140 files changed, 21723 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/29490-8.txt b/29490-8.txt
new file mode 100644
index 0000000..b68ba6a
--- /dev/null
+++ b/29490-8.txt
@@ -0,0 +1,9904 @@
+The Project Gutenberg EBook of De dood van Sherlock Holmes -- De terugkeer
+van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: De dood van Sherlock Holmes -- De terugkeer van Sherlock Holmes
+
+Author: A. Conan Doyle
+
+Release Date: July 22, 2009 [EBook #29490]
+
+Language: Dutch
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES ***
+
+
+
+
+Produced by Anna Tuinman, Eline Visser and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+
+
+
+
+
+   +-------------------deze regel heeft nummer 1----------------------+
+   |                                                                  |
+   |                  OPMERKINGEN VAN DE BEWERKER:                    |
+   |                                                                  |
+   | Het origineel van dit eboek is een convoluut; één band bestaande |
+   | uit twee afzonderlijke delen, die ooit eens zijn samengevoegd.   |
+   |                                                                  |
+   | Het origineel is een vertaling uit het engels.                   |
+   |                                                                  |
+   | Van het eerste boek zijn de hoofdstukken I, III, IV en V         |
+   | vertalingen van de avonturen VII, III, X en XI uit 'The Memoirs  |
+   | of Sherlock Holmes'.                                             |
+   | (beschikbaar via http://www.gutenberg.org/etext/834 (eboek),     |
+   | en via http://www.gutenberg.org/etext/9555 (audio luisterboek).) |
+   |                                                                  |
+   | Het tweede boek is een vertaling van de avonturen V tot en met   |
+   | VIII uit 'The Return of Sherlock Holmes'.                        |
+   | (beschikbaar via http://www.gutenberg.org/etext/108 (eboek       |
+   | versie 1), http://www.gutenberg.org/etext/221 (eboek versie 2),  |
+   | en via http://www.gutenberg.org/etext/9553 (audio luisterboek).) |
+   |                                                                  |
+   | De tekst in dit bestand wordt weergegeven in de originele,       |
+   | verouderde spelling. Er is geen poging gedaan de tekst te        |
+   | moderniseren.                                                    |
+   |                                                                  |
+   | De voetnoten zijn verplaatst naar het eind van de alinea.        |
+   | Lage en hoge aanhalingstekens zijn weergegeven met ".            |
+   | Bladzijde-nummering is verwijderd.                               |
+   |                                                                  |
+   | De in het origineel als uitgespatieerde weergegeven tekst is in  |
+   | dit e-boek weergegeven als =uitgespatieerd=. Cursieve tekst is   |
+   | weergegeven als _cursief_. Vette tekst is weergegeven als $vet$. |
+   |                                                                  |
+   | Overduidelijke inconsistenties, druk- en spelfouten in het       |
+   | origineel zijn gecorrigeerd.                                     |
+   |                                                                  |
+   | Aan het eind van het boek volgt een overzicht van de             |
+   | aangebrachte correcties met bijbehorend regelnummer.             |
+   |                                                                  |
+   +------------------------------------------------------------------+
+
+
+
+
+                      DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES.
+
+                 [Illustratie: SIR ARTHUR CONAN DOYLE]
+
+
+
+
+                              DE DOOD VAN
+                            SHERLOCK HOLMES
+
+                                  DOOR
+
+                            A. CONAN DOYLE.
+
+                             Schrijver van:
+
+    DE GRIEKSCHE TOLK, DE HOND VAN DE BASKERVILLES, EEN GODSGERICHT,
+           DE AVONTUREN VAN SHERLOCK HOLMES, SHERLOCK HOLMES
+               DE DETECTIVE, DE LIEFDE EENER VROUW, enz.
+
+                             ZEVENDE DRUK.
+
+                             Geïllustreerd.
+
+                            RIJSWIJK (Z.-H.)
+                       BLANKWAARDT & SCHOONHOVEN.
+
+
+
+
+I.
+
+De gebochelde.
+
+
+Op een zomeravond--ik was nog slechts weinige maanden gehuwd--zat ik
+alleen in mijn huiskamer. Ik rookte een pijpje en zat gebogen over een
+roman, want ik had een moeilijke dagtaak achter den rug en meer neiging
+tot droomen dan tot ingespannen arbeid. Mijn vrouw was al naar boven
+gegaan en het geluid van het sluiten der gangdeuren, een kwartiertje
+geleden, zeide mij, dat de dienstboden zich eveneens ter ruste hadden
+begeven. Ik was van mijn stoel opgestaan en had de asch uit mijn pijp
+geklopt, toen ik plotseling de deurschel hoorde overgaan.
+
+Ik keek op de klok. Het was kwartier voor twaalf. Dat kon geen bezoek
+wezen op dit late uur. Waarschijnlijk een patiënt, mogelijk iemand, die
+mijn geheelen nacht in beslag zou nemen. Met een ontevreden gezicht ging
+ik in de gang en opende de deur. Tot mijn verbazing was het Sherlock
+Holmes, die daar nog op mijn stoep stond.
+
+"Ha, Watson, ik hoopte, dat ik u nog op zou vinden," zeide hij.
+
+"Kom binnen, beste vriend, als ik je verzoeken mag."
+
+"Gij kijkt verbaasd en geen wonder! Opgewekt ook, geloof ik. Hum, gij
+rookt nog de Arcadia-tabak uit den tijd, toen ge nog vrijgezel waart. Ik
+kan mij niet vergissen; die asch daar op uw jas. Het is nog altijd
+gemakkelijk te zien, dat gij gewoon zijt geweest, Watson, een uniform te
+dragen; gij zult nooit voor een volbloed burger worden aangezien,
+zoolang gij uw zakdoek op die manier in uw mouw draagt. Maar, à propos,
+zou ik van nacht bij u kunnen logeeren?"
+
+[Illustratie: Een ledigen knop voor mijn hoed en jas.]
+
+"Met genoegen."
+
+"Gij hebt mij gezegd, dat gij een kamer vrij hadt en ik zie, dat gij op
+'t oogenblik geen mannelijke bezoekers hebt: ik zie dat aan uw kapstok."
+
+"Het zal mij groot genoegen doen, als gij wilt blijven."
+
+"Dank je, ik zal dan maar een ledigen knop voor mijn hoed en jas in
+beslag nemen. Ik merk tot mijn spijt, dat gij ook werkvolk in huis hebt
+gehad. Toch geen lekkage wil ik hopen?"
+
+"Neen, het gas."
+
+"Hé, ik zie, dat hij de sporen van twee ijzeren spijkers van zijn
+schoenen op uw linoleum heeft achtergelaten, juist daar, waar nu het
+licht op valt."
+
+"Hebt ge trek iets te eten?" vroeg ik Holmes.
+
+"Neen, dank je, ik heb te Waterloo gesoupeerd, maar ik zal met pleizier
+een pijp met u rooken."
+
+Ik reikte hem mijn tabakszak toe. Hij ging tegenover mij zitten en
+rookte eenigen tijd rustig voort. Ik begreep wel, dat slechts een zeer
+gewichtige zaak hem op zulk een laat uur tot mij gevoerd kon hebben, en
+daarom wachtte ik geduldig, tot hij mij die zou mededeelen.
+
+"Ik zie, dat gij het nu juist tamelijk druk hebt," zeide hij, mij scherp
+aanziende.
+
+"Ja, ik heb een zeer drukken dag gehad," antwoordde ik. "Het moge u zeer
+dwaas toeschijnen," voegde ik er bij, "maar ik weet heusch niet, hoe gij
+dit zoo weet."
+
+Holmes glimlachte vergenoegd.
+
+"Ik bezit het voorrecht uw gewoonten te kennen, mijn waarde Watson,"
+zeide hij. "Als gij slechts weinig patiënten hebt, bezoekt gij hen te
+voet, doch hebt gij er vele, dan rijdt gij in een koetsje. Daar ik
+bemerkte, dat uw laarzen, ofschoon gij ze vandaag wel hebt gedragen, in
+'t geheel niet morsig zijn, dacht ik terstond, dat gij het de laatste
+dagen druk genoeg moet gehad hebben om van een koetsje gebruik te
+maken."
+
+"Uitmuntend!" riep ik uit.
+
+"Zeer eenvoudig," sprak hij. "Wij hebben hier te doen met een van die
+voorbeelden, waarbij de redeneerende persoon tot een conclusie komt, die
+zijn buurman verbaast, omdat de laatste een enkel, schijnbaar
+onbeduidend punt over 't hoofd ziet, dat den grondslag van de
+redeneering uitmaakt. Hetzelfde kan gezegd worden van het effect van
+enkele uwer kleine schetsen, welk effect evenwel slechts in schijn
+bestaat, daar het alleen afhangt van eenige factoren, die u bekend zijn
+en den lezer niet. Nu, op dit oogenblik verkeer ik in eenzelfde geval
+als die lezers, want ik heb in mijn hand eenige draden van een der
+vreemdste geheimen, voor welker oplossing ooit het verstand van een man
+zich inspande en ontbreken mij nog een of twee van die draden, om het
+geheel te ontsluieren. Maar ik zal ze hebben, Watson, ik zal ze hebben!"
+Zijn oogen schitterden en een lichte blos kleurde zijn wangen. Voor een
+oogenblik had hij zijn innerlijke natuur geopenbaard, doch ook slechts
+een oogenblik. Toen ik hem opnieuw aanzag, had zijn gelaat weer dat
+kalme, effen voorkomen, dat hem zoo dikwijls meer op een automaat dan op
+een gevoelig mensch deed gelijken.
+
+"Het vraagstuk heeft een zeer belangwekkenden kant," zeide hij, "ik durf
+zelfs zeggen, dat het in menig opzicht zeer merkwaardig is. Reeds heb ik
+een goeden blik op de zaak en ben zeer nabij de oplossing, naar ik meen.
+Indien gij mij bij den laatsten stap, dien ik moet doen, om tot een
+volkomen oplossing te geraken, wilt helpen, zoudt gij mij een grooten
+dienst bewijzen."
+
+"Ik zou het zeer aangenaam vinden."
+
+"Zoudt gij morgen met mij naar Aldershot kunnen gaan?"
+
+"Ik denk wel, dat Jackson mijn praktijk zal willen waarnemen."
+
+"Zeer goed, ik moet met den trein van 11 uur 10 minuten van
+Waterloo-station."
+
+"In dat geval heb ik wel den tijd om een en ander te regelen."
+
+"Nu, dan zal ik u, als ge althans niet slaperig zijt, in 't kort
+mededeelen, wat er gebeurd is en wat ons nog te doen staat."
+
+"Voor uw komst was ik slaperig; nu ben ik volkomen wakker."
+
+"Ik zal zoo beknopt mogelijk in mijn verhaal zijn, zonder iets weg te
+laten, dat tot een goed begrip der zaak noodig is. Het kan wezen, dat
+gij reeds iets van de geschiedenis hebt gehoord, want ik heb een
+onderzoek op 't oog in den vermoedelijken moord, gepleegd op kolonel
+Barclay van de Royal Mallows te Aldershot."
+
+"Ik heb daarvan nog niets gehoord."
+
+"Dit voorval heeft, behalve in de naaste omgeving, nog weinig de
+aandacht getrokken. De feiten dateeren ook eerst van eergisteren. In 't
+kort is de zaak deze:
+
+Zooals gij weet, zijn de Royal Mallows een van de beroemdste Iersche
+regimenten van het Engelsche leger. Het verrichtte indertijd wonderen
+van dapperheid in den Krimoorlog en heeft zich sedert bij elke
+gelegenheid onderscheiden. Tot Maandagavond j.l. stond dit regiment
+onder commando van James Barclay, een dapper veteraan, die zijn
+militaire loopbaan als gewoon soldaat begon, wegens zijn dapperheid tot
+den rang van officier opklom en eindelijk het opperbevel verkreeg over
+het regiment, waarin hij eens als gewoon soldaat had gediend.
+
+Kolonel Barclay trouwde, toen hij nog sergeant was, en zijn vrouw, als
+meisje Miss Nancy Devoy geheeten, was een dochter van een officier uit
+hetzelfde regiment. Het is daarom best te begrijpen, dat de omgeving,
+waarin de jonggehuwden (want zij waren nog jong) verplaatst werden, hun
+eenigszins ongewoon voorkwam. Zij schijnen echter spoedig geleerd te
+hebben, zich in hun nieuwen maatschappelijken kring te bewegen en
+mevrouw Barclay heeft altijd, naar ik vernomen heb, evenzeer in
+vriendschap met de dames van het regiment geleefd als haar echtgenoot
+met zijn collega's, de officieren. Ik kan er bijvoegen, dat zij een zeer
+mooie vrouw was en zelfs, nu zij reeds meer dan 30 jaren getrouwd is,
+nog een innemende verschijning is.
+
+Kolonel Barclay's huiselijk leven schijnt zeer gelukkig te zijn geweest.
+Majoor Murphy, van wien ik de meeste inlichtingen heb ontvangen, heeft
+mij verzekerd, dat hij nooit van eenig misverstand tusschen Barclay en
+zijn echtgenoote heeft gehoord. Alles saamgenomen, denkt hij, dat de
+genegenheid van Barclay voor zijn vrouw grooter was dan de hare voor
+den kolonel. Zelfs al was zij maar voor één dag van huis, gevoelde hij
+zich volstrekt niet op zijn gemak. Zij daarentegen, ofschoon een
+liefdevolle en getrouwe echtgenoote, was haar man minder genegen en in
+het regiment werden zij beschouwd als een modelpaar van twee menschen
+van middelbaren leeftijd. Er was inderdaad niets in de verhouding,
+waartoe zij tot elkaar stonden, volstrekt niets, dat een zoo treurige
+ontknooping, als nu gevolgd is, kon doen verwachten.
+
+Kolonel Barclay zelf schijnt eenige vreemde trekken in zijn karakter
+gehad te hebben. Hij was een voortvarend, joviaal militair, als hij in
+zijn gewoon humeur was, maar bij sommige gelegenheden kon hij zich zeer
+driftig en wraakzuchtig toonen. Hij schijnt zich echter aan zijn vrouw
+nooit van die zijde te hebben doen kennen. Een ander feit, dat majoor
+Murphy en de meeste andere officieren, die ik gesproken heb, opviel, was
+de neerslachtigheid, waaraan de kolonel somwijlen leed. Zooals de majoor
+het uitdrukte, was het alsof hem soms de glimlach als door een
+onzichtbare hand werd weggeslagen. Dit en een zekere neiging tot
+bijgeloof waren de eenige ongewone trekken in zijn karakter, die door de
+overige officieren werden opgemerkt. De laatste eigenaardigheid
+openbaarde zich daarin, dat hij er een afkeer van had, alleen in het
+donker te zijn. Deze kinderachtige karaktertrek bij een overigens zeer
+mannelijke natuur heeft dikwijls aanleiding gegeven tot aanmerkingen en
+gissingen.
+
+Het eerste bataljon van de Royal Mallows (het oude 117e regiment) ligt
+sedert eenige jaren te Aldershot in garnizoen. De gehuwde officieren
+wonen buiten de kazerne; de kolonel op een villa, Lachine genoemd, op
+een halve mijl afstands van het noordelijke kamp. Het huis ligt niet
+onmiddellijk aan den weg, maar de westelijke zijde is daarvan niet meer
+dan dertig el verwijderd. Een koetsier en twee dienstmeisjes vormen het
+personeel. Deze waren, met den heer en mevrouw Barclay, de eenige
+bewoners van de villa Lachine, want de Barclays hadden geen kinderen en
+gewoonlijk hadden zij ook geen logeergasten.
+
+En nu zal ik u vertellen, wat ik weet van de gebeurtenissen op genoemde
+villa in den avond van Maandag jongstleden tusschen negen en tien ure.
+
+Mevrouw Barclay behoort, naar het schijnt, tot de Roomsch-Katholieke
+kerk en stelde zeer veel belang in het gilde van St. George, dat in
+vereeniging met de Watt-Street-kapel was gesticht met het doel, de armen
+van afgedragen kleeren te voorzien. Dien avond om 8 uur hielden de leden
+van het gilde een vergadering en mevrouw Barclay haastte zich met eten,
+om op tijd tegenwoordig te wezen. Toen zij uitging, hoorde haar koetsier
+haar een paar woorden met haar echtgenoot spreken en hem verzekeren, dat
+zij niet lang zou uitblijven. Vervolgens bracht zij een bezoek aan Miss
+Morrison, die in de naaste villa woont en in gezelschap van deze dame
+ging zij naar de vergadering. Deze duurde slechts veertig minuten en om
+kwartier over negen keerde mevrouw Barclay naar huis terug, na van Miss
+Morrison bij haar woning afscheid genomen te hebben.
+
+Op de villa Lachine is een kamer als ontvangkamer in gebruik. Dit
+vertrek ziet uit op den weg en heeft aan den kant van het grasperk
+openslaande glazen deuren. Het grasperk is dertig el in doorsnede en van
+den grooten weg gescheiden door een lagen muur met een ijzeren
+rasterwerk er boven op. In deze kamer ging mevrouw Barclay, toen zij
+weer thuis was gekomen. De jaloezieën waren niet neergelaten, want in
+den zomer werd het vertrek zelden gebruikt, maar mevrouw Barclay stak
+zelf de lamp op en schelde toen haar kamermeisje, Jane Stewart, wie zij
+verzocht haar een kop thee te brengen, iets dat geheel tegen haar
+gewoonte streed. De kolonel had den ganschen avond in de eetzaal
+gezeten, maar toen hij hoorde, dat zijn vrouw weer thuis was, kwam hij
+bij haar in de ontvangkamer. De koetsier zag hem in de gang en de kamer
+binnengaan. Het was de laatste maal, dat hij levend werd gezien.
+
+Na verloop van een minuut of tien kwam het dienstmeisje met den kop
+thee, maar toen zij de deur der kamer naderde, hoorde zij tot haar
+verbazing haar meester en meesteres heftig met elkaar twisten. Zij
+tikte aan de deur, doch kreeg geen antwoord; toen draaide zij aan den
+deurknop, waarop zij bemerkte, dat de deur van binnen was gesloten. Heel
+natuurlijk liep zij toen naar beneden, om haar bevinding aan de
+keukenmeid mede te deelen, waarna de beide vrouwen en de koetsier de
+trap opklommen en in de gang luisterden naar den twist, die nog niet
+geëindigd was. Zij stemmen alle drie daarin overeen, dat er slechts twee
+stemmen werden gehoord, die van Barclay en van zijn vrouw. De stem van
+Barclay was onderworpen en zenuwachtig, zoodat de luisteraars er niets
+van verstonden. Zijn vrouw daarentegen sprak op luiden, verbitterden
+toon, en wanneer zij somwijlen haar stem verhief, konden haar woorden
+zeer duidelijk worden verstaan. "Gij, lafaard!" riep zij herhaaldelijk.
+"Wat moet er nu gedaan worden? Geef mij mijn leven terug! Ik wil niet
+meer dezelfde lucht inademen als gij. Gij, lafaard! Gij, lafaard!" In
+dergelijke uitingen en beschimpingen luchtte zij haar drift, tot haar
+man plotseling een vreeselijken kreet slaakte, onmiddellijk gevolgd door
+geraas en een doordringenden gil van de vrouw. Overtuigd, dat er een
+ongeluk was gebeurd, snelde de koetsier naar de deur en trachtte die met
+geweld te openen, terwijl van binnen nog voortdurend zich het gegil liet
+hooren. Het gelukte hem echter niet naar binnen te komen en de beide
+meiden waren te zeer van streek door den schrik, dan dat zij in staat
+waren hem te helpen. Plotseling echter schoot hem een gedachte te binnen
+en hij liep de gang door naar het grasperk, waarop de kamer uitzag. Een
+der vensters stond open, wat, geloof ik, in den zomer gewoonte was, en
+zonder moeite kwam hij in de kamer. Zijn meesteres had opgehouden te
+gillen en lag bewusteloos op een sofa uitgestrekt, terwijl de
+ongelukkige kolonel morsdood lag, te midden van een plas bloed, met zijn
+hoofd op den grond nabij den haard en zijn eenen voet over de leuning
+van een fauteuil.
+
+[Illustratie: Snelde de koetsier naar de deur en trachtte die met geweld
+te openen.]
+
+De eerste gedachte van den koetsier, toen hij zag niets meer voor zijn
+meester te kunnen doen, was natuurlijk, de deur te openen. Maar hier
+deed zich een bijzondere en onverwachte moeilijkheid voor. De sleutel
+stak niet aan de binnenzijde in de deur en was ook nergens in de kamer
+te vinden. Hij begaf zich daarom weer door het raam naar buiten en
+keerde met een politiebeambte en een geneesheer terug. Mevrouw Barclay,
+op wie natuurlijk zware vermoedens rustten, werd in nog steeds
+bewusteloozen toestand naar haar kamer gebracht. Toen werd het lijk van
+den kolonel op een sofa geplaatst en in de kamer, waar het vreeselijk
+drama was voorgevallen, een nauwkeurig onderzoek ingesteld.
+
+De wonde, waaraan de kolonel was bezweken, scheen een twee duim lange
+snede aan het achterhoofd te zijn, waarschijnlijk toegebracht door een
+hevigen slag met een stomp wapen. Ook was het volstrekt niet moeilijk te
+gissen, welk wapen dit was geweest. Op den vloer, dicht bij het lijk,
+lag een knots van hard hout, versierd met snijwerk en een beenen greep.
+
+De kolonel bezat een rijke verzameling wapenen, medegebracht uit de
+verschillende landen, waarin hij had gestreden, en de politie vermoedt,
+dat deze knots tot die verzameling behoorde. De bedienden ontkennen die
+knots vroeger ooit gezien te hebben, maar onder de talrijke merkwaardige
+voorwerpen, die in het huis aanwezig zijn, is het mogelijk, dat zij deze
+knots hebben over 't hoofd gezien. Er werd overigens niets van gewicht
+door de politie in de kamer ontdekt; ook zij moest het onverklaarbare
+feit constateeren, dat noch op mevrouw Barclay, noch op het lijk of op
+eenige plaats in de kamer de vermiste deursleutel werd gevonden. De deur
+moest later door een slotenmaker van Aldershot worden opengestoken.
+
+Zoo was de stand van zaken, Watson, toen ik Dinsdagmorgen op verzoek van
+majoor Murphy naar Aldershot reisde, om de politie in haar nasporingen
+te helpen. Gij zult het met mij eens zijn, dat de zaak reeds zeer
+belangwekkend was, maar mijn onderzoekingen brachten mij dra tot de
+overtuiging, dat de waarheid nog veel buitengewoner zou wezen, dan ze op
+het eerste gezicht schijnt.
+
+Aleer de kamer te onderzoeken, onderwierp ik de bedienden aan een aantal
+kruisvragen, hetgeen geen andere feiten dan de reeds gemelde aan het
+licht bracht. Nog een bijzonderheid van belang werd door Jane Stewart,
+het kamermeisje, medegedeeld. Gij zult u herinneren, dat zij op het
+gerucht van den twist naar beneden ging en met de andere bedienden
+terugkeerde. Zij zegt, dat den eersten keer, toen zij haar meesteres
+hoorde, de stemmen zoo laag gedaald waren, dat zij ternauwernood iets
+hoorde en alleen uit den toon van spreken kon opmaken, dat er twist was.
+Toen ik haar evenwel nader ondervroeg, herinnerde zij zich ook twee keer
+het woord "David" uit den mond van mevrouw Barclay gehoord te hebben.
+Dit punt is van het hoogste gewicht voor het leeren kennen van de
+oorzaak van den twist. Zooals ge u wellicht zult herinneren, is des
+kolonels voornaam James.
+
+In deze zaak was één feit, dat zoowel op de bedienden als op de politie
+den diepsten indruk maakte. Dit was de verwrongenheid van des kolonels
+gezicht. Volgens hun verhaal had dit gezicht een uitdrukking van schrik
+en angst zoo vreeselijk, als met mogelijkheid op een menschelijk gelaat
+kan te lezen staan. Het was duidelijk, dat hij zijn lot heeft voorzien
+en dat het hem den grootsten schrik heeft veroorzaakt. Dit kwam
+natuurlijk vrij wel overeen met de meening van de politie, dat de
+kolonel gezien kan hebben, dat zijn vrouw hem wilde vermoorden. Ook de
+omstandigheid, dat de doodelijke wond hem op het achterhoofd was
+toegebracht, behoefde daarmede niet in strijd te wezen, daar hij zich
+zeer goed kan hebben omgekeerd, om den slag te ontwijken. Van mevrouw
+Barclay zelf konden geen inlichtingen verkregen worden, daar zij
+tijdelijk ziek lag aan een hevigen aanval van zenuwkoortsen.
+
+Van de politie vernam ik nog, dat Miss Morrison, die, zooals ik u reeds
+mededeelde, op den bewusten Maandagavond met mevrouw Barclay naar de
+vergadering ging, zegt, volstrekt niet te weten, wat de oorzaak was van
+het slechte humeur, waarin haar vriendin naar huis kwam.
+
+Nadat ik aldus deze bijzonderheden had vernomen, Watson, rookte ik er
+verscheiden pijpen over, trachtende de feiten, die een gevolg waren van
+een vooraf beraamd plan, te scheiden van die, welke bloot toevallig
+waren. Voor mij was het meest kenmerkende en meest beteekenende punt in
+de gansche geschiedenis, de zonderlinge verdwijning van den deursleutel.
+Zelfs na het nauwkeurigste onderzoek werd hij niet in de kamer
+gevonden. Daarom mogen we aannemen, dat hij weggenomen is. Maar dit kan
+niet zijn door den kolonel, noch door zijn vrouw. Dat was volkomen
+duidelijk. Daarom moet er nog een derde persoon in de kamer zijn
+geweest. Gij kent mijn methode van onderzoek, Watson; niet eene, die ik
+bij deze gelegenheid verzuimde in praktijk te brengen. En ik kwam
+daardoor eenige zaken op 't spoor, die zeer veel verschillen van die,
+welke ik verwacht had. Er is behalve kolonel Barclay en zijn vrouw een
+man in de kamer geweest, die van den weg komende over het grasperk is
+geloopen. Ik heb vijf duidelijke indrukken van zijn voeten gezien--een
+op den weg zelf, bij het punt waar hij den lagen muur om het grasperk is
+overgeklommen, twee op het grasperk, en twee zeer onduidelijke op de
+geverfde vloerplanken onder het venster, waardoor hij naar binnen is
+gekomen.
+
+Waarschijnlijk is hij snel over het grasperk geloopen, want de indrukken
+van zijn teenen waren dieper dan die van zijn hielen.--En toch, die
+persoon deed mij niet verbaasd staan, maar wel zijn metgezel."
+
+"Zijn metgezel?"
+
+Holmes haalde een groot vel vloeipapier uit zijn zak en vouwde het
+voorzichtig op zijn knie open.
+
+"Wat denkt gij hiervan?" vroeg hij.
+
+Het papier was bedekt met teekeningen, voorstellende de voetsporen van
+een klein dier. Het had vijf duidelijk te onderscheiden teenen, het
+spoor wees bovendien op lange nagels en de geheele voetindruk was
+ongeveer zoo groot als een dessertlepel.
+
+"Het is een hond," zeide ik.
+
+"Hebt gij ooit gehoord van een hond, die tegen een gordijn opliep?
+Verscheiden sporen bewijzen mij, dat het dier dit gedaan heeft."
+
+"Een aap dan?"
+
+"Maar het is niet het spoor van een aap."
+
+"Wat kan het dan wezen?"
+
+"Noch hond, noch kat, noch aap, noch ieder ander ons bekend dier. Ik heb
+getracht het uit de afmetingen te construeeren. Hier zijn vier
+afdrukken, waar het dier bewegingloos heeft gestaan. Gij ziet, dat het
+niet minder dan vijftien duim van den voor- naar den achterpoot groot
+is. Voeg daarbij de lengte van nek en kop en gij krijgt een dier van
+niet minder dan twee voet lengte--waarschijnlijk meer, als het ook een
+staart heeft. Maar let nu eens op een andere afmeting. Het dier heeft
+zich bewogen en wij hebben de lengte van zijn stap, die in geen enkel
+geval grooter dan drie duim is. Hierdoor hebben wij, zooals ge ziet, de
+aanwijzing, dat het een dier moet zijn met een betrekkelijk lang lichaam
+en zeer korte pooten. Het heeft niet zooveel attentie voor ons gehad om
+eenige van zijn haren achter te laten, maar het heeft over 't geheel een
+lichaamsvorm, zooals ik heb aangeduid, en het kan tegen een gordijn
+oploopen en is een vleeschetend dier."
+
+[Illustratie: "Wat denkt gij hiervan?" vroeg hij.]
+
+"Hoe weet gij dat?"
+
+"Omdat het tegen het gordijn is opgeklommen. In het raam hing een kooi
+met een kanarie en nu schijnt het dier plan gehad te hebben den vogel te
+bemachtigen."
+
+"Wat was het dan voor een beest?"
+
+"O, als ik dat wist, dan zouden we zeer nabij de oplossing zijn. Alles
+in aanmerking genomen, komt het mij waarschijnlijk voor, dat het een
+dier was, behoorende tot het geslacht der wezels; intusschen grooter dan
+eenig dier van dit geslacht, dat ik ooit gezien heb."
+
+"Maar wat heeft dit nu met de misdaad te maken?"
+
+"Dat ligt nog in het duister. Maar wij weten nu reeds veel, zooals gij
+ziet. Wij weten, dat er op den weg een man stond, die naar den twist
+tusschen den heer Barclay en zijn vrouw keek, dat de jaloezieën
+opgetrokken waren en in de kamer licht brandde. Wij weten verder, dat
+hij over het grasperk liep, de kamer binnentrad met een vreemd dier bij
+zich en dat hij òf den kolonel den doodelijken slag toebracht, òf, wat
+evenzeer mogelijk is, dat de kolonel van louter schrik, toen hij hem
+zag, neerviel met zijn hoofd op den rand van den haard en daardoor zich
+wondde. Ten slotte staan we hier nog voor het merkwaardige feit, dat de
+binnengekomene bij zijn vertrek den deursleutel medenam."
+
+"Uw ontdekkingen maken mijns inziens de zaak nog duisterder, dan zij
+eerst was," zeide ik.
+
+"Juist opgemerkt, men kan er zeker uit opmaken, dat de zaak dieper ligt,
+dan men aanvankelijk zou oordeelen. Ik heb er over nagedacht en ben tot
+de slotsom gekomen, dat ik de zaak van een anderen kant moet beschouwen
+en trachten op te helderen. Maar ik geloof, Watson, dat ik u onnoodig
+ophoud, daar ik u het overige morgen even goed op onze reis naar
+Aldershot kan vertellen."
+
+"Dank u wel, gij zijt nu reeds te ver gegaan, om mij niet alles mede te
+deelen."
+
+"Ik was overtuigd, dat er, toen mevrouw Barclay 's avonds om half acht
+haar woning verliet, tusschen haar en haar man geenerlei twist was
+voorgevallen. Zij bezat nooit, zooals ik reeds gezegd heb, een
+hartstochtelijke genegenheid voor haar man, maar de koetsier hoorde
+toch, dat zij bij het heengaan op vriendschappelijken toon met den
+kolonel sprak. Nu was het eveneens zeker, dat zij onmiddellijk na haar
+thuiskomst zich naar de kamer begaf, waarin zij de minste kans had haar
+echtgenoot te ontmoeten, dat zij zenuwachtig om thee heeft gescheld en
+ten slotte, toen haar man binnenkwam, in hevige beschuldigingen tegen
+hem is uitgevaren. Er moet daarom tusschen half acht en negen uur iets
+zijn voorgevallen, dat haar gevoelens jegens haar echtgenoot geheel
+veranderd heeft. Maar dien geheelen tusschentijd is Miss Morrison in
+haar gezelschap geweest en ik was daarom, trots haar ontkenning, er
+volkomen van overtuigd, dat deze iets van de zaak moest afweten.
+
+In 't eerst dacht ik, dat er mogelijk eenige betrekking tusschen
+genoemde jonge dame en den kolonel had bestaan, wat de eerste thans aan
+mevrouw Barclay bekend had. Daaruit ware dan de toorn van des kolonels
+vrouw bij haar terugkomst te verklaren en eveneens het feit, dat Miss
+Morrison ontkende, dat er iets was gebeurd. Ook zou dit geenszins
+ondenkbaar wezen met het oog op de woorden, gedurende den twist door de
+bedienden gehoord. Maar hoe was dit nu weer te rijmen met het in drift
+uitspreken van den naam "David" en de bekende genegenheid van den
+kolonel voor zijn vrouw, zonder nog te spreken van de tragische
+tusschenkomst van dien onbekenden man, welke natuurlijk nog niet behoeft
+samen te hangen met hetgeen even te voren was gebeurd. Alles samen
+genomen, was ik wel geneigd het denkbeeld te laten varen, dat er eenige
+betrekking tusschen den kolonel en Miss Morrison bestond, maar was ik
+meer dan ooit overtuigd, dat de jonge dame de oorzaak kende van de
+plotseling ontstane vijandschap tusschen mevrouw Barclay en haar
+echtgenoot. Ik nam daarom natuurlijk den maatregel, Miss Morrison een
+bezoek te brengen, waarbij ik haar verklaarde, dat ik volkomen overtuigd
+was, dat zij wist, wat er was voorgevallen en haar verzekerde, dat op
+haar vriendin, mevrouw Barclay, zware verdenking rustte, tenzij de zaak
+mocht worden opgehelderd.
+
+Miss Morrison is een klein, tenger meisje met schuchteren oogopslag en
+blond haar, maar ze is geenszins ontbloot van schranderheid en gezond
+verstand. Nadat ik gesproken had, dacht zij eenigen tijd na, wendde zich
+toen met iets vastberadens in haar voorkomen tot mij en legde de
+volgende verklaring af, die ik u in 't kort zal mededeelen:
+
+"Ik beloofde mijn vriendin, dat ik niet over de zaak zou spreken en een
+belofte moet men houden," sprak zij. "Doch indien ik haar wezenlijk kan
+helpen, nu er zulk een zware beschuldiging tegen haar wordt ingebracht
+en haar eigen mond door ongesteldheid is gesloten, houd ik mij van mijn
+belofte ontheven en zal ik u precies vertellen, wat er Maandagavond is
+voorgevallen.
+
+Wij kwamen ongeveer kwart voor negen uit Watt-Street en moesten op onzen
+weg naar huis door de Hudson-Street, een zeer stille straat. Er bevindt
+zich bovendien slechts één lantaarn, op de linkerzijde, en toen wij deze
+lantaarn naderden, zag ik een man met gebogen rug en een soort doos op
+den rug naar ons toe komen. Hij scheen mismaakt te zijn, want hij droeg
+het hoofd omlaag en liep met gekromde knieën. Juist toen wij hem
+voorbijliepen, hief hij het hoofd op, om in het licht, dat de
+straatlantaarn uitstraalde, ons aan te zien, doch nauwelijks had hij dit
+gedaan, of hij bleef staan en riep op vreeselijken toon: "Mijn God, het
+is Nancy!" Mevrouw Barclay werd zoo wit als een lijk en zou neergestort
+zijn, had die verschrikkelijk uitziende man haar niet ondersteund. Ik
+wilde de politie gaan halen, maar tot mijn verbazing sprak mijn vriendin
+zeer beleefd met den kerel.
+
+"Ik heb nu dertig jaar gedacht, dat gij dood waart, Henry," sprak zij
+met ontroerde stem.
+
+"Dat was ik ook," antwoordde hij: en vreeselijk was de toon, waarop hij
+deze woorden sprak. Hij had een donker, schrikwekkend gelaat en zulk een
+vreeselijke uitdrukking in zijn oogen, dat ik ze in mijn droom voor mij
+zag. Zijn haar en baard waren grijzend en zijn gezicht vol plooien en
+rimpels als een gedroogde appel.
+
+[Illustratie: "Mijn God! het is Nancy!"]
+
+"Wandel maar een eindje vooruit, lieve; ik moet een paar woorden met
+dezen man spreken; je behoeft nergens bang voor te wezen," zeide mevrouw
+Barclay. Zij trachtte kalm te spreken, maar zij was nog doodsbleek en
+kon ternauwernood een woord uitbrengen.
+
+Ik voldeed aan haar wensch en zij praatten een oogenblik met elkaar.
+Toen kwam mijn vriendin met fonkelende oogen de straat af en ik zag den
+gebrekkigen ellendeling bij den lantaarnpaal staan en zijn dichtgeknepen
+vuisten in de lucht schudden, alsof hij krankzinnig van woede was. Zij
+sprak geen woord, tot wij hier aan de deur kwamen; toen vatte zij mijn
+hand en smeekte mij, niemand iets te vertellen van hetgeen onderweg was
+gebeurd. "Het is een oude kennis van mij, wien het in de wereld is
+tegengeloopen," sprak zij. Toen ik beloofde, dat ik zou zwijgen, kuste
+zij mij en sedert heb ik haar niet weergezien. Ik heb u nu de geheele
+waarheid gezegd en dat ik dit de politie niet heb medegedeeld,
+geschiedde, omdat ik toen nog niet wist, in welk gevaar mijn lieve
+vriendin zich bevond. Ik weet, dat het niet anders dan in haar voordeel
+kan zijn, als alles bekend is."
+
+Dat was haar verklaring, Watson, en gij kunt wel begrijpen, dat die voor
+mij was als een lichtbaken op een donkeren weg. Allerlei, tot dusverre
+voor mij op zich zelf staande feiten, vertoonden zich thans op hun ware
+plaats en ik begon reeds een vage voorstelling van de opeenvolging der
+gebeurtenissen te krijgen. In de eerste plaats moest ik natuurlijk den
+man trachten te vinden, wiens verschijning zulk een indruk op mevrouw
+Barclay had gemaakt. Als hij zich nog in Aldershot bevond, zou dit niet
+moeilijk zijn. In Aldershot zijn niet zoo heel veel burgers en een
+mismaakt man moest er de aandacht getrokken hebben. Ik besteedde een dag
+om hem te zoeken, en op een avond, dezen zelfden avond, Watson, vond ik
+hem. De man heet Henry Wood; hij woont op een kamer in de straat, waar
+de beide vrouwen hem ontmoetten. Hij was nog slechts vijf dagen in
+Aldershot geweest. Verkleed als ambtenaar van de belastingen, had ik een
+zeer belangwekkend onderhoud met zijn hospita. De man is van beroep
+goochelaar en kunstenmaker, die 's avonds de cantines rondgaat en in elk
+een kleine voorstelling geeft. In de doos, die hij op zijn rug draagt,
+voert hij een klein beestje mede, dat zijn hospita nog al angst schijnt
+aangejaagd te hebben, want zij had vroeger nooit zulk een dier gezien.
+Volgens haar zeggen gebruikt hij het dier in enkele kunstverrichtingen.
+Ook vernam ik nog van zijn hospita, dat het een wonder is, dat de man
+leeft, als men in aanmerking neemt, hoe gebrekkig hij is, en dat hij
+soms in een vreemd dialect spreekt en zij hem de laatste twee nachten op
+zijn bed heeft hooren steunen en schreien. Hij was goed bij kas, maar
+bij het geld, dat hij haar als waarborg heeft gegeven, was een muntstuk,
+dat valsch scheen te zijn. Zij liet het mij zien; het was een Indische
+ropy.
+
+Zoo ziet gij, mijn beste vriend, hoe wij met de zaak staan en waarom ik
+u noodig heb. Het is duidelijk, dat de vreemde man de beide dames, nadat
+deze zich verwijderd hadden, op een afstand volgde, dat hij door het
+raam den twist tusschen den kolonel en zijn echtgenoote zag en naar
+binnen snelde, en dat het dier, hetwelk hij bij zich had, uit de doos
+ontsnapte. Dat staat alles zoo goed als vast. Maar hij is de eenige
+persoon ter wereld, die ons precies kan vertellen, wat er in de kamer
+gebeurd is."
+
+"En zijt gij van plan het hem te vragen?"
+
+"Zeer zeker, maar in tegenwoordigheid van een getuige."
+
+"En ben ik die getuige?"
+
+"Ja, als gij zoo goed wilt zijn. Kan hij de zaak ophelderen, dan is 't
+goed. Weigert hij, dan hebben wij geen andere keus dan tegenover hem
+gebruik te maken van een bevel tot inhechtenisneming."
+
+"Maar hoe weet gij, dat wij hem bij onze aankomst nog te Aldershot
+zullen vinden?"
+
+"Gij kunt u verzekerd houden, dat ik eenige voorzorgen heb genomen. Ik
+heb een van mijn jongens uit Baker-Street gelast een wakend oog op hem
+te houden en ik ben overtuigd, dat die hem als een klit zal aanhangen en
+gaan zal, waar hij gaat. Morgen vroeg zullen wij hem in Hudson-Street
+vinden, Watson; en nu moesten we maar ter ruste gaan, want ik zou
+gelooven zelf een misdaad te plegen, als ik u nog langer uit bed hield."
+
+Den volgenden dag 's middags kwamen wij op de plaats van het treurspel
+aan en terstond begaven wij ons naar Hudson-Street. Hoe bekwaam mijn
+vriend Holmes ook was in het verbergen van zijn gemoedsbewegingen, kon
+ik toch gemakkelijk zien, hoeveel moeite hem dit kostte, terwijl ik zelf
+het opwekkend genoegen had, dat ik steeds ondervond, als ik mijn vriend
+in zijn nasporingen ter zijde stond.
+
+"Dit is de straat," zeide Holmes, toen hij een korte zijstraat insloeg
+aan weerszijden begrensd door een rij in baksteen opgetrokken huizen van
+twee verdiepingen. "Ha, hier is Simpson al om mij verslag te geven."
+
+"Het is alles met hem in orde, mijnheer Holmes," riep een kleine
+straatjongen, op ons toe loopende.
+
+"Goed, Simpson!" zei Holmes, hem op den schouder kloppend. "Hier heen,
+Watson, dit is het huis!" Hij gaf zijn kaartje af met de boodschap, dat
+hij kwam om over belangrijke zaken te spreken en een oogenblik later
+bevonden wij ons van aangezicht tot aangezicht met den man, om wien wij
+te Aldershot waren gekomen. Ofschoon het zeer warm was, zat hij bij een
+groot vuur en in de kamer was het heet, als in een oven. De man zat
+ineengedoken in zijn stoel en scheen zeer mismaakt, maar zijn gelaat,
+dat hij ons toekeerde en dat nu verweerd en verschrompeld was, toonde
+nog sporen van vroegere schoonheid. Hij zag ons met zijn met geel
+doorschoten oogen wantrouwend aan en zonder op te staan of een woord te
+spreken, gaf hij ons een wenk plaats te nemen.
+
+"Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken, vroeger in Indië
+woonachtig, niet waar?" vroeg Sherlock Holmes. "Ik kom hier om u te
+spreken over den dood van mijnheer Barclay."
+
+"Wat zou ik u daarover kunnen mededeelen?"
+
+"Dat is het juist, wat ik zou wenschen te weten. Gij begrijpt, zooals ik
+veronderstel, dat, tenzij de zaak opgehelderd mocht worden, mevrouw
+Barclay, die een oude vriendin van u is, van moord zal aangeklaagd
+worden."
+
+De man sprong verschrikt overeind.
+
+"Ik weet niet, wie gij zijt," riep hij, "noch hoe gij zijt te weten
+gekomen, wat gij weet; maar wilt gij zweren, dat gij mij de waarheid
+zegt?"
+
+"Wel, men wacht slechts het oogenblik af, dat zij weer tot bewustzijn
+komt, om haar in hechtenis te nemen."
+
+[Illustratie: "Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken?"]
+
+"Mijn God! behoort gij zelf tot de politie?"
+
+"Neen."
+
+"Wat hebt gij er dan mede te maken?"
+
+"Het is ieders taak te zorgen, dat er recht geschiede."
+
+"Ik verzeker u plechtig, dat zij onschuldig is."
+
+"Zijt gij dan schuldig?"
+
+"Neen, ik ben het niet."
+
+"Wie heeft kolonel James Barclay dan vermoord?"
+
+"Het was een rechtvaardige Voorzienigheid, die hem doodde. Maar wees
+verzekerd, dat, indien ik hem zijn hersens had ingeslagen, zooals ik van
+plan was, hij niet meer dan zijn verdiende loon van mij gekregen zou
+hebben. Had zijn eigen schuldig geweten hem niet neergeveld, dan had ik
+mij waarschijnlijk nu zijn dood te wijten. Gij wenscht, dat ik u de
+geschiedenis zal vertellen? Nu, ik weet niet, waarom ik het niet zou
+doen, want er is geen enkele reden, waarom ik mij er voor zou schamen.
+
+"De geschiedenis heeft zich als volgt toegedragen. Gij ziet mij nu
+gebocheld en geheel misvormd voor u; maar er was een tijd, dat korporaal
+Henry Wood de knapste kerel heette in het 177e regiment infanterie. Wij
+waren indertijd in Indië in garnizoen, als ik 't mij goed herinner in
+het plaatsje Burthee. Barclay, die nu gestorven is, was sergeant in
+dezelfde compagnie, waarin ik diende, en de schoone van het
+regiment,--het mooiste meisje, dat ooit bestaan heeft,--was Nancy Devoy,
+de dochter van den sergeant-majoor. Er waren twee mannen, die haar
+beminden en er was er een, dien zij liefhad; en gij zult glimlachen, als
+gij ziet naar dezen armen man, die hier in gekromde houding voor het
+vuur zit en hij u zegt, dat hij het was, wien haar liefde gold.--
+
+"Doch ofschoon ik haar hart bezat, wilde haar vader, dat zij zou trouwen
+met Barclay. Ik was een lichtzinnige, roekelooze knaap, en Barclay had
+opvoeding genoten en betere vooruitzichten dan ik. Maar het meisje bleef
+mij trouw, en het scheen, dat ik haar ook zou krijgen, toen eensklaps de
+muiterij uitbrak en het geheele land in opstand kwam.
+
+"Wij waren in Burthee opgesloten; ons regiment met een halve batterij
+artillerie, een compagnie Sikhs (Indische soldaten) en een menigte
+burgers en vrouwen. Wij werden belegerd door tien duizend rebellen. In
+de tweede week nadat wij ingesloten waren, kregen wij gebrek aan
+drinkwater en het was nu voor ons de vraag, of wij ons in verbinding
+konden stellen met de kolonne van generaal Neill. Dit was onze eenige
+kans op behoud, want wij mochten er niet op rekenen, dat wij ons met al
+de vrouwen en kinderen door den vijand zouden heenslaan, en daarom bood
+ik vrijwillig aan, mij buiten onze linie te begeven en generaal Neill in
+kennis te stellen van het gevaar, waarin wij ons bevonden. Mijn voorstel
+werd aangenomen en ik sprak er over met sergeant Barclay, die geacht
+werd de plaatselijke gesteldheid beter te kennen dan iemand anders en
+die den weg aangaf, waarlangs ik moest trachten door de vijandelijke
+liniën te komen. Nog denzelfden avond om tien uur begaf ik mij op weg.
+Er waren een duizend menschen te redden, doch toen ik dien nacht over
+den vestingmuur klom, dacht ik slechts aan het leven van één van die
+duizend.
+
+"Mijn weg liep door een drogen waterloop, waardoor ik hoopte verborgen
+te blijven voor de blikken der vijandelijke schildwachten, doch bij een
+bocht van mijn pad liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet, die
+mij in de duisternis zaten af te wachten. In een oogwenk lag ik door een
+hevigen slag bedwelmd op den grond en werd aan handen en voeten
+gebonden. Doch niet aan mijn hoofd, maar in mijn hart gevoelde ik de
+meeste pijn, want toen ik tot bewustzijn kwam en luisterde naar hetgeen
+mijn vijanden onder elkaar spraken, vernam ik uit hetgeen ik van hun
+taal kon verstaan, dat mijn kameraad, dezelfde man, die gezegd had
+welken weg ik moest kiezen, verraad jegens mij had gepleegd en mij door
+middel van een inlandschen bediende in de handen van den vijand had
+overgeleverd.
+
+[Illustratie: Liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet.]
+
+"Het is niet noodig bij dit deel van mijn geschiedenis langer stil te
+staan. Gij weet nu, waartoe James Barclay in staat was. Den volgenden
+dag werd Burthee door generaal Neill ontzet, maar toen de opstandelingen
+terugtrokken, namen zij mij mede, en het duurde vele lange jaren, eer ik
+weer een blanke zag. Ik werd gepijnigd en trachtte te ontvluchten, werd
+opnieuw gevangen genomen en weer gepijnigd. Gij kunt zelf zien, in
+welken treurigen toestand zij mij brachten. Eenigen van de
+opstandelingen, die de wijk namen naar Nepaul, namen mij mede, doch
+later werden de rebellen, die mij gevangen hielden, door het bergvolk
+vermoord en ik geraakte in slavernij. Ik ontsnapte, doch in plaats van
+zuidwaarts te vluchten, begaf ik mij naar 't noorden, tot ik in
+Afghanistan kwam. In dit land trok ik verscheiden jaren rond en ten
+laatste kwam ik terug in de Pendjab, waar ik doorgaans onder de
+inboorlingen leefde en in mijn levensonderhoud voorzag door het
+vertoonen van goocheltoeren, die ik had geleerd. Waartoe zou het mij,
+arme kreupele, dienen naar Engeland terug te keeren, of mij zelf aan
+mijn vroegere kameraden bekend te maken? Zelfs mijn verlangen naar wraak
+kon mij daartoe niet bewegen. Ik had liever dat Nancy en mijn oude
+kameraden zouden denken, dat Henry Wood dood was, dan dat hij nog leefde
+en met behulp van een stok langs den grond kroop als een chimpansee. Zij
+hebben altijd gemeend, dat ik dood was en ik was voornemens hen steeds
+in dien waan te laten. Ik hoorde, dat Barclay met Nancy gehuwd was en
+snelle promotie in het regiment maakte, maar zelfs dat deed mij niet
+spreken.
+
+"Doch als iemand oud wordt, verlangt hij naar huis. Jaren lang droomde
+ik van de mooie groene velden en de tuinen van Engeland, tot ik ten
+slotte besloot ze terug te zien, voor ik ging sterven. Ik bespaarde
+genoeg om den overtocht te kunnen betalen, en toen kwam ik hierheen,
+waar de soldaten zijn, want ik ken hun levenswijze en versta de kunst
+hen te vermaken en daarmee genoeg te verdienen om te kunnen leven."
+
+"Uw verhaal is zeker belangwekkend," zeide Sherlock Holmes. "Ik heb
+reeds vernomen, dat gij mevrouw Barclay hebt ontmoet, en dat gij elkaar
+wederkeerig hebt herkend. Zooals ik vermoed, zijt gij haar toen naar
+huis gevolgd en hebt gij door het venster den twist gezien tusschen haar
+en haar echtgenoot, waarin zij hem zonder twijfel zijn gedrag jegens u
+verweet. Gij waart u zelf niet meester en zijt over het grasperk
+onverwachts de kamer binnengedrongen."
+
+"Zoo was het, mijnheer, en toen hij mij herkende, keek hij, zooals ik
+nooit te voren een man heb zien kijken, en hij viel met zijn hoofd op
+den rand van den vuurhaard. Maar hij was al dood, eer hij viel. Ik las
+den dood op zijn gezicht even gemakkelijk als ik die woorden daar boven
+den haard lees. Het gezicht van mij alleen was een kogel door zijn
+schuldig hart."
+
+"En toen?"
+
+"Toen viel Nancy in zwijm en ik rukte haar den sleutel uit de hand, van
+plan de deur te ontsluiten en hulp te halen. Maar terwijl ik daarmede
+bezig was, kwam de gedachte bij mij op, dat het beter zou wezen te
+vertrekken, wijl er anders wel eens vermoedens tegen mij konden
+oprijzen en mijn geheim aan 't licht zou komen, als ik gearresteerd
+werd. In mijn haast stak ik den sleutel in den zak en liet den stok
+vallen, terwijl ik Teddy achterna joeg, die tegen het gordijn was
+opgeklommen. Toen ik hem weder in de doos had gestopt, waaruit hij was
+ontsnapt, maakte ik mij zoo snel ik kon uit de voeten."
+
+"Wie is Teddy?" vroeg Holmes.
+
+De man boog zich voorover en trok de schuif op van een soort hok, dat in
+een hoek der kamer stond. Terstond kwam er een mooi, roodachtig bruin
+dier uit, tenger en lenig, met korte pooten en langen dunnen neus en
+twee van de mooiste roode oogen, die ik ooit in den kop van een dier
+gezien heb.
+
+"'t Is een Mongoolsche kat!" riep ik.
+
+"Sommigen noemen hem zoo. Ik noem hem slangendooder, en Teddy is
+verbazend tuk op cobra's. Ik heb er hier een, dien ik zijn gifttanden
+heb uitgebroken; en elken avond vangt Teddy hem om de soldaten in de
+cantine te vermaken. Wenscht gij nog meer inlichtingen, mijnheer?"
+
+"Het kan wezen, dat wij u als getuige laten roepen, zoo mevrouw Barclay
+in ernstige moeilijkheden komt."
+
+"In dit geval zou ik natuurlijk komen."
+
+"Zoo dit echter niet noodig mocht zijn, zullen wij over die oude
+geschiedenis den doode maar geen schande aandoen, hoe schuldig hij ook
+moge wezen. Gij hebt althans de voldoening te weten, dat hij dertig
+jaren over zijn slechte daad gewetenswroeging had. Hé, daar aan de
+overzijde gaat majoor Murphy voorbij. Goeden morgen, mijnheer Wood; ik
+zou gaarne willen weten, of er sedert gisteren nog iets bijzonders is
+gebeurd."
+
+Wij konden den majoor nog inhalen, voor hij den hoek der straat omsloeg.
+
+"Hé, Holmes, gij zult zeker al gehoord hebben, dat al de drukte op niets
+is uitgeloopen," zeide hij.
+
+"Hoezoo?"
+
+"Het onderzoek is juist geëindigd. De geneeskundigen verklaren, dat de
+dood een gevolg is van een beroerte. Gij ziet, dat het bij slot van
+rekening een eenvoudige zaak was."
+
+[Illustratie: Gij ziet, dat het bij slot van rekening een eenvoudige
+zaak is.]
+
+"O, merkwaardig eenvoudig," zei Holmes glimlachend. "Kom, Watson, ik
+geloof niet, dat men ons hier in Aldershot nog langer noodig heeft."
+
+"Eén ding is in deze geschiedenis opmerkelijk," zeide ik, terwijl wij
+naar het station wandelden: "daar de voornaam van Barclay, James is, en
+die van den ander Henry, wat kan dan toch dat woord "David" beduid
+hebben?"
+
+"Dat eene woord, mijn beste Watson, zou mij de gansche geschiedenis
+verteld hebben, indien ik de schranderheid bezat, die gij mij zoo gaarne
+toekent. Dat woord hield klaarblijkelijk een verwijt in."
+
+"Een verwijt?"
+
+"Ja, David zondigde immers, zooals gij weet, op dezelfde wijze als
+sergeant James Barclay. Ge kent toch ook de geschiedenis van Uria en
+Bathseba. Ik ben niet zeer vast meer in mijn bijbelkennis, doch gij kunt
+het verhaal vinden in het eerste of tweede hoofdstuk van Samuel."
+
+
+
+
+II.
+
+De afgesneden ooren.
+
+
+Het was een smoorheete dag in Augustus. Baker-Street geleek een oven en
+de schittering van het zonnelicht op de gele baksteenen muren deed de
+oogen pijnlijk aan. Men kon ternauwernood gelooven, dat dit dezelfde
+muren waren, die in den grijzen mist van den winter zoo loom en triestig
+in vage omtrekken schemerden. De jaloezieën van onze kamer waren ten
+halve neergelaten en Holmes lag met gekromde knieën op de canapé, een
+brief, dien hij met de ochtendpost had ontvangen, lezende en herlezende.
+Wat mij zelf betreft, mijn verblijf in Indië was oorzaak, dat ik beter
+tegen de hitte dan tegen de koude kon en een thermometerstand van 90
+graden vond ik niets onaangenaams. Maar het ochtendblad behelsde niets,
+wat mij belang inboezemde. Het parlement was op reces. Iedereen was uit
+de stad en ik snakte naar het bosch of naar het strand van de zee.
+
+Ten gevolge van een schrale kas had ik mijn vertrek uit de stad
+uitgesteld. Voor mijn vriend Holmes had het verblijf op het land of aan
+de zee niet de minste aantrekkelijkheid. Hij hield er van te midden van
+de vijf millioen bewoners van Londen te leven met zijn voelhorens
+uitgestrekt, lettende op het minst verdacht gerucht van een ongestraft
+gebleven misdaad.
+
+Een oogenblik te voren hadden wij een gesprek gevoerd over de kunst van
+iemands gedachten te kunnen lezen. Holmes had mij bewezen, dat deze
+kunst onder zijn vele talenten behoorde. Onverwachts stoorde Holmes mij
+in mijn mijmering.
+
+[Illustratie: En Holmes lag met gekromde knieën op de canapé, een brief
+lezende.]
+
+"Ik heb hier een vraagstuk, dat zal kunnen blijken moeilijker
+verstaanbaar te wezen dan de onbeduidende proeve, die ik u van mijn
+kunst van gedachten-lezen heb gegeven," zeide hij. "Hebt gij in uw
+dagblad het bericht opgemerkt betreffende den merkwaardigen inhoud van
+een pakket, over de post gezonden aan Miss Susan Cushing, Cross-Street,
+Croydon?"
+
+"Neen, ik zag niets."
+
+"Dan moet gij het over het hoofd hebben gezien; reik mij de krant eens
+toe. Hier staat het bericht onder de rubriek financieele berichten. Ge
+zult toch wel zoo goed willen zijn, mij het bericht voor te lezen."
+
+Ik nam de krant op, die hij mij had toegeworpen en las het volgende
+bericht:
+
+"=Een gruwelijk pakket=. Miss Susan Cushing, wonende in Cross-Street,
+Croydon, is het slachtoffer van een daad, die als een afschuwwekkende
+grap beschouwd moet worden, tenzij nader aan 't licht mocht komen, dat
+daaraan een treuriger bedoeling ten grondslag ligt. Gisteren namiddag om
+twee uur werd haar door een postbeambte een in bruin papier gewikkeld
+pakket overhandigd. Binnen in zat een doos met grof zout. Bij het
+ledigen hiervan vond Miss Cushing tot haar schrik twee menschenooren,
+die oogenschijnlijk eerst pas geleden waren afgesneden. De doos was den
+vorigen morgen van Belfast verzonden. Men heeft niet de minste
+aanwijzing, om den afzender te ontdekken en de zaak lijkt te
+geheimzinniger, daar Miss Cushing, die een ongehuwde dame van vijftig
+jaar is, een zeer afgezonderd leven heeft geleid, zoo weinig kennissen
+heeft en zoo weinig briefwisseling houdt, dat het voor haar een
+buitengewone gebeurtenis is, iets over de post te ontvangen. Eenige
+jaren geleden evenwel, toen zij te Penge woonde, verhuurde zij kamers
+aan drie jonge studenten in de medicijnen, wien zij de huur opzegde
+wegens hun luidruchtig en ongeregeld leven. De politie is van meening,
+dat deze jongelieden, die een hekel aan Miss Cushing hadden, haar de
+genoemde beleediging kunnen hebben aangedaan, in de hoop haar schrik aan
+te jagen door de toezending van deze reliquieën uit de ontleedkamer. Er
+is eenige grond voor deze meening, omdat een der studenten uit het
+noorden van Ierland kwam en naar Miss Cushing gelooft, uit Belfast.
+Intusschen is een ijverig onderzoek in deze zaak in gang en is Mr.
+Lestrade, een van de knapste detectives, het onderzoek in dezen
+opgedragen."
+
+"Tot zoover de _Daily Chronicle_," zeide Holmes, toen ik met lezen
+ophield, "doch nu iets van onzen vriend Lestrade. Ik ontving dezen
+morgen van hem een briefje, waarin hij zegt: "Ik denk, dat dit geval
+iets voor u is. Wij hebben alle hoop de zaak tot klaarheid te brengen,
+maar hebben eenige moeilijkheid iets te vinden als uitgangspunt voor ons
+handelen. Natuurlijk verzonden wij een telegram naar het postkantoor te
+Belfast om nadere inlichtingen te vragen; maar dien dag werden een groot
+aantal pakjes ter verzending aangeboden en de beambten kunnen zich den
+afzender van het bewuste pakket niet herinneren. De van karton gemaakte
+doos heeft gediend voor een half pond tabak en kan ons geenerlei
+aanwijzing verstrekken. De onderstelling, dat de afzender een student in
+de medicijnen is, komt mij nog altijd het waarschijnlijkst voor. Als gij
+een paar uurtjes den tijd hebt, zou ik u zeer gaarne spreken. Ik ben den
+geheelen dag tot uw dienst, thuis of op het politiebureau."
+
+"Nu, wat zegt ge er van, Watson? Ziet ge niet tegen de hitte op, om met
+mij naar Croydon te gaan en de kans te hebben, nog een spannend verhaal
+voor uw kroniek op te doen?" vroeg Holmes, na de voorlezing van dat
+briefje.
+
+"Ik verlangde er naar iets te doen."
+
+"Dan zult gij het hebben; schel om onze laarzen en bestel een rijtuig.
+Ik ben terug, zoodra ik mij gekleed en mijn sigarenkoker gevuld heb."
+
+Terwijl wij in den trein zaten, regende het en de hitte was in Croydon
+veel minder drukkend dan in de stad. Holmes had een telegram gezonden,
+zoodat Lestrade, als altijd bij de hand en op onderzoek belust, ons
+reeds aan het station wachtte. Na een minuut of vijf wandelens kwamen
+wij in Cross-Street, waar Miss Cushing woonde.
+
+Het was een zeer lange straat met huizen van gebakken steen, twee étages
+hoog, netjes en stijf, met witgeschuurde steenen stoepen en hier en daar
+een groepje vrouwen uit den werkmansstand, pratende aan de deuren. Toen
+wij de straat ongeveer half ten einde hadden geloopen, bleef Lestrade
+staan en klopte tegen een deur, die onmiddellijk door een klein
+dienstmeisje werd geopend. Miss Cushing zat in de voorkamer, waarin wij
+werden binnengelaten. Zij was een vrouw met een zachtzinnig gelaat en
+vriendelijke oogen, grijzend haar, dat in zachte golvingen over haar
+slapen was gekamd. Op haar schoot lag een antimacasser, waaraan zij
+bezig was te werken, en op een tabouret naast haar stond een mandje met
+gekleurde zijden garens.
+
+"Die vreeselijke dingen zijn in het tuinhuis," zeide zij, zoodra
+Lestrade binnentrad. "Ik wou maar, dat gij ze medenaamt."
+
+"Dat zal ik ook, Miss Cushing. Ik liet ze daar enkel, opdat mijn vriend
+Sherlock Holmes ze in uw tegenwoordigheid zou kunnen zien."
+
+"Waarom in mijn tegenwoordigheid, mijnheer?"
+
+"Omdat het mogelijk is, dat hij u iets zou wenschen te vragen."
+
+"Waartoe zou het dienen, mij iets te vragen, als ik u zeg, dat ik er
+niets van weet?"
+
+"Ge hebt gelijk, mevrouw," zei Holmes, op gewonen toegevend
+vriendelijken toon. "Zonder twijfel heeft deze geschiedenis u al meer
+gehinderd dan u lief is."
+
+"Zoo is het inderdaad, mijnheer. Ik ben een stille vrouw en leef
+eenzaam. Het is voor mij iets ongewoons, mijn naam in de kranten vermeld
+en politie bij mij aan huis te zien. Ik wilde die dingen hier niet
+hebben, mijnheer Lestrade; als gij ze wilt zien, moet gij in het
+tuinhuis gaan."
+
+Het was een kleine loods in den niet grooten tuin achter het huis.
+Lestrade ging er binnen en kwam een oogenblik later naar buiten met een
+bordpapieren doos in een stuk papier gewikkeld en met koord
+dichtgebonden. Aan den kant van het tuinpad stond een bank en daarop
+gingen wij een poosje zitten, en bekeek Holmes een voor een de
+voorwerpen, die Lestrade hem had overhandigd.
+
+"Het koord boezemt mij veel belang in," zeide hij, het tegen het licht
+houdende en er aan ruikende. "Wat denkt gij van dit koord, Lestrade?"
+
+"Het is geteerd."
+
+"Juist. Het is een stuk geteerd touw. Gij hebt eveneens zonder twijfel
+opgemerkt, dat Miss Cushing het met een schaar heeft doorgeknipt, zooals
+aan de uitrafeling aan beide einden gezien kan worden. Dit is van
+belang."
+
+"Ik zie hier het belang niet van in," zei Lestrade.
+
+"Het gewicht zit in het feit, dat de knoop onaangeroerd is gebleven en
+dat die knoop van een bijzonder soort is."
+
+"Het is zeer netjes gebonden. Ik had dit reeds opgeteekend," antwoordde
+Lestrade.
+
+"Tot zoover wat het koord betreft," zei Holmes glimlachend, "en nu het
+papier, dat om de doos zit. Bruin papier met een duidelijken geur van
+koffie. Het adres geschreven in iets onregelmatig staande letters:
+
+[Illustratie: Bekeek ze nauwkeurig.]
+
+"Miss S. Cushing, Cross-Street, Croydon." Geschreven met een breed
+gepunte pen, waarschijnlijk een J-pen en met zeer slechten inkt. Het
+woord Croydon is oorspronkelijk gespeld met i, die weer veranderd is in
+y. Het pakje is dus verzonden door een man--het schrift is bepaald dat
+van een man--van geringe opvoeding, die de stad Croydon niet kende. De
+doos is een gele halfponds tabaksdoos met niets bijzonders dan twee
+duimen als handelsmerk in den linkerhoek van den bodem. De doos is
+gevuld met grof zout, zooals men bezigt voor het bewaren van huiden. En
+daaronder verborgen liggen deze zonderlinge dingen."
+
+Bij de laatste woorden nam hij er beide ooren uit, en een plank op zijn
+knie leggende, bekeek hij ze nauwkeurig, terwijl Lestrade en ik naast
+hem gezeten naar het denkende, scherpe gelaat van Holmes keken. Ten
+slotte deed hij ze weer in de doos en zat een tijd in gedachten.
+
+"Gij hebt natuurlijk opgemerkt," zeide hij ten slotte, "dat de ooren
+geen paar zijn."
+
+"Ja, dat is mij niet ontgaan. Maar zoo dit een grap is van de studenten
+uit de ontleedkamer, moest het hun even gemakkelijk vallen, twee niet
+bij elkaar passende als een paar ooren te zenden."
+
+"Zoo is het. Maar we hebben hier _niet_ met een grap te doen."
+
+"Zijt ge daar zeker van?"
+
+"Het komt mij zeer onwaarschijnlijk voor. De lijken in de ontleedzaal
+worden bespoten met een vloeistof om ze voor bederf te bewaren. We
+kunnen niet zien, dat dit ook met deze ooren het geval is geweest.
+Daarbij zijn zij nog versch. Zij zijn met een stomp instrument
+afgesneden, dat zou niet gebeurd zijn, als een student het had gedaan.
+Bovendien, een student zou sterkwater of een ander voor bederf bewarende
+vloeistof en geen grof zout voor het verzenden gebezigd hebben. Ik
+herhaal, dat we hier niet met een grap te doen hebben, maar met een
+ernstige misdaad."
+
+Ik huiverde, toen ik deze woorden van mijn vriend hoorde en den grooten
+ernst op zijn gelaat zag. Deze voorafgaande brutale handeling scheen een
+afschuwelijke en onverklaarbare misdaad aan te kondigen. Lestrade
+schudde evenwel zijn hoofd als iemand, die nog maar half overtuigd is.
+
+"Er is zonder twijfel iets in te brengen tegen de onderstelling, dat het
+hier slechts een grap geldt, maar tegen uw vermoedens is nog meer te
+zeggen," sprak hij. "Wij weten, dat deze vrouw hier te Penge de laatste
+twintig jaar zeer teruggetrokken en fatsoenlijk heeft geleefd. Zij is al
+dien tijd hoogstens een dag van huis geweest. Wat in 's hemels naam zou
+iemand dan bewegen haar de bewijzen van zijn misdaad te zenden; vooral
+in aanmerking genomen--tenzij zij een volleerde tooneelspeelster is--dat
+zij even weinig van de zaak begrijpt als wij."
+
+"Dat is de zaak, die wij tot opheldering moeten brengen," antwoordde
+Holmes, "en wat mij aangaat, ik zal mijn onderzoek beginnen met de
+onderstelling, dat mijn vermoeden juist is en dat er een dubbele moord
+is gepleegd. Een van deze ooren is dat van een vrouw, klein, fijn
+gevormd en voor een oorring doorboord. Het ander is dat van een man, met
+een door de zon gebruind gelaat; het is eveneens doorboord voor een
+oorring; deze twee menschen zijn vermoedelijk dood; anders zouden wij
+wel iets van hen vernomen hebben. Vandaag is het Vrijdag, het pakje is
+Donderdagmorgen op de post gedaan. Het treurspel is dus afgespeeld op
+Woensdag of Dinsdag l.l., misschien vroeger. Indien de beide menschen
+vermoord zijn, met welk doel zou de moordenaar dit bewijs van zijn
+misdadigen arbeid aan Miss Cushing gezonden hebben? Hij moet daarvoor
+zijn geldige reden gehad hebben. Doch welke reden? Hij moet het gedaan
+hebben, om haar te vertellen, dat de daad verricht is of misschien om
+haar te kwellen. Maar in dit geval weet zij, wie het is. Weet zij het?
+Ik betwijfel het. Indien zij het wist, waarom zou zij de hulp der
+politie inroepen? Zij kon de ooren hebben begraven en geen haan zou er
+naar gekraaid hebben. Zoo zou zij hebben gehandeld, indien het haar
+wensch was, de misdaad verborgen te houden. Maar als zij dit niet
+wenscht, zou zij haar naam noemen. Er is hier een raadsel, dat dient
+opgelost te worden."
+
+Holmes had dit alles luide en vlug gezegd, met vagen blik naar het
+tuinhek starende. Doch nu sprong hij vlug overeind en wandelde naar het
+huis.
+
+"Ik heb Miss Cushing een paar dingen te vragen," zeide hij.
+
+"In dat geval moet ik u hier verlaten," zei Lestrade, "want ik heb een
+ander zaakje aan de hand. Ik geloof, dat ik verder niets van Miss
+Cushing behoef te vernemen. Ge zult me op het politiebureau vinden."
+
+"Als wij naar den trein gaan, zullen wij even bij u aankomen," zei
+Holmes. Een oogenblik later waren wij terug in de kamer, waar de dame
+nog rustig aan haar antimacasser werkte. Toen wij binnentraden, legde
+zij haar handwerk op haar schoot en zag ons aan met haar openhartige,
+onderzoekende blauwe oogen.
+
+"Ik ben overtuigd, mijnheer," zeide zij, "dat er hier een vergissing
+plaats had en dat het pakje niet voor mij was bestemd. Ik heb dit
+verscheiden keer aan dien heer van Scotland Yard gezegd, maar hij lachte
+om mijn opmerking. Zoover ik weet, heb ik geen enkelen vijand op de
+wereld, en waarom zou mij dan iemand die poets spelen?"
+
+"Ik kom bijna tot dezelfde meening, Miss Cushing," zeide Holmes, naast
+haar plaats nemende. "Ik denk zelfs, dat wat gij zegt meer dan
+waarschijnlijk is--" hij zweeg even, en het was of hij met bijzonder
+veel belangstelling haar profiel beschouwde. Verbazing en voldoening
+waren voor een paar seconden op zijn gelaat te lezen, doch toen zij
+opzag, om de oorzaak van zijn zwijgen te kennen, waren zijn trekken
+effen als altijd. Ik zelf keek met aandacht naar haar plat liggend
+grijzend haar, mooie muts, kleine gouden ringen in haar ooren en naar
+haar kalm gelaat, doch ik zag niets, wat mij de verwondering van mijn
+vriend kon verklaren.
+
+"Er doen zich hier twee vragen voor."
+
+"O, ik ben al vermoeid van al dat vragen!" riep Miss Cushing ongeduldig.
+
+"Gij hebt twee zusters, geloof ik."
+
+"Hoe kunt gij dat weten?"
+
+"Dadelijk, toen ik binnentrad, zag ik op den schoorsteenmantel een
+portretgroep van drie dames, waarvan een ongetwijfeld u zelf voorstelt,
+terwijl de beide anderen zoo op u gelijken, dat ik geen oogenblik
+twijfelde aan een nauwe verwantschap."
+
+"Ja, uw gissing is juist. Het zijn mijn zusters Sarah en Mary."
+
+"En hier naast mij staat een ander portret, te Liverpool genomen van een
+jongere zuster, in gezelschap van een man, die, naar zijn uniform te
+oordeelen, een hofmeester schijnt. Ik zie, dat zij destijds nog
+ongehuwd was."
+
+"Gij zijt een vlugge opmerker."
+
+"Dat is mijn beroep."
+
+"Ook deze gissing is juist. Doch een paar jaren geleden trouwde zij met
+Mr. Browner. Hij diende op de Zuid-Amerikaansche Stoomvaartlijn, toen
+dit portret werd genomen, maar hij hield zooveel van zijn jonge vrouw,
+dat hij er niet toe kon komen haar voor zoo langen tijd te verlaten en
+hij zocht daarom een betrekking op een boot tusschen Londen en Liverpool
+varende."
+
+"Op de _Conqueror_ misschien?"
+
+"Neen, op _May Day_, zooals ik onlangs vernam. Jim heeft mij hier één
+keer een bezoek gebracht. Dat was voor hij zijn belofte, om niet weer te
+drinken, verbrak: maar later dronk hij altijd te veel, als hij aan wal
+was en dan was hij half krankzinnig. Och, het was wel een ongelukkige
+dag, toen hij weer een glas in de hand nam. Eerst verbrak hij de
+vriendschap met mij; toen kreeg hij twist met Sarah en nu Mary heeft
+opgehouden met schrijven, weten wij niet, hoe het tegenwoordig met hen
+gaat."
+
+Het was duidelijk, dat Miss Cushing een onderwerp had aangeroerd, dat
+haar zeer ter harte ging. Als alle menschen, die een eenzaam leven
+leiden, was zij eerst terughoudend, maar toen het ijs eenmaal gebroken
+was, zeer mededeelzaam. Zij vertelde ons vele bijzonderheden aangaande
+haar schoonbroeder, den hofmeester, en sprak eveneens over haar vroegere
+bewoners, de studenten in de geneeskunde, van wier doen en laten zij een
+lang verhaal opdischte. Holmes luisterde aandachtig, er nu en dan een
+vraag tusschen werpende:
+
+"Het verwondert mij, daar uw zuster Sarah ook nog ongetrouwd is, dat gij
+beiden niet samenwoont."
+
+"Als u Sarah's temperament kende, zou u dat niet meer verwonderen. Ik
+beproefde het, toen ik te Croydon kwam, en wij hielden het ongeveer twee
+maanden vol; daarna scheidden wij van elkaar. Ik wil geen woord ten
+nadeele van mijn eigen zuster zeggen; maar zij was altijd zeer
+bemoeiziek en moeilijk te voldoen."
+
+"Ge zeidet zooeven, dat zij ook twist had met uw familie te Liverpool."
+
+"Ja, en vroeger waren zij de beste vrienden. Zij ging zelfs in Liverpool
+wonen om dichter bij hen te wezen. En nu kan zij geen woord vinden, hard
+genoeg voor Jim Browner. Toen zij hier een maand of zes geleden voor het
+laatst was, sprak zij over niets anders dan over zijn drinken en zijn
+slecht gedrag. Hij had haar zeker laten merken, dat haar bemoeizucht hem
+niet beviel en dat was het begin."
+
+"Dank u, Miss Cushing," zeide Holmes opstaande en beleefd buigende, "uw
+zuster woont, als ik u goed verstaan heb, te Wallington, niet waar? Het
+spijt mij, dat ik u zooveel moeite heb moeten berokkenen over een zaak,
+waarmede gij, zooals gij zegt, niets te maken hebt. Ik wensch u goeden
+morgen."
+
+Toen wij buiten waren, kwam er juist een cab voorbij. Holmes riep den
+koetsier.
+
+"Hoever is het naar Wallington?" vroeg hij.
+
+"Slechts ongeveer een mijl, mijnheer."
+
+"Zeer goed. Stap in, Watson. Men moet het ijzer smeden zoolang het heet
+is. Wij moeten regelrecht naar een telegraafkantoor, koetsier!"
+
+Holmes verzond een kort telegram, en gedurende het verdere van den rit
+lag hij achterover in het rijtuig met den hoed over den neus gezonken.
+Ons rijtuig hield stil voor een huis, dat veel overeenkomst had met dat,
+hetwelk wij zooeven hadden verlaten. Mijn vriend gelastte den koetsier,
+op ons te wachten en had zijn hand op den klopper, toen de deur openging
+en een deftige jonge man met een erg glinsterenden hoed op 't hoofd op
+de stoep verscheen.
+
+"Is Miss Sarah Cushing te huis?" vroeg Holmes.
+
+"Miss Sarah Cushing is ernstig ongesteld," was 't antwoord. "Sedert
+gisteren deden zich ernstige verschijnselen van een hersenziekte bij
+haar voor. Daar ik haar geneesheer ben, kan ik onmogelijk iemand tot
+haar toelaten en zou u daarom aanraden over een dag of tien terug te
+komen."
+
+Hij trok zijn handschoenen aan, deed de deur achter zich dicht en ging
+de straat op.
+
+"Nu, als het niet kan, dan kan het niet," zeide Holmes, goed gehumeurd.
+
+"Misschien ook had ze u niet veel kunnen of willen vertellen."
+
+"Het was mijn verlangen niet, dat zij mij iets zou vertellen; ik
+wenschte haar alleen te zien. Mijns inziens weet ik nu alles, wat ik
+noodig heb te weten. Rijd ons naar een fatsoenlijk hotel, koetsier, waar
+wij een lunch kunnen gebruiken; daarna zullen wij vriend Lestrade aan
+zijn politiebureau opzoeken."
+
+[Illustratie: Hoever is het naar Wallington?]
+
+Wij gebruikten een eenvoudig doch smakelijk maal; Holmes praatte
+onderwijl over niets anders dan over violen en vertelde met groote
+levendigheid, hoe hij zijn eigen stradivarius, die op zijn minst
+vijfhonderd pond waard was, aan een Joodschen handelaar voor vijf en
+vijftig shillings had verkocht. Dit bracht ons gesprek op Paganini en
+wij zaten een tijdlang gezellig onder een flesch wijn bij elkaar,
+terwijl hij mij de eene anecdote na de andere van dezen buitengewonen
+man vertelde. De namiddag was al voor een groot deel verstreken en de
+hitte had plaats gemaakt voor een meer aangename warmte, toen wij aan
+het politiebureau kwamen. Lestrade wachtte ons aan de deur.
+
+"Er is een telegram voor u, mijnheer Holmes," zeide hij.
+
+"Ha, dat is het antwoord!" Hij scheurde de enveloppe open, zag het
+telegram door en stak het verkreukeld in zijn zak. "'t Is in orde,"
+zeide hij.
+
+"Zijt gij al iets te weten gekomen?"
+
+"Ik weet alles."
+
+"Wat! gij schertst!" sprak Lestrade, hem verbaasd aanziende.
+
+"Ik spreek in vollen ernst. Er is een verschrikkelijke misdaad gepleegd
+en ik geloof, dat ik nu met alle bijzonderheden bekend ben."
+
+"En de misdadiger?"
+
+Holmes schreef een paar woorden op den achterkant van zijn naamkaartje
+en reikte het toen aan Lestrade over.
+
+"Die is het," zeide hij. "Gij kunt niet voor morgen avond op zijn
+vroegst een arrestatie bewerkstelligen. Het zou mij lief zijn, dat gij
+mijn naam niet in verband met deze zaak noemt, daar ik er de voorkeur
+aan geef alleen bij misdaden genoemd te worden, aan wier ontdekking
+eenige moeilijkheid is verbonden. Kom, Watson!"
+
+Wij wandelden naar het station, terwijl Lestrade achterbleef en met een
+verrukt gezicht op het kaartje bleef staren, dat Holmes hem had gegeven.
+
+"Deze zaak," zeide Holmes, toen wij dien avond in onze woning in
+Baker-Street een sigaar zaten te rooken, "is er een, die, om ze goed te
+verklaren, ons noodzaakt uit de gevolgen tot de oorzaken te komen. Ik
+heb Lestrade verzocht ons de bijzonderheden mede te deelen, die ons nu
+nog ontbreken en die hij eerst te weten zal komen, als hij den
+misdadiger in hechtenis heeft genomen. Dat kan hem veilig worden
+toevertrouwd, want ofschoon hij weinig schranderheid bezit, is hij zoo
+vasthoudend als een bulhond, als hij eenmaal weet, wat hij doen moet, en
+het is inderdaad deze taaie volharding, die hem tot de eerste en de
+beste van Scotland Yard heeft gemaakt."
+
+[Illustratie: Jim Browner.]
+
+"Gij zijt dus niet volkomen op de hoogte?" vroeg ik.
+
+"Wat het wezenlijke der zaak betreft, wel. Wij weten, wie de bedrijver
+van de afkeerwekkende misdaad is, ofschoon een van de slachtoffers ons
+nog niet bekend is. Natuurlijk hebt gij uw eigen gevolgtrekking
+gemaakt."
+
+"Ik vermoed, dat het die Jim Browner is, de hofmeester van een
+Liverpoolsche boot, dien gij verdenkt."
+
+"O, 't is meer dan verdenken."
+
+"En toch zie ik slechts enkele vage aanwijzingen."
+
+"Voor mij integendeel is alles volkomen helder. Laat mij u een overzicht
+geven van de hoofdfeiten. Zooals gij weet, hebben wij geheel
+onbevooroordeeld het onderzoek begonnen. Bij ons bestond nog niets, dat
+op een vooraf gevormde meening geleek en dit is in zulke gevallen altijd
+een voordeel. Wij kwamen eenvoudig om waar te nemen en uit onze
+waarnemingen gevolgtrekkingen te maken. Wat zagen wij het eerst? Een
+zeer zachtzinnige en deftige dame, die geheel onschuldig aan eenig
+geheim was; een portret, dat zij mij liet zien, leerde mij, dat zij twee
+zusters had. Het kwam mij onmiddellijk in de gedachte, dat de doos voor
+een van deze beiden bestemd was geweest. Toen gingen wij in den tuin,
+zooals gij u herinnert, en wij zagen den zonderlingen inhoud van de
+kleine gele doos.
+
+Het koord was er een, zooals wordt gebezigd door de zeilmakers aan boord
+van een schip en ik begreep terstond, dat onze nasporingen zich ook tot
+de zee moesten uitstrekken. Toen ik zag, dat het koord was vastgemaakt
+met een zeemansknoop, dat het in een havenstad op de post was bezorgd en
+dat het mannenoor was doorboord voor een oorring, iets dat veel meer bij
+zeelieden voorkomt dan bij andere menschen, was ik zeker, dat al de
+personen uit het treurspel onder den zeemansstand te zoeken waren.
+
+Toen ik het adres van het pakje nauwkeurig bekeek, zag ik, dat het was
+afgezonden aan Miss. S. Cushing. Ofschoon nu de voornaam van de oudste
+zuster met een S. begon, kon het pakje evengoed aan een van de andere
+zusters zijn afgezonden. In dat geval moesten wij onze nasporingen van
+een geheel nieuwe basis beginnen. Daarom ging ik in huis om dit punt tot
+klaarheid te brengen. Juist had ik Miss Cushing verzekerd, overtuigd te
+zijn dat er een vergissing had plaats gehad, toen ik, zooals gij u
+herinnert, plotseling ophield. Ik had onverwachts iets opgemerkt, dat
+mij in de hoogste mate verraste en het veld van ons onderzoek
+aanzienlijk beperkte.
+
+Als medicus weet gij, Watson, dat er geen lichaamsdeel is, dat bij de
+veschillende menschen zooveel verscheidenheid aanbiedt als het
+menschelijk oor. Van geen twee menschen zijn de ooren precies gelijk. In
+het _Anthropological Journal_ van het laatste jaar vindt gij over dit
+onderwerp twee korte opstellen van mijn hand. Ik had daarom de beide
+ooren in de doos met den blik van een deskundige bezien en hun
+anatomische bijzonderheden nauwkeurig opgeteekend. Stel u dus mijn
+verrassing voor, toen ik, Miss Cushing aanziende, opmerkte, dat haar oor
+nauwkeurig overeenkwam met het vrouwenoor, dat ik zooeven had
+bezichtigd. Daar was dezelfde kortheid van de pinna, dezelfde breedte
+van de bovenoorlel, dezelfde ronding van het binnenkraakbeen. In alle
+kenmerkende onderdeelen kwamen de ooren volkomen overeen.
+
+Natuurlijk zag ik terstond het gewicht van deze waarneming in. Het
+slachtoffer is klaarblijkelijk en waarschijnlijk zelfs een zeer naaste
+bloedverwant. Ik begon met haar over haar familie te praten en gij zult
+u herinneren, dat zij ons opeens eenige zeer te waardeeren
+bijzonderheden meedeelde.
+
+In de eerste plaats was de naam van haar zuster Sarah en was haar adres
+voor korten tijd hetzelfde geweest als het hare, zoodat het zeer goed te
+verklaren is, hoe de vergissing kon plaats hebben, en voor wie het
+pakket bestemd was. Vervolgens sprak zij over dien hofmeester, gehuwd
+met de derde zuster, en daarna vernamen wij, dat hij een tijdlang zoo
+goed bevriend met Sarah was geweest, dat deze zelfs naar Liverpool was
+gaan wonen, om meer in de nabijheid der Browners te wezen, doch later
+had een twist verwijdering tusschen hen doen ontstaan. Deze twist had
+zelfs voor eenige maanden alle briefwisseling doen ophouden, zoodat
+ingeval Browner een pakje aan Miss Sarah wilde afzenden, het zeer
+natuurlijk is, dat dit aan haar oude adres geschiedde.
+
+En nu is de zaak zich vrijwel begonnen te ontwarren. Wij hoorden, dat
+Miss Cushing een hofmeester tot schoonbroeder heeft, een ondernemend,
+hartstochtelijk man. Wij hadden reden te gelooven, dat zijn vrouw
+vermoord is geworden en dat een man--vermoedelijk een
+zeeman--tegelijkertijd met haar is vermoord. Natuurlijk kwam
+onmiddellijk de gedachte bij mij op, dat jaloezie de beweegreden tot de
+misdaad was. En waarom zouden deze bewijzen van de daad aan Miss Sarah
+Cushing zijn gezonden? Waarschijnlijk omdat zij tijdens haar verblijf te
+Liverpool de feiten aanbracht, die tot het treurspel de aanleiding
+waren. Gij weet misschien, dat de stoomboot, waarop Browner vaart,
+Belfast, Dublin en Waterford aandoet, zoodat, aangenomen dat de
+hofmeester den moord heeft bedreven en dadelijk daarna met zijn boot, de
+_May Day_, is vertrokken, Belfast de eerste plaats zoude zijn, waar hij
+zijn gruwelijk pakket op de post kon doen.
+
+Tot zoover in mijn gevolgtrekkingen gekomen, was nog een tweede
+oplossing mogelijk, en ofschoon ik die voor onwaarschijnlijk hield, was
+ik besloten, mij dienaangaande zekerheid te verschaffen, alvorens verder
+te gaan. Een ongelukkig minnaar kon Mr. en Mrs. Browner vermoord hebben
+en in dit geval zou het mannenoor dat van den hofmeester Browner zijn.
+Waarschijnlijk was dit niet: maar het bleef mogelijk. Daarom zond ik een
+telegram aan mijn vriend Algar van de Liverpoolsche politie, waarin ik
+hem verzocht te onderzoeken, of Mrs. Browner te huis was en of Browner
+met de _May Day_ was vertrokken. Toen gingen wij naar Wallington om Miss
+Sarah te bezoeken.
+
+Ik was in de eerste plaats nieuwsgierig te zien, in hoever zich de
+familietrek ook in haar ooren vertoonde. Verder zou zij ons natuurlijk
+zeer belangrijke inlichtingen kunnen verstrekken, doch ik maakte mij
+hiervan geen illusie. Zij moest den vorigen dag gehoord hebben van de
+vreeselijke geschiedenis, waar geheel Croydon over sprak en zij alleen
+kon weten, voor wie het pakket bestemd was. Ware zij van plan geweest de
+justitie op het spoor te helpen, dan zou zij zich reeds tot de politie
+gewend hebben. Het was evenwel onze plicht haar op te zoeken. Wij
+bevonden, dat het bericht van de ontvangst van het pakket--want haar
+ziekte dateerde van dat oogenblik--zulk een indruk op haar had gemaakt,
+dat een hersenziekte er het gevolg van was. Het was volkomen duidelijk,
+dat zij ten volle begreep, wat dat pakket beteekende, maar even
+duidelijk was het, dat wij eenigen tijd zouden moeten wachten, aleer zij
+ons bij onze nasporingen van dienst kon zijn.
+
+Wij konden echter haar hulp geheel ontberen. Toen wij aan het
+politiebureau kwamen, lag daar reeds het antwoord van Algar. Niets kon
+meer beslissend zijn. Mrs. Browner's woning was al meer dan drie dagen
+gesloten; haar buren waren van meening, dat zij op reis was naar haar
+familie. Een verder onderzoek bracht aan 't licht, dat Browner aan boord
+van de _May Day_ was vertrokken; morgen avond verwacht ik, dat de boot
+de Theems binnenkomt. Bij zijn aankomst wordt Browner opgewacht door den
+dommen maar vastberaden Lestrade en ik twijfel niet, of wij zullen dan
+bekend worden met alle bijzonderheden van deze afgrijselijke
+geschiedenis."
+
+       *       *       *       *       *
+
+Sherlock Holmes werd in zijn verwachtingen niet teleurgesteld. Twee
+dagen later ontving hij een groote enveloppe, die een kort briefje van
+den detective en een met een type-writer beschreven document van
+verscheidene bladzijden inhield.
+
+"Lestrade heeft hem goed en wel gearresteerd," zeide Holmes, mij
+aanziende. "Misschien stelt gij er belang in, te hooren wat hij mij
+schrijft."
+
+[Illustratie: En strekte zijn handen uit voor de boeien.]
+
+"Waarde Mr. Holmes. Overeenkomstig het plan, dat wij ontworpen hadden om
+de proef op onze onderstellingen te nemen--dat "wij" is nog al fijn,
+vindt ge niet, Watson?--ging ik gisteren morgen om zes uur naar het
+Albert-dok aan boord van de _May Day_ van de Liverpool, Dublin en Londen
+Stoom-Pakketvaart-Maatschappij. Bij mijn onderzoek vond ik, dat zich een
+hofmeester met name James Browner aan boord bevond en dat deze zich
+gedurende de reis zoo zonderling had gedragen, dat de kapitein
+genoodzaakt was geweest hem van zijn werk te ontheffen. In zijn hut
+gekomen, vond ik hem op een kist zitten, het hoofd op de handen
+steunende en herhaaldelijk heen en weer schuddende. 't Is een groote,
+sterke man, glad geschoren en zeer donker. Toen hij hoorde, wat mijn
+beroep was, sprong hij overeind en ik bracht mijn fluitje aan de lippen,
+om een paar agenten van de rivier-politie te hulp te roepen; maar hij
+scheen geheel versuft en strekte zijn handen uit voor de boeien. Wij
+brachten hem naar de gevangenis en evenzoo zijn koffer, want wij
+dachten, dat zich daarin wel iets zou bevinden, dat op de misdaad
+betrekking had, maar behalve een groot scherp mes, zooals de meeste
+zeelieden hebben, vonden wij niets bijzonders. Wij gelooven evenwel geen
+bewijzen meer noodig te hebben, want toen hij voor den inspecteur op het
+politiebureau was gebracht, vroeg hij verlof een verklaring af te
+leggen, die natuurlijk onmiddellijk door een stenograaf werd
+opgeteekend. Wij lieten met de type-writer drie afschriften maken,
+waarvan ik u er een zend. De uitkomst bewijst, dat de zaak, zooals ik
+wel dacht, zeer eenvoudig was, maar ik ben u intusschen zeer dankbaar
+voor uw hulp bij mijn nasporing. Na vriendelijke groeten, uw toegenegen
+
+                                                      G. LESTRADE."
+
+"Hum! Het onderzoek was inderdaad zeer eenvoudig, maar zoo dacht hij er
+niet over, toen hij onze hulp vroeg," zei Holmes. "Laten wij evenwel
+eens zien, wat Jim Browner zelf heeft te zeggen. Dit is zijn verklaring,
+zooals die is afgelegd voor den inspecteur Monthomery aan het
+Shadwell-politiebureau en het heeft het voordeel woordelijk te zijn.
+
+"Heb ik iets te zeggen? Ja, ik heb veel te zeggen. Ik moet mijn gemoed
+volkomen uitstorten. Gij moogt mij ophangen of mij gevangen zetten. Het
+kan mij niemendal schelen, wat gij met mij doet. Ik zeg u, dat ik nog
+geen minuut geslapen heb sinds ik het deed, en ik geloof niet, dat ik
+ooit weer slapen zal, tot ik sterf. Soms is het zijn gezicht, maar
+meesttijds is het dat van haar. Ik heb altijd een van beiden voor mij.
+Hij ziet mij aan met gefronste wenkbrauwen en donkere gelaatstrekken;
+maar zij heeft een soort verbazing op haar gelaat. Ach, het witte lam
+mocht wel verbaasd kijken, toen zij haar dood las op een gelaat, dat
+haar nooit anders dan met liefde had aangezien.
+
+Maar het was de schuld van Sarah en moge de vloek van een gebroken man
+ongeluk over haar brengen en haar het bloed in de aderen doen verdrogen!
+Niet dat ik mij zelf wensch schoon te wasschen. Ik weet, dat ik weer aan
+mijn drankzucht begon toe te geven, beest dat ik was. Doch _zij_ zou het
+mij vergeven hebben; zij zou mij op mijn weg hebben gestuit, als een
+touw een hijschblok, als die andere vrouw nooit onzen drempel had
+betreden. Want Sarah Cushing beminde mij--dat is de oorzaak van de
+geschiedenis;--zij beminde mij, tot haar liefde in giftigen haat
+verkeerde, toen zij wist, dat ik meer dacht aan den voetstap van mijn
+vrouw in het slijk, dan aan haar geheele lichaam en ziel.
+
+Ze waren drie zusters. De oudste was een goedhartige oude vrouw, de
+tweede een duivelin en de derde een engel. Sarah was drie en dertig jaar
+en Mary negen en twintig, toen ik trouwde. Wij, Mary en ik, waren, toen
+wij onze huishouding opzetten, gelukkig met elkaar van den morgen tot
+den avond en in gansch Liverpool was er geen betere vrouw dan mijn Mary.
+En toen verzochten wij Sarah een week bij ons te komen; en die week werd
+een maand en zij bleef nog langer, totdat het scheen, alsof zij tot ons
+gezin behoorde.
+
+Ik was in dien tijd vlijtig en oppassend en wij legden wat geld over en
+alles liet zich zoo mooi aanzien als een nieuwe munt. Mijn God, wie zou
+gedacht hebben, dat het zoover zou komen? Wie zou het hebben kunnen
+droomen?
+
+Ik was dikwijls op 't eind van de week te huis en soms, als de boot wat
+lang moest blijven liggen, om lading in te nemen, was ik wel eens een
+geheele week te huis en zoo zag ik mijn schoonzuster Sarah ook veel. Zij
+was een mooie, groote vrouw, donker, vlug en hartstochtelijk, met
+trotsche houding en een schittering in haar oog als de vonk uit een
+vuursteen. Doch als de kleine Mary er was, dacht ik nooit aan haar, dat
+is zoo waar als ik op Gods genade hoop.
+
+Het heeft mij soms toegeschenen, dat zij alleen met mij wenschte te
+zijn, of dat zij mij wenschte over te halen, een wandeling met haar te
+doen, maar het kwam mij nooit in de gedachte, zoo iets te doen. Doch op
+zekeren avond gingen mij de oogen open. Toen ik van de boot kwam, was
+mijn vrouw uit, maar Sarah te huis. "Waar is Mary?" vroeg ik. "O, die is
+uitgegaan, om eenige rekeningen te betalen." Ik was onrustig en liep de
+kamer op en neer. "Kan je geen vijf minuten zonder Mary gelukkig zijn,
+Jim?" zeide zij. "Het is geen compliment voor mij, dat gij zelfs zoo'n
+korten tijd niet met mijn gezelschap tevreden kunt wezen."
+
+"Ik heb niets op je tegen, kindjelief," zeide ik, haar vriendelijk mijn
+hand toestekende. Zij greep ze dadelijk met beide handen, die brandden,
+alsof zij de koorts had. Ik zag haar in de oogen en daarin las ik alles.
+Geen van ons beiden zei een woord. Ik fronste de wenkbrauwen en trok
+mijn hand terug. Toen stond zij zwijgend naast mij, stak haar hand
+omhoog en klopte mij op den schouder. "Standvastige, oude Jim!" zeide
+zij; en lachend, met een klank van teleurstelling, liep zij de kamer
+uit.
+
+[Illustratie: Zij greep ze dadelijk met beide handen.]
+
+Van dat oogenblik haatte Sarah mij met haar gansche hart en ziel, en zij
+is een vrouw, die kan haten. Ik was een dwaas, dat ik toestond dat zij
+bij ons bleef, een groote dwaas; maar ik zei nooit iets tegen Mary, want
+ik wist, dat het haar zou grieven. De zaken gingen weer haar gewonen
+gang, maar na eenigen tijd begon ik op te merken, dat er bij Mary zelf
+een verandering plaats vond. Zij was altijd zoo vertrouwelijk en zoo
+vriendelijk-onschuldig geweest, maar nu werd zij argwanend en gedroeg
+zich vreemd tegenover mij; zij wilde telkens weten, waar ik was geweest
+en wat ik had gedaan en van wie ik brieven ontving en wat ik in mijn
+zakken had en meer van die dwaasheden. Zij werd bij den dag zonderlinger
+en driftiger en we hadden zonder oorzaak twist over de nietigste zaken.
+Ik werd er geheel door verbijsterd, Sarah meed mij nu, maar zij en Mary
+waren in dezen tijd onafscheidelijk. Nu eerst zie ik, hoe zij
+samenspande en mijn vrouw tegen mij opzette, maar destijds was ik zoo'n
+blinde tor, dat ik daar niets van begreep. Toen verbrak ik mijn belofte
+om niet meer te drinken en gaf mij weer aan misbruik van sterken drank
+over, doch ik geloof niet, dat ik dit gedaan zou hebben, als Mary
+dezelfde van vroeger voor mij was geweest. Zij had nu reden om boos op
+mij te wezen, en de klove werd met den dag wijder. En toen kwam Alex
+Fairbaim in het spel en werden de zaken duizendmaal erger.
+
+Eerst bezocht hij ons alleen om Sarah te spreken, maar spoedig kwam hij
+om ons. Het was een innemend man, die zich vrienden verwierf, overal
+waar hij kwam. Hij was een snoever, schrander, iemand die de halve
+wereld had gezien. Het was een aangenaam man in gezelschap, dat wil ik
+niet ontkennen en voor een zeeman had hij wonderlijk beschaafde
+manieren, zoodat ik geloof, dat er een tijd was, dat hij meer van de
+kajuit dan van den bak wist. Een maand liep hij bij mij in en uit, en
+nooit kwam het mij in de gedachte, dat er uit zijn bezoeken iets kwaads
+kon voortkomen. Op 't laatst werd ik wantrouwend en van dat oogenblik
+was mijn rust verdwenen.
+
+Het was evenwel slechts een nietige zaak. Ik kwam onverwacht de
+voorkamer binnen en in de deur komende zag ik een glans van tevredenheid
+op mijn vrouws gelaat. Doch toen zij zag, dat ik het was, die
+binnenkwam, verdween die glans en maakte plaats voor een blik van
+teleurstelling. Dat was mij genoeg. Niemand dan Alex Fairbaim was het,
+wiens stap zij gemeend had te hooren. Als ik hem toen had gezien, zou ik
+hem vermoord hebben, want ik was altijd een dolleman, als mijn drift was
+opgewekt. Mary zag het onheilspellend licht in mijn oogen en zij kwam op
+mij toe en legde haar hand op mijn arm:
+
+"Niet doen, Jim," zeide zij, "niet doen!"--"Waar is Sarah?" vroeg
+ik.--"In de keuken," was het antwoord.--"Sarah," zeide ik binnenkomende,
+"deze Fairbaim moet bij mij nooit weer over den drempel komen."--"Waarom
+niet?" vroeg zij.--"Omdat ik het zoo wil."--"Och, als mijn vrienden niet
+goed genoeg voor dit huis zijn, dan ben ik er ook niet goed genoeg
+voor," zeide zij.--"Ge kunt doen wat ge verkiest," gaf ik ten antwoord,
+"maar als Fairbaim zich hier weer vertoont, zal ik u een van zijn ooren
+als een aandenken zenden." Mijn gezicht joeg haar, geloof ik, schrik
+aan, want zij gaf mij geen antwoord en nog dienzelfden avond verliet zij
+mijn huis.
+
+Was het een duivelachtige trek in het karakter van deze vrouw of wilde
+zij mij tegen Mary opzetten, door haar tot een slecht gedrag te
+verleiden; wat hiervan moge zijn, zij huurde twee straten verder een
+huis en verhuurde daarvan kamers aan zeelieden. Fairbaim placht bij haar
+te vertoeven, als hij van zijn reizen terugkwam en Mary ging er heen om
+met haar zuster en hem te drinken. Hoe dikwijls zij er heen ging, weet
+ik niet, doch op zekeren dag volgde ik haar, en juist toen ik
+binnenkwam, ontsnapte Fairbaim over den tuinmuur, lafbek die hij was. Ik
+zwoer mijn vrouw, haar te zullen vermoorden, als ik haar weer in zijn
+gezelschap aantrof en nam haar mee naar huis, snikkende en bevende en
+wit als een stuk papier. Van dit oogenblik af was er geen zweem van
+liefde meer tusschen ons. Ik zag, dat zij mij haatte en vreesde en als
+de gedachte daaraan mij tot drinken dreef, verachtte zij mij.
+
+Sarah vond het leven te Liverpool niet aangenaam meer en zij vertrok,
+naar ik dacht, om weer met haar zuster te Croydon samen te wonen en te
+huis sukkelden de zaken voort, als in den laatsten tijd. En toen kwam
+deze laatste week met al haar ellende en ongeluk.
+
+Het gebeurde zoo. Wij waren met de _May Day_ vertrokken voor een reis
+van zeven dagen, maar de boot had averij bekomen, zoodat wij in de haven
+moesten terugkeeren. Ik ging van boord naar huis, denkende, dat het voor
+mijn vrouw een heele verrassing zoude zijn en zij nog blijde zou wezen,
+nu ik zoo spoedig terugkwam; doch juist toen ik de straat insloeg, waar
+ik woonde, kwam daar een cab voorbij en daarin zat mijn vrouw naast
+Fairbaim en de twee praatten en lachten zonder een enkele gedachte aan
+mij en daar stond ik nu op den weg te kijken.
+
+Van dat oogenblik was ik mij zelf geen meester meer en het komt mij
+alles als een verwarde droom voor, als ik er aan denk. Ik had ook kort
+geleden veel gedronken en deze beide zaken te zamen brachten mij geheel
+van streek. Ik voel nu een kloppen in mijn hoofd als van een smidshamer,
+maar op dien morgen was het een razen en bruisen in mijn hersenen als
+van de Niagara.
+
+Een oogenblik stond ik besluiteloos; toen snelde ik de cab achterna. Ik
+had een zwaren eikenhouten stok in de hand. Zij stapten weldra uit aan
+het spoorwegstation. Daar stonden veel menschen voor het loket en zoo
+kon ik hen dicht naderen zonder door hen gezien te worden. Zij namen
+kaartjes voor New-Brighton. Ik deed eveneens en stapte in een
+spoorweg-coupé drie rijtuigen achter de hunne. Toen zij het doel van hun
+tocht hadden bereikt, wandelden zij langs de parade, en ik zorgde er
+voor nooit meer dan een honderd el van hen af te wezen. Ten laatste zag
+ik hen een boot huren om een roeitochtje te maken; want het was een zeer
+warme dag en zij dachten ongetwijfeld, dat het op het water koeler zou
+wezen.
+
+Het was of zij in mijn handen waren overgeleverd. Er hing een lichte
+mist over het water, zoodat men maar een paar honderd el ver kon zien.
+Ik huurde een boot voor mij alleen en roeide hen achterna. Ik kon het
+zog van hun vaartuigje zien; maar zij voeren bijna even snel als ik en
+zij waren zeker wel een mijl van de kust, toen ik hen inhaalde. De mist
+was als een gordijn rondom ons en wij drieën bevonden ons in de ruimte
+door dat gordijn ingesloten. Mijn God, zal ik ooit de uitdrukking op hun
+gezicht vergeten, toen zij zagen wie er in de boot was, die op hen
+invoer?
+
+[Illustratie: bracht ik hem met een zwaren stok een slag toe.]
+
+Zij gaf een luiden gil. Hij vloekte als een dolle en stiet met een riem
+naar mij; hij las zijn doodvonnis in mijn oogen. Met mijn linkerhand
+greep ik den riem vast en met de andere hand bracht ik hem met mijn
+zwaren stok een slag op zijn hoofd toe, dat zijn schedel vermorzeld werd
+als een ei. Ik zou haar misschien gespaard hebben niettegenstaande mijn
+vreeselijke woede; maar zij sloeg haar armen rond zijn hals onder het
+luide uitroepen van zijn naam: Alex. Ik sloeg nog eens en zij lag dood
+naast hem. Toen was ik als een wild dier, dat bloed geproefd heeft. Was
+Sarah daar geweest, zij zou hetzelfde lot hebben ondergaan. Ik haalde
+mijn mes voor den dag en... ik heb genoeg gezegd, het gaf mij een woest
+genot, toen ik dacht, hoe Sarah, als zij zulke bewijzen van mijn daad
+ontving, zou gevoelen wat haar bemoeizucht had teweeggebracht. Toen bond
+ik de lijken in de boot, stiet een plank los en liet zoo de boei met de
+lijken er in zinken. Ik wist wel, dat de eigenaar van de boot zou
+denken, dat zij uit den koers geraakt en naar zee zouden zijn gedreven.
+Ik knapte mij wat op, ging weer aan land en kwam weer aan boord, zonder
+dat iemand ter wereld kon vermoeden, wat er had plaats gevonden. Dien
+nacht maakte ik het postpakket voor Sarah Cushing klaar en den volgenden
+dag verzond ik het van Belfast.
+
+Daar hebt ge nu de geheele waarheid. Ge moogt mij ophangen of met mij
+doen, wat u goeddunkt, doch gij kunt me niet zoo zwaar straffen, als ik
+reeds gestraft ben. Ik kan mijn oogen niet sluiten of ik zie de twee
+gezichten mij aanstaren, zooals op het oogenblik, toen mijn boot op hen
+aanvoer. Ik vermoordde hen vlug, maar zij vermoorden mij nu langzaam en
+zoo ik nog den nacht beleef, zal ik toch voor morgen dood of krankzinnig
+zijn. Ge zult me toch niet alleen in een cel opsluiten, mijnheer? Doe
+het niet als ik u om medelijden mag smeeken, en moogt gij op den dag van
+uw doodsstrijd behandeld worden, zooals gij mij nu behandelt."
+
+"Wat zegt gij er van, Watson?" zei Holmes, toen hij het papier uit de
+hand legde. "Waartoe dient nu al deze ellende, dat geweld en die angst?
+De Voorzienigheid zal daarmee een doel willen bereiken, of anders zou de
+wereld geregeerd worden door een noodlot en dat mogen we niet aannemen.
+Maar welk doel? Hier staan we nu voor een raadsel, van welks oplossing
+het menschelijk verstand nog even ver verwijderd is als ooit te voren,
+en dat ons misschien nooit opgelost zal worden."
+
+
+
+
+III.
+
+De klerk van den effectenhandelaar.
+
+
+Korten tijd na mijn huwelijk had ik een praktijk in het district
+Paddington gekocht. De oude Dr. Farquhar, van wien ik die overnam, had
+in zijn tijd een uitgebreide praktijk gehad, doch op gevorderden
+leeftijd was die zeer verminderd, hoofdzakelijk ten gevolge van een
+kwaal, waaraan hij leed, een soort St. Vitusdans. Het publiek denkt
+gewoonlijk, dat iemand, die eens anders kwalen wil genezen, zelf gezond
+moet zijn en het wantrouwt den geneesheer, die geen geneesmiddelen kent
+voor zijn eigen ziekte. Zoo was ook, naarmate mijn voorganger zwakker
+werd, het aantal zijner patiënten afgenomen, tot het in 't laatst
+geslonken was van ongeveer twaalfhonderd tot weinig meer dan driehonderd
+in 't jaar. Ik vertrouwde evenwel op mijn jeugd en geestkracht en was
+overtuigd in weinig jaren wel een bloeiende praktijk te kunnen krijgen.
+
+Gedurende de eerste drie maanden, nadat ik mij in Paddington gevestigd
+had, zag ik weinig van mijn vriend Sherlock Holmes, want ik had het te
+druk, om hem in Baker-Street te bezoeken en hij zelf ging zelden anders
+uit dan waar zijn beroep hem riep. Ik was daarom verrast, op zekeren
+morgen in Juni, terwijl ik na het ontbijt het _British Medical Journal_
+zat te lezen, de deurschel te hooren overgaan en kort daarna de luide
+stem van mijn vriend in de gang te vernemen.
+
+"Hé, mijn beste Watson," zeide hij, de kamer binnenkomende, "het doet
+mij recht veel genoegen u te zien. Mevrouw Watson is zeker ook
+welvarend?"
+
+"Dank u, we zijn beiden zeer wel," zeide ik, hem met warmte de hand
+drukkend.
+
+"En ik mag alzoo hopen," vervolgde hij, nadat hij in den schommelstoel
+was gaan zitten, "dat de beslommeringen van uw geneeskundige praktijk de
+belangstelling, die gij vroeger in onze kleine problemen steldet, niet
+geheel uitgedoofd hebben."
+
+"Integendeel; nog gisteren avond zag ik mijn oude aanteekeningen in en
+was ik bezig enkele van onze laatste oplossingen te rangschikken," gaf
+ik ten antwoord.
+
+"Ik vertrouw, dat gij uw verzameling nog niet als gesloten beschouwt."
+
+"Volstrekt niet; niets zou ik liever wenschen, dan ze nog met een paar
+verhalen aan te vullen."
+
+"Vandaag bijvoorbeeld?"
+
+"Ja, vandaag als ge wilt."
+
+"En zoudt ge er zelf voor naar Birmingham willen reizen?"
+
+"Zeker, als ge het wenscht."
+
+"En uw praktijk?"
+
+"Ik neem die van mijn buurman waar, als hij op reis is; hij is dus ook
+altijd bereid de mijne waar te nemen."
+
+"Beter kon het niet treffen," zeide Holmes, in zijn stoel achterover
+leunende en mij van onder zijn halfgesloten oogleden scherp aanziende.
+"Ik merk, dat gij de laatste dagen ongesteld waart. Een verkoudheid in
+den zomer grijpt iemand altijd erg aan."
+
+"Ik moest de vorige week een paar dagen om een zeer erge verkoudheid te
+huis blijven; maar ik dacht, dat men nu niets meer aan mij kon zien."
+
+"Dat is zoo. Ge ziet er nu weer erg sterk uit."
+
+"Hoe wist gij het dan?"
+
+"Mijn waarde vriend, gij kent mijn methode."
+
+"Gij leidt het dus af uit hetgeen gij ziet?"
+
+"Zeker."
+
+"En waaruit dan?"
+
+"Uit uw muilen."
+
+Ik keek naar de nieuwe patent lederen, die ik droeg.
+
+"Hoe in 's hemels naam....?" begon ik; doch Holmes voorkwam mijn vraag.
+
+"Uw muilen zijn nieuw," zeide hij. "Gij kunt ze niet langer dan een paar
+weken gehad hebben. De zolen, die gij mij op dit oogenblik toekeert,
+zijn licht geschroeid. Een oogenblik dacht ik, dat ze nat geweest konden
+zijn en bij het drogen te dicht bij het vuur gehouden. Maar bij de wreef
+zit een klein rond papiertje met het merk van den winkelier er op.
+Vochtigheid zou dit papiertje natuurlijk hebben losgemaakt. Ge hebt dus
+met uw voeten naar het vuur uitgestrekt gezeten, wat een man zelfs in
+zulk een vochtige Junimaand, als wij nu hebben, niet zou doen, als hij
+volkomen gezond was."
+
+Als al de redeneeringen van Holmes, was de zaak, nu ze eerst verklaard
+werd, zeer eenvoudig. Hij las mijn gedachten op mijn gelaat en zijn
+glimlach was niet vrij van bitterheid.
+
+"Ik ben bang, dat ik mij zelf bij dat verklaren een beetje weggooi,"
+zeide hij. "Gevolgen te noemen zonder oorzaken maakt veel meer indruk.
+Zijt gij gereed mee naar Birmingham te gaan?"
+
+"Zekerlijk, wat is er aan de hand?"
+
+"Gij zult alles in den trein hooren. Mijn cliënt wacht mij buiten in een
+rijtuig. Kunt gij terstond medegaan?"
+
+"Wacht nog slechts een oogenblik." Ik schreef een briefje aan mijn
+buurman, ging de trap op om mijn vrouw de zaak te vertellen en voegde
+mij op de stoep weer bij Holmes.
+
+"Uw buurman is een dokter, niet waar?" zeide hij, op de koperen
+deurplaat wijzende.
+
+"Ja. Hij nam de praktijk van een gevestigden geneesheer over, evenals
+ik."
+
+"Een oude zaak?"
+
+"Even oud als die van mij; beide waren er gevestigd sedert de huizen
+gebouwd zijn."
+
+"Dan hebt gij de drukst beklante gekocht."
+
+"Dat geloof ik ook. Maar hoe weet gij dat?"
+
+"Dat zie ik aan de stoeptreden, mijn vriend. De uwe zijn drie duim
+dieper uitgesleten.--Die heer daar in de cab is mijn cliënt, Mr. Hall
+Pycroft. Vergun mij u aan hem voor te stellen.--Leg de zweep er over,
+koetsier, want wij moeten ons haasten, willen we op tijd aan den trein
+wezen."
+
+De man, aan wien ik werd voorgesteld, was een gezonde, flink gebouwde
+jonge man met een eerlijk, open gelaat en een dunnen, gedraaiden rossen
+knevel. Hij droeg een glanzigen zijden hoed en een mooi, eenvoudig zwart
+costuum, hetgeen hem een voorkomen gaf van een jongen schranderen
+City-man, wat hij inderdaad was en wel behoorende tot hen, die met den
+naam Cockneys worden aangeduid. Dit neemt niet weg, dat zij onze
+voortreffelijkste vrijwilligers-regimenten vormen en de krachtigste
+jonge mannen en de beste sportlui van geheel Engeland zijn. Zijn rond,
+blozend gelaat had veel natuurlijke vriendelijkheid, doch de hoeken van
+zijn mond vertoonden een trek van droefgeestigheid. Eerst toen wij in
+onze coupé eerste klasse zaten en goed en wel op reis naar Birmingham
+waren, vernam ik om welke moeilijkheid hij de hulp van Sherlock Holmes
+had ingeroepen.
+
+"Wij rijden nu een zeventig minuten aan een stuk door. Ge zoudt me dus
+een genoegen doen, met aan mijn vriend uw belangwekkende geschiedenis te
+vertellen," zei Holmes. "Liefst even nauwkeurig als gij ze mij hebt
+verteld en zoo mogelijk nog meer in bijzonderheden. Het zal mij ook
+nuttig zijn, de verschillende feiten nog eens te hooren. Het is een
+geval, Watson, waarin veel kan zitten en dat eveneens niets kan
+beteekenen, doch in elk geval die ongewone trekken vertoont, waarvan gij
+evenveel houdt als ik."
+
+De jonge man zag mij aan met een onrustige flikkering in zijn oogen.
+
+"Het ergste van de geschiedenis is," zeide hij, "dat ik mij zeer dwaas
+heb gedragen. Natuurlijk kan alles nog goed afloopen en ik zie niet in,
+dat ik anders had kunnen handelen. Ik munt niet uit in de kunst van
+vertellen, mijnheer Watson, maar gij zult het daarmee zeker zoo nauw
+niet nemen.
+
+Ik had een betrekking bij de firma Coxon and Woodhouse van Draper's
+Gardens, maar vroeg in het voorjaar gingen zij, zooals gij u
+ongetwijfeld herinnert, failliet. Ik was vijf jaar bij hen geweest en de
+oude Coxon gaf mij, toen de slag kwam, een goed getuigschrift; maar
+natuurlijk werden wij, klerken, zeven en twintig in getal, aan den dijk
+gezet. Ik probeerde hier en probeerde daar, maar tal van andere klerken
+meldden zich voor dezelfde betrekkingen aan en ik zat een langen tijd op
+zwart zaad. Op Coxon's kantoor had ik drie pond per week verdiend en er
+ongeveer zeventig bespaard, maar spoedig waren die opgeteerd. Ik wist op
+'t laatst geen raad meer en kon nauwelijks de postzegels betalen om op
+advertentiën te schrijven of de enveloppe, waarop ik ze moest plakken.
+Mijn schoenen had ik versleten door het vele opklimmen van
+kantoortrappen en ik scheen nog even ver van een betrekking als ooit.
+
+Eindelijk hoorde ik, dat er een plaats vacant was op het kantoor van
+Mawson and Williams, de groote effectenmakelaars in Lombard-Street. Ik
+kan u zeggen, dat dit een der rijkste huizen in Londen is. De
+advertentie behoefde slechts met een brief beantwoord te worden. Ik zond
+mijn getuigschrift en sollicitatiebrief in, zonder evenwel de minste
+hoop te koesteren de betrekking te krijgen. Tot mijn verrassing echter
+ontving ik een antwoord, waarin mij werd gemeld, dat ik den volgenden
+Maandag in functie kon treden, zoo mijn voorkomen mocht bevallen.
+Niemand weet, hoe het met zulke dingen gaat. Sommige lieden zeggen, dat
+de directeur de hand in den hoop sollicitatiebrieven steekt en er maar
+een op goed geluk uitneemt. De getrokkene krijgt de betrekking. Maar wat
+hiervan moge zijn, ik had nu het buitenkansje en was zoo gelukkig als 't
+maar kon. De betrekking gaf mij nog een pond per week meer dan die ik
+had gehad en mijn werkzaamheden waren er dezelfde.
+
+En nu kom ik tot het wonderlijkste gedeelte van de geschiedenis. Ik had
+mijn kamers in Hampstead No. 17. Potter's Terrace was het adres. Ik zat
+denzelfden avond, nadat mij de betrekking was beloofd, op mijn kamer te
+rooken, toen mijn hospita met een visitekaartje binnenkwam, waarop ik:
+"Arthur Pinner, financieel agent," las. Ik had dien naam nooit te voren
+gehoord en kon mij niet voorstellen, wat de bezitter daarvan van mij kon
+wenschen; maar natuurlijk verzocht ik haar, hem boven te laten komen.
+Hij kwam binnen. Het was een man van middelmatige lengte, met donkere
+haren, donkere oogen en zwarten baard en iets glimmenden neus. Hij had
+levendige manieren en sprak vlug, als iemand, die de waarde van den tijd
+kent.
+
+"Mijnheer Hall Pycroft, geloof ik?" zeide hij.
+
+"Ja, mijnheer," was mijn antwoord en ik schoof hem een stoel toe.
+
+"Den laatsten tijd in betrekking bij de firma Coxon and Woodhouse, niet
+waar?"
+
+"Ja, mijnheer."
+
+"En nu op de lijst van Mawson's personeel."
+
+"Precies."
+
+"Wel, ik moet u iets mededeelen. Men heeft mij eenige buitengewone
+staaltjes van uw bekwaamheid op financieel gebied verteld. Ge herinnert
+u zeker den heer Parker, die een tijdlang directeur bij de firma Coxon
+and Woodhouse was. Hij raakt nooit over u uitgepraat."
+
+Natuurlijk verheugde het mij dit te hooren. Ik was altijd nog al
+schrander in kantoorzaken geweest, maar had nooit gedroomd, dat men er
+in de City over zou spreken.
+
+"Hebt gij een goed geheugen?" vroeg hij.
+
+"Zoo tamelijk," gaf ik nederig ten antwoord.
+
+"Zijt gij eenigszins op de hoogte gebleven van de beurs, terwijl gij
+buiten betrekking waart?"
+
+"Ja, ik lees elken morgen de effectenlijst."
+
+"Nu, dat bewijst, dat gij wezenlijk hart voor uw vak hebt. Dat is de weg
+om vooruit te komen. Gij zult mij niet kwalijk nemen, als ik u op de
+proef stel. Laten wij eens zien. Hoe staan de Ayrshire-aandeelen?"
+
+"Honderd zes en een kwart tot honderd vijf en zeven achtste," antwoordde
+ik.
+
+"En de geconsolideerde Nieuw-Zeeland-obligatiën?"
+
+"Honderd en vier."
+
+"Wonderlijk, wonderlijk," riep hij uit, de handen in elkaar slaande.
+"Dat komt overeen met wat ik gehoord heb. Jongen, gij zijt veel te goed
+voor klerk op het kantoor van Mawson."
+
+Deze woorden verbaasden mij, zooals gij kunt denken.
+
+"Andere lieden hebben niet zoo'n hoogen dunk van mij als gij, mijnheer
+Pinner. Ik had een harden kamp genoeg, deze betrekking te krijgen en ben
+wat blij, dat ik ze heb."
+
+"Wel, vriend, gij zijt daar te goed voor. Gij zijt niet in uw ware
+omgeving. Nu zal ik u zeggen, hoe de zaken staan. Wat ik u heb aan te
+bieden is weinig in vergelijking met uw groote bekwaamheden, maar
+vergeleken met de betrekking bij Mawson is het licht tegen donker.
+Laten we eens zien. Wanneer gaat ge naar Mawson?"
+
+"Maandag."
+
+"Ha, ha, ik zou durven wedden, dat gij daar niet heen gaat."
+
+"Niet bij Mawson op 't kantoor gaan?"
+
+"Neen, mijnheer. Want Maandag zult gij directeur wezen van de
+Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij met haar honderd vier en dertig
+depôts in de steden en dorpen van Frankrijk, zonder nog die te Brussel
+en San Remo mede te rekenen."
+
+Ik stond geheel verbijsterd. "Ik heb nooit van die Maatschappij
+gehoord," zeide ik.
+
+"Zeer waarschijnlijk niet. Het is met de oprichting zeer stil in zijn
+werk gegaan; want voor het kapitaal was onderhands ingeteekend en de
+Maatschappij belooft te groote voordeelen, om het groote publiek er in
+te betrekken. Mijn broer Harry Pinner is President-commissaris en
+verbindt zich met den Raad van Beheer, nadat een besturend directeur is
+aangesteld. Hij wist, dat mijn weg hierheen voerde en verzocht mij een
+flinken man te zoeken, goedkoop en tevens jong, voortvarend en met veel
+handigheid. Parker sprak mij over u en daarom ben ik hier gekomen. Wij
+kunnen u slechts een poovere vijfhonderd pond aanbieden als een begin."
+
+"Vijfhonderd pond in 't jaar!" riep ik.
+
+"Zooveel slechts om mee te beginnen, maar gij ontvangt bovendien nog een
+commissieloon van 1 pCt. van alle zaken, welke door uw agenten worden
+gedaan en gij kunt mij op mijn woord gelooven, dat dit nog meer bedraagt
+dan uw geheele salaris."
+
+"Maar ik heb in 't geheel geen verstand van ijzerwaren."
+
+"St! mijn jongen, ge hebt verstand van cijfers."
+
+Het gonsde in mijn hoofd; ik kon ternauwernood op mijn stoel zitten.
+Plotseling kwam er een kleine twijfel bij mij op.
+
+"Ik wil openhartig met u spreken," zeide ik. "Mawson betaalt mij slechts
+tweehonderd pond, maar Mawson is zeker. En omtrent uw Maatschappij weet
+ik zoo weinig, dat...."
+
+"Ha, zeer schrander gesproken!" riep hij als in verrukking. "Gij zijt de
+rechte man voor ons. Gij laat u niet ompraten en hebt gelijk ook. Nu, ik
+heb een banknoot van honderd pond bij mij en als gij denkt, dat wij
+zaken kunnen doen, moogt ge die beschouwen als een voorschot op uw
+salaris."
+
+"Dat is heel mooi. Wanneer kan ik mijn nieuwe betrekking aanvaarden?"
+antwoordde ik.
+
+"Kom morgen om één uur in Birmingham. Ik heb een briefje in mijn zak,
+dat gij voor mijn broer aldaar kunt medenemen. Gij zult hem vinden in de
+Corporation-Street 129 B, waar de kantoren van de Maatschappij tijdelijk
+zijn gevestigd. Natuurlijk moet hij uw aanstelling bekrachtigen, maar
+tusschen ons beiden is alles in orde."
+
+"Waarlijk, ik weet niet, hoe ik u mijn dankbaarheid zal betuigen,
+mijnheer Pinner," zeide ik.
+
+"Volstrekt onnoodig, mijn jongen. Gij krijgt enkel, wat gij verdient. Er
+zijn nog slechts een paar kleine zaakjes--bloote formaliteiten--die ik
+met u moet regelen. Gij hebt daar een stukje papier naast u liggen. Wees
+zoo vriendelijk daarop te schrijven: "Ik ben volkomen bereid, als
+directeur op te treden van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij op
+een minimum-salaris van 500 pond sterling 's jaars.""
+
+Ik deed, wat hij mij vroeg en hij stak het stukje papier in zijn zak.
+
+"Nog iets. Wat zijt gij nu voornemens te doen in zake de betrekking bij
+Mawson?"
+
+Ik had in mijn vreugde in 't geheel niet meer aan Mawson gedacht. "Ik
+zal schrijven, dat ik van de betrekking afzie," gaf ik ten antwoord.
+
+"Dat zou ik juist niet willen hebben. Ik heb twist over u gehad met den
+directeur van de firma Mawson. Ik had hem naar u gevraagd, hij was zeer
+beleedigend in zijn antwoorden en zei, dat het mij er om te doen was, u
+van hem weg te troggelen en meer dergelijke dingen. Ten laatste verloor
+ik mijn geduld. "Als gij knappe menschen in uw dienst wilt hebben, moet
+gij hen goed bezoldigen," zeide ik. "Hij neemt liever een klein salaris
+aan van ons dan een groot van u," antwoordde hij. "Ik wed met u, dat als
+hij ons aanbod aanneemt, gij nooit meer iets van hem zult hooren," zei
+ik nu. "Aangenomen; wij raapten hem van de straat op en hij zal niet zoo
+ondankbaar zijn, ons terstond in den steek te laten," antwoordde mijn
+concurrent. Dat waren zijn laatste woorden."
+
+"Die onbeschaamde vlegel," bulderde ik nu. "Ik heb hem nooit in mijn
+leven gezien. Waarom zou ik hem ontzien? Zeer zeker zal ik hem niet
+schrijven, als gij dit liever hebt."
+
+"Goed. Ik houd mij aan die belofte," zei mijn bezoeker, van zijn stoel
+opstaande. "Ik ben verrukt, zulk een flinken man voor mijn broer
+gevonden te hebben. Hier is uw voorschot van honderd pond en hier is de
+brief. Teeken het adres 129 B Corporation-Street op en onthoud goed, dat
+gij morgen om één uur verwacht wordt. En nu wensch ik u goeden avond, en
+al het geluk, dat gij verdient."
+
+Dat is, zoover ik mij bezin, alles wat er tusschen ons is voorgevallen.
+Ge kunt u voorstellen, Dr. Watson, hoe ik met zoo'n buitenkansje in mijn
+schik was. Den halven nacht zat ik overeind in mijn bed; want ik kon van
+blijdschap niet slapen en den volgenden dag vertrok ik naar Birmingham
+met een trein, die mij lang voor het vastgestelde uur aan het adres
+moest brengen. Ik bracht mijn reisvalies naar een hotel in New-Street en
+ging op weg naar het mij aangeduide adres.
+
+Het was nog een kwartier voor den tijd, waarop ik werd verwacht. No.
+129 B was een passage tusschen twee winkels, die leidde naar een steenen
+wenteltrap en waarin zich verscheidene kantoren van maatschappijen of
+particulieren bevonden. De namen waren op den muur geschilderd, maar den
+naam van Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij las ik nergens. Een paar
+minuten stond ik geheel verslagen, terwijl ik mij zelf afvroeg, of de
+geheele geschiedenis geen bedrog was, toen een man de trap opkwam en mij
+toesprak. Hij zag er precies uit als de heer, dien ik den vorigen avond
+gesproken had, dezelfde gestalte en stem; maar hij was glad geschoren en
+had lichter haren.
+
+"Zijt gij mijnheer Hall Pycroft?" vroeg hij.
+
+"Ja, die ben ik," gaf ik ten antwoord.
+
+"Ha, ik wachtte u, maar gij zijt een beetje voor uw tijd. Ik ontving
+dezen morgen een brief van mijn broer, waarin hij u zeer prees."
+
+"Ik zocht juist het kantoor, toen u kwam."
+
+"Wij hebben onzen naam nog niet op den muur, want wij hebben ons pas de
+vorige week hier tijdelijk gevestigd. Ga met mij naar boven; dan zullen
+wij over de zaak spreken."
+
+Ik volgde hem naar een zeer hoog gelegen verdieping en daar onder de
+dakpannen waren een paar ledige donkere kamers zonder vloerkleed en
+zonder gordijnen. Ik keek wel wat vreemd op, toen ik hier werd
+binnengeleid, want ik had mij een ruim kantoor voorgesteld met glimmende
+tafels en rijen klerken, zooals ik gewend was, en ik durf zeggen, dat ik
+wel met een beetje verlegen gezicht naar de twee houten stoelen en een
+kleine tafel keek, die met een groot boek en een snippermand het overige
+ameublement uitmaakten.
+
+"Laat u door het schamel uiterlijk van dit vertrek niet ontmoedigen,
+mijnheer Pycroft," zei mijn nieuwe kennis. "Rome is niet in één dag
+gebouwd; wij worden door een hoop geld gesteund, ofschoon wij op onze
+kantoren nog niet veel doen. Ga alsjeblieft zitten en geef mij uw
+brief."
+
+Ik gaf hem den brief en hij las dien met groote aandacht.
+
+"Gij schijnt een zeer gunstigen indruk op mijn broer Arthur gemaakt te
+hebben," zeide hij, "en ik weet, dat hij een zeer schrandere
+beoordeelaar is. Hij zweert bij Londen, weet gij, en ik bij Birmingham,
+maar dezen keer zal ik zijn raad volgen. Gij kunt u nu wel voorgoed als
+aangesteld beschouwen."
+
+"Waarin bestaan mijn werkzaamheden?" vroeg ik.
+
+"Gij zult misschien het groote magazijn te Parijs besturen, dat een
+vloed van Engelsche ijzerwerken in de winkels van onze honderd en vier
+en dertig filialen in Frankrijk zal storten. De koop zal in een week
+zijn beslag krijgen en ondertusschen kunt gij in Birmingham blijven en
+ons in een en ander van dienst zijn."
+
+"Op welke manier?"
+
+Als antwoord nam hij een groot rood boek uit de lade. "Dit is een
+adresboek van Parijs," zeide hij, "met de beroepen achter de namen. Ik
+zou u raden het mee naar huis te nemen en al de verkoopers van
+ijzerwaren en hun adressen te noteeren. Het is voor mij van veel belang
+die adressen te kennen."
+
+"Zeer goed; hier zijn lijsten naar de verschillende beroepen
+samengesteld," merkte ik op.
+
+"Maar die zijn niet betrouwbaar. Dat systeem is verschillend van het
+onze. Doe als ik zeg en bezorg mij de lijsten Maandag aanstaande om
+twaalf uur. Nu, goeden dag mijnheer Pycroft, als gij ijver en
+schranderheid blijft betoonen, dan zult gij in de Maatschappij een
+goeden patroon vinden."
+
+Ik keerde naar mijn hotel terug met het boek onder den arm en vervuld
+met zeer tegenstrijdige gevoelens. Ik was definitief benoemd en had een
+honderd pond in den zak; maar aan den anderen kant had het niet aanwezig
+zijn der Maatschappij op den muur, het voorkomen van het kantoor en
+andere dingen, die terstond een man van zaken opvallen, een ongunstigen
+indruk bij mij achtergelaten. Er mocht evenwel van komen wat wilde, ik
+had het geld en zette mij aan het werk. Den geheelen Zondag was ik er
+hard aan bezig en des Maandags was ik nog pas tot de H gevorderd. Ik
+ging mijn nieuwen patroon opzoeken, vond hem in hetzelfde armoedige
+kantoorvertrek en kreeg de opdracht tot Woensdag met mijn arbeid voort
+te gaan en dan terug te komen. 's Woensdags was ik nog niet gereed en
+zoo werkte ik hard door tot Vrijdag--dat is tot gisteren. Toen bracht ik
+de lijst naar mijnheer Harry Pinner.
+
+"Dank u zeer," zeide hij. "Ik ben bang, dat ik het werk wat te licht
+geschat heb. Deze lijst zal mij zeer te pas komen."
+
+"Ik had nog al veel tijd noodig om ze in orde te brengen."
+
+"En nu ontving ik nog gaarne een lijst van de winkeliers in meubels;
+want die verkoopen ook allen ijzerwerk."
+
+"Zeer goed."
+
+"Morgen avond om zeven uur kunt gij bij mij komen, om mede te deelen,
+hoe het met het werk staat. Ge behoeft u niet te overwerken. Een paar
+uurtjes in Day's Music-Hall zullen u na volbrachte dagtaak geen kwaad
+doen." Dit zeggende lachte hij en ik zag, dat zijn linker hoektand zeer
+slecht met goud was geplombeerd."
+
+Sherlock Holmes wreef zich van pleizier in de handen en ik zag onzen
+cliënt verbaasd aan.
+
+"Ge moogt wel verbaasd kijken, Dr. Watson, maar het is waar, wat ik zeg.
+Toen ik den anderen kwant in Londen sprak, en hij bij de voorspelling
+lachte, dat ik niet naar het kantoor van Mawson zoude gaan, merkte ik
+op, dat zijn tand op dezelfde wijze was opgevuld. De glinstering van het
+goud trok in elk geval mijn aandacht, zooals ge ziet. Toen ik hierover
+nadacht en daarbij in aanmerking nam, dat stem en houding dezelfde
+waren, en alleen zoodanig verschil viel waar te nemen, als
+teweeggebracht kan worden door scheermes of pruik, twijfelde ik niet
+meer of ik had beide keeren met denzelfden man te doen gehad. Het is
+natuurlijk niet zoo vreemd, dat twee broers precies op elkaar gelijken,
+maar wel, dat zij beiden denzelfden tand op dezelfde wijze met goud
+hebben geplombeerd. Hij liet mij uit en op straat gekomen wist ik niet,
+hoe ik het had; ik stond geheel verbijsterd. In mijn hotel teruggekomen
+stak ik mijn hoofd in een kom koud water en probeerde kalm over de zaak
+na te denken. Waarom had hij mij van Londen naar Birmingham gezonden;
+waarom was hij daar naar mij toe gekomen; waarom had hij zich zelf een
+brief geschreven? Ik kon mij zelf op die vragen geen antwoord geven en
+hoe meer ik er over nadacht, hoe onbegrijpelijker mij de geschiedenis
+voorkwam. En toen schoot het mij plotseling te binnen, dat hetgeen mij
+onbegrijpelijk toescheen wellicht duidelijk kon zijn voor den heer
+Sherlock Holmes. Ik had nog juist den tijd met den avondtrein naar
+Londen te komen, om hem van morgen te spreken en met u beiden naar
+Birmingham terug te keeren."
+
+De makelaarsklerk had zijn verrassende geschiedenis verteld, en wij
+allen zwegen eenige oogenblikken. Toen zag Sherlock Holmes mij aan,
+terwijl hij in de kussens van den coupé achterover leunde met een
+tevreden en nadenkend gelaat als een kenner van wijn, die het eerste
+teugje van een fijne soort heeft geproefd.
+
+"Wel fijn opgezet, Watson, vindt ge ook niet?" sprak hij. "Er komen
+streken in voor, die mij bevallen. Ik geloof, dat ge me zult toestemmen,
+dat een onderhoud met mijnheer Arthur Harry Pinner in de tijdelijke
+kantoren van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij voor ons beiden
+zeer belangwekkend en leerzaam zal wezen."
+
+"Maar hoe kunnen wij hem bezoeken?"
+
+"O, dat gaat gemakkelijk genoeg," zei Hall Pycroft opgeruimd. "Gij
+beiden behoort tot mijn vrienden en wilt gaarne een betrekking hebben.
+Wat is nu natuurlijker dan dat ik u beiden bij den President-commissaris
+breng?"
+
+"Juist, zeer natuurlijk," zei Holmes. "Ik zou dat heerschap gaarne eens
+zien en onderzoeken, of ik iets van dit stelletje kan maken. Welke
+bekwaamheden hebt gij, mijn vriend, waardoor uw diensten zooveel waard
+zijn? of is het mogelijk, dat...." hij begon op zijn nagel te bijten en
+zag peinzend naar buiten en wij hoorden ternauwernood nog een enkel
+woord van hem, voor wij in New-Street aankwamen.
+
+Om zeven uur 's avonds wandelden wij drieën door de Corporation-Street
+naar de kantoren van de Maatschappij.
+
+"Het is daar in 't geheel geen gewoonte er voor den tijd te wezen,"
+zeide onze cliënt. "Hij komt er waarschijnlijk alleen om mij te zien en
+tot het uur, waarop ik door hem besteld ben, is zijn plaats ledig."
+
+"Dat is niet zonder beteekenis," zeide Holmes.
+
+"Bij Jupiter, ik zei het u net!" riep de klerk. "Daar is hij, hij
+wandelt daar haastig voor ons uit."
+
+Hij wees naar een blond man van middelmatige gestalte, goed gekleed, die
+in snellen tred aan de andere zijde van den weg liep. Toen wij hem in 't
+oog kregen, zag hij juist naar een jongen, die de laatste editie van het
+avondblad ventte en tusschen de huurrijtuigen en omnibussen
+doorloopende, kocht hij een exemplaar van hem. Daarna verdween hij door
+een deur.
+
+"Daar gaat hij!" riep Hall Pycroft. "Hij is daar in het kantoor van de
+Maatschappij gegaan. Ga mee en ik zal dat zaakje spoedig opknappen."
+
+Hem volgende, kwamen wij op de vijfde verdieping aan een op een kier
+staande deur, waar onze cliënt klopte.
+
+"Kom binnen," riep een stem en wij traden een vertrek binnen, kaal,
+ongemeubileerd, zooals Hall Pycroft het ons had beschreven.
+
+Aan een kleine vierkante tafel zat de man, dien wij op straat hadden
+gezien, met zijn avondblad voor zich op tafel uitgespreid.
+
+Toen hij zijn gelaat naar ons toekeerde, kwam het mij voor, dat ik nooit
+een gezicht had gezien, waarop zooveel diepe smart lag uitgedrukt; en
+behalve die smart een gevoel van angst, zooals weinig menschen in hun
+leven ondervinden. Het zweet parelde op zijn voorhoofd; zijn wangen
+waren doodsbleek en zijn oogen staarden ons verschrikt aan. Hij zag zijn
+klerk aan, alsof hij hem niet herkende en aan de verbazing op het
+gezicht van Pycroft zag ik, dat dezen het uiterlijk van zijn patroon
+bevreemdde.
+
+"Ge schijnt ziek, mijnheer Pinner!" zeide hij.
+
+"Ja, ik ben niet geheel wel," antwoordde deze, blijkbaar moeite doende
+zich op de been te houden en voor het spreken zijn droge lippen
+likkende. "Wie zijn die heeren, die gij medegebracht hebt?"
+
+"De een is mijnheer Harris van Bermondsey en de ander is mijnheer Price
+uit deze stad," zei onze klerk gevat. "Zij zijn beiden mijn vrienden en
+mannen van ondervinding, doch zij hebben korten tijd geleden hun
+betrekking verloren en nu hoopten zij, dat u mogelijk een plaatsje voor
+hen had aan de Maatschappij."
+
+"Zeer wel mogelijk!" riep de heer Pinner, bitter glimlachende. "Ja, ik
+twijfel niet, of wij zullen wel iets voor u kunnen doen. Waarop hebt gij
+u in 't bijzonder toegelegd, mijnheer Harris?"
+
+"Ik ben een accountant,"[A] antwoordde Holmes.
+
+[Footnote A: Een accountant is iemand, die balans en handelsboeken
+naziet en in orde brengt; iemand wiens arbeid overeenkomt met dien van
+onze boekhouders en tevens rechtsgeleerde kennis onderstelt.]
+
+"Ha zoo; zoo iemand zullen we wel noodig hebben.--En gij? mijnheer
+Price?"
+
+"Ik ben klerk," gaf ik ten antwoord.
+
+"Ik heb hoop, dat de Maatschappij u in dienst kan nemen. Zoodra wij een
+besluit hebben genomen, zal ik het u laten weten. En nu verzoek ik u,
+heen te gaan. Laat mij om Godswil een oogenblik alleen."
+
+Deze laatste woorden ontvielen hem ondanks hem zelf, alsof de dwang,
+dien hij zich blijkbaar oplegde, plotseling was verbroken. Holmes en ik
+keken elkaar aan en Hall Pycroft deed een stap naar de tafel.
+
+"Gij vergeet, mijnheer Pinner," zeide hij, "dat ik hier ben volgens
+afspraak met u, om eenige orders te ontvangen."
+
+"Zeker, mijnheer Pycroft, zeker. Gij kunt hier een oogenblik wachten en
+ik zou niet weten, waarom uw vrienden hier ook niet zoolang zouden
+blijven. Over een paar minuten ben ik geheel tot uw dienst, als ik
+althans zooveel van uw geduld mag vergen." Hij stond beleefd nijgend op
+en maakte een buiging, voor hij ons verliet door een deur aan 't andere
+eind der kamer, die hij daarna achter zich sloot.
+
+"Hoe nu?" fluisterde Holmes, "sluipt hij weg?"
+
+"Onmogelijk," antwoordde Pycroft.
+
+"Waarom?"
+
+"Die deur geeft toegang naar een binnenkamer."
+
+"En heeft die geen uitgang naar buiten?"
+
+"Neen."
+
+"Is ze gemeubeld?"
+
+"Gisteren was ze nog ledig."
+
+"Wat in 's hemels naam wil hij daar dan uitvoeren? Daar is iets in deze
+zaak, dat mij duister is. Als er ooit een man voor drievierde
+krankzinnig was van angst, dan was het deze Pinner. Wat kan hem zoo'n
+schrik aangejaagd hebben?"
+
+"Hij vermoedt, geloof ik, dat wij detectives zijn."
+
+"Dat is het," zei Pycroft.
+
+Holmes schudde het hoofd. "Hij werd niet bleek, hij _was_ bleek, toen
+wij binnenkwamen. Het is best mogelijk, dat...."
+
+Zijn woorden werden onderbroken door een scherp rat-tat-tat in de andere
+kamer.
+
+"Wat duivel, klopte hij tegen zijn eigen deur?" riep de klerk.
+
+Nog eens en luider klonk het gehamer, rat-tat-tat. Wij zagen vol
+verwachting naar de gesloten deur. Naar Holmes ziende, zag ik zijn
+gelaat rood worden en hem in de grootste spanning met gespitste ooren
+voorover gebogen. Toen hoorden wij plotseling een dof gorgelend geluid
+en een sterk geklop tegen het houtwerk. Als een waanzinnige sprong
+Holmes door de kamer en op de deur aan. Zij was van binnen gesloten.
+Pycroft en ik volgden zijn voorbeeld en alle drie drukten wij met ons
+volle gewicht tegen de deur. Een scharnier sprong los; toen nog een en
+krakend viel de deur neer. Wij sprongen er over en stonden in de
+binnenkamer.
+
+Ze was ledig.
+
+Doch slechts een oogenblik verkeerden wij in onzekerheid. In een hoek
+het dichtst bij de kamer, waaruit wij gekomen waren, was een tweede
+deur. Holmes sprong er op toe en rukte ze open. Op den vloer lagen een
+jas en vest en aan den haak achter de deur, met zijn eigen bretels om
+zijn nek, hing de directeur van de
+Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij. Zijn knieën waren opgetrokken,
+zijn hoofd hing voorover in een rechten hoek met zijn lichaam, en het
+gerammel van zijn hielen tegen de deur had het geraas veroorzaakt,
+waardoor ons gesprek was afgebroken. In een oogwenk had ik hem om het
+middel gegrepen en hield hem zoo omhoog, terwijl Holmes en Pycroft de
+elastieken banden losmaakten, die half begraven waren tusschen de
+loodkleurige plooien van zijn huid. Daarna brachten wij hem in de andere
+kamer, waar hij met leemkleurig gelaat neerlag, bij iedere ademhaling
+zijn lippen opblazende.
+
+"Wat denkt gij van hem?" vroeg Holmes.
+
+Ik bukte mij en beschouwde hem met aandacht. Zijn pols was zwak en
+onregelmatig, maar zijn ademhaling werd sterker en dieper en zijn
+oogleden trilden een weinig, zoodat een streepje van het wit daaronder
+te zien kwam.
+
+"Hij is aan 't randje van den dood geweest, maar 't gevaar is nu
+voorbij," zeide ik. "Doe dat venster open en reik mij die karaf met
+water toe." Ik maakte zijn halsboord los, sprenkelde hem het koude water
+in 't gezicht en bracht zijn armen in op- en neergaande beweging, tot
+hij natuurlijk ademhaalde.
+
+"Het is nu maar een quaestie van tijd," zeide ik, mij van hem
+afwendende.
+
+Holmes stond bij de tafel, zijn handen diep in zijn broekzakken en zijn
+kin op de borst gezonken.
+
+"Ik denk, dat we nu het best doen, met de politie te roepen," zeide hij,
+"en toch beken ik, dat ik haar gaarne als zij komt den geheelen toestand
+der zaak zou willen mededeelen."
+
+"Het is voor mij een vervloekt geheim," zei Pycroft, zich het hoofd
+krabbende. "Met welke bedoeling hebben zij mij hier laten komen en
+dan...."
+
+"O, dat alles is duidelijk genoeg," zei Holmes ongeduldig. "Maar wat ook
+mij duister is, is dit laatste punt, het ophangen. De geheele zaak
+draait om twee punten. Het eerste is, dat men Pycroft een verklaring
+liet schrijven, waarbij hij een betrekking bij deze ongerijmde
+Maatschappij aannam, alleen om zijn handschrift te bezitten en dat het
+eenige middel daartoe was, u die schriftelijke verklaring te laten
+afgeven."
+
+"En waarvoor?"
+
+"Ja, waarvoor? Daarvoor kan slechts een reden bestaan. De een of ander
+moest uw schrift leeren namaken en reeds dadelijk een proef van deze
+nabootsing leveren. En als wij nu tot het tweede punt overgaan, vinden
+wij, dat elk van de twee licht werpt op het andere. Dat tweede punt is
+het verzoek door Pinner gedaan, dat gij niet zoudt schrijven, dat gij
+van uw betrekking afzaagt, maar den directeur der firma Mawson and
+Williams in de meening moest laten, dat zekere Hall Pycroft, dien hij
+nooit had gezien, op Maandagmorgen bij hem in betrekking kwam."
+
+"Mijn God, wat ben ik een uilskuiken geweest!" riep onze cliënt.
+
+"Onderstel," ging Holmes voort, "dat er iemand in uw plaats was gekomen,
+die een handschrift leverde, dat geheel verschilde van dat van uw
+sollicitatiebrief, natuurlijk was het spel dan verloren. Maar in den
+tusschentijd leerde de schelm uw schrift nabootsen, en zijn positie was
+daardoor veilig, daar waarschijnlijk niemand van het kantoor u ooit
+heeft gezien."
+
+"Geen sterveling," bromde Hall Pycroft.
+
+"Zeer goed. Natuurlijk was het van 't grootste belang te voorkomen, dat
+gij beter over de zaak gingt nadenken en eveneens te verhinderen, dat
+gij met iemand kondet in aanraking komen, die u kon vertellen, dat een
+ander persoon onder uw naam op Mawson's kantoor aan 't werk was. Daarom
+gaven zij u een flink voorschot op uw salaris en lieten u naar
+Birmingham komen, waar zij u genoeg werk gaven om u te verhinderen naar
+Londen te gaan, waar gij hun bedrog wel eens hadt kunnen ontdekken. Dat
+is duidelijk genoeg."
+
+"Maar waarom zou die man zich voor zijn eigen broer uitgegeven hebben?"
+
+"Wel, dat is ook tamelijk duidelijk. Er zijn hier klaarblijkelijk twee
+personen in 't spel. De ander vertegenwoordigt u op het kantoor van
+Mawson and Williams. Deze man hier trad op als degene, die u de
+betrekking moest aanbieden en vond, dat hij geen patroon voor u kon
+vinden, zonder nog een derde persoon in de zaak te mengen. En dat wilde
+hij niet gaarne. Daarom moest hij zelf als die patroon optreden. Hij
+veranderde zijn voorkomen zooveel mogelijk en vertrouwde, dat de
+overeenkomst in persoon, die gij ongetwijfeld zoudt opmerken, door u aan
+familiegelijkenis zou worden toegeschreven. En zonder die gelukkige
+toevalligheid van den met goud opgevulden tand zoudt gij waarschijnlijk
+nooit eenigen argwaan gekoesterd hebben."
+
+Hall Pycroft hief radeloos met een snelle beweging zijn krampachtig
+gebalde vuisten boven zijn hoofd. "Genadige hemel! wat heeft die andere
+Pycroft, terwijl ik zoo misleid ben, op het kantoor van Mawson
+uitgericht? Wat zullen wij doen, mijnheer Holmes? Zeg mij, wat we doen
+moeten."
+
+"De krant," steunde een stem achter ons. De man zat overeind, wit, met
+iets spookachtigs in houding en gelaat, terwijl in zijn oogen het
+langzaam terugkeerend bewustzijn merkbaar was en zijn handen zenuwachtig
+tastten naar den breeden rooden band, die nog zijn hals omgaf.
+
+"De krant! Natuurlijk de krant," schreeuwde Holmes opgewonden. "Idioot
+die ik was. Hoe kon ik die ook vergeten. Daarin vinden wij natuurlijk
+het geheim opgelost." Hij spreidde de krant uit op de tafel en
+onmiddellijk daarna uitte hij een luiden juichkreet.
+
+"Lees dit eens, Watson," riep hij. "Hier is een Londensche krant, een
+vroege editie van den _Evening Standard_. Dit is wat wij noodig hebben."
+
+"Misdaad in de City. Moord bij Mawson and Williams. Groote diefstal:
+inhechtenisneming van den misdadiger.
+
+"Een brutale diefstal, gepaard met moord op één persoon en gevolgd door
+de inhechtenisneming van den misdadiger, is heden namiddag in de City
+gepleegd. Sedert eenigen tijd had de firma Mawson and Williams, de
+bekende bankiers, op haar kantoor een aanzienlijk bedrag aan fondsen in
+bewaring, te zamen een waarde van meer dan een millioen pond sterling
+vertegenwoordigend. Het schijnt, dat de vorige week een nieuwe klerk,
+met name Hall Pycroft, bij de firma in dienst is getreden. Deze persoon
+schijnt niemand anders geweest te zijn dan Beddington, de bekende
+falsaris en inbreker, die met zijn broeder eerst onlangs uit vijfjarigen
+dwangarbeid is ontslagen. Hij heeft, hoe weet men niet, onder een
+valschen naam een betrekking bij Mawson and Williams weten te krijgen,
+die hij zich ten nutte maakte om wasafdrukken van de sloten en
+nauwkeurige kennis van de inrichting der kamer, waarin de brandkasten
+met waarden geborgen waren, te verkrijgen.
+
+"Het is bij de firma Mawson and Williams gewoonte, dat de klerken 's
+middags om 12 uur het kantoor verlaten. De brigadier van politie Tusson
+was daarom wel wat verwonderd, toen hij een twintig minuten over één een
+heer met een valies de stoep zag afkomen. Daar dit zijn argwaan opwekte,
+volgde hij hem en met behulp van den agent Pollock gelukte het hem, den
+man na een wanhopigen tegenstand te arresteeren. Terstond bleek, dat er
+een brutale en groote diefstal was gepleegd. Bijna een honderdduizend
+pond aan Amerikaansche Spoorweg-obligatiën en daarenboven nog een
+aanzienlijk bedrag in aandeelen van Mijnmaatschappijen werden in het
+valies gevonden. Bij het doorzoeken van het kantoor vond men het lijk
+van den ongelukkigen schildwacht. Zijn lijk was in een der brandkasten
+geworpen, waar het zonder de tusschenkomst van den brigadier Tusson niet
+voor Maandagmorgen gevonden zoude zijn. De schedel was verbrijzeld door
+een slag met een pook, hem van achteren toegebracht. Zonder twijfel had
+Beddington zich toegang weten te verschaffen onder voorgeven dat hij
+iets vergeten had; en na den schildwacht vermoord te hebben, plunderde
+hij de grootste brandkast en maakte zich toen met zijn buit uit de
+voeten. Zijn broer, die gewoonlijk zijn handlanger is, is in zoover men
+kan nagaan bij deze laatste karwei niet medeplichtig. Niettemin heeft de
+politie maatregelen genomen, om zijn verblijf op te sporen."
+
+"Wel, wij kunnen de politie, wat dit punt betreft, eenige moeite
+besparen," zei Holmes, een vluchtigen blik werpende op het afzichtelijke
+wezen met de woest rollende oogen. "De menschelijke natuur is toch
+moeilijk te begrijpen, Watson. Ge ziet hier, dat een schurk en
+moordenaar zelfs zooveel ontzag kan inboezemen, dat zijn broeder
+zelfmoord pleegt, als hij hoort dat zijn nek gevaar loopt."
+
+
+
+
+IV.
+
+Het scheepvaart-verdrag.
+
+
+De eerste maand Juni na mijn huwelijk was voor mij merkwaardig door drie
+belangrijke gevallen, waarin ik het voorrecht had, Sherlock Holmes in
+zijn nasporingen ter zijde te staan en zijn methode van onderzoek te
+bestudeeren. In mijn aanteekeningen vind ik deze drie gevallen vermeld
+onder den naam van "Het avontuur van de tweede vlek", "Het avontuur van
+het Scheepvaart-verdrag", "Het avontuur van den vermoeiden kapitein".
+Het eerste evenwel heeft betrekking op zoo gewichtige belangen en
+zoovele van de eerste familiën des lands zijn er bij betrokken, dat het
+onmogelijk in de eerste jaren gepubliceerd kan worden. Geen geval
+evenwel, waarin Holmes betrokken was, heeft de waarde van zijn
+analytische methode zoo schitterend in 't licht gesteld en zooveel
+indruk gemaakt op hen, die met hem samenwerkten. Ik bezit nog een bijna
+woordelijk verslag van zijn onderhoud met den heer Dubuque van de
+Parijsche politie en met den heer Fritz von Walbaum, de welbekende
+politie-specialiteit van Dantzig, die beiden al hun geestkracht
+vruchteloos hadden aangewend om eenig licht in de zaak te ontsteken.
+Eerst na verloop van jaren kan de geschiedenis evenwel veilig verteld
+worden. Intusschen zal ik den lezers met het tweede geval op de lijst
+bezighouden, dat ook indertijd van nationale beteekenis beloofde te
+worden en zich onderscheidde door verschillende bijzonderheden, die het
+een geheel eenig karakter verleenen.
+
+In mijn schooljaren had ik vriendschap gesloten met een knaap, Percy
+Phelps genaamd, van denzelfden leeftijd als ik, ofschoon hij mij twee
+klassen voor was.
+
+Hij was een zeer schrandere jongen, die met alle prijzen van de school
+strijken ging en ten slotte een beurs verwierf, welke hem in staat
+stelde zijn studie aan de hoogeschool te Cambridge voort te zetten. Ik
+weet ook nog, dat hij van zeer goeden huize was en zelfs als kleine
+jongens wisten wij reeds, dat Lord Holdhurst, de groote conservatieve
+politicus, een oom van moederszijde was. Deze aanzienlijke
+bloedverwantschap deed hem op school weinig goeds.
+
+Het werd evenwel geheel anders, toen wij de schooljaren achter den rug
+hadden en een positie in de wereld moesten zoeken. Ik vernam nog bij
+geruchte, dat zijn bekwaamheden en protectie hem een betrekking hadden
+bezorgd aan het ministerie van buitenlandsche zaken. Na eenigen tijd
+was ik hem bijna zoo goed als geheel vergeten, tot een brief van den
+volgenden inhoud mij weer aan zijn bestaan herinnerde.
+
+                                                      BRIARBRAE, WOKING.
+
+          _Waarde Watson!_
+
+     "Zonder twijfel herinnert gij u nog wel "Tadpole" Phelps, die in de
+     vijfde klasse zat, toen gij leerling in de derde waart. Mogelijk
+     ook hebt gij vernomen, dat ik door mijn ooms invloed een goede
+     betrekking aan het ministerie van buitenlandsche zaken heb gekregen
+     en een post van vertrouwen bekleedde, tot mijn toekomst plotseling
+     door een noodlottig toeval vernietigd werd.
+
+     "Het dient nergens toe, u de bijzonderheden van deze vreeselijke
+     gebeurtenis te verhalen. Stemt gij in mijn verzoek toe, dan zal ik
+     ze u waarschijnlijk vertellen. Ik ben nauwelijks van een ziekte
+     hersteld; negen weken lang heb ik zenuwkoortsen gehad en nog ben ik
+     zeer zwak. Zoudt ge denken, dat uw vriend Sherlock Holmes genegen
+     is met u bij mij te komen? Ik zou gaarne van hem vernemen, wat hij
+     van de zaak denkt, ofschoon de autoriteiten mij verzekeren, dat er
+     niets meer aan te doen is. Doe uw best hem hier te brengen en
+     liefst zoo spoedig mogelijk. Iedere minuut schijnt mij een uur toe,
+     zoolang ik in deze vreeselijke onzekerheid leef. Deel hem mede, dat
+     niet geringschatting zijner talenten oorzaak is, dat ik zijn raad
+     niet eerder gevraagd heb, maar dat ik van 't oogenblik af, dat de
+     slag viel, mijn hoofd kwijt was. Nu is mijn hoofd weer helder,
+     ofschoon ik uit vrees voor een instorting niet te veel durf denken.
+     Ik ben nog zoo zwak, dat ik een ander dezen brief heb moeten
+     dicteeren. Doe uw best uw vriend mede te brengen.
+
+                                                  "Uw oude schoolmakker,
+                                                      "PERCY PHELPS."
+
+[Illustratie: Holmes was druk bezig met scheikundige proeven.]
+
+Toen ik dezen brief las, was ik eenigszins bewogen; er was iets roerends
+in dat herhaalde verzoek, Holmes mede te brengen. Ik was zoo geroerd,
+dat ik er mijn best toe gedaan zou hebben, al ware het zelfs een
+moeilijke zaak geweest; doch natuurlijk wist ik wel, dat Holmes zijn
+beroep te lief had, om niet altijd bereid te zijn hulp te bieden, waar
+die door een cliënt gevraagd mocht worden. Mijn vrouw was het met mij
+eens, dat ik geen minuut mocht laten verloren gaan, eer ik hem met de
+zaak in kennis had gesteld en zoo was ik al binnen een uur na mijn
+ontbijt in de bekende oude kamer in Baker-Street.
+
+Holmes zat aan een zijtafel, gekleed in zijn huisjas en was druk bezig
+met scheikundige proeven. In een lange gebogen retort kookte een
+vloeistof boven de blauwachtige vlam van een Bunzenschen brander en het
+gedistilleerde vocht bekoelde in een glas van een paar liter inhoud.
+Mijn vriend keek bij mijn komst nauwelijks op. Ik trad binnen, en daar
+ik zag, dat zijn proeven belangrijk waren, ging ik in een armstoel
+zitten en wachtte. Hij doopte een glazen buisje, dat hij in de hand
+hield, nu in de eene dan in de andere flesch, haalde er met zijn pipet
+een paar droppels uit en legde ten slotte een met de oplossing gevuld
+proefbuisje op de tafel. In zijn rechterhand had hij een stukje
+lakmoespapier.
+
+"Gij komt op het oogenblik van een crisis, Watson," zeide hij. "Als dit
+papier blauw blijft, is alles goed; maar wordt het rood, dan staat een
+leven van een mensch op het spel." Hij doopte het papier in het
+proefbuisje en het werd op eens karmozijnrood. "Hum, ik dacht het wel,"
+riep hij. "Ik ben onmiddellijk tot uw dienst, Watson. Als gij rooken
+wilt, is er tabak in mijn Perzische muil." Hij ging daarna naar zijn
+lessenaar en schreef vlug verscheidene telegrammen, die hij daarna aan
+zijn bediende overhandigde. Toen ging hij tegenover mij zitten en trok
+zijn knieën op, zoodat hij zijn vingers om zijn lange dunne schenen kon
+slaan.
+
+"Een heel gewone, kleine moordgeschiedenis," zeide hij. "Ik denk, dat
+gij wel iets beters zult brengen. Uw komst kondigt de misdaad aan,
+Watson, als de stormvogel den orkaan! Wat is het?"
+
+Ik overhandigde hem den brief, dien hij met de grootste aandacht las.
+
+"Veel zegt dat schrijven ons niet, vindt ge wel?" zeide hij, toen hij
+mij den brief teruggaf.
+
+"Zoo goed als niets."
+
+"En toch is de inhoud van gewicht."
+
+"Het is evenwel niet zijn eigen handschrift."
+
+"Precies. Het is dat van een vrouw."
+
+"Neen, ongetwijfeld dat van een man," zeide ik.
+
+"Neen, dat van een vrouw; van een vrouw met een bijzonder karakter. Bij
+het begin van een onderzoek is het van belang te weten, dat een cliënt
+in nauwe betrekking staat tot iemand, die hetzij ten goede of ten kwade
+ongewone karaktertrekken heeft. Mijn belangstelling is reeds gaande
+gemaakt. Als gij gereed zijt, zullen we terstond naar Woking vertrekken
+en den diplomaat, die zich in zulke moeilijke omstandigheden bevindt, en
+de dame, wie hij zijn brieven dicteert, een bezoek brengen."
+
+Wij waren zoo gelukkig den eersten trein naar Waterloo te halen en
+binnen een uur waren wij te midden der dennenbosschen en der heidevelden
+van Woking. Briarbrae was een groot op zich zelf staand gebouw, een paar
+minuten gaans van het station. Nadat wij onze kaartjes hadden afgegeven,
+werden wij in een fraai gemeubileerd salon binnengelaten, waar wij
+onmiddellijk werden begroet door een forsch gebouwd man, die ons zeer
+beleefd ontving. Hij scheen, wat zijn leeftijd aangaat, dichter bij de
+veertig dan bij de dertig, maar zijn wangen waren zoo blozend, zijn
+oogen stonden zoo vroolijk, dat hij den indruk maakte van een
+welgedanen, ondeugenden knaap.
+
+"Uw komst doet mij zeer veel genoegen," zeide hij, ons hartelijk de hand
+schuddende. "Percy heeft den geheelen morgen naar u gevraagd. Ach, die
+arme jongen, hij klampt zich aan een stroohalm vast. Zijn ouders
+verzochten mij, u te spreken, want het is hun zelf hoogst pijnlijk de
+zaak aan te roeren."
+
+"Wij zijn nog in 't geheel niet met de bijzonderheden bekend,"
+antwoordde Holmes. "Ik veronderstel, dat gij niet tot de familie
+behoort."
+
+Onze nieuwe bekende scheen verrast en voor zich ziende begon hij te
+lachen.
+
+"Natuurlijk hebt gij de initialen "J. H." op mijn medaillon gezien. Een
+oogenblik dacht ik, dat gij hier een bewijs van groote schranderheid
+hadt gegeven. Mijn naam is Joseph en daar Percy met mijn zuster Annie
+gaat trouwen, zal ik ten minste door een huwelijk tot de familie
+behooren. Gij zult mijn zuster in Percy's kamer vinden, want zij heeft
+hem de verloopen twee maanden trouw verpleegd. Mogelijk doen wij het
+beste, maar dadelijk naar binnen te gaan, want zij is zeer verlangend u
+te zien."
+
+De kamer, waarin wij thans werden binnengelaten, was op dezelfde
+verdieping als het salon. Zij was half als woonkamer, half als
+slaapkamer gestoffeerd; in alle hoeken waren met smaak bloemen
+aangebracht. Op een sofa lag een jonge man, bleek en vermoeid, bij het
+geopende venster, waardoor de geuren van den tuin en de verkwikkende
+zomerlucht ongehinderd naar binnen stroomden. Naast hem zat een vrouw,
+die opstond, toen wij binnenkwamen.
+
+"Zal ik heengaan?" vroeg zij.
+
+Hij greep haar hand vast, om haar terug te houden.
+
+"Hoe gaat het u, Watson," sprak hij vriendschappelijk. "Ik zou u met
+dien knevel niet herkend hebben en ik geloof, dat gij er ook geen eed op
+hadt durven doen, dat ik het was. Deze heer is, naar ik vermoed, uw
+beroemde vriend Sherlock Holmes?"
+
+Ik stelde mijn vriend aan hem voor en wij gingen beiden zitten. De
+forschgebouwde jonge man had de kamer verlaten, maar zijn zuster was
+gebleven en liet haar hand nog rusten in die van den zieke. Zij was een
+vrouw met veel uitdrukking in 't gelaat, kort en gezet van gestalte; zij
+had een mooie bruine tint en groote, donkere oogen, als een
+Italiaansche, en weelderig zwart haar. Haar donkere tint deed het bleeke
+en afgematte in het voorkomen van haar verloofde des te scherper
+uitkomen.
+
+"Ik zal niet te veel van uw tijd vergen," zeide hij, zich op de sofa
+oprichtende, "en zonder verdere inleiding u mededeelen, waarom ik u
+wensch te spreken. Ik was een gelukkig en voorspoedig man, mijnheer
+Holmes, en op het punt in den echt te treden, toen een ongelukkig
+voorval al mijn schoone vooruitzichten den bodem insloeg.
+
+"Zooals Watson u zal hebben medegedeeld, was ik werkzaam op het
+ministerie van buitenlandsche zaken en door den invloed van mijn oom,
+Lord Holdhurst, verkreeg ik weldra een aanzienlijke verantwoordelijke
+betrekking. Toen mijn oom onder het tegenwoordige bewind minister van
+buitenlandsche zaken werd, ontving ik meer dan eens een vertrouwelijke
+opdracht en daar ik mij daarvan steeds tot zijn genoegen kweet, stelde
+hij ten laatste een onbeperkt vertrouwen in mijn bekwaamheid en tact.
+
+[Illustratie: "Ik zal niet te veel van uw tijd vergen," zeide hij.]
+
+"Een week of tien geleden--of om mij juister uit te drukken, den 23en
+Mei--riep hij mij in zijn spreekkamer en na mij een compliment over mijn
+goed werk te hebben gemaakt, deelde hij mij mede, dat hij mij opnieuw
+een gewichtigen arbeid had op te dragen.
+
+"Hier heb ik," sprak hij--een rol grijs papier uit zijn schrijfbureau
+nemende--"het origineel van het geheim tractaat tusschen Engeland en
+Italië, waarvan tot mijn spijt het gerucht reeds tot de openbare pers is
+doorgedrongen. Het Fransche of Russische gezantschap zou een
+onnoemelijke som willen betalen om met den inhoud van deze papieren
+bekend te worden. Ik zou ze dan ook niet uit handen geven, moest ik ze
+niet noodzakelijk gecopiëerd hebben. Hebt gij een lessenaar op uw
+kantoor?"
+
+"Ja, mijnheer."
+
+"Neem het tractaat dan en sluit het goed weg. Ik zal zorg dragen, dat
+gij op uw bureau kunt blijven, als de andere ambtenaren naar huis gaan,
+en gij het op uw gemak kunt afschrijven, zonder te vreezen, dat men u
+bespiedt. Als gij er mee klaar zijt, sluit dan beide stukken, het
+origineel en het afschrift, in uw lessenaar en stel ze mij morgen
+ochtend ter hand."
+
+"Ik nam de papieren, en--"
+
+"Met uw verlof," zeide Holmes. "Was er iemand bij dit gesprek
+tegenwoordig?"
+
+"Volstrekt niemand."
+
+"Waart gij in een groote kamer?"
+
+"De kamer was dertig voet in 't vierkant."
+
+"Stondt gij in 't midden?"
+
+"Ja, ongeveer."
+
+"En spraakt gij zacht?"
+
+"Mijn oom spreekt steeds opmerkelijk zacht, ik zelf zeide nauwelijks een
+woord."
+
+"Dank u," zeide Holmes, zijn oogen sluitende, "ga voort, als 't u
+blieft."
+
+"Ik deed precies, zooals mij was gezegd, en wachtte op het bureau tot de
+andere ambtenaren vertrokken waren. Een van hen in mijn kantoor, Charles
+Gorot, had nog eenig werk af te maken; daarom liet ik hem daar blijven
+en ging eerst eten. Toen ik terugkwam, was hij vertrokken. Ik haastte
+mij met mijn werk, want ik wist, dat Joseph Harrison, dien gij zooeven
+gezien hebt, in de stad was, en dat hij met den trein van elven naar
+Woking zon reizen; en ik wilde hem zoo mogelijk van den trein halen.
+
+[Illustratie: "Neem het tractaat dan en sluit het goed weg."]
+
+"Toen ik het tractaat inzag, bemerkte ik terstond, dat mijn oom het
+gewicht daarvan niet overdreven had. Zonder in bijzonderheden te treden,
+kan ik u zeggen, dat er de verhouding van Groot-Britannië tot de Triple
+Alliantie in was omschreven en de politieke gedragslijn van het genoemde
+land vaststelde, voor 't geval de Fransche vloot een volkomen overwicht
+over die van Italië in de Middellandsche Zee verkreeg. De quaestiën, in
+dit tractaat behandeld, waren van uitsluitend maritiemen aard. Aan 't
+slot stonden de namen van de hooge dignitarissen, die het hadden
+onderteekend. Ik zag het vluchtig door en begon het toen af te
+schrijven.
+
+"Het tractaat was een lang document, geschreven in de Fransche taal en
+bevatte zes en twintig artikels. Ik schreef zoo vlug als ik kon, maar om
+negen uur had ik toch nog slechts negen artikelen afgeschreven en ik
+begon het hard te betwijfelen, of ik nog den trein zou kunnen halen. Ik
+gevoelde mij slaperig en suf, deels een gevolg van mijn diner, deels van
+mijn lange dagtaak. Een kop koffie, dacht ik, zou mijn geest
+opfrisschen. In een klein kamertje, aan den voet van de trap, houdt alle
+nachten een bode de wacht en die zet gewoonlijk op zijn spirituslamp
+koffie voor de beambten, die na den gewonen kantoortijd op het bureau
+blijven werken. Ik trok daarom aan de schel, om hem te roepen.
+
+"Tot mijn verbazing kwam er een groote, eenigszins bejaarde vrouw met
+een ruw gezicht en een schort voor. Zij zeide, dat zij de vrouw was en
+dat zij schoonmaakte; daarna gaf ik haar order koffie te zetten.
+
+"Ik schreef nog twee artikelen af en mij toen nog veel slaperiger
+gevoelende, stond ik op en wandelde de kamer op en neer om mijn beenen
+eens uit te rekken. Mijn koffie was nog niet gekomen en ik werd
+nieuwsgierig, wat de oorzaak van dit uitstel kon zijn. De kamer, waarin
+ik had zitten werken, kwam uit op een rechte, flauw verlichte gang, de
+eenige weg, waarlangs men zich uit de kamer kon verwijderen. De gang
+liep uit op een wenteltrap aan welker voet het kamertje van den bode
+was. Halfweegs deze trap is een kleine rustplaats, waarop een andere
+gang met een rechthoek uitkomt. Deze tweede gang leidt langs een tweede
+kleine trap naar een zijdeur, die door de knechts wordt gebruikt en ook
+als een kortere weg naar hun bureaux door de klerken, die uit
+Charles-Street komen. Hier hebt gij in ruwe omtrekken den platten grond
+van de plaats."
+
+"Dank u. Ik volg uw verhaal met groote aandacht," zeide Sherlock Holmes.
+
+[Illustratie: Ik vond den bode in diepen slaap.]
+
+"Het is van het hoogste belang, dat gij hierop let. Ik liep langs de
+trap naar beneden en kwam in de vestibule, waar ik den bode in zijn
+kamertje in diepen slaap vond, terwijl op tafel het water zoo hard
+boven de spiritusvlam kookte, dat het over den vloer spatte. Ik stak
+mijn hand uit, om den man wakker te schudden, toen de schel, die boven
+zijn hoofd hing, luid overging en hij verschrikt ontwaakte.
+
+"Mijnheer Phelps!" zeide hij, mij verbijsterd aanziende.
+
+"Ik kwam naar beneden, om eens te zien of mijn koffie al klaar is."
+
+"Onder het koken van het water ben ik in slaap gevallen, mijnheer." Hij
+keek mij aan en zag toen naar het nog trillende schellekoord, met een
+steeds sterkere uitdrukking van verbazing op zijn gelaat.
+
+"Wie kan daar, terwijl u hier waart, aan de schel getrokken hebben?"
+vroeg hij.
+
+"De schel!" zeide ik. "Welke schel was het?"
+
+"Het was de schel in de kamer, waarin u hebt zitten werken."
+
+"Ik kreeg een gevoel, of een ijskoude hand mijn hart in elkaar kneep. Er
+was dus iemand in de kamer, waar mijn kostbaar tractaat op tafel lag.
+Als krankzinnig van angst liep ik naar boven en de gang door. Er was
+niemand in de corridors, mijnheer Holmes; er was ook niemand in de
+kamer. Alles in de kamer was precies, als toen ik ze verlaten had,
+behalve dat de papieren, die aan mijn zorgen waren toevertrouwd, van
+mijn lessenaar waren genomen. Het afschrift lag er nog, maar het
+origineel was verdwenen."
+
+Holmes ging recht overeind zitten en wreef zich in de handen. Ik kon
+zien, dat de zaak een kolfje naar zijn handen was. "Vertel mij
+alsjeblieft, wat ge toen deedt," zei hij.
+
+"Terstond was het mij duidelijk, dat de dief door de zijdeur de trap op
+moest gekomen zijn, want natuurlijk zou ik hem ontmoet hebben, als hij
+van den anderen kant was gekomen!"
+
+"Waart gij er zeker van, dat hij zich niet al dien tijd in de kamer
+verborgen kon hebben of in de gang, die volgens uw zeggen zoo flauw
+verlicht was?"
+
+"Het is volstrekt onmogelijk. Zelfs geen rat had zich in de kamer of de
+gang kunnen verbergen."
+
+"Dank u, vertel verder, alsjeblieft."
+
+"De bode, die aan mijn bleek gezicht zag, dat er iets ernstigs moest
+gebeurd zijn, was mij naar boven gevolgd. Nu snelden wij de gang door en
+de stoep af, die op de Charles-Street uitkomt, de deur beneden was dicht
+maar niet op slot. Wij stieten de deur open en snelden naar buiten. Zeer
+duidelijk herinner ik mij, dat de klok van een naburige kerk speelde.
+Het was kwart voor tien."
+
+"Deze mededeeling is van groot gewicht," zeide Holmes, een aanteekening
+op de manchet van zijn overhemd makende.
+
+"Het was zeer donker en er viel een warme motregen. In Charles-Street
+liep geen mensch, maar in Whitehall op het andere eind was het als
+gewoonlijk zeer druk. Wij liepen blootshoofds door de straat en zagen op
+den hoek een politieagent staan.
+
+"Er heeft een diefstal plaats gehad," hijgde ik. "Uit het ministerie van
+buitenlandsche zaken is een document van onschatbare waarde gestolen. Is
+hier iemand langs gekomen?"
+
+"Ik heb hier een kwartier lang gestaan," zeide hij; "in dien tijd is
+hier slechts één persoon gepasseerd--een vrouw, lang en van gevorderden
+leeftijd, met een wollen doek om."
+
+"Ha, ha, dat is mijn vrouw," riep de bode. "Is hier niemand anders langs
+gekomen?"
+
+"Niemand."
+
+"Dan moet de dief den anderen weg gekozen hebben," riep de vent, mij aan
+mijn mouw trekkende.
+
+"Ik was evenwel niet gerustgesteld en zijn pogingen mij mede te trekken,
+vermeerderden mijn wantrouwen.
+
+"Welken weg heeft de vrouw genomen?" riep ik.
+
+"Ik weet het niet, mijnheer. Ik zag haar loopen, maar had geen reden
+haar te volgen. Zij scheen veel haast te hebben," zeide de agent.
+
+"Hoe lang is het geleden?"
+
+"O, nog maar eenige minuten."
+
+"Nog niet langer dan vijf?"
+
+"Langer dan vijf minuten kan het niet geleden zijn."
+
+"Gij verspilt hier uw tijd en elke minuut is nu kostbaar," zeide de
+bode. "Geloof mij op mijn woord, dat mijn vrouw er niets mede te maken
+heeft en volg mij naar het andere eind der straat. Als gij niet wilt,
+dan ga ik alleen," en dit zeggende liep hij den anderen kant uit.
+
+"Ik volgde hem onmiddellijk en greep hem bij den arm.
+
+"Waar woont gij?" vroeg ik.
+
+"No. 16, Ivy Lane Brixton," was het antwoord; "maar laat u niet op een
+dwaalspoor brengen, mijnheer Phelps. Kom mee naar het andere eind der
+straat en laten wij zien, of wij iets kunnen vernemen."
+
+"Door zijn raad te volgen, was er niets te verliezen. Wij snelden dus
+beiden met den politieagent de straat door, waar het zeer druk was en
+een menigte lieden passeerden, allen verlangende, in dezen regenachtigen
+avond veilig onder dak te komen. Geen enkele wandelaar, die ons zeggen
+kon, wie er langs was gekomen.
+
+"Wij keerden naar het ministerie terug en zochten op de trap en in de
+corridors, doch zonder eenig resultaat. De gang, die naar de kamers
+voerde, was met een soort roomkleurig linoleum bedekt, waarop
+gemakkelijk indrukken achterblijven. Wij onderzochten deze
+vloerbedekking nauwkeurig, maar vonden geen spoor van eenigen voetstap."
+
+"Had het den ganschen avond geregend?"
+
+"Sedert ongeveer zeven uur."
+
+"Hoe is het dan mogelijk, dat de vrouw, die te ongeveer negen uur in de
+kamer kwam, met haar modderige laarzen, geen voetsporen achterliet?"
+
+"Ik ben blij, dat gij dit punt te berde brengt. Wat gij daar zegt, trok
+ook mijn aandacht. De werkvrouwen hebben de gewoonte haar laarzen op de
+bureaux der ambtenaren uit te doen en zachte muilen aan te trekken."
+
+"Dat is dus zeer duidelijk. Er waren geen voetsporen van iemand te zien,
+ofschoon het buiten modderig was. De feiten zijn ongetwijfeld
+buitengewoon belangwekkend. Wat deedt gij daarna?"
+
+"Wij onderzochten eveneens de kamer. Er kon onmogelijk een geheime deur
+aanwezig zijn en de vensters bevinden zich wel dertig voet boven den
+grond. Beide waren aan de binnenzijde gesloten. Door de aanwezigheid
+van een vloerkleed is het ondenkbaar, dat er een valluik kan zijn en de
+kamer heeft een gewoon plafond. Ik durf er mijn leven op verwedden, dat
+wie ook mijn papieren gestolen moge hebben, door de deur binnengekomen
+moet zijn."
+
+"Hoe is de haard gebouwd?"
+
+"Er is geen haard aanwezig. Er brandt een kachel. Het schellekoord hangt
+van den schelledraad tot aan de rechterzijde van mijn lessenaar. Wie aan
+het koord trok, moet dus tot voor den lessenaar gekomen zijn. Het blijft
+een onoplosbaar geheim."
+
+"Zeker was 't een ongewoon geval. Wat deedt gij nu in de eerste plaats?
+Naar ik vermoed, onderzocht gij de kamer om te zien, of de inbreker
+eenige sporen van zijn verblijf daarin had achtergelaten--een eindje
+sigaar, een handschoen, een haarspeld of een ander voorwerp?"
+
+"Ik vond niets van dien aard."
+
+"Was er ook geen bijzondere reuk in het vertrek?"
+
+"Wel, daaraan dachten wij volstrekt niet."
+
+"Een beetje tabakslucht zou bij een onderzoek als dit van veel belang
+voor ons zijn."
+
+"Ik zelf rook nooit en daarom denk ik, dat ik het wel gemerkt zou
+hebben, als er een tabaksreuk in de kamer ware geweest. Er was volstrekt
+niets aanwezig, dat ons eenige aanwijzing kon geven. Alleen stond het
+vast, dat de vrouw van den bode--haar naam is Mrs. Tangey--het gebouw
+haastig had verlaten. Haar man kon als eenige reden daarvoor opgeven,
+dat het de tijd was, waarop de vrouw gewoonlijk naar huis gaat. De
+politieagent en ik waren het met elkaar eens, dat we moesten trachten de
+vrouw in handen te krijgen, aleer zij zich van de papieren kon ontdoen,
+aangenomen dat zij die in bezit had.
+
+"Het gerucht van het ongeval was reeds tot Scotland Yard doorgedrongen
+en de heer Forbes, de detective, kwam onmiddellijk en begon met kracht
+het onderzoek. Wij huurden een _hansom_ en binnen een half uur waren wij
+aan het ons opgegeven adres. De deur werd geopend door een jonge vrouw,
+die Mrs. Tangey's oudste dochter bleek te zijn. Haar moeder was nog
+niet thuis gekomen en het meisje liet ons in de voorkamer en verzocht
+ons daar op de komst van haar moeder te wachten.
+
+"Ongeveer tien minuten later hoorden wij aan de deur kloppen en nu
+begingen wij een ernstigen misslag. In plaats van zelf de deur te
+openen, lieten wij het meisje dit doen. Wij hoorden haar zeggen:
+"moeder, er zijn hier twee heeren, die op u wachten om u te spreken," en
+een oogenblik later hoorden wij het geluid van voetstappen door de gang.
+Forbes stiet de deur open en allebei liepen we naar de achterkamer of
+keuken, maar de vrouw was er eerder dan wij. Zij staarde ons met
+tartende blikken aan, en toen zij mij plotseling herkende, kwam er een
+uitdrukking van verbazing op haar gelaat.
+
+"Hé, als dat niet mijnheer Phelps van het ministerie is!" riep zij.
+
+"Kom, kom, wie dacht gij dan wel dat wij waren, toen gij voor ons
+wegliept?" vroeg mijn metgezel.
+
+"Ik dacht, dat gij de deurwaarders waart. Wij hebben eenige
+moeilijkheden met een leverancier."
+
+"Die verklaring komt ons niet waarschijnlijk voor. Wij hebben reden te
+gelooven, dat gij een papier van groot gewicht uit het ministerie van
+buitenlandsche zaken hebt gestolen en dat het uw plan was, dit hier te
+verbergen. Gij moet ons naar Scotland Yard volgen om gefouilleerd te
+worden."
+
+"Haar protesteeren en tegenstribbelen hielp niets. Er kwam een rijtuig
+voor en met ons drieën reden we weg. Eerst hadden wij de keuken en in 't
+bijzonder het keukenvuur onderzocht, om te zien waar zij de papieren kon
+hebben gelaten in de oogenblikken, dat zij alleen was. Er was geen spoor
+van asch of snippers te zien. Toen wij te Scotland Yard waren
+aangekomen, werd zij dadelijk door een vrouwelijke beambte gefouilleerd.
+
+"In angstige spanning wachtte ik de terugkomst van deze af. Er was zelfs
+geen spoor van de papieren bij de vrouw gevonden.
+
+[Illustratie: "Hé, als dat niet mijnheer Phelps is!"]
+
+"Voor de eerste maal stond nu al het verschrikkelijke van mijn toestand
+mij klaar voor de oogen. Tot dusverre had ik gehandeld en de handeling
+had mij geen tijd tot nadenken gelaten. Ik had er zoo vast op gerekend,
+het tractaat terug te krijgen, dat ik er niet aan had gedacht, wat de
+gevolgen zouden zijn van het tegendeel. Maar nu was er niets meer aan te
+doen en ik had overvloed van tijd, mij in mijn toestand in te denken.
+Het was verschrikkelijk. Watson weet ook, dat ik een zenuwachtige,
+gevoelige jongen op school was. Mijn aard is zoo. Ik dacht aan mijn oom
+en aan zijn ambtgenooten in 't ministerie; aan de schande, die ik over
+hem had gebracht, over mij zelf en over iedereen, die tot mij in
+betrekking stond. Wel is waar was ik het slachtoffer van een
+buitengewoon ongelukkig toeval! Maar bij ongevallen, waarbij
+diplomatieke belangen op het spel staan, wordt geen toegevendheid
+gebruikt. Ik was geruïneerd, schandelijk, hopeloos geruïneerd. Ik weet
+niet, wat ik deed. Ik geloof, dat ik een scène veroorzaakte. Ik heb nog
+een flauwe herinnering van een groep beambten, die om mij heen stonden
+en hun best deden om mij tot bedaren te brengen. Een van hen reed met
+mij naar het Waterloo-station en bracht mij naar den trein voor Woking.
+Hij zou mij, geloof ik, tot aan huis begeleid hebben, was Dr. Ferrier,
+die naast mij woont, niet met denzelfden trein naar huis gereisd. De
+dokter was zoo vriendelijk zich met de zorg voor mij te belasten, en hij
+deed daar wel aan, want in het station kreeg ik een zenuwtoeval en voor
+ik nog te huis was aangekomen, was ik razend krankzinnig.
+
+"Gij kunt u voorstellen, hoe ze hier te moede waren, toen de dokter hen
+wakker schelde en zij mij in zoo beklagenswaardigen toestand vonden. De
+arme Annie en mijn moeder waren geheel verslagen. Dokter Ferrier had aan
+het station genoeg van den detective gehoord, om haar in 't kort mede te
+kunnen deelen, wat er gebeurd was. Daar het duidelijk was, dat ik langen
+tijd ziek zou blijven, moest Joseph deze mooie slaapkamer afstaan, die
+voor mij als ziekenkamer werd ingericht. Hier, mijnheer Holmes, heb ik
+langer dan negen weken gelegen, zonder bewustzijn, ten prooi aan
+sloopende zenuwkoortsen. Hadden mejuffrouw Harrison en de dokter mij
+niet goed verzorgd, ik zou nu niet met u kunnen spreken. Annie heeft mij
+overdag verpleegd en een ziekenverpleegster paste mij bij nacht op, want
+in vlagen van verstandsverbijstering was ik tot alles in staat.
+Langzamerhand kreeg ik mijn verstand terug, maar eerst de laatste drie
+dagen is mijn geheugen volkomen teruggekeerd. Somwijlen komt de wensch
+bij mij op, dat dit niet zoo ware. Het eerste wat ik deed was te
+telegrafeeren naar mijnheer Forbes, die de zaak in handen had. Hij kwam
+over en verzekerde mij, dat men, ofschoon alles in 't werk was gesteld,
+niets had gevonden, wat tot ontdekking van de bedrijvers van den
+diefstal kon leiden. De bode en zijn vrouw waren nauwkeurig
+gefouilleerd, zonder dat iets aan 't licht kwam. Toen viel het
+vermoeden der politie op den jongen Gorot, die, zooals gij u herinneren
+zult, op den bewusten avond langer dan gewoonlijk op het bureau bleef.
+Dit en de omstandigheid, dat hij een Franschen naam draagt, waren
+inderdaad de eenige redenen, die de op hem rustende verdenking konden
+wettigen. Ik was echter nog niet met mijn werk begonnen, eer hij vertrok
+en zijn familie behoort, wat de afkomst betreft, wel tot de Hugenooten,
+maar in sympathieën en traditiën even goed tot de Engelsche natie als
+gij en ik. Er werd niets ontdekt, dat hem in de zaak kon betrekken. En
+zoo is nu de stand van zaken. Op u, mijnheer Holmes, is mijn laatste
+hoop gevestigd. Stelt gij mijn hoop teleur, dan is mijn eer en mijn
+positie voor altijd verloren."
+
+De zieke zonk, vermoeid door zijn lang verhaal, in zijn kussens terug,
+terwijl zijn verpleegster hem een glas van een opwekkenden drank
+inschonk. Holmes bleef stil zitten, het hoofd achterover en zijn oogen
+gesloten, een houding, welke iemand, die hem niet kende, zeer
+onverschillig mocht toeschijnen, maar die mij aanduidde, dat hij in
+gepeins was verdiept.
+
+"Uw mededeelingen zijn zoo duidelijk," zeide hij ten laatste, "dat mij
+zeer weinig te vragen overblijft. Daar is evenwel een zeer gewichtige
+vraag. Hadt gij iemand verteld, dat u die bijzondere taak was
+opgedragen?"
+
+"Niemand."
+
+"Ook niet aan Miss Harrison, bijvoorbeeld?"
+
+"Neen, ik ben niet te Woking geweest in den tijd, die er verliep
+tusschen het oogenblik, dat mij de papieren werden ter hand gesteld, en
+dat, waarop ik met het werk begon."
+
+"En heeft u ook niemand van uw familie bij toeval gezien?"
+
+"Niemand."
+
+"Was iemand van hen te huis op het bureau?"
+
+"O ja, allen waren er wel eens geweest."
+
+"Indien gij evenwel met niemand van hen over het tractaat hebt
+gesproken, bewijst dit natuurlijk niets."
+
+"Ik zeide niets."
+
+"Weet gij iets van den portier?"
+
+[Illustratie: Hoe heerlijk schoon is toch een roos.]
+
+"Niets, behalve dat hij een oud-soldaat is."
+
+"Van welk regiment?"
+
+"Ik heb gehoord van de Colstream-garde."
+
+"Dank u. Ik twijfel er niet aan, of Forbes zal mij nadere bijzonderheden
+kunnen mededeelen. De autoriteiten munten uit in het vermelden van
+gegevens, ofschoon zij daarvan niet altijd een goed gebruik weten te
+maken. Hoe heerlijk schoon is toch een roos!"
+
+Hij liep de sofa voorbij naar het geopende raam en hield den steel van
+een mosroos in de hand, met welgevallen neerziende op de liefelijke
+roode en groene kleurenschakeering. Hij openbaarde hier een nieuwen trek
+in zijn karakter, want ik had vroeger nooit opgemerkt, dat hij veel
+belang stelde in voorwerpen uit de natuur.
+
+"In niets is het maken van gevolgtrekkingen zoo noodzakelijk als in den
+godsdienst," sprak hij, met zijn rug tegen de vensterblinden leunend.
+"De godsdienst kan als een nauwkeurige wetenschap door de redeneering
+worden opgebouwd. Het hoogste bewijs van de goedheid der Voorzienigheid
+schijnt mij uit de bloemen te blijken. Alle andere dingen, onze
+krachten, onze verlangens, ons voedsel, zijn in de eerste plaats voor
+ons bestaan werkelijk noodzakelijk. Maar deze roos is iets overvloedigs.
+Haar geur en kleuren zijn een veraangenaming van het leven, niet een
+voorwaarde daarvoor. Het is alleen goedheid, die iets extra's geeft, en
+zoo zeg ik nogmaals, dat wij veel met het oog op de bloemen te hopen
+hebben."
+
+Percy Phelps en zijn verpleegster zagen Holmes onder dit betoog met
+verbazing en met een uitdrukking van teleurstelling op 't gelaat aan.
+Holmes was weer in gepeins verzonken, nog steeds de roos tusschen zijn
+vingers houdend. Het duurde verscheiden minuten, eer de jonge dame het
+stilzwijgen verbrak.
+
+"Ziet gij eenige kans, dit raadsel op te lossen?" vroeg zij, met iets
+scherps in haar stem.
+
+"O, het geheim!" antwoordde Holmes, opeens tot het werkelijke leven
+terugkeerende. "Het zou dwaas wezen, te ontkennen, dat het geval zeer
+duister en ingewikkeld is, maar ik durf u beloven, dat ik zal trachten
+er achter te komen en u van elk opvallend feit in kennis zal stellen."
+
+"Ziet gij reeds eenigen draad?"
+
+"Gij hebt mij er zeven verschaft; maar natuurlijk moet ik ze op de proef
+stellen, voor ik over hun waarde een oordeel kan uitspreken."
+
+"Verdenkt gij iemand?"
+
+"Ik verdenk mij zelf--"
+
+"Hoe?"
+
+"Van te snel tot een gevolgtrekking te komen."
+
+"Ga dan naar Londen en onderzoek de juistheid uwer conclusiën."
+
+"Uw raad is uitstekend, Miss Harrison," zeide Holmes, van zijn stoel
+opstaande. "Ik geloof inderdaad, Watson, dat wij niets beters kunnen
+doen. Vlei u niet met ijdele hoop, mijnheer Phelps. De zaak is zeer
+ingewikkeld."
+
+"Ik verkeer, zoolang gij niet terug zijt, in koortsachtige spanning!"
+riep de diplomatieke ambtenaar.
+
+"Ik kom u zoo spoedig mogelijk den uitslag mijner nasporingen
+mededeelen," zeide Holmes.
+
+"God zegene u er voor, dat gij belooft te komen," riep onze cliënt. "De
+gedachte, dat er iets gedaan wordt, schenkt mij nieuwen levensmoed. Ik
+moet u ook nog vertellen, dat ik een brief van Lord Holdhurst heb
+ontvangen."
+
+"Ha, wat schreef hij u?"
+
+"Zijn brief was koel, maar niet barsch. Ik denk, dat mijn ernstige
+ziekte hem weerhield barsch te wezen. Hij herhaalde, dat de zaak van het
+hoogste gewicht was en voegde er bij, dat omtrent mijn toekomst (hij
+bedoelde mijn ontslag) geen stappen gedaan zouden worden, aleer ik weer
+gezond en in de gelegenheid zou wezen, het mij overkomen ongeluk te
+herstellen."
+
+"Dat was verstandig en toegeeflijk," zeide Holmes.
+
+"Kom, Watson, wij hebben zooveel in de stad te doen, dat we blij mogen
+wezen, als we vandaag met ons werk gereed kunnen komen."
+
+De heer Joseph Harrison reed ons naar het station en weldra zaten wij in
+den trein van Portsmouth naar Londen. Holmes was in gedachten verdiept
+en deed, eer wij Clapham Junction voorbij waren, ternauwernood zijn mond
+open.
+
+"Het is toch aangenaam in Londen te komen langs een van deze lijnen, die
+over de stad loopen en u vergunnen op de huizen neer te zien."
+
+Ik meende, dat hij schertste, want ik vond het gezicht vrij treurig,
+maar hij verklaarde zich dra nader.
+
+"Zie naar die alleenstaande massieve gebouwen, die boven de leien daken
+der omringende huizen uitsteken als eilanden van baksteen boven een
+loodkleurige zee."
+
+"De stadsscholen."
+
+"Vuurtorens, mijn vriend! Bakens van de toekomst! Capsules, ieder met
+honderden heldere, kleine zaadjes er in, waaruit het wijzere, betere
+Engeland der toekomst zal voortkomen. Ik mag toch niet aannemen, dat
+Phelps drinkt?"
+
+"Ik zou het niet denken."
+
+"Ik evenmin. Maar wij zijn verplicht, met elke mogelijkheid rekening te
+houden. De arme drommel heeft zich ongetwijfeld zelf in moeilijkheden
+gewikkeld en 't is de vraag, of wij in staat zullen zijn hem er uit te
+redden. Wat denkt gij van Miss Harrison?"
+
+"Een meisje van een vast karakter."
+
+[Illustratie: Want ik vond het gezicht vrij treurig.]
+
+"Ja, maar zij is ook een goede vrouw, of ik vergis mij zeer. Zij en haar
+broer zijn de eenige kinderen van een ijzergieter ergens in
+Northumberland. Op zijn reis in den voorgaanden winter werd Phelps met
+haar verloofd en daarna kwam zij hier om aan zijn familie voorgesteld te
+worden. Toen kwam de bekende ramp en zij bleef om haar beminde op te
+passen, terwijl haar broer Joseph, die het tegenwoordig leventje lekker
+vindt, ook bleef. Gij ziet, dat ik al op eigen hand enkele dingen
+gevraagd heb. Maar de dag van heden moet geheel aan het onderzoek
+besteed worden."
+
+"Mijn praktijk--" begon ik.
+
+"O, als gij uw eigen zaken van meer belang vindt dan de mijne--" zei
+Holmes op scherpen toon.
+
+"Ik wilde zeggen, dat ik wel een dag of twee mijn praktijk kon laten
+varen, daar het de slapste tijd van 't jaar was."
+
+"Uitmuntend," riep Holmes, weer goed gehumeurd. "Dan zullen wij
+gezamenlijk een onderzoek instellen; ik denk, dat wij moeten beginnen
+met een bezoek aan Forbes te brengen. Hij kan ons waarschijnlijk de
+bijzonderheden mededeelen, welke wij noodig hebben, tot wij weten, hoe
+wij ons licht in de zaak kunnen verschaffen."
+
+"Gij zeidet, dat gij een draad in handen hadt."
+
+"Wel, wij hebben er verscheidene, maar alleen door een verder onderzoek
+kunnen we nagaan, of ze eenige waarde hebben. Geen misdaad is moeilijker
+op 't spoor te komen dan die, van welke men het doel niet weet. Wie is
+in dit geval de persoon, die van den diefstal voordeel kan hebben? De
+Fransche gezant, de Russische gezant, iedereen, die het tractaat aan een
+van beiden zou kunnen verkoopen; en dan Lord Holdhurst."
+
+"Lord Holdhurst!"
+
+"Het is te begrijpen, dat een staatsman in omstandigheden kan komen,
+waarin hij er volstrekt niet rouwig om zou wezen, als zulk een document
+bij toeval was zoekgeraakt."
+
+"Geen staatsman met een eervolle loopbaan als Lord Holdhurst."
+
+"Het geval blijft altijd denkbaar, en wij mogen het niet over het hoofd
+zien. Wij zullen vandaag den edelen Lord een bezoek brengen en zien, of
+hij ons iets kan vertellen. Middelerwijl ben ik reeds met mijn
+nasporingen begonnen."
+
+"Nu reeds?"
+
+"Ja, ik heb in het station te Woking aan alle avondbladen in Londen een
+telegram gezonden. In al deze bladen zal de volgende bekendmaking
+voorkomen."
+
+Hij reikte mij een uit een zakboek gescheurd blad papier over, waarop
+met potlood het volgende was geschreven:
+
+"Tien pond sterling belooning voor dengene, die het nommer kan zeggen
+van het rijtuig, dat op den avond van den 23en Mei om kwart voor tien
+vóór of ongeveer bij de deur van het ministerie van buitenlandsche zaken
+iemand uitliet. Adres 221B Baker-Street."
+
+"Gij rekent er dus op, dat de dief in een cab gekomen is?"
+
+"Zoo niet dan kan deze bekendmaking nog geen kwaad. Indien Mr. Phelps'
+verklaring, dat er noch in de kamer, noch in de corridors een plaats is,
+waar iemand zich kan verschuilen, waarheid behelst, dan moet de dief van
+buiten zijn gekomen. Als hij op zulk een regenachtigen avond van buiten
+kwam en toch geen spoor van modder op het linoleum achterliet, dan is
+het zeer waarschijnlijk, dat hij in een rijtuig kwam. Ja, ik geloof, dat
+wij gerust mogen aannemen, dat hij in een huurrijtuig is gekomen."
+
+"Het klinkt waarschijnlijk."
+
+"Dat is een van de draden, waarover ik sprak. Misschien leidt hij ons
+tot iets. En dan natuurlijk hebben wij nog het gebeurde met de schel,
+het meest eigenaardige van het geval. Waarom zou er aan de schel
+getrokken wezen? Zou de dief het uit louter vermetelheid gedaan hebben?
+Of deed het iemand, die bij den dief was, ten einde de misdaad te
+beletten? Of was het--?" Hij verzonk opnieuw in diep gepeins, doch mij,
+die met elk zijner eigenaardigheden bekend was, scheen het toe, dat hem
+plotseling iets anders in de gedachte was gekomen.
+
+Om twintig minuten over drie stapten wij uit den trein en na haastig
+geluncht te hebben, vertrokken wij onmiddellijk naar Scotland Yard.
+Holmes had reeds aan Forbes een telegram gezonden en bij onze aankomst
+vonden wij dezen op ons wachten. Forbes was een kleine, schrandere man,
+met een scherp geteekend, maar eenigszins vriendelijk gelaat. In zijn
+houding tegenover ons was hij beslist koel, vooral toen hij de reden van
+onze komst vernam.
+
+"Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer Holmes," zeide hij
+scherp. "Gij zijt handig genoeg, om van al de gegevens, die de politie
+te uwer beschikking stelt, gebruik te maken en dan tracht gij de zaak
+tot een goed einde en de politie in discrediet te brengen."
+
+[Illustratie: "Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer
+Holmes."]
+
+"Integendeel," zeide Holmes. "Onder de laatste drie en vijftig gevallen,
+waarin ik een onderzoek heb ingesteld, komen er slechts vier voor,
+waarin mijn naam genoemd wordt; van de negen en veertig andere heeft de
+politie de eer. Ik neem het u niet kwalijk, dat gij dit niet weet, want
+gij zijt nog jong en onervaren; maar indien gij in uw nieuwe betrekking
+wenscht vooruit te komen, moet gij mij niet tegen- maar in de hand
+werken."
+
+"Ik zou gaarne een paar wenken ontvangen," zeide de detective, van toon
+veranderende.
+
+"Welke stappen hebt gij gedaan?"
+
+"Tangey, de portier, is bespied geworden. Wij kunnen niets vinden, dat
+tegen hem getuigt. Zijn vrouw is evenwel een slecht perceel. Ik geloof,
+dat zij meer van de zaak weet, dan zij laat blijken."
+
+"Hebt gij haar laten bespieden?"
+
+"Wij hebben een van onze vrouwelijke beambten opgedragen op haar toe te
+zien; Mrs. Tangey drinkt en onze beambte is tweemaal bij haar geweest,
+toen zij goed dronken was, maar zij kon niets uit haar krijgen."
+
+"Ik heb gehoord, dat de deurwaarders bij hen zijn geweest."
+
+"Ja, maar die hebben betaling ontvangen."
+
+"Waar kwam het geld vandaan?"
+
+"Dat was in orde. Hij had zijn pensioen ontvangen. Zij hebben niet het
+minste bewijs gegeven, ruim bij kas te zijn."
+
+"Welke verklaring heeft zij gegeven voor het feit, dat zij antwoord gaf,
+toen mijnheer Phelps om koffie schelde?"
+
+"Zij zeide, dat haar man zeer vermoeid was en zij hem een beetje
+wenschte te helpen."
+
+"Dat stemt overeen met het feit, dat hij een oogenblik later in zijn
+stoel zat te slapen. Er is dus niets, dat tegen hem getuigt, behalve het
+gedrag van de vrouw. Hebt gij haar gevraagd, waarom zij dien avond zoo
+haastig wegliep? Haar haast trok de aandacht van den politieagent."
+
+"Zij was later dan gewoonlijk en wilde graag naar huis."
+
+"Hebt gij er haar op gewezen, dat gij en de heer Phelps, die ten minste
+twintig minuten na haar vertrokken, nog voor haar thuis kwamen?"
+
+"Zij verklaart dat uit het verschil in snelheid tusschen een omnibus en
+een rijtuig."
+
+"Heeft zij opgehelderd, waarom zij bij haar thuiskomst onmiddellijk naar
+de keuken liep?"
+
+"Zij zeide, omdat zij daar het geld had, waarmede zij de deurwaarders
+wilde betalen."
+
+"Zij heeft ten minste, zie ik, een antwoord voor alles. Hebt gij haar
+gevraagd, of zij bij het naar huis gaan iemand ontmoette of nabij
+Charles-Street zag slenteren?"
+
+"Zij zag niemand behalve den politieagent."
+
+"Wel, gij schijnt haar goed ondervraagd te hebben. Wat hebt gij nog meer
+gedaan?"
+
+"Ik heb den klerk Gorot de laatste negen weken laten bespieden, maar
+zonder eenig resultaat. Wij hebben geen enkel vermoeden tegen hem."
+
+"Nog iets anders?"
+
+"Wij hebben niets meer, dat ons tot uitgangspunt kan dienen; geenerlei
+bewijs."
+
+"Hebt gij u eenig oordeel gevormd aangaande de oorzaak van het luiden
+der schel?"
+
+"Ik moet bekennen, dat het ook mijn aandacht getrokken heeft. Het moet
+een vermetel persoon geweest zijn, die brutaal genoeg was bij het
+heengaan zulk een alarm te maken."
+
+"Ja, het was wonderlijk. Mijn vriendelijken dank voor hetgeen gij mij
+verteld hebt. Als ik u den schuldige kan overleveren, zult gij wel van
+mij hooren. Komaan, Watson!"
+
+"Waar gaan wij nu heen?" vroeg ik, toen wij het bureau verlieten.
+
+"Nu gaan wij Lord Holdhurst, minister van buitenlandsche zaken en
+toekomstig eerste minister van Engeland interviewen."
+
+Wij waren zoo gelukkig Lord Holdhurst nog in Downing-Street thuis te
+vinden; nadat wij onze kaartjes hadden afgegeven, werden wij dadelijk
+bij hem toegelaten. De staatsman ontving ons met deftige beleefdheid,
+waarvoor hij bekend is, en wees ons elk een crapaud aan ter weerszijden
+van den haard. Op het haardkleedje tusschen ons staande, scheen hij met
+zijn lange, tengere gestalte, zijn krullend, vroeg grijzend haar, de
+type van een niet alledaagsch gentleman; een edelman, die in waarheid
+edel is.
+
+"Uw naam is mij zeer bekend, mijnheer Holmes," zeide hij glimlachend,
+"en natuurlijk kan ik aangaande het doel van uw bezoek geen onwetendheid
+voorwenden. Er is in de bureaux slechts één zaak gebeurd, die op uw
+belangstelling aanspraak maakt. Mag ik u vragen in wiens belang gij
+optreedt?"
+
+[Illustratie: Een edelman, die in waarheid edel is.]
+
+"In dat van den heer Percy Phelps," antwoordde Holmes.
+
+"Ha, mijn ongelukkige neef! Ge begrijpt, dat onze bloedverwantschap het
+mij onmogelijk maakt, hem op eenigerlei wijze te beschermen. Ik vrees,
+dat het gebeurde zeer nadeelige gevolgen voor zijn toekomst zal hebben."
+
+"Maar als het document gevonden wordt?"
+
+"Dat zou de zaak natuurlijk veranderen."
+
+"Ik zou u gaarne een paar vragen doen, Lord Holdhurst."
+
+"Zeer gaarne zal ik u alle mogelijke inlichtingen geven."
+
+"Droeg u hem in deze kamer op, het staatsstuk af te schrijven?"
+
+"Zoo was het."
+
+"Dan kunt ge moeilijk beluisterd zijn."
+
+"Dat is geheel onmogelijk."
+
+"Hebt u er nooit over gesproken, dat het uw plan was, het document te
+laten afschrijven?"
+
+"Nooit."
+
+"Weet u dat zeker?"
+
+"Volkomen zeker."
+
+"Wel, indien u daar nooit over gesproken hebt en de heer Phelps evenmin
+en niemand anders iets van de zaak wist, dan was de dief slechts
+toevallig in het vertrek aanwezig, en zijn kans ziende nam hij die
+gelegenheid waar."
+
+De staatsman glimlachte. "Gij toont u hier een echte diplomaat," zeide
+hij.
+
+Holmes dacht een oogenblik na. "Er is nog een ander belangrijk punt,
+waarover ik u wensch te spreken," zeide hij. "Als ik goed heb verstaan,
+was u bevreesd, dat het bekend worden van de bijzonderheden van het
+verdrag ernstige gevolgen zou hebben."
+
+Er vertoonde zich een trek van misnoegen op het gelaat van den
+staatsman. "Zeer ernstige gevolgen inderdaad."
+
+"En zijn ze reeds gekomen?"
+
+"Nog niet."
+
+"Als het verdrag b.v. bij het Fransche of Russische ministerie van
+buitenlandsche zaken bekend was geworden, zoudt u daar dan niets van
+hooren?"
+
+"Dat zou ik zeker," zei Lord Holdhurst wrevelig.
+
+"Er zijn nu bijna tien weken verloopen en u hebt er niets van gehoord;
+wij mogen derhalve aannemen, dat door de een of andere omstandigheid het
+tractaat hun niet in handen is gekomen."
+
+Lord Holdhurst haalde de schouders op.
+
+"Wij kunnen zeer moeilijk onderstellen, mijnheer Holmes, dat de dief het
+tractaat heeft weggenomen, om het in een lijstje te zetten en op te
+hangen."
+
+"Misschien wacht hij, tot hij er een beteren prijs voor kan bedingen."
+
+"Als hij nog eenigen tijd wacht, zal hij er in 't geheel niets voor
+krijgen. Binnen weinige maanden zal het verdrag geen geheim meer zijn."
+
+"Dat is van zeer veel belang," zeide Holmes. "Het is natuurlijk
+mogelijk, dat de dief plotseling ziek is geworden--"
+
+"Dat hij b.v. een aanval van hersenziekte heeft gekregen," zeide de
+staatsman, Holmes een veelbeteekenenden blik toewerpende.
+
+"Dat zei ik niet," zeide Holmes onverstoorbaar kalm. "En nu, Lord
+Holdhurst, wij hebben reeds te veel van uw kostbaren tijd in beslag
+genomen en wenschen u goeden dag."
+
+"Veel geluk met uw nasporingen, om 't even wie de misdadiger zij,"
+antwoordde de edelman, ons naar de deur geleidende.
+
+"Het is een deftig heer," zeide Holmes, toen wij in Whitehall kwamen,
+"maar hij heeft moeite zijn stand op te houden. Hij is verre van rijk en
+heeft vele uitgaven te bestrijden. Gij hebt natuurlijk ook opgemerkt,
+dat zijn laarzen opnieuw gezoold zijn geworden. Nu wil ik u niet langer
+van uw beroepsbezigheden afhouden, Watson. Vandaag zal ik niets meer
+doen, eer ik antwoord heb op mijn advertentie. Maar gij zoudt mij zeer
+veel genoegen doen, als gij morgen met mij naar Woking zoudt willen
+gaan, met denzelfden trein als vandaag."
+
+Overeenkomstig onze afspraak kwamen wij den volgenden morgen weer bij
+elkaar en samen reisden wij naar Woking. Holmes had geen antwoord op
+zijn advertentie gekregen en de zaak was hem nog even duister als te
+voren. Als hij wilde, kon hij wat er in hem omging volkomen verbergen,
+en aan zijn uiterlijk kon ik dan ook volstrekt niet bemerken, of hij al
+dan niet tevreden was over den stand van zaken.
+
+Onze cliënt werd bij onze komst nog steeds door zijn trouwe verpleegster
+verzorgd, maar hij zag er nu toch veel beter uit dan den vorigen dag.
+Hij stond van zijn sofa op en groette ons, toen wij binnenkwamen, zonder
+dat dit hem moeite kostte.
+
+[Illustratie: "Wat nieuws?" vroeg hij.]
+
+"Wat nieuws?" vroeg hij, begeerig iets te vernemen.
+
+"Mijn antwoord moet, zooals ik verwachtte, ontkennend luiden," zeide
+Holmes. "Ik heb Forbes gesproken, en ik heb uw oom gesproken en ik heb
+een paar maatregelen genomen, die mogelijk tot iets kunnen leiden."
+
+"Gij geeft dus den moed nog niet verloren?"
+
+"In geenen deele."
+
+"God zegene u voor dit antwoord!" riep Miss Harrison. "Als wij moed
+houden en geduld hebben, moet de waarheid aan 't licht komen."
+
+"Wij hebben u meer te vertellen dan gij ons," zei Phelps, weer op de
+sofa plaats nemende.
+
+"Ik had hoop, dat gij iets zoudt hebben mede te deelen."
+
+"Ja, er is van nacht iets gebeurd, dat wel eens van zeer ernstigen aard
+kon blijken te zijn." Bij deze woorden nam zijn gelaat een sombere
+uitdrukking aan en was in zijn oogen angst te lezen. "Zoudt gij wel
+denken, dat ik begin te gelooven, dat ik het middelpunt ben van een
+monsterachtige samenzwering en dat men het zoowel op mijn leven als op
+mijn eer gemunt heeft?"
+
+"Ha!" riep Holmes.
+
+"Het klinkt ongelooflijk, want zoover ik weet, heb ik geen enkelen
+vijand in de wereld. Zelfs na de ervaring van den afgeloopen nacht kan
+ik niet anders zeggen."
+
+"Vertel mij alles, als ik het u verzoeken mag."
+
+"Gij moet weten, dat ik in den afgeloopen nacht sedert het begin van
+mijn ziekte voor de eerste maal sliep, zonder dat er een verpleegster in
+de kamer was. Ik gevoelde mij zooveel beter, dat ik dacht haar nu wel te
+kunnen missen. Op de tafel brandde evenwel een nachtlamp. Te ongeveer
+twee uur in den morgen, terwijl ik sluimerde, werd ik door een licht
+geraas gewekt. Het was als het geluid van een muis, die aan een plank
+knaagt en ik luisterde er eenigen tijd naar, in de meening verkeerende,
+dat het inderdaad iets dergelijks moest zijn.
+
+"Toen werd het geluid duidelijker. Plotseling hoorde ik van den kant van
+het raam een scherpen metaalklank. Verwonderd ging ik in mijn bed
+overeind zitten; er bleef geen twijfel meer aangaande de oorzaak van 't
+geraas. Het flauwe geluid was veroorzaakt, doordien iemand een werktuig
+door de spleet tusschen het raam en het kozijn dreef en het hardere
+knarsen door het met geweld achteruitspringen van de venstersluiting.
+
+"Toen vernam ik niets meer gedurende een tien minuten, alsof de inbreker
+wilde wachten, of ik ook wakker was geworden. Daarna vernam ik een zacht
+gekraak, alsof het venster langzaam werd geopend. Ik kon mij niet langer
+stilhouden, want mijn zenuwen zijn niet meer, wat zij vroeger waren. Ik
+sprong uit mijn bed en trok het luik open. Er kroop een man onder het
+raam. Ik zag weinig van hem, want hij verdween snel. Hij was in een
+soort mantel gehuld, die het benedenste deel van zijn gezicht bedekte.
+Van één ding ben ik evenwel zeker; daarvan namelijk, dat hij een wapen
+in de hand hield. Het leek mij een lang mes te zijn. Ik zag het
+duidelijk glinsteren, toen hij zich omkeerde en wegliep.
+
+"Ik zou hem, als ik sterker was geweest, door het open venster gevolgd
+hebben. Nu evenwel trok ik aan de schel om mijn huisgenooten te wekken.
+Het duurde nog al eenigen tijd, want de schel hangt in de keuken en de
+bedienden slapen allen boven. Nu begon ik evenwel luid te schreeuwen en
+daarop kwam Joseph naar beneden en die riep de anderen wakker. Joseph en
+de stalknecht vonden indrukken van voetstappen op het bloembed voor het
+raam, maar het weer was de laatste dagen zoo droog geweest, dat het een
+hopeloos werk was, het spoor over het gras te volgen. Er is evenwel een
+plaats op het houten hek aan den weg, waaraan, naar sommigen zeggen, zou
+te zien wezen, dat er iemand is overgeklommen; het bovenste deel van het
+hek moet daar beschadigd zijn. Ik heb er de politie van Woking nog geen
+kennis van gegeven, want ik wilde eerst uw meening weten."
+
+Dit verhaal van onzen cliënt scheen een buitengewonen indruk op Holmes
+te maken. Hij stond van zijn stoel op en liep in opgewonden stemming
+door de kamer.
+
+"Ongelukken komen nooit alleen," zeide Phelps glimlachend, ofschoon het
+duidelijk aan hem was te zien, dat het voorval hem eenigszins geschokt
+had.
+
+"Gij hebt zeker uw portie gehad," zeide Holmes. "Denkt gij met mij om
+het huis te kunnen wandelen?"
+
+"O ja, ik zou wel van een beetje zonneschijn houden, Joseph zal ook
+komen."
+
+"En ik," zeide Miss Harrison, terwijl zij reeds opstond.
+
+"Ik vrees van niet," zeide Holmes, hoofdschuddend. "Ik moet u verzoeken
+te blijven zitten, precies waar gij nu zit."
+
+De jonge dame ging zichtbaar misnoegd weer zitten. Haar broeder evenwel
+voegde zich bij ons en met ons vieren gingen wij naar buiten. Wij liepen
+om het grasperk onder het raam der kamer van den jongen ambtenaar.
+Zooals hij had gezegd, waren op het bloembed voetsporen zichtbaar, maar
+zij waren voor een deel uitgewischt en zeer onduidelijk geworden, Holmes
+bukte zich, om ze een oogenblik goed te bezien, stond toen overeind en
+haalde zijn schouders op.
+
+"Ik geloof niet, dat iemand hier veel van zou kunnen maken. Laten wij om
+het huis loopen en zien, waarom de inbreker juist deze kamer heeft
+uitgekozen. Ik zou denken, dat die lage vensters van de ontvangkamer en
+eetzaal hem meer moesten hebben aangetrokken."
+
+"Die zijn van den weg af beter zichtbaar," zeide Joseph Harrison.
+
+"O ja, natuurlijk. Hier is een deur, die hij zou kunnen hebben
+opengebroken. Waarvoor dient die deur?"
+
+"Het is de zijdeur voor de dienstboden. Het spreekt vanzelf, dat zij bij
+nacht op slot is."
+
+"Hebt gij vroeger ook wel eens zoo'n gerucht gehoord?"
+
+"Nooit," zeide onze cliënt.
+
+"Hebt gij zilverwerk in huis of iets anders, dat de dieven aantrekt?"
+
+"Niets van waarde."
+
+Holmes wandelde rondom het huis met zijn handen in de zakken en een
+onverschillig voorkomen, zooals men niet van hem gewoon was.
+
+"A propos," zeide hij tot Joseph Harrison, "gij hebt, geloof ik, een
+plek gevonden, waar de kerel over het hek is geklommen. Laten wij daar
+eens naar kijken."
+
+De forsche jonge man leidde ons naar een plaats, waar de bovenkant van
+het hek was stuk gebroken, een klein stuk hout hing naar beneden. Holmes
+scheurde het los en bekeek het nauwkeurig.
+
+"Denkt gij, dat dit in den afgeloopen nacht gebeurd is? Het schijnt al
+tamelijk lang geleden, dat dit stuk hout er afgebroken is, vindt ge ook
+niet?"
+
+[Illustratie: Holmes bekeek het nauwkeurig.]
+
+"Het is wel mogelijk."
+
+"Aan de andere zijde is niet te zien, dat er iemand naar beneden is
+geklommen. Neen, ik geloof, dat wij hier niets wijzer zullen worden.
+Laten wij naar de slaapkamer gaan en over de zaak spreken."
+
+Percy Phelps liep zeer langzaam, leunende op den arm van zijn
+toekomstigen schoonbroer. Holmes liep vlug over het grasperk, wij beiden
+waren lang voor de anderen aan het open venster van de slaapkamer.
+
+"Miss Harrison," zeide Holmes op uiterst beslisten toon, "gij moet
+vandaag blijven, waar gij op dit oogenblik zijt. Laat niets u daarvan
+terughouden. Het is van het hoogste belang."
+
+"Zeker, als gij het wenscht, mijnheer Holmes," zeide het meisje
+verbaasd.
+
+"Als gij naar bed gaat, moet gij de deur van deze kamer aan de
+buitenzijde sluiten en den sleutel bewaren."
+
+"Maar Percy?"
+
+"Hij zal met ons naar Londen gaan."
+
+"En moet ik hier blijven?"
+
+"Het is in zijn belang. Gij kunt hem van dienst zijn. Spoedig. Beloof
+het!"
+
+Zij knikte toestemmend, juist toen de beide anderen binnenkwamen.
+
+"Waarom blijft gij daar zitten suffen, Annie?" riep haar broer. "Kom
+naar buiten in den zonneschijn."
+
+"Neen, dank je, Joseph. Ik heb een beetje hoofdpijn en in deze kamer is
+het heerlijk koel en stil."
+
+"Wat zijt ge nu voornemens te doen, mijnheer Holmes?" vroeg onze cliënt.
+
+"Wel, door onze nasporingen betreffende deze minder beteekenende zaak
+mogen wij ons gewichtiger onderzoek niet uit het oog verliezen. Het zou
+mij van grooten dienst zijn, als gij met ons naar Londen wildet gaan."
+
+"Nu dadelijk?"
+
+"Zoo spoedig, als gij met schik kunt gaan. Zeg b.v. over een uur."
+
+"Ik gevoel mij al sterk genoeg; indien ik inderdaad van eenig nut kan
+wezen...."
+
+"Van het grootst mogelijk nut."
+
+"Misschien wenscht gij wel, dat ik daar van nacht blijf."
+
+"Ik was juist van plan, het u voor te stellen."
+
+"Als dan mijn vriend van heden nacht terugkomt, om opnieuw een bezoek te
+brengen, vindt hij den vogel gevlogen. Ons aller lot is in uw handen,
+mijnheer Holmes, en gij moet ons maar precies zeggen, wat gij wenscht,
+dat wij zullen doen. Mogelijk verkiest gij wel, dat ook Joseph met ons
+gaat, om bijvoorbeeld op mij te passen."
+
+"O, dat is niet noodig. Mijn vriend Watson is, zooals gij weet,
+geneesheer en die zal wel zorg voor u dragen. Wij zullen, als gij er
+niets tegen hebt, hier onze lunch gebruiken en dan zullen wij om drie
+uur gezamenlijk naar de stad vertrekken."
+
+Zijn voorstel werd goedgevonden, en Miss Harrison vroeg excuus, dat zij
+de slaapkamer niet verliet, zooals Holmes haar had aangeraden. Wat mijn
+vriend bedoelde, begreep ik niet, tenzij het in zijn plan mocht liggen,
+Miss Harrison verwijderd te houden van Phelps, die verheugd over den
+terugkeer van zijn gezondheid en over het vooruitzicht, dat er iets
+gedaan zou worden, met ons in de eetzaal de lunch gebruikte.
+
+Holmes bereidde ons intusschen nog grooter verrassing, want toen hij ons
+naar het station had vergezeld en in een wagon zag zitten, zeide hij
+kalm, dat hij niet voornemens was Woking te verlaten.
+
+"Voor ik u verlaat, zou ik u gaarne een paar punten willen ophelderen,"
+zeide hij. "Uw afwezigheid, mijnheer Phelps, zal mij in sommige
+opzichten eenigszins helpen. Als gij te Londen aankomt, Watson, zoudt
+gij mij verplichten terstond met onzen vriend naar Baker-Street te
+rijden en daar met hem te blijven, tot ik terugkom. Het treft gelukkig,
+dat gij oude schoolkameraads zijt, zoodat gij elkaar wel veel te
+vertellen zult hebben. Mijnheer Phelps kan van nacht de logeerkamer
+krijgen; ik zal bijtijds voor het ontbijt bij u wezen, want er rijdt een
+trein, waarmede ik tegen acht uur aan 't Waterloo-station kan zijn."
+
+"Maar wat wordt er nu van ons onderzoek te Londen?" vroeg Phelps
+neerslachtig.
+
+"Daarmede kunnen wij ons morgen bezighouden. Ik geloof, dat ik juist nu
+hier van meer onmiddellijk nut kan zijn."
+
+"Gij kunt op Briarbrae zeggen, dat ik morgen avond hoop terug te zijn,"
+riep Phelps, toen de trein zich in beweging zette.
+
+[Illustratie: Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan.]
+
+"Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan," antwoordde Holmes, ons een
+vriendelijk vaarwel toewuivende, toen wij van uit 't station vertrokken.
+
+Phelps en ik praatten op onze reis over 't geval, maar geen van ons kon
+een voldoende reden voor Holmes' nieuwe handelwijze vinden.
+
+"Ik onderstel, dat hij eenigen draad wenscht te vinden, die hem den
+inbreker van gisteren nacht kan doen ontdekken, als er althans een
+inbreker was," zei Phelps. "Wat mij aangaat, ik geloof niet, dat het een
+gewone dief was."
+
+"Hoe denkt gij er dan over?" vroeg ik.
+
+"Op mijn woord van eer, gij moogt het aan mijn zwakke zenuwen wijten of
+niet, maar ik geloof, dat er rondom mij een politieke intrige wordt
+afgesponnen, en dat om een of andere reden, die ik thans niet inzie, de
+samenzweerders het op mijn leven gemunt hebben. Dit klinkt wel
+hoogdravend en ongerijmd, maar let op de feiten! Waarom zou een dief
+trachten in te breken door het venster van een slaapkamer, waar hij geen
+kans heeft om te plunderen en waarom zou hij komen met een lang mes in
+de hand?"
+
+"Zijt gij er zeker van, dat het geen inbrekersbeitel was?"
+
+"O neen, het was een mes; ik zag zeer duidelijk de flikkering van het
+lemmet."
+
+"Doch om welke reden zoudt gij met zoo vijandige bedoelingen vervolgd
+worden?"
+
+"Dat is juist de quaestie."
+
+"Wel, indien Holmes de zaak evenzoo inziet als gij, dan zou dit ons zijn
+handelwijze verklaren, dunkt u ook niet? Aannemende, dat uw redeneering
+juist is, dan zou hij door den man, die u in den afgeloopen nacht
+bedreigde, in hechtenis te nemen, een heel eind op weg wezen om ook den
+persoon te vinden, die het scheepvaart-verdrag wegnam. Het is ongerijmd
+te veronderstellen, dat gij twee vijanden hebt, waarvan de een u
+berooft, terwijl de ander uw leven bedreigt."
+
+"Maar de heer Holmes zei, dat hij niet naar Briarbrae ging."
+
+"Ik ken hem al vrij lang," zeide ik, "en weet, dat hij nooit iets doet
+zonder daarvoor een zeer goede reden te hebben," en na deze woorden nam
+ons gesprek een andere wending.
+
+Het was voor mij evenwel een vervelende dag. Phelps was na zijn lange
+ziekte nog zwak en zijn ongeluk maakte hem klaagziek en zenuwachtig.
+Vruchteloos poogde ik zijn belangstelling op te wekken voor de
+Afghaansche quaestie, voor de zaken in Indië, voor vraagstukken van
+socialen aard, voor alles, wat zijn gedachtenloop eenige afleiding kon
+geven. Hij kwam altijd weer terug op zijn verloren tractaat, radende
+naar en beschouwingen houdende over hetgeen Holmes zou verrichten, de
+stappen die Lord Holdhurst zou doen, de tijdingen die wij den volgenden
+morgen zouden vernemen. Bij het aanbreken van den avond werd zijn
+opgewondenheid zelfs pijnlijk.
+
+"Stelt gij een blind vertrouwen in Holmes?" vroeg hij.
+
+"Ik heb hem eenige merkwaardige dingen zien doen."
+
+"Maar bracht hij ooit licht in zulk een duistere geschiedenis als deze
+is?"
+
+"Jawel; ik heb hem vraagstukken zien oplossen, die nog ingewikkelder
+waren dan het uwe."
+
+"Maar geene, waarbij zulke belangen op 't spel staan?"
+
+"Dat kan ik niet zeggen. Wel weet ik met zekerheid, dat hij zijn
+diensten heeft verleend aan drie regeerende huizen van Europa in hoogst
+belangrijke aangelegenheden."
+
+"Maar gij kent hem wel, Watson; hij is zulk een ondoorgrondelijk man,
+dat ik nooit geheel weet, wat ik van hem moet denken. Meent gij, dat hij
+veel hoop heeft? Gelooft gij, dat hij verwacht, deze zaak tot een goed
+einde te zullen brengen?"
+
+"Hij heeft niets gezegd."
+
+"Dat is een slecht teeken."
+
+"Integendeel. Ik heb opgemerkt, dat als hij het spoor bijster is, hij
+dit gewoonlijk zegt. Wanneer hij daarentegen iets op het spoor is, maar
+nog niet geheel zeker is van zijn zaak, is hij meest stilzwijgend. En
+nu, mijn beste vriend, daar wij in deze aangelegenheid niets verder
+komen door ons zenuwachtig te maken, verzoek ik u dringend naar bed te
+gaan, opdat gij met frissche krachten de dingen van morgen kunt
+afwachten."
+
+Het gelukte mij ten laatste mijn metgezel te overreden mijn raad op te
+volgen, ofschoon ik uit zijn opgewonden gedrag kon zien, dat er voor hem
+weinig hoop op een verkwikkenden slaap bestond. Inderdaad was zijn
+stemming aanstekelijk, want ik zelf lag den halven nacht te hoesten,
+peinzende over dat vreemde probleem en daaromtrent honderd
+onderstellingen opbouwende, waarvan ten slotte de een mij nog
+onmogelijker voorkwam dan de ander. Waarom was Holmes te Woking
+gebleven? Waarom had hij Miss Harrison gevraagd den geheelen dag in de
+ziekenkamer te willen blijven? Waarom had hij er zoo goed voor gezorgd,
+dat de bewoners van Briarbrae onkundig waren van zijn plan, in hun
+nabijheid te blijven? Ik kwelde mijn hersens, tot ik bij de pogingen,
+voor al deze feiten een verklaring te vinden, in diepen slaap viel.
+
+Om zeven uur werd ik wakker. Terstond begaf ik mij naar Phelps' kamer en
+vond mijn reisgenoot van den vorigen dag in zeer opgewonden stemming.
+Zijn eerste vraag was, of Holmes reeds was aangekomen.
+
+"Hij zal hier op den door hem bepaalden tijd wezen en geen oogenblik
+vroeger of later," zeide ik.
+
+Ik sprak de waarheid, want even over acht hield een _hansom_ voor de
+deur stil en sprong onze vriend er uit. Voor het raam staande, zagen
+wij, dat hij een zwachtel om zijn linkerhand had, en dat zijn gelaat
+zeer barsch en bleek was. Hij trad het huis binnen en ging onmiddellijk
+daarna de trap op.
+
+"Hij ziet er uit, alsof hij een nederlaag heeft geleden," riep Phelps.
+
+Ik moest bekennen, dat hij gelijk had. "Enfin," zeide ik, "de sleutel
+van het geheim moet waarschijnlijk in de stad gezocht worden."
+
+Phelps zuchtte. "Ik weet niet, hoe het komt," sprak hij, "ik verwachtte
+zooveel van zijn terugkomst. Maar gisteren was zijn hand toch niet
+verbonden. Wat zou er toch gebeurd zijn?"
+
+"Gij zijt toch niet gewond, Holmes?" vroeg ik, toen mijn vriend de kamer
+binnentrad.
+
+"Tut. 't Is niets dan een schram door mijn eigen onhandigheid,"
+antwoordde hij, ons goeden morgen knikkende. "Uw zaak, mijnheer Phelps,
+is zeker een van de geheimzinnigste, die ik ooit heb nagespoord."
+
+"Ik was bang, dat gij ze beneden u zoudt achten."
+
+"Het is een hoogst merkwaardig onderzoek geweest."
+
+"Dat verband getuigt van avonturen. Zoudt gij ons willen vertellen, wat
+er gebeurd is?"
+
+"Na het ontbijt, mijn waarde Watson. Bedenk wel, dat ik van morgen al op
+'n wandeling van dertig mijlen de Surreylucht heb ingeademd. Ik denk wel
+niet, dat er een antwoord op mijn cab-advertentie gekomen is? Wel, wel,
+men mag ook niet verwachten, altijd geluk te hebben."
+
+De tafel was gedekt en juist toen ik wilde schellen, kwam juffrouw
+Hudson met de thee en koffie binnen. Een paar minuten later bracht zij
+drie couverts; wij schoven alle drie aan tafel, Holmes begeerig wat te
+eten, ik nieuwsgierig en Phelps in een stemming van doffe
+neerslachtigheid.
+
+"Juffrouw Hudson is voor deze gelegenheid vroeg opgestaan," zeide
+Holmes, het deksel van een schotel gebraden kuikens afnemend. "Haar
+keuken is een beetje beperkt, maar zij weet even goed wat tot een
+uitstekend ontbijt behoort als een Schotsche huisvrouw. Wat hebt gij
+daar, Watson?"
+
+"Ham en eieren," antwoordde ik.
+
+"Goed! Wat wilt gij eten, mijnheer Phelps, gebraden vogel of eieren, of
+wilt gij u zelf bedienen?"
+
+"Dank u, ik kan niets eten," zeide Phelps.
+
+"Och, komaan! Zie eens, wat op dien schotel daar voor u ligt."
+
+"Dank u, ik zou wezenlijk liever niet eten."
+
+"Nu dan," zeide Holmes, terwijl hij Phelps ondeugend aanzag, "gij zult
+er dan toch niet tegen hebben, mij te helpen?"
+
+Phelps tilde het deksel op, gaf een gil en zat daar met een gezicht even
+wit als de schotel, waarop hij in de grootste verbazing staarde. Op het
+midden van het bord lag een kleine cylinder van blauwgrijs papier. Hij
+nam hem op, bekeek hem van alle kanten en danste toen als een gek door
+de kamer, drukte den papieren cylinder tegen zijn borst en schreeuwde
+het uit van blijdschap. Toen liet hij zich weer in zijn armstoel vallen,
+zoo slap en uitgeput door zijn gemoedsbeweging, dat wij hem brandewijn
+in de keel moesten gieten, om te voorkomen, dat hij in zwijm viel.
+
+[Illustratie: Phelps tilde het deksel op.]
+
+"Wees bedaard!" zeide Holmes, hem zacht op den schouder kloppend, "het
+was verkeerd, u er zoo plotseling mede te verrassen; maar Watson weet,
+dat het dramatische iets aantrekkelijks voor mij heeft, waaraan ik nooit
+weerstand kan bieden."
+
+Phelps greep zijn hand en kuste die.
+
+"God zegene u! Gij hebt mijn eer gered!" riep hij.
+
+"Wel, mijn eigen eer stond op het spel, bedenk dat ook," zeide Holmes.
+"Ik verzeker u, dat het even onaangenaam voor mij is, in een mij
+opgedragen onderzoek te falen, als voor u een misslag in een opdracht te
+begaan."
+
+Phelps borg het kostbare document in den binnenzak van zijn jas weg.
+
+"Ik heb den moed niet u verder in uw ontbijt te storen, en toch brand ik
+van verlangen, om te weten, hoe gij het in handen hebt gekregen en waar
+het was."
+
+Sherlock Holmes dronk haastig een kop koffie en wijdde daarna zijn
+aandacht aan de ham en de eieren. Toen stond hij op, stak zijn pijp aan
+en ging weer in zijn stoel zitten.
+
+"Eerst zal ik u vertellen, wat ik deed en daarna, hoe ik er toe kwam zoo
+te handelen," zeide hij.
+
+"Na u aan het station verlaten te hebben, deed ik een wandeling door een
+mooie streek van het graafschap Surrey naar een aardig dorpje, Ripley
+genaamd, waar ik in een herberg een kop thee dronk en de voorzorg nam,
+mijn brandewijnflesch te vullen en een papier met sandwiches in mijn zak
+te doen. Daar bleef ik tot het avond was geworden; toen wandelde ik naar
+Woking terug, en juist nadat de zon was ondergegaan, bevond ik mij weer
+op den grooten weg tegenover Briarbrae.
+
+"Ik wachtte, tot zich niemand meer op den weg bevond--er zijn nooit veel
+menschen, geloof ik--en klom toen over het hek, dat den grond der villa
+omgeeft."
+
+"De poort was toch zeker open?" riep Phelps.
+
+"Ja; maar ik heb in dergelijke zaken een bijzonderen smaak. Ik koos de
+plek uit, waar de drie denneboomen staan en, daarachter verscholen, klom
+ik over het hek, zonder de minste kans te loopen door iemand in het huis
+gezien te worden. Ik hurkte neer tusschen de struiken van de andere
+zijde en kroop van den eenen naar den anderen struik--getuige de
+schandelijke toestand van de knieën mijner broek--tot ik het groepje
+rhododendrons juist tegenover het raam van uw slaapkamer had bereikt.
+Daar hurkte ik neer en wachtte af, wat er verder zou gebeuren.
+
+"In uw kamer waren de jaloezieën niet omlaag en ik zag Miss Harrison
+bij de tafel zitten lezen. Kwart over tien deed zij haar boek dicht,
+sloot de luiken en verliet de kamer. Ik hoorde haar de deur sluiten en
+was er zeker van, dat zij den sleutel in het slot had omgedraaid."
+
+"Den sleutel?" riep Phelps uit.
+
+"Ja, ik had Miss Harrison gezegd, de deur van buiten te sluiten en als
+zij naar bed ging, den sleutel mede te nemen. Zij hield zich letterlijk
+aan mijn instructiën en zeer zeker zoudt gij, had zij niet goed
+medegewerkt, het papier niet in uw jaszak hebben. Toen vertrok zij, de
+lichten gingen uit en ik bleef buiten in de duisternis nedergehurkt in
+het boschje rhododendrons.
+
+"Het was een schoone nacht, toch viel mij het wachten lang. Men heeft
+bij zoo'n avontuur hetzelfde gevoel, dat de jager ondervindt, als hij
+aan den oever van een rivier op een wild zwijn ligt te wachten. Dat
+wachten viel mij evenwel lang, bijna even lang, Watson, als toen gij en
+ik in die benauwde kamer de wacht hielden in het avontuur van "de
+gespikkelde band". Te Woking is een klok, die de kwartieren slaat, en
+meer dan eens scheen het mij toe, dat die klok stilstond. Nadat mijn
+geduld evenwel lang op de proef was gesteld, hoorde ik te twee uur in
+den morgen plotseling zacht een grendel terugschuiven en het geknars van
+een sleutel in het sleutelgat. Een oogenblik later kwam Joseph Harrison
+naar buiten in den maneschijn."
+
+"Joseph?" riep Phelps verbaasd uit.
+
+"Hij was blootshoofds, maar droeg een zwarten schoudermantel, zoodat hij
+oogenblikkelijk zijn gezicht kon verbergen, zoodra hij eenig verdacht
+gerucht hoorde. Hij liep op zijn teenen naar de schaduw tegen den muur,
+en toen hij het venster had bereikt, dreef hij een mes met een lang
+lemmet onder het raam en stiet de knip terug. Hij schoof nu het venster
+omhoog, dreef zijn mes door de spleet tusschen de luiken, lichtte een
+bout op en stiet de luiken open.
+
+"Van de plek, waar ik lag, had ik een uitmuntend gezicht in de kamer en
+op elk van zijn bewegingen. Hij stak de beide kaarsen aan, die op den
+schoorsteenmantel stonden, en keerde toen terug naar een hoek van de
+kamer nabij de deur. Hier bukte hij zich en nam een vierkant stuk plank
+uit den vloer, zooals men dikwijls los in den vloer laat om de
+loodgieters in staat te stellen, de einden van de gaspijpen aan elkaar
+te soldeeren. Dit stukje plank bedekte de plek, waar de pijp zich
+vertakt om de keuken beneden van gas te voorzien. Uit deze bergplaats
+haalde hij het kleine papieren cylindertje voor den dag, legde toen het
+stukje plank weer neer, schoof het vloerkleed terecht, blies de kaarsen
+uit en liep mij, die hem buiten het venster stond af te wachten,
+regelrecht in de armen.
+
+[Illustratie: Joseph Harrison kwam naar buiten.]
+
+"Wel, hij is ondeugender, dan ik mij dien mijnheer Joseph voorstelde.
+Hij sprong met zijn mes op mij toe, en ik moest hem twee keer aangrijpen
+en kreeg een snede over de knokkels, voor ik hem de baas werd. Hij wierp
+mij moorddadige blikken toe uit het eene oog, waarmede hij nog zien kon,
+toen onze strijd geëindigd was; doch hij wilde nu naar rede luisteren en
+gaf de papieren over. Toen ik die had, liet ik mijn man los, maar nog
+dezen morgen zond ik een uitvoerig telegram aan Forbes. Is deze vlug
+genoeg den vogel te vangen, dan is het mij goed! Maar zoo hij, wat ik
+wel vermoed, het nest ledig vindt, zooveel te beter voor het
+gouvernement. Ik geloof, dat zoowel Lord Holdhurst als mijnheer Percy
+Phelps het liefst hebben, dat de zaak nooit voor het gerecht komt."
+
+"Mijn God!" hijgde onze cliënt, "is het inderdaad waar, dat gedurende de
+tien lange weken, waarin ik met den dood worstelde, de papieren steeds
+zoo nabij mij in de kamer waren?"
+
+"Zoo was het."
+
+"En Joseph! Is Joseph een schurk en een dief?"
+
+"Hum! Ik geloof, dat het karakter van Joseph ondoorgrondelijker en
+gevaarlijker is, dan men, op zijn voorkomen afgaande, zou vermoeden. Uit
+hetgeen ik dezen morgen van hem gehoord heb, maak ik op, dat hij veel
+verloren heeft door speculeeren in effecten en dat hij in staat is tot
+alles, wat zijn financieele omstandigheden kan verbeteren. Daar hij een
+buitengewoon zelfzuchtig man is, liet hij zich zelfs niet door het geluk
+van zijn zuster of uw goeden naam weerhouden diefstal te plegen."
+
+Percy Phelps zonk in zijn stoel terug. "Mijn hoofd duizelt, uw woorden
+hebben mij geheel verslagen," zeide hij.
+
+"De voornaamste moeilijkheid in uw zaak," vervolgde Holmes op zijn
+gewone onderwijzende manier, "ligt in het feit, dat er te veel
+waarschijnlijks was. Wat ons dienen kon tot ontsluiering van het geheim,
+was weer bedekt en verborgen door andere feiten, die niets bewijzen. Uit
+al de feiten, die zich aan ons voordeden, zochten wij die uit, welke ons
+inderdaad waar voorkwamen en toen voegden wij ze in hun rangorde bijeen,
+om de keten van gebeurtenissen te vormen. Ik was Joseph al begonnen te
+verdenken, toen ik van u vernam, dat gij voornemens waart dien avond in
+zijn gezelschap naar huis terug te keeren, het voor waarschijnlijk
+houdende, dat hij daarom alleen met u die terugreis maakte, wijl hij wel
+wist, dat het ministerie van buitenlandsche zaken dan op zijn weg lag.
+Toen ik vernam, dat iemand de slaapkamer had getracht binnen te dringen,
+waarin niemand anders dan Joseph iets had kunnen verbergen--gij deeldet
+ons bij uw verhaal mede, hoe Joseph u die kamer moest inruimen, toen
+gij met den dokter aankwaamt--werd mijn vermoeden zekerheid, daar de
+poging tot inbraak geschiedde in den eersten nacht, dat de verpleegster
+afwezig was, wat mij bewees, dat de inbreker wel op de hoogte was van
+het doen en laten in het huis."
+
+"Hoe blind ben ik toch geweest."
+
+"Het geval heeft zich, voor zoover ik mij overtuigen kon, volgenderwijs
+toegedragen:
+
+"Joseph Harrison kwam het bureau binnen door de deur aan de
+Charles-Street en daarbij den weg goed kennend, liep hij regelrecht naar
+uw kamer, onmiddellijk nadat gij die hadt verlaten. Daar niemand
+vindende, trok hij terstond aan de schel, op hetzelfde oogenblik kreeg
+hij het op tafel liggende papier in het oog. Een enkele blik overtuigde
+hem, dat het toeval hem daar een staatsstuk van onschatbare waarde in
+handen speelde, en zonder zich verder te bedenken, stak hij het bij zich
+en vertrok. Zooals gij u zult herinneren, verliepen er een paar minuten
+aleer de slaperige portier uw aandacht op de schel vestigde en in dezen
+tijd kon de dief zich uit de voeten maken.
+
+"Hij reisde met den eersten trein naar Woking en na het gestolen
+document met aandacht doorgelezen te hebben, waarbij hij inderdaad zag,
+dat het ontzaglijk veel waard was, verborg hij het op een veilige plaats
+met het voornemen, het binnen een of twee dagen weer te voorschijn te
+halen en naar het Fransche gezantschap te brengen, of ergens anders,
+waar hij kon veronderstellen er een flinken prijs voor te erlangen. Toen
+kwaamt gij plotseling te huis. Zonder vooraf gewaarschuwd te zijn, moest
+hij u zijn kamer afstaan en sedert waren er altijd twee of drie personen
+in de kamer aanwezig, wat hem belette zijn schat weer in handen te
+krijgen. Zijn toestand was inderdaad hoogst onaangenaam. Maar eindelijk
+dacht hij zijn kans schoon te zien. Hij probeerde naar binnen te
+sluipen, doch zijn plan werd door uw waakzaamheid verijdeld. Gij zult u
+herinneren, dat gij dien avond uw gewonen drank niet naamt en dat
+Harrison geheel en al er op vertrouwde, dat gij buiten bewustzijn zoudt
+wezen. Ik rekende er natuurlijk op, dat hij zijn poging zou herhalen,
+zoodra hij maar dacht, dat het veilig kon geschieden. Doordien gij de
+kamer verliet, kreeg hij de gelegenheid, waarop hij wachtte. Ik zorgde
+er voor, dat Miss Harrison den ganschen dag in de kamer bleef, zoodat
+hij ons niet voor kon zijn. En terwijl ik hem nu in den waan bracht, dat
+het veilig op de kust was, hield ik de wacht, zooals ik u zooeven heb
+verteld. Ik wist reeds, dat de papieren waarschijnlijk in de kamer
+waren, maar ik verlangde er volstrekt niet naar den geheelen vloer en de
+paneelen op te breken om ze te zoeken. Daarom liet ik ze hem zelf uit
+het verborgen hoekje nemen en bespaarde mij zoo ontzaglijke moeite. Is
+er nog iets op te helderen?"
+
+[Illustratie: Is er nog iets op te helderen?]
+
+"Waarom trachtte hij den eersten keer door het venster in te breken,
+terwijl hij door de deur binnen kon komen?" vroeg ik.
+
+"Om bij de deur te komen moest hij zeven slaapkamers voorbij. Bovendien
+kon hij gemakkelijk weer door het venster op het grasperk komen. Is er
+nog iets?"
+
+"Denkt gij niet," vroeg Phelps, "dat hij van plan was mij te vermoorden?
+Hij wilde zeker zijn mes alleen als gereedschap gebruiken."
+
+"Dat kan wel zoo wezen," antwoordde Holmes, zijn schouders ophalende.
+"Dit alleen kan ik u met zekerheid zeggen, dat Joseph Harrison een
+persoon is, aan wiens genade ik niet gaarne zou willen zijn
+overgeleverd."
+
+
+
+
+V.
+
+De dood van Sherlock Holmes.
+
+
+Met een zwaar hart neem ik de pen op om deze laatste woorden, waarin ik
+de wonderbaarlijke geestesgaven boekstaaf, waardoor zich mijn vriend
+Sherlock Holmes onderscheidde, neder te schrijven. Onsamenhangend en,
+zooals ik maar al te wel gevoel, zeer onvolkomen heb ik een verhaal
+gegeven van mijn vreemde ervaringen in zijn gezelschap--van het toeval
+af, dat ons voor de eerste maal[A] samenbracht tot den tijd, toen hij in
+de geschiedenis van het Scheepvaart-verdrag zijn tusschenkomst
+verleende, een tusschenkomst, waardoor hij een reeks internationale
+verwikkelingen voorkwam. Het lag aanvankelijk in mijn plan, daarmede
+mijn "gedenkschriften" van Sherlock Holmes te besluiten en niets te
+zeggen van de gebeurtenis, die een leegte in mijn leven heeft gebracht,
+welke na een tijdsverloop van twee jaren nog niet is aangevuld. De
+brieven, waardoor korten tijd geleden kolonel James Moriarty de
+nagedachtenis van zijn broer van blaam trachtte te zuiveren, noodzaken
+mij evenwel tot schrijven en mij blijft geen andere keus, dan de feiten
+nauwkeurig aan het publiek mede te deelen. Ik alleen ken de ware
+toedracht der zaak en het verheugt mij, dat de tijd gekomen is, dat het
+tot niets meer dient, de waarheid te verzwijgen. Zoover ik weet, zijn
+er slechts drie verhalen, op de geschiedenis betrekking hebbende, in de
+pers verschenen, dat in het _Journal de Genève_ op den 6en Mei 1891, een
+dépêche van Reuter in de Engelsche kranten op 7 Mei en ten slotte de
+onlangs verschenen brieven, waarop ik zooeven zinspeelde. De eerste en
+de tweede hiervan waren zeer beknopt, terwijl in den laatsten, zooals ik
+zal aantoonen, de feiten geheel verkeerd zijn voorgesteld. Op mij rust
+thans de plicht, voor de eerste maal te vertellen, wat er werkelijk
+plaats vond tusschen professor Moriarty en Sherlock Holmes.
+
+[Footnote A: Zie "Een Godsgericht".]
+
+Ik moet hier even in herinnering brengen, dat na mijn huwelijk en mijn
+daarop gevolgde werkzaamheid als geneesheer, in de nauwe betrekking,
+waarin ik tot Holmes stond, wel eenige wijziging kwam. Van tijd tot tijd
+kwam hij nog wel bij mij, als hij een metgezel in zijn nasporingen
+zocht, maar zulks werd toch hoe langer hoe zeldzamer, zoodat ik b.v. in
+1890 van slechts drie gevallen aanteekeningen bezit. In den winter van
+dit jaar en de vroege lente van 1891 zag ik in de bladen, dat Holmes
+voor een hoogst gewichtige aangelegenheid in dienst van de Fransche
+regeering werkzaam was, en ik ontving twee brieven van Holmes, een uit
+Narbonne en een uit Nimes, waaruit ik opmaakte, dat zijn verblijf in
+Frankrijk waarschijnlijk van langen duur zou zijn. Ik was dus wel
+verrast, toen ik hem in den avond van den 24sten April mijn spreekkamer
+zag binnentreden en het trof mij, dat hij er nog bleeker en schraler
+uitzag dan anders.
+
+"Ja, ik heb wel wat veel van mijn krachten gevergd," zeide hij, meer in
+antwoord op mijn blik dan op mijn woorden. "Men vervolgt mij den
+laatsten tijd een weinig. Hebt gij er iets tegen, dat ik uw luiken
+sluit?"
+
+De kamer werd alleen verlicht door de lamp op de tafel, waarbij ik had
+zitten lezen. Holmes liep langs de wanden der kamer naar de vensters,
+sloeg de luiken dicht en sloot ze stevig.
+
+"Zijt gij ergens bang voor?" vroeg ik.
+
+"Ja, dat ben ik."
+
+"Waarvoor vreest ge?"
+
+"Voor windroeren."
+
+"Mijn waarde vriend Holmes, wat bedoelt ge?"
+
+"Ik geloof, dat gij mij goed genoeg kent, Watson, om te weten, dat ik
+volstrekt geen zenuwachtig man ben. Het is intusschen meer een blijk van
+domheid dan van moed, niet te willen erkennen, dat een dreigend gevaar
+naakt. Mag ik u om een lucifer verzoeken?" Hij zoog den rook van zijn
+cigarette op, en de kalmeerende invloed daarvan scheen hem weldadig aan
+te doen.
+
+"Ik moet u verschooning vragen, dat ik zoo laat bij u kom, en ik moet u
+verder verzoeken u zoo weinig aan de vormen te storen, dat gij mij
+toestaat uw huis te verlaten, door over den achtermuur van uw tuin te
+klauteren."
+
+"Maar wat heeft dit toch alles te beteekenen?" vroeg ik.
+
+Hij strekte zijn hand uit, en nu zag ik bij het licht der lamp, dat twee
+van zijn knokkels gewond waren en bloedden.
+
+"Het is geen luchtig zaakje, zooals gij ziet," zeide hij glimlachend.
+"Integendeel, ze is stevig genoeg, om er zijn hand tegen stuk te slaan.
+Is mevrouw Watson te huis?"
+
+"Zij is op bezoek."
+
+"Inderdaad. Zijt gij alleen?"
+
+"Geheel en al."
+
+"Dat maakt het mij gemakkelijker, om u voor te stellen mij een week op
+het vasteland te vergezellen."
+
+"Waar zullen we heen gaan?"
+
+"O, hier of daar. Het is mij onverschillig."
+
+Deze voorslag kwam mij zeer vreemd voor. Het lag niet in Holmes' aard,
+zonder doel zijn bezigheden er aan te geven en aan zijn bleek, afgemat
+gelaat kon ik zien, dat zijn zenuwen in de hoogste mate overprikkeld
+waren. Hij las in mijn oogen, wat ik hem wilde vragen en zijn
+vingertoppen tegen elkaar drukkende en zijn ellebogen op zijn knieën
+zettende, deelde hij mij mede, in welken toestand hij zich bevond.
+
+"Gij hebt waarschijnlijk nooit van professor Moriarty gehoord?" zeide
+hij.
+
+"Nooit."
+
+[Illustratie: Twee van zijn knokkels waren gewond en bloedden.]
+
+"Hé, dat is juist het wonderlijkste van de geschiedenis!" riep hij. "De
+man beheerscht Londen en niemand kent hem. Dat is het, wat hem in de
+kronieken der misdaad bovenaan plaatst. In allen ernst kan ik u zeggen,
+Watson, dat zoo ik dien man kon slaan, indien ik de maatschappij van hem
+kon verlossen, ik het hoogste punt in mijn loopbaan zou hebben bereikt
+en ik bereid zou wezen, een rustiger, vreedzamer leven te beginnen.
+Onder ons gezegd, door de laatste misdaden, waarin ik mijn hulp verleend
+heb aan de koninklijke familie van Scandinavië en aan de Fransche
+republiek, is mijn positie van dien aard geworden, dat ik verder rustig
+voort kan leven, wat ook het meest met mijn aard overeenkomt en mij
+geheel aan mijn scheikundige studiën zou kunnen wijden. Maar ik zou niet
+kunnen rusten, Watson, ik zou niet bedaard op mijn stoel kunnen blijven
+zitten bij de gedachte, dat zulk een man als professor Moriarty
+ongehinderd door Londens straten wandelt."
+
+"Wat heeft die man dan gedaan?"
+
+"Hij heeft tot dusver een buitengewone carrière gehad. Het is een man
+van goede geboorte en uitmuntende opvoeding, door de natuur begaafd met
+zeldzamen aanleg voor wiskundige studie. Op een en twintigjarigen
+leeftijd schreef hij een verhandeling over het Binomium van Newton,
+waardoor hij zich een Europeeschen naam verwierf. De bekwaamheid,
+waarvan hij hierin blijk gaf, deed hem een leerstoel in de wiskunde aan
+een der kleinere hoogescholen verwerven en alles scheen hem een
+schitterende loopbaan te voorspellen. Maar de man had overgeërfde
+karaktertrekken van den meest duivelschen aard. Een neiging tot de
+misdaad zat hem in 't bloed, die door zijn buitengewone intellectueele
+begaafdheid niet vernietigd maar integendeel versterkt en veel
+gevaarlijker werd. In de universiteitsstad kwamen kwade geruchten
+omtrent hem in omloop en weldra was hij genoodzaakt zijn leerstoel te
+laten varen en naar Londen te vertrekken, waar hij zijn praktijken
+voortzette. Dit alles is bekend, maar wat ik u verder ga vertellen, weet
+ik alleen dank zij eigen onderzoek.
+
+Zooals gij weet, Watson, is er in Londen niemand, die de groote
+misdadigerswereld zoo goed kent als ik. Al jaren lang was ik mij
+voortdurend bewust, dat er een macht achter den boosdoener stond, een
+organiseerende kracht, die steeds de wet in den weg staat en den
+misdadiger met zijn schild dekt. Telkens en telkens weer, in gevallen
+van het meest verschillende karakter--gevallen van inbraak, diefstal,
+moord--heb ik de aanwezigheid van deze macht gevoeld en haar
+werkzaamheid kunnen nagaan in vele van die verborgen gebleven misdaden,
+waarin ik niet persoonlijk geraadpleegd werd. Al jaren lang heb ik
+getracht den sluier op te lichten, welke deze geheimzinnige macht voor
+mij verborgen hield, tot ik ten slotte den draad van 't geheim in handen
+kreeg, en dien langs duizend listige bochten volgend, ontmoette ik den
+ex-professor Moriarty, de wiskundige beroemdheid.
+
+Deze Moriarty is de Napoleon van de misdaad, Watson. Hij is het
+organiseerende talent van de helft der misdaden, die in deze groote stad
+gepleegd worden en van bijna alle misdaden, wier bedrijvers niet worden
+ontdekt. Hij is een genie, een wijsgeer, een diepzinnig denker. Hij
+heeft een verstand van den eersten rang. Hij zit bewegingloos als een
+spin in het midden van haar web; maar dat web heeft duizend stralen en
+hij kent elke trilling daarvan. Hij zelf doet weinig. Hij smeedt alleen
+plannen. Maar zijn agenten zijn talrijk en goed georganiseerd. Moet er
+een misdaad worden gepleegd, b.v. een papier geroofd, een huis
+geplunderd, een man uit den weg geruimd--men stelt den professor van dit
+plan in kennis, en de zaak wordt op touw gezet en uitgevoerd. Wordt de
+pleger der misdaad gesnapt, men heeft geld als borgtocht voor zijn
+invrijheidstelling of zijn verdediging. Maar de centrale macht, die den
+agent gebruikt--wordt nooit gesnapt, wordt zelfs niet verdacht. Dit is
+de organisatie, Watson, door mij ontdekt en aan welker openbaarmaking en
+vernietiging ik voornemens ben al mijn krachten te wijden.
+
+Maar de professor is omringd door een aantal schildwachten, die zoo goed
+op hun hoede waren en zoo schrander te werk gingen, dat het bijna
+onmogelijk scheen bewijzen in handen te krijgen, om hem voor de
+rechtbank te brengen. Gij kent mijn krachten, Watson, en toch na verloop
+van drie maanden moest ik bekennen, dat ik een tegenstander had
+gevonden, die verstandelijk mijn gelijke was. Mijn afgrijzen van zijn
+misdaden werd op den achtergrond gedrongen door mijn bewondering voor
+zijn schranderheid. Maar ten laatste beging hij een misslag,--slechts
+een kleinen, kleinen misslag--maar daardoor gaf hij zich al te veel
+bloot, toen ik hem reeds zoozeer in het nauw had gebracht. Ik nam mijn
+kans waar en ik heb mijn net zoo goed om hem geweven, dat er bijna aan
+geen ontkomen meer te denken is. Binnen drie dagen, dat is te zeggen
+aanstaanden Maandag, is mijn plan uitgevoerd en zal de professor zich
+met de voornaamste leden van zijn bende in handen der politie bevinden.
+Dan zal het grootste misdadigersproces van de geheele eeuw beginnen;
+meer dan veertig geheimen zullen worden ontsluierd en allen zullen
+veroordeeld worden tot den dood aan de galg--maar als wij onzen tijd
+niet afwachten, dan kunnen ze ons, zooals gij wel kunt begrijpen, nog
+ontglippen, zelfs op het laatste oogenblik.
+
+Indien ik dit alles had kunnen doen, zonder dat professor Moriarty
+daarvan iets bekend werd, zou alles in orde zijn geweest. Maar deze was
+daarvoor te uitgeslapen. Hij zag elken stap, dien ik deed om mijn net om
+hem te spannen. Telkens trachtte hij te ontsnappen, maar even dikwijls
+verhinderde ik het hem. Ik durf u verzekeren, mijn vriend, dat indien er
+een uitvoerig verhaal van deze stille worsteling geschreven kon worden,
+dit verhaal het schitterendste voorbeeld van aanval en verweer uit de
+kronieken der geheime politie zou zijn. Nooit heb ik mij bekwamer
+betoond en nooit werd ik door een tegenstander zoo in 't nauw gebracht.
+Hij legde zijn mijnen diep aan en ik groef nog juist dieper dan hij.
+Dezen morgen deed ik de laatste stappen en nog slechts drie dagen waren
+noodig om de zaak tot een goed einde te brengen. Ik zat in mijn kamer en
+overdacht de zaak nog eens, toen de deur geopend werd en professor
+Moriarty voor mij stond.
+
+Mijn zenuwen zijn nog al tegen iets bestand, maar ik moet toch bekennen,
+dat ik schrok, toen ik den man, met wien zich mijn gedachten zoozeer
+bezighielden, daar op den drempel zag staan. Zijn voorkomen heeft
+overeenkomst met het mijne. Hij is buitengewoon lang en schraal, zijn
+voorhoofd is blank en gewelfd en zijn oogen liggen diep in zijn hoofd.
+Hij is glad geschoren, bleek en heeft in zijn uiterlijk nog iets van een
+professor. Zijn rug is krom door veel studie en zijn gelaat steekt
+vooruit en beweegt zich langzaam van de eene naar de andere zijde op een
+wonderlijke manier, die aan de bewegingen van een kruipend dier doet
+denken. Nieuwsgierig gluurde hij mij aan van onder zijn gefronste
+wenkbrauwen.
+
+[Illustratie: Professor Moriarty stond voor mij.]
+
+"Uw voorhoofd is minder sterk ontwikkeld, dan ik mij heb voorgesteld,"
+zeide hij, na mij eenigen tijd aangekeken te hebben.
+
+"Het is een gevaarlijke gewoonte een geladen vuurwapen in den zak van
+de huisjas met de vingers te betasten."
+
+De waarheid was, dat ik, toen hij de kamer binnentrad, terstond had
+bemerkt, in welk persoonlijk gevaar ik mij bevond. In een oogenblik had
+ik mijn revolver uit de lade genomen, in mijn zak gestoken en met een
+doek bedekt. Bij zijn woorden haalde ik het wapen voor den dag en legde
+het met gespannen haan op tafel. Hij glimlachte nog en knipoogde, maar
+daar was iets in zijn oogen, dat mij heel blijde deed zijn, dat ik mijn
+wapen onder mijn bereik had.
+
+"Gij kent mij klaarblijkelijk niet," zeide hij.
+
+"Integendeel," gaf ik ten antwoord. "Het is nog al duidelijk, dat ik u
+wel ken. Ga als 't u blieft zitten. Ik heb vijf minuten tijd, als gij
+mij iets hebt te zeggen."
+
+"Al wat ik u heb te zeggen, weet gij reeds," zeide hij.
+
+"Dan weet gij mogelijk ook mijn antwoord al," gaf ik ten antwoord.
+
+"Staat uw besluit vast?"
+
+"Onwrikbaar."
+
+Hij stak zijn hand in zijn zak en ik hief den revolver van de tafel. Hij
+haalde evenwel slechts een notitieboekje voor den dag, waarin hij eenige
+datums had opgeteekend.
+
+"Op den 4den Januari hebt gij mij ontmoet," zeide hij. "Op den 23sten
+dier maand zijt gij mij lastig gevallen; in het midden van Februari
+bracht gij mij ernstig in ongelegenheid; op het einde van Maart werd ik
+in mijn plannen gedwarsboomd, en nu op het einde van April verkeer ik
+door uw aanhoudende vervolging in gevaar mijn vrijheid te verliezen.
+Mijn toestand wordt onhoudbaar."
+
+"Hebt gij mij eenigen voorslag te doen?" vroeg ik.
+
+"Gij moet er mee ophouden, mijnheer Holmes," zeide hij, zijn hoofd
+opheffende. "Gij moet dit werkelijk, weet gij."
+
+"Na Maandag a.s."
+
+"Tut, tut. Ik weet zeker, dat een man, zoo schrander als ge zelf, zal
+inzien, dat er maar één kans bestaat om u uit deze zaak te redden. Het
+is noodzakelijk, dat gij terugtrekt. Gij hebt ons beiden nu in zulke
+omstandigheden gebracht, dat er slechts één uitkomst denkbaar is. Het
+heeft mij inderdaad geestelijk genot verschaft, u in deze zaak te zien
+worstelen en ik zeg het zonder vleierij, dat het mij leed zou doen,
+indien ik gedwongen werd tot een uitersten maatregel mijn toevlucht te
+nemen. Gij glimlacht, mijnheer, maar ik verzeker u, dat ik het inderdaad
+zou doen."
+
+"Gevaar behoort bij mijn beroep," merkte ik op.
+
+"Dit is meer dan gevaar. Het is uw onvermijdelijke ondergang. Gij staat
+niet tegenover één persoon, maar tegenover een machtige organisatie,
+waarvan gij den omvang met al uw schranderheid nog niet beseft. Gij moet
+zeer vast staan, mijnheer Holmes, of gij wordt onder den voet getreden."
+
+"Ik vrees," zeide ik, overeind staande, "dat ik door het genoegen van
+dit gesprek bezigheden, die mij elders wachten, verzuim."
+
+Hij stond eveneens overeind en zag mij zwijgend aan, treurig het hoofd
+schuddend.
+
+"Wel, wel. Het is jammer, maar ik heb gedaan wat ik kon," zeide hij ten
+laatste. "Ik ken elken zet van uw spel. Gij kunt voor Maandag niets
+doen. Het was een duel tusschen ons beiden, mijnheer Holmes. Gij hoopt
+mij in de bank der beschuldigden te brengen. Doch ik zeg u, dat ik nooit
+in de bank der beschuldigden zal staan. Gij hoopt mij te slaan, ik zeg
+u, dat gij mij nooit zult slaan. Zijt gij schrander genoeg om mij in het
+verderf te storten, houd u verzekerd, dat ik u een gelijk lot zal
+bezorgen."
+
+"Gij hebt mij verscheidene loftuitingen toegezwaaid, mijnheer Moriarty,"
+zeide ik. "Laat ik op mijn beurt zeggen, dat ik gaarne in 't algemeen
+belang de kans op het laatste zou aannemen, als ik de zekerheid had, dat
+het eerste zou gebeuren."
+
+"Het eene kan ik u beloven, maar niet het andere," meesmuilde hij en bij
+deze woorden keerde hij mij zijn gebogen rug toe en verliet glurende en
+knipoogende de kamer.
+
+[Illustratie: Hij keerde mij zijn gebogen rug toe.]
+
+Van dien aard was mijn zonderling onderhoud met professor Moriarty. Ik
+beken het u eerlijk, dat het een onaangenamen indruk bij mij achterliet.
+De bedaarde toon, waarop hij sprak, schenkt mij meer de overtuiging, dat
+hij meent, wat hij zegt, dan grootspraak zou doen. Natuurlijk zult gij
+zeggen: "Waarom neemt gij geen politie-voorzorgen tegen hem?" Daarom
+niet, wijl ik overtuigd ben, dat van den kant zijner agenten het gevaar
+dreigt. Mij zijn al de bewijzen er voor gegeven, dat het zoo zal
+wezen."
+
+"Zijt gij reeds aangevallen?"
+
+"Mijn waarde Watson, professor Moriarty is niet een man, die er gras
+over laat groeien. Heden middag ging ik voor eenige zaken naar
+Oxford-Street. Toen ik den hoek passeerde, waar de Bentinck-Street en de
+Welbeck-Street elkaar kruisen, kwam een met twee paarden bespannen
+huifkar in woeste vaart op mij af. Ik sprong ter zijde op het trottoir;
+een seconde later en ik zou verpletterd zijn geworden. De huifkar snelde
+Marylebone-Lane in en was een oogenblik later uit het gezicht verdwenen.
+Ik nam hierna den weg voor voetgangers, doch in de Vere-Street kwam een
+baksteen van een der huizen naar beneden en viel aan mijn voeten aan
+stukken. Ik riep de politie en stelde een onderzoek in. Op het dak lagen
+pannen en baksteenen voor een reparatie opgestapeld, en men wilde mij
+doen gelooven, dat de wind een daarvan naar beneden had doen tuimelen.
+Natuurlijk wist ik wel beter, doch kon niets bewijzen. Daarna nam ik een
+rijtuig en bereikte de woning van mijn broer in Pall Mall, waar ik werd
+aangevallen door een ruwen kerel met een knots gewapend. Ik sloeg hem
+neer en de politie heeft hem in hechtenis genomen, maar ik durf met het
+volste vertrouwen verzekeren, dat men er nooit achter zal komen, dat er
+eenige betrekking bestaat tusschen het heerschap op wiens snijtanden ik
+mijn knokkels heb stuk geslagen en den mathematicus Moriarty, die tien
+mijlen van de plek, waar de aanval geschiedde, vraagstukken op het
+zwarte bord uitwerkt. Het zal u zeker niet meer verwonderen, dat ik na
+uw kamer te zijn binnengetreden, terstond de luiken heb gesloten en u
+verlof moest vragen uw huis door een minder zichtbaren uitgang dan de
+voordeur te verlaten."
+
+Dikwijls had ik den moed van mijn vriend bewonderd, maar nooit meer dan
+nu, toen hij daar kalm een reeks van gebeurtenissen verhaalde, die samen
+den dag tot een verschrikking voor hem hadden gemaakt.
+
+"Wilt gij hier den nacht doorbrengen?" zeide ik.
+
+"Neen vriend, gij zoudt mij een te gevaarlijken gast kunnen vinden. Ik
+heb mijn plannen gevormd en alles zal goed afloopen. De zaken zijn nu
+zoover gevorderd, dat men hen zonder mijn hulp wel kan in hechtenis
+nemen, ofschoon mijn tegenwoordigheid vereischt wordt voor hun
+veroordeeling. Het is daarom duidelijk, dat ik niets beters kan doen,
+dan mij gedurende de weinige dagen, die er nog verloopen, aleer de
+politie vrijheid tot handelen heeft, te verwijderen, en het zou mij zeer
+veel genoegen doen, indien gij mij naar het vasteland wildet
+vergezellen."
+
+"Het is tegenwoordig stil met mijn praktijk en ik heb een gedienstigen
+buurman. Ik zal gaarne met u op reis gaan."
+
+"En morgen vroeg vertrekken?"
+
+"Als het noodzakelijk is."
+
+"O ja, het is noodzakelijk. En dan zal ik u eenige instructiën geven met
+het dringend verzoek, Watson, ze letterlijk op te volgen, want gij
+speelt nu met mij een gevaarlijk spel tegen den meest geslepen schurk en
+de machtigste misdadigersbende van gansch Europa. Luister nu!
+
+"Al de bagage, die gij voornemens zijt mede te nemen, zendt gij met een
+vertrouwden kruier dezen avond zonder adres naar het Victoria-station.
+Morgen vroeg moet gij een _hansom_ bestellen en uw bediende last geven
+noch het eerste, noch het tweede rijtuig, dat voorkomt, te nemen. Gij
+moet dan in de _hansom_ springen en naar het Strand-einde van de Lowther
+Arcade rijden, terwijl gij het adres van uw koffers aan den koetsier op
+een strookje papier overhandigt met verzoek dit niet weg te werpen.
+Houdt de vracht klaar en dadelijk nadat het rijtuig stilstaat, moet gij
+door de Arcade snellen en u haasten om de andere zijde te kwart over
+negen te bereiken. Dicht bij het trottoir wacht u een _brougham_, met
+een man in een dikken zwarten mantel, de kraag met rood afgezet als
+koetsier. Gij stapt die _brougham_ binnen en zult vroeg genoeg aan 't
+Victoria-station komen om den sneltrein naar het vasteland te halen."
+
+"Waar zal ik u ontmoeten?"
+
+"Aan het station. De tweede wagon 1ste klasse van voren af gerekend zal
+voor ons gereserveerd worden."
+
+"Is dat spoorwegrijtuig dan de plaats, waar wij bij elkaar komen?"
+
+"Ja."
+
+Vruchteloos verzocht ik Holmes, dien avond bij mij te blijven. Blijkbaar
+was hij bevreesd, dat het huis, onder welks dak hij vertoefde, ongeluk
+zou aanbrengen, en dit was het, wat hem tot vertrekken drong. Na een
+paar haastige woorden over onze plannen voor den volgenden dag, stond
+hij op, ging met mij in den tuin, klauterde over den muur, die aan de
+Mortimer-Street grenst, en riep terstond een rijtuig aan, waarin ik hem
+hoorde wegrijden.
+
+Den volgenden morgen hield ik mij letterlijk aan Holmes' instructiën. Ik
+nam de voorzorg niet in het rijtuig te stappen, dat voor ons was klaar
+gezet en reed onmiddellijk na het ontbijt naar de Lowther Arcade, die ik
+zoo snel mogelijk doorliep. Aan het eind daarvan wachtte een _brougham_
+met een stevigen koetsier in een donkeren mantel gehuld en die, zoodra
+ik in het rijtuig zat, de zweep over het paard legde en snel naar het
+Victoria-station reed. Toen ik was uitgestapt, keerde hij terstond om
+en reed weer terug, zonder zelfs naar mij om te zien.
+
+[Illustratie: Mijn afgeleefde Italiaansche vriend.]
+
+Zoover was alles wonderlijk goed gegaan. Mijn bagage was aanwezig en
+ik had volstrekt geen moeite het door Holmes aangeduide spoorwegrijtuig
+te vinden, dit te minder, omdat het de eenige wagon in den trein was,
+waarop stond: "Besproken." De eenige reden tot bezorgdheid was nu het
+niet verschijnen van Holmes. De stationsklok wees nog slechts zeven
+minuten aan vóór het oogenblik, dat de trein zou vertrekken. Vruchteloos
+zocht ik onder de groepen reizigers en personen, die even den trein
+verlieten, naar de slanke gestalte van mijn vriend. Er was geen spoor
+van hem. Een paar minuten gingen voorbij, waarin ik luisterde naar een
+eerwaardig Italiaansch priester, die in zijn gebroken Engelsch een
+conducteur trachtte aan 't verstand te brengen, dat zijn bagage naar
+Parijs moest worden doorgezonden. Na vervolgens nog eens rondgekeken te
+hebben, keerde ik naar mijn coupé terug, waar ik tot de ontdekking kwam,
+dat de conducteur in weerwil van het opschrift "besproken" mij mijn
+afgeleefden Italiaanschen vriend tot reismakker had gegeven. Vergeefs
+trachtte ik hem te beduiden, dat hij een indringer was, want mijn kennis
+van het Italiaansch was nog geringer dan de zijne van het Engelsch, en
+zoo haalde ik de schouders op en keek weer bezorgd naar mijn vriend uit.
+Ik beefde van angst bij de gedachte, dat hem in den afgeloopen nacht een
+ongeluk kon zijn overkomen. Reeds waren al de portieren gesloten; de
+stoomfluit gilde, toen--
+
+"Beste Watson, gij hebt u zelfs niet verwaardigd mij goeden morgen te
+wenschen," zeide een stem.
+
+Ik keerde mij om, mijn verbazing geen, meester. De oude geestelijke had
+zijn gelaat naar mij toe gewend. Voor een oogenblik waren de rimpels
+gladgestreken, de neus en de kin verwijderd; de onderlip stak niet meer
+vooruit, de mond mompelde niet meer; de doffe oogen schitterden weer; de
+in elkaar gebogen gestalte richtte zich op. Het volgende oogenblik
+stortte het beeld in elkaar en Holmes was weer verdwenen, even snel als
+hij gekomen was.
+
+"Goede hemel! Hoe verschrikt gij mij!" riep ik.
+
+"Alle mogelijke voorzorgen zijn nog noodig," fluisterde hij. "Ik heb
+redenen te gelooven, dat zij ons dicht op de hielen zitten. Ha, daar is
+Moriarty zelf."
+
+Terwijl Holmes sprak, had de trein zich reeds in beweging gezet.
+Terugziende bemerkte ik een langen man, die zich met geweld een weg door
+de menigte baande en met de hand wuifde, alsof hij verlangde, dat de
+trein stil bleef staan. Het was evenwel te laat, en een oogenblik daarna
+lag het station een eind achter ons.
+
+"Met al onze voorzorgen zijn wij nog net den dans ontsprongen, zooals
+gij ziet," zeide Holmes lachende. Hij stond overeind en ontdeed zich van
+zijn zwart kleed en hoed, die zijn vermomming vormden, en borg deze
+kleedingstukken weg in zijn handvalies.
+
+"Hebt gij het ochtendblad gelezen, Watson?"
+
+"Neen."
+
+"Dus hebt gij ook niet gelezen, wat er in Baker-Street gebeurd is?"
+
+"Baker-Street?"
+
+"Zij hebben van nacht in onze kamers brand gesticht. De schade is niet
+groot."
+
+"Genadige hemel, Holmes, dat gaat toch alle perken te buiten."
+
+"Zij moeten mijn spoor na de inhechtenisneming van den knotsman geheel
+en al zijn bijster geworden. Anders zouden zij niet in de meening
+verkeerd hebben, dat ik naar mijn woning was teruggekeerd. Zij hebben
+evenwel de voorzorg genomen, u te bespieden, en dat is het, wat Moriarty
+naar het Victoria-station heeft gebracht. Gij hadt bij uw komst niet de
+minste fout begaan."
+
+"Ik heb in alles uw raad opgevolgd."
+
+"Vondt gij uw _brougham_?"
+
+"Ja, zij wachtte op mij."
+
+"Hebt gij uw koetsier herkend?"
+
+"Neen."
+
+"Het was mijn broer Mycroft. Het is in zulke omstandigheden een
+voordeel, dat men geen huurling in vertrouwen behoeft te nemen. Doch wij
+moeten nu overleggen, hoe wij ten opzichte van Moriarty moeten
+handelen."
+
+"Wijl dit een sneltrein is en de boot er op correspondeert, zou ik
+denken, dat wij in 't geheel geen last meer van hem zullen hebben."
+
+"Mijn beste Watson, gij hebt klaarblijkelijk mijn bedoeling niet gevat,
+toen ik zeide, dat die man in intellectueele ontwikkeling met mij op één
+lijn gesteld mag worden. Gij verbeeldt u toch niet, dat indien ik de
+vervolger was, ik mij door zulk een geringen hinderpaal uit het veld zou
+laten slaan? Waarom zouden wij dan zulk een lagen dunk van hem hebben?"
+
+"Wat zal hij doen?"
+
+"Wat ik in dit geval zou doen."
+
+"En wat zoudt gij dan doen?"
+
+"Een extra-trein huren."
+
+"Maar het moet nu al te laat zijn."
+
+"In geenen deele. Deze trein stopt te Canterbury; en daar wordt altijd
+wel een kwartier op de boot gewacht. Hij zal ons daar inhalen."
+
+"Men zou denken, dat wij de misdadigers zijn. Laten wij hem bij zijn
+aankomst in hechtenis nemen."
+
+"Dat zou mijn werk van drie maanden nutteloos maken. Wij zouden de
+groote visch hebben, maar de kleinere zouden rechts en links uit het net
+springen. Als wij tot Maandag geduld hebben, vangen wij hen allen. Neen,
+zijn arrestatie mag nu niet geschieden."
+
+"Wat dan?"
+
+"Wij zullen te Canterbury uit den trein stappen."
+
+"En dan?"
+
+"Wel, dan moeten wij zuidwaarts naar Newhaven reizen en dan de reis over
+Dieppe vervolgen. Moriarty zal alweer doen, wat ik zou doen. Hij zal
+naar Parijs reizen, onze bagage in 't oog houden en twee dagen bij het
+goederendepôt op ons wachten. In dien tijd zullen wij ons voorzien van
+een paar reiszakken, en verder in de streken, waardoor wij reizen, onze
+verdere benoodigdheden aanschaffen en op ons gemak via Luxemburg en
+Bazel onzen weg naar Zwitserland vervolgen."
+
+Te Canterbury verlieten wij dus den trein en vernamen daar, dat wij een
+uur moesten wachten, aleer er een trein naar Newhaven ging.
+
+Ik keek nog met een gevoel van spijt den snel verdwijnenden bagagewagen
+na, die mijn garderobe bevatte, toen Holmes mij aan den arm trok en
+langs de spoorlijn wees.
+
+Heel in de verte, boven de bosschen van Kent, spreidde zich een dunne
+rook uit. Een minuut later kwam een door een enkelen wagon gevolgde
+locomotief de kromming langs vliegen, die naar het station geleidde. Wij
+hadden nauwelijks den tijd achter een stapel bagage de wijk te nemen,
+toen zij ons snuivend en ratelend voorbijsnelde, ons een golf heete
+lucht in het gelaat blazende.
+
+"Daar gaat hij," zeide Holmes, terwijl wij de rijtuigen naoogden, die
+schommelend en slingerend in duizelingwekkende vaart over de rails
+voortrolden. "Gij ziet, dat de schranderheid van onzen vriend haar
+grenzen heeft. Het zou een meesterstuk van hem geweest zijn, had hij
+dezelfde gevolgtrekking gemaakt, die ik in zijn geval zou maken en
+dienovereenkomstig had gehandeld."
+
+"En wat zou hij gedaan hebben, als hij ons had overvallen?"
+
+[Illustratie: zij snelde snuivend en ratelend voorbij.]
+
+"Men behoeft er niet 't minst aan te twijfelen, dat hij een
+moorddadigen aanval op mij zou gewaagd hebben. Dat is evenwel een
+spelletje, waarbij twee behooren. De vraag is nu, zullen wij hier vroeg
+een lunch nemen, of kans loopen te verhongeren voor wij te Newhaven
+komen?"
+
+       *       *       *       *       *
+
+Wij reisden dien dag tot Brussel en bleven daar twee dagen, terwijl wij
+den derden dag Straatsburg bereikten. Des Maandagsmorgens zond Holmes
+een telegram aan de Londensche politie en dien avond vonden wij een
+antwoord in ons hotel. Holmes scheurde het telegram open, las het en
+wierp het met een bitteren vloek op het vuur.
+
+"Ik had dit kunnen weten," gromde hij. "Hij is ontsnapt."
+
+"Moriarty?"
+
+"Zij hebben de gansche bende behalve hem in handen. Hij heeft hen beet
+gehad. Natuurlijk, toen ik was vertrokken, was er niemand in Londen, die
+het tegen hem kon opnemen. Maar ik dacht, dat ik hun het spel in handen
+had gegeven. Mijns inziens deedt gij nu maar het beste met naar Engeland
+terug te keeren, Watson."
+
+"Waarom?"
+
+"Omdat ik nu een gevaarlijk reisgezel voor u zal wezen. Met Moriarty's
+bedrijf is het nu gedaan. Als hij naar Londen terugkeert, is hij een
+verloren man. Heb ik mij niet in zijn karakter vergist, dan zal hij nu
+al zijn geestkracht aanwenden, om zich op mij te wreken. Bij het korte
+onderhoud, dat wij met elkaar hadden, gaf hij mij dit te kennen en ik
+geloof, dat hij het meende. Ik moet u bepaald aanraden naar uw patiënten
+terug te keeren."
+
+Het was moeilijk te verwachten, dat hij met een dergelijken voorslag
+succes zou hebben bij iemand, die zoowel een oud soldaat als een oud
+vriend van hem was. In de eetzaal te Straatsburg zaten wij de zaak te
+bespreken, maar nog denzelfden avond hervatten wij gezamenlijk onze reis
+en bevonden ons thans op weg naar Genève.
+
+We brachten een aangename week in het Rhônedal door en daarna bij Leuk
+een zijweg inslaande, trokken wij den Gemmipas over, die nog met een
+dikke sneeuwlaag was bedekt, en bereikten zoo over Interlaken het schoon
+gelegen Meiringen. Het was een verrukkelijk uitstapje; beneden het
+liefelijke groen der lente, boven het maagdelijk wit van den winter;
+maar ook in deze schoone omgeving vergat Holmes geen oogenblik de
+schaduw, die zijn weg verduisterde. In de eenvoudige Alpendorpen of in
+de eenzame bergpassen kon ik aan het snelle flikkeren van zijn oogen en
+uit den vorschenden blik, waarmede hij de enkele wandelaars, die ons
+voorbijkwamen, gadesloeg, bemerken, dat hij wel overtuigd was, dat waar
+onze weg ons ook mocht heenvoeren, wij ons niet konden onttrekken aan
+het ons dreigende gevaar.
+
+Eens, ik herinner het mij nog goed, toen wij den Gemmi overtrokken en
+langs den oever van het sombere Daubenmeer gingen, rolde een groot
+rotsblok, dat van den bergwand was losgeraakt, naar beneden en stortte
+met donderend geluid in het meer achter ons. Oogenblikkelijk snelde
+Holmes tegen den berg op en na op een rotspunt plaats genomen te hebben,
+tuurde hij naar alle richtingen. Vergeefs verzekerde onze gids hem, dat
+een steenenval in de lente op die plaats een zeer gewoon verschijnsel
+was. Holmes zeide niets, maar hij glimlachte tegen mij als een man, die
+de vervulling ziet van de droeve gebeurtenis, die hij verwacht.
+
+En toch, niettegenstaande al zijn waakzaamheid, was hij nooit
+neerslachtig. Integendeel, ik herinner mij niet, hem ooit zoo geestig
+gezien te hebben. Telkens weer herhaalde hij, dat hij welgemoed tot het
+ambtelooze leven zou terugkeeren, als hij de samenleving van professor
+Moriarty kon bevrijden.
+
+"Ik geloof, Watson, dat ik vrij kon zeggen niet vergeefs geleefd te
+hebben," zeide hij. "Ook als heden aan mijn werk een einde kwam, ik zou
+het met gelatenheid overleven. De Londensche lucht zou mij te zoeter
+zijn om in te ademen. Ik ben mij niet bewust, ook maar in een van de
+meer dan duizend gevallen, waarin ik hulp verleende, mijn macht tot een
+verkeerd doel gebruikt te hebben. In den laatsten tijd had het voor mij
+een bijzondere bekoring mij bezig te houden met de problemen door de
+natuur zelve aan de hand gedaan; liever dan met die, waarvoor onze
+kunstmatige samenleving verantwoordelijk is. Uw mémoires, Watson, zullen
+ten einde loopen op den dag, dat ik de kroon op mijn werk zet door de
+gevangenneming of den dood van den gevaarlijksten en bekwaamsten
+misdadiger van Europa."
+
+[Illustratie: Een groot rotsblok stortte naar beneden.]
+
+Ik zal kort en toch nauwkeurig zijn in het weinige, dat mij nog te
+verhalen blijft. Het is geen onderwerp, waarbij ik gaarne met mijn
+gedachten verwijl en toch gevoel ik, dat op mij de plicht rust, geen
+enkele bijzonderheid weg te laten.
+
+Op den 3den Mei kwamen wij aan in het kleine dorpje Meiringen en namen
+onzen intrek in het _Engelsche Hof_, waar toen de oude Peter Steiler
+kastelein was. Onze waard was een ontwikkeld man, die uitmuntend
+Engelsch sprak, daar hij drie jaren als kellner in het Grovesnor Hotel
+te Londen had gediend. Gevolg gevende aan zijn raad, vertrokken wij
+gezamenlijk in den namiddag van den 4den Mei met het voornemen de
+heuvelstreek door te trekken en den daaropvolgenden nacht in het gehucht
+Rosenlani te vertoeven. Men had ons vooral op 't hart gedrukt in geen
+geval te verzuimen een kleinen omweg te maken om de watervallen van
+Reichenbach, die halfweegs den heuvel zijn, te gaan zien.
+
+Het is inderdaad een vreeselijke plek. De stroom, gezwollen door de
+smeltende sneeuw, stort zich in een diepen afgrond, waaruit het schuim
+in wolken opstijgt als de rook uit een brandend huis. Stel u voor de
+onmetelijk diepe kloof, omlijnd door glinsterende koolzwarte rotsen,
+zich aan het einde vernauwende tot een kokenden afgrond van onpeilbare
+diepte, over welks gezaagden rand de rivier met duizelingwekkende vaart
+voortschiet. Het groene, glinsterende water stroomt eindeloos ver,
+bruisende, schuimende en razende, en er boven hangt steeds een dik
+gordijn van damp, en wie aan den rand der kloof staande naar beneden
+ziet, moet wel duizelig worden door het eeuwig geraas en gewarrel en
+gedraai van den glinsterenden maalstroom beneden. Wij stonden nabij den
+rand en staarden op de glinstering van het water, ver beneden ons
+brekende tegen de zwarte rotsen, en luisterden naar het geheimzinnig
+geraas, dat tegelijk met het fijn verdeelde schuim opsteeg.
+
+Ter halverwege van den waterval was een pad uitgehouwen, waardoor men
+een goed gezicht had op het verheven natuurtafereel, maar dit pad loopt
+plotseling dood tegen den bergwand, zoodat een reiziger op zijn schreden
+moet terugkeeren. Ook wij wilden dat doen, toen wij een Zwitserschen
+knaap langs het pad zagen komen met een brief in zijn hand. De brief
+droeg het adres van het hotel, dat wij zooeven verlaten hadden en was
+aan mij door den waard geadresseerd. Hij meldde mij, dat eenige minuten
+na ons vertrek een Engelsche dame was aangekomen, die in de laatste
+periode van de tering was.
+
+[Illustratie: Beiden stortten in den afgrond (blz. 158).]
+
+Zij had den winter in Davos Platz doorgebracht en was nu op reis naar
+haar vriendin te Lucern, toen zij plotseling een bloedspuwing kreeg. Men
+dacht, dat zij ternauwernood nog een paar uren te leven had, doch het
+zou haar zeer tot troost strekken, een Engelschen dokter te zien, en als
+ik slechts terug wilde keeren enz. enz. De goede Steiler verzekerde mij,
+dat hij mijn komst als een zeer groote gunst zou beschouwen, daar de
+dame volstrekt de hulp van een Zwitserschen geneesheer weigerde en hij
+voelde, dat op hem een groote verantwoordelijkheid rustte.
+
+Ik kon het beroep op mijn hulp niet afslaan. Het was mij onmogelijk het
+verzoek te weigeren van een landgenoote, die stervende was in een vreemd
+land. Toch maakte ik bezwaar, Holmes te verlaten. Wij kwamen echter
+overeen, dat hij den jongen Zwitser als gezelschap bij zich zou houden,
+terwijl ik naar Meiringen terugkeerde. Mijn vriend wilde eenigen tijd
+bij den waterval blijven en dan langzaam over den heuvelrug naar
+Rosenlani wandelen, waar ik mij in den avond bij hem zou voegen. Toen ik
+heenging, stond Holmes met den rug tegen den rotswand, met de armen over
+elkaar geslagen, naar beneden ziende op den waterval. Het was de laatste
+maal, dat ik hem op deze wereld zou zien.
+
+Toen ik nabij den voet van de helling was aangekomen, zag ik om. Het was
+nu onmogelijk den waterval te zien, maar ik ging het smalle voetpad
+over, dat er heen leidde. Langs het pad zag ik een man snel voortloopen.
+Zijn zwarte gestalte teekende zich scherp af tegen den groenen
+achtergrond. Ik merkte de vastheid van zijn gang; doch terwijl ik
+voortsnelde, verloor ik hem uit de gedachte.
+
+Het duurde mogelijk iets langer dan een uur, eer ik Meiringen bereikte.
+De oude Steiler stond in het portaal van zijn hotel.
+
+"Wel, het is toch niet erger met haar geworden?" zeide ik,
+binnenkomende.
+
+Zijn gelaat nam een uitdrukking van verbazing aan en bij de eerste
+trilling zijner wenkbrauwen was het, of mij het hart omdraaide.
+
+"Hebt gij dit dan niet geschreven?" vroeg ik, den brief uit mijn zak
+nemende. "Is er geen zieke Engelsche dame in het hotel?"
+
+"In 't geheel niet," riep hij, "maar deze brief draagt den stempel van
+het hotel. Ha, dan moet hij geschreven zijn door dien langen
+Engelschman, die hier binnenkwam, nadat gij vertrokken waart. Hij
+zeide...."
+
+Ik wachtte geen verdere verklaringen van den waard af. In een duizeling
+van angst liep ik de dorpsstraat langs en snelde terug naar het pad, dat
+ik zoo pas afgedaald was. Ik had een uur noodig gehad, om in het dorp te
+komen. Trots alle inspanning, verliepen er nog eens twee uren, voor ik
+weer aan de watervallen van Reichenbach kwam. Daar stond nog de
+Alpenstok van Holmes tegen den rotswand, waarbij ik mijn vriend verlaten
+had. Maar er was nu geen spoor meer van hem te zien en het was
+tevergeefs, dat ik hem luid bij zijn naam riep. Mijn eenig antwoord was
+mijn eigen stem, in honderdvoudige echo door de omringende rotsen
+teruggekaatst.
+
+Het gezicht van dien Alpenstok deed mij huiveren. Holmes was dus niet
+naar Rosenlani gegaan. Hij was op dat drie voet breede pad gebleven met
+een steilen rotswand aan de eene zijde en een steilen afgrond aan de
+andere, tot hij door zijn vijand overrompeld was. De jonge Zwitser was
+ook verdwenen. Hij was waarschijnlijk bij Moriarty in dienst geweest en
+had de beide mannen alleen gelaten. En wat was er toen gebeurd? Wie kon
+zeggen, wat er toen was voorgevallen?
+
+Ik stond een paar minuten verbijsterd, trachtende mijn gedachten te
+verzamelen, want de schrik had mij overmand. Toen begon ik aan Holmes'
+eigen methode te denken en trachtte ze in praktijk te brengen, om het
+treurspel te ontsluieren. Het was helaas slechts al te gemakkelijk. Wij
+waren niet tot het eind van het bergpad gegaan; de Alpenstok wees de
+plaats aan, waar wij onze wandeling gestaakt hadden en staan waren
+gebleven. De zwarte grond wordt hier altijd vochtig gehouden door het
+onophoudelijk neerspattende schuim; de tred van een vogel zou hier zelfs
+zijn spoor achterlaten. Langs het verdere einde van het pad liepen twee
+rijen voetstappen; zij liepen van mij af; geen kwam terug. Op eenige
+ellen afstand van de plek, waar het pad eindigde, was de grond geheel en
+al omgewoeld en modderig en de braamstruiken en varenkruiden waren
+afgescheurd en met slijk bedekt. Ik ging voorover liggen en bezag den
+grond nauwkeurig, terwijl het schuim over en rond mij spatte. Het was de
+laatste uren donker geworden en nu zag ik slechts hier en daar op de
+zwarte wanden het vocht glinsteren, en ver weg naar beneden aan 't eind
+der kloof den glans van den gebroken waterstroom. Ik riep met luider
+stem, maar het klagende en bruisende, eentonig rollende geluid van den
+waterval, veel overeenkomst hebbende met de kreten van een menschelijke
+stem, was het eenig antwoord.
+
+Maar het was de wil der Voorzienigheid, dat ik toch nog een laatsten
+groet zou hebben van mijn vriend en makker. Ik heb reeds gezegd, dat
+zijn Alpenstok nog tegen den op het smalle voetpad vooruitspringenden
+rotswand stond. Op den top van deze rots staande, zag ik iets
+schitterends en mijn hand boven de oogen houdende om beter te zien,
+bemerkte ik, dat die schittering afkomstig was van den zilveren
+sigarenkoker, dien Holmes gewoonlijk bij zich had. Toen ik hem opnam,
+dwarrelde een klein vierkant stukje papier, waarop de koker had gelegen,
+op den grond neer. Het papier ontvouwende, zag ik, dat het bestond uit
+drie bladzijden uit zijn zakboek gescheurd en aan mij geadresseerd. Het
+was kenmerkend voor het karakter van Holmes, dat het adres juist en het
+schrijven vast en helder was, alsof hij het in zijn studeerkamer had
+geschreven.
+
+[Illustratie: Een klein vierkant stukje papier dwarrelde neer.]
+
+       *       *       *       *       *
+
+"Waarde Watson," zoo luidde het schrijven. "Dat ik u deze weinige
+regelen kan schrijven, heb ik te danken aan de hoffelijkheid van
+Moriarty, die de bespreking van ons geschil wel een oogenblik wilde
+uitstellen. Hij heeft mij verteld, op welke wijze hij aan de handen der
+Engelsche politie is ontsnapt en van onze bewegingen op de hoogte bleef.
+Zijn methode van handelen heeft het hooge denkbeeld, dat ik van zijn
+bekwaamheden had, versterkt. De gedachte, dat ik in staat zal zijn te
+voorkomen, dat de maatschappij verder door zijn tegenwoordigheid
+geschaad wordt, doet mij genoegen, ofschoon ik vrees tot een prijs, die
+mijn vrienden veel verdriet zal veroorzaken, in 't bijzonder u, mijn
+waarde Watson. Ik heb u reeds gezegd, dat mijn loopbaan haar eind heeft
+bereikt en dat het onmogelijk op een voor mij meer passende wijze kan
+geschieden dan nu het geval is. Om u de waarheid te zeggen, ik was
+dadelijk overtuigd, dat die brief van Meiringen een valstrik was en liet
+toe, dat gij vertrokt, ofschoon het bij mij vaststond, dat er een
+ontknooping als deze zou volgen. Zeg den inspecteur Patterson, dat de
+papieren, die hij noodig heeft voor de veroordeeling van de bende, in
+het geheime laadje M zijn en zich bevinden in een enveloppe met het
+opschrift Moriarty. Ik heb, voor ik Engeland verliet, mijn testament
+gemaakt en dit mijn broer Mycroft ter hand gesteld. Breng mijn groeten
+aan mevrouw Watson over en geloof mij, waarde vriend, dat ik steeds ben
+
+                                    Uw u toegenegen
+
+                                                  SHERLOCK HOLMES."
+
+Een paar woorden zullen voldoende zijn, het overige mede te deelen. Een
+onderzoek door deskundigen ingesteld liet weinig twijfel, dat een twist
+tusschen de beide mannen eindigen moest, zooals die wel nauwelijks
+anders kon eindigen, namelijk daarmede, dat zij in elkaars armen gekneld
+in den afgrond stortten. Een poging om hun lijken te vinden was geheel
+hopeloos, en daar diep in den ketel van draaiend water en kokend schuim
+liggen voor altijd bedolven de gevaarlijkste misdadiger en de
+voornaamste kampioen voor het recht. De jonge Zwitser is nooit
+teruggevonden en het behoeft niet meer betwijfeld te worden, dat hij een
+van de talrijke agenten was, die Moriarty in zijn dienst had.--En wat
+de misdadigersbende betreft, men zal zich nog wel herinneren, hoe
+volledig door de getuigenissen, door Holmes bijeengegaard, hun
+organisatie werd blootgelegd, en hoe zwaar de hand van den doode op hen
+drukte. Gedurende het proces kwamen omtrent hun vreeselijken aanvoerder
+weinig bijzonderheden aan het licht, en indien ik gedwongen ben geworden
+een juist verhaal te geven van bovengemelde feiten, dan is dit te wijten
+aan die niet tot oordeelen bevoegde strijders, die zijn aandenken hebben
+trachten te zuiveren door aanvallen op hem, dien ik steeds zal
+beschouwen als den besten en verstandigsten man, dien ik ooit gekend
+heb.
+
+
+
+
+                      ÉÉN WOORDENBOEK $VOLDOENDE$
+
+                      VOOR DE DRIE MODERNE TALEN.
+
+                    HET EERSTE Viertalig Woordenboek
+
+                               OM EN OM
+
+                             [Illustratie]
+
+                               HET BEVAT
+
+                          Hollandsch-Fransch,
+                          Hollandsch-Duitsch,
+                          Hollandsch-Engelsch,
+
+                                   en
+
+                          Fransch-Hollandsch,
+                          Duitsch-Hollandsch,
+                          Engelsch-Hollandsch.
+
+                     ALLES IN ÉÉN BOEK VOOR [f] 1.25
+
+
+               $Quanjers Viertalig Woordenboek Om en Om$
+
+is naar de beste bronnen bewerkt. Voor het Nederlandsch is de
+Woordenlijst van de Vries en te Winkel, voor het Duitsch die van Duden
+gevolgd, terwijl de dictionnaires van Larousse en van Cassell
+respectievelijk voor Fransch en Engelsch geraadpleegd zijn.
+
+               $Quanjers Viertalig Woordenboek Om en Om$
+
+is zoo volledig mogelijk, volkomen betrouwbaar, zeer duidelijk van druk,
+aldus bij uitnemendheid geschikt voor school en huis; het bevat bijna
+1200 pagina's, is gedrukt op geheel houtvrij papier, kost slechts
+[f] 1.25 in geheel linnen band, en is bij elken Boekhandelaar
+verkrijgbaar, alsmede bij de Uitgevers $BLANKWAARDT & SCHOONHOVEN te
+Rijswijk (Z.=H.)$.
+
+
+
+
+                   DE TERUGKEER VAN SHERLOCK HOLMES.
+
+                 [Illustratie: SIR ARTHUR CONAN DOYLE]
+
+
+
+
+                            DE TERUGKEER VAN
+                            SHERLOCK HOLMES
+
+                                  DOOR
+
+                            A. CONAN DOYLE.
+
+                             Schrijver van:
+
+    DE GRIEKSCHE TOLK, DE HOND VAN DE BASKERVILLES, EEN GODSGERICHT,
+           DE AVONTUREN VAN SHERLOCK HOLMES, SHERLOCK HOLMES
+               DE DETECTIVE, DE LIEFDE EENER VROUW, enz.
+
+                             Geïllustreerd.
+
+                            RIJSWIJK (Z.-H.)
+                       BLANKWAARDT & SCHOONHOVEN.
+
+
+
+
+I.
+
+Het avontuur van de Opleidingsschool.
+
+
+Wij hebben het meer dan eens op onze kleine verdieping in Baker-Street
+bijgewoond, dat personen op dramatische wijze opkwamen of vertrokken,
+maar ik kan mij niet herinneren ooit iets in dit opzicht te hebben
+bijgewoond, dat ons meer aangreep dan de eerste verschijning van dr.
+Thorneycroft Huxtable, hoofdonderwijzer, acte Fransch L. O. enz. Zijn
+kaartje, dat te klein scheen om het gewicht te dragen van zijn
+onderwijstitels, was hem eenige seconden voorgegaan en daarna trad hij
+zelf binnen--zoo groot, zoo afgemeten en zoo waardig, dat hij de
+belichaming mocht genoemd worden van zelfbeheersching en soliditeit. En
+toch was het eerste, wat hij deed, toen de deur achter hem was gesloten,
+niets meer of minder dan zich vast te houden aan de tafel en vervolgens
+op den vloer te glijden. Daar lag die majestueuse gestalte slap en
+gevoelloos op onze vloermat. Wij waren beiden opgesprongen en eenige
+oogenblikken staarden wij in stille verbazing naar het gewichtige stuk
+wrakhout, dat deed denken aan een plotselingen en noodlottigen storm op
+de levenszee. Holmes liep spoedig met een kussen naar hem toe om zijn
+hoofd te steunen, en ik greep de brandewijnflesch om zijn lippen nat te
+maken. Het breede, witte gelaat was doorploegd met lijnen, die van zorg
+spraken, de opgezwollen oogleden zagen er loodkleurig uit, de geopende
+mond trok nu en dan krampachtig samen aan de hoeken en zijn gelaat was
+niet geschoren. Zijn das en halfhemd droegen de sporen van een langen
+dag en het haar hing wanordelijk om het goed gevormde hoofd. Het was een
+uitgeput man, die voor ons lag.
+
+"Wat is het, Watson?" vroeg Holmes.
+
+"Algeheele uitputting--misschien uitsluitend van honger en vermoeienis,"
+zei ik, met mijn vinger op den pols, waarin de levensstroom nog slechts
+zwak klopte.
+
+"Een retourtje van Mackleton, in het noorden van Engeland," zei Holmes,
+het uit zijn vestjeszak halend. "Het is nog geen twaalf uur. Hij moet
+dus wel vroeg van huis zijn gegaan."
+
+[Illustratie: Het forsche, bleeke gelaat was doorploegd met lijnen, die
+zorg verraadden.]
+
+De zware oogleden begonnen te trillen en een oogenblik later keken een
+paar grijze oogen ons nieuwsgierig aan. Zoo goed mogelijk trachtte de
+man vervolgens op te staan, terwijl zijn gelaat rood werd van schaamte.
+
+"Vergeef mij deze zwakte, mijnheer Holmes. Ik ben een weinig
+overspannen. Dank u, indien u mij een glas melk met een beschuit kondet
+geven, denk ik wel weer spoedig op te knappen. Ik kwam persoonlijk,
+mijnheer Holmes, ten einde zeker te zijn, dat u met mij terugkeerdet. Ik
+was bang, dat een telegram u niet van de absolute noodzakelijkheid en
+het dringende van dit geval zou overtuigen."
+
+"Wanneer u geheel en al hersteld zijt,--"
+
+"Ik ben alweer geheel in orde. Ik begrijp niet, dat die zwakte mij zoo
+eensklaps kon overvallen. Ik zou gaarne zien, mijnheer Holmes, dat u met
+den volgenden trein met mij naar Mackleton terugkeerdet."
+
+Mijn vriend schudde het hoofd.
+
+"Mijn collega Watson zou u kunnen zeggen, dat wij op het oogenblik onze
+handen vol werk hebben. Ik word bezig gehouden door de zaak van de
+Ferrers Documenten en de Abergavenny moord komt morgen voor. Alleen een
+zeer belangrijk geval zou mij er toe kunnen brengen, thans Londen te
+verlaten."
+
+"Belangrijk!" Onze bezoeker maakte een welsprekend handgebaar. "Hebt u
+dan niets gehoord van de ontvoering van den eenigen zoon van den hertog
+van Holdernesse?"
+
+"Wat? Van den vroegeren minister?"
+
+"Juist. Wij hebben getracht er de bladen buiten te houden, maar gisteren
+avond stond er iets in de "Globe". Ik dacht, dat het u wel ter oore zou
+zijn gekomen."
+
+Holmes strekte zijn langen, dunnen arm uit en haalde Deel H uit zijn
+Encyclopaedie te voorschijn.
+
+""Holdernesse, zesde hertog K. G., P. C."--het halve alphabet! "Baron
+Beverley, Graaf van Carston"--lieve hemel, wat een titels! Bovendien nog
+"Lord-Luitenant van Hallamshire sedert 1900. Gehuwd met Edith, dochter
+van Sir Charles Appledore 1888. Erfgenaam en eenig kind, Lord Saltire.
+Bezit ongeveer tweehonderd en vijftig duizend aren aan land. Mijnen in
+Lancashire en Wales. Adres Carlton House Terrace; Holdernesse Hall,
+Hallamshire; Carston Castle, Bangor, Wales. Lord van de Admiraliteit
+1872; Secretaris van--" Wel, wel, deze man is zeker een van de
+voornaamste onderdanen van de Kroon."
+
+"De grootste en misschien de rijkste. Ik heb gehoord, mijnheer Holmes,
+dat u bij uw beroepsaangelegenheden niet juist de goedkoopste pleegt te
+zijn en dat u bereid is te werken ter wille van het werk. Ik kan u
+echter meedeelen, dat Zijne Genade reeds te kennen heeft gegeven, dat
+een chèque van vijf duizend pond zal gegeven worden aan den man, die kan
+zeggen, waar zijn zoon zich bevindt, en ook duizend pond aan hem, die
+den man of de mannen kan noemen, welke hem gevangen hebben genomen."
+
+"Dat is een vorstelijke belooning," zei Holmes. "Watson, ik denk dat wij
+dr. Huxtable zullen vergezellen op zijn terugreis naar het noorden van
+Engeland. En nu, dr. Huxtable, wanneer u die melk hebt uitgedronken,
+zult u mij wel willen vertellen, wat er gebeurd is, wanneer het gebeurd
+is, hoe het gebeurd is en eindelijk wat dr. Thorneycroft Huxtable, van
+de Opleidingsschool bij Mackleton, met de zaak heeft uit te staan, en
+waarom hij drie dagen na een gebeurtenis komt--de ongeschoren staat van
+uw kin wijst den datum aan--om mij te vragen mijn diensten te
+verleenen."
+
+Onze bezoeker had zijn melk opgedronken en zijn beschuitjes opgepeuzeld.
+Het licht was weder in zijn oogen teruggekeerd evenals de kleur op zijn
+wangen, toen hij met veel omhaal van woorden het gebeurde ging
+uitleggen.
+
+"Allereerst moet ik u meedeelen, heeren, dat mijn Instituut een
+voorbereidingsschool is, waarvan ik de stichter en het hoofd ben.
+"Huxtable's Aanteekeningen over Horatius" zal misschien mijn naam bij u
+meer bekendheid verleenen. Mijn school is zonder twijfel de beste en
+beroemdste opleidingsschool in Engeland. Lord Leverstoke, de Graaf van
+Blackwater, Sir Cathcart Soames--zij allen hebben hun zonen aan mijn
+hoede toevertrouwd. Maar ik voelde, dat mijn school haar toppunt van
+roem had bereikt, toen, drie weken geleden, de hertog van Holdernesse
+zijn secretaris, mijnheer James Wilder, zond met het bericht, dat de
+jonge lord Saltire, oud tien jaar, zijn eenige zoon en erfgenaam, aan
+mijn zorgen zou worden toevertrouwd. Weinig vermoedde ik, dat dit het
+voorspel zou wezen van de grootste ramp in mijn leven.
+
+"Den eersten Mei kwam de knaap, daar dan de overgangsexamens plaats
+hebben. Hij was een aardige jongen en wende spoedig aan zijn nieuwe
+omgeving. Ik kan u wel zeggen--ik hoop, dat ik niet onbescheiden ben,
+maar halve mededeelingen geven in een dergelijk geval toch niets--dat
+hij niet bijzonder gelukkig thuis was. Het is een bekend geheim, dat het
+huwelijksleven van den hertog niet zeer vreedzaam is geweest en dat de
+zaak geëindigd is in een scheiding met wederzijdsch goedvinden. De
+hertogin heeft zich een verblijf gekozen in het Zuiden van Frankrijk.
+Dat is niet lang geleden gebeurd en men wist, dat de knaap zeer gehecht
+was aan zijn moeder. Hij was stil en in zich zelf gekeerd na haar
+vertrek van Holdernesse Hall, en het was om deze reden, dat de hertog
+hem naar mijn inrichting wilde zenden. Na verloop van veertien dagen
+voelde de knaap zich echter bij ons thuis en was oogenschijnlijk
+gelukkig. Het laatst zagen wij hem in den avond van dertien Mei--dat is
+Maandagavond j.l. Zijn kamer was op de tweede verdieping en men bereikte
+haar door een andere kamer, waarin twee andere jongens sliepen. Deze
+jongens zagen of hoorden niets, zoodat het zeker is, dat de jonge
+Saltire dien kant niet is uitgegaan. Zijn raam was open en daarlangs
+groeit een mooie klimop. Wij konden beneden na zijn verdwijning geen
+voetsporen vinden, maar vast staat, dat hier de eenige uitgang was.
+
+"Zijn afwezigheid werd Dinsdagmorgen om zeven uur ontdekt. Zijn bed was
+beslapen geweest. Hij had zich geheel gekleed, voordat hij wegging en
+zijn gewoon blauw schoolpak met de donkergrijze broek aangetrokken. Er
+was hoegenaamd geen aanwijzing, dat iemand de kamer was binnengetreden,
+en het is zeker, dat, wanneer een worsteling had plaats gehad of ook
+maar even om hulp geroepen was, zulks zou gehoord zijn, daar Caunter, de
+oudste jongen in de aangrenzende kamer, zeer licht slaapt.
+
+"Toen Lord Saltire's verdwijning ontdekt was, liet ik terstond alle
+personen in mijn inrichting bij elkander komen, onderwijzers,
+dienstpersoneel en de jongens. Toen bemerkten wij, dat Lord Saltire
+waarschijnlijk niet alleen was geweest bij zijn vlucht. Heidegger, de
+onderwijzer in het Duitsch, werd ook vermist. Zijn kamer was op de
+tweede verdieping, aan het andere eind van het gebouw en kwam op
+dezelfde zijde uit als het vertrek van Lord Saltire. Hij had ook
+geslapen; maar klaarblijkelijk was hij slechts gedeeltelijk gekleed
+weggegaan, daar zijn boord en zijn sokken nog in zijn kamer lagen. Hij
+was ongetwijfeld ook langs het klimop naar beneden geklauterd, want wij
+konden zijn voetsporen zien, daar waar hij op den grond was neergekomen.
+Zijn fiets werd bewaard in een klein huisje naast de laan en deze was
+weg.
+
+"Hij was twee jaar bij mij geweest en kwam met zeer goede
+getuigschriften; hij was echter een stil en in zich zelf gekeerd man en
+niet bijzonder populair bij de leerlingen, evenmin als bij de
+onderwijzers. Van de vluchtelingen kon geen spoor ontdekt worden, en
+thans op Donderdagmorgen zijn wij even wijs als wij Dinsdag waren. Op
+Holdernesse Hall werd natuurlijk terstond navraag gedaan. Het is slechts
+eenige mijlen ver en wij dachten, dat de jongen in een plotseling
+verlangen naar huis, naar zijn vader was teruggekeerd; daar had men
+echter niets van hem gehoord of gezien. De hertog is zeer opgewonden--en
+wat mij betreft, wel, u hebt zelf gezien, in welk een staat van
+overspanning ik mij bevind ten gevolge van deze zaak. Mijnheer Holmes,
+indien u ooit al uw vermogens aan het werk zette, smeek ik u het nu te
+doen, want nooit in uw leven zult u een geval krijgen, dat meer waard is
+al uw aandacht er aan te besteden."
+
+Sherlock Holmes had met gespannen aandacht geluisterd naar de
+mededeelingen van den ongelukkigen schoolmeester. Zijn saamgetrokken
+wenkbrauwen en de diepe rimpels in zijn voorhoofd toonden aan, dat hij
+geen aanmoediging behoefde om al zijn aandacht te concentreeren op een
+probleem, dat, afgescheiden van de groote belangen, die er bij waren
+betrokken, zoo direct zijn liefde voor het ingewikkelde en ongewone
+moest opwekken. Hij haalde zijn notitieboekje voor den dag en krabbelde
+eenige aanteekeningen neer.
+
+"U zijt zeer nalatig geweest door niet eerder bij mij te komen," zei hij
+streng. "U begint zoodoende mij bij mijn onderzoek reeds dadelijk te
+dwarsboomen. Het is bijvoorbeeld niet aan te nemen, dat de klimop in de
+laan voor een opmerkzaam toeschouwer niets merkwaardigs opgeleverd zou
+hebben."
+
+"Mij kan geen blaam in dat opzicht treffen. Zijne Genade wilde in elk
+geval alle publiek schandaal vermijden. Hij was bang, dat zijn
+ongelukkig familieleven zoodoende al te ruchtbaar zou worden. Hij zou
+voor geen geld ter wereld willen, dat dit gebeurde."
+
+"Maar er is toch zeker een officieel onderzoek ingesteld door de
+politie?"
+
+"Ja, mijnheer, maar dat heeft al zeer weinig opgeleverd. Oogenschijnlijk
+was reeds dadelijk een spoor ontdekt, daar gemeld werd aan een naburig
+station, dat men 's morgens vroeg een jongen en een man gezien had, die
+met den trein waren vertrokken. Eerst gisteren avond kregen wij bericht,
+dat men deze beiden had opgespoord in Liverpool en dat daar gebleken is,
+dat zij hoegenaamd niets met het geval hadden uit te staan. Daarna kwam
+ik in mijn wanhoop en teleurstelling, na een slapeloozen nacht,
+regelrecht naar u toe met den vroegtrein."
+
+"Ik vermoed, dat het plaatselijk onderzoek verslapte tijdens dat het
+valsche spoor werd gevolgd."
+
+"Men deed in dien tusschentijd niets."
+
+"Zoodat drie dagen zijn verloren gegaan. De zaak is allertreurigst
+behandeld."
+
+"Dat weet ik en stem ik toe."
+
+"En toch is het vraagstuk nog wel op te lossen. Ik zal althans met
+genoegen het onderzoek op mij nemen. Is u er in geslaagd eenig verband
+te vinden tusschen den vermisten knaap en dien Duitschen onderwijzer?"
+
+"In het geheel niet."
+
+"Kreeg de knaap reeds onderricht van dezen onderwijzer?"
+
+"Neen, hij heeft, voor zoover ik weet, geen woord ooit met hem
+gewisseld."
+
+"Dat is zeker zeer vreemd. Had de knaap een fiets?"
+
+"Neen."
+
+"Werd een fiets van een anderen knaap vermist?"
+
+"Neen."
+
+"Is dat zeker?"
+
+"Bepaald."
+
+"Wel, u zult zeker niet willen beweren, dat de Duitscher op een fiets in
+een donkeren nacht is weggereden, terwijl hij den knaap in zijn armen
+hield?"
+
+"Zeker niet."
+
+"Wat is dan de theorie, die u er op nahoudt?"
+
+"De fiets kan gediend hebben om ons op een dwaalspoor te brengen. Zij
+kan hier of daar verborgen zijn en het paar dan te voet zijn
+weggegaan."
+
+"Juist; maar het schijnt dan toch wel een eigenaardig dwaalspoor, niet
+waar? Waren er nog andere fietsen in dat schuurtje?"
+
+[Illustratie: Welke theorie houdt u er op na?]
+
+"Verscheidene."
+
+"Zouden zij er geen twee hebben verstopt, indien zij het denkbeeld
+wilden opwekken, dat zij per rijwiel waren vertrokken?"
+
+"Dat denk ik wel."
+
+"Natuurlijk zouden zij dat gedaan hebben. Deze theorie deugt dan ook
+niet. Maar het incident is een uitstekend punt van uitgang voor een
+onderzoek. Een fiets is nu eenmaal niet gemakkelijk te verbergen of te
+verruilen. Nog een vraag. Is er iemand geweest om naar den knaap te zien
+op den dag, vóór hij verdween?"
+
+"Neen."
+
+"Heeft hij toen een brief gekregen?"
+
+"Ja, een brief."
+
+"Van wien?"
+
+"Van zijn vader."
+
+"Opendet u de brieven van den knaap?"
+
+"Neen."
+
+"Hoe weet u dan, dat hij van zijn vader kwam?"
+
+"Het wapen stond op de enveloppe en het adres was geschreven in het
+stijve handschrift van den hertog. Bovendien herinnert de hertog zich,
+dat hij geschreven heeft."
+
+"En heeft hij daarop geen brief ontvangen?"
+
+"Niet in de laatste dagen."
+
+"Kreeg hij geen brief uit Frankrijk?"
+
+"Neen, nooit."
+
+"U ziet natuurlijk waarheen ik wil. Of de knaap is ontvoerd met geweld,
+of hij is uit eigen vrijen wil gegaan. In het laatste geval mag men
+verwachten, dat eenige pressie van buiten noodig was, om zulk een jongen
+knaap tot zulk een stap te krijgen. Indien er geen bezoekers bij hem
+zijn geweest, moet die pressie zijn uitgeoefend per brief. Vandaar dat
+ik tracht uit te visschen, wie aan hem heeft geschreven."
+
+"Ik vrees, dat ik u niet veel wijzer kan maken. De eenige, die hem
+schreef, was, voor zoover ik weet, zijn vader."
+
+"Die hem een brief zond op den dag van zijn verdwijnen. Was de
+verstandhouding tusschen vader en zoon goed?"
+
+"Zijne Genade is nooit vriendelijk tegen iemand. Hij wordt geheel en al
+in beslag genomen door algemeene openbare aangelegenheden en is
+onvatbaar voor alle gewone emoties. Maar op zijn manier was hij
+vriendelijk jegens den knaap."
+
+"Deze genoot de sympathie van zijn moeder?"
+
+"Ja."
+
+"Heeft hij het wel eens gezegd?"
+
+"Neen."
+
+"De hertog dan?"
+
+"Goede hemel, neen."
+
+"Maar hoe weet u dit dan?"
+
+"Ik heb met mijnheer James Wilder, den secretaris van Zijne Genade, een
+vertrouwelijk gesprek gehad. Hij was het, die mij voorlichtte omtrent de
+gevoelens van Lord Saltire."
+
+"Ik begrijp het. Is misschien de brief, dien de hertog zijn zoon
+geschreven had, in dat vertrek achtergebleven?"
+
+"Neen, dien had hij meegenomen. Ik denk, mijnheer Holmes, dat het tijd
+wordt, dat wij naar Euston gaan."
+
+"Ik zal een rijtuig voor laten komen. Over een kwartier zijn wij tot uw
+dienst. Indien u naar huis telegrafeert, mijnheer Huxtable, zou het goed
+zijn de lieden in den waan te laten, dat het onderzoek nog steeds te
+Liverpool wordt voortgezet, of waar elders uw politie het gelieft in te
+stellen. In den tusschentijd zal ik eenige naspeuringen doen op het
+terrein zelf en misschien is het spoor nog niet zoo oud, of twee oude
+speurhonden als Watson en ik kunnen het wel volgen."
+
+       *       *       *       *       *
+
+Dien avond bevonden wij ons in de koude frissche atmosfeer van de
+Peah-landstreek, waarin de beroemde school van dr. Huxtable is gelegen.
+Het was reeds donker, toen wij er aankwamen. Een kaartje lag op de tafel
+in de vestibule en de huisknecht fluisterde zijn meester iets in het
+oor, dat deze dadelijk opgewonden naar ons deed toe komen.
+
+"De hertog is hier," zei hij. "De hertog en mijnheer Wilder zijn in de
+spreekkamer. Komt, heeren, ik zal u even voorstellen."
+
+Ik kende natuurlijk den beroemden staatsman van aanzien, maar de man was
+nu geheel anders dan hij gewoonlijk werd afgebeeld. Het was een forsch
+en statig persoon, in de puntjes gekleed, met een lang smal gelaat,
+waarvan de neus ietwat gebogen was. Zijn gelaat was doodsbleek, hetgeen
+meer uitkwam door het contrast, dat gevormd werd door den langen rooden
+baard, die op zijn wit vest neerhing. Aldus was de deftige verschijning,
+die ons ijzig aanstaarde. Naast den hertog stond een jongmensch, dat,
+naar ik vermoedde, de secretaris was. Hij was klein, zenuwachtig
+beweeglijk, met verstandige, lichtblauwe oogen. Hij was het, die
+dadelijk op een koelen, snijdenden toon het gesprek opende.
+
+[Illustratie: Naast den hertog stond een jongmensch.]
+
+"Dr. Huxtable, ik kwam heden morgen te laat om u te weerhouden van uw
+reis naar Londen. Ik vernam, dat uw doel was den heer Sherlock Holmes
+uit te noodigen het onderzoek in deze zaak op zich te nemen. Zijne
+Genade is verbaasd, dr. Huxtable, dat u zulk een stap hebt genomen
+zonder hem te waarschuwen."
+
+"Toen ik vernam, dat de politie er niet in was geslaagd--"
+
+"Zijne Genade is in geenen deele overtuigd, dat de politie niet is
+geslaagd."
+
+"Maar gewis, mijnheer Wilder--"
+
+"U weet toch, mijnheer, dat Zijne Genade voor alles een publiek
+schandaal wil vermijden. Hij neemt liefst zoo weinig mogelijk personen
+in zijn vertrouwen."
+
+"De zaak kan gemakkelijk verholpen worden," zei de verslagen
+onderwijzer. "Mijnheer Sherlock Holmes kan morgen ochtend naar Londen
+terugkeeren."
+
+"Niet zoo haastig, dr. Huxtable, niet zoo haastig," zei Holmes langs
+zijn neus weg. "Deze noordelijke lucht is zeer gezond en derhalve denk
+ik hier een paar dagen te blijven en mijn tijd te besteden, zooals ik
+dat noodig acht. Of ik daarbij onder uw dak zal slapen of in de
+dorpsherberg, moet u natuurlijk beslissen."
+
+Ik kon zien, dat de ongelukkige onderwijzer nog altijd besluiteloos was,
+uit welken toestand hij gered werd door de zware welluidende stem van
+den roodgebaarden hertog, die klonk als een zware etensbel.
+
+"Ik ben het met mijnheer Wilder eens, dr. Huxtable, dat ge wijs zoudt
+gedaan hebben met mij te raadplegen. Maar nu mijnheer Holmes eenmaal
+door u in het vertrouwen is genomen, zou het inderdaad al te gek zijn,
+indien wij niet van zijn diensten zouden gebruik maken. In plaats van
+naar de herberg te gaan, mijnheer Holmes, zal het mij aangenaam zijn,
+wanneer u bij mij op Holdernesse Hall zoudt willen logeeren."
+
+"Ik dank Uwe Genade zeer, maar in het belang van mijn onderzoek, denk
+ik, dat het beter is te blijven op het terrein van het geheim."
+
+"Zooals u wilt, mijnheer Holmes. Alle inlichtingen, die mijnheer Wilder
+of ik u kunnen verstrekken, staan u natuurlijk ten dienste."
+
+"Het zal waarschijnlijk noodig zijn, dat ik u op de Hall kom bezoeken,"
+zei Holmes. "Ik zou u nu alleen willen vragen, mijnheer, of u eenige
+verklaring weet te geven over het verdwijnen van uw zoon?"
+
+"Neen, mijnheer, in het geheel niet."
+
+"Wil mij niet kwalijk nemen, wanneer ik zaken aanroer, die voor u
+pijnlijk zijn, maar er zit niet anders op. Gelooft u, dat de hertogin
+iets met de zaak te maken heeft?"
+
+De staatsman aarzelde een oogenblik.
+
+"Ik geloof het niet," zei hij eindelijk.
+
+"De verklaring, die het meest voor de hand ligt, is deze, dat de knaap
+is opgelicht ten einde een hoog losgeld voor hem van u te krijgen. Er is
+toch nog geen brief door u ontvangen?"
+
+"Neen, mijnheer."
+
+"Nu nog een vraag, Uwe Genade. Ik meen begrepen te hebben, dat u uw
+zoon hebt geschreven op den dag, dat het incident plaats had."
+
+"Neen, ik schreef hem den dag te voren."
+
+"Juist. Maar hij ontving uw brief toch eerst op den volgenden dag."
+
+"Ja."
+
+"Stond er iets in uw brief, dat hem er toe kon brengen zulk een stap te
+doen?"
+
+"Neen, mijnheer, zeker niet."
+
+"Hebt u dien brief zelf op de post gedaan?"
+
+Het antwoord van den edelman werd voorkomen door zijn secretaris, die
+eenigszins haastig tusschenbeide kwam.
+
+"Zijne Genade is niet gewoon zelf zijn brieven op de post te doen," zei
+hij. "Deze brief werd met andere op tafel gelegd, en ik zelf heb hem
+gepost."
+
+"U is er zeker van, dat die brief er bij was?"
+
+"Ja, ik zag hem er bij."
+
+"Hoeveel brieven heeft Uwe Genade dien dag geschreven?"
+
+"Twintig of dertig. Ik heb een uitgebreide correspondentie. Maar zeker
+doet dit niets ter zake."
+
+"Toch wel," zei Holmes.
+
+"Wat mij betreft," ging de hertog voort, "ik heb de politie geraden haar
+aandacht op het Zuiden van Frankrijk te vestigen. Ik heb reeds gezegd,
+dat ik niet geloof, dat de hertogin zulk een ellendige daad zou
+aanmoedigen, maar de knaap had de onzinnigste denkbeelden, en het is
+mogelijk, dat hij naar haar gevlucht is, geholpen en geleid door dezen
+Duitscher. Ik geloof, dr. Huxtable, dat wij thans naar de Hall kunnen
+terugkeeren."
+
+Ik kon zien, dat Holmes nog gaarne eenige andere vragen had willen
+richten tot den hertog, maar aan het optreden van den edelman was
+duidelijk te merken, dat hij het onderhoud als geëindigd beschouwde.
+Klaarblijkelijk was het voor zijn aristocratische natuur uiterst
+hinderlijk over zijn intieme aangelegenheden met een vreemdeling te
+spreken en vreesde hij, dat elke nieuwe vraag een nieuw licht zou
+verspreiden over de verborgen hoeken van zijn hertogelijke geschiedenis.
+
+Zoodra de edelman en zijn secretaris vertrokken waren, toog mijn vriend
+met een merkwaardigen ijver aan het werk en ging op onderzoek uit.
+
+De kamer van den knaap werd zorgvuldig onderzocht en niets bleef over
+dan de overtuiging, dat hij alleen door het raam ontsnapt kon wezen. De
+kamer van den Duitscher leverde ook geen enkele ontdekking op. Hier had
+een stuk van den klimop het begeven onder zijn gewicht en wij zagen bij
+het licht van een lantaarn, waar zijn voeten waren neergekomen. De
+indruk in het korte groene gras was het eenige bewijs, achtergelaten bij
+deze onverklaarbare, nachtelijke vlucht.
+
+Sherlock Holmes verliet alleen het huis en kwam eerst over elven terug.
+Hij had zich een groote kaart van de omstreken laten geven en deze
+bracht hij in mijn kamer, waar hij haar op het bed uitspreidde en na de
+lamp er boven te hebben gehangen, ze begon te bestudeeren onder het
+rooken van een pijp, nu en dan bijzonder belangrijke punten aanwijzend.
+
+"Deze zaak begint mij te boeien, Watson. Ongetwijfeld zijn er eenige
+belangrijke feiten, die er mede in verband staan. Nu wij nog zoo goed
+als aan het begin zijn, moet je je op de hoogte stellen van de
+geographische ligging dezer streek, hetgeen ons onderzoek later ten
+goede zal komen.
+
+"Kijk eens naar de kaart. Deze donkere vlek is de school. Ik zal er een
+speld insteken. Nu, deze lijn is de hoofdweg. Zooals je ziet, loopt hij
+ten oosten en ten westen van de school en er is geen zijweg. Indien de
+beide personen den weg gevolgd hebben, moeten zij langs _dezen_ weg zijn
+gekomen.
+
+"Door een toevallige, gelukkige omstandigheid zijn wij in staat om na te
+gaan, wie zoo aldaar gepasseerd zijn. Op dat punt, waar mijn pijp nu
+ligt, heeft een veldwachter van 's nachts twaalf uur tot zes uur in den
+morgen op wacht gestaan. Zooals je ziet, scheidt de weg zich hier voor
+de eerste maal in tweeën. Deze man verklaart, dat hij geen oogenblik
+zijn post heeft verlaten en dat het onmogelijk is, dat een man of een
+knaap daar langs konden gaan, zonder dat hij hen zag. Ik heb dezen agent
+van avond gesproken en hij maakte op mij den indruk volkomen
+geloofwaardig te zijn. Daardoor kan deze kant verder buiten beschouwing
+blijven. Wij komen nu aan de andere zijde. Hier staat een herberg, "De
+Roode Stier" geheeten en de herbergierster is ernstig ziek. Zij had naar
+Mackleton om een dokter gezonden, maar deze kwam niet vóór 's morgens,
+daar hij was opgehouden door een ander geval. De bewoners van de
+herberg waren den geheelen nacht opgebleven, in afwachting van zijn
+komst en om beurten schijnen zij telkens gekeken te hebben of zij ook
+iets op den weg zagen aankomen. Zij verklaren, dat in elk geval niemand
+voorbijgekomen is. Indien hun verklaring juist is, volgt daaruit, dat
+wij tegelijkertijd kunnen vaststellen, dat ook niet langs dezen kant de
+vluchtelingen zijn gekomen, ergo dat zij in het geheel geen gebruik
+hebben gemaakt van den weg."
+
+"Maar de fiets?" bracht ik in het midden.
+
+"Juist zoo. Wij zullen dadelijk tot de fiets komen. Maar laat ons onze
+redeneering volgen: indien deze personen niet langs den weg zijn gegaan,
+moeten zij dwars het land hebben overgestoken aan de noord- of de
+zuidzijde van het huis. Dat is zeker. Laat ons nu de kansen tegen
+elkander opwegen. Aan de zuidzijde van het huis is, zooals je ziet, een
+groote uitgestrektheid bouwland met slooten tot afscheiding. Daar is,
+dat stem ik toe, een fiets van geen waarde. Wij kunnen dan ook deze
+zijde gerust buiten beschouwing laten en moeten onze aandacht richten op
+de streek ten noorden van het huis. Hier staan een aantal boomen,
+aangeduid als de "Ragged Shaw" en verder strekt zich een groote golvende
+heide uit, Lower Gill Moor geheeten, die tien mijl voort gaat en zacht
+glooiend oploopt. Hier, aan een zijde van de wildernis, ligt Holdernesse
+Hall, tien mijl van de school, wanneer men den weg volgt, maar slechts
+zes mijl, wanneer men de heide oversteekt. Het is een zeer eenzame
+vlakte. Een paar boeren wonen er en hebben er kleine plaatsen. Zij leven
+van de veeteelt, hoofdzakelijk door schapen opgebracht. Behalve deze,
+zijn de kievit en de snip de eenige bewoners, totdat men komt aan den
+hoofdweg, die naar Chesterfield leidt. Daar staat een kerkje, zooals je
+ziet, met een paar huisjes en een herberg. Verderop worden de heuvels
+steiler. Zeker moeten wij ons onderzoek in deze richting leiden."
+
+"Maar de fiets," hield ik vol.
+
+"Wel, wel," zei Holmes ongeduldig. "Een goed wielrijder heeft geen
+straatweg noodig. De heide wordt doorkruist door paden en het was volle
+maan. Hallo, wat is dat?"
+
+Er werd zenuwachtig geklopt op de deur, en een oogenblik later was dr.
+Huxtable in de kamer. In zijn hand droeg hij een blauwe muts met een
+witten knoop in het midden.
+
+"Eindelijk hebben wij een aanwijzing," riep hij. "Den hemel zij dank,
+eindelijk zijn wij den knaap op het spoor! Hier is zijn muts."
+
+"Waar werd die gevonden?"
+
+"In den wagen van de zigeuners, die op de heide gekampeerd hebben. Zij
+gingen Dinsdag weg. Vandaag heeft de politie hen achterhaald en hun
+karavaan geïnspecteerd. Dit werd gevonden."
+
+"Wat zeggen zij naar aanleiding van deze vondst?"
+
+"Zij aarzelden en logen--zeiden, dat zij de muts gevonden hadden op de
+heide op Dinsdagmorgen. Zij weten, waar hij is, de schurken. Maar
+gelukkig zitten zij nu achter slot en de vrees voor de wet of de beurs
+van den hertog zullen zeker alles uit hen halen, wat zij weten."
+
+"Tot dusverre gaat het goed," zei Holmes, zoodra de onderwijzer het
+vertrek weder had verlaten. "Wij zijn ten minste zoo ver, dat de
+theorie, dat aan de zijde van de Lower Gill Moor gezocht moet worden, de
+juiste is gebleken. De politie heeft werkelijk nog niets gedaan. Alleen
+heeft zij deze zigeuners gearresteerd. Kijk hier, Watson. Er loopt door
+de heide een stroompje, zooals je ziet. Op sommige plaatsen verbreedt
+het zich tot een moeras. Dat is voornamelijk het geval in de streek
+tusschen Holdernesse Hall en de school."
+
+Later merkte Holmes aan, na het terrein nogmaals te hebben opgenomen:
+"Met dat droge weer behoeven wij elders niet naar sporen te zoeken, dat
+zou vergeefsche moeite zijn, maar op dat punt is vrij zeker een of ander
+spoor achtergelaten. Ik zal je morgen ochtend vroeg roepen en wij zullen
+dan samen trachten eenig licht over dit geheim te verspreiden."
+
+De dag brak juist aan, toen ik wakker werd en de magere, hoekige
+gestalte van Holmes voor mijn bed ontwaarde. Hij was reeds gekleed en
+scheen ook al naar buiten te zijn geweest.
+
+"Ik heb de laan en de fietsenbergplaats reeds doorzocht," zei hij. "Ook
+heb ik een wandeling gedaan door het bosch. Nu, Watson, in de kamer
+hiernaast staat chocolade. Ik verzoek je een beetje voort te maken, want
+wij hebben een drukken dag voor ons."
+
+Zijn oogen schitterden en zijn wangen waren rood van opgewondenheid,
+evenals dat het geval zou zijn bij iemand, die den weg open ziet om tot
+succes te komen. Deze werkzame, koene man vormde een groot verschil met
+den lusteloozen droomer uit Baker-Street. Ik voelde, terwijl ik keek
+naar de smalle gestalte, die vol energie was, dat inderdaad een
+moeilijke dag voor de deur stond.
+
+En toch begon hij met de grootste teleurstelling. Vol hoop liepen wij
+over de bruine heide, die doorkruist werd door wel duizend paden, door
+de schapen gemaakt, totdat wij kwamen aan een breede lichtgroene vlakte,
+als een teeken, dat hier het moeras begon tusschen ons en Holdernesse
+Hall. Indien de knaap naar huis gegaan was, moest hij hier zijn
+gepasseerd en hij kon dat niet doen zonder sporen achter te laten. Maar
+van hem noch van den Duitscher vonden wij een teeken. Met een donker
+gelaat liep mijn vriend langs den kant, nauwlettend uitkijkende naar
+iets, dat ook maar de minste aanwijzing zou kunnen geven. Indrukken van
+schapenpooten waren er genoeg en eenige mijlen verder op een plaats ook
+sporen van koeien. Anders niets.
+
+"Dat is de eerste tegenvaller," zei Holmes, terwijl hij peinzend over de
+golvende vlakte staarde. "Er is daar verderop nog een ander moeras,
+waartusschen een smalle begaanbare strook gronds loopt. Hallo, hallo,
+wat hebben wij hier?"
+
+Wij waren gekomen aan een smal pad. In het midden, duidelijk zichtbaar
+op den vochtigen bodem, liep het spoor van een fiets.
+
+"Hoera," riep ik. "Nu hebben wij het."
+
+Holmes echter schudde zijn hoofd, en zijn gelaat drukte eerder
+verlegenheid en teleurstelling uit dan vreugde.
+
+"Een fiets, juist, maar niet _de_ fiets," antwoordde hij. "Ik ben bekend
+met twee en veertig verschillende indrukken, die rijwielbanden
+achterlaten. Dit is, zooals gij ziet, een Dunlopband. Heidegger reed op
+Palmer's banden, en het spoor, dat deze achterlaten, heeft veel van
+dunne lange draden naast elkander. Aveling, de onderwijzer in wiskunde,
+was er zeker van, dat het Palmer's banden waren. Dit is derhalve niet
+het spoor van Heidegger."
+
+"Dat van den knaap dan?"
+
+"Misschien, indien wij konden bewijzen, dat hij een fiets in zijn bezit
+had. Maar dit hebben wij in het geheel niet kunnen doen. Dit spoor is
+van een rijder, die, zooals gij ziet, kwam uit de richting van de
+school."
+
+"Hij kan er ook heengegaan zijn."
+
+[Illustratie: Een indruk als van een bundel fijne telegraafdraden was in
+het midden zichtbaar.]
+
+"Neen, neen, mijn waarde Watson. Het diepste spoor is natuurlijk dat van
+het achterwiel, waarop het gewicht rust. Je ziet, dat op verschillende
+punten, waar het over het ondiepe spoor ging, dit laatste is
+uitgewischt. Derhalve kwam de rijder ongetwijfeld van den kant van de
+school. Dit kan of kan ook niet in verband staan met ons onderzoek. Maar
+wij zullen toch, alvorens verder te gaan, het eerst moeten volgen."
+
+Dit deden wij en na een paar honderd meter verloren wij het spoor uit
+het oog, daar wij ons nu weder op een harder gedeelte van den grond
+bevonden. Teruggaande langs het spoor, kwamen wij op een plek, waar een
+beekje het kruiste. Hier was het echter bijna uitgewischt door de sporen
+achtergelaten door koeien. Daarna was er geen spoor meer, maar het was
+duidelijk, dat de wielrijder regelrecht was gekomen uit de "Ragged
+Shaw", het bosch dat zich achter de school uitstrekt. In dit bosch was
+de fietser derhalve geweest. Holmes ging zitten en liet zijn kin in zijn
+handen rusten. Ik had twee cigaretten opgerookt alvorens hij zich
+bewoog.
+
+"Wel, wel," zei hij eindelijk. "Het is natuurlijk mogelijk, dat een
+geslepen man van banden kon verwisselen om een ander spoor achter te
+laten. Een misdadiger, die op zulk een gedachte is gekomen, moet iemand
+zijn, waarmede ik gaarne zaken zou willen doen. Wij zullen dit vraagstuk
+niet verder trachten op te lossen en weer naar ons moeras trekken, want
+een groot gedeelte hebben wij nog niet doorzocht."
+
+Wij vervolgden onze systematische enquête en onderzochten stuk voor stuk
+de randen van het moeras en de heide. Spoedig werd onze volharding
+beloond. Recht door het langste gedeelte van het moeras liep een pad.
+Holmes slaakte een kreet van voldoening, toen hij dit naderde. Een
+indruk als van een bundel telegraafdraden was in het midden. Dat was het
+spoor van den Palmerband.
+
+"Dat is ongeveer het spoor van Herr Heidegger," riep Holmes opgewonden.
+"Mijn redeneering schijnt dus wel goed geweest te zijn, Watson."
+
+"Ik feliciteer je."
+
+"Maar er ligt nog heel wat voor ons te doen. Wees zoo goed en loop niet
+in het spoor. Laat ons het nu volgen. Ik vrees, dat het niet ver zal
+leiden."
+
+Wij vonden echter, dat dit gedeelte van de heide doorkruist werd door
+weeke strooken gronds en ofschoon wij dikwijls het spoor bijster waren,
+slaagden wij er telkens weder in het terug te vinden.
+
+"Merk je op," zei Holmes, "dat de rijder hier merkbaar sneller is gaan
+rijden? Daar valt niet aan te twijfelen. Kijk eens naar dezen indruk,
+waar de beide banden zijn te onderscheiden. De indrukken zijn even diep.
+Dat kan alleen verklaard worden, doordat de rijder zijn gewicht heeft
+overgebracht naar het stuur, hetgeen alleen gedaan wordt bij zeer hard
+rijden. Bij Jupiter, hij is gevallen ook." Er was een plek, waar de
+grond omgewoeld was. Dan volgden eenige voetstappen en toen weer de
+indruk van den band.
+
+"Zeker geslipt," merkte ik op.
+
+Holmes trok een bremstruik naar zich toe. Tot mijn schrik bemerkte ik,
+dat de blaadjes gedeeltelijk rood gekleurd waren. Ik zag nu ook op het
+pad donkere vlekken en verdroogd bloed.
+
+"Slecht," zei Holmes. "Slecht! Blijf staan, Watson. Geen onnoodige
+voetstappen. Wat kan ik hier lezen! Hij viel gewond neer, stond op,
+steeg weer op en ging verder. Maar er is geen ander spoor. Hier aan
+dezen kant heeft een koe geloopen. Hij kan toch niet door een stier
+aangevallen zijn? Onmogelijk. Maar ik zie geen andere sporen. Wij moeten
+verder gaan, Watson. Met bloedvlekken op den grond als hier om ons te
+leiden, kan hij ons nu niet ontsnappen."
+
+Ons zoeken duurde niet lang. De indruk van den band begon allerlei
+onregelmatige bochten te vertoonen op het vochtige, glibberige pad.
+Plotseling zag ik, terwijl ik voor mij uitkeek, iets glinsteren te
+midden van de dichte struiken. Wij haalden er een fiets uit met
+Palmerbanden, een pedaal verbogen en het geheele voorgedeelte vol bloed.
+Aan de andere zijde van het boschje was juist een schoen zichtbaar. Wij
+renden er heen en daar lag de ongelukkige wielrijder.
+
+Het was een lange man, met een zwaren baard en een bril op, waarvan een
+glas gebroken was. De oorzaak van zijn dood was een zware slag op het
+hoofd, waardoor een gedeelte van de hersenpan was verbrijzeld. Dat hij
+na het ontvangen van zulk een wonde nog verder had kunnen gaan, pleitte
+wel voor zijn volhardingsvermogen en zijn moed. Hij had schoenen aan,
+maar geen sokken en van onder zijn jas kwam een nachthemd te voorschijn.
+Het was ongetwijfeld de Duitsche onderwijzer.
+
+Holmes keerde voorzichtig het lijk om en onderzocht het met groote
+nauwkeurigheid. Hij bleef vervolgens langen tijd in gedachten verzonken
+en ik kon zien aan zijn saamgetrokken wenkbrauwen, dat volgens zijn
+meening de ijselijke ontdekking ons niet veel verder gebracht had bij
+ons onderzoek.
+
+[Illustratie: Daar lag de ongelukkige wielrijder.]
+
+"Het is nu een weinig moeilijk om te weten, wat wij thans moeten doen,
+Watson," zeide hij eindelijk. "Mijn eigen meening is, dat wij dit
+onderzoek moeten voortzetten, want wij hebben reeds zooveel tijd
+verloren, dat wij geen uur meer hebben te verliezen. Aan den anderen
+kant zijn wij verplicht de politie in kennis te stellen met onze
+ontdekking en te zorgen, dat het lijk van dezen ongelukkigen man naar
+elders wordt overgebracht."
+
+"Kan ik niet even een boodschap wegbrengen?"
+
+"Maar ik heb je gezelschap en je hulp noodig."
+
+"Wacht even. Daar in de verte zie ik iemand bezig op de heide. Ik breng
+den man hier en hij zal de politie den weg kunnen wijzen."
+
+Ik bracht den boer bij Holmes en deze zond den verschrikten man met een
+briefje naar dr. Huxtable.
+
+"Nu, Watson," zeide hij, "hebben wij van morgen twee uitgangspunten
+opgediept. Het eene was de fiets met de Palmerbanden en je ziet, waar
+ons dat gebracht heeft. Het andere is de fiets met de Dunlopbanden.
+Voordat wij echter beginnen met een onderzoek hiervan, moeten wij
+trachten hetgeen wij weten te ontleden en het toevallige van het
+niet-toevallige te scheiden.
+
+"In de eerste plaats wil ik je er op wijzen, dat de knaap zeker en gewis
+uit vrijen wil is weggegaan. Hij is uit het raam geklommen en hij ging
+of alleen weg of in gezelschap. Dat staat vast."
+
+Ik knikte.
+
+"Goed, laten we ons nu bezighouden met dezen ongelukkigen Duitscher. De
+knaap was geheel gekleed, toen hij de vlucht nam. Hij heeft derhalve te
+voren geweten, dat hij weg zou gaan. De Duitscher ging echter zonder
+zijn sokken. Hij had haast om weg te komen."
+
+"Zonder twijfel."
+
+"Waarom ging hij? Omdat hij van uit zijn raam den knaap zag vluchten.
+Omdat hij hem wenschte in te halen en terug te brengen. Hij haalde zijn
+fiets te voorschijn, achtervolgde den knaap en kwam op den tocht om het
+leven."
+
+"Zoo schijnt het gegaan te zijn."
+
+"Nu kom ik tot het critieke punt van mijn redeneering. In een gewoon
+geval zou een man bij het vervolgen van een kleinen jongen hem achterna
+ijlen. Hij kon immers weten, dat hij hem gemakkelijk zou kunnen inhalen.
+De Duitscher doet dit echter niet. Hij neemt zijn fiets. Men heeft mij
+verteld, dat hij een uitstekend wielrijder was. Hij zou echter niet aan
+zijn fiets gedacht hebben, indien hij niet gezien had, dat de knaap op
+de een of andere wijze sneller kon wegkomen dan hij kon loopen."
+
+"De andere fiets."
+
+"Laat ons de feiten verder onderzoeken. Hij vindt den dood vijf mijlen
+van de school--niet, let wel, door een kogel, welke zelfs een knaap zou
+kunnen afschieten, maar door een geweldigen slag, toegebracht door een
+krachtigen arm. De knaap _had_ derhalve iemand bij zich, toen hij
+vluchtte. En hij vluchtte snel, daar eerst na het afleggen van vijf mijl
+een goed wielrijder hem kon achterhalen. Wij hebben den grond om en
+nabij de plek, waar het treurspel is afgespeeld, onderzocht. Wat vonden
+wij daar? Niets anders dan eenige sporen van koeienpooten. Ik maakte een
+groote bocht, maar binnen een omtrek van vijftien meter ontdekte ik geen
+enkel begaanbaar pad. Een ander wielrijder kon derhalve niet betrokken
+zijn bij dezen moord. Maar er waren evenmin sporen van menschen."
+
+"Holmes," riep ik, "dat is onmogelijk."
+
+"Bewonderenswaardig!" zei hij. "Een opmerking, die hout snijdt. Het _is_
+onmogelijk, zooals ik het uitleg en daarom moet ik mij in een of ander
+onderdeel vergist hebben. Toch heb je zelf ook alles kunnen zien. Heb je
+iets op mijn redeneering aan te merken?"
+
+"Zou hij die wonde niet hebben opgedaan ten gevolge van een val?"
+
+"In een moeras, Watson?"
+
+"Ja, dan begrijp ik er niets meer van."
+
+"Tut, tut, wij hebben nog wel eens moeilijker vraagstukken opgelost. Wij
+hebben in elk geval feiten genoeg voor ons, als wij ze maar in verband
+met elkander weten te brengen. Komaan, nu wij niets meer aan de
+Palmerbanden hebben, moeten wij zien, wat wij van de Dunlop kunnen
+leeren."
+
+Wij volgden het eerste spoor over een grooten afstand. Weldra bereikten
+wij echter een punt, waar de heide begon te glooien en het drassige
+gedeelte plaats maakte voor harden grond. Hier konden wij niet meer
+hopen op de hulp van een spoor. Op de plek, waar de indruk van de Dunlop
+het laatst was te onderscheiden, viel niet na te gaan, waar de
+wielrijder heen gegaan was. Het kon naar Holdernesse Hall, waarvan de
+statige torens zich eenige mijlen links van ons verhieven, zijn, maar
+even goed naar een klein dorpje, dat recht voor ons lag en aanwees, waar
+de groote weg naar Chesterfield gezocht moest worden.
+
+Toen wij de onaanzienlijke en vervallen herberg met een haan boven de
+deur naderden, slaakte Holmes plotseling een pijnlijken kreet--greep mij
+bij den schouder om niet te vallen. Hij had zijn enkel zoodanig
+verzwikt, dat hij bijna niet meer kon loopen. Zoo goed en zoo kwaad als
+'t ging, hinkte hij naar de deur, waarin een zwaar gebouwde, donker
+uitziende man op leeftijd een steenen pijp stond te rooken.
+
+"Hoe gaat het u, Reuben Hayes?" vroeg Holmes.
+
+"Wie ben je en hoe weet je zoo goed hoe ik heet?" vroeg de man op zijn
+beurt, met een achterdochtigen blik van zijn sluwe oogen.
+
+"Wel, het staat op het bord boven je hoofd. Het is gemakkelijk aan
+iemand te zien of hij de heer des huizes is, ja of neen. Hebt u
+misschien ook een rijtuig in uw stal?"
+
+"Neen, dat heb ik niet."
+
+"Ik kan ternauwernood mijn voet op den grond zetten."
+
+"Zet hem dan niet op den grond."
+
+"Maar ik kan niet loopen."
+
+"Wel, dan moet je dansen."
+
+De manieren van mijnheer Reuben Hayes waren alles behalve beleefd, maar
+Holmes toonde zich heelemaal niet uit het veld geslagen.
+
+"Kijk eens hier, man," zei hij. "Dit is werkelijk een lastige
+geschiedenis voor mij. Het kan mij niet schelen op welke wijze ik verder
+kom."
+
+"Mij ook niet," zei de onvriendelijke herbergier.
+
+"De zaak is van het hoogste gewicht. Ik zou je graag twaalf gulden
+willen geven voor het leenen van een fiets."
+
+De herbergier spitste de ooren.
+
+"Waar wil je heen gaan?"
+
+"Naar Holdernesse Hall."
+
+"Lieden van den hertog, is het niet?" zei de herbergier, onze met modder
+bevlekte kleederen met een ironischen blik beschouwend.
+
+[Illustratie: Met moeite hinkte hij tot aan de deur.]
+
+Holmes lachte goedhartig.
+
+"In elk geval zal hij blij zijn, wanneer hij ons ziet."
+
+"Waarom?"
+
+"Omdat wij hem nieuws brengen van zijn verloren zoon."
+
+De man schrok merkbaar.
+
+"Wat, ben jullie hem op het spoor?"
+
+"Men heeft in Liverpool van hem gehoord. Men verwacht, dat hij elk
+oogenblik gevat zal worden."
+
+Weder kwam er een snelle verandering in het ongeschoren gelaat. De man
+werd plotseling vriendelijk.
+
+"Ik heb al heel weinig redenen om den hertog een goed hart toe te
+dragen," zeide hij, "want ik was indertijd zijn eerste koetsier en hij
+heeft mij gemeen behandeld. Hij gaf mij mijn ontslag op staanden voet
+naar aanleiding van hetgeen een onbetrouwbare marskramer geliefde te
+vertellen. Maar ik ben blij, dat men te Liverpool van den jongen lord
+gehoord heeft en ik zal jullie helpen om het nieuws naar de Hall te
+brengen."
+
+"Dank u," zei Holmes. "Wij zouden eerst echter wel wat willen eten.
+Daarna kunt ge de fiets voorbrengen."
+
+"Ik heb geen fiets."
+
+Holmes hield zijn portemonnaie op.
+
+"Ik zeg je man, dat ik er geen heb. Ik zal je echter met twee paarden
+naar de Hall laten brengen."
+
+"Wel," zei Holmes, "daar zullen wij nader over praten, wanneer wij
+gegeten hebben."
+
+Toen wij alleen waren in de keuken was het opmerkelijk, zoo spoedig als
+de enkel van Holmes weer normaal werd. Het was bijna avond en wij hadden
+sedert den vroegen morgen niets gehad, zoodat wij tamelijk lang over ons
+maal deden. Holmes zat in gedachten verdiept, liep een- of tweemaal naar
+het raam en keek met ernstig gelaat naar buiten. Het raam kwam uit op
+een vierkante plaats. In den versten hoek was een hoefsmederij, waar een
+jongen aan het werk was. Aan den anderen kant was de stal. Holmes was,
+na voor het raam gestaan te hebben, weer gaan zitten en zat te denken.
+Plotseling sprong hij met een uitroep van zijn stoel.
+
+"Bij den hemel, Watson, ik geloof, dat ik het gevonden heb," riep hij.
+"Ja, ja, zoo moet het zijn. Watson, herinner je je vandaag sporen van
+koeien te hebben gezien?"
+
+"Ja, verscheidene."
+
+"Waar?"
+
+"Wel, overal. Zij waren in het moeras en ook op het pad evenals op de
+plek, waar de arme Heidegger den dood vond."
+
+"Juist. Welnu, Watson, hoeveel koeien heb je op de heide gezien?"
+
+"Ik herinner mij niet er een te hebben gezien."
+
+"Vreemd, Watson, dat wij langs den geheelen weg sporen van koeien zagen,
+maar op de heide zelf niet een enkele koe. Zeer vreemd, is 't niet,
+Watson?"
+
+"Ja, zeer vreemd."
+
+"Nu, Watson, span je eens even in. Kunt ge je nog herinneren, hoe die
+sporen er uitzagen?"
+
+"Ja, dat kan ik."
+
+"Kunt ge je herinneren of de sporen er uitzagen ongeveer zoo?"--hij
+legde een aantal broodkruimpjes in groepjes op tafel-- : : : : --"en
+soms-- : · : · : · : --en eindelijk-- . · . · . · . · --Kunt ge je dat
+herinneren?"
+
+"Neen, dat weet ik niet meer."
+
+"Maar ik wel. Ik zou er op kunnen zweren. Wij zullen echter teruggaan en
+het op ons gemak nog eens nagaan. Wat ben ik een blinde ezel geweest om
+niet eerder die gevolgtrekking te maken."
+
+"En welke conclusie is dat?"
+
+"Alleen, dat het een merkwaardige koe moet zijn, die loopt, draaft,
+springt. Bij George, Watson, het was geen boertje, dat zulk een list
+wist te verzinnen. De kust schijnt veilig te zijn, wanneer wij dien
+jongen in de smederij niet meetellen. Laat ons naar buiten gaan en
+trachten te zien, wat er te zien is."
+
+Er stonden twee paarden in den stal. Holmes tilde den achterpoot van een
+dezer op en lachte luid.
+
+"Oude hoefijzers, maar pas beslagen, oude hoefijzers en nieuwe spijkers.
+Dit geval behoort te worden gerangschikt onder de klassieke gevallen.
+Laat ons eens in de smederij gaan zien."
+
+De jongen ging door met zijn werk zonder acht op ons te slaan. Ik zag de
+oogen van Holmes links en rechts gaan over de massa ijzer en hout, die
+over den vloer verspreid lag. Plotseling hoorden wij echter voetstappen
+achter ons en daar stond de herbergier met van woede verwrongen
+gelaatstrekken en met oogen, die fonkelden van onder de zwarte
+wenkbrauwen.
+
+Hij hield een korten, met koper beslagen stok in zijn hand en kwam zoo
+dreigend naar ons toe, dat ik werkelijk blij was mijn revolver in mijn
+zak te voelen.
+
+"Gij, ellendige spionnen!" riep de man. "Wat doen jullie hier?"
+
+"Wel, mijnheer Reuben Hayes," antwoordde Holmes koel, "men zou denken,
+dat gij bang zijt, dat wij iets kwaads zullen ontdekken."
+
+De man herstelde zich en zijn strenge mond plooide zich tot een valschen
+lach, die meer dreigend was dan zijn woede.
+
+"Gij moogt in de smederij zoeken, wat gij er kunt vinden," zei hij.
+"Maar hoor eens, heeren, ik houd er niet van, dat de menschen in mijn
+huis rondscharrelen zonder mijn permissie, dus hoe gauwer jullie je
+vertering betaalt en weggaat, hoe liever het mij zal zijn."
+
+"All right, mijnheer Hayes--wij bedoelden niets kwaads," zei Holmes.
+"Wij hebben eens naar uw paarden gekeken, maar ik denk, dat ik toch maar
+zal wandelen. Het is, geloof ik, niet ver."
+
+"Niet meer dan twee mijl tot aan de poorten van de Hall. Daar links
+loopt de weg." Hij keek ons met nijdige oogen na, totdat wij zijn huis
+hadden verlaten.
+
+Wij gingen niet ver langs den weg, want Holmes bleef staan, zoodra wij
+door een kromming uit het gezicht van den herbergier waren.
+
+"Wij waren warm, zooals de kinderen zeggen, in die herberg," zei hij.
+"Ik schijn kouder te worden bij elken stap, dien ik verder wegga. Neen,
+neen. Ik kan met geen mogelijkheid weggaan."
+
+"Ik ben overtuigd," zei ik, "dat deze Reuben Hayes er alles van weet.
+Aan alles kan men bemerken met een schurk te doen te hebben."
+
+"O, kreeg je dien indruk van hem? Daar zijn de paarden, daar is de
+smederij. Ja, deze herberg "De Vechtende Haan" is een interessante plek.
+Ik denk, dat wij er nog eens zullen moeten kijken, maar dan minder
+opzienbarend."
+
+[Illustratie: De man vloog ons voorbij op den weg.]
+
+Een lange, glooiende weg, aan weerszijden waarvan grijze steenen palen
+stonden, strekte zich achter ons uit. Wij waren van den weg afgegaan en
+wilden den heuvel opgaan, toen ik uit de richting van Holdernesse Hall
+een wielrijder in volle vaart zag naderen.
+
+"Bukken, Watson," riep Holmes en met zijn hand drukte hij mij op den
+schouder. Nauwelijks waren wij onzichtbaar geworden, of de man snorde
+langs ons. Te midden van een rollende golf stof zag ik iets van een
+bleek, opgewonden gelaat, een gelaat met schrik geteekend in elken trek,
+den mond open, terwijl de oogen wild vooruitstaarden.
+
+Het was een vreemd uitstapje van den dapperen James Wilder, dien wij den
+vorigen avond hadden ontmoet.
+
+"De secretaris van den hertog," riep Holmes. "Kom, Watson, laat ons eens
+zien, wat hij doet."
+
+Wij klauterden van heuvel tot heuvel, tot wij na eenige oogenblikken een
+punt bereikt hadden, waar wij de raadselen van de herberg konden zien.
+Niemand bewoog zich buiten het huis en Wilder's fiets stond tegen den
+muur. Langzaam werd het duister, nadat de zon verdwenen was achter de
+hooge torens van Holdernesse Hall. Eindelijk zagen wij in de duisternis
+de twee lichten van een tilbury, die stond nabij de herberg, en kort
+daarop hoorden wij het geratel van het rijtuigje, dat in woedende vaart
+verdween in de richting van Chesterfield.
+
+"Wat denk je daarvan, Watson?" fluisterde Holmes. "Het heeft veel van
+een vlucht."
+
+"Een enkel man in de tilbury, voor zoover ik kon zien. Wel, in elk geval
+was het James Wilder niet, want daar komt hij aan de deur."
+
+Een roode lichtstraal werd zichtbaar in de duisternis. In het midden
+stond de zwarte gestalte van den secretaris, die langs den donkeren weg
+tuurde. Het was duidelijk, dat hij iemand verwachtte. Eindelijk hoorden
+wij iemand langs den weg komen, voor een oogenblik werd een tweede
+gestalte zichtbaar tegen het licht, de deur werd gesloten en alles was
+weder duister. Vijf minuten later werd op de eerste verdieping een lamp
+aangestoken.
+
+"Het schijnt, dat men in "De Vechtende Haan" er zonderlinge manieren op
+nahoudt," zei Holmes.
+
+"De bar is aan den anderen kant."
+
+"Juist. Dit zijn, wat wij zouden kunnen noemen bekende klanten. Maar
+wat ter wereld zou mijnheer James Wilder op dat uur in dit krot doen, en
+wie is de man, die hem daar komt opzoeken? Kom, Watson, wij moeten iets
+wagen en dat een weinig nader trachten te onderzoeken."
+
+Samen slopen wij langs den weg en kropen tot aan de deur van de herberg.
+De fiets stond nog tegen den muur. Holmes stak een lucifer op, hield
+dien bij het achterwiel en ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht op
+een Dunlopband viel. Boven ons was het verlichte venster.
+
+"Ik moet daar even naar binnen kijken, Watson. Als je je rug buigt en je
+aan den muur vasthoudt, zal het wel gaan."
+
+Een oogenblik later stond hij op mijn schouders. Nauwelijks er op,
+sprong hij er echter weer af.
+
+"Kom, mijn vriend," zei hij, "onze dagtaak is reeds lang genoeg geweest.
+Ik denk, dat wij alle gegevens verzameld hebben, die wij noodig hebben.
+Het is een verre wandeling naar de school, en hoe eerder wij teruggaan,
+hoe beter."
+
+Hij deed ternauwernood onderweg een mond open en hij ging ook de school
+niet binnen, toen wij deze hadden bereikt, maar ging naar het station
+Mackleton, om van daar eenige telegrammen te verzenden. Laat in den
+nacht hoorde ik hem dr. Huxtable toespreken, daar de goede man geheel
+van streek was door den dood van zijn onderwijzer en even later kwam hij
+mijn kamer binnen, even opgewekt en frisch als toen wij 's morgens waren
+vertrokken. "Alles gaat goed, vriend," zeide hij. "Ik geloof, dat wij
+voor morgen avond de oplossing van het geheim zullen hebben."
+
+       *       *       *       *       *
+
+Om elf uur wandelden wij den volgenden dag door de beroemde eikenlaan
+van Holdernesse Hall en wij werden, na binnengeleid te zijn, gebracht
+naar het studeervertrek van den hertog. Daar vonden wij den heer James
+Wilder, hoffelijk en deftig, maar toch droeg zijn gelaat nog de sporen
+van den wilden schrik van den vorigen nacht en in zijn oogen was nog
+iets van den doorgestanen angst te lezen.
+
+"U is gekomen om den hertog te spreken? Het spijt mij, maar Zijne Genade
+is zeer onwel. Hij is zeer terneergeslagen door het treurige nieuws. Wij
+ontvingen gisteren een telegram van dr. Huxtable, waarin hij mededeeling
+deed van uw ontdekking."
+
+"Ik _moet_ den hertog spreken."
+
+"Maar hij is nog op zijn kamer."
+
+"Dan moet ik daarheen gaan."
+
+"Ik geloof, dat hij nog te bed ligt."
+
+"Nu, dan maar naar zijn bed."
+
+De koele, kalme manier van Holmes toonde den secretaris, dat er niets
+tegen in te brengen was.
+
+"Zeer goed, mijnheer Holmes, ik zal zeggen, dat u hier is."
+
+Na een half uur wachtens verscheen de groote edelman. Zijn gelaat was
+lijkkleurig, zijn schouders leken veel smaller en hij scheen mij veel
+ouder toe dan den vorigen dag. Hij groette ons met statige hoffelijkheid
+en ging aan zijn schrijfbureau zitten, waar zijn roode baard tot op de
+tafel afhing.
+
+"Wel, mijnheer Holmes?" vroeg hij.
+
+De oogen van mijn vriend waren echter gevestigd op den secretaris, bij
+den stoel zijns meesters staande.
+
+"Ik denk, Uwe Genade, dat ik vrijer zou kunnen spreken, wanneer mijnheer
+Wilder er niet bij was."
+
+De man verbleekte en wierp Holmes een nijdigen blik toe.
+
+"Als Uwe Genade 't wenscht?"
+
+"Ja, ja, ga. Nu, mijnheer Holmes, wat hebt u te zeggen?" Mijn vriend
+wachtte tot de deur gesloten was achter den secretaris.
+
+"Het feit is, Uwe Genade," zei hij, "dat mijn collega dr. Watson en ik
+de verzekering van dr. Huxtable hadden gekregen, dat een belooning was
+uitgeloofd in deze zaak. Ik zou gaarne zien, dat u dit persoonlijk
+bevestigdet."
+
+"Zeker, mijnheer Holmes."
+
+"Het bedrag, ten minste als ik wel ben ingelicht, was 5000 pond voor
+hem, die zegt waar uw zoon is."
+
+"Juist."
+
+"En nog eens duizend pond voor hem, die zegt, wie de personen waren, die
+hem gevangen hielden."
+
+"Juist."
+
+"Onder de laatsten zijn ongetwijfeld ook begrepen degenen, die er toe
+bijdragen, dat hij in zijn tegenwoordigen toestand blijft?"
+
+"Ja, ja," riep de hertog ongeduldig. "Indien u uw werk goed doet,
+mijnheer Holmes, zult gij u niet over een schrale behandeling hebben te
+beklagen."
+
+Mijn vriend wreef zich in de handen met een schijn van begeerigheid, die
+voor mij een verrassing was, daar ik zijn gewoonten tamelijk wel kende.
+
+"Ik meen uw chèque-boek daar te zien liggen," zei hij. "Het zou mij
+aangenaam zijn, indien Uwe Genade een chèque wilde uitschrijven voor
+6000 pond. Misschien is het niet kwaad de chèque te endosseeren. De
+Capital and Counties Bank zijn mijn agenten."
+
+Zijne Genade ging rechtop zitten en keek mijn vriend ijskoud aan.
+
+"Is dit scherts, mijnheer Holmes? Het is toch waarlijk geen onderwerp
+voor zoodanige grap."
+
+"In het geheel niet, Uwe Genade. Ik was nooit ernstiger in mijn leven
+dan op dit oogenblik."
+
+"Wat bedoelt u dan?"
+
+"Ik bedoel, dat ik de belooning heb verdiend. Ik weet, waar uw zoon is
+en ik weet, wie hem hebben vastgehouden."
+
+De baard van den hertog scheen nog rooder te worden, vergeleken bij het
+bleeke gelaat.
+
+"Waar is hij?" stamelde hij.
+
+"Hij is of was gisteren avond in "De Vechtende Haan", de herberg hier
+twee mijl vandaan."
+
+De hertog leunde achterover in zijn stoel.
+
+"En wien beschuldigt gij dan?"
+
+Het antwoord van Holmes was verrassend. Hij stapte snel naar voren en
+tikte den hertog op den schouder.
+
+"Ik beschuldig _u_," zei hij. "En nu, Uwe Genade, mag ik u om die chèque
+verzoeken?"
+
+Nooit zal ik het voorkomen vergeten van den hertog, toen hij opsprong en
+met zijn handen zwaaide als iemand, die in een afgrond zinkt. Maar
+dadelijk zat hij weder met een buitengewone poging van aristocratische
+zelfbeheersching neder en liet het gelaat in de beide handen zinken. Het
+duurde eenige minuten voor hij sprak.
+
+"Hoeveel weet gij?" vroeg hij eindelijk zonder op te kijken.
+
+"Ik zag u beiden gisteren avond bij elkander."
+
+"Weet iemand behalve uw vriend hiervan iets?"
+
+"Ik heb er met niemand over gesproken."
+
+"Ik zal mijn woord gestand doen, mijnheer Holmes. Ik zal de chèque
+schrijven, hoe onwelkom de informatie, die ik van u heb gekregen, ook
+voor mij is. Toen de belooning werd uitgeloofd, kon ik niet vermoeden,
+dat de zaak zulk een wending zou nemen. Maar gij en uw vriend zijn
+mannen, die weten te zwijgen."
+
+[Illustratie: De moordenaar is ontsnapt.]
+
+"Ik begrijp Uwe Genade niet."
+
+"Ik moet mij duidelijker uitdrukken, mr. Holmes. Als gij alleen met dit
+incident bekend zijt, is er geen reden, dat we er nog meer van hooren.
+Ik denk, dat ik u twaalf duizend pond schuldig ben, is het niet?"
+
+Holmes glimlachte en schudde het hoofd.
+
+"Ik vrees, Uwe Genade, dat de zaak niet zoo gemakkelijk kan worden
+afgedaan. Wij mogen den moord op den schoolmeester niet uit het oog
+verliezen."
+
+"Maar James wist daar niets van. U kunt hem daarvoor niet
+verantwoordelijk stellen. Het was het werk van dien brutalen schurk,
+dien hij ongelukkigerwijs in den arm had genomen."
+
+"Ik moet mij op het standpunt plaatsen, dat wanneer iemand een misdaad
+beraamt, hij tevens zedelijk schuldig is aan elke misdaad, die er het
+gevolg van is."
+
+"Zedelijk, mijnheer Holmes. Ongetwijfeld hebt u gelijk. Maar reken niet
+uit het oogpunt der wet. Iemand kan niet veroordeeld worden voor een
+moord, waarbij hij niet tegenwoordig was en dien hij verafschuwt
+evenzeer als u. Op het oogenblik, dat hij er van hoorde, vertelde hij
+mij alles, zoozeer was hij vervuld van berouw en schrik.
+
+"Hij liet geen tijd verloren gaan om met den moordenaar te breken. O,
+mijnheer Holmes, u moet hem redden! Ik zeg u, dat u hem moet redden. Ik
+apprecieer uw gedrag, dat u eerst hier zijt gekomen voor gij tot iemand
+anders hebt gesproken," zei hij. "Wij kunnen nu ten minste overleggen in
+hoeverre wij dit afschuwelijke schandaal kunnen verzwijgen."
+
+"Juist," zei Holmes. "Ik dank Uwe Genade, dat dit alleen kan gedaan
+worden door volkomen en algeheele openhartigheid tusschen ons. Ik ben
+bereid Uwe Genade naar mijn beste vermogen te helpen, maar om dat te
+kunnen doen, moet ik in de puntjes weten, hoe de zaak in elkaar zit. Ik
+begrijp, dat uw woorden betrekking hebben op mr. James Wilder en dat hij
+niet de moordenaar is."
+
+"Neen, de moordenaar is ontsnapt."
+
+Sherlock Holmes lachte witjes.
+
+[Illustratie: Ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht viel op een
+Dunlopband. (Blz. 35).]
+
+"Uwe Genade zal zeker nooit gehoord hebben van mijn nederige reputatie,
+die ik heb, anders zou zij weten, dat men mij niet gemakkelijk ontsnapt.
+Mr. Reuben Hayes werd gisteren avond om elf uur op mijn aanwijzing te
+Chesterfield gearresteerd. Ik ontving een telegram daaromtrent van de
+plaatselijke politie, juist toen ik van morgen hierheen wilde gaan."
+
+"U schijnt eigenschappen te bezitten, die ternauwernood menschelijk
+zijn," zei hij. "Dus, is Reuben Hayes gepakt? Ik ben blij dat te hooren,
+ten minste als James er geen nadeel van ondervindt."
+
+"Uw secretaris?"
+
+"Neen, mijnheer, mijn zoon."
+
+"Ik beken, dat dit geheel nieuw voor mij is, Uwe Genade. Ik moet u
+verzoeken meer uitvoerig te zijn."
+
+"Ik zal niets voor u verbergen. Ik ben het met u eens, dat
+openhartigheid, hoe pijnlijk die ook voor mij moge zijn, de beste
+politiek is in dezen wanhopigen toestand, waarin wij door de dwaasheid
+en de afgunst van James zijn geraakt. Toen ik nog een zeer jong man was,
+mijnheer Holmes, beminde ik met een liefde, die slechts eenmaal in het
+leven komt. Ik bood aan de dame te huwen, maar zij weigerde op grond,
+dat daardoor mijn positie misschien benadeeld zou worden. Had zij nog
+geleefd, dan zou ik zeker met niemand anders zijn gehuwd. Zij stierf en
+liet dit kind na, dat ik om harentwille tot mij heb genomen en opgevoed.
+Ik kon de wereld niet zeggen, dat ik zijn vader was, maar ik gaf hem een
+zeer goede opvoeding en sedert hij man geworden is, heb ik hem als
+secretaris bij mij. Hij ontdekte mijn geheim en was steeds vol van de
+macht, die hij over mij had door met een schandaal te dreigen, hetgeen
+ik nooit zou willen. Zijn tegenwoordigheid stond ook in verband met mijn
+ongelukkig huwelijk. Boven alles haatte hij mijn wettigen erfgenaam van
+het begin af met een diepen haat. U zult mij vragen, waarom ik hem dan
+nog onder mijn dak hield? Dan antwoord ik, omdat ik het gelaat van zijn
+moeder in het zijne las. Al haar lieftallige manieren--niet een was er,
+die hij niet bezat en waardoor hij mij aan haar herinnerde. Ik _kon_ hem
+niet wegzenden. Maar ik vreesde zoozeer, dat hij Arthur--dat is Lord
+Saltire--kwaad zou doen, dat ik den jongen voor zijn eigen veiligheid
+naar de school van dr. Huxtable zond.
+
+"James kwam met dien Hayes in aanraking, omdat de man een huurder van
+mij was en James daarbij als tusschenpersoon optrad. De man was altijd
+een schurk, maar op de een of andere wijze werd James met hem bevriend.
+Hij had steeds een zwak voor gezelschap van minder allooi. Toen James
+het plan had opgevat Lord Saltire te ontvoeren, bediende hij zich van
+dezen man. Gij herinnert u, dat ik Arthur dien avond geschreven had. Nu,
+James opende den brief en deed er een briefje in, waarin hij Arthur
+verzocht hem te ontmoeten in een boschje, de "Ragged Shaw" geheeten, dat
+dicht bij de school is. Hij gebruikte den naam van de hertogin en
+zoodoende kwam de knaap. Dien avond ging James per fiets daarheen--ik
+vertel u precies, wat hij mij verteld heeft--en hij zeide tegen Arthur,
+dien hij in het woud ontmoette, dat zijn moeder zeer naar hem verlangde
+en op hem wachtte op de heide, en dat, wanneer hij te middernacht weer
+in het boschje kwam, hij daar een man zou vinden met een paard, die hem
+naar haar toe zou brengen. De arme Arthur liet zich beet nemen. Hij kwam
+op de afgesproken plaats en vond dezen Hayes met een gezadelde ponny.
+Arthur steeg op en samen gingen zij weg. Het schijnt--maar dat hoorde
+James gisteren eerst--dat zij achtervolgd werden; dat Hayes den
+vervolger met zijn stok een klap gaf en dat de man aan de bekomen wonde
+is overleden. Hayes bracht Arthur naar zijn herberg, "De Vechtende
+Haan", waar hij in een kamer werd opgesloten en toevertrouwd aan de
+zorgen van juffrouw Hayes, die een vriendelijke vrouw is, maar geheel
+onder den invloed van haar brutalen man staat.
+
+"Wel, mijnheer Holmes, dat was de staat van zaken, toen ik u voor het
+eerst zag. Ik wist even weinig van de waarheid als u. U zult mij vragen,
+waarom deed James het. Ik antwoord, dat er zeer veel onredelijks en
+fanatieks was in zijn haat jegens mijn erfgenaam. Volgens hem moest hij
+zelf erfgenaam zijn van al mijn goederen, en hij was ten zeerste
+verbitterd op de sociale begrippen, die dit verbieden. Terzelfder tijd
+had hij reeds een vast plan. Hij wilde mij voorstellen Arthur weer vrij
+te laten, mits ik bij testament hem mijn bezittingen afstond. Hij wist
+wel, dat ik nooit zou kunnen besluiten de hulp van de politie tegen hem
+in te roepen. Ik zeg, dat hij mij zulk een voorstel wilde doen, maar
+hij werd er van afgebracht, omdat de gebeurtenissen elkander te snel
+opvolgden en hij geen tijd had zijn plannen ten uitvoer te brengen. De
+ontdekking van het lijk van dezen Heidegger bracht al zijn plannen in de
+war. James was vervuld van afschuw bij het hooren van het nieuws. Toen
+wij gisteren samen in mijn studeervertrek zaten, kwam dr. Huxtable's
+telegram. James werd zoo aangedaan en schrok dermate, dat de vermoedens,
+die bij mij toch reeds bestonden, plotseling zekerheid werden en zoo
+beschuldigde ik hem plotseling van de daad. Hij legde toen vrijwillig
+een bekentenis af. Hij smeekte mij zijn geheim nog drie dagen te
+bewaren, om zijn medeplichtige kans te geven zijn leven te redden. Ik
+zwichtte, zooals ik steeds gezwicht ben, voor zijn beden en dadelijk
+haastte James zich naar "De Vechtende Haan" om Hayes te waarschuwen en
+hem in staat te stellen om te vluchten. Ik kon bij daglicht niet
+daarheen gaan, wilde ik praatjes voorkomen, maar zoodra het donker was,
+ging ik Arthur opzoeken. Ik vond hem gezond en wel, maar vooral
+verschrikt over de afschuwelijke daad, waarvan hij getuige was geweest.
+Zeer tegen mijn wil, maar met het oog op mijn belofte, beloofde ik hem
+nog drie dagen bij juffrouw Hayes te laten, daar het onmogelijk aanging
+de politie te laten weten, waar hij was, zonder den moordenaar aan te
+wijzen en ik zag niet in hoe de moordenaar kon gestraft worden, zonder
+mijn ongelukkigen James in het verderf te storten. Wees nu, mijnheer
+Holmes, op uw beurt openhartig tegen mij."
+
+"Dat wil ik," zei Holmes. "In de eerste plaats moet ik Uwe Genade
+zeggen, dat u zich in een lastige positie hebt geplaatst voor het oog
+van de wet. U hebt aan een schurkenstreek meegeholpen en den moordenaar
+laten ontsnappen, want ik twijfel niet, of het geld, dat James Wilder
+genomen heeft om zijn medeplichtige in de gelegenheid te stellen weg te
+komen, kwam uit uw beurs."
+
+De hertog boog toestemmend.
+
+"Dat is inderdaad een ernstige zaak. Nog erger is, volgens mijn meening,
+uw houding tegenover uw jongsten zoon. U laat hem drie dagen in dat
+hol."
+
+"Onder de plechtige belofte--"
+
+"Wat zijn beloften bij dergelijke menschen? U hebt geen waarborgen, dat
+hij niet verder ontvoerd wordt. Om uw schuldigen oudsten zoon te hulp te
+komen, stelt gij den ander aan een groot en onnoodig gevaar bloot. Het
+was een niet te rechtvaardigen daad. Toch wil ik u helpen, op één
+voorwaarde. En dat is, dat u een lakei roept en hem de bevelen geeft,
+die ik wensch."
+
+Zonder een woord te zeggen, drukte de hertog op een electrische schel.
+Een lakei kwam binnen.
+
+"Het zal je aangenaam zijn te vernemen," zei Holmes, "dat de jonge Lord
+Saltire teruggevonden is. Het is het verlangen van den hertog, dat een
+rijtuig wordt gezonden naar "De Vechtende Haan" om Lord Saltire daar af
+te halen."
+
+"Nu," zei Holmes, toen de verheugde lakei verdwenen was, "nu de toekomst
+verzekerd is, kunnen wij ons veroorloven bij het verleden nog even stil
+te staan. Wat Hayes betreft, zeg ik niets. De galg wacht hem, en ik zal
+geen hand uitsteken om hem te redden. Wat hij zal loslaten, weet ik
+niet, maar ik twijfel niet of Uwe Genade kan hem aan het verstand
+brengen, dat het in zijn belang is zijn mond te houden. De politie denkt
+natuurlijk, dat hij den knaap heeft ontvoerd met het oog op het losgeld.
+Als zij het zelf niet uitvinden, zie ik geen reden, waarom ik mij zou
+haasten hen wijzer te maken. Ik wil Uwe Genade echter waarschuwen, dat
+de voortdurende aanwezigheid van James Wilder slechts tot ongelukken kan
+leiden."
+
+"Dat begrijp ik, mijnheer Holmes en reeds is bepaald, dat hij mij
+voorgoed zal verlaten en zijn fortuin in Australië gaan zoeken."
+
+"In dat geval, Uwe Genade, zou ik, te meer waar u zelf zegt, dat het
+ongelukkig huwelijk een gevolg was van zijn aanwezigheid, u raden aan de
+hertogin uw verontschuldigingen aan te bieden voor zoover dat gaat en te
+trachten de betrekkingen, die zoo ongelukkig zijn afgebroken, weer aan
+te knoopen."
+
+"Daar heb ik al voor gezorgd, mijnheer Holmes. Ik heb gisteren reeds aan
+de hertogin geschreven."
+
+"En verder," zei Holmes opstaande, "geloof ik, dat mijn vriend en ik ons
+kunnen gelukwenschen met vele gelukkige resultaten tijdens ons kort
+bezoek aan het Noorden. Er is nog een klein punt, waarover ik gaarne
+zou worden ingelicht. Deze Hayes had zijn paarden beslagen met ijzers,
+die aan de sporen van koeien deden denken. Leerde hij van mijnheer
+Wilder deze list?"
+
+De hertog dacht een oogenblik na met een uitdrukking vol verrassing op
+zijn gelaat. Vervolgens opende hij een deur en bracht ons in een kamer,
+die dienst deed als museum. Hij ging ons voor naar een glazen kast en
+wees op het opschrift.
+
+"Deze ijzers," luidde het, "werden in de grachten van Holdernesse Hall
+gevonden. Zij zijn voor het gebruik van paarden, maar zij zijn van
+onderen gekloofd, om vervolgers op een dwaalspoor te leiden. Men
+vermoedt, dat zij hebben behoord aan een van de roofridders van
+Holdernesse Hall in de middeleeuwen."
+
+Holmes opende de kast en zijn vinger nat makende, streek hij er mee
+langs het ijzer. Een dun laagje modder bleef aan zijn huid kleven.
+
+"Dank u," zei hij, de kast sluitend. "Het is het tweede interessante
+voorwerp, dat ik in het Noorden gezien heb."
+
+"En het eerste?"
+
+Holmes vouwde de chèque op en legde haar zorgvuldig in zijn
+portefeuille. "Ik ben een arm man," zei hij, terwijl hij op de
+portefeuille klopte en ze in het diepst van een zijner zakken liet
+verdwijnen.
+
+
+
+
+II.
+
+Het avontuur van "Zwarte Peter".
+
+
+Nooit heb ik mijn vriend in een betere gedaante, zoowel geestelijk als
+physiek, gekend dan in het jaar '95. Zijn stijgende roem had een enorme
+praktijk met zich gebracht en ik zou mij aan een onbescheidenheid
+schuldig maken, indien ik zelfs ook maar zinspeelde op de identiteit van
+eenige van de voorname cliënten, die steeds onzen nederigen drempel in
+Baker-Street overschreden. Holmes echter, evenals alle groote artisten,
+leefde voor zijn kunst en uitgezonderd in het geval van den hertog van
+Holdernesse, heb ik zelden gezien, dat hij een hooge belooning eischte
+voor zijn onschatbare diensten. Ja, hij was zoo onwereldsch--of zoo
+grillig--dat hij dikwijls zijn hulp weigerde aan de machtigen en de
+rijken, wanneer het op te lossen vraagstuk zijn sympathie niet had,
+terwijl hij zich onafgebroken weken kon wijden aan de zaken van den een
+of anderen armen cliënt, wanneer diens geval die vreemde en dramatische
+eigenschappen bezat, welke werkten op zijn verbeelding en waarbij als 't
+ware zijn scherpzinnigheid zich voelde uitgedaagd.
+
+In dit merkwaardige jaar '95 hadden verscheidene vreemdsoortige en
+uiteenloopende gevallen zijn aandacht gevraagd, waaronder de arrestatie
+van Wilson, den bekenden kanariefokker, welke een waar pesthol uit het
+East End van Londen verwijderde. Kort na dit geval kwamen het drama van
+Woodman's Lee en de zeer geheimzinnige omstandigheden, waarin de dood
+van kapitein Peter Carey was gehuld. Een opsomming van de daden van
+Sherlock Holmes zou niet compleet zijn, wanneer daarin niet voorkwam een
+vermelding van deze zeer ongewone zaak.
+
+In de eerste week van Juli was mijn vriend zoo dikwijls en zoo langen
+tijd afwezig, dat ik daaruit opmaakte, dat er iets aan de hand was. Het
+feit, dat verscheidene ruw uitziende mannen in dien tijd bij ons
+aanschelden en naar kapitein Basil vroegen, deed mij begrijpen, dat
+Holmes ergens aan het werk was onder een van de vele vermommingen en
+namen, waaronder hij zijn eigen machtige persoonlijkheid verborg. Hij
+had minstens vijf kleine wijkplaatsen in verschillende deelen van
+Londen, waar hij vermommingen bewerkstelligde of aflegde. Hij zeide mij
+niets van zijn werk en het was mijn gewoonte niet om een verklaring uit
+te lokken. Het eerste daadwerkelijke teeken, dat hij mij gaf van de
+richting, waarin zijn onderzoek leidde, was buitengewoon. Hij was voor
+het ontbijt uitgegaan en ik zat juist het mijne te gebruiken, toen hij
+de kamer binnenkwam met zijn hoed op het hoofd en met een groote, van
+een weerhaak voorziene speer als een parapluie onder zijn arm.
+
+"Goede hemel, Holmes!" riep ik. "Je wilt toch niet beweren, dat je met
+dat ding onder je arm door Londen gewandeld hebt?"
+
+[Illustratie: "Goede hemel, Holmes!" riep ik. "Je wilt toch niet
+beweren, dat je met dat ding onder den arm door Londen gewandeld hebt?"]
+
+"Ik ben naar den slager heen en weer gereden."
+
+"Naar den slager?"
+
+"En ik kom met den gewonen eetlust terug. Er kan geen verschil van
+meening zijn, waarde Watson, over de waarde van lichaamsbeweging vóór
+het ontbijt. Maar ik wil er iets onder verwedden, dat je niet kunt
+raden, welk soort lichaamsbeweging ik heb gehad."
+
+"Ik zal het niet probeeren."
+
+Hij lachte, terwijl hij zich koffie inschonk.
+
+"Indien je in den winkel van Allerdyze had kunnen kijken, zou je een
+dood varken gezien hebben, hangende aan een haak in den zolder en een
+mijnheer in zijn hemdsmouwen, ijverig in de weer het dier met dit wapen
+te doorboren. Ik was die ijverige mijnheer en ik heb mij er van
+overtuigd, dat ik, al wend ik al mijn kracht aan, met een enkelen worp
+het varken niet kan doorboren. Misschien wil je het ook eens probeeren?"
+
+"Voor geen geld. Maar waarom deed je dat?"
+
+"Omdat het mij toescheen, dat dit indirect verband houdt met het geheim
+van Woodman's Lee.--Ha, Hopkins, ik ontving gisteren avond nog je
+telegram en ik verwachtte je. Kom binnen en zit met ons aan."
+
+Onze onaangediende bezoeker was een buitengewoon bewegelijk man,
+ongeveer dertig jaar oud, gekleed in een gewoon fantasie-costuum, maar
+met de rechte houding van iemand, die gewoon is aan een uniform. Ik
+herkende hem dadelijk als Stanley Hopkins, een jong inspecteur van
+politie, voor wiens toekomst Holmes groote verwachtingen koesterde,
+terwijl deze op zijn beurt de bewondering en den eerbied toonde van een
+leerling voor de wetenschappelijke methode van den beroemden amateur.
+
+Zijn voorhoofd was bewolkt en hij zat daar als iemand, die in de
+grootste verslagenheid verkeert.
+
+"Neen, dank u, mijnheer. Ik heb ontbeten vóór ik hier heen ging. Ik heb
+den nacht in de stad doorgebracht, want ik moest gisteren mijn rapport
+uitbrengen."
+
+"En wat had je te rapporteeren?"
+
+"Niets, mijnheer, absoluut niets."
+
+"Dus geen vorderingen gemaakt?"
+
+"Neen."
+
+"Wel, wel. Dan zal ik mij eens met de zaak moeten bezighouden."
+
+"Ik zou gaarne willen, dat u het deed, mijnheer Holmes. Het is mijn
+eerste groote kans en ik ben ten einde raad. Kom om 's hemels wil en
+help mij een handje."
+
+"Wel, wel, het treft, dat ik reeds alle beschikbare aanwijzingen en het
+rapport van het eerste onderzoek met eenige zorg heb gelezen. A propos,
+wat denk je van dat zakje van robbevel, gevonden op het terrein van de
+misdaad? Is dat geen aanwijzing?"
+
+Hopkins keek verwonderd op.
+
+"Het was het tabakszakje van den man zelf, mijnheer. Zijn naamletters
+stonden er in. Bovendien is het duidelijk, dat hij als oud-kapitein van
+een vaartuig, dat op de robbenvangst ging, zulk een tabakszak had."
+
+"Maar hij had geen pijp."
+
+"Neen, mijnheer, wij konden geen pijp vinden; hij rookte inderdaad zeer
+weinig. Maar het was mogelijk, dat hij tabak kreeg van zijn vrienden."
+
+"Ongetwijfeld. Ik memoreer alleen dit punt, omdat, wanneer ik de zaak in
+handen had gehad, ik geneigd zou zijn geweest daarvan het punt van
+uitgang voor mijn onderzoek te maken. Mijn vriend dr. Watson weet echter
+nog niets van de zaak en ik zal er niets minder aan toe zijn, wanneer ik
+de toedracht nog eens hoor. Geef ons dus in 't kort de bijzonderheden
+weer."
+
+Stanley Hopkins haalde een stuk papier uit zijn zak.
+
+"Ik heb hier eenige data en feiten uit het leven van den dooden man,
+kapitein Peter Carey. Hij werd in '45 geboren, was dus 50 jaar. Hij was
+een stoutmoedig en succesvol robbenvanger en walvischvaarder. In 1883
+was hij kapitein van de stoomboot "Sea Unicorn" uit Dundee. Hij had
+achtereenvolgens verschillende voorspoedige reizen gedaan en in het
+volgend jaar 1884 zeide hij de zee vaarwel. Daarna reisde hij eenige
+jaren en kocht eindelijk een klein buiten, Woodman's Lee genaamd, bij
+Forest Row in Sussex. Daar heeft hij zes jaar gewoond en daar is hij nu
+juist een week geleden gestorven.
+
+"Er zijn eenige zeer bijzondere eigenaardigheden omtrent den man te
+vertellen. In het gewone leven was hij een waar Puritein--een zwijgende,
+in zich zelf gekeerde man. Zijn huishouden bestond uit zijn vrouw, zijn
+dochter, twintig jaar oud en twee dienstboden. Deze laatsten veranderden
+nog al eens, want het was nooit een prettige betrekking bij hem en soms
+was het er gewoon niet uit te houden. De man was een echte
+"termijn-dronkaard" en wanneer hij in zulk een stemming was, een ware
+woesteling. Het is gebeurd, dat hij zijn vrouw en zijn dochter midden in
+den nacht de deur uitjoeg en in het park afranselde, totdat het geheele
+dorp buiten het hek in rep en roer er voor stond door het gegil.
+
+"Eens werd hij veroordeeld wegens mishandeling van den ouden predikant,
+die hem kwam opzoeken om hem eens te onderhouden over zijn gedrag.
+Kortom, mijnheer Holmes, u zoudt ver moeten gaan om een gevaarlijker man
+te vinden dan Peter Carey en ik heb gehoord, dat hij aan boord van zijn
+schip dezelfde manieren reeds had.
+
+"Hij was bekend in de vaart als "Zwarte Peter" en deze naam was hem
+gegeven, niet alleen naar aanleiding van zijn donker uiterlijk, maar ook
+wegens zijn humeur, dat de schrik was van ieder om hem heen. Ik behoef
+niet te zeggen, dat hij verafschuwd en vermeden werd door de geheele
+buurt en ik heb geen enkel woord van spijt gehoord over zijn
+verschrikkelijk einde.
+
+"In het rapport van het onderzoek zult gij gelezen hebben, mijnheer
+Holmes, van de hut van den man, maar misschien weet uw vriend er nog
+niets van. Hij had zich zelf een houten huisje gebouwd--hij noemde het
+altijd de hut--eenige honderden meters van zijn huis, en daar sliep hij
+elken nacht. Het was een kleine hut met één vertrek, zestien voet lang
+bij tien voet breed. Hij hield den sleutel in zijn zak, maakte zelf zijn
+bed op, hield de hut zelf schoon en veroorloofde aan niemand den drempel
+te overschrijden. Aan beide zijden zijn kleine ramen, die door gordijnen
+zijn bedekt, welke nooit opgehaald worden. Een van deze ramen zag uit op
+den grooten straatweg en wanneer er 's nachts licht brandde, maakten de
+menschen elkander daarop opmerkzaam en vroegen zich af, wat "Zwarte
+Peter" wel zou doen. Dat is het raam, mijnheer Holmes, dat ons ten
+minste eenige aanwijzing bij het onderzoek verschaft.
+
+"U herinnert zich, dat een metselaar, Slater genaamd, die om één uur 's
+nachts van Forest Row kwam--twee dagen vóórdat de moord plaats
+had--stilstond bij het voorbijgaan van Woodman's Lee en bleef kijken
+naar het licht, dat nog tusschen de boomen scheen. Hij houdt vol, dat
+de schaduw van het hoofd van een man zichtbaar was op het gordijn en dat
+die schaduw zeker niet van Peter Carey was, daar hij deze goed kende. De
+bedoelde man had n.l. een korten baard, geheel anders dan de kapitein.
+Dat zegt hij, maar hij was twee uur in de herberg geweest en het is een
+tamelijk groot eind van den weg tot aan de hut. Bovendien heeft dit
+betrekking op Maandag en de misdaad werd op Woensdag gepleegd.
+
+"Dinsdag was Peter Carey in een allerslechtst humeur, dronken en woest
+als een gevaarlijk wild dier. Hij strompelde door het huis en de vrouwen
+maakten dat zij weg kwamen, wanneer zij hem hoorden naderen. Laat in den
+avond ging hij naar zijn hut. Omstreeks twee uur in den morgen hoorde
+zijn dochter, die met open raam sliep, een verschrikkelijken gil uit
+deze richting, maar het was niets ongewoons hem te hooren razen en
+tieren, wanneer bij dronken was, en daarom nam zij er geen verdere
+notitie van.
+
+"Bij het opstaan om zeven uur bespeurden de dienstboden, dat de deur van
+de hut open stond, maar zoo groot was de vrees voor den man, dat het
+middag was, voordat iemand zich in de hut durfde wagen om te zien, wat
+er van hem geworden was. Door de open deur kijkend, zagen zij een
+tooneel, dat hen met bleeke gezichten naar het dorp deed rennen. Binnen
+een uur was ik op het terrein en had de zaak in handen.
+
+"Nu, ik heb tamelijk sterke zenuwen, zooals u weet, mijnheer Holmes,
+maar ik geef u mijn woord, dat ik rilde van ontzetting, toen ik mijn
+hoofd in dat kleine huisje stak. Kleine en groote vliegen bromden en
+gonsden en de vloer en de wanden waren als in een slachtplaats. Hij had
+het een hut genoemd en het was ook een hut, want men zou zich aan boord
+van een schip gewaand hebben. Aan de eene zijde was een bedstee en
+daarvoor stonden een zeemanskist, kaarten en een verrekijker, een
+schilderij van de "Sea Unicorn", een aantal logboeken op een plank,
+juist datgene, wat men in de hut van een scheepskapitein verwacht te
+vinden. En te midden van dat alles aanschouwde men den man zelf met een
+verwrongen gelaat als een verloren ziel in de hel. Recht door zijn
+breede borst was een stalen harpoen gedreven en wel met een kracht, dat
+het wapen nog diep in den houten wand was gedrongen. Hij was als een
+vlinder op een stuk karton geprikt. Natuurlijk was hij morsdood en was
+dat geweest van af het oogenblik, dat hij dien laatsten doodskreet had
+geuit.
+
+"Ik ken uw methode, mijnheer, en bracht ze in toepassing. Alvorens ik
+toestond, dat iets van zijn plaats werd genomen, onderzocht ik
+zorgvuldig den grond buiten en ook den vloer van de kamer. Er waren geen
+voetstappen."
+
+"Je bedoelt, dat je ze niet hebt gezien?"
+
+"Ik verzeker u, mijnheer, dat ze er niet waren."
+
+"Mijn goede Hopkins, ik heb in vele misdaden het onderzoek geleid, maar
+ik heb er nog nooit een gezien, die gepleegd was door een vliegend
+wezen. Zoolang de misdadiger op twee beenen blijft, moet er eenige
+aanwijzing op den grond voor den wetenschappelijken vorscher zijn te
+vinden. Het is niet te gelooven, dat deze met bloed bespatte kamer geen
+spoor bevatte, dat ons zou kunnen helpen. Ik heb echter uit het
+onderzoek gemerkt, dat er eenige punten waren, die gij niet over het
+hoofd hebt gezien, is het niet?"
+
+De jonge inspecteur trok een erbarmelijk gezicht bij de ironische
+opmerkingen van mijn vriend.
+
+"Ik was een dwaas door u niet dadelijk te hulp te roepen, mijnheer
+Holmes. Maar dat is nu eenmaal gebeurd. Ja, er waren verscheidene
+voorwerpen, die onze speciale aandacht vroegen. Een er van was de
+harpoen, waarmede de misdaad werd gepleegd. Deze was van een rek aan den
+muur genomen. Twee andere waren er nog en er was een leege plaats voor
+den derde. In de schacht waren de woorden "Ss. Sea Unicorn, Dundee"
+gegraveerd. Dit scheen er op te wijzen, dat de misdaad gepleegd was in
+een oogenblik van woede en dat de moordenaar het eerste het beste wapen
+gegrepen had, dat voor de hand lag. Het feit, dat de misdaad om twee uur
+in den morgen werd gepleegd en dat niettemin Peter Carey nog gekleed
+was, deed vermoeden, dat hij een afspraak had gehad met den moordenaar,
+hetgeen ook nog gestaafd wordt door het feit, dat er leege rhumglazen op
+tafel stonden."
+
+"Ja," zei Holmes, "ik denk, dat beide veronderstellingen aannemelijk
+zijn. Waren er nog andere dranken in de hut behalve de rhum?"
+
+"Ja, er stonden nog twee flesschen, waarvan er een brandewijn, de andere
+whisky bevatte. Maar daar hebben wij niets aan, daar de flesschen vol
+waren en derhalve nog niet aangebroken."
+
+"In elk geval heeft de aanwezigheid van die flesschen toch eenige
+beteekenis," zeide Holmes. "Laat ons echter nog iets meer hooren van de
+voorwerpen, die volgens je meening betrekking op de zaak hebben."
+
+"Dan lag dat tabakszakje op tafel."
+
+"Op welk deel van de tafel lag het?"
+
+"Het lag in het midden. Het was natuurlijk van robbevel--de harige huid
+had een leeren riempje om het vast te binden. Aan de binnenzijde stond
+P. C. Ongeveer een half ons zware tabak was er nog in."
+
+"Uitmuntend! Wat meer?"
+
+Stanley Hopkins haalde uit zijn zak een notitieboek. De omslag was
+versleten en de bladzijden verkleurd. Op de eerste bladzijde waren
+geschreven de initialen "J. H. N." en de datum "1883."
+
+Holmes legde het op tafel en bekeek het op zijn bijzondere manier,
+terwijl Hopkins en ik over zijn schouders tuurden. Op de tweede
+bladzijde stonden de letters C. P. R. en daarna kwamen verscheidene
+reeksen van getallen. Onder andere hoofden waren Argentinië, Costa Rica
+en San Paulo, alle met teekens en cijfers er achter.
+
+"Wat maak je hieruit op?" vroeg Holmes.
+
+"Het schijnen nummers te zijn van effecten. Ik dacht, dat J. H. N. de
+voorletters waren van een makelaar en dat C. P. R. zijn cliënt is
+geweest."
+
+"Probeer eens Canadian Pacific Railway," zei Holmes.
+
+Stanley Hopkins mompelde iets binnensmonds en sloeg met zijn hand op het
+dijbeen.
+
+"Wat ben ik toch een domoor geweest!" riep hij. "Natuurlijk is het,
+zooals u zegt. Dan moeten wij alleen de initialen J. H. N. oplossen. Ik
+heb reeds de lijst van effectenmakelaars in 1883 nagegaan, maar ik kan
+geen naam vinden, waarop deze letters betrekking kunnen hebben. Toch
+weet ik, dat dit het belangrijkste is van al hetgeen ik heb gevonden. U
+zult toestemmen, mijnheer Holmes, dat de mogelijkheid bestaat, dat deze
+initialen zijn van den tweeden man, die aanwezig was--met andere
+woorden van den moordenaar. Ik zou er tevens op willen wijzen, dat de
+aanwezigheid van een document, dat betrekking heeft op een groote
+hoeveelheid papieren van waarde, ons voor den eersten keer eenige
+aanwijzing geeft voor een beweegreden voor de misdaad."
+
+[Illustratie: Holmes bekeek het op zijn eigenaardige zorgvuldige wijze.]
+
+Het gelaat van Sherlock Holmes toonde aan, dat hij geheel van de wijs
+was gebracht door deze nieuwe verwikkeling.
+
+"Ik moet u gelijk geven," zeide hij, "en ik erken, dat het notitieboek,
+waarvan in het rapport niet gesproken wordt, elke hypothese, die ik mij
+gevormd had, te niet doet. Ik had mij een theorie van de misdaad
+gevormd, waarin hiervoor geen plaats was. Hebt u getracht eenige van de
+hier genoemde effecten op te sporen?"
+
+"Er wordt overal onderzoek naar gedaan, maar ik vrees, dat het register
+van de aandeelhouders van deze Zuid-Amerikaansche fondsen in
+Zuid-Amerika is en dat er eenige weken moeten verloopen, eer wij de
+aandeelen op het spoor kunnen komen."
+
+Holmes had den omslag van het notitieboekje met zijn vergrootglas
+bestudeerd.
+
+"Hier is een vlek," zeide hij.
+
+"Ja, mijnheer, het was een bloedvlek. Ik vertelde u reeds, dat ik het
+boek van den vloer opraapte."
+
+"Was de bloedvlek aan den onder- of aan den bovenkant?"
+
+"Aan den onderkant."
+
+"Hetgeen natuurlijk bewijst, dat het boek is gevallen, nadat de misdaad
+gepleegd was."
+
+"Juist, mijnheer Holmes. Ik maakte reeds die gevolgtrekking en
+concludeerde voorts, dat de moordenaar het boekje heeft laten vallen,
+toen hij haastig de vlucht nam. Het lag dicht bij de deur."
+
+"Ik veronderstel, dat geen dezer effecten gevonden is onder de papieren
+en kaarten van den dooden man?"
+
+"Neen, mijnheer."
+
+"Hebt u eenige reden om aan diefstal te gelooven?"
+
+"Neen, mijnheer, er scheen niets weggenomen te zijn."
+
+"Wel, wel. Het is zeker een zeer interessant geval. Er was ook nog een
+mes, is het niet?"
+
+"Een scheermes, dat nog in de scheede was. Het lag bij de voeten van den
+doode. Juffrouw Carey heeft verklaard, dat het 't eigendom van haar man
+was."
+
+Holmes bleef eenigen tijd in gedachten zitten.
+
+"Wel," zei hij eindelijk. "Ik denk, dat ik er eens heen moet gaan en
+zelf een en ander opnemen."
+
+Stanley Hopkins uitte een kreet van blijdschap.
+
+"Dank u, mijnheer. U neemt mij daardoor een zwaren last van de
+schouders."
+
+Holmes hief zijn vinger op tegen den inspecteur.
+
+"Het zou veel gemakkelijker zijn geweest, wanneer je een week eerder
+waart gekomen," zeide hij. "Maar zelfs nu behoeft een bezoek nog niet
+geheel doelloos te zijn. Watson, indien je tijd hebt, zou ik gaarne
+willen, dat je ook mee gingt. Als je zoo goed wilt zijn een rijtuig te
+bestellen, Hopkins, zullen wij binnen een kwartier gereed zijn om naar
+Forest Row te vertrekken."
+
+       *       *       *       *       *
+
+Aan het kleine tusschenstation uitgestapt, reden wij nog eenige mijlen
+door de overblijfselen van zich ver uitstrekkende wouden, die eens deel
+uitmaakten van dat groote bosch, dat zoo lang de Saksische horden
+tegenhield--het ondoordringbare woud, dat meer dan zestig jaar het
+bolwerk was van Bretagne. Uitgestrekte stukken waren geveld, want hier
+was de plaats, waar de eerste ijzermijnen in het land werden ontgonnen
+en de boomen werden gerooid voor het smelten van het erts. Thans hebben
+de rijkere lagen van het Noorden deze industrie tot zich getrokken en
+niets dan deze van boomen beroofde plekken en de groote gaten in den
+grond wijzen op den arbeid van het verleden. Hier op een open plaats, op
+een overigens dicht begroeiden heuvel stond een langwerpig lang steenen
+huis, hetwelk men langs een kronkelenden weg bereikte. Dicht bij dezen
+weg en aan drie zijden omringd door struikgewas, stond een klein houten
+huisje. Dat was het tooneel van den moord.
+
+Stanley Hopkins bracht ons eerst naar het huis, waar hij ons voorstelde
+aan een schuwe, oude vrouw met grijze haren, de weduwe van den
+vermoorden man, wier geel en rampzalig gelaat met de vreesachtige
+uitdrukking en de door roode randen omgeven oogen sprak van de harde
+jaren en de mishandelingen, waaraan zij had bloot gestaan. Bij haar was
+haar dochter, een bleek meisje met mooi haar, wier oogen ons uitdagend
+aankeken, toen zij vertelde, dat zij blij was, dat haar vader dood was,
+en dat zij de hand zegende, die hem had neergeveld. Het was een
+vreeselijk huishouden, dat de Zwarte Peter Carey zich zelf gemaakt had
+en wij voelden ons als 't ware opgelucht, toen wij weer buiten in de zon
+stonden en een pad dwars door het veld insloegen, dat door den dooden
+man zelf gemaakt was.
+
+Het huisje was zeer eenvoudig van hout opgetrokken met een dak van
+tengels; een raam was naast de deur en een aan de andere zijde. Stanley
+Hopkins haalde den sleutel uit zijn zak en had hem in het slot gestoken,
+toen hij plotseling met een uitdrukking van verrassing op het gelaat
+nauwkeurig het slot onderzocht.
+
+"Iemand heeft getracht de deur te openen," zeide hij.
+
+Hieraan viel niet te twijfelen. Het hout er om heen was weggesneden en
+het scheen zoo wit, alsof het kort geleden gedaan was. Holmes onderzocht
+het raam.
+
+"Men heeft getracht ook dit te forceeren, maar wie het ook is geweest,
+hij is er niet in geslaagd om binnen te komen. Het moet al een zeer
+armzalige inbreker zijn."
+
+"Dit is een zeer buitengewone zaak," zeide de inspecteur. "Ik zou er op
+durven zweren, dat deze teekens gisteren nog niet aanwezig waren."
+
+"Misschien een of andere nieuwsgierige uit het dorp," opperde ik.
+
+"Dat is niet waarschijnlijk. Er zullen al weinig menschen in het dorp
+zijn, die nu een voet op dezen grond durven zetten, laat staan in de hut
+gaan. Wat denkt u er van, mijnheer Holmes?"
+
+"Ik denk, dat het geluk ons al zeer gunstig is."
+
+"U bedoelt, dat de persoon terug zal komen?"
+
+"Het is zeer waarschijnlijk. Hij kwam in de verwachting de deur open te
+zullen vinden. Hij trachtte naar binnen te gaan door het slot te openen
+met het lemmet van een klein pennemes. Hij kon 't niet gedaan krijgen.
+Wat zal hij nu doen?"
+
+"Den volgenden nacht terugkomen met een doelmatiger stuk gereedschap."
+
+"Dat zou ik ook zeggen. Het zal nu slechts aan ons liggen, indien wij er
+niet zijn om hem te ontvangen. Laat mij intusschen de hut van binnen
+eens bekijken."
+
+De sporen van het drama waren verwijderd, maar overigens had men de
+meubelen, de kaarten enz. precies gelaten als ze waren gevonden na den
+moord. Gedurende twee uur bekeek Holmes met sterk gespannen aandacht elk
+voorwerp op zijn beurt, maar zijn gelaat toonde, dat het resultaat niet
+zeer bevredigend was. Slechts éénmaal onderbrak hij zijn onderzoek.
+
+"Heb je iets van deze plank genomen, Hopkins?"
+
+"Neen, ik heb niets van zijn plaats genomen."
+
+[Illustratie: "Er is iemand geweest, die geprobeerd heeft de sluiting te
+verbreken," zei hij.]
+
+"Iets is hier weggenomen. Er is minder stof op dezen hoek van de plank
+dan verder op. Het kan een boek geweest zijn. Het kan ook een doos
+geweest zijn. Wel, wel, ik kan niets meer doen. Laat ons een weinig in
+die schoone wouden rond gaan dolen, Watson, en een paar uur wijden aan
+de vogels en de bloemen. Wij zullen u later hier weer ontmoeten,
+Hopkins, en zien of wij eenigszins meer bekend kunnen worden met den
+heer, die in den afgeloopen nacht hier een bezoek heeft gebracht."
+
+Het was elf uur, toen wij ons in hinderlaag opstelden. Hopkins was er
+voor om de deur van de hut open te laten, maar Holmes was van meening,
+dat hierdoor de achterdocht van den vreemdeling zou worden opgewekt. Het
+slot was zeer eenvoudig en alleen een stuk lemmet was noodig om het open
+te maken. Holmes opperde eveneens de meening, dat het beter was buiten
+te wachten tusschen de struiken en niet in de hut. Op die manier konden
+wij den man bespieden, als hij een lucifer aanstak en zien, wat zijn
+plannen waren voor deze nachtelijke visite.
+
+Het was een langdurig en vervelend wachten en toch bracht het iets mee
+van de zenuwachtigheid, die de jager ondervindt, wanneer hij naast den
+waterpoel ligt en wacht op de komst van het dorstige roofdier.
+
+Welk wreed monster zou uit de duisternis naar ons toe komen sluipen? Was
+het een wilde tijger der misdaad, die zich alleen zou laten vangen na
+een wanhopige worsteling, met zijn scherpe tanden en klauwen, of zou het
+blijken te zijn een sluipende jakhals, alleen gevaarlijk voor de zwakken
+en onbeschermden?
+
+Stil als muizen lagen wij neergedoken tusschen de struiken, wachtende op
+hetgeen zou komen. Eerst hoorden wij nog de voetstappen van dorpelingen,
+die zich verlaat hadden, of wel stemmen uit het dorp, maar een voor een
+stierven deze afwisselingen weg en werd het doodstil om ons heen. Alleen
+hoorden wij nog het slaan van de dorpsklok en het geruisch van een
+fijnen motregen, die op het bladerendak boven ons neerviel.
+
+Het had halftwee geslagen en het was het donkerste uur, dat aan den
+dageraad voorafging, toen wij allen werden opgeschrikt door een zacht
+maar duidelijk geknars in de richting van de tuindeur. Iemand was
+binnengekomen. Weder heerschte er geruimen tijd stilte en ik begon reeds
+te vreezen, dat het een valsch alarm was, toen zachte voetstappen
+gehoord werden aan de andere zijde van de hut. Een oogenblik later
+hoorden wij weder geknars. De man was bezig het slot open te breken.
+Ditmaal was zijn behendigheid grooter of zijn gereedschap beter, want
+even daarna vernamen wij het draaien van de scharnieren. Daarna werd een
+lucifer aangestoken en het volgend oogenblik was de hut verlicht door
+het flikkerend schijnsel van een kaars. Door de dunne gordijnen konden
+wij precies zien, wat er binnen voorviel.
+
+De nachtelijke bezoeker was een mager jongmensch met een zwart
+snorretje, dat vooral de doodelijke bleekheid van zijn gelaat deed
+uitkomen. Hij kon niet veel ouder dan twintig jaar zijn. Ik heb nog
+nooit iemand gezien, die blijkbaar zoo bang was, want zijn tanden
+klapperden zichtbaar en hij beefde van het hoofd tot de voeten. Hij was
+gekleed als een heer, had een korte jas met korte broek aan en een pet
+op. Wij zagen, hoe hij met verschrikte oogen rondkeek. Daarna zette hij
+het eindje kaars op tafel en verdween in een der hoeken, waar wij hem
+niet konden zien. Hij kwam met een groot boek, een van de journaals,
+terug. Op tafel leunend, bladerde hij er in, totdat hij vond hetgeen hij
+zocht. Met een nijdige beweging van zijn gebalde vuist sloot hij het
+boek, bracht het weer naar zijn plaats en blies het licht uit.
+Ternauwernood had hij zich omgekeerd om de hut te verlaten, of de hand
+van Hopkins was aan zijn keel en ik hoorde zijn luiden gil van
+ontzetting, toen hij begreep, dat hij gesnapt was. De kaars werd weer
+aangestoken en daar stond onze ongelukkige gevangene, rillend en bevende
+in den ijzeren greep van den detective. Hij viel neer op de kist en keek
+hulpeloos van den een naar den ander.
+
+"Nu, waarde heer," zei Stanley Hopkins, "wie ben je en wat kwam je hier
+doen?"
+
+De man herstelde zich zoo goed mogelijk en keek ons aan.
+
+"U zijt detectiven, vermoed ik," zei hij, "u denkt, dat ik betrokken ben
+bij den dood van kapitein Peter Carey. Ik verzeker u, dat ik onschuldig
+ben."
+
+"Dat zullen wij zien," zeide Hopkins. "Allereerst, hoe is uw naam?"
+
+[Illustratie: Hij doorbladerde snel, op de tafel leunende, het boek.]
+
+"Ik heet John Hopley Neligan."
+
+Ik zag Holmes en Hopkins een blik van verstandhouding wisselen.
+
+"Wat kwaamt ge hier doen?"
+
+"Kan ik in vertrouwen tot u spreken?"
+
+"Neen, zeker niet."
+
+"Waarom zou ik het dan vertellen?"
+
+"Indien gij niets hebt te zeggen, kon het u voor de rechtbank wel eens
+slecht bekomen."
+
+De jonge man aarzelde.
+
+"Wel, ik zal het u vertellen," zeide hij. "Waarom zou ik het niet doen?
+En toch zou ik dit oude schandaal niet gaarne weer zien opgerakeld. Hebt
+u ooit gehoord van Dawson en Neligan?"
+
+Ik kon aan het gezicht van Hopkins zien, dat hij er nooit van gehoord
+had; Holmes echter gaf blijk van groote belangstelling.
+
+"U bedoelt de bankiers," zeide hij. "Zij gingen failliet met een tekort
+van een millioen, ruïneerden de halve bevolking van Cornwall, en Neligan
+maakte zich uit de voeten."
+
+"Juist, Neligan was mijn vader."
+
+Eindelijk kregen wij dus iets positiefs en toch scheen er een groote
+gaping tusschen een bankier, die met de noorderzon was verdwenen en
+kapitein Peter Carey, aan den wand geregen met een van zijn eigen
+harpoenen. Wij luisterden allen aandachtig naar hetgeen het jonge mensch
+te vertellen had.
+
+"Het was mijn vader, wien alleen de zaak aanging. Dawson had zich
+teruggetrokken. Ik was destijds nog slechts tien jaar, maar toch oud
+genoeg om de schande te beseffen. Men heeft altijd beweerd, dat vader al
+de effecten stal en er mee van door ging. Dat was niet waar. Hij was
+vast en stellig er van overtuigd, dat wanneer hem de tijd gelaten werd
+om alles te gelde te maken, alles terecht zou komen en ieder crediteur
+zijn geld zou krijgen. Hij ging met zijn klein jacht naar Noorwegen,
+juist vóór het bevel tot zijn inhechtenisneming werd uitgevaardigd. Ik
+kan mij nog den laatsten avond herinneren, toen hij moeder vaarwel
+zeide. Hij liet een lijst achter van de effecten, die hij meenam en hij
+zwoer, dat hij zou terugkomen met opgericht hoofd en dat niemand, die
+hem vertrouwd had, nadeel zou lijden. Daarna werd er taal noch teeken
+ooit meer van hem gehoord. Zoowel hij als het jacht schenen verdwenen.
+Wij geloofden, moeder en ik, dat hij met de effecten, die hij had
+meegenomen, op den bodem der zee lag. Wij hadden echter een trouwen
+vriend, die nog zaken doet en hij ontdekte eenigen tijd geleden, dat
+enkele van de effecten, die mijn vader had meegenomen, weder op de
+Londensche beurs waren verkocht. U kunt u onze verbazing voorstellen.
+Maanden ben ik bezig geweest om ze op het spoor te komen en eindelijk na
+veel moeilijkheden vernam ik, dat de oorspronkelijke houder was geweest
+kapitein Peter Carey, de eigenaar van deze hut. Natuurlijk informeerde
+ik naar den man. Ik vond uit, dat hij het bevel gevoerd had over een
+walvischvaarder, die uit de Noordpoolzee terugverwacht werd omstreeks
+den tijd, dat mijn vader naar Noorwegen ging. De herfst van dat jaar was
+zeer stormachtig en er was een lange opeenvolging van stormwinden uit
+het Zuiden. Het was zeer goed mogelijk, dat het jacht van mijn vader
+noordwaarts was gedreven en daar het schip van kapitein Peter Carey had
+ontmoet. Als dat zoo was, wat was er dan van vader geworden? In elk
+geval zou, wanneer ik kon bewijzen uit de verklaring van Peter Carey,
+hoe deze effecten in zijn bezit en op de beurs waren gekomen, daaruit
+blijken, dat mijn vader ze niet had verkocht en dat hij geen persoonlijk
+voordeel beoogde, toen hij ze meenam.
+
+"Ik kwam naar Sussex met het plan den kapitein op te zoeken, maar op dat
+oogenblik had juist zijn gewelddadige dood plaats. Ik las in het verslag
+een beschrijving van zijn hut, waarin ook stond, dat de oude journalen
+van zijn schip bewaard waren gebleven. Het viel mij op, dat, wanneer ik
+kon zien hetgeen in de maand Augustus 1883 aan boord van de "Sea
+Unicorn" was gebeurd, ik inlichtingen zou krijgen over het lot mijns
+vaders. Ik trachtte gisteren nacht deze boeken in te zien, maar kon de
+deur niet open krijgen. Van nacht probeerde ik het nog eens en slaagde,
+maar vond, dat de bladzijden, die betrekking hadden op die maand, uit
+het boek waren gescheurd. Op dat oogenblik was ik een gevangene in uw
+handen."
+
+"Is dat alles?" vroeg Hopkins.
+
+"Ja, dat is alles." Hij sloeg de oogen neer, terwijl hij het zeide.
+
+"Hebt u niets anders te vertellen."
+
+Hij aarzelde.
+
+"Neen, er is niets."
+
+"U is hier niet geweest vóór gisteren avond?"
+
+"Neen."
+
+"Welke verklaring hebt u dan _hiervoor_?" riep Hopkins, terwijl hij het
+notitieboekje met de voorletters van den gevangene op de eerste
+bladzijde en de bloedvlek op den omslag voor den dag haalde.
+
+De ongelukkige viel bijna om van schrik. Hij bracht de handen voor zijn
+gezicht en beefde weer als een riet.
+
+"Waar hebt u dat gevonden?" stotterde hij. "Ik wist het niet. Ik dacht,
+dat ik het in het hotel had verloren."
+
+"Dat is genoeg," zeide Hopkins barsch. "Alles, wat gij nog te zeggen
+hebt, kunt gij voor den rechter bewaren. Thans gaat ge met me naar het
+politiebureau.--Wel, mijnheer Holmes, ik ben u en uw vriend zeer
+verplicht, dat u gekomen zijt om mij te helpen. Zooals nu gebleken is,
+was uw tegenwoordigheid niet noodig en zou ik de zaak ook zonder u tot
+dit einde hebben gebracht; niettemin ben ik u zeer dankbaar. Kamers zijn
+voor u in het Brambletge Hotel besproken, derhalve kunnen wij samen naar
+het dorp wandelen."
+
+"Wel, Watson, wat denk je er van?" vroeg Holmes, toen wij den volgenden
+morgen terugreisden.
+
+"Ik kan zien, dat ge niet voldaan zijt."
+
+"O ja, mijn waarde Watson, ik ben volkomen tevreden. Dat neemt niet weg,
+dat de methodes van Stanley Hopkins mij niet bevallen. Ik heb mij in hem
+bedrogen. Ik koesterde betere verwachtingen van hem. Iemand moet steeds
+de zaken van twee kanten bekijken en daarop bedacht zijn. Dat is de
+stelregel bij elk onderzoek."
+
+"Van twee zijden? En wat is dan de andere zijde?"
+
+"Het onderzoek, dat ik heb ingesteld. Het kan misschien niets opleveren.
+Dat weet ik nog niet. Maar ik zal het tot het einde volgen."
+
+In Baker-Street lagen verscheidene brieven voor Holmes. Hij nam er een
+op, opende hem en barstte in een zegevierend lachen uit.
+
+"Uitmuntend, Watson. Mijn onderzoek marcheert prachtig. Heb je papier?
+Ja, schrijf dan een paar telegrammen voor me: "Sumner, Huurbaas Ratcliff
+Highway. Zend drie man tegen morgen ochtend tien uur--Basil". Dat is
+mijn naam daar. Het andere telegram moet geadresseerd worden:
+"Inspecteur Hopkins, 46, Lord Street Brixton. Kom morgen ochtend
+halftien ontbijten. Belangrijk. Sein, indien verhinderd--Sherlock
+Holmes!" Wel, Watson, deze zaak heeft mij tien dagen achtereen geen rust
+gelaten. Thans ban ik haar geheel uit mijn gedachten. En morgen denk ik,
+zullen wij er voor altijd het laatste van hooren."
+
+Precies op tijd verscheen inspecteur Stanley Hopkins en samen deden wij
+het uitmuntende ontbijt, dat juffrouw Hudson had klaargezet, alle eer
+aan. De jonge detective was in de wolken over zijn succes.
+
+"Dus u gelooft, dat uw oplossing de juiste is?" vroeg Holmes.
+
+"Ik zou niet weten wat er zwak in moest zijn."
+
+"De zaak schijnt mij toch niet gezond."
+
+"U verbaast me, mijnheer Holmes. Wat zou er dan nog aan kunnen
+ontbreken?"
+
+"Wordt elk punt door uw verklaring opgehelderd?"
+
+"Ongetwijfeld. Ik heb uitgevonden, dat de jonge Neligan op den dag van
+de misdaad in het Brambletge Hotel is aangekomen. Hij kwam onder
+voorwendsel golf te komen spelen. Zijn kamer was gelijkvloers en hij kon
+uitgaan, wanneer hij dat verkoos. Dienzelfden nacht ging hij naar
+Woodman's Lee, sprak met Peter Carey in de hut, twistte met hem en
+doodde hem met den harpoen. Verschrikt over hetgeen hij had gedaan,
+vluchtte hij de hut uit, waarbij het notitieboekje, dat hij had
+meegebracht om Peter Carey over die verschillende effecten te
+ondervragen, op den grond viel. U zult misschien hebben opgemerkt, dat
+achter eenige van de effecten een kruisje was gezet. Achter de meeste
+stond echter niets. Die, waar een kruisje achter stond, waren in den
+laatsten tijd op de beurs te Londen verhandeld, maar de overige waren
+vermoedelijk nog in het bezit van Carey en de jonge Neligan zou, volgens
+zijn eigen verklaring, ze gaarne terug hebben om recht te doen
+wedervaren aan de crediteuren van zijn vader. Na zijn vlucht durfde hij
+de hut niet weer te naderen, maar eindelijk overmande hij zich om de
+informatie te bekomen, die hij noodig had. Dit is toch alles eenvoudig
+en duidelijk."
+
+Holmes glimlachte en schudde het hoofd.
+
+"Het schijnt mij toe, dat er een maar is, Hopkins, en dat wel, omdat de
+oplossing totaal onmogelijk is. Heb je wel eens getracht een harpoen
+door een lichaam te drijven? Neen? Tut tut, beste mijnheer, u moet
+werkelijk aan dergelijke dingen uw aandacht wijden. Mijn vriend Watson
+zou u kunnen vertellen, dat ik mij een geheelen morgen met die oefening
+heb bezig gehouden. Het is niet gemakkelijk en er is een sterke en
+geoefende arm voor noodig. Maar deze stoot werd met zulk een kracht
+toegebracht, dat de punt van het wapen zelfs nog diep in den houten wand
+drong. Is u van meening, dat dit aan bloedarmoede lijdende jongmensch
+bij machte geweest is zulk een vreeselijken aanslag te doen? Is hij de
+man, die met Zwarten Peter rhum met water zat te slurpen in het holle
+van den nacht? Was het zijn profiel, hetwelk twee nachten vroeger op de
+gordijnen is gezien? Neen, neen, Hopkins, wij moeten naar een ander en
+meer gevaarlijk persoon zoeken."
+
+Het gezicht van den detective werd gestadig langer, terwijl Holmes
+sprak. Zijn hoop en eerzucht kregen het zwaar te verantwoorden. Maar hij
+wilde zoo maar zijn stelling niet prijs geven.
+
+"U kunt niet ontkennen, dat Neligan dien nacht in de hut aanwezig was.
+Dat bewijst het boekje. Ik geloof, dat ik bewijzen genoeg heb om een
+jury tevreden te stellen, zelfs al is u in staat in mijn redeneering een
+zwak punt te ontdekken. Bovendien, mijnheer Holmes, ik heb mijn hand
+gelegd op _mijn_ man. Wat die verschrikkelijke persoon van u betreft,
+waar is hij?"
+
+"Ik denk, dat hij nu zachtjes aan op de stoep staat," zei Holmes
+ernstig. "Ik denk, Watson, dat je goed zoudt doen die revolver daar
+binnen je bereik te houden." Hij stond op en legde een stuk papier op
+een tafeltje. "Nu zijn wij gereed," zeide hij.
+
+Er werd buiten luid gesproken en een oogenblik later opende juffrouw
+Hudson de deur en zeide, dat er drie mannen waren, die naar kapitein
+Basil vroegen.
+
+"Laat ze een voor een boven komen," zeide Holmes.
+
+De eerste, die binnenkwam, was een klein ineengedrongen mannetje, met
+roode wangen en grijze bakkebaardjes. Holmes had een brief uit zijn zak
+gehaald.
+
+"Hoe heet je?" vroeg hij.
+
+"James Lancaster."
+
+"Het spijt mij, Lancaster, maar de equipage is voltallig. Hier is een
+half pond voor je moeite. Kom in deze kamer en wacht daar even."
+
+De tweede man was een lange uitgedroogde kerel met sluik haar en
+ingevallen wangen. Zijn naam was Hugh Pattins. Hij kreeg dezelfde
+boodschap, zijn half pond en moest ook even blijven wachten.
+
+De derde was iemand van een merkwaardig voorkomen. Een woest gelaat werd
+omgeven door een verwarden haardos en baard en twee brutale zwarte oogen
+glinsterden van onder dikke, overhangende wenkbrauwen. Hij groette en
+stond op de manier van een zeeman met zijn pet in de hand.
+
+"Uw naam?" vroeg Holmes.
+
+"Patrick Cairns."
+
+"Harpoenwerper?"
+
+"Ja, mijnheer. Zes en twintig reizen."
+
+"Dundee, vermoed ik?"
+
+"Ja, mijnheer."
+
+"En bereid op een schip, dat onderzoekingsreizen naar de Noordpool gaat
+doen, aan te monsteren?"
+
+"Ja, mijnheer."
+
+"Welke gage?"
+
+"Acht pond per maand."
+
+"Kun je dadelijk aan boord gaan?"
+
+"Zoodra ik mijn aanstelling heb."
+
+"Heb je je papieren?"
+
+"Ja, mijnheer." Hij haalde een hoop smerige bladen uit zijn zak. Holmes
+zag ze in en gaf ze daarna terug.
+
+"Je bent juist de man, dien ik noodig heb," zeide hij.
+
+"Hier ligt op dit tafeltje de monsterrol. Als je teekent, is de zaak in
+orde."
+
+De zeeman draaide zich om en nam de pen op.
+
+"Zal ik hier teekenen?" vroeg hij, over de tafel buigend.
+
+Holmes leunde over zijn schouder en bracht zijn beide handen over zijn
+hoofd.
+
+"Zoo is het goed," zeide hij.
+
+[Illustratie: "Zal ik hier teekenen?" vroeg hij.]
+
+Ik hoorde een gerinkel en een geloei als van een woedenden stier. Het
+volgend oogenblik rolden Holmes en de zeeman samen over den vloer. Het
+was een man met zulk een reusachtige kracht, dat zelfs met de
+handboeien, die Holmes hem zoo handig had aangedaan, hij spoedig mijn
+vriend overmeesterd zou hebben, waren Hopkins en ik hem niet te hulp
+gekomen. Eerst toen ik den kouden loop van de revolver tegen zijn slaap
+drukte, begreep hij ten laatste, dat tegenstand nutteloos was. Wij
+bonden zijn enkels met een koord vast en stonden buiten adem van de
+worsteling op.
+
+"Ik moet u werkelijk mijn verontschuldiging aanbieden, Hopkins," zeide
+Sherlock Holmes, "ik vrees, dat de spiegeleieren koud zijn. Het ontbijt
+zal je overigens niet minder smaken, nu je de zekerheid hebt, dat je de
+zaak tot zulk een schitterend einde hebt gebracht."
+
+Bij dit compliment van Holmes kon Stanley Hopkins van verbazing geen
+woord uitbrengen.
+
+"Ik weet niet, wat ik zeggen moet, mijnheer Holmes," stamelde hij
+eindelijk met een vuurrood gezicht. "Het schijnt mij, dat ik van het
+begin af mij dwaas heb aangesteld. Ik begrijp nu, hetgeen ik nooit had
+moeten vergeten, dat ik de leerling ben en gij de meester zijt. Zelfs nu
+ik zie wat u hebt gedaan, weet ik niet hoe u het deed of wat 't
+beteekent."
+
+"Wel, wel," zeide Holmes, goedig. "Wij allen leeren door ondervinding en
+het is ditmaal een les voor je, nooit de andere zijde geheel uit 't oog
+te verliezen. Je stelde zooveel waarde op den jongen Neligan, dat je
+geen oogenblik dacht aan Patrick Cairns, den waren moordenaar van Peter
+Carey."
+
+Hier viel de zeeman hem met zijn groffe stem in de rede.
+
+"Zeg eens, baas," zeide hij. "Ik zal mij niet beklagen over het feit,
+dat ik op zulk een wijze word behandeld, maar je moet de dingen bij hun
+waren naam noemen. Gij zegt, dat ik Peter Carey vermoord heb; ik zeg,
+dat ik Peter Carey _gedood_ heb, en dat is het verschil. Het kan zijn,
+dat jullie niet gelooft, wat ik zeg. Misschien denk je, dat ik jullie
+wat op de mouw speld."
+
+"In het geheel niet," zeide Holmes. "Laat ons hooren, wat je te zeggen
+hebt."
+
+"Dat is spoedig gedaan en bij den hemel, elk woord is de waarheid. Ik
+kende Zwarten Peter en toen hij zijn mes te voorschijn haalde, joeg ik
+een harpoen dwars door hem heen, want ik wist, dat het was: hij of ik.
+Zoo stierf hij. U kunt het moord noemen. In elk geval wil ik even lief
+met een touw om mijn nek sterven als met het mes van Zwarten Peter in
+mijn hart."
+
+"Hoe kwam je daar?" vroeg Holmes.
+
+"Ik zal alles van het begin af vertellen. Zet mij dan een beetje
+overeind, dan kan ik beter spreken. Het gebeurde in '83--Augustus van
+dat jaar. Peter Carey was gezagvoerder van de "Sea Unicorn", en ik was
+daar harpoenwerper. Wij waren juist uit het ijs op de thuisreis en
+kregen stormweer met zuidelijke winden, toen wij een klein vaartuigje
+oppikten, dat naar het noorden was gedreven. Er was slechts één man aan
+boord--een landsman. De bemanning was bang, dat het scheepje zou zinken
+en was naar de Noorweegsche kust in de jol gegaan. Ik denk, dat ze allen
+verdronken zijn. Nu, wij namen den man aan boord en hij en de schipper
+zaten lang in de kajuit te praten. Alle bagage, die hij bij zich had,
+bestond uit een blikken trommel. Zoover ik weet, werd de naam van den
+man nooit genoemd en in den tweeden nacht verdween hij, alsof hij er
+nooit was geweest. Er werd gezegd, dat hij over boord was gesprongen of
+over boord was gevallen in het onstuimige weer. Slechts een man wist,
+wat er werkelijk met hem gebeurd was, want met mijn eigen oogen zag ik,
+hoe de schipper hem een beentje lichtte en hem tijdens de hondenwacht in
+een donkeren nacht, twee dagen voordat wij de lichten van de
+Shetlands-eilanden in zicht kregen, over de verschansing wierp.
+
+"Wel, ik hield het voor mij zelf en wachtte om te zien, wat er zou
+gebeuren. Toen wij in Schotland aankwamen, was het gemakkelijk iets te
+verzinnen en niemand was er, die iets vroeg. Een vreemdeling kwam bij
+ongeluk om en niemand had er belang bij om veel te vragen. Kort daarop
+bleef Peter Carey aan den wal en het duurde vele jaren vóór ik kon
+uitvinden, waar hij was. Ik dacht, dat hij de misdaad gedaan had voor
+hetgeen in die blikken trommel was en dat hij mij nu wel eens goed kon
+betalen voor het feit, dat ik mijn mond gehouden had.
+
+"Ik vond hem door een zeeman, die hem te Londen had ontmoet en ik ging
+naar buiten om hem onder handen te nemen. Den eersten dag was hij
+redelijk genoeg en bereid mij zooveel te geven, dat ik ook aan den wal
+kon blijven. Wij zouden alles twee nachten later regelen. Toen ik kwam,
+vond ik hem drie kwart dronken en in een allerslechtst humeur. Wij
+gingen zitten, wij dronken en praatten over oude tijden, maar hoe meer
+hij dronk, des te minder had ik het begrepen op de blikken, waarmede hij
+mij aankeek. Ik merkte dien harpoen aan den wand op en ik dacht, dat ik
+dien misschien noodig zou hebben, vóór ik met hem klaar was. Eindelijk
+kwam hij op mij af, vloekend, met moordlust in zijn oogen en een schee
+in zijn hand, waarin een groot mes zat. Hij had geen tijd om het uit de
+schee te halen, want ik joeg hem dadelijk den harpoen door zijn body.
+Hemel, wat gaf hij een gil; en zijn gezicht zie ik nog in mijn slaap. Ik
+stond daar, terwijl zijn bloed langs me spoot en ik wachtte even; alles
+bleef stil en dat stelde mij gerust. Ik keek rond en zag de blikken
+trommel op een plank. Ik had er in elk geval evenveel recht op als Peter
+Carey, daarom nam ik haar mee en verliet de hut. Als een gek liet ik
+mijn tabakszak liggen.
+
+"Nu zal ik u het zonderlingste van de geheele geschiedenis vertellen.
+Nauwelijks buiten de hut gekomen, hoorde ik iemand naderen en ik verborg
+mij dus in de struiken. Er kwam een man aansluipen, hij ging de hut in,
+gilde alsof hij een geest zag en rende zoo hard als hij kon weg, totdat
+hij uit het gezicht was. Wie hij was of wat hij wilde is meer dan ik kan
+zeggen. Wat mij betreft, ik wandelde tien mijl, ging op den trein te
+Tunbridge Wells en bereikte Londen, maar ik werd niets wijzer.
+
+"Want toen ik eens in de trommel keek, vond ik er geen geld in, maar
+alleen papieren, die ik toch niet durfde verkoopen. Ik had geen vat meer
+op Zwarten Peter en zat nu in Londen zonder een cent in mijn zak. Alleen
+mijn zak bleef over. Ik zag die advertentiën voor harpoenwerpers tegen
+hoog loon, waarom ik naar de huurbazen ging, die mij hierheen zonden.
+Dat is alles, wat ik weet en ik zeg nog eens: dat als ik Zwarten Peter
+dan doodde, de vent mij daarvoor toch dankbaar moet zijn, want ik
+bespaarde hem de kans op een strop."
+
+"Een zeer duidelijke verklaring," zeide Holmes opstaande en zijn pijp
+opstekende. "Ik denk, Hopkins, dat je geen tijd moet laten voorbijgaan
+om je gevangene naar een veiliger plaats te brengen. Deze kamer is niet
+zeer geschikt voor een cel en mijnheer Patrick Cairns neemt een te
+groot deel van ons karpet in."
+
+[Illustratie: Wij zaten bij elkaar, dronken een glas en praatten over
+den ouden tijd.]
+
+"Mijnheer Holmes," zeide Hopkins, "ik weet niet, hoe ik u mijn
+dankbaarheid moet toonen. Zelfs nu begrijp ik niet, hoe u dit resultaat
+hebt bereikt."
+
+"Eenvoudig door van het begin af aan het goede spoor te hebben. Het is
+zeer wel mogelijk, dat, wanneer ik iets van dit notitieboekje had
+geweten, daardoor mijn gedachten waren afgeleid geworden, zooals bij u
+het geval was. Maar al hetgeen ik hoorde, leidde in één richting. De
+verbazende kracht, de geoefendheid bij het gebruik van den harpoen, de
+rhum met water, het tabakszakje van robbevel met de zware tabak--alles
+wees op een zeeman en wel een, die op de walvischvaart was geweest. Ik
+was overtuigd, dat de initialen "P. C." op het zakje niet de voorletters
+moesten beteekenen van Peter Carey, daar hij zelden rookte en in zijn
+hut geen pijp gevonden werd. Je zult je herinneren, hoe ik nog vroeg of
+er whisky en brandewijn in de hut was. Je zei van ja. Hoeveel landslui
+zullen er zijn, behalve zeelui, die rhum drinken, wanneer zij die andere
+dranken kunnen krijgen? Ja, ik was er zeker van, dat het een zeeman
+was."
+
+"En hoe hebt u hem gevonden?"
+
+"Waarde heer, het probleem was zeer eenvoudig geworden. Als het een
+zeeman was, kon het er alleen een zijn, die met Carey op de "Sea
+Unicorn" had gevaren. Voor zoover ik te weten kon komen, had hij nooit
+op een ander schip gereisd. Ik bracht mijn dagen zoek met telegrafeeren
+naar Dundee en na verloop van tijd had ik de namen van de equipage van
+de "Sea Unicorn" in 1883. Toen ik Patrick Cairns onder de harpoenwerpers
+vond, naderde mijn onderzoek zijn einde. Ik redeneerde, dat de man
+vermoedelijk in Londen was en dat hij het land wel voor eenigen tijd zou
+willen verlaten. Daarom bracht ik eenige dagen in het East End door,
+beraamde een Noordpool-expeditie, lanceerde aanlokkelijke voorwaarden
+voor harpoenwerpers, die onder kapitein Basil wilden varen--en zie hier
+het resultaat."
+
+"Wonderbaarlijk!" riep Hopkins. "Wonderbaarlijk!"
+
+"Je moet nu zoo spoedig mogelijk den jongen Neligan in vrijheid
+stellen," zeide Holmes. "Ik erken, dat ik van oordeel ben, dat je hem je
+verontschuldiging moet aanbieden. De blikken trommel moet hem ter hand
+worden gesteld, maar de effecten, die Peter Carey heeft verkocht, zijn
+natuurlijk voor altijd verloren.
+
+"Daar is het rijtuig, Hopkins, en je kunt nu je gevangene overbrengen.
+Als je me voor de rechtbank noodig mocht hebben, is mijn adres en dat
+van Watson ergens in Noorwegen--later stuur ik wel bijzonderheden."
+
+
+
+
+III.
+
+Het avontuur van "Charles Augustus Milverton".
+
+
+Het is jaren geleden, dat de gebeurtenissen, waarover ik nu ga spreken,
+hebben plaats gehad, en toch doe ik mijn verhaal nog met een zekeren
+schroom. Want geruimen tijd zou het zelfs met de grootste discretie
+onmogelijk zijn geweest deze feiten publiek te maken; thans echter, nu
+de voornaamste persoon, daarbij betrokken, buiten het bereik van de
+menschelijke wet is, kan de geschiedenis met verzwijging van data en
+enkele bijzonderheden verteld worden zonder iemand schade te berokkenen.
+Zij is een volstrekt eenige episode, zoowel in de loopbaan van Sherlock
+Holmes als in mijn eigen leven. De lezer zal het mij zeker niet kwalijk
+nemen, dat ik naast de data, elke andere omstandigheid, waaruit de
+gebeurtenis gemakkelijk zou kunnen worden nagegaan, in de finesses
+verzwijg. Wij waren uitgegaan, Holmes en ik, op ons
+achtermiddag-wandelingetje en waren ongeveer te zes uur op een kouden,
+vorstigen winteravond teruggekeerd. Terwijl Holmes de lamp opdraaide
+viel het licht op een visitekaartje op tafel. Hij keek er naar en wierp
+het vervolgens met een gebaar van walging op den grond. Ik raapte het op
+en las:
+
+                       Charles Augustus Milverton,
+                                 agent
+
+                                                   Appledown Towers
+                                                      Hampstead.
+
+"Wie is dat?" vroeg ik.
+
+"De vreeselijkste man in Londen," antwoordde Holmes, terwijl hij ging
+zitten en zijn beenen voor het vuur uitstrekte. "Staat er ook iets
+achterop geschreven?"
+
+Ik draaide het kaartje om.
+
+"Zal om 6 uur 30 terugkomen--C. A. M.," las ik.
+
+"Hm. Dus hij zal er weldra zijn. Heb je niet een huiverig, onaangenaam
+gevoel, Watson, wanneer je voor de slangen in een dierentuin staat en de
+glibberige, gladde, venijnige beesten met hun doodaanbrengende oogen je
+aanstaren? Welnu, denzelfden indruk ontvang ik bij het zien van
+Milverton. Ik heb in mijn beroep te doen gehad met zeker wel vijftig
+moordenaars, maar voor den ergste onder hen voelde ik nooit den afschuw,
+dien ik voor dezen man heb. En toch kan ik niet buiten hem in dit
+geval--ja, hij is hier op mijn verzoek heen gekomen."
+
+"Maar wie is hij?"
+
+"Ik zal het je zeggen. Hij is de koning van alle chantageplegers. De
+hemel helpe den man en nog meer de vrouw, wier geheimen en reputatie in
+de macht komen van Milverton. Met een lachend gelaat en een hart van
+marmer zal hij de citroen uitpersen en nog eens persen, totdat er geen
+druppel meer uit te halen valt. De man is op zijn manier een genie en
+zou van zich hebben doen spreken in een eerlijker beroep. Zijn methode
+is als volgt: Hij laat rondstrooien, dat hij bereid is zeer hooge sommen
+te betalen voor brieven, waardoor menschen van geld en stand
+gecompromitteerd worden. Hij ontvangt deze niet alleen van onbetrouwbare
+bedienden en dienstmeisjes, maar dikwijls ook van schurken uit de
+voorname wereld, die het vertrouwen van hooggeplaatste dames hebben
+weten te verwerven. Hij toont zich daarbij niet gierig. Ik weet
+toevallig, dat hij zevenhonderd pond aan een lakei betaalde voor een
+briefje, dat slechts twee regels bevatte en dat den ondergang van een
+adellijke familie ten gevolge had. Al hetgeen op dat gebied aan de markt
+is, gaat naar Milverton en er zijn honderden in deze groote stad, die
+verbleeken bij het hooren van zijn naam. Niemand weet, waar hij zijn
+greep zal doen, want hij is veel te rijk en te geslepen om een familie
+in één keer "af te werken". Hij zal een kaart jaren achtereen in
+portefeuille houden en haar dan eerst uitspelen, wanneer hij weet, dat
+er de grootste winst mee valt te behalen. Ik heb je gezegd, dat hij de
+vreeselijkste man is in Londen en niemand zal zelfs den schurk, die zijn
+kameraad in koelen bloede vermoordt, durven gelijkstellen met dezen man,
+die volgens een methode langzaam de ziel pijnigt en de zenuwen verslapt,
+alleen om zijn toch reeds gevulden buidel nog dikker te maken. Kortom,
+hij is een echte vampier."
+
+Zelden had ik mijn vriend met zulk een bitterheid over iemand hooren
+spreken.
+
+"Maar," vroeg ik, "de man moet toch binnen het bereik van de wet zijn?"
+
+[Illustratie: "Charles Augustus Milverton".]
+
+"Theoretisch wel, maar in de practijk gaat het niet op. Welk voordeel
+zou bijvoorbeeld een vrouw er bij hebben, wanneer zij hem eenige maanden
+gevangenisstraf bezorgde en dan zeker was, dat zij zoodoende zelf ten
+gronde zou gaan? Zijn slachtoffers durven niet terugslaan. Wanneer hij
+eens een onschuldig persoon bedreigde, zouden wij hem hebben, maar hij
+is zoo geslepen als de duivel zelf. Neen, neen, wij moeten andere wegen
+inslaan om hem te bestrijden."
+
+"En waarom komt hij hier?"
+
+"Omdat een beroemde cliënte haar zaak in mijn handen heeft geplaatst.
+Het is Lady Eva Brackwell, de schitterende "débutante" van het vorig
+seizoen. Zij zou over veertien dagen huwen met den graaf van Dorincourt.
+Deze dame heeft nu verscheidene onvoorzichtige brieven--onvoorzichtig,
+Watson, en niets meer--geschreven aan een jongen, maar armen heerenboer
+op het platteland, en Milverton, de slang, heeft ze in handen. Zij
+zullen echter ongetwijfeld het huwelijk doen afspringen; Milverton zal
+deze aan den graaf zenden, wanneer hem niet voor een bepaalden datum een
+groote som gelds wordt betaald. Mij is opgedragen hem op te zoeken en de
+beste voorwaarden te bedingen in het belang van mijn cliënte."
+
+Op dat oogenblik hoorden wij beweging in de straat en naar buiten
+kijkende zag ik een prachtig rijtuig, bespannen met twee paarden. De
+lantaarns verspreidden een schitterend licht. Een palfrenier opende het
+portier en een zwaargebouwd man in een dikke astrakan pels steeg uit.
+Een minuut later was hij in de kamer.
+
+Charles Augustus Milverton was naar schatting vijftig jaar, had een
+breed, verstandig voorhoofd en een rond, bol, baardeloos gelaat, een
+eeuwigen glimlach en twee grijze oogen, die schitterden achter een bril,
+waarvan de glazen in dik goud gemonteerd waren. Er was iets van de
+goedmoedigheid van Pickwick in zijn voorkomen, die alleen door de harde
+uitdrukking in de rustelooze, doordringende oogen gelogenstraft werd.
+Zijn stem was even zacht en zalvend als zijn voorkomen, toen hij
+binnentredend en een dikke, korte hand uitstekend, zijn spijt uitsprak,
+dat hij ons den eersten keer niet had te huis getroffen. Holmes deed
+alsof hij de toegestoken hand niet zag en keek hem met een effen gelaat
+aan.
+
+De glimlach van Milverton werd breeder, hij haalde de schouders op, trok
+zijn overjas uit, vouwde deze netjes op over den rug van een stoel en
+ging vervolgens zitten.
+
+"Deze heer?" vroeg hij, naar mij wijzende. "Is hij bescheiden, kunnen
+wij spreken?"
+
+"Dr. Watson is mijn vriend en compagnon."
+
+"Zeer goed, mijnheer Holmes. Alleen in het belang van uw cliënte meende
+ik deze vraag te moeten doen. De zaak is voor haar van zulk een kieschen
+aard."
+
+"Dr. Watson heeft er reeds van gehoord."
+
+"Dan kunnen wij haar zonder omhaal afhandelen. U zegt, dat u Lady Eva
+vertegenwoordigt. Heeft zij u opgedragen mijn voorwaarden te
+aanvaarden?"
+
+"Welke zijn uw voorwaarden?"
+
+"Zeven duizend pond."
+
+"En de uiterste prijs?"
+
+"Waarde heer, het doet mij leed het te moeten zeggen, maar wanneer het
+geld niet op den veertienden betaald is, zal er den achttienden geen
+huwelijk worden gesloten." Zijn ondragelijke glimlach was zoeter dan
+ooit. Holmes dacht een oogenblik na.
+
+"Het komt mij voor," zeide hij eindelijk, "dat u de zaak te veel van uw
+kant bekijkt. Ik ben natuurlijk bekend met den inhoud van deze brieven.
+Mijn cliënte zal zeker doen, hetgeen ik haar aanraad. Ik zal haar
+adviseeren haar toekomstigen echtgenoot alles te vertellen en op zijn
+edelmoedigheid te vertrouwen."
+
+Milverton lachte luid.
+
+"U kent klaarblijkelijk den graaf niet," zeide hij.
+
+Aan den teleurgestelden blik van Holmes kon ik duidelijk zien, dat hij
+den graaf wel degelijk kende.
+
+"Welk kwaad steekt er eigenlijk in die brieven?" vroeg hij.
+
+"Zij zijn levendig geschreven--zeer levendig geschreven," antwoordde
+Milverton. "De dame heeft een allerliefsten stijl. Maar ik kan u
+verzekeren, dat de graaf van Dorincourt ze niet op de juiste waarde zal
+weten te schatten. Wanneer u er echter anders over denkt, willen wij er
+niet verder over spreken. Het is een zuivere handelszaak. Als u denkt,
+dat het in het belang van uw cliënte is, dat deze brieven aan den graaf
+worden ter hand gesteld, zoudt gij inderdaad dwaas zijn, wanneer gij
+haar raaddet zulk een hooge som te betalen om ze terug te krijgen!" Hij
+stond op en greep naar zijn jas.
+
+Holmes was wit van nijd en ergernis.
+
+"Wacht even," zeide hij, "u gaat te spoedig heen. Wij zullen natuurlijk
+alles doen om in zulk een kiesche zaak een schandaal te vermijden."
+
+Milverton zonk weer in zijn stoel.
+
+"Ik was er zeker van, dat u de zaak ook van die zijde zoudt bekijken,"
+mompelde hij.
+
+"Allereerst dient in aanmerking te worden genomen," vervolgde Holmes,
+"dat Lady Eva geen rijke vrouw is. Ik verzeker u, dat twee duizend pond
+wel al haar bezittingen vertegenwoordigen en dat de som, die gij genoemd
+hebt, volkomen buiten haar bereik is. Ik verzoek u daarom uw eischen te
+matigen en de brieven terug te geven tegen den door mij genoemden prijs,
+die naar ik u verzeker de hoogste is, dien gij kunt verkrijgen."
+
+Weer werd de glimlach van Milverton breeder en hij knipoogde.
+
+"Ik ben er van overtuigd, dat, wat gij zegt over de middelen van de dame
+in quaestie, waar is," zeide hij. "Maar," vervolgde Milverton,
+"terzelfder tijd zult gij moeten toegeven, dat een huwelijk van een dame
+een zeer geschikte gelegenheid is voor vrienden en verwanten om iets te
+doen te haren behoeve. Zij zullen misschien verlegen zijn in de keuze
+van een huwelijksgeschenk. Laat mij u verzekeren, dat dit pakje brieven
+der bruid meer vreugde zal geven dan alle candelabres en serviezen in
+geheel Londen."
+
+"Dat is onmogelijk," riep Holmes uit.
+
+"Wel, wel, hoe ongelukkig!" meende Milverton, een dik zakboek voor den
+dag halend. "Het komt mij voor, dat men dames een slechten raad geeft
+door te adviseeren zulk een zaak op haar beloop te laten. Kijk eens hier
+naar!" Hij hield een briefje in de hoogte, waarop een wapen zichtbaar
+was. "Dat behoort aan--wel, misschien is het minder fair den naam te
+noemen voor morgen ochtend. Maar tegen dien tijd zal het in het bezit
+zijn van den echtgenoot van de dame. En zulks alleen, omdat zij weigert
+een luttel bedrag bijeen te brengen, dat zij in een uur zou kunnen
+krijgen door haar diamanten te verwisselen voor valsche steenen. Het is
+zoo jammer. En u herinnert u toch wel het plotseling afbreken van het
+engagement tusschen miss Miles en kolonel Darking? Slechts twee dagen
+voor het huwelijk stond er in de "Morning Post" een korte mededeeling,
+dat het was ontbonden. En waarom? Het is bijna ongelooflijk, maar de
+luttele som van twaalfhonderd pond zou de geheele zaak in orde hebben
+gebracht. Is dat geen zonde? En hier vind ik nu een man met verstand,
+trachtende op mijn voorwaarden af te dingen, terwijl de toekomst en de
+eer van zijn cliënte op het spel staan. U verbaast mij, mijnheer
+Holmes."
+
+"Wat ik zeg, is waar," antwoordde Holmes. "Het geld is er niet. Voor u
+zou het beter zijn dit geld aan te nemen, dan het leven van deze vrouw
+te verwoesten, hetgeen u toch geen voordeel kan brengen."
+
+"Daarin vergist gij u, mijnheer Holmes. Indirect zou ik van zulk een
+schandaal zelfs groot voordeel hebben. Ik heb acht of tien dergelijke
+gevallen in portefeuille. Indien onder de bedreigden bekend werd, hoe ik
+Lady Eva heb behandeld, zou ik hem of haar zeker handelbaarder vinden.
+Ziet u, dat is mijn zienswijze."
+
+Holmes sprong op van zijn stoel.
+
+"Ga achter hem, Watson. Laat hem er niet uit. En nu, mijnheer, laat ons
+den inhoud van dat zakboekje zien."
+
+Snel als een rat was Milverton naar den wand gesprongen en stond nu met
+zijn rug tegen den muur.
+
+"Mijnheer Holmes, mijnheer Holmes," zeide hij, zijn jas openslaande en
+den loop van een groote revolver latende zien, die uit den binnenzak
+stak. "Ik verwachtte, dat u iets origineels zoudt doen. Dat is echter
+zoo dikwijls gedaan en wat goeds is er ooit uit voortgekomen? Ik
+verzeker u, dat ik tot de tanden gewapend ben en zeker niet zal aarzelen
+mijn wapens te gebruiken, wetende, dat ik de wet aan mijn zijde heb.
+Voorts is uw vermoeden, dat ik de brieven in een zakboekje mee zou
+brengen, geheel en al onjuist. Zoo dwaas ben ik niet. En nu, heeren, ik
+heb heden avond nog een of twee kleine afspraken en het is een heel eind
+naar Hampstead."
+
+Hij stapte naar voren, nam zijn jas op, legde de hand op zijn revolver
+en draaide zich om naar de deur. Ik nam een stoel, maar Holmes schudde
+het hoofd en ik liet den stoel weer los. Met een buiging, een glimlach
+en een knippen van de oogen ging Milverton de deur uit en eenige
+oogenblikken later hoorden wij het portier van het rijtuig dichtslaan en
+het geratel van de wielen, terwijl het wegreed.
+
+[Illustratie: Hij liet een groote revolver zien, die uit zijn binnenzak
+stak.]
+
+Holmes zat bewegingloos bij den haard, met de handen diep in zijn
+zakken, de kin op de borst en zijn oogen gericht op het knetterende
+vuur. Gedurende een half uur bleef hij stil zitten kijken. Toen sprong
+hij eensklaps op als iemand, die een besluit genomen heeft, en ging naar
+zijn slaapkamer.
+
+Kort daarop kwam een jonge werkman, slordig gekleed, met een weinig
+onderhouden baard en knevel te voorschijn en stak zijn steenen pijp aan
+de lamp aan, voor hij naar beneden ging. "Ik zal over eenigen tijd
+terugkomen, Watson," zeide hij en verdween. Ik begreep, dat Holmes zijn
+campagne tegen Charles Augustus Milverton begonnen was, maar ik had
+hoegenaamd geen "ahnung" van den vreemden vorm, dien deze veldtocht te
+zijner tijd zou aannemen.
+
+Eenige dagen kwam en ging Holmes geregeld in dit pak en behalve een
+opmerking, dat hij zijn tijd doorbracht te Hampstead en dat hij dezen
+wel besteedde, wist ik in 't geheel niet, wat hij deed. Eindelijk echter
+op een guren, stormachtigen nacht, toen de wind gierde en floot tegen de
+ruiten, keerde hij van de laatste expeditie terug en nadat hij zijn
+vermomming had afgelegd, ging hij voor den haard zitten en lachte
+hartelijk in zich zelf, zooals hij meer kon doen, wanneer de zaken naar
+wensch marcheerden.
+
+"Je zoudt mij zeker niet rekenen tot de mannen, die een vrouw zoeken, is
+'t wel, Watson?"
+
+"Neen, zeker niet."
+
+"Het zal je interesseeren te vernemen, dat ik geëngageerd ben."
+
+"Geëngageerd? Beste kerel, ik feliciteer...."
+
+"Met het dienstmeisje van Milverton."
+
+"Goede hemel, Holmes."
+
+"Ik had eenige inlichtingen noodig, Watson."
+
+"Maar nu ben je toch ver gegaan."
+
+"Het was een zeer noodzakelijke stap. Ik ben nu een loodgieter met eigen
+zaakje; Escotte is mijn naam. Elken avond heb ik met haar geloopen en
+met haar gesproken. Goede hemel, die gesprekken! Maar enfin, ik heb
+bereikt, hetgeen ik wenschte. Ik ken nu het huis van Milverton als de
+palm van mijn hand."
+
+"Maar het meisje, Holmes?"
+
+Hij haalde de schouders op.
+
+"Ja, men kan overal niet voor zijn, waarde Watson. Je moet nu eenmaal je
+kaarten zoo goed mogelijk uitspelen, wanneer het om zulk een inzet
+gaat! Het doet mij echter genoegen te kunnen zeggen, dat ik een gehaten
+mededinger heb, die mij zeker zal verdringen op hetzelfde oogenblik, dat
+ik haar mijn rug toekeer. Wat een heerlijke nacht is het!"
+
+"Vind je dit weer aangenaam?"
+
+"Het komt mij goed van pas voor mijn plannen, Watson. Ik ben n.l. tot de
+conclusie gekomen, dat mij niets anders overblijft dan in te breken in
+het huis van Milverton."
+
+Ik hield mijn adem in en er liepen koude rillingen langs mijn lichaam
+hij het hooren van deze woorden, die langzaam werden uitgesproken op een
+toon, waaruit beslistheid sprak. Evenals een bliksemstraal in den nacht
+elk detail van een landschap laat zien, zoo zag ik met een oogopslag
+alle mogelijke gevolgen, die konden voortvloeien uit zulk een
+handelwijze--ontdekking, aanhouding, de eervolle loopbaan eindigend met
+een onherstelbaar fiasco en daardoor discrediet, mijn vriend zelf
+overgeleverd aan de genade van den afschuwelijken Milverton.
+
+"Om 's hemels wil, Holmes, denk wat je gaat doen," riep ik uit.
+
+"Beste jongen, ik heb alle mogelijke gevolgen overwogen. Ik ben nooit
+haastig in mijn daden en ik zou zulk een paardenmiddel, dat daarbij
+tevens zoo gevaarlijk is, niet gaan toepassen, wanneer er een andere
+manier bestond. Laat ons de zaak kalm en zakelijk bespreken. Ik
+veronderstel, dat gij zult moeten erkennen, dat de zaak moreel te
+rechtvaardigen is, ofschoon zij voor de wet strafbaar moet zijn. Een
+inbraak in Milverton's huis is niet erger dan door geweld zich meester
+te maken van zijn zakboekje--een daad, waarbij gij bereid waart mij te
+helpen."
+
+Ik dacht eens even na.
+
+"Ja," zeide ik, "het is moreel te rechtvaardigen, zoolang het ons doel
+blijft geen andere artikelen weg te nemen behalve die, welke gebruikt
+worden voor onwettige doeleinden."
+
+"Precies, en sinds het moreel te rechtvaardigen is, heb ik alleen nog
+maar de quaestie van de persoonlijke risico te behandelen. Een gentleman
+zal zich zeker hiermede het hoofd niet al te lang kunnen breken, wanneer
+hij weet, dat een dame dringend behoefte heeft aan zijn hulp, is 't
+wel?"
+
+"Je zult daardoor in zulk een valsche positie geraken."
+
+"Wel, dat is een gedeelte van het gevaar. Er bestaat geen andere manier
+om deze brieven machtig te worden. De ongelukkige dame heeft niet het
+noodige geld en er zijn geen lieden, waarvan zij zulk een som kan
+leenen. Morgen is de laatste dag en als wij van avond de brieven niet
+kunnen bemachtigen, zal de schurk zoo zeker als twee maal twee vier is,
+zijn woord houden en haar in 't verderf storten. Ik moet dus mijn
+cliënte aan haar lot overlaten of deze wanhopige troef uitspelen.
+Tusschen ons gezegd, Watson, het is een soort duel tusschen dezen
+Milverton en mij. Hij had, zooals je gezien hebt, bij de eerste
+ontmoeting het voordeel aan zijn zijde, maar mijn zelfrespect en mijn
+reputatie maken 't noodig, dat ik den strijd tot het einde volhoud."
+
+"Nu, ik heb er niets mee op, maar ik veronderstel, dat er geen andere
+uitweg is," zeide ik. "Wanneer gaan wij?"
+
+"O, jij gaat niet mee."
+
+"Dan ga jij evenmin," antwoordde ik. "Ik geef je mijn woord van eer--en
+dat heb ik nog nooit in mijn geheele leven gebroken--dat ik een rijtuig
+neem en regelrecht naar het politiebureau rijd om je te verraden,
+wanneer je mij niet toestaat dit avontuur mee te maken."
+
+"Je kunt me toch niet helpen."
+
+"Hoe weet je dat? Je weet toch ook niet, wat er kan gebeuren. In elk
+geval, mijn besluit staat vast. Er zijn nog andere menschen behalve
+Sherlock Holmes, die zelfrespect en reputatie er op nahouden."
+
+Holmes keek eerst verstoord, maar nu verhelderde zijn gelaat weer en
+klopte hij mij op den schouder.
+
+"Wel, wel, waarde heer, laat 't dan zoo zijn. Wij hebben eenige jaren
+dezelfde kamer gedeeld en het zou amusant zijn, indien wij eindigen met
+dezelfde cel te deelen. Ge weet, Watson, dat ik er tegenover jou nooit
+doekjes om heb gewonden, dat ik een uiterst handig en geslepen
+misdadiger had kunnen worden. Dit is nu de groote kans van mijn leven in
+deze richting. Kijk eens hier!" Hij haalde een betrekkelijk kleine
+leeren tasch uit een kast, opende haar en liet een aantal glimmende
+instrumenten zien. "Dit is prima klasse inbrekersgereedschap:
+breekijzers, boren, diamanten glassnijder, loopers, kortom alle
+werktuigen van de nieuwste constructie, die door den vooruitgang noodig
+geoordeeld worden. Hier is voorts mijn dievenlantaarn. Alles is in orde.
+Heb je een paar schoenen, die niet kraken?"
+
+"Ik heb een paar tennis-schoenen met gutta-percha zolen."
+
+"Uitstekend. En een masker?"
+
+"O, dat kan ik gemakkelijk uit een stuk zwarte zijde knippen."
+
+"Ik kan zien, dat jij ook al voor dit soort van dingen een zekeren
+aanleg hebt. Zeer goed, maak jij de maskers. Wij moeten, voor wij op weg
+gaan, eerst nog iets eten. Het is nu halftien. Om halfelf laten wij ons
+tot Church Low rijden. In een kwartier loopen wij van daar wel naar
+Appledown Towers, zoodat wij nog voor middernacht met het werk kunnen
+beginnen. Milverton slaapt vast en gaat precies op de minuut af om
+halfelf naar bed. Met een weinig geluk kunnen wij hier om twee uur terug
+zijn met de brieven van Lady Eva in mijn zak."
+
+Holmes en ik trokken onzen rok aan en zetten den hoogen hoed op, zoodat
+wij gehouden zouden worden voor twee schouwburgbezoekers, die naar huis
+gingen. In Oxford Street namen wij een rijtuig en reden naar een adres
+in Hampstead. Hier betaalden wij ons rijtuig en na onze jassen hoog
+dichtgeknoopt te hebben, want het was vreeselijk koud en de wind scheen
+door ons heen te waaien, sloegen wij den hoek om bij de Heath.
+
+"Het is een zaak, die met overleg moet worden ondernomen," zeide Holmes.
+"De documenten worden bewaard in een brandkast, die staat in het
+studeervertrek van den man, en dit vertrek grenst aan zijn slaapkamer.
+Daar staat gelukkig tegenover, dat hij als alle corpulente dikke
+menschen, die er een goed leven van nemen, zeer vast slaapt. Agatha--dat
+is mijn fiancée--zegt, dat het dienstpersoneel dikwijls zelfs
+weddenschappen maakt in verband met het wekken van hun meester. Hij
+heeft een secretaris, die zijn taak zeer conscientieus opvat en den
+geheelen dag het studeervertrek niet verlaat. Daarom gaan wij in het
+holle van den nacht. Dan heeft hij een reusachtigen hond, die 's nachts
+losloopt. Ik ben de beide laatste avonden bij Agatha op visite geweest
+en zij heeft het dier opgesloten om mij gelegenheid te geven ongedeerd
+te kunnen komen of gaan. Hier is het huis, dit groote gebouw met een
+tuin voor en achter. Door het hek--nu rechtsom door een zijlaan. Hier
+moesten wij onze maskers maar voordoen. Zooals je ziet, is er achter
+geen der ramen licht te bespeuren en alles gaat naar wensch."
+
+Met onze zwarte zijden maskers voor slopen wij naar het eenzame, stille
+huis. Een soort veranda liep langs de geheele voorzijde, en hier
+bevonden zich verscheidene ramen en twee deuren.
+
+"Dat is zijn slaapkamer," fluisterde Holmes. "Door deze deur komt men
+regelrecht in het studeervertrek. Dat zou voor ons de gemakkelijkste
+toegang zijn, maar de deur is gesloten en bovendien gegrendeld en wij
+zouden om daarin te kunnen komen te veel leven moeten maken. Kom dus
+hier langs. Er is een serre, waardoor wij in de woonkamer kunnen komen."
+
+De serre was gesloten, maar Holmes sneed een stuk uit een der ruiten,
+stak er zijn hand door en draaide den sleutel om. Een oogenblik later
+had hij de deur weer achter ons gesloten, en waren wij in het oog der
+wet misdadigers geworden. De zoele, warme lucht van de serre en de
+scherpe geur van exotische planten sloegen ons op de keel. Holmes greep
+mij bij de hand en leidde mij snel langs groote potten met planten,
+waarvan de bladeren langs ons gezicht slierden. Holmes bezat de
+merkwaardige eigenschap, welke hij bovendien zorgvuldig onderhield, in
+het donker te kunnen zien. Mijn hand in de zijne houdend, opende hij een
+deur en ik meende te bemerken, dat wij een groote kamer binnengingen,
+waar nog niet lang geleden een sigaar was gerookt. Hij volgde zijn weg
+tusschen de meubelen door, opende een tweede deur en sloot deze achter
+zich. Mijn hand uitstekende, voelde ik verscheidene jassen aan den muur
+hangen, en ik begreep, dat wij ons in een gang bevonden. Wij liepen er
+door, en Holmes ontsloot zacht een deur aan zijn rechterzijde. Er kwam
+iets op ons af en mijn hart stokte in mijn keel, ofschoon ik had kunnen
+lachen, toen ik bemerkte, dat het slechts een kat was. In dit vertrek
+brandde in den haard een vuur en de lucht was hier doortrokken van
+tabaksrook. Holmes ging op zijn teenen binnen, wachtte op mij tot ik hem
+gevolgd was en sloot daarop weer zacht de deur. Wij waren in het
+studeervertrek van Milverton en een portière aan de vensterzijde toonde
+ons, waar zich de slaapkamer bevond.
+
+Het vuur brandde hel op en de geheele kamer werd er voldoende door
+verlicht. Bij de deur zag ik het glimmende knopje van het electrisch
+licht, maar het was onnoodig, zelfs al ware er geen gevaar geweest, om
+het op te draaien. Aan een zijde van den haard was een zwaar gordijn,
+dat hing voor het raam, dat wij buiten hadden gezien. Aan de andere
+zijde was de deur, die uitkwam op de veranda. In het midden stond een
+bureau ministre met een kantoorstoel van rood leder er voor, aan de
+tegenovergestelde zijde was een groote boekenkast, met een marmeren
+buste van Athene er boven op. In den hoek tusschen de kast en den muur
+stond een zware groene brandkast en het haardvuur werd teruggekaatst in
+de gepolijste schroeven. Holmes sloop er heen en onderzocht haar. Daarna
+ging hij naar de deur van de slaapkamer en stond met gebogen hoofd
+aandachtig te luisteren. Er werd niets door hem gehoord. Intusschen was
+ik tot de conclusie gekomen, dat het verstandig zou zijn, wanneer wij
+ons door de buitendeur een aftocht verzekerden, en daarom ging ik er
+eens naar kijken. Tot mijn verbazing was zij niet gesloten en ook niet
+gegrendeld. Ik raakte Holmes even aan en hij draaide zijn gemaskerd
+gelaat in die richting. Ik zag hem schrikken en hij was klaarblijkelijk
+even verrast als ik.
+
+"Ik heb 't er niet op begrepen," fluisterde hij zijn lippen tegen mijn
+oor drukkend, "ik weet niet, wat 't heeft te beteekenen. In elk geval
+hebben wij geen tijd te verliezen."
+
+"Kan ik iets doen?"
+
+"Ja, bij de deur blijven staan. Indien je iemand hoort komen, doe dan de
+deur aan de binnenzijde op de grendels en wij kunnen ontkomen langs den
+weg, waarlangs wij zijn gekomen. Komen zij langs de andere zijde, dan
+kunnen wij door de deur gaan, indien onze karwei is afgeloopen en ons
+achter deze gordijnen verbergen, wanneer wij nog niet gereed zijn.
+Begrijp je?"
+
+[Illustratie: Hij stond met voorovergebogen hoofd en luisterde
+aandachtig.]
+
+Ik knikte en ging bij de deur staan. Mijn eerste gevoel van vrees was
+verdwenen en ik was thans van grooter ijver vervuld dan ik ooit had
+getoond, wanneer wij de verdedigers van de wet in plaats van de
+aanranders waren geweest. Het hooge doel van onzen tocht, de wetenschap,
+dat dit eerlijk en onzelfzuchtig was, het schurkachtige karakter van
+onzen tegenstander, alles droeg er toe bij om de belangstelling in het
+avontuur te verhoogen. Verre van mij schuldig te gevoelen, verheugde ik
+mij over de gevaren, die wij nu liepen. Met een blik van bewondering
+sloeg ik Holmes gade, die zijn tasch instrumenten losmaakte en zijn
+gereedschap uitkoos, met de kalme wetenschappelijke nauwkeurigheid van
+een heelmeester, die een gevaarlijke operatie volbrengen gaat. Ik wist,
+dat het openen van brandkasten een kolfje naar zijn hand was en ik
+begreep de vreugde, welke hij ondervond, nu hij zich tegenover het
+groene monster bevond, de draak, die in zijn klauwen de reputatie van
+vele schoone dames hield. De mouwen van zijn rok omslaande--hij had zijn
+overjas op een stoel gelegd--haalde Holmes twee drilboren, een
+breekijzer en verscheidene loopers voor den dag. Ik stond voor de
+middelste deur, nu eens naar deze, dan weer naar gene deur kijkend en op
+alles voorbereid, ofschoon ik, het moet gezegd, niet precies wist, wat
+ik zou doen, indien wij werden gestoord. Gedurende een half uur werkte
+Holmes uit alle macht, nu eens een stuk gereedschap neerleggend, dan
+weer een ander oprapend: elk stuk gebruikte hij met de kracht en de
+behendigheid van den ervaren machinist. Eindelijk hoorde ik een klik, de
+breede groene deur sprong open en binnenin zag ik een aantal pakken,
+alle dichtgebonden en verzegeld met opschriften. Holmes zocht er een
+uit, maar het was moeilijk om bij het flikkerend haardvuur te lezen; hij
+haalde dus zijn kleine dievenlantaarn te voorschijn, want het was te
+gevaarlijk om met Milverton in de kamer naast ons het electrisch licht
+aan te steken. Plotseling zag ik hem ophouden, aandachtig luisteren en
+het volgend oogenblik had hij de deur van de brandkast dichtgeworpen,
+zijn jas opgeraapt, de gereedschappen in zijn zakken geborgen, waarna
+hij naar het gordijn liep en daarachter verdween, na mij beduid te
+hebben hetzelfde te doen.
+
+Eerst toen ik daar bij hem was, hoorde ik, hetgeen hij met zijn veel
+scherper zintuigen reeds veel eerder vernomen had. Ergens in het huis
+was iemand op. Een deur werd toegeslagen. Daarna hoorden wij voetstappen
+in de verte, die al dichter en dichter bij kwamen, door de gang. Aan de
+deur hield het op. Deze werd geopend. Wij hoorden, hoe het electrisch
+licht werd opgedraaid. De deur werd weer gesloten en de doordringende
+geur van een zware sigaar drong in onze neusgaten. De voetstappen gingen
+voortdurend voor- en achterwaarts, achter- en voorwaarts tot op een
+meter van ons. Eindelijk hoorden wij het kraken van een stoel en de
+voetstappen werden niet meer vernomen. Een sleutel werd in het slot
+omgedraaid en ik hoorde het geritsel van papier.
+
+Tot dusverre had ik het niet gewaagd even te kijken, maar nu schoof ik
+zachtjes de plooien iets weg, zoodat ik een smalle reet had om door te
+turen. Aan het duwen van den schouder van Holmes tegen den mijne wist
+ik, dat hij ook door de nu ontstane opening keek.
+
+Recht voor ons uit en bijna binnen ons bereik was de breede ronde
+schouder van Milverton. Het was duidelijk, dat wij geheel en al gedwaald
+hadden bij de gissing van zijn bewegingen; dat hij in het geheel niet
+was geweest in zijn slaapkamer, maar gewoonweg had gezeten in een of
+andere kamer, aan de andere zijde van het huis, waarvan wij de ramen
+niet aan de straatzijde hadden kunnen zien. Zijn breed, grijzend hoofd
+met de glimmende kale plek in 't midden konden wij met de hand aanraken.
+Hij leunde achterover in zijn rood lederen kantoorstoel, zijn beenen ver
+naar voren uitgestrekt en een lange zwarte sigaar recht voor zich uit in
+den mond houdend. Hij droeg een smoking van roode stof met zwart
+fluweelen kraag en omslagen. In zijn hand hield hij een lang gezegeld
+papier, dat hij op zijn gemak, zonder er groote aandacht aan te
+schenken, doorlas, waarbij hij groote rookwolken voor zich uitblies. Uit
+de wijze, waarop hij was gaan zitten en waarop hij dit document las, was
+gemakkelijk op te maken, dat wij niet konden rekenen op een spoedig
+vertrek.
+
+Ik voelde, hoe Holmes mijn hand zocht en deze geruststellend drukte,
+alsof hij zeggen wilde, dat hij meester was van den toestand en zich op
+zijn gemak gevoelde. Ik wist niet of hij gezien had, hetgeen ik
+duidelijk kon waarnemen, n.l. dat de deur van de brandkast niet geheel
+gesloten was en dat Milverton elk oogenblik tot deze ontdekking kon
+komen. Bij mij zelf had ik reeds het plan opgevat dat, wanneer ik uit de
+strakheid van zijn blik in die richting moest opmaken, dat het ook zijn
+aandacht had getrokken, ik terstond naar voren zou springen, mijn groote
+jas over zijn hoofd werpen, hem binden en de rest aan Holmes overlaten.
+Milverton keek echter heelemaal niet op. Hij bepaalde zijn aandacht tot
+de papieren, die hij in de hand had en pagina na pagina werd ter zijde
+gelegd. Eindelijk dacht ik dat, als hij gereed en zijn sigaar opgerookt
+was, hij wel naar zijn slaapkamer zou afzakken, maar voor hij nog zoover
+was gekomen, gebeurde er iets, waardoor onze gedachten een geheel andere
+wending namen.
+
+Meer dan eens had ik opgemerkt, dat Milverton op zijn horloge keek en
+eenmaal was hij opgestaan om met een ongeduldig gebaar weer te gaan
+zitten. Het denkbeeld echter, dat hij op zulk een vreemd uur een
+afspraak had, kwam heelemaal niet bij mij op, totdat van de zijde van de
+veranda een geritsel mijn oor bereikte. Milverton ging recht overeind
+zitten en legde zijn papieren neer. Een oogenblik later hoorde ik
+voetstappen, die gevolgd werden door een zacht kloppen op de deur.
+Milverton stond op en deed open.
+
+"Wel," zeide hij kortaf, "u is bijna een half uur te laat." Dus dit was
+de verklaring, waarom de deur niet gesloten was en Milverton nog zoo
+laat opzat.
+
+Wij konden het ruischen van een japon hooren. Ik had de reet van het
+gordijn dichtgedaan, zoodra Milverton was opgestaan, omdat hij misschien
+in onze richting zou kijken, maar nu waagde ik het de gordijnen nog even
+op een kier te zetten. Hij was weer gaan zitten, zijn sigaar vormde met
+zijn neus een hoek van 90° en voor hem in het volle licht stond een
+lange, slanke, donkere vrouwenfiguur met een voile voor het gelaat, haar
+mantel hoog tot over haar kin dichtgeknoopt. Zij haalde snel en diep
+adem en elk deel van haar lichaam sidderde van ontroering.
+
+"Wel," vervolgde Milverton, "u hebt mij geruimen tijd van mijn nachtrust
+beroofd, mijn waarde. Ik hoop, dat gij 't waard zijt. U kondt op geen
+ander uur komen?"
+
+De vrouw schudde het hoofd.
+
+[Illustratie: Kon u niet op een ander uur komen?]
+
+"Wel, als u niet kondt komen, was er natuurlijk niets aan te doen.
+Indien de gravin een strenge meesteres is, hebt u nu de gelegenheid het
+haar betaald te zetten. Wees kalm, meisje, waarom beeft ge zoo! Het is
+in orde! Kom tot je zelf. Laat ons nu de zaak bespreken." Hij haalde een
+briefje uit een lade. "Je zegt, dat je vijf brieven hebt, waardoor de
+gravin d'Albert wordt gecompromitteerd. Je wilt ze verkoopen. Ik wil ze
+koopen. Dat is dus ook in orde. Alleen blijft nu nog de prijs over.
+Natuurlijk moet ik de brieven eerst zien. Als het werkelijk goede
+stukken--goede hemel, is u het?"
+
+De vrouw had zonder een woord te zeggen haar voile in de hoogte gedaan
+en den mantel om haar kin losgemaakt. Het was een donker, mooi, zuiver
+gelijnd gelaat, dat Milverton aanschouwde, een gelaat met een
+arendsneus, zware donkere wenkbrauwen, die een paar harde, schitterende
+oogen overschaduwden en een dunnen mond, waarom een gevaarlijk lachje
+speelde.
+
+"Ik ben het," zeide ze, "de vrouw, wier leven gij verwoest hebt."
+Milverton lachte, maar vrees deed zijn stem trillen: "Gij waart zoo
+onhandelbaar," zeide hij. "Waarom hebt gij mij ook tot het uiterste
+gedreven? Ik verzeker u, dat ik zelfs geen vlieg kwaad zal doen, maar
+ieder heeft zijn zaken en wat kon ik anders doen? Ik stelde de som
+binnen uw bereik. U wildet niet betalen."
+
+"Daarom zondt gij de brieven aan mijn echtgenoot en hij--de edelste man,
+die ooit leefde, een man, wiens schoenen ik zelfs niet waard was te
+rijgen--hij werd er door gebroken en stierf. Gij herinnert u dien nacht
+nog, toen ik door die deur kwam en smeekte en bad om genade en gij
+lachte mij in mijn gezicht uit, evenals gij nu tracht te lachen, alleen
+uw laf hart kan niet verhinderen, dat uw lippen beven. Ja, gij dacht
+niet mij hier weer te zullen zien, maar het was op dien avond, dat mij
+geleerd werd, hoe ik u van aangezicht tot aangezicht kon ontmoeten. Wij
+zijn nu alleen. Wel, Charles Milverton, wat hebt gij te zeggen?"
+
+"Denk niet, dat gij mij vrees kunt aanjagen," zeide hij opstaande. "Ik
+heb alleen luid te roepen en mijn personeel is hier om u te arresteeren.
+Maar ik kan mij uw ergernis zeer goed verklaren. Daarom, verlaat de
+kamer, zooals gij gekomen zijt en ik zal er verder over zwijgen."
+
+De vrouw stond met haar hand in haar boezem verborgen en dezelfde
+doodelijke glimlach speelde weer om haar lippen.
+
+"Gij zult geen levens meer verwoesten, zooals gij het mijne hebt gedaan.
+Gij zult geen harten meer vaneenrijten, zooals gij het mijne hebt
+gedaan. Ik zal de wereld bevrijden van een vergiftig beest. Neem dat,
+jij hond!--en dat!--en dat!--en dat!--en dat!"
+
+Zij had een kleine, glinsterende revolver voor den dag gehaald en loste
+lading na lading in het lichaam van Milverton, waarbij de loop nog geen
+twee voet van zijn borst was verwijderd. Hij sprong achteruit en viel
+vervolgens voorover op de tafel, vreeselijk hoestend, terwijl hij met
+zijn handen wild in de papieren ronddraaide. Plotseling stond hij weer
+op, kreeg nog een schot en rolde op den vloer. "Je hebt me vermoord,"
+riep hij, en lag stil. De vrouw keek hem strak aan en plantte haar hiel
+in zijn gelaat. Weer keek zij, maar er was geen beweging of geluid meer
+in hem. Ik hoorde iets ruischen, de koude buitenlucht drong in het warme
+vertrek en de wreekster was weg.
+
+[Illustratie: Plotseling stond hij weer op en ontving nog een schot.]
+
+De tusschenkomst van onze zijde zou den man niet hebben kunnen redden,
+zoo snel ging alles in zijn werk, maar toen de vrouw kogel na kogel in
+het ineenkrimpende lichaam van Milverton joeg, stond ik op 't punt te
+voorschijn te springen, had ik niet den kouden, vasten greep van Holmes
+om mijn pols gevoeld. Ik begreep terstond, wat hij hiermede wilde
+zeggen--dat het een zaak was, die ons niet aanging, dat recht was gedaan
+aan een schurk en wij onze eigen zaken en bedoelingen hadden, die niet
+uit 't oog mochten worden verloren. Maar nauwelijks was de vrouw de
+kamer uit, of Holmes was met eenige snelle, zachte schreden bij de
+andere deur. Op hetzelfde oogenblik hoorden wij stemmen in het huis en
+haastig naderende voetstappen. De revolverschoten hadden het geheele
+dienstpersoneel in rep en roer gebracht. Met bewonderenswaardige kalmte
+ging Holmes naar de brandkast, pakte beide armen vol met pakken brieven
+en smeet ze alle op het vuur. Driemaal herhaalde hij dit en toen was de
+brandkast leeg. Iemand draaide de kruk van de deur om en klopte aan de
+buitenzijde. Holmes keek nog even in 't rond. De brief, die den dood
+gebracht had voor Milverton, lag op de tafel, geheel in bloed gedrenkt.
+Holmes wierp hem te midden van de fel brandende papieren. "Dezen kant,
+Watson," zeide hij, "wij komen langs deze richting spoedig bij den
+tuinmuur."
+
+Ik zou nooit hebben kunnen gelooven, dat iedereen in zulk een groot huis
+zoo spoedig na het lossen van de schoten bij de hand kon zijn. Omkijkend
+zag ik, dat overal reeds licht brandde. De voordeur stond open en wij
+zagen menschen heen en weer loopen. De geheele tuin scheen wel vol te
+zijn en iemand riep ons reeds bij het verlaten van de veranda aan en
+volgde ons, toen wij natuurlijk geen antwoord gaven. Holmes scheen den
+weg uitstekend te kennen, en hij bewoog zich snel tusschen struiken en
+boomen. Ik volgde hem op den voet met onzen vervolger eenige meters
+achter ons. De tuinmuur was zes voet hoog, maar Holmes sprong als een
+acrobaat er op en er overheen. Ik volgde zoo goed mogelijk zijn
+voorbeeld, moest mij echter eerst ophijschen, ten gevolge waarvan de man
+achter mij nog juist mijn enkel kon grijpen. Ik gaf hem echter met mijn
+anderen voet een trap en rolde vervolgens over den muur met mijn gezicht
+voorover in eenige struiken; Holmes had mij oogenblikkelijk weer op de
+been geholpen en samen renden wij langs Hampstead Heath.--
+
+       *       *       *       *       *
+
+Wij hadden ontbeten en rookten onze morgenpijp op den dag van het
+merkwaardig avontuur, hetwelk ik juist heb meegedeeld, toen mijnheer
+Lestrade van Scotland Yard, statig en indrukwekkend, onze eenvoudige
+zitkamer werd binnengelaten.
+
+"Goeden morgen, mijnheer Holmes," zeide hij. "Goeden morgen. Mag ik u
+vragen, of u het tegenwoordig nog al druk hebt?"
+
+"Niet te druk om naar u te luisteren."
+
+"Ik meende, dat wanneer u niets bijzonders aan de hand hadt, u ons
+wellicht zoudt willen assisteeren in een zeer merkwaardig geval, dat
+juist in den afgeloopen nacht te Hampstead is afgespeeld."
+
+"Wel heb ik van mijn leven!" zeide Holmes. "Wat was dat?"
+
+"Een moord--een zeer dramatische en merkwaardige moord. Ik weet, hoezeer
+u gesteld zijt op deze dingen en ik zou het voorts als een groote
+welwillendheid beschouwen, wanneer u mee wildet gaan naar Appledown
+Towers en ons uw meening zeggen. Het is geen gewone misdaad. Wij hielden
+dezen mijnheer Milverton reeds eenigen tijd in het oog, want, tusschen
+ons gezegd, was het iemand van minder goed allooi. Bekend is, dat hij
+papieren in zijn bezit had, die hij gebruikte om menschen geld af te
+persen. Deze papieren zijn alle door de moordenaars verbrand. Niet een
+voorwerp van waarde werd door hen meegenomen, zoodat het waarschijnlijk
+is, dat de misdadigers behoorden tot den voornamen stand, wier eenig
+doel bestond in het voorkomen van schandaal."
+
+"Misdadigers?" vroeg Holmes. "Meer dan één?"
+
+"Ja, er waren er twee. Het scheelde zeer weinig of zij waren op
+heeterdaad gearresteerd. Wij hebben hun voetsporen, wij hebben hun
+beschrijving, tien tegen een, dat wij hen op het spoor komen. De eerste
+was een weinig te vlug, maar de tweede werd door den tuinman gegrepen en
+ontkwam eerst na een worsteling. Het was een stevig gebouwde man van
+middelmatige lengte, hij had een dikken nek en snor en een masker voor
+de oogen."
+
+"Dat is tamelijk vaag," zeide Sherlock Holmes. "Wel, het zou een
+beschrijving van Watson kunnen zijn."
+
+"Dat is waar," lachte de inspecteur, vroolijk.
+
+"Maar ik ben bang, dat ik u niet zal kunnen helpen, Lestrade," zeide
+Holmes. "Het feit is, dat ik dezen mijnheer Milverton heb gekend en dat
+ik hem beschouwde als een der gevaarlijkste typen uit geheel Londen. Ik
+vermeen voorts, dat er zekere misdaden zijn, welke de wet niet kan
+treffen en die daardoor in zeker opzicht persoonlijke wraak wettigen.
+Neen, het helpt niet, ik laat mij in deze niet overreden. Ik heb mijn
+besluit genomen. Mijn sympathie is aan de zijde van de misdadigers en
+niet aan die van het slachtoffer, en ik zal mij met deze zaak niet
+inlaten."
+
+Holmes had tegenover mij met geen enkel woord meer gesproken over het
+drama, waarvan wij getuigen waren geweest, maar ik bespeurde den
+geheelen morgen, dat hij in gedachten was verzonken, en ik kreeg door
+zijn starenden blik en zijn afgetrokken manieren den indruk van iemand,
+die tracht zich iets te herinneren. Wij zaten aan onzen lunch, toen hij
+plotseling opsprong. "Bij Jupiter, Watson, ik heb het," riep hij. "Zet
+je hoed op en ga met me mee."
+
+[Illustratie: Zijn blik volgend, zag ik de beeltenis van een voorname
+dame in baltoilet.]
+
+Zoo snel hij kon liep hij door Baker-Street en daarna langs Oxford
+Street, totdat wij bijna bij het Regent Circus waren. Hier was links een
+winkel, waarvan de etalagekast vol stond met de fotographieën van alle
+beroemdheden en schoonheden van den dag. De oogen van Holmes vestigden
+zich op een dezer portretten en zijn blik volgende, zag ik de beeltenis
+van een voorname dame in baltoilet, met een groote diamanten tiara op
+het edele hoofd. Ik keek naar dien ietwat gebogen neus, naar de donkere
+wenkbrauwen, naar dien vastberaden mond en de van wilskracht getuigende
+kleine kin. Ik hield mijn adem in, toen ik den te allen tijde eerbied
+afgedwongen hebbenden titel van den grooten edelman en staatsman las,
+wiens vrouw zij was geweest. Mijn oogen ontmoetten die van Holmes en hij
+legde den vinger op de lippen, terwijl wij wegliepen.
+
+
+
+
+IV.
+
+Het avontuur van de zes Napoleons.
+
+
+Het gebeurde meer dan eens, dat de heer Lestrade van Scotland Yard een
+avondje bij ons kwam praten. Zijn bezoeken waren Sherlock Holmes zeer
+welkom, daar hij zoodoende op de hoogte bleef van alles, wat er in het
+hoofdkwartier van de politie voorviel. Als wederdienst voor het nieuws,
+dat Lestrade bracht, was Holmes steeds bereid aandachtig te luisteren
+naar de bijzonderheden van elke zaak, waarin de detective betrokken was
+en nu en dan was hij in staat, zonder zich zelf met het geval te
+bemoeien, den een of anderen leiddraad te verstrekken of een vermoeden
+uit te spreken, dat hij putte uit zijn enorme kennis en ervaring.
+
+Op dezen bijzonderen avond had Lestrade gesproken over het weer en de
+dagbladen. Daarna was hij minder spraakzaam geworden, keek strak voor
+zich uit en trok hard aan zijn sigaar.
+
+Holmes keek hem scherp aan.
+
+"Is er iets bijzonders aan de hand?" vroeg hij eindelijk.
+
+"O, neen, mijnheer Holmes, niets bijzonders."
+
+"Nu, dan kunt gij 't mij ook wel vertellen."
+
+Lestrade lachte.
+
+"Wel, mijnheer Holmes, er helpt geen ontkennen aan, ik zit werkelijk met
+een moeilijk geval. Maar het is zulk een dwaze geschiedenis, dat ik
+aarzelde u er mee lastig te vallen. Daar staat echter tegenover, dat
+hoewel de zaak doodgewoon is, er toch iets, dat zonderling moet genoemd
+worden, aan verbonden is en ik weet, dat gij u gaarne bezighoudt met
+alles, wat niet tot het gewone behoort. Maar volgens mij is het een
+zaak, die eerder voor dr. Watson geschikt is dan voor ons."
+
+"Een ziekteverschijnsel?" vroeg ik.
+
+"Krankzinnigheid in elk geval. En een zonderlinge krankzinnigheid
+tevens. Zoudt u zich kunnen voorstellen, dat er thans nog iemand
+bestaat, die zulk een haat koestert voor Napoleon I, dat hij elk
+portret, dat hij van den grooten keizer ziet, zou willen vernielen?"
+
+Holmes leunde achterover in zijn stoel.
+
+"Dat is niets voor mij," zeide hij.
+
+"Juist. Dat heb ik zelf ook gezegd. Maar wanneer de man zich schuldig
+maakt aan inbraak om schilderijen en bustes te vernielen, die niet zijn
+eigendom zijn, verhuist de zaak van den geneesheer naar de politie."
+
+Holmes toonde weer meer belangstelling.
+
+"Inbraak! Dat is interessanter. Laat mij de bijzonderheden eens hooren."
+
+Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag en frischte zijn
+geheugen op, door nu en dan zijn aanteekeningen te raadplegen.
+
+"Het eerste geval, dat ons ter kennis kwam," vertelde hij, "is vier
+dagen geleden. Het was in den winkel van Morse Hudson, die een filiaal
+heeft voor het verkoopen van schilderijen, bustes enz. in Kensington
+Road. De bediende was even naar achteren gegaan, toen hij in den winkel
+een harden slag hoorde, en naar voren snellende, vond hij een buste van
+Napoleon, die met verschillende andere kunstwerken op een plank tegen
+den muur stond, aan gruis liggen op den grond. Daar de buste onmogelijk
+uit zich zelf kon gevallen zijn, snelde de bediende naar buiten, maar
+hij zag niemand en er was ook niets, waardoor hij den vernieler kon
+aanduiden. Wel verklaarden eenige voorbijgangers, dat zij iemand uit den
+winkel hadden zien komen, maar zij hadden daarop verder geen acht
+geslagen. De zaak werd aangegeven. De buste was echter niet meer waard
+dan een paar gulden en de geheele geschiedenis leek te eenvoudig, om er
+verder het hoofd over te breken.
+
+"Het tweede geval echter was ernstiger en ook vreemder. Het gebeurde in
+den afgeloopen nacht.
+
+[Illustratie: Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag.]
+
+"In Kensington Road en nog geen honderd meter verwijderd van den winkel
+van Morse Hudson, woont een welbekend geneesheer, dr. Barnicot genaamd,
+die een van de drukste praktijken heeft op de zuidzijde van den Theems.
+Zijn woning ligt aan den Kensington Road, maar hij heeft ook nog een
+paar kamers gehuurd aan den Lower Brixton Road, waar hij eenige uren van
+den dag is te consulteeren. Deze dokter Barnicot is een geestdriftig
+bewonderaar van Napoleon en zijn huis is vol boeken, schilderijen en
+reliquieën van den Franschen keizer. Eenigen tijd geleden kocht hij van
+Morse Hudson twee busten, gemaakt naar den beroemden kop van Napoleon
+door den Franschen beeldhouwer Devine. Een dezer heeft hij in de gang
+van zijn huis te Kensington Road laten plaatsen en de andere op den
+schoorsteen van een zijner vertrekken te Lower Brixton. Welnu, toen
+Barnicot heden morgen naar beneden kwam, bemerkte hij tot zijn schrik,
+dat in den afgeloopen nacht bij hem was ingebroken, maar dat niets was
+weggenomen als de buste uit de gang. Deze was naar buiten gedragen en
+daar stuk tegen den muur geslagen. Alleen de scherven waren
+overgebleven."
+
+Holmes wreef zich in de handen.
+
+"Dat is zeker bijzonder," zeide hij.
+
+"Ik dacht, dat u er belang in zoudt stellen. Maar ik ben nog niet aan 't
+eind. Dr. Barnicot ging om twaalf uur naar zijn kamers in Lower Brixton
+en u kunt u zijn verbazing voorstellen, toen hij bij aankomst vond, dat
+het raam in den nacht was geopend en dat de brokstukken van zijn tweede
+buste over den grond lagen verspreid. Deze was eveneens aan duizend
+stukken geslagen. In geen van beide gevallen waren er eenige teekenen,
+die ons ook maar de geringste aanwijzing konden geven over den persoon
+van den misdadiger of krankzinnige, die dit gedaan heeft. En nu,
+mijnheer Holmes, hebt u de feiten."
+
+"Zij zijn zeer vreemd, om niet te zeggen grotesk," meende Holmes. "Mag
+ik u vragen of de beide busten, die in de vertrekken van dr. Barnicot
+werden vernield, precies dezelfde waren als de eene, die in den winkel
+van Morse werd stuk geslagen?"
+
+"Zij werden van hetzelfde soort gips gemaakt."
+
+"Zulk een feit past niet in de theorie, dat de man, die ze stuk slaat,
+bezield is met een doodelijken haat voor Napoleon. Wanneer men in
+aanmerking neemt, dat er honderden busten van den grooten keizer moeten
+bestaan te Londen, zouden wij te ver gaan, wanneer wij van de
+veronderstelling uitgingen, dat een beeldstormer nu juist drie
+exemplaren van dezelfde buste had uitgezocht."
+
+"Wel, dat heb ik ook al gedacht," zeide Lestrade. "Daar staat tegenover,
+dat deze mijnheer Morse Hudson de eenige handelaar in dergelijke
+artikelen is in dit gedeelte van Londen en deze drie waren de eenige,
+die in de laatste jaren in zijn winkel waren geweest. En daarom,
+alhoewel zooals u zegt, honderden busten en afbeeldingen van Napoleon in
+Londen zijn, is het zeer waarschijnlijk, dat deze drie de eenige waren
+in dat gedeelte van Londen. En iemand, die in dat district woont, zou
+dan ook zeer goed juist met deze drie kunnen beginnen. Wat dunkt u er
+van, mijnheer Watson?"
+
+"Er zijn grenzen te trekken, wat de mogelijkheid betreft van monomanie,"
+antwoordde ik. "We hebben den toestand, dien de moderne Fransche
+psychologen het "idée fixe" hebben genoemd, dat op zich zelf bijna
+onmerkbaar is, daar de patiënt overigens volkomen gezond kan zijn.
+Iemand, die veel gelezen heeft over Napoleon of wiens familie door de
+groote oorlogen geleden heeft, kan zich zeer begrijpelijk in dit opzicht
+een "idée fixe" vormen en onder den invloed daarvan in staat zijn tot
+het plegen van zulke daden."
+
+"Neen, Watson, daar is hier geen sprake van," zeide Holmes
+hoofdschuddend, "want dat "idée fixe" alleen zou uw interessanten
+monomaan niet in de gelegenheid, stellen te weten te komen, waar deze
+busten te vinden waren."
+
+"Zoo, welke verklaring hebt u dan?"
+
+"Ik tracht geen verklaring te vinden. Alleen zou ik willen doen
+opmerken, dat er een zekere methode spreekt uit de excentrieke
+handelwijze van dezen mijnheer. Zoo werd bijvoorbeeld in de gang van het
+huis van dr. Barnicot, waar geraas zeker de familie wakker gemaakt zou
+hebben, de buste naar buiten gebracht, alvorens stuk geslagen te worden,
+terwijl op de kamers van den dokter, waar minder gevaar voor alarm
+bestond, de buste stuk geslagen werd op de plaats, waar zij stond. De
+zaak schijnt van bijzonder weinig beteekenis en toch durf ik niets van
+weinig beteekenis noemen, wanneer ik bedenk, dat eenige van mijn beste
+gevallen al een zeer weinig belovend begin hadden. Gij zult u
+herinneren, Watson, hoe de vreeselijke geschiedenis van de Abernetty
+familie mij eerst een leiddraad opleverde, nadat ik opgemerkt had, hoe
+diep de boterspaan in de boter was geraakt. Ik kon het daarom niet over
+mij verkrijgen, te glimlachen over uw drie gebroken busten, Lestrade, en
+u zult mij zeer verplichten, indien u mij op de hoogte wilt houden,
+wanneer zich nieuwe verwikkelingen voordoen in zulk een zonderlinge
+geschiedenis."
+
+De nieuwe omstandigheden, waarnaar mijn vriend gevraagd had, kwamen
+sneller en in een oneindig meer tragischen vorm dan hij zich kan hebben
+voorgesteld. Ik was den volgenden morgen nog bezig mij te kleeden, toen
+er op mijn deur werd geklopt en Holmes binnenkwam met een telegram in
+zijn hand. Hij las luid:
+
+"Kom dadelijk 131, Pitt Street, Kensington--Lestrade."
+
+"Wat zou 't wezen?" vroeg ik.
+
+"Ik weet 't niet.--Het kan alles zijn. Maar ik vermoed, dat dit het
+vervolg is van de geschiedenis van de busten. In dat geval heeft onze
+vriend de beeldenstormer zijn operaties in een ander deel van Londen
+begonnen. Daar staat koffie op tafel, Watson, en ik heb een rijtuig voor
+de deur."
+
+In een half uur hadden wij Pitt Street bereikt, een stil rustig plekje,
+juist in de nabijheid van een der drukste punten van Londen. No. 131 was
+er een uit een reeks vrij lage, maar goed uitziende huisjes. Toen wij
+naderbij kwamen, zagen wij een aantal nieuwsgierigen voor de deur.
+Holmes floot een deuntje.
+
+"Bij George, hier is minstens een moordaanslag gepleegd. Anders zou een
+Londensche "message-boy" zeker niet blijven staan. Aan den uitgestrekten
+hals, waarmee die knaap naar binnen gluurt, is duidelijk te merken, dat
+er een daad van geweld gepleegd is. Wat is dat, Watson? De bovenste
+treden van de deurstoep zijn nat en de overige droog. In elk geval
+voetstappen genoeg. Maar daar zie ik Lestrade aan het middelste raam en
+nu zullen wij spoedig alles van de zaak weten."
+
+De detective ontving ons met een ernstig gelaat en duwde ons in een
+zitkamer, waar een buitengewoon geagiteerd man van gevorderden leeftijd,
+gekleed in een flanellen morgenjapon op en neer liep. Hij werd aan ons
+voorgesteld als de eigenaar van het huis--mijnheer Horace Harker van het
+Centraal Pers Syndicaat.
+
+"Het is alweer die geschiedenis van de busten van Napoleon," zeide
+Lestrade. "U scheen daarin gisteren avond nog al belang te stellen,
+mijnheer Holmes en daarom dacht ik, dat u gaarne tegenwoordig zoudt
+willen zijn, nu de zaak een veel ernstiger wending heeft genomen."
+
+"Welke wending heeft zij dan genomen?"
+
+"Niets meer of minder dan tot een moord. Mijnheer Harker, zoudt u deze
+heeren precies willen vertellen, wat er gebeurd is?"
+
+De man in de kamerjapon keek ons met een melancholieken blik aan.
+
+[Illustratie: Hij werd aan ons voorgesteld als de eigenaar van het
+huis--mijnheer Horace Harker.]
+
+"Het is een buitengewoon iets," zeide hij, "dat ik, die mijn geheele
+leven bezig geweest ben het nieuws van andere menschen te verzamelen, nu
+er werkelijk nieuws op mijn weg is gekomen, zoo van streek ben, dat ik
+geen twee woorden kan schrijven. Wanneer ik hier was gekomen als
+journalist, zou ik mij zelf geïnterviewd hebben en twee kolommen voor
+alle avondbladen hebben geleverd. En nu geef ik kostbare inlichtingen en
+kopie, door mijn verhaal over en over te vertellen aan verschillende
+personen en zelf heb ik er niets aan. Ik heb echter uw naam vroeger wel
+eens hooren noemen, mijnheer Sherlock Holmes en als u alleen deze
+zonderlinge geschiedenis kunt verklaren, zal ik mij ruimschoots beloond
+achten voor de moeite haar nog eens te moeten vertellen."
+
+Holmes ging zitten en luisterde.
+
+"Alles schijnt zich te concentreeren om die buste van Napoleon, die ik
+ongeveer vier maanden geleden voor deze zelfde kamer gekocht had. Ik
+kwam er voor een kleinigheid aan van de gebroeders Harding, twee deuren
+van het High Street Station. Een groot deel van mijn journalistieken
+arbeid doe ik 's nachts, en dikwijls schrijf ik tot laat in den nacht.
+Aldus ook gisteren avond. Ik zat in mijn studeervertrekje, dat achter
+gelegen is, omstreeks twee uur, toen ik eenig geluid beneden hoorde. Ik
+luisterde, maar ik hoorde niets meer en ik dacht, dat het buiten was
+geweest. Plotseling, geen vijf minuten later, hoorde ik echter een
+verschrikkelijken gil--den vreeselijksten kreet, dien ik ooit vernam.
+Zoo lang ik leef zal die mij bijblijven. Eenige minuten bleef ik stom
+van schrik zitten. Daarna greep ik den pook en ging naar beneden. Toen
+ik deze kamer opende, vond ik het raam wijd open en dadelijk bespeurde
+ik, dat de buste van den schoorsteenmantel was verdwenen. Waarom een
+inbreker dat ding zou meenemen, gaat mijn begrip te boven, want het was
+slechts een buste van gips, die geen bijzondere waarde had.
+
+"U kunt zelf zien, dat iemand, die door dat open raam gaat, door het
+doen van een grooten stap, op de bovenste tree van de stoep kan komen.
+Dit had de inbreker klaarblijkelijk ook gedaan, waarom ik omliep en de
+deur opende. In het donker naar buiten gaande viel ik bijna over een
+lijk, dat hier lag. Ik holde terug om licht te halen en ja, daar lag een
+man met een diepe snede over de keel, badende in zijn bloed. Hij lag op
+zijn rug met opgetrokken knieën en den mond wijd open. Ik zal hem in
+mijn droomen steeds zien. Ik had juist den tijd om op mijn politiefluit
+te blazen en daarna ben ik zeker flauw gevallen, want ik herinner mij
+niets meer, totdat ik een agent over mij heengebogen zag in de gang."
+
+"Wel, wie was de vermoorde man?" vroeg Holmes.
+
+"Er is niets, dat daaromtrent eenige aanwijzing verschaft," antwoordde
+Lestrade. "U kunt het lijk aan het bureau zien, maar wij zijn er nog
+niets wijzer door geworden. Het is een zware, door de zon verbrande,
+krachtige man, niet ouder dan dertig jaar. Hij is armoedig gekleed en
+toch ziet hij er niet als een werkman uit. Een mes met beenen heft lag
+in een bloedplas naast hem. Of 't het mes was, waarmee de wonde werd
+toegebracht, of dat het aan den verslagene toebehoorde, weet ik niet.
+Zijn kleeren waren ongemerkt en niets vonden wij in zijn zakken, behalve
+een appel, een stukje touw, een kaartje van Londen en een foto. Hier is
+alles."
+
+Holmes greep naar de foto. Het was klaarblijkelijk een plaatje, genomen
+met een kleine handcamera. Het stelde voor een sluw uitzienden man met
+sterk geprononceerde trekken en dikke wenkbrauwen en met een eigenaardig
+vooruitstekende onderkaak, als bij een baviaan het geval is.
+
+"En wat is er van de buste geworden?" vroeg Holmes, na deze foto
+nauwkeurig te hebben bestudeerd.
+
+"Wij hoorden er juist iets van, vóórdat u hier waart. Zij is gevonden in
+het tuintje van een leeg huis in Campdon House Road. Zij was ook aan
+gruis geslagen. Ik ga er eens naar kijken. Gaat u mee?"
+
+"Zeker. Ik moet echter eerst even hier rond zien." Hij keek naar het
+karpet en naar het raam. "De knaap moet lange beenen gehad hebben of wel
+buitengewoon vlug zijn," zei de hij. "Het was anders niet gemakkelijk om
+van den grond dat raam open te krijgen en er door te kruipen. Terug ging
+het veel gemakkelijker. Gaat u ook mee om de overblijfselen van uw buste
+te aanschouwen, mijnheer Harker?"
+
+De troostelooze journalist was voor zijn schrijftafel gaan zitten. "Ik
+moet trachten er iets van te maken," sprak hij, "hoewel ik niet twijfel
+of de avondbladen zijn reeds vol met allerlei bijzonderheden. Dat dit nu
+juist mij moet overkomen! U herinnert u, dat de tribune te Doncarte
+ingestort is? Wel, ik was de eenige journalist op die tribune en mijn
+blad het eenige, dat geen verslag had, omdat ik te diep geschokt was om
+te kunnen schrijven. En nu zal ik waarachtig weer te laat komen met een
+moord, die op de stoep voor mijn deur is gepleegd."
+
+Toen wij de kamer uitgingen, hoorden wij zijn pen over het papier
+krassen.
+
+De plek, waar de overblijfselen van de buste gevonden waren, was slechts
+een paar honderd meter verder. Voor de eerste maal rustten onze oogen op
+dit conterfeitsel van den grooten keizer, die zulk een haat scheen te
+hebben opgewekt in het brein van een onbekende. De buste lag aan stukken
+in het gras. Holmes zocht ze op en bekeek ze aandachtig. Uit zijn
+geheele manier van doen en zijn nauwkeurig onderzoek maakte ik op, dat
+hij een punt van uitgang gevonden had in deze duistere zaak.
+
+"Wat denkt u?" vroeg Lestrade.
+
+Holmes haalde de schouders op.
+
+"Wij moeten nog een langen weg afleggen," zeide hij. "En toch--en
+toch--er zijn eenige feiten. Het bezit van deze goedkoope buste was in
+de oogen van dezen vreemdsoortigen misdadiger meer waard dan een
+menschenleven. Dat is één punt. Dan is er nog het zonderlinge feit, dat
+hij de buste niet in het huis stuk sloeg of onmiddellijk daarbuiten,
+vreemd te meer, wanneer zijn eenig oogmerk niets anders dan het
+vernielen daarvan was."
+
+"Hij werd verrast door de komst van dien anderen man. Hij heeft
+ternauwernood geweten, wat hij deed."
+
+"Ja, dat kan zijn. Maar ik wensch uw aandacht in het bijzonder te
+vestigen op de ligging van dit huis, in welks tuin de buste werd
+vernield."
+
+Lestrade keek eens rond.
+
+"Het was een leeg huis en derhalve wist hij, dat hij niet gestoord zou
+worden in den tuin."
+
+"Ja, maar er is nog een leeg huis verder op, waar hij langs gekomen moet
+zijn, alvorens hier te komen. Waarom heeft hij de buste daar dan niet
+gebroken, vooral daar bij elken stap verder de kansen vermeerderden van
+een ontmoeting met dezen of genen?"
+
+"Ik geef het op," zeide Lestrade.
+
+Holmes wees op de lantaarn boven ons hoofd.
+
+[Illustratie: Holmes wees naar de lantaarn boven ons hoofd.]
+
+"Hij kon hier zien wat hij deed en daar niet. Dat was de reden."
+
+"Bij Jupiter, dat is waar," riep de detective. "Nu ik er over nadenk,
+herinner ik mij, dat de buste van dr. Barnicot ook niet ver van de lamp
+werd stuk geslagen. En wat denkt u, mijnheer Holmes, dat wij aan dit
+feit hebben."
+
+"Wij moeten het in onze gedachten houden. Misschien vinden wij later
+iets, dat daarmede in verband staat. Wat denkt u nu te gaan doen,
+Lestrade?"
+
+"De meest practische manier om er achter te komen bestaat volgens mijn
+meening in het vaststellen van de identiteit van den verslagene. Dit zal
+wel geen moeilijkheden opleveren; wanneer wij weten, wie hij is en wie
+zijn vrienden en kennissen zijn, hebben wij een goed begin om er achter
+te komen, wat hij in Pitt Street uitvoerde en wie het was, die hem
+ontmoette en op de stoep van het huis van mijnheer Horace Harker heeft
+vermoord. Denkt u dat ook niet?"
+
+"Ongetwijfeld, en toch is het niet de weg, dien ik zou inslaan om deze
+geschiedenis tot klaarheid te brengen."
+
+"Wat zoudt u dan doen!"
+
+"O, laat u door mij in geen enkel opzicht influenceeren. Het beste is,
+dat u uw weg gaat en ik den mijne. Later kunnen wij onze aanteekeningen
+vergelijken en zoodoende zal het eene verslag het andere aanvullen."
+
+"Zeer goed," zeide Lestrade.
+
+"Als u nog naar Pitt Street teruggaat, ziet u misschien mijnheer Harker
+nog. Vertel hem namens mij, dat ik voor mij reeds een opinie gevormd heb
+en dat het zoo goed als zeker is, dat een gevaarlijke krankzinnige, met
+Napoleontische delusies, in den afgeloopen nacht in zijn huis is
+geweest. Dat kan van zeer veel nut voor zijn artikel zijn."
+
+Lestrade keek hem aan.
+
+"Dat gelooft u toch niet werkelijk?"
+
+Holmes glimlachte. "Geloof ik 't niet? Och, misschien ook niet. Maar ik
+ben er zeker van, dat het den heer Harker interesseert, evenals de
+abonné's van het Centraal Pers Syndicaat. Nu, Watson, ik denk, dat wij
+een lange en tamelijk lastige dagtaak voor ons hebben. Ik zou gaarne
+willen, Lestrade, dat je het zoo inrichtte, dat je om zes uur van avond
+in Baker Street kon zijn. Tot zoo laat zou ik gaarne deze foto, die gij
+gevonden hebt in de zakken van den doode, willen houden. Het is
+mogelijk, dat ik verder uw gezelschap en uw hulp noodig heb voor een
+kleine expeditie, die in den komenden nacht zal worden ondernomen, ten
+minste indien mijn hypothese juist blijkt. Tot zoolang dan vaarwel en
+goede vangst."
+
+Sherlock Holmes en ik liepen samen naar High Street, waar hij bleef
+staan voor den winkel van Harding Brothers, bij wie de buste was
+gekocht. Naar binnen gaande, deelde een jonge bediende hem op zijn vraag
+mede, dat mijnheer Harding afwezig was tot na den middag, en dat hij
+zelf pas in de zaak was, zoodat hij geen inlichtingen kon verschaffen.
+Op het gelaat van Holmes was duidelijk teleurstelling merkbaar.
+
+"Wel, wij mogen niet verwachten, dat alles loopt, zooals wij 't gaarne
+willen, Watson," zeide hij eindelijk. "Wij moeten van middag terugkomen,
+daar mijnheer voor dien tijd niet aanwezig is. Ik ben bezig, zooals ge
+misschien reeds geraden hebt, te trachten na te gaan, vanwaar deze
+busten zijn gekomen, om zoodoende er achter te komen of er niet iets
+bijzonders mee gebeurd is, waardoor de feiten van de laatste dagen
+kunnen worden verklaard. Laat ons nu gaan naar Morse Hudson van
+Kensington Road en zien of hij eenig licht in de duisternis kan
+brengen."
+
+Een rit van een uur bracht ons aan het huis van den handelaar. Het was
+een kleine, dikke man met een rood gezicht.
+
+"Ja, mijnheer. Op deze plank stond de buste, mijnheer," zeide hij.
+"Waarvoor wij belasting en huur betalen, weet ik niet, wanneer de eerste
+de beste schurk kan binnenkomen en je goed stuk smijten. Ja, mijnheer,
+ik was het, die aan dr. Barnicot de twee busten heb verkocht.
+Schandelijk, mijnheer. Een complot van nihilisten. Dat is 't, mijnheer.
+Niemand anders dan een anarchist zou 't in zijn hoofd krijgen, deze
+beeldjes te breken. Roode republikeinen, zoo noem ik ze. Van wie ik de
+beeldjes gekocht heb? Ik zie niet in, wat dat met de zaak heeft te
+maken. Wel, als u 't bepaald wenscht te weten, ik kocht ze van Gelder &
+Co. in Church Street, Stepney. Een welbekend huis in dit soort goed, en
+ouder dan twintig jaar. Hoeveel ik er had? Drie--twee en een is
+drie--twee van dr. Barnicot en een op klaarlichten dag in mijn winkel
+stuk geslagen. Of ik dat portret herken? Neen. Ja, toch! Het is Beppo.
+Hij was een soort Italiaansche beeldhouwer, die kleine karweitjes in den
+winkel opknapte. Hij kon een weinig houtsnijden, vergulden en herstelde
+allerlei kleinigheden. Hij is de vorige week weggegaan en sedert hoorde
+ik niets meer van hem. Ik weet niet, vanwaar hij kwam en evenmin
+waarheen hij is gegaan. Ik heb mij nooit over hem te beklagen gehad,
+zoolang hij hier was. Twee dagen nadat hij weg was, werd de buste stuk
+geslagen."
+
+"Nu, dat is wel ongeveer alles, dat wij redelijkerwijs mochten
+verwachten van Morse Hudson te zullen hooren," zeide Holmes, toen wij
+uit den winkel kwamen. "Wij hebben dezen Beppo als een
+gemeenschappelijken factor, zoowel in Kennington als in Kensington,
+zoodat dit een rit van tien mijl wel waard was. En nu, Watson, zullen
+wij naar Gelder & Co. te Stepney gaan. Dat is de bron en oorsprong van
+de busten. Het zou mij zeker tegenvallen, wanneer wij daar nog niet iets
+nieuws vernamen."
+
+Achtereenvolgens reden wij door deftig Londen, hotel Londen, schouwburg
+Londen, literair Londen en eindelijk maritiem Londen, tot wij kwamen aan
+een wijk aan de rivier van een honderd duizend zielen, waar de
+onooglijke huizen volgepropt zijn met het uitvaagsel van Europa. Hier
+vonden wij de steen- en beeldhouwerij, waarnaar wij zochten. Buiten was
+een uitgestrekt terrein vol hard- en zandsteen en marmer. Daar achter
+was een werkplaats, waar een vijftig beeld- en steenhouwers bezig waren.
+De baas, een groote blonde Duitscher, ontving ons beleefd en gaf ons een
+duidelijk antwoord op alle vragen, die Holmes tot hem richtte.
+
+Uit zijn boeken bleek, dat honderden afgietsels waren gemaakt van een
+marmeren kopie, van de buste van Napoleon door Devine, maar dat de drie,
+die naar Morse Hudson waren gezonden, ongeveer een jaar geleden deel
+uitmaakten van een partijtje van zes exemplaren. De andere drie waren
+gegaan naar Harding Brothers in Kensington. Er was hoegenaamd geen reden
+op te geven, waarom deze zes zouden verschillen van al de overige. De
+man kon dan ook niet begrijpen, waarom iemand den wensch zou koesteren
+ze te vernielen, inderdaad, hij moest om het denkbeeld lachen. De
+engrosprijs was zes shillings, maar de handelaar maakte er misschien
+twaalf of meer voor. Het afgietsel werd eerst in twee helften
+afzonderlijk gegoten van gips en daarna aan elkander geplakt. Deze
+arbeid werd meestal verricht door Italianen. Wanneer zij gereed waren,
+werden de busten geplaatst op een tafel in de gang om te drogen en
+daarna opgepakt. Dat was alles, wat hij ons kon vertellen.
+
+Het vertoonen van de foto had echter een bijzondere uitwerking op den
+man. Op zijn gelaat kwam een donker roode blos en zijn wenkbrauwen
+trokken zich boven zijn blauwe oogen samen.
+
+"Ha, de schurk," riep hij. "Ja, ik ken hem inderdaad zeer goed. Dit is
+steeds een fatsoenlijke zaak geweest en den eenigen keer, dat wij de
+politie hier hadden, kwam het door dezen vent. Het is reeds langer dan
+een jaar geleden. Hij doorstak een ander Italiaan met een mes op straat;
+daarna kwam hij hierheen met de politie op zijn hielen en hier werd hij
+dan ook opgepakt. Beppo heette hij--zijn achternaam heb ik nooit
+gehoord. Ja, u hebt gelijk, hoe kon ik zulk een man in mijn dienst
+nemen? Maar hij was een goed werkman, een van de besten."
+
+"Tot hoe lang werd hij veroordeeld?"
+
+"De gewonde bleef leven en hij kwam er met een jaar af. Ik denk, dat hij
+nu wel weer vrij zal zijn, maar hij heeft het niet gewaagd hier te
+verschijnen. Wij hebben een neef van hem hier, en hij zal misschien wel
+weten, waar hij is te vinden."
+
+"Neen, neen," riep Holmes, "geen woord tegen den neef--geen woord, bid
+ik u. De zaak is van zeer groot gewicht en hoe verder ik ga, hoe
+belangrijker zij schijnt te worden. Toen u in uw boek den datum nasloeg
+van deze busten, merkte ik op, dat het den 9en Juni was van verleden
+jaar. Kunt u mij misschien ook den dag noemen, waarop Beppo gearresteerd
+werd?"
+
+"Ten naaste bij door de uitbetalingslijsten," antwoordde de eigenaar.
+"Ja," vervolgde hij, na een paar bladzijden te hebben omgeslagen, "hij
+werd voor 't laatst op den 20sten Mei betaald."
+
+[Illustratie: "Ha, de schurk," riep hij uit.]
+
+"Dank u," zei Holmes. "Ik geloof niet, dat ik meer mag vergen van uw
+tijd en geduld." Met een waarschuwing om toch vooral niets zich te laten
+ontvallen over ons onderzoek, namen wij den terugtocht aan naar het
+Westen van de stad. De namiddag was reeds ver gevorderd, toen wij
+eindelijk den tijd konden vinden om haastig iets te nuttigen in een
+restaurant. Op een bulletin aan den ingang stond met vette letters:
+"Kensington Drama. Moord door een krankzinnige," en de verdere inhoud
+toonde, dat mijnheer Horace Harker er toch nog in geslaagd was zijn
+verslag op tijd bij den drukker te krijgen. Twee kolommen in de
+middageditie vloeiden over van sensatiewekkende momenten, neergeschreven
+in bloemrijken stijl. Holmes las het verslag onder het eten. Eens of
+tweemaal glimlachte hij.
+
+"Dat is in orde, Watson," zeide hij. "Luister maar eens: "Het is
+geruststellend te weten, dat er in deze zaak geen verschil van meening
+bestaat, want Lestrade, een van de meest ervaren Scotland Yard
+detectiven, en mijnheer Sherlock Holmes, de welbekende expert, zijn
+beiden tot de conclusie gekomen, dat de eigenaardige serie van
+incidenten, die op zoo tragische wijze geëindigd is, eerder een gevolg
+is van krankzinnigheid, dan van een misdaad met voorbedachten rade.
+Behalve ingeval van verstandsverbijstering is er ook geen verklaring
+voor de feiten te vinden." De pers, Watson, is een zeer nuttige
+instelling, als gij maar weet, hoe er partij van kan worden, getrokken.
+En thans zullen wij, wanneer je klaar bent, teruggaan naar Kensington en
+zien, wat de chef van Harding Brothers te vertellen heeft."
+
+De bezitter van die groote zaak bleek te zijn een klein, rond mannetje
+met vlugge maniertjes, heldere kijkers en een radde tong.
+
+"Ja, mijnheer. Ik heb reeds het verslag gelezen. Mijnheer Horace Harker
+is een klant van ons. Eenige maanden geleden leverden wij hem de buste.
+Wij hadden drie van die busten besteld bij Gelder & Co. van Stepney. Zij
+zijn nu alle verkocht. Aan wie? O, wanneer ik even het verkoopboek
+nasla, kan ik het u dadelijk zeggen. Hier hebben we 't al. Een aan
+mijnheer Harker, een aan mijnheer Josiah Brown van Laburnam Lodge,
+Laburnam Vale, Chiswick en een aan mijnheer Sandeford van Lower Grove
+Road, Reading. Neen, ik heb nog nooit den man gezien, die daar op die
+foto staat. Het is anders een gezicht dat men niet spoedig zou vergeten,
+want zelden zag ik een leelijker gelaat. Of wij Italianen in onzen
+dienst hebben? Ja, mijnheer, wij hebben er verscheidene onder onze
+werklieden. Ja, zij kunnen, wanneer zij dat willen, in dit verkoopboek
+snuffelen. Er is n.l. geen bijzondere reden om dat boek voor hen op te
+bergen. Ja, ja, het is een vreemde, geschiedenis, en ik hoop dat u,
+wanneer uw onderzoek resultaat oplevert, mij even zult willen
+berichten."
+
+Holmes had verscheidene aanteekeningen gemaakt, terwijl mijnheer Harding
+maar doorratelde, en ik kon zien, dat hij geheel en al tevreden was over
+de wending, die de zaak nam. Hij zeide echter niets, alleen dat, wanneer
+wij ons niet haastten, wij nog te laat zouden zijn voor onze afspraak
+met Lestrade. Zooveel is zeker, dat toen wij Baker Street bereikt
+hadden, de detective reeds daar was en wij hem vonden, ongeduldig heen
+en weer loopend op onze kamer. Het gewichtig gezicht, waarmee hij naar
+ons toe kwam, bewees, dat zijn onderzoek ook niet zonder resultaat was
+gebleven.
+
+"En?" vroeg hij. "Hebt u geluk gehad, mijnheer Holmes?"
+
+"Wij hebben een drukken dag achter den rug en nu juist geen verloren
+dag," zeide mijn vriend. "Wij hebben de beide handelaren en ook de
+firma, die de busten maakte, gesproken. Ik weet nu, waar de overige
+busten zich bevinden."
+
+"De busten," riep Lestrade. "Nu, u hebt uw eigen methode, mijnheer
+Holmes en ik voor mij zal daarvan niets zeggen, maar toch geloof ik
+vandaag beter gewerkt te hebben dan gij. Ik heb de identiteit van den
+vermoorde vastgesteld."
+
+"Dat meent gij toch niet?"
+
+"En ook de aanleiding voor de misdaad gevonden."
+
+"Maar dat is prachtig."
+
+"Wij hebben een inspecteur, Hill genaamd, die zich speciaal interesseert
+voor de Italiaansche wijk. Deze doode man had een katholiek embleem om
+zijn hals en daaruit maakte ik op, dat hij uit het Zuiden kwam, te meer
+daar zijn gelaat door de zon verbrand was. Inspecteur Hill herkende hem,
+zoodra hij hem zag. Zijn naam is Pietro Venucci van Napels en hij is een
+van de grootste halsafsnijders van Londen. Hij staat in betrekking tot
+de Maffia, die zooals u weet een geheim politiek genootschap is, dat
+zijn besluiten door moorden kracht bijzet. Nu ziet u de zaak duidelijk
+voor u, wil ik wedden. De ander is n.l. eveneens een Italiaan en lid van
+de Maffia. Hij heeft op de een of andere wijze tegen het reglement
+gezondigd. Pietro wordt op hem afgestuurd. Waarschijnlijk stelt de
+fotografie den man zelf voor, opdat de moordenaar niet den verkeerde zou
+van kant maken. Hij sluipt den man na, ziet hem in een huis gaan, wacht
+buiten op hem, en bij de worsteling krijgt hij zelf een doodelijke
+wonde. Hoe vindt u dat, mijnheer Holmes?"
+
+Holmes klapte goedkeurend in de handen.
+
+"Uitstekend, Lestrade, uitstekend," riep hij uit. "Uw verklaring echter
+voor het vernielen van de busten heb ik nog niet gehoord."
+
+"De busten! Kunt u deze busten niet op zij zetten? Dat is toch niets,
+pure baldadigheid, hoogstens zes maanden. Maar in zake den moord doen
+wij een eigen onderzoek en ik zeg u, dat ik alle draden nu reeds in mijn
+hand houd."
+
+"En de volgende stap?"
+
+"Is zeer eenvoudig. Ik ga met Hill naar de Italiaansche wijk, zoek den
+man, wiens portret wij hebben en arresteer hem wegens moord. Gaat u met
+ons mee?"
+
+"Ik denk van niet. Ik geloof, dat wij op eenvoudiger manier tot het
+eindresultaat kunnen komen. Ik kan 't niet zeker zeggen, want alles
+hangt af van--wel, alles hangt af van een factor, waarop wij absoluut
+geen invloed kunnen uitoefenen. Maar ik koester groote hoop--inderdaad
+de kansen staan als twee tegen een--dat wanneer u van avond met ons
+meegaat, ik in staat zal zijn hem u in handen te spelen."
+
+"In de Italiaansche wijk?"
+
+"Neen; ik denk, dat Chiswick een adres is, waar hij eerder zal te vinden
+zijn. Als gij van avond met mij naar Chiswick gaat, Lestrade, beloof ik
+u morgen mee naar de Italiaansche wijk te gaan en het uitstel zal in elk
+geval geen nadeelige gevolgen hebben. En nu denk ik, dat een paar uur
+slaap ons goed zullen doen, want ik ben van plan voor elf uur weg te
+gaan en het ziet er niet naar uit, dat wij voor het aanbreken van den
+dag terug zullen zijn. Blijf bij ons dineeren, Lestrade, en daar staat
+de sofa te uwer dispositie tot het tijd is om te vertrekken. Intusschen
+zoudt ge mij een dienst bewijzen, Watson, met even te telephoneeren om
+een besteller, want ik heb een brief weg te brengen, die van avond nog
+aan zijn adres moet worden bezorgd."
+
+Holmes bracht den avond zoek met snuffelen in de leggers van de
+nieuwsbladen, waarmee een van onze kleine kamertjes was volgepropt. Toen
+hij eindelijk terugkwam, straalde er succes uit zijn oogen, maar hij
+zeide niets tegen ons over het resultaat van zijn nasporingen. Wat mij
+betreft, ik had stap voor stap de methode gevolgd, volgens welke hij de
+verschillende symptomen van dit ingewikkelde geval had ontleed en
+ofschoon ik mij nog niet kon voorstellen, waar de zaak op zou uitloopen,
+begreep ik zeer goed, dat Holmes verwachtte, dat deze zonderlinge
+misdadiger een poging zou doen, om de twee overblijvende busten in
+handen te krijgen, waarvan er een, zooals ik mij herinnerde, te Chiswick
+was. Ongetwijfeld was het doel van onzen tocht om hem op heeterdaad te
+betrappen, en ik kon niet anders als de gevatheid bewonderen, waarmede
+mijn vriend de bladen op een valsch spoor had gebracht, om zoodoende den
+man in den waan te brengen, dat hij ongestraft zijn werk kon
+voleindigen. Het verwonderde mij dan ook niet, dat Holmes mij aanraadde
+mijn revolver mee te nemen. Hij zelf had den met lood beslagen
+ploertendooder, zijn geliefkoosd wapen, in den zak gestoken.
+
+Om elf uur kwam een rijtuig voor, en daarmede reden wij tot aan een
+punt, aan gene zijde van Hammersmith Bridge. Hier werd den koetsier
+gelast op ons te wachten. Een korte wandeling bracht ons bij een
+eenzamen weg met aan beide zijden huizen, die alle afzonderlijk stonden.
+Bij het licht van een lantaarn lazen wij "Laburnam Villa" op een der
+hekken. De bewoners waren klaarblijkelijk reeds naar bed gegaan, want
+overal was het donker, behalve in de gang, waar een lamp brandde, die
+een zwak schijnsel wierp naar buiten in den tuin. De houten schutting,
+die den tuin van den weg scheidde, wierp een donkere schaduw naar de
+binnenzijde, en hier bleven wij bij elkander.
+
+"Ik vrees, dat u lang zult moeten wachten," fluisterde Holmes. "Wij
+mogen van geluk spreken, dat het niet regent. Ik geloof niet, dat wij
+het zelfs kunnen wagen om te rooken, ten einde den tijd te dooden. Het
+is echter twee tegen een, dat wij iets bereiken, waardoor wij voor onze
+moeite beloond worden."
+
+[Illustratie: Met den sprong van een tijger was Holmes op zijn rug.]
+
+Al spoedig bleek, echter, dat wij niet zoolang behoefden te wachten, als
+Holmes ons had doen vreezen, en het avontuur eindigde op een snelle en
+vreemde wijze. Op een gegeven oogenblik, zonder dat het minste geluid
+ons op de hoogte had gebracht van zijn komst, werd de tuindeur open
+gedaan en een slanke, donkere gestalte snel en behendig als een aap
+sloop over het pad. Wij zagen haar scherp afsteken tegen het licht, dat
+naar buiten scheen en daarna verdwijnen in de donkere schaduwen van het
+huis. Langen tijd was het stil en wij hielden onzen adem in. Daarna
+hoorden wij een zacht knarsend geluid. Het raam werd opengebroken. Het
+geluid hield op en weer heerschte er langen tijd stilte. De man was het
+huis binnengegaan. Wij zagen het licht van een dievenlantaarn in de
+kamer. Wat hij zocht was klaarblijkelijk niet daar, want even later
+bemerkten wij het licht in een andere kamer en daarna weer in een
+andere.
+
+"Laat ons naar het open raam gaan, dan kunnen wij hem grijpen, terwijl
+hij er uitklimt," fluisterde Lestrade.
+
+Maar voor wij daar konden komen, was de man al weer buiten. Zoodra hij
+zich bevond in het schijnsel voor de voordeur, zagen wij, dat hij iets
+wits onder zijn arm droeg. Hij keek naar alle kanten om zich heen, de
+stilte van de eenzame straat stelde hem echter gerust. Zijn rug naar ons
+toekeerend, legde hij het voorwerp neer en het volgende oogenblik
+hoorden wij een slag, gevolgd door gerinkel van scherven.
+
+De man was zoo verdiept in hetgeen hij deed, dat hij ons niet hoorde,
+terwijl wij over het gras naderbij slopen. Met den sprong van een tijger
+was Holmes op zijn rug en een oogenblik later hadden Lestrade en ik hem
+ieder bij een vuist en waren de boeien netjes aangedaan. Terwijl ik mij
+over hem heenboog, zag ik een afschuwwekkend gelaat, dat ons aankeek met
+van woede verwrongen trekken, en ik wist, dat wij inderdaad den man van
+de foto hadden gearresteerd.
+
+Maar aan onzen gevangene schonk Holmes allerminst zijn aandacht. In
+gebogen houding op de deurstoep gezeten, was hij bezig nauwkeurig te
+onderzoeken, hetgeen de man uit het huis had gehaald. Het was een buste
+van Napoleon, zooals wij er dien morgen reeds een gezien hadden, en deze
+was ook weer op dezelfde manier aan stukken geslagen. Zorgvuldig hield
+Holmes elke scherf afzonderlijk in het licht, maar in geen enkel opzicht
+verschilden deze stukken van andere stukken gips. Hij was juist gereed,
+toen de deur werd geopend en de eigenaar van het huis, een joviale,
+rondborstige figuur, in zijn overhemd naar buiten trad.
+
+"Mijnheer Josiah Brown, vermoedelijk?" vroeg Holmes.
+
+"Ja, mijnheer, en u is ongetwijfeld mijnheer Sherlock Holmes? Ik kreeg
+het briefje, dat u zond per besteller en ik deed precies, hetgeen u
+daarin hebt gezegd. Wij hebben alle deuren aan de binnenzijden gesloten
+en wachtten verder af. Wel, ik ben blij te zien, dat u den schurk hebt.
+Ik hoop, heeren, dat u even binnen wilt komen en dat ik u iets mag
+offreeren."
+
+Lestrade was er echter op gesteld om zijn gevangene zoo spoedig mogelijk
+achter slot te brengen en daarom werd binnen een paar minuten ons
+rijtuig gehaald en reden wij alle vier terug naar Londen. Onze gevangene
+wilde geen woord zeggen, maar hij gluurde naar ons van onder zijn dikke
+wenkbrauwen en eenmaal, dat mijn hand binnen zijn bereik scheen, beet
+hij er naar als een hongerige wolf. Wij bleven lang genoeg op het
+politiebureau om te vernemen, dat er niets op hem werd bevonden als een
+paar shillings en een lang dolkmes, waarvan het heft de sporen van
+bloedvlekken van recenten datum vertoonde.
+
+"Dat is in orde," zeide Lestrade, terwijl wij afscheid namen. "Hill kent
+al deze heeren, en hij zal wel een naam voor hem vinden. U zult zien,
+dat mijn theorie van de Maffia uitstekend uitkomt. Maar toch ben ik u
+zeer verplicht, mijnheer Holmes, voor de uitstekende wijze, waarop gij
+de hand op hem hebt gelegd. Ik begrijp het echter nog niet geheel en
+al."
+
+"Ik vrees, dat het wel een weinig laat is voor het geven van
+explicaties," meende Holmes. "Bovendien zijn er nog een of twee details,
+die niet af zijn, en juist een dezer zal de moeite loonen, de zaak
+geheel af te wikkelen. Wanneer u nogmaals om zes uur naar mijn huis wilt
+komen, geloof ik in staat te zijn u te kunnen bewijzen, dat gij zelfs nu
+nog niet de volle beteekenis hebt begrepen van deze zaak, waarbij zich
+eenige omstandigheden voordoen, waardoor zij geheel en al eenig is in de
+geschiedenis der misdaad.
+
+"Indien ik u ooit toestemming geef om eenige van mijn kleine problemen
+te boekstaven, Watson, voorzie ik, dat gij uw bladzijden zult volpennen
+met een verhaal van het zonderlinge avontuur van de busten van
+Napoleon."
+
+       *       *       *       *       *
+
+Toen wij den volgenden avond weder bij elkander kwamen, bezat Lestrade
+vele bijzonderheden over onzen gevangene. Zijn voornaam was, zooals
+bleek, Beppo, verder onbekend. Hij was een bekende deugniet in de
+Italiaansche kolonie. Vroeger was hij een bekwaam beeldhouwer geweest,
+die een eerlijk bestaan verdiende, maar hij was den verkeerden weg
+opgegaan en had reeds tweemaal met de gevangenis kennis gemaakt--eens
+wegens diefstal en eens, zooals wij reeds hadden vernomen, wegens het
+doorsteken van een landgenoot. Hij sprak goed Engelsch. De reden, waarom
+hij de busten vernielde, was nog niet bekend en hij weigerde in deze op
+eenige vraag te antwoorden; de politie had echter uitgevischt, dat het
+zeer goed mogelijk was, dat deze busten eigenhandig door hem gemaakt
+waren, daar hij in dat genre gewerkt had bij Gelder & Co. Naar al dit
+nieuws, waarvan wij het voornaamste reeds wisten, luisterde Holmes met
+beleefde aandacht, maar ik, die hem zoo goed kende, kon duidelijk zien,
+dat zijn gedachten elders waren en ik las achter het masker, dat hij
+gewoon was te dragen, ongerustheid en verwachting. Plotseling luisterde
+hij en zijn oogen werden helderder. Er werd gebeld. Een minuut later
+hoorden wij iemand de trap opkomen en een oud mannetje met grijze
+bakkebaarden trad binnen. In zijn rechterhand droeg hij een ouderwetsche
+tasch, die hij op tafel zette.
+
+"Ben ik hier terecht bij mijnheer Sherlock Holmes?"
+
+Mijn vriend boog en glimlachte: "Mijnheer Sandeford van Reading, vermoed
+ik?"
+
+"Ja, mijnheer, ik ben een weinig laat, maar de trein had vertraging. U
+schreef mij over een buste, die ik in mijn bezit heb."
+
+"Juist."
+
+"Ik heb uw brief hier. U schreef: "Ik wensch een kopie te bezitten van
+den Napoleon van Devine en ben bereid u tien pond te betalen voor die,
+welke gij in uw bezit hebt." Is dat zoo?"
+
+"Zeker."
+
+"Ik was zeer verrast door uw brief, want ik begreep niet, hoe u kondet
+weten, dat ik zulk een buste had."
+
+"Natuurlijk waart u verrast. De verklaring is echter eenvoudig. Mijnheer
+Harding van Harding Brothers vertelde, dat zij het laatste exemplaar aan
+u verkocht hadden en zij gaven mij uw adres."
+
+"O, zoo. En zeiden zij, wat ik er voor betaald had?"
+
+"Neen."
+
+"Ik ben een eerlijk man. Ik betaalde slechts vijftien shilling en ik
+vermeen, dat u dit moest weten voor gij mij tien pond betaalt."
+
+Uw eerlijkheid is te prijzen, mijnheer Sandeford. Maar ik heb een prijs
+genoemd en blijf er bij."
+
+[Illustratie: "Ik heb de buste meegebracht, zooals u mij gevraagd
+hebt."]
+
+"Het is zeer vriendelijk van u, mijnheer Holmes. Ik heb de buste
+meegebracht. Hier is ze!" Hij deed de tasch open en eindelijk zagen wij
+een ongeschonden exemplaar van de buste, die wij reeds meermalen aan
+stukken hadden aanschouwd. Holmes haalde een papier uit den zak en legde
+een bankbiljet van tien pond op tafel.
+
+"Wil u dit papier teekenen, mijnheer Sandeford, in het bijzijn van deze
+getuigen, het behelst alleen, dat u alle rechten op de buste,
+overdraagt aan mij. Zie, ik ben een nauwgezet man en men weet nooit, wat
+er kan gebeuren. Dank u, mijn heer Sandeford, hier is uw geld en ik
+wensch u goeden avond."
+
+Toen onze bezoeker was verdwenen, werd onze aandacht getrokken door
+hetgeen Holmes ging uitvoeren. Hij haalde een tafellaken te voorschijn,
+dat hij op tafel uitspreidde. Daarna plaatste hij zijn buste in het
+midden en kwam eindelijk met zijn ploertendooder en gaf Napoleon een
+fermen tik op zijn hoofd. De buste brak en Holmes boog zich snel over de
+brokken. Het volgend oogenblik hield hij met een triumfeerenden uitroep
+een stuk in de hand, waarin een rond donker voorwerp zat als een rozijn
+in een pudding.
+
+"Heeren," riep hij, "laat mij u voorstellen de beroemde zwarte parel van
+de Borgia's."
+
+Lestrade en ik keken verrast op en toen klapten wij spontaan in de
+handen, als bij een goed gespeelde scène in een tooneelstuk. Er kwam
+kleur op de bleeke wangen van Holmes en hij boog voor ons als de
+kunstenaar, die de bijvalsbetuigingen van het publiek in ontvangst
+neemt. In zulke oogenblikken hield hij voor een oogenblik op een
+denkende machine te zijn en verraadde hij zijn menschelijke liefde voor
+bewondering en bijval. Dezelfde trotsche en gereserveerde natuur, die
+afkeerig was van populariteit bij de groote menigte, werd tot in zijn
+binnenste geroerd door de plotseling opkomende bewondering van een
+vriend.
+
+"Ja, heeren," zeide hij, "het is de meest beroemde parel, die in de
+wereld bestaat en het is mijn goed geluk haar te hebben opgespoord van
+uit de slaapkamer van den prins van Colonna, in het Dacre Hotel, tot in
+het binnenste hiervan, de laatste van de zes busten van Napoleon, die
+door Gelder en Co. te Stepney zijn vervaardigd. Je zult je de sensatie
+herinneren, Lestrade, toen bekend werd, dat deze kostbare steen
+verdwenen was en de nuttelooze pogingen van de Londensche politie om de
+parel terug te vinden. Ik zelf werd in de zaak geraadpleegd, maar kon
+ook geen licht brengen in de duisternis. De verdenking viel op de
+kamenier van de prinses, die een Italiaansche was en het bleek, dat zij
+een broeder had te Londen, maar wij konden geen verband ontdekken. De
+kamenier heette Lucretia Venucci en ik twijfel er niet aan of die
+Pietro, die twee nachten geleden vermoord werd, was de broeder. Ik heb
+de data in de oude, leggers van de couranten opgezocht en ik vond, dat
+de verdwijning van de parel juist twee dagen voor de arrestatie van
+Beppo plaats had in de werkplaats van Gelder & Co., op het oogenblik dat
+deze busten werden vervaardigd. Nu ziet gij duidelijk den loop der
+dingen, maar gij ziet ze natuurlijk in tegenovergestelde richting als
+waarin ik ze zag. Beppo had de parel. Hij kon haar gestolen hebben van
+Pietro, hij kon de medeplichtige van Pietro zijn geweest, hij kon de
+tusschenpersoon tusschen Pietro en diens zuster geweest zijn. Dat doet
+er echter minder toe. De hoofdzaak is, dat hij de parel bezat en op 't
+oogenblik, dat hij haar bij zich had, werd hij door de politie
+achtervolgd. Hij snelde naar de werkplaats, waar hij arbeidde, wist dat
+hij slechts eenige minuten had om zijn kostbaren schat te verbergen,
+daar deze anders bij fouilleering op hem zou gevonden worden. Zes gipsen
+busten van Napoleon stonden in de gang te drogen. Een dezer was nog
+zacht. Oogenblikkelijk maakte Beppo, handig als hij was, een gaatje in
+het gips, stopte de parel er in en streek daarna de opening dicht. Het
+was een prachtige plaats. Niemand kon ze daar vinden. Maar Beppo werd
+veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf en intusschen werden zijn zes
+busten verkocht en gingen naar verschillende wijken van Londen. Hij
+wist: niet, welke zijn schat bevatte. Alleen door ze stuk te slaan kon
+hij 't zien. Zelfs schudden zou hem niet helpen, want daar de gips nat
+was, was 't waarschijnlijk, dat de parel er aan vast zou gekleefd zijn,
+zooals inderdaad het geval was. Beppo wanhoopte niet, maar begon zijn
+onderzoek met buitengewone handigheid en volharding. Door een neef, die
+bij Gelder werkt, vernam hij naar welke winkels de zes busten waren
+gegaan. Hij trad in dienst bij Morse Hudson en vond zoodoende drie
+busten. De parel zat er niet in. Door tusschenkomst van een Italiaansch
+employé wist hij ook achter de namen te komen van de koopers van de drie
+overig busten. De eerste was bij Harker. Daar werd hij gevolgd door zijn
+medeplichtige, die Beppo verantwoordelijk hield voor het verlies van de
+parel en hij doorstak hem in de worsteling, die volgde."
+
+"Als dat zijn medeplichtige was, waarom droeg die dan zijn portret?"
+vroeg ik.
+
+"Als een middel om hem te vinden, wanneer hij aan een derde moest vragen
+om inlichtingen. Dat was de reden. Na den moord dacht ik, dat Beppo wel
+haast zou maken met het verdere onderzoek. Hij moest vreezen, dat de
+politie iets van zijn geheimen vermoedde en daarom haastte hij zich voor
+zij hem voor zouden zijn. Natuurlijk kon ik niet zeggen, dat de parel
+niet gevonden was in de buste van Harker. Ik was er zelfs nog niet zeker
+van, dat het de parel was. Maar het was voor mij duidelijk, dat hij naar
+iets zocht, daar hij de buste langs de andere huizen droeg om haar stuk
+te slaan in den tuin, die verlicht werd door de lantaarn. Daar de buste
+van Harker een van de drie was, stond de kans precies als ik zei, drie
+tegen een, dat de parel er niet in was. Er bleven twee busten over en
+het was duidelijk, dat hij eerst zou gaan naar de buste, die het dichtst
+bij was. Ik waarschuwde de bewoners van het huis, om een tweede drama te
+voorkomen en wij gingen met het bekende gelukkige resultaat. Toen wist
+ik natuurlijk reeds stellig, dat wij de Borgia-parel op 't spoor waren.
+De naam van den vermoorde was de ontbrekende schakel in de keten. Er
+bleef nu nog een buste over, die van Reading--en de parel moest er in
+zijn. Ik kocht ze in tegenwoordigheid van u van den eigenaar--en daar
+ligt ze."
+
+Wij keken een oogenblik zwijgend voor ons.
+
+"Nu," zei Lestrade. "Ik heb u zeer veel zaken zien behandelen, mijnheer
+Holmes, maar ik weet niet, dat ik ooit zoo iets scherpzinnigs en
+vernuftigs heb bijgewoond. Wij zijn bij Scotland Yard niet jaloersch op
+u. Neen, mijnheer, wij zijn zeer trotsch op u en wanneer u morgen komt,
+is er geen man van den oudsten inspecteur tot den jongsten rechercheur,
+die niet blij zou zijn u de hand te mogen drukken."
+
+"Dank je," zeide Holmes. "Dank je," en terwijl hij zich omdraaide,
+scheen het mij, dat hij meer aangedaan was dan ik ooit had bijgewoond.
+Een oogenblik later was hij weder de koude en practische denker. "Doe de
+parel in de brandkast, Watson," zeide hij, "en haal de papieren van de
+Conk-Singleton zaak van valsche munters voor den dag. Goeden avond,
+Lestrade. Mocht er weder eens een probleem op uw weg komen, dan zal het
+mij aangenaam zijn, als ik 't kan, je een paar wenken te geven om tot de
+oplossing te geraken."
+
+
+
+
+ +------------------------------------------------------+
+ |                                                      |
+ |           OPMERKINGEN VAN DE BEWERKER:               |
+ |                                                      |
+ | De volgende correcties zijn in de tekst aangebracht: |
+ | (Regelnummers bij maximale regellengte van 72)       |
+ |                                                      |
+ | Plaats        Bron                 Correctie         |
+ | Regel  289    jaloeziëen           jaloezieën        |
+ | Regel  446    .                    ?                 |
+ | Regel  597    "                    [Verwijderd]      |
+ | Regel  914    recès                reces             |
+ | Regel 1060    bizonder             bijzonder         |
+ | Regel 1102    [Niet in bron]       ,                 |
+ | Regel 1221    bizonderheden        bijzonderheden    |
+ | Regel 1275    ?                    .                 |
+ | Regel 1316    bizonderheden        bijzonderheden    |
+ | Regel 1490    London               Londen            |
+ | Regel 1521    !                    ?                 |
+ | Regel 2068    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 2073    .                    ?                 |
+ | Regel 2231    onbegijpelijker      onbegrijpelijker  |
+ | Regel 2252    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 2460    sollicitatie-brief   sollicitatiebrief |
+ | Regel 2527    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 2708    konst                komst             |
+ | Regel 2815    sluitende ,"         sluitende, "      |
+ | Regel 2890    .                    ?                 |
+ | Regel 2944    .                    ?                 |
+ | Regel 3356    warop                waarop            |
+ | Regel 3733    .                    ?                 |
+ | Regel 3776    maar                 naar              |
+ | Regel 3873    .                    ?                 |
+ | Regel 3895    ik ,"                ik, "             |
+ | Regel 4103    ."                   ".                |
+ | Regel 4507    op geteekend         opgeteekend       |
+ | Regel 4817    ." Gij               . "Gij            |
+ | Regel 5021    plaast               plaats            |
+ | Regel 5082    in gesteld           ingesteld         |
+ | Regel 5257    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 5257    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 5257    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 5258    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 5259    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 5432    .                    ?                 |
+ | Regel 5494    [alinea-break]"Wat    Wat              |
+ | Regel 5546    als                  dan               |
+ | Regel 5651    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 5678    zich                 het               |
+ | Regel 5888    "                    [Verwijderd]      |
+ | Regel 6001    als                  dan               |
+ | Regel 6135    .                    ?                 |
+ | Regel 6161    [Niet in bron]       --                |
+ | Regel 6161    [Niet in bron]       --                |
+ | Regel 6263    kan                  kon               |
+ | Regel 6376    laasten              laatsten          |
+ | Regel 6563    [Niet in bron]       ,                 |
+ | Regel 6680    "                    [Verwijderd]      |
+ | Regel 6784    !                    ?                 |
+ | Regel 6860    nl.                  n.l.              |
+ | Regel 6888    ,"                   ",                |
+ | Regel 7274    oorsponkelijke       oorspronkelijke   |
+ | Regel 7353    Simmer               Sumner            |
+ | Regel 7354    Highung              Highway           |
+ | Regel 7357    half tien            halftien          |
+ | Regel 7391    crditeuren           crediteuren       |
+ | Regel 7439    ,                    ?                 |
+ | Regel 7457    [Niet in bron]       "                 |
+ | Regel 7712    [Niet in bron]       ,                 |
+ | Regel 7743    keer" af             keer "af          |
+ | Regel 7873    queastie             quaestie          |
+ | Regel 8261    nl.                  n.l.              |
+ | Regel 8263    om                   dat               |
+ | Regel 8409    .                    ?                 |
+ | Regel 8431    !                    ?                 |
+ | Regel 8467    Baker Street         Baker-Street      |
+ | Regel 8658    .                    ,                 |
+ | Regel 8669    13                   131               |
+ | Regel 8806    als                  dan               |
+ | Regel 8909    als                  dan               |
+ | Regel 8992    [Niet in bron]       "                 |
+ |                                                      |
+ +------------------------------------------------------+
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of De dood van Sherlock Holmes -- De
+terugkeer van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES ***
+
+***** This file should be named 29490-8.txt or 29490-8.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/2/9/4/9/29490/
+
+Produced by Anna Tuinman, Eline Visser and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/29490-8.zip b/29490-8.zip
new file mode 100644
index 0000000..0e3ef3b
--- /dev/null
+++ b/29490-8.zip
diff --git a/29490-h.zip b/29490-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..02010c0
--- /dev/null
+++ b/29490-h.zip
diff --git a/29490-h/29490-h.htm b/29490-h/29490-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..ad978e7
--- /dev/null
+++ b/29490-h/29490-h.htm
@@ -0,0 +1,11803 @@
+<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN"
+    "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
+
+<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="nl" lang="nl">
+  <head>
+    <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=iso-8859-1" />
+    <meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css" />
+    <title>
+      The Project Gutenberg eBook of De dood van Sherlock Holmes&mdash;De terugkeer van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle.
+    </title>
+    <style type="text/css">
+
+body {margin-left: 10%; margin-right: 10%;}
+
+h1 {font-size: 225%; text-align: center; clear: both;}
+h2 {font-size: 120%; font-weight: bold; text-align: center; clear: both; margin-top: 2em; letter-spacing: 0.1em;}
+h3 {font-size: 120%; font-weight: bold; text-align: center; clear: both;}
+big   {font-size: 150%;}
+small {font-size: 70%;}
+
+h2.voortitel {font-size: 120%; margin-top: 3em; margin-bottom: 3em;}
+
+p            {margin-top: .25em; margin-bottom: .25em; text-align: justify; text-indent: 1em;}
+p.titeltekst {margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; text-align: center; text-indent: 0em;}
+
+.pageno { /* uncomment the next line for invisible page numbers */
+          /* visibility: hidden;  */
+          position: absolute; left: 92%; text-align: right; color: #888888; text-indent: 0em;
+          font-style: normal; font-weight: normal; font-variant: normal; font-size: 10px;}
+
+blockquote {margin-left: 5%; margin-right: 5%;}
+
+hr        {width: 15%; clear: both;
+           margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; margin-left: auto; margin-right: auto;}
+hr.tb     {border-style: none;}
+hr.fnsep  {width: 10%; margin-top: 0.5em; margin-left: 12%; margin-right: 0; text-align: left;}
+hr.chend  {width: 10%; margin-top: 1.5em; margin-bottom: 2em;}
+
+span.corr     {border-bottom: 1px dotted red;}
+span.info     {border-bottom: 1px dotted green;}
+span.gesperrt {letter-spacing: 0.2em; margin-right: -0.2em;}
+
+.right       {text-align: right;}
+.center      {text-align: center;}
+.clear       {clear: both;}
+.floatright  {text-align: left; float: right; text-indent: 0em; width: auto;}
+.floatrightc {text-align: center; float: right; text-indent: 0em; width: auto;}
+.float50     { text-align:left; float: right; width: 50%;}
+
+.smcap    {font-variant: small-caps;}
+.caption  {text-align: center; font-weight: normal; font-size: 85%;}
+.doyle    {text-align: center; font-weight: normal; font-size: 100%; font-family: monospace;}
+
+div.titelverso {margin-top: 4em; margin-bottom: 6em; text-align: center;}
+
+div.kaart  {margin-left: auto; margin-right: auto; margin-top: 1em; margin-bottom: 1em;
+            text-align: center; width: 400px;}
+
+span.illbox {margin-top: 3em; margin-bottom: 3em; margin-left: auto; margin-right: auto;
+            border-top: solid 1px; border-bottom: solid 1px; font-size: 125%;
+            padding-left: 1.5em; padding-right: 1.5em;}
+
+table {margin-left: auto; margin-right: auto;}
+
+/* Images */
+img        {border: none;}
+.figcenter {margin: auto; text-align: center;}
+.figleft   {float: left; clear: left; padding: 0; text-align: center; width: auto;
+            margin-left: 0; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; margin-right: 1em;}
+.figright  {float: right; clear: right; padding: 0; text-align: center; width: auto;
+            margin-left: 1em; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; margin-right: 0;}
+
+/* Footnotes */
+.footnote        {margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-size: 0.9em;}
+.footnote .label {position: absolute; right: 84%; text-align: right;}
+.fnanchor        {vertical-align: super; font-size: .8em; text-decoration: none;}
+
+.li3 {display: block; margin-left: 3em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;}
+.ri1 {display: block; margin-right: 1em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;}
+.ri2 {display: block; margin-right: 2em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;}
+
+table       {margin-left: auto; margin-right: auto;}
+  .toc      {margin-left: auto; margin-right: auto; margin-top: 3em; margin-bottom: 3em;
+             text-align: left; font-size: 90%; border: 1px dotted red;}
+  .toc td   {padding-left: 1em; padding-right: 1em;}
+  .tdcenter {text-align: center;}
+  .tdright  {text-align: right;}
+
+/* Advertentie */
+div.adv     {margin-top: 4em; margin-bottom: 10em; margin-left: auto; margin-right: auto; width: 600px;}
+div.adfloat {float: right; text-align: left; width: auto;}
+.adboxtxt   {margin-left: auto; margin-right: auto;
+             border: solid 1px; font-weight: bold; padding: 0.8em; text-align: center;}
+p.adbox     {margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; text-align: center;}
+p.adheader  {font-size: 150%; text-align: center; text-indent: 0em;}
+p.adbevat   {font-size: 150%; text-align: left; font-weight: bold; text-indent: 0em;}
+p.adtekst   {text-align: justify; text-indent: 0em;}
+p.adtekstc  {text-align: center;}
+.adheader big   {font-size: 150%;}
+.adheader small {font-size: 70%;}
+
+.TNbox    {margin: 5% 15% 5% 15%; border: 1px solid; padding: 1em; background-color: #dddddd; font-family: sans-serif; font-size: 90%;}
+.TNbox h1 {font-variant: small-caps; font-size: 150%;}
+.TNbox p  {text-indent: 0em; margin-top: 0.7em; margin-bottom: 0.7em;}
+.TNbox table {width: 100%; font-size: 90%;}
+.TNbox th    {text-align: left;}
+.TNbox td    {text-align: left; vertical-align: top;}
+td.td2 {width: 20%;}
+td.td4 {width: 40%;}
+
+    </style>
+  </head>
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of De dood van Sherlock Holmes -- De terugkeer
+van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: De dood van Sherlock Holmes -- De terugkeer van Sherlock Holmes
+
+Author: A. Conan Doyle
+
+Release Date: July 22, 2009 [EBook #29490]
+
+Language: Dutch
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES ***
+
+
+
+
+Produced by Anna Tuinman, Eline Visser and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+
+<div class="TNbox">
+ <h1>Opmerkingen van de bewerker</h1>
+
+ <p>Het origineel van dit eboek is een convoluut; één band bestaande uit twee afzonderlijke
+ delen, die ooit eens zijn samengevoegd. Bij het eerste boek is de A toegevoegd in de
+ bladzijde-nummering, bij het tweede deel de B.</p>
+
+ <p>Het origineel is een vertaling uit het engels.<br />
+ Van het eerste boek zijn de hoofdstukken I, III, IV en V vertalingen van de
+ avonturen VII, III, X en XI uit '<i>The Memoirs of Sherlock Holmes</i>'
+ (beschikbaar via Gutenberg: <a href="http://www.gutenberg.org/files/834/834-h/834-h.htm">eboek</a>,
+ <a href="http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/shmem163-index.htm">audio luisterboek</a>).<br />
+ Het tweede boek is een vertaling van de avonturen V tot en met VIII uit '<i>The Return of Sherlock Holmes</i>'
+ (beschikbaar via Gutenberg: <a href="http://www.gutenberg.org/files/108/108-h/108-h.htm">eboek versie 1</a>,
+ <a href="http://www.gutenberg.org/files/221/221-h/221-h.htm">eboek versie 2</a>,
+ <a href="http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/rholm323-index.htm">audio luisterboek</a>).<br />
+ </p>
+
+ <p>De tekst in dit bestand wordt weergegeven in de originele, verouderde spelling.
+ Er is geen poging gedaan de tekst te moderniseren.</p>
+
+ <p>Afgebroken woorden aan het einde van de regel zijn stilzwijgend hersteld.</p>
+
+ <p>De voetnoten zijn naar het eind van het hoofdstuk verplaatst.</p>
+
+ <p>Overduidelijke inconsistenties, druk- en spelfouten in het origineel zijn gecorrigeerd;
+ deze zijn voorzien van een <span class="corr" title="Bron: dnnne roed stipppellijn">dunne
+ rode stippellijn</span>, waarbij de Brontekst via een zwevende pop-up beschikbaar is.</p>
+
+ <p>Van de illustraties in dit bestand zijn grotere afbeeldingen beschikbaar
+ door op de illustraties te klikken. Via een zwevende pop-up beschikbaar
+ zijn de afmetingen van de vergroting beschikbaar.</p>
+
+ <p>Een overzicht van de aangebrachte correcties is te vinden aan
+ <a href="#correctie">het eind van dit bestand</a>.</p>
+
+</div>
+
+<table class="toc" summary="inhoudsopgave" id="corr01" title="Bron: Inhoudsopgave niet aanwezig">
+  <tbody>
+    <tr><th class="center" colspan="3">Inhoudsopgave</th></tr>
+    <tr><td class="tdright"></td><td class="tdcenter"><a href="#DE_DOOD_VAN_SHERLOCK_HOLMES">DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES.</a></td><td class="tdright"><a href="#p_A1">A 1</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#A_I">I.</a></td><td>De gebochelde.</td><td class="tdright"><a href="#p_A5">A 5</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#A_II">II.</a></td><td>De afgesneden ooren.</td><td class="tdright"><a href="#p_A32">A 32</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#A_III">III.</a></td><td>De klerk van den effectenhandelaar.</td><td class="tdright"><a href="#p_A59">A 59</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#A_IV">IV.</a></td><td>Het scheepvaart-verdrag.</td><td class="tdright"><a href="#p_A78">A 78</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#A_V">V.</a></td><td>De dood van Sherlock Holmes.</td><td class="tdright"><a href="#p_A129">A 129</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"></td><td class="tdcenter"><a href="#DE_TERUGKEER_VAN_SHERLOCK_HOLMES">DE TERUGKEER VAN SHERLOCK HOLMES.</a></td><td class="tdright"><a href="#p_B1">B 1</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#B_I">I.</a></td><td>Het avontuur van de Opleidingsschool.</td><td class="tdright"><a href="#p_B5">B 5</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#B_II">II.</a></td><td>Het avontuur van &bdquo;Zwarte Peter&rdquo;.</td><td class="tdright"><a href="#p_B46">B 46</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#B_III">III.</a></td><td>Het avontuur van &bdquo;Charles Augustus Milverton&rdquo;.</td><td class="tdright"><a href="#p_B75">B 75</a></td></tr>
+    <tr><td class="tdright"><a href="#B_IV">IV.</a></td><td>Het avontuur van de zes Napoleons.</td><td class="tdright"><a href="#p_B100">B 100</a></td></tr>
+  </tbody>
+</table>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A1" id="p_A1">[A 1]</a></span></p>
+
+<h2 class="voortitel"><a name="DE_DOOD_VAN_SHERLOCK_HOLMES" id="DE_DOOD_VAN_SHERLOCK_HOLMES"></a>DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES.</h2>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A2" id="p_A2">[A 2]</a></span></p>
+<div class="figcenter" style="width: 442px;">
+<img src="images/a002.jpg" width="442" height="640" alt="Sir ARTHUR CONAN DOYLE" title="" />
+<span class="doyle">Sir ARTHUR CONAN DOYLE</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A3" id="p_A3">[A 3]</a></span></p>
+
+<div class="titelverso">
+
+<h1>DE DOOD VAN<br /> SHERLOCK HOLMES</h1>
+
+<p class="titeltekst"><small>DOOR</small></p>
+
+<p class="titeltekst"><big>A. CONAN DOYLE.</big></p>
+
+<p class="titeltekst" style="width: 450px; margin: auto;">
+Schrijver van:<br />
+<span class="smcap">De Grieksche Tolk</span>,
+<span class="smcap">De Hond van de Baskervilles</span>,
+<span class="smcap">Een Godsgericht</span>,
+<span class="smcap">De Avonturen van Sherlock Holmes</span>,
+<span class="smcap">Sherlock Holmes de Detective</span>,
+<span class="smcap"><span class="corr" id="corr02" title="Bron: De liefde eener vrouw">De Liefde eener Vrouw</span></span>, enz.
+</p>
+
+<hr />
+
+<p class="titeltekst"><b>ZEVENDE DRUK.</b></p>
+
+<p class="titeltekst"><span class="illbox">Geïllustreerd.</span></p>
+
+<p class="titeltekst">RIJSWIJK (Z.-H.)<br />
+BLANKWAARDT &amp; SCHOONHOVEN.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A4" id="p_A4">[A 4]</a></span></p>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A5" id="p_A5">[A 5]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 540px;">
+<img src="images/a005.jpg" width="540" height="88" alt="" title="" />
+</div>
+
+<h2><a name="A_I" id="A_I"></a>I.</h2>
+
+<h3>De gebochelde.</h3>
+
+<p>Op een zomeravond&mdash;ik was nog slechts weinige
+maanden gehuwd&mdash;zat ik alleen in mijn huiskamer.
+Ik rookte een pijpje en zat gebogen over een roman,
+want ik had een moeilijke dagtaak achter den rug en
+meer neiging tot droomen dan tot ingespannen arbeid.
+Mijn vrouw was al naar boven gegaan en het geluid van
+het sluiten der gangdeuren, een kwartiertje geleden,
+zeide mij, dat de dienstboden zich eveneens ter ruste
+hadden begeven. Ik was van mijn stoel opgestaan en
+had de asch uit mijn pijp geklopt, toen ik plotseling
+de deurschel hoorde overgaan.</p>
+
+<p>Ik keek op de klok. Het was kwartier voor twaalf.
+Dat kon geen bezoek wezen op dit late uur. Waarschijnlijk
+een patiënt, mogelijk iemand, die mijn geheelen nacht
+in beslag zou nemen. Met een ontevreden gezicht ging
+ik in de gang en opende de deur. Tot mijn verbazing
+was het Sherlock Holmes, die daar nog op mijn stoep stond.</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, Watson, ik hoopte, dat ik u nog op zou vinden,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Kom binnen, beste vriend, als ik je verzoeken mag.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij kijkt verbaasd en geen wonder! Opgewekt ook,
+geloof ik. Hum, gij rookt nog de Arcadia-tabak uit
+den tijd, toen ge nog vrijgezel waart. Ik kan mij niet
+vergissen; die asch daar op uw jas. Het is nog altijd
+gemakkelijk te zien, dat gij gewoon zijt geweest, Watson,
+<span class="pageno"><a name="p_A6" id="p_A6">[A 6]</a></span>een uniform te dragen; gij zult nooit voor een volbloed
+burger worden aangezien, zoolang gij uw zakdoek op
+die manier in uw mouw draagt. Maar, à propos, zou ik
+van nacht bij u kunnen logeeren?&rdquo;</p>
+
+<div class="figleft" style="width: 303px;">
+<a href="images/a006.jpg"><img src="images/a006th.jpg" width="303" height="450" alt="Een ledigen knop voor mijn hoed en jas." title="Klik voor vergroting (674×1000px, 144kb)." /></a>
+<span class="caption">Een ledigen knop voor mijn hoed en jas.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A7" id="p_A7">[A 7]</a></span>
+&bdquo;Met genoegen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt mij gezegd, dat gij een kamer vrij hadt en
+ik zie, dat gij op 't oogenblik geen mannelijke bezoekers
+hebt: ik zie dat aan uw kapstok.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het zal mij groot genoegen doen, als gij wilt blijven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank je, ik zal dan maar een ledigen knop voor mijn
+hoed en jas in beslag nemen. Ik merk tot mijn spijt, dat
+gij ook werkvolk in huis hebt gehad. Toch geen lekkage
+wil ik hopen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, het gas.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hé, ik zie, dat hij de sporen van twee ijzeren spijkers
+van zijn schoenen op uw linoleum heeft achtergelaten,
+juist daar, waar nu het licht op valt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt ge trek iets te eten?&rdquo; vroeg ik Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dank je, ik heb te Waterloo gesoupeerd, maar
+ik zal met pleizier een pijp met u rooken.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik reikte hem mijn tabakszak toe. Hij ging tegenover
+mij zitten en rookte eenigen tijd rustig voort. Ik begreep
+wel, dat slechts een zeer gewichtige zaak hem op zulk
+een laat uur tot mij gevoerd kon hebben, en daarom
+wachtte ik geduldig, tot hij mij die zou mededeelen.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zie, dat gij het nu juist tamelijk druk hebt,&rdquo; zeide
+hij, mij scherp aanziende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik heb een zeer drukken dag gehad,&rdquo; antwoordde
+ik. &bdquo;Het moge u zeer dwaas toeschijnen,&rdquo; voegde ik er
+bij, &bdquo;maar ik weet heusch niet, hoe gij dit zoo weet.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes glimlachte vergenoegd.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik bezit het voorrecht uw gewoonten te kennen,
+mijn waarde Watson,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Als gij slechts weinig
+patiënten hebt, bezoekt gij hen te voet, doch hebt gij
+er vele, dan rijdt gij in een koetsje. Daar ik bemerkte,
+dat uw laarzen, ofschoon gij ze vandaag wel hebt gedragen,
+in 't geheel niet morsig zijn, dacht ik terstond,
+dat gij het de laatste dagen druk genoeg moet gehad hebben
+om van een koetsje gebruik te maken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uitmuntend!&rdquo; riep ik uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer eenvoudig,&rdquo; sprak hij. &bdquo;Wij hebben hier te doen
+met een van die voorbeelden, waarbij de redeneerende
+persoon tot een conclusie komt, die zijn buurman verbaast,
+omdat de laatste een enkel, schijnbaar onbeduidend<span class="pageno"><a name="p_A8" id="p_A8">[A 8]</a></span>
+punt over 't hoofd ziet, dat den grondslag van de
+redeneering uitmaakt. Hetzelfde kan gezegd worden
+van het effect van enkele uwer kleine schetsen, welk
+effect evenwel slechts in schijn bestaat, daar het alleen
+afhangt van eenige factoren, die u bekend zijn en den
+lezer niet. Nu, op dit oogenblik verkeer ik in eenzelfde
+geval als die lezers, want ik heb in mijn hand eenige
+draden van een der vreemdste geheimen, voor welker
+oplossing ooit het verstand van een man zich inspande en
+ontbreken mij nog een of twee van die draden, om het
+geheel te ontsluieren. Maar ik zal ze hebben, Watson,
+ik zal ze hebben!&rdquo; Zijn oogen schitterden en een lichte
+blos kleurde zijn wangen. Voor een oogenblik had hij
+zijn innerlijke natuur geopenbaard, doch ook slechts
+een oogenblik. Toen ik hem opnieuw aanzag, had zijn
+gelaat weer dat kalme, effen voorkomen, dat hem zoo
+dikwijls meer op een automaat dan op een gevoelig mensch
+deed gelijken.</p>
+
+<p>&bdquo;Het vraagstuk heeft een zeer belangwekkenden
+kant,&rdquo; zeide hij, &bdquo;ik durf zelfs zeggen, dat het in menig
+opzicht zeer merkwaardig is. Reeds heb ik een goeden
+blik op de zaak en ben zeer nabij de oplossing, naar ik
+meen. Indien gij mij bij den laatsten stap, dien ik moet
+doen, om tot een volkomen oplossing te geraken, wilt
+helpen, zoudt gij mij een grooten dienst bewijzen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou het zeer aangenaam vinden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoudt gij morgen met mij naar Aldershot kunnen gaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik denk wel, dat Jackson mijn praktijk zal willen waarnemen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed, ik moet met den trein van 11 uur 10 minuten
+van Waterloo-station.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In dat geval heb ik wel den tijd om een en ander te regelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, dan zal ik u, als ge althans niet slaperig zijt,
+in 't kort mededeelen, wat er gebeurd is en wat ons nog
+te doen staat.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Voor uw komst was ik slaperig; nu ben ik volkomen wakker.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal zoo beknopt mogelijk in mijn verhaal zijn,<span class="pageno"><a name="p_A9" id="p_A9">[A 9]</a></span>
+zonder iets weg te laten, dat tot een goed begrip der
+zaak noodig is. Het kan wezen, dat gij reeds iets van de
+geschiedenis hebt gehoord, want ik heb een onderzoek
+op 't oog in den vermoedelijken moord, gepleegd op
+kolonel Barclay van de Royal Mallows te Aldershot.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb daarvan nog niets gehoord.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dit voorval heeft, behalve in de naaste omgeving,
+nog weinig de aandacht getrokken. De feiten dateeren
+ook eerst van eergisteren. In 't kort is de zaak deze:</p>
+
+<p>Zooals gij weet, zijn de Royal Mallows een van de
+beroemdste Iersche regimenten van het Engelsche leger.
+Het verrichtte indertijd wonderen van dapperheid
+in den Krimoorlog en heeft zich sedert bij elke gelegenheid
+onderscheiden. Tot Maandagavond j.l. stond dit
+regiment onder commando van James Barclay, een dapper
+veteraan, die zijn militaire loopbaan als gewoon
+soldaat begon, wegens zijn dapperheid tot den rang van
+officier opklom en eindelijk het opperbevel verkreeg
+over het regiment, waarin hij eens als gewoon soldaat
+had gediend.</p>
+
+<p>Kolonel Barclay trouwde, toen hij nog sergeant was,
+en zijn vrouw, als meisje Miss Nancy Devoy geheeten,
+was een dochter van een officier uit hetzelfde regiment.
+Het is daarom best te begrijpen, dat de omgeving, waarin
+de jonggehuwden (want zij waren nog jong) verplaatst
+werden, hun eenigszins ongewoon voorkwam. Zij schijnen
+echter spoedig geleerd te hebben, zich in hun nieuwen
+maatschappelijken kring te bewegen en mevrouw Barclay
+heeft altijd, naar ik vernomen heb, evenzeer in vriendschap
+met de dames van het regiment geleefd als haar
+echtgenoot met zijn collega's, de officieren. Ik kan er
+bijvoegen, dat zij een zeer mooie vrouw was en zelfs,
+nu zij reeds meer dan 30 jaren getrouwd is, nog een innemende
+verschijning is.</p>
+
+<p>Kolonel Barclay's huiselijk leven schijnt zeer gelukkig
+te zijn geweest. Majoor Murphy, van wien ik de meeste
+inlichtingen heb ontvangen, heeft mij verzekerd, dat hij
+nooit van eenig misverstand tusschen Barclay en zijn
+echtgenoote heeft gehoord. Alles saamgenomen, denkt
+hij, dat de genegenheid van Barclay voor zijn vrouw<span class="pageno"><a name="p_A10" id="p_A10">[A 10]</a></span>
+grooter was dan de hare voor den kolonel. Zelfs al was
+zij maar voor één dag van huis, gevoelde hij zich volstrekt
+niet op zijn gemak. Zij daarentegen, ofschoon
+een liefdevolle en getrouwe echtgenoote, was haar man
+minder genegen en in het regiment werden zij beschouwd
+als een modelpaar van twee menschen van middelbaren
+leeftijd. Er was inderdaad niets in de verhouding, waartoe
+zij tot elkaar stonden, volstrekt niets, dat een zoo treurige
+ontknooping, als nu gevolgd is, kon doen verwachten.</p>
+
+<p>Kolonel Barclay zelf schijnt eenige vreemde trekken
+in zijn karakter gehad te hebben. Hij was een voortvarend,
+joviaal militair, als hij in zijn gewoon humeur
+was, maar bij sommige gelegenheden kon hij zich zeer
+driftig en wraakzuchtig toonen. Hij schijnt zich echter
+aan zijn vrouw nooit van die zijde te hebben doen kennen.
+Een ander feit, dat majoor Murphy en de meeste andere
+officieren, die ik gesproken heb, opviel, was de neerslachtigheid,
+waaraan de kolonel somwijlen leed. Zooals
+de majoor het uitdrukte, was het alsof hem soms de
+glimlach als door een onzichtbare hand werd weggeslagen.
+Dit en een zekere neiging tot bijgeloof waren de
+eenige ongewone trekken in zijn karakter, die door de
+overige officieren werden opgemerkt. De laatste eigenaardigheid
+openbaarde zich daarin, dat hij er een afkeer
+van had, alleen in het donker te zijn. Deze kinderachtige
+karaktertrek bij een overigens zeer mannelijke natuur
+heeft dikwijls aanleiding gegeven tot aanmerkingen
+en gissingen.</p>
+
+<p>Het eerste bataljon van de Royal Mallows (het oude
+117e regiment) ligt sedert eenige jaren te Aldershot in
+garnizoen. De gehuwde officieren wonen buiten de kazerne;
+de kolonel op een villa, Lachine genoemd, op een
+halve mijl afstands van het noordelijke kamp. Het huis
+ligt niet onmiddellijk aan den weg, maar de westelijke
+zijde is daarvan niet meer dan dertig el verwijderd.
+Een koetsier en twee dienstmeisjes vormen het personeel.
+Deze waren, met den heer en mevrouw Barclay,
+de eenige bewoners van de villa Lachine, want de Barclays
+hadden geen kinderen en gewoonlijk hadden zij
+ook geen logeergasten.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A11" id="p_A11">[A 11]</a></span>
+En nu zal ik u vertellen, wat ik weet van de gebeurtenissen
+op genoemde villa in den avond van Maandag
+jongstleden tusschen negen en tien ure.</p>
+
+<p>Mevrouw Barclay behoort, naar het schijnt, tot de
+Roomsch-Katholieke kerk en stelde zeer veel belang in
+het gilde van St. George, dat in vereeniging met de Watt-Street-kapel
+was gesticht met het doel, de armen van
+afgedragen kleeren te voorzien. Dien avond om 8 uur
+hielden de leden van het gilde een vergadering en
+mevrouw Barclay haastte zich met eten, om op tijd
+tegenwoordig te wezen. Toen zij uitging, hoorde haar
+koetsier haar een paar woorden met haar echtgenoot
+spreken en hem verzekeren, dat zij niet lang zou uitblijven.
+Vervolgens bracht zij een bezoek aan Miss Morrison,
+die in de naaste villa woont en in gezelschap van deze
+dame ging zij naar de vergadering. Deze duurde slechts
+veertig minuten en om kwartier over negen keerde mevrouw
+Barclay naar huis terug, na van Miss Morrison
+bij haar woning afscheid genomen te hebben.</p>
+
+<p>Op de villa Lachine is een kamer als ontvangkamer
+in gebruik. Dit vertrek ziet uit op den weg en heeft
+aan den kant van het grasperk openslaande glazen deuren.
+Het grasperk is dertig el in doorsnede en van den
+grooten weg gescheiden door een lagen muur met een
+ijzeren rasterwerk er boven op. In deze kamer ging
+mevrouw Barclay, toen zij weer thuis was gekomen. De
+<span class="corr" id="corr03" title="Bron: jaloeziëen">jaloezieën</span> waren niet neergelaten, want in den zomer
+werd het vertrek zelden gebruikt, maar mevrouw Barclay
+stak zelf de lamp op en schelde toen haar kamermeisje,
+Jane Stewart, wie zij verzocht haar een kop
+thee te brengen, iets dat geheel tegen haar gewoonte
+streed. De kolonel had den ganschen avond in de eetzaal
+gezeten, maar toen hij hoorde, dat zijn vrouw weer
+thuis was, kwam hij bij haar in de ontvangkamer.
+De koetsier zag hem in de gang en de kamer binnengaan.
+Het was de laatste maal, dat hij levend werd gezien.</p>
+
+<p>Na verloop van een minuut of tien kwam het dienstmeisje
+met den kop thee, maar toen zij de deur der
+kamer naderde, hoorde zij tot haar verbazing haar meester
+en meesteres heftig met elkaar twisten. Zij tikte<span class="pageno"><a name="p_A12" id="p_A12">[A 12]</a></span>
+aan de deur, doch kreeg geen antwoord; toen draaide
+zij aan den deurknop, waarop zij bemerkte, dat de deur
+van binnen was gesloten. Heel natuurlijk liep zij toen
+naar beneden, om haar bevinding aan de keukenmeid
+mede te deelen, waarna de beide vrouwen en de koetsier
+de trap opklommen en in de gang luisterden naar
+den twist, die nog niet geëindigd was. Zij stemmen alle
+drie daarin overeen, dat er slechts twee stemmen werden
+gehoord, die van Barclay en van zijn vrouw. De stem
+van Barclay was onderworpen en zenuwachtig, zoodat
+de luisteraars er niets van verstonden. Zijn vrouw daarentegen
+sprak op luiden, verbitterden toon, en wanneer
+zij somwijlen haar stem verhief, konden haar woorden
+zeer duidelijk worden verstaan. &bdquo;Gij, lafaard!&rdquo; riep zij
+herhaaldelijk. &bdquo;Wat moet er nu gedaan worden? Geef
+mij mijn leven terug! Ik wil niet meer dezelfde lucht
+inademen als gij. Gij, lafaard! Gij, lafaard!&rdquo; In dergelijke
+uitingen en beschimpingen luchtte zij haar drift,
+tot haar man plotseling een vreeselijken kreet slaakte,
+onmiddellijk gevolgd door geraas en een doordringenden
+gil van de vrouw. Overtuigd, dat er een ongeluk was gebeurd,
+snelde de koetsier naar de deur en trachtte die
+met geweld te openen, terwijl van binnen nog voortdurend
+zich het gegil liet hooren. Het gelukte hem echter
+niet naar binnen te komen en de beide meiden waren
+te zeer van streek door den schrik, dan dat zij in staat
+waren hem te helpen. Plotseling echter schoot hem een
+gedachte te binnen en hij liep de gang door naar het
+grasperk, waarop de kamer uitzag. Een der vensters
+stond open, wat, geloof ik, in den zomer gewoonte was,
+en zonder moeite kwam hij in de kamer. Zijn meesteres
+had opgehouden te gillen en lag bewusteloos op een sofa
+uitgestrekt, terwijl de ongelukkige kolonel morsdood
+lag, te midden van een plas bloed, met zijn hoofd op den
+grond nabij den haard en zijn eenen voet over de leuning
+van een fauteuil.</p>
+
+<div class="figright" style="width: 305px;">
+<a href="images/a013.jpg"><img src="images/a013th.jpg" width="305" height="450" alt="Snelde de koetsier naar de deur en trachtte die met geweld te openen." title="Klik voor vergroting (679×1000px, 135kb)." /></a>
+<span class="caption">Snelde de koetsier naar de deur en trachtte die met geweld te openen.</span>
+</div>
+
+<p>De eerste gedachte van den koetsier, toen hij zag
+niets meer voor zijn meester te kunnen doen, was natuurlijk,
+de deur te openen. Maar hier deed zich een
+bijzondere en onverwachte moeilijkheid voor. De sleutel<span class="pageno"><a name="p_A13" id="p_A13">[A 13]</a></span>
+stak niet aan de binnenzijde in de deur en was ook
+nergens in de kamer te vinden. Hij begaf zich daarom weer
+door het raam naar buiten en keerde met een politiebeambte<span class="pageno"><a name="p_A14" id="p_A14">[A 14]</a></span>
+en een geneesheer terug. Mevrouw Barclay,
+op wie natuurlijk zware vermoedens rustten, werd in
+nog steeds bewusteloozen toestand naar haar kamer
+gebracht. Toen werd het lijk van den kolonel op een
+sofa geplaatst en in de kamer, waar het vreeselijk drama
+was voorgevallen, een nauwkeurig onderzoek ingesteld.</p>
+
+<p>De wonde, waaraan de kolonel was bezweken, scheen
+een twee duim lange snede aan het achterhoofd te zijn,
+waarschijnlijk toegebracht door een hevigen slag met
+een stomp wapen. Ook was het volstrekt niet moeilijk
+te gissen, welk wapen dit was geweest. Op den vloer,
+dicht bij het lijk, lag een knots van hard hout, versierd
+met snijwerk en een beenen greep.</p>
+
+<p>De kolonel bezat een rijke verzameling wapenen,
+medegebracht uit de verschillende landen, waarin hij
+had gestreden, en de politie vermoedt, dat deze knots
+tot die verzameling behoorde. De bedienden ontkennen
+die knots vroeger ooit gezien te hebben, maar onder
+de talrijke merkwaardige voorwerpen, die in het huis
+aanwezig zijn, is het mogelijk, dat zij deze knots hebben
+over 't hoofd gezien. Er werd overigens niets van gewicht
+door de politie in de kamer ontdekt; ook zij moest het
+onverklaarbare feit constateeren, dat noch op mevrouw
+Barclay, noch op het lijk of op eenige plaats in de kamer
+de vermiste deursleutel werd gevonden. De deur moest
+later door een slotenmaker van Aldershot worden opengestoken.</p>
+
+<p>Zoo was de stand van zaken, Watson, toen ik Dinsdagmorgen
+op verzoek van majoor Murphy naar Aldershot reisde,
+om de politie in haar nasporingen te helpen.
+Gij zult het met mij eens zijn, dat de zaak reeds zeer
+belangwekkend was, maar mijn onderzoekingen brachten mij dra
+tot de overtuiging, dat de waarheid nog veel buitengewoner
+zou wezen, dan ze op het eerste gezicht schijnt.</p>
+
+<p>Aleer de kamer te onderzoeken, onderwierp ik de bedienden
+aan een aantal kruisvragen, hetgeen geen andere
+feiten dan de reeds gemelde aan het licht bracht. Nog
+een bijzonderheid van belang werd door Jane Stewart,
+het kamermeisje, medegedeeld. Gij zult u herinneren, dat<span class="pageno"><a name="p_A15" id="p_A15">[A 15]</a></span>
+zij op het gerucht van den twist naar beneden ging en
+met de andere bedienden terugkeerde. Zij zegt, dat den
+eersten keer, toen zij haar meesteres hoorde, de stemmen
+zoo laag gedaald waren, dat zij ternauwernood iets
+hoorde en alleen uit den toon van spreken kon opmaken,
+dat er twist was. Toen ik haar evenwel nader ondervroeg,
+herinnerde zij zich ook twee keer het woord &bdquo;David&rdquo;
+uit den mond van mevrouw Barclay gehoord te hebben.
+Dit punt is van het hoogste gewicht voor het leeren kennen
+van de oorzaak van den twist. Zooals ge u wellicht
+zult herinneren, is des kolonels voornaam James.</p>
+
+<p>In deze zaak was één feit, dat zoowel op de bedienden
+als op de politie den diepsten indruk maakte. Dit was
+de verwrongenheid van des kolonels gezicht. Volgens hun
+verhaal had dit gezicht een uitdrukking van schrik en
+angst zoo vreeselijk, als met mogelijkheid op een menschelijk
+gelaat kan te lezen staan. Het was duidelijk,
+dat hij zijn lot heeft voorzien en dat het hem den grootsten
+schrik heeft veroorzaakt. Dit kwam natuurlijk vrij
+wel overeen met de meening van de politie, dat de kolonel
+gezien kan hebben, dat zijn vrouw hem wilde vermoorden.
+Ook de omstandigheid, dat de doodelijke
+wond hem op het achterhoofd was toegebracht, behoefde
+daarmede niet in strijd te wezen, daar hij zich zeer goed
+kan hebben omgekeerd, om den slag te ontwijken. Van
+mevrouw Barclay zelf konden geen inlichtingen verkregen
+worden, daar zij tijdelijk ziek lag aan een hevigen
+aanval van zenuwkoortsen.</p>
+
+<p>Van de politie vernam ik nog, dat Miss Morrison, die,
+zooals ik u reeds mededeelde, op den bewusten Maandagavond
+met mevrouw Barclay naar de vergadering ging,
+zegt, volstrekt niet te weten, wat de oorzaak was van het
+slechte humeur, waarin haar vriendin naar huis kwam.</p>
+
+<p>Nadat ik aldus deze bijzonderheden had vernomen,
+Watson, rookte ik er verscheiden pijpen over, trachtende
+de feiten, die een gevolg waren van een vooraf beraamd
+plan, te scheiden van die, welke bloot toevallig waren.
+Voor mij was het meest kenmerkende en meest beteekenende
+punt in de gansche geschiedenis, de zonderlinge
+verdwijning van den deursleutel. Zelfs na het nauwkeurigste<span class="pageno"><a name="p_A16" id="p_A16">[A 16]</a></span>
+onderzoek werd hij niet in de kamer gevonden.
+Daarom mogen we aannemen, dat hij weggenomen is.
+Maar dit kan niet zijn door den kolonel, noch door zijn
+vrouw. Dat was volkomen duidelijk. Daarom moet er
+nog een derde persoon in de kamer zijn geweest. Gij
+kent mijn methode van onderzoek, Watson; niet eene,
+die ik bij deze gelegenheid verzuimde in praktijk te
+brengen. En ik kwam daardoor eenige zaken op 't spoor,
+die zeer veel verschillen van die, welke ik verwacht had.
+Er is behalve kolonel Barclay en zijn vrouw een man
+in de kamer geweest, die van den weg komende over
+het grasperk is geloopen. Ik heb vijf duidelijke indrukken
+van zijn voeten gezien&mdash;een op den weg zelf,
+bij het punt waar hij den lagen muur om het grasperk
+is overgeklommen, twee op het grasperk, en twee zeer
+onduidelijke op de geverfde vloerplanken onder het venster,
+waardoor hij naar binnen is gekomen.</p>
+
+<p>Waarschijnlijk is hij snel over het grasperk geloopen,
+want de indrukken van zijn teenen waren dieper dan die
+van zijn hielen.&mdash;En toch, die persoon deed mij niet
+verbaasd staan, maar wel zijn metgezel.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijn metgezel?&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes haalde een groot vel vloeipapier uit zijn zak
+en vouwde het voorzichtig op zijn knie open.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat denkt gij hiervan?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>Het papier was bedekt met teekeningen, voorstellende
+de voetsporen van een klein dier. Het had vijf duidelijk
+te onderscheiden teenen, het spoor wees bovendien
+op lange nagels en de geheele voetindruk was ongeveer
+zoo groot als een dessertlepel.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is een hond,&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij ooit gehoord van een hond, die tegen een
+gordijn opliep? Verscheiden sporen bewijzen mij, dat
+het dier dit gedaan heeft.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een aap dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar het is niet het spoor van een aap.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat kan het dan wezen<span class="corr" id="corr04" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Noch hond, noch kat, noch aap, noch ieder ander
+ons bekend dier. Ik heb getracht het uit de afmetingen
+te construeeren. Hier zijn vier afdrukken, waar het<span class="pageno"><a name="p_A17" id="p_A17">[A 17]</a></span>
+dier bewegingloos heeft gestaan. Gij ziet, dat het niet
+minder dan vijftien duim van den voor- naar den achterpoot
+groot is. Voeg daarbij de lengte van nek en
+kop en gij krijgt een dier van niet minder dan twee voet
+lengte&mdash;waarschijnlijk meer, als het ook een staart
+heeft. Maar let nu eens op een andere afmeting. Het
+dier heeft zich bewogen en wij hebben de lengte van zijn
+stap, die in geen enkel geval grooter dan drie duim is.
+Hierdoor hebben wij, zooals ge ziet, de aanwijzing,
+dat het een dier moet zijn met een betrekkelijk lang
+lichaam en zeer korte pooten. Het heeft niet zooveel
+attentie voor ons gehad om eenige van zijn haren achter
+te laten, maar het heeft over 't geheel een lichaamsvorm,
+zooals ik heb aangeduid, en het kan tegen een
+gordijn oploopen en is een vleeschetend dier.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a017.jpg"><img src="images/a017th.jpg" width="450" height="338" alt="&bdquo;Wat denkt gij hiervan?&rdquo; vroeg hij." title="Klik voor vergroting (922×694px, 131kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Wat denkt gij hiervan?&rdquo; vroeg hij.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A18" id="p_A18">[A 18]</a></span>
+&bdquo;Hoe weet gij dat?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Omdat het tegen het gordijn is opgeklommen. In
+het raam hing een kooi met een kanarie en nu schijnt
+het dier plan gehad te hebben den vogel te bemachtigen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat was het dan voor een beest?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, als ik dat wist, dan zouden we zeer nabij de oplossing
+zijn. Alles in aanmerking genomen, komt het mij
+waarschijnlijk voor, dat het een dier was, behoorende
+tot het geslacht der wezels; intusschen grooter dan eenig
+dier van dit geslacht, dat ik ooit gezien heb.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar wat heeft dit nu met de misdaad te maken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat ligt nog in het duister. Maar wij weten nu reeds
+veel, zooals gij ziet. Wij weten, dat er op den weg een
+man stond, die naar den twist tusschen den heer Barclay
+en zijn vrouw keek, dat de jaloezieën opgetrokken
+waren en in de kamer licht brandde. Wij weten verder,
+dat hij over het grasperk liep, de kamer binnentrad met
+een vreemd dier bij zich en dat hij òf den kolonel den
+doodelijken slag toebracht, òf, wat evenzeer mogelijk is,
+dat de kolonel van louter schrik, toen hij hem zag, neerviel
+met zijn hoofd op den rand van den haard en daardoor
+zich wondde. Ten slotte staan we hier nog voor het
+merkwaardige feit, dat de binnengekomene bij zijn vertrek
+den deursleutel medenam.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uw ontdekkingen maken mijns inziens de zaak nog
+duisterder, dan zij eerst was,&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Juist opgemerkt, men kan er zeker uit opmaken,
+dat de zaak dieper ligt, dan men aanvankelijk zou oordeelen.
+Ik heb er over nagedacht en ben tot de slotsom
+gekomen, dat ik de zaak van een anderen kant moet
+beschouwen en trachten op te helderen. Maar ik geloof,
+Watson, dat ik u onnoodig ophoud, daar ik u het overige
+morgen even goed op onze reis naar Aldershot kan vertellen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u wel, gij zijt nu reeds te ver gegaan, om mij
+niet alles mede te deelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was overtuigd, dat er, toen mevrouw Barclay
+'s avonds om half acht haar woning verliet, tusschen haar
+en haar man geenerlei twist was voorgevallen. Zij bezat
+nooit, zooals ik reeds gezegd heb, een hartstochtelijke<span class="pageno"><a name="p_A19" id="p_A19">[A 19]</a></span>
+genegenheid voor haar man, maar de koetsier hoorde
+toch, dat zij bij het heengaan op vriendschappelijken
+toon met den kolonel sprak. Nu was het eveneens zeker,
+dat zij onmiddellijk na haar thuiskomst zich naar de
+kamer begaf, waarin zij de minste kans had haar echtgenoot
+te ontmoeten, dat zij zenuwachtig om thee heeft
+gescheld en ten slotte, toen haar man binnenkwam,
+in hevige beschuldigingen tegen hem is uitgevaren. Er
+moet daarom tusschen half acht en negen uur iets zijn
+voorgevallen, dat haar gevoelens jegens haar echtgenoot
+geheel veranderd heeft. Maar dien geheelen tusschentijd
+is Miss Morrison in haar gezelschap geweest en ik was
+daarom, trots haar ontkenning, er volkomen van overtuigd,
+dat deze iets van de zaak moest afweten.</p>
+
+<p>In 't eerst dacht ik, dat er mogelijk eenige betrekking
+tusschen genoemde jonge dame en den kolonel had bestaan,
+wat de eerste thans aan mevrouw Barclay bekend had.
+Daaruit ware dan de toorn van des kolonels vrouw
+bij haar terugkomst te verklaren en eveneens het feit,
+dat Miss Morrison ontkende, dat er iets was gebeurd.
+Ook zou dit geenszins ondenkbaar wezen met het oog
+op de woorden, gedurende den twist door de bedienden
+gehoord. Maar hoe was dit nu weer te rijmen met het
+in drift uitspreken van den naam &bdquo;David&rdquo; en de bekende
+genegenheid van den kolonel voor zijn vrouw, zonder
+nog te spreken van de tragische tusschenkomst van dien
+onbekenden man, welke natuurlijk nog niet behoeft
+samen te hangen met hetgeen even te voren was gebeurd.
+Alles samen genomen, was ik wel geneigd het denkbeeld te
+laten varen, dat er eenige betrekking tusschen den kolonel
+en Miss Morrison bestond, maar was ik meer dan
+ooit overtuigd, dat de jonge dame de oorzaak kende van
+de plotseling ontstane vijandschap tusschen mevrouw
+Barclay en haar echtgenoot. Ik nam daarom natuurlijk
+den maatregel, Miss Morrison een bezoek te brengen,
+waarbij ik haar verklaarde, dat ik volkomen overtuigd
+was, dat zij wist, wat er was voorgevallen en haar verzekerde,
+dat op haar vriendin, mevrouw Barclay, zware
+verdenking rustte, tenzij de zaak mocht worden opgehelderd.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A20" id="p_A20">[A 20]</a></span>
+Miss Morrison is een klein, tenger meisje met schuchteren
+oogopslag en blond haar, maar ze is geenszins
+ontbloot van schranderheid en gezond verstand. Nadat ik
+gesproken had, dacht zij eenigen tijd na, wendde zich toen
+met iets vastberadens in haar voorkomen tot mij en
+legde de volgende verklaring af, die ik u in 't kort zal
+mededeelen:</p>
+
+<p>&bdquo;Ik beloofde mijn vriendin, dat ik niet over de zaak
+zou spreken en een belofte moet men houden,&rdquo; sprak
+zij. &bdquo;Doch indien ik haar wezenlijk kan helpen, nu er
+zulk een zware beschuldiging tegen haar wordt ingebracht
+en haar eigen mond door ongesteldheid is gesloten,
+houd ik mij van mijn belofte ontheven en zal
+ik u precies vertellen, wat er Maandagavond is voorgevallen.</p>
+
+<p>Wij kwamen ongeveer kwart voor negen uit Watt-Street
+en moesten op onzen weg naar huis door de
+Hudson-Street, een zeer stille straat. Er bevindt zich bovendien
+slechts één lantaarn, op de linkerzijde, en toen
+wij deze lantaarn naderden, zag ik een man met gebogen
+rug en een soort doos op den rug naar ons toe komen.
+Hij scheen mismaakt te zijn, want hij droeg het hoofd
+omlaag en liep met gekromde knieën. Juist toen wij hem
+voorbijliepen, hief hij het hoofd op, om in het licht,
+dat de straatlantaarn uitstraalde, ons aan te zien, doch
+nauwelijks had hij dit gedaan, of hij bleef staan en riep
+op vreeselijken toon: &bdquo;Mijn God, het is Nancy!&rdquo; Mevrouw
+Barclay werd zoo wit als een lijk en zou neergestort zijn,
+had die verschrikkelijk uitziende man haar niet ondersteund.
+Ik wilde de politie gaan halen, maar tot mijn verbazing
+sprak mijn vriendin zeer beleefd met den kerel.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb nu dertig jaar gedacht, dat gij dood waart,
+Henry,&rdquo; sprak zij met ontroerde stem.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat was ik ook,&rdquo; antwoordde hij: en vreeselijk was
+de toon, waarop hij deze woorden sprak. Hij had een
+donker, schrikwekkend gelaat en zulk een vreeselijke
+uitdrukking in zijn oogen, dat ik ze in mijn droom
+voor mij zag. Zijn haar en baard waren grijzend en zijn
+gezicht vol plooien en rimpels als een gedroogde appel.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A21" id="p_A21">[A 21]</a></span></p>
+<div class="figcenter" style="width: 366px;">
+<a href="images/a021.jpg"><img src="images/a021th.jpg" width="366" height="450" alt="&bdquo;Mijn God! het is Nancy!&rdquo;" title="Klik voor vergroting (814×1000px, 165kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Mijn God! het is Nancy!&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Wandel maar een eindje vooruit, lieve; ik moet een
+paar woorden met dezen man spreken; je behoeft nergens
+bang voor te wezen,&rdquo; zeide mevrouw Barclay. Zij trachtte
+kalm te spreken, maar zij was nog doodsbleek en kon
+ternauwernood een woord uitbrengen.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A22" id="p_A22">[A 22]</a></span>Ik voldeed aan haar wensch en zij praatten een
+oogenblik met elkaar. Toen kwam mijn vriendin met
+fonkelende oogen de straat af en ik zag den gebrekkigen
+ellendeling bij den lantaarnpaal staan en zijn dichtgeknepen
+vuisten in de lucht schudden, alsof hij krankzinnig van
+woede was. Zij sprak geen woord, tot wij hier aan de deur
+kwamen; toen vatte zij mijn hand en smeekte mij, niemand
+iets te vertellen van hetgeen onderweg was gebeurd.
+&bdquo;Het is een oude kennis van mij, wien het in de wereld
+is tegengeloopen,&rdquo; sprak zij. Toen ik beloofde, dat ik
+zou zwijgen, kuste zij mij en sedert heb ik haar niet weergezien.
+Ik heb u nu de geheele waarheid gezegd en dat
+ik dit de politie niet heb medegedeeld, geschiedde, omdat
+ik toen nog niet wist, in welk gevaar mijn lieve vriendin
+zich bevond. Ik weet, dat het niet anders dan in haar
+voordeel kan zijn, als alles bekend is.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="corr" id="corr05" title="Bron: &bdquo;"></span>Dat was haar verklaring, Watson, en gij kunt wel
+begrijpen, dat die voor mij was als een lichtbaken op
+een donkeren weg. Allerlei, tot dusverre voor mij op
+zich zelf staande feiten, vertoonden zich thans op hun ware
+plaats en ik begon reeds een vage voorstelling van de
+opeenvolging der gebeurtenissen te krijgen. In de eerste
+plaats moest ik natuurlijk den man trachten te vinden,
+wiens verschijning zulk een indruk op mevrouw Barclay
+had gemaakt. Als hij zich nog in Aldershot bevond,
+zou dit niet moeilijk zijn. In Aldershot zijn niet zoo heel
+veel burgers en een mismaakt man moest er de aandacht
+getrokken hebben. Ik besteedde een dag om hem te zoeken,
+en op een avond, dezen zelfden avond, Watson,
+vond ik hem. De man heet Henry Wood; hij woont op
+een kamer in de straat, waar de beide vrouwen hem
+ontmoetten. Hij was nog slechts vijf dagen in Aldershot
+geweest. Verkleed als ambtenaar van de belastingen,
+had ik een zeer belangwekkend onderhoud met zijn
+hospita. De man is van beroep goochelaar en kunstenmaker,
+die 's avonds de cantines rondgaat en in elk een
+kleine voorstelling geeft. In de doos, die hij op zijn rug
+draagt, voert hij een klein beestje mede, dat zijn hospita
+nog al angst schijnt aangejaagd te hebben, want zij
+had vroeger nooit zulk een dier gezien. Volgens haar<span class="pageno"><a name="p_A23" id="p_A23">[A 23]</a></span>
+zeggen gebruikt hij het dier in enkele kunstverrichtingen.
+Ook vernam ik nog van zijn hospita, dat het een wonder
+is, dat de man leeft, als men in aanmerking neemt,
+hoe gebrekkig hij is, en dat hij soms in een vreemd dialect
+spreekt en zij hem de laatste twee nachten op zijn
+bed heeft hooren steunen en schreien. Hij was goed bij
+kas, maar bij het geld, dat hij haar als waarborg heeft
+gegeven, was een muntstuk, dat valsch scheen te zijn.
+Zij liet het mij zien; het was een Indische ropy.</p>
+
+<p>Zoo ziet gij, mijn beste vriend, hoe wij met de zaak
+staan en waarom ik u noodig heb. Het is duidelijk, dat
+de vreemde man de beide dames, nadat deze zich verwijderd
+hadden, op een afstand volgde, dat hij door
+het raam den twist tusschen den kolonel en zijn echtgenoote
+zag en naar binnen snelde, en dat het dier,
+hetwelk hij bij zich had, uit de doos ontsnapte. Dat staat
+alles zoo goed als vast. Maar hij is de eenige persoon
+ter wereld, die ons precies kan vertellen, wat er in de
+kamer gebeurd is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En zijt gij van plan het hem te vragen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer zeker, maar in tegenwoordigheid van een getuige.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En ben ik die getuige?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, als gij zoo goed wilt zijn. Kan hij de zaak ophelderen,
+dan is 't goed. Weigert hij, dan hebben wij geen
+andere keus dan tegenover hem gebruik te maken van
+een bevel tot inhechtenisneming.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar hoe weet gij, dat wij hem bij onze aankomst
+nog te Aldershot zullen vinden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij kunt u verzekerd houden, dat ik eenige voorzorgen
+heb genomen. Ik heb een van mijn jongens uit Baker-Street
+gelast een wakend oog op hem te houden en ik
+ben overtuigd, dat die hem als een klit zal aanhangen
+en gaan zal, waar hij gaat. Morgen vroeg zullen wij hem
+in Hudson-Street vinden, Watson; en nu moesten we
+maar ter ruste gaan, want ik zou gelooven zelf een misdaad
+te plegen, als ik u nog langer uit bed hield.&rdquo;</p>
+
+<p>Den volgenden dag 's middags kwamen wij op de
+plaats van het treurspel aan en terstond begaven wij
+ons naar Hudson-Street. Hoe bekwaam mijn vriend<span class="pageno"><a name="p_A24" id="p_A24">[A 24]</a></span>
+Holmes ook was in het verbergen van zijn gemoedsbewegingen,
+kon ik toch gemakkelijk zien, hoeveel moeite
+hem dit kostte, terwijl ik zelf het opwekkend genoegen
+had, dat ik steeds ondervond, als ik mijn vriend in zijn
+nasporingen ter zijde stond.</p>
+
+<p>&bdquo;Dit is de straat,&rdquo; zeide Holmes, toen hij een korte
+zijstraat insloeg aan weerszijden begrensd door een rij
+in baksteen opgetrokken huizen van twee verdiepingen.
+&bdquo;Ha, hier is Simpson al om mij verslag te geven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is alles met hem in orde, mijnheer Holmes,&rdquo;
+riep een kleine straatjongen, op ons toe loopende.</p>
+
+<p>&bdquo;Goed, Simpson!&rdquo; zei Holmes, hem op den schouder
+kloppend. &bdquo;Hier heen, Watson, dit is het huis!&rdquo; Hij gaf
+zijn kaartje af met de boodschap, dat hij kwam om over
+belangrijke zaken te spreken en een oogenblik later
+bevonden wij ons van aangezicht tot aangezicht met den
+man, om wien wij te Aldershot waren gekomen. Ofschoon
+het zeer warm was, zat hij bij een groot vuur en in de
+kamer was het heet, als in een oven. De man zat ineengedoken
+in zijn stoel en scheen zeer mismaakt, maar
+zijn gelaat, dat hij ons toekeerde en dat nu verweerd
+en verschrompeld was, toonde nog sporen van vroegere
+schoonheid. Hij zag ons met zijn met geel doorschoten
+oogen wantrouwend aan en zonder op te staan of een
+woord te spreken, gaf hij ons een wenk plaats te nemen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken,
+vroeger in Indië woonachtig, niet waar?&rdquo; vroeg Sherlock
+Holmes. &bdquo;Ik kom hier om u te spreken over den
+dood van mijnheer Barclay.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zou ik u daarover kunnen mededeelen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is het juist, wat ik zou wenschen te weten. Gij
+begrijpt, zooals ik veronderstel, dat, tenzij de zaak opgehelderd
+mocht worden, mevrouw Barclay, die een oude vriendin van u is,
+van moord zal aangeklaagd worden.&rdquo;</p>
+
+<p>De man sprong verschrikt overeind.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik weet niet, wie gij zijt,&rdquo; riep hij, &bdquo;noch hoe gij zijt
+te weten gekomen, wat gij weet; maar wilt gij zweren,
+dat gij mij de waarheid zegt?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, men wacht slechts het oogenblik af, dat zij weer<span class="pageno"><a name="p_A25" id="p_A25">[A 25]</a></span>
+tot bewustzijn komt, om haar in hechtenis te nemen.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a025.jpg"><img src="images/a025th.jpg" width="450" height="343" alt="&bdquo;Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken?&rdquo;" title="Klik voor vergroting (1000×762px, 166kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken?&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Mijn God! behoort gij zelf tot de politie?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat hebt gij er dan mede te maken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is ieders taak te zorgen, dat er recht geschiede.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A26" id="p_A26">[A 26]</a></span>
+&bdquo;Ik verzeker u plechtig, dat zij onschuldig is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt gij dan schuldig?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, ik ben het niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wie heeft kolonel James Barclay dan vermoord?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het was een rechtvaardige Voorzienigheid, die hem
+doodde. Maar wees verzekerd, dat, indien ik hem zijn
+hersens had ingeslagen, zooals ik van plan was, hij niet
+meer dan zijn verdiende loon van mij gekregen zou hebben.
+Had zijn eigen schuldig geweten hem niet neergeveld,
+dan had ik mij waarschijnlijk nu zijn dood te wijten.
+Gij wenscht, dat ik u de geschiedenis zal vertellen? Nu,
+ik weet niet, waarom ik het niet zou doen, want er is
+geen enkele reden, waarom ik mij er voor zou schamen.</p>
+
+<p>&bdquo;De geschiedenis heeft zich als volgt toegedragen. Gij
+ziet mij nu gebocheld en geheel misvormd voor u; maar
+er was een tijd, dat korporaal Henry Wood de knapste
+kerel heette in het 177e regiment infanterie. Wij waren
+indertijd in Indië in garnizoen, als ik 't mij goed herinner
+in het plaatsje Burthee. Barclay, die nu gestorven
+is, was sergeant in dezelfde compagnie, waarin ik diende,
+en de schoone van het regiment,&mdash;het mooiste meisje,
+dat ooit bestaan heeft,&mdash;was Nancy Devoy, de dochter
+van den sergeant-majoor. Er waren twee mannen,
+die haar beminden en er was er een, dien zij liefhad; en
+gij zult glimlachen, als gij ziet naar dezen armen man,
+die hier in gekromde houding voor het vuur zit en hij
+u zegt, dat hij het was, wien haar liefde gold.&mdash;</p>
+
+<p>&bdquo;Doch ofschoon ik haar hart bezat, wilde haar vader,
+dat zij zou trouwen met Barclay. Ik was een lichtzinnige,
+roekelooze knaap, en Barclay had opvoeding genoten en
+betere vooruitzichten dan ik. Maar het meisje bleef mij
+trouw, en het scheen, dat ik haar ook zou krijgen, toen
+eensklaps de muiterij uitbrak en het geheele land in
+opstand kwam.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij waren in Burthee opgesloten; ons regiment met
+een halve batterij artillerie, een compagnie Sikhs
+(Indische soldaten) en een menigte burgers en vrouwen.
+Wij werden belegerd door tien duizend rebellen. In de
+tweede week nadat wij ingesloten waren, kregen wij gebrek
+aan drinkwater en het was nu voor ons de vraag,<span class="pageno"><a name="p_A27" id="p_A27">[A 27]</a></span>
+of wij ons in verbinding konden stellen met de kolonne
+van generaal Neill. Dit was onze eenige kans op behoud,
+want wij mochten er niet op rekenen, dat wij ons met
+al de vrouwen en kinderen door den vijand zouden heenslaan,
+en daarom bood ik vrijwillig aan, mij buiten onze
+linie te begeven en generaal Neill in kennis te stellen
+van het gevaar, waarin wij ons bevonden. Mijn voorstel
+werd aangenomen en ik sprak er over met sergeant
+Barclay, die geacht werd de plaatselijke gesteldheid
+beter te kennen dan iemand anders en die den weg aangaf,
+waarlangs ik moest trachten door de vijandelijke
+liniën te komen. Nog denzelfden avond om tien uur begaf
+ik mij op weg. Er waren een duizend menschen te
+redden, doch toen ik dien nacht over den vestingmuur
+klom, dacht ik slechts aan het leven van één van die
+duizend.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn weg liep door een drogen waterloop, waardoor
+ik hoopte verborgen te blijven voor de blikken der vijandelijke
+schildwachten, doch bij een bocht van mijn pad
+liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet, die mij
+in de duisternis zaten af te wachten. In een oogwenk
+lag ik door een hevigen slag bedwelmd op den grond
+en werd aan handen en voeten gebonden. Doch niet
+aan mijn hoofd, maar in mijn hart gevoelde ik de meeste
+pijn, want toen ik tot bewustzijn kwam en luisterde
+naar hetgeen mijn vijanden onder elkaar spraken, vernam
+ik uit hetgeen ik van hun taal kon verstaan, dat
+mijn kameraad, dezelfde man, die gezegd had welken
+weg ik moest kiezen, verraad jegens mij had gepleegd
+en mij door middel van een inlandschen bediende in
+de handen van den vijand had overgeleverd.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a028.jpg"><img src="images/a028th.jpg" width="450" height="409" alt="Liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet." title="Klik voor vergroting (931×848px, 173kb)." /></a>
+<span class="caption">Liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het is niet noodig bij dit deel van mijn geschiedenis
+langer stil te staan. Gij weet nu, waartoe James Barclay
+in staat was. Den volgenden dag werd Burthee door
+generaal Neill ontzet, maar toen de opstandelingen
+terugtrokken, namen zij mij mede, en het duurde vele
+lange jaren, eer ik weer een blanke zag. Ik werd gepijnigd
+en trachtte te ontvluchten, werd opnieuw gevangen genomen
+en weer gepijnigd. Gij kunt zelf zien, in welken
+treurigen toestand zij mij brachten. Eenigen van de<span class="pageno"><a name="p_A28" id="p_A28">[A 28]</a></span>
+opstandelingen, die de wijk namen naar Nepaul, namen mij
+mede, doch later werden de rebellen, die mij gevangen
+hielden, door het bergvolk vermoord en ik geraakte
+in slavernij. Ik ontsnapte, doch in plaats van zuidwaarts
+te vluchten, begaf ik mij naar 't noorden, tot ik in Afghanistan
+kwam. In dit land trok ik verscheiden jaren
+rond en ten laatste kwam ik terug in de Pendjab, waar
+ik doorgaans onder de inboorlingen leefde en in mijn
+levensonderhoud voorzag door het vertoonen van goocheltoeren,
+die ik had geleerd. Waartoe zou het mij, arme<span class="pageno"><a name="p_A29" id="p_A29">[A 29]</a></span>
+kreupele, dienen naar Engeland terug te keeren, of mij
+zelf aan mijn vroegere kameraden bekend te maken?
+Zelfs mijn verlangen naar wraak kon mij daartoe niet
+bewegen. Ik had liever dat Nancy en mijn oude kameraden
+zouden denken, dat Henry Wood dood was, dan
+dat hij nog leefde en met behulp van een stok langs den
+grond kroop als een chimpansee. Zij hebben altijd gemeend,
+dat ik dood was en ik was voornemens hen steeds in dien
+waan te laten. Ik hoorde, dat Barclay met Nancy gehuwd
+was en snelle promotie in het regiment maakte,
+maar zelfs dat deed mij niet spreken.</p>
+
+<p>&bdquo;Doch als iemand oud wordt, verlangt hij naar huis.
+Jaren lang droomde ik van de mooie groene velden en
+de tuinen van Engeland, tot ik ten slotte besloot ze terug
+te zien, voor ik ging sterven. Ik bespaarde genoeg om
+den overtocht te kunnen betalen, en toen kwam ik hierheen,
+waar de soldaten zijn, want ik ken hun levenswijze
+en versta de kunst hen te vermaken en daarmee
+genoeg te verdienen om te kunnen leven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uw verhaal is zeker belangwekkend,&rdquo; zeide Sherlock
+Holmes. &bdquo;Ik heb reeds vernomen, dat gij mevrouw Barclay
+hebt ontmoet, en dat gij elkaar wederkeerig hebt herkend.
+Zooals ik vermoed, zijt gij haar toen naar huis
+gevolgd en hebt gij door het venster den twist gezien
+tusschen haar en haar echtgenoot, waarin zij hem zonder
+twijfel zijn gedrag jegens u verweet. Gij waart u zelf
+niet meester en zijt over het grasperk onverwachts
+de kamer binnengedrongen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo was het, mijnheer, en toen hij mij herkende,
+keek hij, zooals ik nooit te voren een man heb zien kijken,
+en hij viel met zijn hoofd op den rand van den
+vuurhaard. Maar hij was al dood, eer hij viel. Ik las den
+dood op zijn gezicht even gemakkelijk als ik die woorden
+daar boven den haard lees. Het gezicht van mij alleen
+was een kogel door zijn schuldig hart.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En toen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Toen viel Nancy in zwijm en ik rukte haar den sleutel
+uit de hand, van plan de deur te ontsluiten en hulp
+te halen. Maar terwijl ik daarmede bezig was, kwam
+de gedachte bij mij op, dat het beter zou wezen te vertrekken,<span class="pageno"><a name="p_A30" id="p_A30">[A 30]</a></span>
+wijl er anders wel eens vermoedens tegen mij
+konden oprijzen en mijn geheim aan 't licht zou komen,
+als ik gearresteerd werd. In mijn haast stak ik den sleutel
+in den zak en liet den stok vallen, terwijl ik Teddy
+achterna joeg, die tegen het gordijn was opgeklommen.
+Toen ik hem weder in de doos had gestopt, waaruit
+hij was ontsnapt, maakte ik mij zoo snel ik kon uit de
+voeten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wie is Teddy?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>De man boog zich voorover en trok de schuif op van
+een soort hok, dat in een hoek der kamer stond. Terstond
+kwam er een mooi, roodachtig bruin dier uit,
+tenger en lenig, met korte pooten en langen dunnen neus
+en twee van de mooiste roode oogen, die ik ooit in den
+kop van een dier gezien heb.</p>
+
+<p>&bdquo;'t Is een Mongoolsche kat!&rdquo; riep ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Sommigen noemen hem zoo. Ik noem hem slangendooder,
+en Teddy is verbazend tuk op cobra's. Ik heb
+er hier een, dien ik zijn gifttanden heb uitgebroken;
+en elken avond vangt Teddy hem om de soldaten in de
+cantine te vermaken. Wenscht gij nog meer inlichtingen,
+mijnheer?&rdquo;</p>
+
+<div class="figright" style="width: 308px;">
+<a href="images/a031.jpg"><img src="images/a031th.jpg" width="308" height="450" alt="Gij ziet, dat het bij slot van rekening een eenvoudige zaak is." title="Klik voor vergroting (662×964px, 113kb)." /></a>
+<span class="caption">Gij ziet, dat het bij slot van rekening een eenvoudige zaak is.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het kan wezen, dat wij u als getuige laten roepen,
+zoo mevrouw Barclay in ernstige moeilijkheden komt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In dit geval zou ik natuurlijk komen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo dit echter niet noodig mocht zijn, zullen wij over
+die oude geschiedenis den doode maar geen schande aandoen,
+hoe schuldig hij ook moge wezen. Gij hebt althans
+de voldoening te weten, dat hij dertig jaren over zijn
+slechte daad gewetenswroeging had. Hé, daar aan de
+overzijde gaat majoor Murphy voorbij. Goeden morgen,
+mijnheer Wood; ik zou gaarne willen weten, of er sedert
+gisteren nog iets bijzonders is gebeurd.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij konden den majoor nog inhalen, voor hij den hoek
+der straat omsloeg.</p>
+
+<p>&bdquo;Hé, Holmes, gij zult zeker al gehoord hebben, dat
+al de drukte op niets is uitgeloopen,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoezoo?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het onderzoek is juist geëindigd. De geneeskundigen verklaren, dat de
+dood een gevolg is van een beroerte.<span class="pageno"><a name="p_A31" id="p_A31">[A 31]</a></span> Gij ziet, dat het bij slot van
+rekening een eenvoudige zaak was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, merkwaardig eenvoudig,&rdquo; zei Holmes glimlachend. &bdquo;Kom, Watson, ik
+geloof niet, dat men ons hier in Aldershot nog langer noodig heeft.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Eén ding is in deze geschiedenis opmerkelijk,&rdquo; zeide ik, terwijl wij
+naar het station wandelden: &bdquo;daar de voornaam van Barclay, James is, en
+die van den ander Henry, wat kan dan toch dat woord &bdquo;David&rdquo; beduid
+hebben?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat eene woord, mijn beste Watson, zou mij de gansche geschiedenis
+verteld hebben, indien ik de schranderheid bezat, die gij mij zoo gaarne
+toekent. Dat woord hield klaarblijkelijk een verwijt in.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een verwijt?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A32" id="p_A32">[A 32]</a></span>&bdquo;Ja, David zondigde immers, zooals gij weet, op dezelfde
+wijze als sergeant James Barclay. Ge kent toch
+ook de geschiedenis van Uria en Bathseba. Ik ben niet
+zeer vast meer in mijn bijbelkennis, doch gij kunt het
+verhaal vinden in het eerste of tweede hoofdstuk van
+Samuel.&rdquo;</p>
+
+<hr class="chend" />
+
+<h2><a name="A_II" id="A_II"></a>II.</h2>
+
+<h3>De afgesneden ooren.</h3>
+
+<p>Het was een smoorheete dag in Augustus. Baker-Street
+geleek een oven en de schittering van het zonnelicht op
+de gele baksteenen muren deed de oogen pijnlijk aan.
+Men kon ternauwernood gelooven, dat dit dezelfde muren
+waren, die in den grijzen mist van den winter zoo loom
+en triestig in vage omtrekken schemerden. De jaloezieën
+van onze kamer waren ten halve neergelaten en Holmes
+lag met gekromde knieën op de canapé, een brief, dien
+hij met de ochtendpost had ontvangen, lezende en herlezende.
+Wat mij zelf betreft, mijn verblijf in Indië was
+oorzaak, dat ik beter tegen de hitte dan tegen de koude
+kon en een thermometerstand van <span class="info" title="32,2 °C">90 graden</span> vond ik
+niets onaangenaams. Maar het ochtendblad behelsde
+niets, wat mij belang inboezemde. Het parlement was op
+<span class="corr" id="corr06" title="Bron: recès">reces</span>.
+Iedereen was uit de stad en ik snakte naar het bosch
+of naar het strand van de zee.</p>
+
+<p>Ten gevolge van een schrale kas had ik mijn vertrek
+uit de stad uitgesteld. Voor mijn vriend Holmes had het
+verblijf op het land of aan de zee niet de minste aantrekkelijkheid.
+Hij hield er van te midden van de vijf millioen
+bewoners van Londen te leven met zijn voelhorens
+uitgestrekt, lettende op het minst verdacht gerucht van
+een ongestraft gebleven misdaad.</p>
+
+<p>Een oogenblik te voren hadden wij een gesprek gevoerd
+over de kunst van iemands gedachten te kunnen
+lezen. Holmes had mij bewezen, dat deze kunst onder<span class="pageno"><a name="p_A33" id="p_A33">[A 33]</a></span>
+zijn vele talenten behoorde. Onverwachts stoorde Holmes
+mij in mijn mijmering.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a033.jpg"><img src="images/a033th.jpg" width="450" height="348" alt="En Holmes lag met gekromde knieën op de canapé, een brief lezende." title="Klik voor vergroting (894×692px, 102kb)." /></a>
+<span class="caption">En Holmes lag met gekromde knieën op de canapé, een brief lezende.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Ik heb hier een vraagstuk, dat zal kunnen blijken
+moeilijker verstaanbaar te wezen dan de onbeduidende
+proeve, die ik u van mijn kunst van gedachten-lezen
+heb gegeven,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Hebt gij in uw dagblad het bericht
+opgemerkt betreffende den merkwaardigen inhoud
+van een pakket, over de post gezonden aan Miss Susan
+Cushing, Cross-Street, Croydon?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, ik zag niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan moet gij het over het hoofd hebben gezien;
+reik mij de krant eens toe. Hier staat het bericht onder
+de rubriek financieele berichten. Ge zult toch wel zoo
+goed willen zijn, mij het bericht voor te lezen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A34" id="p_A34">[A 34]</a></span>Ik nam de krant op, die hij mij had toegeworpen en
+las het volgende bericht:</p>
+
+<p>&bdquo;<span class="gesperrt">Een gruwelijk pakket</span>. Miss Susan Cushing,
+wonende in Cross-Street, Croydon, is het slachtoffer
+van een daad, die als een afschuwwekkende grap beschouwd
+moet worden, tenzij nader aan 't licht mocht
+komen, dat daaraan een treuriger bedoeling ten grondslag
+ligt. Gisteren namiddag om twee uur werd haar
+door een postbeambte een in bruin papier gewikkeld
+pakket overhandigd. Binnen in zat een doos met grof
+zout. Bij het ledigen hiervan vond Miss Cushing tot haar
+schrik twee menschenooren, die oogenschijnlijk eerst
+pas geleden waren afgesneden. De doos was den vorigen
+morgen van Belfast verzonden. Men heeft niet de minste
+aanwijzing, om den afzender te ontdekken en de zaak
+lijkt te geheimzinniger, daar Miss Cushing, die een
+ongehuwde dame van vijftig jaar is, een zeer afgezonderd
+leven heeft geleid, zoo weinig kennissen heeft en zoo weinig
+briefwisseling houdt, dat het voor haar een buitengewone
+gebeurtenis is, iets over de post te ontvangen.
+Eenige jaren geleden evenwel, toen zij te Penge woonde,
+verhuurde zij kamers aan drie jonge studenten in de medicijnen,
+wien zij de huur opzegde wegens hun luidruchtig
+en ongeregeld leven. De politie is van meening, dat deze
+jongelieden, die een hekel aan Miss Cushing hadden,
+haar de genoemde beleediging kunnen hebben aangedaan,
+in de hoop haar schrik aan te jagen door de toezending
+van deze reliquieën uit de ontleedkamer. Er is eenige
+grond voor deze meening, omdat een der studenten uit
+het noorden van Ierland kwam en naar Miss Cushing gelooft,
+uit Belfast. Intusschen is een ijverig onderzoek
+in deze zaak in gang en is Mr. Lestrade, een van de knapste
+detectives, het onderzoek in dezen opgedragen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Tot zoover de <i>Daily Chronicle</i>,&rdquo; zeide Holmes, toen
+ik met lezen ophield, &bdquo;doch nu iets van onzen vriend
+Lestrade. Ik ontving dezen morgen van hem een briefje,
+waarin hij zegt: &bdquo;Ik denk, dat dit geval iets voor u is.
+Wij hebben alle hoop de zaak tot klaarheid te brengen,
+maar hebben eenige moeilijkheid iets te vinden als uitgangspunt
+voor ons handelen. Natuurlijk verzonden wij<span class="pageno"><a name="p_A35" id="p_A35">[A 35]</a></span>
+een telegram naar het postkantoor te Belfast om nadere
+inlichtingen te vragen; maar dien dag werden een groot
+aantal pakjes ter verzending aangeboden en de beambten
+kunnen zich den afzender van het bewuste pakket niet
+herinneren. De van karton gemaakte doos heeft gediend
+voor een half pond tabak en kan ons geenerlei
+aanwijzing verstrekken. De onderstelling, dat de afzender
+een student in de medicijnen is, komt mij nog altijd
+het waarschijnlijkst voor. Als gij een paar uurtjes den
+tijd hebt, zou ik u zeer gaarne spreken. Ik ben den geheelen
+dag tot uw dienst, thuis of op het politiebureau.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, wat zegt ge er van, Watson? Ziet ge niet tegen
+de hitte op, om met mij naar Croydon te gaan en de kans te
+hebben, nog een spannend verhaal voor uw kroniek op te
+doen?&rdquo; vroeg Holmes, na de voorlezing van dat briefje.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik verlangde er naar iets te doen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan zult gij het hebben; schel om onze laarzen en
+bestel een rijtuig. Ik ben terug, zoodra ik mij gekleed
+en mijn sigarenkoker gevuld heb.&rdquo;</p>
+
+<p>Terwijl wij in den trein zaten, regende het en de hitte
+was in Croydon veel minder drukkend dan in de stad.
+Holmes had een telegram gezonden, zoodat Lestrade,
+als altijd bij de hand en op onderzoek belust, ons reeds
+aan het station wachtte. Na een minuut of vijf wandelens
+kwamen wij in Cross-Street, waar Miss Cushing woonde.</p>
+
+<p>Het was een zeer lange straat met huizen van gebakken
+steen, twee étages hoog, netjes en stijf, met witgeschuurde
+steenen stoepen en hier en daar een groepje vrouwen
+uit den werkmansstand, pratende aan de deuren. Toen wij
+de straat ongeveer half ten einde hadden geloopen,
+bleef Lestrade staan en klopte tegen een deur, die onmiddellijk
+door een klein dienstmeisje werd geopend.
+Miss Cushing zat in de voorkamer, waarin wij werden
+binnengelaten. Zij was een vrouw met een zachtzinnig
+gelaat en vriendelijke oogen, grijzend haar, dat in zachte
+golvingen over haar slapen was gekamd. Op haar schoot
+lag een antimacasser, waaraan zij bezig was te werken,
+en op een tabouret naast haar stond een mandje met
+gekleurde zijden garens.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A36" id="p_A36">[A 36]</a></span>
+&bdquo;Die vreeselijke dingen zijn in het tuinhuis,&rdquo; zeide
+zij, zoodra Lestrade binnentrad. &bdquo;Ik wou maar, dat gij
+ze medenaamt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zal ik ook, Miss Cushing. Ik liet ze daar enkel,
+opdat mijn vriend Sherlock Holmes ze in uw tegenwoordigheid
+zou kunnen zien.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom in mijn tegenwoordigheid, mijnheer?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Omdat het mogelijk is, dat hij u iets zou wenschen
+te vragen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waartoe zou het dienen, mij iets te vragen, als ik
+u zeg, dat ik er niets van weet?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ge hebt gelijk, mevrouw,&rdquo; zei Holmes, op gewonen
+toegevend vriendelijken toon. &bdquo;Zonder twijfel heeft deze
+geschiedenis u al meer gehinderd dan u lief is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo is het inderdaad, mijnheer. Ik ben een stille vrouw
+en leef eenzaam. Het is voor mij iets ongewoons, mijn naam in
+de kranten vermeld en politie bij mij aan huis te zien.
+Ik wilde die dingen hier niet hebben, mijnheer Lestrade;
+als gij ze wilt zien, moet gij in het tuinhuis gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>Het was een kleine loods in den niet grooten tuin
+achter het huis. Lestrade ging er binnen en kwam een
+oogenblik later naar buiten met een bordpapieren doos
+in een stuk papier gewikkeld en met koord dichtgebonden.
+Aan den kant van het tuinpad stond een bank en daarop
+gingen wij een poosje zitten, en bekeek Holmes een voor
+een de voorwerpen, die Lestrade hem had overhandigd.</p>
+
+<p>&bdquo;Het koord boezemt mij veel belang in,&rdquo; zeide hij,
+het tegen het licht houdende en er aan ruikende. &bdquo;Wat
+denkt gij van dit koord, Lestrade?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is geteerd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist. Het is een stuk geteerd touw. Gij hebt eveneens
+zonder twijfel opgemerkt, dat Miss Cushing het met
+een schaar heeft doorgeknipt, zooals aan de uitrafeling
+aan beide einden gezien kan worden. Dit is van belang.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zie hier het belang niet van in,&rdquo; zei Lestrade.</p>
+
+<p>&bdquo;Het gewicht zit in het feit, dat de knoop onaangeroerd
+is gebleven en dat die knoop van een <span class="corr" id="corr07" title="Bron: bizonder">bijzonder</span> soort is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is zeer netjes gebonden. Ik had dit reeds opgeteekend,&rdquo;
+antwoordde Lestrade.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A37" id="p_A37">[A 37]</a></span>
+&bdquo;Tot zoover wat het koord betreft,&rdquo; zei Holmes glimlachend,
+&bdquo;en nu het papier, dat om de doos zit. Bruin
+papier met een duidelijken geur van koffie. Het adres
+geschreven in iets onregelmatig staande letters:</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a037.jpg"><img src="images/a037th.jpg" width="450" height="338" alt="Bekeek ze nauwkeurig." title="Klik voor vergroting (942×708px, 130kb)." /></a>
+<span class="caption">Bekeek ze nauwkeurig.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Miss S. Cushing, Cross-Street, Croydon.&rdquo; Geschreven
+met een breed gepunte pen, waarschijnlijk een J-pen en
+met zeer slechten inkt. Het woord Croydon is oorspronkelijk
+gespeld met i, die weer veranderd is in y. Het
+pakje is dus verzonden door een man&mdash;het schrift
+is bepaald dat van een man&mdash;van geringe opvoeding,
+die de stad Croydon niet kende. De doos is een gele
+halfponds tabaksdoos met niets bijzonders dan twee
+duimen als handelsmerk in den linkerhoek van den bodem.
+De doos is gevuld met grof zout, zooals men bezigt voor<span class="pageno"><a name="p_A38" id="p_A38">[A 38]</a></span>
+het bewaren van huiden. En daaronder verborgen liggen
+deze zonderlinge dingen.&rdquo;</p>
+
+<p>Bij de laatste woorden nam hij er beide ooren uit,
+en een plank op zijn knie leggende, bekeek hij ze nauwkeurig,
+terwijl Lestrade en ik naast hem gezeten naar
+het denkende, scherpe gelaat van Holmes keken. Ten
+slotte deed hij ze weer in de doos en zat een tijd in gedachten.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt natuurlijk opgemerkt,&rdquo; zeide hij ten slotte,
+&bdquo;dat de ooren geen paar zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, dat is mij niet ontgaan. Maar zoo dit een grap is
+van de studenten uit de ontleedkamer, moest het hun
+even gemakkelijk vallen, twee niet bij elkaar passende
+als een paar ooren te zenden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo is het. Maar we hebben hier <i>niet</i> met een grap te
+doen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt ge daar zeker van?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het komt mij zeer onwaarschijnlijk voor. De lijken in
+de ontleedzaal worden bespoten met een vloeistof om
+ze voor bederf te bewaren. We kunnen niet zien, dat
+dit ook met deze ooren het geval is geweest. Daarbij
+zijn zij nog versch. Zij zijn met een stomp instrument
+afgesneden, dat zou niet gebeurd zijn, als een student
+het had gedaan. Bovendien<span class="corr" id="corr08" title="Bron: ">,</span> een student zou sterkwater
+of een ander voor bederf bewarende vloeistof en geen
+grof zout voor het verzenden gebezigd hebben. Ik herhaal,
+dat we hier niet met een grap te doen hebben, maar
+met een ernstige misdaad.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik huiverde, toen ik deze woorden van mijn vriend
+hoorde en den grooten ernst op zijn gelaat zag. Deze
+voorafgaande brutale handeling scheen een afschuwelijke
+en onverklaarbare misdaad aan te kondigen. Lestrade
+schudde evenwel zijn hoofd als iemand, die nog maar
+half overtuigd is.</p>
+
+<p>&bdquo;Er is zonder twijfel iets in te brengen tegen de onderstelling,
+dat het hier slechts een grap geldt, maar tegen
+uw vermoedens is nog meer te zeggen,&rdquo; sprak hij. &bdquo;Wij
+weten, dat deze vrouw hier te Penge de laatste twintig
+jaar zeer teruggetrokken en fatsoenlijk heeft geleefd.
+Zij is al dien tijd hoogstens een dag van huis geweest.<span class="pageno"><a name="p_A39" id="p_A39">[A 39]</a></span>
+Wat in 's hemels naam zou iemand dan bewegen haar
+de bewijzen van zijn misdaad te zenden; vooral in aanmerking
+genomen&mdash;tenzij zij een volleerde tooneelspeelster
+is&mdash;dat zij even weinig van de zaak begrijpt als wij.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is de zaak, die wij tot opheldering moeten brengen,&rdquo;
+antwoordde Holmes, &bdquo;en wat mij aangaat, ik zal
+mijn onderzoek beginnen met de onderstelling, dat mijn
+vermoeden juist is en dat er een dubbele moord is gepleegd.
+Een van deze ooren is dat van een vrouw, klein,
+fijn gevormd en voor een oorring doorboord. Het ander
+is dat van een man, met een door de zon gebruind gelaat;
+het is eveneens doorboord voor een oorring; deze twee
+menschen zijn vermoedelijk dood; anders zouden wij
+wel iets van hen vernomen hebben. Vandaag is het
+Vrijdag, het pakje is Donderdagmorgen op de post
+gedaan. Het treurspel is dus afgespeeld op Woensdag of
+Dinsdag l.l., misschien vroeger. Indien de beide menschen
+vermoord zijn, met welk doel zou de moordenaar dit
+bewijs van zijn misdadigen arbeid aan Miss Cushing
+gezonden hebben? Hij moet daarvoor zijn geldige reden
+gehad hebben. Doch welke reden? Hij moet het gedaan
+hebben, om haar te vertellen, dat de daad verricht is
+of misschien om haar te kwellen. Maar in dit geval weet
+zij, wie het is. Weet zij het? Ik betwijfel het. Indien zij
+het wist, waarom zou zij de hulp der politie inroepen?
+Zij kon de ooren hebben begraven en geen haan zou er
+naar gekraaid hebben. Zoo zou zij hebben gehandeld,
+indien het haar wensch was, de misdaad verborgen te
+houden. Maar als zij dit niet wenscht, zou zij haar naam
+noemen. Er is hier een raadsel, dat dient opgelost te
+worden.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes had dit alles luide en vlug gezegd, met vagen
+blik naar het tuinhek starende. Doch nu sprong hij vlug
+overeind en wandelde naar het huis.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb Miss Cushing een paar dingen te vragen,&rdquo;
+zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;In dat geval moet ik u hier verlaten,&rdquo; zei Lestrade,
+&bdquo;want ik heb een ander zaakje aan de hand. Ik geloof,
+dat ik verder niets van Miss Cushing behoef te vernemen.
+Ge zult me op het politiebureau vinden.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A40" id="p_A40">[A 40]</a></span>
+&bdquo;Als wij naar den trein gaan, zullen wij even bij u aankomen,&rdquo;
+zei Holmes. Een oogenblik later waren wij
+terug in de kamer, waar de dame nog rustig aan haar
+antimacasser werkte. Toen wij binnentraden, legde
+zij haar handwerk op haar schoot en zag ons aan met
+haar openhartige, onderzoekende blauwe oogen.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben overtuigd, mijnheer,&rdquo; zeide zij, &bdquo;dat er hier
+een vergissing plaats had en dat het pakje niet voor
+mij was bestemd. Ik heb dit verscheiden keer aan dien
+heer van Scotland Yard gezegd, maar hij lachte om mijn
+opmerking. Zoover ik weet, heb ik geen enkelen vijand
+op de wereld, en waarom zou mij dan iemand die poets
+spelen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kom bijna tot dezelfde meening, Miss Cushing,&rdquo;
+zeide Holmes, naast haar plaats nemende. &bdquo;Ik denk
+zelfs, dat wat gij zegt meer dan waarschijnlijk is&mdash;&rdquo;
+hij zweeg even, en het was of hij met bijzonder veel belangstelling
+haar profiel beschouwde. Verbazing en voldoening
+waren voor een paar seconden op zijn gelaat
+te lezen, doch toen zij opzag, om de oorzaak van zijn zwijgen
+te kennen, waren zijn trekken effen als altijd. Ik
+zelf keek met aandacht naar haar plat liggend grijzend
+haar, mooie muts, kleine gouden ringen in haar ooren
+en naar haar kalm gelaat, doch ik zag niets, wat mij de
+verwondering van mijn vriend kon verklaren.</p>
+
+<p>&bdquo;Er doen zich hier twee vragen voor.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, ik ben al vermoeid van al dat vragen!&rdquo; riep Miss
+Cushing ongeduldig.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt twee zusters, geloof ik.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe kunt gij dat weten?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dadelijk, toen ik binnentrad, zag ik op den schoorsteenmantel
+een portretgroep van drie dames, waarvan een ongetwijfeld u
+zelf voorstelt, terwijl de beide anderen zoo op u gelijken,
+dat ik geen oogenblik twijfelde aan een nauwe verwantschap.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, uw gissing is juist. Het zijn mijn zusters Sarah en Mary.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En hier naast mij staat een ander portret, te Liverpool
+genomen van een jongere zuster, in gezelschap van een man,
+die, naar zijn uniform te oordeelen, een<span class="pageno"><a name="p_A41" id="p_A41">[A 41]</a></span>
+hofmeester schijnt. Ik zie, dat zij destijds nog ongehuwd was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij zijt een vlugge opmerker.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is mijn beroep.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ook deze gissing is juist. Doch een paar jaren geleden
+trouwde zij met Mr. Browner. Hij diende op de Zuid-Amerikaansche
+Stoomvaartlijn, toen dit portret werd
+genomen, maar hij hield zooveel van zijn jonge vrouw,
+dat hij er niet toe kon komen haar voor zoo langen tijd
+te verlaten en hij zocht daarom een betrekking op een
+boot tusschen Londen en Liverpool varende.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Op de <i>Conqueror</i> misschien?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, op <i>May Day</i>, zooals ik onlangs vernam. Jim
+heeft mij hier één keer een bezoek gebracht. Dat was voor hij
+zijn belofte, om niet weer te drinken, verbrak: maar later
+dronk hij altijd te veel, als hij aan wal was en dan was
+hij half krankzinnig. Och, het was wel een ongelukkige dag,
+toen hij weer een glas in de hand nam. Eerst verbrak hij
+de vriendschap met mij; toen kreeg hij twist met Sarah
+en nu Mary heeft opgehouden met schrijven, weten wij
+niet, hoe het tegenwoordig met hen gaat.&rdquo;</p>
+
+<p>Het was duidelijk, dat Miss Cushing een onderwerp
+had aangeroerd, dat haar zeer ter harte ging. Als alle
+menschen, die een eenzaam leven leiden, was zij eerst
+terughoudend, maar toen het ijs eenmaal gebroken was,
+zeer mededeelzaam. Zij vertelde ons vele <span class="corr" id="corr09" title="Bron: bizonderheden">bijzonderheden</span>
+aangaande haar schoonbroeder, den hofmeester, en sprak
+eveneens over haar vroegere bewoners, de studenten in
+de geneeskunde, van wier doen en laten zij een lang
+verhaal opdischte. Holmes luisterde aandachtig, er nu
+en dan een vraag tusschen werpende:</p>
+
+<p>&bdquo;Het verwondert mij, daar uw zuster Sarah ook
+nog ongetrouwd is, dat gij beiden niet samenwoont.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Als u Sarah's temperament kende, zou u dat niet
+meer verwonderen. Ik beproefde het, toen ik te Croydon
+kwam, en wij hielden het ongeveer twee maanden vol;
+daarna scheidden wij van elkaar. Ik wil geen woord ten
+nadeele van mijn eigen zuster zeggen; maar zij was
+altijd zeer bemoeiziek en moeilijk te voldoen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A42" id="p_A42">[A 42]</a></span>
+&bdquo;Ge zeidet zooeven, dat zij ook twist had met uw
+familie te Liverpool.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, en vroeger waren zij de beste vrienden. Zij ging
+zelfs in Liverpool wonen om dichter bij hen te wezen.
+En nu kan zij geen woord vinden, hard genoeg voor
+Jim Browner. Toen zij hier een maand of zes geleden
+voor het laatst was, sprak zij over niets anders dan
+over zijn drinken en zijn slecht gedrag. Hij had haar
+zeker laten merken, dat haar bemoeizucht hem niet
+beviel en dat was het begin.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u, Miss Cushing,&rdquo; zeide Holmes opstaande
+en beleefd buigende, &bdquo;uw zuster woont, als ik u goed verstaan
+heb, te Wallington, niet waar? Het spijt mij, dat
+ik u zooveel moeite heb moeten berokkenen over een zaak,
+waarmede gij, zooals gij zegt, niets te maken hebt. Ik
+wensch u goeden morgen.&rdquo;</p>
+
+<p>Toen wij buiten waren, kwam er juist een cab voorbij.
+Holmes riep den koetsier.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoever is het naar Wallington?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Slechts ongeveer een mijl, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed. Stap in, Watson. Men moet het ijzer smeden
+zoolang het heet is. Wij moeten regelrecht naar een
+telegraafkantoor, koetsier!&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes verzond een kort telegram, en gedurende het
+verdere van den rit lag hij achterover in het rijtuig
+met den hoed over den neus gezonken. Ons rijtuig hield
+stil voor een huis, dat veel overeenkomst had met dat,
+hetwelk wij zooeven hadden verlaten. Mijn vriend gelastte
+den koetsier, op ons te wachten en had zijn hand
+op den klopper, toen de deur openging en een deftige
+jonge man met een erg glinsterenden hoed op 't hoofd
+op de stoep verscheen.</p>
+
+<p>&bdquo;Is Miss Sarah Cushing te huis?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Miss Sarah Cushing is ernstig ongesteld,&rdquo; was 't antwoord.
+&bdquo;Sedert gisteren deden zich ernstige verschijnselen
+van een hersenziekte bij haar voor. Daar ik haar geneesheer
+ben, kan ik onmogelijk iemand tot haar toelaten en zou
+u daarom aanraden over een dag of tien terug te komen<span class="corr" id="corr10" title="Bron: ?">.</span>&rdquo;</p>
+
+<p>Hij trok zijn handschoenen aan, deed de deur achter
+zich dicht en ging de straat op.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A43" id="p_A43">[A 43]</a></span>
+&bdquo;Nu, als het niet kan, dan kan het niet,&rdquo; zeide Holmes, goed gehumeurd.</p>
+
+<p>&bdquo;Misschien ook had ze u niet veel kunnen of willen vertellen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het was mijn verlangen niet, dat zij mij iets zou vertellen;
+ik wenschte haar alleen te zien. Mijns inziens
+weet ik nu alles, wat ik noodig heb te weten. Rijd ons naar
+een fatsoenlijk hotel, koetsier, waar wij een lunch kunnen
+gebruiken; daarna zullen wij vriend Lestrade aan
+zijn politiebureau opzoeken.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a043.jpg"><img src="images/a043th.jpg" width="450" height="379" alt="Hoever is het naar Wallington?" title="Klik voor vergroting (916×773px, 120kb)." /></a>
+<span class="caption">Hoever is het naar Wallington?</span>
+</div>
+
+<p>Wij gebruikten een eenvoudig doch smakelijk maal;
+Holmes praatte onderwijl over niets anders dan over
+violen en vertelde met groote levendigheid, hoe hij zijn<span class="pageno"><a name="p_A44" id="p_A44">[A 44]</a></span>
+eigen stradivarius, die op zijn minst vijfhonderd pond
+waard was, aan een Joodschen handelaar voor vijf en
+vijftig shillings had verkocht. Dit bracht ons gesprek
+op Paganini en wij zaten een tijdlang gezellig onder een
+flesch wijn bij elkaar, terwijl hij mij de eene anecdote
+na de andere van dezen buitengewonen man vertelde.
+De namiddag was al voor een groot deel verstreken en
+de hitte had plaats gemaakt voor een meer aangename
+warmte, toen wij aan het politiebureau kwamen. Lestrade
+wachtte ons aan de deur.</p>
+
+<p>&bdquo;Er is een telegram voor u, mijnheer Holmes,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, dat is het antwoord!&rdquo; Hij scheurde de enveloppe
+open, zag het telegram door en stak het verkreukeld
+in zijn zak. &bdquo;'t Is in orde,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt gij al iets te weten gekomen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik weet alles.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat! gij schertst!&rdquo; sprak Lestrade, hem verbaasd
+aanziende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik spreek in vollen ernst. Er is een verschrikkelijke
+misdaad gepleegd en ik geloof, dat ik nu met alle <span class="corr" id="corr11" title="Bron: bizonderheden">bijzonderheden</span>
+bekend ben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En de misdadiger?&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes schreef een paar woorden op den achterkant
+van zijn naamkaartje en reikte het toen aan Lestrade over.</p>
+
+<p>&bdquo;Die is het,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Gij kunt niet voor morgen
+avond op zijn vroegst een arrestatie bewerkstelligen.
+Het zou mij lief zijn, dat gij mijn naam niet in verband
+met deze zaak noemt, daar ik er de voorkeur aan geef
+alleen bij misdaden genoemd te worden, aan wier ontdekking
+eenige moeilijkheid is verbonden. Kom, Watson!&rdquo;</p>
+
+<p>Wij wandelden naar het station, terwijl Lestrade
+achterbleef en met een verrukt gezicht op het kaartje
+bleef staren, dat Holmes hem had gegeven.</p>
+
+<p>&bdquo;Deze zaak,&rdquo; zeide Holmes, toen wij dien avond in
+onze woning in Baker-Street een sigaar zaten te rooken,
+&bdquo;is er een, die, om ze goed te verklaren, ons noodzaakt
+uit de gevolgen tot de oorzaken te komen. Ik heb Lestrade
+verzocht ons de bijzonderheden mede te deelen,
+die ons nu nog ontbreken en die hij eerst te weten zal<span class="pageno"><a name="p_A45" id="p_A45">[A 45]</a></span>
+komen, als hij den misdadiger in hechtenis heeft genomen.
+Dat kan hem veilig worden toevertrouwd, want ofschoon
+hij weinig schranderheid bezit, is hij zoo vasthoudend
+als een bulhond, als hij eenmaal weet, wat hij doen moet,
+en het is inderdaad deze taaie volharding, die hem tot de
+eerste en de beste van Scotland Yard heeft gemaakt.&rdquo;</p>
+
+<div class="figright" style="width: 209px;">
+<a href="images/a045.jpg"><img src="images/a045th.jpg" width="209" height="450" alt="Jim Browner." title="Klik voor vergroting (465×1000px, 80kb)." /></a>
+<span class="caption">Jim Browner.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Gij zijt dus niet volkomen op de hoogte?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat het wezenlijke der zaak betreft, wel. Wij weten, wie de bedrijver
+van de afkeerwekkende misdaad is, ofschoon een van de slachtoffers ons
+nog niet bekend is. Natuurlijk hebt gij uw eigen gevolgtrekking gemaakt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vermoed, dat het die Jim Browner is, de hofmeester van een
+Liverpoolsche boot, dien gij verdenkt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, 't is meer dan verdenken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En toch zie ik slechts enkele vage aanwijzingen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Voor mij integendeel is alles volkomen helder. Laat mij
+u een overzicht geven van de hoofdfeiten. Zooals gij weet,<span class="pageno"><a name="p_A46" id="p_A46">[A 46]</a></span>
+hebben wij geheel onbevooroordeeld het onderzoek begonnen.
+Bij ons bestond nog niets, dat op een vooraf gevormde
+meening geleek en dit is in zulke gevallen altijd
+een voordeel. Wij kwamen eenvoudig om waar te nemen
+en uit onze waarnemingen gevolgtrekkingen te maken.
+Wat zagen wij het eerst? Een zeer zachtzinnige en
+deftige dame, die geheel onschuldig aan eenig geheim was;
+een portret, dat zij mij liet zien, leerde mij, dat zij twee
+zusters had. Het kwam mij onmiddellijk in de gedachte,
+dat de doos voor een van deze beiden bestemd was geweest.
+Toen gingen wij in den tuin, zooals gij u herinnert, en wij
+zagen den zonderlingen inhoud van de kleine gele doos.</p>
+
+<p>Het koord was er een, zooals wordt gebezigd door de zeilmakers
+aan boord van een schip en ik begreep terstond, dat onze
+nasporingen zich ook tot de zee moesten uitstrekken.
+Toen ik zag, dat het koord was vastgemaakt met een
+zeemansknoop, dat het in een havenstad op de post was
+bezorgd en dat het mannenoor was doorboord voor een
+oorring, iets dat veel meer bij zeelieden voorkomt
+dan bij andere menschen, was ik zeker, dat al de
+personen uit het treurspel onder den zeemansstand
+te zoeken waren.</p>
+
+<p>Toen ik het adres van het pakje nauwkeurig bekeek,
+zag ik, dat het was afgezonden aan Miss. S. Cushing.
+Ofschoon nu de voornaam van de oudste zuster met een
+S. begon, kon het pakje evengoed aan een van de andere
+zusters zijn afgezonden. In dat geval moesten wij onze
+nasporingen van een geheel nieuwe basis beginnen.
+Daarom ging ik in huis om dit punt tot klaarheid te brengen.
+Juist had ik Miss Cushing verzekerd, overtuigd te
+zijn dat er een vergissing had plaats gehad, toen ik,
+zooals gij u herinnert, plotseling ophield. Ik had onverwachts
+iets opgemerkt, dat mij in de hoogste mate verraste
+en het veld van ons onderzoek aanzienlijk beperkte.</p>
+
+<p>Als medicus weet gij, Watson, dat er geen lichaamsdeel
+is, dat bij de veschillende menschen zooveel verscheidenheid
+aanbiedt als het menschelijk oor. Van geen
+twee menschen zijn de ooren precies gelijk. In het
+<i>Anthropological Journal</i> van het laatste jaar vindt gij over<span class="pageno"><a name="p_A47" id="p_A47">[A 47]</a></span>
+dit onderwerp twee korte opstellen van mijn hand.
+Ik had daarom de beide ooren in de doos met den blik
+van een deskundige bezien en hun anatomische bijzonderheden
+nauwkeurig opgeteekend. Stel u dus mijn verrassing voor,
+toen ik, Miss Cushing aanziende, opmerkte, dat haar oor
+nauwkeurig overeenkwam met het vrouwenoor, dat ik zooeven
+had bezichtigd. Daar was dezelfde kortheid van de pinna,
+dezelfde breedte van de bovenoorlel, dezelfde ronding
+van het binnenkraakbeen. In alle kenmerkende onderdeelen
+kwamen de ooren volkomen overeen.</p>
+
+<p>Natuurlijk zag ik terstond het gewicht van deze waarneming
+in. Het slachtoffer is klaarblijkelijk en waarschijnlijk
+zelfs een zeer naaste bloedverwant. Ik begon met haar over
+haar familie te praten en gij zult u herinneren, dat zij ons
+opeens eenige zeer te waardeeren bijzonderheden meedeelde.</p>
+
+<p>In de eerste plaats was de naam van haar zuster Sarah
+en was haar adres voor korten tijd hetzelfde geweest
+als het hare, zoodat het zeer goed te verklaren is, hoe de
+vergissing kon plaats hebben, en voor wie het pakket
+bestemd was. Vervolgens sprak zij over dien hofmeester,
+gehuwd met de derde zuster, en daarna vernamen wij,
+dat hij een tijdlang zoo goed bevriend met Sarah was
+geweest, dat deze zelfs naar Liverpool was gaan wonen,
+om meer in de nabijheid der Browners te wezen, doch
+later had een twist verwijdering tusschen hen doen ontstaan.
+Deze twist had zelfs voor eenige maanden alle
+briefwisseling doen ophouden, zoodat ingeval Browner
+een pakje aan Miss Sarah wilde afzenden, het zeer natuurlijk
+is, dat dit aan haar oude adres geschiedde.</p>
+
+<p>En nu is de zaak zich vrijwel begonnen te ontwarren.
+Wij hoorden, dat Miss Cushing een hofmeester tot
+schoonbroeder heeft, een ondernemend, hartstochtelijk
+man. Wij hadden reden te gelooven, dat zijn vrouw vermoord
+is geworden en dat een man&mdash;vermoedelijk
+een zeeman&mdash;tegelijkertijd met haar is vermoord.
+Natuurlijk kwam onmiddellijk de gedachte bij mij op,
+dat jaloezie de beweegreden tot de misdaad was. En
+waarom zouden deze bewijzen van de daad aan Miss Sarah<span class="pageno"><a name="p_A48" id="p_A48">[A 48]</a></span>
+Cushing zijn gezonden? Waarschijnlijk omdat zij tijdens
+haar verblijf te Liverpool de feiten aanbracht, die tot
+het treurspel de aanleiding waren. Gij weet misschien,
+dat de stoomboot, waarop Browner vaart, Belfast,
+Dublin en Waterford aandoet, zoodat, aangenomen dat
+de hofmeester den moord heeft bedreven en dadelijk
+daarna met zijn boot, de <i>May Day</i>, is vertrokken, Belfast
+de eerste plaats zoude zijn, waar hij zijn gruwelijk
+pakket op de post kon doen.</p>
+
+<p>Tot zoover in mijn gevolgtrekkingen gekomen, was
+nog een tweede oplossing mogelijk, en ofschoon ik die
+voor onwaarschijnlijk hield, was ik besloten, mij dienaangaande
+zekerheid te verschaffen, alvorens verder te
+gaan. Een ongelukkig minnaar kon Mr. en Mrs. Browner
+vermoord hebben en in dit geval zou het mannenoor
+dat van den hofmeester Browner zijn. Waarschijnlijk
+was dit niet: maar het bleef mogelijk. Daarom zond ik
+een telegram aan mijn vriend Algar van de Liverpoolsche
+politie, waarin ik hem verzocht te onderzoeken,
+of Mrs. Browner te huis was en of Browner met de <i>May
+Day</i> was vertrokken. Toen gingen wij naar Wallington
+om Miss Sarah te bezoeken.</p>
+
+<p>Ik was in de eerste plaats nieuwsgierig te zien, in
+hoever zich de familietrek ook in haar ooren vertoonde.
+Verder zou zij ons natuurlijk zeer belangrijke inlichtingen
+kunnen verstrekken, doch ik maakte mij hiervan geen
+illusie. Zij moest den vorigen dag gehoord hebben van
+de vreeselijke geschiedenis, waar geheel Croydon over
+sprak en zij alleen kon weten, voor wie het pakket bestemd
+was. Ware zij van plan geweest de justitie op het
+spoor te helpen, dan zou zij zich reeds tot de politie
+gewend hebben. Het was evenwel onze plicht haar op
+te zoeken. Wij bevonden, dat het bericht van de ontvangst
+van het pakket&mdash;want haar ziekte dateerde
+van dat oogenblik&mdash;zulk een indruk op haar had gemaakt,
+dat een hersenziekte er het gevolg van was.
+Het was volkomen duidelijk, dat zij ten volle begreep,
+wat dat pakket beteekende, maar even duidelijk was het,
+dat wij eenigen tijd zouden moeten wachten, aleer zij
+ons bij onze nasporingen van dienst kon zijn.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A49" id="p_A49">[A 49]</a></span>
+Wij konden echter haar hulp geheel ontberen. Toen
+wij aan het politiebureau kwamen, lag daar reeds het
+antwoord van Algar. Niets kon meer beslissend zijn.
+Mrs. Browner's woning was al meer dan drie dagen gesloten;
+haar buren waren van meening, dat zij op reis
+was naar haar familie. Een verder onderzoek bracht
+aan 't licht, dat Browner aan boord van de <i>May Day</i>
+was vertrokken; morgen avond verwacht ik, dat de
+boot de Theems binnenkomt. Bij zijn aankomst wordt
+Browner opgewacht door den dommen maar vastberaden
+Lestrade en ik twijfel niet, of wij zullen dan bekend
+worden met alle bijzonderheden van deze afgrijselijke
+geschiedenis.&rdquo;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Sherlock Holmes werd in zijn verwachtingen niet
+teleurgesteld. Twee dagen later ontving hij een groote
+enveloppe, die een kort briefje van den detective en een
+met een type-writer beschreven document van verscheidene
+bladzijden inhield.</p>
+
+<p>&bdquo;Lestrade heeft hem goed en wel gearresteerd,&rdquo; zeide
+Holmes, mij aanziende. &bdquo;Misschien stelt gij er belang in,
+te hooren wat hij mij schrijft.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 443px;">
+<a href="images/a050.jpg"><img src="images/a050th.jpg" width="443" height="450" alt="En strekte zijn handen uit voor de boeien." title="Klik voor vergroting (894×907px, 162kb)." /></a>
+<span class="caption">En strekte zijn handen uit voor de boeien.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Waarde Mr. Holmes. Overeenkomstig het plan, dat
+wij ontworpen hadden om de proef op onze onderstellingen
+te nemen&mdash;dat &bdquo;wij&rdquo; is nog al fijn, vindt ge
+niet, Watson?&mdash;ging ik gisteren morgen om zes uur
+naar het Albert-dok aan boord van de <i>May Day</i> van de
+Liverpool, Dublin en <span class="corr" id="corr12" title="Bron: London">Londen</span> Stoom-Pakketvaart-Maatschappij.
+Bij mijn onderzoek vond ik, dat zich een hofmeester
+met name James Browner aan boord bevond en
+dat deze zich gedurende de reis zoo zonderling had gedragen,
+dat de kapitein genoodzaakt was geweest hem
+van zijn werk te ontheffen. In zijn hut gekomen, vond
+ik hem op een kist zitten, het hoofd op de handen
+steunende en herhaaldelijk heen en weer schuddende.
+'t Is een groote, sterke man, glad geschoren en zeer
+donker. Toen hij hoorde, wat mijn beroep was, sprong hij
+overeind en ik bracht mijn fluitje aan de lippen, om een
+paar agenten van de rivier-politie te hulp te roepen;
+maar hij scheen geheel versuft en strekte zijn handen<span class="pageno"><a name="p_A50" id="p_A50">[A 50]</a></span>
+uit voor de boeien. Wij brachten hem naar de gevangenis
+en evenzoo zijn koffer, want wij dachten, dat zich daarin
+wel iets zou bevinden, dat op de misdaad betrekking
+had, maar behalve een groot scherp mes, zooals de meeste
+zeelieden hebben, vonden wij niets bijzonders. Wij gelooven
+evenwel geen bewijzen meer noodig te hebben,
+want toen hij voor den inspecteur op het politiebureau was
+gebracht, vroeg hij verlof een verklaring af te leggen,
+die natuurlijk onmiddellijk door een stenograaf werd<span class="pageno"><a name="p_A51" id="p_A51">[A 51]</a></span>
+opgeteekend. Wij lieten met de type-writer drie afschriften
+maken, waarvan ik u er een zend. De uitkomst bewijst,
+dat de zaak, zooals ik wel dacht, zeer eenvoudig
+was, maar ik ben u intusschen zeer dankbaar voor uw
+hulp bij mijn nasporing. Na vriendelijke groeten, uw
+toegenegen</p>
+
+<p class="right">
+<span class="ri2"><span class="smcap">G. Lestrade</span>.&rdquo;</span>
+</p>
+
+<p>&bdquo;Hum! Het onderzoek was inderdaad zeer eenvoudig,
+maar zoo dacht hij er niet over, toen hij onze hulp vroeg,&rdquo;
+zei Holmes. &bdquo;Laten wij evenwel eens zien, wat Jim
+Browner zelf heeft te zeggen. Dit is zijn verklaring,
+zooals die is afgelegd voor den inspecteur Monthomery
+aan het Shadwell-politiebureau en het heeft het voordeel
+woordelijk te zijn.</p>
+
+<p>&bdquo;Heb ik iets te zeggen<span class="corr" id="corr13" title="Bron: !">?</span> Ja, ik heb veel te zeggen. Ik
+moet mijn gemoed volkomen uitstorten. Gij moogt mij
+ophangen of mij gevangen zetten. Het kan mij niemendal
+schelen, wat gij met mij doet. Ik zeg u, dat ik nog geen
+minuut geslapen heb sinds ik het deed, en ik geloof niet,
+dat ik ooit weer slapen zal, tot ik sterf. Soms is het zijn
+gezicht, maar meesttijds is het dat van haar. Ik heb
+altijd een van beiden voor mij. Hij ziet mij aan met gefronste
+wenkbrauwen en donkere gelaatstrekken; maar zij heeft een
+soort verbazing op haar gelaat. Ach, het witte lam mocht
+wel verbaasd kijken, toen zij haar dood las op een gelaat,
+dat haar nooit anders dan met liefde had aangezien.</p>
+
+<p>Maar het was de schuld van Sarah en moge de vloek
+van een gebroken man ongeluk over haar brengen en
+haar het bloed in de aderen doen verdrogen! Niet dat
+ik mij zelf wensch schoon te wasschen. Ik weet, dat ik
+weer aan mijn drankzucht begon toe te geven, beest dat
+ik was. Doch <i>zij</i> zou het mij vergeven hebben; zij zou mij
+op mijn weg hebben gestuit, als een touw een hijschblok,
+als die andere vrouw nooit onzen drempel had betreden.
+Want Sarah Cushing beminde mij&mdash;dat is de oorzaak
+van de geschiedenis;&mdash;zij beminde mij, tot haar liefde
+in giftigen haat verkeerde, toen zij wist, dat ik meer
+dacht aan den voetstap van mijn vrouw in het slijk,
+dan aan haar geheele lichaam en ziel.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A52" id="p_A52">[A 52]</a></span>Ze waren drie zusters. De oudste was een goedhartige
+oude vrouw, de tweede een duivelin en de derde een
+engel. Sarah was drie en dertig jaar en Mary negen en
+twintig, toen ik trouwde. Wij, Mary en ik, waren, toen
+wij onze huishouding opzetten, gelukkig met elkaar van
+den morgen tot den avond en in gansch Liverpool was
+er geen betere vrouw dan mijn Mary. En toen verzochten
+wij Sarah een week bij ons te komen; en die week
+werd een maand en zij bleef nog langer, totdat het scheen,
+alsof zij tot ons gezin behoorde.</p>
+
+<p>Ik was in dien tijd vlijtig en oppassend en wij legden
+wat geld over en alles liet zich zoo mooi aanzien als
+een nieuwe munt. Mijn God, wie zou gedacht hebben, dat het
+zoover zou komen? Wie zou het hebben kunnen droomen?</p>
+
+<p>Ik was dikwijls op 't eind van de week te huis en soms,
+als de boot wat lang moest blijven liggen, om lading in
+te nemen, was ik wel eens een geheele week te huis en
+zoo zag ik mijn schoonzuster Sarah ook veel. Zij was een
+mooie, groote vrouw, donker, vlug en hartstochtelijk, met
+trotsche houding en een schittering in haar oog als de
+vonk uit een vuursteen. Doch als de kleine Mary er was,
+dacht ik nooit aan haar, dat is zoo waar als ik op Gods
+genade hoop.</p>
+
+<p>Het heeft mij soms toegeschenen, dat zij alleen met mij
+wenschte te zijn, of dat zij mij wenschte over te halen,
+een wandeling met haar te doen, maar het kwam mij
+nooit in de gedachte, zoo iets te doen. Doch op zekeren
+avond gingen mij de oogen open. Toen ik van de boot
+kwam, was mijn vrouw uit, maar Sarah te huis. &bdquo;Waar
+is Mary?&rdquo; vroeg ik. &bdquo;O, die is uitgegaan, om eenige rekeningen
+te betalen.&rdquo; Ik was onrustig en liep de kamer
+op en neer. &bdquo;Kan je geen vijf minuten zonder Mary gelukkig
+zijn, Jim?&rdquo; zeide zij. &bdquo;Het is geen compliment voor
+mij, dat gij zelfs zoo'n korten tijd niet met mijn gezelschap
+tevreden kunt wezen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb niets op je tegen, kindjelief,&rdquo; zeide ik, haar
+vriendelijk mijn hand toestekende. Zij greep ze dadelijk
+met beide handen, die brandden, alsof zij de koorts
+had. Ik zag haar in de oogen en daarin las ik alles. Geen<span class="pageno"><a name="p_A53" id="p_A53">[A 53]</a></span>
+van ons beiden zei een woord. Ik fronste de wenkbrauwen
+en trok mijn hand terug. Toen stond zij zwijgend naast
+mij, stak haar hand omhoog en klopte mij op den schouder.
+&bdquo;Standvastige, oude Jim!&rdquo; zeide zij; en lachend,
+met een klank van teleurstelling, liep zij de kamer uit.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 385px;">
+<a href="images/a053.jpg"><img src="images/a053th.jpg" width="385" height="450" alt="Zij greep ze dadelijk met beide handen." title="Klik voor vergroting (857×1000px, 168kb)." /></a>
+<span class="caption">Zij greep ze dadelijk met beide handen.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A54" id="p_A54">[A 54]</a></span>Van dat oogenblik haatte Sarah mij met haar gansche
+hart en ziel, en zij is een vrouw, die kan haten. Ik was
+een dwaas, dat ik toestond dat zij bij ons bleef, een
+groote dwaas; maar ik zei nooit iets tegen Mary, want
+ik wist, dat het haar zou grieven. De zaken gingen weer
+haar gewonen gang, maar na eenigen tijd begon ik op te
+merken, dat er bij Mary zelf een verandering plaats
+vond. Zij was altijd zoo vertrouwelijk en zoo vriendelijk-onschuldig
+geweest, maar nu werd zij argwanend en gedroeg
+zich vreemd tegenover mij; zij wilde telkens weten,
+waar ik was geweest en wat ik had gedaan en van wie
+ik brieven ontving en wat ik in mijn zakken had en
+meer van die dwaasheden. Zij werd bij den dag zonderlinger
+en driftiger en we hadden zonder oorzaak twist
+over de nietigste zaken. Ik werd er geheel door verbijsterd,
+Sarah meed mij nu, maar zij en Mary waren in dezen
+tijd onafscheidelijk. Nu eerst zie ik, hoe zij samenspande
+en mijn vrouw tegen mij opzette, maar destijds was ik
+zoo'n blinde tor, dat ik daar niets van begreep. Toen
+verbrak ik mijn belofte om niet meer te drinken en gaf
+mij weer aan misbruik van sterken drank over, doch ik
+geloof niet, dat ik dit gedaan zou hebben, als Mary dezelfde
+van vroeger voor mij was geweest. Zij had nu reden om
+boos op mij te wezen, en de klove werd met den dag
+wijder. En toen kwam Alex Fairbaim in het spel en
+werden de zaken duizendmaal erger.</p>
+
+<p>Eerst bezocht hij ons alleen om Sarah te spreken,
+maar spoedig kwam hij om ons. Het was een innemend
+man, die zich vrienden verwierf, overal waar hij kwam.
+Hij was een snoever, schrander, iemand die de halve
+wereld had gezien. Het was een aangenaam man in
+gezelschap, dat wil ik niet ontkennen en voor een zeeman
+had hij wonderlijk beschaafde manieren, zoodat ik geloof,
+dat er een tijd was, dat hij meer van de kajuit dan van
+den bak wist. Een maand liep hij bij mij in en uit, en
+nooit kwam het mij in de gedachte, dat er uit zijn bezoeken
+iets kwaads kon voortkomen. Op 't laatst werd
+ik wantrouwend en van dat oogenblik was mijn rust
+verdwenen.</p>
+
+<p>Het was evenwel slechts een nietige zaak. Ik kwam<span class="pageno"><a name="p_A55" id="p_A55">[A 55]</a></span>
+onverwacht de voorkamer binnen en in de deur komende
+zag ik een glans van tevredenheid op mijn vrouws gelaat.
+Doch toen zij zag, dat ik het was, die binnenkwam,
+verdween die glans en maakte plaats voor een blik van
+teleurstelling. Dat was mij genoeg. Niemand dan Alex
+Fairbaim was het, wiens stap zij gemeend had te hooren.
+Als ik hem toen had gezien, zou ik hem vermoord hebben,
+want ik was altijd een dolleman, als mijn drift was opgewekt.
+Mary zag het onheilspellend licht in mijn oogen
+en zij kwam op mij toe en legde haar hand op mijn arm:</p>
+
+<p>&bdquo;Niet doen, Jim,&rdquo; zeide zij, &bdquo;niet doen!&rdquo;&mdash;&bdquo;Waar
+is Sarah?&rdquo; vroeg ik.&mdash;&bdquo;In de keuken,&rdquo; was het antwoord.&mdash;&bdquo;Sarah,&rdquo;
+zeide ik binnenkomende, &bdquo;deze
+Fairbaim moet bij mij nooit weer over den drempel
+komen.&rdquo;&mdash;&bdquo;Waarom niet?&rdquo; vroeg zij.&mdash;&bdquo;Omdat ik
+het zoo wil.&rdquo;&mdash;&bdquo;Och, als mijn vrienden niet goed genoeg
+voor dit huis zijn, dan ben ik er ook niet goed genoeg
+voor,&rdquo; zeide zij.&mdash;&bdquo;Ge kunt doen wat ge verkiest,&rdquo;
+gaf ik ten antwoord, &bdquo;maar als Fairbaim zich hier weer
+vertoont, zal ik u een van zijn ooren als een aandenken
+zenden.&rdquo; Mijn gezicht joeg haar, geloof ik, schrik aan,
+want zij gaf mij geen antwoord en nog dienzelfden avond
+verliet zij mijn huis.</p>
+
+<p>Was het een duivelachtige trek in het karakter van
+deze vrouw of wilde zij mij tegen Mary opzetten, door
+haar tot een slecht gedrag te verleiden; wat hiervan
+moge zijn, zij huurde twee straten verder een huis en
+verhuurde daarvan kamers aan zeelieden. Fairbaim
+placht bij haar te vertoeven, als hij van zijn reizen terugkwam
+en Mary ging er heen om met haar zuster en hem te
+drinken. Hoe dikwijls zij er heen ging, weet ik niet, doch
+op zekeren dag volgde ik haar, en juist toen ik binnenkwam,
+ontsnapte Fairbaim over den tuinmuur, lafbek
+die hij was. Ik zwoer mijn vrouw, haar te zullen vermoorden,
+als ik haar weer in zijn gezelschap aantrof en nam
+haar mee naar huis, snikkende en bevende en wit als een
+stuk papier. Van dit oogenblik af was er geen zweem
+van liefde meer tusschen ons. Ik zag, dat zij mij haatte
+en vreesde en als de gedachte daaraan mij tot drinken
+dreef, verachtte zij mij.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A56" id="p_A56">[A 56]</a></span>
+Sarah vond het leven te Liverpool niet aangenaam meer
+en zij vertrok, naar ik dacht, om weer met haar zuster
+te Croydon samen te wonen en te huis sukkelden de
+zaken voort, als in den laatsten tijd. En toen kwam deze
+laatste week met al haar ellende en ongeluk.</p>
+
+<p>Het gebeurde zoo. Wij waren met de <i>May Day</i> vertrokken
+voor een reis van zeven dagen, maar de boot
+had averij bekomen, zoodat wij in de haven moesten
+terugkeeren. Ik ging van boord naar huis, denkende, dat
+het voor mijn vrouw een heele verrassing zoude zijn en
+zij nog blijde zou wezen, nu ik zoo spoedig terugkwam;
+doch juist toen ik de straat insloeg, waar ik woonde, kwam
+daar een cab voorbij en daarin zat mijn vrouw naast
+Fairbaim en de twee praatten en lachten zonder een
+enkele gedachte aan mij en daar stond ik nu op den weg
+te kijken.</p>
+
+<p>Van dat oogenblik was ik mij zelf geen meester meer
+en het komt mij alles als een verwarde droom voor, als
+ik er aan denk. Ik had ook kort geleden veel gedronken
+en deze beide zaken te zamen brachten mij geheel van
+streek. Ik voel nu een kloppen in mijn hoofd als van een
+smidshamer, maar op dien morgen was het een razen en
+bruisen in mijn hersenen als van de Niagara.</p>
+
+<p>Een oogenblik stond ik besluiteloos; toen snelde ik
+de cab achterna. Ik had een zwaren eikenhouten stok
+in de hand. Zij stapten weldra uit aan het spoorwegstation.
+Daar stonden veel menschen voor het loket en
+zoo kon ik hen dicht naderen zonder door hen gezien
+te worden. Zij namen kaartjes voor New-Brighton.
+Ik deed eveneens en stapte in een spoorweg-coupé drie
+rijtuigen achter de hunne. Toen zij het doel van hun tocht
+hadden bereikt, wandelden zij langs de parade, en ik
+zorgde er voor nooit meer dan een honderd el van hen
+af te wezen. Ten laatste zag ik hen een boot huren om
+een roeitochtje te maken; want het was een zeer warme
+dag en zij dachten ongetwijfeld, dat het op het water
+koeler zou wezen.</p>
+
+<p>Het was of zij in mijn handen waren overgeleverd. Er
+hing een lichte mist over het water, zoodat men maar
+een paar honderd el ver kon zien. Ik huurde een boot<span class="pageno"><a name="p_A57" id="p_A57">[A 57]</a></span>
+voor mij alleen en roeide hen achterna. Ik kon het zog
+van hun vaartuigje zien; maar zij voeren bijna even
+snel als ik en zij waren zeker wel een mijl van de kust, toen
+ik hen inhaalde. De mist was als een gordijn rondom
+ons en wij drieën bevonden ons in de ruimte door dat gordijn
+ingesloten. Mijn God, zal ik ooit de uitdrukking op
+hun gezicht vergeten, toen zij zagen wie er in de boot
+was, die op hen invoer?</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a057.jpg"><img src="images/a057th.jpg" width="450" height="352" alt="bracht ik hem met een zwaren stok een slag toe." title="Klik voor vergroting (919×719px, 136kb)." /></a>
+<span class="caption">bracht ik hem met een zwaren stok een slag toe.</span>
+</div>
+
+<p>Zij gaf een luiden gil. Hij vloekte als een dolle en
+stiet met een riem naar mij; hij las zijn doodvonnis in
+mijn oogen. Met mijn linkerhand greep ik den riem vast en
+met de andere hand bracht ik hem met mijn zwaren stok
+een slag op zijn hoofd toe, dat zijn schedel vermorzeld werd
+als een ei. Ik zou haar misschien gespaard hebben niettegenstaande<span class="pageno"><a name="p_A58" id="p_A58">[A 58]</a></span>
+mijn vreeselijke woede; maar zij sloeg
+haar armen rond zijn hals onder het luide uitroepen van
+zijn naam: Alex. Ik sloeg nog eens en zij lag dood naast
+hem. Toen was ik als een wild dier, dat bloed geproefd
+heeft. Was Sarah daar geweest, zij zou hetzelfde lot
+hebben ondergaan. Ik haalde mijn mes voor den dag en...
+ik heb genoeg gezegd, het gaf mij een woest genot, toen
+ik dacht, hoe Sarah, als zij zulke bewijzen van mijn daad
+ontving, zou gevoelen wat haar bemoeizucht had teweeggebracht.
+Toen bond ik de lijken in de boot, stiet een plank
+los en liet zoo de boei met de lijken er in zinken. Ik wist
+wel, dat de eigenaar van de boot zou denken, dat zij uit
+den koers geraakt en naar zee zouden zijn gedreven.
+Ik knapte mij wat op, ging weer aan land en kwam weer
+aan boord, zonder dat iemand ter wereld kon vermoeden,
+wat er had plaats gevonden. Dien nacht maakte ik het
+postpakket voor Sarah Cushing klaar en den volgenden
+dag verzond ik het van Belfast.</p>
+
+<p>Daar hebt ge nu de geheele waarheid. Ge moogt mij
+ophangen of met mij doen, wat u goeddunkt, doch gij
+kunt me niet zoo zwaar straffen, als ik reeds gestraft
+ben. Ik kan mijn oogen niet sluiten of ik zie de twee
+gezichten mij aanstaren, zooals op het oogenblik, toen
+mijn boot op hen aanvoer. Ik vermoordde hen vlug, maar
+zij vermoorden mij nu langzaam en zoo ik nog den nacht
+beleef, zal ik toch voor morgen dood of krankzinnig zijn.
+Ge zult me toch niet alleen in een cel opsluiten, mijnheer?
+Doe het niet als ik u om medelijden mag smeeken, en
+moogt gij op den dag van uw doodsstrijd behandeld
+worden, zooals gij mij nu behandelt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zegt gij er van, Watson?&rdquo; zei Holmes, toen hij
+het papier uit de hand legde. &bdquo;Waartoe dient nu al deze
+ellende, dat geweld en die angst? De Voorzienigheid
+zal daarmee een doel willen bereiken, of anders zou de
+wereld geregeerd worden door een noodlot en dat mogen
+we niet aannemen. Maar welk doel? Hier staan we
+nu voor een raadsel, van welks oplossing het menschelijk
+verstand nog even ver verwijderd is als ooit te voren,
+en dat ons misschien nooit opgelost zal worden.&rdquo;</p>
+
+<hr class="chend" />
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A59" id="p_A59">[A 59]</a></span></p>
+
+<h2><a name="A_III" id="A_III"></a>III.</h2>
+
+<h3>De klerk van den effectenhandelaar.</h3>
+
+<p>Korten tijd na mijn huwelijk had ik een praktijk in
+het district Paddington gekocht. De oude Dr. Farquhar,
+van wien ik die overnam, had in zijn tijd een uitgebreide
+praktijk gehad, doch op gevorderden leeftijd was
+die zeer verminderd, hoofdzakelijk ten gevolge van een
+kwaal, waaraan hij leed, een soort St. Vitusdans. Het
+publiek denkt gewoonlijk, dat iemand, die eens anders
+kwalen wil genezen, zelf gezond moet zijn en het wantrouwt
+den geneesheer, die geen geneesmiddelen kent voor
+zijn eigen ziekte. Zoo was ook, naarmate mijn voorganger
+zwakker werd, het aantal zijner patiënten afgenomen, tot
+het in 't laatst geslonken was van ongeveer twaalfhonderd
+tot weinig meer dan driehonderd in 't jaar. Ik
+vertrouwde evenwel op mijn jeugd en geestkracht en
+was overtuigd in weinig jaren wel een bloeiende praktijk
+te kunnen krijgen.</p>
+
+<p>Gedurende de eerste drie maanden, nadat ik mij in
+Paddington gevestigd had, zag ik weinig van mijn vriend
+Sherlock Holmes, want ik had het te druk, om hem in
+Baker-Street te bezoeken en hij zelf ging zelden anders
+uit dan waar zijn beroep hem riep. Ik was daarom verrast,
+op zekeren morgen in Juni, terwijl ik na het ontbijt
+het <i>British Medical Journal</i> zat te lezen, de deurschel
+te hooren overgaan en kort daarna de luide stem van mijn
+vriend in de gang te vernemen.</p>
+
+<p>&bdquo;Hé, mijn beste Watson,&rdquo; zeide hij, de kamer binnenkomende,
+&bdquo;het doet mij recht veel genoegen u te zien.
+Mevrouw Watson is zeker ook welvarend?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u, we zijn beiden zeer wel,&rdquo; zeide ik, hem met
+warmte de hand drukkend.</p>
+
+<p>&bdquo;En ik mag alzoo hopen,&rdquo; vervolgde hij, nadat hij in
+den schommelstoel was gaan zitten, &bdquo;dat de beslommeringen
+van uw geneeskundige praktijk de belangstelling,
+die gij vroeger in onze kleine problemen steldet, niet geheel
+uitgedoofd hebben.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A60" id="p_A60">[A 60]</a></span>
+&bdquo;Integendeel; nog gisteren avond zag ik mijn oude
+aanteekeningen in en was ik bezig enkele van onze laatste
+oplossingen te rangschikken,&rdquo; gaf ik ten antwoord.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vertrouw, dat gij uw verzameling nog niet als
+gesloten beschouwt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Volstrekt niet; niets zou ik liever wenschen, dan ze
+nog met een paar verhalen aan te vullen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vandaag bijvoorbeeld?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, vandaag als ge wilt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En zoudt ge er zelf voor naar Birmingham willen reizen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker, als ge het wenscht.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En uw praktijk?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik neem die van mijn buurman waar, als hij op reis
+is; hij is dus ook altijd bereid de mijne waar te nemen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Beter kon het niet treffen,&rdquo; zeide Holmes, in zijn
+stoel achterover leunende en mij van onder zijn halfgesloten
+oogleden scherp aanziende. &bdquo;Ik merk, dat gij
+de laatste dagen ongesteld waart. Een verkoudheid in
+den zomer grijpt iemand altijd erg aan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moest de vorige week een paar dagen om een zeer
+erge verkoudheid te huis blijven; maar ik dacht, dat men
+nu niets meer aan mij kon zien.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is zoo. Ge ziet er nu weer erg sterk uit.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe wist gij het dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn waarde vriend, gij kent mijn methode.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij leidt het dus af uit hetgeen gij ziet?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En waaruit dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uit uw muilen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik keek naar de nieuwe patent lederen, die ik droeg.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe in 's hemels naam....?&rdquo; begon ik; doch Holmes
+voorkwam mijn vraag.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw muilen zijn nieuw,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Gij kunt ze niet
+langer dan een paar weken gehad hebben. De zolen, die
+gij mij op dit oogenblik toekeert, zijn licht geschroeid. Een
+oogenblik dacht ik, dat ze nat geweest konden zijn
+en bij het drogen te dicht bij het vuur gehouden. Maar
+bij de wreef zit een klein rond papiertje met het merk
+van den winkelier er op. Vochtigheid zou dit papiertje<span class="pageno"><a name="p_A61" id="p_A61">[A 61]</a></span>
+natuurlijk hebben losgemaakt. Ge hebt dus met uw
+voeten naar het vuur uitgestrekt gezeten, wat een man
+zelfs in zulk een vochtige Junimaand, als wij nu hebben,
+niet zou doen, als hij volkomen gezond was.&rdquo;</p>
+
+<p>Als al de redeneeringen van Holmes, was de zaak,
+nu ze eerst verklaard werd, zeer eenvoudig. Hij las mijn
+gedachten op mijn gelaat en zijn glimlach was niet vrij
+van bitterheid.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben bang, dat ik mij zelf bij dat verklaren een
+beetje weggooi,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Gevolgen te noemen zonder
+oorzaken maakt veel meer indruk. Zijt gij gereed mee
+naar Birmingham te gaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zekerlijk, wat is er aan de hand?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij zult alles in den trein hooren. Mijn cliënt wacht
+mij buiten in een rijtuig. Kunt gij terstond medegaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wacht nog slechts een oogenblik.&rdquo; Ik schreef een
+briefje aan mijn buurman, ging de trap op om mijn
+vrouw de zaak te vertellen en voegde mij op de stoep
+weer bij Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw buurman is een dokter, niet waar?&rdquo; zeide hij,
+op de koperen deurplaat wijzende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja. Hij nam de praktijk van een gevestigden geneesheer
+over, evenals ik.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een oude zaak?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Even oud als die van mij; beide waren er gevestigd
+sedert de huizen gebouwd zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan hebt gij de drukst beklante gekocht.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat geloof ik ook. Maar hoe weet gij dat?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zie ik aan de stoeptreden, mijn vriend. De uwe
+zijn drie duim dieper uitgesleten.&mdash;Die heer daar in de
+cab is mijn cliënt, Mr. Hall Pycroft. Vergun mij u aan
+hem voor te stellen.&mdash;Leg de zweep er over, koetsier,
+want wij moeten ons haasten, willen we op tijd aan den
+trein wezen.&rdquo;</p>
+
+<p>De man, aan wien ik werd voorgesteld, was een gezonde,
+flink gebouwde jonge man met een eerlijk, open gelaat
+en een dunnen, gedraaiden rossen knevel. Hij droeg een
+glanzigen zijden hoed en een mooi, eenvoudig zwart
+costuum, hetgeen hem een voorkomen gaf van een jongen
+schranderen City-man, wat hij inderdaad was en wel behoorende<span class="pageno"><a name="p_A62" id="p_A62">[A 62]</a></span>
+tot hen, die met den naam Cockneys worden aangeduid.
+Dit neemt niet weg, dat zij onze voortreffelijkste
+vrijwilligers-regimenten vormen en de krachtigste jonge
+mannen en de beste sportlui van geheel Engeland
+zijn. Zijn rond, blozend gelaat had veel natuurlijke vriendelijkheid,
+doch de hoeken van zijn mond vertoonden
+een trek van droefgeestigheid. Eerst toen wij in onze
+coupé eerste klasse zaten en goed en wel op reis naar
+Birmingham waren, vernam ik om welke moeilijkheid
+hij de hulp van Sherlock Holmes had ingeroepen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij rijden nu een zeventig minuten aan een stuk
+door. Ge zoudt me dus een genoegen doen, met aan mijn
+vriend uw belangwekkende geschiedenis te vertellen,&rdquo;
+zei Holmes. &bdquo;Liefst even nauwkeurig als gij ze mij hebt
+verteld en zoo mogelijk nog meer in bijzonderheden.
+Het zal mij ook nuttig zijn, de verschillende feiten nog
+eens te hooren. Het is een geval, Watson, waarin veel
+kan zitten en dat eveneens niets kan beteekenen, doch
+in elk geval die ongewone trekken vertoont, waarvan
+gij evenveel houdt als ik.&rdquo;</p>
+
+<p>De jonge man zag mij aan met een onrustige flikkering
+in zijn oogen.</p>
+
+<p>&bdquo;Het ergste van de geschiedenis is,&rdquo; zeide hij, &bdquo;dat ik
+mij zeer dwaas heb gedragen. Natuurlijk kan alles nog
+goed afloopen en ik zie niet in, dat ik anders had kunnen
+handelen. Ik munt niet uit in de kunst van vertellen,
+mijnheer Watson, maar gij zult het daarmee zeker
+zoo nauw niet nemen.</p>
+
+<p>Ik had een betrekking bij de firma Coxon and Woodhouse
+van Draper's Gardens, maar vroeg in het voorjaar
+gingen zij, zooals gij u ongetwijfeld herinnert, failliet. Ik
+was vijf jaar bij hen geweest en de oude Coxon gaf mij,
+toen de slag kwam, een goed getuigschrift; maar natuurlijk
+werden wij, klerken, zeven en twintig in getal, aan
+den dijk gezet. Ik probeerde hier en probeerde daar,
+maar tal van andere klerken meldden zich voor dezelfde
+betrekkingen aan en ik zat een langen tijd op zwart zaad.
+Op Coxon's kantoor had ik drie pond per week verdiend
+en er ongeveer zeventig bespaard, maar spoedig waren
+die opgeteerd. Ik wist op 't laatst geen raad meer en<span class="pageno"><a name="p_A63" id="p_A63">[A 63]</a></span>
+kon nauwelijks de postzegels betalen om op advertentiën
+te schrijven of de enveloppe, waarop ik ze moest plakken.
+Mijn schoenen had ik versleten door het vele opklimmen
+van kantoortrappen en ik scheen nog even ver van een
+betrekking als ooit.</p>
+
+<p>Eindelijk hoorde ik, dat er een plaats vacant was op
+het kantoor van Mawson and Williams, de groote effectenmakelaars
+in Lombard-Street. Ik kan u zeggen, dat
+dit een der rijkste huizen in Londen is. De advertentie
+behoefde slechts met een brief beantwoord te worden.
+Ik zond mijn getuigschrift en sollicitatiebrief in, zonder
+evenwel de minste hoop te koesteren de betrekking te
+krijgen. Tot mijn verrassing echter ontving ik een antwoord,
+waarin mij werd gemeld, dat ik den volgenden
+Maandag in functie kon treden, zoo mijn voorkomen
+mocht bevallen. Niemand weet, hoe het met zulke dingen
+gaat. Sommige lieden zeggen, dat de directeur de hand in
+den hoop sollicitatiebrieven steekt en er maar een op goed
+geluk uitneemt. De getrokkene krijgt de betrekking. Maar
+wat hiervan moge zijn, ik had nu het buitenkansje en
+was zoo gelukkig als 't maar kon. De betrekking gaf mij
+nog een pond per week meer dan die ik had gehad en
+mijn werkzaamheden waren er dezelfde.</p>
+
+<p>En nu kom ik tot het wonderlijkste gedeelte van de
+geschiedenis. Ik had mijn kamers in Hampstead No. 17.
+Potter's Terrace was het adres. Ik zat denzelfden avond,
+nadat mij de betrekking was beloofd, op mijn kamer te
+rooken, toen mijn hospita met een visitekaartje binnenkwam,
+waarop ik: &bdquo;Arthur Pinner, financieel agent,&rdquo;
+las. Ik had dien naam nooit te voren gehoord en kon mij
+niet voorstellen, wat de bezitter daarvan van mij kon
+wenschen; maar natuurlijk verzocht ik haar, hem boven
+te laten komen. Hij kwam binnen. Het was een man van
+middelmatige lengte, met donkere haren, donkere oogen
+en zwarten baard en iets glimmenden neus. Hij had
+levendige manieren en sprak vlug, als iemand, die de
+waarde van den tijd kent.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijnheer Hall Pycroft, geloof ik?&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer,&rdquo; was mijn antwoord en ik schoof hem
+een stoel toe.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A64" id="p_A64">[A 64]</a></span>
+&bdquo;Den laatsten tijd in betrekking bij de firma Coxon
+and Woodhouse, niet waar?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En nu op de lijst van Mawson's personeel.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Precies.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, ik moet u iets mededeelen. Men heeft mij eenige
+buitengewone staaltjes van uw bekwaamheid op financieel
+gebied verteld. Ge herinnert u zeker den heer Parker,
+die een tijdlang directeur bij de firma Coxon and Woodhouse
+was. Hij raakt nooit over u uitgepraat.&rdquo;</p>
+
+<p>Natuurlijk verheugde het mij dit te hooren. Ik was
+altijd nog al schrander in kantoorzaken geweest, maar
+had nooit gedroomd, dat men er in de City over zou
+spreken.</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij een goed geheugen?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo tamelijk,&rdquo; gaf ik nederig ten antwoord.</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt gij eenigszins op de hoogte gebleven van de beurs,
+terwijl gij buiten betrekking waart?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik lees elken morgen de effectenlijst.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, dat bewijst, dat gij wezenlijk hart voor uw vak
+hebt. Dat is de weg om vooruit te komen. Gij zult mij
+niet kwalijk nemen, als ik u op de proef stel. Laten wij
+eens zien. Hoe staan de Ayrshire-aandeelen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Honderd zes en een kwart tot honderd vijf en zeven
+achtste,&rdquo; antwoordde ik.</p>
+
+<p>&bdquo;En de geconsolideerde Nieuw-Zeeland-obligatiën?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Honderd en vier.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wonderlijk, wonderlijk,&rdquo; riep hij uit, de handen in
+elkaar slaande. &bdquo;Dat komt overeen met wat ik gehoord heb. Jongen,
+gij zijt veel te goed voor klerk op het kantoor van Mawson.&rdquo;</p>
+
+<p>Deze woorden verbaasden mij, zooals gij kunt denken.</p>
+
+<p>&bdquo;Andere lieden hebben niet zoo'n hoogen dunk van mij
+als gij, mijnheer Pinner. Ik had een harden kamp genoeg,
+deze betrekking te krijgen en ben wat blij, dat ik ze heb.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, vriend, gij zijt daar te goed voor. Gij zijt niet
+in uw ware omgeving. Nu zal ik u zeggen, hoe de
+zaken staan. Wat ik u heb aan te bieden is weinig
+in vergelijking met uw groote bekwaamheden, maar
+vergeleken met de betrekking bij Mawson is het licht<span class="pageno"><a name="p_A65" id="p_A65">[A 65]</a></span>
+tegen donker. Laten we eens zien. Wanneer gaat ge naar Mawson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maandag.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, ha, ik zou durven wedden, dat gij daar niet heen gaat.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niet bij Mawson op 't kantoor gaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer. Want Maandag zult gij directeur
+wezen van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij
+met haar honderd vier en dertig depôts in de steden en
+dorpen van Frankrijk, zonder nog die te Brussel en San
+Remo mede te rekenen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik stond geheel verbijsterd. &bdquo;Ik heb nooit van die
+Maatschappij gehoord,&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer waarschijnlijk niet. Het is met de oprichting
+zeer stil in zijn werk gegaan; want voor het kapitaal
+was onderhands ingeteekend en de Maatschappij belooft
+te groote voordeelen, om het groote publiek er in te
+betrekken. Mijn broer Harry Pinner is President-commissaris
+en verbindt zich met den Raad van Beheer,
+nadat een besturend directeur is aangesteld. Hij wist, dat
+mijn weg hierheen voerde en verzocht mij een flinken man
+te zoeken, goedkoop en tevens jong, voortvarend en met
+veel handigheid. Parker sprak mij over u en daarom ben
+ik hier gekomen. Wij kunnen u slechts een poovere vijfhonderd
+pond aanbieden als een begin.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vijfhonderd pond in 't jaar!&rdquo; riep ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Zooveel slechts om mee te beginnen, maar gij ontvangt
+bovendien nog een commissieloon van 1 pCt. van
+alle zaken, welke door uw agenten worden gedaan en
+gij kunt mij op mijn woord gelooven, dat dit nog meer
+bedraagt dan uw geheele salaris.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar ik heb in 't geheel geen verstand van ijzerwaren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;St! mijn jongen, ge hebt verstand van cijfers.&rdquo;</p>
+
+<p>Het gonsde in mijn hoofd; ik kon ternauwernood
+op mijn stoel zitten. Plotseling kwam er een kleine twijfel
+bij mij op.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik wil openhartig met u spreken,&rdquo; zeide ik. &bdquo;Mawson
+betaalt mij slechts tweehonderd pond, maar Mawson
+is zeker. En omtrent uw Maatschappij weet ik zoo
+weinig, dat....&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A66" id="p_A66">[A 66]</a></span>
+&bdquo;Ha, zeer schrander gesproken!&rdquo; riep hij als in verrukking.
+&bdquo;Gij zijt de rechte man voor ons. Gij laat u niet
+ompraten en hebt gelijk ook. Nu, ik heb een banknoot
+van honderd pond bij mij en als gij denkt, dat wij zaken
+kunnen doen, moogt ge die beschouwen als een voorschot
+op uw salaris.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is heel mooi. Wanneer kan ik mijn nieuwe betrekking
+aanvaarden?&rdquo; antwoordde ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Kom morgen om één uur in Birmingham. Ik heb een
+briefje in mijn zak, dat gij voor mijn broer aldaar kunt
+medenemen. Gij zult hem vinden in de Corporation-Street
+129&nbsp;B, waar de kantoren van de Maatschappij
+tijdelijk zijn gevestigd. Natuurlijk moet hij uw aanstelling
+bekrachtigen, maar tusschen ons beiden is alles
+in orde.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarlijk, ik weet niet, hoe ik u mijn dankbaarheid
+zal betuigen, mijnheer Pinner,&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Volstrekt onnoodig, mijn jongen. Gij krijgt enkel, wat gij verdient. Er
+zijn nog slechts een paar kleine zaakjes&mdash;bloote formaliteiten&mdash;die ik
+met u moet regelen. Gij hebt daar een stukje papier naast u liggen. Wees
+zoo vriendelijk daarop te schrijven: &bdquo;Ik ben volkomen bereid, als
+directeur op te treden van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij op
+een minimum-salaris van 500 pond sterling 's jaars.&rdquo;<span class="corr" id="corr14" title="Bron: ">&rdquo;</span></p>
+
+<p>Ik deed, wat hij mij vroeg en hij stak het stukje papier
+in zijn zak.</p>
+
+<p>&bdquo;Nog iets. Wat zijt gij nu voornemens te doen in zake
+de betrekking bij Mawson<span class="corr" id="corr15" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>Ik had in mijn vreugde in 't geheel niet meer aan
+Mawson gedacht. &bdquo;Ik zal schrijven, dat ik van de betrekking
+afzie,&rdquo; gaf ik ten antwoord.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zou ik juist niet willen hebben. Ik heb twist over
+u gehad met den directeur van de firma Mawson. Ik
+had hem naar u gevraagd, hij was zeer beleedigend in
+zijn antwoorden en zei, dat het mij er om te doen was,
+u van hem weg te troggelen en meer dergelijke dingen.
+Ten laatste verloor ik mijn geduld. &bdquo;Als gij knappe menschen
+in uw dienst wilt hebben, moet gij hen goed bezoldigen,&rdquo;
+zeide ik. &bdquo;Hij neemt liever een klein salaris<span class="pageno"><a name="p_A67" id="p_A67">[A 67]</a></span>
+aan van ons dan een groot van u,&rdquo; antwoordde hij. &bdquo;Ik
+wed met u, dat als hij ons aanbod aanneemt, gij nooit meer
+iets van hem zult hooren,&rdquo; zei ik nu. &bdquo;Aangenomen;
+wij raapten hem van de straat op en hij zal niet zoo ondankbaar
+zijn, ons terstond in den steek te laten,&rdquo; antwoordde
+mijn concurrent. Dat waren zijn laatste woorden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Die onbeschaamde vlegel,&rdquo; bulderde ik nu. &bdquo;Ik heb
+hem nooit in mijn leven gezien. Waarom zou ik hem ontzien?
+Zeer zeker zal ik hem niet schrijven, als gij dit liever hebt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Goed. Ik houd mij aan die belofte,&rdquo; zei mijn bezoeker,
+van zijn stoel opstaande. &bdquo;Ik ben verrukt, zulk een
+flinken man voor mijn broer gevonden te hebben. Hier
+is uw voorschot van honderd pond en hier is de brief.
+Teeken het adres 129&nbsp;B Corporation-Street op en onthoud
+goed, dat gij morgen om één uur verwacht wordt. En nu wensch
+ik u goeden avond, en al het geluk, dat gij verdient.&rdquo;</p>
+
+<p>Dat is, zoover ik mij bezin, alles wat er tusschen ons
+is voorgevallen. Ge kunt u voorstellen, Dr. Watson,
+hoe ik met zoo'n buitenkansje in mijn schik was. Den
+halven nacht zat ik overeind in mijn bed; want ik kon
+van blijdschap niet slapen en den volgenden dag vertrok
+ik naar Birmingham met een trein, die mij lang voor
+het vastgestelde uur aan het adres moest brengen. Ik
+bracht mijn reisvalies naar een hotel in New-Street en
+ging op weg naar het mij aangeduide adres.</p>
+
+<p>Het was nog een kwartier voor den tijd, waarop ik
+werd verwacht. No. 129&nbsp;B was een passage tusschen
+twee winkels, die leidde naar een steenen wenteltrap
+en waarin zich verscheidene kantoren van maatschappijen
+of particulieren bevonden. De namen waren op den
+muur geschilderd, maar den naam van Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij
+las ik nergens. Een paar minuten
+stond ik geheel verslagen, terwijl ik mij zelf afvroeg,
+of de geheele geschiedenis geen bedrog was, toen een man
+de trap opkwam en mij toesprak. Hij zag er precies uit
+als de heer, dien ik den vorigen avond gesproken had,
+dezelfde gestalte en stem; maar hij was glad geschoren
+en had lichter haren.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A68" id="p_A68">[A 68]</a></span>
+&bdquo;Zijt gij mijnheer Hall Pycroft?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, die ben ik,&rdquo; gaf ik ten antwoord.</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, ik wachtte u, maar gij zijt een beetje voor uw
+tijd. Ik ontving dezen morgen een brief van mijn broer,
+waarin hij u zeer prees.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zocht juist het kantoor, toen u kwam.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben onzen naam nog niet op den muur,
+want wij hebben ons pas de vorige week hier tijdelijk
+gevestigd. Ga met mij naar boven; dan zullen wij over
+de zaak spreken.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik volgde hem naar een zeer hoog gelegen verdieping
+en daar onder de dakpannen waren een paar ledige
+donkere kamers zonder vloerkleed en zonder gordijnen.
+Ik keek wel wat vreemd op, toen ik hier werd binnengeleid,
+want ik had mij een ruim kantoor voorgesteld
+met glimmende tafels en rijen klerken, zooals ik gewend
+was, en ik durf zeggen, dat ik wel met een beetje verlegen
+gezicht naar de twee houten stoelen en een
+kleine tafel keek, die met een groot boek en een snippermand
+het overige ameublement uitmaakten.</p>
+
+<p>&bdquo;Laat u door het schamel uiterlijk van dit vertrek
+niet ontmoedigen, mijnheer Pycroft,&rdquo; zei mijn nieuwe
+kennis. &bdquo;Rome is niet in één dag gebouwd; wij worden
+door een hoop geld gesteund, ofschoon wij op onze kantoren
+nog niet veel doen. Ga alsjeblieft zitten en geef mij
+uw brief.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik gaf hem den brief en hij las dien met groote aandacht.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij schijnt een zeer gunstigen indruk op mijn broer
+Arthur gemaakt te hebben,&rdquo; zeide hij, &bdquo;en ik weet,
+dat hij een zeer schrandere beoordeelaar is. Hij zweert
+bij Londen, weet gij, en ik bij Birmingham, maar dezen
+keer zal ik zijn raad volgen. Gij kunt u nu wel voorgoed
+als aangesteld beschouwen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarin bestaan mijn werkzaamheden?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij zult misschien het groote magazijn te Parijs
+besturen, dat een vloed van Engelsche ijzerwerken
+in de winkels van onze honderd en vier en dertig filialen
+in Frankrijk zal storten. De koop zal in een week
+zijn beslag krijgen en ondertusschen kunt gij in Birmingham
+blijven en ons in een en ander van dienst zijn.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A69" id="p_A69">[A 69]</a></span>
+&bdquo;Op welke manier?&rdquo;</p>
+
+<p>Als antwoord nam hij een groot rood boek uit de lade.
+&bdquo;Dit is een adresboek van Parijs,&rdquo; zeide hij, &bdquo;met de
+beroepen achter de namen. Ik zou u raden het mee naar
+huis te nemen en al de verkoopers van ijzerwaren en
+hun adressen te noteeren. Het is voor mij van veel
+belang die adressen te kennen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed; hier zijn lijsten naar de verschillende
+beroepen samengesteld,&rdquo; merkte ik op.</p>
+
+<p>&bdquo;Maar die zijn niet betrouwbaar. Dat systeem is verschillend
+van het onze. Doe als ik zeg en bezorg mij de
+lijsten Maandag aanstaande om twaalf uur. Nu, goeden
+dag mijnheer Pycroft, als gij ijver en schranderheid blijft
+betoonen, dan zult gij in de Maatschappij een goeden
+patroon vinden.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik keerde naar mijn hotel terug met het boek onder
+den arm en vervuld met zeer tegenstrijdige gevoelens.
+Ik was definitief benoemd en had een honderd pond in
+den zak; maar aan den anderen kant had het niet aanwezig
+zijn der Maatschappij op den muur, het voorkomen
+van het kantoor en andere dingen, die terstond een man
+van zaken opvallen, een ongunstigen indruk bij mij
+achtergelaten. Er mocht evenwel van komen wat wilde,
+ik had het geld en zette mij aan het werk. Den geheelen
+Zondag was ik er hard aan bezig en des Maandags was ik
+nog pas tot de H gevorderd. Ik ging mijn nieuwen patroon
+opzoeken, vond hem in hetzelfde armoedige kantoorvertrek
+en kreeg de opdracht tot Woensdag met mijn
+arbeid voort te gaan en dan terug te komen. 's Woensdags
+was ik nog niet gereed en zoo werkte ik hard door
+tot Vrijdag&mdash;dat is tot gisteren. Toen bracht ik de
+lijst naar mijnheer Harry Pinner.</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u zeer,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Ik ben bang, dat ik het
+werk wat te licht geschat heb. Deze lijst zal mij zeer
+te pas komen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik had nog al veel tijd noodig om ze in orde te
+brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En nu ontving ik nog gaarne een lijst van de winkeliers
+in meubels; want die verkoopen ook allen ijzerwerk.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A70" id="p_A70">[A 70]</a></span>
+&bdquo;Zeer goed.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Morgen avond om zeven uur kunt gij bij mij komen,
+om mede te deelen, hoe het met het werk staat. Ge behoeft
+u niet te overwerken. Een paar uurtjes in Day's
+Music-Hall zullen u na volbrachte dagtaak geen kwaad
+doen.&rdquo; Dit zeggende lachte hij en ik zag, dat zijn linker
+hoektand zeer slecht met goud was geplombeerd.&rdquo;</p>
+
+<p>Sherlock Holmes wreef zich van pleizier in de handen
+en ik zag onzen cliënt verbaasd aan.</p>
+
+<p>&bdquo;Ge moogt wel verbaasd kijken, Dr. Watson, maar
+het is waar, wat ik zeg. Toen ik den anderen kwant in
+Londen sprak, en hij bij de voorspelling lachte, dat ik
+niet naar het kantoor van Mawson zoude gaan, merkte
+ik op, dat zijn tand op dezelfde wijze was opgevuld.
+De glinstering van het goud trok in elk geval mijn aandacht,
+zooals ge ziet. Toen ik hierover nadacht en daarbij
+in aanmerking nam, dat stem en houding dezelfde waren,
+en alleen zoodanig verschil viel waar te nemen, als teweeggebracht
+kan worden door scheermes of pruik, twijfelde
+ik niet meer of ik had beide keeren met denzelfden
+man te doen gehad. Het is natuurlijk niet zoo vreemd,
+dat twee broers precies op elkaar gelijken, maar wel,
+dat zij beiden denzelfden tand op dezelfde wijze met
+goud hebben geplombeerd. Hij liet mij uit en op straat
+gekomen wist ik niet, hoe ik het had; ik stond geheel
+verbijsterd. In mijn hotel teruggekomen stak ik mijn
+hoofd in een kom koud water en probeerde kalm over
+de zaak na te denken. Waarom had hij mij van Londen
+naar Birmingham gezonden; waarom was hij daar naar
+mij toe gekomen; waarom had hij zich zelf een brief geschreven?
+Ik kon mij zelf op die vragen geen antwoord
+geven en hoe meer ik er over nadacht, hoe <span class="corr" id="corr16" title="Bron: onbegijpelijker">onbegrijpelijker</span>
+mij de geschiedenis voorkwam. En toen schoot
+het mij plotseling te binnen, dat hetgeen mij onbegrijpelijk
+toescheen wellicht duidelijk kon zijn voor den heer
+Sherlock Holmes. Ik had nog juist den tijd met den avondtrein
+naar Londen te komen, om hem van morgen te
+spreken en met u beiden naar Birmingham terug te keeren.&rdquo;</p>
+
+<p>De makelaarsklerk had zijn verrassende geschiedenis
+verteld, en wij allen zwegen eenige oogenblikken. Toen<span class="pageno"><a name="p_A71" id="p_A71">[A 71]</a></span>
+zag Sherlock Holmes mij aan, terwijl hij in de kussens
+van den coupé achterover leunde met een tevreden en
+nadenkend gelaat als een kenner van wijn, die het eerste
+teugje van een fijne soort heeft geproefd.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel fijn opgezet, Watson, vindt ge ook niet?&rdquo; sprak
+hij. &bdquo;Er komen streken in voor, die mij bevallen. Ik geloof,
+dat ge me zult toestemmen, dat een onderhoud met
+mijnheer Arthur Harry Pinner in de tijdelijke kantoren
+van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij voor ons
+beiden zeer belangwekkend en leerzaam zal wezen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar hoe kunnen wij hem bezoeken?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="corr" id="corr17" title="Bron: ">&bdquo;</span>O, dat gaat gemakkelijk genoeg,&rdquo; zei Hall Pycroft
+opgeruimd. &bdquo;Gij beiden behoort tot mijn vrienden en
+wilt gaarne een betrekking hebben. Wat is nu natuurlijker
+dan dat ik u beiden bij den President-commissaris breng?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist, zeer natuurlijk,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Ik zou dat heerschap
+gaarne eens zien en onderzoeken, of ik iets van dit
+stelletje kan maken. Welke bekwaamheden hebt gij,
+mijn vriend, waardoor uw diensten zooveel waard zijn?
+of is het mogelijk, dat....&rdquo; hij begon op zijn nagel te
+bijten en zag peinzend naar buiten en wij hoorden ternauwernood
+nog een enkel woord van hem, voor wij in
+New-Street aankwamen.</p>
+
+<p>Om zeven uur 's avonds wandelden wij drieën door de
+Corporation-Street naar de kantoren van de Maatschappij.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is daar in 't geheel geen gewoonte er voor den
+tijd te wezen,&rdquo; zeide onze cliënt. &bdquo;Hij komt er waarschijnlijk
+alleen om mij te zien en tot het uur, waarop ik
+door hem besteld ben, is zijn plaats ledig.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is niet zonder beteekenis,&rdquo; zeide Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Bij Jupiter, ik zei het u net!&rdquo; riep de klerk. &bdquo;Daar
+is hij, hij wandelt daar haastig voor ons uit.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij wees naar een blond man van middelmatige gestalte,
+goed gekleed, die in snellen tred aan de andere
+zijde van den weg liep. Toen wij hem in 't oog kregen,
+zag hij juist naar een jongen, die de laatste editie van het
+avondblad ventte en tusschen de huurrijtuigen en omnibussen
+doorloopende, kocht hij een exemplaar van hem.
+Daarna verdween hij door een deur.</p>
+
+<p>&bdquo;Daar gaat hij!&rdquo; riep Hall Pycroft. &bdquo;Hij is daar in<span class="pageno"><a name="p_A72" id="p_A72">[A 72]</a></span>
+het kantoor van de Maatschappij gegaan. Ga mee en ik
+zal dat zaakje spoedig opknappen.&rdquo;</p>
+
+<p>Hem volgende, kwamen wij op de vijfde verdieping aan
+een op een kier staande deur, waar onze cliënt klopte.</p>
+
+<p>&bdquo;Kom binnen,&rdquo; riep een stem en wij traden een vertrek
+binnen, kaal, ongemeubileerd, zooals Hall Pycroft het
+ons had beschreven.</p>
+
+<p>Aan een kleine vierkante tafel zat de man, dien wij
+op straat hadden gezien, met zijn avondblad voor zich
+op tafel uitgespreid.</p>
+
+<p>Toen hij zijn gelaat naar ons toekeerde, kwam het mij
+voor, dat ik nooit een gezicht had gezien, waarop zooveel
+diepe smart lag uitgedrukt; en behalve die smart een
+gevoel van angst, zooals weinig menschen in hun leven
+ondervinden. Het zweet parelde op zijn voorhoofd;
+zijn wangen waren doodsbleek en zijn oogen staarden ons
+verschrikt aan. Hij zag zijn klerk aan, alsof hij hem niet
+herkende en aan de verbazing op het gezicht van Pycroft
+zag ik, dat dezen het uiterlijk van zijn patroon
+bevreemdde.</p>
+
+<p>&bdquo;Ge schijnt ziek, mijnheer Pinner!&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik ben niet geheel wel,&rdquo; antwoordde deze, blijkbaar
+moeite doende zich op de been te houden en voor
+het spreken zijn droge lippen likkende. &bdquo;Wie zijn die
+heeren, die gij medegebracht hebt?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De een is mijnheer Harris van Bermondsey en de
+ander is mijnheer Price uit deze stad,&rdquo; zei onze klerk
+gevat. &bdquo;Zij zijn beiden mijn vrienden en mannen van
+ondervinding, doch zij hebben korten tijd geleden hun
+betrekking verloren en nu hoopten zij, dat u mogelijk een
+plaatsje voor hen had aan de Maatschappij.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer wel mogelijk!&rdquo; riep de heer Pinner, bitter glimlachende.
+&bdquo;Ja, ik twijfel niet, of wij zullen wel iets voor u kunnen doen.
+Waarop hebt gij u in 't bijzonder toegelegd, mijnheer Harris?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben een
+accountant,&rdquo;<a name="FNa_A_1" id="FNa_A_1" href="#FN_A_1" class="fnanchor" title="Een accountant is iemand, die balans en handelsboeken naziet
+en in orde brengt; iemand wiens arbeid overeenkomt met dien van onze boekhouders en tevens rechtsgeleerde kennis onderstelt.">[A]</a> antwoordde Holmes.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A73" id="p_A73">[A 73]</a></span>
+&bdquo;Ha zoo; zoo iemand zullen we wel noodig hebben.&mdash;En
+gij? mijnheer Price?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben klerk,&rdquo; gaf ik ten antwoord.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb hoop, dat de Maatschappij u in dienst kan nemen.
+Zoodra wij een besluit hebben genomen, zal ik het u
+laten weten. En nu verzoek ik u, heen te gaan. Laat mij
+om Godswil een oogenblik alleen.&rdquo;</p>
+
+<p>Deze laatste woorden ontvielen hem ondanks hem zelf,
+alsof de dwang, dien hij zich blijkbaar oplegde, plotseling
+was verbroken. Holmes en ik keken elkaar aan en Hall
+Pycroft deed een stap naar de tafel.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij vergeet, mijnheer Pinner,&rdquo; zeide hij, &bdquo;dat ik hier
+ben volgens afspraak met u, om eenige orders te ontvangen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker, mijnheer Pycroft, zeker. Gij kunt hier een
+oogenblik wachten en ik zou niet weten, waarom uw
+vrienden hier ook niet zoolang zouden blijven. Over een
+paar minuten ben ik geheel tot uw dienst, als ik althans
+zooveel van uw geduld mag vergen.&rdquo; Hij stond beleefd
+nijgend op en maakte een buiging, voor hij ons verliet
+door een deur aan 't andere eind der kamer, die hij
+daarna achter zich sloot.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe nu?&rdquo; fluisterde Holmes, &bdquo;sluipt hij weg?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Onmogelijk,&rdquo; antwoordde Pycroft.</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Die deur geeft toegang naar een binnenkamer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En heeft die geen uitgang naar buiten?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Is ze gemeubeld?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gisteren was ze nog ledig.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat in 's hemels naam wil hij daar dan uitvoeren?
+Daar is iets in deze zaak, dat mij duister is. Als er ooit
+een man voor drievierde krankzinnig was van angst, dan
+was het deze Pinner. Wat kan hem zoo'n schrik aangejaagd
+hebben?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hij vermoedt, geloof ik, dat wij detectives zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is het,&rdquo; zei Pycroft.</p>
+
+<p>Holmes schudde het hoofd. &bdquo;Hij werd niet bleek, hij
+<i>was</i> bleek, toen wij binnenkwamen. Het is best mogelijk,
+dat....&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A74" id="p_A74">[A 74]</a></span>
+Zijn woorden werden onderbroken door een scherp
+rat-tat-tat in de andere kamer.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat duivel, klopte hij tegen zijn eigen deur?&rdquo; riep
+de klerk.</p>
+
+<p>Nog eens en luider klonk het gehamer, rat-tat-tat.
+Wij zagen vol verwachting naar de gesloten deur. Naar
+Holmes ziende, zag ik zijn gelaat rood worden en hem in
+de grootste spanning met gespitste ooren voorover gebogen.
+Toen hoorden wij plotseling een dof gorgelend
+geluid en een sterk geklop tegen het houtwerk. Als een
+waanzinnige sprong Holmes door de kamer en op de deur
+aan. Zij was van binnen gesloten. Pycroft en ik volgden
+zijn voorbeeld en alle drie drukten wij met ons volle
+gewicht tegen de deur. Een scharnier sprong los; toen
+nog een en krakend viel de deur neer. Wij sprongen er
+over en stonden in de binnenkamer.</p>
+
+<p>Ze was ledig.</p>
+
+<p>Doch slechts een oogenblik verkeerden wij in onzekerheid.
+In een hoek het dichtst bij de kamer, waaruit
+wij gekomen waren, was een tweede deur. Holmes sprong
+er op toe en rukte ze open. Op den vloer lagen een jas
+en vest en aan den haak achter de deur, met zijn eigen
+bretels om zijn nek, hing de directeur van de
+Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij. Zijn knieën waren
+opgetrokken, zijn hoofd hing voorover in een rechten
+hoek met zijn lichaam, en het gerammel van zijn hielen
+tegen de deur had het geraas veroorzaakt, waardoor
+ons gesprek was afgebroken. In een oogwenk had ik hem
+om het middel gegrepen en hield hem zoo omhoog,
+terwijl Holmes en Pycroft de elastieken banden losmaakten,
+die half begraven waren tusschen de loodkleurige
+plooien van zijn huid. Daarna brachten wij hem in de
+andere kamer, waar hij met leemkleurig gelaat neerlag,
+bij iedere ademhaling zijn lippen opblazende.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat denkt gij van hem?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>Ik bukte mij en beschouwde hem met aandacht. Zijn
+pols was zwak en onregelmatig, maar zijn ademhaling
+werd sterker en dieper en zijn oogleden trilden een weinig,
+zoodat een streepje van het wit daaronder te zien kwam.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij is aan 't randje van den dood geweest, maar 't<span class="pageno"><a name="p_A75" id="p_A75">[A 75]</a></span>
+gevaar is nu voorbij,&rdquo; zeide ik. &bdquo;Doe dat venster open
+en reik mij die karaf met water toe.&rdquo; Ik maakte zijn halsboord
+los, sprenkelde hem het koude water in 't gezicht
+en bracht zijn armen in op- en neergaande beweging,
+tot hij natuurlijk ademhaalde.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is nu maar een quaestie van tijd,&rdquo; zeide ik,
+mij van hem afwendende.</p>
+
+<p>Holmes stond bij de tafel, zijn handen diep in zijn broekzakken
+en zijn kin op de borst gezonken.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik denk, dat we nu het best doen, met de politie
+te roepen,&rdquo; zeide hij, &bdquo;en toch beken ik, dat ik haar
+gaarne als zij komt den geheelen toestand der zaak
+zou willen mededeelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is voor mij een vervloekt geheim,&rdquo; zei Pycroft,
+zich het hoofd krabbende. &bdquo;Met welke bedoeling hebben
+zij mij hier laten komen en dan....&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, dat alles is duidelijk genoeg,&rdquo; zei Holmes ongeduldig.
+&bdquo;Maar wat ook mij duister is, is dit laatste punt,
+het ophangen. De geheele zaak draait om twee punten.
+Het eerste is, dat men Pycroft een verklaring liet schrijven,
+waarbij hij een betrekking bij deze ongerijmde Maatschappij
+aannam, alleen om zijn handschrift te bezitten en dat
+het eenige middel daartoe was, u die schriftelijke verklaring
+te laten afgeven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En waarvoor?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, waarvoor? Daarvoor kan slechts een reden bestaan.
+De een of ander moest uw schrift leeren namaken en
+reeds dadelijk een proef van deze nabootsing leveren.
+En als wij nu tot het tweede punt overgaan, vinden wij,
+dat elk van de twee licht werpt op het andere. Dat tweede
+punt is het verzoek door Pinner gedaan, dat gij niet
+zoudt schrijven, dat gij van uw betrekking afzaagt, maar
+den directeur der firma Mawson and Williams in de meening
+moest laten, dat zekere Hall Pycroft, dien hij nooit had
+gezien, op Maandagmorgen bij hem in betrekking kwam.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn God, wat ben ik een uilskuiken geweest!&rdquo; riep onze cliënt.</p>
+
+<p>&bdquo;Onderstel,&rdquo; ging Holmes voort, &bdquo;dat er iemand in
+uw plaats was gekomen, die een handschrift leverde,<span class="pageno"><a name="p_A76" id="p_A76">[A 76]</a></span>
+dat geheel verschilde van dat van uw <span class="corr" id="corr18" title="Bron: sollicitatie-brief">sollicitatiebrief</span>,
+natuurlijk was het spel dan verloren. Maar in den tusschentijd
+leerde de schelm uw schrift nabootsen, en zijn positie
+was daardoor veilig, daar waarschijnlijk niemand van
+het kantoor u ooit heeft gezien.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Geen sterveling,&rdquo; bromde Hall Pycroft.</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed. Natuurlijk was het van 't grootste belang
+te voorkomen, dat gij beter over de zaak gingt nadenken
+en eveneens te verhinderen, dat gij met iemand kondet
+in aanraking komen, die u kon vertellen, dat een ander
+persoon onder uw naam op Mawson's kantoor aan 't
+werk was. Daarom gaven zij u een flink voorschot op
+uw salaris en lieten u naar Birmingham komen, waar
+zij u genoeg werk gaven om u te verhinderen naar Londen
+te gaan, waar gij hun bedrog wel eens hadt kunnen ontdekken.
+Dat is duidelijk genoeg.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar waarom zou die man zich voor zijn eigen broer
+uitgegeven hebben?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, dat is ook tamelijk duidelijk. Er zijn hier klaarblijkelijk
+twee personen in 't spel. De ander vertegenwoordigt
+u op het kantoor van Mawson and Williams.
+Deze man hier trad op als degene, die u de betrekking
+moest aanbieden en vond, dat hij geen patroon voor u
+kon vinden, zonder nog een derde persoon in de zaak te
+mengen. En dat wilde hij niet gaarne. Daarom moest hij
+zelf als die patroon optreden. Hij veranderde zijn voorkomen
+zooveel mogelijk en vertrouwde, dat de overeenkomst
+in persoon, die gij ongetwijfeld zoudt opmerken,
+door u aan familiegelijkenis zou worden toegeschreven.
+En zonder die gelukkige toevalligheid van den met goud
+opgevulden tand zoudt gij waarschijnlijk nooit eenigen
+argwaan gekoesterd hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>Hall Pycroft hief radeloos met een snelle beweging
+zijn krampachtig gebalde vuisten boven zijn hoofd. &bdquo;Genadige
+hemel! wat heeft die andere Pycroft, terwijl ik
+zoo misleid ben, op het kantoor van Mawson uitgericht?
+Wat zullen wij doen, mijnheer Holmes? Zeg mij, wat we
+doen moeten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De krant,&rdquo; steunde een stem achter ons. De man zat
+overeind, wit, met iets spookachtigs in houding en gelaat,<span class="pageno"><a name="p_A77" id="p_A77">[A 77]</a></span>
+terwijl in zijn oogen het langzaam terugkeerend bewustzijn
+merkbaar was en zijn handen zenuwachtig tastten naar den
+breeden rooden band, die nog zijn hals omgaf.</p>
+
+<p>&bdquo;De krant! Natuurlijk de krant,&rdquo; schreeuwde Holmes
+opgewonden. &bdquo;Idioot die ik was. Hoe kon ik die ook
+vergeten. Daarin vinden wij natuurlijk het geheim opgelost.&rdquo;
+Hij spreidde de krant uit op de tafel en onmiddellijk
+daarna uitte hij een luiden juichkreet.</p>
+
+<p>&bdquo;Lees dit eens, Watson,&rdquo; riep hij. &bdquo;Hier is een Londensche
+krant, een vroege editie van den <i>Evening Standard</i>.
+Dit is wat wij noodig hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Misdaad in de City. Moord bij Mawson and Williams.
+Groote diefstal: inhechtenisneming van den misdadiger.</p>
+
+<p>&bdquo;Een brutale diefstal, gepaard met moord op één persoon
+en gevolgd door de inhechtenisneming van den
+misdadiger, is heden namiddag in de City gepleegd.
+Sedert eenigen tijd had de firma Mawson and Williams,
+de bekende bankiers, op haar kantoor een aanzienlijk
+bedrag aan fondsen in bewaring, te zamen een waarde
+van meer dan een millioen pond sterling vertegenwoordigend.
+Het schijnt, dat de vorige week een nieuwe klerk,
+met name Hall Pycroft, bij de firma in dienst is getreden.
+Deze persoon schijnt niemand anders geweest te zijn
+dan Beddington, de bekende falsaris en inbreker, die met
+zijn broeder eerst onlangs uit vijfjarigen dwangarbeid
+is ontslagen. Hij heeft, hoe weet men niet, onder een
+valschen naam een betrekking bij Mawson and Williams
+weten te krijgen, die hij zich ten nutte maakte om wasafdrukken
+van de sloten en nauwkeurige kennis van de
+inrichting der kamer, waarin de brandkasten met waarden
+geborgen waren, te verkrijgen.</p>
+
+<p><span class="corr" id="corr19" title="Bron: ">&bdquo;</span>Het is bij de firma Mawson and Williams gewoonte,
+dat de klerken 's middags om 12 uur het kantoor verlaten.
+De brigadier van politie Tusson was daarom wel
+wat verwonderd, toen hij een twintig minuten over één
+een heer met een valies de stoep zag afkomen. Daar dit
+zijn argwaan opwekte, volgde hij hem en met behulp
+van den agent Pollock gelukte het hem, den man na een
+wanhopigen tegenstand te arresteeren. Terstond bleek,<span class="pageno"><a name="p_A78" id="p_A78">[A 78]</a></span>
+dat er een brutale en groote diefstal was gepleegd. Bijna
+een honderdduizend pond aan Amerikaansche Spoorweg-obligatiën
+en daarenboven nog een aanzienlijk bedrag
+in aandeelen van Mijnmaatschappijen werden in het
+valies gevonden. Bij het doorzoeken van het kantoor vond
+men het lijk van den ongelukkigen schildwacht. Zijn
+lijk was in een der brandkasten geworpen, waar het zonder
+de tusschenkomst van den brigadier Tusson niet voor
+Maandagmorgen gevonden zoude zijn. De schedel was
+verbrijzeld door een slag met een pook, hem van achteren
+toegebracht. Zonder twijfel had Beddington zich toegang
+weten te verschaffen onder voorgeven dat hij iets vergeten
+had; en na den schildwacht vermoord te hebben,
+plunderde hij de grootste brandkast en maakte zich toen
+met zijn buit uit de voeten. Zijn broer, die gewoonlijk
+zijn handlanger is, is in zoover men kan nagaan bij
+deze laatste karwei niet medeplichtig. Niettemin heeft
+de politie maatregelen genomen, om zijn verblijf op te sporen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wij kunnen de politie, wat dit punt betreft,
+eenige moeite besparen,&rdquo; zei Holmes, een vluchtigen
+blik werpende op het afzichtelijke wezen met de woest
+rollende oogen. &bdquo;De menschelijke natuur is toch moeilijk
+te begrijpen, Watson. Ge ziet hier, dat een schurk
+en moordenaar zelfs zooveel ontzag kan inboezemen, dat
+zijn broeder zelfmoord pleegt, als hij hoort dat zijn nek
+gevaar loopt.&rdquo;</p>
+
+<div class="footnote">
+<p><a name="FN_A_1" id="FN_A_1" href="#FNa_A_1"><span class="label">[A]</span></a>
+Een accountant is iemand, die balans en handelsboeken naziet
+en in orde brengt; iemand wiens arbeid overeenkomt met dien van
+onze boekhouders en tevens rechtsgeleerde kennis onderstelt.</p>
+</div>
+
+<hr class="chend" />
+
+<h2><a name="A_IV" id="A_IV"></a>IV.</h2>
+
+<h3>Het scheepvaart-verdrag.</h3>
+
+<p>De eerste maand Juni na mijn huwelijk was voor mij
+merkwaardig door drie belangrijke gevallen, waarin ik
+het voorrecht had, Sherlock Holmes in zijn nasporingen
+ter zijde te staan en zijn methode van onderzoek te<span class="pageno"><a name="p_A79" id="p_A79">[A 79]</a></span>
+bestudeeren. In mijn aanteekeningen vind ik deze drie
+gevallen vermeld onder den naam van &bdquo;Het avontuur
+van de tweede vlek&rdquo;, &bdquo;Het avontuur van het Scheepvaart-verdrag&rdquo;,
+&bdquo;Het avontuur van den vermoeiden
+kapitein&rdquo;. Het eerste evenwel heeft betrekking op zoo
+gewichtige belangen en zoovele van de eerste familiën
+des lands zijn er bij betrokken, dat het onmogelijk in de
+eerste jaren gepubliceerd kan worden. Geen geval evenwel,
+waarin Holmes betrokken was, heeft de waarde van zijn
+analytische methode zoo schitterend in 't licht gesteld
+en zooveel indruk gemaakt op hen, die met hem samenwerkten.
+Ik bezit nog een bijna woordelijk verslag van
+zijn onderhoud met den heer Dubuque van de Parijsche
+politie en met den heer Fritz von Walbaum, de welbekende
+politie-specialiteit van Dantzig, die beiden al
+hun geestkracht vruchteloos hadden aangewend om
+eenig licht in de zaak te ontsteken. Eerst na verloop van
+jaren kan de geschiedenis evenwel veilig verteld worden.
+Intusschen zal ik den lezers met het tweede geval op de
+lijst bezighouden, dat ook indertijd van nationale beteekenis
+beloofde te worden en zich onderscheidde door
+verschillende bijzonderheden, die het een geheel eenig
+karakter verleenen.</p>
+
+<p>In mijn schooljaren had ik vriendschap gesloten met
+een knaap, Percy Phelps genaamd, van denzelfden leeftijd
+als ik, ofschoon hij mij twee klassen voor was.</p>
+
+<p>Hij was een zeer schrandere jongen, die met alle prijzen
+van de school strijken ging en ten slotte een beurs verwierf,
+welke hem in staat stelde zijn studie aan de
+hoogeschool te Cambridge voort te zetten. Ik weet ook
+nog, dat hij van zeer goeden huize was en zelfs als kleine
+jongens wisten wij reeds, dat Lord Holdhurst, de groote
+conservatieve politicus, een oom van moederszijde was.
+Deze aanzienlijke bloedverwantschap deed hem op school
+weinig goeds.</p>
+
+<p>Het werd evenwel geheel anders, toen wij de schooljaren
+achter den rug hadden en een positie in de wereld
+moesten zoeken. Ik vernam nog bij geruchte, dat zijn
+bekwaamheden en protectie hem een betrekking hadden
+bezorgd aan het ministerie van buitenlandsche zaken.<span class="pageno"><a name="p_A80" id="p_A80">[A 80]</a></span>
+Na eenigen tijd was ik hem bijna zoo goed als geheel
+vergeten, tot een brief van den volgenden inhoud mij
+weer aan zijn bestaan herinnerde.</p>
+
+<blockquote>
+
+<p class="right"><span class="ri1"><span class="smcap">Briarbrae, Woking</span>.</span></p>
+
+<p class="li3"><i>Waarde Watson!</i></p>
+
+<p>&bdquo;Zonder twijfel herinnert gij u nog wel &bdquo;Tadpole&rdquo;
+Phelps, die in de vijfde klasse zat, toen gij leerling in
+de derde waart. Mogelijk ook hebt gij vernomen, dat
+ik door mijn ooms invloed een goede betrekking aan
+het ministerie van buitenlandsche zaken heb gekregen
+en een post van vertrouwen bekleedde, tot mijn toekomst
+plotseling door een noodlottig toeval vernietigd werd.</p>
+
+<p>&bdquo;Het dient nergens toe, u de bijzonderheden van deze
+vreeselijke gebeurtenis te verhalen. Stemt gij in mijn
+verzoek toe, dan zal ik ze u waarschijnlijk vertellen.
+Ik ben nauwelijks van een ziekte hersteld; negen
+weken lang heb ik zenuwkoortsen gehad en nog ben ik
+zeer zwak. Zoudt ge denken, dat uw vriend Sherlock
+Holmes genegen is met u bij mij te komen? Ik zou gaarne
+van hem vernemen, wat hij van de zaak denkt, ofschoon
+de autoriteiten mij verzekeren, dat er niets
+meer aan te doen is. Doe uw best hem hier te brengen
+en liefst zoo spoedig mogelijk. Iedere minuut schijnt
+mij een uur toe, zoolang ik in deze vreeselijke onzekerheid
+leef. Deel hem mede, dat niet geringschatting
+zijner talenten oorzaak is, dat ik zijn raad niet eerder
+gevraagd heb, maar dat ik van 't oogenblik af, dat de
+slag viel, mijn hoofd kwijt was. Nu is mijn hoofd weer
+helder, ofschoon ik uit vrees voor een instorting niet te
+veel durf denken. Ik ben nog zoo zwak, dat ik een ander
+dezen brief heb moeten dicteeren. Doe uw best uw
+vriend mede te brengen.</p>
+
+<p class="right">
+&bdquo;Uw oude schoolmakker,<br />
+<span class="ri2">&bdquo;<span class="smcap">Percy Phelps</span>.&rdquo;</span>
+</p>
+
+</blockquote>
+
+<div class="figcenter" style="width: 377px;">
+<a href="images/a081.jpg"><img src="images/a081th.jpg" width="377" height="450" alt="Holmes was druk bezig met scheikundige proeven." title="Klik voor vergroting (839×1000px, 160kb)." /></a>
+<span class="caption">Holmes was druk bezig met scheikundige proeven.</span>
+</div>
+
+<p>Toen ik dezen brief las, was ik eenigszins bewogen;
+er was iets roerends in dat herhaalde verzoek, Holmes<span class="pageno"><a name="p_A81" id="p_A81">[A 81]</a></span>
+mede te brengen. Ik was zoo geroerd, dat ik er mijn best
+toe gedaan zou hebben, al ware het zelfs een moeilijke
+zaak geweest; doch natuurlijk wist ik wel, dat Holmes
+zijn beroep te lief had, om niet altijd bereid te zijn
+hulp te bieden, waar die door een cliënt gevraagd mocht
+worden. Mijn vrouw was het met mij eens, dat ik geen<span class="pageno"><a name="p_A82" id="p_A82">[A 82]</a></span>
+minuut mocht laten verloren gaan, eer ik hem met de
+zaak in kennis had gesteld en zoo was ik al binnen een
+uur na mijn ontbijt in de bekende oude kamer in Baker-Street.</p>
+
+<p>Holmes zat aan een zijtafel, gekleed in zijn huisjas en
+was druk bezig met scheikundige proeven. In een lange
+gebogen retort kookte een vloeistof boven de blauwachtige
+vlam van een Bunzenschen brander en het gedistilleerde
+vocht bekoelde in een glas van een paar liter
+inhoud. Mijn vriend keek bij mijn komst nauwelijks op.
+Ik trad binnen, en daar ik zag, dat zijn proeven belangrijk
+waren, ging ik in een armstoel zitten en wachtte.
+Hij doopte een glazen buisje, dat hij in de hand hield, nu
+in de eene dan in de andere flesch, haalde er met zijn pipet
+een paar droppels uit en legde ten slotte een met de
+oplossing gevuld proefbuisje op de tafel. In zijn rechterhand
+had hij een stukje lakmoespapier.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij komt op het oogenblik van een crisis, Watson,&rdquo;
+zeide hij. &bdquo;Als dit papier blauw blijft, is alles goed; maar
+wordt het rood, dan staat een leven van een mensch op
+het spel.&rdquo; Hij doopte het papier in het proefbuisje en het
+werd op eens karmozijnrood. &bdquo;Hum, ik dacht het wel,&rdquo;
+riep hij. &bdquo;Ik ben onmiddellijk tot uw dienst, Watson.
+Als gij rooken wilt, is er tabak in mijn Perzische muil.&rdquo;
+Hij ging daarna naar zijn lessenaar en schreef vlug verscheidene
+telegrammen, die hij daarna aan zijn bediende
+overhandigde. Toen ging hij tegenover mij zitten en
+trok zijn knieën op, zoodat hij zijn vingers om zijn lange
+dunne schenen kon slaan.</p>
+
+<p>&bdquo;Een heel gewone, kleine moordgeschiedenis,&rdquo; zeide hij.
+&bdquo;Ik denk, dat gij wel iets beters zult brengen. Uw komst
+kondigt de misdaad aan, Watson, als de stormvogel
+den orkaan! Wat is het?&rdquo;</p>
+
+<p>Ik overhandigde hem den brief, dien hij met de grootste
+aandacht las.</p>
+
+<p>&bdquo;Veel zegt dat schrijven ons niet, vindt ge wel?&rdquo;
+zeide hij, toen hij mij den brief teruggaf.</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo goed als niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En toch is de inhoud van gewicht.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is evenwel niet zijn eigen handschrift.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A83" id="p_A83">[A 83]</a></span>
+&bdquo;Precies. Het is dat van een vrouw.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, ongetwijfeld dat van een man,&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dat van een vrouw; van een vrouw met een
+bijzonder karakter. Bij het begin van een onderzoek is
+het van belang te weten, dat een cliënt in nauwe betrekking
+staat tot iemand, die hetzij ten goede of ten kwade
+ongewone karaktertrekken heeft. Mijn belangstelling is
+reeds gaande gemaakt. Als gij gereed zijt, zullen we terstond
+naar Woking vertrekken en den diplomaat, die
+zich in zulke moeilijke omstandigheden bevindt, en de
+dame, wie hij zijn brieven dicteert, een bezoek brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij waren zoo gelukkig den eersten trein naar Waterloo
+te halen en binnen een uur waren wij te midden der
+dennenbosschen en der heidevelden van Woking. Briarbrae
+was een groot op zich zelf staand gebouw, een paar
+minuten gaans van het station. Nadat wij onze kaartjes
+hadden afgegeven, werden wij in een fraai gemeubileerd
+salon binnengelaten, waar wij onmiddellijk werden begroet
+door een forsch gebouwd man, die ons zeer beleefd
+ontving. Hij scheen, wat zijn leeftijd aangaat, dichter bij
+de veertig dan bij de dertig, maar zijn wangen waren zoo
+blozend, zijn oogen stonden zoo vroolijk, dat hij den indruk
+maakte van een welgedanen, ondeugenden knaap.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw <span class="corr" id="corr20" title="Bron: konst">komst</span> doet mij zeer veel genoegen,&rdquo; zeide hij, ons
+hartelijk de hand schuddende. &bdquo;Percy heeft den geheelen
+morgen naar u gevraagd. Ach, die arme jongen, hij klampt
+zich aan een stroohalm vast. Zijn ouders verzochten mij,
+u te spreken, want het is hun zelf hoogst pijnlijk de zaak
+aan te roeren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij zijn nog in 't geheel niet met de bijzonderheden
+bekend,&rdquo; antwoordde Holmes. &bdquo;Ik veronderstel, dat gij
+niet tot de familie behoort.&rdquo;</p>
+
+<p>Onze nieuwe bekende scheen verrast en voor zich ziende
+begon hij te lachen.</p>
+
+<p>&bdquo;Natuurlijk hebt gij de initialen &bdquo;J.&nbsp;H.&rdquo; op mijn medaillon
+gezien. Een oogenblik dacht ik, dat gij hier een
+bewijs van groote schranderheid hadt gegeven. Mijn
+naam is Joseph en daar Percy met mijn zuster Annie
+gaat trouwen, zal ik ten minste door een huwelijk tot de
+familie behooren. Gij zult mijn zuster in Percy's kamer<span class="pageno"><a name="p_A84" id="p_A84">[A 84]</a></span>
+vinden, want zij heeft hem de verloopen twee maanden
+trouw verpleegd. Mogelijk doen wij het beste, maar dadelijk
+naar binnen te gaan, want zij is zeer verlangend
+u te zien.&rdquo;</p>
+
+<p>De kamer, waarin wij thans werden binnengelaten,
+was op dezelfde verdieping als het salon. Zij was half
+als woonkamer, half als slaapkamer gestoffeerd; in alle
+hoeken waren met smaak bloemen aangebracht. Op
+een sofa lag een jonge man, bleek en vermoeid, bij het
+geopende venster, waardoor de geuren van den tuin
+en de verkwikkende zomerlucht ongehinderd naar binnen
+stroomden. Naast hem zat een vrouw, die opstond,
+toen wij binnenkwamen.</p>
+
+<p>&bdquo;Zal ik heengaan?&rdquo; vroeg zij.</p>
+
+<p>Hij greep haar hand vast, om haar terug te houden.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe gaat het u, Watson,&rdquo; sprak hij vriendschappelijk.
+&bdquo;Ik zou u met dien knevel niet herkend hebben en ik
+geloof, dat gij er ook geen eed op hadt durven doen, dat
+ik het was. Deze heer is, naar ik vermoed, uw beroemde
+vriend Sherlock Holmes?&rdquo;</p>
+
+<p>Ik stelde mijn vriend aan hem voor en wij gingen beiden
+zitten. De forschgebouwde jonge man had de kamer
+verlaten, maar zijn zuster was gebleven en liet haar hand
+nog rusten in die van den zieke. Zij was een vrouw met
+veel uitdrukking in 't gelaat, kort en gezet van gestalte;
+zij had een mooie bruine tint en groote, donkere oogen,
+als een Italiaansche, en weelderig zwart haar. Haar
+donkere tint deed het bleeke en afgematte in het voorkomen
+van haar verloofde des te scherper uitkomen.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal niet te veel van uw tijd vergen,&rdquo; zeide hij,
+zich op de sofa oprichtende, &bdquo;en zonder verdere inleiding
+u mededeelen, waarom ik u wensch te spreken. Ik was
+een gelukkig en voorspoedig man, mijnheer Holmes,
+en op het punt in den echt te treden, toen een ongelukkig
+voorval al mijn schoone vooruitzichten den bodem insloeg.</p>
+
+<p>&bdquo;Zooals Watson u zal hebben medegedeeld, was ik
+werkzaam op het ministerie van buitenlandsche zaken en
+door den invloed van mijn oom, Lord Holdhurst, verkreeg
+ik weldra een aanzienlijke verantwoordelijke<span class="pageno"><a name="p_A85" id="p_A85">[A 85]</a></span>
+betrekking. Toen mijn oom onder het tegenwoordige
+bewind minister van buitenlandsche zaken werd, ontving
+ik meer dan eens een vertrouwelijke opdracht en daar
+ik mij daarvan steeds tot zijn genoegen kweet, stelde
+hij ten laatste een onbeperkt vertrouwen in mijn bekwaamheid
+en tact.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a085.jpg"><img src="images/a085th.jpg" width="450" height="445" alt="&bdquo;Ik zal niet te veel van uw tijd vergen,&rdquo; zeide hij." title="Klik voor vergroting (915×905px, 184kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Ik zal niet te veel van uw tijd vergen,&rdquo; zeide hij.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Een week of tien geleden&mdash;of om mij juister uit
+te drukken, den 23en Mei&mdash;riep hij mij in zijn spreekkamer
+en na mij een compliment over mijn goed werk<span class="pageno"><a name="p_A86" id="p_A86">[A 86]</a></span>
+te hebben gemaakt, deelde hij mij mede, dat hij mij opnieuw
+een gewichtigen arbeid had op te dragen.</p>
+
+<p>&bdquo;Hier heb ik,&rdquo; sprak hij&mdash;een rol grijs papier uit
+zijn schrijfbureau nemende&mdash;&bdquo;het origineel van het
+geheim tractaat tusschen Engeland en Italië, waarvan
+tot mijn spijt het gerucht reeds tot de openbare pers is
+doorgedrongen. Het Fransche of Russische gezantschap
+zou een onnoemelijke som willen betalen om met den
+inhoud van deze papieren bekend te worden. Ik zou ze
+dan ook niet uit handen geven, moest ik ze niet noodzakelijk
+gecopiëerd hebben. Hebt gij een lessenaar op
+uw kantoor?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neem het tractaat dan en sluit het goed weg. Ik zal
+zorg dragen, dat gij op uw bureau kunt blijven, als de
+andere ambtenaren naar huis gaan, en gij het op uw
+gemak kunt afschrijven, zonder te vreezen, dat men u
+bespiedt. Als gij er mee klaar zijt, sluit dan beide stukken,
+het origineel en het afschrift, in uw lessenaar en stel ze
+mij morgen ochtend ter hand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik nam de papieren, en&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Met uw verlof,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Was er iemand bij
+dit gesprek tegenwoordig?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Volstrekt niemand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waart gij in een groote kamer?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De kamer was dertig voet in 't vierkant.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Stondt gij in 't midden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ongeveer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En spraakt gij zacht?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn oom spreekt steeds opmerkelijk zacht, ik zelf
+zeide nauwelijks een woord.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u,&rdquo; zeide Holmes, zijn oogen sluitende<span class="corr" id="corr21" title="Bron: &nbsp;,">,&nbsp;</span>&bdquo;ga
+voort, als 't u blieft.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik deed precies, zooals mij was gezegd, en wachtte
+op het bureau tot de andere ambtenaren vertrokken
+waren. Een van hen in mijn kantoor, Charles Gorot,
+had nog eenig werk af te maken; daarom liet ik hem daar
+blijven en ging eerst eten. Toen ik terugkwam, was hij
+vertrokken. Ik haastte mij met mijn werk, want ik wist,
+dat Joseph Harrison, dien gij zooeven gezien hebt, in<span class="pageno"><a name="p_A87" id="p_A87">[A 87]</a></span>
+de stad was, en dat hij met den trein van elven naar
+Woking zon reizen; en ik wilde hem zoo mogelijk van
+den trein halen.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 351px;">
+<a href="images/a087.jpg"><img src="images/a087th.jpg" width="351" height="450" alt="&bdquo;Neem het tractaat dan en sluit het goed weg.&rdquo;" title="Klik voor vergroting (756×968px, 133kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Neem het tractaat dan en sluit het goed weg.&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Toen ik het tractaat inzag, bemerkte ik terstond,
+dat mijn oom het gewicht daarvan niet overdreven had.
+Zonder in bijzonderheden te treden, kan ik u zeggen,<span class="pageno"><a name="p_A88" id="p_A88">[A 88]</a></span>
+dat er de verhouding van Groot-Britannië tot de Triple
+Alliantie in was omschreven en de politieke gedragslijn
+van het genoemde land vaststelde, voor 't geval de Fransche
+vloot een volkomen overwicht over die van Italië
+in de Middellandsche Zee verkreeg. De quaestiën, in dit
+tractaat behandeld, waren van uitsluitend maritiemen
+aard. Aan 't slot stonden de namen van de hooge dignitarissen,
+die het hadden onderteekend. Ik zag het vluchtig
+door en begon het toen af te schrijven.</p>
+
+<p>&bdquo;Het tractaat was een lang document, geschreven in
+de Fransche taal en bevatte zes en twintig artikels.
+Ik schreef zoo vlug als ik kon, maar om negen uur had ik
+toch nog slechts negen artikelen afgeschreven en ik begon
+het hard te betwijfelen, of ik nog den trein zou kunnen
+halen. Ik gevoelde mij slaperig en suf, deels een gevolg
+van mijn diner, deels van mijn lange dagtaak. Een kop
+koffie, dacht ik, zou mijn geest opfrisschen. In een klein
+kamertje, aan den voet van de trap, houdt alle nachten
+een bode de wacht en die zet gewoonlijk op zijn spirituslamp
+koffie voor de beambten, die na den gewonen kantoortijd
+op het bureau blijven werken. Ik trok daarom
+aan de schel, om hem te roepen.</p>
+
+<p>&bdquo;Tot mijn verbazing kwam er een groote, eenigszins
+bejaarde vrouw met een ruw gezicht en een schort voor.
+Zij zeide, dat zij de vrouw was en dat zij schoonmaakte;
+daarna gaf ik haar order koffie te zetten.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik schreef nog twee artikelen af en mij toen nog
+veel slaperiger gevoelende, stond ik op en wandelde de
+kamer op en neer om mijn beenen eens uit te rekken.
+Mijn koffie was nog niet gekomen en ik werd nieuwsgierig,
+wat de oorzaak van dit uitstel kon zijn. De kamer,
+waarin ik had zitten werken, kwam uit op een rechte,
+flauw verlichte gang, de eenige weg, waarlangs men zich
+uit de kamer kon verwijderen. De gang liep uit op een
+wenteltrap aan welker voet het kamertje van den bode
+was. Halfweegs deze trap is een kleine rustplaats, waarop
+een andere gang met een rechthoek uitkomt. Deze tweede
+gang leidt langs een tweede kleine trap naar een zijdeur,
+die door de knechts wordt gebruikt en ook als een
+kortere weg naar hun bureaux door de klerken, die<span class="pageno"><a name="p_A89" id="p_A89">[A 89]</a></span>
+uit Charles-Street komen. Hier hebt gij in ruwe omtrekken
+den platten grond van de plaats.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u. Ik volg uw verhaal met groote aandacht,&rdquo;
+zeide Sherlock Holmes.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 328px;">
+<a href="images/a089.jpg"><img src="images/a089th.jpg" width="328" height="450" alt="Ik vond den bode in diepen slaap." title="Klik voor vergroting (716×982px, 147kb)." /></a>
+<span class="caption">Ik vond den bode in diepen slaap.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het is van het hoogste belang, dat gij hierop let.
+Ik liep langs de trap naar beneden en kwam in de vestibule,
+waar ik den bode in zijn kamertje in diepen slaap<span class="pageno"><a name="p_A90" id="p_A90">[A 90]</a></span>
+vond, terwijl op tafel het water zoo hard boven de spiritusvlam
+kookte, dat het over den vloer spatte. Ik
+stak mijn hand uit, om den man wakker te schudden,
+toen de schel, die boven zijn hoofd hing, luid overging en
+hij verschrikt ontwaakte.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijnheer Phelps!&rdquo; zeide hij, mij verbijsterd aanziende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kwam naar beneden, om eens te zien of mijn
+koffie al klaar is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Onder het koken van het water ben ik in slaap gevallen,
+mijnheer.&rdquo; Hij keek mij aan en zag toen naar het
+nog trillende schellekoord, met een steeds sterkere uitdrukking
+van verbazing op zijn gelaat.</p>
+
+<p>&bdquo;Wie kan daar, terwijl u hier waart, aan de schel
+getrokken hebben?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>&bdquo;De schel!&rdquo; zeide ik. &bdquo;Welke schel was het<span class="corr" id="corr22" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het was de schel in de kamer, waarin u hebt zitten werken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kreeg een gevoel, of een ijskoude hand mijn hart
+in elkaar kneep. Er was dus iemand in de kamer, waar
+mijn kostbaar tractaat op tafel lag. Als krankzinnig van
+angst liep ik naar boven en de gang door. Er was niemand
+in de corridors, mijnheer Holmes; er was ook niemand
+in de kamer. Alles in de kamer was precies, als toen ik ze
+verlaten had, behalve dat de papieren, die aan mijn
+zorgen waren toevertrouwd, van mijn lessenaar waren
+genomen. Het afschrift lag er nog, maar het origineel
+was verdwenen.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes ging recht overeind zitten en wreef zich in
+de handen. Ik kon zien, dat de zaak een kolfje naar
+zijn handen was. &bdquo;Vertel mij alsjeblieft, wat ge toen
+deedt,&rdquo; zei hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Terstond was het mij duidelijk, dat de dief door de
+zijdeur de trap op moest gekomen zijn, want natuurlijk
+zou ik hem ontmoet hebben, als hij van den anderen
+kant was gekomen!&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waart gij er zeker van, dat hij zich niet al dien tijd
+in de kamer verborgen kon hebben of in de gang, die
+volgens uw zeggen zoo flauw verlicht was?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is volstrekt onmogelijk. Zelfs geen rat had zich
+in de kamer of de gang kunnen verbergen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A91" id="p_A91">[A 91]</a></span>
+&bdquo;Dank u, vertel verder, alsjeblieft.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De bode, die aan mijn bleek gezicht zag, dat er iets
+ernstigs moest gebeurd zijn, was mij naar boven gevolgd.
+Nu snelden wij de gang door en de stoep af, die op de
+Charles-Street uitkomt, de deur beneden was dicht
+maar niet op slot. Wij stieten de deur open en snelden
+naar buiten. Zeer duidelijk herinner ik mij, dat de klok
+van een naburige kerk speelde. Het was kwart voor tien.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Deze mededeeling is van groot gewicht,&rdquo; zeide
+Holmes, een aanteekening op de manchet van zijn
+overhemd makende.</p>
+
+<p>&bdquo;Het was zeer donker en er viel een warme motregen.
+In Charles-Street liep geen mensch, maar in Whitehall
+op het andere eind was het als gewoonlijk zeer druk.
+Wij liepen blootshoofds door de straat en zagen op den
+hoek een politieagent staan.</p>
+
+<p>&bdquo;Er heeft een diefstal plaats gehad,&rdquo; hijgde ik. &bdquo;Uit
+het ministerie van buitenlandsche zaken is een document
+van onschatbare waarde gestolen. Is hier iemand langs
+gekomen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb hier een kwartier lang gestaan,&rdquo; zeide hij; &bdquo;in
+dien tijd is hier slechts één persoon gepasseerd&mdash;een
+vrouw, lang en van gevorderden leeftijd, met een wollen
+doek om.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, ha, dat is mijn vrouw,&rdquo; riep de bode. &bdquo;Is hier
+niemand anders langs gekomen<span class="corr" id="corr23" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niemand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan moet de dief den anderen weg gekozen hebben,&rdquo;
+riep de vent, mij aan mijn mouw trekkende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was evenwel niet gerustgesteld en zijn pogingen
+mij mede te trekken, vermeerderden mijn wantrouwen.</p>
+
+<p>&bdquo;Welken weg heeft de vrouw genomen?&rdquo; riep ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik weet het niet, mijnheer. Ik zag haar loopen, maar
+had geen reden haar te volgen. Zij scheen veel haast te
+hebben,&rdquo; zeide de agent.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe lang is het geleden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, nog maar eenige minuten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nog niet langer dan vijf?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Langer dan vijf minuten kan het niet geleden zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij verspilt hier uw tijd en elke minuut is nu kostbaar,&rdquo;<span class="pageno"><a name="p_A92" id="p_A92">[A 92]</a></span>
+zeide de bode. &bdquo;Geloof mij op mijn woord, dat mijn
+vrouw er niets mede te maken heeft en volg mij naar
+het andere eind der straat. Als gij niet wilt, dan ga ik
+alleen,&rdquo; en dit zeggende liep hij den anderen kant uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik volgde hem onmiddellijk en greep hem bij den arm.</p>
+
+<p>&bdquo;Waar woont gij?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;No. 16, Ivy Lane Brixton,&rdquo; was het antwoord;
+&bdquo;maar laat u niet op een dwaalspoor brengen, mijnheer
+Phelps. Kom mee naar het andere eind der straat en
+laten wij zien, of wij iets kunnen vernemen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Door zijn raad te volgen, was er niets te verliezen.
+Wij snelden dus beiden met den politieagent de straat
+door, waar het zeer druk was en een menigte lieden passeerden,
+allen verlangende, in dezen regenachtigen avond
+veilig onder dak te komen. Geen enkele wandelaar,
+die ons zeggen kon, wie er langs was gekomen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij keerden naar het ministerie terug en zochten
+op de trap en in de corridors, doch zonder eenig resultaat.
+De gang, die naar de kamers voerde, was met een
+soort roomkleurig linoleum bedekt, waarop gemakkelijk
+indrukken achterblijven. Wij onderzochten deze vloerbedekking
+nauwkeurig, maar vonden geen spoor van eenigen voetstap.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Had het den ganschen avond geregend?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Sedert ongeveer zeven uur.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe is het dan mogelijk, dat de vrouw, die te ongeveer
+negen uur in de kamer kwam, met haar modderige
+laarzen, geen voetsporen achterliet?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben blij, dat gij dit punt te berde brengt. Wat
+gij daar zegt, trok ook mijn aandacht. De werkvrouwen
+hebben de gewoonte haar laarzen op de bureaux der
+ambtenaren uit te doen en zachte muilen aan te trekken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is dus zeer duidelijk. Er waren geen voetsporen
+van iemand te zien, ofschoon het buiten modderig was.
+De feiten zijn ongetwijfeld buitengewoon belangwekkend.
+Wat deedt gij daarna?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij onderzochten eveneens de kamer. Er kon onmogelijk
+een geheime deur aanwezig zijn en de vensters bevinden zich wel
+dertig voet boven den grond. Beide<span class="pageno"><a name="p_A93" id="p_A93">[A 93]</a></span>
+waren aan de binnenzijde gesloten. Door de aanwezigheid
+van een vloerkleed is het ondenkbaar, dat er een valluik
+kan zijn en de kamer heeft een gewoon plafond. Ik durf
+er mijn leven op verwedden, dat wie ook mijn papieren
+gestolen moge hebben, door de deur binnengekomen moet zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe is de haard gebouwd?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Er is geen haard aanwezig. Er brandt een kachel.
+Het schellekoord hangt van den schelledraad tot aan
+de rechterzijde van mijn lessenaar. Wie aan het koord
+trok, moet dus tot voor den lessenaar gekomen zijn. Het
+blijft een onoplosbaar geheim.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker was 't een ongewoon geval. Wat deedt gij nu
+in de eerste plaats? Naar ik vermoed, onderzocht gij de
+kamer om te zien, of de inbreker eenige sporen van zijn
+verblijf daarin had achtergelaten&mdash;een eindje sigaar, een
+handschoen, een haarspeld of een ander voorwerp?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vond niets van dien aard.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Was er ook geen bijzondere reuk in het vertrek?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, daaraan dachten wij volstrekt niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een beetje tabakslucht zou bij een onderzoek als dit
+van veel belang voor ons zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zelf rook nooit en daarom denk ik, dat ik het wel
+gemerkt zou hebben, als er een tabaksreuk in de kamer
+ware geweest. Er was volstrekt niets aanwezig, dat ons
+eenige aanwijzing kon geven. Alleen stond het vast,
+dat de vrouw van den bode&mdash;haar naam is Mrs. Tangey&mdash;het
+gebouw haastig had verlaten. Haar man kon als eenige reden
+daarvoor opgeven, dat het de tijd was, waarop de vrouw
+gewoonlijk naar huis gaat. De politieagent en ik waren het
+met elkaar eens, dat we moesten trachten de vrouw in handen
+te krijgen, aleer zij zich van de papieren kon ontdoen,
+aangenomen dat zij die in bezit had.</p>
+
+<p>&bdquo;Het gerucht van het ongeval was reeds tot Scotland
+Yard doorgedrongen en de heer Forbes, de detective,
+kwam onmiddellijk en begon met kracht het onderzoek.
+Wij huurden een <i>hansom</i> en binnen een half uur waren
+wij aan het ons opgegeven adres. De deur werd geopend
+door een jonge vrouw, die Mrs. Tangey's oudste dochter<span class="pageno"><a name="p_A94" id="p_A94">[A 94]</a></span>
+bleek te zijn. Haar moeder was nog niet thuis gekomen
+en het meisje liet ons in de voorkamer en verzocht ons
+daar op de komst van haar moeder te wachten.</p>
+
+<p>&bdquo;Ongeveer tien minuten later hoorden wij aan de deur
+kloppen en nu begingen wij een ernstigen misslag. In
+plaats van zelf de deur te openen, lieten wij het meisje
+dit doen. Wij hoorden haar zeggen: &bdquo;moeder, er zijn hier
+twee heeren, die op u wachten om u te spreken,&rdquo; en
+een oogenblik later hoorden wij het geluid van voetstappen
+door de gang. Forbes stiet de deur open en allebei
+liepen we naar de achterkamer of keuken, maar de vrouw
+was er eerder dan wij. Zij staarde ons met tartende blikken
+aan, en toen zij mij plotseling herkende, kwam er een
+uitdrukking van verbazing op haar gelaat.</p>
+
+<p>&bdquo;Hé, als dat niet mijnheer Phelps van het ministerie
+is!&rdquo; riep zij.</p>
+
+<p>&bdquo;Kom, kom, wie dacht gij dan wel dat wij waren,
+toen gij voor ons wegliept?&rdquo; vroeg mijn metgezel.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik dacht, dat gij de deurwaarders waart. Wij hebben
+eenige moeilijkheden met een leverancier.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Die verklaring komt ons niet waarschijnlijk voor.
+Wij hebben reden te gelooven, dat gij een papier van
+groot gewicht uit het ministerie van buitenlandsche
+zaken hebt gestolen en dat het uw plan was, dit hier te
+verbergen. Gij moet ons naar Scotland Yard volgen om
+gefouilleerd te worden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Haar protesteeren en tegenstribbelen hielp niets. Er
+kwam een rijtuig voor en met ons drieën reden we weg.
+Eerst hadden wij de keuken en in 't bijzonder het keukenvuur
+onderzocht, om te zien waar zij de papieren
+kon hebben gelaten in de oogenblikken, dat zij alleen
+was. Er was geen spoor van asch of snippers te zien.
+Toen wij te Scotland Yard waren aangekomen, werd
+zij dadelijk door een vrouwelijke beambte gefouilleerd.</p>
+
+<p>&bdquo;In angstige spanning wachtte ik de terugkomst van
+deze af. Er was zelfs geen spoor van de papieren bij de
+vrouw gevonden.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a095.jpg"><img src="images/a095th.jpg" width="450" height="394" alt="&bdquo;Hé, als dat niet mijnheer Phelps is!&rdquo;" title="Klik voor vergroting (920×806px, 145kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Hé, als dat niet mijnheer Phelps is!&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Voor de eerste maal stond nu al het verschrikkelijke
+van mijn toestand mij klaar voor de oogen. Tot dusverre
+had ik gehandeld en de handeling had mij geen tijd tot<span class="pageno"><a name="p_A95" id="p_A95">[A 95]</a></span>
+nadenken gelaten. Ik had er zoo vast op gerekend,
+het tractaat terug te krijgen, dat ik er niet aan had gedacht,
+wat de gevolgen zouden zijn van het tegendeel.
+Maar nu was er niets meer aan te doen en ik had overvloed
+van tijd, mij in mijn toestand in te denken. Het
+was verschrikkelijk. Watson weet ook, dat ik een zenuwachtige,
+gevoelige jongen op school was. Mijn aard is zoo.
+Ik dacht aan mijn oom en aan zijn ambtgenooten in
+'t ministerie; aan de schande, die ik over hem had gebracht,
+over mij zelf en over iedereen, die tot mij in betrekking
+stond. Wel is waar was ik het slachtoffer van een
+buitengewoon ongelukkig toeval! Maar bij ongevallen,<span class="pageno"><a name="p_A96" id="p_A96">[A 96]</a></span>
+waarbij diplomatieke belangen op het spel staan, wordt
+geen toegevendheid gebruikt. Ik was geruïneerd, schandelijk,
+hopeloos geruïneerd. Ik weet niet, wat ik deed.
+Ik geloof, dat ik een scène veroorzaakte. Ik heb nog een
+flauwe herinnering van een groep beambten, die om mij
+heen stonden en hun best deden om mij tot bedaren te
+brengen. Een van hen reed met mij naar het Waterloo-station
+en bracht mij naar den trein voor Woking. Hij
+zou mij, geloof ik, tot aan huis begeleid hebben, was Dr.
+Ferrier, die naast mij woont, niet met denzelfden trein
+naar huis gereisd. De dokter was zoo vriendelijk zich
+met de zorg voor mij te belasten, en hij deed daar wel
+aan, want in het station kreeg ik een zenuwtoeval en
+voor ik nog te huis was aangekomen, was ik razend krankzinnig.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij kunt u voorstellen, hoe ze hier te moede waren,
+toen de dokter hen wakker schelde en zij mij in zoo
+beklagenswaardigen toestand vonden. De arme Annie en
+mijn moeder waren geheel verslagen. Dokter Ferrier
+had aan het station genoeg van den detective gehoord,
+om haar in 't kort mede te kunnen deelen, wat er gebeurd
+was. Daar het duidelijk was, dat ik langen tijd ziek zou
+blijven, moest Joseph deze mooie slaapkamer afstaan, die
+voor mij als ziekenkamer werd ingericht. Hier, mijnheer
+Holmes, heb ik langer dan negen weken gelegen, zonder
+bewustzijn, ten prooi aan sloopende zenuwkoortsen.
+Hadden mejuffrouw Harrison en de dokter mij niet goed
+verzorgd, ik zou nu niet met u kunnen spreken. Annie
+heeft mij overdag verpleegd en een ziekenverpleegster
+paste mij bij nacht op, want in vlagen van verstandsverbijstering
+was ik tot alles in staat. Langzamerhand
+kreeg ik mijn verstand terug, maar eerst de laatste drie
+dagen is mijn geheugen volkomen teruggekeerd. Somwijlen
+komt de wensch bij mij op, dat dit niet zoo ware. Het
+eerste wat ik deed was te telegrafeeren naar mijnheer
+Forbes, die de zaak in handen had. Hij kwam over en
+verzekerde mij, dat men, ofschoon alles in 't werk was
+gesteld, niets had gevonden, wat tot ontdekking van de
+bedrijvers van den diefstal kon leiden. De bode en zijn
+vrouw waren nauwkeurig gefouilleerd, zonder dat iets<span class="pageno"><a name="p_A97" id="p_A97">[A 97]</a></span>
+aan 't licht kwam. Toen viel het vermoeden der politie
+op den jongen Gorot, die, zooals gij u herinneren zult, op
+den bewusten avond langer dan gewoonlijk op het bureau
+bleef. Dit en de omstandigheid, dat hij een Franschen
+naam draagt, waren inderdaad de eenige redenen, die de
+op hem rustende verdenking konden wettigen. Ik was
+echter nog niet met mijn werk begonnen, eer hij vertrok
+en zijn familie behoort, wat de afkomst betreft, wel tot
+de Hugenooten, maar in sympathieën en traditiën even
+goed tot de Engelsche natie als gij en ik. Er werd niets
+ontdekt, dat hem in de zaak kon betrekken. En zoo is nu
+de stand van zaken. Op u, mijnheer Holmes, is mijn
+laatste hoop gevestigd. Stelt gij mijn hoop teleur, dan
+is mijn eer en mijn positie voor altijd verloren.&rdquo;</p>
+
+<p>De zieke zonk, vermoeid door zijn lang verhaal, in zijn
+kussens terug, terwijl zijn verpleegster hem een glas van
+een opwekkenden drank inschonk. Holmes bleef stil
+zitten, het hoofd achterover en zijn oogen gesloten,
+een houding, welke iemand, die hem niet kende, zeer
+onverschillig mocht toeschijnen, maar die mij aanduidde,
+dat hij in gepeins was verdiept.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw mededeelingen zijn zoo duidelijk,&rdquo; zeide hij ten
+laatste, &bdquo;dat mij zeer weinig te vragen overblijft. Daar
+is evenwel een zeer gewichtige vraag. Hadt gij iemand
+verteld, dat u die bijzondere taak was opgedragen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niemand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ook niet aan Miss Harrison, bijvoorbeeld?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, ik ben niet te Woking geweest in den tijd, die
+er verliep tusschen het oogenblik, dat mij de papieren
+werden ter hand gesteld, en dat, waarop ik met het werk begon.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En heeft u ook niemand van uw familie bij toeval gezien?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niemand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Was iemand van hen te huis op het bureau?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O ja, allen waren er wel eens geweest.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Indien gij evenwel met niemand van hen over het
+tractaat hebt gesproken, bewijst dit natuurlijk niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zeide niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Weet gij iets van den portier?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A98" id="p_A98">[A 98]</a></span></p>
+
+<div class="figleft" style="width: 208px;">
+<a href="images/a098.jpg"><img src="images/a098th.jpg" width="208" height="450" alt="Hoe heerlijk schoon is toch een roos." title="Klik voor vergroting (463×1000px, 90kb)." /></a>
+<span class="caption">Hoe heerlijk schoon is toch een roos.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Niets, behalve dat hij een oud-soldaat is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Van welk regiment?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb gehoord van de Colstream-garde.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u. Ik twijfel er niet aan, of Forbes zal mij nadere bijzonderheden
+kunnen mededeelen. De autoriteiten munten uit in het vermelden van
+gegevens, ofschoon zij daarvan niet altijd een goed gebruik weten te
+maken. Hoe heerlijk schoon is toch een roos!&rdquo;</p>
+
+<p>Hij liep de sofa voorbij naar het geopende raam en hield den steel van
+een mosroos in de hand, met welgevallen neerziende op de liefelijke
+roode en groene kleurenschakeering. Hij openbaarde hier een nieuwen trek
+in zijn karakter, want ik had vroeger nooit opgemerkt, dat hij veel
+belang stelde in voorwerpen uit de natuur.</p>
+
+<p>&bdquo;In niets is het maken van gevolgtrekkingen zoo noodzakelijk
+als in den godsdienst,&rdquo; sprak hij, met zijn rug
+tegen de vensterblinden leunend. &bdquo;De godsdienst kan
+als een nauwkeurige wetenschap door de redeneering
+worden opgebouwd. Het hoogste bewijs van de goedheid<span class="pageno"><a name="p_A99" id="p_A99">[A 99]</a></span>
+der Voorzienigheid schijnt mij uit de bloemen te blijken.
+Alle andere dingen, onze krachten, onze verlangens, ons
+voedsel, zijn in de eerste plaats voor ons bestaan werkelijk
+noodzakelijk. Maar deze roos is iets overvloedigs.
+Haar geur en kleuren zijn een veraangenaming van het
+leven, niet een voorwaarde daarvoor. Het is alleen goedheid,
+die iets extra's geeft, en zoo zeg ik nogmaals, dat
+wij veel met het oog op de bloemen te hopen hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>Percy Phelps en zijn verpleegster zagen Holmes onder
+dit betoog met verbazing en met een uitdrukking van
+teleurstelling op 't gelaat aan. Holmes was weer in gepeins
+verzonken, nog steeds de roos tusschen zijn vingers
+houdend. Het duurde verscheiden minuten, eer de jonge
+dame het stilzwijgen verbrak.</p>
+
+<p>&bdquo;Ziet gij eenige kans, dit raadsel op te lossen?&rdquo; vroeg
+zij, met iets scherps in haar stem.</p>
+
+<p>&bdquo;O, het geheim!&rdquo; antwoordde Holmes, opeens tot het
+werkelijke leven terugkeerende. &bdquo;Het zou dwaas wezen,
+te ontkennen, dat het geval zeer duister en ingewikkeld
+is, maar ik durf u beloven, dat ik zal trachten er achter
+te komen en u van elk opvallend feit in kennis zal stellen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ziet gij reeds eenigen draad?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt mij er zeven verschaft; maar natuurlijk moet
+ik ze op de proef stellen, voor ik over hun waarde een
+oordeel kan uitspreken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Verdenkt gij iemand?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik verdenk mij zelf&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Van te snel tot een gevolgtrekking te komen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ga dan naar Londen en onderzoek de juistheid uwer conclusiën.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uw raad is uitstekend, Miss Harrison,&rdquo; zeide Holmes,
+van zijn stoel opstaande. &bdquo;Ik geloof inderdaad, Watson,
+dat wij niets beters kunnen doen. Vlei u niet met ijdele
+hoop, mijnheer Phelps. De zaak is zeer ingewikkeld.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik verkeer, zoolang gij niet terug zijt, in koortsachtige
+spanning!&rdquo; riep de diplomatieke ambtenaar.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kom u zoo spoedig mogelijk den uitslag mijner
+nasporingen mededeelen,&rdquo; zeide Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;God zegene u er voor, dat gij belooft te komen,&rdquo;<span class="pageno"><a name="p_A100" id="p_A100">[A 100]</a></span>
+riep onze cliënt. &bdquo;De gedachte, dat er iets gedaan wordt,
+schenkt mij nieuwen levensmoed. Ik moet u ook nog vertellen,
+dat ik een brief van Lord Holdhurst heb ontvangen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, wat schreef hij u?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijn brief was koel, maar niet barsch. Ik denk, dat
+mijn ernstige ziekte hem weerhield barsch te wezen. Hij
+herhaalde, dat de zaak van het hoogste gewicht was
+en voegde er bij, dat omtrent mijn toekomst (hij bedoelde
+mijn ontslag) geen stappen gedaan zouden worden, aleer
+ik weer gezond en in de gelegenheid zou wezen, het
+mij overkomen ongeluk te herstellen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat was verstandig en toegeeflijk,&rdquo; zeide Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Kom, Watson, wij hebben zooveel in de stad te doen,
+dat we blij mogen wezen, als we vandaag met ons werk
+gereed kunnen komen.&rdquo;</p>
+
+<p>De heer Joseph Harrison reed ons naar het station en
+weldra zaten wij in den trein van Portsmouth naar Londen.
+Holmes was in gedachten verdiept en deed, eer wij Clapham
+Junction voorbij waren, ternauwernood zijn mond open.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is toch aangenaam in Londen te komen langs
+een van deze lijnen, die over de stad loopen en u vergunnen
+op de huizen neer te zien.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik meende, dat hij schertste, want ik vond het gezicht
+vrij treurig, maar hij verklaarde zich dra nader.</p>
+
+<p>&bdquo;Zie naar die alleenstaande massieve gebouwen, die
+boven de leien daken der omringende huizen uitsteken
+als eilanden van baksteen boven een loodkleurige zee.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De stadsscholen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vuurtorens, mijn vriend! Bakens van de toekomst!
+Capsules, ieder met honderden heldere, kleine zaadjes
+er in, waaruit het wijzere, betere Engeland der toekomst
+zal voortkomen. Ik mag toch niet aannemen, dat Phelps drinkt?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou het niet denken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik evenmin. Maar wij zijn verplicht, met elke mogelijkheid
+rekening te houden. De arme drommel heeft
+zich ongetwijfeld zelf in moeilijkheden gewikkeld en
+'t is de vraag, of wij in staat zullen zijn hem er uit te
+redden. Wat denkt gij van Miss Harrison?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een meisje van een vast karakter.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A101" id="p_A101">[A 101]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a101.jpg"><img src="images/a101th.jpg" width="450" height="349" alt="Want ik vond het gezicht vrij treurig." title="Klik voor vergroting (951×834px, 169kb)." /></a>
+<span class="caption">Want ik vond het gezicht vrij treurig.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Ja, maar zij is ook een goede vrouw, of ik vergis
+mij zeer. Zij en haar broer zijn de eenige kinderen van een
+ijzergieter ergens in Northumberland. Op zijn reis in
+den voorgaanden winter werd Phelps met haar verloofd
+en daarna kwam zij hier om aan zijn familie voorgesteld
+te worden. Toen kwam de bekende ramp en zij bleef om
+haar beminde op te passen, terwijl haar broer Joseph, die
+het tegenwoordig leventje lekker vindt, ook bleef. Gij
+ziet, dat ik al op eigen hand enkele dingen gevraagd heb.
+Maar de dag van heden moet geheel aan het onderzoek
+besteed worden.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A102" id="p_A102">[A 102]</a></span>
+&bdquo;Mijn praktijk&mdash;&rdquo; begon ik.</p>
+
+<p>&bdquo;O, als gij uw eigen zaken van meer belang vindt dan
+de mijne&mdash;&rdquo; zei Holmes op scherpen toon.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik wilde zeggen, dat ik wel een dag of twee mijn
+praktijk kon laten varen, daar het de slapste tijd van
+'t jaar was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uitmuntend,&rdquo; riep Holmes, weer goed gehumeurd.
+&bdquo;Dan zullen wij gezamenlijk een onderzoek instellen;
+ik denk, dat wij moeten beginnen met een bezoek aan
+Forbes te brengen. Hij kan ons waarschijnlijk de bijzonderheden
+mededeelen, welke wij noodig hebben, tot wij
+weten, hoe wij ons licht in de zaak kunnen verschaffen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij zeidet, dat gij een draad in handen hadt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wij hebben er verscheidene, maar alleen door een
+verder onderzoek kunnen we nagaan, of ze eenige waarde
+hebben. Geen misdaad is moeilijker op 't spoor te komen
+dan die, van welke men het doel niet weet. Wie is in
+dit geval de persoon, die van den diefstal voordeel kan
+hebben? De Fransche gezant, de Russische gezant,
+iedereen, die het tractaat aan een van beiden zou kunnen
+verkoopen; en dan Lord Holdhurst.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Lord Holdhurst!&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is te begrijpen, dat een staatsman in omstandigheden
+kan komen, waarin hij er volstrekt niet rouwig om
+zou wezen, als zulk een document bij toeval was zoekgeraakt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Geen staatsman met een eervolle loopbaan als Lord Holdhurst.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het geval blijft altijd denkbaar, en wij mogen het
+niet over het hoofd zien. Wij zullen vandaag den edelen
+Lord een bezoek brengen en zien, of hij ons iets kan vertellen.
+Middelerwijl ben ik reeds met mijn nasporingen begonnen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu reeds?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik heb in het station te Woking aan alle avondbladen
+in Londen een telegram gezonden. In al deze
+bladen zal de volgende bekendmaking voorkomen.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij reikte mij een uit een zakboek gescheurd blad
+papier over, <span class="corr" id="corr24" title="Bron: warop">waarop</span> met potlood het volgende was geschreven:<span class="pageno"><a name="p_A103" id="p_A103">[A 103]</a></span></p>
+
+<p>&bdquo;Tien pond sterling belooning voor dengene, die het
+nommer kan zeggen van het rijtuig, dat op den avond
+van den 23en Mei om kwart voor tien vóór of ongeveer
+bij de deur van het ministerie van buitenlandsche
+zaken iemand uitliet. Adres 221B Baker-Street.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij rekent er dus op, dat de dief in een cab gekomen is?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo niet dan kan deze bekendmaking nog geen kwaad.
+Indien Mr. Phelps' verklaring, dat er noch in de kamer,
+noch in de corridors een plaats is, waar iemand zich kan
+verschuilen, waarheid behelst, dan moet de dief van
+buiten zijn gekomen. Als hij op zulk een regenachtigen
+avond van buiten kwam en toch geen spoor van modder
+op het linoleum achterliet, dan is het zeer waarschijnlijk,
+dat hij in een rijtuig kwam. Ja, ik geloof, dat wij gerust
+mogen aannemen, dat hij in een huurrijtuig is gekomen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het klinkt waarschijnlijk.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is een van de draden, waarover ik sprak. Misschien
+leidt hij ons tot iets. En dan natuurlijk hebben wij nog
+het gebeurde met de schel, het meest eigenaardige van
+het geval. Waarom zou er aan de schel getrokken wezen?
+Zou de dief het uit louter vermetelheid gedaan hebben?
+Of deed het iemand, die bij den dief was, ten einde
+de misdaad te beletten? Of was het&mdash;?&rdquo; Hij verzonk
+opnieuw in diep gepeins, doch mij, die met elk zijner
+eigenaardigheden bekend was, scheen het toe, dat hem
+plotseling iets anders in de gedachte was gekomen.</p>
+
+<p>Om twintig minuten over drie stapten wij uit den
+trein en na haastig geluncht te hebben, vertrokken wij
+onmiddellijk naar Scotland Yard. Holmes had reeds
+aan Forbes een telegram gezonden en bij onze aankomst
+vonden wij dezen op ons wachten. Forbes was een kleine,
+schrandere man, met een scherp geteekend, maar eenigszins
+vriendelijk gelaat. In zijn houding tegenover ons was hij
+beslist koel, vooral toen hij de reden van onze komst vernam.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer
+Holmes,&rdquo; zeide hij scherp. &bdquo;Gij zijt handig genoeg, om
+van al de gegevens, die de politie te uwer beschikking
+stelt, gebruik te maken en dan tracht gij de zaak tot een
+goed einde en de politie in discrediet te brengen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A104" id="p_A104">[A 104]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 322px;">
+<a href="images/a104.jpg"><img src="images/a104th.jpg" width="322" height="450" alt="&bdquo;Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer Holmes.&rdquo;" title="Klik voor vergroting (708×986px, 143kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer Holmes.&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Integendeel,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Onder de laatste drie
+en vijftig gevallen, waarin ik een onderzoek heb ingesteld,
+komen er slechts vier voor, waarin mijn naam
+genoemd wordt; van de negen en veertig andere heeft
+de politie de eer. Ik neem het u niet kwalijk, dat gij dit
+niet weet, want gij zijt nog jong en onervaren; maar<span class="pageno"><a name="p_A105" id="p_A105">[A 105]</a></span>
+indien gij in uw nieuwe betrekking wenscht vooruit te
+komen, moet gij mij niet tegen- maar in de hand werken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou gaarne een paar wenken ontvangen,&rdquo; zeide
+de detective, van toon veranderende.</p>
+
+<p>&bdquo;Welke stappen hebt gij gedaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Tangey, de portier, is bespied geworden. Wij kunnen
+niets vinden, dat tegen hem getuigt. Zijn vrouw is evenwel
+een slecht perceel. Ik geloof, dat zij meer van de
+zaak weet, dan zij laat blijken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij haar laten bespieden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben een van onze vrouwelijke beambten
+opgedragen op haar toe te zien; Mrs. Tangey drinkt en
+onze beambte is tweemaal bij haar geweest, toen zij
+goed dronken was, maar zij kon niets uit haar krijgen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb gehoord, dat de deurwaarders bij hen zijn geweest.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, maar die hebben betaling ontvangen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waar kwam het geld vandaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat was in orde. Hij had zijn pensioen ontvangen.
+Zij hebben niet het minste bewijs gegeven, ruim bij kas te zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Welke verklaring heeft zij gegeven voor het feit,
+dat zij antwoord gaf, toen mijnheer Phelps om koffie schelde?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij zeide, dat haar man zeer vermoeid was en zij
+hem een beetje wenschte te helpen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat stemt overeen met het feit, dat hij een oogenblik
+later in zijn stoel zat te slapen. Er is dus niets, dat tegen
+hem getuigt, behalve het gedrag van de vrouw. Hebt
+gij haar gevraagd, waarom zij dien avond zoo haastig
+wegliep? Haar haast trok de aandacht van den politieagent.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij was later dan gewoonlijk en wilde graag naar huis.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij er haar op gewezen, dat gij en de heer Phelps,
+die ten minste twintig minuten na haar vertrokken, nog
+voor haar thuis kwamen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij verklaart dat uit het verschil in snelheid tusschen
+een omnibus en een rijtuig.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Heeft zij opgehelderd, waarom zij bij haar thuiskomst
+onmiddellijk naar de keuken liep?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A106" id="p_A106">[A 106]</a></span>
+&bdquo;Zij zeide, omdat zij daar het geld had, waarmede zij
+de deurwaarders wilde betalen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij heeft ten minste, zie ik, een antwoord voor alles.
+Hebt gij haar gevraagd, of zij bij het naar huis gaan
+iemand ontmoette of nabij Charles-Street zag slenteren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij zag niemand behalve den politieagent.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, gij schijnt haar goed ondervraagd te hebben.
+Wat hebt gij nog meer gedaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb den klerk Gorot de laatste negen weken laten
+bespieden, maar zonder eenig resultaat. Wij hebben
+geen enkel vermoeden tegen hem.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nog iets anders?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben niets meer, dat ons tot uitgangspunt kan
+dienen; geenerlei bewijs.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij u eenig oordeel gevormd aangaande de
+oorzaak van het luiden der schel?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet bekennen, dat het ook mijn aandacht getrokken
+heeft. Het moet een vermetel persoon geweest
+zijn, die brutaal genoeg was bij het heengaan zulk een
+alarm te maken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, het was wonderlijk. Mijn vriendelijken dank voor
+hetgeen gij mij verteld hebt. Als ik u den schuldige kan
+overleveren, zult gij wel van mij hooren. Komaan, Watson!&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waar gaan wij nu heen?&rdquo; vroeg ik, toen wij het bureau verlieten.</p>
+
+<p>&bdquo;Nu gaan wij Lord Holdhurst, minister van buitenlandsche
+zaken en toekomstig eerste minister van Engeland interviewen.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij waren zoo gelukkig Lord Holdhurst nog in
+Downing-Street thuis te vinden; nadat wij onze kaartjes
+hadden afgegeven, werden wij dadelijk bij hem toegelaten.
+De staatsman ontving ons met deftige beleefdheid,
+waarvoor hij bekend is, en wees ons elk een crapaud aan
+ter weerszijden van den haard. Op het haardkleedje
+tusschen ons staande, scheen hij met zijn lange, tengere
+gestalte, zijn krullend, vroeg grijzend haar, de type van
+een niet alledaagsch gentleman; een edelman, die in
+waarheid edel is.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw naam is mij zeer bekend, mijnheer Holmes,&rdquo;<span class="pageno"><a name="p_A107" id="p_A107">[A 107]</a></span>
+zeide hij glimlachend, &bdquo;en natuurlijk kan ik aangaande
+het doel van uw bezoek geen onwetendheid voorwenden.
+Er is in de bureaux slechts één zaak gebeurd, die op
+uw belangstelling aanspraak maakt. Mag ik u vragen
+in wiens belang gij optreedt?&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 436px;">
+<a href="images/a107.jpg"><img src="images/a107th.jpg" width="436" height="450" alt="Een edelman, die in waarheid edel is." title="Klik voor vergroting (939×968px, 176kb)." /></a>
+<span class="caption">Een edelman, die in waarheid edel is.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;In dat van den heer Percy Phelps,&rdquo; antwoordde Holmes.<span class="pageno"><a name="p_A108" id="p_A108">[A 108]</a></span></p>
+
+<p>&bdquo;Ha, mijn ongelukkige neef! Ge begrijpt, dat onze
+bloedverwantschap het mij onmogelijk maakt, hem op
+eenigerlei wijze te beschermen. Ik vrees, dat het gebeurde
+zeer nadeelige gevolgen voor zijn toekomst zal hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar als het document gevonden wordt?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zou de zaak natuurlijk veranderen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou u gaarne een paar vragen doen, Lord Holdhurst.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer gaarne zal ik u alle mogelijke inlichtingen geven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Droeg u hem in deze kamer op, het staatsstuk af te schrijven?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo was het.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan kunt ge moeilijk beluisterd zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is geheel onmogelijk.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt u er nooit over gesproken, dat het uw plan
+was, het document te laten afschrijven?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nooit.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Weet u dat zeker?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Volkomen zeker.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, indien u daar nooit over gesproken hebt en
+de heer Phelps evenmin en niemand anders iets van de
+zaak wist, dan was de dief slechts toevallig in het vertrek
+aanwezig, en zijn kans ziende  nam hij die gelegenheid waar.&rdquo;</p>
+
+<p>De staatsman glimlachte. &bdquo;Gij toont u hier een echte
+diplomaat,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>Holmes dacht een oogenblik na. &bdquo;Er is nog een ander
+belangrijk punt, waarover ik u wensch te spreken,&rdquo;
+zeide hij. &bdquo;Als ik goed heb verstaan, was u bevreesd, dat
+het bekend worden van de bijzonderheden van het verdrag
+ernstige gevolgen zou hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>Er vertoonde zich een trek van misnoegen op het
+gelaat van den staatsman. &bdquo;Zeer ernstige gevolgen inderdaad.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En zijn ze reeds gekomen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nog niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Als het verdrag b.v. bij het Fransche of Russische
+ministerie van buitenlandsche zaken bekend was geworden,
+zoudt u daar dan niets van hooren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zou ik zeker,&rdquo; zei Lord Holdhurst wrevelig.<span class="pageno"><a name="p_A109" id="p_A109">[A 109]</a></span></p>
+
+<p>&bdquo;Er zijn nu bijna tien weken verloopen en u hebt er
+niets van gehoord; wij mogen derhalve aannemen,
+dat door de een of andere omstandigheid het tractaat
+hun niet in handen is gekomen.&rdquo;</p>
+
+<p>Lord Holdhurst haalde de schouders op.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij kunnen zeer moeilijk onderstellen, mijnheer
+Holmes, dat de dief het tractaat heeft weggenomen,
+om het in een lijstje te zetten en op te hangen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Misschien wacht hij, tot hij er een beteren prijs voor
+kan bedingen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Als hij nog eenigen tijd wacht, zal hij er in 't geheel
+niets voor krijgen. Binnen weinige maanden zal het verdrag
+geen geheim meer zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is van zeer veel belang,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Het
+is natuurlijk mogelijk, dat de dief plotseling ziek is
+geworden&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat hij b.v. een aanval van hersenziekte heeft
+gekregen,&rdquo; zeide de staatsman, Holmes een veelbeteekenenden
+blik toewerpende.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zei ik niet,&rdquo; zeide Holmes onverstoorbaar kalm.
+&bdquo;En nu, Lord Holdhurst, wij hebben reeds te veel van
+uw kostbaren tijd in beslag genomen en wenschen u
+goeden dag.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Veel geluk met uw nasporingen, om 't even wie de
+misdadiger zij,&rdquo; antwoordde de edelman, ons naar de
+deur geleidende.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is een deftig heer,&rdquo; zeide Holmes, toen wij in
+Whitehall kwamen, &bdquo;maar hij heeft moeite zijn stand
+op te houden. Hij is verre van rijk en heeft vele uitgaven
+te bestrijden. Gij hebt natuurlijk ook opgemerkt, dat zijn
+laarzen opnieuw gezoold zijn geworden. Nu wil ik u niet
+langer van uw beroepsbezigheden afhouden, Watson.
+Vandaag zal ik niets meer doen, eer ik antwoord heb op
+mijn advertentie. Maar gij zoudt mij zeer veel genoegen
+doen, als gij morgen met mij naar Woking zoudt willen
+gaan, met denzelfden trein als vandaag.&rdquo;</p>
+
+<p>Overeenkomstig onze afspraak kwamen wij den volgenden
+morgen weer bij elkaar en samen reisden wij naar
+Woking. Holmes had geen antwoord op zijn advertentie
+gekregen en de zaak was hem nog even duister als te<span class="pageno"><a name="p_A110" id="p_A110">[A 110]</a></span>
+voren. Als hij wilde, kon hij wat er in hem omging volkomen
+verbergen, en aan zijn uiterlijk kon ik dan ook
+volstrekt niet bemerken, of hij al dan niet tevreden was
+over den stand van zaken.</p>
+
+<p>Onze cliënt werd bij onze komst nog steeds door zijn
+trouwe verpleegster verzorgd, maar hij zag er nu toch
+veel beter uit dan den vorigen dag. Hij stond van zijn
+sofa op en groette ons, toen wij binnenkwamen, zonder
+dat dit hem moeite kostte.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a110.jpg"><img src="images/a110th.jpg" width="450" height="400" alt="&bdquo;Wat nieuws?&rdquo; vroeg hij." title="Klik voor vergroting (922×820px, 140kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Wat nieuws?&rdquo; vroeg hij.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Wat nieuws?&rdquo; vroeg hij, begeerig iets te vernemen.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn antwoord moet, zooals ik verwachtte, ontkennend
+luiden,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Ik heb Forbes gesproken, en ik<span class="pageno"><a name="p_A111" id="p_A111">[A 111]</a></span>
+heb uw oom gesproken en ik heb een paar maatregelen
+genomen, die mogelijk tot iets kunnen leiden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij geeft dus den moed nog niet verloren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In geenen deele.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;God zegene u voor dit antwoord!&rdquo; riep Miss Harrison.
+&bdquo;Als wij moed houden en geduld hebben, moet de
+waarheid aan 't licht komen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben u meer te vertellen dan gij ons,&rdquo; zei
+Phelps, weer op de sofa plaats nemende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik had hoop, dat gij iets zoudt hebben mede te
+deelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, er is van nacht iets gebeurd, dat wel eens van
+zeer ernstigen aard kon blijken te zijn.&rdquo; Bij deze woorden
+nam zijn gelaat een sombere uitdrukking aan en was
+in zijn oogen angst te lezen. &bdquo;Zoudt gij wel denken,
+dat ik begin te gelooven, dat ik het middelpunt ben
+van een monsterachtige samenzwering en dat men het
+zoowel op mijn leven als op mijn eer gemunt heeft?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ha!&rdquo; riep Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Het klinkt ongelooflijk, want zoover ik weet, heb
+ik geen enkelen vijand in de wereld. Zelfs na de ervaring
+van den afgeloopen nacht kan ik niet anders zeggen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vertel mij alles, als ik het u verzoeken mag.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij moet weten, dat ik in den afgeloopen nacht sedert
+het begin van mijn ziekte voor de eerste maal sliep,
+zonder dat er een verpleegster in de kamer was. Ik
+gevoelde mij zooveel beter, dat ik dacht haar nu wel
+te kunnen missen. Op de tafel brandde evenwel een nachtlamp.
+Te ongeveer twee uur in den morgen, terwijl ik
+sluimerde, werd ik door een licht geraas gewekt. Het was
+als het geluid van een muis, die aan een plank knaagt
+en ik luisterde er eenigen tijd naar, in de meening verkeerende,
+dat het inderdaad iets dergelijks moest zijn.</p>
+
+<p>&bdquo;Toen werd het geluid duidelijker. Plotseling hoorde
+ik van den kant van het raam een scherpen metaalklank.
+Verwonderd ging ik in mijn bed overeind zitten; er
+bleef geen twijfel meer aangaande de oorzaak van
+'t geraas. Het flauwe geluid was veroorzaakt, doordien
+iemand een werktuig door de spleet tusschen het raam
+en het kozijn dreef en het hardere knarsen door het<span class="pageno"><a name="p_A112" id="p_A112">[A 112]</a></span>
+met geweld achteruitspringen van de venstersluiting.</p>
+
+<p>&bdquo;Toen vernam ik niets meer gedurende een tien minuten,
+alsof de inbreker wilde wachten, of ik ook wakker
+was geworden. Daarna vernam ik een zacht gekraak,
+alsof het venster langzaam werd geopend. Ik kon mij
+niet langer stilhouden, want mijn zenuwen zijn niet
+meer, wat zij vroeger waren. Ik sprong uit mijn bed
+en trok het luik open. Er kroop een man onder het raam.
+Ik zag weinig van hem, want hij verdween snel. Hij was
+in een soort mantel gehuld, die het benedenste deel van
+zijn gezicht bedekte. Van één ding ben ik evenwel zeker;
+daarvan namelijk, dat hij een wapen in de hand hield.
+Het leek mij een lang mes te zijn. Ik zag het duidelijk
+glinsteren, toen hij zich omkeerde en wegliep.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou hem, als ik sterker was geweest, door het open
+venster gevolgd hebben. Nu evenwel trok ik aan de
+schel om mijn huisgenooten te wekken. Het duurde nog al
+eenigen tijd, want de schel hangt in de keuken en de bedienden
+slapen allen boven. Nu begon ik evenwel luid te
+schreeuwen en daarop kwam Joseph naar beneden en die
+riep de anderen wakker. Joseph en de stalknecht vonden
+indrukken van voetstappen op het bloembed voor het
+raam, maar het weer was de laatste dagen zoo droog geweest,
+dat het een hopeloos werk was, het spoor over
+het gras te volgen. Er is evenwel een plaats op het
+houten hek aan den weg, waaraan, naar sommigen zeggen,
+zou te zien wezen, dat er iemand is overgeklommen;
+het bovenste deel van het hek moet daar beschadigd zijn.
+Ik heb er de politie van Woking nog geen kennis van
+gegeven, want ik wilde eerst uw meening weten.&rdquo;</p>
+
+<p>Dit verhaal van onzen cliënt scheen een buitengewonen
+indruk op Holmes te maken. Hij stond van zijn stoel op
+en liep in opgewonden stemming door de kamer.</p>
+
+<p>&bdquo;Ongelukken komen nooit alleen,&rdquo; zeide Phelps glimlachend,
+ofschoon het duidelijk aan hem was te zien,
+dat het voorval hem eenigszins geschokt had.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt zeker uw portie gehad,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Denkt
+gij met mij om het huis te kunnen wandelen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O ja, ik zou wel van een beetje zonneschijn houden,
+Joseph zal ook komen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A113" id="p_A113">[A 113]</a></span>
+&bdquo;En ik,&rdquo; zeide Miss Harrison, terwijl zij reeds opstond.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vrees van niet,&rdquo; zeide Holmes, hoofdschuddend.
+&bdquo;Ik moet u verzoeken te blijven zitten, precies waar
+gij nu zit.&rdquo;</p>
+
+<p>De jonge dame ging zichtbaar misnoegd weer zitten.
+Haar broeder evenwel voegde zich bij ons en met ons
+vieren gingen wij naar buiten. Wij liepen om het grasperk
+onder het raam der kamer van den jongen ambtenaar.
+Zooals hij had gezegd, waren op het bloembed voetsporen
+zichtbaar, maar zij waren voor een deel uitgewischt
+en zeer onduidelijk geworden, Holmes bukte zich,
+om ze een oogenblik goed te bezien, stond toen overeind
+en haalde zijn schouders op.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik geloof niet, dat iemand hier veel van zou kunnen
+maken. Laten wij om het huis loopen en zien, waarom
+de inbreker juist deze kamer heeft uitgekozen. Ik zou
+denken, dat die lage vensters van de ontvangkamer en
+eetzaal hem meer moesten hebben aangetrokken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Die zijn van den weg af beter zichtbaar,&rdquo; zeide Joseph Harrison.</p>
+
+<p>&bdquo;O ja, natuurlijk. Hier is een deur, die hij zou kunnen
+hebben opengebroken. Waarvoor dient die deur?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is de zijdeur voor de dienstboden. Het spreekt
+vanzelf, dat zij bij nacht op slot is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij vroeger ook wel eens zoo'n gerucht gehoord?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nooit,&rdquo; zeide onze cliënt.</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij zilverwerk in huis of iets anders, dat de
+dieven aantrekt<span class="corr" id="corr25" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niets van waarde.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes wandelde rondom het huis met zijn handen in de zakken en
+een onverschillig voorkomen, zooals men niet van hem gewoon was.</p>
+
+<p>&bdquo;A propos,&rdquo; zeide hij tot Joseph Harrison, &bdquo;gij hebt,
+geloof ik, een plek gevonden, waar de kerel over het
+hek is geklommen. Laten wij daar eens naar kijken.&rdquo;</p>
+
+<p>De forsche jonge man leidde ons naar een plaats, waar
+de bovenkant van het hek was stuk gebroken, een klein
+stuk hout hing naar beneden. Holmes scheurde het los en
+bekeek het nauwkeurig.</p>
+
+<p>&bdquo;Denkt gij, dat dit in den afgeloopen nacht gebeurd is?<span class="pageno"><a name="p_A114" id="p_A114">[A 114]</a></span>
+Het schijnt al tamelijk lang geleden, dat dit stuk hout
+er afgebroken is, vindt ge ook niet?&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 317px;">
+<a href="images/a114.jpg"><img src="images/a114th.jpg" width="317" height="450" alt="Holmes bekeek het nauwkeurig." title="Klik voor vergroting (706×1000px, 131kb)." /></a>
+<span class="caption">Holmes bekeek het nauwkeurig.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het is wel mogelijk.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Aan de andere zijde is niet te zien, dat er iemand<span class="pageno"><a name="p_A115" id="p_A115">[A 115]</a></span>
+naar beneden is geklommen. Neen, ik geloof, dat wij
+hier niets wijzer zullen worden. Laten wij naar de slaapkamer
+gaan en over de zaak spreken.&rdquo;</p>
+
+<p>Percy Phelps liep zeer langzaam, leunende op den
+arm van zijn toekomstigen schoonbroer. Holmes liep
+vlug over het grasperk, wij beiden waren lang voor de
+anderen aan het open venster van de slaapkamer.</p>
+
+<p>&bdquo;Miss Harrison,&rdquo; zeide Holmes op uiterst beslisten
+toon, &bdquo;gij moet vandaag blijven, waar gij op dit oogenblik
+zijt. Laat niets u daarvan terughouden. Het is van
+het hoogste belang.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker, als gij het wenscht, mijnheer Holmes,&rdquo; zeide
+het meisje verbaasd.</p>
+
+<p>&bdquo;Als gij naar bed gaat, moet gij de deur van deze
+kamer aan de buitenzijde sluiten en den sleutel bewaren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar Percy?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hij zal met ons <span class="corr" id="corr26" title="Bron: maar">naar</span> Londen gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En moet ik hier blijven?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is in zijn belang. Gij kunt hem van dienst zijn.
+Spoedig. Beloof het!&rdquo;</p>
+
+<p>Zij knikte toestemmend, juist toen de beide anderen binnenkwamen.</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom blijft gij daar zitten suffen, Annie?&rdquo; riep
+haar broer. &bdquo;Kom naar buiten in den zonneschijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dank je, Joseph. Ik heb een beetje hoofdpijn
+en in deze kamer is het heerlijk koel en stil.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zijt ge nu voornemens te doen, mijnheer Holmes?&rdquo; vroeg onze cliënt.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, door onze nasporingen betreffende deze minder
+beteekenende zaak mogen wij ons gewichtiger onderzoek
+niet uit het oog verliezen. Het zou mij van grooten
+dienst zijn, als gij met ons naar Londen wildet gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu dadelijk?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo spoedig, als gij met schik kunt gaan. Zeg b.v.
+over een uur.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik gevoel mij al sterk genoeg; indien ik inderdaad
+van eenig nut kan wezen....&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Van het grootst mogelijk nut.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Misschien wenscht gij wel, dat ik daar van nacht blijf.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was juist van plan, het u voor te stellen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A116" id="p_A116">[A 116]</a></span>
+&bdquo;Als dan mijn vriend van heden nacht terugkomt,
+om opnieuw een bezoek te brengen, vindt hij den vogel
+gevlogen. Ons aller lot is in uw handen, mijnheer Holmes,
+en gij moet ons maar precies zeggen, wat gij wenscht,
+dat wij zullen doen. Mogelijk verkiest gij wel, dat ook
+Joseph met ons gaat, om bijvoorbeeld op mij te passen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, dat is niet noodig. Mijn vriend Watson is, zooals
+gij weet, geneesheer en die zal wel zorg voor u dragen.
+Wij zullen, als gij er niets tegen hebt, hier onze lunch
+gebruiken en dan zullen wij om drie uur gezamenlijk
+naar de stad vertrekken.&rdquo;</p>
+
+<p>Zijn voorstel werd goedgevonden, en Miss Harrison
+vroeg excuus, dat zij de slaapkamer niet verliet, zooals
+Holmes haar had aangeraden. Wat mijn vriend bedoelde,
+begreep ik niet, tenzij het in zijn plan mocht liggen,
+Miss Harrison verwijderd te houden van Phelps, die verheugd
+over den terugkeer van zijn gezondheid en over
+het vooruitzicht, dat er iets gedaan zou worden, met
+ons in de eetzaal de lunch gebruikte.</p>
+
+<p>Holmes bereidde ons intusschen nog grooter verrassing,
+want toen hij ons naar het station had vergezeld en in
+een wagon zag zitten, zeide hij kalm, dat hij niet voornemens
+was Woking te verlaten.</p>
+
+<p>&bdquo;Voor ik u verlaat, zou ik u gaarne een paar punten
+willen ophelderen,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Uw afwezigheid, mijnheer
+Phelps, zal mij in sommige opzichten eenigszins helpen.
+Als gij te Londen aankomt, Watson, zoudt gij mij verplichten
+terstond met onzen vriend naar Baker-Street
+te rijden en daar met hem te blijven, tot ik terugkom. Het
+treft gelukkig, dat gij oude schoolkameraads zijt, zoodat
+gij elkaar wel veel te vertellen zult hebben. Mijnheer Phelps
+kan van nacht de logeerkamer krijgen; ik zal bijtijds voor
+het ontbijt bij u wezen, want er rijdt een trein, waarmede
+ik tegen acht uur aan 't Waterloo-station kan zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar wat wordt er nu van ons onderzoek te Londen?&rdquo;
+vroeg Phelps neerslachtig.</p>
+
+<p>&bdquo;Daarmede kunnen wij ons morgen bezighouden. Ik
+geloof, dat ik juist nu hier van meer onmiddellijk nut
+kan zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij kunt op Briarbrae zeggen, dat ik morgen avond<span class="pageno"><a name="p_A117" id="p_A117">[A 117]</a></span>
+hoop terug te zijn,&rdquo; riep Phelps, toen de trein zich in
+beweging zette.</p>
+
+<div class="figleft" style="width: 305px;">
+<a href="images/a117.jpg"><img src="images/a117th.jpg" width="305" height="450" alt="Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan." title="Klik voor vergroting (678×1000px, 133kb)." /></a>
+<span class="caption">Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A118" id="p_A118">[A 118]</a></span>
+&bdquo;Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan,&rdquo; antwoordde
+Holmes, ons een vriendelijk vaarwel toewuivende,
+toen wij van uit 't station vertrokken.</p>
+
+<p>Phelps en ik praatten op onze reis over 't geval, maar
+geen van ons kon een voldoende reden voor Holmes'
+nieuwe handelwijze vinden.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik onderstel, dat hij eenigen draad wenscht te vinden,
+die hem den inbreker van gisteren nacht kan doen ontdekken,
+als er althans een inbreker was,&rdquo; zei Phelps.
+&bdquo;Wat mij aangaat, ik geloof niet, dat het een gewone
+dief was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe denkt gij er dan over?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Op mijn woord van eer, gij moogt het aan mijn zwakke
+zenuwen wijten of niet, maar ik geloof, dat er rondom mij
+een politieke intrige wordt afgesponnen, en dat om een
+of andere reden, die ik thans niet inzie, de samenzweerders
+het op mijn leven gemunt hebben. Dit klinkt wel
+hoogdravend en ongerijmd, maar let op de feiten! Waarom
+zou een dief trachten in te breken door het venster
+van een slaapkamer, waar hij geen kans heeft om te
+plunderen en waarom zou hij komen met een lang mes
+in de hand<span class="corr" id="corr27" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt gij er zeker van, dat het geen inbrekersbeitel was?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O neen, het was een mes; ik zag zeer duidelijk de
+flikkering van het lemmet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Doch om welke reden zoudt gij met zoo vijandige
+bedoelingen vervolgd worden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is juist de quaestie.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, indien Holmes de zaak evenzoo inziet als gij,
+dan zou dit ons zijn handelwijze verklaren, dunkt u ook
+niet? Aannemende, dat uw redeneering juist is, dan zou
+hij door den man, die u in den afgeloopen nacht bedreigde,
+in hechtenis te nemen, een heel eind op weg wezen om
+ook den persoon te vinden, die het scheepvaart-verdrag
+wegnam. Het is ongerijmd te veronderstellen, dat gij
+twee vijanden hebt, waarvan de een u berooft, terwijl
+de ander uw leven bedreigt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar de heer Holmes zei, dat hij niet naar Briarbrae ging.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A119" id="p_A119">[A 119]</a></span>&bdquo;Ik ken hem al vrij lang,&rdquo; zeide ik<span class="corr" id="corr28" title="Bron: &nbsp;,">,&nbsp;</span>&bdquo;en weet, dat hij
+nooit iets doet zonder daarvoor een zeer goede reden te hebben,&rdquo;
+en na deze woorden nam ons gesprek een andere wending.</p>
+
+<p>Het was voor mij evenwel een vervelende dag. Phelps
+was na zijn lange ziekte nog zwak en zijn ongeluk maakte
+hem klaagziek en zenuwachtig. Vruchteloos poogde ik
+zijn belangstelling op te wekken voor de Afghaansche
+quaestie, voor de zaken in Indië, voor vraagstukken
+van socialen aard, voor alles, wat zijn gedachtenloop
+eenige afleiding kon geven. Hij kwam altijd weer terug
+op zijn verloren tractaat, radende naar en beschouwingen
+houdende over hetgeen Holmes zou verrichten,
+de stappen die Lord Holdhurst zou doen, de tijdingen die
+wij den volgenden morgen zouden vernemen. Bij het aanbreken
+van den avond werd zijn opgewondenheid zelfs pijnlijk.</p>
+
+<p>&bdquo;Stelt gij een blind vertrouwen in Holmes?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb hem eenige merkwaardige dingen zien doen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar bracht hij ooit licht in zulk een duistere geschiedenis
+als deze is?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Jawel; ik heb hem vraagstukken zien oplossen, die
+nog ingewikkelder waren dan het uwe.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar geene, waarbij zulke belangen op 't spel staan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat kan ik niet zeggen. Wel weet ik met zekerheid,
+dat hij zijn diensten heeft verleend aan drie regeerende
+huizen van Europa in hoogst belangrijke aangelegenheden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar gij kent hem wel, Watson; hij is zulk een ondoorgrondelijk
+man, dat ik nooit geheel weet, wat ik
+van hem moet denken. Meent gij, dat hij veel hoop
+heeft? Gelooft gij, dat hij verwacht, deze zaak tot een
+goed einde te zullen brengen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hij heeft niets gezegd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is een slecht teeken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Integendeel. Ik heb opgemerkt, dat als hij het spoor
+bijster is, hij dit gewoonlijk zegt. Wanneer hij daarentegen
+iets op het spoor is, maar nog niet geheel zeker is van
+zijn zaak, is hij meest stilzwijgend. En nu, mijn beste
+vriend, daar wij in deze aangelegenheid niets verder<span class="pageno"><a name="p_A120" id="p_A120">[A 120]</a></span>
+komen door ons zenuwachtig te maken, verzoek ik u
+dringend naar bed te gaan, opdat gij met frissche krachten
+de dingen van morgen kunt afwachten.&rdquo;</p>
+
+<p>Het gelukte mij ten laatste mijn metgezel te overreden mijn
+raad op te volgen, ofschoon ik uit zijn opgewonden gedrag kon
+zien, dat er voor hem weinig hoop op een verkwikkenden slaap
+bestond. Inderdaad was zijn stemming aanstekelijk, want ik
+zelf lag den halven nacht te hoesten, peinzende over dat
+vreemde probleem en daaromtrent honderd onderstellingen
+opbouwende, waarvan ten slotte de een mij nog onmogelijker
+voorkwam dan de ander. Waarom was Holmes te Woking gebleven?
+Waarom had hij Miss Harrison gevraagd den geheelen dag in de
+ziekenkamer te willen blijven? Waarom had hij er zoo goed voor
+gezorgd, dat de bewoners van Briarbrae onkundig waren van zijn
+plan, in hun nabijheid te blijven? Ik kwelde mijn hersens, tot
+ik bij de pogingen, voor al deze feiten een verklaring te
+vinden, in diepen slaap viel.</p>
+
+<p>Om zeven uur werd ik wakker. Terstond begaf ik
+mij naar Phelps' kamer en vond mijn reisgenoot van den
+vorigen dag in zeer opgewonden stemming. Zijn eerste
+vraag was, of Holmes reeds was aangekomen.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij zal hier op den door hem bepaalden tijd wezen
+en geen oogenblik vroeger of later,&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>Ik sprak de waarheid, want even over acht hield een
+<i>hansom</i> voor de deur stil en sprong onze vriend er uit.
+Voor het raam staande, zagen wij, dat hij een zwachtel om zijn
+linkerhand had, en dat zijn gelaat zeer barsch en bleek was.
+Hij trad het huis binnen en ging onmiddellijk daarna de trap op.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij ziet er uit, alsof hij een nederlaag heeft geleden,&rdquo;
+riep Phelps.</p>
+
+<p>Ik moest bekennen, dat hij gelijk had. &bdquo;Enfin,&rdquo; zeide
+ik, &bdquo;de sleutel van het geheim moet waarschijnlijk in de
+stad gezocht worden.&rdquo;</p>
+
+<p>Phelps zuchtte. &bdquo;Ik weet niet, hoe het komt,&rdquo; sprak
+hij, &bdquo;ik verwachtte zooveel van zijn terugkomst. Maar
+gisteren was zijn hand toch niet verbonden. Wat zou
+er toch gebeurd zijn?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A121" id="p_A121">[A 121]</a></span>
+&bdquo;Gij zijt toch niet gewond, Holmes?&rdquo; vroeg ik, toen
+mijn vriend de kamer binnentrad.</p>
+
+<p>&bdquo;Tut. 't Is niets dan een schram door mijn eigen onhandigheid,&rdquo;
+antwoordde hij, ons goeden morgen knikkende.
+&bdquo;Uw zaak, mijnheer Phelps, is zeker een van de
+geheimzinnigste, die ik ooit heb nagespoord.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was bang, dat gij ze beneden u zoudt achten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is een hoogst merkwaardig onderzoek geweest.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat verband getuigt van avonturen. Zoudt gij ons
+willen vertellen, wat er gebeurd is?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Na het ontbijt, mijn waarde Watson. Bedenk wel,
+dat ik van morgen al op 'n wandeling van dertig mijlen
+de Surreylucht heb ingeademd. Ik denk wel niet, dat
+er een antwoord op mijn cab-advertentie gekomen is?
+Wel, wel, men mag ook niet verwachten, altijd geluk te
+hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>De tafel was gedekt en juist toen ik wilde schellen,
+kwam juffrouw Hudson met de thee en koffie binnen.
+Een paar minuten later bracht zij drie couverts; wij
+schoven alle drie aan tafel, Holmes begeerig wat te eten,
+ik nieuwsgierig en Phelps in een stemming van doffe
+neerslachtigheid.</p>
+
+<p>&bdquo;Juffrouw Hudson is voor deze gelegenheid vroeg
+opgestaan,&rdquo; zeide Holmes, het deksel van een schotel
+gebraden kuikens afnemend. &bdquo;Haar keuken is een beetje
+beperkt, maar zij weet even goed wat tot een uitstekend
+ontbijt behoort als een Schotsche huisvrouw. Wat hebt
+gij daar, Watson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ham en eieren,&rdquo; antwoordde ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Goed! Wat wilt gij eten, mijnheer Phelps, gebraden
+vogel of eieren, of wilt gij u zelf bedienen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u, ik kan niets eten,&rdquo; zeide Phelps.</p>
+
+<p>&bdquo;Och, komaan! Zie eens, wat op dien schotel daar voor u ligt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u, ik zou wezenlijk liever niet eten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu dan,&rdquo; zeide Holmes, terwijl hij Phelps ondeugend aanzag,
+&bdquo;gij zult er dan toch niet tegen hebben, mij te helpen?&rdquo;</p>
+
+<p>Phelps tilde het deksel op, gaf een gil en zat daar met
+een gezicht even wit als de schotel, waarop hij in de<span class="pageno"><a name="p_A122" id="p_A122">[A 122]</a></span>
+grootste verbazing staarde. Op het midden van het bord
+lag een kleine cylinder van blauwgrijs papier. Hij nam
+hem op, bekeek hem van alle kanten en danste toen als
+een gek door de kamer, drukte den papieren cylinder
+tegen zijn borst en schreeuwde het uit van blijdschap.
+Toen liet hij zich weer in zijn armstoel vallen, zoo slap
+en uitgeput door zijn gemoedsbeweging, dat wij hem
+brandewijn in de keel moesten gieten, om te voorkomen,
+dat hij in zwijm viel.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a122.jpg"><img src="images/a122th.jpg" width="450" height="311" alt="Phelps tilde het deksel op." title="Klik voor vergroting (965×668px, 99kb)." /></a>
+<span class="caption">Phelps tilde het deksel op.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Wees bedaard!&rdquo; zeide Holmes, hem zacht op den schouder
+kloppend, &bdquo;het was verkeerd, u er zoo plotseling
+mede te verrassen; maar Watson weet, dat het dramatische
+iets aantrekkelijks voor mij heeft, waaraan ik
+nooit weerstand kan bieden.&rdquo;</p>
+
+<p>Phelps greep zijn hand en kuste die.</p>
+
+<p>&bdquo;God zegene u! Gij hebt mijn eer gered!&rdquo; riep hij.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A123" id="p_A123">[A 123]</a></span>
+&bdquo;Wel, mijn eigen eer stond op het spel, bedenk dat ook,&rdquo;
+zeide Holmes. &bdquo;Ik verzeker u, dat het even onaangenaam
+voor mij is, in een mij opgedragen onderzoek te falen,
+als voor u een misslag in een opdracht te begaan.&rdquo;</p>
+
+<p>Phelps borg het kostbare document in den binnenzak
+van zijn jas weg.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb den moed niet u verder in uw ontbijt te storen,
+en toch brand ik van verlangen, om te weten, hoe gij het
+in handen hebt gekregen en waar het was.&rdquo;</p>
+
+<p>Sherlock Holmes dronk haastig een kop koffie en wijdde
+daarna zijn aandacht aan de ham en de eieren. Toen stond hij
+op, stak zijn pijp aan en ging weer in zijn stoel zitten.</p>
+
+<p>&bdquo;Eerst zal ik u vertellen, wat ik deed en daarna, hoe
+ik er toe kwam zoo te handelen,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Na u aan het station verlaten te hebben, deed ik een
+wandeling door een mooie streek van het graafschap
+Surrey naar een aardig dorpje, Ripley genaamd, waar ik
+in een herberg een kop thee dronk en de voorzorg nam,
+mijn brandewijnflesch te vullen en een papier met sandwiches
+in mijn zak te doen. Daar bleef ik tot het avond
+was geworden; toen wandelde ik naar Woking terug,
+en juist nadat de zon was ondergegaan, bevond ik mij
+weer op den grooten weg tegenover Briarbrae.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik wachtte, tot zich niemand meer op den weg bevond&mdash;er
+zijn nooit veel menschen, geloof ik&mdash;en klom
+toen over het hek, dat den grond der villa omgeeft.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De poort was toch zeker open?&rdquo; riep Phelps.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja; maar ik heb in dergelijke zaken een bijzonderen
+smaak. Ik koos de plek uit, waar de drie denneboomen
+staan en, daarachter verscholen, klom ik over het hek,
+zonder de minste kans te loopen door iemand in het
+huis gezien te worden. Ik hurkte neer tusschen de struiken
+van de andere zijde en kroop van den eenen naar den
+anderen struik&mdash;getuige de schandelijke toestand van
+de knieën mijner broek&mdash;tot ik het groepje rhododendrons
+juist tegenover het raam van uw slaapkamer had bereikt.
+Daar hurkte ik neer en wachtte af, wat er verder zou gebeuren.</p>
+
+<p>&bdquo;In uw kamer waren de jaloezieën niet omlaag en ik<span class="pageno"><a name="p_A124" id="p_A124">[A 124]</a></span>
+zag Miss Harrison bij de tafel zitten lezen. Kwart over
+tien deed zij haar boek dicht, sloot de luiken en verliet
+de kamer. Ik hoorde haar de deur sluiten en was er
+zeker van, dat zij den sleutel in het slot had omgedraaid.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Den sleutel?&rdquo; riep Phelps uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik had Miss Harrison gezegd, de deur van buiten
+te sluiten en als zij naar bed ging, den sleutel mede te
+nemen. Zij hield zich letterlijk aan mijn instructiën en
+zeer zeker zoudt gij, had zij niet goed medegewerkt,
+het papier niet in uw jaszak hebben. Toen vertrok zij,
+de lichten gingen uit en ik bleef buiten in de duisternis
+nedergehurkt in het boschje rhododendrons.</p>
+
+<p>&bdquo;Het was een schoone nacht, toch viel mij het wachten
+lang. Men heeft bij zoo'n avontuur hetzelfde gevoel, dat
+de jager ondervindt, als hij aan den oever van een rivier
+op een wild zwijn ligt te wachten. Dat wachten
+viel mij evenwel lang, bijna even lang, Watson, als
+toen gij en ik in die benauwde kamer de wacht hielden
+in het avontuur van &bdquo;de gespikkelde band<span class="corr" id="corr29" title="Bron: .&rdquo;">&rdquo;.</span> Te Woking
+is een klok, die de kwartieren slaat, en meer dan eens
+scheen het mij toe, dat die klok stilstond. Nadat mijn
+geduld evenwel lang op de proef was gesteld, hoorde
+ik te twee uur in den morgen plotseling zacht een grendel
+terugschuiven en het geknars van een sleutel in het
+sleutelgat. Een oogenblik later kwam Joseph Harrison
+naar buiten in den maneschijn.&rdquo;</p>
+
+<div class="figright" style="width: 242px;">
+<a href="images/a125.jpg"><img src="images/a125th.jpg" width="242" height="450" alt="Joseph Harrison kwam naar buiten." title="Klik voor vergroting (508×941px, 96kb)." /></a>
+<span class="caption">Joseph Harrison kwam naar buiten.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Joseph?&rdquo; riep Phelps verbaasd uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij was blootshoofds, maar droeg een zwarten schoudermantel,
+zoodat hij oogenblikkelijk zijn gezicht kon
+verbergen, zoodra hij eenig verdacht gerucht hoorde.
+Hij liep op zijn teenen naar de schaduw tegen den muur,
+en toen hij het venster had bereikt, dreef hij een mes
+met een lang lemmet onder het raam en stiet de knip
+terug. Hij schoof nu het venster omhoog, dreef zijn mes
+door de spleet tusschen de luiken, lichtte een bout op
+en stiet de luiken open.</p>
+
+<p>&bdquo;Van de plek, waar ik lag, had ik een uitmuntend
+gezicht in de kamer en op elk van zijn bewegingen.
+Hij stak de beide kaarsen aan, die op den schoorsteenmantel
+stonden, en keerde toen terug naar een hoek van<span class="pageno"><a name="p_A125" id="p_A125">[A 125]</a></span>
+de kamer nabij de deur. Hier bukte hij zich en nam een
+vierkant stuk plank uit den vloer, zooals men dikwijls
+los in den vloer laat om de loodgieters in staat te stellen,
+de einden van de gaspijpen aan elkaar te soldeeren. Dit stukje
+plank bedekte de plek, waar de pijp zich vertakt om de keuken
+beneden van gas te voorzien. Uit deze bergplaats haalde hij
+het kleine papieren cylindertje voor den dag, legde toen het
+stukje plank weer neer, schoof het vloerkleed terecht, blies
+de kaarsen uit en liep mij, die hem buiten het venster stond
+af te wachten, regelrecht in de armen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, hij is ondeugender, dan ik mij dien mijnheer Joseph
+voorstelde. Hij sprong met zijn mes op mij toe, en ik moest
+hem twee keer aangrijpen en kreeg een snede over de knokkels,
+voor ik hem de baas werd. Hij wierp mij moorddadige blikken
+toe uit het eene oog, waarmede hij nog zien kon, toen onze
+strijd geëindigd was; doch hij wilde nu naar rede luisteren
+en gaf de papieren over. Toen ik die had, liet ik mijn man los,
+maar nog dezen morgen zond ik een uitvoerig telegram aan Forbes.
+Is deze vlug genoeg den vogel te vangen, dan is het mij<span class="pageno"><a name="p_A126" id="p_A126">[A 126]</a></span>
+goed! Maar zoo hij, wat ik wel vermoed, het nest ledig
+vindt, zooveel te beter voor het gouvernement. Ik geloof,
+dat zoowel Lord Holdhurst als mijnheer Percy Phelps het
+liefst hebben, dat de zaak nooit voor het gerecht komt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn God!&rdquo; hijgde onze cliënt, &bdquo;is het inderdaad
+waar, dat gedurende de tien lange weken, waarin ik
+met den dood worstelde, de papieren steeds zoo nabij
+mij in de kamer waren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo was het.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En Joseph! Is Joseph een schurk en een dief?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hum! Ik geloof, dat het karakter van Joseph ondoorgrondelijker
+en gevaarlijker is, dan men, op zijn voorkomen
+afgaande, zou vermoeden. Uit hetgeen ik dezen
+morgen van hem gehoord heb, maak ik op, dat hij veel
+verloren heeft door speculeeren in effecten en dat hij
+in staat is tot alles, wat zijn financieele omstandigheden
+kan verbeteren. Daar hij een buitengewoon zelfzuchtig
+man is, liet hij zich zelfs niet door het geluk van zijn
+zuster of uw goeden naam weerhouden diefstal te plegen.&rdquo;</p>
+
+<p>Percy Phelps zonk in zijn stoel terug. &bdquo;Mijn hoofd
+duizelt, uw woorden hebben mij geheel verslagen,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;De voornaamste moeilijkheid in uw zaak,&rdquo; vervolgde
+Holmes op zijn gewone onderwijzende manier,
+&bdquo;ligt in het feit, dat er te veel waarschijnlijks was. Wat
+ons dienen kon tot ontsluiering van het geheim, was weer
+bedekt en verborgen door andere feiten, die niets bewijzen.
+Uit al de feiten, die zich aan ons voordeden, zochten wij
+die uit, welke ons inderdaad waar voorkwamen en toen
+voegden wij ze in hun rangorde bijeen, om de keten
+van gebeurtenissen te vormen. Ik was Joseph al begonnen
+te verdenken, toen ik van u vernam, dat gij voornemens
+waart dien avond in zijn gezelschap naar huis terug te
+keeren, het voor waarschijnlijk houdende, dat hij daarom
+alleen met u die terugreis maakte, wijl hij wel wist,
+dat het ministerie van buitenlandsche zaken dan op zijn
+weg lag. Toen ik vernam, dat iemand de slaapkamer
+had getracht binnen te dringen, waarin niemand anders
+dan Joseph iets had kunnen verbergen&mdash;gij deeldet
+ons bij uw verhaal mede, hoe Joseph u die kamer moest<span class="pageno"><a name="p_A127" id="p_A127">[A 127]</a></span>
+inruimen, toen gij met den dokter aankwaamt&mdash;werd
+mijn vermoeden zekerheid, daar de poging tot inbraak
+geschiedde in den eersten nacht, dat de verpleegster
+afwezig was, wat mij bewees, dat de inbreker wel op de
+hoogte was van het doen en laten in het huis.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe blind ben ik toch geweest.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het geval heeft zich, voor zoover ik mij overtuigen
+kon, volgenderwijs toegedragen:</p>
+
+<p>&bdquo;Joseph Harrison kwam het bureau binnen door de
+deur aan de Charles-Street en daarbij den weg goed
+kennend, liep hij regelrecht naar uw kamer, onmiddellijk
+nadat gij die hadt verlaten. Daar niemand vindende,
+trok hij terstond aan de schel, op hetzelfde oogenblik
+kreeg hij het op tafel liggende papier in het oog. Een
+enkele blik overtuigde hem, dat het toeval hem daar een
+staatsstuk van onschatbare waarde in handen speelde,
+en zonder zich verder te bedenken, stak hij het bij zich
+en vertrok. Zooals gij u zult herinneren, verliepen er
+een paar minuten aleer de slaperige portier uw aandacht
+op de schel vestigde en in dezen tijd kon de dief zich uit
+de voeten maken.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij reisde met den eersten trein naar Woking en na
+het gestolen document met aandacht doorgelezen te
+hebben, waarbij hij inderdaad zag, dat het ontzaglijk
+veel waard was, verborg hij het op een veilige plaats
+met het voornemen, het binnen een of twee dagen weer
+te voorschijn te halen en naar het Fransche gezantschap
+te brengen, of ergens anders, waar hij kon veronderstellen
+er een flinken prijs voor te erlangen. Toen kwaamt gij
+plotseling te huis. Zonder vooraf gewaarschuwd te zijn,
+moest hij u zijn kamer afstaan en sedert waren er altijd
+twee of drie personen in de kamer aanwezig, wat hem
+belette zijn schat weer in handen te krijgen. Zijn toestand
+was inderdaad hoogst onaangenaam. Maar eindelijk
+dacht hij zijn kans schoon te zien. Hij probeerde naar
+binnen te sluipen, doch zijn plan werd door uw waakzaamheid
+verijdeld. Gij zult u herinneren, dat gij dien
+avond uw gewonen drank niet naamt en dat Harrison
+geheel en al er op vertrouwde, dat gij buiten bewustzijn
+zoudt wezen. Ik rekende er natuurlijk op, dat hij zijn<span class="pageno"><a name="p_A128" id="p_A128">[A 128]</a></span>
+poging zou herhalen, zoodra hij maar dacht, dat het
+veilig kon geschieden. Doordien gij de kamer verliet,
+kreeg hij de gelegenheid, waarop hij wachtte. Ik zorgde
+er voor, dat Miss Harrison den ganschen dag in de kamer
+bleef, zoodat hij ons niet voor kon zijn. En terwijl ik hem
+nu in den waan bracht, dat het veilig op de kust was,
+hield ik de wacht, zooals ik u zooeven heb verteld. Ik
+wist reeds, dat de papieren waarschijnlijk in de kamer
+waren, maar ik verlangde er volstrekt niet naar den
+geheelen vloer en de paneelen op te breken om ze te
+zoeken. Daarom liet ik ze hem zelf uit het verborgen
+hoekje nemen en bespaarde mij zoo ontzaglijke moeite.
+Is er nog iets op te helderen?&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a128.jpg"><img src="images/a128th.jpg" width="450" height="294" alt="Is er nog iets op te helderen?" title="Klik voor vergroting (936×612px, 125kb)." /></a>
+<span class="caption">Is er nog iets op te helderen?</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Waarom trachtte hij den eersten keer door het venster in te
+breken, terwijl hij door de deur binnen kon komen?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Om bij de deur te komen moest hij zeven slaapkamers
+voorbij. Bovendien kon hij gemakkelijk weer
+door het venster op het grasperk komen. Is er nog iets?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A129" id="p_A129">[A 129]</a></span>
+&bdquo;Denkt gij niet,&rdquo; vroeg Phelps, &bdquo;dat hij van plan
+was mij te vermoorden? Hij wilde zeker zijn mes alleen
+als gereedschap gebruiken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat kan wel zoo wezen,&rdquo; antwoordde Holmes, zijn
+schouders ophalende. &bdquo;Dit alleen kan ik u met zekerheid
+zeggen, dat Joseph Harrison een persoon is, aan
+wiens genade ik niet gaarne zou willen zijn overgeleverd.&rdquo;</p>
+
+<hr class="chend" />
+
+<h2><a name="A_V" id="A_V"></a>V.</h2>
+
+<h3>De dood van Sherlock Holmes.</h3>
+
+<p>Met een zwaar hart neem ik de pen op om deze laatste
+woorden, waarin ik de wonderbaarlijke geestesgaven
+boekstaaf, waardoor zich mijn vriend Sherlock Holmes
+onderscheidde, neder te schrijven. Onsamenhangend en,
+zooals ik maar al te wel gevoel, zeer onvolkomen heb ik
+een verhaal gegeven van mijn vreemde ervaringen in zijn
+gezelschap&mdash;van het toeval af, dat ons voor de eerste
+maal<a name="FNa_A_2" id="FNa_A_2" href="#FN_A_2" class="fnanchor" title="Zie &bdquo;Een Godsgericht&rdquo;">[A]</a>
+samenbracht tot den tijd, toen hij in de
+geschiedenis van het Scheepvaart-verdrag zijn tusschenkomst
+verleende, een tusschenkomst, waardoor hij een
+reeks internationale verwikkelingen voorkwam. Het lag
+aanvankelijk in mijn plan, daarmede mijn &bdquo;gedenkschriften&rdquo;
+van Sherlock Holmes te besluiten en niets
+te zeggen van de gebeurtenis, die een leegte in mijn
+leven heeft gebracht, welke na een tijdsverloop van twee
+jaren nog niet is aangevuld. De brieven, waardoor korten
+tijd geleden kolonel James Moriarty de nagedachtenis
+van zijn broer van blaam trachtte te zuiveren, noodzaken
+mij evenwel tot schrijven en mij blijft geen andere
+keus, dan de feiten nauwkeurig aan het publiek mede te
+deelen. Ik alleen ken de ware toedracht der zaak en het
+verheugt mij, dat de tijd gekomen is, dat het tot niets<span class="pageno"><a name="p_A130" id="p_A130">[A 130]</a></span>
+meer dient, de waarheid te verzwijgen. Zoover ik weet,
+zijn er slechts drie verhalen, op de geschiedenis betrekking
+hebbende, in de pers verschenen, dat in het <i>Journal
+de Genève</i> op den 6en Mei 1891, een dépêche van Reuter
+in de Engelsche kranten op 7 Mei en ten slotte de onlangs
+verschenen brieven, waarop ik zooeven zinspeelde. De
+eerste en de tweede hiervan waren zeer beknopt, terwijl
+in den laatsten, zooals ik zal aantoonen, de feiten geheel
+verkeerd zijn voorgesteld. Op mij rust thans de
+plicht, voor de eerste maal te vertellen, wat er werkelijk
+plaats vond tusschen professor Moriarty en Sherlock Holmes.</p>
+
+<p>Ik moet hier even in herinnering brengen, dat na
+mijn huwelijk en mijn daarop gevolgde werkzaamheid
+als geneesheer, in de nauwe betrekking, waarin ik tot Holmes
+stond, wel eenige wijziging kwam. Van tijd tot tijd
+kwam hij nog wel bij mij, als hij een metgezel in zijn
+nasporingen zocht, maar zulks werd toch hoe langer hoe
+zeldzamer, zoodat ik b.v. in 1890 van slechts drie gevallen
+aanteekeningen bezit. In den winter van dit jaar
+en de vroege lente van 1891 zag ik in de bladen, dat
+Holmes voor een hoogst gewichtige aangelegenheid
+in dienst van de Fransche regeering werkzaam was,
+en ik ontving twee brieven van Holmes, een uit Narbonne
+en een uit Nimes, waaruit ik opmaakte, dat zijn
+verblijf in Frankrijk waarschijnlijk van langen duur
+zou zijn. Ik was dus wel verrast, toen ik hem in den avond
+van den 24sten April mijn spreekkamer zag binnentreden
+en het trof mij, dat hij er nog bleeker en schraler uitzag
+dan anders.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik heb wel wat veel van mijn krachten gevergd,&rdquo;
+zeide hij, meer in antwoord op mijn blik dan op mijn
+woorden. &bdquo;Men vervolgt mij den laatsten tijd een weinig.
+Hebt gij er iets tegen, dat ik uw luiken sluit?&rdquo;</p>
+
+<p>De kamer werd alleen verlicht door de lamp op de
+tafel, waarbij ik had zitten lezen. Holmes liep langs
+de wanden der kamer naar de vensters, sloeg de luiken
+dicht en sloot ze stevig.</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt gij ergens bang voor?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, dat ben ik.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A131" id="p_A131">[A 131]</a></span>
+&bdquo;Waarvoor vreest ge?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Voor windroeren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn waarde vriend Holmes, wat bedoelt ge?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik geloof, dat gij mij goed genoeg kent, Watson,
+om te weten, dat ik volstrekt geen zenuwachtig man
+ben. Het is intusschen meer een blijk van domheid dan
+van moed, niet te willen erkennen, dat een dreigend gevaar
+naakt. Mag ik u om een lucifer verzoeken?&rdquo; Hij
+zoog den rook van zijn cigarette op, en de kalmeerende
+invloed daarvan scheen hem weldadig aan te doen.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet u verschooning vragen, dat ik zoo laat bij
+u kom, en ik moet u verder verzoeken u zoo weinig aan
+de vormen te storen, dat gij mij toestaat uw huis te
+verlaten, door over den achtermuur van uw tuin te
+klauteren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar wat heeft dit toch alles te beteekenen?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>Hij strekte zijn hand uit, en nu zag ik bij het licht
+der lamp, dat twee van zijn knokkels gewond waren
+en bloedden.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is geen luchtig zaakje, zooals gij ziet,&rdquo; zeide hij
+glimlachend. &bdquo;Integendeel, ze is stevig genoeg, om er zijn
+hand tegen stuk te slaan. Is mevrouw Watson te huis?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij is op bezoek.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Inderdaad. Zijt gij alleen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Geheel en al.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat maakt het mij gemakkelijker, om u voor te stellen
+mij een week op het vasteland te vergezellen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waar zullen we heen gaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, hier of daar. Het is mij onverschillig.&rdquo;</p>
+
+<p>Deze voorslag kwam mij zeer vreemd voor. Het lag
+niet in Holmes' aard, zonder doel zijn bezigheden er
+aan te geven en aan zijn bleek, afgemat gelaat kon ik
+zien, dat zijn zenuwen in de hoogste mate overprikkeld
+waren. Hij las in mijn oogen, wat ik hem wilde vragen en
+zijn vingertoppen tegen elkaar drukkende en zijn ellebogen
+op zijn knieën zettende, deelde hij mij mede, in welken
+toestand hij zich bevond.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt waarschijnlijk nooit van professor Moriarty
+gehoord?&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Nooit.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A132" id="p_A132">[A 132]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/a132.jpg"><img src="images/a132th.jpg" width="450" height="337" alt="Twee van zijn knokkels waren gewond en bloedden." title="Klik voor vergroting (1000×750px, 164kb)." /></a>
+<span class="caption">Twee van zijn knokkels waren gewond en bloedden.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Hé, dat is juist het wonderlijkste van de geschiedenis!&rdquo;
+riep hij. &bdquo;De man beheerscht Londen en niemand kent
+hem. Dat is het, wat hem in de kronieken der misdaad
+bovenaan plaatst. In allen ernst kan ik u zeggen, Watson,
+dat zoo ik dien man kon slaan, indien ik de maatschappij
+van hem kon verlossen, ik het hoogste punt in mijn loopbaan<span class="pageno"><a name="p_A133" id="p_A133">[A 133]</a></span>
+zou hebben bereikt en ik bereid zou wezen, een
+rustiger, vreedzamer leven te beginnen. Onder ons gezegd,
+door de laatste misdaden, waarin ik mijn hulp
+verleend heb aan de koninklijke familie van Scandinavië
+en aan de Fransche republiek, is mijn positie van dien
+aard geworden, dat ik verder rustig voort kan leven,
+wat ook het meest met mijn aard overeenkomt en mij
+geheel aan mijn scheikundige studiën zou kunnen wijden.
+Maar ik zou niet kunnen rusten, Watson, ik zou niet bedaard
+op mijn stoel kunnen blijven zitten bij de gedachte,
+dat zulk een man als professor Moriarty ongehinderd
+door Londens straten wandelt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat heeft die man dan gedaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hij heeft tot dusver een buitengewone carrière gehad.
+Het is een man van goede geboorte en uitmuntende
+opvoeding, door de natuur begaafd met zeldzamen aanleg
+voor wiskundige studie. Op een en twintigjarigen
+leeftijd schreef hij een verhandeling over het Binomium
+van Newton, waardoor hij zich een Europeeschen naam
+verwierf. De bekwaamheid, waarvan hij hierin blijk gaf,
+deed hem een leerstoel in de wiskunde aan een der
+kleinere hoogescholen verwerven en alles scheen hem
+een schitterende loopbaan te voorspellen. Maar de man
+had overgeërfde karaktertrekken van den meest duivelschen
+aard. Een neiging tot de misdaad zat hem in 't
+bloed, die door zijn buitengewone intellectueele begaafdheid
+niet vernietigd maar integendeel versterkt en veel
+gevaarlijker werd. In de universiteitsstad kwamen kwade
+geruchten omtrent hem in omloop en weldra was hij
+genoodzaakt zijn leerstoel te laten varen en naar Londen
+te vertrekken, waar hij zijn praktijken voortzette. Dit
+alles is bekend, maar wat ik u verder ga vertellen, weet
+ik alleen dank zij eigen onderzoek.</p>
+
+<p>Zooals gij weet, Watson, is er in Londen niemand, die
+de groote misdadigerswereld zoo goed kent als ik. Al
+jaren lang was ik mij voortdurend bewust, dat er een
+macht achter den boosdoener stond, een organiseerende
+kracht, die steeds de wet in den weg staat en den misdadiger
+met zijn schild dekt. Telkens en telkens weer,
+in gevallen van het meest verschillende karakter&mdash;gevallen<span class="pageno"><a name="p_A134" id="p_A134">[A 134]</a></span>
+van inbraak, diefstal, moord&mdash;heb ik de aanwezigheid
+van deze macht gevoeld en haar werkzaamheid
+kunnen nagaan in vele van die verborgen gebleven misdaden,
+waarin ik niet persoonlijk geraadpleegd werd.
+Al jaren lang heb ik getracht den sluier op te lichten,
+welke deze geheimzinnige macht voor mij verborgen
+hield, tot ik ten slotte den draad van 't geheim in handen
+kreeg, en dien langs duizend listige bochten volgend,
+ontmoette ik den ex-professor Moriarty, de wiskundige
+beroemdheid.</p>
+
+<p>Deze Moriarty is de Napoleon van de misdaad,
+Watson. Hij is het organiseerende talent van de helft
+der misdaden, die in deze groote stad gepleegd worden en
+van bijna alle misdaden, wier bedrijvers niet worden ontdekt.
+Hij is een genie, een wijsgeer, een diepzinnig denker.
+Hij heeft een verstand van den eersten rang. Hij zit bewegingloos
+als een spin in het midden van haar web;
+maar dat web heeft duizend stralen en hij kent elke
+trilling daarvan. Hij zelf doet weinig. Hij smeedt alleen
+plannen. Maar zijn agenten zijn talrijk en goed georganiseerd.
+Moet er een misdaad worden gepleegd, b.v.
+een papier geroofd, een huis geplunderd, een man uit
+den weg geruimd&mdash;men stelt den professor van dit
+plan in kennis, en de zaak wordt op touw gezet en uitgevoerd.
+Wordt de pleger der misdaad gesnapt, men heeft
+geld als borgtocht voor zijn invrijheidstelling of zijn
+verdediging. Maar de centrale macht, die den agent gebruikt&mdash;wordt
+nooit gesnapt, wordt zelfs niet verdacht.
+Dit is de organisatie, Watson, door mij ontdekt
+en aan welker openbaarmaking en vernietiging ik voornemens
+ben al mijn krachten te wijden.</p>
+
+<p>Maar de professor is omringd door een aantal schildwachten,
+die zoo goed op hun hoede waren en zoo
+schrander te werk gingen, dat het bijna onmogelijk
+scheen bewijzen in handen te krijgen, om hem voor de
+rechtbank te brengen. Gij kent mijn krachten, Watson,
+en toch na verloop van drie maanden moest ik bekennen,
+dat ik een tegenstander had gevonden, die verstandelijk
+mijn gelijke was. Mijn afgrijzen van zijn misdaden werd
+op den achtergrond gedrongen door mijn bewondering<span class="pageno"><a name="p_A135" id="p_A135">[A 135]</a></span>
+voor zijn schranderheid. Maar ten laatste beging hij een
+misslag,&mdash;slechts een kleinen, kleinen misslag&mdash;maar
+daardoor gaf hij zich al te veel bloot, toen ik hem reeds
+zoozeer in het nauw had gebracht. Ik nam mijn kans waar
+en ik heb mijn net zoo goed om hem geweven, dat er
+bijna aan geen ontkomen meer te denken is. Binnen
+drie dagen, dat is te zeggen aanstaanden Maandag, is
+mijn plan uitgevoerd en zal de professor zich met de
+voornaamste leden van zijn bende in handen der
+politie bevinden. Dan zal het grootste misdadigersproces
+van de geheele eeuw beginnen; meer dan veertig
+geheimen zullen worden ontsluierd en allen zullen veroordeeld
+worden tot den dood aan de galg&mdash;maar als
+wij onzen tijd niet afwachten, dan kunnen ze ons, zooals
+gij wel kunt begrijpen, nog ontglippen, zelfs op het
+laatste oogenblik.</p>
+
+<p>Indien ik dit alles had kunnen doen, zonder dat professor
+Moriarty daarvan iets bekend werd, zou alles in
+orde zijn geweest. Maar deze was daarvoor te uitgeslapen.
+Hij zag elken stap, dien ik deed om mijn net om hem te
+spannen. Telkens trachtte hij te ontsnappen, maar even
+dikwijls verhinderde ik het hem. Ik durf u verzekeren,
+mijn vriend, dat indien er een uitvoerig verhaal van
+deze stille worsteling geschreven kon worden, dit verhaal
+het schitterendste voorbeeld van aanval en verweer
+uit de kronieken der geheime politie zou zijn. Nooit heb
+ik mij bekwamer betoond en nooit werd ik door een tegenstander
+zoo in 't nauw gebracht. Hij legde zijn mijnen
+diep aan en ik groef nog juist dieper dan hij. Dezen morgen
+deed ik de laatste stappen en nog slechts drie dagen waren
+noodig om de zaak tot een goed einde te brengen.
+Ik zat in mijn kamer en overdacht de zaak nog eens,
+toen de deur geopend werd en professor Moriarty voor
+mij stond.</p>
+
+<div class="figleft" style="width: 228px;">
+<a href="images/a136.jpg"><img src="images/a136th.jpg" width="228" height="450" alt="Professor Moriarty stond voor mij." title="Klik voor vergroting (506×1000px, 116kb)." /></a>
+<span class="caption">Professor Moriarty stond voor mij.</span>
+</div>
+
+<p>Mijn zenuwen zijn nog al tegen iets bestand, maar
+ik moet toch bekennen, dat ik schrok, toen ik den man,
+met wien zich mijn gedachten zoozeer bezighielden,
+daar op den drempel zag staan. Zijn voorkomen heeft
+overeenkomst met het mijne. Hij is buitengewoon lang en
+schraal, zijn voorhoofd is blank en gewelfd en zijn oogen<span class="pageno"><a name="p_A136" id="p_A136">[A 136]</a></span>
+liggen diep in zijn hoofd. Hij is glad geschoren, bleek en
+heeft in zijn uiterlijk nog iets van een professor. Zijn rug
+is krom door veel studie en zijn gelaat steekt vooruit en
+beweegt zich langzaam van de eene naar de andere zijde op een
+wonderlijke manier, die aan de bewegingen van een kruipend
+dier doet denken. Nieuwsgierig gluurde hij mij aan van onder
+zijn gefronste wenkbrauwen.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw voorhoofd is minder sterk ontwikkeld, dan ik mij heb
+voorgesteld,&rdquo; zeide hij, na mij eenigen tijd aangekeken te hebben.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is een gevaarlijke gewoonte
+<span class="pageno"><a name="p_A137" id="p_A137">[A 137]</a></span>
+een geladen vuurwapen in den zak van de huisjas
+met de vingers te betasten.&rdquo;</p>
+
+<p>De waarheid was, dat ik, toen hij de kamer binnentrad,
+terstond had bemerkt, in welk persoonlijk gevaar ik mij
+bevond. In een oogenblik had ik mijn revolver uit de
+lade genomen, in mijn zak gestoken en met een doek
+bedekt. Bij zijn woorden haalde ik het wapen voor den
+dag en legde het met gespannen haan op tafel. Hij glimlachte
+nog en knipoogde, maar daar was iets in zijn
+oogen, dat mij heel blijde deed zijn, dat ik mijn wapen
+onder mijn bereik had.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij kent mij klaarblijkelijk niet,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Integendeel,&rdquo; gaf ik ten antwoord. &bdquo;Het is nog al
+duidelijk, dat ik u wel ken. Ga als 't u blieft zitten. Ik
+heb vijf minuten tijd, als gij mij iets hebt te zeggen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Al wat ik u heb te zeggen, weet gij reeds,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Dan weet gij mogelijk ook mijn antwoord al,&rdquo; gaf ik
+ten antwoord.</p>
+
+<p>&bdquo;Staat uw besluit vast?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Onwrikbaar.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij stak zijn hand in zijn zak en ik hief den revolver van de tafel.
+Hij haalde evenwel slechts een notitieboekje voor den dag, waarin hij eenige
+datums had <span class="corr" id="corr30" title="Bron: op geteekend">opgeteekend</span>.</p>
+
+<p>&bdquo;Op den 4den Januari hebt gij mij ontmoet,&rdquo; zeide hij.
+&bdquo;Op den 23sten dier maand zijt gij mij lastig gevallen;
+in het midden van Februari bracht gij mij ernstig in
+ongelegenheid; op het einde van Maart werd ik in mijn
+plannen gedwarsboomd, en nu op het einde van April
+verkeer ik door uw aanhoudende vervolging in gevaar
+mijn vrijheid te verliezen. Mijn toestand wordt onhoudbaar.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij mij eenigen voorslag te doen?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij moet er mee ophouden, mijnheer Holmes,&rdquo; zeide hij,
+zijn hoofd opheffende. &bdquo;Gij moet dit werkelijk, weet gij.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Na Maandag a.s.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Tut, tut. Ik weet zeker, dat een man, zoo schrander
+als ge zelf, zal inzien, dat er maar één kans bestaat om
+u uit deze zaak te redden. Het is noodzakelijk, dat gij<span class="pageno"><a name="p_A138" id="p_A138">[A 138]</a></span>
+terugtrekt. Gij hebt ons beiden nu in zulke omstandigheden
+gebracht, dat er slechts één uitkomst denkbaar
+is. Het heeft mij inderdaad geestelijk genot verschaft,
+u in deze zaak te zien worstelen en ik zeg het zonder
+vleierij, dat het mij leed zou doen, indien ik gedwongen
+werd tot een uitersten maatregel mijn toevlucht te nemen.
+Gij glimlacht, mijnheer, maar ik verzeker u, dat ik het
+inderdaad zou doen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gevaar behoort bij mijn beroep,&rdquo; merkte ik op.</p>
+
+<p>&bdquo;Dit is meer dan gevaar. Het is uw onvermijdelijke
+ondergang. Gij staat niet tegenover één persoon, maar
+tegenover een machtige organisatie, waarvan gij den
+omvang met al uw schranderheid nog niet beseft. Gij
+moet zeer vast staan, mijnheer Holmes, of gij wordt onder
+den voet getreden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vrees,&rdquo; zeide ik, overeind staande, &bdquo;dat ik door
+het genoegen van dit gesprek bezigheden, die mij elders
+wachten, verzuim.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij stond eveneens overeind en zag mij zwijgend aan,
+treurig het hoofd schuddend.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel. Het is jammer, maar ik heb gedaan wat
+ik kon,&rdquo; zeide hij ten laatste. &bdquo;Ik ken elken zet van uw
+spel. Gij kunt voor Maandag niets doen. Het was een duel
+tusschen ons beiden, mijnheer Holmes. Gij hoopt mij
+in de bank der beschuldigden te brengen. Doch ik zeg u,
+dat ik nooit in de bank der beschuldigden zal staan.
+Gij hoopt mij te slaan, ik zeg u, dat gij mij nooit zult
+slaan. Zijt gij schrander genoeg om mij in het verderf
+te storten, houd u verzekerd, dat ik u een gelijk lot zal
+bezorgen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Gij hebt mij verscheidene loftuitingen toegezwaaid,
+mijnheer Moriarty,&rdquo; zeide ik. &bdquo;Laat ik op mijn beurt
+zeggen, dat ik gaarne in 't algemeen belang de kans op
+het laatste zou aannemen, als ik de zekerheid had, dat
+het eerste zou gebeuren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het eene kan ik u beloven, maar niet het andere,&rdquo;
+meesmuilde hij en bij deze woorden keerde hij mij zijn
+gebogen rug toe en verliet glurende en knipoogende de
+kamer.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 417px;">
+<a href="images/a139.jpg"><img src="images/a139th.jpg" width="417" height="450" alt="Hij keerde mij zijn gebogen rug toe." title="Klik voor vergroting (900×970px, 141kb)." /></a>
+<span class="caption">Hij keerde mij zijn gebogen rug toe.</span>
+</div>
+
+<p>Van dien aard was mijn zonderling onderhoud met<span class="pageno"><a name="p_A139" id="p_A139">[A 139]</a></span>
+professor Moriarty. Ik beken het u eerlijk, dat het
+een onaangenamen indruk bij mij achterliet. De bedaarde
+toon, waarop hij sprak, schenkt mij meer de overtuiging,
+dat hij meent, wat hij zegt, dan grootspraak zou doen.
+Natuurlijk zult gij zeggen: &bdquo;Waarom neemt gij geen politie-voorzorgen
+tegen hem?&rdquo; Daarom niet, wijl ik overtuigd
+ben, dat van den kant zijner agenten het gevaar dreigt.<span class="pageno"><a name="p_A140" id="p_A140">[A 140]</a></span>
+Mij zijn al de bewijzen er voor gegeven, dat het zoo zal
+wezen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijt gij reeds aangevallen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn waarde Watson, professor Moriarty is niet een
+man, die er gras over laat groeien. Heden middag ging ik
+voor eenige zaken naar Oxford-Street. Toen ik den
+hoek passeerde, waar de Bentinck-Street en de Welbeck-Street
+elkaar kruisen, kwam een met twee paarden
+bespannen huifkar in woeste vaart op mij af. Ik sprong
+ter zijde op het trottoir; een seconde later en ik zou
+verpletterd zijn geworden. De huifkar snelde Marylebone-Lane
+in en was een oogenblik later uit het gezicht
+verdwenen. Ik nam hierna den weg voor voetgangers,
+doch in de Vere-Street kwam een baksteen van een der
+huizen naar beneden en viel aan mijn voeten aan stukken.
+Ik riep de politie en stelde een onderzoek in. Op
+het dak lagen pannen en baksteenen voor een reparatie
+opgestapeld, en men wilde mij doen gelooven, dat de
+wind een daarvan naar beneden had doen tuimelen.
+Natuurlijk wist ik wel beter, doch kon niets bewijzen.
+Daarna nam ik een rijtuig en bereikte de woning van mijn
+broer in Pall Mall, waar ik werd aangevallen door een
+ruwen kerel met een knots gewapend. Ik sloeg hem neer
+en de politie heeft hem in hechtenis genomen, maar ik
+durf met het volste vertrouwen verzekeren, dat men er
+nooit achter zal komen, dat er eenige betrekking bestaat
+tusschen het heerschap op wiens snijtanden ik mijn knokkels
+heb stuk geslagen en den mathematicus Moriarty,
+die tien mijlen van de plek, waar de aanval geschiedde,
+vraagstukken op het zwarte bord uitwerkt. Het zal
+u zeker niet meer verwonderen, dat ik na uw kamer te
+zijn binnengetreden, terstond de luiken heb gesloten
+en u verlof moest vragen uw huis door een minder zichtbaren
+uitgang dan de voordeur te verlaten.&rdquo;</p>
+
+<p>Dikwijls had ik den moed van mijn vriend bewonderd,
+maar nooit meer dan nu, toen hij daar kalm een reeks
+van gebeurtenissen verhaalde, die samen den dag tot een
+verschrikking voor hem hadden gemaakt.</p>
+
+<p>&bdquo;Wilt gij hier den nacht doorbrengen?&rdquo; zeide ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Neen vriend, gij zoudt mij een te gevaarlijken gast<span class="pageno"><a name="p_A141" id="p_A141">[A 141]</a></span>
+kunnen vinden. Ik heb mijn plannen gevormd en alles
+zal goed afloopen. De zaken zijn nu zoover gevorderd,
+dat men hen zonder mijn hulp wel kan in hechtenis
+nemen, ofschoon mijn tegenwoordigheid vereischt wordt
+voor hun veroordeeling. Het is daarom duidelijk, dat
+ik niets beters kan doen, dan mij gedurende de weinige
+dagen, die er nog verloopen, aleer de politie vrijheid tot
+handelen heeft, te verwijderen, en het zou mij zeer veel
+genoegen doen, indien gij mij naar het vasteland wildet
+vergezellen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is tegenwoordig stil met mijn praktijk en ik
+heb een gedienstigen buurman. Ik zal gaarne met u
+op reis gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En morgen vroeg vertrekken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Als het noodzakelijk is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O ja, het is noodzakelijk. En dan zal ik u eenige
+instructiën geven met het dringend verzoek, Watson,
+ze letterlijk op te volgen, want gij speelt nu met mij een
+gevaarlijk spel tegen den meest geslepen schurk en de
+machtigste misdadigersbende van gansch Europa. Luister
+nu!</p>
+
+<p>&bdquo;Al de bagage, die gij voornemens zijt mede te nemen,
+zendt gij met een vertrouwden kruier dezen avond zonder
+adres naar het Victoria-station. Morgen vroeg moet gij
+een <i>hansom</i> bestellen en uw bediende last geven noch
+het eerste, noch het tweede rijtuig, dat voorkomt, te
+nemen. Gij moet dan in de <i>hansom</i> springen en naar het
+Strand-einde van de Lowther Arcade rijden, terwijl gij
+het adres van uw koffers aan den koetsier op een strookje
+papier overhandigt met verzoek dit niet weg te werpen.
+Houdt de vracht klaar en dadelijk nadat het rijtuig stilstaat,
+moet gij door de Arcade snellen en u haasten om
+de andere zijde te kwart over negen te bereiken. Dicht bij
+het trottoir wacht u een <i>brougham</i>, met een man in
+een dikken zwarten mantel, de kraag met rood afgezet als
+koetsier. Gij stapt die <i>brougham</i> binnen en zult vroeg
+genoeg aan 't Victoria-station komen om den sneltrein
+naar het vasteland te halen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waar zal ik u ontmoeten?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Aan het station. De tweede wagon 1ste klasse van<span class="pageno"><a name="p_A142" id="p_A142">[A 142]</a></span>
+voren af gerekend zal voor ons gereserveerd worden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Is dat spoorwegrijtuig dan de plaats, waar wij bij
+elkaar komen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja.&rdquo;</p>
+
+<p>Vruchteloos verzocht ik Holmes, dien avond bij mij
+te blijven. Blijkbaar was hij bevreesd, dat het huis, onder
+welks dak hij vertoefde, ongeluk zou aanbrengen, en
+dit was het, wat hem tot vertrekken drong. Na een paar
+haastige woorden over onze plannen voor den volgenden
+dag, stond hij op, ging met mij in den tuin, klauterde
+over den muur, die aan de Mortimer-Street grenst, en riep
+terstond een rijtuig aan, waarin ik hem hoorde wegrijden.</p>
+
+<p>Den volgenden morgen hield ik mij letterlijk aan Holmes'
+instructiën. Ik nam de voorzorg niet in het rijtuig
+te stappen, dat voor ons was klaar gezet en reed onmiddellijk
+na het ontbijt naar de Lowther Arcade, die
+ik zoo snel mogelijk doorliep. Aan het eind daarvan
+wachtte een <i>brougham</i> met een stevigen koetsier in een
+donkeren mantel gehuld en die, zoodra ik in het rijtuig zat,
+de zweep over het paard legde en snel naar het Victoria-station
+reed. Toen ik was uitgestapt, keerde hij terstond
+om en reed weer terug, zonder zelfs naar mij om te zien.</p>
+
+<div class="figright" style="width: 308px;">
+<a href="images/a143.jpg"><img src="images/a143th.jpg" width="308" height="450" alt="Mijn afgeleefde Italiaansche vriend." title="Klik voor vergroting (684×1000px, 146kb)." /></a>
+<span class="caption">Mijn afgeleefde Italiaansche vriend.</span>
+</div>
+
+<p>Zoover was alles wonderlijk goed gegaan. Mijn bagage
+was aanwezig en ik had volstrekt geen moeite het door
+Holmes aangeduide spoorwegrijtuig te vinden, dit te
+minder, omdat het de eenige wagon in den trein was,
+waarop stond: &bdquo;Besproken.&rdquo; De eenige reden tot bezorgdheid
+was nu het niet verschijnen van Holmes. De stationsklok
+wees nog slechts zeven minuten aan vóór het
+oogenblik, dat de trein zou vertrekken. Vruchteloos zocht
+ik onder de groepen reizigers en personen, die even den
+trein verlieten, naar de slanke gestalte van mijn vriend.
+Er was geen spoor van hem. Een paar minuten gingen
+voorbij, waarin ik luisterde naar een eerwaardig Italiaansch
+priester, die in zijn gebroken Engelsch een conducteur
+trachtte aan 't verstand te brengen, dat zijn
+bagage naar Parijs moest worden doorgezonden. Na
+vervolgens nog eens rondgekeken te hebben, keerde ik
+naar mijn coupé terug, waar ik tot de ontdekking kwam,
+dat de conducteur in weerwil van het opschrift &bdquo;besproken&rdquo;
+<span class="pageno"><a name="p_A143" id="p_A143">[A 143]</a><br />
+<a name="p_A144" id="p_A144">[A 144]</a></span>
+mij mijn afgeleefden Italiaanschen vriend tot
+reismakker had gegeven. Vergeefs trachtte ik hem te beduiden,
+dat hij een indringer was, want mijn kennis van
+het Italiaansch was nog geringer dan de zijne van het
+Engelsch, en zoo haalde ik de schouders op en keek weer
+bezorgd naar mijn vriend uit. Ik beefde van angst bij de
+gedachte, dat hem in den afgeloopen nacht een ongeluk
+kon zijn overkomen. Reeds waren al de portieren gesloten;
+de stoomfluit gilde, toen&mdash;</p>
+
+<p>&bdquo;Beste Watson, gij hebt u zelfs niet verwaardigd
+mij goeden morgen te wenschen,&rdquo; zeide een stem.</p>
+
+<p>Ik keerde mij om, mijn verbazing geen, meester. De
+oude geestelijke had zijn gelaat naar mij toe gewend.
+Voor een oogenblik waren de rimpels gladgestreken,
+de neus en de kin verwijderd; de onderlip stak niet meer
+vooruit, de mond mompelde niet meer; de doffe oogen
+schitterden weer; de in elkaar gebogen gestalte richtte
+zich op. Het volgende oogenblik stortte het beeld in
+elkaar en Holmes was weer verdwenen, even snel als hij
+gekomen was.</p>
+
+<p>&bdquo;Goede hemel! Hoe verschrikt gij mij!&rdquo; riep ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Alle mogelijke voorzorgen zijn nog noodig,&rdquo; fluisterde
+hij. &bdquo;Ik heb redenen te gelooven, dat zij ons dicht op de
+hielen zitten. Ha, daar is Moriarty zelf.&rdquo;</p>
+
+<p>Terwijl Holmes sprak, had de trein zich reeds in beweging
+gezet. Terugziende bemerkte ik een langen man,
+die zich met geweld een weg door de menigte baande en
+met de hand wuifde, alsof hij verlangde, dat de trein
+stil bleef staan. Het was evenwel te laat, en een oogenblik
+daarna lag het station een eind achter ons.</p>
+
+<p>&bdquo;Met al onze voorzorgen zijn wij nog net den dans
+ontsprongen, zooals gij ziet,&rdquo; zeide Holmes lachende.
+Hij stond overeind en ontdeed zich van zijn zwart kleed
+en hoed, die zijn vermomming vormden, en borg deze
+kleedingstukken weg in zijn handvalies.</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij het ochtendblad gelezen, Watson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dus hebt gij ook niet gelezen, wat er in Baker-Street
+gebeurd is?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A145" id="p_A145">[A 145]</a></span>
+&bdquo;Baker-Street?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij hebben van nacht in onze kamers brand gesticht.
+De schade is niet groot.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Genadige hemel, Holmes, dat gaat toch alle perken
+te buiten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij moeten mijn spoor na de inhechtenisneming van
+den knotsman geheel en al zijn bijster geworden. Anders
+zouden zij niet in de meening verkeerd hebben, dat
+ik naar mijn woning was teruggekeerd. Zij hebben
+evenwel de voorzorg genomen, u te bespieden, en dat
+is het, wat Moriarty naar het Victoria-station heeft
+gebracht. Gij hadt bij uw komst niet de minste fout
+begaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb in alles uw raad opgevolgd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vondt gij uw <i>brougham</i>?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, zij wachtte op mij.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij uw koetsier herkend?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het was mijn broer Mycroft. Het is in zulke omstandigheden
+een voordeel, dat men geen huurling in
+vertrouwen behoeft te nemen. Doch wij moeten nu
+overleggen, hoe wij ten opzichte van Moriarty moeten
+handelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wijl dit een sneltrein is en de boot er op correspondeert,
+zou ik denken, dat wij in 't geheel geen last meer
+van hem zullen hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn beste Watson, gij hebt klaarblijkelijk mijn bedoeling
+niet gevat, toen ik zeide, dat die man in intellectueele
+ontwikkeling met mij op één lijn gesteld mag
+worden. Gij verbeeldt u toch niet, dat indien ik de vervolger
+was, ik mij door zulk een geringen hinderpaal uit
+het veld zou laten slaan? Waarom zouden wij dan zulk
+een lagen dunk van hem hebben?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zal hij doen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat ik in dit geval zou doen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En wat zoudt gij dan doen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een extra-trein huren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar het moet nu al te laat zijn.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A146" id="p_A146">[A 146]</a></span>
+&bdquo;In geenen deele. Deze trein stopt te Canterbury; en
+daar wordt altijd wel een kwartier op de boot gewacht.
+Hij zal ons daar inhalen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Men zou denken, dat wij de misdadigers zijn. Laten
+wij hem bij zijn aankomst in hechtenis nemen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zou mijn werk van drie maanden nutteloos
+maken. Wij zouden de groote visch hebben, maar de
+kleinere zouden rechts en links uit het net springen.
+Als wij tot Maandag geduld hebben, vangen wij hen allen.
+Neen, zijn arrestatie mag nu niet geschieden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij zullen te Canterbury uit den trein stappen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, dan moeten wij zuidwaarts naar Newhaven
+reizen en dan de reis over Dieppe vervolgen. Moriarty
+zal alweer doen, wat ik zou doen. Hij zal naar Parijs
+reizen, onze bagage in 't oog houden en twee dagen
+bij het goederendepôt op ons wachten. In dien tijd zullen
+wij ons voorzien van een paar reiszakken, en verder in de
+streken, waardoor wij reizen, onze verdere benoodigdheden
+aanschaffen en op ons gemak via Luxemburg
+en Bazel onzen weg naar Zwitserland vervolgen.&rdquo;</p>
+
+<p>Te Canterbury verlieten wij dus den trein en vernamen
+daar, dat wij een uur moesten wachten, aleer er een trein
+naar Newhaven ging.</p>
+
+<p>Ik keek nog met een gevoel van spijt den snel verdwijnenden
+bagagewagen na, die mijn garderobe bevatte,
+toen Holmes mij aan den arm trok en langs de spoorlijn
+wees.</p>
+
+<p>Heel in de verte, boven de bosschen van Kent, spreidde
+zich een dunne rook uit. Een minuut later kwam een
+door een enkelen wagon gevolgde locomotief de kromming
+langs vliegen, die naar het station geleidde. Wij hadden
+nauwelijks den tijd achter een stapel bagage de wijk
+te nemen, toen zij ons snuivend en ratelend voorbijsnelde,
+ons een golf heete lucht in het gelaat blazende.</p>
+
+<p>&bdquo;Daar gaat hij,&rdquo; zeide Holmes, terwijl wij de rijtuigen
+naoogden, die schommelend en slingerend in duizelingwekkende
+vaart over de rails voortrolden.<span class="corr" id="corr31" title="Bron: &bdquo;&nbsp;">&nbsp;&bdquo;</span>Gij ziet,
+dat de schranderheid van onzen vriend haar grenzen
+heeft. Het zou een meesterstuk van hem geweest zijn,
+had hij dezelfde gevolgtrekking gemaakt, die ik in zijn
+geval zou maken en dienovereenkomstig had gehandeld.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A147" id="p_A147">[A 147]</a></span>
+&bdquo;En wat zou hij gedaan hebben, als hij ons had overvallen?&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 365px;">
+<a href="images/a147.jpg"><img src="images/a147th.jpg" width="365" height="450" alt="zij snelde snuivend en ratelend voorbij." title="Klik voor vergroting (812×1000px, 178kb)." /></a>
+<span class="caption">zij snelde snuivend en ratelend voorbij.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Men behoeft er niet 't minst aan te twijfelen, dat hij
+een moorddadigen aanval op mij zou gewaagd hebben.
+Dat is evenwel een spelletje, waarbij twee behooren. De<span class="pageno"><a name="p_A148" id="p_A148">[A 148]</a></span>
+vraag is nu, zullen wij hier vroeg een lunch nemen,
+of kans loopen te verhongeren voor wij te Newhaven komen?&rdquo;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Wij reisden dien dag tot Brussel en bleven daar twee
+dagen, terwijl wij den derden dag Straatsburg bereikten.
+Des Maandagsmorgens zond Holmes een telegram aan de
+Londensche politie en dien avond vonden wij een antwoord
+in ons hotel. Holmes scheurde het telegram open, las het
+en wierp het met een bitteren vloek op het vuur.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik had dit kunnen weten,&rdquo; gromde hij. &bdquo;Hij is ontsnapt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Moriarty?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij hebben de gansche bende behalve hem in handen.
+Hij heeft hen beet gehad. Natuurlijk, toen ik was vertrokken,
+was er niemand in Londen, die het tegen hem
+kon opnemen. Maar ik dacht, dat ik hun het spel in
+handen had gegeven. Mijns inziens deedt gij nu maar
+het beste met naar Engeland terug te keeren, Watson.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Omdat ik nu een gevaarlijk reisgezel voor u zal wezen.
+Met Moriarty's bedrijf is het nu gedaan. Als hij naar
+Londen terugkeert, is hij een verloren man. Heb ik mij
+niet in zijn karakter vergist, dan zal hij nu al zijn geestkracht
+aanwenden, om zich op mij te wreken. Bij het
+korte onderhoud, dat wij met elkaar hadden, gaf hij mij
+dit te kennen en ik geloof, dat hij het meende. Ik moet u
+bepaald aanraden naar uw patiënten terug te keeren.&rdquo;</p>
+
+<p>Het was moeilijk te verwachten, dat hij met een dergelijken
+voorslag succes zou hebben bij iemand, die zoowel
+een oud soldaat als een oud vriend van hem was. In
+de eetzaal te Straatsburg zaten wij de zaak te bespreken,
+maar nog denzelfden avond hervatten wij gezamenlijk
+onze reis en bevonden ons thans op weg naar Genève.</p>
+
+<p>We brachten een aangename week in het Rhônedal
+door en daarna bij Leuk een zijweg inslaande, trokken
+wij den Gemmipas over, die nog met een dikke sneeuwlaag
+was bedekt, en bereikten zoo over Interlaken het
+schoon gelegen Meiringen. Het was een verrukkelijk<span class="pageno"><a name="p_A149" id="p_A149">[A 149]</a></span>
+uitstapje; beneden het liefelijke groen der lente, boven
+het maagdelijk wit van den winter; maar ook in deze
+schoone omgeving vergat Holmes geen oogenblik de
+schaduw, die zijn weg verduisterde. In de eenvoudige
+Alpendorpen of in de eenzame bergpassen kon ik
+aan het snelle flikkeren van zijn oogen en uit den vorschenden
+blik, waarmede hij de enkele wandelaars, die ons
+voorbijkwamen, gadesloeg, bemerken, dat hij wel overtuigd
+was, dat waar onze weg ons ook mocht heenvoeren,
+wij ons niet konden onttrekken aan het ons dreigende gevaar.</p>
+
+<p>Eens, ik herinner het mij nog goed, toen wij den Gemmi
+overtrokken en langs den oever van het sombere Daubenmeer
+gingen, rolde een groot rotsblok, dat van den
+bergwand was losgeraakt, naar beneden en stortte met
+donderend geluid in het meer achter ons. Oogenblikkelijk
+snelde Holmes tegen den berg op en na op een rotspunt
+plaats genomen te hebben, tuurde hij naar alle
+richtingen. Vergeefs verzekerde onze gids hem, dat een
+steenenval in de lente op die plaats een zeer gewoon verschijnsel
+was. Holmes zeide niets, maar hij glimlachte
+tegen mij als een man, die de vervulling ziet van de droeve
+gebeurtenis, die hij verwacht.</p>
+
+<p>En toch, niettegenstaande al zijn waakzaamheid, was
+hij nooit neerslachtig. Integendeel, ik herinner mij niet,
+hem ooit zoo geestig gezien te hebben. Telkens weer
+herhaalde hij, dat hij welgemoed tot het ambtelooze
+leven zou terugkeeren, als hij de samenleving van professor
+Moriarty kon bevrijden.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik geloof, Watson, dat ik vrij kon zeggen niet vergeefs
+geleefd te hebben,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Ook als heden aan
+mijn werk een einde kwam, ik zou het met gelatenheid
+overleven. De Londensche lucht zou mij te zoeter zijn
+om in te ademen. Ik ben mij niet bewust, ook maar in
+een van de meer dan duizend gevallen, waarin ik hulp
+verleende, mijn macht tot een verkeerd doel gebruikt
+te hebben. In den laatsten tijd had het voor mij een
+bijzondere bekoring mij bezig te houden met de problemen
+door de natuur zelve aan de hand gedaan; liever dan
+met die, waarvoor onze kunstmatige samenleving verantwoordelijk<span class="pageno"><a name="p_A150" id="p_A150">[A 150]</a></span>
+is. Uw mémoires, Watson, zullen ten einde
+loopen op den dag, dat ik de kroon op mijn werk zet
+door de gevangenneming of den dood van den gevaarlijksten
+en bekwaamsten misdadiger van Europa.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 316px;">
+<a href="images/a150.jpg"><img src="images/a150th.jpg" width="316" height="450" alt="Een groot rotsblok stortte naar beneden." title="Klik voor vergroting (704×1000px, 174kb)." /></a>
+<span class="caption">Een groot rotsblok stortte naar beneden.</span>
+</div>
+
+<p>Ik zal kort en toch nauwkeurig zijn in het weinige,<span class="pageno"><a name="p_A151" id="p_A151">[A 151]</a></span>
+dat mij nog te verhalen blijft. Het is geen onderwerp,
+waarbij ik gaarne met mijn gedachten verwijl en toch
+gevoel ik, dat op mij de plicht rust, geen enkele bijzonderheid
+weg te laten.</p>
+
+<p>Op den 3den Mei kwamen wij aan in het kleine dorpje
+Meiringen en namen onzen intrek in het <i>Engelsche Hof</i>,
+waar toen de oude Peter Steiler kastelein was. Onze
+waard was een ontwikkeld man, die uitmuntend Engelsch
+sprak, daar hij drie jaren als kellner in het Grovesnor
+Hotel te Londen had gediend. Gevolg gevende aan zijn
+raad, vertrokken wij gezamenlijk in den namiddag van
+den 4den Mei met het voornemen de heuvelstreek door
+te trekken en den daaropvolgenden nacht in het gehucht
+Rosenlani te vertoeven. Men had ons vooral op 't hart
+gedrukt in geen geval te verzuimen een kleinen omweg
+te maken om de watervallen van Reichenbach, die halfweegs
+den heuvel zijn, te gaan zien.</p>
+
+<p>Het is inderdaad een vreeselijke plek. De stroom,
+gezwollen door de smeltende sneeuw, stort zich in een
+diepen afgrond, waaruit het schuim in wolken opstijgt
+als de rook uit een brandend huis. Stel u voor de onmetelijk
+diepe kloof, omlijnd door glinsterende koolzwarte
+rotsen, zich aan het einde vernauwende tot een kokenden
+afgrond van onpeilbare diepte, over welks gezaagden
+rand de rivier met duizelingwekkende vaart voortschiet.
+Het groene, glinsterende water stroomt eindeloos ver,
+bruisende, schuimende en razende, en er boven hangt
+steeds een dik gordijn van damp, en wie aan den rand
+der kloof staande naar beneden ziet, moet wel duizelig
+worden door het eeuwig geraas en gewarrel en gedraai
+van den glinsterenden maalstroom beneden. Wij stonden
+nabij den rand en staarden op de glinstering van het
+water, ver beneden ons brekende tegen de zwarte rotsen,
+en luisterden naar het geheimzinnig geraas, dat tegelijk
+met het fijn verdeelde schuim opsteeg.</p>
+
+<p>Ter halverwege van den waterval was een pad uitgehouwen,
+waardoor men een goed gezicht had op het
+verheven natuurtafereel, maar dit pad loopt plotseling
+dood tegen den bergwand, zoodat een reiziger op zijn
+schreden moet terugkeeren. Ook wij wilden dat doen,
+<span class="pageno"><a name="p_A152" id="p_A152">[A 152]</a><br />
+<a name="p_A153" id="p_A153">[A 153]</a><br />
+<a name="p_A154" id="p_A154">[A 154]</a></span>
+toen wij een Zwitserschen knaap langs het pad zagen
+komen met een brief in zijn hand. De brief droeg het
+adres van het hotel, dat wij zooeven verlaten hadden en
+was aan mij door den waard geadresseerd. Hij meldde mij,
+dat eenige minuten na ons vertrek een Engelsche dame was
+aangekomen, die in de laatste periode van de tering was.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 306px;">
+<a href="images/a152153.jpg"><img src="images/a152153th.jpg" width="306" height="450" alt="Beiden stortten in den afgrond (blz. 158)." title="Klik voor vergroting (680×1000px, 158kb)." /></a>
+<span class="caption">Beiden stortten in den afgrond (blz. <a href="#p_A158">158</a>).</span>
+</div>
+
+<p>Zij had den winter in Davos Platz doorgebracht en
+was nu op reis naar haar vriendin te Lucern, toen zij
+plotseling een bloedspuwing kreeg. Men dacht, dat zij
+ternauwernood nog een paar uren te leven had, doch het
+zou haar zeer tot troost strekken, een Engelschen dokter
+te zien, en als ik slechts terug wilde keeren enz. enz.
+De goede Steiler verzekerde mij, dat hij mijn komst
+als een zeer groote gunst zou beschouwen, daar de dame
+volstrekt de hulp van een Zwitserschen geneesheer weigerde
+en hij voelde, dat op hem een groote verantwoordelijkheid
+rustte.</p>
+
+<p>Ik kon het beroep op mijn hulp niet afslaan. Het
+was mij onmogelijk het verzoek te weigeren van een landgenoote,
+die stervende was in een vreemd land. Toch
+maakte ik bezwaar, Holmes te verlaten. Wij kwamen echter
+overeen, dat hij den jongen Zwitser als gezelschap
+bij zich zou houden, terwijl ik naar Meiringen terugkeerde.
+Mijn vriend wilde eenigen tijd bij den waterval blijven en
+dan langzaam over den heuvelrug naar Rosenlani wandelen,
+waar ik mij in den avond bij hem zou voegen.
+Toen ik heenging, stond Holmes met den rug tegen den
+rotswand, met de armen over elkaar geslagen, naar beneden
+ziende op den waterval. Het was de laatste maal,
+dat ik hem op deze wereld zou zien.</p>
+
+<p>Toen ik nabij den voet van de helling was aangekomen,
+zag ik om. Het was nu onmogelijk den waterval te zien,
+maar ik ging het smalle voetpad over, dat er heen leidde.
+Langs het pad zag ik een man snel voortloopen. Zijn
+zwarte gestalte teekende zich scherp af tegen den groenen
+achtergrond. Ik merkte de vastheid van zijn gang; doch
+terwijl ik voortsnelde, verloor ik hem uit de gedachte.</p>
+
+<p>Het duurde mogelijk iets langer dan een uur, eer ik
+Meiringen bereikte. De oude Steiler stond in het portaal
+van zijn hotel.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_A155" id="p_A155">[A 155]</a></span>
+&bdquo;Wel, het is toch niet erger met haar geworden?&rdquo;
+zeide ik, binnenkomende.</p>
+
+<p>Zijn gelaat nam een uitdrukking van verbazing aan
+en bij de eerste trilling zijner wenkbrauwen was het,
+of mij het hart omdraaide.</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt gij dit dan niet geschreven?&rdquo; vroeg ik, den
+brief uit mijn zak nemende. &bdquo;Is er geen zieke Engelsche
+dame in het hotel?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In 't geheel niet,&rdquo; riep hij, &bdquo;maar deze brief draagt
+den stempel van het hotel. Ha, dan moet hij geschreven
+zijn door dien langen Engelschman, die hier binnenkwam,
+nadat gij vertrokken waart. Hij zeide....&rdquo;</p>
+
+<p>Ik wachtte geen verdere verklaringen van den waard
+af. In een duizeling van angst liep ik de dorpsstraat langs
+en snelde terug naar het pad, dat ik zoo pas afgedaald was.
+Ik had een uur noodig gehad, om in het dorp te komen.
+Trots alle inspanning, verliepen er nog eens twee uren,
+voor ik weer aan de watervallen van Reichenbach kwam.
+Daar stond nog de Alpenstok van Holmes tegen den
+rotswand, waarbij ik mijn vriend verlaten had. Maar
+er was nu geen spoor meer van hem te zien en het was
+tevergeefs, dat ik hem luid bij zijn naam riep. Mijn eenig
+antwoord was mijn eigen stem, in honderdvoudige echo
+door de omringende rotsen teruggekaatst.</p>
+
+<p>Het gezicht van dien Alpenstok deed mij huiveren.
+Holmes was dus niet naar Rosenlani gegaan. Hij was
+op dat drie voet breede pad gebleven met een steilen
+rotswand aan de eene zijde en een steilen afgrond aan de
+andere, tot hij door zijn vijand overrompeld was. De jonge
+Zwitser was ook verdwenen. Hij was waarschijnlijk bij
+Moriarty in dienst geweest en had de beide mannen alleen
+gelaten. En wat was er toen gebeurd? Wie kon zeggen,
+wat er toen was voorgevallen?</p>
+
+<p>Ik stond een paar minuten verbijsterd, trachtende
+mijn gedachten te verzamelen, want de schrik had mij
+overmand. Toen begon ik aan Holmes' eigen methode te
+denken en trachtte ze in praktijk te brengen, om het
+treurspel te ontsluieren. Het was helaas slechts al te
+gemakkelijk. Wij waren niet tot het eind van het bergpad
+gegaan; de Alpenstok wees de
+<span class="corr" id="corr32" title="Bron: plaast">plaats</span> aan,
+waar wij<span class="pageno"><a name="p_A156" id="p_A156">[A 156]</a></span>
+onze wandeling gestaakt hadden en staan waren gebleven.
+De zwarte grond wordt hier altijd vochtig gehouden door
+het onophoudelijk neerspattende schuim; de tred van
+een vogel zou hier zelfs zijn spoor achterlaten. Langs het
+verdere einde van het pad liepen twee rijen voetstappen;
+zij liepen van mij af; geen kwam terug. Op eenige ellen
+afstand van de plek, waar het pad eindigde, was de grond
+geheel en al omgewoeld en modderig en de braamstruiken
+en varenkruiden waren afgescheurd en met slijk bedekt.
+Ik ging voorover liggen en bezag den grond nauwkeurig,
+terwijl het schuim over en rond mij spatte. Het was de
+laatste uren donker geworden en nu zag ik slechts hier
+en daar op de zwarte wanden het vocht glinsteren, en ver
+weg naar beneden aan 't eind der kloof den glans van
+den gebroken waterstroom. Ik riep met luider stem,
+maar het klagende en bruisende, eentonig rollende geluid
+van den waterval, veel overeenkomst hebbende met de kreten
+van een menschelijke stem, was het eenig antwoord.</p>
+
+<p>Maar het was de wil der Voorzienigheid, dat ik toch
+nog een laatsten groet zou hebben van mijn vriend en
+makker. Ik heb reeds gezegd, dat zijn Alpenstok nog
+tegen den op het smalle voetpad vooruitspringenden rotswand
+stond. Op den top van deze rots staande, zag ik
+iets schitterends en mijn hand boven de oogen houdende
+om beter te zien, bemerkte ik, dat die schittering afkomstig
+was van den zilveren sigarenkoker, dien Holmes
+gewoonlijk bij zich had. Toen ik hem opnam, dwarrelde
+een klein vierkant stukje papier, waarop de koker had
+gelegen, op den grond neer. Het papier ontvouwende,
+zag ik, dat het bestond uit drie bladzijden uit zijn zakboek
+gescheurd en aan mij geadresseerd. Het was kenmerkend
+voor het karakter van Holmes, dat het adres
+juist en het schrijven vast en helder was, alsof hij het
+in zijn studeerkamer had geschreven.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 309px;">
+<a href="images/a157.jpg"><img src="images/a157th.jpg" width="309" height="450" alt="Een klein vierkant stukje papier dwarrelde neer." title="Klik voor vergroting (687×1000px, 181kb)." /></a>
+<span class="caption">Een klein vierkant stukje papier dwarrelde neer.</span>
+</div>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>&bdquo;Waarde Watson,&rdquo; zoo luidde het schrijven. &bdquo;Dat ik
+u deze weinige regelen kan schrijven, heb ik te danken
+aan de hoffelijkheid van Moriarty, die de bespreking
+van ons geschil wel een oogenblik wilde uitstellen. Hij
+<span class="pageno"><a name="p_A157" id="p_A157">[A 157]</a><br />
+<a name="p_A158" id="p_A158">[A 158]</a></span>
+heeft mij verteld, op welke wijze hij aan de handen der
+Engelsche politie is ontsnapt en van onze bewegingen
+op de hoogte bleef. Zijn methode van handelen heeft
+het hooge denkbeeld, dat ik van zijn bekwaamheden
+had, versterkt. De gedachte, dat ik in staat zal zijn te
+voorkomen, dat de maatschappij verder door zijn tegenwoordigheid
+geschaad wordt, doet mij genoegen, ofschoon
+ik vrees tot een prijs, die mijn vrienden veel
+verdriet zal veroorzaken, in 't bijzonder u, mijn waarde
+Watson. Ik heb u reeds gezegd, dat mijn loopbaan haar
+eind heeft bereikt en dat het onmogelijk op een voor
+mij meer passende wijze kan geschieden dan nu het geval
+is. Om u de waarheid te zeggen, ik was dadelijk
+overtuigd, dat die brief van Meiringen een valstrik was
+en liet toe, dat gij vertrokt, ofschoon het bij mij vaststond,
+dat er een ontknooping als deze zou volgen.
+Zeg den inspecteur Patterson, dat de papieren, die hij
+noodig heeft voor de veroordeeling van de bende,
+in het geheime laadje M zijn en zich bevinden in een
+enveloppe met het opschrift Moriarty. Ik heb, voor ik
+Engeland verliet, mijn testament gemaakt en dit mijn
+broer Mycroft ter hand gesteld. Breng mijn groeten aan
+mevrouw Watson over en geloof mij, waarde vriend,
+dat ik steeds ben</p>
+
+<div class="float50">
+Uw u toegenegen
+<p class="right">
+<span class="ri2"><span class="smcap">Sherlock Holmes</span>.&rdquo;</span>
+</p>
+</div>
+
+<hr class="tb clear" />
+
+<p>Een paar woorden zullen voldoende zijn, het overige
+mede te deelen. Een onderzoek door deskundigen <span class="corr" id="corr33" title="Bron: in gesteld">ingesteld</span>
+liet weinig twijfel, dat een twist tusschen de
+beide mannen eindigen moest, zooals die wel nauwelijks
+anders kon eindigen, namelijk daarmede, dat zij in elkaars
+armen gekneld in den afgrond stortten. Een poging
+om hun lijken te vinden was geheel hopeloos,
+en daar diep in den ketel van draaiend water en kokend
+schuim liggen voor altijd bedolven de gevaarlijkste
+misdadiger en de voornaamste kampioen voor het recht.
+De jonge Zwitser is nooit teruggevonden en het behoeft
+niet meer betwijfeld te worden, dat hij een van de talrijke<span class="pageno"><a name="p_A159" id="p_A159">[A 159]</a></span>
+agenten was, die Moriarty in zijn dienst had.&mdash;En
+wat de misdadigersbende betreft, men zal zich nog
+wel herinneren, hoe volledig door de getuigenissen, door
+Holmes bijeengegaard, hun organisatie werd blootgelegd,
+en hoe zwaar de hand van den doode op hen
+drukte. Gedurende het proces kwamen omtrent hun
+vreeselijken aanvoerder weinig bijzonderheden aan het
+licht, en indien ik gedwongen ben geworden een juist
+verhaal te geven van bovengemelde feiten, dan is dit
+te wijten aan die niet tot oordeelen bevoegde strijders,
+die zijn aandenken hebben trachten te zuiveren door
+aanvallen op hem, dien ik steeds zal beschouwen als den
+besten en verstandigsten man, dien ik ooit gekend heb.</p>
+
+<div class="footnote">
+<p><a name="FN_A_2" id="FN_A_2" href="#FNa_A_2"><span class="label">[A]</span></a>
+Zie &bdquo;Een Godsgericht&rdquo;.</p>
+</div>
+
+<hr class="chend" />
+
+<div class="adv">
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_Ai" id="p_Ai">[A i]</a></span></p>
+
+<p class="adheader">ÉÉN WOORDENBOEK <big><b>VOLDOENDE</b></big></p>
+
+<p class="adheader"><small>VOOR DE DRIE MODERNE TALEN.</small></p>
+
+<p class="adheader"><big>HET EERSTE</big> <span style="font-size: 140%; letter-spacing: -0.1em;">Viertalig Woordenboek</span></p>
+
+<p class="adheader"><big><big>OM EN OM</big></big></p>
+
+<div class="figleft" style="width: 222px;">
+<img src="images/a160.jpg" width="222" height="300" alt="Viertalig Zakwoordenboek" title="" />
+</div>
+
+<div class="adfloat">
+
+<p style="text-indent: 4em;">HET BEVAT</p>
+
+<p class="adbevat">
+Hollandsch-Fransch,<br />
+Hollandsch-Duitsch,<br />
+Hollandsch-Engelsch,<br />
+</p>
+
+<p class="adbevat" style="text-indent: 4em;">en</p>
+
+<p class="adbevat">
+Fransch-Hollandsch,<br />
+Duitsch-Hollandsch,<br />
+Engelsch-Hollandsch.<br />
+</p>
+
+</div>
+
+<p class="adbox clear">
+<span class="adboxtxt">ALLES IN ÉÉN BOEK VOOR <span style="font-size: 200%; vertical-align: -0.15em;">&fnof; 1.25</span></span>
+</p>
+
+<p class="adtekstc clear"><b>Quanjers Viertalig Woordenboek Om en Om</b></p>
+
+<p class="adtekst">is naar de beste bronnen bewerkt. Voor het Nederlandsch is
+de Woordenlijst van de Vries en te Winkel, voor het Duitsch
+die van Duden gevolgd, terwijl de dictionnaires van Larousse
+en van Cassell respectievelijk voor Fransch en Engelsch
+geraadpleegd zijn.</p>
+
+<p class="adtekstc"><b>Quanjers Viertalig Woordenboek Om en Om</b></p>
+
+<p class="adtekst">is zoo volledig mogelijk, volkomen betrouwbaar, zeer duidelijk
+van druk, aldus bij uitnemendheid geschikt voor school en
+huis; het bevat bijna 1200 pagina's, is gedrukt op geheel
+houtvrij papier, kost slechts <b>f&nbsp;1.25</b> in geheel linnen band, en
+is bij elken Boekhandelaar verkrijgbaar, alsmede bij de Uitgevers
+<b>BLANKWAARDT &amp; SCHOONHOVEN te Rijswijk (Z.=H.)</b>.</p>
+
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B1" id="p_B1">[B 1]</a></span></p>
+
+<h2 class="voortitel"><a name="DE_TERUGKEER_VAN_SHERLOCK_HOLMES" id="DE_TERUGKEER_VAN_SHERLOCK_HOLMES"></a>DE TERUGKEER VAN SHERLOCK HOLMES.</h2>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B2" id="p_B2">[B 2]</a></span></p>
+<div class="figcenter" style="width: 442px;">
+<img src="images/b002.jpg" width="442" height="640" alt="Sir ARTHUR CONAN DOYLE" title="" />
+<span class="doyle">Sir ARTHUR CONAN DOYLE</span>
+</div>
+
+<div class="titelverso">
+<p><span class="pageno"><a name="p_B3" id="p_B3">[B 3]</a></span></p>
+
+<h1>DE TERUGKEER VAN<br /> SHERLOCK HOLMES</h1>
+
+<p class="titeltekst"><small>DOOR</small></p>
+
+<p class="titeltekst"><big>A. CONAN DOYLE.</big></p>
+
+<p class="titeltekst" style="width: 450px; margin: auto;">
+Schrijver van:<br />
+<span class="smcap">De Grieksche Tolk</span>,
+<span class="smcap">De Hond van de Baskervilles</span>,
+<span class="smcap">Een Godsgericht</span>,
+<span class="smcap">De Avonturen van Sherlock Holmes</span>,
+<span class="smcap">Sherlock Holmes de Detective</span>,
+<span class="smcap">De Liefde eener Vrouw</span>, enz.
+</p>
+
+<hr style="margin-bottom: 4em;" />
+
+<p class="titeltekst"><span class="illbox">Geïllustreerd.</span></p>
+
+<p class="titeltekst">RIJSWIJK (Z.-H.)<br />
+BLANKWAARDT &amp; SCHOONHOVEN.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B4" id="p_B4">[B 4]</a></span></p>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B5" id="p_B5">[B 5]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 568px;">
+<img src="images/b005.jpg" width="568" height="88" alt="" title="" />
+</div>
+
+<h2><a name="B_I" id="B_I"></a>I.</h2>
+
+<h3>Het avontuur van de Opleidingsschool.</h3>
+
+<p>Wij hebben het meer dan eens op onze kleine verdieping
+in Baker-Street bijgewoond, dat personen op dramatische
+wijze opkwamen of vertrokken, maar ik kan mij niet herinneren
+ooit iets in dit opzicht te hebben bijgewoond, dat
+ons meer aangreep dan de eerste verschijning van dr. Thorneycroft
+Huxtable, hoofdonderwijzer, acte Fransch L.&nbsp;O. enz.
+Zijn kaartje, dat te klein scheen om het gewicht te dragen
+van zijn onderwijstitels, was hem eenige seconden voorgegaan
+en daarna trad hij zelf binnen&mdash;zoo groot, zoo afgemeten
+en zoo waardig, dat hij de belichaming mocht genoemd
+worden van zelfbeheersching en soliditeit. En toch was het
+eerste, wat hij deed, toen de deur achter hem was gesloten,
+niets meer of minder dan zich vast te houden aan de tafel
+en vervolgens op den vloer te glijden. Daar lag die majestueuse
+gestalte slap en gevoelloos op onze vloermat. Wij
+waren beiden opgesprongen en eenige oogenblikken staarden
+wij in stille verbazing naar het gewichtige stuk wrakhout, dat
+deed denken aan een plotselingen en noodlottigen storm op
+de levenszee. Holmes liep spoedig met een kussen naar hem
+toe om zijn hoofd te steunen, en ik greep de brandewijnflesch
+om zijn lippen nat te maken. Het breede, witte gelaat was
+doorploegd met lijnen, die van zorg spraken, de opgezwollen
+oogleden zagen er loodkleurig uit, de geopende mond trok
+nu en dan krampachtig samen aan de hoeken en zijn gelaat
+was niet geschoren. Zijn das en halfhemd droegen de sporen
+van een langen dag en het haar hing wanordelijk om het goed
+gevormde hoofd. Het was een uitgeput man, die voor ons lag.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B6" id="p_B6">[B 6]</a></span>
+&bdquo;Wat is het, Watson?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Algeheele uitputting&mdash;misschien uitsluitend van honger
+en vermoeienis,&rdquo; zei ik, met mijn vinger op den pols, waarin
+de levensstroom nog slechts zwak klopte.</p>
+
+<p>&bdquo;Een retourtje van Mackleton, in het noorden van Engeland,&rdquo; zei Holmes,
+het uit zijn vestjeszak halend. &bdquo;Het is nog geen twaalf uur. Hij moet
+dus wel vroeg van huis zijn gegaan.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/b006.jpg"><img src="images/b006th.jpg" width="450" height="400" alt="Het forsche, bleeke gelaat was doorploegd met lijnen, die zorg verraadden." title="Klik voor vergroting (991x882px, 159kb)." /></a>
+<span class="caption">Het forsche, bleeke gelaat was doorploegd met lijnen, die zorg verraadden.</span>
+</div>
+
+<p>De zware oogleden begonnen te trillen en een oogenblik
+later keken een paar grijze oogen ons nieuwsgierig aan.
+Zoo goed mogelijk trachtte de man vervolgens op te staan,
+terwijl zijn gelaat rood werd van schaamte.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B7" id="p_B7">[B 7]</a></span>
+&bdquo;Vergeef mij deze zwakte, mijnheer Holmes. Ik ben een
+weinig overspannen. Dank u, indien u mij een glas melk met
+een beschuit kondet geven, denk ik wel weer spoedig op te
+knappen. Ik kwam persoonlijk, mijnheer Holmes, ten einde
+zeker te zijn, dat u met mij terugkeerdet. Ik was bang, dat
+een telegram u niet van de absolute noodzakelijkheid en
+het dringende van dit geval zou overtuigen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wanneer u geheel en al hersteld zijt,&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben alweer geheel in orde. Ik begrijp niet, dat die
+zwakte mij zoo eensklaps kon overvallen. Ik zou gaarne
+zien, mijnheer Holmes, dat u met den volgenden trein met
+mij naar Mackleton terugkeerdet.&rdquo;</p>
+
+<p>Mijn vriend schudde het hoofd.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn collega Watson zou u kunnen zeggen, dat wij op
+het oogenblik onze handen vol werk hebben. Ik word bezig
+gehouden door de zaak van de Ferrers Documenten en de
+Abergavenny moord komt morgen voor. Alleen een zeer
+belangrijk geval zou mij er toe kunnen brengen, thans Londen
+te verlaten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Belangrijk!&rdquo; Onze bezoeker maakte een welsprekend
+handgebaar. &bdquo;Hebt u dan niets gehoord van de ontvoering
+van den eenigen zoon van den hertog van Holdernesse?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat? Van den vroegeren minister?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist. Wij hebben getracht er de bladen buiten te
+houden, maar gisteren avond stond er iets in de &bdquo;Globe&rdquo;.
+Ik dacht, dat het u wel ter oore zou zijn gekomen.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes strekte zijn langen, dunnen arm uit en haalde
+Deel H uit zijn Encyclopaedie te voorschijn.</p>
+
+<p>&bdquo;<span class="corr" id="corr34" title="Bron: ">&bdquo;</span>Holdernesse, zesde hertog K.&nbsp;G., P.&nbsp;C.<span class="corr" id="corr35" title="Bron: ">&rdquo;</span>&mdash;het halve
+alphabet! <span class="corr" id="corr36" title="Bron: ">&bdquo;</span>Baron Beverley, Graaf van Carston<span class="corr" id="corr37" title="Bron: ">&rdquo;</span>&mdash;lieve
+hemel, wat een titels! Bovendien nog <span class="corr" id="corr38" title="Bron: ">&bdquo;</span>Lord-Luitenant van
+Hallamshire sedert 1900. Gehuwd met Edith, dochter van
+Sir Charles Appledore 1888. Erfgenaam en eenig kind, Lord
+Saltire. Bezit ongeveer tweehonderd en vijftig duizend
+aren aan land. Mijnen in Lancashire en Wales. Adres
+Carlton House Terrace; Holdernesse Hall, Hallamshire;
+Carston Castle, Bangor, Wales. Lord van de Admiraliteit
+1872; Secretaris van&mdash;&rdquo; Wel, wel, deze man is zeker een
+van de voornaamste onderdanen van de Kroon.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De grootste en misschien de rijkste. Ik heb gehoord,<span class="pageno"><a name="p_B8" id="p_B8">[B 8]</a></span>
+mijnheer Holmes, dat u bij uw beroepsaangelegenheden
+niet juist de goedkoopste pleegt te zijn en dat u bereid is te
+werken ter wille van het werk. Ik kan u echter meedeelen,
+dat Zijne Genade reeds te kennen heeft gegeven, dat een
+chèque van vijf duizend pond zal gegeven worden aan den
+man, die kan zeggen, waar zijn zoon zich bevindt, en ook
+duizend pond aan hem, die den man of de mannen kan
+noemen, welke hem gevangen hebben genomen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is een vorstelijke belooning,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Watson,
+ik denk dat wij dr. Huxtable zullen vergezellen op zijn
+terugreis naar het noorden van Engeland. En nu, dr. Huxtable,
+wanneer u die melk hebt uitgedronken, zult u mij
+wel willen vertellen, wat er gebeurd is, wanneer het gebeurd
+is, hoe het gebeurd is en eindelijk wat dr. Thorneycroft
+Huxtable, van de Opleidingsschool bij Mackleton, met de
+zaak heeft uit te staan, en waarom hij drie dagen na een gebeurtenis
+komt&mdash;de ongeschoren staat van uw kin wijst den
+datum aan&mdash;om mij te vragen mijn diensten te verleenen.&rdquo;</p>
+
+<p>Onze bezoeker had zijn melk opgedronken en zijn beschuitjes
+opgepeuzeld. Het licht was weder in zijn oogen
+teruggekeerd evenals de kleur op zijn wangen, toen hij met
+veel omhaal van woorden het gebeurde ging uitleggen.</p>
+
+<p>&bdquo;Allereerst moet ik u meedeelen, heeren, dat mijn Instituut
+een voorbereidingsschool is, waarvan ik de stichter
+en het hoofd ben. &bdquo;Huxtable's Aanteekeningen over Horatius&rdquo;
+zal misschien mijn naam bij u meer bekendheid verleenen.
+Mijn school is zonder twijfel de beste en beroemdste opleidingsschool
+in Engeland. Lord Leverstoke, de Graaf van Blackwater,
+Sir Cathcart Soames&mdash;zij allen hebben hun zonen
+aan mijn hoede toevertrouwd. Maar ik voelde, dat mijn
+school haar toppunt van roem had bereikt, toen, drie weken
+geleden, de hertog van Holdernesse zijn secretaris, mijnheer
+James Wilder, zond met het bericht, dat de jonge lord Saltire,
+oud tien jaar, zijn eenige zoon en erfgenaam, aan mijn zorgen
+zou worden toevertrouwd. Weinig vermoedde ik, dat dit het
+voorspel zou wezen van de grootste ramp in mijn leven.</p>
+
+<p>&bdquo;Den eersten Mei kwam de knaap, daar dan de overgangsexamens
+plaats hebben. Hij was een aardige jongen en wende spoedig
+aan zijn nieuwe omgeving. Ik kan u wel zeggen&mdash;ik hoop,
+dat ik niet onbescheiden ben, maar<span class="pageno"><a name="p_B9" id="p_B9">[B 9]</a></span>
+halve mededeelingen geven in een dergelijk geval toch niets&mdash;dat
+hij niet bijzonder gelukkig thuis was. Het is een bekend
+geheim, dat het huwelijksleven van den hertog niet zeer
+vreedzaam is geweest en dat de zaak geëindigd is in een
+scheiding met wederzijdsch goedvinden. De hertogin heeft
+zich een verblijf gekozen in het Zuiden van Frankrijk. Dat
+is niet lang geleden gebeurd en men wist, dat de knaap zeer
+gehecht was aan zijn moeder. Hij was stil en in zich zelf
+gekeerd na haar vertrek van Holdernesse Hall, en het was
+om deze reden, dat de hertog hem naar mijn inrichting wilde
+zenden. Na verloop van veertien dagen voelde de knaap
+zich echter bij ons thuis en was oogenschijnlijk gelukkig.
+Het laatst zagen wij hem in den avond van dertien Mei&mdash;dat
+is Maandagavond j.l. Zijn kamer was op de tweede
+verdieping en men bereikte haar door een andere kamer,
+waarin twee andere jongens sliepen. Deze jongens zagen of
+hoorden niets, zoodat het zeker is, dat de jonge Saltire dien
+kant niet is uitgegaan. Zijn raam was open en daarlangs
+groeit een mooie klimop. Wij konden beneden na zijn
+verdwijning geen voetsporen vinden, maar vast staat, dat
+hier de eenige uitgang was.</p>
+
+<p>&bdquo;Zijn afwezigheid werd Dinsdagmorgen om zeven uur
+ontdekt. Zijn bed was beslapen geweest. Hij had zich geheel
+gekleed, voordat hij wegging en zijn gewoon blauw schoolpak
+met de donkergrijze broek aangetrokken. Er was hoegenaamd geen
+aanwijzing, dat iemand de kamer was binnengetreden, en het is
+zeker, dat, wanneer een worsteling had plaats gehad of ook maar
+even om hulp geroepen was, zulks zou gehoord zijn, daar Caunter,
+de oudste jongen in de aangrenzende kamer, zeer licht slaapt.</p>
+
+<p>&bdquo;Toen Lord Saltire's verdwijning ontdekt was, liet ik terstond
+alle personen in mijn inrichting bij elkander komen,
+onderwijzers, dienstpersoneel en de jongens. Toen bemerkten
+wij, dat Lord Saltire waarschijnlijk niet alleen was geweest
+bij zijn vlucht. Heidegger, de onderwijzer in het Duitsch,
+werd ook vermist. Zijn kamer was op de tweede verdieping,
+aan het andere eind van het gebouw en kwam op dezelfde
+zijde uit als het vertrek van Lord Saltire. Hij had ook geslapen;
+maar klaarblijkelijk was hij slechts gedeeltelijk
+gekleed weggegaan, daar zijn boord en zijn sokken nog in<span class="pageno"><a name="p_B10" id="p_B10">[B 10]</a></span>
+zijn kamer lagen. Hij was ongetwijfeld ook langs het klimop
+naar beneden geklauterd, want wij konden zijn voetsporen zien,
+daar waar hij op den grond was neergekomen. Zijn fiets werd
+bewaard in een klein huisje naast de laan en deze was weg.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij was twee jaar bij mij geweest en kwam met zeer
+goede getuigschriften; hij was echter een stil en in zich zelf
+gekeerd man en niet bijzonder populair bij de leerlingen,
+evenmin als bij de onderwijzers. Van de vluchtelingen kon
+geen spoor ontdekt worden, en thans op Donderdagmorgen
+zijn wij even wijs als wij Dinsdag waren. Op Holdernesse Hall
+werd natuurlijk terstond navraag gedaan. Het is slechts
+eenige mijlen ver en wij dachten, dat de jongen in een
+plotseling verlangen naar huis, naar zijn vader was teruggekeerd;
+daar had men echter niets van hem gehoord of gezien.
+De hertog is zeer opgewonden&mdash;en wat mij betreft,
+wel, u hebt zelf gezien, in welk een staat van overspanning ik
+mij bevind ten gevolge van deze zaak. Mijnheer Holmes, indien
+u ooit al uw vermogens aan het werk zette, smeek ik u
+het nu te doen, want nooit in uw leven zult u een geval krijgen,
+dat meer waard is al uw aandacht er aan te besteden.&rdquo;</p>
+
+<p>Sherlock Holmes had met gespannen aandacht geluisterd
+naar de mededeelingen van den ongelukkigen schoolmeester.
+Zijn saamgetrokken wenkbrauwen en de diepe rimpels in zijn
+voorhoofd toonden aan, dat hij geen aanmoediging behoefde
+om al zijn aandacht te concentreeren op een probleem, dat,
+afgescheiden van de groote belangen, die er bij waren betrokken,
+zoo direct zijn liefde voor het ingewikkelde en
+ongewone moest opwekken. Hij haalde zijn notitieboekje
+voor den dag en krabbelde eenige aanteekeningen neer.</p>
+
+<p>&bdquo;U zijt zeer nalatig geweest door niet eerder bij mij te
+komen,&rdquo; zei hij streng. &bdquo;U begint zoodoende mij bij mijn
+onderzoek reeds dadelijk te dwarsboomen. Het is bijvoorbeeld
+niet aan te nemen, dat de klimop in de laan voor een opmerkzaam
+toeschouwer niets merkwaardigs opgeleverd zou hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mij kan geen blaam in dat opzicht treffen. Zijne Genade
+wilde in elk geval alle publiek schandaal vermijden. Hij was
+bang, dat zijn ongelukkig familieleven zoodoende al te ruchtbaar
+zou worden. Hij zou voor geen geld ter wereld willen,
+dat dit gebeurde.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B11" id="p_B11">[B 11]</a></span>
+&bdquo;Maar er is toch zeker een officieel onderzoek ingesteld
+door de politie?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer, maar dat heeft al zeer weinig opgeleverd.
+Oogenschijnlijk was reeds dadelijk een spoor ontdekt, daar
+gemeld werd aan een naburig station, dat men 's morgens
+vroeg een jongen en een man gezien had, die met den trein
+waren vertrokken. Eerst gisteren avond kregen wij bericht,
+dat men deze beiden had opgespoord in Liverpool en dat
+daar gebleken is, dat zij hoegenaamd niets met het geval
+hadden uit te staan. Daarna kwam ik in mijn wanhoop en
+teleurstelling, na een slapeloozen nacht, regelrecht naar u
+toe met den vroegtrein.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vermoed, dat het plaatselijk onderzoek verslapte
+tijdens dat het valsche spoor werd gevolgd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Men deed in dien tusschentijd niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoodat drie dagen zijn verloren gegaan. De zaak is
+allertreurigst behandeld.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat weet ik en stem ik toe.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En toch is het vraagstuk nog wel op te lossen. Ik zal
+althans met genoegen het onderzoek op mij nemen. Is u
+er in geslaagd eenig verband te vinden tusschen den vermisten
+knaap en dien Duitschen onderwijzer?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In het geheel niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kreeg de knaap reeds onderricht van dezen onderwijzer?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, hij heeft, voor zoover ik weet, geen woord ooit
+met hem gewisseld.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is zeker zeer vreemd. Had de knaap een fiets?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Werd een fiets van een anderen knaap vermist?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Is dat zeker?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Bepaald.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, u zult zeker niet willen beweren, dat de Duitscher
+op een fiets in een donkeren nacht is weggereden, terwijl
+hij den knaap in zijn armen hield?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat is dan de theorie, die u er op nahoudt<span class="corr" id="corr39" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De fiets kan gediend hebben om ons op een dwaalspoor
+te brengen. Zij kan hier of daar verborgen zijn en het
+paar dan te voet zijn weggegaan.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B12" id="p_B12">[B 12]</a></span>
+&bdquo;Juist; maar het schijnt dan toch wel een eigenaardig
+dwaalspoor, niet waar? Waren er nog andere fietsen in
+dat schuurtje?&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 450px;">
+<a href="images/b012.jpg"><img src="images/b012th.jpg" width="450" height="407" alt="Welke theorie houdt u er op na?" title="Klik voor vergroting (976×883px, 178kb)." /></a>
+<span class="caption">Welke theorie houdt u er op na?</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Verscheidene.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zouden zij er geen twee hebben verstopt, indien zij het
+denkbeeld wilden opwekken, dat zij per rijwiel waren vertrokken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat denk ik wel.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B13" id="p_B13">[B 13]</a></span>
+&bdquo;Natuurlijk zouden zij dat gedaan hebben. Deze theorie
+deugt dan ook niet. Maar het incident is een uitstekend
+punt van uitgang voor een onderzoek. Een fiets is nu eenmaal
+niet gemakkelijk te verbergen of te verruilen. Nog
+een vraag. Is er iemand geweest om naar den knaap te zien
+op den dag, vóór hij verdween?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Heeft hij toen een brief gekregen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, een brief.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Van wien?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Van zijn vader.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Opendet u de brieven van den knaap?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe weet u dan, dat hij van zijn vader kwam?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het wapen stond op de enveloppe en het adres was
+geschreven in het stijve handschrift van den hertog. Bovendien
+herinnert de hertog zich, dat hij geschreven heeft.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En heeft hij daarop geen brief ontvangen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niet in de laatste dagen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kreeg hij geen brief uit Frankrijk?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, nooit.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U ziet natuurlijk waarheen ik wil. Of de knaap is ontvoerd
+met geweld, of hij is uit eigen vrijen wil gegaan. In het
+laatste geval mag men verwachten, dat eenige pressie van
+buiten noodig was, om zulk een jongen knaap tot zulk een
+stap te krijgen. Indien er geen bezoekers bij hem zijn geweest,
+moet die pressie zijn uitgeoefend per brief. Vandaar
+dat ik tracht uit te visschen, wie aan hem heeft geschreven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vrees, dat ik u niet veel wijzer kan maken. De eenige,
+die hem schreef, was, voor zoover ik weet, zijn vader.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Die hem een brief zond op den dag van zijn verdwijnen.<span class="corr" id="corr40" title="Bron: [alinea-break] &bdquo;"> </span>
+Was de verstandhouding tusschen vader en zoon goed?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijne Genade is nooit vriendelijk tegen iemand. Hij wordt
+geheel en al in beslag genomen door algemeene openbare
+aangelegenheden en is onvatbaar voor alle gewone emoties.
+Maar op zijn manier was hij vriendelijk jegens den knaap.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Deze genoot de sympathie van zijn moeder?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Heeft hij het wel eens gezegd?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B14" id="p_B14">[B 14]</a></span>
+&bdquo;De hertog dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Goede hemel, neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar hoe weet u dit dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb met mijnheer James Wilder, den secretaris van
+Zijne Genade, een vertrouwelijk gesprek gehad. Hij was het,
+die mij voorlichtte omtrent de gevoelens van Lord Saltire.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik begrijp het. Is misschien de brief, dien de hertog
+zijn zoon geschreven had, in dat vertrek achtergebleven?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dien had hij meegenomen. Ik denk, mijnheer
+Holmes, dat het tijd wordt, dat wij naar Euston gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal een rijtuig voor laten komen. Over een kwartier zijn
+wij tot uw dienst. Indien u naar huis telegrafeert, mijnheer
+Huxtable, zou het goed zijn de lieden in den waan te laten,
+dat het onderzoek nog steeds te Liverpool wordt voortgezet,
+of waar elders uw politie het gelieft in te stellen. In den
+tusschentijd zal ik eenige naspeuringen doen op het terrein
+zelf en misschien is het spoor nog niet zoo oud, of twee oude
+speurhonden als Watson en ik kunnen het wel volgen.&rdquo;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Dien avond bevonden wij ons in de koude frissche atmosfeer
+van de Peah-landstreek, waarin de beroemde school van
+dr. Huxtable is gelegen. Het was reeds donker, toen wij er
+aankwamen. Een kaartje lag op de tafel in de vestibule en
+de huisknecht fluisterde zijn meester iets in het oor, dat
+deze dadelijk opgewonden naar ons deed toe komen.</p>
+
+<p>&bdquo;De hertog is hier,&rdquo; zei hij. &bdquo;De hertog en mijnheer
+Wilder zijn in de spreekkamer. Komt, heeren, ik zal u
+even voorstellen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik kende natuurlijk den beroemden staatsman van aanzien,
+maar de man was nu geheel anders <span class="corr" id="corr41" title="Bron: als">dan</span> hij gewoonlijk
+werd afgebeeld. Het was een forsch en statig persoon, in
+de puntjes gekleed, met een lang smal gelaat, waarvan de
+neus ietwat gebogen was. Zijn gelaat was doodsbleek, hetgeen
+meer uitkwam door het contrast, dat gevormd werd
+door den langen rooden baard, die op zijn wit vest neerhing.
+Aldus was de deftige verschijning, die ons ijzig aanstaarde.
+Naast den hertog stond een jongmensch, dat, naar
+ik vermoedde, de secretaris was. Hij was klein, zenuwachtig
+beweeglijk, met verstandige, lichtblauwe oogen. Hij was het,
+die dadelijk op een koelen, snijdenden toon het gesprek opende.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B15" id="p_B15">[B 15]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 326px;">
+<a href="images/b015.jpg"><img src="images/b015th.jpg" width="326" height="450" alt="Naast den hertog stond een jongmensch." title="Klik voor vergroting (725×999px, 171kb)." /></a>
+<span class="caption">Naast den hertog stond een jongmensch.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Dr. Huxtable, ik kwam heden morgen te laat om u te
+weerhouden van uw reis naar Londen. Ik vernam, dat uw
+doel was den heer Sherlock Holmes uit te
+noodigen het onderzoek in deze zaak op
+zich te nemen. Zijne Genade is verbaasd, dr.
+Huxtable, dat u zulk een stap hebt genomen
+zonder hem te waarschuwen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Toen ik vernam, dat de politie er niet in was geslaagd&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zijne Genade is in geenen deele overtuigd,
+dat de politie niet is geslaagd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar gewis, mijnheer Wilder&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U weet toch, mijnheer, dat Zijne
+Genade voor alles een publiek schandaal wil vermijden. Hij
+neemt liefst zoo weinig mogelijk personen in zijn vertrouwen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De zaak kan gemakkelijk verholpen worden,&rdquo; zei de<span class="pageno"><a name="p_B16" id="p_B16">[B 16]</a></span>
+verslagen onderwijzer. &bdquo;Mijnheer Sherlock Holmes kan
+morgen ochtend naar Londen terugkeeren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niet zoo haastig, dr. Huxtable, niet zoo haastig,&rdquo; zei
+Holmes langs zijn neus weg. &bdquo;Deze noordelijke lucht is zeer
+gezond en derhalve denk ik hier een paar dagen te blijven
+en mijn tijd te besteden, zooals ik dat noodig acht. Of ik
+daarbij onder uw dak zal slapen of in de dorpsherberg, moet
+u natuurlijk beslissen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik kon zien, dat de ongelukkige onderwijzer nog altijd
+besluiteloos was, uit welken toestand hij gered werd door
+de zware welluidende stem van den roodgebaarden hertog,
+die klonk als een zware etensbel.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben het met mijnheer Wilder eens, dr. Huxtable, dat
+ge wijs zoudt gedaan hebben met mij te raadplegen. Maar
+nu mijnheer Holmes eenmaal door u in het vertrouwen is
+genomen, zou het inderdaad al te gek zijn, indien wij niet van
+zijn diensten zouden gebruik maken. In plaats van naar de
+herberg te gaan, mijnheer Holmes, zal het mij aangenaam zijn,
+wanneer u bij mij op Holdernesse Hall zoudt willen logeeren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik dank Uwe Genade zeer, maar in het belang van mijn
+onderzoek, denk ik, dat het beter is te blijven op het terrein
+van het geheim.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zooals u wilt, mijnheer Holmes. Alle inlichtingen, die
+mijnheer Wilder of ik u kunnen verstrekken, staan u natuurlijk
+ten dienste.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het zal waarschijnlijk noodig zijn, dat ik u op de Hall
+kom bezoeken,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Ik zou u nu alleen willen
+vragen, mijnheer, of u eenige verklaring weet te geven over
+het verdwijnen van uw zoon?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer, in het geheel niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wil mij niet kwalijk nemen, wanneer ik zaken aanroer,
+die voor u pijnlijk zijn, maar er zit niet anders op. Gelooft
+u, dat de hertogin iets met de zaak te maken heeft?&rdquo;</p>
+
+<p>De staatsman aarzelde een oogenblik.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik geloof het niet,&rdquo; zei hij eindelijk.</p>
+
+<p>&bdquo;De verklaring, die het meest voor de hand ligt, is deze,
+dat de knaap is opgelicht ten einde een hoog losgeld voor hem
+van u te krijgen. Er is toch nog geen brief door u ontvangen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu nog een vraag, Uwe Genade. Ik meen begrepen te<span class="pageno"><a name="p_B17" id="p_B17">[B 17]</a></span>
+hebben, dat u uw zoon hebt geschreven op den dag, dat het
+incident plaats had.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, ik schreef hem den dag te voren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist. Maar hij ontving uw brief toch eerst op den
+volgenden dag.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Stond er iets in uw brief, dat hem er toe kon brengen
+zulk een stap te doen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer, zeker niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt u dien brief zelf op de post gedaan?&rdquo;</p>
+
+<p>Het antwoord van den edelman werd voorkomen door
+zijn secretaris, die eenigszins haastig tusschenbeide kwam.</p>
+
+<p>&bdquo;Zijne Genade is niet gewoon zelf zijn brieven op de post
+te doen,&rdquo; zei hij. &bdquo;Deze brief werd met andere op tafel
+gelegd, en ik zelf heb hem gepost.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U is er zeker van, dat die brief er bij was?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ik zag hem er bij.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoeveel brieven heeft Uwe Genade dien dag geschreven?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="corr" id="corr42" title="Bron: ">&bdquo;</span>Twintig of dertig. Ik heb een uitgebreide correspondentie.
+Maar zeker doet dit niets ter zake.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Toch wel,&rdquo; zei Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat mij betreft,&rdquo; ging de hertog voort, &bdquo;ik heb de politie
+geraden haar aandacht op het Zuiden van Frankrijk te vestigen.
+Ik heb reeds gezegd, dat ik niet geloof, dat de hertogin
+zulk een ellendige daad zou aanmoedigen, maar de
+knaap had de onzinnigste denkbeelden, en het is mogelijk,
+dat hij naar haar gevlucht is, geholpen en geleid door dezen
+Duitscher. Ik geloof, dr. Huxtable, dat wij thans naar de
+Hall kunnen terugkeeren.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik kon zien, dat Holmes nog gaarne eenige andere vragen
+had willen richten tot den hertog, maar aan het optreden
+van den edelman was duidelijk te merken, dat hij het onderhoud
+als geëindigd beschouwde. Klaarblijkelijk was het voor
+zijn aristocratische natuur uiterst hinderlijk over zijn intieme
+aangelegenheden met een vreemdeling te spreken en vreesde
+hij, dat elke nieuwe vraag een nieuw licht zou verspreiden
+over de verborgen hoeken van zijn hertogelijke geschiedenis.</p>
+
+<p>Zoodra de edelman en zijn secretaris vertrokken waren,
+toog mijn vriend met een merkwaardigen ijver aan het werk
+en ging op onderzoek uit.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B18" id="p_B18">[B 18]</a></span>
+De kamer van den knaap werd zorgvuldig onderzocht en
+niets bleef over dan de overtuiging, dat hij alleen door het
+raam ontsnapt kon wezen. De kamer van den Duitscher
+leverde ook geen enkele ontdekking op. Hier had een stuk
+van den klimop <span class="corr" id="corr43" title="Bron: zich">het</span> begeven onder zijn gewicht en wij zagen
+bij het licht van een lantaarn, waar zijn voeten waren neergekomen.
+De indruk in het korte groene gras was het eenige bewijs,
+achtergelaten bij deze onverklaarbare, nachtelijke vlucht.</p>
+
+<p>Sherlock Holmes verliet alleen het huis en kwam eerst over
+elven terug. Hij had zich een groote kaart van de omstreken
+laten geven en deze bracht hij in mijn kamer, waar hij haar
+op het bed uitspreidde en na de lamp er boven te hebben
+gehangen, ze begon te bestudeeren onder het rooken van een
+pijp, nu en dan bijzonder belangrijke punten aanwijzend.</p>
+
+<p>&bdquo;Deze zaak begint mij te boeien, Watson. Ongetwijfeld
+zijn er eenige belangrijke feiten, die er mede in verband
+staan. Nu wij nog zoo goed als aan het begin zijn, moet je je
+op de hoogte stellen van de geographische ligging dezer
+streek, hetgeen ons onderzoek later ten goede zal komen.</p>
+
+<p>&bdquo;Kijk eens naar de kaart. Deze donkere vlek is de school.
+Ik zal er een speld insteken. Nu, deze lijn is de hoofdweg.
+Zooals je ziet, loopt hij ten oosten en ten westen van de
+school en er is geen zijweg. Indien de beide personen den weg
+gevolgd hebben, moeten zij langs <i>dezen</i> weg zijn gekomen.</p>
+
+<p>&bdquo;Door een toevallige, gelukkige omstandigheid zijn wij
+in staat om na te gaan, wie zoo aldaar gepasseerd zijn. Op
+dat punt, waar mijn pijp nu ligt, heeft een veldwachter van
+'s nachts twaalf uur tot zes uur in den morgen op wacht gestaan.
+Zooals je ziet, scheidt de weg zich hier voor de
+eerste maal in tweeën. Deze man verklaart, dat hij geen
+oogenblik zijn post heeft verlaten en dat het onmogelijk is,
+dat een man of een knaap daar langs konden gaan, zonder
+dat hij hen zag. Ik heb dezen agent van avond gesproken
+en hij maakte op mij den indruk volkomen geloofwaardig
+te zijn. Daardoor kan deze kant verder buiten beschouwing
+blijven. Wij komen nu aan de andere zijde. Hier staat een
+herberg, &bdquo;De Roode Stier&rdquo; geheeten en de herbergierster is
+ernstig ziek. Zij had naar Mackleton om een dokter gezonden,
+maar deze kwam niet vóór 's morgens, daar hij was opgehouden
+door een ander geval. De bewoners van de herberg<span class="pageno"><a name="p_B19" id="p_B19">[B 19]</a></span>
+waren den geheelen nacht opgebleven, in afwachting van
+zijn komst en om beurten schijnen zij telkens gekeken te
+hebben of zij ook iets op den weg zagen aankomen. Zij
+verklaren, dat in elk geval niemand voorbijgekomen is.
+Indien hun verklaring juist is, volgt daaruit, dat wij
+tegelijkertijd kunnen vaststellen, dat ook niet langs dezen
+kant de vluchtelingen zijn gekomen, ergo dat zij in het
+geheel geen gebruik hebben gemaakt van den weg.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar de fiets?&rdquo; bracht ik in het midden.</p>
+
+<p>&bdquo;Juist zoo. Wij zullen dadelijk tot de fiets komen.
+Maar laat ons onze redeneering volgen: indien deze personen
+niet langs den weg zijn gegaan, moeten zij dwars het
+land hebben overgestoken aan de noord- of de zuidzijde van
+het huis. Dat is zeker. Laat ons nu de kansen tegen elkander
+opwegen. Aan de zuidzijde van het huis is, zooals je
+ziet, een groote uitgestrektheid bouwland met slooten tot
+afscheiding. Daar is, dat stem ik toe, een fiets van geen
+waarde. Wij kunnen dan ook deze zijde gerust buiten beschouwing
+laten en moeten onze aandacht richten op de
+streek ten noorden van het huis. Hier staan een aantal boomen,
+aangeduid als de &bdquo;Ragged Shaw&rdquo; en verder strekt
+zich een groote golvende heide uit, Lower Gill Moor geheeten,
+die tien mijl voort gaat en zacht glooiend oploopt. Hier, aan
+een zijde van de wildernis, ligt Holdernesse Hall, tien mijl
+van de school, wanneer men den weg volgt, maar slechts zes
+mijl, wanneer men de heide oversteekt. Het is een zeer eenzame
+vlakte. Een paar boeren wonen er en hebben er kleine
+plaatsen. Zij leven van de veeteelt, hoofdzakelijk door schapen
+opgebracht. Behalve deze, zijn de kievit en de snip de eenige
+bewoners, totdat men komt aan den hoofdweg, die naar Chesterfield
+leidt. Daar staat een kerkje, zooals je ziet, met een
+paar huisjes en een herberg. Verderop worden de heuvels steiler.
+Zeker moeten wij ons onderzoek in deze richting leiden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar de fiets,&rdquo; hield ik vol.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel,&rdquo; zei Holmes ongeduldig. &bdquo;Een goed wielrijder
+heeft geen straatweg noodig. De heide wordt doorkruist door
+paden en het was volle maan. Hallo, wat is dat?&rdquo;</p>
+
+<p>Er werd zenuwachtig geklopt op de deur, en een oogenblik
+later was dr. Huxtable in de kamer. In zijn hand droeg
+hij een blauwe muts met een witten knoop in het midden.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B20" id="p_B20">[B 20]</a></span>
+&bdquo;Eindelijk hebben wij een aanwijzing,&rdquo; riep hij. &bdquo;Den
+hemel zij dank, eindelijk zijn wij den knaap op het spoor!
+Hier is zijn muts.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waar werd die gevonden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In den wagen van de zigeuners, die op de heide gekampeerd
+hebben. Zij gingen Dinsdag weg. Vandaag heeft
+de politie hen achterhaald en hun karavaan geïnspecteerd.
+Dit werd gevonden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zeggen zij naar aanleiding van deze vondst?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij aarzelden en logen&mdash;zeiden, dat zij de muts
+gevonden hadden op de heide op Dinsdagmorgen. Zij
+weten, waar hij is, de schurken. Maar gelukkig zitten zij nu
+achter slot en de vrees voor de wet of de beurs van den
+hertog zullen zeker alles uit hen halen, wat zij weten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Tot dusverre gaat het goed,&rdquo; zei Holmes, zoodra de
+onderwijzer het vertrek weder had verlaten. &bdquo;Wij zijn
+ten minste zoo ver, dat de theorie, dat aan de zijde van de
+Lower Gill Moor gezocht moet worden, de juiste is gebleken.
+De politie heeft werkelijk nog niets gedaan. Alleen heeft zij
+deze zigeuners gearresteerd. Kijk hier, Watson. Er loopt door
+de heide een stroompje, zooals je ziet. Op sommige plaatsen
+verbreedt het zich tot een moeras. Dat is voornamelijk het
+geval in de streek tusschen Holdernesse Hall en de school.&rdquo;</p>
+
+<p>Later merkte Holmes aan, na het terrein nogmaals te
+hebben opgenomen: &bdquo;Met dat droge weer behoeven wij elders
+niet naar sporen te zoeken, dat zou vergeefsche moeite zijn,
+maar op dat punt is vrij zeker een of ander spoor achtergelaten.
+Ik zal je morgen ochtend vroeg roepen en wij zullen dan
+samen trachten eenig licht over dit geheim te verspreiden.&rdquo;</p>
+
+<p>De dag brak juist aan, toen ik wakker werd en de magere,
+hoekige gestalte van Holmes voor mijn bed ontwaarde. Hij
+was reeds gekleed en scheen ook al naar buiten te zijn geweest.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb de laan en de fietsenbergplaats reeds doorzocht,&rdquo;
+zei hij. &bdquo;Ook heb ik een wandeling gedaan door het bosch.
+Nu, Watson, in de kamer hiernaast staat chocolade. Ik
+verzoek je een beetje voort te maken, want wij hebben
+een drukken dag voor ons.&rdquo;</p>
+
+<p>Zijn oogen schitterden en zijn wangen waren rood van
+opgewondenheid, evenals dat het geval zou zijn bij iemand,
+die den weg open ziet om tot succes te komen. Deze werkzame,<span class="pageno"><a name="p_B21" id="p_B21">[B 21]</a></span>
+koene man vormde een groot verschil met den lusteloozen
+droomer uit Baker-Street. Ik voelde, terwijl ik keek
+naar de smalle gestalte, die vol energie was, dat inderdaad
+een moeilijke dag voor de deur stond.</p>
+
+<p>En toch begon hij met de grootste teleurstelling. Vol hoop
+liepen wij over de bruine heide, die doorkruist werd door wel
+duizend paden, door de schapen gemaakt, totdat wij kwamen
+aan een breede lichtgroene vlakte, als een teeken, dat hier
+het moeras begon tusschen ons en Holdernesse Hall. Indien
+de knaap naar huis gegaan was, moest hij hier zijn gepasseerd
+en hij kon dat niet doen zonder sporen achter te
+laten. Maar van hem noch van den Duitscher vonden wij
+een teeken. Met een donker gelaat liep mijn vriend langs
+den kant, nauwlettend uitkijkende naar iets, dat ook maar
+de minste aanwijzing zou kunnen geven. Indrukken van
+schapenpooten waren er genoeg en eenige mijlen verder op
+een plaats ook sporen van koeien. Anders niets.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is de eerste tegenvaller,&rdquo; zei Holmes, terwijl hij peinzend
+over de golvende vlakte staarde. &bdquo;Er is daar verderop
+nog een ander moeras, waartusschen een smalle begaanbare
+strook gronds loopt. Hallo, hallo, wat hebben wij hier?&rdquo;</p>
+
+<p>Wij waren gekomen aan een smal pad. In het midden,
+duidelijk zichtbaar op den vochtigen bodem, liep het spoor
+van een fiets.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoera,&rdquo; riep ik. &bdquo;Nu hebben wij het.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes echter schudde zijn hoofd, en zijn gelaat drukte
+eerder verlegenheid en teleurstelling uit dan vreugde.</p>
+
+<p>&bdquo;Een fiets, juist, maar niet <i>de</i> fiets,&rdquo; antwoordde hij. &bdquo;Ik
+ben bekend met twee en veertig verschillende indrukken,
+die rijwielbanden achterlaten. Dit is, zooals gij ziet, een
+Dunlopband. Heidegger reed op Palmer's banden, en het
+spoor, dat deze achterlaten, heeft veel van dunne lange
+draden naast elkander. Aveling, de onderwijzer in wiskunde,
+was er zeker van, dat het Palmer's banden waren. Dit is
+derhalve niet het spoor van Heidegger.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat van den knaap dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Misschien, indien wij konden bewijzen, dat hij een fiets in
+zijn bezit had. Maar dit hebben wij in het geheel niet
+kunnen doen. Dit spoor is van een rijder, die, zooals gij
+ziet, kwam uit de richting van de school.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B22" id="p_B22">[B 22]</a></span>
+&bdquo;Hij kan er ook heengegaan zijn.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 329px;">
+<a href="images/b022.jpg"><img src="images/b022th.jpg" width="329" height="450" alt="Een indruk als van een bundel fijne telegraafdraden was in het midden zichtbaar." title="Klik voor vergroting (731×1000px, 116kb)." /></a>
+<span class="caption">Een indruk als van een bundel fijne telegraafdraden was in het midden zichtbaar.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Neen, neen, mijn waarde Watson. Het diepste spoor is natuurlijk dat van
+het achterwiel, waarop het gewicht rust. Je ziet, dat op verschillende
+punten, waar het over het ondiepe spoor ging, dit laatste is
+uitgewischt. Derhalve kwam de rijder ongetwijfeld van den kant<span class="pageno"><a name="p_B23" id="p_B23">[B 23]</a></span>
+van de school. Dit kan of kan ook niet in verband staan met
+ons onderzoek. Maar wij zullen toch, alvorens verder te gaan,
+het eerst moeten volgen.&rdquo;</p>
+
+<p>Dit deden wij en na een paar honderd meter verloren wij
+het spoor uit het oog, daar wij ons nu weder op een harder
+gedeelte van den grond bevonden. Teruggaande langs het
+spoor, kwamen wij op een plek, waar een beekje het kruiste.
+Hier was het echter bijna uitgewischt door de sporen achtergelaten
+door koeien. Daarna was er geen spoor meer, maar
+het was duidelijk, dat de wielrijder regelrecht was gekomen
+uit de &bdquo;Ragged Shaw&rdquo;, het bosch dat zich achter de school
+uitstrekt. In dit bosch was de fietser derhalve geweest.
+Holmes ging zitten en liet zijn kin in zijn handen rusten. Ik
+had twee cigaretten opgerookt alvorens hij zich bewoog.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel,&rdquo; zei hij eindelijk. &bdquo;Het is natuurlijk mogelijk,
+dat een geslepen man van banden kon verwisselen om een
+ander spoor achter te laten. Een misdadiger, die op zulk een
+gedachte is gekomen, moet iemand zijn, waarmede ik gaarne
+zaken zou willen doen. Wij zullen dit vraagstuk niet verder
+trachten op te lossen en weer naar ons moeras trekken, want
+een groot gedeelte hebben wij nog niet doorzocht.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij vervolgden onze systematische enquête en onderzochten
+stuk voor stuk de randen van het moeras en de heide.
+Spoedig werd onze volharding beloond. Recht door het
+langste gedeelte van het moeras liep een pad. Holmes
+slaakte een kreet van voldoening, toen hij dit naderde. Een
+indruk als van een bundel telegraafdraden was in het
+midden. Dat was het spoor van den Palmerband.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is ongeveer het spoor van Herr Heidegger,&rdquo; riep
+Holmes opgewonden. &bdquo;Mijn redeneering schijnt dus wel
+goed geweest te zijn, Watson.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik feliciteer je.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar er ligt nog heel wat voor ons te doen. Wees
+zoo goed en loop niet in het spoor. Laat ons het nu volgen.
+Ik vrees, dat het niet ver zal leiden.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="corr" id="corr44" title="Bron: &bdquo;"></span>Wij vonden echter, dat dit gedeelte van de heide
+doorkruist werd door weeke strooken gronds en ofschoon
+wij dikwijls het spoor bijster waren, slaagden wij er telkens
+weder in het terug te vinden.</p>
+
+<p>&bdquo;Merk je op,&rdquo; zei Holmes, &bdquo;dat de rijder hier merkbaar<span class="pageno"><a name="p_B24" id="p_B24">[B 24]</a></span>
+sneller is gaan rijden? Daar valt niet aan te twijfelen. Kijk
+eens naar dezen indruk, waar de beide banden zijn te onderscheiden.
+De indrukken zijn even diep. Dat kan alleen
+verklaard worden, doordat de rijder zijn gewicht heeft overgebracht
+naar het stuur, hetgeen alleen gedaan wordt bij
+zeer hard rijden. Bij Jupiter, hij is gevallen ook.&rdquo; Er was een
+plek, waar de grond omgewoeld was. Dan volgden eenige
+voetstappen en toen weer de indruk van den band.</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker geslipt,&rdquo; merkte ik op.</p>
+
+<p>Holmes trok een bremstruik naar zich toe. Tot mijn
+schrik bemerkte ik, dat de blaadjes gedeeltelijk rood
+gekleurd waren. Ik zag nu ook op het pad donkere vlekken
+en verdroogd bloed.</p>
+
+<p>&bdquo;Slecht,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Slecht! Blijf staan, Watson. Geen
+onnoodige voetstappen. Wat kan ik hier lezen! Hij viel
+gewond neer, stond op, steeg weer op en ging verder. Maar
+er is geen ander spoor. Hier aan dezen kant heeft een koe
+geloopen. Hij kan toch niet door een stier aangevallen zijn?
+Onmogelijk. Maar ik zie geen andere sporen. Wij moeten
+verder gaan, Watson. Met bloedvlekken op den grond als
+hier om ons te leiden, kan hij ons nu niet ontsnappen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ons zoeken duurde niet lang. De indruk van den band
+begon allerlei onregelmatige bochten te vertoonen op het
+vochtige, glibberige pad. Plotseling zag ik, terwijl ik voor mij
+uitkeek, iets glinsteren te midden van de dichte struiken. Wij
+haalden er een fiets uit met Palmerbanden, een pedaal verbogen
+en het geheele voorgedeelte vol bloed. Aan de andere
+zijde van het boschje was juist een schoen zichtbaar. Wij
+renden er heen en daar lag de ongelukkige wielrijder.</p>
+
+<p>Het was een lange man, met een zwaren baard en een
+bril op, waarvan een glas gebroken was. De oorzaak van
+zijn dood was een zware slag op het hoofd, waardoor een
+gedeelte van de hersenpan was verbrijzeld. Dat hij na het
+ontvangen van zulk een wonde nog verder had kunnen gaan,
+pleitte wel voor zijn volhardingsvermogen en zijn moed.
+Hij had schoenen aan, maar geen sokken en van onder zijn
+jas kwam een nachthemd te voorschijn. Het was ongetwijfeld
+de Duitsche onderwijzer.</p>
+
+<p>Holmes keerde voorzichtig het lijk om en onderzocht het
+met groote nauwkeurigheid. Hij bleef vervolgens langen tijd<span class="pageno"><a name="p_B25" id="p_B25">[B 25]</a></span>
+in gedachten verzonken en ik kon zien aan zijn saamgetrokken
+wenkbrauwen, dat volgens zijn meening de ijselijke ontdekking
+ons niet veel verder gebracht had bij ons onderzoek.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 422px;">
+<a href="images/b025.jpg"><img src="images/b025th.jpg" width="422" height="450" alt="Daar lag de ongelukkige wielrijder." title="Klik voor vergroting (939×1000px, 201kb)." /></a>
+<span class="caption">Daar lag de ongelukkige wielrijder.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het is nu een weinig moeilijk om te weten, wat wij
+thans moeten doen, Watson,&rdquo; zeide hij eindelijk. &bdquo;Mijn eigen<span class="pageno"><a name="p_B26" id="p_B26">[B 26]</a></span>
+meening is, dat wij dit onderzoek moeten voortzetten,
+want wij hebben reeds zooveel tijd verloren, dat wij geen
+uur meer hebben te verliezen. Aan den anderen kant zijn wij
+verplicht de politie in kennis te stellen met onze ontdekking
+en te zorgen, dat het lijk van dezen ongelukkigen
+man naar elders wordt overgebracht.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kan ik niet even een boodschap wegbrengen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar ik heb je gezelschap en je hulp noodig.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wacht even. Daar in de verte zie ik iemand bezig op
+de heide. Ik breng den man hier en hij zal de politie den
+weg kunnen wijzen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik bracht den boer bij Holmes en deze zond den verschrikten
+man met een briefje naar dr. Huxtable.</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, Watson,&rdquo; zeide hij, &bdquo;hebben wij van morgen twee
+uitgangspunten opgediept. Het eene was de fiets met de
+Palmerbanden en je ziet, waar ons dat gebracht heeft. Het
+andere is de fiets met de Dunlopbanden. Voordat wij echter
+beginnen met een onderzoek hiervan, moeten wij trachten
+hetgeen wij weten te ontleden en het toevallige van het
+niet-toevallige te scheiden.</p>
+
+<p>&bdquo;In de eerste plaats wil ik je er op wijzen, dat de knaap
+zeker en gewis uit vrijen wil is weggegaan. Hij is uit het
+raam geklommen en hij ging of alleen weg of in gezelschap.
+Dat staat vast.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik knikte.</p>
+
+<p>&bdquo;Goed, laten we ons nu bezighouden met dezen ongelukkigen
+Duitscher. De knaap was geheel gekleed, toen hij de
+vlucht nam. Hij heeft derhalve te voren geweten, dat hij
+weg zou gaan. De Duitscher ging echter zonder zijn sokken.
+Hij had haast om weg te komen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zonder twijfel.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom ging hij? Omdat hij van uit zijn raam den knaap
+zag vluchten. Omdat hij hem wenschte in te halen en terug
+te brengen. Hij haalde zijn fiets te voorschijn, achtervolgde
+den knaap en kwam op den tocht om het leven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo schijnt het gegaan te zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu kom ik tot het critieke punt van mijn redeneering.
+In een gewoon geval zou een man bij het vervolgen van
+een kleinen jongen hem achterna ijlen. Hij kon immers
+weten, dat hij hem gemakkelijk zou kunnen inhalen. De<span class="pageno"><a name="p_B27" id="p_B27">[B 27]</a></span>
+Duitscher doet dit echter niet. Hij neemt zijn fiets. Men
+heeft mij verteld, dat hij een uitstekend wielrijder was. Hij
+zou echter niet aan zijn fiets gedacht hebben, indien hij niet
+gezien had, dat de knaap op de een of andere wijze sneller
+kon wegkomen dan hij kon loopen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De andere fiets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Laat ons de feiten verder onderzoeken. Hij vindt den
+dood vijf mijlen van de school&mdash;niet, let wel, door een
+kogel, welke zelfs een knaap zou kunnen afschieten, maar
+door een geweldigen slag, toegebracht door een krachtigen
+arm. De knaap <i>had</i> derhalve iemand bij zich, toen hij vluchtte.
+En hij vluchtte snel, daar eerst na het afleggen van vijf
+mijl een goed wielrijder hem kon achterhalen. Wij hebben
+den grond om en nabij de plek, waar het treurspel is afgespeeld,
+onderzocht. Wat vonden wij daar? Niets anders
+<span class="corr" id="corr45" title="Bron: als">dan</span> eenige sporen van koeienpooten. Ik maakte een groote
+bocht, maar binnen een omtrek van vijftien meter ontdekte
+ik geen enkel begaanbaar pad. Een ander wielrijder kon
+derhalve niet betrokken zijn bij dezen moord. Maar er waren
+evenmin sporen van menschen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Holmes,&rdquo; riep ik, &bdquo;dat is onmogelijk.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Bewonderenswaardig!&rdquo; zei hij. &bdquo;Een opmerking, die hout snijdt. Het <i>is</i>
+onmogelijk, zooals ik het uitleg en daarom moet ik mij in een of ander
+onderdeel vergist hebben. Toch heb je zelf ook alles kunnen zien. Heb je
+iets op mijn redeneering aan te merken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zou hij die wonde niet hebben opgedaan ten gevolge van een val?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In een moeras, Watson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, dan begrijp ik er niets meer van.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Tut, tut, wij hebben nog wel eens moeilijker vraagstukken opgelost. Wij
+hebben in elk geval feiten genoeg voor ons, als wij ze maar in verband
+met elkander weten te brengen. Komaan, nu wij niets meer aan de
+Palmerbanden hebben, moeten wij zien, wat wij van de Dunlop kunnen
+leeren.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij volgden het eerste spoor over een grooten afstand. Weldra
+bereikten wij echter een punt, waar de heide begon te
+glooien en het drassige gedeelte plaats maakte voor harden
+grond. Hier konden wij niet meer hopen op de hulp van een
+spoor. Op de plek, waar de indruk van de Dunlop het laatst<span class="pageno"><a name="p_B28" id="p_B28">[B 28]</a></span>
+was te onderscheiden, viel niet na te gaan, waar de wielrijder
+heen gegaan was. Het kon naar Holdernesse Hall, waarvan de
+statige torens zich eenige mijlen links van ons verhieven, zijn,
+maar even goed naar een klein dorpje, dat recht voor ons lag
+en aanwees, waar de groote weg naar Chesterfield gezocht
+moest worden.</p>
+
+<p>Toen wij de onaanzienlijke en vervallen herberg met een
+haan boven de deur naderden, slaakte Holmes plotseling een
+pijnlijken kreet&mdash;greep mij bij den schouder om niet te vallen.
+Hij had zijn enkel zoodanig verzwikt, dat hij bijna niet
+meer kon loopen. Zoo goed en zoo kwaad als 't ging, hinkte
+hij naar de deur, waarin een zwaar gebouwde, donker uitziende
+man op leeftijd een steenen pijp stond te rooken.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe gaat het u, Reuben Hayes?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Wie ben je en hoe weet je zoo goed hoe ik heet?&rdquo;
+vroeg de man op zijn beurt, met een achterdochtigen blik
+van zijn sluwe oogen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, het staat op het bord boven je hoofd. Het is gemakkelijk
+aan iemand te zien of hij de heer des huizes is, ja of
+neen. Hebt u misschien ook een rijtuig in uw stal?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dat heb ik niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kan ternauwernood mijn voet op den grond zetten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zet hem dan niet op den grond.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar ik kan niet loopen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, dan moet je dansen.&rdquo;</p>
+
+<p>De manieren van mijnheer Reuben Hayes waren alles
+behalve beleefd, maar Holmes toonde zich heelemaal niet
+uit het veld geslagen.</p>
+
+<p>&bdquo;Kijk eens hier, man,&rdquo; zei hij. &bdquo;Dit is werkelijk een
+lastige geschiedenis voor mij. Het kan mij niet schelen op
+welke wijze ik verder kom.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mij ook niet,&rdquo; zei de onvriendelijke herbergier.</p>
+
+<p>&bdquo;De zaak is van het hoogste gewicht. Ik zou je graag
+twaalf gulden willen geven voor het leenen van een fiets.&rdquo;</p>
+
+<p>De herbergier spitste de ooren.</p>
+
+<p>&bdquo;Waar wil je heen gaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Naar Holdernesse Hall.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Lieden van den hertog, is het niet?&rdquo; zei de herbergier,
+onze met modder bevlekte kleederen met een ironischen
+blik beschouwend.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B29" id="p_B29">[B 29]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 312px;">
+<a href="images/b029.jpg"><img src="images/b029th.jpg" width="312" height="450" alt="Met moeite hinkte hij tot aan de deur." title="Klik voor vergroting (694×1000px, 142kb)." /></a>
+<span class="caption">Met moeite hinkte hij tot aan de deur.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B30" id="p_B30">[B 30]</a></span>Holmes lachte goedhartig.</p>
+
+<p>&bdquo;In elk geval zal hij blij zijn, wanneer hij ons ziet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Omdat wij hem nieuws brengen van zijn verloren zoon.&rdquo;</p>
+
+<p>De man schrok merkbaar.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat, ben jullie hem op het spoor?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Men heeft in Liverpool van hem gehoord. Men verwacht,
+dat hij elk oogenblik gevat zal worden.&rdquo;</p>
+
+<p>Weder kwam er een snelle verandering in het ongeschoren
+gelaat. De man werd plotseling vriendelijk.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb al heel weinig redenen om den hertog een goed
+hart toe te dragen,&rdquo; zeide hij, &bdquo;want ik was indertijd zijn
+eerste koetsier en hij heeft mij gemeen behandeld. Hij gaf mij
+mijn ontslag op staanden voet naar aanleiding van hetgeen
+een onbetrouwbare marskramer geliefde te vertellen. Maar
+ik ben blij, dat men te Liverpool van den jongen lord gehoord
+heeft en ik zal jullie helpen om het nieuws naar de
+Hall te brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Wij zouden eerst echter wel
+wat willen eten. Daarna kunt ge de fiets voorbrengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb geen fiets.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes hield zijn portemonnaie op.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zeg je man, dat ik er geen heb. Ik zal je echter
+met twee paarden naar de Hall laten brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel,&rdquo; zei Holmes, &bdquo;daar zullen wij nader over praten,
+wanneer wij gegeten hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>Toen wij alleen waren in de keuken was het opmerkelijk,
+zoo spoedig als de enkel van Holmes weer normaal werd.
+Het was bijna avond en wij hadden sedert den vroegen
+morgen niets gehad, zoodat wij tamelijk lang over ons maal
+deden. Holmes zat in gedachten verdiept, liep een- of tweemaal
+naar het raam en keek met ernstig gelaat naar buiten.
+Het raam kwam uit op een vierkante plaats. In den versten
+hoek was een hoefsmederij, waar een jongen aan het werk
+was. Aan den anderen kant was de stal. Holmes was, na
+voor het raam gestaan te hebben, weer gaan zitten en zat te
+denken. Plotseling sprong hij met een uitroep van zijn stoel.</p>
+
+<p>&bdquo;Bij den hemel, Watson, ik geloof, dat ik het gevonden
+heb,&rdquo; riep hij. &bdquo;Ja, ja, zoo moet het zijn. Watson, herinner
+je je vandaag sporen van koeien te hebben gezien<span class="corr" id="corr46" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B31" id="p_B31">[B 31]</a></span>
+&bdquo;Ja, verscheidene.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waar?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, overal. Zij waren in het moeras en ook op het pad
+evenals op de plek, waar de arme Heidegger den dood vond.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist. Welnu, Watson, hoeveel koeien heb je op de heide
+gezien?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik herinner mij niet er een te hebben gezien.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vreemd, Watson, dat wij langs den geheelen weg sporen
+van koeien zagen, maar op de heide zelf niet een enkele
+koe. Zeer vreemd, is 't niet, Watson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, zeer vreemd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, Watson, span je eens even in. Kunt ge je nog
+herinneren, hoe die sporen er uitzagen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, dat kan ik.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kunt ge je herinneren of de sporen er uitzagen ongeveer
+zoo?&rdquo;&mdash;hij legde een aantal broodkruimpjes in groepjes
+op tafel&mdash;&nbsp;:&nbsp;:&nbsp;:&nbsp;:&nbsp;&mdash;&bdquo;en
+soms<span class="corr" id="corr47" title="Bron: ">&mdash;</span>&nbsp;:&nbsp;·&nbsp;:&nbsp;·&nbsp;:&nbsp;·&nbsp;:&nbsp;<span class="corr" id="corr48" title="Bron: ">&mdash;</span>en
+eindelijk&mdash;&nbsp;.&nbsp;·&nbsp;.&nbsp;·&nbsp;.&nbsp;·&nbsp;.&nbsp;·&nbsp;&mdash;
+Kunt ge je dat herinneren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dat weet ik niet meer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar ik wel. Ik zou er op kunnen zweren. Wij zullen
+echter teruggaan en het op ons gemak nog eens nagaan.
+Wat ben ik een blinde ezel geweest om niet eerder die
+gevolgtrekking te maken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En welke conclusie is dat?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Alleen, dat het een merkwaardige koe moet zijn, die
+loopt, draaft, springt. Bij George, Watson, het was geen
+boertje, dat zulk een list wist te verzinnen. De kust schijnt
+veilig te zijn, wanneer wij dien jongen in de smederij niet
+meetellen. Laat ons naar buiten gaan en trachten te zien,
+wat er te zien is.&rdquo;</p>
+
+<p>Er stonden twee paarden in den stal. Holmes tilde den
+achterpoot van een dezer op en lachte luid.</p>
+
+<p>&bdquo;Oude hoefijzers, maar pas beslagen, oude hoefijzers en
+nieuwe spijkers. Dit geval behoort te worden gerangschikt
+onder de klassieke gevallen. Laat ons eens in de smederij
+gaan zien.&rdquo;</p>
+
+<p>De jongen ging door met zijn werk zonder acht op ons te
+slaan. Ik zag de oogen van Holmes links en rechts gaan over
+de massa ijzer en hout, die over den vloer verspreid lag.
+Plotseling hoorden wij echter voetstappen achter ons en daar<span class="pageno"><a name="p_B32" id="p_B32">[B 32]</a></span>
+stond de herbergier met van woede verwrongen gelaatstrekken
+en met oogen, die fonkelden van onder de zwarte wenkbrauwen.</p>
+
+<p>Hij hield een korten, met koper beslagen stok in zijn
+hand en kwam zoo dreigend naar ons toe, dat ik werkelijk
+blij was mijn revolver in mijn zak te voelen.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij, ellendige spionnen!&rdquo; riep de man. &bdquo;Wat doen jullie hier?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, mijnheer Reuben Hayes,&rdquo; antwoordde Holmes
+koel, &bdquo;men zou denken, dat gij bang zijt, dat wij iets
+kwaads zullen ontdekken.&rdquo;</p>
+
+<p>De man herstelde zich en zijn strenge mond plooide zich
+tot een valschen lach, die meer dreigend was dan zijn woede.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij moogt in de smederij zoeken, wat gij er kunt vinden,&rdquo;
+zei hij. &bdquo;Maar hoor eens, heeren, ik houd er niet van, dat de
+menschen in mijn huis rondscharrelen zonder mijn permissie,
+dus hoe gauwer jullie je vertering betaalt en weggaat,
+hoe liever het mij zal zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;All right, mijnheer Hayes&mdash;wij bedoelden niets kwaads,&rdquo;
+zei Holmes. &bdquo;Wij hebben eens naar uw paarden gekeken,
+maar ik denk, dat ik toch maar zal wandelen. Het is, geloof
+ik, niet ver.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niet meer dan twee mijl tot aan de poorten van de
+Hall. Daar links loopt de weg.&rdquo; Hij keek ons met nijdige
+oogen na, totdat wij zijn huis hadden verlaten.</p>
+
+<p>Wij gingen niet ver langs den weg, want Holmes bleef
+staan, zoodra wij door een kromming uit het gezicht van den
+herbergier waren.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij waren warm, zooals de kinderen zeggen, in die
+herberg,&rdquo; zei hij. &bdquo;Ik schijn kouder te worden bij elken stap,
+dien ik verder wegga. Neen, neen. Ik kan met geen
+mogelijkheid weggaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben overtuigd,&rdquo; zei ik, &bdquo;dat deze Reuben Hayes er
+alles van weet. Aan alles kan men bemerken met een
+schurk te doen te hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, kreeg je dien indruk van hem? Daar zijn de paarden,
+daar is de smederij. Ja, deze herberg &bdquo;De Vechtende Haan&rdquo;
+is een interessante plek. Ik denk, dat wij er nog eens zullen
+moeten kijken, maar dan minder opzienbarend.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 318px;">
+<a href="images/b033.jpg"><img src="images/b033th.jpg" width="318" height="450" alt="De man vloog ons voorbij op den weg." title="Klik voor vergroting (706×1000px, 146kb)." /></a>
+<span class="caption">De man vloog ons voorbij op den weg.</span>
+</div>
+
+<p>Een lange, glooiende weg, aan weerszijden waarvan
+<span class="pageno"><a name="p_B33" id="p_B33">[B 33]</a><br />
+<a name="p_B34" id="p_B34">[B 34]</a></span>
+grijze steenen palen stonden, strekte zich achter ons uit.
+Wij waren van den weg afgegaan en wilden den heuvel
+opgaan, toen ik uit de richting van Holdernesse Hall een
+wielrijder in volle vaart zag naderen.</p>
+
+<p>&bdquo;Bukken, Watson,&rdquo; riep Holmes en met zijn hand drukte
+hij mij op den schouder. Nauwelijks waren wij onzichtbaar
+geworden, of de man snorde langs ons. Te midden van
+een rollende golf stof zag ik iets van een bleek, opgewonden
+gelaat, een gelaat met schrik geteekend in elken trek, den
+mond open, terwijl de oogen wild vooruitstaarden.</p>
+
+<p>Het was een vreemd uitstapje van den dapperen James
+Wilder, dien wij den vorigen avond hadden ontmoet.</p>
+
+<p>&bdquo;De secretaris van den hertog,&rdquo; riep Holmes. &bdquo;Kom,
+Watson, laat ons eens zien, wat hij doet.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij klauterden van heuvel tot heuvel, tot wij na eenige
+oogenblikken een punt bereikt hadden, waar wij de raadselen
+van de herberg konden zien. Niemand bewoog zich buiten het
+huis en Wilder's fiets stond tegen den muur. Langzaam werd
+het duister, nadat de zon verdwenen was achter de hooge torens
+van Holdernesse Hall. Eindelijk zagen wij in de duisternis
+de twee lichten van een tilbury, die stond nabij de herberg,
+en kort daarop hoorden wij het geratel van het rijtuigje, dat
+in woedende vaart verdween in de richting van Chesterfield.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat denk je daarvan, Watson?&rdquo; fluisterde Holmes.
+&bdquo;Het heeft veel van een vlucht.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een enkel man in de tilbury, voor zoover ik <span class="corr" id="corr49" title="Bron: kan">kon</span> zien.
+Wel, in elk geval was het James Wilder niet, want daar
+komt hij aan de deur.&rdquo;</p>
+
+<p>Een roode lichtstraal werd zichtbaar in de duisternis. In
+het midden stond de zwarte gestalte van den secretaris, die
+langs den donkeren weg tuurde. Het was duidelijk, dat hij
+iemand verwachtte. Eindelijk hoorden wij iemand langs den
+weg komen, voor een oogenblik werd een tweede gestalte
+zichtbaar tegen het licht, de deur werd gesloten en alles was
+weder duister. Vijf minuten later werd op de eerste verdieping
+een lamp aangestoken.</p>
+
+<p>&bdquo;Het schijnt, dat men in &bdquo;De Vechtende Haan&rdquo; er
+zonderlinge manieren op nahoudt,&rdquo; zei Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;De bar is aan den anderen kant.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist. Dit zijn, wat wij zouden kunnen noemen bekende<span class="pageno"><a name="p_B35" id="p_B35">[B 35]</a></span>
+klanten. Maar wat ter wereld zou mijnheer James Wilder op
+dat uur in dit krot doen, en wie is de man, die hem daar
+komt opzoeken? Kom, Watson, wij moeten iets wagen en dat
+een weinig nader trachten te onderzoeken.&rdquo;</p>
+
+<p>Samen slopen wij langs den weg en kropen tot aan de
+deur van de herberg. De fiets stond nog tegen den muur.
+Holmes stak een lucifer op, hield dien bij het achterwiel
+en ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht op een Dunlopband
+viel. Boven ons was het verlichte venster.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet daar even naar binnen kijken, Watson. Als je je
+rug buigt en je aan den muur vasthoudt, zal het wel gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>Een oogenblik later stond hij op mijn schouders. Nauwelijks
+er op, sprong hij er echter weer af.</p>
+
+<p>&bdquo;Kom, mijn vriend,&rdquo; zei hij, &bdquo;onze dagtaak is reeds lang
+genoeg geweest. Ik denk, dat wij alle gegevens verzameld
+hebben, die wij noodig hebben. Het is een verre wandeling
+naar de school, en hoe eerder wij teruggaan, hoe beter.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij deed ternauwernood onderweg een mond open en hij
+ging ook de school niet binnen, toen wij deze hadden bereikt,
+maar ging naar het station Mackleton, om van daar eenige
+telegrammen te verzenden. Laat in den nacht hoorde ik hem
+dr. Huxtable toespreken, daar de goede man geheel van
+streek was door den dood van zijn onderwijzer en even later
+kwam hij mijn kamer binnen, even opgewekt en frisch als
+toen wij 's morgens waren vertrokken. &bdquo;Alles gaat goed,
+vriend,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Ik geloof, dat wij voor morgen avond
+de oplossing van het geheim zullen hebben.&rdquo;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Om elf uur wandelden wij den volgenden dag door de
+beroemde eikenlaan van Holdernesse Hall en wij werden,
+na binnengeleid te zijn, gebracht naar het studeervertrek
+van den hertog. Daar vonden wij den heer James Wilder,
+hoffelijk en deftig, maar toch droeg zijn gelaat nog de
+sporen van den wilden schrik van den vorigen nacht en in zijn
+oogen was nog iets van den doorgestanen angst te lezen.</p>
+
+<p>&bdquo;U is gekomen om den hertog te spreken? Het spijt
+mij, maar Zijne Genade is zeer onwel. Hij is zeer terneergeslagen
+door het treurige nieuws. Wij ontvingen gisteren
+een telegram van dr. Huxtable, waarin hij mededeeling
+deed van uw ontdekking.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B36" id="p_B36">[B 36]</a></span>
+&bdquo;Ik <i>moet</i> den hertog spreken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar hij is nog op zijn kamer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan moet ik daarheen gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik geloof, dat hij nog te bed ligt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, dan maar naar zijn bed.&rdquo;</p>
+
+<p>De koele, kalme manier van Holmes toonde den secretaris,
+dat er niets tegen in te brengen was.</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed, mijnheer Holmes, ik zal zeggen, dat u hier is.&rdquo;</p>
+
+<p>Na een half uur wachtens verscheen de groote edelman.
+Zijn gelaat was lijkkleurig, zijn schouders leken veel smaller
+en hij scheen mij veel ouder toe dan den vorigen dag. Hij
+groette ons met statige hoffelijkheid en ging aan zijn schrijfbureau
+zitten, waar zijn roode baard tot op de tafel afhing.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, mijnheer Holmes?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>De oogen van mijn vriend waren echter gevestigd op
+den secretaris, bij den stoel zijns meesters staande.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik denk, Uwe Genade, dat ik vrijer zou kunnen spreken,
+wanneer mijnheer Wilder er niet bij was.&rdquo;</p>
+
+<p>De man verbleekte en wierp Holmes een nijdigen blik toe.</p>
+
+<p>&bdquo;Als Uwe Genade 't wenscht?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ja, ga. Nu, mijnheer Holmes, wat hebt u te zeggen?&rdquo;
+Mijn vriend wachtte tot de deur gesloten was achter den
+secretaris.</p>
+
+<p>&bdquo;Het feit is, Uwe Genade,&rdquo; zei hij, &bdquo;dat mijn collega
+dr. Watson en ik de verzekering van dr. Huxtable hadden
+gekregen, dat een belooning was uitgeloofd in deze zaak.
+Ik zou gaarne zien, dat u dit persoonlijk bevestigdet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker, mijnheer Holmes.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het bedrag, ten minste als ik wel ben ingelicht, was
+5000 pond voor hem, die zegt waar uw zoon is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En nog eens duizend pond voor hem, die zegt, wie de
+personen waren, die hem gevangen hielden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Onder de <span class="corr" id="corr50" title="Bron: laasten">laatsten</span> zijn ongetwijfeld ook begrepen degenen,
+die er toe bijdragen, dat hij in zijn tegenwoordigen toestand
+blijft?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, ja,&rdquo; riep de hertog ongeduldig. &bdquo;Indien u uw werk
+goed doet, mijnheer Holmes, zult gij u niet over een schrale
+behandeling hebben te beklagen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B37" id="p_B37">[B 37]</a></span>
+Mijn vriend wreef zich in de handen met een schijn van
+begeerigheid, die voor mij een verrassing was, daar ik zijn
+gewoonten tamelijk wel kende.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik meen uw chèque-boek daar te zien liggen,&rdquo; zei hij.
+&bdquo;Het zou mij aangenaam zijn, indien Uwe Genade een
+chèque wilde uitschrijven voor 6000 pond. Misschien is
+het niet kwaad de chèque te endosseeren. De Capital and
+Counties Bank zijn mijn agenten.&rdquo;</p>
+
+<p>Zijne Genade ging rechtop zitten en keek mijn vriend ijskoud aan.</p>
+
+<p>&bdquo;Is dit scherts, mijnheer Holmes? Het is toch waarlijk
+geen onderwerp voor zoodanige grap.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In het geheel niet, Uwe Genade. Ik was nooit ernstiger
+in mijn leven dan op dit oogenblik.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat bedoelt u dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik bedoel, dat ik de belooning heb verdiend. Ik weet,
+waar uw zoon is en ik weet, wie hem hebben vastgehouden.&rdquo;</p>
+
+<p>De baard van den hertog scheen nog rooder te worden,
+vergeleken bij het bleeke gelaat.</p>
+
+<p>&bdquo;Waar is hij?&rdquo; stamelde hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij is of was gisteren avond in &bdquo;De Vechtende Haan&rdquo;,
+de herberg hier twee mijl vandaan.&rdquo;</p>
+
+<p>De hertog leunde achterover in zijn stoel.</p>
+
+<p>&bdquo;En wien beschuldigt gij dan?&rdquo;</p>
+
+<p>Het antwoord van Holmes was verrassend. Hij stapte
+snel naar voren en tikte den hertog op den schouder.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik beschuldig <i>u</i>,&rdquo; zei hij. &bdquo;En nu, Uwe Genade, mag
+ik u om die chèque verzoeken?&rdquo;</p>
+
+<p>Nooit zal ik het voorkomen vergeten van den hertog,
+toen hij opsprong en met zijn handen zwaaide als iemand,
+die in een afgrond zinkt. Maar dadelijk zat hij weder met
+een buitengewone poging van aristocratische zelfbeheersching
+neder en liet het gelaat in de beide handen zinken.
+Het duurde eenige minuten voor hij sprak.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoeveel weet gij?&rdquo; vroeg hij eindelijk zonder op te kijken.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zag u beiden gisteren avond bij elkander.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Weet iemand behalve uw vriend hiervan iets?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb er met niemand over gesproken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal mijn woord gestand doen, mijnheer Holmes.
+Ik zal de chèque schrijven, hoe onwelkom de informatie,
+<span class="pageno"><a name="p_B38" id="p_B38">[B 38]</a><br />
+<a name="p_B39" id="p_B39">[B 39]</a></span>
+die ik van u heb gekregen, ook voor mij is. Toen de belooning
+werd uitgeloofd, kon ik niet vermoeden, dat de
+zaak zulk een wending zou nemen. Maar gij en uw vriend
+zijn mannen, die weten te zwijgen.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 324px;">
+<a href="images/b038.jpg"><img src="images/b038th.jpg" width="324" height="450" alt="De moordenaar is ontsnapt." title="Klik voor vergroting (721×1000px, 131kb)." /></a>
+<span class="caption">De moordenaar is ontsnapt.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Ik begrijp Uwe Genade niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet mij duidelijker uitdrukken, mr. Holmes. Als gij
+alleen met dit incident bekend zijt, is er geen reden, dat
+we er nog meer van hooren. Ik denk, dat ik u twaalf
+duizend pond schuldig ben, is het niet?&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes glimlachte en schudde het hoofd.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vrees, Uwe Genade, dat de zaak niet zoo gemakkelijk
+kan worden afgedaan. Wij mogen den moord op den
+schoolmeester niet uit het oog verliezen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar James wist daar niets van. U kunt hem daarvoor niet
+verantwoordelijk stellen. Het was het werk van dien brutalen
+schurk, dien hij ongelukkigerwijs in den arm had genomen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet mij op het standpunt plaatsen, dat wanneer
+iemand een misdaad beraamt, hij tevens zedelijk schuldig
+is aan elke misdaad, die er het gevolg van is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zedelijk, mijnheer Holmes. Ongetwijfeld hebt u gelijk.
+Maar reken niet uit het oogpunt der wet. Iemand kan niet
+veroordeeld worden voor een moord, waarbij hij niet tegenwoordig
+was en dien hij verafschuwt evenzeer als u. Op
+het oogenblik, dat hij er van hoorde, vertelde hij mij alles,
+zoozeer was hij vervuld van berouw en schrik.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij liet geen tijd verloren gaan om met den moordenaar
+te breken. O, mijnheer Holmes, u moet hem redden!
+Ik zeg u, dat u hem moet redden. Ik apprecieer uw gedrag,
+dat u eerst hier zijt gekomen voor gij tot iemand anders hebt
+gesproken,&rdquo; zei hij. &bdquo;Wij kunnen nu ten minste overleggen in
+hoeverre wij dit afschuwelijke schandaal kunnen verzwijgen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Ik dank Uwe Genade, dat dit
+alleen kan gedaan worden door volkomen en algeheele
+openhartigheid tusschen ons. Ik ben bereid Uwe Genade naar
+mijn beste vermogen te helpen, maar om dat te kunnen
+doen, moet ik in de puntjes weten, hoe de zaak in elkaar zit.
+Ik begrijp, dat uw woorden betrekking hebben op mr. James
+Wilder en dat hij niet de moordenaar is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, de moordenaar is ontsnapt.&rdquo;</p>
+
+<p>Sherlock Holmes lachte witjes.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B40" id="p_B40">[B 40]</a><br />
+<a name="p_B41" id="p_B41">[B 41]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 329px;">
+<a href="images/b040041.jpg"><img src="images/b040041th.jpg" width="329" height="450" alt="Ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht viel op een Dunlopband. (Blz. 35)." title="Klik voor vergroting (733×1000px, 123kb)." /></a>
+<span class="caption">Ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht viel op een Dunlopband. (Blz. <a href="#p_B35">35</a>).</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B42" id="p_B42">[B 42]</a></span>
+&bdquo;Uwe Genade zal zeker nooit gehoord hebben van mijn nederige
+reputatie, die ik heb, anders zou zij weten, dat men mij
+niet gemakkelijk ontsnapt. Mr. Reuben Hayes werd gisteren
+avond om elf uur op mijn aanwijzing te Chesterfield gearresteerd.
+Ik ontving een telegram daaromtrent van de plaatselijke
+politie, juist toen ik van morgen hierheen wilde gaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U schijnt eigenschappen te bezitten, die ternauwernood
+menschelijk zijn,&rdquo; zei hij. &bdquo;Dus, is Reuben Hayes gepakt?
+Ik ben blij dat te hooren, ten minste als James er geen nadeel
+van ondervindt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uw secretaris?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer, mijn zoon.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik beken, dat dit geheel nieuw voor mij is, Uwe
+Genade. Ik moet u verzoeken meer uitvoerig te zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal niets voor u verbergen. Ik ben het met u eens,
+dat openhartigheid, hoe pijnlijk die ook voor mij moge zijn,
+de beste politiek is in dezen wanhopigen toestand, waarin wij
+door de dwaasheid en de afgunst van James zijn geraakt.
+Toen ik nog een zeer jong man was, mijnheer Holmes, beminde
+ik met een liefde, die slechts eenmaal in het leven
+komt. Ik bood aan de dame te huwen, maar zij weigerde op
+grond, dat daardoor mijn positie misschien benadeeld zou
+worden. Had zij nog geleefd, dan zou ik zeker met niemand
+anders zijn gehuwd. Zij stierf en liet dit kind na, dat ik om
+harentwille tot mij heb genomen en opgevoed. Ik kon de
+wereld niet zeggen, dat ik zijn vader was, maar ik gaf hem
+een zeer goede opvoeding en sedert hij man geworden is, heb
+ik hem als secretaris bij mij. Hij ontdekte mijn geheim en was
+steeds vol van de macht, die hij over mij had door met een
+schandaal te dreigen, hetgeen ik nooit zou willen. Zijn tegenwoordigheid
+stond ook in verband met mijn ongelukkig
+huwelijk. Boven alles haatte hij mijn wettigen erfgenaam
+van het begin af met een diepen haat. U zult mij vragen,
+waarom ik hem dan nog onder mijn dak hield? Dan antwoord
+ik, omdat ik het gelaat van zijn moeder in het zijne las. Al
+haar lieftallige manieren&mdash;niet een was er, die hij niet bezat
+en waardoor hij mij aan haar herinnerde. Ik <i>kon</i> hem niet
+wegzenden. Maar ik vreesde zoozeer, dat hij Arthur&mdash;dat
+is Lord Saltire&mdash;kwaad zou doen, dat ik den jongen voor
+zijn eigen veiligheid naar de school van dr. Huxtable zond.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B43" id="p_B43">[B 43]</a></span>
+&bdquo;James kwam met dien Hayes in aanraking, omdat de
+man een huurder van mij was en James daarbij als tusschenpersoon
+optrad. De man was altijd een schurk, maar op de
+een of andere wijze werd James met hem bevriend. Hij had
+steeds een zwak voor gezelschap van minder allooi. Toen
+James het plan had opgevat Lord Saltire te ontvoeren,
+bediende hij zich van dezen man. Gij herinnert u, dat ik
+Arthur dien avond geschreven had. Nu, James opende den
+brief en deed er een briefje in, waarin hij Arthur verzocht
+hem te ontmoeten in een boschje, de &bdquo;Ragged Shaw&rdquo;
+geheeten, dat dicht bij de school is. Hij gebruikte den
+naam van de hertogin en zoodoende kwam de knaap.
+Dien avond ging James per fiets daarheen&mdash;ik vertel u
+precies, wat hij mij verteld heeft&mdash;en hij zeide tegen Arthur,
+dien hij in het woud ontmoette, dat zijn moeder zeer naar
+hem verlangde en op hem wachtte op de heide, en dat, wanneer
+hij te middernacht weer in het boschje kwam, hij daar
+een man zou vinden met een paard, die hem naar haar toe
+zou brengen. De arme Arthur liet zich beet nemen. Hij
+kwam op de afgesproken plaats en vond dezen Hayes met
+een gezadelde ponny. Arthur steeg op en samen gingen zij weg.
+Het schijnt&mdash;maar dat hoorde James gisteren eerst&mdash;dat
+zij achtervolgd werden; dat Hayes den vervolger met
+zijn stok een klap gaf en dat de man aan de bekomen wonde
+is overleden. Hayes bracht Arthur naar zijn herberg, &bdquo;De
+Vechtende Haan&rdquo;, waar hij in een kamer werd opgesloten
+en toevertrouwd aan de zorgen van juffrouw Hayes, die
+een vriendelijke vrouw is, maar geheel onder den invloed
+van haar brutalen man staat.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, mijnheer Holmes, dat was de staat van zaken,
+toen ik u voor het eerst zag. Ik wist even weinig van de
+waarheid als u. U zult mij vragen, waarom deed James het.
+Ik antwoord, dat er zeer veel onredelijks en fanatieks was
+in zijn haat jegens mijn erfgenaam. Volgens hem moest hij
+zelf erfgenaam zijn van al mijn goederen, en hij was ten
+zeerste verbitterd op de sociale begrippen, die dit verbieden.
+Terzelfder tijd had hij reeds een vast plan. Hij wilde mij
+voorstellen Arthur weer vrij te laten, mits ik bij testament
+hem mijn bezittingen afstond. Hij wist wel, dat ik nooit
+zou kunnen besluiten de hulp van de politie tegen hem in<span class="pageno"><a name="p_B44" id="p_B44">[B 44]</a></span>
+te roepen. Ik zeg, dat hij mij zulk een voorstel wilde doen<span class="corr" id="corr51" title="Bron: ">,</span>
+maar hij werd er van afgebracht, omdat de gebeurtenissen
+elkander te snel opvolgden en hij geen tijd had zijn plannen
+ten uitvoer te brengen. De ontdekking van het lijk van dezen
+Heidegger bracht al zijn plannen in de war. James was vervuld
+van afschuw bij het hooren van het nieuws. Toen
+wij gisteren samen in mijn studeervertrek zaten, kwam
+dr. Huxtable's telegram. James werd zoo aangedaan en
+schrok dermate, dat de vermoedens, die bij mij toch reeds
+bestonden, plotseling zekerheid werden en zoo beschuldigde
+ik hem plotseling van de daad. Hij legde toen vrijwillig een
+bekentenis af. Hij smeekte mij zijn geheim nog drie dagen te
+bewaren, om zijn medeplichtige kans te geven zijn leven
+te redden. Ik zwichtte, zooals ik steeds gezwicht ben, voor
+zijn beden en dadelijk haastte James zich naar &bdquo;De Vechtende
+Haan&rdquo; om Hayes te waarschuwen en hem in staat te
+stellen om te vluchten. Ik kon bij daglicht niet daarheen
+gaan, wilde ik praatjes voorkomen, maar zoodra het donker
+was, ging ik Arthur opzoeken. Ik vond hem gezond en wel,
+maar vooral verschrikt over de afschuwelijke daad, waarvan
+hij getuige was geweest. Zeer tegen mijn wil, maar met het
+oog op mijn belofte, beloofde ik hem nog drie dagen bij
+juffrouw Hayes te laten, daar het onmogelijk aanging de
+politie te laten weten, waar hij was, zonder den moordenaar
+aan te wijzen en ik zag niet in hoe de moordenaar kon gestraft
+worden, zonder mijn ongelukkigen James in het verderf
+te storten. Wees nu, mijnheer Holmes, op uw beurt
+openhartig tegen mij.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat wil ik,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;In de eerste plaats moet
+ik Uwe Genade zeggen, dat u zich in een lastige positie
+hebt geplaatst voor het oog van de wet. U hebt aan een
+schurkenstreek meegeholpen en den moordenaar laten ontsnappen,
+want ik twijfel niet, of het geld, dat James Wilder
+genomen heeft om zijn medeplichtige in de gelegenheid te
+stellen weg te komen, kwam uit uw beurs.&rdquo;</p>
+
+<p>De hertog boog toestemmend.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is inderdaad een ernstige zaak. Nog erger is, volgens
+mijn meening, uw houding tegenover uw jongsten zoon. U
+laat hem drie dagen in dat hol.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Onder de plechtige belofte&mdash;&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B45" id="p_B45">[B 45]</a></span>
+&bdquo;Wat zijn beloften bij dergelijke menschen? U hebt geen
+waarborgen, dat hij niet verder ontvoerd wordt. Om uw
+schuldigen oudsten zoon te hulp te komen, stelt gij den
+ander aan een groot en onnoodig gevaar bloot. Het was
+een niet te rechtvaardigen daad. Toch wil ik u helpen, op
+één voorwaarde. En dat is, dat u een lakei roept en hem
+de bevelen geeft, die ik wensch.&rdquo;</p>
+
+<p>Zonder een woord te zeggen, drukte de hertog op een
+electrische schel. Een lakei kwam binnen.</p>
+
+<p>&bdquo;Het zal je aangenaam zijn te vernemen,&rdquo; zei Holmes, &bdquo;dat
+de jonge Lord Saltire teruggevonden is. Het is het verlangen
+van den hertog, dat een rijtuig wordt gezonden naar &bdquo;De
+Vechtende Haan&rdquo; om Lord Saltire daar af te halen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu,&rdquo; zei Holmes, toen de verheugde lakei verdwenen
+was, &bdquo;nu de toekomst verzekerd is, kunnen wij ons veroorloven
+bij het verleden nog even stil te staan. Wat Hayes
+betreft, zeg ik niets. De galg wacht hem, en ik zal geen
+hand uitsteken om hem te redden. Wat hij zal loslaten,
+weet ik niet, maar ik twijfel niet of Uwe Genade kan hem aan
+het verstand brengen, dat het in zijn belang is zijn mond te
+houden. De politie denkt natuurlijk, dat hij den knaap heeft
+ontvoerd met het oog op het losgeld. Als zij het zelf niet
+uitvinden, zie ik geen reden, waarom ik mij zou haasten hen
+wijzer te maken. Ik wil Uwe Genade echter waarschuwen,
+dat de voortdurende aanwezigheid van James Wilder slechts
+tot ongelukken kan leiden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat begrijp ik, mijnheer Holmes en reeds is bepaald,
+dat hij mij voorgoed zal verlaten en zijn fortuin in Australië
+gaan zoeken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In dat geval, Uwe Genade, zou ik, te meer waar u zelf
+zegt, dat het ongelukkig huwelijk een gevolg was van zijn
+aanwezigheid, u raden aan de hertogin uw verontschuldigingen
+aan te bieden voor zoover dat gaat en te trachten
+de betrekkingen, die zoo ongelukkig zijn afgebroken, weer
+aan te knoopen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Daar heb ik al voor gezorgd, mijnheer Holmes. Ik heb
+gisteren reeds aan de hertogin geschreven.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En verder,&rdquo; zei Holmes opstaande, &bdquo;geloof ik, dat mijn
+vriend en ik ons kunnen gelukwenschen met vele gelukkige
+resultaten tijdens ons kort bezoek aan het Noorden.<span class="pageno"><a name="p_B46" id="p_B46">[B 46]</a></span>
+Er is nog een klein punt, waarover ik gaarne zou worden
+ingelicht. Deze Hayes had zijn paarden beslagen met ijzers,
+die aan de sporen van koeien deden denken. Leerde hij van
+mijnheer Wilder deze list?&rdquo;</p>
+
+<p>De hertog dacht een oogenblik na met een uitdrukking vol
+verrassing op zijn gelaat. Vervolgens opende hij een deur en
+bracht ons in een kamer, die dienst deed als museum. Hij
+ging ons voor naar een glazen kast en wees op het opschrift.</p>
+
+<p>&bdquo;Deze ijzers,&rdquo; luidde het, &bdquo;werden in de grachten van
+Holdernesse Hall gevonden. Zij zijn voor het gebruik van
+paarden, maar zij zijn van onderen gekloofd, om vervolgers
+op een dwaalspoor te leiden. Men vermoedt, dat zij hebben
+behoord aan een van de roofridders van Holdernesse Hall
+in de middeleeuwen.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes opende de kast en zijn vinger nat makende,
+streek hij er mee langs het ijzer. Een dun laagje modder
+bleef aan zijn huid kleven.</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u,&rdquo; zei hij, de kast sluitend. &bdquo;Het is het tweede
+interessante voorwerp, dat ik in het Noorden gezien heb.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En het eerste?&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes vouwde de chèque op en legde haar zorgvuldig in
+zijn portefeuille. &bdquo;Ik ben een arm man,&rdquo; zei hij, terwijl hij
+op de portefeuille klopte en ze in het diepst van een zijner
+zakken liet verdwijnen.</p>
+
+<hr class="chend" />
+
+<h2><a name="B_II" id="B_II"></a>II.</h2>
+
+<h3>Het avontuur van &bdquo;Zwarte Peter&rdquo;.</h3>
+
+<p><span class="corr" id="corr52" title="Bron: &bdquo;"></span>Nooit heb ik mijn vriend in een betere gedaante, zoowel
+geestelijk als physiek, gekend dan in het jaar '95. Zijn
+stijgende roem had een enorme praktijk met zich gebracht
+en ik zou mij aan een onbescheidenheid schuldig maken,
+indien ik zelfs ook maar zinspeelde op de identiteit van
+eenige van de voorname cliënten, die steeds onzen nederigen
+drempel in Baker-Street overschreden. Holmes echter, evenals
+alle groote artisten, leefde voor zijn kunst en uitgezonderd<span class="pageno"><a name="p_B47" id="p_B47">[B 47]</a></span>
+in het geval van den hertog van Holdernesse, heb ik zelden
+gezien, dat hij een hooge belooning eischte voor zijn onschatbare
+diensten. Ja, hij was zoo onwereldsch&mdash;of zoo
+grillig&mdash;dat hij dikwijls zijn hulp weigerde aan de machtigen
+en de rijken, wanneer het op te lossen vraagstuk zijn sympathie
+niet had, terwijl hij zich onafgebroken weken kon wijden
+aan de zaken van den een of anderen armen cliënt, wanneer
+diens geval die vreemde en dramatische eigenschappen
+bezat, welke werkten op zijn verbeelding en waarbij als
+'t ware zijn scherpzinnigheid zich voelde uitgedaagd.</p>
+
+<p>In dit merkwaardige jaar '95 hadden verscheidene vreemdsoortige
+en uiteenloopende gevallen zijn aandacht gevraagd,
+waaronder de arrestatie van Wilson, den bekenden kanariefokker,
+welke een waar pesthol uit het East End van
+Londen verwijderde. Kort na dit geval kwamen het drama
+van Woodman's Lee en de zeer geheimzinnige omstandigheden,
+waarin de dood van kapitein Peter Carey was gehuld.
+Een opsomming van de daden van Sherlock Holmes
+zou niet compleet zijn, wanneer daarin niet voorkwam een
+vermelding van deze zeer ongewone zaak.</p>
+
+<p>In de eerste week van Juli was mijn vriend zoo dikwijls en
+zoo langen tijd afwezig, dat ik daaruit opmaakte, dat er
+iets aan de hand was. Het feit, dat verscheidene ruw uitziende
+mannen in dien tijd bij ons aanschelden en naar
+kapitein Basil vroegen, deed mij begrijpen, dat Holmes ergens
+aan het werk was onder een van de vele vermommingen
+en namen, waaronder hij zijn eigen machtige persoonlijkheid
+verborg. Hij had minstens vijf kleine wijkplaatsen in
+verschillende deelen van Londen, waar hij vermommingen
+bewerkstelligde of aflegde. Hij zeide mij niets van zijn werk
+en het was mijn gewoonte niet om een verklaring uit te
+lokken. Het eerste daadwerkelijke teeken, dat hij mij gaf
+van de richting, waarin zijn onderzoek leidde, was buitengewoon.
+Hij was voor het ontbijt uitgegaan en ik zat juist
+het mijne te gebruiken, toen hij de kamer binnenkwam met
+zijn hoed op het hoofd en met een groote, van een weerhaak
+voorziene speer als een parapluie onder zijn arm.</p>
+
+<p>&bdquo;Goede hemel, Holmes!&rdquo; riep ik. &bdquo;Je wilt toch niet beweren,
+dat je met dat ding onder je arm door Londen gewandeld hebt?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B48" id="p_B48">[B 48]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 360px;">
+<a href="images/b048.jpg"><img src="images/b048th.jpg" width="360" height="450" alt="&bdquo;Goede hemel, Holmes!&rdquo; riep ik. &bdquo;Je wilt toch niet beweren, dat je met dat ding onder den arm door Londen gewandeld hebt?&rdquo;" title="Klik voor vergroting (800×1000px, 177kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Goede hemel, Holmes!&rdquo; riep ik. &bdquo;Je wilt toch niet beweren, dat je met dat ding onder den arm door Londen gewandeld hebt?&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Ik ben naar den slager heen en weer gereden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Naar den slager?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En ik kom met den gewonen eetlust terug. Er kan geen<span class="pageno"><a name="p_B49" id="p_B49">[B 49]</a></span>
+verschil van meening zijn, waarde Watson, over de waarde
+van lichaamsbeweging vóór het ontbijt. Maar ik wil er iets
+onder verwedden, dat je niet kunt raden, welk soort lichaamsbeweging
+ik heb gehad.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal het niet probeeren.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij lachte, terwijl hij zich koffie inschonk.</p>
+
+<p>&bdquo;Indien je in den winkel van Allerdyze had kunnen kijken,
+zou je een dood varken gezien hebben, hangende aan een
+haak in den zolder en een mijnheer in zijn hemdsmouwen,
+ijverig in de weer het dier met dit wapen te doorboren. Ik
+was die ijverige mijnheer en ik heb mij er van overtuigd, dat
+ik, al wend ik al mijn kracht aan, met een enkelen worp het
+varken niet kan doorboren. Misschien wil je het ook eens
+probeeren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Voor geen geld. Maar waarom deed je dat?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Omdat het mij toescheen, dat dit indirect verband houdt
+met het geheim van Woodman's Lee.&mdash;Ha, Hopkins, ik ontving
+gisteren avond nog je telegram en ik verwachtte je.
+Kom binnen en zit met ons aan.&rdquo;</p>
+
+<p>Onze onaangediende bezoeker was een buitengewoon bewegelijk
+man, ongeveer dertig jaar oud, gekleed in een
+gewoon fantasie-costuum, maar met de rechte houding van
+iemand, die gewoon is aan een uniform. Ik herkende hem
+dadelijk als Stanley Hopkins, een jong inspecteur van
+politie, voor wiens toekomst Holmes groote verwachtingen
+koesterde, terwijl deze op zijn beurt de bewondering en den
+eerbied toonde van een leerling voor de wetenschappelijke
+methode van den beroemden amateur.</p>
+
+<p>Zijn voorhoofd was bewolkt en hij zat daar als iemand,
+die in de grootste verslagenheid verkeert.</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, dank u, mijnheer. Ik heb ontbeten vóór ik hier
+heen ging. Ik heb den nacht in de stad doorgebracht, want
+ik moest gisteren mijn rapport uitbrengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En wat had je te rapporteeren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niets, mijnheer, absoluut niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dus geen vorderingen gemaakt?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel. Dan zal ik mij eens met de zaak moeten bezighouden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou gaarne willen, dat u het deed, mijnheer Holmes.<span class="pageno"><a name="p_B50" id="p_B50">[B 50]</a></span>
+Het is mijn eerste groote kans en ik ben ten einde raad.
+Kom om 's hemels wil en help mij een handje.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel, het treft, dat ik reeds alle beschikbare aanwijzingen
+en het rapport van het eerste onderzoek met
+eenige zorg heb gelezen. A propos, wat denk je van dat
+zakje van robbevel, gevonden op het terrein van de misdaad<span class="corr" id="corr53" title="Bron: !">?</span>
+Is dat geen aanwijzing?&rdquo;</p>
+
+<p>Hopkins keek verwonderd op.</p>
+
+<p>&bdquo;Het was het tabakszakje van den man zelf, mijnheer.
+Zijn naamletters stonden er in. Bovendien is het duidelijk,
+dat hij als oud-kapitein van een vaartuig, dat op de robbenvangst
+ging, zulk een tabakszak had.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar hij had geen pijp.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer, wij konden geen pijp vinden; hij rookte
+inderdaad zeer weinig. Maar het was mogelijk, dat hij tabak
+kreeg van zijn vrienden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ongetwijfeld. Ik memoreer alleen dit punt, omdat,
+wanneer ik de zaak in handen had gehad, ik geneigd
+zou zijn geweest daarvan het punt van uitgang voor mijn
+onderzoek te maken. Mijn vriend dr. Watson weet echter nog
+niets van de zaak en ik zal er niets minder aan toe zijn,
+wanneer ik de toedracht nog eens hoor. Geef ons dus in 't kort
+de bijzonderheden weer.&rdquo;</p>
+
+<p>Stanley Hopkins haalde een stuk papier uit zijn zak.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb hier eenige data en feiten uit het leven van den
+dooden man, kapitein Peter Carey. Hij werd in '45 geboren,
+was dus 50 jaar. Hij was een stoutmoedig en succesvol
+robbenvanger en walvischvaarder. In 1883 was hij kapitein
+van de stoomboot &bdquo;Sea Unicorn&rdquo; uit Dundee. Hij had
+achtereenvolgens verschillende voorspoedige reizen gedaan
+en in het volgend jaar 1884 zeide hij de zee vaarwel.
+Daarna reisde hij eenige jaren en kocht eindelijk een klein
+buiten, Woodman's Lee genaamd, bij Forest Row in Sussex.
+Daar heeft hij zes jaar gewoond en daar is hij nu juist een
+week geleden gestorven.</p>
+
+<p>&bdquo;Er zijn eenige zeer bijzondere eigenaardigheden omtrent
+den man te vertellen. In het gewone leven was hij een waar
+Puritein&mdash;een zwijgende, in zich zelf gekeerde man. Zijn
+huishouden bestond uit zijn vrouw, zijn dochter, twintig jaar
+oud en twee dienstboden. Deze laatsten veranderden nog al<span class="pageno"><a name="p_B51" id="p_B51">[B 51]</a></span>
+eens, want het was nooit een prettige betrekking bij hem en
+soms was het er gewoon niet uit te houden. De man was een
+echte &bdquo;termijn-dronkaard&rdquo; en wanneer hij in zulk een stemming
+was, een ware woesteling. Het is gebeurd, dat hij zijn
+vrouw en zijn dochter midden in den nacht de deur uitjoeg
+en in het park afranselde, totdat het geheele dorp
+buiten het hek in rep en roer er voor stond door het gegil.</p>
+
+<p>&bdquo;Eens werd hij veroordeeld wegens mishandeling van den
+ouden predikant, die hem kwam opzoeken om hem eens te
+onderhouden over zijn gedrag. Kortom, mijnheer Holmes, u
+zoudt ver moeten gaan om een gevaarlijker man te vinden
+dan Peter Carey en ik heb gehoord, dat hij aan boord van
+zijn schip dezelfde manieren reeds had.</p>
+
+<p>&bdquo;Hij was bekend in de vaart als &bdquo;Zwarte Peter&rdquo; en deze
+naam was hem gegeven, niet alleen naar aanleiding van zijn
+donker uiterlijk, maar ook wegens zijn humeur, dat de schrik
+was van ieder om hem heen. Ik behoef niet te zeggen, dat hij
+verafschuwd en vermeden werd door de geheele buurt en ik
+heb geen enkel woord van spijt gehoord over zijn verschrikkelijk einde.</p>
+
+<p>&bdquo;In het rapport van het onderzoek zult gij gelezen hebben,
+mijnheer Holmes, van de hut van den man, maar misschien
+weet uw vriend er nog niets van. Hij had zich zelf een houten
+huisje gebouwd&mdash;hij noemde het altijd de hut&mdash;eenige
+honderden meters van zijn huis, en daar sliep hij elken nacht.
+Het was een kleine hut met één vertrek, zestien voet lang
+bij tien voet breed. Hij hield den sleutel in zijn zak, maakte
+zelf zijn bed op, hield de hut zelf schoon en veroorloofde
+aan niemand den drempel te overschrijden. Aan beide zijden
+zijn kleine ramen, die door gordijnen zijn bedekt, welke nooit
+opgehaald worden. Een van deze ramen zag uit op den grooten
+straatweg en wanneer er 's nachts licht brandde, maakten
+de menschen elkander daarop opmerkzaam en vroegen zich
+af, wat &bdquo;Zwarte Peter&rdquo; wel zou doen. Dat is het raam,
+mijnheer Holmes, dat ons ten minste eenige aanwijzing bij
+het onderzoek verschaft.</p>
+
+<p>&bdquo;U herinnert zich, dat een metselaar, Slater genaamd, die
+om één uur 's nachts van Forest Row kwam&mdash;twee dagen
+vóórdat de moord plaats had&mdash;stilstond bij het voorbijgaan
+van Woodman's Lee en bleef kijken naar het licht,<span class="pageno"><a name="p_B52" id="p_B52">[B 52]</a></span>
+dat nog tusschen de boomen scheen. Hij houdt vol, dat de
+schaduw van het hoofd van een man zichtbaar was op het
+gordijn en dat die schaduw zeker niet van Peter Carey was,
+daar hij deze goed kende. De bedoelde man had <span class="corr" id="corr54" title="Bron: nl.">n.l.</span> een
+korten baard, geheel anders dan de kapitein. Dat zegt hij,
+maar hij was twee uur in de herberg geweest en het is
+een tamelijk groot eind van den weg tot aan de hut. Bovendien
+heeft dit betrekking op Maandag en de misdaad werd
+op Woensdag gepleegd.</p>
+
+<p>&bdquo;Dinsdag was Peter Carey in een allerslechtst humeur,
+dronken en woest als een gevaarlijk wild dier. Hij strompelde
+door het huis en de vrouwen maakten dat zij weg kwamen,
+wanneer zij hem hoorden naderen. Laat in den avond ging
+hij naar zijn hut. Omstreeks twee uur in den morgen hoorde
+zijn dochter, die met open raam sliep, een verschrikkelijken
+gil uit deze richting, maar het was niets ongewoons hem
+te hooren razen en tieren, wanneer bij dronken was, en
+daarom nam zij er geen verdere notitie van.</p>
+
+<p>&bdquo;Bij het opstaan om zeven uur bespeurden de dienstboden,
+dat de deur van de hut open stond, maar zoo groot was de
+vrees voor den man, dat het middag was, voordat iemand
+zich in de hut durfde wagen om te zien, wat er van hem geworden
+was. Door de open deur kijkend, zagen zij een tooneel,
+dat hen met bleeke gezichten naar het dorp deed rennen.
+Binnen een uur was ik op het terrein en had de zaak in handen.</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, ik heb tamelijk sterke zenuwen, zooals u weet, mijnheer
+Holmes, maar ik geef u mijn woord, dat ik rilde van
+ontzetting, toen ik mijn hoofd in dat kleine huisje stak.
+Kleine en groote vliegen bromden en gonsden en de vloer en
+de wanden waren als in een slachtplaats. Hij had het een
+hut genoemd en het was ook een hut, want men zou zich
+aan boord van een schip gewaand hebben. Aan de eene
+zijde was een bedstee en daarvoor stonden een zeemanskist,
+kaarten en een verrekijker, een schilderij van de &bdquo;Sea
+Unicorn<span class="corr" id="corr55" title="Bron: ,&rdquo;">&rdquo;,</span> een aantal logboeken op een plank, juist datgene,
+wat men in de hut van een scheepskapitein verwacht te
+vinden. En te midden van dat alles aanschouwde men den
+man zelf met een verwrongen gelaat als een verloren ziel
+in de hel. Recht door zijn breede borst was een stalen harpoen
+gedreven en wel met een kracht, dat het wapen nog diep in<span class="pageno"><a name="p_B53" id="p_B53">[B 53]</a></span>
+den houten wand was gedrongen. Hij was als een vlinder op
+een stuk karton geprikt. Natuurlijk was hij morsdood en was
+dat geweest van af het oogenblik, dat hij dien laatsten
+doodskreet had geuit.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ken uw methode, mijnheer, en bracht ze in toepassing.
+Alvorens ik toestond, dat iets van zijn plaats werd genomen,
+onderzocht ik zorgvuldig den grond buiten en ook den vloer
+van de kamer. Er waren geen voetstappen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Je bedoelt, dat je ze niet hebt gezien?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik verzeker u, mijnheer, dat ze er niet waren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Mijn goede Hopkins, ik heb in vele misdaden het onderzoek
+geleid, maar ik heb er nog nooit een gezien, die gepleegd
+was door een vliegend wezen. Zoolang de misdadiger op twee
+beenen blijft, moet er eenige aanwijzing op den grond voor
+den wetenschappelijken vorscher zijn te vinden. Het is niet
+te gelooven, dat deze met bloed bespatte kamer geen spoor
+bevatte, dat ons zou kunnen helpen. Ik heb echter uit het
+onderzoek gemerkt, dat er eenige punten waren, die gij
+niet over het hoofd hebt gezien, is het niet?&rdquo;</p>
+
+<p>De jonge inspecteur trok een erbarmelijk gezicht bij de
+ironische opmerkingen van mijn vriend.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was een dwaas door u niet dadelijk te hulp te roepen,
+mijnheer Holmes. Maar dat is nu eenmaal gebeurd. Ja, er
+waren verscheidene voorwerpen, die onze speciale aandacht
+vroegen. Een er van was de harpoen, waarmede de misdaad
+werd gepleegd. Deze was van een rek aan den muur genomen.
+Twee andere waren er nog en er was een leege plaats
+voor den derde. In de schacht waren de woorden &bdquo;Ss. Sea
+Unicorn, Dundee&rdquo; gegraveerd. Dit scheen er op te wijzen,
+dat de misdaad gepleegd was in een oogenblik van woede
+en dat de moordenaar het eerste het beste wapen gegrepen
+had, dat voor de hand lag. Het feit, dat de misdaad om
+twee uur in den morgen werd gepleegd en dat niettemin
+Peter Carey nog gekleed was, deed vermoeden, dat hij een
+afspraak had gehad met den moordenaar, hetgeen ook nog
+gestaafd wordt door het feit, dat er leege rhumglazen op
+tafel stonden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja,&rdquo; zei Holmes, &bdquo;ik denk, dat beide veronderstellingen
+aannemelijk zijn. Waren er nog andere dranken in de hut
+behalve de rhum?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B54" id="p_B54">[B 54]</a></span>
+&bdquo;Ja, er stonden nog twee flesschen, waarvan er een brandewijn,
+de andere whisky bevatte. Maar daar hebben wij
+niets aan, daar de flesschen vol waren en derhalve nog
+niet aangebroken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In elk geval heeft de aanwezigheid van die flesschen
+toch eenige beteekenis,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Laat ons echter
+nog iets meer hooren van de voorwerpen, die volgens
+je meening betrekking op de zaak hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan lag dat tabakszakje op tafel.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Op welk deel van de tafel lag het?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het lag in het midden. Het was natuurlijk van robbevel&mdash;de
+harige huid had een leeren riempje om het
+vast te binden. Aan de binnenzijde stond P.&nbsp;C. Ongeveer
+een half ons zware tabak was er nog in.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uitmuntend! Wat meer?&rdquo;</p>
+
+<p>Stanley Hopkins haalde uit zijn zak een notitieboek. De
+omslag was versleten en de bladzijden verkleurd. Op de
+eerste bladzijde waren geschreven de initialen &bdquo;J.&nbsp;H.&nbsp;N.&rdquo;
+en de datum &bdquo;1883.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes legde het op tafel en bekeek het op zijn bijzondere
+manier, terwijl Hopkins en ik over zijn schouders tuurden.
+Op de tweede bladzijde stonden de letters C.&nbsp;P.&nbsp;R.
+en daarna kwamen verscheidene reeksen van getallen.
+Onder andere hoofden waren Argentinië, Costa Rica en
+San Paulo, alle met teekens en cijfers er achter.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat maak je hieruit op?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Het schijnen nummers te zijn van effecten. Ik dacht,
+dat J.&nbsp;H.&nbsp;N. de voorletters waren van een makelaar en
+dat C.&nbsp;P.&nbsp;R. zijn cliënt is geweest.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Probeer eens Canadian Pacific Railway,&rdquo; zei Holmes.</p>
+
+<p>Stanley Hopkins mompelde iets binnensmonds en sloeg
+met zijn hand op het dijbeen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat ben ik toch een domoor geweest!&rdquo; riep hij.
+&bdquo;Natuurlijk is het, zooals u zegt. Dan moeten wij alleen
+de initialen J.&nbsp;H.&nbsp;N. oplossen. Ik heb reeds de lijst van
+effectenmakelaars in 1883 nagegaan, maar ik kan geen naam
+vinden, waarop deze letters betrekking kunnen hebben.
+Toch weet ik, dat dit het belangrijkste is van al hetgeen
+ik heb gevonden. U zult toestemmen, mijnheer Holmes, dat
+de mogelijkheid bestaat, dat deze initialen zijn van den<span class="pageno"><a name="p_B55" id="p_B55">[B 55]</a></span>
+tweeden man, die aanwezig was&mdash;met andere woorden van
+den moordenaar. Ik zou er tevens op willen wijzen, dat de
+aanwezigheid van een document, dat betrekking heeft
+op een groote hoeveelheid papieren van waarde,
+ons voor den eersten keer eenige aanwijzing
+geeft voor een beweegreden voor de misdaad.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 376px;">
+<a href="images/b055.jpg"><img src="images/b055th.jpg" width="376" height="450" alt="Holmes bekeek het op zijn eigenaardige zorgvuldige wijze." title="Klik voor vergroting (837×1000px, 114kb)." /></a>
+<span class="caption">Holmes bekeek het op zijn eigenaardige zorgvuldige wijze.</span>
+</div>
+
+<p>Het gelaat van Sherlock Holmes toonde aan, dat hij geheel van de wijs
+was gebracht door deze nieuwe verwikkeling.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet u gelijk geven,&rdquo; zeide hij, &bdquo;en ik erken, dat<span class="pageno"><a name="p_B56" id="p_B56">[B 56]</a></span>
+het notitieboek, waarvan in het rapport niet gesproken
+wordt, elke hypothese, die ik mij gevormd had, te niet doet.
+Ik had mij een theorie van de misdaad gevormd, waarin
+hiervoor geen plaats was. Hebt u getracht eenige van de hier
+genoemde effecten op te sporen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Er wordt overal onderzoek naar gedaan, maar ik vrees, dat het register
+van de aandeelhouders van deze Zuid-Amerikaansche fondsen in
+Zuid-Amerika is en dat er eenige weken moeten verloopen, eer wij de
+aandeelen op het spoor kunnen komen.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes had den omslag van het notitieboekje met zijn vergrootglas
+bestudeerd.</p>
+
+<p>&bdquo;Hier is een vlek,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer, het was een bloedvlek. Ik vertelde u reeds, dat ik het
+boek van den vloer opraapte.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Was de bloedvlek aan den onder- of aan den bovenkant?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Aan den onderkant.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hetgeen natuurlijk bewijst, dat het boek is gevallen,
+nadat de misdaad gepleegd was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist, mijnheer Holmes. Ik maakte reeds die gevolgtrekking
+en concludeerde voorts, dat de moordenaar het
+boekje heeft laten vallen, toen hij haastig de vlucht nam.
+Het lag dicht bij de deur.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik veronderstel, dat geen dezer effecten gevonden is onder de papieren
+en kaarten van den dooden man?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt u eenige reden om aan diefstal te gelooven?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, mijnheer, er scheen niets weggenomen te zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel. Het is zeker een zeer interessant geval. Er was ook nog een
+mes, is het niet?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een scheermes, dat nog in de scheede was. Het lag bij de voeten van den
+doode. Juffrouw Carey heeft verklaard, dat het 't eigendom van haar man was.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes bleef eenigen tijd in gedachten zitten.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel,&rdquo; zei hij eindelijk. &bdquo;Ik denk, dat ik er eens heen moet gaan en
+zelf een en ander opnemen.&rdquo;</p>
+
+<p>Stanley Hopkins uitte een kreet van blijdschap.</p>
+
+<p>&bdquo;Dank u, mijnheer. U neemt mij daardoor een zwaren last van de
+schouders.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes hief zijn vinger op tegen den inspecteur.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B57" id="p_B57">[B 57]</a></span>
+&bdquo;Het zou veel gemakkelijker zijn geweest, wanneer je
+een week eerder waart gekomen,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Maar zelfs nu
+behoeft een bezoek nog niet geheel doelloos te zijn. Watson,
+indien je tijd hebt, zou ik gaarne willen, dat je ook mee
+gingt. Als je zoo goed wilt zijn een rijtuig te bestellen,
+Hopkins, zullen wij binnen een kwartier gereed zijn om
+naar Forest Row te vertrekken.&rdquo;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Aan het kleine tusschenstation uitgestapt, reden wij
+nog eenige mijlen door de overblijfselen van zich ver uitstrekkende
+wouden, die eens deel uitmaakten van dat
+groote bosch, dat zoo lang de Saksische horden tegenhield&mdash;het
+ondoordringbare woud, dat meer dan zestig jaar het
+bolwerk was van Bretagne. Uitgestrekte stukken waren geveld,
+want hier was de plaats, waar de eerste ijzermijnen in
+het land werden ontgonnen en de boomen werden gerooid
+voor het smelten van het erts. Thans hebben de rijkere
+lagen van het Noorden deze industrie tot zich getrokken
+en niets dan deze van boomen beroofde plekken en de groote
+gaten in den grond wijzen op den arbeid van het verleden.
+Hier op een open plaats, op een overigens dicht begroeiden
+heuvel stond een langwerpig lang steenen huis, hetwelk men
+langs een kronkelenden weg bereikte. Dicht bij dezen weg en
+aan drie zijden omringd door struikgewas, stond een klein
+houten huisje. Dat was het tooneel van den moord.</p>
+
+<p>Stanley Hopkins bracht ons eerst naar het huis, waar hij
+ons voorstelde aan een schuwe, oude vrouw met grijze
+haren, de weduwe van den vermoorden man, wier geel en
+rampzalig gelaat met de vreesachtige uitdrukking en de
+door roode randen omgeven oogen sprak van de harde
+jaren en de mishandelingen, waaraan zij had bloot gestaan.
+Bij haar was haar dochter, een bleek meisje met mooi haar,
+wier oogen ons uitdagend aankeken, toen zij vertelde, dat
+zij blij was, dat haar vader dood was, en dat zij de hand
+zegende, die hem had neergeveld. Het was een vreeselijk
+huishouden, dat de Zwarte Peter Carey zich zelf gemaakt
+had en wij voelden ons als 't ware opgelucht, toen wij weer
+buiten in de zon stonden en een pad dwars door het veld
+insloegen, dat door den dooden man zelf gemaakt was.</p>
+
+<p>Het huisje was zeer eenvoudig van hout opgetrokken met<span class="pageno"><a name="p_B58" id="p_B58">[B 58]</a></span>
+een dak van tengels; een raam was naast de deur en een
+aan de andere zijde. Stanley Hopkins haalde den sleutel uit
+zijn zak en had hem in het slot gestoken, toen hij plotseling
+met een uitdrukking van verrassing op het gelaat nauwkeurig
+het slot onderzocht.</p>
+
+<p>&bdquo;Iemand heeft getracht de deur te openen,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>Hieraan viel niet te twijfelen. Het hout er om heen was
+weggesneden en het scheen zoo wit, alsof het kort geleden
+gedaan was. Holmes onderzocht het raam.</p>
+
+<p>&bdquo;Men heeft getracht ook dit te forceeren, maar wie het ook
+is geweest, hij is er niet in geslaagd om binnen te komen.
+Het moet al een zeer armzalige inbreker zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dit is een zeer buitengewone zaak,&rdquo; zeide de inspecteur.
+&bdquo;Ik zou er op durven zweren, dat deze teekens gisteren
+nog niet aanwezig waren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Misschien een of andere nieuwsgierige uit het dorp,&rdquo; opperde ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is niet waarschijnlijk. Er zullen al weinig menschen in het dorp
+zijn, die nu een voet op dezen grond durven zetten, laat staan in de hut
+gaan. Wat denkt u er van, mijnheer Holmes?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik denk, dat het geluk ons al zeer gunstig is.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U bedoelt, dat de persoon terug zal komen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het is zeer waarschijnlijk. Hij kwam in de verwachting de
+deur open te zullen vinden. Hij trachtte naar binnen te gaan
+door het slot te openen met het lemmet van een klein pennemes.
+Hij kon 't niet gedaan krijgen. Wat zal hij nu doen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Den volgenden nacht terugkomen met een doelmatiger
+stuk gereedschap.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zou ik ook zeggen. Het zal nu slechts aan ons liggen,
+indien wij er niet zijn om hem te ontvangen. Laat mij intusschen
+de hut van binnen eens bekijken.&rdquo;</p>
+
+<p>De sporen van het drama waren verwijderd, maar overigens
+had men de meubelen, de kaarten enz. precies gelaten als ze
+waren gevonden na den moord. Gedurende twee uur bekeek
+Holmes met sterk gespannen aandacht elk voorwerp op zijn
+beurt, maar zijn gelaat toonde, dat het resultaat niet zeer bevredigend
+was. Slechts éénmaal onderbrak hij zijn onderzoek.</p>
+
+<p>&bdquo;Heb je iets van deze plank genomen, Hopkins?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, ik heb niets van zijn plaats genomen.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B59" id="p_B59">[B 59]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 325px;">
+<a href="images/b059.jpg"><img src="images/b059th.jpg" width="325" height="450" alt="&bdquo;Er is iemand geweest, die geprobeerd heeft de sluiting te verbreken,&rdquo; zei hij." title="Klik voor vergroting (723×1000px, 142kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Er is iemand geweest, die geprobeerd heeft de sluiting te verbreken,&rdquo; zei hij.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B60" id="p_B60">[B 60]</a></span>
+&bdquo;Iets is hier weggenomen. Er is minder stof op dezen
+hoek van de plank dan verder op. Het kan een boek geweest
+zijn. Het kan ook een doos geweest zijn. Wel, wel, ik kan
+niets meer doen. Laat ons een weinig in die schoone wouden
+rond gaan dolen, Watson, en een paar uur wijden aan de
+vogels en de bloemen. Wij zullen u later hier weer ontmoeten,
+Hopkins, en zien of wij eenigszins meer bekend kunnen
+worden met den heer, die in den afgeloopen nacht hier een
+bezoek heeft gebracht.&rdquo;</p>
+
+<p>Het was elf uur, toen wij ons in hinderlaag opstelden.
+Hopkins was er voor om de deur van de hut open te
+laten, maar Holmes was van meening, dat hierdoor de
+achterdocht van den vreemdeling zou worden opgewekt.
+Het slot was zeer eenvoudig en alleen een stuk lemmet
+was noodig om het open te maken. Holmes opperde eveneens
+de meening, dat het beter was buiten te wachten
+tusschen de struiken en niet in de hut. Op die manier konden
+wij den man bespieden, als hij een lucifer aanstak en zien,
+wat zijn plannen waren voor deze nachtelijke visite.</p>
+
+<p>Het was een langdurig en vervelend wachten en toch
+bracht het iets mee van de zenuwachtigheid, die de jager
+ondervindt, wanneer hij naast den waterpoel ligt en wacht
+op de komst van het dorstige roofdier.</p>
+
+<p>Welk wreed monster zou uit de duisternis naar ons toe
+komen sluipen? Was het een wilde tijger der misdaad, die
+zich alleen zou laten vangen na een wanhopige worsteling,
+met zijn scherpe tanden en klauwen, of zou het blijken te
+zijn een sluipende jakhals, alleen gevaarlijk voor de zwakken
+en onbeschermden?</p>
+
+<p>Stil als muizen lagen wij neergedoken tusschen de struiken,
+wachtende op hetgeen zou komen. Eerst hoorden wij nog
+de voetstappen van dorpelingen, die zich verlaat hadden,
+of wel stemmen uit het dorp, maar een voor een stierven
+deze afwisselingen weg en werd het doodstil om ons heen.
+Alleen hoorden wij nog het slaan van de dorpsklok en het
+geruisch van een fijnen motregen, die op het bladerendak
+boven ons neerviel.</p>
+
+<p>Het had halftwee geslagen en het was het donkerste
+uur, dat aan den dageraad voorafging, toen wij allen werden
+opgeschrikt door een zacht maar duidelijk geknars in de<span class="pageno"><a name="p_B61" id="p_B61">[B 61]</a></span>
+richting van de tuindeur. Iemand was binnengekomen. Weder
+heerschte er geruimen tijd stilte en ik begon reeds te vreezen,
+dat het een valsch alarm was, toen zachte voetstappen
+gehoord werden aan de andere zijde van de hut. Een oogenblik
+later hoorden wij weder geknars. De man was bezig het
+slot open te breken. Ditmaal was zijn behendigheid grooter
+of zijn gereedschap beter, want even daarna vernamen wij
+het draaien van de scharnieren. Daarna werd een lucifer
+aangestoken en het volgend oogenblik was de hut verlicht
+door het flikkerend schijnsel van een kaars. Door de dunne
+gordijnen konden wij precies zien, wat er binnen voorviel.</p>
+
+<p>De nachtelijke bezoeker was een mager jongmensch met
+een zwart snorretje, dat vooral de doodelijke bleekheid van
+zijn gelaat deed uitkomen. Hij kon niet veel ouder dan
+twintig jaar zijn. Ik heb nog nooit iemand gezien, die blijkbaar
+zoo bang was, want zijn tanden klapperden zichtbaar
+en hij beefde van het hoofd tot de voeten. Hij was gekleed
+als een heer, had een korte jas met korte broek aan en een
+pet op. Wij zagen, hoe hij met verschrikte oogen rondkeek.
+Daarna zette hij het eindje kaars op tafel en verdween in
+een der hoeken, waar wij hem niet konden zien. Hij kwam
+met een groot boek, een van de journaals, terug. Op tafel
+leunend, bladerde hij er in, totdat hij vond hetgeen hij zocht.
+Met een nijdige beweging van zijn gebalde vuist sloot hij het
+boek, bracht het weer naar zijn plaats en blies het licht uit.
+Ternauwernood had hij zich omgekeerd om de hut te verlaten,
+of de hand van Hopkins was aan zijn keel en ik hoorde
+zijn luiden gil van ontzetting, toen hij begreep, dat hij gesnapt
+was. De kaars werd weer aangestoken en daar stond
+onze ongelukkige gevangene, rillend en bevende in den
+ijzeren greep van den detective. Hij viel neer op de kist en
+keek hulpeloos van den een naar den ander.</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, waarde heer,&rdquo; zei Stanley Hopkins, &bdquo;wie ben je
+en wat kwam je hier doen?&rdquo;</p>
+
+<p>De man herstelde zich zoo goed mogelijk en keek ons aan.</p>
+
+<p>&bdquo;U zijt detectiven, vermoed ik,&rdquo; zei hij, &bdquo;u denkt, dat
+ik betrokken ben bij den dood van kapitein Peter Carey.
+Ik verzeker u, dat ik onschuldig ben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat zullen wij zien,&rdquo; zeide Hopkins. &bdquo;Allereerst, hoe is uw naam?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B62" id="p_B62">[B 62]</a></span></p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 321px;">
+<a href="images/b062.jpg"><img src="images/b062th.jpg" width="321" height="450" alt="Hij doorbladerde snel, op de tafel leunende, het boek." title="Klik voor vergroting (715×1000px, 162kb)." /></a>
+<span class="caption">Hij doorbladerde snel, op de tafel leunende, het boek.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Ik heet John Hopley Neligan.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik zag Holmes en Hopkins een blik van verstandhouding
+wisselen.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat kwaamt ge hier doen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kan ik in vertrouwen tot u spreken?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B63" id="p_B63">[B 63]</a></span>
+&bdquo;Neen, zeker niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarom zou ik het dan vertellen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Indien gij niets hebt te zeggen, kon het u voor de rechtbank
+wel eens slecht bekomen.&rdquo;</p>
+
+<p>De jonge man aarzelde.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, ik zal het u vertellen,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Waarom zou ik
+het niet doen? En toch zou ik dit oude schandaal niet
+gaarne weer zien opgerakeld. Hebt u ooit gehoord van
+Dawson en Neligan?&rdquo;</p>
+
+<p>Ik kon aan het gezicht van Hopkins zien, dat hij er nooit van gehoord
+had; Holmes echter gaf blijk van groote belangstelling.</p>
+
+<p>&bdquo;U bedoelt de bankiers,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Zij gingen failliet
+met een tekort van een millioen, ruïneerden de halve bevolking
+van Cornwall, en Neligan maakte zich uit de voeten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist, Neligan was mijn vader.&rdquo;</p>
+
+<p>Eindelijk kregen wij dus iets positiefs en toch scheen er
+een groote gaping tusschen een bankier, die met de noorderzon
+was verdwenen en kapitein Peter Carey, aan den wand
+geregen met een van zijn eigen harpoenen. Wij luisterden allen
+aandachtig naar hetgeen het jonge mensch te vertellen had.</p>
+
+<p>&bdquo;Het was mijn vader, wien alleen de zaak aanging.
+Dawson had zich teruggetrokken. Ik was destijds nog slechts
+tien jaar, maar toch oud genoeg om de schande te beseffen.
+Men heeft altijd beweerd, dat vader al de effecten stal en
+er mee van door ging. Dat was niet waar. Hij was vast en
+stellig er van overtuigd, dat wanneer hem de tijd gelaten
+werd om alles te gelde te maken, alles terecht zou komen en
+ieder crediteur zijn geld zou krijgen. Hij ging met zijn klein
+jacht naar Noorwegen, juist vóór het bevel tot zijn inhechtenisneming
+werd uitgevaardigd. Ik kan mij nog den laatsten
+avond herinneren, toen hij moeder vaarwel zeide. Hij liet
+een lijst achter van de effecten, die hij meenam en hij zwoer,
+dat hij zou terugkomen met opgericht hoofd en dat niemand,
+die hem vertrouwd had, nadeel zou lijden. Daarna werd er
+taal noch teeken ooit meer van hem gehoord. Zoowel hij
+als het jacht schenen verdwenen. Wij geloofden, moeder en
+ik, dat hij met de effecten, die hij had meegenomen, op den
+bodem der zee lag. Wij hadden echter een trouwen vriend,
+die nog zaken doet en hij ontdekte eenigen tijd geleden,<span class="pageno"><a name="p_B64" id="p_B64">[B 64]</a></span>
+dat enkele van de effecten, die mijn vader had meegenomen,
+weder op de Londensche beurs waren verkocht. U kunt u
+onze verbazing voorstellen. Maanden ben ik bezig geweest
+om ze op het spoor te komen en eindelijk na veel moeilijkheden
+vernam ik, dat de <span class="corr" id="corr56" title="Bron: oorsponkelijke">oorspronkelijke</span> houder was geweest
+kapitein Peter Carey, de eigenaar van deze hut. Natuurlijk
+informeerde ik naar den man. Ik vond uit, dat hij het
+bevel gevoerd had over een walvischvaarder, die uit de
+Noordpoolzee terugverwacht werd omstreeks den tijd, dat
+mijn vader naar Noorwegen ging. De herfst van dat jaar
+was zeer stormachtig en er was een lange opeenvolging van
+stormwinden uit het Zuiden. Het was zeer goed mogelijk,
+dat het jacht van mijn vader noordwaarts was gedreven
+en daar het schip van kapitein Peter Carey had ontmoet.
+Als dat zoo was, wat was er dan van vader geworden? In
+elk geval zou, wanneer ik kon bewijzen uit de verklaring
+van Peter Carey, hoe deze effecten in zijn bezit en op de
+beurs waren gekomen, daaruit blijken, dat mijn vader ze
+niet had verkocht en dat hij geen persoonlijk voordeel
+beoogde, toen hij ze meenam.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kwam naar Sussex met het plan den kapitein op
+te zoeken, maar op dat oogenblik had juist zijn gewelddadige
+dood plaats. Ik las in het verslag een beschrijving
+van zijn hut, waarin ook stond, dat de oude journalen van
+zijn schip bewaard waren gebleven. Het viel mij op, dat,
+wanneer ik kon zien hetgeen in de maand Augustus 1883
+aan boord van de &bdquo;Sea Unicorn&rdquo; was gebeurd, ik inlichtingen
+zou krijgen over het lot mijns vaders. Ik trachtte
+gisteren nacht deze boeken in te zien, maar kon de deur niet
+open krijgen. Van nacht probeerde ik het nog eens en slaagde,
+maar vond, dat de bladzijden, die betrekking hadden op die
+maand, uit het boek waren gescheurd. Op dat oogenblik was
+ik een gevangene in uw handen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Is dat alles?&rdquo; vroeg Hopkins.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, dat is alles.&rdquo; Hij sloeg de oogen neer, terwijl hij het zeide.</p>
+
+<p>&bdquo;Hebt u niets anders te vertellen.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij aarzelde.</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, er is niets.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U is hier niet geweest vóór gisteren avond?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B65" id="p_B65">[B 65]</a></span>
+&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Welke verklaring hebt u dan <i>hiervoor</i>?&rdquo; riep Hopkins,
+terwijl hij het notitieboekje met de voorletters van den
+gevangene op de eerste bladzijde en de bloedvlek op den
+omslag voor den dag haalde.</p>
+
+<p>De ongelukkige viel bijna om van schrik. Hij bracht de
+handen voor zijn gezicht en beefde weer als een riet.</p>
+
+<p>&bdquo;Waar hebt u dat gevonden?&rdquo; stotterde hij. &bdquo;Ik wist
+het niet. Ik dacht, dat ik het in het hotel had verloren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is genoeg,&rdquo; zeide Hopkins barsch. &bdquo;Alles, wat gij
+nog te zeggen hebt, kunt gij voor den rechter bewaren.
+Thans gaat ge met me naar het politiebureau.&mdash;Wel,
+mijnheer Holmes, ik ben u en uw vriend zeer verplicht, dat
+u gekomen zijt om mij te helpen. Zooals nu gebleken is,
+was uw tegenwoordigheid niet noodig en zou ik de zaak
+ook zonder u tot dit einde hebben gebracht; niettemin ben ik
+u zeer dankbaar. Kamers zijn voor u in het Brambletge
+Hotel besproken, derhalve kunnen wij samen naar het
+dorp wandelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, Watson, wat denk je er van?&rdquo; vroeg Holmes, toen
+wij den volgenden morgen terugreisden.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kan zien, dat ge niet voldaan zijt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O ja, mijn waarde Watson, ik ben volkomen tevreden.
+Dat neemt niet weg, dat de methodes van Stanley Hopkins
+mij niet bevallen. Ik heb mij in hem bedrogen. Ik koesterde
+betere verwachtingen van hem. Iemand moet steeds de
+zaken van twee kanten bekijken en daarop bedacht zijn. Dat
+is de stelregel bij elk onderzoek.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Van twee zijden? En wat is dan de andere zijde?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het onderzoek, dat ik heb ingesteld. Het kan misschien
+niets opleveren. Dat weet ik nog niet. Maar ik zal het tot
+het einde volgen.&rdquo;</p>
+
+<p>In Baker-Street lagen verscheidene brieven voor Holmes.
+Hij nam er een op, opende hem en barstte in een zegevierend
+lachen uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Uitmuntend, Watson. Mijn onderzoek marcheert prachtig.
+Heb je papier? Ja, schrijf dan een paar telegrammen
+voor me: &bdquo;<span class="corr" id="corr57" title="Bron: Simmer">Sumner</span>, Huurbaas Ratcliff <span class="corr" id="corr58" title="Bron: Highung">Highway</span>. Zend
+drie man tegen morgen ochtend tien uur&mdash;Basil&rdquo;. Dat is
+mijn naam daar. Het andere telegram moet geadresseerd<span class="pageno"><a name="p_B66" id="p_B66">[B 66]</a></span>
+worden: &bdquo;Inspecteur Hopkins, 46, Lord Street Brixton.
+Kom morgen ochtend <span class="corr" id="corr59" title="Bron: half tien">halftien</span> ontbijten. Belangrijk. Sein,
+indien verhinderd&mdash;Sherlock Holmes!&rdquo; Wel, Watson, deze
+zaak heeft mij tien dagen achtereen geen rust gelaten.
+Thans ban ik haar geheel uit mijn gedachten. En morgen
+denk ik, zullen wij er voor altijd het laatste van hooren.&rdquo;</p>
+
+<p>Precies op tijd verscheen inspecteur Stanley Hopkins en
+samen deden wij het uitmuntende ontbijt, dat juffrouw
+Hudson had klaargezet, alle eer aan. De jonge detective
+was in de wolken over zijn succes.</p>
+
+<p>&bdquo;Dus u gelooft, dat uw oplossing de juiste is?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zou niet weten wat er zwak in moest zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De zaak schijnt mij toch niet gezond.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;U verbaast me, mijnheer Holmes. Wat zou er dan nog
+aan kunnen ontbreken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wordt elk punt door uw verklaring opgehelderd?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ongetwijfeld. Ik heb uitgevonden, dat de jonge Neligan
+op den dag van de misdaad in het Brambletge Hotel is
+aangekomen. Hij kwam onder voorwendsel golf te komen
+spelen. Zijn kamer was gelijkvloers en hij kon uitgaan, wanneer
+hij dat verkoos. Dienzelfden nacht ging hij naar
+Woodman's Lee, sprak met Peter Carey in de hut, twistte
+met hem en doodde hem met den harpoen. Verschrikt over
+hetgeen hij had gedaan, vluchtte hij de hut uit, waarbij het
+notitieboekje, dat hij had meegebracht om Peter Carey over
+die verschillende effecten te ondervragen, op den grond viel.
+U zult misschien hebben opgemerkt, dat achter eenige van
+de effecten een kruisje was gezet. Achter de meeste stond
+echter niets. Die, waar een kruisje achter stond, waren in
+den laatsten tijd op de beurs te Londen verhandeld, maar
+de overige waren vermoedelijk nog in het bezit van Carey
+en de jonge Neligan zou, volgens zijn eigen verklaring, ze
+gaarne terug hebben om recht te doen wedervaren aan de
+<span class="corr" id="corr60" title="Bron: crditeuren">crediteuren</span> van zijn vader. Na zijn vlucht durfde hij de hut
+niet weer te naderen, maar eindelijk overmande hij zich om
+de informatie te bekomen, die hij noodig had. Dit is toch
+alles eenvoudig en duidelijk.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes glimlachte en schudde het hoofd.</p>
+
+<p>&bdquo;Het schijnt mij toe, dat er een maar is, Hopkins, en<span class="pageno"><a name="p_B67" id="p_B67">[B 67]</a></span>
+dat wel, omdat de oplossing totaal onmogelijk is. Heb je
+wel eens getracht een harpoen door een lichaam te drijven?
+Neen? Tut tut, beste mijnheer, u moet werkelijk aan
+dergelijke dingen uw aandacht wijden. Mijn vriend Watson
+zou u kunnen vertellen, dat ik mij een geheelen morgen met
+die oefening heb bezig gehouden. Het is niet gemakkelijk en
+er is een sterke en geoefende arm voor noodig. Maar deze
+stoot werd met zulk een kracht toegebracht, dat de punt
+van het wapen zelfs nog diep in den houten wand drong.
+Is u van meening, dat dit aan bloedarmoede lijdende jongmensch
+bij machte geweest is zulk een vreeselijken aanslag
+te doen? Is hij de man, die met Zwarten Peter rhum met
+water zat te slurpen in het holle van den nacht? Was het
+zijn profiel, hetwelk twee nachten vroeger op de gordijnen
+is gezien? Neen, neen, Hopkins, wij moeten naar een ander
+en meer gevaarlijk persoon zoeken.&rdquo;</p>
+
+<p>Het gezicht van den detective werd gestadig langer,
+terwijl Holmes sprak. Zijn hoop en eerzucht kregen het
+zwaar te verantwoorden. Maar hij wilde zoo maar zijn
+stelling niet prijs geven.</p>
+
+<p>&bdquo;U kunt niet ontkennen, dat Neligan dien nacht in de hut
+aanwezig was. Dat bewijst het boekje. Ik geloof, dat ik bewijzen
+genoeg heb om een jury tevreden te stellen, zelfs
+al is u in staat in mijn redeneering een zwak punt te
+ontdekken. Bovendien, mijnheer Holmes, ik heb mijn hand
+gelegd op <i>mijn</i> man. Wat die verschrikkelijke persoon van
+u betreft, waar is hij?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik denk, dat hij nu zachtjes aan op de stoep staat,&rdquo;
+zei Holmes ernstig. &bdquo;Ik denk, Watson, dat je goed zoudt
+doen die revolver daar binnen je bereik te houden.&rdquo; Hij stond
+op en legde een stuk papier op een tafeltje. &bdquo;Nu zijn wij
+gereed,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>Er werd buiten luid gesproken en een oogenblik later
+opende juffrouw Hudson de deur en zeide, dat er drie
+mannen waren, die naar kapitein Basil vroegen.</p>
+
+<p>&bdquo;Laat ze een voor een boven komen,&rdquo; zeide Holmes.</p>
+
+<p>De eerste, die binnenkwam, was een klein ineengedrongen
+mannetje, met roode wangen en grijze bakkebaardjes.
+Holmes had een brief uit zijn zak gehaald.</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe heet je<span class="corr" id="corr61" title="Bron: ,">?</span>&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B68" id="p_B68">[B 68]</a></span>
+&bdquo;James Lancaster.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het spijt mij, Lancaster, maar de equipage is voltallig.
+Hier is een half pond voor je moeite. Kom in deze kamer
+en wacht daar even.&rdquo;</p>
+
+<p>De tweede man was een lange uitgedroogde kerel met
+sluik haar en ingevallen wangen. Zijn naam was Hugh
+Pattins. Hij kreeg dezelfde boodschap, zijn half pond en
+moest ook even blijven wachten.</p>
+
+<p>De derde was iemand van een merkwaardig voorkomen.
+Een woest gelaat werd omgeven door een verwarden haardos
+en baard en twee brutale zwarte oogen glinsterden van
+onder dikke, overhangende wenkbrauwen. Hij groette en
+stond op de manier van een zeeman met zijn pet in de hand.</p>
+
+<p>&bdquo;Uw naam?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Patrick Cairns.<span class="corr" id="corr62" title="Bron: ">&rdquo;</span></p>
+
+<p>&bdquo;Harpoenwerper?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer. Zes en twintig reizen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dundee, vermoed ik?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En bereid op een schip, dat onderzoekingsreizen naar
+de Noordpool gaat doen, aan te monsteren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Welke gage?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Acht pond per maand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kun je dadelijk aan boord gaan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoodra ik mijn aanstelling heb.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Heb je je papieren?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer.&rdquo; Hij haalde een hoop smerige bladen uit
+zijn zak. Holmes zag ze in en gaf ze daarna terug.</p>
+
+<p>&bdquo;Je bent juist de man, dien ik noodig heb,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Hier ligt op dit tafeltje de monsterrol. Als je teekent,
+is de zaak in orde.&rdquo;</p>
+
+<div class="figleft" style="width: 287px;">
+<a href="images/b069.jpg"><img src="images/b069th.jpg" width="287" height="450" alt="&bdquo;Zal ik hier teekenen?&rdquo; vroeg hij." title="Klik voor vergroting (638×1000px, 112kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Zal ik hier teekenen?&rdquo; vroeg hij.</span>
+</div>
+
+<p>De zeeman draaide zich om en nam de pen op.</p>
+
+<p>&bdquo;Zal ik hier teekenen?&rdquo; vroeg hij, over de tafel buigend.</p>
+
+<p>Holmes leunde over zijn schouder en bracht zijn beide
+handen over zijn hoofd.</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo is het goed,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>Ik hoorde een gerinkel en een geloei als van een woedenden
+stier. Het volgend oogenblik rolden Holmes en de zeeman
+samen over den vloer. Het was een man met zulk een reusachtige
+<span class="pageno"><a name="p_B69" id="p_B69">[B 69]</a><br />
+<a name="p_B70" id="p_B70">[B 70]</a></span>
+kracht, dat zelfs met de handboeien, die Holmes
+hem zoo handig had aangedaan, hij spoedig mijn vriend
+overmeesterd zou hebben, waren Hopkins en ik hem niet
+te hulp gekomen. Eerst toen ik den kouden loop van de
+revolver tegen zijn slaap drukte, begreep hij ten laatste, dat
+tegenstand nutteloos was. Wij bonden zijn enkels met een
+koord vast en stonden buiten adem van de worsteling op.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik moet u werkelijk mijn verontschuldiging aanbieden,
+Hopkins,&rdquo; zeide Sherlock Holmes, &bdquo;ik vrees, dat de spiegeleieren
+koud zijn. Het ontbijt zal je overigens niet minder
+smaken, nu je de zekerheid hebt, dat je de zaak tot zulk
+een schitterend einde hebt gebracht.&rdquo;</p>
+
+<p>Bij dit compliment van Holmes kon Stanley Hopkins
+van verbazing geen woord uitbrengen.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik weet niet, wat ik zeggen moet, mijnheer Holmes,&rdquo;
+stamelde hij eindelijk met een vuurrood gezicht. &bdquo;Het schijnt
+mij, dat ik van het begin af mij dwaas heb aangesteld. Ik
+begrijp nu, hetgeen ik nooit had moeten vergeten, dat ik de
+leerling ben en gij de meester zijt. Zelfs nu ik zie wat u hebt
+gedaan, weet ik niet hoe u het deed of wat 't beteekent.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel,&rdquo; zeide Holmes, goedig. &bdquo;Wij allen leeren door
+ondervinding en het is ditmaal een les voor je, nooit de
+andere zijde geheel uit 't oog te verliezen. Je stelde zooveel
+waarde op den jongen Neligan, dat je geen oogenblik dacht
+aan Patrick Cairns, den waren moordenaar van Peter Carey.&rdquo;</p>
+
+<p>Hier viel de zeeman hem met zijn groffe stem in de rede.</p>
+
+<p>&bdquo;Zeg eens, baas,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Ik zal mij niet beklagen
+over het feit, dat ik op zulk een wijze word behandeld,
+maar je moet de dingen bij hun waren naam noemen. Gij
+zegt, dat ik Peter Carey vermoord heb; ik zeg, dat ik Peter
+Carey <i>gedood</i> heb, en dat is het verschil. Het kan zijn, dat
+jullie niet gelooft, wat ik zeg. Misschien denk je, dat ik
+jullie wat op de mouw speld.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In het geheel niet,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Laat ons hooren,
+wat je te zeggen hebt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is spoedig gedaan en bij den hemel, elk woord is
+de waarheid. Ik kende Zwarten Peter en toen hij zijn mes
+te voorschijn haalde, joeg ik een harpoen dwars door hem
+heen, want ik wist, dat het was: hij of ik. Zoo stierf hij.
+U kunt het moord noemen. In elk geval wil ik even lief<span class="pageno"><a name="p_B71" id="p_B71">[B 71]</a></span>
+met een touw om mijn nek sterven als met het mes van
+Zwarten Peter in mijn hart.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe kwam je daar?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal alles van het begin af vertellen. Zet mij dan een
+beetje overeind, dan kan ik beter spreken. Het gebeurde in
+'83&mdash;Augustus van dat jaar. Peter Carey was gezagvoerder
+van de &bdquo;Sea Unicorn&rdquo;, en ik was daar harpoenwerper.
+Wij waren juist uit het ijs op de thuisreis en kregen stormweer
+met zuidelijke winden, toen wij een klein vaartuigje
+oppikten, dat naar het noorden was gedreven. Er was slechts
+één man aan boord&mdash;een landsman. De bemanning was
+bang, dat het scheepje zou zinken en was naar de Noorweegsche
+kust in de jol gegaan. Ik denk, dat ze allen verdronken
+zijn. Nu, wij namen den man aan boord en hij en
+de schipper zaten lang in de kajuit te praten. Alle bagage,
+die hij bij zich had, bestond uit een blikken trommel. Zoover
+ik weet, werd de naam van den man nooit genoemd en in
+den tweeden nacht verdween hij, alsof hij er nooit was geweest.
+Er werd gezegd, dat hij over boord was gesprongen
+of over boord was gevallen in het onstuimige weer. Slechts een
+man wist, wat er werkelijk met hem gebeurd was, want met
+mijn eigen oogen zag ik, hoe de schipper hem een beentje
+lichtte en hem tijdens de hondenwacht in een donkeren
+nacht, twee dagen voordat wij de lichten van de Shetlands-eilanden
+in zicht kregen, over de verschansing wierp.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, ik hield het voor mij zelf en wachtte om te zien,
+wat er zou gebeuren. Toen wij in Schotland aankwamen,
+was het gemakkelijk iets te verzinnen en niemand was er,
+die iets vroeg. Een vreemdeling kwam bij ongeluk om en
+niemand had er belang bij om veel te vragen. Kort daarop
+bleef Peter Carey aan den wal en het duurde vele jaren vóór
+ik kon uitvinden, waar hij was. Ik dacht, dat hij de misdaad
+gedaan had voor hetgeen in die blikken trommel was en dat
+hij mij nu wel eens goed kon betalen voor het feit, dat ik
+mijn mond gehouden had.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vond hem door een zeeman, die hem te Londen had
+ontmoet en ik ging naar buiten om hem onder handen te
+nemen. Den eersten dag was hij redelijk genoeg en bereid
+mij zooveel te geven, dat ik ook aan den wal kon blijven.
+Wij zouden alles twee nachten later regelen. Toen ik<span class="pageno"><a name="p_B72" id="p_B72">[B 72]</a></span>
+kwam, vond ik hem drie kwart dronken en in een allerslechtst
+humeur. Wij gingen zitten, wij dronken en praatten
+over oude tijden, maar hoe meer hij dronk, des te minder
+had ik het begrepen op de blikken, waarmede hij mij aankeek.
+Ik merkte dien harpoen aan den wand op en ik dacht,
+dat ik dien misschien noodig zou hebben, vóór ik met hem
+klaar was. Eindelijk kwam hij op mij af, vloekend, met
+moordlust in zijn oogen en een schee in zijn hand, waarin
+een groot mes zat. Hij had geen tijd om het uit de schee te
+halen, want ik joeg hem dadelijk den harpoen door zijn body.
+Hemel, wat gaf hij een gil; en zijn gezicht zie ik nog in
+mijn slaap. Ik stond daar, terwijl zijn bloed langs me spoot
+en ik wachtte even; alles bleef stil en dat stelde mij gerust.
+Ik keek rond en zag de blikken trommel op een plank. Ik
+had er in elk geval evenveel recht op als Peter Carey, daarom
+nam ik haar mee en verliet de hut. Als een gek liet ik mijn
+tabakszak liggen.</p>
+
+<p>&bdquo;Nu zal ik u het zonderlingste van de geheele geschiedenis
+vertellen. Nauwelijks buiten de hut gekomen, hoorde ik
+iemand naderen en ik verborg mij dus in de struiken. Er
+kwam een man aansluipen, hij ging de hut in, gilde alsof
+hij een geest zag en rende zoo hard als hij kon weg, totdat
+hij uit het gezicht was. Wie hij was of wat hij wilde is meer
+dan ik kan zeggen. Wat mij betreft, ik wandelde tien mijl,
+ging op den trein te Tunbridge Wells en bereikte Londen,
+maar ik werd niets wijzer.</p>
+
+<p>&bdquo;Want toen ik eens in de trommel keek, vond ik er geen
+geld in, maar alleen papieren, die ik toch niet durfde verkoopen.
+Ik had geen vat meer op Zwarten Peter en zat
+nu in Londen zonder een cent in mijn zak. Alleen mijn zak
+bleef over. Ik zag die advertentiën voor harpoenwerpers
+tegen hoog loon, waarom ik naar de huurbazen ging, die
+mij hierheen zonden. Dat is alles, wat ik weet en ik zeg
+nog eens: dat als ik Zwarten Peter dan doodde, de vent
+mij daarvoor toch dankbaar moet zijn, want ik bespaarde
+hem de kans op een strop.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een zeer duidelijke verklaring,&rdquo; zeide Holmes opstaande
+en zijn pijp opstekende. &bdquo;Ik denk, Hopkins, dat je geen tijd
+moet laten voorbijgaan om je gevangene naar een veiliger
+plaats te brengen. Deze kamer is niet zeer geschikt voor<span class="pageno"><a name="p_B73" id="p_B73">[B 73]</a></span>
+een cel en mijnheer Patrick Cairns neemt een te groot deel
+van ons karpet in.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 314px;">
+<a href="images/b073.jpg"><img src="images/b073th.jpg" width="314" height="450" alt="Wij zaten bij elkaar, dronken een glas en praatten over den ouden tijd." title="Klik voor vergroting (699×1000px, 148kb)." /></a>
+<span class="caption">Wij zaten bij elkaar, dronken een glas en praatten over den ouden tijd.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B74" id="p_B74">[B 74]</a></span>
+&bdquo;Mijnheer Holmes,&rdquo; zeide Hopkins, &bdquo;ik weet niet, hoe ik
+u mijn dankbaarheid moet toonen. Zelfs nu begrijp ik niet,
+hoe u dit resultaat hebt bereikt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Eenvoudig door van het begin af aan het goede spoor te
+hebben. Het is zeer wel mogelijk, dat, wanneer ik iets van
+dit notitieboekje had geweten, daardoor mijn gedachten
+waren afgeleid geworden, zooals bij u het geval was. Maar
+al hetgeen ik hoorde, leidde in één richting. De verbazende
+kracht, de geoefendheid bij het gebruik van den harpoen,
+de rhum met water, het tabakszakje van robbevel met de
+zware tabak&mdash;alles wees op een zeeman en wel een, die op
+de walvischvaart was geweest. Ik was overtuigd, dat de
+initialen &bdquo;P.&nbsp;C.&rdquo; op het zakje niet de voorletters moesten
+beteekenen van Peter Carey, daar hij zelden rookte en in
+zijn hut geen pijp gevonden werd. Je zult je herinneren,
+hoe ik nog vroeg of er whisky en brandewijn in de hut was.
+Je zei van ja. Hoeveel landslui zullen er zijn, behalve zeelui,
+die rhum drinken, wanneer zij die andere dranken kunnen
+krijgen? Ja, ik was er zeker van, dat het een zeeman was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En hoe hebt u hem gevonden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarde heer, het probleem was zeer eenvoudig geworden.
+Als het een zeeman was, kon het er alleen een zijn, die
+met Carey op de &bdquo;Sea Unicorn&rdquo; had gevaren. Voor zoover ik
+te weten kon komen, had hij nooit op een ander schip gereisd.
+Ik bracht mijn dagen zoek met telegrafeeren naar
+Dundee en na verloop van tijd had ik de namen van de
+equipage van de &bdquo;Sea Unicorn&rdquo; in 1883. Toen ik Patrick
+Cairns onder de harpoenwerpers vond, naderde mijn onderzoek
+zijn einde. Ik redeneerde, dat de man vermoedelijk in
+Londen was en dat hij het land wel voor eenigen tijd zou
+willen verlaten. Daarom bracht ik eenige dagen in het
+East End door, beraamde een Noordpool-expeditie, lanceerde
+aanlokkelijke voorwaarden voor harpoenwerpers,
+die onder kapitein Basil wilden varen&mdash;en zie hier het
+resultaat.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wonderbaarlijk!&rdquo; riep Hopkins. &bdquo;Wonderbaarlijk!&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Je moet nu zoo spoedig mogelijk den jongen Neligan
+in vrijheid stellen,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Ik erken, dat ik van
+oordeel ben, dat je hem je verontschuldiging moet aanbieden.
+De blikken trommel moet hem ter hand worden<span class="pageno"><a name="p_B75" id="p_B75">[B 75]</a></span>
+gesteld, maar de effecten, die Peter Carey heeft verkocht,
+zijn natuurlijk voor altijd verloren.</p>
+
+<p>&bdquo;Daar is het rijtuig, Hopkins, en je kunt nu je gevangene
+overbrengen. Als je me voor de rechtbank noodig mocht
+hebben, is mijn adres en dat van Watson ergens in Noorwegen&mdash;later
+stuur ik wel bijzonderheden.&rdquo;</p>
+
+<hr class="chend" />
+
+<h2><a name="B_III" id="B_III"></a>III.</h2>
+
+<h3>Het avontuur van &bdquo;Charles Augustus Milverton&rdquo;.</h3>
+
+<p>Het is jaren geleden, dat de gebeurtenissen, waarover
+ik nu ga spreken, hebben plaats gehad, en toch doe ik mijn
+verhaal nog met een zekeren schroom. Want geruimen tijd
+zou het zelfs met de grootste discretie onmogelijk zijn geweest
+deze feiten publiek te maken; thans echter, nu de
+voornaamste persoon, daarbij betrokken, buiten het bereik
+van de menschelijke wet is, kan de geschiedenis met verzwijging
+van data en enkele bijzonderheden verteld worden
+zonder iemand schade te berokkenen. Zij is een volstrekt
+eenige episode, zoowel in de loopbaan van Sherlock Holmes
+als in mijn eigen leven. De lezer zal het mij zeker niet kwalijk
+nemen, dat ik naast de data, elke andere omstandigheid,
+waaruit de gebeurtenis gemakkelijk zou kunnen worden
+nagegaan, in de finesses verzwijg. Wij waren uitgegaan,
+Holmes en ik, op ons achtermiddag-wandelingetje en waren
+ongeveer te zes uur op een kouden, vorstigen winteravond
+teruggekeerd. Terwijl Holmes de lamp opdraaide viel het
+licht op een visitekaartje op tafel. Hij keek er naar en
+wierp het vervolgens met een gebaar van walging op den
+grond. Ik raapte het op en las:</p>
+
+<div class="kaart">
+Charles Augustus Milverton,<br />agent<br />
+<div class="floatrightc">
+Appledown Towers<br />Hampstead.
+</div>
+</div>
+
+<p class="clear"><span class="pageno"><a name="p_B76" id="p_B76">[B 76]</a></span>
+&bdquo;Wie is dat?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;De vreeselijkste man in Londen,&rdquo; antwoordde Holmes,
+terwijl hij ging zitten en zijn beenen voor het vuur uitstrekte.
+&bdquo;Staat er ook iets achterop geschreven?&rdquo;</p>
+
+<p>Ik draaide het kaartje om.</p>
+
+<p>&bdquo;Zal om 6 uur 30 terugkomen&mdash;C.&nbsp;A.&nbsp;M.<span class="corr" id="corr63" title="Bron: ">,</span>&rdquo; las ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Hm. Dus hij zal er weldra zijn. Heb je niet een huiverig,
+onaangenaam gevoel, Watson, wanneer je voor de slangen
+in een dierentuin staat en de glibberige, gladde, venijnige
+beesten met hun doodaanbrengende oogen je aanstaren?
+Welnu, denzelfden indruk ontvang ik bij het zien van Milverton.
+Ik heb in mijn beroep te doen gehad met zeker wel vijftig
+moordenaars, maar voor den ergste onder hen voelde ik nooit
+den afschuw, dien ik voor dezen man heb. En toch kan ik niet
+buiten hem in dit geval&mdash;ja, hij is hier op mijn verzoek
+heen gekomen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar wie is hij?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik zal het je zeggen. Hij is de koning van alle chantageplegers.
+De hemel helpe den man en nog meer de vrouw,
+wier geheimen en reputatie in de macht komen van Milverton.
+Met een lachend gelaat en een hart van marmer zal hij de
+citroen uitpersen en nog eens persen, totdat er geen druppel
+meer uit te halen valt. De man is op zijn manier een genie en
+zou van zich hebben doen spreken in een eerlijker beroep.
+Zijn methode is als volgt: Hij laat rondstrooien, dat hij
+bereid is zeer hooge sommen te betalen voor brieven, waardoor
+menschen van geld en stand gecompromitteerd worden.
+Hij ontvangt deze niet alleen van onbetrouwbare bedienden
+en dienstmeisjes, maar dikwijls ook van schurken uit de voorname
+wereld, die het vertrouwen van hooggeplaatste dames
+hebben weten te verwerven. Hij toont zich daarbij niet
+gierig. Ik weet toevallig, dat hij zevenhonderd pond aan
+een lakei betaalde voor een briefje, dat slechts twee regels
+bevatte en dat den ondergang van een adellijke familie ten
+gevolge had. Al hetgeen op dat gebied aan de markt is,
+gaat naar Milverton en er zijn honderden in deze groote
+stad, die verbleeken bij het hooren van zijn naam. Niemand
+weet, waar hij zijn greep zal doen, want hij is veel te rijk en
+te geslepen om een familie in één keer<span class="corr" id="corr64" title="Bron: &bdquo;&nbsp;">&nbsp;&bdquo;</span>af te werken&rdquo;. Hij
+zal een kaart jaren achtereen in portefeuille houden en haar<span class="pageno"><a name="p_B77" id="p_B77">[B 77]</a></span>
+dan eerst uitspelen, wanneer hij weet, dat er de grootste
+winst mee valt te behalen. Ik heb je gezegd, dat hij de
+vreeselijkste man is in Londen en niemand zal zelfs den
+schurk, die zijn kameraad in koelen bloede vermoordt, durven
+gelijkstellen met dezen man, die volgens een methode langzaam
+de ziel pijnigt en de zenuwen verslapt, alleen om zijn toch
+reeds gevulden buidel nog dikker te maken. Kortom, hij is een
+echte vampier.&rdquo;</p>
+
+<p>Zelden had ik mijn vriend met zulk een bitterheid over iemand
+hooren spreken.</p>
+
+<p>&bdquo;Maar,&rdquo; vroeg ik, &bdquo;de man moet toch binnen het bereik
+van de wet zijn?&rdquo;</p>
+
+<div class="figright" style="width: 265px;">
+<a href="images/b077.jpg"><img src="images/b077th.jpg" width="265" height="450" alt="&bdquo;Charles Augustus Milverton&rdquo;." title="Klik voor vergroting (590×1000px, 129kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Charles Augustus Milverton&rdquo;.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B78" id="p_B78">[B 78]</a></span>
+&bdquo;Theoretisch wel, maar in de practijk gaat het niet op.
+Welk voordeel zou bijvoorbeeld een vrouw er bij hebben,
+wanneer zij hem eenige maanden gevangenisstraf bezorgde
+en dan zeker was, dat zij zoodoende zelf ten gronde zou gaan?
+Zijn slachtoffers durven niet terugslaan. Wanneer hij eens
+een onschuldig persoon bedreigde, zouden wij hem hebben,
+maar hij is zoo geslepen als de duivel zelf. Neen, neen, wij
+moeten andere wegen inslaan om hem te bestrijden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En waarom komt hij hier?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Omdat een beroemde cliënte haar zaak in mijn handen
+heeft geplaatst. Het is Lady Eva Brackwell, de schitterende
+&bdquo;débutante&rdquo; van het vorig seizoen. Zij zou over veertien
+dagen huwen met den graaf van Dorincourt. Deze dame
+heeft nu verscheidene onvoorzichtige brieven&mdash;onvoorzichtig,
+Watson, en niets meer&mdash;geschreven aan een jongen,
+maar armen heerenboer op het platteland, en Milverton, de
+slang, heeft ze in handen. Zij zullen echter ongetwijfeld het
+huwelijk doen afspringen; Milverton zal deze aan den graaf
+zenden, wanneer hem niet voor een bepaalden datum een
+groote som gelds wordt betaald. Mij is opgedragen hem op te
+zoeken en de beste voorwaarden te bedingen in het belang
+van mijn cliënte.&rdquo;</p>
+
+<p>Op dat oogenblik hoorden wij beweging in de straat en naar
+buiten kijkende zag ik een prachtig rijtuig, bespannen met
+twee paarden. De lantaarns verspreidden een schitterend
+licht. Een palfrenier opende het portier en een zwaargebouwd
+man in een dikke astrakan pels steeg uit. Een minuut
+later was hij in de kamer.</p>
+
+<p>Charles Augustus Milverton was naar schatting vijftig
+jaar, had een breed, verstandig voorhoofd en een rond, bol,
+baardeloos gelaat, een eeuwigen glimlach en twee grijze
+oogen, die schitterden achter een bril, waarvan de glazen
+in dik goud gemonteerd waren. Er was iets van de goedmoedigheid
+van Pickwick in zijn voorkomen, die alleen door
+de harde uitdrukking in de rustelooze, doordringende oogen
+gelogenstraft werd. Zijn stem was even zacht en zalvend als
+zijn voorkomen, toen hij binnentredend en een dikke, korte
+hand uitstekend, zijn spijt uitsprak, dat hij ons den eersten
+keer niet had te huis getroffen. Holmes deed alsof hij de toegestoken
+hand niet zag en keek hem met een effen gelaat aan.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B79" id="p_B79">[B 79]</a></span>
+De glimlach van Milverton werd breeder, hij haalde de
+schouders op, trok zijn overjas uit, vouwde deze netjes op
+over den rug van een stoel en ging vervolgens zitten.</p>
+
+<p>&bdquo;Deze heer?&rdquo; vroeg hij, naar mij wijzende. &bdquo;Is hij bescheiden,
+kunnen wij spreken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dr. Watson is mijn vriend en compagnon.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed, mijnheer Holmes. Alleen in het belang van
+uw cliënte meende ik deze vraag te moeten doen. De
+zaak is voor haar van zulk een kieschen aard.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dr. Watson heeft er reeds van gehoord.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan kunnen wij haar zonder omhaal afhandelen. U zegt,
+dat u Lady Eva vertegenwoordigt. Heeft zij u opgedragen
+mijn voorwaarden te aanvaarden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Welke zijn uw voorwaarden?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeven duizend pond.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En de uiterste prijs?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Waarde heer, het doet mij leed het te moeten zeggen,
+maar wanneer het geld niet op den veertienden betaald
+is, zal er den achttienden geen huwelijk worden gesloten.&rdquo;
+Zijn ondragelijke glimlach was zoeter dan ooit. Holmes
+dacht een oogenblik na.</p>
+
+<p>&bdquo;Het komt mij voor,&rdquo; zeide hij eindelijk, &bdquo;dat u de zaak
+te veel van uw kant bekijkt. Ik ben natuurlijk bekend
+met den inhoud van deze brieven. Mijn cliënte zal zeker
+doen, hetgeen ik haar aanraad. Ik zal haar adviseeren haar
+toekomstigen echtgenoot alles te vertellen en op zijn edelmoedigheid
+te vertrouwen.&rdquo;</p>
+
+<p>Milverton lachte luid.</p>
+
+<p>&bdquo;U kent klaarblijkelijk den graaf niet,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>Aan den teleurgestelden blik van Holmes kon ik duidelijk
+zien, dat hij den graaf wel degelijk kende.</p>
+
+<p>&bdquo;Welk kwaad steekt er eigenlijk in die brieven?&rdquo; vroeg hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Zij zijn levendig geschreven&mdash;zeer levendig geschreven,&rdquo;
+antwoordde Milverton. &bdquo;De dame heeft een allerliefsten
+stijl. Maar ik kan u verzekeren, dat de graaf van Dorincourt
+ze niet op de juiste waarde zal weten te schatten.
+Wanneer u er echter anders over denkt, willen wij er niet
+verder over spreken. Het is een zuivere handelszaak. Als u
+denkt, dat het in het belang van uw cliënte is, dat deze
+brieven aan den graaf worden ter hand gesteld, zoudt gij<span class="pageno"><a name="p_B80" id="p_B80">[B 80]</a></span>
+inderdaad dwaas zijn, wanneer gij haar raaddet zulk een
+hooge som te betalen om ze terug te krijgen!&rdquo; Hij stond
+op en greep naar zijn jas.</p>
+
+<p>Holmes was wit van nijd en ergernis.</p>
+
+<p>&bdquo;Wacht even,&rdquo; zeide hij, &bdquo;u gaat te spoedig heen. Wij
+zullen natuurlijk alles doen om in zulk een kiesche zaak
+een schandaal te vermijden.&rdquo;</p>
+
+<p>Milverton zonk weer in zijn stoel.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was er zeker van, dat u de zaak ook van die zijde
+zoudt bekijken,&rdquo; mompelde hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Allereerst dient in aanmerking te worden genomen,&rdquo; vervolgde
+Holmes, &bdquo;dat Lady Eva geen rijke vrouw is. Ik
+verzeker u, dat twee duizend pond wel al haar bezittingen
+vertegenwoordigen en dat de som, die gij genoemd hebt,
+volkomen buiten haar bereik is. Ik verzoek u daarom uw
+eischen te matigen en de brieven terug te geven tegen den
+door mij genoemden prijs, die naar ik u verzeker de hoogste
+is, dien gij kunt verkrijgen.&rdquo;</p>
+
+<p>Weer werd de glimlach van Milverton breeder en hij knipoogde.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben er van overtuigd, dat, wat gij zegt over de
+middelen van de dame in <span class="corr" id="corr65" title="Bron: queastie">quaestie</span>, waar is,&rdquo; zeide hij.
+&bdquo;Maar,&rdquo; vervolgde Milverton, &bdquo;terzelfder tijd zult gij
+moeten toegeven, dat een huwelijk van een dame een zeer
+geschikte gelegenheid is voor vrienden en verwanten om iets
+te doen te haren behoeve. Zij zullen misschien verlegen zijn
+in de keuze van een huwelijksgeschenk. Laat mij u verzekeren,
+dat dit pakje brieven der bruid meer vreugde zal
+geven dan alle candelabres en serviezen in geheel Londen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is onmogelijk,&rdquo; riep Holmes uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel, hoe ongelukkig!&rdquo; meende Milverton, een dik
+zakboek voor den dag halend. &bdquo;Het komt mij voor, dat men
+dames een slechten raad geeft door te adviseeren zulk een
+zaak op haar beloop te laten. Kijk eens hier naar!&rdquo; Hij
+hield een briefje in de hoogte, waarop een wapen zichtbaar
+was. &bdquo;Dat behoort aan&mdash;wel, misschien is het minder fair
+den naam te noemen voor morgen ochtend. Maar tegen dien
+tijd zal het in het bezit zijn van den echtgenoot van de dame.
+En zulks alleen, omdat zij weigert een luttel bedrag bijeen
+te brengen, dat zij in een uur zou kunnen krijgen door<span class="pageno"><a name="p_B81" id="p_B81">[B 81]</a></span>
+haar diamanten te verwisselen voor valsche steenen. Het is
+zoo jammer. En u herinnert u toch wel het plotseling afbreken
+van het engagement tusschen miss Miles en kolonel
+Darking? Slechts twee dagen voor het huwelijk stond er in de
+&bdquo;Morning Post&rdquo; een korte mededeeling, dat het was ontbonden.
+En waarom? Het is bijna ongelooflijk, maar de
+luttele som van twaalfhonderd pond zou de geheele zaak in
+orde hebben gebracht. Is dat geen zonde? En hier vind ik
+nu een man met verstand, trachtende op mijn voorwaarden
+af te dingen, terwijl de toekomst en de eer van zijn cliënte
+op het spel staan. U verbaast mij, mijnheer Holmes.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat ik zeg, is waar,&rdquo; antwoordde Holmes. &bdquo;Het geld is
+er niet. Voor u zou het beter zijn dit geld aan te nemen,
+dan het leven van deze vrouw te verwoesten, hetgeen u
+toch geen voordeel kan brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Daarin vergist gij u, mijnheer Holmes. Indirect zou ik van
+zulk een schandaal zelfs groot voordeel hebben. Ik heb acht
+of tien dergelijke gevallen in portefeuille. Indien onder de
+bedreigden bekend werd, hoe ik Lady Eva heb behandeld,
+zou ik hem of haar zeker handelbaarder vinden. Ziet u,
+dat is mijn zienswijze.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes sprong op van zijn stoel.</p>
+
+<p>&bdquo;Ga achter hem, Watson. Laat hem er niet uit. En nu,
+mijnheer, laat ons den inhoud van dat zakboekje zien.&rdquo;</p>
+
+<p>Snel als een rat was Milverton naar den wand gesprongen
+en stond nu met zijn rug tegen den muur.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijnheer Holmes, mijnheer Holmes,&rdquo; zeide hij, zijn jas
+openslaande en den loop van een groote revolver latende
+zien, die uit den binnenzak stak. &bdquo;Ik verwachtte, dat u iets
+origineels zoudt doen. Dat is echter zoo dikwijls gedaan en
+wat goeds is er ooit uit voortgekomen? Ik verzeker u, dat
+ik tot de tanden gewapend ben en zeker niet zal aarzelen
+mijn wapens te gebruiken, wetende, dat ik de wet aan mijn
+zijde heb. Voorts is uw vermoeden, dat ik de brieven in een
+zakboekje mee zou brengen, geheel en al onjuist. Zoo dwaas
+ben ik niet. En nu, heeren, ik heb heden avond nog een of twee
+kleine afspraken en het is een heel eind naar Hampstead.&rdquo;</p>
+
+<p>Hij stapte naar voren, nam zijn jas op, legde de hand op
+zijn revolver en draaide zich om naar de deur. Ik nam een
+stoel, maar Holmes schudde het hoofd en ik liet den stoel<span class="pageno"><a name="p_B82" id="p_B82">[B 82]</a></span>
+weer los. Met een buiging, een glimlach en een knippen van de
+oogen ging Milverton de deur uit en eenige oogenblikken
+later hoorden wij het portier van het rijtuig dichtslaan en
+het geratel van de wielen, terwijl het wegreed.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 423px;">
+<a href="images/b082.jpg"><img src="images/b082th.jpg" width="423" height="450" alt="Hij liet een groote revolver zien, die uit zijn binnenzak stak." title="Klik voor vergroting (924×981px, 152kb)." /></a>
+<span class="caption">Hij liet een groote revolver zien, die uit zijn binnenzak stak.</span>
+</div>
+
+<p>Holmes zat bewegingloos bij den haard, met de handen
+diep in zijn zakken, de kin op de borst en zijn oogen<span class="pageno"><a name="p_B83" id="p_B83">[B 83]</a></span>
+gericht op het knetterende vuur. Gedurende een half uur bleef
+hij stil zitten kijken. Toen sprong hij eensklaps op als iemand,
+die een besluit genomen heeft, en ging naar zijn slaapkamer.</p>
+
+<p>Kort daarop kwam een jonge werkman, slordig gekleed,
+met een weinig onderhouden baard en knevel te voorschijn
+en stak zijn steenen pijp aan de lamp aan, voor hij naar
+beneden ging. &bdquo;Ik zal over eenigen tijd terugkomen, Watson,&rdquo;
+zeide hij en verdween. Ik begreep, dat Holmes zijn
+campagne tegen Charles Augustus Milverton begonnen was,
+maar ik had hoegenaamd geen &bdquo;ahnung&rdquo; van den vreemden
+vorm, dien deze veldtocht te zijner tijd zou aannemen.</p>
+
+<p>Eenige dagen kwam en ging Holmes geregeld in dit pak
+en behalve een opmerking, dat hij zijn tijd doorbracht
+te Hampstead en dat hij dezen wel besteedde, wist ik in
+'t geheel niet, wat hij deed. Eindelijk echter op een guren,
+stormachtigen nacht, toen de wind gierde en floot tegen
+de ruiten, keerde hij van de laatste expeditie terug en nadat
+hij zijn vermomming had afgelegd, ging hij voor den haard
+zitten en lachte hartelijk in zich zelf, zooals hij meer kon
+doen, wanneer de zaken naar wensch marcheerden.</p>
+
+<p>&bdquo;Je zoudt mij zeker niet rekenen tot de mannen, die een
+vrouw zoeken, is 't wel, Watson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, zeker niet.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het zal je interesseeren te vernemen, dat ik geëngageerd ben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Geëngageerd? Beste kerel, ik feliciteer....&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Met het dienstmeisje van Milverton.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Goede hemel, Holmes.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik had eenige inlichtingen noodig, Watson.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar nu ben je toch ver gegaan.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het was een zeer noodzakelijke stap. Ik ben nu een loodgieter
+met eigen zaakje; Escotte is mijn naam. Elken avond
+heb ik met haar geloopen en met haar gesproken. Goede
+hemel, die gesprekken! Maar enfin, ik heb bereikt, hetgeen ik
+wenschte. Ik ken nu het huis van Milverton als de palm
+van mijn hand.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar het meisje, Holmes?&rdquo;</p>
+
+<p>Hij haalde de schouders op.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, men kan overal niet voor zijn, waarde Watson. Je
+moet nu eenmaal je kaarten zoo goed mogelijk uitspelen,<span class="pageno"><a name="p_B84" id="p_B84">[B 84]</a></span>
+wanneer het om zulk een inzet gaat! Het doet mij echter genoegen
+te kunnen zeggen, dat ik een gehaten mededinger
+heb, die mij zeker zal verdringen op hetzelfde oogenblik, dat
+ik haar mijn rug toekeer. Wat een heerlijke nacht is het!&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Vind je dit weer aangenaam?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Het komt mij goed van pas voor mijn plannen, Watson.
+Ik ben n.l. tot de conclusie gekomen, dat mij niets anders
+overblijft dan in te breken in het huis van Milverton.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik hield mijn adem in en er liepen koude rillingen langs
+mijn lichaam hij het hooren van deze woorden, die langzaam
+werden uitgesproken op een toon, waaruit beslistheid
+sprak. Evenals een bliksemstraal in den nacht elk detail van
+een landschap laat zien, zoo zag ik met een oogopslag alle
+mogelijke gevolgen, die konden voortvloeien uit zulk een
+handelwijze&mdash;ontdekking, aanhouding, de eervolle loopbaan
+eindigend met een onherstelbaar fiasco en daardoor
+discrediet, mijn vriend zelf overgeleverd aan de genade
+van den afschuwelijken Milverton.</p>
+
+<p>&bdquo;Om 's hemels wil, Holmes, denk wat je gaat doen,&rdquo;
+riep ik uit.</p>
+
+<p>&bdquo;Beste jongen, ik heb alle mogelijke gevolgen overwogen.
+Ik ben nooit haastig in mijn daden en ik zou zulk een
+paardenmiddel, dat daarbij tevens zoo gevaarlijk is, niet gaan
+toepassen, wanneer er een andere manier bestond. Laat ons
+de zaak kalm en zakelijk bespreken. Ik veronderstel, dat gij
+zult moeten erkennen, dat de zaak moreel te rechtvaardigen
+is, ofschoon zij voor de wet strafbaar moet zijn. Een
+inbraak in Milverton's huis is niet erger dan door geweld
+zich meester te maken van zijn zakboekje&mdash;een daad,
+waarbij gij bereid waart mij te helpen.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik dacht eens even na.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja,&rdquo; zeide ik, &bdquo;het is moreel te rechtvaardigen, zoolang
+het ons doel blijft geen andere artikelen weg te nemen
+behalve die, welke gebruikt worden voor onwettige doeleinden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Precies, en sinds het moreel te rechtvaardigen is, heb
+ik alleen nog maar de quaestie van de persoonlijke risico
+te behandelen. Een gentleman zal zich zeker hiermede het
+hoofd niet al te lang kunnen breken, wanneer hij weet, dat
+een dame dringend behoefte heeft aan zijn hulp, is 't wel?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B85" id="p_B85">[B 85]</a></span>
+&bdquo;Je zult daardoor in zulk een valsche positie geraken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, dat is een gedeelte van het gevaar. Er bestaat
+geen andere manier om deze brieven machtig te worden.
+De ongelukkige dame heeft niet het noodige geld en er
+zijn geen lieden, waarvan zij zulk een som kan leenen.
+Morgen is de laatste dag en als wij van avond de brieven
+niet kunnen bemachtigen, zal de schurk zoo zeker als twee
+maal twee vier is, zijn woord houden en haar in 't verderf
+storten. Ik moet dus mijn cliënte aan haar lot overlaten of
+deze wanhopige troef uitspelen. Tusschen ons gezegd, Watson,
+het is een soort duel tusschen dezen Milverton en mij. Hij
+had, zooals je gezien hebt, bij de eerste ontmoeting het voordeel
+aan zijn zijde, maar mijn zelfrespect en mijn reputatie
+maken 't noodig, dat ik den strijd tot het einde volhoud.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, ik heb er niets mee op, maar ik veronderstel, dat
+er geen andere uitweg is,&rdquo; zeide ik. &bdquo;Wanneer gaan wij?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, jij gaat niet mee.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dan ga jij evenmin,&rdquo; antwoordde ik. &bdquo;Ik geef je mijn
+woord van eer&mdash;en dat heb ik nog nooit in mijn geheele
+leven gebroken&mdash;dat ik een rijtuig neem en regelrecht
+naar het politiebureau rijd om je te verraden, wanneer je
+mij niet toestaat dit avontuur mee te maken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Je kunt me toch niet helpen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hoe weet je dat? Je weet toch ook niet, wat er kan
+gebeuren. In elk geval, mijn besluit staat vast. Er zijn nog
+andere menschen behalve Sherlock Holmes, die zelfrespect
+en reputatie er op nahouden.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes keek eerst verstoord, maar nu verhelderde zijn
+gelaat weer en klopte hij mij op den schouder.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wel, waarde heer, laat 't dan zoo zijn. Wij hebben
+eenige jaren dezelfde kamer gedeeld en het zou amusant
+zijn, indien wij eindigen met dezelfde cel te deelen. Ge weet,
+Watson, dat ik er tegenover jou nooit doekjes om heb gewonden,
+dat ik een uiterst handig en geslepen misdadiger
+had kunnen worden. Dit is nu de groote kans van mijn
+leven in deze richting. Kijk eens hier!&rdquo; Hij haalde een
+betrekkelijk kleine leeren tasch uit een kast, opende haar
+en liet een aantal glimmende instrumenten zien. &bdquo;Dit is
+prima klasse inbrekersgereedschap: breekijzers, boren, diamanten
+glassnijder, loopers, kortom alle werktuigen van de<span class="pageno"><a name="p_B86" id="p_B86">[B 86]</a></span>
+nieuwste constructie, die door den vooruitgang noodig geoordeeld
+worden. Hier is voorts mijn dievenlantaarn. Alles is
+in orde. Heb je een paar schoenen, die niet kraken?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb een paar tennis-schoenen met gutta-percha zolen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Uitstekend. En een masker?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, dat kan ik gemakkelijk uit een stuk zwarte zijde
+knippen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik kan zien, dat jij ook al voor dit soort van dingen een
+zekeren aanleg hebt. Zeer goed, maak jij de maskers. Wij
+moeten, voor wij op weg gaan, eerst nog iets eten. Het is nu
+halftien. Om halfelf laten wij ons tot Church Low rijden.
+In een kwartier loopen wij van daar wel naar Appledown
+Towers, zoodat wij nog voor middernacht met het werk
+kunnen beginnen. Milverton slaapt vast en gaat precies
+op de minuut af om halfelf naar bed. Met een weinig geluk
+kunnen wij hier om twee uur terug zijn met de brieven
+van Lady Eva in mijn zak.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes en ik trokken onzen rok aan en zetten den hoogen
+hoed op, zoodat wij gehouden zouden worden voor twee
+schouwburgbezoekers, die naar huis gingen. In Oxford Street
+namen wij een rijtuig en reden naar een adres in Hampstead.
+Hier betaalden wij ons rijtuig en na onze jassen hoog
+dichtgeknoopt te hebben, want het was vreeselijk koud en
+de wind scheen door ons heen te waaien, sloegen wij den
+hoek om bij de Heath.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is een zaak, die met overleg moet worden ondernomen,&rdquo;
+zeide Holmes. &bdquo;De documenten worden bewaard
+in een brandkast, die staat in het studeervertrek van den
+man, en dit vertrek grenst aan zijn slaapkamer. Daar staat
+gelukkig tegenover, dat hij als alle corpulente dikke menschen,
+die er een goed leven van nemen, zeer vast slaapt.
+Agatha&mdash;dat is mijn fiancée&mdash;zegt, dat het dienstpersoneel
+dikwijls zelfs weddenschappen maakt in verband met het
+wekken van hun meester. Hij heeft een secretaris, die zijn
+taak zeer conscientieus opvat en den geheelen dag het
+studeervertrek niet verlaat. Daarom gaan wij in het holle
+van den nacht. Dan heeft hij een reusachtigen hond, die
+'s nachts losloopt. Ik ben de beide laatste avonden bij
+Agatha op visite geweest en zij heeft het dier opgesloten
+om mij gelegenheid te geven ongedeerd te kunnen komen<span class="pageno"><a name="p_B87" id="p_B87">[B 87]</a></span>
+of gaan. Hier is het huis, dit groote gebouw met een tuin
+voor en achter. Door het hek&mdash;nu rechtsom door een zijlaan.
+Hier moesten wij onze maskers maar voordoen. Zooals je
+ziet, is er achter geen der ramen licht te bespeuren en
+alles gaat naar wensch.&rdquo;</p>
+
+<p>Met onze zwarte zijden maskers voor slopen wij naar
+het eenzame, stille huis. Een soort veranda liep langs de
+geheele voorzijde, en hier bevonden zich verscheidene ramen
+en twee deuren.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is zijn slaapkamer,&rdquo; fluisterde Holmes. &bdquo;Door deze
+deur komt men regelrecht in het studeervertrek. Dat zou
+voor ons de gemakkelijkste toegang zijn, maar de deur is
+gesloten en bovendien gegrendeld en wij zouden om daarin
+te kunnen komen te veel leven moeten maken. Kom dus hier
+langs. Er is een serre, waardoor wij in de woonkamer
+kunnen komen.&rdquo;</p>
+
+<p>De serre was gesloten, maar Holmes sneed een stuk uit
+een der ruiten, stak er zijn hand door en draaide den sleutel
+om. Een oogenblik later had hij de deur weer achter ons
+gesloten, en waren wij in het oog der wet misdadigers
+geworden. De zoele, warme lucht van de serre en de scherpe
+geur van exotische planten sloegen ons op de keel. Holmes
+greep mij bij de hand en leidde mij snel langs groote
+potten met planten, waarvan de bladeren langs ons gezicht
+slierden. Holmes bezat de merkwaardige eigenschap, welke
+hij bovendien zorgvuldig onderhield, in het donker te kunnen
+zien. Mijn hand in de zijne houdend, opende hij een deur en
+ik meende te bemerken, dat wij een groote kamer binnengingen,
+waar nog niet lang geleden een sigaar was gerookt.
+Hij volgde zijn weg tusschen de meubelen door, opende
+een tweede deur en sloot deze achter zich. Mijn hand uitstekende,
+voelde ik verscheidene jassen aan den muur
+hangen, en ik begreep, dat wij ons in een gang bevonden.
+Wij liepen er door, en Holmes ontsloot zacht een deur aan
+zijn rechterzijde. Er kwam iets op ons af en mijn hart
+stokte in mijn keel, ofschoon ik had kunnen lachen, toen ik
+bemerkte, dat het slechts een kat was. In dit vertrek brandde
+in den haard een vuur en de lucht was hier doortrokken van
+tabaksrook. Holmes ging op zijn teenen binnen, wachtte
+op mij tot ik hem gevolgd was en sloot daarop weer zacht<span class="pageno"><a name="p_B88" id="p_B88">[B 88]</a></span>
+de deur. Wij waren in het studeervertrek van Milverton en
+een portière aan de vensterzijde toonde ons, waar zich de
+slaapkamer bevond.</p>
+
+<p>Het vuur brandde hel op en de geheele kamer werd er
+voldoende door verlicht. Bij de deur zag ik het glimmende
+knopje van het electrisch licht, maar het was onnoodig, zelfs
+al ware er geen gevaar geweest, om het op te draaien. Aan
+een zijde van den haard was een zwaar gordijn, dat hing
+voor het raam, dat wij buiten hadden gezien. Aan de andere
+zijde was de deur, die uitkwam op de veranda. In het
+midden stond een bureau ministre met een kantoorstoel van
+rood leder er voor, aan de tegenovergestelde zijde was een
+groote boekenkast, met een marmeren buste van Athene er
+boven op. In den hoek tusschen de kast en den muur stond
+een zware groene brandkast en het haardvuur werd teruggekaatst
+in de gepolijste schroeven. Holmes sloop er heen
+en onderzocht haar. Daarna ging hij naar de deur van de
+slaapkamer en stond met gebogen hoofd aandachtig te
+luisteren. Er werd niets door hem gehoord. Intusschen was
+ik tot de conclusie gekomen, dat het verstandig zou zijn,
+wanneer wij ons door de buitendeur een aftocht verzekerden,
+en daarom ging ik er eens naar kijken. Tot mijn verbazing
+was zij niet gesloten en ook niet gegrendeld. Ik raakte
+Holmes even aan en hij draaide zijn gemaskerd gelaat in
+die richting. Ik zag hem schrikken en hij was klaarblijkelijk
+even verrast als ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb 't er niet op begrepen,&rdquo; fluisterde hij zijn lippen
+tegen mijn oor drukkend, &bdquo;ik weet niet, wat 't heeft te beteekenen.
+In elk geval hebben wij geen tijd te verliezen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Kan ik iets doen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, bij de deur blijven staan. Indien je iemand hoort
+komen, doe dan de deur aan de binnenzijde op de grendels
+en wij kunnen ontkomen langs den weg, waarlangs wij zijn
+gekomen. Komen zij langs de andere zijde, dan kunnen wij
+door de deur gaan, indien onze karwei is afgeloopen en ons
+achter deze gordijnen verbergen, wanneer wij nog niet gereed
+zijn. Begrijp je?&rdquo;</p>
+
+<div class="figleft" style="width: 275px;">
+<a href="images/b089.jpg"><img src="images/b089th.jpg" width="275" height="450" alt="Hij stond met voorovergebogen hoofd en luisterde aandachtig." title="Klik voor vergroting (613×1000px, 115kb)." /></a>
+<span class="caption">Hij stond met voorovergebogen hoofd en luisterde aandachtig.</span>
+</div>
+
+<p>Ik knikte en ging bij de deur staan. Mijn eerste gevoel
+van vrees was verdwenen en ik was thans van grooter
+ijver vervuld dan ik ooit had getoond, wanneer wij de verdedigers
+<span class="pageno"><a name="p_B89" id="p_B89">[B 89]</a><br />
+<a name="p_B90" id="p_B90">[B 90]</a></span>
+van de wet in plaats van de aanranders waren
+geweest. Het hooge doel van onzen tocht, de wetenschap,
+dat dit eerlijk en onzelfzuchtig was, het schurkachtige karakter
+van onzen tegenstander, alles droeg er toe bij om de
+belangstelling in het avontuur te verhoogen. Verre van mij
+schuldig te gevoelen, verheugde ik mij over de gevaren, die
+wij nu liepen. Met een blik van bewondering sloeg ik Holmes
+gade, die zijn tasch instrumenten losmaakte en zijn gereedschap
+uitkoos, met de kalme wetenschappelijke nauwkeurigheid
+van een heelmeester, die een gevaarlijke operatie
+volbrengen gaat. Ik wist, dat het openen van brandkasten
+een kolfje naar zijn hand was en ik begreep de vreugde,
+welke hij ondervond, nu hij zich tegenover het groene
+monster bevond, de draak, die in zijn klauwen de reputatie
+van vele schoone dames hield. De mouwen van zijn rok omslaande&mdash;hij
+had zijn overjas op een stoel gelegd&mdash;haalde
+Holmes twee drilboren, een breekijzer en verscheidene loopers
+voor den dag. Ik stond voor de middelste deur, nu eens
+naar deze, dan weer naar gene deur kijkend en op alles voorbereid,
+ofschoon ik, het moet gezegd, niet precies wist, wat
+ik zou doen, indien wij werden gestoord. Gedurende een half
+uur werkte Holmes uit alle macht, nu eens een stuk gereedschap
+neerleggend, dan weer een ander oprapend: elk stuk gebruikte
+hij met de kracht en de behendigheid van den ervaren
+machinist. Eindelijk hoorde ik een klik, de breede groene deur
+sprong open en binnenin zag ik een aantal pakken, alle
+dichtgebonden en verzegeld met opschriften. Holmes zocht
+er een uit, maar het was moeilijk om bij het flikkerend
+haardvuur te lezen; hij haalde dus zijn kleine dievenlantaarn
+te voorschijn, want het was te gevaarlijk om met Milverton
+in de kamer naast ons het electrisch licht aan te steken.
+Plotseling zag ik hem ophouden, aandachtig luisteren en
+het volgend oogenblik had hij de deur van de brandkast
+dichtgeworpen, zijn jas opgeraapt, de gereedschappen in zijn
+zakken geborgen, waarna hij naar het gordijn liep en daarachter
+verdween, na mij beduid te hebben hetzelfde te doen.</p>
+
+<p>Eerst toen ik daar bij hem was, hoorde ik, hetgeen hij
+met zijn veel scherper zintuigen reeds veel eerder vernomen
+had. Ergens in het huis was iemand op. Een deur werd
+toegeslagen. Daarna hoorden wij voetstappen in de verte,<span class="pageno"><a name="p_B91" id="p_B91">[B 91]</a></span>
+die al dichter en dichter bij kwamen, door de gang. Aan
+de deur hield het op. Deze werd geopend. Wij hoorden, hoe
+het electrisch licht werd opgedraaid. De deur werd weer
+gesloten en de doordringende geur van een zware sigaar
+drong in onze neusgaten. De voetstappen gingen voortdurend
+voor- en achterwaarts, achter- en voorwaarts tot op
+een meter van ons. Eindelijk hoorden wij het kraken van
+een stoel en de voetstappen werden niet meer vernomen.
+Een sleutel werd in het slot omgedraaid en ik hoorde het
+geritsel van papier.</p>
+
+<p>Tot dusverre had ik het niet gewaagd even te kijken,
+maar nu schoof ik zachtjes de plooien iets weg, zoodat ik
+een smalle reet had om door te turen. Aan het duwen van
+den schouder van Holmes tegen den mijne wist ik, dat hij
+ook door de nu ontstane opening keek.</p>
+
+<p>Recht voor ons uit en bijna binnen ons bereik was de
+breede ronde schouder van Milverton. Het was duidelijk,
+dat wij geheel en al gedwaald hadden bij de gissing van
+zijn bewegingen; dat hij in het geheel niet was geweest
+in zijn slaapkamer, maar gewoonweg had gezeten in een of
+andere kamer, aan de andere zijde van het huis, waarvan
+wij de ramen niet aan de straatzijde hadden kunnen zien.
+Zijn breed, grijzend hoofd met de glimmende kale plek in
+'t midden konden wij met de hand aanraken. Hij leunde
+achterover in zijn rood lederen kantoorstoel, zijn beenen ver
+naar voren uitgestrekt en een lange zwarte sigaar recht voor
+zich uit in den mond houdend. Hij droeg een smoking van
+roode stof met zwart fluweelen kraag en omslagen. In zijn
+hand hield hij een lang gezegeld papier, dat hij op zijn
+gemak, zonder er groote aandacht aan te schenken, doorlas,
+waarbij hij groote rookwolken voor zich uitblies. Uit de
+wijze, waarop hij was gaan zitten en waarop hij dit document
+las, was gemakkelijk op te maken, dat wij niet konden
+rekenen op een spoedig vertrek.</p>
+
+<p>Ik voelde, hoe Holmes mijn hand zocht en deze geruststellend
+drukte, alsof hij zeggen wilde, dat hij meester was
+van den toestand en zich op zijn gemak gevoelde. Ik wist
+niet of hij gezien had, hetgeen ik duidelijk kon waarnemen,
+<span class="corr" id="corr66" title="Bron: nl.">n.l.</span>
+dat de deur van de brandkast niet geheel gesloten was
+en dat Milverton elk oogenblik tot deze ontdekking kon<span class="pageno"><a name="p_B92" id="p_B92">[B 92]</a></span>
+komen. Bij mij zelf had ik reeds het plan opgevat
+<span class="corr" id="corr67" title="Bron: om">dat</span>
+wanneer ik uit de strakheid van zijn blik in die richting
+moest opmaken, dat het ook zijn aandacht had getrokken,
+ik terstond naar voren zou springen, mijn groote jas
+over zijn hoofd werpen, hem binden en de rest aan
+Holmes overlaten. Milverton keek echter heelemaal niet op.
+Hij bepaalde zijn aandacht tot de papieren, die hij in de hand
+had en pagina na pagina werd ter zijde gelegd. Eindelijk
+dacht ik dat, als hij gereed en zijn sigaar opgerookt was,
+hij wel naar zijn slaapkamer zou afzakken, maar voor hij nog
+zoover was gekomen, gebeurde er iets, waardoor onze gedachten
+een geheel andere wending namen.</p>
+
+<p>Meer dan eens had ik opgemerkt, dat Milverton op zijn
+horloge keek en eenmaal was hij opgestaan om met een ongeduldig
+gebaar weer te gaan zitten. Het denkbeeld echter,
+dat hij op zulk een vreemd uur een afspraak had, kwam heelemaal
+niet bij mij op, totdat van de zijde van de veranda een
+geritsel mijn oor bereikte. Milverton ging recht overeind
+zitten en legde zijn papieren neer. Een oogenblik later hoorde
+ik voetstappen, die gevolgd werden door een zacht kloppen
+op de deur. Milverton stond op en deed open.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel,&rdquo; zeide hij kortaf, &bdquo;u is bijna een half uur te
+laat.&rdquo; Dus dit was de verklaring, waarom de deur niet
+gesloten was en Milverton nog zoo laat opzat.</p>
+
+<p>Wij konden het ruischen van een japon hooren. Ik had
+de reet van het gordijn dichtgedaan, zoodra Milverton
+was opgestaan, omdat hij misschien in onze richting zou
+kijken, maar nu waagde ik het de gordijnen nog even op
+een kier te zetten. Hij was weer gaan zitten, zijn sigaar
+vormde met zijn neus een hoek van 90° en voor hem in het
+volle licht stond een lange, slanke, donkere vrouwenfiguur
+met een voile voor het gelaat, haar mantel hoog tot over
+haar kin dichtgeknoopt. Zij haalde snel en diep adem en elk
+deel van haar lichaam sidderde van ontroering.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel,&rdquo; vervolgde Milverton, &bdquo;u hebt mij geruimen tijd
+van mijn nachtrust beroofd, mijn waarde. Ik hoop, dat gij
+'t waard zijt. U kondt op geen ander uur komen?&rdquo;</p>
+
+<p>De vrouw schudde het hoofd.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 425px;">
+<a href="images/b093.jpg"><img src="images/b093th.jpg" width="425" height="450" alt="Kon u niet op een ander uur komen?" title="Klik voor vergroting (921×974px, 150kb)." /></a>
+<span class="caption">Kon u niet op een ander uur komen?</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Wel, als u niet kondt komen, was er natuurlijk niets aan
+te doen. Indien de gravin een strenge meesteres is, hebt u<span class="pageno"><a name="p_B93" id="p_B93">[B 93]</a></span>
+nu de gelegenheid het haar betaald te zetten. Wees kalm,
+meisje, waarom beeft ge zoo! Het is in orde! Kom tot je
+zelf. Laat ons nu de zaak bespreken.&rdquo; Hij haalde een briefje
+uit een lade. &bdquo;Je zegt, dat je vijf brieven hebt, waardoor
+de gravin d'Albert wordt gecompromitteerd. Je wilt ze verkoopen.
+Ik wil ze koopen. Dat is dus ook in orde. Alleen blijft<span class="pageno"><a name="p_B94" id="p_B94">[B 94]</a></span>
+nu nog de prijs over. Natuurlijk moet ik de brieven eerst zien.
+Als het werkelijk goede stukken&mdash;goede hemel, is u het?&rdquo;</p>
+
+<p>De vrouw had zonder een woord te zeggen haar voile in
+de hoogte gedaan en den mantel om haar kin losgemaakt.
+Het was een donker, mooi, zuiver gelijnd gelaat, dat Milverton
+aanschouwde, een gelaat met een arendsneus, zware
+donkere wenkbrauwen, die een paar harde, schitterende
+oogen overschaduwden en een dunnen mond, waarom een
+gevaarlijk lachje speelde.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben het,&rdquo; zeide ze, &bdquo;de vrouw, wier leven gij verwoest
+hebt.&rdquo; Milverton lachte, maar vrees deed zijn stem
+trillen: &bdquo;Gij waart zoo onhandelbaar,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Waarom
+hebt gij mij ook tot het uiterste gedreven? Ik verzeker u,
+dat ik zelfs geen vlieg kwaad zal doen, maar ieder heeft
+zijn zaken en wat kon ik anders doen? Ik stelde de som
+binnen uw bereik. U wildet niet betalen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Daarom zondt gij de brieven aan mijn echtgenoot en
+hij&mdash;de edelste man, die ooit leefde, een man, wiens schoenen
+ik zelfs niet waard was te rijgen&mdash;hij werd er door
+gebroken en stierf. Gij herinnert u dien nacht nog, toen ik
+door die deur kwam en smeekte en bad om genade en gij
+lachte mij in mijn gezicht uit, evenals gij nu tracht te
+lachen, alleen uw laf hart kan niet verhinderen, dat uw lippen
+beven. Ja, gij dacht niet mij hier weer te zullen zien, maar
+het was op dien avond, dat mij geleerd werd, hoe ik u van
+aangezicht tot aangezicht kon ontmoeten. Wij zijn nu alleen.
+Wel, Charles Milverton, wat hebt gij te zeggen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Denk niet, dat gij mij vrees kunt aanjagen,&rdquo; zeide hij
+opstaande. &bdquo;Ik heb alleen luid te roepen en mijn personeel is
+hier om u te arresteeren. Maar ik kan mij uw ergernis zeer
+goed verklaren. Daarom, verlaat de kamer, zooals gij gekomen
+zijt en ik zal er verder over zwijgen.&rdquo;</p>
+
+<p>De vrouw stond met haar hand in haar boezem verborgen
+en dezelfde doodelijke glimlach speelde weer om haar lippen.</p>
+
+<p>&bdquo;Gij zult geen levens meer verwoesten, zooals gij het
+mijne hebt gedaan. Gij zult geen harten meer vaneenrijten,
+zooals gij het mijne hebt gedaan. Ik zal de wereld bevrijden
+van een vergiftig beest. Neem dat, jij hond!&mdash;en dat!&mdash;en
+dat!&mdash;en dat!&mdash;en dat!&rdquo;</p>
+
+<p>Zij had een kleine, glinsterende revolver voor den dag<span class="pageno"><a name="p_B95" id="p_B95">[B 95]</a></span>
+gehaald en loste lading na lading in het lichaam van Milverton,
+waarbij de loop nog geen twee voet van zijn borst<span class="pageno"><a name="p_B96" id="p_B96">[B 96]</a></span>
+was verwijderd. Hij sprong achteruit en viel vervolgens
+voorover op de tafel, vreeselijk hoestend, terwijl hij met zijn
+handen wild in de papieren ronddraaide. Plotseling stond hij
+weer op, kreeg nog een schot en rolde op den vloer. &bdquo;Je hebt
+me vermoord,&rdquo; riep hij, en lag stil. De vrouw keek hem strak
+aan en plantte haar hiel in zijn gelaat. Weer keek zij, maar
+er was geen beweging of geluid meer in hem. Ik hoorde iets
+ruischen, de koude buitenlucht drong in het warme vertrek
+en de wreekster was weg.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 323px;">
+<a href="images/b095.jpg"><img src="images/b095th.jpg" width="323" height="450" alt="Plotseling stond hij weer op en ontving nog een schot." title="Klik voor vergroting (719×1000px, 145kb)." /></a>
+<span class="caption">Plotseling stond hij weer op en ontving nog een schot.</span>
+</div>
+
+<p>De tusschenkomst van onze zijde zou den man niet hebben
+kunnen redden, zoo snel ging alles in zijn werk, maar toen
+de vrouw kogel na kogel in het ineenkrimpende lichaam van
+Milverton joeg, stond ik op 't punt te voorschijn te springen,
+had ik niet den kouden, vasten greep van Holmes om mijn
+pols gevoeld. Ik begreep terstond, wat hij hiermede wilde
+zeggen&mdash;dat het een zaak was, die ons niet aanging, dat
+recht was gedaan aan een schurk en wij onze eigen zaken
+en bedoelingen hadden, die niet uit 't oog mochten worden
+verloren. Maar nauwelijks was de vrouw de kamer uit, of
+Holmes was met eenige snelle, zachte schreden bij de andere
+deur. Op hetzelfde oogenblik hoorden wij stemmen in het
+huis en haastig naderende voetstappen. De revolverschoten
+hadden het geheele dienstpersoneel in rep en roer gebracht.
+Met bewonderenswaardige kalmte ging Holmes naar de
+brandkast, pakte beide armen vol met pakken brieven en
+smeet ze alle op het vuur. Driemaal herhaalde hij dit en
+toen was de brandkast leeg. Iemand draaide de kruk van
+de deur om en klopte aan de buitenzijde. Holmes keek nog
+even in 't rond. De brief, die den dood gebracht had voor
+Milverton, lag op de tafel, geheel in bloed gedrenkt. Holmes
+wierp hem te midden van de fel brandende papieren. &bdquo;Dezen
+kant, Watson,&rdquo; zeide hij, &bdquo;wij komen langs deze richting
+spoedig bij den tuinmuur.&rdquo;</p>
+
+<p>Ik zou nooit hebben kunnen gelooven, dat iedereen in
+zulk een groot huis zoo spoedig na het lossen van de schoten
+bij de hand kon zijn. Omkijkend zag ik, dat overal reeds licht
+brandde. De voordeur stond open en wij zagen menschen
+heen en weer loopen. De geheele tuin scheen wel vol te zijn
+en iemand riep ons reeds bij het verlaten van de veranda
+aan en volgde ons, toen wij natuurlijk geen antwoord gaven.<span class="pageno"><a name="p_B97" id="p_B97">[B 97]</a></span>
+Holmes scheen den weg uitstekend te kennen, en hij bewoog
+zich snel tusschen struiken en boomen. Ik volgde
+hem op den voet met onzen vervolger eenige meters achter
+ons. De tuinmuur was zes voet hoog, maar Holmes sprong
+als een acrobaat er op en er overheen. Ik volgde zoo goed
+mogelijk zijn voorbeeld, moest mij echter eerst ophijschen,
+ten gevolge waarvan de man achter mij nog juist mijn enkel
+kon grijpen. Ik gaf hem echter met mijn anderen voet
+een trap en rolde vervolgens over den muur met mijn
+gezicht voorover in eenige struiken; Holmes had mij oogenblikkelijk
+weer op de been geholpen en samen renden wij
+langs Hampstead Heath.&mdash;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Wij hadden ontbeten en rookten onze morgenpijp op den
+dag van het merkwaardig avontuur, hetwelk ik juist heb
+meegedeeld, toen mijnheer Lestrade van Scotland Yard,
+statig en indrukwekkend, onze eenvoudige zitkamer werd
+binnengelaten.</p>
+
+<p>&bdquo;Goeden morgen, mijnheer Holmes,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Goeden
+morgen. Mag ik u vragen, of u het tegenwoordig nog al
+druk hebt<span class="corr" id="corr68" title="Bron: .">?</span>&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niet te druk om naar u te luisteren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik meende, dat wanneer u niets bijzonders aan de hand
+hadt, u ons wellicht zoudt willen assisteeren in een zeer
+merkwaardig geval, dat juist in den afgeloopen nacht te
+Hampstead is afgespeeld.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel heb ik van mijn leven!&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Wat was dat?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Een moord&mdash;een zeer dramatische en merkwaardige
+moord. Ik weet, hoezeer u gesteld zijt op deze dingen en ik
+zou het voorts als een groote welwillendheid beschouwen,
+wanneer u mee wildet gaan naar Appledown Towers en ons
+uw meening zeggen. Het is geen gewone misdaad. Wij hielden
+dezen mijnheer Milverton reeds eenigen tijd in het oog, want,
+tusschen ons gezegd, was het iemand van minder goed allooi.
+Bekend is, dat hij papieren in zijn bezit had, die hij gebruikte
+om menschen geld af te persen. Deze papieren zijn
+alle door de moordenaars verbrand. Niet een voorwerp van
+waarde werd door hen meegenomen, zoodat het waarschijnlijk
+is, dat de misdadigers behoorden tot den voornamen stand,
+wier eenig doel bestond in het voorkomen van schandaal.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B98" id="p_B98">[B 98]</a></span>
+&bdquo;Misdadigers<span class="corr" id="corr69" title="Bron: !">?</span>&rdquo; vroeg Holmes. &bdquo;Meer dan één?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, er waren er twee. Het scheelde zeer weinig of zij
+waren op heeterdaad gearresteerd. Wij hebben hun voetsporen,
+wij hebben hun beschrijving, tien tegen een, dat wij
+hen op het spoor komen. De eerste was een weinig te vlug,
+maar de tweede werd door den tuinman gegrepen en ontkwam
+eerst na een worsteling. Het was een stevig gebouwde
+man van middelmatige lengte, hij had een dikken
+nek en snor en een masker voor de oogen.&rdquo;</p>
+
+<div class="figleft" style="width: 286px;">
+<a href="images/b099.jpg"><img src="images/b099th.jpg" width="286" height="450" alt="Zijn blik volgend, zag ik de beeltenis van een voorname dame in baltoilet." title="Klik voor vergroting (635×1000px, 118kb)." /></a>
+<span class="caption">Zijn blik volgend, zag ik de beeltenis van een voorname dame in baltoilet.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Dat is tamelijk vaag,&rdquo; zeide Sherlock Holmes. &bdquo;Wel,
+het zou een beschrijving van Watson kunnen zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is waar,&rdquo; lachte de inspecteur, vroolijk.</p>
+
+<p>&bdquo;Maar ik ben bang, dat ik u niet zal kunnen helpen,
+Lestrade,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Het feit is, dat ik dezen mijnheer
+Milverton heb gekend en dat ik hem beschouwde als een der
+gevaarlijkste typen uit geheel Londen. Ik vermeen voorts,
+dat er zekere misdaden zijn, welke de wet niet kan treffen en
+die daardoor in zeker opzicht persoonlijke wraak wettigen.
+Neen, het helpt niet, ik laat mij in deze niet overreden. Ik
+heb mijn besluit genomen. Mijn sympathie is aan de zijde
+van de misdadigers en niet aan die van het slachtoffer, en
+ik zal mij met deze zaak niet inlaten.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes had tegenover mij met geen enkel woord meer
+gesproken over het drama, waarvan wij getuigen waren
+geweest, maar ik bespeurde den geheelen morgen, dat hij
+in gedachten was verzonken, en ik kreeg door zijn starenden
+blik en zijn afgetrokken manieren den indruk van iemand,
+die tracht zich iets te herinneren. Wij zaten aan onzen
+lunch, toen hij plotseling opsprong. &bdquo;Bij Jupiter, Watson, ik
+heb het,&rdquo; riep hij. &bdquo;Zet je hoed op en ga met me mee.&rdquo;</p>
+
+<p>Zoo snel hij kon liep hij door <span class="corr" id="corr70" title="Bron: Baker Street">Baker-Street</span> en daarna
+langs Oxford Street, totdat wij bijna bij het Regent Circus
+waren. Hier was links een winkel, waarvan de etalagekast
+vol stond met de fotographieën van alle beroemdheden en
+schoonheden van den dag. De oogen van Holmes vestigden
+zich op een dezer portretten en zijn blik volgende, zag ik
+de beeltenis van een voorname dame in baltoilet, met een
+groote diamanten tiara op het edele hoofd. Ik keek naar
+dien ietwat gebogen neus, naar de donkere wenkbrauwen,
+naar dien vastberaden mond en de van wilskracht getuigende
+<span class="pageno"><a name="p_B99" id="p_B99">[B 99]</a><br />
+<a name="p_B100" id="p_B100">[B 100]</a></span>
+kleine kin. Ik hield mijn adem in, toen ik den te allen tijde
+eerbied afgedwongen hebbenden titel van den grooten edelman
+en staatsman las, wiens vrouw zij was geweest. Mijn
+oogen ontmoetten die van Holmes en hij legde den vinger
+op de lippen, terwijl wij wegliepen.</p>
+
+<hr class="chend" />
+
+<h2><a name="B_IV" id="B_IV"></a>IV.</h2>
+
+<h3>Het avontuur van de zes Napoleons.</h3>
+
+<p>Het gebeurde meer dan eens, dat de heer Lestrade van
+Scotland Yard een avondje bij ons kwam praten. Zijn
+bezoeken waren Sherlock Holmes zeer welkom, daar hij zoodoende
+op de hoogte bleef van alles, wat er in het hoofdkwartier
+van de politie voorviel. Als wederdienst voor het
+nieuws, dat Lestrade bracht, was Holmes steeds bereid aandachtig
+te luisteren naar de bijzonderheden van elke zaak,
+waarin de detective betrokken was en nu en dan was hij in
+staat, zonder zich zelf met het geval te bemoeien, den een of
+anderen leiddraad te verstrekken of een vermoeden uit te
+spreken, dat hij putte uit zijn enorme kennis en ervaring.</p>
+
+<p>Op dezen bijzonderen avond had Lestrade gesproken over
+het weer en de dagbladen. Daarna was hij minder spraakzaam
+geworden, keek strak voor zich uit en trok hard aan zijn sigaar.</p>
+
+<p>Holmes keek hem scherp aan.</p>
+
+<p>&bdquo;Is er iets bijzonders aan de hand?&rdquo; vroeg hij eindelijk.</p>
+
+<p>&bdquo;O, neen, mijnheer Holmes, niets bijzonders.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, dan kunt gij 't mij ook wel vertellen.&rdquo;</p>
+
+<p>Lestrade lachte.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, mijnheer Holmes, er helpt geen ontkennen aan, ik
+zit werkelijk met een moeilijk geval. Maar het is zulk een
+dwaze geschiedenis, dat ik aarzelde u er mee lastig te vallen.
+Daar staat echter tegenover, dat hoewel de zaak doodgewoon
+is, er toch iets, dat zonderling moet genoemd worden,
+aan verbonden is en ik weet, dat gij u gaarne bezighoudt met
+alles, wat niet tot het gewone behoort. Maar volgens mij is het
+een zaak, die eerder voor dr. Watson geschikt is dan voor ons.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B101" id="p_B101">[B 101]</a></span>
+&bdquo;Een ziekteverschijnsel?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Krankzinnigheid in elk geval. En een zonderlinge krankzinnigheid
+tevens. Zoudt u zich kunnen voorstellen, dat er
+thans nog iemand bestaat, die zulk een haat koestert voor
+Napoleon I, dat hij elk portret, dat hij van den grooten
+keizer ziet, zou willen vernielen?&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes leunde achterover in zijn stoel.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is niets voor mij,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Juist. Dat heb ik zelf ook gezegd. Maar wanneer de man
+zich schuldig maakt aan inbraak om schilderijen en bustes
+te vernielen, die niet zijn eigendom zijn, verhuist de zaak
+van den geneesheer naar de politie.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes toonde weer meer belangstelling.</p>
+
+<p>&bdquo;Inbraak! Dat is interessanter. Laat mij de bijzonderheden eens hooren.&rdquo;</p>
+
+<p>Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag en frischte
+zijn geheugen op, door nu en dan zijn aanteekeningen te raadplegen.</p>
+
+<p>&bdquo;Het eerste geval, dat ons ter kennis kwam,&rdquo; vertelde hij,
+&bdquo;is vier dagen geleden. Het was in den winkel van Morse
+Hudson, die een filiaal heeft voor het verkoopen van schilderijen,
+bustes enz. in Kensington Road. De bediende was even
+naar achteren gegaan, toen hij in den winkel een harden slag
+hoorde, en naar voren snellende, vond hij een buste van
+Napoleon, die met verschillende andere kunstwerken op een
+plank tegen den muur stond, aan gruis liggen op den grond.
+Daar de buste onmogelijk uit zich zelf kon gevallen zijn, snelde
+de bediende naar buiten, maar hij zag niemand en er was
+ook niets, waardoor hij den vernieler kon aanduiden. Wel verklaarden
+eenige voorbijgangers, dat zij iemand uit den winkel
+hadden zien komen, maar zij hadden daarop verder geen acht
+geslagen. De zaak werd aangegeven. De buste was echter niet
+meer waard dan een paar gulden en de geheele geschiedenis
+leek te eenvoudig, om er verder het hoofd over te breken.</p>
+
+<p>&bdquo;Het tweede geval echter was ernstiger en ook vreemder.
+Het gebeurde in den afgeloopen nacht.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 375px;">
+<a href="images/b102.jpg"><img src="images/b102th.jpg" width="375" height="450" alt="Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag." title="Klik voor vergroting (834×1000px, 158kb)." /></a>
+<span class="caption">Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;In Kensington Road en nog geen honderd meter verwijderd
+van den winkel van Morse Hudson, woont een welbekend
+geneesheer, dr. Barnicot genaamd, die een van de drukste
+praktijken heeft op de zuidzijde van den Theems. Zijn woning<span class="pageno"><a name="p_B102" id="p_B102">[B 102]</a></span>
+ligt aan den Kensington Road, maar hij heeft ook nog een
+paar kamers gehuurd aan den Lower Brixton Road, waar
+hij eenige uren van den dag is te consulteeren. Deze dokter
+Barnicot is een geestdriftig bewonderaar van Napoleon en<span class="pageno"><a name="p_B103" id="p_B103">[B 103]</a></span>
+zijn huis is vol boeken, schilderijen en reliquieën van den
+Franschen keizer. Eenigen tijd geleden kocht hij van Morse
+Hudson twee busten, gemaakt naar den beroemden kop
+van Napoleon door den Franschen beeldhouwer Devine. Een
+dezer heeft hij in de gang van zijn huis te Kensington Road
+laten plaatsen en de andere op den schoorsteen van een zijner
+vertrekken te Lower Brixton. Welnu, toen Barnicot heden
+morgen naar beneden kwam, bemerkte hij tot zijn schrik,
+dat in den afgeloopen nacht bij hem was ingebroken, maar
+dat niets was weggenomen als de buste uit de gang. Deze
+was naar buiten gedragen en daar stuk tegen den muur geslagen.
+Alleen de scherven waren overgebleven.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes wreef zich in de handen.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is zeker bijzonder,&rdquo; zeide hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik dacht, dat u er belang in zoudt stellen. Maar ik ben nog
+niet aan 't eind. Dr. Barnicot ging om twaalf uur naar zijn
+kamers in Lower Brixton en u kunt u zijn verbazing voorstellen,
+toen hij bij aankomst vond, dat het raam in den nacht was
+geopend en dat de brokstukken van zijn tweede buste over
+den grond lagen verspreid. Deze was eveneens aan duizend
+stukken geslagen. In geen van beide gevallen waren er eenige
+teekenen, die ons ook maar de geringste aanwijzing konden geven
+over den persoon van den misdadiger of krankzinnige, die
+dit gedaan heeft. En nu, mijnheer Holmes, hebt u de feiten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij zijn zeer vreemd, om niet te zeggen grotesk,&rdquo; meende
+Holmes. &bdquo;Mag ik u vragen of de beide busten, die in de vertrekken
+van dr. Barnicot werden vernield, precies dezelfde
+waren als de eene, die in den winkel van Morse werd stuk
+geslagen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zij werden van hetzelfde soort gips gemaakt.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zulk een feit past niet in de theorie, dat de man, die
+ze stuk slaat, bezield is met een doodelijken haat voor
+Napoleon. Wanneer men in aanmerking neemt, dat er
+honderden busten van den grooten keizer moeten bestaan
+te Londen, zouden wij te ver gaan, wanneer wij van de
+veronderstelling uitgingen, dat een beeldstormer nu juist
+drie exemplaren van dezelfde buste had uitgezocht.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, dat heb ik ook al gedacht,&rdquo; zeide Lestrade.
+&bdquo;Daar staat tegenover, dat deze mijnheer Morse Hudson de
+eenige handelaar in dergelijke artikelen is in dit gedeelte<span class="pageno"><a name="p_B104" id="p_B104">[B 104]</a></span>
+van Londen en deze drie waren de eenige, die in de laatste
+jaren in zijn winkel waren geweest. En daarom, alhoewel zooals
+u zegt, honderden busten en afbeeldingen van Napoleon
+in Londen zijn, is het zeer waarschijnlijk, dat deze drie de
+eenige waren in dat gedeelte van Londen. En iemand, die in
+dat district woont, zou dan ook zeer goed juist met deze drie
+kunnen beginnen. Wat dunkt u er van, mijnheer Watson?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Er zijn grenzen te trekken, wat de mogelijkheid betreft
+van monomanie,&rdquo; antwoordde ik. &bdquo;We hebben den toestand,
+dien de moderne Fransche psychologen het &bdquo;idée fixe&rdquo; hebben
+genoemd, dat op zich zelf bijna onmerkbaar is, daar de
+patiënt overigens volkomen gezond kan zijn. Iemand, die
+veel gelezen heeft over Napoleon of wiens familie door de
+groote oorlogen geleden heeft, kan zich zeer begrijpelijk in
+dit opzicht een &bdquo;idée fixe&rdquo; vormen en onder den invloed
+daarvan in staat zijn tot het plegen van zulke daden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, Watson, daar is hier geen sprake van,&rdquo; zeide
+Holmes hoofdschuddend, &bdquo;want dat &bdquo;idée fixe&rdquo; alleen zou
+uw interessanten monomaan niet in de gelegenheid, stellen
+te weten te komen, waar deze busten te vinden waren.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zoo, welke verklaring hebt u dan?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik tracht geen verklaring te vinden. Alleen zou ik willen
+doen opmerken, dat er een zekere methode spreekt uit de
+excentrieke handelwijze van dezen mijnheer. Zoo werd bijvoorbeeld
+in de gang van het huis van dr. Barnicot, waar
+geraas zeker de familie wakker gemaakt zou hebben, de buste
+naar buiten gebracht, alvorens stuk geslagen te worden, terwijl
+op de kamers van den dokter, waar minder gevaar voor
+alarm bestond, de buste stuk geslagen werd op de plaats, waar
+zij stond. De zaak schijnt van bijzonder weinig beteekenis
+en toch durf ik niets van weinig beteekenis noemen, wanneer
+ik bedenk, dat eenige van mijn beste gevallen al een zeer
+weinig belovend begin hadden. Gij zult u herinneren, Watson,
+hoe de vreeselijke geschiedenis van de Abernetty familie
+mij eerst een leiddraad opleverde, nadat ik opgemerkt had,
+hoe diep de boterspaan in de boter was geraakt. Ik kon het
+daarom niet over mij verkrijgen, te glimlachen over uw drie
+gebroken busten, Lestrade, en u zult mij zeer verplichten, indien
+u mij op de hoogte wilt houden, wanneer zich nieuwe verwikkelingen
+voordoen in zulk een zonderlinge geschiedenis.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B105" id="p_B105">[B 105]</a></span>
+De nieuwe omstandigheden, waarnaar mijn vriend gevraagd
+had, kwamen sneller en in een oneindig meer tragischen
+vorm dan hij zich kan hebben voorgesteld. Ik was den volgenden
+morgen nog bezig mij te kleeden, toen er op mijn
+deur werd geklopt en Holmes binnenkwam met een telegram
+in zijn hand. Hij las luid:</p>
+
+<p>&bdquo;Kom dadelijk 131<span class="corr" id="corr71" title="Bron: ,">,</span> Pitt Street, Kensington&mdash;Lestrade.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zou 't wezen?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik weet 't niet.&mdash;Het kan alles zijn. Maar ik vermoed,
+dat dit het vervolg is van de geschiedenis van de busten.
+In dat geval heeft onze vriend de beeldenstormer zijn operaties
+in een ander deel van Londen begonnen. Daar staat koffie
+op tafel, Watson, en ik heb een rijtuig voor de deur.&rdquo;</p>
+
+<p>In een half uur hadden wij Pitt Street bereikt, een stil rustig
+plekje, juist in de nabijheid van een der drukste punten van
+Londen. No. <span class="corr" id="corr72" title="Bron: 13">131</span> was er een uit een reeks vrij lage, maar goed
+uitziende huisjes. Toen wij naderbij kwamen, zagen wij een
+aantal nieuwsgierigen voor de deur. Holmes floot een deuntje.</p>
+
+<p>&bdquo;Bij George, hier is minstens een moordaanslag gepleegd.
+Anders zou een Londensche &bdquo;message-boy&rdquo; zeker niet blijven
+staan. Aan den uitgestrekten hals, waarmee die knaap naar
+binnen gluurt, is duidelijk te merken, dat er een daad van
+geweld gepleegd is. Wat is dat, Watson? De bovenste treden
+van de deurstoep zijn nat en de overige droog. In elk geval
+voetstappen genoeg. Maar daar zie ik Lestrade aan het middelste
+raam en nu zullen wij spoedig alles van de zaak weten.&rdquo;</p>
+
+<p>De detective ontving ons met een ernstig gelaat en duwde
+ons in een zitkamer, waar een buitengewoon geagiteerd man
+van gevorderden leeftijd, gekleed in een flanellen morgenjapon
+op en neer liep. Hij werd aan ons voorgesteld als de
+eigenaar van het huis&mdash;mijnheer Horace Harker van het
+Centraal Pers Syndicaat.</p>
+
+<p>&bdquo;Het is alweer die geschiedenis van de busten van
+Napoleon,&rdquo; zeide Lestrade. &bdquo;U scheen daarin gisteren avond
+nog al belang te stellen, mijnheer Holmes en daarom dacht ik,
+dat u gaarne tegenwoordig zoudt willen zijn, nu de zaak
+een veel ernstiger wending heeft genomen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Welke wending heeft zij dan genomen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Niets meer of minder dan tot een moord. Mijnheer Harker,
+zoudt u deze heeren precies willen vertellen, wat er gebeurd is?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B106" id="p_B106">[B 106]</a></span>
+De man in de kamerjapon keek ons met een melancholieken blik aan.</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 334px;">
+<a href="images/b106.jpg"><img src="images/b106th.jpg" width="334" height="450" alt="Hij werd aan ons voorgesteld als de eigenaar van het huis&mdash;mijnheer Horace Harker." title="Klik voor vergroting (742×1000px, 132kb)." /></a>
+<span class="caption">Hij werd aan ons voorgesteld als de eigenaar van het huis&mdash;mijnheer Horace Harker.</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het is een buitengewoon iets,&rdquo; zeide hij, &bdquo;dat ik, die mijn<span class="pageno"><a name="p_B107" id="p_B107">[B 107]</a></span>
+geheele leven bezig geweest ben het nieuws van andere
+menschen te verzamelen, nu er werkelijk nieuws op mijn weg
+is gekomen, zoo van streek ben, dat ik geen twee woorden
+kan schrijven. Wanneer ik hier was gekomen als journalist,
+zou ik mij zelf geïnterviewd hebben en twee kolommen voor
+alle avondbladen hebben geleverd. En nu geef ik kostbare
+inlichtingen en kopie, door mijn verhaal over en over te vertellen
+aan verschillende personen en zelf heb ik er niets aan. Ik
+heb echter uw naam vroeger wel eens hooren noemen, mijnheer
+Sherlock Holmes en als u alleen deze zonderlinge geschiedenis
+kunt verklaren, zal ik mij ruimschoots beloond achten
+voor de moeite haar nog eens te moeten vertellen.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes ging zitten en luisterde.</p>
+
+<p>&bdquo;Alles schijnt zich te concentreeren om die buste van
+Napoleon, die ik ongeveer vier maanden geleden voor deze
+zelfde kamer gekocht had. Ik kwam er voor een kleinigheid
+aan van de gebroeders Harding, twee deuren van het High
+Street Station. Een groot deel van mijn journalistieken arbeid
+doe ik 's nachts, en dikwijls schrijf ik tot laat in den nacht.
+Aldus ook gisteren avond. Ik zat in mijn studeervertrekje,
+dat achter gelegen is, omstreeks twee uur, toen ik eenig
+geluid beneden hoorde. Ik luisterde, maar ik hoorde niets
+meer en ik dacht, dat het buiten was geweest. Plotseling,
+geen vijf minuten later, hoorde ik echter een verschrikkelijken
+gil&mdash;den vreeselijksten kreet, dien ik ooit vernam. Zoo lang
+ik leef zal die mij bijblijven. Eenige minuten bleef ik stom
+van schrik zitten. Daarna greep ik den pook en ging naar
+beneden. Toen ik deze kamer opende, vond ik het raam wijd
+open en dadelijk bespeurde ik, dat de buste van den schoorsteenmantel
+was verdwenen. Waarom een inbreker dat ding
+zou meenemen, gaat mijn begrip te boven, want het was
+slechts een buste van gips, die geen bijzondere waarde had.</p>
+
+<p>&bdquo;U kunt zelf zien, dat iemand, die door dat open raam
+gaat, door het doen van een grooten stap, op de bovenste
+tree van de stoep kan komen. Dit had de inbreker klaarblijkelijk
+ook gedaan, waarom ik omliep en de deur opende.
+In het donker naar buiten gaande viel ik bijna over een lijk,
+dat hier lag. Ik holde terug om licht te halen en ja, daar lag
+een man met een diepe snede over de keel, badende in zijn
+bloed. Hij lag op zijn rug met opgetrokken knieën en den<span class="pageno"><a name="p_B108" id="p_B108">[B 108]</a></span>
+mond wijd open. Ik zal hem in mijn droomen steeds zien. Ik
+had juist den tijd om op mijn politiefluit te blazen en daarna
+ben ik zeker flauw gevallen, want ik herinner mij niets meer,
+totdat ik een agent over mij heengebogen zag in de gang.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wie was de vermoorde man?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Er is niets, dat daaromtrent eenige aanwijzing verschaft,&rdquo;
+antwoordde Lestrade. &bdquo;U kunt het lijk aan het bureau zien,
+maar wij zijn er nog niets wijzer door geworden. Het is een
+zware, door de zon verbrande, krachtige man, niet ouder dan
+dertig jaar. Hij is armoedig gekleed en toch ziet hij er niet
+als een werkman uit. Een mes met beenen heft lag in een
+bloedplas naast hem. Of 't het mes was, waarmee de wonde
+werd toegebracht, of dat het aan den verslagene toebehoorde,
+weet ik niet. Zijn kleeren waren ongemerkt en niets vonden
+wij in zijn zakken, behalve een appel, een stukje touw, een
+kaartje van Londen en een foto. Hier is alles.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes greep naar de foto. Het was klaarblijkelijk een
+plaatje, genomen met een kleine handcamera. Het stelde
+voor een sluw uitzienden man met sterk geprononceerde
+trekken en dikke wenkbrauwen en met een eigenaardig vooruitstekende
+onderkaak, als bij een baviaan het geval is.</p>
+
+<p>&bdquo;En wat is er van de buste geworden?&rdquo; vroeg Holmes,
+na deze foto nauwkeurig te hebben bestudeerd.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hoorden er juist iets van, vóórdat u hier waart.
+Zij is gevonden in het tuintje van een leeg huis in Campdon
+House Road. Zij was ook aan gruis geslagen. Ik ga er eens
+naar kijken. Gaat u mee?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker. Ik moet echter eerst even hier rond zien.&rdquo; Hij
+keek naar het karpet en naar het raam. &bdquo;De knaap moet
+lange beenen gehad hebben of wel buitengewoon vlug zijn,&rdquo;
+zei de hij. &bdquo;Het was anders niet gemakkelijk om van den
+grond dat raam open te krijgen en er door te kruipen. Terug
+ging het veel gemakkelijker. Gaat u ook mee om de overblijfselen
+van uw buste te aanschouwen, mijnheer Harker?&rdquo;</p>
+
+<p>De troostelooze journalist was voor zijn schrijftafel gaan
+zitten. &bdquo;Ik moet trachten er iets van te maken,&rdquo; sprak hij,
+&bdquo;hoewel ik niet twijfel of de avondbladen zijn reeds vol met
+allerlei bijzonderheden. Dat dit nu juist mij moet overkomen!
+U herinnert u, dat de tribune te Doncarte ingestort is? Wel,
+ik was de eenige journalist op die tribune en mijn blad<span class="pageno"><a name="p_B109" id="p_B109">[B 109]</a></span>
+het eenige, dat geen verslag had, omdat ik te diep geschokt
+was om te kunnen schrijven. En nu zal ik waarachtig weer
+te laat komen met een moord, die op de stoep voor mijn
+deur is gepleegd.&rdquo;</p>
+
+<p>Toen wij de kamer uitgingen, hoorden wij zijn pen over
+het papier krassen.</p>
+
+<p>De plek, waar de overblijfselen van de buste gevonden
+waren, was slechts een paar honderd meter verder. Voor
+de eerste maal rustten onze oogen op dit conterfeitsel van
+den grooten keizer, die zulk een haat scheen te hebben
+opgewekt in het brein van een onbekende. De buste lag
+aan stukken in het gras. Holmes zocht ze op en bekeek ze
+aandachtig. Uit zijn geheele manier van doen en zijn nauwkeurig
+onderzoek maakte ik op, dat hij een punt van uitgang
+gevonden had in deze duistere zaak.</p>
+
+<p>&bdquo;Wat denkt u?&rdquo; vroeg Lestrade.</p>
+
+<p>Holmes haalde de schouders op.</p>
+
+<p>&bdquo;Wij moeten nog een langen weg afleggen,&rdquo; zeide hij.
+&bdquo;En toch&mdash;en toch&mdash;er zijn eenige feiten. Het bezit van
+deze goedkoope buste was in de oogen van dezen vreemdsoortigen
+misdadiger meer waard dan een menschenleven.
+Dat is één punt. Dan is er nog het zonderlinge feit, dat
+hij de buste niet in het huis stuk sloeg of onmiddellijk
+daarbuiten, vreemd te meer, wanneer zijn eenig oogmerk
+niets anders <span class="corr" id="corr73" title="Bron: als">dan</span> het vernielen daarvan was.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Hij werd verrast door de komst van dien anderen man.
+Hij heeft ternauwernood geweten, wat hij deed.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, dat kan zijn. Maar ik wensch uw aandacht in het
+bijzonder te vestigen op de ligging van dit huis, in welks
+tuin de buste werd vernield.&rdquo;</p>
+
+<p>Lestrade keek eens rond.</p>
+
+<p>&bdquo;Het was een leeg huis en derhalve wist hij, dat hij
+niet gestoord zou worden in den tuin.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, maar er is nog een leeg huis verder op, waar hij langs
+gekomen moet zijn, alvorens hier te komen. Waarom heeft
+hij de buste daar dan niet gebroken, vooral daar bij elken
+stap verder de kansen vermeerderden van een ontmoeting
+met dezen of genen?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik geef het op,&rdquo; zeide Lestrade.</p>
+
+<p>Holmes wees op de lantaarn boven ons hoofd.</p>
+
+<div class="figright" style="width: 285px;">
+<a href="images/b110.jpg"><img src="images/b110th.jpg" width="285" height="450" alt="Holmes wees naar de lantaarn boven ons hoofd." title="Klik voor vergroting (635×1000px, 104kb)." /></a>
+<span class="caption">Holmes wees naar de lantaarn boven ons hoofd.</span>
+</div>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B110" id="p_B110">[B 110]</a><br />
+<a name="p_B111" id="p_B111">[B 111]</a></span>
+&bdquo;Hij kon hier zien wat hij deed en daar niet. Dat was de reden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Bij Jupiter, dat is waar,&rdquo; riep de detective. &bdquo;Nu ik er
+over nadenk, herinner ik mij, dat de buste van dr. Barnicot
+ook niet ver van de lamp werd stuk geslagen. En wat denkt
+u, mijnheer Holmes, dat wij aan dit feit hebben.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij moeten het in onze gedachten houden. Misschien
+vinden wij later iets, dat daarmede in verband staat. Wat
+denkt u nu te gaan doen, Lestrade?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De meest practische manier om er achter te komen bestaat
+volgens mijn meening in het vaststellen van de identiteit
+van den verslagene. Dit zal wel geen moeilijkheden opleveren;
+wanneer wij weten, wie hij is en wie zijn vrienden en kennissen
+zijn, hebben wij een goed begin om er achter te komen,
+wat hij in Pitt Street uitvoerde en wie het was, die hem
+ontmoette en op de stoep van het huis van mijnheer Horace
+Harker heeft vermoord. Denkt u dat ook niet?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ongetwijfeld, en toch is het niet de weg, dien ik zou
+inslaan om deze geschiedenis tot klaarheid te brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wat zoudt u dan doen!&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, laat u door mij in geen enkel opzicht influenceeren.
+Het beste is, dat u uw weg gaat en ik den mijne. Later
+kunnen wij onze aanteekeningen vergelijken en zoodoende
+zal het eene verslag het andere aanvullen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeer goed,&rdquo; zeide Lestrade.</p>
+
+<p>&bdquo;Als u nog naar Pitt Street teruggaat, ziet u misschien
+mijnheer Harker nog. Vertel hem namens mij, dat ik voor mij
+reeds een opinie gevormd heb en dat het zoo goed als zeker
+is, dat een gevaarlijke krankzinnige, met Napoleontische
+delusies, in den afgeloopen nacht in zijn huis is geweest.
+Dat kan van zeer veel nut voor zijn artikel zijn.&rdquo;</p>
+
+<p>Lestrade keek hem aan.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat gelooft u toch niet werkelijk?&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes glimlachte. &bdquo;Geloof ik 't niet? Och, misschien ook
+niet. Maar ik ben er zeker van, dat het den heer Harker interesseert,
+evenals de abonné's van het Centraal Pers Syndicaat.
+Nu, Watson, ik denk, dat wij een lange en tamelijk lastige
+dagtaak voor ons hebben. Ik zou gaarne willen, Lestrade,
+dat je het zoo inrichtte, dat je om zes uur van avond in
+Baker Street kon zijn. Tot zoo laat zou ik gaarne deze<span class="pageno"><a name="p_B112" id="p_B112">[B 112]</a></span>
+foto, die gij gevonden hebt in de zakken van den doode,
+willen houden. Het is mogelijk, dat ik verder uw gezelschap
+en uw hulp noodig heb voor een kleine expeditie, die in den
+komenden nacht zal worden ondernomen, ten minste indien
+mijn hypothese juist blijkt. Tot zoolang dan vaarwel en
+goede vangst.&rdquo;</p>
+
+<p>Sherlock Holmes en ik liepen samen naar High Street,
+waar hij bleef staan voor den winkel van Harding Brothers, bij
+wie de buste was gekocht. Naar binnen gaande, deelde een
+jonge bediende hem op zijn vraag mede, dat mijnheer Harding
+afwezig was tot na den middag, en dat hij zelf pas in de
+zaak was, zoodat hij geen inlichtingen kon verschaffen. Op
+het gelaat van Holmes was duidelijk teleurstelling merkbaar.</p>
+
+<p>&bdquo;Wel, wij mogen niet verwachten, dat alles loopt, zooals
+wij 't gaarne willen, Watson,&rdquo; zeide hij eindelijk. &bdquo;Wij moeten
+van middag terugkomen, daar mijnheer voor dien tijd niet
+aanwezig is. Ik ben bezig, zooals ge misschien reeds geraden
+hebt, te trachten na te gaan, vanwaar deze busten zijn gekomen,
+om zoodoende er achter te komen of er niet iets bijzonders
+mee gebeurd is, waardoor de feiten van de laatste
+dagen kunnen worden verklaard. Laat ons nu gaan naar
+Morse Hudson van Kensington Road en zien of hij eenig
+licht in de duisternis kan brengen.&rdquo;</p>
+
+<p>Een rit van een uur bracht ons aan het huis van den
+handelaar. Het was een kleine, dikke man met een rood
+gezicht.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer. Op deze plank stond de buste, mijnheer,&rdquo;
+zeide hij. &bdquo;Waarvoor wij belasting en huur betalen, weet ik
+niet, wanneer de eerste de beste schurk kan binnenkomen
+en je goed stuk smijten. Ja, mijnheer, ik was het, die aan
+dr. Barnicot de twee busten heb verkocht. Schandelijk, mijnheer.
+Een complot van nihilisten. Dat is 't, mijnheer. Niemand
+anders <span class="corr" id="corr74" title="Bron: als">dan</span> een anarchist zou 't in zijn hoofd krijgen, deze
+beeldjes te breken. Roode republikeinen, zoo noem ik ze. Van
+wie ik de beeldjes gekocht heb? Ik zie niet in, wat dat met
+de zaak heeft te maken. Wel, als u 't bepaald wenscht te
+weten, ik kocht ze van Gelder &amp; Co. in Church Street, Stepney.
+Een welbekend huis in dit soort goed, en ouder dan twintig
+jaar. Hoeveel ik er had? Drie&mdash;twee en een is drie&mdash;twee
+van dr. Barnicot en een op klaarlichten dag in mijn winkel<span class="pageno"><a name="p_B113" id="p_B113">[B 113]</a></span>
+stuk geslagen. Of ik dat portret herken? Neen. Ja, toch!
+Het is Beppo. Hij was een soort Italiaansche beeldhouwer,
+die kleine karweitjes in den winkel opknapte. Hij kon een
+weinig houtsnijden, vergulden en herstelde allerlei kleinigheden.
+Hij is de vorige week weggegaan en sedert hoorde
+ik niets meer van hem. Ik weet niet, vanwaar hij kwam en
+evenmin waarheen hij is gegaan. Ik heb mij nooit over hem
+te beklagen gehad, zoolang hij hier was. Twee dagen nadat
+hij weg was, werd de buste stuk geslagen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Nu, dat is wel ongeveer alles, dat wij redelijkerwijs
+mochten verwachten van Morse Hudson te zullen hooren,&rdquo;
+zeide Holmes, toen wij uit den winkel kwamen. &bdquo;Wij hebben
+dezen Beppo als een gemeenschappelijken factor, zoowel in
+Kennington als in Kensington, zoodat dit een rit van tien
+mijl wel waard was. En nu, Watson, zullen wij naar Gelder
+&amp; Co. te Stepney gaan. Dat is de bron en oorsprong van
+de busten. Het zou mij zeker tegenvallen, wanneer wij daar
+nog niet iets nieuws vernamen.&rdquo;</p>
+
+<p>Achtereenvolgens reden wij door deftig Londen, hotel
+Londen, schouwburg Londen, literair Londen en eindelijk
+maritiem Londen, tot wij kwamen aan een wijk aan de rivier
+van een honderd duizend zielen, waar de onooglijke huizen
+volgepropt zijn met het uitvaagsel van Europa. Hier vonden
+wij de steen- en beeldhouwerij, waarnaar wij zochten. Buiten
+was een uitgestrekt terrein vol hard- en zandsteen en
+marmer. Daar achter was een werkplaats, waar een vijftig
+beeld- en steenhouwers bezig waren. De baas, een groote
+blonde Duitscher, ontving ons beleefd en gaf ons een duidelijk
+antwoord op alle vragen, die Holmes tot hem richtte.</p>
+
+<p>Uit zijn boeken bleek, dat honderden afgietsels waren
+gemaakt van een marmeren kopie, van de buste van Napoleon
+door Devine, maar dat de drie, die naar Morse Hudson waren
+gezonden, ongeveer een jaar geleden deel uitmaakten van
+een partijtje van zes exemplaren. De andere drie waren
+gegaan naar Harding Brothers in Kensington. Er was hoegenaamd
+geen reden op te geven, waarom deze zes zouden
+verschillen van al de overige. De man kon dan ook niet
+begrijpen, waarom iemand den wensch zou koesteren ze te
+vernielen, inderdaad, hij moest om het denkbeeld lachen.
+De engrosprijs was zes shillings, maar de handelaar maakte<span class="pageno"><a name="p_B114" id="p_B114">[B 114]</a></span>
+er misschien twaalf of meer voor. Het afgietsel werd eerst
+in twee helften afzonderlijk gegoten van gips en daarna aan
+elkander geplakt. Deze arbeid werd meestal verricht door
+Italianen. Wanneer zij gereed waren, werden de busten
+geplaatst op een tafel in de gang om te drogen en daarna
+opgepakt. Dat was alles, wat hij ons kon vertellen.</p>
+
+<p>Het vertoonen van de foto had echter een bijzondere
+uitwerking op den man. Op zijn gelaat kwam een donker
+roode blos en zijn wenkbrauwen trokken zich boven zijn
+blauwe oogen samen.</p>
+
+<p>&bdquo;Ha, de schurk,&rdquo; riep hij. &bdquo;Ja, ik ken hem inderdaad zeer
+goed. Dit is steeds een fatsoenlijke zaak geweest en den
+eenigen keer, dat wij de politie hier hadden, kwam het door
+dezen vent. Het is reeds langer dan een jaar geleden. Hij
+doorstak een ander Italiaan met een mes op straat; daarna
+kwam hij hierheen met de politie op zijn hielen en hier werd
+hij dan ook opgepakt. Beppo heette hij&mdash;zijn achternaam
+heb ik nooit gehoord. Ja, u hebt gelijk, hoe kon ik zulk
+een man in mijn dienst nemen? Maar hij was een goed
+werkman, een van de besten.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Tot hoe lang werd hij veroordeeld?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De gewonde bleef leven en hij kwam er met een jaar
+af. Ik denk, dat hij nu wel weer vrij zal zijn, maar hij heeft
+het niet gewaagd hier te verschijnen. Wij hebben een neef
+van hem hier, en hij zal misschien wel weten, waar hij is
+te vinden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen, neen,&rdquo; riep Holmes, &bdquo;geen woord tegen den neef&mdash;geen
+woord, bid ik u. De zaak is van zeer groot gewicht en
+hoe verder ik ga, hoe belangrijker zij schijnt te worden. Toen
+u in uw boek den datum nasloeg van deze busten, merkte
+ik op, dat het den 9en Juni was van verleden jaar. Kunt
+u mij misschien ook den dag noemen, waarop Beppo gearresteerd
+werd?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ten naaste bij door de uitbetalingslijsten,&rdquo; antwoordde
+de eigenaar. &bdquo;Ja,&rdquo; vervolgde hij, na een paar bladzijden
+te hebben omgeslagen, &bdquo;hij werd voor 't laatst op den
+20sten Mei betaald.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 363px;">
+<a href="images/b115.jpg"><img src="images/b115th.jpg" width="363" height="450" alt="&bdquo;Ha, de schurk,&rdquo; riep hij uit." title="Klik voor vergroting (807×1000px, 169kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Ha, de schurk,&rdquo; riep hij uit.</span>
+</div>
+
+<p><span class="corr" id="corr75" title="Bron: ">&bdquo;</span>Dank u,&rdquo; zei Holmes. &bdquo;Ik geloof niet, dat ik meer mag
+vergen van uw tijd en geduld.&rdquo; Met een waarschuwing om
+toch vooral niets zich te laten ontvallen over ons onderzoek,<span class="pageno"><a name="p_B115" id="p_B115">[B 115]</a></span>
+namen wij den terugtocht aan naar het Westen van de stad.
+De namiddag was reeds ver gevorderd, toen wij eindelijk den
+tijd konden vinden om haastig iets te nuttigen in een restaurant.
+Op een bulletin aan den ingang stond met vette letters:
+&bdquo;Kensington Drama. Moord door een krankzinnige,&rdquo; en de
+verdere inhoud toonde, dat mijnheer Horace Harker er<span class="pageno"><a name="p_B116" id="p_B116">[B 116]</a></span>
+toch nog in geslaagd was zijn verslag op tijd bij den drukker
+te krijgen. Twee kolommen in de middageditie vloeiden
+over van sensatiewekkende momenten, neergeschreven in
+bloemrijken stijl. Holmes las het verslag onder het eten. Eens
+of tweemaal glimlachte hij.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is in orde, Watson,&rdquo; zeide hij. &bdquo;Luister maar eens:
+&bdquo;Het is geruststellend te weten, dat er in deze zaak geen
+verschil van meening bestaat, want Lestrade, een van de
+meest ervaren Scotland Yard detectiven, en mijnheer
+Sherlock Holmes, de welbekende expert, zijn beiden tot de
+conclusie gekomen, dat de eigenaardige serie van incidenten,
+die op zoo tragische wijze geëindigd is, eerder een gevolg
+is van krankzinnigheid, dan van een misdaad met voorbedachten
+rade. Behalve ingeval van verstandsverbijstering
+is er ook geen verklaring voor de feiten te vinden.&rdquo; De
+pers, Watson, is een zeer nuttige instelling, als gij maar weet,
+hoe er partij van kan worden, getrokken. En thans zullen wij,
+wanneer je klaar bent, teruggaan naar Kensington en zien,
+wat de chef van Harding Brothers te vertellen heeft.&rdquo;</p>
+
+<p>De bezitter van die groote zaak bleek te zijn een klein,
+rond mannetje met vlugge maniertjes, heldere kijkers en
+een radde tong.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer. Ik heb reeds het verslag gelezen. Mijnheer
+Horace Harker is een klant van ons. Eenige maanden geleden
+leverden wij hem de buste. Wij hadden drie van die
+busten besteld bij Gelder &amp; Co. van Stepney. Zij zijn nu alle
+verkocht. Aan wie? O, wanneer ik even het verkoopboek
+nasla, kan ik het u dadelijk zeggen. Hier hebben we 't al.
+Een aan mijnheer Harker, een aan mijnheer Josiah Brown
+van Laburnam Lodge, Laburnam Vale, Chiswick en een aan
+mijnheer Sandeford van Lower Grove Road, Reading. Neen,
+ik heb nog nooit den man gezien, die daar op die foto staat.
+Het is anders een gezicht dat men niet spoedig zou vergeten,
+want zelden zag ik een leelijker gelaat. Of wij Italianen
+in onzen dienst hebben? Ja, mijnheer, wij hebben er verscheidene
+onder onze werklieden. Ja, zij kunnen, wanneer
+zij dat willen, in dit verkoopboek snuffelen. Er is n.l. geen
+bijzondere reden om dat boek voor hen op te bergen. Ja, ja,
+het is een vreemde, geschiedenis, en ik hoop dat u, wanneer uw
+onderzoek resultaat oplevert, mij even zult willen berichten.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B117" id="p_B117">[B 117]</a></span>
+Holmes had verscheidene aanteekeningen gemaakt, terwijl
+mijnheer Harding maar doorratelde, en ik kon zien, dat hij
+geheel en al tevreden was over de wending, die de zaak nam.
+Hij zeide echter niets, alleen dat, wanneer wij ons niet haastten,
+wij nog te laat zouden zijn voor onze afspraak met
+Lestrade. Zooveel is zeker, dat toen wij Baker Street bereikt
+hadden, de detective reeds daar was en wij hem vonden,
+ongeduldig heen en weer loopend op onze kamer. Het gewichtig
+gezicht, waarmee hij naar ons toe kwam, bewees,
+dat zijn onderzoek ook niet zonder resultaat was gebleven.</p>
+
+<p>&bdquo;En?&rdquo; vroeg hij. &bdquo;Hebt u geluk gehad, mijnheer Holmes?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben een drukken dag achter den rug en nu juist
+geen verloren dag,&rdquo; zeide mijn vriend. &bdquo;Wij hebben de beide
+handelaren en ook de firma, die de busten maakte, gesproken.
+Ik weet nu, waar de overige busten zich bevinden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De busten,&rdquo; riep Lestrade. &bdquo;Nu, u hebt uw eigen methode,
+mijnheer Holmes en ik voor mij zal daarvan niets
+zeggen, maar toch geloof ik vandaag beter gewerkt te hebben
+dan gij. Ik heb de identiteit van den vermoorde vastgesteld.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dat meent gij toch niet?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En ook de aanleiding voor de misdaad gevonden.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Maar dat is prachtig.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Wij hebben een inspecteur, Hill genaamd, die zich speciaal
+interesseert voor de Italiaansche wijk. Deze doode man
+had een katholiek embleem om zijn hals en daaruit maakte
+ik op, dat hij uit het Zuiden kwam, te meer daar zijn
+gelaat door de zon verbrand was. Inspecteur Hill herkende
+hem, zoodra hij hem zag. Zijn naam is Pietro Venucci van
+Napels en hij is een van de grootste halsafsnijders van
+Londen. Hij staat in betrekking tot de Maffia, die zooals u
+weet een geheim politiek genootschap is, dat zijn besluiten
+door moorden kracht bijzet. Nu ziet u de zaak duidelijk voor
+u, wil ik wedden. De ander is n.l. eveneens een Italiaan en
+lid van de Maffia. Hij heeft op de een of andere wijze tegen
+het reglement gezondigd. Pietro wordt op hem afgestuurd.
+Waarschijnlijk stelt de fotografie den man zelf voor, opdat
+de moordenaar niet den verkeerde zou van kant maken.
+Hij sluipt den man na, ziet hem in een huis gaan, wacht
+buiten op hem, en bij de worsteling krijgt hij zelf een doodelijke
+wonde. Hoe vindt u dat, mijnheer Holmes?&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B118" id="p_B118">[B 118]</a></span>
+Holmes klapte goedkeurend in de handen.</p>
+
+<p>&bdquo;Uitstekend, Lestrade, uitstekend,&rdquo; riep hij uit. &bdquo;Uw
+verklaring echter voor het vernielen van de busten heb ik
+nog niet gehoord.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;De busten! Kunt u deze busten niet op zij zetten? Dat
+is toch niets, pure baldadigheid, hoogstens zes maanden.
+Maar in zake den moord doen wij een eigen onderzoek en
+ik zeg u, dat ik alle draden nu reeds in mijn hand houd.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;En de volgende stap?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Is zeer eenvoudig. Ik ga met Hill naar de Italiaansche
+wijk, zoek den man, wiens portret wij hebben en arresteer
+hem wegens moord. Gaat u met ons mee?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik denk van niet. Ik geloof, dat wij op eenvoudiger manier
+tot het eindresultaat kunnen komen. Ik kan 't niet zeker
+zeggen, want alles hangt af van&mdash;wel, alles hangt af van
+een factor, waarop wij absoluut geen invloed kunnen uitoefenen.
+Maar ik koester groote hoop&mdash;inderdaad de kansen staan
+als twee tegen een&mdash;dat wanneer u van avond met ons
+meegaat, ik in staat zal zijn hem u in handen te spelen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;In de Italiaansche wijk?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen; ik denk, dat Chiswick een adres is, waar hij
+eerder zal te vinden zijn. Als gij van avond met mij naar
+Chiswick gaat, Lestrade, beloof ik u morgen mee naar de
+Italiaansche wijk te gaan en het uitstel zal in elk geval
+geen nadeelige gevolgen hebben. En nu denk ik, dat een
+paar uur slaap ons goed zullen doen, want ik ben van
+plan voor elf uur weg te gaan en het ziet er niet naar
+uit, dat wij voor het aanbreken van den dag terug zullen
+zijn. Blijf bij ons dineeren, Lestrade, en daar staat de sofa
+te uwer dispositie tot het tijd is om te vertrekken. Intusschen
+zoudt ge mij een dienst bewijzen, Watson, met even te telephoneeren
+om een besteller, want ik heb een brief weg te brengen,
+die van avond nog aan zijn adres moet worden bezorgd.&rdquo;</p>
+
+<p>Holmes bracht den avond zoek met snuffelen in de
+leggers van de nieuwsbladen, waarmee een van onze kleine
+kamertjes was volgepropt. Toen hij eindelijk terugkwam,
+straalde er succes uit zijn oogen, maar hij zeide niets tegen
+ons over het resultaat van zijn nasporingen. Wat mij betreft,
+ik had stap voor stap de methode gevolgd, volgens
+welke hij de verschillende symptomen van dit ingewikkelde<span class="pageno"><a name="p_B119" id="p_B119">[B 119]</a></span>
+geval had ontleed en ofschoon ik mij nog niet kon voorstellen,
+waar de zaak op zou uitloopen, begreep ik zeer goed,
+dat Holmes verwachtte, dat deze zonderlinge misdadiger
+een poging zou doen, om de twee overblijvende busten in
+handen te krijgen, waarvan er een, zooals ik mij herinnerde,
+te Chiswick was. Ongetwijfeld was het doel van onzen tocht
+om hem op heeterdaad te betrappen, en ik kon niet anders
+als de gevatheid bewonderen, waarmede mijn vriend de
+bladen op een valsch spoor had gebracht, om zoodoende
+den man in den waan te brengen, dat hij ongestraft zijn
+werk kon voleindigen. Het verwonderde mij dan ook niet,
+dat Holmes mij aanraadde mijn revolver mee te nemen.
+Hij zelf had den met lood beslagen ploertendooder, zijn
+geliefkoosd wapen, in den zak gestoken.</p>
+
+<p>Om elf uur kwam een rijtuig voor, en daarmede reden wij
+tot aan een punt, aan gene zijde van Hammersmith Bridge.
+Hier werd den koetsier gelast op ons te wachten. Een korte
+wandeling bracht ons bij een eenzamen weg met aan beide
+zijden huizen, die alle afzonderlijk stonden. Bij het licht van
+een lantaarn lazen wij &bdquo;Laburnam Villa&rdquo; op een der hekken.
+De bewoners waren klaarblijkelijk reeds naar bed gegaan,
+want overal was het donker, behalve in de gang, waar een
+lamp brandde, die een zwak schijnsel wierp naar buiten in
+den tuin. De houten schutting, die den tuin van den weg
+scheidde, wierp een donkere schaduw naar de binnenzijde,
+en hier bleven wij bij elkander.</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vrees, dat u lang zult moeten wachten,&rdquo; fluisterde
+Holmes. &bdquo;Wij mogen van geluk spreken, dat het niet regent. Ik
+geloof niet, dat wij het zelfs kunnen wagen om te rooken, ten
+einde den tijd te dooden. Het is echter twee tegen een, dat wij
+iets bereiken, waardoor wij voor onze moeite beloond worden.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 334px;">
+<a href="images/b120121.jpg"><img src="images/b120121th.jpg" width="334" height="450" alt="Met den sprong van een tijger was Holmes op zijn rug." title="Klik voor vergroting (743×1000px, 145kb)." /></a>
+<span class="caption">Met den sprong van een tijger was Holmes op zijn rug.</span>
+</div>
+
+<p>Al spoedig bleek, echter, dat wij niet zoolang behoefden te
+wachten, als Holmes ons had doen vreezen, en het avontuur
+eindigde op een snelle en vreemde wijze. Op een gegeven
+oogenblik, zonder dat het minste geluid ons op de hoogte
+had gebracht van zijn komst, werd de tuindeur open gedaan
+en een slanke, donkere gestalte snel en behendig als een
+aap sloop over het pad. Wij zagen haar scherp afsteken
+tegen het licht, dat naar buiten scheen en daarna verdwijnen
+in de donkere schaduwen van het huis. Langen tijd was het
+<span class="pageno"><a name="p_B120" id="p_B120">[B 120]</a><br />
+<a name="p_B121" id="p_B121">[B 121]</a><br />
+<a name="p_B122" id="p_B122">[B 122]</a></span>
+stil en wij hielden onzen adem in. Daarna hoorden wij een
+zacht knarsend geluid. Het raam werd opengebroken. Het
+geluid hield op en weer heerschte er langen tijd stilte. De man
+was het huis binnengegaan. Wij zagen het licht van een dievenlantaarn
+in de kamer. Wat hij zocht was klaarblijkelijk
+niet daar, want even later bemerkten wij het licht in een
+andere kamer en daarna weer in een andere.</p>
+
+<p>&bdquo;Laat ons naar het open raam gaan, dan kunnen wij hem
+grijpen, terwijl hij er uitklimt,&rdquo; fluisterde Lestrade.</p>
+
+<p>Maar voor wij daar konden komen, was de man al weer
+buiten. Zoodra hij zich bevond in het schijnsel voor de voordeur,
+zagen wij, dat hij iets wits onder zijn arm droeg. Hij
+keek naar alle kanten om zich heen, de stilte van de eenzame
+straat stelde hem echter gerust. Zijn rug naar ons toekeerend,
+legde hij het voorwerp neer en het volgende oogenblik
+hoorden wij een slag, gevolgd door gerinkel van scherven.</p>
+
+<p>De man was zoo verdiept in hetgeen hij deed, dat hij ons
+niet hoorde, terwijl wij over het gras naderbij slopen. Met den
+sprong van een tijger was Holmes op zijn rug en een oogenblik
+later hadden Lestrade en ik hem ieder bij een vuist en
+waren de boeien netjes aangedaan. Terwijl ik mij over hem
+heenboog, zag ik een afschuwwekkend gelaat, dat ons aankeek
+met van woede verwrongen trekken, en ik wist, dat
+wij inderdaad den man van de foto hadden gearresteerd.</p>
+
+<p>Maar aan onzen gevangene schonk Holmes allerminst zijn
+aandacht. In gebogen houding op de deurstoep gezeten, was
+hij bezig nauwkeurig te onderzoeken, hetgeen de man uit het
+huis had gehaald. Het was een buste van Napoleon, zooals
+wij er dien morgen reeds een gezien hadden, en deze was ook
+weer op dezelfde manier aan stukken geslagen. Zorgvuldig
+hield Holmes elke scherf afzonderlijk in het licht, maar in geen
+enkel opzicht verschilden deze stukken van andere stukken
+gips. Hij was juist gereed, toen de deur werd geopend en de
+eigenaar van het huis, een joviale, rondborstige figuur, in zijn
+overhemd naar buiten trad.</p>
+
+<p>&bdquo;Mijnheer Josiah Brown, vermoedelijk?&rdquo; vroeg Holmes.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer, en u is ongetwijfeld mijnheer Sherlock
+Holmes? Ik kreeg het briefje, dat u zond per besteller en ik
+deed precies, hetgeen u daarin hebt gezegd. Wij hebben alle
+deuren aan de binnenzijden gesloten en wachtten verder af.<span class="pageno"><a name="p_B123" id="p_B123">[B 123]</a></span>
+Wel, ik ben blij te zien, dat u den schurk hebt. Ik hoop, heeren,
+dat u even binnen wilt komen en dat ik u iets mag offreeren.&rdquo;</p>
+
+<p>Lestrade was er echter op gesteld om zijn gevangene zoo
+spoedig mogelijk achter slot te brengen en daarom werd
+binnen een paar minuten ons rijtuig gehaald en reden wij alle
+vier terug naar Londen. Onze gevangene wilde geen woord
+zeggen, maar hij gluurde naar ons van onder zijn dikke wenkbrauwen
+en eenmaal, dat mijn hand binnen zijn bereik scheen,
+beet hij er naar als een hongerige wolf. Wij bleven lang genoeg
+op het politiebureau om te vernemen, dat er niets op hem
+werd bevonden als een paar shillings en een lang dolkmes,
+waarvan het heft de sporen van bloedvlekken van recenten
+datum vertoonde.</p>
+
+<p>&bdquo;Dat is in orde,&rdquo; zeide Lestrade, terwijl wij afscheid namen.
+&bdquo;Hill kent al deze heeren, en hij zal wel een naam voor
+hem vinden. U zult zien, dat mijn theorie van de Maffia uitstekend
+uitkomt. Maar toch ben ik u zeer verplicht, mijnheer
+Holmes, voor de uitstekende wijze, waarop gij de hand op hem
+hebt gelegd. Ik begrijp het echter nog niet geheel en al.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik vrees, dat het wel een weinig laat is voor het geven van
+explicaties,&rdquo; meende Holmes. &bdquo;Bovendien zijn er nog een of
+twee details, die niet af zijn, en juist een dezer zal de moeite
+loonen, de zaak geheel af te wikkelen. Wanneer u nogmaals
+om zes uur naar mijn huis wilt komen, geloof ik in staat te zijn
+u te kunnen bewijzen, dat gij zelfs nu nog niet de volle
+beteekenis hebt begrepen van deze zaak, waarbij zich eenige
+omstandigheden voordoen, waardoor zij geheel en al eenig is
+in de geschiedenis der misdaad.</p>
+
+<p>&bdquo;Indien ik u ooit toestemming geef om eenige van mijn
+kleine problemen te boekstaven, Watson, voorzie ik, dat gij
+uw bladzijden zult volpennen met een verhaal van het zonderlinge
+avontuur van de busten van Napoleon.&rdquo;</p>
+
+<hr class="tb" />
+
+<p>Toen wij den volgenden avond weder bij elkander kwamen,
+bezat Lestrade vele bijzonderheden over onzen gevangene.
+Zijn voornaam was, zooals bleek, Beppo, verder onbekend. Hij
+was een bekende deugniet in de Italiaansche kolonie. Vroeger
+was hij een bekwaam beeldhouwer geweest, die een eerlijk
+bestaan verdiende, maar hij was den verkeerden weg opgegaan
+en had reeds tweemaal met de gevangenis kennis gemaakt&mdash;eens<span class="pageno"><a name="p_B124" id="p_B124">[B 124]</a></span>
+wegens diefstal en eens, zooals wij reeds hadden vernomen,
+wegens het doorsteken van een landgenoot. Hij sprak
+goed Engelsch. De reden, waarom hij de busten vernielde,
+was nog niet bekend en hij weigerde in deze op eenige
+vraag te antwoorden; de politie had echter uitgevischt,
+dat het zeer goed mogelijk was, dat deze busten eigenhandig
+door hem gemaakt waren, daar hij in dat genre
+gewerkt had bij Gelder &amp; Co. Naar al dit nieuws, waarvan wij
+het voornaamste reeds wisten, luisterde Holmes met beleefde
+aandacht, maar ik, die hem zoo goed kende, kon duidelijk
+zien, dat zijn gedachten elders waren en ik las achter het
+masker, dat hij gewoon was te dragen, ongerustheid en
+verwachting. Plotseling luisterde hij en zijn oogen werden
+helderder. Er werd gebeld. Een minuut later hoorden wij
+iemand de trap opkomen en een oud mannetje met grijze
+bakkebaarden trad binnen. In zijn rechterhand droeg hij
+een ouderwetsche tasch, die hij op tafel zette.</p>
+
+<p>&bdquo;Ben ik hier terecht bij mijnheer Sherlock Holmes?&rdquo;</p>
+
+<p>Mijn vriend boog en glimlachte: &bdquo;Mijnheer Sandeford
+van Reading, vermoed ik?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, mijnheer, ik ben een weinig laat, maar de trein
+had vertraging. U schreef mij over een buste, die ik in
+mijn bezit heb.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Juist.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik heb uw brief hier. U schreef: &bdquo;Ik wensch een kopie
+te bezitten van den Napoleon van Devine en ben bereid u
+tien pond te betalen voor die, welke gij in uw bezit hebt.&rdquo;
+Is dat zoo?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Zeker.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik was zeer verrast door uw brief, want ik begreep
+niet, hoe u kondet weten, dat ik zulk een buste had.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Natuurlijk waart u verrast. De verklaring is echter eenvoudig.
+Mijnheer Harding van Harding Brothers vertelde,
+dat zij het laatste exemplaar aan u verkocht hadden en
+zij gaven mij uw adres.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;O, zoo. En zeiden zij, wat ik er voor betaald had?&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Neen.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Ik ben een eerlijk man. Ik betaalde slechts vijftien
+shilling en ik vermeen, dat u dit moest weten voor gij
+mij tien pond betaalt.&rdquo;</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B125" id="p_B125">[B 125]</a></span>
+Uw eerlijkheid is te prijzen, mijnheer Sandeford. Maar
+ik heb een prijs genoemd en blijf er bij.&rdquo;</p>
+
+<div class="figcenter" style="width: 442px;">
+<a href="images/b125.jpg"><img src="images/b125th.jpg" width="442" height="450" alt="&bdquo;Ik heb de buste meegebracht, zooals u mij gevraagd hebt.&rdquo;" title="Klik voor vergroting (893×908px, 153kb)." /></a>
+<span class="caption">&bdquo;Ik heb de buste meegebracht, zooals u mij gevraagd hebt.&rdquo;</span>
+</div>
+
+<p>&bdquo;Het is zeer vriendelijk van u, mijnheer Holmes. Ik heb
+de buste meegebracht. Hier is ze!&rdquo; Hij deed de tasch open
+en eindelijk zagen wij een ongeschonden exemplaar van de
+buste, die wij reeds meermalen aan stukken hadden aanschouwd.
+Holmes haalde een papier uit den zak en legde
+een bankbiljet van tien pond op tafel.</p>
+
+<p>&bdquo;Wil u dit papier teekenen, mijnheer Sandeford, in het bijzijn
+van deze getuigen, het behelst alleen, dat u alle rechten<span class="pageno"><a name="p_B126" id="p_B126">[B 126]</a></span>
+op de buste, overdraagt aan mij. Zie, ik ben een nauwgezet
+man en men weet nooit, wat er kan gebeuren. Dank u, mijn
+heer Sandeford, hier is uw geld en ik wensch u goeden avond.&rdquo;</p>
+
+<p>Toen onze bezoeker was verdwenen, werd onze aandacht
+getrokken door hetgeen Holmes ging uitvoeren. Hij haalde
+een tafellaken te voorschijn, dat hij op tafel uitspreidde.
+Daarna plaatste hij zijn buste in het midden en kwam
+eindelijk met zijn ploertendooder en gaf Napoleon een fermen
+tik op zijn hoofd. De buste brak en Holmes boog zich snel
+over de brokken. Het volgend oogenblik hield hij met een
+triumfeerenden uitroep een stuk in de hand, waarin een
+rond donker voorwerp zat als een rozijn in een pudding.</p>
+
+<p>&bdquo;Heeren,&rdquo; riep hij, &bdquo;laat mij u voorstellen de beroemde
+zwarte parel van de Borgia's.&rdquo;</p>
+
+<p>Lestrade en ik keken verrast op en toen klapten wij
+spontaan in de handen, als bij een goed gespeelde scène in
+een tooneelstuk. Er kwam kleur op de bleeke wangen van
+Holmes en hij boog voor ons als de kunstenaar, die de
+bijvalsbetuigingen van het publiek in ontvangst neemt. In
+zulke oogenblikken hield hij voor een oogenblik op een denkende
+machine te zijn en verraadde hij zijn menschelijke liefde
+voor bewondering en bijval. Dezelfde trotsche en gereserveerde
+natuur, die afkeerig was van populariteit bij de
+groote menigte, werd tot in zijn binnenste geroerd door de
+plotseling opkomende bewondering van een vriend.</p>
+
+<p>&bdquo;Ja, heeren,&rdquo; zeide hij, &bdquo;het is de meest beroemde parel, die
+in de wereld bestaat en het is mijn goed geluk haar te hebben
+opgespoord van uit de slaapkamer van den prins van
+Colonna, in het Dacre Hotel, tot in het binnenste hiervan,
+de laatste van de zes busten van Napoleon, die door Gelder
+en Co. te Stepney zijn vervaardigd. Je zult je de sensatie
+herinneren, Lestrade, toen bekend werd, dat deze kostbare
+steen verdwenen was en de nuttelooze pogingen van de
+Londensche politie om de parel terug te vinden. Ik zelf
+werd in de zaak geraadpleegd, maar kon ook geen licht
+brengen in de duisternis. De verdenking viel op de kamenier
+van de prinses, die een Italiaansche was en het bleek, dat
+zij een broeder had te Londen, maar wij konden geen
+verband ontdekken. De kamenier heette Lucretia Venucci
+en ik twijfel er niet aan of die Pietro, die twee nachten<span class="pageno"><a name="p_B127" id="p_B127">[B 127]</a></span>
+geleden vermoord werd, was de broeder. Ik heb de data in
+de oude, leggers van de couranten opgezocht en ik vond,
+dat de verdwijning van de parel juist twee dagen voor de
+arrestatie van Beppo plaats had in de werkplaats van
+Gelder &amp; Co., op het oogenblik dat deze busten werden vervaardigd.
+Nu ziet gij duidelijk den loop der dingen, maar
+gij ziet ze natuurlijk in tegenovergestelde richting als waarin
+ik ze zag. Beppo had de parel. Hij kon haar gestolen hebben
+van Pietro, hij kon de medeplichtige van Pietro zijn geweest,
+hij kon de tusschenpersoon tusschen Pietro en diens
+zuster geweest zijn. Dat doet er echter minder toe. De hoofdzaak
+is, dat hij de parel bezat en op 't oogenblik, dat hij haar
+bij zich had, werd hij door de politie achtervolgd. Hij snelde
+naar de werkplaats, waar hij arbeidde, wist dat hij slechts
+eenige minuten had om zijn kostbaren schat te verbergen,
+daar deze anders bij fouilleering op hem zou gevonden worden.
+Zes gipsen busten van Napoleon stonden in de gang te drogen.
+Een dezer was nog zacht. Oogenblikkelijk maakte Beppo,
+handig als hij was, een gaatje in het gips, stopte de parel er
+in en streek daarna de opening dicht. Het was een prachtige
+plaats. Niemand kon ze daar vinden. Maar Beppo werd veroordeeld
+tot een jaar gevangenisstraf en intusschen werden
+zijn zes busten verkocht en gingen naar verschillende wijken
+van Londen. Hij wist: niet, welke zijn schat bevatte. Alleen
+door ze stuk te slaan kon hij 't zien. Zelfs schudden zou hem
+niet helpen, want daar de gips nat was, was 't waarschijnlijk,
+dat de parel er aan vast zou gekleefd zijn, zooals inderdaad
+het geval was. Beppo wanhoopte niet, maar begon zijn onderzoek
+met buitengewone handigheid en volharding. Door een
+neef, die bij Gelder werkt, vernam hij naar welke winkels
+de zes busten waren gegaan. Hij trad in dienst bij Morse
+Hudson en vond zoodoende drie busten. De parel zat er niet
+in. Door tusschenkomst van een Italiaansch employé wist hij
+ook achter de namen te komen van de koopers van de drie
+overig busten. De eerste was bij Harker. Daar werd hij
+gevolgd door zijn medeplichtige, die Beppo verantwoordelijk
+hield voor het verlies van de parel en hij doorstak hem in
+de worsteling, die volgde.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Als dat zijn medeplichtige was, waarom droeg die dan
+zijn portret?&rdquo; vroeg ik.</p>
+
+<p><span class="pageno"><a name="p_B128" id="p_B128">[B 128]</a></span>
+&bdquo;Als een middel om hem te vinden, wanneer hij aan een
+derde moest vragen om inlichtingen. Dat was de reden. Na
+den moord dacht ik, dat Beppo wel haast zou maken met
+het verdere onderzoek. Hij moest vreezen, dat de politie iets
+van zijn geheimen vermoedde en daarom haastte hij zich
+voor zij hem voor zouden zijn. Natuurlijk kon ik niet zeggen,
+dat de parel niet gevonden was in de buste van Harker. Ik
+was er zelfs nog niet zeker van, dat het de parel was. Maar
+het was voor mij duidelijk, dat hij naar iets zocht, daar hij
+de buste langs de andere huizen droeg om haar stuk te slaan
+in den tuin, die verlicht werd door de lantaarn. Daar de
+buste van Harker een van de drie was, stond de kans precies
+als ik zei, drie tegen een, dat de parel er niet in was. Er
+bleven twee busten over en het was duidelijk, dat hij eerst
+zou gaan naar de buste, die het dichtst bij was. Ik waarschuwde
+de bewoners van het huis, om een tweede drama te voorkomen en wij gingen
+met het bekende gelukkige resultaat. Toen wist ik natuurlijk reeds
+stellig, dat wij de Borgia-parel op 't spoor waren. De naam van den
+vermoorde was de ontbrekende schakel in de keten. Er bleef nu nog een
+buste over, die van Reading&mdash;en de parel moest er in zijn. Ik kocht ze
+in tegenwoordigheid van u van den eigenaar&mdash;en daar ligt ze.&rdquo;</p>
+
+<p>Wij keken een oogenblik zwijgend voor ons.</p>
+
+<p>&bdquo;Nu,&rdquo; zei Lestrade. &bdquo;Ik heb u zeer veel zaken zien behandelen,
+mijnheer Holmes, maar ik weet niet, dat ik ooit
+zoo iets scherpzinnigs en vernuftigs heb bijgewoond. Wij zijn
+bij Scotland Yard niet jaloersch op u. Neen, mijnheer, wij
+zijn zeer trotsch op u en wanneer u morgen komt, is er geen
+man van den oudsten inspecteur tot den jongsten rechercheur,
+die niet blij zou zijn u de hand te mogen drukken.&rdquo;</p>
+
+<p>&bdquo;Dank je,&rdquo; zeide Holmes. &bdquo;Dank je,&rdquo; en terwijl hij zich
+omdraaide, scheen het mij, dat hij meer aangedaan was dan
+ik ooit had bijgewoond. Een oogenblik later was hij weder
+de koude en practische denker. &bdquo;Doe de parel in de brandkast,
+Watson,&rdquo; zeide hij, &bdquo;en haal de papieren van de Conk-Singleton
+zaak van valsche munters voor den dag. Goeden avond,
+Lestrade. Mocht er weder eens een probleem op uw weg
+komen, dan zal het mij aangenaam zijn, als ik 't kan, je
+een paar wenken te geven om tot de oplossing te geraken.&rdquo;</p>
+
+<div class="TNbox">
+<a name="correctie" id="correctie"></a>
+
+<p>De volgende correcties zijn aangebracht in de tekst:</p>
+
+<table summary="correcties in tekst">
+  <tbody>
+    <tr><th>Plaats</th><th>Bron</th><th>Correctie</th></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr01">Blz. A 0</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">[<i>Inhoudsopgave toegevoegd</i>]</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr02">Blz. A 3</a></td><td class="td4"><span class="smcap">De liefde eener vrouw</span></td><td class="td4"><span class="smcap">De Liefde eener Vrouw</span></td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr03">Blz. A 11</a></td><td class="td4">jaloeziëen</td><td class="td4">jaloezieën</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr04">Blz. A 16</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr05">Blz. A 22</a></td><td class="td4">&bdquo;</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr06">Blz. A 32</a></td><td class="td4">recès</td><td class="td4">reces</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr07">Blz. A 36</a></td><td class="td4">bizonder</td><td class="td4">bijzonder</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr08">Blz. A 38</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">,</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr09">Blz. A 40</a></td><td class="td4">bizonderheden</td><td class="td4">bijzonderheden</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr10">Blz. A 42</a></td><td class="td4">?</td><td class="td4">.</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr11">Blz. A 44</a></td><td class="td4">bizonderheden</td><td class="td4">bijzonderheden</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr12">Blz. A 49</a></td><td class="td4">London</td><td class="td4">Londen</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr13">Blz. A 51</a></td><td class="td4">!</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr14">Blz. A 66</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&rdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr15">Blz. A 66</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr16">Blz. A 70</a></td><td class="td4">onbegijpelijker</td><td class="td4">onbegrijpelijker</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr17">Blz. A 71</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr18">Blz. A 76</a></td><td class="td4">sollicitatie-brief</td><td class="td4">sollicitatiebrief</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr19">Blz. A 77</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr20">Blz. A 83</a></td><td class="td4">konst</td><td class="td4">komst</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr21">Blz. A 86</a></td><td class="td4">&nbsp;,</td><td class="td4">,&nbsp;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr22">Blz. A 90</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr23">Blz. A 91</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr24">Blz. A 102</a></td><td class="td4">warop</td><td class="td4">waarop</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr25">Blz. A 113</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr26">Blz. A 115</a></td><td class="td4">maar</td><td class="td4">naar</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr27">Blz. A 118</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr28">Blz. A 119</a></td><td class="td4">&nbsp;,</td><td class="td4">,&nbsp;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr29">Blz. A 124</a></td><td class="td4">.&rdquo;</td><td class="td4">&rdquo;.</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr30">Blz. A 137</a></td><td class="td4">op geteekend</td><td class="td4">opgeteekend</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr31">Blz. A 146</a></td><td class="td4">&bdquo;&nbsp;</td><td class="td4">&nbsp;&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr32">Blz. A 155</a></td><td class="td4">plaast</td><td class="td4">plaats</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr33">Blz. A 158</a></td><td class="td4">in gesteld</td><td class="td4">ingesteld</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr34">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr35">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&rdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr36">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr37">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&rdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr38">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr39">Blz. B 11</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr40">Blz. B 13</a></td><td class="td4">[alinea-break] &bdquo;</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr41">Blz. B 14</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr42">Blz. B 17</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr43">Blz. B 18</a></td><td class="td4">zich</td><td class="td4">het</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr44">Blz. B 23</a></td><td class="td4">&bdquo;</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr45">Blz. B 27</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr46">Blz. B 30</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr47">Blz. B 31</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&mdash;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr48">Blz. B 31</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&mdash;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr49">Blz. B 34</a></td><td class="td4">kan</td><td class="td4">kon</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr50">Blz. B 36</a></td><td class="td4">laasten</td><td class="td4">laatsten</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr51">Blz. B 44</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">,</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr52">Blz. B 46</a></td><td class="td4">&bdquo;</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr53">Blz. B 50</a></td><td class="td4">!</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr54">Blz. B 52</a></td><td class="td4">nl.</td><td class="td4">n.l.</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr55">Blz. B 52</a></td><td class="td4">,&rdquo;</td><td class="td4">&rdquo;,</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr56">Blz. B 64</a></td><td class="td4">oorsponkelijke</td><td class="td4">oorspronkelijke</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr57">Blz. B 65</a></td><td class="td4">Simmer</td><td class="td4">Sumner</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr58">Blz. B 65</a></td><td class="td4">Highung</td><td class="td4">Highway</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr59">Blz. B 66</a></td><td class="td4">half tien</td><td class="td4">halftien</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr60">Blz. B 66</a></td><td class="td4">crditeuren</td><td class="td4">crediteuren</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr61">Blz. B 67</a></td><td class="td4">,</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr62">Blz. B 68</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&rdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr63">Blz. B 76</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">,</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr64">Blz. B 76</a></td><td class="td4">&bdquo;&nbsp;</td><td class="td4">&nbsp;&bdquo;</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr65">Blz. B 80</a></td><td class="td4">queastie</td><td class="td4">quaestie</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr66">Blz. B 91</a></td><td class="td4">nl.</td><td class="td4">n.l.</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr67">Blz. B 92</a></td><td class="td4">om</td><td class="td4">dat</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr68">Blz. B 97</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr69">Blz. B 98</a></td><td class="td4">!</td><td class="td4">?</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr70">Blz. B 98</a></td><td class="td4">Baker Street</td><td class="td4">Baker-Street</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr71">Blz. B 105</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr72">Blz. B 105</a></td><td class="td4">13</td><td class="td4">131</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr73">Blz. B 109</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr74">Blz. B 112</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr>
+    <tr><td class="td2"><a href="#corr75">Blz. B 114</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">&bdquo;</td></tr>
+  </tbody>
+</table>
+</div>
+
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of De dood van Sherlock Holmes -- De
+terugkeer van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES ***
+
+***** This file should be named 29490-h.htm or 29490-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        http://www.gutenberg.org/2/9/4/9/29490/
+
+Produced by Anna Tuinman, Eline Visser and the Online
+Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+</pre>
+
+</body>
+</html>
diff --git a/29490-h/images/a002.jpg b/29490-h/images/a002.jpg
new file mode 100644
index 0000000..6c365bc
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a002.jpg
diff --git a/29490-h/images/a005.jpg b/29490-h/images/a005.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f9e89e3
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a005.jpg
diff --git a/29490-h/images/a006.jpg b/29490-h/images/a006.jpg
new file mode 100644
index 0000000..7146cd5
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a006.jpg
diff --git a/29490-h/images/a006th.jpg b/29490-h/images/a006th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e9e6367
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a006th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a013.jpg b/29490-h/images/a013.jpg
new file mode 100644
index 0000000..8832090
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a013.jpg
diff --git a/29490-h/images/a013th.jpg b/29490-h/images/a013th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..fe98b3a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a013th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a017.jpg b/29490-h/images/a017.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4e462a2
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a017.jpg
diff --git a/29490-h/images/a017th.jpg b/29490-h/images/a017th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..3d8f90b
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a017th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a021.jpg b/29490-h/images/a021.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d309848
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a021.jpg
diff --git a/29490-h/images/a021th.jpg b/29490-h/images/a021th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a2fdcdc
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a021th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a025.jpg b/29490-h/images/a025.jpg
new file mode 100644
index 0000000..feff0ab
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a025.jpg
diff --git a/29490-h/images/a025th.jpg b/29490-h/images/a025th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ab6c2e0
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a025th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a028.jpg b/29490-h/images/a028.jpg
new file mode 100644
index 0000000..bdb3d43
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a028.jpg
diff --git a/29490-h/images/a028th.jpg b/29490-h/images/a028th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4a3678e
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a028th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a031.jpg b/29490-h/images/a031.jpg
new file mode 100644
index 0000000..0b58a1e
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a031.jpg
diff --git a/29490-h/images/a031th.jpg b/29490-h/images/a031th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..aad93e5
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a031th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a033.jpg b/29490-h/images/a033.jpg
new file mode 100644
index 0000000..060fce6
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a033.jpg
diff --git a/29490-h/images/a033th.jpg b/29490-h/images/a033th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4c81cb1
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a033th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a037.jpg b/29490-h/images/a037.jpg
new file mode 100644
index 0000000..2755956
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a037.jpg
diff --git a/29490-h/images/a037th.jpg b/29490-h/images/a037th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d174677
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a037th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a043.jpg b/29490-h/images/a043.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e70933d
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a043.jpg
diff --git a/29490-h/images/a043th.jpg b/29490-h/images/a043th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..073b6b4
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a043th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a045.jpg b/29490-h/images/a045.jpg
new file mode 100644
index 0000000..31c7890
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a045.jpg
diff --git a/29490-h/images/a045th.jpg b/29490-h/images/a045th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..9bf9bcc
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a045th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a050.jpg b/29490-h/images/a050.jpg
new file mode 100644
index 0000000..2033e32
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a050.jpg
diff --git a/29490-h/images/a050th.jpg b/29490-h/images/a050th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..90d4100
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a050th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a053.jpg b/29490-h/images/a053.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d217f62
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a053.jpg
diff --git a/29490-h/images/a053th.jpg b/29490-h/images/a053th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d348935
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a053th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a057.jpg b/29490-h/images/a057.jpg
new file mode 100644
index 0000000..9f35231
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a057.jpg
diff --git a/29490-h/images/a057th.jpg b/29490-h/images/a057th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..5ee52ac
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a057th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a081.jpg b/29490-h/images/a081.jpg
new file mode 100644
index 0000000..edbb47b
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a081.jpg
diff --git a/29490-h/images/a081th.jpg b/29490-h/images/a081th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ff44adc
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a081th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a085.jpg b/29490-h/images/a085.jpg
new file mode 100644
index 0000000..13ab485
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a085.jpg
diff --git a/29490-h/images/a085th.jpg b/29490-h/images/a085th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f2ac24a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a085th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a087.jpg b/29490-h/images/a087.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ff53599
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a087.jpg
diff --git a/29490-h/images/a087th.jpg b/29490-h/images/a087th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..27c05c1
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a087th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a089.jpg b/29490-h/images/a089.jpg
new file mode 100644
index 0000000..1b52022
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a089.jpg
diff --git a/29490-h/images/a089th.jpg b/29490-h/images/a089th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..0726c2f
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a089th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a095.jpg b/29490-h/images/a095.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f2f7f16
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a095.jpg
diff --git a/29490-h/images/a095th.jpg b/29490-h/images/a095th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4110834
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a095th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a098.jpg b/29490-h/images/a098.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ac80b88
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a098.jpg
diff --git a/29490-h/images/a098th.jpg b/29490-h/images/a098th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..788cdf0
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a098th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a101.jpg b/29490-h/images/a101.jpg
new file mode 100644
index 0000000..8a969f3
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a101.jpg
diff --git a/29490-h/images/a101th.jpg b/29490-h/images/a101th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e2db6c6
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a101th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a104.jpg b/29490-h/images/a104.jpg
new file mode 100644
index 0000000..3898d3d
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a104.jpg
diff --git a/29490-h/images/a104th.jpg b/29490-h/images/a104th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..3bc39ea
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a104th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a107.jpg b/29490-h/images/a107.jpg
new file mode 100644
index 0000000..238cde3
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a107.jpg
diff --git a/29490-h/images/a107th.jpg b/29490-h/images/a107th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..2c1ee29
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a107th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a110.jpg b/29490-h/images/a110.jpg
new file mode 100644
index 0000000..2492116
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a110.jpg
diff --git a/29490-h/images/a110th.jpg b/29490-h/images/a110th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..fb92b44
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a110th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a114.jpg b/29490-h/images/a114.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a2c3996
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a114.jpg
diff --git a/29490-h/images/a114th.jpg b/29490-h/images/a114th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..54b43bd
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a114th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a117.jpg b/29490-h/images/a117.jpg
new file mode 100644
index 0000000..c88067e
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a117.jpg
diff --git a/29490-h/images/a117th.jpg b/29490-h/images/a117th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a2d33ab
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a117th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a122.jpg b/29490-h/images/a122.jpg
new file mode 100644
index 0000000..5303761
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a122.jpg
diff --git a/29490-h/images/a122th.jpg b/29490-h/images/a122th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e540cae
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a122th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a125.jpg b/29490-h/images/a125.jpg
new file mode 100644
index 0000000..378945c
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a125.jpg
diff --git a/29490-h/images/a125th.jpg b/29490-h/images/a125th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4dc1b66
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a125th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a128.jpg b/29490-h/images/a128.jpg
new file mode 100644
index 0000000..35cd74a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a128.jpg
diff --git a/29490-h/images/a128th.jpg b/29490-h/images/a128th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..de0233a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a128th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a132.jpg b/29490-h/images/a132.jpg
new file mode 100644
index 0000000..34c6f8e
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a132.jpg
diff --git a/29490-h/images/a132th.jpg b/29490-h/images/a132th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..11fe437
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a132th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a136.jpg b/29490-h/images/a136.jpg
new file mode 100644
index 0000000..6b0de98
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a136.jpg
diff --git a/29490-h/images/a136th.jpg b/29490-h/images/a136th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e7e9af3
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a136th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a139.jpg b/29490-h/images/a139.jpg
new file mode 100644
index 0000000..c8af1cd
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a139.jpg
diff --git a/29490-h/images/a139th.jpg b/29490-h/images/a139th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f1d1c08
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a139th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a143.jpg b/29490-h/images/a143.jpg
new file mode 100644
index 0000000..1bb44cf
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a143.jpg
diff --git a/29490-h/images/a143th.jpg b/29490-h/images/a143th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4f1c545
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a143th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a147.jpg b/29490-h/images/a147.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f0a8eb9
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a147.jpg
diff --git a/29490-h/images/a147th.jpg b/29490-h/images/a147th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..864cab1
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a147th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a150.jpg b/29490-h/images/a150.jpg
new file mode 100644
index 0000000..0d8d81d
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a150.jpg
diff --git a/29490-h/images/a150th.jpg b/29490-h/images/a150th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..10a8613
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a150th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a152153.jpg b/29490-h/images/a152153.jpg
new file mode 100644
index 0000000..c2a4850
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a152153.jpg
diff --git a/29490-h/images/a152153th.jpg b/29490-h/images/a152153th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..cfe1a98
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a152153th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a157.jpg b/29490-h/images/a157.jpg
new file mode 100644
index 0000000..36e4d46
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a157.jpg
diff --git a/29490-h/images/a157th.jpg b/29490-h/images/a157th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..929f981
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a157th.jpg
diff --git a/29490-h/images/a160.jpg b/29490-h/images/a160.jpg
new file mode 100644
index 0000000..708cd0e
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/a160.jpg
diff --git a/29490-h/images/b002.jpg b/29490-h/images/b002.jpg
new file mode 100644
index 0000000..6ad0916
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b002.jpg
diff --git a/29490-h/images/b005.jpg b/29490-h/images/b005.jpg
new file mode 100644
index 0000000..5056614
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b005.jpg
diff --git a/29490-h/images/b006.jpg b/29490-h/images/b006.jpg
new file mode 100644
index 0000000..1e7476c
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b006.jpg
diff --git a/29490-h/images/b006th.jpg b/29490-h/images/b006th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..0369c7e
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b006th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b012.jpg b/29490-h/images/b012.jpg
new file mode 100644
index 0000000..19b7f20
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b012.jpg
diff --git a/29490-h/images/b012th.jpg b/29490-h/images/b012th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..77f5d93
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b012th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b015.jpg b/29490-h/images/b015.jpg
new file mode 100644
index 0000000..5db1c06
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b015.jpg
diff --git a/29490-h/images/b015th.jpg b/29490-h/images/b015th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..3015df4
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b015th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b022.jpg b/29490-h/images/b022.jpg
new file mode 100644
index 0000000..58df05a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b022.jpg
diff --git a/29490-h/images/b022th.jpg b/29490-h/images/b022th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d355856
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b022th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b025.jpg b/29490-h/images/b025.jpg
new file mode 100644
index 0000000..04225dd
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b025.jpg
diff --git a/29490-h/images/b025th.jpg b/29490-h/images/b025th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..9d84333
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b025th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b029.jpg b/29490-h/images/b029.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f384aee
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b029.jpg
diff --git a/29490-h/images/b029th.jpg b/29490-h/images/b029th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..24b03ee
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b029th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b033.jpg b/29490-h/images/b033.jpg
new file mode 100644
index 0000000..48d65c7
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b033.jpg
diff --git a/29490-h/images/b033th.jpg b/29490-h/images/b033th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..7e8f253
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b033th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b038.jpg b/29490-h/images/b038.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e2968da
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b038.jpg
diff --git a/29490-h/images/b038th.jpg b/29490-h/images/b038th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a13cfc0
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b038th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b040041.jpg b/29490-h/images/b040041.jpg
new file mode 100644
index 0000000..1180a62
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b040041.jpg
diff --git a/29490-h/images/b040041th.jpg b/29490-h/images/b040041th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e985261
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b040041th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b048.jpg b/29490-h/images/b048.jpg
new file mode 100644
index 0000000..6f5cb92
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b048.jpg
diff --git a/29490-h/images/b048th.jpg b/29490-h/images/b048th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ec7dafa
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b048th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b055.jpg b/29490-h/images/b055.jpg
new file mode 100644
index 0000000..defe244
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b055.jpg
diff --git a/29490-h/images/b055th.jpg b/29490-h/images/b055th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..9878356
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b055th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b059.jpg b/29490-h/images/b059.jpg
new file mode 100644
index 0000000..6b17ddc
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b059.jpg
diff --git a/29490-h/images/b059th.jpg b/29490-h/images/b059th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..862998f
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b059th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b062.jpg b/29490-h/images/b062.jpg
new file mode 100644
index 0000000..5262493
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b062.jpg
diff --git a/29490-h/images/b062th.jpg b/29490-h/images/b062th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..86427d8
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b062th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b069.jpg b/29490-h/images/b069.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e1d34fb
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b069.jpg
diff --git a/29490-h/images/b069th.jpg b/29490-h/images/b069th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..dd0fcb4
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b069th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b073.jpg b/29490-h/images/b073.jpg
new file mode 100644
index 0000000..b1eaff1
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b073.jpg
diff --git a/29490-h/images/b073th.jpg b/29490-h/images/b073th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4af6cb8
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b073th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b077.jpg b/29490-h/images/b077.jpg
new file mode 100644
index 0000000..8464c43
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b077.jpg
diff --git a/29490-h/images/b077th.jpg b/29490-h/images/b077th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ce7850a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b077th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b082.jpg b/29490-h/images/b082.jpg
new file mode 100644
index 0000000..c389a15
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b082.jpg
diff --git a/29490-h/images/b082th.jpg b/29490-h/images/b082th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e4e5bb7
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b082th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b089.jpg b/29490-h/images/b089.jpg
new file mode 100644
index 0000000..c73181d
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b089.jpg
diff --git a/29490-h/images/b089th.jpg b/29490-h/images/b089th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a771ffc
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b089th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b093.jpg b/29490-h/images/b093.jpg
new file mode 100644
index 0000000..dbf43f9
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b093.jpg
diff --git a/29490-h/images/b093th.jpg b/29490-h/images/b093th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..449efbd
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b093th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b095.jpg b/29490-h/images/b095.jpg
new file mode 100644
index 0000000..9eacf52
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b095.jpg
diff --git a/29490-h/images/b095th.jpg b/29490-h/images/b095th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..4175c04
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b095th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b099.jpg b/29490-h/images/b099.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a6cecf9
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b099.jpg
diff --git a/29490-h/images/b099th.jpg b/29490-h/images/b099th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..46a3086
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b099th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b102.jpg b/29490-h/images/b102.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d975b03
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b102.jpg
diff --git a/29490-h/images/b102th.jpg b/29490-h/images/b102th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..e3b34f9
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b102th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b106.jpg b/29490-h/images/b106.jpg
new file mode 100644
index 0000000..ebe7c6c
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b106.jpg
diff --git a/29490-h/images/b106th.jpg b/29490-h/images/b106th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..80315e5
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b106th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b110.jpg b/29490-h/images/b110.jpg
new file mode 100644
index 0000000..5ea8ea1
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b110.jpg
diff --git a/29490-h/images/b110th.jpg b/29490-h/images/b110th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..2fbfa5a
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b110th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b115.jpg b/29490-h/images/b115.jpg
new file mode 100644
index 0000000..f4af03f
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b115.jpg
diff --git a/29490-h/images/b115th.jpg b/29490-h/images/b115th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..16f5de7
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b115th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b120121.jpg b/29490-h/images/b120121.jpg
new file mode 100644
index 0000000..084eaa5
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b120121.jpg
diff --git a/29490-h/images/b120121th.jpg b/29490-h/images/b120121th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..a8cebff
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b120121th.jpg
diff --git a/29490-h/images/b125.jpg b/29490-h/images/b125.jpg
new file mode 100644
index 0000000..7fe0b81
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b125.jpg
diff --git a/29490-h/images/b125th.jpg b/29490-h/images/b125th.jpg
new file mode 100644
index 0000000..d019792
--- /dev/null
+++ b/29490-h/images/b125th.jpg
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..2ccf633
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #29490 (https://www.gutenberg.org/ebooks/29490)