει να είναι ολωσδιόλου ξένον από τον φύλακα της
+πόλεως και των νόμων. — Φυσικώτατα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Πρέπει λοιπόν, αγαπητέ μου, ο τοιούτος να διατρέξη την μεγαλυτέραν
+εκείνην οδόν, που είπαμεν, και να καταβάλη όχι ολιγωτέρους κόπους διά την μάθησιν
+παρά διά την εκγύμνασιν του σώματος· αλλέως, όπως ελέγαμεν και τώρα, ποτέ δεν θα
+φθάση εις το τέλος της υψίστης εκείνης επιστήμης, η οποία παρά κάθε άλλον του
+ταιριάζει. — Και πώς; υπάρχει λοιπόν και άλλο τι ανώτερον της δικαιοσύνης και των
+λοιπών αρετών, που επραγματεύθημεν; — Υπάρχει μάλιστα· και δι' αυτάς ακόμη τας
+αρετάς, που ανεφέραμεν, είναι ανάγκη να μην αρκεσθή, όπως τώρα εμείς, εις το
+απλούν σχεδιογράφημά των, αλλ' οφείλει απεναντίας να ζητήση τελειότατα
+επεξειργασμένην την εικόνα· διότι δεν θα ήτο γελοίον, δι' άλλα μεν πράγματα μικρού
+λόγου άξια, να εντείνη όλας του τας προσπαθείας, διά να τα έχη όσον το δυνατόν
+ακριβέστατα και σαφέστατα, να μη θεωρή δε τα σπουδαιότατα άξια της μεγίστης
+ακριβείας; — Είναι ορθότατος ο συλλογισμός σου· νομίζεις όμως ότι θα σε αφήσωμεν
+να περάσης, χωρίς να σε ερωτήση κανείς, ποίον είναι αυτό το μέγιστον μάθημα, που
+λέγεις, και εις τι αναφέρεται:</p>
+
+<p>&nbsp;— Όχι βέβαια, αλλά ερώτα με και συ· άλλως τε μου το ήκουσες όχι μίαν ή
+δύο φοράς ως τώρα· ή όμως δεν το ενθυμείσαι, ή έβαλες πάλιν εις τον νουν σου να με
+δυσκολεύης με νέας ενστάσεις· και αυτό μάλλον πιστεύω· διότι πολλάκις έχεις
+ακούση, ότι το μέγιστον μάθημα είναι η ιδέα του αγαθού, την οποίαν προσλαμβάνουν
+και η δικαιοσύνη και αι άλλαι αρεταί, διά να γίνουν χρήσιμοι και ωφέλιμοι· και τώρα
+γνωρίζεις πολύ καλά, ότι δι' αυτό πρόκειται να ομιλήσω, ακόμη δε ότι γνωρίζομεν
+αυτήν την ιδέαν του αγαθού όχι πολύ επαρκώς· εάν δε δεν την γνωρίζωμεν, ηξεύρεις
+ότι τίποτε δεν μας ωφελεί να γνωρίζωμεν όλα τα άλλα τελειότατα, χωρίς αυτήν, όπως
+θα μας ήτο ανωφελής και η απόκτησις παντός άλλου πράγματος, άνευ του αγαθού^ ή
+νομίζεις ότι θα μας ωφελούσε τίποτε να είχαμεν αποκτήση το κάθε τι, εάν δεν ήτο
+αυτό και καλόν; ή να ηξεύραμεν όλας τας γνώσεις του κόσμου, εάν δεν ήσαν αυταί
+καλαί και ωφέλιμοι: — Όχι, μα την αλήθειαν, δε το πιστεύω αυτό.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλ' όμως γνωρίζεις βέβαια και τούτο ακόμη, ότι οι μεν περισσότεροι
+παραδέχονται ότι το αγαθόν συνίσταται εις την ηδονήν, οι δε λεπτότεροι εις την
+φρόνησιν. — Πώς όχι; — Και ότι προς τούτοις οι παραδεχόμενοι αυτό το τελευταίον
+δεν έχουν να δείξουν τι είναι αυτή η φρόνησις του αγαθού. — Αστείος, μα την
+αλήθειαν, ορισμός. — Πώς όχι, αφού, ενώ μας ονειδίζουν πως δεν γνωρίζομεν το
+αγαθόν, έπειτα μας ομιλούν δι' αυτό ως να το εγνωρίζαμεν; διότι λέγουν, ότι είναι η
+φρόνησις του αγαθού, ως να ήμεθα υποχρεωμένοι να εννοήσωμεν τι λέγουν μόλις
+ανοίξουν το στόμα των και προφέρουν την λέξιν αγαθόν. — Πολύ σωστά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλά και εκείνοι που ορίζουν το αγαθόν ότι είναι η ηδονή, μήπως
+περιπίπτουν εις μικροτέραν πλάνην από τους άλλους; ή μήπως δεν αναγκάζονται και
+αυτοί να ομολογήσουν ότι υπάρχουν και ηδοναί κακαί; — Βεβαίως. — Ώστε
+καταντούν, νομίζω, να παραδέχωνται ότι τα ίδια είναι και καλά και κακά· ή όχι; —
+Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν είναι λοιπόν φως φανερόν, ότι αυτό το ζήτημα υπόκειται εις πολλάς
+και μεγάλας αμφισβητήσεις; — Πώς όχι; — Αλλά δεν είναι επίσης φανερόν ότι
+προκειμένου μεν περί του ωραίου και περί του δικαίου, οι περισσότεροι και εις τους
+λόγους των και εις τας πράξεις των θα ηρκούντο εις εκείνο, το οποίον θα τους
+εφαίνετο ως τοιούτον, ενώ προκειμένου περί του αγαθού, κανείς δεν θα ηρκείτο
+πλέον εις τα φαινόμενα, αλλά πάντες ζητούν το πραγματικόν αγαθόν και απορρίπτουν
+το κατ' επίφασιν τοιούτον; — Αναμφιβόλως.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λοιπόν, αυτό το πράγμα του οποίου την απόκτησιν επιζητεί πάσα ψυχή
+και χάριν του οποίου πράττει τα πάντα, διά να μαντεύση τι είναι, ευρίσκεται δε
+πάντοτε εις απορίαν και εις την αδυναμίαν να το ορίση ακριβώς και με την
+ακράδαντον εκείνην πίστιν, που έχει διά τα άλλα πράγματα, ένεκα δε τούτου δεν
+δύναται να καρπωθή το εξ αυτών όφελος, αυτό λοιπόν το τόσον μέγα και σπουδαίον
+πράγμα ημπορούμεν να είπωμεν ότι επιτρέπεται να το γνωρίζουν κατ' αυτόν το
+τρόπον αμυδρώς και ασαφώς οι άριστοι εκείνοι της πόλεώς μας, εις τους οποίους θα
+εμπιστευθώμεν και θα παραδώσωμεν τα πάντα; — Όχι βέβαια. — Πιστεύω πράγματι,
+ότι δεν θα είχε πάρα πολύ μεγάλην αξίαν ο φύλαξ εκείνος της πόλεως, ο οποίος θα
+κατέχη την ιδέαν του ωραίου και του δικαίου, χωρίς να γνωρίζη και ποίαν σχέσιν
+έχουν αυτά με το αγαθόν, υποθέτω δε ότι και εκείνα είναι αδύνατον να κατανοήση
+κανείς επαρκώς δίχως την προηγουμένην γνώσιν αυτού. — Και πολύ σωστά το
+υποθέτεις. — Δεν θα λάβη λοιπόν την τελειοτάτην αυτής διακόσμησιν η πολιτεία μας,
+εάν ο φύλαξ, που θα έχη την ανωτάτην εποπτείαν της, συνενώνη, εκτός του δικαίου
+και του ωραίου, και την επιστήμην μαζί του αγαθού; — Κατ' ανάγκην· αλλά συ,
+Σωκράτη, τι παραδέχεσαι ότι είναι το αγαθόν, επιστήμη ή ηδονή; ή τίποτε άλλο εκτός
+αυτών:</p>
+
+<p>&nbsp;— Καλός είσαι· τα εγνώριζα καθαρά και από πριν, πως δεν είσαι συ
+άνθρωπος να αρκεσθής με ό,τι παραδέχονται συνήθως οι άλλοι περί αυτών. — Διότι
+δεν μου φαίνεται, Σωκράτη, λογικόν, ένας άνθρωπος, που καταγίνεται τόσον καιρόν
+με αυτά τα ζητήματα, να γνωρίζη μεν τας ιδέας των άλλων επ' αυτού του
+αντικειμένου, να μη λέγη δε την ιδικήν του. — Πολύ καλά^ σου φαίνεται όμως λογικόν
+να ομιλή κανείς περί πράγματος, που δεν γνωρίζει, ως να το εγνώριζε; — Καθόλου
+βέβαια· θα ημπορούσε όμως να λέγη μίαν εικασίαν, η οποία θα του εφαίνετο πιθανή.
+— Μα πώς; δεν έμαθες ακόμη πόσον γελοίαι είναι όλαι αι θεωρίαι, που δεν
+στηρίζονται επί της επιστήμης ; ότι και αι καλύτεραι μεταξύ αυτών είναι, ούτως ειπείν,
+τυφλαί; ή νομίζεις ότι εκείνοι που κατά τύχην ευρίσκουν μίαν αλήθειαν, χωρίς όμως
+να την στηρίζουν εις λογικήν απόδειξιν, διαφέρουν καθόλου από τους τυφλούς, που
+βαδίζουν ορθώς την ευθείαν οδόν ; — Έχεις δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Προτιμάς λοιπόν να ακούης μίαν θεωρίαν άμορφον, τυφλήν και
+σκοτεινήν, ενώ ημπορείς να ακούσης από άλλους μίαν καλήν και φωτεινήν;</p>
+
+<p>&nbsp;— Να ζης, Σωκράτη, είπε τότε ο Γλαύκων, μη σταματήσης τώρα εδώ εις το
+τέλος που ευρίσκεσαι· ημείς θα είμεθα ευχαριστημένοι, αν πραγματευθής και περί
+του αγαθού, όπως το έκαμες και περί της δικαιοσύνης και περί της σωφροσύνης και
+των άλλων που ανέπτυξες. — Και εγώ επίσης θα ήμουν πολύ ευχαριστημένος· αλλά
+φοβούμαι μήπως αυτό υπερβαίνη τας δυνάμεις μου, και παρ' όλην την καλήν μου
+θέλησιν, το πραγματευθώ τόσον άσχημα, ώστε να γίνω καταγέλαστος· ακούσετέ μου
+που σας λέγω· ας το αφήσωμεν τώρα, καλοί μου, αυτό το ζήτημα, τι είναι το αγαθόν^
+θα μας έφερε πολύ μακρύτερα αυτή η εξέτασις και δεν θα κατώρθωνα να σας
+εξηγήσω την ιδέαν μου, ακολουθών τον δρόμων που επήραμεν ως τώρα· εκείνο όμως
+που φαίνεται γέννημα του αγαθού και πανομοιότυπον αυτού, είμαι πρόθυμος να
+εξετάσωμεν, εάν είσθε σύμφωνοι και σεις, ειδεμή το αφήνωμεν και αυτό. — Λέγε μας
+λοιπόν, αφού είναι έτσι, διά τον υιόν, και όσον διά τον πατέρα, μας μένεις χρεώστης
+δι' άλλην φοράν. — Θα ήθελα και εγώ να εξωφλούσα μαζί σας μια για πάντα και σεις
+να πάρετε το δίκαιόν σας, και όχι μόνον τους τόκους, όπως τώρα· αρκεσθήτε όμως
+οπωσδήποτε εις τον τόκον του αγαθού, εις αυτό το γέννημα του αγαθού που σας είπα·
+αλλά προσέξετε μήπως σας εξαπατήσω, χωρίς να το θέλω, και σας πληρώσω τον τόκον
+με κίβδηλον νόμισμα. — Έγνοια σου, θα λάβωμεν όλα μας τα μέτρα· μόνον λέγε
+εσύ.</p>
+
+<p>&nbsp;— Θα το κάμω, αφού πρώτα σας υπενθυμίσω εκείνα που είπαμεν πριν, και
+εις πολλάς άλλας περιστάσεις προηγουμένως, και είχαμεν μείνη σύμφωνοι. — Ποία
+δηλαδή; — Υπάρχουν, είπαμεν, πολλά πράγματα αγαθά, και ονομάζομεν
+τοιουτοτρόπως καθ' ένα από αυτά. — Μάλιστα, το είπαμεν. — Υπάρχει όμως και το
+καθ' εαυτό ωραίον και το καθ' εαυτό αγαθόν και όλα τα άλλα τοιουτοτρόπως, τα
+οποία τότε ελαμβάναμεν ως πολλά, και εις το καθ' εαυτό τούτο αποδίδομεν όλας τας
+μερικάς ιδιότητας, ως εις μίαν ιδέαν απλήν και ενιαίαν. — Μάλιστα. — Και δι' εκείνα
+μεν τα πολλά λέγομεν ότι είναι αντικείμενα υποπίπτοντα εις τας αισθήσεις και όχι εις
+τον νουν, ενώ αι ιδέαι υποπίπτουν εις τον νουν και όχι εις τας αισθήσεις. —
+Σύμφωνότατοι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Διά ποίας λοιπόν αισθήσεως βλέπομεν τα ορατά πράγματα ; — Διά της
+οράσεως. Και διά της ακοής βέβαια τους ήχους και με τας άλλας αισθήσεις όλα τα
+άλλα αισθητά πράγματα· ή όχι; — Μάλιστα. — Αλλά έχεις τάχα προσέξη ποτέ πόσον ο
+δημιουργός των αισθήσεών μας εδημιούργησε πολυτελεστέραν την δύναμιν της
+οράσεως από τας άλλας αισθήσεις; — Δεν το επρόσεξα και πολύ. — Αλλά σκέψου κατ'
+αυτόν τον τρόπον· η ακοή και η φωνή έχουν ανάγκην κανενός τρίτου πράγματος, ώστε
+εκείνη μεν να ακούη, η δε φωνή να ακούεται, και το οποίον τρίτον πράγμα, εάν λείψη,
+ούτε εκείνη θα ακούη, ούτε αυτή θα ακούεται; — Όχι, δεν έχουν. Νομίζω δε, ότι και
+πολλαί άλλαι αισθήσεις, διά να μην είπω όλαι, δεν χρειάζονται κανέν τοιούτον
+πράγμα· ή ηξεύρεις εσύ να χρειάζωνται; — Καθόλου. — Ενώ, όσον αφορά την όρασιν,
+δεν παρατηρείς ότι διά να λειτουργήση, έχει ανάγκην και ενός άλλου πράγματος; —
+Πώς δηλαδή; — Αν και ενυπάρχη εις τους οφθαλμούς η δύναμις της οράσεως, και αν
+επιχειρήση τις να την εφαρμόση και την χρησιμοποιήση, και αν τα αντικείμενα που
+θέλει να ιδή έχουν τα χρώματά τους, ούτε η όρασις θα ιδή τίποτε και τα χρώματα θα
+μείνουν αόρατα, εάν δεν υπάρξη ακόμη και ένα τρίτον πράγμα, προωρισμένον εκ
+φύσεως ακριβώς δι' αυτόν τον σκοπόν. — Ποίον εννοείς; — Αυτό που ονομάζεις εσύ
+φως. — Έχεις δίκαιον. — Η αίσθησις λοιπόν της οράσεως έχει αυτήν την όχι μικράν
+υπεροχήν επί των άλλων αισθήσεων, ότι εζεύχθη προς το αντικείμενόν της με ένα
+ζυγόν πολύ ανωτέρας αξίας από τους άλλους, εκτός τουλάχιστον αν δεν έχη καμμίαν
+αξίαν το φως. — Πώς; αλλά έχει και παραέχει μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και ποίον τάχα από τους θεούς του ουρανού θεωρείς κύριον της
+ενεργείας αυτής, διά της οποίας το φως κάμνει τους οφθαλμούς να βλέπουν όσον
+γίνεται καλύτερα, και τα αντικείμενα επίσης να βλέπωνται; — Τον ίδιον, που νομίζεις
+και συ και όλοι οι άλλοι· διότι εννοείς βέβαια με την ερώτησίν σου τον ήλιον. — Και να
+έχη τάχα αυτήν την σχέσιν όρασις με τον θεόν τούτον; — Ποίαν δηλαδή; — Δεν είναι
+ήλιος βέβαια ούτε αυτή η ίδια η όρασις, ούτε το όργανον εις το οποίον υπάρχει,
+δηλαδή ο οφθαλμός. — Όχι βέβαια. — Έχει όμως την μεγαλυτέραν ομοιότητα και
+αναλογίαν με τον ήλιον από τα λοιπά αισθητήρια όργανα. — Έχει μάλιστα. Αυτήν
+λοιπόν την δύναμιν, που έχει, δεν την δανείζεται από τον ήλιον από τον οποίον
+εκπηγάζει; — Βεβαιότατα. — Δεν είναι λοιπόν και ο ήλιος, όχι μεν όρασις, αλλά ο
+αίτιος της οράσεως, υπό της οποίας πάλιν και ο ίδιος βλέπεται; — Έτσι είναι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ένα λοιπόν τοιούτον πράγμα να φαντασθής ότι εννοώ, όταν ομιλώ διά το
+γέννημα του αγαθού, το οποίον είναι επομένως ανάλογον με τον πατέρα, που το
+εγέννησε· και ό,τι είναι ο ήλιος εις τον ορατόν κόσμον σχετικώς με την όρασιν και τα
+ορατά αντικείμενα, το ίδιον είναι και αυτό εις τον νοητόν σχετικώς με τον νουν και τα
+αντικείμενα της νοήσεως. — Πώς δηλαδή; εξήγησέ μου το καλύτερα. — Γνωρίζεις
+βέβαια ότι οι οφθαλμοί, όταν τους στρέφη κανείς προς τα αντικείμενα τα οποία
+φωτίζει όχι το φως της ημέρας, αλλά το αμυδρόν φέγγος της νυκτός, μόλις και μετά
+βίας τα διακρίνουν και ομοιάζουν σχεδόν τυφλοί, ως να μην υπάρχη πλέον εις αυτούς
+καθαρά όρασις. — Μάλιστα το γνωρίζω. — Όταν όμως στρέφουν προς τα αντικείμενα,
+τα οποία καταλάμπει ο ήλιος, τότε βλέπουν ευκρινώς, και υπάρχει εις αυτούς τους
+ιδίους οφθαλμούς η όρασις. — Πραγματικώς. — Το ίδιον λοιπόν να φαντασθής ότι
+συμβαίνει και με την ψυχήν όταν μεν στρέφη τα βλέμματά της εις ένα αντικείμενον, το
+οποίον φωτίζει η αλήθεια και το ον, τότε το εννοεί και το γνωρίζει ευκρινώς και
+φαίνεται ότι έχει νόησιν· όταν όμως τα στρέφη προς αντικείμενον, που είναι
+ανακατωμένον με σκότος, και το οποίον γεννάται και χάνεται, τότε πλέον δεν
+αντιλαμβάνεται καθαρά, αλλά σχηματίζει δοξασίας, που μεταβάλλονται άνω κάτω, και
+φαίνεται τότε ως να μην έχη νόησιν — Έτσι πράγματι φαίνεται.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτό λοιπόν, το οποίον παρέχει την αλήθειαν εις τα νοητά αντικείμενα,
+και δίδει εις την ψυχήν την δύναμιν της νοήσεως, αυτό να γνωρίζης ότι είναι η ιδέα
+του αγαθού, και ότι αυτή η ιδέα είναι η αιτία της επιστήμης και της αληθείας, εφ' όσον
+αύτη είναι αντικείμενον της γνώσεως· και όσον καλά και ωραία και αν είναι και τα δύο
+αυτά πράγματα, η γνώσις δηλαδή και η αλήθεια, ημπορείς να είσαι βέβαιος, χωρίς
+φόβον να απατηθής, ότι η ιδέα του καλού είναι κάτι τι διαφορετικόν από αυτά και
+πολύ συγχρόνως καλύτερον^ και όπως εκεί το ορθόν είναι να θεωρήται το φως και η
+όρασις κάτι τι ανάλογον προς τον ήλιον, όχι όμως και ήλιος, τοιουτοτρόπως και εδώ το
+ορθόν είναι να θεωρήται η γνώσις και η αλήθεια κάτι τι που έχει μεν αναλογίαν και
+ομοιότητα με το αγαθόν, δεν είναι όμως και αυτό το αγαθόν, διότι η φύσις του
+αγαθού έχει ασυγκρίτως ανωτέραν αξίαν. — Ανέκφραστος λοιπόν θα είναι η καλλονή
+του, αφού παρέχει μεν, καθώς λέγεις, την επιστήμην και την αλήθειαν, είναι όμως
+κατά πολύ ωραιότερον από αυτάς· και επομένως βέβαια αυτό που λέγεις δεν είναι η
+ηδονή.</p>
+
+<p>&nbsp;— Θεός φυλάξοι! αλλά πρόσεξε καλύτερα ακόμη την εικόνα του κατ' αυτόν
+τον τρόπον, που θα σου την παραστήσω. — Πώς; — Πιστεύω να παραδέχεσαι ότι ο
+ήλιος όχι μόνον καθιστά ορατά τα αντικείμενα της οράσεως, αλλά παρέχει ακόμη εις
+αυτά και την γέννησιν και την αύξησιν και την τροφήν, χωρίς να είναι αυτός γέννησις.
+— Βεβαίως. Κατά τον ίδιον τρόπον δύνασαι να είπης ότι και τα αντικείμενα της
+νοήσεως δεν οφείλουν μόνον εις το αγαθόν την νόησίν των, αλλά και το είναι των και
+την ουσίαν των, χωρίς μολαταύτα να είναι αυτό ουσία, αλλά κάτι τι ανώτερον και από
+την ουσίαν κατά την αξίαν και την δύναμιν.</p>
+
+<p>Και ο Γλαύκων με πολύ αστείον τρόπον, — Ω Απόλλων, ανέκραξε, τι δαιμονία
+υπερβολή! — Είσαι εσύ η αφορμή, του είπα εγώ, που με ηνάγκασες να ειπώ την ιδέαν
+μου περί αυτού του πράγματος. — Και μη σταματήσης έως εδώ, αλλά τελείωσε, αν όχι
+άλλο, αυτήν· τουλάχιστον την ομοιότητα του αγαθού προς τον ήλιον, αν παρέλειψες
+τίποτε. — Πράγματι παρέλειψα και πολλά μάλιστα. — Να μη παραλείψης μήτε το
+παραμικρότερον. — Πάντα θα μείνη και πολύ, νομίζω· όμως, όσα είναι δυνατόν προς
+το παρόν, θα προσπαθήσω να μη τα παραλείψω. — Έτσι μάλιστα. — Φαντάσου
+λοιπόν, ότι το αγαθόν και ο ήλιος είναι, ούτως ειπείν, δύο βασιλείς, ο ένας του νοητού
+κόσμου και ο άλλος του ορατού, διά να μην είπω του ουρανού, και νομίσης πως θέλω
+να παίξω με τας λέξεις· έχομεν λοιπόν δύο είδη, το νοητόν και το ορατόν. —
+Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Φαντάσου τώρα μίαν γραμμήν διηρημένην εις δύο άνισα τμήματα, και
+διαίρεσε πάλιν κατά τον αυτόν λόγον έκαστον τμήμα, και του ορατού και του νοητού,
+εις δύο άλλα μέρη^ τοιουτοτρόπως θα έχης και εις τα δύο τμήματα αφ' ενός ένα
+μέρος καθαρόν και αφ' ετέρου ένα μέρος αμυδρόν εις το τμήμα του ορατού το ένα
+μέρος, το αμυδρόν, θα περιλαμβάνη τας εικόνας· εννοώ δε εικόνας πρώτον μεν τας
+σκιάς, έπειτα δε τα είδωλα των αντικειμένων τα οποία σχηματίζονται επί των υδάτων,
+ή επί της επιφανείας των πυκνών, λείων και στιλπνών σωμάτων, και τα παρόμοια, εάν
+με εννοής. — Αλλά πώς; σε εννοώ. — Εις το άλλο μέρος θα περιλαμβάνωνται αυτά τα
+αντικείμενα, των οποίων είναι αι εικόνες αύται, δηλαδή τα διάφορα ζώα, τα φυτά και
+εν γένει όλα τα αντικείμενα της φύσεως ή της τέχνης. — Πολύ καλά. — Εάν τώρα
+ηθέλαμεν να εφαρμόσωμεν αυτήν την διαίρεσιν επί της αληθείας και του εναντίου
+της, δεν θα παρεδέχεσο ότι την αυτήν σχέσιν έχει η εικών προς το αντικείμενον,
+οποίαν η γνώσις προς την δοξασίαν; — Μάλιστα· ευρίσκω ορθοτάτην την
+αναλογίαν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Πρόσεξε τώρα πώς πρέπει να γίνη και η διαίρεσις του νοητού τμήματος.
+— Πώς; Εις δύο πάλιν^ και το μεν ένα μέρος είναι εκείνο, που αναγκάζεται η ψυχή να
+το ζητή μεταχειριζομένη τας εικόνας του ορατού τμήματος, και, επί τη βάσει μερικών
+ωρισμένων υποθέσεων, όχι να ανέρχεται προς μίαν αρχήν, αλλά να κατεβαίνη προς
+ένα τέλος· το δεύτερον δε μέρος είναι εκείνο, οπού η ψυχή, ορμωμένη από μίαν
+υπόθεσιν, προχωρεί προς μίαν αρχήν ανεξάρτητον πάσης υποθέσεως, με την
+βοήθειαν όχι των εικόνων, που είπαμεν ανωτέρω, αλλά χρησιμοποιούσα εις την
+μέθοδόν της αυτήν τας καθαράς ιδέας. — Δεν τα ενόησα και πολύ καλά αυτά που
+είπες.</p>
+
+<p>&nbsp;— Θα τα εννοήσης αμέσως^ διότι θα σε βοηθήσουν εις την κατανόησιν
+αυτά που είπα παραπάνω. Δεν αγνοείς βέβαια ότι οι ασχολούμενοι περί την
+γεωμετρίαν, την αριθμητικήν και τα τοιαύτα, λαμβάνουν μερικάς υποθέσεις π. χ. το
+άρτιον και περιττόν, τα σχήματα, τα τρία είδη των γωνιών, αναλόγως της αποδείξεως
+που ζητούν· αυτάς δε τας υποθέσεις τας θεωρούν ως αξιώματα γνωστά, περί των
+οποίων δεν νομίζουν αναγκαίον να δώσουν κανένα λόγον, ούτε εις εαυτούς ούτε εις
+τους άλλους, ως να ήσαν φανερά εις τον καθένα· από αυτάς λοιπόν τας υποθέσεις
+αρχίζουν και έπειτα, από συλλογισμόν εις συλλογισμόν, καταντούν εις το τέλος να
+αποδείξουν αναμφιλέκτως, εκείνο που ανέλαβαν να αποδείξουν. — Το γνωρίζω πολύ
+καλά αυτό. — Γνωρίζεις ακόμη βέβαια, ότι μεταχειρίζονται προσέτι τας ορατάς
+εικόνας, και εφαρμόζουν εις αυτάς τους συλλογισμούς των, αν και δεν τους
+ενδιαφέρουν αυταί, αλλά τα αντικείμενα των οποίων είναι εικόνες· αναφέρουν
+δηλαδή τους συλλογισμούς των εις αυτό π. χ. το τετράγωνον και αυτήν την διαγώνιον,
+και όχι εις τας εικόνας αυτών που χαράζουν το ίδιον προκειμένου και περί των άλλων
+σχημάτων, τα οποία είτε πλάττουν είτε ζωγραφίζουν, και των οποίων υπάρχουν ακόμη
+και αι σκιαί και αι εικόνες επί του ύδατος, όλα αυτά τα μεταχειρίζονται ως μέσα, διά
+να γνωρίσουν εκείνα, που δεν ημπορεί κανείς να συλλάβη αλλέως παρά διά της
+διανοίας. — Είναι αληθές αυτό που λέγεις.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτό λοιπόν είναι το ένα μέρος του νοητού τμήματος, που έλεγα, προς
+ζήτησιν του οποίου είναι αναγκασμένη η ψυχή να μεταχειρίζεται υποθέσεις όχι διά να
+ανέλθη εις μίαν πρώτην αρχήν, διότι δεν είναι δυνατόν να προχωρήση πέραν αυτών
+των υποθέσεων· αλλά μεταχειριζομένη εικόνας γηίνας και αισθητάς, τας οποίας
+γνωρίζει μόνον διά της δοξασίας, τας υποθέτει όμως εναργείς και φανεράς, βοηθείται
+υπ' αυτών διά να κατανοήση και γνωρίση τα αληθινά σχήματα. — Ενόησα ότι κάμνεις
+λόγον περί του αντικειμένου της γεωμετρίας και των άλλων συγγενών επιστημών.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εννόησε τώρα και όσα θα είπω διά το δεύτερον μέρος του νοητού· αυτό
+περιλαμβάνει εκείνα, με τα οποία η ψυχή έρχεται εις άμεσον επαφήν διά μέσου του
+συλλογισμού και της διαλεκτικής τέχνης· και ενταύθα μεταχειρίζεται υποθέσεις, τας
+οποίας όμως δεν λαμβάνει ως αξιώματα, αλλ' ως πραγματικάς υποθέσεις, ως
+στηρίγματα ούτως ειπείν και αφετηρίας, από τας οποίας παίρνει φόραν, διά να
+υψωθή μέχρι της πρώτης αρχής του παντός, ανεξαρτήτου από πάσης υποθέσεως· και
+αφού την αδράξη, κρατουμένη πάλιν από τα συμπεράσματα, που εξαρτώνται από
+εκείνην, κατεβαίνει από εκεί έως το έσχατον συμπέρασμα, χωρίς να μεταχειρισθή
+καθόλου κανένα αισθητόν, αλλά στηριζομένη αποκλειστικώς και μόνον επί των
+καθαρών ιδεών, από τας οποίας αρχίζει και εις τας οποίας τελειώνει.</p>
+
+<p>&nbsp;— Σε εννοώ, αλλά όχι και πολύ καθαρά· διότι μου φαίνεται πολύ δύσκολον
+το ζήτημα που πραγματεύεσαι· νομίζω όμως ότι θέλεις να αποδείξης, πως αι γνώσεις
+του όντος και του νοητού, που αποκτώμεν διά μέσου της διαλεκτικής, είναι πολύ
+σαφέστεραι από τας γνώσεις των καλουμένων τεχνών, εις τας οποίας μερικαί
+υποθέσεις χρησιμεύουν ως αξιώματα· και είναι μεν ηναγκασμένοι οι ασχολούμενοι με
+αυτάς τας τέχνας να μεταχειρίζωνται την διάνοιαν και όχι τας αισθήσεις, αλλ' επειδή
+στηρίζονται επί υποθέσεων και δεν ανέρχονται εις μίαν αρχήν, από της οποίας, ως
+από σκοπιάς, να εξετάζουν τα πράγματα, κρίνεις ότι δεν έχουν την καθαράν εκείνην
+νόησιν περί αυτών, αν και μετά της αρχής είναι ταύτα νοητά· και διά τούτο, μου
+φαίνεται, αποδίδεις εις τους γεωμετρικούς και τους τοιούτους όχι νόησιν, αλλά
+διάνοιαν, την οποίαν τοποθετείς μεταξύ της δοξασίας και της καθαράς νοήσεως. —
+Πολύ ωραία ενόησες την σκέψιν μου^ λάβε λοιπόν διά τα τέσσαρα αυτά μέρη, του
+ορατού και του νοητού, που είπαμεν, και τέσσαρας ενεργείας της ψυχής· την νόησιν
+μεν διά το ανώτατον, την διάνοιαν διά το δεύτερον, διά το τρίτον την πίστιν και διά το
+τελευταίον την εικασίαν· απόδοσε δε εις έκαστον από τους τέσσαρας αυτούς τρόπους
+της γνώσεως περισσοτέραν ή ολιγωτέραν σαφήνειαν, καθ' ήν αναλογίαν και τα
+αντικείμενα αυτών μετέχουν περισσοτέρας ή ολιγωτέρας αληθείας. — Εννοώ και
+συμφωνώ μαζί σου και παραδέχομαι την διάταξιν που μου προτείνεις.</p>
+
+<h4 style="text-align: center; margin-top: 3em">ΒΙΒΛΙΟΝ Ζ'.</h4>
+
+<p>
+<br /><br />
+Κατόπιν από αυτά παράστησε τώρα την ανθρωπίνην φύσιν, εν σχέσει προς την
+παιδείαν και την απαιδευσίαν, με την εξής εικόνα, που θα σου είπω. Φαντάσου ένα
+υπόγειον σπήλαιον, το οποίον να έχη ανοικτήν προς το φως την είσοδον καθ' όλον το
+μήκος του, και μέσα εις αυτό το σπήλαιον ανθρώπους αλυσοδεμένους από τους
+πόδας και τους αυχένας εκ παιδικής ηλικίας, εις τρόπον ώστε να μην ημπορούν να
+μετακινηθούν από την θέσιν των και ούτε να βλέπουν παρά εμπρός των μόνον^
+όπισθεν δε, εις αρκετήν απόστασιν και υψηλότερά των, να υπάρχη αναμμένη φωτιά,
+από την οποίαν να έρχεται το φως έως αυτούς, μεταξύ δε αυτής και των δεσμωτών
+ένας δρόμος προς τα επάνω· κατά μήκος αυτού του δρόμου φαντάσου ακόμη
+κτισμένον ένα τοίχον, όπως εκείνα τα διαφράγματα που χωρίζουν τους θεατάς από
+τους θαυματοποιούς και άνωθεν των οποίων οι τελευταίοι ούτοι επιδεικνύουν τα
+θαύματά των. — Τα φαντάζομαι όλα αυτά. — Φαντάσου τώρα ανθρώπους, να
+περνούν κατά μήκος αυτού του τοίχου, φορτωμένοι παντοειδή αντικείμενα και
+ανδριάντας και άλλα ζώα κατασκευασμένα από λίθον ή ξύλον ή απ' ό,τι άλλο, εις
+τρόπον ώστε όλα αυτά να φαίνωνται επάνω από τον τοίχον, και από αυτούς που τας
+σηκώνουν άλλοι μεν να ομιλούν μεταξύ των, άλλοι δε να σιωπούν· — Είναι πολύ
+παράξενη η εικών, και παράξενοι και οι δεσμώται σου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και μολαταύτα αυτοί είμεθα ημείς οι ίδιοι· και εν πρώτοις, νομίζεις ότι
+αυτοί οι δεσμώται έχουν ιδή ποτέ και από τους εαυτούς των και από τους άλλους
+τίποτε άλλο, εκτός από τας σκιάς των, που σχηματίζει η λάμψις του πυρός επί του
+βάθους του σπηλαίου, προς το οποίον είναι γυρισμένοι; — Και πώς να ιδούν, αφού
+είναι αναγκασμένοι να κρατούν καθ' όλην την ζωήν ακίνητον την κεφαλήν των; —
+Επίσης και από τα αντικείμενα που περνούν αποπίσω των, τι άλλο παρά τας σκιάς των;
+— Βεβαιότατα. — Και αν ημπορούσαν να συνδιαλέγωνται μεταξύ των, δεν νομίζεις ότι
+θα εσυμφώνουν να δίδουν εις τας σκιάς, που βλέπουν να παρελαύνουν εμπρός των,
+τα ονόματα αυτών των ιδίων αντικειμένων; — Κατ' ανάγκην. — Τι δε; εάν είχε η
+φυλακή των και ηχώ, όταν θα ωμίλει κανείς από εκείνους που θα επερνούσαν,
+νομίζεις ότι θα εφαντάζοντο τίποτε άλλο, παρά ότι αι σκιαί, που βλέπουν εμπρός των,
+είναι εκείναι που ομιλούν; — Και τι άλλο βέβαια; — Και εν γένει δεν θα εγνώριζον, ότι
+υπάρχει καμμία άλλη πραγματικότης, έξω από αυτάς τας σκιάς. — Κατ' ανάγκην.</p>
+
+<p>&nbsp;— Σκέψου τώρα τι ώφειλε να συμβή φυσικά με αυτούς, εάν ήθελον τους
+λύση από τα δεσμά των και τους θεραπεύση από την πλάνην και την άγνοιάν των· ότε
+λοιπόν θα ελύετο ένας από αυτούς, και ηναγκάζετο έξαφνα να σηκωθή επάνω και να
+στρέψη την κεφαλήν και να βαδίση και να παρατηρήση προς το μέρος του φωτός, θα
+ησθάνετο βεβαίως μεγάλους πόνους από όλα αυτά, και από το εκθαμβωτικόν φως δεν
+θα ημπορούσε να ιδή καθαρά τα αντικείμενα, των οποίων έβλεπεν έως τώρα τας
+σκιάς· τι δε νομίζεις ότι ήθελεν ειπή, αν του έλεγε κανείς ότι εκείνα μεν που έβλεπε
+τότε ήσαν ένα τίποτε, ενώ τώρα βλέπει σωστότερα πράγματα πλησιέστερα προς την
+πραγματικότητα και μάλλον αληθινά; και αν του εδείκνυε κανείς το καθένα, από
+εκείνα που περνούν, και τον ηνάγκαζε να απαντήση τι είναι, δεν φρονείς ότι θα
+περιέπιπτεν εις μεγάλην απορίαν και θα ενόμιζεν ότι εκείνα, που έβλεπε τότε, ήσαν
+αληθινώτερα από αυτά που του δεικνύει τώρα; — Αυτό βέβαια θα επάθαινε.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αν δε τον ηνάγκαζαν να στρέψη τα βλέμματά του και προς αυτό το φως,
+δεν θα του επονούσαν οι οφθαλμοί και δεν θα έφευγε διά να γυρίση πάλιν προς
+εκείνα που ημπορεί να βλέπη, και δεν θα ενόμιζεν, ότι αυτά είναι πολύ σαφέστερα και
+καθαρώτερα, από τα άλλα που του έδειξαν; — Βεβαίως. — Εάν δε τώρα ήθελε τον
+αποσπάση κανείς από το σπήλαιον, και τον ανέβαζε διά της βίας από τον τραχύν
+εκείνον και ανηφορικόν δρόμων εις το φως του ηλίου, τι μαρτύριον θα ήτο δι' αυτόν
+και ποίαν αγανάκτησιν θα ησθάνετο να τον σύρουν κατ' αυτόν τον τρόπον! και όταν
+θα έφθανε τέλος εις το φως, πλημμυρισμένοι οι οφθαλμοί του από την άπλετον
+εκείνην λάμψιν της ημέρας, θα ημπορούσαν να ίδουν κανένα από τα αντικείμενα που
+λέγομεν ημείς τώρα πραγματικά; — Όχι βέβαια, έτσι τουλάχιστον έξαφνα. — Θα
+εχρειάζετο αναμφιβόλως να συνηθίση πρώτα, διά να κατορθώση να τα διακρίνη· και
+εις την αρχήν μεν θα έβλεπε ευκολώτατα τας σκιάς, έπειτα επί της επιφανείας των
+υδάτων τα είδωλα των ανθρώπων και των άλλων αντικειμένων, και τέλος αυτά τα
+ίδια· ακολούθως θα ημπορούσε να στραφή προς τον ουρανόν, τον οποίον κατ' αρχάς
+θα ήτο εις θέσιν να παρατηρήση την νύκτα ευκολώτερον, με το φως των άστρων και
+της σελήνης, παρά την ημέραν με το φως του ηλίου. — Πώς όχι; — Τελευταίον δε,
+νομίζω, θα ημπορούσε να ατενίση όχι μόνον την εικόνα του ηλίου επί των υδάτων,
+είτε τα είδωλα αυτού εις άλλας θέσεις, αλλά αυτόν τον ίδιον εις την πραγματικήν του
+θέσιν και να παρατηρήση πώς είναι. Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και μετά ταύτα θα ήρχιζε να σκέπτεται και θα κατέληγεν, εις το
+συμπέρασμα, ότι ο ήλιος είναι εκείνος, που κάμνει τας εποχάς και τα έτη, που
+κυβερνά και επιτροπεύει τα πάντα εις τον ορατόν κόσμον, και είναι τρόπον τινά η
+αιτία όλων εκείνων, όσα έβλεπον εκεί κάτω εις το σπήλαιόν των. — Είναι πράγματι
+φανερόν ότι εις αυτά τα συμπεράσματα θα καταντούσε βαθμηδόν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Όταν δε θα ενθυμείτο την πρώτην του κατοικίαν και την σοφίαν, που
+είχαν οι συνδεσμώται του εκεί κάτω, τι νομίζεις; δεν θα εμακάριζε μεν τον εαυτόν του
+διά την μεταβολήν αυτήν, θα ελεεινολογούσε δε εκείνους; — Και πολύ μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν δε υπήρχον εκεί κάτω μεταξύ των τίποτε αμοιβαί και έπαινοι και
+τιμητικαί διακρίσεις δι' εκείνον που έβλεπε οξύτατα κατά την παρέλασίν των τας
+σκιάς, και ενθυμείτο ακριβέστατα ποίαι περνούν πρώται, ποίαι κατόπιν ή μαζί, και
+επομένως ήτο εις θέσιν καλύτερα από κάθε άλλον, να προείπη ποία σκιά έμελλε να
+παρουσιασθή εις ωρισμένην στιγμήν, τι λέγεις; θα τας επευφημούσεν ακόμη, και θα
+εζήλευε πλέον εκείνους που ετιμώντο εκεί κάτω και υπερείχον κατ' αυτόν τον τρόπον
+από όλους τους άλλους; ή θα επάθαινεν εκείνο, που λέγει ο Όμηρος διά τον Αχιλλέα
+και θα επροτιμούσε μυριάκις να ζη εις τον επάνω κόσμον, έστω και να είναι δούλος
+ενός άλλου πτωχού ανθρώπου και να υποφέρη ό,τι άλλο και αν είναι, παρά να
+εξακολουθή να ζη όπως τότε εκεί κάτω και να έχη τας ιδίας δοξασίας — Κάθε άλλο και
+εγώ παραδέχομαι ότι θα επροτιμούσε, παρά να εξακολουθή να ζη κατ' εκείνον τον
+τρόπον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Πρόσεξε ακόμη και εις αυτό· εάν ο τοιούτος ήθελε καταβή εκ νέου εκεί
+κάτω και αναλάβη την πρώτην του θέσιν, από την εξαφνικήν αυτήν μετάβασιν εκ του
+ηλίου εις το σκότος δεν θα εγίνετο πάλιν ωσάν τυφλός; — Εννοείται. — Και εάν, ενώ
+ακόμη δεν διακρίνη τίποτε και πριν αποκατασταθή τελείως η όρασίς του, πράγμα διά
+το οποίον θα εχρειάζετο βέβαια όχι και πολύ ολίγος χρόνος, εάν, λέγω, εγίνετο ανάγκη
+να διαγωνισθή με τους άλλους τους παντοτινούς δεσμώτας και να λέγη την γνώμην
+του διά τας σκιάς που περνούν, δεν θα τους επροξένει μεγάλον γέλωτα και δεν θα
+έλεγον περί αυτού, ότι επέστρεψεν από εκεί επάνω, που ανέβηκε, με χαλασμένους
+τους οφθαλμούς και ότι δεν αξίζει τον κόπον ούτε να επιθυμήση κανείς να αναβή εις
+τον επάνω κόσμον; και αν κανείς ήθελεν επιχειρήση να τους λύση από τα δεσμά και
+να τους ανεβάση, δεν θα ήσαν ικανοί και να τον σκοτώσουν, αν ημπορούσαν να τον
+πιάσουν στα χέρια τους; — Χωρίς άλλο.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτήν λοιπόν την εικόνα, αγαπητέ μου Γλαύκων, πρέπει να εφαρμόσης
+εις όλα εκείνα, που είπαμεν πριν^ το υπόγειον δεσμωτήριον είναι αυτός ο κόσμος,
+που βλέπομεν διά της οράσεως· το φως, από το οποίον φωτίζεται το σπήλαιον, είναι ο
+ήλιος μας· εάν τώρα δεχθής, ότι ο δεσμώτης εκείνος, που ανεβαίνει εδώ επάνω και
+βλέπει, όσα βλέπει, παριστάνει την ψυχήν που ανεβαίνει από τον ορατόν εις τον
+νοητόν κόσμον, θα είσαι μέσα εις την ιδέαν μου, αφού επιθυμείς να την ακούσης· ο
+θεός όμως μόνον γνωρίζει, αν είναι και αληθινή· εμένα εκείνο που μου φαίνεται, είναι
+αυτό: εις τον κόσμον της νοήσεως την τελευταίαν και ανωτάτην θέσιν κατέχει η ιδέα
+του αγαθού, η οποία ένεκα τούτου μετά δυσκολίας καθοράται· όταν όμως την ίδη
+κανείς, δεν ημπορεί να μη συμπεράνη, ότι αυτή είναι η αιτία παντός εν γένει εν τω
+σύμπαντι καλού και ωραίου, διότι και εις τον ορατόν κόσμον αυτή γεννά και το φως
+και την πηγήν του φωτός, τον ήλιον, και εις τον νοητόν είναι αυτή η δέσποινα, που
+παρέχει την αλήθειαν και την νόησιν^ και ότι προς αυτήν πρέπει να αποβλέπη εκείνος,
+που θέλει ορθώς και με φρόνησιν να κυβερνήση και τον ιδιωτικόν και τον δημόσιον
+αυτού βίον. — Συμμερίζομαι και εγώ την ιδέαν σου, καθόσον τουλάχιστον ημπορώ να
+την εννοήσω.</p>
+
+<p>&nbsp;— Έλα λοιπόν να συμμερισθής και αυτό ακόμη, και να μην παραξενεύεσαι
+πλέον, ότι εκείνοι που έφθασαν έως αυτό το σημείον, δεν ημπορούν να ευρίσκουν
+καμμίαν ευχαρίστησιν με τας συνήθεις ασχολίας των ανθρώπων, αλλά πάντοτε αι
+ψυχαί αυτών τείνουν να διατρίβουν εκεί επάνω υψηλά^ και είναι πολύ φυσικόν αυτό,
+εάν είναι σύμφωνον με την εικόνα εκείνην, που εδώσαμεν πριν. — Πράγματι,
+φυσικόν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Τι λοιπόν; σου φαίνεται τίποτε παράξενον, εάν ένας, που κατέρχεται από
+την θείαν εκείνην θεωρίαν εις τας ανθρωπίνους αθλιότητας, δεν γνωρίζη πώς να
+φερθή και φαίνεται φοβερά γελοίος, όταν, πριν ακόμη εξεικειωθή αρκετά εις το
+σκότος αυτού του κόσμου, αναγκασθή είτε εις τα δικαστήρια, είτε όπου αλλού, να
+υποστηρίξη την ιδέαν του περί των σκιών του δικαίου, ή περί των αγαλμάτων, των
+οποίων είναι αι σκιαί, που είπαμεν εις την εικόνα μας, και να αντικρούση τας
+δοξασίας, που έχουν περί δικαιοσύνης εκείνοι, οι οποίοι ποτέ των δεν την είδαν την
+ιδίαν; — Καθόλου βέβαια παράξενον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλ' αν κανείς έχη νουν, θα ενθυμηθή, ότι είναι δύο ειδών και από δύο
+διαφορετικάς αιτίας προέρχεται η διατάραξις της οράσεως, είτε όταν μεταβαίνη
+κανείς από το φως εις το σκότος, είτε το εναντίον από το σκότος εις το φως· το ίδιον
+λοιπόν οφείλει να παραδεχθή και περί της ψυχής, και όταν ίδη καμμίαν να είναι
+ταραγμένη και να μην ημπορή να διακρίνη καθαρά, δεν πρέπει να γελά ανοήτως, αλλά
+να εξετάση τι από τα δύο συμβαίνει, τάχα επειδή ήλθεν από άλλον βίον φωτεινότερον
+έχει παραζαλισθή με το ασυνήθιστον εδώ σκότος, ή μήπως έρχεται από περισσοτέραν
+αμάθειαν εις κάπως ζωηρότερον φως και έχει θαμβωθή από την μεγαλυτέραν του
+λάμψιν και ανταύγειαν; και τότε βέβαια, εις μεν την πρώτην περίστασιν θα ώφειλε να
+την μακαρίση δι' αυτήν την παραζάλην της και τον τρόπον της, εις δε την δευτέραν να
+την ελεεινολογήση, και αν είχε την διάθεσιν να γελά μαζί της, ο γέλως του θα ήτο
+ολιγώτερον καταγέλαστος, παρά αν εγελούσε με την ψυχήν, που έχει φθάση άνωθεν
+από την χώραν του φωτός. — Είναι πολύ λογικά αυτά, που λέγεις.</p>
+
+<p>&nbsp;— Πρέπει λοιπόν, εάν αυτά είναι αληθινά, να συμπεράνωμεν, ότι η παιδεία
+δεν είναι τοιαύτη, όπως διισχυρίζονται μερικοί που την έχουν επάγγελμά των· λέγουν
+δηλαδή πως, ενώ δεν υπάρχει μέσα εις την ψυχήν επιστήμη, αυτοί την εισάγουν,
+καθώς επάνω κάτω θα εισήγον την όρασιν εις οφθαλμούς τυφλούς. — Αυτό πράγματι
+λέγουν. — Αλλά ο τωρινός μας λόγος μας δίδει να εννοήσωμεν, ότι έκαστος έχει εις
+την ψυχήν του την δύναμιν του να μανθάνη και το προς τούτο κατάλληλον όργανον·
+και όπως, εάν δεν ήτο δυνατόν να γίνη διαφορετικά, θα έπρεπε να στρέφη κανείς τον
+οφθαλμόν του με όλον το σώμα μαζί από το σκοτεινόν προς το φωτεινόν,
+τοιουτοτρόπως πρέπει να στρέφη και το όργανον τούτο της μαθήσεως μαζί με όλην
+του την ψυχήν από εκείνο το οποίον γεννάται και φθείρεται προς το καθ' εαυτό ον,
+έως ότου κατορθώση επί τέλους να ημπορή να προσηλώνη τα βλέμματα εις το
+φωτεινότατον του όντος, το οποίον καθ' ημάς είναι το αγαθόν ή όχι; — Ναι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εις τούτο λοιπόν συνίσταται όλη η τέχνη της περιστροφής ταύτης, πώς
+δηλαδή να στραφή η ψυχή κατά τρόπον ευκολώτατον και προς μεγαλυτέραν αυτής
+ωφέλειαν, και να ευρεθή μέσον όχι διά να της εμβάλλη κανείς την όράσιν, διότι αυτήν
+την έχει ήδη, αλλά διά να διορθώση την διεύθυνσιν αυτής της οράσεως, που είναι
+εστραμμένη όχι ορθώς και βλέπει όχι εκεί που έπρεπε. — Αυτό φαίνεται το
+σωστόν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λοιπόν αι μεν άλλαι ιδιότητες της ψυχής ομοιάζουν επάνω κάτω με τας
+ιδιότητας του σώματος· διότι ενώ πράγματι δεν προϋπάρχουν από πριν,
+αναπτύσσονται έπειτα με την εκπαίδευσιν και την εξάσκησιν· ενώ η ιδιότης του
+γιγνώσκειν φαίνεται ότι έχει από όλα τα άλλα θειοτέραν τινά φύσιν, και ουδέποτε μεν
+χάνει την δύναμίν της, αποβαίνει δε χρήσιμος και ωφέλιμος, ή πάλιν άχρηστος και
+βλαβερά, αναλόγως της διευθύνσεως, που ήθελε λάβη· ή δεν έχεις προσέξη ακόμη,
+αυτών των ανθρώπων, που ονομάζονται πονηροί μεν, σοφοί δε συγχρόνως, πόσον η
+μικρά των ψυχή βλέπει οξύτατα και διακρίνει με θαυμασίαν διορατικότητα εκείνα,
+που την ενδιαφέρουν, διότι δεν έχει χαλασμένην την όράσιν, αλλ' επειδή την
+αναγκάζει να εξυπηρετή την κακίαν της, όσον οξύτερα βλέπει τόσον και μεγαλύτερα
+κακά εργάζεται; — Βεβαίως το έχω παρατηρήση.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν όμως εις τας τοιαύτας φύσεις ήθελέ τις ευθύς εκ παιδικής ηλικίας
+αποκόψη τας εμφύτους εκείνας κακίας, αι οποίαι, καθώς μολύβδινα βαρίδια, έλκουν
+την ψυχήν προς τας χυδαίας και ταπεινάς απολαύσεις της γαστριμαργίας και της
+λαγνείας και τας τοιαύτας εν γένει ηδονάς και την αναγκάζουν να βλέπη πάντα προς
+τας κάτω, εάν, λέγω, ήθελον απαλλαγή από αυτά και εστρέφοντο προς την αλήθειαν,
+βεβαίως θα την διέκρινον και αυτήν με την αυτήν εκείνην οξύτητα, με την οποίαν
+τώρα βλέπουν όσα τους ενδιαφέρουν. — Πολύ φυσικόν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Τι δε; και τούτο δεν είναι πολύ φυσικόν, ή μάλλον αναγκαίον
+συμπέρασμα εκ των προλεχθέντων, ότι μήτε οι απαίδευτοι και οι παντελώς άπειροι
+της αληθείας ημπορούν ποτέ να κυβερνήσουν την πολιτείαν, μήτε εκείνοι που τους
+άφησαν να περάσουν όλην την ζωήν των εις την σπουδήν και την μελέτην; διότι οι μεν
+πρώτοι δεν έχουν εις την ζωήν των ένα ωρισμένον σκοπόν, τον οποίον επιδιώκοντες
+να ρυθμίζουν σύμφωνα με αυτόν όλον και τον ιδιωτικόν και τον δημόσιον αυτών
+βίον^ οι άλλοι πάλιν, διότι ποτέ δεν θα συγκατένευον να αναμιχθούν εις τον
+πρακτικόν βίον, νομίζοντες ότι, αν και ζωντανοί ακόμη, ευρίσκονται ήδη εις τας
+Νήσους των μακάρων. — Δίκαιον έχεις.</p>
+
+<p>&nbsp;— Επιβάλλεται λοιπόν εις ημάς, οι οποίοι είμεθα οι ιδρυταί, της πολιτείας,
+να αναγκάσωμεν τας εξαιρετικάς φύσεις να επιδοθούν εις την μάθησιν εκείνην, που
+την ανεγνωρίσαμεν ως, την ανωτάτην όλων, να ιδούν το αγαθόν και να επιχειρήσουν
+την ανάβασιν εκείνην διά να το γνωρίσουν επαρκώς εκ του πλησίον, και κατόπιν να μη
+τους επιτρέψωμεν, εκείνο που επιτρέπεται σήμερον. — Το ποίον δηλαδή; — Αφού
+αναβούν, να κατακαθίσουν εκεί και να μην εννοούν πλέον να καταβούν προς τους
+πρώην συναδέλφους των δεσμώτας, μηδέ να συμμερίζωνται πλέον μαζί των τους
+αυτούς πόνους και τας τιμάς, είτε τας θεωρούν ταπεινοτέρας είτε σπουδαιοτέρας. —
+Και πώς; θα τους αδικήσωμεν τόσον, ώστε να τους καταδικάσωμεν εις μίαν ζωήν
+χειροτέραν, ενώ θα ημπορούσαν να ζουν πολύ ευτυχέστερα;</p>
+
+<p>&nbsp;— Ελησμόνησες πάλιν, φίλε μου, ότι δεν είναι υποχρεωμένος ο νόμος να
+φροντίζη, πώς να εξασφαλίση ιδιαιτέρως την ευτυχίαν μιας μόνον τάξεως πολιτών,
+αλλ' επιδιώκει τούτο γενικώς δι' ολόκληρον την πόλιν και προς τον σκοπόν τούτον
+συνδυάζει αρμονικώς τα διάφορα στοιχεία και υποχρεώνει τους πολίτας διά της
+πειθούς ή και διά της βίας να μεταδίδουν προς αλλήλους τας ωφελείας, που είναι εις
+θέσιν έκαστος να παρέχη εις το κοινόν, μορφώνει δε και ο ίδιος τοιούτους άνδρας εις
+την πόλιν, όχι διά να τους αφήνη να παίρνουν τον δρόμον που θέλει ο καθένας των,
+αλλά διά να τους μεταχειρίζεται αυτός προς τον σύνδεσμον της πόλεως. — Έχεις
+δίκαιον· το είχα λησμονήση.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εκτός τούτου όμως σκέψου, αγαπητέ Γλαύκων, ότι και δεν θα τους
+αδικήσωμεν επί τέλους τους φιλοσόφους της πόλεώς μας, αλλά θα έχωμεν να
+προβάλωμεν αποχρώσαν δικαιολογίαν, όταν τους αναγκάζωμεν να αναλάβουν την
+φροντίδα και την φύλαξιν των άλλων· θα τους είπωμεν δηλαδή, ότι εις μεν τας άλλας
+πόλεις οι φιλόσοφοι πολύ ευλόγως δεν λαμβάνουν μέρος εις τους κόπους και τας
+φροντίδας της διοικήσεως, διότι εκεί γεννώνται ούτως ειπείν αυτομάτως και παρά την
+θέλησιν της πολιτείας, ένα δε πράγμα αυτοφυές και το οποίον εις κανένα δεν
+χρεωστεί την γέννησίν του και την εκπαίδευσιν, είναι πολύ δίκαιον να μην έχη
+καμμίαν υποχρέωσιν να πληρώση τροφεία εις κανένα· εσάς όμως σας εμορφώσαμεν
+εμείς προς το συμφέρον σας και προς το συμφέρον της πόλεως, διά να γίνετε, όπως
+εις σμήνη μελισσών, οι ηγεμόνες μας και οι βασιλείς μας, και προς τον σκοπόν τούτον
+σας εδώσαμεν καλυτέραν και τελειοτέραν μόρφωσιν από τους άλλους, διά να
+ημπορήτε να κάμνετε και τα δύο· πρέπει λοιπόν ο καθένας σας να κατεβαίνη με την
+σειράν του εις την κοινήν των άλλων κατοικίαν και να συνηθίση μαζί με τους άλλους
+να βλέπη και τα σκοτεινά· διότι, όταν οπωσδήποτε εξοικειωθήτε, θα βλέπετε τα
+πράγματα ασυγκρίτως καλύτερα από τους άλλους τους εκεί, και θα γνωρίζετε έκαστον
+είδωλον, τι και τίνος είναι, διότι έχετε ιδή την αλήθειαν σχετικώς με το ωραίον, — το
+δίκαιον και το αγαθόν· και τοιουτοτρόπως προς το συμφέρον και το ιδικόν σας και το
+ιδικόν μας η διοίκησις της πολιτείας μας θα είναι πραγματικότης και όχι όνειρον, όπως
+εις τας πλείστας των σημερινών πολιτειών, εις τας οποίας οι άρχοντες πολεμούν
+μεταξύ των διά μίαν καθαράν σκιάν και διαφιλονεικούν την εξουσίαν, ως να ήτο
+κανένα σπουδαίον αγαθόν· το αληθές όμως είναι ότι, εις μίαν πόλιν, οπού οι
+ενδεδειγμένοι να κυβερνώσι δεν δεικνύουν καμμίαν μεγάλην σπουδήν ν' αναλάβουν
+την αρχήν, κατ' ανάγκην η πόλις αύτη θα διοικήται άριστα και θα βασιλεύη εις αυτήν η
+ομόνοια· ενώ όπου, οι άρχοντες πράττουν τα εναντία, θα συμβαίνουν και τα εναντία.
+— Έχεις πολύ δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λέγεις λοιπόν να μας παρακούσουν τάχα οι τρόφιμοί μας και να μη
+θελήσουν να συμμετάσχουν των κόπων της διοικήσεως, έκαστος με την σειράν του,
+και να είναι ελεύθεροι έπειτα, τον περισσότερον χρόνον, να τον διέρχωνται μαζί εις
+την χώραν του καθαρού φωτός; — Δεν είναι δυνατόν· διότι δίκαιοι είναι και αυτοί,
+δίκαια και αυτά που τους επιβάλλομεν ώστε, παρά κάθε άλλον, θα αναλαμβάνη μετά
+προθυμίας ο καθένας των την αρχήν ως αναγκαίον καθήκον, αντιθέτως προς τα
+συμβαίνοντα σήμερον εις τας διαφόρους πολιτείας.</p>
+
+<p>&nbsp;— Έτσι είναι πράγματι, φίλε μου· διότι, αν ημπορέσης να εύρης διά τους
+ενδεδειγμένους να άρχωσι μίαν συνθήκην του βίου προτιμοτέραν από την εξουσίαν,
+θα ημπορέσης επίσης να εύρης και μίαν πόλιν καλώς διοικουμένην· διότι μόνον εις
+αυτήν θα κυβερνούν οι πραγματικώς πλούσιοι, όχι πλούσιοι εις χρήματα, αλλά εις
+αρετήν και σοφίαν, που είναι ο αληθινός πλούτος των ευδαιμόνων· εάν όμως
+άνθρωποι πτωχοί και πεινασμένοι, που δεν έχουν ιδικά των αγαθά, επιδιώκουν την
+εξουσίαν νομίζοντες, ότι από αυτήν θα ημπορέσουν να αρπάσουν ό,τι τους λείπει,
+είναι αδύνατον να υπάρξη καλή διοίκησις· διότι όπου η εξουσία είναι δι' αυτόν τον
+λόγον περιμάχητος, ο εμφύλιος και εσωτερικός περί αυτής πόλεμος θα επιφέρη επί
+τέλους τον όλεθρον και αυτών των ιδίων και της όλης πολιτείας. — Σωστότατα. —
+Γνωρίζεις λοιπόν καμμίαν άλλην συνθήκην βίου, παρά την της αληθινής φιλοσοφίας,
+που να περιφρονή, τόσον τας πολιτικάς αρχάς και τα αξιώματα; — Όχι, μα την
+αλήθειαν. — Αλλ' είπαμεν όμως ότι πρέπει να αναλαμβάνουν την εξουσίαν εκείνοι,
+που δεν είναι ερασταί της· διότι άλλως η μεταξύ εραστών αντιζηλία, θα προκαλέση
+έριδας και πόλεμον. — Δίχως άλλο. — Ποίους λοιπόν θα εξαναγκάσης να αναδεχθούν
+την φρούρησιν της πολιτείας παρά εκείνους, οι οποίοι πεπαιδευμένοι σοφώτατα και
+καλύτερα από κάθε άλλον εις την τέχνην του κυβερνάν, έχουν συγχρόνως και άλλας
+τιμάς και ένα άλλον βίον κατά πολύ ανώτερον του πολιτικού; — Δεν υπάρχουν βέβαια
+άλλοι από αυτούς.</p>
+
+<p>&nbsp;— Θέλεις λοιπόν τώρα να εξετάσωμεν, πώς θα σχηματίσωμεν τους
+τοιούτους ανθρώπους και πώς θα τους φέρωμεν εις το φως, όπως λέγεται διά
+μερικούς ότι ανέβησαν από τον Άδην εις τους θεούς; — Πώς δεν θέλω; — Εννοείς ότι
+δεν πρόκειται τώρα εδώ περί, της περιστροφής ενός οστράκου, όπως εις το παιγνίδι
+των παιδιών, αλλά περί της περιστροφής της ψυχής, περί της επανόδου δηλονότι
+αυτής από μίαν σκοτεινήν ημέραν εις το αληθινόν φως του όντος, την οποίαν θα
+ονομάσωμεν αθινήν φιλοσοφίαν. — Πολύ ωραία. — Δεν πρέπει λοιπόν να εξετάσωμεν
+ποίον από τα μαθήματα έχει αυτήν την δύναμιν; — Πώς όχι;</p>
+
+<p>&nbsp;— Ποίον λοιπόν μάθημα, αγαπητέ μου Γλαύκων, είναι ικανόν ν' ανυψώση
+την ψυχήν από τα φθαρτά πράγματα εις το καθ' εαυτόν; και τούτο λέγων, έχω ακόμη
+υπ' όψιν μου και ένα άλλο· δεν είπαμεν ότι οι φρουροί μας κατά την νεότητά των
+πρέπει να γυμνασθούν εις την τέχνην των όπλων και του πολέμου; — Το είπαμεν
+πράγματι. — Ώστε πρέπει το μάθημα που ζητούμεν, εκτός του άλλου εκείνου, να έχη
+ακόμη και αυτήν την ιδιότητα; — Την ποίαν; — Να μην είναι άχρηστον εις ανθρώπους
+πολεμικούς. — Πρέπει πράγματι, εάν είναι δυνατόν. — Δεν είχομεν προηγουμένως
+δεχθή εις το εκπαιδευτικόν μας σύστημα ως βάσιν την γυμναστικήν και την μουσικήν;
+— Μάλιστα. — Αλλ' η γυμναστική αποβλέπει εις πράγμα, που είναι επιδεκτικόν
+γεννήσεως και φθοράς· διότι έργον έχει να φροντίζη περί της αυξήσεως και της
+ελαττώσεως των δυνάμεων του σώματος. — Αυτό είναι αλήθεια. — Ώστε δεν ημπορεί
+να είναι αυτή το μάθημα, που ζητούμεν. — Όχι βέβαια.</p>
+
+<p>&nbsp;— Μήπως λοιπόν να είναι η μουσική, όπως την επραγματεύθημεν τότε; —
+Αλλά, αν ενθυμείσαι, εκείνη πάλιν ήτο αντίστροφος της γυμναστικής, διότι έργον είχε
+να μορφώνη τον χαρακτήρα των φυλάκων και να μεταδίδη εις αυτούς διά της
+αρμονίας μίαν ευαρμοστίαν, όχι όμως και επιστήμην, και διά του ρυθμού ευρυθμίαν·
+δι' ανάλογον δε σκοπόν έχει ακόμη εις την διάθεσίν της και τους λόγους, είτε τους
+μυθώδεις είτε και τους αληθινωτέρους· μάθημα όμως κατάλληλον προς τοιούτον τι
+αγαθόν, που ζητείς συ τώρα, δεν περιείχε κανένα. — Ακριβέστατα μου υπενθυμίζεις
+όλα αυτά· διότι πράγματι δεν είχε κανένα τοιούτον^ αλλά, ευλογημένε μου Γλαύκων,
+ποίον επί τέλους να είναι αυτό; όχι βέβαια αι μηχανικαί τέχναι, διότι όλας αυτάς πολύ
+δικαίως τας εχαρακτήρισες βαναύσους. — Πώς όχι; εν τούτοις, αφού αποκλείσωμεν
+την γυμναστικήν και την μουσικήν και τας τέχνας, τι άλλο μας υπολείπεται; — Αφού
+δεν έχομεν πλέον τίποτε έξω από αυτά, ας λάβωμεν, λέγω, κανένα από τα γενικά
+μαθήματα. — Το ποίον; — Νά, αυτό παραδείγματος χάριν το, τόσον κοινόν, που το
+χρησιμοποιούν όλαι αι τέχναι και αι επιστήμαι και αι διάνοιαι, και που είναι το
+πρώτον και απαραίτητον μάθημα διά τον καθένα. — Μα ποίον λοιπόν; — Νά, αυτό το
+τιποτένιο, που μας διδάσκει να διακρίνωμεν το ένα και τα δύο και τα τρία· και το
+ονομάζω με γενικόν όνομα αριθμητικήν και λογιστικήν· ή δεν είναι αλήθεια, ότι κάθε
+τέχνη και επιστήμη είναι αναγκασμένη να προσφεύγη εις αυτά: — Και πολύ μάλιστα·
+λοιπόν και η πολεμική τέχνη; — Και αυτή κατ' ανάγκην. — Και πράγματι ο Παλαμήδης
+εις τας τραγωδίας εξευτελίζει τον Αγαμέμνονα και τον παρουσιάζει τελείως
+καταγέλαστον στρατηγόν· δεν είδες που καυχάται ότι αυτός εύρε τους αριθμούς και
+με την βοήθειαν αυτών έδωσε το σχέδιον του στρατοπέδου προ της Τροίας, εμέτρησε
+τα πλοία και όλα τα άλλα, ως να ήτο αδύνατον να μετρηθούν πριν και ως να μην
+εγνώριζεν ο Αγαμέμνων ούτε πόσα πόδια είχε, αφού δεν ήξευρε να μετρά; και μα την
+αλήθειαν ποίαν ιδέαν θα εσχημάτιζες δι' ένα τοιούτον στρατηγόν; — Όχι πολύ
+κολακευτικήν, εάν ήτο αυτό αληθινόν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Υπάρχει λοιπόν καμμία άλλη επιστήμη αναγκαιοτέρα διά τον στρατηγόν
+από την αριθμητικήν και την λογιστικήν; — Υπέρ παν άλλο πράγματι του είναι
+απαραίτητος, αν θέλη τουλάχιστον να καταλαβαίνη και το παραμικρότερον από την
+τακτικήν, ή μάλλον αν θέλη και απλώς να είναι άνθρωπος. — Συμμερίζεσαι λοιπόν την
+ιδέαν που έχω και εγώ περί αυτού του μαθήματος; — Ποίαν ιδέαν; — Σαν να μου
+φαίνεται πως είναι από εκείνα που ζητούμεν και πως έχει την ιδιότητα να ανυψώνη
+την ψυχήν εις την καθαράν νόησιν και να την ελκύη προς την θεωρίαν του καθ' εαυτό
+όντος, αν και κανείς δεν ηξεύρη να το μεταχειρίζεται ορθώς. — Τι εννοείς; — Θα
+προσπαθήσω να σου δώσω να καταλάβης την ιδέαν μου· εφόσον εγώ θα ξεχωρίζω
+εκείνα, που θεωρώ κατάλληλα να εξηγήσουν την ψυχήν εκεί που λέγομεν, και εκείνα
+που δεν τα θεωρώ, εσύ παρακολούθει την εξέτασιν και λέγε την γνώμην σου, εφ' όσον
+συμφωνείς ή όχι μαζί μου, διά να ίδωμεν σαφέστερα και αυτό, αν είναι όπως εγώ το
+φαντάζομαι. — Λέγε λοιπόν. — Εν πρώτοις σου λέγω, εάν το βλέπης και συ, ότι από τα
+αισθητά πράγματα πολλά δεν έχουν ανάγκην να προσκαλέσουν και την νόησιν προς
+επιθεώρησίν των, διότι τους αρκεί και μόνη η αίσθησις να τα κρίνη, ενώ άλλα
+απεναντίας έχουν απόλυτον ανάγκην να επέμβη και η νόησις, διότι η αίσθησις δεν
+καταφέρνει τίποτε σωστόν απέναντί των. — Θα εννοής βέβαια τα μακρινά αντικείμενα
+και όσα φαίνονται αμυδρώς διαγεγραμμένα. — Δεν επέτυχες ακριβώς εκείνο που
+θέλω να είπω. — Ποία λοιπόν εννοείς; — Εκείνα που δεν προκαλούν την επέμβασιν
+της νοήσεως είναι όσα δεν υποπίπτουν συγχρόνως και εις μίαν εναντίαν αίσθησιν·
+θεωρώ δε ως προκαλούντα την επέμβασιν, εκείνα που γεννούν συγχρόνως δύο
+αντιθέτους αισθήσεις, και δεν ξεχωρίζομεν αν είναι αυτό ή το όλως διόλου αντίθετον,
+ανεξαρτήτως του αν το αντικείμενον είναι μακράν ή πλησίον· θα εννοήσης καλύτερα
+το πράγμα με το εξής παράδειγμα· ιδού, λέγομεν τρεις δάκτυλοι: ο μικρός, ο
+παράμεσος και ο μέσος. — Πολύ καλά. — Λάβε ότι τους βλέπομεν από πλησίον και
+πρόσεξε τώρα εις αυτό που θα σου ειπώ. — Το ποίον; — Έκαστος εξ αυτών φαίνεται εξ
+ίσου δάκτυλος, και υπ' αυτήν την έποψιν δεν υπάρχει μεταξύ των καμμία διαφορά,
+είτε φαίνεται εις το μέσον ο ένας και εις το άκρον ο άλλος, είτε είναι άσπρος ή
+μαύρος, παχύς ή λεπτός και ό,τι άλλο τοιούτον· εις όλα αυτά δεν αναγκάζεται η ψυχή
+των ανθρώπων να ερωτήση την νόησιν τι πράγμα είναι ο δάκτυλος· διότι ουδέποτε η
+όρασις έδειξεν ότι ο δάκτυλος είναι συγχρόνως κάτι τι άλλο και αντίθετον από τον
+δάκτυλον. — Ουδέποτε πράγματι. — Ώστε έχω δίκαιον να λέγω ότι εις την περίπτωσιν
+αυτήν τίποτε δεν προκαλεί ουδ' εξεγείρει την νόησιν. — Φυσικά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αλλ' όμως η όρασις κρίνει άραγε επαρκώς περί του μεγέθους ή της
+μικρότητος των δακτύλων, και δεν την ενδιαφέρει προς τούτο, αν ο ένας εξ αυτών
+κείται εις το μέσον ή εις το άκρον; ωσαύτως δε και η αφή περί του πάχους ή της
+λεπτότητος, της μαλακότητος ή σκληρότητος; και αι άλλαι επίσης αισθήσεις δι' όλα τα
+τοιαύτα μήπως δεν έχουν την απαιτουμένην ακρίβειαν; ή δεν ενεργεί ως εξής εκάστη
+εξ αυτών; πρώτον μεν η αίσθησις η ωρισμένη διά το σκληρόν κατ' ανάγκην είναι
+ωρισμένη και διά το μαλακόν και μεταφέρει εις την ψυχήν ως ένα και το αυτό πράγμα
+το αίσθημα του σκληρού και του μαλακού; — Μάλιστα αυτό συμβαίνει. — Δεν θα
+ευρίσκεται λοιπόν κατ' ανάγκην η ψυχή εις απορίαν επί των περιστάσεων τούτων, τι
+τάχα να είναι εκείνο που της φανερώνει η αίσθησις αυτή ως σκληρόν, αφού της λέγει
+το ίδιον και ως μαλακόν, καθώς και του βαρέος και του ελαφρού, αφού και το βαρύ
+της το παριστάνει ελαφρόν, και το ελαφρόν βαρύ; — Πραγματικώς θα φαίνωνται
+παράδοξοι αι μαρτυρίαι αυταί εις την ψυχήν και θα χρειάζωνται να υποβληθούν εις
+εξέτασιν εκ μέρους της. — Είναι λοιπόν εύλογον εις αυτάς τας περιστάσεις η ψυχή,
+προσκαλούσα εις βοήθειάν της την σκέψιν και την νόησιν, να προσπαθή να εξετάση,
+αν αύται αι μαρτυρίαι, που της έφερεν η αίσθησις, αναφέρωνται εις έν, ή εις δύο
+πράγματα. — Πώς όχι; — Και αν κρίνη ότι αναφέρονται εις δύο, τότε έκαστον εξ αυτών
+θα το πάρη ως ένα ιδιαίτερον και ξεχωριστόν πράγμα. — Ναι. — Εάν λοιπόν έκαστον
+εξ αυτών της φαίνεται ένα, το ένα δε και το άλλο μαζί δύο, αυτά βέβαια τα δύο θα τα
+αντιληφθή χωριστά· διότι αν ήσαν αχώριστα, δεν θα τα αντελαμβάνετο ως δύο, αλλ'
+ως ένα. — Σωστά. — Αλλά και η όρασις, καθώς ελέγαμεν, έβλεπε και το μέγα και το
+μικρόν, όχι όμως ως κάτι τι χωρισμένον αλλ' ως πράγματα συγκεχυμένα ομού· ή όχι: —
+Μάλιστα. — Και ακριβώς διά να σαφηνίση αυτό, ηναγκάσθη πάλιν να εξετάση η
+νόησις το μέγα και το μικρόν, όχι πλέον συγκεχυμένα αλλ' απεναντίας ακριβώς
+χωρισμένα και καθ' εαυτά. — Είναι αληθές. — Από μίαν λοιπόν τοιαύτην περίστασιν
+δεν επέρχεται κατά πρώτον εις την ψυχήν η ιδέα να ερωτήση, τι τάχα να είναι το
+μέγεθος και τι πάλιν η μικρότης; — Βεβαιότατα. — Και έτσι λοιπόν εφθάσαμεν να
+ξεχωρίσωμεν δύο πράγματα, το ορατόν και το νοητόν. — Πολύ σωστά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αυτό λοιπόν ήθελα και πριν να σου δώσω να καταλάβης, όταν σου
+έλεγα, ότι άλλα μεν πράγματα κινούν την ψυχήν εις σκέψιν, και ως τοιαύτα ελάμβανα
+εκείνα που προκαλούν συγχρόνως δύο αντίθετα αισθήματα, άλλα δε πάλιν δεν
+προκαλούν παρά ένα μόνον, και δι' αυτό δεν διεγείρουν την νόησιν. — Ενόησα τώρα,
+και συμφωνώ πληρέστατα μαζί σου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λοιπόν τι από τα δύο αυτά πράγματα νομίζεις ότι είναι ο αριθμός και η
+μονάς; — Δεν γνωρίζω καλά. — Συλλογίσου από εκείνα που είπαμεν ανωτέρω· διότι
+αν λαμβάνωμεν επαρκή γνώσιν της μονάδος ή διά της οράσεως ή διά καμμιάς άλλης
+αισθήσεως, τότε δεν θα ήτο από εκείνα που μας σύρουν προς την νόησιν της ουσίας,
+όπως είπαμεν προκειμένου και περί του δακτύλου· εάν όμως μαζί με την μονάδα μας
+παρουσιάζεται συγχρόνως και το αντίθετόν της, ώστε να μη μας φαίνεται
+περισσότερον έν παρά και το εναντίον του ενός, τότε πλέον έχομεν ανάγκην του
+κριτού, που να ξεχωρίση το πράγμα, και η ψυχή, ευρισκομένη εις απορίαν περά
+αυτού, θα ήτο ηναγκασμένη να εξεγείρη την νόησιν και να την ερωτήση τι είναι αυτή η
+μονάς· και τοιουτοτρόπως η γνώσις της μονάδος θα ήτο από εκείνα που σύρουν την
+ψυχήν και την στρέφουν προς την θεωρίαν του καθ' εαυτό όντος. — Αλλά πράγματι
+μας παρουσιάζεται υπό την διπλήν αυτήν όψιν η μονάς· διότι βλέπομεν συγχρόνως το
+ίδιον πράγμα και ως έν και ως άπειρα τον αριθμόν. — Και αφού αυτό συμβαίνει με
+την μονάδα, δεν θα συμβαίνη επίσης και με κάθε άλλον αριθμόν; Πώς όχι; Αλλ' όμως
+τας μεταξύ των αριθμών σχέσεις τας εξετάζει η αριθμητική και η λογιστική. —
+Μάλιστα. — Ώστε και αι δύο αυταί οδηγούν εις την αλήθειαν. Θαυμασίως
+μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Θα είναι λοιπόν από εκείνα τα μαθήματα που εζητούσαμεν· και είναι
+πράγματι απαραίτητα εις τον στρατιωτικόν μεν, επειδή πρέπει να τα γνωρίζη διά την
+τακτικήν, εις τον φιλόσοφον δε, διότι πρέπει να εξέλθη από εκείνα, που είναι
+επιδεκτικά γενέσεως και φθοράς και να ανυψωθή εις την ουσίαν των πραγμάτων·
+άλλως ουδέποτε θα γίνη αληθινός μαθηματικός. — Όλα αυτά είναι αληθή.<br />
+&nbsp;<br />
+&nbsp;— Αλλά ο φρουρός της πόλεώς μας είναι συγχρόνως πολεμικός και φιλόσοφος.
+— Μάλιστα. — Πρέπει επομένως διά νόμου να θεσπίσωμεν αυτό το μάθημα και να
+υποχρεώσωμεν τους μέλλοντας να καθέξουν τα ανώτατα αξιώματα εις την πολιτείαν
+μας να επιδίδωνται εις την λογιστικήν όχι επιπολαίως, αλλά μέχρι του βαθμού να είναι
+ικανοί διά της καθαράς νοήσεως να γνωρίζουν αυτήν την φύσιν και την ουσίαν των
+αριθμών, όχι διά να την χρησιμοποιούν βέβαια, όπως οι έμποροι και οι μεταπράται εις
+τας ληψοδοσίας των, αλλά διά να την εφαρμόζουν εις τα πολεμικά και διά να
+ευκολύνουν την ψυχήν να γυρίζη από τα φθαρτά εις την αλήθειαν και την ουσίαν των
+όντων. Πολύ λαμπρά τα λέγεις.</p>
+
+<p>Τώρα δε, που συνέπεσεν ο λόγος διά το μάθημα αυτό των αριθμών και των
+υπολογισμών, παρατηρώ πόσον ωραίον είναι και υπό πολλάς επόψεις χρήσιμον· διά
+τον σκοπόν που επιδιώκομεν, να καταγίνεται κανείς εις αυτό απλώς διά να το γνωρίζη
+μόνον και όχι διά να το χρησιμοποιή εις το εμπόριον. — Πώς δα; — Εν πρώτοις αυτό,
+που ελέγαμεν και τώρα, ότι έχει την ιδιότητα να ανυψώνη την ψυχήν εις θαυμαστά
+ύψη και την αναγκάζει να φιλοσοφή περί αυτής της φύσεως των αριθμών και να μην
+ανέχεται να της προβάλλουν εις τους υπολογισμούς της αριθμούς εφαρμοζομένους
+εις αισθητά και ορατά αντικείμενα· διότι γνωρίζεις βέβαια τι κάμνουν οι φημισμένοι,
+διά την περί ταύτα δεινότητά τους· εάν τις επιχειρή να διαιρέση, αυτήν την μονάδα
+διά της φαντασίας, τον περιγελούν και δεν θέλουν να ακούσουν τίποτε· αλλ' εάν εσύ
+την διαιρέσης, εκείνοι θα την πολλαπλασιάσουν, φοβούμενοι μήπως το έν φανή όχι
+έν, αλλά σύνολον πολλών μορίων. — Έχεις δίκαιον. — Τι δε νομίζεις, ότι θα
+απεκρίνοντο, ω Γλαύκων, αν κανείς τους ηρώτα: «περί ποίων αριθμών ομιλείτε,
+άνθρωποι; πού είναι αυταί αι μονάδες, όπως σεις τας παραδέχεσθε, απαραλλάκτως
+και κατά πάντα ίσας μεταξύ των, χωρίς να έχουν την ελαχίστην διαφοράν και αι οποίαι
+δεν αποτελούνται καθόλου από μόρια;»· τι νομίζεις, λέγω, ότι θα απεκρίνοντο; — Ότι
+ομιλούν περί των αριθμών, τους οποίους μόνον διά της φαντασίας ημπορεί κανείς, να
+συλλάβη και όχι με κανένα άλλον τρόπον. — Βλέπεις λοιπόν, φίλε μου, ότι
+πραγματικώς μας είναι απαραίτητον αυτό το μάθημα, αφού φαίνεται ότι εξαναγκάζει
+την ψυχήν να μεταχειρισθή την νόησιν, διά να γνωρίση την αλήθειαν; — Και τωόντι
+είναι καταλληλότατον διά να παραγάγη αυτό το αποτέλεσμα. — Παρετήρησες δε
+ακόμη και ένα άλλο, ότι οι εκ φύσεως λογιστικοί είναι οξύτατοι γενικώς ειπείν και εις
+όλα τα μαθήματα, και ότι πάλιν, και όσοι είναι βραδείς τον νουν, όταν καταγίνουν και
+γυμασθούν με τα μαθηματικά, και αν δεν ωφεληθούν τίποτε άλλο, αποκτούν πολύ
+μεγαλυτέραν οξύτητα πνεύματος παρά όσην εκ φύσεως έχουν; — Είναι αληθές αυτό.
+— Και όμως, καθώς εγώ νομίζω, είναι δύσκολον να εύρης άλλα μαθήματα που να
+παρέχουν τόσον κόπον, διά να τα μάθης και τα εμβαθύνης, όσον αυτό. — Πράγματι.
+— Ένεκα όλων λοιπόν αυτών των λόγων δεν πρέπει να παραλείψωμεν αυτό το
+μάθημα, αλλά πρέπει να εκπαιδεύωμεν εις αυτό τας αρίστας φύσεις. — Είμαι
+σύμφωνος μαζί σου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Το εδέχθημεν λοιπόν αυτό πρώτον^ ας εξετάσωμεν δε τώρα, εάν μας
+κάμνη διά τον σκοπόν μας, το δεύτερον αυτό μάθημα, που σχετίζεται στενώς με
+εκείνο. — Το ποίον; μήπως εννοείς την γεωμετρίαν; — Αυτήν ακριβώς. — Είναι
+προφανές ότι μας κάμνει, καθόσον τουλάχιστον αναφέρεται εις την πολεμικήν τέχνην·
+διότι όσον αφορά τας στρατοπεδεύσεις και τας καταλήψεις ισχυρών θέσεων και τας
+συμπυκνώσεις και αναπτύξεις του στρατεύματος και όλα τα σχετικά με τους
+διαφόρους σχηματισμούς του στρατού είτε κατά την μάχην είτε εν πορεία,
+ασυγκρίτως θα υπερέχη ένας γεωμέτρης από ένα μη τοιούτον. — Ναι, άλλως προς
+τούτο θα ήρκει και μικρά γνώσις της γεωμετρίας και των υπολογισμών· πρέπει να
+εξετάσωμεν, αν η βαθεία και ανωτέρα γνώσις της επιστήμης αυτής τείνη εις το να
+καταστήση ευκολωτέραν την κατάληψιν της ιδέας του αγαθού· αυτό δε είναι, καθώς
+είπαμεν, το αποτέλεσμα πασών των επιστημών, όσαι εξαναγκάζουν την ψυχήν να
+στραφή προς την σφαίραν εκείνην, όπου ευρίσκεται το ευδαιμονέστατον των όντων,
+που πρέπει η ψυχή με κάθε τρόπον να αντικρύση και να ίδη. — Έχεις δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εάν λοιπόν και η γεωμετρία αναγκάζη την ψυχήν να αποβλέπη προς την
+ουσίαν των όντων, τότε μας κάμνει διά τον σκοπόν μας, εάν όμως περιορίζεται απλώς
+εις τα φθαρτά, δεν μας κάμνει. — Αναμφιβόλως. — Αυτό όμως δεν θα μας το
+αμφισβητήσουν όσοι έχουν και μικράν μόνον ιδέαν γεωμετρίας, ότι δηλαδή ο σκοπός
+της επιστήμης ταύτης αντίκειται εξ ολοκλήρου προς όσα λέγουν εκείνοι, που
+πραγματεύονται περί αυτής. — Πώς αυτό; — Η γλώσσα δηλαδή που μεταχειρίζονται
+είναι όλως διόλου αστεία, αν και δεν ημπορούν να κάμουν διαφορετικά, διότι έχουν
+διαρκώς εις το στόμα των τας λέξεις τετραγωνίζω και εκτείνω και προσθέτω, ως να τα
+έκαμνον πράγματι αυτά και να απέβλεπον εις το πρακτικόν μέρος, ενώ η επιστήμη
+αυτή ολόκληρος άλλο αντικείμενον δεν έχει, παρά την γνώσιν. — Αυτό είναι αληθές —
+Συμφωνείς ακόμη και δι' ένα άλλο πράγμα; — Το ποίον; — Ότι έχει αντικείμενον την
+γνώσιν του αιωνίως όντος, και όχι εκείνου του οποίου λαμβάνει αρχήν και τέλος; —
+Δεν έχω καμμίαν δυσκολίαν να το παραδεχθώ· πράγματι η γεωμετρία είναι γνώσις του
+αιωνίως όντος. — Κατά συνέπειαν δύναται να σύρη και αυτήν την ψυχήν προς την
+αλήθειαν και να επεξεργασθή μίαν φιλοσοφικήν διάνοιαν, εις τρόπον ώστε να κρατή
+πάντοτε εστραμμένα προς τα άνω τα βλέμματα, τα οποία τώρα χωρίς να πρέπη έχομεν
+προς τα κάτω. — Όσον το δυνατόν περισσότερον. — Όσον το δυνατόν λοιπόν
+περισσότερον πρέπει και ημείς να υποχρεώνωμεν τους νέους της καλλιπόλεώς μας, να
+μη παραμελούν κατ' ουδένα τρόπον την γεωμετρίαν· διότι ακόμη και τα πάρεργα και
+τα επουσιώδη αυτής έχουν όχι μικράν σπουδαιότητα. — Ποία δηλαδή εννοείς; —
+Πρώτον εκείνα που ανέφερες και συ, τα σχετιζόμενα δηλαδή με την πολεμικήν
+τέχνην^ εν γένει όμως και διά τα άλλα τα μαθήματα, όσον αφορά την ευκολωτέραν
+κατάληψιν αυτών, γνωρίζομεν ότι έχει απ' άκρου εις άκρον διαφοράν εκείνος που
+είναι εντριβής της γεωμετρίας, από εκείνον, που δεν είναι. — Πράγματι απ' άκρου εις
+άκρον. — Ώστε να ορίσωμεν δεύτερον αυτό μάθημα διά τους νέους μας; — Να το
+ορίσωμεν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Τι δε; να ορίσωμεν ως τρίτον την αστρονομίαν; ή δεν το εγκρίνεις; —
+Πώς όχι; διότι όχι μόνον διά την γεωργίαν και την ναυτιλίαν, αλλ' επίσης και διά την
+στρατηγίαν είναι αναγκαίον να έχη κανείς ακριβεστέραν γνώσιν των ωρών, των μηνών
+και των ενιαυτών. — Είσαι μα την αλήθειαν πολύ νόστιμος, διότι φαίνεται ως να
+φοβήσαι τους πολλούς, μήπως νομισθής ότι εισάγεις άχρηστα μαθήματα· όμως η
+ωφέλεια των μαθημάτων τούτων δεν είναι αναξία λόγου, καίτοι πολύ δύσκολα ήθελον
+το παραδεχθή· δι' αυτών των μαθημάτων αληθώς αποκαθαίρεται και αναζωπυρούται
+ένα όργανον της ψυχής εκάστου, το οποίον σβύνει και τυφλούται από τας άλλας
+ενασχολήσεις της ζωής, αν και είναι προτιμότερον από χιλίους οφθαλμούς· διότι
+μόνον δι' αυτού ημπορούμεν να ίδωμεν την αλήθειαν· αυτά να σε ακούσουν να λέγης,
+όσοι είναι σύμφωνοι μαζί μας επί του ζητήματος τούτου, θα σε επικροτήσουν
+εκθύμως· όσοι όμως δεν έχουν εννοήση αυτήν την αλήθειαν, φυσικώ τω λόγω θα
+ειπούν ότι δεν λέγεις τίποτε· διότι δεν βλέπουν καμμίαν άλλην αξίαν λόγου ωφέλειαν
+από αυτάς τας επιστήμας· βλέπε λοιπόν τώρα προς ποίους εξ αυτών ομιλείς, εκτός αν
+δεν το κάμνης ούτε διά τους μεν, ούτε διά τους δε, αλλ' απλώς χάριν του εαυτού σου
+κάμνεις αυτούς τους συλλογισμούς, χωρίς όμως να φθονής, αν και κανείς άλλος θα
+ηδύνατο να επωφεληθή εξ αυτών. — Προτιμώ χάριν του εαυτού μου το περισσότερον
+να ομιλώ, να ερωτώ και να αποκρίνωμαι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αν είναι λοιπόν έτσι, κάμε τώρα ένα βήμα προς τα οπίσω· διότι δεν
+ελάβαμεν την επιστήμην, που έπρεπε να λάβωμεν κατόπιν της γεωμετρίας. — Τι
+εκάμαμεν δηλαδή; — Μετά τας επιφανείας, ελάβαμεν τα στερεά εν κινήσει, χωρίς
+προηγουμένως να ασχοληθώμεν με αυτά καθ' εαυτά· η τάξις απήτει, κατόπιν εκείνων
+που έχουν δύο διαστάσεις, να λάβωμεν τα έχοντα τρεις, όπως είναι παραδείγματος
+χάριν ο κύβος και όλα όσα έχουν και βάθος. — Αυτό είναι αληθές· μου φαίνεται όμως,
+Σωκράτη, ότι δεν ευρέθησαν ακόμη αυτά. — Το τοιούτον προέρχεται από δύο αιτίας·
+πρώτον μεν διότι καμμία πολιτεία δεν δίδει την πρέπουσαν εκτίμησιν εις αυτάς τας
+ανακαλύψεις και εργάζονται επιμόνως άνευ λόγου όσοι καταγίνονται εις τας
+δυσκολωτάτας αυτάς ερεύνας· δεύτερον δε διότι οι καταγινόμενοι έχουν ανάγκην
+ενός οδηγού, άνευ του οποίου εις τίποτε δεν είναι δυνατόν να καταλήξουν αι έρευναί
+των· αλλά τοιούτος οδηγός, διά να ευρεθή, πρώτον μεν είναι πολύ δύσκολον, και αν
+όμως υποθέσωμεν ότι ευρέθη, όπως τώρα έχουν τα πράγματα, δεν θα κατεδέχοντο να
+του ακούσουν όσοι καταγίνονται με τας ερεύνας ταύτας, διότι το έχουν πολύ
+παρμένον επάνω των· εάν όμως ολόκληρος η πόλις ήθελεν επιστατήση εις τας
+εργασίας αυτάς, αποδεικνύουσα την εκτίμησίν της, θα την ηκολούθουν
+τοιουτοτρόπως και αυτοί και διά της συνεχούς και επιμόνου ερεύνης, θα κατέληγον
+εις ευχάριστον αποτέλεσμα και θα ευρίσκετο επί τέλους η αλήθεια· αφού και τώρα με
+όλην την περιφρόνησιν που έχουν προς αυτήν την επιστήμην και τα εμπόδια, που της
+παρεμβάλλουν, και μολονότι και ο μικρός αριθμός των καταγινομένων δεν κατανοεί
+όλην την χρησιμότητα αυτής, πάλιν όμως παρ' όλα αυτά με μόνην την δύναμιν του
+θελγήτρου που εξασκεί, από ημέρας εις ημέραν προοδεύει και τίποτε το παράδοξον
+επί τέλους να φθάση εις το τέρμα που επιδιώκει. — Και πράγματι δεν ημπορεί κανείς
+να αρνηθή, ότι είναι κατ' εξοχήν ελκυστική επιστήμη· εξήγησέ μου όμως σαφέστερον
+αυτά που έλεγες τώρα· και γεωμετρίαν μεν ενοούσες την πραγματευομένην περί των
+επιπέδων επιφανειών. — Μάλιστα. — Μετ' αυτήν έθετες πρώτον μεν την
+αστρονομίαν, ύστερα όμως μετέβαλες την σειράν. — Ναι, διότι από την βίαν μου, να
+τα περιλάβω όλα μίαν ώραν αρχύτερα, ηργοπόρησα απεναντίας περισσότερον·
+έπρεπε, ύστερ' από την γεωμετρίαν, να κάμω λόγον περί των στερεών σωμάτων,
+επειδή όμως η περί αυτών έρευνα έχει κάμη μηδαμινάς προόδους, την παρέτρεξα διά
+να μεταβώ εις την αστρονομίαν, η οποία είναι η επιστήμη των στερεών εν κινήσει.
+Πολύ σωστά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ώστε λοιπόν ως τέταρτον μάθημα ορίζομεν την αστρονομίαν, δεχόμενοι
+ότι υπάρχει η στερεομετρία, την οποίαν παρελείψαμεν τώρα, εάν η πολιτεία
+ασχοληθή περί αυτής — Πολύ φυσικά· και επειδή προ ολίγου με επέπληξαν διότι
+επήνεσα την αστρονομίαν τόσον αδέξια, την επαινώ τώρα κατά τρόπον σύμφωνον με
+την ιδικήν σου αντίληψιν· διότι είναι, νομίζω, εις όλους φανερόν, ότι αυτή αναγκάζει
+την ψυχήν να στρέφη τα βλέμματά της προς τα άνω και την οδηγεί από τα επίγεια
+πράγματα προς τα επουράνια. — Ίσως, καθώς λέγεις, να είναι εις όλους αυτό
+φανερόν, εκτός όμως εμού· διότι εγώ δεν κρίνω κατ' αυτόν τον τρόπον. — Αλλά πώς
+λοιπόν; — Όπως μεν την σπουδάζουν τώρα εκείνοι, οι οποίοι την ανάγουν εις
+φιλοσοφίαν, την κάμνουν απεναντίας να βλέπη προς τα κάτω. — Τι θέλεις να είπης; —
+Μου φαίνεται ότι εκλαμβάνεις κατά ένα περίεργον τρόπον εκείνο, το οποίον εγώ
+ονομάζω θεωρίαν των άνω· διότι καταντά το ίδιον, και αν ένας σηκώση την κεφαλήν,
+του και παρατηρή τα κοσμήματα μιας οροφής, να νομίζης ότι τα παρατηρεί διά της
+νοήσεως και όχι με τους οφθαλμούς του^ τώρα πιθανόν να έχης εσύ δίκαιον και εγώ
+να απατώμαι χονδροειδώς· διότι εγώ δεν ημπορώ να εννοήσω άλλην επιστήμην, που
+να κάμνη την ψυχήν να βλέπη προς τα άνω παρά εκείνην, που αντικείμενόν της έχει το
+ον και το αόρατον^ εάν δε κανείς χάσκη παρατηρών προς τα άνω, ή με
+μισοκλεισμένους τους οφθαλμούς προς τα κάτω προσπαθή να μάθη κανένα από τα
+αισθητά, ποτέ εγώ δεν θα είπω ότι θα μάθη αυτός τίποτε — διότι, κανένα από τα
+αισθητά δεν είναι αντικείμενον επιστήμης — ούτε ότι η ψυχή του βλέπει προς τα άνω,
+αλλά προς τα κάτω, και αν ακόμη είναι εξαπλωμένος ανάσκελα είτε εις την θάλασσαν
+είτε εις την ξηράν.</p>
+
+<p>&nbsp;— Είναι δικαία η τιμωρία μου και ορθώς με επέπληξες· αλλά πώς λέγεις ότι
+πρέπει να μανθάνουν την αστρονομίαν διαφορετικά απ' ό,τι διδάσκεται σήμερον, διά
+να είναι η μάθησίς της ωφέλιμος προς τον σκοπόν μας; — Ιδού πώς· αυτά τα εν τω
+ουρανώ κοσμήματα, τα οποία υποπίπτουν εις την όρασιν, πρέπει βέβαια να τα
+θαυμάζωμεν διά την ωραιότητά των και διά την τάξιν των, υπολείπονται όμως κατά
+πολύ από τας αληθινάς καλλονάς, που παράγουν η πραγματική ταχύτης και η
+πραγματική βραδύτης εις τας προς αλλήλας σχέσεις και εις τας κινήσεις που
+μεταδίδουν εις τα εν τω ουρανώ σώματα κατά τους αληθινούς αριθμούς και τα
+αληθινά σχήματα· πράγματα τα οποία διαφεύγουν την όρασιν και μόνον με την
+σκέψιν και την νόησιν δύναται κανείς να συλλάβη· ή παραδέχεσαι εσύ το εναντίον; —
+Καθόλου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Πρέπει λοιπόν τας ουρανίους καλλονάς να τας μεταχειριζώμεθα απλώς
+ως εικόνας και παραδείγματα προς κατανόησιν των αοράτων εκείνων, όπως αν ήθελέ
+τις επιτύχη εικόνας μετά περισσής τέχνης κατεσκευασμένας υπό του Δαιδάλου ή
+κανενός άλλου γλύπτου ή ζωγράφου· διότι ένας έμπειρος της γεωμετρίας, εάν
+έβλεπεν αυτάς, βεβαίως θα εθαύμαζε την καλλιτεχνικήν των εκτέλεσιν, θα εθεώρει
+όμως γελοίον να τας εσπούδαζεν επισταμένως, διά να μάθη εξ αυτών την αλήθειαν
+περί των ίσων ή διπλασίων ή πάσης άλλης αναλογίας. — Πώς πράγματι δεν θα ήτο
+γελοίον;</p>
+
+<p>&nbsp;— Και ένας λοιπόν αληθινός αστρονόμος δεν θα επάθαινε το ίδιον, αν
+παρετήρει κατ' αυτόν τον τρόπον τας περιφοράς των ουρανίων σωμάτων; θα
+παραδεχθή βεβαίως ότι, εκείνος όστις κατεσκεύασε και διεκόσμησε τον ουρανόν και
+τα εν αυτώ, τα κατεσκεύασεν όσον το δυνατόν ωραιότερα· αλλά δεν νομίζεις, ότι θα
+θεωρήση άτοπον να παραδεχθή τις, ότι αι σχέσεις της ημέρας προς την νύκτα, των
+ημερών προς τον μήνα, των μηνών προς το έτος και της περιφοράς των άστρων ως
+προς αυτά και προς άλληλα, μένουν αι αυταί πάντοτε και ποτέ δεν μεταβάλλονται
+διόλου, ενώ πρόκειται περί φαινομένων υλικών και ορατών, και να ζητή κατά πάντα
+τρόπον να ανακαλύψη την αλήθειαν εις όλα αυτά; — Τώρα, που σου ακούω,
+παραδέχομαι, ότι είναι όπως τα λέγεις. — Ώστε θα σπουδάζωμεν την αστρονομίαν
+μεταχειριζόμενοι τα άστρα όπως τα σχήματα εις την γεωμετρίαν· και επομένως θα
+αφήσωμεν κατά μέρος τα ουράνια φαινόμενα, εάν θέλωμεν διά της σπουδής της
+αστρονομίας να κάμωμεν χρήσιμον την γνωστικήν δύναμιν της ψυχής μας, η οποία
+άλλως θα μείνη άχρηστος — Πόσον περισσοτέρας υποχρεώσεις αναθέτεις εις την
+αστρονομίαν, από όσας έχει τώρα! — Νομίζω ότι το ίδιον είμεθα υποχρεωμένοι να
+κάμωμεν και διά τας άλλας μαθήσεις, αν πρόκειται να προκύψη κανέν όφελος από την
+νομοθεσίαν μας. Αλλά ημπορείς να μου ενθυμίσης καμμίαν ακόμη από τας επιστήμας,
+που ταιριάζουν διά τον σκοπόν μας; — Δεν ημπορώ τώρα έτσι να ενθυμηθώ.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και όμως η κίνησις, καθώς εγώ νομίζω, παρουσιάζεται όχι υπό μίαν
+μορφήν μόνον, αλλά υπό περισσοτέρας· ένας σοφός θα ηδύνατο ίσως να τας
+απαριθμήση όλας· εκείνοι δε, που τας γνωρίζομεν και ημείς, είναι δύο. — Ποίαι είναι
+αυταί; — Εκτός αυτής που είπαμεν προ ολίγου, της αστρονομίας, και η αντίστροφός
+της. — Ποία δηλαδή; — Φαίνεται ότι, καθώς διά την αστρονομικήν κίνησιν έχουν
+κατασκευασθή οι οφθαλμοί, τοιουτοτρόπως διά την εναρμόνιον κίνησιν τα ώτα· και αι
+επιστήμαι αυταί, η αστρονομία και η μουσική, είναι αδελφαί προς αλλήλας, καθώς το
+λέγουν οι Πυθαγόρειοι και ημείς συμφωνούμεν μαζί των· δεν είναι έτσι; — Μάλιστα.
+— Επειδή όμως το ζήτημα θέλει πολύν κόπον, μας αρκεί επί του παρόντος, να
+μάθωμεν τι λέγουν αυτοί περί τούτου και περί άλλων ακόμη, αν γίνη ανάγκη.
+Εννοείται όμως ότι εις όλα αυτά θα φυλάττωμεν ημείς πάντοτε το αξίωμά μας. —
+Ποίον; — Να μην επιχειρούν ποτέ οι τρόφιμοί μας να μανθάνουν ατελώς καμμίαν από
+αυτάς τας γνώσεις, και αι οποίαι να μην φθάνουν εις το τέρμα, όπου πρέπει να
+τείνουν τα πάντα, καθώς ελέγαμεν προ ολίγου περί της αστρονομίας· ή μήπως δε
+γνωρίζεις, ότι τα ίδια κάμνουν και με την αρμονίαν; περιορίζονται δηλαδή να μετρούν
+τους τόνους και τας συμφωνίας, που ακούονται με τα ώτα, και τοιουτοτρόπως χάνουν
+άδικα τους κόπους των, καθώς οι αστρονόμοι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Μα την αλήθειαν και τίποτε αστειότερον από αυτό που κάνουν οι
+μουσικοί μας· διαρκώς σου ομιλούν διά κάποιους διατονικούς χρωματισμούς και σου
+τεντώνουν τα αυτιά σαν να πρόκειται ν' αρπάξουν καμμιά φωνή από τη γειτονιά, και ο
+ένας σου λέγει, ότι ακούει ακόμη ένα διάμεσον τόνον, ο οποίος είναι το μικρότατον
+διάστημα, που χωρίζει δύο κυρίους τόνους, ενώ ο άλλος υποστηρίζει απεναντίας ότι
+και οι δύο είναι εντελώς όμοιοι, όλοι των δε προτιμούν την κρίσιν των ώτων από του
+νου. — Ομιλείς βέβαια διά τους αγαθούς εκείνους μουσικούς, που δεν αφήνουν
+ησύχους τας χορδάς, αλλά τας υποβάλλουν εις βασανιστήρια και τας στρεβλώνουν
+επάνω εις τα κλειδιά· θα ημπορούσα να παρατείνω ακόμη την περιγραφήν, να
+ομιλήσω διά τα κτυπήματα που κατεβάζουν με το δοξάρι, διά τας κατηγορίας που
+απευθύνουν κατά των χορδών, πως τάχα πεισμώνουν και αρνούνται να δώσουν τον
+τόνον, που των ζητούν, αλλά σταματώ ως εδώ, και σου λέγω ότι δεν εννοώ αυτούς
+τους μουσικούς, αλλ' εκείνους που είπαμεν προ ολίγου, ότι θα τους ερωτήσωμεν περί
+αρμονίας· διότι αυτοί είναι που κάμνουν το ίδιον με τους αστρονόμους· ζητούν
+δηλαδή τας αριθμητικάς σχέσεις, που προκύπτουν από τας συμφωνίας τας
+ακουομένας διά των ώτων, αλλά δεν φθάνουν να τας θεωρούν ως μέσον απλώς, διά
+να εύρουν ποίοι αριθμοί είναι αρμονικοί και ποίοι όχι και διά ποίον λόγον. —
+Θαυμάσιον θα ήτο αυτό που λέγεις. — Χρήσιμον οπωσδήποτε διά την ζήτησιν του
+καλού και του αγαθού, ενώ, εάν επεδιώκετο διά κάθε άλλον σκοπόν, θα ήτο παντελώς
+άχρηστον. — Πολύ φυσικά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εκτός δε τούτου φρονώ ότι, αν η σπουδή όλων αυτών των επιστημών,
+τας οποίας διήλθομεν, φθάση να γνωρίση την συγγένειαν και την στενήν σχέσιν και
+επίδρασιν, που έχουν αυταί μεταξύ των, τότε θα μας ήτο πράγματι μεγάλης
+χρησιμότητος διά τον σκοπόν που επιδιώκομεν, και δεν θα επήγαιναν οι κόποι μας
+χαμένοι. — Και εγώ το φαντάζομαι αυτό· αλλ' αυτό το έργον, που λέγεις, Σωκράτη,
+είναι πολύ μακρόν και δύσκολον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Το έργον του προοιμίου, ή τίνος άλλου; ή μήπως δεν γνωρίζεις ότι όλα
+αυτά είναι απλώς προοίμια και η εισαγωγή της μελωδίας, που πρέπει να μάθωμεν;
+διότι βέβαια δεν φρονείς, ότι όλοι, όσοι καταγίνονται με τας επιστήμας, που
+προανεφέραμεν, είναι συγχρόνως και δεινοί διαλεκτικοί. — Όχι βέβαια· ως τώρα
+τουλάχιστον δεν ευρήκα, παρά ένα ελάχιστον αριθμόν τοιούτων. — Αλλά πώς;
+άνθρωποι, που δεν είναι εις θέσιν να δώσουν ή να ακούσουν τον λόγον παντός
+πράγματος, θα ημπορέσουν ποτέ να μάθουν τίποτε από εκείνα, που είπαμεν, ότι
+πρέπει να γνωρίζωμεν; — Εννοείται όχι. — Αυτό λοιπόν δεν είναι επί τέλους η
+μελωδία, της οποίας την εκτέλεσιν φέρει εις πέρας η διαλεκτική; η οποία, αν και είναι
+πράγμα πνευματικόν, δύναται μολαταύτα να παραβληθή προς την δύναμιν της
+οράσεως, ήτις, καθώς το εδείξαμεν, αρχίζει πρώτα να βλέπη αυτά τα ζώα, έπειτα τα
+άστρα, και τελευταίον και αυτόν τον ήλιον^ τοιουτοτρόπως και εκείνος, όστις
+επιληφθή της διαλεκτικής, άνευ απολύτως της χρήσεως των αισθήσεων, υψούται
+αποκλειστικώς μόνον διά του λόγου εις αυτήν την ουσίαν των όντων, και αν δεν
+ανακόψη τον δρόμον του, μέχρις ότου διά της νοήσεως συλλάβη αυτήν την ιδέαν του
+αγαθού, φθάνει τέλος εις αυτό το τέρμα του νοητού κόσμου, όπως εκείνος, που
+βλέπει τον ήλιον εις το τέρμα του ορατού. — Πολύ σωστά. — Δεν είναι λοιπόν αυτή η
+πορεία, αυτή η ανάβασις, που ονομάζεις διαλεκτικήν; — Πώς όχι; — Ενθυμήσου τώρα
+την παραβολήν μας του σπηλαίου· εν πρώτοις απαλλάσσεται ο δεσμώτης από τα
+δεσμά του, και στρέφεται από τας σκιάς προς τα τεχνητά είδωλα και την λάμψιν, που
+τα φωτίζει· έπειτα ανεβαίνει από το υπόγειον εις τον ήλιον, όπου από την αδυναμίαν
+των οφθαλμών του δεν ημπορεί ακόμη να προσβλέπη τα ζώα και τα φυτά και το φως
+του ηλίου, αλλά κατ' αρχάς τας εικόνας αυτών επί της επιφανείας των υδάτων και τας
+σκιάς των· αι εικόνες όμως αύται και αι σκιαί είναι πραγματικών αντικειμένων, και όχι
+όπως αι σκιαί των τεχνητών ειδώλων, τας οποίας εσχημάτιζεν εις το σπήλαιον φως
+επίσης τεχνητόν εν συγκρίσει προς τον ήλιον. Λοιπόν, πάσα η σπουδή ιών επιστημών,
+τας οποίας διήλθομεν, έχει ακριβώς την αυτήν δύναμιν και το ίδιον αποτέλεσμα·
+ανυψώνει δηλαδή το ευγενέστερον μέρος της ψυχής μας εις την θεωρίαν του αρίστου
+μεταξύ πάντων των όντων, όπως το λεπτότερον των οργάνων του σώματος ανυψούται
+εις την θέαν του φωτεινοτάτου εν τω υλικώ και ορατώ κόσμω.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εγώ μεν συμφωνώ όπως τα λέγεις· και μολαταύτα υπό μίαν έποψιν μου
+φαίνεται παντελώς δύσκολον να τα παραδεχθώ, αφ' ετέρου δε πάλιν άλλο τόσον
+δύσκολον να μην τα παραδεχθώ· επειδή όμως δεν θα είναι αυτή μόνον η φορά, που
+θα κάμωμεν λόγον περί αυτού του ζητήματος, αλλά θα επανέλθωμεν συχνά και
+άλλοτε, ας υποθέσωμεν ότι είναι όπως τα είπαμεν τώρα, και ας μεταβώμεν πλέον εις
+αυτήν την μελωδίαν, την οποίαν να διέλθωμεν, όπως διήλθομεν και το προοίμιον·
+λέγε λοιπόν εις τι συνίσταται η δύναμις της διαλεκτικής και εις πόσα είδη διαιρείται
+και ποίοι είναι οι δρόμοι, που φέρουν προς αυτήν^ διότι αυτοί, καθώς φαίνεται, θα
+οδηγούν εκεί όπου, όταν φθάσωμεν, θα εύρωμεν την ανάπαυσιν και το τέλος της
+πορείας μας.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν θα είσαι ακόμη εις θέσιν, φίλε μου Γλαύκων, να με ακολουθήσης ως
+εκεί· διότι, όσον δι' εμένα, δεν θα μου έλειπε καθόλου η προθυμία· και δεν θα
+έβλεπες πλέον εικόνα απλώς εκείνου που λέγομεν, αλλ' αυτήν την αλήθειαν του
+πράγματος, όπως τουλάχιστον το νομίζω εγώ· αν δε είναι και αυτό πράγματι, ή όχι,
+δεν είναι ακόμη αυτό το ζήτημα· αλλ' εκείνο που ημπορούμεν να ισχυρισθώμεν, είναι
+ότι υπάρχει ένα τοιούτον πράγμα· δεν είναι έτσι; — Πώς όχι; — Ακόμη δε και ότι
+μόνον η διαλεκτική δύναται να το φανερώση εις το πνεύμα, που έχει
+προπαρασκευασθή τελείως διά των επιστημών, τας οποίας διήλθομεν, χωρίς να είναι
+δυνατόν με κανένα άλλον τρόπον. — Ημπορούμεν να το διισχυρισθώμεν και
+αυτό.</p>
+
+<p>&nbsp;— Υπάρχει τουλάχιστον ένα σημείον, που κανείς δεν θα ημπορέση να το
+αμφισβήτηση, ότι καμμία άλλη μέθοδος δεν επιχειρεί διά της κανονικής οδού να
+φθάση εις την κατάληψιν της ουσίας εκάστου εκ των πραγμάτων διότι, εν πρώτοις,
+πάσαι μεν αι άλλαι τέχναι καταγίνονται ή με τας δοξασίας των ανθρώπων και τας
+επιθυμίας αυτών, ή με την παραγωγήν και την κατασκευήν, ή και με την διατήρησιν
+απλώς των προϊόντων της φύσεως και της τέχνης· αι δε λοιπαί πάλιν, που είπαμεν πως
+έρχονται εις κάποιαν επαφήν με το καθ' εαυτό ον, όπως είναι η γεωμετρία και αι
+σχετικαί με αυτήν επιστήμαι, είδομεν ότι η γνώσις, την οποίαν έχουν περί του όντος,
+ομοιάζει μάλλον προς όνειρον και είναι αδύνατον να το ιδούν ποτέ καθαρά ως εν
+εγρηγόρσει, εφόσον στηρίζονται επί υποθέσεων, τας οποίας αφήνουν αθίκτους, όπως
+τας λαμβάνουν, διότι δεν ημπορούν να δώσουν τον αποχρώντα λόγον αυτών^ διότι
+ποίος τρόπος υπάρχει να γίνη, ποτέ και να ονομασθή επιστήμη η απόδειξις εκείνη,
+που στηρίζεται επί αξιωμάτων, τα οποία δεν γνωρίζει, το συμπέρασμά της δε και όλη η
+μεταξύ ανάπτυξις είναι στενώς συνδεδεμένα και εξηρτημένα από πράγματα, που δεν
+γνωρίζει; — Πράγματι δεν υπάρχει τρόπος.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λοιπόν μόνη η διαλεκτική μέθοδος, αφήνουσα κατά μέρος τας
+υποθέσεις, πορεύεται διά της οδού ταύτης προς αυτήν την αρχήν, διά να την
+επιβεβαίωση, και ανασύρει το όμμα της ψυχής από τον πρόστυχον εκείνον βάρβορον,
+μέσα εις τον οποίον ήτο πραγματικώς καταχωσμένον και το ανυψώνει σιγά σιγά προς
+τα άνω, με την βοήθειαν και την συνεργασίαν των τεχνών, που ανεφέραμεν τας
+οποίας από συνήθειαν κατ' επανάληψιν ωνομάσαμεν επιστήμας, αν και θα είχον
+ανάγκην άλλου ονόματος, το οποίον να είναι εναργέστερον μεν της δοξασίας,
+αμυδρότερον δε της επιστήμης, μετεχειρίσθημεν δε προς τούτο κάπου ανωτέρω τον
+όρον διάνοια· αλλά δεν πρόκειται τώρα βέβαια να ανοίξωμεν συζήτησιν περί
+ονομάτων, ενώ έχομεν τόσα και τόσα σπουδαία πράγματα να εξετάσωμεν. — Όχι
+βέβαια· αρκεί το όνομα να εξωτερικεύη οπωσδήποτε με κάποιαν σαφήνειαν εκείνα,
+που παριστάνει εις την ψυχήν. — Η γνώμη μου λοιπόν είναι να εξακολουθούμεν να
+ονομάζωμεν επιστήμην τον πρώτον και τελειότερον τρόπον του γιγνώσκειν, τον
+δεύτερον δε διάνοιαν, τον τρίτον πίστιν, και εικασίαν τον τέταρτον, να
+περιλαμβάνωμεν δε τα δύο μεν τελευταία ομού υπό το όνομα της δοξασίας, τα δύο δε
+πρώτα υπό το όνομα της νοήσεως· ούτως ώστε η μεν δοξασία αντικείμενόν της να έχη
+το γεννώμενον και φθαρτόν, η δε νόησις εκείνο το οποίον υπάρχει καθ' εαυτό· και ό,τι
+είναι το ον προς το φθαρτόν, το ίδιον να είναι η νόησις προς την δοξασίαν, και ό,τι η
+νόησις προς την δοξασίαν, το ίδιον η επιστήμη προς την πίστιν και η διάνοια προς την
+εικασίαν^ ας αφήσωμεν δε επί του παρόντος, φίλε Γλαύκων, την εξέτασιν των λόγων,
+εφ' ών στηρίζεται η αναλογία αύτη, και την εις δύο υποδιαίρεσιν της δοξασίας και της
+νοήσεως, διά να μη πέσωμεν εις συζητήσεις πολύ μακροτέρας από όλας τας
+προηγηθείσας. — Αλλ' εγώ, όσον τουλάχιστον δύναμαι να σε παρακολουθήσω,
+συντάσσομαι κατά τα άλλα με την γνώμην σου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν ονομάζεις λοιπόν διαλεκτικόν εκείνον, όστις γνωρίζει τον λόγον της
+ουσίας εκάστου πράγματος; και δεν λέγεις περί ενός ανθρώπου, ο οποίος δεν είναι εις
+θέσιν να δώση ούτε εις τον εαυτόν του ούτε εις τους άλλους τον λόγον τούτον, ότι δεν
+έχει την νόησιν αυτού του πράγματος; — Πώς θα ημπορούσα βέβαια να μην το ειπώ
+αυτό; — Το ίδιον λοιπόν και με την ιδέαν του αγαθού^ ένας άνθρωπος, που δεν
+ημπορεί να ξεχωρίση διά της νοήσεως την ιδέαν του αγαθού από όλα τα άλλα, και να
+δώση ακριβή ορισμόν αυτής, και να αντικρούση όλας τας ενστάσεις, ως γενναίος
+πολεμιστής εν τη μάχη, μεταχειριζόμενος όχι την δοξασίαν αλλά την καθαράν νόησιν,
+και εξέλθη εις το τέλος από όλα αυτά νικητής με τον ακαταμάχητον λόγον, δεν θα
+είπης βέβαια ποτέ περί του τοιούτου, ότι γνωρίζει ούτε αυτήν την ουσίαν του αγαθού,
+ούτε κανένα άλλο αγαθόν αλλά και αν τυχόν συλλάβη κανένα φάντασμα του αγαθού,
+το επέτυχε με την δοξασίαν και όχι με την επιστήμην, και αφού επέρασε την ζωήν του
+κοιμώμενος και ονειρευόμενος, πριν να προφθάση να ξυπνήση εδώ, θα κατεβή εις τον
+Άδην διά να παραδοθή εις τον τέλειον και ατελεύτητον ύπνον. — Μα την αλήθειαν,
+αυτά όλα θα ειπώ και εγώ διά τον τοιούτον άνθρωπον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Βεβαίως λοιπόν, εάν καμμίαν ημέραν σου επεβάλλετο να αναθρέψης
+πραγματικώς τους υιούς σου, τους οποίους τώρα τρέφεις και εκπαιδεύεις διά του
+λόγου, δεν θα τους άφηνες, υποθέτω, ποτέ να γίνουν άρχοντες και διαχειρισταί των
+υψίστων συμφερόντων της πολιτείας, εάν ήσαν ό,τι είναι εις την γεωμετρίαν αι
+καλούμεναι άλογοι γραμμαί. — Όχι βέβαια. — Δεν θα επιβάλης λοιπόν εις αυτούς διά
+του νόμου, να γίνωνται αυτής της επιστήμης προ πάντων κάτοχοι, διά της οποίας θα
+είναι ικανοί να ερωτούν και να αποκρίνωνται όσον το δυνατόν επιστημονικώτατα; —
+Μάλιστα θα βάλω μαζί σου αυτόν τον νόμον. — Ώστε δεν παραδέχεσαι τώρα, ότι η
+διαλεκτική είναι, ούτως ειπείν, το κορύφωμα και το επιστέγασμα όλων των άλλων
+επιστημών, και ότι δεν υπάρχει άλλη καμμία διά να την θέσωμεν παραπάνω από
+αυτήν, και ότι επομένως επήρε τέλος πλέον το περί μαθημάτων ζήτημα; —
+Μάλιστα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Σου υπολείπεται επομένως τώρα το περί της διανομής των μαθημάτων,
+διά ποίους θα ορίσωμεν αυτά και κατά τίνα τρόπον θα τα διδάξωμεν. — Είναι
+φανερόν. — Ενθυμείσαι λοιπόν οποίοι τινες ήσαν κατά τον χαρακτήρα οι άρχοντες,
+τους οποίους εξελέξαμεν προηγουμένως. — Πώς όχι; — Εσύ ο ίδιος έκρινες τότε, ότι
+έπρεπε να εκλέξωμεν ανθρώπους αυτής της φύσεως, και ότι είναι ανάγκη να
+προτιμήσωμεν τους σταθερωτέρους και τους ανδρειοτέρους και, αν είναι δυνατόν,
+τους ωραιοτέρους, και δεν αρκεί μόνον να έχουν τα σωματικά αυτά προτερήματα και
+την ευγένειαν των αισθημάτων, αλλά να προσυπάρχουν ακόμη και αι φυσικαί
+προδιαθέσεις αι απαιτούμεναι διά την εκπαίδευσιν, που θέλομεν να τους δώσωμεν.
+— Και ποίας θεωρείς τοιαύτας; — Την αναγκαίαν αγχίνοιαν προς σπουδήν των
+επιστημών και την ευκολίαν του να μανθάνουν διότι πολύ περισσότερον αποκάμνουν
+αι ψυχαί από τας δυσκολίας των αφηρημένων επιστημών, παρά από τους κόπους της
+γυμναστικής· επειδή ο κόπος αυτός ανήκει αποκλειστικώς και μόνον εις την ψυχήν και
+δεν τον συμμερίζεται μετά του σώματος. — Έχεις δίκαιον. — Πρέπει εκτός τούτου να
+έχουν ισχυράν μνήμην, ισχυράν θέλησιν και φιλοπονίαν εν πάσιν^ αλλέως πώς
+νομίζεις ότι θα συγκατετίθετο κανείς, εκτός των άλλων σωματικών εργασιών, να
+επιβαρύνεται και με τόσην μελέτην και πνευματικήν εργασίαν; — Κανείς βέβαια, εάν
+δεν ήτο τελειότατα πεπροικισμένος εκ φύσεως.</p>
+
+<p>&nbsp;— Το λάθος, το οποίον διαπράττεται σήμερον και συνεπεία του οποίου
+τοσούτον ατιμάζεται και καταφρονείται η φιλοσοφία, προέρχεται, καθώς είπα και
+πρότερον, εκ του ότι δεν τηρείται ο προσήκων σεβασμός προς την αξιοπρέπειαν
+αυτής· διότι δεν έπρεπε να έχουν καμμίαν σχέσιν με αυτήν άνθρωποι νόθοι
+πνευματικώς, αλλά γνήσιοι μόνον. — Πώς αυτό; — Πρώτον μεν ο προσερχόμενος εις
+την φιλοσοφίαν δεν πρέπει να είναι χωλός κατά την φιλοπονίαν, να είναι δηλαδή εξ
+ημισείας μόνον φιλόπονος και εξ ημισείας φυγόπονος· πράγμα το οποίον συμβαίνει,
+όταν ένας παραδείγματος χάριν είναι φίλος του αθλητισμού και του κυνηγίου και εν
+γένει καταγίνεται με ζήλον εις τας σωματικάς ασκήσεις, δεν είναι όμως καθόλου
+φιλομαθής, δεν αγαπά τας συζητήσεις και διαλέξεις, τας επιστημονικάς ερεύνας και
+φοβείται κάθε τοιούτου είδους κόπον^ χωλός δε είναι επίσης και εκείνος, με την
+φιλοπονίαν του οποίου συμβαίνει το αντίθετον. — Έχεις πληρέστατον δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Κατά τον ίδιον όμως λόγον δεν θα χαρακτηρίσωμεν, εν σχέσει προς την
+αλήθειαν, ανάπηρον επίσης και χωλήν την ψυχήν εκείνην, η οποία μισεί μεν το
+εκούσιον ψεύδος, και δεν το ανέχεται και εις τον εαυτόν της, και οι άλλοι, όταν
+ψεύδωνται, καταγανακτεί, ευκόλως όμως αποδέχεται το ακούσιον, και ούτε
+στενοχωρείται πολύ, όταν αποκαλύπτεται η αμάθειά της, αλλά όπως ο χοίρος
+μολύνεται με τελείαν αδιαφορίαν εις τον βόρβορον αυτόν; — Αναμφιβόλως.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν πρέπει δε βέβαια να δίδωμεν ολιγωτέραν προσοχήν και ως προς την
+σωφροσύνην και την ανδρείαν και την μεγαλοψυχίαν και όλα εν γένει τα είδη της
+αρετής και να διακρίνωμεν τον νόθον και τον γνήσιον· διότι όταν δεν είναι κανείς εις
+θέσιν να το κάμνη αυτό, είτε ιδιώτης είτε πόλις, κινδυνεύουν, χωρίς να το εννοούν, να
+εμπιστεύωνται τα συμφέροντά των εις ανθρώπους χωλούς και νόθους, καθ' όσον τύχη
+να τους έχουν οι μεν φίλους, οι δε άρχοντας. — Και πράγματι αυτό συμβαίνει
+συχνότατα.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ημείς λοιπόν τουλάχιστον ας επιστήσωμεν την μεγαλυτέραν μας εις
+τούτο προσοχήν· διότι, εάν παραλάβωμεν, διά να εκπαιδεύσωμεν εις τοσαύτης
+σπουδαιότητος μαθήσεις και μελέτας ανθρώπους αρτίους και κατά το σώμα και κατά
+τον νουν, ούτε η ιδία η δικαιοσύνη θα ημπορή να έχη κανένα παράπονον μαζί μας, θα
+σώσωμεν δε συγχρόνως και την πολιτείαν και το πολίτευμα· ενώ, αν παραλάβωμεν
+διαφορετικούς, θα φθάσωμεν εις όλα τα εναντία αποτελέσματα, και θα γίνωμεν
+αφορμή ακόμη περισσότερον να εξευτελισθή η φιλοσοφία. — Θα ήτο εντροπή μας
+αυτό. — Και πολύ μεγάλη μάλιστα· αλλά και εγώ τώρα μου φαίνεται πως έπαθα κάτι,
+που με κάμνει να εντρέπωμαι. — Τι πράγμα; — Ελησμόνησα ότι όλα αυτά είναι σχέδια
+εις τον αέρα, και τον επήρα τον σκοπόν κάπως υψηλότερα· διότι επάνω εις την
+ομιλίαν μου έστρεψα εις την φιλοσοφίαν, και όταν την είδα τόσον αναξίως
+περιφρονημένην, με εκυρίευσε, μου φαίνεται, μία αγανάκτησις και θυμωμένος καθώς
+ήμουν με τους αιτίους, ωμίλησα με τόσην σφοδρότητα που ωμίλησα. — Όχι δα και με
+τόσην, δι' εμέ τουλάχιστον τον ακροατήν. — Δι' εμέ όμως τον ρήτορα· οπωσδήποτε, ας
+μη λησμονούμεν, ότι εις μεν την προηγουμένην μας εκλογήν είχαμεν να εκλέξωμεν
+γέροντας, ενώ τώρα δεν θα έχη τον τόπον του να κάμωμεν το ίδιον^ διότι δεν πρέπει
+να πιστεύσωμεν τον Σόλωνα, ότι και γηράσκων τις ημπορεί πολλά να μαθαίνη· ίσως
+μάλλον θα ημπορούσε να μάθη να τρέχη· όλοι όμως οι μεγάλοι και πολλοί πόνοι είναι
+διά την νεότητα. — Κατ' ανάγκην.</p>
+
+<p>&nbsp;— Από την παιδικήν λοιπόν ηλικίαν πρέπει να αρχίσωμεν την διδασκαλίαν
+της αριθμητικής και της γεωμετρίας και όλων των μαθημάτων, τα οποία είναι
+προπαρασκευή διά την διαλεκτικήν, χωρίς όμως εις τον τρόπον της διδασκαλίας μας
+να υπάρχη τίποτε, που να ομοιάζη με καταναγκαστικήν μάθησιν. — Διατί; — Διότι δεν
+πρέπει ο ελεύθερος να μανθάνη τίποτε διά της βίας δουλικώς· επειδή οι μεν
+σωματικοί κόποι, και αν επιβάλλωνται διά της βίας, δεν προξενούν καμμίαν βλάβην
+εις το σώμα, ενώ τα μαθήματα, που εισάγονται διά της βίας εις την ψυχήν, δεν
+παραμένουν συνήθως. — Είναι αλήθεια. — Ποτέ λοιπόν να μη μεταχειρίζεσαι, καλέ
+μου, την βίαν εις τα μαθήματα των παίδων, αλλά φρόντιζε μάλλον παίζοντες να
+μανθάνουν, διά να είσαι εις θέσιν και καλύτερα να διακρίνης την φυσικήν εκάστου
+προδιάθεσιν. — Είναι πολύ δικαιολογημένη αυτή σου η σύστασις.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ενθυμείσαι ακόμη, ότι είπαμεν πως πρέπει να οδηγούμεν τους παίδας
+εφίππους και εις τον πόλεμον, διά να βλέπουν, και εφ' όσον δεν υπάρχει κανείς
+κίνδυνος, να τους φέρωμεν και πλησιέστερον και να τους γεύωμεν, ούτως ειπείν,
+αίμα, όπως κάμνουν με τα κουτάβια των λαγωνικών; Μάλιστα, το ενθυμούμαι. —
+Όσοι λοιπόν εις όλα αυτά, και εις τους κόπους και εις τα μαθήματα και εις τους
+φόβους, δείξουν την μεγαλυτέραν αντοχήν, όλους αυτούς θα τους ξεχωρίσης κατά
+μέρος. — Εις ποίαν ηλικίαν; — Αφού τελειώσουν την σειράν των γυμναστικών
+ασκήσεων· διότι κατ' αυτήν την περίοδον, είτε δύο έτη διαρκέση είτε τρία, δεν
+ημπορεί το παιδί να κάμνη τίποτε άλλο· ο κόπος και ο ύπνος είναι οι φυσικοί εχθροί
+των μαθημάτων· εξ άλλου είναι και αυτή μία από τας δοκιμασίας, όχι η μικροτέρα, να
+ιδούμεν τι θα φανή ο καθείς εις τας γυμναστικάς ασκήσεις. — Και εγώ το ίδιον
+φρονώ.</p>
+
+<p>&nbsp;— Κατόπιν, όταν φθάσουν εις τα είκοσι, εκείνοι τους οποίους θα ξεχωρίσης,
+θα λαμβάνουν μεγαλυτέρας τιμητικάς διακρίσεις από τους άλλους, και τα μαθήματα,
+τα οποία, κατά την πρώτην των εκπαίδευσιν έμαθον χωριστά, θα τους τα
+παρουσιάσης τώρα εν τω συνόλω των, ώστε να ημπορέσουν να συλλάβουν με ένα
+βλέμμα τας σχέσεις, που έχουν αι επιστήμαι μεταξύ των, και να γνωρίσουν συγχρόνως
+την φύσιν του όντος. — Μόνον πραγματικώς με αυτήν την μέθοδον ημπορούν να
+στερεωθούν αι γνώσεις, που θα αποκτήσουν. — Είναι δε ακόμη και το ασφαλέστερον
+μέσον, διά να διακρίνη τις την διαλεκτικήν φύσιν από την μη τοιαύτην· διότι εκείνος,
+που θα δειχθή ικανός να περιλαμβάνη τας διαφόρους μαθήσεις υπό έν γενικόν
+βλέμμα, είναι ασφαλώς διαλεκτικός, κάθε δε άλλος όχι. — Συμφωνώ μαζί σου.</p>
+
+<p>&nbsp;— Εις αυτό λοιπόν είναι ανάγκη να επιστήσης την προσοχήν σου, και όσοι
+μεταξύ των νέων ευρεθούν σταθεροί, και εις τα μαθήματα και εις τον πόλεμον και εις
+τας άλλας τας προδιαγεγραμμένας δοκιμασίας, αφού συμπληρώσουν τα τριάκοντα
+έτη, θα τους ξεχωρίσης από εκείνους, που ήδη εξεχώρισες, και θα τους ανυψώσης εις
+ανωτέρας τιμάς, αφού δε τότε τους υποβάλης υπό την δοκιμασίαν της διαλεκτικής, θα
+προσπαθήσης να διακρίνης ποίος εξ αυτών είναι ικανός, άνευ της επικουρίας των
+οφθαλμών και των λοιπών αισθήσεων, αλλά με μόνην την δύναμιν της αληθείας, να
+ανυψωθή μέχρι της γνώσεως του καθ' εαυτό όντος· και εδώ είναι που χρειάζεται, φίλε
+μου, να λάβης τας μεγαλυτέρας σου προφυλάξεις. — Διατί; — Δεν παρατηρείς τι
+μεγάλον κακόν γίνεται σήμερα με την διαλεκτικήν; — Τι; — Βασιλεύει εις αυτήν η
+μεγαλυτέρα σύγχυσις και αταξία. — Είναι αλήθεια.</p>
+
+<p>&nbsp;— Λοιπόν πιστεύεις ότι υπάρχει εις αυτήν την κατάστασιν τίποτε το
+περίεργον, και ότι δεν είναι απεναντίας τελείως δικαιολογημένη; — Πώς δα; —
+Συμβαίνει το ίδιον με αυτούς, ό,τι και με ένα υποβολιμαίον τέκνον, το οποίον ήθελεν
+ανατραφή εις τους κόλπους ισχυράς και ευγενούς οικογενείας, εν μέσω μεγάλου
+πλούτου και πολλών κολάκων· όταν αυτό μεγαλώση και μάθη, ότι αυτοί οι λεγόμενοι
+γονείς του δεν είναι πράγματι τοιούτοι, χωρίς όμως και να κατορθώση να εύρη τους
+αληθινούς γονείς του, ημπορείς να μου είπης ποία θα είναι τα αισθήματά του
+απέναντι των κολάκων του και των θετών γονέων του και τον καιρόν, που δεν ήξευρε
+ακόμη περί της υποβολής του και κατόπιν, αφού την έμαθε; ή προτιμάς να ακούσης τι
+στοχάζομαι εγώ; — Προτιμώ.</p>
+
+<p>Στοχάζομαι λοιπόν, ότι θα ετίμα περισσότερον τον πατέρα του και την μητέρα του
+και τους άλλους θεωρουμένους συγγενείς του, παρά εκείνους, που τον εκολάκευον,
+ότι θα εδείκνυε όλον τον ζήλον του και την προθυμίαν του δι' αυτούς, αν ετύχαινε να
+περιέλθουν εις ανάγκην, ότι ποτέ δεν θα έστεργε να τους κακομεταχειρισθή ή με
+λόγον ή με έργον, και ότι τέλος εις τα μεγάλα πράγματα θα υπήκουεν εις εκείνους
+μάλλον παρά εις τους κόλακας καθ' όλην εκείνην την εποχήν, που δεν εγνώριζεν
+ακόμη την αληθινήν του θέσιν. — Φυσικώτατα. — Αφού όμως θα εμάνθανε την
+αλήθειαν, στοχάζομαι ότι θα εχαλαρούτο μεν ο προς τους γονείς του σεβασμός και η
+προθυμία, θα ηύξανε δε απεναντίας προς τους κόλακας, και θα ήρχιζε πλέον να τους
+ακούη χωρίς την προτέραν εκείνην επιφύλαξιν και να ακολουθή περισσότερον τας
+συμβουλάς των και να ζη απροκαλύπτως μαζί των, χωρίς να δίδη την ελαχίστην
+προσοχήν εις τον πατέρα του και τους άλλους υποτιθεμένους συγγενείς του, εκτός
+τουλάχιστον αν δεν ήτο πεπροικισμένος με πολύ εξαιρετικήν φύσιν. — Πράγματι όλα
+αυτά θα ημπορούσαν να γίνουν, όπως τα λέγεις· αλλά πώς εφαρμόζεται αυτή η εικών
+εις τας αταξίας της διαλεκτικής, που παραπονείσαι;</p>
+
+<p>&nbsp;— Ως εξής· έχομεν εκ παιδικής ηλικίας ανατραφή με τας αρχάς της
+δικαιοσύνης και της ηθικής, τας οποίας σεβόμεθα και τας υπακούομεν, όπως τους
+γονείς μας. — Έτσι είναι. — Δεν υπάρχουν όμως και αντίθετοι προς αυτάς αρχαί, αι
+οποίαι τείνουν προς τας ηδονάς, και κολακεύουν μεν την ψυχήν και ζητούν να την
+παρασύρουν, δεν ημπορούν όμως να πείσουν, τουλάχιστον τους οπωσδήποτε
+καλυτέρους; αυτοί φυλάττουν πάντοτε τον σεβασμόν και την υπακοήν προς τας
+αρχάς, υπό τας οποίας πατρικώς ανετράπησαν. — Είναι αλήθεια και αυτό. — Τώρα,
+εάν ένα νέον τοιούτων διαθέσεων έλθη κανείς και τον ερωτήση, τι είναι το καλόν, και
+αφού αποκριθή όπως το έμαθε από τον νομοθέτην, αρχίση ο άλλος να τον
+ανασκευάζη και με πολλά και επανειλημμένα επιχειρήματα τον κάμη επί τέλους να
+αμφιβάλλη, μήπως το ίδιον πράγμα δεν είναι όχι ολιγώτερον αισχρόν ή καλόν,
+ωσαύτως δε και περί του δικαίου και του αγαθού και όλων εν γένει τα οποία έως τώρα
+εσέβετο, κατόπιν τούτων ποίαν ιδέαν νομίζεις ότι θα έχη πλέον περί του σεβασμού και
+της υπακοής πού θα οφείλη προς αυτά; — Κατ' ανάγκην ούτε θα τα σέβεται πλέον
+ούτε θα υπακούη όπως πριν. — Όταν λοιπόν πλέον δεν τιμά ούτε υιικόν σεβασμόν έχη
+προς τας ηθικάς αρχάς, όπως πριν, και δεν είναι εις θέσιν μόνος του να ευρίσκη την
+αλήθειαν, είναι δυνατόν να ασπασθή άλλον τρόπον ζωής παρά εκείνον, που κολακεύει
+τας επιθυμίας του; — Δεν είναι δυνατόν. — Θα γίνη λοιπόν τότε αποστάτης του
+νόμου, ενώ μέχρι τούδε ήτο υπήκοος αυτού. — Κατ' ανάγκην. — Ώστε πολύ φυσικόν
+είναι να παθαίνουν αυτό, εκείνοι που κατ' αυτόν τον τρόπον επιδίδονται εις την
+διαλεκτικήν και, όπως προ ολίγου έλεγον, είναι άξιοι πάσης συγγνώμης. — Και οίκτου
+προσέτι.</p>
+
+<p>&nbsp;— Διά να μη γίνουν λοιπόν άξιοι οίκτου και οι τρόφιμοί σου, όταν θα
+φθάσουν εις τα τριάντα, δεν πρέπει να λάβης τας μεγαλυτέρας σου προφυλάξεις, πριν
+επιδοθούν εις την διαλεκτικήν; Και πολύ μάλιστα. — Και δεν είναι μία σπουδαιοτάτη
+προφύλαξις αυτή, να μη δοκιμάζουν την διαλεκτικήν πάρα πολύ νέοι; επειδή δεν σου
+διαφεύγει αναμφιβόλως, ότι οι πολύ νέοι, όταν γευθώσι κατά πρώτον της διαλεκτικής,
+κάμνουν κατάχρησιν αυτής προς διασκέδασιν, και την χρησιμοποιούν διά να
+αντιλέγουν διαρκώς, και κατά το παράδειγμα εκείνων, που τους απεστόμωσαν εις την
+συζήτησιν, ζητούν και αυτοί να αποστομώσουν άλλους και ευχαριστούνται καθώς τα
+σκυλάκια να τραυούν και να ξεσχίζουν ό,τι πέση εις το στόμα των. — Θαυμάσια τα
+λέγεις.</p>
+
+<p>&nbsp;— Αφού λοιπόν εις αυτάς τας συζητήσεις αποστομώσουν μεν πολλούς,
+αποστομωθούν δε και αυτοί υπό πολλών, καταντούν και πολύ γρήγορα μάλιστα να
+μην πιστεύουν πλέον τίποτε, απ' όσα πριν επίστευον· και με αυτό δίδουν αφορμήν εις
+τον κόσμον να κατακραυγάζη και εναντίον των και εναντίον της φιλοσοφίας. — Έχεις
+πληρέστατον δίκαιον. — Εις ηλικίαν όμως μάλλον προχωρημένην δεν θα το θέλουν,
+εννοείται, πλέον να θυσιάζουν εις αυτήν την μανίαν, και θα ακολουθούν μάλλον
+εκείνους, που επιζητούν διά της διαλεκτικής την εύρεσιν της αληθείας, παρά εκείνους
+που αντιλέγουν χάριν παιδιάς και προς διασκέδασιν· τοιουτοτρόπως και οι ίδιοι θα
+γίνουν πλέον μετρημένοι, και το επάγγελμα θα κάμουν περισσοτέρας εκτιμήσεως από
+πριν άξιον. — Πολύ σωστά.</p>
+
+<p>&nbsp;— Δεν είναι δε ακόμη ένα είδος προφυλάξεως και εκείνα, που είπαμεν
+ανωτέρω, ότι δηλαδή πρέπει να προσλαμβάνωμεν εις την διαλεκτικήν πνεύματα εκ
+φύσεως σοβαρά και στερεά, και όχι, όπως τώρα, τον πρώτον τυχόντα, που καμμίαν
+φυσικήν προδιάθεσιν δεν έχει; Έχεις δίκαιον.</p>
+
+<p>&nbsp;— Και θα είναι άραγε αρκετόν να ορίσωμεν διά την τελειοποίησιν της
+διαλεκτικής το διπλάσιον του χρόνου, που εδώσαμεν διά την γυμναστικήν, διά να
+αφοσιωθή κανείς εις αυτήν με όλον του τον ζήλον και την επιμέλειαν, χωρίς τίποτε
+άλλο να κάμνη, όπως τότε εγίνετο και με τας σωματικάς ασκήσεις; — Πόσα δηλαδή
+έτη, έξ ή τέσσερα; — Βάλε πέντε· και κατόπιν από αυτά, θα τους καταβιβάσης εκ νέου
+εις το σπήλαιον εκείνο και θα τους υποχρεώσης να αναλάβουν πολεμικάς διοικήσεις
+και άλλα υπουργήματα κατάλληλα διά την ηλικίαν των, διά να μην υπολείπωνται ούτε
+κατά την εμπειρίαν από τους άλλους· και εις όλα δε αυτά πρέπει επίσης να
+δοκιμάζωνται, διά να ιδούμεν αν θα μείνουν ακλόνητοι, με όλους τους πειρασμούς εις
+τους οποίους θα είναι εκτεθειμένοι, ή μήπως παραστρατίσουν κάπως. — Και πόσον
+καιρόν θα διαρκέση αυτό: — Δεκαπέντε έτη· και όταν φθάσουν εις τα πενήντα, όσοι
+υπέστησαν ευδοκίμως την δοκιμασίαν και ηρίστευσαν εις όλα γενικώς και εις τας
+επιστήμας και εις την πράξιν, καιρός πλέον να τους οδηγήσωμεν εις το τέρμα, και να
+τους αναγκάσωμεν να στρέψουν προς τα επάνω τον οφθαλμόν της ψυχής και να
+προσατενίσουν εκείνο, που δίδει το φως εις τα πάντα· και αφού τοιουτοτρόπως
+γνωρίσουν την ουσίαν του αγαθού, να το μεταχειρίζωνται εις τον υπόλοιπον βίον των
+ως πρότυπον, διά να ρυθμίζουν επ' αυτού και τα ιδικά των ήθη και της πολιτείας και
+των ιδιωτών, ασχολούμενοι μεν ως επί το πλείστον εις την φιλοσοφίαν,
+αναλαμβάνοντες όμως, όταν θα έρχεται η σειρά του καθενός, και το βάρος της
+διοικήσεως και της εξουσίας αποκλειστικώς και μόνον χάριν της πόλεως, και χωρίς να
+το εκλαμβάνουν ως κάτι καλόν διά τους εαυτούς των, αλλ' ως απαραίτητον
+υποχρέωσιν^ και τότε πλέον, αφού μορφώσουν και άλλους κατά το παράδειγμά των,
+τους οποίους ν' αφήσουν αξίους διαδόχους των διά την φρούρησιν της πολιτείας, να
+απέρχωνται διά να κατοικήσουν εις τας νήσους μακάρων· η δε πόλις να τους ανεγείρη
+μνημεία και να τους ορίζη, εάν είναι και η Πυθία σύμφωνος, δημοτελείς θυσίας, ως εις
+ημιθέους, ειδεμή, ως εις μακαρίους και αγίους.</p>
+
+<p>&nbsp;— Ως άριστος ανδριαντοποιός τους επεξειργάσθης τελειοτάτους, Σωκράτη,
+τους άρχοντάς μας. — Και τας γυναίκας των προσέτι, αγαπητέ μου· διότι μη νομίζης
+ότι είπα, όσα είπα, διά τους άνδρας μάλλον παρά και διά τας γυναίκας, όσαι
+τουλάχιστον και από αυτάς ευρεθούν πεπροικισμέναι εκ φύσεως με την προσήκουσαν
+ικανότητα. — Πολύ σωστά, αφού τα πάντα, καθώς είπαμεν, θα είναι κοινά μεταξύ
+ανδρών και γυναικών.</p>
+
+<p>&nbsp;— Τι λέγεις λοιπόν τώρα; συμφωνείς ότι, όσα είπαμεν περί πολιτείας και
+πολιτεύματος, δεν είναι απλαί ευχαί, αλλά, δύσκολα μεν βεβαίως, όχι όμως και
+αδύνατα να εφαρμοσθούν, όταν ανώτατοι άρχοντες της πόλεως, ένας ή περισσότεροι,
+γίνουν οι πραγματικοί φιλόσοφοι, οίτινες, καταφρονούντες τας τιμάς, που επιδιώκουν
+σήμερον, ως ανελευθέρους και αναξίας λόγου, εκτιμώντες δε μόνον το καθήκον και
+τας από τούτου αμοιβάς, και επάνω απ' όλα ως μέγιστον και αναγκαιότατον την
+δικαιοσύνην, θα αναλάβουν την αναμόρφωσιν της πολιτείας; — Πώς; — Όλους τους
+κατοίκους της πόλεως, όσοι είναι άνω των δέκα ετών, θα τους στείλουν εις την εξοχήν,
+και αφού τοιουτοτρόπως αποσύρουν τα τέκνα των από την επίδρασιν των σημερινών
+ηθών, τα οποία έχουν και οι γονείς των, θα τα αναθρέψουν σύμφωνα με τα ιδικά των
+ήθη και με τους ιδικούς των νόμους, όπως τους ανεπτύξαμεν προηγουμένως· και
+αφού τοιουτοτρόπως, με την νέαν αυτήν γενεάν, σχηματισθή τάχιστα και ευκολώτατα
+η πολιτεία, που ελέγαμεν, δεν είναι ζήτημα ότι και αυτή η ιδία θα ευτυχήση και το
+έθνος, εις το οποίον ανήκει, θα ωφελήση. — Αναμφιβόλως· και νομίζω ότι εξέθεσες
+άριστα τον τρόπον, που θα γίνουν όλα αυτά, αν υποθέσωμεν ότι θα εγίνοντο καμμίαν
+ημέραν. — Ετελείωσαν λοιπόν όσα είχαμεν να ειπούμεν και περί της πόλεως ταύτης,
+και του ανθρώπου, που θα είναι όμοιος με αυτήν· διότι είναι φανερόν, οποίος τις θα
+είναι και αυτός σύμφωνα με τας αρχάς μας. — Φανερόν· και, καθώς λέγεις, το θέμα
+μας εξηντλήθη.</p>
+
+<p style="text-align: center;">* *<br />
+*</p>
+
+<p>Η Σειρά των Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων, των Εκδόσεων Φέξη, υπήρξαν ένας
+σταθμός στα ελληνικά χρονικά. Για πρώτη φορά προσφερόταν συστηματικά στο
+ελληνικό αναγνωστικό κοινό, η αρχαία ελληνική σκέψη (ιστορία, φιλοσοφία,
+ποίηση, δράμα, δικανικός και πολιτικός λόγος) σε δημιουργικές μεταφορές της,
+από τους άριστους μεταφραστές του τόπου, στην πιο σύγχρονη μορφή που πήρε
+εξελισσόμενο το γλωσσικό της όργανο. Ο Όμηρος, οι Τραγικοί κι ο Αριστοφάνης, ο
+Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο Πλάτων, ο Ξενοφών, ο Αριστοτέλης, ο Θεόκριτος, ο
+Θεόφραστος, ο Επίκτητος, ο Πλούταρχος, ο Λουκιανός κλπ. προσφέρονται και
+σήμερα, στις κλασικές πια μεταφράσεις των Πολυλά, Ραγκαβή, Μωραϊτίδη,
+Κονδυλάκη, Ποριώτη, Γρυπάρη, Τανάγρα, Πολέμη, Καμπάνη, Καζαντζάκη, Βάρναλη,
+Αυγέρη, Βουτιερίδη, Ζερβού, Φιλαδελφέως, Τσοκόπουλου, Σίγουρου, Κ.
+Χρηστομάνου κλπ, σε μια σύγχρονη σειρά εκδόσεων βιβλίου τσέπης, πράγμα που
+επίσης γίνεται για πρώτη φορά, συστηματικά, στην Ελλάδα.</p>
+
+<p><b>Πολιτεία.</b> Το πρωτυπώτερον και πλαστικώτερον των πλατωνικών
+έργων, αποτελούμενον εκ 10 βιβλίων. Το πρώτον βιβλίον πραγματευόμενον περί
+δικαιοσύνης είναι αφετηρία διατυπώσεως έπειτα ιδανικού πολιτεύματος. Η
+οριζομένη ισότης δικαιωμάτων των πολιτών, η διακανόνισις ίσης εργασίας, η
+κατανομή των πολιτών εις τρεις τάξεις, η εξίσωσις ανδρών και γυναικών, η
+κοινογαμία και κοινοκτημοσύνη, ο αποκλεισμός των ποιητών, ο περιορισμός της
+αυξήσεως του πληθυσμού, αι πρωτόρρυθμοι γενικαί περί του κοινωνικού και του
+αστικού δικαίου αρχαί, συνδυαζόμεναι εις οργανικόν σύστημα εις την «Πολιτείαν»
+του Πλάτωνος, υπήρξαν αφετηρίαι πλείστων φιλοσοφικών, κοινωνιολογικών και
+πολιτικών θεωριών. Ώστε και από της απόψεως ταύτης είναι εκ των
+σημαντικωτέρων δημιουργημάτων της ανθρωπίνης σκέψεως.</p>
+
+<p>Η μετάφρασις πιστή, σαφής και γλαφυρά υπό του κ. Ι. Ν. Γρυπάρη.<br />
+Τόμος Α' 10 δρχ., Τόμος Β΄ 10 δρχ., Τόμος Γ' 10 δρχ. Τόμος Δ' 10 δρχ.</p>
+
+<p style="text-align: center;">* *<br />
+*</p>
+<p>ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΩΛΗΣΙΣ</p>
+
+<p>ΛΑΔΙΑΣ ΚΑΙ Σια Ο.Ε.</p>
+
+<p>ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 22 ΤΗΛ. 614.686, 634.506</p>
+
+<p>ΤΙΜΑΤΑΙ<br />
+ΔΡΧ. 10</p>
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Republic, Volume 3, by Plato
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK REPUBLIC, VOLUME 3 ***
+
+***** This file should be named 39524-h.htm or 39524-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/3/9/5/2/39524/
+
+Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iason
+Konstantinides. Thanks to George Canonis for his major
+work in proofreading.
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+</pre>
+
+</body>
+</html>
+
+
+
diff --git a/39524-h/Republic3/images/cover.jpg b/39524-h/Republic3/images/cover.jpg
new file mode 100644
index 0000000..66d743e
--- /dev/null
+++ b/39524-h/Republic3/images/cover.jpg
diff --git a/39524-h/images/cover.jpg b/39524-h/images/cover.jpg
new file mode 100644
index 0000000..66d743e
--- /dev/null
+++ b/39524-h/images/cover.jpg
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..3eac3ee
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #39524 (https://www.gutenberg.org/ebooks/39524)