diff options
| author | Roger Frank <rfrank@pglaf.org> | 2025-10-15 02:47:40 -0700 |
|---|---|---|
| committer | Roger Frank <rfrank@pglaf.org> | 2025-10-15 02:47:40 -0700 |
| commit | 6bb09bcee6c5e7337b18f1a24cb730cdbccbac57 (patch) | |
| tree | 6908008665a0777e3c13d12da55d6ef2cc2f117e /29490-h | |
Diffstat (limited to '29490-h')
| -rw-r--r-- | 29490-h/29490-h.htm | 11803 | ||||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a002.jpg | bin | 0 -> 48373 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a005.jpg | bin | 0 -> 13391 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a006.jpg | bin | 0 -> 147855 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a006th.jpg | bin | 0 -> 26969 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a013.jpg | bin | 0 -> 138667 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a013th.jpg | bin | 0 -> 26480 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a017.jpg | bin | 0 -> 134906 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a017th.jpg | bin | 0 -> 36892 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a021.jpg | bin | 0 -> 169388 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a021th.jpg | bin | 0 -> 27725 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a025.jpg | bin | 0 -> 170338 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a025th.jpg | bin | 0 -> 30951 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a028.jpg | bin | 0 -> 177523 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a028th.jpg | bin | 0 -> 42735 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a031.jpg | bin | 0 -> 116140 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a031th.jpg | bin | 0 -> 25196 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a033.jpg | bin | 0 -> 104709 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a033th.jpg | bin | 0 -> 26805 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a037.jpg | bin | 0 -> 134061 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a037th.jpg | bin | 0 -> 33489 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a043.jpg | bin | 0 -> 123732 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a043th.jpg | bin | 0 -> 31658 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a045.jpg | bin | 0 -> 82861 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a045th.jpg | bin | 0 -> 13682 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a050.jpg | bin | 0 -> 166090 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a050th.jpg | bin | 0 -> 44897 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a053.jpg | bin | 0 -> 172552 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a053th.jpg | bin | 0 -> 33078 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a057.jpg | bin | 0 -> 139333 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a057th.jpg | bin | 0 -> 29417 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a081.jpg | bin | 0 -> 164710 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a081th.jpg | bin | 0 -> 33060 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a085.jpg | bin | 0 -> 188780 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a085th.jpg | bin | 0 -> 47136 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a087.jpg | bin | 0 -> 136733 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a087th.jpg | bin | 0 -> 34786 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a089.jpg | bin | 0 -> 151127 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a089th.jpg | bin | 0 -> 32027 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a095.jpg | bin | 0 -> 148938 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a095th.jpg | bin | 0 -> 39931 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a098.jpg | bin | 0 -> 93028 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a098th.jpg | bin | 0 -> 18350 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a101.jpg | bin | 0 -> 173303 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a101th.jpg | bin | 0 -> 43470 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a104.jpg | bin | 0 -> 146733 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a104th.jpg | bin | 0 -> 30630 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a107.jpg | bin | 0 -> 180354 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a107th.jpg | bin | 0 -> 41109 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a110.jpg | bin | 0 -> 143510 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a110th.jpg | bin | 0 -> 34618 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a114.jpg | bin | 0 -> 134598 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a114th.jpg | bin | 0 -> 28258 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a117.jpg | bin | 0 -> 137025 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a117th.jpg | bin | 0 -> 25465 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a122.jpg | bin | 0 -> 102240 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a122th.jpg | bin | 0 -> 24757 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a125.jpg | bin | 0 -> 99071 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a125th.jpg | bin | 0 -> 22790 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a128.jpg | bin | 0 -> 128360 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a128th.jpg | bin | 0 -> 30264 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a132.jpg | bin | 0 -> 168126 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a132th.jpg | bin | 0 -> 31536 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a136.jpg | bin | 0 -> 119389 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a136th.jpg | bin | 0 -> 21354 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a139.jpg | bin | 0 -> 145308 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a139th.jpg | bin | 0 -> 32310 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a143.jpg | bin | 0 -> 150362 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a143th.jpg | bin | 0 -> 29906 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a147.jpg | bin | 0 -> 182619 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a147th.jpg | bin | 0 -> 32447 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a150.jpg | bin | 0 -> 178564 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a150th.jpg | bin | 0 -> 35379 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a152153.jpg | bin | 0 -> 161901 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a152153th.jpg | bin | 0 -> 31684 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a157.jpg | bin | 0 -> 185917 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a157th.jpg | bin | 0 -> 34215 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/a160.jpg | bin | 0 -> 15915 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b002.jpg | bin | 0 -> 53587 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b005.jpg | bin | 0 -> 14538 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b006.jpg | bin | 0 -> 163194 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b006th.jpg | bin | 0 -> 31951 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b012.jpg | bin | 0 -> 182471 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b012th.jpg | bin | 0 -> 39895 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b015.jpg | bin | 0 -> 176093 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b015th.jpg | bin | 0 -> 32637 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b022.jpg | bin | 0 -> 119736 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b022th.jpg | bin | 0 -> 23980 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b025.jpg | bin | 0 -> 206397 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b025th.jpg | bin | 0 -> 42408 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b029.jpg | bin | 0 -> 145826 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b029th.jpg | bin | 0 -> 28879 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b033.jpg | bin | 0 -> 149507 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b033th.jpg | bin | 0 -> 28870 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b038.jpg | bin | 0 -> 134403 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b038th.jpg | bin | 0 -> 26276 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b040041.jpg | bin | 0 -> 126963 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b040041th.jpg | bin | 0 -> 22591 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b048.jpg | bin | 0 -> 181594 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b048th.jpg | bin | 0 -> 36831 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b055.jpg | bin | 0 -> 117094 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b055th.jpg | bin | 0 -> 22908 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b059.jpg | bin | 0 -> 145431 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b059th.jpg | bin | 0 -> 29179 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b062.jpg | bin | 0 -> 165954 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b062th.jpg | bin | 0 -> 34277 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b069.jpg | bin | 0 -> 115503 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b069th.jpg | bin | 0 -> 22300 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b073.jpg | bin | 0 -> 152460 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b073th.jpg | bin | 0 -> 29133 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b077.jpg | bin | 0 -> 132269 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b077th.jpg | bin | 0 -> 22714 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b082.jpg | bin | 0 -> 156552 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b082th.jpg | bin | 0 -> 30286 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b089.jpg | bin | 0 -> 117926 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b089th.jpg | bin | 0 -> 23749 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b093.jpg | bin | 0 -> 154205 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b093th.jpg | bin | 0 -> 30745 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b095.jpg | bin | 0 -> 149445 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b095th.jpg | bin | 0 -> 32234 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b099.jpg | bin | 0 -> 120905 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b099th.jpg | bin | 0 -> 22712 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b102.jpg | bin | 0 -> 161906 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b102th.jpg | bin | 0 -> 30167 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b106.jpg | bin | 0 -> 135659 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b106th.jpg | bin | 0 -> 25897 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b110.jpg | bin | 0 -> 107020 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b110th.jpg | bin | 0 -> 22746 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b115.jpg | bin | 0 -> 173730 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b115th.jpg | bin | 0 -> 33137 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b120121.jpg | bin | 0 -> 149017 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b120121th.jpg | bin | 0 -> 29472 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b125.jpg | bin | 0 -> 157533 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 29490-h/images/b125th.jpg | bin | 0 -> 39145 bytes |
134 files changed, 11803 insertions, 0 deletions
diff --git a/29490-h/29490-h.htm b/29490-h/29490-h.htm new file mode 100644 index 0000000..ad978e7 --- /dev/null +++ b/29490-h/29490-h.htm @@ -0,0 +1,11803 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" + "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> + +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="nl" lang="nl"> + <head> + <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=iso-8859-1" /> + <meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css" /> + <title> + The Project Gutenberg eBook of De dood van Sherlock Holmes—De terugkeer van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle. + </title> + <style type="text/css"> + +body {margin-left: 10%; margin-right: 10%;} + +h1 {font-size: 225%; text-align: center; clear: both;} +h2 {font-size: 120%; font-weight: bold; text-align: center; clear: both; margin-top: 2em; letter-spacing: 0.1em;} +h3 {font-size: 120%; font-weight: bold; text-align: center; clear: both;} +big {font-size: 150%;} +small {font-size: 70%;} + +h2.voortitel {font-size: 120%; margin-top: 3em; margin-bottom: 3em;} + +p {margin-top: .25em; margin-bottom: .25em; text-align: justify; text-indent: 1em;} +p.titeltekst {margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; text-align: center; text-indent: 0em;} + +.pageno { /* uncomment the next line for invisible page numbers */ + /* visibility: hidden; */ + position: absolute; left: 92%; text-align: right; color: #888888; text-indent: 0em; + font-style: normal; font-weight: normal; font-variant: normal; font-size: 10px;} + +blockquote {margin-left: 5%; margin-right: 5%;} + +hr {width: 15%; clear: both; + margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; margin-left: auto; margin-right: auto;} +hr.tb {border-style: none;} +hr.fnsep {width: 10%; margin-top: 0.5em; margin-left: 12%; margin-right: 0; text-align: left;} +hr.chend {width: 10%; margin-top: 1.5em; margin-bottom: 2em;} + +span.corr {border-bottom: 1px dotted red;} +span.info {border-bottom: 1px dotted green;} +span.gesperrt {letter-spacing: 0.2em; margin-right: -0.2em;} + +.right {text-align: right;} +.center {text-align: center;} +.clear {clear: both;} +.floatright {text-align: left; float: right; text-indent: 0em; width: auto;} +.floatrightc {text-align: center; float: right; text-indent: 0em; width: auto;} +.float50 { text-align:left; float: right; width: 50%;} + +.smcap {font-variant: small-caps;} +.caption {text-align: center; font-weight: normal; font-size: 85%;} +.doyle {text-align: center; font-weight: normal; font-size: 100%; font-family: monospace;} + +div.titelverso {margin-top: 4em; margin-bottom: 6em; text-align: center;} + +div.kaart {margin-left: auto; margin-right: auto; margin-top: 1em; margin-bottom: 1em; + text-align: center; width: 400px;} + +span.illbox {margin-top: 3em; margin-bottom: 3em; margin-left: auto; margin-right: auto; + border-top: solid 1px; border-bottom: solid 1px; font-size: 125%; + padding-left: 1.5em; padding-right: 1.5em;} + +table {margin-left: auto; margin-right: auto;} + +/* Images */ +img {border: none;} +.figcenter {margin: auto; text-align: center;} +.figleft {float: left; clear: left; padding: 0; text-align: center; width: auto; + margin-left: 0; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; margin-right: 1em;} +.figright {float: right; clear: right; padding: 0; text-align: center; width: auto; + margin-left: 1em; margin-bottom: 1em; margin-top: 1em; margin-right: 0;} + +/* Footnotes */ +.footnote {margin-left: 10%; margin-right: 10%; font-size: 0.9em;} +.footnote .label {position: absolute; right: 84%; text-align: right;} +.fnanchor {vertical-align: super; font-size: .8em; text-decoration: none;} + +.li3 {display: block; margin-left: 3em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;} +.ri1 {display: block; margin-right: 1em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;} +.ri2 {display: block; margin-right: 2em; padding-left: 3em; text-indent: -3em;} + +table {margin-left: auto; margin-right: auto;} + .toc {margin-left: auto; margin-right: auto; margin-top: 3em; margin-bottom: 3em; + text-align: left; font-size: 90%; border: 1px dotted red;} + .toc td {padding-left: 1em; padding-right: 1em;} + .tdcenter {text-align: center;} + .tdright {text-align: right;} + +/* Advertentie */ +div.adv {margin-top: 4em; margin-bottom: 10em; margin-left: auto; margin-right: auto; width: 600px;} +div.adfloat {float: right; text-align: left; width: auto;} +.adboxtxt {margin-left: auto; margin-right: auto; + border: solid 1px; font-weight: bold; padding: 0.8em; text-align: center;} +p.adbox {margin-top: 2em; margin-bottom: 2em; text-align: center;} +p.adheader {font-size: 150%; text-align: center; text-indent: 0em;} +p.adbevat {font-size: 150%; text-align: left; font-weight: bold; text-indent: 0em;} +p.adtekst {text-align: justify; text-indent: 0em;} +p.adtekstc {text-align: center;} +.adheader big {font-size: 150%;} +.adheader small {font-size: 70%;} + +.TNbox {margin: 5% 15% 5% 15%; border: 1px solid; padding: 1em; background-color: #dddddd; font-family: sans-serif; font-size: 90%;} +.TNbox h1 {font-variant: small-caps; font-size: 150%;} +.TNbox p {text-indent: 0em; margin-top: 0.7em; margin-bottom: 0.7em;} +.TNbox table {width: 100%; font-size: 90%;} +.TNbox th {text-align: left;} +.TNbox td {text-align: left; vertical-align: top;} +td.td2 {width: 20%;} +td.td4 {width: 40%;} + + </style> + </head> +<body> + + +<pre> + +The Project Gutenberg EBook of De dood van Sherlock Holmes -- De terugkeer +van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle + +This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with +almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or +re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included +with this eBook or online at www.gutenberg.org + + +Title: De dood van Sherlock Holmes -- De terugkeer van Sherlock Holmes + +Author: A. Conan Doyle + +Release Date: July 22, 2009 [EBook #29490] + +Language: Dutch + +Character set encoding: ISO-8859-1 + +*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES *** + + + + +Produced by Anna Tuinman, Eline Visser and the Online +Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net + + + + + + +</pre> + + +<div class="TNbox"> + <h1>Opmerkingen van de bewerker</h1> + + <p>Het origineel van dit eboek is een convoluut; één band bestaande uit twee afzonderlijke + delen, die ooit eens zijn samengevoegd. Bij het eerste boek is de A toegevoegd in de + bladzijde-nummering, bij het tweede deel de B.</p> + + <p>Het origineel is een vertaling uit het engels.<br /> + Van het eerste boek zijn de hoofdstukken I, III, IV en V vertalingen van de + avonturen VII, III, X en XI uit '<i>The Memoirs of Sherlock Holmes</i>' + (beschikbaar via Gutenberg: <a href="http://www.gutenberg.org/files/834/834-h/834-h.htm">eboek</a>, + <a href="http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/shmem163-index.htm">audio luisterboek</a>).<br /> + Het tweede boek is een vertaling van de avonturen V tot en met VIII uit '<i>The Return of Sherlock Holmes</i>' + (beschikbaar via Gutenberg: <a href="http://www.gutenberg.org/files/108/108-h/108-h.htm">eboek versie 1</a>, + <a href="http://www.gutenberg.org/files/221/221-h/221-h.htm">eboek versie 2</a>, + <a href="http://www.gutenberg.org/dirs/etext05/rholm323-index.htm">audio luisterboek</a>).<br /> + </p> + + <p>De tekst in dit bestand wordt weergegeven in de originele, verouderde spelling. + Er is geen poging gedaan de tekst te moderniseren.</p> + + <p>Afgebroken woorden aan het einde van de regel zijn stilzwijgend hersteld.</p> + + <p>De voetnoten zijn naar het eind van het hoofdstuk verplaatst.</p> + + <p>Overduidelijke inconsistenties, druk- en spelfouten in het origineel zijn gecorrigeerd; + deze zijn voorzien van een <span class="corr" title="Bron: dnnne roed stipppellijn">dunne + rode stippellijn</span>, waarbij de Brontekst via een zwevende pop-up beschikbaar is.</p> + + <p>Van de illustraties in dit bestand zijn grotere afbeeldingen beschikbaar + door op de illustraties te klikken. Via een zwevende pop-up beschikbaar + zijn de afmetingen van de vergroting beschikbaar.</p> + + <p>Een overzicht van de aangebrachte correcties is te vinden aan + <a href="#correctie">het eind van dit bestand</a>.</p> + +</div> + +<table class="toc" summary="inhoudsopgave" id="corr01" title="Bron: Inhoudsopgave niet aanwezig"> + <tbody> + <tr><th class="center" colspan="3">Inhoudsopgave</th></tr> + <tr><td class="tdright"></td><td class="tdcenter"><a href="#DE_DOOD_VAN_SHERLOCK_HOLMES">DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES.</a></td><td class="tdright"><a href="#p_A1">A 1</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#A_I">I.</a></td><td>De gebochelde.</td><td class="tdright"><a href="#p_A5">A 5</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#A_II">II.</a></td><td>De afgesneden ooren.</td><td class="tdright"><a href="#p_A32">A 32</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#A_III">III.</a></td><td>De klerk van den effectenhandelaar.</td><td class="tdright"><a href="#p_A59">A 59</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#A_IV">IV.</a></td><td>Het scheepvaart-verdrag.</td><td class="tdright"><a href="#p_A78">A 78</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#A_V">V.</a></td><td>De dood van Sherlock Holmes.</td><td class="tdright"><a href="#p_A129">A 129</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"></td><td class="tdcenter"><a href="#DE_TERUGKEER_VAN_SHERLOCK_HOLMES">DE TERUGKEER VAN SHERLOCK HOLMES.</a></td><td class="tdright"><a href="#p_B1">B 1</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#B_I">I.</a></td><td>Het avontuur van de Opleidingsschool.</td><td class="tdright"><a href="#p_B5">B 5</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#B_II">II.</a></td><td>Het avontuur van „Zwarte Peter”.</td><td class="tdright"><a href="#p_B46">B 46</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#B_III">III.</a></td><td>Het avontuur van „Charles Augustus Milverton”.</td><td class="tdright"><a href="#p_B75">B 75</a></td></tr> + <tr><td class="tdright"><a href="#B_IV">IV.</a></td><td>Het avontuur van de zes Napoleons.</td><td class="tdright"><a href="#p_B100">B 100</a></td></tr> + </tbody> +</table> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A1" id="p_A1">[A 1]</a></span></p> + +<h2 class="voortitel"><a name="DE_DOOD_VAN_SHERLOCK_HOLMES" id="DE_DOOD_VAN_SHERLOCK_HOLMES"></a>DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES.</h2> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A2" id="p_A2">[A 2]</a></span></p> +<div class="figcenter" style="width: 442px;"> +<img src="images/a002.jpg" width="442" height="640" alt="Sir ARTHUR CONAN DOYLE" title="" /> +<span class="doyle">Sir ARTHUR CONAN DOYLE</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A3" id="p_A3">[A 3]</a></span></p> + +<div class="titelverso"> + +<h1>DE DOOD VAN<br /> SHERLOCK HOLMES</h1> + +<p class="titeltekst"><small>DOOR</small></p> + +<p class="titeltekst"><big>A. CONAN DOYLE.</big></p> + +<p class="titeltekst" style="width: 450px; margin: auto;"> +Schrijver van:<br /> +<span class="smcap">De Grieksche Tolk</span>, +<span class="smcap">De Hond van de Baskervilles</span>, +<span class="smcap">Een Godsgericht</span>, +<span class="smcap">De Avonturen van Sherlock Holmes</span>, +<span class="smcap">Sherlock Holmes de Detective</span>, +<span class="smcap"><span class="corr" id="corr02" title="Bron: De liefde eener vrouw">De Liefde eener Vrouw</span></span>, enz. +</p> + +<hr /> + +<p class="titeltekst"><b>ZEVENDE DRUK.</b></p> + +<p class="titeltekst"><span class="illbox">Geïllustreerd.</span></p> + +<p class="titeltekst">RIJSWIJK (Z.-H.)<br /> +BLANKWAARDT & SCHOONHOVEN.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A4" id="p_A4">[A 4]</a></span></p> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A5" id="p_A5">[A 5]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 540px;"> +<img src="images/a005.jpg" width="540" height="88" alt="" title="" /> +</div> + +<h2><a name="A_I" id="A_I"></a>I.</h2> + +<h3>De gebochelde.</h3> + +<p>Op een zomeravond—ik was nog slechts weinige +maanden gehuwd—zat ik alleen in mijn huiskamer. +Ik rookte een pijpje en zat gebogen over een roman, +want ik had een moeilijke dagtaak achter den rug en +meer neiging tot droomen dan tot ingespannen arbeid. +Mijn vrouw was al naar boven gegaan en het geluid van +het sluiten der gangdeuren, een kwartiertje geleden, +zeide mij, dat de dienstboden zich eveneens ter ruste +hadden begeven. Ik was van mijn stoel opgestaan en +had de asch uit mijn pijp geklopt, toen ik plotseling +de deurschel hoorde overgaan.</p> + +<p>Ik keek op de klok. Het was kwartier voor twaalf. +Dat kon geen bezoek wezen op dit late uur. Waarschijnlijk +een patiënt, mogelijk iemand, die mijn geheelen nacht +in beslag zou nemen. Met een ontevreden gezicht ging +ik in de gang en opende de deur. Tot mijn verbazing +was het Sherlock Holmes, die daar nog op mijn stoep stond.</p> + +<p>„Ha, Watson, ik hoopte, dat ik u nog op zou vinden,” zeide hij.</p> + +<p>„Kom binnen, beste vriend, als ik je verzoeken mag.”</p> + +<p>„Gij kijkt verbaasd en geen wonder! Opgewekt ook, +geloof ik. Hum, gij rookt nog de Arcadia-tabak uit +den tijd, toen ge nog vrijgezel waart. Ik kan mij niet +vergissen; die asch daar op uw jas. Het is nog altijd +gemakkelijk te zien, dat gij gewoon zijt geweest, Watson, +<span class="pageno"><a name="p_A6" id="p_A6">[A 6]</a></span>een uniform te dragen; gij zult nooit voor een volbloed +burger worden aangezien, zoolang gij uw zakdoek op +die manier in uw mouw draagt. Maar, à propos, zou ik +van nacht bij u kunnen logeeren?”</p> + +<div class="figleft" style="width: 303px;"> +<a href="images/a006.jpg"><img src="images/a006th.jpg" width="303" height="450" alt="Een ledigen knop voor mijn hoed en jas." title="Klik voor vergroting (674×1000px, 144kb)." /></a> +<span class="caption">Een ledigen knop voor mijn hoed en jas.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A7" id="p_A7">[A 7]</a></span> +„Met genoegen.”</p> + +<p>„Gij hebt mij gezegd, dat gij een kamer vrij hadt en +ik zie, dat gij op 't oogenblik geen mannelijke bezoekers +hebt: ik zie dat aan uw kapstok.”</p> + +<p>„Het zal mij groot genoegen doen, als gij wilt blijven.”</p> + +<p>„Dank je, ik zal dan maar een ledigen knop voor mijn +hoed en jas in beslag nemen. Ik merk tot mijn spijt, dat +gij ook werkvolk in huis hebt gehad. Toch geen lekkage +wil ik hopen?”</p> + +<p>„Neen, het gas.”</p> + +<p>„Hé, ik zie, dat hij de sporen van twee ijzeren spijkers +van zijn schoenen op uw linoleum heeft achtergelaten, +juist daar, waar nu het licht op valt.”</p> + +<p>„Hebt ge trek iets te eten?” vroeg ik Holmes.</p> + +<p>„Neen, dank je, ik heb te Waterloo gesoupeerd, maar +ik zal met pleizier een pijp met u rooken.”</p> + +<p>Ik reikte hem mijn tabakszak toe. Hij ging tegenover +mij zitten en rookte eenigen tijd rustig voort. Ik begreep +wel, dat slechts een zeer gewichtige zaak hem op zulk +een laat uur tot mij gevoerd kon hebben, en daarom +wachtte ik geduldig, tot hij mij die zou mededeelen.</p> + +<p>„Ik zie, dat gij het nu juist tamelijk druk hebt,” zeide +hij, mij scherp aanziende.</p> + +<p>„Ja, ik heb een zeer drukken dag gehad,” antwoordde +ik. „Het moge u zeer dwaas toeschijnen,” voegde ik er +bij, „maar ik weet heusch niet, hoe gij dit zoo weet.”</p> + +<p>Holmes glimlachte vergenoegd.</p> + +<p>„Ik bezit het voorrecht uw gewoonten te kennen, +mijn waarde Watson,” zeide hij. „Als gij slechts weinig +patiënten hebt, bezoekt gij hen te voet, doch hebt gij +er vele, dan rijdt gij in een koetsje. Daar ik bemerkte, +dat uw laarzen, ofschoon gij ze vandaag wel hebt gedragen, +in 't geheel niet morsig zijn, dacht ik terstond, +dat gij het de laatste dagen druk genoeg moet gehad hebben +om van een koetsje gebruik te maken.”</p> + +<p>„Uitmuntend!” riep ik uit.</p> + +<p>„Zeer eenvoudig,” sprak hij. „Wij hebben hier te doen +met een van die voorbeelden, waarbij de redeneerende +persoon tot een conclusie komt, die zijn buurman verbaast, +omdat de laatste een enkel, schijnbaar onbeduidend<span class="pageno"><a name="p_A8" id="p_A8">[A 8]</a></span> +punt over 't hoofd ziet, dat den grondslag van de +redeneering uitmaakt. Hetzelfde kan gezegd worden +van het effect van enkele uwer kleine schetsen, welk +effect evenwel slechts in schijn bestaat, daar het alleen +afhangt van eenige factoren, die u bekend zijn en den +lezer niet. Nu, op dit oogenblik verkeer ik in eenzelfde +geval als die lezers, want ik heb in mijn hand eenige +draden van een der vreemdste geheimen, voor welker +oplossing ooit het verstand van een man zich inspande en +ontbreken mij nog een of twee van die draden, om het +geheel te ontsluieren. Maar ik zal ze hebben, Watson, +ik zal ze hebben!” Zijn oogen schitterden en een lichte +blos kleurde zijn wangen. Voor een oogenblik had hij +zijn innerlijke natuur geopenbaard, doch ook slechts +een oogenblik. Toen ik hem opnieuw aanzag, had zijn +gelaat weer dat kalme, effen voorkomen, dat hem zoo +dikwijls meer op een automaat dan op een gevoelig mensch +deed gelijken.</p> + +<p>„Het vraagstuk heeft een zeer belangwekkenden +kant,” zeide hij, „ik durf zelfs zeggen, dat het in menig +opzicht zeer merkwaardig is. Reeds heb ik een goeden +blik op de zaak en ben zeer nabij de oplossing, naar ik +meen. Indien gij mij bij den laatsten stap, dien ik moet +doen, om tot een volkomen oplossing te geraken, wilt +helpen, zoudt gij mij een grooten dienst bewijzen.”</p> + +<p>„Ik zou het zeer aangenaam vinden.”</p> + +<p>„Zoudt gij morgen met mij naar Aldershot kunnen gaan?”</p> + +<p>„Ik denk wel, dat Jackson mijn praktijk zal willen waarnemen.”</p> + +<p>„Zeer goed, ik moet met den trein van 11 uur 10 minuten +van Waterloo-station.”</p> + +<p>„In dat geval heb ik wel den tijd om een en ander te regelen.”</p> + +<p>„Nu, dan zal ik u, als ge althans niet slaperig zijt, +in 't kort mededeelen, wat er gebeurd is en wat ons nog +te doen staat.”</p> + +<p>„Voor uw komst was ik slaperig; nu ben ik volkomen wakker.”</p> + +<p>„Ik zal zoo beknopt mogelijk in mijn verhaal zijn,<span class="pageno"><a name="p_A9" id="p_A9">[A 9]</a></span> +zonder iets weg te laten, dat tot een goed begrip der +zaak noodig is. Het kan wezen, dat gij reeds iets van de +geschiedenis hebt gehoord, want ik heb een onderzoek +op 't oog in den vermoedelijken moord, gepleegd op +kolonel Barclay van de Royal Mallows te Aldershot.”</p> + +<p>„Ik heb daarvan nog niets gehoord.”</p> + +<p>„Dit voorval heeft, behalve in de naaste omgeving, +nog weinig de aandacht getrokken. De feiten dateeren +ook eerst van eergisteren. In 't kort is de zaak deze:</p> + +<p>Zooals gij weet, zijn de Royal Mallows een van de +beroemdste Iersche regimenten van het Engelsche leger. +Het verrichtte indertijd wonderen van dapperheid +in den Krimoorlog en heeft zich sedert bij elke gelegenheid +onderscheiden. Tot Maandagavond j.l. stond dit +regiment onder commando van James Barclay, een dapper +veteraan, die zijn militaire loopbaan als gewoon +soldaat begon, wegens zijn dapperheid tot den rang van +officier opklom en eindelijk het opperbevel verkreeg +over het regiment, waarin hij eens als gewoon soldaat +had gediend.</p> + +<p>Kolonel Barclay trouwde, toen hij nog sergeant was, +en zijn vrouw, als meisje Miss Nancy Devoy geheeten, +was een dochter van een officier uit hetzelfde regiment. +Het is daarom best te begrijpen, dat de omgeving, waarin +de jonggehuwden (want zij waren nog jong) verplaatst +werden, hun eenigszins ongewoon voorkwam. Zij schijnen +echter spoedig geleerd te hebben, zich in hun nieuwen +maatschappelijken kring te bewegen en mevrouw Barclay +heeft altijd, naar ik vernomen heb, evenzeer in vriendschap +met de dames van het regiment geleefd als haar +echtgenoot met zijn collega's, de officieren. Ik kan er +bijvoegen, dat zij een zeer mooie vrouw was en zelfs, +nu zij reeds meer dan 30 jaren getrouwd is, nog een innemende +verschijning is.</p> + +<p>Kolonel Barclay's huiselijk leven schijnt zeer gelukkig +te zijn geweest. Majoor Murphy, van wien ik de meeste +inlichtingen heb ontvangen, heeft mij verzekerd, dat hij +nooit van eenig misverstand tusschen Barclay en zijn +echtgenoote heeft gehoord. Alles saamgenomen, denkt +hij, dat de genegenheid van Barclay voor zijn vrouw<span class="pageno"><a name="p_A10" id="p_A10">[A 10]</a></span> +grooter was dan de hare voor den kolonel. Zelfs al was +zij maar voor één dag van huis, gevoelde hij zich volstrekt +niet op zijn gemak. Zij daarentegen, ofschoon +een liefdevolle en getrouwe echtgenoote, was haar man +minder genegen en in het regiment werden zij beschouwd +als een modelpaar van twee menschen van middelbaren +leeftijd. Er was inderdaad niets in de verhouding, waartoe +zij tot elkaar stonden, volstrekt niets, dat een zoo treurige +ontknooping, als nu gevolgd is, kon doen verwachten.</p> + +<p>Kolonel Barclay zelf schijnt eenige vreemde trekken +in zijn karakter gehad te hebben. Hij was een voortvarend, +joviaal militair, als hij in zijn gewoon humeur +was, maar bij sommige gelegenheden kon hij zich zeer +driftig en wraakzuchtig toonen. Hij schijnt zich echter +aan zijn vrouw nooit van die zijde te hebben doen kennen. +Een ander feit, dat majoor Murphy en de meeste andere +officieren, die ik gesproken heb, opviel, was de neerslachtigheid, +waaraan de kolonel somwijlen leed. Zooals +de majoor het uitdrukte, was het alsof hem soms de +glimlach als door een onzichtbare hand werd weggeslagen. +Dit en een zekere neiging tot bijgeloof waren de +eenige ongewone trekken in zijn karakter, die door de +overige officieren werden opgemerkt. De laatste eigenaardigheid +openbaarde zich daarin, dat hij er een afkeer +van had, alleen in het donker te zijn. Deze kinderachtige +karaktertrek bij een overigens zeer mannelijke natuur +heeft dikwijls aanleiding gegeven tot aanmerkingen +en gissingen.</p> + +<p>Het eerste bataljon van de Royal Mallows (het oude +117e regiment) ligt sedert eenige jaren te Aldershot in +garnizoen. De gehuwde officieren wonen buiten de kazerne; +de kolonel op een villa, Lachine genoemd, op een +halve mijl afstands van het noordelijke kamp. Het huis +ligt niet onmiddellijk aan den weg, maar de westelijke +zijde is daarvan niet meer dan dertig el verwijderd. +Een koetsier en twee dienstmeisjes vormen het personeel. +Deze waren, met den heer en mevrouw Barclay, +de eenige bewoners van de villa Lachine, want de Barclays +hadden geen kinderen en gewoonlijk hadden zij +ook geen logeergasten.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A11" id="p_A11">[A 11]</a></span> +En nu zal ik u vertellen, wat ik weet van de gebeurtenissen +op genoemde villa in den avond van Maandag +jongstleden tusschen negen en tien ure.</p> + +<p>Mevrouw Barclay behoort, naar het schijnt, tot de +Roomsch-Katholieke kerk en stelde zeer veel belang in +het gilde van St. George, dat in vereeniging met de Watt-Street-kapel +was gesticht met het doel, de armen van +afgedragen kleeren te voorzien. Dien avond om 8 uur +hielden de leden van het gilde een vergadering en +mevrouw Barclay haastte zich met eten, om op tijd +tegenwoordig te wezen. Toen zij uitging, hoorde haar +koetsier haar een paar woorden met haar echtgenoot +spreken en hem verzekeren, dat zij niet lang zou uitblijven. +Vervolgens bracht zij een bezoek aan Miss Morrison, +die in de naaste villa woont en in gezelschap van deze +dame ging zij naar de vergadering. Deze duurde slechts +veertig minuten en om kwartier over negen keerde mevrouw +Barclay naar huis terug, na van Miss Morrison +bij haar woning afscheid genomen te hebben.</p> + +<p>Op de villa Lachine is een kamer als ontvangkamer +in gebruik. Dit vertrek ziet uit op den weg en heeft +aan den kant van het grasperk openslaande glazen deuren. +Het grasperk is dertig el in doorsnede en van den +grooten weg gescheiden door een lagen muur met een +ijzeren rasterwerk er boven op. In deze kamer ging +mevrouw Barclay, toen zij weer thuis was gekomen. De +<span class="corr" id="corr03" title="Bron: jaloeziëen">jaloezieën</span> waren niet neergelaten, want in den zomer +werd het vertrek zelden gebruikt, maar mevrouw Barclay +stak zelf de lamp op en schelde toen haar kamermeisje, +Jane Stewart, wie zij verzocht haar een kop +thee te brengen, iets dat geheel tegen haar gewoonte +streed. De kolonel had den ganschen avond in de eetzaal +gezeten, maar toen hij hoorde, dat zijn vrouw weer +thuis was, kwam hij bij haar in de ontvangkamer. +De koetsier zag hem in de gang en de kamer binnengaan. +Het was de laatste maal, dat hij levend werd gezien.</p> + +<p>Na verloop van een minuut of tien kwam het dienstmeisje +met den kop thee, maar toen zij de deur der +kamer naderde, hoorde zij tot haar verbazing haar meester +en meesteres heftig met elkaar twisten. Zij tikte<span class="pageno"><a name="p_A12" id="p_A12">[A 12]</a></span> +aan de deur, doch kreeg geen antwoord; toen draaide +zij aan den deurknop, waarop zij bemerkte, dat de deur +van binnen was gesloten. Heel natuurlijk liep zij toen +naar beneden, om haar bevinding aan de keukenmeid +mede te deelen, waarna de beide vrouwen en de koetsier +de trap opklommen en in de gang luisterden naar +den twist, die nog niet geëindigd was. Zij stemmen alle +drie daarin overeen, dat er slechts twee stemmen werden +gehoord, die van Barclay en van zijn vrouw. De stem +van Barclay was onderworpen en zenuwachtig, zoodat +de luisteraars er niets van verstonden. Zijn vrouw daarentegen +sprak op luiden, verbitterden toon, en wanneer +zij somwijlen haar stem verhief, konden haar woorden +zeer duidelijk worden verstaan. „Gij, lafaard!” riep zij +herhaaldelijk. „Wat moet er nu gedaan worden? Geef +mij mijn leven terug! Ik wil niet meer dezelfde lucht +inademen als gij. Gij, lafaard! Gij, lafaard!” In dergelijke +uitingen en beschimpingen luchtte zij haar drift, +tot haar man plotseling een vreeselijken kreet slaakte, +onmiddellijk gevolgd door geraas en een doordringenden +gil van de vrouw. Overtuigd, dat er een ongeluk was gebeurd, +snelde de koetsier naar de deur en trachtte die +met geweld te openen, terwijl van binnen nog voortdurend +zich het gegil liet hooren. Het gelukte hem echter +niet naar binnen te komen en de beide meiden waren +te zeer van streek door den schrik, dan dat zij in staat +waren hem te helpen. Plotseling echter schoot hem een +gedachte te binnen en hij liep de gang door naar het +grasperk, waarop de kamer uitzag. Een der vensters +stond open, wat, geloof ik, in den zomer gewoonte was, +en zonder moeite kwam hij in de kamer. Zijn meesteres +had opgehouden te gillen en lag bewusteloos op een sofa +uitgestrekt, terwijl de ongelukkige kolonel morsdood +lag, te midden van een plas bloed, met zijn hoofd op den +grond nabij den haard en zijn eenen voet over de leuning +van een fauteuil.</p> + +<div class="figright" style="width: 305px;"> +<a href="images/a013.jpg"><img src="images/a013th.jpg" width="305" height="450" alt="Snelde de koetsier naar de deur en trachtte die met geweld te openen." title="Klik voor vergroting (679×1000px, 135kb)." /></a> +<span class="caption">Snelde de koetsier naar de deur en trachtte die met geweld te openen.</span> +</div> + +<p>De eerste gedachte van den koetsier, toen hij zag +niets meer voor zijn meester te kunnen doen, was natuurlijk, +de deur te openen. Maar hier deed zich een +bijzondere en onverwachte moeilijkheid voor. De sleutel<span class="pageno"><a name="p_A13" id="p_A13">[A 13]</a></span> +stak niet aan de binnenzijde in de deur en was ook +nergens in de kamer te vinden. Hij begaf zich daarom weer +door het raam naar buiten en keerde met een politiebeambte<span class="pageno"><a name="p_A14" id="p_A14">[A 14]</a></span> +en een geneesheer terug. Mevrouw Barclay, +op wie natuurlijk zware vermoedens rustten, werd in +nog steeds bewusteloozen toestand naar haar kamer +gebracht. Toen werd het lijk van den kolonel op een +sofa geplaatst en in de kamer, waar het vreeselijk drama +was voorgevallen, een nauwkeurig onderzoek ingesteld.</p> + +<p>De wonde, waaraan de kolonel was bezweken, scheen +een twee duim lange snede aan het achterhoofd te zijn, +waarschijnlijk toegebracht door een hevigen slag met +een stomp wapen. Ook was het volstrekt niet moeilijk +te gissen, welk wapen dit was geweest. Op den vloer, +dicht bij het lijk, lag een knots van hard hout, versierd +met snijwerk en een beenen greep.</p> + +<p>De kolonel bezat een rijke verzameling wapenen, +medegebracht uit de verschillende landen, waarin hij +had gestreden, en de politie vermoedt, dat deze knots +tot die verzameling behoorde. De bedienden ontkennen +die knots vroeger ooit gezien te hebben, maar onder +de talrijke merkwaardige voorwerpen, die in het huis +aanwezig zijn, is het mogelijk, dat zij deze knots hebben +over 't hoofd gezien. Er werd overigens niets van gewicht +door de politie in de kamer ontdekt; ook zij moest het +onverklaarbare feit constateeren, dat noch op mevrouw +Barclay, noch op het lijk of op eenige plaats in de kamer +de vermiste deursleutel werd gevonden. De deur moest +later door een slotenmaker van Aldershot worden opengestoken.</p> + +<p>Zoo was de stand van zaken, Watson, toen ik Dinsdagmorgen +op verzoek van majoor Murphy naar Aldershot reisde, +om de politie in haar nasporingen te helpen. +Gij zult het met mij eens zijn, dat de zaak reeds zeer +belangwekkend was, maar mijn onderzoekingen brachten mij dra +tot de overtuiging, dat de waarheid nog veel buitengewoner +zou wezen, dan ze op het eerste gezicht schijnt.</p> + +<p>Aleer de kamer te onderzoeken, onderwierp ik de bedienden +aan een aantal kruisvragen, hetgeen geen andere +feiten dan de reeds gemelde aan het licht bracht. Nog +een bijzonderheid van belang werd door Jane Stewart, +het kamermeisje, medegedeeld. Gij zult u herinneren, dat<span class="pageno"><a name="p_A15" id="p_A15">[A 15]</a></span> +zij op het gerucht van den twist naar beneden ging en +met de andere bedienden terugkeerde. Zij zegt, dat den +eersten keer, toen zij haar meesteres hoorde, de stemmen +zoo laag gedaald waren, dat zij ternauwernood iets +hoorde en alleen uit den toon van spreken kon opmaken, +dat er twist was. Toen ik haar evenwel nader ondervroeg, +herinnerde zij zich ook twee keer het woord „David” +uit den mond van mevrouw Barclay gehoord te hebben. +Dit punt is van het hoogste gewicht voor het leeren kennen +van de oorzaak van den twist. Zooals ge u wellicht +zult herinneren, is des kolonels voornaam James.</p> + +<p>In deze zaak was één feit, dat zoowel op de bedienden +als op de politie den diepsten indruk maakte. Dit was +de verwrongenheid van des kolonels gezicht. Volgens hun +verhaal had dit gezicht een uitdrukking van schrik en +angst zoo vreeselijk, als met mogelijkheid op een menschelijk +gelaat kan te lezen staan. Het was duidelijk, +dat hij zijn lot heeft voorzien en dat het hem den grootsten +schrik heeft veroorzaakt. Dit kwam natuurlijk vrij +wel overeen met de meening van de politie, dat de kolonel +gezien kan hebben, dat zijn vrouw hem wilde vermoorden. +Ook de omstandigheid, dat de doodelijke +wond hem op het achterhoofd was toegebracht, behoefde +daarmede niet in strijd te wezen, daar hij zich zeer goed +kan hebben omgekeerd, om den slag te ontwijken. Van +mevrouw Barclay zelf konden geen inlichtingen verkregen +worden, daar zij tijdelijk ziek lag aan een hevigen +aanval van zenuwkoortsen.</p> + +<p>Van de politie vernam ik nog, dat Miss Morrison, die, +zooals ik u reeds mededeelde, op den bewusten Maandagavond +met mevrouw Barclay naar de vergadering ging, +zegt, volstrekt niet te weten, wat de oorzaak was van het +slechte humeur, waarin haar vriendin naar huis kwam.</p> + +<p>Nadat ik aldus deze bijzonderheden had vernomen, +Watson, rookte ik er verscheiden pijpen over, trachtende +de feiten, die een gevolg waren van een vooraf beraamd +plan, te scheiden van die, welke bloot toevallig waren. +Voor mij was het meest kenmerkende en meest beteekenende +punt in de gansche geschiedenis, de zonderlinge +verdwijning van den deursleutel. Zelfs na het nauwkeurigste<span class="pageno"><a name="p_A16" id="p_A16">[A 16]</a></span> +onderzoek werd hij niet in de kamer gevonden. +Daarom mogen we aannemen, dat hij weggenomen is. +Maar dit kan niet zijn door den kolonel, noch door zijn +vrouw. Dat was volkomen duidelijk. Daarom moet er +nog een derde persoon in de kamer zijn geweest. Gij +kent mijn methode van onderzoek, Watson; niet eene, +die ik bij deze gelegenheid verzuimde in praktijk te +brengen. En ik kwam daardoor eenige zaken op 't spoor, +die zeer veel verschillen van die, welke ik verwacht had. +Er is behalve kolonel Barclay en zijn vrouw een man +in de kamer geweest, die van den weg komende over +het grasperk is geloopen. Ik heb vijf duidelijke indrukken +van zijn voeten gezien—een op den weg zelf, +bij het punt waar hij den lagen muur om het grasperk +is overgeklommen, twee op het grasperk, en twee zeer +onduidelijke op de geverfde vloerplanken onder het venster, +waardoor hij naar binnen is gekomen.</p> + +<p>Waarschijnlijk is hij snel over het grasperk geloopen, +want de indrukken van zijn teenen waren dieper dan die +van zijn hielen.—En toch, die persoon deed mij niet +verbaasd staan, maar wel zijn metgezel.”</p> + +<p>„Zijn metgezel?”</p> + +<p>Holmes haalde een groot vel vloeipapier uit zijn zak +en vouwde het voorzichtig op zijn knie open.</p> + +<p>„Wat denkt gij hiervan?” vroeg hij.</p> + +<p>Het papier was bedekt met teekeningen, voorstellende +de voetsporen van een klein dier. Het had vijf duidelijk +te onderscheiden teenen, het spoor wees bovendien +op lange nagels en de geheele voetindruk was ongeveer +zoo groot als een dessertlepel.</p> + +<p>„Het is een hond,” zeide ik.</p> + +<p>„Hebt gij ooit gehoord van een hond, die tegen een +gordijn opliep? Verscheiden sporen bewijzen mij, dat +het dier dit gedaan heeft.”</p> + +<p>„Een aap dan?”</p> + +<p>„Maar het is niet het spoor van een aap.”</p> + +<p>„Wat kan het dan wezen<span class="corr" id="corr04" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„Noch hond, noch kat, noch aap, noch ieder ander +ons bekend dier. Ik heb getracht het uit de afmetingen +te construeeren. Hier zijn vier afdrukken, waar het<span class="pageno"><a name="p_A17" id="p_A17">[A 17]</a></span> +dier bewegingloos heeft gestaan. Gij ziet, dat het niet +minder dan vijftien duim van den voor- naar den achterpoot +groot is. Voeg daarbij de lengte van nek en +kop en gij krijgt een dier van niet minder dan twee voet +lengte—waarschijnlijk meer, als het ook een staart +heeft. Maar let nu eens op een andere afmeting. Het +dier heeft zich bewogen en wij hebben de lengte van zijn +stap, die in geen enkel geval grooter dan drie duim is. +Hierdoor hebben wij, zooals ge ziet, de aanwijzing, +dat het een dier moet zijn met een betrekkelijk lang +lichaam en zeer korte pooten. Het heeft niet zooveel +attentie voor ons gehad om eenige van zijn haren achter +te laten, maar het heeft over 't geheel een lichaamsvorm, +zooals ik heb aangeduid, en het kan tegen een +gordijn oploopen en is een vleeschetend dier.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a017.jpg"><img src="images/a017th.jpg" width="450" height="338" alt="„Wat denkt gij hiervan?” vroeg hij." title="Klik voor vergroting (922×694px, 131kb)." /></a> +<span class="caption">„Wat denkt gij hiervan?” vroeg hij.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A18" id="p_A18">[A 18]</a></span> +„Hoe weet gij dat?”</p> + +<p>„Omdat het tegen het gordijn is opgeklommen. In +het raam hing een kooi met een kanarie en nu schijnt +het dier plan gehad te hebben den vogel te bemachtigen.”</p> + +<p>„Wat was het dan voor een beest?”</p> + +<p>„O, als ik dat wist, dan zouden we zeer nabij de oplossing +zijn. Alles in aanmerking genomen, komt het mij +waarschijnlijk voor, dat het een dier was, behoorende +tot het geslacht der wezels; intusschen grooter dan eenig +dier van dit geslacht, dat ik ooit gezien heb.”</p> + +<p>„Maar wat heeft dit nu met de misdaad te maken?”</p> + +<p>„Dat ligt nog in het duister. Maar wij weten nu reeds +veel, zooals gij ziet. Wij weten, dat er op den weg een +man stond, die naar den twist tusschen den heer Barclay +en zijn vrouw keek, dat de jaloezieën opgetrokken +waren en in de kamer licht brandde. Wij weten verder, +dat hij over het grasperk liep, de kamer binnentrad met +een vreemd dier bij zich en dat hij òf den kolonel den +doodelijken slag toebracht, òf, wat evenzeer mogelijk is, +dat de kolonel van louter schrik, toen hij hem zag, neerviel +met zijn hoofd op den rand van den haard en daardoor +zich wondde. Ten slotte staan we hier nog voor het +merkwaardige feit, dat de binnengekomene bij zijn vertrek +den deursleutel medenam.”</p> + +<p>„Uw ontdekkingen maken mijns inziens de zaak nog +duisterder, dan zij eerst was,” zeide ik.</p> + +<p>„Juist opgemerkt, men kan er zeker uit opmaken, +dat de zaak dieper ligt, dan men aanvankelijk zou oordeelen. +Ik heb er over nagedacht en ben tot de slotsom +gekomen, dat ik de zaak van een anderen kant moet +beschouwen en trachten op te helderen. Maar ik geloof, +Watson, dat ik u onnoodig ophoud, daar ik u het overige +morgen even goed op onze reis naar Aldershot kan vertellen.”</p> + +<p>„Dank u wel, gij zijt nu reeds te ver gegaan, om mij +niet alles mede te deelen.”</p> + +<p>„Ik was overtuigd, dat er, toen mevrouw Barclay +'s avonds om half acht haar woning verliet, tusschen haar +en haar man geenerlei twist was voorgevallen. Zij bezat +nooit, zooals ik reeds gezegd heb, een hartstochtelijke<span class="pageno"><a name="p_A19" id="p_A19">[A 19]</a></span> +genegenheid voor haar man, maar de koetsier hoorde +toch, dat zij bij het heengaan op vriendschappelijken +toon met den kolonel sprak. Nu was het eveneens zeker, +dat zij onmiddellijk na haar thuiskomst zich naar de +kamer begaf, waarin zij de minste kans had haar echtgenoot +te ontmoeten, dat zij zenuwachtig om thee heeft +gescheld en ten slotte, toen haar man binnenkwam, +in hevige beschuldigingen tegen hem is uitgevaren. Er +moet daarom tusschen half acht en negen uur iets zijn +voorgevallen, dat haar gevoelens jegens haar echtgenoot +geheel veranderd heeft. Maar dien geheelen tusschentijd +is Miss Morrison in haar gezelschap geweest en ik was +daarom, trots haar ontkenning, er volkomen van overtuigd, +dat deze iets van de zaak moest afweten.</p> + +<p>In 't eerst dacht ik, dat er mogelijk eenige betrekking +tusschen genoemde jonge dame en den kolonel had bestaan, +wat de eerste thans aan mevrouw Barclay bekend had. +Daaruit ware dan de toorn van des kolonels vrouw +bij haar terugkomst te verklaren en eveneens het feit, +dat Miss Morrison ontkende, dat er iets was gebeurd. +Ook zou dit geenszins ondenkbaar wezen met het oog +op de woorden, gedurende den twist door de bedienden +gehoord. Maar hoe was dit nu weer te rijmen met het +in drift uitspreken van den naam „David” en de bekende +genegenheid van den kolonel voor zijn vrouw, zonder +nog te spreken van de tragische tusschenkomst van dien +onbekenden man, welke natuurlijk nog niet behoeft +samen te hangen met hetgeen even te voren was gebeurd. +Alles samen genomen, was ik wel geneigd het denkbeeld te +laten varen, dat er eenige betrekking tusschen den kolonel +en Miss Morrison bestond, maar was ik meer dan +ooit overtuigd, dat de jonge dame de oorzaak kende van +de plotseling ontstane vijandschap tusschen mevrouw +Barclay en haar echtgenoot. Ik nam daarom natuurlijk +den maatregel, Miss Morrison een bezoek te brengen, +waarbij ik haar verklaarde, dat ik volkomen overtuigd +was, dat zij wist, wat er was voorgevallen en haar verzekerde, +dat op haar vriendin, mevrouw Barclay, zware +verdenking rustte, tenzij de zaak mocht worden opgehelderd.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A20" id="p_A20">[A 20]</a></span> +Miss Morrison is een klein, tenger meisje met schuchteren +oogopslag en blond haar, maar ze is geenszins +ontbloot van schranderheid en gezond verstand. Nadat ik +gesproken had, dacht zij eenigen tijd na, wendde zich toen +met iets vastberadens in haar voorkomen tot mij en +legde de volgende verklaring af, die ik u in 't kort zal +mededeelen:</p> + +<p>„Ik beloofde mijn vriendin, dat ik niet over de zaak +zou spreken en een belofte moet men houden,” sprak +zij. „Doch indien ik haar wezenlijk kan helpen, nu er +zulk een zware beschuldiging tegen haar wordt ingebracht +en haar eigen mond door ongesteldheid is gesloten, +houd ik mij van mijn belofte ontheven en zal +ik u precies vertellen, wat er Maandagavond is voorgevallen.</p> + +<p>Wij kwamen ongeveer kwart voor negen uit Watt-Street +en moesten op onzen weg naar huis door de +Hudson-Street, een zeer stille straat. Er bevindt zich bovendien +slechts één lantaarn, op de linkerzijde, en toen +wij deze lantaarn naderden, zag ik een man met gebogen +rug en een soort doos op den rug naar ons toe komen. +Hij scheen mismaakt te zijn, want hij droeg het hoofd +omlaag en liep met gekromde knieën. Juist toen wij hem +voorbijliepen, hief hij het hoofd op, om in het licht, +dat de straatlantaarn uitstraalde, ons aan te zien, doch +nauwelijks had hij dit gedaan, of hij bleef staan en riep +op vreeselijken toon: „Mijn God, het is Nancy!” Mevrouw +Barclay werd zoo wit als een lijk en zou neergestort zijn, +had die verschrikkelijk uitziende man haar niet ondersteund. +Ik wilde de politie gaan halen, maar tot mijn verbazing +sprak mijn vriendin zeer beleefd met den kerel.</p> + +<p>„Ik heb nu dertig jaar gedacht, dat gij dood waart, +Henry,” sprak zij met ontroerde stem.</p> + +<p>„Dat was ik ook,” antwoordde hij: en vreeselijk was +de toon, waarop hij deze woorden sprak. Hij had een +donker, schrikwekkend gelaat en zulk een vreeselijke +uitdrukking in zijn oogen, dat ik ze in mijn droom +voor mij zag. Zijn haar en baard waren grijzend en zijn +gezicht vol plooien en rimpels als een gedroogde appel.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A21" id="p_A21">[A 21]</a></span></p> +<div class="figcenter" style="width: 366px;"> +<a href="images/a021.jpg"><img src="images/a021th.jpg" width="366" height="450" alt="„Mijn God! het is Nancy!”" title="Klik voor vergroting (814×1000px, 165kb)." /></a> +<span class="caption">„Mijn God! het is Nancy!”</span> +</div> + +<p>„Wandel maar een eindje vooruit, lieve; ik moet een +paar woorden met dezen man spreken; je behoeft nergens +bang voor te wezen,” zeide mevrouw Barclay. Zij trachtte +kalm te spreken, maar zij was nog doodsbleek en kon +ternauwernood een woord uitbrengen.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A22" id="p_A22">[A 22]</a></span>Ik voldeed aan haar wensch en zij praatten een +oogenblik met elkaar. Toen kwam mijn vriendin met +fonkelende oogen de straat af en ik zag den gebrekkigen +ellendeling bij den lantaarnpaal staan en zijn dichtgeknepen +vuisten in de lucht schudden, alsof hij krankzinnig van +woede was. Zij sprak geen woord, tot wij hier aan de deur +kwamen; toen vatte zij mijn hand en smeekte mij, niemand +iets te vertellen van hetgeen onderweg was gebeurd. +„Het is een oude kennis van mij, wien het in de wereld +is tegengeloopen,” sprak zij. Toen ik beloofde, dat ik +zou zwijgen, kuste zij mij en sedert heb ik haar niet weergezien. +Ik heb u nu de geheele waarheid gezegd en dat +ik dit de politie niet heb medegedeeld, geschiedde, omdat +ik toen nog niet wist, in welk gevaar mijn lieve vriendin +zich bevond. Ik weet, dat het niet anders dan in haar +voordeel kan zijn, als alles bekend is.”</p> + +<p><span class="corr" id="corr05" title="Bron: „"></span>Dat was haar verklaring, Watson, en gij kunt wel +begrijpen, dat die voor mij was als een lichtbaken op +een donkeren weg. Allerlei, tot dusverre voor mij op +zich zelf staande feiten, vertoonden zich thans op hun ware +plaats en ik begon reeds een vage voorstelling van de +opeenvolging der gebeurtenissen te krijgen. In de eerste +plaats moest ik natuurlijk den man trachten te vinden, +wiens verschijning zulk een indruk op mevrouw Barclay +had gemaakt. Als hij zich nog in Aldershot bevond, +zou dit niet moeilijk zijn. In Aldershot zijn niet zoo heel +veel burgers en een mismaakt man moest er de aandacht +getrokken hebben. Ik besteedde een dag om hem te zoeken, +en op een avond, dezen zelfden avond, Watson, +vond ik hem. De man heet Henry Wood; hij woont op +een kamer in de straat, waar de beide vrouwen hem +ontmoetten. Hij was nog slechts vijf dagen in Aldershot +geweest. Verkleed als ambtenaar van de belastingen, +had ik een zeer belangwekkend onderhoud met zijn +hospita. De man is van beroep goochelaar en kunstenmaker, +die 's avonds de cantines rondgaat en in elk een +kleine voorstelling geeft. In de doos, die hij op zijn rug +draagt, voert hij een klein beestje mede, dat zijn hospita +nog al angst schijnt aangejaagd te hebben, want zij +had vroeger nooit zulk een dier gezien. Volgens haar<span class="pageno"><a name="p_A23" id="p_A23">[A 23]</a></span> +zeggen gebruikt hij het dier in enkele kunstverrichtingen. +Ook vernam ik nog van zijn hospita, dat het een wonder +is, dat de man leeft, als men in aanmerking neemt, +hoe gebrekkig hij is, en dat hij soms in een vreemd dialect +spreekt en zij hem de laatste twee nachten op zijn +bed heeft hooren steunen en schreien. Hij was goed bij +kas, maar bij het geld, dat hij haar als waarborg heeft +gegeven, was een muntstuk, dat valsch scheen te zijn. +Zij liet het mij zien; het was een Indische ropy.</p> + +<p>Zoo ziet gij, mijn beste vriend, hoe wij met de zaak +staan en waarom ik u noodig heb. Het is duidelijk, dat +de vreemde man de beide dames, nadat deze zich verwijderd +hadden, op een afstand volgde, dat hij door +het raam den twist tusschen den kolonel en zijn echtgenoote +zag en naar binnen snelde, en dat het dier, +hetwelk hij bij zich had, uit de doos ontsnapte. Dat staat +alles zoo goed als vast. Maar hij is de eenige persoon +ter wereld, die ons precies kan vertellen, wat er in de +kamer gebeurd is.”</p> + +<p>„En zijt gij van plan het hem te vragen?”</p> + +<p>„Zeer zeker, maar in tegenwoordigheid van een getuige.”</p> + +<p>„En ben ik die getuige?”</p> + +<p>„Ja, als gij zoo goed wilt zijn. Kan hij de zaak ophelderen, +dan is 't goed. Weigert hij, dan hebben wij geen +andere keus dan tegenover hem gebruik te maken van +een bevel tot inhechtenisneming.”</p> + +<p>„Maar hoe weet gij, dat wij hem bij onze aankomst +nog te Aldershot zullen vinden?”</p> + +<p>„Gij kunt u verzekerd houden, dat ik eenige voorzorgen +heb genomen. Ik heb een van mijn jongens uit Baker-Street +gelast een wakend oog op hem te houden en ik +ben overtuigd, dat die hem als een klit zal aanhangen +en gaan zal, waar hij gaat. Morgen vroeg zullen wij hem +in Hudson-Street vinden, Watson; en nu moesten we +maar ter ruste gaan, want ik zou gelooven zelf een misdaad +te plegen, als ik u nog langer uit bed hield.”</p> + +<p>Den volgenden dag 's middags kwamen wij op de +plaats van het treurspel aan en terstond begaven wij +ons naar Hudson-Street. Hoe bekwaam mijn vriend<span class="pageno"><a name="p_A24" id="p_A24">[A 24]</a></span> +Holmes ook was in het verbergen van zijn gemoedsbewegingen, +kon ik toch gemakkelijk zien, hoeveel moeite +hem dit kostte, terwijl ik zelf het opwekkend genoegen +had, dat ik steeds ondervond, als ik mijn vriend in zijn +nasporingen ter zijde stond.</p> + +<p>„Dit is de straat,” zeide Holmes, toen hij een korte +zijstraat insloeg aan weerszijden begrensd door een rij +in baksteen opgetrokken huizen van twee verdiepingen. +„Ha, hier is Simpson al om mij verslag te geven.”</p> + +<p>„Het is alles met hem in orde, mijnheer Holmes,” +riep een kleine straatjongen, op ons toe loopende.</p> + +<p>„Goed, Simpson!” zei Holmes, hem op den schouder +kloppend. „Hier heen, Watson, dit is het huis!” Hij gaf +zijn kaartje af met de boodschap, dat hij kwam om over +belangrijke zaken te spreken en een oogenblik later +bevonden wij ons van aangezicht tot aangezicht met den +man, om wien wij te Aldershot waren gekomen. Ofschoon +het zeer warm was, zat hij bij een groot vuur en in de +kamer was het heet, als in een oven. De man zat ineengedoken +in zijn stoel en scheen zeer mismaakt, maar +zijn gelaat, dat hij ons toekeerde en dat nu verweerd +en verschrompeld was, toonde nog sporen van vroegere +schoonheid. Hij zag ons met zijn met geel doorschoten +oogen wantrouwend aan en zonder op te staan of een +woord te spreken, gaf hij ons een wenk plaats te nemen.</p> + +<p>„Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken, +vroeger in Indië woonachtig, niet waar?” vroeg Sherlock +Holmes. „Ik kom hier om u te spreken over den +dood van mijnheer Barclay.”</p> + +<p>„Wat zou ik u daarover kunnen mededeelen?”</p> + +<p>„Dat is het juist, wat ik zou wenschen te weten. Gij +begrijpt, zooals ik veronderstel, dat, tenzij de zaak opgehelderd +mocht worden, mevrouw Barclay, die een oude vriendin van u is, +van moord zal aangeklaagd worden.”</p> + +<p>De man sprong verschrikt overeind.</p> + +<p>„Ik weet niet, wie gij zijt,” riep hij, „noch hoe gij zijt +te weten gekomen, wat gij weet; maar wilt gij zweren, +dat gij mij de waarheid zegt?”</p> + +<p>„Wel, men wacht slechts het oogenblik af, dat zij weer<span class="pageno"><a name="p_A25" id="p_A25">[A 25]</a></span> +tot bewustzijn komt, om haar in hechtenis te nemen.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a025.jpg"><img src="images/a025th.jpg" width="450" height="343" alt="„Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken?”" title="Klik voor vergroting (1000×762px, 166kb)." /></a> +<span class="caption">„Wij hebben de eer, mijnheer Henry Wood te spreken?”</span> +</div> + +<p>„Mijn God! behoort gij zelf tot de politie?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Wat hebt gij er dan mede te maken?”</p> + +<p>„Het is ieders taak te zorgen, dat er recht geschiede.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A26" id="p_A26">[A 26]</a></span> +„Ik verzeker u plechtig, dat zij onschuldig is.”</p> + +<p>„Zijt gij dan schuldig?”</p> + +<p>„Neen, ik ben het niet.”</p> + +<p>„Wie heeft kolonel James Barclay dan vermoord?”</p> + +<p>„Het was een rechtvaardige Voorzienigheid, die hem +doodde. Maar wees verzekerd, dat, indien ik hem zijn +hersens had ingeslagen, zooals ik van plan was, hij niet +meer dan zijn verdiende loon van mij gekregen zou hebben. +Had zijn eigen schuldig geweten hem niet neergeveld, +dan had ik mij waarschijnlijk nu zijn dood te wijten. +Gij wenscht, dat ik u de geschiedenis zal vertellen? Nu, +ik weet niet, waarom ik het niet zou doen, want er is +geen enkele reden, waarom ik mij er voor zou schamen.</p> + +<p>„De geschiedenis heeft zich als volgt toegedragen. Gij +ziet mij nu gebocheld en geheel misvormd voor u; maar +er was een tijd, dat korporaal Henry Wood de knapste +kerel heette in het 177e regiment infanterie. Wij waren +indertijd in Indië in garnizoen, als ik 't mij goed herinner +in het plaatsje Burthee. Barclay, die nu gestorven +is, was sergeant in dezelfde compagnie, waarin ik diende, +en de schoone van het regiment,—het mooiste meisje, +dat ooit bestaan heeft,—was Nancy Devoy, de dochter +van den sergeant-majoor. Er waren twee mannen, +die haar beminden en er was er een, dien zij liefhad; en +gij zult glimlachen, als gij ziet naar dezen armen man, +die hier in gekromde houding voor het vuur zit en hij +u zegt, dat hij het was, wien haar liefde gold.—</p> + +<p>„Doch ofschoon ik haar hart bezat, wilde haar vader, +dat zij zou trouwen met Barclay. Ik was een lichtzinnige, +roekelooze knaap, en Barclay had opvoeding genoten en +betere vooruitzichten dan ik. Maar het meisje bleef mij +trouw, en het scheen, dat ik haar ook zou krijgen, toen +eensklaps de muiterij uitbrak en het geheele land in +opstand kwam.</p> + +<p>„Wij waren in Burthee opgesloten; ons regiment met +een halve batterij artillerie, een compagnie Sikhs +(Indische soldaten) en een menigte burgers en vrouwen. +Wij werden belegerd door tien duizend rebellen. In de +tweede week nadat wij ingesloten waren, kregen wij gebrek +aan drinkwater en het was nu voor ons de vraag,<span class="pageno"><a name="p_A27" id="p_A27">[A 27]</a></span> +of wij ons in verbinding konden stellen met de kolonne +van generaal Neill. Dit was onze eenige kans op behoud, +want wij mochten er niet op rekenen, dat wij ons met +al de vrouwen en kinderen door den vijand zouden heenslaan, +en daarom bood ik vrijwillig aan, mij buiten onze +linie te begeven en generaal Neill in kennis te stellen +van het gevaar, waarin wij ons bevonden. Mijn voorstel +werd aangenomen en ik sprak er over met sergeant +Barclay, die geacht werd de plaatselijke gesteldheid +beter te kennen dan iemand anders en die den weg aangaf, +waarlangs ik moest trachten door de vijandelijke +liniën te komen. Nog denzelfden avond om tien uur begaf +ik mij op weg. Er waren een duizend menschen te +redden, doch toen ik dien nacht over den vestingmuur +klom, dacht ik slechts aan het leven van één van die +duizend.</p> + +<p>„Mijn weg liep door een drogen waterloop, waardoor +ik hoopte verborgen te blijven voor de blikken der vijandelijke +schildwachten, doch bij een bocht van mijn pad +liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet, die mij +in de duisternis zaten af te wachten. In een oogwenk +lag ik door een hevigen slag bedwelmd op den grond +en werd aan handen en voeten gebonden. Doch niet +aan mijn hoofd, maar in mijn hart gevoelde ik de meeste +pijn, want toen ik tot bewustzijn kwam en luisterde +naar hetgeen mijn vijanden onder elkaar spraken, vernam +ik uit hetgeen ik van hun taal kon verstaan, dat +mijn kameraad, dezelfde man, die gezegd had welken +weg ik moest kiezen, verraad jegens mij had gepleegd +en mij door middel van een inlandschen bediende in +de handen van den vijand had overgeleverd.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a028.jpg"><img src="images/a028th.jpg" width="450" height="409" alt="Liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet." title="Klik voor vergroting (931×848px, 173kb)." /></a> +<span class="caption">Liep ik een zestal van hen regelrecht tegemoet.</span> +</div> + +<p>„Het is niet noodig bij dit deel van mijn geschiedenis +langer stil te staan. Gij weet nu, waartoe James Barclay +in staat was. Den volgenden dag werd Burthee door +generaal Neill ontzet, maar toen de opstandelingen +terugtrokken, namen zij mij mede, en het duurde vele +lange jaren, eer ik weer een blanke zag. Ik werd gepijnigd +en trachtte te ontvluchten, werd opnieuw gevangen genomen +en weer gepijnigd. Gij kunt zelf zien, in welken +treurigen toestand zij mij brachten. Eenigen van de<span class="pageno"><a name="p_A28" id="p_A28">[A 28]</a></span> +opstandelingen, die de wijk namen naar Nepaul, namen mij +mede, doch later werden de rebellen, die mij gevangen +hielden, door het bergvolk vermoord en ik geraakte +in slavernij. Ik ontsnapte, doch in plaats van zuidwaarts +te vluchten, begaf ik mij naar 't noorden, tot ik in Afghanistan +kwam. In dit land trok ik verscheiden jaren +rond en ten laatste kwam ik terug in de Pendjab, waar +ik doorgaans onder de inboorlingen leefde en in mijn +levensonderhoud voorzag door het vertoonen van goocheltoeren, +die ik had geleerd. Waartoe zou het mij, arme<span class="pageno"><a name="p_A29" id="p_A29">[A 29]</a></span> +kreupele, dienen naar Engeland terug te keeren, of mij +zelf aan mijn vroegere kameraden bekend te maken? +Zelfs mijn verlangen naar wraak kon mij daartoe niet +bewegen. Ik had liever dat Nancy en mijn oude kameraden +zouden denken, dat Henry Wood dood was, dan +dat hij nog leefde en met behulp van een stok langs den +grond kroop als een chimpansee. Zij hebben altijd gemeend, +dat ik dood was en ik was voornemens hen steeds in dien +waan te laten. Ik hoorde, dat Barclay met Nancy gehuwd +was en snelle promotie in het regiment maakte, +maar zelfs dat deed mij niet spreken.</p> + +<p>„Doch als iemand oud wordt, verlangt hij naar huis. +Jaren lang droomde ik van de mooie groene velden en +de tuinen van Engeland, tot ik ten slotte besloot ze terug +te zien, voor ik ging sterven. Ik bespaarde genoeg om +den overtocht te kunnen betalen, en toen kwam ik hierheen, +waar de soldaten zijn, want ik ken hun levenswijze +en versta de kunst hen te vermaken en daarmee +genoeg te verdienen om te kunnen leven.”</p> + +<p>„Uw verhaal is zeker belangwekkend,” zeide Sherlock +Holmes. „Ik heb reeds vernomen, dat gij mevrouw Barclay +hebt ontmoet, en dat gij elkaar wederkeerig hebt herkend. +Zooals ik vermoed, zijt gij haar toen naar huis +gevolgd en hebt gij door het venster den twist gezien +tusschen haar en haar echtgenoot, waarin zij hem zonder +twijfel zijn gedrag jegens u verweet. Gij waart u zelf +niet meester en zijt over het grasperk onverwachts +de kamer binnengedrongen.”</p> + +<p>„Zoo was het, mijnheer, en toen hij mij herkende, +keek hij, zooals ik nooit te voren een man heb zien kijken, +en hij viel met zijn hoofd op den rand van den +vuurhaard. Maar hij was al dood, eer hij viel. Ik las den +dood op zijn gezicht even gemakkelijk als ik die woorden +daar boven den haard lees. Het gezicht van mij alleen +was een kogel door zijn schuldig hart.”</p> + +<p>„En toen?”</p> + +<p>„Toen viel Nancy in zwijm en ik rukte haar den sleutel +uit de hand, van plan de deur te ontsluiten en hulp +te halen. Maar terwijl ik daarmede bezig was, kwam +de gedachte bij mij op, dat het beter zou wezen te vertrekken,<span class="pageno"><a name="p_A30" id="p_A30">[A 30]</a></span> +wijl er anders wel eens vermoedens tegen mij +konden oprijzen en mijn geheim aan 't licht zou komen, +als ik gearresteerd werd. In mijn haast stak ik den sleutel +in den zak en liet den stok vallen, terwijl ik Teddy +achterna joeg, die tegen het gordijn was opgeklommen. +Toen ik hem weder in de doos had gestopt, waaruit +hij was ontsnapt, maakte ik mij zoo snel ik kon uit de +voeten.”</p> + +<p>„Wie is Teddy?” vroeg Holmes.</p> + +<p>De man boog zich voorover en trok de schuif op van +een soort hok, dat in een hoek der kamer stond. Terstond +kwam er een mooi, roodachtig bruin dier uit, +tenger en lenig, met korte pooten en langen dunnen neus +en twee van de mooiste roode oogen, die ik ooit in den +kop van een dier gezien heb.</p> + +<p>„'t Is een Mongoolsche kat!” riep ik.</p> + +<p>„Sommigen noemen hem zoo. Ik noem hem slangendooder, +en Teddy is verbazend tuk op cobra's. Ik heb +er hier een, dien ik zijn gifttanden heb uitgebroken; +en elken avond vangt Teddy hem om de soldaten in de +cantine te vermaken. Wenscht gij nog meer inlichtingen, +mijnheer?”</p> + +<div class="figright" style="width: 308px;"> +<a href="images/a031.jpg"><img src="images/a031th.jpg" width="308" height="450" alt="Gij ziet, dat het bij slot van rekening een eenvoudige zaak is." title="Klik voor vergroting (662×964px, 113kb)." /></a> +<span class="caption">Gij ziet, dat het bij slot van rekening een eenvoudige zaak is.</span> +</div> + +<p>„Het kan wezen, dat wij u als getuige laten roepen, +zoo mevrouw Barclay in ernstige moeilijkheden komt.”</p> + +<p>„In dit geval zou ik natuurlijk komen.”</p> + +<p>„Zoo dit echter niet noodig mocht zijn, zullen wij over +die oude geschiedenis den doode maar geen schande aandoen, +hoe schuldig hij ook moge wezen. Gij hebt althans +de voldoening te weten, dat hij dertig jaren over zijn +slechte daad gewetenswroeging had. Hé, daar aan de +overzijde gaat majoor Murphy voorbij. Goeden morgen, +mijnheer Wood; ik zou gaarne willen weten, of er sedert +gisteren nog iets bijzonders is gebeurd.”</p> + +<p>Wij konden den majoor nog inhalen, voor hij den hoek +der straat omsloeg.</p> + +<p>„Hé, Holmes, gij zult zeker al gehoord hebben, dat +al de drukte op niets is uitgeloopen,” zeide hij.</p> + +<p>„Hoezoo?”</p> + +<p>„Het onderzoek is juist geëindigd. De geneeskundigen verklaren, dat de +dood een gevolg is van een beroerte.<span class="pageno"><a name="p_A31" id="p_A31">[A 31]</a></span> Gij ziet, dat het bij slot van +rekening een eenvoudige zaak was.”</p> + +<p>„O, merkwaardig eenvoudig,” zei Holmes glimlachend. „Kom, Watson, ik +geloof niet, dat men ons hier in Aldershot nog langer noodig heeft.”</p> + +<p>„Eén ding is in deze geschiedenis opmerkelijk,” zeide ik, terwijl wij +naar het station wandelden: „daar de voornaam van Barclay, James is, en +die van den ander Henry, wat kan dan toch dat woord „David” beduid +hebben?”</p> + +<p>„Dat eene woord, mijn beste Watson, zou mij de gansche geschiedenis +verteld hebben, indien ik de schranderheid bezat, die gij mij zoo gaarne +toekent. Dat woord hield klaarblijkelijk een verwijt in.”</p> + +<p>„Een verwijt?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A32" id="p_A32">[A 32]</a></span>„Ja, David zondigde immers, zooals gij weet, op dezelfde +wijze als sergeant James Barclay. Ge kent toch +ook de geschiedenis van Uria en Bathseba. Ik ben niet +zeer vast meer in mijn bijbelkennis, doch gij kunt het +verhaal vinden in het eerste of tweede hoofdstuk van +Samuel.”</p> + +<hr class="chend" /> + +<h2><a name="A_II" id="A_II"></a>II.</h2> + +<h3>De afgesneden ooren.</h3> + +<p>Het was een smoorheete dag in Augustus. Baker-Street +geleek een oven en de schittering van het zonnelicht op +de gele baksteenen muren deed de oogen pijnlijk aan. +Men kon ternauwernood gelooven, dat dit dezelfde muren +waren, die in den grijzen mist van den winter zoo loom +en triestig in vage omtrekken schemerden. De jaloezieën +van onze kamer waren ten halve neergelaten en Holmes +lag met gekromde knieën op de canapé, een brief, dien +hij met de ochtendpost had ontvangen, lezende en herlezende. +Wat mij zelf betreft, mijn verblijf in Indië was +oorzaak, dat ik beter tegen de hitte dan tegen de koude +kon en een thermometerstand van <span class="info" title="32,2 °C">90 graden</span> vond ik +niets onaangenaams. Maar het ochtendblad behelsde +niets, wat mij belang inboezemde. Het parlement was op +<span class="corr" id="corr06" title="Bron: recès">reces</span>. +Iedereen was uit de stad en ik snakte naar het bosch +of naar het strand van de zee.</p> + +<p>Ten gevolge van een schrale kas had ik mijn vertrek +uit de stad uitgesteld. Voor mijn vriend Holmes had het +verblijf op het land of aan de zee niet de minste aantrekkelijkheid. +Hij hield er van te midden van de vijf millioen +bewoners van Londen te leven met zijn voelhorens +uitgestrekt, lettende op het minst verdacht gerucht van +een ongestraft gebleven misdaad.</p> + +<p>Een oogenblik te voren hadden wij een gesprek gevoerd +over de kunst van iemands gedachten te kunnen +lezen. Holmes had mij bewezen, dat deze kunst onder<span class="pageno"><a name="p_A33" id="p_A33">[A 33]</a></span> +zijn vele talenten behoorde. Onverwachts stoorde Holmes +mij in mijn mijmering.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a033.jpg"><img src="images/a033th.jpg" width="450" height="348" alt="En Holmes lag met gekromde knieën op de canapé, een brief lezende." title="Klik voor vergroting (894×692px, 102kb)." /></a> +<span class="caption">En Holmes lag met gekromde knieën op de canapé, een brief lezende.</span> +</div> + +<p>„Ik heb hier een vraagstuk, dat zal kunnen blijken +moeilijker verstaanbaar te wezen dan de onbeduidende +proeve, die ik u van mijn kunst van gedachten-lezen +heb gegeven,” zeide hij. „Hebt gij in uw dagblad het bericht +opgemerkt betreffende den merkwaardigen inhoud +van een pakket, over de post gezonden aan Miss Susan +Cushing, Cross-Street, Croydon?”</p> + +<p>„Neen, ik zag niets.”</p> + +<p>„Dan moet gij het over het hoofd hebben gezien; +reik mij de krant eens toe. Hier staat het bericht onder +de rubriek financieele berichten. Ge zult toch wel zoo +goed willen zijn, mij het bericht voor te lezen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A34" id="p_A34">[A 34]</a></span>Ik nam de krant op, die hij mij had toegeworpen en +las het volgende bericht:</p> + +<p>„<span class="gesperrt">Een gruwelijk pakket</span>. Miss Susan Cushing, +wonende in Cross-Street, Croydon, is het slachtoffer +van een daad, die als een afschuwwekkende grap beschouwd +moet worden, tenzij nader aan 't licht mocht +komen, dat daaraan een treuriger bedoeling ten grondslag +ligt. Gisteren namiddag om twee uur werd haar +door een postbeambte een in bruin papier gewikkeld +pakket overhandigd. Binnen in zat een doos met grof +zout. Bij het ledigen hiervan vond Miss Cushing tot haar +schrik twee menschenooren, die oogenschijnlijk eerst +pas geleden waren afgesneden. De doos was den vorigen +morgen van Belfast verzonden. Men heeft niet de minste +aanwijzing, om den afzender te ontdekken en de zaak +lijkt te geheimzinniger, daar Miss Cushing, die een +ongehuwde dame van vijftig jaar is, een zeer afgezonderd +leven heeft geleid, zoo weinig kennissen heeft en zoo weinig +briefwisseling houdt, dat het voor haar een buitengewone +gebeurtenis is, iets over de post te ontvangen. +Eenige jaren geleden evenwel, toen zij te Penge woonde, +verhuurde zij kamers aan drie jonge studenten in de medicijnen, +wien zij de huur opzegde wegens hun luidruchtig +en ongeregeld leven. De politie is van meening, dat deze +jongelieden, die een hekel aan Miss Cushing hadden, +haar de genoemde beleediging kunnen hebben aangedaan, +in de hoop haar schrik aan te jagen door de toezending +van deze reliquieën uit de ontleedkamer. Er is eenige +grond voor deze meening, omdat een der studenten uit +het noorden van Ierland kwam en naar Miss Cushing gelooft, +uit Belfast. Intusschen is een ijverig onderzoek +in deze zaak in gang en is Mr. Lestrade, een van de knapste +detectives, het onderzoek in dezen opgedragen.”</p> + +<p>„Tot zoover de <i>Daily Chronicle</i>,” zeide Holmes, toen +ik met lezen ophield, „doch nu iets van onzen vriend +Lestrade. Ik ontving dezen morgen van hem een briefje, +waarin hij zegt: „Ik denk, dat dit geval iets voor u is. +Wij hebben alle hoop de zaak tot klaarheid te brengen, +maar hebben eenige moeilijkheid iets te vinden als uitgangspunt +voor ons handelen. Natuurlijk verzonden wij<span class="pageno"><a name="p_A35" id="p_A35">[A 35]</a></span> +een telegram naar het postkantoor te Belfast om nadere +inlichtingen te vragen; maar dien dag werden een groot +aantal pakjes ter verzending aangeboden en de beambten +kunnen zich den afzender van het bewuste pakket niet +herinneren. De van karton gemaakte doos heeft gediend +voor een half pond tabak en kan ons geenerlei +aanwijzing verstrekken. De onderstelling, dat de afzender +een student in de medicijnen is, komt mij nog altijd +het waarschijnlijkst voor. Als gij een paar uurtjes den +tijd hebt, zou ik u zeer gaarne spreken. Ik ben den geheelen +dag tot uw dienst, thuis of op het politiebureau.”</p> + +<p>„Nu, wat zegt ge er van, Watson? Ziet ge niet tegen +de hitte op, om met mij naar Croydon te gaan en de kans te +hebben, nog een spannend verhaal voor uw kroniek op te +doen?” vroeg Holmes, na de voorlezing van dat briefje.</p> + +<p>„Ik verlangde er naar iets te doen.”</p> + +<p>„Dan zult gij het hebben; schel om onze laarzen en +bestel een rijtuig. Ik ben terug, zoodra ik mij gekleed +en mijn sigarenkoker gevuld heb.”</p> + +<p>Terwijl wij in den trein zaten, regende het en de hitte +was in Croydon veel minder drukkend dan in de stad. +Holmes had een telegram gezonden, zoodat Lestrade, +als altijd bij de hand en op onderzoek belust, ons reeds +aan het station wachtte. Na een minuut of vijf wandelens +kwamen wij in Cross-Street, waar Miss Cushing woonde.</p> + +<p>Het was een zeer lange straat met huizen van gebakken +steen, twee étages hoog, netjes en stijf, met witgeschuurde +steenen stoepen en hier en daar een groepje vrouwen +uit den werkmansstand, pratende aan de deuren. Toen wij +de straat ongeveer half ten einde hadden geloopen, +bleef Lestrade staan en klopte tegen een deur, die onmiddellijk +door een klein dienstmeisje werd geopend. +Miss Cushing zat in de voorkamer, waarin wij werden +binnengelaten. Zij was een vrouw met een zachtzinnig +gelaat en vriendelijke oogen, grijzend haar, dat in zachte +golvingen over haar slapen was gekamd. Op haar schoot +lag een antimacasser, waaraan zij bezig was te werken, +en op een tabouret naast haar stond een mandje met +gekleurde zijden garens.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A36" id="p_A36">[A 36]</a></span> +„Die vreeselijke dingen zijn in het tuinhuis,” zeide +zij, zoodra Lestrade binnentrad. „Ik wou maar, dat gij +ze medenaamt.”</p> + +<p>„Dat zal ik ook, Miss Cushing. Ik liet ze daar enkel, +opdat mijn vriend Sherlock Holmes ze in uw tegenwoordigheid +zou kunnen zien.”</p> + +<p>„Waarom in mijn tegenwoordigheid, mijnheer?”</p> + +<p>„Omdat het mogelijk is, dat hij u iets zou wenschen +te vragen.”</p> + +<p>„Waartoe zou het dienen, mij iets te vragen, als ik +u zeg, dat ik er niets van weet?”</p> + +<p>„Ge hebt gelijk, mevrouw,” zei Holmes, op gewonen +toegevend vriendelijken toon. „Zonder twijfel heeft deze +geschiedenis u al meer gehinderd dan u lief is.”</p> + +<p>„Zoo is het inderdaad, mijnheer. Ik ben een stille vrouw +en leef eenzaam. Het is voor mij iets ongewoons, mijn naam in +de kranten vermeld en politie bij mij aan huis te zien. +Ik wilde die dingen hier niet hebben, mijnheer Lestrade; +als gij ze wilt zien, moet gij in het tuinhuis gaan.”</p> + +<p>Het was een kleine loods in den niet grooten tuin +achter het huis. Lestrade ging er binnen en kwam een +oogenblik later naar buiten met een bordpapieren doos +in een stuk papier gewikkeld en met koord dichtgebonden. +Aan den kant van het tuinpad stond een bank en daarop +gingen wij een poosje zitten, en bekeek Holmes een voor +een de voorwerpen, die Lestrade hem had overhandigd.</p> + +<p>„Het koord boezemt mij veel belang in,” zeide hij, +het tegen het licht houdende en er aan ruikende. „Wat +denkt gij van dit koord, Lestrade?”</p> + +<p>„Het is geteerd.”</p> + +<p>„Juist. Het is een stuk geteerd touw. Gij hebt eveneens +zonder twijfel opgemerkt, dat Miss Cushing het met +een schaar heeft doorgeknipt, zooals aan de uitrafeling +aan beide einden gezien kan worden. Dit is van belang.”</p> + +<p>„Ik zie hier het belang niet van in,” zei Lestrade.</p> + +<p>„Het gewicht zit in het feit, dat de knoop onaangeroerd +is gebleven en dat die knoop van een <span class="corr" id="corr07" title="Bron: bizonder">bijzonder</span> soort is.”</p> + +<p>„Het is zeer netjes gebonden. Ik had dit reeds opgeteekend,” +antwoordde Lestrade.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A37" id="p_A37">[A 37]</a></span> +„Tot zoover wat het koord betreft,” zei Holmes glimlachend, +„en nu het papier, dat om de doos zit. Bruin +papier met een duidelijken geur van koffie. Het adres +geschreven in iets onregelmatig staande letters:</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a037.jpg"><img src="images/a037th.jpg" width="450" height="338" alt="Bekeek ze nauwkeurig." title="Klik voor vergroting (942×708px, 130kb)." /></a> +<span class="caption">Bekeek ze nauwkeurig.</span> +</div> + +<p>„Miss S. Cushing, Cross-Street, Croydon.” Geschreven +met een breed gepunte pen, waarschijnlijk een J-pen en +met zeer slechten inkt. Het woord Croydon is oorspronkelijk +gespeld met i, die weer veranderd is in y. Het +pakje is dus verzonden door een man—het schrift +is bepaald dat van een man—van geringe opvoeding, +die de stad Croydon niet kende. De doos is een gele +halfponds tabaksdoos met niets bijzonders dan twee +duimen als handelsmerk in den linkerhoek van den bodem. +De doos is gevuld met grof zout, zooals men bezigt voor<span class="pageno"><a name="p_A38" id="p_A38">[A 38]</a></span> +het bewaren van huiden. En daaronder verborgen liggen +deze zonderlinge dingen.”</p> + +<p>Bij de laatste woorden nam hij er beide ooren uit, +en een plank op zijn knie leggende, bekeek hij ze nauwkeurig, +terwijl Lestrade en ik naast hem gezeten naar +het denkende, scherpe gelaat van Holmes keken. Ten +slotte deed hij ze weer in de doos en zat een tijd in gedachten.</p> + +<p>„Gij hebt natuurlijk opgemerkt,” zeide hij ten slotte, +„dat de ooren geen paar zijn.”</p> + +<p>„Ja, dat is mij niet ontgaan. Maar zoo dit een grap is +van de studenten uit de ontleedkamer, moest het hun +even gemakkelijk vallen, twee niet bij elkaar passende +als een paar ooren te zenden.”</p> + +<p>„Zoo is het. Maar we hebben hier <i>niet</i> met een grap te +doen.”</p> + +<p>„Zijt ge daar zeker van?”</p> + +<p>„Het komt mij zeer onwaarschijnlijk voor. De lijken in +de ontleedzaal worden bespoten met een vloeistof om +ze voor bederf te bewaren. We kunnen niet zien, dat +dit ook met deze ooren het geval is geweest. Daarbij +zijn zij nog versch. Zij zijn met een stomp instrument +afgesneden, dat zou niet gebeurd zijn, als een student +het had gedaan. Bovendien<span class="corr" id="corr08" title="Bron: ">,</span> een student zou sterkwater +of een ander voor bederf bewarende vloeistof en geen +grof zout voor het verzenden gebezigd hebben. Ik herhaal, +dat we hier niet met een grap te doen hebben, maar +met een ernstige misdaad.”</p> + +<p>Ik huiverde, toen ik deze woorden van mijn vriend +hoorde en den grooten ernst op zijn gelaat zag. Deze +voorafgaande brutale handeling scheen een afschuwelijke +en onverklaarbare misdaad aan te kondigen. Lestrade +schudde evenwel zijn hoofd als iemand, die nog maar +half overtuigd is.</p> + +<p>„Er is zonder twijfel iets in te brengen tegen de onderstelling, +dat het hier slechts een grap geldt, maar tegen +uw vermoedens is nog meer te zeggen,” sprak hij. „Wij +weten, dat deze vrouw hier te Penge de laatste twintig +jaar zeer teruggetrokken en fatsoenlijk heeft geleefd. +Zij is al dien tijd hoogstens een dag van huis geweest.<span class="pageno"><a name="p_A39" id="p_A39">[A 39]</a></span> +Wat in 's hemels naam zou iemand dan bewegen haar +de bewijzen van zijn misdaad te zenden; vooral in aanmerking +genomen—tenzij zij een volleerde tooneelspeelster +is—dat zij even weinig van de zaak begrijpt als wij.”</p> + +<p>„Dat is de zaak, die wij tot opheldering moeten brengen,” +antwoordde Holmes, „en wat mij aangaat, ik zal +mijn onderzoek beginnen met de onderstelling, dat mijn +vermoeden juist is en dat er een dubbele moord is gepleegd. +Een van deze ooren is dat van een vrouw, klein, +fijn gevormd en voor een oorring doorboord. Het ander +is dat van een man, met een door de zon gebruind gelaat; +het is eveneens doorboord voor een oorring; deze twee +menschen zijn vermoedelijk dood; anders zouden wij +wel iets van hen vernomen hebben. Vandaag is het +Vrijdag, het pakje is Donderdagmorgen op de post +gedaan. Het treurspel is dus afgespeeld op Woensdag of +Dinsdag l.l., misschien vroeger. Indien de beide menschen +vermoord zijn, met welk doel zou de moordenaar dit +bewijs van zijn misdadigen arbeid aan Miss Cushing +gezonden hebben? Hij moet daarvoor zijn geldige reden +gehad hebben. Doch welke reden? Hij moet het gedaan +hebben, om haar te vertellen, dat de daad verricht is +of misschien om haar te kwellen. Maar in dit geval weet +zij, wie het is. Weet zij het? Ik betwijfel het. Indien zij +het wist, waarom zou zij de hulp der politie inroepen? +Zij kon de ooren hebben begraven en geen haan zou er +naar gekraaid hebben. Zoo zou zij hebben gehandeld, +indien het haar wensch was, de misdaad verborgen te +houden. Maar als zij dit niet wenscht, zou zij haar naam +noemen. Er is hier een raadsel, dat dient opgelost te +worden.”</p> + +<p>Holmes had dit alles luide en vlug gezegd, met vagen +blik naar het tuinhek starende. Doch nu sprong hij vlug +overeind en wandelde naar het huis.</p> + +<p>„Ik heb Miss Cushing een paar dingen te vragen,” +zeide hij.</p> + +<p>„In dat geval moet ik u hier verlaten,” zei Lestrade, +„want ik heb een ander zaakje aan de hand. Ik geloof, +dat ik verder niets van Miss Cushing behoef te vernemen. +Ge zult me op het politiebureau vinden.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A40" id="p_A40">[A 40]</a></span> +„Als wij naar den trein gaan, zullen wij even bij u aankomen,” +zei Holmes. Een oogenblik later waren wij +terug in de kamer, waar de dame nog rustig aan haar +antimacasser werkte. Toen wij binnentraden, legde +zij haar handwerk op haar schoot en zag ons aan met +haar openhartige, onderzoekende blauwe oogen.</p> + +<p>„Ik ben overtuigd, mijnheer,” zeide zij, „dat er hier +een vergissing plaats had en dat het pakje niet voor +mij was bestemd. Ik heb dit verscheiden keer aan dien +heer van Scotland Yard gezegd, maar hij lachte om mijn +opmerking. Zoover ik weet, heb ik geen enkelen vijand +op de wereld, en waarom zou mij dan iemand die poets +spelen?”</p> + +<p>„Ik kom bijna tot dezelfde meening, Miss Cushing,” +zeide Holmes, naast haar plaats nemende. „Ik denk +zelfs, dat wat gij zegt meer dan waarschijnlijk is—” +hij zweeg even, en het was of hij met bijzonder veel belangstelling +haar profiel beschouwde. Verbazing en voldoening +waren voor een paar seconden op zijn gelaat +te lezen, doch toen zij opzag, om de oorzaak van zijn zwijgen +te kennen, waren zijn trekken effen als altijd. Ik +zelf keek met aandacht naar haar plat liggend grijzend +haar, mooie muts, kleine gouden ringen in haar ooren +en naar haar kalm gelaat, doch ik zag niets, wat mij de +verwondering van mijn vriend kon verklaren.</p> + +<p>„Er doen zich hier twee vragen voor.”</p> + +<p>„O, ik ben al vermoeid van al dat vragen!” riep Miss +Cushing ongeduldig.</p> + +<p>„Gij hebt twee zusters, geloof ik.”</p> + +<p>„Hoe kunt gij dat weten?”</p> + +<p>„Dadelijk, toen ik binnentrad, zag ik op den schoorsteenmantel +een portretgroep van drie dames, waarvan een ongetwijfeld u +zelf voorstelt, terwijl de beide anderen zoo op u gelijken, +dat ik geen oogenblik twijfelde aan een nauwe verwantschap.”</p> + +<p>„Ja, uw gissing is juist. Het zijn mijn zusters Sarah en Mary.”</p> + +<p>„En hier naast mij staat een ander portret, te Liverpool +genomen van een jongere zuster, in gezelschap van een man, +die, naar zijn uniform te oordeelen, een<span class="pageno"><a name="p_A41" id="p_A41">[A 41]</a></span> +hofmeester schijnt. Ik zie, dat zij destijds nog ongehuwd was.”</p> + +<p>„Gij zijt een vlugge opmerker.”</p> + +<p>„Dat is mijn beroep.”</p> + +<p>„Ook deze gissing is juist. Doch een paar jaren geleden +trouwde zij met Mr. Browner. Hij diende op de Zuid-Amerikaansche +Stoomvaartlijn, toen dit portret werd +genomen, maar hij hield zooveel van zijn jonge vrouw, +dat hij er niet toe kon komen haar voor zoo langen tijd +te verlaten en hij zocht daarom een betrekking op een +boot tusschen Londen en Liverpool varende.”</p> + +<p>„Op de <i>Conqueror</i> misschien?”</p> + +<p>„Neen, op <i>May Day</i>, zooals ik onlangs vernam. Jim +heeft mij hier één keer een bezoek gebracht. Dat was voor hij +zijn belofte, om niet weer te drinken, verbrak: maar later +dronk hij altijd te veel, als hij aan wal was en dan was +hij half krankzinnig. Och, het was wel een ongelukkige dag, +toen hij weer een glas in de hand nam. Eerst verbrak hij +de vriendschap met mij; toen kreeg hij twist met Sarah +en nu Mary heeft opgehouden met schrijven, weten wij +niet, hoe het tegenwoordig met hen gaat.”</p> + +<p>Het was duidelijk, dat Miss Cushing een onderwerp +had aangeroerd, dat haar zeer ter harte ging. Als alle +menschen, die een eenzaam leven leiden, was zij eerst +terughoudend, maar toen het ijs eenmaal gebroken was, +zeer mededeelzaam. Zij vertelde ons vele <span class="corr" id="corr09" title="Bron: bizonderheden">bijzonderheden</span> +aangaande haar schoonbroeder, den hofmeester, en sprak +eveneens over haar vroegere bewoners, de studenten in +de geneeskunde, van wier doen en laten zij een lang +verhaal opdischte. Holmes luisterde aandachtig, er nu +en dan een vraag tusschen werpende:</p> + +<p>„Het verwondert mij, daar uw zuster Sarah ook +nog ongetrouwd is, dat gij beiden niet samenwoont.”</p> + +<p>„Als u Sarah's temperament kende, zou u dat niet +meer verwonderen. Ik beproefde het, toen ik te Croydon +kwam, en wij hielden het ongeveer twee maanden vol; +daarna scheidden wij van elkaar. Ik wil geen woord ten +nadeele van mijn eigen zuster zeggen; maar zij was +altijd zeer bemoeiziek en moeilijk te voldoen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A42" id="p_A42">[A 42]</a></span> +„Ge zeidet zooeven, dat zij ook twist had met uw +familie te Liverpool.”</p> + +<p>„Ja, en vroeger waren zij de beste vrienden. Zij ging +zelfs in Liverpool wonen om dichter bij hen te wezen. +En nu kan zij geen woord vinden, hard genoeg voor +Jim Browner. Toen zij hier een maand of zes geleden +voor het laatst was, sprak zij over niets anders dan +over zijn drinken en zijn slecht gedrag. Hij had haar +zeker laten merken, dat haar bemoeizucht hem niet +beviel en dat was het begin.”</p> + +<p>„Dank u, Miss Cushing,” zeide Holmes opstaande +en beleefd buigende, „uw zuster woont, als ik u goed verstaan +heb, te Wallington, niet waar? Het spijt mij, dat +ik u zooveel moeite heb moeten berokkenen over een zaak, +waarmede gij, zooals gij zegt, niets te maken hebt. Ik +wensch u goeden morgen.”</p> + +<p>Toen wij buiten waren, kwam er juist een cab voorbij. +Holmes riep den koetsier.</p> + +<p>„Hoever is het naar Wallington?” vroeg hij.</p> + +<p>„Slechts ongeveer een mijl, mijnheer.”</p> + +<p>„Zeer goed. Stap in, Watson. Men moet het ijzer smeden +zoolang het heet is. Wij moeten regelrecht naar een +telegraafkantoor, koetsier!”</p> + +<p>Holmes verzond een kort telegram, en gedurende het +verdere van den rit lag hij achterover in het rijtuig +met den hoed over den neus gezonken. Ons rijtuig hield +stil voor een huis, dat veel overeenkomst had met dat, +hetwelk wij zooeven hadden verlaten. Mijn vriend gelastte +den koetsier, op ons te wachten en had zijn hand +op den klopper, toen de deur openging en een deftige +jonge man met een erg glinsterenden hoed op 't hoofd +op de stoep verscheen.</p> + +<p>„Is Miss Sarah Cushing te huis?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Miss Sarah Cushing is ernstig ongesteld,” was 't antwoord. +„Sedert gisteren deden zich ernstige verschijnselen +van een hersenziekte bij haar voor. Daar ik haar geneesheer +ben, kan ik onmogelijk iemand tot haar toelaten en zou +u daarom aanraden over een dag of tien terug te komen<span class="corr" id="corr10" title="Bron: ?">.</span>”</p> + +<p>Hij trok zijn handschoenen aan, deed de deur achter +zich dicht en ging de straat op.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A43" id="p_A43">[A 43]</a></span> +„Nu, als het niet kan, dan kan het niet,” zeide Holmes, goed gehumeurd.</p> + +<p>„Misschien ook had ze u niet veel kunnen of willen vertellen.”</p> + +<p>„Het was mijn verlangen niet, dat zij mij iets zou vertellen; +ik wenschte haar alleen te zien. Mijns inziens +weet ik nu alles, wat ik noodig heb te weten. Rijd ons naar +een fatsoenlijk hotel, koetsier, waar wij een lunch kunnen +gebruiken; daarna zullen wij vriend Lestrade aan +zijn politiebureau opzoeken.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a043.jpg"><img src="images/a043th.jpg" width="450" height="379" alt="Hoever is het naar Wallington?" title="Klik voor vergroting (916×773px, 120kb)." /></a> +<span class="caption">Hoever is het naar Wallington?</span> +</div> + +<p>Wij gebruikten een eenvoudig doch smakelijk maal; +Holmes praatte onderwijl over niets anders dan over +violen en vertelde met groote levendigheid, hoe hij zijn<span class="pageno"><a name="p_A44" id="p_A44">[A 44]</a></span> +eigen stradivarius, die op zijn minst vijfhonderd pond +waard was, aan een Joodschen handelaar voor vijf en +vijftig shillings had verkocht. Dit bracht ons gesprek +op Paganini en wij zaten een tijdlang gezellig onder een +flesch wijn bij elkaar, terwijl hij mij de eene anecdote +na de andere van dezen buitengewonen man vertelde. +De namiddag was al voor een groot deel verstreken en +de hitte had plaats gemaakt voor een meer aangename +warmte, toen wij aan het politiebureau kwamen. Lestrade +wachtte ons aan de deur.</p> + +<p>„Er is een telegram voor u, mijnheer Holmes,” zeide hij.</p> + +<p>„Ha, dat is het antwoord!” Hij scheurde de enveloppe +open, zag het telegram door en stak het verkreukeld +in zijn zak. „'t Is in orde,” zeide hij.</p> + +<p>„Zijt gij al iets te weten gekomen?”</p> + +<p>„Ik weet alles.”</p> + +<p>„Wat! gij schertst!” sprak Lestrade, hem verbaasd +aanziende.</p> + +<p>„Ik spreek in vollen ernst. Er is een verschrikkelijke +misdaad gepleegd en ik geloof, dat ik nu met alle <span class="corr" id="corr11" title="Bron: bizonderheden">bijzonderheden</span> +bekend ben.”</p> + +<p>„En de misdadiger?”</p> + +<p>Holmes schreef een paar woorden op den achterkant +van zijn naamkaartje en reikte het toen aan Lestrade over.</p> + +<p>„Die is het,” zeide hij. „Gij kunt niet voor morgen +avond op zijn vroegst een arrestatie bewerkstelligen. +Het zou mij lief zijn, dat gij mijn naam niet in verband +met deze zaak noemt, daar ik er de voorkeur aan geef +alleen bij misdaden genoemd te worden, aan wier ontdekking +eenige moeilijkheid is verbonden. Kom, Watson!”</p> + +<p>Wij wandelden naar het station, terwijl Lestrade +achterbleef en met een verrukt gezicht op het kaartje +bleef staren, dat Holmes hem had gegeven.</p> + +<p>„Deze zaak,” zeide Holmes, toen wij dien avond in +onze woning in Baker-Street een sigaar zaten te rooken, +„is er een, die, om ze goed te verklaren, ons noodzaakt +uit de gevolgen tot de oorzaken te komen. Ik heb Lestrade +verzocht ons de bijzonderheden mede te deelen, +die ons nu nog ontbreken en die hij eerst te weten zal<span class="pageno"><a name="p_A45" id="p_A45">[A 45]</a></span> +komen, als hij den misdadiger in hechtenis heeft genomen. +Dat kan hem veilig worden toevertrouwd, want ofschoon +hij weinig schranderheid bezit, is hij zoo vasthoudend +als een bulhond, als hij eenmaal weet, wat hij doen moet, +en het is inderdaad deze taaie volharding, die hem tot de +eerste en de beste van Scotland Yard heeft gemaakt.”</p> + +<div class="figright" style="width: 209px;"> +<a href="images/a045.jpg"><img src="images/a045th.jpg" width="209" height="450" alt="Jim Browner." title="Klik voor vergroting (465×1000px, 80kb)." /></a> +<span class="caption">Jim Browner.</span> +</div> + +<p>„Gij zijt dus niet volkomen op de hoogte?” vroeg ik.</p> + +<p>„Wat het wezenlijke der zaak betreft, wel. Wij weten, wie de bedrijver +van de afkeerwekkende misdaad is, ofschoon een van de slachtoffers ons +nog niet bekend is. Natuurlijk hebt gij uw eigen gevolgtrekking gemaakt.”</p> + +<p>„Ik vermoed, dat het die Jim Browner is, de hofmeester van een +Liverpoolsche boot, dien gij verdenkt.”</p> + +<p>„O, 't is meer dan verdenken.”</p> + +<p>„En toch zie ik slechts enkele vage aanwijzingen.”</p> + +<p>„Voor mij integendeel is alles volkomen helder. Laat mij +u een overzicht geven van de hoofdfeiten. Zooals gij weet,<span class="pageno"><a name="p_A46" id="p_A46">[A 46]</a></span> +hebben wij geheel onbevooroordeeld het onderzoek begonnen. +Bij ons bestond nog niets, dat op een vooraf gevormde +meening geleek en dit is in zulke gevallen altijd +een voordeel. Wij kwamen eenvoudig om waar te nemen +en uit onze waarnemingen gevolgtrekkingen te maken. +Wat zagen wij het eerst? Een zeer zachtzinnige en +deftige dame, die geheel onschuldig aan eenig geheim was; +een portret, dat zij mij liet zien, leerde mij, dat zij twee +zusters had. Het kwam mij onmiddellijk in de gedachte, +dat de doos voor een van deze beiden bestemd was geweest. +Toen gingen wij in den tuin, zooals gij u herinnert, en wij +zagen den zonderlingen inhoud van de kleine gele doos.</p> + +<p>Het koord was er een, zooals wordt gebezigd door de zeilmakers +aan boord van een schip en ik begreep terstond, dat onze +nasporingen zich ook tot de zee moesten uitstrekken. +Toen ik zag, dat het koord was vastgemaakt met een +zeemansknoop, dat het in een havenstad op de post was +bezorgd en dat het mannenoor was doorboord voor een +oorring, iets dat veel meer bij zeelieden voorkomt +dan bij andere menschen, was ik zeker, dat al de +personen uit het treurspel onder den zeemansstand +te zoeken waren.</p> + +<p>Toen ik het adres van het pakje nauwkeurig bekeek, +zag ik, dat het was afgezonden aan Miss. S. Cushing. +Ofschoon nu de voornaam van de oudste zuster met een +S. begon, kon het pakje evengoed aan een van de andere +zusters zijn afgezonden. In dat geval moesten wij onze +nasporingen van een geheel nieuwe basis beginnen. +Daarom ging ik in huis om dit punt tot klaarheid te brengen. +Juist had ik Miss Cushing verzekerd, overtuigd te +zijn dat er een vergissing had plaats gehad, toen ik, +zooals gij u herinnert, plotseling ophield. Ik had onverwachts +iets opgemerkt, dat mij in de hoogste mate verraste +en het veld van ons onderzoek aanzienlijk beperkte.</p> + +<p>Als medicus weet gij, Watson, dat er geen lichaamsdeel +is, dat bij de veschillende menschen zooveel verscheidenheid +aanbiedt als het menschelijk oor. Van geen +twee menschen zijn de ooren precies gelijk. In het +<i>Anthropological Journal</i> van het laatste jaar vindt gij over<span class="pageno"><a name="p_A47" id="p_A47">[A 47]</a></span> +dit onderwerp twee korte opstellen van mijn hand. +Ik had daarom de beide ooren in de doos met den blik +van een deskundige bezien en hun anatomische bijzonderheden +nauwkeurig opgeteekend. Stel u dus mijn verrassing voor, +toen ik, Miss Cushing aanziende, opmerkte, dat haar oor +nauwkeurig overeenkwam met het vrouwenoor, dat ik zooeven +had bezichtigd. Daar was dezelfde kortheid van de pinna, +dezelfde breedte van de bovenoorlel, dezelfde ronding +van het binnenkraakbeen. In alle kenmerkende onderdeelen +kwamen de ooren volkomen overeen.</p> + +<p>Natuurlijk zag ik terstond het gewicht van deze waarneming +in. Het slachtoffer is klaarblijkelijk en waarschijnlijk +zelfs een zeer naaste bloedverwant. Ik begon met haar over +haar familie te praten en gij zult u herinneren, dat zij ons +opeens eenige zeer te waardeeren bijzonderheden meedeelde.</p> + +<p>In de eerste plaats was de naam van haar zuster Sarah +en was haar adres voor korten tijd hetzelfde geweest +als het hare, zoodat het zeer goed te verklaren is, hoe de +vergissing kon plaats hebben, en voor wie het pakket +bestemd was. Vervolgens sprak zij over dien hofmeester, +gehuwd met de derde zuster, en daarna vernamen wij, +dat hij een tijdlang zoo goed bevriend met Sarah was +geweest, dat deze zelfs naar Liverpool was gaan wonen, +om meer in de nabijheid der Browners te wezen, doch +later had een twist verwijdering tusschen hen doen ontstaan. +Deze twist had zelfs voor eenige maanden alle +briefwisseling doen ophouden, zoodat ingeval Browner +een pakje aan Miss Sarah wilde afzenden, het zeer natuurlijk +is, dat dit aan haar oude adres geschiedde.</p> + +<p>En nu is de zaak zich vrijwel begonnen te ontwarren. +Wij hoorden, dat Miss Cushing een hofmeester tot +schoonbroeder heeft, een ondernemend, hartstochtelijk +man. Wij hadden reden te gelooven, dat zijn vrouw vermoord +is geworden en dat een man—vermoedelijk +een zeeman—tegelijkertijd met haar is vermoord. +Natuurlijk kwam onmiddellijk de gedachte bij mij op, +dat jaloezie de beweegreden tot de misdaad was. En +waarom zouden deze bewijzen van de daad aan Miss Sarah<span class="pageno"><a name="p_A48" id="p_A48">[A 48]</a></span> +Cushing zijn gezonden? Waarschijnlijk omdat zij tijdens +haar verblijf te Liverpool de feiten aanbracht, die tot +het treurspel de aanleiding waren. Gij weet misschien, +dat de stoomboot, waarop Browner vaart, Belfast, +Dublin en Waterford aandoet, zoodat, aangenomen dat +de hofmeester den moord heeft bedreven en dadelijk +daarna met zijn boot, de <i>May Day</i>, is vertrokken, Belfast +de eerste plaats zoude zijn, waar hij zijn gruwelijk +pakket op de post kon doen.</p> + +<p>Tot zoover in mijn gevolgtrekkingen gekomen, was +nog een tweede oplossing mogelijk, en ofschoon ik die +voor onwaarschijnlijk hield, was ik besloten, mij dienaangaande +zekerheid te verschaffen, alvorens verder te +gaan. Een ongelukkig minnaar kon Mr. en Mrs. Browner +vermoord hebben en in dit geval zou het mannenoor +dat van den hofmeester Browner zijn. Waarschijnlijk +was dit niet: maar het bleef mogelijk. Daarom zond ik +een telegram aan mijn vriend Algar van de Liverpoolsche +politie, waarin ik hem verzocht te onderzoeken, +of Mrs. Browner te huis was en of Browner met de <i>May +Day</i> was vertrokken. Toen gingen wij naar Wallington +om Miss Sarah te bezoeken.</p> + +<p>Ik was in de eerste plaats nieuwsgierig te zien, in +hoever zich de familietrek ook in haar ooren vertoonde. +Verder zou zij ons natuurlijk zeer belangrijke inlichtingen +kunnen verstrekken, doch ik maakte mij hiervan geen +illusie. Zij moest den vorigen dag gehoord hebben van +de vreeselijke geschiedenis, waar geheel Croydon over +sprak en zij alleen kon weten, voor wie het pakket bestemd +was. Ware zij van plan geweest de justitie op het +spoor te helpen, dan zou zij zich reeds tot de politie +gewend hebben. Het was evenwel onze plicht haar op +te zoeken. Wij bevonden, dat het bericht van de ontvangst +van het pakket—want haar ziekte dateerde +van dat oogenblik—zulk een indruk op haar had gemaakt, +dat een hersenziekte er het gevolg van was. +Het was volkomen duidelijk, dat zij ten volle begreep, +wat dat pakket beteekende, maar even duidelijk was het, +dat wij eenigen tijd zouden moeten wachten, aleer zij +ons bij onze nasporingen van dienst kon zijn.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A49" id="p_A49">[A 49]</a></span> +Wij konden echter haar hulp geheel ontberen. Toen +wij aan het politiebureau kwamen, lag daar reeds het +antwoord van Algar. Niets kon meer beslissend zijn. +Mrs. Browner's woning was al meer dan drie dagen gesloten; +haar buren waren van meening, dat zij op reis +was naar haar familie. Een verder onderzoek bracht +aan 't licht, dat Browner aan boord van de <i>May Day</i> +was vertrokken; morgen avond verwacht ik, dat de +boot de Theems binnenkomt. Bij zijn aankomst wordt +Browner opgewacht door den dommen maar vastberaden +Lestrade en ik twijfel niet, of wij zullen dan bekend +worden met alle bijzonderheden van deze afgrijselijke +geschiedenis.”</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Sherlock Holmes werd in zijn verwachtingen niet +teleurgesteld. Twee dagen later ontving hij een groote +enveloppe, die een kort briefje van den detective en een +met een type-writer beschreven document van verscheidene +bladzijden inhield.</p> + +<p>„Lestrade heeft hem goed en wel gearresteerd,” zeide +Holmes, mij aanziende. „Misschien stelt gij er belang in, +te hooren wat hij mij schrijft.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 443px;"> +<a href="images/a050.jpg"><img src="images/a050th.jpg" width="443" height="450" alt="En strekte zijn handen uit voor de boeien." title="Klik voor vergroting (894×907px, 162kb)." /></a> +<span class="caption">En strekte zijn handen uit voor de boeien.</span> +</div> + +<p>„Waarde Mr. Holmes. Overeenkomstig het plan, dat +wij ontworpen hadden om de proef op onze onderstellingen +te nemen—dat „wij” is nog al fijn, vindt ge +niet, Watson?—ging ik gisteren morgen om zes uur +naar het Albert-dok aan boord van de <i>May Day</i> van de +Liverpool, Dublin en <span class="corr" id="corr12" title="Bron: London">Londen</span> Stoom-Pakketvaart-Maatschappij. +Bij mijn onderzoek vond ik, dat zich een hofmeester +met name James Browner aan boord bevond en +dat deze zich gedurende de reis zoo zonderling had gedragen, +dat de kapitein genoodzaakt was geweest hem +van zijn werk te ontheffen. In zijn hut gekomen, vond +ik hem op een kist zitten, het hoofd op de handen +steunende en herhaaldelijk heen en weer schuddende. +'t Is een groote, sterke man, glad geschoren en zeer +donker. Toen hij hoorde, wat mijn beroep was, sprong hij +overeind en ik bracht mijn fluitje aan de lippen, om een +paar agenten van de rivier-politie te hulp te roepen; +maar hij scheen geheel versuft en strekte zijn handen<span class="pageno"><a name="p_A50" id="p_A50">[A 50]</a></span> +uit voor de boeien. Wij brachten hem naar de gevangenis +en evenzoo zijn koffer, want wij dachten, dat zich daarin +wel iets zou bevinden, dat op de misdaad betrekking +had, maar behalve een groot scherp mes, zooals de meeste +zeelieden hebben, vonden wij niets bijzonders. Wij gelooven +evenwel geen bewijzen meer noodig te hebben, +want toen hij voor den inspecteur op het politiebureau was +gebracht, vroeg hij verlof een verklaring af te leggen, +die natuurlijk onmiddellijk door een stenograaf werd<span class="pageno"><a name="p_A51" id="p_A51">[A 51]</a></span> +opgeteekend. Wij lieten met de type-writer drie afschriften +maken, waarvan ik u er een zend. De uitkomst bewijst, +dat de zaak, zooals ik wel dacht, zeer eenvoudig +was, maar ik ben u intusschen zeer dankbaar voor uw +hulp bij mijn nasporing. Na vriendelijke groeten, uw +toegenegen</p> + +<p class="right"> +<span class="ri2"><span class="smcap">G. Lestrade</span>.”</span> +</p> + +<p>„Hum! Het onderzoek was inderdaad zeer eenvoudig, +maar zoo dacht hij er niet over, toen hij onze hulp vroeg,” +zei Holmes. „Laten wij evenwel eens zien, wat Jim +Browner zelf heeft te zeggen. Dit is zijn verklaring, +zooals die is afgelegd voor den inspecteur Monthomery +aan het Shadwell-politiebureau en het heeft het voordeel +woordelijk te zijn.</p> + +<p>„Heb ik iets te zeggen<span class="corr" id="corr13" title="Bron: !">?</span> Ja, ik heb veel te zeggen. Ik +moet mijn gemoed volkomen uitstorten. Gij moogt mij +ophangen of mij gevangen zetten. Het kan mij niemendal +schelen, wat gij met mij doet. Ik zeg u, dat ik nog geen +minuut geslapen heb sinds ik het deed, en ik geloof niet, +dat ik ooit weer slapen zal, tot ik sterf. Soms is het zijn +gezicht, maar meesttijds is het dat van haar. Ik heb +altijd een van beiden voor mij. Hij ziet mij aan met gefronste +wenkbrauwen en donkere gelaatstrekken; maar zij heeft een +soort verbazing op haar gelaat. Ach, het witte lam mocht +wel verbaasd kijken, toen zij haar dood las op een gelaat, +dat haar nooit anders dan met liefde had aangezien.</p> + +<p>Maar het was de schuld van Sarah en moge de vloek +van een gebroken man ongeluk over haar brengen en +haar het bloed in de aderen doen verdrogen! Niet dat +ik mij zelf wensch schoon te wasschen. Ik weet, dat ik +weer aan mijn drankzucht begon toe te geven, beest dat +ik was. Doch <i>zij</i> zou het mij vergeven hebben; zij zou mij +op mijn weg hebben gestuit, als een touw een hijschblok, +als die andere vrouw nooit onzen drempel had betreden. +Want Sarah Cushing beminde mij—dat is de oorzaak +van de geschiedenis;—zij beminde mij, tot haar liefde +in giftigen haat verkeerde, toen zij wist, dat ik meer +dacht aan den voetstap van mijn vrouw in het slijk, +dan aan haar geheele lichaam en ziel.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A52" id="p_A52">[A 52]</a></span>Ze waren drie zusters. De oudste was een goedhartige +oude vrouw, de tweede een duivelin en de derde een +engel. Sarah was drie en dertig jaar en Mary negen en +twintig, toen ik trouwde. Wij, Mary en ik, waren, toen +wij onze huishouding opzetten, gelukkig met elkaar van +den morgen tot den avond en in gansch Liverpool was +er geen betere vrouw dan mijn Mary. En toen verzochten +wij Sarah een week bij ons te komen; en die week +werd een maand en zij bleef nog langer, totdat het scheen, +alsof zij tot ons gezin behoorde.</p> + +<p>Ik was in dien tijd vlijtig en oppassend en wij legden +wat geld over en alles liet zich zoo mooi aanzien als +een nieuwe munt. Mijn God, wie zou gedacht hebben, dat het +zoover zou komen? Wie zou het hebben kunnen droomen?</p> + +<p>Ik was dikwijls op 't eind van de week te huis en soms, +als de boot wat lang moest blijven liggen, om lading in +te nemen, was ik wel eens een geheele week te huis en +zoo zag ik mijn schoonzuster Sarah ook veel. Zij was een +mooie, groote vrouw, donker, vlug en hartstochtelijk, met +trotsche houding en een schittering in haar oog als de +vonk uit een vuursteen. Doch als de kleine Mary er was, +dacht ik nooit aan haar, dat is zoo waar als ik op Gods +genade hoop.</p> + +<p>Het heeft mij soms toegeschenen, dat zij alleen met mij +wenschte te zijn, of dat zij mij wenschte over te halen, +een wandeling met haar te doen, maar het kwam mij +nooit in de gedachte, zoo iets te doen. Doch op zekeren +avond gingen mij de oogen open. Toen ik van de boot +kwam, was mijn vrouw uit, maar Sarah te huis. „Waar +is Mary?” vroeg ik. „O, die is uitgegaan, om eenige rekeningen +te betalen.” Ik was onrustig en liep de kamer +op en neer. „Kan je geen vijf minuten zonder Mary gelukkig +zijn, Jim?” zeide zij. „Het is geen compliment voor +mij, dat gij zelfs zoo'n korten tijd niet met mijn gezelschap +tevreden kunt wezen.”</p> + +<p>„Ik heb niets op je tegen, kindjelief,” zeide ik, haar +vriendelijk mijn hand toestekende. Zij greep ze dadelijk +met beide handen, die brandden, alsof zij de koorts +had. Ik zag haar in de oogen en daarin las ik alles. Geen<span class="pageno"><a name="p_A53" id="p_A53">[A 53]</a></span> +van ons beiden zei een woord. Ik fronste de wenkbrauwen +en trok mijn hand terug. Toen stond zij zwijgend naast +mij, stak haar hand omhoog en klopte mij op den schouder. +„Standvastige, oude Jim!” zeide zij; en lachend, +met een klank van teleurstelling, liep zij de kamer uit.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 385px;"> +<a href="images/a053.jpg"><img src="images/a053th.jpg" width="385" height="450" alt="Zij greep ze dadelijk met beide handen." title="Klik voor vergroting (857×1000px, 168kb)." /></a> +<span class="caption">Zij greep ze dadelijk met beide handen.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A54" id="p_A54">[A 54]</a></span>Van dat oogenblik haatte Sarah mij met haar gansche +hart en ziel, en zij is een vrouw, die kan haten. Ik was +een dwaas, dat ik toestond dat zij bij ons bleef, een +groote dwaas; maar ik zei nooit iets tegen Mary, want +ik wist, dat het haar zou grieven. De zaken gingen weer +haar gewonen gang, maar na eenigen tijd begon ik op te +merken, dat er bij Mary zelf een verandering plaats +vond. Zij was altijd zoo vertrouwelijk en zoo vriendelijk-onschuldig +geweest, maar nu werd zij argwanend en gedroeg +zich vreemd tegenover mij; zij wilde telkens weten, +waar ik was geweest en wat ik had gedaan en van wie +ik brieven ontving en wat ik in mijn zakken had en +meer van die dwaasheden. Zij werd bij den dag zonderlinger +en driftiger en we hadden zonder oorzaak twist +over de nietigste zaken. Ik werd er geheel door verbijsterd, +Sarah meed mij nu, maar zij en Mary waren in dezen +tijd onafscheidelijk. Nu eerst zie ik, hoe zij samenspande +en mijn vrouw tegen mij opzette, maar destijds was ik +zoo'n blinde tor, dat ik daar niets van begreep. Toen +verbrak ik mijn belofte om niet meer te drinken en gaf +mij weer aan misbruik van sterken drank over, doch ik +geloof niet, dat ik dit gedaan zou hebben, als Mary dezelfde +van vroeger voor mij was geweest. Zij had nu reden om +boos op mij te wezen, en de klove werd met den dag +wijder. En toen kwam Alex Fairbaim in het spel en +werden de zaken duizendmaal erger.</p> + +<p>Eerst bezocht hij ons alleen om Sarah te spreken, +maar spoedig kwam hij om ons. Het was een innemend +man, die zich vrienden verwierf, overal waar hij kwam. +Hij was een snoever, schrander, iemand die de halve +wereld had gezien. Het was een aangenaam man in +gezelschap, dat wil ik niet ontkennen en voor een zeeman +had hij wonderlijk beschaafde manieren, zoodat ik geloof, +dat er een tijd was, dat hij meer van de kajuit dan van +den bak wist. Een maand liep hij bij mij in en uit, en +nooit kwam het mij in de gedachte, dat er uit zijn bezoeken +iets kwaads kon voortkomen. Op 't laatst werd +ik wantrouwend en van dat oogenblik was mijn rust +verdwenen.</p> + +<p>Het was evenwel slechts een nietige zaak. Ik kwam<span class="pageno"><a name="p_A55" id="p_A55">[A 55]</a></span> +onverwacht de voorkamer binnen en in de deur komende +zag ik een glans van tevredenheid op mijn vrouws gelaat. +Doch toen zij zag, dat ik het was, die binnenkwam, +verdween die glans en maakte plaats voor een blik van +teleurstelling. Dat was mij genoeg. Niemand dan Alex +Fairbaim was het, wiens stap zij gemeend had te hooren. +Als ik hem toen had gezien, zou ik hem vermoord hebben, +want ik was altijd een dolleman, als mijn drift was opgewekt. +Mary zag het onheilspellend licht in mijn oogen +en zij kwam op mij toe en legde haar hand op mijn arm:</p> + +<p>„Niet doen, Jim,” zeide zij, „niet doen!”—„Waar +is Sarah?” vroeg ik.—„In de keuken,” was het antwoord.—„Sarah,” +zeide ik binnenkomende, „deze +Fairbaim moet bij mij nooit weer over den drempel +komen.”—„Waarom niet?” vroeg zij.—„Omdat ik +het zoo wil.”—„Och, als mijn vrienden niet goed genoeg +voor dit huis zijn, dan ben ik er ook niet goed genoeg +voor,” zeide zij.—„Ge kunt doen wat ge verkiest,” +gaf ik ten antwoord, „maar als Fairbaim zich hier weer +vertoont, zal ik u een van zijn ooren als een aandenken +zenden.” Mijn gezicht joeg haar, geloof ik, schrik aan, +want zij gaf mij geen antwoord en nog dienzelfden avond +verliet zij mijn huis.</p> + +<p>Was het een duivelachtige trek in het karakter van +deze vrouw of wilde zij mij tegen Mary opzetten, door +haar tot een slecht gedrag te verleiden; wat hiervan +moge zijn, zij huurde twee straten verder een huis en +verhuurde daarvan kamers aan zeelieden. Fairbaim +placht bij haar te vertoeven, als hij van zijn reizen terugkwam +en Mary ging er heen om met haar zuster en hem te +drinken. Hoe dikwijls zij er heen ging, weet ik niet, doch +op zekeren dag volgde ik haar, en juist toen ik binnenkwam, +ontsnapte Fairbaim over den tuinmuur, lafbek +die hij was. Ik zwoer mijn vrouw, haar te zullen vermoorden, +als ik haar weer in zijn gezelschap aantrof en nam +haar mee naar huis, snikkende en bevende en wit als een +stuk papier. Van dit oogenblik af was er geen zweem +van liefde meer tusschen ons. Ik zag, dat zij mij haatte +en vreesde en als de gedachte daaraan mij tot drinken +dreef, verachtte zij mij.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A56" id="p_A56">[A 56]</a></span> +Sarah vond het leven te Liverpool niet aangenaam meer +en zij vertrok, naar ik dacht, om weer met haar zuster +te Croydon samen te wonen en te huis sukkelden de +zaken voort, als in den laatsten tijd. En toen kwam deze +laatste week met al haar ellende en ongeluk.</p> + +<p>Het gebeurde zoo. Wij waren met de <i>May Day</i> vertrokken +voor een reis van zeven dagen, maar de boot +had averij bekomen, zoodat wij in de haven moesten +terugkeeren. Ik ging van boord naar huis, denkende, dat +het voor mijn vrouw een heele verrassing zoude zijn en +zij nog blijde zou wezen, nu ik zoo spoedig terugkwam; +doch juist toen ik de straat insloeg, waar ik woonde, kwam +daar een cab voorbij en daarin zat mijn vrouw naast +Fairbaim en de twee praatten en lachten zonder een +enkele gedachte aan mij en daar stond ik nu op den weg +te kijken.</p> + +<p>Van dat oogenblik was ik mij zelf geen meester meer +en het komt mij alles als een verwarde droom voor, als +ik er aan denk. Ik had ook kort geleden veel gedronken +en deze beide zaken te zamen brachten mij geheel van +streek. Ik voel nu een kloppen in mijn hoofd als van een +smidshamer, maar op dien morgen was het een razen en +bruisen in mijn hersenen als van de Niagara.</p> + +<p>Een oogenblik stond ik besluiteloos; toen snelde ik +de cab achterna. Ik had een zwaren eikenhouten stok +in de hand. Zij stapten weldra uit aan het spoorwegstation. +Daar stonden veel menschen voor het loket en +zoo kon ik hen dicht naderen zonder door hen gezien +te worden. Zij namen kaartjes voor New-Brighton. +Ik deed eveneens en stapte in een spoorweg-coupé drie +rijtuigen achter de hunne. Toen zij het doel van hun tocht +hadden bereikt, wandelden zij langs de parade, en ik +zorgde er voor nooit meer dan een honderd el van hen +af te wezen. Ten laatste zag ik hen een boot huren om +een roeitochtje te maken; want het was een zeer warme +dag en zij dachten ongetwijfeld, dat het op het water +koeler zou wezen.</p> + +<p>Het was of zij in mijn handen waren overgeleverd. Er +hing een lichte mist over het water, zoodat men maar +een paar honderd el ver kon zien. Ik huurde een boot<span class="pageno"><a name="p_A57" id="p_A57">[A 57]</a></span> +voor mij alleen en roeide hen achterna. Ik kon het zog +van hun vaartuigje zien; maar zij voeren bijna even +snel als ik en zij waren zeker wel een mijl van de kust, toen +ik hen inhaalde. De mist was als een gordijn rondom +ons en wij drieën bevonden ons in de ruimte door dat gordijn +ingesloten. Mijn God, zal ik ooit de uitdrukking op +hun gezicht vergeten, toen zij zagen wie er in de boot +was, die op hen invoer?</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a057.jpg"><img src="images/a057th.jpg" width="450" height="352" alt="bracht ik hem met een zwaren stok een slag toe." title="Klik voor vergroting (919×719px, 136kb)." /></a> +<span class="caption">bracht ik hem met een zwaren stok een slag toe.</span> +</div> + +<p>Zij gaf een luiden gil. Hij vloekte als een dolle en +stiet met een riem naar mij; hij las zijn doodvonnis in +mijn oogen. Met mijn linkerhand greep ik den riem vast en +met de andere hand bracht ik hem met mijn zwaren stok +een slag op zijn hoofd toe, dat zijn schedel vermorzeld werd +als een ei. Ik zou haar misschien gespaard hebben niettegenstaande<span class="pageno"><a name="p_A58" id="p_A58">[A 58]</a></span> +mijn vreeselijke woede; maar zij sloeg +haar armen rond zijn hals onder het luide uitroepen van +zijn naam: Alex. Ik sloeg nog eens en zij lag dood naast +hem. Toen was ik als een wild dier, dat bloed geproefd +heeft. Was Sarah daar geweest, zij zou hetzelfde lot +hebben ondergaan. Ik haalde mijn mes voor den dag en... +ik heb genoeg gezegd, het gaf mij een woest genot, toen +ik dacht, hoe Sarah, als zij zulke bewijzen van mijn daad +ontving, zou gevoelen wat haar bemoeizucht had teweeggebracht. +Toen bond ik de lijken in de boot, stiet een plank +los en liet zoo de boei met de lijken er in zinken. Ik wist +wel, dat de eigenaar van de boot zou denken, dat zij uit +den koers geraakt en naar zee zouden zijn gedreven. +Ik knapte mij wat op, ging weer aan land en kwam weer +aan boord, zonder dat iemand ter wereld kon vermoeden, +wat er had plaats gevonden. Dien nacht maakte ik het +postpakket voor Sarah Cushing klaar en den volgenden +dag verzond ik het van Belfast.</p> + +<p>Daar hebt ge nu de geheele waarheid. Ge moogt mij +ophangen of met mij doen, wat u goeddunkt, doch gij +kunt me niet zoo zwaar straffen, als ik reeds gestraft +ben. Ik kan mijn oogen niet sluiten of ik zie de twee +gezichten mij aanstaren, zooals op het oogenblik, toen +mijn boot op hen aanvoer. Ik vermoordde hen vlug, maar +zij vermoorden mij nu langzaam en zoo ik nog den nacht +beleef, zal ik toch voor morgen dood of krankzinnig zijn. +Ge zult me toch niet alleen in een cel opsluiten, mijnheer? +Doe het niet als ik u om medelijden mag smeeken, en +moogt gij op den dag van uw doodsstrijd behandeld +worden, zooals gij mij nu behandelt.”</p> + +<p>„Wat zegt gij er van, Watson?” zei Holmes, toen hij +het papier uit de hand legde. „Waartoe dient nu al deze +ellende, dat geweld en die angst? De Voorzienigheid +zal daarmee een doel willen bereiken, of anders zou de +wereld geregeerd worden door een noodlot en dat mogen +we niet aannemen. Maar welk doel? Hier staan we +nu voor een raadsel, van welks oplossing het menschelijk +verstand nog even ver verwijderd is als ooit te voren, +en dat ons misschien nooit opgelost zal worden.”</p> + +<hr class="chend" /> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A59" id="p_A59">[A 59]</a></span></p> + +<h2><a name="A_III" id="A_III"></a>III.</h2> + +<h3>De klerk van den effectenhandelaar.</h3> + +<p>Korten tijd na mijn huwelijk had ik een praktijk in +het district Paddington gekocht. De oude Dr. Farquhar, +van wien ik die overnam, had in zijn tijd een uitgebreide +praktijk gehad, doch op gevorderden leeftijd was +die zeer verminderd, hoofdzakelijk ten gevolge van een +kwaal, waaraan hij leed, een soort St. Vitusdans. Het +publiek denkt gewoonlijk, dat iemand, die eens anders +kwalen wil genezen, zelf gezond moet zijn en het wantrouwt +den geneesheer, die geen geneesmiddelen kent voor +zijn eigen ziekte. Zoo was ook, naarmate mijn voorganger +zwakker werd, het aantal zijner patiënten afgenomen, tot +het in 't laatst geslonken was van ongeveer twaalfhonderd +tot weinig meer dan driehonderd in 't jaar. Ik +vertrouwde evenwel op mijn jeugd en geestkracht en +was overtuigd in weinig jaren wel een bloeiende praktijk +te kunnen krijgen.</p> + +<p>Gedurende de eerste drie maanden, nadat ik mij in +Paddington gevestigd had, zag ik weinig van mijn vriend +Sherlock Holmes, want ik had het te druk, om hem in +Baker-Street te bezoeken en hij zelf ging zelden anders +uit dan waar zijn beroep hem riep. Ik was daarom verrast, +op zekeren morgen in Juni, terwijl ik na het ontbijt +het <i>British Medical Journal</i> zat te lezen, de deurschel +te hooren overgaan en kort daarna de luide stem van mijn +vriend in de gang te vernemen.</p> + +<p>„Hé, mijn beste Watson,” zeide hij, de kamer binnenkomende, +„het doet mij recht veel genoegen u te zien. +Mevrouw Watson is zeker ook welvarend?”</p> + +<p>„Dank u, we zijn beiden zeer wel,” zeide ik, hem met +warmte de hand drukkend.</p> + +<p>„En ik mag alzoo hopen,” vervolgde hij, nadat hij in +den schommelstoel was gaan zitten, „dat de beslommeringen +van uw geneeskundige praktijk de belangstelling, +die gij vroeger in onze kleine problemen steldet, niet geheel +uitgedoofd hebben.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A60" id="p_A60">[A 60]</a></span> +„Integendeel; nog gisteren avond zag ik mijn oude +aanteekeningen in en was ik bezig enkele van onze laatste +oplossingen te rangschikken,” gaf ik ten antwoord.</p> + +<p>„Ik vertrouw, dat gij uw verzameling nog niet als +gesloten beschouwt.”</p> + +<p>„Volstrekt niet; niets zou ik liever wenschen, dan ze +nog met een paar verhalen aan te vullen.”</p> + +<p>„Vandaag bijvoorbeeld?”</p> + +<p>„Ja, vandaag als ge wilt.”</p> + +<p>„En zoudt ge er zelf voor naar Birmingham willen reizen?”</p> + +<p>„Zeker, als ge het wenscht.”</p> + +<p>„En uw praktijk?”</p> + +<p>„Ik neem die van mijn buurman waar, als hij op reis +is; hij is dus ook altijd bereid de mijne waar te nemen.”</p> + +<p>„Beter kon het niet treffen,” zeide Holmes, in zijn +stoel achterover leunende en mij van onder zijn halfgesloten +oogleden scherp aanziende. „Ik merk, dat gij +de laatste dagen ongesteld waart. Een verkoudheid in +den zomer grijpt iemand altijd erg aan.”</p> + +<p>„Ik moest de vorige week een paar dagen om een zeer +erge verkoudheid te huis blijven; maar ik dacht, dat men +nu niets meer aan mij kon zien.”</p> + +<p>„Dat is zoo. Ge ziet er nu weer erg sterk uit.”</p> + +<p>„Hoe wist gij het dan?”</p> + +<p>„Mijn waarde vriend, gij kent mijn methode.”</p> + +<p>„Gij leidt het dus af uit hetgeen gij ziet?”</p> + +<p>„Zeker.”</p> + +<p>„En waaruit dan?”</p> + +<p>„Uit uw muilen.”</p> + +<p>Ik keek naar de nieuwe patent lederen, die ik droeg.</p> + +<p>„Hoe in 's hemels naam....?” begon ik; doch Holmes +voorkwam mijn vraag.</p> + +<p>„Uw muilen zijn nieuw,” zeide hij. „Gij kunt ze niet +langer dan een paar weken gehad hebben. De zolen, die +gij mij op dit oogenblik toekeert, zijn licht geschroeid. Een +oogenblik dacht ik, dat ze nat geweest konden zijn +en bij het drogen te dicht bij het vuur gehouden. Maar +bij de wreef zit een klein rond papiertje met het merk +van den winkelier er op. Vochtigheid zou dit papiertje<span class="pageno"><a name="p_A61" id="p_A61">[A 61]</a></span> +natuurlijk hebben losgemaakt. Ge hebt dus met uw +voeten naar het vuur uitgestrekt gezeten, wat een man +zelfs in zulk een vochtige Junimaand, als wij nu hebben, +niet zou doen, als hij volkomen gezond was.”</p> + +<p>Als al de redeneeringen van Holmes, was de zaak, +nu ze eerst verklaard werd, zeer eenvoudig. Hij las mijn +gedachten op mijn gelaat en zijn glimlach was niet vrij +van bitterheid.</p> + +<p>„Ik ben bang, dat ik mij zelf bij dat verklaren een +beetje weggooi,” zeide hij. „Gevolgen te noemen zonder +oorzaken maakt veel meer indruk. Zijt gij gereed mee +naar Birmingham te gaan?”</p> + +<p>„Zekerlijk, wat is er aan de hand?”</p> + +<p>„Gij zult alles in den trein hooren. Mijn cliënt wacht +mij buiten in een rijtuig. Kunt gij terstond medegaan?”</p> + +<p>„Wacht nog slechts een oogenblik.” Ik schreef een +briefje aan mijn buurman, ging de trap op om mijn +vrouw de zaak te vertellen en voegde mij op de stoep +weer bij Holmes.</p> + +<p>„Uw buurman is een dokter, niet waar?” zeide hij, +op de koperen deurplaat wijzende.</p> + +<p>„Ja. Hij nam de praktijk van een gevestigden geneesheer +over, evenals ik.”</p> + +<p>„Een oude zaak?”</p> + +<p>„Even oud als die van mij; beide waren er gevestigd +sedert de huizen gebouwd zijn.”</p> + +<p>„Dan hebt gij de drukst beklante gekocht.”</p> + +<p>„Dat geloof ik ook. Maar hoe weet gij dat?”</p> + +<p>„Dat zie ik aan de stoeptreden, mijn vriend. De uwe +zijn drie duim dieper uitgesleten.—Die heer daar in de +cab is mijn cliënt, Mr. Hall Pycroft. Vergun mij u aan +hem voor te stellen.—Leg de zweep er over, koetsier, +want wij moeten ons haasten, willen we op tijd aan den +trein wezen.”</p> + +<p>De man, aan wien ik werd voorgesteld, was een gezonde, +flink gebouwde jonge man met een eerlijk, open gelaat +en een dunnen, gedraaiden rossen knevel. Hij droeg een +glanzigen zijden hoed en een mooi, eenvoudig zwart +costuum, hetgeen hem een voorkomen gaf van een jongen +schranderen City-man, wat hij inderdaad was en wel behoorende<span class="pageno"><a name="p_A62" id="p_A62">[A 62]</a></span> +tot hen, die met den naam Cockneys worden aangeduid. +Dit neemt niet weg, dat zij onze voortreffelijkste +vrijwilligers-regimenten vormen en de krachtigste jonge +mannen en de beste sportlui van geheel Engeland +zijn. Zijn rond, blozend gelaat had veel natuurlijke vriendelijkheid, +doch de hoeken van zijn mond vertoonden +een trek van droefgeestigheid. Eerst toen wij in onze +coupé eerste klasse zaten en goed en wel op reis naar +Birmingham waren, vernam ik om welke moeilijkheid +hij de hulp van Sherlock Holmes had ingeroepen.</p> + +<p>„Wij rijden nu een zeventig minuten aan een stuk +door. Ge zoudt me dus een genoegen doen, met aan mijn +vriend uw belangwekkende geschiedenis te vertellen,” +zei Holmes. „Liefst even nauwkeurig als gij ze mij hebt +verteld en zoo mogelijk nog meer in bijzonderheden. +Het zal mij ook nuttig zijn, de verschillende feiten nog +eens te hooren. Het is een geval, Watson, waarin veel +kan zitten en dat eveneens niets kan beteekenen, doch +in elk geval die ongewone trekken vertoont, waarvan +gij evenveel houdt als ik.”</p> + +<p>De jonge man zag mij aan met een onrustige flikkering +in zijn oogen.</p> + +<p>„Het ergste van de geschiedenis is,” zeide hij, „dat ik +mij zeer dwaas heb gedragen. Natuurlijk kan alles nog +goed afloopen en ik zie niet in, dat ik anders had kunnen +handelen. Ik munt niet uit in de kunst van vertellen, +mijnheer Watson, maar gij zult het daarmee zeker +zoo nauw niet nemen.</p> + +<p>Ik had een betrekking bij de firma Coxon and Woodhouse +van Draper's Gardens, maar vroeg in het voorjaar +gingen zij, zooals gij u ongetwijfeld herinnert, failliet. Ik +was vijf jaar bij hen geweest en de oude Coxon gaf mij, +toen de slag kwam, een goed getuigschrift; maar natuurlijk +werden wij, klerken, zeven en twintig in getal, aan +den dijk gezet. Ik probeerde hier en probeerde daar, +maar tal van andere klerken meldden zich voor dezelfde +betrekkingen aan en ik zat een langen tijd op zwart zaad. +Op Coxon's kantoor had ik drie pond per week verdiend +en er ongeveer zeventig bespaard, maar spoedig waren +die opgeteerd. Ik wist op 't laatst geen raad meer en<span class="pageno"><a name="p_A63" id="p_A63">[A 63]</a></span> +kon nauwelijks de postzegels betalen om op advertentiën +te schrijven of de enveloppe, waarop ik ze moest plakken. +Mijn schoenen had ik versleten door het vele opklimmen +van kantoortrappen en ik scheen nog even ver van een +betrekking als ooit.</p> + +<p>Eindelijk hoorde ik, dat er een plaats vacant was op +het kantoor van Mawson and Williams, de groote effectenmakelaars +in Lombard-Street. Ik kan u zeggen, dat +dit een der rijkste huizen in Londen is. De advertentie +behoefde slechts met een brief beantwoord te worden. +Ik zond mijn getuigschrift en sollicitatiebrief in, zonder +evenwel de minste hoop te koesteren de betrekking te +krijgen. Tot mijn verrassing echter ontving ik een antwoord, +waarin mij werd gemeld, dat ik den volgenden +Maandag in functie kon treden, zoo mijn voorkomen +mocht bevallen. Niemand weet, hoe het met zulke dingen +gaat. Sommige lieden zeggen, dat de directeur de hand in +den hoop sollicitatiebrieven steekt en er maar een op goed +geluk uitneemt. De getrokkene krijgt de betrekking. Maar +wat hiervan moge zijn, ik had nu het buitenkansje en +was zoo gelukkig als 't maar kon. De betrekking gaf mij +nog een pond per week meer dan die ik had gehad en +mijn werkzaamheden waren er dezelfde.</p> + +<p>En nu kom ik tot het wonderlijkste gedeelte van de +geschiedenis. Ik had mijn kamers in Hampstead No. 17. +Potter's Terrace was het adres. Ik zat denzelfden avond, +nadat mij de betrekking was beloofd, op mijn kamer te +rooken, toen mijn hospita met een visitekaartje binnenkwam, +waarop ik: „Arthur Pinner, financieel agent,” +las. Ik had dien naam nooit te voren gehoord en kon mij +niet voorstellen, wat de bezitter daarvan van mij kon +wenschen; maar natuurlijk verzocht ik haar, hem boven +te laten komen. Hij kwam binnen. Het was een man van +middelmatige lengte, met donkere haren, donkere oogen +en zwarten baard en iets glimmenden neus. Hij had +levendige manieren en sprak vlug, als iemand, die de +waarde van den tijd kent.</p> + +<p>„Mijnheer Hall Pycroft, geloof ik?” zeide hij.</p> + +<p>„Ja, mijnheer,” was mijn antwoord en ik schoof hem +een stoel toe.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A64" id="p_A64">[A 64]</a></span> +„Den laatsten tijd in betrekking bij de firma Coxon +and Woodhouse, niet waar?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer.”</p> + +<p>„En nu op de lijst van Mawson's personeel.”</p> + +<p>„Precies.”</p> + +<p>„Wel, ik moet u iets mededeelen. Men heeft mij eenige +buitengewone staaltjes van uw bekwaamheid op financieel +gebied verteld. Ge herinnert u zeker den heer Parker, +die een tijdlang directeur bij de firma Coxon and Woodhouse +was. Hij raakt nooit over u uitgepraat.”</p> + +<p>Natuurlijk verheugde het mij dit te hooren. Ik was +altijd nog al schrander in kantoorzaken geweest, maar +had nooit gedroomd, dat men er in de City over zou +spreken.</p> + +<p>„Hebt gij een goed geheugen?” vroeg hij.</p> + +<p>„Zoo tamelijk,” gaf ik nederig ten antwoord.</p> + +<p>„Zijt gij eenigszins op de hoogte gebleven van de beurs, +terwijl gij buiten betrekking waart?”</p> + +<p>„Ja, ik lees elken morgen de effectenlijst.”</p> + +<p>„Nu, dat bewijst, dat gij wezenlijk hart voor uw vak +hebt. Dat is de weg om vooruit te komen. Gij zult mij +niet kwalijk nemen, als ik u op de proef stel. Laten wij +eens zien. Hoe staan de Ayrshire-aandeelen?”</p> + +<p>„Honderd zes en een kwart tot honderd vijf en zeven +achtste,” antwoordde ik.</p> + +<p>„En de geconsolideerde Nieuw-Zeeland-obligatiën?”</p> + +<p>„Honderd en vier.”</p> + +<p>„Wonderlijk, wonderlijk,” riep hij uit, de handen in +elkaar slaande. „Dat komt overeen met wat ik gehoord heb. Jongen, +gij zijt veel te goed voor klerk op het kantoor van Mawson.”</p> + +<p>Deze woorden verbaasden mij, zooals gij kunt denken.</p> + +<p>„Andere lieden hebben niet zoo'n hoogen dunk van mij +als gij, mijnheer Pinner. Ik had een harden kamp genoeg, +deze betrekking te krijgen en ben wat blij, dat ik ze heb.”</p> + +<p>„Wel, vriend, gij zijt daar te goed voor. Gij zijt niet +in uw ware omgeving. Nu zal ik u zeggen, hoe de +zaken staan. Wat ik u heb aan te bieden is weinig +in vergelijking met uw groote bekwaamheden, maar +vergeleken met de betrekking bij Mawson is het licht<span class="pageno"><a name="p_A65" id="p_A65">[A 65]</a></span> +tegen donker. Laten we eens zien. Wanneer gaat ge naar Mawson?”</p> + +<p>„Maandag.”</p> + +<p>„Ha, ha, ik zou durven wedden, dat gij daar niet heen gaat.”</p> + +<p>„Niet bij Mawson op 't kantoor gaan?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer. Want Maandag zult gij directeur +wezen van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij +met haar honderd vier en dertig depôts in de steden en +dorpen van Frankrijk, zonder nog die te Brussel en San +Remo mede te rekenen.”</p> + +<p>Ik stond geheel verbijsterd. „Ik heb nooit van die +Maatschappij gehoord,” zeide ik.</p> + +<p>„Zeer waarschijnlijk niet. Het is met de oprichting +zeer stil in zijn werk gegaan; want voor het kapitaal +was onderhands ingeteekend en de Maatschappij belooft +te groote voordeelen, om het groote publiek er in te +betrekken. Mijn broer Harry Pinner is President-commissaris +en verbindt zich met den Raad van Beheer, +nadat een besturend directeur is aangesteld. Hij wist, dat +mijn weg hierheen voerde en verzocht mij een flinken man +te zoeken, goedkoop en tevens jong, voortvarend en met +veel handigheid. Parker sprak mij over u en daarom ben +ik hier gekomen. Wij kunnen u slechts een poovere vijfhonderd +pond aanbieden als een begin.”</p> + +<p>„Vijfhonderd pond in 't jaar!” riep ik.</p> + +<p>„Zooveel slechts om mee te beginnen, maar gij ontvangt +bovendien nog een commissieloon van 1 pCt. van +alle zaken, welke door uw agenten worden gedaan en +gij kunt mij op mijn woord gelooven, dat dit nog meer +bedraagt dan uw geheele salaris.”</p> + +<p>„Maar ik heb in 't geheel geen verstand van ijzerwaren.”</p> + +<p>„St! mijn jongen, ge hebt verstand van cijfers.”</p> + +<p>Het gonsde in mijn hoofd; ik kon ternauwernood +op mijn stoel zitten. Plotseling kwam er een kleine twijfel +bij mij op.</p> + +<p>„Ik wil openhartig met u spreken,” zeide ik. „Mawson +betaalt mij slechts tweehonderd pond, maar Mawson +is zeker. En omtrent uw Maatschappij weet ik zoo +weinig, dat....”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A66" id="p_A66">[A 66]</a></span> +„Ha, zeer schrander gesproken!” riep hij als in verrukking. +„Gij zijt de rechte man voor ons. Gij laat u niet +ompraten en hebt gelijk ook. Nu, ik heb een banknoot +van honderd pond bij mij en als gij denkt, dat wij zaken +kunnen doen, moogt ge die beschouwen als een voorschot +op uw salaris.”</p> + +<p>„Dat is heel mooi. Wanneer kan ik mijn nieuwe betrekking +aanvaarden?” antwoordde ik.</p> + +<p>„Kom morgen om één uur in Birmingham. Ik heb een +briefje in mijn zak, dat gij voor mijn broer aldaar kunt +medenemen. Gij zult hem vinden in de Corporation-Street +129 B, waar de kantoren van de Maatschappij +tijdelijk zijn gevestigd. Natuurlijk moet hij uw aanstelling +bekrachtigen, maar tusschen ons beiden is alles +in orde.”</p> + +<p>„Waarlijk, ik weet niet, hoe ik u mijn dankbaarheid +zal betuigen, mijnheer Pinner,” zeide ik.</p> + +<p>„Volstrekt onnoodig, mijn jongen. Gij krijgt enkel, wat gij verdient. Er +zijn nog slechts een paar kleine zaakjes—bloote formaliteiten—die ik +met u moet regelen. Gij hebt daar een stukje papier naast u liggen. Wees +zoo vriendelijk daarop te schrijven: „Ik ben volkomen bereid, als +directeur op te treden van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij op +een minimum-salaris van 500 pond sterling 's jaars.”<span class="corr" id="corr14" title="Bron: ">”</span></p> + +<p>Ik deed, wat hij mij vroeg en hij stak het stukje papier +in zijn zak.</p> + +<p>„Nog iets. Wat zijt gij nu voornemens te doen in zake +de betrekking bij Mawson<span class="corr" id="corr15" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>Ik had in mijn vreugde in 't geheel niet meer aan +Mawson gedacht. „Ik zal schrijven, dat ik van de betrekking +afzie,” gaf ik ten antwoord.</p> + +<p>„Dat zou ik juist niet willen hebben. Ik heb twist over +u gehad met den directeur van de firma Mawson. Ik +had hem naar u gevraagd, hij was zeer beleedigend in +zijn antwoorden en zei, dat het mij er om te doen was, +u van hem weg te troggelen en meer dergelijke dingen. +Ten laatste verloor ik mijn geduld. „Als gij knappe menschen +in uw dienst wilt hebben, moet gij hen goed bezoldigen,” +zeide ik. „Hij neemt liever een klein salaris<span class="pageno"><a name="p_A67" id="p_A67">[A 67]</a></span> +aan van ons dan een groot van u,” antwoordde hij. „Ik +wed met u, dat als hij ons aanbod aanneemt, gij nooit meer +iets van hem zult hooren,” zei ik nu. „Aangenomen; +wij raapten hem van de straat op en hij zal niet zoo ondankbaar +zijn, ons terstond in den steek te laten,” antwoordde +mijn concurrent. Dat waren zijn laatste woorden.”</p> + +<p>„Die onbeschaamde vlegel,” bulderde ik nu. „Ik heb +hem nooit in mijn leven gezien. Waarom zou ik hem ontzien? +Zeer zeker zal ik hem niet schrijven, als gij dit liever hebt.”</p> + +<p>„Goed. Ik houd mij aan die belofte,” zei mijn bezoeker, +van zijn stoel opstaande. „Ik ben verrukt, zulk een +flinken man voor mijn broer gevonden te hebben. Hier +is uw voorschot van honderd pond en hier is de brief. +Teeken het adres 129 B Corporation-Street op en onthoud +goed, dat gij morgen om één uur verwacht wordt. En nu wensch +ik u goeden avond, en al het geluk, dat gij verdient.”</p> + +<p>Dat is, zoover ik mij bezin, alles wat er tusschen ons +is voorgevallen. Ge kunt u voorstellen, Dr. Watson, +hoe ik met zoo'n buitenkansje in mijn schik was. Den +halven nacht zat ik overeind in mijn bed; want ik kon +van blijdschap niet slapen en den volgenden dag vertrok +ik naar Birmingham met een trein, die mij lang voor +het vastgestelde uur aan het adres moest brengen. Ik +bracht mijn reisvalies naar een hotel in New-Street en +ging op weg naar het mij aangeduide adres.</p> + +<p>Het was nog een kwartier voor den tijd, waarop ik +werd verwacht. No. 129 B was een passage tusschen +twee winkels, die leidde naar een steenen wenteltrap +en waarin zich verscheidene kantoren van maatschappijen +of particulieren bevonden. De namen waren op den +muur geschilderd, maar den naam van Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij +las ik nergens. Een paar minuten +stond ik geheel verslagen, terwijl ik mij zelf afvroeg, +of de geheele geschiedenis geen bedrog was, toen een man +de trap opkwam en mij toesprak. Hij zag er precies uit +als de heer, dien ik den vorigen avond gesproken had, +dezelfde gestalte en stem; maar hij was glad geschoren +en had lichter haren.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A68" id="p_A68">[A 68]</a></span> +„Zijt gij mijnheer Hall Pycroft?” vroeg hij.</p> + +<p>„Ja, die ben ik,” gaf ik ten antwoord.</p> + +<p>„Ha, ik wachtte u, maar gij zijt een beetje voor uw +tijd. Ik ontving dezen morgen een brief van mijn broer, +waarin hij u zeer prees.”</p> + +<p>„Ik zocht juist het kantoor, toen u kwam.”</p> + +<p>„Wij hebben onzen naam nog niet op den muur, +want wij hebben ons pas de vorige week hier tijdelijk +gevestigd. Ga met mij naar boven; dan zullen wij over +de zaak spreken.”</p> + +<p>Ik volgde hem naar een zeer hoog gelegen verdieping +en daar onder de dakpannen waren een paar ledige +donkere kamers zonder vloerkleed en zonder gordijnen. +Ik keek wel wat vreemd op, toen ik hier werd binnengeleid, +want ik had mij een ruim kantoor voorgesteld +met glimmende tafels en rijen klerken, zooals ik gewend +was, en ik durf zeggen, dat ik wel met een beetje verlegen +gezicht naar de twee houten stoelen en een +kleine tafel keek, die met een groot boek en een snippermand +het overige ameublement uitmaakten.</p> + +<p>„Laat u door het schamel uiterlijk van dit vertrek +niet ontmoedigen, mijnheer Pycroft,” zei mijn nieuwe +kennis. „Rome is niet in één dag gebouwd; wij worden +door een hoop geld gesteund, ofschoon wij op onze kantoren +nog niet veel doen. Ga alsjeblieft zitten en geef mij +uw brief.”</p> + +<p>Ik gaf hem den brief en hij las dien met groote aandacht.</p> + +<p>„Gij schijnt een zeer gunstigen indruk op mijn broer +Arthur gemaakt te hebben,” zeide hij, „en ik weet, +dat hij een zeer schrandere beoordeelaar is. Hij zweert +bij Londen, weet gij, en ik bij Birmingham, maar dezen +keer zal ik zijn raad volgen. Gij kunt u nu wel voorgoed +als aangesteld beschouwen.”</p> + +<p>„Waarin bestaan mijn werkzaamheden?” vroeg ik.</p> + +<p>„Gij zult misschien het groote magazijn te Parijs +besturen, dat een vloed van Engelsche ijzerwerken +in de winkels van onze honderd en vier en dertig filialen +in Frankrijk zal storten. De koop zal in een week +zijn beslag krijgen en ondertusschen kunt gij in Birmingham +blijven en ons in een en ander van dienst zijn.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A69" id="p_A69">[A 69]</a></span> +„Op welke manier?”</p> + +<p>Als antwoord nam hij een groot rood boek uit de lade. +„Dit is een adresboek van Parijs,” zeide hij, „met de +beroepen achter de namen. Ik zou u raden het mee naar +huis te nemen en al de verkoopers van ijzerwaren en +hun adressen te noteeren. Het is voor mij van veel +belang die adressen te kennen.”</p> + +<p>„Zeer goed; hier zijn lijsten naar de verschillende +beroepen samengesteld,” merkte ik op.</p> + +<p>„Maar die zijn niet betrouwbaar. Dat systeem is verschillend +van het onze. Doe als ik zeg en bezorg mij de +lijsten Maandag aanstaande om twaalf uur. Nu, goeden +dag mijnheer Pycroft, als gij ijver en schranderheid blijft +betoonen, dan zult gij in de Maatschappij een goeden +patroon vinden.”</p> + +<p>Ik keerde naar mijn hotel terug met het boek onder +den arm en vervuld met zeer tegenstrijdige gevoelens. +Ik was definitief benoemd en had een honderd pond in +den zak; maar aan den anderen kant had het niet aanwezig +zijn der Maatschappij op den muur, het voorkomen +van het kantoor en andere dingen, die terstond een man +van zaken opvallen, een ongunstigen indruk bij mij +achtergelaten. Er mocht evenwel van komen wat wilde, +ik had het geld en zette mij aan het werk. Den geheelen +Zondag was ik er hard aan bezig en des Maandags was ik +nog pas tot de H gevorderd. Ik ging mijn nieuwen patroon +opzoeken, vond hem in hetzelfde armoedige kantoorvertrek +en kreeg de opdracht tot Woensdag met mijn +arbeid voort te gaan en dan terug te komen. 's Woensdags +was ik nog niet gereed en zoo werkte ik hard door +tot Vrijdag—dat is tot gisteren. Toen bracht ik de +lijst naar mijnheer Harry Pinner.</p> + +<p>„Dank u zeer,” zeide hij. „Ik ben bang, dat ik het +werk wat te licht geschat heb. Deze lijst zal mij zeer +te pas komen.”</p> + +<p>„Ik had nog al veel tijd noodig om ze in orde te +brengen.”</p> + +<p>„En nu ontving ik nog gaarne een lijst van de winkeliers +in meubels; want die verkoopen ook allen ijzerwerk.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A70" id="p_A70">[A 70]</a></span> +„Zeer goed.”</p> + +<p>„Morgen avond om zeven uur kunt gij bij mij komen, +om mede te deelen, hoe het met het werk staat. Ge behoeft +u niet te overwerken. Een paar uurtjes in Day's +Music-Hall zullen u na volbrachte dagtaak geen kwaad +doen.” Dit zeggende lachte hij en ik zag, dat zijn linker +hoektand zeer slecht met goud was geplombeerd.”</p> + +<p>Sherlock Holmes wreef zich van pleizier in de handen +en ik zag onzen cliënt verbaasd aan.</p> + +<p>„Ge moogt wel verbaasd kijken, Dr. Watson, maar +het is waar, wat ik zeg. Toen ik den anderen kwant in +Londen sprak, en hij bij de voorspelling lachte, dat ik +niet naar het kantoor van Mawson zoude gaan, merkte +ik op, dat zijn tand op dezelfde wijze was opgevuld. +De glinstering van het goud trok in elk geval mijn aandacht, +zooals ge ziet. Toen ik hierover nadacht en daarbij +in aanmerking nam, dat stem en houding dezelfde waren, +en alleen zoodanig verschil viel waar te nemen, als teweeggebracht +kan worden door scheermes of pruik, twijfelde +ik niet meer of ik had beide keeren met denzelfden +man te doen gehad. Het is natuurlijk niet zoo vreemd, +dat twee broers precies op elkaar gelijken, maar wel, +dat zij beiden denzelfden tand op dezelfde wijze met +goud hebben geplombeerd. Hij liet mij uit en op straat +gekomen wist ik niet, hoe ik het had; ik stond geheel +verbijsterd. In mijn hotel teruggekomen stak ik mijn +hoofd in een kom koud water en probeerde kalm over +de zaak na te denken. Waarom had hij mij van Londen +naar Birmingham gezonden; waarom was hij daar naar +mij toe gekomen; waarom had hij zich zelf een brief geschreven? +Ik kon mij zelf op die vragen geen antwoord +geven en hoe meer ik er over nadacht, hoe <span class="corr" id="corr16" title="Bron: onbegijpelijker">onbegrijpelijker</span> +mij de geschiedenis voorkwam. En toen schoot +het mij plotseling te binnen, dat hetgeen mij onbegrijpelijk +toescheen wellicht duidelijk kon zijn voor den heer +Sherlock Holmes. Ik had nog juist den tijd met den avondtrein +naar Londen te komen, om hem van morgen te +spreken en met u beiden naar Birmingham terug te keeren.”</p> + +<p>De makelaarsklerk had zijn verrassende geschiedenis +verteld, en wij allen zwegen eenige oogenblikken. Toen<span class="pageno"><a name="p_A71" id="p_A71">[A 71]</a></span> +zag Sherlock Holmes mij aan, terwijl hij in de kussens +van den coupé achterover leunde met een tevreden en +nadenkend gelaat als een kenner van wijn, die het eerste +teugje van een fijne soort heeft geproefd.</p> + +<p>„Wel fijn opgezet, Watson, vindt ge ook niet?” sprak +hij. „Er komen streken in voor, die mij bevallen. Ik geloof, +dat ge me zult toestemmen, dat een onderhoud met +mijnheer Arthur Harry Pinner in de tijdelijke kantoren +van de Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij voor ons +beiden zeer belangwekkend en leerzaam zal wezen.”</p> + +<p>„Maar hoe kunnen wij hem bezoeken?”</p> + +<p><span class="corr" id="corr17" title="Bron: ">„</span>O, dat gaat gemakkelijk genoeg,” zei Hall Pycroft +opgeruimd. „Gij beiden behoort tot mijn vrienden en +wilt gaarne een betrekking hebben. Wat is nu natuurlijker +dan dat ik u beiden bij den President-commissaris breng?”</p> + +<p>„Juist, zeer natuurlijk,” zei Holmes. „Ik zou dat heerschap +gaarne eens zien en onderzoeken, of ik iets van dit +stelletje kan maken. Welke bekwaamheden hebt gij, +mijn vriend, waardoor uw diensten zooveel waard zijn? +of is het mogelijk, dat....” hij begon op zijn nagel te +bijten en zag peinzend naar buiten en wij hoorden ternauwernood +nog een enkel woord van hem, voor wij in +New-Street aankwamen.</p> + +<p>Om zeven uur 's avonds wandelden wij drieën door de +Corporation-Street naar de kantoren van de Maatschappij.</p> + +<p>„Het is daar in 't geheel geen gewoonte er voor den +tijd te wezen,” zeide onze cliënt. „Hij komt er waarschijnlijk +alleen om mij te zien en tot het uur, waarop ik +door hem besteld ben, is zijn plaats ledig.”</p> + +<p>„Dat is niet zonder beteekenis,” zeide Holmes.</p> + +<p>„Bij Jupiter, ik zei het u net!” riep de klerk. „Daar +is hij, hij wandelt daar haastig voor ons uit.”</p> + +<p>Hij wees naar een blond man van middelmatige gestalte, +goed gekleed, die in snellen tred aan de andere +zijde van den weg liep. Toen wij hem in 't oog kregen, +zag hij juist naar een jongen, die de laatste editie van het +avondblad ventte en tusschen de huurrijtuigen en omnibussen +doorloopende, kocht hij een exemplaar van hem. +Daarna verdween hij door een deur.</p> + +<p>„Daar gaat hij!” riep Hall Pycroft. „Hij is daar in<span class="pageno"><a name="p_A72" id="p_A72">[A 72]</a></span> +het kantoor van de Maatschappij gegaan. Ga mee en ik +zal dat zaakje spoedig opknappen.”</p> + +<p>Hem volgende, kwamen wij op de vijfde verdieping aan +een op een kier staande deur, waar onze cliënt klopte.</p> + +<p>„Kom binnen,” riep een stem en wij traden een vertrek +binnen, kaal, ongemeubileerd, zooals Hall Pycroft het +ons had beschreven.</p> + +<p>Aan een kleine vierkante tafel zat de man, dien wij +op straat hadden gezien, met zijn avondblad voor zich +op tafel uitgespreid.</p> + +<p>Toen hij zijn gelaat naar ons toekeerde, kwam het mij +voor, dat ik nooit een gezicht had gezien, waarop zooveel +diepe smart lag uitgedrukt; en behalve die smart een +gevoel van angst, zooals weinig menschen in hun leven +ondervinden. Het zweet parelde op zijn voorhoofd; +zijn wangen waren doodsbleek en zijn oogen staarden ons +verschrikt aan. Hij zag zijn klerk aan, alsof hij hem niet +herkende en aan de verbazing op het gezicht van Pycroft +zag ik, dat dezen het uiterlijk van zijn patroon +bevreemdde.</p> + +<p>„Ge schijnt ziek, mijnheer Pinner!” zeide hij.</p> + +<p>„Ja, ik ben niet geheel wel,” antwoordde deze, blijkbaar +moeite doende zich op de been te houden en voor +het spreken zijn droge lippen likkende. „Wie zijn die +heeren, die gij medegebracht hebt?”</p> + +<p>„De een is mijnheer Harris van Bermondsey en de +ander is mijnheer Price uit deze stad,” zei onze klerk +gevat. „Zij zijn beiden mijn vrienden en mannen van +ondervinding, doch zij hebben korten tijd geleden hun +betrekking verloren en nu hoopten zij, dat u mogelijk een +plaatsje voor hen had aan de Maatschappij.”</p> + +<p>„Zeer wel mogelijk!” riep de heer Pinner, bitter glimlachende. +„Ja, ik twijfel niet, of wij zullen wel iets voor u kunnen doen. +Waarop hebt gij u in 't bijzonder toegelegd, mijnheer Harris?”</p> + +<p>„Ik ben een +accountant,”<a name="FNa_A_1" id="FNa_A_1" href="#FN_A_1" class="fnanchor" title="Een accountant is iemand, die balans en handelsboeken naziet +en in orde brengt; iemand wiens arbeid overeenkomt met dien van onze boekhouders en tevens rechtsgeleerde kennis onderstelt.">[A]</a> antwoordde Holmes.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A73" id="p_A73">[A 73]</a></span> +„Ha zoo; zoo iemand zullen we wel noodig hebben.—En +gij? mijnheer Price?”</p> + +<p>„Ik ben klerk,” gaf ik ten antwoord.</p> + +<p>„Ik heb hoop, dat de Maatschappij u in dienst kan nemen. +Zoodra wij een besluit hebben genomen, zal ik het u +laten weten. En nu verzoek ik u, heen te gaan. Laat mij +om Godswil een oogenblik alleen.”</p> + +<p>Deze laatste woorden ontvielen hem ondanks hem zelf, +alsof de dwang, dien hij zich blijkbaar oplegde, plotseling +was verbroken. Holmes en ik keken elkaar aan en Hall +Pycroft deed een stap naar de tafel.</p> + +<p>„Gij vergeet, mijnheer Pinner,” zeide hij, „dat ik hier +ben volgens afspraak met u, om eenige orders te ontvangen.”</p> + +<p>„Zeker, mijnheer Pycroft, zeker. Gij kunt hier een +oogenblik wachten en ik zou niet weten, waarom uw +vrienden hier ook niet zoolang zouden blijven. Over een +paar minuten ben ik geheel tot uw dienst, als ik althans +zooveel van uw geduld mag vergen.” Hij stond beleefd +nijgend op en maakte een buiging, voor hij ons verliet +door een deur aan 't andere eind der kamer, die hij +daarna achter zich sloot.</p> + +<p>„Hoe nu?” fluisterde Holmes, „sluipt hij weg?”</p> + +<p>„Onmogelijk,” antwoordde Pycroft.</p> + +<p>„Waarom?”</p> + +<p>„Die deur geeft toegang naar een binnenkamer.”</p> + +<p>„En heeft die geen uitgang naar buiten?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Is ze gemeubeld?”</p> + +<p>„Gisteren was ze nog ledig.”</p> + +<p>„Wat in 's hemels naam wil hij daar dan uitvoeren? +Daar is iets in deze zaak, dat mij duister is. Als er ooit +een man voor drievierde krankzinnig was van angst, dan +was het deze Pinner. Wat kan hem zoo'n schrik aangejaagd +hebben?”</p> + +<p>„Hij vermoedt, geloof ik, dat wij detectives zijn.”</p> + +<p>„Dat is het,” zei Pycroft.</p> + +<p>Holmes schudde het hoofd. „Hij werd niet bleek, hij +<i>was</i> bleek, toen wij binnenkwamen. Het is best mogelijk, +dat....”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A74" id="p_A74">[A 74]</a></span> +Zijn woorden werden onderbroken door een scherp +rat-tat-tat in de andere kamer.</p> + +<p>„Wat duivel, klopte hij tegen zijn eigen deur?” riep +de klerk.</p> + +<p>Nog eens en luider klonk het gehamer, rat-tat-tat. +Wij zagen vol verwachting naar de gesloten deur. Naar +Holmes ziende, zag ik zijn gelaat rood worden en hem in +de grootste spanning met gespitste ooren voorover gebogen. +Toen hoorden wij plotseling een dof gorgelend +geluid en een sterk geklop tegen het houtwerk. Als een +waanzinnige sprong Holmes door de kamer en op de deur +aan. Zij was van binnen gesloten. Pycroft en ik volgden +zijn voorbeeld en alle drie drukten wij met ons volle +gewicht tegen de deur. Een scharnier sprong los; toen +nog een en krakend viel de deur neer. Wij sprongen er +over en stonden in de binnenkamer.</p> + +<p>Ze was ledig.</p> + +<p>Doch slechts een oogenblik verkeerden wij in onzekerheid. +In een hoek het dichtst bij de kamer, waaruit +wij gekomen waren, was een tweede deur. Holmes sprong +er op toe en rukte ze open. Op den vloer lagen een jas +en vest en aan den haak achter de deur, met zijn eigen +bretels om zijn nek, hing de directeur van de +Franco-Midland-IJzerwaren-Maatschappij. Zijn knieën waren +opgetrokken, zijn hoofd hing voorover in een rechten +hoek met zijn lichaam, en het gerammel van zijn hielen +tegen de deur had het geraas veroorzaakt, waardoor +ons gesprek was afgebroken. In een oogwenk had ik hem +om het middel gegrepen en hield hem zoo omhoog, +terwijl Holmes en Pycroft de elastieken banden losmaakten, +die half begraven waren tusschen de loodkleurige +plooien van zijn huid. Daarna brachten wij hem in de +andere kamer, waar hij met leemkleurig gelaat neerlag, +bij iedere ademhaling zijn lippen opblazende.</p> + +<p>„Wat denkt gij van hem?” vroeg Holmes.</p> + +<p>Ik bukte mij en beschouwde hem met aandacht. Zijn +pols was zwak en onregelmatig, maar zijn ademhaling +werd sterker en dieper en zijn oogleden trilden een weinig, +zoodat een streepje van het wit daaronder te zien kwam.</p> + +<p>„Hij is aan 't randje van den dood geweest, maar 't<span class="pageno"><a name="p_A75" id="p_A75">[A 75]</a></span> +gevaar is nu voorbij,” zeide ik. „Doe dat venster open +en reik mij die karaf met water toe.” Ik maakte zijn halsboord +los, sprenkelde hem het koude water in 't gezicht +en bracht zijn armen in op- en neergaande beweging, +tot hij natuurlijk ademhaalde.</p> + +<p>„Het is nu maar een quaestie van tijd,” zeide ik, +mij van hem afwendende.</p> + +<p>Holmes stond bij de tafel, zijn handen diep in zijn broekzakken +en zijn kin op de borst gezonken.</p> + +<p>„Ik denk, dat we nu het best doen, met de politie +te roepen,” zeide hij, „en toch beken ik, dat ik haar +gaarne als zij komt den geheelen toestand der zaak +zou willen mededeelen.”</p> + +<p>„Het is voor mij een vervloekt geheim,” zei Pycroft, +zich het hoofd krabbende. „Met welke bedoeling hebben +zij mij hier laten komen en dan....”</p> + +<p>„O, dat alles is duidelijk genoeg,” zei Holmes ongeduldig. +„Maar wat ook mij duister is, is dit laatste punt, +het ophangen. De geheele zaak draait om twee punten. +Het eerste is, dat men Pycroft een verklaring liet schrijven, +waarbij hij een betrekking bij deze ongerijmde Maatschappij +aannam, alleen om zijn handschrift te bezitten en dat +het eenige middel daartoe was, u die schriftelijke verklaring +te laten afgeven.”</p> + +<p>„En waarvoor?”</p> + +<p>„Ja, waarvoor? Daarvoor kan slechts een reden bestaan. +De een of ander moest uw schrift leeren namaken en +reeds dadelijk een proef van deze nabootsing leveren. +En als wij nu tot het tweede punt overgaan, vinden wij, +dat elk van de twee licht werpt op het andere. Dat tweede +punt is het verzoek door Pinner gedaan, dat gij niet +zoudt schrijven, dat gij van uw betrekking afzaagt, maar +den directeur der firma Mawson and Williams in de meening +moest laten, dat zekere Hall Pycroft, dien hij nooit had +gezien, op Maandagmorgen bij hem in betrekking kwam.”</p> + +<p>„Mijn God, wat ben ik een uilskuiken geweest!” riep onze cliënt.</p> + +<p>„Onderstel,” ging Holmes voort, „dat er iemand in +uw plaats was gekomen, die een handschrift leverde,<span class="pageno"><a name="p_A76" id="p_A76">[A 76]</a></span> +dat geheel verschilde van dat van uw <span class="corr" id="corr18" title="Bron: sollicitatie-brief">sollicitatiebrief</span>, +natuurlijk was het spel dan verloren. Maar in den tusschentijd +leerde de schelm uw schrift nabootsen, en zijn positie +was daardoor veilig, daar waarschijnlijk niemand van +het kantoor u ooit heeft gezien.”</p> + +<p>„Geen sterveling,” bromde Hall Pycroft.</p> + +<p>„Zeer goed. Natuurlijk was het van 't grootste belang +te voorkomen, dat gij beter over de zaak gingt nadenken +en eveneens te verhinderen, dat gij met iemand kondet +in aanraking komen, die u kon vertellen, dat een ander +persoon onder uw naam op Mawson's kantoor aan 't +werk was. Daarom gaven zij u een flink voorschot op +uw salaris en lieten u naar Birmingham komen, waar +zij u genoeg werk gaven om u te verhinderen naar Londen +te gaan, waar gij hun bedrog wel eens hadt kunnen ontdekken. +Dat is duidelijk genoeg.”</p> + +<p>„Maar waarom zou die man zich voor zijn eigen broer +uitgegeven hebben?”</p> + +<p>„Wel, dat is ook tamelijk duidelijk. Er zijn hier klaarblijkelijk +twee personen in 't spel. De ander vertegenwoordigt +u op het kantoor van Mawson and Williams. +Deze man hier trad op als degene, die u de betrekking +moest aanbieden en vond, dat hij geen patroon voor u +kon vinden, zonder nog een derde persoon in de zaak te +mengen. En dat wilde hij niet gaarne. Daarom moest hij +zelf als die patroon optreden. Hij veranderde zijn voorkomen +zooveel mogelijk en vertrouwde, dat de overeenkomst +in persoon, die gij ongetwijfeld zoudt opmerken, +door u aan familiegelijkenis zou worden toegeschreven. +En zonder die gelukkige toevalligheid van den met goud +opgevulden tand zoudt gij waarschijnlijk nooit eenigen +argwaan gekoesterd hebben.”</p> + +<p>Hall Pycroft hief radeloos met een snelle beweging +zijn krampachtig gebalde vuisten boven zijn hoofd. „Genadige +hemel! wat heeft die andere Pycroft, terwijl ik +zoo misleid ben, op het kantoor van Mawson uitgericht? +Wat zullen wij doen, mijnheer Holmes? Zeg mij, wat we +doen moeten.”</p> + +<p>„De krant,” steunde een stem achter ons. De man zat +overeind, wit, met iets spookachtigs in houding en gelaat,<span class="pageno"><a name="p_A77" id="p_A77">[A 77]</a></span> +terwijl in zijn oogen het langzaam terugkeerend bewustzijn +merkbaar was en zijn handen zenuwachtig tastten naar den +breeden rooden band, die nog zijn hals omgaf.</p> + +<p>„De krant! Natuurlijk de krant,” schreeuwde Holmes +opgewonden. „Idioot die ik was. Hoe kon ik die ook +vergeten. Daarin vinden wij natuurlijk het geheim opgelost.” +Hij spreidde de krant uit op de tafel en onmiddellijk +daarna uitte hij een luiden juichkreet.</p> + +<p>„Lees dit eens, Watson,” riep hij. „Hier is een Londensche +krant, een vroege editie van den <i>Evening Standard</i>. +Dit is wat wij noodig hebben.”</p> + +<p>„Misdaad in de City. Moord bij Mawson and Williams. +Groote diefstal: inhechtenisneming van den misdadiger.</p> + +<p>„Een brutale diefstal, gepaard met moord op één persoon +en gevolgd door de inhechtenisneming van den +misdadiger, is heden namiddag in de City gepleegd. +Sedert eenigen tijd had de firma Mawson and Williams, +de bekende bankiers, op haar kantoor een aanzienlijk +bedrag aan fondsen in bewaring, te zamen een waarde +van meer dan een millioen pond sterling vertegenwoordigend. +Het schijnt, dat de vorige week een nieuwe klerk, +met name Hall Pycroft, bij de firma in dienst is getreden. +Deze persoon schijnt niemand anders geweest te zijn +dan Beddington, de bekende falsaris en inbreker, die met +zijn broeder eerst onlangs uit vijfjarigen dwangarbeid +is ontslagen. Hij heeft, hoe weet men niet, onder een +valschen naam een betrekking bij Mawson and Williams +weten te krijgen, die hij zich ten nutte maakte om wasafdrukken +van de sloten en nauwkeurige kennis van de +inrichting der kamer, waarin de brandkasten met waarden +geborgen waren, te verkrijgen.</p> + +<p><span class="corr" id="corr19" title="Bron: ">„</span>Het is bij de firma Mawson and Williams gewoonte, +dat de klerken 's middags om 12 uur het kantoor verlaten. +De brigadier van politie Tusson was daarom wel +wat verwonderd, toen hij een twintig minuten over één +een heer met een valies de stoep zag afkomen. Daar dit +zijn argwaan opwekte, volgde hij hem en met behulp +van den agent Pollock gelukte het hem, den man na een +wanhopigen tegenstand te arresteeren. Terstond bleek,<span class="pageno"><a name="p_A78" id="p_A78">[A 78]</a></span> +dat er een brutale en groote diefstal was gepleegd. Bijna +een honderdduizend pond aan Amerikaansche Spoorweg-obligatiën +en daarenboven nog een aanzienlijk bedrag +in aandeelen van Mijnmaatschappijen werden in het +valies gevonden. Bij het doorzoeken van het kantoor vond +men het lijk van den ongelukkigen schildwacht. Zijn +lijk was in een der brandkasten geworpen, waar het zonder +de tusschenkomst van den brigadier Tusson niet voor +Maandagmorgen gevonden zoude zijn. De schedel was +verbrijzeld door een slag met een pook, hem van achteren +toegebracht. Zonder twijfel had Beddington zich toegang +weten te verschaffen onder voorgeven dat hij iets vergeten +had; en na den schildwacht vermoord te hebben, +plunderde hij de grootste brandkast en maakte zich toen +met zijn buit uit de voeten. Zijn broer, die gewoonlijk +zijn handlanger is, is in zoover men kan nagaan bij +deze laatste karwei niet medeplichtig. Niettemin heeft +de politie maatregelen genomen, om zijn verblijf op te sporen.”</p> + +<p>„Wel, wij kunnen de politie, wat dit punt betreft, +eenige moeite besparen,” zei Holmes, een vluchtigen +blik werpende op het afzichtelijke wezen met de woest +rollende oogen. „De menschelijke natuur is toch moeilijk +te begrijpen, Watson. Ge ziet hier, dat een schurk +en moordenaar zelfs zooveel ontzag kan inboezemen, dat +zijn broeder zelfmoord pleegt, als hij hoort dat zijn nek +gevaar loopt.”</p> + +<div class="footnote"> +<p><a name="FN_A_1" id="FN_A_1" href="#FNa_A_1"><span class="label">[A]</span></a> +Een accountant is iemand, die balans en handelsboeken naziet +en in orde brengt; iemand wiens arbeid overeenkomt met dien van +onze boekhouders en tevens rechtsgeleerde kennis onderstelt.</p> +</div> + +<hr class="chend" /> + +<h2><a name="A_IV" id="A_IV"></a>IV.</h2> + +<h3>Het scheepvaart-verdrag.</h3> + +<p>De eerste maand Juni na mijn huwelijk was voor mij +merkwaardig door drie belangrijke gevallen, waarin ik +het voorrecht had, Sherlock Holmes in zijn nasporingen +ter zijde te staan en zijn methode van onderzoek te<span class="pageno"><a name="p_A79" id="p_A79">[A 79]</a></span> +bestudeeren. In mijn aanteekeningen vind ik deze drie +gevallen vermeld onder den naam van „Het avontuur +van de tweede vlek”, „Het avontuur van het Scheepvaart-verdrag”, +„Het avontuur van den vermoeiden +kapitein”. Het eerste evenwel heeft betrekking op zoo +gewichtige belangen en zoovele van de eerste familiën +des lands zijn er bij betrokken, dat het onmogelijk in de +eerste jaren gepubliceerd kan worden. Geen geval evenwel, +waarin Holmes betrokken was, heeft de waarde van zijn +analytische methode zoo schitterend in 't licht gesteld +en zooveel indruk gemaakt op hen, die met hem samenwerkten. +Ik bezit nog een bijna woordelijk verslag van +zijn onderhoud met den heer Dubuque van de Parijsche +politie en met den heer Fritz von Walbaum, de welbekende +politie-specialiteit van Dantzig, die beiden al +hun geestkracht vruchteloos hadden aangewend om +eenig licht in de zaak te ontsteken. Eerst na verloop van +jaren kan de geschiedenis evenwel veilig verteld worden. +Intusschen zal ik den lezers met het tweede geval op de +lijst bezighouden, dat ook indertijd van nationale beteekenis +beloofde te worden en zich onderscheidde door +verschillende bijzonderheden, die het een geheel eenig +karakter verleenen.</p> + +<p>In mijn schooljaren had ik vriendschap gesloten met +een knaap, Percy Phelps genaamd, van denzelfden leeftijd +als ik, ofschoon hij mij twee klassen voor was.</p> + +<p>Hij was een zeer schrandere jongen, die met alle prijzen +van de school strijken ging en ten slotte een beurs verwierf, +welke hem in staat stelde zijn studie aan de +hoogeschool te Cambridge voort te zetten. Ik weet ook +nog, dat hij van zeer goeden huize was en zelfs als kleine +jongens wisten wij reeds, dat Lord Holdhurst, de groote +conservatieve politicus, een oom van moederszijde was. +Deze aanzienlijke bloedverwantschap deed hem op school +weinig goeds.</p> + +<p>Het werd evenwel geheel anders, toen wij de schooljaren +achter den rug hadden en een positie in de wereld +moesten zoeken. Ik vernam nog bij geruchte, dat zijn +bekwaamheden en protectie hem een betrekking hadden +bezorgd aan het ministerie van buitenlandsche zaken.<span class="pageno"><a name="p_A80" id="p_A80">[A 80]</a></span> +Na eenigen tijd was ik hem bijna zoo goed als geheel +vergeten, tot een brief van den volgenden inhoud mij +weer aan zijn bestaan herinnerde.</p> + +<blockquote> + +<p class="right"><span class="ri1"><span class="smcap">Briarbrae, Woking</span>.</span></p> + +<p class="li3"><i>Waarde Watson!</i></p> + +<p>„Zonder twijfel herinnert gij u nog wel „Tadpole” +Phelps, die in de vijfde klasse zat, toen gij leerling in +de derde waart. Mogelijk ook hebt gij vernomen, dat +ik door mijn ooms invloed een goede betrekking aan +het ministerie van buitenlandsche zaken heb gekregen +en een post van vertrouwen bekleedde, tot mijn toekomst +plotseling door een noodlottig toeval vernietigd werd.</p> + +<p>„Het dient nergens toe, u de bijzonderheden van deze +vreeselijke gebeurtenis te verhalen. Stemt gij in mijn +verzoek toe, dan zal ik ze u waarschijnlijk vertellen. +Ik ben nauwelijks van een ziekte hersteld; negen +weken lang heb ik zenuwkoortsen gehad en nog ben ik +zeer zwak. Zoudt ge denken, dat uw vriend Sherlock +Holmes genegen is met u bij mij te komen? Ik zou gaarne +van hem vernemen, wat hij van de zaak denkt, ofschoon +de autoriteiten mij verzekeren, dat er niets +meer aan te doen is. Doe uw best hem hier te brengen +en liefst zoo spoedig mogelijk. Iedere minuut schijnt +mij een uur toe, zoolang ik in deze vreeselijke onzekerheid +leef. Deel hem mede, dat niet geringschatting +zijner talenten oorzaak is, dat ik zijn raad niet eerder +gevraagd heb, maar dat ik van 't oogenblik af, dat de +slag viel, mijn hoofd kwijt was. Nu is mijn hoofd weer +helder, ofschoon ik uit vrees voor een instorting niet te +veel durf denken. Ik ben nog zoo zwak, dat ik een ander +dezen brief heb moeten dicteeren. Doe uw best uw +vriend mede te brengen.</p> + +<p class="right"> +„Uw oude schoolmakker,<br /> +<span class="ri2">„<span class="smcap">Percy Phelps</span>.”</span> +</p> + +</blockquote> + +<div class="figcenter" style="width: 377px;"> +<a href="images/a081.jpg"><img src="images/a081th.jpg" width="377" height="450" alt="Holmes was druk bezig met scheikundige proeven." title="Klik voor vergroting (839×1000px, 160kb)." /></a> +<span class="caption">Holmes was druk bezig met scheikundige proeven.</span> +</div> + +<p>Toen ik dezen brief las, was ik eenigszins bewogen; +er was iets roerends in dat herhaalde verzoek, Holmes<span class="pageno"><a name="p_A81" id="p_A81">[A 81]</a></span> +mede te brengen. Ik was zoo geroerd, dat ik er mijn best +toe gedaan zou hebben, al ware het zelfs een moeilijke +zaak geweest; doch natuurlijk wist ik wel, dat Holmes +zijn beroep te lief had, om niet altijd bereid te zijn +hulp te bieden, waar die door een cliënt gevraagd mocht +worden. Mijn vrouw was het met mij eens, dat ik geen<span class="pageno"><a name="p_A82" id="p_A82">[A 82]</a></span> +minuut mocht laten verloren gaan, eer ik hem met de +zaak in kennis had gesteld en zoo was ik al binnen een +uur na mijn ontbijt in de bekende oude kamer in Baker-Street.</p> + +<p>Holmes zat aan een zijtafel, gekleed in zijn huisjas en +was druk bezig met scheikundige proeven. In een lange +gebogen retort kookte een vloeistof boven de blauwachtige +vlam van een Bunzenschen brander en het gedistilleerde +vocht bekoelde in een glas van een paar liter +inhoud. Mijn vriend keek bij mijn komst nauwelijks op. +Ik trad binnen, en daar ik zag, dat zijn proeven belangrijk +waren, ging ik in een armstoel zitten en wachtte. +Hij doopte een glazen buisje, dat hij in de hand hield, nu +in de eene dan in de andere flesch, haalde er met zijn pipet +een paar droppels uit en legde ten slotte een met de +oplossing gevuld proefbuisje op de tafel. In zijn rechterhand +had hij een stukje lakmoespapier.</p> + +<p>„Gij komt op het oogenblik van een crisis, Watson,” +zeide hij. „Als dit papier blauw blijft, is alles goed; maar +wordt het rood, dan staat een leven van een mensch op +het spel.” Hij doopte het papier in het proefbuisje en het +werd op eens karmozijnrood. „Hum, ik dacht het wel,” +riep hij. „Ik ben onmiddellijk tot uw dienst, Watson. +Als gij rooken wilt, is er tabak in mijn Perzische muil.” +Hij ging daarna naar zijn lessenaar en schreef vlug verscheidene +telegrammen, die hij daarna aan zijn bediende +overhandigde. Toen ging hij tegenover mij zitten en +trok zijn knieën op, zoodat hij zijn vingers om zijn lange +dunne schenen kon slaan.</p> + +<p>„Een heel gewone, kleine moordgeschiedenis,” zeide hij. +„Ik denk, dat gij wel iets beters zult brengen. Uw komst +kondigt de misdaad aan, Watson, als de stormvogel +den orkaan! Wat is het?”</p> + +<p>Ik overhandigde hem den brief, dien hij met de grootste +aandacht las.</p> + +<p>„Veel zegt dat schrijven ons niet, vindt ge wel?” +zeide hij, toen hij mij den brief teruggaf.</p> + +<p>„Zoo goed als niets.”</p> + +<p>„En toch is de inhoud van gewicht.”</p> + +<p>„Het is evenwel niet zijn eigen handschrift.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A83" id="p_A83">[A 83]</a></span> +„Precies. Het is dat van een vrouw.”</p> + +<p>„Neen, ongetwijfeld dat van een man,” zeide ik.</p> + +<p>„Neen, dat van een vrouw; van een vrouw met een +bijzonder karakter. Bij het begin van een onderzoek is +het van belang te weten, dat een cliënt in nauwe betrekking +staat tot iemand, die hetzij ten goede of ten kwade +ongewone karaktertrekken heeft. Mijn belangstelling is +reeds gaande gemaakt. Als gij gereed zijt, zullen we terstond +naar Woking vertrekken en den diplomaat, die +zich in zulke moeilijke omstandigheden bevindt, en de +dame, wie hij zijn brieven dicteert, een bezoek brengen.”</p> + +<p>Wij waren zoo gelukkig den eersten trein naar Waterloo +te halen en binnen een uur waren wij te midden der +dennenbosschen en der heidevelden van Woking. Briarbrae +was een groot op zich zelf staand gebouw, een paar +minuten gaans van het station. Nadat wij onze kaartjes +hadden afgegeven, werden wij in een fraai gemeubileerd +salon binnengelaten, waar wij onmiddellijk werden begroet +door een forsch gebouwd man, die ons zeer beleefd +ontving. Hij scheen, wat zijn leeftijd aangaat, dichter bij +de veertig dan bij de dertig, maar zijn wangen waren zoo +blozend, zijn oogen stonden zoo vroolijk, dat hij den indruk +maakte van een welgedanen, ondeugenden knaap.</p> + +<p>„Uw <span class="corr" id="corr20" title="Bron: konst">komst</span> doet mij zeer veel genoegen,” zeide hij, ons +hartelijk de hand schuddende. „Percy heeft den geheelen +morgen naar u gevraagd. Ach, die arme jongen, hij klampt +zich aan een stroohalm vast. Zijn ouders verzochten mij, +u te spreken, want het is hun zelf hoogst pijnlijk de zaak +aan te roeren.”</p> + +<p>„Wij zijn nog in 't geheel niet met de bijzonderheden +bekend,” antwoordde Holmes. „Ik veronderstel, dat gij +niet tot de familie behoort.”</p> + +<p>Onze nieuwe bekende scheen verrast en voor zich ziende +begon hij te lachen.</p> + +<p>„Natuurlijk hebt gij de initialen „J. H.” op mijn medaillon +gezien. Een oogenblik dacht ik, dat gij hier een +bewijs van groote schranderheid hadt gegeven. Mijn +naam is Joseph en daar Percy met mijn zuster Annie +gaat trouwen, zal ik ten minste door een huwelijk tot de +familie behooren. Gij zult mijn zuster in Percy's kamer<span class="pageno"><a name="p_A84" id="p_A84">[A 84]</a></span> +vinden, want zij heeft hem de verloopen twee maanden +trouw verpleegd. Mogelijk doen wij het beste, maar dadelijk +naar binnen te gaan, want zij is zeer verlangend +u te zien.”</p> + +<p>De kamer, waarin wij thans werden binnengelaten, +was op dezelfde verdieping als het salon. Zij was half +als woonkamer, half als slaapkamer gestoffeerd; in alle +hoeken waren met smaak bloemen aangebracht. Op +een sofa lag een jonge man, bleek en vermoeid, bij het +geopende venster, waardoor de geuren van den tuin +en de verkwikkende zomerlucht ongehinderd naar binnen +stroomden. Naast hem zat een vrouw, die opstond, +toen wij binnenkwamen.</p> + +<p>„Zal ik heengaan?” vroeg zij.</p> + +<p>Hij greep haar hand vast, om haar terug te houden.</p> + +<p>„Hoe gaat het u, Watson,” sprak hij vriendschappelijk. +„Ik zou u met dien knevel niet herkend hebben en ik +geloof, dat gij er ook geen eed op hadt durven doen, dat +ik het was. Deze heer is, naar ik vermoed, uw beroemde +vriend Sherlock Holmes?”</p> + +<p>Ik stelde mijn vriend aan hem voor en wij gingen beiden +zitten. De forschgebouwde jonge man had de kamer +verlaten, maar zijn zuster was gebleven en liet haar hand +nog rusten in die van den zieke. Zij was een vrouw met +veel uitdrukking in 't gelaat, kort en gezet van gestalte; +zij had een mooie bruine tint en groote, donkere oogen, +als een Italiaansche, en weelderig zwart haar. Haar +donkere tint deed het bleeke en afgematte in het voorkomen +van haar verloofde des te scherper uitkomen.</p> + +<p>„Ik zal niet te veel van uw tijd vergen,” zeide hij, +zich op de sofa oprichtende, „en zonder verdere inleiding +u mededeelen, waarom ik u wensch te spreken. Ik was +een gelukkig en voorspoedig man, mijnheer Holmes, +en op het punt in den echt te treden, toen een ongelukkig +voorval al mijn schoone vooruitzichten den bodem insloeg.</p> + +<p>„Zooals Watson u zal hebben medegedeeld, was ik +werkzaam op het ministerie van buitenlandsche zaken en +door den invloed van mijn oom, Lord Holdhurst, verkreeg +ik weldra een aanzienlijke verantwoordelijke<span class="pageno"><a name="p_A85" id="p_A85">[A 85]</a></span> +betrekking. Toen mijn oom onder het tegenwoordige +bewind minister van buitenlandsche zaken werd, ontving +ik meer dan eens een vertrouwelijke opdracht en daar +ik mij daarvan steeds tot zijn genoegen kweet, stelde +hij ten laatste een onbeperkt vertrouwen in mijn bekwaamheid +en tact.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a085.jpg"><img src="images/a085th.jpg" width="450" height="445" alt="„Ik zal niet te veel van uw tijd vergen,” zeide hij." title="Klik voor vergroting (915×905px, 184kb)." /></a> +<span class="caption">„Ik zal niet te veel van uw tijd vergen,” zeide hij.</span> +</div> + +<p>„Een week of tien geleden—of om mij juister uit +te drukken, den 23en Mei—riep hij mij in zijn spreekkamer +en na mij een compliment over mijn goed werk<span class="pageno"><a name="p_A86" id="p_A86">[A 86]</a></span> +te hebben gemaakt, deelde hij mij mede, dat hij mij opnieuw +een gewichtigen arbeid had op te dragen.</p> + +<p>„Hier heb ik,” sprak hij—een rol grijs papier uit +zijn schrijfbureau nemende—„het origineel van het +geheim tractaat tusschen Engeland en Italië, waarvan +tot mijn spijt het gerucht reeds tot de openbare pers is +doorgedrongen. Het Fransche of Russische gezantschap +zou een onnoemelijke som willen betalen om met den +inhoud van deze papieren bekend te worden. Ik zou ze +dan ook niet uit handen geven, moest ik ze niet noodzakelijk +gecopiëerd hebben. Hebt gij een lessenaar op +uw kantoor?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer.”</p> + +<p>„Neem het tractaat dan en sluit het goed weg. Ik zal +zorg dragen, dat gij op uw bureau kunt blijven, als de +andere ambtenaren naar huis gaan, en gij het op uw +gemak kunt afschrijven, zonder te vreezen, dat men u +bespiedt. Als gij er mee klaar zijt, sluit dan beide stukken, +het origineel en het afschrift, in uw lessenaar en stel ze +mij morgen ochtend ter hand.”</p> + +<p>„Ik nam de papieren, en—”</p> + +<p>„Met uw verlof,” zeide Holmes. „Was er iemand bij +dit gesprek tegenwoordig?”</p> + +<p>„Volstrekt niemand.”</p> + +<p>„Waart gij in een groote kamer?”</p> + +<p>„De kamer was dertig voet in 't vierkant.”</p> + +<p>„Stondt gij in 't midden?”</p> + +<p>„Ja, ongeveer.”</p> + +<p>„En spraakt gij zacht?”</p> + +<p>„Mijn oom spreekt steeds opmerkelijk zacht, ik zelf +zeide nauwelijks een woord.”</p> + +<p>„Dank u,” zeide Holmes, zijn oogen sluitende<span class="corr" id="corr21" title="Bron: ,">, </span>„ga +voort, als 't u blieft.”</p> + +<p>„Ik deed precies, zooals mij was gezegd, en wachtte +op het bureau tot de andere ambtenaren vertrokken +waren. Een van hen in mijn kantoor, Charles Gorot, +had nog eenig werk af te maken; daarom liet ik hem daar +blijven en ging eerst eten. Toen ik terugkwam, was hij +vertrokken. Ik haastte mij met mijn werk, want ik wist, +dat Joseph Harrison, dien gij zooeven gezien hebt, in<span class="pageno"><a name="p_A87" id="p_A87">[A 87]</a></span> +de stad was, en dat hij met den trein van elven naar +Woking zon reizen; en ik wilde hem zoo mogelijk van +den trein halen.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 351px;"> +<a href="images/a087.jpg"><img src="images/a087th.jpg" width="351" height="450" alt="„Neem het tractaat dan en sluit het goed weg.”" title="Klik voor vergroting (756×968px, 133kb)." /></a> +<span class="caption">„Neem het tractaat dan en sluit het goed weg.”</span> +</div> + +<p>„Toen ik het tractaat inzag, bemerkte ik terstond, +dat mijn oom het gewicht daarvan niet overdreven had. +Zonder in bijzonderheden te treden, kan ik u zeggen,<span class="pageno"><a name="p_A88" id="p_A88">[A 88]</a></span> +dat er de verhouding van Groot-Britannië tot de Triple +Alliantie in was omschreven en de politieke gedragslijn +van het genoemde land vaststelde, voor 't geval de Fransche +vloot een volkomen overwicht over die van Italië +in de Middellandsche Zee verkreeg. De quaestiën, in dit +tractaat behandeld, waren van uitsluitend maritiemen +aard. Aan 't slot stonden de namen van de hooge dignitarissen, +die het hadden onderteekend. Ik zag het vluchtig +door en begon het toen af te schrijven.</p> + +<p>„Het tractaat was een lang document, geschreven in +de Fransche taal en bevatte zes en twintig artikels. +Ik schreef zoo vlug als ik kon, maar om negen uur had ik +toch nog slechts negen artikelen afgeschreven en ik begon +het hard te betwijfelen, of ik nog den trein zou kunnen +halen. Ik gevoelde mij slaperig en suf, deels een gevolg +van mijn diner, deels van mijn lange dagtaak. Een kop +koffie, dacht ik, zou mijn geest opfrisschen. In een klein +kamertje, aan den voet van de trap, houdt alle nachten +een bode de wacht en die zet gewoonlijk op zijn spirituslamp +koffie voor de beambten, die na den gewonen kantoortijd +op het bureau blijven werken. Ik trok daarom +aan de schel, om hem te roepen.</p> + +<p>„Tot mijn verbazing kwam er een groote, eenigszins +bejaarde vrouw met een ruw gezicht en een schort voor. +Zij zeide, dat zij de vrouw was en dat zij schoonmaakte; +daarna gaf ik haar order koffie te zetten.</p> + +<p>„Ik schreef nog twee artikelen af en mij toen nog +veel slaperiger gevoelende, stond ik op en wandelde de +kamer op en neer om mijn beenen eens uit te rekken. +Mijn koffie was nog niet gekomen en ik werd nieuwsgierig, +wat de oorzaak van dit uitstel kon zijn. De kamer, +waarin ik had zitten werken, kwam uit op een rechte, +flauw verlichte gang, de eenige weg, waarlangs men zich +uit de kamer kon verwijderen. De gang liep uit op een +wenteltrap aan welker voet het kamertje van den bode +was. Halfweegs deze trap is een kleine rustplaats, waarop +een andere gang met een rechthoek uitkomt. Deze tweede +gang leidt langs een tweede kleine trap naar een zijdeur, +die door de knechts wordt gebruikt en ook als een +kortere weg naar hun bureaux door de klerken, die<span class="pageno"><a name="p_A89" id="p_A89">[A 89]</a></span> +uit Charles-Street komen. Hier hebt gij in ruwe omtrekken +den platten grond van de plaats.”</p> + +<p>„Dank u. Ik volg uw verhaal met groote aandacht,” +zeide Sherlock Holmes.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 328px;"> +<a href="images/a089.jpg"><img src="images/a089th.jpg" width="328" height="450" alt="Ik vond den bode in diepen slaap." title="Klik voor vergroting (716×982px, 147kb)." /></a> +<span class="caption">Ik vond den bode in diepen slaap.</span> +</div> + +<p>„Het is van het hoogste belang, dat gij hierop let. +Ik liep langs de trap naar beneden en kwam in de vestibule, +waar ik den bode in zijn kamertje in diepen slaap<span class="pageno"><a name="p_A90" id="p_A90">[A 90]</a></span> +vond, terwijl op tafel het water zoo hard boven de spiritusvlam +kookte, dat het over den vloer spatte. Ik +stak mijn hand uit, om den man wakker te schudden, +toen de schel, die boven zijn hoofd hing, luid overging en +hij verschrikt ontwaakte.</p> + +<p>„Mijnheer Phelps!” zeide hij, mij verbijsterd aanziende.</p> + +<p>„Ik kwam naar beneden, om eens te zien of mijn +koffie al klaar is.”</p> + +<p>„Onder het koken van het water ben ik in slaap gevallen, +mijnheer.” Hij keek mij aan en zag toen naar het +nog trillende schellekoord, met een steeds sterkere uitdrukking +van verbazing op zijn gelaat.</p> + +<p>„Wie kan daar, terwijl u hier waart, aan de schel +getrokken hebben?” vroeg hij.</p> + +<p>„De schel!” zeide ik. „Welke schel was het<span class="corr" id="corr22" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„Het was de schel in de kamer, waarin u hebt zitten werken.”</p> + +<p>„Ik kreeg een gevoel, of een ijskoude hand mijn hart +in elkaar kneep. Er was dus iemand in de kamer, waar +mijn kostbaar tractaat op tafel lag. Als krankzinnig van +angst liep ik naar boven en de gang door. Er was niemand +in de corridors, mijnheer Holmes; er was ook niemand +in de kamer. Alles in de kamer was precies, als toen ik ze +verlaten had, behalve dat de papieren, die aan mijn +zorgen waren toevertrouwd, van mijn lessenaar waren +genomen. Het afschrift lag er nog, maar het origineel +was verdwenen.”</p> + +<p>Holmes ging recht overeind zitten en wreef zich in +de handen. Ik kon zien, dat de zaak een kolfje naar +zijn handen was. „Vertel mij alsjeblieft, wat ge toen +deedt,” zei hij.</p> + +<p>„Terstond was het mij duidelijk, dat de dief door de +zijdeur de trap op moest gekomen zijn, want natuurlijk +zou ik hem ontmoet hebben, als hij van den anderen +kant was gekomen!”</p> + +<p>„Waart gij er zeker van, dat hij zich niet al dien tijd +in de kamer verborgen kon hebben of in de gang, die +volgens uw zeggen zoo flauw verlicht was?”</p> + +<p>„Het is volstrekt onmogelijk. Zelfs geen rat had zich +in de kamer of de gang kunnen verbergen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A91" id="p_A91">[A 91]</a></span> +„Dank u, vertel verder, alsjeblieft.”</p> + +<p>„De bode, die aan mijn bleek gezicht zag, dat er iets +ernstigs moest gebeurd zijn, was mij naar boven gevolgd. +Nu snelden wij de gang door en de stoep af, die op de +Charles-Street uitkomt, de deur beneden was dicht +maar niet op slot. Wij stieten de deur open en snelden +naar buiten. Zeer duidelijk herinner ik mij, dat de klok +van een naburige kerk speelde. Het was kwart voor tien.”</p> + +<p>„Deze mededeeling is van groot gewicht,” zeide +Holmes, een aanteekening op de manchet van zijn +overhemd makende.</p> + +<p>„Het was zeer donker en er viel een warme motregen. +In Charles-Street liep geen mensch, maar in Whitehall +op het andere eind was het als gewoonlijk zeer druk. +Wij liepen blootshoofds door de straat en zagen op den +hoek een politieagent staan.</p> + +<p>„Er heeft een diefstal plaats gehad,” hijgde ik. „Uit +het ministerie van buitenlandsche zaken is een document +van onschatbare waarde gestolen. Is hier iemand langs +gekomen?”</p> + +<p>„Ik heb hier een kwartier lang gestaan,” zeide hij; „in +dien tijd is hier slechts één persoon gepasseerd—een +vrouw, lang en van gevorderden leeftijd, met een wollen +doek om.”</p> + +<p>„Ha, ha, dat is mijn vrouw,” riep de bode. „Is hier +niemand anders langs gekomen<span class="corr" id="corr23" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„Niemand.”</p> + +<p>„Dan moet de dief den anderen weg gekozen hebben,” +riep de vent, mij aan mijn mouw trekkende.</p> + +<p>„Ik was evenwel niet gerustgesteld en zijn pogingen +mij mede te trekken, vermeerderden mijn wantrouwen.</p> + +<p>„Welken weg heeft de vrouw genomen?” riep ik.</p> + +<p>„Ik weet het niet, mijnheer. Ik zag haar loopen, maar +had geen reden haar te volgen. Zij scheen veel haast te +hebben,” zeide de agent.</p> + +<p>„Hoe lang is het geleden?”</p> + +<p>„O, nog maar eenige minuten.”</p> + +<p>„Nog niet langer dan vijf?”</p> + +<p>„Langer dan vijf minuten kan het niet geleden zijn.”</p> + +<p>„Gij verspilt hier uw tijd en elke minuut is nu kostbaar,”<span class="pageno"><a name="p_A92" id="p_A92">[A 92]</a></span> +zeide de bode. „Geloof mij op mijn woord, dat mijn +vrouw er niets mede te maken heeft en volg mij naar +het andere eind der straat. Als gij niet wilt, dan ga ik +alleen,” en dit zeggende liep hij den anderen kant uit.</p> + +<p>„Ik volgde hem onmiddellijk en greep hem bij den arm.</p> + +<p>„Waar woont gij?” vroeg ik.</p> + +<p>„No. 16, Ivy Lane Brixton,” was het antwoord; +„maar laat u niet op een dwaalspoor brengen, mijnheer +Phelps. Kom mee naar het andere eind der straat en +laten wij zien, of wij iets kunnen vernemen.”</p> + +<p>„Door zijn raad te volgen, was er niets te verliezen. +Wij snelden dus beiden met den politieagent de straat +door, waar het zeer druk was en een menigte lieden passeerden, +allen verlangende, in dezen regenachtigen avond +veilig onder dak te komen. Geen enkele wandelaar, +die ons zeggen kon, wie er langs was gekomen.</p> + +<p>„Wij keerden naar het ministerie terug en zochten +op de trap en in de corridors, doch zonder eenig resultaat. +De gang, die naar de kamers voerde, was met een +soort roomkleurig linoleum bedekt, waarop gemakkelijk +indrukken achterblijven. Wij onderzochten deze vloerbedekking +nauwkeurig, maar vonden geen spoor van eenigen voetstap.”</p> + +<p>„Had het den ganschen avond geregend?”</p> + +<p>„Sedert ongeveer zeven uur.”</p> + +<p>„Hoe is het dan mogelijk, dat de vrouw, die te ongeveer +negen uur in de kamer kwam, met haar modderige +laarzen, geen voetsporen achterliet?”</p> + +<p>„Ik ben blij, dat gij dit punt te berde brengt. Wat +gij daar zegt, trok ook mijn aandacht. De werkvrouwen +hebben de gewoonte haar laarzen op de bureaux der +ambtenaren uit te doen en zachte muilen aan te trekken.”</p> + +<p>„Dat is dus zeer duidelijk. Er waren geen voetsporen +van iemand te zien, ofschoon het buiten modderig was. +De feiten zijn ongetwijfeld buitengewoon belangwekkend. +Wat deedt gij daarna?”</p> + +<p>„Wij onderzochten eveneens de kamer. Er kon onmogelijk +een geheime deur aanwezig zijn en de vensters bevinden zich wel +dertig voet boven den grond. Beide<span class="pageno"><a name="p_A93" id="p_A93">[A 93]</a></span> +waren aan de binnenzijde gesloten. Door de aanwezigheid +van een vloerkleed is het ondenkbaar, dat er een valluik +kan zijn en de kamer heeft een gewoon plafond. Ik durf +er mijn leven op verwedden, dat wie ook mijn papieren +gestolen moge hebben, door de deur binnengekomen moet zijn.”</p> + +<p>„Hoe is de haard gebouwd?”</p> + +<p>„Er is geen haard aanwezig. Er brandt een kachel. +Het schellekoord hangt van den schelledraad tot aan +de rechterzijde van mijn lessenaar. Wie aan het koord +trok, moet dus tot voor den lessenaar gekomen zijn. Het +blijft een onoplosbaar geheim.”</p> + +<p>„Zeker was 't een ongewoon geval. Wat deedt gij nu +in de eerste plaats? Naar ik vermoed, onderzocht gij de +kamer om te zien, of de inbreker eenige sporen van zijn +verblijf daarin had achtergelaten—een eindje sigaar, een +handschoen, een haarspeld of een ander voorwerp?”</p> + +<p>„Ik vond niets van dien aard.”</p> + +<p>„Was er ook geen bijzondere reuk in het vertrek?”</p> + +<p>„Wel, daaraan dachten wij volstrekt niet.”</p> + +<p>„Een beetje tabakslucht zou bij een onderzoek als dit +van veel belang voor ons zijn.”</p> + +<p>„Ik zelf rook nooit en daarom denk ik, dat ik het wel +gemerkt zou hebben, als er een tabaksreuk in de kamer +ware geweest. Er was volstrekt niets aanwezig, dat ons +eenige aanwijzing kon geven. Alleen stond het vast, +dat de vrouw van den bode—haar naam is Mrs. Tangey—het +gebouw haastig had verlaten. Haar man kon als eenige reden +daarvoor opgeven, dat het de tijd was, waarop de vrouw +gewoonlijk naar huis gaat. De politieagent en ik waren het +met elkaar eens, dat we moesten trachten de vrouw in handen +te krijgen, aleer zij zich van de papieren kon ontdoen, +aangenomen dat zij die in bezit had.</p> + +<p>„Het gerucht van het ongeval was reeds tot Scotland +Yard doorgedrongen en de heer Forbes, de detective, +kwam onmiddellijk en begon met kracht het onderzoek. +Wij huurden een <i>hansom</i> en binnen een half uur waren +wij aan het ons opgegeven adres. De deur werd geopend +door een jonge vrouw, die Mrs. Tangey's oudste dochter<span class="pageno"><a name="p_A94" id="p_A94">[A 94]</a></span> +bleek te zijn. Haar moeder was nog niet thuis gekomen +en het meisje liet ons in de voorkamer en verzocht ons +daar op de komst van haar moeder te wachten.</p> + +<p>„Ongeveer tien minuten later hoorden wij aan de deur +kloppen en nu begingen wij een ernstigen misslag. In +plaats van zelf de deur te openen, lieten wij het meisje +dit doen. Wij hoorden haar zeggen: „moeder, er zijn hier +twee heeren, die op u wachten om u te spreken,” en +een oogenblik later hoorden wij het geluid van voetstappen +door de gang. Forbes stiet de deur open en allebei +liepen we naar de achterkamer of keuken, maar de vrouw +was er eerder dan wij. Zij staarde ons met tartende blikken +aan, en toen zij mij plotseling herkende, kwam er een +uitdrukking van verbazing op haar gelaat.</p> + +<p>„Hé, als dat niet mijnheer Phelps van het ministerie +is!” riep zij.</p> + +<p>„Kom, kom, wie dacht gij dan wel dat wij waren, +toen gij voor ons wegliept?” vroeg mijn metgezel.</p> + +<p>„Ik dacht, dat gij de deurwaarders waart. Wij hebben +eenige moeilijkheden met een leverancier.”</p> + +<p>„Die verklaring komt ons niet waarschijnlijk voor. +Wij hebben reden te gelooven, dat gij een papier van +groot gewicht uit het ministerie van buitenlandsche +zaken hebt gestolen en dat het uw plan was, dit hier te +verbergen. Gij moet ons naar Scotland Yard volgen om +gefouilleerd te worden.”</p> + +<p>„Haar protesteeren en tegenstribbelen hielp niets. Er +kwam een rijtuig voor en met ons drieën reden we weg. +Eerst hadden wij de keuken en in 't bijzonder het keukenvuur +onderzocht, om te zien waar zij de papieren +kon hebben gelaten in de oogenblikken, dat zij alleen +was. Er was geen spoor van asch of snippers te zien. +Toen wij te Scotland Yard waren aangekomen, werd +zij dadelijk door een vrouwelijke beambte gefouilleerd.</p> + +<p>„In angstige spanning wachtte ik de terugkomst van +deze af. Er was zelfs geen spoor van de papieren bij de +vrouw gevonden.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a095.jpg"><img src="images/a095th.jpg" width="450" height="394" alt="„Hé, als dat niet mijnheer Phelps is!”" title="Klik voor vergroting (920×806px, 145kb)." /></a> +<span class="caption">„Hé, als dat niet mijnheer Phelps is!”</span> +</div> + +<p>„Voor de eerste maal stond nu al het verschrikkelijke +van mijn toestand mij klaar voor de oogen. Tot dusverre +had ik gehandeld en de handeling had mij geen tijd tot<span class="pageno"><a name="p_A95" id="p_A95">[A 95]</a></span> +nadenken gelaten. Ik had er zoo vast op gerekend, +het tractaat terug te krijgen, dat ik er niet aan had gedacht, +wat de gevolgen zouden zijn van het tegendeel. +Maar nu was er niets meer aan te doen en ik had overvloed +van tijd, mij in mijn toestand in te denken. Het +was verschrikkelijk. Watson weet ook, dat ik een zenuwachtige, +gevoelige jongen op school was. Mijn aard is zoo. +Ik dacht aan mijn oom en aan zijn ambtgenooten in +'t ministerie; aan de schande, die ik over hem had gebracht, +over mij zelf en over iedereen, die tot mij in betrekking +stond. Wel is waar was ik het slachtoffer van een +buitengewoon ongelukkig toeval! Maar bij ongevallen,<span class="pageno"><a name="p_A96" id="p_A96">[A 96]</a></span> +waarbij diplomatieke belangen op het spel staan, wordt +geen toegevendheid gebruikt. Ik was geruïneerd, schandelijk, +hopeloos geruïneerd. Ik weet niet, wat ik deed. +Ik geloof, dat ik een scène veroorzaakte. Ik heb nog een +flauwe herinnering van een groep beambten, die om mij +heen stonden en hun best deden om mij tot bedaren te +brengen. Een van hen reed met mij naar het Waterloo-station +en bracht mij naar den trein voor Woking. Hij +zou mij, geloof ik, tot aan huis begeleid hebben, was Dr. +Ferrier, die naast mij woont, niet met denzelfden trein +naar huis gereisd. De dokter was zoo vriendelijk zich +met de zorg voor mij te belasten, en hij deed daar wel +aan, want in het station kreeg ik een zenuwtoeval en +voor ik nog te huis was aangekomen, was ik razend krankzinnig.</p> + +<p>„Gij kunt u voorstellen, hoe ze hier te moede waren, +toen de dokter hen wakker schelde en zij mij in zoo +beklagenswaardigen toestand vonden. De arme Annie en +mijn moeder waren geheel verslagen. Dokter Ferrier +had aan het station genoeg van den detective gehoord, +om haar in 't kort mede te kunnen deelen, wat er gebeurd +was. Daar het duidelijk was, dat ik langen tijd ziek zou +blijven, moest Joseph deze mooie slaapkamer afstaan, die +voor mij als ziekenkamer werd ingericht. Hier, mijnheer +Holmes, heb ik langer dan negen weken gelegen, zonder +bewustzijn, ten prooi aan sloopende zenuwkoortsen. +Hadden mejuffrouw Harrison en de dokter mij niet goed +verzorgd, ik zou nu niet met u kunnen spreken. Annie +heeft mij overdag verpleegd en een ziekenverpleegster +paste mij bij nacht op, want in vlagen van verstandsverbijstering +was ik tot alles in staat. Langzamerhand +kreeg ik mijn verstand terug, maar eerst de laatste drie +dagen is mijn geheugen volkomen teruggekeerd. Somwijlen +komt de wensch bij mij op, dat dit niet zoo ware. Het +eerste wat ik deed was te telegrafeeren naar mijnheer +Forbes, die de zaak in handen had. Hij kwam over en +verzekerde mij, dat men, ofschoon alles in 't werk was +gesteld, niets had gevonden, wat tot ontdekking van de +bedrijvers van den diefstal kon leiden. De bode en zijn +vrouw waren nauwkeurig gefouilleerd, zonder dat iets<span class="pageno"><a name="p_A97" id="p_A97">[A 97]</a></span> +aan 't licht kwam. Toen viel het vermoeden der politie +op den jongen Gorot, die, zooals gij u herinneren zult, op +den bewusten avond langer dan gewoonlijk op het bureau +bleef. Dit en de omstandigheid, dat hij een Franschen +naam draagt, waren inderdaad de eenige redenen, die de +op hem rustende verdenking konden wettigen. Ik was +echter nog niet met mijn werk begonnen, eer hij vertrok +en zijn familie behoort, wat de afkomst betreft, wel tot +de Hugenooten, maar in sympathieën en traditiën even +goed tot de Engelsche natie als gij en ik. Er werd niets +ontdekt, dat hem in de zaak kon betrekken. En zoo is nu +de stand van zaken. Op u, mijnheer Holmes, is mijn +laatste hoop gevestigd. Stelt gij mijn hoop teleur, dan +is mijn eer en mijn positie voor altijd verloren.”</p> + +<p>De zieke zonk, vermoeid door zijn lang verhaal, in zijn +kussens terug, terwijl zijn verpleegster hem een glas van +een opwekkenden drank inschonk. Holmes bleef stil +zitten, het hoofd achterover en zijn oogen gesloten, +een houding, welke iemand, die hem niet kende, zeer +onverschillig mocht toeschijnen, maar die mij aanduidde, +dat hij in gepeins was verdiept.</p> + +<p>„Uw mededeelingen zijn zoo duidelijk,” zeide hij ten +laatste, „dat mij zeer weinig te vragen overblijft. Daar +is evenwel een zeer gewichtige vraag. Hadt gij iemand +verteld, dat u die bijzondere taak was opgedragen?”</p> + +<p>„Niemand.”</p> + +<p>„Ook niet aan Miss Harrison, bijvoorbeeld?”</p> + +<p>„Neen, ik ben niet te Woking geweest in den tijd, die +er verliep tusschen het oogenblik, dat mij de papieren +werden ter hand gesteld, en dat, waarop ik met het werk begon.”</p> + +<p>„En heeft u ook niemand van uw familie bij toeval gezien?”</p> + +<p>„Niemand.”</p> + +<p>„Was iemand van hen te huis op het bureau?”</p> + +<p>„O ja, allen waren er wel eens geweest.”</p> + +<p>„Indien gij evenwel met niemand van hen over het +tractaat hebt gesproken, bewijst dit natuurlijk niets.”</p> + +<p>„Ik zeide niets.”</p> + +<p>„Weet gij iets van den portier?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A98" id="p_A98">[A 98]</a></span></p> + +<div class="figleft" style="width: 208px;"> +<a href="images/a098.jpg"><img src="images/a098th.jpg" width="208" height="450" alt="Hoe heerlijk schoon is toch een roos." title="Klik voor vergroting (463×1000px, 90kb)." /></a> +<span class="caption">Hoe heerlijk schoon is toch een roos.</span> +</div> + +<p>„Niets, behalve dat hij een oud-soldaat is.”</p> + +<p>„Van welk regiment?”</p> + +<p>„Ik heb gehoord van de Colstream-garde.”</p> + +<p>„Dank u. Ik twijfel er niet aan, of Forbes zal mij nadere bijzonderheden +kunnen mededeelen. De autoriteiten munten uit in het vermelden van +gegevens, ofschoon zij daarvan niet altijd een goed gebruik weten te +maken. Hoe heerlijk schoon is toch een roos!”</p> + +<p>Hij liep de sofa voorbij naar het geopende raam en hield den steel van +een mosroos in de hand, met welgevallen neerziende op de liefelijke +roode en groene kleurenschakeering. Hij openbaarde hier een nieuwen trek +in zijn karakter, want ik had vroeger nooit opgemerkt, dat hij veel +belang stelde in voorwerpen uit de natuur.</p> + +<p>„In niets is het maken van gevolgtrekkingen zoo noodzakelijk +als in den godsdienst,” sprak hij, met zijn rug +tegen de vensterblinden leunend. „De godsdienst kan +als een nauwkeurige wetenschap door de redeneering +worden opgebouwd. Het hoogste bewijs van de goedheid<span class="pageno"><a name="p_A99" id="p_A99">[A 99]</a></span> +der Voorzienigheid schijnt mij uit de bloemen te blijken. +Alle andere dingen, onze krachten, onze verlangens, ons +voedsel, zijn in de eerste plaats voor ons bestaan werkelijk +noodzakelijk. Maar deze roos is iets overvloedigs. +Haar geur en kleuren zijn een veraangenaming van het +leven, niet een voorwaarde daarvoor. Het is alleen goedheid, +die iets extra's geeft, en zoo zeg ik nogmaals, dat +wij veel met het oog op de bloemen te hopen hebben.”</p> + +<p>Percy Phelps en zijn verpleegster zagen Holmes onder +dit betoog met verbazing en met een uitdrukking van +teleurstelling op 't gelaat aan. Holmes was weer in gepeins +verzonken, nog steeds de roos tusschen zijn vingers +houdend. Het duurde verscheiden minuten, eer de jonge +dame het stilzwijgen verbrak.</p> + +<p>„Ziet gij eenige kans, dit raadsel op te lossen?” vroeg +zij, met iets scherps in haar stem.</p> + +<p>„O, het geheim!” antwoordde Holmes, opeens tot het +werkelijke leven terugkeerende. „Het zou dwaas wezen, +te ontkennen, dat het geval zeer duister en ingewikkeld +is, maar ik durf u beloven, dat ik zal trachten er achter +te komen en u van elk opvallend feit in kennis zal stellen.”</p> + +<p>„Ziet gij reeds eenigen draad?”</p> + +<p>„Gij hebt mij er zeven verschaft; maar natuurlijk moet +ik ze op de proef stellen, voor ik over hun waarde een +oordeel kan uitspreken.”</p> + +<p>„Verdenkt gij iemand?”</p> + +<p>„Ik verdenk mij zelf—”</p> + +<p>„Hoe?”</p> + +<p>„Van te snel tot een gevolgtrekking te komen.”</p> + +<p>„Ga dan naar Londen en onderzoek de juistheid uwer conclusiën.”</p> + +<p>„Uw raad is uitstekend, Miss Harrison,” zeide Holmes, +van zijn stoel opstaande. „Ik geloof inderdaad, Watson, +dat wij niets beters kunnen doen. Vlei u niet met ijdele +hoop, mijnheer Phelps. De zaak is zeer ingewikkeld.”</p> + +<p>„Ik verkeer, zoolang gij niet terug zijt, in koortsachtige +spanning!” riep de diplomatieke ambtenaar.</p> + +<p>„Ik kom u zoo spoedig mogelijk den uitslag mijner +nasporingen mededeelen,” zeide Holmes.</p> + +<p>„God zegene u er voor, dat gij belooft te komen,”<span class="pageno"><a name="p_A100" id="p_A100">[A 100]</a></span> +riep onze cliënt. „De gedachte, dat er iets gedaan wordt, +schenkt mij nieuwen levensmoed. Ik moet u ook nog vertellen, +dat ik een brief van Lord Holdhurst heb ontvangen.”</p> + +<p>„Ha, wat schreef hij u?”</p> + +<p>„Zijn brief was koel, maar niet barsch. Ik denk, dat +mijn ernstige ziekte hem weerhield barsch te wezen. Hij +herhaalde, dat de zaak van het hoogste gewicht was +en voegde er bij, dat omtrent mijn toekomst (hij bedoelde +mijn ontslag) geen stappen gedaan zouden worden, aleer +ik weer gezond en in de gelegenheid zou wezen, het +mij overkomen ongeluk te herstellen.”</p> + +<p>„Dat was verstandig en toegeeflijk,” zeide Holmes.</p> + +<p>„Kom, Watson, wij hebben zooveel in de stad te doen, +dat we blij mogen wezen, als we vandaag met ons werk +gereed kunnen komen.”</p> + +<p>De heer Joseph Harrison reed ons naar het station en +weldra zaten wij in den trein van Portsmouth naar Londen. +Holmes was in gedachten verdiept en deed, eer wij Clapham +Junction voorbij waren, ternauwernood zijn mond open.</p> + +<p>„Het is toch aangenaam in Londen te komen langs +een van deze lijnen, die over de stad loopen en u vergunnen +op de huizen neer te zien.”</p> + +<p>Ik meende, dat hij schertste, want ik vond het gezicht +vrij treurig, maar hij verklaarde zich dra nader.</p> + +<p>„Zie naar die alleenstaande massieve gebouwen, die +boven de leien daken der omringende huizen uitsteken +als eilanden van baksteen boven een loodkleurige zee.”</p> + +<p>„De stadsscholen.”</p> + +<p>„Vuurtorens, mijn vriend! Bakens van de toekomst! +Capsules, ieder met honderden heldere, kleine zaadjes +er in, waaruit het wijzere, betere Engeland der toekomst +zal voortkomen. Ik mag toch niet aannemen, dat Phelps drinkt?”</p> + +<p>„Ik zou het niet denken.”</p> + +<p>„Ik evenmin. Maar wij zijn verplicht, met elke mogelijkheid +rekening te houden. De arme drommel heeft +zich ongetwijfeld zelf in moeilijkheden gewikkeld en +'t is de vraag, of wij in staat zullen zijn hem er uit te +redden. Wat denkt gij van Miss Harrison?”</p> + +<p>„Een meisje van een vast karakter.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A101" id="p_A101">[A 101]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a101.jpg"><img src="images/a101th.jpg" width="450" height="349" alt="Want ik vond het gezicht vrij treurig." title="Klik voor vergroting (951×834px, 169kb)." /></a> +<span class="caption">Want ik vond het gezicht vrij treurig.</span> +</div> + +<p>„Ja, maar zij is ook een goede vrouw, of ik vergis +mij zeer. Zij en haar broer zijn de eenige kinderen van een +ijzergieter ergens in Northumberland. Op zijn reis in +den voorgaanden winter werd Phelps met haar verloofd +en daarna kwam zij hier om aan zijn familie voorgesteld +te worden. Toen kwam de bekende ramp en zij bleef om +haar beminde op te passen, terwijl haar broer Joseph, die +het tegenwoordig leventje lekker vindt, ook bleef. Gij +ziet, dat ik al op eigen hand enkele dingen gevraagd heb. +Maar de dag van heden moet geheel aan het onderzoek +besteed worden.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A102" id="p_A102">[A 102]</a></span> +„Mijn praktijk—” begon ik.</p> + +<p>„O, als gij uw eigen zaken van meer belang vindt dan +de mijne—” zei Holmes op scherpen toon.</p> + +<p>„Ik wilde zeggen, dat ik wel een dag of twee mijn +praktijk kon laten varen, daar het de slapste tijd van +'t jaar was.”</p> + +<p>„Uitmuntend,” riep Holmes, weer goed gehumeurd. +„Dan zullen wij gezamenlijk een onderzoek instellen; +ik denk, dat wij moeten beginnen met een bezoek aan +Forbes te brengen. Hij kan ons waarschijnlijk de bijzonderheden +mededeelen, welke wij noodig hebben, tot wij +weten, hoe wij ons licht in de zaak kunnen verschaffen.”</p> + +<p>„Gij zeidet, dat gij een draad in handen hadt.”</p> + +<p>„Wel, wij hebben er verscheidene, maar alleen door een +verder onderzoek kunnen we nagaan, of ze eenige waarde +hebben. Geen misdaad is moeilijker op 't spoor te komen +dan die, van welke men het doel niet weet. Wie is in +dit geval de persoon, die van den diefstal voordeel kan +hebben? De Fransche gezant, de Russische gezant, +iedereen, die het tractaat aan een van beiden zou kunnen +verkoopen; en dan Lord Holdhurst.”</p> + +<p>„Lord Holdhurst!”</p> + +<p>„Het is te begrijpen, dat een staatsman in omstandigheden +kan komen, waarin hij er volstrekt niet rouwig om +zou wezen, als zulk een document bij toeval was zoekgeraakt.”</p> + +<p>„Geen staatsman met een eervolle loopbaan als Lord Holdhurst.”</p> + +<p>„Het geval blijft altijd denkbaar, en wij mogen het +niet over het hoofd zien. Wij zullen vandaag den edelen +Lord een bezoek brengen en zien, of hij ons iets kan vertellen. +Middelerwijl ben ik reeds met mijn nasporingen begonnen.”</p> + +<p>„Nu reeds?”</p> + +<p>„Ja, ik heb in het station te Woking aan alle avondbladen +in Londen een telegram gezonden. In al deze +bladen zal de volgende bekendmaking voorkomen.”</p> + +<p>Hij reikte mij een uit een zakboek gescheurd blad +papier over, <span class="corr" id="corr24" title="Bron: warop">waarop</span> met potlood het volgende was geschreven:<span class="pageno"><a name="p_A103" id="p_A103">[A 103]</a></span></p> + +<p>„Tien pond sterling belooning voor dengene, die het +nommer kan zeggen van het rijtuig, dat op den avond +van den 23en Mei om kwart voor tien vóór of ongeveer +bij de deur van het ministerie van buitenlandsche +zaken iemand uitliet. Adres 221B Baker-Street.”</p> + +<p>„Gij rekent er dus op, dat de dief in een cab gekomen is?”</p> + +<p>„Zoo niet dan kan deze bekendmaking nog geen kwaad. +Indien Mr. Phelps' verklaring, dat er noch in de kamer, +noch in de corridors een plaats is, waar iemand zich kan +verschuilen, waarheid behelst, dan moet de dief van +buiten zijn gekomen. Als hij op zulk een regenachtigen +avond van buiten kwam en toch geen spoor van modder +op het linoleum achterliet, dan is het zeer waarschijnlijk, +dat hij in een rijtuig kwam. Ja, ik geloof, dat wij gerust +mogen aannemen, dat hij in een huurrijtuig is gekomen.”</p> + +<p>„Het klinkt waarschijnlijk.”</p> + +<p>„Dat is een van de draden, waarover ik sprak. Misschien +leidt hij ons tot iets. En dan natuurlijk hebben wij nog +het gebeurde met de schel, het meest eigenaardige van +het geval. Waarom zou er aan de schel getrokken wezen? +Zou de dief het uit louter vermetelheid gedaan hebben? +Of deed het iemand, die bij den dief was, ten einde +de misdaad te beletten? Of was het—?” Hij verzonk +opnieuw in diep gepeins, doch mij, die met elk zijner +eigenaardigheden bekend was, scheen het toe, dat hem +plotseling iets anders in de gedachte was gekomen.</p> + +<p>Om twintig minuten over drie stapten wij uit den +trein en na haastig geluncht te hebben, vertrokken wij +onmiddellijk naar Scotland Yard. Holmes had reeds +aan Forbes een telegram gezonden en bij onze aankomst +vonden wij dezen op ons wachten. Forbes was een kleine, +schrandere man, met een scherp geteekend, maar eenigszins +vriendelijk gelaat. In zijn houding tegenover ons was hij +beslist koel, vooral toen hij de reden van onze komst vernam.</p> + +<p>„Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer +Holmes,” zeide hij scherp. „Gij zijt handig genoeg, om +van al de gegevens, die de politie te uwer beschikking +stelt, gebruik te maken en dan tracht gij de zaak tot een +goed einde en de politie in discrediet te brengen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A104" id="p_A104">[A 104]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 322px;"> +<a href="images/a104.jpg"><img src="images/a104th.jpg" width="322" height="450" alt="„Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer Holmes.”" title="Klik voor vergroting (708×986px, 143kb)." /></a> +<span class="caption">„Ik heb al vroeger van uw methodes gehoord, mijnheer Holmes.”</span> +</div> + +<p>„Integendeel,” zeide Holmes. „Onder de laatste drie +en vijftig gevallen, waarin ik een onderzoek heb ingesteld, +komen er slechts vier voor, waarin mijn naam +genoemd wordt; van de negen en veertig andere heeft +de politie de eer. Ik neem het u niet kwalijk, dat gij dit +niet weet, want gij zijt nog jong en onervaren; maar<span class="pageno"><a name="p_A105" id="p_A105">[A 105]</a></span> +indien gij in uw nieuwe betrekking wenscht vooruit te +komen, moet gij mij niet tegen- maar in de hand werken.”</p> + +<p>„Ik zou gaarne een paar wenken ontvangen,” zeide +de detective, van toon veranderende.</p> + +<p>„Welke stappen hebt gij gedaan?”</p> + +<p>„Tangey, de portier, is bespied geworden. Wij kunnen +niets vinden, dat tegen hem getuigt. Zijn vrouw is evenwel +een slecht perceel. Ik geloof, dat zij meer van de +zaak weet, dan zij laat blijken.”</p> + +<p>„Hebt gij haar laten bespieden?”</p> + +<p>„Wij hebben een van onze vrouwelijke beambten +opgedragen op haar toe te zien; Mrs. Tangey drinkt en +onze beambte is tweemaal bij haar geweest, toen zij +goed dronken was, maar zij kon niets uit haar krijgen.”</p> + +<p>„Ik heb gehoord, dat de deurwaarders bij hen zijn geweest.”</p> + +<p>„Ja, maar die hebben betaling ontvangen.”</p> + +<p>„Waar kwam het geld vandaan?”</p> + +<p>„Dat was in orde. Hij had zijn pensioen ontvangen. +Zij hebben niet het minste bewijs gegeven, ruim bij kas te zijn.”</p> + +<p>„Welke verklaring heeft zij gegeven voor het feit, +dat zij antwoord gaf, toen mijnheer Phelps om koffie schelde?”</p> + +<p>„Zij zeide, dat haar man zeer vermoeid was en zij +hem een beetje wenschte te helpen.”</p> + +<p>„Dat stemt overeen met het feit, dat hij een oogenblik +later in zijn stoel zat te slapen. Er is dus niets, dat tegen +hem getuigt, behalve het gedrag van de vrouw. Hebt +gij haar gevraagd, waarom zij dien avond zoo haastig +wegliep? Haar haast trok de aandacht van den politieagent.”</p> + +<p>„Zij was later dan gewoonlijk en wilde graag naar huis.”</p> + +<p>„Hebt gij er haar op gewezen, dat gij en de heer Phelps, +die ten minste twintig minuten na haar vertrokken, nog +voor haar thuis kwamen?”</p> + +<p>„Zij verklaart dat uit het verschil in snelheid tusschen +een omnibus en een rijtuig.”</p> + +<p>„Heeft zij opgehelderd, waarom zij bij haar thuiskomst +onmiddellijk naar de keuken liep?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A106" id="p_A106">[A 106]</a></span> +„Zij zeide, omdat zij daar het geld had, waarmede zij +de deurwaarders wilde betalen.”</p> + +<p>„Zij heeft ten minste, zie ik, een antwoord voor alles. +Hebt gij haar gevraagd, of zij bij het naar huis gaan +iemand ontmoette of nabij Charles-Street zag slenteren?”</p> + +<p>„Zij zag niemand behalve den politieagent.”</p> + +<p>„Wel, gij schijnt haar goed ondervraagd te hebben. +Wat hebt gij nog meer gedaan?”</p> + +<p>„Ik heb den klerk Gorot de laatste negen weken laten +bespieden, maar zonder eenig resultaat. Wij hebben +geen enkel vermoeden tegen hem.”</p> + +<p>„Nog iets anders?”</p> + +<p>„Wij hebben niets meer, dat ons tot uitgangspunt kan +dienen; geenerlei bewijs.”</p> + +<p>„Hebt gij u eenig oordeel gevormd aangaande de +oorzaak van het luiden der schel?”</p> + +<p>„Ik moet bekennen, dat het ook mijn aandacht getrokken +heeft. Het moet een vermetel persoon geweest +zijn, die brutaal genoeg was bij het heengaan zulk een +alarm te maken.”</p> + +<p>„Ja, het was wonderlijk. Mijn vriendelijken dank voor +hetgeen gij mij verteld hebt. Als ik u den schuldige kan +overleveren, zult gij wel van mij hooren. Komaan, Watson!”</p> + +<p>„Waar gaan wij nu heen?” vroeg ik, toen wij het bureau verlieten.</p> + +<p>„Nu gaan wij Lord Holdhurst, minister van buitenlandsche +zaken en toekomstig eerste minister van Engeland interviewen.”</p> + +<p>Wij waren zoo gelukkig Lord Holdhurst nog in +Downing-Street thuis te vinden; nadat wij onze kaartjes +hadden afgegeven, werden wij dadelijk bij hem toegelaten. +De staatsman ontving ons met deftige beleefdheid, +waarvoor hij bekend is, en wees ons elk een crapaud aan +ter weerszijden van den haard. Op het haardkleedje +tusschen ons staande, scheen hij met zijn lange, tengere +gestalte, zijn krullend, vroeg grijzend haar, de type van +een niet alledaagsch gentleman; een edelman, die in +waarheid edel is.</p> + +<p>„Uw naam is mij zeer bekend, mijnheer Holmes,”<span class="pageno"><a name="p_A107" id="p_A107">[A 107]</a></span> +zeide hij glimlachend, „en natuurlijk kan ik aangaande +het doel van uw bezoek geen onwetendheid voorwenden. +Er is in de bureaux slechts één zaak gebeurd, die op +uw belangstelling aanspraak maakt. Mag ik u vragen +in wiens belang gij optreedt?”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 436px;"> +<a href="images/a107.jpg"><img src="images/a107th.jpg" width="436" height="450" alt="Een edelman, die in waarheid edel is." title="Klik voor vergroting (939×968px, 176kb)." /></a> +<span class="caption">Een edelman, die in waarheid edel is.</span> +</div> + +<p>„In dat van den heer Percy Phelps,” antwoordde Holmes.<span class="pageno"><a name="p_A108" id="p_A108">[A 108]</a></span></p> + +<p>„Ha, mijn ongelukkige neef! Ge begrijpt, dat onze +bloedverwantschap het mij onmogelijk maakt, hem op +eenigerlei wijze te beschermen. Ik vrees, dat het gebeurde +zeer nadeelige gevolgen voor zijn toekomst zal hebben.”</p> + +<p>„Maar als het document gevonden wordt?”</p> + +<p>„Dat zou de zaak natuurlijk veranderen.”</p> + +<p>„Ik zou u gaarne een paar vragen doen, Lord Holdhurst.”</p> + +<p>„Zeer gaarne zal ik u alle mogelijke inlichtingen geven.”</p> + +<p>„Droeg u hem in deze kamer op, het staatsstuk af te schrijven?”</p> + +<p>„Zoo was het.”</p> + +<p>„Dan kunt ge moeilijk beluisterd zijn.”</p> + +<p>„Dat is geheel onmogelijk.”</p> + +<p>„Hebt u er nooit over gesproken, dat het uw plan +was, het document te laten afschrijven?”</p> + +<p>„Nooit.”</p> + +<p>„Weet u dat zeker?”</p> + +<p>„Volkomen zeker.”</p> + +<p>„Wel, indien u daar nooit over gesproken hebt en +de heer Phelps evenmin en niemand anders iets van de +zaak wist, dan was de dief slechts toevallig in het vertrek +aanwezig, en zijn kans ziende nam hij die gelegenheid waar.”</p> + +<p>De staatsman glimlachte. „Gij toont u hier een echte +diplomaat,” zeide hij.</p> + +<p>Holmes dacht een oogenblik na. „Er is nog een ander +belangrijk punt, waarover ik u wensch te spreken,” +zeide hij. „Als ik goed heb verstaan, was u bevreesd, dat +het bekend worden van de bijzonderheden van het verdrag +ernstige gevolgen zou hebben.”</p> + +<p>Er vertoonde zich een trek van misnoegen op het +gelaat van den staatsman. „Zeer ernstige gevolgen inderdaad.”</p> + +<p>„En zijn ze reeds gekomen?”</p> + +<p>„Nog niet.”</p> + +<p>„Als het verdrag b.v. bij het Fransche of Russische +ministerie van buitenlandsche zaken bekend was geworden, +zoudt u daar dan niets van hooren?”</p> + +<p>„Dat zou ik zeker,” zei Lord Holdhurst wrevelig.<span class="pageno"><a name="p_A109" id="p_A109">[A 109]</a></span></p> + +<p>„Er zijn nu bijna tien weken verloopen en u hebt er +niets van gehoord; wij mogen derhalve aannemen, +dat door de een of andere omstandigheid het tractaat +hun niet in handen is gekomen.”</p> + +<p>Lord Holdhurst haalde de schouders op.</p> + +<p>„Wij kunnen zeer moeilijk onderstellen, mijnheer +Holmes, dat de dief het tractaat heeft weggenomen, +om het in een lijstje te zetten en op te hangen.”</p> + +<p>„Misschien wacht hij, tot hij er een beteren prijs voor +kan bedingen.”</p> + +<p>„Als hij nog eenigen tijd wacht, zal hij er in 't geheel +niets voor krijgen. Binnen weinige maanden zal het verdrag +geen geheim meer zijn.”</p> + +<p>„Dat is van zeer veel belang,” zeide Holmes. „Het +is natuurlijk mogelijk, dat de dief plotseling ziek is +geworden—”</p> + +<p>„Dat hij b.v. een aanval van hersenziekte heeft +gekregen,” zeide de staatsman, Holmes een veelbeteekenenden +blik toewerpende.</p> + +<p>„Dat zei ik niet,” zeide Holmes onverstoorbaar kalm. +„En nu, Lord Holdhurst, wij hebben reeds te veel van +uw kostbaren tijd in beslag genomen en wenschen u +goeden dag.”</p> + +<p>„Veel geluk met uw nasporingen, om 't even wie de +misdadiger zij,” antwoordde de edelman, ons naar de +deur geleidende.</p> + +<p>„Het is een deftig heer,” zeide Holmes, toen wij in +Whitehall kwamen, „maar hij heeft moeite zijn stand +op te houden. Hij is verre van rijk en heeft vele uitgaven +te bestrijden. Gij hebt natuurlijk ook opgemerkt, dat zijn +laarzen opnieuw gezoold zijn geworden. Nu wil ik u niet +langer van uw beroepsbezigheden afhouden, Watson. +Vandaag zal ik niets meer doen, eer ik antwoord heb op +mijn advertentie. Maar gij zoudt mij zeer veel genoegen +doen, als gij morgen met mij naar Woking zoudt willen +gaan, met denzelfden trein als vandaag.”</p> + +<p>Overeenkomstig onze afspraak kwamen wij den volgenden +morgen weer bij elkaar en samen reisden wij naar +Woking. Holmes had geen antwoord op zijn advertentie +gekregen en de zaak was hem nog even duister als te<span class="pageno"><a name="p_A110" id="p_A110">[A 110]</a></span> +voren. Als hij wilde, kon hij wat er in hem omging volkomen +verbergen, en aan zijn uiterlijk kon ik dan ook +volstrekt niet bemerken, of hij al dan niet tevreden was +over den stand van zaken.</p> + +<p>Onze cliënt werd bij onze komst nog steeds door zijn +trouwe verpleegster verzorgd, maar hij zag er nu toch +veel beter uit dan den vorigen dag. Hij stond van zijn +sofa op en groette ons, toen wij binnenkwamen, zonder +dat dit hem moeite kostte.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a110.jpg"><img src="images/a110th.jpg" width="450" height="400" alt="„Wat nieuws?” vroeg hij." title="Klik voor vergroting (922×820px, 140kb)." /></a> +<span class="caption">„Wat nieuws?” vroeg hij.</span> +</div> + +<p>„Wat nieuws?” vroeg hij, begeerig iets te vernemen.</p> + +<p>„Mijn antwoord moet, zooals ik verwachtte, ontkennend +luiden,” zeide Holmes. „Ik heb Forbes gesproken, en ik<span class="pageno"><a name="p_A111" id="p_A111">[A 111]</a></span> +heb uw oom gesproken en ik heb een paar maatregelen +genomen, die mogelijk tot iets kunnen leiden.”</p> + +<p>„Gij geeft dus den moed nog niet verloren?”</p> + +<p>„In geenen deele.”</p> + +<p>„God zegene u voor dit antwoord!” riep Miss Harrison. +„Als wij moed houden en geduld hebben, moet de +waarheid aan 't licht komen.”</p> + +<p>„Wij hebben u meer te vertellen dan gij ons,” zei +Phelps, weer op de sofa plaats nemende.</p> + +<p>„Ik had hoop, dat gij iets zoudt hebben mede te +deelen.”</p> + +<p>„Ja, er is van nacht iets gebeurd, dat wel eens van +zeer ernstigen aard kon blijken te zijn.” Bij deze woorden +nam zijn gelaat een sombere uitdrukking aan en was +in zijn oogen angst te lezen. „Zoudt gij wel denken, +dat ik begin te gelooven, dat ik het middelpunt ben +van een monsterachtige samenzwering en dat men het +zoowel op mijn leven als op mijn eer gemunt heeft?”</p> + +<p>„Ha!” riep Holmes.</p> + +<p>„Het klinkt ongelooflijk, want zoover ik weet, heb +ik geen enkelen vijand in de wereld. Zelfs na de ervaring +van den afgeloopen nacht kan ik niet anders zeggen.”</p> + +<p>„Vertel mij alles, als ik het u verzoeken mag.”</p> + +<p>„Gij moet weten, dat ik in den afgeloopen nacht sedert +het begin van mijn ziekte voor de eerste maal sliep, +zonder dat er een verpleegster in de kamer was. Ik +gevoelde mij zooveel beter, dat ik dacht haar nu wel +te kunnen missen. Op de tafel brandde evenwel een nachtlamp. +Te ongeveer twee uur in den morgen, terwijl ik +sluimerde, werd ik door een licht geraas gewekt. Het was +als het geluid van een muis, die aan een plank knaagt +en ik luisterde er eenigen tijd naar, in de meening verkeerende, +dat het inderdaad iets dergelijks moest zijn.</p> + +<p>„Toen werd het geluid duidelijker. Plotseling hoorde +ik van den kant van het raam een scherpen metaalklank. +Verwonderd ging ik in mijn bed overeind zitten; er +bleef geen twijfel meer aangaande de oorzaak van +'t geraas. Het flauwe geluid was veroorzaakt, doordien +iemand een werktuig door de spleet tusschen het raam +en het kozijn dreef en het hardere knarsen door het<span class="pageno"><a name="p_A112" id="p_A112">[A 112]</a></span> +met geweld achteruitspringen van de venstersluiting.</p> + +<p>„Toen vernam ik niets meer gedurende een tien minuten, +alsof de inbreker wilde wachten, of ik ook wakker +was geworden. Daarna vernam ik een zacht gekraak, +alsof het venster langzaam werd geopend. Ik kon mij +niet langer stilhouden, want mijn zenuwen zijn niet +meer, wat zij vroeger waren. Ik sprong uit mijn bed +en trok het luik open. Er kroop een man onder het raam. +Ik zag weinig van hem, want hij verdween snel. Hij was +in een soort mantel gehuld, die het benedenste deel van +zijn gezicht bedekte. Van één ding ben ik evenwel zeker; +daarvan namelijk, dat hij een wapen in de hand hield. +Het leek mij een lang mes te zijn. Ik zag het duidelijk +glinsteren, toen hij zich omkeerde en wegliep.</p> + +<p>„Ik zou hem, als ik sterker was geweest, door het open +venster gevolgd hebben. Nu evenwel trok ik aan de +schel om mijn huisgenooten te wekken. Het duurde nog al +eenigen tijd, want de schel hangt in de keuken en de bedienden +slapen allen boven. Nu begon ik evenwel luid te +schreeuwen en daarop kwam Joseph naar beneden en die +riep de anderen wakker. Joseph en de stalknecht vonden +indrukken van voetstappen op het bloembed voor het +raam, maar het weer was de laatste dagen zoo droog geweest, +dat het een hopeloos werk was, het spoor over +het gras te volgen. Er is evenwel een plaats op het +houten hek aan den weg, waaraan, naar sommigen zeggen, +zou te zien wezen, dat er iemand is overgeklommen; +het bovenste deel van het hek moet daar beschadigd zijn. +Ik heb er de politie van Woking nog geen kennis van +gegeven, want ik wilde eerst uw meening weten.”</p> + +<p>Dit verhaal van onzen cliënt scheen een buitengewonen +indruk op Holmes te maken. Hij stond van zijn stoel op +en liep in opgewonden stemming door de kamer.</p> + +<p>„Ongelukken komen nooit alleen,” zeide Phelps glimlachend, +ofschoon het duidelijk aan hem was te zien, +dat het voorval hem eenigszins geschokt had.</p> + +<p>„Gij hebt zeker uw portie gehad,” zeide Holmes. „Denkt +gij met mij om het huis te kunnen wandelen?”</p> + +<p>„O ja, ik zou wel van een beetje zonneschijn houden, +Joseph zal ook komen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A113" id="p_A113">[A 113]</a></span> +„En ik,” zeide Miss Harrison, terwijl zij reeds opstond.</p> + +<p>„Ik vrees van niet,” zeide Holmes, hoofdschuddend. +„Ik moet u verzoeken te blijven zitten, precies waar +gij nu zit.”</p> + +<p>De jonge dame ging zichtbaar misnoegd weer zitten. +Haar broeder evenwel voegde zich bij ons en met ons +vieren gingen wij naar buiten. Wij liepen om het grasperk +onder het raam der kamer van den jongen ambtenaar. +Zooals hij had gezegd, waren op het bloembed voetsporen +zichtbaar, maar zij waren voor een deel uitgewischt +en zeer onduidelijk geworden, Holmes bukte zich, +om ze een oogenblik goed te bezien, stond toen overeind +en haalde zijn schouders op.</p> + +<p>„Ik geloof niet, dat iemand hier veel van zou kunnen +maken. Laten wij om het huis loopen en zien, waarom +de inbreker juist deze kamer heeft uitgekozen. Ik zou +denken, dat die lage vensters van de ontvangkamer en +eetzaal hem meer moesten hebben aangetrokken.”</p> + +<p>„Die zijn van den weg af beter zichtbaar,” zeide Joseph Harrison.</p> + +<p>„O ja, natuurlijk. Hier is een deur, die hij zou kunnen +hebben opengebroken. Waarvoor dient die deur?”</p> + +<p>„Het is de zijdeur voor de dienstboden. Het spreekt +vanzelf, dat zij bij nacht op slot is.”</p> + +<p>„Hebt gij vroeger ook wel eens zoo'n gerucht gehoord?”</p> + +<p>„Nooit,” zeide onze cliënt.</p> + +<p>„Hebt gij zilverwerk in huis of iets anders, dat de +dieven aantrekt<span class="corr" id="corr25" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„Niets van waarde.”</p> + +<p>Holmes wandelde rondom het huis met zijn handen in de zakken en +een onverschillig voorkomen, zooals men niet van hem gewoon was.</p> + +<p>„A propos,” zeide hij tot Joseph Harrison, „gij hebt, +geloof ik, een plek gevonden, waar de kerel over het +hek is geklommen. Laten wij daar eens naar kijken.”</p> + +<p>De forsche jonge man leidde ons naar een plaats, waar +de bovenkant van het hek was stuk gebroken, een klein +stuk hout hing naar beneden. Holmes scheurde het los en +bekeek het nauwkeurig.</p> + +<p>„Denkt gij, dat dit in den afgeloopen nacht gebeurd is?<span class="pageno"><a name="p_A114" id="p_A114">[A 114]</a></span> +Het schijnt al tamelijk lang geleden, dat dit stuk hout +er afgebroken is, vindt ge ook niet?”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 317px;"> +<a href="images/a114.jpg"><img src="images/a114th.jpg" width="317" height="450" alt="Holmes bekeek het nauwkeurig." title="Klik voor vergroting (706×1000px, 131kb)." /></a> +<span class="caption">Holmes bekeek het nauwkeurig.</span> +</div> + +<p>„Het is wel mogelijk.”</p> + +<p>„Aan de andere zijde is niet te zien, dat er iemand<span class="pageno"><a name="p_A115" id="p_A115">[A 115]</a></span> +naar beneden is geklommen. Neen, ik geloof, dat wij +hier niets wijzer zullen worden. Laten wij naar de slaapkamer +gaan en over de zaak spreken.”</p> + +<p>Percy Phelps liep zeer langzaam, leunende op den +arm van zijn toekomstigen schoonbroer. Holmes liep +vlug over het grasperk, wij beiden waren lang voor de +anderen aan het open venster van de slaapkamer.</p> + +<p>„Miss Harrison,” zeide Holmes op uiterst beslisten +toon, „gij moet vandaag blijven, waar gij op dit oogenblik +zijt. Laat niets u daarvan terughouden. Het is van +het hoogste belang.”</p> + +<p>„Zeker, als gij het wenscht, mijnheer Holmes,” zeide +het meisje verbaasd.</p> + +<p>„Als gij naar bed gaat, moet gij de deur van deze +kamer aan de buitenzijde sluiten en den sleutel bewaren.”</p> + +<p>„Maar Percy?”</p> + +<p>„Hij zal met ons <span class="corr" id="corr26" title="Bron: maar">naar</span> Londen gaan.”</p> + +<p>„En moet ik hier blijven?”</p> + +<p>„Het is in zijn belang. Gij kunt hem van dienst zijn. +Spoedig. Beloof het!”</p> + +<p>Zij knikte toestemmend, juist toen de beide anderen binnenkwamen.</p> + +<p>„Waarom blijft gij daar zitten suffen, Annie?” riep +haar broer. „Kom naar buiten in den zonneschijn.”</p> + +<p>„Neen, dank je, Joseph. Ik heb een beetje hoofdpijn +en in deze kamer is het heerlijk koel en stil.”</p> + +<p>„Wat zijt ge nu voornemens te doen, mijnheer Holmes?” vroeg onze cliënt.</p> + +<p>„Wel, door onze nasporingen betreffende deze minder +beteekenende zaak mogen wij ons gewichtiger onderzoek +niet uit het oog verliezen. Het zou mij van grooten +dienst zijn, als gij met ons naar Londen wildet gaan.”</p> + +<p>„Nu dadelijk?”</p> + +<p>„Zoo spoedig, als gij met schik kunt gaan. Zeg b.v. +over een uur.”</p> + +<p>„Ik gevoel mij al sterk genoeg; indien ik inderdaad +van eenig nut kan wezen....”</p> + +<p>„Van het grootst mogelijk nut.”</p> + +<p>„Misschien wenscht gij wel, dat ik daar van nacht blijf.”</p> + +<p>„Ik was juist van plan, het u voor te stellen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A116" id="p_A116">[A 116]</a></span> +„Als dan mijn vriend van heden nacht terugkomt, +om opnieuw een bezoek te brengen, vindt hij den vogel +gevlogen. Ons aller lot is in uw handen, mijnheer Holmes, +en gij moet ons maar precies zeggen, wat gij wenscht, +dat wij zullen doen. Mogelijk verkiest gij wel, dat ook +Joseph met ons gaat, om bijvoorbeeld op mij te passen.”</p> + +<p>„O, dat is niet noodig. Mijn vriend Watson is, zooals +gij weet, geneesheer en die zal wel zorg voor u dragen. +Wij zullen, als gij er niets tegen hebt, hier onze lunch +gebruiken en dan zullen wij om drie uur gezamenlijk +naar de stad vertrekken.”</p> + +<p>Zijn voorstel werd goedgevonden, en Miss Harrison +vroeg excuus, dat zij de slaapkamer niet verliet, zooals +Holmes haar had aangeraden. Wat mijn vriend bedoelde, +begreep ik niet, tenzij het in zijn plan mocht liggen, +Miss Harrison verwijderd te houden van Phelps, die verheugd +over den terugkeer van zijn gezondheid en over +het vooruitzicht, dat er iets gedaan zou worden, met +ons in de eetzaal de lunch gebruikte.</p> + +<p>Holmes bereidde ons intusschen nog grooter verrassing, +want toen hij ons naar het station had vergezeld en in +een wagon zag zitten, zeide hij kalm, dat hij niet voornemens +was Woking te verlaten.</p> + +<p>„Voor ik u verlaat, zou ik u gaarne een paar punten +willen ophelderen,” zeide hij. „Uw afwezigheid, mijnheer +Phelps, zal mij in sommige opzichten eenigszins helpen. +Als gij te Londen aankomt, Watson, zoudt gij mij verplichten +terstond met onzen vriend naar Baker-Street +te rijden en daar met hem te blijven, tot ik terugkom. Het +treft gelukkig, dat gij oude schoolkameraads zijt, zoodat +gij elkaar wel veel te vertellen zult hebben. Mijnheer Phelps +kan van nacht de logeerkamer krijgen; ik zal bijtijds voor +het ontbijt bij u wezen, want er rijdt een trein, waarmede +ik tegen acht uur aan 't Waterloo-station kan zijn.”</p> + +<p>„Maar wat wordt er nu van ons onderzoek te Londen?” +vroeg Phelps neerslachtig.</p> + +<p>„Daarmede kunnen wij ons morgen bezighouden. Ik +geloof, dat ik juist nu hier van meer onmiddellijk nut +kan zijn.”</p> + +<p>„Gij kunt op Briarbrae zeggen, dat ik morgen avond<span class="pageno"><a name="p_A117" id="p_A117">[A 117]</a></span> +hoop terug te zijn,” riep Phelps, toen de trein zich in +beweging zette.</p> + +<div class="figleft" style="width: 305px;"> +<a href="images/a117.jpg"><img src="images/a117th.jpg" width="305" height="450" alt="Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan." title="Klik voor vergroting (678×1000px, 133kb)." /></a> +<span class="caption">Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A118" id="p_A118">[A 118]</a></span> +„Ik denk niet naar Briarbrae terug te gaan,” antwoordde +Holmes, ons een vriendelijk vaarwel toewuivende, +toen wij van uit 't station vertrokken.</p> + +<p>Phelps en ik praatten op onze reis over 't geval, maar +geen van ons kon een voldoende reden voor Holmes' +nieuwe handelwijze vinden.</p> + +<p>„Ik onderstel, dat hij eenigen draad wenscht te vinden, +die hem den inbreker van gisteren nacht kan doen ontdekken, +als er althans een inbreker was,” zei Phelps. +„Wat mij aangaat, ik geloof niet, dat het een gewone +dief was.”</p> + +<p>„Hoe denkt gij er dan over?” vroeg ik.</p> + +<p>„Op mijn woord van eer, gij moogt het aan mijn zwakke +zenuwen wijten of niet, maar ik geloof, dat er rondom mij +een politieke intrige wordt afgesponnen, en dat om een +of andere reden, die ik thans niet inzie, de samenzweerders +het op mijn leven gemunt hebben. Dit klinkt wel +hoogdravend en ongerijmd, maar let op de feiten! Waarom +zou een dief trachten in te breken door het venster +van een slaapkamer, waar hij geen kans heeft om te +plunderen en waarom zou hij komen met een lang mes +in de hand<span class="corr" id="corr27" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„Zijt gij er zeker van, dat het geen inbrekersbeitel was?”</p> + +<p>„O neen, het was een mes; ik zag zeer duidelijk de +flikkering van het lemmet.”</p> + +<p>„Doch om welke reden zoudt gij met zoo vijandige +bedoelingen vervolgd worden?”</p> + +<p>„Dat is juist de quaestie.”</p> + +<p>„Wel, indien Holmes de zaak evenzoo inziet als gij, +dan zou dit ons zijn handelwijze verklaren, dunkt u ook +niet? Aannemende, dat uw redeneering juist is, dan zou +hij door den man, die u in den afgeloopen nacht bedreigde, +in hechtenis te nemen, een heel eind op weg wezen om +ook den persoon te vinden, die het scheepvaart-verdrag +wegnam. Het is ongerijmd te veronderstellen, dat gij +twee vijanden hebt, waarvan de een u berooft, terwijl +de ander uw leven bedreigt.”</p> + +<p>„Maar de heer Holmes zei, dat hij niet naar Briarbrae ging.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A119" id="p_A119">[A 119]</a></span>„Ik ken hem al vrij lang,” zeide ik<span class="corr" id="corr28" title="Bron: ,">, </span>„en weet, dat hij +nooit iets doet zonder daarvoor een zeer goede reden te hebben,” +en na deze woorden nam ons gesprek een andere wending.</p> + +<p>Het was voor mij evenwel een vervelende dag. Phelps +was na zijn lange ziekte nog zwak en zijn ongeluk maakte +hem klaagziek en zenuwachtig. Vruchteloos poogde ik +zijn belangstelling op te wekken voor de Afghaansche +quaestie, voor de zaken in Indië, voor vraagstukken +van socialen aard, voor alles, wat zijn gedachtenloop +eenige afleiding kon geven. Hij kwam altijd weer terug +op zijn verloren tractaat, radende naar en beschouwingen +houdende over hetgeen Holmes zou verrichten, +de stappen die Lord Holdhurst zou doen, de tijdingen die +wij den volgenden morgen zouden vernemen. Bij het aanbreken +van den avond werd zijn opgewondenheid zelfs pijnlijk.</p> + +<p>„Stelt gij een blind vertrouwen in Holmes?” vroeg hij.</p> + +<p>„Ik heb hem eenige merkwaardige dingen zien doen.”</p> + +<p>„Maar bracht hij ooit licht in zulk een duistere geschiedenis +als deze is?”</p> + +<p>„Jawel; ik heb hem vraagstukken zien oplossen, die +nog ingewikkelder waren dan het uwe.”</p> + +<p>„Maar geene, waarbij zulke belangen op 't spel staan?”</p> + +<p>„Dat kan ik niet zeggen. Wel weet ik met zekerheid, +dat hij zijn diensten heeft verleend aan drie regeerende +huizen van Europa in hoogst belangrijke aangelegenheden.”</p> + +<p>„Maar gij kent hem wel, Watson; hij is zulk een ondoorgrondelijk +man, dat ik nooit geheel weet, wat ik +van hem moet denken. Meent gij, dat hij veel hoop +heeft? Gelooft gij, dat hij verwacht, deze zaak tot een +goed einde te zullen brengen?”</p> + +<p>„Hij heeft niets gezegd.”</p> + +<p>„Dat is een slecht teeken.”</p> + +<p>„Integendeel. Ik heb opgemerkt, dat als hij het spoor +bijster is, hij dit gewoonlijk zegt. Wanneer hij daarentegen +iets op het spoor is, maar nog niet geheel zeker is van +zijn zaak, is hij meest stilzwijgend. En nu, mijn beste +vriend, daar wij in deze aangelegenheid niets verder<span class="pageno"><a name="p_A120" id="p_A120">[A 120]</a></span> +komen door ons zenuwachtig te maken, verzoek ik u +dringend naar bed te gaan, opdat gij met frissche krachten +de dingen van morgen kunt afwachten.”</p> + +<p>Het gelukte mij ten laatste mijn metgezel te overreden mijn +raad op te volgen, ofschoon ik uit zijn opgewonden gedrag kon +zien, dat er voor hem weinig hoop op een verkwikkenden slaap +bestond. Inderdaad was zijn stemming aanstekelijk, want ik +zelf lag den halven nacht te hoesten, peinzende over dat +vreemde probleem en daaromtrent honderd onderstellingen +opbouwende, waarvan ten slotte de een mij nog onmogelijker +voorkwam dan de ander. Waarom was Holmes te Woking gebleven? +Waarom had hij Miss Harrison gevraagd den geheelen dag in de +ziekenkamer te willen blijven? Waarom had hij er zoo goed voor +gezorgd, dat de bewoners van Briarbrae onkundig waren van zijn +plan, in hun nabijheid te blijven? Ik kwelde mijn hersens, tot +ik bij de pogingen, voor al deze feiten een verklaring te +vinden, in diepen slaap viel.</p> + +<p>Om zeven uur werd ik wakker. Terstond begaf ik +mij naar Phelps' kamer en vond mijn reisgenoot van den +vorigen dag in zeer opgewonden stemming. Zijn eerste +vraag was, of Holmes reeds was aangekomen.</p> + +<p>„Hij zal hier op den door hem bepaalden tijd wezen +en geen oogenblik vroeger of later,” zeide ik.</p> + +<p>Ik sprak de waarheid, want even over acht hield een +<i>hansom</i> voor de deur stil en sprong onze vriend er uit. +Voor het raam staande, zagen wij, dat hij een zwachtel om zijn +linkerhand had, en dat zijn gelaat zeer barsch en bleek was. +Hij trad het huis binnen en ging onmiddellijk daarna de trap op.</p> + +<p>„Hij ziet er uit, alsof hij een nederlaag heeft geleden,” +riep Phelps.</p> + +<p>Ik moest bekennen, dat hij gelijk had. „Enfin,” zeide +ik, „de sleutel van het geheim moet waarschijnlijk in de +stad gezocht worden.”</p> + +<p>Phelps zuchtte. „Ik weet niet, hoe het komt,” sprak +hij, „ik verwachtte zooveel van zijn terugkomst. Maar +gisteren was zijn hand toch niet verbonden. Wat zou +er toch gebeurd zijn?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A121" id="p_A121">[A 121]</a></span> +„Gij zijt toch niet gewond, Holmes?” vroeg ik, toen +mijn vriend de kamer binnentrad.</p> + +<p>„Tut. 't Is niets dan een schram door mijn eigen onhandigheid,” +antwoordde hij, ons goeden morgen knikkende. +„Uw zaak, mijnheer Phelps, is zeker een van de +geheimzinnigste, die ik ooit heb nagespoord.”</p> + +<p>„Ik was bang, dat gij ze beneden u zoudt achten.”</p> + +<p>„Het is een hoogst merkwaardig onderzoek geweest.”</p> + +<p>„Dat verband getuigt van avonturen. Zoudt gij ons +willen vertellen, wat er gebeurd is?”</p> + +<p>„Na het ontbijt, mijn waarde Watson. Bedenk wel, +dat ik van morgen al op 'n wandeling van dertig mijlen +de Surreylucht heb ingeademd. Ik denk wel niet, dat +er een antwoord op mijn cab-advertentie gekomen is? +Wel, wel, men mag ook niet verwachten, altijd geluk te +hebben.”</p> + +<p>De tafel was gedekt en juist toen ik wilde schellen, +kwam juffrouw Hudson met de thee en koffie binnen. +Een paar minuten later bracht zij drie couverts; wij +schoven alle drie aan tafel, Holmes begeerig wat te eten, +ik nieuwsgierig en Phelps in een stemming van doffe +neerslachtigheid.</p> + +<p>„Juffrouw Hudson is voor deze gelegenheid vroeg +opgestaan,” zeide Holmes, het deksel van een schotel +gebraden kuikens afnemend. „Haar keuken is een beetje +beperkt, maar zij weet even goed wat tot een uitstekend +ontbijt behoort als een Schotsche huisvrouw. Wat hebt +gij daar, Watson?”</p> + +<p>„Ham en eieren,” antwoordde ik.</p> + +<p>„Goed! Wat wilt gij eten, mijnheer Phelps, gebraden +vogel of eieren, of wilt gij u zelf bedienen?”</p> + +<p>„Dank u, ik kan niets eten,” zeide Phelps.</p> + +<p>„Och, komaan! Zie eens, wat op dien schotel daar voor u ligt.”</p> + +<p>„Dank u, ik zou wezenlijk liever niet eten.”</p> + +<p>„Nu dan,” zeide Holmes, terwijl hij Phelps ondeugend aanzag, +„gij zult er dan toch niet tegen hebben, mij te helpen?”</p> + +<p>Phelps tilde het deksel op, gaf een gil en zat daar met +een gezicht even wit als de schotel, waarop hij in de<span class="pageno"><a name="p_A122" id="p_A122">[A 122]</a></span> +grootste verbazing staarde. Op het midden van het bord +lag een kleine cylinder van blauwgrijs papier. Hij nam +hem op, bekeek hem van alle kanten en danste toen als +een gek door de kamer, drukte den papieren cylinder +tegen zijn borst en schreeuwde het uit van blijdschap. +Toen liet hij zich weer in zijn armstoel vallen, zoo slap +en uitgeput door zijn gemoedsbeweging, dat wij hem +brandewijn in de keel moesten gieten, om te voorkomen, +dat hij in zwijm viel.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a122.jpg"><img src="images/a122th.jpg" width="450" height="311" alt="Phelps tilde het deksel op." title="Klik voor vergroting (965×668px, 99kb)." /></a> +<span class="caption">Phelps tilde het deksel op.</span> +</div> + +<p>„Wees bedaard!” zeide Holmes, hem zacht op den schouder +kloppend, „het was verkeerd, u er zoo plotseling +mede te verrassen; maar Watson weet, dat het dramatische +iets aantrekkelijks voor mij heeft, waaraan ik +nooit weerstand kan bieden.”</p> + +<p>Phelps greep zijn hand en kuste die.</p> + +<p>„God zegene u! Gij hebt mijn eer gered!” riep hij.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A123" id="p_A123">[A 123]</a></span> +„Wel, mijn eigen eer stond op het spel, bedenk dat ook,” +zeide Holmes. „Ik verzeker u, dat het even onaangenaam +voor mij is, in een mij opgedragen onderzoek te falen, +als voor u een misslag in een opdracht te begaan.”</p> + +<p>Phelps borg het kostbare document in den binnenzak +van zijn jas weg.</p> + +<p>„Ik heb den moed niet u verder in uw ontbijt te storen, +en toch brand ik van verlangen, om te weten, hoe gij het +in handen hebt gekregen en waar het was.”</p> + +<p>Sherlock Holmes dronk haastig een kop koffie en wijdde +daarna zijn aandacht aan de ham en de eieren. Toen stond hij +op, stak zijn pijp aan en ging weer in zijn stoel zitten.</p> + +<p>„Eerst zal ik u vertellen, wat ik deed en daarna, hoe +ik er toe kwam zoo te handelen,” zeide hij.</p> + +<p>„Na u aan het station verlaten te hebben, deed ik een +wandeling door een mooie streek van het graafschap +Surrey naar een aardig dorpje, Ripley genaamd, waar ik +in een herberg een kop thee dronk en de voorzorg nam, +mijn brandewijnflesch te vullen en een papier met sandwiches +in mijn zak te doen. Daar bleef ik tot het avond +was geworden; toen wandelde ik naar Woking terug, +en juist nadat de zon was ondergegaan, bevond ik mij +weer op den grooten weg tegenover Briarbrae.</p> + +<p>„Ik wachtte, tot zich niemand meer op den weg bevond—er +zijn nooit veel menschen, geloof ik—en klom +toen over het hek, dat den grond der villa omgeeft.”</p> + +<p>„De poort was toch zeker open?” riep Phelps.</p> + +<p>„Ja; maar ik heb in dergelijke zaken een bijzonderen +smaak. Ik koos de plek uit, waar de drie denneboomen +staan en, daarachter verscholen, klom ik over het hek, +zonder de minste kans te loopen door iemand in het +huis gezien te worden. Ik hurkte neer tusschen de struiken +van de andere zijde en kroop van den eenen naar den +anderen struik—getuige de schandelijke toestand van +de knieën mijner broek—tot ik het groepje rhododendrons +juist tegenover het raam van uw slaapkamer had bereikt. +Daar hurkte ik neer en wachtte af, wat er verder zou gebeuren.</p> + +<p>„In uw kamer waren de jaloezieën niet omlaag en ik<span class="pageno"><a name="p_A124" id="p_A124">[A 124]</a></span> +zag Miss Harrison bij de tafel zitten lezen. Kwart over +tien deed zij haar boek dicht, sloot de luiken en verliet +de kamer. Ik hoorde haar de deur sluiten en was er +zeker van, dat zij den sleutel in het slot had omgedraaid.”</p> + +<p>„Den sleutel?” riep Phelps uit.</p> + +<p>„Ja, ik had Miss Harrison gezegd, de deur van buiten +te sluiten en als zij naar bed ging, den sleutel mede te +nemen. Zij hield zich letterlijk aan mijn instructiën en +zeer zeker zoudt gij, had zij niet goed medegewerkt, +het papier niet in uw jaszak hebben. Toen vertrok zij, +de lichten gingen uit en ik bleef buiten in de duisternis +nedergehurkt in het boschje rhododendrons.</p> + +<p>„Het was een schoone nacht, toch viel mij het wachten +lang. Men heeft bij zoo'n avontuur hetzelfde gevoel, dat +de jager ondervindt, als hij aan den oever van een rivier +op een wild zwijn ligt te wachten. Dat wachten +viel mij evenwel lang, bijna even lang, Watson, als +toen gij en ik in die benauwde kamer de wacht hielden +in het avontuur van „de gespikkelde band<span class="corr" id="corr29" title="Bron: .”">”.</span> Te Woking +is een klok, die de kwartieren slaat, en meer dan eens +scheen het mij toe, dat die klok stilstond. Nadat mijn +geduld evenwel lang op de proef was gesteld, hoorde +ik te twee uur in den morgen plotseling zacht een grendel +terugschuiven en het geknars van een sleutel in het +sleutelgat. Een oogenblik later kwam Joseph Harrison +naar buiten in den maneschijn.”</p> + +<div class="figright" style="width: 242px;"> +<a href="images/a125.jpg"><img src="images/a125th.jpg" width="242" height="450" alt="Joseph Harrison kwam naar buiten." title="Klik voor vergroting (508×941px, 96kb)." /></a> +<span class="caption">Joseph Harrison kwam naar buiten.</span> +</div> + +<p>„Joseph?” riep Phelps verbaasd uit.</p> + +<p>„Hij was blootshoofds, maar droeg een zwarten schoudermantel, +zoodat hij oogenblikkelijk zijn gezicht kon +verbergen, zoodra hij eenig verdacht gerucht hoorde. +Hij liep op zijn teenen naar de schaduw tegen den muur, +en toen hij het venster had bereikt, dreef hij een mes +met een lang lemmet onder het raam en stiet de knip +terug. Hij schoof nu het venster omhoog, dreef zijn mes +door de spleet tusschen de luiken, lichtte een bout op +en stiet de luiken open.</p> + +<p>„Van de plek, waar ik lag, had ik een uitmuntend +gezicht in de kamer en op elk van zijn bewegingen. +Hij stak de beide kaarsen aan, die op den schoorsteenmantel +stonden, en keerde toen terug naar een hoek van<span class="pageno"><a name="p_A125" id="p_A125">[A 125]</a></span> +de kamer nabij de deur. Hier bukte hij zich en nam een +vierkant stuk plank uit den vloer, zooals men dikwijls +los in den vloer laat om de loodgieters in staat te stellen, +de einden van de gaspijpen aan elkaar te soldeeren. Dit stukje +plank bedekte de plek, waar de pijp zich vertakt om de keuken +beneden van gas te voorzien. Uit deze bergplaats haalde hij +het kleine papieren cylindertje voor den dag, legde toen het +stukje plank weer neer, schoof het vloerkleed terecht, blies +de kaarsen uit en liep mij, die hem buiten het venster stond +af te wachten, regelrecht in de armen.</p> + +<p>„Wel, hij is ondeugender, dan ik mij dien mijnheer Joseph +voorstelde. Hij sprong met zijn mes op mij toe, en ik moest +hem twee keer aangrijpen en kreeg een snede over de knokkels, +voor ik hem de baas werd. Hij wierp mij moorddadige blikken +toe uit het eene oog, waarmede hij nog zien kon, toen onze +strijd geëindigd was; doch hij wilde nu naar rede luisteren +en gaf de papieren over. Toen ik die had, liet ik mijn man los, +maar nog dezen morgen zond ik een uitvoerig telegram aan Forbes. +Is deze vlug genoeg den vogel te vangen, dan is het mij<span class="pageno"><a name="p_A126" id="p_A126">[A 126]</a></span> +goed! Maar zoo hij, wat ik wel vermoed, het nest ledig +vindt, zooveel te beter voor het gouvernement. Ik geloof, +dat zoowel Lord Holdhurst als mijnheer Percy Phelps het +liefst hebben, dat de zaak nooit voor het gerecht komt.”</p> + +<p>„Mijn God!” hijgde onze cliënt, „is het inderdaad +waar, dat gedurende de tien lange weken, waarin ik +met den dood worstelde, de papieren steeds zoo nabij +mij in de kamer waren?”</p> + +<p>„Zoo was het.”</p> + +<p>„En Joseph! Is Joseph een schurk en een dief?”</p> + +<p>„Hum! Ik geloof, dat het karakter van Joseph ondoorgrondelijker +en gevaarlijker is, dan men, op zijn voorkomen +afgaande, zou vermoeden. Uit hetgeen ik dezen +morgen van hem gehoord heb, maak ik op, dat hij veel +verloren heeft door speculeeren in effecten en dat hij +in staat is tot alles, wat zijn financieele omstandigheden +kan verbeteren. Daar hij een buitengewoon zelfzuchtig +man is, liet hij zich zelfs niet door het geluk van zijn +zuster of uw goeden naam weerhouden diefstal te plegen.”</p> + +<p>Percy Phelps zonk in zijn stoel terug. „Mijn hoofd +duizelt, uw woorden hebben mij geheel verslagen,” zeide hij.</p> + +<p>„De voornaamste moeilijkheid in uw zaak,” vervolgde +Holmes op zijn gewone onderwijzende manier, +„ligt in het feit, dat er te veel waarschijnlijks was. Wat +ons dienen kon tot ontsluiering van het geheim, was weer +bedekt en verborgen door andere feiten, die niets bewijzen. +Uit al de feiten, die zich aan ons voordeden, zochten wij +die uit, welke ons inderdaad waar voorkwamen en toen +voegden wij ze in hun rangorde bijeen, om de keten +van gebeurtenissen te vormen. Ik was Joseph al begonnen +te verdenken, toen ik van u vernam, dat gij voornemens +waart dien avond in zijn gezelschap naar huis terug te +keeren, het voor waarschijnlijk houdende, dat hij daarom +alleen met u die terugreis maakte, wijl hij wel wist, +dat het ministerie van buitenlandsche zaken dan op zijn +weg lag. Toen ik vernam, dat iemand de slaapkamer +had getracht binnen te dringen, waarin niemand anders +dan Joseph iets had kunnen verbergen—gij deeldet +ons bij uw verhaal mede, hoe Joseph u die kamer moest<span class="pageno"><a name="p_A127" id="p_A127">[A 127]</a></span> +inruimen, toen gij met den dokter aankwaamt—werd +mijn vermoeden zekerheid, daar de poging tot inbraak +geschiedde in den eersten nacht, dat de verpleegster +afwezig was, wat mij bewees, dat de inbreker wel op de +hoogte was van het doen en laten in het huis.”</p> + +<p>„Hoe blind ben ik toch geweest.”</p> + +<p>„Het geval heeft zich, voor zoover ik mij overtuigen +kon, volgenderwijs toegedragen:</p> + +<p>„Joseph Harrison kwam het bureau binnen door de +deur aan de Charles-Street en daarbij den weg goed +kennend, liep hij regelrecht naar uw kamer, onmiddellijk +nadat gij die hadt verlaten. Daar niemand vindende, +trok hij terstond aan de schel, op hetzelfde oogenblik +kreeg hij het op tafel liggende papier in het oog. Een +enkele blik overtuigde hem, dat het toeval hem daar een +staatsstuk van onschatbare waarde in handen speelde, +en zonder zich verder te bedenken, stak hij het bij zich +en vertrok. Zooals gij u zult herinneren, verliepen er +een paar minuten aleer de slaperige portier uw aandacht +op de schel vestigde en in dezen tijd kon de dief zich uit +de voeten maken.</p> + +<p>„Hij reisde met den eersten trein naar Woking en na +het gestolen document met aandacht doorgelezen te +hebben, waarbij hij inderdaad zag, dat het ontzaglijk +veel waard was, verborg hij het op een veilige plaats +met het voornemen, het binnen een of twee dagen weer +te voorschijn te halen en naar het Fransche gezantschap +te brengen, of ergens anders, waar hij kon veronderstellen +er een flinken prijs voor te erlangen. Toen kwaamt gij +plotseling te huis. Zonder vooraf gewaarschuwd te zijn, +moest hij u zijn kamer afstaan en sedert waren er altijd +twee of drie personen in de kamer aanwezig, wat hem +belette zijn schat weer in handen te krijgen. Zijn toestand +was inderdaad hoogst onaangenaam. Maar eindelijk +dacht hij zijn kans schoon te zien. Hij probeerde naar +binnen te sluipen, doch zijn plan werd door uw waakzaamheid +verijdeld. Gij zult u herinneren, dat gij dien +avond uw gewonen drank niet naamt en dat Harrison +geheel en al er op vertrouwde, dat gij buiten bewustzijn +zoudt wezen. Ik rekende er natuurlijk op, dat hij zijn<span class="pageno"><a name="p_A128" id="p_A128">[A 128]</a></span> +poging zou herhalen, zoodra hij maar dacht, dat het +veilig kon geschieden. Doordien gij de kamer verliet, +kreeg hij de gelegenheid, waarop hij wachtte. Ik zorgde +er voor, dat Miss Harrison den ganschen dag in de kamer +bleef, zoodat hij ons niet voor kon zijn. En terwijl ik hem +nu in den waan bracht, dat het veilig op de kust was, +hield ik de wacht, zooals ik u zooeven heb verteld. Ik +wist reeds, dat de papieren waarschijnlijk in de kamer +waren, maar ik verlangde er volstrekt niet naar den +geheelen vloer en de paneelen op te breken om ze te +zoeken. Daarom liet ik ze hem zelf uit het verborgen +hoekje nemen en bespaarde mij zoo ontzaglijke moeite. +Is er nog iets op te helderen?”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a128.jpg"><img src="images/a128th.jpg" width="450" height="294" alt="Is er nog iets op te helderen?" title="Klik voor vergroting (936×612px, 125kb)." /></a> +<span class="caption">Is er nog iets op te helderen?</span> +</div> + +<p>„Waarom trachtte hij den eersten keer door het venster in te +breken, terwijl hij door de deur binnen kon komen?” vroeg ik.</p> + +<p>„Om bij de deur te komen moest hij zeven slaapkamers +voorbij. Bovendien kon hij gemakkelijk weer +door het venster op het grasperk komen. Is er nog iets?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A129" id="p_A129">[A 129]</a></span> +„Denkt gij niet,” vroeg Phelps, „dat hij van plan +was mij te vermoorden? Hij wilde zeker zijn mes alleen +als gereedschap gebruiken.”</p> + +<p>„Dat kan wel zoo wezen,” antwoordde Holmes, zijn +schouders ophalende. „Dit alleen kan ik u met zekerheid +zeggen, dat Joseph Harrison een persoon is, aan +wiens genade ik niet gaarne zou willen zijn overgeleverd.”</p> + +<hr class="chend" /> + +<h2><a name="A_V" id="A_V"></a>V.</h2> + +<h3>De dood van Sherlock Holmes.</h3> + +<p>Met een zwaar hart neem ik de pen op om deze laatste +woorden, waarin ik de wonderbaarlijke geestesgaven +boekstaaf, waardoor zich mijn vriend Sherlock Holmes +onderscheidde, neder te schrijven. Onsamenhangend en, +zooals ik maar al te wel gevoel, zeer onvolkomen heb ik +een verhaal gegeven van mijn vreemde ervaringen in zijn +gezelschap—van het toeval af, dat ons voor de eerste +maal<a name="FNa_A_2" id="FNa_A_2" href="#FN_A_2" class="fnanchor" title="Zie „Een Godsgericht”">[A]</a> +samenbracht tot den tijd, toen hij in de +geschiedenis van het Scheepvaart-verdrag zijn tusschenkomst +verleende, een tusschenkomst, waardoor hij een +reeks internationale verwikkelingen voorkwam. Het lag +aanvankelijk in mijn plan, daarmede mijn „gedenkschriften” +van Sherlock Holmes te besluiten en niets +te zeggen van de gebeurtenis, die een leegte in mijn +leven heeft gebracht, welke na een tijdsverloop van twee +jaren nog niet is aangevuld. De brieven, waardoor korten +tijd geleden kolonel James Moriarty de nagedachtenis +van zijn broer van blaam trachtte te zuiveren, noodzaken +mij evenwel tot schrijven en mij blijft geen andere +keus, dan de feiten nauwkeurig aan het publiek mede te +deelen. Ik alleen ken de ware toedracht der zaak en het +verheugt mij, dat de tijd gekomen is, dat het tot niets<span class="pageno"><a name="p_A130" id="p_A130">[A 130]</a></span> +meer dient, de waarheid te verzwijgen. Zoover ik weet, +zijn er slechts drie verhalen, op de geschiedenis betrekking +hebbende, in de pers verschenen, dat in het <i>Journal +de Genève</i> op den 6en Mei 1891, een dépêche van Reuter +in de Engelsche kranten op 7 Mei en ten slotte de onlangs +verschenen brieven, waarop ik zooeven zinspeelde. De +eerste en de tweede hiervan waren zeer beknopt, terwijl +in den laatsten, zooals ik zal aantoonen, de feiten geheel +verkeerd zijn voorgesteld. Op mij rust thans de +plicht, voor de eerste maal te vertellen, wat er werkelijk +plaats vond tusschen professor Moriarty en Sherlock Holmes.</p> + +<p>Ik moet hier even in herinnering brengen, dat na +mijn huwelijk en mijn daarop gevolgde werkzaamheid +als geneesheer, in de nauwe betrekking, waarin ik tot Holmes +stond, wel eenige wijziging kwam. Van tijd tot tijd +kwam hij nog wel bij mij, als hij een metgezel in zijn +nasporingen zocht, maar zulks werd toch hoe langer hoe +zeldzamer, zoodat ik b.v. in 1890 van slechts drie gevallen +aanteekeningen bezit. In den winter van dit jaar +en de vroege lente van 1891 zag ik in de bladen, dat +Holmes voor een hoogst gewichtige aangelegenheid +in dienst van de Fransche regeering werkzaam was, +en ik ontving twee brieven van Holmes, een uit Narbonne +en een uit Nimes, waaruit ik opmaakte, dat zijn +verblijf in Frankrijk waarschijnlijk van langen duur +zou zijn. Ik was dus wel verrast, toen ik hem in den avond +van den 24sten April mijn spreekkamer zag binnentreden +en het trof mij, dat hij er nog bleeker en schraler uitzag +dan anders.</p> + +<p>„Ja, ik heb wel wat veel van mijn krachten gevergd,” +zeide hij, meer in antwoord op mijn blik dan op mijn +woorden. „Men vervolgt mij den laatsten tijd een weinig. +Hebt gij er iets tegen, dat ik uw luiken sluit?”</p> + +<p>De kamer werd alleen verlicht door de lamp op de +tafel, waarbij ik had zitten lezen. Holmes liep langs +de wanden der kamer naar de vensters, sloeg de luiken +dicht en sloot ze stevig.</p> + +<p>„Zijt gij ergens bang voor?” vroeg ik.</p> + +<p>„Ja, dat ben ik.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A131" id="p_A131">[A 131]</a></span> +„Waarvoor vreest ge?”</p> + +<p>„Voor windroeren.”</p> + +<p>„Mijn waarde vriend Holmes, wat bedoelt ge?”</p> + +<p>„Ik geloof, dat gij mij goed genoeg kent, Watson, +om te weten, dat ik volstrekt geen zenuwachtig man +ben. Het is intusschen meer een blijk van domheid dan +van moed, niet te willen erkennen, dat een dreigend gevaar +naakt. Mag ik u om een lucifer verzoeken?” Hij +zoog den rook van zijn cigarette op, en de kalmeerende +invloed daarvan scheen hem weldadig aan te doen.</p> + +<p>„Ik moet u verschooning vragen, dat ik zoo laat bij +u kom, en ik moet u verder verzoeken u zoo weinig aan +de vormen te storen, dat gij mij toestaat uw huis te +verlaten, door over den achtermuur van uw tuin te +klauteren.”</p> + +<p>„Maar wat heeft dit toch alles te beteekenen?” vroeg ik.</p> + +<p>Hij strekte zijn hand uit, en nu zag ik bij het licht +der lamp, dat twee van zijn knokkels gewond waren +en bloedden.</p> + +<p>„Het is geen luchtig zaakje, zooals gij ziet,” zeide hij +glimlachend. „Integendeel, ze is stevig genoeg, om er zijn +hand tegen stuk te slaan. Is mevrouw Watson te huis?”</p> + +<p>„Zij is op bezoek.”</p> + +<p>„Inderdaad. Zijt gij alleen?”</p> + +<p>„Geheel en al.”</p> + +<p>„Dat maakt het mij gemakkelijker, om u voor te stellen +mij een week op het vasteland te vergezellen.”</p> + +<p>„Waar zullen we heen gaan?”</p> + +<p>„O, hier of daar. Het is mij onverschillig.”</p> + +<p>Deze voorslag kwam mij zeer vreemd voor. Het lag +niet in Holmes' aard, zonder doel zijn bezigheden er +aan te geven en aan zijn bleek, afgemat gelaat kon ik +zien, dat zijn zenuwen in de hoogste mate overprikkeld +waren. Hij las in mijn oogen, wat ik hem wilde vragen en +zijn vingertoppen tegen elkaar drukkende en zijn ellebogen +op zijn knieën zettende, deelde hij mij mede, in welken +toestand hij zich bevond.</p> + +<p>„Gij hebt waarschijnlijk nooit van professor Moriarty +gehoord?” zeide hij.</p> + +<p>„Nooit.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A132" id="p_A132">[A 132]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/a132.jpg"><img src="images/a132th.jpg" width="450" height="337" alt="Twee van zijn knokkels waren gewond en bloedden." title="Klik voor vergroting (1000×750px, 164kb)." /></a> +<span class="caption">Twee van zijn knokkels waren gewond en bloedden.</span> +</div> + +<p>„Hé, dat is juist het wonderlijkste van de geschiedenis!” +riep hij. „De man beheerscht Londen en niemand kent +hem. Dat is het, wat hem in de kronieken der misdaad +bovenaan plaatst. In allen ernst kan ik u zeggen, Watson, +dat zoo ik dien man kon slaan, indien ik de maatschappij +van hem kon verlossen, ik het hoogste punt in mijn loopbaan<span class="pageno"><a name="p_A133" id="p_A133">[A 133]</a></span> +zou hebben bereikt en ik bereid zou wezen, een +rustiger, vreedzamer leven te beginnen. Onder ons gezegd, +door de laatste misdaden, waarin ik mijn hulp +verleend heb aan de koninklijke familie van Scandinavië +en aan de Fransche republiek, is mijn positie van dien +aard geworden, dat ik verder rustig voort kan leven, +wat ook het meest met mijn aard overeenkomt en mij +geheel aan mijn scheikundige studiën zou kunnen wijden. +Maar ik zou niet kunnen rusten, Watson, ik zou niet bedaard +op mijn stoel kunnen blijven zitten bij de gedachte, +dat zulk een man als professor Moriarty ongehinderd +door Londens straten wandelt.”</p> + +<p>„Wat heeft die man dan gedaan?”</p> + +<p>„Hij heeft tot dusver een buitengewone carrière gehad. +Het is een man van goede geboorte en uitmuntende +opvoeding, door de natuur begaafd met zeldzamen aanleg +voor wiskundige studie. Op een en twintigjarigen +leeftijd schreef hij een verhandeling over het Binomium +van Newton, waardoor hij zich een Europeeschen naam +verwierf. De bekwaamheid, waarvan hij hierin blijk gaf, +deed hem een leerstoel in de wiskunde aan een der +kleinere hoogescholen verwerven en alles scheen hem +een schitterende loopbaan te voorspellen. Maar de man +had overgeërfde karaktertrekken van den meest duivelschen +aard. Een neiging tot de misdaad zat hem in 't +bloed, die door zijn buitengewone intellectueele begaafdheid +niet vernietigd maar integendeel versterkt en veel +gevaarlijker werd. In de universiteitsstad kwamen kwade +geruchten omtrent hem in omloop en weldra was hij +genoodzaakt zijn leerstoel te laten varen en naar Londen +te vertrekken, waar hij zijn praktijken voortzette. Dit +alles is bekend, maar wat ik u verder ga vertellen, weet +ik alleen dank zij eigen onderzoek.</p> + +<p>Zooals gij weet, Watson, is er in Londen niemand, die +de groote misdadigerswereld zoo goed kent als ik. Al +jaren lang was ik mij voortdurend bewust, dat er een +macht achter den boosdoener stond, een organiseerende +kracht, die steeds de wet in den weg staat en den misdadiger +met zijn schild dekt. Telkens en telkens weer, +in gevallen van het meest verschillende karakter—gevallen<span class="pageno"><a name="p_A134" id="p_A134">[A 134]</a></span> +van inbraak, diefstal, moord—heb ik de aanwezigheid +van deze macht gevoeld en haar werkzaamheid +kunnen nagaan in vele van die verborgen gebleven misdaden, +waarin ik niet persoonlijk geraadpleegd werd. +Al jaren lang heb ik getracht den sluier op te lichten, +welke deze geheimzinnige macht voor mij verborgen +hield, tot ik ten slotte den draad van 't geheim in handen +kreeg, en dien langs duizend listige bochten volgend, +ontmoette ik den ex-professor Moriarty, de wiskundige +beroemdheid.</p> + +<p>Deze Moriarty is de Napoleon van de misdaad, +Watson. Hij is het organiseerende talent van de helft +der misdaden, die in deze groote stad gepleegd worden en +van bijna alle misdaden, wier bedrijvers niet worden ontdekt. +Hij is een genie, een wijsgeer, een diepzinnig denker. +Hij heeft een verstand van den eersten rang. Hij zit bewegingloos +als een spin in het midden van haar web; +maar dat web heeft duizend stralen en hij kent elke +trilling daarvan. Hij zelf doet weinig. Hij smeedt alleen +plannen. Maar zijn agenten zijn talrijk en goed georganiseerd. +Moet er een misdaad worden gepleegd, b.v. +een papier geroofd, een huis geplunderd, een man uit +den weg geruimd—men stelt den professor van dit +plan in kennis, en de zaak wordt op touw gezet en uitgevoerd. +Wordt de pleger der misdaad gesnapt, men heeft +geld als borgtocht voor zijn invrijheidstelling of zijn +verdediging. Maar de centrale macht, die den agent gebruikt—wordt +nooit gesnapt, wordt zelfs niet verdacht. +Dit is de organisatie, Watson, door mij ontdekt +en aan welker openbaarmaking en vernietiging ik voornemens +ben al mijn krachten te wijden.</p> + +<p>Maar de professor is omringd door een aantal schildwachten, +die zoo goed op hun hoede waren en zoo +schrander te werk gingen, dat het bijna onmogelijk +scheen bewijzen in handen te krijgen, om hem voor de +rechtbank te brengen. Gij kent mijn krachten, Watson, +en toch na verloop van drie maanden moest ik bekennen, +dat ik een tegenstander had gevonden, die verstandelijk +mijn gelijke was. Mijn afgrijzen van zijn misdaden werd +op den achtergrond gedrongen door mijn bewondering<span class="pageno"><a name="p_A135" id="p_A135">[A 135]</a></span> +voor zijn schranderheid. Maar ten laatste beging hij een +misslag,—slechts een kleinen, kleinen misslag—maar +daardoor gaf hij zich al te veel bloot, toen ik hem reeds +zoozeer in het nauw had gebracht. Ik nam mijn kans waar +en ik heb mijn net zoo goed om hem geweven, dat er +bijna aan geen ontkomen meer te denken is. Binnen +drie dagen, dat is te zeggen aanstaanden Maandag, is +mijn plan uitgevoerd en zal de professor zich met de +voornaamste leden van zijn bende in handen der +politie bevinden. Dan zal het grootste misdadigersproces +van de geheele eeuw beginnen; meer dan veertig +geheimen zullen worden ontsluierd en allen zullen veroordeeld +worden tot den dood aan de galg—maar als +wij onzen tijd niet afwachten, dan kunnen ze ons, zooals +gij wel kunt begrijpen, nog ontglippen, zelfs op het +laatste oogenblik.</p> + +<p>Indien ik dit alles had kunnen doen, zonder dat professor +Moriarty daarvan iets bekend werd, zou alles in +orde zijn geweest. Maar deze was daarvoor te uitgeslapen. +Hij zag elken stap, dien ik deed om mijn net om hem te +spannen. Telkens trachtte hij te ontsnappen, maar even +dikwijls verhinderde ik het hem. Ik durf u verzekeren, +mijn vriend, dat indien er een uitvoerig verhaal van +deze stille worsteling geschreven kon worden, dit verhaal +het schitterendste voorbeeld van aanval en verweer +uit de kronieken der geheime politie zou zijn. Nooit heb +ik mij bekwamer betoond en nooit werd ik door een tegenstander +zoo in 't nauw gebracht. Hij legde zijn mijnen +diep aan en ik groef nog juist dieper dan hij. Dezen morgen +deed ik de laatste stappen en nog slechts drie dagen waren +noodig om de zaak tot een goed einde te brengen. +Ik zat in mijn kamer en overdacht de zaak nog eens, +toen de deur geopend werd en professor Moriarty voor +mij stond.</p> + +<div class="figleft" style="width: 228px;"> +<a href="images/a136.jpg"><img src="images/a136th.jpg" width="228" height="450" alt="Professor Moriarty stond voor mij." title="Klik voor vergroting (506×1000px, 116kb)." /></a> +<span class="caption">Professor Moriarty stond voor mij.</span> +</div> + +<p>Mijn zenuwen zijn nog al tegen iets bestand, maar +ik moet toch bekennen, dat ik schrok, toen ik den man, +met wien zich mijn gedachten zoozeer bezighielden, +daar op den drempel zag staan. Zijn voorkomen heeft +overeenkomst met het mijne. Hij is buitengewoon lang en +schraal, zijn voorhoofd is blank en gewelfd en zijn oogen<span class="pageno"><a name="p_A136" id="p_A136">[A 136]</a></span> +liggen diep in zijn hoofd. Hij is glad geschoren, bleek en +heeft in zijn uiterlijk nog iets van een professor. Zijn rug +is krom door veel studie en zijn gelaat steekt vooruit en +beweegt zich langzaam van de eene naar de andere zijde op een +wonderlijke manier, die aan de bewegingen van een kruipend +dier doet denken. Nieuwsgierig gluurde hij mij aan van onder +zijn gefronste wenkbrauwen.</p> + +<p>„Uw voorhoofd is minder sterk ontwikkeld, dan ik mij heb +voorgesteld,” zeide hij, na mij eenigen tijd aangekeken te hebben.</p> + +<p>„Het is een gevaarlijke gewoonte +<span class="pageno"><a name="p_A137" id="p_A137">[A 137]</a></span> +een geladen vuurwapen in den zak van de huisjas +met de vingers te betasten.”</p> + +<p>De waarheid was, dat ik, toen hij de kamer binnentrad, +terstond had bemerkt, in welk persoonlijk gevaar ik mij +bevond. In een oogenblik had ik mijn revolver uit de +lade genomen, in mijn zak gestoken en met een doek +bedekt. Bij zijn woorden haalde ik het wapen voor den +dag en legde het met gespannen haan op tafel. Hij glimlachte +nog en knipoogde, maar daar was iets in zijn +oogen, dat mij heel blijde deed zijn, dat ik mijn wapen +onder mijn bereik had.</p> + +<p>„Gij kent mij klaarblijkelijk niet,” zeide hij.</p> + +<p>„Integendeel,” gaf ik ten antwoord. „Het is nog al +duidelijk, dat ik u wel ken. Ga als 't u blieft zitten. Ik +heb vijf minuten tijd, als gij mij iets hebt te zeggen.”</p> + +<p>„Al wat ik u heb te zeggen, weet gij reeds,” zeide hij.</p> + +<p>„Dan weet gij mogelijk ook mijn antwoord al,” gaf ik +ten antwoord.</p> + +<p>„Staat uw besluit vast?”</p> + +<p>„Onwrikbaar.”</p> + +<p>Hij stak zijn hand in zijn zak en ik hief den revolver van de tafel. +Hij haalde evenwel slechts een notitieboekje voor den dag, waarin hij eenige +datums had <span class="corr" id="corr30" title="Bron: op geteekend">opgeteekend</span>.</p> + +<p>„Op den 4den Januari hebt gij mij ontmoet,” zeide hij. +„Op den 23sten dier maand zijt gij mij lastig gevallen; +in het midden van Februari bracht gij mij ernstig in +ongelegenheid; op het einde van Maart werd ik in mijn +plannen gedwarsboomd, en nu op het einde van April +verkeer ik door uw aanhoudende vervolging in gevaar +mijn vrijheid te verliezen. Mijn toestand wordt onhoudbaar.”</p> + +<p>„Hebt gij mij eenigen voorslag te doen?” vroeg ik.</p> + +<p>„Gij moet er mee ophouden, mijnheer Holmes,” zeide hij, +zijn hoofd opheffende. „Gij moet dit werkelijk, weet gij.”</p> + +<p>„Na Maandag a.s.”</p> + +<p>„Tut, tut. Ik weet zeker, dat een man, zoo schrander +als ge zelf, zal inzien, dat er maar één kans bestaat om +u uit deze zaak te redden. Het is noodzakelijk, dat gij<span class="pageno"><a name="p_A138" id="p_A138">[A 138]</a></span> +terugtrekt. Gij hebt ons beiden nu in zulke omstandigheden +gebracht, dat er slechts één uitkomst denkbaar +is. Het heeft mij inderdaad geestelijk genot verschaft, +u in deze zaak te zien worstelen en ik zeg het zonder +vleierij, dat het mij leed zou doen, indien ik gedwongen +werd tot een uitersten maatregel mijn toevlucht te nemen. +Gij glimlacht, mijnheer, maar ik verzeker u, dat ik het +inderdaad zou doen.”</p> + +<p>„Gevaar behoort bij mijn beroep,” merkte ik op.</p> + +<p>„Dit is meer dan gevaar. Het is uw onvermijdelijke +ondergang. Gij staat niet tegenover één persoon, maar +tegenover een machtige organisatie, waarvan gij den +omvang met al uw schranderheid nog niet beseft. Gij +moet zeer vast staan, mijnheer Holmes, of gij wordt onder +den voet getreden.”</p> + +<p>„Ik vrees,” zeide ik, overeind staande, „dat ik door +het genoegen van dit gesprek bezigheden, die mij elders +wachten, verzuim.”</p> + +<p>Hij stond eveneens overeind en zag mij zwijgend aan, +treurig het hoofd schuddend.</p> + +<p>„Wel, wel. Het is jammer, maar ik heb gedaan wat +ik kon,” zeide hij ten laatste. „Ik ken elken zet van uw +spel. Gij kunt voor Maandag niets doen. Het was een duel +tusschen ons beiden, mijnheer Holmes. Gij hoopt mij +in de bank der beschuldigden te brengen. Doch ik zeg u, +dat ik nooit in de bank der beschuldigden zal staan. +Gij hoopt mij te slaan, ik zeg u, dat gij mij nooit zult +slaan. Zijt gij schrander genoeg om mij in het verderf +te storten, houd u verzekerd, dat ik u een gelijk lot zal +bezorgen.”</p> + +<p>„Gij hebt mij verscheidene loftuitingen toegezwaaid, +mijnheer Moriarty,” zeide ik. „Laat ik op mijn beurt +zeggen, dat ik gaarne in 't algemeen belang de kans op +het laatste zou aannemen, als ik de zekerheid had, dat +het eerste zou gebeuren.”</p> + +<p>„Het eene kan ik u beloven, maar niet het andere,” +meesmuilde hij en bij deze woorden keerde hij mij zijn +gebogen rug toe en verliet glurende en knipoogende de +kamer.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 417px;"> +<a href="images/a139.jpg"><img src="images/a139th.jpg" width="417" height="450" alt="Hij keerde mij zijn gebogen rug toe." title="Klik voor vergroting (900×970px, 141kb)." /></a> +<span class="caption">Hij keerde mij zijn gebogen rug toe.</span> +</div> + +<p>Van dien aard was mijn zonderling onderhoud met<span class="pageno"><a name="p_A139" id="p_A139">[A 139]</a></span> +professor Moriarty. Ik beken het u eerlijk, dat het +een onaangenamen indruk bij mij achterliet. De bedaarde +toon, waarop hij sprak, schenkt mij meer de overtuiging, +dat hij meent, wat hij zegt, dan grootspraak zou doen. +Natuurlijk zult gij zeggen: „Waarom neemt gij geen politie-voorzorgen +tegen hem?” Daarom niet, wijl ik overtuigd +ben, dat van den kant zijner agenten het gevaar dreigt.<span class="pageno"><a name="p_A140" id="p_A140">[A 140]</a></span> +Mij zijn al de bewijzen er voor gegeven, dat het zoo zal +wezen.”</p> + +<p>„Zijt gij reeds aangevallen?”</p> + +<p>„Mijn waarde Watson, professor Moriarty is niet een +man, die er gras over laat groeien. Heden middag ging ik +voor eenige zaken naar Oxford-Street. Toen ik den +hoek passeerde, waar de Bentinck-Street en de Welbeck-Street +elkaar kruisen, kwam een met twee paarden +bespannen huifkar in woeste vaart op mij af. Ik sprong +ter zijde op het trottoir; een seconde later en ik zou +verpletterd zijn geworden. De huifkar snelde Marylebone-Lane +in en was een oogenblik later uit het gezicht +verdwenen. Ik nam hierna den weg voor voetgangers, +doch in de Vere-Street kwam een baksteen van een der +huizen naar beneden en viel aan mijn voeten aan stukken. +Ik riep de politie en stelde een onderzoek in. Op +het dak lagen pannen en baksteenen voor een reparatie +opgestapeld, en men wilde mij doen gelooven, dat de +wind een daarvan naar beneden had doen tuimelen. +Natuurlijk wist ik wel beter, doch kon niets bewijzen. +Daarna nam ik een rijtuig en bereikte de woning van mijn +broer in Pall Mall, waar ik werd aangevallen door een +ruwen kerel met een knots gewapend. Ik sloeg hem neer +en de politie heeft hem in hechtenis genomen, maar ik +durf met het volste vertrouwen verzekeren, dat men er +nooit achter zal komen, dat er eenige betrekking bestaat +tusschen het heerschap op wiens snijtanden ik mijn knokkels +heb stuk geslagen en den mathematicus Moriarty, +die tien mijlen van de plek, waar de aanval geschiedde, +vraagstukken op het zwarte bord uitwerkt. Het zal +u zeker niet meer verwonderen, dat ik na uw kamer te +zijn binnengetreden, terstond de luiken heb gesloten +en u verlof moest vragen uw huis door een minder zichtbaren +uitgang dan de voordeur te verlaten.”</p> + +<p>Dikwijls had ik den moed van mijn vriend bewonderd, +maar nooit meer dan nu, toen hij daar kalm een reeks +van gebeurtenissen verhaalde, die samen den dag tot een +verschrikking voor hem hadden gemaakt.</p> + +<p>„Wilt gij hier den nacht doorbrengen?” zeide ik.</p> + +<p>„Neen vriend, gij zoudt mij een te gevaarlijken gast<span class="pageno"><a name="p_A141" id="p_A141">[A 141]</a></span> +kunnen vinden. Ik heb mijn plannen gevormd en alles +zal goed afloopen. De zaken zijn nu zoover gevorderd, +dat men hen zonder mijn hulp wel kan in hechtenis +nemen, ofschoon mijn tegenwoordigheid vereischt wordt +voor hun veroordeeling. Het is daarom duidelijk, dat +ik niets beters kan doen, dan mij gedurende de weinige +dagen, die er nog verloopen, aleer de politie vrijheid tot +handelen heeft, te verwijderen, en het zou mij zeer veel +genoegen doen, indien gij mij naar het vasteland wildet +vergezellen.”</p> + +<p>„Het is tegenwoordig stil met mijn praktijk en ik +heb een gedienstigen buurman. Ik zal gaarne met u +op reis gaan.”</p> + +<p>„En morgen vroeg vertrekken?”</p> + +<p>„Als het noodzakelijk is.”</p> + +<p>„O ja, het is noodzakelijk. En dan zal ik u eenige +instructiën geven met het dringend verzoek, Watson, +ze letterlijk op te volgen, want gij speelt nu met mij een +gevaarlijk spel tegen den meest geslepen schurk en de +machtigste misdadigersbende van gansch Europa. Luister +nu!</p> + +<p>„Al de bagage, die gij voornemens zijt mede te nemen, +zendt gij met een vertrouwden kruier dezen avond zonder +adres naar het Victoria-station. Morgen vroeg moet gij +een <i>hansom</i> bestellen en uw bediende last geven noch +het eerste, noch het tweede rijtuig, dat voorkomt, te +nemen. Gij moet dan in de <i>hansom</i> springen en naar het +Strand-einde van de Lowther Arcade rijden, terwijl gij +het adres van uw koffers aan den koetsier op een strookje +papier overhandigt met verzoek dit niet weg te werpen. +Houdt de vracht klaar en dadelijk nadat het rijtuig stilstaat, +moet gij door de Arcade snellen en u haasten om +de andere zijde te kwart over negen te bereiken. Dicht bij +het trottoir wacht u een <i>brougham</i>, met een man in +een dikken zwarten mantel, de kraag met rood afgezet als +koetsier. Gij stapt die <i>brougham</i> binnen en zult vroeg +genoeg aan 't Victoria-station komen om den sneltrein +naar het vasteland te halen.”</p> + +<p>„Waar zal ik u ontmoeten?”</p> + +<p>„Aan het station. De tweede wagon 1ste klasse van<span class="pageno"><a name="p_A142" id="p_A142">[A 142]</a></span> +voren af gerekend zal voor ons gereserveerd worden.”</p> + +<p>„Is dat spoorwegrijtuig dan de plaats, waar wij bij +elkaar komen?”</p> + +<p>„Ja.”</p> + +<p>Vruchteloos verzocht ik Holmes, dien avond bij mij +te blijven. Blijkbaar was hij bevreesd, dat het huis, onder +welks dak hij vertoefde, ongeluk zou aanbrengen, en +dit was het, wat hem tot vertrekken drong. Na een paar +haastige woorden over onze plannen voor den volgenden +dag, stond hij op, ging met mij in den tuin, klauterde +over den muur, die aan de Mortimer-Street grenst, en riep +terstond een rijtuig aan, waarin ik hem hoorde wegrijden.</p> + +<p>Den volgenden morgen hield ik mij letterlijk aan Holmes' +instructiën. Ik nam de voorzorg niet in het rijtuig +te stappen, dat voor ons was klaar gezet en reed onmiddellijk +na het ontbijt naar de Lowther Arcade, die +ik zoo snel mogelijk doorliep. Aan het eind daarvan +wachtte een <i>brougham</i> met een stevigen koetsier in een +donkeren mantel gehuld en die, zoodra ik in het rijtuig zat, +de zweep over het paard legde en snel naar het Victoria-station +reed. Toen ik was uitgestapt, keerde hij terstond +om en reed weer terug, zonder zelfs naar mij om te zien.</p> + +<div class="figright" style="width: 308px;"> +<a href="images/a143.jpg"><img src="images/a143th.jpg" width="308" height="450" alt="Mijn afgeleefde Italiaansche vriend." title="Klik voor vergroting (684×1000px, 146kb)." /></a> +<span class="caption">Mijn afgeleefde Italiaansche vriend.</span> +</div> + +<p>Zoover was alles wonderlijk goed gegaan. Mijn bagage +was aanwezig en ik had volstrekt geen moeite het door +Holmes aangeduide spoorwegrijtuig te vinden, dit te +minder, omdat het de eenige wagon in den trein was, +waarop stond: „Besproken.” De eenige reden tot bezorgdheid +was nu het niet verschijnen van Holmes. De stationsklok +wees nog slechts zeven minuten aan vóór het +oogenblik, dat de trein zou vertrekken. Vruchteloos zocht +ik onder de groepen reizigers en personen, die even den +trein verlieten, naar de slanke gestalte van mijn vriend. +Er was geen spoor van hem. Een paar minuten gingen +voorbij, waarin ik luisterde naar een eerwaardig Italiaansch +priester, die in zijn gebroken Engelsch een conducteur +trachtte aan 't verstand te brengen, dat zijn +bagage naar Parijs moest worden doorgezonden. Na +vervolgens nog eens rondgekeken te hebben, keerde ik +naar mijn coupé terug, waar ik tot de ontdekking kwam, +dat de conducteur in weerwil van het opschrift „besproken” +<span class="pageno"><a name="p_A143" id="p_A143">[A 143]</a><br /> +<a name="p_A144" id="p_A144">[A 144]</a></span> +mij mijn afgeleefden Italiaanschen vriend tot +reismakker had gegeven. Vergeefs trachtte ik hem te beduiden, +dat hij een indringer was, want mijn kennis van +het Italiaansch was nog geringer dan de zijne van het +Engelsch, en zoo haalde ik de schouders op en keek weer +bezorgd naar mijn vriend uit. Ik beefde van angst bij de +gedachte, dat hem in den afgeloopen nacht een ongeluk +kon zijn overkomen. Reeds waren al de portieren gesloten; +de stoomfluit gilde, toen—</p> + +<p>„Beste Watson, gij hebt u zelfs niet verwaardigd +mij goeden morgen te wenschen,” zeide een stem.</p> + +<p>Ik keerde mij om, mijn verbazing geen, meester. De +oude geestelijke had zijn gelaat naar mij toe gewend. +Voor een oogenblik waren de rimpels gladgestreken, +de neus en de kin verwijderd; de onderlip stak niet meer +vooruit, de mond mompelde niet meer; de doffe oogen +schitterden weer; de in elkaar gebogen gestalte richtte +zich op. Het volgende oogenblik stortte het beeld in +elkaar en Holmes was weer verdwenen, even snel als hij +gekomen was.</p> + +<p>„Goede hemel! Hoe verschrikt gij mij!” riep ik.</p> + +<p>„Alle mogelijke voorzorgen zijn nog noodig,” fluisterde +hij. „Ik heb redenen te gelooven, dat zij ons dicht op de +hielen zitten. Ha, daar is Moriarty zelf.”</p> + +<p>Terwijl Holmes sprak, had de trein zich reeds in beweging +gezet. Terugziende bemerkte ik een langen man, +die zich met geweld een weg door de menigte baande en +met de hand wuifde, alsof hij verlangde, dat de trein +stil bleef staan. Het was evenwel te laat, en een oogenblik +daarna lag het station een eind achter ons.</p> + +<p>„Met al onze voorzorgen zijn wij nog net den dans +ontsprongen, zooals gij ziet,” zeide Holmes lachende. +Hij stond overeind en ontdeed zich van zijn zwart kleed +en hoed, die zijn vermomming vormden, en borg deze +kleedingstukken weg in zijn handvalies.</p> + +<p>„Hebt gij het ochtendblad gelezen, Watson?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Dus hebt gij ook niet gelezen, wat er in Baker-Street +gebeurd is?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A145" id="p_A145">[A 145]</a></span> +„Baker-Street?”</p> + +<p>„Zij hebben van nacht in onze kamers brand gesticht. +De schade is niet groot.”</p> + +<p>„Genadige hemel, Holmes, dat gaat toch alle perken +te buiten.”</p> + +<p>„Zij moeten mijn spoor na de inhechtenisneming van +den knotsman geheel en al zijn bijster geworden. Anders +zouden zij niet in de meening verkeerd hebben, dat +ik naar mijn woning was teruggekeerd. Zij hebben +evenwel de voorzorg genomen, u te bespieden, en dat +is het, wat Moriarty naar het Victoria-station heeft +gebracht. Gij hadt bij uw komst niet de minste fout +begaan.”</p> + +<p>„Ik heb in alles uw raad opgevolgd.”</p> + +<p>„Vondt gij uw <i>brougham</i>?”</p> + +<p>„Ja, zij wachtte op mij.”</p> + +<p>„Hebt gij uw koetsier herkend?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Het was mijn broer Mycroft. Het is in zulke omstandigheden +een voordeel, dat men geen huurling in +vertrouwen behoeft te nemen. Doch wij moeten nu +overleggen, hoe wij ten opzichte van Moriarty moeten +handelen.”</p> + +<p>„Wijl dit een sneltrein is en de boot er op correspondeert, +zou ik denken, dat wij in 't geheel geen last meer +van hem zullen hebben.”</p> + +<p>„Mijn beste Watson, gij hebt klaarblijkelijk mijn bedoeling +niet gevat, toen ik zeide, dat die man in intellectueele +ontwikkeling met mij op één lijn gesteld mag +worden. Gij verbeeldt u toch niet, dat indien ik de vervolger +was, ik mij door zulk een geringen hinderpaal uit +het veld zou laten slaan? Waarom zouden wij dan zulk +een lagen dunk van hem hebben?”</p> + +<p>„Wat zal hij doen?”</p> + +<p>„Wat ik in dit geval zou doen.”</p> + +<p>„En wat zoudt gij dan doen?”</p> + +<p>„Een extra-trein huren.”</p> + +<p>„Maar het moet nu al te laat zijn.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A146" id="p_A146">[A 146]</a></span> +„In geenen deele. Deze trein stopt te Canterbury; en +daar wordt altijd wel een kwartier op de boot gewacht. +Hij zal ons daar inhalen.”</p> + +<p>„Men zou denken, dat wij de misdadigers zijn. Laten +wij hem bij zijn aankomst in hechtenis nemen.”</p> + +<p>„Dat zou mijn werk van drie maanden nutteloos +maken. Wij zouden de groote visch hebben, maar de +kleinere zouden rechts en links uit het net springen. +Als wij tot Maandag geduld hebben, vangen wij hen allen. +Neen, zijn arrestatie mag nu niet geschieden.”</p> + +<p>„Wat dan?”</p> + +<p>„Wij zullen te Canterbury uit den trein stappen.”</p> + +<p>„En dan?”</p> + +<p>„Wel, dan moeten wij zuidwaarts naar Newhaven +reizen en dan de reis over Dieppe vervolgen. Moriarty +zal alweer doen, wat ik zou doen. Hij zal naar Parijs +reizen, onze bagage in 't oog houden en twee dagen +bij het goederendepôt op ons wachten. In dien tijd zullen +wij ons voorzien van een paar reiszakken, en verder in de +streken, waardoor wij reizen, onze verdere benoodigdheden +aanschaffen en op ons gemak via Luxemburg +en Bazel onzen weg naar Zwitserland vervolgen.”</p> + +<p>Te Canterbury verlieten wij dus den trein en vernamen +daar, dat wij een uur moesten wachten, aleer er een trein +naar Newhaven ging.</p> + +<p>Ik keek nog met een gevoel van spijt den snel verdwijnenden +bagagewagen na, die mijn garderobe bevatte, +toen Holmes mij aan den arm trok en langs de spoorlijn +wees.</p> + +<p>Heel in de verte, boven de bosschen van Kent, spreidde +zich een dunne rook uit. Een minuut later kwam een +door een enkelen wagon gevolgde locomotief de kromming +langs vliegen, die naar het station geleidde. Wij hadden +nauwelijks den tijd achter een stapel bagage de wijk +te nemen, toen zij ons snuivend en ratelend voorbijsnelde, +ons een golf heete lucht in het gelaat blazende.</p> + +<p>„Daar gaat hij,” zeide Holmes, terwijl wij de rijtuigen +naoogden, die schommelend en slingerend in duizelingwekkende +vaart over de rails voortrolden.<span class="corr" id="corr31" title="Bron: „ "> „</span>Gij ziet, +dat de schranderheid van onzen vriend haar grenzen +heeft. Het zou een meesterstuk van hem geweest zijn, +had hij dezelfde gevolgtrekking gemaakt, die ik in zijn +geval zou maken en dienovereenkomstig had gehandeld.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A147" id="p_A147">[A 147]</a></span> +„En wat zou hij gedaan hebben, als hij ons had overvallen?”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 365px;"> +<a href="images/a147.jpg"><img src="images/a147th.jpg" width="365" height="450" alt="zij snelde snuivend en ratelend voorbij." title="Klik voor vergroting (812×1000px, 178kb)." /></a> +<span class="caption">zij snelde snuivend en ratelend voorbij.</span> +</div> + +<p>„Men behoeft er niet 't minst aan te twijfelen, dat hij +een moorddadigen aanval op mij zou gewaagd hebben. +Dat is evenwel een spelletje, waarbij twee behooren. De<span class="pageno"><a name="p_A148" id="p_A148">[A 148]</a></span> +vraag is nu, zullen wij hier vroeg een lunch nemen, +of kans loopen te verhongeren voor wij te Newhaven komen?”</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Wij reisden dien dag tot Brussel en bleven daar twee +dagen, terwijl wij den derden dag Straatsburg bereikten. +Des Maandagsmorgens zond Holmes een telegram aan de +Londensche politie en dien avond vonden wij een antwoord +in ons hotel. Holmes scheurde het telegram open, las het +en wierp het met een bitteren vloek op het vuur.</p> + +<p>„Ik had dit kunnen weten,” gromde hij. „Hij is ontsnapt.”</p> + +<p>„Moriarty?”</p> + +<p>„Zij hebben de gansche bende behalve hem in handen. +Hij heeft hen beet gehad. Natuurlijk, toen ik was vertrokken, +was er niemand in Londen, die het tegen hem +kon opnemen. Maar ik dacht, dat ik hun het spel in +handen had gegeven. Mijns inziens deedt gij nu maar +het beste met naar Engeland terug te keeren, Watson.”</p> + +<p>„Waarom?”</p> + +<p>„Omdat ik nu een gevaarlijk reisgezel voor u zal wezen. +Met Moriarty's bedrijf is het nu gedaan. Als hij naar +Londen terugkeert, is hij een verloren man. Heb ik mij +niet in zijn karakter vergist, dan zal hij nu al zijn geestkracht +aanwenden, om zich op mij te wreken. Bij het +korte onderhoud, dat wij met elkaar hadden, gaf hij mij +dit te kennen en ik geloof, dat hij het meende. Ik moet u +bepaald aanraden naar uw patiënten terug te keeren.”</p> + +<p>Het was moeilijk te verwachten, dat hij met een dergelijken +voorslag succes zou hebben bij iemand, die zoowel +een oud soldaat als een oud vriend van hem was. In +de eetzaal te Straatsburg zaten wij de zaak te bespreken, +maar nog denzelfden avond hervatten wij gezamenlijk +onze reis en bevonden ons thans op weg naar Genève.</p> + +<p>We brachten een aangename week in het Rhônedal +door en daarna bij Leuk een zijweg inslaande, trokken +wij den Gemmipas over, die nog met een dikke sneeuwlaag +was bedekt, en bereikten zoo over Interlaken het +schoon gelegen Meiringen. Het was een verrukkelijk<span class="pageno"><a name="p_A149" id="p_A149">[A 149]</a></span> +uitstapje; beneden het liefelijke groen der lente, boven +het maagdelijk wit van den winter; maar ook in deze +schoone omgeving vergat Holmes geen oogenblik de +schaduw, die zijn weg verduisterde. In de eenvoudige +Alpendorpen of in de eenzame bergpassen kon ik +aan het snelle flikkeren van zijn oogen en uit den vorschenden +blik, waarmede hij de enkele wandelaars, die ons +voorbijkwamen, gadesloeg, bemerken, dat hij wel overtuigd +was, dat waar onze weg ons ook mocht heenvoeren, +wij ons niet konden onttrekken aan het ons dreigende gevaar.</p> + +<p>Eens, ik herinner het mij nog goed, toen wij den Gemmi +overtrokken en langs den oever van het sombere Daubenmeer +gingen, rolde een groot rotsblok, dat van den +bergwand was losgeraakt, naar beneden en stortte met +donderend geluid in het meer achter ons. Oogenblikkelijk +snelde Holmes tegen den berg op en na op een rotspunt +plaats genomen te hebben, tuurde hij naar alle +richtingen. Vergeefs verzekerde onze gids hem, dat een +steenenval in de lente op die plaats een zeer gewoon verschijnsel +was. Holmes zeide niets, maar hij glimlachte +tegen mij als een man, die de vervulling ziet van de droeve +gebeurtenis, die hij verwacht.</p> + +<p>En toch, niettegenstaande al zijn waakzaamheid, was +hij nooit neerslachtig. Integendeel, ik herinner mij niet, +hem ooit zoo geestig gezien te hebben. Telkens weer +herhaalde hij, dat hij welgemoed tot het ambtelooze +leven zou terugkeeren, als hij de samenleving van professor +Moriarty kon bevrijden.</p> + +<p>„Ik geloof, Watson, dat ik vrij kon zeggen niet vergeefs +geleefd te hebben,” zeide hij. „Ook als heden aan +mijn werk een einde kwam, ik zou het met gelatenheid +overleven. De Londensche lucht zou mij te zoeter zijn +om in te ademen. Ik ben mij niet bewust, ook maar in +een van de meer dan duizend gevallen, waarin ik hulp +verleende, mijn macht tot een verkeerd doel gebruikt +te hebben. In den laatsten tijd had het voor mij een +bijzondere bekoring mij bezig te houden met de problemen +door de natuur zelve aan de hand gedaan; liever dan +met die, waarvoor onze kunstmatige samenleving verantwoordelijk<span class="pageno"><a name="p_A150" id="p_A150">[A 150]</a></span> +is. Uw mémoires, Watson, zullen ten einde +loopen op den dag, dat ik de kroon op mijn werk zet +door de gevangenneming of den dood van den gevaarlijksten +en bekwaamsten misdadiger van Europa.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 316px;"> +<a href="images/a150.jpg"><img src="images/a150th.jpg" width="316" height="450" alt="Een groot rotsblok stortte naar beneden." title="Klik voor vergroting (704×1000px, 174kb)." /></a> +<span class="caption">Een groot rotsblok stortte naar beneden.</span> +</div> + +<p>Ik zal kort en toch nauwkeurig zijn in het weinige,<span class="pageno"><a name="p_A151" id="p_A151">[A 151]</a></span> +dat mij nog te verhalen blijft. Het is geen onderwerp, +waarbij ik gaarne met mijn gedachten verwijl en toch +gevoel ik, dat op mij de plicht rust, geen enkele bijzonderheid +weg te laten.</p> + +<p>Op den 3den Mei kwamen wij aan in het kleine dorpje +Meiringen en namen onzen intrek in het <i>Engelsche Hof</i>, +waar toen de oude Peter Steiler kastelein was. Onze +waard was een ontwikkeld man, die uitmuntend Engelsch +sprak, daar hij drie jaren als kellner in het Grovesnor +Hotel te Londen had gediend. Gevolg gevende aan zijn +raad, vertrokken wij gezamenlijk in den namiddag van +den 4den Mei met het voornemen de heuvelstreek door +te trekken en den daaropvolgenden nacht in het gehucht +Rosenlani te vertoeven. Men had ons vooral op 't hart +gedrukt in geen geval te verzuimen een kleinen omweg +te maken om de watervallen van Reichenbach, die halfweegs +den heuvel zijn, te gaan zien.</p> + +<p>Het is inderdaad een vreeselijke plek. De stroom, +gezwollen door de smeltende sneeuw, stort zich in een +diepen afgrond, waaruit het schuim in wolken opstijgt +als de rook uit een brandend huis. Stel u voor de onmetelijk +diepe kloof, omlijnd door glinsterende koolzwarte +rotsen, zich aan het einde vernauwende tot een kokenden +afgrond van onpeilbare diepte, over welks gezaagden +rand de rivier met duizelingwekkende vaart voortschiet. +Het groene, glinsterende water stroomt eindeloos ver, +bruisende, schuimende en razende, en er boven hangt +steeds een dik gordijn van damp, en wie aan den rand +der kloof staande naar beneden ziet, moet wel duizelig +worden door het eeuwig geraas en gewarrel en gedraai +van den glinsterenden maalstroom beneden. Wij stonden +nabij den rand en staarden op de glinstering van het +water, ver beneden ons brekende tegen de zwarte rotsen, +en luisterden naar het geheimzinnig geraas, dat tegelijk +met het fijn verdeelde schuim opsteeg.</p> + +<p>Ter halverwege van den waterval was een pad uitgehouwen, +waardoor men een goed gezicht had op het +verheven natuurtafereel, maar dit pad loopt plotseling +dood tegen den bergwand, zoodat een reiziger op zijn +schreden moet terugkeeren. Ook wij wilden dat doen, +<span class="pageno"><a name="p_A152" id="p_A152">[A 152]</a><br /> +<a name="p_A153" id="p_A153">[A 153]</a><br /> +<a name="p_A154" id="p_A154">[A 154]</a></span> +toen wij een Zwitserschen knaap langs het pad zagen +komen met een brief in zijn hand. De brief droeg het +adres van het hotel, dat wij zooeven verlaten hadden en +was aan mij door den waard geadresseerd. Hij meldde mij, +dat eenige minuten na ons vertrek een Engelsche dame was +aangekomen, die in de laatste periode van de tering was.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 306px;"> +<a href="images/a152153.jpg"><img src="images/a152153th.jpg" width="306" height="450" alt="Beiden stortten in den afgrond (blz. 158)." title="Klik voor vergroting (680×1000px, 158kb)." /></a> +<span class="caption">Beiden stortten in den afgrond (blz. <a href="#p_A158">158</a>).</span> +</div> + +<p>Zij had den winter in Davos Platz doorgebracht en +was nu op reis naar haar vriendin te Lucern, toen zij +plotseling een bloedspuwing kreeg. Men dacht, dat zij +ternauwernood nog een paar uren te leven had, doch het +zou haar zeer tot troost strekken, een Engelschen dokter +te zien, en als ik slechts terug wilde keeren enz. enz. +De goede Steiler verzekerde mij, dat hij mijn komst +als een zeer groote gunst zou beschouwen, daar de dame +volstrekt de hulp van een Zwitserschen geneesheer weigerde +en hij voelde, dat op hem een groote verantwoordelijkheid +rustte.</p> + +<p>Ik kon het beroep op mijn hulp niet afslaan. Het +was mij onmogelijk het verzoek te weigeren van een landgenoote, +die stervende was in een vreemd land. Toch +maakte ik bezwaar, Holmes te verlaten. Wij kwamen echter +overeen, dat hij den jongen Zwitser als gezelschap +bij zich zou houden, terwijl ik naar Meiringen terugkeerde. +Mijn vriend wilde eenigen tijd bij den waterval blijven en +dan langzaam over den heuvelrug naar Rosenlani wandelen, +waar ik mij in den avond bij hem zou voegen. +Toen ik heenging, stond Holmes met den rug tegen den +rotswand, met de armen over elkaar geslagen, naar beneden +ziende op den waterval. Het was de laatste maal, +dat ik hem op deze wereld zou zien.</p> + +<p>Toen ik nabij den voet van de helling was aangekomen, +zag ik om. Het was nu onmogelijk den waterval te zien, +maar ik ging het smalle voetpad over, dat er heen leidde. +Langs het pad zag ik een man snel voortloopen. Zijn +zwarte gestalte teekende zich scherp af tegen den groenen +achtergrond. Ik merkte de vastheid van zijn gang; doch +terwijl ik voortsnelde, verloor ik hem uit de gedachte.</p> + +<p>Het duurde mogelijk iets langer dan een uur, eer ik +Meiringen bereikte. De oude Steiler stond in het portaal +van zijn hotel.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_A155" id="p_A155">[A 155]</a></span> +„Wel, het is toch niet erger met haar geworden?” +zeide ik, binnenkomende.</p> + +<p>Zijn gelaat nam een uitdrukking van verbazing aan +en bij de eerste trilling zijner wenkbrauwen was het, +of mij het hart omdraaide.</p> + +<p>„Hebt gij dit dan niet geschreven?” vroeg ik, den +brief uit mijn zak nemende. „Is er geen zieke Engelsche +dame in het hotel?”</p> + +<p>„In 't geheel niet,” riep hij, „maar deze brief draagt +den stempel van het hotel. Ha, dan moet hij geschreven +zijn door dien langen Engelschman, die hier binnenkwam, +nadat gij vertrokken waart. Hij zeide....”</p> + +<p>Ik wachtte geen verdere verklaringen van den waard +af. In een duizeling van angst liep ik de dorpsstraat langs +en snelde terug naar het pad, dat ik zoo pas afgedaald was. +Ik had een uur noodig gehad, om in het dorp te komen. +Trots alle inspanning, verliepen er nog eens twee uren, +voor ik weer aan de watervallen van Reichenbach kwam. +Daar stond nog de Alpenstok van Holmes tegen den +rotswand, waarbij ik mijn vriend verlaten had. Maar +er was nu geen spoor meer van hem te zien en het was +tevergeefs, dat ik hem luid bij zijn naam riep. Mijn eenig +antwoord was mijn eigen stem, in honderdvoudige echo +door de omringende rotsen teruggekaatst.</p> + +<p>Het gezicht van dien Alpenstok deed mij huiveren. +Holmes was dus niet naar Rosenlani gegaan. Hij was +op dat drie voet breede pad gebleven met een steilen +rotswand aan de eene zijde en een steilen afgrond aan de +andere, tot hij door zijn vijand overrompeld was. De jonge +Zwitser was ook verdwenen. Hij was waarschijnlijk bij +Moriarty in dienst geweest en had de beide mannen alleen +gelaten. En wat was er toen gebeurd? Wie kon zeggen, +wat er toen was voorgevallen?</p> + +<p>Ik stond een paar minuten verbijsterd, trachtende +mijn gedachten te verzamelen, want de schrik had mij +overmand. Toen begon ik aan Holmes' eigen methode te +denken en trachtte ze in praktijk te brengen, om het +treurspel te ontsluieren. Het was helaas slechts al te +gemakkelijk. Wij waren niet tot het eind van het bergpad +gegaan; de Alpenstok wees de +<span class="corr" id="corr32" title="Bron: plaast">plaats</span> aan, +waar wij<span class="pageno"><a name="p_A156" id="p_A156">[A 156]</a></span> +onze wandeling gestaakt hadden en staan waren gebleven. +De zwarte grond wordt hier altijd vochtig gehouden door +het onophoudelijk neerspattende schuim; de tred van +een vogel zou hier zelfs zijn spoor achterlaten. Langs het +verdere einde van het pad liepen twee rijen voetstappen; +zij liepen van mij af; geen kwam terug. Op eenige ellen +afstand van de plek, waar het pad eindigde, was de grond +geheel en al omgewoeld en modderig en de braamstruiken +en varenkruiden waren afgescheurd en met slijk bedekt. +Ik ging voorover liggen en bezag den grond nauwkeurig, +terwijl het schuim over en rond mij spatte. Het was de +laatste uren donker geworden en nu zag ik slechts hier +en daar op de zwarte wanden het vocht glinsteren, en ver +weg naar beneden aan 't eind der kloof den glans van +den gebroken waterstroom. Ik riep met luider stem, +maar het klagende en bruisende, eentonig rollende geluid +van den waterval, veel overeenkomst hebbende met de kreten +van een menschelijke stem, was het eenig antwoord.</p> + +<p>Maar het was de wil der Voorzienigheid, dat ik toch +nog een laatsten groet zou hebben van mijn vriend en +makker. Ik heb reeds gezegd, dat zijn Alpenstok nog +tegen den op het smalle voetpad vooruitspringenden rotswand +stond. Op den top van deze rots staande, zag ik +iets schitterends en mijn hand boven de oogen houdende +om beter te zien, bemerkte ik, dat die schittering afkomstig +was van den zilveren sigarenkoker, dien Holmes +gewoonlijk bij zich had. Toen ik hem opnam, dwarrelde +een klein vierkant stukje papier, waarop de koker had +gelegen, op den grond neer. Het papier ontvouwende, +zag ik, dat het bestond uit drie bladzijden uit zijn zakboek +gescheurd en aan mij geadresseerd. Het was kenmerkend +voor het karakter van Holmes, dat het adres +juist en het schrijven vast en helder was, alsof hij het +in zijn studeerkamer had geschreven.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 309px;"> +<a href="images/a157.jpg"><img src="images/a157th.jpg" width="309" height="450" alt="Een klein vierkant stukje papier dwarrelde neer." title="Klik voor vergroting (687×1000px, 181kb)." /></a> +<span class="caption">Een klein vierkant stukje papier dwarrelde neer.</span> +</div> + +<hr class="tb" /> + +<p>„Waarde Watson,” zoo luidde het schrijven. „Dat ik +u deze weinige regelen kan schrijven, heb ik te danken +aan de hoffelijkheid van Moriarty, die de bespreking +van ons geschil wel een oogenblik wilde uitstellen. Hij +<span class="pageno"><a name="p_A157" id="p_A157">[A 157]</a><br /> +<a name="p_A158" id="p_A158">[A 158]</a></span> +heeft mij verteld, op welke wijze hij aan de handen der +Engelsche politie is ontsnapt en van onze bewegingen +op de hoogte bleef. Zijn methode van handelen heeft +het hooge denkbeeld, dat ik van zijn bekwaamheden +had, versterkt. De gedachte, dat ik in staat zal zijn te +voorkomen, dat de maatschappij verder door zijn tegenwoordigheid +geschaad wordt, doet mij genoegen, ofschoon +ik vrees tot een prijs, die mijn vrienden veel +verdriet zal veroorzaken, in 't bijzonder u, mijn waarde +Watson. Ik heb u reeds gezegd, dat mijn loopbaan haar +eind heeft bereikt en dat het onmogelijk op een voor +mij meer passende wijze kan geschieden dan nu het geval +is. Om u de waarheid te zeggen, ik was dadelijk +overtuigd, dat die brief van Meiringen een valstrik was +en liet toe, dat gij vertrokt, ofschoon het bij mij vaststond, +dat er een ontknooping als deze zou volgen. +Zeg den inspecteur Patterson, dat de papieren, die hij +noodig heeft voor de veroordeeling van de bende, +in het geheime laadje M zijn en zich bevinden in een +enveloppe met het opschrift Moriarty. Ik heb, voor ik +Engeland verliet, mijn testament gemaakt en dit mijn +broer Mycroft ter hand gesteld. Breng mijn groeten aan +mevrouw Watson over en geloof mij, waarde vriend, +dat ik steeds ben</p> + +<div class="float50"> +Uw u toegenegen +<p class="right"> +<span class="ri2"><span class="smcap">Sherlock Holmes</span>.”</span> +</p> +</div> + +<hr class="tb clear" /> + +<p>Een paar woorden zullen voldoende zijn, het overige +mede te deelen. Een onderzoek door deskundigen <span class="corr" id="corr33" title="Bron: in gesteld">ingesteld</span> +liet weinig twijfel, dat een twist tusschen de +beide mannen eindigen moest, zooals die wel nauwelijks +anders kon eindigen, namelijk daarmede, dat zij in elkaars +armen gekneld in den afgrond stortten. Een poging +om hun lijken te vinden was geheel hopeloos, +en daar diep in den ketel van draaiend water en kokend +schuim liggen voor altijd bedolven de gevaarlijkste +misdadiger en de voornaamste kampioen voor het recht. +De jonge Zwitser is nooit teruggevonden en het behoeft +niet meer betwijfeld te worden, dat hij een van de talrijke<span class="pageno"><a name="p_A159" id="p_A159">[A 159]</a></span> +agenten was, die Moriarty in zijn dienst had.—En +wat de misdadigersbende betreft, men zal zich nog +wel herinneren, hoe volledig door de getuigenissen, door +Holmes bijeengegaard, hun organisatie werd blootgelegd, +en hoe zwaar de hand van den doode op hen +drukte. Gedurende het proces kwamen omtrent hun +vreeselijken aanvoerder weinig bijzonderheden aan het +licht, en indien ik gedwongen ben geworden een juist +verhaal te geven van bovengemelde feiten, dan is dit +te wijten aan die niet tot oordeelen bevoegde strijders, +die zijn aandenken hebben trachten te zuiveren door +aanvallen op hem, dien ik steeds zal beschouwen als den +besten en verstandigsten man, dien ik ooit gekend heb.</p> + +<div class="footnote"> +<p><a name="FN_A_2" id="FN_A_2" href="#FNa_A_2"><span class="label">[A]</span></a> +Zie „Een Godsgericht”.</p> +</div> + +<hr class="chend" /> + +<div class="adv"> + +<p><span class="pageno"><a name="p_Ai" id="p_Ai">[A i]</a></span></p> + +<p class="adheader">ÉÉN WOORDENBOEK <big><b>VOLDOENDE</b></big></p> + +<p class="adheader"><small>VOOR DE DRIE MODERNE TALEN.</small></p> + +<p class="adheader"><big>HET EERSTE</big> <span style="font-size: 140%; letter-spacing: -0.1em;">Viertalig Woordenboek</span></p> + +<p class="adheader"><big><big>OM EN OM</big></big></p> + +<div class="figleft" style="width: 222px;"> +<img src="images/a160.jpg" width="222" height="300" alt="Viertalig Zakwoordenboek" title="" /> +</div> + +<div class="adfloat"> + +<p style="text-indent: 4em;">HET BEVAT</p> + +<p class="adbevat"> +Hollandsch-Fransch,<br /> +Hollandsch-Duitsch,<br /> +Hollandsch-Engelsch,<br /> +</p> + +<p class="adbevat" style="text-indent: 4em;">en</p> + +<p class="adbevat"> +Fransch-Hollandsch,<br /> +Duitsch-Hollandsch,<br /> +Engelsch-Hollandsch.<br /> +</p> + +</div> + +<p class="adbox clear"> +<span class="adboxtxt">ALLES IN ÉÉN BOEK VOOR <span style="font-size: 200%; vertical-align: -0.15em;">ƒ 1.25</span></span> +</p> + +<p class="adtekstc clear"><b>Quanjers Viertalig Woordenboek Om en Om</b></p> + +<p class="adtekst">is naar de beste bronnen bewerkt. Voor het Nederlandsch is +de Woordenlijst van de Vries en te Winkel, voor het Duitsch +die van Duden gevolgd, terwijl de dictionnaires van Larousse +en van Cassell respectievelijk voor Fransch en Engelsch +geraadpleegd zijn.</p> + +<p class="adtekstc"><b>Quanjers Viertalig Woordenboek Om en Om</b></p> + +<p class="adtekst">is zoo volledig mogelijk, volkomen betrouwbaar, zeer duidelijk +van druk, aldus bij uitnemendheid geschikt voor school en +huis; het bevat bijna 1200 pagina's, is gedrukt op geheel +houtvrij papier, kost slechts <b>f 1.25</b> in geheel linnen band, en +is bij elken Boekhandelaar verkrijgbaar, alsmede bij de Uitgevers +<b>BLANKWAARDT & SCHOONHOVEN te Rijswijk (Z.=H.)</b>.</p> + +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B1" id="p_B1">[B 1]</a></span></p> + +<h2 class="voortitel"><a name="DE_TERUGKEER_VAN_SHERLOCK_HOLMES" id="DE_TERUGKEER_VAN_SHERLOCK_HOLMES"></a>DE TERUGKEER VAN SHERLOCK HOLMES.</h2> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B2" id="p_B2">[B 2]</a></span></p> +<div class="figcenter" style="width: 442px;"> +<img src="images/b002.jpg" width="442" height="640" alt="Sir ARTHUR CONAN DOYLE" title="" /> +<span class="doyle">Sir ARTHUR CONAN DOYLE</span> +</div> + +<div class="titelverso"> +<p><span class="pageno"><a name="p_B3" id="p_B3">[B 3]</a></span></p> + +<h1>DE TERUGKEER VAN<br /> SHERLOCK HOLMES</h1> + +<p class="titeltekst"><small>DOOR</small></p> + +<p class="titeltekst"><big>A. CONAN DOYLE.</big></p> + +<p class="titeltekst" style="width: 450px; margin: auto;"> +Schrijver van:<br /> +<span class="smcap">De Grieksche Tolk</span>, +<span class="smcap">De Hond van de Baskervilles</span>, +<span class="smcap">Een Godsgericht</span>, +<span class="smcap">De Avonturen van Sherlock Holmes</span>, +<span class="smcap">Sherlock Holmes de Detective</span>, +<span class="smcap">De Liefde eener Vrouw</span>, enz. +</p> + +<hr style="margin-bottom: 4em;" /> + +<p class="titeltekst"><span class="illbox">Geïllustreerd.</span></p> + +<p class="titeltekst">RIJSWIJK (Z.-H.)<br /> +BLANKWAARDT & SCHOONHOVEN.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B4" id="p_B4">[B 4]</a></span></p> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B5" id="p_B5">[B 5]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 568px;"> +<img src="images/b005.jpg" width="568" height="88" alt="" title="" /> +</div> + +<h2><a name="B_I" id="B_I"></a>I.</h2> + +<h3>Het avontuur van de Opleidingsschool.</h3> + +<p>Wij hebben het meer dan eens op onze kleine verdieping +in Baker-Street bijgewoond, dat personen op dramatische +wijze opkwamen of vertrokken, maar ik kan mij niet herinneren +ooit iets in dit opzicht te hebben bijgewoond, dat +ons meer aangreep dan de eerste verschijning van dr. Thorneycroft +Huxtable, hoofdonderwijzer, acte Fransch L. O. enz. +Zijn kaartje, dat te klein scheen om het gewicht te dragen +van zijn onderwijstitels, was hem eenige seconden voorgegaan +en daarna trad hij zelf binnen—zoo groot, zoo afgemeten +en zoo waardig, dat hij de belichaming mocht genoemd +worden van zelfbeheersching en soliditeit. En toch was het +eerste, wat hij deed, toen de deur achter hem was gesloten, +niets meer of minder dan zich vast te houden aan de tafel +en vervolgens op den vloer te glijden. Daar lag die majestueuse +gestalte slap en gevoelloos op onze vloermat. Wij +waren beiden opgesprongen en eenige oogenblikken staarden +wij in stille verbazing naar het gewichtige stuk wrakhout, dat +deed denken aan een plotselingen en noodlottigen storm op +de levenszee. Holmes liep spoedig met een kussen naar hem +toe om zijn hoofd te steunen, en ik greep de brandewijnflesch +om zijn lippen nat te maken. Het breede, witte gelaat was +doorploegd met lijnen, die van zorg spraken, de opgezwollen +oogleden zagen er loodkleurig uit, de geopende mond trok +nu en dan krampachtig samen aan de hoeken en zijn gelaat +was niet geschoren. Zijn das en halfhemd droegen de sporen +van een langen dag en het haar hing wanordelijk om het goed +gevormde hoofd. Het was een uitgeput man, die voor ons lag.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B6" id="p_B6">[B 6]</a></span> +„Wat is het, Watson?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Algeheele uitputting—misschien uitsluitend van honger +en vermoeienis,” zei ik, met mijn vinger op den pols, waarin +de levensstroom nog slechts zwak klopte.</p> + +<p>„Een retourtje van Mackleton, in het noorden van Engeland,” zei Holmes, +het uit zijn vestjeszak halend. „Het is nog geen twaalf uur. Hij moet +dus wel vroeg van huis zijn gegaan.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/b006.jpg"><img src="images/b006th.jpg" width="450" height="400" alt="Het forsche, bleeke gelaat was doorploegd met lijnen, die zorg verraadden." title="Klik voor vergroting (991x882px, 159kb)." /></a> +<span class="caption">Het forsche, bleeke gelaat was doorploegd met lijnen, die zorg verraadden.</span> +</div> + +<p>De zware oogleden begonnen te trillen en een oogenblik +later keken een paar grijze oogen ons nieuwsgierig aan. +Zoo goed mogelijk trachtte de man vervolgens op te staan, +terwijl zijn gelaat rood werd van schaamte.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B7" id="p_B7">[B 7]</a></span> +„Vergeef mij deze zwakte, mijnheer Holmes. Ik ben een +weinig overspannen. Dank u, indien u mij een glas melk met +een beschuit kondet geven, denk ik wel weer spoedig op te +knappen. Ik kwam persoonlijk, mijnheer Holmes, ten einde +zeker te zijn, dat u met mij terugkeerdet. Ik was bang, dat +een telegram u niet van de absolute noodzakelijkheid en +het dringende van dit geval zou overtuigen.”</p> + +<p>„Wanneer u geheel en al hersteld zijt,—”</p> + +<p>„Ik ben alweer geheel in orde. Ik begrijp niet, dat die +zwakte mij zoo eensklaps kon overvallen. Ik zou gaarne +zien, mijnheer Holmes, dat u met den volgenden trein met +mij naar Mackleton terugkeerdet.”</p> + +<p>Mijn vriend schudde het hoofd.</p> + +<p>„Mijn collega Watson zou u kunnen zeggen, dat wij op +het oogenblik onze handen vol werk hebben. Ik word bezig +gehouden door de zaak van de Ferrers Documenten en de +Abergavenny moord komt morgen voor. Alleen een zeer +belangrijk geval zou mij er toe kunnen brengen, thans Londen +te verlaten.”</p> + +<p>„Belangrijk!” Onze bezoeker maakte een welsprekend +handgebaar. „Hebt u dan niets gehoord van de ontvoering +van den eenigen zoon van den hertog van Holdernesse?”</p> + +<p>„Wat? Van den vroegeren minister?”</p> + +<p>„Juist. Wij hebben getracht er de bladen buiten te +houden, maar gisteren avond stond er iets in de „Globe”. +Ik dacht, dat het u wel ter oore zou zijn gekomen.”</p> + +<p>Holmes strekte zijn langen, dunnen arm uit en haalde +Deel H uit zijn Encyclopaedie te voorschijn.</p> + +<p>„<span class="corr" id="corr34" title="Bron: ">„</span>Holdernesse, zesde hertog K. G., P. C.<span class="corr" id="corr35" title="Bron: ">”</span>—het halve +alphabet! <span class="corr" id="corr36" title="Bron: ">„</span>Baron Beverley, Graaf van Carston<span class="corr" id="corr37" title="Bron: ">”</span>—lieve +hemel, wat een titels! Bovendien nog <span class="corr" id="corr38" title="Bron: ">„</span>Lord-Luitenant van +Hallamshire sedert 1900. Gehuwd met Edith, dochter van +Sir Charles Appledore 1888. Erfgenaam en eenig kind, Lord +Saltire. Bezit ongeveer tweehonderd en vijftig duizend +aren aan land. Mijnen in Lancashire en Wales. Adres +Carlton House Terrace; Holdernesse Hall, Hallamshire; +Carston Castle, Bangor, Wales. Lord van de Admiraliteit +1872; Secretaris van—” Wel, wel, deze man is zeker een +van de voornaamste onderdanen van de Kroon.”</p> + +<p>„De grootste en misschien de rijkste. Ik heb gehoord,<span class="pageno"><a name="p_B8" id="p_B8">[B 8]</a></span> +mijnheer Holmes, dat u bij uw beroepsaangelegenheden +niet juist de goedkoopste pleegt te zijn en dat u bereid is te +werken ter wille van het werk. Ik kan u echter meedeelen, +dat Zijne Genade reeds te kennen heeft gegeven, dat een +chèque van vijf duizend pond zal gegeven worden aan den +man, die kan zeggen, waar zijn zoon zich bevindt, en ook +duizend pond aan hem, die den man of de mannen kan +noemen, welke hem gevangen hebben genomen.”</p> + +<p>„Dat is een vorstelijke belooning,” zei Holmes. „Watson, +ik denk dat wij dr. Huxtable zullen vergezellen op zijn +terugreis naar het noorden van Engeland. En nu, dr. Huxtable, +wanneer u die melk hebt uitgedronken, zult u mij +wel willen vertellen, wat er gebeurd is, wanneer het gebeurd +is, hoe het gebeurd is en eindelijk wat dr. Thorneycroft +Huxtable, van de Opleidingsschool bij Mackleton, met de +zaak heeft uit te staan, en waarom hij drie dagen na een gebeurtenis +komt—de ongeschoren staat van uw kin wijst den +datum aan—om mij te vragen mijn diensten te verleenen.”</p> + +<p>Onze bezoeker had zijn melk opgedronken en zijn beschuitjes +opgepeuzeld. Het licht was weder in zijn oogen +teruggekeerd evenals de kleur op zijn wangen, toen hij met +veel omhaal van woorden het gebeurde ging uitleggen.</p> + +<p>„Allereerst moet ik u meedeelen, heeren, dat mijn Instituut +een voorbereidingsschool is, waarvan ik de stichter +en het hoofd ben. „Huxtable's Aanteekeningen over Horatius” +zal misschien mijn naam bij u meer bekendheid verleenen. +Mijn school is zonder twijfel de beste en beroemdste opleidingsschool +in Engeland. Lord Leverstoke, de Graaf van Blackwater, +Sir Cathcart Soames—zij allen hebben hun zonen +aan mijn hoede toevertrouwd. Maar ik voelde, dat mijn +school haar toppunt van roem had bereikt, toen, drie weken +geleden, de hertog van Holdernesse zijn secretaris, mijnheer +James Wilder, zond met het bericht, dat de jonge lord Saltire, +oud tien jaar, zijn eenige zoon en erfgenaam, aan mijn zorgen +zou worden toevertrouwd. Weinig vermoedde ik, dat dit het +voorspel zou wezen van de grootste ramp in mijn leven.</p> + +<p>„Den eersten Mei kwam de knaap, daar dan de overgangsexamens +plaats hebben. Hij was een aardige jongen en wende spoedig +aan zijn nieuwe omgeving. Ik kan u wel zeggen—ik hoop, +dat ik niet onbescheiden ben, maar<span class="pageno"><a name="p_B9" id="p_B9">[B 9]</a></span> +halve mededeelingen geven in een dergelijk geval toch niets—dat +hij niet bijzonder gelukkig thuis was. Het is een bekend +geheim, dat het huwelijksleven van den hertog niet zeer +vreedzaam is geweest en dat de zaak geëindigd is in een +scheiding met wederzijdsch goedvinden. De hertogin heeft +zich een verblijf gekozen in het Zuiden van Frankrijk. Dat +is niet lang geleden gebeurd en men wist, dat de knaap zeer +gehecht was aan zijn moeder. Hij was stil en in zich zelf +gekeerd na haar vertrek van Holdernesse Hall, en het was +om deze reden, dat de hertog hem naar mijn inrichting wilde +zenden. Na verloop van veertien dagen voelde de knaap +zich echter bij ons thuis en was oogenschijnlijk gelukkig. +Het laatst zagen wij hem in den avond van dertien Mei—dat +is Maandagavond j.l. Zijn kamer was op de tweede +verdieping en men bereikte haar door een andere kamer, +waarin twee andere jongens sliepen. Deze jongens zagen of +hoorden niets, zoodat het zeker is, dat de jonge Saltire dien +kant niet is uitgegaan. Zijn raam was open en daarlangs +groeit een mooie klimop. Wij konden beneden na zijn +verdwijning geen voetsporen vinden, maar vast staat, dat +hier de eenige uitgang was.</p> + +<p>„Zijn afwezigheid werd Dinsdagmorgen om zeven uur +ontdekt. Zijn bed was beslapen geweest. Hij had zich geheel +gekleed, voordat hij wegging en zijn gewoon blauw schoolpak +met de donkergrijze broek aangetrokken. Er was hoegenaamd geen +aanwijzing, dat iemand de kamer was binnengetreden, en het is +zeker, dat, wanneer een worsteling had plaats gehad of ook maar +even om hulp geroepen was, zulks zou gehoord zijn, daar Caunter, +de oudste jongen in de aangrenzende kamer, zeer licht slaapt.</p> + +<p>„Toen Lord Saltire's verdwijning ontdekt was, liet ik terstond +alle personen in mijn inrichting bij elkander komen, +onderwijzers, dienstpersoneel en de jongens. Toen bemerkten +wij, dat Lord Saltire waarschijnlijk niet alleen was geweest +bij zijn vlucht. Heidegger, de onderwijzer in het Duitsch, +werd ook vermist. Zijn kamer was op de tweede verdieping, +aan het andere eind van het gebouw en kwam op dezelfde +zijde uit als het vertrek van Lord Saltire. Hij had ook geslapen; +maar klaarblijkelijk was hij slechts gedeeltelijk +gekleed weggegaan, daar zijn boord en zijn sokken nog in<span class="pageno"><a name="p_B10" id="p_B10">[B 10]</a></span> +zijn kamer lagen. Hij was ongetwijfeld ook langs het klimop +naar beneden geklauterd, want wij konden zijn voetsporen zien, +daar waar hij op den grond was neergekomen. Zijn fiets werd +bewaard in een klein huisje naast de laan en deze was weg.</p> + +<p>„Hij was twee jaar bij mij geweest en kwam met zeer +goede getuigschriften; hij was echter een stil en in zich zelf +gekeerd man en niet bijzonder populair bij de leerlingen, +evenmin als bij de onderwijzers. Van de vluchtelingen kon +geen spoor ontdekt worden, en thans op Donderdagmorgen +zijn wij even wijs als wij Dinsdag waren. Op Holdernesse Hall +werd natuurlijk terstond navraag gedaan. Het is slechts +eenige mijlen ver en wij dachten, dat de jongen in een +plotseling verlangen naar huis, naar zijn vader was teruggekeerd; +daar had men echter niets van hem gehoord of gezien. +De hertog is zeer opgewonden—en wat mij betreft, +wel, u hebt zelf gezien, in welk een staat van overspanning ik +mij bevind ten gevolge van deze zaak. Mijnheer Holmes, indien +u ooit al uw vermogens aan het werk zette, smeek ik u +het nu te doen, want nooit in uw leven zult u een geval krijgen, +dat meer waard is al uw aandacht er aan te besteden.”</p> + +<p>Sherlock Holmes had met gespannen aandacht geluisterd +naar de mededeelingen van den ongelukkigen schoolmeester. +Zijn saamgetrokken wenkbrauwen en de diepe rimpels in zijn +voorhoofd toonden aan, dat hij geen aanmoediging behoefde +om al zijn aandacht te concentreeren op een probleem, dat, +afgescheiden van de groote belangen, die er bij waren betrokken, +zoo direct zijn liefde voor het ingewikkelde en +ongewone moest opwekken. Hij haalde zijn notitieboekje +voor den dag en krabbelde eenige aanteekeningen neer.</p> + +<p>„U zijt zeer nalatig geweest door niet eerder bij mij te +komen,” zei hij streng. „U begint zoodoende mij bij mijn +onderzoek reeds dadelijk te dwarsboomen. Het is bijvoorbeeld +niet aan te nemen, dat de klimop in de laan voor een opmerkzaam +toeschouwer niets merkwaardigs opgeleverd zou hebben.”</p> + +<p>„Mij kan geen blaam in dat opzicht treffen. Zijne Genade +wilde in elk geval alle publiek schandaal vermijden. Hij was +bang, dat zijn ongelukkig familieleven zoodoende al te ruchtbaar +zou worden. Hij zou voor geen geld ter wereld willen, +dat dit gebeurde.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B11" id="p_B11">[B 11]</a></span> +„Maar er is toch zeker een officieel onderzoek ingesteld +door de politie?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer, maar dat heeft al zeer weinig opgeleverd. +Oogenschijnlijk was reeds dadelijk een spoor ontdekt, daar +gemeld werd aan een naburig station, dat men 's morgens +vroeg een jongen en een man gezien had, die met den trein +waren vertrokken. Eerst gisteren avond kregen wij bericht, +dat men deze beiden had opgespoord in Liverpool en dat +daar gebleken is, dat zij hoegenaamd niets met het geval +hadden uit te staan. Daarna kwam ik in mijn wanhoop en +teleurstelling, na een slapeloozen nacht, regelrecht naar u +toe met den vroegtrein.”</p> + +<p>„Ik vermoed, dat het plaatselijk onderzoek verslapte +tijdens dat het valsche spoor werd gevolgd.”</p> + +<p>„Men deed in dien tusschentijd niets.”</p> + +<p>„Zoodat drie dagen zijn verloren gegaan. De zaak is +allertreurigst behandeld.”</p> + +<p>„Dat weet ik en stem ik toe.”</p> + +<p>„En toch is het vraagstuk nog wel op te lossen. Ik zal +althans met genoegen het onderzoek op mij nemen. Is u +er in geslaagd eenig verband te vinden tusschen den vermisten +knaap en dien Duitschen onderwijzer?”</p> + +<p>„In het geheel niet.”</p> + +<p>„Kreeg de knaap reeds onderricht van dezen onderwijzer?”</p> + +<p>„Neen, hij heeft, voor zoover ik weet, geen woord ooit +met hem gewisseld.”</p> + +<p>„Dat is zeker zeer vreemd. Had de knaap een fiets?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Werd een fiets van een anderen knaap vermist?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Is dat zeker?”</p> + +<p>„Bepaald.”</p> + +<p>„Wel, u zult zeker niet willen beweren, dat de Duitscher +op een fiets in een donkeren nacht is weggereden, terwijl +hij den knaap in zijn armen hield?”</p> + +<p>„Zeker niet.”</p> + +<p>„Wat is dan de theorie, die u er op nahoudt<span class="corr" id="corr39" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„De fiets kan gediend hebben om ons op een dwaalspoor +te brengen. Zij kan hier of daar verborgen zijn en het +paar dan te voet zijn weggegaan.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B12" id="p_B12">[B 12]</a></span> +„Juist; maar het schijnt dan toch wel een eigenaardig +dwaalspoor, niet waar? Waren er nog andere fietsen in +dat schuurtje?”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 450px;"> +<a href="images/b012.jpg"><img src="images/b012th.jpg" width="450" height="407" alt="Welke theorie houdt u er op na?" title="Klik voor vergroting (976×883px, 178kb)." /></a> +<span class="caption">Welke theorie houdt u er op na?</span> +</div> + +<p>„Verscheidene.”</p> + +<p>„Zouden zij er geen twee hebben verstopt, indien zij het +denkbeeld wilden opwekken, dat zij per rijwiel waren vertrokken?”</p> + +<p>„Dat denk ik wel.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B13" id="p_B13">[B 13]</a></span> +„Natuurlijk zouden zij dat gedaan hebben. Deze theorie +deugt dan ook niet. Maar het incident is een uitstekend +punt van uitgang voor een onderzoek. Een fiets is nu eenmaal +niet gemakkelijk te verbergen of te verruilen. Nog +een vraag. Is er iemand geweest om naar den knaap te zien +op den dag, vóór hij verdween?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Heeft hij toen een brief gekregen?”</p> + +<p>„Ja, een brief.”</p> + +<p>„Van wien?”</p> + +<p>„Van zijn vader.”</p> + +<p>„Opendet u de brieven van den knaap?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Hoe weet u dan, dat hij van zijn vader kwam?”</p> + +<p>„Het wapen stond op de enveloppe en het adres was +geschreven in het stijve handschrift van den hertog. Bovendien +herinnert de hertog zich, dat hij geschreven heeft.”</p> + +<p>„En heeft hij daarop geen brief ontvangen?”</p> + +<p>„Niet in de laatste dagen.”</p> + +<p>„Kreeg hij geen brief uit Frankrijk?”</p> + +<p>„Neen, nooit.”</p> + +<p>„U ziet natuurlijk waarheen ik wil. Of de knaap is ontvoerd +met geweld, of hij is uit eigen vrijen wil gegaan. In het +laatste geval mag men verwachten, dat eenige pressie van +buiten noodig was, om zulk een jongen knaap tot zulk een +stap te krijgen. Indien er geen bezoekers bij hem zijn geweest, +moet die pressie zijn uitgeoefend per brief. Vandaar +dat ik tracht uit te visschen, wie aan hem heeft geschreven.”</p> + +<p>„Ik vrees, dat ik u niet veel wijzer kan maken. De eenige, +die hem schreef, was, voor zoover ik weet, zijn vader.”</p> + +<p>„Die hem een brief zond op den dag van zijn verdwijnen.<span class="corr" id="corr40" title="Bron: [alinea-break] „"> </span> +Was de verstandhouding tusschen vader en zoon goed?”</p> + +<p>„Zijne Genade is nooit vriendelijk tegen iemand. Hij wordt +geheel en al in beslag genomen door algemeene openbare +aangelegenheden en is onvatbaar voor alle gewone emoties. +Maar op zijn manier was hij vriendelijk jegens den knaap.”</p> + +<p>„Deze genoot de sympathie van zijn moeder?”</p> + +<p>„Ja.”</p> + +<p>„Heeft hij het wel eens gezegd?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B14" id="p_B14">[B 14]</a></span> +„De hertog dan?”</p> + +<p>„Goede hemel, neen.”</p> + +<p>„Maar hoe weet u dit dan?”</p> + +<p>„Ik heb met mijnheer James Wilder, den secretaris van +Zijne Genade, een vertrouwelijk gesprek gehad. Hij was het, +die mij voorlichtte omtrent de gevoelens van Lord Saltire.”</p> + +<p>„Ik begrijp het. Is misschien de brief, dien de hertog +zijn zoon geschreven had, in dat vertrek achtergebleven?”</p> + +<p>„Neen, dien had hij meegenomen. Ik denk, mijnheer +Holmes, dat het tijd wordt, dat wij naar Euston gaan.”</p> + +<p>„Ik zal een rijtuig voor laten komen. Over een kwartier zijn +wij tot uw dienst. Indien u naar huis telegrafeert, mijnheer +Huxtable, zou het goed zijn de lieden in den waan te laten, +dat het onderzoek nog steeds te Liverpool wordt voortgezet, +of waar elders uw politie het gelieft in te stellen. In den +tusschentijd zal ik eenige naspeuringen doen op het terrein +zelf en misschien is het spoor nog niet zoo oud, of twee oude +speurhonden als Watson en ik kunnen het wel volgen.”</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Dien avond bevonden wij ons in de koude frissche atmosfeer +van de Peah-landstreek, waarin de beroemde school van +dr. Huxtable is gelegen. Het was reeds donker, toen wij er +aankwamen. Een kaartje lag op de tafel in de vestibule en +de huisknecht fluisterde zijn meester iets in het oor, dat +deze dadelijk opgewonden naar ons deed toe komen.</p> + +<p>„De hertog is hier,” zei hij. „De hertog en mijnheer +Wilder zijn in de spreekkamer. Komt, heeren, ik zal u +even voorstellen.”</p> + +<p>Ik kende natuurlijk den beroemden staatsman van aanzien, +maar de man was nu geheel anders <span class="corr" id="corr41" title="Bron: als">dan</span> hij gewoonlijk +werd afgebeeld. Het was een forsch en statig persoon, in +de puntjes gekleed, met een lang smal gelaat, waarvan de +neus ietwat gebogen was. Zijn gelaat was doodsbleek, hetgeen +meer uitkwam door het contrast, dat gevormd werd +door den langen rooden baard, die op zijn wit vest neerhing. +Aldus was de deftige verschijning, die ons ijzig aanstaarde. +Naast den hertog stond een jongmensch, dat, naar +ik vermoedde, de secretaris was. Hij was klein, zenuwachtig +beweeglijk, met verstandige, lichtblauwe oogen. Hij was het, +die dadelijk op een koelen, snijdenden toon het gesprek opende.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B15" id="p_B15">[B 15]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 326px;"> +<a href="images/b015.jpg"><img src="images/b015th.jpg" width="326" height="450" alt="Naast den hertog stond een jongmensch." title="Klik voor vergroting (725×999px, 171kb)." /></a> +<span class="caption">Naast den hertog stond een jongmensch.</span> +</div> + +<p>„Dr. Huxtable, ik kwam heden morgen te laat om u te +weerhouden van uw reis naar Londen. Ik vernam, dat uw +doel was den heer Sherlock Holmes uit te +noodigen het onderzoek in deze zaak op +zich te nemen. Zijne Genade is verbaasd, dr. +Huxtable, dat u zulk een stap hebt genomen +zonder hem te waarschuwen.”</p> + +<p>„Toen ik vernam, dat de politie er niet in was geslaagd—”</p> + +<p>„Zijne Genade is in geenen deele overtuigd, +dat de politie niet is geslaagd.”</p> + +<p>„Maar gewis, mijnheer Wilder—”</p> + +<p>„U weet toch, mijnheer, dat Zijne +Genade voor alles een publiek schandaal wil vermijden. Hij +neemt liefst zoo weinig mogelijk personen in zijn vertrouwen.”</p> + +<p>„De zaak kan gemakkelijk verholpen worden,” zei de<span class="pageno"><a name="p_B16" id="p_B16">[B 16]</a></span> +verslagen onderwijzer. „Mijnheer Sherlock Holmes kan +morgen ochtend naar Londen terugkeeren.”</p> + +<p>„Niet zoo haastig, dr. Huxtable, niet zoo haastig,” zei +Holmes langs zijn neus weg. „Deze noordelijke lucht is zeer +gezond en derhalve denk ik hier een paar dagen te blijven +en mijn tijd te besteden, zooals ik dat noodig acht. Of ik +daarbij onder uw dak zal slapen of in de dorpsherberg, moet +u natuurlijk beslissen.”</p> + +<p>Ik kon zien, dat de ongelukkige onderwijzer nog altijd +besluiteloos was, uit welken toestand hij gered werd door +de zware welluidende stem van den roodgebaarden hertog, +die klonk als een zware etensbel.</p> + +<p>„Ik ben het met mijnheer Wilder eens, dr. Huxtable, dat +ge wijs zoudt gedaan hebben met mij te raadplegen. Maar +nu mijnheer Holmes eenmaal door u in het vertrouwen is +genomen, zou het inderdaad al te gek zijn, indien wij niet van +zijn diensten zouden gebruik maken. In plaats van naar de +herberg te gaan, mijnheer Holmes, zal het mij aangenaam zijn, +wanneer u bij mij op Holdernesse Hall zoudt willen logeeren.”</p> + +<p>„Ik dank Uwe Genade zeer, maar in het belang van mijn +onderzoek, denk ik, dat het beter is te blijven op het terrein +van het geheim.”</p> + +<p>„Zooals u wilt, mijnheer Holmes. Alle inlichtingen, die +mijnheer Wilder of ik u kunnen verstrekken, staan u natuurlijk +ten dienste.”</p> + +<p>„Het zal waarschijnlijk noodig zijn, dat ik u op de Hall +kom bezoeken,” zei Holmes. „Ik zou u nu alleen willen +vragen, mijnheer, of u eenige verklaring weet te geven over +het verdwijnen van uw zoon?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer, in het geheel niet.”</p> + +<p>„Wil mij niet kwalijk nemen, wanneer ik zaken aanroer, +die voor u pijnlijk zijn, maar er zit niet anders op. Gelooft +u, dat de hertogin iets met de zaak te maken heeft?”</p> + +<p>De staatsman aarzelde een oogenblik.</p> + +<p>„Ik geloof het niet,” zei hij eindelijk.</p> + +<p>„De verklaring, die het meest voor de hand ligt, is deze, +dat de knaap is opgelicht ten einde een hoog losgeld voor hem +van u te krijgen. Er is toch nog geen brief door u ontvangen?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer.”</p> + +<p>„Nu nog een vraag, Uwe Genade. Ik meen begrepen te<span class="pageno"><a name="p_B17" id="p_B17">[B 17]</a></span> +hebben, dat u uw zoon hebt geschreven op den dag, dat het +incident plaats had.”</p> + +<p>„Neen, ik schreef hem den dag te voren.”</p> + +<p>„Juist. Maar hij ontving uw brief toch eerst op den +volgenden dag.”</p> + +<p>„Ja.”</p> + +<p>„Stond er iets in uw brief, dat hem er toe kon brengen +zulk een stap te doen?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer, zeker niet.”</p> + +<p>„Hebt u dien brief zelf op de post gedaan?”</p> + +<p>Het antwoord van den edelman werd voorkomen door +zijn secretaris, die eenigszins haastig tusschenbeide kwam.</p> + +<p>„Zijne Genade is niet gewoon zelf zijn brieven op de post +te doen,” zei hij. „Deze brief werd met andere op tafel +gelegd, en ik zelf heb hem gepost.”</p> + +<p>„U is er zeker van, dat die brief er bij was?”</p> + +<p>„Ja, ik zag hem er bij.”</p> + +<p>„Hoeveel brieven heeft Uwe Genade dien dag geschreven?”</p> + +<p><span class="corr" id="corr42" title="Bron: ">„</span>Twintig of dertig. Ik heb een uitgebreide correspondentie. +Maar zeker doet dit niets ter zake.”</p> + +<p>„Toch wel,” zei Holmes.</p> + +<p>„Wat mij betreft,” ging de hertog voort, „ik heb de politie +geraden haar aandacht op het Zuiden van Frankrijk te vestigen. +Ik heb reeds gezegd, dat ik niet geloof, dat de hertogin +zulk een ellendige daad zou aanmoedigen, maar de +knaap had de onzinnigste denkbeelden, en het is mogelijk, +dat hij naar haar gevlucht is, geholpen en geleid door dezen +Duitscher. Ik geloof, dr. Huxtable, dat wij thans naar de +Hall kunnen terugkeeren.”</p> + +<p>Ik kon zien, dat Holmes nog gaarne eenige andere vragen +had willen richten tot den hertog, maar aan het optreden +van den edelman was duidelijk te merken, dat hij het onderhoud +als geëindigd beschouwde. Klaarblijkelijk was het voor +zijn aristocratische natuur uiterst hinderlijk over zijn intieme +aangelegenheden met een vreemdeling te spreken en vreesde +hij, dat elke nieuwe vraag een nieuw licht zou verspreiden +over de verborgen hoeken van zijn hertogelijke geschiedenis.</p> + +<p>Zoodra de edelman en zijn secretaris vertrokken waren, +toog mijn vriend met een merkwaardigen ijver aan het werk +en ging op onderzoek uit.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B18" id="p_B18">[B 18]</a></span> +De kamer van den knaap werd zorgvuldig onderzocht en +niets bleef over dan de overtuiging, dat hij alleen door het +raam ontsnapt kon wezen. De kamer van den Duitscher +leverde ook geen enkele ontdekking op. Hier had een stuk +van den klimop <span class="corr" id="corr43" title="Bron: zich">het</span> begeven onder zijn gewicht en wij zagen +bij het licht van een lantaarn, waar zijn voeten waren neergekomen. +De indruk in het korte groene gras was het eenige bewijs, +achtergelaten bij deze onverklaarbare, nachtelijke vlucht.</p> + +<p>Sherlock Holmes verliet alleen het huis en kwam eerst over +elven terug. Hij had zich een groote kaart van de omstreken +laten geven en deze bracht hij in mijn kamer, waar hij haar +op het bed uitspreidde en na de lamp er boven te hebben +gehangen, ze begon te bestudeeren onder het rooken van een +pijp, nu en dan bijzonder belangrijke punten aanwijzend.</p> + +<p>„Deze zaak begint mij te boeien, Watson. Ongetwijfeld +zijn er eenige belangrijke feiten, die er mede in verband +staan. Nu wij nog zoo goed als aan het begin zijn, moet je je +op de hoogte stellen van de geographische ligging dezer +streek, hetgeen ons onderzoek later ten goede zal komen.</p> + +<p>„Kijk eens naar de kaart. Deze donkere vlek is de school. +Ik zal er een speld insteken. Nu, deze lijn is de hoofdweg. +Zooals je ziet, loopt hij ten oosten en ten westen van de +school en er is geen zijweg. Indien de beide personen den weg +gevolgd hebben, moeten zij langs <i>dezen</i> weg zijn gekomen.</p> + +<p>„Door een toevallige, gelukkige omstandigheid zijn wij +in staat om na te gaan, wie zoo aldaar gepasseerd zijn. Op +dat punt, waar mijn pijp nu ligt, heeft een veldwachter van +'s nachts twaalf uur tot zes uur in den morgen op wacht gestaan. +Zooals je ziet, scheidt de weg zich hier voor de +eerste maal in tweeën. Deze man verklaart, dat hij geen +oogenblik zijn post heeft verlaten en dat het onmogelijk is, +dat een man of een knaap daar langs konden gaan, zonder +dat hij hen zag. Ik heb dezen agent van avond gesproken +en hij maakte op mij den indruk volkomen geloofwaardig +te zijn. Daardoor kan deze kant verder buiten beschouwing +blijven. Wij komen nu aan de andere zijde. Hier staat een +herberg, „De Roode Stier” geheeten en de herbergierster is +ernstig ziek. Zij had naar Mackleton om een dokter gezonden, +maar deze kwam niet vóór 's morgens, daar hij was opgehouden +door een ander geval. De bewoners van de herberg<span class="pageno"><a name="p_B19" id="p_B19">[B 19]</a></span> +waren den geheelen nacht opgebleven, in afwachting van +zijn komst en om beurten schijnen zij telkens gekeken te +hebben of zij ook iets op den weg zagen aankomen. Zij +verklaren, dat in elk geval niemand voorbijgekomen is. +Indien hun verklaring juist is, volgt daaruit, dat wij +tegelijkertijd kunnen vaststellen, dat ook niet langs dezen +kant de vluchtelingen zijn gekomen, ergo dat zij in het +geheel geen gebruik hebben gemaakt van den weg.”</p> + +<p>„Maar de fiets?” bracht ik in het midden.</p> + +<p>„Juist zoo. Wij zullen dadelijk tot de fiets komen. +Maar laat ons onze redeneering volgen: indien deze personen +niet langs den weg zijn gegaan, moeten zij dwars het +land hebben overgestoken aan de noord- of de zuidzijde van +het huis. Dat is zeker. Laat ons nu de kansen tegen elkander +opwegen. Aan de zuidzijde van het huis is, zooals je +ziet, een groote uitgestrektheid bouwland met slooten tot +afscheiding. Daar is, dat stem ik toe, een fiets van geen +waarde. Wij kunnen dan ook deze zijde gerust buiten beschouwing +laten en moeten onze aandacht richten op de +streek ten noorden van het huis. Hier staan een aantal boomen, +aangeduid als de „Ragged Shaw” en verder strekt +zich een groote golvende heide uit, Lower Gill Moor geheeten, +die tien mijl voort gaat en zacht glooiend oploopt. Hier, aan +een zijde van de wildernis, ligt Holdernesse Hall, tien mijl +van de school, wanneer men den weg volgt, maar slechts zes +mijl, wanneer men de heide oversteekt. Het is een zeer eenzame +vlakte. Een paar boeren wonen er en hebben er kleine +plaatsen. Zij leven van de veeteelt, hoofdzakelijk door schapen +opgebracht. Behalve deze, zijn de kievit en de snip de eenige +bewoners, totdat men komt aan den hoofdweg, die naar Chesterfield +leidt. Daar staat een kerkje, zooals je ziet, met een +paar huisjes en een herberg. Verderop worden de heuvels steiler. +Zeker moeten wij ons onderzoek in deze richting leiden.”</p> + +<p>„Maar de fiets,” hield ik vol.</p> + +<p>„Wel, wel,” zei Holmes ongeduldig. „Een goed wielrijder +heeft geen straatweg noodig. De heide wordt doorkruist door +paden en het was volle maan. Hallo, wat is dat?”</p> + +<p>Er werd zenuwachtig geklopt op de deur, en een oogenblik +later was dr. Huxtable in de kamer. In zijn hand droeg +hij een blauwe muts met een witten knoop in het midden.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B20" id="p_B20">[B 20]</a></span> +„Eindelijk hebben wij een aanwijzing,” riep hij. „Den +hemel zij dank, eindelijk zijn wij den knaap op het spoor! +Hier is zijn muts.”</p> + +<p>„Waar werd die gevonden?”</p> + +<p>„In den wagen van de zigeuners, die op de heide gekampeerd +hebben. Zij gingen Dinsdag weg. Vandaag heeft +de politie hen achterhaald en hun karavaan geïnspecteerd. +Dit werd gevonden.”</p> + +<p>„Wat zeggen zij naar aanleiding van deze vondst?”</p> + +<p>„Zij aarzelden en logen—zeiden, dat zij de muts +gevonden hadden op de heide op Dinsdagmorgen. Zij +weten, waar hij is, de schurken. Maar gelukkig zitten zij nu +achter slot en de vrees voor de wet of de beurs van den +hertog zullen zeker alles uit hen halen, wat zij weten.”</p> + +<p>„Tot dusverre gaat het goed,” zei Holmes, zoodra de +onderwijzer het vertrek weder had verlaten. „Wij zijn +ten minste zoo ver, dat de theorie, dat aan de zijde van de +Lower Gill Moor gezocht moet worden, de juiste is gebleken. +De politie heeft werkelijk nog niets gedaan. Alleen heeft zij +deze zigeuners gearresteerd. Kijk hier, Watson. Er loopt door +de heide een stroompje, zooals je ziet. Op sommige plaatsen +verbreedt het zich tot een moeras. Dat is voornamelijk het +geval in de streek tusschen Holdernesse Hall en de school.”</p> + +<p>Later merkte Holmes aan, na het terrein nogmaals te +hebben opgenomen: „Met dat droge weer behoeven wij elders +niet naar sporen te zoeken, dat zou vergeefsche moeite zijn, +maar op dat punt is vrij zeker een of ander spoor achtergelaten. +Ik zal je morgen ochtend vroeg roepen en wij zullen dan +samen trachten eenig licht over dit geheim te verspreiden.”</p> + +<p>De dag brak juist aan, toen ik wakker werd en de magere, +hoekige gestalte van Holmes voor mijn bed ontwaarde. Hij +was reeds gekleed en scheen ook al naar buiten te zijn geweest.</p> + +<p>„Ik heb de laan en de fietsenbergplaats reeds doorzocht,” +zei hij. „Ook heb ik een wandeling gedaan door het bosch. +Nu, Watson, in de kamer hiernaast staat chocolade. Ik +verzoek je een beetje voort te maken, want wij hebben +een drukken dag voor ons.”</p> + +<p>Zijn oogen schitterden en zijn wangen waren rood van +opgewondenheid, evenals dat het geval zou zijn bij iemand, +die den weg open ziet om tot succes te komen. Deze werkzame,<span class="pageno"><a name="p_B21" id="p_B21">[B 21]</a></span> +koene man vormde een groot verschil met den lusteloozen +droomer uit Baker-Street. Ik voelde, terwijl ik keek +naar de smalle gestalte, die vol energie was, dat inderdaad +een moeilijke dag voor de deur stond.</p> + +<p>En toch begon hij met de grootste teleurstelling. Vol hoop +liepen wij over de bruine heide, die doorkruist werd door wel +duizend paden, door de schapen gemaakt, totdat wij kwamen +aan een breede lichtgroene vlakte, als een teeken, dat hier +het moeras begon tusschen ons en Holdernesse Hall. Indien +de knaap naar huis gegaan was, moest hij hier zijn gepasseerd +en hij kon dat niet doen zonder sporen achter te +laten. Maar van hem noch van den Duitscher vonden wij +een teeken. Met een donker gelaat liep mijn vriend langs +den kant, nauwlettend uitkijkende naar iets, dat ook maar +de minste aanwijzing zou kunnen geven. Indrukken van +schapenpooten waren er genoeg en eenige mijlen verder op +een plaats ook sporen van koeien. Anders niets.</p> + +<p>„Dat is de eerste tegenvaller,” zei Holmes, terwijl hij peinzend +over de golvende vlakte staarde. „Er is daar verderop +nog een ander moeras, waartusschen een smalle begaanbare +strook gronds loopt. Hallo, hallo, wat hebben wij hier?”</p> + +<p>Wij waren gekomen aan een smal pad. In het midden, +duidelijk zichtbaar op den vochtigen bodem, liep het spoor +van een fiets.</p> + +<p>„Hoera,” riep ik. „Nu hebben wij het.”</p> + +<p>Holmes echter schudde zijn hoofd, en zijn gelaat drukte +eerder verlegenheid en teleurstelling uit dan vreugde.</p> + +<p>„Een fiets, juist, maar niet <i>de</i> fiets,” antwoordde hij. „Ik +ben bekend met twee en veertig verschillende indrukken, +die rijwielbanden achterlaten. Dit is, zooals gij ziet, een +Dunlopband. Heidegger reed op Palmer's banden, en het +spoor, dat deze achterlaten, heeft veel van dunne lange +draden naast elkander. Aveling, de onderwijzer in wiskunde, +was er zeker van, dat het Palmer's banden waren. Dit is +derhalve niet het spoor van Heidegger.”</p> + +<p>„Dat van den knaap dan?”</p> + +<p>„Misschien, indien wij konden bewijzen, dat hij een fiets in +zijn bezit had. Maar dit hebben wij in het geheel niet +kunnen doen. Dit spoor is van een rijder, die, zooals gij +ziet, kwam uit de richting van de school.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B22" id="p_B22">[B 22]</a></span> +„Hij kan er ook heengegaan zijn.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 329px;"> +<a href="images/b022.jpg"><img src="images/b022th.jpg" width="329" height="450" alt="Een indruk als van een bundel fijne telegraafdraden was in het midden zichtbaar." title="Klik voor vergroting (731×1000px, 116kb)." /></a> +<span class="caption">Een indruk als van een bundel fijne telegraafdraden was in het midden zichtbaar.</span> +</div> + +<p>„Neen, neen, mijn waarde Watson. Het diepste spoor is natuurlijk dat van +het achterwiel, waarop het gewicht rust. Je ziet, dat op verschillende +punten, waar het over het ondiepe spoor ging, dit laatste is +uitgewischt. Derhalve kwam de rijder ongetwijfeld van den kant<span class="pageno"><a name="p_B23" id="p_B23">[B 23]</a></span> +van de school. Dit kan of kan ook niet in verband staan met +ons onderzoek. Maar wij zullen toch, alvorens verder te gaan, +het eerst moeten volgen.”</p> + +<p>Dit deden wij en na een paar honderd meter verloren wij +het spoor uit het oog, daar wij ons nu weder op een harder +gedeelte van den grond bevonden. Teruggaande langs het +spoor, kwamen wij op een plek, waar een beekje het kruiste. +Hier was het echter bijna uitgewischt door de sporen achtergelaten +door koeien. Daarna was er geen spoor meer, maar +het was duidelijk, dat de wielrijder regelrecht was gekomen +uit de „Ragged Shaw”, het bosch dat zich achter de school +uitstrekt. In dit bosch was de fietser derhalve geweest. +Holmes ging zitten en liet zijn kin in zijn handen rusten. Ik +had twee cigaretten opgerookt alvorens hij zich bewoog.</p> + +<p>„Wel, wel,” zei hij eindelijk. „Het is natuurlijk mogelijk, +dat een geslepen man van banden kon verwisselen om een +ander spoor achter te laten. Een misdadiger, die op zulk een +gedachte is gekomen, moet iemand zijn, waarmede ik gaarne +zaken zou willen doen. Wij zullen dit vraagstuk niet verder +trachten op te lossen en weer naar ons moeras trekken, want +een groot gedeelte hebben wij nog niet doorzocht.”</p> + +<p>Wij vervolgden onze systematische enquête en onderzochten +stuk voor stuk de randen van het moeras en de heide. +Spoedig werd onze volharding beloond. Recht door het +langste gedeelte van het moeras liep een pad. Holmes +slaakte een kreet van voldoening, toen hij dit naderde. Een +indruk als van een bundel telegraafdraden was in het +midden. Dat was het spoor van den Palmerband.</p> + +<p>„Dat is ongeveer het spoor van Herr Heidegger,” riep +Holmes opgewonden. „Mijn redeneering schijnt dus wel +goed geweest te zijn, Watson.”</p> + +<p>„Ik feliciteer je.”</p> + +<p>„Maar er ligt nog heel wat voor ons te doen. Wees +zoo goed en loop niet in het spoor. Laat ons het nu volgen. +Ik vrees, dat het niet ver zal leiden.”</p> + +<p><span class="corr" id="corr44" title="Bron: „"></span>Wij vonden echter, dat dit gedeelte van de heide +doorkruist werd door weeke strooken gronds en ofschoon +wij dikwijls het spoor bijster waren, slaagden wij er telkens +weder in het terug te vinden.</p> + +<p>„Merk je op,” zei Holmes, „dat de rijder hier merkbaar<span class="pageno"><a name="p_B24" id="p_B24">[B 24]</a></span> +sneller is gaan rijden? Daar valt niet aan te twijfelen. Kijk +eens naar dezen indruk, waar de beide banden zijn te onderscheiden. +De indrukken zijn even diep. Dat kan alleen +verklaard worden, doordat de rijder zijn gewicht heeft overgebracht +naar het stuur, hetgeen alleen gedaan wordt bij +zeer hard rijden. Bij Jupiter, hij is gevallen ook.” Er was een +plek, waar de grond omgewoeld was. Dan volgden eenige +voetstappen en toen weer de indruk van den band.</p> + +<p>„Zeker geslipt,” merkte ik op.</p> + +<p>Holmes trok een bremstruik naar zich toe. Tot mijn +schrik bemerkte ik, dat de blaadjes gedeeltelijk rood +gekleurd waren. Ik zag nu ook op het pad donkere vlekken +en verdroogd bloed.</p> + +<p>„Slecht,” zei Holmes. „Slecht! Blijf staan, Watson. Geen +onnoodige voetstappen. Wat kan ik hier lezen! Hij viel +gewond neer, stond op, steeg weer op en ging verder. Maar +er is geen ander spoor. Hier aan dezen kant heeft een koe +geloopen. Hij kan toch niet door een stier aangevallen zijn? +Onmogelijk. Maar ik zie geen andere sporen. Wij moeten +verder gaan, Watson. Met bloedvlekken op den grond als +hier om ons te leiden, kan hij ons nu niet ontsnappen.”</p> + +<p>Ons zoeken duurde niet lang. De indruk van den band +begon allerlei onregelmatige bochten te vertoonen op het +vochtige, glibberige pad. Plotseling zag ik, terwijl ik voor mij +uitkeek, iets glinsteren te midden van de dichte struiken. Wij +haalden er een fiets uit met Palmerbanden, een pedaal verbogen +en het geheele voorgedeelte vol bloed. Aan de andere +zijde van het boschje was juist een schoen zichtbaar. Wij +renden er heen en daar lag de ongelukkige wielrijder.</p> + +<p>Het was een lange man, met een zwaren baard en een +bril op, waarvan een glas gebroken was. De oorzaak van +zijn dood was een zware slag op het hoofd, waardoor een +gedeelte van de hersenpan was verbrijzeld. Dat hij na het +ontvangen van zulk een wonde nog verder had kunnen gaan, +pleitte wel voor zijn volhardingsvermogen en zijn moed. +Hij had schoenen aan, maar geen sokken en van onder zijn +jas kwam een nachthemd te voorschijn. Het was ongetwijfeld +de Duitsche onderwijzer.</p> + +<p>Holmes keerde voorzichtig het lijk om en onderzocht het +met groote nauwkeurigheid. Hij bleef vervolgens langen tijd<span class="pageno"><a name="p_B25" id="p_B25">[B 25]</a></span> +in gedachten verzonken en ik kon zien aan zijn saamgetrokken +wenkbrauwen, dat volgens zijn meening de ijselijke ontdekking +ons niet veel verder gebracht had bij ons onderzoek.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 422px;"> +<a href="images/b025.jpg"><img src="images/b025th.jpg" width="422" height="450" alt="Daar lag de ongelukkige wielrijder." title="Klik voor vergroting (939×1000px, 201kb)." /></a> +<span class="caption">Daar lag de ongelukkige wielrijder.</span> +</div> + +<p>„Het is nu een weinig moeilijk om te weten, wat wij +thans moeten doen, Watson,” zeide hij eindelijk. „Mijn eigen<span class="pageno"><a name="p_B26" id="p_B26">[B 26]</a></span> +meening is, dat wij dit onderzoek moeten voortzetten, +want wij hebben reeds zooveel tijd verloren, dat wij geen +uur meer hebben te verliezen. Aan den anderen kant zijn wij +verplicht de politie in kennis te stellen met onze ontdekking +en te zorgen, dat het lijk van dezen ongelukkigen +man naar elders wordt overgebracht.”</p> + +<p>„Kan ik niet even een boodschap wegbrengen?”</p> + +<p>„Maar ik heb je gezelschap en je hulp noodig.”</p> + +<p>„Wacht even. Daar in de verte zie ik iemand bezig op +de heide. Ik breng den man hier en hij zal de politie den +weg kunnen wijzen.”</p> + +<p>Ik bracht den boer bij Holmes en deze zond den verschrikten +man met een briefje naar dr. Huxtable.</p> + +<p>„Nu, Watson,” zeide hij, „hebben wij van morgen twee +uitgangspunten opgediept. Het eene was de fiets met de +Palmerbanden en je ziet, waar ons dat gebracht heeft. Het +andere is de fiets met de Dunlopbanden. Voordat wij echter +beginnen met een onderzoek hiervan, moeten wij trachten +hetgeen wij weten te ontleden en het toevallige van het +niet-toevallige te scheiden.</p> + +<p>„In de eerste plaats wil ik je er op wijzen, dat de knaap +zeker en gewis uit vrijen wil is weggegaan. Hij is uit het +raam geklommen en hij ging of alleen weg of in gezelschap. +Dat staat vast.”</p> + +<p>Ik knikte.</p> + +<p>„Goed, laten we ons nu bezighouden met dezen ongelukkigen +Duitscher. De knaap was geheel gekleed, toen hij de +vlucht nam. Hij heeft derhalve te voren geweten, dat hij +weg zou gaan. De Duitscher ging echter zonder zijn sokken. +Hij had haast om weg te komen.”</p> + +<p>„Zonder twijfel.”</p> + +<p>„Waarom ging hij? Omdat hij van uit zijn raam den knaap +zag vluchten. Omdat hij hem wenschte in te halen en terug +te brengen. Hij haalde zijn fiets te voorschijn, achtervolgde +den knaap en kwam op den tocht om het leven.”</p> + +<p>„Zoo schijnt het gegaan te zijn.”</p> + +<p>„Nu kom ik tot het critieke punt van mijn redeneering. +In een gewoon geval zou een man bij het vervolgen van +een kleinen jongen hem achterna ijlen. Hij kon immers +weten, dat hij hem gemakkelijk zou kunnen inhalen. De<span class="pageno"><a name="p_B27" id="p_B27">[B 27]</a></span> +Duitscher doet dit echter niet. Hij neemt zijn fiets. Men +heeft mij verteld, dat hij een uitstekend wielrijder was. Hij +zou echter niet aan zijn fiets gedacht hebben, indien hij niet +gezien had, dat de knaap op de een of andere wijze sneller +kon wegkomen dan hij kon loopen.”</p> + +<p>„De andere fiets.”</p> + +<p>„Laat ons de feiten verder onderzoeken. Hij vindt den +dood vijf mijlen van de school—niet, let wel, door een +kogel, welke zelfs een knaap zou kunnen afschieten, maar +door een geweldigen slag, toegebracht door een krachtigen +arm. De knaap <i>had</i> derhalve iemand bij zich, toen hij vluchtte. +En hij vluchtte snel, daar eerst na het afleggen van vijf +mijl een goed wielrijder hem kon achterhalen. Wij hebben +den grond om en nabij de plek, waar het treurspel is afgespeeld, +onderzocht. Wat vonden wij daar? Niets anders +<span class="corr" id="corr45" title="Bron: als">dan</span> eenige sporen van koeienpooten. Ik maakte een groote +bocht, maar binnen een omtrek van vijftien meter ontdekte +ik geen enkel begaanbaar pad. Een ander wielrijder kon +derhalve niet betrokken zijn bij dezen moord. Maar er waren +evenmin sporen van menschen.”</p> + +<p>„Holmes,” riep ik, „dat is onmogelijk.”</p> + +<p>„Bewonderenswaardig!” zei hij. „Een opmerking, die hout snijdt. Het <i>is</i> +onmogelijk, zooals ik het uitleg en daarom moet ik mij in een of ander +onderdeel vergist hebben. Toch heb je zelf ook alles kunnen zien. Heb je +iets op mijn redeneering aan te merken?”</p> + +<p>„Zou hij die wonde niet hebben opgedaan ten gevolge van een val?”</p> + +<p>„In een moeras, Watson?”</p> + +<p>„Ja, dan begrijp ik er niets meer van.”</p> + +<p>„Tut, tut, wij hebben nog wel eens moeilijker vraagstukken opgelost. Wij +hebben in elk geval feiten genoeg voor ons, als wij ze maar in verband +met elkander weten te brengen. Komaan, nu wij niets meer aan de +Palmerbanden hebben, moeten wij zien, wat wij van de Dunlop kunnen +leeren.”</p> + +<p>Wij volgden het eerste spoor over een grooten afstand. Weldra +bereikten wij echter een punt, waar de heide begon te +glooien en het drassige gedeelte plaats maakte voor harden +grond. Hier konden wij niet meer hopen op de hulp van een +spoor. Op de plek, waar de indruk van de Dunlop het laatst<span class="pageno"><a name="p_B28" id="p_B28">[B 28]</a></span> +was te onderscheiden, viel niet na te gaan, waar de wielrijder +heen gegaan was. Het kon naar Holdernesse Hall, waarvan de +statige torens zich eenige mijlen links van ons verhieven, zijn, +maar even goed naar een klein dorpje, dat recht voor ons lag +en aanwees, waar de groote weg naar Chesterfield gezocht +moest worden.</p> + +<p>Toen wij de onaanzienlijke en vervallen herberg met een +haan boven de deur naderden, slaakte Holmes plotseling een +pijnlijken kreet—greep mij bij den schouder om niet te vallen. +Hij had zijn enkel zoodanig verzwikt, dat hij bijna niet +meer kon loopen. Zoo goed en zoo kwaad als 't ging, hinkte +hij naar de deur, waarin een zwaar gebouwde, donker uitziende +man op leeftijd een steenen pijp stond te rooken.</p> + +<p>„Hoe gaat het u, Reuben Hayes?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Wie ben je en hoe weet je zoo goed hoe ik heet?” +vroeg de man op zijn beurt, met een achterdochtigen blik +van zijn sluwe oogen.</p> + +<p>„Wel, het staat op het bord boven je hoofd. Het is gemakkelijk +aan iemand te zien of hij de heer des huizes is, ja of +neen. Hebt u misschien ook een rijtuig in uw stal?”</p> + +<p>„Neen, dat heb ik niet.”</p> + +<p>„Ik kan ternauwernood mijn voet op den grond zetten.”</p> + +<p>„Zet hem dan niet op den grond.”</p> + +<p>„Maar ik kan niet loopen.”</p> + +<p>„Wel, dan moet je dansen.”</p> + +<p>De manieren van mijnheer Reuben Hayes waren alles +behalve beleefd, maar Holmes toonde zich heelemaal niet +uit het veld geslagen.</p> + +<p>„Kijk eens hier, man,” zei hij. „Dit is werkelijk een +lastige geschiedenis voor mij. Het kan mij niet schelen op +welke wijze ik verder kom.”</p> + +<p>„Mij ook niet,” zei de onvriendelijke herbergier.</p> + +<p>„De zaak is van het hoogste gewicht. Ik zou je graag +twaalf gulden willen geven voor het leenen van een fiets.”</p> + +<p>De herbergier spitste de ooren.</p> + +<p>„Waar wil je heen gaan?”</p> + +<p>„Naar Holdernesse Hall.”</p> + +<p>„Lieden van den hertog, is het niet?” zei de herbergier, +onze met modder bevlekte kleederen met een ironischen +blik beschouwend.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B29" id="p_B29">[B 29]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 312px;"> +<a href="images/b029.jpg"><img src="images/b029th.jpg" width="312" height="450" alt="Met moeite hinkte hij tot aan de deur." title="Klik voor vergroting (694×1000px, 142kb)." /></a> +<span class="caption">Met moeite hinkte hij tot aan de deur.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B30" id="p_B30">[B 30]</a></span>Holmes lachte goedhartig.</p> + +<p>„In elk geval zal hij blij zijn, wanneer hij ons ziet.”</p> + +<p>„Waarom?”</p> + +<p>„Omdat wij hem nieuws brengen van zijn verloren zoon.”</p> + +<p>De man schrok merkbaar.</p> + +<p>„Wat, ben jullie hem op het spoor?”</p> + +<p>„Men heeft in Liverpool van hem gehoord. Men verwacht, +dat hij elk oogenblik gevat zal worden.”</p> + +<p>Weder kwam er een snelle verandering in het ongeschoren +gelaat. De man werd plotseling vriendelijk.</p> + +<p>„Ik heb al heel weinig redenen om den hertog een goed +hart toe te dragen,” zeide hij, „want ik was indertijd zijn +eerste koetsier en hij heeft mij gemeen behandeld. Hij gaf mij +mijn ontslag op staanden voet naar aanleiding van hetgeen +een onbetrouwbare marskramer geliefde te vertellen. Maar +ik ben blij, dat men te Liverpool van den jongen lord gehoord +heeft en ik zal jullie helpen om het nieuws naar de +Hall te brengen.”</p> + +<p>„Dank u,” zei Holmes. „Wij zouden eerst echter wel +wat willen eten. Daarna kunt ge de fiets voorbrengen.”</p> + +<p>„Ik heb geen fiets.”</p> + +<p>Holmes hield zijn portemonnaie op.</p> + +<p>„Ik zeg je man, dat ik er geen heb. Ik zal je echter +met twee paarden naar de Hall laten brengen.”</p> + +<p>„Wel,” zei Holmes, „daar zullen wij nader over praten, +wanneer wij gegeten hebben.”</p> + +<p>Toen wij alleen waren in de keuken was het opmerkelijk, +zoo spoedig als de enkel van Holmes weer normaal werd. +Het was bijna avond en wij hadden sedert den vroegen +morgen niets gehad, zoodat wij tamelijk lang over ons maal +deden. Holmes zat in gedachten verdiept, liep een- of tweemaal +naar het raam en keek met ernstig gelaat naar buiten. +Het raam kwam uit op een vierkante plaats. In den versten +hoek was een hoefsmederij, waar een jongen aan het werk +was. Aan den anderen kant was de stal. Holmes was, na +voor het raam gestaan te hebben, weer gaan zitten en zat te +denken. Plotseling sprong hij met een uitroep van zijn stoel.</p> + +<p>„Bij den hemel, Watson, ik geloof, dat ik het gevonden +heb,” riep hij. „Ja, ja, zoo moet het zijn. Watson, herinner +je je vandaag sporen van koeien te hebben gezien<span class="corr" id="corr46" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B31" id="p_B31">[B 31]</a></span> +„Ja, verscheidene.”</p> + +<p>„Waar?”</p> + +<p>„Wel, overal. Zij waren in het moeras en ook op het pad +evenals op de plek, waar de arme Heidegger den dood vond.”</p> + +<p>„Juist. Welnu, Watson, hoeveel koeien heb je op de heide +gezien?”</p> + +<p>„Ik herinner mij niet er een te hebben gezien.”</p> + +<p>„Vreemd, Watson, dat wij langs den geheelen weg sporen +van koeien zagen, maar op de heide zelf niet een enkele +koe. Zeer vreemd, is 't niet, Watson?”</p> + +<p>„Ja, zeer vreemd.”</p> + +<p>„Nu, Watson, span je eens even in. Kunt ge je nog +herinneren, hoe die sporen er uitzagen?”</p> + +<p>„Ja, dat kan ik.”</p> + +<p>„Kunt ge je herinneren of de sporen er uitzagen ongeveer +zoo?”—hij legde een aantal broodkruimpjes in groepjes +op tafel— : : : : —„en +soms<span class="corr" id="corr47" title="Bron: ">—</span> : · : · : · : <span class="corr" id="corr48" title="Bron: ">—</span>en +eindelijk— . · . · . · . · — +Kunt ge je dat herinneren?”</p> + +<p>„Neen, dat weet ik niet meer.”</p> + +<p>„Maar ik wel. Ik zou er op kunnen zweren. Wij zullen +echter teruggaan en het op ons gemak nog eens nagaan. +Wat ben ik een blinde ezel geweest om niet eerder die +gevolgtrekking te maken.”</p> + +<p>„En welke conclusie is dat?”</p> + +<p>„Alleen, dat het een merkwaardige koe moet zijn, die +loopt, draaft, springt. Bij George, Watson, het was geen +boertje, dat zulk een list wist te verzinnen. De kust schijnt +veilig te zijn, wanneer wij dien jongen in de smederij niet +meetellen. Laat ons naar buiten gaan en trachten te zien, +wat er te zien is.”</p> + +<p>Er stonden twee paarden in den stal. Holmes tilde den +achterpoot van een dezer op en lachte luid.</p> + +<p>„Oude hoefijzers, maar pas beslagen, oude hoefijzers en +nieuwe spijkers. Dit geval behoort te worden gerangschikt +onder de klassieke gevallen. Laat ons eens in de smederij +gaan zien.”</p> + +<p>De jongen ging door met zijn werk zonder acht op ons te +slaan. Ik zag de oogen van Holmes links en rechts gaan over +de massa ijzer en hout, die over den vloer verspreid lag. +Plotseling hoorden wij echter voetstappen achter ons en daar<span class="pageno"><a name="p_B32" id="p_B32">[B 32]</a></span> +stond de herbergier met van woede verwrongen gelaatstrekken +en met oogen, die fonkelden van onder de zwarte wenkbrauwen.</p> + +<p>Hij hield een korten, met koper beslagen stok in zijn +hand en kwam zoo dreigend naar ons toe, dat ik werkelijk +blij was mijn revolver in mijn zak te voelen.</p> + +<p>„Gij, ellendige spionnen!” riep de man. „Wat doen jullie hier?”</p> + +<p>„Wel, mijnheer Reuben Hayes,” antwoordde Holmes +koel, „men zou denken, dat gij bang zijt, dat wij iets +kwaads zullen ontdekken.”</p> + +<p>De man herstelde zich en zijn strenge mond plooide zich +tot een valschen lach, die meer dreigend was dan zijn woede.</p> + +<p>„Gij moogt in de smederij zoeken, wat gij er kunt vinden,” +zei hij. „Maar hoor eens, heeren, ik houd er niet van, dat de +menschen in mijn huis rondscharrelen zonder mijn permissie, +dus hoe gauwer jullie je vertering betaalt en weggaat, +hoe liever het mij zal zijn.”</p> + +<p>„All right, mijnheer Hayes—wij bedoelden niets kwaads,” +zei Holmes. „Wij hebben eens naar uw paarden gekeken, +maar ik denk, dat ik toch maar zal wandelen. Het is, geloof +ik, niet ver.”</p> + +<p>„Niet meer dan twee mijl tot aan de poorten van de +Hall. Daar links loopt de weg.” Hij keek ons met nijdige +oogen na, totdat wij zijn huis hadden verlaten.</p> + +<p>Wij gingen niet ver langs den weg, want Holmes bleef +staan, zoodra wij door een kromming uit het gezicht van den +herbergier waren.</p> + +<p>„Wij waren warm, zooals de kinderen zeggen, in die +herberg,” zei hij. „Ik schijn kouder te worden bij elken stap, +dien ik verder wegga. Neen, neen. Ik kan met geen +mogelijkheid weggaan.”</p> + +<p>„Ik ben overtuigd,” zei ik, „dat deze Reuben Hayes er +alles van weet. Aan alles kan men bemerken met een +schurk te doen te hebben.”</p> + +<p>„O, kreeg je dien indruk van hem? Daar zijn de paarden, +daar is de smederij. Ja, deze herberg „De Vechtende Haan” +is een interessante plek. Ik denk, dat wij er nog eens zullen +moeten kijken, maar dan minder opzienbarend.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 318px;"> +<a href="images/b033.jpg"><img src="images/b033th.jpg" width="318" height="450" alt="De man vloog ons voorbij op den weg." title="Klik voor vergroting (706×1000px, 146kb)." /></a> +<span class="caption">De man vloog ons voorbij op den weg.</span> +</div> + +<p>Een lange, glooiende weg, aan weerszijden waarvan +<span class="pageno"><a name="p_B33" id="p_B33">[B 33]</a><br /> +<a name="p_B34" id="p_B34">[B 34]</a></span> +grijze steenen palen stonden, strekte zich achter ons uit. +Wij waren van den weg afgegaan en wilden den heuvel +opgaan, toen ik uit de richting van Holdernesse Hall een +wielrijder in volle vaart zag naderen.</p> + +<p>„Bukken, Watson,” riep Holmes en met zijn hand drukte +hij mij op den schouder. Nauwelijks waren wij onzichtbaar +geworden, of de man snorde langs ons. Te midden van +een rollende golf stof zag ik iets van een bleek, opgewonden +gelaat, een gelaat met schrik geteekend in elken trek, den +mond open, terwijl de oogen wild vooruitstaarden.</p> + +<p>Het was een vreemd uitstapje van den dapperen James +Wilder, dien wij den vorigen avond hadden ontmoet.</p> + +<p>„De secretaris van den hertog,” riep Holmes. „Kom, +Watson, laat ons eens zien, wat hij doet.”</p> + +<p>Wij klauterden van heuvel tot heuvel, tot wij na eenige +oogenblikken een punt bereikt hadden, waar wij de raadselen +van de herberg konden zien. Niemand bewoog zich buiten het +huis en Wilder's fiets stond tegen den muur. Langzaam werd +het duister, nadat de zon verdwenen was achter de hooge torens +van Holdernesse Hall. Eindelijk zagen wij in de duisternis +de twee lichten van een tilbury, die stond nabij de herberg, +en kort daarop hoorden wij het geratel van het rijtuigje, dat +in woedende vaart verdween in de richting van Chesterfield.</p> + +<p>„Wat denk je daarvan, Watson?” fluisterde Holmes. +„Het heeft veel van een vlucht.”</p> + +<p>„Een enkel man in de tilbury, voor zoover ik <span class="corr" id="corr49" title="Bron: kan">kon</span> zien. +Wel, in elk geval was het James Wilder niet, want daar +komt hij aan de deur.”</p> + +<p>Een roode lichtstraal werd zichtbaar in de duisternis. In +het midden stond de zwarte gestalte van den secretaris, die +langs den donkeren weg tuurde. Het was duidelijk, dat hij +iemand verwachtte. Eindelijk hoorden wij iemand langs den +weg komen, voor een oogenblik werd een tweede gestalte +zichtbaar tegen het licht, de deur werd gesloten en alles was +weder duister. Vijf minuten later werd op de eerste verdieping +een lamp aangestoken.</p> + +<p>„Het schijnt, dat men in „De Vechtende Haan” er +zonderlinge manieren op nahoudt,” zei Holmes.</p> + +<p>„De bar is aan den anderen kant.”</p> + +<p>„Juist. Dit zijn, wat wij zouden kunnen noemen bekende<span class="pageno"><a name="p_B35" id="p_B35">[B 35]</a></span> +klanten. Maar wat ter wereld zou mijnheer James Wilder op +dat uur in dit krot doen, en wie is de man, die hem daar +komt opzoeken? Kom, Watson, wij moeten iets wagen en dat +een weinig nader trachten te onderzoeken.”</p> + +<p>Samen slopen wij langs den weg en kropen tot aan de +deur van de herberg. De fiets stond nog tegen den muur. +Holmes stak een lucifer op, hield dien bij het achterwiel +en ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht op een Dunlopband +viel. Boven ons was het verlichte venster.</p> + +<p>„Ik moet daar even naar binnen kijken, Watson. Als je je +rug buigt en je aan den muur vasthoudt, zal het wel gaan.”</p> + +<p>Een oogenblik later stond hij op mijn schouders. Nauwelijks +er op, sprong hij er echter weer af.</p> + +<p>„Kom, mijn vriend,” zei hij, „onze dagtaak is reeds lang +genoeg geweest. Ik denk, dat wij alle gegevens verzameld +hebben, die wij noodig hebben. Het is een verre wandeling +naar de school, en hoe eerder wij teruggaan, hoe beter.”</p> + +<p>Hij deed ternauwernood onderweg een mond open en hij +ging ook de school niet binnen, toen wij deze hadden bereikt, +maar ging naar het station Mackleton, om van daar eenige +telegrammen te verzenden. Laat in den nacht hoorde ik hem +dr. Huxtable toespreken, daar de goede man geheel van +streek was door den dood van zijn onderwijzer en even later +kwam hij mijn kamer binnen, even opgewekt en frisch als +toen wij 's morgens waren vertrokken. „Alles gaat goed, +vriend,” zeide hij. „Ik geloof, dat wij voor morgen avond +de oplossing van het geheim zullen hebben.”</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Om elf uur wandelden wij den volgenden dag door de +beroemde eikenlaan van Holdernesse Hall en wij werden, +na binnengeleid te zijn, gebracht naar het studeervertrek +van den hertog. Daar vonden wij den heer James Wilder, +hoffelijk en deftig, maar toch droeg zijn gelaat nog de +sporen van den wilden schrik van den vorigen nacht en in zijn +oogen was nog iets van den doorgestanen angst te lezen.</p> + +<p>„U is gekomen om den hertog te spreken? Het spijt +mij, maar Zijne Genade is zeer onwel. Hij is zeer terneergeslagen +door het treurige nieuws. Wij ontvingen gisteren +een telegram van dr. Huxtable, waarin hij mededeeling +deed van uw ontdekking.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B36" id="p_B36">[B 36]</a></span> +„Ik <i>moet</i> den hertog spreken.”</p> + +<p>„Maar hij is nog op zijn kamer.”</p> + +<p>„Dan moet ik daarheen gaan.”</p> + +<p>„Ik geloof, dat hij nog te bed ligt.”</p> + +<p>„Nu, dan maar naar zijn bed.”</p> + +<p>De koele, kalme manier van Holmes toonde den secretaris, +dat er niets tegen in te brengen was.</p> + +<p>„Zeer goed, mijnheer Holmes, ik zal zeggen, dat u hier is.”</p> + +<p>Na een half uur wachtens verscheen de groote edelman. +Zijn gelaat was lijkkleurig, zijn schouders leken veel smaller +en hij scheen mij veel ouder toe dan den vorigen dag. Hij +groette ons met statige hoffelijkheid en ging aan zijn schrijfbureau +zitten, waar zijn roode baard tot op de tafel afhing.</p> + +<p>„Wel, mijnheer Holmes?” vroeg hij.</p> + +<p>De oogen van mijn vriend waren echter gevestigd op +den secretaris, bij den stoel zijns meesters staande.</p> + +<p>„Ik denk, Uwe Genade, dat ik vrijer zou kunnen spreken, +wanneer mijnheer Wilder er niet bij was.”</p> + +<p>De man verbleekte en wierp Holmes een nijdigen blik toe.</p> + +<p>„Als Uwe Genade 't wenscht?”</p> + +<p>„Ja, ja, ga. Nu, mijnheer Holmes, wat hebt u te zeggen?” +Mijn vriend wachtte tot de deur gesloten was achter den +secretaris.</p> + +<p>„Het feit is, Uwe Genade,” zei hij, „dat mijn collega +dr. Watson en ik de verzekering van dr. Huxtable hadden +gekregen, dat een belooning was uitgeloofd in deze zaak. +Ik zou gaarne zien, dat u dit persoonlijk bevestigdet.”</p> + +<p>„Zeker, mijnheer Holmes.”</p> + +<p>„Het bedrag, ten minste als ik wel ben ingelicht, was +5000 pond voor hem, die zegt waar uw zoon is.”</p> + +<p>„Juist.”</p> + +<p>„En nog eens duizend pond voor hem, die zegt, wie de +personen waren, die hem gevangen hielden.”</p> + +<p>„Juist.”</p> + +<p>„Onder de <span class="corr" id="corr50" title="Bron: laasten">laatsten</span> zijn ongetwijfeld ook begrepen degenen, +die er toe bijdragen, dat hij in zijn tegenwoordigen toestand +blijft?”</p> + +<p>„Ja, ja,” riep de hertog ongeduldig. „Indien u uw werk +goed doet, mijnheer Holmes, zult gij u niet over een schrale +behandeling hebben te beklagen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B37" id="p_B37">[B 37]</a></span> +Mijn vriend wreef zich in de handen met een schijn van +begeerigheid, die voor mij een verrassing was, daar ik zijn +gewoonten tamelijk wel kende.</p> + +<p>„Ik meen uw chèque-boek daar te zien liggen,” zei hij. +„Het zou mij aangenaam zijn, indien Uwe Genade een +chèque wilde uitschrijven voor 6000 pond. Misschien is +het niet kwaad de chèque te endosseeren. De Capital and +Counties Bank zijn mijn agenten.”</p> + +<p>Zijne Genade ging rechtop zitten en keek mijn vriend ijskoud aan.</p> + +<p>„Is dit scherts, mijnheer Holmes? Het is toch waarlijk +geen onderwerp voor zoodanige grap.”</p> + +<p>„In het geheel niet, Uwe Genade. Ik was nooit ernstiger +in mijn leven dan op dit oogenblik.”</p> + +<p>„Wat bedoelt u dan?”</p> + +<p>„Ik bedoel, dat ik de belooning heb verdiend. Ik weet, +waar uw zoon is en ik weet, wie hem hebben vastgehouden.”</p> + +<p>De baard van den hertog scheen nog rooder te worden, +vergeleken bij het bleeke gelaat.</p> + +<p>„Waar is hij?” stamelde hij.</p> + +<p>„Hij is of was gisteren avond in „De Vechtende Haan”, +de herberg hier twee mijl vandaan.”</p> + +<p>De hertog leunde achterover in zijn stoel.</p> + +<p>„En wien beschuldigt gij dan?”</p> + +<p>Het antwoord van Holmes was verrassend. Hij stapte +snel naar voren en tikte den hertog op den schouder.</p> + +<p>„Ik beschuldig <i>u</i>,” zei hij. „En nu, Uwe Genade, mag +ik u om die chèque verzoeken?”</p> + +<p>Nooit zal ik het voorkomen vergeten van den hertog, +toen hij opsprong en met zijn handen zwaaide als iemand, +die in een afgrond zinkt. Maar dadelijk zat hij weder met +een buitengewone poging van aristocratische zelfbeheersching +neder en liet het gelaat in de beide handen zinken. +Het duurde eenige minuten voor hij sprak.</p> + +<p>„Hoeveel weet gij?” vroeg hij eindelijk zonder op te kijken.</p> + +<p>„Ik zag u beiden gisteren avond bij elkander.”</p> + +<p>„Weet iemand behalve uw vriend hiervan iets?”</p> + +<p>„Ik heb er met niemand over gesproken.”</p> + +<p>„Ik zal mijn woord gestand doen, mijnheer Holmes. +Ik zal de chèque schrijven, hoe onwelkom de informatie, +<span class="pageno"><a name="p_B38" id="p_B38">[B 38]</a><br /> +<a name="p_B39" id="p_B39">[B 39]</a></span> +die ik van u heb gekregen, ook voor mij is. Toen de belooning +werd uitgeloofd, kon ik niet vermoeden, dat de +zaak zulk een wending zou nemen. Maar gij en uw vriend +zijn mannen, die weten te zwijgen.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 324px;"> +<a href="images/b038.jpg"><img src="images/b038th.jpg" width="324" height="450" alt="De moordenaar is ontsnapt." title="Klik voor vergroting (721×1000px, 131kb)." /></a> +<span class="caption">De moordenaar is ontsnapt.</span> +</div> + +<p>„Ik begrijp Uwe Genade niet.”</p> + +<p>„Ik moet mij duidelijker uitdrukken, mr. Holmes. Als gij +alleen met dit incident bekend zijt, is er geen reden, dat +we er nog meer van hooren. Ik denk, dat ik u twaalf +duizend pond schuldig ben, is het niet?”</p> + +<p>Holmes glimlachte en schudde het hoofd.</p> + +<p>„Ik vrees, Uwe Genade, dat de zaak niet zoo gemakkelijk +kan worden afgedaan. Wij mogen den moord op den +schoolmeester niet uit het oog verliezen.”</p> + +<p>„Maar James wist daar niets van. U kunt hem daarvoor niet +verantwoordelijk stellen. Het was het werk van dien brutalen +schurk, dien hij ongelukkigerwijs in den arm had genomen.”</p> + +<p>„Ik moet mij op het standpunt plaatsen, dat wanneer +iemand een misdaad beraamt, hij tevens zedelijk schuldig +is aan elke misdaad, die er het gevolg van is.”</p> + +<p>„Zedelijk, mijnheer Holmes. Ongetwijfeld hebt u gelijk. +Maar reken niet uit het oogpunt der wet. Iemand kan niet +veroordeeld worden voor een moord, waarbij hij niet tegenwoordig +was en dien hij verafschuwt evenzeer als u. Op +het oogenblik, dat hij er van hoorde, vertelde hij mij alles, +zoozeer was hij vervuld van berouw en schrik.</p> + +<p>„Hij liet geen tijd verloren gaan om met den moordenaar +te breken. O, mijnheer Holmes, u moet hem redden! +Ik zeg u, dat u hem moet redden. Ik apprecieer uw gedrag, +dat u eerst hier zijt gekomen voor gij tot iemand anders hebt +gesproken,” zei hij. „Wij kunnen nu ten minste overleggen in +hoeverre wij dit afschuwelijke schandaal kunnen verzwijgen.”</p> + +<p>„Juist,” zei Holmes. „Ik dank Uwe Genade, dat dit +alleen kan gedaan worden door volkomen en algeheele +openhartigheid tusschen ons. Ik ben bereid Uwe Genade naar +mijn beste vermogen te helpen, maar om dat te kunnen +doen, moet ik in de puntjes weten, hoe de zaak in elkaar zit. +Ik begrijp, dat uw woorden betrekking hebben op mr. James +Wilder en dat hij niet de moordenaar is.”</p> + +<p>„Neen, de moordenaar is ontsnapt.”</p> + +<p>Sherlock Holmes lachte witjes.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B40" id="p_B40">[B 40]</a><br /> +<a name="p_B41" id="p_B41">[B 41]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 329px;"> +<a href="images/b040041.jpg"><img src="images/b040041th.jpg" width="329" height="450" alt="Ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht viel op een Dunlopband. (Blz. 35)." title="Klik voor vergroting (733×1000px, 123kb)." /></a> +<span class="caption">Ik hoorde hem zacht lachen, toen het licht viel op een Dunlopband. (Blz. <a href="#p_B35">35</a>).</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B42" id="p_B42">[B 42]</a></span> +„Uwe Genade zal zeker nooit gehoord hebben van mijn nederige +reputatie, die ik heb, anders zou zij weten, dat men mij +niet gemakkelijk ontsnapt. Mr. Reuben Hayes werd gisteren +avond om elf uur op mijn aanwijzing te Chesterfield gearresteerd. +Ik ontving een telegram daaromtrent van de plaatselijke +politie, juist toen ik van morgen hierheen wilde gaan.”</p> + +<p>„U schijnt eigenschappen te bezitten, die ternauwernood +menschelijk zijn,” zei hij. „Dus, is Reuben Hayes gepakt? +Ik ben blij dat te hooren, ten minste als James er geen nadeel +van ondervindt.”</p> + +<p>„Uw secretaris?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer, mijn zoon.”</p> + +<p>„Ik beken, dat dit geheel nieuw voor mij is, Uwe +Genade. Ik moet u verzoeken meer uitvoerig te zijn.”</p> + +<p>„Ik zal niets voor u verbergen. Ik ben het met u eens, +dat openhartigheid, hoe pijnlijk die ook voor mij moge zijn, +de beste politiek is in dezen wanhopigen toestand, waarin wij +door de dwaasheid en de afgunst van James zijn geraakt. +Toen ik nog een zeer jong man was, mijnheer Holmes, beminde +ik met een liefde, die slechts eenmaal in het leven +komt. Ik bood aan de dame te huwen, maar zij weigerde op +grond, dat daardoor mijn positie misschien benadeeld zou +worden. Had zij nog geleefd, dan zou ik zeker met niemand +anders zijn gehuwd. Zij stierf en liet dit kind na, dat ik om +harentwille tot mij heb genomen en opgevoed. Ik kon de +wereld niet zeggen, dat ik zijn vader was, maar ik gaf hem +een zeer goede opvoeding en sedert hij man geworden is, heb +ik hem als secretaris bij mij. Hij ontdekte mijn geheim en was +steeds vol van de macht, die hij over mij had door met een +schandaal te dreigen, hetgeen ik nooit zou willen. Zijn tegenwoordigheid +stond ook in verband met mijn ongelukkig +huwelijk. Boven alles haatte hij mijn wettigen erfgenaam +van het begin af met een diepen haat. U zult mij vragen, +waarom ik hem dan nog onder mijn dak hield? Dan antwoord +ik, omdat ik het gelaat van zijn moeder in het zijne las. Al +haar lieftallige manieren—niet een was er, die hij niet bezat +en waardoor hij mij aan haar herinnerde. Ik <i>kon</i> hem niet +wegzenden. Maar ik vreesde zoozeer, dat hij Arthur—dat +is Lord Saltire—kwaad zou doen, dat ik den jongen voor +zijn eigen veiligheid naar de school van dr. Huxtable zond.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B43" id="p_B43">[B 43]</a></span> +„James kwam met dien Hayes in aanraking, omdat de +man een huurder van mij was en James daarbij als tusschenpersoon +optrad. De man was altijd een schurk, maar op de +een of andere wijze werd James met hem bevriend. Hij had +steeds een zwak voor gezelschap van minder allooi. Toen +James het plan had opgevat Lord Saltire te ontvoeren, +bediende hij zich van dezen man. Gij herinnert u, dat ik +Arthur dien avond geschreven had. Nu, James opende den +brief en deed er een briefje in, waarin hij Arthur verzocht +hem te ontmoeten in een boschje, de „Ragged Shaw” +geheeten, dat dicht bij de school is. Hij gebruikte den +naam van de hertogin en zoodoende kwam de knaap. +Dien avond ging James per fiets daarheen—ik vertel u +precies, wat hij mij verteld heeft—en hij zeide tegen Arthur, +dien hij in het woud ontmoette, dat zijn moeder zeer naar +hem verlangde en op hem wachtte op de heide, en dat, wanneer +hij te middernacht weer in het boschje kwam, hij daar +een man zou vinden met een paard, die hem naar haar toe +zou brengen. De arme Arthur liet zich beet nemen. Hij +kwam op de afgesproken plaats en vond dezen Hayes met +een gezadelde ponny. Arthur steeg op en samen gingen zij weg. +Het schijnt—maar dat hoorde James gisteren eerst—dat +zij achtervolgd werden; dat Hayes den vervolger met +zijn stok een klap gaf en dat de man aan de bekomen wonde +is overleden. Hayes bracht Arthur naar zijn herberg, „De +Vechtende Haan”, waar hij in een kamer werd opgesloten +en toevertrouwd aan de zorgen van juffrouw Hayes, die +een vriendelijke vrouw is, maar geheel onder den invloed +van haar brutalen man staat.</p> + +<p>„Wel, mijnheer Holmes, dat was de staat van zaken, +toen ik u voor het eerst zag. Ik wist even weinig van de +waarheid als u. U zult mij vragen, waarom deed James het. +Ik antwoord, dat er zeer veel onredelijks en fanatieks was +in zijn haat jegens mijn erfgenaam. Volgens hem moest hij +zelf erfgenaam zijn van al mijn goederen, en hij was ten +zeerste verbitterd op de sociale begrippen, die dit verbieden. +Terzelfder tijd had hij reeds een vast plan. Hij wilde mij +voorstellen Arthur weer vrij te laten, mits ik bij testament +hem mijn bezittingen afstond. Hij wist wel, dat ik nooit +zou kunnen besluiten de hulp van de politie tegen hem in<span class="pageno"><a name="p_B44" id="p_B44">[B 44]</a></span> +te roepen. Ik zeg, dat hij mij zulk een voorstel wilde doen<span class="corr" id="corr51" title="Bron: ">,</span> +maar hij werd er van afgebracht, omdat de gebeurtenissen +elkander te snel opvolgden en hij geen tijd had zijn plannen +ten uitvoer te brengen. De ontdekking van het lijk van dezen +Heidegger bracht al zijn plannen in de war. James was vervuld +van afschuw bij het hooren van het nieuws. Toen +wij gisteren samen in mijn studeervertrek zaten, kwam +dr. Huxtable's telegram. James werd zoo aangedaan en +schrok dermate, dat de vermoedens, die bij mij toch reeds +bestonden, plotseling zekerheid werden en zoo beschuldigde +ik hem plotseling van de daad. Hij legde toen vrijwillig een +bekentenis af. Hij smeekte mij zijn geheim nog drie dagen te +bewaren, om zijn medeplichtige kans te geven zijn leven +te redden. Ik zwichtte, zooals ik steeds gezwicht ben, voor +zijn beden en dadelijk haastte James zich naar „De Vechtende +Haan” om Hayes te waarschuwen en hem in staat te +stellen om te vluchten. Ik kon bij daglicht niet daarheen +gaan, wilde ik praatjes voorkomen, maar zoodra het donker +was, ging ik Arthur opzoeken. Ik vond hem gezond en wel, +maar vooral verschrikt over de afschuwelijke daad, waarvan +hij getuige was geweest. Zeer tegen mijn wil, maar met het +oog op mijn belofte, beloofde ik hem nog drie dagen bij +juffrouw Hayes te laten, daar het onmogelijk aanging de +politie te laten weten, waar hij was, zonder den moordenaar +aan te wijzen en ik zag niet in hoe de moordenaar kon gestraft +worden, zonder mijn ongelukkigen James in het verderf +te storten. Wees nu, mijnheer Holmes, op uw beurt +openhartig tegen mij.”</p> + +<p>„Dat wil ik,” zei Holmes. „In de eerste plaats moet +ik Uwe Genade zeggen, dat u zich in een lastige positie +hebt geplaatst voor het oog van de wet. U hebt aan een +schurkenstreek meegeholpen en den moordenaar laten ontsnappen, +want ik twijfel niet, of het geld, dat James Wilder +genomen heeft om zijn medeplichtige in de gelegenheid te +stellen weg te komen, kwam uit uw beurs.”</p> + +<p>De hertog boog toestemmend.</p> + +<p>„Dat is inderdaad een ernstige zaak. Nog erger is, volgens +mijn meening, uw houding tegenover uw jongsten zoon. U +laat hem drie dagen in dat hol.”</p> + +<p>„Onder de plechtige belofte—”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B45" id="p_B45">[B 45]</a></span> +„Wat zijn beloften bij dergelijke menschen? U hebt geen +waarborgen, dat hij niet verder ontvoerd wordt. Om uw +schuldigen oudsten zoon te hulp te komen, stelt gij den +ander aan een groot en onnoodig gevaar bloot. Het was +een niet te rechtvaardigen daad. Toch wil ik u helpen, op +één voorwaarde. En dat is, dat u een lakei roept en hem +de bevelen geeft, die ik wensch.”</p> + +<p>Zonder een woord te zeggen, drukte de hertog op een +electrische schel. Een lakei kwam binnen.</p> + +<p>„Het zal je aangenaam zijn te vernemen,” zei Holmes, „dat +de jonge Lord Saltire teruggevonden is. Het is het verlangen +van den hertog, dat een rijtuig wordt gezonden naar „De +Vechtende Haan” om Lord Saltire daar af te halen.”</p> + +<p>„Nu,” zei Holmes, toen de verheugde lakei verdwenen +was, „nu de toekomst verzekerd is, kunnen wij ons veroorloven +bij het verleden nog even stil te staan. Wat Hayes +betreft, zeg ik niets. De galg wacht hem, en ik zal geen +hand uitsteken om hem te redden. Wat hij zal loslaten, +weet ik niet, maar ik twijfel niet of Uwe Genade kan hem aan +het verstand brengen, dat het in zijn belang is zijn mond te +houden. De politie denkt natuurlijk, dat hij den knaap heeft +ontvoerd met het oog op het losgeld. Als zij het zelf niet +uitvinden, zie ik geen reden, waarom ik mij zou haasten hen +wijzer te maken. Ik wil Uwe Genade echter waarschuwen, +dat de voortdurende aanwezigheid van James Wilder slechts +tot ongelukken kan leiden.”</p> + +<p>„Dat begrijp ik, mijnheer Holmes en reeds is bepaald, +dat hij mij voorgoed zal verlaten en zijn fortuin in Australië +gaan zoeken.”</p> + +<p>„In dat geval, Uwe Genade, zou ik, te meer waar u zelf +zegt, dat het ongelukkig huwelijk een gevolg was van zijn +aanwezigheid, u raden aan de hertogin uw verontschuldigingen +aan te bieden voor zoover dat gaat en te trachten +de betrekkingen, die zoo ongelukkig zijn afgebroken, weer +aan te knoopen.”</p> + +<p>„Daar heb ik al voor gezorgd, mijnheer Holmes. Ik heb +gisteren reeds aan de hertogin geschreven.”</p> + +<p>„En verder,” zei Holmes opstaande, „geloof ik, dat mijn +vriend en ik ons kunnen gelukwenschen met vele gelukkige +resultaten tijdens ons kort bezoek aan het Noorden.<span class="pageno"><a name="p_B46" id="p_B46">[B 46]</a></span> +Er is nog een klein punt, waarover ik gaarne zou worden +ingelicht. Deze Hayes had zijn paarden beslagen met ijzers, +die aan de sporen van koeien deden denken. Leerde hij van +mijnheer Wilder deze list?”</p> + +<p>De hertog dacht een oogenblik na met een uitdrukking vol +verrassing op zijn gelaat. Vervolgens opende hij een deur en +bracht ons in een kamer, die dienst deed als museum. Hij +ging ons voor naar een glazen kast en wees op het opschrift.</p> + +<p>„Deze ijzers,” luidde het, „werden in de grachten van +Holdernesse Hall gevonden. Zij zijn voor het gebruik van +paarden, maar zij zijn van onderen gekloofd, om vervolgers +op een dwaalspoor te leiden. Men vermoedt, dat zij hebben +behoord aan een van de roofridders van Holdernesse Hall +in de middeleeuwen.”</p> + +<p>Holmes opende de kast en zijn vinger nat makende, +streek hij er mee langs het ijzer. Een dun laagje modder +bleef aan zijn huid kleven.</p> + +<p>„Dank u,” zei hij, de kast sluitend. „Het is het tweede +interessante voorwerp, dat ik in het Noorden gezien heb.”</p> + +<p>„En het eerste?”</p> + +<p>Holmes vouwde de chèque op en legde haar zorgvuldig in +zijn portefeuille. „Ik ben een arm man,” zei hij, terwijl hij +op de portefeuille klopte en ze in het diepst van een zijner +zakken liet verdwijnen.</p> + +<hr class="chend" /> + +<h2><a name="B_II" id="B_II"></a>II.</h2> + +<h3>Het avontuur van „Zwarte Peter”.</h3> + +<p><span class="corr" id="corr52" title="Bron: „"></span>Nooit heb ik mijn vriend in een betere gedaante, zoowel +geestelijk als physiek, gekend dan in het jaar '95. Zijn +stijgende roem had een enorme praktijk met zich gebracht +en ik zou mij aan een onbescheidenheid schuldig maken, +indien ik zelfs ook maar zinspeelde op de identiteit van +eenige van de voorname cliënten, die steeds onzen nederigen +drempel in Baker-Street overschreden. Holmes echter, evenals +alle groote artisten, leefde voor zijn kunst en uitgezonderd<span class="pageno"><a name="p_B47" id="p_B47">[B 47]</a></span> +in het geval van den hertog van Holdernesse, heb ik zelden +gezien, dat hij een hooge belooning eischte voor zijn onschatbare +diensten. Ja, hij was zoo onwereldsch—of zoo +grillig—dat hij dikwijls zijn hulp weigerde aan de machtigen +en de rijken, wanneer het op te lossen vraagstuk zijn sympathie +niet had, terwijl hij zich onafgebroken weken kon wijden +aan de zaken van den een of anderen armen cliënt, wanneer +diens geval die vreemde en dramatische eigenschappen +bezat, welke werkten op zijn verbeelding en waarbij als +'t ware zijn scherpzinnigheid zich voelde uitgedaagd.</p> + +<p>In dit merkwaardige jaar '95 hadden verscheidene vreemdsoortige +en uiteenloopende gevallen zijn aandacht gevraagd, +waaronder de arrestatie van Wilson, den bekenden kanariefokker, +welke een waar pesthol uit het East End van +Londen verwijderde. Kort na dit geval kwamen het drama +van Woodman's Lee en de zeer geheimzinnige omstandigheden, +waarin de dood van kapitein Peter Carey was gehuld. +Een opsomming van de daden van Sherlock Holmes +zou niet compleet zijn, wanneer daarin niet voorkwam een +vermelding van deze zeer ongewone zaak.</p> + +<p>In de eerste week van Juli was mijn vriend zoo dikwijls en +zoo langen tijd afwezig, dat ik daaruit opmaakte, dat er +iets aan de hand was. Het feit, dat verscheidene ruw uitziende +mannen in dien tijd bij ons aanschelden en naar +kapitein Basil vroegen, deed mij begrijpen, dat Holmes ergens +aan het werk was onder een van de vele vermommingen +en namen, waaronder hij zijn eigen machtige persoonlijkheid +verborg. Hij had minstens vijf kleine wijkplaatsen in +verschillende deelen van Londen, waar hij vermommingen +bewerkstelligde of aflegde. Hij zeide mij niets van zijn werk +en het was mijn gewoonte niet om een verklaring uit te +lokken. Het eerste daadwerkelijke teeken, dat hij mij gaf +van de richting, waarin zijn onderzoek leidde, was buitengewoon. +Hij was voor het ontbijt uitgegaan en ik zat juist +het mijne te gebruiken, toen hij de kamer binnenkwam met +zijn hoed op het hoofd en met een groote, van een weerhaak +voorziene speer als een parapluie onder zijn arm.</p> + +<p>„Goede hemel, Holmes!” riep ik. „Je wilt toch niet beweren, +dat je met dat ding onder je arm door Londen gewandeld hebt?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B48" id="p_B48">[B 48]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 360px;"> +<a href="images/b048.jpg"><img src="images/b048th.jpg" width="360" height="450" alt="„Goede hemel, Holmes!” riep ik. „Je wilt toch niet beweren, dat je met dat ding onder den arm door Londen gewandeld hebt?”" title="Klik voor vergroting (800×1000px, 177kb)." /></a> +<span class="caption">„Goede hemel, Holmes!” riep ik. „Je wilt toch niet beweren, dat je met dat ding onder den arm door Londen gewandeld hebt?”</span> +</div> + +<p>„Ik ben naar den slager heen en weer gereden.”</p> + +<p>„Naar den slager?”</p> + +<p>„En ik kom met den gewonen eetlust terug. Er kan geen<span class="pageno"><a name="p_B49" id="p_B49">[B 49]</a></span> +verschil van meening zijn, waarde Watson, over de waarde +van lichaamsbeweging vóór het ontbijt. Maar ik wil er iets +onder verwedden, dat je niet kunt raden, welk soort lichaamsbeweging +ik heb gehad.”</p> + +<p>„Ik zal het niet probeeren.”</p> + +<p>Hij lachte, terwijl hij zich koffie inschonk.</p> + +<p>„Indien je in den winkel van Allerdyze had kunnen kijken, +zou je een dood varken gezien hebben, hangende aan een +haak in den zolder en een mijnheer in zijn hemdsmouwen, +ijverig in de weer het dier met dit wapen te doorboren. Ik +was die ijverige mijnheer en ik heb mij er van overtuigd, dat +ik, al wend ik al mijn kracht aan, met een enkelen worp het +varken niet kan doorboren. Misschien wil je het ook eens +probeeren?”</p> + +<p>„Voor geen geld. Maar waarom deed je dat?”</p> + +<p>„Omdat het mij toescheen, dat dit indirect verband houdt +met het geheim van Woodman's Lee.—Ha, Hopkins, ik ontving +gisteren avond nog je telegram en ik verwachtte je. +Kom binnen en zit met ons aan.”</p> + +<p>Onze onaangediende bezoeker was een buitengewoon bewegelijk +man, ongeveer dertig jaar oud, gekleed in een +gewoon fantasie-costuum, maar met de rechte houding van +iemand, die gewoon is aan een uniform. Ik herkende hem +dadelijk als Stanley Hopkins, een jong inspecteur van +politie, voor wiens toekomst Holmes groote verwachtingen +koesterde, terwijl deze op zijn beurt de bewondering en den +eerbied toonde van een leerling voor de wetenschappelijke +methode van den beroemden amateur.</p> + +<p>Zijn voorhoofd was bewolkt en hij zat daar als iemand, +die in de grootste verslagenheid verkeert.</p> + +<p>„Neen, dank u, mijnheer. Ik heb ontbeten vóór ik hier +heen ging. Ik heb den nacht in de stad doorgebracht, want +ik moest gisteren mijn rapport uitbrengen.”</p> + +<p>„En wat had je te rapporteeren?”</p> + +<p>„Niets, mijnheer, absoluut niets.”</p> + +<p>„Dus geen vorderingen gemaakt?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Wel, wel. Dan zal ik mij eens met de zaak moeten bezighouden.”</p> + +<p>„Ik zou gaarne willen, dat u het deed, mijnheer Holmes.<span class="pageno"><a name="p_B50" id="p_B50">[B 50]</a></span> +Het is mijn eerste groote kans en ik ben ten einde raad. +Kom om 's hemels wil en help mij een handje.”</p> + +<p>„Wel, wel, het treft, dat ik reeds alle beschikbare aanwijzingen +en het rapport van het eerste onderzoek met +eenige zorg heb gelezen. A propos, wat denk je van dat +zakje van robbevel, gevonden op het terrein van de misdaad<span class="corr" id="corr53" title="Bron: !">?</span> +Is dat geen aanwijzing?”</p> + +<p>Hopkins keek verwonderd op.</p> + +<p>„Het was het tabakszakje van den man zelf, mijnheer. +Zijn naamletters stonden er in. Bovendien is het duidelijk, +dat hij als oud-kapitein van een vaartuig, dat op de robbenvangst +ging, zulk een tabakszak had.”</p> + +<p>„Maar hij had geen pijp.”</p> + +<p>„Neen, mijnheer, wij konden geen pijp vinden; hij rookte +inderdaad zeer weinig. Maar het was mogelijk, dat hij tabak +kreeg van zijn vrienden.”</p> + +<p>„Ongetwijfeld. Ik memoreer alleen dit punt, omdat, +wanneer ik de zaak in handen had gehad, ik geneigd +zou zijn geweest daarvan het punt van uitgang voor mijn +onderzoek te maken. Mijn vriend dr. Watson weet echter nog +niets van de zaak en ik zal er niets minder aan toe zijn, +wanneer ik de toedracht nog eens hoor. Geef ons dus in 't kort +de bijzonderheden weer.”</p> + +<p>Stanley Hopkins haalde een stuk papier uit zijn zak.</p> + +<p>„Ik heb hier eenige data en feiten uit het leven van den +dooden man, kapitein Peter Carey. Hij werd in '45 geboren, +was dus 50 jaar. Hij was een stoutmoedig en succesvol +robbenvanger en walvischvaarder. In 1883 was hij kapitein +van de stoomboot „Sea Unicorn” uit Dundee. Hij had +achtereenvolgens verschillende voorspoedige reizen gedaan +en in het volgend jaar 1884 zeide hij de zee vaarwel. +Daarna reisde hij eenige jaren en kocht eindelijk een klein +buiten, Woodman's Lee genaamd, bij Forest Row in Sussex. +Daar heeft hij zes jaar gewoond en daar is hij nu juist een +week geleden gestorven.</p> + +<p>„Er zijn eenige zeer bijzondere eigenaardigheden omtrent +den man te vertellen. In het gewone leven was hij een waar +Puritein—een zwijgende, in zich zelf gekeerde man. Zijn +huishouden bestond uit zijn vrouw, zijn dochter, twintig jaar +oud en twee dienstboden. Deze laatsten veranderden nog al<span class="pageno"><a name="p_B51" id="p_B51">[B 51]</a></span> +eens, want het was nooit een prettige betrekking bij hem en +soms was het er gewoon niet uit te houden. De man was een +echte „termijn-dronkaard” en wanneer hij in zulk een stemming +was, een ware woesteling. Het is gebeurd, dat hij zijn +vrouw en zijn dochter midden in den nacht de deur uitjoeg +en in het park afranselde, totdat het geheele dorp +buiten het hek in rep en roer er voor stond door het gegil.</p> + +<p>„Eens werd hij veroordeeld wegens mishandeling van den +ouden predikant, die hem kwam opzoeken om hem eens te +onderhouden over zijn gedrag. Kortom, mijnheer Holmes, u +zoudt ver moeten gaan om een gevaarlijker man te vinden +dan Peter Carey en ik heb gehoord, dat hij aan boord van +zijn schip dezelfde manieren reeds had.</p> + +<p>„Hij was bekend in de vaart als „Zwarte Peter” en deze +naam was hem gegeven, niet alleen naar aanleiding van zijn +donker uiterlijk, maar ook wegens zijn humeur, dat de schrik +was van ieder om hem heen. Ik behoef niet te zeggen, dat hij +verafschuwd en vermeden werd door de geheele buurt en ik +heb geen enkel woord van spijt gehoord over zijn verschrikkelijk einde.</p> + +<p>„In het rapport van het onderzoek zult gij gelezen hebben, +mijnheer Holmes, van de hut van den man, maar misschien +weet uw vriend er nog niets van. Hij had zich zelf een houten +huisje gebouwd—hij noemde het altijd de hut—eenige +honderden meters van zijn huis, en daar sliep hij elken nacht. +Het was een kleine hut met één vertrek, zestien voet lang +bij tien voet breed. Hij hield den sleutel in zijn zak, maakte +zelf zijn bed op, hield de hut zelf schoon en veroorloofde +aan niemand den drempel te overschrijden. Aan beide zijden +zijn kleine ramen, die door gordijnen zijn bedekt, welke nooit +opgehaald worden. Een van deze ramen zag uit op den grooten +straatweg en wanneer er 's nachts licht brandde, maakten +de menschen elkander daarop opmerkzaam en vroegen zich +af, wat „Zwarte Peter” wel zou doen. Dat is het raam, +mijnheer Holmes, dat ons ten minste eenige aanwijzing bij +het onderzoek verschaft.</p> + +<p>„U herinnert zich, dat een metselaar, Slater genaamd, die +om één uur 's nachts van Forest Row kwam—twee dagen +vóórdat de moord plaats had—stilstond bij het voorbijgaan +van Woodman's Lee en bleef kijken naar het licht,<span class="pageno"><a name="p_B52" id="p_B52">[B 52]</a></span> +dat nog tusschen de boomen scheen. Hij houdt vol, dat de +schaduw van het hoofd van een man zichtbaar was op het +gordijn en dat die schaduw zeker niet van Peter Carey was, +daar hij deze goed kende. De bedoelde man had <span class="corr" id="corr54" title="Bron: nl.">n.l.</span> een +korten baard, geheel anders dan de kapitein. Dat zegt hij, +maar hij was twee uur in de herberg geweest en het is +een tamelijk groot eind van den weg tot aan de hut. Bovendien +heeft dit betrekking op Maandag en de misdaad werd +op Woensdag gepleegd.</p> + +<p>„Dinsdag was Peter Carey in een allerslechtst humeur, +dronken en woest als een gevaarlijk wild dier. Hij strompelde +door het huis en de vrouwen maakten dat zij weg kwamen, +wanneer zij hem hoorden naderen. Laat in den avond ging +hij naar zijn hut. Omstreeks twee uur in den morgen hoorde +zijn dochter, die met open raam sliep, een verschrikkelijken +gil uit deze richting, maar het was niets ongewoons hem +te hooren razen en tieren, wanneer bij dronken was, en +daarom nam zij er geen verdere notitie van.</p> + +<p>„Bij het opstaan om zeven uur bespeurden de dienstboden, +dat de deur van de hut open stond, maar zoo groot was de +vrees voor den man, dat het middag was, voordat iemand +zich in de hut durfde wagen om te zien, wat er van hem geworden +was. Door de open deur kijkend, zagen zij een tooneel, +dat hen met bleeke gezichten naar het dorp deed rennen. +Binnen een uur was ik op het terrein en had de zaak in handen.</p> + +<p>„Nu, ik heb tamelijk sterke zenuwen, zooals u weet, mijnheer +Holmes, maar ik geef u mijn woord, dat ik rilde van +ontzetting, toen ik mijn hoofd in dat kleine huisje stak. +Kleine en groote vliegen bromden en gonsden en de vloer en +de wanden waren als in een slachtplaats. Hij had het een +hut genoemd en het was ook een hut, want men zou zich +aan boord van een schip gewaand hebben. Aan de eene +zijde was een bedstee en daarvoor stonden een zeemanskist, +kaarten en een verrekijker, een schilderij van de „Sea +Unicorn<span class="corr" id="corr55" title="Bron: ,”">”,</span> een aantal logboeken op een plank, juist datgene, +wat men in de hut van een scheepskapitein verwacht te +vinden. En te midden van dat alles aanschouwde men den +man zelf met een verwrongen gelaat als een verloren ziel +in de hel. Recht door zijn breede borst was een stalen harpoen +gedreven en wel met een kracht, dat het wapen nog diep in<span class="pageno"><a name="p_B53" id="p_B53">[B 53]</a></span> +den houten wand was gedrongen. Hij was als een vlinder op +een stuk karton geprikt. Natuurlijk was hij morsdood en was +dat geweest van af het oogenblik, dat hij dien laatsten +doodskreet had geuit.</p> + +<p>„Ik ken uw methode, mijnheer, en bracht ze in toepassing. +Alvorens ik toestond, dat iets van zijn plaats werd genomen, +onderzocht ik zorgvuldig den grond buiten en ook den vloer +van de kamer. Er waren geen voetstappen.”</p> + +<p>„Je bedoelt, dat je ze niet hebt gezien?”</p> + +<p>„Ik verzeker u, mijnheer, dat ze er niet waren.”</p> + +<p>„Mijn goede Hopkins, ik heb in vele misdaden het onderzoek +geleid, maar ik heb er nog nooit een gezien, die gepleegd +was door een vliegend wezen. Zoolang de misdadiger op twee +beenen blijft, moet er eenige aanwijzing op den grond voor +den wetenschappelijken vorscher zijn te vinden. Het is niet +te gelooven, dat deze met bloed bespatte kamer geen spoor +bevatte, dat ons zou kunnen helpen. Ik heb echter uit het +onderzoek gemerkt, dat er eenige punten waren, die gij +niet over het hoofd hebt gezien, is het niet?”</p> + +<p>De jonge inspecteur trok een erbarmelijk gezicht bij de +ironische opmerkingen van mijn vriend.</p> + +<p>„Ik was een dwaas door u niet dadelijk te hulp te roepen, +mijnheer Holmes. Maar dat is nu eenmaal gebeurd. Ja, er +waren verscheidene voorwerpen, die onze speciale aandacht +vroegen. Een er van was de harpoen, waarmede de misdaad +werd gepleegd. Deze was van een rek aan den muur genomen. +Twee andere waren er nog en er was een leege plaats +voor den derde. In de schacht waren de woorden „Ss. Sea +Unicorn, Dundee” gegraveerd. Dit scheen er op te wijzen, +dat de misdaad gepleegd was in een oogenblik van woede +en dat de moordenaar het eerste het beste wapen gegrepen +had, dat voor de hand lag. Het feit, dat de misdaad om +twee uur in den morgen werd gepleegd en dat niettemin +Peter Carey nog gekleed was, deed vermoeden, dat hij een +afspraak had gehad met den moordenaar, hetgeen ook nog +gestaafd wordt door het feit, dat er leege rhumglazen op +tafel stonden.”</p> + +<p>„Ja,” zei Holmes, „ik denk, dat beide veronderstellingen +aannemelijk zijn. Waren er nog andere dranken in de hut +behalve de rhum?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B54" id="p_B54">[B 54]</a></span> +„Ja, er stonden nog twee flesschen, waarvan er een brandewijn, +de andere whisky bevatte. Maar daar hebben wij +niets aan, daar de flesschen vol waren en derhalve nog +niet aangebroken.”</p> + +<p>„In elk geval heeft de aanwezigheid van die flesschen +toch eenige beteekenis,” zeide Holmes. „Laat ons echter +nog iets meer hooren van de voorwerpen, die volgens +je meening betrekking op de zaak hebben.”</p> + +<p>„Dan lag dat tabakszakje op tafel.”</p> + +<p>„Op welk deel van de tafel lag het?”</p> + +<p>„Het lag in het midden. Het was natuurlijk van robbevel—de +harige huid had een leeren riempje om het +vast te binden. Aan de binnenzijde stond P. C. Ongeveer +een half ons zware tabak was er nog in.”</p> + +<p>„Uitmuntend! Wat meer?”</p> + +<p>Stanley Hopkins haalde uit zijn zak een notitieboek. De +omslag was versleten en de bladzijden verkleurd. Op de +eerste bladzijde waren geschreven de initialen „J. H. N.” +en de datum „1883.”</p> + +<p>Holmes legde het op tafel en bekeek het op zijn bijzondere +manier, terwijl Hopkins en ik over zijn schouders tuurden. +Op de tweede bladzijde stonden de letters C. P. R. +en daarna kwamen verscheidene reeksen van getallen. +Onder andere hoofden waren Argentinië, Costa Rica en +San Paulo, alle met teekens en cijfers er achter.</p> + +<p>„Wat maak je hieruit op?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Het schijnen nummers te zijn van effecten. Ik dacht, +dat J. H. N. de voorletters waren van een makelaar en +dat C. P. R. zijn cliënt is geweest.”</p> + +<p>„Probeer eens Canadian Pacific Railway,” zei Holmes.</p> + +<p>Stanley Hopkins mompelde iets binnensmonds en sloeg +met zijn hand op het dijbeen.</p> + +<p>„Wat ben ik toch een domoor geweest!” riep hij. +„Natuurlijk is het, zooals u zegt. Dan moeten wij alleen +de initialen J. H. N. oplossen. Ik heb reeds de lijst van +effectenmakelaars in 1883 nagegaan, maar ik kan geen naam +vinden, waarop deze letters betrekking kunnen hebben. +Toch weet ik, dat dit het belangrijkste is van al hetgeen +ik heb gevonden. U zult toestemmen, mijnheer Holmes, dat +de mogelijkheid bestaat, dat deze initialen zijn van den<span class="pageno"><a name="p_B55" id="p_B55">[B 55]</a></span> +tweeden man, die aanwezig was—met andere woorden van +den moordenaar. Ik zou er tevens op willen wijzen, dat de +aanwezigheid van een document, dat betrekking heeft +op een groote hoeveelheid papieren van waarde, +ons voor den eersten keer eenige aanwijzing +geeft voor een beweegreden voor de misdaad.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 376px;"> +<a href="images/b055.jpg"><img src="images/b055th.jpg" width="376" height="450" alt="Holmes bekeek het op zijn eigenaardige zorgvuldige wijze." title="Klik voor vergroting (837×1000px, 114kb)." /></a> +<span class="caption">Holmes bekeek het op zijn eigenaardige zorgvuldige wijze.</span> +</div> + +<p>Het gelaat van Sherlock Holmes toonde aan, dat hij geheel van de wijs +was gebracht door deze nieuwe verwikkeling.</p> + +<p>„Ik moet u gelijk geven,” zeide hij, „en ik erken, dat<span class="pageno"><a name="p_B56" id="p_B56">[B 56]</a></span> +het notitieboek, waarvan in het rapport niet gesproken +wordt, elke hypothese, die ik mij gevormd had, te niet doet. +Ik had mij een theorie van de misdaad gevormd, waarin +hiervoor geen plaats was. Hebt u getracht eenige van de hier +genoemde effecten op te sporen?”</p> + +<p>„Er wordt overal onderzoek naar gedaan, maar ik vrees, dat het register +van de aandeelhouders van deze Zuid-Amerikaansche fondsen in +Zuid-Amerika is en dat er eenige weken moeten verloopen, eer wij de +aandeelen op het spoor kunnen komen.”</p> + +<p>Holmes had den omslag van het notitieboekje met zijn vergrootglas +bestudeerd.</p> + +<p>„Hier is een vlek,” zeide hij.</p> + +<p>„Ja, mijnheer, het was een bloedvlek. Ik vertelde u reeds, dat ik het +boek van den vloer opraapte.”</p> + +<p>„Was de bloedvlek aan den onder- of aan den bovenkant?”</p> + +<p>„Aan den onderkant.”</p> + +<p>„Hetgeen natuurlijk bewijst, dat het boek is gevallen, +nadat de misdaad gepleegd was.”</p> + +<p>„Juist, mijnheer Holmes. Ik maakte reeds die gevolgtrekking +en concludeerde voorts, dat de moordenaar het +boekje heeft laten vallen, toen hij haastig de vlucht nam. +Het lag dicht bij de deur.”</p> + +<p>„Ik veronderstel, dat geen dezer effecten gevonden is onder de papieren +en kaarten van den dooden man?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer.”</p> + +<p>„Hebt u eenige reden om aan diefstal te gelooven?”</p> + +<p>„Neen, mijnheer, er scheen niets weggenomen te zijn.”</p> + +<p>„Wel, wel. Het is zeker een zeer interessant geval. Er was ook nog een +mes, is het niet?”</p> + +<p>„Een scheermes, dat nog in de scheede was. Het lag bij de voeten van den +doode. Juffrouw Carey heeft verklaard, dat het 't eigendom van haar man was.”</p> + +<p>Holmes bleef eenigen tijd in gedachten zitten.</p> + +<p>„Wel,” zei hij eindelijk. „Ik denk, dat ik er eens heen moet gaan en +zelf een en ander opnemen.”</p> + +<p>Stanley Hopkins uitte een kreet van blijdschap.</p> + +<p>„Dank u, mijnheer. U neemt mij daardoor een zwaren last van de +schouders.”</p> + +<p>Holmes hief zijn vinger op tegen den inspecteur.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B57" id="p_B57">[B 57]</a></span> +„Het zou veel gemakkelijker zijn geweest, wanneer je +een week eerder waart gekomen,” zeide hij. „Maar zelfs nu +behoeft een bezoek nog niet geheel doelloos te zijn. Watson, +indien je tijd hebt, zou ik gaarne willen, dat je ook mee +gingt. Als je zoo goed wilt zijn een rijtuig te bestellen, +Hopkins, zullen wij binnen een kwartier gereed zijn om +naar Forest Row te vertrekken.”</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Aan het kleine tusschenstation uitgestapt, reden wij +nog eenige mijlen door de overblijfselen van zich ver uitstrekkende +wouden, die eens deel uitmaakten van dat +groote bosch, dat zoo lang de Saksische horden tegenhield—het +ondoordringbare woud, dat meer dan zestig jaar het +bolwerk was van Bretagne. Uitgestrekte stukken waren geveld, +want hier was de plaats, waar de eerste ijzermijnen in +het land werden ontgonnen en de boomen werden gerooid +voor het smelten van het erts. Thans hebben de rijkere +lagen van het Noorden deze industrie tot zich getrokken +en niets dan deze van boomen beroofde plekken en de groote +gaten in den grond wijzen op den arbeid van het verleden. +Hier op een open plaats, op een overigens dicht begroeiden +heuvel stond een langwerpig lang steenen huis, hetwelk men +langs een kronkelenden weg bereikte. Dicht bij dezen weg en +aan drie zijden omringd door struikgewas, stond een klein +houten huisje. Dat was het tooneel van den moord.</p> + +<p>Stanley Hopkins bracht ons eerst naar het huis, waar hij +ons voorstelde aan een schuwe, oude vrouw met grijze +haren, de weduwe van den vermoorden man, wier geel en +rampzalig gelaat met de vreesachtige uitdrukking en de +door roode randen omgeven oogen sprak van de harde +jaren en de mishandelingen, waaraan zij had bloot gestaan. +Bij haar was haar dochter, een bleek meisje met mooi haar, +wier oogen ons uitdagend aankeken, toen zij vertelde, dat +zij blij was, dat haar vader dood was, en dat zij de hand +zegende, die hem had neergeveld. Het was een vreeselijk +huishouden, dat de Zwarte Peter Carey zich zelf gemaakt +had en wij voelden ons als 't ware opgelucht, toen wij weer +buiten in de zon stonden en een pad dwars door het veld +insloegen, dat door den dooden man zelf gemaakt was.</p> + +<p>Het huisje was zeer eenvoudig van hout opgetrokken met<span class="pageno"><a name="p_B58" id="p_B58">[B 58]</a></span> +een dak van tengels; een raam was naast de deur en een +aan de andere zijde. Stanley Hopkins haalde den sleutel uit +zijn zak en had hem in het slot gestoken, toen hij plotseling +met een uitdrukking van verrassing op het gelaat nauwkeurig +het slot onderzocht.</p> + +<p>„Iemand heeft getracht de deur te openen,” zeide hij.</p> + +<p>Hieraan viel niet te twijfelen. Het hout er om heen was +weggesneden en het scheen zoo wit, alsof het kort geleden +gedaan was. Holmes onderzocht het raam.</p> + +<p>„Men heeft getracht ook dit te forceeren, maar wie het ook +is geweest, hij is er niet in geslaagd om binnen te komen. +Het moet al een zeer armzalige inbreker zijn.”</p> + +<p>„Dit is een zeer buitengewone zaak,” zeide de inspecteur. +„Ik zou er op durven zweren, dat deze teekens gisteren +nog niet aanwezig waren.”</p> + +<p>„Misschien een of andere nieuwsgierige uit het dorp,” opperde ik.</p> + +<p>„Dat is niet waarschijnlijk. Er zullen al weinig menschen in het dorp +zijn, die nu een voet op dezen grond durven zetten, laat staan in de hut +gaan. Wat denkt u er van, mijnheer Holmes?”</p> + +<p>„Ik denk, dat het geluk ons al zeer gunstig is.”</p> + +<p>„U bedoelt, dat de persoon terug zal komen?”</p> + +<p>„Het is zeer waarschijnlijk. Hij kwam in de verwachting de +deur open te zullen vinden. Hij trachtte naar binnen te gaan +door het slot te openen met het lemmet van een klein pennemes. +Hij kon 't niet gedaan krijgen. Wat zal hij nu doen?”</p> + +<p>„Den volgenden nacht terugkomen met een doelmatiger +stuk gereedschap.”</p> + +<p>„Dat zou ik ook zeggen. Het zal nu slechts aan ons liggen, +indien wij er niet zijn om hem te ontvangen. Laat mij intusschen +de hut van binnen eens bekijken.”</p> + +<p>De sporen van het drama waren verwijderd, maar overigens +had men de meubelen, de kaarten enz. precies gelaten als ze +waren gevonden na den moord. Gedurende twee uur bekeek +Holmes met sterk gespannen aandacht elk voorwerp op zijn +beurt, maar zijn gelaat toonde, dat het resultaat niet zeer bevredigend +was. Slechts éénmaal onderbrak hij zijn onderzoek.</p> + +<p>„Heb je iets van deze plank genomen, Hopkins?”</p> + +<p>„Neen, ik heb niets van zijn plaats genomen.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B59" id="p_B59">[B 59]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 325px;"> +<a href="images/b059.jpg"><img src="images/b059th.jpg" width="325" height="450" alt="„Er is iemand geweest, die geprobeerd heeft de sluiting te verbreken,” zei hij." title="Klik voor vergroting (723×1000px, 142kb)." /></a> +<span class="caption">„Er is iemand geweest, die geprobeerd heeft de sluiting te verbreken,” zei hij.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B60" id="p_B60">[B 60]</a></span> +„Iets is hier weggenomen. Er is minder stof op dezen +hoek van de plank dan verder op. Het kan een boek geweest +zijn. Het kan ook een doos geweest zijn. Wel, wel, ik kan +niets meer doen. Laat ons een weinig in die schoone wouden +rond gaan dolen, Watson, en een paar uur wijden aan de +vogels en de bloemen. Wij zullen u later hier weer ontmoeten, +Hopkins, en zien of wij eenigszins meer bekend kunnen +worden met den heer, die in den afgeloopen nacht hier een +bezoek heeft gebracht.”</p> + +<p>Het was elf uur, toen wij ons in hinderlaag opstelden. +Hopkins was er voor om de deur van de hut open te +laten, maar Holmes was van meening, dat hierdoor de +achterdocht van den vreemdeling zou worden opgewekt. +Het slot was zeer eenvoudig en alleen een stuk lemmet +was noodig om het open te maken. Holmes opperde eveneens +de meening, dat het beter was buiten te wachten +tusschen de struiken en niet in de hut. Op die manier konden +wij den man bespieden, als hij een lucifer aanstak en zien, +wat zijn plannen waren voor deze nachtelijke visite.</p> + +<p>Het was een langdurig en vervelend wachten en toch +bracht het iets mee van de zenuwachtigheid, die de jager +ondervindt, wanneer hij naast den waterpoel ligt en wacht +op de komst van het dorstige roofdier.</p> + +<p>Welk wreed monster zou uit de duisternis naar ons toe +komen sluipen? Was het een wilde tijger der misdaad, die +zich alleen zou laten vangen na een wanhopige worsteling, +met zijn scherpe tanden en klauwen, of zou het blijken te +zijn een sluipende jakhals, alleen gevaarlijk voor de zwakken +en onbeschermden?</p> + +<p>Stil als muizen lagen wij neergedoken tusschen de struiken, +wachtende op hetgeen zou komen. Eerst hoorden wij nog +de voetstappen van dorpelingen, die zich verlaat hadden, +of wel stemmen uit het dorp, maar een voor een stierven +deze afwisselingen weg en werd het doodstil om ons heen. +Alleen hoorden wij nog het slaan van de dorpsklok en het +geruisch van een fijnen motregen, die op het bladerendak +boven ons neerviel.</p> + +<p>Het had halftwee geslagen en het was het donkerste +uur, dat aan den dageraad voorafging, toen wij allen werden +opgeschrikt door een zacht maar duidelijk geknars in de<span class="pageno"><a name="p_B61" id="p_B61">[B 61]</a></span> +richting van de tuindeur. Iemand was binnengekomen. Weder +heerschte er geruimen tijd stilte en ik begon reeds te vreezen, +dat het een valsch alarm was, toen zachte voetstappen +gehoord werden aan de andere zijde van de hut. Een oogenblik +later hoorden wij weder geknars. De man was bezig het +slot open te breken. Ditmaal was zijn behendigheid grooter +of zijn gereedschap beter, want even daarna vernamen wij +het draaien van de scharnieren. Daarna werd een lucifer +aangestoken en het volgend oogenblik was de hut verlicht +door het flikkerend schijnsel van een kaars. Door de dunne +gordijnen konden wij precies zien, wat er binnen voorviel.</p> + +<p>De nachtelijke bezoeker was een mager jongmensch met +een zwart snorretje, dat vooral de doodelijke bleekheid van +zijn gelaat deed uitkomen. Hij kon niet veel ouder dan +twintig jaar zijn. Ik heb nog nooit iemand gezien, die blijkbaar +zoo bang was, want zijn tanden klapperden zichtbaar +en hij beefde van het hoofd tot de voeten. Hij was gekleed +als een heer, had een korte jas met korte broek aan en een +pet op. Wij zagen, hoe hij met verschrikte oogen rondkeek. +Daarna zette hij het eindje kaars op tafel en verdween in +een der hoeken, waar wij hem niet konden zien. Hij kwam +met een groot boek, een van de journaals, terug. Op tafel +leunend, bladerde hij er in, totdat hij vond hetgeen hij zocht. +Met een nijdige beweging van zijn gebalde vuist sloot hij het +boek, bracht het weer naar zijn plaats en blies het licht uit. +Ternauwernood had hij zich omgekeerd om de hut te verlaten, +of de hand van Hopkins was aan zijn keel en ik hoorde +zijn luiden gil van ontzetting, toen hij begreep, dat hij gesnapt +was. De kaars werd weer aangestoken en daar stond +onze ongelukkige gevangene, rillend en bevende in den +ijzeren greep van den detective. Hij viel neer op de kist en +keek hulpeloos van den een naar den ander.</p> + +<p>„Nu, waarde heer,” zei Stanley Hopkins, „wie ben je +en wat kwam je hier doen?”</p> + +<p>De man herstelde zich zoo goed mogelijk en keek ons aan.</p> + +<p>„U zijt detectiven, vermoed ik,” zei hij, „u denkt, dat +ik betrokken ben bij den dood van kapitein Peter Carey. +Ik verzeker u, dat ik onschuldig ben.”</p> + +<p>„Dat zullen wij zien,” zeide Hopkins. „Allereerst, hoe is uw naam?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B62" id="p_B62">[B 62]</a></span></p> + +<div class="figcenter" style="width: 321px;"> +<a href="images/b062.jpg"><img src="images/b062th.jpg" width="321" height="450" alt="Hij doorbladerde snel, op de tafel leunende, het boek." title="Klik voor vergroting (715×1000px, 162kb)." /></a> +<span class="caption">Hij doorbladerde snel, op de tafel leunende, het boek.</span> +</div> + +<p>„Ik heet John Hopley Neligan.”</p> + +<p>Ik zag Holmes en Hopkins een blik van verstandhouding +wisselen.</p> + +<p>„Wat kwaamt ge hier doen?”</p> + +<p>„Kan ik in vertrouwen tot u spreken?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B63" id="p_B63">[B 63]</a></span> +„Neen, zeker niet.”</p> + +<p>„Waarom zou ik het dan vertellen?”</p> + +<p>„Indien gij niets hebt te zeggen, kon het u voor de rechtbank +wel eens slecht bekomen.”</p> + +<p>De jonge man aarzelde.</p> + +<p>„Wel, ik zal het u vertellen,” zeide hij. „Waarom zou ik +het niet doen? En toch zou ik dit oude schandaal niet +gaarne weer zien opgerakeld. Hebt u ooit gehoord van +Dawson en Neligan?”</p> + +<p>Ik kon aan het gezicht van Hopkins zien, dat hij er nooit van gehoord +had; Holmes echter gaf blijk van groote belangstelling.</p> + +<p>„U bedoelt de bankiers,” zeide hij. „Zij gingen failliet +met een tekort van een millioen, ruïneerden de halve bevolking +van Cornwall, en Neligan maakte zich uit de voeten.”</p> + +<p>„Juist, Neligan was mijn vader.”</p> + +<p>Eindelijk kregen wij dus iets positiefs en toch scheen er +een groote gaping tusschen een bankier, die met de noorderzon +was verdwenen en kapitein Peter Carey, aan den wand +geregen met een van zijn eigen harpoenen. Wij luisterden allen +aandachtig naar hetgeen het jonge mensch te vertellen had.</p> + +<p>„Het was mijn vader, wien alleen de zaak aanging. +Dawson had zich teruggetrokken. Ik was destijds nog slechts +tien jaar, maar toch oud genoeg om de schande te beseffen. +Men heeft altijd beweerd, dat vader al de effecten stal en +er mee van door ging. Dat was niet waar. Hij was vast en +stellig er van overtuigd, dat wanneer hem de tijd gelaten +werd om alles te gelde te maken, alles terecht zou komen en +ieder crediteur zijn geld zou krijgen. Hij ging met zijn klein +jacht naar Noorwegen, juist vóór het bevel tot zijn inhechtenisneming +werd uitgevaardigd. Ik kan mij nog den laatsten +avond herinneren, toen hij moeder vaarwel zeide. Hij liet +een lijst achter van de effecten, die hij meenam en hij zwoer, +dat hij zou terugkomen met opgericht hoofd en dat niemand, +die hem vertrouwd had, nadeel zou lijden. Daarna werd er +taal noch teeken ooit meer van hem gehoord. Zoowel hij +als het jacht schenen verdwenen. Wij geloofden, moeder en +ik, dat hij met de effecten, die hij had meegenomen, op den +bodem der zee lag. Wij hadden echter een trouwen vriend, +die nog zaken doet en hij ontdekte eenigen tijd geleden,<span class="pageno"><a name="p_B64" id="p_B64">[B 64]</a></span> +dat enkele van de effecten, die mijn vader had meegenomen, +weder op de Londensche beurs waren verkocht. U kunt u +onze verbazing voorstellen. Maanden ben ik bezig geweest +om ze op het spoor te komen en eindelijk na veel moeilijkheden +vernam ik, dat de <span class="corr" id="corr56" title="Bron: oorsponkelijke">oorspronkelijke</span> houder was geweest +kapitein Peter Carey, de eigenaar van deze hut. Natuurlijk +informeerde ik naar den man. Ik vond uit, dat hij het +bevel gevoerd had over een walvischvaarder, die uit de +Noordpoolzee terugverwacht werd omstreeks den tijd, dat +mijn vader naar Noorwegen ging. De herfst van dat jaar +was zeer stormachtig en er was een lange opeenvolging van +stormwinden uit het Zuiden. Het was zeer goed mogelijk, +dat het jacht van mijn vader noordwaarts was gedreven +en daar het schip van kapitein Peter Carey had ontmoet. +Als dat zoo was, wat was er dan van vader geworden? In +elk geval zou, wanneer ik kon bewijzen uit de verklaring +van Peter Carey, hoe deze effecten in zijn bezit en op de +beurs waren gekomen, daaruit blijken, dat mijn vader ze +niet had verkocht en dat hij geen persoonlijk voordeel +beoogde, toen hij ze meenam.</p> + +<p>„Ik kwam naar Sussex met het plan den kapitein op +te zoeken, maar op dat oogenblik had juist zijn gewelddadige +dood plaats. Ik las in het verslag een beschrijving +van zijn hut, waarin ook stond, dat de oude journalen van +zijn schip bewaard waren gebleven. Het viel mij op, dat, +wanneer ik kon zien hetgeen in de maand Augustus 1883 +aan boord van de „Sea Unicorn” was gebeurd, ik inlichtingen +zou krijgen over het lot mijns vaders. Ik trachtte +gisteren nacht deze boeken in te zien, maar kon de deur niet +open krijgen. Van nacht probeerde ik het nog eens en slaagde, +maar vond, dat de bladzijden, die betrekking hadden op die +maand, uit het boek waren gescheurd. Op dat oogenblik was +ik een gevangene in uw handen.”</p> + +<p>„Is dat alles?” vroeg Hopkins.</p> + +<p>„Ja, dat is alles.” Hij sloeg de oogen neer, terwijl hij het zeide.</p> + +<p>„Hebt u niets anders te vertellen.”</p> + +<p>Hij aarzelde.</p> + +<p>„Neen, er is niets.”</p> + +<p>„U is hier niet geweest vóór gisteren avond?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B65" id="p_B65">[B 65]</a></span> +„Neen.”</p> + +<p>„Welke verklaring hebt u dan <i>hiervoor</i>?” riep Hopkins, +terwijl hij het notitieboekje met de voorletters van den +gevangene op de eerste bladzijde en de bloedvlek op den +omslag voor den dag haalde.</p> + +<p>De ongelukkige viel bijna om van schrik. Hij bracht de +handen voor zijn gezicht en beefde weer als een riet.</p> + +<p>„Waar hebt u dat gevonden?” stotterde hij. „Ik wist +het niet. Ik dacht, dat ik het in het hotel had verloren.”</p> + +<p>„Dat is genoeg,” zeide Hopkins barsch. „Alles, wat gij +nog te zeggen hebt, kunt gij voor den rechter bewaren. +Thans gaat ge met me naar het politiebureau.—Wel, +mijnheer Holmes, ik ben u en uw vriend zeer verplicht, dat +u gekomen zijt om mij te helpen. Zooals nu gebleken is, +was uw tegenwoordigheid niet noodig en zou ik de zaak +ook zonder u tot dit einde hebben gebracht; niettemin ben ik +u zeer dankbaar. Kamers zijn voor u in het Brambletge +Hotel besproken, derhalve kunnen wij samen naar het +dorp wandelen.”</p> + +<p>„Wel, Watson, wat denk je er van?” vroeg Holmes, toen +wij den volgenden morgen terugreisden.</p> + +<p>„Ik kan zien, dat ge niet voldaan zijt.”</p> + +<p>„O ja, mijn waarde Watson, ik ben volkomen tevreden. +Dat neemt niet weg, dat de methodes van Stanley Hopkins +mij niet bevallen. Ik heb mij in hem bedrogen. Ik koesterde +betere verwachtingen van hem. Iemand moet steeds de +zaken van twee kanten bekijken en daarop bedacht zijn. Dat +is de stelregel bij elk onderzoek.”</p> + +<p>„Van twee zijden? En wat is dan de andere zijde?”</p> + +<p>„Het onderzoek, dat ik heb ingesteld. Het kan misschien +niets opleveren. Dat weet ik nog niet. Maar ik zal het tot +het einde volgen.”</p> + +<p>In Baker-Street lagen verscheidene brieven voor Holmes. +Hij nam er een op, opende hem en barstte in een zegevierend +lachen uit.</p> + +<p>„Uitmuntend, Watson. Mijn onderzoek marcheert prachtig. +Heb je papier? Ja, schrijf dan een paar telegrammen +voor me: „<span class="corr" id="corr57" title="Bron: Simmer">Sumner</span>, Huurbaas Ratcliff <span class="corr" id="corr58" title="Bron: Highung">Highway</span>. Zend +drie man tegen morgen ochtend tien uur—Basil”. Dat is +mijn naam daar. Het andere telegram moet geadresseerd<span class="pageno"><a name="p_B66" id="p_B66">[B 66]</a></span> +worden: „Inspecteur Hopkins, 46, Lord Street Brixton. +Kom morgen ochtend <span class="corr" id="corr59" title="Bron: half tien">halftien</span> ontbijten. Belangrijk. Sein, +indien verhinderd—Sherlock Holmes!” Wel, Watson, deze +zaak heeft mij tien dagen achtereen geen rust gelaten. +Thans ban ik haar geheel uit mijn gedachten. En morgen +denk ik, zullen wij er voor altijd het laatste van hooren.”</p> + +<p>Precies op tijd verscheen inspecteur Stanley Hopkins en +samen deden wij het uitmuntende ontbijt, dat juffrouw +Hudson had klaargezet, alle eer aan. De jonge detective +was in de wolken over zijn succes.</p> + +<p>„Dus u gelooft, dat uw oplossing de juiste is?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Ik zou niet weten wat er zwak in moest zijn.”</p> + +<p>„De zaak schijnt mij toch niet gezond.”</p> + +<p>„U verbaast me, mijnheer Holmes. Wat zou er dan nog +aan kunnen ontbreken?”</p> + +<p>„Wordt elk punt door uw verklaring opgehelderd?”</p> + +<p>„Ongetwijfeld. Ik heb uitgevonden, dat de jonge Neligan +op den dag van de misdaad in het Brambletge Hotel is +aangekomen. Hij kwam onder voorwendsel golf te komen +spelen. Zijn kamer was gelijkvloers en hij kon uitgaan, wanneer +hij dat verkoos. Dienzelfden nacht ging hij naar +Woodman's Lee, sprak met Peter Carey in de hut, twistte +met hem en doodde hem met den harpoen. Verschrikt over +hetgeen hij had gedaan, vluchtte hij de hut uit, waarbij het +notitieboekje, dat hij had meegebracht om Peter Carey over +die verschillende effecten te ondervragen, op den grond viel. +U zult misschien hebben opgemerkt, dat achter eenige van +de effecten een kruisje was gezet. Achter de meeste stond +echter niets. Die, waar een kruisje achter stond, waren in +den laatsten tijd op de beurs te Londen verhandeld, maar +de overige waren vermoedelijk nog in het bezit van Carey +en de jonge Neligan zou, volgens zijn eigen verklaring, ze +gaarne terug hebben om recht te doen wedervaren aan de +<span class="corr" id="corr60" title="Bron: crditeuren">crediteuren</span> van zijn vader. Na zijn vlucht durfde hij de hut +niet weer te naderen, maar eindelijk overmande hij zich om +de informatie te bekomen, die hij noodig had. Dit is toch +alles eenvoudig en duidelijk.”</p> + +<p>Holmes glimlachte en schudde het hoofd.</p> + +<p>„Het schijnt mij toe, dat er een maar is, Hopkins, en<span class="pageno"><a name="p_B67" id="p_B67">[B 67]</a></span> +dat wel, omdat de oplossing totaal onmogelijk is. Heb je +wel eens getracht een harpoen door een lichaam te drijven? +Neen? Tut tut, beste mijnheer, u moet werkelijk aan +dergelijke dingen uw aandacht wijden. Mijn vriend Watson +zou u kunnen vertellen, dat ik mij een geheelen morgen met +die oefening heb bezig gehouden. Het is niet gemakkelijk en +er is een sterke en geoefende arm voor noodig. Maar deze +stoot werd met zulk een kracht toegebracht, dat de punt +van het wapen zelfs nog diep in den houten wand drong. +Is u van meening, dat dit aan bloedarmoede lijdende jongmensch +bij machte geweest is zulk een vreeselijken aanslag +te doen? Is hij de man, die met Zwarten Peter rhum met +water zat te slurpen in het holle van den nacht? Was het +zijn profiel, hetwelk twee nachten vroeger op de gordijnen +is gezien? Neen, neen, Hopkins, wij moeten naar een ander +en meer gevaarlijk persoon zoeken.”</p> + +<p>Het gezicht van den detective werd gestadig langer, +terwijl Holmes sprak. Zijn hoop en eerzucht kregen het +zwaar te verantwoorden. Maar hij wilde zoo maar zijn +stelling niet prijs geven.</p> + +<p>„U kunt niet ontkennen, dat Neligan dien nacht in de hut +aanwezig was. Dat bewijst het boekje. Ik geloof, dat ik bewijzen +genoeg heb om een jury tevreden te stellen, zelfs +al is u in staat in mijn redeneering een zwak punt te +ontdekken. Bovendien, mijnheer Holmes, ik heb mijn hand +gelegd op <i>mijn</i> man. Wat die verschrikkelijke persoon van +u betreft, waar is hij?”</p> + +<p>„Ik denk, dat hij nu zachtjes aan op de stoep staat,” +zei Holmes ernstig. „Ik denk, Watson, dat je goed zoudt +doen die revolver daar binnen je bereik te houden.” Hij stond +op en legde een stuk papier op een tafeltje. „Nu zijn wij +gereed,” zeide hij.</p> + +<p>Er werd buiten luid gesproken en een oogenblik later +opende juffrouw Hudson de deur en zeide, dat er drie +mannen waren, die naar kapitein Basil vroegen.</p> + +<p>„Laat ze een voor een boven komen,” zeide Holmes.</p> + +<p>De eerste, die binnenkwam, was een klein ineengedrongen +mannetje, met roode wangen en grijze bakkebaardjes. +Holmes had een brief uit zijn zak gehaald.</p> + +<p>„Hoe heet je<span class="corr" id="corr61" title="Bron: ,">?</span>” vroeg hij.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B68" id="p_B68">[B 68]</a></span> +„James Lancaster.”</p> + +<p>„Het spijt mij, Lancaster, maar de equipage is voltallig. +Hier is een half pond voor je moeite. Kom in deze kamer +en wacht daar even.”</p> + +<p>De tweede man was een lange uitgedroogde kerel met +sluik haar en ingevallen wangen. Zijn naam was Hugh +Pattins. Hij kreeg dezelfde boodschap, zijn half pond en +moest ook even blijven wachten.</p> + +<p>De derde was iemand van een merkwaardig voorkomen. +Een woest gelaat werd omgeven door een verwarden haardos +en baard en twee brutale zwarte oogen glinsterden van +onder dikke, overhangende wenkbrauwen. Hij groette en +stond op de manier van een zeeman met zijn pet in de hand.</p> + +<p>„Uw naam?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Patrick Cairns.<span class="corr" id="corr62" title="Bron: ">”</span></p> + +<p>„Harpoenwerper?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer. Zes en twintig reizen.”</p> + +<p>„Dundee, vermoed ik?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer.”</p> + +<p>„En bereid op een schip, dat onderzoekingsreizen naar +de Noordpool gaat doen, aan te monsteren?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer.”</p> + +<p>„Welke gage?”</p> + +<p>„Acht pond per maand.”</p> + +<p>„Kun je dadelijk aan boord gaan?”</p> + +<p>„Zoodra ik mijn aanstelling heb.”</p> + +<p>„Heb je je papieren?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer.” Hij haalde een hoop smerige bladen uit +zijn zak. Holmes zag ze in en gaf ze daarna terug.</p> + +<p>„Je bent juist de man, dien ik noodig heb,” zeide hij.</p> + +<p>„Hier ligt op dit tafeltje de monsterrol. Als je teekent, +is de zaak in orde.”</p> + +<div class="figleft" style="width: 287px;"> +<a href="images/b069.jpg"><img src="images/b069th.jpg" width="287" height="450" alt="„Zal ik hier teekenen?” vroeg hij." title="Klik voor vergroting (638×1000px, 112kb)." /></a> +<span class="caption">„Zal ik hier teekenen?” vroeg hij.</span> +</div> + +<p>De zeeman draaide zich om en nam de pen op.</p> + +<p>„Zal ik hier teekenen?” vroeg hij, over de tafel buigend.</p> + +<p>Holmes leunde over zijn schouder en bracht zijn beide +handen over zijn hoofd.</p> + +<p>„Zoo is het goed,” zeide hij.</p> + +<p>Ik hoorde een gerinkel en een geloei als van een woedenden +stier. Het volgend oogenblik rolden Holmes en de zeeman +samen over den vloer. Het was een man met zulk een reusachtige +<span class="pageno"><a name="p_B69" id="p_B69">[B 69]</a><br /> +<a name="p_B70" id="p_B70">[B 70]</a></span> +kracht, dat zelfs met de handboeien, die Holmes +hem zoo handig had aangedaan, hij spoedig mijn vriend +overmeesterd zou hebben, waren Hopkins en ik hem niet +te hulp gekomen. Eerst toen ik den kouden loop van de +revolver tegen zijn slaap drukte, begreep hij ten laatste, dat +tegenstand nutteloos was. Wij bonden zijn enkels met een +koord vast en stonden buiten adem van de worsteling op.</p> + +<p>„Ik moet u werkelijk mijn verontschuldiging aanbieden, +Hopkins,” zeide Sherlock Holmes, „ik vrees, dat de spiegeleieren +koud zijn. Het ontbijt zal je overigens niet minder +smaken, nu je de zekerheid hebt, dat je de zaak tot zulk +een schitterend einde hebt gebracht.”</p> + +<p>Bij dit compliment van Holmes kon Stanley Hopkins +van verbazing geen woord uitbrengen.</p> + +<p>„Ik weet niet, wat ik zeggen moet, mijnheer Holmes,” +stamelde hij eindelijk met een vuurrood gezicht. „Het schijnt +mij, dat ik van het begin af mij dwaas heb aangesteld. Ik +begrijp nu, hetgeen ik nooit had moeten vergeten, dat ik de +leerling ben en gij de meester zijt. Zelfs nu ik zie wat u hebt +gedaan, weet ik niet hoe u het deed of wat 't beteekent.”</p> + +<p>„Wel, wel,” zeide Holmes, goedig. „Wij allen leeren door +ondervinding en het is ditmaal een les voor je, nooit de +andere zijde geheel uit 't oog te verliezen. Je stelde zooveel +waarde op den jongen Neligan, dat je geen oogenblik dacht +aan Patrick Cairns, den waren moordenaar van Peter Carey.”</p> + +<p>Hier viel de zeeman hem met zijn groffe stem in de rede.</p> + +<p>„Zeg eens, baas,” zeide hij. „Ik zal mij niet beklagen +over het feit, dat ik op zulk een wijze word behandeld, +maar je moet de dingen bij hun waren naam noemen. Gij +zegt, dat ik Peter Carey vermoord heb; ik zeg, dat ik Peter +Carey <i>gedood</i> heb, en dat is het verschil. Het kan zijn, dat +jullie niet gelooft, wat ik zeg. Misschien denk je, dat ik +jullie wat op de mouw speld.”</p> + +<p>„In het geheel niet,” zeide Holmes. „Laat ons hooren, +wat je te zeggen hebt.”</p> + +<p>„Dat is spoedig gedaan en bij den hemel, elk woord is +de waarheid. Ik kende Zwarten Peter en toen hij zijn mes +te voorschijn haalde, joeg ik een harpoen dwars door hem +heen, want ik wist, dat het was: hij of ik. Zoo stierf hij. +U kunt het moord noemen. In elk geval wil ik even lief<span class="pageno"><a name="p_B71" id="p_B71">[B 71]</a></span> +met een touw om mijn nek sterven als met het mes van +Zwarten Peter in mijn hart.”</p> + +<p>„Hoe kwam je daar?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Ik zal alles van het begin af vertellen. Zet mij dan een +beetje overeind, dan kan ik beter spreken. Het gebeurde in +'83—Augustus van dat jaar. Peter Carey was gezagvoerder +van de „Sea Unicorn”, en ik was daar harpoenwerper. +Wij waren juist uit het ijs op de thuisreis en kregen stormweer +met zuidelijke winden, toen wij een klein vaartuigje +oppikten, dat naar het noorden was gedreven. Er was slechts +één man aan boord—een landsman. De bemanning was +bang, dat het scheepje zou zinken en was naar de Noorweegsche +kust in de jol gegaan. Ik denk, dat ze allen verdronken +zijn. Nu, wij namen den man aan boord en hij en +de schipper zaten lang in de kajuit te praten. Alle bagage, +die hij bij zich had, bestond uit een blikken trommel. Zoover +ik weet, werd de naam van den man nooit genoemd en in +den tweeden nacht verdween hij, alsof hij er nooit was geweest. +Er werd gezegd, dat hij over boord was gesprongen +of over boord was gevallen in het onstuimige weer. Slechts een +man wist, wat er werkelijk met hem gebeurd was, want met +mijn eigen oogen zag ik, hoe de schipper hem een beentje +lichtte en hem tijdens de hondenwacht in een donkeren +nacht, twee dagen voordat wij de lichten van de Shetlands-eilanden +in zicht kregen, over de verschansing wierp.</p> + +<p>„Wel, ik hield het voor mij zelf en wachtte om te zien, +wat er zou gebeuren. Toen wij in Schotland aankwamen, +was het gemakkelijk iets te verzinnen en niemand was er, +die iets vroeg. Een vreemdeling kwam bij ongeluk om en +niemand had er belang bij om veel te vragen. Kort daarop +bleef Peter Carey aan den wal en het duurde vele jaren vóór +ik kon uitvinden, waar hij was. Ik dacht, dat hij de misdaad +gedaan had voor hetgeen in die blikken trommel was en dat +hij mij nu wel eens goed kon betalen voor het feit, dat ik +mijn mond gehouden had.</p> + +<p>„Ik vond hem door een zeeman, die hem te Londen had +ontmoet en ik ging naar buiten om hem onder handen te +nemen. Den eersten dag was hij redelijk genoeg en bereid +mij zooveel te geven, dat ik ook aan den wal kon blijven. +Wij zouden alles twee nachten later regelen. Toen ik<span class="pageno"><a name="p_B72" id="p_B72">[B 72]</a></span> +kwam, vond ik hem drie kwart dronken en in een allerslechtst +humeur. Wij gingen zitten, wij dronken en praatten +over oude tijden, maar hoe meer hij dronk, des te minder +had ik het begrepen op de blikken, waarmede hij mij aankeek. +Ik merkte dien harpoen aan den wand op en ik dacht, +dat ik dien misschien noodig zou hebben, vóór ik met hem +klaar was. Eindelijk kwam hij op mij af, vloekend, met +moordlust in zijn oogen en een schee in zijn hand, waarin +een groot mes zat. Hij had geen tijd om het uit de schee te +halen, want ik joeg hem dadelijk den harpoen door zijn body. +Hemel, wat gaf hij een gil; en zijn gezicht zie ik nog in +mijn slaap. Ik stond daar, terwijl zijn bloed langs me spoot +en ik wachtte even; alles bleef stil en dat stelde mij gerust. +Ik keek rond en zag de blikken trommel op een plank. Ik +had er in elk geval evenveel recht op als Peter Carey, daarom +nam ik haar mee en verliet de hut. Als een gek liet ik mijn +tabakszak liggen.</p> + +<p>„Nu zal ik u het zonderlingste van de geheele geschiedenis +vertellen. Nauwelijks buiten de hut gekomen, hoorde ik +iemand naderen en ik verborg mij dus in de struiken. Er +kwam een man aansluipen, hij ging de hut in, gilde alsof +hij een geest zag en rende zoo hard als hij kon weg, totdat +hij uit het gezicht was. Wie hij was of wat hij wilde is meer +dan ik kan zeggen. Wat mij betreft, ik wandelde tien mijl, +ging op den trein te Tunbridge Wells en bereikte Londen, +maar ik werd niets wijzer.</p> + +<p>„Want toen ik eens in de trommel keek, vond ik er geen +geld in, maar alleen papieren, die ik toch niet durfde verkoopen. +Ik had geen vat meer op Zwarten Peter en zat +nu in Londen zonder een cent in mijn zak. Alleen mijn zak +bleef over. Ik zag die advertentiën voor harpoenwerpers +tegen hoog loon, waarom ik naar de huurbazen ging, die +mij hierheen zonden. Dat is alles, wat ik weet en ik zeg +nog eens: dat als ik Zwarten Peter dan doodde, de vent +mij daarvoor toch dankbaar moet zijn, want ik bespaarde +hem de kans op een strop.”</p> + +<p>„Een zeer duidelijke verklaring,” zeide Holmes opstaande +en zijn pijp opstekende. „Ik denk, Hopkins, dat je geen tijd +moet laten voorbijgaan om je gevangene naar een veiliger +plaats te brengen. Deze kamer is niet zeer geschikt voor<span class="pageno"><a name="p_B73" id="p_B73">[B 73]</a></span> +een cel en mijnheer Patrick Cairns neemt een te groot deel +van ons karpet in.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 314px;"> +<a href="images/b073.jpg"><img src="images/b073th.jpg" width="314" height="450" alt="Wij zaten bij elkaar, dronken een glas en praatten over den ouden tijd." title="Klik voor vergroting (699×1000px, 148kb)." /></a> +<span class="caption">Wij zaten bij elkaar, dronken een glas en praatten over den ouden tijd.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B74" id="p_B74">[B 74]</a></span> +„Mijnheer Holmes,” zeide Hopkins, „ik weet niet, hoe ik +u mijn dankbaarheid moet toonen. Zelfs nu begrijp ik niet, +hoe u dit resultaat hebt bereikt.”</p> + +<p>„Eenvoudig door van het begin af aan het goede spoor te +hebben. Het is zeer wel mogelijk, dat, wanneer ik iets van +dit notitieboekje had geweten, daardoor mijn gedachten +waren afgeleid geworden, zooals bij u het geval was. Maar +al hetgeen ik hoorde, leidde in één richting. De verbazende +kracht, de geoefendheid bij het gebruik van den harpoen, +de rhum met water, het tabakszakje van robbevel met de +zware tabak—alles wees op een zeeman en wel een, die op +de walvischvaart was geweest. Ik was overtuigd, dat de +initialen „P. C.” op het zakje niet de voorletters moesten +beteekenen van Peter Carey, daar hij zelden rookte en in +zijn hut geen pijp gevonden werd. Je zult je herinneren, +hoe ik nog vroeg of er whisky en brandewijn in de hut was. +Je zei van ja. Hoeveel landslui zullen er zijn, behalve zeelui, +die rhum drinken, wanneer zij die andere dranken kunnen +krijgen? Ja, ik was er zeker van, dat het een zeeman was.”</p> + +<p>„En hoe hebt u hem gevonden?”</p> + +<p>„Waarde heer, het probleem was zeer eenvoudig geworden. +Als het een zeeman was, kon het er alleen een zijn, die +met Carey op de „Sea Unicorn” had gevaren. Voor zoover ik +te weten kon komen, had hij nooit op een ander schip gereisd. +Ik bracht mijn dagen zoek met telegrafeeren naar +Dundee en na verloop van tijd had ik de namen van de +equipage van de „Sea Unicorn” in 1883. Toen ik Patrick +Cairns onder de harpoenwerpers vond, naderde mijn onderzoek +zijn einde. Ik redeneerde, dat de man vermoedelijk in +Londen was en dat hij het land wel voor eenigen tijd zou +willen verlaten. Daarom bracht ik eenige dagen in het +East End door, beraamde een Noordpool-expeditie, lanceerde +aanlokkelijke voorwaarden voor harpoenwerpers, +die onder kapitein Basil wilden varen—en zie hier het +resultaat.”</p> + +<p>„Wonderbaarlijk!” riep Hopkins. „Wonderbaarlijk!”</p> + +<p>„Je moet nu zoo spoedig mogelijk den jongen Neligan +in vrijheid stellen,” zeide Holmes. „Ik erken, dat ik van +oordeel ben, dat je hem je verontschuldiging moet aanbieden. +De blikken trommel moet hem ter hand worden<span class="pageno"><a name="p_B75" id="p_B75">[B 75]</a></span> +gesteld, maar de effecten, die Peter Carey heeft verkocht, +zijn natuurlijk voor altijd verloren.</p> + +<p>„Daar is het rijtuig, Hopkins, en je kunt nu je gevangene +overbrengen. Als je me voor de rechtbank noodig mocht +hebben, is mijn adres en dat van Watson ergens in Noorwegen—later +stuur ik wel bijzonderheden.”</p> + +<hr class="chend" /> + +<h2><a name="B_III" id="B_III"></a>III.</h2> + +<h3>Het avontuur van „Charles Augustus Milverton”.</h3> + +<p>Het is jaren geleden, dat de gebeurtenissen, waarover +ik nu ga spreken, hebben plaats gehad, en toch doe ik mijn +verhaal nog met een zekeren schroom. Want geruimen tijd +zou het zelfs met de grootste discretie onmogelijk zijn geweest +deze feiten publiek te maken; thans echter, nu de +voornaamste persoon, daarbij betrokken, buiten het bereik +van de menschelijke wet is, kan de geschiedenis met verzwijging +van data en enkele bijzonderheden verteld worden +zonder iemand schade te berokkenen. Zij is een volstrekt +eenige episode, zoowel in de loopbaan van Sherlock Holmes +als in mijn eigen leven. De lezer zal het mij zeker niet kwalijk +nemen, dat ik naast de data, elke andere omstandigheid, +waaruit de gebeurtenis gemakkelijk zou kunnen worden +nagegaan, in de finesses verzwijg. Wij waren uitgegaan, +Holmes en ik, op ons achtermiddag-wandelingetje en waren +ongeveer te zes uur op een kouden, vorstigen winteravond +teruggekeerd. Terwijl Holmes de lamp opdraaide viel het +licht op een visitekaartje op tafel. Hij keek er naar en +wierp het vervolgens met een gebaar van walging op den +grond. Ik raapte het op en las:</p> + +<div class="kaart"> +Charles Augustus Milverton,<br />agent<br /> +<div class="floatrightc"> +Appledown Towers<br />Hampstead. +</div> +</div> + +<p class="clear"><span class="pageno"><a name="p_B76" id="p_B76">[B 76]</a></span> +„Wie is dat?” vroeg ik.</p> + +<p>„De vreeselijkste man in Londen,” antwoordde Holmes, +terwijl hij ging zitten en zijn beenen voor het vuur uitstrekte. +„Staat er ook iets achterop geschreven?”</p> + +<p>Ik draaide het kaartje om.</p> + +<p>„Zal om 6 uur 30 terugkomen—C. A. M.<span class="corr" id="corr63" title="Bron: ">,</span>” las ik.</p> + +<p>„Hm. Dus hij zal er weldra zijn. Heb je niet een huiverig, +onaangenaam gevoel, Watson, wanneer je voor de slangen +in een dierentuin staat en de glibberige, gladde, venijnige +beesten met hun doodaanbrengende oogen je aanstaren? +Welnu, denzelfden indruk ontvang ik bij het zien van Milverton. +Ik heb in mijn beroep te doen gehad met zeker wel vijftig +moordenaars, maar voor den ergste onder hen voelde ik nooit +den afschuw, dien ik voor dezen man heb. En toch kan ik niet +buiten hem in dit geval—ja, hij is hier op mijn verzoek +heen gekomen.”</p> + +<p>„Maar wie is hij?”</p> + +<p>„Ik zal het je zeggen. Hij is de koning van alle chantageplegers. +De hemel helpe den man en nog meer de vrouw, +wier geheimen en reputatie in de macht komen van Milverton. +Met een lachend gelaat en een hart van marmer zal hij de +citroen uitpersen en nog eens persen, totdat er geen druppel +meer uit te halen valt. De man is op zijn manier een genie en +zou van zich hebben doen spreken in een eerlijker beroep. +Zijn methode is als volgt: Hij laat rondstrooien, dat hij +bereid is zeer hooge sommen te betalen voor brieven, waardoor +menschen van geld en stand gecompromitteerd worden. +Hij ontvangt deze niet alleen van onbetrouwbare bedienden +en dienstmeisjes, maar dikwijls ook van schurken uit de voorname +wereld, die het vertrouwen van hooggeplaatste dames +hebben weten te verwerven. Hij toont zich daarbij niet +gierig. Ik weet toevallig, dat hij zevenhonderd pond aan +een lakei betaalde voor een briefje, dat slechts twee regels +bevatte en dat den ondergang van een adellijke familie ten +gevolge had. Al hetgeen op dat gebied aan de markt is, +gaat naar Milverton en er zijn honderden in deze groote +stad, die verbleeken bij het hooren van zijn naam. Niemand +weet, waar hij zijn greep zal doen, want hij is veel te rijk en +te geslepen om een familie in één keer<span class="corr" id="corr64" title="Bron: „ "> „</span>af te werken”. Hij +zal een kaart jaren achtereen in portefeuille houden en haar<span class="pageno"><a name="p_B77" id="p_B77">[B 77]</a></span> +dan eerst uitspelen, wanneer hij weet, dat er de grootste +winst mee valt te behalen. Ik heb je gezegd, dat hij de +vreeselijkste man is in Londen en niemand zal zelfs den +schurk, die zijn kameraad in koelen bloede vermoordt, durven +gelijkstellen met dezen man, die volgens een methode langzaam +de ziel pijnigt en de zenuwen verslapt, alleen om zijn toch +reeds gevulden buidel nog dikker te maken. Kortom, hij is een +echte vampier.”</p> + +<p>Zelden had ik mijn vriend met zulk een bitterheid over iemand +hooren spreken.</p> + +<p>„Maar,” vroeg ik, „de man moet toch binnen het bereik +van de wet zijn?”</p> + +<div class="figright" style="width: 265px;"> +<a href="images/b077.jpg"><img src="images/b077th.jpg" width="265" height="450" alt="„Charles Augustus Milverton”." title="Klik voor vergroting (590×1000px, 129kb)." /></a> +<span class="caption">„Charles Augustus Milverton”.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B78" id="p_B78">[B 78]</a></span> +„Theoretisch wel, maar in de practijk gaat het niet op. +Welk voordeel zou bijvoorbeeld een vrouw er bij hebben, +wanneer zij hem eenige maanden gevangenisstraf bezorgde +en dan zeker was, dat zij zoodoende zelf ten gronde zou gaan? +Zijn slachtoffers durven niet terugslaan. Wanneer hij eens +een onschuldig persoon bedreigde, zouden wij hem hebben, +maar hij is zoo geslepen als de duivel zelf. Neen, neen, wij +moeten andere wegen inslaan om hem te bestrijden.”</p> + +<p>„En waarom komt hij hier?”</p> + +<p>„Omdat een beroemde cliënte haar zaak in mijn handen +heeft geplaatst. Het is Lady Eva Brackwell, de schitterende +„débutante” van het vorig seizoen. Zij zou over veertien +dagen huwen met den graaf van Dorincourt. Deze dame +heeft nu verscheidene onvoorzichtige brieven—onvoorzichtig, +Watson, en niets meer—geschreven aan een jongen, +maar armen heerenboer op het platteland, en Milverton, de +slang, heeft ze in handen. Zij zullen echter ongetwijfeld het +huwelijk doen afspringen; Milverton zal deze aan den graaf +zenden, wanneer hem niet voor een bepaalden datum een +groote som gelds wordt betaald. Mij is opgedragen hem op te +zoeken en de beste voorwaarden te bedingen in het belang +van mijn cliënte.”</p> + +<p>Op dat oogenblik hoorden wij beweging in de straat en naar +buiten kijkende zag ik een prachtig rijtuig, bespannen met +twee paarden. De lantaarns verspreidden een schitterend +licht. Een palfrenier opende het portier en een zwaargebouwd +man in een dikke astrakan pels steeg uit. Een minuut +later was hij in de kamer.</p> + +<p>Charles Augustus Milverton was naar schatting vijftig +jaar, had een breed, verstandig voorhoofd en een rond, bol, +baardeloos gelaat, een eeuwigen glimlach en twee grijze +oogen, die schitterden achter een bril, waarvan de glazen +in dik goud gemonteerd waren. Er was iets van de goedmoedigheid +van Pickwick in zijn voorkomen, die alleen door +de harde uitdrukking in de rustelooze, doordringende oogen +gelogenstraft werd. Zijn stem was even zacht en zalvend als +zijn voorkomen, toen hij binnentredend en een dikke, korte +hand uitstekend, zijn spijt uitsprak, dat hij ons den eersten +keer niet had te huis getroffen. Holmes deed alsof hij de toegestoken +hand niet zag en keek hem met een effen gelaat aan.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B79" id="p_B79">[B 79]</a></span> +De glimlach van Milverton werd breeder, hij haalde de +schouders op, trok zijn overjas uit, vouwde deze netjes op +over den rug van een stoel en ging vervolgens zitten.</p> + +<p>„Deze heer?” vroeg hij, naar mij wijzende. „Is hij bescheiden, +kunnen wij spreken?”</p> + +<p>„Dr. Watson is mijn vriend en compagnon.”</p> + +<p>„Zeer goed, mijnheer Holmes. Alleen in het belang van +uw cliënte meende ik deze vraag te moeten doen. De +zaak is voor haar van zulk een kieschen aard.”</p> + +<p>„Dr. Watson heeft er reeds van gehoord.”</p> + +<p>„Dan kunnen wij haar zonder omhaal afhandelen. U zegt, +dat u Lady Eva vertegenwoordigt. Heeft zij u opgedragen +mijn voorwaarden te aanvaarden?”</p> + +<p>„Welke zijn uw voorwaarden?”</p> + +<p>„Zeven duizend pond.”</p> + +<p>„En de uiterste prijs?”</p> + +<p>„Waarde heer, het doet mij leed het te moeten zeggen, +maar wanneer het geld niet op den veertienden betaald +is, zal er den achttienden geen huwelijk worden gesloten.” +Zijn ondragelijke glimlach was zoeter dan ooit. Holmes +dacht een oogenblik na.</p> + +<p>„Het komt mij voor,” zeide hij eindelijk, „dat u de zaak +te veel van uw kant bekijkt. Ik ben natuurlijk bekend +met den inhoud van deze brieven. Mijn cliënte zal zeker +doen, hetgeen ik haar aanraad. Ik zal haar adviseeren haar +toekomstigen echtgenoot alles te vertellen en op zijn edelmoedigheid +te vertrouwen.”</p> + +<p>Milverton lachte luid.</p> + +<p>„U kent klaarblijkelijk den graaf niet,” zeide hij.</p> + +<p>Aan den teleurgestelden blik van Holmes kon ik duidelijk +zien, dat hij den graaf wel degelijk kende.</p> + +<p>„Welk kwaad steekt er eigenlijk in die brieven?” vroeg hij.</p> + +<p>„Zij zijn levendig geschreven—zeer levendig geschreven,” +antwoordde Milverton. „De dame heeft een allerliefsten +stijl. Maar ik kan u verzekeren, dat de graaf van Dorincourt +ze niet op de juiste waarde zal weten te schatten. +Wanneer u er echter anders over denkt, willen wij er niet +verder over spreken. Het is een zuivere handelszaak. Als u +denkt, dat het in het belang van uw cliënte is, dat deze +brieven aan den graaf worden ter hand gesteld, zoudt gij<span class="pageno"><a name="p_B80" id="p_B80">[B 80]</a></span> +inderdaad dwaas zijn, wanneer gij haar raaddet zulk een +hooge som te betalen om ze terug te krijgen!” Hij stond +op en greep naar zijn jas.</p> + +<p>Holmes was wit van nijd en ergernis.</p> + +<p>„Wacht even,” zeide hij, „u gaat te spoedig heen. Wij +zullen natuurlijk alles doen om in zulk een kiesche zaak +een schandaal te vermijden.”</p> + +<p>Milverton zonk weer in zijn stoel.</p> + +<p>„Ik was er zeker van, dat u de zaak ook van die zijde +zoudt bekijken,” mompelde hij.</p> + +<p>„Allereerst dient in aanmerking te worden genomen,” vervolgde +Holmes, „dat Lady Eva geen rijke vrouw is. Ik +verzeker u, dat twee duizend pond wel al haar bezittingen +vertegenwoordigen en dat de som, die gij genoemd hebt, +volkomen buiten haar bereik is. Ik verzoek u daarom uw +eischen te matigen en de brieven terug te geven tegen den +door mij genoemden prijs, die naar ik u verzeker de hoogste +is, dien gij kunt verkrijgen.”</p> + +<p>Weer werd de glimlach van Milverton breeder en hij knipoogde.</p> + +<p>„Ik ben er van overtuigd, dat, wat gij zegt over de +middelen van de dame in <span class="corr" id="corr65" title="Bron: queastie">quaestie</span>, waar is,” zeide hij. +„Maar,” vervolgde Milverton, „terzelfder tijd zult gij +moeten toegeven, dat een huwelijk van een dame een zeer +geschikte gelegenheid is voor vrienden en verwanten om iets +te doen te haren behoeve. Zij zullen misschien verlegen zijn +in de keuze van een huwelijksgeschenk. Laat mij u verzekeren, +dat dit pakje brieven der bruid meer vreugde zal +geven dan alle candelabres en serviezen in geheel Londen.”</p> + +<p>„Dat is onmogelijk,” riep Holmes uit.</p> + +<p>„Wel, wel, hoe ongelukkig!” meende Milverton, een dik +zakboek voor den dag halend. „Het komt mij voor, dat men +dames een slechten raad geeft door te adviseeren zulk een +zaak op haar beloop te laten. Kijk eens hier naar!” Hij +hield een briefje in de hoogte, waarop een wapen zichtbaar +was. „Dat behoort aan—wel, misschien is het minder fair +den naam te noemen voor morgen ochtend. Maar tegen dien +tijd zal het in het bezit zijn van den echtgenoot van de dame. +En zulks alleen, omdat zij weigert een luttel bedrag bijeen +te brengen, dat zij in een uur zou kunnen krijgen door<span class="pageno"><a name="p_B81" id="p_B81">[B 81]</a></span> +haar diamanten te verwisselen voor valsche steenen. Het is +zoo jammer. En u herinnert u toch wel het plotseling afbreken +van het engagement tusschen miss Miles en kolonel +Darking? Slechts twee dagen voor het huwelijk stond er in de +„Morning Post” een korte mededeeling, dat het was ontbonden. +En waarom? Het is bijna ongelooflijk, maar de +luttele som van twaalfhonderd pond zou de geheele zaak in +orde hebben gebracht. Is dat geen zonde? En hier vind ik +nu een man met verstand, trachtende op mijn voorwaarden +af te dingen, terwijl de toekomst en de eer van zijn cliënte +op het spel staan. U verbaast mij, mijnheer Holmes.”</p> + +<p>„Wat ik zeg, is waar,” antwoordde Holmes. „Het geld is +er niet. Voor u zou het beter zijn dit geld aan te nemen, +dan het leven van deze vrouw te verwoesten, hetgeen u +toch geen voordeel kan brengen.”</p> + +<p>„Daarin vergist gij u, mijnheer Holmes. Indirect zou ik van +zulk een schandaal zelfs groot voordeel hebben. Ik heb acht +of tien dergelijke gevallen in portefeuille. Indien onder de +bedreigden bekend werd, hoe ik Lady Eva heb behandeld, +zou ik hem of haar zeker handelbaarder vinden. Ziet u, +dat is mijn zienswijze.”</p> + +<p>Holmes sprong op van zijn stoel.</p> + +<p>„Ga achter hem, Watson. Laat hem er niet uit. En nu, +mijnheer, laat ons den inhoud van dat zakboekje zien.”</p> + +<p>Snel als een rat was Milverton naar den wand gesprongen +en stond nu met zijn rug tegen den muur.</p> + +<p>„Mijnheer Holmes, mijnheer Holmes,” zeide hij, zijn jas +openslaande en den loop van een groote revolver latende +zien, die uit den binnenzak stak. „Ik verwachtte, dat u iets +origineels zoudt doen. Dat is echter zoo dikwijls gedaan en +wat goeds is er ooit uit voortgekomen? Ik verzeker u, dat +ik tot de tanden gewapend ben en zeker niet zal aarzelen +mijn wapens te gebruiken, wetende, dat ik de wet aan mijn +zijde heb. Voorts is uw vermoeden, dat ik de brieven in een +zakboekje mee zou brengen, geheel en al onjuist. Zoo dwaas +ben ik niet. En nu, heeren, ik heb heden avond nog een of twee +kleine afspraken en het is een heel eind naar Hampstead.”</p> + +<p>Hij stapte naar voren, nam zijn jas op, legde de hand op +zijn revolver en draaide zich om naar de deur. Ik nam een +stoel, maar Holmes schudde het hoofd en ik liet den stoel<span class="pageno"><a name="p_B82" id="p_B82">[B 82]</a></span> +weer los. Met een buiging, een glimlach en een knippen van de +oogen ging Milverton de deur uit en eenige oogenblikken +later hoorden wij het portier van het rijtuig dichtslaan en +het geratel van de wielen, terwijl het wegreed.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 423px;"> +<a href="images/b082.jpg"><img src="images/b082th.jpg" width="423" height="450" alt="Hij liet een groote revolver zien, die uit zijn binnenzak stak." title="Klik voor vergroting (924×981px, 152kb)." /></a> +<span class="caption">Hij liet een groote revolver zien, die uit zijn binnenzak stak.</span> +</div> + +<p>Holmes zat bewegingloos bij den haard, met de handen +diep in zijn zakken, de kin op de borst en zijn oogen<span class="pageno"><a name="p_B83" id="p_B83">[B 83]</a></span> +gericht op het knetterende vuur. Gedurende een half uur bleef +hij stil zitten kijken. Toen sprong hij eensklaps op als iemand, +die een besluit genomen heeft, en ging naar zijn slaapkamer.</p> + +<p>Kort daarop kwam een jonge werkman, slordig gekleed, +met een weinig onderhouden baard en knevel te voorschijn +en stak zijn steenen pijp aan de lamp aan, voor hij naar +beneden ging. „Ik zal over eenigen tijd terugkomen, Watson,” +zeide hij en verdween. Ik begreep, dat Holmes zijn +campagne tegen Charles Augustus Milverton begonnen was, +maar ik had hoegenaamd geen „ahnung” van den vreemden +vorm, dien deze veldtocht te zijner tijd zou aannemen.</p> + +<p>Eenige dagen kwam en ging Holmes geregeld in dit pak +en behalve een opmerking, dat hij zijn tijd doorbracht +te Hampstead en dat hij dezen wel besteedde, wist ik in +'t geheel niet, wat hij deed. Eindelijk echter op een guren, +stormachtigen nacht, toen de wind gierde en floot tegen +de ruiten, keerde hij van de laatste expeditie terug en nadat +hij zijn vermomming had afgelegd, ging hij voor den haard +zitten en lachte hartelijk in zich zelf, zooals hij meer kon +doen, wanneer de zaken naar wensch marcheerden.</p> + +<p>„Je zoudt mij zeker niet rekenen tot de mannen, die een +vrouw zoeken, is 't wel, Watson?”</p> + +<p>„Neen, zeker niet.”</p> + +<p>„Het zal je interesseeren te vernemen, dat ik geëngageerd ben.”</p> + +<p>„Geëngageerd? Beste kerel, ik feliciteer....”</p> + +<p>„Met het dienstmeisje van Milverton.”</p> + +<p>„Goede hemel, Holmes.”</p> + +<p>„Ik had eenige inlichtingen noodig, Watson.”</p> + +<p>„Maar nu ben je toch ver gegaan.”</p> + +<p>„Het was een zeer noodzakelijke stap. Ik ben nu een loodgieter +met eigen zaakje; Escotte is mijn naam. Elken avond +heb ik met haar geloopen en met haar gesproken. Goede +hemel, die gesprekken! Maar enfin, ik heb bereikt, hetgeen ik +wenschte. Ik ken nu het huis van Milverton als de palm +van mijn hand.”</p> + +<p>„Maar het meisje, Holmes?”</p> + +<p>Hij haalde de schouders op.</p> + +<p>„Ja, men kan overal niet voor zijn, waarde Watson. Je +moet nu eenmaal je kaarten zoo goed mogelijk uitspelen,<span class="pageno"><a name="p_B84" id="p_B84">[B 84]</a></span> +wanneer het om zulk een inzet gaat! Het doet mij echter genoegen +te kunnen zeggen, dat ik een gehaten mededinger +heb, die mij zeker zal verdringen op hetzelfde oogenblik, dat +ik haar mijn rug toekeer. Wat een heerlijke nacht is het!”</p> + +<p>„Vind je dit weer aangenaam?”</p> + +<p>„Het komt mij goed van pas voor mijn plannen, Watson. +Ik ben n.l. tot de conclusie gekomen, dat mij niets anders +overblijft dan in te breken in het huis van Milverton.”</p> + +<p>Ik hield mijn adem in en er liepen koude rillingen langs +mijn lichaam hij het hooren van deze woorden, die langzaam +werden uitgesproken op een toon, waaruit beslistheid +sprak. Evenals een bliksemstraal in den nacht elk detail van +een landschap laat zien, zoo zag ik met een oogopslag alle +mogelijke gevolgen, die konden voortvloeien uit zulk een +handelwijze—ontdekking, aanhouding, de eervolle loopbaan +eindigend met een onherstelbaar fiasco en daardoor +discrediet, mijn vriend zelf overgeleverd aan de genade +van den afschuwelijken Milverton.</p> + +<p>„Om 's hemels wil, Holmes, denk wat je gaat doen,” +riep ik uit.</p> + +<p>„Beste jongen, ik heb alle mogelijke gevolgen overwogen. +Ik ben nooit haastig in mijn daden en ik zou zulk een +paardenmiddel, dat daarbij tevens zoo gevaarlijk is, niet gaan +toepassen, wanneer er een andere manier bestond. Laat ons +de zaak kalm en zakelijk bespreken. Ik veronderstel, dat gij +zult moeten erkennen, dat de zaak moreel te rechtvaardigen +is, ofschoon zij voor de wet strafbaar moet zijn. Een +inbraak in Milverton's huis is niet erger dan door geweld +zich meester te maken van zijn zakboekje—een daad, +waarbij gij bereid waart mij te helpen.”</p> + +<p>Ik dacht eens even na.</p> + +<p>„Ja,” zeide ik, „het is moreel te rechtvaardigen, zoolang +het ons doel blijft geen andere artikelen weg te nemen +behalve die, welke gebruikt worden voor onwettige doeleinden.”</p> + +<p>„Precies, en sinds het moreel te rechtvaardigen is, heb +ik alleen nog maar de quaestie van de persoonlijke risico +te behandelen. Een gentleman zal zich zeker hiermede het +hoofd niet al te lang kunnen breken, wanneer hij weet, dat +een dame dringend behoefte heeft aan zijn hulp, is 't wel?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B85" id="p_B85">[B 85]</a></span> +„Je zult daardoor in zulk een valsche positie geraken.”</p> + +<p>„Wel, dat is een gedeelte van het gevaar. Er bestaat +geen andere manier om deze brieven machtig te worden. +De ongelukkige dame heeft niet het noodige geld en er +zijn geen lieden, waarvan zij zulk een som kan leenen. +Morgen is de laatste dag en als wij van avond de brieven +niet kunnen bemachtigen, zal de schurk zoo zeker als twee +maal twee vier is, zijn woord houden en haar in 't verderf +storten. Ik moet dus mijn cliënte aan haar lot overlaten of +deze wanhopige troef uitspelen. Tusschen ons gezegd, Watson, +het is een soort duel tusschen dezen Milverton en mij. Hij +had, zooals je gezien hebt, bij de eerste ontmoeting het voordeel +aan zijn zijde, maar mijn zelfrespect en mijn reputatie +maken 't noodig, dat ik den strijd tot het einde volhoud.”</p> + +<p>„Nu, ik heb er niets mee op, maar ik veronderstel, dat +er geen andere uitweg is,” zeide ik. „Wanneer gaan wij?”</p> + +<p>„O, jij gaat niet mee.”</p> + +<p>„Dan ga jij evenmin,” antwoordde ik. „Ik geef je mijn +woord van eer—en dat heb ik nog nooit in mijn geheele +leven gebroken—dat ik een rijtuig neem en regelrecht +naar het politiebureau rijd om je te verraden, wanneer je +mij niet toestaat dit avontuur mee te maken.”</p> + +<p>„Je kunt me toch niet helpen.”</p> + +<p>„Hoe weet je dat? Je weet toch ook niet, wat er kan +gebeuren. In elk geval, mijn besluit staat vast. Er zijn nog +andere menschen behalve Sherlock Holmes, die zelfrespect +en reputatie er op nahouden.”</p> + +<p>Holmes keek eerst verstoord, maar nu verhelderde zijn +gelaat weer en klopte hij mij op den schouder.</p> + +<p>„Wel, wel, waarde heer, laat 't dan zoo zijn. Wij hebben +eenige jaren dezelfde kamer gedeeld en het zou amusant +zijn, indien wij eindigen met dezelfde cel te deelen. Ge weet, +Watson, dat ik er tegenover jou nooit doekjes om heb gewonden, +dat ik een uiterst handig en geslepen misdadiger +had kunnen worden. Dit is nu de groote kans van mijn +leven in deze richting. Kijk eens hier!” Hij haalde een +betrekkelijk kleine leeren tasch uit een kast, opende haar +en liet een aantal glimmende instrumenten zien. „Dit is +prima klasse inbrekersgereedschap: breekijzers, boren, diamanten +glassnijder, loopers, kortom alle werktuigen van de<span class="pageno"><a name="p_B86" id="p_B86">[B 86]</a></span> +nieuwste constructie, die door den vooruitgang noodig geoordeeld +worden. Hier is voorts mijn dievenlantaarn. Alles is +in orde. Heb je een paar schoenen, die niet kraken?”</p> + +<p>„Ik heb een paar tennis-schoenen met gutta-percha zolen.”</p> + +<p>„Uitstekend. En een masker?”</p> + +<p>„O, dat kan ik gemakkelijk uit een stuk zwarte zijde +knippen.”</p> + +<p>„Ik kan zien, dat jij ook al voor dit soort van dingen een +zekeren aanleg hebt. Zeer goed, maak jij de maskers. Wij +moeten, voor wij op weg gaan, eerst nog iets eten. Het is nu +halftien. Om halfelf laten wij ons tot Church Low rijden. +In een kwartier loopen wij van daar wel naar Appledown +Towers, zoodat wij nog voor middernacht met het werk +kunnen beginnen. Milverton slaapt vast en gaat precies +op de minuut af om halfelf naar bed. Met een weinig geluk +kunnen wij hier om twee uur terug zijn met de brieven +van Lady Eva in mijn zak.”</p> + +<p>Holmes en ik trokken onzen rok aan en zetten den hoogen +hoed op, zoodat wij gehouden zouden worden voor twee +schouwburgbezoekers, die naar huis gingen. In Oxford Street +namen wij een rijtuig en reden naar een adres in Hampstead. +Hier betaalden wij ons rijtuig en na onze jassen hoog +dichtgeknoopt te hebben, want het was vreeselijk koud en +de wind scheen door ons heen te waaien, sloegen wij den +hoek om bij de Heath.</p> + +<p>„Het is een zaak, die met overleg moet worden ondernomen,” +zeide Holmes. „De documenten worden bewaard +in een brandkast, die staat in het studeervertrek van den +man, en dit vertrek grenst aan zijn slaapkamer. Daar staat +gelukkig tegenover, dat hij als alle corpulente dikke menschen, +die er een goed leven van nemen, zeer vast slaapt. +Agatha—dat is mijn fiancée—zegt, dat het dienstpersoneel +dikwijls zelfs weddenschappen maakt in verband met het +wekken van hun meester. Hij heeft een secretaris, die zijn +taak zeer conscientieus opvat en den geheelen dag het +studeervertrek niet verlaat. Daarom gaan wij in het holle +van den nacht. Dan heeft hij een reusachtigen hond, die +'s nachts losloopt. Ik ben de beide laatste avonden bij +Agatha op visite geweest en zij heeft het dier opgesloten +om mij gelegenheid te geven ongedeerd te kunnen komen<span class="pageno"><a name="p_B87" id="p_B87">[B 87]</a></span> +of gaan. Hier is het huis, dit groote gebouw met een tuin +voor en achter. Door het hek—nu rechtsom door een zijlaan. +Hier moesten wij onze maskers maar voordoen. Zooals je +ziet, is er achter geen der ramen licht te bespeuren en +alles gaat naar wensch.”</p> + +<p>Met onze zwarte zijden maskers voor slopen wij naar +het eenzame, stille huis. Een soort veranda liep langs de +geheele voorzijde, en hier bevonden zich verscheidene ramen +en twee deuren.</p> + +<p>„Dat is zijn slaapkamer,” fluisterde Holmes. „Door deze +deur komt men regelrecht in het studeervertrek. Dat zou +voor ons de gemakkelijkste toegang zijn, maar de deur is +gesloten en bovendien gegrendeld en wij zouden om daarin +te kunnen komen te veel leven moeten maken. Kom dus hier +langs. Er is een serre, waardoor wij in de woonkamer +kunnen komen.”</p> + +<p>De serre was gesloten, maar Holmes sneed een stuk uit +een der ruiten, stak er zijn hand door en draaide den sleutel +om. Een oogenblik later had hij de deur weer achter ons +gesloten, en waren wij in het oog der wet misdadigers +geworden. De zoele, warme lucht van de serre en de scherpe +geur van exotische planten sloegen ons op de keel. Holmes +greep mij bij de hand en leidde mij snel langs groote +potten met planten, waarvan de bladeren langs ons gezicht +slierden. Holmes bezat de merkwaardige eigenschap, welke +hij bovendien zorgvuldig onderhield, in het donker te kunnen +zien. Mijn hand in de zijne houdend, opende hij een deur en +ik meende te bemerken, dat wij een groote kamer binnengingen, +waar nog niet lang geleden een sigaar was gerookt. +Hij volgde zijn weg tusschen de meubelen door, opende +een tweede deur en sloot deze achter zich. Mijn hand uitstekende, +voelde ik verscheidene jassen aan den muur +hangen, en ik begreep, dat wij ons in een gang bevonden. +Wij liepen er door, en Holmes ontsloot zacht een deur aan +zijn rechterzijde. Er kwam iets op ons af en mijn hart +stokte in mijn keel, ofschoon ik had kunnen lachen, toen ik +bemerkte, dat het slechts een kat was. In dit vertrek brandde +in den haard een vuur en de lucht was hier doortrokken van +tabaksrook. Holmes ging op zijn teenen binnen, wachtte +op mij tot ik hem gevolgd was en sloot daarop weer zacht<span class="pageno"><a name="p_B88" id="p_B88">[B 88]</a></span> +de deur. Wij waren in het studeervertrek van Milverton en +een portière aan de vensterzijde toonde ons, waar zich de +slaapkamer bevond.</p> + +<p>Het vuur brandde hel op en de geheele kamer werd er +voldoende door verlicht. Bij de deur zag ik het glimmende +knopje van het electrisch licht, maar het was onnoodig, zelfs +al ware er geen gevaar geweest, om het op te draaien. Aan +een zijde van den haard was een zwaar gordijn, dat hing +voor het raam, dat wij buiten hadden gezien. Aan de andere +zijde was de deur, die uitkwam op de veranda. In het +midden stond een bureau ministre met een kantoorstoel van +rood leder er voor, aan de tegenovergestelde zijde was een +groote boekenkast, met een marmeren buste van Athene er +boven op. In den hoek tusschen de kast en den muur stond +een zware groene brandkast en het haardvuur werd teruggekaatst +in de gepolijste schroeven. Holmes sloop er heen +en onderzocht haar. Daarna ging hij naar de deur van de +slaapkamer en stond met gebogen hoofd aandachtig te +luisteren. Er werd niets door hem gehoord. Intusschen was +ik tot de conclusie gekomen, dat het verstandig zou zijn, +wanneer wij ons door de buitendeur een aftocht verzekerden, +en daarom ging ik er eens naar kijken. Tot mijn verbazing +was zij niet gesloten en ook niet gegrendeld. Ik raakte +Holmes even aan en hij draaide zijn gemaskerd gelaat in +die richting. Ik zag hem schrikken en hij was klaarblijkelijk +even verrast als ik.</p> + +<p>„Ik heb 't er niet op begrepen,” fluisterde hij zijn lippen +tegen mijn oor drukkend, „ik weet niet, wat 't heeft te beteekenen. +In elk geval hebben wij geen tijd te verliezen.”</p> + +<p>„Kan ik iets doen?”</p> + +<p>„Ja, bij de deur blijven staan. Indien je iemand hoort +komen, doe dan de deur aan de binnenzijde op de grendels +en wij kunnen ontkomen langs den weg, waarlangs wij zijn +gekomen. Komen zij langs de andere zijde, dan kunnen wij +door de deur gaan, indien onze karwei is afgeloopen en ons +achter deze gordijnen verbergen, wanneer wij nog niet gereed +zijn. Begrijp je?”</p> + +<div class="figleft" style="width: 275px;"> +<a href="images/b089.jpg"><img src="images/b089th.jpg" width="275" height="450" alt="Hij stond met voorovergebogen hoofd en luisterde aandachtig." title="Klik voor vergroting (613×1000px, 115kb)." /></a> +<span class="caption">Hij stond met voorovergebogen hoofd en luisterde aandachtig.</span> +</div> + +<p>Ik knikte en ging bij de deur staan. Mijn eerste gevoel +van vrees was verdwenen en ik was thans van grooter +ijver vervuld dan ik ooit had getoond, wanneer wij de verdedigers +<span class="pageno"><a name="p_B89" id="p_B89">[B 89]</a><br /> +<a name="p_B90" id="p_B90">[B 90]</a></span> +van de wet in plaats van de aanranders waren +geweest. Het hooge doel van onzen tocht, de wetenschap, +dat dit eerlijk en onzelfzuchtig was, het schurkachtige karakter +van onzen tegenstander, alles droeg er toe bij om de +belangstelling in het avontuur te verhoogen. Verre van mij +schuldig te gevoelen, verheugde ik mij over de gevaren, die +wij nu liepen. Met een blik van bewondering sloeg ik Holmes +gade, die zijn tasch instrumenten losmaakte en zijn gereedschap +uitkoos, met de kalme wetenschappelijke nauwkeurigheid +van een heelmeester, die een gevaarlijke operatie +volbrengen gaat. Ik wist, dat het openen van brandkasten +een kolfje naar zijn hand was en ik begreep de vreugde, +welke hij ondervond, nu hij zich tegenover het groene +monster bevond, de draak, die in zijn klauwen de reputatie +van vele schoone dames hield. De mouwen van zijn rok omslaande—hij +had zijn overjas op een stoel gelegd—haalde +Holmes twee drilboren, een breekijzer en verscheidene loopers +voor den dag. Ik stond voor de middelste deur, nu eens +naar deze, dan weer naar gene deur kijkend en op alles voorbereid, +ofschoon ik, het moet gezegd, niet precies wist, wat +ik zou doen, indien wij werden gestoord. Gedurende een half +uur werkte Holmes uit alle macht, nu eens een stuk gereedschap +neerleggend, dan weer een ander oprapend: elk stuk gebruikte +hij met de kracht en de behendigheid van den ervaren +machinist. Eindelijk hoorde ik een klik, de breede groene deur +sprong open en binnenin zag ik een aantal pakken, alle +dichtgebonden en verzegeld met opschriften. Holmes zocht +er een uit, maar het was moeilijk om bij het flikkerend +haardvuur te lezen; hij haalde dus zijn kleine dievenlantaarn +te voorschijn, want het was te gevaarlijk om met Milverton +in de kamer naast ons het electrisch licht aan te steken. +Plotseling zag ik hem ophouden, aandachtig luisteren en +het volgend oogenblik had hij de deur van de brandkast +dichtgeworpen, zijn jas opgeraapt, de gereedschappen in zijn +zakken geborgen, waarna hij naar het gordijn liep en daarachter +verdween, na mij beduid te hebben hetzelfde te doen.</p> + +<p>Eerst toen ik daar bij hem was, hoorde ik, hetgeen hij +met zijn veel scherper zintuigen reeds veel eerder vernomen +had. Ergens in het huis was iemand op. Een deur werd +toegeslagen. Daarna hoorden wij voetstappen in de verte,<span class="pageno"><a name="p_B91" id="p_B91">[B 91]</a></span> +die al dichter en dichter bij kwamen, door de gang. Aan +de deur hield het op. Deze werd geopend. Wij hoorden, hoe +het electrisch licht werd opgedraaid. De deur werd weer +gesloten en de doordringende geur van een zware sigaar +drong in onze neusgaten. De voetstappen gingen voortdurend +voor- en achterwaarts, achter- en voorwaarts tot op +een meter van ons. Eindelijk hoorden wij het kraken van +een stoel en de voetstappen werden niet meer vernomen. +Een sleutel werd in het slot omgedraaid en ik hoorde het +geritsel van papier.</p> + +<p>Tot dusverre had ik het niet gewaagd even te kijken, +maar nu schoof ik zachtjes de plooien iets weg, zoodat ik +een smalle reet had om door te turen. Aan het duwen van +den schouder van Holmes tegen den mijne wist ik, dat hij +ook door de nu ontstane opening keek.</p> + +<p>Recht voor ons uit en bijna binnen ons bereik was de +breede ronde schouder van Milverton. Het was duidelijk, +dat wij geheel en al gedwaald hadden bij de gissing van +zijn bewegingen; dat hij in het geheel niet was geweest +in zijn slaapkamer, maar gewoonweg had gezeten in een of +andere kamer, aan de andere zijde van het huis, waarvan +wij de ramen niet aan de straatzijde hadden kunnen zien. +Zijn breed, grijzend hoofd met de glimmende kale plek in +'t midden konden wij met de hand aanraken. Hij leunde +achterover in zijn rood lederen kantoorstoel, zijn beenen ver +naar voren uitgestrekt en een lange zwarte sigaar recht voor +zich uit in den mond houdend. Hij droeg een smoking van +roode stof met zwart fluweelen kraag en omslagen. In zijn +hand hield hij een lang gezegeld papier, dat hij op zijn +gemak, zonder er groote aandacht aan te schenken, doorlas, +waarbij hij groote rookwolken voor zich uitblies. Uit de +wijze, waarop hij was gaan zitten en waarop hij dit document +las, was gemakkelijk op te maken, dat wij niet konden +rekenen op een spoedig vertrek.</p> + +<p>Ik voelde, hoe Holmes mijn hand zocht en deze geruststellend +drukte, alsof hij zeggen wilde, dat hij meester was +van den toestand en zich op zijn gemak gevoelde. Ik wist +niet of hij gezien had, hetgeen ik duidelijk kon waarnemen, +<span class="corr" id="corr66" title="Bron: nl.">n.l.</span> +dat de deur van de brandkast niet geheel gesloten was +en dat Milverton elk oogenblik tot deze ontdekking kon<span class="pageno"><a name="p_B92" id="p_B92">[B 92]</a></span> +komen. Bij mij zelf had ik reeds het plan opgevat +<span class="corr" id="corr67" title="Bron: om">dat</span> +wanneer ik uit de strakheid van zijn blik in die richting +moest opmaken, dat het ook zijn aandacht had getrokken, +ik terstond naar voren zou springen, mijn groote jas +over zijn hoofd werpen, hem binden en de rest aan +Holmes overlaten. Milverton keek echter heelemaal niet op. +Hij bepaalde zijn aandacht tot de papieren, die hij in de hand +had en pagina na pagina werd ter zijde gelegd. Eindelijk +dacht ik dat, als hij gereed en zijn sigaar opgerookt was, +hij wel naar zijn slaapkamer zou afzakken, maar voor hij nog +zoover was gekomen, gebeurde er iets, waardoor onze gedachten +een geheel andere wending namen.</p> + +<p>Meer dan eens had ik opgemerkt, dat Milverton op zijn +horloge keek en eenmaal was hij opgestaan om met een ongeduldig +gebaar weer te gaan zitten. Het denkbeeld echter, +dat hij op zulk een vreemd uur een afspraak had, kwam heelemaal +niet bij mij op, totdat van de zijde van de veranda een +geritsel mijn oor bereikte. Milverton ging recht overeind +zitten en legde zijn papieren neer. Een oogenblik later hoorde +ik voetstappen, die gevolgd werden door een zacht kloppen +op de deur. Milverton stond op en deed open.</p> + +<p>„Wel,” zeide hij kortaf, „u is bijna een half uur te +laat.” Dus dit was de verklaring, waarom de deur niet +gesloten was en Milverton nog zoo laat opzat.</p> + +<p>Wij konden het ruischen van een japon hooren. Ik had +de reet van het gordijn dichtgedaan, zoodra Milverton +was opgestaan, omdat hij misschien in onze richting zou +kijken, maar nu waagde ik het de gordijnen nog even op +een kier te zetten. Hij was weer gaan zitten, zijn sigaar +vormde met zijn neus een hoek van 90° en voor hem in het +volle licht stond een lange, slanke, donkere vrouwenfiguur +met een voile voor het gelaat, haar mantel hoog tot over +haar kin dichtgeknoopt. Zij haalde snel en diep adem en elk +deel van haar lichaam sidderde van ontroering.</p> + +<p>„Wel,” vervolgde Milverton, „u hebt mij geruimen tijd +van mijn nachtrust beroofd, mijn waarde. Ik hoop, dat gij +'t waard zijt. U kondt op geen ander uur komen?”</p> + +<p>De vrouw schudde het hoofd.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 425px;"> +<a href="images/b093.jpg"><img src="images/b093th.jpg" width="425" height="450" alt="Kon u niet op een ander uur komen?" title="Klik voor vergroting (921×974px, 150kb)." /></a> +<span class="caption">Kon u niet op een ander uur komen?</span> +</div> + +<p>„Wel, als u niet kondt komen, was er natuurlijk niets aan +te doen. Indien de gravin een strenge meesteres is, hebt u<span class="pageno"><a name="p_B93" id="p_B93">[B 93]</a></span> +nu de gelegenheid het haar betaald te zetten. Wees kalm, +meisje, waarom beeft ge zoo! Het is in orde! Kom tot je +zelf. Laat ons nu de zaak bespreken.” Hij haalde een briefje +uit een lade. „Je zegt, dat je vijf brieven hebt, waardoor +de gravin d'Albert wordt gecompromitteerd. Je wilt ze verkoopen. +Ik wil ze koopen. Dat is dus ook in orde. Alleen blijft<span class="pageno"><a name="p_B94" id="p_B94">[B 94]</a></span> +nu nog de prijs over. Natuurlijk moet ik de brieven eerst zien. +Als het werkelijk goede stukken—goede hemel, is u het?”</p> + +<p>De vrouw had zonder een woord te zeggen haar voile in +de hoogte gedaan en den mantel om haar kin losgemaakt. +Het was een donker, mooi, zuiver gelijnd gelaat, dat Milverton +aanschouwde, een gelaat met een arendsneus, zware +donkere wenkbrauwen, die een paar harde, schitterende +oogen overschaduwden en een dunnen mond, waarom een +gevaarlijk lachje speelde.</p> + +<p>„Ik ben het,” zeide ze, „de vrouw, wier leven gij verwoest +hebt.” Milverton lachte, maar vrees deed zijn stem +trillen: „Gij waart zoo onhandelbaar,” zeide hij. „Waarom +hebt gij mij ook tot het uiterste gedreven? Ik verzeker u, +dat ik zelfs geen vlieg kwaad zal doen, maar ieder heeft +zijn zaken en wat kon ik anders doen? Ik stelde de som +binnen uw bereik. U wildet niet betalen.”</p> + +<p>„Daarom zondt gij de brieven aan mijn echtgenoot en +hij—de edelste man, die ooit leefde, een man, wiens schoenen +ik zelfs niet waard was te rijgen—hij werd er door +gebroken en stierf. Gij herinnert u dien nacht nog, toen ik +door die deur kwam en smeekte en bad om genade en gij +lachte mij in mijn gezicht uit, evenals gij nu tracht te +lachen, alleen uw laf hart kan niet verhinderen, dat uw lippen +beven. Ja, gij dacht niet mij hier weer te zullen zien, maar +het was op dien avond, dat mij geleerd werd, hoe ik u van +aangezicht tot aangezicht kon ontmoeten. Wij zijn nu alleen. +Wel, Charles Milverton, wat hebt gij te zeggen?”</p> + +<p>„Denk niet, dat gij mij vrees kunt aanjagen,” zeide hij +opstaande. „Ik heb alleen luid te roepen en mijn personeel is +hier om u te arresteeren. Maar ik kan mij uw ergernis zeer +goed verklaren. Daarom, verlaat de kamer, zooals gij gekomen +zijt en ik zal er verder over zwijgen.”</p> + +<p>De vrouw stond met haar hand in haar boezem verborgen +en dezelfde doodelijke glimlach speelde weer om haar lippen.</p> + +<p>„Gij zult geen levens meer verwoesten, zooals gij het +mijne hebt gedaan. Gij zult geen harten meer vaneenrijten, +zooals gij het mijne hebt gedaan. Ik zal de wereld bevrijden +van een vergiftig beest. Neem dat, jij hond!—en dat!—en +dat!—en dat!—en dat!”</p> + +<p>Zij had een kleine, glinsterende revolver voor den dag<span class="pageno"><a name="p_B95" id="p_B95">[B 95]</a></span> +gehaald en loste lading na lading in het lichaam van Milverton, +waarbij de loop nog geen twee voet van zijn borst<span class="pageno"><a name="p_B96" id="p_B96">[B 96]</a></span> +was verwijderd. Hij sprong achteruit en viel vervolgens +voorover op de tafel, vreeselijk hoestend, terwijl hij met zijn +handen wild in de papieren ronddraaide. Plotseling stond hij +weer op, kreeg nog een schot en rolde op den vloer. „Je hebt +me vermoord,” riep hij, en lag stil. De vrouw keek hem strak +aan en plantte haar hiel in zijn gelaat. Weer keek zij, maar +er was geen beweging of geluid meer in hem. Ik hoorde iets +ruischen, de koude buitenlucht drong in het warme vertrek +en de wreekster was weg.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 323px;"> +<a href="images/b095.jpg"><img src="images/b095th.jpg" width="323" height="450" alt="Plotseling stond hij weer op en ontving nog een schot." title="Klik voor vergroting (719×1000px, 145kb)." /></a> +<span class="caption">Plotseling stond hij weer op en ontving nog een schot.</span> +</div> + +<p>De tusschenkomst van onze zijde zou den man niet hebben +kunnen redden, zoo snel ging alles in zijn werk, maar toen +de vrouw kogel na kogel in het ineenkrimpende lichaam van +Milverton joeg, stond ik op 't punt te voorschijn te springen, +had ik niet den kouden, vasten greep van Holmes om mijn +pols gevoeld. Ik begreep terstond, wat hij hiermede wilde +zeggen—dat het een zaak was, die ons niet aanging, dat +recht was gedaan aan een schurk en wij onze eigen zaken +en bedoelingen hadden, die niet uit 't oog mochten worden +verloren. Maar nauwelijks was de vrouw de kamer uit, of +Holmes was met eenige snelle, zachte schreden bij de andere +deur. Op hetzelfde oogenblik hoorden wij stemmen in het +huis en haastig naderende voetstappen. De revolverschoten +hadden het geheele dienstpersoneel in rep en roer gebracht. +Met bewonderenswaardige kalmte ging Holmes naar de +brandkast, pakte beide armen vol met pakken brieven en +smeet ze alle op het vuur. Driemaal herhaalde hij dit en +toen was de brandkast leeg. Iemand draaide de kruk van +de deur om en klopte aan de buitenzijde. Holmes keek nog +even in 't rond. De brief, die den dood gebracht had voor +Milverton, lag op de tafel, geheel in bloed gedrenkt. Holmes +wierp hem te midden van de fel brandende papieren. „Dezen +kant, Watson,” zeide hij, „wij komen langs deze richting +spoedig bij den tuinmuur.”</p> + +<p>Ik zou nooit hebben kunnen gelooven, dat iedereen in +zulk een groot huis zoo spoedig na het lossen van de schoten +bij de hand kon zijn. Omkijkend zag ik, dat overal reeds licht +brandde. De voordeur stond open en wij zagen menschen +heen en weer loopen. De geheele tuin scheen wel vol te zijn +en iemand riep ons reeds bij het verlaten van de veranda +aan en volgde ons, toen wij natuurlijk geen antwoord gaven.<span class="pageno"><a name="p_B97" id="p_B97">[B 97]</a></span> +Holmes scheen den weg uitstekend te kennen, en hij bewoog +zich snel tusschen struiken en boomen. Ik volgde +hem op den voet met onzen vervolger eenige meters achter +ons. De tuinmuur was zes voet hoog, maar Holmes sprong +als een acrobaat er op en er overheen. Ik volgde zoo goed +mogelijk zijn voorbeeld, moest mij echter eerst ophijschen, +ten gevolge waarvan de man achter mij nog juist mijn enkel +kon grijpen. Ik gaf hem echter met mijn anderen voet +een trap en rolde vervolgens over den muur met mijn +gezicht voorover in eenige struiken; Holmes had mij oogenblikkelijk +weer op de been geholpen en samen renden wij +langs Hampstead Heath.—</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Wij hadden ontbeten en rookten onze morgenpijp op den +dag van het merkwaardig avontuur, hetwelk ik juist heb +meegedeeld, toen mijnheer Lestrade van Scotland Yard, +statig en indrukwekkend, onze eenvoudige zitkamer werd +binnengelaten.</p> + +<p>„Goeden morgen, mijnheer Holmes,” zeide hij. „Goeden +morgen. Mag ik u vragen, of u het tegenwoordig nog al +druk hebt<span class="corr" id="corr68" title="Bron: .">?</span>”</p> + +<p>„Niet te druk om naar u te luisteren.”</p> + +<p>„Ik meende, dat wanneer u niets bijzonders aan de hand +hadt, u ons wellicht zoudt willen assisteeren in een zeer +merkwaardig geval, dat juist in den afgeloopen nacht te +Hampstead is afgespeeld.”</p> + +<p>„Wel heb ik van mijn leven!” zeide Holmes. „Wat was dat?”</p> + +<p>„Een moord—een zeer dramatische en merkwaardige +moord. Ik weet, hoezeer u gesteld zijt op deze dingen en ik +zou het voorts als een groote welwillendheid beschouwen, +wanneer u mee wildet gaan naar Appledown Towers en ons +uw meening zeggen. Het is geen gewone misdaad. Wij hielden +dezen mijnheer Milverton reeds eenigen tijd in het oog, want, +tusschen ons gezegd, was het iemand van minder goed allooi. +Bekend is, dat hij papieren in zijn bezit had, die hij gebruikte +om menschen geld af te persen. Deze papieren zijn +alle door de moordenaars verbrand. Niet een voorwerp van +waarde werd door hen meegenomen, zoodat het waarschijnlijk +is, dat de misdadigers behoorden tot den voornamen stand, +wier eenig doel bestond in het voorkomen van schandaal.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B98" id="p_B98">[B 98]</a></span> +„Misdadigers<span class="corr" id="corr69" title="Bron: !">?</span>” vroeg Holmes. „Meer dan één?”</p> + +<p>„Ja, er waren er twee. Het scheelde zeer weinig of zij +waren op heeterdaad gearresteerd. Wij hebben hun voetsporen, +wij hebben hun beschrijving, tien tegen een, dat wij +hen op het spoor komen. De eerste was een weinig te vlug, +maar de tweede werd door den tuinman gegrepen en ontkwam +eerst na een worsteling. Het was een stevig gebouwde +man van middelmatige lengte, hij had een dikken +nek en snor en een masker voor de oogen.”</p> + +<div class="figleft" style="width: 286px;"> +<a href="images/b099.jpg"><img src="images/b099th.jpg" width="286" height="450" alt="Zijn blik volgend, zag ik de beeltenis van een voorname dame in baltoilet." title="Klik voor vergroting (635×1000px, 118kb)." /></a> +<span class="caption">Zijn blik volgend, zag ik de beeltenis van een voorname dame in baltoilet.</span> +</div> + +<p>„Dat is tamelijk vaag,” zeide Sherlock Holmes. „Wel, +het zou een beschrijving van Watson kunnen zijn.”</p> + +<p>„Dat is waar,” lachte de inspecteur, vroolijk.</p> + +<p>„Maar ik ben bang, dat ik u niet zal kunnen helpen, +Lestrade,” zeide Holmes. „Het feit is, dat ik dezen mijnheer +Milverton heb gekend en dat ik hem beschouwde als een der +gevaarlijkste typen uit geheel Londen. Ik vermeen voorts, +dat er zekere misdaden zijn, welke de wet niet kan treffen en +die daardoor in zeker opzicht persoonlijke wraak wettigen. +Neen, het helpt niet, ik laat mij in deze niet overreden. Ik +heb mijn besluit genomen. Mijn sympathie is aan de zijde +van de misdadigers en niet aan die van het slachtoffer, en +ik zal mij met deze zaak niet inlaten.”</p> + +<p>Holmes had tegenover mij met geen enkel woord meer +gesproken over het drama, waarvan wij getuigen waren +geweest, maar ik bespeurde den geheelen morgen, dat hij +in gedachten was verzonken, en ik kreeg door zijn starenden +blik en zijn afgetrokken manieren den indruk van iemand, +die tracht zich iets te herinneren. Wij zaten aan onzen +lunch, toen hij plotseling opsprong. „Bij Jupiter, Watson, ik +heb het,” riep hij. „Zet je hoed op en ga met me mee.”</p> + +<p>Zoo snel hij kon liep hij door <span class="corr" id="corr70" title="Bron: Baker Street">Baker-Street</span> en daarna +langs Oxford Street, totdat wij bijna bij het Regent Circus +waren. Hier was links een winkel, waarvan de etalagekast +vol stond met de fotographieën van alle beroemdheden en +schoonheden van den dag. De oogen van Holmes vestigden +zich op een dezer portretten en zijn blik volgende, zag ik +de beeltenis van een voorname dame in baltoilet, met een +groote diamanten tiara op het edele hoofd. Ik keek naar +dien ietwat gebogen neus, naar de donkere wenkbrauwen, +naar dien vastberaden mond en de van wilskracht getuigende +<span class="pageno"><a name="p_B99" id="p_B99">[B 99]</a><br /> +<a name="p_B100" id="p_B100">[B 100]</a></span> +kleine kin. Ik hield mijn adem in, toen ik den te allen tijde +eerbied afgedwongen hebbenden titel van den grooten edelman +en staatsman las, wiens vrouw zij was geweest. Mijn +oogen ontmoetten die van Holmes en hij legde den vinger +op de lippen, terwijl wij wegliepen.</p> + +<hr class="chend" /> + +<h2><a name="B_IV" id="B_IV"></a>IV.</h2> + +<h3>Het avontuur van de zes Napoleons.</h3> + +<p>Het gebeurde meer dan eens, dat de heer Lestrade van +Scotland Yard een avondje bij ons kwam praten. Zijn +bezoeken waren Sherlock Holmes zeer welkom, daar hij zoodoende +op de hoogte bleef van alles, wat er in het hoofdkwartier +van de politie voorviel. Als wederdienst voor het +nieuws, dat Lestrade bracht, was Holmes steeds bereid aandachtig +te luisteren naar de bijzonderheden van elke zaak, +waarin de detective betrokken was en nu en dan was hij in +staat, zonder zich zelf met het geval te bemoeien, den een of +anderen leiddraad te verstrekken of een vermoeden uit te +spreken, dat hij putte uit zijn enorme kennis en ervaring.</p> + +<p>Op dezen bijzonderen avond had Lestrade gesproken over +het weer en de dagbladen. Daarna was hij minder spraakzaam +geworden, keek strak voor zich uit en trok hard aan zijn sigaar.</p> + +<p>Holmes keek hem scherp aan.</p> + +<p>„Is er iets bijzonders aan de hand?” vroeg hij eindelijk.</p> + +<p>„O, neen, mijnheer Holmes, niets bijzonders.”</p> + +<p>„Nu, dan kunt gij 't mij ook wel vertellen.”</p> + +<p>Lestrade lachte.</p> + +<p>„Wel, mijnheer Holmes, er helpt geen ontkennen aan, ik +zit werkelijk met een moeilijk geval. Maar het is zulk een +dwaze geschiedenis, dat ik aarzelde u er mee lastig te vallen. +Daar staat echter tegenover, dat hoewel de zaak doodgewoon +is, er toch iets, dat zonderling moet genoemd worden, +aan verbonden is en ik weet, dat gij u gaarne bezighoudt met +alles, wat niet tot het gewone behoort. Maar volgens mij is het +een zaak, die eerder voor dr. Watson geschikt is dan voor ons.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B101" id="p_B101">[B 101]</a></span> +„Een ziekteverschijnsel?” vroeg ik.</p> + +<p>„Krankzinnigheid in elk geval. En een zonderlinge krankzinnigheid +tevens. Zoudt u zich kunnen voorstellen, dat er +thans nog iemand bestaat, die zulk een haat koestert voor +Napoleon I, dat hij elk portret, dat hij van den grooten +keizer ziet, zou willen vernielen?”</p> + +<p>Holmes leunde achterover in zijn stoel.</p> + +<p>„Dat is niets voor mij,” zeide hij.</p> + +<p>„Juist. Dat heb ik zelf ook gezegd. Maar wanneer de man +zich schuldig maakt aan inbraak om schilderijen en bustes +te vernielen, die niet zijn eigendom zijn, verhuist de zaak +van den geneesheer naar de politie.”</p> + +<p>Holmes toonde weer meer belangstelling.</p> + +<p>„Inbraak! Dat is interessanter. Laat mij de bijzonderheden eens hooren.”</p> + +<p>Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag en frischte +zijn geheugen op, door nu en dan zijn aanteekeningen te raadplegen.</p> + +<p>„Het eerste geval, dat ons ter kennis kwam,” vertelde hij, +„is vier dagen geleden. Het was in den winkel van Morse +Hudson, die een filiaal heeft voor het verkoopen van schilderijen, +bustes enz. in Kensington Road. De bediende was even +naar achteren gegaan, toen hij in den winkel een harden slag +hoorde, en naar voren snellende, vond hij een buste van +Napoleon, die met verschillende andere kunstwerken op een +plank tegen den muur stond, aan gruis liggen op den grond. +Daar de buste onmogelijk uit zich zelf kon gevallen zijn, snelde +de bediende naar buiten, maar hij zag niemand en er was +ook niets, waardoor hij den vernieler kon aanduiden. Wel verklaarden +eenige voorbijgangers, dat zij iemand uit den winkel +hadden zien komen, maar zij hadden daarop verder geen acht +geslagen. De zaak werd aangegeven. De buste was echter niet +meer waard dan een paar gulden en de geheele geschiedenis +leek te eenvoudig, om er verder het hoofd over te breken.</p> + +<p>„Het tweede geval echter was ernstiger en ook vreemder. +Het gebeurde in den afgeloopen nacht.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 375px;"> +<a href="images/b102.jpg"><img src="images/b102th.jpg" width="375" height="450" alt="Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag." title="Klik voor vergroting (834×1000px, 158kb)." /></a> +<span class="caption">Lestrade haalde zijn notitieboekje voor den dag.</span> +</div> + +<p>„In Kensington Road en nog geen honderd meter verwijderd +van den winkel van Morse Hudson, woont een welbekend +geneesheer, dr. Barnicot genaamd, die een van de drukste +praktijken heeft op de zuidzijde van den Theems. Zijn woning<span class="pageno"><a name="p_B102" id="p_B102">[B 102]</a></span> +ligt aan den Kensington Road, maar hij heeft ook nog een +paar kamers gehuurd aan den Lower Brixton Road, waar +hij eenige uren van den dag is te consulteeren. Deze dokter +Barnicot is een geestdriftig bewonderaar van Napoleon en<span class="pageno"><a name="p_B103" id="p_B103">[B 103]</a></span> +zijn huis is vol boeken, schilderijen en reliquieën van den +Franschen keizer. Eenigen tijd geleden kocht hij van Morse +Hudson twee busten, gemaakt naar den beroemden kop +van Napoleon door den Franschen beeldhouwer Devine. Een +dezer heeft hij in de gang van zijn huis te Kensington Road +laten plaatsen en de andere op den schoorsteen van een zijner +vertrekken te Lower Brixton. Welnu, toen Barnicot heden +morgen naar beneden kwam, bemerkte hij tot zijn schrik, +dat in den afgeloopen nacht bij hem was ingebroken, maar +dat niets was weggenomen als de buste uit de gang. Deze +was naar buiten gedragen en daar stuk tegen den muur geslagen. +Alleen de scherven waren overgebleven.”</p> + +<p>Holmes wreef zich in de handen.</p> + +<p>„Dat is zeker bijzonder,” zeide hij.</p> + +<p>„Ik dacht, dat u er belang in zoudt stellen. Maar ik ben nog +niet aan 't eind. Dr. Barnicot ging om twaalf uur naar zijn +kamers in Lower Brixton en u kunt u zijn verbazing voorstellen, +toen hij bij aankomst vond, dat het raam in den nacht was +geopend en dat de brokstukken van zijn tweede buste over +den grond lagen verspreid. Deze was eveneens aan duizend +stukken geslagen. In geen van beide gevallen waren er eenige +teekenen, die ons ook maar de geringste aanwijzing konden geven +over den persoon van den misdadiger of krankzinnige, die +dit gedaan heeft. En nu, mijnheer Holmes, hebt u de feiten.”</p> + +<p>„Zij zijn zeer vreemd, om niet te zeggen grotesk,” meende +Holmes. „Mag ik u vragen of de beide busten, die in de vertrekken +van dr. Barnicot werden vernield, precies dezelfde +waren als de eene, die in den winkel van Morse werd stuk +geslagen?”</p> + +<p>„Zij werden van hetzelfde soort gips gemaakt.”</p> + +<p>„Zulk een feit past niet in de theorie, dat de man, die +ze stuk slaat, bezield is met een doodelijken haat voor +Napoleon. Wanneer men in aanmerking neemt, dat er +honderden busten van den grooten keizer moeten bestaan +te Londen, zouden wij te ver gaan, wanneer wij van de +veronderstelling uitgingen, dat een beeldstormer nu juist +drie exemplaren van dezelfde buste had uitgezocht.”</p> + +<p>„Wel, dat heb ik ook al gedacht,” zeide Lestrade. +„Daar staat tegenover, dat deze mijnheer Morse Hudson de +eenige handelaar in dergelijke artikelen is in dit gedeelte<span class="pageno"><a name="p_B104" id="p_B104">[B 104]</a></span> +van Londen en deze drie waren de eenige, die in de laatste +jaren in zijn winkel waren geweest. En daarom, alhoewel zooals +u zegt, honderden busten en afbeeldingen van Napoleon +in Londen zijn, is het zeer waarschijnlijk, dat deze drie de +eenige waren in dat gedeelte van Londen. En iemand, die in +dat district woont, zou dan ook zeer goed juist met deze drie +kunnen beginnen. Wat dunkt u er van, mijnheer Watson?”</p> + +<p>„Er zijn grenzen te trekken, wat de mogelijkheid betreft +van monomanie,” antwoordde ik. „We hebben den toestand, +dien de moderne Fransche psychologen het „idée fixe” hebben +genoemd, dat op zich zelf bijna onmerkbaar is, daar de +patiënt overigens volkomen gezond kan zijn. Iemand, die +veel gelezen heeft over Napoleon of wiens familie door de +groote oorlogen geleden heeft, kan zich zeer begrijpelijk in +dit opzicht een „idée fixe” vormen en onder den invloed +daarvan in staat zijn tot het plegen van zulke daden.”</p> + +<p>„Neen, Watson, daar is hier geen sprake van,” zeide +Holmes hoofdschuddend, „want dat „idée fixe” alleen zou +uw interessanten monomaan niet in de gelegenheid, stellen +te weten te komen, waar deze busten te vinden waren.”</p> + +<p>„Zoo, welke verklaring hebt u dan?”</p> + +<p>„Ik tracht geen verklaring te vinden. Alleen zou ik willen +doen opmerken, dat er een zekere methode spreekt uit de +excentrieke handelwijze van dezen mijnheer. Zoo werd bijvoorbeeld +in de gang van het huis van dr. Barnicot, waar +geraas zeker de familie wakker gemaakt zou hebben, de buste +naar buiten gebracht, alvorens stuk geslagen te worden, terwijl +op de kamers van den dokter, waar minder gevaar voor +alarm bestond, de buste stuk geslagen werd op de plaats, waar +zij stond. De zaak schijnt van bijzonder weinig beteekenis +en toch durf ik niets van weinig beteekenis noemen, wanneer +ik bedenk, dat eenige van mijn beste gevallen al een zeer +weinig belovend begin hadden. Gij zult u herinneren, Watson, +hoe de vreeselijke geschiedenis van de Abernetty familie +mij eerst een leiddraad opleverde, nadat ik opgemerkt had, +hoe diep de boterspaan in de boter was geraakt. Ik kon het +daarom niet over mij verkrijgen, te glimlachen over uw drie +gebroken busten, Lestrade, en u zult mij zeer verplichten, indien +u mij op de hoogte wilt houden, wanneer zich nieuwe verwikkelingen +voordoen in zulk een zonderlinge geschiedenis.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B105" id="p_B105">[B 105]</a></span> +De nieuwe omstandigheden, waarnaar mijn vriend gevraagd +had, kwamen sneller en in een oneindig meer tragischen +vorm dan hij zich kan hebben voorgesteld. Ik was den volgenden +morgen nog bezig mij te kleeden, toen er op mijn +deur werd geklopt en Holmes binnenkwam met een telegram +in zijn hand. Hij las luid:</p> + +<p>„Kom dadelijk 131<span class="corr" id="corr71" title="Bron: ,">,</span> Pitt Street, Kensington—Lestrade.”</p> + +<p>„Wat zou 't wezen?” vroeg ik.</p> + +<p>„Ik weet 't niet.—Het kan alles zijn. Maar ik vermoed, +dat dit het vervolg is van de geschiedenis van de busten. +In dat geval heeft onze vriend de beeldenstormer zijn operaties +in een ander deel van Londen begonnen. Daar staat koffie +op tafel, Watson, en ik heb een rijtuig voor de deur.”</p> + +<p>In een half uur hadden wij Pitt Street bereikt, een stil rustig +plekje, juist in de nabijheid van een der drukste punten van +Londen. No. <span class="corr" id="corr72" title="Bron: 13">131</span> was er een uit een reeks vrij lage, maar goed +uitziende huisjes. Toen wij naderbij kwamen, zagen wij een +aantal nieuwsgierigen voor de deur. Holmes floot een deuntje.</p> + +<p>„Bij George, hier is minstens een moordaanslag gepleegd. +Anders zou een Londensche „message-boy” zeker niet blijven +staan. Aan den uitgestrekten hals, waarmee die knaap naar +binnen gluurt, is duidelijk te merken, dat er een daad van +geweld gepleegd is. Wat is dat, Watson? De bovenste treden +van de deurstoep zijn nat en de overige droog. In elk geval +voetstappen genoeg. Maar daar zie ik Lestrade aan het middelste +raam en nu zullen wij spoedig alles van de zaak weten.”</p> + +<p>De detective ontving ons met een ernstig gelaat en duwde +ons in een zitkamer, waar een buitengewoon geagiteerd man +van gevorderden leeftijd, gekleed in een flanellen morgenjapon +op en neer liep. Hij werd aan ons voorgesteld als de +eigenaar van het huis—mijnheer Horace Harker van het +Centraal Pers Syndicaat.</p> + +<p>„Het is alweer die geschiedenis van de busten van +Napoleon,” zeide Lestrade. „U scheen daarin gisteren avond +nog al belang te stellen, mijnheer Holmes en daarom dacht ik, +dat u gaarne tegenwoordig zoudt willen zijn, nu de zaak +een veel ernstiger wending heeft genomen.”</p> + +<p>„Welke wending heeft zij dan genomen?”</p> + +<p>„Niets meer of minder dan tot een moord. Mijnheer Harker, +zoudt u deze heeren precies willen vertellen, wat er gebeurd is?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B106" id="p_B106">[B 106]</a></span> +De man in de kamerjapon keek ons met een melancholieken blik aan.</p> + +<div class="figcenter" style="width: 334px;"> +<a href="images/b106.jpg"><img src="images/b106th.jpg" width="334" height="450" alt="Hij werd aan ons voorgesteld als de eigenaar van het huis—mijnheer Horace Harker." title="Klik voor vergroting (742×1000px, 132kb)." /></a> +<span class="caption">Hij werd aan ons voorgesteld als de eigenaar van het huis—mijnheer Horace Harker.</span> +</div> + +<p>„Het is een buitengewoon iets,” zeide hij, „dat ik, die mijn<span class="pageno"><a name="p_B107" id="p_B107">[B 107]</a></span> +geheele leven bezig geweest ben het nieuws van andere +menschen te verzamelen, nu er werkelijk nieuws op mijn weg +is gekomen, zoo van streek ben, dat ik geen twee woorden +kan schrijven. Wanneer ik hier was gekomen als journalist, +zou ik mij zelf geïnterviewd hebben en twee kolommen voor +alle avondbladen hebben geleverd. En nu geef ik kostbare +inlichtingen en kopie, door mijn verhaal over en over te vertellen +aan verschillende personen en zelf heb ik er niets aan. Ik +heb echter uw naam vroeger wel eens hooren noemen, mijnheer +Sherlock Holmes en als u alleen deze zonderlinge geschiedenis +kunt verklaren, zal ik mij ruimschoots beloond achten +voor de moeite haar nog eens te moeten vertellen.”</p> + +<p>Holmes ging zitten en luisterde.</p> + +<p>„Alles schijnt zich te concentreeren om die buste van +Napoleon, die ik ongeveer vier maanden geleden voor deze +zelfde kamer gekocht had. Ik kwam er voor een kleinigheid +aan van de gebroeders Harding, twee deuren van het High +Street Station. Een groot deel van mijn journalistieken arbeid +doe ik 's nachts, en dikwijls schrijf ik tot laat in den nacht. +Aldus ook gisteren avond. Ik zat in mijn studeervertrekje, +dat achter gelegen is, omstreeks twee uur, toen ik eenig +geluid beneden hoorde. Ik luisterde, maar ik hoorde niets +meer en ik dacht, dat het buiten was geweest. Plotseling, +geen vijf minuten later, hoorde ik echter een verschrikkelijken +gil—den vreeselijksten kreet, dien ik ooit vernam. Zoo lang +ik leef zal die mij bijblijven. Eenige minuten bleef ik stom +van schrik zitten. Daarna greep ik den pook en ging naar +beneden. Toen ik deze kamer opende, vond ik het raam wijd +open en dadelijk bespeurde ik, dat de buste van den schoorsteenmantel +was verdwenen. Waarom een inbreker dat ding +zou meenemen, gaat mijn begrip te boven, want het was +slechts een buste van gips, die geen bijzondere waarde had.</p> + +<p>„U kunt zelf zien, dat iemand, die door dat open raam +gaat, door het doen van een grooten stap, op de bovenste +tree van de stoep kan komen. Dit had de inbreker klaarblijkelijk +ook gedaan, waarom ik omliep en de deur opende. +In het donker naar buiten gaande viel ik bijna over een lijk, +dat hier lag. Ik holde terug om licht te halen en ja, daar lag +een man met een diepe snede over de keel, badende in zijn +bloed. Hij lag op zijn rug met opgetrokken knieën en den<span class="pageno"><a name="p_B108" id="p_B108">[B 108]</a></span> +mond wijd open. Ik zal hem in mijn droomen steeds zien. Ik +had juist den tijd om op mijn politiefluit te blazen en daarna +ben ik zeker flauw gevallen, want ik herinner mij niets meer, +totdat ik een agent over mij heengebogen zag in de gang.”</p> + +<p>„Wel, wie was de vermoorde man?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Er is niets, dat daaromtrent eenige aanwijzing verschaft,” +antwoordde Lestrade. „U kunt het lijk aan het bureau zien, +maar wij zijn er nog niets wijzer door geworden. Het is een +zware, door de zon verbrande, krachtige man, niet ouder dan +dertig jaar. Hij is armoedig gekleed en toch ziet hij er niet +als een werkman uit. Een mes met beenen heft lag in een +bloedplas naast hem. Of 't het mes was, waarmee de wonde +werd toegebracht, of dat het aan den verslagene toebehoorde, +weet ik niet. Zijn kleeren waren ongemerkt en niets vonden +wij in zijn zakken, behalve een appel, een stukje touw, een +kaartje van Londen en een foto. Hier is alles.”</p> + +<p>Holmes greep naar de foto. Het was klaarblijkelijk een +plaatje, genomen met een kleine handcamera. Het stelde +voor een sluw uitzienden man met sterk geprononceerde +trekken en dikke wenkbrauwen en met een eigenaardig vooruitstekende +onderkaak, als bij een baviaan het geval is.</p> + +<p>„En wat is er van de buste geworden?” vroeg Holmes, +na deze foto nauwkeurig te hebben bestudeerd.</p> + +<p>„Wij hoorden er juist iets van, vóórdat u hier waart. +Zij is gevonden in het tuintje van een leeg huis in Campdon +House Road. Zij was ook aan gruis geslagen. Ik ga er eens +naar kijken. Gaat u mee?”</p> + +<p>„Zeker. Ik moet echter eerst even hier rond zien.” Hij +keek naar het karpet en naar het raam. „De knaap moet +lange beenen gehad hebben of wel buitengewoon vlug zijn,” +zei de hij. „Het was anders niet gemakkelijk om van den +grond dat raam open te krijgen en er door te kruipen. Terug +ging het veel gemakkelijker. Gaat u ook mee om de overblijfselen +van uw buste te aanschouwen, mijnheer Harker?”</p> + +<p>De troostelooze journalist was voor zijn schrijftafel gaan +zitten. „Ik moet trachten er iets van te maken,” sprak hij, +„hoewel ik niet twijfel of de avondbladen zijn reeds vol met +allerlei bijzonderheden. Dat dit nu juist mij moet overkomen! +U herinnert u, dat de tribune te Doncarte ingestort is? Wel, +ik was de eenige journalist op die tribune en mijn blad<span class="pageno"><a name="p_B109" id="p_B109">[B 109]</a></span> +het eenige, dat geen verslag had, omdat ik te diep geschokt +was om te kunnen schrijven. En nu zal ik waarachtig weer +te laat komen met een moord, die op de stoep voor mijn +deur is gepleegd.”</p> + +<p>Toen wij de kamer uitgingen, hoorden wij zijn pen over +het papier krassen.</p> + +<p>De plek, waar de overblijfselen van de buste gevonden +waren, was slechts een paar honderd meter verder. Voor +de eerste maal rustten onze oogen op dit conterfeitsel van +den grooten keizer, die zulk een haat scheen te hebben +opgewekt in het brein van een onbekende. De buste lag +aan stukken in het gras. Holmes zocht ze op en bekeek ze +aandachtig. Uit zijn geheele manier van doen en zijn nauwkeurig +onderzoek maakte ik op, dat hij een punt van uitgang +gevonden had in deze duistere zaak.</p> + +<p>„Wat denkt u?” vroeg Lestrade.</p> + +<p>Holmes haalde de schouders op.</p> + +<p>„Wij moeten nog een langen weg afleggen,” zeide hij. +„En toch—en toch—er zijn eenige feiten. Het bezit van +deze goedkoope buste was in de oogen van dezen vreemdsoortigen +misdadiger meer waard dan een menschenleven. +Dat is één punt. Dan is er nog het zonderlinge feit, dat +hij de buste niet in het huis stuk sloeg of onmiddellijk +daarbuiten, vreemd te meer, wanneer zijn eenig oogmerk +niets anders <span class="corr" id="corr73" title="Bron: als">dan</span> het vernielen daarvan was.”</p> + +<p>„Hij werd verrast door de komst van dien anderen man. +Hij heeft ternauwernood geweten, wat hij deed.”</p> + +<p>„Ja, dat kan zijn. Maar ik wensch uw aandacht in het +bijzonder te vestigen op de ligging van dit huis, in welks +tuin de buste werd vernield.”</p> + +<p>Lestrade keek eens rond.</p> + +<p>„Het was een leeg huis en derhalve wist hij, dat hij +niet gestoord zou worden in den tuin.”</p> + +<p>„Ja, maar er is nog een leeg huis verder op, waar hij langs +gekomen moet zijn, alvorens hier te komen. Waarom heeft +hij de buste daar dan niet gebroken, vooral daar bij elken +stap verder de kansen vermeerderden van een ontmoeting +met dezen of genen?”</p> + +<p>„Ik geef het op,” zeide Lestrade.</p> + +<p>Holmes wees op de lantaarn boven ons hoofd.</p> + +<div class="figright" style="width: 285px;"> +<a href="images/b110.jpg"><img src="images/b110th.jpg" width="285" height="450" alt="Holmes wees naar de lantaarn boven ons hoofd." title="Klik voor vergroting (635×1000px, 104kb)." /></a> +<span class="caption">Holmes wees naar de lantaarn boven ons hoofd.</span> +</div> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B110" id="p_B110">[B 110]</a><br /> +<a name="p_B111" id="p_B111">[B 111]</a></span> +„Hij kon hier zien wat hij deed en daar niet. Dat was de reden.”</p> + +<p>„Bij Jupiter, dat is waar,” riep de detective. „Nu ik er +over nadenk, herinner ik mij, dat de buste van dr. Barnicot +ook niet ver van de lamp werd stuk geslagen. En wat denkt +u, mijnheer Holmes, dat wij aan dit feit hebben.”</p> + +<p>„Wij moeten het in onze gedachten houden. Misschien +vinden wij later iets, dat daarmede in verband staat. Wat +denkt u nu te gaan doen, Lestrade?”</p> + +<p>„De meest practische manier om er achter te komen bestaat +volgens mijn meening in het vaststellen van de identiteit +van den verslagene. Dit zal wel geen moeilijkheden opleveren; +wanneer wij weten, wie hij is en wie zijn vrienden en kennissen +zijn, hebben wij een goed begin om er achter te komen, +wat hij in Pitt Street uitvoerde en wie het was, die hem +ontmoette en op de stoep van het huis van mijnheer Horace +Harker heeft vermoord. Denkt u dat ook niet?”</p> + +<p>„Ongetwijfeld, en toch is het niet de weg, dien ik zou +inslaan om deze geschiedenis tot klaarheid te brengen.”</p> + +<p>„Wat zoudt u dan doen!”</p> + +<p>„O, laat u door mij in geen enkel opzicht influenceeren. +Het beste is, dat u uw weg gaat en ik den mijne. Later +kunnen wij onze aanteekeningen vergelijken en zoodoende +zal het eene verslag het andere aanvullen.”</p> + +<p>„Zeer goed,” zeide Lestrade.</p> + +<p>„Als u nog naar Pitt Street teruggaat, ziet u misschien +mijnheer Harker nog. Vertel hem namens mij, dat ik voor mij +reeds een opinie gevormd heb en dat het zoo goed als zeker +is, dat een gevaarlijke krankzinnige, met Napoleontische +delusies, in den afgeloopen nacht in zijn huis is geweest. +Dat kan van zeer veel nut voor zijn artikel zijn.”</p> + +<p>Lestrade keek hem aan.</p> + +<p>„Dat gelooft u toch niet werkelijk?”</p> + +<p>Holmes glimlachte. „Geloof ik 't niet? Och, misschien ook +niet. Maar ik ben er zeker van, dat het den heer Harker interesseert, +evenals de abonné's van het Centraal Pers Syndicaat. +Nu, Watson, ik denk, dat wij een lange en tamelijk lastige +dagtaak voor ons hebben. Ik zou gaarne willen, Lestrade, +dat je het zoo inrichtte, dat je om zes uur van avond in +Baker Street kon zijn. Tot zoo laat zou ik gaarne deze<span class="pageno"><a name="p_B112" id="p_B112">[B 112]</a></span> +foto, die gij gevonden hebt in de zakken van den doode, +willen houden. Het is mogelijk, dat ik verder uw gezelschap +en uw hulp noodig heb voor een kleine expeditie, die in den +komenden nacht zal worden ondernomen, ten minste indien +mijn hypothese juist blijkt. Tot zoolang dan vaarwel en +goede vangst.”</p> + +<p>Sherlock Holmes en ik liepen samen naar High Street, +waar hij bleef staan voor den winkel van Harding Brothers, bij +wie de buste was gekocht. Naar binnen gaande, deelde een +jonge bediende hem op zijn vraag mede, dat mijnheer Harding +afwezig was tot na den middag, en dat hij zelf pas in de +zaak was, zoodat hij geen inlichtingen kon verschaffen. Op +het gelaat van Holmes was duidelijk teleurstelling merkbaar.</p> + +<p>„Wel, wij mogen niet verwachten, dat alles loopt, zooals +wij 't gaarne willen, Watson,” zeide hij eindelijk. „Wij moeten +van middag terugkomen, daar mijnheer voor dien tijd niet +aanwezig is. Ik ben bezig, zooals ge misschien reeds geraden +hebt, te trachten na te gaan, vanwaar deze busten zijn gekomen, +om zoodoende er achter te komen of er niet iets bijzonders +mee gebeurd is, waardoor de feiten van de laatste +dagen kunnen worden verklaard. Laat ons nu gaan naar +Morse Hudson van Kensington Road en zien of hij eenig +licht in de duisternis kan brengen.”</p> + +<p>Een rit van een uur bracht ons aan het huis van den +handelaar. Het was een kleine, dikke man met een rood +gezicht.</p> + +<p>„Ja, mijnheer. Op deze plank stond de buste, mijnheer,” +zeide hij. „Waarvoor wij belasting en huur betalen, weet ik +niet, wanneer de eerste de beste schurk kan binnenkomen +en je goed stuk smijten. Ja, mijnheer, ik was het, die aan +dr. Barnicot de twee busten heb verkocht. Schandelijk, mijnheer. +Een complot van nihilisten. Dat is 't, mijnheer. Niemand +anders <span class="corr" id="corr74" title="Bron: als">dan</span> een anarchist zou 't in zijn hoofd krijgen, deze +beeldjes te breken. Roode republikeinen, zoo noem ik ze. Van +wie ik de beeldjes gekocht heb? Ik zie niet in, wat dat met +de zaak heeft te maken. Wel, als u 't bepaald wenscht te +weten, ik kocht ze van Gelder & Co. in Church Street, Stepney. +Een welbekend huis in dit soort goed, en ouder dan twintig +jaar. Hoeveel ik er had? Drie—twee en een is drie—twee +van dr. Barnicot en een op klaarlichten dag in mijn winkel<span class="pageno"><a name="p_B113" id="p_B113">[B 113]</a></span> +stuk geslagen. Of ik dat portret herken? Neen. Ja, toch! +Het is Beppo. Hij was een soort Italiaansche beeldhouwer, +die kleine karweitjes in den winkel opknapte. Hij kon een +weinig houtsnijden, vergulden en herstelde allerlei kleinigheden. +Hij is de vorige week weggegaan en sedert hoorde +ik niets meer van hem. Ik weet niet, vanwaar hij kwam en +evenmin waarheen hij is gegaan. Ik heb mij nooit over hem +te beklagen gehad, zoolang hij hier was. Twee dagen nadat +hij weg was, werd de buste stuk geslagen.”</p> + +<p>„Nu, dat is wel ongeveer alles, dat wij redelijkerwijs +mochten verwachten van Morse Hudson te zullen hooren,” +zeide Holmes, toen wij uit den winkel kwamen. „Wij hebben +dezen Beppo als een gemeenschappelijken factor, zoowel in +Kennington als in Kensington, zoodat dit een rit van tien +mijl wel waard was. En nu, Watson, zullen wij naar Gelder +& Co. te Stepney gaan. Dat is de bron en oorsprong van +de busten. Het zou mij zeker tegenvallen, wanneer wij daar +nog niet iets nieuws vernamen.”</p> + +<p>Achtereenvolgens reden wij door deftig Londen, hotel +Londen, schouwburg Londen, literair Londen en eindelijk +maritiem Londen, tot wij kwamen aan een wijk aan de rivier +van een honderd duizend zielen, waar de onooglijke huizen +volgepropt zijn met het uitvaagsel van Europa. Hier vonden +wij de steen- en beeldhouwerij, waarnaar wij zochten. Buiten +was een uitgestrekt terrein vol hard- en zandsteen en +marmer. Daar achter was een werkplaats, waar een vijftig +beeld- en steenhouwers bezig waren. De baas, een groote +blonde Duitscher, ontving ons beleefd en gaf ons een duidelijk +antwoord op alle vragen, die Holmes tot hem richtte.</p> + +<p>Uit zijn boeken bleek, dat honderden afgietsels waren +gemaakt van een marmeren kopie, van de buste van Napoleon +door Devine, maar dat de drie, die naar Morse Hudson waren +gezonden, ongeveer een jaar geleden deel uitmaakten van +een partijtje van zes exemplaren. De andere drie waren +gegaan naar Harding Brothers in Kensington. Er was hoegenaamd +geen reden op te geven, waarom deze zes zouden +verschillen van al de overige. De man kon dan ook niet +begrijpen, waarom iemand den wensch zou koesteren ze te +vernielen, inderdaad, hij moest om het denkbeeld lachen. +De engrosprijs was zes shillings, maar de handelaar maakte<span class="pageno"><a name="p_B114" id="p_B114">[B 114]</a></span> +er misschien twaalf of meer voor. Het afgietsel werd eerst +in twee helften afzonderlijk gegoten van gips en daarna aan +elkander geplakt. Deze arbeid werd meestal verricht door +Italianen. Wanneer zij gereed waren, werden de busten +geplaatst op een tafel in de gang om te drogen en daarna +opgepakt. Dat was alles, wat hij ons kon vertellen.</p> + +<p>Het vertoonen van de foto had echter een bijzondere +uitwerking op den man. Op zijn gelaat kwam een donker +roode blos en zijn wenkbrauwen trokken zich boven zijn +blauwe oogen samen.</p> + +<p>„Ha, de schurk,” riep hij. „Ja, ik ken hem inderdaad zeer +goed. Dit is steeds een fatsoenlijke zaak geweest en den +eenigen keer, dat wij de politie hier hadden, kwam het door +dezen vent. Het is reeds langer dan een jaar geleden. Hij +doorstak een ander Italiaan met een mes op straat; daarna +kwam hij hierheen met de politie op zijn hielen en hier werd +hij dan ook opgepakt. Beppo heette hij—zijn achternaam +heb ik nooit gehoord. Ja, u hebt gelijk, hoe kon ik zulk +een man in mijn dienst nemen? Maar hij was een goed +werkman, een van de besten.”</p> + +<p>„Tot hoe lang werd hij veroordeeld?”</p> + +<p>„De gewonde bleef leven en hij kwam er met een jaar +af. Ik denk, dat hij nu wel weer vrij zal zijn, maar hij heeft +het niet gewaagd hier te verschijnen. Wij hebben een neef +van hem hier, en hij zal misschien wel weten, waar hij is +te vinden.”</p> + +<p>„Neen, neen,” riep Holmes, „geen woord tegen den neef—geen +woord, bid ik u. De zaak is van zeer groot gewicht en +hoe verder ik ga, hoe belangrijker zij schijnt te worden. Toen +u in uw boek den datum nasloeg van deze busten, merkte +ik op, dat het den 9en Juni was van verleden jaar. Kunt +u mij misschien ook den dag noemen, waarop Beppo gearresteerd +werd?”</p> + +<p>„Ten naaste bij door de uitbetalingslijsten,” antwoordde +de eigenaar. „Ja,” vervolgde hij, na een paar bladzijden +te hebben omgeslagen, „hij werd voor 't laatst op den +20sten Mei betaald.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 363px;"> +<a href="images/b115.jpg"><img src="images/b115th.jpg" width="363" height="450" alt="„Ha, de schurk,” riep hij uit." title="Klik voor vergroting (807×1000px, 169kb)." /></a> +<span class="caption">„Ha, de schurk,” riep hij uit.</span> +</div> + +<p><span class="corr" id="corr75" title="Bron: ">„</span>Dank u,” zei Holmes. „Ik geloof niet, dat ik meer mag +vergen van uw tijd en geduld.” Met een waarschuwing om +toch vooral niets zich te laten ontvallen over ons onderzoek,<span class="pageno"><a name="p_B115" id="p_B115">[B 115]</a></span> +namen wij den terugtocht aan naar het Westen van de stad. +De namiddag was reeds ver gevorderd, toen wij eindelijk den +tijd konden vinden om haastig iets te nuttigen in een restaurant. +Op een bulletin aan den ingang stond met vette letters: +„Kensington Drama. Moord door een krankzinnige,” en de +verdere inhoud toonde, dat mijnheer Horace Harker er<span class="pageno"><a name="p_B116" id="p_B116">[B 116]</a></span> +toch nog in geslaagd was zijn verslag op tijd bij den drukker +te krijgen. Twee kolommen in de middageditie vloeiden +over van sensatiewekkende momenten, neergeschreven in +bloemrijken stijl. Holmes las het verslag onder het eten. Eens +of tweemaal glimlachte hij.</p> + +<p>„Dat is in orde, Watson,” zeide hij. „Luister maar eens: +„Het is geruststellend te weten, dat er in deze zaak geen +verschil van meening bestaat, want Lestrade, een van de +meest ervaren Scotland Yard detectiven, en mijnheer +Sherlock Holmes, de welbekende expert, zijn beiden tot de +conclusie gekomen, dat de eigenaardige serie van incidenten, +die op zoo tragische wijze geëindigd is, eerder een gevolg +is van krankzinnigheid, dan van een misdaad met voorbedachten +rade. Behalve ingeval van verstandsverbijstering +is er ook geen verklaring voor de feiten te vinden.” De +pers, Watson, is een zeer nuttige instelling, als gij maar weet, +hoe er partij van kan worden, getrokken. En thans zullen wij, +wanneer je klaar bent, teruggaan naar Kensington en zien, +wat de chef van Harding Brothers te vertellen heeft.”</p> + +<p>De bezitter van die groote zaak bleek te zijn een klein, +rond mannetje met vlugge maniertjes, heldere kijkers en +een radde tong.</p> + +<p>„Ja, mijnheer. Ik heb reeds het verslag gelezen. Mijnheer +Horace Harker is een klant van ons. Eenige maanden geleden +leverden wij hem de buste. Wij hadden drie van die +busten besteld bij Gelder & Co. van Stepney. Zij zijn nu alle +verkocht. Aan wie? O, wanneer ik even het verkoopboek +nasla, kan ik het u dadelijk zeggen. Hier hebben we 't al. +Een aan mijnheer Harker, een aan mijnheer Josiah Brown +van Laburnam Lodge, Laburnam Vale, Chiswick en een aan +mijnheer Sandeford van Lower Grove Road, Reading. Neen, +ik heb nog nooit den man gezien, die daar op die foto staat. +Het is anders een gezicht dat men niet spoedig zou vergeten, +want zelden zag ik een leelijker gelaat. Of wij Italianen +in onzen dienst hebben? Ja, mijnheer, wij hebben er verscheidene +onder onze werklieden. Ja, zij kunnen, wanneer +zij dat willen, in dit verkoopboek snuffelen. Er is n.l. geen +bijzondere reden om dat boek voor hen op te bergen. Ja, ja, +het is een vreemde, geschiedenis, en ik hoop dat u, wanneer uw +onderzoek resultaat oplevert, mij even zult willen berichten.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B117" id="p_B117">[B 117]</a></span> +Holmes had verscheidene aanteekeningen gemaakt, terwijl +mijnheer Harding maar doorratelde, en ik kon zien, dat hij +geheel en al tevreden was over de wending, die de zaak nam. +Hij zeide echter niets, alleen dat, wanneer wij ons niet haastten, +wij nog te laat zouden zijn voor onze afspraak met +Lestrade. Zooveel is zeker, dat toen wij Baker Street bereikt +hadden, de detective reeds daar was en wij hem vonden, +ongeduldig heen en weer loopend op onze kamer. Het gewichtig +gezicht, waarmee hij naar ons toe kwam, bewees, +dat zijn onderzoek ook niet zonder resultaat was gebleven.</p> + +<p>„En?” vroeg hij. „Hebt u geluk gehad, mijnheer Holmes?”</p> + +<p>„Wij hebben een drukken dag achter den rug en nu juist +geen verloren dag,” zeide mijn vriend. „Wij hebben de beide +handelaren en ook de firma, die de busten maakte, gesproken. +Ik weet nu, waar de overige busten zich bevinden.”</p> + +<p>„De busten,” riep Lestrade. „Nu, u hebt uw eigen methode, +mijnheer Holmes en ik voor mij zal daarvan niets +zeggen, maar toch geloof ik vandaag beter gewerkt te hebben +dan gij. Ik heb de identiteit van den vermoorde vastgesteld.”</p> + +<p>„Dat meent gij toch niet?”</p> + +<p>„En ook de aanleiding voor de misdaad gevonden.”</p> + +<p>„Maar dat is prachtig.”</p> + +<p>„Wij hebben een inspecteur, Hill genaamd, die zich speciaal +interesseert voor de Italiaansche wijk. Deze doode man +had een katholiek embleem om zijn hals en daaruit maakte +ik op, dat hij uit het Zuiden kwam, te meer daar zijn +gelaat door de zon verbrand was. Inspecteur Hill herkende +hem, zoodra hij hem zag. Zijn naam is Pietro Venucci van +Napels en hij is een van de grootste halsafsnijders van +Londen. Hij staat in betrekking tot de Maffia, die zooals u +weet een geheim politiek genootschap is, dat zijn besluiten +door moorden kracht bijzet. Nu ziet u de zaak duidelijk voor +u, wil ik wedden. De ander is n.l. eveneens een Italiaan en +lid van de Maffia. Hij heeft op de een of andere wijze tegen +het reglement gezondigd. Pietro wordt op hem afgestuurd. +Waarschijnlijk stelt de fotografie den man zelf voor, opdat +de moordenaar niet den verkeerde zou van kant maken. +Hij sluipt den man na, ziet hem in een huis gaan, wacht +buiten op hem, en bij de worsteling krijgt hij zelf een doodelijke +wonde. Hoe vindt u dat, mijnheer Holmes?”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B118" id="p_B118">[B 118]</a></span> +Holmes klapte goedkeurend in de handen.</p> + +<p>„Uitstekend, Lestrade, uitstekend,” riep hij uit. „Uw +verklaring echter voor het vernielen van de busten heb ik +nog niet gehoord.”</p> + +<p>„De busten! Kunt u deze busten niet op zij zetten? Dat +is toch niets, pure baldadigheid, hoogstens zes maanden. +Maar in zake den moord doen wij een eigen onderzoek en +ik zeg u, dat ik alle draden nu reeds in mijn hand houd.”</p> + +<p>„En de volgende stap?”</p> + +<p>„Is zeer eenvoudig. Ik ga met Hill naar de Italiaansche +wijk, zoek den man, wiens portret wij hebben en arresteer +hem wegens moord. Gaat u met ons mee?”</p> + +<p>„Ik denk van niet. Ik geloof, dat wij op eenvoudiger manier +tot het eindresultaat kunnen komen. Ik kan 't niet zeker +zeggen, want alles hangt af van—wel, alles hangt af van +een factor, waarop wij absoluut geen invloed kunnen uitoefenen. +Maar ik koester groote hoop—inderdaad de kansen staan +als twee tegen een—dat wanneer u van avond met ons +meegaat, ik in staat zal zijn hem u in handen te spelen.”</p> + +<p>„In de Italiaansche wijk?”</p> + +<p>„Neen; ik denk, dat Chiswick een adres is, waar hij +eerder zal te vinden zijn. Als gij van avond met mij naar +Chiswick gaat, Lestrade, beloof ik u morgen mee naar de +Italiaansche wijk te gaan en het uitstel zal in elk geval +geen nadeelige gevolgen hebben. En nu denk ik, dat een +paar uur slaap ons goed zullen doen, want ik ben van +plan voor elf uur weg te gaan en het ziet er niet naar +uit, dat wij voor het aanbreken van den dag terug zullen +zijn. Blijf bij ons dineeren, Lestrade, en daar staat de sofa +te uwer dispositie tot het tijd is om te vertrekken. Intusschen +zoudt ge mij een dienst bewijzen, Watson, met even te telephoneeren +om een besteller, want ik heb een brief weg te brengen, +die van avond nog aan zijn adres moet worden bezorgd.”</p> + +<p>Holmes bracht den avond zoek met snuffelen in de +leggers van de nieuwsbladen, waarmee een van onze kleine +kamertjes was volgepropt. Toen hij eindelijk terugkwam, +straalde er succes uit zijn oogen, maar hij zeide niets tegen +ons over het resultaat van zijn nasporingen. Wat mij betreft, +ik had stap voor stap de methode gevolgd, volgens +welke hij de verschillende symptomen van dit ingewikkelde<span class="pageno"><a name="p_B119" id="p_B119">[B 119]</a></span> +geval had ontleed en ofschoon ik mij nog niet kon voorstellen, +waar de zaak op zou uitloopen, begreep ik zeer goed, +dat Holmes verwachtte, dat deze zonderlinge misdadiger +een poging zou doen, om de twee overblijvende busten in +handen te krijgen, waarvan er een, zooals ik mij herinnerde, +te Chiswick was. Ongetwijfeld was het doel van onzen tocht +om hem op heeterdaad te betrappen, en ik kon niet anders +als de gevatheid bewonderen, waarmede mijn vriend de +bladen op een valsch spoor had gebracht, om zoodoende +den man in den waan te brengen, dat hij ongestraft zijn +werk kon voleindigen. Het verwonderde mij dan ook niet, +dat Holmes mij aanraadde mijn revolver mee te nemen. +Hij zelf had den met lood beslagen ploertendooder, zijn +geliefkoosd wapen, in den zak gestoken.</p> + +<p>Om elf uur kwam een rijtuig voor, en daarmede reden wij +tot aan een punt, aan gene zijde van Hammersmith Bridge. +Hier werd den koetsier gelast op ons te wachten. Een korte +wandeling bracht ons bij een eenzamen weg met aan beide +zijden huizen, die alle afzonderlijk stonden. Bij het licht van +een lantaarn lazen wij „Laburnam Villa” op een der hekken. +De bewoners waren klaarblijkelijk reeds naar bed gegaan, +want overal was het donker, behalve in de gang, waar een +lamp brandde, die een zwak schijnsel wierp naar buiten in +den tuin. De houten schutting, die den tuin van den weg +scheidde, wierp een donkere schaduw naar de binnenzijde, +en hier bleven wij bij elkander.</p> + +<p>„Ik vrees, dat u lang zult moeten wachten,” fluisterde +Holmes. „Wij mogen van geluk spreken, dat het niet regent. Ik +geloof niet, dat wij het zelfs kunnen wagen om te rooken, ten +einde den tijd te dooden. Het is echter twee tegen een, dat wij +iets bereiken, waardoor wij voor onze moeite beloond worden.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 334px;"> +<a href="images/b120121.jpg"><img src="images/b120121th.jpg" width="334" height="450" alt="Met den sprong van een tijger was Holmes op zijn rug." title="Klik voor vergroting (743×1000px, 145kb)." /></a> +<span class="caption">Met den sprong van een tijger was Holmes op zijn rug.</span> +</div> + +<p>Al spoedig bleek, echter, dat wij niet zoolang behoefden te +wachten, als Holmes ons had doen vreezen, en het avontuur +eindigde op een snelle en vreemde wijze. Op een gegeven +oogenblik, zonder dat het minste geluid ons op de hoogte +had gebracht van zijn komst, werd de tuindeur open gedaan +en een slanke, donkere gestalte snel en behendig als een +aap sloop over het pad. Wij zagen haar scherp afsteken +tegen het licht, dat naar buiten scheen en daarna verdwijnen +in de donkere schaduwen van het huis. Langen tijd was het +<span class="pageno"><a name="p_B120" id="p_B120">[B 120]</a><br /> +<a name="p_B121" id="p_B121">[B 121]</a><br /> +<a name="p_B122" id="p_B122">[B 122]</a></span> +stil en wij hielden onzen adem in. Daarna hoorden wij een +zacht knarsend geluid. Het raam werd opengebroken. Het +geluid hield op en weer heerschte er langen tijd stilte. De man +was het huis binnengegaan. Wij zagen het licht van een dievenlantaarn +in de kamer. Wat hij zocht was klaarblijkelijk +niet daar, want even later bemerkten wij het licht in een +andere kamer en daarna weer in een andere.</p> + +<p>„Laat ons naar het open raam gaan, dan kunnen wij hem +grijpen, terwijl hij er uitklimt,” fluisterde Lestrade.</p> + +<p>Maar voor wij daar konden komen, was de man al weer +buiten. Zoodra hij zich bevond in het schijnsel voor de voordeur, +zagen wij, dat hij iets wits onder zijn arm droeg. Hij +keek naar alle kanten om zich heen, de stilte van de eenzame +straat stelde hem echter gerust. Zijn rug naar ons toekeerend, +legde hij het voorwerp neer en het volgende oogenblik +hoorden wij een slag, gevolgd door gerinkel van scherven.</p> + +<p>De man was zoo verdiept in hetgeen hij deed, dat hij ons +niet hoorde, terwijl wij over het gras naderbij slopen. Met den +sprong van een tijger was Holmes op zijn rug en een oogenblik +later hadden Lestrade en ik hem ieder bij een vuist en +waren de boeien netjes aangedaan. Terwijl ik mij over hem +heenboog, zag ik een afschuwwekkend gelaat, dat ons aankeek +met van woede verwrongen trekken, en ik wist, dat +wij inderdaad den man van de foto hadden gearresteerd.</p> + +<p>Maar aan onzen gevangene schonk Holmes allerminst zijn +aandacht. In gebogen houding op de deurstoep gezeten, was +hij bezig nauwkeurig te onderzoeken, hetgeen de man uit het +huis had gehaald. Het was een buste van Napoleon, zooals +wij er dien morgen reeds een gezien hadden, en deze was ook +weer op dezelfde manier aan stukken geslagen. Zorgvuldig +hield Holmes elke scherf afzonderlijk in het licht, maar in geen +enkel opzicht verschilden deze stukken van andere stukken +gips. Hij was juist gereed, toen de deur werd geopend en de +eigenaar van het huis, een joviale, rondborstige figuur, in zijn +overhemd naar buiten trad.</p> + +<p>„Mijnheer Josiah Brown, vermoedelijk?” vroeg Holmes.</p> + +<p>„Ja, mijnheer, en u is ongetwijfeld mijnheer Sherlock +Holmes? Ik kreeg het briefje, dat u zond per besteller en ik +deed precies, hetgeen u daarin hebt gezegd. Wij hebben alle +deuren aan de binnenzijden gesloten en wachtten verder af.<span class="pageno"><a name="p_B123" id="p_B123">[B 123]</a></span> +Wel, ik ben blij te zien, dat u den schurk hebt. Ik hoop, heeren, +dat u even binnen wilt komen en dat ik u iets mag offreeren.”</p> + +<p>Lestrade was er echter op gesteld om zijn gevangene zoo +spoedig mogelijk achter slot te brengen en daarom werd +binnen een paar minuten ons rijtuig gehaald en reden wij alle +vier terug naar Londen. Onze gevangene wilde geen woord +zeggen, maar hij gluurde naar ons van onder zijn dikke wenkbrauwen +en eenmaal, dat mijn hand binnen zijn bereik scheen, +beet hij er naar als een hongerige wolf. Wij bleven lang genoeg +op het politiebureau om te vernemen, dat er niets op hem +werd bevonden als een paar shillings en een lang dolkmes, +waarvan het heft de sporen van bloedvlekken van recenten +datum vertoonde.</p> + +<p>„Dat is in orde,” zeide Lestrade, terwijl wij afscheid namen. +„Hill kent al deze heeren, en hij zal wel een naam voor +hem vinden. U zult zien, dat mijn theorie van de Maffia uitstekend +uitkomt. Maar toch ben ik u zeer verplicht, mijnheer +Holmes, voor de uitstekende wijze, waarop gij de hand op hem +hebt gelegd. Ik begrijp het echter nog niet geheel en al.”</p> + +<p>„Ik vrees, dat het wel een weinig laat is voor het geven van +explicaties,” meende Holmes. „Bovendien zijn er nog een of +twee details, die niet af zijn, en juist een dezer zal de moeite +loonen, de zaak geheel af te wikkelen. Wanneer u nogmaals +om zes uur naar mijn huis wilt komen, geloof ik in staat te zijn +u te kunnen bewijzen, dat gij zelfs nu nog niet de volle +beteekenis hebt begrepen van deze zaak, waarbij zich eenige +omstandigheden voordoen, waardoor zij geheel en al eenig is +in de geschiedenis der misdaad.</p> + +<p>„Indien ik u ooit toestemming geef om eenige van mijn +kleine problemen te boekstaven, Watson, voorzie ik, dat gij +uw bladzijden zult volpennen met een verhaal van het zonderlinge +avontuur van de busten van Napoleon.”</p> + +<hr class="tb" /> + +<p>Toen wij den volgenden avond weder bij elkander kwamen, +bezat Lestrade vele bijzonderheden over onzen gevangene. +Zijn voornaam was, zooals bleek, Beppo, verder onbekend. Hij +was een bekende deugniet in de Italiaansche kolonie. Vroeger +was hij een bekwaam beeldhouwer geweest, die een eerlijk +bestaan verdiende, maar hij was den verkeerden weg opgegaan +en had reeds tweemaal met de gevangenis kennis gemaakt—eens<span class="pageno"><a name="p_B124" id="p_B124">[B 124]</a></span> +wegens diefstal en eens, zooals wij reeds hadden vernomen, +wegens het doorsteken van een landgenoot. Hij sprak +goed Engelsch. De reden, waarom hij de busten vernielde, +was nog niet bekend en hij weigerde in deze op eenige +vraag te antwoorden; de politie had echter uitgevischt, +dat het zeer goed mogelijk was, dat deze busten eigenhandig +door hem gemaakt waren, daar hij in dat genre +gewerkt had bij Gelder & Co. Naar al dit nieuws, waarvan wij +het voornaamste reeds wisten, luisterde Holmes met beleefde +aandacht, maar ik, die hem zoo goed kende, kon duidelijk +zien, dat zijn gedachten elders waren en ik las achter het +masker, dat hij gewoon was te dragen, ongerustheid en +verwachting. Plotseling luisterde hij en zijn oogen werden +helderder. Er werd gebeld. Een minuut later hoorden wij +iemand de trap opkomen en een oud mannetje met grijze +bakkebaarden trad binnen. In zijn rechterhand droeg hij +een ouderwetsche tasch, die hij op tafel zette.</p> + +<p>„Ben ik hier terecht bij mijnheer Sherlock Holmes?”</p> + +<p>Mijn vriend boog en glimlachte: „Mijnheer Sandeford +van Reading, vermoed ik?”</p> + +<p>„Ja, mijnheer, ik ben een weinig laat, maar de trein +had vertraging. U schreef mij over een buste, die ik in +mijn bezit heb.”</p> + +<p>„Juist.”</p> + +<p>„Ik heb uw brief hier. U schreef: „Ik wensch een kopie +te bezitten van den Napoleon van Devine en ben bereid u +tien pond te betalen voor die, welke gij in uw bezit hebt.” +Is dat zoo?”</p> + +<p>„Zeker.”</p> + +<p>„Ik was zeer verrast door uw brief, want ik begreep +niet, hoe u kondet weten, dat ik zulk een buste had.”</p> + +<p>„Natuurlijk waart u verrast. De verklaring is echter eenvoudig. +Mijnheer Harding van Harding Brothers vertelde, +dat zij het laatste exemplaar aan u verkocht hadden en +zij gaven mij uw adres.”</p> + +<p>„O, zoo. En zeiden zij, wat ik er voor betaald had?”</p> + +<p>„Neen.”</p> + +<p>„Ik ben een eerlijk man. Ik betaalde slechts vijftien +shilling en ik vermeen, dat u dit moest weten voor gij +mij tien pond betaalt.”</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B125" id="p_B125">[B 125]</a></span> +Uw eerlijkheid is te prijzen, mijnheer Sandeford. Maar +ik heb een prijs genoemd en blijf er bij.”</p> + +<div class="figcenter" style="width: 442px;"> +<a href="images/b125.jpg"><img src="images/b125th.jpg" width="442" height="450" alt="„Ik heb de buste meegebracht, zooals u mij gevraagd hebt.”" title="Klik voor vergroting (893×908px, 153kb)." /></a> +<span class="caption">„Ik heb de buste meegebracht, zooals u mij gevraagd hebt.”</span> +</div> + +<p>„Het is zeer vriendelijk van u, mijnheer Holmes. Ik heb +de buste meegebracht. Hier is ze!” Hij deed de tasch open +en eindelijk zagen wij een ongeschonden exemplaar van de +buste, die wij reeds meermalen aan stukken hadden aanschouwd. +Holmes haalde een papier uit den zak en legde +een bankbiljet van tien pond op tafel.</p> + +<p>„Wil u dit papier teekenen, mijnheer Sandeford, in het bijzijn +van deze getuigen, het behelst alleen, dat u alle rechten<span class="pageno"><a name="p_B126" id="p_B126">[B 126]</a></span> +op de buste, overdraagt aan mij. Zie, ik ben een nauwgezet +man en men weet nooit, wat er kan gebeuren. Dank u, mijn +heer Sandeford, hier is uw geld en ik wensch u goeden avond.”</p> + +<p>Toen onze bezoeker was verdwenen, werd onze aandacht +getrokken door hetgeen Holmes ging uitvoeren. Hij haalde +een tafellaken te voorschijn, dat hij op tafel uitspreidde. +Daarna plaatste hij zijn buste in het midden en kwam +eindelijk met zijn ploertendooder en gaf Napoleon een fermen +tik op zijn hoofd. De buste brak en Holmes boog zich snel +over de brokken. Het volgend oogenblik hield hij met een +triumfeerenden uitroep een stuk in de hand, waarin een +rond donker voorwerp zat als een rozijn in een pudding.</p> + +<p>„Heeren,” riep hij, „laat mij u voorstellen de beroemde +zwarte parel van de Borgia's.”</p> + +<p>Lestrade en ik keken verrast op en toen klapten wij +spontaan in de handen, als bij een goed gespeelde scène in +een tooneelstuk. Er kwam kleur op de bleeke wangen van +Holmes en hij boog voor ons als de kunstenaar, die de +bijvalsbetuigingen van het publiek in ontvangst neemt. In +zulke oogenblikken hield hij voor een oogenblik op een denkende +machine te zijn en verraadde hij zijn menschelijke liefde +voor bewondering en bijval. Dezelfde trotsche en gereserveerde +natuur, die afkeerig was van populariteit bij de +groote menigte, werd tot in zijn binnenste geroerd door de +plotseling opkomende bewondering van een vriend.</p> + +<p>„Ja, heeren,” zeide hij, „het is de meest beroemde parel, die +in de wereld bestaat en het is mijn goed geluk haar te hebben +opgespoord van uit de slaapkamer van den prins van +Colonna, in het Dacre Hotel, tot in het binnenste hiervan, +de laatste van de zes busten van Napoleon, die door Gelder +en Co. te Stepney zijn vervaardigd. Je zult je de sensatie +herinneren, Lestrade, toen bekend werd, dat deze kostbare +steen verdwenen was en de nuttelooze pogingen van de +Londensche politie om de parel terug te vinden. Ik zelf +werd in de zaak geraadpleegd, maar kon ook geen licht +brengen in de duisternis. De verdenking viel op de kamenier +van de prinses, die een Italiaansche was en het bleek, dat +zij een broeder had te Londen, maar wij konden geen +verband ontdekken. De kamenier heette Lucretia Venucci +en ik twijfel er niet aan of die Pietro, die twee nachten<span class="pageno"><a name="p_B127" id="p_B127">[B 127]</a></span> +geleden vermoord werd, was de broeder. Ik heb de data in +de oude, leggers van de couranten opgezocht en ik vond, +dat de verdwijning van de parel juist twee dagen voor de +arrestatie van Beppo plaats had in de werkplaats van +Gelder & Co., op het oogenblik dat deze busten werden vervaardigd. +Nu ziet gij duidelijk den loop der dingen, maar +gij ziet ze natuurlijk in tegenovergestelde richting als waarin +ik ze zag. Beppo had de parel. Hij kon haar gestolen hebben +van Pietro, hij kon de medeplichtige van Pietro zijn geweest, +hij kon de tusschenpersoon tusschen Pietro en diens +zuster geweest zijn. Dat doet er echter minder toe. De hoofdzaak +is, dat hij de parel bezat en op 't oogenblik, dat hij haar +bij zich had, werd hij door de politie achtervolgd. Hij snelde +naar de werkplaats, waar hij arbeidde, wist dat hij slechts +eenige minuten had om zijn kostbaren schat te verbergen, +daar deze anders bij fouilleering op hem zou gevonden worden. +Zes gipsen busten van Napoleon stonden in de gang te drogen. +Een dezer was nog zacht. Oogenblikkelijk maakte Beppo, +handig als hij was, een gaatje in het gips, stopte de parel er +in en streek daarna de opening dicht. Het was een prachtige +plaats. Niemand kon ze daar vinden. Maar Beppo werd veroordeeld +tot een jaar gevangenisstraf en intusschen werden +zijn zes busten verkocht en gingen naar verschillende wijken +van Londen. Hij wist: niet, welke zijn schat bevatte. Alleen +door ze stuk te slaan kon hij 't zien. Zelfs schudden zou hem +niet helpen, want daar de gips nat was, was 't waarschijnlijk, +dat de parel er aan vast zou gekleefd zijn, zooals inderdaad +het geval was. Beppo wanhoopte niet, maar begon zijn onderzoek +met buitengewone handigheid en volharding. Door een +neef, die bij Gelder werkt, vernam hij naar welke winkels +de zes busten waren gegaan. Hij trad in dienst bij Morse +Hudson en vond zoodoende drie busten. De parel zat er niet +in. Door tusschenkomst van een Italiaansch employé wist hij +ook achter de namen te komen van de koopers van de drie +overig busten. De eerste was bij Harker. Daar werd hij +gevolgd door zijn medeplichtige, die Beppo verantwoordelijk +hield voor het verlies van de parel en hij doorstak hem in +de worsteling, die volgde.”</p> + +<p>„Als dat zijn medeplichtige was, waarom droeg die dan +zijn portret?” vroeg ik.</p> + +<p><span class="pageno"><a name="p_B128" id="p_B128">[B 128]</a></span> +„Als een middel om hem te vinden, wanneer hij aan een +derde moest vragen om inlichtingen. Dat was de reden. Na +den moord dacht ik, dat Beppo wel haast zou maken met +het verdere onderzoek. Hij moest vreezen, dat de politie iets +van zijn geheimen vermoedde en daarom haastte hij zich +voor zij hem voor zouden zijn. Natuurlijk kon ik niet zeggen, +dat de parel niet gevonden was in de buste van Harker. Ik +was er zelfs nog niet zeker van, dat het de parel was. Maar +het was voor mij duidelijk, dat hij naar iets zocht, daar hij +de buste langs de andere huizen droeg om haar stuk te slaan +in den tuin, die verlicht werd door de lantaarn. Daar de +buste van Harker een van de drie was, stond de kans precies +als ik zei, drie tegen een, dat de parel er niet in was. Er +bleven twee busten over en het was duidelijk, dat hij eerst +zou gaan naar de buste, die het dichtst bij was. Ik waarschuwde +de bewoners van het huis, om een tweede drama te voorkomen en wij gingen +met het bekende gelukkige resultaat. Toen wist ik natuurlijk reeds +stellig, dat wij de Borgia-parel op 't spoor waren. De naam van den +vermoorde was de ontbrekende schakel in de keten. Er bleef nu nog een +buste over, die van Reading—en de parel moest er in zijn. Ik kocht ze +in tegenwoordigheid van u van den eigenaar—en daar ligt ze.”</p> + +<p>Wij keken een oogenblik zwijgend voor ons.</p> + +<p>„Nu,” zei Lestrade. „Ik heb u zeer veel zaken zien behandelen, +mijnheer Holmes, maar ik weet niet, dat ik ooit +zoo iets scherpzinnigs en vernuftigs heb bijgewoond. Wij zijn +bij Scotland Yard niet jaloersch op u. Neen, mijnheer, wij +zijn zeer trotsch op u en wanneer u morgen komt, is er geen +man van den oudsten inspecteur tot den jongsten rechercheur, +die niet blij zou zijn u de hand te mogen drukken.”</p> + +<p>„Dank je,” zeide Holmes. „Dank je,” en terwijl hij zich +omdraaide, scheen het mij, dat hij meer aangedaan was dan +ik ooit had bijgewoond. Een oogenblik later was hij weder +de koude en practische denker. „Doe de parel in de brandkast, +Watson,” zeide hij, „en haal de papieren van de Conk-Singleton +zaak van valsche munters voor den dag. Goeden avond, +Lestrade. Mocht er weder eens een probleem op uw weg +komen, dan zal het mij aangenaam zijn, als ik 't kan, je +een paar wenken te geven om tot de oplossing te geraken.”</p> + +<div class="TNbox"> +<a name="correctie" id="correctie"></a> + +<p>De volgende correcties zijn aangebracht in de tekst:</p> + +<table summary="correcties in tekst"> + <tbody> + <tr><th>Plaats</th><th>Bron</th><th>Correctie</th></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr01">Blz. A 0</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">[<i>Inhoudsopgave toegevoegd</i>]</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr02">Blz. A 3</a></td><td class="td4"><span class="smcap">De liefde eener vrouw</span></td><td class="td4"><span class="smcap">De Liefde eener Vrouw</span></td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr03">Blz. A 11</a></td><td class="td4">jaloeziëen</td><td class="td4">jaloezieën</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr04">Blz. A 16</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr05">Blz. A 22</a></td><td class="td4">„</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr06">Blz. A 32</a></td><td class="td4">recès</td><td class="td4">reces</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr07">Blz. A 36</a></td><td class="td4">bizonder</td><td class="td4">bijzonder</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr08">Blz. A 38</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">,</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr09">Blz. A 40</a></td><td class="td4">bizonderheden</td><td class="td4">bijzonderheden</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr10">Blz. A 42</a></td><td class="td4">?</td><td class="td4">.</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr11">Blz. A 44</a></td><td class="td4">bizonderheden</td><td class="td4">bijzonderheden</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr12">Blz. A 49</a></td><td class="td4">London</td><td class="td4">Londen</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr13">Blz. A 51</a></td><td class="td4">!</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr14">Blz. A 66</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">”</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr15">Blz. A 66</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr16">Blz. A 70</a></td><td class="td4">onbegijpelijker</td><td class="td4">onbegrijpelijker</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr17">Blz. A 71</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr18">Blz. A 76</a></td><td class="td4">sollicitatie-brief</td><td class="td4">sollicitatiebrief</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr19">Blz. A 77</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr20">Blz. A 83</a></td><td class="td4">konst</td><td class="td4">komst</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr21">Blz. A 86</a></td><td class="td4"> ,</td><td class="td4">, </td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr22">Blz. A 90</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr23">Blz. A 91</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr24">Blz. A 102</a></td><td class="td4">warop</td><td class="td4">waarop</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr25">Blz. A 113</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr26">Blz. A 115</a></td><td class="td4">maar</td><td class="td4">naar</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr27">Blz. A 118</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr28">Blz. A 119</a></td><td class="td4"> ,</td><td class="td4">, </td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr29">Blz. A 124</a></td><td class="td4">.”</td><td class="td4">”.</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr30">Blz. A 137</a></td><td class="td4">op geteekend</td><td class="td4">opgeteekend</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr31">Blz. A 146</a></td><td class="td4">„ </td><td class="td4"> „</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr32">Blz. A 155</a></td><td class="td4">plaast</td><td class="td4">plaats</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr33">Blz. A 158</a></td><td class="td4">in gesteld</td><td class="td4">ingesteld</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr34">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr35">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">”</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr36">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr37">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">”</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr38">Blz. B 8</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr39">Blz. B 11</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr40">Blz. B 13</a></td><td class="td4">[alinea-break] „</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr41">Blz. B 14</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr42">Blz. B 17</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr43">Blz. B 18</a></td><td class="td4">zich</td><td class="td4">het</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr44">Blz. B 23</a></td><td class="td4">„</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr45">Blz. B 27</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr46">Blz. B 30</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr47">Blz. B 31</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">—</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr48">Blz. B 31</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">—</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr49">Blz. B 34</a></td><td class="td4">kan</td><td class="td4">kon</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr50">Blz. B 36</a></td><td class="td4">laasten</td><td class="td4">laatsten</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr51">Blz. B 44</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">,</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr52">Blz. B 46</a></td><td class="td4">„</td><td class="td4">[<i>Verwijderd</i>]</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr53">Blz. B 50</a></td><td class="td4">!</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr54">Blz. B 52</a></td><td class="td4">nl.</td><td class="td4">n.l.</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr55">Blz. B 52</a></td><td class="td4">,”</td><td class="td4">”,</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr56">Blz. B 64</a></td><td class="td4">oorsponkelijke</td><td class="td4">oorspronkelijke</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr57">Blz. B 65</a></td><td class="td4">Simmer</td><td class="td4">Sumner</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr58">Blz. B 65</a></td><td class="td4">Highung</td><td class="td4">Highway</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr59">Blz. B 66</a></td><td class="td4">half tien</td><td class="td4">halftien</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr60">Blz. B 66</a></td><td class="td4">crditeuren</td><td class="td4">crediteuren</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr61">Blz. B 67</a></td><td class="td4">,</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr62">Blz. B 68</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">”</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr63">Blz. B 76</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">,</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr64">Blz. B 76</a></td><td class="td4">„ </td><td class="td4"> „</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr65">Blz. B 80</a></td><td class="td4">queastie</td><td class="td4">quaestie</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr66">Blz. B 91</a></td><td class="td4">nl.</td><td class="td4">n.l.</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr67">Blz. B 92</a></td><td class="td4">om</td><td class="td4">dat</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr68">Blz. B 97</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr69">Blz. B 98</a></td><td class="td4">!</td><td class="td4">?</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr70">Blz. B 98</a></td><td class="td4">Baker Street</td><td class="td4">Baker-Street</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr71">Blz. B 105</a></td><td class="td4">.</td><td class="td4">,</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr72">Blz. B 105</a></td><td class="td4">13</td><td class="td4">131</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr73">Blz. B 109</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr74">Blz. B 112</a></td><td class="td4">als</td><td class="td4">dan</td></tr> + <tr><td class="td2"><a href="#corr75">Blz. B 114</a></td><td class="td4">[<i>Niet in bron</i>]</td><td class="td4">„</td></tr> + </tbody> +</table> +</div> + + + + + + + + +<pre> + + + + + +End of the Project Gutenberg EBook of De dood van Sherlock Holmes -- De +terugkeer van Sherlock Holmes, by A. Conan Doyle + +*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE DOOD VAN SHERLOCK HOLMES *** + +***** This file should be named 29490-h.htm or 29490-h.zip ***** +This and all associated files of various formats will be found in: + http://www.gutenberg.org/2/9/4/9/29490/ + +Produced by Anna Tuinman, Eline Visser and the Online +Distributed Proofreading Team at http://www.pgdp.net + + +Updated editions will replace the previous one--the old editions +will be renamed. + +Creating the works from public domain print editions means that no +one owns a United States copyright in these works, so the Foundation +(and you!) can copy and distribute it in the United States without +permission and without paying copyright royalties. Special rules, +set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to +copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to +protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project +Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you +charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you +do not charge anything for copies of this eBook, complying with the +rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose +such as creation of derivative works, reports, performances and +research. They may be modified and printed and given away--you may do +practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is +subject to the trademark license, especially commercial +redistribution. + + + +*** START: FULL LICENSE *** + +THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE +PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK + +To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free +distribution of electronic works, by using or distributing this work +(or any other work associated in any way with the phrase "Project +Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project +Gutenberg-tm License (available with this file or online at +http://gutenberg.org/license). + + +Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm +electronic works + +1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm +electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to +and accept all the terms of this license and intellectual property +(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all +the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy +all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession. +If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project +Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the +terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or +entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. + +1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be +used on or associated in any way with an electronic work by people who +agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few +things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works +even without complying with the full terms of this agreement. See +paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project +Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement +and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic +works. See paragraph 1.E below. + +1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation" +or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project +Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the +collection are in the public domain in the United States. If an +individual work is in the public domain in the United States and you are +located in the United States, we do not claim a right to prevent you from +copying, distributing, performing, displaying or creating derivative +works based on the work as long as all references to Project Gutenberg +are removed. Of course, we hope that you will support the Project +Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by +freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of +this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with +the work. You can easily comply with the terms of this agreement by +keeping this work in the same format with its attached full Project +Gutenberg-tm License when you share it without charge with others. + +1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern +what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in +a constant state of change. If you are outside the United States, check +the laws of your country in addition to the terms of this agreement +before downloading, copying, displaying, performing, distributing or +creating derivative works based on this work or any other Project +Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning +the copyright status of any work in any country outside the United +States. + +1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: + +1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate +access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently +whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the +phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project +Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed, +copied or distributed: + +This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with +almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or +re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included +with this eBook or online at www.gutenberg.org + +1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived +from the public domain (does not contain a notice indicating that it is +posted with permission of the copyright holder), the work can be copied +and distributed to anyone in the United States without paying any fees +or charges. If you are redistributing or providing access to a work +with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the +work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 +through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the +Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or +1.E.9. + +1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted +with the permission of the copyright holder, your use and distribution +must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional +terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked +to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the +permission of the copyright holder found at the beginning of this work. + +1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm +License terms from this work, or any files containing a part of this +work or any other work associated with Project Gutenberg-tm. + +1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this +electronic work, or any part of this electronic work, without +prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with +active links or immediate access to the full terms of the Project +Gutenberg-tm License. + +1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, +compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any +word processing or hypertext form. However, if you provide access to or +distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than +"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version +posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org), +you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a +copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon +request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other +form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm +License as specified in paragraph 1.E.1. + +1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, +performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works +unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. + +1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing +access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided +that + +- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from + the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method + you already use to calculate your applicable taxes. The fee is + owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he + has agreed to donate royalties under this paragraph to the + Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments + must be paid within 60 days following each date on which you + prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax + returns. Royalty payments should be clearly marked as such and + sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the + address specified in Section 4, "Information about donations to + the Project Gutenberg Literary Archive Foundation." + +- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies + you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he + does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm + License. You must require such a user to return or + destroy all copies of the works possessed in a physical medium + and discontinue all use of and all access to other copies of + Project Gutenberg-tm works. + +- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any + money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the + electronic work is discovered and reported to you within 90 days + of receipt of the work. + +- You comply with all other terms of this agreement for free + distribution of Project Gutenberg-tm works. + +1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm +electronic work or group of works on different terms than are set +forth in this agreement, you must obtain permission in writing from +both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael +Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the +Foundation as set forth in Section 3 below. + +1.F. + +1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable +effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread +public domain works in creating the Project Gutenberg-tm +collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic +works, and the medium on which they may be stored, may contain +"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or +corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual +property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a +computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by +your equipment. + +1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right +of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project +Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project +Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all +liability to you for damages, costs and expenses, including legal +fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT +LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE +PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE +TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE +LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR +INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH +DAMAGE. + +1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a +defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can +receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a +written explanation to the person you received the work from. If you +received the work on a physical medium, you must return the medium with +your written explanation. The person or entity that provided you with +the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a +refund. If you received the work electronically, the person or entity +providing it to you may choose to give you a second opportunity to +receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy +is also defective, you may demand a refund in writing without further +opportunities to fix the problem. + +1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth +in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER +WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO +WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. + +1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied +warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages. +If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the +law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be +interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by +the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any +provision of this agreement shall not void the remaining provisions. + +1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the +trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone +providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance +with this agreement, and any volunteers associated with the production, +promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works, +harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees, +that arise directly or indirectly from any of the following which you do +or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm +work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any +Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause. + + +Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm + +Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of +electronic works in formats readable by the widest variety of computers +including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists +because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from +people in all walks of life. + +Volunteers and financial support to provide volunteers with the +assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's +goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will +remain freely available for generations to come. In 2001, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure +and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations. +To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation +and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4 +and the Foundation web page at http://www.pglaf.org. + + +Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive +Foundation + +The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit +501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the +state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal +Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification +number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at +http://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg +Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent +permitted by U.S. federal laws and your state's laws. + +The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S. +Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered +throughout numerous locations. Its business office is located at +809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email +business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact +information can be found at the Foundation's web site and official +page at http://pglaf.org + +For additional contact information: + Dr. Gregory B. Newby + Chief Executive and Director + gbnewby@pglaf.org + + +Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg +Literary Archive Foundation + +Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide +spread public support and donations to carry out its mission of +increasing the number of public domain and licensed works that can be +freely distributed in machine readable form accessible by the widest +array of equipment including outdated equipment. Many small donations +($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt +status with the IRS. + +The Foundation is committed to complying with the laws regulating +charities and charitable donations in all 50 states of the United +States. Compliance requirements are not uniform and it takes a +considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up +with these requirements. We do not solicit donations in locations +where we have not received written confirmation of compliance. To +SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any +particular state visit http://pglaf.org + +While we cannot and do not solicit contributions from states where we +have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition +against accepting unsolicited donations from donors in such states who +approach us with offers to donate. + +International donations are gratefully accepted, but we cannot make +any statements concerning tax treatment of donations received from +outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. + +Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation +methods and addresses. Donations are accepted in a number of other +ways including checks, online payments and credit card donations. +To donate, please visit: http://pglaf.org/donate + + +Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic +works. + +Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm +concept of a library of electronic works that could be freely shared +with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project +Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support. + + +Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed +editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. +unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily +keep eBooks in compliance with any particular paper edition. + + +Most people start at our Web site which has the main PG search facility: + + http://www.gutenberg.org + +This Web site includes information about Project Gutenberg-tm, +including how to make donations to the Project Gutenberg Literary +Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to +subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks. + + +</pre> + +</body> +</html> diff --git a/29490-h/images/a002.jpg b/29490-h/images/a002.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..6c365bc --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a002.jpg diff --git a/29490-h/images/a005.jpg b/29490-h/images/a005.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f9e89e3 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a005.jpg diff --git a/29490-h/images/a006.jpg b/29490-h/images/a006.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..7146cd5 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a006.jpg diff --git a/29490-h/images/a006th.jpg b/29490-h/images/a006th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e9e6367 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a006th.jpg diff --git a/29490-h/images/a013.jpg b/29490-h/images/a013.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..8832090 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a013.jpg diff --git a/29490-h/images/a013th.jpg b/29490-h/images/a013th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..fe98b3a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a013th.jpg diff --git a/29490-h/images/a017.jpg b/29490-h/images/a017.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4e462a2 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a017.jpg diff --git a/29490-h/images/a017th.jpg b/29490-h/images/a017th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..3d8f90b --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a017th.jpg diff --git a/29490-h/images/a021.jpg b/29490-h/images/a021.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d309848 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a021.jpg diff --git a/29490-h/images/a021th.jpg b/29490-h/images/a021th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a2fdcdc --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a021th.jpg diff --git a/29490-h/images/a025.jpg b/29490-h/images/a025.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..feff0ab --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a025.jpg diff --git a/29490-h/images/a025th.jpg b/29490-h/images/a025th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ab6c2e0 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a025th.jpg diff --git a/29490-h/images/a028.jpg b/29490-h/images/a028.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..bdb3d43 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a028.jpg diff --git a/29490-h/images/a028th.jpg b/29490-h/images/a028th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4a3678e --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a028th.jpg diff --git a/29490-h/images/a031.jpg b/29490-h/images/a031.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..0b58a1e --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a031.jpg diff --git a/29490-h/images/a031th.jpg b/29490-h/images/a031th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..aad93e5 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a031th.jpg diff --git a/29490-h/images/a033.jpg b/29490-h/images/a033.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..060fce6 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a033.jpg diff --git a/29490-h/images/a033th.jpg b/29490-h/images/a033th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4c81cb1 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a033th.jpg diff --git a/29490-h/images/a037.jpg b/29490-h/images/a037.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..2755956 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a037.jpg diff --git a/29490-h/images/a037th.jpg b/29490-h/images/a037th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d174677 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a037th.jpg diff --git a/29490-h/images/a043.jpg b/29490-h/images/a043.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e70933d --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a043.jpg diff --git a/29490-h/images/a043th.jpg b/29490-h/images/a043th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..073b6b4 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a043th.jpg diff --git a/29490-h/images/a045.jpg b/29490-h/images/a045.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..31c7890 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a045.jpg diff --git a/29490-h/images/a045th.jpg b/29490-h/images/a045th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..9bf9bcc --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a045th.jpg diff --git a/29490-h/images/a050.jpg b/29490-h/images/a050.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..2033e32 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a050.jpg diff --git a/29490-h/images/a050th.jpg b/29490-h/images/a050th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..90d4100 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a050th.jpg diff --git a/29490-h/images/a053.jpg b/29490-h/images/a053.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d217f62 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a053.jpg diff --git a/29490-h/images/a053th.jpg b/29490-h/images/a053th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d348935 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a053th.jpg diff --git a/29490-h/images/a057.jpg b/29490-h/images/a057.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..9f35231 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a057.jpg diff --git a/29490-h/images/a057th.jpg b/29490-h/images/a057th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..5ee52ac --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a057th.jpg diff --git a/29490-h/images/a081.jpg b/29490-h/images/a081.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..edbb47b --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a081.jpg diff --git a/29490-h/images/a081th.jpg b/29490-h/images/a081th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ff44adc --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a081th.jpg diff --git a/29490-h/images/a085.jpg b/29490-h/images/a085.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..13ab485 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a085.jpg diff --git a/29490-h/images/a085th.jpg b/29490-h/images/a085th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f2ac24a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a085th.jpg diff --git a/29490-h/images/a087.jpg b/29490-h/images/a087.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ff53599 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a087.jpg diff --git a/29490-h/images/a087th.jpg b/29490-h/images/a087th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..27c05c1 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a087th.jpg diff --git a/29490-h/images/a089.jpg b/29490-h/images/a089.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..1b52022 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a089.jpg diff --git a/29490-h/images/a089th.jpg b/29490-h/images/a089th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..0726c2f --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a089th.jpg diff --git a/29490-h/images/a095.jpg b/29490-h/images/a095.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f2f7f16 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a095.jpg diff --git a/29490-h/images/a095th.jpg b/29490-h/images/a095th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4110834 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a095th.jpg diff --git a/29490-h/images/a098.jpg b/29490-h/images/a098.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ac80b88 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a098.jpg diff --git a/29490-h/images/a098th.jpg b/29490-h/images/a098th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..788cdf0 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a098th.jpg diff --git a/29490-h/images/a101.jpg b/29490-h/images/a101.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..8a969f3 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a101.jpg diff --git a/29490-h/images/a101th.jpg b/29490-h/images/a101th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e2db6c6 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a101th.jpg diff --git a/29490-h/images/a104.jpg b/29490-h/images/a104.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..3898d3d --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a104.jpg diff --git a/29490-h/images/a104th.jpg b/29490-h/images/a104th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..3bc39ea --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a104th.jpg diff --git a/29490-h/images/a107.jpg b/29490-h/images/a107.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..238cde3 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a107.jpg diff --git a/29490-h/images/a107th.jpg b/29490-h/images/a107th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..2c1ee29 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a107th.jpg diff --git a/29490-h/images/a110.jpg b/29490-h/images/a110.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..2492116 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a110.jpg diff --git a/29490-h/images/a110th.jpg b/29490-h/images/a110th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..fb92b44 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a110th.jpg diff --git a/29490-h/images/a114.jpg b/29490-h/images/a114.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a2c3996 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a114.jpg diff --git a/29490-h/images/a114th.jpg b/29490-h/images/a114th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..54b43bd --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a114th.jpg diff --git a/29490-h/images/a117.jpg b/29490-h/images/a117.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..c88067e --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a117.jpg diff --git a/29490-h/images/a117th.jpg b/29490-h/images/a117th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a2d33ab --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a117th.jpg diff --git a/29490-h/images/a122.jpg b/29490-h/images/a122.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..5303761 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a122.jpg diff --git a/29490-h/images/a122th.jpg b/29490-h/images/a122th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e540cae --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a122th.jpg diff --git a/29490-h/images/a125.jpg b/29490-h/images/a125.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..378945c --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a125.jpg diff --git a/29490-h/images/a125th.jpg b/29490-h/images/a125th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4dc1b66 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a125th.jpg diff --git a/29490-h/images/a128.jpg b/29490-h/images/a128.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..35cd74a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a128.jpg diff --git a/29490-h/images/a128th.jpg b/29490-h/images/a128th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..de0233a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a128th.jpg diff --git a/29490-h/images/a132.jpg b/29490-h/images/a132.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..34c6f8e --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a132.jpg diff --git a/29490-h/images/a132th.jpg b/29490-h/images/a132th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..11fe437 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a132th.jpg diff --git a/29490-h/images/a136.jpg b/29490-h/images/a136.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..6b0de98 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a136.jpg diff --git a/29490-h/images/a136th.jpg b/29490-h/images/a136th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e7e9af3 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a136th.jpg diff --git a/29490-h/images/a139.jpg b/29490-h/images/a139.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..c8af1cd --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a139.jpg diff --git a/29490-h/images/a139th.jpg b/29490-h/images/a139th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f1d1c08 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a139th.jpg diff --git a/29490-h/images/a143.jpg b/29490-h/images/a143.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..1bb44cf --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a143.jpg diff --git a/29490-h/images/a143th.jpg b/29490-h/images/a143th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4f1c545 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a143th.jpg diff --git a/29490-h/images/a147.jpg b/29490-h/images/a147.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f0a8eb9 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a147.jpg diff --git a/29490-h/images/a147th.jpg b/29490-h/images/a147th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..864cab1 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a147th.jpg diff --git a/29490-h/images/a150.jpg b/29490-h/images/a150.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..0d8d81d --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a150.jpg diff --git a/29490-h/images/a150th.jpg b/29490-h/images/a150th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..10a8613 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a150th.jpg diff --git a/29490-h/images/a152153.jpg b/29490-h/images/a152153.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..c2a4850 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a152153.jpg diff --git a/29490-h/images/a152153th.jpg b/29490-h/images/a152153th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..cfe1a98 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a152153th.jpg diff --git a/29490-h/images/a157.jpg b/29490-h/images/a157.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..36e4d46 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a157.jpg diff --git a/29490-h/images/a157th.jpg b/29490-h/images/a157th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..929f981 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a157th.jpg diff --git a/29490-h/images/a160.jpg b/29490-h/images/a160.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..708cd0e --- /dev/null +++ b/29490-h/images/a160.jpg diff --git a/29490-h/images/b002.jpg b/29490-h/images/b002.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..6ad0916 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b002.jpg diff --git a/29490-h/images/b005.jpg b/29490-h/images/b005.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..5056614 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b005.jpg diff --git a/29490-h/images/b006.jpg b/29490-h/images/b006.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..1e7476c --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b006.jpg diff --git a/29490-h/images/b006th.jpg b/29490-h/images/b006th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..0369c7e --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b006th.jpg diff --git a/29490-h/images/b012.jpg b/29490-h/images/b012.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..19b7f20 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b012.jpg diff --git a/29490-h/images/b012th.jpg b/29490-h/images/b012th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..77f5d93 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b012th.jpg diff --git a/29490-h/images/b015.jpg b/29490-h/images/b015.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..5db1c06 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b015.jpg diff --git a/29490-h/images/b015th.jpg b/29490-h/images/b015th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..3015df4 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b015th.jpg diff --git a/29490-h/images/b022.jpg b/29490-h/images/b022.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..58df05a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b022.jpg diff --git a/29490-h/images/b022th.jpg b/29490-h/images/b022th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d355856 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b022th.jpg diff --git a/29490-h/images/b025.jpg b/29490-h/images/b025.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..04225dd --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b025.jpg diff --git a/29490-h/images/b025th.jpg b/29490-h/images/b025th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..9d84333 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b025th.jpg diff --git a/29490-h/images/b029.jpg b/29490-h/images/b029.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f384aee --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b029.jpg diff --git a/29490-h/images/b029th.jpg b/29490-h/images/b029th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..24b03ee --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b029th.jpg diff --git a/29490-h/images/b033.jpg b/29490-h/images/b033.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..48d65c7 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b033.jpg diff --git a/29490-h/images/b033th.jpg b/29490-h/images/b033th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..7e8f253 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b033th.jpg diff --git a/29490-h/images/b038.jpg b/29490-h/images/b038.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e2968da --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b038.jpg diff --git a/29490-h/images/b038th.jpg b/29490-h/images/b038th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a13cfc0 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b038th.jpg diff --git a/29490-h/images/b040041.jpg b/29490-h/images/b040041.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..1180a62 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b040041.jpg diff --git a/29490-h/images/b040041th.jpg b/29490-h/images/b040041th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e985261 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b040041th.jpg diff --git a/29490-h/images/b048.jpg b/29490-h/images/b048.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..6f5cb92 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b048.jpg diff --git a/29490-h/images/b048th.jpg b/29490-h/images/b048th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ec7dafa --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b048th.jpg diff --git a/29490-h/images/b055.jpg b/29490-h/images/b055.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..defe244 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b055.jpg diff --git a/29490-h/images/b055th.jpg b/29490-h/images/b055th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..9878356 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b055th.jpg diff --git a/29490-h/images/b059.jpg b/29490-h/images/b059.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..6b17ddc --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b059.jpg diff --git a/29490-h/images/b059th.jpg b/29490-h/images/b059th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..862998f --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b059th.jpg diff --git a/29490-h/images/b062.jpg b/29490-h/images/b062.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..5262493 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b062.jpg diff --git a/29490-h/images/b062th.jpg b/29490-h/images/b062th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..86427d8 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b062th.jpg diff --git a/29490-h/images/b069.jpg b/29490-h/images/b069.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e1d34fb --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b069.jpg diff --git a/29490-h/images/b069th.jpg b/29490-h/images/b069th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..dd0fcb4 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b069th.jpg diff --git a/29490-h/images/b073.jpg b/29490-h/images/b073.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..b1eaff1 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b073.jpg diff --git a/29490-h/images/b073th.jpg b/29490-h/images/b073th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4af6cb8 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b073th.jpg diff --git a/29490-h/images/b077.jpg b/29490-h/images/b077.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..8464c43 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b077.jpg diff --git a/29490-h/images/b077th.jpg b/29490-h/images/b077th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ce7850a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b077th.jpg diff --git a/29490-h/images/b082.jpg b/29490-h/images/b082.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..c389a15 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b082.jpg diff --git a/29490-h/images/b082th.jpg b/29490-h/images/b082th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e4e5bb7 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b082th.jpg diff --git a/29490-h/images/b089.jpg b/29490-h/images/b089.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..c73181d --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b089.jpg diff --git a/29490-h/images/b089th.jpg b/29490-h/images/b089th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a771ffc --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b089th.jpg diff --git a/29490-h/images/b093.jpg b/29490-h/images/b093.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..dbf43f9 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b093.jpg diff --git a/29490-h/images/b093th.jpg b/29490-h/images/b093th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..449efbd --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b093th.jpg diff --git a/29490-h/images/b095.jpg b/29490-h/images/b095.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..9eacf52 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b095.jpg diff --git a/29490-h/images/b095th.jpg b/29490-h/images/b095th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..4175c04 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b095th.jpg diff --git a/29490-h/images/b099.jpg b/29490-h/images/b099.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a6cecf9 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b099.jpg diff --git a/29490-h/images/b099th.jpg b/29490-h/images/b099th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..46a3086 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b099th.jpg diff --git a/29490-h/images/b102.jpg b/29490-h/images/b102.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d975b03 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b102.jpg diff --git a/29490-h/images/b102th.jpg b/29490-h/images/b102th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e3b34f9 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b102th.jpg diff --git a/29490-h/images/b106.jpg b/29490-h/images/b106.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..ebe7c6c --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b106.jpg diff --git a/29490-h/images/b106th.jpg b/29490-h/images/b106th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..80315e5 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b106th.jpg diff --git a/29490-h/images/b110.jpg b/29490-h/images/b110.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..5ea8ea1 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b110.jpg diff --git a/29490-h/images/b110th.jpg b/29490-h/images/b110th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..2fbfa5a --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b110th.jpg diff --git a/29490-h/images/b115.jpg b/29490-h/images/b115.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..f4af03f --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b115.jpg diff --git a/29490-h/images/b115th.jpg b/29490-h/images/b115th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..16f5de7 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b115th.jpg diff --git a/29490-h/images/b120121.jpg b/29490-h/images/b120121.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..084eaa5 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b120121.jpg diff --git a/29490-h/images/b120121th.jpg b/29490-h/images/b120121th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..a8cebff --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b120121th.jpg diff --git a/29490-h/images/b125.jpg b/29490-h/images/b125.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..7fe0b81 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b125.jpg diff --git a/29490-h/images/b125th.jpg b/29490-h/images/b125th.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..d019792 --- /dev/null +++ b/29490-h/images/b125th.jpg |
