445 files changed, 48521 insertions, 0 deletions

diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/25138-8.txt b/25138-8.txt
new file mode 100644
index 0000000..e606148
--- /dev/null
+++ b/25138-8.txt
@@ -0,0 +1,25408 @@
+The Project Gutenberg EBook of Dokter Helmond en zijn vrouw, by J. J. Cremer
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Dokter Helmond en zijn vrouw
+
+Author: J. J. Cremer
+
+Commentator: Jan ten Brink
+
+Release Date: April 22, 2008 [EBook #25138]
+
+Language: Dutch
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTER HELMOND EN ZIJN VROUW ***
+
+
+
+
+Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
+Proofreading Team at https://www.pgdp.net/
+
+
+
+
+
+
+
+
+                  Dokter Helmond en zijn vrouw
+
+                              Door
+
+                          J. J. Cremer
+
+                          Achtste Druk
+
+             A. W. Sijthoff's Uitgeversmij--Leiden.
+
+
+
+
+
+
+
+
+JACOB JAN CREMER.
+
+1 September 1827-5 Juni 1880.
+
+
+Toen _Cremer_ nog leefde, was er soms in de gehoorzalen van onze
+groote en kleine steden een treffend tooneel te bespieden.
+
+Dames en heeren uit de voornamere kringen, anders zeldzaam bij
+_Nederlandsche_ voordrachten, thans te laat gekomen, daar al de
+plaatsen reeds een uur te voren bezet waren, stonden zeer verlegen,
+maar volkomen waardig, uit te zien naar de eene of andere open
+plek. Een stoel op de verhevenheid naast den spreker, was alles wat
+overbleef. Eenvoudig, maar toch bewust van zijne kracht, trad _Cremer_
+voorzichtig door de dichte rijen zijner hoorders. Zoodra hij begon,
+ving zijne overwinning aan. Hij greep onmiddellijk in de gemoederen,
+sloeg terstond den juisten toon aan. Zijne klankvolle, met meesterlijke
+berekening ingehouden stem drong overal door. Zijn geheel eenig talent
+van nabootsen sleepte zelfs den stugsten hoorder mee.
+
+Welk een gloed in de voordracht, als hij den opgeblazen domtrotschen
+boer uit het "_Pauweveerke_" in zijn sjees doet voorthollen over den
+weg; hoe zacht en teeder klinkt de stem van _Kruuzemuntje_, als zij
+grootmoeder voorleest uit het sprookjesboek; welk eene schalkheid,
+als hij eene Overbetuwsche _Romeo_ en _Julia_ doet vrijen in den
+kersenboomgaard; welk eene kracht als hij den veerman _Dorus Giesels_
+met zijne boot over de rivier laat roeien bij opkomenden storm--dit
+alles maakte _Cremer_ tot den grootsten dramatischen kunstenaar van
+ons vaderland in den verhevensten zin van het woord.
+
+
+
+
+I.
+
+
+_Cremer_, in de schoone Geldersche dreven geboren (te Arnhem
+den 1sten September 1827), meestal vertoevende op den Oldenhoff,
+het buitengoed zijns vaders, bij Driel, kwam van zijn jeugd af in
+aanraking met de Geldersche boerenwereld, die hij weldra--hij schreef
+zijne eerste dorpsvertelling op den Oldenhoff in 1850--met zooveel
+meesterschap zou voorstellen. Het is algemeen bekend, dat hij begon
+met het schilderen van Geldersche bosschen, maar spoedig boeide hem
+de Betuwsche menschenwereld oneindig meer dan de frissche Geldersche
+natuur. De rijkdom zijner waarnemingen deed zich beter, deed zich
+krachtiger gelden op het papier dan op het doek, en zoo is _Cremer_
+de algemeen beminde novellist en romanschrijver geworden, die aan het
+bloeiend tijdperk onzer Romantiek zooveel luister wist bij te zetten.
+
+Ik zal het genot door de lezing of door zijne voordracht der
+"_Betuwsche Novellen_" mij herhaaldelijk geschonken, niet licht
+vergeten. Hoe dikwijls vergezelde ik hem, als hij zijne beide rijke
+Betuwsche boeren, _Meeuwsen_ en diens zoon _Gijs_, van hun dorp
+naar Amsterdam doet reizen om de Kermis te zien. Aardig vooral
+is de schildering der rampen van de twee gegoede dorpers, die met
+allerlei slag van beleefde afzetters in aanraking komen. Het klagen
+van _Meeuwsen_, wanneer hij met eene plaatskaart der eerste klasse
+in den tochtigen derde-klasse-waggon zijne verzuchtingen begint met:
+"Slechte woar veur 't geld!"--de openhartigheid van Gijs, als hij in
+den omnibus op de vraag van den conducteur: "Waarheen?"--grinnekend
+antwoordt:--"Ik? Noar de Karmis, is 't niet, voader?"--zijne
+kinderlijke dankbaarheid, als een knecht uit den Doelen hem zijn
+reiszak afneemt en hij beweert, dat het "veul te vrindelijk" is--de
+kluchtige naïeveteit van beiden, vader en zoon--als ze, in twee
+verschillende vertrekken opgesloten, elkander toeroepen door het
+houten beschot: "Jong! woar zit ie? Wat zuwwe nou doen? Kom toch is
+hier?" en _Gijs_ antwoordt: "Mag dat voader?"--de verlegenheid van
+denzelfden _Gijs_, die, als hij eten bestellen moet, een reiziger
+aanspreekt, welke hem het zelfstandignaamwoord "Ezel!" toesnauwt--al
+deze en honderd andere kleine trekken zijn van eene verrassende
+comische kracht en getuigen tevens van zooveel fijne studie en
+trouwe schildering der werkelijkheid, dat ze aan _Cremers_ arbeid
+eene schitterende toekomst waarborgen.
+
+De "_Betuwsche novellen_" leggen nog altijd het zwaarst gewicht
+in de weegschaal van des schrijvers roem. "_Deine Meu_" "_Oan 't
+kleine revierke_", "_'t Pauweveerke_", "_'t Kriekende Kriekske_",
+"_Kruuzemuntje_"--vooral dit laatste verhaal, zoo voortreffelijk
+gespeeld bij de voordracht--blijven de immer groenende twijgen aan
+_Cremers_ lauwerkrans. Er was eenmaal gedurende eene vergadering
+der redactie van "_de(n) Nederlandsche(n) Spectator_" een geleerde
+strijd over het nut en de wenschelijkheid van dialecten in novelle en
+roman. _Bakhuizen van den Brink_, die in _Cremers_ "_Oan 't kleine
+revierke_" bladerde en las, legde het boekske weg met de ernstige
+verklaring, dat hij er een paar dagen uit zijn leven voor geven wilde,
+mocht hij auteur worden van bladzijden als deze [1].
+
+Allerliefst is de vertelling van "_Kruuzemuntje_." Dit aardig
+boerenkind wordt door _Bol_, den veldwachter--den slimmerik,
+die een beetje te veel "klaart en rooje-jenevert" zegt de
+Burgemeester--beschuldigd, van appels te hebben gestolen. Zeldzaam
+is een eenvoudig gegeven zoo geestig uitgewerkt. De aartsdomme
+Burgemeester, de handige Secretaris, de plompe veldwachter, het
+onschuldige kind, vormen een aantrekkelijk tafereel, waarvan de indruk
+nog verhoogd wordt, als men Grootmoeder en _Arie_, _Kruuzemuntjes_
+vader, heeft leeren kennen.
+
+Naast _Cremers_ dorpsvertellingen staan zijne novellen en romans uit
+het Nederlandsche stadsleven met eene eigenaardige strekking. _Cremer_
+heeft evenals _Charles Dickens_ door zijne pen maatschappelijke
+hervormingen willen invoeren. _Dickens_ tuchtigde in "_Nickleby_" den
+ellendigen staat der kostscholen in Yorkshire, in "_Nelly_" ("_Old
+Curiosity Shop_") en "_Hard Times_" het verschrikkelijke lot van
+fabrieksvrouwen en fabriekskinderen; in "_Chuzzlewit_" de slavernij
+en de kwade praktijken der Yankees; in "_Dombey_" den geldtrots; in
+"_Copperfield_" de juridische knoeierijen van _Doctors Commons_; in
+"_Bleak House_" de nog grooter misbruiken van het kanselarijhof en de
+evangelisatie-dolheid van sommige domme Engelsche vrouwen; eindelijk in
+"_Little Dorrit_" den tragen gang van het Engelsch staatsbestuur.
+
+Zoo strafte _Cremer_ in zijne "_Betuwsche novellen_" de zeven
+hoofdzonden telkens in het type van den eenen of anderen boer; zoo
+schrijft hij een pleidooi voor Frederiksoord en de Maatschappij van
+Weldadigheid in zijn "_Wouter Linge_". _Cremer_ heeft Frederiksoord
+bezocht, hij heeft gezien hoe dringend daar behoefte is aan stoffelijke
+ondersteuning. De teekening der geduldige liefde van _Anna Linge_ en
+_Willem_ is eene idylle met de strekking, om de aandacht te vestigen
+op eene instelling, wier voortreffelijkheid door onze landgenooten niet
+altijd op den juisten prijs wordt geschat. Een vermogend en edelmoedig
+Nederlander te Batavia, las _Cremers_ "_Wouter Linge_" en zond, onder
+omslag, een paar flinke bankpapiertjes naar Frederiksoord. Het feit
+is welsprekend en behoeft geene toelichting.
+
+In "_Fabriekskinderen_" onderneemt hij een veldtocht tegen een
+groot onrecht in Nederland--de exploitatie van het kind door
+de ouders in de fabrieksteden; "van ouwers"--als Juffrouw _Baks_
+zegt--"die zuipen en luieren en d'r eigen onmondig vleesch voor den
+kost laten zorgen." Met dit voortreffelijk kunstwerk had _Cremer_
+veel geluk. De wet _Van Houten_ zal ter zijner eer blijven getuigen,
+hoe een dichter, ondanks duizenden ongunstige omstandigheden van
+eigenaardig Nederlandsche kleur, invloed oefende ten goede op de
+achtbare Nederlandsche wetgevende Macht.
+
+In de grootere romans, die hij sedert 1867 begon te schrijven,
+streeft hij naar een dergelijk doel. "_Anna Rooze_" is een warm
+pleidooi tegen praeventieve inhechtenisneming, "_Hanna de Freule_"
+behandelt werkstakingen en de sociale quaestie, "_Tooneelspelers_"
+hekelen de vooroordeelen, in Nederland zeer ten onrechte tegen den
+stand en de personen van tooneelkunstenaars gekoesterd.
+
+
+
+
+II.
+
+
+Het verdienstelijke, het ongemeene in _Cremer_ is, dat hij de goedheid
+van zijn hart op treffende wijze in zijn kunstwerk openbaart. _Cremer_
+heeft zijne natuurgenooten lief en gevoelt een diep medelijden voor
+ieder verdrukt, of onrechtvaardig ter zijde gesteld schepsel. Zijn
+warm hart voor al wat edel is en rechtvaardig, doet hem ijveren tegen
+elk onrecht, dat hij meent te ontdekken. In de teekening van booze
+naturen is hij niet zoo gelukkig, als in de schildering van edele
+menschen; hij verstaat de kunst om nobele karakters voor den schijn
+van eentonigheid te bewaren.
+
+Het best zal men hem waardeeren, wanneer men een paar uitgelezen
+plaatsen uit zijne werken bijeenbrengt.
+
+Onder de beste reken ik het volgende.
+
+In de eerste plaats geef ik den aanhef van "_Wiege-Mie_", een der
+oudste en aantrekkelijkste der Overbetuwsche novellen:
+
+"Hei je 't neis uut 't darp al geheurd?" vroeg de daglooner Peter
+Janssen aan zijne vrouw, die bezig was om voor haar vermoeiden
+echtgenoot de avondpap op te zetten. "Hei je 't al geheurd, Net,
+hoe miseroabel gauw de weduwvrouw van Cloas Hermsen hoar man is
+noagestapt?"
+
+"Wàt zei je!" riep de huismoeder verbaasd, terwijl ze den aarden
+schotel met pap op tafel zette. "Is manke Heintje dood? Wel jong,
+jong, die twee hebben mekoar dan niet lang allinnig geloaten. Cloas
+is van de leinte gesturven en Heintje,--da's nou krek zes moanden
+loater! Jong, jong, 't is veur Wiege-Mie 'en heel ding, woar mot ze
+noa toe? ze het niks, geen spier; neejen en breien kan ze, moar da's
+alles, en ik geleuf niet, dat ze 't nog al te best duut.--Nou, stil,
+bloagen!" vervolgde vrouw Janssen, hare vier spruiten toesprekende,
+die hunkerend de roggemeelpap zagen dampen; "Moeder kan niet alles
+tegeliek! Hè'k nou ooit van m'n lêven! ze zal zoo um de vieftig
+zin gewêst en Wiege-Mie was met Sint-Jan achttien joaren in 't
+darp. Loawwe erst bidden, Peter, de kienders drammen en sjenken,
+da'k m'n iegen woorden niet heuren kan!"
+
+Janssen nam het pijpje uit den mond, drukte de pet voor de oogen en
+vrouw Janssen gaf haar oudsten telg een duw, met een dreigenden wenk,
+om de oogen dicht te doen.
+
+Men bad.--Peter bad ernstig met een dankbaar hart. Willem, zijn
+buurman, had zulk heerlijk avondeten niet voor zijne vrouw en
+kinderen. Zijn gebed was reeds geëindigd, maar, toen hij over den
+rand van zijne pet de wangen van zijne goede vrouw en de kinderen
+beschouwde, toen deed hij de oogen weer dicht en zei nog eens:
+"Ik dank u, goede en groote God, amen!"
+
+Behaagt hier de eenvoud in de kleine landelijke woning, scherper wordt
+de toon van den dichter, als hij in "_Fabriekskinderen_" den rijken,
+edelmoedigen student tegenover het tienjarig straatjongetje zet,
+in den winternacht slapende op eene stoep gevonden. De student redde
+het kind van doodvriezen, nam het in zijne armen naar zijne kamer en
+legde het in zijn ledikant. Met de uiterste oplettendheid waakte de
+student voor zijn pleegzoon. Hij liet hem uitslapen, trok hem eene
+oude overjas aan en sloeg de mouwen tot vrijmaking van de handjes,
+halverwege om. Daarna zet hij hem op de sofa van zijne studeerkamer
+en overlaadt hij hem met krentenbroodjes en waterchocolade. De arme
+duivel van een fabrieksjongen zet groote oogen op:
+
+--"Ben jij 'en prins?" klinkt het zachtkens van _Sanders_ lippen, en
+het jongske, wiens vrees na het kostelijk onthaal voor een groot deel
+was geweken, werpt een schuwen blik op zijn gastheer, doch slaat de
+oogen ook aanstonds weer neer.--"Ik? wel nee!" lacht _Willem_, uit zijn
+gemijmer ontwakende, "maar, als ik het was, zou je dan wel altijd bij
+zoo'n prins willen blijven?"--"Jawel" zegt _Sander_.--"Waarom?"--"Om
+ditte!"--zegt de jongen en likt nog langs den rand van den grooten
+chocoladekop. "Hadtje dit nooit geproefd?"--Het ventje grinnikt,
+alsof hij wil zeggen: "Dat kun je begrijpen."--"'k Dacht eerst, dat
+het mosterd was," zegt hij iets later.--"Mosterd?"--"Ja, die haalt
+moeder in een potje, en 's middags, als we van 't febriek kommen, dan
+krijgen we aardappels met zoo'n beetje mosterd in 't water."--"Niets
+anders?"--"Ja, soms wel een scheutje azijn. Vader en moeder eten spek,
+maar da's gallig voor de kinders, zeit moeder."--"Beesten!" roept
+_Willem_.--Neen, _Sander_, schrik maar zoo niet, dat geldt niet u of
+een van uws gelijken; hoor maar, hij vraagt u weer vriendelijk:--"En
+hoe heet je vader?"--"Dat weet ik niet," is het antwoord.--"Maar,
+jij, hoe heet jij?"--"_Sander Zwarte_."--"En wat doet je vader?"--"Hè,
+hè," grinnikt de jongen: "moeder zeit zuipen."--"Maar wat is hij dan
+van zijn ambacht?"--"Ambacht?" grinnikt het kind.... daar had hij
+nooit van gehoord.--"Waar verdient hij zijn centen mee?"--"Dat doen
+wellui."--"En hoe oud benje al, ventje; benje al zeven?"--"Ikke,"
+zegt het jongske, "ikke ben tien."
+
+In de geheele letterkundige werkzaamheid van _Cremer_ is geen knapper,
+geen meesterlijker bladzijde te vinden, misschien wel naïever,
+teederder, roerender.
+
+Zoo bijvoorbeeld, in "_Anna Rooze_", als hij de geschiedenis der
+Veluwsche boerendeerne, _Hanneke Schoffels_, verhaalt. _Hanneke_
+wordt onschuldig van kindermoord beticht. De schijn is tegen
+haar. Evenwel is zij zich van een anderen misstap bewust, zoodat ze,
+na een slapeloozen nacht, in den vroegen winter-uchtend voor haar
+stoel neerknielt en bidt:
+
+"O Lieve Heere Jezus! wa'k oe verzuuken mag, loat 't niet uutkommen,
+nee! Voader zal mi'en vluuken en Joost.... O, God! ik zal wel
+tweemoalen Zundags noar de kerke goan; en van 't loon uutlegge veur
+den arme, vier duite wêks, of ook wel 'n stuuver. O Lieve Heere Jezus,
+ik was een kiende en...."
+
+En ze was verleid door een Veluwschen schelm.
+
+Zij wordt weggejaagd uit de pastorie, waar zij dient. Zij vlucht
+luid schreiend "noar moeders huus toe." Daar valt een aandoenlijk
+tafereel voor. De vader vreest het ergste, en stuift op. De moeder
+denkt alleen als een moeder kan denken. Zij verloochent de innige
+liefde voor haar kind niet.
+
+Hanneke staat te klappertanden en vader ziet haar aan en herhaalt met
+krachtige stem zijne vraag: wat er dan was, dat haar op dat late uur
+van 't domineeshuis naar moeder joeg.--"Zie je dan niet Berend"--zegt
+de moeder--"dat ze hoast niet sprêken kan, zoo kolde ze is--kom hier
+Hanneke; hier op de vuurploate. 'k Zeg, loat ze erst bekommen, eer
+ze proaten zal. God, kiend! oe hande zin as' steen.... Hier, goat er
+zitten; hier op mien stoel."--Berend stelt zich in den weg. Hevig:
+"Ik vroag wàt, wàt, wàt er is?"--"Man, wês toch wiezer, altied den
+driftkop! Oe kiend is dood van de kolde, da's nommer een...."
+
+Kan het moederhart treffelijker getuigen, dan met dit eenvoudige
+woord:--"_Oe kiend is dood van de kolde, da's nommer een._"--Het is
+mogelijk, dat elders de zielkundige studie van meer ontwikkelde,
+en rijker aangelegde karakters een hooger kunsteffect zal kunnen
+bereiken, maar mij boeit deze eenvoudige teekening, mij sleept dit
+kleine drama in eene Veluwsche boerenwoning mee; ik ben er den edelen
+dichter dankbaar voor, en hoop, dat zulke bladzijden den letterkundigen
+naam van _Cremer_ in de toekomst zullen handhaven.
+
+Dus voortgaande zou men eene vrij uitvoerige bloemlezing uit
+_Cremers_ novellen en romans kunnen verzamelen. De lezer zijner thans
+opnieuw uitgegeven werken zal deze poging gemakkelijk zelf kunnen
+voortzetten. Ik wijs nog op enkele voortreffelijke bladzijden in "_Anna
+Rooze_"--de heldin met haar vader, den zeeofficier, bij het graf der
+jong overleden moeder; de beschrijving van den storm, die uit het
+Overmaassche zich verheft en Rotterdam teistert--alles voortreffelijk
+werk, evenals de teekening van de fabriek in "_Hanna de freule_",
+als _Hein Pronk_, de stoker, nieuwe kolen in den vuurgloed werpt en
+het dreunend gerucht der werktuigen elk ander geluid onhoorbaar maakt.
+
+
+
+
+III.
+
+
+Stelt men de vraag, waardoor de arbeid van _Cremer_ zich onderscheidt,
+wat zijn naam zal doen leven voor het nageslacht, dan behoort
+men te wijzen op zijne onmiskenbare verdienste als Nederlandsche
+_dorpsnovellist_.
+
+_Cremer_ was niet de eerste, die de hand legde op de in onze eeuw
+zoo hartelijk geliefde stof--de dorpsvertelling. In 1844 had onze
+_Van Koetsveld_ met zijne "_Schetsen uit de Pastory te Mastland_"
+het eerst de aandacht voor het Zuid-Hollandsche dorpsleven
+gewonnen. En zelfs _Van Koetsveld_ was niet de allereerste, zijn
+boek verscheen eenige jaren na de "_Camera Obscura_", waarin reeds
+"_'s Winters buiten_", "_Gerrit Witse_" met het dorp Van _Claartje
+Donze_, en de "_Nederlandsche Karakterschetsen_" met "_Teun,
+de(n) jager_" voorkomen. En reeds vroeger, 1821 en 1822, las men
+in de "_Vaderlandsche Letteroefeningen_": "_Leven en wandelingen
+van Meester Maarten Vroeg_", in 1826 te Haarlem in twee deelen
+uitgegeven. De Nederlandsche nieuwere dorpsvertelling begint dus
+met _Jacob Vosmaer_ en _Van Koetsveld_. Want er is ook eene oudere,
+die in de 17de eeuw onder den titel van "_Arcadia's_" zeer veel
+werd gelezen. De moderne dorpsnovelle, zooals _Cremer_ die schreef,
+stamt eensdeels van _J. H. Voss_ ("_Luize_", 1784) en van _Goethe_
+("_Hermann und Dorothea_", 1796), anderdeels van Sir _Walter
+Scott_, die tafereelen teekende uit het leven der Hooglanden en der
+Orkney-eilanden. Omstreeks 1830 begint men in verschillende landen de
+aandacht op kleine landstreken en dorpen te vestigen. De schildering
+van het onbekende, kleine, maar frissche dorpsleven gaf afwisseling,
+na de reusachtige doeken der historische romanschrijvers, na de bonte
+tafereelen uit het high-life der groote hoofdsteden van Europa.
+
+Naast _Walter Scott_ komt aan Duitschland de eer toe de moderne
+dorpsvertelling het eerst te hebben voortgebracht. De bekende
+Zwitsersche paedagoog _Pestalozzi_ begon met eene schildering van
+het boerenleven in zijn "_Lienhard und Gertrud_" (1781), een boek,
+bestemd het volk te leeren en te verheffen, evenals _Zschokkes_
+"_Oswald, oder das Goldmacherdorf_" (1817), dat evenwel lager staat
+omdat het droger, gekunstelder is van toon. Eerst in 1836 gaf Albert
+Bitzius zijn "_Bauernspiegel oder Lebensgeschichte des Jeremias
+Gotthelf_" die alom grooten opgang maakte en den schrijver zelfs als
+"den Shakspere van het dorpsleven" deed prijzen. Eenige jaren later
+kwam _Gotthelf_ met zijn "_Uli der Knecht_"--_Bitzius_ had zich den
+naam van zijn eersten held tot pseudoniem gekozen--welk boek aan een
+Nederlandschen dorpspredikant _Van Schaik_, de gelegenheid gaf (1852),
+om er eene quasi-oorspronkelijke Drentsche geschiedenis "_Geert_"
+uit saam te stellen.
+
+Na _Gotthelf_ oogste _Berthold Auerbach_ de schoonste lauweren met
+zijne dorpsschetsen uit het Zwabische leven, _Immermann_ met zijne
+Westfaalsche tafereelen, eindelijk gunden beiden den schepter aan
+_Fritz Reuter_, den schepper der Voor-Pommersche en Mecklenburgsche
+dorpsgeschiedenissen. Deze specialiseering der stof kwam steeds meer in
+zwang, zoodat _Klaas Groth_ de dichter van het Ditmarsche volksleven,
+_Moritz Jókai_ de gevierde novellist van de Magyaarsche boeren,
+_Sacher-Masoch_ de geschiedschrijver der Karpatische bergbevolking
+werd. Russische boeren werden door _Tourguénief_ en _Tolstoi_
+behandeld, voor Elzas-Lotharingen traden _Erckmann-Chatrian_, voor
+de Vlaamsche dorpen _Hendrik Conscience_, _Sleeckx_ en de gezusters
+_Loveling_ op.
+
+Niet het minst vloeide uit het jonge Amerika stof voor deze afdeeling
+der romantische litteratuur. Daar was het frissche natuurleven, de
+nog onbeschreven schoonheid van tropische planten en bosschenweelde
+te waardeeren, daar vormde zich eene rij van novellendichters, die
+weldra blijvenden roem in de oude wereld zouden winnen. 't Eerst
+kwam _Friedrich Gerstäcker_, om weldra overtroffen te worden door
+zijn geheimzinnigen landsman, _Charles Sealsfield_, die eigenlijk
+_Karl Postl_ heette, en sedert 1834 met zijne "_Trans-Atlantische
+Reise-Skizzen_" een grooten naam maakte. _Gerstäcker_ gaf den indruk
+van oppervlakkige stofferij, _Sealsfield_ schilderde de wording van
+een nieuwen staat, Texas, met onmiskenbare juistheid van waarneming en
+verblindend coloriet. Beiden stonden in nauwe betrekking tot _Fennimore
+Cooper_, die het eerst al de aantrekkelijke poëtische frischheid van
+de nieuwe wereld in zijne beroemde romans had geopenbaard. Ook Fransche
+dichters betraden het Amerikaansch terrein. _Gabriel Ferry_ schilderde
+met opmerkelijk talent de Mexikaansche wildernissen, een gebied ook
+betreden door den Ierschen Kapitein _Mayne Reid_, die zich berucht
+maakte door de vermetelheid zijner "onjuistheden." _Gustave Aimard_
+werd de lieveling der nieuwsgierige jongelingschap, _Xavier Marmier_
+schonk eenige Egyptische en Noordsche natuurtafereelen, terwijl
+_Jules Verne_ een ongehoorden bijval verwierf door de geheele stof der
+natuurwetenschap op meesterlijke wijze in romantischen vorm te gieten.
+
+De Amerikanen gingen op den ingeslagen weg voort. Wat _Sealsfield_ voor
+Texas gedaan had, deed _Bret Harte_ voor Californië en _Mark Twain_
+voor Nevada. Beide jongere schrijvers trokken terstond de algemeene
+aandacht, omdat zij geheel onbekende typen van menschen, geheel
+onbekende zeden ten tooneele brachten. Juist dit verlangen onzer eeuw
+naar het nieuwe, naar zedenschilderingen, en teekeningen van verborgen
+of weinig bezochte plekjes uit de oude of nieuwe wereld, heeft den
+naam van de meeste der genoemde kunstenaars beroemd gemaakt. De
+Nederlandsche dominee _Van Schaik_--reeds genoemd als kopiïst van
+_Gotthelf_--poogde later een West-Indischen roman te schrijven.
+
+Het onbetwistbaar meesterschap van _Multatuli_ in zijn éénigen
+kolonialen roman, de onderhoudende Oost-Indische verhalen van _Ritter_,
+_Van Hoëvell_, _Van Rees_, _Groneman_, _Perelaer_, mevrouw _Frank_
+en _Annie Foore_ stelden _Van Schaik_ in de schaduw. Maar meer
+nog werd hij overtroffen, toen _Cremer_ zijne _Over-Betuwsche_ en
+_Veluwsche_ schetsen begon te schrijven. _Cremer_ maakte een school
+van schrijvers, die hem allen met meer of minder talent navolgden:
+_Van Duinen_ (_Thineus_), met Groningsche, _Lesturgeon_ met Drentsche,
+_Beunke_ met Zeeuwsche, _Heeren_ met Overijselsche, _Hollidee_ met
+Noord-Brabantsche en _Seipgens_ met Limburgsche zedenschilderingen.
+
+_Cremer_ werd voor Nederland in betrekking tot de Betuwe, wat _Fritz
+Reuter_ voor Duitschland in betrekking tot Mecklenburg en Voor-Pommeren
+geworden is. _Cremer_ neemt in de geschiedenis onzer letteren de plaats
+in dier talentvolle kunstenaars, welke elders eene bijzondere zijde
+van het volksleven _het eerst_ hebben beschreven. _Moritz Jókai_ deed
+voor het Magyaarsche landleven, _Auerbach_ voor de Schwartzwälder
+boeren, _Gotthelf_ voor de Zwitsersche, wat _Cremer_ voor onze
+goedhartige naïeve Betuwers deed. En daarom bekleedt _Cremer_ een
+geheel eigenaardigen rang als Geldersch dorpsverteller, hooger dan als
+romanschrijver, dan als dramatisch auteur. Mocht men willen aanmerken,
+dat _Cremer_ zich bijzonder op het vak van miniatuurschildering heeft
+toegelegd in afwijking van de breede epische manier door _Reuter_ en
+_Auerbach_ gevolgd, dan stem ik dit gaarne toe, onder voorwaarde, dat
+men tevens erkenne, hoe beider wijze van opvatting en schildering hare
+eigenaardige, talentvolle aantrekkelijkheid bezit, hoe _Cremer_ daarom
+aanspraak heeft op de dankbaarheid van het geheele Nederlandsche volk.
+
+
+Dr. JAN TEN BRINK.
+
+
+
+
+AANTEEKENINGEN
+
+
+[1] Het eerst medegedeeld door A.L.H. _Ising_, in "_de(n)
+Nederlandsche(n) Spectator_" van 1880, n°. 24.
+
+[2] _Berm-rand_, het gras langs den straatweg.
+
+
+
+
+
+
+
+
+DOKTER HELMOND EN ZIJN VROUW.
+
+
+
+
+EERSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Aan het eind van een kleinen stadstuin, nabij een ouderwetsch poortje
+in den tuinmuur, staat een prachtig bloeiende roode meidoorn.
+
+En zie, terwijl hij met een stroom van geuren den hof vervult,
+staat daar in zijn vriendelijk lommer een minnend paar, dat, dicht
+aaneengesloten, zeer zachtjes fluistert.
+
+Wat ze spreken zou slechts de meidoorn kunnen verstaan,--maar immers
+een meidoorn heeft geen ooren.
+
+"Ja liefste Eva, morgen zal het zijn! Morgen! en dan voor altijd aan
+elkaar verbonden!"
+
+"Mijn August, ik kan het haast niet gelooven. Soms moet ik mij geweld
+doen om te begrijpen dat ik werkelijk al morgen mevrouw Helmond zal
+heeten, en dat jij dan in allen ernst, en niet meer alleen uit een
+aardigheid, mij je _wijfje_ zult noemen.--Mijn beste August!"
+
+Een roodborstje in den meidoorn tjilpt met zoet geluid, en als hij
+van het eene takje op het andere springt, dan vallen de kleine roode
+bloempjes, die al loszitten, op de hoofden en schouders van een
+gelukkig bruidspaar.
+
+"Wij zullen gelukkig zijn mijn Eva."
+
+"Ja August, altijd!"
+
+"Omdat we elkander oprecht liefhebben, en niets dan de innigste liefde
+ons tot elkander bracht."
+
+"O August, hoe verachtelijk zijn ze, die een huwelijk sluiten met
+het oog op fortuin of stand."
+
+"Verachtelijk?--Niet altijd. 't Is dikwijls _noodig_ dat het verstand
+de liefde beheerscht. De man, wiens middelen niet voldoende zijn om
+een gezin te onderhouden, doet wèl zich een vrouw te kiezen, die mede
+eenig vermogen bezit."
+
+Eva, terwijl zij haar hoofd aan zijn schouder vlijt:
+
+"Mijn lieve dokter heeft zich zulk een vrouw niet gekozen."
+
+"Bezit zijn wijfje dan niet alles wat hem gelukkig kan maken?"
+
+"En hier heeft de man genoeg om in het noodige te voorzien."
+
+"Het vrouwtje zal met hem deelen 'tgeen hij bezit, en méér zal ze
+niet verlangen."
+
+"Nee zeker niet."--Hem schalks in de oogen ziende: "Maar we zullen
+het toch zoo kwaad niet hebben, is 't wel mijn beste?"
+
+"Zeker niet: een kalm en eenvoudig, maar ook een extra genoeglijk
+leventje. We zullen huiselijk en tevreden zijn."
+
+"Toch beginnen we met Parijs! O August, wanneer ik zoo denk dat we
+overmorgen om dezen tijd al samen in die heerlijke stad zullen zitten,
+als mijnheer en mevrouw Helmond Van Romphuizen--ja, waarom niet Van
+Romphuizen--daar komen we immers vandaan?--o, als ik dááraan denk
+dan krijg ik zoo iets alsof ik zal vliegen. Parijs, 't was altijd
+mijn illusie: 't is m'n idole!--Och, je bent toch een beste man. Ja
+zeker, om zoo van je Hartz af te stappen en me Parijs te gunnen. 't
+Is overheerlijk!"
+
+"Goed kind, wat zou ik niet voor je overhebben! Van 't reizen zal
+toch later zoo gauw niet meer komen, en zou ik dan nu mijn zin hebben
+gevolgd!"
+
+"We zullen er eens braaf pret maken niewaar? Want juist, als we hier in
+de deftigheid terugkomen, dan moeten we er heel lang op teren.--Maar
+zeker, als jij nu veel liever naar dien Hartz waart gegaan dan had
+ik het óók goedgevonden, heusch...."
+
+"Wij zullen altijd hetzelfde willen, niewaar mijn wijfje?"
+
+"Ja zeker August."
+
+"En bij verschil van meening....?"
+
+"Och, die zal er niet zijn.--Nee zeker niet!"
+
+"Hij was er toch al een paar maal in ons engagement; ja zelfs in de
+heerlijke bruidsdagen."
+
+"Verschil van meening, nu ja, in kleinigheden; toch nooit als het iets
+belangrijks gold."--Met een blosje: "We waren het immers wel eens dat
+we onzen gelukkigsten dag niet nog een halfjaar zouden uitstellen,
+volgens den raad van den generaal. En dan, over het koopen van het
+groote huis op de markt, daar heb ik toch in 't geheel niet meer over
+gesproken, is 't wel lieve? Maar à propos, ben je 't niet met me eens
+dat we in de kerk het Deventers tapijt en niet het rooje karpet moeten
+hebben? Pa heeft het karpet besteld, maar...."
+
+"Laat het dan zoo blijven, beste kind; wat doet het er toe."
+
+"Nee lieveling, het doet er zeker niet toe, maar me dunkt, je zult
+toch ook bekennen dat het oude rooje karpet, waar letterlijk Jan
+en alleman op trouwt, geen kleed is voor dokter Helmond; een eigen
+neef van den generaal! Mij zelve laat ik er buiten, maar het karpet
+waar bijvoorbeeld pas acht dagen geleden Elsje Van Buren de naaister
+met haar Piet den turfboer op stond, je moet me niet kwalijk nemen,
+dat is toch wat al te min.--Zeg, zul jij in 't voorbijgaan dus even
+aan koster Bik zeggen dat ie het Deventer tapijt moet nemen? 't Kost
+drie gulden meer, maar 't is toch wat erg kleingeestig om bij zulk
+een eenige gelegenheid op een driegulden te zien."
+
+"Och ja, wat dàt betreft; 't is mij om 't even.--Je pa zal het toch
+niet kwalijk nemen?"
+
+"Wel nee August, als wij het betalen; guns nee.--Och, je bent toch
+de liefste man die er leeft; alles heb je voor me over, alles zou je
+voor me inschikken."
+
+"'t Is immers de afspraak mijn dierbaar vrouwtje--vrouwtje op morgen
+hé?--dat we alles voor elkaar zullen overhebben en inschikken; en,
+als er verschil van meening mocht komen, dat dàn het gezond verstand
+steeds in kalmte zal uitspraak doen?"
+
+"Och, dat spreekt immers vanzelf mijn August.--Maar waarlijk je bent
+me haast te ernstig vandaag."
+
+"Een weinig ernst kan geen kwaad in oogenblikken dat we elkander voor
+'t laatst zien en omhelzen als bruid en bruigom."
+
+"Ja, 't is wel inschikkelijk van me dat ik mijn lieven man den laatsten
+middag en avond van onzen bruidstijd zoo geheel wil afstaan. De
+generaal is goed en best, en je houdt misschien niet zonder reden
+veel van hem, maar zijn uitnoodiging is toch heel vreemd.--Zoo'n
+laatste middag en avond!"
+
+"Best wijfje, beknor mijn ouden pleegvader niet. Hij kan natuurlijk
+niet meer gevoelen zooals minnende harten het doen; maar zijn
+stelregel: 't bruin geeft het licht aan de schilderij, past hij
+waarschijnlijk ook toe op het heerlijke feest dat we morgen zullen
+vieren. De kleine scheiding dezen dag, en ons weerzien op het uur
+dat ons voor altijd verbinden zal"--hij klemt haar vaster aan zijn
+borst--"die scheiding zal ons dat welkome uur misschien nog in
+verrukter stemming doen genieten, en den indruk er van nog sterker
+maken.--Lieve Eva!"
+
+"Mijn August!"
+
+"Goed kind, dus vaarwel voor 't laatst, voor 't laatst als het voorwerp
+mijner wenschen.... voor 't laatst als Eva Armelo."--Terwijl hij haar
+met gevoel in de schoone oogen ziet: "Eva, hier onder den meidoorn
+heb ik je 't eerst gezien. Weet je 't nog? je zat aan den anderen
+kant op de groene tuinbank. Je waart bleek en lijdend. En nu...."
+
+"Mijn lieve _dokter_!"
+
+"Genezen ja, Goddank, geheel en al. Maar Eva, op dit plekje, dat mij
+altijd heilig zal blijven, laten we hier voor 't oog eener scheppende
+Majesteit, bij de pracht Zijner werken, in schooner tempel dan waarin
+we het morgen zullen doen, onzen eed van trouw en liefde herhalen. Eva,
+wij zullen elkander altijd liefhebben, niewaar? wij zullen één zijn
+totdat de dood...."
+
+"O, spreek van die sombere toekomst niet. Hoe! moet ik dan nóg eens
+herhalen wat ik al honderden malen uit de volheid van mijn hart heb
+gezegd: Ja mijn August, met en voor je te leven dat zal mijn eenig
+geluk zijn. God weet het hoe ik je liefhad schier van dat eerste
+oogenblik afaan."--Eva's schoone oogen blijven met zulk een innige
+teederheid op den vriend gericht, dat de reinste verrukking zijn borst
+doorstroomt. Een teedere omhelzing volgt er op hare woorden. Toen
+was het oogenblik van scheiden daar.
+
+August heeft, alvorens hij het verdere gedeelte van den laatsten
+bruidsdag bij zijn pleegvader gaat doorbrengen, nog eenige patiënten
+te bezoeken, en later nog velerlei te doen en te regelen, 't geen
+niet vreemd is voor een dokter die, ofschoon nog jong, reeds een
+goede praktijk heeft en ze voor een groote veertien dagen aan een
+collega moet overlaten.
+
+"Eva, mijn wijfje, _tot morgen_!"
+
+"Tot morgen August, mijn beste man! Wacht,"--en terwijl zij met haar
+fijne vingers een bloeiend takje van den meidoorn knakt en afbreekt,
+steekt ze het den bruidegom in het knoopsgat: "Hier August, neem nog
+een bloem van den meidoorn mee. Hij heeft ons zoo dikwijls te zamen
+gezien, ja, misschien wel beluisterd."
+
+"Als dat laatste waar was liefste, dan zou hij daareven wel heel veel
+goeds hebben gehoord.--Nu, zie eens hoe je mij hebt opgeschikt. Als
+we ooit een herinneringsfeest van onzen bruidstijd of trouwdag vieren,
+dan moet een roode meidoorn de hoofdbloem zijn in het feestbouquet. Tot
+morgen mijn lieve _vrouwtje_, _tot morgen_!"
+
+"Tot morgen elf uur August; vaarwel!"
+
+Een laatste zoen wordt er gegeven. August opent de deur van het
+tuinpoortje, maar voelt zich teruggehouden:
+
+"August, 't is waar ook: Pa heeft gezegd dat het orgel morgen bij
+'t inkomen in de kerk niet noodig was; maar vinje dat niet ijselijk
+schriel? Ik wed, als Donerie het wist dat ie 't graag voor niemendal
+zou doen--zoo'n goeje jongen! Als ik hem in de laatste dagen gezien
+had, dan zou ik 't hem zeker gezegd hebben. Toe, zorg jij nu dat we
+'t orgel erbij krijgen. 't Is zonder orgel niemendal plechtig en zoo
+ijselijk commun. Zulje, beste August?"
+
+"Dus het karpet en 't orgel?"
+
+"Nee lieve; guns nee, niet het karpet maar 't Deventer tapijt,
+en dan aan Donerie vragen of ie ons--voor de staatsie--beorgelen
+wil. Bonjour!"
+
+Terwijl dokter Helmond langs de achterzij van den tuinmuur door
+een der stilste straatjes van Romphuizen zijn weg kiest naar een
+drukker gedeelte der stad, ziet hij nog eenige malen naar Eva om en
+beantwoordt haar zakdoekwuiven met handgroet en knikken.--Nu verdwijnt
+hij om den hoek--en Eva trekt de tuindeur achter zich toe.
+
+
+
+"Baas Krul, is menheer Donerie thuis?"
+
+De timmermansbaas laat de schaaf een oogenblik rusten en ziet den
+dokter bedenkelijk aan:
+
+"Dat zou 'k je voor de vaste waarheid niet durven verassereeren
+dokter. Als ik 'em hoor op z'n porteviano, dan weet ik wel dat ie
+thuis-is, maar anders....."
+
+Tot een jongen die aan 't zagen was en nu den dokter staat aan
+te gapen:
+
+"Gijs, is mijnheer Donerie boven?"
+
+"Jawel baas; maar de juffrouw zei dat ie niet frisch was."
+
+"Nee, dat geloof ik ook niet; als ie frisch was dan zou je hem wel
+hooren. 't Is mooi als ie d'r op slaat, dokter, en 't verameseert
+een mensch nog eens die ook al zijn zorg heeft in de wereld."
+
+"'k Zal maar eens oploopen baas Krul."
+
+"Als menheer zoo vrijpostig wil wezen."
+
+Uit de werkplaats komt men met een zijdeur in de smalle gang van het
+huis. In 't midden ervan bevindt zich een trap. Helmond beklimt die, en
+op een donker portaaltje gekomen, klopt hij op de deur der voorkamer,
+die boven de werkplaats van Krul is. Uit de tegenovergestelde
+richting van die, waaruit Helmond een antwoord verwacht, klinkt het:
+_binnen_! ofschoon dof en uit de verte. De deur der achterkamer wordt
+nu door den bezoeker geopend, en Helmond treedt het slaapvertrek van
+Donerie binnen.
+
+"Bent u ziek menheer Donerie?" zegt Helmond met belangstelling:
+"Ik had er niets van gehoord."
+
+"Sedert een paar dagen was ik een weinig van streek dokter;" antwoordt
+de aangesprokene die zich in zijn ledikant heeft opgericht en met
+de eene hand de gordijn terzijde houdt, terwijl hij met de andere
+zich langs het bleeke gelaat en vervolgens langs de glanzig zwarte
+krulharen strijkt.
+
+"Hebt u dokter Biermans al gehad menheer Donerie?"
+
+"Nee dokter, pardon; 't heeft niet zooveel te beteekenen. Als u me
+spreken wilt, wees dan zoo goed en ga naar de voorkamer; in een paar
+minuten zal ik bij u zijn."
+
+"Toch niet, blijf rustig; ik had u maar heel even iets te vragen. 't
+Zal u door uw ongesteldheid wel niet mogelijk zijn aan mijn verzoek te
+voldoen; maar toch wil ik u de reden zeggen van mijn komst.--Nee nee,
+blijf rustig.--Zie, ik zit hier al.--U weet waarschijnlijk menheer
+Donerie, dat ik morgen, als alles wèl gaat, in Hymens bootje zal
+stappen."
+
+Mijnheer Donerie wist het.
+
+"Naar ik vernam, wordt de plechtigheid van een kerkelijke inzegening
+naar verkiezing àl of niet door orgelspel opgeluisterd. Mijn aanstaande
+schoonvader scheen de zaak maar eenvoudig te willen behandelen, doch
+de meer belanghebbenden waren van een ander oordeel, en dewijl mijn
+bruidje, evenals ik, het uitmuntend orgelspel van menheer Donerie
+zoo hoog waardeert, zoo had ik op mij genomen om u te verzoeken ons
+morgen met uw schoon talent te willen van dienst zijn."
+
+Helmond heeft eerlijk zijn meening gezegd. Toch vreest hij dat zijn
+lof den schijn van vleierij heeft gehad: althans hij zag dat een
+vluchtig rood het gelaat van den jonkman kleurde, en herneemt:
+
+"De kunstenaar ondervindt doorgaans zooveel teleurstelling menheer
+Donerie, dat zijn ware vereerders inderdaad niet te angstig met hun
+lof behoeven te zijn."
+
+Een pijnlijke glimlach speelde er om de lippen van den musicus.
+
+--Teleurstelling! ja!....
+
+Helmond vervolgt:
+
+"Meen echter niet dat ik u iets vriendelijks heb gezegd om u,
+inweerwil van uw ongesteldheid, tot het voldoen aan ons verzoek
+te bewegen. Nee menheer Donerie, ofschoon ik uw dokter niet ben,
+zoo moet ik u toch, in dit bijzonder geval, ten zeerste aanraden om
+voor uw gezondheid te zorgen en niet uit te gaan voordat u collega
+Biermans hebt geraadpleegd--tenzij ge u al eerder beter gevoelt."
+
+"Mijnheer Helmond, ik zou gaarne...."
+
+"Ik ben er van overtuigd mijn beste menheer. Aan 't verzoek van een
+oud-élève zou je zeker gaarne voldaan hebben; maar de gezondheid is
+nommer één. Je bent zenuwachtig; dus kalm--kalm--Wij zullen ons 't
+genot der orgelbegeleiding nu maar ontzeggen, in de hoop dezen zomer
+gedurig een uwer schoone Woensdag-concerten te kunnen genieten. Van
+harte beterschap menheer Donerie, adieu!"
+
+"Zou mijnheer Helmond meester Daal niet willen vragen om morgen in
+mijn plaats te spelen?"
+
+"Nee, dankje hartelijk menheer Donerie, daar zullen we nu niet aan
+denken: mijn bruidje stelde er wel hoogen prijs op dat u het orgel
+bespelen zoudt, maar de zwevingen van den braven meester Daal zouden
+ons zeker wat al te veel aandoen!"
+
+"Hoe gaarne ook, dokter.... u gevoelt zelf.... dat ik...."
+
+"Geen woord meer mijnheer Donerie; van uw welwillendheid zijn we
+geheel overtuigd. Nogmaals beterschap. Tot weerziens!"
+
+Helmond heeft den jonkman bij 't opstaan even de hand gedrukt,
+en--denkend aan hetgeen hij verder te doen heeft, verlaat hij de kamer.
+
+Nadat de onverwachte bezoeker vertrokken is, blijft de jonge
+muziekmeester nog een geruimen tijd in de richting van de deur
+staren. Droeve gedachten doorwoelen zijn kloppend hoofd. Een paar
+dikke tranen wellen er op in zijn schoone--nu eenigszins fletsstaande
+oogen. Hij drukt er de handen voor; maar dan, na een kleine wijle,
+springt hij van zijn leger op; kleed zich vluchtig; dompelt zijn hoofd
+eenige malen in het frissche water, en gaat eindelijk met haastigen
+tred het portaaltje over naar de voorkamer.--In weinige oogenblikken
+heeft Herman Donerie nu een secretaire en een binnenkastje ervan
+geopend. Alsof hij vreesde dat men hem bespieden zou, zoo ziet hij
+om zich heen: en ofschoon wel wetend dat zulks bijna onmogelijk is,
+en dat men niet onaangemeld zal binnentreden, toch wordt de kamerdeur
+van binnen door hem op slot gedraaid, toch werpt hij een blik door
+het venster op de woning aan de overzij der straat en laat hij de
+valgordijn naar beneden.--En nu--nu is hij dan _zeker_ dat niemand
+hem bespieden of overvallen zal.
+
+Voor de secretaire gezeten, met de rechterhand zijn gloeiend hoofd
+ondersteunend, houdt hij in de linker- het photographie-portretje van
+een veertien- a vijftienjarig meisje, en beschouwd het met strakken
+en diepweemoedigen blik.
+
+--Lief vroolijk gezichtje! peinst Herman: Je zult het niet vermoeden
+dat je me ook nú nog met die heerlijke kijkers zoo schalks in de
+oogen ziet. O Eva, Eva! waar zijn ze, die zonnige dagen, die uren
+vol zaligheid!--Je zat toen naast me--jij op het ronde stoeltje
+midden voor de piano; ik aan je rechterzij met het gouden potlood
+in de hand. Welk meisje van je leeftijd was er die het al spoedig
+zoover als jij had gebracht, en onder _mijne_ leiding!--Een dweper of
+droomer was ik nooit, maar als dan Mendelssohn's "Lieder ohne Worte"
+door je lieve blanke vingers aan het instrument werden ontlokt,
+dan is het toch gebeurd lief kind, dat mij iets in de ziel drong als
+een heimwee, als een zucht naar een onuitsprekelijk zalige toekomst;
+en--blijde was ik dan, Eva, dat je mij niet kondt aanzien, omdat ik
+mij schaamde. Ja, want het gebeurde dan ook wel dat die beroering mijn
+oogen had vochtig gemaakt. Maar een dweper of een droomer was ik toch
+niet!--Die prachtige zwarte lokken, wiegend om den kleinen blanken hals
+en afdalend op den witten boezelaar! Ha! als ik mij soms vooroverboog
+om op het muziekblad iets aan te wijzen of duidelijk te maken, dan,
+lief meisje, dan doortintelde somwijlen een ongekende verrukking
+mijn borst, want, onwillekeurig had dan mijn wang de trilling van die
+zwarte lokken gevoeld. Eens, ja ééns heb ik met voordacht en zonder
+noodzaak op een point d'orgue gewezen, alleen om nogmaals.... O,
+toen ben ik van mij zelven geschrikt, en toch dat oogenblik vergeet
+ik niet.--Maar stil, waarom pijnig ik mij opnieuw? Bonst mijn hoofd
+niet reeds genoeg?--Ben ik niet waarlijk ziek en daardoor week en
+gevoelig? Of zou die ongesteldheid haar oorzaak vinden in de zekerheid
+dat dat engelachtige wezen....?
+
+Weer zit Herman Donerie met de beide handen voor de oogen gedrukt. Hoe
+meer het tijdstip nadert, waarin de vervulling van zijn zielewensch een
+onmogelijkheid voor hem zal worden, hoe meer het oogenblik nabij komt,
+waarin Eva Armelo haar leven aan dat van een ander zal verbinden--hoe
+zwarter ook zijn eigen toekomst hem voor den geest treedt, hoe zwakker
+de anders zoo kloeke zes en twintigjarige jonkman zich gevoelt, en
+in oogenblikken als deze zich verwijt dat zijn wijsheid een dwaasheid
+geweest is.
+
+Ja, Eva Armelo was omtrent vijftien jaar oud, toen zij haar
+ouderlijke woning en Romphuizen ging verlaten om haar intrek
+bij een tante in den Haag te nemen, teneinde er op de Koninklijke
+Muziekschool haar heerlijke stem en muzikaal talent verder te oefenen
+en ontwikkelen. Twee of drie, misschien wel vier jaren zou Eva in
+den Haag blijven, zoo het althans niet wenschelijk werd geacht om
+haar later nog eenigen tijd naar een Conservatoire te zenden.
+
+Toen Eva haar geboorteplaats verliet, toen heeft ze van allen die
+ze liefhad heel hartelijk afscheid genomen. Ook haar Do-majeur--zoo
+noemde ze haar talentvollen muziekmeester Donerie wel eens--ze
+heeft hem met dank voor zijn geduldig en uitstekend onderricht een
+handdruk gegeven, en bovendien een der photographie-portretjes die in
+Romphuizen de herinnering aan de vroolijke Eva tot haar terugkomst
+moesten bewaren. Maar ook zonder dat heerlijke aandenken--waarop ze
+aan de achterzij haar naam had geschreven, zou Herman zijn liefste
+élève niet vergeten hebben. Voor _dringende zaken_ is hij gedurende
+haar afwezigheid eenige malen naar Neerlands  residentie gereisd,
+en heeft dan telkens bij Eva's tante een bezoek gebracht teneinde
+"het nichtje eens 't een en ander van haar familie en vrienden te
+vertellen, en zich met de groeten voor allen te kunnen belasten."
+
+Dien laatsten keer, o wat hevigen strijd heeft hij toen moeten strijden
+om getrouw te blijven aan het vast genomen besluit en zijn Eva van geen
+liefde te spreken aleer zij in Romphuizen zou zijn teruggekeerd. Eerst
+dan, wanneer zij door het geven van zanglessen in haar geboorteplaats
+zou toonen dat ze zich gelukkig in zijn stand zou kunnen gevoelen,
+eerst dan mocht Donerie het wagen zijn Eva te smeeken om het weinige,
+'t welk hij haar met een hart vol reine liefde kon aanbieden, voor
+dit leven met hem te deelen.
+
+Ja, 't heeft hem vooral dien laatsten keer een zwaren strijd gekost.
+
+In den vollen bloei van haar jonkvrouwelijke schoonheid heeft
+hij haar weergezien. Ze was gekleed voor een avondpartij. Een paar
+freules Lasure, die haar op de avonden van Toonkunst leerden kennen,
+en haar--vooral om haar lieve stem zeer en amitié namen, hadden haar
+nu op een muziekpartij genoodigd, met beleefd verzoek: wat muziek te
+willen meebrengen.
+
+Eva was als altijd zeer vriendelijk tegen haar voormaligen
+muziekmeester, maar sprak nu toch het meest over de partij, waarvoor
+men haar met het rijtuig van den baron zou komen afhalen, en over
+jonker Eduard die een prachtige barytonstem had, en--zij moest het
+eerlijk zeggen--allerinnemendst en niemendal trotsch was.
+
+Nadat men weinige oogenblikken later een rijtuig voor tante's
+woning had hooren stilhouden en de huisschel vernomen, trad de
+bedoelde jonker de kamer binnen. Zonder de oude tante of Donerie
+zijn bijzondere aandacht waardig te keuren, noodigde hij juffrouw
+"Van Armelo" beleefdelijk uit om de goedheid te willen hebben hem
+te volgen: Hij had zich op verzoek zijner zusters zeer gaarne de eer
+gegeven om juffrouw "Van Armelo" in persoon te komen afhalen.
+
+En Eva, neen, haar ouden stadgenoot had ze niet verloochend, maar ze
+heeft hem aan den jonker voorgesteld: als een jong vriend van haar
+papa, als een groot muziekliefhebber met wien ze vroeger wel eens
+duo's heeft gezongen en quatre-mains gespeeld.
+
+Toen Eva met den jonker is weggereden, neen, toen heeft Donerie bij de
+oude tante geen rust meer gehad. Een angstig vermoeden is er opgerezen
+in zijne ziel. Indien men Eva misleidde.... die jonker, dat rijtuig!
+
+Gode zij dank! hij had zich bedrogen. Aan de woning van den baron
+Lasure gekomen, heeft hij juffrouw Armelo nog even te spreken
+gevraagd.--Goddank, zij was er! Met vragenden blik is ze hem in het
+spreekkamertje genaderd. O, 't was wel zeer vriendelijk van mijnheer
+Donerie, dat hij daarvoor nog eens aankwam; maar waarlijk, zij had
+niets bijzonders aan familie of bekenden te zeggen. Hoe gaarne zou
+zij gezien hebben dat mijnheer Donerie hier ook van de partij had
+kunnen zijn; maar.... altemaal haute volée.--Men was enorm lief voor
+haar. De gastheer heeft haar bij 't binnenkomen een mooi bouquet
+gegeven, en jonker Eduard was de voorkomendheid zelf; zijne stem--o
+magnifique! Straks zouden ze nog een duo samen zingen.--Mijnheer
+Donerie moest niet kwalijk nemen, maar men zou haar wachten.... Adieu,
+adieu!--Zóó wilde ze heengaan. En toen.... Maar neen--neen! nu minder
+dan ooit mocht hij spreken. En Eva, de heerlijke Eva is naar het
+gezelschap teruggesneld, en hij, die haar zoo teeder beminde, hij
+is den volgenden morgen in zeer droeve stemming opnieuw naar zijn
+werkkring en Eva's geboorteplaats vertrokken.
+
+Twee maanden later--'t was in de eerste stormdagen van Maart, toen
+is Eva Armelo ziek en zwak in haar ouderlijke woning teruggekeerd.
+
+Drie weken te voren was het engagement van jonker Eduard Lasure met
+eene freule Leeuwenhuis publiek geworden. Eva was zeer ziek; men
+vreesde dat het op een tering zou uitloopen. De middelen van dokter
+Biermans hebben haar niets gebaat. Sommige vrienden drongen erop
+aan, dat men den _jongen_ dokter zou consulteeren; dokter Helmond
+was volgens velen zoo bijzonder knap; men zei van hem dat hij voor
+professor in de wieg was gelegd.--Dokter Biermans vond het zeer goed
+dat men den jongen collega wilde raadplegen, indien men hem dan maar
+niet kwalijk nam dat hij geen voet meer over den drempel zoude zetten.
+
+'t Was zeer natuurlijk dat dokter Biermans er zoo over dacht; en Eva,
+die medelijden met den ouden man kreeg, zei, dat ze genoeg vertrouwen
+in de kennis van dokter Biermans stelde, en dat mijnheer Helmond niet
+behoefde te komen. 't Was haar inderdaad onverschillig of zij beter
+werd of niet. Alles en iedereen was haar onverschillig geworden.... na
+dien slag, na dat ontwaken uit den zoetsten droom.
+
+Toch waren de menschen heel lief voor haar. Die Donerie, wat was hij
+goedaardig: wat deed hij alle moeite om haar genoegen te doen. Soms
+vond zij hem lastig van vriendelijkheid. Wat ter wereld had ze aan die
+oude jaargangen van de Illustrirte Zeitung, of die "dood-oude schetsen"
+van A. V. H.--Alle pracht werken van Doré en zoo vele anderen had ze
+ruimschoots genoten in den Haag bij de familie.... Die naam wilde haar
+echter niet van de lippen, en van den Haag sprak ze zelden of nooit.
+
+Toen de ruwe Maart zijne grillige jongere zuster met een frisschen
+voorraad lentegroen zag naderen, toen meende men dat Eva wat beter
+werd. Haar lustelooze onverschilligheid was niet zoo sterk meer als
+in den beginne. Op zekeren avond dat Donerie weer een bezoek aan
+"haar ouders" bracht, sprak zij zelfs met eenige belangstelling over
+den naderenden zomer, over den muzikalen toestand van Romphuizen, over
+Donerie's lessen, over zijn eigen studie, en nam het aanbod gretig aan
+om hem een stuk van eigen compositie te hooren spelen, een cavatine,
+die hij op den dag van haar terugkomst in Romphuizen gemaakt had.
+
+In den nacht na dien avond lag Eva in een hevige koorts, en weinige
+dagen daarna besloot kapitein Armelo om dokter Helmond inweerwil van
+Biermans' bedreiging, bij zijn kind te ontbieden. Haar behoud ging
+hem boven de vriendschap van den ouden _plattelandsheelmeester_.
+
+En Helmond is gekomen.
+
+En Eva is beter geworden; al spoedig, zeer spoedig.
+
+En morgen!....
+
+--En _morgen_!? herhaalt Donerie bijna overluid: morgen om dezen
+tijd dan is de bijl gevallen, die mijn leven voor altijd van het
+hare scheidt. Dwaas die ik was! Waarom zweeg ik dan terwijl mijn
+hart gloeide van liefde, terwijl die liefde sterk genoeg zou geweest
+zijn om haar geluk te verzekeren? Dwaas die ik was! Ik heb haar den
+tijd gelaten om zich te ontwikkelen in een richting, die ik vreesde
+dat de zwakste zijde van haar anders zoo beminnelijk karakter worden
+kon. O, had ik haar reeds vroeg, _zeer vroeg_ een blik gegund in mijn
+hart! Had ik haar doen gevoelen dat zij haar waarachtig geluk zou
+hebben gevonden in den nederigen stillen kring, waar ze zich aan mijn
+zij zou bewegen! Had ik haar gesproken van dien glans en grootheid
+der wereld die zoo velen aanlokt, maar bij 't nader aanschouwen of 't
+grijpen ervan geen blijvende voldoening schenkt; had ik haar daarvan
+gesproken in tegenstelling van den waren rijkdom, dien wij te zamen
+in onze heerlijke Kunst, in onze Liefde zouden bezeten hebben! Had
+ik.... Zwijg dan dwaas! uw _verstand_ moest immers de overwinning
+behalen; zóo hadt ge in uw wijsheid besloten! Een meisje als Eva kon
+met u niet gelukkig zijn.... of althans op den _duur_ niet gelukkig
+wezen; gij wist het vooruit.... welnu!....
+
+Onbestemde, maar meestal zeer droeve denkbeelden blijven het kloppende
+hoofd van den jongen muziekmeester vervullen. 't Is eindelijk alsof
+het rustiger wordt in zijn fel bewogen gemoed.
+
+--Je hebt het zoo gewild Herman, denkt hij voort terwijl hij nogmaals
+het portretje beziet: Mor dan niet langer. Zij heeft je dat bittere
+leed niet berokkend, dat lieve kind! Neen;--Hoe zou ze mij nog
+straks dat verzoek hebben gedaan wanneer zij er iets van begrepen
+had. Neen Eva, kleine lieve Eva--_mijn Eva van vijftien jaren_--zóó
+hard en gevoelloos zou je niet geweest zijn.--Goddank! ik ben ziek;
+dat zul je nu weten door je vriend, en begrijpen zul je dus ook dat
+ik het schoonste oogenblik van je leven niet wijden kan door mijn
+kunst. _Begrijpen_, ha!
+
+--Moedig Herman! peinst hij nog voort na een oogenblik van pijnlijk
+hoofdschudden, terwijl zijn oog strakker op het aanvallige meisjeskopje
+staart: moedig nu, dat gezichtje mag zóó niet langer door je beschouwd
+worden; dat schoone kind, het meisje dat je altijd toelacht, het mag
+je zóó niet meer aanzien. Iets anders wekt die aanblik bij je op dan
+hij verwekken mag. Dat kind is nu de bruid, ja haast de vrouw van een
+ander.--Moedig dan! verscheur dit blaadje karton opdat de aanblik ervan
+je hart niet meer beroere, en schuldig doe staan voor 't oog van God en
+je zedelijk gevoel. Weg met de beeltenis van dat schoone kind!---Maar,
+zij _was_ immers toch je élève! zij zelve gaf je dat blaadje.--Zie,
+haar naam staat daar--en onder den uwe.--O God! ben ik dan schuldig als
+ik de beeltenis van het vijftienjarige meisje een enkele maal bezie
+met een kalmen blik, met de bee voor haar heil in het hart? Neen,
+ik kan het niet verscheuren, ik _kan_ het niet wegdoen. Mijn God,
+wat bonst weer dat hoofd. O Eva, Eva! als je wist wat ik lijd!....
+
+
+
+
+
+
+
+TWEEDE HOOFDSTUK.
+
+
+Dokter Helmond heeft intusschen nog een drietal patiënten bezocht,
+en aan koster Bik inplaats van het oude roode karpet, het nieuwe
+Deventer tapijt voor de trouwplechtigheid besteld. Zijn laatste
+doctorale visite zal hij bij "den majoor" brengen, want de majoor,
+ofschoon aan de beterhand, is toch de eenige patiënt van wiens ziekte
+hij nog voor weinige dagen vreesde dat zij een leelijke hinderpaal
+voor het beraamde reisplan kon worden.
+
+De zieke majoor zit op een weelderig gemeubileerde, zeer warm
+gestookte kamer, met een rooden Turkschen sjaal over een dicht
+gesloten chamber-cloak, en een fraaie reisdeken over de beenen,
+in een voltaire bij het venster.
+
+"Phu majoor, wat een hitte!" zegt Helmond bij 't binnenkomen, en
+blijft op den drempel staan.
+
+"Er in of er uit dokter, als je blieft!" roept de man met den sjaal:
+"je zet me op een tocht wie de drommel!"
+
+"Ja, om u de waarheid te zeggen majoor, liever bleef ik er _buiten_
+als het u om 't even is."
+
+"Ben je razend dokter, zoo is het niet bedoeld. Maar je zet me op
+een vreeselijken tocht. Je hebt me aanbevolen om me vooral te ontzien
+en warm binnenskamers te houden, en moet jij me nu zelf op apegapen
+zetten! Kom dokter, maak geen gekheid.--Herein als je blieft?"
+
+Helmond komt binnen; doet de deur achter zich dicht; gaat naar het
+venster 't welk niet door den majoor werd ingenomen; schuift het zoo
+hoog mogelijk op, en opent daarna de haarddeur terwijl hij de schuif
+een weinig verzet. Na een kernachtige rede van den patiënt wordt
+deze eindelijk door zijn dokter overtuigd dat het zóó beter is. Het
+weer was immers buitengewoon zacht, en de lucht op de kamer--ook ten
+gevolge van den walm der steenkolen--zeer onaangenaam en ongezond.
+
+--Het consult is afgeloopen.--Met weinige woorden herinnert Helmond
+nu zijn patiënt dat hij morgen de gelukkige echtgenoot van Eva Armelo
+hoopt te worden.
+
+"Te henker ja, daar heb ik met m'n zieke karkas niet aan gedacht. Ei
+ei, gaat morgen de kogel door de kerk, ha ha! 's-Lands wijs,
+'s-lands eer! Wel _ja_, waarom niet! Mooie vrouw! charmant mooie
+vrouw, waarachtig!"
+
+"Ik moest u dit alleen herinneren majoor, omdat ik nu een groote
+veertien dagen vanhuis denk te gaan."
+
+"Wat blief je, vanhuis? Op reis? Jij als dokter op reis? En wou je
+mij dan in den steek laten? Is mijn corpus je zóóveel waard menheer
+de dokter? Weet je wel dat ik d...... hard ziek ben geweest?"
+
+"Jawel, u is zeer, zeer...."
+
+"Zeg maar dat ik het voor den dood heb weggehaald."
+
+"Tenminste...."
+
+"Tenminste dat malle schaap van een juffrouw hieronder kwam me dien
+Zondag-avond heel christelijk overbrieven, dat je bij 't heengaan
+zeer bedenkelijk de schouders hadt opgehaald."
+
+"Er was reden tot bezorgdheid, maar u is nu zóóveel beter majoor,
+dat ik gerust...."
+
+"Gerust! jawel, welzeker: jij kunt gerust met je jonge vrouw aan
+den zwier gaan, dààr is geen gevaar bij; maar als ik hier mocht
+instorten door kou vatten, door open ramen--ik zou dat raam nu maar
+dichtdoen, jawel, jawel; we zijn hier in 't kikkerland en niet in
+Oost-Indië... als je blieft....!"
+
+"Het dient open te blijven totdat de atmosfeer hier wat zuiverder zal
+zijn. Wat uw vrees voor instorten betreft, daar is niet veel grond
+voor, tenzij u excesses mocht doen die...."
+
+"Ik ben geen kind menheer Helmond; maar je weet zoo goed als ik,
+dat een ongeluk in een klein hoekje zit. Dezen nacht voelde ik
+hier.... zieje _hier_ zoo'n pijn, zoo'n bijzondere drukking, en ik
+kan je zeggen dat me 't klamme zweet uitbrak, niet omdat ik bang ben
+voor pijn, maar omdat... in verband zie je... en..."
+
+"Die pijnlijke aandoening staat in geen het minste verband met de
+ziekte die gelukkig aan 't wijken is; en ik ben er vrij gerust op dat
+u bij mijn terugkomst weer geheel in orde zult zijn. Met de middelen,
+die ik u voorschreef, stilletjes voortgaan; matig versterken, en....."
+
+"Ja, dat is nu allemaal tot je dienst; maar waarvoor heb ik een
+dokter als ie voor zijn plezier reisjes mag maken, en mijn karkas
+in den steek laat? Nee, ik ben in 't geheel niet beter. Van nacht
+bijvoorbeeld overviel me een benauwdheid, die zoo iets te beteekenen
+had: 't nachtlicht was uitgegaan; 't was zoo donker als in de hel,
+en 'k dacht een oogenblik dat ik levend in de kist lag..."
+
+"Zeker een soort van nachtmerrie majoor. U hebt toen 't licht weer
+aangestoken?"
+
+"Natuurlijk!"
+
+"En 't ging toen beter nietwaar?"
+
+"Dat is te zeggen toen kreeg ik die pijn. Wàt je me nu ook vertellen
+moogt, ik heb m'n gevoel; en als ik zoo iets wèèr kreeg dan zou ik
+m'n dokter willen hebben, zelfs midden in den nacht, want de angst
+zou iemand..."
+
+"U bent toch niet bang majoor?"
+
+"Ik! te donder, wie zegt dat! Maar als je alleen ligt, je maakt je
+dan van die zwartgallige voorstellingen, zieje, in één woord...."
+
+"Hoor eens majoor! met 't oog op morgen moet ik mijn bezoek wat
+bekorten. U weet het: 't is in dezen tijd een bijna algemeene gewoonte
+dat jonggetrouwden op reis gaan."
+
+"Juist, maar een dokter..."
+
+"Een dokter die geen patiënten heeft wier toestand zijn bijzondere
+zorgen vereischt; die bovendien zijn praktijk--en voor korten tijd--aan
+een collega kan overdoen, die dokter maakt van een recht gebruik,
+dat niemand hem zal betwisten, en het allerminst de patiënt, die van
+een vrij ernstige ziekte herstellende is."
+
+"Zoodat ik dokter Helmond nog op den koop toe zou moeten bedanken
+voor de beleefdheid dat hij mijn korpus aan een ouden kwakzalver
+endosseert. Ik zeg je dat ik me beroerd gevoel, heel beroerd; en als
+me in dien tusschentijd wat overkwam, jij zoudt het op je geweten
+hebben; ja waarachtig!" Hij slaat met de vuist op de tafel.
+
+"Er zal u niets overkomen majoor; tenminste als u je niet driftig
+maakt. U hebt me dikwijls gezegd--misschien zonder er veel bij te
+denken--dat u "aan een beroerte zoudt heengaan." Maar zóóveel is
+zeker, dat ik u--behalve een matig leven enzoovoorts enzoovoorts,
+ten zeerste kalmte moet aanbevelen, of anders...."
+
+"Wat! denkt jij òòk dat ik aanleg voor een be.... be.... roerte
+heb?--Ik!? Je hebt er altijd om gelachen...."
+
+"In de sociëteit majoor."
+
+"Ja juist in de sociëteit."
+
+"Ik begreep dat het u te doen was om op dat punt een geruststellend
+advies van een uwer vrienden, misschien wel van uw dokter uit te
+lokken. Mijnheer Kippelaan bleef dan ook zelden in gebreke met zijn:
+Kom majoor, ù een beroerte! je wordt honderd jaar oud."
+
+"Maar zou je dan waarachtig denken dat ik...."
+
+"Ik denk majoor, dat u méér vertrouwen in me stelt dan je me straks
+woudt toonen. Toen u er slecht aan toe waart, toen hebt u gezegd:
+jij kunt me beter maken dokter; doe alles wat in je vermogen is, dan
+zal ik.... enfin, die belofte doet niets ter zake. En nu--nù moet ik
+weer met _zekerheid_ bepalen dat u aan een beroerte...."
+
+"Neen, ben je gek, dat moet je niet met _zekerheid_ bepalen,
+ik wilde...."
+
+"Mijn besluit is eenvoudig: dat ik mij in het vertrouwen van den
+majoor mag verheugen; ongetwijfeld zal hij mij dus gaarne een goede
+reis wenschen, indien ik hem verzeker, dat ik er geen het minste
+bezwaar in zie om hem voor een veertien dagen te verlaten, vast
+overtuigd dat hij tegen dien tijd weer geheel en al beter zal zijn."
+
+"Zoo.... is er dan waarachtig geen kwaad bij? En die drukking hè? Kan
+die niet van invloed wezen op die ber....--Nee, in allen ernst dokter,
+is daar met zekerheid iets van te zeggen? Zie, een beroerte vind ik
+nu juist het beroerdste wat er is. Je moet niet denken dat ik bang
+voor nommer één ben, God beware! maar...."
+
+"Hoor eens majoor, zeer zeker dragen we voor 't meerendeel onzen
+laatsten vijand van kind afaan met ons. Voordat hij zich echter
+vertoont, zou het een schermen in 't blinde zijn om hem te willen
+bevechten, en kon men juist wel eens groot gevaar loopen hem door
+ontijdig wapengerammel wakker te maken. Weet u majoor, wat de
+verstandige mensch alleen ten opzichte van dien vijand verplicht
+is? Mijns inziens moet hij zich oefenen om in den tijd van nood de
+wapenen te kunnen hanteeren, hij moet _geduld_ leeren oefenen en
+_zelfbeheersching_; terwijl hij alle vrees voor den dood--een ding,
+waar hij ten slotte toch niets van gevoelen zal--met kracht als
+lafhartig moet zoeken te bestrijden. Tot weerziens majoor. Vooreerst
+nog trouw innemen, en binnen een paar dagen eens de lucht in. Vaarwel!"
+
+Helmond heeft al sprekend het raam weer dichtgeschoven en gaat nu heen.
+
+De majoor hem naziende zegt, met een vuistslag op de tafel en een
+vloek als tusschenwerpsel:
+
+"Wát! denk jij dat ik een wezel en bang voor den dood ben?"
+
+Helmond omziende:
+
+"De majoor heeft naar mijn opgedane ondervinding nog te veel levenslust
+om nu al naar den dood te _verlangen_. Ik herhaal dat onthouding en
+kalmte hem 't meest geraden zijn."
+
+"Ah! tourneer je het zoo. Nou, dat was je geraden. Je moet voor den
+d.... niet denken...."
+
+Maar dokter Helmond is al vertrokken.
+
+De majoor Kartenglimp blijft een oogenblik met zijn donkerbruine oogen
+naar de deur staren, en roept dan zoo luid hij kan den vertrekkenden
+dokter terug. Dewijl Helmond niet verschijnt, grijpt hij de zilveren
+tafelschel, die voor hem staat, en doet haar geweldig klinken.
+
+Helmond komt niet terug.
+
+Kartenglimp schelt nog eens, en sterker, en zeer langdurig. Eindelijk
+verschijnt juffrouw Ketel, zijn hospita.
+
+"Zeg, loop jij wie den drommel den dokter na, en zeg hem dat ie
+hier komt."
+
+"Wel wel majoor, wat een leven en haast! De dokter is...."
+
+"Roep 'em zeg ik je; ik moet 'em nog spreken."
+
+Juffrouw Ketel gehoorzaamt; althans zonder tegenspraak gaat ze naar
+beneden. Tien minuten later zegt ze aan haar dienstmeid--een heldere
+deern van vijf en twintig à dertig jaren:
+
+"Ga jij maar naar boven, en zeg dat je den dokter nageloopen maar
+nergens gezien hebt; en, dat ie ook niet thuis was."
+
+Mietje maakt een knipoogje en brengt de boodschap aan den majoor.
+
+Na weinige seconden stond Kartenglimps gelaat in een geheel andere
+plooi dan toen de dokter vertrok. Mietje heeft hem vrij knaphandig uit
+een aangewezen fleschje een goede dosis barnsteendroppels toegediend;
+straks heeft ze gezegd, dat ze "verachtig naar beneden moest, want dat
+anders de juffer 't in de mot zou krijgen;" en toen met een bijzondere
+vrijmoedigheid, terwijl zij zich aan zijn arm onttrekt: "Ei, ik zie wel
+dat je aan de beterhand bent, maar nou mot ik naar beneden. Atjuus!"
+
+Toen dokter Helmond haastig den weg naar zijn woning vervolgde om er,
+alvorens naar den generaal te gaan, nog 't een en ander--ook voor zijn
+patiënten--te bezorgen, toen kwam hem bij 't omslaan van den hoek der
+Groote Kerk, een "jongmensch" van omstreeks veertig jaren met zeer
+magere beenen en grooten neus te gemoet, die, met de beide handen
+naar hem uitgestrekt, al spoedig Helmonds hand omklemde en gedurende
+zijn gansche, tamelijk radvloeiende en schelluidende toespraak, op
+'t innigst er mee aan 't karnen bleef.
+
+"Fameus veel plezier dokter, je nog te ontmoeten. 't Doet me
+almachtig veel genoegen dat je 't zoo treft. Ja niewaar, je treft het
+bijzonder. Alles wèl niewaar? Je meisje--je bruidje wil ik zeggen, en
+de familie, en de generaal, en dat heerlijke weer niewaar? _Be sure_
+dokter, ik ben jaloersch op je; je hebt een engel van een meisje,
+van een bruidje wil ik zeggen; reëel 't is een engel! Morgen, enfin,
+hé? Ik benij je. Ja waarachtig, als jij het niet was dan zou ik
+je benijen. Ook in de kerk hé? 't Zal zeker vol zijn. Algemeene
+belangstelling; je hoort van niets anders.--'s-Middags op reis
+niewaar? Zeker naar Zwitserland? Ja ja, je zult het niet aan de groote
+klok hangen. Nou, van harte--van harte hoorje, als je, soms iets hebt,
+in je absentie.... van harte hoorje, van harte!"
+
+"Dankje Kippelaan, 'k ben van je belangstelling en hulpvaardigheid
+ten volle overtuigd;" zegt Helmond terwijl hij zijn hand uit de
+dansende klem zoekt los te werken: "Je neemt me niet kwalijk,
+maar ik heb nog zaken, en dus...." Wuivend met de bevrijde hand:
+"Tot weerziens, adieu!"
+
+"Och-kom, is die haast zoo groot?" herneemt Kippelaan terwijl hij met
+een snelle beweging Helmond in den weg treedt: "Vijf minuutjes? toe,
+vijf minuutjes, daar kun je niet tegen hebben? Je bent hier vlak bij
+m'n huis. Eventjes inwippen hé? Staandvoets een klein beetje parfait
+d'amour. _Parfait d'amour_ hé? Watblief? Dat kun je niet weigeren?"
+
+"Nee Kippelaan; waarlijk...."
+
+"Allemaal gekheid, dát kun je niet weigeren: Parfait d'amour!? Op de
+liefste!? Op morgen?" Hij vat Helmond onder den arm en noodzaakt hem
+een paar schreden met hem voort te gaan.
+
+"Stellig Kippelaan, ik heb geen tijd; ik hou je parfait d'amour
+te-goed. Je weet bovendien dat ik nooit...."
+
+"C'est vrai! c'est juste! Maar in m'n keldertje heb ik ook delicieuze
+pomerans. De majoor zegt dat je ze nergens zoo drinkt. A propos
+'t gaat beter hé? Ik kreeg tweemaal niet thuis. Een beroerte? Half
+verlamd hé? Zeg, ga je morgen naar Rotterdam, of zul je over Arnhem
+langs den Rijn....? Naar Rotterdam hé....?--Jawel, já wel je moet nu
+even mee binnen."
+
+"Maar ik herhaal je nóg eens dat ik geen tijd heb. Oom wacht me tegen
+halfzes op _De Zonsberg_ met 't eten. Je zult dus begrijpen...."
+
+"Allemaal gekheid, ik hou je geen twee tellens op. Eventjes, eventjes
+maar. Je kunt dan, en passant, m'n nieuwe causeuse eens zien. 'k Geef
+je te raaien. Je zult ze prachtig vinden. Tachtig gulden; massief
+parole d'h...."
+
+Helmond brengt zijn hand, die opnieuw werd gekerkerd, niet zonder eenig
+geweld in vrijheid; maakt een afwerende beweging, en zegt haastig:
+"Die kom ik later eens kijken;" en gaat dan zoo snel mogelijk naar
+den kant zijner woning.
+
+Nog geen twee schreden ver, daar voelt hij zich bij het pand van zijn
+jas grijpen, en terzelfder tijd een looden druk op zijn schouder. Weer
+is hij tot stilstaan gedwongen. Kippelaan mocht hem zóó niet laten
+vertrekken. Als Helmond dan volstrekt niet binnen wil komen en in
+geen geval iets gebruiken, dan moest Kippelaan hem toch nog even de
+hand drukken, en--daar hadt je het lieve leven weer gaande: Helmonds
+hand dubde nogmaals en sterker dan straks tusschen hemel en aarde:
+
+--"....en Gods allerbesten zegen, hoorje.... en dat je die prachtige
+engel in alle opzichten.... en gelukkige reis hoor! Maar als je
+morgen te Rotterdam logeert, ga dan niet in _De Keizer van Marokko_,
+dat is afzetterij.--_St.-Lucas_!--Ik zie je er al met je beien;
+delicieuze tafel.--'k Neem 't je niets kwalijk dat je me niet op
+de partij van eergisteren hebt gevraagd; heusch niet, niemendal,
+hoor! Je kondt al je vrienden niet vragen. En morgen in _De Gouden
+Arend_, dat begrijp ik ook best. Maar je ziet me in de kerk.... 'k Zal
+je een oogknipje geven.--Zeg, tóch een klein dropje....? Eén _heel_
+klein droppeltje pomerans?"
+
+Vijf minuten later treedt dokter Helmond, die door een snelle beweging
+aan vriend Kippelaan is ontkomen, zijn eigen woning binnen.
+
+Het doktershuis is een kleine en lage, maar vriendelijke woning,
+gelegen aan den buitenkant van het stadje, welke buitenkant door
+velen de wal of het walletje, door sommigen de singel genoemd wordt.
+
+Het woonhuis met vier ramen in den gevel, een deur in 't midden en
+een hoog zoldervenster boven die deur, moet ongetwijfeld in de laatste
+dagen belangrijk zijn opgeknapt. Het witte pleister is zoo blank als
+verschgevallen sneeuw, terwijl de palissanderhoutkleurige verf der
+voordeur en de lichtgele of witte tinten van kozijnen en lijstwerk,
+glimmen dat het een lust is. 't Ligt daar heel aardig dat kleine
+huis. Een zeer smal tuintje--of liever een paar smalle bloemperken
+met een klinkerpaadje in 't midden, scheidt het van den wal, die de
+geliefkoosde wandeling is der Romphuizers, en door fiksche ijpe en
+lindeboomen wordt overschaduwd. Het eenige dat men jammer kan noemen
+is, dat men om in de woning van dokter Helmond te komen, drie trapjes
+in den wal naar beneden moet. 't Huis ligt van den wal gezien wel een
+weinig in de diepte, en mist ook daardoor voor een goed deel het fraaie
+uitzicht op _De Zonsberg_ en de bosschen van Hoenderveld, 'tgeen men
+ten volle zou hebben indien het huis een voet of drie hooger lag.
+
+Nochtans voor dokter is de ligging van zijn huis juist een zeer
+gewenschte. Zijn woning is de laatste van een--althans voor het
+stadje--vrij drukke straat die op den wal uitkomt, en ofschoon nu
+de voorgevel iets te laag is om het fraaie uitzicht te genieten,
+zoo geeft de rechter-zijmuur het voorrecht dat men door een tweede
+buitendeur zeer gemakkelijk en zonder den wal op te gaan erbinnen kan
+komen, terwijl bovendien de ramen in dien zijmuur het gezicht op de
+straatpassage vergunnen. Wat inzonderheid die zijdeur bijna onmisbaar
+maakt, is de omstandigheid dat Helmond, zooals dat in dorpen en kleine
+steden nog altijd gebruik is--zijn eigen apotheek houdt. Nevens
+die zijdeur dan, en alzoo in het achterhuis, bevindt zich Helmonds
+apotheek. Wie dokter spreken of uit de apotheek iets hebben moet,
+komt in de Hoenderveldstraat en niet aan de voordeur op den wal. 't Is
+aan de klompen, die dikwijls in de straat voor het drempeltje staan,
+zeer duidelijk te zien dat het doktershuis de zijdeur wel noodig had.
+
+Helmond is van de straatzijde in zijn woning gekomen, en treedt
+aanstonds rechts de kleine apotheekkamer binnen.
+
+"Is er niets geweest Thomas?" zegt Helmond tot een jonkman met blonde
+haren, die achter de toonbank aan 't vouwen van poeders is.
+
+"Nee dokter, niemendal;" zegt de jongen terwijl hij merkbaar Helmonds
+blik zoekt te ontwijken.
+
+"Niemand voor de apotheek Thomas?"
+
+"Nee dokter, geen mensch...."
+
+"'t Ruikt hier zoo sterk naar spiritus nitri...."
+
+"Hé.... o ja, jawel dokter," aarzelt Thomas en bukt zich om iets op
+te rapen dat er niet ligt: "ja ziet u, ik heb bij vergissing...."
+
+"Kun jij je vergissen Thomas?"
+
+Thomas heft het blauwe oog tot hem op en zegt:
+
+"Och dokter, moe was zoo.... Dokter zal wel begrijpen."
+
+"Zij is toch niet ongesteld?"
+
+"Nee dokter, Goddank nee! Moe is heel wel, en den heelen morgen was zij
+bezig, maar.... wat zal ik u zeggen: Moe is dezer dagen een beetje van
+haar stuk.--Ja, eigenlijk van haar stuk," herhaalt de jongen terwijl
+hij de recepten inziet, die Helmond uit zijn portefeuille genomen
+en hem stilzwijgend heeft toegereikt: "Och ja dokter, 't kan moe zoo
+ineens overvallen dat ze.... geen woord meer...." Thomas draait zich
+plotseling om; kijkt naar de medicijnflesschen, en potten omhoog;
+pakt er een, zet hem met een zijdelingsche beweging op de toonbank
+en ziet weer naar de flesschen en potten, doch schijnbaar zonder te
+kunnen vinden wat hij hebben moet.
+
+Helmond vraagt niet verder. Een oogenblik later zegt hij:
+
+"Thomas, ik reken er nu vast op dat je in mijn afwezigheid alles
+nauwkeurig volgens afspraak zult behandelen. Zoo dikwijls collega
+Biermans hier mocht komen, zul je zeker beleefd en vriendelijk tegen
+hem zijn."
+
+"Alles wat ú verlangt dokter, dat doe ik met liefde; beleefd wil ik
+tegen dokter Biermans zijn, maar vriendelijk....."
+
+"Nu, je weet wat ik bedoel. Mocht er voor 't overige soms 't een of
+ander wezen waardoor mijn spoedige thuiskomst noodzakelijk werd--ik
+bedoel een zeer ernstig ziektegeval met een bepaald verlangen naar
+mijn persoon, telegrafeer me dan, zooals gezegd is terstond aan een
+der opgegeven adressen. Ik vertrouw echter Thomas, dat je dit niet
+dan in werkelijk hoogen nood zult doen."
+
+"Dat spreekt immers vanzelf dokter. Alles zal zeker goed
+gaan. Ik.... ke...."
+
+"Was er nog iets?"
+
+"Nee dokter, nee; maar...."
+
+"Beter vooruit gevraagd dan naderhand verlegen te zitten Thomas!"
+
+"Nee dokter, toch niet, 't was alleen...."
+
+Helmond krijgt nogmaals het achterhoofd met de blonde haren van zijn
+provisor te zien.
+
+Thomas tuurt opnieuw naar de etiquetten der potten en flesschen.
+
+"En wát was er dan Thom?"
+
+Na een oogenblik van stilte komt de provisor, niet zonder eenige
+zelfoverwinning den jongen patroon nabij, en zegt terwijl hij hem met
+zijn blauwe oogen vriendelijk en trouwhartig ofschoon vluchtig aanziet:
+
+"Dokter, moe en ik, we zouden zoo graag.... we dachten... we..."
+
+"Je goede moeder heeft toch geen oogenblik gedacht dat ik zou
+heengaan zonder nog eens bij haar te komen! Maar mijn beste jongen,
+ik kom immers van avond weer thuis en ga morgen niet vóór elven de
+deur uit. Wel zeer zeker moet ik je moeder nog eens spreken.--Kom,
+ik wil haar maar aanstonds opzoeken."
+
+Uit de apotheek in de achter- of dwarsgang der woning teruggetreden,
+gaat Helmond links zijn spreekkamertje voorbij, en klopt dan aan het
+eind van die korte gang op een deur.
+
+Thomas is den patroon gevolgd, nadat hij even de binnenknip op de
+straatdeur heeft gedaan.
+
+Nu Thomas in de woonkamer van zijn moeder komt, ziet hij hoe de goede
+vrouw den jongen dokter met een ongewone trilling van het hoofd te
+gemoet gaat.
+
+Zij geeft hem de hand; zegt eenige bijna onverstaanbare woorden,
+en barst dan eensklaps in een zenuwachtig snikken los.
+
+"Stil moeder, stil! Foei, dat is nu weer kinderachtig. Wat moet dokter
+daar nu van maken! Als dokter niet wist dat je erg zenuwachtig waart
+dan zou hij wel kunnen denken dat we ons niet verheugden in zijn
+geluk. Stil moedertje, stil!"
+
+"Laat moeder maar eerst eens uithuilen Thom. De zenuwen willen zoomin
+gecommandeerd als beklaagd worden. Ik weet immers te goed hoe je
+brave moeder zich in mijn geluk verheugt."
+
+Mevrouw Van Hake drukt Helmonds hand, en dan zich vermannend, zegt
+ze op bewogen toon:
+
+"Daaraan heeft mijn weldoener nooit getwijfeld, dat weet ik zeker;
+maar.... er zijn oogenblikken...."
+
+"Geef je moeder een glas water Thomas.--Ziezoo, drink maar eens ferm
+mevrouw. Flink zoo. En nu ook verder geen lange aanspraken niewaar? 't
+Is _alles_ uitmuntend goedgemeend, daarvan heb ik de doorslaandste
+bewijzen. Werd mijn slaap- en zitkamer gedurende de bruidsdagen
+niet telkens als met frissche bloemen bezaaid, en wat meer zegt,
+heeft mijn lieve bruidje niet zelf er over geroepen  zoo keurig als
+alles door mevrouw werd in orde gebracht? Zij verbeeldde zich dat ze
+verrukt zou zijn als we bij onze terugkomst, de overgordijnen voor
+de glazen en alles geheel in orde zouden vinden."
+
+Mevrouw Van Hake heeft zich hersteld. Zij wischt zich de tranen uit
+de oogen, en zegt zacht op bewogen toon:
+
+"Wat u aan de arme doktersweduwe en haar kind hebt gedaan, beste
+mijnheer Helmond, dat kan ik u nooit vergelden, maar...."
+
+"Och lieve mevrouw, daar moet u niet van spreken; wat ik deed
+geschiedde werkelijk het allermeest uit een welbegrepen eigenbelang."
+
+"Het schoonste eigenbelang! Het was om de voldoening te smaken
+bedroefden te hebben getroost en welgedaan."
+
+"Mevrouw Van Hake, als twee menschen zich tegenover elkander
+gelijkelijk verplicht gevoelen, dan doen zij 't best elkaar
+stilzwijgend de hand te drukken, en die handdruk zegt dan mede genoeg
+voor de toekomst."
+
+"O u bent zoo goed mijnheer Helmond, maar juist de toekomst is het die
+mij met droeve gedachten vervult. Toen Van Hake na al onze rampen en
+zijn langdurig ziekbed gestorven was, en u in zijn plaats als dokter
+te Romphuizen kwaamt, toen was het uw liefde die....."
+
+"Beste mevrouw, waarvoor toch dat alles? Wij weten immers wel....."
+
+"Maar dokter, laat moeder nu toch alsjeblieft uitspreken. Moe wordt
+altijd zenuwachtig als men haar in de rede valt. Ga jij je gang maar
+moedertjelief: je woudt zeggen dat dokter ons toen hier in huis heeft
+laten blijven, niewaar?"
+
+"Ja kind, en ik zou van alles willen ophalen, en vooral hoe dokter
+je zelf zooveel heeft geleerd dat je zoo'n goed examen als apotheker
+kondt doen; en van alles en alles wat hij meer deed om ons onze smart
+te verlichten, terwijl anderen...."
+
+"Zoo'n pruik als Biermans bijvoorbeeld!" valt Thomas uit: "zoo'n
+schrok, die...."
+
+"Hoor eens Thomas, het is me niet aangenaam om mij ten koste van een
+oud en achtenswaardig man te hooren verheffen. Biermans heeft een zwaar
+huishouden en wilde zijn tweeden zoon immers zelf graag apotheker zien
+worden. En nu, ronduit gezegd beste vrienden, het zou me plezier doen
+indien we het zonder meer woorden bij een handdruk konden laten. Mocht
+er echter iets zijn dat mijn moederlijke vriendin voor de toekomst met
+zorg vervult, dan luister ik heel graag en met belangstelling; doch,
+raakt het punten van huishoudelijken aard, zijn het woon- of--vergun
+mij het woord--zijn het telkens weer _keuken_bezwaren, laat dan mijn
+verzekering mede uit naam van mijn lieve Eva, u voldoende zijn, dat
+het tot ons wezenlijk geluk zal bijdragen indien alles tusschen ons
+blijft op den ouden voet--uitgezonderd die kleine menage-verandering,
+zooals ze u is voorgesteld."
+
+"Och, dat u mij toch begrijpen woudt lieve dokter," herneemt
+mevrouw Van Hake: "juist wat u met zooveel goedheid mijn woon- en
+keukenbezwaren noemt, ze zijn van zeer overwegenden aard. Toen u als
+vrijgezel onze woning kocht, toen was het behoud der drie kamers in
+het achterhuis niet van zoo heel veel belang voor u--daargelaten het
+geldelijk voordeel, dat er door u van zou zijn te trekken geweest."
+
+Vriendelijk maar toch eenigszins verstoord zegt Helmond:
+
+"Voor die kamers had ik dan toch al uwe zorgen, al uw huishoudelijke
+bemoeiingen, niewaar?"
+
+"Juist, mijn lieve mijnheer Helmond; maar gesteld eens dat die laatste
+opwogen tegen alles, _alles_ wat u voor mij en mijn Thomas hebt gedaan,
+is dan de toekomst voor mij geen pijnlijke toekomst terwijl ik weet
+dat het eenige wat ik u in ruil voor uwe weldaden kon geven, nu geheel
+moet ophouden? Met uw huwelijk dokter, neemt uw vrouwtje natuurlijk
+het huishoudelijk beheer in handen. Zal zij in den aanvang misschien
+nog een enkele maal zoo vriendelijk wezen om de oudere in jaren over
+'t een of ander te raadplegen, allengs zal zij, geheel berekend voor
+hare taak, mij niet meer behoeven, en ik in uw dienst geen nuttige
+hulp, maar steeds meer en meer een groote lastpost zijn."
+
+"Mevrouw Van Hake is nimmer in mijn _dienst_ geweest!" zegt Helmond
+half verdrietig: "en, als dat ooit door iemand als zoodanig is
+beschouwd, dan wordt het hoog tijd dat daar een eind aan komt. Vergeef
+me lieve mevrouw, dat ik een oogenblik wat knorrig werd, maar ik acht u
+te hoog dan dat ik u zóó over u zelve kan hooren spreken. Wilt u dat ik
+je even klaar en zuiver onze verhouding voor oogen stel, luister dan:
+Toen ik indertijd aan oom Van Barneveld mijn wensch te kennen gaf, dat
+ik u en Thomas de achterkamers wilde doen behouden, toen vond hij dat
+denkbeeld zoo aardig dat hij 't huis voor mij kocht. De beleefdheid
+komt dus van oom, en uw blijven in die kamers is alzoo een conditie
+voor mijn eigendomsrecht. U hebt _recht_. Zie, dat is nommer één!"
+
+Mevrouw Van Hake, terwijl ze een traan uit het oog wischt, schudt
+half glimlachend het hoofd.
+
+"Nommer twee is: dat ik u veertig gulden in de maand betaal."
+
+Mevrouw Van Hake knikt als wil zij zeggen dat dit nu de hoofdquaestie
+wordt.
+
+"Prompt," vervolgt Helmond: "wat ik daarvoor al _genoot_ aan zorge
+en vriendschap, daarvan spreek ik niet meer; ik vraag nu eens heel
+zakelijk wat ik daarvoor genieten zal: Ten eerste mevrouw, de geheele
+hulp van Thomas, 't geen hoe langer hoe meer van beteekenis wordt,
+zoodat ik al gedacht heb of hij het daarvoor wel lang meer zal
+volhouden."
+
+"Dokter," valt Thomas in: "er is misschien in 't heele land geen
+provisor die zóó betaald wordt; maar moeder staat er bij, en God hoort
+het me zeggen: al moest ik dag en nacht om niemendal voor u werken,
+ziedaar, ik zou...."
+
+"Hoor eens mijn beste Thomas, al meen je het nog zoo goed, nu spreek
+je in allen geval voor je beurt," zegt Helmond en klopt Thom op
+den schouder: "ik was aan mijn berekening: Ten eerste heb ik dan
+voor mijn veertig gulden de geheele hulp van Thomas, en ten andere
+de volkomen overtuiging dat er onder mijn dak twee zielen wonen, op
+wier geheele liefde ik rekenen kan en aan wie mijn gansche bezitting
+beter dan aan mij zelven is toevertrouwd. Voor die ellendige veertig
+gulden--indien ik dáár nog van spreken moet--heb ik dan bovendien,
+bij mijn veelvuldige afwezigheid, voor mijn vrouwtje een lief en
+moederlijk gezelschap, en voor mij zelven de zekerheid dat zij,
+wanneer ik vanhuis ben, ten allen tijde raad en hulp zal vinden en,
+wat er ook gebeure, nooit verlaten is. Ik heb.... Maar genoeg, méér
+dan genoeg! Al wat ik daar 't laatst in rekening durfde brengen is een
+"naar ons toe rekenen" geweest. Alzoo resumeer ik, en, neem nu mijn
+woord als dat van een man die het eerlijk meent; wanneer u hier blijft
+op den voet zooals ik 't u heb voorgesteld, dan maakt u gebruik van
+uw recht, en handelt geheel naar den wensch van mijn braven oom, die
+mij met dat doel dit huis heeft gegeven. Maar bovenal, u toont erdoor
+aan mijne--ja ik mag het zeggen, ook aan Eva's liefde, te gelooven,
+en tevens dat het u mede niet onverschillig is om den band onzer
+vriendschap door een gestadigen omgang zoo mogelijk nog te versterken."
+
+"Och beste mijnheer Helmond, zooals u het voorstelt,
+ja.... maar.... Ach, men kan niet alles zoo uitspreken."
+
+"Geen maren meer goede mevrouw; 't zal misschien noodig zijn dat ik
+u later mijn woorden eens duidelijker op schrift geef. Wat geschreven
+staat, heeft dikwijls meer waarde ter overtuiging."
+
+Moeder en zoon hebben onder Helmonds laatste woorden teekenen van ja
+en neen gewisseld.
+
+"Jawel moelief, jawel!--Niet....? Dan zal _ik_ het zeggen."
+
+"Nee Thomas, nee!"
+
+"Jawel, jawel moe; dokter moet het weten. Ziet u dokter, moe tobt er
+maar over dat ú wel in alles en alles--ziet u.... maar...."
+
+"Och Thom, hoe kun je nu.... Dokter zal denken...."
+
+"Nee moe, dokter zal het niet verkeerd opvatten. Ik.... wilde
+zeggen...."
+
+"Komaan Thomas, wind er geen doekjes om. Misschien raad ik al aanstonds
+wat het wezen moet. Er is vrees misschien dat dokters vrouwtje de
+zienswijze en gevoelens van haar man niet geheel zal deelen, en dat
+de tusschen ons bepaalde overeenkomst door _haar_ minder wenschelijk
+wordt gekeurd."
+
+Thomas staart met groote oogen naar den grond terwijl hij verscheidene
+malen ter bevestiging met het hoofd knikt. Mevrouw Van Hake heeft
+het gelaat van den spreker afgewend en fluistert:
+
+"Och Thom, dat was het toch niet;.... tenminste...."
+
+"'t Is goed dat men de zaken maar bij haar naam noemt mevrouw, want
+als dit werkelijk een punt van vrees bij u uitmaakt, dan ben ik in
+staat om u volkomen gerust te stellen en van het tegendeel uwer vrees
+te overtuigen. In de eerste plaats heeft Eva nadat zij u leerde kennen,
+mij gezegd dat ze u zoo _heel lief_ vond--ja het moet er nu uit--en dat
+ze hoopte recht veel van u te leeren. Bovendien waren het haar eigen
+woorden: 't Is zoo'n gezellig idee dat mevrouw Van Hake en haar zoon
+bij ons inwonen; wij zullen ze dikwijls zien, en als je mij zooveel
+alleen moet laten dan zal de goede vrouw nog last van me krijgen."--Is
+er nu meer noodig om u gerust te stellen en te doen gelooven dat de
+nabijheid uwer moederlijke zorg en liefde ons geluk moet verhoogen,
+terwijl uw inwoning--ik herhaal het alweer--toch steeds als een _recht_
+door u moet beschouwd worden?"
+
+Ofschoon aangenaam door Helmonds woorden getroffen, zoo is de
+doktersweduwe nog geenszins overtuigd dat haar vrees voor de toekomst
+zoo geheel zonder grond is. Nochtans, indien zij na de verklaring van
+haar weldoener daarvan blijk gaf, het zou al zeer weinig kieschheid
+verraden, aangezien door haar vasthouden aan den twijfel, zoo al niet
+de oprechtheid van Eva's karakter, dan toch haar goed doorzicht in
+verdenking werd gebracht, 'tgeen den man die haar uit de volheid van
+zijn hart beminde, ja schier aanbad, zeerzeker moest grieven.
+
+Thomas echter heeft zich voorgesteld om de zaak geheel in 't reine
+te brengen. Wat moeder verzwijgen wil, kan hij niet verkroppen.
+
+"Ja dokter," valt hij uit: "'t is waar, juffrouw Armelo was ook heel
+vriendelijk en niemendal grootsch; maar...."
+
+"Dacht je dat ze _grootsch_ was Thomas?"
+
+"Foei Thom, hoe kun je zoo raar spreken."
+
+"Nee ziet u dokter, dat dacht ik niet, want ik zeg immers dat zij
+het niemendal is;" herneemt Thomas een weinig verlegen: "Maar weet u
+waar moeder niet overheen kan.... Jawel moeder, laat me nou spreken,
+je tobt er over. Jawel! Zie dokter...."
+
+Mevrouw Van Hake bevreesd dat Thomas door een onbedachtzaam woord
+haar edelen vriend nogmaals zal kwetsen, valt haar zoon in de rede
+en vervolgt:
+
+"Wat Thomas u zeggen wil komt eenvoudig hierop neer, menheer Helmond,
+dat ik vóór uw verklaring van daareven, een weinig grond meende te
+hebben om te onderstellen dat uw lief bruidje ons inwonen op den
+duur minder aangenaam zou zijn. Toen zij den laatsten keer met u
+hier was, toen zei ze--zonder er waarschijnlijk zelve zoo heel veel
+bij te denken: dat er van onze beide achterkamers links, en uw beide
+voorkamers aan dezelfde zij van het huis, een prachtige suite zou
+kunnen gemaakt worden als men de muren doorsloeg. Zie, beste menheer
+Helmond, nu Thomas mij tot spreken dwingt, nu moet ik eerlijk zeggen
+dat ik bij mij zelve dacht: als de jonge mevrouw Helmond met zulk
+een verbouwingsdenkbeeld haar nieuwe woning betrekt, dan zou ik èn
+haar èn haar braven man toch werkelijk tot grooten overlast wezen,
+en, met al mijn "_recht_", hen niet weinig in den weg staan. Dokter
+weet genoeg hoe menschen en plannen doorgaans geprikkeld worden,
+indien er zich bezwaren opdoen die echter niet onoverkomelijk zijn."
+
+"Is dat nu alles, lieve mevrouw?"
+
+"Och ja dokter, het was kinderachtig misschien."
+
+"Is er niemendal méér Thomas?"
+
+"Nee--niewaar moe?--Moe was eigenlijk bang dat we u toch _te veel_
+zouden zijn."
+
+Helmond vat de hand van zijn oude vriendin:
+
+"Mevrouw, in herhalingen treed ik niet. Wat ik u zeide was alles waar
+en van harte gemeend. Maar luister nu: wanneer een jong meisje haar
+aanstaande woning beziet, dan is het niet vreemd dat ze--in een tijd
+dat men schier geheel illusie is--zich nog meer illusies schept. Toen
+mijn lieve Eva die opmerking maakte, toen moest ik in stilte om
+mijn aardig bouwmeestertje lachen. 't Zou een mooie pijpenla worden
+die prachtige suite! Maar ik liet haar 't genot van haar bouwkundige
+opinie, geheel overtuigd dat zij aan zoo iets evenmin ernstig dacht als
+aan haar schertsend woord om in onzen _voortuin_ een goudvisch-vijver
+te doen graven. Eva heeft het zonder eenig nadenken of misschien
+zelfs--zooals dat laatste--gekscherend gezegd. Zij was het volkomen
+met mij eens dat we aan onze flinke drie benedenkamers en één ruime
+bovenkamer met haar heerlijk uitzicht, ruimschoots genoeg hebben;
+dat méér overdaad zou zijn, en ik houd mij dus overtuigd dat u in
+alle opzichten zonder verdere schrikbeelden het jonggetrouwde paar
+in uwe of onze gezamenlijke woning zult kunnen ontvangen."
+
+Liefdetranen besproeien Helmonds hand. Thomas valt zijn moeder om
+den hals en fluistert:
+
+"Zie moedertjelief, ik wist het wel!" En dan zachter, op geheimzinnigen
+toon: "Nu maar doen hê?"
+
+Mevrouw Van Hake geeft haar jongen een toestemmenden wenk, en terwijl
+nu Thomas naar een hoektafeltje gaat en een zwartzijden foulaard van
+een hoogopstaand voorwerp neemt, vermant zich de weduwe, en zegt met
+een aanduiding van het genoemde voorwerp:
+
+"Lieve dokter, niemand weet beter dan u hoever het vermogen van Van
+Hake's weduwe reikt. Wat anderen u konden schenken, daartoe was
+ik niet in staat; maar u aan te bieden wat ik nog behouden mocht
+en voor mij een hooge waarde heeft, dat is mij en mijn jongen een
+wezenlijk genot en een behoefte van het hart. Neem den inktkoker
+met het zilveren Minerva-beeldje als een blijk onzer warme liefde,
+beste dokter, en zoo dikwijls als gij de woorden op het voetstuk:
+"Aan Dr. J. Van Hake, den schranderen Aesculaap," zult lezen, lees
+er dan bij 'tgeen Thomas zelf er onder graveerde: "Van zijn weduwe
+en zoon aan Dr. A. Helmond, den edelen menschenvriend."
+
+"Maar mevrouw! die prachtige inktkoker! die herinnering aan uw
+waardigen echtgenoot! het stuk dat ge vol weemoed wel eens uw
+afgodsbeeld hebt genoemd; zou ik....?"
+
+"Beken maar dokter, dat het heel goed is, wanneer men zich van zijn
+afgodsbeelden ontdoet. Och weerstreef ons niet. Iets anders konden
+wij u niet schenken zonder dat het uw rechtmatig misnoegen zou hebben
+opgewekt.--Zie, het is ons nu zoo aangenaam te weten, dat het stuk,
+waar Van Hake zoo innig gelukkig mee was, en waar hij in die vier
+laatste jaren vol rampspoed en ellende, ondanks onzen hoogen nood,
+niet van scheiden kon, dat het nu aan den man behoort waarop hij, naast
+God, voor vrouw en kind zijn hoop had gebouwd, den mensch--zooals hij
+op zijn sterfbed zeide--die ongetwijfeld als een trooster zou komen
+in onze droefenis."
+
+"Mevrouw Van Hake, ik dank je; ik dank je met een vol en bewogen
+gemoed! Over de waarde van uw geschenk spreek ik niet meer. Dat u 't
+mij geven woudt, het treft me diep.... zeer diep. Hoe zou ik het kunnen
+weigeren terwijl Thomas zelf onze namen erop vereenigd heeft. Ja,
+welzeker, de Van Hakes en Helmonds zijn door onverbreekbare banden van
+vriendschap aan elkaar verbonden. Nogmaals dank mevrouw.... hartelijk
+dank! Hier Thomas, verwerk jij dien handdruk nu eens tot een zoen voor
+je beste moeder.... Of nee, nee Thomas, nog een handdruk voor _jou_,
+maar den zoen dien mag ik haar zelf wel geven."
+
+En het was dokter Helmond alsof hij een eigen moeder omhelsde, en
+het was die weduwe alsof een oudste teerbeminde zoon haar den zoen
+had gegeven.
+
+
+
+
+
+
+DERDE HOOFDSTUK.
+
+
+Nadat Helmond nog 't een en ander met het oog op morgen en de
+aanstaande reis heeft in orde gebracht, verlaat hij omstreeks vijf
+uren zijn woning, teneinde vooral niet te laat bij den generaal op
+_De Zonsberg_ te komen.
+
+Nauwelijks is hij den wal ten einde- en links de kleine stadsbrug
+overgegaan--welke brug nog altijd den naam van Hoenderveldsche
+poort draagt, ofschoon de poort sinds jaren verdween--ternauwernood
+betreedt hij den golvenden straatweg, die hem tot aan het landgoed
+van den generaal wel heerlijke vergezichten maar weinig lommer zal
+bieden, of hij ziet bij de eerste kromming van den weg een rijtuig
+van achter het frischgroene akkermaalshout te voorschijn komen,
+en bemerkt terstond dat het de tilbury van _De Zonsberg_ is.
+
+In weinige seconden was het rijtuig hem nabij gekomen. De grijze
+koetsier houdt den schimmel in, en terwijl hij Helmond zeer
+militairement met de zweep salueert, zegt hij:
+
+"Ik zal maar eventjes keeren menheer;" door welk wenden Helmond nu
+beter kan opmerken hoe, zoowel Willems zweep als het hoofdstel van
+den schimmel, met kleine maar allerliefste bouquetjes versierd is.
+
+Een oogenblik later zit Helmond naast den koetsier, en terwijl de
+schimmel in gestrekten draf den terugtocht naar de _De Zonsberg_
+aanvaardt, zegt Willem:
+
+"Ik had orders van den generaal om precies tien minuten over vijven
+op den wal bij dokter vóór te zijn."
+
+"'t Maakt niet uit Willem. Ik wist niet dat oom mij zou laten halen,
+en ben maar opgestapt toen ik klaar was. Jongens, wat heb je Zampa
+mooi opgesierd."
+
+"Dat is op order van juffrouw Coba menheer; de bouquetjes heeft zij
+gemaakt, en den baas gelast ze er aan te binden."
+
+"'t Is een lief en hartelijk meisje."
+
+"Ja menheer, dat zeggen we dikwijls; maar jammer dat ze zoo uit den
+aard slaat."
+
+"Hoe meen je?"
+
+"Ik meen vanwegens d'r.... postuur zal ik maar zeggen.--Als je de
+juffrouw bij den generaal ziet dan zou je niet veronderstellen dat ze
+een militairekind was. D'r zit zoo geen kommiesbrood in de juffrouw."
+
+"Als ik me goed herinner dan had tante ook een bleek en ziekelijk
+voorkomen; 't staat me zoo flauw voor den geest."
+
+"Jawel precies dokter. Mevrouw's portret dat boven 't schrijfbureau van
+den generaal hangt is nog veel te rond en te mooi. 't Was een braaf en
+zachtzinnig mensch, maar ziekelijk en bleek. Toen de kolonel haar op
+zijn acht en veertigste jaar tot vrouw nam, toen dacht ik al dadelijk
+dat ze niet lang onder z'n kommando zou dienen. 't Was jammer, een
+groot jaar nadat ik haar met witte handschoenen had gereden, reed ik
+haar met zwarte. Nee, dan denk ik dat dokter d'r langer plezier van
+zal hebben."
+
+"Tenminste mijn aanstaande is heel gezond Willem."
+
+"God geve dat menheer tot in lengte van dagen met haar gelukkig
+zal zijn." Na een oogenblik stilte terwijl hij met de zweep een
+paardenvlieg van schimmels hals heeft weggetikt:
+
+"Als ik alles zoo bedenk dan zou ik u--met verlof--kunnen benijen
+dokter."
+
+"Ei zoo Willem?"
+
+"Ja menheer, ik heb op mijn jaren bij den braven generaal alles wat m'n
+hart kan begeeren, en ik dank er God voor; maar toch--toch wou ik dat
+ik van morgen afaan, voor een dag of wat in menheer z'n plaats was."
+
+De ernst, die er op het gelaat van den ouden krijgsman is te lezen
+en die zich mede in den toon van zijn stem heeft geopenbaard, deed al
+spoedig den glimlach verdwijnen, die voor een oogenblik den gelukkigen
+bruidegom om de lippen speelde.
+
+"En waarom benij je me Willem?"
+
+"Naar ik in de keuken vernam zal menheer morgen met de jonge mevrouw
+naar Parijs gaan;" zegt de grijze snorrebaard terwijl hij vluchtig
+van terzijde een vragenden blik op den dokter werpt.
+
+"Als men het in de keuken zegt dan zal het wel waar zijn."
+
+"Menheer weet wel dat ik niet nieuwsgierig ben; maar ik spreek ervan
+omdat menheer als hij werkelijk naar Parijs gaat, een gezicht zal
+zien, waar ik om zoo te spreken m'n laatste eindje leven voor zou
+overhebben."
+
+"Je bedoelt....?"
+
+"Wat ik bedoel menheer? Wel, wat zou ik er anders willen zien dan
+de plaats waar de groote Keizer rust. Ja dokter, dat u met de jonge
+mevrouw die plek met je eigen oogen zult bezichtigen, dat kan ik je
+benijen. Zie, ik was nog maar een jongen van veertien jaar toen ik
+als pijper in dienst kwam, maar tweemaal heb ik hem toch gezien;
+op zijn paard, ons toewuivend met den steek; en, zie dokter, dát
+vergeet je je leven niet!--Komaan Zampa, het hek in."
+
+"Als _oom_ er nog eens naar toe ging Willem."
+
+"'t Zal niet gebeuren menheer.--Ho Zampa!--Voorzichtig dokter.--Hoe
+laat verkiest u dat ik weer vóór kom?"
+
+"Heeft oom gezegd dat je me ook zoudt terugrijden?"
+
+"De generaal heeft me gelast u te halen en te brengen."
+
+"Dan om negen uur Willem."
+
+De grijze koetsier buigt, en salueert met de zweep.
+
+'t Is een klein maar heerlijk gelegen landgoed, dat door den
+gepensioneerden generaal Van Barneveld als eigenaar wordt bewoond. Van
+den straatweg ziet men langs den oprit--die om het breede middelgazon
+naar de woning voert, ter linker- en rechterzijde prachtige boomen
+en sierlijke heestergroepen.
+
+De woning op zichzelve is er een van die solide gebouwde, zeer deftige
+en nochtans vriendelijke soort, waarin de tijdgeest echter niet veel
+behagen heeft.
+
+Een deftig _stadshuis_ zou men zeggen. Behalve de onderwoning, is
+het twee verdiepingen hoog; acht ramen heeft het in den voorgevel,
+uitgenomen nog de beide, even hooge, maar zeer smalle ramen der
+vestibule waartoe een fiksche deur met sierlijk lofwerk den toegang
+verleent, nadat men eerst een vrij hooge en breede hardsteenen stoep
+heeft moeten beklimmen.
+
+Den goeden naam, dien het landgoed met betrekking tot zijn
+ligging geniet, dankt het bovenal aan 'tgeen van de straatwegzijde
+verborgen blijft. De achtergevel van het gebouw--naar het zuiden
+gekeerd--staat op de helling van den berg die aan het buitenverblijf
+zijn naam schonk. Is men onder de zware takken van eiken en beuken
+ter weerszijden van het landhuis doorgegaan, dan ziet men--behalve
+de bloemen aan zijn voet--het groen van heesters en boomtoppen die
+oprijzen uit de diepte. En tusschen die openingen door, geniet men
+weder het prachtigst uitzicht over een heerlijk Geldersch landschap:
+'twelk zich verliest in een dommelig verschiet, en waardoor de grijze
+Rijn--nu eens blinkend in den glans van een doorvallend zonlicht
+en dan weder grauw gedekt door een voortjagende wolkschaduw, zich
+voorspoedt naar het verre welbekende duin.
+
+Vooral bij een stoombootvaart op den Rijn, levert het wit gepleisterde
+huis met zijn fraai uitgebouwde _serre_ aan de zuidzijde--zooals het
+daar in de hoogte telkens achter het geboomte wegschuilt--een recht
+vriendelijk pittoresken aanblik op. Men zou dan aan wal willen stappen
+om te dolen in het bosch aan den voet van den berg, waar de klare
+beek over blanke kiezels murmelt men zou de meestal steile paden van
+den fiks begroeiden _Zonsberg_ willen beklimmen, om eindelijk in dat
+hooggelegen landhuis--als het zoo wezen mocht--een weinig te kunnen
+uitrusten, met het oog over den schoonen voorgrond in het heerlijke
+verschiet.
+
+Voor het hoogopgeschoven raam van een ruim vertrek zit de generaal
+Van Barneveld in een gewonen leunstoel. De generaal is een man
+van bijna zeventig jaren. Zijn zilverwitte haren en forsche grijze
+knevels verhoogen het mannelijk schoon van zijn edel gelaat. Het hooge
+voorhoofd en de helderbruine oogen spreken van verstand en doorzicht,
+terwijl de eenigszins gebogen neus en fijnbesneden mond, kloekheid
+van inborst verraden en reinen zin.
+
+Opziende uit het boek waarin hij heeft gelezen, tuurt de generaal
+een wijle naar het schoone vergezicht, om echter al spoedig een
+blik op de groote pendule te werpen, die zoo even halfzes heeft
+geslagen. Van Barneveld haalt zijn horloge te voorschijn en ziet
+"dat de pendule niet in de war is". De generaal is een man van de
+klok. Kleine zielen hebben dikwijls dezelfde accuraatheids-manie,
+en ofschoon die accuratesse alzoo op zich zelve niet veel beteekent,
+zoo mag men er nu toch uit opmaken dat Van Barneveld gedurende zijn
+militaire loopbaan zoomin in de lage als hoogere rangen, ooit naar
+zich wachten liet maar steeds op zijn post was.
+
+De generaal verlaat zijn zitplaats; loopt een paar malen de kamer op
+en neer; ziet nogmaals naar de pendule, en gaat dan de kamer uit.
+
+De breede gang, waarin hij gekomen is, vormt met de straks genoemde
+vestibule één geheel, en loopt tot aan den achtermuur van het
+huis waar voorheen, aan den binnenkant, een gipsen Ceres de nis
+versierde. Sedert de generaal eigenaar van _De Zonsberg_ is geworden,
+werd de nis uitgebroken, en kwam er in haar plaats een glazen deur, die
+nu toegang geeft tot de reeds genoemde zeer smaakvol uitgebouwde serre.
+
+Wanneer men het landhuis binnentreedt ziet men alzoo aan 't eind van
+de breede gang, door de glazen deur, in Van Barnevelds zoogenaamden
+wintertuin, die met recht zijn lievelingsverblijf mag heeten.
+
+Op hetzelfde oogenblik dat de generaal er nog even denkt binnen te
+gaan, omdat hij, in weerwil van het wachten, geen oogenblik zijn
+goede stemming verliezen wil, komt August Helmond, gevolgd door Van
+Barnevelds dochter Jacoba, uit de groote zaal in de gang, en drukt
+de eerste al spoedig den verrast opzienden oom de hand.
+
+"Ahzoo, menheer de bruigom! Ik wist niet dat je al hier waart, en was
+bang dat Willem wat getreuzeld had. De knaap wordt oud.--Hij heeft
+je immers gehaald?"
+
+"Jawel, prompt zooals u besteld hadt oom. Ik dank u. De tilbury kwam
+mij even buiten Romphuizen tegen."
+
+"Hadt je niet begrepen dat ik je zou laten halen?"
+
+"Nee oom."
+
+"Dat spijt me."
+
+"Omdat u zelden...."
+
+"Ik zend geen rijtuig wanneer men van mijn beleefdheid gebruik maakt,
+maar wel wanneer men mij een beleefdheid bewijst. Ik waardeer het dat
+je van middag woudt komen August. Is juffrouw Armelo en de familie
+welvarend?"
+
+"Dank u oom. Ik moet u vriendelijk van haar en mijn aanstaande
+schoonouders groeten."
+
+De generaal maakt een beweging met de hand, ten teeken dat hij de
+beleefdheidsformule heeft gehoord.
+
+"Wat dee jelui in de zaal Coba?"
+
+"Pa, ik heb...."
+
+"Coba heeft er mij een nieuw bewijs van haar liefde gegeven oom. Ze
+vertelde mij dat u ingevolge haar verzoek, wilt terugkomen op uw
+besluit, en morgen na de trouwplechtigheid het déjeuner zult bijwonen,
+waarop de familie Armelo u had genoodigd. Coba wilde mij dit goede
+nieuws mededeelen alvorens aan tafel te gaan."
+
+"Ei zoo ondeugende babbelaarster; moest het daarom over den tijd
+loopen!"
+
+"Mijnheer, er is gediend;" zegt de huisknecht die uit de eetkamer in
+de gang komt en front maakt bij de deur.
+
+"Goed Hendrik!"--In het Fransch vervolgt Van Barneveld tot den neef
+die hem een dankbaren blik had toegeworpen: "Toen Coba mij deed
+gevoelen dat de familie Armelo mijn weigering aan een dwazen trots
+zou toeschrijven, toen heb ik fiat gezegd. Als men mij maar vergunnen
+wil om niets anders dan het zeer gewone te gebruiken, en niet later
+dan om zes uur naar huis te gaan.--Convenieert dat de familie?"
+
+"U bedoelt oom?"
+
+"Zoo'n déjeuner in _De Gouden Arend_?" antwoordt de generaal terwijl
+hij den jongelieden een wenk geeft om plaats te nemen.
+
+Helmond kleurt vluchtig; aarzelt, en zegt dan:
+
+"Ik heb die zaak met den ouden heer Armelo besproken en geschikt oom."
+
+"Ah.... zoo" zegt de generaal, en geeft te gelijk een teeken om
+te bidden.
+
+Ofschoon Hendrik gedurende deze ceremonie in een zeer eerbiedige
+houding, met het oog op een der landschapvakken die de eetkamer
+versieren, achter de tafel staat, zoo kan hij toch niet nalaten om
+eventjes onder de oogwimpers door, een blik op "zijn biddende gasten"
+te werpen.
+
+--'t Is om er akelig van te worden zooals die lieve juffrouw Coba er
+uitziet. Ja, als zij de mooie vriendelijke oogen, zooals nu heeft
+gesloten, dan zou men haast zeggen dat daar een doode in biddende
+houding zat. De werkmeid heeft gezegd dat het geen wonder is.--En,
+zou het werkelijk geen wonder wezen? Zou ze waarlijk hoe langer hoe
+bleeker worden omdat dokter Helmond morgen met dat juffertje van
+den oud-kapitein Von Habenichts gaat trouwen?--Ja, die neef van
+den generaal is een knap mensch. Wat een verschil van kleur met
+juffrouw Coba!--En juffrouw Coba's postuurtje, och lieve hemel,
+denkt Hendrik terwijl hij nu weer in de straks verlaten  richting
+tuurt--schuinsrechts op het landschapvak met een herder en herderin
+onder een boom,--och lieve hemel, heel wat anders dan die juffrouw
+daar met den saamgepersten boezem in het gele keurslijf. Zoo'n wurm!
+
+De gewone diners op _De Zonsberg_ duren niet lang; in een half uur
+is gewoonlijk alles--van de soep tot den podding, afgeloopen. En,
+wanneer Hendrik het eenvoudige dessert heeft opgebracht en voorgoed
+de kamer verlaat, dan wordt het gesprek, 't welk gedurende het eten
+doorgaans in 't Fransch werd gevoerd, in 't Nederlandsch voortgezet.
+
+"Dus zul je veertien dagen uitblijven?"
+
+"Ja oom, 't kan nu zeer goed geschikt worden; en voor Parijs is
+veertien dagen niet te veel."
+
+"Ah, dus moest het tóch Parijs wezen."
+
+"We zijn daar nu zeer op gesteld oom."
+
+"Ik meende August, dat jij er minder op gesteld waart;" herneemt
+de generaal, en meer dan gewoonlijk is er in zijn stem iets van den
+oud-militair te herkennen.
+
+"Ik geloof pa, dat August's bruidje er nog al heel veel zin in had. Ja,
+en dat kan ik mij best begrijpen, wanneer men er nooit is geweest en
+zich zoo gezond en sterk gevoelt als juffrouw Eva; niewaar Helmond?"
+
+August ziet zijn pleegzusje vriendelijk aan, en zegt tot den generaal:
+
+"Toen ik bemerkte oom, dat Eva er zoo bijzonder op gesteld was, werd
+het ook _mijn_ wensch. Ik geloof dat u de eerste zult zijn om te
+erkennen, dat het tot de zeer verschoonbare inconsequenties behoort
+om eigen lusten voor die van onze geliefden op te offeren."
+
+"Welzeker August.... Wil je nog wijn?"
+
+"Dank u oom."
+
+Eenige minuten later wordt er gedankt.
+
+Jacoba verlaat de eetkamer nadat ze een zoen op Van Barnevelds
+voorhoofd heeft gedrukt.--Hendrik die inmiddels is teruggekomen,
+presenteert den generaal en diens neef de sigaren. Nadat de heeren
+hebben opgestoken en Van Barneveld den knecht heeft gelast om het
+raam te openen, waardoor men evenals in de woonkamer het heerlijke
+vergezicht over den Rijn geniet, geeft de generaal aan zijn huisknecht
+een wenk. Deze verwijdert zich en doet de deur zorgvuldig achter
+zich toe.
+
+"'t Was mijn wensch August, om je op den avond vóór je huwelijk over
+je belangen te spreken," vangt de generaal aan: "we zullen daartoe
+na de thee, op mijn kamer gelegenheid hebben. Nu echter moet ik eens
+even over Coba met je praten." Naar buiten ziende en dan met merkbare
+zelfoverwinning:
+
+"Ze zag in de laatste dagen naar 't me voorkwam wat bleek."
+
+"Coba is niet sterk oom;" zegt Helmond en ziet den pleegvader
+belangstellend doch met verwondering aan.
+
+"Omdat ik niet aan den medicijnwinkel hecht August, daarom bevreemdt
+het je dat ik je over Coba's gezondheid spreek. Wat ik voor me
+zelf niet zou doen, dat doe ik voor m'n kind; en met het oog
+op je aanstaande reis vond ik het beter om je 't nu maar eens te
+vragen.... 't Kon dacht me geen kwaad.--Ze heeft voor een paar dagen
+iets gehad dat me...." de generaal wendt weer zijn hoofd van Helmond
+af en naar de zij van het raam: "dat me.... wel niet bezorgd maakt,
+maar.... toch ook niet beviel.---Zie je die sleepboot wel? Kijk, vier
+Keulenaars er achter, nee vijf, de verste zat nog achter den eiketop."
+
+"En wat was er dat Coba.... oom?"
+
+"O ja, 't had nu juist niet zoo _heel_ veel te beteekenen,
+maar.... Eergisteren tegen den avond gaan we samen den berg af;
+zitten in 't bosch op den beekheuvel; praten over je huwelijk; ze
+maalt me dat ik om jelui plezier te doen dat déjeuner zal bijwonen,
+etcetera, etcetera."
+
+"Zij heeft zoo'n lief karakter de goede Coba."
+
+"Het evenbeeld van haar moeder. Om kort te gaan, vroolijk en wél
+hervatten we onze wandeling; we praten over je toekomst, over
+je praktijk, ik weet niet wat. Naar huis terugkeerende, onder 't
+beklimmen van den berg, bespeur ik dat ze sterker dan gewoonlijk
+begint te hijgen. 'k Zeg nog: wil je hier even op den kant in 't gras
+gaan zitten--terwijl ik in stilte besloot om op een paar punten een
+tuinbank te doen plaatsen. O nee pa, zegt ze, en, om me te toonen
+dat ze heel wél is, begint ze met haar hijgend stemmetje een van haar
+favoriet-stukjes te zingen.--'k Zeg: Coba ben je mal, dat zingen onder
+'t klimmen deugt volstrekt niet; maar of ze 't niet hoorde, luider
+ging zij voort. Achter haar aankomende verbied ik het haar sterker. 't
+Was juist toen we van den zigzag den laatsten hoek omsloegen, dat ze
+met zeer veel inspanning de slotwoorden van dat air herhaalde: adieu,
+adieu of iets van dien aard. Geen twee seconden later zag ze om, zoo
+wit als een doode. Och pa, papa! riep ze met zwakke stem; en August,
+als ik haar niet aanstonds in mijn armen had opgevangen dan zou ze
+zeker achterover zijn gevallen, want, plotseling zakte ze ineen,
+bijna als iemand die verlamd is, en trok ze zoo raar met de oogen,
+dat ik niets dan het wit ervan te zien kreeg."
+
+"Was zij buiten kennis oom?"
+
+"Nee in 't geheel niet. Tenminste, ze verstond me best. Bijna dragend
+heb ik haar toen in huis en op de canapé gekregen. Het hijgen, dat
+gedurende die.... vapeur een weinig bedaard was, kwam nu sterker
+terug; later werd ze koud, en haalde den sjaal, waarmee ik haar
+voeten had bedekt, eenigszins rillend over zich heen;--ze was wel
+wat luchtig gekleed, zieje, en 't is doorgaans nog geen weer voor
+die zomertoiletjes.--Enfin, ik stop haar wat toe; ze zal moe zijn
+dacht ik, en een fiksche toer slapen zal haar goeddoen. Maar jawel,
+een half uur later, toen ik wat in den Militairen Spectator zat te
+snuffelen, daar staat me 't ondeugende kind naast m'n stoel; zoent me,
+en zegt dat ze heelemaal weer beter is.--'t Heeft niets te beteekenen,
+niewaar? 't Was een natuurlijk gevolg van dat fatale zingen onder
+'t klimmen; maar ik meende toch dat ik verplicht  was je 't eens te
+zeggen.--Omdat ze niet sterk is moet ze alle zotte _efforts_ vermijden,
+dat is mijn opinie....?"
+
+"Klaagt Coba nooit over pijn op de borst oom?"
+
+"Nee, ze heeft een delicaat gestel, maar klagen doet ze nooit!"--Weer
+naar buiten turend: "Je ziet er geen kwaad in, niewaar? Een vapeurtje
+ten gevolge van die klim- en zingpartij?"
+
+"Zooals ik Coba nog van middag heb gezien, kan ik in die bezwijming
+juist geen reden tot bezorgdheid vinden; maar...."
+
+Helmonds antwoord heeft den ouden generaal van een grooter zorg
+bevrijd dan hij zou willen bekennen; ja grooter misschien dan hij
+zichzelf is bewust geweest. Voor des dokters laatste _maar_ had hij
+nu geen ooren. Immers die dokter, een _deskundige_, heeft erkend dat
+in het genoemde verschijnsel op zichzelf geen reden tot bezorgdheid te
+vinden was. Zulk een verschijnsel is dus niet een erkend uitvloeisel,
+of een vast bewijs van het aanwezig zijn eener doodelijke kwaal. Dit
+te weten is hem genoeg. In de geliefkoosde overtuiging dat Jacoba,
+ofschoon zij niet tot de sterksten behoort, "gezond van harte" is,
+werd de vader opnieuw en krachtig versterkt. 't Komt uit zooals hij
+vermoed--of in stilte gehoopt heeft: de overspanning van het oogenblik
+heeft zijn dochter die "onpasselijkheid" bezorgd, en, zullen die
+malle kuurtjes zich niet herhalen en alzoo het delicate gestel op den
+duur niet verzwakken, dan dienen alle sterke inspanningen vermeden
+te worden, en moet Coba vooral _niet meer zingen_. In den laatsten
+tijd was ze altijd minder goed wanneer ze gezongen had.
+
+"Je bent het volmaakt met me eens Helmond. Ik wist vooruit dat er
+geen kwaad bij was, maar, zonder je eens te hebben gepolst, rekende
+ik mij vis-à-vis Coba niet geheel verantwoord.--Komaan, ze zal ons
+met de thee wachten; maar--doe jij me nu één plezier en secondeer me
+als ik haar goeden raad geef. Dat zingen en gillen, waarachtig dat
+deugt niet--niemendal!"
+
+Helmond kent zijn pleegvader. Hij vindt het onnoodig om hem, en zonder
+dat hij als dokter iets met zekerheid bepalen kan, de zoo gemakkelijk
+herwonnen gerustheid opnieuw te benemen. Hij besluit in stilte, om
+Jacoba aan de theetafel ongemerkt eens wat nauwkeuriger waar te nemen;
+haar zoo noodig goeden raad te geven, en wanneer er méér reden tot
+bezorgdheid mocht zijn dan hij nu vermoedt, om haar dan--al moest
+het ook in stilte wezen--met zorg te behandelen zoodra hij van zijn
+reisje zal zijn teruggekeerd.
+
+Ternauwernood is de generaal met zijn neef in de huiskamer gekomen,
+waar Coba voor het tweede venster aan de theetafel zit, of hij zegt
+terwijl hij even bij haar stilstaat:
+
+"Zie je wel klein ding, August is het heelemaal met me eens. Nietmeer
+van die kunsten hoor!"
+
+Terwijl Jacoba's bleek gezichtje met een blos wordt gekleurd vraagt ze:
+"Wat bedoelt u papa?"
+
+"Wel, met dat onbesuisde zingen. Helmond geeft me volmaakt gelijk dat
+jou persoontje niet voor al die krachtsbetooningen en hooge noten in
+de wieg is gelegd."
+
+"Maar pa, dat zingen...."
+
+"Ja lieve kind, dat doet je wél kwaad; de heele muziekboel doet je
+kwaad. Als je zoo'n uur op de piano hebt zitten tamboereeren, en
+vooral na de les, dan kan ik 't je aanzien dat je moe bent. Laatst
+nog beefde je hand toen je me 't kopje gaf."
+
+"Dat was na den _Erlkönig_ pa, en dat stuk....!"
+
+"Ja dat is onverstandig kras, ik zeg _bepaald onverstandig_! Hoor
+eens lieve nachtegaal, August geeft me volmaakt gelijk dat je je
+versterken en je gestel niet door overmatige inspanning ondermijnen
+moet. Niewaar August?"
+
+"Zeker Coba, oom heeft me gezegd dat je eergisteren...."
+
+"Ja, ik heb August je kippenkuurtje van Dinsdag eens verteld. 't Kwam
+zoo ter sprake. 't Was niets niemendal. Maar, een tienponder kan geen
+kogels van een dertigponder verwerken. De mensch moet leven naar de
+mate der kracht die hem geschonken is! Zelfs nu nog, als _ik_ den
+Zonsberg met m'n zeventig jaren beklim, dan behoef ik niet te rusten,
+maar jij met je constitutie, je moet het driemaal doen. Zie, zoo moet
+je het in 't generaal aanleggen, indien je komen wilt waar God je
+voor geschapen heeft, dat wil zeggen tot je ouden dag; en als je dat
+niet doet, en je nog gaat overschreeuwen erbij, dan, waarachtig, dan
+ben je je eigen revolver. August denkt er precies zoo over. Niewaar?"
+
+"Ik ben het zeer met oom eens Coba, dat je _niet te veel_ van je
+krachten moet vergen."
+
+"Maar pa, u hebt zoo dikwijls gezegd dat bijvoorbeeld een soldaat
+door oefening...."
+
+"Beste kind, in disputeeren heb ik geen lust. Van soldaten
+spreken we niet. Als je me met je lief gezichtje zoo wijsgeerig
+aan mijn militair herinnert, dan zou ik 't allereerst op _commando_
+en _discipline_ komen, en je weet wel dat ik japonnetjes nooit als
+soldaten behandel. Ik hoop dat je uit overtuiging en uit liefde voor me
+doen zult, 'tgeen August volmaakt met me eens is dat je doen _moet_,
+en als deskundige van je verlangt. Donerie zal vooreerst niet meer
+komen. Piano en zang dienen een tijd lang te rusten. Voordat August op
+reis gaat, moest je hem en mij dat beloven. Zul je? Als we dan verder
+goed versterken; veel de lucht genieten--liefst op de vlakte--dan
+twijfel ik niet of hij zal bij zijn terugkomst moeten zeggen dat je
+er beter uitziet. Want ja, een beetje bleek zie je toch wel."
+
+Jacoba is bij de laatste woorden van haar vader beurtelings rood
+en doodsbleek geworden. Meesttijds weet ze zich zonderling goed te
+beheerschen. Men zal niet licht bespeuren wat er omgaat in hare
+ziel indien zij het noodig oordeelt, het voor haar dierbaren te
+verbergen. Nu echter was het haar een oogenblik te machtig.
+
+"Muziek en zang zijn mijn liefste uitspanningen. Waarom moet ik u en
+August.... beloven....?" zegt ze op bewogen toon terwijl er tranen
+blinken in haar zachtblauwe oogen.
+
+Van Barneveld heeft niet geantwoord.
+
+Die kijkers staarden hem aan als van een aangeschoten ree. Dat was
+den _generaal te machtig_.
+
+"Coba, oom wil je volstrekt je genoegen niet ontnemen; hij vreest
+alleen dat het je nadeelig zal zijn."
+
+"Als het _beter_ is dat ik niet zing en speel August, en vooral als
+ik er pa genoegen mee doe, dan kan ik het laten;" zegt Jacoba terwijl
+ze door een zekere bedrijvigheid bij het inschenken van de thee, den
+strijd tracht te bedekken dien het bedaard gegeven antwoord haar kost.
+
+"Fiks gesproken Coba!" zegt de generaal.
+
+Weinige oogenblikken daarna verlaat hij de kamer om in de serre een
+kijkje te nemen, of.... met de heimelijke hoop misschien dat August
+gedurende zijn afwezigheid, Jacoba nog eens ondervragen en verder
+goeden raad, ja, zoo het noodig mocht wezen, een "mengsel uit den
+medicijnwinkel" zal geven. Coba zag toch erg _erg_ bleek, en die
+kippenkuren konden terugkomen.
+
+Helmond kent zijn pleegvader. Hij ziet hem de kamer verlaten en--straks
+is de deur weer gesloten.
+
+"Heb je nooit pijn op de borst Coba?"
+
+"Nee August."
+
+"Kun je goed ademhalen. Zóó--diep, _diep_ ophalen? Probeer het
+eens flink!"
+
+Jacoba voldoet aan Helmonds verlangen, doch met een afgewend gelaat.
+
+"Ja 't is wel vreemd dat ik nu juist op mijn laatsten bruigomsdag
+hier bijna aan 't praktizeeren zou raken. Tot nu toe was ik zoowat
+de drop-en-kamille-dokter van 't huis. Maar je zult het ondervinden
+dat ik heel gemakkelijk voor mijn patiënten ben; en, als ik ze
+liefheb zooals mijn beste zusje, dan moeten ze in een heel klein
+poosje weer van zessen klaar zijn. Aan jou Coba, is echter voor
+'t oogenblik gelukkig niet veel eer te behalen. Oom maakte zich
+om dat kippenkuurtje eerst wel wat ongerust, en ofschoon er naar
+'t me voorkomt volstrekt geen kwaad bij is, zoo noem ik het heel
+verstandig dat je--ook om zijnentwil--een veertien dagen zijn raad
+wilt volgen.... Mag ik je pols eens eventjes...... Wat de muziek en
+'t zingen betreft lieve kind, daar zal op den duur volstrekt geen
+bezwaar tegen zijn." Helmond drukt den pols wat sterker, en vervolgt:
+"Nu Donerie wat ongesteld is komt het juist goed om je naar papa's
+wensch te voegen en wat vacantie te nemen."--Hij ziet Coba die zich
+heeft afgewend, nauwlettend van terzijde aan; laat den pols varen;
+vat hare hand, en zegt na een oogenblik stilte:
+
+"Vertel me eens heel oprecht beste zusje, is er iets dat je
+hindert?--Heb je misschien 't een of ander dat je droefgeestig
+stemt? of...."
+
+"Ik August?--Wel nee!"
+
+"'t Kon wezen Coba. De booien zijn soms onaardig. Weegt het bestier
+van de huishouding je ook wat zwaar?"
+
+"Nee August, volstrekt niet."
+
+"Toch komt het me voor...."
+
+Jacoba trekt haar hand uit die van Helmond, en zegt op sterker toon
+dan ze gewoonlijk spreekt:
+
+"Ik heb niets, volstrekt niets dat me hindert August. Alleen maakt het
+me zenuwachtig als men zooveel notitie van mij neemt. Ik heb laatst
+wat hard gezongen onder 't klimmen. Als men verdriet heeft dan zingt
+men zoo niet.--Nu, toen ben ik van overspanning wat raar geworden. Als
+mijnheer Donerie ziek is dan kan ik vanzelf geen les nemen en is dit,
+zooals je wél zegt, een geschikte vacantietijd. Is....--Je wilt nog
+thee?--Is.... se--wat ik wou zeggen, ah--is mijnheer Donerie _ernstig_
+ongesteld? 't Zou me niemendal verwonderen als die man eens erg ziek
+werd. 's-Winters kleedt hij zich onverstandig dun; bijna nooit een
+overjas aan. Zeker een zwaar gevatte kou....?"
+
+"Ik geloof niet dat het veel te beteekenen had. Hoofdpijn. Wel mogelijk
+gevatte kou;" antwoordt Helmond zonder er veel bij te denken, want hij
+meende zeer goed te bespeuren dat Coba naar Donerie's ongesteldheid
+informeerde terwijl geheel iets anders haar vervult.
+
+"Ik begrijp niet waar pa blijft;" zegt Coba terwijl ze opstaat en
+met afgewend gelaat zich voortspoedt naar de deur.
+
+"Coba! Jacoba!"
+
+"Is er iets August?"
+
+Hij staat vóór haar; ziet haar fiks in de oogen, en haar fijne
+vingertjes vattend zegt hij kalm:
+
+"Zusje, als daarbinnen verdriet of hartzeer woelt, dan zijn wij
+dokters met onze medicijnen niet in staat de kwaal te genezen. Dat
+_verdriet_ of _hartzeer_ moet worden weggenomen. En wat dunkt je zou
+ik nu--_zelf_ ten toppunt van geluk--mijn lieve pleegzusje met een
+vroolijk hart kunnen verlaten terwijl ik vermoed dat zij iets heeft
+'t welk haar niet gelukkig maakt, of dat haar hindert althans; dat er
+werkelijk iets anders is 'tgeen haar gestel zou kunnen ondermijnen
+dan muziek en zang zelfs bij 't bergen klimmen? Coba ik heb je goed
+bekeken. Men ziet het maar zelden wanneer je iets wat je grieft of
+smart, verbergen wilt. Maar ik zeg je nu, dat je 't een of ander te
+onderdrukken zoekt; misschien al sedert lang, en ten koste van je
+gezondheid. Als de oorzaak van dat verdriet wordt weggenomen Coba,
+dan zul je waarlijk weer veel flinker zijn. In één woord, zeg me wat
+je hebt. Straks spreek ik met oom.--In de stemming waarin hij nu is zal
+hij alles toegeven; ja, al moest hij den ouden Willem of Betje wegjagen
+indien ze je hier in 't een of ander den voet dwars durven zetten,
+hij zou het doen. Oom ging naar de stad wonen als ik hem zei dat de
+stilte je hier onaangenaam werd en kwaaddeed. Dus, beste kind...."
+
+"Ik dank je vriendelijk voor je belangstelling August, maar je
+hebt het mis. Niemand ter wereld heeft mij eenig verdriet gedaan,
+en _De Zonsberg_ is het liefste plekje dat ik ken. Zul je pa eens
+inschenken? Ik moet even naar boven."
+
+"Niet te haastig, niet te haastig die trappen op!" roept de
+generaal zijn dochter na, en dan binnentredend tot Helmond, alsof
+hij overluid een straks afgebroken gedachtenloop vervolgt: "Wat me
+óók zeer waarschijnlijk voorkomt August, het is dat Coba meer dan
+ze toonen wil gevoel van je huwelijk heeft.--'t Ligt in den aard
+der zaak dat je niet meer zoo dikwijls zult hier komen en dat ze je
+dikwijls zal missen. Coba houdt veel van je, August. Bij al wat we
+nu te observeeren hebben, zal het haar mede goeddoen dat die zaak nu
+morgen maar afloopt. Ze wil voor geen werelds-geld thuis blijven. 't
+Zou misschien beter zijn...."
+
+"Dat geloof ik niet oom; afleiding is goed, en ik zal morgen bijtijds
+een klein fleschje zenden waarvan ze een paar keeren vóórdat u
+uitrijdt, gebruiken moet."
+
+Hendrik de huisknecht annonceert op dit oogenblik met een ternauwernood
+onderdrukten glimlach: "Mijnheer Kippelaan!"
+
+"Er is belet Hendrik. Zeg zeer beleefd aan menheer Kippelaan dat ik
+iemand bij me heb met wien ik moet spreken.... iemand die.... uit de
+stad moet, die.... Ik kan den man niet ontvangen."
+
+Weinige oogenblikken later komt Hendrik terug, en zegt dat mijnheer
+Kippelaan juist het allermeest is gekomen om den persoon dien de
+generaal bij zich heeft: "Hij wilde dokter Helmond zoo bijzonder
+graag eens eventjes spreken."
+
+"Ben je zijn dokter August?"
+
+"Ik zou bijna zeggen: helaas ja!"
+
+"Laat menheer binnen Hendrik."
+
+Mijnheer Kippelaan struikelt de kamer in; ziet naar den dorpel om,
+en dan met een buiging:
+
+"Serviteur je excellentie. Nee ik derangeer u niet; nee waarlijk niet;
+'t was maar om eventjes.... Ah! comment va Helmond; altijd wél geweest
+sedert ik 't plezier had je van morgen....?"
+
+"Neem even plaats menheer Kippelaan;" zegt Van Barneveld met
+een aanwijzende beweging der hand, waardoor hij die hand voor een
+verovering van den bezoeker zoekt te vrijwaren. Doch, Kippelaan heeft
+zijn prooi reeds bemachtigd en dubt er mee op en neer.
+
+"Pardon, pardon excellentie, ik kan bij deze gelegenheid niet nalaten
+u nogmaals van harte, van harte...."
+
+"Ik dank je menheer;" zegt Van Barneveld terwijl hij tamelijk
+militairement zijn hand uit den kerker bevrijdt.
+
+"Kwalijk genomen?" herneemt Kippelaan met vergoelijkenden lach:
+"Jawel jawel, u hebt het me kwalijk genomen dat ik u na onze
+laatste ontmoeting op de receptie niet bezocht. Ja ja, 't is slecht
+van me, heel slecht. Ik maak het grof met iedereen. Mijn neef de
+professor in Leiën heeft laatst ook al geklaagd dat ik hem heelemaal
+negligeerde. Och ziet u, zóó ben ik; maar ik informeer nu allereerst
+naar juffrouw Van Barneveld. Welvarend niewaar? Ochkom, dat doet me
+plezier. 't Zou ook jammer zijn voor het feest van morgen. Perfect
+idee in _De Gouden Arend_. Uitmuntende visch! Zeker half-twee aan
+tafel? Déjeuner niewaar? Geen muziek zou ik denken? Begrepen! stuitend
+voor de conversatie, en...."
+
+"Menheer Kippelaan, we zullen maar eens open met elkander praten...."
+
+"Welzeker je excellentie, daar hou ik van. Op een kleine plaats
+moest men over 't algemeen minder gesloten, en meer joviaal en open
+zijn. Ziet u, ik zeg wat ik denk; geef me zooals ik ben. Rond,
+weet u...." Vluchtig opstaande, buigend, en weer plaatsnemend:
+"Militairement!"
+
+"'t Schijnt dat u de militaire usanties...."
+
+"O zeker, men heeft mij dikwijls gevraagd of ik geen officier
+was--in politiek weet u; en maçon; ik was op-en-top maçon, want de
+maçonnerie is alleen jovialiteit: Och dat is het geheele geheim,
+niets anders. Dikwijls aangezocht om lid te worden; maar excellentie,
+ik was het zonder dat ik het was. Ziet u, ik hou van _open_, _rond_!"
+
+"Wij beiden hebben onzen dokter te spreken menheer. Wilt u zoo goed
+zijn mij vóór te gaan.--Wanneer het geheim is August, ga dan in
+de zaal."
+
+"Duizendmaal excuus! Volstrekt niet. Geheimen in geen geval; en
+wat vóórgaan betreft je excellentie, indien u haast hebt dan zou ik
+dokter als we samen terugwandelden niewaar, zeer goed kunnen zeggen
+'tgeen ik te zeggen heb niewaar? Ik dank uw excellentie anders wel
+voor de groote beleefdheid om mij...."
+
+"'t Is geen beleefdheid menheer. Ik maak wat haast omdat we onzen
+tijd noodig hebben. 't Zijn familiezaken die we moeten afdoen. Wilt
+u dus zoo goed zijn mijn neef te volgen?"
+
+"Familiezaken! O welzeker je excellentie. Maar wat _ik_ aan mijn
+vriend Helmond te zeggen heb is wel bepaald in vertrouwen, maar
+toch--nee nee pardon generaal, pardon, voor u is 't in 't geheel geen
+geheim. Pardon!--Je moet dan weten Helmond, dat ik van morgen nadat ik
+'t plezier had je te zien, nog even bij den goeden majoor Kartenglimp
+ben geweest. Perfect mensch! Onder heeren! Open! O!--Was ijselijk
+amicaal met me; Kippelaan voor en na. Maar hij gevoelde zich toch
+zeer ziek. Was fameus met je ingenomen--droppels of poeders daar wil
+ik afwezen. Enfin, was bang voor een beroerte--_dit_ was het geheim;
+ziet u excellentie, maar onder ons niewaar? Ook niet plezierig een
+beroerte. Mijn neef de professor...."
+
+"Heeft de majoor je een commissie voor me opgedragen Kippelaan?"
+
+"Met je verlof, met je verlof dokter; commissies opdragen, zieje,
+dát is wat kras, maar...."
+
+"Neem me niet kwalijk; heeft hij je verzocht om mij....?"
+
+"Dat juist niet; ik heb de gaaf om--ja hoe mag ik het noemen; te
+_voelen_. Ziet u excellentie, dat is een voorrecht. Ik weet wat de
+Lieder ohne Worte zeggen. Dat voel ik! Ik begrijp, en dat doen de
+minste menschen. Als ik muziek lees dan lees ik een boek. Ja een
+vers van.... _enfin_ vind ik niet zoo mooi als een blad muziek;
+een quatre-mains lees ik liever dan een roman."
+
+"Heeft de majoor u verzocht....?"
+
+"Pardon, ik heb begrepen dat hij boos op je was. Ik ben rond dokter. Ja
+hij was boos op je, heel boos, dat mag ik zeggen; en nu dacht ik: ten
+bewijze dat ik Helmonds vriend ben, wil ik 't hem zeggen. Nu zei de
+majoor--'t was à propos van je reis: als ik hem in tijd van nood maar
+telegrafeeren kon. Dat was _juist_ gezien, niewaar excellentie? Mooie
+uitvinding: Wil ik iets weten, ik weet iets!--Rondeman gezegd, nu had
+ik een raad te geven. Schrijf me je adressen op, hê? watblief? Van
+dag tot dag? Goed idee niewaar? Niemand heeft er mee noodig waar je
+heengaat: maar als de majoor...."
+
+"Voor 't geval Kippelaan, dat mijn thuiskomst volstrekt noodzakelijk
+mocht zijn, heb ik maatregels genomen. Van Hake zal in overleg met
+Biermans schrijven of telegrafeeren."
+
+"Och-kom, Van Hake! zal die....!--Ah, hoe vaart u juffrouw Van
+Barneveld?" vervolgt Kippelaan tot Jacoba die juist binnenkomt:
+"Altijd wel geweest? Braaf feestgevierd dezer dagen? Ik ben verrukt
+over 't mooie uitzicht hier. Magnifique niewaar? Die Rijn!.... die
+landen _kust_ en _scheurt_ de dijken! 't Heelal verdeelt in ko...."
+
+"Menheer Kippelaan, je zult me vergunnen dat ik me nu met mijn neef
+absenteer. Als je nog een oogenblik wilt rusten, mijn dochter zal je
+gaarne een kop thee schenken. Vaarwel."
+
+Toen Kippelaan een groot uur later vertrok, toen was hij bij uitstek
+voldaan.--O, de ontvangst op _De Zonsberg_ was charmant geweest. Al
+heeft hij dan tot heden geen rechtstreeksche uitnoodigingen voor
+familiare diners of soirees gekregen, de ontvangst bewees genoeg dat
+het een onwillekeurig verzuim, ja misschien wel een groot bewijs van
+delicatesse geweest is. 't Was hem in den aanvang moeielijk om die
+delicatesse geheel in overeenstemming te brengen met de handeling
+van den generaal, toen hij zich met Helmond ging verwijderen, en hem,
+"ten sterkste animeerde" om alleen met juffrouw Coba te blijven. Maar
+later, ja, grooter blijk van sympathie en waardeering heeft de generaal
+niet kunnen geven. Alleen met personen met wie men op een familiaren
+voet wil zijn, handelt men zooals de generaal heeft gedaan; heelemaal
+in den geest van hun gesprek.... sans gêne, rond, joviaal!
+
+En juffrouw Jacoba! heeft zij hem een grooter bewijs van.... enfin,
+kunnen schenken dan juist door die koele, geretireerde houding? 't
+Mocht dan bij den "burgerlijken stand" en zelfs aan den generaal
+bekend zijn, dat hij den elfden April zijn vier en veertigste
+jaar is ingetreden, juffrouw Coba's terughoudendheid heeft hem wel
+degelijk gezegd, dat ze hem--zooals iedereen--op 't allermeest voor
+een zes en twintiger hield. O, welk een overheerlijk uur heeft hij
+gesleten! Zeer timide heeft ze veel naar buiten gezien, enfin in
+das Blaue hinein! en ze heeft zeer weinig gesproken; natuurlijk pour
+la première fois! Maar, zoo 't een en ander heeft hij toch uit haar
+allerliefste korte antwoorden kunnen opmaken; bijvoorbeeld dat zij
+zich nooit verveelde als zij alleen was; en dat het haar pa zeker
+bijzonder veel plezier zou doen als hij eens terugkwam wanneer papa
+geen zaken had. O, o, die invitatie!--Voor het overige is Kippelaan
+zeer tevreden over zich zelf. Hij heeft de overtuiging dat alleen
+de "toonnuanceering zijner stem"--waarover men hem dikwijls vol
+enthousiasme gesproken heeft--ook nu haar uitwerking heeft gehad. Toen
+hij van 't geluk sprak 'twelk dokter Helmond met zijn geliefde "te
+gemoet ijlde", in vergelijking van een lijdend herstellen zooals van
+den majoor Kartenglimp of een doodelijk ziekbed, waaraan--zooals hij
+vernam--de muziekmeester Donerie gekluisterd was; toen hij die weelde
+des echtelijken geluks, in tegenstelling van zooveel lijden op dit
+"werelddeel" had geteekend, toen heeft hij haar zien verbleeken
+en ontroeren.--O Coba mijn!--Ja, zoo dacht Kippelaan toen hij bij
+'t heengaan--geheel in gedachten--Hendrik die hem uitliet de hand
+schudde. Ja, nadat ik een drietal moest bedroeven en teleurstellen,
+zal deze dan de vervulling der planeet zijn: "De zon zal het zilver
+beschijnen en hetzelve aan u doen kleven." Zij was "bleekblank als
+het zilver", en de _Zonsberg_ bescheen haar!
+
+"Atjuus menheer Kippelaan!" zegt Hendrik, en Kippelaan eensklaps uit
+zijn droomen ontwakend, verbeeldt zich dat hij op _De Zonsberg_ heeft
+gedineerd; haalt zijn portemonnaie te voorschijn, zoekt en frommelt
+en tuurt erin, en.... is verplicht Hendrik een gulden te geven, want
+"de twee kwartjes" hij vond ze niet.
+
+Enfin, Kippelaan heeft het er ruimschoots voor over; en wat dien
+gulden betrof, als eenmaal het interessante bleeke kind--eenmaal,
+jawel, generaals zijn ook sterfelijk--dan zouden immers de guldens
+voor Kippelaan zijn "wat nu het zand was aan den oever der zee;
+tenminste...."
+
+Kippelaan die in 't schemerdonker vertrok, heeft nog eens even,
+terzij van het huis een "blikslag" erop geworpen, want hij "kent
+gaarne iets aan alle kanten".
+
+Schuin in de hoogte ontdekt hij licht. De glimp uit het raam schijnt
+op het gebladert van den meest vooruitkomenden eiketak. Juist onder
+dien eik stond Kippelaan, en hij hoorde spreken.
+
+'t Was "letterlijk _niet_ te verstaan."--Nu werd het luider. Stil,
+dat is de stem van den generaal. Hoor:
+
+"Getrouwd.... met Chassé.--Citadel.... twee kinders."
+
+Kippelaan vond het indiscreet; maar hier
+onder den donkeren eik, wie zag hem! 't Was
+aller-interessantst! aller.... aller.... interessantst! en hij
+luisterde, en ving gedurende een groot half uur, misschien een
+honderdste deel van de woorden op, die er binnen de kamer van den
+generaal werden gesproken; woorden, waarop men den klemtoon te pas
+of te onpas gelegd had. Binnen die kamer zelve vervolgt de generaal
+tot zijn pleegzoon:
+
+"Ja, toen je brave vader doodelijk getroffen in mijn arm den geest
+gaf, toen beloofde ik hem, zoo ik gespaard bleef, dat ik je beiden
+zou grootbrengen als mijn eigen kinderen. En heb ik dat niet gedaan
+August? heb ik _dien andere_ minder liefgehad? 't Is wreed mij aan dien
+knaap te herinneren, wreeder dan je denkt misschien. Had ik hem dan
+laten studeeren om aanstonds, toegevend aan een dwaze rederijkersmanie,
+zich te verslingeren aan een tooneelnimf van het laagste ressort! Had
+ik hem dáárvoor mijn liefde betoond, om mij.... mij...."
+
+"Beste oom, spreek hierover niet meer;" zegt Helmond dewijl hij ziet
+hoe de herinnering aan 'tgeen zijn broeder deed, den ouden pleegvader
+beroert.
+
+"Waarom zijn naam dan genoemd August? Je wist immers dat ik ten
+strengste verboden had om, in mijn bijzijn, over hem te spreken."
+
+"Oom, Philip is mijn broer, en waarlijk hij had u lief. Slechts in
+een oogenblik van opgewondenheid...."
+
+"Opgewondenheid! Zwijg August. Dat hij mij zóó iets zeggen kon! Wanneer
+ik me die woorden herinner; van _hem_ die woorden: "Man, als je één
+greintje eergevoel in de borst hadt....!" God in den hemel, hij tot
+mij! Zwijg, _zwijg_ zeg ik je; spreek me van den aterling niet meer."
+
+"Ja oom, 't was zeker schrikkelijk slecht om u, den weldoener...."
+
+"Slecht! er is geen woord voor te vinden!"
+
+"De hartstocht voor dat meisje had hem verblind. Ik wil hem niet
+voorspreken oom, maar uw woord is mij te zwaar; hem af te snijden als
+een "rot lid;" hem nooit wat er ook zijn mocht, te mogen bijstaan of
+helpen; hem te beschouwen als de adder die.... Oom, in godsdienstige
+begrippen verschillen wij veel, maar als u vasthoudt aan wat
+geschreven staat, dan moet u Philip niet vervloeken maar vergeven,
+evenals God...."
+
+Van Barneveld, de altijd waardige man, is nu aan de uiterste grens
+van zijn geduld. Zich sterk beheerschend, schenkt hij zich met bevende
+hand een glas water in, en, na een teug te hebben gedronken, herneemt
+hij--aanvankelijk kalmer:
+
+"Over onze godsdienstige denkbeelden spreken we niet August. Ik wil je
+alleen herinneren, dat ik aan een heilig, maar niet aan een weekhartig
+God geloof. Daar is een _verdoemenis_! De bokken zullen van de schapen
+worden gescheiden. Wie God veracht, gaat verloren; voor eeuwig! Geen
+Genade!--In Gods geest handelt de krijgsoverste als hij een verrader
+den kogel geeft; als hij opstand--insubordinatie--straft met den
+dood.--Het ongedierte vertrap ik vrij met den voet. En, als ik nu
+den ellendige vervloek dien ik liefhad en wéldeed; de adder die me
+zeggen durfde: "man, als je één greintje eergevoel...." God in den
+Hemel!.... zoo iets moest men niet opwekken, zoo iets...."
+
+Bij Van Barnevelds laatste woorden heeft hij de tafel door een hevigen
+vuistslag doen dreunen. Toen zijn stem bleef stokken, is hij opgestaan,
+en, zichtbaar fel bewogen, loopt hij een paar malen de kamer op en
+neer, ofschoon zijn haastig tasten naar de waterkaraf, en het nogmaals
+drinken--nadat Helmond hem snel heeft ingeschonken--zeer duidelijk
+verraadt dat hij den storm in zijn borst tot bedaren wil brengen.
+
+"Oom, uw toorn is rechtmatig, ik weet het!"
+
+"Ha zoo, als men dat maar bedenkt."
+
+"Ik vraag u niets voor.... hem. Ik wilde u alleen herinneren, dat
+hij mijn broer is, en mijn broeder kan ik niet haten oom."
+
+"Ik wil niet over hem spreken. Hem te haten gelast je niemand. Zijn
+naam wordt in dat stuk niet genoemd."
+
+"Maar de bedoeling ervan....?"
+
+"Is duidelijk genoeg: Nooit meer zal hij iets genieten van 'tgeen mij
+heeft toebehoord. Ik dacht August, dat je stilzwijgend mijn bedoeling
+zoudt verstaan en gebillijkt hebben."
+
+August Helmond staart op het schrift, 'twelk de oom hem straks ter
+onderteekening had aangeboden. Ofschoon men den jongen dokter wel
+eens andere verwachtingen had voorgespiegeld, wanneer hij zijn keus
+zou hebben gevestigd en in 't huwelijk ging treden; ofschoon men wel
+eens heeft gefluisterd dat de generaal aan zijn pleegzoon een ton of
+minstens een halve ton zou meegeven, zoo moest August erkennen dat
+de oom het wél had gemaakt; wanneer men namelijk bedacht dat zijn
+huwelijk met Eva Armelo geenszins Van Barnevelds geheele goedkeuring
+wegdroeg, en hij zich in den beginne er zelfs met kracht tegen verzet
+had. 't Was mooi genoeg dat Helmond--die alles wat hij was en bezat
+aan zijn pleegvader is verschuldigd; die reeds een eigen huis bewoont
+en van _De Zonsberg_ bij voortduring een stroom van weldaden in het
+huishouden mag verwachten, dat hij zich van den dag van 't huwelijk
+afaan, jaarlijks een som van driehonderd gulden zag toegekend--het
+dubbele van 't geen hij, sedert hij dokter werd, ontving--terwijl
+den echtgenooten telkens bij de geboorte van een kind, een bedrag
+van honderd gulden was verzekerd.
+
+Mocht de pleegzoon bij de inzage der gemaakte beschikking ook in
+den aanvang eenige teleurstelling hebben gevoeld, die teleurstelling
+heeft bij het verder lezen spoedig voor andere gewaarwordingen moeten
+plaats maken. Immers, ofschoon de generaal wel meermalen heeft laten
+doorschemeren dat August mede zijn erfgenaam zou zijn, nooit was daarop
+zoo rechtstreeks gedoeld als bij de woorden, dat August Helmond aan
+den _vroegeren huisgenoot_ nimmer iets zou schenken van 'tgeen den
+pleegvader had toebehoord.--Was hem die meerdere zekerheid voor de
+toekomst een hoogst aangename, het kon niet missen of de zeer gestrenge
+bepaling ten opzichte van zijn broeder moest hem pijnlijk treffen.
+
+Nog staarde Helmond eenige oogenblikken op het veelbeteekenend
+geschrift. Toen zag hij eensklaps zijn pleegvader aan en zei:
+
+"Oom, wij hebben onze moeder niet gekend. Zij was een zachte edele
+vrouw."
+
+"Is het je plan August, een nieuwe batterij te openen, laat dan
+dat voornemen varen. Je moeder heb ik--zooals je weet--zeer weinig
+gekend. Zij stierf twee maanden na den dood van mijn vriend. Zeker
+moet ze lief en goed zijn geweest, want zij was de oogappel van je
+vader. Maar August, al stond daar je moeder met "dien ander" voor me,
+en al kwam zelfs je vader, mijn onvergetelijke Herman, met hem aan
+de hand om een verzoening tusschen ons te beproeven, ik zou zeggen:
+Gaat heen, want je weet niet wat je vraagt. Slechts verachting op
+de wereld, kan misschien nog zijn vrijspraak bewerken voor den troon
+des Almachtigen."
+
+"Oom! voor u die anders altijd zoo goed voor hem waart, is dat
+woord.... te hard, te...."
+
+"Spaar mij August; wij menschen zullen eenmaal onze daden moeten
+verantwoorden. Ik vrees niet dat ik de oogen zal behoeven neer te slaan
+indien men "den ander" tegen mij over stelt. Nu genoeg hiervan.--Ik
+wensch je naam onder dat schrift.--Zeer lang heb ik er tegen opgezien
+om de zaak geheel en al af te doen. Dit moest vóór je huwelijk
+geschieden. Ik wilde dat je je huwelijksleven zoudt beginnen met
+eenige zekerheid omtrent mijn plannen. Weiger je deze verbintenis te
+teekenen, welnu August, dan deed ik wat ik kon en 'tgeen ik verplicht
+was, maar dan zijn wij elkander voortaan vreemd.... Heb ik me ook in
+mijn oudsten pleegzoon bedrogen, August?"
+
+"Oom!"
+
+"Ik dacht niet dat je een oogenblik zoudt aarzelen. Je afkeer...."
+
+"Ja oom, hij heeft zich schandelijk aan u vergrepen; maar, om mijn
+woord te geven dat ik het kind mijner vroeg gestorven ouders, zoo
+hij hulpbehoevend tot mij kwam, allen bijstand zou moeten weigeren,
+omdat hij _eens_, door hartstocht en drift vervoerd, vergeten kon
+wat onze weldoener voor hem deed: Nee, dát kan ik _niet_!"
+
+De generaal, die den spreker met vorschend oog van onder de grijze
+wimpers heeft aangestaard, valt nu eensklaps half toornig--half met
+zekere verruiming uit:
+
+"Maar wie eischt dit!? Wie verbiedt of kan je verbieden, om anderen,
+onverschillig wie ze zijn, bij te staan met het uwe! Wie zou het
+recht hebben je te binden om met hetgeen je zelf zult verdienen,
+naar verkiezing te handelen? Ik verzet er mij tegen dat "de ander"
+ooit iets zal genieten van 't geen _ik thans het mijne noem_. Zou
+je dan wenschen dat hij nog dieper zonk, en willen meewerken om zijn
+zedelijk bewustzijn geheel te vernietigen door vurige kolen te hoopen
+op zijn hoofd! Ik had niet gedacht August dat jij zelf er een oogenblik
+aan denken zoudt."
+
+"Maar alles wat ik zelfs nú bezit heb ik aan u te danken...."
+
+"Niet je leven; niet je aanleg; niet je intellectueele kracht, die
+je tot een zelfstandig man heeft gemaakt. Heb je nu de bedoeling van
+dit geschrift begrepen?"
+
+"Ja, oom.... en ik vergeet het niet."
+
+"Je woord is er mij borg voor. Ja zelfs, ik ontsla je van de
+onderteekening van een stuk waaruit je toch de rechte zin van mijn
+wil niet duidelijk gebleken was."
+
+Terwijl Van Barneveld het papier nu in kleine stukken scheurt alvorens
+het in de scheurmand te werpen, gaat hij naar zijn secretaire; neemt
+er een portefeuille uit, en telt dan honderdveertig gulden aan klein
+bankpapier voor Helmond neer.
+
+"Wil je eens nazien August? Hiermede sluit onze rekening.--Wat
+de partij in _De Gouden Arend_ betreft; nu daartoe besloten
+werd--misschien omdat men meent wederkeerig tot iets dergelijks
+verplicht te zijn--nu wil ik niet dat ze daardoor in moeielijkheden
+zullen komen, en vooral niet dewijl ik er zelf tegenwoordig zal
+wezen. Jij hebt de zaak met den kapitein al bepraat, niewaar? Zorg nu
+verder dat ze met _dit_--geheel in orde komt, en zonder dat iemand
+anders daarvan wete." Dit zeggende heeft de generaal een muntbiljet
+van vijftig gulden voor Helmond op de tafel gelegd.
+
+"Oom, ik nam het voor _mijne_ rekening, omdat mijn lieve Eva op dat
+déjeuner gesteld was, en zou dus gaarne, ofschoon incognito, morgen
+uw gastheer blijven."
+
+"Heel mooi gezegd: maar onze verhouding is van dien aard, niewaar,
+dat je zonder bedenking aanneemt wat ik je presenteer? Tegenover het
+publiek staat mijnheer Helmond als zeer verstandig, knap en zelfstandig
+dokter; tegenover den generaal Van Barneveld als.... zijn volwassen
+zoon! Is die titel je iets waard, dan neem je dit aan.--En dan,"
+vervolgt Van Barneveld, terwijl hij een paar regels op een couvert
+schrijft waarin hij terzijde, al pratend, iets uit de portefeuille
+heeft gestoken: "En dan, ik weet dat een eerste consult niet goedkoop
+en Parijs nog al duur is. Ziedaar!"
+
+Helmond, die de hem zooeven geschonken vijftig gulden bij de
+honderdveertig heeft geborgen, leest nu op het couvert: "Tweehonderd
+gulden voor het eerste consult aan Dr. Helmond."
+
+"Oom, uw goedheid....!"
+
+"Ja dokter, zoo honoreer ik maar ééns, dat begrijp je. Nu, geen dank
+meer. 't Is wél zoo, heel wel! Je weet dat ik je liefhad als mijn
+eigen kind. En daarom ook August, vergun het den ouden man dat hij,
+in naam van je besten vader, je nog eens op dezen avond aan een
+vroeger gesprek herinnert:
+
+"Ik begrijp u oom...."
+
+"August, ik geloof niet dat het déjeuner in _De Arend_ zou worden
+gegeven als je mij geheel en al begrepen had...!"
+
+"Wanneer wij maar eens getrouwd zijn beste oom! Uw spreuk bewaar ik
+als goud: Wijsheid zal ik mengen in mijn liefde. Maar waarlijk, mijn
+Eva is zoo goed; en ijdel, nee, wat men ijdel noemt dát is ze niet."
+
+"Heb haar lief met wijsheid August!--Zij zag er gisteren prachtig uit."
+
+"Zult u mijn wijfje ook _liefhebben_ oom? Ja, ik weet het. U zult het,
+evenals Coba; waarlijk, mijn engel verdient het!"
+
+"Wie mijn _zoon_ gelukkig maakt die heb ik lief als een kind.--Komaan,
+onze zitting heeft al te lang geduurd." Hij drukt hem met warmte
+de hand.
+
+
+
+
+
+
+
+VIERDE HOOFDSTUK.
+
+
+Den volgenden dag was het "regen en wind." De tuinman van _De Zonsberg_
+heeft het voorspeld. Toen hij gisterenavond langs de aspergebedden
+ging en hier en daar een pijpekop op een gebarsten  plekje zette, toen
+profeteerde hij, met het oog op een donkere bank aan den zuidelijken
+horizon, dat er "donder aan de lucht was. De lucht kon nog weinig
+warmte verdragen; en de twee laatste, Meidagen waren krek balsemiek
+geweest."
+
+'sNachts heeft het inderdaad een weinig geonweerd; en nu, in plaats
+van warm, is het guur buiten.
+
+'t Is acht uren in den morgen.
+
+Willem de oude koetsier staat op vijf passen van zijn meester in
+militaire houding diens orders af te wachten."
+
+"Om kwart over tienen vóór Willem."
+
+"Zeer wel generaal. Met de koets?"
+
+"Nee, met de vigilante."
+
+"....Zeer wel generaal.--Toch 't koperen tuig?"
+
+"'t Zwarte regentuig Willem."
+
+"....Alzoo kwart over tienen vóór, generaal.--Nog iets van je orders
+generaal?"
+
+"Je brengt me eerst met de juffrouw naar 't stadhuis. Van daar rij
+je naar den wal om dokter Helmond te halen, en brengt hem bij de
+familie Armelo."
+
+"Zeer wel generaal."
+
+"Je rijdt dan bruid en bruidegom naar 't stadhuis, en wacht daar om
+later, hen en ons, naar de kerk te brengen. Na afloop van de inzegening
+rij je ons, in twee toeren, naar _De Gouden Arend_, en dan, stapvoets
+naar huis."
+
+"Volgens je orders generaal. Nog iets te belasten generaal?"
+
+"Natuurlijk witte handschoenen."
+
+"Natuurlijk generaal.--Met verlof generaal, als het weer nog wat
+opknapt, neem ik dan de _koets_ en het _koperen_ tuig?"
+
+"De controleur gaat naar veel regen en wind."
+
+"Niets meer van je orders generaal?"
+
+"Zorg tegen twee uur weer met de vigilante aan het logement te zijn,
+maar met de imperialen er op. Je brengt de jonge menheer en mevrouw
+dan naar Briesborg aan 't station. Van daar kom je aan _De Arend_
+terug, en rijden we weer mee naar _De Zonsberg_."
+
+"Volgens je orders generaal.--Dus in geen geval de koets
+of.... Opperbest generaal!" Bij de laatste woorden heeft Willem de
+hand met militair saluut aan het voorhoofd gebracht, en verlaat op
+den wenk van zijn meester het vertrek.
+
+--De knaap wordt oud, denkt Van Barneveld, terwijl hij den koetsier
+met zijn zilveren haren en eenigszins krom-stijve beenen de kamer
+ziet verlaten: dat koperen tuig en die koets, ze hadden hem bijna
+uit het zaal gelicht.
+
+
+
+De regen valt met stroomen uit de grauwe lucht, die slechts hier
+en daar een zeer klein plekje blauw vertoont. De takken van het
+akkermaalshout bezijden den straatweg zwaaien, door den sterken wind
+bewogen, soms als dolzinnigen heen en weer, en vangen het slik op,
+'t welk het voorbijjagend rijtuig van _De Zonsberg_ doet opspatten.
+
+"August treft het slecht Coba."
+
+"Droevig weer pa."
+
+"'t Was óók zulk een weer toen ik met je lieve moeder naar 't stadhuis
+reed. Dat is nu drie en twintig jaar geleden...... Bertha hechtte
+aan goed weer op den trouwdag."
+
+"'t Stemt vroolijker papa."
+
+"Ik hecht er niets aan; maar later heb ik mij toch dikwijls herinnerd
+dat het op dien Woensdag slecht weer was."
+
+De wind stond op het raampje aan Coba's zijde. Ze kon niet naar buiten
+zien want de regen biggelde in allerlei slootjes en slangetjes langs
+het glas naar beneden. 't Was haar alsof ze tranen zag.
+
+"Je hebt immers nog eens ingenomen voordat we uitreden?"
+
+"Ingenomen?" zegt Coba verstrooid: "Ik geloof.... Nee ik heb het
+vergeten pa."
+
+"Je bent tegenwoordig waarlijk nog al vergeetachtig Coba. Straks moest
+ik je nog roepen toen Willem al vóór stond; 't was twee minuten over
+den tijd. 't Is goed dat jij de bruid niet bent, je zoudt misschien
+zelfs je bruidegom vergeten.--Je gevoelt je toch goed in orde niewaar?"
+
+In 't eerst kwam er geen antwoord. Toen zag ze eensklaps op, en zei:
+
+"O heel wel!" en daarna, wijzend door het venster waarvoor haar
+vader zat: "Zie, de lucht is daar nog erg donker. 't Is zóó wel
+treurig vandaag."
+
+Zeven minuten later reed de vigilante van _De Zonsberg_,--na den
+generaal en zijne dochter aan 't Raadhuis te hebben gebracht, naar
+het doktershuis op den wal. Maar dokter was al naar de woning zijner
+aanstaande schoonouders vertrokken.
+
+
+
+"Daar hoor ik het rijtuig mijn vrouwtje!" zegt August Helmond,
+en onwillekeurig beeft zijn hand waarmee hij Eva's sluier in wat
+sierlijker plooien om haar heerlijke taille schikt.
+
+"'t Is een vigilante lieve!" zegt de bruid, die zich in haar ruischend
+wit satijnen kleed, naar het venster heeft gekeerd: "'t zal voor papa
+en mama zijn."
+
+"Nee beste kind, 't is heusch van _De Zonsberg_; zie maar, Willem
+zit op den bok, en Hendrik staat aan de deur."
+
+"Wat! met een vigilante! Guns Helmond-lief, dat vind ik
+allerbespottelijkst. Heeft je oom de koets dan niet meer? Kijk,
+en een begrafenis-tuig.--Nee maar dat vind ik bepaald ridicule."
+
+"'t Is zeker omdat 't zoo regent;" meent Helmond tamelijk naïef,
+en is door Eva's opmerking in deze oogenblikken van agitatie, zeer
+tegen zijn gewoonte, een weinig van zijn stuk gebracht.
+
+"Ja maar daar bedanken we voor. Ik vind het heel lief dat oom een
+rijtuig zendt, maar de gewone vigilante! terwijl hier zelfs iedereen
+"met de koets" trouwt. Nee, je moet me niet kwalijk nemen, maar dat
+is wat erg militairement."--Roepend aan de openstaande gangdeur:
+"Pa! Pa-lief! Pa!"
+
+Kapitein Armelo komt in militair costuum de gang uit en gaat naar
+binnen.--Eva had het zoo gewild, maar het spijt hem dat hij heeft
+toegegeven. De uniform zit hem inweerwil van al de veranderingen
+die Helm de kleermaker er aan gemaakt heeft "als een gek." Die
+nieuwerwetsche mouwen behooren niet aan den militairen rok van tien
+jaren herwaarts. Hij voelt zich in dat ding als een recruut in de
+kapotjas; 't is hem veel te wijd, veel te slobs geworden, bah!
+
+"Zeg eens Eva, ik kan in dien rok waarachtig niet voor 't front komen;
+als je er niet tegen hebt dan doe ik eenvoudig mijn jasje aan."
+
+Eva vond het ijselijk onplezierig dat men haar in oogenblikken als
+deze--nu ze natuurlijk zenuwachtig en geagiteerd was--op allerlei
+manieren toonde hoeveel men de plechtigheid telde waarvan zij de
+heldin zou zijn. Ze hoopte niet dat pa de dwaasheid zou hebben om het
+gewone jasje aan te doen. Pa had den militairen rok laten vermaken
+omdat een gewone zwarte hem--entre nous gezegd--te kras was; maar
+in ieder geval stelde zij er dan ook prijs op dat hij zóó bleef. De
+generaal was natuurlijk ook in uniform. Op het jasje kon pa de
+"groote tiendaagsche ruzie" en den "vijf en twintigjarigen dienst"
+toch niet hangen; en de Romphuizers mochten wel eens zien dat pa
+evengoed officier was geweest als mijnheer Van Barneveld.
+
+Op Helmonds bevestiging dat de uniform inderdaad zoo heel slecht
+niet stond--waarbij hij den oud-soldaat een wenk gaf, waaruit deze
+moest opmaken dat men een bruid, die binnen weinige oogenblikken den
+gewichtigsten stap van haar leven zou doen, niet agiteeren maar wel
+iets mocht toegeven--was de oud-kapitein wel verplicht te zwijgen
+en zich gewillig te toonen. Van hare zijde moest Eva nu echter ook
+maar tevreden zijn. Waarlijk ze zou nog beter in de vigilante van
+_De Zonsberg_ dan haar pa in den uniformrok zitten. Wat deed het er
+ook toe, of het een koets of vigilante was.
+
+In zwartzijden staatsiegewaad, waarover een kanten sjaal hing die,
+ofschoon wel eenigszins rosachtig geworden, haar indertijd toch als
+zeer fraai door haar man was geschonken; een hoed met vuurroode linten
+op het tamelijk breede hoofd, kwam mevrouw Armelo uit het achterhuis
+naar voren. De kleine dienstmeid heeft juist opengedaan want er was
+alweder gescheld.
+
+"O, zijn de rijtuigen daar?" zegt mevrouw Armelo tot Hendrik, die even
+in de gang komt om te berichten dat men vóór was: "Zeer goed, je zult
+wel wachten;" en dan tot de kleine dienstmeid een weinig zachter:
+"Nee, zeg aan Herman dat mijnheer vandaag niet kan overdoen. Foei,
+hoe indiscreet zijn de menschen!" Terwijl zij de voorkamer wil ingaan,
+komt de genoemde Herman, een knecht uit _De Gouden Arend_, haar op zij,
+en zegt:
+
+"Menheer Siebold wilde een kistje van de _vier_, en drie pakjes
+manilla's voor de partij hebben. De duiten present."
+
+"Wel man, hoe kun je zoo wezen! Op een oogenblik als dit! De kapitein
+is al te goed. Waarom ga je niet naar den winkel van Bol?"
+
+"Wat is er Marie?--Watblief Herman?" vraagt Armelo in de deur.
+
+"Asjeblieft een kistje van de vier, en drie pakjes manilla's,
+Kapitein?"
+
+"O wacht, met alle...."
+
+"God Armelo, ben je gek! Wou je nu nog iemand sigaren overdoen? in
+je militaire costuum!--Nee vrindschap, de kapitein kan je niet helpen."
+
+"Ik heb hier anders den sleutel;" zegt Armelo met het wapen vooruit.
+
+"Wacht pa, ik zal wel even.... Geef u maar hier. Wil je maar meekomen
+Herman? Van de vier niewaar? zwaar of licht....?"
+
+'t Is Eva's jongere zuster Louise, die, mede voor de trouwplechtigheid
+gekleed, naar voren is gekomen, zich spoedig van den sleutel heeft
+meester gemaakt en met de lichtheid van een veder, naar een klein
+vertrekje in het achterhuis snelt.
+
+"Wat is daar....?" vraagt Eva.
+
+"Niets, volstrekt niets lieve engel;" zegt mevrouw Armelo op den
+drempel.
+
+"Ik zag daar Herman uit _De Arend_ ma. Is er iets.... van 't
+déjeuner.... of....?"
+
+"Och ja, er was iets te kort, en men komt dan maar aanzetten. 't
+Zou niet vreemd zijn als ze ook nog om 't zilver kwamen. Men durft
+maar alles!"
+
+"Ik zal het vandaag wel 't bontst van allen maken, en wat ik u ontneem,
+ik breng het u niet terug;" zegt Helmond.
+
+Terwijl de gelukkige aanstaande echtgenoot dit zegt, drukt hij Eva
+een zoen op de wang, doch, hij doet het met égards voor haar keurig
+toilet, en, met een zekere aarzeling bovendien. Immers, sedert hij
+Eva in haar trouwgewaad mocht ontmoeten, verkeert Helmond onder een
+machtigen indruk. Hij zag zijn Eva zooals hij haar nooit te voren
+aanschouwde; en het was hem bijna alsof een zekere schroom hem
+vermeesterde, wanneer zijn oog een enkele maal als bij verrassing
+durfde rusten op den fier golvenden boezem zijner bruid, ofschoon
+zediglijk verborgen onder kant en wit satijn.
+
+"Ja Helmond, je ontrooft ons wel een kleinood!" zegt mevrouw met een
+zucht: "maar och, we krijgen toch ook terug waarnaar ons ouderhart
+altijd tevergeefs heeft gesmacht: een _zoon_, Helmond, een zoon die
+ons liefheeft, niewaar?"
+
+Zij legt haar hand, met wit glacé omsloten, vol moederlijk gevoel in
+het glacé van den aanstaanden schoonzoon, en herneemt met nog meer
+gevoel: "Wij vertrouwen u ons kind August!"--En dan: "Ha, daar is ook
+_onze_ equipage!" Straks roepend in de gang: "Louise! mijn engel! ik
+bid je, kom!"
+
+De tocht naar het stadhuis zou echter op uitdrukkelijk verlangen der
+bruid nog eenige minuten worden vertraagd.
+
+
+
+Binnen de trouwkamer van het stadhuis bevonden zich--en nu reeds
+omstreeks een half uur--de generaal en zijn dochter, benevens de heeren
+baron Debecke van De Poel; dokter Wolf uit Wieringerwaard, en mijnheer
+Lieder, docent in de Nederlandsche taal enz. enz. te Amsterdam.
+
+De baron Debecke is een oud vriend van Van Barneveld, maar zou toch
+zeker niet bij deze gelegenheid binnen de trouwkamer en vooral met
+in qualiteit van getuige tegenwoordig zijn geweest, indien hij niet
+dat mooie futuurtje van dokter Helmond op _De Zonsberg_ had ontmoet,
+en zich, terwijl hij haar een beetje courtiseerde--ja, ja, aanstaande
+bruidjes willen dat wel--had laten ontvallen, getuige bij haar huwelijk
+te zullen zijn. Mijnheer Debecke had het heele grapje vergeten, maar,
+een allerliefst briefje, dat Helmond hem namens zijn aanstaande had
+gebracht, was een zoo verplichtende herinnering aan zijn "belofte"
+geweest, dat hij geen vrijheid heeft gevonden om zich onder eenig
+voorwendsel terug te trekken.
+
+Dokter Wolf is een klein maar forsch persoon van omtrent vijftig jaren;
+zijn voorkomen heeft niets deftigs, maar een veeljarige praktijk in
+Wieringerwaard en omstreken, zou ook zeker den fatterigsten medicus
+in een man als dokter Wolf herscheppen. Van zijn kleeding scheen hij
+zeer weinig werk te maken. Zijn rok was van een buitengewoon antiek
+model, en tamelijk kaal en glimmend, terwijl er zich op de rechterpijp
+van zijn pantalon--die mede geenszins nieuw was--juist tegen het
+scheenbeen een bijzonder groote vlak bevond, waarin zich reeds sedert
+lang veel stof moest verzameld hebben. Dokter Wolf scheen in den
+regel geen boordjes te dragen, althans uit den scheeven toestand,
+waarin het halsomwindsel met toebehooren zich bevond, zou men zulks
+hebben opgemaakt. Het licht- of blinkpunt van dokters toilet bestond
+in de prachtig glimmend verlakte laarsjes, waarin zijn voeten geperst
+zaten. Straks waren ze--evenals zijn broekspijpen van achteren--nog
+geheel en al beklonterd; maar, eer hij de trouwkamer binnenstapte
+heeft hij zijn rooden zakdoek er aan gewaagd, en daarom blinkt nu
+zijn schoeisel dat het een lust is.
+
+Dokter Wolf die, als eigen broer van mevrouw Armelo, beloofd had het
+huwelijksfeest te zullen bijwonen en de getuige van zijn nichtje te
+wezen, heeft wel eenige woorden met de "voorname heeren" gewisseld,
+maar voelt zich toch meer aangetrokken tot den neef van zwager Armelo,
+den docent; en fluisterend--natuurlijk in zoo'n trouwkamer--zegt hij:
+
+"Zeker pas gekomen? met de spoor?"
+
+"Om u te dienen mijnheer. Zeven minuten over zessen verlaat de
+spoortrein Amsterdam, en alzoo was ik gereedelijk ter bestemder ure
+alhier. Het is een schoone uitvinding die stoom, en wel gebezigd
+als beweegkracht...."
+
+"Ken je den oudste van die beide heeren?"
+
+"Bedoelt u den grootste der beide grijsaards, of den kleinere met
+het eenigszins roodere gelaat?"
+
+"Ik meen dien met het hooge voorhoofd. Hij sprak me aan. Een van
+beiden is de generaal Van Barneveld, maar ik weet niet wie. Ze hebben
+allebei grijze knevels."
+
+"Dus u bedoelt den rechtsche, wiens stok een gouden knop heeft, en
+die zich nu naar de zijde dier jonge dame wendt, welke trouwens in
+stilte blijft voor zich zien?"
+
+"Juist!"
+
+"Tot mijn leedwezen kan ik u niet inlichten; ik heb de eer niet de
+families van onzen aanstaanden neef Helmond van aangezicht te kennen."
+
+"Dat hadt je me wel eer kunnen zeggen."
+
+Op een der stoelen die tot aan de langwerpige tafel, waarover een
+groen kleed hangt, in een cirkel zijn gerangschikt, zit Jacoba.
+
+"Ik hoor van je papa dat je in de vorige week een weinig ongesteld
+bent geweest juffrouw Van Barneveld. Weer heelemaal in orde?"
+
+"Dank u mijnheer Debecke, heelemaal. Mevrouw is ongesteld niewaar?"
+
+"De zenuwen, altijd hetzelfde! Nu vooral in de war omdat we onzen
+zoon uit Indië al spoedig thuis wachten.--Fameus pleizierig; 't zal
+haar goeddoen."--Naar de deur ziende: "'t Jonge paar laat zich wachten
+dunkt me."
+
+"Ik begrijp niet wat er aan hapert;" zegt Van Barneveld vrij luid:
+"'t Is wat erg, al zeventien minuten over den tijd!"
+
+"Misschien iets met de paarden;" meent dokter Wolf: "De keien liggen
+hier in Romphuizen zóó schandalig, dat paard en mensch z'n eigen den
+poot moet verzwikken."
+
+Wolf sloeg een blik op zijn feestvierende voeten.
+
+"Als ik de geëerde familie daarmee van dienst kan zijn of gerieven,
+dan wil ik volgaarne eens gaan onderzoeken uit welke oorzaak...."
+
+De aanbieding van den Amsterdamschen docent werd echter overbodig.
+
+De bode van 't stadhuis opende op datzelfde oogenblik de dubbele deur
+der trouwkamer, en het jonge paar, gevolgd door de familie Armelo,
+met nog een paar juffrouwen en heeren, trad de deftig ouderwetsche
+stadhuis-kamer binnen.
+
+Aller oogen hadden zich aanstonds op het bruidspaar gevestigd. En--'t
+was een kloek, aristocratisch schoon paar.
+
+De groeten die er werden gewisseld, hadden iets plechtig-geheimzinnigs.
+
+Van Barneveld begreep dat het nu het geschikte oogenblik niet was om
+te onderzoeken waardoor het zoo laat was geworden. Zeker had de bruid
+wat al te veel tijd aan haar toilet besteed--een toilet welks élégance
+en frischheid het eenigszins verouderd-burgerlijk feestgewaad van mama
+Armelo, en het dood-eenvoudige van zuster Louises zijden mantilletje
+over een wit neteldoekje, te sterker deed uitkomen.
+
+Van Barneveld moest de opmerking van zijn vriend den baron volkomen
+beamen, dat de bruid er prachtig uitzag; doch zijn blik rustte
+nochtans met minder welgevallen op haar schoone gestalte dan die van
+den ouden edelman. De laatste gevoelde zich altijd jong, en vooral
+bij het zien van zoo iets.... enfin. Ja ja, dat was gracieus, dat,
+enfin--dat herinnerde aan vervlogen jaren; en, zeer zachtjes neemt
+hij de vrijheid om de schoone bruid--die zich juist in een der
+breede fauteuils heeft neergezet, en links en rechts haar satijnen
+kleed een weinig in orde schikt--een galant woordje toe te spreken,
+'twelk door Eva met een allerliefst glimlachje wordt beantwoord.
+
+"Daar heb je 't al!" fluistert de kapitein Armelo tot zijn echtgenoote:
+"de generaal is in politiek. Jelui met je gezanik! Zie menheer Debecke
+lacht er om; 't is geen smaak meer."
+
+"Welzeker is het ton;" fluistert mevrouw met een melancholiek ernstige
+gelaatsuitdrukking, meer in harmonie met hetgeen er bij zulk een
+gelegenheid in een moederhart moet omgaan, dan wel met het antwoord
+aan haar echtgenoot gegeven.
+
+"Hij heeft niet eens zijn decoraties aan; alleen de lintjes, en bijna
+onzichtbaar;" zegt Armelo.
+
+"Dat is ook méér dan schandalig!" herneemt mevrouw nog zachter en met
+droevig neergeslagen oogen: "wij moeten steeds gevoelen dat die sinjeur
+_generaal_ en ver boven ons verheven is. Welzeker! Allemaal trots om
+zich zoo alledaagsch te vertoonen. Wat verbeeldt ie zich wel! Als jij
+promotie hadt gemaakt dan was je generaal geweest zoo goed als hij."
+
+Er werd eene zijdeur naast de groene tafel geopend.
+
+De burgemeester van Romphuizen, gevolgd door den gemeente-secretaris,
+treedt de trouwkamer binnen.
+
+Een zeer diepe buiging voor de hooge personages ter rechterzijde--welke
+buiging langzaam in een deftig-ernstigen groet voor het
+bruidspaar en hun verder gezelschap overgaat--die buiging is
+een nommer op het programma, 'twelk burgemeester bij de "formeele
+staats-koppelarij"--zooals hij het burgerlijk huwelijk noemt--gewoon
+is te volgen.
+
+Jut de veldwachter die achter bij de groote deur staat, weet wat er
+komen moet, en, de deur aan de buitenzij zachtjes dichtdoende, gaat
+hij naar 't bordes en zegt--nadat hij eenige Romphuizer straatbengels,
+die zich graag nat laten regenen, van de stoep heeft weggejaagd--tot
+den koetsier van Siebold uit _De Gouden Arend_:
+
+"Hoe liep het zoo laat Jozef?"
+
+"Klikke over halfelf kreeg ik eerst last om de trouwkoets in te
+spannen, en als je dan op slag van elven vóór bent, dan zeg ik dat
+je moeder je mores hêt geleerd."
+
+"Niet eerder besteld?"
+
+"Waarachtig niet! Ze wouwen niet in de vigelant van _De Zonsberg_. Ze
+zeien dat de tree zoo smerig was. Afin, ouwe Willem zal je dat alles
+wel beter vertellen."
+
+Oude Willem stond met de vigilante nummer drie van de vier rijtuigen,
+en 't was zeker niet naar 't behoorde, dat hij en Hendrik--zooals
+ze nu onder de groote parapluie op den bok zaten--bouguetten op de
+borst hadden, terwijl Jozef uit _De Arend_--die ook in de haast geen
+witte handschoenen heeft kunnen vinden--zelfs geen enkele bloem in
+het knoopsgat heeft.
+
+"Op zij jongens!" zegt Jut, en dan tot Willem: "Was de koets te orde?"
+
+"Jawel."
+
+"Waarom nam je dan de.... vieselant....?"
+
+"Ingevolge m'n orders!" zegt de oude snorrebaard.
+
+Jut berekent dat het tijd wordt om weer naar binnen te
+gaan. Burgemeester zal wel haast aan 't eind zijn. Op 't laatst begint
+burgemeester gewoonlijk zóó hard, dat men 't in de gang wel hooren
+kan en men dus altijd weet wanneer hij gedaan heeft. Jawel daar heb je
+'t al:
+
+"Het huwelijk is eene, dikwijls verbasterde staatsinstelling. Ik
+zeg dikwijls _verbasterd_, omdat lieden van beiderlei kunne zich
+vereenigend, verbintenissen aangaan, die zij niet bij machte zijn na
+te komen of te handhaven. Slechts daar waar ik de middelen toereikend
+of overvloedig aanwezend zie, daar juich ik een staatsinstelling toe,
+die het geluk van personen verzekert, en den staat voor de toekomst
+nieuwe burgers belooft, dewelke de middelen zullen bezitten om mede al
+die lasten op te brengen waar de Staat zich een rechtmatige aanspraak
+op verschaffen mag."
+
+
+
+'t Is zeer vol in de kerk voor zulk een gelegenheid, en
+niettegenstaande het slechte weer.
+
+Koster Bik had alles prompt in orde. Een voorname trouwerij was
+altijd voordeelig. De Armelo's waren wel kaal, maar in alle geval
+zouden er een stuk of vier van de grootheid wezen. 't Zou hem niet
+verwonderen als hij, behalve onder de kussens van bruigom en bruid,
+nóg onder twee of drie andere kussens een paar rijksdaalders vond. De
+ouwe generaal was rijk, woest rijk, woest!
+
+--"Nee juffrouw Sillemond, d'r zal vandaag geen orgel zijn; menheer
+Donerie is ziek. Als ie nog had kunnen komen dan was ie d'r al
+lang geweest, want 't is al tien minuten over den tijd. En boek
+juffrouw Sillemond? Asjeblieft!--Jawel menheer Kippelaan, ga daar maar
+zitten. Zeker, veel menschen, maar toch ruimte genoeg.--Woudt u liever
+in de regeeringsbank....? Ja, dat is wel mogelijk, maar dat gaat niet;
+burgemeester komt zeker; burgemeester is zelfs op de partij gevraagd
+naar ik hoor.... U begrijpt dus...."
+
+"Ja maar, zieje--ik, _ik_ ben gisteren nog den heelen dag op _De
+Zonsberg_ geweest, en heb bruigom vast moeten beloven hém en zijn
+bruidje bij 't binnenkomen toe te knikken; en, weetje, als ik hier
+blijf zitten dan.... dan zie ik ze op den rug."
+
+"Maar m'n goeje menheer, je zit hier juist aan den doorgang; ze moeten
+bij 't inkomen hier vlak voorbij; als je je wat omdraait dan...."
+
+"O ja, o ja, dank je wel! merci, precies! Wacht....!" hij haalt
+zijn portemonnaie te voorschijn, en geeft vol verrukking den koster
+een fooi: "Zeg eens Bik, na afloop dan laat je me even in de kamer
+hoor. Ik moet de familie mijn compliment maken. Ze zou het kwalijk
+nemen.--Volstrekt! Zeg eens, heb jij gehoord om hoe laat....?"
+
+Maar Bik moet ginder zijn. Een acht jaren lang geëngageerd paar zoekt
+plaats om de trouwplechtigheid te kunnen bijwonen.
+
+Aan de groepjes, die hier en daar in de kerk verspreid zitten, is
+het te zien dat men ongeduldig wordt. Het fluisterend spreken wordt
+omtijds luider, dikwijls verstaanbaar op een afstand; en telkens
+richten zich de oogen naar de zij van den grooten pilaar, niet ver van
+den hoofdingang der kerk, waar de feeststoet moet te voorschijn komen.
+
+--Hoor, daar rollen de koetsen.
+
+--Nu zullen ze komen!
+
+--Zie, koster Bik verdwijnt achter den grooten pilaar.
+
+Men hoort de rijtuigen één voor één ophouden.
+
+De kerkgangers die het dichtst hij den genoemden pilaar zitten,
+vernemen het neerslaan der vijf treden eener koets, en voelen een
+sterken luchtstroom, want de groote kerkdeur is nu geheel geopend.
+
+--Daar komen ze! Zie, zie.... daar komen ze langs den pilaar te
+voorschijn.
+
+'t Is een heerlijk paar. Beiden zien ze wat bleek.--Maar 't is
+geen wonder; in zulk een plechtig oogenblik!--Iedereen weet dat Eva
+Armelo een zeer schoon meisje is; maar zóó--zóó is ze _prachtig_,
+ja prachtig inderdaad!
+
+Langzaam, naast elkander, treden ze voorwaarts. Achter hen aan,
+komen--mede twee aan twee--de familie en getuigen zooals ze reeds
+te zamen op het stadhuis zijn geweest. Men ziet en zwijgt. 't Is
+een indrukwekkende stilte, slechts afgebroken door het geruisch van
+Eva's wit satijnen kleed, want de voetstappen der feestgenooten zijn
+nauwelijks hoorbaar op den looper, die tot aan het groote tapijt bij
+den preekstoel in het middelpad der kerk werd gelegd.
+
+Die stilte in het tamelijk ruime Godshuis, in harmonie met den aanblik
+van een zoo schoon en nog slechts voor luttele minuten aan elkaar
+verbonden echtpaar, heeft iets eigenaardig-imposants.
+
+Toch is het alsof het ruischen van dat satijnen kleed een ongepaste
+toon is die de stilte verbreekt.
+
+Het pad is lang.--Ter helfte gekomen ziet Helmond aan zijn linkerzij
+eensklaps een figuur verrijzen; en in den maalstroom zijner
+gewaarwordingen bemerkt hij ternauwernood dat het Kippelaan is die
+zijn hand heeft gegrepen en, hem onwillekeurig tot stilstaan dwingend,
+de woorden toefluistert: "Van harte.... van ganscher, hoor!--Menheer
+en mevrouw Helmond hoor! Afgewonnen!--Van harte, van harte!"
+
+Doch aan het eind der kerk achter den preekstoel waarboven zich het
+orgel bevindt, daar heeft, slechts weinige oogenblikken geleden,
+een ander belangstellende gestaan. Geen vijf seconden vóórdat Helmond
+en zijn jonge vrouw den hoek van dien pilaar waren omgetreden, kwam
+hij, bijna ademloos, het achter- of orgelpoortje der kerk in. Hij
+zag bleek, doodelijk bleek, maar niemand was er die het zien kon,
+want het zoogenaamde koor, achter den preekstoel en ten deele onder
+het orgel, was door een hekwerk--waarvan de stijlen op bronskleurige
+lansen en dolken geleken--van het schip der kerk gescheiden.
+
+Ja toch, één was er die hem zag. Geen kwartier geleden heeft Janssen de
+orgeltrapper een boodschap van den organist gekregen, dat bij dadelijk,
+_dadelijk_ naar 't orgel moest. Janssen was bijna vlak achter menheer
+Donerie aangekomen.
+
+"Ben je niet frisch menheer? Je ziet er slecht uit."
+
+"Zoo, Janssen.... Wil jij maar...." Donerie heeft den man een wenk
+gegeven om naar boven te gaan.
+
+En Donerie stond daar beneden nog een oogenblik achter die lansen en
+dolken verscholen. Door de openingen heen kon hij in het ruim zien.
+
+--Zwijg dan bonzend hart! Zoo aanstonds zal ze dien hoek omkomen. Zoo
+aanstonds....
+
+--Is het een duizeling die hem overvalt? Neen, hij heeft daar van
+verre een feeën-gestalte gezien. Blank als een lelie; rank als
+een hinde; fier als een koningin. Is dat Eva.... zijn Eva.... de
+vijftienjarige....? Zwijg! Zwijg dan bonzend hart en hoofd. Toon
+nu Herman Donerie, dat je waarlijk sterk, en geen kleinmoedig
+minnenijdig dweper bent. Voort, voort! de trappen op! 't Wordt tijd,
+hoog tijd. Voort!
+
+En met de hand aan het kranke hoofd, vliegt Donerie de trappen
+op en het orgelkamertje binnen. Daar zit hij voor het instrument;
+de registers schuift hij open en dicht. Nog even drukt zijn hand
+het hoofd dat dreigt te bersten, en dan, dan spreidt hij zijn ranke
+vingers, en een vol accoord, de aanhef eener indrukwekkende hymne,
+ruischt en jubelt door het kerkgebouw. Het onverwachte van dien toon
+maakt den indruk in het ruim te sterker.
+
+Terwijl de jonge echtgenooten langzaam voorwaarts treden, kan men
+'t hun aanzien dat ze getroffen zijn.
+
+Slechts voor Helmond verstaanbaar, fluistert Eva den naam van den
+organist.--Helmond heeft haar gezegd dat hij ziek was; maar, 't was nu
+lief van hem, heel lief....! En terwijl de grijze heeren een blik van
+goedkeuring wisselden over de muzikale verrassing, en Armelo zoowel
+als zijn vrouw en dochter een verhoogde feeststemming ontvingen,
+terwijl dokter Wolf naar zijn laarsjes zag, en mijnheer Lieder met
+een zielvollen blik naar het orgel, bespeurde Kippelaan dat juffrouw
+Coba Van Barneveld juist toen ze hem voorgijging, de oogen neersloeg,
+en, het gelaat afwendend een snel gerezen blos zocht te verbergen. O
+almacht der muziek! gij spreekt en doet spreken: Lieder ohne Worte!
+
+En de hymne ruischte voort, en--het ruischen van Eva's wit satijnen
+kleed kon men niet meer hooren.
+
+
+
+
+
+
+
+VIJFDE HOOFDSTUK.
+
+
+De plechtigheid der kerkelijke inzegening is afgeloopen. Volgens
+Romphuizer gewoonte zullen de jongelieden zich nu aanstonds met
+hun gezelschap naar de pronkkamer van het met de kerk verbonden
+kostershuis begeven, om er, voor 't eerst zonder vreemde oogen,
+begroet te worden als man en vrouw.
+
+Bij dat heengaan, terwijl het orgel nog zijn tonen door den straks
+verlaten tempel zendt, voelt de jonge echtgenoot den arm van zijn Eva
+in den zijne beven, en ziet hij dat groote tranen haar in de oogen
+blinken. Sterker dan te voren drukt hij den arm van het innig geliefde
+wezen, van _zijne vrouw_. Ja, hij verstaat die tranen; hij gevoelt wat
+het zeggen wil voor het fijngevoelige maagdenhart, om den draad te zien
+afgesneden die haar hechtte aan het schoone tijdperk der blonde jeugd,
+ofschoon dan ook een hechtere band, en voor een heerlijker toekomst,
+gesloten was.
+
+Helmonds sterkere ondersteuning kon echter niet verhinderen dat Eva,
+juist bij het afstappen van het meergenoemde Deventer tapijt over
+een omgeslagen punt ervan struikelde, en misschien zou gevallen zijn,
+indien zij zich niet aan een lans van het koorhek had vastgegrepen.
+
+Tot haar eer moet gezegd worden, dat het zoo uitdrukkelijk door haar
+begeerde tapijt, tot nog toe geen oogenblik haar opmerkzaamheid had
+getrokken. Nu ze er over gestruikeld was, nu glimlachte ze vluchtig
+door hare tranen heen, en zag naar den gescheurden witglacé handschoen,
+die zoo onverhoeds de lans had gegrepen.
+
+"Nee lieve August, volstrekt niet;" zegt Eva in antwoord op een half
+angstig belangstellend vragen van den man, die zijn grootste en pas
+verworven schat een oogenblik in gevaar heeft gezien; sloeg toen
+den blik naar boven, waar, zooals 't haar toescheen, de orgeltonen
+elkaar omarmden en zich ophoopten alsof ze niet scheiden konden;
+en--ze dacht weer aan den avond toen een jonkman met bruine oogen en
+donkere krulharen een Cavatine voor haar speelde, en haar zeide, dat
+hij die op den dag van haar terugkomst in Romphuizen gemaakt had....
+
+"Mijn lief best vrouwtje is toch wel wat geschrokken;" fluistert
+Helmond.
+
+"Nee August, waarlijk niet. Een oogenblik misschien; maar nu is
+'t heelemaal voorbij mijn beste; heelemaal!"
+
+'t Verwonderde August minder, maar het ergerde hem des te
+meer dat oom Van Barneveld tot nu toe de eenige is die, na de
+kerkelijke plechtigheid, noch zijn bruid noch hem een woord heeft
+toegesproken. Die koets uit _De Gouden Arend_ moest er schuld aan
+zijn. Nu ja, maar dat was kleingeestig.--Kleingeestig was het reeds
+dat oom zoo bang voor zijn eigen koets is geweest dat hij haar,
+bij zulk een gelegenheid, niet wilde missen, alleen omdat het wat
+regende. Maar, nóg kleingeestiger mocht het heeten dat in oogenblikken
+als deze, wanneer de neef--het pleegkind van wien men zegt zooveel te
+houden--den gewichtigsten stap van zijn leven heeft gedaan, wanneer
+hij een engel van schoonheid en lieftalligheid geheel de zijne
+mag noemen, dat in zulke oogenblikken de "liefhebbende pleegvader"
+geen heilwenschend woord, ja zelfs geen zoen en handdruk voor het
+jonge echtpaar overheeft, en dit alleen omdat een nette bruid haar
+trouwkleed niet graag ineens bederven  wil, en daarom een schrikkelijk
+beslijkte vigilante wegzendt teneinde er een ander rijtuig voor in de
+plaats te nemen. Helmond zal zijn ergernis zoo goed mogelijk verbergen.
+
+"Oom heeft ons al op 't stadhuis gefeliciteerd Eva;" fluistert hij
+terug op een aanmerking daarover van hare zijde.
+
+"'t Gezelschap dier heeren schijnt hem bijzonder te bevallen;" herneemt
+Eva: "Nee, 't is wat erg.... zie, nu moet hij dien onuitstaanbaren
+neef Lieder nog aanspreken. Nee lieve, ik vind het zachtst genomen
+_lomp_! Als ik niet zoo in-gelukkig was dan zou ik me boos kunnen
+maken."
+
+Kippelaan die--dank zij zijn straks gegeven fooi--in de kosterskamer is
+binnengedrongen, en, dewijl hij de jongelieden ongemerkt is genaderd,
+hun snel gesproken woorden voor een deel heeft opgevangen, vindt het
+nu een uitmuntend geschikt oogenblik om zijne hartelijke belangstelling
+nogmaals op alle manieren te betoonen:
+
+"Tot in lengte van dagen hoorje!--Mevrouw Helmond, mijn enorm
+compliment! Ik weet amice, dat je op deelneming gesteld bent. Jawel,
+jawel daar is een mensch op gesteld. Ik weet het, je zoudt 't me
+kwalijk hebben genomen indien je me hier niet gezien hadt; jawel,
+en ik zelf zou het me kwalijk hebben genomen. Parole! A-propos
+amice! bekend dat ze in _De Arend_ gemeene champagneglazen hebben. Wil
+je d'r anderhalf dozijn? Mevrouw Helmond, wil je? Gerust! Ze zijn
+nog van mama's kant, de Parladotti's. M'n neef de professor had er
+nooit fijner gezien. Je bent met vijftien personen aan tafel niewaar?"
+
+"Dankje Kippelaan, dankje bepaald."
+
+"Anders van harte gemeend! A-propos, dat schoot me nog in: Van Dins
+de stationschef is een vriend van me: perfecte kerel. Ik zal 'em gaan
+vragen of ie een afzonderlijke coupée voor je open wil houen.--Eerste
+niewaar? Naar Rotterdam niewaar? Enfin we zullen dat wel plooien.--Nee,
+nee, geen complimenten; met alle plezier.--Met den trein van drieën,
+of....?"
+
+Zonder dat Eva of Helmond het hadden bemerkt was dominee Hoogerberg,
+die hen bij de inzegening recht hartelijk heeft toegesproken--nu van
+toga en bef ontdaan--de kamer ingetreden.
+
+Van Barneveld heeft op zijn komst gewacht. Het geluk van dat jonge
+paar--van dien pleegzoon in 't bijzonder--ligt hem na aan het
+hart. Hij gevoelt dat zijn terughouding in deze oogenblikken hen
+pijnlijk moet aandoen; doch, veinzen kan hij niet. Hij is ontstemd,
+zeer ontstemd. 't Zijn kleinigheden, welzeker, altemaal kleinigheden,
+maar juist op dezen dag moeten ze hem met bezorgdheid voor de toekomst
+vervullen. Bij het rijden van het stadhuis naar de kerk was het hem
+gebleken dat mevrouw Helmond de vigilante van _De Zonsberg_ niet
+voldoende is geweest. En dan: In het laatste kwartier heeft mijnheer
+Lieder uit Amsterdam de voorzorgen van Eva's moeder verijdeld, want,
+onwillekeurig eenigszins in 't nauw gebracht, doordien hij van mijnheer
+Wolf "den veearts" heeft gesproken, "wiens zwager ongetwijfeld die
+fraaie verlakte laarzen had gemaakt", is hij mede tot de gemoedelijke
+ofschoon ongevergde verklaring gekomen, dat hij zelf te Amsterdam
+ondermeester op een der stadsarmenscholen was. Neen, het deed er niet
+toe wat die menschen waren; Eva was de dochter van een man die het
+tot officier had gebracht, en als zoodanig kon Helmonds huwelijk geen
+directe mésalliance genoemd worden, doch, als daar iets leeft in den
+mensch om telkens met geweld iets meer te willen schijnen dan hij is;
+als men dan--en zelfs op dezen hoogstgewichtigen dag--dien toeleg bij
+de familie Armelo ten sterkste ziet uitkomen; als hij Eva's toilet
+nauwkeurig beschouwt, een toilet dat in Romphuizen na dezen dag zeker
+nooit meer gedragen kan worden; als hij.... Maar genoeg, hij heeft
+op dominee gewacht; door een weinig te wachten eer hij een woord tot
+de jonggehuwden sprak, heeft hij zich zelven wat kalmer gestemd, maar
+'tgeen hij op het hart heeft dat moet hij zeggen, of anders--anders zou
+hij die jonge schoone vrouw niet den vaderlijken zoen kunnen geven,
+zoals hij er een aan het "ander ik" van zijn geliefden pleegzoon
+verschuldigd is.
+
+Op Hoogerberg toegetreden, zegt de generaal nu tamelijk luid, als
+verzocht hij daardoor meer algemeene aandacht, terwijl zijn stem,
+ofschoon er het metaal van den hoofdofficier in gevonden wordt,
+toch een zekere beroering verraadt:
+
+"Dominee, ik heb gewacht met de jonggehuwden, na uw inzegening toe te
+spreken totdat je zoudt tegenwoordig zijn. Allereerst wou ik je de hand
+drukken, om je te toonen hoezeer ik de goede woorden waardeer, die je
+tot hen gesproken hebt.--'t Was een waar gezegde, al is het niet nieuw
+misschien, dat het huwelijksgeluk --ja alle geluk--in _waardeering_
+bestaat. Zeer juist. De mensch mag--ik zou zelfs zeggen hij _moet_
+met kracht ook naar stoffelijken vooruitgang streven, mits hij het
+doe met geheele waardeering van 'tgeen hij goeds _bezit_ en niet
+slechts van het _betere_ 'twelk hij elders ziet of meent te zien en
+nooit zeker is te zullen verkrijgen.
+
+"Jonge echtgenooten!" vervolgt de generaal, en terwijl nu die zekere
+trilling in zijn stem is verdwenen, treedt hij op het bruidspaar toe:
+"'t Is zeker een mooi woord door den wakkeren volgeling van den grooten
+Stichter onzer religie--onzen Heiland-- gesproken: "De liefde zij
+ongeveinsd!"--Zóó begrijp ik het ook. En als ik u nu toespreek _hier_,
+als 't ware op den drempel van het huis waar we God eere brachten;
+hier veel liever dan straks aan een feestmaal met een roemer wijn in
+de hand.--dan verwacht gij van een oud-soldaat geen sierlijke rede,
+maar een kort woord, ongeveinsd uit het hart. Helmond en Eva, je bent
+voor het oogenblik gelukkig; als er op aarde een volkomen geluk kon
+bestaan dan zou ik zeggen _volkomen_ gelukkig! Laat dat zoo blijven,
+langer dan de weken of maanden die daarvoor door de wereld als regel
+zijn gesteld. Eischt niet te veel. Waarachtig geluk is niets anders
+dan _tevredenheid_. 't Gaat met het geluk zoo dikwijls als met den
+ransel, die door den al te begeerigen soldaat met een vermeesterden
+buit was overladen. Onder 't marcheeren barstte de ransel, en, niet
+slechts gingen de goudstukken verloren maar ook het noodige, waaraan
+hij zoo dringend behoefte had. Of het waar gebeurd is dat weet en
+geloof ik zelfs niet, maar dat het zoo gaat in de wereld dat weet ik
+zeker, en dat anderen dan komen om den buit op te rapen en voor zich
+te behouden.... ik geloof dat die stelling niet te gewaagd is.
+
+"August, al zal ook je dagelijksch brood, geëvenredigd naar den stand
+waarin God je plaatste--het allermeest de vrucht van je eigen werk en
+studie--zeker voldoende, ja zelfs niet karig zijn, toch vertrouw ik dat
+jij met de vrouw van je keuze, ook bij een sober deel, rijker zoudt
+wezen dan een koning: gelukkig in haar bezit. Als dat geluk duurzaam
+zal zijn, heb haar dan lief met een kloeke verstandige liefde. Laat
+haar somtijds de zweetdroppels zien van den landman wanneer hij het
+koren maait, want zelfs de dorste broodkruimels zullen dan waarde
+krijgen in haar oog.--August, als een kind grijpt naar de vlam eener
+kaars dan trekt men dat kind terug; denk daaraan, en--heb haar lief."
+
+"Oom, ik bid u," fluistert Helmond strak voor zich ziende, zeer zacht
+en zonder dat iemand dan Van Barneveld en Eva het hooren kunnen! want,
+met een vluchtigen opslag der oogen heeft hij bespeurd dat Eva
+doodelijk bleek is geworden.
+
+Van Barneveld gevoelt eensklaps dat hij te ver is gegaan. Maar, ligt
+het geluk van dien laatsten pleegzoon hem dan niet onuitsprekelijk na
+aan 't hart!--Heeft hij niet gehoopt dat een waarschuwend woord van den
+grijzen soldaat in _deze_ ure een indruk zou kunnen maken, beslissend
+misschien voor het geheele leven?--Maar juist: hij is oud; hij is geen
+redenaar die zijn woorden behendig kiest; hij was ontstemd. Hij had
+niet moeten spreken. Neen, althans niet nú: Hij ziet den geliefden
+pleegzoon daar voor zich staan en meent op zijn gelaat de uitdrukking
+te lezen: Als ge haar kwetst dan beleedigt ge mij, en al ben ik u veel
+verschuldigd, dát verdraag ik niet.--En Eva's wit--witter dan haar
+satijnen kleed; en het onrustig jagen van haar boezem, ontgaan hem
+evenmin; en--of hij eensklaps een dreigend spooksel zag verrijzen,
+dat hem nogmaals van 't hart dreigt te scheuren wat hem lief is:
+een tweeden pleegzoon; of ook dat hij slechts beseft een bitter woord
+te moeten goedmaken, zeker is het dat plotseling een warm gevoel de
+borst van den grijzen pleegvader doorstroomt. Met aandoening vat hij
+Eva's hand, en, zonder dat er voor den min-aandachtigen toehoorder
+een merkbare stoornis in zijn rede is geweest, herneemt hij:
+
+"God weet het Eva, dat er voor Helmonds lieve vrouw een ruime plaats
+in mijn hart is. De oude soldaat heeft niet altijd de zoetste woorden
+gereed; maar dat hij het waarachtig goed met je beiden meent, daarvoor
+is zijn woord je borg. Eva, ik ben er van overtuigd dat je den zoon
+van mijn braven krijgsmakker gelukkig wilt maken. Je schoonheid,
+je lieftalligheid, je talenten. Ja ja, je talenten.... Kom kom,
+geen tranen! Je bent de dochter van een militair niewaar? Welnu, ik
+zeg.... ik zeg immers wel vast overtuigd te zijn, dat je hem gelukkig
+zult maken.... Fi fi, die tranen weg! Komaan kind, geef jij me maar
+een zoen....? Jawel--ziezoo...." En--de generaal omhelsde de jonge
+vrouw van zijn geliefden pleegzoon.
+
+Van Barneveld vloekte nooit, of althans in de laatste jaren slechts
+zeer _zeer_ zelden; maar toen hij de grijze knevels opstreek nadat
+hij Eva een zoen had gegeven, en Helmond hem op gansch anderen toon
+dan daar straks een: "Dank u oom," heeft toegebracht, toen wendde hij
+zich eensklaps af, en moest dominee Hoogerberg een woord opvangen,
+dat hij niet van den generaal gewoon was. Maar de anders zoo kloeke
+oude man, scheen ook zeer van zijn stuk te zijn en meer bewogen dan
+hij uiterlijk schijnen wilde.
+
+Zwijgend--als om den storm te doen bedaren--drukte Hoogerberg den
+grijzen pleegvader de hand, en zacht klinkt het antwoord;
+
+"Nee nee dominee, 't was verkeerd: een oud-soldaat moet geen openbare
+preek houden; maar ja, 't zou me knagen aan 't hart als ik den jongen
+niet gelukkig zag."
+
+De feestgenooten hebben de toespraak van den generaal, die met zulk
+een hartelijke omhelzing was besloten, voor 't meerendeel hoorende
+niet gehoord, in de vaste overtuiging dat de generaal den schoonsten
+van alle heilwenschen ontboezemde. Mevrouw Armelo werd zelfs door den
+zoen aan haar kind gegeven, tot tranen geroerd, en hoezeer zij ook van
+de "gelijkheid der partijen" overtuigd was--"allemaal militair"--toch
+heeft ze, toen de rijke heer van _De Zonsberg_ haar eigen Eva zoende,
+mevrouw Van Hake die naast haar stond, in 't oor gefluisterd:
+
+"O 't is een engel van een man, en tóch vijf rangen hooger niewaar?"
+
+Terwijl mevrouw Armelo die woorden sprak, kostte het haar moeite om
+een zekere agitatie te verbergen. Maar toch, niemand zal gissen dat
+ze zich eenigszins zoekt voor te bereiden op het mogelijke geval dat
+de generaal, in zijn bewogen stemming, ook háár, als de moeder van
+zijn nieuwe nicht en "schoon-pleegdochter" ten aanschouwe van zoo
+velen omhelzen zou. Och ja, waarom niet!
+
+Maar de generaal heeft er volstrekt geen plan op. Bij het binnentreden
+van deze kamer had hij aanstonds, zooals het paste, aan de ouders
+der jonge vrouw zijn compliment gemaakt.
+
+Kapitein Armelo voelt zich nu door zijn ega aan de wijde mouw van
+zijn uniformrok trekken. Hij verstaat haar. Als vader der bruid is
+hij verplicht hier ook iets te zeggen: "Ja ja Marie, ik weet wel! Maar
+'t is hier geen gemakkelijke taak. Enfin!" Na een korte aarzeling en
+drie kordate stappen, staat hij voor het jonge echtpaar.
+
+"Mijnheer Helmond!"--Omziende: "Watblief?--_Kinderen_ meen ik.... Eva,
+enfin! ik refereer me geheel aan de gevoelens van den generaal! Wat de
+geachte leeraar heeft gezegd, daar ben ik het ook volmaakt mee eens:
+God sprak, het was met goed dat de mensch alleen stond in de armee...."
+
+"Guns Armelo!--Hij meent de _wereld_;" fluistert mevrouw.
+
+"Dat het niet goed was in de _wereld_;" verbetert de kapitein: "En
+daarom sta ik hier als de ouders van de bruid en wensch je als mijn
+schoonzoon dat je ons wederkeerig zult respecteeren, en dat je met
+je nakroost.... enfin we weten d'r alles van niewaar.... in liefde
+en vrede, en...."
+
+Armelo, die ook al geen redenaar bleek te zijn, was, zooals hij
+later verklaarde, in de war geraakt, doordien hij, "ongewoon aan
+die groote dingen op de borst", iets in 't oog heeft zien schemeren,
+en, meenende dat er iets op zijn jas zat wat er niet behoorde--een
+spin of zoo'n ding--heeft hij zonder nadenken er naar geslagen,
+en was het haakje losgegaan, zoodat de "groote tiendaagsche ruzie"
+voor het jonge paar op den grond is gevallen.
+
+Maar 't was niemendal. Helmond zelf raapte het kruis voor den
+schoonvader op, terwijl de kapitein door dat kleine intermezzo nu
+ook gevoeglijk heeft kunnen eindigen.
+
+
+
+Buiten blijft de regen stroomen en gutsen, en de wind zweept hem
+door de Romphuizer straten. De koetsen voor het kostershuis met haar
+druipnatte en pruttelende koetsiers; haar paarden die als zeekatten
+glimmen, en haar duizend-en-een geïmproviseerde regenbakken en gootjes;
+de steeds besproeide en druipende feesttrein, waaraan de feestgenooten
+echter nog ontbreken, was door de nieuwsgierigen voor 't grootste
+deel verlaten omdat het--zooals de laatst vertrokkenen zeer wijsgeerig
+hebben aangemerkt--toch niemendal _gaf_ dan een _kletsnat pak_."
+
+Behalve eenige straatjongens en meisjes--de laatsten met haar rokken
+over 't hoofd--stonden er nog twee, die dicht aaneengesloten onder
+een groote groene parapluie, het weder-instappen der jonggehuwden in
+de trouwkoets verbeidden. 't Was een zeer bleek, fatsoenlijk gekleed
+jonkman met een dito dito meisje. Ze zuchtten gedurig, maar ze hadden
+geduld, want, ze wachtten al acht jaren lang, wel te verstaan op
+"een oogenblik vol zaligheid zooals net nu aan dat paar geschonken
+was".--Piet Lovers was candidaat-notaris zonder fortuin, en heeft
+pas sedert vier jaren zijn titel gekregen.
+
+"Piet, als je eens iets uitvondt;" zuchtte het meisje heel zacht.
+
+"Ja, Marietje," zuchtte Piet weerom: "als ik eens iets uitvond; maar
+_wat_!?" en hij tuurde op de kleine cascade, die langs een baleinpunt
+van zijn parapluie naar omlaag stroomde.
+
+
+
+De vaalgroene gordijn voor het hooge kruisraam der kleine
+orgelkamer hangt nu, zooals gewoonlijk, weer rustig in haar deftige
+plooien. Straks hield een trillende hand haar van terzij op een
+looverkier geopend. Glurend door een matten glimp, heeft Donerie langs
+het dak van een groote groene parapluie het oog gehad op die hooge
+trouwkoets. Toen het portier werd opengedaan en de treden neergeklapt,
+toen heeft hij strakker getuurd; maar--een rouwfloers heeft hem het
+uitzicht benomen. 't Zal een zwarte parapluie zijn geweest waarmee
+men het gelukkige paar voor den regen beschutte, maar in zijn oogen
+was het een rouwfloers, en slechts op 't laatst, bij 't verdwijnen
+in de lijkkoets, toen heeft hij nog iets wits zien blinken. 't Was
+haar kleed...--De lijkkoets?--Nu ja de _trouwkoets_! hij dacht aan
+rouwfloers, en men vergist zich dan licht.
+
+Terwijl Donerie zich straks naar huis spoedt, bemerkt hij wel dat de
+regen nog altijd stroomt, en dat de wind guur en koud is, maar het
+deert hem niet; integendeel het verfrischt hem. Toch is het alsof het
+loopen hem moeielijk valt; zijn beenen zijn zwaar, en het hoofd! O
+dat bonzen, dat bonzen!
+
+Op zijn kamer teruggekomen waar zijn "twaalf uur" als naar gewoonte
+gereed staat, is het blijkbaar zijn streven om zich kloek te
+houden. Soms, een enkele maal, geeft hij wel eens toe aan zijn
+gevoel. Maar vandaag, wie durft beweren dat hij niet krachtig is
+geweest! Was het zoo vreemd dat hij zich nu wat bijzonder onmachtig en
+gloeiend en zieker dan gisteren gevoelde--na zulk een concert!--Nu is
+'t alles afgeloopen. Ziezoo! Nu moet ook de kalmte terugkeeren. Morgen
+zal hij veel beter zijn, ja zeker van avond al!
+
+Hij neemt een bord van de tafel en drukt zich het koude Wedgwood
+eerst tegen het voorhoofd en dan op de slapen.--Eten? hoe zou het
+hem mogelijk zijn! Nu hij zitten ging op zijn gewone plaats, zie,
+nu is het alsof de kamer met hem ronddraait.--Als hij opstaat dan
+zal dat beter worden.--Ja, zoo is het.--Wacht, hij moet den sleutel
+van het orgelkamertje nog op zijn gewone plaats in de secretaire
+hangen. Daarna wil hij zich uitkleeden en een weinig gaan rusten;
+dat zal toch beter zijn.--Nu is de secretaire geopend.
+
+--Neen,-ja,-bonst het hoofd: neen,-ja; niet zien, wel zien;
+neen,-ja.--Het binnendeurtje was al open.
+
+--Ah zoo.... jong mooi meisje; ei zoo, ben jij nu de vrouw van een
+ander....? Hahaha!--Wie lachte daar, wie?--Goede God, hij zelf heeft
+zoo vreemd gelachen; hij is er van geschrokken.--Wat deed hij ook met
+dat portretje in handen! Weg, _weg_ er mee! Waar is dan de kracht;
+waar het verstand!--Wáár ze zijn....? _Hier_, _dáár_, _hier_! Hier
+zijn ze beiden! Zie dan, zie! En Donerie's brandende vingers, ze
+scheuren het blaadje karton, de beeltenis van dat heerlijke kind,
+in kleine,--ja zie maar, in zeer kleine stukken.
+
+Nu heeft hij het raam geopend. Een felle luchtstroom doet alles
+kraken en fladderen en klapperen in het vertrek. Daar werpt hij die
+bijna onzichtbare deeltjes naar buiten in de verwoede golven der
+bruisende luchtzee. En zie--als sneeuwvlokjes licht, stuiven ze op;
+en dwarrelen over daken en goten, om echter al spoedig verloren te
+gaan in de doodsch-looden tint van dien somberen dag.
+
+
+
+
+
+
+
+ZESDE HOOFDSTUK.
+
+
+Ofschoon het déjeuner in _De Gouden Arend_ in vele opzichten
+der beschrijving overwaardig mocht heeten, vooral dewijl het
+verschil  van maatschappelijke positie der gasten overvloedige
+stof tot karakterstudie bood;--een kwalijk verbloemde onrust van
+het bruidspaar, en het gedurig heimelijk op zijn horloge zien van
+den generaal, werken--misschien wel gelukkig--aanstekelijk, en,
+wie er van de gasten of misschien van de bedienden lust in heeft,
+hij moge van het déjeuner vertellen, een déjeuner, zóó rijk en zóó
+netjes als er in _De Gouden Arend_ nooit te voren een gegeven was,
+doch wij--we zwijgen ervan. Misschien droeg de voortreffelijkheid van
+het déjeuner er toe bij om de onrustige neergedrukte stemming van den
+generaal te verhoogen; hij mocht zich althans overtuigd houden dat
+hij gisterenavond met de vijftig gulden zijn berekening als gastheer
+slecht gemaakt had.
+
+
+
+De reiskoffers der jonggehuwden zijn reeds vroeger in twee
+afzonderlijke vertrekjes van het logement gebracht. In die vertrekjes
+zullen ze zich nog haastig verkleeden, om er mede aan ouders of
+betrekkingen die, evenals zij, tersluiks den feestdisch zullen
+verlaten, een zoen of handdruk ten afscheid te geven. Van Debeckes
+laatste vleiende, een weinig ondeugende woorden aan den feestdisch,
+heeft Eva volstrekt niets gehoord. August had haar zooeven zeer
+zachtjes toegefluisterd:
+
+"'t Is over halftwee; we zullen nu maar ineens, zoo ongemerkt...."
+
+"Dan moet jij maar 't eerst...." heeft Eva teruggefluisterd.
+
+Eva glimlachte naar Debeckes zij, zonder echter te weten waarover hij
+sprak, en ving tegelijk van zuster Louise een hartelijk knikje op,
+'twelk ze beantwoordde, maar zonder juist veel aan 't zusje te denken
+dat ze wel liefheeft maar, dat toch altijd zoo iets.... zoo iets heel
+anders heeft gehad.
+
+"Jawel, daar broeit iets Louise;" zegt Thomas Van Hake, die naast
+Louise Armelo zit.
+
+"Nee guns, nóg niet. Zie maar, Helmond eet nog chipolata."
+
+"Ja maar, 't is halftwee, en.... Wil je een stukje van de taart
+Louise?"
+
+"Een heel klein stukje. Nee nee, foei! een beetje kleiner." En dan
+eensklaps met het oog naar het midden der tafel: "Guns, zie, ze zijn
+al gevlogen; hun stoelen staan leeg!"
+
+
+
+Toen de Romphuizer groote torenklok het klikke over tweeën deed
+hooren, waren de koffers der jonggehuwden reeds op de vigilante van
+_De Zonsberg_ geladen, en voor den fellen regen door een lederen
+kleed bedekt. Willem en Hendrik hadden nu, op bevel van den generaal,
+hun regenjassen aan. De oude koetsier--die "vrij wat meer parade op
+den bok dan op de been maakt"--zat, recht als een kaars, regen en
+storm te tarten, even kordaat als "de groote keizer" weleer de rampen
+braveerde van een bloedigen krijg. Een knecht uit _De Arend_ heeft,
+met de hand aan het portier bij de vigilante postgevat. Hendrik,
+die de parapluie moet droog houden, staat in de voordeur, en werpt
+nogmaals een blik in de breede hotelgang.--Boven moeten er ramen of
+deuren zijn geopend, want eensklaps zuigt een geweldige tocht, zoodat
+een openstaande zijdeur in het voorhuis met kracht wordt dichtgeworpen,
+en de ganglantaarn schudt, en de pui-glazen rinkelen van den slag.
+
+Er klinken voetstappen op de trap en in het achterhuis.
+
+In het halflicht van de vrij donkere gang beweegt zich nu van verre
+een kleine groep. In 't midden ervan bevinden zich twee personen, die
+niet rechtstreeks onderscheiden wie het zijn die hen nog om strijd
+de hand drukken. De groep nadert, en schijnt eensklaps vaneen te
+scheuren. Uit haar midden komen ze snel naar voren, de beide personen
+die men zooeven ten afscheid de hand gaf.
+
+Ternauwernood heeft Hendrik den tijd om zijn parapluie op te
+steken. In een oogwenk was een schoone jonge vrouw hem terzij en
+voorbijgesneld. Ofschoon hij geen oogenblik draalde, zoo zal het
+bruinzijden dak haar echter niet beschutten; een nijdige windvlaag
+slaat onder het scherm, en, als Eva, ofschoon op den voet door haar
+echtvriend gevolgd, nochtans zonder zijn steun, in de vigilante vliegt,
+dan spant Hendrik al zijne krachten in teneinde het omgeslagen en
+weerbarstig klapperende stuk in zijn voegen terug te brengen.
+
+"Helmond! Hel....mond!" roept een vrouwenstem op den natten dorpel
+van _De Gouden Arend_. De geroepene ziet om. 't Is mevrouw Armelo die
+met den zakdoek boven haar feestmuts, nogmaals, inweerwil van regen,
+storm en toeschouwers, haar roepen herhaalt.
+
+Helmond die zich niet zonder moeite staande houdt, en met een licht
+overjasje aan, in een oogenblik dreigt nat te worden, wendt zich
+schielijk om, en de oogen voor den snijdenden regen half dichtgeknepen,
+gaat hij de stoeptreden weer op, nadert de wenkende dame, en dan:
+
+"Hadt u nog iets mevr.... mama?"
+
+En mevrouw Armelo _had_ nog iets. Och ja! Haar oogen vestigden
+zich smeekend op den beminden schoonzoon. En dan, aarzelend, bijna
+onhoorbaar:
+
+"Och August, zul je bedenken dat ze mijn _mijn_ kind is! O zul je,
+zeg!?"
+
+August gaf de begeerde verzekering met een zeer plechtigen oogwenk,
+ofschoon hij volstrekt niet begreep wat zijn bedenken dat Eva
+bepaald een kind van mevrouw Armelo was, bijzonders tot haar geluk
+zou bijdragen. Bovendien in oprechtheid gesproken, of zij een dochter
+van háár of van een andere was, hoewel er op dit punt geen de minste
+twijfel bestond--'t is hem in deze oogenblikken volmaakt onverschillig.
+
+Goddank! die fooi aan den natten logementsbediende dat was het
+laatste. Het portier werd dichtgesmeten; het raampje ijlings door hem
+opgehaald; Coco en Victor schoten voorwaarts; en, nogmaals Goddank! nu
+was hij alleen--alleen met zijn wijfje!
+
+
+
+--Hoe! ze heeft haar heerlijk hoofdje afgewend?
+
+"Eva! mijn engelachtig vrouwtje!"
+
+Zij antwoordt niet.
+
+Stil, ze schreit. 't Zal beter zijn dat hij haar een oogenblik geheel
+aan haar zelve overlaat.--Hoe zal een jonge man gepaste woorden vinden
+op het oogenblik dat de vrouw zijner keuze haar ouders en magen ja
+allen verlaat, om hém te behooren geheel en al, hém dien ze slechts
+kent uit gulden dagen.
+
+Neen, Helmond zal een oogenblik zwijgen; haar zenuwen zijn geschokt,
+en hoe licht kon een onbedachtzaam woord bederven wat hij juist goeds
+er mee te bewerken dacht.
+
+Dat besluit wordt spoedig gewijzigd. Een frissche koelte, meent hij,
+zal haar wel goeddoen.
+
+"Zullen we het raampje wat neerlaten lieve; een klein beetje aan de
+zij waar geen wind is?"
+
+Bijna onhoorbaar en snikkend klinkt het:
+
+"Och.... 't is.... mij...."
+
+"Zeker _goed_ niewaar?" vult Helmond aan: "Ja 't zal beter
+zijn.... Wacht!"
+
+Maar, er kwam zooveel regen naar binnen dat Eva ijlings onder 't
+schreien door, haar keurig reiskleed van grijs alpaka terugtrok,
+en August aanstonds het raampje weer dichtdeed.
+
+Dokter Helmond is een vijand van spiritus en andere opwekkende
+middelen. Hij heeft ze niet bij zich. Nu het frissche luchtbad niet
+kon aangewend worden, nu keert hij tot zijn eerste besluit terug;
+legt zijn hand vertrouwelijk op de hare, en zwijgt.
+
+En Eva houdt haar lief gelaat nog altijd afgewend, en haar schreiend
+snikken wordt sterker.
+
+In een groot half uur zal men het eerstvolgende spoorstation te
+Briesborg bereikt hebben. Indien Eva zoo doorschreit dan zou men
+het haar straks terdeeg kunnen aanzien; 't publiek maakt zoo spoedig
+zijn gevolgtrekkingen, en.... Helmond slaat den arm om haar middel;
+haalt haar nader tot zich, en dan;
+
+"Mijn wijfje is nu toch gelukkig niewaar?"
+
+Zij vlijt haar hoofd op zijn schouder, en 't klinkt met een nokkenden
+zucht:
+
+"Och.... August!"
+
+"'t Zijn bijzondere, heel bijzondere oogenblikken in ons leven,--mijn
+_eigen aangebeden_ vrouwtje!"
+
+Zij ziet hem met haar beschreide oogen onweerstaanbaar liefdevol aan,
+en barst dan opnieuw in een luider snikken uit.
+
+Eva Armelo is nooit geweest wat men zenuwachtig of overgevoelig
+noemt. Er zijn er zelfs die haar wel eens van hardheid
+en ongevoeligheid hebben beschuldigd. Vraag nu aan Eva Helmond
+niet waarom ze schreit. Ze zou het niet geheel onder woorden kunnen
+brengen. August heeft het naar waarheid gezegd: "'t zijn bijzondere,
+heel bijzondere oogenblikken." En ofschoon Eva zichzelve dan ook
+geweld doet om dien "dwazen tranenstroom" te bedwingen--misschien
+dewijl ze vreest dat haar August den oorsprong ervan onjuist verklaren
+zal, misschien ook omdat ze aan glurende passagiers in station en
+spoorwagen denkt--telkens overmeestert haar weer dat "onverklaarbare"
+'t welk haar gemoed vervult, en snikkend zegt ze:
+
+"Waarlijk, ik kan het niet helpen August; ik weet niet hoe
+het.... komt.... en toch...." Eva kon niet eindigen. "En toch, ik
+ben zoo gelukkig;" heeft ze willen zeggen.
+
+Maar dat _geluk_ was immers de _oorsprong_ dier tranen niet. Velerlei
+gewaarwordingen werkten voorzeker te zamen om een fiksche natuur
+als de hare een oogenblik van streek te brengen.--De zekerheid dat
+ze heden afscheid van haar blonde jeugd heeft genomen, mocht haar
+een traan in het oog gebracht, en de voorstelling eener wel lachend
+afgebeelde maar toch geheimzinnige toekomst, kan haar voor een wijl
+den blos van het aangezicht verjaagd en met ernst hebben vervuld,
+doch, voor dat zenuwachtig en langdurig snikken moest er een andere
+oorzaak zijn; althans bij een jonge vrouw als Eva Helmond-Armelo.
+
+Niet straffeloos speelt men met de natuur, niet zonder wraak laat zij
+zich geweld aandoen.--Den ganschen dag heeft Eva zich beheerscht om te
+schijnen wat ze niet was.--In het oog van allen die haar zagen moest
+ze de heldin van den dag wezen, en ondanks den blik van welgevallen,
+waarmee ze zichzelve des morgens in haar feestgewaad beschouwde, heeft
+ze al spoedig, en tot het einde toe, een gevoel gehad alsof men haar de
+vreugd van dezen dag misgunde, en voor 't meerendeel de hulde onthield,
+waarop ze met het volste recht mocht aanspraak maken. Ja zij weet het
+zeker: 't is de houding van den generaal Van Barneveld geweest, die
+zoo doodelijk op de feestgenooten gewerkt, en haar als met looden hand
+heeft neergedrukt. Zoo ooit dan kreeg ze op haar trouwdag de zekerheid,
+dat die man met zijn streng--misschien aristocratisch voorkomen, een
+schriel, onwellevend mensch, en bepaald haar vijand was. Wat heeft hij
+op dezen dag voor zijn pleegzoon gedaan? Hij heeft hem vernederd in het
+liefste wat hij bezat, in zijne bruid, in zijn jonge echtgenoote. 't Is
+slechts de baron Debecke geweest die haar een paar malen iets vleiends
+over haar uiterlijk en trouwtoilet heeft gezegd. Niet, dat haar "de
+laffe vleierij van zulk een oud man"--in 't geringste aangenaam was;
+neen, maar 't heeft den blik van den generaal te sterker doen spreken,
+den blik die niet op haar rusten kon, zonder dat men de vraag er op
+las: Wat zou in 'shemelsnaam zulk een _toilet wel gekost hebben_!
+
+Neen, niets ter wereld heeft die man gedaan om het trouwfeest van
+zijn pleegzoon eenigen luister bij te zetten. Niets! Zijn rijtuigen,
+zijn kleeding, de totale absentie van andere leden zijner familie dan
+de houterige ofschoon goedaardige Jacoba--terwijl juist _twee dagen
+later_ een zuster van den generaal zou komen logeeren--dat alles,
+maar inzonderheid zijn indigne uitdrukkingen in die kosterskamer, ze
+hebben haar immers ten volle overtuigd, dat ze recht heeft om dien
+zoogenaamden hoogstverstandigen en degelijken man, een bekrompen
+despoot en haar vijand te noemen. Niemand, niemand weet het wat
+het haar gekost heeft om zich goed te houden; schijnbaar vroolijk,
+lachend en tevreden te zijn, ter wille van dien braven August--die
+nochtans voor de lompheden van zijn oom gesloten oogen en een bijna
+aan zwakheid grenzend geduld heeft gehad.
+
+Deze overspanning nu was de hoofdbron van Eva's overvloedige tranen.
+
+Of er misschien in haar binnenste nog iets anders roerde dan het
+gevoel van miskenning, waardoor haar het zoet van den schoonsten
+feestdag was vergald....? Zooveel is zeker, toen Eva straks haar
+prachtig trouwkleed voor haar net eenvoudig reisgewaad had verwisseld,
+toen voelde ze zich als van een drukkenden last ontheven.
+
+
+
+Tegen den avond van dienzelfden dag, terwijl de trein het laatste
+station vóór Amsterdam verliet, was het noodweer bedaard. De maan
+"had het opgetrokken", en de natuur was tot haar vroegere kalmte
+teruggekeerd.
+
+Binnen een compartiment van de eerste klasse zaten twee personen zeer
+dicht naast elkaar, met de handen vast ineengesloten, slechts bespied
+door het vriendelijk-stralende aangezicht 'twelk zooveel onstuimigs
+had naar boven gehaald.
+
+"Ja August, oom Van Barneveld wil ik achten en liefhebben. Ja, ik
+ben een dwaas kind geweest. Was ik ijdel misschien? Maar op zulk een
+dag! Och August, als ik slecht of niet lief ben, zeg het mij gerust;
+over oom zal ik anders spreken, dat beloof ik je mijn beste man!"
+
+Nu dokter Helmond zonder eenig geweld zulk een schitterende overwinning
+heeft behaald, nu wil hij zijn triumf op die aangebedene niet vieren,
+en in deze oogenblikken het allerminst. Vaster klemt hij haar aan
+het hart, en dan, in schier overspannen verrukking:
+
+"Ja Eva, oom zal je kennen en waardeeren. Waarachtig hij zal mij nog
+jaloersch maken met zijn liefde voor mijn engel!"
+
+"Die arme oom!"
+
+"Hij moet erkennen dat mijn liefste, de nederigheid zelve is, waar
+ze bij haar vollen rijkdom van schoonheid en talenten nog wil aanzien
+en goedvinden wat buiten haar ligt: als ze zelfs één éénig wezen wil
+zijn met den eenvoudigen kleinsteedschen medicus."
+
+"Hoe dan.... als jij nu dwepen gaat!" fluistert Eva na een lange
+omhelzing: "Heb ik niet juist mijn _dokter_ genomen omdat hij uitblonk,
+omdat ik met hem schitteren zou. Mijn lieve _professor_!"
+
+Toen Eva zich bij deze woorden alweder de liefdetolken op het gelaat
+voelde drukken, en, naar buiten ziende, de bleeke maan achter een
+voorbijschuivend wolkje verdwijnen zag, toen--ze wist niet hoe het
+kwam--toen dacht ze vluchtig aan Donerie; en ze hoorde hem zeggen--dat
+hij haar liefhad; maar.... ze weet niet wat ze geantwoord heeft.
+
+De vigilante, die Helmond en zijn jonge vrouw in de groote Amstelstad,
+sluis op- sluis af, naar hun hotel bracht, had er geen weet van welk
+een bijzondere vracht ze reed. De eerste schenker in _Het Keizershof_
+had er al spoedig het zijne van. Oogknipjes aan confraters, en
+bijzondere beleefdheid voor _mevrouw_, zeiden genoeg. Maar, de
+beleefdheid zou niet van langen duur zijn. Toen hij had boven gebracht
+'tgeen Helmond heeft besteld, toen verlangde men niets meer, niets
+niemendal, en hoorde de schenker na 't verlaten der kamer nog maar
+alleen--dat de deur van binnen ofschoon tamelijk zachtjes, op het
+slot werd gedaan.
+
+
+
+
+
+
+
+ZEVENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Ook te Romphuizen had de maan haar welwillende taak volbracht, en
+'s anderendaags was het evenals eergisteren een prachtige Meidag.
+
+Op de bovenvoorkamer van den majoor Kartenglimp is heden geen vuur
+aangelegd, en het raam staat er open.
+
+Zooals de majoor daar in zijn voltaire aan de ontbijttafel zit, is
+hij bijna niet te herkennen. Toen zijn dokter hem de laatste maal
+bezocht, toen scheen hij, met zijn rooden sjaal op den chambercloak,
+en zijn reisdeken over de beenen, met de wanordelijk gekamde haren en
+den ongeschoren baard, een man van ruim vijftig jaren voor 't minst;
+thans echter zal men hem niet meer dan hoogstens veertig geven. Ja,
+nu de majoor wat meer werk van zijn toilet heeft gemaakt, nu moet men
+erkennen--hoewel 't hem is aan te zien dat hij ziek is geweest--dat
+hij in vele opzichten een gunstig voorkomen heeft.--Kartenglimp,
+ofschoon drie en veertig jaren oud, gaat dan ook nog gaarne voor een
+"dikken dertiger" door; en, mogen er sommigen zijn die hem _juist_
+taxeeren, er zijn er ook die hem inderdaad voor eenige jaren jonger
+houden dan hij is, en het wel een bewijs achten van zijn militaire
+verdiensten, dat hij op zulk een leeftijd reeds als gepensioneerd
+Oostindisch hoofdofficier in 't Moederland op zijn lauweren rust.
+
+Voor het overige weet men in Romphuizen zeer weinig met zekerheid
+aangaande Kartenglimps afkomst en familie te vertellen. In 't
+laatste najaar is hij uit den Haag naar Romphuizen gekomen, omdat
+hij, zooals hij gezegd heeft: van een amicale sociëteit hield,
+en de "Haagsche witte" zoo stijf als een hark was. Dat dit echter
+de ware reden zou zijn waarom een nog betrekkelijk jong, bemiddeld
+en gepensioneerd hoofdofficier, een provinciestad als Romphuizen
+boven de residentie verkoos, liet zich niet zoo spoedig verklaren,
+doch de meeste Romphuizers gevoelden zich door die gulhartig gegeven
+verzekering gestreeld, en waren nu over 't algemeen met hem ingenomen,
+te meer dewijl men hem in den afgeloopen winter als een getrouw en
+uitmuntend quadrilleur, commerceur en domineur had leeren kennen.
+
+'t Was mede wel wat zonderling, meenden sommige Romphuizers, dat
+Kartenglimp--een man in de kracht van 't leven--zich geen vrouw uit hun
+midden koos. Ze hadden toch lieve dochters niewaar; en er waren ook
+jonge weeuwtjes die haar tijd behoorlijk hadden uitgerouwd en steeds
+de oogen moesten neerslaan als de majoor haar met zijn donkerbruine
+kijkers had aangezien. Maar, de jongelingschap die altijd een uurtje
+later in de "Socie" bleef, ze begreep al spoedig dat de majoor "te
+bescheiden was om zich aan zooveel schoons of bevalligs--en voor haar
+geheele leven--te willen opdringen!" Kartenglimp kon zoo "onder ons,
+nog al aardig doorslaan." Als de papa's er niet bij waren, dan had
+hij vooral van die avontuurtjes uit de Oost--enfin.... 't Was soms
+fameus pikant. En--zoo redeneerde reeds een groot deel der Romphuizer
+jongelingschap: au fond had de majoor met zijn principes gelijk:
+Het huwelijk was een allerliefst en alleraardigst ding, vooral hier
+in het bloedlooze Holland; maar als men vertellen wilde dat het een
+instelling Gods was; bah! de heele natuur leerde integendeel dat
+slechts menschelijke kortzichtigheid zulk een zotte overeenkomst
+tusschen één man en één vrouw kon hebben in 't leven geroepen. Ja
+waarlijk, als je den majoor er over hoorde, dan moest je zeggen dat
+hij volmaakt gelijk had. Indien het huwelijk een normale toestand voor
+de beide echtgenooten moet zijn, vanwaar komt het dan dat slechts het
+geluk der zes eerste weken spreekwoordelijk bekend is? De bekendheid
+van dat eerste geluk, maakt dat der volgende huwelijksjaren zeer
+verdacht, en--is het dan ook geen feit dat er van de honderd huwelijken
+nauwelijks tien middelmatig en misschien maar één volmaakt gelukkig
+mag heeten?--Waarachtig, de majoor had altemaal zeer gewone bewijzen,
+maar des te treffender waren ze: Wat een ontrouw zag men overal;
+maar die ontrouw--door zulk een onzinnig huwelijksverbond den armen
+geketende als schande toegerekend--wat is die inderdaad anders dan
+de roepstem der natuur en der liefde? Nota bene, welk wijs wetgever
+zal zijn landgenooten, indien ze reizen willen, verplichten om nooit
+verder te gaan dan tot de naaste stad; ten eerste: om de families wat
+meer bijeen te houden; ten tweede: om te waken dat men de zijnen niet
+in den steek laat, en ten derde: opdat men zich niet te zeer vermoeie
+of te veel geld vertere.--'t Was alleraardigst zooals de majoor er
+over redeneerde, en, nóg eens, de kerel had gelijk: al die stijve
+idees van den vroegeren tijd hadden uitgediend. Een leventje zooals
+de majoor scheen geleid te hebben, daar zou een jonge Romphuizer wel
+van watertanden, en de man zag er kapitaal uit, kapitaal!
+
+De majoor zit smakelijk te ontbijten. De geruststellende verzekeringen
+van dokter Helmond hebben hem meer goedgedaan dan hij zou willen
+bekennen. Hij gevoelt zich inderdaad geheel en al hersteld, en
+sedert Helmonds laatste bezoek, letterlijk een ander mensch. In
+den aanvang ja, toen had het hem wel pijnlijk getroffen dat Helmond
+stilzwijgend heeft toegestemd dat hij aanleg voor een beroerte had;
+maar--redeneerde Kartenglimp--als men die zaak toch goed bezag,
+dan moest men al spoedig bekennen dat het nog beter was aanleg voor
+een beroerte, dan bijvoorbeeld voor pokken of cholera of typhus te
+hebben. Bij de minste epidemie zat je dan in 't nauw en terwijl het
+in de eerste plaats nog niet bewezen is dat iemand die aanleg voor
+beroertes heeft er een zal krijgen, zoo kan men bovendien tegen
+dien vijand een beetje op zijn hoede zijn, al moge een voorloopige
+bestrijding dan onvoorzichtig wezen.
+
+"Matig versterken," heeft Helmond gezegd. Alzoo zal nu een
+tweede kievitseitje geen kwaad doen; maar, den port zal hij in 't
+vervolg menageeren; dat goed is te zwaar, waarachtig! En dan kalm
+houden. Welzeker!--Nu ja, de oogenblikken kunnen er naar wezen. Maar
+aan 't partijtje is hij altijd de kalmte in eigen persoon; dat kunnen
+die grasgroene Romphuizers getuigen!
+
+Ofschoon er zich over Kartenglimps gelaat een vreemde--men zou schier
+zeggen een satanische lach verspreidt, zoo schijnt hem toch schier
+tegelijk een onaangename herinnering te treffen, want boven zijn
+koolzwarte wenkbrauwen vertoonen zich breede rimpels. Werktuiglijk
+schenkt hij zich een glas port in, en eerst wanneer hij het in één
+teug heeft geledigd, komt hij tot de bezinning dat dat goed "de pest"
+is, en hij Mietje zal zeggen die karaf--althans 's morgens--nooit
+meer op tafel te zetten.
+
+Helmonds patiënt had buiten zijn ziekte en krachten gerekend. In zijn
+gevoel van geheele beterschap, is hij dezen morgen meer dan een uur op
+de been geweest om zich te kleeden en te "adoniseeren". Daarmee gereed,
+heeft hij tamelijk overvloedig ontbeten en een vol glas portwijn
+gedronken. Nu hij opstaat om een sigaar te rooken, nu.... wat er nu
+aan hapert dat weet hij waarachtig niet. Hij is zoo lam in de beenen
+alsof hij drie dagen en nachten aan den rol is geweest, en terwijl
+zijn hoofd begint te gloeien is het hem alsof een vuurgloed door zijn
+aderen stroomt.... alsof de raamkozijnen en behangselstrepen slangen
+worden, en het plafond golft en hem tusschen het insgelijks golvend
+tapijt te smoren dreigt.
+
+Kartenglimp moet zich aan de tafel vasthouden. Wat duivel, wat
+is dat!? Van één glas port kan een mensch zoo beroerd toch niet
+worden. Als hij zes grogjes had gedronken, dan, nee dan zou hij
+nóg niet gevoelen wat hij nu gevoelt.--Het klamme zweet breekt den
+majoor de leden uit. Een vreeselijke vloek rolt van zijn lippen. Dat
+moet de voorbode van een naderende beroerte zijn, indien het niet
+werkelijk.... Nee nee, een beroerte.... nee....!
+
+
+
+Een paar uren later stond Thomas Van Hake reeds voor de tweede maal
+aan 't bed van den majoor Kartenglimp. Kartenglimp heeft de boete
+voor zijn onverstandig doorgebrachten morgen betaald; slaap en koud
+water hebben hem in een gewenschten toestand teruggebracht.
+
+"....En u zult dus zelf moeten bekennen majoor, dat er volstrekt geen
+reden bestaat om dokter Helmond te telegrafeeren."
+
+"Dat beken ik je in 't geheel niet mannetje. Jij met al je wijsheid, je
+kunt net zooveel weten wat me gescheeld heeft als die _beddekwast_. Ik
+weet dat ik heel wel was, _heel wél_, en dan zou dat ontbijt met één
+glaasje port...."
+
+"Na uw ziekte majoor!"
+
+"Ziekte of geen ziekte, ik zeg je dat ik niet naar Romphuizen
+ben gekomen om me voor m'n tijd te laten kapot maken. Die ouwe
+Bierton met z'n wauwelarij daar pas ik voor; ik zou 'em m'n kat niet
+toevertrouwen; en voor jou pillenkennis heb ik zooveel respect als
+voor m'n ouwe laars. Ik zeg je dat je zult telegrafeeren, terstond,
+en zoo uitvoerig als 't maar kan, met bepaald verzoek dat de dokter
+thuis komt.... Zwijg, want je maakt me nog gek."
+
+"Maar waarachtig majoor, er is niets geen kwaad bij. U bent nu wat
+overspannen omdat...."
+
+Met een vreeselijken vloek valt de majoor den provisor in de rede. Van
+Hake moest niet denken dat hij een kind voor zich had. Kartenglimp
+heeft--zooals hij zegt--duizendmaal den dood onder de oogen gezien,
+maar hij verkiest niet door de brutale onverschilligheid van een pil,
+en plezierreisjes van een dokter, die zijn plicht moest kennen,
+vóór zijn tijd in de kist te liggen.--Bij deze woorden brak den
+reconvalescent, die zich heden te veel heeft gewaagd en nu nog driftig
+erbij is geworden, opnieuw het klamme zweet de leden uit. Zijn tanden
+klapperden en een doodelijk wit had zijn gelaat overdekt.
+
+Van Hake, hoezeer hij er tegen geijverd heeft, hij gevoelde zich ten
+slotte niet gerechtigd om geen gevolg te geven aan het verlangen
+van den majoor. Ofschoon overtuigd dat onnoodige vrees den man
+zoo onhandelbaar maakte, en met innig leedgevoel dat hij zijn
+geliefden weldoener nu reeds in den vollen glans van zijn geluk
+moest komen storen, beloofde hij aan Kartenglimps wensch te zullen
+voldoen. Nochtans Van Hake nam zich voor om de zaak geheel naar
+waarheid en zeer duidelijk--natuurlijk op kosten van den majoor--over
+te seinen, en het telegram zóó in te richten dat Helmond--ofschoon
+de provisor zich niet verantwoordelijk mocht stellen--overvloedige
+vrijheid zou vinden om zijn reis te vervolgen, wanneer hij--dit moest
+Helmond tusschen de regels lezen--slechts ter bevrediging van den
+geagiteerden majoor een eenvoudig calmeerend receptje er bij zond.
+
+
+
+'t Was halfdrie in den middag toen mijnheer en mevrouw Helmond zich op
+hun kamer in het Amsterdamsche hotel gereed maakten om uit te gaan,
+want de vigilante stond voor de deur. Op het oogenblik, dat zij de
+kamer zullen verlaten, wordt Helmond door een schenker het telegram
+van Van Hake overhandigd.
+
+Eva verneemt dat het telegram niets verontrustends behelst, 't Is over
+zaken. August moest even antwoorden. Als het vrouwtje een oogenblik
+wachten wil? hij is aanstonds gereed.
+
+Eva nam de Haarlemsche Courant nog eens op, waarin haar huwelijk
+reeds vermeld stond, en sloeg bij 't doelloos inzien ervan, telkens
+een zijdelingschen blik in den grooten spiegel om zich te overtuigen
+of het wit neteldoeksch kleed met groene bloempjes haar wel waarlijk
+kleurde, en goed stond bij haar fijn kanten hoedje met lila brides.
+
+De hotelbediende, die op het telegram wachtte, zag die mooie mevrouw
+op den rug, en mocht, zoo in stilte, haar élégance bewonderen, toen
+hij eensklaps ontstelde, want, die "levendige pas getrouwde oogen"
+hadden onwillekeurig de zijne in den spiegel ontmoet.
+
+--Wat kijkt hij mal die jongen, denkt Eva, maar zonder te weten
+waardoor, werd ze nu eensklaps geheel overtuigd dat dit toilet haar
+goed stond.--Nu gaat ze naar het venster en ziet uit de hoogte in de
+drukke straat.
+
+En Helmond schreef zijn telegram:
+
+
+    "T. Van Hake, Romphuizen,
+
+    Majoor kan gerust zijn. Gevolg van te veel inspanning en
+    gebruik. Nù terugkeeren onmogelijk en geheel onnoodig.
+
+
+Het telegram werd ingevolge van Hakes wensch met een recept besloten,
+en, straks in een omslag, aan den schenker ter verdere bezorging
+gegeven.
+
+Weinige seconden later reden Helmond en Eva naar een der
+eerste gedeelten van de Prinsengracht. De naam van den advocaat
+Mr. E. Woudberg stond op de deur, en de koetsier behoefde niet
+te zoeken.
+
+Nu de jonggehuwden om bijzondere redenen hun reisje over Amsterdam
+hadden genomen, en er nagenoeg een dag stil waren, nu zou het
+onvergeeflijk zijn geweest indien August zijn jonge vrouw niet aan
+dien goeden Everard en zijn Emma gepresenteerd had. Met Everard had
+hij te Leiden gestudeerd, en ze waren er vrienden van den echten
+stempel geweest om het voor altijd te blijven, terwijl Emma bovendien
+een kostschoolvriendin van Helmonds pleegzusje Coba geweest is.
+
+Eva, met de vrienden Woudberg onbekend, gevoelde er zich, op
+dezen eersten dag na haar huwelijk, niet recht prettig. Mevrouwtje
+Woudberg, een vroolijk klein ding, met drie spruitjes, waarvan de
+jongste in een berceau binnen de kamer sliep, mevrouw Woudberg vond
+die nieuw aangekomene in Hymens tempel prachtig mooi maar, wel wat
+stijf--misschien een weinig gegeneerd--en trachtte haar door velerlei
+verhalen van guitenstreekjes der kleinen een weinig "op haar gemak
+te zetten."
+
+Wat Eva betrof, die guitenstreekjes waren haar even onverschillig als
+de geheele familie Woudberg. Hier te zitten terwijl August met dien
+ouden vriend--nota bene--over de wet op het geneeskundig staatstoezicht
+sprak, terwijl die mevrouw van de lieve jeugd verhaalde, en haar ventje
+van drie jaren versjes liet brabbelen! Hier te zitten in een saai,
+tamelijk donker Amsterdamsch zaaltje, met het uitzicht op een slecht
+begroeid tuintje met leelijke hooge huizen er achter, neen, dat was
+op den eersten dag van 't reisje inderdaad niet verkwikkelijk, en, op
+net oogenblik dat mevrouw Woudberg even de schreiende kleinste uit de
+berceau nam, en mijnheer Woudberg een boek ging halen waarin men iets
+zou nazien--'tgeen August hem echter mede graag geschonken had--in
+dat oogenblik gaf Eva haar August fluisterend en met een wenk te
+kennen, dat ze hier niet langer wilde blijven, en vooral niet _alleen_
+terwijl hij, zooals afgesproken was, dat andere bezoek ging brengen.
+
+Woudberg en zijn vrouw waren bij het afscheid recht dankbaar en
+gevoelig voor de allerliefste visite:
+
+"We mogen er heusch wel trotsch op zijn," besloot mevrouw: "want om
+je de waarheid te zeggen, in de eerste dagen na ons trouwen--niewaar
+Es--toen bedankten we voor familie en vrienden."
+
+Terwijl de vrienden Woudberg er bij stonden, heeft August aan den
+koetsier gelast om naar 't hotel terug te rijden; maar nu nabij
+den hoek eener zijgracht, tikt hij op het voorglas, en beveelt:
+"Tuinstraat No. Twaalf."
+
+"Ik dacht een oogenblik dat je besloten hadt er méé heen te gaan
+_Eva_."
+
+"Maar August, hoe kon je dat denken?"
+
+"Nee 't is ook waar. Ofschoon.... 'k zeg alleen, dat ik het een
+oogenblik _dacht_."
+
+"'t Was dunkt me al wel, lief mannetje, dat ik mee naar je vriend
+ging. Je hebt zelf gehoord hoe andere menschen over dat bezoeken van
+vrienden en familie op hun huwelijksreisje denken."
+
+"Ja zeker, 't was al heel lief van je om aanstonds toe te geven. Maar
+ik dacht nu.... een eigen broer!"
+
+"'t Spijt me lieve, dat je er nog over gedacht hebt; ik meende dat
+we vast...."
+
+"Zeker mijn wijfje, we hebben dat _vast_ afgesproken."
+
+"'t Zou hen toch ook geneeren August."
+
+"Juist kind; 't kwam me nog een oogenblik voor dat ze 't hartelijk
+zouden vinden; een bewijs van belangstelling, maar...."
+
+"Och nee August, wie vroeger in weelde was, wordt niet graag in zijn
+armoede bezocht, en 't minst door nieuw aangetrouwde familie."
+
+"Ja, 't zal beter zijn dat ik alleen ga. Je bent ook wel wat heel
+chic gekleed. Nee nee, _heel goed_ en _lief gekleed_ beste kind,
+uitmuntend voor de Woudbergs en voor mij; maar, voor dáár.--Dus blijf
+je dan zoolang in het rijtuig?"
+
+"Niet te lang beste man.--Ha! ik kan me, in dien tijd zoo'n reistaschje
+koopen."
+
+'t Zag er sjofel uit in die Tuinstraat. De hooge smalle huizen
+waren meestal zeer verveloos. In de kelders hoorde men ijzer
+smeden, ton-kuipen, hanen kakelen en kinders schreeuwen. Hier zag
+men groenten uitgestald; daar rood en ander lijnwaad te drogen
+gehangen over de grauwe leuning van een smalle hooge stoep. Ginder
+bij een pothuis stonden eenige vrouwen rondom een kruiwagen met doode
+bot. Een terugkeerende armenlijkwagen laveerde tusschen turfkarren
+en turfmanden door, en een der heeren bidders die met afhangende
+beenen erop zat, liefkoosde in 't voorbijrijden met de versleten
+punt van zijn gegespten schoen, eene jonge Tuinstraatsche, wie deze
+vreemdsoortige liefkoozing echter gansch niet beviel, en haar met
+een weinig vleienden grauw beantwoordde.
+
+Helmond is uitgestapt, en heeft den koetsier gelast om mevrouw naar
+een voorname galanteriewinkel te brengen; over een groot half uur
+moest hij hier terug zijn.
+
+No. 12 was een van de fatsoenlijkste huizen in de Tuinstraat. In het
+kelderhuis woonde een schoenlapper; op de eerste verdieping een oud
+heer met een goudsche pijp, een nicht, twee katten en een papegaai,
+en een verdieping hooger.....
+
+"Jawel meheer, gaat uwé maar gerust naar boven," zegt de nicht,
+die een rist uien in de hand, en een kat aan haar boezem heeft:
+"meheer Hellemond is voor een half uurtje thuis gekomen. Voorzichtig,
+de trap is een beetje gesleten. Oom zou 'em opknappen, ziet uwé,
+maar oom is een oud mensch, en...."
+
+Helmond is reeds naar boven gegaan.
+
+'t Zag er zeer armoedig maar toch ordentelijk uit in het kleine vertrek
+'t welk August is binnengestapt. Op het oogenblik dat hij in die kamer
+kwam, heeft een jonge zeer slanke vrouw met prachtig zwartgolvend haar,
+door de deur die naar een achterkamer leidde, dat vertrek verlaten.
+
+De bezoeker heeft de jonge vrouw nog even van terzij kunnen zien. Hij
+zou haar zeker gegroet hebben; maar zij, ze heeft gedaan alsof ze
+hem niet zag. August meende dat ze vreeselijk wit was geworden.
+
+"Hoe gaat het Philip?" zegt de oudere broeder terwijl hij den jongere
+de hand reikt.
+
+"'t Zou valsch van me wezen August, indien ik je welkom heette en
+je de hand gaf.--Als je me wat te zeggen hebt, en wilt zitten, daar
+staat een stoel--als ie je niet te _gemeen_ is."
+
+"Op dien toon had ik het niet verwacht Philip."
+
+"Dat spijt me. 't Is me een bewijs dat je met al je menschenkennis
+en geleerdheid, op dit oogenblik niet verder ziet dan je neus lang is."
+
+"Ik kom je opzoeken als broer; mij dunkt dat ik niets beters kan doen
+om je te toonen dat ik je altijd als mijn goeden Philip het beste
+hart heb toegedragen. Philip, kom, geef me de hand?"
+
+"Zeg eens, je noemt me _goed_ August; maar weet je wel dat ik me zelf
+vervloekt _laag_ zou vinden als ik je aanstonds die hand gaf?"
+
+"Nog eens Philip, zulk een ontvangst had ik niet verwacht;--wanneer
+ik die had kunnen voorzien...."
+
+"Dan zou je niet hier zijn gekomen, 't Ware misschien beter geweest."
+
+"Philip, goeje kerel! wat heb ik gedaan dat je mij...."
+
+"Wat je gedaan hebt August? _Niets_! waarachtig, je hebt _niets
+niemendal_ gedaan!"
+
+"Je bedoelt....?"
+
+"Ik bedoel alles wat je zeer goed begrijpt."
+
+"Zeg niet Philip, dat ik _niets_ gedaan heb. Ben ik niet je krachtige
+voorspraak bij oom geweest? Ik zou er van gezwegen hebben indien je
+me niet het tegendeel verweten hadt. Is het mijn schuld dat oom...."
+
+"Wie spreekt van je schuld! Je bent zoo onschuldig als een lam. Je
+broederlijke raadgevingen bewaar ik als goud. Daar ginds in de la van
+dat meubel--_gemeen_ hê zoo'n houten kast--daar ligt nog die prachtige
+brief. De slotregels waren heel mooi; ik ken ze van buiten. Hoor:
+"Keer berouwvol tot onzen besten oom en weldoener terug. Zeg hem dat
+je in onbezonnen drift die woorden hebt gesproken. Zet beste Philip,
+die liaison uit je hoofd; waarlijk ze zal je ongelukkig maken. Een
+student! en zonder eenig fortuin! Wees verstandig; later zul je zelf
+inzien dat het doorzetten van dat huwelijk je ongeluk zou geweest
+zijn. Mijn beste broeder had, zoover ik weet, nooit een zin voor het
+_gemeene_...."--Genoeg! Wat je met dat laatste woord bedoelde, daar
+wil ik mij nu zelf geen oogenblik in verdiepen. Als ik het deed dan
+ging mij 't bloed aan 't koken, dan.... dan.... Wat jij gemeen durfde
+noemen August, het is de _vrouw_ die ik liever heb dan mijn leven,
+en jij--je hebt oom helpen opzetten tegen die vrouw!"
+
+"Bij al wat heilig is Philip, dat is _onwaar_!"
+
+"Zweer niet; ik heb je immers den slotregel van je mooien brief
+herhaald."
+
+"Philip, nu het een feit is geworden wat ik voor onverstandig hield,
+en nóg houd--je ziet het, ik ben oprecht evenals jij--nu zou je
+broederlijk handelen met dien brief voor een deel ongeschreven te
+beschouwen. Ja ik noemde het onverstandig een meisje te trouwen
+dat...."
+
+"De man die meineed en ontrouw voor verstand wil laten doorgaan,
+dien veracht ik. Als jij het doet, ga dan naar dien edelen generaal
+die je zulke principes leerde, en folter mij niet meer."
+
+"Philip, waarachtig, je oordeelt onrechtvaardig; en wanneer ik je
+minder liefhad, dan zou ik zelfs je harde woorden niet verdragen. Er
+is verschil in de opvatting van trouw aan zijn woord. Dat verschil
+verklaart veel, zoo niet alles.--Oom wierp je tegen: "Wie zijn woord
+houdt in een _kwade_ zaak, is een verrader van zich zelf." Maar
+genoeg. Wat oom betreft, hij vergeeft je de woorden niet, die hem wel
+vreeselijk moesten grieven en waardoor zijn verzet te krachtiger is
+geworden. Zeer stellig heeft hij nog onlangs verklaard daar nooit
+op terug te komen, en bovendien bleef hij onverzettelijk bij zijn
+besluit om je nooit meer, noch bij zijn leven noch na zijn dood,
+iets van het zijne te doen genieten, maar...."
+
+"Wie heeft hem dat gevraagd? Wie? Wat meent hij wel de...."
+
+"Zacht Philip! bedenk dat ik hem liefheb, en dat hij van der jeugd
+afaan onze weldoener is geweest."
+
+"Had hij zich onzer niet aangetrokken, ik zou misschien een ambacht
+geleerd hebben, en gelukkiger zijn."
+
+"Je bent dus _niet_ gelukkig Philip?"
+
+"Wie zegt dat!"
+
+"Niet ik. Maar je omgeving; je.... in één woord, alles doet mij
+vermoeden dat je met moeielijkheden te kampen hebt.--Laat mij even
+uitspreken Philip, en je bittere grieven trachten weg te nemen. Geloof
+mij, terwijl ik sedert lang, maar tevergeefs, op 't spoor van je
+verblijf zocht te komen, was het steeds mijn voornemen je te bezoeken
+en je te zeggen, dat ik zooveel ik mag en kan, wil bijdragen om je
+geluk te helpen bevorderen. Nee, luister nu een oogenblik! Al keur
+ik niet alles goed wat je deedt, en al heb ik getracht je van die
+liaison af te brengen, in mijn ziel heb ik je altijd om je trouw aan
+dat meisje geëerd en liefgehad. Zoo je meent dat ik oom--dewijl ik meer
+met hem dan met mijn opgewonden broeder instemde--tegen dien eenigen
+broeder of zelf tegen dat meisje heb opgezet, dan dwaal je Philip."
+
+"Genoeg August, genoeg! Ik denk er het mijne van."
+
+"Je gelooft me niet? Waarvoor zie je mij dan aan? Zou ik hier komen
+om je als broeder de hand te reiken wanneer er bedrog was in mijn
+hart? Philip, misken mij dan niet. Ik ben kalm, maar je weet toch dat
+ik evenals jij het bloed der Helmonds in de aders heb. Kom Philip,
+geef mij de hand; roep je vrouw; zeg haar dat August haar graag een
+broederlijken zoen wil geven. Laat er geen kloof zijn tusschen ons, al
+loopen onze wegen wat uiteen. Mij gaat het goed in mijn praktijk; jij
+hebt het niet breed. Weiger mij niet Philip, om je van tijd tot tijd
+metterdaad te toonen dat ik je broer ben. Neem vast dit bagatel. Kom
+Flip, pak aan, eer je je vrouwtje roept. Je waart immers altijd mijn
+goede opbruisende maar eerlijke kameraad. Neem aan Philip!"
+
+Slechts een oogenblik heeft er in de donkere oogen van den jongsten
+broeder iets geflikkerd, 'twelk strijd verried bij het zien van dat
+bankbriefje van veertig gulden. 't Is echter een schier ondeelbaar
+oogenblik geweest.--Terwijl August, die geen plaats had genomen,
+voor de tafel is blijven staan, stond Philip nog aan de andere zijde
+ervan naast het venster:
+
+"Dus, zakelijk gesproken, zou je waarlijk zijn hier gekomen August, om
+ons te toonen dat je de vrouw die mij dierbaar is, als je zuster wilt
+erkennen en liefhebben? Je weet het, zij is de dochter van een gering
+acteur. Haar misdaad was,--stil, ik wil ervan spreken--haar misdaad
+was dat ze mij op mijn eerewoord geloofde.--Toen ik haar trouw had
+beloofd, toen was ze voor 't oog van God mijn vrouw, als moest de wet
+ons verbond nog bekrachtigen. Dat alles is geschied. Zonder middelen
+om mijn studies ten einde te brengen, moest ik uitzien naar een middel
+van bestaan. Beiden gevoelden we roeping voor het tooneel. Met het oog
+echter op de kleingeestige wereld, bedenkend dat mijn naam ook de naam
+van mijn broeder was, maar 't meest--ik erken het--om mijn Virginie
+niet bloot te stellen aan de vele ellenden van zulk een leven in ons
+vaderland, besloten we daarvan af te zien. Op dit oogenblik August,
+is je schoonzuster de vrouw van een tweeden klerk op het bureau van
+een begrafenisfonds. Na al wat er tusschen ons voorviel--stil, laat
+mij nu óók uitspreken--na de bedreiging in den straks genoemden brief,
+dat ik er niet op behoefde te rekenen ooit eenigen steun van je te
+zullen ontvangen...."
+
+"Maar Philip, ik heb immers gezegd dat je een brief uit die dagen
+van spanning niet meer in rekening brengen moet."
+
+"Ik weet het, maar je begrijpt toch dat ik me zelf verachten zou indien
+ik nu aalmoezen van je aannam. Van dat geld kan geen sprake zijn;
+berg het gerust in je portefeuille. We spreken er nu slechts over,
+of ik geen laagheid bega met mijn broeder de hand te geven, en mijn
+vrouw niet compromitteer met haar aan dien broeder voor te stellen."
+
+"Maar Philip!"
+
+De jongste Helmond schijnt reeds lang te hebben geaarzeld. Hij was in
+tweestrijd of hij rechtstreeks op zijn doel zou afgaan. Een oogenblik
+heeft hij naar buiten gezien; nu kijkt hij den broeder fiks in de
+oogen en herneemt:
+
+"Je bent getrouwd; gisteren. Ik las het van morgen in de Haarlemsche
+krant die mijn huisbaas me leent."
+
+"Ik kon je geen kennisgeving zenden omdat ik eerst dezen morgen je
+adres heb uitgevonden."
+
+"Genoeg, ik wist het, August. Door dezelfde omstandigheid die je,
+eerder dan ik verwachtte, mijn adres deed vinden, vernam ik dat je
+in de stad waart. Ofschoon ik het in 't geheel niet wenschte, zoo
+voorzag ik de mogelijkheid dat je mij bezoeken zoudt, en nam zooveel
+ik kon maatregelen dat je mijn vrouw niet alleen zoudt vinden. Mijn
+voorgevoel heeft me niet bedrogen; en gave God dat ik nu zeggen kon,
+je verkeerd te hebben beoordeeld."
+
+Minder gevoelig dan hij de laatste woorden sprak, vraagt nu de Jonge
+Helmond snel:
+
+"Dus August, je schaamt je de vrouw van je broer niet, en wilt haar
+de eer geven die haar toekomt....?"
+
+"Ja Philip, twijfel niet meer. Komaan, roep je vrouwtje!"
+
+Philip zwijgt een oogenblik, en dan eensklaps met een stem die van
+dien inwendigen strijd getuigt, zegt hij bijna snerpend:
+
+"Roep jij eerst de jouwe!"
+
+"Wat! wát meen je?" zegt de oudere broeder, en Philip ziet hem bleek
+worden; "Haar roepen! hoe zou ik haar roepen! Zij is...."
+
+"In het hotel misschien?"
+
+"Ja, ik denk het.--Tenminste...."
+
+"Hoe! is die, dáár.... is _dát_ dan je vrouw niet?" herneemt Philip met
+fonkelende oogen terwijl hij naar beneden in de straat wijst: "Is de
+mooie dame die zoo op- en rondkijkt uit die vigilante, niet dezelfde
+die je straks de hand hebt gegeven toen je er uitstapte, zeg....?"
+
+"Nu ja, zij is het; maar kon ik haar wagen aan een ontvangst als
+deze.... aan....?"
+
+"Ha! alsof ik mijn wereld niet kende! Was zij aanstonds meegekomen, ik
+geloof dat hier de ontvangst een heel andere zou geweest zijn!--Nee, je
+roept haar niet. Natuurlijk! ik begrijp dat je haar met roepen _kunt_."
+
+"Men kan toch van een jonge vrouw niet vergen Philip, dat zij op den
+eersten dag van haar huwelijk bezoeken aflegt."
+
+"Maar wel bezoeken bij vrienden op de Prinsengracht! Ha! nu kunje toch
+liegen niewaar? Toen ik van 't kantoor kwam heb ik dienzelfden voerman
+bij den ouden academievriend voor de deur zien staan. Zie je wel,
+dat ik vervloekt laag zou hebben gedaan met je de hand te geven. Zie
+je wel!--In een achterafhoek van Amsterdam, op een stille bovenkamer,
+daar zul je, door niemand gezien, aan die vrouw--ha! die _gemeene_
+vrouw! een hand willen geven! 't Kon soms het reisgenot vergallen als
+je bedacht, dat daar in de Amsterdamsche achterbuurt een broeder gebrek
+leed omdat hij, zonder die hulde, geen aalmoes had aangenomen. Maar
+Goddank, je aalmoes behoeven we evenmin als je schijn vertooning van
+hartelijkheid. Zie, ik zou je kunnen verachten indien ik niet wist
+dat je van nature goed waart.--Maar pijnig me nu niet langer. Doe me
+'t genoegen deze kamer te verlaten. Die plaats dáár, dat is de plaats
+van mijn vrouw. Niemand zal haar verhinderen hier te zijn zoo ze dat
+verkiest. Boven alles ter wereld staat _zij_; ze is me als een deel
+van m'n lichaam.--August, ga heen!"
+
+De oudere Helmond heeft zich vast voorgenomen om kalm te blijven. De
+valsche positie waarin hij zich tegenover dien trouwen maar dikwijls
+onbesuisden broeder bevindt; zijn eigen sluimerend vermoeden dat
+Eva--al mocht ze tot een bezoek te overreden zijn--toch niet veel
+goeds zal bewerken; de wensch van zijn edel hart, dat Philip en hij
+als broeders mochten scheiden, dit alles werkt samen om hem toegevend
+te stemmen.
+
+Hij heeft wel ingezien dat een karakter als Philip door dit
+bezoek--terwijl August's jonge vrouw daar wacht in dat rijtuig--zich
+eer beleedigd dan aangenaam getroffen moest gevoelen. Eensklaps tot
+een besluit gekomen zegt hij nu zacht met liefde:
+
+"Philip, om je vriendschap te herwinnen zou mij in dit oogenblik bijna
+geen opoffering te groot zijn. Geloof mij nu. Maar ook, gebruik nog
+eens je kloek verstand: Doe ik niet alles wat je met reden van mij
+verlangen kunt, wanneer ik hier kom om je vrouw als mijn zuster te
+omhelzen? Maar ook, kan ik een jonge vrouw, die gisteren nog mijn
+bruid was, reeds heden dwingen...."
+
+"Nu is 't waarlijk genoeg August. Je kalmte zou me haast razend maken;
+maar ik beheersch me ter wille van de vrouw die dáár is, dáár in die
+kamer, en die ons waarschijnlijk woord voor woord zal verstaan. Weet
+nu kort en goed, dat ik ten opzichte van de moeder van mijn kind geen
+halfheid versta. Wil je mijn broederhart, waarachtig! kom dan met
+je jonge vrouw, mij en mijn eenige met open armen en zonder woorden
+te gemoet. Wij zijn broeders, zij zusters. Mij liefhebben en haar
+miskennen dat is mij beleedigen, ja, erger: _trappen_! Versta je
+August: is je die vriendschap ernst, dan ben je hier onze gasten;
+dan gaan de beide Helmonds met hunne vrouwen dezen avond te zamen
+naar park of opera. Nog eens, die mijn vriendschap verlangt, die
+_respecteere_ allereerst de vrouw die mij lief is boven alles!"
+
+"Maar broeder Philip, zou er dan volgens je meening niets, volstrekt
+niets bestaan, waardoor mijn jonge vrouw er tegen op kon zien om
+aanstonds.... Nee, 't zijn geen verwijten; maar, in oprechtheid,
+is Virginie dan altijd, _altijd_ zoo te _respecteeren_ geweest als
+je verlangt dat ze nu.... gerespecteerd zal worden?"
+
+August Helmond moest wel in een zonderling bewogen toestand verkeeren
+om in deze oogenblikken en op die wijze, zulk een teedere snaar te
+durven aanroeren.
+
+Philips oogen schoten vonken vuur. De leuning van den stoel, dien hij
+in de hand houdt, kraakt in zijn vuist.--Moest hij dát komen verwijten;
+hier, in haar eigen woning, ja, in haar eigen oor!--Is dan het kind
+te beschuldigen wanneer een dolle stoeier het een breekbaar voorwerp
+uit de hand slaat; wanneer een zoete vleier het overreedt om hem een
+kostbaar kleinood ter bewaring te geven!
+
+"Drijf en terg mij niet tot een uiterste!" snerpt Philip zijn ouderen
+broeder toe, terwijl hij hem doodsbleek met bevende lippen blijft
+aanstaren: "Ga heen, ga heen zeg ik je! Bezoedel met je vormelijk
+slijk ons rein geluk niet. Vertrek! dit is een _gemeene_ woning;
+maar zij is de _onze_! Die er een vinger naar mijn schat durft
+uitsteken, dien kon ik den kop verpletteren, al was hij duizendmaal
+mijn broeder.... Ga heen zeg ik je!"
+
+"Philip bij God, ik wil vrede en liefde!"'
+
+"Zwijg!" dondert de broeder: "zwijg of anders!"
+
+Op hetzelfde oogenblik, dat hij den stoel nogmaals doet kraken, gaat
+de deur open, waardoor de slanke vrouw straks is verdwenen. Zichtbaar
+ontroerd treedt ze nu de kamer weer binnen. Haar ontroering verwinnend
+ziet ze vluchtig naar Philip, op wiens gelaat zich verbazing in den
+toorn heeft gemengd, en terwijl zij den bezoeker noch een schrede
+naderbijkomt, zegt ze zacht doch met klem:
+
+"Mijn man verzoekt u te vertrekken mijnheer.... _Ons kindje slaapt_!"
+
+
+
+
+
+
+
+ACHTSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Ofschoon dokter Helmond na de afgelegde bezoeken een drukkende
+hoofdpijn had, zoo wilde hij toch daarom zijn reisplan niet wijzigen,
+en vertrok nog dienzelfden middag met zijn Eva naar Rotterdam, om
+den anderen morgen van daar de reis naar Frankrijks hoofdstad te
+kunnen vervolgen.
+
+Eva heeft als een lief en erg meelijdend vrouwtje, zoowel te Amsterdam
+als later in den trein, en ook in hun logement te Rotterdam, al het
+mogelijke gedaan om op hare beurt dien geliefden dokter eens spoedig
+geheel weer beter te maken. Of het baten mocht of niet, ze heeft bijna
+een fleschje eau de cologne op dat dierbare voorhoofd "verblazen."
+
+Wat keek hij lief maar droevig als hij zoo'n pijn had, die goede
+dóór en dóór edele August. Eva kon het niet laten om hem een paar
+malen een zoen op die gesloten oogen te drukken, Wie zou, als hij,
+zoo óvergoedhartig zijn geweest om bijna een geheelen dag van
+die reis te willen opofferen, alleen--ja, want daarom is het toch
+inderdaad geweest--alleen om in een Amsterdamsche achterbuurt,  een
+bezoek te brengen aan een jongeren broeder die zich allerinfaamst
+gedragen had? Zeker mocht het een bewijs zijn van Helmonds overgroote
+vergevingsgezindheid en bijna overdreven geringschatting van zich
+zelven, dat hij de minste heeft willen wezen, en een lichtmis de
+hand ter verzoening--ja wat méér zegt, zijn hulp en financieele
+ondersteuning had aangeboden. Ofschoon August bij het terugkomen uit
+dat huis haar nog gevraagd heeft, of ze er niet toe besluiten kon
+om toch even binnen te gaan, en die menschen als broer en zuster te
+begroeten, zoo heeft hij ook aanstonds moeten toestemmen, dat hij haar
+aan zulk een ontmoeting toch niet wagen mocht.--Zij is niet trotsch of
+hoogmoedig--of het moest op haar besten dokter wezen, want haar "beetje
+schoonheid is nu immers haar eigendom niet meer,"--maar een vrouw, en
+vooral een jonggehuwde vrouw, behoort haar weg met bedachtzaamheid te
+kiezen en zeer omzichtig in de keus van haar gezelschap te zijn.--Die
+woning in de Tuinstraat was er geen waarin Eva, zonder zeer in 't oog
+te loopen, kon binnengaan. En dan, behalve een doldriftigen lichtmis,
+zou zij er een vrouw vinden die--voortgekomen uit een der laagste en
+"meest zedelooze" standen der maatschappij,--niet heeft geaarzeld om
+met opoffering van haar eer, het ongeluk van een onnadenkend jonkman
+te bewerken.--Nee, August heeft het aanstonds moeten erkennen dat
+zijn jonge echtgenoote niet, als zuster, de vrouw kon omhelzen,
+die reeds als meisje tot zulk een peil was gezonken.
+
+Uit Helmonds weinige woorden heeft Eva wel kunnen opmaken dat
+dit bezoek hem niet zoo aangenaam is geweest als hij het zich had
+voorgesteld; en, ofschoon August beweerde dat ze het zich moest
+verbeeld hebben, zij vergist zich niet dat ze bij hun wegrijden van
+die woning, een man voor een der bovenvensters heeft bemerkt die,
+met verwoede pikzwarte oogen naar beneden zag, en--zij meende het
+zeker--een dreigende vuist hield opgeheven.
+
+
+
+'s Anderendaags mocht August in het Badhotel te Rotterdam verkwikt
+ontwaken, en gevoelde hij zich met een helder hoofd en aan de zij
+van zijn schoone nu weer lachende Eva, een geheel ander mensch.
+
+--Wat hij ten opzichte van Philip heeft kunnen doen, dat heeft hij
+gedaan. Die overtuiging wischt de droeve herinnering weg aan dien
+eersten dag na het huwelijksfeest.--Indien Eva had kunnen besluiten
+er binnen te gaan, dan... Maar neen, 't zou niet verstandig en
+zelfs niet kiesch zijn geweest indien hij sterker daarop had
+aangedrongen. Goddank, die storm is voorbij.
+
+--Wat ziet zijn engel er lief en vroolijk uit, terwijl ze hem--bijna
+ten afreize gereed--met een zoen de kleine reistasch om den schouder
+hangt. En hij, hij sluit haar in zijn armen en zegt:
+
+"Nu zal het dan ernst met Parijs worden mijn heerlijk vrouwtje." "Hadt
+je mijn raad gevolgd lieve, dan ware we er al gisteren geweest;"
+antwoordt Eva, terwijl ze half lachend met den vinger dreigt.
+
+Maar hij:
+
+"Toch is het zoo beter lief kind."
+
+En Eva--of zij hem niet begreep:
+
+"Ik ben tenminste maar blij dat die hoofdpijn verdwenen is."
+
+Geen half uur later snelde het gelukkige echtpaar op de breede vleugels
+van den stoom de vele genietingen te gemoet, die vooral het jonge
+vrouwtje reeds van verre toelachten uit die heerlijke wereldstad.
+
+
+
+Reeds twee volle dagen bevinden zich de echtgenooten te Parijs, en
+ofschoon Eva vast aan haar ouders beloofde om al spoedig te zullen
+schrijven, zoo is haar zulks tot nu toe onmogelijk geweest,--althans
+zij beweert het--omdat ze bij haar aankomst in die groote stad terstond
+bemerkte dat ze allereerst wat meer werk moest maken van een voegzamer
+toilet, want met haar achterhoekschen hoed, haar ouderwetsch kapsel,
+en laarsjes zonder hooge hakken moest ze er voor een Francaise wel
+uitzien pour se pamer de rire.
+
+Nu, na het ontbijt, terwijl August een paar regels aan Van Hake, en
+een langen brief aan den generaal schrijft, zal Eva zich eindelijk
+van haar kinderplicht kwijten. Haar pen vliegt over het papier:
+
+
+
+"Hotel du Helder, Mai 18....
+
+"Mes très-chers parents!
+
+
+"Haast zou ik in 't Fransch vervolgd hebben, want men raakt er hier al
+spoedig aan gewoon, maar ik weet dat u niet veel Fransch leest, en dus,
+enfin!--Wij zijn sedert Vrijdag-avond in ons hotel rue du Helder, en
+ik schrijf nu in de ontbijt- en eetzaal--die niet veel meer is dan een
+langwerpige, tamelijk sombere roef zonder eenig uitzicht. Wanneer dit
+begin u den indruk gaf dat ik hier niet op mijn aise zou zijn--nl. in
+Parijs--dan zoudt ge u zeer vergissen. Ik vind het hier _dol_. O, als
+men er niet geweest is dan kan men er zich geen begrip van vormen. 't
+Leven heeft hier doorgaans iets van een heerlijken droom--iets wits,
+blinkends: altijd ruimer, altijd hooger, altijd meer; ik weet het niet
+anders uit te drukken.--Bij dat alles valt alleen ons hotel erg af. 't
+Is een zoogenaamd deftig logement; en ofschoon ik erkennen moet dat
+ik, om iets te noemen, onder al de Romphuizer jongelui er nooit een
+zoo chic heb gezien als de garçons in ons hotel--en van den morgen
+tot den avond,--zoo vind ik het logement zelf toch tamelijk somber,
+en heb August bepraat om morgen naar het Grand Hotel te verhuizen,
+waar men, voor weinige franken meer, het Parijsche hotelleven in
+den volsten zin van 't woord geniet. Maar van dat alles vertel ik
+u mondeling nader. Ook kan ik u geen verhaal doen van alles wat
+wij reeds prachtigs bezichtigden; in den Baedeker dien we meenamen,
+kunt u later alles lezen. In éen woord, ik vind het hier goddelijk! U
+hebt geen denkbeeld van al de pracht van bijouteriën in de winkels en
+vooral in die van het Palais-Royal. Een garnituur, broche en knoppen,
+heb ik gezien.... nee maar heusch, u hebt er geen idee van. Voor een
+aardigheid gingen we er eens in: Deux mille trois cent francs! 't Viel
+me nog mee. Niet dat Helmond er over dacht; u kunt wel begrijpen dat,
+al zou hij zoo iets een oogenblik in 't hoofd hebben gekregen, ik
+'t hem zeker afgeraden, ja zelfs zou verboden hebben. Wat zou ik met
+zulk een garnituur in Romphuizen doen:
+
+"De kerk Notre-Dame is ook beeldig, en vooral die miskleeren zijn
+prachtig; zoo iets rijk geborduurds met goud en edelgesteenten, daar
+hebt u geen begrip van. Gelukkig dat ik niet begeerig naar al die
+luxe ben, want aan mijn August heb ik genoeg. O, u weet niet wat een
+heerlijk leven ik met mijn lieven man heb. Hij is zoo goed. Letterlijk
+zou hij alles doen om mij genoegen te geven; maar juist dáárom zoek
+ik op mijn beurt uit te vinden wat hem het aangenaamst is en waar
+hij het liefst heengaat. De Keizerlijke Bibliotheek en de Morgue daar
+heeft hij echter op mijn verzoek van afgezien, omdat die bibliotheek
+voor mij nu heelemaal niets was, en die Morgue zoo akelig is dat ik
+er van droomen zou. Maar, om hém plezier te doen zijn we toch naar
+de buitenplaats van Père Lachaise geweest. U weet dat dat het groote
+Parijsche kerkhof is. Eerst had ik er _tegen_; want ik dacht fi! een
+kerkhof op ons huwelijksreisje! Maar 't is niemendal akelig; 't viel
+me tenminste vreeselijk mee. Ten eerste ligt dat kerkhof heel hoog en
+veel rianter dan eenig kerkhof bij ons; maar ook door al de prachtige
+mausoleums, de schoone beelden en bas-reliefs, de afwisseling van
+kransen, bloemen en versiersels bij en op de fraai overdekte graven,
+dat alles laat niets sombers na, en de Parijzenaars krijgen op hun
+kerkhof dunkt mij zoo volstrekt geen indruk van het nare denkbeeld
+"begraven worden". Papa zal wel zeggen dat ik nu ook weer heel aardsch
+en zonder nadenken redeneer; nu ja, maar u begrijpt wel hoe ik het
+meen, en hier in ons hotel, bij de débris van een keurig déjeuner met
+koude kip, oeufs à la coque, croissants--delicieuze broodjes--hors
+d'oeuvres, monster-garnalen enz. en heerlijke koffie, hier in een
+Parijsch hotel, met de voorstelling van een rit in een open rijtuig
+door 't Bois de Boulogne, en daarna 't zien van een steeple-chase
+enz. in 't Hippodrôme, kunt u mij niet kwalijk nemen dat ik geen
+diepzinnige bespiegelingen maak.
+
+"Wat ik u nog vertellen wil, 't is hoe wij het overheerlijk hebben
+getroffen dat Helmonds vriend monsieur De Musart, in de stad was. Door
+diens relaties met een zeer voornaam heer die over de theaters--of
+sommige ervan, gesteld is, kregen we gisteren een paar prachtige
+plaatsen in het groote Thèâtre de la Gaieté--fauteuils de balcon
+avant-scène--vlak vooraan op den hoek bij het tooneel. Dat waren
+letterlijk de eerste plaatsen uit de heele komedie. O, delicieuze
+fauteuils! en aan de balustrade heeft men vóór zich écrans van
+groene zij--weet u, die men op en neer kan schuiven om geen hinder
+van 't voetlicht te hebben.--We zaten daar, bijvoorbeeld als in
+den Haag de Koninklijke familie, maar eigenlijk nog veel ruimer
+en chicker. We konden zoo zien dat ze allemaal dachten dat we zeer
+voornaam waren. Helmond moest er om lachen zoo gedegageerd als ik
+den meesten tijd in mijn fauteuil lag, en--alsof ik het dagelijks
+gewoon was, naarmate het voetlicht al dan niet hinderde, dien écran
+op en neer schoof. Ik ben er zeker van dat een deftig heer, met
+drie ridderorden, mij voor een barones of zoo iets heeft aangezien,
+want hij maakte bij 't binnenkomen, in de afdeeling naast ons, een
+enorm hoofsche buiging. Nu, wat August betreft, die ziet er ook recht
+gentlemanlike uit, niewaar, en dat helpt fameus!
+
+"Het stuk dat wij gezien hebben was prachtig. Van de élégance der
+toiletten beste mama, kan men zich geen begrip vormen. Een actrice,
+die in de rol eener madame Duvanont overheerlijk speelde, en ons
+een vrouw voorstelde die uit innige liefde voor haren minnaar
+haar echtgenoot vermoordt; ja zelfs om hem te overtuigen dat zij
+niemand liefheeft dan hem, aan haar bediende den last geeft om
+haar kind--spelevarend met een bootje, in den vijver--heimelijk
+te doen omkomen; die actrice had in datzelfde stuk--ik heb het
+goed geteld--acht verschillende toiletten. Als wij zulk een vrouw
+en moeder in de werkelijkheid zagen, wij zouden er natuurlijk van
+gruwen, maar als men zoo iets op het tooneel ziet, dan geeft het een
+geheel anderen indruk. Men weet ten eerste dat het niet waar gebeurd
+is, en bovendien, 't was een beeldschoone vrouw; en die heerlijke
+toiletten! en die stem toen ze zoo zei: "Mon Edgard, sans toi le ciel
+me serait un enfer!" o dat was onuitsprekelijk mooi; en de claque
+heeft toen ook geapplaudisseerd à l'infini. Waar ik echter het meest
+naar verlang is de Fransche en vooral de Italiaansche opera. Dezen
+avond denk ik wel dat mijn beste August tot de eerste besluiten zal;
+en dan--Patti zal ik in de Italiaansche hooren! In één woord lieve
+ouders, wij genieten hier met volle teugen, en zullen nog oneindig
+veel meer genieten! Van de heerlijke boulevards, van de prachtige
+paleizen met bijna eindelooze danszalen, van dat onbeschrijfelijk
+prettige sans-gêne 'twelk hier heerscht, en zoo ongeloofelijk gunstig
+afsteekt bij al wat Hollandsch is; van dat alles schrijf ik u nader,
+of, zoo ik daartoe geen tijd meer mocht vinden, dan vertel ik er u
+bij onze terugkomst van. Gelukkig blijven we nog tien volle dagen
+hier. Denk er aan uw brieven te adresseeren: Grand Hotel. Zet u voor
+een aardigheid eens op het adres: Madame la Baronne; dat zou.... Maar
+nee, nee! ik schreef dit uit gekheid; ik zou om die lafheid dezen
+heelen brief kunnen verscheuren, maar ik heb geen tijd meer om een
+nieuwen te schrijven, want zoo aanstonds komt het rijtuig. Nu 't was
+maar een grapje, dat begrijpt u wel.
+
+"Van harte hoop ik dat u en zusje Louise wél zult zijn. Louise
+zou zich hier niet op haar plaats gevoelen, althans niet als ze in
+ons gezelschap was. Ik heb voor u allen reeds een souvenir in mijn
+koffer. De goede August heeft me hier een blauw satijnen japon gekocht,
+een waar ik dol op was; acht franken de el; maar u moet er niet van
+spreken, want er zijn altijd menschen, wien het hindert als iemand
+genoegen heeft en iets meer bezit dan zij; of ook zijn er andere--in
+vele opzichten misschien goede, maar toch erg schriele menschen, die
+altijd den angst krijgen dat iemand zijn laatsten stuiver zal uitgeven.
+
+"Leeft wel! Vele groeten van mijn August!
+
+
+Uw liefhebbende: Eva Helmond-Armelo."
+
+
+Terwijl Eva den brief aan haar ouders sluit, herleest Helmond vluchtig
+het slot van 'tgeen hij aan oom Van Barneveld heeft geschreven.
+
+
+
+"....Wat mijn lief wijfje betreft, zij is den ganschen dag in
+verrukking. 't Spreekt vanzelf dat de smaak eener jonge vrouw van
+nauwelijks twintig lentes nog al uiteenloopt met dien van een dertiger,
+wiens lust het zou wezen om behalve in de Keizerlijke Bibliotheek eens
+een paar dagen in het Anatomisch Museum te snuffelen, of wel eenige
+hospitalen te bezoeken en de klinieken van Raspail of Nélaton te gaan
+bijwonen. Nooit in mijn leven heb ik er echter zooveel genoegen in
+gevonden om mijn eigen wenschen voor die van een ander te vergeten
+als nu. Maar ook, wat mij vroeger onbeduidend toescheen, ik leer het
+aan Eva's zij als voortbrengsels van smaak en industrie, ja soms als
+kunst waardeeren.--Zeker geloof ik, lieve oom, dat de omgang met een
+vrouw die een open oog heeft voor het schoone--zelfs voor het schoone
+dat wij beuzelachtig noemen--zeer weldadig moet werken op een man
+die zich zooals ik, gewoonlijk slechts in den poel der menschelijke
+kwalen en ellenden, van het boekenstof kan ontdoen.
+
+"Er is iets onverklaarbaar liefs in die ingenomenheid van mijn goed
+vrouwtje met al het fraais en kostbaars 'twelk ze ziet, zonder het
+echter voor zich zelve te begeeren.
+
+"Hoe langer hoe meer kom ik tot de overtuiging, dat, zoo Eva haar
+zwakke zijde heeft, die zwakheid haar grond vindt in den adel harer
+ziel: de zucht naar hooger en beter, de zucht naar volkomenheid. 't
+Is dan immers alleszins verklaarbaar dat de jonge vrouw bij haar edel
+streven--nochtans gebonden aan een stoffelijke wereld--ook te eerder
+een oogenblik zal stilstaan bij 'tgeen haar in dat stof als edel en
+volkomener toeblinkt. Hoe diep-gevoelig en lief zij is, het bleek
+mij nog gisteren toen zij op den Boulevard des Italiens, zeer nabij
+ons hotel, een schreiend meisje aansprak, en, vernemende dat het een
+frank had verloren, haar met zich naar het hôtel nam; haar op chocolade
+tracteerde, en met een vijffrankstuk weer vertrekken liet. In stilte
+vreesde ik wel dat de bruinoog op een anderen Boulevard, straks nóg
+eens over 't verlies van een geldstuk zou gaan schreien, maar de daad
+van mijn engel was er mij niet te minder om, en met mijn vermoeden
+kwelde ik haar niet. Ik bid u dan, beste oom, blijf mijn grootsten
+schat liefhebben zooals zij 't verdient.--De ondervinding heeft ons
+immers met mijn armen broeder geleerd, dat een _geringschatting_ van
+de eischen aan zijn stand verschuldigd, niet tot zegen leidt.--Eva
+heeft u lief als een dochter. Met beminnelijke eenvoudigheid heeft zij
+mij daarvan op den avond van ons huwelijk de verzekering gegeven. Zóó
+moet het zijn en blijven. En terwijl Eva mijn goeden oom en weldoener
+hoe langer hoe meer zal hoogachten en liefhebben, zal ook oom van
+zijn zijde al de innerlijke schoonheden van mijn kostelijke bloem
+leeren ontdekken en waardeeren. Dat het Parijsche leven, hoeveel
+schoons en aanlokkends het door zijn nieuwheid moge hebben, mijn Eva
+op den duur zou bevallen, betwijfel ik zeer. Reeds gisteren bij het
+verlaten van het Théâtre de la Gaieté, waar een prachtig gemonteerd
+maar overigens horrible stuk was opgevoerd, zag ik haar onder een
+indruk van kwalijk verborgen misnoegen; en ofschoon haar lief karakter
+gaarne de verschoonende zij wil opmerken, zoo deelde zij toch geheel
+mijn oordeel: dat zooveel rijkdom van mise-en-scène en toiletten aan
+iets beters had behooren besteed te zijn."
+
+Het besluit van den brief zou August maar niet nalezen. Men had geen
+tijd te verliezen, en al spoedig zaten de gelieven in de gemakkelijke
+open voiture de remise, en rolden en wielden ze langs de vroolijke
+boulevards, te midden van de honderden op- en neerjagende rijtuigen,
+karren, vrachtwagens en omnibussen, de laatste inzonderheid met de
+ronde forsch gebouwde schimmels.
+
+Eerst na middernacht keerden de jonge echtgenooten, die den avond
+in de Fransche opera hadden doorgebracht, in hun logement terug. Bij
+hun binnentreden werd Helmond, met den sleutel van n°. 59, door den
+portier een telegram overhandigd, dat reeds op de trap--doch niet
+zonder weerzin--door hem geopend werd.
+
+"Alweer zaken lieve?" vroeg Eva, terwijl ze, vermoeid van den
+heerlijken dag en het beklimmen van de veertig hoteltrappen tot
+besluit, op een sofa is neergegleden.
+
+"Ja.... kh'm.... 't is niets.... maar...."
+
+"God August.... toch geen kwaad? Je doet me schrikken. Is pa of
+ma....?"
+
+"Nee nee nee! niemendal! Foei, een doktersvrouw moet
+niet zoo schrikachtig zijn, beste kind. 't Heeft niets te
+beteekenen. Tenminste...."
+
+"Tenminste....?"
+
+"Nu ja, tenminste.... 't Is over zaken, en de _zaken_ behoeven 't
+vrouwtje niet te verontrusten."
+
+"Als ze dan 't genot van mijn besten man ook maar niet
+vergallen.--Zeker weer die nare majoor?"
+
+"Nee Eva."
+
+"O gelukkig! Nu, ik ben verder niets nieuwsgierig. Mijn knappe August
+zal er wel komen zonder 't hoogwijs advies van zijn wijfje.--Ben ik
+je lieve wijfje August?"
+
+"Beste kind!" zegt August en hij streelt haar de wang.
+
+--Maar August is toch erg onder den indruk van die zaken. Hij is zoo
+verstrooid en ziet zoo.... nee boos is het niet, maar zoo ernstig. Zij
+trekt hem zachtjes naast zich, en, met den arm om zijn hals, zegt ze:
+
+"Wat heb ik weer genoten vandaag, en van avond vooral. Wat zongen
+Faust en Mephisto overheerlijk. En Siebel's lied." Zij zingt:
+
+
+
+    "Faites lui mes aveux,
+    "Portes mez voeux."
+
+
+
+"Ja, 't was alles heel mooi; en ne.... mooi weer was het ook."
+
+"'t Is hier dunkt me _altijd_ mooi weer.--Zonder gekheid, ik begrijp me
+haast niet hoe het er hier met _slecht_ weer moet uitzien. Hê August,
+als jij _hier_ eens dokter waart! hê!--Ja, als ik geen familie in
+Holland had dan zei ik dadelijk va! 't Is toch ongelijk verdeeld in de
+wereld: hier zoo veel, en daar zoo niets! Weet je wat ik iederen avond,
+inweerwil van al 't genot, zoo'n nare gedachte vind....? Niet?--Nou,
+zeg dan eens behoorlijk _nee_, lieve ventje."
+
+"Nee Eva, nee--wat dan?"
+
+"Dat die dag alweer om is.--Van morgen schreef ik tien, en nu zijn
+'t nog maar negen dagen.--Dit is het laatste nachtje in onze rue
+du Helder niewaar? Heerlijk, morgen Grand Hotel. Gaan we bijtijds,
+of....? Mij dunkt we moesten nog vóór het dejeuner vertrekken."
+
+"Ja.... welzeker, maar...."
+
+"Je kijkt naar de koffers. O, in een kwartier is mijn boeltje er
+in. Zoo'n hooge koffer met bakken pakt gemakkelijk, en 't hoeft
+nu zoo mooi niet voor dat verhuizen. Aardig, wij _verhuizen_ in
+_Parijs_! Aardig niewaar?"
+
+"Heel aardig. Maar.... dat Grand Hotel.... Ik weet niet, dat Grand
+Hotel, 't is...."
+
+"Nee August, je moet me niet plagen. Beloofd is beloofd! Hoor eens, of
+we nu hier zijn of daar, dat scheelt je tout au plus veertig franken;
+we hebben het immers als ouwe luidjes berekend."
+
+"Ja kindlief, dat weet ik wel; maar toch...."
+
+August Helmond blijft nogmaals steken. Hoe kon hij die engel nu zoo
+eensklaps als wegstooten uit den hemel van haar kinderlijk geluk. Zulk
+een teleurstelling zal haar te kras zijn. Neen, hij kan en mag haar
+dezen avond niet bedroeven met het bericht dat men inplaats van naar
+het Grand Hotel te verhuizen, waarschijnlijk reeds morgen de terugreis
+naar Nederland zal aannemen. Het telegram was weder van Van Hake,
+en luidde, in 't Nederlandsch vertaald, woordelijk aldus:
+
+
+    "Generaal hier geweest; scheen zeer bezorgd over Jacoba. Wilde
+    in geen geval schrijven; een ander raadplegen veel minder;
+    vroeg mij een zenuwmiddel. Mocht mijnerzijds u niets
+    verzwijgen. Anders alles wel; behalve Donerie; gevaarlijk ziek.
+
+    Van Hake."
+
+
+Neen, Helmond mocht niet dralen.--Oom Van Barneveld maakte zich _zeer
+bezorgd_ over Coba. Waarschijnlijk had zij opnieuw een flauwte gehad
+zooals weinige dagen voor hun vertrek. Zijn plicht, zijn dankbaarheid,
+zijn liefde voor oom en Coba roepen hem, ja, al ware het zelfs dat
+oom zich zonder gegronde reden ongerust maakte, Helmonds besluit is
+genomen: morgen keert hij met Eva zoo spoedig mogelijk naar Romphuizen
+terug. Maar.... dat engelachtige vrouwtje; dat heerlijke schepsel met
+haar hemelsch donkerblauwe kijkers, met die glanzig zwarte lokken;
+dat lieve kind, zoo levenslustig keuvelend aan zijn zij, en zich
+verheugend op het genoegen, dat haar nog verder in de wereldstad
+wacht.... kan hij haar nú reeds zeggen....?
+
+--En toch, het zal zoo moeten zijn. Wanneer men morgen met den
+_eersten_ trein naar Brussel zal vertrekken, dan dienen de koffers
+dezen avond zooveel mogelijk in orde gebracht, en de afreize aan het
+dienstdoend hôtelpersoneel te worden bekend gemaakt.
+
+"Eva, als we nu, op 't toppunt van ons geluk, eens door een onvoorziene
+omstandigheid van elkander werden gescheiden....?"
+
+Eva schrikt inderdaad; maar toch, met een ongeloovig lachje zegt ze:
+
+"August, wat meen je?"
+
+"Heb je goed gevoeld best wijfje, wat dat wezen zou, zoo'n scheiding!?"
+
+"August, spreek zoo niet; ik zou er duizelig van worden."
+
+"Je begrijpt wel lieve dat ik het zóó niet zou gezegd hebben als er
+eenige quaestie van wezen kon."
+
+"O Goddank!" zegt Eva, en Helmond ziet een paar groote tranen
+schitteren in haar oogen: "Foei, je rekent wat veel op de sterkte
+van mijn zenuwen. Wij scheiden!--Wij? Nee dát nooit. Dan liever
+sterven August!"
+
+"Dus als ik morgen eens ter wille van een patiënt naar Romphuizen terug
+moest, dan ging je mee niewaar, liever dan alleen hier te blijven?"
+
+Er zijn naturen die bij het zien van een groot gevaar--na een eerste
+en verklaarbare ontsteltenis--zich krachtig gevoelen; die op den
+brullenden leeuw zouden inhouwen, doch--angstig wijken, wanneer
+diezelfde leeuw zich eensklaps in een muis veranderen kon.
+
+Helmond ziet Eva wit worden.
+
+Na zijn laatste woorden had zij aanstonds het ontvangen telegram in
+verband met het gesprokene gebracht. Ze doorziet nu zijn bedoeling
+om haar, door een voorstelling van het ergste, voor te bereiden op
+geringer leed of teleurstelling; en, in den waan dat August haar
+omtrent Kartenglimp de waarheid verzweeg, zegt ze eensklaps, met het
+hoofd een weinig naar achter:
+
+"Zou 't mogelijk wezen dat tóch die majoor....!"
+
+"Nee lieve vrouwtje, dat niet; ik heb het immers gezegd. Maar ja,
+hoe allerverdrietigst en ongelukkig het moge treffen, toch moeten
+we morgen...."
+
+"Moeten! August, je spot er mee. Naar Romphuizen moeten! nú, morgen
+al! Nee, dat is niet waar! Nee nee, dat is gekheid; ik zie het wel aan
+je gezicht, je wilt me weer in 't nauw jagen. Je speelt de Fransche
+acteurs al prachtig na." Luide lachend: "Morgen eerst naar 't Grand
+Hotel en dan naar Versailles niewaar? dat is wat anders, mijn ondeugd!"
+
+"'t Zou me waarlijk niets helpen lieve kind, wanneer ik je nog een
+poosje in die meening liet. 't Kost me meer dan ik zeggen kan mijn
+besluit te moeten volgen."
+
+"Maar dat zou een _dol_, een _akelig_ besluit zijn! Hoor eens, dat
+kan niet; nee nee nee, dat kan en dat mag niet!" Bijna schreiend:
+"Voor iemand die misschien wat kou heeft gevat.... om daarvoor.... Nee,
+we zullen niet gaan niewaar? Zeg, zou je me zoo'n schrikkelijk verdriet
+doen, zeg?"
+
+"Wijfjelief! hou je _wezenlijk_ van me? Herinner je je alles wat je
+me plechtig beloofd hebt?"
+
+"Ach ja August, ja! maar we gaan toch _morgen_ nog niet!" En of de
+bron die slechts zelden vliette nu gemakkelijker vloeide, dewijl zich
+straks, na die eerste stoute aanspraak, een paar groote tranen op den
+dorpel der schoone oogen hebben vertoond, zeker is het dat ze thans
+overvloedig stroomen, doch het zijn nu kleine, zeer _kleine_ tranen.
+
+'t Was een harde beproeving voor den jongen man; maar Eva's schreien,
+haar vleiend vragen, ja bijna haar smeeken, baatte niet. Boven alles
+gevoelde hij zijn plicht. Ware misschien een zijner gewone patiënten
+ongesteld geworden, en had men er zelfs "om zeer bijzondere redenen"
+op aangedrongen dat hij zijn reis zou bekorten, hij zou, evenals met
+den majoor, volkomen vrijheid hebben gevonden om niet _aanstonds_
+toe te geven aan een verlangen, vaak kranker dan het lichaam zelf.
+
+Doch, waar het een zieke gold als Jacoba, de eenige dochter van zijn
+weldoener, waar hij dien weldoener ondanks zijn gewone minachting voor
+de geneeskunst en warsheid van medicijnen, nu _zelf_, maar zeker in
+'t geheim, zag sluipen naar de apotheek om er een geringe afleiding
+te vinden voor de onrust die hem vervulde; nu Helmond weet dat de man
+aan wien hij alles is verschuldigd, misschien de uren en minuten telt
+die er nog moeten verloopen eer hij den neef "weer zoo eens terloops"
+zal kunnen consulteeren; nu is er geen macht instaat om hem terug te
+houden, en zelfs hebben die _kleine_ tranen geen vat op hem.
+
+Halt! dat is zoo niet. Ze kwellen, ja ze folteren hem, al zullen ze het
+vast genomen besluit niet meer doen wankelen. Wat hem hindert bovenal,
+'t is de koelheid waarmede dat anders zoo aanminnige vrouwtje hem
+nu bejegent.
+
+Maar Eva heeft toch reden ook. Hij laadt, bij de verdenking eener
+ongemotiveerde tirannie, nog het verwijt van achterhoudendheid op zich,
+door volstandig te weigeren haar het telegram te laten lezen, ja zelfs
+door haar niet te zeggen wie de patiënt is, die zijn hulp verwacht.
+
+Neen, haar ouders zijn het niet, noch haar zuster Louise; maar voor 't
+overige moet zij niet vragen.--Helmond beseft terecht, dat het noemen
+van Jacoba en den generaal, de grief tegen den laatste plotseling zal
+doen herleven, en misschien een weerzin tegen hem verwekken, die niet
+meer zoo gemakkelijk te, overwinnen zal zijn. Later, als hij haar door
+'t een en ander met deze teleurstelling zal verzoend hebben, dan zal
+hij haar volkomen doen begrijpen dat het niet anders wezen kon, terwijl
+zij, indien ze nú het telegram had gelezen, ongetwijfeld Helmonds
+spoedig vertrek een dwaasheid zou noemen. Immers, met dat bericht in
+handen kon men Van Hake gemakkelijk van overdreven ijver beschuldigen.
+
+Hoe 't zij, Helmond weet wat hem te doen staat, en zijn besluit is
+onwrikbaar vast genomen.
+
+De bougies, die in het Hotel du Helder niet dagelijks werden vernieuwd,
+teerden op haar laatste kracht en hadden Helmond reeds genoopt om
+het was-nachtlicht te ontsteken.
+
+Terwijl ze zich ontkleedde, heeft Eva niet meer gesproken of
+geschreid, maar August kon zeer goed bemerken dat zijn vrouwtje het
+onherroepelijke van zijn besluit had ingezien, dewijl ze, ofschoon
+met weerzin, meer zorg aan het inpakken van haar koffer besteedde
+dan ze zich had voorgenomen.
+
+Terwijl ze nog in den koffer bezig is, en over den tweeden hoog
+opgevulden bak een witten doek spreidt, is Helmond haar van achteren
+genaderd, en den arm om haar middel slaande fluistert hij een paar
+zoete woorden.
+
+"Stil, laat me nu pakken Helmond; ik moet op bevel van mijnheer
+immers morgen klaar zijn. Och wees nu niet zoo lief en aanhalig;
+ik vind dat ronduit gezegd in deze oogenblikken laf en ongepast."
+
+"Maar Eva, je gelooft toch...."
+
+"Ik geloof Helmond, dat alle menschen hun gebreken hebben, maar dat
+jij in 't bijzonder er één hebt dat onuitstaanbaar is voor een vrouw:
+despotisme! geweld! ruwe kracht! onuitstaanbaar!"
+
+"Ik geloof dat je gelijk hebt Eva, tenminste dat het er allen schijn
+van heeft."
+
+"Nee--haal me niet aan.--Zeg, _gaan_ we morgen of blijven we hier?"
+
+"We _gaan_ Eva, zeker!--Maar luister dan toch. Als het nu werkelijk
+mijn plicht is...."
+
+"Je plicht! jawel, _plicht_, basta!"
+
+"Zou het niet jou plicht zijn Eva--nee, je bepaalde _wil_ om aanstonds
+te vertrekken, als een van je ouders stervende was?"
+
+"Maar dat is nu zoo niet; en, ware mij zoo iets gemeld ik zou het
+je _zeggen_. Voor mij is 't echter genoeg dat Mijnheer _beveelt_
+te gaan. Maar als hij dan aan zijn eigen vrouw de reden blieft te
+verzwijgen, waarom dat fatale besluit wordt genomen; wanneer hij
+zijn vrouw alle verstand ontzegt, en haar niet waardig acht om over
+'t geldige van dien plicht te oordeelen; wanneer het bewaren van de
+goede verstandhouding, het één zijn in alles, reeds op den zesden
+dag van 't huwelijk zoo prachtig wordt nageleefd, dan...."
+
+"Eva, ik heb je gezegd dat de schijn tegen mij is; en ofschoon het
+waarlijk beter zou wezen dat ik zweeg, om je te toonen dat ik 't
+allerminst voor mijn wijfje een tiran of een despoot wil zijn--och
+je weet dat ook wel beter--zie dan hier; mij dunkt de drie laatste
+woorden van Van Hake's telegram zullen je doen gevoelen dat er reden
+genoeg is om nu te vertrekken, en een langer verblijf in Parijs eens
+tot later uit te stellen."
+
+Terwijl Eva het _tot later uitstellen_ met een ongeloovig
+schouderophalen beantwoordt, toont Helmond haar het omgevouwen
+telegram.
+
+Maar het sprak vanzelf dat Eva haar hoofd houdt afgewend: ze behoefde
+nu volstrekt geen opheldering meer. August kwam er een beetje al te
+laat mee. Trachtte hij nu door zulk een halfheid haar liefkozingen
+te herwinnen!
+
+"Dankje Helmond; dankje wel. 't Is me nu totaal onverschillig."
+
+"Maar Eva, als je me waarlijk liefhebt, lees dan, en oordeel of dit
+laatste niet reeds genoeg is."
+
+Met zachten dwang doet hij haar het hoofd naar de zij van het papier
+wenden, en, ofschoon nog onwillig leest Eva nu de woorden:
+
+"Donerie dangereusement malade!"
+
+Een vuurrood overtoog eensklaps haar schoon gelaat. Ze gist zelfs van
+verre niet dat zij omtrent de ware reden van hun aanstaand vertrek door
+Helmond op een dwaalspoor is gebracht. Ze denkt er niet aan--ofschoon
+ze het weten kon--dat Donerie een ander tot dokter had.
+
+In de eerste oogenblikken staat haar slechts die gevaarlijk zieke
+jonkman voor den geest, en dan, dan ziet ze daar Helmond aan haar
+zij: In haar blos heeft hij toch niets kunnen lezen--neen, want
+slechts een voorbijgaand medelijden, een plotselinge ontsteltenis,
+de verrassing heeft haar dat rood op de wangen gelegd. En, nu vlijt
+ze zich weder aan zijn borst, en als hij haar vaster aan het hart
+sluit dan fluistert hij:
+
+"Dat blosje heeft me genoeg gezegd. O lief meelijdend wezen, als je
+nu altijd maar gelooven wilt dat ik geen tiran ben...."
+
+"Stil August, stil, niets meer! Mijn lieve man _kent_ zijn plicht en
+ik nu den mijne!"
+
+
+
+'s Anderendaags reeds vroeg in den morgen verliet een fiacre met de
+koffers van Nº. 59 erop, het Hotel du Helder.
+
+De eerste garçon die zooeven in de porte-cochèro zijn gelaat tot
+een recommandatiekaart verwerkte, en meesterlijk uitdrukte dat
+het vertrek der beide gasten zoowel voor zijn persoon als voor het
+hôtel een onherstelbaar verlies zou wezen, de garçon herinnert den
+commissionair die, bij het wegrollen der fiacre zich er aan vast
+klemt en op den bok springt, nog haastig: "Rue Lafayette vingtsix,
+Bassot bijoutier-joaillier;" waarna hij in het hôtel terugkeerend,
+den half duttenden portier voorbijgaat, en dan met een wenk van het
+hoofd naar buiten:
+
+"Ça vaut la peine Gérard! Belle hollandaise!" en, rammelend met een
+paar vijffrankstukken in den zak: "Coquin de mari! C'est monsieur
+Bassot qui rira le dernier, hein!"
+
+
+
+
+
+
+
+
+NEGENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Jacoba Van Barneveld weet niet dat August en Eva zich reeds op hun
+terugreis bevinden. Ze heeft uitgerekend dat er nog twaalf volle
+dagen vóór hun thuiskomst moeten verloopen.
+
+Op haar schrijftafel ligt een blad papier gereed. Ze moet August
+schrijven. Ze heeft er eindelijk toe besloten. Nog wacht ze een
+oogenblik ofschoon het reeds halfelf is, en de brieven voor Parijs
+uiterlijk te één uur op het postkantoor moeten bezorgd zijn. Ja ze
+kan nog even wachten. Hendrik zal immers zoo aanstonds uit de stad
+terugkomen, want, behalve een boodschap bij de naaister, had hij
+niets te doen dan even bij baas Krul naar Donerie te vragen.
+
+Jacoba luistert. Ze meende iemand bij haar kamerdeur te hooren.... maar
+ze heeft zich vergist.
+
+--'t Is vreemd dat Hendrik zoo schrikkelijk lang uitblijft. Doch
+neen, de pendule zegt haar dat hij nauwelijks twintig minuten geleden
+vertrokken is.
+
+Jacoba bladert in Longfellows gedichten. Dat mag een paar minuten
+duren, maar dan, dan staat ze weer op. Zichtbaar onrustig gaat ze
+naar de schrijftafel; een oogenblik later staat ze bij 't venster,
+waardoor ze het uitzicht heeft op het prachtige landschap met den
+zilveren Rijn; doch--geen seconde later is ze bij haar schrijftafel
+terug, en neergegleden in den gemakkelijk ronden stoel die er vóór
+staat, vat ze de pen om.... Maar neen, sneller dan ze zitten ging is
+ze weer opgestaan, en gaat nu de kamer uit.
+
+Aan 't eind van den breeden corridor kan ze door het venster op
+'t hek van den straatweg zien. Nú kon Hendrik toch wel terug zijn.
+
+"Ben je daar Coba?" vraagt een dame van omstreeks zestig zomermaanden,
+die uit de deur der groote groene logeerkamer op den corridor komt,
+en reeds gekleed voor het tweede ontbijt zich met hoed en parasol
+heeft gewapend om eerst nog een kleine wandeling op het boventerrein
+van _De Zonsberg_ te doen.
+
+"Ja tante. Hé, ik had u niet gezien."
+
+"Wacht je iemand?"
+
+"Hendrik zou inkt meebrengen tante. Hij blijft vreeselijk lang weg."
+
+"Hé, inkt. Je pa heeft altijd een heel kruikje.... Was dat leeg
+misschien? Wacht, er is nog wel wat op mijn kamer; je hebt zeker zoo
+heel veel niet noodig?"
+
+"Een paar velletjes tante."
+
+"Velletjes?"
+
+"O, ik meen.... Maar Hendrik zal wel dadelijk komen. Dank u tante."
+
+"Coba-lief kom eens hier; wat scheelt er aan?"
+
+"Mij tante!?"
+
+"Ja lieve kind, kom jij nu eens eventjes hier bij tante op de
+logeerkamer. Jawel, eens eventjes."
+
+"Tante ik heb waarlijk geen tijd. Ik wacht op Hendrik, en ik moet me
+nog kleeden ook."
+
+"Ja maar zoolang Hendrik er nog niet is, kun je wel even bij tante
+Hermine komen niewaar? We hebben uit mijn kamer juist het oog op het
+hek aan den straatweg. Voel je je weer niet zoo fiks Coba?"
+
+"Jawel tante, ik voelde me juist van morgen weer heel flink."
+
+"Och kom, is dat waarlijk zoo? Ik dacht dat je het maar aan je pa
+zei om hem gerust te stellen. Je bent toch erg bleek, lieve kind."
+
+"Vindt u tante; ik ben _altijd_ bleek, dat is mijn natuurlijke kleur."
+
+"Ja maar Coba, je oogen staan waarlijk een beetje flets. Papa merkte
+het gelukkig niet, maar ik kon wel zien dat je geschreid hadt toen
+je van morgen beneden kwaamt."
+
+"Geschreid! ik!? Lieve hemel tante, geschreid! ik zou niet weten
+waarom."
+
+"Nee ik ook niet Coba. Wie zou gelooven kunnen dat een meisje, dat
+zoo alles en alles heeft, en krijgen kan wat ze begeert, reden zou
+hebben om te schreien, maar...."
+
+"'t Zou bespottelijk zijn tante."
+
+Na dit gezegd te hebben wendt Jacoba zich van haar tante af en gaat
+weer haastig naar de deur.
+
+"Jacoba hoor eens."
+
+"Riept u?"
+
+"Ja beste kind, kom nog eens even hier.--Zou je me een groot genoegen
+willen doen?"
+
+"Als ik kan, zeker!"
+
+Mevrouw Mansburg vat Jacoba's fijne hand, en haar vriendelijk aanziende
+zegt ze zeer overredend:
+
+"Och, dan wou ik zoo graag dat je tante eens je vertrouwen schonkt. Er
+is iets dat je hindert. Jawel Coba; een vrouw van jaren en ondervinding
+zooals ik, ziet scherper dan een man, al is hij ook tienmaal een vader
+zooals je beste pa.--Je pa maakt zich erg ongerust over je gezondheid,
+veel meer dan hij weten wil."
+
+"Maar ik verzeker u dat hij vandaag heel gerust is tante. Nadat ik
+gisteren zoo trouw ingenomen en van nacht zoo heerlijk geslapen heb,
+moest ik mij wel beter gevoelen. Ik heb het pa plechtig verzekerd,
+want ook hij heeft me in 't verhoor genomen."
+
+"Heb je waarlijk _waarlijk_ zoo heerlijk geslapen Coba?"
+
+"Tante, ik vind het erg verdrietig en compleet om iemand ziek te maken
+als men zich wél gevoelt, en iedereen ons dan telkens wil opdringen dat
+we slecht geslapen hebben, er slecht uitzien en zekerlijk ziek zijn. Er
+zijn immers voorbeelden van dat men gezonde maar aantrekkelijke
+personen zóó een ziekte op 't lijf heeft gepraat.--Ik vind u waarlijk
+heel lief tante, en ik hou ook heel veel van u, maar u moest mij heusch
+niet altijd zoo vragen, en--zooals u gisteren en van morgen telkens
+deedt--mij zoo van terzijde zitten aankijken. Ja ik weet wel dat het
+belangstelling is, maar ik voel dat het mij bepaald kwaad zou doen."
+
+Mevrouw Mansburg begrijpt nu dat ze een krasse wending moet wagen om in
+'t belang van dat bleeke kind haar vertrouwde te worden:
+
+"Op gevaar af dat je me lastig zult noemen, beantwoord mij deze ééne
+vraag: Is er iemand op de wereld dien je liever hebt dan papa?"
+
+Of Jacoba op iets dergelijks heeft gerekend, althans haar gelaat
+teekent geen de minste ontroering.
+
+"Dat is een zonderlinge vraag tante. Nee, zekerlijk is er niemand
+dien ik _zóó_ liefheb als mijn besten vader.--Ha daar komt Hendrik
+het hek in! Tot straks tante; bonjour!"
+
+Mevrouw Mansburg heeft haar doel niet bereikt. Twee dagen na Helmonds
+huwelijk kwam ze bij haar broeder Van Barneveld op _De Zonsberg_
+logeeren. Aanstonds heeft het haar getroffen zoo zwak en lijdend als
+Coba er uitzag; en, aanstonds had zij tevens Van Barnevelds onrust
+bemerkt, hoezeer hij die ook te verbergen zocht. En, zij heeft die
+onrust gedeeld, vooral den dag na haar aankomst, toen Jacoba--nadat
+men onder het theedrinken tamelijk druk over August en zijn jonge
+vrouw had gesproken--een soort van flauwte heeft gekregen met
+een zonderling benauwde ademhaling. Ofschoon mevrouw Mansburg die
+plotselinge ongesteldheid volstrekt niet voor gevaarlijk hield, en
+haar ondervinding schier dezelfde verklaring gaf als vroeger dokter
+Helmond heeft gegeven, zoo moest zij op Van Barnevelds krachtige maar
+wellicht slechts uitlokkende verzekering: dat het volstrekt _niets_
+te beteekenen had, toch opmerken, dat Alexander het niet al te licht
+moest tellen, want--mevrouw sprak wel eens in beelden--dat er nooit
+een deur van zelf dichtging; was er geen hand die het deed dan deed
+het een tocht of rukwind misschien.
+
+'t Is reeds bekend dat Van Barnevelds heimelijke onrust, door de
+herhaling dier zenuw-attaque, en waarschijnlijk door het advies
+van zijne schoonzuster, aanmerkelijk was toegenomen; en, hoewel met
+tegenzin, heeft hij op het vragen der zuster langer over dat punt
+gesproken dan hem lief is geweest. 't Was zeer verklaarbaar dat hij
+mede de onderstelling heeft herhaald, of ook Helmonds huwelijk eenigen
+invloed op Coba's zenuwgestel kon hebben uitgeoefend. Ofschoon Coba
+bijna tien jaren jonger was dan hij, zoo waren ze toch, vóórdat August
+naar de academie ging, in Van Barnevelds huis als kinderen te zamen
+geweest. August hield bijzonder veel van zijn "klein bleekneusje;" en
+later als hij met vacanties over was, o wat kon hij haar dan mokkelen
+de aardige speelpop, het achtjarige zusje; rijden met haar op zijn knie
+de heele wereld rond, of straks op den rug door het gansche huis--en
+'t was een groot mooi huis in Den Haag--naar boven, de breede trappen
+op, al de kamers door, van de eene in de andere, de trappen weer af,
+totdat hij er doodmoe bij neerviel.
+
+Ook later heeft August altijd getoond dat hij veel van Coba hield. Toen
+Helmond dokter te Romphuizen is geworden, en Van Barneveld daarna
+op _De Zonsberg_ kwam wonen, ging Helmond--vooral in den beginne,
+toen de praktijk niet zoo druk liep--er heel veel heen. Natuurlijk
+is dat later wel iets verminderd, maar geregeld kwam hij er toch een
+paar malen 's weeks dineeren, en, dan hadden die twee het altijd
+druk, zóó zelfs dat papa wel eens tweemaal aan "zijn partijtje"
+moest herinneren, want, van kwart over achten tot halftien speelde
+de generaal graag een ombertje en famille.
+
+Ja, Coba hield veel van broeder August.--En, in de laatste twee jaren
+is er bovendien veel gebeurd. In die sombere dagen toen Philip door
+zijn schandelijk gedrag den oom en weldoener zulk een smaad had
+aangedaan, toen heeft haar zenuwgestel een sterken schok gekregen.
+
+Van Barneveld wil het niet ontkennen dat hij Jacoba's voorspraak toen
+wel wat ruw heeft afgewezen. 't Is den eenigen keer geweest dat hij
+zijn kind harde woorden heeft toegevoegd, maar ze moest het gevoelen,
+dat de generaal Van Barneveld, van elk ander dan zijn pleegkind,
+bloed zou hebben geëischt voor zulk een smaad, en gevoelen ook dat
+men door het zoeken van zijn minderen, zooals Philip had gedaan met
+dat trouwen ver beneden zijn stand, tot alles instaat raakt, zelfs
+tot het verguizen, het beleedigen van hen aan wie men het meest
+is verschuldigd.
+
+Jacoba heeft het begrepen; maar dat ze bij die droeve gebeurtenis
+alweder aan de zij van broeder August heeft gestaan, en niet eerder dan
+hij heeft willen berusten in het harde vonnis, 'twelk haar vader over
+Philip had uitgesproken, het pleitte opnieuw voor de genegenheid,
+die zij haar pleegbroeder toedroeg en de waarde die ze aan zijn
+zienswijze hechtte.
+
+En dan, is Coba niet telkens weer zijn krachtige voorspraak geweest,
+wanneer de vader haar--en misschien wat al te veel--met zijn grieven
+over het huwelijk van August had lastiggevallen? Ja, Helmonds keuze
+heeft hem in den aanvang zeer gehinderd. Een oogenblik zelfs was het
+voornemen bij hem opgekomen om zijn toestemming te weigeren--voor
+zooverre die weigering beteekenis had,--en Jacoba zal er onder
+hebben geleden zooals zij telkens Helmonds voorspraak heeft moeten
+zijn. Immers, August had haar gezegd dat hij zoo onuitsprekelijk veel
+van Eva Armelo hield, en toch de liefde van zijn braven pleegvader
+zoo noode verliezen zou. Al wat ze kon heeft ze gedaan om haar vader
+met dat huwelijk te verzoenen. Ze heeft er aan herinnerd dat Eva's
+ouders, ofschoon ze van geringe afkomst waren, toch nu, door den
+rang van mijnheer, tot den "fatsoenlijken stand" behoorden; ze heeft
+de omstandigheid dat de kapitein om bijzondere redenen zoo vroeg is
+gepensioneerd,--redenen die Van Barneveld kende--weten te vergoelijken,
+door er op te wijzen hoe men nu--en zelfs in Romphuizen--er toch nooit
+meer van hoorde dat de familie en vooral mevrouw Armelo, dépenses
+maakte, die haar krachten te boven gingen. Wat Eva betrof, Jacoba
+heeft haar zeer geroemd, althans voor zooveel ze dat kon. Ze was
+zoo schoon, ze had zulk een slank figuur, zulk glanzend zwart haar,
+en daarbij zulke mooie donkerblauwe oogen. Wat speelde ze prachtig
+en wat zong ze overheerlijk!
+
+Welnu, papa Van Barneveld heeft dan immers ook toegegeven. August moest
+het weten. In den aanvang had hij hem wel zijn bedenkingen gemaakt,
+en hem volgens zijn overtuiging, op de zwakke zij van Eva's karakter
+gewezen, maar--men weet het--ten laatste heeft hij toch "zooveel
+mogelijk het zijne gedaan om de onderlinge vrede en liefde te bewaren".
+
+Inderdaad, er is genoeg geweest om een teeder gestel als dat van
+Jacoba te ondermijnen. En wanneer men nu Coba's zusterlijk gevoel
+voor August in rekening brengt, dewijl het toch vanzelf spreekt dat
+Helmond veel minder dan vroeger op _De Zonsberg_ zal kunnen zijn, en
+althans niet meer onverdeeld zooals vroeger, dan meent de generaal
+wel grond te hebben voor zijn overtuiging, dat dit huwelijk bij
+Jacoba zwaarder heeft gewogen dan hij het zich heeft voorgesteld, en
+dat het zijn plicht zal wezen om, zoodra August en Eva terug zullen
+komen--ofschoon met verstand, en steeds tegenover Helmonds vrouw met
+de leuze: "eenvoud en zuinigheid"--het veelvuldig samenzijn, vooral
+ter wille van Coba, zooveel mogelijk te bevorderen.
+
+Driemaal achtereen heeft mevrouw Mansburg, na een veelbeteekenend
+ophalen van de wenkbrauwen, dat laatste besluit van haar zwager met een
+"Ja maar!" beantwoord, en ze dacht er bij: Mijn goede Van Barneveld,
+al ben je misschien een man die alleen door de juistheid van je blik
+de sterkste vesting zoudt nemen of een overmachtig leger verslaan,
+het vrouwenhart doorzie je _niet_!
+
+_Ja maar_! er kon iets anders zijn. Er kon iets anders leven in Coba's
+boezem! En, 'tgeen mevrouw niet heeft uitgesproken, dat heeft Van
+Barneveld toch aanstonds moeten raden;
+
+--Hoe, wat! zou zoo iets mogelijk wezen....!?
+
+En zuster Hermine heeft nogmaals zeer sterk, zoowel haar schouders
+als wenkbrauwen naar boven getrokken. En, zij zou er zekerheid van
+hebben, dat beloofde ze vast. Maar inweerwil van haar goede bedoeling,
+en inweerwil van haar tact, mevrouw Mansburg heeft nóg geen zekerheid
+gekregen, ofschoon ze er "des ondanks" nog zekerder van is dan den
+vorigen dag.
+
+"Welke boodschap heb je?" roept Jacoba den knecht toe die naar
+boven komt.
+
+Hendrik wipt snel eenige trappen hooger en zegt dan:
+
+"Compliment, nog hetzelfde juffrouw."
+
+"Ik meen van de naaister?"
+
+"O, dat ze zorgen zou dat het naar uw zin zou wezen juffrouw."
+
+"En van de zij? En zou ze het vooral netjes doen?"
+
+"O, zij had ze genoeg, en jawel, de juffrouw zou heel tevreden zijn."
+
+"Heb je de taf?"
+
+"Jawel juffrouw.--Alsjeblief."
+
+"Best Hendrik!"--In het teruggaan zich even omwendend: "Niets beter
+met mijnheer Donerie?"
+
+Hendrik, in 't naar beneden gaan stilstaande en omziende: "Nee
+juffrouw; 'tzelfde; eer minder, was de boodschap."
+
+"Zoo!"
+
+Op haar kamer gekomen sluit Jacoba de deur zeer zachtjes van binnen
+op het slot.
+
+Van haar waschtafel neemt ze den flacon; doet een overvloedigen
+scheut eau de cologne in het water, dat ze zich in de waschkom heeft
+geschonken; dompelt er haar polsen in, en verfrischt daarna drie,
+vier keeren haar hoofd.
+
+Nu zit ze weder voor haar papier. Een wijle tuurt ze op de kleine buste
+van Mendelssohn--in wiens trekken ze steeds een zekere overeenkomst
+met hem.... meent te zien; en dan, na een paar malen de pen te
+hebben opgenomen en weer weggeworpen; na nogmaals te zijn opgestaan,
+en ginder eenige oogenblikken op den stoel bij het venster te hebben
+gezeten, neemt ze eindelijk weer plaats voor het papier, en schrijft
+met bevende hand:
+
+
+    "Beste August!
+
+
+    "Altijd heb ik je liefgehad en vertrouwd als een dierbaren
+    vriend. Sedert den dag van je vertrek had ik geen rustig
+    uur. O, waarom heb ik niet gesproken toen je mij op dien avond
+    zoo deelnemend ondervroegt. Ik wist toen reeds wat ik vreezen
+    moest, maar kon niet denken dat mijn gevoel op zulk een harde
+    proef zou worden gesteld. Och waarom moest ik huichelen;
+    waarom je verbergen wat mij verteert...."
+
+
+--Verbergen wat mij verteert? Hoe is het mogelijk dat deze woorden aan
+mijn pen zijn ontsnapt, denkt Jacoba; en dan, nadat ze de geschreven
+regels heeft herlezen:
+
+--Nee, dat alles is bespottelijk; dat mag en dat kan zoo niet. Het
+papier wordt nu ijlings door midden gescheurd; en, op een ander
+blaadje schrijft ze:
+
+
+    "August!
+
+    "Bij papa's letteren voeg ik een paar woorden om je te zeggen
+    dat ik mij, ofschoon zelve best in orde, zeer ernstig ongerust
+    maak...."
+
+
+--Maar dit kan evenmin blijven. Neen, ook August mag niet weten,
+niet vermoeden zelfs....
+
+Weder staart Jacoba eenige oogenblikken in gedachten op Mendelssohns
+buste, terwijl ze het geschrevene in kleine stukjes scheurt.
+
+--Ha! die inval komt als een lichtstraal. Ja, dát heeft haar
+wel voor den geest geschemerd, maar nu eensklaps is het helder
+geworden. Nogmaals neemt ze een ander blaadje en schrijft dan snel:
+
+
+    "Lieve August!
+
+
+    "Bij papa's letteren voeg ik een paar woorden om je te zeggen
+    dat ik mij ernstiger ongesteld gevoel dan ik hem bekennen
+    wil. Herhaalde flauwtes, binnenkoortsen en slapelooze nachten
+    doen mij vreezen dat ik binnenkort onherstelbaar wezen zal
+    indien, ja August, indien je niet spoedig terugkomt en mij
+    behandelt zooals je dat voornemens waart. Om papa niet ongerust
+    te maken heb ik hem gezegd dat ik mij zelfs beter gevoelde
+    dan vóór je vertrek, en hem uit het hoofd gepraat om je over
+    mij te schrijven, zooals hij een oogenblik van plan scheen,
+    ten einde je te kennen te geven dat een spoediger terugkomst
+    hem aangenaam wezen zou. Waartoe behoeft papa meer of langer
+    in onrust te zijn dan noodzakelijk is. Doch om zijnentwil
+    evenzeer, voelde ik mij verplicht je wel degelijk zelve te
+    schrijven. Mij te verliezen zou hem zwaar vallen. Je gevoelt
+    dat ik in geen geval zoo spreken zou indien wij--al ware het op
+    een paar uren afstand--een goeden dokter hadden. Biermans, die
+    onlangs Loovers kindje als klierachtig behandelde, totdat jij,
+    er bijgeroepen, verklaarde dat het een hersenontsteking was,
+    die man is òf afgeleefd òf nooit te vertrouwen geweest. Stel je
+    waarlijk eenig belang in je zusje, August, keer dan aanstonds
+    terug; ik zal je die liefde duizendmaal trachten te vergelden;
+    maar ook, lieve broeder, laat in 'shemelsnaam niet blijken
+    dat ik je zoo geschreven heb. Behandel mijn ziekte voor
+    't oog van papa maar luchtig, en geef als reden van die
+    overhaaste terugkomst op, dat er hier een ernstige zieke was,
+    die volstrekt onder je behandeling wilde zijn. Het treft in
+    zooverre gelukkig dat er juist zulk een zieke is, hoewel het
+    mij voor den armen sukkel spijt. Mijnheer Donerie is, zooals
+    ik vernam, na den dag van je trouwen weer veel erger geworden,
+    en om nu alles voor papa heel natuurlijk te maken, zal ik wel
+    zorgen dat Biermans bij mijnheer Donerie zijn congé krijgt,
+    of zelf verklaart een consult met je te wenschen. Och lieve
+    August, wat verlang ik naar je komst; stel het niet uit want
+    je ziet aan mijn schrift hoe ik beef van zwakte, en ik geloof
+    zeker dat jij me beter zult maken. Wist ik niet dat je liefde
+    voor je kleine zusje reeds voldoende zou zijn om je over
+    alle bezwaren te doen heenstappen, de kans om den Romphuizer
+    muziekmeester, den waarlijk niet ontalentvollen stumper, die
+    in de kerk nog zoo zijn best deed, meteen weer beter te maken,
+    die kans zou alleen reeds genoeg zijn om mijn geliefden broeder
+    tot een spoedige terugkomst te bewegen. Donerie's ziekte komt
+    in zooverre goed zegt pa, dat ik nu aan geen muziek kan doen.
+
+    "August, ik tel de uren, de minuten. De koorts verheft
+    zich.....
+
+
+    Uwe Jacoba."
+
+
+Of Jacoba inderdaad koorts heeft, of, dat haar stemming iets
+koortsachtigs had, zooveel is zeker dat een ongewoon blosje haar
+wangen kleurde toen zij den brief vouwde en, na het couvert te hebben
+dichtgeplakt, nog een tamelijk breed lak er op deed, om eindelijk
+het eenvoudige adres te schrijven: "Aan August."
+
+Nu gaat ze naar haars vaders "bureau".
+
+"Hier is mijn epistel voor onzen zwierbol, pa."
+
+"Ah zoo Coba," zegt Van Barneveld die aan 't schrijven was: "ik dacht
+al, 't is kwartier voor twaalven; 't werd tijd. Om twaalf uur moet
+Hendrik er mee weg."
+
+"Hendrik komt pas uit de stad terug pa. Ik wou 'm zelf even brengen. De
+uwe is immers klaar?"
+
+Van Barneveld ziet haar verwonderd aan:
+
+"Ja, hier is mijn brief, maar wou jij dien naar de stad brengen? Eer
+Willem de paarden klaar heeft, zal..."
+
+"Nee ik wou te voet gaan."
+
+"Te voet! Nú te voet.... jij! Heeft tante je daartoe bepraat?"
+
+"Nee pa, maar August heeft wandelen zeer aangeraden.--Ik moet bij de
+naaister zijn. Hendrik heeft iets vergeten."
+
+"Je schijnt vandaag bijzonder wèl te wezen, beste meid."
+
+"O, ik ben weer heel flink!" Zij zoent den vader op zijn hooge
+voorhoofd: "Toe, sluit u nu mijn epistel in; 't wordt immers tijd
+beste pa?"
+
+"Maar wat een vreeselijk lak Coba. Dat couvert dient er af.... Wil
+ik maar even?"
+
+Jacoba ontneemt hem onverhoeds haar brief:
+
+"O nee, wacht.... dat mag ik niet vergen, wacht!".... En met den
+brief snelt ze voort.
+
+"Niet vergen! ha ha ha, niet vergen!" lacht Van Barneveld haar
+achterna: "dat noem ik discretie....!"
+
+Maar eensklaps betrekt zijn gelaat. Jacoba's goed uiterlijk en haar
+vroolijke stemming hebben hem voor een oogenblik doen vergeten,
+'tgeen hem toch sedert het gesprek met zijn schoonzuster gedurig als
+een akelig spooksel voor den geest heeft gestaan.
+
+Zoo dat schrijven aan August op zich zelf niets beduiden mocht, dat
+zonderlinge wantrouwige wegrukken van den brief toen hij het couvert
+er af wilde doen, dat zegt iets meer.... ja! dat zegt veel _veel_ meer:
+
+"Ah zoo Coba, is er nu een ander couvert om?"
+
+"Ja zonder lak.--Ik had het heele couvert kunnen weglaten omdat u hem
+insluit; maar, nu het er weer om is, nu kan het zoo blijven niewaar?"
+
+"'t Couvert verzwaart een heelen boel; als het je 'tzelfde is dan
+liet ik het er toch liever af; mij dunkt...."
+
+"Nee nee!" zegt Coba haastig, en als Van Barneveld--alsof hij die
+zekere vrees niet verklaren kan--haar vragend aanziet, dan herneemt
+ze heel luchtig, met een glimlach:
+
+"Als men bestellingen in Parijs doet dan kan men redenen hebben
+waarom zelfs.... un très-cher général"--zij strijkt hem zachtjes met
+het magere vingertje langs den neus--"heel discreet moet wezen. Kom
+pa'tje-lief, nu wat spoedig, want u hebt zelf gezegd: beter drie
+kwartier te vroeg bezorgd dan één seconde te laat. Bovendien ik ben
+niet van plan om mij te overloopen, maar denk het doodbedaard te doen."
+
+Terwijl Van Barneveld Coba's brief in den zijne sluit, en, nog
+eens naar haar opziende, weder dat lachje om haar lippen bemerkt;
+nu hij plotseling een geheim in dien brief vermoedt, 't welk op een
+verrassing voor hem zal uitloopen, nu kan hij toch niet anders dan in
+stilte erkennen, dat er sedert gisteren--wie weet, na dat getrouwer
+innemen en dat heerlijke slapen--iets in die bleeke kleur is gekomen
+wat men _leven_ mag noemen.
+
+Ja, die vroolijke trek om hare lippen doet eensklaps het vreeselijke
+denkbeeld verdwijnen 't welk hem in de laatste uren zoozeer beangst,
+en, zijn zorg voor de gezondheid der dierbare is schier geheel naar
+den achtergrond gedrongen. 't Was hem plotseling alsof er in 't
+geheel geen reden tot vreeze meer bestond, en terwijl nu de _hoop_
+zijn liefde voor dat kind te sterker doet opvlammen, legt hij,
+straks opgestaan, zijn beide handen op Coba's teedere schouders,
+en zegt met de innigste verrukking, ofschoon uiterlijk kalm:
+
+"Ik geloof waarlijk dat je een _heelen boel_ beter bent Coba. Nu dat
+dacht ik ook wel.--Ja komaan, waarom zou je niet wandelen als je er
+lust in hebt; een kwartiertje heen en een kwartiertje terug.--Ei,
+wat zou je ervan zeggen als papa eens meeging, hé?--Maar kindlief,
+hoe beef je zoo?"
+
+"Uw handen drukken wat zwaar pa."
+
+"O popje, popje! Hij zoent haar op de wang: "Kom kruidje-roer-me-niet,
+dan gauw maar den hoed opgezet. Hier heb ik den mijne. Tante zullen
+we natuurlijk vragen om van de partij te wezen."
+
+"Hoor eens pa-lief. 't Zou mij waarlijk geneeren als u en tante
+meegingt. Ik heb allerlei met Elsje te bepraten. Laten we van middag te
+zamen naar den boschwachter rijden, en dáár wandelen; maar nu, naar de
+stad om mijn commissies te doen, waarlijk, nú ga ik liever _alleen_!"
+
+
+
+
+
+
+
+TIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Sloeg op den Romphuizer toren juist halféén toen Jacoba Van
+Barneveld den brief aan 't adres van "Monsieur le docteur A Helmond,
+Hotel du Helder, rue du Helder, Paris," zorgvuldig in de brievenbus
+liet glijden. Om van het postkantoor naar de woning van Elsje de
+naaister te komen, moest zij de eerste straat rechts nemen. Maar
+Jacoba kiest haar weg ter linkerzij. De groote kerk langs gaande,
+vermindert zij een oogenblik haar tred, terwijl ze het oog slaat op
+een der hooge kruisramen, en straks op het kleine poortje dat--zooals
+dikwijls voor bijzondere catechisaties in de consistoriekamer--ook nu
+openstaat. Toch vervolgt ze haar weg. Aan 't eind der Korte Kerkstraat
+gekomen, loopt ze den timmerwinkel van baas Krul voorbij. Zes huizen
+verder staat ze stil. Wie haar gadesloeg zou op haar gelaat een
+uitdrukking bespeurd hebben alsof zij zich iets herinnerde 't geen
+ze bijna vergeten had.--Een oogenblik later staat ze in de werkplaats
+van Baas Krul, en verzoekt hem op _De Zonsberg_ te komen teneinde er
+iets aan een van haar meubels te veranderen:
+
+"Dat kun je immers wel, baas?"
+
+"Kunnen, ja juffrouw, wat dat betreft, zoo goed als de beste; maar
+omdat ik nooit voor menheer den ginderaal heb gewerkt, zoo ben ik
+een beetje schrompiljeus om Kraals het brood uit den mond te stooten."
+
+"O werk jij nooit voor pa; ik dacht het. Nee, dan.... dan.... Ik
+wist dat niet. Maar in alle geval kun je voor mij wel iets maken,
+bijvoorbeeld, een kistje niewaar? Zieje, voor mij. Jawel, zoo'n
+vierkant kistje."
+
+"Meent uwe zoo'n soort van naaidoosje zal ik maar zeggen?"
+
+"Precies, zooals je d'r wel meer hebt gemaakt."
+
+"Wel meer? wel meer? O ja, uwe meent misschien iets zooals voor Mietje
+Ten Hoed?"
+
+"Ja baas, zoo iets bedoel ik juist, maar dan heel netjes."
+
+"Nou, dat mot de juffrouw maar aan me overlaten. Als de juffrouw
+de astrantigheid wil hebben is eventjes mee achter te komen,
+dan kan ze eigens is zien wat baas Krul met den fijnen beitel al
+knutselen kan. Kom maar mee asjeblief.--Ga binnen juffrouw.--Dat
+is de freule van _De Zonsberg_, moeder; die wou ik eens eventjes
+m'n kleine poppe-lindekastje laten zien.--Wacht, zet jij die wieg
+is opzij.... Nou watbliefje? Al dat kleine snijwerk dat gaat uit
+de hand, niewaar moeder? Ja juffrouw, wat de stakker die boven leit
+me d'r over vercomplimenteerd hêt dat zal ik niet navertellen; maar
+die was d'r gek na, en weet je wat ik en de vrouw al gezeid hebben:
+als ie weer beter wordt dan...."
+
+"Wien meen je?" vraagt Jacoba.
+
+"Wien ik meen? Weet de juffrouw dan niet dat de muziekmeester Donerie
+hier bij _mijn_ woont? Och hemel, welzeker! ik dacht dat je dat wist
+omdat de knecht nog strakjes...."
+
+"O ja, nu je 't zegt, ja, nu weet ik ook wel dat de muziekmeester
+hier boven woont; bij een timmerman--jawel!"
+
+"Al zeven jaren answiet m'n lieve mensch! Maar wat ik zeggen wou:
+als ie door Gods goedheid weer beter mocht worden, dan ware ik en
+de vrouw overeenkomstig geworden om menheer Donerie dat kastje voor
+zooveel als een muziekkastje op z'n kamer te zetten. Och 't is zoo'n
+gemoedsvol man."
+
+"Ja zeker dat is ie," zucht de vrouw: "en nou leit ie daar als 'en
+geraamte.--Zoek ie 't een of ander juffrouw....? Och ja, ik begrijp
+wel, 't zal je zeker aandoen, want de juffrouw is immers ook van
+menheers eeleeves, en de heele grootheid van Romphuizen laat naar
+'m vragen."
+
+"Dat doet de ginderaal net zoowel vrouw."
+
+"Ik strij 'et niet tegen Krul, daarvan niet; maar ik zeg alleen dat ie
+veul vriendschap uit de stad ondervindt; al die vruchten en zeleitjes;
+maar och heere, wat zon ie gebruiken!"
+
+"Is het zoo.... erg met menheer Donerie?"
+
+"Lieve juffrouw, als je d'r mijn naar vraagt, dan zeg ik...." De vrouw
+zegt niets, maar haalt de schouders op en zet een zeer bedenkelijk
+gezicht.
+
+"Maar wat scheelt hem eigenlijk?"
+
+"Ja, dat is de affaire juffrouw. Dokter Biermans zei dit, maar menheer
+Van Hake die gisteren hier was, heeft--zoo van achteren op--laten
+blijken dat ie den drank liever niet nemen moest, omdat...."
+
+"Hei hola vrouw! nou ga je buiten je boekje; menheer Van Hake zei
+nadrukkelijk dat ie dat heel onder de roos zei, want anders ging ie
+z'n kompetensie te buiten."
+
+"Nou Krul, we benne immers onder de roos, want de juffrouw zal d'r
+niet van spreken niewaar?"
+
+"En gebruikt menheer Donerie nu in 't geheel geen medicijnen?" vraagt
+Jacoba.
+
+Man en vrouw Krul zien elkander veelbeteekenend aan:
+
+"Wel nee juffrouw. Nee zekerlijk niet!" zegt vrouw Krul.
+
+"Hoor is Antje, laten we nou voor God en ons geweten niet liegen. Als
+de juffrouw d'r niet van gesproken had dan zouwen we gezwegen hebben,
+maar in stilte--jawel vrouw, waarheid bovenal--ziet u, in stilte
+heeft menheer Van Hake...."
+
+Vrouw Krul, die op Jacoba's gelaat iets zag voorbijgaan 'twelk ze voor
+een teeken van bijzondere goedkeuring hield, valt haar man in de rede.
+
+"Jawel, toen heeft menheer Van Hake 's avonds 't een of ander uit de
+aptheek gebrocht, en we hebben van nacht met bloedzuigers getobd, och
+Heere! en ofschoon 't niet beter is, menheer Van Hake zei strakjes
+nog,--altijd onder de roos--dat ie zonder dat alles den dag niet
+gehaald had."
+
+"'t Zou heel jammer zijn geweest;" zegt Jacoba terwijl ze zich omwendt
+en naar de deur gaat: "Ik hoop er het beste van!"
+
+Juffrouw Krul maakte bij zich zelve de opmerking dat het gevoel der
+_grootheid_ toch gauw bekoelde. Hoe koud was dat antwoord.
+
+Krul heeft iets dergelijks gevoeld; 'tgeen hem te meer trof omdat de
+juffrouw niemendal van zijn poppe-lindekastje heeft gezegd, geen boe
+of ba:
+
+"Jammer! ja, als je d'r jammer van zeggen kunt, dan zeg ik dat het
+krek jammer zou zijn; en dan het adee dat zoo'n mensch--onder ons
+gezeid en gezwegen--verknoeid is."
+
+Jacoba blijft bij de deur staan, en omziende zegt ze als viel haar
+wat in:
+
+"Als dokter Helmond hem behandeld had dan zou het zoo erg misschien
+niet geworden zijn?"
+
+"Net wat we samen gezeid hebben juffrouw," herneemt Krul: "en 't
+ergste is dat hij nu juist op reis moest wezen, en zoo wijd van hier;
+want om je de waarheid te zeggen, dat ie menheer Helmond uwes broer
+of neef, niewaar, beter vertrouwde dan den ouwen Biermans, dat kon
+je al lang merken; niewaar Antje?"
+
+"Ja. Ojee! als ie ielde dan was het schering en inslag: Helmond,
+Helmond, en allerlei; maar van Biermans hoorde je nooit."
+
+"Als menheer Donerie er zoo op aandrong dan is het toch vreemd dat
+jelui dokter Helmond niet hebt laten telegrafeeren."
+
+Krul ziet zijn vrouw met beteekenis aan:
+
+"Nou Antje, wat heb ik gezeid?"
+
+"Jij, nee wat heb _ik_ gezeid! Ik! En daarom heb ik menheer Van Hake
+ook eigenlijk gesproken; maar die wou d'r niet aan; die durfde voor
+een patiënt van Biermans geen telegraaf sturen; dat kon en mocht hij
+niet doen. Zieje juffrouw, dat het aan ons niet lee....!"
+
+"Maar mij dunkt, jelui zult er toch de naasten toe wezen. Ik heb er mij
+niet mee te bemoeien, maar de verantwoording zou me wat zwaar zijn."
+
+"Ja waarachtig Antje, de juffrouw heeft gelijk. Ziet u, als we wisten,
+niewaar, dat dokter zou komen; en waar ie ergens bezeild was, dan...."
+
+"Ja Krul--maar zoo'n telegraaf.... en...."
+
+"Eigenlijk heb ik geen tijd," zegt Coba, meer naderbij komend: "maar
+als jelui d'r zoo op gesteld bent, dan wil ik wel even zoo'n telegram
+opschrijven; om je plezier te doen natuurlijk, en omdat menheer boven
+er zoo op aandringt."
+
+"Aandringen; nu ja, aandringen is de rechte benaming wel niet,
+maar...."
+
+"Jawel Krul, dat roepen: Helmond, Helmond, dat noem ik aandringen."
+
+"In één woord, als jelui er bij _mij_ op aandringt, geeft dan maar
+een stukje papier...."
+
+Krul en de vrouw zien rond alsof ze het gevraagde op den vloer zouden
+vinden, maar eindelijk zegt Antje:
+
+"Je zakboek Krul!"
+
+"Ah ja Juist!--Wacht."--Hij scheurt er een blad uit en biedt het met
+zijn timmermanspotlood Jacoba aan.
+
+"Heb je geen inkt?"
+
+Weer zien de echtgenooten hun kamertje rond.--Nee, in dat glazen
+fleschje, waaruit een vuil stompje ganzepen steekt, is niets dan een
+weinig verdroogd zwart te ontdekken.
+
+"Zie dat is nou spijtig, maar inkt hebben we niet in huis;" zegt Krul.
+
+Jacoba met het oog op een "Onze Vader" in sierlijk schrift aan den
+muur, vraagt, blijkbaar afgetrokken maar toch met een bijzonderen
+nadruk op het voorlaatste woord:
+
+"Hé! geen inkt in het _heele_ huis!"
+
+"Wel Krul, nou zou je niet eens aan _boven_ denken;" zegt de vrouw:
+"Op de voorkamer van meneer is een heele toestel."
+
+"Accoord, dat wou ik net zeggen!" herneemt de man: "loop jij maar
+eventjes naar boven en haal het hier."
+
+"Maar dan moet je den zieke storen;" zegt Coba met eenige trilling
+in de stem, terwijl ze steeds het "Onze Vader" ziet.
+
+"Nee, excuus juffrouw, menheer leit achter."
+
+"Ah--zoo--heeft ie een vóór- en achterkamertje?"'
+
+"Kamertje!!" vallen Krul en de vrouw schier gelijktijdig uit, en
+de laatste vervolgt: "Nou 't benne in 't geheel geen kamertjes,
+maar zuivere _kamers_ hoor! en heelemaal op z'n grootelui's
+gemeubieljeerd. Nee, als de juffrouw ze zien wil, kom dan maar is
+mee--asjeblief?"
+
+Jacoba met den rug naar de echtgenooten Krul, wijdt haar bijzondere
+aandacht aan een paar zwarte knipsels naar reeds overleden Romphuizer
+dominee's.
+
+"En als de juffrouw van schilderijen houdt, zooals ik zie dat ze doet,"
+zegt Krul: "dan kan ze daar nog m'n eigen vrouws vader en moeder in
+miliatuur zien hangen, dat was ook grootheid, niewaar moeder?"
+
+Vrouw Krul blijft niet in gebreke om dit volmondig toe te stemmen. De
+herinnering aan die--altijd eenigszins betrekkelijke grootheid,
+verlevendigt haar wensch dat de juffrouw van _De Zonsberg_ eens zien
+zal, hoe haar eigen huis er boven uitziet, en niet langer zal denken
+dat het zoo min is.
+
+In 't einde zal ze echter dien wensch moeten opgeven. Juffrouw Van
+Barneveld schijnt niets nieuwsgierig te zijn.
+
+"Nou Antje," zegt Krul gemoedelijk: "we moeten de juffrouw niet
+forceeren. Ik zal maar eventjes dat inktpotje halen; de trap is ook
+nog al stik voor de juffrouw."
+
+"Och nee, wat dat betreft," zegt Coba: "als je erop gesteld bent,
+och dan wil ik waarlijk wel eventjes meegaan."
+
+'t Was goed dat vrouw Krul op de trap achteraan kwam--een oogenblik
+werd Coba zoo raar, doch 't duurde één oogenblik slechts, en zonder
+dat de timmermansvrouw er iets van behoefde te merken, kwam Coba boven.
+
+"Hier juffrouw asjeblieft: hier heb je nou de voorkamer. Dáár, die
+deur, dat is de slaapkamer. Ik spreek wat zachtjes omdat de stakker
+daar leit, weet u, en als ie me hoort dan wil ie me graag hebben ook."
+
+"Ligt ie dan alleen, heel alleen?" zegt Jacoba zeer snel.
+
+"Dat is te zeggen, nee, m'n oudste dochtertje, zoo'n aankomeling,
+die zit bij 'em, en past 'em op, als _ik_ of m'n man d'r niet bij
+benne. Wacht, gaat uwe nou hier maar in. Hé, dat hadt je zoo niet
+verwacht! Riant niewaar? Prebeer die stoelen maar eens, ekfetief
+paardenhaar! Onderwijl zal ik toch is eventjes kijken of ie nog
+slaapt. Och als 'et maar rust was!"
+
+Na deze woorden verlaat vrouw Krul het zooeven binnengetreden vertrek;
+ontdoet zich op het portaal van haar pantoffels, en gaat op de kousen
+het slaapkamertje van Donerie in.
+
+Jacoba is alleen.
+
+--Zou het mogelijk zijn dat iemand het kloppen hoorde van mijn hart,
+denkt ze, terwijl ze de eene hand erop houdt gedrukt en die vluchtig
+aan het voorhoofd brengt: Wat heb ik gedaan! Hier te komen, hier!--Zie,
+dat moet zijn piano wezen.--Dat vrouwenkopje er boven....?--Zou dat
+misschien het portret zijn van eene.... die....?
+
+Met een snellen blik heeft Jacoba zich overtuigd dat het bedoelde
+portret een gravure is. Maar, 't is de zeer fraaie gravure van
+een beeldschoon meisje.--Een huivering overvalt Van Barnevelds
+dochter. Toevallig heeft ze haar eigen bleek en mager gezichtje in
+den spiegel gezien.
+
+--Stil, daar komt de vrouw terug:
+
+"Goddank!" zegt ze: "ofschoon hij niet slaapt, hij ligt toch
+rustig. Och lieve God, de stakker! Maartje zei dat ie straks nog
+driemaal in 't ielen Helmond riep: en dan van den kapitein Armelo
+en z'n familie ielt ie ook. Maar omdat ie den dokter noemt, blijf
+ik er bij dat we dokter met de telegraaf moeten hier halen. Wacht,
+hier is inkt in overvloed, als je nou schrijven wilt...?--Je bent
+d'r toch óók ontdaan van juffrouw; ik zie 'et aan je bevende hand."
+
+Jacoba verklaarde wel bewogen te zijn en wel medelijden met den
+zieke te hebben, maar dat beven kwam toch van iets anders ... de trap
+was tamelijk steil; en zie, terwijl ze schreef lag haar pols op den
+scherpen rand der tafel.... Doch, nu beeft ze niet meer....
+
+--Ja tóch, nu wel, Maar o God, wie zou er ook _niet_ gebeefd hebben
+van dien droeven kreet.
+
+Met een ontsteld gezicht vertoont zich Maartje op den drempel en
+wenkt hare moeder.
+
+Nogmaals blijft Jacoba alleen.--Zij luistert.... Bitter pijnlijke
+kreten doen zich telkens hooren. Aan een onduldbaar lijden moet die
+arme kranke ten prooi zijn. Terwijl de moeder met haar kind de deur
+der ziekenkamer opent en er binnengaat, snijdt een schrikkelijke
+wanhoopskreet de luisterende Jacoba door de ziel.--Nu klinken die
+kreten weer doffer. Men had de deur gesloten. Nochtans de woorden,
+die hij somwijlen met verheffing uitgalmt, zijn wel verstaanbaar
+te midden van een klankenvloed zonder samenhang--treffend gelijk
+plotselinge ratelslagen bij het doffer dondergerommel van verre.
+
+Jacoba's hart bonst met pijnlijk geweld. Op den drempel der voorkamer,
+starend in de richting der deur van Donerie's slaapvertrek, staat ze
+met het hoofd voorovergebogen en zich vastklemmend aan den deurpost.
+
+O God! zóó erg heeft ze niet gedacht dat het wezen zou. Daar moet
+aanstonds, _aanstonds_ hulp komen: een professor uit Utrecht! O,
+dat is een vreeselijke ijlkoorts. Hoor:
+
+"Laat mij!!--Laat los!!" zoo klinkt het: "Ik wil haar grijpen! Zij
+vliegt over de daken. Zie maar, verscheurd door een tijger...! Laat
+los! ik ben een tijger!... Heisa! Laat los! ik moet haar vangen! In
+de secretaire. Ho! ho! pakt hem! pakt hem! Helmond! O, o! Helmond!"
+
+In hetzelfde oogenblik stormt het kind van den timmerman angstig
+geworden ter ziekenkamer uit.
+
+"Vader! vader! help!" roept het gillend aan de trap.
+
+Jacoba weet niet meer waar ze zich bevindt; het donkere portaal is haar
+als een graf; maar altijd hoort ze toch die kreten; ja, ondanks haar
+verdooving nu zelfs sterker dan te voren. O, wat klaaglijk gesteun. Wat
+vreeselijke smart in dien toon.--Ha, nu weet ze weer waar ze zich
+bevindt. Ginder ligt de jonkman wiens dierbaar beeld haar geheele
+ziel vervult. Daar ginder ijlt en lijdt hij; en ruwe handen verzwaren
+zijn lijden misschien! En zij, wat moet, wat mag ze doen? Zal ze
+haar zachte handen drukken op dat schoone, nu kranke voorhoofd? Hem
+zoete woorden toefluisteren, om zoo mogelijk kalmte te brengen in
+dat verhitte brein? Met koud water die blanke slapen bevochtigen;
+immer koelend totdat een zachte slaap zijn oogleden sluit; en dan
+waken aan zijn sponde, en den doodsengel verjagen door de innigste
+gebeden? Hem met haar adem bijstaan als de zijne te ontvlieden dreigt;
+hem liefkoozen ... zoenen op die bleeke lippen...!?
+
+Neen! neen!! O groote God, neen! dat heeft Jacoba niet gezegd;
+zelfs niet _gedacht_ in dezen stond.--Al rijten die vreeselijke
+kreten haar ook den boezem vaneen, geen schrede mag zij verder. Daar
+is een krachtige stem in haar binnenste die 't haar verbiedt; en
+immers, voor haar verbeelding staat daar een dreigende vader, die
+vertwijfelen zou indien hij vermoeden kon wat er omgaat in het hart
+van zijn teergeliefde eenige dochter.
+
+Van hier dan Jacoba! Spoed! Verzend dat telegram, of, doe nóg sneller
+hulp opdagen, de beste die te bekomen is. Maar voort, van hier!--En
+toch, moet zij de stem van dien arme dan hooren, zoo angstig, zoo
+radeloos bijwijlen, en zonder hem te zien? O God, al is hij dan
+niet meer gelijk voorheen, zooals hij dikwijls naast haar zat, met
+de glimmend zwarte krulharen en den fijnen knevel scherp geteekend
+tegen het mannelijk blank van zijn edel welgevormd gelaat; al zijn
+die donkerbruine oogen, nú de oogen vol geestdrift niet wanneer hij
+met den fijnbesneden mond aan zijn gretig luisterende leerlinge van
+den kunstroem der klassieken sprak; al moet de schoone kloeke jonkman,
+nu ten prooi aan de vreeselijkste ijlkoortsen, slechts de schaduw zijn
+van 't geen hij zoo kort geleden nog was, ach, kan zij dan vanhier
+gaan zonder een enkelen blik te werpen in dat vertrek; zonder den
+juisten indruk te hebben van zijn toestand; zonder hem nog eens,
+o God! misschien voor 't _laatst_ te hebben aanschouwd?
+
+Zie, de deur der ziekenkamer staat op een kier. Met bonzend hart en
+op de toonen zachtkens voorwaarts komend, doet ze een schrede in de
+richting dier kamer ... een tweede ... een.... Neen, eensklaps deinst
+ze terug:
+
+"Laat los! Hoor je niet, los!" roept Donerie weder; en akelig klinkt
+zijn hijgende stem: "Zij is de mijne!--Ha! Op de voorkamer is ze. Laat
+los! of ze vliegt het raam uit; over de daken. Ha: heisa! los!"
+
+Een dreun, een slag heeft Jacoba nog gehoord. Toen is het nacht voor
+haar geworden, heelemaal nacht.
+
+
+
+
+
+
+
+
+ELFDE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Is een oud, misschien een goed gebruik in het stadje Romphuizen,
+dat de torenklok der gemeente verkondigt wanneer er een doode naar
+zijn laatste rustplaats wordt gevoerd. De klok had echter heden niet
+noodig haar droef "memento mori" te doen klinken, want reeds voordat
+ze haar stem verhief, was er veel volk op de been. Geen wonder,
+er zal wat bijzonders te zien en te hooren zijn.
+
+Ginder, buiten de zoogenaamde Zijperpoort, trekt de zwarte stoet
+langzaam voorwaarts, en de zware lindenlaan in, op wier helft het
+groote kerkhofhek reeds geopend staat.
+
+De zon lacht en spartelt zoo vroolijk in de breede laan alsof het
+een feeststoet ware, die zich onder de vallende bloesems voortbewoog.
+
+Spotte zij misschien met den vreeselijken huilebalk wanneer zij
+tusschen de bladeren door, snelle lichten op dat zinlooze hoofddeksel
+kantte? Lachte zij met den terugstootenden lijkwagen als ze vonken
+spatte op die doodshoofden en gekruiste beenderen, op de doodskoppen
+vooral, die natuurlijk niet zien kunnen--dat er een zon aan den hemel,
+en het heelal met ontelbare werelden doorzaaid is.
+
+Wanneer men op de Zijperbrug bleef staan en van daar de laan inzag, dan
+was er nochtans iets plechtigs, ja iets aangrijpends in dien optocht.
+
+Onder het tintelend groen der zware linden, verloor de hooge koets
+zich van lieverlede in een fijn-blauwe tint. Zoo van verre had die
+lijkwagen wel eenige overeenkomst met een monument, een vierkant
+grafgesteente met een urn er boven op.
+
+En zie, aan den voet van dat monument verheft zich, boven de golvende
+menigte, een zilverwit voorwerp--juist blinkend in een zonnestraal. 't
+Is de kleine zilveren harp boven de rooskleurige banier der muziek-
+en zangvereeniging "Koning David". Het rood satijn der banier met
+zijn zilveren letters is door een zwart floers omgeven, maar nochtans
+komt die kleur--evenals die blinkende harpknop erboven--steeds zeer
+duidelijk uit tegen den vaalblauwen toon van dat monument, den langzaam
+wegschuivenden wagen.
+
+En de golvende schaar, wier aanblik het hart met weemoedigen ernst
+vervult, zij getuigt het mede dat er in dezen lentemorgen geen
+gewone begrafenis plaats heeft. Immers, 't zijn niet enkel mannen en
+jongelingen die den wagen volgen. Neen, meer dan dertig meisjes en
+jonge vrouwen gaan met kloppende harten mede, om aan een afgestorvene,
+die haar zoo lief was, nog een laatste hulde te brengen, en straks
+bij de versch gedolven groeve saam te stemmen in het lied waarvan de
+slotzang luidt:
+
+
+                        Slaap zacht!
+                Op den krans dien we u vlochten,
+                        Slaap zacht!
+                  Tot den morgen die u wacht.
+                  Goeden nacht! Goeden nacht!
+
+
+Hoor, het geboem-bam der torenklok dreunt nog voort. En zie, de
+lijkkist van de zwarte sprei ontdaan, staat reeds boven de groeve.
+
+Met bevende hand heeft een der meisjes een frisschen lauwerkrans op
+het deksel der kist gelegd, terwijl een jonge vrouw van de andere
+zijde genaderd, er eene van immortellen daarnevens plaatst.
+
+'t Is nu dominee Hoogerberg die op de lijkkist toetreedt en straks,
+na een korte inleiding, zijn hartelijke toespraak aldus vervolgt:
+
+"Ja, een wolk nam hem weg van deze aarde. Nog ruischt ons de Hymme
+in de ooren, die hij deed klinken toen twee geliefden zich voor
+het oog des Almachtigen hadden vereenigd, en hij, instemmend met
+hun blijdschap, als een andere David heerlijke tonen lokte uit zijn
+verheven speeltuig. En,--dat die tonen de laatste zouden zijn! Velen
+onzer wisten het ternauwernood dat hij zich ongesteld gevoelde op
+dien morgen, en geen enkele was er die vermoeden kon dat reeds de
+kille hand des doods hem had aangegrepen toen nog zijn vingeren het
+orgel deden juichen: "Loof, loof den Heer mijne ziel!"
+
+"Hij is niet meer! De man die op het gebied der heerlijke toonkunst
+zulk een leven in onzen doodsslaap wekte; die gedurende een zevental
+jaren ons en onze kinderen voorging waar het de verhevenste der
+kunsten gold; hij is van ons heengegaan: een wolk nam hem weg voor
+onze oogen.--Dat hij leeft of leven zal in een betere wereld, ter
+eindelooze volmaking, het is onze hoop, ons blij vertrouwen. Maar, als
+ik de tranen zie, jongelingen en maagden, de tranen die u vloeien langs
+de wangen, terwijl wij ouderen ze zelfs met moeite bedwingen of niet
+bedwingen kunnen, dan zeg ik met u: 't is ons niet genoeg te hopen,
+noch zelfs zeker te weten dat een dierbare broeder of zuster leeft in
+hoogeren werkkring; immers wij missen, wij betreuren hem, wij dragen
+rouw over hem. Maar wél dan, indien we bij een blijmoedig: Daar zal
+licht zijn aan gene zij van het graf! ook kunnen roemen van hem of
+van haar die stierf: Onze broeder of zuster leeft _nog op aarde_!
+
+"En onze vriend, onze leidsman in het rijk der tonen, hij leeft en
+zal met ons leven, ofschoon wij hem missen zullen, heden en telkens
+weer. Hij leeft, ook voor ons! Wat hij goeds stichtte dat blijft, dat
+zal voortleven in ons en in de kinderen die hem liefhadden.--Ziet onze
+banier: _Koning David_!--Neen, de groote koning is _niet_ gestorven
+ofschoon er eeuwen over zijn graf zijn gegaan. Is het omdat hij tot
+koning werd gezalfd, of, omdat uit zijn geslacht de Eenige onder de
+menschen is voortgekomen? Neen, hij leeft bovenal, omdat hij dichter
+was, omdat hij liederen zong vol gloed en bezieling; hij leeft als
+de harpenaar, en zijn vorstelijk paleis is nu de gansche wereld.
+
+"In bescheidener huis dan een David zal onze ontslapen vriend woning
+behouden op aarde: In _onze_ harten, in _onze_ dankbare _herinnering_
+zal hij gehuisvest zijn.
+
+"Mijn vrienden! Werke hij dan in reiner oorden, naar des Almachtigen
+welbehagen, ook _hier_ zal zijn geest wonen, ook hier zal hij met
+ons leven. Amen! Amen!!"
+
+En na deze woorden, op diepgeroerden toon gesproken, valt het koor in,
+en zingen Donerie's vrienden:
+
+
+    VROUWEN.
+
+         Nog was zijn lente niet gevloden,
+         Toen hem des maaiers sikkel trof.
+
+
+    MANNEN EN VROUWEN.
+
+         Nu bergen wij zijn dierbaar stof
+         Vol weemoed in den stillen hof,
+         Te midden onzer lieve dooden.
+
+
+    MANNEN.
+
+         Zijn kunstnaars-ziel vol reine klanken
+           Ontvonkte in ons den zin voor 't schoon.
+
+
+    SOLO sopraan.
+
+         Welluidender werd steeds de toon
+         In onzen kring.
+
+
+    TRIO sopraan, tenor, bas.
+
+                   Helaas! tot loon
+         Ontvangt hij nu, in 't somber graf
+         Waaraan de dood hem overgaf,
+         Ons diep weemoedig danken.
+
+
+    SOLO tenor.
+
+             Luister: "Treurt niet over mij,"
+          Zoo ruischt zijn stem in 't suizend koeltje ons toe:
+             "De toonkunst, 't rijk der melodij
+    "Was reeds van eeuwigheid. Ze is de adem Gods!
+
+
+    SOLO sopraan.
+
+                        Ja, blij te moe
+          "Zal zelfs het vogeltje in 't woud bij 't uchtendpralen,
+             "U dat zoet schallende verhalen.
+
+
+    SOLO tenor.
+
+          "Waartoe dan rouwe nu! Wie heeft er mij te danken!
+             "In 't Heiligdom der klanken
+    "Zijn _vele_ Priesters. Op dan! Op! Weent bij hun assche niet;
+          "Onsterflijk is de harp, onsterflijk is het lied!"
+
+
+    MANNEN EN VROUWEN.
+
+           Een priester vol reinheid, hém geldt onze rouw:
+           Een priester rechtschapen, in 't minste getrouw.
+        Den kunstnaar zoo needrig en klein bij zijn kracht,
+    Dien _priester_, dien _mensch_ geldt ons weenend: slaap zacht!
+
+
+    VROUWEN.
+
+            Slaap zacht,
+          Op den krans dien we u vlochten!
+            Slaapt zacht
+          Tot den morgen die u wacht!
+
+
+    MANNEN EN VROUWEN.
+
+          Goeden nacht! Goeden nacht!
+
+
+In welluidenden toon klonk nog drie malen, telkens stiller, dat
+aandoenlijk: Goeden nacht! en de laatste droeve klank stierf langzaam
+weg op den doodenakker, terwijl het stoffelijk overschot van _Herman
+Donerie_ in de groeve werd neergelaten.
+
+
+
+
+
+
+
+TWAALFDE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Is de derde dag na dien, waarop de beschreven plechtigheid had
+plaats gehad, en de achtste na de overhaaste terugkomst der jonge
+echtgenooten.
+
+In de kleine achterkamer van het doktershuis aan de straatzijde,
+onmiddellijk grenzend aan de apotheek, zit Eva in een keurig
+morgentoilet, bij de overblijfsels van het ontbijt, dat ze reeds meer
+dan een uur geleden met haar August gebruikte.
+
+Zooals ze daar zit, gracieus en toch ongekunsteld achteroverliggend
+in haar stoel, de donkere lokken van onder het guitige morgenmutsje
+dartel wégvluchtend naar de ronde schouders; met een nieuwsblad
+van ongewonen vorm in de blanke handen, vertoont er zich op Eva's
+schoon gelaat zulk een glans van innige verrukking, dat August,
+indien hij haar zóó had mogen bespieden, geen oogenblik getoefd,
+maar haar aanstonds met kussen van blijdschap zou hebben overladen.
+
+Wát--wát ter wereld wilde hij ook liever dan zijn aangebeden vrouwtje,
+zijn eenige Eva, gelukkig zien; gelukkig, zooals hij het is met haar.
+
+Maar August ziet haar nu niet met dien trek van welbehagen op het
+gelaat. Straks toen hij heenging, stonden die mooie oogen strak,
+zeer strak. Ja, zij heeft hem wel een zoen gegeven, maar 't is geen
+zoen geweest die.... haar geliefden man iets zeggen moest; niets--of
+het moest iets geweest zijn dat maar beter gezwegen was.
+
+Eva heeft teleurstellingen gehad; 't is waar. Inplaats van een
+groote veertien dagen in Parijs te zijn, is zij er slechts een paar
+dagen geweest. Instede van zoo ontzaglijk veel te zien waarop ze
+zich verheugde, is ze, uit deernis met haar vroegeren leermeester,
+teruggekeerd, maar, zonder de voldoening te smaken dat haar opoffering
+van eenig nut is geweest. Immers, toen August den kranken Donerie
+zoo spoedig mogelijk na zijn thuiskomst heeft bezocht, toen moest
+hij hem helaas, reeds stervende vinden.
+
+Ja, Helmond gevoelde wel dat Eva in deze dagen niet zijn kon zooals hij
+het zich, met een vroolijk oog in de toekomst, had voorgesteld.--Moe
+van het reizen, zoo heeft hij gedacht, verzadigd van het zien en
+bewonderen, zal zij, bij 't allereerst bezitten van een _eigen_
+huis--al mag die woning haar dan ook niet in alle opzichten voldoen--er
+toch spoedig een zekerder genot vinden dan die wereldstad haar schenken
+kon. O, in zijn verbeelding zag hij Eva al schikken en verplaatsen
+en beredderen, en de teugels opnemen van het huishoudelijk bestier,
+met al den ijver, waarmee een jonge vrouw gewoonlijk de teugels van
+haar bewind aanvaardt.
+
+--Maar nu, onvoldaan en geenszins van het zien verzadigd, is Eva
+teruggekeerd. In haar nieuwe woning, waar men op die onverwachte komst
+niet was voorbereid, ontbraken bijna al de kleine geriefelijkheden,
+waaraan zeker op den eerstbepaalden dag van terugkomst, door de
+goede zorg van mevrouw Van Hake, niets zou ontbroken hebben. Om
+slechts iets te noemen: niet vroeger dan morgen konden de ledikant-
+en meubelgordijnen bezorgd en opgehangen worden, zoodat men zich
+nu reeds acht dagen zonder die gordijnen heeft moeten behelpen. De
+dood van Donerie, die toch een goed vriend van Eva is geweest, en van
+wien ze altijd met zooveel achting als haar leermeester sprak--heeft
+ook niet meegewerkt om haar over de teleurstelling heen te zetten
+en vroolijk te stemmen. Zeer veel verdriet heeft ze bovendien van
+de "hulde" gehad, welke men hem aan zijn graf heeft gebracht. Ja,
+'t moest haar wel zenuwachtig maken, zooals men haar gedwongen heeft
+mee te zingen. Helmond is krachtig tusschenbeiden gekomen. 't Was
+niet kiesch dat men een jonggehuwde vrouw kwam geweld doen om zich
+aan een graf te doen hooren. En dan--zij had gelijk--men moest
+ook begrijpen dat Eva Helmond, niet meer Eva Armelo was. In één
+woord, die geschiedenis heeft het goede kind zeker nog veel meer
+aangedaan dan ze blijken liet, terwijl ze zich toch de moeite heeft
+getroost om op dringend verzoek van 't gezelschap "Koning David",
+een compositie van Donerie, welke op den laatsten oudejaarsavond in
+de kerk is gezongen en nu met kleine wijzigingen, bij andere woorden
+in denzelfden rythmus, zou gebruikt worden, te helpen in orde brengen,
+zoodat de kleine Cantate door die hulp dan ook zeer goed voldaan heeft.
+
+Eva had zich daaraan niet willen en kunnen onttrekken, maar, dit alles
+moet haar stemming verklaren, een stemming die door het zonderlinge
+verzoek van oom Van Barneveld, om vooreerst haar visite op _De
+Zonsberg_ nog wat uit te stellen, er zeker niet op verbeterd was.
+
+--'t Is natuurlijk, denkt Helmond onder 't wandelen voort: het
+kind heeft reden om niet zoo vroolijk en opgeruimd te wezen als
+ik het wenschen zou; ik zie het nu duidelijk in.--De een zet zich
+gemakkelijker over 't leed en de teleurstellingen der wereld heen
+dan de ander.--Immers, ook hij zelf heeft zijn teleurstellingen
+gehad. Reeds in het eerste uur na hun aankomst, kreeg hij aan Donerie's
+sterfbed de zekerheid dat zijn kunst op den armen lijder niets meer
+vermocht; en--nog in datzelfde uur bevond hij zich in de woning van
+zijn oom, waar hem een nieuwe teleurstelling wachtte.
+
+Zonder den schijnbaar kalmen pleegvader te doen bemerken dat diens
+onrust over Jacoba de oorzaak van hun overhaaste terugkomst is
+geweest; voorgevend dat Donerie's hoogstgevaarlijke toestand hem
+er toe besluiten deed, heeft August getracht den geliefden oom al
+aanstonds zooveel mogelijk gerust te stellen, door, bij het terugzien
+en ondervragen van Jacoba, een zoo luchtigen toon aan te slaan als
+de omstandigheden het gedoogden.
+
+En gelukkig, met de meeste gerustheid heeft Helmond zijn vroeger
+gegeven woord kunnen herhalen: dat Jacoba's toestand, volgens zijn
+vaste overtuiging, voor 't oogenblik geen de minste reden tot
+bezorgdheid gaf. Haar zenuwgestel was wel uiterst zwak, zoodat
+schrikken als in de woning van Krul haar allernadeeligst waren,
+maar indien men zijn voorschriften nu eens getrouw wilde volgen,
+dan twijfelde hij niet of zijn lieve zusje zou nog dezen zomer weer
+veel flinker en krachtiger zijn.
+
+En Van Barneveld heeft na die verklaring, zoodra hij zich met den neef
+alleen bevond, met zekere ongewone koelheid gezegd, dat de verhaaste
+terugkomst ter wille van den reeds stervenden muziekmeester,
+hem mede genoegen deed, omdat _zuster Hermine_ zich over Coba
+wat bezorgd had gemaakt, en met de herhaling van zulke vapeurtjes
+inderdaad wel eens weten wilde of men er notitie van diende te nemen
+ja of neen. Doch.... Helmond moest die ongesteldheid heel en passant
+behandelen. Ware die laatste schrik er niet bijgekomen, dan zou Coba
+nu zeker reeds geheel beter zijn, want tante Hermine kon getuigen,
+hoe ze op den morgen, toen ze zoo ongelukkig bij den timmerman verzeild
+geraakte, bijzonder wel en zelfs zeer opgewekt was geweest.--Welzeker,
+Helmonds voorschriften, en vooral van de koudwaterbaden, zouden zoo
+nauwkeurig mogelijk worden opgevolgd, maar hij zelf moest nu vooreerst
+wat op den achtergrond blijven. Hoe minder Coba aan haar ongesteldheid
+werd herinnerd, en ook aan de personen die ze in den laatsten tijd had
+ontmoet, zooveel te beter scheen ze zich te gevoelen. Bezoeken waren
+haar alles behalve dienstig, en dáárom ook zou Eva--ofschoon men haar
+natuurlijk gaarne ontving--beter doen om haar bezoek op _De Zonsberg_
+nog een acht dagen uit te stellen.
+
+Zoo heeft oom bij het eerste bezoek gesproken. En August.... wat heeft
+hij kunnen antwoorden! Ofschoon hij in Coba's toestand inderdaad
+geen reden tot oogenblikkelijke bezorgdheid vond, zoo geloofde hij
+toch dat men den vijand met kracht moest bestrijden. Hij heeft zich
+voorgesteld dagelijks zijn geliefde pleegzuster te zullen bezoeken en
+met de meeste opmerkzaamheid gade te slaan, teneinde den oorsprong van
+haar kwaal te ontdekken, en alzoo te spoediger tot haar herstelling
+te geraken. Dat een geheim verdriet haar kwelde had August reeds
+vermoed, en krachtig werd hij in die meening versterkt nu hij Coba
+heeft weergezien. En wat moest hij dan antwoorden? Zou hij ooms
+onrust niet onnoodig prikkelen indien hij na zijn verklaring--die ter
+geruststelling, helaas, wat al te rooskleurig geweest is--tóch op een
+geregelde behandeling bleef aandringen? Hij kent den oom, en wil tot
+geen prijs--ook in Coba's belang--zijn vertrouwen verliezen. Maar zie,
+dewijl hij den vader niet noodeloos heeft willen bezorgd maken, wordt
+nu zijn persoonlijke hulp, zijn geregeld praktizeeren over het goede
+pleegzusje, als geheel onnoodig versmaad. Was hij dan niet alleen uit
+belangstellende liefde voor Coba zoo haastig teruggekeerd! En instede
+van blijdschap daarover, heeft hij een zonderlinge koelheid bespeurd,
+terwijl ooms bepaald verzoek: dat Eva vooreerst niet op _De Zonsberg_
+zou komen, de maat heeft volgemeten. Ja, met reden mocht ook August
+over teleurstelling klagen. Die overhaaste terugreis, wat heeft zij
+goeds gesticht....? Niets! Een enkel recept, een enkelen raad heeft
+hij aan Coba mogen geven, dat was alles! En Donerie is gestorven;
+en Eva was ontevreden, en.... Maar komaan, heeft Helmond in 't einde
+gezegd, men moet zijn verstand gebruiken: ooms aangeboren weerzin tegen
+den "medicijnwinkel" en een "praktizeerend dokter over den vloer",
+hebben hem zóó doen besluiten. Den dokter moet hij weren zoolang het
+hem mogelijk is. Doch, ofschoon voor het oogenblik gerustgesteld,
+oom zal het koudwatermiddel--'t welk blijkbaar zijn goedkeuring heeft
+weggedragen--zeker geregeld doen aanwenden; August kan nu de werking
+daarvan afwachten, en, mocht Coba's toestand onverhoopt den armen
+oom in nieuwe spanning brengen en hem toch weder tot den dokter zijn
+toevlucht doen nemen, dan--dán zal die dokter wat geslotener en ook
+wat voorzichtiger zijn. En nu, Helmond zal zich over die wereldsche
+teleurstellingen heenzetten. 't Is jammer dat Eva daar niet even
+gemakkelijk toe besluiten zal. Maar geduld, met den tijd zal dat beter
+worden. Eva is nog zoo jong; pas even twintig jaren!--Zeker, het zou
+de grootste dwaasheid zijn geweest, indien hij had toegestemd om nu,
+nú aanstonds reeds, die reis te hervatten: maar Eva zal het zelve
+spoedig inzien, en als ze dan van dat denkbeeld is teruggekomen,
+dan zal ze weer lief en vroolijk zijn. Ja! en als dan de mooie ovale
+spiegel komt waar ze zoo'n zin in had, dan zal ze wel blij verrast
+en tevreden lachen. Alle leed is dan vergeten, en we maken weer
+plannen voor de toekomst, en reizen al vast eens achter den haard, om
+later, later misschien.... Och, 't is zoo'n goed en lief en prachtig
+vrouwtje. Indien zij dat andere, die zekere zucht naar grootheid maar
+wat onderdrukken kon, dan....................
+
+--Ho ho, dokter Helmond, dat is immers "het kenmerk van den adeldom
+der ziel".--Nu ja, zoo is het, en hij zal ook met zijn lachende Eva
+gelukkig wezen. Zeker, van morgen--van overmorgen afaan, geheel en al,
+en juist "door wijsheid te mengen in zijn vurige liefde".
+
+Zoo dacht August bij tusschenpoozen terwijl hij zijn patiënten bezocht,
+en telkens bij die bezoeken, waar het pas gaf, roemde in zijn geluk, en
+roemde over de lieve vrouw, die "ook zoo gelukkig en zoo hoogsttevreden
+in haar nieuwe woning was".
+
+En inderdaad, indien August zijn vrouw in de straks beschreven
+houding had kunnen gadeslaan, dan zou hij immers geheel overtuigd
+zijn geworden--of althans een oogenblik geloofd hebben, dat hij
+waarheid sprak.
+
+'t Werd reeds gezegd dat het nieuwsblad, waarin Eva leest,
+een bijzonderen vorm heeft, 't Is _Le Grand Hotel, Gazette des
+Etrangers_. Heden, juist negen dagen geleden, heeft August dat blad
+op den Boulevard des Italiens gekocht. Men had wel reeds vernomen dat
+er dien avond in de groote opera Gounods Faust zou gegeven worden,
+doch de Gazette heeft het bevestigd, en Helmond had er aanstonds
+werk van gemaakt om zijn "lieve nachtegaal" het genot van dien avond
+te verzekeren.
+
+Welk een heerlijke avond is dat geweest! Met haar eigen zangkennis en
+talent, was er zeker niemand in de zaal, die meer dan Eva genoot; en
+ofschoon zij zeker het allermeest door de voortreffelijke uitvoering
+van Gounods meesterstuk was opgetogen, zoo hebben de gouden schalen,
+waarop men haar de vrucht had aangeboden, en het altijd wederkeerende
+bewustzijn zich in den Parijschen lusthof te bevinden, er toch krachtig
+toe meegewerkt, om haar dien avond te doen zijn als een, doorgebracht
+in een tooverwereld, in een hemel, in iets.... onuitsprekelijks!
+
+--August was gul--ja men kon er niet over klagen--maar, in kleinigheden
+was hij soms....  enfin, misschien had hij gelijk! Hoe 't zij, toen
+men: "Le Programme, Le Programme détaillé!" en "l'Entr'acte!'" riep,
+en zij, in de Stalles d'orchestre gezeten, hem verzocht heeft een dier
+bladen te koopen, toen haalde hij de 's morgens gekochte Gazette te
+voorschijn, en beweerde dat dit blad evengoed was, en zeker nog meer
+nieuws dan de tooneelbladen bevatte.
+
+En Eva heeft dan op _dien avond_ _in datzelfde_ blad gelezen, of er
+althans, zoo nu en dan, gedurende de pauzen eens in gesnuffeld. Zie
+maar, op de plaats waar met stellige zekerheid het gerucht werd
+bevestigd, dat "Mlle. Patti ferait sa rentrée mardi prochain dans La
+Somnambule," daar is nog de kleine scheur te zien, die ze in het papier
+maakte toen ze August dat goede nieuws wilde wijzen en met haar pink
+wat sterk erop drukte. Die kleine scheur heeft ze toen gemaakt, toen op
+den avond, die haar nóg als een zalige droom voor den geest staat. En
+onwillekeurig bevond Eva zich nogmaals, terwijl ze weder dezelfde
+reclames en bulletins en programmas doorliep, in den toovercirkel
+van grootheid en glans, welke haar zoo geweldig had aangetrokken. Het
+Grand Hotel, 't welk ze op het blad zag afgebeeld, werd haar als iets
+dat naar een hemel zweefde: een ruimte met onafzienbare zalen, waar
+alles van wit was met goud!" Ja, bij 't gedurig al lezend ontmoeten
+der namen van boulevards en straten, die ze aan Helmonds zij, in
+een rijtuig was langs- en doorgevlogen, of ook die ze betreden had
+met het oog op een wereld vol rijkdom en pracht, telkens klonken die
+namen haar nu als de welluidendste tonen in de ooren.
+
+En daarom, 't was niet vreemd dat er op Eva's schoon gelaat een glans
+van innige verrukking stond te lezen, terwijl ze zich met dat blad
+in handen nogmaals baden mocht in de schitterendste herinneringen.
+
+Doch die glans van genot bij 't lezen van de oude Gazette, zal
+sneller vergaan dan hij gekomen is. Door het geraas van een hondenkar
+gewekt, ziet Eva op, en terwijl de Gazette des Etrangers nu eensklaps
+ritselend neerglijdt langs haar schoot, is het een schampere lach
+die haar schoonen mond komt ontsieren.
+
+--Hondenkar! zegt ze bijna overluid: 't Is allerliefst, welzeker;
+_hier_ schrikt men op van een hondenkar! Zouden er ooit dommer
+creaturen zijn geweest dan zij, die op den inval kwamen om steden
+als Romphuizen te bouwen, met huizen en kamers als deze! Zie, uit dit
+doodsch vertrek,--hemel ja, precies een doodkist: langwerpig, smal,
+donker, vochtig, bah! uit deze kamer, met een eeuwigdurende ziekenlucht
+van die nare apotheek, hier heb je 't uitzicht op een touwwinkeltje
+en een blinden muur aan den overkant, met de passage van zes kippen
+en wat zieke lui die om een drank komen.--Nee, in deze dompige la is
+'t op den duur niet uit te houden. Vóór--hoe ellendig men er ook in een
+kuil zit--vóór zie je tenminste nog een bloem en een enkel fatsoenlijk
+mensch in de hoogte voorbijgaan; maar hier is 't om te verkniezen!
+
+--Pruttelen! zegt August: pruttelen! Nu ja, maar als ik bedenk dat ik
+hier reeds acht dagen gevangen zit,--ja zeker _gevangen_, want al ware
+dit huis zoo somber en akelig niet, dan zou het nu toch een gevangenis
+voor me wezen, terwijl ik op ditzelfde oogenblik nog in Parijs moest
+zijn, zooals mij _vast_ was beloofd.... 't Is waar, dat droeve bericht
+van Herman kwam er tusschen. Zeker, als ik den armen jongen met mijn
+thuiskomst en hier-zijn 't leven had kunnen redden, ja, dán.... Ik
+heb het getoond.--'t Heeft me erg getroffen; telkens ben ik er nog
+zenuwachtig van, want gedurig staat hij zoo voor me, zoo.... Maar
+nee, nee! ik had hem nooit iets te kennen gegeven, nooit!--Als August
+vermoeden kon hoe me die gedachte soms een oogenblik kan beklemmen,
+dan.... Maar juist daarom ook zou het ter afleiding veel beter zijn,
+om nu--nu alles toch is afgeloopen--nog eens van huis te gaan. Ja,
+al was 't maar naar Brussel, 't Is hier zoo aller-aller-akeligst en
+doodsch, he in vergelijking van daar, in dat brillante Parijs.--Als
+ik er nu was in dat Grand Hotel--en ik moest er wezen--nú zou ik
+bijvoorbeeld, liggend in zoo'n heerlijke cauzeuse, den garçon dien
+naren ontbijt-trommel dáár laten wegnemen.--Zelfs thuis stak ik geen
+hand naar die dingen uit. Ma of Louise deden het gaarne.--Hoe! is
+'t al elf uur! En om twaalf komt August voor de koffie terug.
+
+Haastig opstaande schelt Eva.--Eenige oogenblikken later treedt een
+boersch dienstmeisje van vijftien a zestien jaren de kamer in.
+
+"Gerritje, je moest dat ontbijt eens aan kant maken."
+
+"Van kant moaken juffer?
+
+"Afwasschen bedoel ik."
+
+"De kummekes wisschen juffer?"
+
+"Ja, alles; en dan voor de koffie weer klaarzetten."
+
+"Da' kan'k niet juffer."
+
+"Kun je dát niet? Goeje hemel!--Roep mevrouw Van Hake."
+
+"Mevrouw Van Oake roepen? Best juffer."
+
+"Hier! Hoor eens Gerritje."
+
+"Juffer?"
+
+"Weet je wel tegen wie je spreekt?"
+
+"Joawel, tegen _oe_ juffer."'
+
+"Dan zou ik in 't vervolg behoorlijk _mevrouw_ zeggen hoorje; de
+mevrouw hier in huis is de vrouw van dokter Helmond.--Versta je me?"
+
+"Joawel, doof bin ik niet juffer, iens geheel niet.--Alsdat ik mevrouw
+Van Oake zou roepen, niewoar juffer?"
+
+"En, en.... en.... dat je tegen mij niet meer juffer zult zeggen,
+maar _mevrouw_!"
+
+"Bestig ma-juf-vrouw."
+
+
+
+"Goeje morgen lieve Eva, heb je me geroepen? Is er 't een of ander
+waarmee ik je helpen kan?" vraagt mevrouw Van Hake, die vriendelijk
+groetend binnentreedt.
+
+"Morgen mevrouw. Och ja, wilt u alsjeblieft hier eens omwasschen? 't
+Is laat geworden; ik wou me kleeden voor de koffie. Helmond komt om
+twaalf uur weer thuis."
+
+"Omwasschen?" herhaalt mevrouw Van Hake, en moet zich geweld doen om
+een zekere ontroering te verbergen.
+
+"Ja," zegt Eva: "dat kleine boerenperceel kan noch het een noch het
+ander. Dát is toch geen meid voor mij zou ik denken."
+
+"Misschien niet heelemaal Eva; maar met geduld...."
+
+"Ja maar, neem me niet kwalijk, om nu idioten op te voeden dat laat
+ik aan de liefhebbers over. Misschien is het extra dom van me, maar
+tusschen een boer of boerin en idioten zie ik geen onderscheid."
+
+"Wou je graag dat ik dit van morgen eens voor je omwaschte, Eva?"
+
+"Och ja; wil je?"
+
+"... Eva... ik ben... ik had gehoopt..."
+
+"Och mijn beste mevrouw, ik weet niet wat je bedoelt, maar als er
+iemand is die op dingen heeft gehoopt die niet gebeurd zijn, dan,
+geloof me, ben _ik_ het.--Hebt u een reis gemaakt na uw trouwen?"
+
+"Ja Eva, _Van Hake_ was _óók dokter_."
+
+"Dat weet ik. Hoe lang bent u uit geweest?"
+
+"We waren veertien dagen uit en thuis. Och ja, eerst gingen we...."
+
+"Veertien dagen! Zieje!--Zoudt u, als je man gezegd had "we moeten
+om zaken met den vierden dag naar huis," niet de scha hebben willen
+inhalen zoodra die zaak was afgedaan?"
+
+"Ik weet waar je op doelt Eva. Maar luister eens: als je brave
+verstandige Helmond het nu minder goedkeurt om in de gegeven
+omstandigheden aanstonds weer op reis te gaan, zou het dan van zijn
+vrouwtje niet verstandiger wezen om...."
+
+"Mevrouw Van Hake," zegt Eva zich verheffend: "van uw lessen, hoe
+goed ook gemeend, zou ik nu liefst verschoond blijven. Ik ben de jonge
+juffrouw _Eva_ van vroeger niet meer. Sedert was ik lang in Den Haag,
+en nú ben ik _Mevrouw Helmond_. Men dient hier in huis toch te weten
+wie het hoofd is,--zoo dunkt me!"
+
+Na deze woorden verlaat Eva haastig de kamer. De weduwe, die reeds
+het haar opgedragen werk had aanvaard, weerhoudt de tranen niet die
+haar opwellen in de oogen, terwijl ze hoofdschuddend, de jonge vrouw
+ziet verdwijnen. Ofschoon zelve een paar malen gevoelig door Eva's
+woorden gekrenkt, vervult haar nu toch een andere smart. O, wat ze
+in stilte wel eens heeft vermoed, dat werd voor haar in de weinige
+dagen dat Helmonds echtgenoote onder het altijd zoo vreedzame dak
+verkeerde, reeds zekerheid: de goede dokter zou met die vrouw niet
+gelukkig wezen; en de dagen, die de bedroefde weduwe nog in de woning
+van den weldoener zal doorbrengen, zijn zeker geteld.
+
+Terwijl de doktersweduwe het werk verricht dat dienstbodenwerk
+moet heeten wanneer het zóó wordt opgedragen; terwijl ze afwascht,
+en weder gereedzet, en de tranen gedurig langs de wangen rollen,
+is Eva in haar onrustige stemming naar haar slaapkamer gegaan. Daar
+gekomen blijft ze eensklaps staan. Met één oogopslag ziet zij welk een
+verandering er heeft plaats gehad, sedert ze een paar uur geleden die
+kamers verliet. Een keurig frisch-groen behangsel met nette kwasten
+is er om den hemel van haar echtkoets gehangen.
+
+In weinige seconden was Eva beneden, en bevond ze zich in de voorkamer
+der suite, die het uitzicht op den wal heeft. Zie, 't was er donkerder
+geworden, maar waarlijk ja, daar hingen ze ook, de nette overgordijnen,
+met zorg geplooid en ongebonden.--Dat stond goed, ja dat stond heel
+goed; dat gaf waarlijk iets salonachtigs; iets niet-communs.--Wat is er
+ook burgerlijkers te bedenken dan ramen zonder meubelgordijnen.--Jawel,
+ze zijn zóó heel _heel_ ordentelijk, besluit Eva, terwijl ze de nieuwe
+gordijnen nog eens op een afstand en dan van nabij beschouwt.--'t
+Is aardig; dat moet mevrouw Van Hake van morgen gedaan hebben na 't
+ontbijt.--'t Is eigenlijk toch een goed mensch. Een beetje saai. Maar,
+och lieve hemel, wie zou er ook in Romphuizen _niet_ saai worden. Ja
+waarlijk, ze heeft erg veel liefs.... Zie, daar staat dat mooie
+zilveren beeldje onder 't stolpje ook nog. 't Was eigenlijk een mal
+cadeau; je kondt er een voltaire of zoo iets voor gehad hebben, maar,
+'t bewijst toch dat ze een goed hart heeft. Ik geloof dat ze me die
+kleine terechtwijzing een klein beetje kwalijk nam; misschien omdat ze
+juist was bezig geweest met me een verrassing te bezorgen. Nu ja, maar
+men moet toch begrijpen wie hier in huis nummer één is. Zedenpreeken
+aan te hooren van menschen, die men letterlijk en zonder eenige
+verwantschap 't genadebrood geeft; nee nee, daar bedanken we voor;
+en.... Maar ze staan heel netjes die gordijnen. Och hemel, ik liet
+de goeje sloof nog omwasschen ook; misschien was ze daar ook wel wat
+knak over. 't Zou me toch spijten indien ik haar leed had gedaan....
+
+Een geruimen tijd stond Eva nog in de voorkamer, straks met de
+hand nog op haar boezem. Er was strijd daarbinnen: Nee ja, nee
+ja.... nee.... ja! En--nu is ze voort; bij de deur der ontbijtkamer
+aarzelt ze nog, maar, tóch gaat ze erbinnen.
+
+Een laatste overwinning heeft er plaats; en dan, dan vat ze eensklaps
+de oude dame, die Eva met blijde verbazing beschouwt, vertrouwelijk
+bij de hand, en zegt:
+
+"Als ik een hard woord heb gesproken, lieve mevrouw, och wil het
+mij dan vergeven; u waart zoo goed en hebt alweer zooveel moeite
+gedaan. Och, ik was ondankbaar...."
+
+"Spreek zoo niet.... mevrouw Helmond. Ik gevoel...."
+
+"Zeg dan Eva, _Eva_! Immers straks nog was ik onverstandig als een
+kind? Vergeef mij dan als ik u leed heb gedaan! Uw tranen maken
+mij beschaamd."
+
+Juist op het oogenblik dat Eva de oude dame een zoen op de wang drukt,
+treedt Helmond de kamer in:
+
+"Ei ei, zóó mag ik het zien," zegt hij met blijde verrassing:
+"dat is nu een zoen, die mij niet jaloersch zal maken.--Maar hoe,
+ik zie tranen? Is er iets dat u bedroefd heeft mevrouw...?"
+
+"Men kan immers ook schreien beste dokter," antwoordt de weduwe met
+innige ontroering, "als het hart weldadig wordt aangedaan."
+
+
+
+
+
+
+
+DERTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Op den avond van dienzelfden dag zijn de weduwe Van Hake en haar
+zoon in het schemerdonker bijeen. Mevrouw Van Hake zit in haar
+leunstoel. Men ziet van haar niet veel meer dan 't wit van haar muts
+en het wit der breikous, waaraan zij met ijver werkt, 'tgeen aan het
+rusteloos naaldengetiktak te hooren is.
+
+Thomas, met den rug naar het venster gekeerd, is in massa wel
+zichtbaar, maar zijn goedaardig doorgaans vroolijk gelaat is
+nu--natuurlijk--zoo zwart als de nacht.
+
+"We willen er dan maar 't beste van hopen moedertje, en ik beloof
+je vast er geen woord van te zullen spreken; maar, neem me niet
+kwalijk, den eersten keer dat ik weer merk dat ze u voor haar _meid_
+aanziet...."
+
+"Stil stil beste Thom, wie heeft dat gezegd, ik...."
+
+"Nee, dat hebt u niet gezegd, maar wij beiden hebben het bemerkt
+moeder; en ik herhaal het: den eersten keer dat zij u op de een
+of andere wijze weer durft krenken, dan ... ja, dán moet het maar
+uit zijn!"
+
+"Lieve Thom, 't is zeker je goeje hart dat daar spreekt, maar je hebt
+me immers moeten toestemmen dat óók de jonge mevrouw getoond heeft
+een goed hart te bezitten; en daarom, wie weet...."
+
+"Nu ja moedertje, maar goeje harten hebben alle menschen. Gisteren
+hoorde ik nog van een zekeren mijnheer vertellen: dat hij gedurig
+zijn vrouw sloeg, maar anders au fond een _heel goed hart_ had."
+
+"Eva heeft zich illusies gemaakt Thomas. De reeds lang loopende
+Kippelaans-praatjes: dat Helmond voor liefhebberij praktizeert; dat
+hij van den schatrijken oom zooveel geld kan krijgen als hij verlangt;
+dat de generaal het mooie huis op de markt voor z'n neef zou koopen,
+dat alles heeft haar al wat hooger opgewonden dan goed was. Zoolang wij
+Eva kenden was zij hooghartig, en we weten ook dat ze thuis--vooral
+sedert haar terugkomst uit Den Haag--door haar familie als een halve
+godin werd gediend en ontzien. Wellicht heeft dat ziek-zijn er toe
+bijgedragen; en later toen ze met dokter Helmond geëngageerd was,
+toen is het er zeker niet op verbeterd. De goede dokter, die haar
+zoo liefheeft, mag haar mede wel een beetje bedorven hebben."
+
+"Mijn beste moeder weet altijd de verschoonende zij van een karakter
+op te sporen; maar...."
+
+"We willen nu liever zwijgen over dit punt beste Thom. Ik heb heden
+meer hoop voor de toekomst gekregen; en vergeet het niet, dat we
+uit dankbaarheid voor onzen lieven dokter toch wel wat geduld mogen
+hebben."
+
+"Tot het uiterste moeder! Ja! maar ze moeten van ú afblijven! bij
+God! of anders...."
+
+"Stil kind, stil! Maar bedenk dan ook dat je moeder nevens haar wensch
+om _jou_ gelukkig te zien, er geen grooter heeft dan om hier onder
+dit vreedzaam dak, op de plaats waar ze je braven vader zag werken
+en lijden, haar dagen te eindigen, en het hoofd neer te leggen,
+het oog gericht op een betere toekomst."
+
+De massa, die Thom moest wezen, had zich verplaatst, en men zag nu
+niets, volkomen niets meer in de huiskamer der Van Hakes. Toch, als
+men scherp keek, dan zag men nog een _grauwe_ vlak--die mevrouw Van
+Hakes muts moest wezen--zich zeer terzij bewegen, terwijl men niet
+langer het getiktak der breinaalden, maar een zoet geluid vernam,
+het bewijs der innigste liefde tusschen moeder en zoon.
+
+Uit een eerst bijna onhoorbaar gemurmel worden in 't eind verstaanbare
+klanken geboren. Zacht fluisterend klinkt het nu:
+
+"Jawel Thom, jawel!"
+
+"Nee moeder; nee....!"
+
+"Er _moet_ wel iets wezen Thom; je waart in den laatsten tijd niet zoo
+vroolijk als anders. 't Is waar, je hadt veel te doen; en dan de dood
+van mijnheer Donerie; je dagelijksche orgel-oefeningen in het vroege
+morgenuur; de zorgen voor moeders toekomst.... ja, ik weet het wel;
+maar, is er dan niets, niets anders, dat....?"
+
+Alsof Thom nog vreesde dat men in 't donker, _wit_ van _rood_ kon
+onderscheiden, dook hij met den blonden krulkop achter moeders hals,
+en terwijl hij--op den arm van haar leunstoel gezeten--haar middel
+omvatte en haar zoo een zoen in den hals gaf, sprak hij een oogenblik
+later zeer zacht, maar toch schijnbaar luchtig:
+
+"Wil ik je eens een vertelseltje doen moeder? 't Is heel kort:
+D'r was eens een boerenjongen en een koning; en de koning had een
+dochter; en de boerenjongen was een gek. Toen de koningsdochter van
+'t paard was gevallen en de boer haar naar 't paleis had gereden,
+toen vroeg hij de koningsdochter tot vrouw."
+
+"En....?"
+
+"Nou is 't uit moeder."
+
+"Hoe meen je? Ik begrijp niet....?"
+
+"Ik heb u immers gezegd moedertje, dat die boerenjongen een _gek_ was."
+
+Hoor, daar klonk de schel der apotheekdeur.
+
+In één oogwenk was Thom óp, en ter kamer uit.
+
+"Hoe vaarje; hoe vaarje?" Klinkt een stem den komenden provisor tegen:
+"Altijd wél geweest? 't Is hier drommels donker. Ik heb immers 't
+plezier dokter Helmond te zien?"
+
+"_Je plezier van zien_ kan zoo groot niet wezen, menheer Kippelaan;
+maar wacht, ik zal even de aptheek-lamp aansteken. U moet immers in
+de aptheek zijn?"
+
+--O! ah zoo menheer Van Hake, ben u het! Verrukt je te
+zien.... of.... je zoo straks te zullen.... enfin! Mama
+welvarend? Komaan, dat doet me ontzettend veel plezier. Al gehoord dat
+je mama laboreerde. Zondag niet in de kerk geweest. Dokter welvarend
+en 't jonge vrouwtje? Allerliefst lief vrouwtje, allerliefst! Altijd
+een charme van me geweest. Entre-nous gezegd, bepaald vues op gehad;
+maar zwak, niet gezond. Tenminste.... die ziekte waar ze mee uit
+den Haag kwam, toen dacht ik: prudent! Voel-je? En ik wachtte; maar
+tusschentijds is dokter gekomen. Enfin, even goeje vrinden. Je weet
+Van Hake, dat we om zoo te zeggen boezemvrinden zijn, en dus...."
+
+"Moest u dokter hebben, menheer Kippelaan?"
+
+"Chut, chut, amice. Je begrijpt wel dat ik mijn reden heb waarom ik
+hier _achter_ inkom. Mijn vriend Helmond wilde ik spreken; jawel,
+maar chut! in een teere zaak; heel teere zaak; en dáárom.... A propos,
+je hebt witte drop, _wit_? Klaar hé?"
+
+"Jawel.--Verkouden menheer Kippelaan?"
+
+"Ik, nee nee, pardon, nee, maar er is iemand die.... Enfin, ik wou
+wel graag een pond witte drop hebben.... mijn neef de professor is
+vóór witte drop; bepaald!"
+
+Van Hake ondanks zich zelven lachend:
+
+"Een pond....!?"
+
+"Jawel, of tenminste een groote quantiteit, en dan in een prachtdoos;
+iets énorms--zóó zieje, van die hoogte bijvoorbeeld. Och entre-nous
+menheer Van Hake, jij bent de eenige aan wien ik 't zeggen zou, maar
+'t staat alles in 't nauwste verband. De reden waarom ik eigenlijk
+hier kom is een gezondheidsinformatie. Is.... isse dokter vandaag op
+_De Zonsberg_ geweest?"
+
+"Dokter is er op 't oogenblik met zijn vrouw."
+
+"Op 't oogenblik, och-kom, dus niet thuis? Ojee!...." Eensklaps
+komt hij den provisor, die nog voor de toonbank staat, terzij; omvat
+met zijn beide handen Van Hakes rechter-onderarm, karnt er met een
+geweldige hartelijkheid mee op en neer, en vervolgt: "Ik vertrouw je
+menheer Van Hake; je bent iemand in wien ik fiducie heb, en bovendien
+_ik dank je_, jawel ik dank je; want ik heb verplichting aan je,
+groote verplichting; parole!"
+
+"voorzichtig menheer Kippelaan, je zult zwarte handen krijgen want
+mijn jas...."
+
+"Niemendal m'n vriend, niemendal;" zegt Kippelaan, ofschoon hij Van
+Hake loslaat, die zich nu met een snelle wending achter de toonbank
+verschanst.
+
+"Je hebt meer voor me gedaan dan ik zeggen kan," herneemt Kippelaan:
+"We zijn hier veilig niewaar?" Hij ziet naar de openstaande gangdeur,
+doch zonder eenige beweging te maken om haar dicht te doen: "Enfin, op
+den dag toen mijn geliefde vriend Donerie 's-avonds gestorven is, toen
+ben je 's morgens bij baas Krul geroepen niewaar? En een uur later toen
+heb je iemand, een zeker iemand, compris, met een _vigilante_ naar een
+zeker landgoed gebracht.... Vatje? Jawel, je vat me.... hé? De generaal
+heeft het die domme timmermansfamilie zeer _zeer_ kwalijkgenomen dat
+ze haar als 't ware gedwongen hadden naar boven te gaan, blootgesteld
+aan een tooneel dat haar bijna van schrik den dood op het delicate
+lijf heeft gejaagd. Ze was geheel van zich zelve niewaar?"
+
+"U spreekt van.... juffrouw Van Barneveld?"
+
+"Chut! chu.... u.... ut, mijn beste vriend. Enfin, wie zou ik
+anders bedoelen. Jawel, onder ons, ik spreek van Jacoba, en ik
+ben òvergelukkig dat het toeval mij u, en niet dokter Helmond deed
+vinden. Je hebt haar op dien morgen gezien, geobserveerd, ge.... enfin
+door je uitmuntende zorgen haar in 't leven behouden. Merci, waarachtig
+Van Hake, van harte merci!"
+
+Kippelaan tastte over de toonbank naar handen, die echter niet voor
+den dag kwamen. Weer omziende: "Nu is het alleen maar de vraag
+of het.... toevallen zijn of niet....? Men zegt dat ze toevallen
+heeft. Men zegt! maar men zegt zooveel. Geen verschijnselen--je weet
+wel.... op den mond niewaar? Mijn neef de professor...."
+
+"Zijn ze razend! roept Thomas: "daar is niets _niets_ van waar," en hij
+voegt er nog een krachtige bestrijding bij. Die malle Kippelaan was
+anders wel instaat om te gaan rondventen dat juffrouw Van Barneveld
+de vallende ziekte had, en als zijn zegsman den intiemen _Van Hake_
+te noemen.
+
+"Merci, merci hoor!" valt Kippelaan uit: "Ik was er zeker van;
+'t was de schrik, de agitatie. Débiel gestel niewaar? Niet vrij
+van een weinigje aamborstigheid. Goed geobserveerd; jawel! Ik kom
+er tegenwoordig aan huis. De beide laatste keeren háár echter niet
+gezien. Débiel gestel. Na die scène zou 't haar te veel schokken.... 't
+Heet nu verkouden; vooralsnog moet ik haar excuseeren. Versta je,
+vooralsnog!"
+
+"Aha, dus bestaan er plannen?" zegt Thomas nu tamelijk laconiek,
+ofschoon hij zich zonderling voelt geslingerd tusschen uitbundig
+lachen en "afranselen"!
+
+"Chut, _chuuuut_! Plannen, ja ja. Ben ik te rond geweest,
+te openhartig, zeg? Ja, ik ben te rond. Maar enfin,
+ik ben die ik ben. Zieje, ik moest zekerheid hebben; ik
+wilde.... e.... e.... e.--Geen aanleg voor.... tering?"
+
+"Watblief?"
+
+"Een idee: een invallend idee. Ik heb een huwelijk gekend dat
+werd vernietigd door die fatale ziekte. Enfin, vooruit kunnen
+weten. Maar--zou je denken? aanleg?"
+
+Van Hake heeft onwillekeurig den stamper uit den grooten vijzel ter
+hand genomen, en krijgt nu sterke aanvechting om "dat heer de tanden
+uit den mond te slaan".--Zeer laconiek klinkt echter zijn antwoord:
+
+"Om dát heel zeker te weten, menheer Kippelaan, zou ik neef den
+professor eens laten komen."
+
+"Maar.... maar m'n beste vriend, hoe zou die....? Ja! wat zijn
+capaciteiten betreft; maar hoe zou ik neef bij juffrouw Coba kunnen
+zenden om haar borst te kunnen onderzoeken.--Doch niewaar, als er
+iets van aan was, dan zoudt u en mijn vriend Helmond het weten. Zie
+'t was een idee. Ieder mensch heeft zoo zijn aanleg voor eenige kwaal."
+
+"Welzeker," bevestigt Thomas: "zooals men bijvoorbeeld veeldenkende
+en alles onderzoekende menschen wel eens naar 't krankzinnigenhuis
+ziet marcheeren."
+
+"Och-kom!" zegt Kippelaan, terwijl hij onwillekeurig naar zijn hoofd
+tast. En dan op eenigszins kalmer toon, herhaalt hij zijn innigsten
+dank voor de allerbelangrijkste inlichtingen. Mijnheer Van Hake
+zou toch moeten toestemmen dat men op _zijn_ leeftijd--om en bij de
+dertig--eenigszins met verstand moest te werk gaan. Dood in vertrouwen
+gezegd was er toch bovendien 't een en ander, dat.... enfin--Van Hake
+zou er wel alles van weten.
+
+Terwijl Van Hake, peinzend op een afdoend middel om dat individu kwijt
+te raken, half gedachteloos ontkent, verwringt Kippelaan zijn gelaat
+tot zulk een uitermate geheimzinnig en vertrouwelijk knipoogje, dat
+Thom toch met een weinig meer belangstelling zijn ontkenning herhaalt.
+
+"Niet!" zegt Kippelaan: "weet je niets van die verstandhouding tusschen
+den generaal en.... jawel onzen vriend, je uitmuntenden patroon?"
+
+"Verstandhouding?" zegt Thomas opziende.
+
+"Ja ja! alles behalve wenschelijk. Uit een goede bron. Watblief? Weet
+je van niets? Ik zou 't aan niemand vertellen, maar aan u, die
+me drievoud verplichtte...." En Kippelaan vertelde nu in 't diepst
+geheim--Van Hake was reeds de zesde vertrouweling--'tgeen hij volgens
+zijn verklaring uit een goede bron vernam, maar inderdaad op dien
+avond, onder den eik en onder het raam van Van Barnevelds kamer heeft
+afgeluisterd. 't Was buiten twijfel, verzekerde Kippelaan--die slechts
+de luidst gesproken woorden heeft kunnen opvangen--dat de generaal in
+'t geheel niet zóó met den neef was ingenomen als men dat meende. Nog
+op den avond vóór zijn huwelijk, had hij hem in hevige woede, terwijl
+hij somtijds als razend de tafel door vuistslagen deed dreunen, zijn
+gebrek aan eerbied en onderdanigheid verweten, terwijl hij hem met
+geheele onterving had bedreigd indien hij daarin geen verandering
+bracht.
+
+Van Hake was nog te zeer onder den indruk van die eerste zotte
+informaties naar Jacoba's gezondheid, dan dat hem deze laatste
+mededeeling ernstig kon treffen. Al wist hij niet dat dit geheele
+verhaal op een misverstand steunde, dewijl die toorn van den generaal
+immers geenszins den geliefden neef maar wel diens broeder Philip
+had gegolden, zoo hield hij de gansche geschiedenis toch aanstonds
+voor een "Kippelaans-praatje" en, ofschoon hij ook nu nog met zijn
+vroegere belhamels-natuur te strijden had, en dien babbelaar zeer
+gaarne een paar blauwe oogen zou hebben geslagen, zoo riepen hem nu
+al de etiquetten der groote medicijnflesschen toe: dat hij hier zijn
+verstand moest bewaren, en 't allerminst in de apotheek van zijn
+goeden patroon een dwaasheid mocht begaan.
+
+Hoe 't zij, toen Kippelaan ongeveer een kwartier later, maar zonder
+zijn wit drop, uit Helmonds apotheek in de donkere straat kwam, toen
+mocht hij wel van geluk spreken, zonder kleerscheuren van achter
+die toonbank te zijn weggekomen. In 't eind toch was hij Van Hakes
+verschansing binnengedrongen, en, terwijl hij de hand had vermeesterd,
+waarin Thom den stamper hield, en er vol innigheid mee op en neder
+karnde, verzocht hij "rondement" aan zijn besten vriend, om--met het
+oog op iets zeer "kortafs" van den generaal, hem een enormen dienst
+te willen bewijzen. Van Hake zou wel begrijpen wat hij bedoelde,
+en--nietwaar, de beste vriend was juist de persoon om zoo eens te
+polsen, want, sedert den morgen dat mijnheer Van Hake juffrouw Jacoba
+van baas Krul naar _De Zonsberg_ bracht, is hij immers een paar malen
+zeer welwillend door den generaal ontvangen.
+
+Ja, indien Kippelaan had geweten wat daar omging in Van Hakes borst,
+dan mocht hij wel van geluk spreken--althans betrekkelijk--zoo
+heelhuids uit die apotheek te zijn weggekomen, want, zelfs de zware
+vijzelstamper, die hem eensklaps--voorzeker onwillekeurig door
+den provisor losgelaten--op den voet is gevallen, die stamper had
+hem slechts weinig geraakt, tenminste 't had niets te beteekenen;
+o niets! nee--heusch.... tenminste.... Bonsoir!
+
+
+
+
+
+
+
+
+VEERTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Zooals reeds gemeld werd, bevinden Dokter Helmond en zijn vrouw zich
+dienzelfden avond op _De Zonsberg_. Des morgens aan de koffietafel,
+heeft er inderdaad--en bijna voor 't eerst--een helder zonnetje
+in de huiskamer van het jonge echtpaar geschenen. Eva, door het
+voorgevallene met mevrouw Van Hake, en wel door de overwinning,
+die zij op zich zelve behaalde in een mildere stemming gebracht,
+heeft haar echtvriend met een zachten handdruk nog eens de stellige
+verzekering gegeven, dat ze niet meer zou denken over 'tgeen voorbij
+was, terwijl zich dan alles voortaan wel schikken zou.--Ja, zij wilde
+wel gaarne haar best doen om met _alles_ zóó tevreden te zijn als
+ze het van den beginne afaan met haar _geliefden_ man is geweest;
+maar, August kon toch niet verlangen dat zij speelde op een piano,
+die geheel en al dof en ontstemd van de vocht was, en dat zij haar
+stem bedierf door te zingen in kamers als deze, waar men den zolder
+op den neus had, terwijl het klonk als katoen....?
+
+--Nee natuurlijk.
+
+--Hij kon toch niet verlangen dat zij veinsde en mooi en goed vond
+wat haar hinderde....?
+
+--Nee, dat sprak vanzelf.
+
+Nu ja, voor 't oogenblik was Eva dan ook heel tevreden. En, weinige
+oogenblikken later, toen die heerlijke verrassing haar was geworden,
+toen een waarlijk kostbare ovale spiegel in huis gebracht en in de
+salonkamer was opgehangen, toen stond het vrouwtje weldra met haar
+August in de teederste omhelzing ervoor, en vertrouwden die beiden
+volkomen het fraaie Fransche glas 'twelk hun toeblonk en zei: dat ze
+niet slechts waren een knap, maar ook een hoogstgelukkig paar.
+
+--Maar dat geluk, neen, het kon immers niet zoo innig, niet zoo
+blijvend wezen, indien daar in de naaste omgeving iets was, 't welk
+Eva telkens opnieuw moest hinderen wanneer zij eraan dacht.
+
+En Helmond heeft ook nu weer zijn vrouw gelijk moeten geven. Ja,
+'t was een onaangename verhouding tusschen hen en _De Zonsberg_. De
+korte vrij stijve visite, die oom met tante Hermine aan de jongelieden
+heeft gebracht, kon niets goedmaken en heeft volstrekt geen licht
+gegeven waarom men Eva van _De Zonsberg_ zocht verwijderd te houden,
+terwijl Jacoba zich toch altijd, wanneer het te druk werd, op hare
+kamer terugtrekken kon.
+
+_'t Een of 't ander is waar_, heeft Eva beweerd, óf oom Van Barneveld
+en tante Hermine hebben een overdreven zorg voor Coba--misschien een
+zorg die eer nadeelig dan goed voor haar is, óf--en Eva heeft hier
+sterk op gedrukt--of oom Van Barneveld toonde maar al te zeer, dat
+hij was 'tgeen zij reeds vroeger gevreesd heeft: haar tegenstander,
+haar vijand, hoewel ter wille van den geliefden neef, een vijand met
+het zwaard in de scheede.
+
+--Neen, dit laatste was onwaar, heeft August gezegd. Het verzoek van
+oom is--hij moet het bekennen--zeer _vreemd_ geweest; maar indien
+Eva oom Van Barneveld kende zooals hij, dan zou ze begrijpen hoe hij
+tot zoo iets gekomen is. Oom mag soms zijn opinies hebben en iets
+zonderlings, maar Eva's vijand--August weet het beter, zijn woord is
+er haar borg voor--haar _vijand_ is hij niet.
+
+Indien dit dan waar was--en Eva wilde haar lieven man gelooven--dan
+zou men nog dezen namiddag naar _De Zonsberg_ gaan om zekerheid te
+bekomen. In geen geval handelde men tegen ooms verlangen indien men
+er heden heenging, want, juist vandaag is het een week geleden dat
+oom zoo beleefd was te verzoeken: of Eva haar bezoek nog een acht
+dagen wilde uitstellen.
+
+En, August heeft toegestemd.
+
+'t Was ruim zeven uren toen dokter Helmond en zijn vrouw het groote
+ijzeren hek van _De Zonsberg_ binnenstapten en het breede gazon
+omgaande, de hooge stoep van het deftige landhuis, ofschoon langzaam,
+naderden. Nog nooit had Helmond een zoo beklemd gevoel als in deze
+oogenblikken. Hij, de anders zoo kloeke, handelende man, hij gevoelde
+zich temoede als een schoolknaap, die den meester onder de oogen
+zal treden van wien hij een welverdiende berisping verwacht. Neen,
+'t was nog een ander gevoel.... Hij kon er geen naam aan geven. 't
+Was hem schier alsof dat welbekende huis, 'twelk hij aan de zij van
+een teerbemind vrouwtje zal binnengaan, een vreemd en vijandig terrein
+voor hem geworden was; een vesting die hij bij verrassing verschalken
+moet. En, de kracht van den bevelhebber dier vesting is hem bekend.
+
+Of het geknoerp en gekraak van hun schreden in het zware kiezelzand
+Helmond een geregeld denken belet, althans in dezen stond heeft hij
+geen helder bewustzijn van zijn verhouding tegenover den.... geliefden
+pleegvader, en een oogenblik zelfs beschuldigt hij zich van zwakheid
+en al te groote onderdanigheid, omdat hij zijn vrouwtje gaat wagen
+aan een mogelijke koelheid van den man die--Eva heeft waarlijk
+gelijk--haar niet volkomen genegen is; die van den beginne afaan een
+trotsche houding tegenover de familie Armelo had aangenomen, en de
+kleine zoo verschoonbare ijdelheden van een prachtig en talentvol
+meisje steeds in het ongunstigst daglicht heeft geplaatst. Ware
+het niet beter geweest indien hij die kinderlijke onderdanigheid en
+terughouding, terstond na de tehuiskomst van Parijs, had laten varen,
+en met gepaste vrijmoedigheid zoowel ten opzichte van Jacoba als
+van Eva, zijn meening blootgelegd en opheldering gevraagd had? Ook
+tegenover den oom had hij behooren te zijn 'tgeen hij elders is:
+kordaat en onafhankelijk. Het gold Jacoba's gezondheid in de eerste,
+het gold zijn huiselijk geluk in de tweede plaats.
+
+--Oom, indien gij Jacoba spoedig wilt zien herstellen dan moet ik haar
+geheel als mijn patiënt behandelen, anders sta ik u voor de gevolgen
+niet in.
+
+--Oom, indien gij tegen mijn Eva zijt ingenomen, en niet van plan
+om haar de vriendschap en hartelijkheid te betoonen, zooals ik die
+steeds van u ontvangen mocht, dan is het beter dat wij elkander niet
+meer zien, want, ofschoon ik u eeren zal en lief hebben zoolang ik
+leef,--man en vrouw zijn één.--Zie, zóó had hij behooren te spreken;
+of althans in dien geest. En nu, is het niet onvoorzichtig dat hij
+zijn Eva met hare grieven, laat komen voor den man, die wel eens
+een zeer hoogen toon kon voeren, die niet gewoon is zijn minder
+gunstig oordeel te verzwijgen, en vooral niet wanneer men zich op
+een hoogte tegenover hem stelt, of--zij het op zachte wijze--hem ter
+verantwoording zou willen roepen?
+
+--En is August dan zeker dat Eva geen woord zal spreken 't welk
+den oom.....?
+
+"Nee, nóg niet," zegt August snel, terwijl Eva's voet reeds de
+onderste stoeptrede drukt: "Wacht, laten we liever nog eens hier om
+het huis naar den achterkant gaan. 't Is daar zoo'n heerlijk plekje,
+en.... mij dunkt, nú vooral...."
+
+Eva ziet hem vragend aan. Zij bemerkte terstond dat het August geen
+ernst met dat "heerlijke plekje" is; dat hij iets anders in 't schild
+voert; dat hij aarzelt die stoep op te gaan.
+
+"Is er zwarigheid August? Ik dacht dat oom mij zoo liefhad; ik meende
+dat je woord mij daar borg voor was. Hoe nu....?"
+
+"Welzeker Eva, zeker! Maar ooms zorg voor Coba! Oom is goed, uitermate,
+maar...."
+
+"Maar.... hij heeft aan _mij_ den oorlog verklaard. Jawel, en daarom
+aarzel je nu."
+
+"Nee Eva."
+
+"Enfin, we zullen zien."
+
+En de huisschel klonk luid in de breede marmeren gang.
+
+Ofschoon Hendrik op uitdrukkelijk verlangen van mijnheer en mevrouw
+Helmond, hen eerst had aangemeld, zoo was er toch bij hun binnentreden
+op Van Barnevelds gelaat, terwijl hij langzaam opstaande het naderende
+echtpaar een paar schreden tegemoet ging, een uitdrukking te bespeuren
+als van iemand die niet recht weet wie hij de eer heeft.... te zien,
+of aan welke omstandigheid hij een onverwacht, maar daarom nog juist
+geen aangenaam bezoek is verschuldigd.
+
+"Eva had een groot verlangen om eens hierheen te wandelen oom, en als
+'t ware haar entrée op _De Zonsberg_ te maken;", zegt August terwijl
+hij den generaal de hand reikt, en vervolgt: "Nu toch de staat van
+beleg hier is opgeheven, konden wij er gerust aan voldoen. 't Was er
+heerlijk weer voor. Hoe gaat het oom?"
+
+Er was iets gekunstelds in den toon van dokter Helmond.
+
+"Dankje August.--Aha nicht, hoe vaarje?" zegt Van Barneveld en drukt
+Eva's hand die in keurig licht glacé is gesloten: "Ga zitten.--Tante
+Hermine is juist met Coba naar boven gegaan. Kh'm! Wat meende je met
+"staat van beleg"?"
+
+"Och.... u hadt immers te kennen gegeven dat het beter was indien
+Eva nog een acht dagen wachtte met hier te komen; en, daar die acht
+dagen nu juist om zijn...."
+
+"Ei zóó! heb ik acht dagen gezegd? Zoo!"
+
+"'t Was misschien uw bedoeling mijnheer Van Barneveld, dat ik...."
+
+August, vreezend dat Eva reeds terstond in vuur zal geraken, valt
+haastig in:
+
+"'t Was uw bedoeling dat we om Coba's ongesteldheid, vooreerst niet
+_al te druk_ zouden komen. Maar, nu alles zoo bijzonder naar wensch
+gaat, nu meende ik dat het zelfs goed voor haar zou wezen wanneer we
+ons eens tezamen vertoonden. Wat _mij_ betreft, ik verlang naar Coba,
+want de beide keeren dat ik in de verloopen week hier was, mocht ik
+wel heel aangenaam met u de plaats doorwandelen, maar mijn zusje zag
+ik niet, om redenen...."
+
+"Om zeer natuurlijke redenen August."
+
+"Ik moest ze billijken oom, tenminste als.... _broer_; maar, als
+_dokter_ niet."
+
+"We hebben datzelfde punt eergisteren op die wandeling met een enkel
+woord behandeld. Voor 't oogenblik acht ik het minder gepast. 't Is
+niet noodig je te zeggen dat ik je graag zie hierkomen; maar, indien
+het naar mijn overtuiging beter is dat Coba vooreerst in haar zeer
+dagelijksche omgeving blijft--terwijl ik er bijvoeg dat ze voor 't
+overige zeer _zeer_ wel is, dan, dunkt me, moest men niet aandringen
+op.... op ontmoetingen...."
+
+"Maar wie, wie dringt er....?" zegt Eva snel; doch August valt in:
+
+"Een misverstand oom; wij dringen daar volstrekt niet op aan,
+al zouden we 't gaarne wenschen. Is het uw bepaalde wil dat Coba
+vooreerst--vergun me de opmerking: tegen 't advies van haar dokter--in
+'t geheel geen menschen zien zal, dan moet dat gebeuren! dan blijven
+zelfs wij op den achtergrond, maar niewaar, als we 't vooraf doen
+weten, dan zijn we toch immers bij ú altijd van harte welkom?"
+
+"Dit is een vraag August, waarop geen antwoord behoeft. Zooeven heb
+ik nog gezegd dat ik je gaarne zie komen; maar...."
+
+"_Maar_.... menheer Van Barneveld," zegt Eva met kwalijk bedekte spijt:
+"wanneer de vrouw van den geliefden neef blieft thuis te blijven,
+niewaar?"
+
+"Beste Eva!" zegt August merkbaar ontsteld. En dan: "Ja ziet u oom...."
+
+Maar Van Barneveld begrijpt dat hij alles zeer goed heeft door_zien_
+en nog door_ziet_.
+
+Immers, bij alles wat hem vroeger tegen 't huwelijk van August met Eva
+Armelo heeft gestemd, kwam nu nog het pijnlijke, schier tot zekerheid
+geklommen vermoeden der laatste dagen, dat diezelfde schoone vrouw de
+oorzaak is van het zielelijden zijner eenige teergeliefde dochter.--Op
+lossen grond meent hij niet te oordeelen. Zuster Hermine heeft hem
+getoond dat zij als vrouw, scherper blik bezat om een meisjeshart te
+doorgronden, dan zelfs de vader die zijn kind van der jeugd afaan als
+zijn oogappel heeft bewaakt. Had hem ook reeds een heimelijke vrees
+vervuld, vooral op den morgen toen Coba zooveel bezorgdheid toonde dat
+de brief, dien zij aan August had geschreven, door hem--haar eigen
+vader--zou geopend worden;  ach, toen zuster Hermine, nadat Coba
+stadwaarts was gegaan, hem een doormidden gescheurd papier 'twelk
+zij op Coba's schrijftafel vond, had doen lezen, toen.... toen heeft
+hij wel moeten gelooven dat een steeds met kracht verborgen en nu
+hopelooze liefde voor August, zijn Coba lijden, en, zoo God het niet
+verhoedde, verkwijnen deed. Immers in haar gejaagden toestand heeft
+zij, waarschijnlijk ter juistere uitdrukking harer gevoelens een eerst
+begonnen brief terzij gelegd, en verzuimd de regels te vernietigen,
+die hem nu gedurig voor den geest staan:
+
+
+"Beste August!
+
+"Altijd heb ik je liefgehad en vertrouwd als een dierbaren
+vriend. Sedert den dag van je vertrek had ik geen rustig uur. O,
+waarom heb ik niet gesproken op dien avond toen je mij zoo deelnemend
+ondervroeg....
+
+Och, waarom moest ik huichelen; waarom verbergen wat mij verteert...."
+
+
+Ja, de oude generaal--ofschoon hij ten deele op een dwaalspoor is
+geraakt--hij gelooft nu alles zeer duidelijk te doorzien. Welzeker:
+Hermine heeft gelijk. En al wil dan ook Coba zelve, de jonggehuwden,
+maar vooral August bij zich ontvangen, dat mag en kan vooreerst niet
+gebeuren. De zaak is van te teederen aard om er zelfs met Helmond
+anders dan zeer _zeer_ vanverre over te spreken; en, zal Jacoba leven
+en behouden worden, dan moet men gelijktijdig met het versterken van
+haar zenuwgestel, alles vermijden, wat nieuw voedsel aan dien droeven
+hartstocht zou kunnen geven.
+
+Na Eva's laatsten uitval heeft Van Barneveld niet zonder groote
+zelfbeheersching zijn kalmte bewaard. Zulk een toon verdraagt hij niet,
+van niemand! Slechts de herinnering aan het gebeurde met den jongsten
+pleegzoon, maar tevens een snel herdenken van 'tgeen hij sprak op den
+trouwdag; het besef bovendien dat Eva wel inderdaad eenige reden had
+om zijn ingenomenheid met haar te mistrouwen, en zich nu gekrenkt
+te gevoelen; dit alles, gevoegd bij een aangeboren hoffelijkheid
+tegenover de schoone sekse--en Eva was immers zeer schoon--deed den
+generaal nu zich zelf met kracht beheerschen. Schijnbaar kalm, doch
+niet zonder klem zegt hij:
+
+"Wanneer ik verzeker dat er voor de vrouw, die mijn neef gelukkig wil
+maken, een ruime plaats in mijn hart is, dan herhaal ik slechts wat
+ik vroeger sprak, en zou wel gaarne op mijn woord geloofd worden. De
+welgemeende zoen aan de vrouw van mijn pleegzoon op den dag van
+haar huwelijk gegeven, moest haar het bewijs zijn geweest van
+mijn.... welwillendheid."
+
+"Waarlijk oom, Eva is geheel van uw liefde overtuigd. Alleen de hooge
+prijs, dien zij op uw toegenegenheid stelt, deed haar zoo spreken,
+en daarom...."
+
+"En daarom wil ik haar dan ook alleen maar vragen August: of het
+voortaan tusschen ons "mijnheer Van Barneveld en mevrouw Helmond" of
+"oom en nicht" zal wezen?"
+
+Voor Eva's muzikaal gehoor heeft de toon waarop de oude generaal
+daar sprak, niets welluidends gehad noch iets dat haar roeren kon. De
+laatste terechtwijzende vraag heeft haar zelfs tamelijk schril in de
+ooren geklonken; nochtans voor dien uitdagenden blik, door de grauwe
+en zwaar vooruitkomende wenkbrauwen verdonkerd, slaat zij de oogen
+neer, en zegt:
+
+"De ongewoonte.... _oom_; men kan zich vergissen."
+
+"Ik begreep het Eva, en geloof dat we elkaar op den duur hoe langer
+hoe beter begrijpen zullen." Eensklaps zich tot August wendend:
+"Sedert gisteren heb ik besloten met Coba voor een paar maanden naar
+_De Godesberg_ te gaan. Dat besluit zul je wel goedkeuren niewaar?"
+
+"De koudwaterkuur heb ik zelf aanbevolen oom; maar...." August beziet
+schijnbaar zeer aandachtig de toppen zijner vingeren: "maar, zult u
+haar dáár zoo geheel kunnen isoleeren.... op een badplaats?"
+
+Van Barneveld, die op raad van zuster Hermine dit besluit had genomen,
+heeft niet berekend dat men hem aanstonds op deze inconsequentie
+betrappen zou. Zich gevangen te gevoelen en door eigen schuld,
+het maakt den ouden generaal korzelig--narrig! zooals hij het zelf
+zou noemen:
+
+"Ik meen dat men dáár zoowel als overal stil kan leven," zegt hij
+tamelijk kortaf, en dan tot Eva wier donkere kijkers hem in deze
+oogenblikken bepaald hinderen: "Wil je zoo goed zijn nichtje, de
+honneurs van het theeblad op je te nemen? mijn zuster schijnt nog
+wat boven te blijven."
+
+"Zou mevrouw niet terugkomen.... oom?"
+
+"Ik weet het niet; maar 't is acht uur geslagen."
+
+Of deze opdracht Eva aangenaam is valt moeielijk te bepalen. Vluchtig
+denkt ze nochtans aan den morgen en het gebeurde met mevrouw Van
+Hake. De parelgrijze handschoenen trekt ze schielijk uit, en voldoet
+aan ooms.... _bevel_.
+
+"En denkt u al spoedig te vertrekken?" vraagt August.
+
+"Dat zal van het antwoord afhangen. Dezen morgen heb ik erheen
+geschreven." Tot Eva, wier bewegingen hij onwillekeurig heeft gevolgd:
+"Ik geloof dat je de verkeerde bus hebt nichtje; in die grootere is
+de gewone thee, van de fijne doet Coba er tenminste gewoonlijk maar
+zeer weinig bij. We zijn onder ons."
+
+Deze oogenschijnlijk onbeduidende aanmerking klonk inderdaad wat
+vreemd uit den mond van den grijzen ex-generaal. August bracht
+haar echter onmiddellijk in verband met ooms vroegere opvatting
+omtrent Eva; en, heeft hij reeds gevoeld dat hun--of althans dat
+háár bezoek den oom geen welkom bezoek was, hij meent nu in die
+aanmerking een uit tegenzin geboren toeleg te zien om zijn Eva al
+dadelijk wat huishouden en zuinigheid te leeren. 't Was ongepast;
+'t was.... Maar neen, met de jaren kon zelfs een ex-generaal wel
+eens huishoudelijk worden. Oom meent het toch goed, al is hij door
+het onverwachte en niet gewenschte bezoek, al is hij om redenen, die
+August niet vermoeden kon, in een minder goede luim. Die aanmerking,
+zoowel als dat verzoek om thee te schenken, getuigt dat hij Eva als
+"eigen", als een lid zijner familie wil beschouwen.--Zijn vrouwtje
+vriendelijk toelonkend, zegt hij nu met eenige zelfoverwinning:
+
+"Je woudt oom zeker eens een heel lekker kopje schenken, niewaar Eva?"
+
+"Ik heb daar niet aan gedacht;" antwoordt Eva, over wier wang een
+snelle blos is gevlogen, en wat ze er zachter bijvoegt, gaat--gelukkig
+misschien--voor den oom verloren, want, Hendrik die mede licht
+binnenbrengt, heeft luide het bezoek aangekondigd van den majoor
+Kartenglimp.
+
+Van Barneveld fronst even de wenkbrauwen.
+
+Nog slechts weinige dagen geleden is hij heel toevallig met dien
+majoor Kartenglimp in aanraking gekomen. Bij een wandeling in het
+Hoenderveldsche bosch, op een afgelegen pad, heeft hij hem voor 't
+eerst ontmoet, en het vallen van een dooden tak, die, volgens den
+majoor, door het gevecht van een kraai en een lijster was afgebroken,
+en juist tusschen de beide wandelaars is neergekomen, heeft hen
+eenige woorden doen wisselen. Met de meeste belangstelling had de
+majoor toen aanstonds naar juffrouw Van Barneveld geïnformeerd,
+terwijl hij schier in één adem de bijzondere capaciteiten van Dokter
+Helmond heeft geroemd, dewijl hij hem--Kartenglimp--van een ernstige
+ongesteldheid zoo spoedig en radicaal genezen had.
+
+Van Barneveld heeft bij die ontmoeting in stilte een zeker leedwezen
+gevoeld dat een opvatting, een mindere sympathie voor 't uiterlijk
+van dien man, hem lomp heeft doen zijn, dewijl hij hem--volgens
+stadsgebruik--bij zijn komst in Romphuizen een visite had behooren
+te brengen, 'tgeen hij niet heeft gedaan.
+
+Dat Kartenglimp hem, zonder eenige gevoeligheid daarover te toonen,
+in dat bosch zoo beleefd en respectueus heeft toegesproken, 't moest
+den generaal wel aangenaam treffen. Immers hij werd toch te oud om zich
+door vooroordeelen te laten regeeren, of naar praatjes te luisteren,
+die waarschijnlijk in de kleinsteedsche sociëteit met de el waren
+uitgemeten. Inderdaad, die majoor was heel vriendelijk, en dewijl
+hij gezegd heeft dat hij bij zijn komst in de stad, als zooveel
+jonger in jaren en lager in rang, zeerzeker den generaal het eerst
+had behooren te complimenteeren, waaraan hij, beter laat dan nooit,
+nog gevolg hoopte te geven--zoo heeft Van Barneveld wel niet anders
+dan hoffelijk kunnen buigen, met de verzekering dat zijn bezoek hem
+zeer aangenaam zou zijn.
+
+Maar, nu kwam hij toch bijzonder ongelegen.... of neen, misschien had
+die komst juist nú haar nuttige zijde. De majoor scheen spraakzaam,
+en met Dokter Helmond is hij bijzonder ingenomen.
+
+Van dit laatste was August in 't geheel niet overtuigd. Twee malen na
+zijn terugkomst van de reis, heeft hij getracht den majoor te bezoeken,
+maar telkens was de patiënt niet thuis, en 'tgeen Van Hake hem heeft
+gezegd, en wat men later van Kartenglimps waardeering verhaald had,
+'t is niet geschikt geweest om hem van 's mans ingenomenheid met zijn
+persoon een hoog denkbeeld te geven.
+
+--Doch zie, 't bleek alweer dat men de woorden van een patiënt die wat
+bang voor vriend Hein is, niet al te letterlijk moest opvatten, en,
+dat de later uitgestrooide praatjes eenvoudig Kippelaanspraatjes zijn
+geweest. Althans nadat Kartenglimp mevrouw Helmond en den generaal
+begroet en naar de gezondheid van juffrouw Van Barneveld heeft
+gevraagd, drukt hij zijn dokter met warmte de hand. Met een klein
+excuus over "dat telegrafeeren", 'tgeen hij zegt volkomen juist door
+dokter te zijn opgevat en beantwoord--buigt hij nogmaals voor Eva,
+en terwijl hij haar, na een sierlijke geste, met de zeer belangrijke
+lotsverwisseling van harte gelukwenscht--iets, waarin hij vroeger door
+zijn ziekte is verhinderd geworden, en waarmee hij nu gemeend heeft te
+moeten wachten totdat de familie geheel op orde zou zijn--neemt hij
+toch alvast met veel genoegen deze bijzondere gelegenheid te baat,
+om zich ook in mevrouw Helmonds vriendschap ten zeerste aan te bevelen.
+
+Dat klonk heel anders dan Helmond verwacht heeft. Niet, dat al de
+mooie woorden van den majoor bij hem als _bewijzen_ van hartelijke
+belangstelling golden, terwijl Kartenglimps persoonlijkheid hem nooit
+bijzonder heeft aangetrokken, zoo kon het hem toch niet anders dan
+aangenaam zijn te mogen bemerken dat Kartenglimp niets tegen hem
+had, en, wat men van zijn grieven verhaalde, slechts uitstrooisels
+zijn geweest.
+
+Nu de majoor zijn excusen heeft gemaakt dat dit eerste bezoek een
+avondbezoek is, waarvoor hij echter verschoonende redenen bijbrengt,
+wordt de ontmoeting in het Hoenderveldsche bosch als de aanleiding er
+toe herdacht. De majoor beweert dat het waarlijk origineel is dat het
+vallen van een dooden tak moest meewerken om hem een lang verzuimden
+plicht te doen herstellen--althans voor zooveel dit mogelijk was--want
+ja, "ja waarlijk generaal," zoo besloot hij: "'t was mijn plicht als
+oud-militair om het eerst bij u mijn opwachting te maken.
+
+Van Barneveld beantwoordde deze herhaling van Kartenglimps beleefdheid
+met een welwillende geste, en wilde juist vragen of de majoor inderdaad
+_goed_ had gezien dat een kraai, telkens het nest van den lijster
+voorbijscherend, een sterken vleugelslag aan den wakkeren verdediger
+gaf, waardoor in 't eind het doode stuk tak moest zijn afgebroken;
+toen Eva, zich over het theeblad vooroverbuigend, zacht maar toch goed
+verstaanbaar de vraag tot hem richtte: of oom verlangde dat ze ook
+nu--met het bezoek van.... mijnheer!--maar alleen van de _goedkoope_
+thee zou gebruiken?
+
+Van Barneveld schijnt haar niet te verstaan, althans zonder te
+antwoorden wendt hij zich met zijn vraag--welke hem echter eensklaps
+geheel onverschillig is geworden--tot den majoor. Deze heeft met een
+oogopslag een zeer verschillende uitdrukking op de drie aangezichten
+gelezen, en tevens bemerkt dat Helmond, die zeer nabij zijn vrouw
+was gezeten, haar snel maar zacht met de knie heeft aangestooten.
+
+"Jawel je excellentie, ik heb dat zeer goed gezien. Door het breken
+van den tak--zooals wij zagen juist een paar vingerbreed vóór het
+nest--is de kraai zeer verschrikt weggevlogen, en niet teruggekomen,
+tenminste zoolang wij er waren."
+
+"Ahzoo, ja juist; 't deed me plezier dat het nest niet mee naar omlaag
+kwam;" zegt de generaal, en kan zich niet weerhouden om tegelijkertijd
+een zijdelingschen blik op Eva te werpen.
+
+"Zeker generaal, recht gelukkig!" zegt Kartenglimp, en dan, zich tot
+Eva wendend, terwijl hij zijn donkere oogen slechts bij tusschenpoozen
+op haar bekoorlijke trekken gevestigd houdt:
+
+"De eerste maal dat ik u vluchtig mocht ontmoeten, waart u zeer
+ongesteld mevrouw. Zeker had de Haagsche lucht u geen goed gedaan. Er
+is, als ik 't zeggen mag, bepaald eenige sympathie tusschen ons:
+die kille temperatuur in den Haag was mij--vooral omdat ik uit
+Indië kwam--mede zeer onaangenaam, en, dat wij beiden onze spoedige
+herstelling aan denzelfden vriend te danken hebben, nietwaar....?"
+
+"Dan toch altijd naast God," zegt Van Barneveld, die in geen stemming
+verkeert om "menschenvergoding" te dulden, en nog twee malen als
+tersluiks een blik langs de groote moderateurlamp op Eva geworpen
+heeft.
+
+"Natuurlijk, natuurlijk je excellentie, we erkennen dat
+stilzwijgend.--En wat ziet mevrouw er geheel anders uit dan toen. Dat
+was in Maart als ik me niet bedrieg. Men scheen destijds eenigszins
+bevreesd te zijn..... nietwaar? Tenminste onze goede vriend Donerie
+sprak er, indien ik mij wel herinner, met de meeste belangstelling
+over. Ja waarlijk, ik moet zeggen, dokter heeft er alle eer
+van.... althans _naast God_."
+
+De laatste woorden klonken den generaal, uit dien mond, zeer zonderling
+gemaakt in de ooren.
+
+Helmond zegt dat Eva inderdaad tegenwoordig gezonder is dan ooit,
+en te hopen dat het doktersvrouwtje een uithangbord voor de affaire
+zal blijven.
+
+De majoor merkt met bescheidenheid aan dat dit beeld van den dokter,
+voor zijn jonge vrouw niet al te flatteus is; maar hij gelooft niet dat
+dokter Helmond inderdaad een zoo schitterend uithangbord zal behoeven;
+men beweert immers met recht dat het den neef van den generaal Van
+Barneveld niet zoo bijzonder ernst met een al te uitgebreide praktijk
+kan wezen; zijn jonge vrouw en de geëerde familie van _De Zonsberg_
+zouden daar zeker nog al op tegen hebben.
+
+"In 't geheel niet!" zegt Van Barneveld snel en met klem: "Het kan
+de vrouw en de familie van mijn neef niet anders dan aangenaam wezen
+wanneer de zieken die er zijn en geneeskundige hulp verlangen, hem,
+zooveel mogelijk, hun vertrouwen schenken. De schoorsteen zal ervan
+moeten rooken."
+
+De majoor Kartenglimp lacht bescheiden met ongeloovig ophalen der
+wenkbrauwen; en, heeft hij al straks bemerkt dat de jonge vrouw den
+blik van haar oom zocht te ontwijken, nu zag hij bij diens laatste
+woorden een donkere blos haar gelaat overtrekken.
+
+Helmond weet met tact het gesprek een andere wending te geven. Zelfs
+Eva, door de spraakzaamheid van den galanten majoor daartoe uitgelokt,
+mengt er zich een enkele maal in, en was op het punt haar bittere
+grieven te vergeten--want de "hatelijke woorden" van Helmonds
+pleegvader en "de verregaande schrielheid van dien nabob in zijn
+somber paleis" hebben haar als een doorn in het hart gestoken--toen
+Kartenglimp de eenvoudige vraag tot haar richtte: of zij zich in haar
+nieuwe woning reeds wat thuis gevoelde.
+
+Eva aarzelde een oogenblik, maar toen, bemerkend dat Helmond het
+antwoord wilde geven, zegt ze snel met kwalijk verborgen wrevel:
+
+"Ik zou onoprecht zijn majoor, wanneer ik zei dat het huis mij
+bevalt. 't Is er somber en gedrukt. Aan de voorzij zit men achter
+een dijk, en aan de....."
+
+"Ja, aan de straatzijde valt zeker niet veel te zien;" zegt Kartenglimp
+hoofdknikkend.
+
+"Maar we zien er elkaar, niewaar wijfjelief?" valt Helmond in: "en
+dat is ons 't voornaamste. Aan een huis moet men wennen evenals aan
+een nieuw kleedingstuk."
+
+"Als het kleed niet past August, dan zendt men het terug."
+
+Kartenglimp geeft hoofdknikkend het teeken dat hij de opmerking der
+jonge mevrouw zeer ad-rem vindt.
+
+"Men had al gezegd dat u de woning aan den wal zoudt verlaten om
+het leegstaande huis op de markt ervoor in plaats te nemen. Ik geloof
+generaal, dat de jonge mevrouw in het zoogenaamde oud-burgemeestershuis
+meer haar aisances zou gevonden hebben.--Nog altijd te koop je
+excellentie."
+
+Op Eva's gelaat was--voor wie in haar ziel had gelezen--een oogenblik
+van triumf te bespeuren.
+
+Van Barneveld die bij het hooren van den majoor, telkens sterker den
+tegenzin voelde herleven, welke vroeger door dat brutale donkere oog
+en de vreemde plooi om dien mond bij hem was opgewekt, meende, ondanks
+den strijd, dien hij inwendig moest voeren, dat het zijn plicht was
+om vis-à-vis dien man door geen enkel woord meer te verraden dat de
+harmonie tusschen hem en de jonge echtgenooten nog iets te wenschen
+overliet.
+
+"Ja juist majoor, dat huis is nog te koop, maar ik geloof niet dat
+mijn neef er plan op heeft. Is 't wel August?"
+
+Nadat Helmond ontkend, en Kartonglimp Eva's vraag betreffende
+zijn verkiezing van suiker en melk in de thee met een bijzondere
+hoffelijkheid heeft beantwoord--waarbij hij haar voor 't eerst
+rechtstreeks in de schoone oogen zag; na een snellen blik dien de
+generaal zijn neef heeft toegeworpen en waarmee hij dien bezoeker
+als geenszins van zijn gading, zocht te teekenen, zegt Eva tamelijk
+zacht maar toch met nadruk:
+
+"U gebruikt zeker _geen_ suiker in de thee.... oom?"
+
+Kartenglimps oogen waren naar het fraai gestukadoorde plafond gekeerd,
+maar toch heeft hij op het hooge voorhoofd van den oom een trilling
+gezien als die van den effen vloed, wanneer een geworpen  steen hem
+beroert, terwijl hem evenmin de half angstige half verwijtende blik
+van den jongen man is ontgaan, de blik waarmee hij als 't ware zijn
+Eva smeekte om toch niet roekeloos vonken naar buskruit te werpen.
+
+
+
+"Maar ik begrijp volstrekt niet tante, waarom ik niet naar beneden zou
+gaan; we weten nu immers dat het August en Eva zijn die zich lieten
+aandienen," zegt Jacoba terwijl ze mevrouw Mansburg met haar zachte
+oogen vriendelijk aanziet: "Wat zou mij nu meer goed kunnen doen dan
+eens met mijn besten August te praten, al moet ik hem ook beknorren
+dat hij de geheele week nog niet naar mij omzag."
+
+"Papa vindt het beter dat je alle mogelijke drukte vermijdt Coba,
+je weet het, en daarom...."
+
+"Als papa geweten had wie het waren, die door Hendrik werden
+binnengelaten, dan had hij mij zeker niet verzocht naar boven te gaan."
+
+"Ik geloof het wel Coba; maar we zitten hier immers ook heel prettig
+en gezellig op je lieve kamer. Tante zal heel graag bij je blijven."
+
+--O die vermoeiende goedheid! zucht Coba bij zich zelve. Ja,
+tante Hermine is inderdaad een voorbeeld van deelnemende liefde;
+maar deelneming kan ook zoo bitter drukkend worden, en inzonderheid
+wanneer men telkens middelen ter genezing komt aanwenden, terwijl de
+wonde niet meer te heelen is.
+
+--Neen, de wonde aan het hart is niet meer te heelen; maar Gode zij
+dank, indien men haar nu rustig liet, en niet zoo telkens pijnigde
+door haar aan zich zelve te herinneren, en af te houden van hen,
+die haar nog lief zijn op de wereld, ja, dan gevoelt ze wel dat het
+zwakke lichaam langzamerhand zijn vroegere veerkracht zal hernemen,
+en dat ze weer zal kunnen leven, geheel en al, voor den beminden
+vader. O voorzeker, nu God zelf met den dood is tusschenbeiden
+getreden, nu moest ze het wel verstaan dat ze een dwaas, misschien
+een zondig kind is geweest. Het voegt immers een meisje niet om in
+stilte lief te hebben; om in stilte te wenschen--te bidden aan God
+misschien--dat de edele jongeling haar zal kiezen tot de gezellin van
+zijn leven....? Maar immers nooit, neen nooit, door woord noch blik,
+heeft zij verraden wat daar woelde en soms zoo pijnlijk brandde in de
+borst. God is haar getuige hoe zij fel heeft gestreden, en reeds den
+strijd had gewonnen; hoe ze Herman Donerie in 't eind heeft beschouwd
+als een vriend, en de tijd reeds gekomen was dat ze hem naderen zag en
+gaan, niet slechts met een kalmen blik, maar ook met een rustig hart.
+
+--Toen is de dreigende wolk komen opzetten.
+
+--Herman Donerie--zoo luidde het--was ongesteld. Ja toch, hij kwam
+nog les geven; maar hij zag zeer bleek; en toen, toen is hij niet
+teruggekomen; en, nú eens heeft men gezegd dat hij zeer ziek, en dan
+weer dat hij geheel beter was. En zij is in een vreemde spanning en
+tweestrijd geraakt. Somwijlen was het alsof de borst haar te eng werd,
+alsof hoofd en hart werden saamgenepen.
+
+--Maar Goddank! op dien morgen van regen en storm, toen heeft ze in de
+kerk toch gehoord dat Donerie's kracht niet was gebroken. Heerlijke
+dag van Helmonds trouwverbond: Hermans volle orgeltonen zijn als
+koele droppelen gevallen op den dorstenden bodem van haar hart. Ja,
+die dag was haar een dag van zegen: ze kon haar vrienden een blij
+gelaat toonen.
+
+--Maar ach! kort daarna is het _zeer_ duister geworden.--En toen;
+neen 't is haar niet mogelijk geweest om haar goeden vader, hoe innig
+lief ze hem had, een blik in haar hart te laten slaan, zelfs niet nu
+de dood voor altijd een scheiding heeft gemaakt tusschen dien jongen
+"muziekmeester" en Jacoba Van Barneveld. Immers het geringste woord
+van verwijt of zelfs een enkele uitdrukking in tegenspraak met de
+stille vereering, die zij den geliefden doode bleef toewijden, zou
+haar een wreede dolksteek zijn geweest, en had een scheidsmuur kunnen
+opwerpen tusschen haar en den lieven, haar zoo innig dierbaren vader.
+
+En, als ze dan zelfs aan dien beminden grijsaard de oorzaak van
+haar zenuwlijden niet openbaren kan, hoe zal ze dan tot iemand
+anders--bijvoorbeeld tot een tante Hermine--daarover spreken! Maar
+dit laatste is haar ook geen oogenblik met ernst in de gedachte
+gekomen. Wat ze gewenscht en gedroomd heeft met een schuldeloos hart,
+zij zal het met zich nemen in het zwijgende graf. Neen, zelfs August,
+voor wien ze in die dagen van hevige spanning, bijna haar hart had
+uitgestort, of die, zoo Herman nog langer met den dood had moeten
+worstelen, de waarheid wel in haar oog zou hebben gelezen, ook hij
+zal nimmer vernemen wat haar heeft beroerd. Maar tóch, ze zou hem nu
+zoo graag eens spreken, haar lieven broeder!
+
+"Ben ie nu weer verdrietig goede Coba, omdat ik je tot je bestwil raad,
+geheel in overeenstemming met je pa? Jawel, ik zie het aan je oogen,
+je bent er verdrietig om."
+
+"Wel mogelijk tante, maar ofschoon ik herhaal dat ik 't veel beter voor
+mij zou vinden, indien ik nu bijvoorbeeld beneden kon wezen, zoo moet
+ik mij onderwerpen. 't Is vreemd dat pa het zoo geheel met u eens is."
+
+"Nee, niet vreemd Coba, in 't geheel niet...."
+
+"En waarom dan toch tante?"
+
+"Waarom....? Wel lieve kind, weet je dan niet dat je na dien
+schrik--nee nee, ik spreek er niet van, ik wil alleen maar zeggen
+dat menheer Van Hake toen al dadelijk rust en vermijding van alle
+drukte heeft aanbevolen. Helmonds vrouw is bijzonder levendig, en
+je zoudt zeker een slechten nacht hebben indien je zoo van allerlei
+moest hooren, en over alles zoudt meespreken misschien."
+
+Jacoba antwoord niet meer.
+
+Tante Hermine is er blij om. Op uitdrukkelijk verlangen van broeder
+Alexander, mag zij zelfs in de verste verte niet laten doorschemeren
+dat men de allerdroevigste oorzaak van Coba's toestand heeft
+ontdekt. 't Zou voor het arme kind, dat zich tot zelfs op den dag van
+Helmonds huwelijk zoo boven alle beschrijving krachtig heeft gehouden,
+misschien de noodlottigste gevolgen kunnen hebben. De zwaarste strijd
+was nu zonder twijfel gestreden. 't Zal haar triumf wezen dat ze
+geheel alleen haar smart heeft gedragen, en, moest men dus alles in
+'t werk stellen om te voorkomen dat de wond, die vermoedelijk reeds
+aan 't heelen was, telkens weer door een vertrouwelijken omgang met
+den vriend werd opengereten; in geen geval moest men die wonde nog
+geweldiger aandoen door Coba te toonen, dat het bitter geheim van
+haar schuldeloos hart geen geheim was gebleven.
+
+Met zulke overleggingen uit een valsch vermoeden ontstaan, moest
+Coba's zwijgen der goede dame wel genoegen doen.
+
+--Het lieve kind gevoelt in stilte dat we haar ten beste raden, denkt
+ze, terwijl ze Coba vriendelijk toeknikt, om vervolgens alvorens
+de honderd en elfde rozet van haar sprei-deken te haken, een streng
+katoen, die erg in de war zat, te gaan afhaspelen.... Heel "prettig
+en gezellig" voor Coba.
+
+Jacoba zweeg; de herinnering aan dien "schrik" heeft haar feller
+getroffen dan zij 't zich zelve bekennen wil. Ja, dat was het laatste
+geweest; een schrikkelijk einde. Nóg ziet ze hem daar van verre; de
+zwarte krulharen woest golvend om dat doodsbleek gelaat; de holle van
+koortsgloed vlammende oogen eensklaps strak, angstig strak op haar
+gericht, terwijl hij met angstige bijna schreiende stem de woorden
+gilde: "Laat los! hoort ge niet! Zij is de mijne!"
+
+--De _zijne_....?
+
+Jacoba voelt een inwendig beven.--Dat is niet goed; dat mag niet! Zij
+moet en wil immers krachtig zijn. Maar, hoe is dat mogelijk op
+den duur, wanneer men haar uit kwalijk begrepen voorzorg, niet als
+vroeger haar natuurlijken vrijen gang laat gaan; indien men haar hier
+van iedereen, zelfs van den lieven broeder terughoudt om nochtans--o
+zonderlinge tegenstrijdigheid--haar straks voor te spiegelen dat het
+leven aan een woelige badplaats haar weldadig zal zijn!
+
+Inweerwil van tantes beweren dat papa het alles zoo goedvindt ja
+nadrukkelijk verkiest, gelooft Coba dat het inderdaad tante Hermine
+is die, ofschoon met de beste bedoelingen, haar physiek en moreel te
+kerkeren zoekt.
+
+In dit oogenblik heeft Coba een onweerstaanbare behoefte om uit dien
+kerker bevrijd te worden.
+
+En, de goede papa zal er niet tegen zijn.
+
+"De lust om August eens weer te zien tante, bekruipt me zóó sterk dat
+ik ze beneden nu toch maar eens even verrassen wilde;" zegt Jacoba
+terwijl ze eensklaps opstaat.
+
+"Jacoba-lief, dat kan niet; heusch dat zou onverstandig wezen;"
+antwoord mevrouw Mansburg ontsteld.
+
+"Ieder mensch heeft wel eens zijn onverstandige buien tante. Nee,
+weerhoud mij niet. Mocht het minder goed voor me zijn, welnu dan moet
+ik er zelve de gevolgen van ondervinden. Maar, geen nood lieve tante."
+
+De belangstellende dame, die haar nichtje op hartelijken toon tot
+andere gedachte zoekt te brengen, terwijl ze haar zachtkens met papa's
+misnoegen dreigt, vreest reeds dat ze op die wijze niets winnen zal,
+toen het klinken der huisschel haar eensklaps een krachtiger wapen
+in handen gaf.
+
+--Nietwaar, dat bezoek van een vreemde zou Jacoba nu wel van besluit
+doen veranderen?
+
+"Dat is te zeggen tante; als het dan waarlijk beter zal zijn dat ik
+niet naar binnen ga, dan wilde ik August laten vragen of hij bij _mij_
+wil komen. Ik verlang zoo naar August."
+
+--Arm kind! zucht de oude dame bij zich zelve. Maar nú vooral moet
+tante zich kranig toonen, en het klinkt schier bevelend:
+
+"Jacoba, je doodelijke bleekheid en je opgewonden stemming ontraden
+je bepaald om iemand te zien van avond."
+
+"Maar als ik nu gevoel dat juist een gesprek met August mij weldadig
+zal wezen, omdat hij mij goeden raad zal geven lieve tante, zoudt
+u mij dan nog ontraden of verhinderen een _consult met mijn dokter_
+te nemen?"
+
+Haar dokter! dat arme kind!
+
+"Maar Coba, Alexander..... je pa.... hij zal...."
+
+"U voelt toch wel tante, dat niets ter wereld mijn gestel zoo nadeelig
+moet zijn als het gemis van mijn vrijheid. Ik heb nu een gevoel alsof
+ik een onschuldig-gevangene ben.... en dat ú...."
+
+"En dat ik...."
+
+"Nee tante, zoo bedoel ik het niet. U bij een gevangenbewaarder te
+vergelijken dat zou toch wat al te dwaas en onvriendelijk zijn. Ik weet
+wel dat u alleen uit belangstellende liefde handelt"--Op zoeten toon:
+"Maar beste tante, ik wilde August zoo heel heel graag eens even
+spreken; iets vragen....?"
+
+--Arm, arm kind! denkt de dame. Wat bitter zielelijden moet dat
+toch wezen! Niet slechts den geliefde gelukkig te weten aan de zij
+eener andere; maar, nu zoo nabij hem in dezelfde woning te zijn,
+en hem niet te kunnen zien of spreken; weerhouden te worden door een
+tante die.... Maar neen, zij is geen gevangenbewaarster, dat is een
+ondraaglijk denkbeeld! Heeft zij dan geen medelijden met zulk een
+lief en teeder, maar ongelukkig kind....?
+
+Ofschoon mevrouw Mansburg zelve aan haar broeder den goeden
+raad--en zonder eenig voorbehoud--heeft gegeven, dat men Coba toch
+alle gelegenheid zou benemen om August, en vooral afzonderlijk,
+te ontmoeten, zoo hebben Coba's laatste woorden een zonderlinge
+gevoeligheid bij haar opgewekt. Zij, _zij_ wordt beschouwd als een
+gevangenbewaarster, als iemand met een sleutelbos en handboeien,
+en dat, ter bewaking--niet van een schuldig wezen, maar van een
+lieve arme lijderes, wier eenige misdaad het is geweest dat ze heeft
+bemind zonder wederbemind te worden. Een gevangenbewaarster! nog eens,
+dat denkbeeld is mevrouw Mansburg onverdraaglijk!
+
+Juist op het oogenblik dat Eva van haar echtgenoot den half angstigen
+half verwijtenden blik ontving--nadat zij, toegevend aan haar
+kwade luim, den generaal nogmaals op zoo weinig bedekte wijze deed
+gevoelen, dat ze hem van schrielheid verdacht, trad mevrouw Mansburg
+de kamer binnen.--Haar komst geeft een weldadige afleiding. Terwijl
+Kartenglimp en de jongelieden opstaan om haar te groeten, en Van
+Barneveld vluchtig den majoor aan zijn zuster voorstelt, vergeet
+hij--althans voor eenige oogenblikken--de "zonderling kwetsende
+maar toch waarschijnlijk verkeerd begrepen woorden van dat mooie
+duiveltje"--zooals hij Eva reeds bij zich zelven heeft genoemd--om
+aanstonds Hermines komst met Coba's welstand in verband te brengen,
+en met inwendige onrust doch schijnbaar kalm te zeggen:
+
+"Toch wél boven, Hermine?"
+
+Mevrouw Mansburg geeft een zeer bevredigend antwoord. Zij heeft neef
+Helmond iets te vragen.
+
+De vraag werd zacht gedaan.
+
+Om niet onbescheiden te zijn, knoopt Kartenglimp een gesprek met Eva
+aan, over Parijs en muziek en zang.
+
+Van Barneveld begrijpt niet welk een bijzondere vraag zijn zuster aan
+Helmond heeft te doen, en terwijl hij zijdelings het oog op haar mond
+houdt gevestigd, als wilde hij zien wat ze sprak, zegt hij nog eens:
+
+"Is er misschien iets.... dat....?"
+
+"Volstrekt niet Alexander. 't Geldt mij zelve." Zij wijst op haar
+hoofd.
+
+--Hermine zal weer last van hoofdpijn hebben, en geen rust aleer ze
+met neef de heele apotheek is doorgewandeld, denkt de generaal: à la
+bonne heure!--Ei zie, daar schijnen nog meer confidenties te moeten
+plaats hebben.--Helmond zegt dat men hem even zal excuseeren.--Mevrouw
+Hermine groet het gezelschap--wel wat vreemd, enpassant, meent Van
+Barneveld--en beiden verlaten de kamer.
+
+De herinnering aan Parijs heeft Eva's kwade luim in een soort van
+overmoed doen ontaarden. Nu August de kamer verlaten had, nu was het
+alsof zij het geschikte oogenblik gekomen zag om den oom--al moest het
+in presentie van dien vreemde wezen--eens nadrukkelijk te doen gevoelen
+dat zij als Helmonds vrouw, ja zelfs als de nicht van den generaal
+Van Barneveld, zich op den duur niet ongestraft zal laten beleedigen.
+
+Bij het luide roemen der genietingen in "die heerlijke stad", moest het
+telkens uitkomen dat men dáár zooveel breeder en gezonder opvatting
+van het leven had dan hier in het "achterlijke Nederland". 't Was
+daar aan alles te zien dat men er het dwaze stelsel niet huldigde:
+om door ontbering of gemis te leeren waardeeren. Neen, men genoot
+er wat betamelijk was. _Potters_ en _schrapers_ vond men dan ook in
+Parijs, ja zelfs in geheel Frankrijk niet.--Monsieur De Musard had
+het zelf gezegd: Men leefde er, en liet er leven! De minste werkman
+dronk er zijn flesch wijn en niemand bespaarde er een vijffrankstuk
+tot na zijn dood, indien hij er de levenden mee vroolijk kon maken.
+
+Kartenglimp lachte gedurig zeer hoffelijk om de dikwijls niet onaardig
+klinkende phrasen van het jonge mooie vrouwtje, doch was tevens zoo
+vrij--met het oog op dien zwijgenden, meestal ernstig voor zich heen
+zienden generaal--om een paar malen beminnelijk met den vinger te
+dreigen, en iets van "Hollandsche degelijkheid" of "rijperen leeftijd"
+in 't midden te brengen, terwijl hij zelfs ten slotte den generaal
+met een: "nietwaar je excellentie?" tot de bevestiging zijner meer
+degelijke gevoelens te bewegen zocht.
+
+"O ja majoor! men kan dat alles uit een zeer verschillend oogpunt
+beschouwen;" heeft de generaal geantwoord, en de toon, waarop hij dat
+antwoord gaf, verried niets, of althans zeer weinig van hetgeen er
+omging in zijne borst. De man met een open rondborstig karakter heeft
+zeker den zwaarsten strijd om zijn toorn te bedwingen. En nochtans
+beheerschte Van Barneveld zich op waardige wijze.
+
+Neen, die majoor, wiens gemaakte manieren, wiens vreemde hoffelijkheid
+en dikwijls zonderling vleiende toon hem hoe langer hoe meer
+tegenstonden, de man wiens bezoeken op _De Zonsberg niet zullen
+herhaald worden_,--hij zou geen getuige zijn van een scène de famille!
+
+De oude generaal zal de waardigheid van zijn rang tegenover dien
+inférieur niet te grabbelen gooien, en zelfs in zijn tegenwoordigheid
+dat dartele kind een vernederende terechtwijzing besparen, hoewel ze
+die zeer noodzakelijk verdient.
+
+Of Van Barnevelds opstaan, zijn vluchtig rechts en links zien alsof
+hij iets zocht, en daarop een tamelijk snel verlaten van de kamer,
+zonder hierover eenige verontschuldiging te hebben gemaakt, alleen op
+rekening van den inwendigen strijd moesten gesteld worden, of ook dat
+het lange wegblijven van August nogmaals zijn heimelijke onrust over
+Jacoba had opgewekt, zeker was het dat Eva, in het heengaan van dien
+oom, alweder geenszins het bewijs vond dat haar persoon en gezelschap
+hem zoo bijzonder lief waren, maar wel--en met heimelijk genoegen--dat
+zij het "inhalige van zijn karakter juist heeft beoordeeld, en dat
+haar zijdelings afgeschoten pijlen raak zijn geweest".
+
+Kartenglimp, die in een ondeelbaar oogenblik een flikkering van triumf
+in dat schoone oog heeft gezien, werpt nog een blik naar de nu weder
+gesloten deur, en maakt dan op bijzonder hoffelijken toon een half
+beschuldigende half verschoonende opmerking over het heengaan "der
+heeren", maar zegt ten slotte, dat hij zich niet te beklagen heeft
+zoolang het lief gezelschap van mevrouw Helmond hem voor dat gemis
+blijft schadeloos stellen.
+
+Eva had er nog niet aan gedacht, dat zij als 't ware alleen is gelaten
+om dien vreemden majoor gezelschap te houden. Ze ziet hem na zijne
+vleiende woorden vluchtig doch met zekeren weerzin aan.
+
+Straks heeft ze dien man een enkele maal gebruikt als.... den
+telegraafdraad, waarlangs men zijn gedachten aan het bedoelde adres
+zendt, als den biljartband, om van terzij een carambole te kunnen
+maken. Maar nu, nú heeft hij uitgediend! Zijn hoffelijkheid op dien
+gemaakt fatsoenlijken toon, stuit haar tegen de borst. Ofschoon zij
+het heengaan van den oom--ook met het oog op dien vreemde--lomp en
+hatelijk vindt, het komt echter niet te pas dat die man er zoo op
+zinspelen durft; 't voegt hem niet dat hij August, een der heeren
+noemt die het aan háár overlaten, om hem--dien man--"met haar lief
+gezelschap voor dat gemis schadeloos te stellen".--Wat verbeeldt zich
+die oude dwaas! En mijnheer Van Barneveld? Denkt hij misschien dat
+Helmonds vrouw, omdat ze aanstonds toegaf en zich gewillig voor het
+theeblad plaatste, dat ze hier juffrouw van gezelschap of huishoudster
+is geworden?
+
+Indien de heele familie, uit welke oorzaak dan ook, er geen bezwaar
+in ziet om de kamer te verlaten, en mijnheer Van Barneveld het zelfs
+niet noodzakelijk acht in 't gezelschap van menschen te blijven,
+die hem bezoeken, dan voelt Eva zich wel 't allerminst geroepen om de
+honneurs van zijn huis waar te nemen, en zal die majoor haar althans
+geen beletsel zijn om mede heen te gaan wanneer zij zulks verkiest.
+
+"Oom begrijpt zeker niet waar Helmond blijft," zegt ze snel, en dan,
+opstaande: "Ik vrees dat mijn nichtje weer minder is geworden.--U
+zult mij permitteeren....?"
+
+Niet zonder verbazing en een vreemde plooi om den mond, ziet nu
+Kartenglimp die jonge schoone vrouw insgelijks en met haastigen tred
+de kamer verlaten. Ternauwernood smoort hij een verwensching terwijl
+hij haar naoogt; doch, niet zoodra is de deur achter haar gesloten en
+bevindt hij zich in die groote kamer geheel alleen, of hij weerhoudt
+den vloek niet, die hem op de lippen brandt, en balt hij zijn vuist,
+en verwenscht bij zich zelven een familie die zich niet ontziet om
+hem--den majoor Kartenglimp--als een kwajongen te behandelen....als
+een _niets_, als een _nul_!
+
+Eensklaps--alsof een pijnlijke herinnering hem treft, fronst
+Kartenglimp de zwartgeverfde wenkbrauwen.--Ja.... indien men had
+vernomen....? Maar dat is onmogelijk.--Bij die toevallige ontmoeting
+in 't bosch is het hem duidelijk gebleken dat ook de generaal met die
+zaak geheel onbekend was. En, _hoe_ kon 't hem, of iemand anders ook
+ter oore zijn gekomen! Hebben de vier officieren, die te Soerabaya
+in de zaak waren betrokken niet hun woord gegeven dat ze zwijgen
+zouden, en, althans zooveel mogelijk, de zaak geheim te houden of
+te smoren, indien hij terstond zijn ontslag uit den dienst wilde
+nemen, naar 't moederland vertrekken en er zich nimmer in eenige
+garnizoensplaats vestigen zou? Neen, 't is niet mogelijk dat die
+oud-kameraden hun woord hebben gebroken.--Dat zij hem steeds met hun
+dwazen haat vervolgen, en zelfs nog over den wijden oceaan het oog
+op hem gevestigd houden, 't is hem gebleken toen hij te 'sGravenhage
+vóór zijn vertrek naar Romphuizen, dien scherpen brief ontving, met
+bevel om zich onmiddellijk uit de residentie te verwijderen, indien
+hij wenschte dat het voorgevallene onbekend bleef. Maar juist deze
+bedreiging is hem weder het bewijs geweest dat men, zonder aanleiding
+van zijn kant, het gegeven woord niet zou breken, en, dewijl hij nu het
+kleine Romphuizen--waar volstrekt  geen garnizoen was--tot zijn vaste
+woonplaats had gekozen, zoo is er immers van die zijde geen de minste
+reden tot vrees. Neen, zelfs hier heeft hij uit alle voorzichtigheid de
+conversatie met den oud-kapitein Armelo maar weinig gezocht, en er tot
+heden geen werk van gemaakt om den generaal te ontmoeten, ofschoon een
+verkeer met oud-officieren buiten een garnizoensplaats hem geenszins
+verboden was.--_Verboden_! ha! Zal hij zich dan nooit kunnen wreken
+op dat viertal, op dat ellendig eedgespan? Neen, elke poging ertoe
+zou slechts uitloopen op zijn eigen vernedering. 't Ware het zekere
+middel om hem bekend te doen worden voor de geheele wereld, en zich
+gebannen te zien uit elken kring waar hij nu zijn genoegen vindt.
+
+En toch, soms kookt en bruist het met geweld in zijn borst, en schept
+zijn wrekende verbeelding zich een schitterende zegepraal. Dan, dan
+ziet hij ze ginder.... dáár in een kleine ontredderde boot, meegesleurd
+door den woest opgezweepten oceaan, kampen met de schuimende golven.
+
+En met den storm van zijn haat stuwt hij het zwakke vaartuig voort,
+door de felle branding naar gindsche klip, en ha! het stoot er in
+splinters vaneen, en--vier verminkte lijken, gebeukt tegen de naakte
+rots, ze worden door 't schuim bedolven.
+
+Of ook:
+
+Zie, daar ginder snellen ze voort, met opgeblazen moed; ze zullen
+een vijandelijke benting bestormen. Maar stil, stil! een hinderlaag,
+kunstig met bamboes en palm en aarde bedekt, ze schuilt daar weg op
+hun pad als een adder onder 't gras. En zie, daar stormen ze heen;
+ze bereiken de plek. Ha! met dreunenden doffen klank storten er vier
+neder op de spiesen en palissaden, en, gillende kreten stijgen er op
+uit de diepten waar 't bloed spat in 't ronde.
+
+--Doch, wat baat hem zulk een gewaande wraak? Staat hij niet machteloos
+tegenover hun geweld?
+
+--Maar _hier_, waar men Kartenglimp slechts kent als den
+gepensioneerden majoor; waar men hem de eer aan zijn rang is
+verschuldigd, hier kan en zal hij zich wreken zoo men beleedigen durft!
+
+--Opgestaan, met de linkerhand op den stoelknop gedrukt, balt de majoor
+nu nogmaals de vuist, en vlamt zijn oog de kamer in 't rond. Zie,
+een bijna levensgroot portret van den generaal treft eensklaps zijn
+blik, en uit den halfdonkeren toon aan den wand ziet het hem met wijd
+geopende oogen gestreng en onbeweeglijk aan.
+
+Dat oog, zoo doordringend op hem gericht, hij weerstaat het
+niet. Wanneer zulk een blik hem in de werkelijkheid trof, het zou hem
+zijn alsof men hem had doorgrond, alsof men hem kende als den man,
+"onwaardig den degen te dragen, onwaardig zelfs den naam uit te
+spreken van een _fatsoenlijke_ vrouw".
+
+--Maar dat is gelogen! Indien er werkelijk vrouwen zijn die zulk een
+schoonen naam verdienen, die eerzamen, ze hebben zich nooit over hem
+te beklagen gehad. En wat het eerste betreft, heeft hij dan in den
+Bandjermassinschen krijg den dood niet onder de oogen gezien? 't is
+waar, steeds goed gedekt, met de rumflesch terzij en de zweetdroppels
+op het aangezicht, maar "'t gaat er immers duizenden zóó"!--Wie wil
+sterven!? Niemand! De krankzinnige alleen, omdat hij.... krankzinnig
+is; of de grijsaard misschien omdat zijn levenslust vervloog en hij
+niet meer genieten kan.
+
+--Maar hij--Kartenglimp--hij wil leven en genieten zoolang het hem
+mogelijk is. En daarom ook, ofschoon dokter Helmond zijn wrok heeft
+gewekt, hij zal hem nu te vriend houden. Immers dat niet terugkomen na
+het ontvangen van het telegram, 't heeft juist bij de uitkomst bewezen
+hoe goed hij zijn gestel reeds kende, en dat hij een uitmuntend dokter
+is.--Ja hij, wil leven en genieten!--De ontdekking dat er door zijn
+verre vijanden geen scheidsmuur was geworpen tusschen hém en dien
+vermogenden luitenant-generaal; de zekerheid dat hij nu welwillend
+op _De Zonsberg_ zou worden ontvangen; de hoop in 't eind dat men
+hem in dien kring zou waardeeren en trekken; dat hij er dikwijls de
+schoone doktersvrouw ontmoeten, en met de jonge teedere erfgename
+op een goeden voet zal komen, dat alles heeft hem met zonderlingen
+glans in 't oog geblonken. Ha, nu zou hij voortaan den rechten toon
+wel treffen. Ofschoon nog jong van hart en van kracht, men werd toch
+wat kalmer met de jaren. Welzeker, die _Zonsberg_ zou voor hem een
+bron worden van genot, en de vriendschap van den generaal wel mogelijk
+meteen het bolwerk tegen "valsche geruchten".
+
+Schuin terzij ziende, ontmoet Kartenglimp nu nogmaals dien strengen
+blik aan den wand.
+
+--En moet die blik nu de bevestiging zijn dat hij heeft misgerekend;
+de bevestiging van 'tgeen hij inderdaad inweerwil van zijn gekoesterde
+verwachting, sedert het eerste oogenblik zijner komst in dit sombere
+vertrek, als onwillekeurig gevoelde, namelijk: dat zijn bezoek een
+onwelkom bezoek, en zijn hoop op de vriendschap in dit huis een
+illusie was?
+
+--'t Zij zoo; de tijd moet het leeren; men kan zich bedriegen;
+maar, indien dát waar is, dan--en een zware vervloeking knoerpt er
+tusschen zijn blank gebit--dan, ja, dan heeft de duivel reeds zelf
+voor brandstof gezorgd.--De wauwelaar van het stadje had ditmaal
+toch waarheid gesproken. Kartenglimp heeft het nu zelf gezien: het
+vuur ligt te smeulen; soms spat het al vonken, en--langs de palm van
+zijn hand behoeft hij onbespied slechts zachtkens te blazen om den
+breeden vuurstroom te doen opgaan. Ha, dat zou een lust zijn om te
+aanschouwen; en in 't eind zal hij van verre zich zelf nog kunnen
+koesteren aan den fellen gloed! Ha!
+
+Kartenglimp schrikt.--Eensklaps werd de deur geopend en de vrouw aan
+wie hij daar juist heeft gedacht, trad onverzeld de kamer weer binnen.
+
+Straks in de marmeren gang gekomen, heeft Eva--die zich in de woning
+van haar nieuwen oom nog op vreemd terrein bevond--inderdaad niet
+geweten waarheen ze zich begeven zou. Ze heeft rechts en links gezien,
+even aan de trap geluisterd, in de hoop dat August komen mocht, en,
+terwijl ze nog luisterend op het koele marmer staarde, is het haar
+eensklaps geworden alsof een looden druk, een pijnlijk vuur haar van
+den boezem werd weggenomen. Ook nu heeft het betere in haar gesproken,
+ofschoon met zachte zoet-vleiende stem.--Zij is te ver gegaan!--Ja,
+maar veinzen dát kon ze ook niet, en dáárom heeft ze den oom moeten
+toonen wie hij aan Eva hebben zou en hoe ze hem beoordeelt. Doch
+wanneer zijn plotseling heengaan, en zonder dat hij een enkel woord
+heeft gesproken, dan eens het bewijs mocht zijn dat ze haar doel
+had getroffen; wanneer de rijke oom nu inderdaad gevoeld heeft wat
+hij aan den geliefden neef is verschuldigd, en hoe de aangenomen
+houding tegenover Helmonds jonge vrouw hun aller leven niet anders
+dan verbitteren kon; _indien_ het dan waar is dat hij door haar
+"overtuigende redenen" reeds zoo spoedig tot een mildere zienswijze
+geraakte, dan moest zij bij kalmer beschouwing wel leed gevoelen dat
+ze zich zoo weinig beheerschte. In tegenwoordigheid van _een vreemde_,
+vierde ze immers haar onwil den vrijen teugel; in het bijzijn van hem,
+die met zijn vorschend oog ongetwijfeld geheel haar toeleg doorzag,
+heeft ze Helmonds oom moedwillig vernederd.
+
+Een vuurrood bedekte Eva's gelaat.--Zij is te ver gegaan, veel te
+ver! Wát er mag wezen, de generaal Van Barneveld is ook _haar_ oom.--En
+zal nu die vreemde--gekrenkt, dewijl men hem geheel alleen heeft
+gelaten--met den ontvangen indruk van hier gaan, om naar goedvinden
+te verhalen van 'tgeen hij ter kwader ure heeft opgevangen? Neen, dat
+kan en mag niet wezen; de gemaakte indruk moet worden uitgewischt;
+ze is het verplicht; en bovendien, de eer der familie is ook háár
+eer. Terug dan Eva, terug naar dien vreemde!
+
+
+
+
+
+
+
+VIJFTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Slechts met haar doel voor oogen bemerkte Eva bij haar binnentreden
+de plotselinge verwarring niet, die er op Kartenglimps gelaat was
+te lezen.
+
+Alsof ze zich straks inderdaad met het voornemen had verwijderd om
+aanstonds terug te keeren, begeeft ze zich nu, met den snellen tred
+die zulks bewijzen moet, naar hare plaats, en ofschoon het haar de
+grootste moeite kost, vraagt ze tevens beleefd om verschooning dat
+ze mijnheer een oogenblik heeft alleen gelaten.
+
+De overgang zijner zwarte of roodvlammende visioenen tot de onverwachte
+werkelijkheid van Eva's verschijning, had Kartenglimp zoodanig verrast
+dat hij niet aanstonds een antwoord gereed heeft, maar nochtans in
+hetzelfde oogenblik een zeer sterk sprekenden trek van hoffelijkheid
+op zijn gelaat kan te voorschijn roepen.
+
+En Eva zal nu trachten goed te maken wat ze met het oog op dien
+vreemde misdeed.
+
+Ze zegt te hopen dat mijnheer Kartenglimp de afwezigheid der heeren
+toch zal ten goede houden.--Neen, er is volstrekt geen gevaar; maar de
+lichte ongesteldheid van nicht Jacoba maakt oom Van Barneveld dikwijls
+zeer onrustig. Zeker zou hij echter zoo aanstonds terugkomen. Oom
+Van Barneveld en zijn dochter--zoo luidde het verder--ze waren met de
+innigste liefde aan elkander gehecht, en geen wonder, Jacoba was een
+goed zachtaardig meisje, terwijl oom--men behoefde er Helmond slechts
+naar te vragen--een door en door rechtschapen en edel mensch was,
+dien men zeerzeker liefkreeg op den duur.
+
+Kartenglimp meende, met een goedwillig lachje, dat het altijd aangenaam
+was wanneer die _duur_ niet te _lang duurde_. Er waren ook menschen,
+die men lief en beminnelijk vond van het eerste oogenblik dat men ze
+kennen leerde.
+
+Juist omdat Eva de bedoeling zijner woorden giste, klonken ze haar
+in dezen stond zeer onaangenaam. Haar verheffing ten koste van den
+oom in diens _afwezigheid_, tooverde haar zijn beeld in waardiger
+trekken voor den geest dan het er tot nu toe gestaan had. Zonder haar
+overtuiging geweld aan te doen, voelde zij zich eensklaps gedrongen om
+den heer van _De Zonsberg_ in het schoonste daglicht te plaatsen, en,
+met den lof van vrienden en vereerders op de lippen, haar geliefden
+August als 't ware sprekend in te voeren, terwijl ze met de weinig
+doordachte verklaring besloot, dat haar schermutselingen met den oom
+op rekening moesten gesteld worden van haar ondeugende zucht om oude
+heeren te plagen, waarbij ze dan altijd de slechte gewoonte had om
+de zaken zoo sterk te kleuren als haar mogelijk was.
+
+En mijnheer Kartenglimp begreep dat alles zeer goed, en was uitermate
+beleefd.
+
+
+
+'t Is nog luttele minuten geleden dat Eva in de kamer terugkwam, maar
+ze duurden haar reeds verbazend lang. Nu ze haar schuld had geboet,
+nu kost het haar groote moeite om het gesprek met dien majoor te
+vervolgen. Toch zal ze volhouden, al dreigt ook de wrevel haar weer
+te overweldigen, dewijl de man wiens eer ze nu ophoudt, nog steeds
+op zich wachten laat.
+
+Kartenglimp zoekt naar den juisten toon. Hij wenscht een goeden
+indruk bij het zonderlinge vrouwtje achter te laten, en, gevoelig voor
+zijn kleine hoffelijkheden is ze niet, ook dán niet wanneer hij haar
+buitengewone muziek- en zanggaven roemt, waarvan hij "zoo dikwijls met
+bewondering hoorde spreken".--En--naar zijn lof over dokter Helmond
+hoort ze met zichtbaar welgevallen. Maar zie, een blosje kleurt haar
+gelaat, nu hij eensklaps, half vragend zegt: dat mijnheer haar vader
+immers nog een afstammeling is van het oud Hollandsch geslacht der
+graven Van Armeloo? Hij had tot nog toe verzuimd den kapitein er eens
+naar te vragen.
+
+Ofschoon Eva van die grafelijke familie niets anders wist dan dat
+ze moest bestaan hebben, zoo was het toch alsof een schok, maar vol
+zoete bedwelming haar getroffen had. Merkbaar in verwarring, geeft
+ze ten antwoord dat ze.... ja.... gelooft, maar toch niet zeker durft
+zeggen;--en ze gevoelt terzelfdertijd den blos steeds hooger stijgen,
+en 't wordt alsof vonken vuurs haar uit de oogen spatten. Dewijl
+verlegenheid bij Eva inderdaad een zeldzaam verschijnsel is, kwelt en
+drukt ze haar nu te sterker. Ze zou zich onzichtbaar willen maken in
+dezen stond. Ofschoon ze heimelijk hoopt dat men 't minder aan haar
+zal kunnen bespeuren dan zij 't zelve gevoelt, zoo zoekt ze nochtans
+naar een middel om zich voor een verdere bespieding te vrijwaren,
+en, ijlings opstaande wendt ze zich naar een pianino, die op eenigen
+afstand schuin achter haar staat.
+
+Straks, terloops over muziek sprekend, had Kartenglimp gevraagd, of dat
+stuk een Erard was, waarop Eva het antwoord is schuldig gebleven. Nu,
+in haar verwarring, kwam het haar niet te gezocht voor om fluks het
+instrument te openen, en, met een blik op het étiquet den naam van den
+fabrikant te noemen; maar ook, ze gevoelt zich daarna nog te weinig
+hersteld om nu reeds voor 't oog van dien man in 't volle licht
+terug te keeren, zoodat ze haar toevlucht neemt tot het aanslaan
+van eenige zeer krachtige accoorden, de introductie van een lied,
+waaraan ze vluchtig was herinnerd door het vignet van een muziekstuk
+dat op de piano lag.
+
+Fiks! het aanslaan van die accoorden doet reeds goed.
+
+Zoo aanstonds zal hij niets meer aan haar bemerken.--Hier begint
+het lied.--Dat lied te _zingen_.... voor dien vreemde! Ze zal wel
+wijzer wezen. Toch kan ze nog even voortspelen; de melodie met de
+rechterhand.--Forto:
+
+
+
+    "Ach lieber Gott, mein krankes Herz
+    Wird brechen bald vom Liebesschmerz."
+
+
+
+--Maar straks, ja dan moet zij van dien vreemde méér vernemen.... De
+graven Van Armeloo.... _Van Armeloo_! In stilte heeft zij wel
+eens aan zoo iets gedacht.... Ha! een verarmde tak der graven
+Van.... Diminuendo:
+
+
+
+    Und bricht es in der tiefen Noth;
+    Schau' denn mein' Augen weinens roth,
+    Und tausch' mich in dein Armen, Tod!
+
+
+
+"Nicht Eva, wil je alsjeblieft niet meer piano spelen? Je weet dat
+Coba ongesteld is;" zegt Van Barneveld, die bij het klinken der
+laatste accoorden in de kamer trad.
+
+Ondanks den kalmen toon, waarop de generaal zijn verzoek heeft gedaan,
+was er toch een bijzondere trilling in zijn stem te bemerken, en
+spreken zijn oogen het stil verwijt: Als men dan den ouden man niet
+wil sparen, dan moest men althans zijn lijdend kind ontzien.
+
+De majoor, die Eva reeds tot op zeer korten afstand was genaderd,
+heeft bij het binnenkomen van den generaal, onwillekeurig een schrede
+zijwaarts teruggedaan. Zich spoedig van zekeren schok herstellend,
+maakt hij nu een beweging met de hand die moet uitdrukken, dat men--hij
+en zij--daaraan had moeten denken, maar....!
+
+"'t Is mijn gewoonte niet mijnheer," vervolgt Van Barneveld terwijl hij
+zich tot den majoor wendt, "om menschen die de beleefdheid hebben mij
+te bezoeken alleen te laten, de ongesteldheid mijner dochter was er nu
+de oorzaak van. Om u de waarheid te zeggen, liever had ik dezen avond
+_niet_ ontvangen. U zult me deze openhartigheid ten goede houden."
+
+"O generaal, indien ik had geweten....."
+
+"U kondt dat niet weten majoor. Maar....." en uit den nadruk, dien
+Van Barneveld op dit laatste woord heeft gelegd, valt gemakkelijk
+te besluiten dat hij er zou willen bijvoegen; maar--'t zal mij nú
+aangenaam zijn indien gij _vertrekt_.
+
+Weinige seconden later heeft Kartenglimp het landhuis verlaten. Na
+een ongezellige wandeling, waarbij hem gedurig zeer zwarte beelden
+voor den geest zijn gekomen, terwijl niet zelden een geritsel in 't
+akkermaalshout of eenig ander geluid hem tot grooteren spoed heeft
+aangezet; na dien gejaagden tocht is de majoor eindelijk met zekere
+verruiming het oude stadje binnengestapt, om al spoedig zijn woning
+te bereiken waar hij zich op zijn kamer met wat grog zal kalmeeren,
+en eens geregelder zal kunnen nadenken over......
+
+Een "Ha!" op vreemden toon, rolt hem straks van de lippen terwijl
+hij, geheel in zich zelven gekeerd, juffrouw Ketels ronde dienstbode,
+kokend water in zijn glas ziet schenken, 't welk ten halve met rum
+is gevuld. Een gemeenzame lofrede op den klaargemaakten drank, die
+de deerne, na dat "ha!" meende verschuldigd te zijn, wordt echter
+door den majoor met een voor haar zeer ongewone ruwheid beantwoord,
+want, ofschoon door walmen en roode vlammen heen, ziet Kartenglimp
+nu slechts de slanke en fiere gestalte der beeldschoone doktersvrouw.
+
+
+
+En in diezelfde oogenblikken staat Eva Helmond, gereed tot vertrekken,
+vol ongeduld op haar August te wachten.
+
+'t Is haar bekend geworden dat Helmond bij Jacoba is geweest, en
+dat Coba--wier zenuwgestel immers zoo buitengewoon zwak was--op het
+hooren van het gespeelde lied, waarvan de tonen, ofschoon door het
+plafond gedempt, toch duidelijk tot haar kamer zijn doorgedrongen,
+eensklaps klappertandend en straks ook snakkend naar den adem, in
+Helmonds armen is neergezegen.
+
+Meer weet Eva niet. Doch zij heeft genoeg vernomen. 't Verwijt heeft
+haar getroffen dat ze door haar _onnadenkendheid_--jawel, niets meer
+en niets minder--het zwakke kind, zoo al niet in levensgevaar gebracht,
+haar dan toch zeker een gevoeligen schok had gegeven. Oom Van Barneveld
+meende dat Eva nu wel begrijpen zou, wáárom het ontvangen van menschen
+hem minder raadzaam voorkwam, terwijl hij haar uitdrukkelijk heeft
+verzocht, om haar bezoeken liefst niet te herhalen voordat Coba geheel
+en al hersteld zou zijn.
+
+De oude generaal, die straks te laat was gekomen om nog een onderhoud
+van Coba met August--waarvoor hij gevreesd heeft--te kunnen
+verhinderen, had zuster Hermines redenen, ofschoon met droevig
+hoofdschudden, moeten aanhooren, terwijl men reeds zoo spoedig de
+treurige gevolgen van haar onvoorzichtigheid aanschouwen zou. Maar,
+nú ook bestond er geen schijn van twijfel meer dat Jacoba inderdaad
+een andere liefde dan zusterliefde voor haar pleegbroeder koesterde, en
+dat zijn huwelijk met Eva Armelo haar een _diepe_ wond had geslagen. En
+Van Barneveld aarzelt niet langer, maar voelt zich krachtig gedrongen
+om in 't einde rondborstig met zijn pleegzoon te spreken. Helmond, met
+de oorzaak van Coba's zielelijden bekend, zal hem raden en steunen in
+'t belang van zijn geliefd kind. Ja, wat zou hij, de oude krijgsman,
+bij zulk een toestand ook langer alleen staan en schijnbaar zorgeloos
+zijn, zonder den raad en de medewerking in te roepen van hem, die in
+deze teedere zaak zoo nauw betrokken is!
+
+En terwijl Eva vol ongeduld wacht, staan Van Barneveld en August
+tegenover elkander op de kamer van den generaal.
+
+De laatste woelt met de hand in de witte haren, en herhaalt:
+
+"Heeft ze niets.... _niets_ anders gezegd?"
+
+"Nee oom! Coba heeft me alleen over dat reisplan gesproken, waarbij
+ze mij dringend verzocht om u daarvan af te brengen, en ik moest haar
+toestemmen oom, dat ze evengoed op _De Zonsberg_ als op _De Godesberg_
+herstellen kan; tenminste...."
+
+"Ten minste....? Nu spreek dan Helmond."
+
+"Wanneer oom zoo goed wil zijn te begrijpen, dat tante Hermine het
+veld voor Jacoba's dokter moet ruimen."
+
+"Er zijn kwalen Helmond, die een vrouw van jaren misschien eerder en
+juister zal inzien dan een jong dokter, hoe knap hij ook wezen mag."
+
+Van Barneveld neemt een boek van de tafel, en terwijl hij schijnbaar
+aandachtig den titel beziet, vervolgt hij: "Coba's zenuwkwaal moet
+een geheime oorzaak hebben."
+
+"Dat heb ik sedert lang begrepen oom."
+
+Van Barneveld opziende:
+
+"Jij, begrepen? Sedert _lang_? Sedert wanneer August?"
+
+"Het eerst op den avond vóór mijn trouwen oom, toen ik na ons gesprek
+over Coba haar eens nauwkeurig heb ondervraagd."
+
+--Vóór zijn trouwen! August heeft het dan geweten nog eer hij zich en
+voor immer aan dat ijdele kind verbond! Hij heeft den oorsprong van
+Coba's zielelijden gekend, en is geen stap teruggetreden in 't belang
+van háár, die hij altijd zijn lieve zusje heeft genoemd. Eigen zin en
+hartstocht heeft hij gevolgd zonder te bedenken dat hij zijn weldoener
+met dien moord aan zijn kind een vreeselijken slag ging toebrengen,
+vreeselijker nog dan die, waarmee Helmonds jongere broeder hem vroeger
+getroffen had!
+
+De oude generaal heeft weder door het opnemen van het boek een
+afleiding voor zijn ontroering gezocht. Nu is 't voorbij.--Ben ik
+dan kindsch geworden of wel een blind egoist, zoo peinst hij voort
+gedurende de luttele seconden, waarin het na Helmonds verklaring
+stil bleef. Kon ik dan verlangen dat August zijn liefde, zijn
+hart zou dwingen uit dankbaarheid; ter genezing....!? _Wie_ zou de
+krankzinnigheid hebben om zoo iets te eischen? Maar zeker, altijd
+heeft August Jacoba liefgehad; zijn bewijzen van teederheid hebben
+wortels geschoten in haar schuldeloos hart; en toen, toen is een
+Delila met haar Sirenenzang gekomen, en ze heeft hem bedwelmd, zoodat
+hij blind voor Coba's liefde en voortreffelijkheden geworden is. Die
+vermetele! Smaden en trotseeren durft ze nu nog den grijzen pleegvader,
+en.... haar triumf op zijn engelachtig kind vol zelfverloochenende
+liefde, komt ze hier schaamteloos vieren met haar..... _vervloekt
+pianospel_!
+
+Een oogenblik was Van Barneveld zich zelven geen meester; het boek
+wierp hij met kracht op de tafel, en een paar woorden, ofschoon bij
+het uiten gesmoord, ze mengden een verbolgenheid in die anders zoo
+waardige trekken, waaruit schier haat was te lezen.
+
+"Oom, wat deert u?"
+
+"Niets August."--Na een oogenblik van krachtige zelfbeheersching
+herneemt Van Barneveld, uiterlijk kalm: "Zoo, je hebt dus al vóór je
+trouwen geweten dat Coba.... méér voor je gevoelde dan...."
+
+Een vuurrood vliegt over Helmonds gelaat. Hij moet zich aan de tafel
+vasthouden, want die schok kwam te onverwacht.--Groote God! is dat
+de oorzaak van Coba's lijden! zou het teedere zwakke kind....? Maar
+neen, door woord noch blik heeft ze hem ooit iets meer gezegd dan
+'tgeen ze nog dezen avond, met blijdschap over zijn komst herhaalde:
+hij was haar lieve broeder--dát, maar ook _niets meer_.
+
+"Oom, ik begrijp niet....? U bedoelt....?"
+
+"Ik bedoel August, hetgeen je uit mijn woorden hebt begrepen.--
+
+De zaak is van teederen aard. Had ik je niet van jongs af aan mijn
+zoon genoemd, we stonden zeker niet met zulk een verklaring tegenover
+elkander. Maar nu, 't is mij om 't welzijn, om 't leven van mijn kind
+te doen. Ik oude man kan niet langer een rol spelen; mij kwellen met
+verzinsels en vrouwen-intriges om Coba te vrijwaren voor schokken
+die haar nadeelig zijn; immers Hermine zelve heeft getoond dat de
+omstandigheden haar te machtig kunnen worden.--August, mijn openhartig
+spreken is je een vernieuwd bewijs van mijn achting en vertrouwen.--Je
+hebt de goede Coba lief..... als een broeder. Zeg me wat wij te doen
+hebben in haar belang?--August! August!!..... Hoor je me niet?"
+
+"Ik hoor u oom.--Maar nee, nee! dát kan niet waar zijn!"
+
+"Heb je geen brief ontvangen die, waarschijnlijk na je vertrek in
+Parijs gekomen, van daar is teruggezonden?"'
+
+"Nee oom! van wie?"
+
+--Zal mij dan niets gespaard worden, zegt Van Barneveld onhoorbaar. En
+dan overluid, terwijl hij August het papier toont, 'twelk door midden
+gescheurd op Coba's schrijftafel werd gevonden:
+
+"Lees!--Ik weet dat mijn pleegzoon ons lief heeft, en zwijgen kan."
+
+En Helmond leest de regels door Jacoba op dien bewogen morgen in
+vreeselijken angst geschreven.--Met strakken blik blijft hij op het
+onvoltooide epistel staren. Zou het mogelijk zijn?--Maar, geen enkel
+woord in dat schrift bevestigt zulk een vermoeden. Wat zegt het anders
+dan 'tgeen Helmond reeds zelf had doorzien: dat Coba namelijk hem
+deelgenoot wilde maken van een bitter hartzeer, van een zieleleed
+'twelk haar lichaam te sloopen dreigde.
+
+
+
+Eva Helmond loopt in het groote benedenvertrek vol ongeduld op en
+neer. Met een smadenden blik beschouwt ze vluchtig het sprekend
+portret van den generaal, 'twelk met dat doordringende oog op haar
+neerziet. Eensklaps treedt ze op het schelkoord toe en trekt er met
+kracht aan.
+
+Eenige oogenblikken later verschijnt Hendrik.
+
+Eva in een voltaire neergegleden, heeft een achtelooze houding
+aangenomen en zegt:
+
+"Wil je mijnheer roepen. Zeg dat ik klaar ben."
+
+"Mevrouw..... belieft.....?"
+
+"Je zoudt dokter zeggen dat ik hem wacht."
+
+Hendrik aarzelt.
+
+"Mevrouw zal niet kwalijk nemen, maar dokter is op menheers bureau, en
+toen ik zooeven met de brieven boven kwam, toen zei mevrouw Mansburg,
+die juist op den overloop was, dat ik niet zou aankloppen maar de
+brieven hier brengen. Een is er voor dokter bij. Menheer Van Hake
+had gezegd dat de besteller hem maar mee zou nemen omdat dokter
+_hier_ was."
+
+Hendrik legt een paar brieven bij Van Barnevelds plaats op de tafel.
+
+"Geef hier!" zegt Eva met een wenk naar de brieven; en dan, als Hendrik
+aan het bevel heeft voldaan: "Je hebt gehoord wat ik zei niewaar? Je
+zoudt dokter waarschuwen dat ik klaar ben."
+
+"Tóch naar boven gaan mevrouw?"
+
+"'t Komt me voor dat ik het vrij duidelijk heb gezegd Hendrik!"
+
+Hendrik meesmuilt in zich zelven, dat die jonge mevrouw van de kale
+kapiteinsfamilie, nog meer komplementen op 'r lijf hèt dan al de
+leden der generaalsfamilie te zamen. Zoo'n kommando heeft ie van
+juffrouw Coba--die zachte engel!--nog nooit gehad. Maar afijn, als
+ie tegen de orders van den generaal handelt dan zal hij weten _wie_
+'t hem gelastte.
+
+Eva beziet de brieven. De ééne--voor den luitenant-generaal Van
+Barneveld--interesseert haar volstrekt niet; de andere is aan
+'t adres van "monsieur le docteur A. Helmond, hotel du Helder,
+rue du Helder, Paris." Hé, dat is aardig! Een stempel van het
+hotel er op, en dáár afgeschreven: "Ronduyse près de la Haye,
+Hollande!" Kluchtig! _Ronduyse_ près de la Haye!--Nu ja, wat wist
+men in die wereldstad ook van een nest als Romphuizen aan 't eind
+der aarde; 't was al mooi dat ze er een stedeke kenden 'twelk men
+hier de residentie noemt.--Wat al poststempels! Tweemaal Paris--'s
+Gravenhage--en Romphuizen--'t Is niet de inhoud van den brief,
+die haar belangstelling wekt, maar de brief, zooals zij hem daar in
+handen houdt, heeft voor haar zulk een bijzondere aantrekkelijkheid,
+omdat hij diezelfde heerlijke reis heeft gemaakt, en hun uit die
+prachtige stad en uit datzelfde hotel, nog als een groet van verre
+werd nagezonden. Men had hen dáár niet vergeten. Hém niet: le beau
+docteur, en zeker ook háár niet: la belle Hollandaise--ha! zoo men
+het geweten had: née comtesse d'Armeloo!
+
+Het beschouwen van den brief met de vele postmerken op de voor-
+en achterzijde, heeft Eva's gedachten een weinig afgeleid. Zal ze
+hem openen?--Man en vrouw zijn immers één.--Bah! nieuwsgierigheid
+past niet in het kader van een fier en edel karakter.--Ze zou dien
+brief _kunnen_ lezen, maar ze wil het niet.--Toch zal ze zoo vrij
+zijn om hem in den zak te steken: mijnheer de generaal behoeft de
+correspondentie van de familie Helmond niet te controleeren.
+
+
+
+Weinige minuten, nadat dokter Helmond de hem straks getoonde letteren
+heeft gelezen, zegt Van Barneveld terwijl hij Helmond met zijn
+doordringendsten blik beschouwt: "Maar ik herhaal je, dat zulk een
+vermoeden mij en mijn kind beleedigt."
+
+"En _ik_ behoef u niet te herhalen oom, dat dit vermoeden zeker nooit
+in mij zou zijn opgekomen wanneer er voor u of Coba--naar mijn innige
+overtuiging--iets beleedigends in te vinden ware, want...."
+
+"August, ga niet voort. 't Is volstrekt onnoodig dat mijn pleegzoon
+zich in deze teedere zaak verontschuldigt. Ik weet te goed wat hij
+voor Coba geweest is. Maar wáárom zich dan ook te verschuilen achter
+een vermoeden--bah! alsof Coba zich zóó zou hebben vergeten; alsof
+ze affecties zou hebben gevoeld voor haar.... _muziekmeester_! Zwijg,
+dat is beleedigend, zeer!"
+
+"Als u mij niet vergunt te spreken dan zal ik zwijgen; maar, u hebt
+ongelijk."
+
+Van Barneveld loopt met afgewend gelaat de kamer op en neer.
+
+Helmond herneemt:
+
+"Zelfs met uwe begrippen oom, kan mijn vermoeden noch voor u, noch
+voor de goede Coba beleedigend wezen. Immers door woord noch blik
+heeft ze ooit doen gissen wat er omging in haar hart."
+
+"Maar ik zeg je dat er in Coba's hart niets, _niets ter wereld_
+omging voor dien man.... een muziekmeester, die...."
+
+"Die een uitnemend mensch was, en--die nú rust in het graf oom."
+
+"Wat beteekent die toon! Dat laatste klinkt als een verwijt. Mij
+dunkt dat er niemand is die de rust van den doode verstoort dan dokter
+Helmond alleen. Ik heb dat jonge mensch geacht; hij was bescheiden,
+had talent; maar, zulk een verhaal--wat kon het anders dan mijn
+weerzin verwekken!"
+
+"Oom ik geloof...."
+
+"Je gelooft het ongerijmde. Stil! Ik had je raad gevraagd, maar
+behoef hem niet meer. 't Kwam mij niet geheel onnatuurlijk voor
+dat een gevoelig kind zich wat al te zeer aan den zoon van mijn
+vroeg gestorven krijgsmakker had gehecht; maar, dat die broeder--na
+misschien wat al te veel haar teederheid te hebben opgewekt, haar nu,
+en tegenover haar vader, durft verdenken; haar durft betichten van
+een.... gemeene liaison; dát, zie dat is...."
+
+"Maar, bij God....!"
+
+"Nog ééns, genoeg August! Ik wil mijn kalmte niet verliezen. Stel je
+gerust: Jacoba zal genezen ook zonder je meewerking."
+
+"Hoe! zou ik dan niet willen meewerken om Coba...."
+
+"Wij zullen in geen herhaling treden Helmond. Ons gesprek heeft me
+meer gekost dan je vermoedt. Ik wilde...."
+
+Er wordt vrij luide op de deur geklopt.
+
+"Wie daar?" roept Van Barneveld.
+
+Hendrik opent de deur en zegt op den drempel:
+
+"Menheer, mevrouw Helmond vraagt of dokter beneden wil komen? Mevrouw
+was klaar om te vertrekken en kon niet langer wachten."
+
+"Zeg aan mijn vrouw of zij nog even...."
+
+"Heeft mevrouw Mansburg je niet gezegd dat ik ongestoord wilde
+blijven?"
+
+"Jawel generaal."
+
+"En tóch durf je hierkomen!"
+
+"Mevrouw Helmond gelastte me generaal."
+
+"En heb je niet gezegd dat mijn orders...."
+
+"Jawel generaal, dat heb ik duidelijk gezegd, maar de jonge mevrouw
+zei dat dát er niet op aankwam, en dat ik tóch gaan moest."
+
+Een donkerrood bedekt eensklaps het gelaat van den ouden krijgsman.
+
+"Zeg aan mevrouw dat ik zal komen zoodra ik kan;" klinkt Helmonds
+bevel, en hij geeft een gebiedenden wenk aan Hendrik, die daarop
+aanstonds vertrekt.
+
+"De onbeschaamde feeks!" murmelt Van Barneveld, terwijl hij zijn
+gelaat naar een andere zij heeft gekeerd en de vuisten krampachtig
+gesloten houdt.
+
+Helmond heeft dat laatste gehoord. Het greep hem in 't hart. Snel
+werpt hij een blik naar de deur om zich te overtuigen dat hij zich
+met den pleegvader alleen bevindt, en dan:
+
+"U spreekt van _mijn vrouw_ oom!"
+
+"Ja Helmond, ja!"
+
+"Maar gevoelt u niet oom...."
+
+"Gevoelen! Ha, dat zal waar zijn, meer dan ik zeggen kan. Bleef ik
+daarom te midden van 's-vijands lood in duizend gevaren ongedeerd,
+om mij 't leven door een paar wijven te doen vergiftigen!"
+
+Helmond, doodsbleek geworden, staart met saamgeperste lippen op den
+grijsaard, die eveneens strak voor zich heen ziet. Bijna fluisterend
+met een trillende stem, zegt de eerste terwijl hij met de hand op
+de tafel geleund zich eenigszins naar de zij van zijn pleegvader
+vooroverbuigt:
+
+"U bedoelt.... toch.... niet.... dat mijn Eva....?"
+
+Van Barneveld grijpt den rug van een armstoel vast; blijft strak voor
+zich heen zien, en geeft geen antwoord.
+
+"Het kan u geen ernst wezen oom, dat mijn vrouw waarlijk een hinderpaal
+zou willen zijn voor uw geluk....?"
+
+Van Barneveld blijft zwijgen. Met Gods hulp zal hij verder heerschen
+"over den boozen geest die hem te vervoeren zoekt".--Helmond vervolgt:
+
+"Al moest het waar zijn wat u ten opzichte van Coba hebt _vermoed_, is
+het dan _Eva_'s schuld dat ik haar tot vrouw koos, terwijl ik de goede
+Coba toch nooit met zulk een liefde zou hebben bemind? Maar bovendien,
+de tijd zal het leeren dat mijn huwelijk met Eva Armelo uw kind geen
+hartzeer heeft berokkend oom. En dan, wat heeft Eva gedaan dat zij
+door u een onbeschaamde.... een--o het woord is te bitter--een _wijf_
+wordt genoemd, dat.... u het leven.... te.... vergiftigen zoekt.--Oom,
+mijn achting, mijn eerbied voor u, ze eischen toch niet dat ik de
+vrouw mijner liefde onverdiend zal hooren smaden en beleedigen....?"
+
+Van Barneveld wendt zijn gelaat langzaam naar Helmonds zijde, en
+'t klinkt schijnbaar kalm op diepen toon:
+
+"Zal ik mijn pleegzoon verschooning moeten vragen voor de woorden die
+hem griefden?--Welaan, het zij zoo, op mijn ouden dag wil ik den oorlog
+niet.--August, ga nu heen, we hebben niets meer te praten;--neen, niets
+meer, niets!--Groet je vrouw August. Zeg haar dat het beter zal zijn
+indien we elkaar niet meer--of wil je--slechts zelden ontmoeten. Ik
+eisch tenminste rust en vrede wanneer ik dan niet oogsten mag waarop
+mijn hoop was gebouwd: de liefde van hen die ik.... als eigen zoons
+heb opgevoed.--Ga nu August.... je vrouw wacht je."
+
+Dokter Helmond staat een oogenblik besluiteloos. Op dien toon heeft
+hij den pleegvader nog nooit gehoord. Er was een weemoed in zijn stem
+die geweldiger trof dan ooit zijn toorn het gedaan had. August ziet
+den ouden man in een leunstoel neerzakken. Met den arm op de tafel
+ondersteunt hij het sneeuwwitte hoofd. Hoe! blinkt daar een traan in
+het starende oog,--een traan in het oog, 't welk men voorheen wel eens
+"des vijands vlucht" of "Neerlands krachtigst wapen" heeft genoemd?
+
+Van Barneveld wendt zijn gelaat van Helmond af; maar de pleegzoon
+heeft den traan gezien. Met bliksemsnelheid vliegt een blonde
+jeugd en gelukkige jongelingstijd zijn geest voorbij; al wat hij
+goeds genoot van dien edelen maar gestrengen pleegvader, het staat
+daar weer levendig voor zijn herinnering. Zijn waardige lessen of
+kernspreuken, hoezeer ook somwijlen in tegenspraak met een vrijere,
+mildere--misschien een jongere--wereldbeschouwing, doch altijd
+getuigend voor zijn edelen aard en onkreukbare trouw, hij hoort ze
+opnieuw: "Vrees God! Eer den Koning!"--"Heb je vijanden lief, maar
+verdelg ze die komen om 't vaderland te belagen, of hém te bestoken die
+door God tot opperheer werd gezalfd."--"Zelfs de rijke werke in zijn
+jeugd opdat hij met zijn rijkdom niet arm zij in den ouderdom."--"God
+heeft standen en rangen verordineerd: wie huwt beneden zijn stand
+verbreekt de ordonnantiën Gods."--"Wees gestreng maar rechtvaardig;
+mild voor wie geen handen heeft of op krukken gaat."--"Zwijg als uw
+meerdere spreekt."--"Buig het hoofd indien de Heer gebiedt."--"Kruipen
+doet het laag gedierte."--"_Knielen_ zult ge voor _God alleen_."
+
+En dan, moest in dit oogenblik het woord niet met gloeiende letters
+voor Augusts oog geschreven staan: "Vergeet de hand niet die u de
+veldflesch reikte toen ge snaktet naar water"?
+
+"Oom!" barst Helmond uit, terwijl hij de hand van den grijsaard vat:
+"ik bid u, spreek zoo niet. Heb ik u niet lief als een dankbare zoon?"
+
+"'t Is wel August, maar ga nu. Waartoe nog meer! Je _vrouw_ wacht
+beneden."
+
+"Zou een vrouw mij verhinderen om u te zeggen dat ik u als een eigen
+vader liefheb?"
+
+"Men zal de vrouw boven den vader stellen. Ga nu heen August!"
+
+"Maar wij beiden zullen u liefhebben oom; zij _zal_ wijs worden;
+maar wees niet te gestreng tegen haar!?"
+
+Van Barneveld ziet hem eensklaps aan alsof hij wil vragen: was _ik_
+gestreng tegen háár? Gij die mij kent, hébt gij van dezen avond mijn
+zelfbeheersching niet gezien?--Maar, zonder spreken ziet hij weer
+voor zich neer, en dan:
+
+"Ik wenschte nu dat je heengingt August; nóg eens, je vrouw staat
+te wachten."
+
+"Maar Eva _zal_ wachten oom! Zonder de zekerheid dat ik nog altijd
+uw liefde en achting bezit, kan ik niet heengaan. Waardoor heb ik
+die liefde verbeurd? Waarin heb ik moedwillig uw hoop bedrogen? Als
+man van eer verzeker ik u dat ik nooit met Coba's hart heb gespeeld,
+en zelfs, tot het oogenblik, waarin u mij uw vermoeden meedeeldet,
+is het denkbeeld aan de _mogelijkheid_ niet eens in mij opgekomen. U
+gelooft mij oom....? U gelooft me, niewaar?"
+
+Van Barneveld antwoordt niet; maar juist in dat zwijgen vindt Helmond
+zijn vrijbrief. Hij vervolgt:
+
+"En, _moest_ het nu al waarheid wezen dat ik geheel ondanks mij
+zelven aan uw dierbaar kind een dieper gevoel heb ingeboezemd dan
+we vermoedden, wat ik u bidden mag, laat mijn Eva dan toch buiten
+die teedere zaak. Immers, toen ik reeds haar jawoord ontvangen had,
+toen wist ze ternauwernood dat de lieve Coba bestond. En bovendien,
+haar aard is te edel om gelukkig te kunnen zijn ten koste van een
+andere. Is zij dan wat veeleischend misschien, bedenk ook dat Eva geen
+hart zou hebben aangenomen 't welk haar niet in den uitgestreksten
+zin alleen toebehoorde. Verdenk dus mijn Eva niet. Maar ook, om
+mijnentwil vergeef mijn jonge vrouw, die niet in uw goede leerschool
+werd grootgebracht, wanneer ze eens vergeet...."
+
+Eva gekleed met hoed en sjaal heeft de deur van Van Barnevelds kamer
+geopend, en den drempel overschrijdend, zegt ze nu tamelijk luid:
+
+"Ik geloof August, dat alleen de _jonge vrouw_ iets te vergeven heeft,
+wanneer men haar gedurende een paar uren _geheel en al vergeet_."
+
+"Eva....!"
+
+Van Barneveld heeft eensklaps met vlammenden blik naar Eva omgezien;
+doch, nu zegt hij bedaard:
+
+"August.... je hebt het gehoord."
+
+"Maar ik had met oom te spreken Eva."
+
+"Leert mijnheer Van Barneveld misschien dat men ter wille van zulk
+een gesprek, eerst zijn _jonge vrouw_ met een vreemde, en later in
+holle kamers bij nachtlicht geheel alleen zal laten?"
+
+"Eva, ik verzoek je...."
+
+"....Te begrijpen August, dat men zulk een les niet opvolgt, en
+althans niet wanneer de zeer wellevende leermeester, die vrouw _de
+deur heeft gewezen_."
+
+Van Barneveld steeds in zijn armstoel gezeten, grijpt een pen, stoot
+die eenige malen met kracht op de tafel, en dan, als hij haar gansch
+gespleten wegwerpt zegt hij zacht doch met klem:
+
+"August, je kent me: Ga nu heen."
+
+"Oom, ik kan...."
+
+Van Barneveld reikt hem van terzij, met afgewend gelaat, de hand, en
+'t klinkt weer zacht:
+
+"Laat dit eindigen; om Godswil, ga heen!"
+
+Eva komt den generaal een schrede nader, en met een stem die bits
+kon heeten indien ze niet door een natuurlijke welluidendheid werd
+getemperd, zegt ze:
+
+"Ik heb begrepen mijnheer Van Barneveld, dat het eindigen zou nog
+vóórdat het begonnen was. Dezen avond wilde ik zekerheid hebben,
+en...."
+
+"Eva, kom, wij gaan.... Bedenk tegen wien...."
+
+"Ik bedenk dat zeer goed, en wil dien ouden heer ook volstrekt geen
+kwaad August; ja zelfs ik zal je niet weerhouden hem lief te hebben
+zooveel je dat kunt. Maar, heb ik zelve nog straks zijn eer tegenover
+dien vreemde trachten op te houden; nú tegenover hem zelf, en bij
+ons laatste samenzijn, nu _wil_ ik spreken: Ik heb altijd vermoed
+mijnheer de generaal, dat het zoo eindigen moest, en wel.... omdat
+mijn karakter nooit sterker in opstand kwam dan wanneer het _trots_,
+gepaard met _schrielheid_, ontmoette. Mijn ondervinding...."
+
+"Eva zwijg!" roept Helmond hevig: "bij God, dat gaat te ver...."
+
+De oude generaal heeft nogmaals en krachtig gestreden, maar ook
+nogmaals--tegenover een _vrouw_, zich zelf overwonnen. Nu opgestaan,
+zich zijwaarts tot Eva keerend, zonder haar echter aan te zien,
+zegt hij met een zeer merkbaar gekunstelde bedaardheid:
+
+"Wil me uw ervaringen sparen mevrouw. Met mijn leeftijd zou ik driemaal
+uw vader kunnen zijn. Mijn trots en schrielheid...."
+
+"Oom ik bid u, zij bedoelde...."
+
+"Zij bedoelde mijn _trots_ en _schrielheid_ August, en
+daarom.... dáárom...." Doch de grijsaard kon niet verder spreken. Zijn
+lippen trilden; de stem stokte hem in de keel. Helmond greep zijn hand,
+maar als hij met de andere ijlings een glas water wil inschenken,
+dan vermant zich de oude krijgsman voor 't laatst, en zegt op zacht
+gebiedenden toon, terwijl August Goddank, nog zijn handdruk gevoelen
+mag:
+
+"Laat me.... nu alleen.... of.... of ik vergeet....--Voort Helmond,
+voort!"
+
+En August, wankelend tusschen den verguisden pleegvader en zijn
+gekrenkte maar onberaden echtgenoote, werpt een gestrengen blik op
+Eva, en ze vlucht voor dien blik terug naar de deur. En de grijsaard,
+neervallend in zijn zetel, bedekt met beide handen het gloeiend gelaat,
+en murmelt met tranen in zijn heesche stem:
+
+"O God, dit alles op mijn ouden dag! Heb ik dat aan hen
+verdiend! Groote God, moest ik dit nog beleven!"
+
+
+
+
+
+
+
+ZESTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Was den jongen dokter bij 't naar huis keeren alsof de starren hem
+treurig toeriepen dat de zon voor altijd was ondergegaan.--Ach! is
+dan de vrouw, die daar aan zijn zijde treedt, de schoone zoetgeurende
+bloem, die hij op zijn pad gedacht heeft te vinden? Is zij de teedere
+zachte; de stille bescheidene; de tevredene eenswillende de plooiende
+nederige levensgezellin, die hij voor 't eerst met een kwijnende plooi
+om den fijnbesneden mond onder den meidoorn heeft begroet? Hoe! is
+dan de vrouw, die daar zonder spreken als een donkere massa nevens
+hem voortgaat, en van wie het hem goeddeed dat zij straks den noode
+aangeboden arm versmaadde, is zij dezelfde, wier eerste kus hem voor
+luttele maanden de grootste zaligheid schonk, wier hemelsche oogen hem
+spraken van een eeuwigdurende liefde; wier mondje hem zoo dikwijls
+de zoetste woordjes had toegefluisterd en zoo plechtig verzekerd:
+dat het eenig geluk zou wezen, met en voor hem te leven!
+
+--Heeft hij zich dan zóó bedrogen!?
+
+--Welk een aard stak er dan in die schoon gevormde vrouw? Ongevoelig
+en vermetel, ja _onbeschaamd_ heeft ze den edelen pleegvader
+grofheden gezegd die.... O God, 't is ongelooflijk dat zóó iets
+geschieden kon.--Is het wel waarlijk gebeurd? Heeft geen droom hem
+begoocheld? Neen, het is geen droom.--Daar gaat ze; nu bijna geheel aan
+de overzij van den straatweg.--Spreekt ze? Neen, 't Is het fladderen
+der zijden linten van haar hoed in den avondwind.--Toch meent hij te
+hooren....?--Neen, spreken doet ze niet. Is het klappertanden....?
+
+"Eva!"
+
+Geen antwoord.
+
+Hij treedt naar den overkant van den weg haar terzij, en dan, na een
+oogenblik zwijgens:
+
+"Wil je me vasthouden Eva?"
+
+Nog geen antwoord; maar duidelijk hoort Helmond nu het gerikkel en
+het geklepper van haar tanden.
+
+"Geef me den arm Eva!"
+
+"Ik dank je August;" zegt Eva, bijna onhoorbaar, terwijl ze zich
+geweld doet om het tandengeklapper te bedwingen.
+
+"'t Zou toch gemakkelijker voor je zijn; 't is nog een heele
+wandeling."
+
+Eva antwoordt niet, maar denkt: En bij den _dierbaren_ pleegvader
+staan drie paarden op stal, en zit een koetsier te luieren in de
+keuken!--Die goede pleegzoon! hij wil mij gaarne den arm geven,
+bevreesd misschien dat mij hier op den weg iets overkomen zal. Geen
+nood, zoo erg is het niet. Zou het mij bij zijn aanraking niet zijn
+alsof ik nogmaals den dolksteek zijner oogen gevoelde? Zulk een
+blik! Op mij.... zijn "liefste", zijn "eenige", zijn "geluk voor
+altoos". O! mag dankbaarheid dan zóó verblinden? Zou een man die
+waarachtig zijn grootsten schat vindt in de liefde zijner jonge vrouw,
+zou hij zich aanstonds zóó kunnen stellen tegenover haar, en aan de
+zij van een bekrompen autocraat!
+
+"Of ik koud ben August? Ja, _koud_, verschrikkelijk!"
+
+"Ik begrijp het Eva, je hebt...."
+
+"Ik heb je ijskoude oogen gezien August. Nee, laat me, ik wil alleen
+gaan."
+
+"Eva, we hebben onlangs van een kind gelezen, dat bij het naderen
+van een trein op de rails speelde. De vader schoot toe en greep
+het kind met ijzeren vuist. Het kind schreide want de vader had het
+zeergedaan.... Maar zeg, die ijzeren vuist getuigde zij voor de liefde
+van dien vader.... of....?"
+
+Eva antwoordde niet.
+
+Had dokter Helmond dan vergeten dat hij zijn patiënten gedurende een
+heete koorts geen versterkende middelen toedient, en heeft hij niet
+doordacht dat zijn overtuigend woord in deze oogenblikken zou zijn
+als olie geworpen in het vuur?
+
+--Dat gaat te ver, prevelt Eva binnensmonds. Ei! _ik_ ben dus het
+domme onwijze kind dat zelfs niet weet waar het speelt, _ik_! terwijl
+inderdaad de hoogwijze echtgenoot, die zoo beschermend de hand naar
+de onnoozele uitstrekt, met blindheid is geslagen en ten koste zijner
+jonge vrouw de partij trekt van een schrielen laatdunkenden voogd!
+
+Toen dokter Helmond en zijn vrouw waren thuis gekomen, en mevrouw
+Van Hake nog eens even naar den welstand van juffrouw Van Barneveld
+kwam vragen, om meteen zoo ongemerkt te zien of ze Eva ook in 't
+een of ander behulpzaam kon wezen, toen bespeurde zij al spoedig
+dat het bezoek op _De Zonsberg_ de jonge echtgenooten niet vroolijk
+gestemd had.
+
+Zij achtte het echter verstandig daarvan niet te doen blijken;
+maar, nadat Helmond nog even in de apotheek was gegaan, zocht ze
+Eva een weinig te verstrooien door haar op vriendelijken toon over
+een huishoudelijke aangelegenheid te raadplegen, terwijl ze later,
+alvorens te vertrekken, een schoteltje aardbeien uit een buffetkastje
+te voorschijn haalde, met verzoek om dokter met deze eerstelingen
+eens bij 't souper te verrassen. Mevrouw Van Hake had ze zelve van
+een tuinman gekregen aan wiens dochtertje zij 't naaien leerde. Maar
+Eva mocht daar niets van zeggen.
+
+En het betere, het edele in Eva fonkelde nu weder in haar oog,
+terwijl ze daar peinst:
+
+--De arme ziel! Zij die zoo weinig, neen die _niets_ bezit in
+de wereld, zij kon wel aanstonds wegschenken 'tgeen men haar uit
+dankbaarheid heeft aangeboden. En, niet uit _haar_ naam moet ik ze
+geven, maar zij wil dat ik ze August zal voorzetten alsof ik zelve
+bedacht had hem er mee te verrassen.--O! zeker, 't is een lief en
+goed mensch die arme vrouw.--Welk een onderscheid met dien nabob van
+_De Zonsberg_! Uit haar attentie--hoe gering op zich zelve--spreekt
+liefde voor ons, en hartelijke gulheid.
+
+En, bijna overluid zegt Eva, met de oogen in de richting der deur door
+welke mevrouw Van Hake zooeven de kamer verliet: Goed schepsel, arme
+sukkel, je had met je ananas-aardbeien op geen beter moment voor den
+dag kunnen komen. We zijn vriendinnen hoor, vriendinnen voor altijd! En
+dan, met een blik op de mooie vruchten: Maar mijnheer Helmond zal
+van avond geen aardbeien eten. Immers, er was reeds verkoeling genoeg!
+
+En Eva borg de heerlijke donkerroode vruchten weer in de kleine
+buffetkast.
+
+Weinige oogenblikken later ziet ze luisterend op. Een rijtuig--in den
+aanvang nog zeer van verre--komt al nader en nader, en doen de huizen
+der stille Hoenderveldstraat beven en trillen; verschrikt misschien
+over zulk een onverwacht bezoek in den laten avond.
+
+Hoor, het rijtuig houdt voor de achterdeur stil.
+
+Eenige minuten later komt Helmond uit de apotheek terug en zegt:
+
+"Mijnheer Debecque laat me op _De Poel_ halen Eva. Zijn zoon, die
+voor een paar dagen was thuisgekomen, is ziek geworden. _De Poel_ is
+drie kwartier rijdens; 't zal dus laat worden eer ik terug ben. Jij
+moet maar naar bed gaan Eva."
+
+"O, als je dat liever hebt....."
+
+"Laat opblijven is niet gezond."
+
+"Och, die gezondheid zal wel zoo schrikkelijk zwaar niet meer wegen."
+
+Helmond ziet haar een oogenblik stilzwijgend aan. Nu gaat hij in de
+gang; maar komt ook spoedig, met zijn overjas aan en tot vertrekken
+gereed, in de huiskamer terug:
+
+"Slaap wel Eva."
+
+--Neen, die koude duldt ze niet langer. Nu ze den geliefde daar gereed
+ziet om haar voor 't eerst op zulk een vergevorderd uur, hoewel slechts
+voor korten tijd te verlaten, nu komt een zekere avond-weekheid--en
+vooral na een overspanning als die der laatste uren--zich huwen
+aan haar liefde voor den echtvriend; en dan, ofschoon met groote
+zelfoverwinning--want dien ijskouden blik kan ze niet vergeten--zegt
+ze, terwijl ze op het gereedstaande avondbrood wijst:
+
+"Ik zou toch eerst iets eten Helmond."
+
+"Nee..... dankje. Ik heb geen trek Eva.--Ik zeg..... wacht me niet;
+'t kan wel één uur worden eer ik terug ben."
+
+"Dan zou ik toch zeker eerst nog iets eten."--Zij gaat naar het
+buffetkastje; opent het, en..... neen, ze doet het weer dicht. Maar
+zie, als Helmond haar straks is genaderd, en haar een zoen ten afscheid
+zal geven, omdat.... omdat hij het nu voor 't allereerst toch niet
+laten wil, zie, dan heeft ze den kleinen schotel met aardbeien reeds
+in de hand, en zegt ze met bijzonder welluidende stem:
+
+"Als je er van deze wat bijnaamt August, hé? Een klein stukje brood?"
+
+"Eva.... hadt je die voor mij.... die prachtige aardbeien?"
+
+"Nee August, niet ik...."
+
+"O, dan heeft oom ze gezonden.--Al gisteren had Coba gezegd...."
+
+Eva legt haar vinger op den mond:
+
+"Stil, niet te voorbarig August. Mijnheer Van Barneveld is er waarlijk
+onschuldig aan.--Nee, ze zijn van een _arme_ weduwe, die ze uit haar
+eigen mond voor je spaarde, en, die zelfs wenschte dat ik haar _naam_
+niet zou noemen."
+
+
+
+'t Was een prachtige lente-avond of lentenacht; prachtig inzonderheid
+voor wie, zooals dokter Helmond, zeer gemakkelijk in het grijs damast
+eener overheerlijke coupee--gevrijwaard voor de kou, die dit jaar zeer
+lang bleef aanhouden--zachtkens geschommeld, het schoon daarbuiten
+genieten mocht.
+
+De koetspaarden van mijnheer Debecque vlogen over den straatweg; en,
+door het portierglas heen zag Helmond, hoe de straks gerezen volle maan
+hen najoeg als op donzen wiek door het grauw azuur, terwijl ze velden
+en heuvels en bosschen, al dommelend of slapend in breede schaduwen,
+hier en ginds met haar phantastisch zilverlicht, deed _droomen_
+van den klaarlichten dag.
+
+En zie, nu Helmond reeds lang heeft getuurd naar die zacht glanzende
+maan, meest in volle klaarheid voortjagend aan den wolkeloozen hemel,
+maar gedurig ook wegschuilend achter takken en blaadjes, waardoor
+zij zoo tooverachtig heenblonk alsof ze oude sprookjes vertellen
+wilde.... zie, nu giet zij eensklaps haar bleeken glans over den
+zijmuur van een deftig landhuis, terwijl zij het hooge ijzeren hek
+aan den straatweg met matte blinklichtjes flikkeren doet.
+
+Dat is _De Zonsberg_.
+
+'t Is niet vreemd dat Helmond eensklaps in levendige trekken het
+beeld van den grijzen pleegvader voor oogen heeft.
+
+En weer,--maar sterker dan te voren, komt de vraag hem bestoken:
+Bezit die waardige grijsaard dan inderdaad de gebreken waarvan Eva
+hem zoo overmoedig durft betichten? Is hij dan werkelijk trotsch....?
+
+--Neen neen, dat kan niet waar zijn.--En toch, sprak hij niet meermalen
+dat woord; Er zijn standen en rangen door God verordineerd. Wie
+huwt buiten zijn stand verbreekt de ordonnantiën Gods!--En wanneer
+men dan daarmee zijn houding tegenover den armen Philip in verband
+brengt! 't Was toch zijn wil geweest dat de vurige knaap, het meisje
+aan wie hij reeds zijn woord van trouw, en helaas ook het recht op
+zijn naam had gegeven, dat hij haar dien naam zou onthouden; dat hij
+haar verstooten zou omdat-- omdat er standen zijn.... ha! rangen,
+hooger en lager, bepaald naar de geboorte der menschen.--O, den man
+dien men van kind afaan schier als het middelpunt der wereld, als
+den edelste der menschen, als den weldoener, den steun van zijn leven
+leerde beschouwen, zulk een ziet men zoo moeielijk anders dan bij den
+glans der aureole, waarmee wij hem zelf vol geestdrift tooiden. Maar
+toch, peinst Helmond voort, reeds zoo dikwijls heeft het mij strijd
+gekost om het denkbeeld te verjagen, dat er inderdaad op den bodem
+van dat hart een trots zetelt, die slechts op de gelegenheid wacht
+om zich naar waarheid te toonen.--Zou dan die vrees voor Eva's zucht
+naar grootheid, zouden zijn bedenkingen tegen mijn keuze, inderdaad
+de uitvloeisels van dien trots zijn geweest, ofschoon hij het steeds
+te verbergen zoekt? Oom is goed voor iedereen, maar zijn toon klinkt
+meestal gestreng; tegenspraak duldt hij niet, en gemeenzaam met zijn
+minderen is hij nooit.--En dat andere....? Maar neen, mijn gansche
+leven, alles wat ik ben, 't is immers het klinkendst protest tegen
+zulk een beschuldiging.--Hij, de weldoener, de grootmoedige, die
+zelfs twee arme knaapjes tot zich nam, hij zou de kiem in het hart
+dragen van dien wortel van alle kwaad?
+
+Helmond weet niet meer waaraan hij later een geruimen tijd heeft
+gedacht. Onder 't voortrijden zag hij wel, dat kleine zwarte wolkjes nu
+en dan de maan hebben befloerst, maar wánneer dat begonnen is.... hij
+weet het niet. 't Is aanstonds een heele boel donkerder wanneer
+zoo'n wolkje de glanzende nachtvorstin in den weg treedt; doch zie,
+doorschijnender vluchten de laatste vlokjes reeds heen, en voorzeker,
+wanneer het dan weer helder en licht is--neen, dan komen weer andere
+veel grootere vlokken en wolken, en, de maan zal 't verliezen in den
+kamp, want..... de lucht gaat betrekken.
+
+Straks in de lanen van het landgoed _De Poel_ was het,--ofschoon geen
+donkere nacht, toch in geen geval helder.
+
+--Mijn Eva ziet scherp en met onbevangen blik, peinst Helmond,
+terwijl hij in het dommelig zwart voor zich heen staart: Onverstandig,
+berispelijk zelfs was haar overmoed; maar ongelijk, inderdaad ongelijk
+heeft ze niet.
+
+Aan een kleinen zwaai van het rijtuig en aan het knoerpen der wielen
+en paardenhoeven in 't kiezel zand, bespeurt Helmond dat men den oprit
+van _De Poel_ heeft bereikt. Eenige oogenblikken later stapt hij de
+coupee uit, en treedt de vestibule van het fraaie landhuis binnen.
+
+De oude baron Debecque ontvangt den dokter in de vestibule. Men heeft
+zijn komst met verlangen tegemoet gezien. Eergisteren is Archibald--de
+voorzoon van mevrouw Debecque, een charmante jongen, die voor zes
+jaren geheel vrijwillig, maar zeer tegen den zin zijner familie naar
+de Oost was gegaan,--met overplaatsing bij het leger in Nederland,
+uit Indië in de ouderlijke woning teruggekomen.
+
+"Vandaag," zoo geeft Debecque eenigszins gejaagd de verdere inlichting:
+"vandaag, vooral van avond, zag hij vreeselijk bleek; fameuze pijn
+in de zij; belemmerde ademhaling; koortsig; mama zeer ongerust,
+natuurlijk!--Vooral niets laten blijken indien er gevaar mocht
+wezen.--Jawel op die kamer; ga binnen dokter."
+
+Archibald Hardenborg, omtrent zes en twintig jaren oud, had een
+bijzonder gunstig voorkomen; men kon hem gerust een type van mannelijke
+schoonheid noemen. Nú, zooals hij daar met de donkerblonde krulharen
+om het eenigszins bleek gelaat in het kussen neerligt, nu zal men het
+eerste wel aanstonds toestemmen, doch waarschijnlijk het tweede niet
+zoo gereedelijk beamen.
+
+Helmond groet mevrouw Debecque, die zwijgend een welkomstteeken heeft
+gegeven, en gaat dan aanstonds naar het ledikant.
+
+"Ah zoo, ben je daar menheer Helmond;" zegt de zieke tamelijk snel,
+ofschoon het te hooren is dat hij moeite heeft om zoo rad te spreken:
+"Mama's troetelgodin, de lieve Hollandsche lente, heeft me leelijk in
+m'n wiek geschoten.--'t Spijt me dat ik je.... derangeeren moet.--Links
+in de zij, jawel.--Een pols als een gangklok.... Volstrekt geen kwaad
+bij.... Hoor je wel mama.... 't is niemendal!"
+
+"Wees zoo goed luitenant! u niet te veel met spreken in te spannen,
+'t Valt u moeielijk niewaar?"
+
+"Als je me nu vroeg om bijvoorbeeld een "Grace" uit de Robert of zoo
+iets te zingen, dan ja.... ai!.... Nee nee, 't is zoo erg niet."
+
+"Heb je weer meer pijn?" vraagt de oude baron, en ziet beurtelings
+zijn zoon en dokter Helmond aan.
+
+"Om u de waarheid te zeggen papa, daar hou ik zoo precies geen
+boek van. 't Is in alle geval een allemachtig mooie bestiering,
+dat een patiënt z'n rantsoen pijn niet voor de heele expeditie
+opeens.... te.... dragen krijgt."
+
+Bij de laatste woorden, half lachend gesproken, bemerkte Helmond
+opnieuw dat dit schertsend spreken--waarschijnlijk het gevolg van een
+doorgaans vroolijken aard, en ter geruststelling zijner moeder--den
+patiënt meer moeite kost dan hij weten wilde. Archibald wendde het
+gelaat naar de binnenzij van het ledikant, en Helmond vernam voor
+niemand dan hém verstaanbaar de woorden:
+
+"Een pleuris hé? Zeg aan mama dat het niets te beduiden heeft."
+
+Mevrouw Debecque was een eenigszins vreemd, schichtig, lief leelijk
+mensch van ruim vijftig jaren.
+
+Als de echtgenoot van den steeds galanten en doorgaans opgeruimden
+ouden baron, die _zelf_ een goed gevormd gelaat had, waarover iets
+blank-zilverachtigs verspreid lag; als de echtgenoot van zulk een
+man, moest mevrouw Debecque, op wie haar voor 't eerst ontmoette,
+wel een zonderlingen indruk maken.
+
+Ofschoon van patricische, maar niet van adellijke afkomst, had
+mevrouw Debecque een _zeer_ burgerlijk voorkomen. Wat echter de minder
+schoone weduwe van den kapitein Hardenborg, vooral in de oogen van
+den baron Debecque tot een zeer wenschelijke partij heeft gemaakt,
+was de omstandigheid dat mevrouw Hardenborg, geboren Rebecca Fontayn,
+een zeer groot vermogen bezat; en, dewijl de baron na den dood zijner
+eerste vrouw--die hem een paar huwbare dochters had nagelaten--zich
+in groote financieele moeielijkheden bevond, zoo was hij verstandig
+genoeg geweest om te zorgen "dat hij baron kon blijven" ten einde
+ook aan zijne dochters, namens de tweede mama, een huwelijksgift te
+kunnen aanbieden, eenigszins geëvenredigd aan haar stand.
+
+Nochtans, hoewel Debecque "baron en vader was in de eerste plaats",
+en ofschoon hij nog geenszins ongevoelig mocht heeten voor vrouwelijk
+schoon, hij was te zeer _edelman_, om zijn woord van trouw aan de
+weduwe Hardenborg te schenden, of voor haar toenmaals tienjarig
+zoontje Archibald, liefde te huichelen, indien hij niet werkelijk
+dat aardige kind als zijn eigen had liefgekregen.
+
+Debecque heeft aan zijn tweede vrouw nooit gezegd dat hij haar "vurig
+beminde" of dat hij haar "schoon vond", maar somwijlen slechts dat
+"die beste lieve Archibald, waarlijk wel wat op zijn moeder geleek".
+
+En immers, zoo iets te hooren, het was voor die moeder reeds meer
+dan zij wenschen kon.
+
+Toen Archibald op twintigjarigen leeftijd officier is geworden, toen
+heeft mevrouw Debecque de zwaarste slag van haar leven getroffen. Met
+zijn vurigen aard, had haar jongen rust noch duur gekend eer hij
+den steeds gekoesterden maar lang verzwegen wensch zag vervuld,
+om als officier naar Oost-Indië te vertrekken, waar, zooals hij
+zeide, de nikker-populatie tenminste van tijd tot tijd nog zorgde
+dat een Nederlandsch officier zich leerde herinneren waarvoor hij
+den degen droeg. Met de vaste belofte "dat hij juffrouw Insulinde
+'t vaarwel zou toeroepen als ze hem soms wat al te chaude werd, of
+wanneer ze een van z'n ledematen als liefdepand zou hebben geëischt;
+met ernstige beloften, ook van "schrijven" en "niet vergeten" en
+"niet roekeloos wagen" en "altijd maar denken" enz., is Archibald
+vertrokken, zonder dat ook de invloed van papa Debecque hem heeft
+kunnen bewegen om af te zien van den altijd gekoesterden wensch.
+
+Met Archibalds vertrek was voor de goede vrouw de zon uit het landschap
+verdwenen.--Zij is aan 't sukkelen geraakt, en terwijl haar schoonheid
+daardoor in geen geval had mogen winnen, ging bovendien het schichtige
+van haar blik zich steeds sterker in haar handelingen openbaren,
+zoodat zij zeer menschenschuw en dikwijls uiterst zwaarmoedig en
+zwaartillend geworden is.
+
+Doch, sedert een half jaar, toen men het bericht uit de Oost ontving
+dat Archibald zou terugkomen, is mevrouw Debecque oneindig veel beter
+geworden; zij sliep veel geruster en was, voor den gewonen beschouwer,
+dan ook niets anders dan.... een eenigszins vreemd, schichtig, lief
+leelijk mensch.
+
+En nu, twee dagen na Archibalds blijde tehuiskomst, werd hij eensklaps
+ziek; o goede God, en erger ziek dan men bekennen wilde, ja, dat zag
+de moeder zeer duidelijk.
+
+Dokter Helmond heeft zijn recept geschreven, en geeft verder den
+noodigen raad. Opstaande zegt hij nu:
+
+"Tot morgen jonker. Zoodra de middelen er zijn, trouw innemen, hoor!"
+
+Door den baron vooruitgegaan en op het portaal gekomen, voelt Helmond
+zich eensklaps aan 't pand van zijn jas trekken.
+
+"Dokter, zeg, verberg mij niets: is hij vergiftigd misschien? Door een
+wraakzuchtige in Indië.....? O God, dat zou verschrikkelijk wezen! Een
+langzaam werkend vergif?"
+
+"Vergiftigd?" zegt Helmond zonder verbazing, want hij weet wel dat
+mevrouw Debecque zeer sombere oogenblikken heeft: "Nee waarlijk,
+daar is geen quaestie van mevrouw."
+
+"Och waarlijk niet dokter! Maar mijn kind is toch ziek, ernstig
+ziek. Zal hij beter worden, _zeker_?"
+
+"We zullen ons best doen om den luitenant weer heel gauw op de been
+te helpen. Maar, als u je ongerust maakt, en de luitenant het bemerkt,
+dát doet kwaad, natuurlijk."
+
+"Och, ongerust ben ik niet...." Zeer zachtjes: "Maar hij is heel rijk;
+en ik ben er zeker van dat er zijn die loeren op zijn geld; jawel!--U
+zult de drankjes zelf en alleen klaarmaken?--Nu ik zal niet angstig
+zijn; maar hij is mijn eenig kind, en mijn voornaamste erfgenaam--Een
+klein beetje loeren ze wel dokter,--jawel, jawel!"
+
+
+
+Terwijl de coupee weer voorkomt, wil mijnheer Debecque volstrekt dat
+Helmond even in de huiskamer een glas wijn zal drinken.
+
+Helmond herhaalt op Debecque's vragen zijn verzekering: dat het met
+den luitenant, naar hij vast vertrouwt, wel spoedig zal terecht komen;
+bovendien hij heeft een krachtig gestel en een vroolijke natuur,
+maar.... men kan een ziekte niet vooruitloopen.
+
+"Doe toch wat je kunt dokter," dringt de baron: "je weet niet hoe blij
+ik was toen ik Archibald weer behouden thuis zag. Mijn vrouw scheen
+letterlijk een geheel ander mensch geworden; over niets niemendal
+hebben we eenige tobberij gehad. Je begrijpt me.--Zie, voor 't
+geluk van mijn vrouw moet ik zorgen zooveel ik kan; maar bovendien,
+ik houd van Archibald, waarachtig! Allercharmantste jongen! In één
+woord, doe wat je kunt. 't Rijtuig blijft om zoo te zeggen voor je
+ingespannen. Zijn twee visites daags niet te veel van je tijd gevergd,
+maak er drie. Zijn consulten noodig.... beslis en handel.--Nee nee,
+'t is maar omdat ik die arme vrouw dat kind zoo duizendmaal gun;
+en.... zelf, ja _zelf_ heb ik veel liefs van hem ondervonden. Onder ons
+gezegd amice, 't was al mijn plan om 't mooi gelegen _Hoeverszathe_
+voor hem te koopen; 't ligt vijf minuten van hier en vlak aan den
+straatweg. Niewaar, als hij zich dan een lief mooi vrouwtje koos,
+zooals bijvoorbeeld een mevrouwtje Helmond;--ja ja dokter, dat is
+charmant, charmant! eere hebbe je smaak. Ik zeg, als Archibald zoo
+nabij ons kwam wonen; natuurlijk den dienst quitteerde, en al vast
+over een tien duizend jaarlijks te beschikken kreeg, niewaar, dat
+zou voor z'n moeder en ook voor mij een waar genot, een.... Ah,
+daar hoor ik het rijtuig.--Nu, zooals gezegd is; we stellen het
+onbepaaldst vertrouwen in je. Doe voor den vroolijken snaak wat je
+kunt; spaar niets, en wat het rijtuig betreft, je bestelt maar zelf en
+disponeert er over,--als 't noodig is hoe meer hoe liever. Adieu! Wel
+thuis! Respect aan je mooie vrouwtje met haar schrander oog.--Jan,
+zeg aan Karel dat hij rijdt als de drommel!"
+
+
+
+Toen Helmond een klein half uur later, terwijl de maan geheel achter
+donkere wolken verborgen bleef, het groote hek van het nu gansch
+weggedommelde landhuis _De Zonsberg_ voorbijreed, toen dacht hij niet
+meer aan den nieuwen patiënt, wiens toestand hem ook inderdaad geen
+reden tot bezorgdheid gaf, maar, voor zijn geest stond daar opnieuw
+en altijd weder het beeld van den pleegvader.
+
+--Neen, er is geen twijfel meer: ofschoon Eva in eerbied is te kort
+geschoten, en niet zacht, niet vrouwelijk, in één woord niet _goed_
+heeft gehandeld, zij heeft toch den generaal bij zijn ware namen
+genoemd, niet verblind, zooals hij, door het altijd hoog opzien
+tegen dien krachtigen krijgsman met zijn vaste principes, of verweekt
+misschien door het voeden van een wat al te kinderlijke onderwerping
+en dankbaarheid. Ja, niet slechts is hij hoogmoedig en trotsch,
+maar _schriel_ daarenboven. Helaas! het is niet anders.
+
+--Hoe! als men twee kinderen _aanneemt_, twee arme weezen, zal men
+dan het recht hebben om één dier kinderen--alleen omdat hij zich
+tegen onzen wil verzet, of ons een ongepast, een beleedigend woord
+naar het hoofd werpt, terug te stooten in den poel van armoede en
+gebrek?--Neen, dat is waarachtig _wreed_! dat is.... --Maar zacht,
+heeft oom Van Barneveld dan toch niet dikwijls getoond....?
+
+--Helaas! dat bezoek bij de familie Debecque zou zelfs niet noodig
+zijn geweest om Helmond te overtuigen dat Eva scherper heeft gezien
+dan hij. Immers, een paar uren geleden hebben Eva en Helmond--het
+eigen pleegkind met zijn jonge vrouw--dezen zelfden weg te _voet_
+afgelegd--het eind van _De Zonsberg_ tot aan Romphuizen! En ginds:
+In het belang van een stiefzoon, wiens dood den baron Debecque tot
+universeelen erfgenaam van het kolossaal fortuin zijner vrouw zou
+maken, daar zal het rijtuig van mijnheer de baron om zoo te zeggen
+steeds ingespannen voor den dokter gereed blijven. Niets, _niets_ moet
+er ontzien worden. En dan, welk een vertrouwen op Helmonds _kunde_! 't
+Is daar geen geringschatting der geneeskunst--ofschoon helaas,
+de resultaten der wetenschap nog altijd te luttel en onbevredigend
+zijn.--Zie, men stelt er een onbepaald vertrouwen in hem als dokter,
+wanneer hij handelen zal in 't belang van den patiënt. 't Is daar
+geen uithooren slechts, om straks eigendunkelijk voort te leven met
+hypothesen zonder voorafgegane studie en degelijk onderzoek.--Welk
+een onderscheid! Inderdaad, wanneer de wereld het wist, men zou zich
+moeten schamen: Een man als Debecque, die toch twee _eigen_ dochters
+heeft, hij bedoelt het welzijn van zijn stiefzoon alsof het zijn
+eigen leven gold; hij wenscht hem gelukkig te zien en steeds nauwer
+aan zich te verbinden. Een heerlijk en kostbaar landgoed wil hij
+hem koopen; een lief mooi vrouwtje wenscht hij hem toe, zonder zich
+door de gedachte aan een zeer mogelijke vermeerdering der familie te
+doen weerhouden. En dan, een jaarlijksche toelage van tien duizend
+gulden zal hij hem gaarne bij zijn huwelijk verzekeren.--Tien duizend
+gulden! O Eva, Eva! 't is hard maar 't woord moet er uit: Je hebt
+gelijk, oom is schriel, verfoeielijk _schriel_! De zeer vermogende
+generaal geeft aan den bevoorrechten pleegzoon een jaarlijksche
+toelage van driedui... ho, van driehonderd, zegge: drie-_honderd_
+gulden. En dan, goeje hemel! de vreugde over de geboorte van een kind;
+de blijdschap over 't huwelijksheil van zijn beminden pleegzoon, zal
+door den schatrijken oud-generaal worden gevierd met een geschenk van
+honderd gulden! _Honderd_ gulden! Waarlijk, zulk een vreugd is al te
+uitbundig!--Ja, Eva had toch gelijk toen ze bij 't vernemen van die
+"schitterende toezegging", half blozend half glimlachend fluisterde,
+dat Helmond tegen dien tijd wel zorgen mocht een fiksche brandkast
+in huis te hebben.
+
+--En dan, tweehonderd gulden voor een huwelijksreis, die veertien
+dagen zou duren, terwijl dat geld hem nog bovendien als honorarium
+voor zijn eerste consult was aangerekend! Tweehonderd gulden, terwijl
+Eva--niet meegeteld de diamanten, die hij haar op dien laatsten morgen
+heeft gekocht--bijna zóóveel besteden moest om in de geboorteplaats
+der mode, een weinig comme il faut voor den dag te komen.
+
+'t Zijn droeve oogenblikken in 't leven wanneer een illusie der
+kindsheid ons ontvalt, wanneer de vereering voor ouders of opvoeders
+moet plaats maken voor den onbevangen blik van het rijper verstand,
+en die edelen--die heiligen misschien--weggerukt van hun verheven
+voetstuk, daar staan als zeer gewone menschen met hun dwaasheden
+en gebreken.
+
+Toen Helmond thuisgekomen, aan Thomas zijn recepten had gegeven om
+ze aanstonds klaar te maken, toen zag hij al spoedig Eva's rijkgelokt
+hoofdje om den hoek der apotheekdeur verschijnen terwijl haar schoone
+oogen--en zonder eenige terughouding--hem vriendelijk toelonkten. O
+welke heerlijke schrandere oogen! Ja _schrandere_ oogen; die oude
+baron heeft het goed gezegd.
+
+En wat moest dokter Helmond dan gevoelen nu hij na een avond als deze,
+in 't holle van den nacht van een zieke teruggekeerd, niet zooals
+voorheen een kil en zwijgend tehuis, maar, _in_ dat huis een prachtige
+jonge vrouw mag vinden, die.... gedurende een paar lange uren heeft
+gewaakt en gewacht, alleen om hem te toonen hoe oprecht en teer ze hem
+bemint; die hem straks zachtjes toefluistert dat ze er waarlijk berouw
+van heeft dien ouden man wat al te openhartig te hebben toegesproken,
+omdat.... haar lieve August hem immers zooveel dank is verschuldigd!
+
+O! en nu hij haar zijden lokken voelt wiegen langs zijn wang, en haar
+zoetste kus hem weer verrukt, ja, nu beseft hij dat er inderdaad op
+de gansche wereld toch geen is, die hem meer ter harte gaat dan zijn
+Eva; dat hij slechts leven moet vóór en mét haar; dat hij desnoods
+ieders liefde zal kunnen missen indien hij slechts zooals nu, het
+moede hoofd mag vleien aan hare borst, wanneer hij maar rusten mag
+in haren arm. En terwijl nu die schoone oogen, ofschoon ze slechts
+van liefde spreken, hem herinneren aan den stond toen hij voor God
+en de menschen betuigde dat hij zijn vrouw zou liefhebben als zijn
+eigen lichaam, met verstand; dat hij niet bitter tegen haar zou wezen,
+maar haar de eere geven als het zwakkere deel; nu zegt hij al spoedig
+in den zaligen roes der min, na zoo vele uren van zieleleed:
+
+"En zul je mij dien naren zwarten blik dan ook vergeven, en vast hem
+vergeten mijn beste wijfje?"
+
+En Eva zoent haar echtvriend weder, terwijl haar zachte hand hem een
+haarlok van het voorhoofd strijkt.
+
+En hij: "O, ik wist het Eva, en geloof mij dan ook, _voortaan_
+zullen we EEN zijn zooals het behoort. Immers wij zijn elkaar het
+allernaaste. Nee Eva, zeker, ik trek geen partij meer voor wie mijn
+liefste zou durven beleedigen. Ik zie den schoonen kant van haar fiksch
+karakter, en stel dien in 't licht alsof het mij zelven gold. Zie,
+en wij onderwijzen dan elkander; ik leer van mijn vrouwtje om zaken
+en personen, ofschoon in een liefderijken geest, te beschouwen zooals
+ze werkelijk zijn, en zij...."
+
+Op dit oogenblik was het Eva echter niet mogelijk naar een reeds
+bekend _sermoen_ te luisteren. De bekentenis van haar August was
+dan ook al te verrassend. Met een schalksch lachje valt ze nu in,
+terwijl ze zijn baard om haar blanken vinger doet krullen:
+
+"Ei! als het je dan heusch ernst is om zaken en personen te beschouwen
+zooals ze zijn, komaan mijn lief Augustje, beken jij dan eens
+volmondig, dat deze zeer geroemde huiskamer zóó ongelukkig laag van
+verdieping en zóó akelig doodsch is, dat de vrouw die er haar lieven
+man, dag aan dag en soms 's-avonds laat vol ongeduld zal wachten,
+zich er suf in kniezen of wel een tering op den hals halen moet!"
+
+--Een tering!--Dat woord treft Helmond pijnlijk. Wat heeft hij
+gevreesd toen hij Eva voor 't eerst onder den meidoorn ontmoette? Een
+tering! En--Eva ziet wat bleek. Van 't late opzitten misschien?
+
+"Komaan August, beschouw de kamer dan eens zooals zij waarlijk is,
+en spreek."
+
+"Nu ja, ik wil niet zeggen Eva...."
+
+"Nee nee, _volmondig_!"
+
+"Vroolijk is anders Eva, welzeker."--Haar teer omhelzend: "'t Wordt
+nu tijd tenminste dat we een andere kamer gaan opzoeken: 't sloeg
+daarbuiten al twee."
+
+En terwijl ze samen naar boven gaan--zoo heel vertrouwelijk, hand in
+hand--zegt Eva zachtjes langs zijn schouder heen:
+
+"Ik las van avond toevallig in 't Romphuizer blaadje, dat het
+oud-burgemeestershuis over drie weken geveild, en acht dagen later
+publiek zal worden verkocht. Heusch, bij Siebold in de _Gouden Arend_."
+
+
+
+
+
+
+
+ZEVENTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Den volgenden morgen nadat Eva zich voor 't koffiedrinken gekleed had,
+ontstelde ze een weinig toen ze, beneden gekomen, in den zak van haar
+japon nog den brief vond, dien ze den vorigen avond voor August van _De
+Zonsberg_ had meegenomen. Maar immers haar lieve man zou wel begrijpen
+dat zij, door 'tgeen er is voorgevallen, dien brief vergeten moest.
+
+En August heeft het begrepen. Doch, niet zoodra had hij het adres van
+den veel gestempelden brief bezien, en in het schrift de hand van
+Jacoba Van Barneveld herkend, of hij stak hem snel in zijn jaszak,
+om echter losweg te zeggen:
+
+"O van..... ne dinges, dat was niets; al gesproken."
+
+"Dinges, een patiënt?"
+
+"Ja, 't heeft niets te beduiden."
+
+"Wil je eens weten August, wat ik dacht toen ik dien brief voor
+je kreeg?"'
+
+"Welnu?"
+
+"Ei, dacht ik, is mijn lieve man zoo met dames aan 't
+correspondeeren. Ja, 't kan niet missen, 't adres is van een
+vrouwenhand, en...."
+
+"Is dat zoo duidelijk? Waaraan zou dat te zien zijn? Ik ken dames
+genoeg die een fiksche heerenhand schrijven, en heeren in legio die
+krabbelen als een keukenmeid. Ik verzeker je....."
+
+"Hé August, hoe vat je daar ineens zoo verschrikkelijk vuur op? Zóó
+zou je iemand waarlijk op gedachten brengen die...."
+
+"Die....? Wat meen je Eva?"
+
+Er werd aan de deur geklopt.
+
+Een oogenblik later overhandigde Thomas Van Hake aan de doktersvrouw
+een brief waarvan het adres luidde:
+
+
+Madame E. Helmond.
+
+née Van Armeloo,
+
+en ville."
+
+
+Eva bloosde niet, maar, het adres beziende, ging ze toch naar
+het venster om een kleine ontroering te verbergen. 't Was dwaas,
+bespottelijk; maar 't kon ook niet zotter treffen: juist op het
+oogenblik dat de brief, dien August zoo haastig had geborgen,
+haar inderdaad begon te intrigeeren en--zij moest het zich zelve
+bekennen--terwijl Helmonds vreemde houding haar onaangenaam
+heeft getroffen, bracht men haar een brief van een.... onbekende
+_mannenhand_.
+
+Eva zal echter van _haar_ brief _geen_ geheim maken. Dat behoort en
+dat behoeft ook volstrekt niet.
+
+Helmond ziet haar zwijgend aan. Eva opent den brief en leest voor
+zich zelve:
+
+
+"Mevrouw!
+
+Gisteravond, na een hoogstaangename kennismaking met de echtgenoote
+van mijn hooggeëerden dokter, thuis gekomen, heeft het mij tot een
+waar genoegen verstrekt om--voor zooveel de bronnen er mij toe in
+staat stelden--na te sporen of mijn vermoeden zekerheid zou blijken
+te zijn....."
+
+
+"Wat scheelt je Eva? Je wordt bleek. Van wien is die brief?"
+
+Eva heeft zich spoedig hersteld; ze weet nu waarover die brief
+handelt. Een paar seconden ziet ze August zwijgend aan, en dan zegt
+ze met nadruk, ofschoon vriendelijk zacht:
+
+"Ik denk op dit oogenblik, in verband met een brief die straks
+zoo spoedig in een jaszak werd geborgen, aan een laatsten avond in
+'t Hotel du Helder. Als dokter Helmond telkens redenen heeft om wat
+men hem schrijft voor zijn vrouw te verbergen, zou dat niet een zeer
+slecht voorbeeld kunnen zijn.....? Maar nee, nee August, zoo wil ik
+het niet. Ziehier, wij zullen samen lezen."
+
+"Zou je denken Eva, dat een zweem van.... jaloezie..... of.....?"
+
+"Ssst ssst beste man, wie zou aan zóó iets denken! Kom lees nu mee;
+'t betreft....."
+
+"Is het je wensch; is het noodig? goed! maar zoo niet.... als men
+mijn lieve kind slechts den eerbied betoont, dien men haar als vrouw
+is verschuldigd, dan ben ik tevreden."
+
+"O wat dát betreft; zie maar, de laatste regels ze vloeien over
+van eerbied."
+
+Een oogenblik later lezen Eva en Helmond te zamen:
+
+
+    ".... thuis gekomen heeft het mij tot een waar genoegen
+    verstrekt om, voor zooveel de bronnen er mij toe in staat
+    stelden, na te sporen, of mijn vermoeden zekerheid zou
+    blijken te zijn, dat n. l. mijnheer uw vader inderdaad een
+    afstammeling is van het bekende oud-Hollandsch geslacht der
+    graven Van Armeloo."
+
+
+"Wat, duivel, is die Kartenglimp gek!"
+
+"Hé, vinje?"
+
+Men leest verder:
+
+
+    "Met het familiewapen van Mijnheer uw vader bekend, mocht ik
+    inderdaad de overeenkomst treffend bevinden."
+
+
+Hier volgde een beschrijving van het bedoelde wapen.
+
+
+    "Mijne vroegere relaties"--zoo luidde het verder
+    in den brief--"brachten mij in kennis met een onzer
+    eerste genealogen. Door hem werd het mij duidelijk hoe
+    niet zelden--tijdens de Hervorming vooral--zonen uit de
+    aanzienlijkste geslachten hun adellijke titels prijsgaven om
+    ze, bij het omhelzen van de Calvinistische leerstellingen,
+    met die van herder en leeraar te verwisselen. Bedrieg ik mij
+    niet, zeer geachte Mevrouw, dan heeft Mijnheer uw vader mij
+    eens meegedeeld dat hij van Duitsche afkomst was, maar, dat
+    zijn genealogie niet verder reikte dan tot zijn grootvader
+    genaamd Peter Harmen Armelo, die in 1787 te Birchheim in
+    Hanover gestorven was. De treffende overeenkomst der wapens
+    doet mij schier met volkomen zekerheid beweren, dat een der
+    voorvaders van Mijnheer uw vader, om geloofs- of andere redenen
+    uitgeweken, zijn Hollandschen graventitel heeft prijsgegeven om
+    te zijn een dienaar in den wijngaard des Heeren.--Wanneer zijn
+    nakroost echter, zooals Mijnheer uw vader deed, opnieuw het
+    zwaard voerde voor het erf, waarop zijn stam is geworteld, dan,
+    dunkt mij, dient de gravenkroon hem te worden hergeven...."
+
+
+"Welzeker!" lacht Helmond: "alleraardigst!" En hardop lezend:
+
+
+    "Den ondergeteekende zal het een waar genoegen zijn, indien
+    hij nader mag vernemen of de familie Van Armeloo hem zal
+    vergunnen, naar zijn beste vermogen mee te werken tot het
+    herwinnen van een zoo schitterenden titel, dien zij--naar zijn
+    bescheiden meening--niet aan haar _nakomelingen_ mag onthouden,
+    en waarvoor zij zich slechts een geringe financieele opoffering
+    zal te getroosten hebben.
+
+    "Met de meeste onderscheiding en respectsverzekering, zoowel
+    aan dokter Helmond als aan de geëerde familie Van Armeloo,
+    heb ik de eer te zijn,
+
+
+    Mevrouw!
+
+    Uw zeer bijzonder gehoorzame en dv. Dr.
+
+    Kartenglimp."
+
+
+Het hinderde Eva wel dat Helmond alweder lachte en haar met de woorden:
+"Wel wel, gravin Van Armeloo!" op eenigen afstand met zekere kluchtige
+reverentie beschouwde; doch zij zou hem niet toonen dat de ontvangen
+meedeeling haar borst met zulk een ongekende verrukking had vervuld.
+
+"Wel kind, wat of er van den armen dokter zou geworden zijn, als
+men eerder had geweten 'tgeen die zeer vindingrijke majoor nu zoo
+eensklaps heeft uitgevonden!"
+
+"Is dat het loon voor mijn openhartigheid? Meen je August, dat ik
+niet reeds lang heb vermoed en geweten 'tgeen die man daar schreef?"
+
+"Waarlijk, al lang?"
+
+"Maar heb ik er ooit van gesproken of er zelfs ooit op gedoeld?"
+
+"Nu, laten we er dan ook maar _te zamen_ om lachen mijn wijfje. Weet
+je wat _ik_ geloof?--Ronduit gezegd, ik geloof hoe langer hoe meer dat
+die majoor de rechte broeder niet is. Hij wil zich aangenaam maken;
+en daarom dien gekunstelden brief."
+
+"Genoeg van dien man August; zijn persoon staat mij tegen; maar hem om
+het schrijven van dien brief te beschuldigen, dat is onheusch. Gesteld
+eens dat hij waarheid had geschreven, dan zou hij voor 't allerminst
+op onze erkentelijkheid aanspraak hebben. 't Is zeker dwaas zich
+te verheffen bij de gedachte dat men zulk een adellijken titel zou
+kunnen bezitten, maar, er om te _lachen_.... nee! Indien het inplaats
+van de familie Armelo de familie Helmond gold, ik weet niet August
+of je dan...."
+
+"Ah ja, daar zeg je een goed woord, als het de familie Helmond
+gold! Ja dan...."
+
+"Welnu....?"
+
+"Dan zou het voor die onderschrapte "nakomelingschap" tenminste nog
+van eenige waarde kunnen worden; maar kindlief, vader Armelo heeft
+twee dochters; de eene is het vrouwtje van je onderdanigen dienaar
+Helmond, pur sang plebejer, en de andere, al trouwde ze met een prins,
+de gravenkroon der Van Armeloo's zou toch nooit door haar edele telgjes
+kunnen gedragen worden!" En weder lachend: "'t Is alleraardigst!"
+
+"Helmond, extra verstandig vind ik dat lachen niet. Ik zeg je nóg eens,
+als het zulk een titel voor de Helmonds gold....."
+
+"En _ik_ herhaal Eva, dat dit, met het oog op het onderschrapte in
+dien brief"--hij geeft haar een zoen--"ook heel iets anders zou
+wezen. Maar over mijn adelbrieven behoeven we ons 't leven niet
+moeielijk te maken. En nu, al is mijn lachen dan misschien niet
+heelemaal verstandig, geloof me kind, waartoe zou men zich iets in
+'t hoofd, en vele moeiten en kosten op den hals halen, om--gesteld dat
+alles dan waar was--een titel te verkrijgen waar men, zonder fortuin,
+eigenlijk mee verlegen, en geen enkel naneefje mee gebaat zou zijn?"
+
+Eva zweeg en zag naar den grond. 't Was wel te merken, zoo dacht ze,
+dat Helmond plebejisch bloed in de aderen had. In háár is altijd iets
+geweest 'twelk haar zeide dat ze eigenlijk niet thuis behoorde in "'t
+knechtelijk gareel"--met welk beeld een _groot_ dichter de lagere en
+middelstanden eens zoo juist had geteekend. Nochtans ze gevoelde het
+ook: Mocht het al schoon zijn en weldadig voor 't hart, indien men
+zeker wist uit zulk edel bloed te zijn gesproten; 't zou verkeerd
+wezen om er voor de toekomst een te groote waarde aan te hechten,
+dewijl papa geen zoons en geen fortuin bezat.... Maar.... ha! welk
+een licht gaat daar plotseling voor haar op! Zie, uit eigenliefde,
+uit trots heeft August zich zoo weinig ingenomen betoond met hetgeen
+hij vernomen heeft. 't Moest voor een man ook stuitend wezen om zich
+eensklaps ver beneden zijn vrouw te zien gesteld, vernederend om als
+eenvoudig burger te staan naast een geboren.... gravin!
+
+"Nee August, wacht nog even, ik wou je zeggen....!"
+
+"Ja maar vrouwtje, ik moet noodzakelijk weg. 't Is al één geslagen;
+je weet men wacht me in de stad, en om halfdrie komt het rijtuig van
+Debecque. Circa vier uur hoop ik weer thuis te zijn, en we kunnen dan
+'t chapitre vervolgen; nu, bonjour kind!"
+
+Haastig heeft Helmond haar omhelsd, en gaat dan snel naar de deur.
+
+--Maar neen, zóó kan Eva hem niet zien vertrekken. Zij moet hem aleer
+hij haar voor drie volle uren verlaat, dat nieuws doen _zien_ bij
+'t licht dat er voor haar is opgegaan.
+
+"Even Helmond, luister even."
+
+Helmond blijft met de hand aan den deurknop staan.
+
+Zij komt hem zeer nabij:
+
+"Maar August, als mijn familienaam dan uitsterft, en we toch weten
+dat mannen dikwijls om zulk een reden den naam hunner vrouw er bij
+aannemen; ik meen _als_ alles nu waar is, en dat het zoo uitkwam,
+natuurlijk, dan zou jij--juist met het oog op 'tgeen de tijd _ons_
+kan schenken...."--zij sloeg de oogen weer neer--"dan zou jij immers
+best...."
+
+"Pots selderementen Eva! wou je een graaf van me maken!? Nee maar nou
+geloof ik waarachtig dat je eens zien wilt, of er hier bij me boven,
+iets los of stuk is. Kom wijfje, maak geen gekheid, en kus me maar,
+en noem me nóg eens zooals gisteravond je "trouwe"; die titel is
+me wat meer waard dan andere, die bovendien wel wat heel hoog in de
+lucht hangen. Bonjour!"
+
+
+
+Een kwartier later was Eva gekleed om uit te gaan. Neen, ze ging niet,
+zooals August altijd deed, die apotheek door en de achterdeur uit;
+zij nam de voordeur aan den wal.
+
+Binnen weinige minuten bevindt ze zich in de ouderlijke woning. Ze
+moet papa en mama afzonderlijk spreken.
+
+Mama Armelo was druk met dochter Louise aan 't rekken en vouwen
+van de wasch, doch mama heeft voor dochter Helmond in allerijl een
+mooie muts opgezet, en komt nu in de voorkamer waar Eva wachtte, en
+verontschuldigt zich--tegen haar kind--over haar toilet. Niewaar,
+Eva wist wel hoe het soms laat werd, en, zij had zich juist even
+met een schoteltje bemoeid, een lekker schoteltje voor papa. Eva zou
+het begrijpen.
+
+Eva met haar Parijschen hoed en mantille, maakte in de voorkamer
+van den zeer eenvoudigen oud-kapitein, en tegenover die mama in een
+vieze zwarte jas, en de sterk met rood gemonteerde muts--een contrast,
+waarmee ze zelve _bijna_ verlegen werd.
+
+Papa was op 't oogenblik dat hij geroepen werd juist in zijn
+achterschuurtje aan 't blokjes zagen. Hij deed gewoonlijk zoo iets;
+en vooral om anderen eens wat te kunnen "overdoen".
+
+"Je zegt mevrouw Helmond?" heeft hij aan 't dienstmeisje gevraagd
+die hem roepen kwam: "wou die mij alleen hebben? Dadelijk hoor!--Gauw
+'en bakje."
+
+De kapitein behoefde geen nadere toelichting te geven. Als er voorname
+lui waren om hem te spreken, dan moest het meisje--wanneer hij althans
+aan eenige bezigheid was--terstond waschwater brengen.
+
+Terwijl Armelo de zeep deed schuimen dat het een lust was, kan hij zich
+maar geen denkbeeld maken van 'tgeen Eva hem in 't geheim--alleen aan
+hem en mama--zou te zeggen hebben. Hoelang was ze getrouwd? Nee nee,
+dát zou ze ook niet aan hém.... Nee, wát of het wezen mag!
+
+Zeer verlangend naar de oplossing van 't raadsel, trad Armelo de kamer
+in, juist op 't oogenblik dat mama Armelo reeds den voorsmaak van
+'t allerbelangrijkst geheim had genoten.
+
+"Wat zeg je Eva, je pa een graaf Van Armeloo?" heeft mevrouw geaarzeld:
+"WIJ zouden.... WIJ....?" En dan naar de deur ziende: "Goeje God,
+Armelo! ben je gek; met je sloofje voor!"
+
+Inderdaad de "graaf Van Armeloo" stond daar op den drempel der deur,
+en zag, half verrast half verlegen, op het bekleedsel neer, waarvan
+hij zich inderhaast vergat te ontdoen, geheel vervuld met de gedachte
+aan het nieuws 'twelk hij hooren zou.
+
+De oud-kapitein schaamde zich inderdaad een weinig voor zijn dochter;
+maar, nadat het sloofje buiten de deur was geworpen, ging dat toch
+spoedig voorbij. Eva wist wel dat hij niet leeg kon zitten; en, hij
+heette haar hartelijk welkom, want waarlijk, hij zag haar niet al te
+druk, en spoedig keek hij haar vragend aan, immers 't was wel iets
+buitengewoons dat hij tegelijk met mama in de confidentie zou wezen.
+
+Toen men zich reeds eenige oogenblikken in de grafelijke sferen
+bewogen had, beweerde mevrouw Armelo met klem dat Armelo "zich zelf
+altijd in den weg stond". Jawel, hij had geen oog voor de toekomst.
+
+Maar Armelo bleef beweren dat het ook waarlijk te gek was. Hij heette
+eenvoudig Armelo, en het _Van_ dat er vóór moest, dááraan haperde
+het immers.
+
+"Maar dat hebben je voorouders laten vallen;" verzekerde mevrouw:
+"Begrijp je dat niet?"
+
+"En als ik me niet bedrieg dan schreven de graven Van Armeloo zich
+met twee _oo_'s."
+
+"Maar die ó heeft je overgrootvader dan zeker óók laten vallen."
+
+"Ja, zoo kun je alles laten vallen, Marie; maar ik zeg je dat m'n
+vader en grootvader eenvoudige boeren in Hanover waren, en dat ze....."
+
+"Nee maar man, zóó dwars als jij bent, daar staat m'n verstand
+voor stil."
+
+"Hoor eens pa," zegt Eva: "ik wist wel vooruit dat mijn nieuws met
+bezwaren door u zou ontvangen worden; maar, ik bid u, waarom wilt u
+je tegen zóó iets verzetten!"
+
+"Mijn hemel, dat _vraag_ ik je!" valt mevrouw Armelo in: "Maar ik
+herhaal het man, 't is je nooit recht ernst met de eer van je familie
+geweest; zeker, men zou je nooit zoo vroeg gepensioneerd hebben als
+je je niet....."
+
+"Vrouw! moet je mij in presentie van mijn kind aan iets herinneren,
+dat ik met Gods hulp bestreden en geheel overwonnen heb?"
+
+"Ja, toen het te laat was Armelo. Ik blijf er bij, je hebt je zelf
+altijd in den weg gestaan; je hadt generaal kunnen zijn als je dien
+drank...."
+
+"Nee ma," valt Eva in, nu ze den man strak voor zich heen zag staren,
+en eensklaps berouw kreeg dat ze misschien eenige aanleiding tot dat
+verwijt heeft gegeven: "nee ma, daar moet u niet van spreken." En dan,
+terwijl ze haastig opgestaan haars vaders hand neemt, en hem op het
+voorhoofd zoent: "Ma meende het niet kwaad pa'tje-lief; zij wilde
+maar zeggen....."
+
+"Nu, 't is niemendal kind, ik weet wel hoe jij het meent; 't is
+niemendal!"
+
+"Zeker, 't was de kolonel Dadel die u niet zetten kon; en die leelijke
+Minister van Oorlog! Maar als anderen u dan hebben teruggestooten,
+terwijl er zoovelen vooruitkomen, die 't vrij wat minder verdienen,
+zoudt u dan--wanneer we toch _werkelijk_ van zoo hoogen adel zijn,
+niet alles doen om u, door het herwinnen van dien rang, boven dien
+Dadel en dergelijken te verheffen?"
+
+"Maar waarachtig kind, het is niet mogelijk; ik weet immers zeker...."
+
+"Zeker!" valt mevrouw uit: "je weet niets niemendal! Die majoor
+Kartenglimp zal toch niet gek wezen. Wat hij schrijft, is zoo klaar als
+de dag; we hebben Goddank ons verstand nog; en als ik dien brief niet
+driemaal had gelezen, dan zou ik twijfelen kunnen; maar driemaal heb
+ik hem gelezen; en met Eva ben ik het volkomen eens dat er gehandeld
+dient te worden in ons aller belang."
+
+"Maar mijn hemel Marie, we komen met de grootste moeite rond,
+en hoe wil je dan dat we ons nog opofferingen zouden getroosten
+om--gesteld dan.... _gesteld dan_.... dien titel te krijgen; maar
+vooral om als graaf en gravin....." schielijk opstaande: "Nee nee,
+'t is onzinnig, we zijn gek! We droomen! _Ik_, _ik_ een graaf.... jij
+een gravin!" Zenuwachtig lachend: "'t Is om te lachen! Waar heb je
+den brief, geef nog eens hier; maar 't is om te lachen!"
+
+Eva begrijpt nu dat lachen zeer goed. 't Was bij papa een repetitie van
+'tgeen ze van Helmond hoorde, maar toen niet begreep. Zenuwachtigheid;
+jawel, anders niet. Dames vallen flauw zoodra ze bloed zien; maar de
+zenuwen van heeren worden 't eerst geprikkeld, wanneer hun iets van
+eer of rang in de oogen blinkt. Wie 't hardst heeft gelachen om een
+ridderlint, draagt het zelf als ridder op overjas en chambercloak. Dat
+ongeloovig lachen, ja zeker 't is de dekmantel voor een inwendige
+blijdschap die zich anders te ras zou verraden. Wie zoekt, of althans
+wie wil er geen eer! Ja! zelfs de domsten en zotsten, die nooit
+eenige eer kunnen behalen, ze dringen vooruit als er _eerewijn_
+wordt aangeboden.
+
+--Ja zie maar: bij 't nogmaals doorloopen van Kartenglimps brief,
+gaat dat lachen van papa al over in een glimlachje, waaruit iets
+anders te lezen is.
+
+Armelo las: "Wanneer zijn nakroost echter, zooals mijnheer uw
+vader deed, opnieuw het zwaard voerde voor het erf waarop zijn stam
+is geworteld, dan, dunkt mij, dient de gravenkroon hem te worden
+hergeven."
+
+"Nu pa, dat is toch zoo heel onverstandig niet;" zegt Eva, terwijl
+ze met haar vinger in parelgrijs glacé, op den genoemden volzin wijst.
+
+"Nee te donder, wat dat betreft; na Hasselt zei de kolonel Bik,
+in presentie van de sergeants Leeuwendaal en Wagenaar en een heele
+boel anderen tegen me: "Luitenant, je hebt je als een braaf officier
+gehouden." Zieje, dat vergeet ik niet; maar verdord dat hebben ze
+aan Oorlog vergeten, zoo'n Dadel! zoo'n Minister, die..."
+
+"Och Armelo, als je nu hier bent gekomen om je ouwe litanie te zingen,
+dan zou ik liever...."
+
+"Nee ma, 't is begrijpelijk dat pa zoo iets nu juist moet hinderen;
+als je dan bijna zeker weet dat je zoo heel veel hooger dan die nare
+menschen staat."
+
+"O ja, juist Eva, wat dat betreft.--Voel je dat Armelo? Nee, ik geloof
+je voelt dat nog niet; jij voelt zoowat niemendal."
+
+"Marie, nóg eens: 't is niet gepast dat je zoo in tegenwoordigheid van
+onze dochter spreekt. Als er iemand gevoel heeft dan ben ik het. Heb
+ik jou armen neef den schoolmeester niet laatst nog m'n ouwe polonaise
+en vijf en twintig stuivers gegeven, den armen drommel!"
+
+"Och, laat nu in 's-hemelsnaam mijn familie en je ouwe polonaise
+rusten bij zaken als deze. Wat anders de Lieders betreft, die konden
+best--zei neef eens--van 't oude Lydië in Klein-Azië afkomstig en
+van vorstelijken oorsprong zijn; maar van zulk een oudheid is dat
+niet eens meer na te sporen. Ik zeg Armelo, we zijn voor God en onze
+kinderen verplicht de handen aan 't werk te slaan."
+
+Armelo krijgt eensklaps een "akelig prozaïsch gevoel". Hij kon het
+niet helpen; maar.... 't spijt hem dat hij niet stilletjes buiten
+de confidentie is gebleven. Hij was straks juist zoo plezierig aan
+'t blokjes zagen; en 't bruine pijpje smaakte zoo lekker, en.... Och
+goeje God! hij was toch niet voor een graaf in de wieg gelegd.
+
+--Wel hemel, waarom niet! Geen fortuin! wat doet het er toe. Luister,
+mevrouw zal 't hem herinneren: Graven _met graafschappen_ zijn er
+geen drie meer in de heele wereld. De graaf Van Tiel is stationschef
+ergens op een klein tusschenstation. Baron Hars is gemeente-ontvanger
+te Limmen. De twee freules Van Winteren maken in stilte hoedjes voor
+de lui; en de drie magere freules Blankenberge met haar groote oogen,
+eten te zamen vijf ons vleesch in de week; hebben één fluweelen mantel
+met 'er drieën, en niet anders dan 'en loopmeisje van 's-morgens acht
+tot licht en donker!
+
+"Maar dat is dan ook erbarmelijk;" zegt Armelo.
+
+"Maar.... ze zijn van adel!" antwoordt mevrouw op tooneeltoon: "en,
+dat doet haar de wereld gemakkelijk trotseeren. De adel geeft een
+verhooging, een glans. Je kunt het dadelijk zien dat iemand van adel
+is, zelfs de freules Blankenberge...."
+
+"Och omdat je 't weet Marie! maar anders, waarachtig...."
+
+"Weten! weten!! Nee, ook zonder dát zou men 't zien. Maar als ze het
+dan van _óns_ zullen hooren, dan moeten ze 't immers toch ook _zien_
+niewaar?"
+
+Eva was stil geworden: ze wist niet wat haar eigenlijk méér hinderde,
+de burgerlijke toon, waarop mama den goeden papa gedurig beknorde,
+of de burgerlijkheid waarmee papa--een oud-officier--zich telkens de
+eer die hem toekwam van den hals zocht te schuiven. Inderdaad moet Eva
+voor zich zelve bekennen dat de graaf en gravin Van Armeloo-Lieder
+een tamelijk mal figuur in de wereld--ja zelfs in de Romphuizer
+wereld--zouden maken. Mama had meer dan papa dat gepaste gevoel
+van eigenwaarde, dat zekere, om zich te willen verheffen boven het
+mindere, het gemeene; doch, hoe goed zij mocht wezen, mama miste door
+haar opvoeding in den hoogsteenvoudigen stand, ten eenenmale dien
+fijneren toon en goeden smaak waaraan de aristocratie zoo gemakkelijk
+te herkennen is. Honderden malen bijvoorbeeld is Eva tegen de bonte
+kleuren die mama gewoonlijk droeg te veld getrokken, doch zonder een
+blijvende verbetering van smaak te kunnen bewerken. Neen, ware het
+slechts om dien titel voor haar _ouders_ te doen, Eva zelve zou het
+bij nader inzien verstandiger oordeelen om de goede menschen verder
+maar stilletjes ongemoeid te laten. 't Zal toch inderdaad ook nog
+al werk hebben om dit huishouden, waar alles oud en versleten is--de
+weinige smakelooze meubels in deze pronkkamer getuigen ervan--slechts
+eenigszins in harmonie met dien nieuwen stand te brengen. Neen,
+had Eva geen andere plannen gehad--en zij twijfelt niet of ze zullen
+gemakkelijk te verwezenlijken zijn--dan zou ze zeker met haar vader
+hebben ingestemd, dat het waarlijk _te dwaas_ is. Nu echter, nu moet
+er gehandeld worden! En, onder het diepst geheim, ontvouwde Eva nu de
+reden waarom zij, voor zich zelve, er hoogen prijs op stelde dat papa
+gevolg wilde geven aan de zaak, en zoo spoedig mogelijk den majoor
+Kartenglimp zou gaan spreken.
+
+De oud-kapitein, ofschoon weinig bekend met de rechten van heraldiek of
+genealogie, betwijfelde het echter zeer of het wel mogelijk zou wezen
+dat Helmond--gesteld dan.... _gesteld dan_--met den naam zijner vrouw
+bij den zijnen te nemen, ook den titel van haar geslacht zou bekomen;
+doch, moeder en dochter vonden dat "zóó doodeenvoudig natuurlijk",
+dat hij zichzelf al voor heel onnoozel en dom had moeten houden,
+indien hij het zou gewaagd hebben daartegen nog bedenkingen in 't
+midden te brengen. Ten slotte beloofde de kapitein dan ook aan zijn
+dochter--ofschoon juist niet zoo geheel van harte--dat hij werk van de
+zaak zou maken, en, ja zeker, nog heden den majoor te zullen opzoeken
+om van hem te vernemen op welke wijze men dan zou moeten handelen.
+
+Alvorens Eva naar huis zal terugkeeren, heeft ze nóg een vertrouwelijke
+meedeeling.--Nee, papa moest niet weggaan, 't gold hém in de eerste
+plaats.
+
+Eva geeft een kort verslag van het gebeurde op _De Zonsberg_, en van de
+"infame houding die de generaal tegenover haar heeft aangenomen."--"Ter
+wille van Helmond," zoo vervolgt Eva, "zal ik mijn best doen om den
+man, die uit trots en schrielheid de jonge vrouw van zijn pleegzoon met
+onheuschheden overlaadt, niet al te zeer te.... verachten. Ik ben van
+plan zijn hostile houding met de grootstmogelijke onverschilligheid
+te beantwoorden. Het kan me soms hinderen dat we zijn zoogenaamde
+weldaden nog moeten aannemen, en ik zag die prachtige bewijzen
+van zijn schrielheid liever aan een arme gegeven. Maar ik moet ze
+dulden. August is voor de helft zijn erfgenaam; en hoewel ik voor
+mijzelve in staat zou zijn om die heele erfenis er aan te wagen, en
+mij stoutweg met hem te brouilleeren, indien hij 't nog eens te bont
+maakte, ik mag de toekomst van August, die nu werkt en draaft als
+een paard, niet roekeloos op 't spel zetten. Ik zal me om zijnentwil
+beheerschen. Maar papa, wat _ik_ dulden moet als Helmonds vrouw,
+dat moogt u als de kapitein Van Armeloo--ik zeg _Van_ Armeloo...."
+
+"Hoor je wel Armelo; ze zegt _Van_ Armeloo...."
+
+"En wát mag ik niet dulden?" valt Armelo in: "de generaal heeft
+me niets niemendal gedaan; integendeel, hij was compleet frère
+en compagnon; kameraad, alles wat je wilt. Verduiveld, hij heeft
+immers nog zelfs het heele diner van je trouwen in _De Arend_
+betaald.--Schriel! Nee Eva, neem me niet kwalijk, dat is....."
+
+"Maar goeje hemel papa, dát, dat is het juist! Me dunkt uw
+militair.... uw.... uw.... ja uw gevoel van rang enfin, alles in u
+moet daartegen opkomen. Toen ik er straks over nadacht, toen brandde
+mij de gedachte letterlijk als vuur op de borst, dat die mijnheer
+Van Barneveld mee het diner heeft betaald, 't welk de kapitein Van
+Armeloo ter eere van 't huwelijk zijner dochter gaf. Bah! 't is
+vernederend! 't is...."
+
+"Maar kind, Helmond heeft me gezegd dat dat heelemaal onder ons
+zou blijven."
+
+"Ja dat kan wel waar zijn papa, maar waar blijft het ook, dat de
+generaal vijftig gulden heeft gegeven voor uw diner."
+
+"Vijftig gulden!" roept mevrouw: "voor een diner van twintig
+personen à vier gulden buiten den wijn! Goeje hemel, wat een schriele
+kompeer! Heeft Helmond dan de rest betaald?"
+
+"Zeker! en ik wou dat hij 't heelemaal betaald had; maar nu, die
+vijftig gulden ze compromitteeren u en mij; onze heele familie;
+verschrikkelijk! Vandaar die trotsche minachting. Welzeker, ik ben
+de dochter van een officier, die zich het bruidsmaal voor zijn kind
+laat betalen!"
+
+"Maar wat duivel, als een ander het niet betaald had dan zou het
+ding niet gegeven zijn! Je weet wel Eva dat wij geen geld voor zulke
+foeven hebben."
+
+"'t Spijt me papa, dat u niet aanstonds gevoelt dat die schuld aan
+mijnheer Van Barneveld _moet_ worden afgedaan. 't Komt me zoo heel
+natuurlijk voor."
+
+"Ja maar...." aarzelt mevrouw: "ik moet toch ook bekennen Eva,
+dat.... vijftig gulden.... in onze omstandigheden...."
+
+"Ik zou op m'n woord niet weten waar ik ze vandaan moest halen,"
+herneemt Armelo: "en mij dunkt kind, dat diner is nu gepasseerd en,
+bij m'n ziel, de generaal heeft als oud-kameraad gehandeld; ik zou
+hetzelfde gedaan hebben wanneer ik in zijn schoenen stond.--Waar ga
+je heen Marie?"
+
+Mevrouw gaf geen antwoord. Ze was reeds de kamer uit. Een overheerlijk
+denkbeeld was haar ingevallen.
+
+Louise--Eva's jongere zuster--stond nog in de kleine tuinkamer
+aan het vouwen van de wasch, toen mevrouw Armelo haar om raad is
+komen vragen. Louise kent hare moeder. De goede vrouw heeft in alle
+opzichten een bijzondere liefde voor _kleuren_. Honderdduizendmaal
+geldt bij haar voor _eens_ of hoogstens _tweemaal_. De rest laat zich
+gemakkelijk begrijpen. Moeder Armelo zou verder met wat opleiding
+een uitmuntende tooneelspeelster zijn geweest. Zie maar, ook nu is
+er in haar blik een soort van vertwijfeling te lezen terwijl ze,
+het gesprek vervolgende, zegt:
+
+"Maar mijn hemel kind, denk je dan niet dat je arme vader er in stilte
+onder lijdt?"
+
+"Ik heb er niets van gemerkt ma."
+
+"Daarom zeg ik _in stilte_.--En wanneer nu de heele stad hem bespot
+en belacht, moet dan het hart van een oud-officier die--ik zeg het
+je--van den oudsten Nederlandschen adel is--ja, ik zeg het je--moet
+dan dat hart onder zijn ridderkruisen niet breken!"
+
+"Maar weet dan de heele stad dat papa vijftig gulden van...."
+
+"De heele stad Louise? Ja helaas! Wij kregen een brief van den majoor
+Kartenglimp. Papa is den titel van officier niet meer waardig....."
+
+"Schreef dat die leelijke oud-majoor?"
+
+"Nu ja, ten naastenbij.--Men zal hem van de sociëteit weren; men
+zal....."
+
+"Wat! zal men papa van de sociëteit....?"
+
+Mevrouw haalt schouders en wenkbrauwen op; werpt een blik naar den
+groen geverfden zolder, en zegt:
+
+"Ik hoop mijn kind, dat ons zoo iets zal gespaard worden."
+
+Louise ziet eenige oogenblikken strak voor zich heen.--Ruim éénhonderd
+en tachtig gulden heeft ze sedert vijf jaren bespaard; want evenals die
+straks genoemde adellijke dames, had ze met de naald in de behoeften
+van haar toilet zoeken te voorzien, en haar overgroote bedrevenheid
+in 't maken van handwerken is oorzaak dat zij nog bovendien zulk
+een som heeft kunnen overhouden. Louise is er altijd zeer geheim mee
+geweest, en waarschijnlijk had ze er gegronde redenen voor. Maar nu,
+na een ontmoeten van den heer Kippelaan, in wiens bijzijn men haar,
+onvoorzichtig genoeg, een gekleede muts heeft besteld, sedert die
+ontmoeting, waarbij zoo schrikkelijk veel gesproken was, wisten papa
+en mama Armelo ook al spoedig dat hun jongste dochter "fortuin" had;
+en, ofschoon eerst een weinig gevoelig over Louises achterhoudendheid,
+hebben ze hun dochter toch bewonderd en geprezen, 't geen mama anders
+volstrekt niet gewoon was.
+
+En 't is heden nu reeds de derde maal dat mevrouw Armelo aan haar
+dochter een plekje van de gloeiende plaat wijst, waarop Louise een
+deel van haar zuur verworven spaargeld kan zien verdwijnen.
+
+--Haars vaders eer!!
+
+Louise zal er met papa over spreken.
+
+Maar mevrouw Armelo zegt plechtig met de hand op den boezem:
+
+"Met papa!--Louise! in Godsnaam, met hém _geen woord_!"
+
+
+
+
+
+
+
+ACHTTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+Op _De Poel_ werd dokter Helmond met blijde aangezichten
+ontvangen. Archibald was veel beter. De ongesteldheid is niet
+van zooveel beteekenis geweest als het zich in den beginne liet
+aanzien. 't Viel ook Helmond mee dat hij den luitenant reeds buiten
+'t bed en bijna zonder pijn vond.
+
+"Mijn waarde dokter, je bent al te menschlievend;" riep Archibald hem
+bij 't binnenkomen toe: "'t Is immers geen gebruik om zijn patiënten
+met één visite weer beter te maken. 'k Geloof waarachtig dat er
+geen treurspel meer zou mogelijk zijn, als ze er ú in de laatste
+akte maar even bijriepen. Mama wil me van pure blijdschap een glas
+advocatenborrel maken, maar...."
+
+"Guns Archibald, hoe kom je er aan?"
+
+"Ja hóe ik er áánkom dat vraag ik ook; tenminste als ik u zulk een
+bedenkelijk gezicht zie zetten. Enfin, dokter Helmond zal misschien
+liever een glas port drinken."
+
+Terwijl Debecque om den port schelt, zegt mevrouw met iets angstigs:
+"Ja maar, jij lieve Archibald, jij moogt daar niet aan denken."
+
+"'t Zou ook wat erg zijn luitenant, als u mijn wonderlikeur nu al
+voor iets anders liet staan."
+
+"Dat is een waar woord! Komaan dan mama'tje, versez à tasse
+pleine!" Maar als de vroolijke patiënt reeds de medicijnflesch vat,
+dan treedt de moeder haastig toe om hem die te ontnemen, want:
+"Voorzichtig, voorzichtig! _Om de twee uren een lepel_ staat er op
+het briefje, en 't is nu nog drie minuten te vroeg."
+
+De vernieuwde kennismaking met den zoon der Debecque's heeft Helmond
+een aangename afleiding bezorgd:
+
+"'t Is een zeer opgeruimd, recht prettig mensch;" zegt hij tot den
+ouden baron, die hem straks uitgeleide doet: "'t Gezelschap van den
+jonker zal zeker voor mevrouw zeer heilzaam wezen."
+
+"Ja zeker, Archibald weet best met haar om te springen."
+
+"De jonker is de eenige zoon uit mevrouws eerste huwelijk nie-waar?"
+
+"Juist! maar daarom nog geen _jonker_ dokter. 't Maakt niet uit,
+natuurlijk; maar hij is niet van adel.--Ja waarachtig, ik heb wel
+eens gedacht: als ik den snaak mijn naam liet aannemen dan konden we
+hem misschien mettertijd nog baron maken ook. Je ziet me verwonderd
+aan. Ja Helmond, ik weet wel dat een knappe burgerkrullebol met
+fortuin, evengoed het mooiste meisje van 't land aan z'n hart zal
+kunnen drukken als een baron; maar, wat zal ik je zeggen: we zijn
+nu eenmaal wat bekrompen op dat punt; en lach dan binnenskamers om
+titels en eerelinten zooveel je wilt, 't publiek ziet er iets in,
+dat je niet weg kunt praten: Je hebt een pré.--Au fond sta jij, met je
+wetenschap, hooger--jawel, sans compliments, oneindig veel hooger. En
+Archibald--knappe jongen! een der eersten te Breda--hij beteekent
+duizendmaal meer dan een massa adellijke non-valeurs. Maar toch,
+au bout du compte, je blijft als baron altijd aan 't langste eind."
+
+"Maar mijnheer Debecque," valt Helmond in, terwijl hij in de breede
+vestibule stilstaande, met eenigszins saamgetrokken wenkbrauwen het
+fijnbesneden gelaat van den kleinen ouden baron nauwkeurig schijnt
+op te nemen: "u zegt, als ik wel versta, dat de luitenant uw naam
+zou kunnen aannemen, en dat hij dan......."
+
+"Welzeker!... Maar kom binnen. Hier.... hier asjeblieft.--Zieje, ik
+heb geen eigen zoons; en de naam Hardenborg-Debecque van _De Poel_
+en _Hoeversathe_, klinkt niet onaardig."
+
+"En zal hij dan uw adellijken titel daarbij kunnen krijgen? Ik dacht
+dat zoo iets onmogelijk was."
+
+"Onmogelijk! Parbleu, wàt is onmogelijk! Sedert het koningschap
+m'n vrind, doe je met geld en goede woorden een heelen boel in ons
+land. Vanwaar anders je nieuwe adel?"
+
+"'t Is waar;" zegt Helmond.
+
+"Nu ja, hij beteekent niet veel; maar het "juger les choses", en
+dus ook "les _titres_ d'aprés leurs dates", is nog geen algemeen
+gebruik. En wat Archibald betreft, hij zou als een Debecque aanstonds
+tot den goeden adel behooren.--Maar parbleu, hoe komen we op dit
+chapitre? Mijn beste dokter moet wel denken dat de oude man aan
+'t verkindschen raakt, daar hij zich zoo vermeidt in den glans van
+'t wereldsche klatergoud."
+
+"Nee, ik begrijp me zeer goed dat het niet onverschillig is of men
+zijn naam...."
+
+"Niewaar, dat is de zaak! Je wilt dat je naam zal in stand
+blijven. Mijn beide vrouwen hebben het hare er niet toe
+gedaan. Archibald houdt van me alsof ik z'n eigen vader was. Enfin,
+enfin, 't zijn van die opwellingen, van die passe-temps. Pardon, dat
+ik je zoo lang er mee lastig viel. Wat jou betreft Helmond, jij moet
+een boek schrijven, waarachtig! over pokken of mazelen, 't doet er
+niet toe. 'k Bezorg je "de Leeuw!" 'k Heb connecties in overvloed,
+en, met capaciteiten als de uwe is er geen quaestie van! A propos,
+ik hoop dat je toch nog eens naar m'n woelwater zult komen zien? 't
+Spijt me dat we daardoor je charmant lief vrouwtje wat veel van je
+gezelschap berooven, maar, als we haar onze opwachting gemaakt hebben,
+dan breng je haar later eens mee niewaar? Hoe meer hoe liever."
+
+
+
+Nog vóórdat Helmond zijn bezoek op _De Poel_ bracht, heeft hij
+gelegenheid gevonden om Jacoba's brief te lezen, die hem na langen
+tijd zwervens, dezen morgen door Eva geworden is.
+
+De inhoud van dien brief heeft hem krachtig in zijn vermoeden
+versterkt. Jacoba's dringende bede aan haar geliefden pleegbroeder,
+om toch zoo spoedig mogelijk uit Parijs terug te komen, moest een
+anderen grond gehad hebben dan vrees voor eigen gezondheid. De altijd
+zich zelf beheerschende, zich zelf verloochenende Coba, hoe! zou ze
+alleen uit angst voor eigen welzijn, een gelukkig echtpaar, reeds bij
+hun eerste schreden op het huwelijkspad, den voet hebben dwarsgezet? 't
+Was onmogelijk!--Maar ook, de dwaze onderstelling van tante Hermine,
+als zou Jacoba's zenuwlijden het gevolg zijn van een, door hém
+teleurgestelde liefde....? August meent juist in dezen brief het bewijs
+van de ongerijmdheid dier onderstelling te vinden. Immers, gesteld
+eens dat Coba zulk een liefde had bestreden en geheel onderdrukt,
+zou dan het meisje, dat nooit door woord of blik haar hartsgeheim
+verried; dat zelfs den vriend als bruidegom haar bloemruikers heeft
+gemaakt, en hem aan de zij van zijn jonge vrouw een hartelijken
+heilwensch heeft toegebracht,--zou datzelfde meisje zich dermate
+kunnen vergeten dat zij hem reeds een paar dagen later, onder 't
+voorwendsel eener ernstige ongesteldheid, tot een terugkeeren in haar
+nabijheid te bewegen zocht? Neen, dat is volstrekt onmogelijk en geheel
+onbestaanbaar met Coba's karakter. August verstaat dien brief. De
+luchtige toon waarop zij over "den armen sukkel" Donerie schrijft;
+'t verzoek, dat Helmond als reden van zijn vervroegde terugkomst
+de ziekte van "den waarlijk niet ontalentvollen muziekmeester"
+zal opgeven, "den stumper die in de kerk nog zoo zijn best deed;"
+dat alles in verband gebracht met het gebeurde in de woning van den
+timmerman Krul, maar ook vooral met Coba's hevige zenuwaandoening
+toen ze gisterenavond zoo geheel onverwacht de melodie hoorde spelen,
+welke Herman Donerie bij de woorden van een Duitsch lied componeerde,
+dit alles versterkt hem in de overtuiging, dat Coba dien brief had
+geschreven en zich daarin zoo ernstig ziek heeft gemeld, teneinde hem
+tot een onverwijlde terugkomst te noodzaken, opdat hij den jongeling
+dien ze in stilte beminde, zoo mogelijk nog in 't leven behouden mocht.
+
+En Herman Donerie is gestorven, en Coba treurt en lijdt in stilte. Maar
+Gode zij dank! nu is er nog genezing voor haar mogelijk: nu immers zal
+de tijd haar wonde--ofschoon dan langzaam misschien--toch heelen in
+'t eind.
+
+--En ook, de tijd moet de verbroken harmonie tusschen het doktershuis
+en _De Zonsberg_ herstellen! Ja voorzeker, wanneer de oom zal erkend
+hebben dat de pleegzoon, Jacoba nooit van iets onedels betichtte;
+maar nog veel minder dat hij haar ooit reden heeft gegeven om iets meer
+van hem te verwachten dan trouwe broederliefde. En wanneer die oom dan
+bovendien in 't eind zal bemerken dat August met zijn Eva gelukkig is;
+dat zij inderdaad zoo oneindig veel goeds heeft, en begint in te zien
+dat hij ten opzichte van zijn beminden pleegzoon _niet_ zoo royaal
+en niet zoo heusch is geweest als passend zou wezen voor iemand van
+_zijn_ stand en fortuin, dan....
+
+Eensklaps tikt Helmond vrij hard tegen het voorglas der coupee,
+waarmede men hem naar de stad terugrijdt. De koetsier ziet om. Een
+oogenblik later staat het rijtuig stil, en de dokter springt er
+uit. Zooeven was men twee dames voorbijgereden. Helmond had ze herkend,
+en terwijl nu de coupee naar _De Poel_ terugkeert, wandelt August
+met tante Hermine en Jacoba Van Barneveld naar den kant van het stadje.
+
+Aan mevrouw Mansburg is het blosje niet ontgaan, 'twelk bij Helmonds
+onverwachte verschijning vluchtig de bleeke wang van Jacoba heeft
+gekleurd, en tante vindt er alweder de bevestiging in van haar
+"diep treurig" vermoeden.--Helmond echter heeft in het blosje van
+een zenuwachtig meisje, en vooral na 'tgeen er gisteren gebeurde,
+niets vreemds gevonden. Hij wenschte van Coba te hooren of ze zich
+beter gevoelde, en hoe oom het maakte. Straks was hij in tweestrijd
+met zich zelf geweest of hij even enpassant _De Zonsberg_ zou aandoen,
+maar, had ervan afgezien.
+
+Op zachten toon is mevrouw Mansburg toen met de opmerking ingevallen,
+dat Helmond maar goed heeft gedaan met nog niet zoo spoedig te
+komen. Alexander was een beetje ontstemd. Men kon niet alles zeggen
+zonder spreken; maar Helmond zou wel begrijpen waarom.
+
+Welzeker, Helmond begreep het; en hij begrijpt ook dat tante al
+spoedig den voorslag aan nicht Coba doet, om nu maar terug te keeren:
+'t was wel wat warm op den weg, en Coba moest zich ontzien.
+
+Maar tante kreeg haar zin niet. Jacoba heeft haar pleegbroeder te lief,
+dan dat ze hem geen deelgenoot zou maken van 'tgeen ze weet dat hem
+om harentwil zal verheugen. Maar ook, terwijl de vrees haar heeft
+gekweld, of Helmond, na 't gebeurde gisterenavond op _De Zonsberg_,
+misschien iets van haar hartsgeheim geraden had, zoo acht ze nu deze
+ontmoeting te schoon dan dat ze er geen partij van zou trekken teneinde
+hem dat vermoeden geheel te benemen.
+
+"Nee tante, ik wil veel liever nog een eindje meewandelen;" zegt ze zoo
+levendig als haar mogelijk is: "August moet het goede nieuws hooren."
+
+"Ei, goed nieuws Coba?"
+
+"Zeker. Toen ik van morgen wakker werd en de zon zoo vriendelijk zag
+schijnen, toen voelde ik mij eensklaps zoo verruimd en gesterkt, alsof
+mij in den laatsten tijd volstrekt niets gedeerd had. Niewaar tante?"
+
+"Ja, je hebt het tenminste dadelijk gezegd Coba."
+
+"Nog vóór het ontbijt was ik al beneden, en vroeg aan pa of hij dat
+plan van _De Godesberg_ niet zou willen opgeven, wanneer hij werkelijk
+zag dat ik beter werd. En--papa heeft het dadelijk toegestaan!"
+
+"Ja lieve Coba," valt de tante in: "dat was een beetje heel zwak van
+papa. Wanneer Alexander niet zoo slecht geslapen en zich zoo moe had
+gevoeld, dan zou hij ook zeker niet zoo spoedig hebben toegegeven. 't
+Was onverstandig."
+
+"Onverstandig? Ik betwijfel dat tante;" zegt Helmond.
+
+Mevrouw Mansburg prevelt weer onhoorbaar dat men helaas zonder spreken
+niet alles zeggen kan.
+
+"Om papa maar dadelijk te toonen dat ik mij zoo veel sterker
+gevoelde," herneemt Coba: "ging ik terstond naar de piano en zong
+het stuk van.... Donerie--je weet wel dat erg sentimenteele--als een
+lijster. Niewaar tante?"
+
+"Ja bespottelijk, terwijl ze gisterenavond alleen bij 't hooren van
+eenige piano-accoorden uit de verte, reeds geheel van streek raakte."
+
+"Nee tante, dat is volstrekt niet vreemd," zegt August die, toen Coba
+den naam van Donerie noemde, een vluchtig zenuwtrekje op haar gelaat
+heeft bemerkt: "Een zenuwaandoening laat zich niet zoo gemakkelijk
+verklaren. De kleinste schrik, ja zelfs iets lachverwekends zou Coba
+gisteravond evengoed van streek hebben gebracht als nu het hooren
+van die piano-accoorden."
+
+"Ziet u wel tante!" roept Coba levendig; en Helmond bespeurt met
+stille blijdschap een door tante niet begrepen verrukking op haar
+bleek gelaat: "ziet u wel, als men mij maar vrij laat dan zal ik
+beter worden. U hoort het nu zelve: mijn ongesteldheid kwam niet van
+die muziek, maar dáárdoor dat u...."
+
+"Welzeker kindlief, tante is er vast weer de oorzaak van geweest. Och
+ja, en als je nu straks misschien wéér niet wel wordt, dan zal het
+óók weer tante zijn die er de schuld van heeft, ofschoon ze--al wie
+weet hoe dikwijls heeft aangeraden om niet verder te gaan."
+
+"Nú moet ik tante gelijk geven Coba. Zie, we hebben daar de Romphuizer
+brug al; kijk, over den wal heen zie je 't hotel Helmond tusschen
+'t lindengroen. Komaan, rechtsomkeert! Een klein eindje ga ik mee
+terug. Ik geneer u niet tante?"
+
+"O nee, wat dat betreft, maar 't is al laat, en je vrouw...."
+
+"Eva is heel wel; dank u."
+
+"Zij wacht je misschien met 't eten."
+
+"Een doktersvrouw eet zoodra haar man thuiskomt tante."
+
+"Zeer onderdanig!"
+
+"Ik hoop Eva eens gauw te komen bezoeken, want ik moet je toch
+spreken;" zegt Jacoba.
+
+"Ja maar Coba, vooreerst...."
+
+"Hé tante, en uw eigen plan; uw eigen idee...."
+
+"_Mijn_ plan? _mijn_ idee? Wat meen je Coba-lief?"
+
+Tante Hermine voelde zich gestreeld; ze wist wel wat Coba bedoelde. 't
+Was haar zoo losweg uit den mond gevallen; maar waarlijk,  het
+denkbeeld is toch van _háár_. Niemand heeft er te voren aan
+gedacht. Toen Jacoba van morgen zoo dolzinnig aan 't zingen is
+gegaan, en haar gevraagd heeft of ze die compositie, als het werk
+van een eenvoudig muziekmeestertje, niet heel mooi vond, toen heeft
+ze--eigenlijk boos, omdat Coba zoo overmoedig zoo.... luidruchtig was,
+en zonder dat het haar kwaad scheen te doen--toen heeft ze gezegd:
+"O prachtig, 't is jammer dat ze die menheer Donerie geen monument
+op zijn graf maken."
+
+Neen zeker, tante heeft het zóó niet bedoeld; maar, toen Coba dat
+denkbeeld niet geheel verwerpelijk had gevonden, toen heeft tante het
+recht van uitvinding met kracht gehandhaafd. De muziekmeester scheen
+nog al een enfant chéri van de Romphuizers te zijn geweest. Ze hadden
+tenminste bij zijn begrafenis gezongen. Wie weet welk een opgang het
+denkbeeld van een monument, of iets van dien aard, zou maken, en,
+wanneer dan "zoo iets" verrees, dan was mevrouw de wed. Mansburg,
+geboren Van Barneveld, de operatrice ervan; misschien kwam haar
+naam dan nog wel op het voetstuk. Maar.... nee dát was wat al te
+gek. Hoewel....
+
+"O, je meent van een gedenkteeken op het graf van.... ne.... dien
+talentvollen muziekmeester?" valt tante zich zelve in de rede.
+
+"Ja, wat zal ik zeggen, 't is me onverklaarbaar dat niemand vóór mij
+daaraan gedacht heeft. Zelfs jij Coba, die toch les van hem kreegt
+en bekennen moest dat hij knap was, je zou nooit op zoo'n idee zijn
+gekomen. 't Goede wordt spoedig vergeten in de wereld!"
+
+Helmond vernam nu, dat "het denkbeeld van tante Mansburg" door Coba
+niet geheel verwerpelijk was geacht, ofschoon Coba toch bedenkingen had
+gemaakt--welke tante echter volstrekt niet gedeeld heeft. Jacoba had
+ten slotte gezegd, dat zij "tantes denkbeeld" aan Helmonds oordeel
+zou onderwerpen; zijn Eva behoorde tot de muzikale wereld, en van
+zulk een kant diende een dergelijk voorstel uit te gaan.
+
+Toen de dokter straks de dames heeft vaarwel gezegd, en zijn woning
+naderde, toen bestond er bij hem geen twijfel meer: Jacoba heeft
+dien jongeling liefgehad, en zijn nagedachtenis zal haar heilig
+blijven; maar ook, nu ze haar geliefden vader, na het voorgevallene
+van den vorigen avond, zoo bitter ontstemd heeft gezien zonder
+de rechte oorzaak ervan te weten, nu heeft ze--mede dorstend naar
+vrijheid voor zich zelve--zich krachtig aangegord om haar zwakheid
+te bestrijden. Leven moet ze en gezond zijn om den geliefden vader
+het voorhoofd effen te doen houden, en, was de eerste proeve reeds
+wel geslaagd, August houdt zich overtuigd dat Coba ook voor zich
+zelve het beste geneesmiddel gevonden heeft. Neen, zij zal niet
+langer staren op het nevelachtig beeld van een geliefde, die haar
+door den dood werd ontrukt. Ze zal nu slechts het oog hebben op een
+werkelijkheid. Een _monument_ zal er voor hem verrijzen, en _zij_ zal
+zorgen dat het tot stand komt, ofschoon men niet mag bemerken _wie_
+het roer in handen heeft.
+
+Goed zoo Jacoba! broeder Helmond zal u terzijde staan.
+
+Eva ontvangt haar August met een opgeruimden blik, ofschoon hij bijna
+een half uur te laat komt. Alleen wil ze graag weten met welke dames
+hij zoo doodbedaard den straatweg op en neer heeft gewandeld?
+
+Of het kwam omdat August heden liefst geen namen van _De Zonsberg_
+noemde, en de dwaze onderstelling van tante Hermine hem voor den
+geest sprong, of vreezend misschien dat Eva weer over den brief
+zal beginnen die van morgen vergeten werd, zeker is het dat hij een
+oogenblik aarzelt aleer hij eenvoudig de waarheid zegt.
+
+Eva's gelaat betrok. Zou het mogelijk zijn dat Helmond en
+Coba...? Neen, 't was te dwaas.... Maar toch, indien ze alles goed
+in verband beschouwt....
+
+"Ik zou haast zeggen August, dat je in de laatste vier en twintig uren
+meer het gezelschap van Coba dan het bijzijn van je "lieve vrouw"
+hebt gezocht. Men heeft mij vroeger wel eens gezegd August, dat
+Coba.... veel van je hield.--Hé, à propos.... we zijn nog niet quitte."
+
+"Wat meen je....?"
+
+"Den brief van Kartenglimp heb ik je terstond laten meelezen: maar
+die andere.....? Zit hij nog in dien jaszak August?"
+
+"Welke? O! je bedoelt den brief die me uit Parijs is
+nagezonden? Eva-lief, je moest je nu eens voornemen om niet
+nieuwsgierig te zijn, wanneer ik je in de zaken van mijn praktijk
+niet altijd geheel op de hoogte houd. Wat een biechtvader is voor
+de ziel, dat is de dokter voor het lichaam, en de biecht ligt onder
+'t zegel der geheimhouding, dat weet je wel."
+
+"Nieuwsgierig!" zegt Eva fier; en dan met klem: "Mij dunkt August,
+dat er van zóó iets geen sprake kan zijn, wanneer ik je zeg te
+gelooven..... dat die brief van Jacoba was."
+
+Helmond zwijgt. Bedriegen wil hij haar niet; en ofschoon ze den brief
+_niet_ lezen mag, toch zal hij haar dien zotten argwaan benemen.
+
+"En zoo hij dan werkelijk van Jacoba was, Eva, is _zij_ mijn patiënt
+dan niet?"
+
+Een vuurrood overdekt Eva's gelaat.
+
+"Dus de brief _was_ van Jacoba!?"
+
+"Ja."
+
+Een oogenblik blijft het stil. Dan zegt Eva snel als tot zich zelve:
+
+"Dus _bestaat_ er een inclinatie!"
+
+"Maar lieve hemel Eva, hoe kun je nu zulk een gevolgtrekking maken. Ik
+zeg....."
+
+"Vandáár dan een avond zooals gisteren op _De Zonsberg_," valt
+Eva in, met den blik strak voor zich heen: "Vandáár al die onwil,
+die liefdeloosheid, die vernederingen..... O 't is genoeg, nu weet
+ik alles. Dat bleeke kind kwijnt en treurt om den geliefde, en hij,
+hij hinkt op twee gedachten. O God! welk een ontwaken uit den korten
+dommel van geluk!"
+
+"Eva, wees verstandig. Je bedriegt je waarachtig!"
+
+Zij ziet hem fier in de oogen.
+
+"_Waarachtig_ Helmond!?--Laat mij den brief dan lezen?"
+
+"Ik heb.... hem verscheurd."
+
+"Dat is onwaar; geef hem, als ik mij dan _waarachtig_
+bedrieg. Niet!!?"--Zij stampt met den voet: "_Goed zoo_!.... goed! dan
+houd ik je voor 'tgeen ik nooit heb _kunnen_ denken; ja, voor een....."
+
+"Nu niet verder Eva, de scène behoeft niet tragisch te worden. Van
+morgen heb ik om Kartenglimps brief gelachen; maar, geloof me in
+vollen ernst, meer reden tot lachen is er nú om je ijverzucht, dan
+toen om je plannen voor onze verheffing in den gravenstand."
+
+"Bewijs het me Helmond! Ik zeg _bewijs_ het me! O God, ben ik dáárvoor
+geboren, ben ik dáárvoor getrouwd om nu reeds vernederd en verwaarloosd
+te worden ter wille van..... O!"
+
+"Zie me eens aan Eva.--Nee goed! flink, heelemaal, zooals straks, maar
+nu als een zachte vrouw, die haar man vertrouwt en leed gevoelt dat
+ze hém, die haar geheel behoort en alles voor haar zijn wil, zonder
+grond en onrechtvaardig van ontrouw en misleiding verdenkt.--Geloof
+je me niet Eva?"
+
+"Waarom mag ik dan dien brief niet lezen? Je hebt hem _niet_
+verscheurd, dat kon ik aan je antwoord hooren."
+
+"En al ware dat zoo, je zult hem niet lezen. De brief is van een
+patiënt in _vertrouwen_ geschreven."
+
+"Je zult hem niet lezen!" herhaalt Eva: "je ZULT NIET! en zóó wordt
+de tirannie in de eerste huwelijksweken dan reeds grooter van dag tot
+dag. Is er geen reden dat de vrouw begint te twijfelen aan de volle
+liefde van haar man, wanneer hij instaat is haar argwaan te benemen,
+maar dat weigert onder een nietig voorwendsel, met een: je _zult_
+hem niet lezen!"
+
+"Eva, geloof me....!"
+
+"Ik geloof nu August, dat je ter wille van Jacoba, wie niets mankeerde,
+zoo spoedig naar Romphuizen bent teruggekeerd, zonder je om 't genot
+van je vrouw te bekreunen; ik geloof nu dat al die vernederingen
+van mijnheer den generaal, haar oorsprong namen in de misrekening op
+je onverdeelde liefde voor zijn kind, die zich in den beginne heeft
+goedgehouden, maar zich nu niet langer beheerschen kan; ik geloof...."
+
+"En ik zeg je Eva, dat je je bedriegt. Wat geeft je dan toch het
+recht om aan het woord van een man, aan _mijn_ woord te twijfelen?"
+
+Eva aarzelt:
+
+"Je achterhoudendheid!"
+
+"Maar wanneer ik dan herhaal dat mijn plicht mij gebiedt om het
+vertrouwelijk schrijven van patiënten geheim te houden, zelfs voor mijn
+vrouw? Wanneer ik.... Nee Eva, keer je niet weer van mij af. God weet
+dat ik niemand liever heb dan mijn eigen, mijn eenige vrouw!--Kind,
+zie mij dan aan.... Moest ik dit, in zoo'n luttel tal huwelijksdagen,
+reeds zoo dikwijls herhalen? Eva, weet en geloof je dan niet dat
+ik alles _alles_ voor je overheb; dat ik--wanneer het maar _niet in
+strijd met mijn plicht is--aan je kleinste, ja zelfs aan je grootste
+wenschen met liefde zou voldoen?--Eva_....!"
+
+Terwijl Helmond de laatste woorden sprak heeft Eva hem aangezien, en
+'t was alsof plotseling de zon weer door de nevelen brak. Zij weet
+niet dat August haar weigert den brief te lezen, omdat het haar,
+óf in hare dwaze opvatting versterken, óf zoo hij haar den waren
+zin van dat schrijven verklaarde, Jacoba's zielsgeheim verraden
+zou: neen, maar de zachte toon waarop hij daareven sprak heeft haar
+getroffen. Heeft ze dan werkelijk recht om aan de waarheid van zijn
+mannenwoord te twijfelen? 't Was immers mogelijk dat een dokter de
+confidenties omtrent ziekteverschijnselen van een jong meisje, zelfs
+voor zijn vrouw moest verbergen. Maar ook.... nog andere woorden had
+Eva gehoord; hij heeft haar gezegd: dat God het wist hoe hij niemand
+meer dan haar beminde, en.... _dat hij aan haar kleinste, ja zelfs
+aan haar grootste wenschen met liefde zou voldoen, indien het niet
+in strijd was met zijn plicht_.
+
+En zie, slechts weinige seconden later slaat ze haar beide armen
+om Helmonds hals, en zoent ze den man harer liefde met innigheid
+verscheidene malen op den blij glimlachenden mond. Ja, ze zegt, nu te
+gevoelen dat ze slecht deed haar edelen vriend zoo liefdeloos te hebben
+bejegend. En dan, wanneer de eerste reine uiting van het berouwhebbend
+gemoed voorbijgegaan, en vurige kussen van den echtgenoot het verbond
+van trouw hebben vernieuwd en bezegeld, dan.... helaas! dan komt de
+vijand die vanbinnen woelt zich weer met het zoetste lachje aan den
+gelukkigen echtvriend vertoonen. Nietwaar....? Als Eva haar besten
+man dan _altijd op zijn woord wil gelooven_, dan zal hij zeker ook
+het woord gestand doen 'twelk hij daareven sprak.
+
+"Kom nu August, het eten zal wel koud zijn geworden, kom....!" En
+fluisterend met zoete stem: "Een mijner kleinste wenschen is,
+beste August, dat je niet meer lachen zult om het verkrijgen van
+dien titel voor papa, maar dat jij zelf zooveel je kunt daartoe zult
+meewerken: en, wat de grootere wenschen betreft, o ik weet het, mijn
+lieve man zal nu die eenig eenige gelegenheid niet laten voorbijgaan
+om me, door 't koopen van het oud-burgemeestershuis, te verlossen
+uit den vreeselijken druk dezer lage zolders en benauwende muren;
+maar ook, hij zal getrouw blijven aan zijn woord, en nooit meer den
+handschoen oprapen voor wie zijn wijfje--zijn ander _ik_, niewaar
+August?--onridderlijk minachten en beleedigen durft?"
+
+En Helmond, nu hij zijne schoone Eva weer vast in de armen sluit,
+nu gedenkt hij wel vluchtig het woord der wijsheid van den grijzen
+pleegvader, en gevoelt hij wel--bij de blijde overtuiging Eva's argwaan
+voorgoed te hebben overwonnen--dat hij zijn triumf wat te duur heeft
+gekocht; maar nochtans, bij het smaken der zoete liefdeteugen kan hij,
+na zulk een overwinning, de stem niet meer hooren die waarschuwend
+klinkt:
+
+--Voorzichtig, met bedwelming is de beker gevuld, en een doodelijk
+venijn ligt op den bodem!
+
+
+
+
+
+
+
+NEGENTIENDE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Is een prachtige maar tevens een echt autocratische zomerdag. Zelfs
+de machtigen der aarde houden met slappe hand de teugels van 't bewind,
+en buigen het hoofd, want heden is het de zon, die haar macht doet
+gevoelen en het aardrijk regeert met verblindende majesteit.
+
+Alles zwijgt in het gloeiend middaguur.
+
+De landman slaapt; het rundvee staat te lodderoogen in de schaduw
+van wilg en hagedoorn; de schapen op de hei hebben den zoom van het
+dennenbosch gezocht waar hun herder met opgetrokken knieën achterover
+op den grond ligt, en Philax nevens hem met de amechtige tong uit
+den ruigen bek.
+
+Alles zwijgt. Geen vogel doet er zijn lied schallen of tjilpt op
+bescheiden toon; geen blaadje is er dat ritselt. Slechts een enkele
+bij, die zich op rappe wiek naar gindsche kamperfoelie spoedt,
+snort suizend langs 't oor; of ook een zwerm bruinvliegen doet zich
+hooren, wanneer een loome hoef of klauw den verschgevallen buit in
+'t weiland beroeren komt, en 't klein en azend gedierte daardoor al
+gonzend uiteenschuift.
+
+Het landgoed _De Zonsberg_ ligt daar almede zwijgend en dorstend in
+de gloeiende stralen der Juni-zon.
+
+Nochtans voor den mensch, die zich heden aan een wandeling op den
+Romphuizer straatweg durft wagen, schijnt dat landgoed een oase te
+zijn. Ja zie maar, achter die fonkelend roode en witte stamrozen aan
+de linkerzij van het huis onder het lommer van het zwaar geboomte,
+daar moet het wel overheerlijk koel en verkwikkelijk wezen.
+
+Mijnheer Kippelaan, nog slechts weinige schreden van het groote
+ijzeren hek van _De Zonsberg_ verwijderd, voelt nogmaals naar zijn
+beide boordjes, die van de overmatige warmte in onmacht liggen;
+doet een hopelooze poging om ze weer tot den "kelk te vormen waarin
+zijn edelst lichaamsdeel--het hoofd--is gevat", en vraagt zich zelven
+dan zeer ernstig af: of hij in zulk een toestand wel inderdaad zijn
+plan kan volvoeren? 't Loopt hem--met permissie--onder den hoed uit,
+en langs het aangezicht met straaltjes den hals in. Kon hij 't zelf
+zien dan zou hij bespeuren: eenigszins bruinachtig gekleurd door de
+pomade, waarmee hij straks aan zijn kapsel zulk een verhoogden glans
+en zomergeur heeft gegeven.
+
+Mijnheer Kippelaan begrijpt echter bij nader overwegen, dat
+juist deze positie--_en jus, en nage_--moet meewerken in zijn
+belang. Men trotseert! men braveert! men waagt een coup de soleil,
+een hersenontsteking!
+
+'t Is verbeelding, maar Kippelaan verbeeldt zich dat hij het ijzeren
+hek hoort sissen nu hij het met zijn eenigszins vochtige vingers
+aanraakt. 't IJzer was letterlijk gloeiend. Enfin, zijn hart! Enfin,
+alles was heden daarmee in harmonie!
+
+En terwijl mijnheer Kippelaan nu zijn paille glacé handschoenen
+gaat aantrekken, maar den laatste, bij een geweldige inspanning om
+hem over de vochtige "muis" te krijgen, van onder tot boven ziet
+openbersten, stapt hij--door het ongeluk zoo mogelijk nog meer _en
+nage_ geraakt--het gazon om, en op de groote stoep toe, doch ziet
+dan eensklaps terzij van het landhuis achter die prachtig fonkelende
+rozen en onder het zwaar geboomte, iets.... wits; iets.... En....
+
+Daar staat hij dan nu.... in _hare_ nabijheid!--Zoo pas uit de felle
+zon in het dichte lommer gekomen, heeft hij niet dadelijk bemerkt
+dat zij ter afwering van muggen en ander "onwellevend gevogelt" een
+witzijden doek over 't hoofd heeft gehangen, en, door de drukkende
+hitte overweldigd, in slaap is gevallen. Hoezeer ook _en nage_,
+met de sierlijkste buigingen is hij haar genaderd. Doch, nu buigt
+hij niet meer.
+
+"'t Hem, kehem!" kucht hij eenige malen steeds luider en krachtiger,
+ofschoon gedempt. Doch helaas, het baat hem niet!
+
+--Zij slaapt! O zij slaapt!!--Edele spruit! droomt zij
+wellicht, en ziet ze met haar zielvol geestesoog den man die
+haar.... enfin.... aanbidt, die háár, en al wat het hare is, liefheeft
+als zich zelf? Droomt ze van hém, en vermoedt ze onbewust dat hij in
+haar nabijheid ademt? Zal hij haar nog een wijle bespieden, ofschoon
+hij door dien vasten sluier, waarachter ze zich verborg, niets anders
+kan waarnemen dan de plek, waar zich het topje van haar neus bevindt? O
+die teedere! O dat uitstekende topje! hij zou het willen aanraken,
+hij zou haar willen ontsluieren en dan op dat topje een zoen drukken,
+en haar zeggen: Hier is hij die over u waakt als gij slaapt! Hier
+is hij van wien gij "droomend waakt en wakend droomt"; die u "wil
+omstrengelen met de teerheid van zijn hart". Maar--helaas! paf! daar
+barst ook de tweede paille handschoen. Schrikt ze wakker? Nee! zie
+maar.--Bah! 't is te warm voor handschoenen.
+
+--Hij zal ze allebei uitdoen en los in de hand houden, dan ziet men
+niet dat ze kapot zijn.
+
+"Juffrouw! juffrouw Jacoba!"
+
+De neustop klimt. De sluier valt:
+
+"Goeje hemel!--phu!--wat? Wie....? phu! Pardon menheer.... wie heb ik
+'t plezier....?"
+
+"Hé, ik dacht...." zegt Kippelaan, in den beginne eenigszins uit
+het veld geslagen: "Ik meende dat u.... Maar enfin, ik heb de eer
+mevrouw Mansburg te zien? Ontzaglijk veel genoegen! Altijd wèl geweest
+mevrouw? En mijnheer de luitenant-generaal....?--Charmant mooi weer. Ik
+dacht.... enfin.... la belle dormeuse au bois, enfin!...."
+
+"O ik vraag wel om verschooning. Mijnheer.... re Kippelaan
+nietwaar....?"
+
+"Jules Janin, om u te dienen. Van mama's kant--de
+Parladotti's--Italiaansche origine!--Recht aangenaam u hier te
+ontmoeten. Fameuse warmte, maar als het hart niewaar....? Een dame,
+eene vrouw gevoelt zoo spoedig wat men zeggen wil. Geen zonnehitte
+is instaat om...."
+
+Mevrouw Mansburg, die vreeselijk benauwd onder den zijden doek had
+gedroomd, weet waarlijk niet of ze nog wel heel wakker is.
+
+--Wat wil die man?!
+
+"Waarschijnlijk zal uw bezoek mijn broeder gelden," valt ze haastig in:
+"wanneer u zoo goed wilt zijn maar even te schellen dan zal de knecht
+u aandienen."
+
+"Pardon, o pardon mevrouw; het voorrecht u hier 't eerst te spreken! 't
+Was ontzettend warm op den weg, en dáárom, indien ik mijn hart het
+eerst voor u mocht ontlasten; indien...."
+
+"Mijnheer, ik verzoek u niet verder te gaan.--Op mijne jaren...." En
+dan terwijl een vuurrood haar aangezicht bedekt, staat mevrouw
+Mansburg van de tuinbank op, en Kippelaan den rug toekeerend om
+zich naar de achterzij van het huis te begeven, voegt ze er bij:
+"Zooals ik u zeide, men laat zich aanmelden. Ginds is de voordeur."
+
+
+
+De generaal Van Barneveld verkeerde 't allerminst in een stemming
+om menschen als Kippelaan te ontvangen. Nochtans het strookte niet
+met zijn karakter om onder eenig voorwendsel belet te geven; en,
+om iemand, die in deze hitte een kwartier ver kwam loopen, eenvoudig
+met de boodschap: mijnheer ontvangt niet, naar huis te zenden, dat
+kon er in 't geheel niet door.
+
+De merkbaar gedrukte stemming, waarin de generaal verkeert, werkt
+eenigszins kalmeerend op den gloeienden Kippelaan, en doet hem voor
+een goed deel zijn "joviale vrijmoedigheid" verliezen.
+
+"En welke zaak is het menheer, waarover u mij zoo noodzakelijk
+spreken moest?"
+
+"De zaak uw excellentie, de.... eigenlijke zaak.... Enfin, mijn
+naam is u bekend: Kippelaan, patricische familie; mama een geboren
+Parladotti.--Allebei overleden; papa en mama, aan de mazelen op een
+reisje, in den bloei van 't leven. Enfin! de eenige spruit, Julus
+Janin, naar een Fransch bisschop uit de veertiende of vijftiende
+eeuw--daar wil ik afwezen. Al vroeg...."
+
+"De hoofdzaak, menheer Kippelaan?"
+
+Kippelaan wischt zich nogmaals eenige bruinachtige zweetdroppels van
+'t gelaat. De donkergrijze oogen van den ouden generaal zien hem zoo
+"dolks en sabels" aan.
+
+"De zaak uw excellentie, de zaak, enfin...." Eensklaps opstaande
+terwijl hij een snelle buiging maakt: "Mijn bijzonder compliment
+generaal. 't Prouveert voor zijn kunde, voor zijn praktijk. 't Zal
+uw gloriole zijn; ik wensch u van harte...." Kippelaan is er bijna
+toe gekomen om weder een aanval op Van Barnevelds hand te wagen,
+doch dat scherpziende oog dringt hem terug.
+
+"Wàt meen je menheer?"
+
+De generaal wendt straks het hoofd naar de raamzijde. 't Heeft hem
+de grootste moeite gekost om zijn verbazing voor dien babbelaar te
+verbergen, toen hij hem met een zonderling gekozen woordenvloed hoorde
+verhalen, dat dokter Helmond onderhands het oud-burgemeestershuis op
+de markt gekocht had.
+
+Mijnheer Kippelaan gevoelde zich meer op zijn gemak toen hij mocht
+bespeuren de eerste boodschapper van dat goede nieuws te zijn
+geweest. De zaak, ohee, was anders in Romphuizen reeds "publiek
+domein". Op een avondpartij bij den notaris in 't laatst van de
+vorige week--waar o. a. ook getruffeerde kapoen uit Utrecht was
+geweest--daar moet die zaak tusschen thee en wijn reeds haar beslag
+hebben gekregen. Piet de aanspreker, die er 's-avonds met witte
+handschoenen heeft gediend, maar volgens de waschvrouw z'n duim
+in de chocolade-vla had gehouden, Piet heeft hem 's-anderendaags
+bij 't scheren, stellig verzekerd dat de zaak haar beslag had. Er
+waren onder de gasten heel wat glaasjes op den nieuwen koop en de
+aanstaande bewoners gedronken. De kleinste freule Blankenberge met
+den wipneus, had zachtjes tegen den majoor Kartenglimp gezegd: "Voor
+achttienduizend! Spotprijs!" en de majoor heeft toen geheimzinnig
+met de oogen geknipt alsof hij er alles van wist.
+
+Dokter Helmond en zijn vrouw hadden de hoogste plaatsen aan tafel
+moeten innemen. Piet kon dat precies weten met de tafelpooten en de
+fauteuils--hij lette op alles, en de notaris had een "toost geslagen"
+zei Piet, over "de schoonere toekomst van de goede stad Romphuizen,
+wanneer degelijke kundige mannen zooals dokter Helmond, blijk gaven
+dat zij zich hoe langer hoe meer aan de spits stelden der burgerij;
+wanneer vrouwen, zoo schoon en beminnelijk als zijn gade, wilden post
+vatten op het hoogste, zeerzeker het moeielijkste standpunt, om van
+daar beschermend en zegenend de handen over de plaats harer inwoning
+uit te strekken." De majoor Kartenglimp had toen ook een "toost
+geslagen", en gezegd: dat de man die in het stadje Romphuizen zoo
+hoog werd gewaardeerd, die tot zulk een bevoorrechten stand behoorde,
+en wellicht eenmaal niet slechts onder de meestvermogenden in deze
+gemeente, maar tevens--hij mocht met eenige zekerheid spreken--dank
+zij het bezit van eene zoo uitstekend schoone en talentvolle gade,
+den schitterendsten titel zou kunnen verwerven, dat zulk een man
+dan ook voorzeker zijn edelste krachten zou blijven wijden aan het
+heil van het lieve stedeke waarvan _hij_, gave het God!--de majoor
+had toen den blik naar boven geslagen--eenmaal de vader, en zij, die
+teedere gade, de beschermvrouw, neen, de _moeder_ zou worden genoemd.
+
+Piet de aanspreker had dit alles zoo duidelijk gehoord dat mijnheer
+Kippelaan zich recht gelukkig gevoelde om nu de détails even precies
+te kunnen teruggeven. 't Was zeker voor den ouden generaal,  die er
+nog niets van wist, aller.... aller.... interessantst!
+
+"Welzeker, om u te dienen je excellentie; welzeker, tenminste
+gisterenavond hoorde ik nog dat uw lieve familie reeds met Augustus
+'t nieuwe huis zou betrekken.... en...."
+
+"Genoeg menheer....!"
+
+"Ben ik onbescheiden geweest? O pardon! Ja ik was
+onbescheiden. Misschien moest het een surprise, een.... pardon,
+pardon! Ik heb niets gezegd, niemendal. Wat weet ik ook anders dan wat
+iedereen weet. Meubels uit Utrecht; enfin, apotheek afgeschaft; 't huis
+aan den wal cadeau aan mevrouw Van Hake. Genereus, allerliefst....!"
+
+De generaal, die een paar malen terwijl hij weer naar buiten zag, op
+'t punt is geweest om dien wauwelaar den mond te snoeren, zegt bedaard:
+
+"Heeft men u verzocht mij die boodschap te brengen? Was dát de zaak
+waarover...."
+
+"Waarover ik u spreken kwam? O pardon, pardon excellentie. Ik....,
+ik ben...., que voulez-vous; ik.... Charmant lief weertje vandaag,
+charmant! Maar de warmte.... ziet-u, de hitte." Opstaande:
+"Phu! enfin...."
+
+"Je zult het een oud soldaat ten goede houden menheer, dat hij je den
+raad geeft om te denken voordat je spreekt; en, neem me verder niet
+kwalijk dat ik je niet langer te woord sta; ik heb hoofdpijn vandaag."
+
+"Hoofdpijn? Tic? tic douloureux? Ah! een martelaar van! Een...."
+
+Van Barneveld staat op:
+
+"Wanneer u beneden een glas wijn met water of wat vruchten wilt
+gebruiken, menheer Kippelaan, 't zal me aangenaam zijn, maar wil me
+ten goede houden...."
+
+"En toch, ik...., ik bid uw excellentie: als de zon dan mijn hart
+en mijn hart dan de zon is, verterend....! O! pardon, ik spreek
+te luid, enfin, indien dan een ander, een winkelbediende, zich
+verstout een blikslag te werpen op wat mijn ziel bekoort. Generaal,
+de liefde.... O, de liefde drijft mij en zal mij drijven. Ik ben, ik
+heb.... Mama was een Parladotti; ik ben in den bloei van 't leven; niet
+onwelgemaakt!--De teedere ziel onder uw dak generaal, heeft mij als aan
+mijzelven ontvoerd, en, dat een pharmaceut, een pillendraaier--pardon,
+een kruidenier mijn zaligste hoop en verwachting zou doen vervloeien
+tot nietig slijk, dit alles...."
+
+Misschien zou er zich op Van Barnevelds gelaat een glimlach hebben
+vertoond, indien niet zooveel grievends zijn borst had vervuld, en
+die babbelaar hem geen zaken meegedeeld en vermoedens bij hem had
+opgewekt, waardoor hij nog meer in een bittere stemming geraakte.
+
+Sedert den fatalen avond, toen dat "ijdele overmoedige ding" zulk
+een diepe kloof tusschen hem en zijn meestgeliefden pleegzoon heeft
+gedolven, is Van Barneveld zichtbaar afgetrokken en stil geworden. Ja
+zelfs, hoezeer het hem verheugde een merkbare beterschap bij Jacoba
+waar te nemen, zijn bijzonder gedrukte stemming--ofschoon hij haar
+zooveel mogelijk bestreed en voor Coba te verbergen zocht--was er niet
+door verminderd. Toen August zich veertien dagen later deed aanmelden,
+toen heeft Hendrik de boodschap aan dokter gebracht, dat de generaal
+niemand ontving; en zoo heeft Helmond, zonder nadere verklaring,
+kunnen begrijpen waaraan hij zich te houden had.
+
+Uit een vertrouwelijk gesprek met Jacoba, waartoe de vader na rijp
+beraad besloten heeft, was het hem tot zijn groote blijdschap
+duidelijk gebleken, dat tante Hermines onderstelling, alsof een
+geheime liefde voor August haar zenuwgestel zou ondermijnd hebben,
+ten eenenmale ongegrond is geweest; en evenzeer had de luchtige wijze
+waarop Jacoba, bij dat gesprek, over Donerie's dood is heengegleden,
+hem wel het bewijs gegeven dat Helmonds vermoeden, waarmee hij zijn
+vaderhart zoozeer heeft gekwetst, niet minder ongerijmd mocht heeten;
+maar, of de vrees voor Jacoba's welzijn--nu hij haar werkelijk wat
+opgeruimder zag worden, ja zelfs nu hij haar weer telkens hoorde
+zingen zonder dat het haar kwaad scheen te doen--ach, of die vrees,
+die onrust over zijn kind, hem dan door Gods goedheid voor 't oogenblik
+is benomen, er was een diepe, een steeds dieper grijpende smart die
+_niet_ zou voorbijgaan.
+
+--Ja, t zal zeker wijs en goed zijn dat hij nog leeft, voor zijn
+eenig kind, maar anders....! Wanneer hij bedenkt wat het had kunnen
+zijn!--O God, die lieve jongens, die stoeiende knapen! Moest hij
+ze dan grootbrengen om ze beiden te verliezen, en zonder dat ze
+gestorven waren! Daar zijn oogenblikken die hij niet vergeet: Op elke
+knie zat er een. August rechts; _de ander_ links. Wat staarden die
+tintelende oogjes hem aan wanneer hij hun van Waterloo, en Hasselt
+en Leuven, of van Neerlands helden en groote mannen vertelde,
+van De Ruyter vooral, den godvruchtigen zeeheld.--Ha, hij ziet die
+zielvolle kijkers nog glinsteren wanneer hij zoo verhaalt. En dan,
+'t was winter; druipnat werden ze thuis gebracht; de doodskleur lag op
+beider gelaat.--"Gerust maar," had _de ander_ tot den oudsten broeder
+gezegd: "het ijs is sterk genoeg; als je er doorzakt dan zal _ik_
+er je uithalen, op m'n woord van eer."--En August was er doorgezakt,
+en _de ander_, trouw aan zijn woord, is hem nagesprongen; maar,
+als vreemden hen niet gered hadden dan zouden ze beiden verdronken
+zijn. De arme jongens! En wat schreide kleine Coba toen ze hen daar
+zoo koud en zoo bleek zag; en hij--de pleegvader--hij voelt nog dat
+inwendig beven, 'twelk hij nooit te voren gevoelde; en 't is hem
+nog als biggelt de traan langs zijn wang terwijl hij bad: "O God,
+laat het rood terugkomen op die kaken en de ziel weer in die oogen
+blinken; ik heb die jongens _zoo lief_!"--Ja, dat zijn oogenblikken
+die men nooit vergeet. Maar weg, weg met deze herinneringen! Zwakheid
+is laagheid! Toegeeflijkheid is spelen met de zonde! Een adder,
+die de borst waaraan hij werd gekoesterd vergiftigt, wordt in het
+vuur geworpen. En ook, de man die een ijdel schepsel terzij staat
+terwijl ze een grijzen weldoener lastert en smaadt; die, zonder haar
+te gebieden dat ze zich aan zijn voeten zal verootmoedigen, ja zelfs,
+die zonder genade voor haar te vragen, heengaat en eerst veertien volle
+dagen later terugkomt, om, ijskoud bij de geringste tegenkanting,
+zich voorgoed verwijderd te houden, zulk een man is...... Ha! en de
+maat was nog niet volgemeten. 't Moest August bekend zijn hoe de dwaze
+familie zijner vrouw--zonder twijfel door _haar_ gedreven--den ouden
+luitenant-generaal heeft durven krenken! Het libel ligt daar nog in
+den lessenaar om tegen dat vermetele volk te getuigen:
+
+
+    "Hiernevens zendt de familie Van Armeloo aan den
+    Hoogedelgestrengen heer A. Van Barneveld de vijftig gulden
+    terug, die ZEd.--haars ondanks' en onbewust--voor het diner
+    had geschonken, 't welk zij ter eere van het huwelijk harer
+    dochter, mejonkvrouwe E. Van Armeloo, met den heere dokter
+    A. Helmond heeft gegeven.
+
+    Met de aan ZEd. verschuldigde achting de familie
+
+    Van Armeloo."
+
+
+--Rechtvaardige hemel! De letters van dat libel staan hem telkens
+weer als vurige slangen voor den geest. En ja, na alles wat hij daar
+van dien wauwelaar hoorde, kon het niet anders of ook August moest
+schuld aan die verregaande beleediging hebben. Een andere Eva heeft,
+maar al te ras, den vroeger zoo kloeken en verstandigen man tot het
+proeven van den schoon-glanzenden appel verlokt, zoodat ook hij,
+helaas, nu reeds is verdreven uit dat paradijs van dankbare, maar
+tevens werkzaam vooruitstrevende tevredenheid.
+
+Na een oogenblik van stilte, weet Van Barneveld eigenlijk niet meer
+wat die zotte man met zijn schellevisch-tronie daar 't laatst heeft
+geroffeld.--Had die dwaze veertiger inderdaad om de hand van Coba
+gevraagd? Was er een apotheker die haar het hof maakte? Zou het
+mogelijk wezen dat Van Hake die, na den morgen van Coba's ongeval
+bij Krul, een paar malen zoo deelnemend naar haar gezondheid kwam
+vernemen..... dat hij....?
+
+Op het oogenblik dat Van Barneveld met een kort maar kernachtig
+woord den heer Kippelaan tot een snelle escampade wil noodzaken,
+en Kippelaan zelf, met een blik op het gelaat van den generaal, en al
+kloppend met zijn kapotte paille handschoenen tegen het been, reeds een
+weinig retireerde, werd er een zacht tikken op de kamerdeur vernomen.
+
+Mevrouw Mansburg verzoekt verschooning dat zij de heeren stoort.
+
+"Watblief?--Nee Alexander, 't spijt me wel, maar ik moet me
+excuseeren. Mijnheer zal me ten goede houden, ik kan en mag...... 't
+Was maar even om je te zeggen...." en mevrouw Mansburg fluistert den
+generaal wat in 't oor.
+
+"Helmond!? Is hij? Wou hij? Weet ie niet meer dat mijn geduld, dat
+mijn bloed...." Eensklaps opstaande tot Kippelaan:
+
+"Menheer, permitteer me je te herinneren dat je bezoek me vandaag niet
+zeer gelegen komt. Hou me ten goede; ik ben een oud man, en.... Nee,
+'t spijt me.... maar.... Wat het hoofddoel van je komst betreft...."
+
+Kippelaan strijkt eensklaps nader: strekt de beide handen met de tien
+paille handschoenvingers naar Van Barnevelds hand uit, en zegt:
+
+"O generaal, het is...."
+
+"Voor heden genoeg menheer. Ik begreep je niet recht; men kan die
+zaken schriftelijk behandelen."
+
+"Maar excellentie, de liefde, O.... indien mevrouw?"
+
+Mevrouw Mansburg maakt een zeer zonderling afwijzende beweging. Aan
+zoo iets heeft ze immers niet kunnen denken, op hare jaren: acht en
+vijftig! Na reeds twaalf jaren weduwe te zijn geweest! Nee o nee! Een
+man zooals hij in de kracht van 't leven! Maar toch, als _onmogelijk_
+heeft ze het niet beschouwd.
+
+"Mijnheer Kippelaan," zegt de weduwe met eenige terughouding zeer
+deftig: "mijn broeder de generaal lijdt waarlijk aan hoofdpijn. U
+zult hem excuseeren. Wat mij betreft, wanneer ik u, in zijn plaats,
+kan....ne te woord staan, wil over mij beschikken."
+
+--Och neen, Hermine weet en gevoelt wel dat het een dwaasheid, een
+dolzinnigheid zou wezen, op haren leeftijd; maar men wil zoo iets
+toch hooren; men wil.... En terwijl mijnheer Kippelaan--verrast over
+zooveel heuschheid--na de hartelijkste respectsverzekeringen aan
+zijn excellentie, met de oude dame het"bureau" van den generaal zal
+verlaten, herhaalt Van Barneveld op gestrengen toon het reeds gegeven
+antwoord aan zijn zuster:
+
+"Nee Hermine, zeg aan dokter Helmond, of laat hem zeggen, dat ik hem
+niet kan spreken.--Nee: _niet_, 't is immers duidelijk genoeg!"
+
+
+
+
+
+
+TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Tegen den avond van denzelfden dag stond Thomas Van Hake in de
+vestibule van het huis _De Zonsberg_, en gaf aan Hendrik een brief
+van dokter voor den generaal.
+
+Hendrik zegt: niet te gelooven dat mijnheer op 't bureau of in huis is;
+tenminste vóór een half uurtje omtrent is hij de plaats ingewandeld,
+en Hendrik zag hem niet terugkomen.
+
+Welzeker, Van Hake zal dan maar zoolang in de achterkamer gaan en
+meteen wat rusten; hij moet den generaal toch zelf even spreken en
+het antwoord op den brief ontvangen.
+
+"A propos: is de juffrouw thuis Hendrik?"
+
+"Jawel menheer, de juffrouw is binnen. Juist toen u schelde hield
+zij op met piano-spelen; dat doet ze maar 't liefst als zij alleen is."
+
+Bij 't hooren van deze woorden wordt Van Hake eensklaps door een
+zonderlinge beklemdheid overvallen. Neen, zie, dáárop had hij niet
+gerekend. De beide vorige keeren, toen hij naar Jacoba's welstand
+is komen vragen, toen is hij óók in die kamer gelaten, en weinige
+minuten later kwam toen de generaal en heeft zeer welwillend een
+kwartiertje met hem gepraat. Maar, juffrouw Jacoba had hij niet te zien
+gekregen, neen, ofschoon men toch eenige verplichting aan hem had en
+het belangstellend bezoek zeker háár gold in de eerste plaats.--Hoe
+'t zij, 't heeft hem eigenlijk niet verwonderd dat het zoo gegaan was,
+en vooral niet omdat Juffrouw Jacoba nog altijd ongesteld heette. Maar
+nu, nu hij door dokter met den brief--een speciale zending--is belast,
+en zijn bezoek alzoo geen uitsluitend belangstellend karakter had,
+nu heeft hij zich in 't geheel niet durven voorstellen dat hij
+háár.... háár, dat zachte teedere schepseltje, zoo aanstonds en alleen
+zou vinden.
+
+"Nee Hendrik, wacht... ik weet niet.... ik heb.... Is.... isse de
+juffrouw weer heelemaal beter....? Zou het wel goed zijn dat ik.... als
+de generaal....? Watblief?"
+
+"Wou je liever _niet_ binnengaan menheer Van Hake? Ja, als u in de
+zaal wilt, of in de eetkamer, dan...."
+
+"Nee Hendrik, ik meende alleen...."
+
+Diep ademhalend en na een snelle beweging met de hand door de blonde
+krulharen, herneemt hij: "Ga jij je gang maar Hendrik; dien me maar
+aan alsjeblief. kHem hém!"
+
+Over Jacoba's bleek gelaat verspreidt zich een licht blosje nu zij den
+jongen provisor ziet binnenkomen. Nochtans, zij heeft zich spoedig
+hersteld, want, terwijl haar physiek door het geregeld gebruik van
+versterkende middelen inderdaad wat verbeterd is, zoo schijnt het
+verbond met haar _wil_ gesloten, den wil om zich los te scheuren van
+droombeelden en ijdele wenschen, haar een nieuwe veerkracht te hebben
+geschonken.--Dien blos, nu ja, zij heeft hem niet in haar macht gehad,
+en bij het zien van dien blonden knaap moest dat vreeselijk uur in de
+woning van baas Krul zich immers wel krachtig opdringen aan haar geest.
+
+Nu is 't voorbij.
+
+"Ga zitten menheer Van Hake.--Ik hoop dat vader gauw komen zal.--Ik
+heb nog altijd een oude schuld met u af te doen, en u hartelijk dank
+te zeggen voor uw goedheid. Papa is u ook zeer erkentelijk. Op dien
+morgen.... 't was...."
+
+"O, ik bid u, spreek daar niet van juffrouw Van Barneveld; 't maakte me
+waarlijk gelukkig dat ik u zoo spoedig behulpzaam kon zijn.--Ja! dat
+was daar wel een schrikkelijke toestand. Die arme Donerie zoo in den
+bloei van 't leven! en zoo knap niewaar!? U kunt er over oordeelen
+juffrouw; en dan vooral: hij was zoo'n edel best mensch! Och ja,
+we hadden in 't laatst nog een soort van orgelkrans."
+
+"Ei zoo!" zegt Coba met eenigszins afgewend gelaat.
+
+"Jawel, eigenlijk waren we maar met ons drieën, 's Zondags avonds,
+en een paar malen 's morgens vroeg, kwamen we op 't orgel bijeen, en
+dan gaf hij ons les; altijd even fiks en degelijk, en toch zoo heel
+amikaal. 't Mocht niet eens den naam van _les_ hebben, en hij nam
+er dan ook niemendal voor; we noemden het orgelkrans of orgelclub;
+jammer dat het maar zoo heel kort mocht duren."
+
+"Zoo.... kort?"
+
+"Ja, na de zevende les is hij aan 't sukkelen geraakt. Ik kan u niet
+zeggen hoe vreemd of 't me nog altijd is wanneer ik mij nu op dat
+orgelkamertje 's morgens heel vroeg wat aan 't oefenen ben. 't Is me
+dan alsof ik hem nog zóó moet zien binnenkomen."
+
+Er volgde een pauze.
+
+Van Hake begreep eensklaps dat het misschien niet goed was om zoo over
+Donerie te spreken; dat lieve meisje heeft immers zenuwaandoeningen,
+en de herinnering aan dien akeligen morgen bij Krul kon haar nadeelig
+zijn.--Die blanke engel!
+
+"'t Is hier toch een prachtig uitzicht juffrouw Van Barneveld! Wat
+geeft de ondergaande zon een heerlijken gloed over 't land, en wat
+blinkt de Rijn daar helder in 't verschiet; het donkere hout op den
+voorgrond maakt het uitzicht hier waarlijk tot een schilderij."
+
+"Ja.... 't is wel een heerlijk gezicht;" zegt Coba, mede naar buiten
+ziende; en dan: "Is dat een mooi... instrument.... zoo'n orgel? Ik
+bedoel er achter, waar men speelt? Ik heb nooit... Ja, op een plaat
+misschien; maar anders heb ik nooit...."
+
+"O, als u 't orgel zien wilt juffrouw; wel, als ik dan de eer mocht
+hebben?" zegt Thomas snel, en er is een verheffing in zijn stem,
+alsof hij een vraag doet waarvan de toestemming hem voor zijn gansche
+leven gelukkig zal maken.
+
+"Zien, ja wat dát betreft, maar 't is tegenwoordig zoo warm op
+den dag."
+
+"Nee maar in de _vroegte_ juffrouw! Van morgen bijvoorbeeld was ik
+al om halfzes op 't orgel. Zie, als ik weten mocht _wanneer_, dan
+zou ik zorgen...."
+
+"Wel vriendelijk, maar 't zal toch niet gaan, zoo vroeg; ik moet mij
+nog wat ontzien, en geloof dat papa...."
+
+"Nee, als mijnheer de generaal 't liever niet had.... dán.... Maar
+anders, ik zou er mij een feest van maken om u alles eens goed
+uit te leggen. De brave Donerie kon met zulk een warmte over zijn
+orgel spreken. Wat speelde hij nog prachtig op den dag van dokters
+trouwen, niewaar? Wie had kunnen denken dat het zijn laatste toon
+zou wezen! Maar neem mij niet kwalijk juffrouw, dat ik alweer over
+mijn vriend spreek, 't geeft u een sombere herinnering."
+
+"Hebt ú ook gehoord van een plan.... van een monument of zoo iets op
+het graf, menheer Van Hake?"
+
+"Welzeker juffrouw; dokter heeft er al van gesproken; maar ik meen
+dat u--tenminste de familie er niet vóór waart."
+
+"Wij.... dat is te zeggen: papa heeft geweigerd te teekenen omdat hij
+in 't algemeen tegen zulke zaken is; maar wat mij betreft, ik, nee,
+ik ben er niet tegen." Even naar buiten ziende en dan snel en bepaald:
+"Ik moet u ronduit zeggen dat naar mijne meening de stad Romphuizen
+zoo iets wel verplicht is aan de nagedachtenis van mijnheer...."
+
+"Donerie," helpt Thomas. En dan, terwijl er een bijzondere glans in
+zijn mooi blauw oog te bespeuren is: "Zou het waarlijk ook ú genoegen
+doen dat het tot stand kwam, juffrouw Van Barneveld?"
+
+"Ik geloof dat het de wensch zal zijn van allen die zijn onderricht
+ontvingen of die zijn talent op prijs stelden. De wijze waarop hij
+les gaf was eenig."
+
+"Nu juffrouw, als ú het wilt, dan zal, zoo waar als ik Thomas Van Hake
+heet, dat monument er komen ook! Dokter wou dat ik er mij eens flink
+zou voorspannen; maar.... ik was wat bang, en 't ging niet zoo vlot
+als ik wenschte, doch nû, ja, nu ik weet dat u.... jawel juffrouw,
+jawel! dat geeft me courage, dat steekt me, als ik weer werven ga,
+een riem onder 't hart. Sapperloot juffrouw, ik kan u niet zeggen
+met welk een ijver...."
+
+Jacoba moet de hand op 't hart drukken om het hevig kloppen ervan te
+weerstaan, terwijl ze Van Hake snel in de rede valt, en hem dringend
+verzoekt om de zaak niet op die wijs te behandelen. Haar naam mag
+niet genoemd worden.
+
+"Nee natuurlijk niet juffrouw," stemt Thomas eenigszins verrast maar
+haastig toe: "dat begrijp ik best. Als mijnheer de generaal er niet
+voor is.... nee natuurlijk, natuurlijk!"
+
+"Niewaar, natuurlijk!" herhaalt Coba, en dan zachtjes met een blos:
+"Een _onbekende_ heeft bij u ingeschreven voor een bedrag dat.... later
+kan worden ingevuld, u verstaat me; en _ik_ teeken--een weinig onderaan
+slechts voor tien gulden." Rondziende snel: "Maar de onbekende blijft
+onbekend voor iedereen.... natuurlijk!"
+
+"Welzeker, _natuurlijk_ juffrouw!"--Och hemel, zoo'n engel!
+
+De deur werd geopend. De generaal trad binnen.
+
+De kloeke vormen van den ouden krijgsman komen in zijn lichtgrijs
+zomer-tenue nog sterker uit; nochtans nu hij den grooten ronden
+stroohoed afneemt, nu ziet men dat de uitdrukking van zijn gelaat
+geenszins in harmonie met dien kloeken bouw is.
+
+"Wie daar....? Ahzoo menheer Van Hake, ben jij 't! Je moeder
+welvarend?"
+
+"Dank u generaal; ma is heel gezond, en het doet me ook recht veel
+genoegen dat ik de juffrouw hier zoo wél mag vinden. De juffrouw ziet
+er waarlijk al veel beter uit."
+
+"Ben je druk aan 't praten geweest? Je hebt zoo'n kleur."
+
+"Niet te druk, lieve pa. Menheer Van Hake heeft een brief voor u
+gebracht. Hebt u hem niet gekregen?"
+
+"Nee, een brief? Van wien?"
+
+"Van dokter, generaal. Hendrik zou u buiten gaan opzoeken."
+
+"Ik heb 'em niet gezien;" zegt Van Barneveld en trekt tweemaal met
+kracht aan de schel: "Jacoba-lief, je zoudt me nu plezier doen met
+wat naar buiten of naar je kamer te gaan. 't Is goed dat je menheer
+Van Hake, die ons zeer verplichtte--ja zeker m'n vrind, ik vergeet
+dat niet--dat je hem ontvangen hebt; je bent veel beter, en je mocht
+hem nu zelf wel eens bedanken, maar je ziet er wat vermoeid uit;
+menheer Van Hake zal je nu zeker excuseeren."
+
+"O wat dat betreft generaal; ik hoop niet...."
+
+"Nee 't zal haar nu geen kwaad hebben gedaan; maar we moeten nog
+voorzichtig zijn."
+
+Hij geeft Jacoba een gebiedenden wenk.
+
+Van Hake tast naar zijn hoed die onder zijn stoel staat:
+
+"Indien _ik_ anders zoolang ergens anders....?"
+
+"O nee, volstrekt niet menheer Van Hake," zegt Jacoba: "papa heeft
+gelijk; 's morgens moet ik me nog wat rustig houden, want ik wil in 't
+vervolg 's morgens wat heel vroeg opstaan en wandelingen maken. Goeden
+avond! Mijn groeten aan mevrouw uw mama. en ook aan...."
+
+"Waar of Willem blijft!" valt Van Barneveld in met krachtige stem:
+"Ik heb tweemaal gescheld; de oude wordt langzaam."
+
+Gevoelde Jacoba dat haar vader 't slot van haar opdracht wilde
+verhinderen, toch zegt ze bij 't heengaan:
+
+".... En ook mijn groeten aan dokter Helmond en zijn vrouw."'
+
+De oude koetsier--die 't nooit verleeren zal om bij 't naderen van zijn
+generaal, de twee voorste vingers nabij de grijze haren te brengen,
+krijgt in last om driemaal de groote schel boven 't huis te doen
+klinken: dat was 't sein voor Hendrik dat hij niet meer in de plaats
+behoefde te zoeken en terugkomen moest.
+
+In afwachting van Hendrik sleept het gesprek tusschen den ouden
+generaal en den jongen provisor. De laatste, ach, hij gevoelt het
+weer levendiger dan ooit dat hij met "zulke wenschen" een gek, een
+groote gek is; en toch....
+
+En Van Barneveld?--Heeft hij dan daarvoor in Gods schoone schepping
+wat rust voor zijn ontstemd gemoed gezocht, om bij zijn binnentreden
+aanstonds weer in dien maalstroom te worden geworpen! Had hij van
+den babbelaar niet meer dan genoeg vernomen; heeft hij den pleegzoon
+dezen morgen niet ten tweeden male--en toen met nog wat meer recht dan
+den eersten keer--een onderhoud geweigerd! Wat moet die brief hem nu
+melden? Wat wil hij dan? Wil hij liefde van den pleegvader en _heulen_
+met een Delila! Wil hij twee heeren dienen!?--En die jongen daar; voert
+ook hij iets in zijn schild? Heeft de wauwelaar van 't stadje dezen
+morgen waarheid gesproken? Zou dat manneke zich verstouten.... zou
+hij zich in 't hoofd hebben gezet dat bij met Jacoba....? Neen,
+'t is bijna niet te denken; en toch....
+
+Hendrik kwam binnen en overhandigde zijn meester den brief.
+
+Van Barneveld heeft toen met een wenk verlof gevraagd of genomen,
+om den brief in Van Hakes tegenwoordigheid te lezen.
+
+Van Hake zit voor op zijn stoel.
+
+Van Barneveld leest:
+
+
+"Geëerde oom!"
+
+
+De generaal gaat naar het raam. 't Werd al wat donker, en, 't was
+niet noodig dat die knaap hem zag terwijl hij las. Bij 't raam leest
+hij verder:
+
+"Voor de tweede maal werd ik aan uw woning afgewezen. Gedachtig aan uw
+spreuk: "Kruipen doet het laag gedierte", drong het besluit zich aan
+mij op, dat deze poging om u te ontmoeten de laatste zou geweest zijn.
+
+"Goddank, dat ik tot betere gedachten kwam!
+
+"Ik wist niet oom, dat het voorgevallene op dien avond,--het opperen
+van mijn vermoeden omtrent de oorzaak van Coba's zenuwlijden, en het
+wel wat vrije gedrag van mijn vrouw,--reeds voldoende zou zijn om
+mij uwe liefde onwaardig te maken...."
+
+"Wátblieft u Generaal?" zegt Thomas, door een paar onverstaanbare
+woorden van Van Barneveld, plotseling uit een zeker orgelkamertje
+weggerukt.
+
+"Watblief?" herhaalt Van Barneveld, die den provisor vergeten was,
+terwijl hij omziet. En dan met een vorschenden blik: "Ben je met den
+inhoud van dezen brief bekend menheer?"
+
+Thom die onwillekeurig is opgestaan, aarzelt, maar zegt toch ferm:
+
+"De hoofdinhoud is me geen geheim generaal; maar gelezen heb ik
+hem niet."
+
+"Ahzoo!" zegt Van Barneveld, terwijl hij Thom nog even van terzijde
+beschouwt. Daarna den brief weer inziende en zoekend naar de woorden,
+die hem straks onwillekeurig een gesmoorden kreet van verbazing
+ontlokten, prevelt hij onhoorbaar: "_Wel wat vrij gedrag!_ Ha, mij
+dunkt!"--Nu leest hij verder:
+
+"Diep erkentelijk voor het vele goede, dat gij mij van jongs af
+aan bewezen hebt; gedachtig aan zoo menig woord door u gesproken,
+aan zoo menige les van u ontvangen, moet de vrees dat uw liefde voor
+mij verloren ging, mij wel bitter kwellen.
+
+"En waardoor moest ik haar dan zoo eensklaps verliezen? Door mijn
+opvatting omtrent Coba? Dat is niet mogelijk. Een enkel oogenblik
+mocht die meening uw wrevel wekken, uw helder doorzicht zou er mij
+op den duur geen verwijt van maken, daar ben ik zeker van. En evenmin
+kan Eva's ondoordachte handelwijze er oorzaak van zijn."
+
+--Ha, _ondoordacht_! bromt Van Barneveld in den grijzen knevel;
+en leest weer voort:
+
+"Neen, wat zij in uw oogen misdreef, het kan toch niet voor rekening
+komen van den man, die ook in zijn vrouw zal afkeuren wat afkeuring
+verdient. Ik wil Eva's gedrag op dien avond niet rechtvaardigen: zij
+heeft den eerbied aan uw jaren verschuldigd zeerzeker een oogenblik
+uit het oog verloren, maar ook, haar oprecht karakter...."
+
+Van Barneveld leest niet meer; zijn oogen staren strak in het dommelig
+verschiet, waar de zon zooeven is ondergegaan en slechts roode strepen
+aan den hemel heeft achtergelaten. De hand, waarin hij den brief hield,
+zakt bij het lichaam neer, terwijl hij de linker tegen 't hart drukt,
+'t Kon hem daar in de laatste weken soms zoo snel, zoo pijnlijk
+kloppen. Groote God! mocht hij zulk een brief dan nog verder lezen: de
+verbloeming, de verdediging van een smaad, waarover ieder rechtgeaarde,
+en die pleegzoon althans, niet dan verontwaardiging gevoelen moest.
+
+--Ha! ik heb het gevreesd! zucht Van Barneveld onhoorbaar: Neen,
+God weet het dat ik niet "_trotsch_ en _schriel_" ben, maar 't bloed
+kookt mij al te onstuimig wanneer ik de dwaasheid ten troon, en
+Gods wetten verkrachten zie. Om dat bruisende bloed, om dat pijnlijk
+kloppen hierbinnen, ontving ik hem niet. Maar zijn brief kon ik lezen;
+die brief--lang verwacht--zou me zeggen hoe het stond tusschen hem
+en mij. En ik weet het nu: Breed en diep is de kloof. Tusschen ons
+is alles voortaan....
+
+"Deert u iets generaal?"
+
+Van Barneveld geeft in den beginne geen antwoord. Het blad papier
+heeft geritseld in zijn hand en viel op den grond.
+
+Doch zie, met een krachtige zelfoverwinmng grijpt hij de leuning van
+zijn stoel. Zijn donkere oogen strak op Van Hake richtend, staart hij
+hem eenige seconden stilzwijgend aan, als zoekt hij naar een gepasten
+vorm voor 'tgeen hij spreken wil, en zegt dan met vaste stem:
+
+"Je hebt het vertrouwen van.... je patroon, menheer Van Hake, dáárom
+geef ik je in antwoord op zijn brief een mondelinge boodschap. Zeg
+aan.... dokter Helmond, dat ik hem aan Simson herinner, hoe deze,
+sterk met God, schier ongewapend duizend Philistijnen versloeg; maar
+ook, hoe hij, krachteloos gemaakt door een _vrouw_--een heidin--slechts
+zijn sterkte mocht herwinnen om zich onder 't puin van den heidentempel
+te begraven."
+
+Van Hake stond roerloos. Zonder een woord te kunnen zeggen, zag hij
+den spreker een wijle aan. Wat moest die toon, wat moest dat beeld
+beduiden? Ach, hij vreest nu maar al te zeer dat die oude man meer
+reden tot wrevel heeft, dan dokter vermoedde of blijken liet.
+
+Helmonds sombere stemming der laatste dagen was Thom niet
+ontgaan; maar, eerst dezen middag--nadat dokter erg verhit was
+thuisgekomen--heeft hij zijn hart voor hem uitgestort.--Thom, zoo
+onverwacht de vertrouwde van zijn weldoener geworden, heeft bescheiden
+maar toch met veel vrijmoedigheid zijn oordeel gezegd, en, hij gelooft
+het zeker, ook goeden raad gegeven. Als het niets anders was dan een
+opvatting tegen mevrouw Helmond--zooals dokter zeide--een verschil
+van zienswijze; de strijd van een jonge levenslustige vrouw met een
+grijsaard, die toch ook alleen door _ervaring_ de wereldsche goederen
+en genietingen als ijdel heeft leeren beschouwen, welnu, dan was er
+toch zooveel reden tot voorhoofdrimpelen niet.--Och zie, heeft Thom
+gevleid en gedrongen: als dokter nu eens wilde doen wat hij dacht,
+namelijk; aan den ouden man een hartelijken brief schrijven, maar een
+_heel hartelijken_, met verzoek om een onderhoud in alle liefde; en
+als Thom dan zelf dien brief mocht brengen, en dokter het verder eens
+stilletjes aan hem wilde overlaten, ja, dan geloofde hij zeker dat hij
+dokter nog dezen avond met een gunstig antwoord zou kunnen verheugen.
+
+Wat Thom in die oogenblikken zoo vermetel heeft gemaakt, hij weet het
+zelf niet. Maar immers, tweemaal is hij zeer welwillend door dien
+voornamen heer ontvangen; en heeft hij dan toen niet vrij--erg op
+zijn gemak--over alles kunnen spreken? 't Was toch een heel verstandig
+man die generaal, en Thom geloofde vast dat men, wanneer men 't maar
+verstandig aanlei, in de redelijkheid wel alles van hem gedaan kon
+krijgen. Zie, 't was toch ook bedroevend dat dokter nu in weerwil
+van al zijn geluk, met zoo'n mooie jonge vrouw en een prachtig huis,
+en zulke schitterende vooruitzichten--terwijl hij al gedurig zoo
+stil en afgetrokken geweest is--daar nu neerzat alsof alle geluk
+is vervlogen; die beste dokter, die edele vriend! En dan--maar nee,
+waarachtig niet! Nee, op zijn woord van eer, met eenige bijbedoeling
+heeft hij geen boodschap naar _De Zonsberg_ gezocht. Wat zou het
+hem voor zich zelven baten, al kon hij door een gepast goedmoedig
+woord die beide mannen weer wat spoediger tot elkander brengen? Nee
+zeker, die andere gedachte is achteraan gekomen, als een roover. Hij
+behoeft zich immers 't vertelseltje maar te herinneren: Er was eens
+een koning, en die koning had een dochter. En er was een boerenjongen,
+en die boerenjongen was een gek.--Uit er mee!
+
+--Of hij Jacoba misschien toch even zien zou? Nu ja, _zien_; wie
+weet....! zoo heeft hij gedacht.
+
+
+
+En of het geen dwaasheid van Helmond geweest is om aan het voorstel
+van zijn jongen vriend gehoor te geven? Och, Helmond wist het toen
+evenmin. Erg verhit met een bonzend hoofd thuisgekomen, heeft hij
+zooveel oprechte deelneming in het oog van dien braven Thom gelezen,
+dat hij hem wel tot zijn vertrouwde moest maken.
+
+Eva was niet thuis. Indien hij haar terugkomst afwachtte, om haar eerst
+zijn weervaren mee te doelen, ongetwijfeld zou zij hem, na zulk een
+afwijzing, het onmiddellijk schrijven als de grootste dwaasheid, ja
+misschien als een laagheid hebben ontraden. Waarom dan niet _aanstonds_
+gedaan, waar een goede geest hem nu toe aanspoorde; uitstel zou licht
+tot afstel kunnen leiden, en immers, terwijl hij vroeger zoo lang
+besluiteloos bleef, is _spoedig_ handelen nu geraden. Bovendien, nu hij
+ten tweeden male werd afgewezen, nu is er zeerzeker bij den ouden man
+_meer_ grieve dan August zich heeft voorgesteld. En zie, daar stond
+die goedmoedige Thom met zijn blonden krullebol en zijn helderblauwe
+oogen. Helmond had zijn tusschenkomst niet gezocht, Thom heeft ze hem
+als 't ware opgedrongen. Nu dan, geen bedenkingen meer; gedachtig aan
+ooms onverzettelijke gestrengheid tegen Philip, was een algeheele
+scheuring nog 't best te voorkomen door de tusschenkomst van zulk
+een vriend, die nog bovendien het vertrouwen van den grijsaard bezat.
+
+En of Thom een warm vriend en zijn zending waard was. Hoor dan:
+
+"Generaal, u moet me niet kwalijknemen, maar dat heele verhaal van
+Simson, dat.... neem mij niet kwalijk, dat durf ik niet aan dokter
+weeromzeggen. Dokter is een best mensch generaal, een bijzonder best
+mensch, en.... dat heeft ie van u.... jawel op m'n woord, hij heeft
+het vroeger honderdmaal gezegd: al wat er goeds aan hem was dat had
+hij aan u te danken."
+
+--Och! wát is het anders dan de eeuwenheugende geschiedenis van de
+slang en de vrouw, en de vrouw en de slang, zucht Van Barneveld
+onhoorbaar, terwijl hij zonder op Thom te letten strak voor zich
+heen ziet.
+
+"Maar als men dan alles weet generaal, van de gevoelens en van de
+liefde niewaar, dan kan er immers geen misvatting meer zijn, dan...."
+
+Van Barneveld ziet op, en Thom van terzijde aan:
+
+"Ik heb je, meen ik, 't antwoord voor den dokter gegeven. Iets anders
+heb ik niet."
+
+"Maar.... met uw verlof; als ik me niet bedrieg dan hebt u den brief
+niet heelemaal gelezen generaal."
+
+"Jawel, tenminste...."
+
+"Nee! nee waarlijk niet! U moet me niet kwalijknemen dat ik u
+tegenspreek, maar op m'n woord, als u hem heelemaal gelezen hadt dan
+liet u zeker weten: dat u dokter met plezier ontvangen zoudt. Och
+beste dokter--generaal wil ik zeggen, als u nu eens wist hoe blij
+ik met die boodschap zou wezen. Vijf en twintigmaal zou ik er voor
+door een heete zon, zooals 't van morgen was, willen heen en weer
+loopen. Och, dokter is zoo'n best mensch, generaal, en nee, z'n vrouw
+is ook zoo kwaad niet, als men haar nader leert kennen. Gul is ze,
+goedhartig! Kom generaal, u moest die haken en oogen nu maar uit de
+wereld maken, en maar denken...."
+
+Van Barneveld, die weer met de hand op de vensterbank geleund bij 't
+raam staat, ziet om, en valt met eenigszins schorre stem nu haastig in:
+
+"Je bent nog zeer jong menheer Van Hake, en daarom vergeef ik je
+dat je een man van mijn jaren de les wilt lezen, en onder 't oog
+brengen hoe hij ten opzichte van dokter Helmond en .... zijn _vrouw_
+te handelen heeft. Een man...."
+
+"Maar.... maar...." aarzelt Thom in bijna smeekende houding: "als u
+dan toch waarachtig dien brief niet heelemaal gelezen hebt...."
+
+"Mijnheer de provisor, ik verzoek je mij niet meer in de rede te
+vallen. _Een man_ als je patroon, van wien men onderstellen mag dat
+hij denkt alvorens te schrijven--nee dankje, dien stoel kan ik wel
+zelf....--ik zeg, zulk een man zal aan 't slot van zijn geschrift
+niet weerspreken wat hij vooropstelt. Genoeg, ik ken dien brief,
+al las ik hem niet ten einde. De kern...."
+
+Thom kan zich niet weerhouden en valt in:
+
+"Ja maar generaal, juist die _kern_ van dokter; zijn hart voor u..."
+
+Van Barneveld ziet Thomas aan met een blik, waarin zeer duidelijk
+geschreven staat: _Zwijg!_ Meer niet, maar 't was voldoende:
+
+"Ik dien toch een misverstand bij je weg te nemen jongmensch," herneemt
+Van Barneveld met zichtbare inspanning: "Je schijnt te denken dat
+een verschil, "haken en oogen" zooals je dat gelieft te noemen, mij
+'t besluit deed nemen om dokter Helmond niet meer te ontvangen. Maar
+ik zeg je: zoomin als vuur en water, of duisternis en zonneschijn in
+vrede kunnen leven, zoomin kan het de geest, die in dokter Helmond
+gevaren is met mijn waarachtige overtuiging,"
+
+Thom bijt zich schier de lippen aan bloed. Hij wil spreken, hij moet
+spreken..... Maar nee, halt! halt jongmensch, wacht je beurt; halt!
+
+"En Helmond kent die overtuiging!" hervat de generaal met verheffing:
+"Of weet hij niet meer wat ik den worm noem, die knaagt aan den
+wortel van ons volksbestaan! Die worm is het zinneloos teren op den
+roem en het geld van een wakker voorgeslacht; 't is die geest van
+luie brooddronkenheid, van voorname domheid, maar vooral van _zotte
+verheffing boven zijn stand_. En die duivel in veel gedaanten, moet met
+kracht worden bestreden zal de geest van 't voorgeslacht ontwaken in 't
+eind: "_Met God voor Oranje! Door noeste vlijt, tot Neerlands roem!_"
+
+Maar hij _zal_ ontwaken. Bij God, men zal het ervaren dat Neerland
+niet rijp is, en niet rijp worden zal voor annexatie! Het juk der
+dienstbaarheid verdragen wij nooit op den duur. De oude leeuw zal tand
+en klauwen toonen. Losrukken zal hij zich en vechten tot zijn laatsten
+droppel bloed, wanneer overmacht hem den nek durft krommen. Wee, _wee_
+dan de vadsige _gasthuis-Nederlanders_, 't ontaarde ras, wanneer
+het, in zijn dommel, door kanongedonder wordt wakkergeschokt! Wee,
+wee de verwijfden!"
+
+"Generaal, ik bid u, zou mijn beste brave dokter...."
+
+"Knaap, kun je niet hooren en verstaan? Zeg, werd dan Helmond sedert
+zijn vrouw hem regeert, niet mijn tegenstander, een vijand van zijn
+vaderland!?"
+
+"Generaal, waarachtig hij wil niets liever dan in overeenstemming
+met u handelen."
+
+"Maar wie, _wie_ kiest hij dan! _Ik_ zeg je dat hij steeds _haar_
+zal kiezen, al gevoelt hij zelf dat hij zondige weelde boven eenvoud
+en tevreden zin, dat hij een Delila boven _Jehova_ verkiest."
+
+"Generaal, nog eens: u trekt het te ver. Mevrouw Helmond is...."
+
+"Een duivelin! Zwijg jongen; wie mijn pleegzoon in zulk een korten
+tijd reeds zóó tot haar slaaf maakte, heeft met satan een verbond
+gesloten.--Na zulk een avond, mijn God, inplaats van haar te noodzaken
+aanstonds neer te vallen aan mijn voet, liet hij zich door die _vrouw_,
+vier weken lang van zijn grijzen pleegvader terughouden.--'t Is haar
+wufte zin die hem zand en klatergoud in de oogen strooit.--Wat wil
+hij nu!--Mij zeggen dat hij de kooper werd van een huis met dertien
+kamers, zonder het te kunnen betalen. Mij bekennen misschien--zoodra
+ik hem het geld voor zijn dwaasheid weigeren moet--dat hij nu mede
+geheel overtuigd is van 'tgeen zijn vrouw mij verwijten dorst, dat
+ik.... ha! dat ik ben: én _trotsch_ én _schriel_!"
+
+"Goeje hemel, generaal!"
+
+"Nu weet je het knaap. En 't is goed misschien dat de vertrouwde
+van dokter Helmond het weet, om ervan te kunnen gruwen. Spaar me nu
+verder; ik was niet voorbereid op dit alles.... Ga! Nee, _niets_
+meer. Ik ben wél, maar toch...." Van Barneveld, die reeds gedurig
+de hand ter plaatse van 't hart heeft gebracht, doet het ook nu,
+terwijl hij vervolgt: "In een fel bestookte vesting wordt spoedig
+bres geschoten. Heb ik je soms wat hard toegesproken menheer Van Hake,
+vergeef 't den ouden man; jij deedt je plicht.... jij....! Blijf een
+brave zoon; _vergeet je moeder nooit_. Wees eenvoudig; tracht niet naar
+'tgeen onbereikbaar voor je is; en, als je een vrouw kiest...." Thom
+werd bloedrood: "neem er dan eene uit je stand, die--zoo noodig,
+'t brood mee verdienen durft. Vaarwel!"
+
+'t Was Thom na dat laatste zeer beslissend: vaarwel, niet mogelijk
+een woord meer te spreken.--Ja toch:
+
+"Maar ik bid u, generaal!"--Halt! zóó donker heeft hij nog nooit een
+oog zien worden.--Goeie hemel, moest dit het besluit dan wezen! Die
+beste dokter!--En dan, ach!.... Daar was eens een koning en die
+koning had een dochter en, en.... de boerenjongen was een gek, een
+verduivelde gek!
+
+
+
+Nog denzelfden avond moest Hendrik een brief aan 't adres Binzler
+te _Godesberg_, op de post bezorgen; en, reeds twee dagen later--bij
+'t eerste uchtendkrieken, draafden Victor en Coco, voor de vigilante,
+met koffers beladen, het hek van _De Zonsberg_ uit.
+
+
+
+
+
+
+
+EEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Was Augustus.--Reeds sedert eenige dagen hebben Helmond en Eva
+hun nieuwe woning betrokken.
+
+Inderdaad, het deftige oud-burgemeestershuis was prachtig opgeknapt,
+zoowel vanbuiten als vanbinnen. Ja, en men komt zoo van 't een op
+'t ander. De stadstimmerman beweerde dat dokter het huis "schandekoop
+had: tweeduizend gulden voor reperaties--met de serre, waar mevrouw
+zoo'n zin in heeft gehad erbij--'t was hem wel driehonderd gulden
+meegevallen. Zoo goed als present!"
+
+De zaal, waarin Helmond en zijn vrouw zich op dit oogenblik bevinden,
+is de kleinste der beide zalen in het huis, en werd de Oranjezaal
+genoemd sedert Koning Willem I er op zekere doorreis, bij den
+voormaligen hoogadellijken burgemeester een collation gebruikte.
+
+Eva heeft aanstonds een bijzonder zwak voor deze zaal gehad. Het
+prachtige stukadoorwerk met zijn fiks gesneden cherubs; de
+fraai geschilderde doeken aan den wand--Arkadische landschappen
+voorstellend: de hooge zeer kunstig gebeeldhouwde schoorsteenmantel,
+met zijn prachtig wit marmeren beeldengroep in 't midden en een paar
+wapenschilden in 't lofwerk erboven, dit alles heeft Eva van het
+eerste oogenblik afaan ten zeerste bekoord.
+
+En dan, niet al te groot en daardoor ongezellig: een vroolijk
+uitzicht  hebbend op het ruime marktplein met de frisch groene linde-
+en kastanjeboomen; zóó, keurig gemeubileerd, was het niet vreemd dat
+Eva de Oranjezaal tot het vertrek heeft gekozen, waar ze het meest
+vertoeven en haar vrienden ontvangen zal.
+
+Ja zelfs August, die in den laatsten tijd wel wat somber en
+afgetrokken was--"geen wonder na de infame behandeling van den
+ouden despoot"--zelfs August die eerst in de onaangename bui drie
+stuks meubels voor de Oranjezaal onbarmhartig van het lijstje had
+geschrapt, hij stond verrukt toen hij voor 't eerst een kijkje mocht
+nemen, en zijn Eva met een kus moest toestemmen, dat, zonder de drie
+stuks--die ze natuurlijk tóch maar komen liet--het geheel lang niet
+zóó zou voldaan hebben.
+
+Weinige oogenblikken geleden heeft Helmond een boodschap van zekeren
+boer Bikkers ontvangen, om aanstonds op _De Schebbelaar_ te komen.
+
+Dat verzoek kwam zeer ongelegen. Dokter Helmond heeft het dezen morgen
+zóó met zijne visites geregeld dat hij den namiddag vrij had.--Het
+theegoed stond reeds gereed; men wachtte behalve papa en mama Armelo,
+den majoor Kartenglimp, die den uitslag zijner nasporingen betreffende
+de veronderstelde afstamming der kapiteinsfamilie van de graven Van
+Armeloo, zou komen meedeelen.
+
+"Ja August, 't zou al heel onredelijk van me zijn indien ik niet
+volmondig toestemde, dat je als een lieve brave man hebt woord
+gehouden. Welzeker heb je getoond dat ik je _onverdeelde_ liefde bezit,
+ja, door alles te doen wat mij genoegen kon geven, wanneer het namelijk
+niet in strijd was met je plicht. Maar mij dunkt, je neemt het nu met
+dien plicht wat al te zwaar. Of je een paar uur vroeger of later naar
+dien boer gaat, dat zal zooveel niet uitmaken. Aanstonds zullen de
+oudelui en de majoor hier zijn. Je dient er toch bij te wezen August,
+en 't zou me bepaald een groot verdriet doen als je nu heengingt."
+
+"_De Schebbelaar_ ligt een heel eind buiten de stad Eva. Men kan niet
+weten; misschien is er werkelijk haast bij."
+
+"Die menschen hebben _altijd_ haast August."
+
+"'t Is waar, de boer wacht langer met den dokter te roepen, dan hij
+_zelf_ wachten wil. Indien ik wist dat Kartenglimps verslag wat spoedig
+afliep...." Hij ziet naar de pendule; "Maar nee 't is toch beter....."
+
+"We kunnen hem immers zeggen dat je wat haast hebt, en later neem je
+een vigilante."
+
+"Nee Eva, _vigilantes_ nemen dat kan en wil ik niet, dan zou ik zelf
+op die visite een gulden toegeven."
+
+"Och arm _arm_ mannetje!" zegt Eva; en opstaande komt ze aan zijn
+zij, en hem zacht onder de kin strijkend, vleit ze met zoete stem:
+"Zal dat nu altijd zoo blijven?"
+
+"Wat meen je lieve kind?"
+
+"Nu ja, wát meen ik.... Niet boos worden August!"
+
+"Boos....? Geef ik zooveel reden om dat te vreezen?"
+
+"Nee zeker niet. Maar...." Aarzelend: "We zijn immers één als man en
+vrouw; en waarom dan altijd die achterhoudendheid! Toen je mij 't eerst
+van liefde hebt gesproken, toen vroeg ik er niet naar of je..... rijk
+waart; maar, nu ik het weet--ja natuurlijk, ik weet het--nu moest
+je vis-à-vis je eigen vrouw dat vertoon van armoede, of wat er naar
+zweemt, toch laten varen.--Is het uit vrees August, dat ik op den duur
+wat veeleischend zal worden? O, geloof me, wanneer je mij in _alles_
+je vertrouwen woudt schenken, dan zou je me waarschijnlijk al gauw
+moeten opdringen wat ik nu onstuimig begeeren blijf." Hem liefkoozend:
+"We dokteren zoo wat voor liefhebberij.... hé....? en hebben fortuin,
+nog al _veel_ fortuin....?"
+
+"_Ik_, Eva, _ik_?"
+
+"Nu ja, van _mijn_ kant is er geen quaestie van. Pa en ma hebben
+geen sous; en tante in Den Haag heeft haar fortuintje in een
+levensverzekering gestoken. Als de goeje ziel morgen sterft: La bonne
+nuit ses écus!"
+
+"Nee Eva, je bedriegt je; ik heb geen...."
+
+Eva legt hem snel de hand op den mond: "Stil, niet jokken. Foei,
+die guldens- en stuiversberekeningen á la Zonsberg, zouden den
+besten en verstandigsten mensch van de wereld ten laatste in de
+war brengen. Wat je me verbergt, je doet het op aanraden van het
+gepensionneerd reliek...."
+
+"Eva! zóó niet!"
+
+"Pardon, op aanraden van Rechtsomkeert met de leege tasch,
+marsch! Volgens het mooie systeem: Eet alle dagen beschimmeld
+roggebrood zoo hard als een keisteen, dan zal beschimmeld wittebrood
+zoo hard als een baksteen, taart of pastei voor je wezen."
+
+"Eva, Eva!"
+
+"Heb ik er iets aan miszegd, lieve August, dat ik je voor den besten
+verstandigsten man van de wereld houd--met een klein deukje door
+een schriele opvoeding misschien?--Toen we op de catechisatie eens
+den tekst behandelden: "Geldgierigheid is de wortel van alle kwaad,"
+toen heb _ik_ er tegenover-gesteld: "Royaliteit is de moeder van alle
+deugd," en, dominee en al de meisjes hebben er toen met sympathie
+om gelachen. Jij bent au fond royaal mijn beste man, ik weet het
+bij ondervinding; maar zeg dan nu ook ronduit dat je die dubbeltjes-
+en centen-uitzuinigings-manie zult zien af te leeren; dat past niet
+wanneer men...."
+
+"Maar Eva, ik bezweer je...."
+
+"Tuterletuterletu!" roept Eva zoo hard mogelijk, als wilde zij een
+valschen eed voorkomen. En dan vleiend: "August, als je me nu waarlijk
+liefhebt, veins dan niet langer. Of je arm of rijk bent, ik heb er je
+even lief om, dat weet je; maar, nu je het _bent_, toon me nu ook, door
+het te erkennen, dat je me heelemaal vertrouwt. Als je het _niet_ waart
+dan zou je immers wel de domste man van de wereld moeten zijn. Welk
+verstandig mensch zou er huizen koopen zooals dit, en het meubileeren
+zooals wij deden, wanneer hij er niet zeer warmpjes inzat. O, ik heb
+het al begrepen toen je in Parijs, voor mijn toilet en diamanten,
+zooveel meer kondt uitgeven dan het totaal van je reisgeld bedroeg!"
+
+'t Was Helmond bij Eva's laatste woorden alsof hij door een wesp werd
+gestoken.--Dát was te veel!
+
+Alleen ter wille van háár wier oog hem liefdevol moet toelachen,
+aan wier boezem hij zoo gaarne rust, en van wier heerlijk mondje
+hij zoo graag een zoeten kus ontvangt, slechts om haar gelukkig en
+tevreden te zien, heeft hij dat fatale woord gehouden, en, toegegeven,
+telkens meer. En nu zegt hem diezelfde mond dat hij een dwaas zou
+zijn geweest indien hij, zonder de middelen ertoe te bezitten, dat
+alles had ingewilligd; Een onverstandig, een _dom_, een _zeer dom_ man!
+
+--Maar was hij dat inderdaad? Heeft hij dan niet werkelijk een kleinen,
+spaarpot gehad, waarmee hij nooit heeft willen pralen, maar die
+hem instaat zou stellen om het dierbare wezen, dat hem geheel wilde
+toebehooren, als op rozen te doen gaan in de zoetste levensdagen--de
+eerste van een zaligen echt?--Toen was hij dan toch geen dwaas en
+onverstandig man, al heeft hij in die luttele dagen wat heel veel
+geld uitgegeven.--En later?--Ja ja Helmond! fluistert het vanbinnen:
+Ja, later!
+
+--Maar, neen! nog eens _neen_! Hij is er immers gerust op
+geworden. Voor zooveel de notaris mocht laten blijken, is er sedert het
+gebeurde met Philip geen wijziging in het testament van den pleegvader
+gebracht. En heeft men dan inderdaad geen fortuin, wanneer men het
+later met eenige zekerheid verwachten mag? En bovendien al moest dat
+uitzicht in damp vervliegen--en zoo waar als er een God is, en zoo
+waar als hij den grijzen pleegvader altijd zal.... achten, zoo waar
+zal hij niet speculeeren op een vermogen, waarop hij inderdaad geen
+recht heeft--neen, al moest dat uitzicht geheel verdwijnen, indien
+hem 't leven en de kracht gespaard worden, dan kan hij, na een zestal
+jaren, die tot heden gemaakte schulden reeds hebben ingehaald.
+
+--Een man als hij: een dokter wiens praktijk dagelijks toeneemt en
+zeer winstgevend mag heeten, hij kan waarachtig zeggen: _fortuin
+te bezitten_. En zie dan Helmond, hoe die schrandere zielvolle
+oogen je aanstaren. Zal hij voortaan een _onverstandig_ man zijn
+in _zulke_ heerlijke oogen!--Zou hij niet door te bekennen, de
+achting waarop hij aanspraak heeft verliezen, en bovendien zijn
+zedelijk overwicht.... 'twelk hij voortaan wat meer zal weten te
+handhaven! Inderdaad, met het oog op dit alles, mag bij immers zijn
+Eva toestemmen, dat hij niet de domme onverstandige man is, die een
+huis koopt en het prachtig meubileert zonder het te kunnen betalen.
+
+Na een korte weifeling zegt Helmond:
+
+"Nu ja kindlief, 't spreekt vanzelf. Zou ik zoo iets gedaan hebben
+indien ik 't niet doen kon! Maar toch...."
+
+"Bravo, bravo!" valt Eva in: "dat heet nu waarlijk lief hebben,
+en zijn vrouw als zijn ander ik beschouwen. Zie, dát moest ik maar
+zeker, _heel zeker_ weten: mijn beste man deed niets wat hij niet doen
+kon. 't Blijft me even onverschillig August, _hoeveel_ we hebben in
+de wereld. Ik weet genoeg, en ben recht tevreden. Maar mannetjelief,
+tob dan ook over geen gulden meer, als je om mij genoegen te doen,
+die visite wat later per vigilante kunt maken. Zeg, zul je blijven
+August? De zaak is immers belangrijk genoeg?"
+
+August stond met den rug naar Eva gekeerd in een boek te bladeren.--Hij
+heeft haar bedrogen, hij heeft haar gezegd dat hij.... als een
+verstandig man handelde, toen hij inderdaad maar al te dikwijls aan
+haar dwaze wenschen het oor leende. Zal hij haar nu een vermaning
+geven; haar nog eens het oude lied herhalen....? Neen! Maar toch:
+
+"Eva, al is het dan waar dat ik vóór ons trouwen misschien iets
+terzij had gelegd, vergeet niet dat zelfs de verstandigste man door
+de omstandigheden zijn verstand kan verliezen, en.... dat na alles wat
+we reeds uitgaven, ijver en zuinigheid _waarachtig boven alles plicht
+is_.--Nu ja, wat de conferentie betreft, ik zal ze bijwonen. 't Zou
+niet aardig voor je zijn wanneer ik al dadelijk heenging; maar zoo
+spoedig mogelijk zal ik dan toch naar mijn zieke wandelen. Ja zeker
+_wandelen_ Eva, al wordt het wat laat."
+
+"Och mijn lieve beste August!" vleit Eva met een zoen; en dan
+vroolijk: "Wacht, om je te toonen hoe lief ik je vind, zal
+ik je nog maar eens dadelijk laten hooren dat mijn Erard hier
+uitmuntend voldoet.--Zingen? Ja zeker, zingen zal ik erbij, als je dat
+wilt. Wacht! een aardig lied, dat mij juist zooeven uit vroeger tijd te
+binnen viel. Zieje wel manlief, dat ik waarheid sprak toen ik je zei,
+dat ik hier in ons ruimer huis weer heel veel spelen en zingen zou?"
+
+Eva's slanke gestalte zweeft naar haar kostbaar instrument;
+en, nadat ze al ras met groote kunstvaardigheid en kracht een
+wegsleepend praeludium deed hooren, zingt ze nu met haar overheerlijk
+sopraangeluid:
+
+
+          Vraag aan den nachtegaal toch niet,
+            Als hij zijn plechtig avondlied
+          Zoo rein welluidend klinken doet:
+        "Waarvoor ontvingt ge als prijs of loon
+            "Een stem zoo schoon,
+            "Zoo wonderzoet?"
+
+          Laat toch het vogeltje ongestoord
+            Maar jubelen met vol accoord,
+          Wat ook natuur ten loon u biedt,
+        Haar _eêlste_ gaven schenkt ze om niet!
+
+          Vraag aan het bloeiend roosje niet,
+            Als gij haar lieflijk blozen ziet,
+          En ze u bekoort door zachten gloed:
+        "Waarvoor ontvingt ge als prijs of loon
+            "Een kleed zoo schoon,
+            "Een geur zoo zoet?"
+
+          Laat toch het roosjen ongestoord;
+          Van arbeid heeft net nooit gehoord.
+          Wat ook natuur ten loon u biedt
+        Haar _eêlste_ gaven schenkt ze om niet!
+
+
+
+Nu Eva zwijgt en de slotaccoorden reeds wegsterven, nu staat Helmond
+daar nog sprakeloos, doch met een glans van verrukking op zijn
+mannelijk schoon gelaat. Hij denkt er niet aan dat Eva misschien
+als tegenhanger van 'tgeen hij daar straks had gesproken, dit bijna
+vergeten lied gezongen heeft, 't Sloeg ook wat al te weinig op 'tgeen
+hij bedoelde. Maar ja, ja zeker: "Natuur schenkt haar eêlste gaven om
+niet!"--Groote God, is het werkelijk zijn vrouw, zijn _eigen_ vrouw,
+die daar zoo heerlijk, zoo betooverend schoon heeft gezongen? Ze heeft
+woord gehouden; hier, waar het ruim hoog en niet vochtig is, hier
+zingt en speelt ze; hier leeft ze weer op; hier wil en zal ze gelukkig
+zijn met hem, en met haar prachtig talent. Reeds vier malen zong ze in
+deze zaal, maar zóó heerlijk, zóó onuitsprekelijk betooverend schoon,
+neen, zóó kan ze zelfs voorheen nooit hebben gezongen:
+
+"Eva.... nóg eens, ik bid je, engel! nóg eens!" dringt Helmond met
+denzelfden blik vol verrukking, terwijl hij schier aarzelend zijn
+hand op haar schouder drukt: "Ja waarachtig: Natuur schenkt haar
+eêlste gaven om niet!"
+
+"Bevalt het je lieve man? Komaan!" En weder zingt Eva het eerste
+couplet, waarin men nu werkelijk den reinen nachtegaalstoon kan
+herkennen.
+
+En August, hij voelt een heeten gloed naar het voorhoofd stijgen.--Een
+talent als het hare, waarvan misschien de gansche wereld als van een
+Jenny Lind of een Patti kon hebben gewaagd, zulk een talent heeft
+zich aan hém, een eenvoudigen stadsdokter, overgegeven, geheel en al,
+met hart en ziel! En zulk eene heeft hij willen kerkeren in bedompte
+lage naargeestige vertrekken. En dan--deze eenige onder de Romphuizer
+vrouwen, zou men miskennen en beleedigen durven! Zulk eene zou niet
+de eerste en eenige blijven! Ja, zoo waar als God leeft, zweert August
+bij zich zelven, terwijl nogmaals de laatste tonen wegsterven van die
+wonderschoone melodie: ik zal haar in eere houden zooals ze _verdient_!
+
+
+
+
+
+
+
+TWEE EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Mama Armelo heeft zich dezen middag in 't gala-pak gestoken om met
+Armelo, die ook zijn Zondagsche jas heeft moeten aantrekken, aan
+Eva's uitnoodiging te voldoen.
+
+De echtgenooten begeven zich op weg naar het nieuwe doktershuis.
+
+Met een eenigszins vreemd draaiende deftigheid stapt mevrouw,
+naast den ex-kapitein--die in de laatste jaren wel wat voorover
+loopt--door de voornaamste straten van het stadje, op het tamelijk
+groote marktplein toe.
+
+"Zieje wel Armelo, dat Wessels de kleermaker weer groet?"
+
+"Ja Marie."
+
+"En slager Van Delden dáár..... heb je 't gezien, zoo anders als
+anders, zoo onderdanig?"
+
+"Ja.--Je hadt je wel wat minder mooi kunnen maken Marie."
+
+"Waarom?"
+
+"'k Heb immers Van Delden nog om drie maanden uitstel gevraagd;
+nu zal je mooie plunje hem in de war brengen."
+
+"'t Is vreemd Armelo, dat je dat uitstel en die beleefdheid niet
+beter begrijpt. Ik voor mij geloof dat we sinds het bekend is,
+zooveel krediet kunnen krijgen als we maar willen."
+
+"Bekend? Wát zeg je! is het al bekend? Ik dacht dat die gekheid
+tenminste geheel onder ons zou blijven totdat de majoor...."
+
+"O dáár spreek ik niet van Armelo, ik bedoel van onzen schoonzoon,
+van Helmond. Sedert dat men zeker weet dat hij, ook van zich zelven,
+er warmpjes inzit."
+
+"Ahja, wat dát betreft. Maar het staat me toch eigenlijk tegen dat
+men dáárom aan mij...."
+
+"Is Eva dan misschien je eigen vleesch en bloed niet, man?"
+
+"Ja waarachtig! Maar te speculeeren op andermans geld! Nee Marie, nee!"
+
+"Andermans! andermans!! De wettige man van je eigen kind! van het kind
+dat haar bestaan in de wereld aan ons te danken heeft. Is dokter niet
+precies zoo goed je zoon als Eva je dochter? Noem jij het andermans,
+ik noem het _eigen_! Van één meel, van één deeg!"
+
+"Ik spreek van zijn geld."
+
+"Geld is niemendal. Wát is geld voor iemand die genoeg heeft! Geld
+is een dood, een onnoozel ding...."
+
+"Stil vrouw, je praat zoo hard dat de jongens die daar knikkeren er
+van opkijken."
+
+"Die jongens kunnen ook wel om wat anders opkijken, Armelo. Maar
+hoe 't zij," vervolgt mevrouw iets zachter: "wat heeft men aan geld
+dat niet gebruikt wordt? En, als jij bijvoorbeeld eens rijk waart
+en schoonouders hadt die een stand moesten ophouden in de wereld,
+zou jij dan niet zeggen..." Mevrouw vervalt in iets zeer theatraals:
+"neem van het mijne, ik heb fortuin!"
+
+"'t Is me moeielijk Marie, om me met de herinnering aan _mijn_
+schoonouders, zoo iets van _stand ophouden_ voor te stellen, en nog
+moeielijker om....."
+
+"Och Armelo zwijg nu maar, je schijnt weer een dwarse bui te hebben;
+dat treft al heel slecht van avond. Je hebt die buien zeker uit de
+Tiendaagsche ruzie gehouden!--Kom man, kijk toch wat opgewekter. Zie,
+daar heb je het huis al. Goeje hemel, dat we nu zoo zeggen kunnen:
+daar, in dat mooiste huis van de heele stad, daar wonen _onze
+kinderen_! Och lieve deugd! wat een front maakt dat huis!--Nee,
+zenuwachtig ben ik niet Armelo, tenminste niet dagelijks; maar
+nou! wil je wel gelooven dat ik ieder keer kippevel krijg, als ik
+den markthoek omsla en dat huis daar voor me zie.--Och, hij doet het,
+onthoud er je vrouw bij."
+
+"Hij doet het? Wat meen je?"
+
+"Wat? Wel Armelo, denk toch eens door.... zóóveel kamers, zóóveel
+ruimte voor _twee_ personen!"
+
+Armelo antwoordde niet. Het hoofd ging hoe langer hoe meer
+voorover.--'t Is hem tegenwoordig precies alsof hij overdag
+een boek leest, en 's nachts droomt dat hij er zelf in vermoord
+wordt.--Ha! zonder dien verwenschten drank, die het gevolg was
+van..... Stil, zijn vrouw leeft nog, en ze heeft zich gebeterd, evenals
+hij, helaas toen het te laat was.--Maar ja, zonder dát zou hij niet
+telkens gepasseerd en, ofschoon nog per gratie met klokke vijftig,
+gepensioneerd zijn geworden. Neen, dan was hij _nu_ kolonel, wie weet
+misschien generaal geweest! Maar dat alles is voorbij. Stil dan ouwe
+kameraad; gedane zaken nemen geen keer. Als je na nummer één, daar
+_heel_ Boven, ergens in een nieuw garnizoen komt, en bij een hooger
+wapen van voren afaan kunt beginnen, dan zul je 't wel verstandiger
+aanleggen. Zeker! Nu, wees te vreden dat je zonder schandaal nog een
+geregelde retraite hebt kunnen maken; dankbaar dat je stilletjes
+kondt rondsukkelen met wat zuinigheid en wat werken erbij.--Maar,
+in den laatsten tijd! in de laatste weken! Ach, somwijlen heeft
+hij oogenblikken gehad dat hij--nee, dat is niet waar; ja, ja toch,
+verdord! dat hij naar een glas jenever verlangde. Als het dan toch
+draait..... dan..... Een glas jenever!
+
+Dat was slecht! Heeft het geluk hem beneveld en zoo uitzinnig
+gemaakt? Welk geluk? Welnu is Eva niet geheel gelukkig getrouwd;
+Eva, zijn oudste, zijn lieve dochter?--Stil, dat is voor hem zulk
+een groot geluk niet. Hij durft het niet uitspreken; men zou het
+verkeerd kunnen uitleggen; maar, sinds dat goede huwelijk, zoo geheel
+naar aller zin, en vooral in de laatste weken, was Eva _zijn Eva_
+niet meer. Vriendelijk is ze, nu ja, heel vriendelijk. Eens hebben
+papa en mama met Louise zelfs bij haar gegeten, en tweemaal thee
+gedronken, welzeker! Maar toch, 't was hem toen juist zoo vreemd en
+raar geweest. Bijvoorbeeld 't is hem soms onmogelijk om zich duidelijk
+voor te stellen dat hij háár--die mooie rijke mevrouw--als kind zoo
+dikwijls op zijn knie heeft gehad; dat ze hem in die schrikkelijke
+dagen van vernedering en ellende--de lieve vroolijke bloem met haar
+golvende lokken--zoo telkens uit eigen beweging kwam liefkoozen en
+zoenen op den pijnlijk geplooiden mond; of, met haar rein welluidende
+stem haar schoonste liederen ging zingen, om, zooals ze zeide, haar
+"lieve pa'tje weer wat vroolijker te maken, en van zijn dierbaar
+hoofd die nare rimpels te verjagen". Toen, ach, ofschoon telkens en
+telkens teruggestooten, gekrenkt in zijn eer en benadeeld in zijn
+inkomsten--helaas door eigen schuld! was hij toen niet dikwijls nog
+gelukkiger dan nu? Is het dan niet alsof de rust en kalmte der laatste
+tien jaren, nu na dat huwelijk van Eva, een eind hebben genomen? Aan
+wien zal men het wijten? Aan den braven dokter die Eva als zijn
+oogappel bemint? Neen onmogelijk! Maar toch..... Ach, ware ze met
+ziek geworden! zucht Armelo onder 't voorttreden in stilte; ware ze
+zoo meer in "onzen doen" gebleven; muziekonderwijzeres geworden; en
+was dan die goede Donerie niet zoo terughoudend geweest..... Maar, dat
+alles is voorbij! En nu, 't is alsof er sinds dat huwelijk en sinds die
+dwaze voorspiegeling van een graventitel vooral, een oude kwade geest
+in huis is wakker geworden. Het geld van den generaal; het fortuin
+van Helmond, en de adellijke titel, ze maken het oude hoofd van die
+arme vrouw weer op hol. Heb ik Louise, dat goede eenvoudige kind, niet
+bijna alle dagen met tranen in de oogen gezien, en was het mij dan niet
+telkens alsof ik in een zwarten nacht staarde; alsof ik op een slagveld
+was met kermenden en lijken overdekt, terwijl de raven akelig krasten
+in 't rond? Dat beeld vervolgt me al meer en meer; en als ik wakker
+lig, soms uren lang--terwijl ik in die laatste jaren weer zoo gerust
+kon slapen--dan zie ik altijd en altijd weer datzelfde huis, dáár,
+en schrikkelijk groote vlammen uit die vensters naar buiten slaan,
+en dan hoor ik haar kermen en gillen: Vader, vader!--O God! En dan.....
+
+"Guns Armelo, je loopt alsof je spelden zoekt;" klinkt het eensklaps
+aan zijn zij; en Armelo schrikt op, en zet zijn kin in de stropdas,
+want ja, zij heeft gelijk: als oud-soldaat mag die rug niet zoo krom
+worden.--Maar, wie weet, _wie weet_ wát hij nog te dragen krijgt:
+"Watblief Marie?"
+
+"Dat je waarlijk je oudste schoenen hebt aangedaan."
+
+"De oudste? Ik dacht dat het de nieuwe.... Ahja, nu zie ik ook...."
+
+"Ze zijn bovenop in de buiging heelemaal kapot; je kous schijnt er
+door. Zóó kun je niet meegaan, we moeten eerst weer...."
+
+"Marie ben je mal! Eva zal dáár niet naar zien, en al deed ze het,
+we hebben háár dunkt me in allerlei toilet gekend, van haar eerste
+kreetjes afaan."
+
+"Daar spreek ik niet van Armelo, maar een fatsoenlijk man, een man
+van geboorte.... enfin zelfs een oud-militair loopt met geen kapotte
+schoenen. Wat zou de majoor wel van je denken!"
+
+"De majoor! dat is me vrij onverschillig. Je weet dat ik aan die
+heele affaire niemendal hecht; tenminste...."
+
+"Tenminste Armelo, zoolang we geen zekerheid hebben. Ik ken je,
+mannetje, en zoo ben jelui mannen allemaal: schimpen op zoete
+koek, maar, als ze 't trommeltje bij zich krijgen 't heelemaal leeg
+eten--zoo ongemerkt!--Ik zou me schamen, in jou positie met kapotte
+schoenen! Kom, ik heb quasi m'n zakdoek vergeten."
+
+"Als ik nú weer mee naar huis terugga, Marie, dan kun je er _zeker_
+van zijn, dat ik blijf waar ik ben.--Je weet wel dat ik toch al
+moeielijk tot deze visite--of conferentie zooals jelui het noemt--te
+bewegen was."
+
+"Maar met zulke vieze kapotte hannekemaaiers op haar mooie tapijt!"
+
+"Als je met de hannekemaaiers mijn _schoenen_ bedoelt, dan zeg ik
+je dat je overdrijft; 't is er maar één, en waarlijk zoo erg niet;
+de andere is nog heel."
+
+"'t Staat arm man, armzalig! Maar als je in zoo'n dwarse bui bent,
+dan zou je wezenlijk instaat zijn om thuis te blijven.... tenminste
+'t zou schrikkelijk laat worden.--Je houdt dan je rechter den
+heelen tijd over je linker, op die plek, begrijp je Armelo. En nu,
+in 's-hemelsnaam, niet dat lamentabele gezicht!--Kijk, daar staat
+schoonzoon al voor 't raam. Hemel, wat een pracht van een huis!--Gauw
+Armelo, zie eens op zij, ongemerkt: Zie me om de liefde eens hoe de
+freules Van Winteren ons nakijken. Je kunt denken hoe het die dames
+pikeert dat wij de hooge breede stoep van 't mooie oud-burge.... van
+'t nieuwe doktershuis opstappen."--Zij trekt aan de schel der huisdeur:
+"Nu front naar de markt kapitein!"--en dan bij zich zelve: "Ziezoo
+dames, als je wilt dan kun je ons nu uit de verte nog eens in onze
+volle waarde genieten. Jawel kale jonkvrouwen met een heelen boel
+verbeelding en wind op het lijf! hier staan wij; ik en m'n man; en we
+gaan hier--om zoo te zeggen zoo goed als in ons eigen huis, en als
+je maar geduld hebt, dan zie je mettertijd nog eens een heel ander
+kroontje op de kaartjes van de familie Van Armeloo dan het magere
+ding, waarmee jelui zoo'n laffen bluf maakt." Luide: "Och Armelo,
+zie eens, zit m'n mantille wel recht? Trek hier 'en beetje. Man,
+strijk je knevel toch op; en,--denk aan je schoen!"
+
+Bus, de lange drankjesrondbrenger van dokter Helmond, die een soort
+van "huisknechtelijk" voorkomen heeft gekregen--door een licht linnen
+jasje met blauwe streepjes--opent de deur.
+
+"Dag _Bosch_!--_Mijn kinderen_ thuis?" zegt mevrouw: "_Mijn zoon_
+de dokter óók? Ha! le voola!"--Een enkelen keer--nochtans hoogst
+zeldzaam--sprak mevrouw Armelo Fransch.--"Ha! Lieve Helmond! hoe
+gaat het? Foei, kom je ons zelf in de gang ontvangen? foei!--Och,
+je moet je om óns niets, niets ter wereld geneeren. Wij hebben zoo
+volstrekt geen complimenten of aanmatiging, wij...."
+
+Helmond die den zoen van zijn mama "recht hartelijk" heeft gevonden,
+begroet intusschen zijn schoonvader met een trouwhartigen handdruk;
+en dan:
+
+"Wat! niet heel fiksch papa; moet ik u in den vijzel hebben?"
+
+"O 't heeft niets te beteekenen," zegt Armelo: "van morgen een beetje
+hoofdpijn."
+
+"In den vijzel!" zegt mevrouw: "Helmond-lief, ik dacht dat je den
+vijzel voorgoed...."
+
+"Maar mama'tje, wie heeft _dát_ gezegd!"
+
+"Gud! menheer Kippelaan zei...."
+
+"Och vrouw, zwijg toch van Kippelaan, 't is 'en proppenschieter."
+
+"Ga binnen; Eva wacht u;" zegt Helmond en doet de deur, waaruit hij
+in het breede marmeren voorhuis kwam, wat verder open, en papa Armelo
+treedt achter mama Armelo de Oranje-zaal binnen.
+
+Eva heeft gewacht.
+
+Als altijd schoon, ja schooner misschien dewijl het zwart barège kleed
+haar blankheid te meer doet uitkomen, ligt Eva bij het binnentreden van
+haar ouders, zeer gracelijk in een voltaire, met het hoofd achterover,
+de fijne hand aan den kleinen mond, en den blik schuin terzijde
+door 't venster in de blauwe lucht. Helmond begreep die houding
+op dit oogenblik niet. Moest dat een klein ondeugend comediestukje
+wezen? Was het om haar ouders stilzwijgend een raadseltje op te geven,
+'t raadseltje van twee is drie? Of Eva inderdaad iets van dien aard
+bedoelde toen ze bij 't binnentreden der ouders--hoewel slechts
+gedurende een ondeelbaar oogenblik--half liggend zitten bleef, of dat
+zij misschien 't effect van haar Oranjezaal die nu kant en klaar was
+door een gepaste stoffage,--een rustig figuurtje--wilde verhoogen,
+wenschend dat men bij 't binnentreden een _indruk zou krijgen_
+'tgeen onmogelijk was wanneer zij aanstonds ging opvliegen als een
+schichtig konijn!?--Helmond gelooft het eerste. Eva zou hem, indien
+hij 't haar later gevraagd had, waarschijnlijk geantwoord hebben:
+Mijn hemel, wie kan nu van al die vluchtige gedachten en invallen
+zoo haarfijn rekenschap geven? Ik zat zoo, mijn hemel, _ik zat zoo_!
+
+Nu heeft ze de ouders begroet. Er is plaats genomen. Eva zet thee. Mama
+Armelo komt aan het woord:
+
+"Wij denken geheel eenstemmig _Eva_, en 't allerbeste zal dunkt me
+zijn, dat we nu eerst eens bedaard den majoor af wachten.'t Verstand
+van je lieven man, mijn besten zoon--ja ja Helmond, God weet hoe ik
+dweep met je kennis en verstand; maar ik zeg Eva, er zijn wel eens
+zaken die de vrouwen oneindig beter inzien. De majoor is een man die
+zeer juist...."
+
+"Och Marie, jij altijd met je verheerlijking van dien majoor!" roept
+Armelo; en dan wat zachter: "Als Helmond zelf me niet had laten vragen
+om de zoogenaamde explicatie van dat heerschap te komen aanhooren,
+dan, neem me niet kwalijk, dan zou ik er vast voor bedankt hebben."
+
+"Heb _ik_ u gevraagd....?" zegt Helmond en ziet Eva die naast hem zit,
+van terzijde aan.
+
+"Hé August-lief, weet je niet meer dat ik zei van _gisteren_,
+en toen.... van _morgen_;" zegt Eva met een snel blosje, terwijl
+ze met den rug van haar mooi blank handje even zijn wang streelt:
+"en dat je het toen beter vondt om het vandaag te hebben. Weet je
+niet meer August?"
+
+"O ja, wat dat betreft in zoover heb je gelijk Eva." En dan tot den
+schoonvader, waarschijnlijk met het doel om aan zijn interpellatie
+voorgoed een eind te maken: "In onze waardeering van den majoor--hoewel
+we hem eerlijk gezegd, nog weinig kennen--geloof ik niet dat we zoo
+heel veel van elkander verschillen papa. Maar zonder te beslissen
+of er iets van komen kan, zoo moet ik mama en Eva toestemmen, dat
+de majoor zich de zaak waarlijk met den meesten ijver en belangeloos
+heeft aangetrokken. De man verdient tenminste met eenige waardeering te
+worden aangehoord; hij heeft zeker aanspraak op onze.... dankbaarheid."
+
+Helmond had de laatste woorden met moeite en weerzin uitgebracht. De
+dankbaarheid weegt hem pijnlijk zwaar.--'t Was alles, met die
+verandering van woning enz. enz. alles zeer eenvoudig in zijn werk
+gegaan. De notaris Zoutenheer heeft hem het geld bezorgd--zeer amikaal,
+en 't is dus een zaak geheel tusschen hen beiden. Maar toch, was die
+majoor niet inderdaad de man, die hem door zijn praatjes, in Eva's
+tegenwoordigheid, het hoofd op hol heeft gebracht!--Helmond heeft geen
+berouw van 'tgeen hij voor zijn vrouwtje deed; neen, straks nog heeft
+hij het levendig gevoeld: 't was goed, en alles zou best terecht
+komen. Maar, dat die persoon, die indringer, op zijn _handelen_
+inderdaad invloed heeft uitgeoefend: dat die vreemde sinjeur door
+den loop der omstandigheden geheel op de hoogte van Helmonds zaken
+gekomen is, dewijl--zooals de notaris hem in vertrouwen meedeelde--de
+majoor zelf een deel van het geld bezorgde waarmee hij geholpen werd;
+dát, zie, dat alles heeft een weerzin tegen dien man bij hem verwekt,
+een geheel anderen en veel sterkeren weerzin dan vroeger het uiterlijk
+en de manieren van dien majoor, of wel zijn vrees voor den dood het
+gedaan hebben. Nu echter zal Helmond dien weerzin moeten bestrijden,
+omdat hij bij 't openbaren ervan het allereerst zijn eigen vonnis
+zou hebben geveld.
+
+De kapitein, die zich steeds vrijer tegenover zijn vrouw gevoelt
+wanneer er heeren in 't gezelschap zijn, en zich nu vooral--onder
+den machtigen indruk dat eens in deze zelfde kamer een Oranje heeft
+gezeten--zonderling sterk en in zijn kracht gevoelt, de kapitein
+herneemt terwijl hij zijn schoonzoon een sigaar presenteert--'tgeen
+zijn vrouw de verkeerde wereld en bespottelijk vindt:
+
+"Ik spreek het niet tegen Helmond, de man is almachtig gedienstig;
+maar in dienst kenden ze geen dienst zonder commando."
+
+"Och hoor je wel kind," fluistert mevrouw Armelo tot Eva: "papa
+spreekt van zijn dienst alsof ie nog in 't volle vuur stond."
+
+Eva glimlachte, maar zweeg.
+
+"Ik hou niet van menschen," vervolgt de kapitein: "die zich ongevraagd
+in onze zaken mengen. In 't jaar dertig...."
+
+"Beste Armelo, die geschiedenis kennen we allemaal."
+
+"Pardon mama, ik ken ze niet;" zegt Helmond, en luistert nu met geduld
+naar het verhaal van den schoonvader, hoe deze namelijk indertijd met
+een zeer indringend kameraad van 't "zesde" had gehandeld. Helmond,
+echter al spoedig bemerkend dat hij reeds volkomen op de hoogte der
+geschiedenis is, kan intusschen zoo van terzijde gedurig eens naar
+Eva luisteren, om haar blijde instemming te vernemen met alles wat
+mama vooral in deze zaal te roemen en te bewonderen vindt.
+
+"Zoodat ik maar zeggen wil Helmond," vervolgt de kapitein: "dat ik
+nooit op menschen gesteld ben, die je hun vriendschap zoo opdringen,
+en voor niemendal alles voor je doen willen. Er wordt zoo weinig voor
+niemendal gedaan in de wereld!"
+
+"Je moet van middag maar niet te veel van papa verwachten Eva;
+papa heeft de bokkepruik opgezet. Heb je niet Armelo? Och manlief,
+ze staat je zoo leelijk. Jij kunt niemendal goeds van den majoor
+hooren omdat ie majoor is, dáár zit 'em de knoop.--Wat zeg _jij_ kind?"
+
+"Kom papa, zet uw grieven nu maar aan kant. We vinden menheer
+Kartenglimp geen van allen een modelman, maar, zooals Helmond al
+zei: wat ie voor ons doet dat is wel zeer beleefd, en ik verzoek u
+dus tegen _mijn_ gast heel vriendelijk te zijn papa'tje. Mij dunkt,
+u zult toch ook naar zijn verslag verlangen."
+
+"Ja Armelo, dat dunkt me; tenminste...."
+
+Armelo--'t is aan zijn gelaat te zien--zet er zich overheen:
+
+"Verlangen? Nee Marie, nee! Of je me nu aankijkt of niet, ik zeg
+je _nee_; ik verlang er niets naar; ik heb er geen oogenblik--nee
+tenminste geen minuut naar verlangd. Ik zei van den beginne afaan
+dat het gekheid, groote gekheid was."
+
+"Dat heb je _niet_ Armelo lief; je hebt er wel degelijk in gegroeid:
+je hebt in je handen gewreven. Niewaar Eva? Ik zie het nóg."
+
+"Ja, u hadt er wel mee op papa. Misschien niet dadelijk, maar toen
+u begreept...."
+
+"Ik zeg je _nee_! Ik heb gelachen."
+
+"Ja juist Armelo-lief, dat was het bewijs: je hebt gelachen."
+
+"Maar duizend bommen en kanonnen, is lachen dan niet een bewijs..."
+
+"Zeker pa, dat je ergens plezier in hebt."
+
+"Of Eva, dat je iets _belachelijk_ vindt. Zieje, en ik lach inderdaad
+om dat malle idee van dien adel. Heb ik het dan niet aanstonds gezegd:
+al ware het zoo, wát zou ik met zoo'n titel doen; ik die met Gods
+hulp nog werk heb om rond te komen."
+
+"Chut, chut beste, je schreeuwt dat men 't buiten wel hooren kan."
+
+"Dat komt omdat jij me zoo dikwijls overschreeuwt! Maar zieje, als men
+er mij naar vraagt dan wil ik het zeggen: In den verstandigen tijd
+dan eten we gewoonlijk moespot met een stukje vleesch of spek--of
+_zonder_ als 't wezen moet; afgemarcheerd! We houden onze kleeren
+tot ze 't verstellen niet meer waard zijn, en...."
+
+"Maar Armelo, ik ken je niet meer! Man, je vergooit je...."
+
+"Dan gaan we in 's-hemelsnaam allebei tegelijk!--De schoenen"--en
+Armelo laat, doch niet zonder zekere zelfoverwinning zijn linkervoet
+zien--"we dragen ze totdat ze versleten zijn."
+
+"Maar dat is 'en schande!" roept mevrouw. En Eva het hoofd met
+zekeren weerzin afwendend, zegt zacht in zich zelve: "C'est un peu
+_trop_ fort!"
+
+"U wilt maar zeggen papa, dat zulk een titel minder bij uw
+tegenwoordige positie past," meent Helmond.
+
+"Dát wil ik maar zeggen: dat, heel eenvoudig: en hoe belachelijk ik
+het denkbeeld vind: dat ik een graaf zou wezen, en mama, de dochter
+van een bakker, _gravin_! 't Is onzinnig!"
+
+"Maar Heer in den hemel!" roept mevrouw met trillend hoofdgebaar:
+"Een bakkersdochter! Alsof bijvoorbeeld _alle_ adellijke families
+Bakker geen bakkers, of weet ik het wát anders geweest zijn! Ga jij
+je gang maar Hanoversche boerenzeun.... ga jij...."
+
+"Mama ik bid je," valt Eva in met hooggekleurden blos, nadat ze een
+snellen blik op haar man heeft geworpen: "u moet je niet zenuwachtig
+maken. We weten heel goed dat, onder andere, de eigen broer van úw
+mama luitenant ter zee is geweest."
+
+"Ja, ja juist!" stemt mevrouw: "dáár denkt men niet aan."
+
+"Wat geeft dat!" zegt Armelo: "Ik, Harmen Pieter Armelo, ik ben van
+boerenzoon wel kapitein geworden; maar wou je daarom nog een graaf
+van me maken? Ik zeg je 't is onzinnig!"
+
+"Papa, dát is het niet," zegt Eva eenigszins driftig, ofschoon
+op een gansch anderen, oneindig gekuischter toon dan hare moeder:
+"'t wordt dunkt mij _onverstandig_ om over de onmogelijkheid en de
+onzinnigheid van iets te spreken, dat men niet onderzocht heeft en
+waarvan de mogelijkheid door anderen in 't geheel niet zoo sterk
+wordt betwijfeld."
+
+--Aha, het kind leest hem de les! Moeders partij wordt krachtig
+versterkt! Och 't zal nu maar beter zijn verder te zwijgen. Er
+zijn vrouwen die altijd _altijd_ gelijk hebben; volkomen! al ziet
+men ook klaar dat ze een kanon voor een trekpot houden. Zwijgen is
+dikwijls verstandiger. Maar een enkele maal moet het pak eens van
+'t hart.--Helmond heeft nu tenminste gehoord hoe de oude man erover
+denkt. En, al zal hij dan nooit in der eeuwigheid zulk een gekheid
+goedkeuren, nú wil hij zwijgen.--Als het kind gaat meedoen..... en
+vergeet....--Enfin, hij zal weer zwijgen, en luisteren. Welzeker!
+
+"Drievierden van 't gezelschap papa, beschouwen als zeer wel mogelijk,
+'t geen ú zoo heelemaal verwerpt. Mama, Helmond en ik."--Mama geeft
+teekenen van goedkeuring; Helmond tuurt op het gloeiende kooltje van
+zijn sigaar onder de grauwe asch, en Armelo luistert:
+
+"Wij met ons drieën verlangen te weten wát mijnheer Kartenglimp ons
+zal meedeelen;" vervolgt Eva: "Na gehoord te hebben papa, kunnen we
+oordeelen of de zaak mogelijk is. Als er werkelijk stukken zijn die
+duidelijk aantoonen dat wij afstammen van de oude graven Van Armeloo,
+en ons goed recht op dien titel alzoo te bewijzen is, dan zal ieder
+verstandig mensch toestemmen...."
+
+"Welzeker!" komt mevrouw tusschenbeiden.
+
+"Toestemmen dat men zoo iets _niet_ mag prijsgeven; dan zal men...."
+
+"Ja maar Eva," valt Helmond in: "papa oppert alleen het groote bezwaar
+dat men als _graaf_, heel anders dan als eenvoudig gepensioneerd
+kapitein voor den dag dient te komen. Papa begrijpt....."
+
+"Papa begrijpt de zaak geheel en al verkeerd, evenals jij lieve
+man....."
+
+Mevrouw Armelo bijt, hoofdknikkend, op den nagel van haar duim.
+
+"Ronduit gezegd, hij voelt niet dat een graaf, die bijvoorbeeld niets
+meer dan roggebrood heeft, toch inderdaad een heel ander mensch is
+dan een burgerman in dezelfde omstandigheid. Met honderd voorbeelden
+zou ik dat kunnen bewijzen."
+
+"O, desnoods met duizend;" stemt mevrouw.
+
+"Om iemand te noemen," hervat Eva: "was Karel V geen keizer meer toen
+hij in zijn klooster horloges maakte?"
+
+"Me dunkt 't," zegt mevrouw, ofschoon ze inderdaad dien vijfden Karel
+niet zoo spoedig te plaatsen weet.
+
+"Daar heb je Napoleon," vervolgt Eva met vuur: "was die op St.-Helena
+de groote keizer niet meer? Was Marie Antoinette zelfs onder
+beulshanden niet _koningin_? Waren....."
+
+"Eva, je moet je niet zoo opwinden," zegt Helmond met een vriendelijk
+dreigen: "we begrijpen wat je bedoelt, maar waarlijk je slaat met
+die voorbeelden mis. In 't klooster was Karel zoomin _werkelijk_
+keizer als Napoleon het was op St.-Helena, of de ongelukkige Marie
+Antoinette koningin op het bloedig schavot."
+
+"Maar Helmond, begrijp jij, _jij_ dan ook niet dat _waarachtige_,
+dat _hoogere_ van den adelstand? dat het iets aangeborens is, iets...."
+
+"Onafneembaars," vervolgt mevrouw Armelo: "iets wat er nooit uitgaat,
+wat er altijd in blijft, totdat....."
+
+"Totdat het verzuurt misschien!" mompelt de kapitein onhoorbaar.
+
+"Ik begrijp wat u zeggen wilt mama," valt Helmond haastig in: "maar
+dan zouden we bijna evengoed kunnen stellen dat Sixtus V, als paus,
+eigenlijk nog veehoeder, of Benedictus XII in die hooge waardigheid
+nog molenaar was."
+
+"Je bent onaardig Helmond, heel onaardig, en dat in presentie van
+mijn ouders!"
+
+"Ik ben 't niet Eva. Misschien begrijp je 't verkeerd; ik sta tusschen
+de partijen in. Met mama en met jou ben ik het eens, dat Kartenglimp
+eerst moet gehoord worden. Zoodra het _waar_ blijkt te zijn wat hij
+als _zeker_ stelt--'t geen ik betwijfel--dán kunnen we nog nader
+beoordeelen of niet inderdaad de inzichten van papa de beste zijn,
+en....."
+
+"Dáár moet het heen, welzeker!" roept Eva, terwijl tranen van spijt
+haar in de oogen springen: "'t Mankeert er maar aan August, dat jij
+papa gaat stijven in zijn.... ja al heel weinig militaire opvatting;
+in een bekrompenheid waaraan ik geen naam weet te geven. Diezelfde
+bekrompenheid....."
+
+--Zwijg Armelo, zwijg, vermaant de ex-kapitein zich zelven in stilte:
+je hebt straks genoeg gezegd. Als jij spreekt dan zal 't vuur van
+een anderen kant nog feller gaan opvlammen.--Goed zoo kind! denkt hij
+terwijl Eva verder spreekt: ga jij zoo maar voort. Ik ben niets meer
+dan _je vader_; och nee, een door eigen schuld vernederd en bekrompen
+vader. Goed zoo, diezelfde bekrompenheid zal papa doen voorbijzien
+wat hij aan zijn kinderen is verschuldigd, en dat hij als man, als
+hoofd van zijn geslacht, verplicht is om zijn recht in de wereld--ha,
+zijn _recht_!--'t koste wat het wil, te hernemen.
+
+"'t Is als de dag!" zegt mevrouw.
+
+"En," gaat Eva voort: "dat het aan een dochter, die tenminste een
+aristocratisch hart bezit, dat het aan háár als 't ware een roof zou
+wezen....."--Goed zoo kind.... een vader die je besteelt!
+
+"Ik zeg August _een roof_, als hij _niet_ deed wat zijn plicht is in
+'t belang van de zijnen. Men verzaakt niet _altijd_ zijn plicht...."
+
+--O God, dat is te veel! dát van haar, van Eva _zijn kind_! Maar
+blijf zwijgen Armelo, zwijgen; toon om Gods wil niet dat je zoo iets
+_begrijpt_. Ze heeft het zóó niet bedoeld. Neen, je kind, je oudste,
+heeft dát niet willen zeggen. Zwijg! aan 't beven van je stem zouden
+ze 't merken.... Raap dat pluisje van den grond, want..... aan je
+oogen kunnen ze zien dat er iets naar boven dringt.--Zeker, als hij nu
+sprak hij zou zich niet goedhouden, hij zou 't uitbarsten misschien. O
+God! zulk een verwijt van _háár_!... Stil--stil!--Goddank! daar wordt
+gescheld. Dat geeft afleiding. Goddank!
+
+"Nee, niemendal, Helmond;" zegt Armelo nog met het hoofd naar omlaag:
+"Ik dacht dat ik daar iets op 't tapijt zag liggen.... dáár.... maar
+'t is niets.... O zoo, is de majoor er. Ei zoo!"
+
+
+
+
+
+
+
+DRIE EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Dank zij Helmonds bijzonderen tact, heeft Kartenglimp bij zijn
+binnentreden niets bemerkt van de bewogen stemming, waarin het
+gezelschap verkeerde.
+
+Maar ook Eva zelve, ofschoon door papa's tegenstreven ten zeerste
+ontstemd, zij heeft zich spoedig weten te herstellen. Een man aan
+wien men verplichting had--zie, dat moest men begrijpen--zulk een man
+diende men met eenige onderscheiding te ontvangen, en 't zou al zeer
+burgerlijk en onhoffelijk zijn, indien men zulks, door een onderlinge
+verdeeldheid, kon verzuimen.
+
+Eerlijk moet Eva zeggen dat die majoor Kartenglimp nooit haar
+charme zal worden. Er is iets in zijn gelaat 'twelk haar niet
+bevalt; zijn manier van spreken heeft bovendien zeer dikwijls een
+zekere gemeenzaamheid die geen plezier doet, en waardoor men wel
+haast gedwongen wordt om zekere geruchten niet zoo onvoorwaardelijk
+met den naam van laster te brandmerken. Maar toch, bij een nadere
+kennismaking--en Eva heeft hem nu immers reeds eenige malen, ook bij
+den notaris ontmoet--mag zij zeggen, dat ze het zeer onverstandig
+zou noemen om iemand als den majoor, alleen op 't uiterlijk of op
+geruchten te veroordeelen, zonder hem meer van nabij te kennen. Wanneer
+men over dat zekere Oostersche in den man wat heen was, dan zag men
+tenminste dat hij een fameus goed hart bezat. En bovendien, hij heeft
+iets breeds. Niemand bijvoorbeeld heeft zoo goed als hij begrepen,
+dat August wel heel onverstandig zou hebben gehandeld, indien hij
+de eenige gelegenheid om dit huis te koopen had laten voorbijgaan;
+niemand als hij begrijpt zoo geheel en al, dat men in de wereld moet
+zijn wie men is, en dat men....
+
+"O nee volstrekt niet majoor; nee, ik heb wel altijd zeer veel aan
+de muziek gedaan, maar niet om er ooit...."
+
+"Dat begrijp ik mevrouw: u hebt de Kunst liefgehad om de Kunst,
+maar 't is natuurlijk nooit bij u kunnen opkomen om er een armzalige
+broodwinning van te maken. Uw familie zou zóó iets...."
+
+"Dat was toch primitief wel degelijk 't plan menheer;" zegt Armelo,
+die sedert Kartenglimps komst nog bijna geen woord heeft gesproken.
+
+"Mijn vrouwtje beklaagt zich haar studies niet;" valt Helmond in,
+terwijl hij Eva met een blik beschouwt waarin een zacht verwijt stond
+te lezen: "Maar, of haar ouders al bedoelingen hebben gehad, toen
+ze zeer verstandig voor de ontwikkeling van dien prachtigen aanleg
+zorgden, ik geloof ook dat zij zelve alle recht had om te gelooven,
+dat haar kunst wel gauw brutale kapers aan boord zou krijgen."
+
+"Wat papa bedoeld heeft August, dat weet ik niet, maar dit weet ik wel,
+dat ik nooit heb begrepen dat men in ernst het plan had om mij zoo te
+vernederen: Een muziekjuffrouw!--Of bestond het voornemen misschien om
+mij tot een théâtre-chanteuse, een tooneelprinses te promoveeren? 't
+Is allerliefst, _allerliefst_!"--Fier: "Nee! dat is papa's bedoeling
+nooit geweest."
+
+"Maar mijn hemel Eva!" zegt Armelo: "omdat je zoo'n mooie stem
+hadt.... omdat.... Weet je dat niet meer?"
+
+"Nee papa, dát weet ik zeker niet meer. Ik geloof dat u je vergist;
+zulk een eer zoudt ú als oud-officier voor uw kind niet hebben
+begeerd, dát weet ik papa. U zult mij met iemand anders verwarren,
+'t Is onaangenaam. U meent het goed, maar.... zóó.... Wat moet men
+van mij denken!"
+
+--Wat moet men van haar denken! Ja, waarachtig, wat, wát moet men
+van haar denken!--Zwijg Armelo, zwijg nu vooral: die vreemde is er
+bij. Wat zou _hij_ dan wel van haar moeten denken indien hij wist
+dat ze de waarheid bedekt.... neen, dat ze--ofschoon misschien voor
+'t allereerst--dat ze nu.... liegt, dat ze haar ouden vader tot een
+suffer, of, tot een _leugenaar_ maakt.--Stil ouwe kameraad.... daar
+ligt weer iets onder de tafel. Stil! "Nee niemendal Helmond,
+dankje.... ik dacht dat daar tóch iets lag, maar 't is niets,
+niemendal."
+
+Aangezien Helmond dezen avond, zooals bekend is, nog een zieke buiten
+de stad te bezoeken heeft, en daarom op wat spoed moet aandringen,
+zoo geeft de majoor gaarne aan de uitnoodiging gehoor om het resultaat
+van zijn onderzoek aan de familie te gaan meedeelen. De papieren,
+die Kartenglimp nu te voorschijn haalt, legt hij met een bijzondere
+zorg voor zich op de tafel. Hij schijnt heel wat correspondentie over
+die zaak te hebben gevoerd, en 't moet moeielijk zijn om alles goed
+uit elkaar te houden.
+
+Eva voelt haar hart kloppen nu de majoor nog eens een papier inziet
+alvorens te beginnen. Maar hoor, 't was alsof haar een pak van dat
+hart viel:
+
+"Mijnheer Van Armeloo, nu wij tot de belangrijke zaak komen, die u
+mij hebt willen opdragen, nu acht ik mij gelukkig u voorloopig met
+een gunstigen uitslag te mogen feliciteeren."
+
+Eva zag terzij, en stond op; en, om haar opstaan te rechtvaardigen,
+gaat ze naar de schel waaraan ze trekt, maar bespeurt niet dat
+Kartenglimp nu juist in den grooten spiegel, die schuin tegenover hem
+hangt, haar schoon gelaat waarop een blijde ontroering te lezen stond,
+genieten kan.
+
+Armelo maakt een beweging alsof hij iets zeggen wil; immers, hij
+heeft dien majoor volstrekt niets opgedragen, niets! maar moeder
+Armelo geeft haar echtgenoot een zoo beheerschenden wenk, dat de
+majoor ongestoord kan vervolgen:
+
+"U weet kapitein, dat uw naam mij van den beginne af aan zeer bekend
+voorkwam. Ziehier de reden: In mijn jonge jaren logeerde ik veel
+te Waechtel in Noord-Brabant. De pastoor van het dorp kwam somtijds
+bij mijn familie aan huis, en van hem vernam ik--zonder er destijds
+eenige waarde aan te hechten--dat de goederen zijner parochie voor
+'t grootste deel het geschenk waren van een zekeren graaf Arend Van
+Armeloo, wiens echtgenoot de erfgename der heeren van Waechtel geweest
+was. In de eerste plaats kan ik hier het stuk overleggen van den
+tegenwoordigen pastoor van Waechtel aan wien ik heb geschreven. Wees
+zoo goed dit even in te zien kapitein..... alsjeblieft....."
+
+"Ja..... maar mijn oogen..... Ik heb....."
+
+Mevrouw Armelo heeft nu haastig het papier gegrepen, doch Helmond,
+vreezend dat zijn schoonmoeder bij 't mogelijk voorlezen ervan, over
+'t een of ander woord zal struikelen, neemt het snel van haar over,
+alsof hij meende dat mama het hem heeft willen toereiken.
+
+De deur wordt geopend, en Bus in zijn huisknechtelijk jasje, vraagt
+bij 't binnentreden:
+
+"Wat blieft oe mevrouw?"
+
+"Zul je straks wijn brengen Herman?"
+
+"Da's goed; woar mo'k ze kriegen?" vraagt Bus geheimzinnig.
+
+Eva had den domoor wel willen schudden.--Dát kwam ervan! Is die
+oude apotheeklooper dan ook een persoon om meteen voor huisknecht
+te dienen? 't Was om dol te worden. Enfin, August heeft het nu zelf
+kunnen hooren!
+
+"Ik heb aan Antje m'n bevelen gegeven Herman. Ik dacht dat je 't
+wist. Ga, vraag 't haar."
+
+"Joa moar mevrouw, as Antje altied van "kalfsoog" en "pillenposteljon"
+begint dan...."
+
+"Bus, je vraagt aan Antje 'tgeen mevrouw je gelast;" zegt Helmond,
+en geeft den man een gebiedenden wenk; en als de huisknecht met
+een: "Asjeblief dokter" vertrekt, dan haast zich Helmond om door
+'t voorlezen van den brief die onaangename stoornis te bedekken en
+Eva's voorhoofd weer effen te strijken. Hij leest:
+
+
+    "Hoogedelgestrenge Heer!
+
+
+    "Op uw verzoek meld ik u, dat de goederen onzer parochie
+    Waechtel cum annexis, inderdaad voor het grootste deel bestaan
+    uit een donatie van wijlen den grave Arend Van Armeloo,
+    ter eere geschonken en gelegateerd aan onze Lieve Vrouwe
+    en Heilige Moeder de Kerk, zijnde dit geschied, zooals uit
+    het charter blijkt, "ad pias causus, met vollen consent van
+    zijnen veelbeminden soon Herbert van Armeloo, in den jare
+    onzes Heeren vijftienhonderd en tien, bij zijn vollen kennis
+    en verstande op het grafelijk slot Waechtel."
+
+    Met dezen aan uw wensch voldaan hebbende teeken ik mij,
+
+
+    Hoogedelgestrenge Heer!
+
+    "Uw Dienstw. Dienaar
+
+    "J. Mans,
+
+    "Pastoor te Waechtel c. a,"
+
+    _Waechtel_..... 18.
+
+
+'t Klonk Eva--die voor 't oogenblik den huisknecht geheel vergeten
+was--als muziek in de ooren, toen Helmond, nog eens het adres van
+den brief beschouwend, met overtuiging zeide:
+
+"Die brief is al dadelijk een bewijs voor uw goed geheugen, majoor!"
+
+"Mijn geheugen bedriegt mij niet gemakkelijk dokter. Ik ga verder:
+Een tweede brief van pastoor Mans gaf mij zekerheid dat het wapen der
+graven Van Armeloo de treffendste overeenkomst heeft met dat van ú
+kapitein. Het uwe is goud met een blauwen dwarsbalk; dat der graven
+Van Armeloo was mede goud, maar de blauwe dwarsbalk is beladen met
+drie gouden sterren. Wacht--of nee, de brief bevat niets bijzonders;
+maar ziehier de afbeelding die ik voor mijn eigen genoegen van de
+beide wapens gemaakt heb."
+
+"'t Is al te vriendelijk;" zegt mevrouw Armelo.
+
+Eva's oogen glinsteren sterker dan de gouden sterretjes in den blauwen
+balk terwijl ze de teekening beziet.
+
+"Maar ik heb u vroeger al eens gezegd majoor, dat ik dat wapen zelf
+heb laten maken. We deden het vroeger met 'en grosken, een duit of
+'en cent, maar toen ik de epaulet kreeg toen meende m'n vrouw....."
+
+"Mijn beste kapitein, ik weet het, _ik weet het_, maar juist dat uw
+wapensnijder u _dit_ wapen heeft gemaakt, het bewijst zijn bekendheid
+met uw geslacht."
+
+"God! dat is nu zoo duidelijk als tweemaal twee!" zegt mevrouw terwijl
+ze Eva aanziet; en dan tot haar man: "Armelo-lief, je moest den majoor,
+die zooveel moeite voor ons doet--jawel majoor ook met dat schilderij
+van de wapens, jawel--je moest hem nu laten uitspreken."
+
+"Ja maar, ik zeg ..."
+
+Kartenglimp maakt een gebaar met de hand, waarmee hij uitdrukt dat zulk
+een oppositie hem onaangenaam is, en voegt er bij: "Wil de kapitein
+_liever_ dat zijn hooge titel _niet_ te bewijzen zal zijn.... ik
+heb er vrede mee. 't Is dan alleen jammer dat men 't mij niet eerder
+heeft gezegd."
+
+De beide dames verzekeren den majoor dat men vol belangstelling
+luistert. De majoor zal--volgens Armelo's echtgenoot--begrijpen dat
+de tegenspraak van Armelo alleen voortspruit uit.... uit.... dat
+ongewone; als men nu "dagelijks graaf was geweest", niewaar....? En
+uit verkoudheid; Armelo had van morgen schrikgelijk geniesd;
+en.... en.... 't een bij 't ander: "Jawel Armelolief, en een geest
+van tegenspraak, dat is.... dat is.... Laat den majoor, ik bid je,
+nu voortgaan."
+
+Kartenglimp ziet een papier in, en voelt terzelfder tijd dat
+de beeldschoone doktersvrouw haar oogen met al den "gloed der
+belangstelling" op hem gevestigd houdt. Hij moet dien zoeten triumf
+toch even genieten:
+
+"Als er belangstelling is dames.... met veel genoegen.--'t Spreekt
+dan vanzelf dat ik verder 't allereerst mijn werk ervan maakte om te
+vernemen of er in ons vaderland nog andere afstammelingen van dien
+Arend of zijn zoon Herbert te vinden waren; doch nergens is daar
+eenig spoor van te ontdekken. In 't archief van de oude leenkamers,
+vond een mijner vrienden wel het geslacht Van Armeloo vermeld, doch
+van veel vroeger en zonder dat het van eenig belang voor onze zaak
+was. Ik meende nu aanstonds mijn verdere stappen in uw geboorteland
+te moeten beginnen kapitein. U werdt in November 1807 te Birchheim
+in Hanover geboren niewaar?"
+
+"Watblief....?"
+
+"Ja majoor, juist," zegt Eva snel, en wisselt dan een blik met haar
+moeder, die Kartenglimp niet ontgaat en waardoor hij opnieuw in de
+overtuiging wordt versterkt dat mijnheer de graaf van Armeloo ook bij
+die mooie dochter een nul in 't cijfer is. Best! als hij 't maar weet!
+
+"Zoon van Peter Harmen niewaar?" vervolgt Kartenglimp; "welgesteld
+landbouwer aldaar."
+
+"Welgesteld!" herneemt Armelo: "ik moet je zeggen...."
+
+"Ja maar papa," valt Helmond in: "Eva heeft nu gelijk: wanneer de
+majoor zoo telkens door u in de rede wordt gevallen dan...."
+
+"Dan is het letterlijk om gek, om tureluursch te worden:" stemt
+de gravin.
+
+"Hier dokter," herneemt Kartenglimp die--zooals Eva opmerkt--zeer
+bescheiden doet alsof hij van dat intermezzo niets gehoord heeft:
+"hier dokter, heb ik een heele correspondentie met de burgemeesters
+van Birchheim, Puttenburg, enz. enz.; met heeren Archivaren und
+Geheim-ober-land-und-volk-statistik-inspectors, of hoe ze heeten;
+met heeren Pastors oder Predigers en het lest wel 't best, met een
+persoon, waaraan ik zeer toevallig ben gekomen, een allerschranderst
+actief mensch, van wien ik u later spreek. 't Grootste deel, ja bijna
+die geheele correspondentie kan ik u sparen. Ze zou u niet veel meer
+doen zien dan wát er alzoo is gedaan dokter, om den overgrootvader,
+ik zeg den _over_grootvader van mijnheer uw schoonvader op 't spoor
+te komen."
+
+"En is hij gevonden majoor?" zegt Helmond, nu Kartenglimp een
+oogenblik zwijgt.
+
+--Hoor, hoor! August vraagt dat met wezenlijke belangstelling, meent
+Eva, en ze voegt er bij: "Ja niewaar, hij was er majoor?"
+
+"Maar kind, welzeker!" bevestigt mevrouw: "de eene vader heeft
+natuurlijk altijd weer een anderen vader gehad, dat spreekt!"
+
+"Hier heb ik, om kort te gaan, een brief," hervat Kartenglimp,
+terwijl hij met een uitdrukking van groot gewicht het papier toont:
+"een stuk dat voor het geslacht der Van Armeloo's evenveel waard
+is als het gevoel van eer voor den soldaat. Deze brief dokter,"--de
+majoor scheen het woord niet meer tot den kapitein te richten; "deze
+brief van den heer Dr. Heinrich Stangbetter, evangelisch Pastor of
+Prediger te Mariënthalen in Oldenburg, ofschoon hij in bijna onleesbaar
+Duitsch is geschreven--zie maar dames--hij gaf mij de zekerheid van het
+hoogstbelangrijke feit dat van 1707 tot 1752 twee heeren Armelo, Walter
+en Peter, vermoedelijk vader en zoon, na elkander evangelisch predikant
+in die plaats zijn geweest, terwijl te Mariënthalen in gemeente-
+en kerk-archieven de overvloedigste bewijzen daarvan voorhanden zijn."'
+
+De linksche wijze, waarop de lange drankjesrondbrenger Bus inmiddels
+het theeblad heeft weggenomen en den wijn op de tafel gezet, kon Eva
+nu voor 't oogenblik niet uit den zaligen hemel stooten waarin ze zich
+bevond, 't Hinderde haar alleen dat papa zoo akelig onverschillig
+en strak zat te kijken; en ook--ja, dat Kartenglimp hem nu zoo in
+'t geheel niet meer aansprak.
+
+"Papa!"
+
+"Watblief?"
+
+"Meen je om in te schenken, vrouwtje?" zegt Helmond: "Ja, de majoor
+mag wel eens drinken."
+
+"Ah! merci!" zegt Kartenglimp, en proeft den heerlijken Cantemerle,
+en herneemt terwijl hij ter halverwege opstaande met het glas
+salueert: "Ik drink even het welzijn van dezen huize: Mevrouw
+Helmond! dokter! mevrouw Van Armeloo...."
+
+"Papa, de majoor wou.... Papa dan!" roept Eva.
+
+"Hemel Armelo-lief! zie je dat glas niet!"
+
+"O jawel; jawel.... Wát was de....?"
+
+"Derangeer je niet kapitein. Ik dronk het welzijn van mevrouw je
+dochter, en van mijn vriend Helmond in hun nieuwe woning."--Den
+ontevreden blik van Eva bemerkend: "'t Is niets mevrouw; papa heeft
+zeker zinkings die hem wat hinderen in 't hooren."
+
+Armelo zet er zich _weer_ overheen, en ja, hij verstout zich:
+
+"Ik drink graag het welzijn van mijn kinderen majoor, maar.... ik
+weet niet of deze conferentie en uw bemoeiingen wel inderdaad zoo
+bijzonder in 't belang van hun en ons geluk zijn."
+
+De majoor is doodsbleek geworden, maar schijnt toch zijn kalmte
+te bewaren.
+
+"Hemel papa!" zegt Eva.
+
+"Man ben je.... om Godswil, ben je _stapel_ geworden!" roept mevrouw.
+
+Ja, ook Helmond moest in stilte bekennen dat het wat erg liep. Ofschoon
+zulk een bemoeiing in zake van afkomst, het stokpaardje van dien majoor
+bleek te zijn; hoewel hij volstrekt niets te verzuimen had en hij zich
+voor deze bereddering letterlijk heeft opgedrongen, men moest toch
+erkennen dat niemand hem bepaald weerhouden heeft, en zelfs dat mama en
+Eva door haar openlijk betoon van ingenomenheid, hem zeker tot handelen
+hebben aangevuurd. En nu, terwijl men hem dan een tijd lang rustig liet
+begaan; nu men bijeen is gekomen om zijn verslag te hooren--ofschoon
+Helmond zelf het wel graag had ontweken--nu de majoor werkelijk reden
+meent te hebben om papa te kunnen feliciteeren; zie, nu zet die oude
+heer zich eensklaps zoo schrikkelijk stijf in den zadel. Indien het
+_onmogelijk_ was, à la bonne heure, maar _onmogelijk_ was het niet;
+en ofschoon papa er dan zelf--althans van middag--schrikkelijk tegen
+was, vergeten mocht hij niet dat Eva er geheel anders over denkt. Hij,
+Helmond, o nee, hij hecht er niets aan, zoo goed als niets; maar
+als het dan waar is, wat Debecque heeft gezegd, dat namelijk zulke
+titels zeer gemakkelijk kunnen overgaan, en hier dus zeker vooral,
+van schoonvader op schoonzoon--natuurlijk in 't belang van kinderen en
+kleinkinderen,--ja! dan was het inderdaad zeer onbeleefd om een man,
+die zich zooveel moeite getroostte, en nog wel op het oogenblik dat
+hij aan Eva een soort van toost bracht, zoo onheusch te behandelen.
+
+"Papa, we mogen dunkt me niet vergeten dat de majoor zich te veel
+moeite voor ons gaf, om er tot dank een onvriendelijk woord voor te
+ontvangen.--Wij die u kennen, weten wel dat het uw bedoeling niet
+was om den majoor iets onaangenaams te zeggen." Met nadruk, ofschoon
+steeds op gepasten toon: "De majoor wil met u klinken papa!"
+
+Na een korte aarzeling heeft Armelo met eenige trilling zijn glas
+genomen, en stoot het weifelend tegen dat van Kartenglimp, doch,
+met een wrevelig gebaar en zonder te drinken zet hij het daarna op
+de tafel.
+
+Kartenglimp bespeurt een "algemeene verontwaardiging," waarvan mevrouw
+Armelo inderdaad al aanstonds de tolk wordt. Er komt iets in zijn
+blik, 'twelk hij met moeite zou kunnen verbergen, doch 'tgeen hij nú,
+bij die "algemeene verontwaardiging" te verbergen onnoodig acht.
+
+"Ik geloof mevrouw," zegt hij snel tot Eva: "dat papa zijn diensttijd
+wat te zeer vergeten is. Wanneer hij _uw_ wellevendheid en _uw_
+beschaving bezat...."--Kartenglimp ziet Eva--ongetwijfeld door zijn
+woorden gestreeld--de oogen neerslaan en blozen, en vervolgt: "dan zou
+hij zich wat beter herinneren dat de man, die ertoe meewerkt om hem van
+eenvoudig gepensioneerd kapitein tot den gravenstand te brengen--'tgeen
+zonder mijne relaties zeker _nooit_ gelukken zou--dat die man tot
+nu toe in rang nog altijd zijn _meerdere_ is. Je moest een voorbeeld
+aan je vrouw en dochter nemen kapitein, en wat meer eergevoel toonen."
+
+Mevrouw Armelo geeft, sterk knikkende, bewijzen van toestemming.--Eva
+is vuurrood geworden.--Helmond ziet links en rechts.... naar
+Eva, naar papa, naar Kartenglimp, en zijn gansche houding teekent
+onrust. Opgestaan gaat hij naar de deur, vreezend dat iemand onverhoeds
+in deze oogenblikken zal binnenkomen, terwijl Kartenglimp nog voortgaat
+met inzonderheid Eva te verheffen tot een model, waaraan de vader
+zich wel spiegelen mocht.
+
+En, een zwaren strijd heeft Helmond te strijden. Op dien toon kan
+het niet verder! Hij ziet den armen schoonvader daar zwijgend en met
+pijnlijk saamgeperste lippen neerzitten.--Ja, zijn vijandige houding
+tegenover den majoor was zonderling en ongewettigd; maar op _deze_
+wijze! Zal die vreemde, den oud-kapitein hier, onder Helmonds dak,
+dan zóó de les mogen lezen; zal hij Eva zóó op een dwaalspoor mogen
+brengen, en haar doen vergeten dat zij _ten koste van haar vader_
+verheven wordt? Helmond wil spreken, hij zal, hij _moet_!--Maar,
+als hij dien man--nu zichtbaar verstoord--door een terechtwijzing
+tegen zich in 't harnas jaagt....? Vernam hij dan niet in vertrouwen
+dat juist die majoor een der personen is door wien de notaris hem 't
+geld kon bezorgen? En heeft hij niet zooeven gehoord dat het zonder de
+hulp van dien man zeker _nooit_ zal gelukken om een titel te bekomen,
+waaraan Eva hangt met al de kinderlijkheid van haar hart? Waagt
+hij dan niet, door zijn terechtwijzend woord, dien man nog meer te
+ontstemmen, en Eva een teleurstelling te berokkenen, die dan ook wel
+mogelijk een bron van kwelling voor _hem_ worden kon?--Maar hoor!
+
+"Ik bedrieg mij niet kapitein, uw vrouw en dochter, en ook uw zoon,
+ze schamen zich over je kleingeestigheid. Ze gevoelen...."
+
+Armelo hoort niet meer wat zijn vrouw en kinderen gevoelen. Hij, hij
+_zelf_ voelt het oude militaire hart weer krachtig wakker worden in
+de borst.--Wat vermeet zich die gepommadeerde opsnijer, de brutale
+klant met zijn vreemde tronie, de indringer van wien "God noch goed
+mensch" de origine en geschiedenis kent; de man, die zich opwerpt om
+een titel aan 't licht te brengen--wie weet met welke bedoeling--een
+titel die tóch niet bestaat. Wat waagt hij het--duizend bommen en
+kanonnen! om op zijn kwajongensjaren met een in Indië verworven rang,
+een oud-kapitein van het Neerlandsche leger te insulteeren! Wat duizend
+donders! waagt hij het om vis-à-vis vrouw en kinderen zulk een toon te
+voeren; zijn dikwijls weerspannige, hooghartige vrouw nog meer tegen
+hem op te zetten, en zijn kind, zijn Eva, van hem te vervreemden
+geheel en al!?--Op, ouwe kameraad! knip dat brutale onridderlijke
+poespas onder z'n neus! Duizend donders! toon nu.... Nee, chut Armelo,
+stil! bedaar!.... 't Is _hier_ de plaats niet. Zal de arme kapitein
+dan aanstonds in de rijke woning van zijn schoonzoon schandaal gaan
+maken en haar tot een kroeg verlagen? Nee, stil; stil nu Armelo;
+weerhoud je. Als je spreekt en loskomt dan raak je slaags in 't volle
+vuur. Zwijg dus! Morgen in de sociëteit, dan kun je hem vinden. Een
+knip onder den neus zul je hem geven; ha! _dáár, een knip onder den
+neus_; Ga nu maar voort sinjeur; wel ja, doe mijn eigen vrouw maar
+altijd toestemmend knikken en triumf op mijn "_kleingeestigheid_"
+vieren. Laat dat kind zich maar _schamen_ voor een vader, die.... o
+God!.... Neen zwijg Armelo, zwijg tot morgen! Laat hem zijn gang
+gaan. Stil!
+
+"Ik denk dames," vervolgt Kartenglimp met een naren lach, "dat de
+kapitein dat glas niet wil drinken, omdat hij misschien _tegenwoordig_
+tot het korps der _afschaffers_ behoort,--hahihaha! hahihaha!"
+
+--Maar God, wat is dat?--Hoor, wat snerpt daar _als_ een gil door
+de ruime Oranje-zaal? Wat vliegt daar op en scheurt dien valschen
+lach vaneen?
+
+Ze hebben het niet gehoord hoe het in de laatste minuten, mede
+bonsde in Eva's borst. Haar blozen en verbleeken; het neerslaan
+dier oogen; haar zwijgen, neen, ze hebben het niet beschouwd als
+den strijd van haar dwazen wensch met haar waarachtig liefhebbend
+kinderhart.--God! had zij dan straks zoo iets uitgelokt? Maar zóó
+heeft ze het niet bedoeld!
+
+"_Zwijg! dat is laag en gemeen!_" heeft Eva eensklaps met de grootste
+overspanning geroepen, terwijl ze zich ten deele van haar zitplaats
+verhief: "Zwijg man, en lach zoo akelig niet..... Dat is _mijn vader_
+weetje, mijn _goede lieve brave_ vader! Wie riep je hier, om dien
+ouden man te beleedigen, zeg? in _mijn_ huis....?
+
+"Eva, Eva!" zegt Helmond: "In 's-hemelsnaam!"
+
+"Wát Helmond! wil _jij_ me terughouden? Al heb ik straks ook den schijn
+gegeven van meer aan een titel dan aan mijn lieven vader te hechten,
+die schijn mag niet blijven! Zou jij dat willen!?"--Geheel opstaande
+en fier tot Kartenglimp:--"Je lacht al niet meer, _goed_! Vraag nu
+mijn vader excuus voor de verregaande beleediging die je hem, vooral
+met dat laatste woord, hebt aangedaan.--Ik zeg: _vraag excuus_!"
+
+Kartenglimp zoo wit als een lijk geworden, schijnt nochtans zijn
+kalmte niet te verliezen.
+
+"Een beleediging mevrouw? Heb ik met dat laatste woord een beleediging
+gezegd? Ik wist niet...."
+
+--O God, heeft ze dan haar zinnen verloren....? Hoor! het was hem
+onbekend, wat er gebeurd is in vroeger tijd! Heeft ze dan in haar
+overijling nu zelve dien goeden stillen vader den pijnlijksten stoot
+gegeven, door vuur te vatten toen men hem een afschaffer noemde? Ze
+heeft goed willen maken wat ze straks misdeed, neen--haar _hart_,
+haar liefdevol kinderhart heeft gesproken; maar helaas, ondoordacht,
+om hem nu nog dieper te wonden in 't bijzijn van dien man. O, zij
+weet niet wat ze nu spreken, waar ze zich bergen zal.
+
+Maar zie.... het hoofd van den vroeg vergrijsden vader, het schudt
+wel vreemdsoortig, maar toch, ja, in die altijd zoo goedige oogen
+ziet ze tranen glimmen. Tranen!--En met die oogen vol tranen ziet
+hij haar aan.--Lachen ze haar toe door die tranen heen? Wenken ze
+haar om te komen aan zijn zij; in zijn armen, aan zijn vaderhart?
+
+Ja Eva, dat trillen van het hoofd en dat beven van die lippen,
+'t is nu een gevolg van den warmen gloed, die daar eensklaps zijn
+borst doorstroomde.
+
+O, toen ge daar op dien schrillen gejaagden toon uw: "Zwijg! dat is
+laag en gemeen", hebt uitgekreten; toen gij hem uw _lieven braven
+goeden_ vader hebt genoemd, toen was het hem als zongt gij het
+schoonste lied uwer kinderjaren; als drukten weer uw rozelippen op
+'t teederst zijn pijnlijk gesloten mond.... o God, toen had hij zijn
+Eva, zijn kind weergevonden, de oudste, de lieveling die hij straks
+reeds verloren dacht.
+
+Zie, en nu staat ze aan zijn zij, en ze drukt dat grijze goede hoofd
+vast, heel vast aan haar borst;--zóó, zóó! nog meer op zij, nog vaster,
+ja, want--die vreemde, zal ze niet zien: de tranen van haar goeden,
+haar _lieven_ vader!
+
+
+
+
+
+
+
+VIER EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Een groot kwartier later was de majoor Kartenglimp vertrokken.
+
+Door zelf zijn kalmte te bewaren, of wel met geweld te hernemen,
+was Helmond er al spoedig in geslaagd om, althans voor 't oog, de
+gemoederen tot bedaren te brengen.
+
+'t Was immers een misverstand, een mal-à-propos. Men heeft het den
+majoor die zooveel moeite deed, niet durven zeggen, dat papa, bij
+rijper en rijper indenken, hoe langer hoe meer _tegen_ de zaak is
+geworden, en niet dan op sterk aandringen van.... de familie, erin
+heeft toegestemd om dezen namiddag de conferentie bij te wonen. Een
+lichte ongesteldheid, zooals mama zeer juist gezegd heeft, had
+hem misschien dezen middag nog bovendien wat zenuwachtig gemaakt,
+en zoo heeft het den schijn gehad alsof hij zich tegen den majoor
+en niet, zooals werkelijk het geval is geweest, tegen de zaak bleef
+kanten.--"Niewaar papa?"
+
+"Jawel, welzeker!" heeft Armelo gezegd. Och hij zou nu wel alles
+hebben toegestemd; immers, hij had zulk een zalig oogenblik gehad,
+o zoo _onbeschrijfelijk_ zalig!
+
+En wat Eva's uitval betrof, de majoor zelf zou dien waardeeren
+niewaar? Een dochter die gevoelig wordt, _zeer_ gevoelig, wanneer
+men haar vader.... "U zult bekennen majoor," heeft Helmond vervolgd:
+"dat, ofschoon er reden was u eenigszins gekrenkt te gevoelen,
+dit gevoel zich wat sterk tegenover onzen braven vader heeft lucht
+gegeven. Ook op mijn schoonmoeder en mij moest uw woord een pijnlijken
+indruk maken. Maar als een misverstand nu aanleiding gaf.... wanneer
+ik zelf erken dat wij schuld hadden door u onbekend te laten met
+de zeer verminderde ingenomenheid van onzen vader met de zaak, dan
+bedrieg ik mij niet of u zult--_niet_ als bekentenis van ongelijk,
+maar als de _mindere_ in leeftijd, ofschoon de meerdere in rang,
+den ouden kameraad--ook ter wille van _vrouw_ en van _dochter_,
+wel gaarne de hand reiken."
+
+En..... Zoo was het geschied.
+
+Maar wat er omging in de harten dat is in die ure onvermeld gebleven.
+
+Nadat Kartenglimp vertrokken was, hebben papa en mama Armelo nog
+eenige minuten getoefd; maar papa verlangde nu toch zeer naar huis,
+want de hoofdpijn, die men reeds eenige malen had voorgewend, was
+werkelijk gekomen. Mama die na Eva's uitbarsting en wat erop volgde,
+zeer stil is geworden, heeft toch niet kunnen nalaten om Eva te zeggen,
+dat ze heel "grootsch" had gehandeld met zóó haars vaders eer op te
+houden en zijn partij te trekken; en, slechts fluisterend--want in
+Helmonds oogen vreest ze toch straks wel wat al te onbewimpeld voor
+haar meening te zijn uitgekomen--slechts fluisterend voegt ze in
+'t heengaan er tot Eva bij, dat ze van dien adel nog altijd het
+beste blijft hopen, ofschoon ze het lijdelijk moesten aanzien hoe
+de majoor--en zonder dat er over de zaak een woord is gerept--al die
+papieren en stukken weer stilletjes mee naar huis had gepakt.
+
+En Eva, 't was háár wel aan te zien dat ze zware hoofdpijn had. Ze
+sprak na 't heengaan der ouders bijna geen woord. August vond dat niet
+vreemd. 't Was maar beter; en, Eva zou hem groot plezier doen met naar
+bed te gaan: haar pols ging wat gejaagd, en haar voorhoofd gloeide.
+
+--O, wie durfde nu nog beweren dat zulk een vrouw geen schat was,
+grooter dan de grootste op aarde?
+
+"Ziezoo lief wijfje, lig nu maar rustig; 't is mede in 't belang
+van ons "geheim" dat je bijna verklapt hadt. Met den gezwinden pas
+ga ik nu naar mijn zieke; ja; _toch te voet_. 't Zal wel donker zijn
+als ik terugkom, maar als je slaapt dan zijn de uren seconden. Nee,
+wees gerust, die hoofdpijn van papa zal morgen wel beter zijn. Maar,
+vrouwtjes, die zulke goede plannen hebben als jij, ze moeten wat
+oppassen en ook bij haar edelste emoties niet te hartstochtelijk
+worden. Tot straks mijn lieve beste vrouw!--Watblief? Of dat onderzoek
+van dien adel, nu papa er zoo schrikkelijk tegen is, toch niet kan
+plaats hebben?--Welzeker Eva, _alles_ kan; maar 't beste is nu dat
+je er niet over denkt. Mij dunkt, dokter Helmonds vrouw heeft dezen
+avond bewezen dat ze, ook zonder adelbrieven, wel waarachtig van
+adel is. Dag lieve, slaap zacht!"--Nog een kus op haar lieven mond,
+en Helmond spoedt zich voort.
+
+'t Begon al te schemeren toen Helmond, reeds een tien minuten buiten
+de stad gekomen, verfrischt door de heerlijke avondlucht, van verre
+een boerenknaap op ongezadeld paard in vollen draf zag naderen.
+
+In weinige seconden was de ruiter den dokter voorbijgejaagd; maar
+terwijl Helmond met gefronste wenkbrauwen even omziet, bespeurt hij
+dat het paard door den knaap met kracht wordt ingehouden terwijl ook
+de ruiter naar den voorbijgereden dokter omkijkt!
+
+Helmond heeft een oogenblik te voren gevreesd 't geen hij nu moet
+vernemen. Die haast, dat ongewone harddraven naar stad, 't is het
+gevolg van een sedert bijna twee uren vergeefsch wachten op den dokter,
+die gezegd had _dadelijk_ te zullen komen. Reeds drie kwartier geleden
+is een andere knecht van boer Dirksen, te voet naar stad getrokken,
+om dokter, als hij hem mocht tegenkomen, tot spoed aan te zetten;
+maar, misschien zal Japik, niet wetend dat dokter verhuisd is, naar
+de oude woning aan den wal zijn gegaan en hem zóó hebben misgeloopen.
+
+--Ja, 't was vreeselijk erg; boer Dirksen lag "als dol", en telkens was
+het alsof hij "genacht ging zeggen." Als dokter rijden kon, dan moest
+hij toch dadelijk "den bles" nemen, en hem maar ferm "ribbenhaver"
+geven, want o Heer, d'r zou wat te koop zijn als boer Dirksen bezweek!
+
+In een oogenblik heeft Helmond den bles beklommen. Vroeger, vooral
+in zijn studententijd, had hij menig paard bereden, en ofschoon hij
+nooit een harddraver had zooals deze, ja zelfs nu zonder beugels of
+sporen en van 't losse dek, 't zou tóch wel gaan.--'t Was van belang
+geen minuut te verliezen.
+
+--Goeje God! als hij had kunnen voorzien dat er zooveel haast was! Nu
+ja, men heeft de boodschap gebracht of dokter eens dadelijk op _De
+Schebbelaar_ bij boer Dirksen wou komen.--_Dadelijk_!--Maar, kwam er
+dan ooit een boodschap, en vooral van een boer, zonder dat _dadelijk_
+er bij!--En dan, die gezonde ronde, blozende boer Dirksen! Hij had
+een talrijk gezin, en een macht van loontrekkend personeel.--Aan hem
+_zelf_ heeft Helmond het allerminst gedacht. Gevolgen van onrijpe
+vruchten eten en dergelijke, hebben hem een oogenblik voor den geest
+gestaan. Bovendien, men moest wel niets verzuimen, maar een dokter
+behoeft toch ook geen schel te zijn, die maar aanstonds geluid geeft
+als men--noodig of niet--aan het koord trekt. Hoe dikwijls kwam hij
+niet reeds in een woning, waar men hem dringend liet roepen, om er
+met een: O, 't is alles weer bestig dokter; we dochten, dokter kan
+licht eens komen;" te worden begroet.
+
+En toch, terwijl Helmonds lichaam door den stevigen bles--ook zonder
+dat hij hem hak- of ribbenhaver behoeft te geven,--op ongewone wijze
+wordt geschud en geschokt, roert er mede iets in zijn binnenste,
+'twelk hem geen rust gunt: Het was je plicht geweest dokter, om zonder
+wettige verhindering _aanstonds_ naar _De Schebbelaar_ te gaan. Een
+_dwaasheid_ heeft je er van teruggehouden, een vrouwengril!
+
+--Een dwaasheid! een vrouwengril? Zou het dan geen lafheid zijn
+geweest dien majoor te ontwijken? Zou het vervullen van den plicht,
+inderdaad geen dekkleed voor zwakheid geworden zijn!?
+
+--En, _vanwaar_ dan zulk een bijzondere weerzin tegen dien
+majoor? Waarom, _waarom_ is zijn gezelschap een kwelling voor Helmond
+geworden?
+
+--O Eva.... Eva!
+
+--Eva? Neen! zou hij háár, die liefdevolle dochter, die engelachtige
+vrouw met haar hemelsche gaven, durven noemen, wanneer hij _zelf_
+zijn plicht kon verzaken als man!--Is zij het niet geweest die hem
+nog bovendien heeft aangeraden om althans niet te voet te gaan maar
+een rijtuig te nemen?
+
+--Een rijtuig!--Maar stil, zij mag en zal immers niet weten dat haar
+_man_ een onverstand, een dwaas was, toen hij zich liet vervoeren om
+meer te doen dan hij _kon_ en mocht.
+
+--Hoe! tóch onverstandig? Is het dan ooit te veel of onverstandig
+gedaan wat hij voor _haar_ doet? Neen! neen!! Hij wil zich dat
+telkens en terdege herinneren, en bewijzen zal hij het later zonder
+fout. Maar, om dat te kunnen, moet hij voortaan ook als dokter op
+'t verstandigst zijn rekening maken.--Waartoe zal het rijden dienen
+indien hij den tijd tot loopen heeft! Tegen vermoeienis ziet hij niet
+op; immers al wat hij werkt en doet, hij doet het ter wille van haar,
+zijn schat en zijn liefde.
+
+--En dan, wanneer men een huishouding heeft, dan behoeft men ook
+immers niet meer zoo buitengewoon discreet met het maken van visites
+te zijn.--Debecque heeft het getoond, men ziet een dokter graag als
+hij zijn zaak kent.--Wanneer de burgers en boeren tóch niet tevreden
+zijn aleer zij een paar "bruine dranken" geslikt hebben, waartoe ze
+hun dan--tot zijn eigen scha te onthouden!
+
+Eensklaps gevoelt de ruiter bij een zeer sterken schok een stoot aan
+zijn knie; een plotselinge duizeling overvalt hem, en....--Neen, Gode
+zij dank! dat is goed afgeloopen; dat had veel erger kunnen zijn. De
+moedige harddraver--ofschoon anders een dood mak paard--heeft aan
+de hand die hem bestuurde waarschijnlijk geen meesterhand herkend,
+en, hoe het gekomen is weet Helmond niet, maar toen hij een weinig
+van den schrik bekomen, opstaande van den bermrand [2] waarin hij
+gevallen of geworpen was, naar het been tastte 'twelk hem wat zeer
+deed, toen zag hij ginder nabij de hoeve van boer Dirksen, nog den
+harddraver met het schuingezakte geelbonte paardedek voortrennen,
+en straks, schier rakelings langs den hekpost heen, het erf van zijn
+meester binnenhollen.
+
+--Gelukkig! de val had veel erger kunnen zijn. Helmond kan zeer goed
+voort: het loopen hindert hem weinig of niet. Maar, hij gevoelt zich
+toch eenigszins ontsteld, en zeker was het nu voor hem geen geschikt
+oogenblik om in een woning te verschijnen waar hem misschien, door
+zijn late komst, een ongewenschte ontvangst inplaats van eenig betoon
+van deelneming te wachten staat.
+
+Helmond houdt zich kloek. Men bemerkt niet eens dat hij wat bleek
+ziet en wat ontdaan is. Men had ook wel aan iets anders te denken
+en naar iets anders te zien! Aan het bed van boer Dirksen gekomen,
+voer Helmond--ofschoon men 't niet zag--een schok door de leden.
+
+Helaas! Wat men vreesde is waar. De man had den tol der natuur reeds
+betaald. Neen, die kleur op dat gelaat, men behoeft er zich niet mee
+te vleien; Dirksen zou zelfs nog kleur hebben wanneer hij begraven
+werd. Er was geen twijfel: de pols stond stil, boer Dirksen was dood!
+
+Het gejammer en geweeklaag van het boerengezin, van die weduwe met
+haar zuigeling op den arm, en de negen andere kinderen die allen
+schreiden--de meesten in navolging der ouderen, zonder den omvang van
+hun verlies te beseffen; de smartelijke kreten van meiden, knechts en
+geburen, die in een oogenblik het huis deden weergalmen, ze roerden
+Helmond heviger dan ooit een zoodanig tooneel het gedaan had. Geen
+wonder, met eigen zaken vervuld; getroffen door het onverwacht bericht
+dat hij misschien _te laat_ zou komen; ontsteld en méér geschokt dan
+hij in den aanvang geloofde door dien val van het paard, maar bovenal
+gefolterd door de gedachte dat hij waarschijnlijk met een spoedige
+hulp hier het ergste had kunnen voorkomen; door dit alles innerlijk
+bewogen, is het niet te verwonderen dat de dokter al zijn wilskracht
+behoeft om voor 't uiterlijke bedaard te schijnen.
+
+En, hoe moest het hem dan te moede zijn, toen daar eensklaps een
+groote zwaargebouwde kerel--de broeder van vrouw Dirksen--met woedend
+gebaar hem onder de oogen trad, en hem in weinig gekuischte, ja in
+deze oogenblikken akelig schril klinkende woorden, den dood van zijn
+"braven zwager" verwijten kwam?
+
+Er was aan Helmonds lichaam geen zenuw die niet trilde, maar nochtans
+hij scheen bedaard. Hij betuigde dat het hem waarachtig leed deed
+hier te laat te zijn gekomen; maar dáárom zou boer Geurtsen toch
+niet beweren dat dit sterven des dokters schuld was. De familie heeft
+zelve de zaak--toen Dirksen dezen middag ongesteld werd--niet ernstig
+ingezien; anders zou zij wel een boerenwagen of sjees gestuurd en op
+den meestmogelijken spoed hebben aangedrongen. Dit alles was _niet_
+geschied. Zoodra het dokter geschikt heeft is hij van huis gegaan. Maar
+bovendien..... wie zou, en vooral met het geloof van boer Geurtsen,
+durven zeggen, dat een menschenhand krachtiger was dan de hand van God?
+
+Dit laatste mocht inderdaad een overloopen tot de tegenpartij heeten
+uit zucht naar zelfbehoud. Helmond gelooft wel degelijk aan een God
+en een Godsbestuur, al begrijpt hij het niet, en al zoekt hij de
+"onoplosbare raadsels" niet te verklaren; doch zeker zou hij zulk
+een uitstekend dokter niet geweest zijn, indien hij meende dat het
+met ziekten anders ging dan met een snel wassenden vloed. Dijk en
+dam zullen hem keeren totdat hij weer effen vloeit binnen zijn boord,
+indien zijn kracht althans niet te sterk, en het water niet...... te
+overvloedig is.
+
+Helmond had, na het vernemen der ziekteverschijnsels, immers aanstonds
+het oog gehad op heilzame kruiden die een Voorzienigheid mede in
+'t aanzijn riep.
+
+Maar dat overspringen naar den vijand baatte den dokter niet, want,
+hoe vast boer Geurtsen ook anders in de leer was, nu zwager Dirksen
+daar "dood lag", en die dokter hem "verzuimd had--jawel, vrouw en
+kinders en allen konden dat getuigen; nu zou God er wraak over roepen,
+en de Heer zal een onnutten dienstknecht uitwerpen in de buitenste
+duisternis waar zal zijn weening en knarsing der tanden!"
+
+Een oogenblik is het te vreezen geweest dat de groote zware
+Geurtsen, reeds eenigermate in de rechten van den Heer des onnutten
+dienstknechts zou treden; doch Helmonds bedaardheid, en de zorgen
+die hij--alsof er geen bedreigingen tegen hem klonken--in stilte
+aan de weduwe ging wijden, dewijl haar zenuwen door 't geen er nu
+voorviel nog meer geprikkeld werden,--Helmonds schijnbare kalmte,
+en zijn bedaard handelen: vriendelijk wenkengevend in 't belang van
+al die schreiende jongens en meisjes; lafenis biedend aan Geurtsens
+eigen vrouw, een zuster van den overledene--zooals ze daar doodsbleek
+zat te klappertanden, dit alles deed den storm althans voor het
+oogenblik bedaren. Slechts in een dof gebrom gaf de zwager, op
+een stoel neergevallen en met het hoofd in de hand geleund, nog
+gestadig aan zijn verbolgenheid lucht. En wat er omging in zijn
+"hartengedichtsel"....? "God beter 't, nou kreeg ie dien heelen troep
+onder voogdij en beheeren! Zulke dokters! zulke verd..... dokters!"
+
+Voordat Helmond een half uur later vertrok, mocht hij de groote
+voldoening smaken, dat de altijd schreiende weduwe hem de hand drukte,
+met de betuiging dat ze 't hém niet kon wijten; immers, als dokter
+'t zóó begrepen had dan zou hij eerder gekomen zijn; niemand heeft
+dit kunnen denken. En dan weer uitbarstend in geween:
+
+"Och God! och God! dat ie nou dood is, waarachtig _dood_!"
+
+'t Was goed dat er zich te midden van al die weenenden en verslagenen,
+toch één enkele bevond die sedert dokters komst, nog om een andere
+reden tranen heeft geschreid. Dat was Hanna, de frissche blonde
+boerenmeid met haar goeden aard en helderblauwe oogen. Neen, ze heeft
+het bijna niet kunnen aanhooren dat die lompe Geurtsen, dien besten
+man zoo onheusch en onrechtvaardig bejegende. Was die dokter geen
+engel van goedheid! Heeft hij haar niet met Gods hulp uit een zware
+ziekte weer vierkant op de been geholpen; was hij niet alle dagen
+aan moeders huis geweest--weer of geen weer; en, toen het op betalen
+aankwam..... toen, toen had ie de arme moeder op den schouder geklopt
+en gezegd: "Als Hanna eens een fikschen boerenzoon trouwt moedertje,
+dan kom ik op de bruiloft meesmullen voor drie!" Och zoo'n edele goeje
+man, zoo'n knappe--om dien zoo te boenderen als Geurtsen gedaan had!
+
+Ja, 't was maar heel goed dat die frissche blauwoog inwendig gekookt
+heeft, en dat ze haar weldoener, bij 't heengaan, de bewijzen van
+haar trouw en vereering zoo overvloedig liet blijken.
+
+Dat geschiedde toen ze hem uitliet, en ze samen alleen waren in
+'t achterhuis bij de melkkamer der groote boerderij.
+
+--Lieve hemel, wat schortte hem? Hij moest zich aan een karnton
+vasthouden.
+
+"'t Is niets Hanna, niemendal."
+
+"Moar ie wordt zoo wit as 'en doek dokter."
+
+"Nee dat komt wel terecht.... laat me maar eens even.... stil...."
+
+"God dokter, drink dan; drink! Hier 'en schoep karnemelk.... hier...."
+
+"Zoo ja; 't wordt al beter. Dankje goeje Hanna, dankje kind. 'k Ben
+straks vóórdat ik hier kwam gevallen; en...."
+
+"En toen zoo'n schandoal hier in huus!! Kom mee, kom mee
+dokter. _Loopen_ dát zu'j niet. Wat schêlt 't mien! 'k Zal oe voaren
+tot bij stad. Ze zullen mien nou niet missen of zuuken. 'k Zet Kwiebes
+den ezel veur 't kerreken op veeren. Kom moar mee noar 't stal. Ze
+zouwen oe kapot moaken hier! Kom gauw moar; kom mee!"
+
+
+
+
+
+
+
+VIJF EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+De majoor Kartenglimp, zoo pas van de conferentie in de nieuwe
+dokterswoning thuisgekomen, heeft zijn hoed met ruw geweld op een
+canapé gesmeten en zich zelf in een voltaire geworpen. 't Ware
+bedroevend geweest voor wie als getuige van zijn teleurstelling die
+lang verkropte woede had moeten aanschouwen.--Driemalen dreunde de
+tafel door een krachtigen slag van zijn vuist. De onzinnigste vloeken
+en verwenschingen ratelden hem tusschen de tanden.
+
+--Wees voorzichtig Kartenglimp; drift is nadeelig voor je gestel;
+denk aan die laatste ziekte in 't voorjaar. Je bent nu sterk en flink;
+en zoo iets zal niet terugkomen, maar hou je aan zijn raad. Maak je
+niet zoo ontzettend driftig. Wees matig in alles.--Jawel.... hij zal
+het in 't oog houden; 't is zaak! Maar, moest die oude dronkaard,
+die dwarskop, die.... ploert-kapitein hem zóó beleedigen, zóó zijn
+plannen, zijn zalige uitzichten dwarsboomen, ja, voorgoed verijdelen
+misschien!--Zijn plannen verijdelen!?--Neen, dát nooit, dát in der
+eeuwigheid niet!--Wat wil hij dan? Wát?--Ha! hij wil het menschdom
+toonen dat de maatschappij de rechten van het individu verkort en
+verkracht. Hij zal toonen dat de mensch zich niet beneden het dier
+heeft te stellen, beneden den leeuw die _vrij_ is in zijn woud en
+spelonk, en zijn prooi en zijn lust neemt waar hij die vindt. Hij wil
+zich wreken op die maatschappij waar men hem _zijn_ vrijheid heeft
+benomen, waar men hem gekerkerd houdt en als 't ware een dolk op de
+borst zet. Zie toe brave Oostindische officieren, vervloekt moedig
+eedgespan; wat Ronner-Kartenglimp niet instaat is op u te verhalen
+dat zal hij zich _hier_ verschaffen: wraak op wie hem durft kwetsen,
+vernederen en weerstaan.--Ja brave dokter Helmond, die wel voor een
+muziekmeester maar niet voor _mij_ kondt terugkeeren, boeten zul-je;
+ik zal je inwikkelen, inwikkelen, en met je schoone vrouw, totdat
+ze, voor den duivel, in mijn armen zal toestemmen dat ik haar redder
+werd!--En wat wil men nu? peinst Kartenglimp iets kalmer voort. Dien
+adel, waarvoor ik mij sinds eenige weken zooveel dwaze moeite gaf,
+zal zelfs zij.... dat heerlijke kind er nu van afzien, ter wille van
+dien vader? --Onvoorzichtige Ronner! je hebt je te zeker gewaand van
+haar zucht naar die glorie, gesteund door dat malle creatuur van een
+moeder. Dien vader heb ik beschouwd als een onding, die zelfs in 't
+oog der dochter geen stem had. Maar 't was buiten haar kinderliefde
+gerekend. Dat overweldigde mij toch een oogenblik. Ja, dat was
+schoon.... toen, toen dacht ik eensklaps aan de vrouw die mij leerde
+als kind, en mij haar lessen gaf.... lieve onnoozele lessen! Toen,--nu
+ja, ik voelde mij getroffen maar was een gek. Ik was.... Nee nee
+Ronner, dat was je niet! Nee, 't zou groote dwaasheid geweest zijn
+wanneer je dáár die hand niet hadt gegeven. Haar oog werd aanstonds
+helderder; het vertrouwen keerde terug.... Waarachtig, ja, die blik,
+toen ik mijn papieren zonder een woord te spreken opborg.... die
+blik.... Zeker, de zucht naar die glorie is nog niet uitgedoofd. Ik
+moet geduld hebben, mij stilhouden; de wensch zal weldra, door de
+onzekerheid waarin men bleef te meer geprikkeld, weer levendig,
+en bij weigering van mijn zijde al grooter en grooter worden.--Zou
+ik dan ook tevergeefs zoo lang gezocht en gesnuffeld, en de oneffen
+schakels voor die geslachtsketen zoo kunstig hebben aaneengesmeed?
+
+Ja, Kartenglimp had zich veel moeite gegeven. Inderdaad was het hem
+in den beginne niet onmogelijk voorgekomen dat de kapiteinsfamilie
+nog kon afstammen van de oude graven Van Armeloo. De overeenkomst der
+wapens had hem in den aanvang werkelijk getroffen, en, de tegenwerping
+van den kapitein: dat hij bij zijn bevordering tot officier geen
+wapen bezat maar zich er een graveeren liet, ze heeft hem het meest
+waarschijnlijke antwoord doen geven, namelijk: dat de wapensnijder,
+met het grafelijk wapen bekend, op het hooren van denzelfden
+naam iets dergelijks doch wat eenvoudiger gemaakt heeft. Voor
+het overige was alles misgeloopen. De vader en grootvader van den
+kapitein waren boeren in het Hanoversche dorp Birchheim geweest,
+maar van zijn overgrootvader heeft de majoor zelfs geen spoor kunnen
+vinden. Evenmin was het hem gelukt om eenige zekerheid te verkrijgen,
+aangaande een vermoeden als zou de genoemde jonge graaf Herbert,
+zoon van den te Waechtel overleden graaf Van Armeloo, naar Hanover
+zijn uitgeweken en zich daar als predikant hebben neergezet. Nergens
+heeft hij elders den naam van den kapitein teruggevonden. Onder zijn
+veelvuldige correspondentiën daarover, is hem echter mede een brief
+van een predikant in Oldenburg geworden, die waarschijnlijk een _a_
+voor een _u_ heeft gelezen en gemeld, dat er--zooals Kartenglimp
+op de conferentie heeft meegedeeld--in de plaats zijner inwoning,
+van 1707-1752, twee predikanten elkaar hebben opgevolgd die den naam
+van Urmelo droegen. Deze vondst heeft Kartenglimp als een heerlijk
+redmiddel aangegrepen. In des predikers slecht geschreven brieven met
+Duitsche letters, waren de U's gemakkelijk wat te veranderen geweest,
+en--mocht de familie al zelve aan dien prediker schrijven, men zou
+zijn _Urmelo_'s misschien in gemoede voor _Armelo_'s houden.--Nu
+kwam het er maar op aan om een authentiek bewijsstuk te verkrijgen,
+dat zekere Hollandsche graaf Herbert Van Armeloo,--met verandering
+van zijn naam in eenvoudig _Armelo_--van den heer eener heerlijkheid
+zijn aanstelling als prediker ontving, en bovendien het bewijs, dat
+de beide predikers Urmelo--die nu reeds zeker als de voorvaders van
+den kapitein door Kartenglimp waren aangenomen--in een rechte lijn
+afstamden van den Hollandschen uitgewekene, zooeven vermeld.--En die
+bewijsstukken?--Haha!--Kartenglimp heeft immers zijn alvermogenden
+zaakwaarnemer in dienst, zijn trouwen Ronner, haha! Maar diens papieren
+houdt hij terug! hij houdt ze geheim--_geheim_, dát is zijn kracht.
+
+--Maar als men dan bedrogen is? Welnu--haha!--dan is men bedrogen! Dan
+is hij het mét hen; dan zijn ze maar altemaal bedrogen, voor den
+duivel!
+
+
+
+"Wat is er, wát?"
+
+"Boeh! je kijkt weer zoo leelijk!" zegt de gemeenzame deerne die
+vooral den majoor dient; en dan: "Daar is de krant."
+
+"De krant? waar?"
+
+"Hij staat op de trap."
+
+"De krant op de trap!? Alle duivels, wat moet dat beteekenen? Ik
+versta geen gekheid."
+
+"Ojee! is het weer zóó laat. De krant: wel, Kippelaan met z'n
+spillebeenen."
+
+"Niet thuis!"
+
+"Nee dat zie ik ook." Naar buiten roepend: "De majoor zeit dat ie
+niet thuis is."
+
+Kippelaan, overtuigd dat hij zoowel hier als overal steeds welkom moet
+zijn, heeft het woordje _niet_ óf voor een aardigheid gehouden óf niet
+verstaan, althans, langs de deerne heen struikelt hij de kamer binnen,
+ziet naar den dorpel om, en dan met de tien tolken zijner vriendschap
+vooruit op den majoor toeschietend, verheugt hij zich in zijn welstand;
+vraagt hem naar zijn welvaren; verzekert hem van eigen welzijn;
+deelt hem mede dat het uitmuntend weer is, dat de dagen al korten,
+dat hij ware vriendschap gevoelt voor een man als de majoor, en....
+
+"Heb je anders niets?" zegt Kartenglimp: "Ik had belet gegeven."
+
+"Dat begrijp ik majoor; men kan niet altijd voor iedereen, niewaar,
+natuurlijk! Daarom waardeer ik te meer uw vriendschap.--Nog niets
+gehoord? O, van belang! van belang!"
+
+"Wat meen je?"
+
+"Fameus geval! De heele stad mee vervuld! tenminste.... enfin! Pas
+gebeurd. Zeker nog niets van gehoord? Van _De Schebbelaar_? Van boer
+Dirksen? Watblief?"
+
+"Och jij met je praatjes; is er brand, laat ze 't blusschen."
+
+"Brand? pardon! pardon!! _Dood_. Subiet. Onze vriend dokter
+Helmond...."
+
+"Wat, _wát_!?" schrikt Kartenglimp op: "Is _Helmond_ dood?"
+
+Kippelaan stuift een paar schreden achteruit. Dat heeft hij niet
+gezegd of bedoeld; en, Kartenglimp krijgt nu een ontzettend
+verhaal--Kippelaansstijl--van het gebeurde in den avond; een
+vermeerderde maar niet verbeterde uitgave van hetgeen reeds naar stad
+was overgewaaid, namelijk: dat boer Dirksen, de geëerde en welvarende
+boer van _De Schebbelaar_, aan zijn groot gezin en aan de maatschappij
+was ontvallen, ten gevolge van een krampkoliek, die door zijn dokter
+zóó weinig is geteld dat hij den man zonder hulp heeft gelaten.
+
+"En die dokter was.... dokter Helmond?" vraagt Kartenglimp ten slotte,
+terwijl hij met moeite den vreemden glimlach weerhoudt die hem soms
+de baas wordt.
+
+"Ja, jawel! 't Is mijn vriend, mijn intieme vriend Helmond; knap,
+uitstekend knap man; beroemd; mijn neef de professor zei...."
+
+"En had hij den kerel zonder naar hem om te zien maar zoo laten...."
+
+"Om u te dienen.... jawel, om u te dienen....!"
+
+--Om _hém_ te dienen!--Haha, lacht Kartenglimp, hahiha!
+
+
+
+De goedhartige Hanna van _De Schebbelaar_ heeft Helmond--uit vrees
+dat men hem, inweerwil van den gevallen avond en de huif die het
+karretje overdekte, in een _ezelwagen_ zou zien--met een kleinen
+omweg tot bij het oude huis aan den wal gereden. Daar wilde hij wezen
+om Hanna aanstonds 't een en ander uit de apotheek voor het gezin te
+kunnen meegeven.--Met het oog op deze noodzakelijkheid heeft Helmond
+te eerder vrede gehad met Hanna's goedaardig inspannen, waartoe
+haar door boer Dirksens plaatsvervanger hoogstwaarschijnlijk het
+verlof zou zijn geweigerd. Nu immers heeft Hanna's rit voornamelijk,
+zoo niet uitsluitend plaats gehad in 't belang der familie van den
+overleden boer.
+
+Van Hake haastte zich om in weinige minuten de fleschjes gereed
+te hebben die Hanna mee terug zou nemen, en waarvan hij de
+gebruiksaanwijzing vooral duidelijk moest opschrijven.
+
+Terwijl het meisje nu met den arm op de toonbank geleund de
+werkzaamheden van den provisor gadeslaat, verzuimt ze de gelegenheid
+niet om de zaak van haar goeden dokter in het verschoonendste daglicht
+te plaatsen, en brengt Van Hake daardoor tevens geheel op de hoogte van
+'tgeen er gebeurde, ofschoon hij reeds eenigszins door dien tweeden
+afgezant van _De Schebbelaar_ was ingelicht.
+
+Hanna heeft thans met haar ezelkarretje, door de straten der stad den
+terugtocht naar _De Schebbelaar_ aangenomen, en een traan komt haar
+in de oogen nu zij de vreeselijk groote doos vol pepermuntjes beziet,
+die de goeje dokter haar nog heeft opgedrongen en die ze nu--onder
+'t rijden--tegen 't verliezen waarborgt, door er haar neusdoek om te
+winden en ze dan in den zak te steken.
+
+De Romphuizers, voor zooveel ze nog op straat zijn of op de stoepbanken
+hunner woningen den reeds korten zomeravond genieten, zien het karretje
+van _De Schebbelaar_ na, en begrijpen niet wáár het vandaan komt,
+dewijl niemand het straks zag voorbijkomen.
+
+Op sommige plaatsen vormen zich groepjes, vooral onder de boomen op
+de markt nabij het oud-burgemeestershuis; en, men wauwelt er over
+het plotseling sterfgeval; hoe een mensch er gauw uit kan wezen,
+en hoe--zooals menheer Kippelaan straks nog in 't voorbijgaan aan
+den molenaar heeft gezegd--hoe het onvergeeflijk is dat een dokter,
+die te veel geld heeft om te dokteren, tóch maar dokteren blijft.
+
+En terwijl men dit alles beredeneert, en het daarbuiten oproer is
+in veler gemoed, was het zeer kalm en rustig in het fraaie en groote
+doktershuis. Men vernam er nog niets van 't geen er op _De Schebbelaar_
+gebeurde.
+
+Eva slaapt. Kalm en zacht slaapt ze op den lauwer dien haar kinderlijke
+liefde haar vlocht; en ze droomt..... o zoo heerlijk van een feest,
+een prachtig feest; en van vuurwerk en Bengaalsch licht.--En zie, uit
+het schitterende licht trad een bevallige knaap met een kniebuiging
+haar tegemoet;--'t was Siebel uit de Faust, de opera die men te
+Parijs zag opvoeren--en op een rijk geborduurd kussen bood hij haar
+een kroon aan, een grafelijke kroon met diamanten en parelen omzet.
+
+'t Was niet zoo geheel zonder aanleiding dat Eva van een feest
+droomde. Even nadat Helmond naar _De Schebbelaar_ was gegaan, heeft
+men aan mevrouw, ofschoon ze wat te bed lag, een briefje overhandigd,
+terwijl een knecht op antwoord bleef wachten. Het adres: "Monsieur
+et Madame Helmond-Armelo", heeft haar recht gegeven om het briefje
+te openen. 't Was een uitnoodiging van mijnheer en mevrouw Debecque
+om een feest te komen bijwonen 'twelk zij zich voorstelden te geven
+op Woensdag den 5den September e. k. En, Eva heeft de uitnoodiging
+maar aangenomen.
+
+Minder feestelijk dan Eva in hare droomen, was Helmond gestemd.
+
+Misschien heeft dat karretje, aan de hoofdpijn, die hij op _De
+Schebbelaar_ het eerst gevoelde, geen goed gedaan, althans zij is er
+niet beter op geworden, en, nu hij een oogenblik in mevrouw Van Hakes
+huiskamer op de ouderwetsche doch gemakkelijke sofa zit, nu gevoelt
+hij dat die rust hem goeddoet. Ja, 't een en ander had hem van streek
+gebracht. O wat zou hij niet willen geven indien hij slechts een uur
+vroeger bij Dirksen ware geweest, al had de afloop dan ook dezelfde
+moeten zijn.
+
+"Ja zeker Thom, dikwijls _moet_ men wel uren laten voorbijgaan eer
+men een zieke bezoeken kan; maar nú, om een niets!"
+
+"U hadt visite. De familie. Mij dunkt dus....."
+
+"Jij bent een goeje kerel Thom; maar weet je waar mijn
+"onverbiddelijke" zit? Niet? Hier, _hier_ zit ie; hier vanbinnen. Die
+is crimineel."
+
+"Ja maar dokterlief," zegt mevrouw Van Hake: "men moet zoo iets toch
+niet te sterk trekken. Mijn trouwe man was de braafheid en ijver in
+eigen persoon, maar bij een geval als dit zou hij het hoofd hebben
+gebogen en gezegd: "Hier misgunde de dood den dokter zijn brood." Een
+geval als met boer Dirksen behoort tot de zeldzaamheden."
+
+Helmond knikte haar vriendelijk toe, maar antwoordde niet. Het glas
+frambozenazijn, 't welk de goede vrouw hem intusschen gereedmaakte,
+nam hij dankbaar aan, en dronk het met lange teugen, doch, starend
+naar den grond en zonder inderdaad goed te proeven wát men hem ter
+verfrissching geschonken had.
+
+Thom met zijn volle liefde voor den braven meester, heeft Helmond een
+wijle in stilte gadegeslagen, en oppert nu aarzelend het vermoeden
+dat dokter door dien val toch meer van streek is dan hij bekennen wil.
+
+Maar neen, waarlijk, de goede jongen moest daarvoor geen zorg hebben;
+de pijn aan het been was al beter, en 't hoofd zou na een goeden
+nacht, morgen wel heelemaal in orde zijn. Thom kon toch wel begrijpen,
+dat de omstandigheid op zich zelve reeds genoeg was......
+
+"Om u wat onplezierig te stemmen. Ja zeker," valt Thomas in:
+"maar als u dan reeds aan die goede Hanna hebt kunnen zien hoe
+een onbevooroordeeld mensch de zaak zal opnemen, dan moet u er
+waarlijk niet zelf zoo'n gewicht aan hechten. Als mevrouw u zóó zag
+thuiskomen...."
+
+"Wat zeg je Thom, zie ik er uit dat mijn vrouw zal schrikken wanneer
+ze mij ziet?"
+
+"Wel heere nee!" vallen moeder en zoon schier gelijktijdig uit: "'t
+is maar alleen als u zoo ernstig kijkt!" En mevrouw Van Hake, die
+nu begrijpt dat men dokter maar liefst over geheel wat anders moet
+spreken, laat er schier onmiddellijk op volgen: "Ik geloof dat Eva
+toch bijzonder met het huis blijft ingenomen," en dan half lachend:
+"beter dan met Bus als huisknecht."
+
+Thomas die zijn moeder verstaat, valt nu mede half lachend in:
+
+"Ja, Bus zei van avond, dat ie z'n eigen blind keek op z'n eigen als
+ie zoo'n lichte jas aanhad, en dat ie, vooral met die jonge meiden,
+er genoeg van kreeg."
+
+Of moeder en zoon de rechte snaar niet hebben getroffen, althans
+Helmond antwoordde ook nú niet; maar, eensklaps zich vermannend en
+opziende alsof hem iets inviel, zegt hij:
+
+"Thom, jij bent niet om je kwartaal gekomen; 't is waar, ik had het
+je kunnen meebrengen, maar...."
+
+Onwillekeurig hebben moeder en zoon elkander vluchtig aangezien. Thomas
+kreeg een kleur. Ze hebben er niet om willen vragen; en toch....
+
+"O, wat dat betreft dokter," zegt hij met eenige aarzeling: "dat zou
+wel terechtkomen. We begrepen heel goed dat u met al die drukten van
+verhuizen en allerlei, zoo iets gemakkelijk vergeten kondt."
+
+"Natuurlijk," valt de weduwe in: "vooral ook omdat u hier niet meer
+in huis woont. Ja zeker, men kan dat begrijpen."
+
+Helmond die was opgestaan met het besluit om zich krachtig te toonen,
+is onwillekeurig nogmaals in de oude sofa neergevallen, en, met het
+hoofd in de hand geleund, zegt hij nu op een toon waardoor moeder en
+zoon opnieuw tot het wisselen van een snellen blik worden gedwongen:
+
+"Ja, ik heb wat veel aan het hoofd.--'t Liep wat druk in den laatsten
+tijd."--Eensklaps opziende, met iets luchtigs in den toon alsof
+hij bevreesd is dat men hem zekere zorgen zal toeschrijven; "Wat je
+kwartaal betreft Thom, 't ligt klaar in mijn schrijftafel." En dan
+weder opstaande: "Komaan, nu zal ik 't wijfje eens gaan opzoeken. Ze
+had wat hoofdpijn van avond."
+
+Met leedwezen vernemen Thom en zijn moeder dat mevrouw Helmond
+ongesteld is. Maar gelukkig volgens dokter heeft het niet veel te
+beteekenen. Ze had zelfs van middag nog prachtig gezongen: "Ja dat moet
+u toch eens komen hooren mevrouw; 't klinkt heerlijk in onze groote
+kamer. U zult zelve toestemmen dat Eva gelijk had toen ze _hier_
+niet spelen of zingen wilde. 't Was hier te laag, veel te laag."
+
+"Zeker, dat scheelt nog al," zegt mevrouw Van Hake: "maar anders,
+och dokter, dit huis...."
+
+Thom, die bij zijn moeders laatste woorden door allerlei gebaren
+tevergeefs heeft getracht haar opmerkzaamheid tot zich te trekken,
+valt nu haastig in:
+
+"Moe wil zeggen dat de herinneringen haar dit huis zoo lief maken. Maar
+moe begrijpt natuurlijk dat mevrouw.... niewaar moe....?"
+
+"O ja Thom, jawel; wie zou dat niet begrijpen; voor een jonge vrouw
+met zulk een talent en zooveel smaak! zeker, als men het _hebben_
+en _doen kan_--dat weet dokter ook wel, dan...."
+
+Thom, onzichtbaar voor Helmond, staat te schudden met het hoofd en
+bijt zich fel in de lippen. Nee, _nee_! Moeder moest nu vooral niets
+doen blijken. Och, hij weet wel dat ze zeggen moeten 'tgeen hun op
+het hart ligt, maar niet dezen avond. Immers, Thom zweeg al zoo lang,
+ofschoon het hem dikwijls strijd heeft gekost. Maar had hij dan ook
+aan dien goeden meester de harde woorden van den pleegvader kunnen
+overbrengen? 't Was al erg genoeg dat hij hem, na zijn bezoek op _De
+Zonsberg_, heeft moeten zeggen dat de oude generaal wel wat verstoord
+was over den koop van het oud-burgemeestershuis, en dat hij dokter
+nu in geen geval meer ontvangen kon, aangezien hij morgen naar een
+badplaats ging.--Thomas heeft gezwegen, want, moeder had immers mede
+gezegd dat die oude man het wel wat _al_ te ver trok. Dokter mocht dan
+wat erg toegeeflijk--ja soms wat zwak zijn ten opzichte van zijn jonge
+vrouw, hij was toch zeker zoo onverstandig niet, meer te doen dan hij
+verantwoorden kon.--Maar ach, in den laatsten tijd heeft men toch wel
+eens gevreesd dat de trouwe vriend inderdaad meer deed dan.... Doch
+stil, stil! nu geen woord. Ha! moeder heeft hem begrepen;--zij wenkt
+het hem zijdelings toe. Nu zal men zwijgen, maar later spreken; ja,
+want er moet een eind aan komen, in aller belang.
+
+Helmond heeft den hoed opgezet.
+
+--Nee, waarvoor zou Thom met hem meegaan? Dan zat bovendien zijn
+moeder alleen.--Of hij duizelig is?--"Nee goeje vent," zegt Helmond
+zoo vroolijk als hij kan: "duizelig ben ik in 't geheel niet. Ik dacht
+dat mijn handschoen gevallen was. Enfin, wil je me volstrekt een klein
+eindje brengen? Komaan dan maar. Goeden avond lieve mevrouw. Thom is
+hier aanstonds terug.--Nee, we zullen over boer Dirksen niet te veel
+tobben, al blijft het me leed doen.--Slaap wel!--Komaan m'n vrind,
+je arm! Jawel, jawel, nú moet ik er alles van hebben."
+
+Toen Van Hake zijn goeden beschermer had thuisgebracht, en naar huis
+terugkeerde, toen kwam hem een vrouw tegemoet die bijzonder veel
+haast had, en hem vroeg: of dokter Helmond tegenwoordig niet dáár in
+dat groote huis woonde?"
+
+"Ja. Moet dokter ergens komen?"
+
+"'t Is voor de vrouw van den kuiper Sturk;" klonk het antwoord:
+"Zooals men meende zou 't er op aanloopen. 't Was volgens berekening
+een veertien dagen te vroeg, maar 't schijnt zoo te willen."
+
+"Dokter is ongesteld."
+
+"Ja dat kun jij wel zeggen, maar hij _moet_ mee. Hij heeft haar
+aangenomen; en ik zeg: 't is wel om 'en _kind_ te doen, maar daarom
+niet _kinderachtig_."
+
+Thom verkeert in den grootsten tweestrijd. Helmond was volstrekt
+niet fiksch bij 't naar huis gaan; hij gelooft zeker dat dokter
+wat koorts had; inderdaad vertrouwde hij wel dat dokter na een
+rustigen nacht morgen veel beter zal wezen, maar, indien hij nu zulk
+een vermoeiende nachtwake hebben moest, dan--God wist, of de lieve,
+de al te goede vriend, niet zelf erg ziek zal worden; en, waar moest
+het dan heen! Neen, wanneer de toestand waarin vrouw Sturk verkeert
+aan dokter bekend wordt, dan is het zeker dat hij zich geen oogenblik
+zal bedenken, maar er aanstonds zal heengaan, zonder voor zich zelven
+de gevolgen te berekenen.
+
+--Maar, dat mag en zal niet gebeuren!
+
+"Ik zeg je dat dokter ziek is; dokter ging met koorts naar bed. Doe
+geen vergeefsche moeite, hij kan toch onmogelijk meekomen."
+
+"Maar kristene-zielen, moet 'en mensch in zulke omstandigheden....!"
+
+"Stil vrouwtje, we zijn hier niet zonder hulp. Ik ben de provisor van
+dokter Helmond; we zullen aanstonds naar vrouw Spanning gaan. Jawel,
+dat mensch is knap genoeg, daar sta ik je borg voor. Wat mij betreft,
+_ik_ zal bij Sturk blijven, en mocht er iets wezen.... welnu, nood
+breekt wet, dan kunnen we altijd dokter Helmond nog halen."
+
+De vrouw, overtuigd dat mijnheer Van Hake zóó niet spreken zou als
+zijn patroon niet werkelijk ziek was, moest toestemmen dat het dan
+zoo maar 't beste zou zijn, want menheer had gelijk: nood breekt wet,
+en baas Sturk had 'en hekel aan dokter _Biermans_, omdat Biermans
+z'n regenton door 'n knoeier als Govers had laten maken; en: "Gauw
+dan maar, want Sturk heeft gejaagd van belang."
+
+Thomas Van Hake handelde met de beste bedoeling, en toch, of hij goed
+deed? De tijd moet het leeren. Zooveel is echter zeker, dat dokter
+Helmond een gansch anderen nacht zal doorbrengen dan de goede Thom
+hem denkt te bezorgen.
+
+
+
+Thuisgekomen ging Helmond het allereerst naar de kamer, waar hij
+zijn geliefde zou vinden. En, ja, toen zijn Eva daar kalm en rustig
+slapende vond, toen gevoelde hij voor het eerst sedert dien langen
+namiddag, iets weldadigs zijn borst doorstroomen, iets dankbaars, dat
+hem persoonlijk met zulk een val geen ernstig ongeluk was geschied;
+dat hij gespaard bleef voor háár.
+
+--Wat ligt ze daar lief, denkt Helmond bijna overluid, terwijl hij de
+zwaar damasten gordijn een weinig terzijde houdt, en Eva bij het zachte
+schijnsel der groote moderateurlamp die op het beddetafeltje brandt,
+eenige oogenblikken beschouwt: Wat lag ze daar lief; wat slaapt ze
+gerust!--Het mondje half geopend alsof het zoo de welluidendste tonen
+zal doen hooren. Zie, die heerlijke golf van haar losgevallen haar,
+wat teekent hij nu vooral de blanke fijnheid van haar huid. Wat ligt
+ze daar rustig en schoon; met dat edele voorhoofd, met dat regelmatig
+bewegen der kleine neusvleugels, met dat telkens dubben der lange
+oogwimpers als zullen die oogen zich zoo aanstonds openen en hem
+liefdevol aanzien; met dat geregeld golven van den boezem onder het
+dekkleed, waardoor mede schier onmerkbaar de blanke en kunstvaardige
+handen worden bewogen die er nu zoo rustig op nederliggen.
+
+--Wat is ze schoon en wat slaapt ze kalm! Op gevaar af dat hij haar
+wakker zal maken, drukt Helmond een teederen zoen, eerst op haar
+voorhoofd en dan op haar zachte wang.... en.... Neen, ze wordt niet
+wakker; zie, ze slaapt nog voort: een vriendelijk lachje plooit haren
+mond.--Droomt ze van hem, van August, van haar geliefde? Ziet ze hem
+in haar zoeten sluimer zooals hij daar werkelijk voor haar staat met
+den blik vol innige liefde op haar gevestigd; een blik waarin ze zou
+kunnen lezen: Engel, om uwentwil heb ik het leven lief, om uwentwil
+blijft de wereld mijn lust; een graf zou ze zijn wanneer de ademtocht,
+dien ik nu verneem, moest verstommen, wanneer die dubbende oogwimpers
+eens niet meer opengingen....? Mijn engel!
+
+Of ze van hem droomde? hij moet het weten, want bij die laatste
+gedachte werd het hem eensklaps zoo angstig, zoo vreeselijk angstig
+om het hart.
+
+"Eva! lieve! hier ben ik!"
+
+Zij glimlachte weder. En die schoone oogwimpers gaan nu vluchtig naar
+boven; en hoor:
+
+"Mon ami!" lispt ze met nog sterkeren glimlach; en dan, zooals het
+gaat in den slaap, dan volgt er een diepe ademhaling met een langen
+zucht, en, de schoone slaapster wendt zich om, met het gelaat naar de
+binnenzijde van het ledikant, en haar ademhaling gaat weer geregeld
+als van eene die rustig blijft slapen.
+
+--Mon ami!....
+
+--Ze droomt dan toch werkelijk van hem!
+
+Ja waarlijk, en 't is juist het schitterendst oogenblik van haar
+blinkende droom geweest toen August haar bijna ontwaken deed, omdat
+hij haar stem wilde hooren, omdat hij haar oogen moest zien. Maar hij
+was verstandig, hij liet haar slapen en voortdroomen dien ganschen
+droom ten einde.
+
+
+
+Mon ami!--Uit het midden van een zonderling bonten optocht, die
+zich binnen het vierkant van een zeer groot tooneel heeft bewogen,
+trad August Helmond in een prachtig gewaad van parelgrijs satijn
+haar tegemoet. Hij boog de knie voor zijn Eva die zich de vroeger
+ontvangen prachtige kroon op de sierlijk golvende lokken heeft gezet,
+en ze reikt hem haar hand, waarop hij een teederen zoen drukt. En dan,
+van het rood fluweelen kussen 'twelk nogmaals die knaap--alsof het
+Siebel uit de Faust ware--haar met een kniebuiging kwam aanbieden,
+neemt ze een tweede kroon met fonkelend edelgesteente omzet, en ze
+drukt het kostbaar sieraad op het, voor haar neergebogen hoofd van
+den vriend.--En een zeer hel licht blinkt weer eensklaps, en ze zegt:
+"Mon ami--demain--toujours!" Maar dat licht werd verblindend sterk;
+zij moest zich omwenden.....--'t Was juist het oogenblik toen
+Helmond haar stem gehoord, en vluchtig haar oogen had gezien, en
+zij zich omwendde naar de donkere zij van het ledikant. En in den
+droom was het nu eensklaps een vuurrood licht 'twelk het helle en
+witte licht had vervangen. Ze kon nu de oogen beter geopend houden,
+en, hoe lang ze staarde dat weet ze niet, maar altijd en altijd
+weer zag ze daar een grijnzend satergezicht om den hoek van een
+geschilderden boomstam gluren; en dat wezen was geheel en al in 't
+rood en zwart gekleed; soms als een vleermuis, met een degen op zij;
+en uit zijn oogen bliksemden roode slangen; en het grijnsde akelig,
+en als zij de oogen neersloeg en naar den grond zag, dan vloog er
+een luik open in dien grond, en dan sloeg een roode vlam naar boven,
+en eensklaps was ook hij weder daar, hij met die roodzwarte kleeren en
+dien vleermuismantel, en hij zag haar scherp en altijd scherper aan,
+zoodat zij moest terugtreden. En eensklaps klinkt er een gillend
+krijschende muziek; en de zonderling bonte schaar van vrouwen en
+mannen--zooals ze daar stonden, de mannen ter rechter- en de vrouwen
+ter linkerzijde van die geschilderde boomen--ze vliegen nu eensklaps
+als dolzinnigen walsend en gillend dooreen; en--hoe zij zich wendt en
+hoe zij zich keert, altijd staat dat wezen in het bloedroode licht,
+juist voor haar oog, nu eens lager en dan weer hooger; straks ten
+halve achter iets verscholen, en dan weer geheel en al zichtbaar,
+steeds met grijnzend sarrend gelaat, en terwijl het dan gillend zingt:
+
+
+                Le veau d'or est encore debout,
+                        On encense
+                        Sa puissance,
+                D'un bout du monde à l'autre bout!
+
+
+snerpt het dansende koor ten slotte met hem mee in snijdende cadence:
+
+
+                    Et satan conduit le bal!
+                _Et satan conduit le bal_!
+
+
+"August! o August!" kreet Eva half ontwakend. Maar August was er niet
+meer. Hij heeft nog iets voor den volgenden dag te regelen gehad,
+en liet Eva gerust slapende alleen, om haar den "liefelijken droom"
+waarin ze hem--onbewust zoo hemelsch heeft toegelachen, stil en kalm
+te laten uitdroomen.
+
+"August!" klonk haar stem nog eens, doch minder angstig dan zooeven,
+en toen, toen wendde zij zich weder naar de lichtzijde, en vielen de
+oogleden weer toe, en werd de ademhaling weer kalm en geregeld--zeer
+kalm en geregeld.
+
+
+
+
+
+
+
+ZES EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Op zijn studeervertrek gekomen heeft Helmond eenigszins gejaagd het
+werk verricht, 't welk hem nog te doen stond. Daarmede gereed, schelde
+hij, opdat men alvorens naar bed te gaan, het avondbrood zou wegnemen
+'twelk Eva op zijn kamer heeft laten klaarzetten.
+
+De oudste der beide nieuwe dienstboden--op 't stuk der dienstboden
+is men in de luttele maanden sedert het huwelijk mede zeer
+vooruitgegaan--de oudste dier beide nieuwelingen komt al spoedig
+met een paar brieven in de hand de studeerkamer binnen, en 't is wel
+aan haar oogen te zien dat ze dokter--die natuurlijk een huissleutel
+heeft--straks niet heeft gehoord toen hij in zijn woning terugkwam.
+
+Van de beide brieven is er een zonder postmerk, aan het adres van
+Monsieur et Madame Helmond-Armelo, en een met het postmerk Amsterdam,
+aan Dr. A. Helmond.
+
+Dat kleine briefje kon Helmond even inzien. 't Droeg wel de sporen
+alsof men gepoogd had het open te maken; maar hij verkeerde nu in
+geen stemming om dit te onderzoeken, en mocht hij al een oogenblik
+'t voornemen hebben opgevat om zijn nieuwe dienstboden tegen een
+"al te groote belangstelling" te waarschuwen, hij heeft de eenvoudige
+waarheid niet gegist dat het briefje der Debecque's waarvan het omslag
+slechts weinig had vastgekleefd, gemakkelijk na de lezing door Eva
+weder was dichtgemaakt.
+
+En dat schrift bevatte de uitnoodiging tot het bijwonen van een feest.
+
+Op dit oogenblik is er zeker niets, 't welk Helmond meer tegenstaat
+dan het denkbeeld om feest te vieren. Hij ziet die treurende weduwe
+van _De Schebbelaar_; dien zwager met zijn boosaardig verwijt!--Neen
+het kan niet. Bovendien met Eva, in haar omstandigheden, dient men wat
+voorzichtig te zijn. Ze heeft een zenuwachtig gestel. Erheen rijden;
+feestvieren tot laat in den nacht, en dan zulk een rit terug.....!?--Nu
+ja, maar die zorg is toch overdreven. 't Zal zeker een mooi feest
+zijn ter eere van Archibald; en Eva zal gaarne.....
+
+--Maar het verstand zegt: blijf rustig thuis! En dan wat al kosten
+opnieuw! Voor zulk een avond zal er zeker weer 't een en ander aan
+het toilet ontbreken: Allereerst witte handschoenen. Bovendien,
+de vigilante--ook terug in den nacht--zal minstens drie gulden
+kosten, plus de verschillende fooien!--En dan de praktijk! Nee,
+peinst Helmond voort: Eva weet er nu toch niets van; als ik 't maar
+aanstonds afschrijf, en later als reden opgeef--bijvoorbeeld vrouw
+Sturk, 't geen immers mogelijk is, dan zal alles wel goed zijn. Ja,
+Eva kan en mag er niet op aandringen; haar geheim; haar tevredenheid
+in het mooie huis.....
+
+--Misschien, ja misschien zal ze toch een heel klein beetje boos zijn!
+
+--Nee, ze zal daar niet over tobben; nee!
+
+Ofschoon Helmond weinig schrijflust gevoelt, hij zet zich toch
+aanstonds voor zijn nieuwe zeer fraaie schrijftafel--die door Eva op
+zulk een heerlijke studeerkamer volstrekt noodzakelijk was geoordeeld
+--en schrijft aan de familie Debecque: dat men door bijzondere
+omstandigheden verhinderd is van de zeer beleefde uitnoodiging gebruik
+te maken. Aan de dienstmaagd, die straks goeden nacht komt zeggen,
+geeft Helmond het briefje, met bevel dat Bus het morgen zoodra
+hij komt, voor den vroegbode bezorgen zal. Kaatje zou immers wel
+voorzichtig zijn, en het briefje _volstrekt niet kreukelen_!? Den
+grooten brief uit Amsterdam waarvan de hand op 't adres hem onbekend
+is, besloot Helmond eerst den volgenden morgen te lezen. De hoofdpijn
+was wel niet erger, maar in alle geval zal 't beter zijn om nu rustig
+naar bed te gaan. Waarom nog meer in 't hoofd te halen dan er nu
+reeds in woelde en spookte.--Helmond beziet nog even het adres. De
+hand gelijkt iets op die van zijn ouden vriend Woudberg, wien men nog
+op de huwelijksreis een bezoek heeft gebracht.--Even wil hij zien of
+hij zich niet bedriegt. _Lezen_ zal hij hem in geen geval.
+
+Nu Helmond den brief geopend en de onderteekening inderdaad
+voor die van zijn ouden academievriend heeft herkend, nu zou hij
+toch bij zijn besluit zijn gebleven indien niet een paar woorden,
+waarop toevallig zijn oog is gevallen, hem aanstonds daarvan hadden
+teruggebracht. De woorden "_uw diep ongelukkige broeder_", ze hebben
+hem hevig aangegrepen en wel tot lezen gedwongen.--O groote God,
+ook dit nog! zegt Helmond bijna hoorbaar:
+
+
+    "..... zoodat er naar men mij verhaalde letterlijk gebrek
+    werd geleden," leest Helmond voort, terwijl hij den brief als
+    't ware verslindt: "Voor drie weken ongeveer besloot ik mij
+    zelf te gaan overtuigen wát er van waar mocht wezen. Ik begaf
+    mij naar zijn woning. Philip ontving mij tamelijk koel. Hij
+    vroeg mij aanstonds of ik namens den generaal Van Barneveld
+    of namens u kwam. Op mijn antwoord dat zulks niet het geval
+    was, verzocht hij mij plaats te nemen, want, voegde hij mij
+    toe: Indien gij uit naam van "iets uit Romphuizen" kwaamt,
+    dan zou ik u verzoeken mij liefst niet op te houden.
+
+    "Ik verzwijg u niets Helmond, want het is noodig dat ge weet
+    _hoe_ ge tegenover uw broeder staat, alvorens gij iets ten
+    zijnen behoeve zult besluiten.--Toen ik plaats had genomen,
+    verhaalde ik hem openhartig wat ik van terzijde vernam. In
+    den aanvang aarzelde hij zulks te bekennen: maar eindelijk
+    moest hij toestemmen dat hij het bitter ellendig had. Nu,
+    't was den armen duivel wel aan te zien. Zijn altijd geestige
+    oogen fonkelden nog wel, maar bijwijlen was er een matheid
+    in zijn blik, zeer in harmonie met de bleekheid van zijn
+    broodmager maar altijd toch nobel gelaat.
+
+    "'t Was roerend August, toen hij met een bevende stem en een
+    traan in de oogen, maar tóch met een ruwen uitval bekende,
+    dat bij zelf wilde honger lijden en zich laten vertrappen als
+    het wezen moest, maar dat hij krankzinnig zou worden indien hij
+    zijn vrouw en kind moest zien gebrek lijden en verachten door
+    een wereld vol bekrompen laagheid. Toen, August, greep ik zijn
+    hand, en sprak hem van menschen die het goed met hem meenden;
+    van u en den generaal. Wat hij antwoordde meld ik u niet
+    omstandig. Genoeg, hij dacht er niet aan om eenige hulp van
+    u aan te nemen. Liever zou hij--doch waartoe meer. Eensklaps
+    was hij opgestaan, en vroeg mij op een gansch anderen toon:
+    wie mij eigenlijk tot hem gezonden had of het recht gegeven om
+    mij in zijn huiselijke aangelegenheden te komen mengen?--Nu ja,
+    in den beginne was hij zooals hij zeide, door mijn hartelijken
+    toon wat zeer vertrouwelijk geweest, maar wanneer ik nu tóch
+    gedurig van u en den generaal sprak, dan bekroop hem de vrees
+    dat ik een poging waagde om hem tot een stap te bewegen,
+    dien hij _laag_ moest noemen; immers liever zou hij zich met
+    vrouw en kind in het IJ werpen, dan van menschen die zich
+    voor zijn dierbaarste schaamden, zelfs een groet te willen
+    ontvangen. Tot mijn leedwezen August, kom ik er reeds toe om
+    u bijna letterlijk Philips woorden terug te geven, doch het
+    geschiedt opdat gij levendig gevoelen zoudt, dat de hulp van
+    uwe zijde zóó zal verleend moeten worden, dat Philip gelooft
+    van een gansch anderen kant te zijn geholpen. Nadat ik den
+    armen vriend wat kalmer had gestemd door hem nogmaals te
+    verzekeren dat ik hem geheel uit eigen beweging was komen
+    zien, verhaalde hij mij de hoofdoorzaak zijner "voor 't
+    oogenblik nog al moeielijke omstandigheden." Dewijl hij zich
+    op zijn bureel, bij 't meesttijds verrichten van armzalig
+    kopiëerwerk, somwijlen eenige vrijheden had veroorloofd,
+    ja zelfs een stuk--'t welk hij meende dat toch nooit gelezen
+    zou worden--in Alexandrijnen had gesteld, was hij door een
+    "ploert" vervangen, die in gemoede den inktmop kopiëeren zou
+    wanneer de schrijver er bij ongeluk een had laten vallen.
+
+    "Mij te zeggen wat hij al beproefd had om weder eene
+    fatsoenlijke betrekking, zij het als klerk op een
+    koopmanskantoor, te bekomen, dat wilde hij niet: het scheen
+    wel alsof de mededeeling dat hij in de rechten gestudeerd
+    had--zonder het Mr. voor zijn naam te kunnen plaatsen, en de
+    daarbij gevoegde omstandigheden dat hij getrouwd was, en op
+    een bovenkwartier in de Tuinstraat woonde, de deftige heeren
+    kooplui aanstonds reeds "iemand op 't oog deden hebben, waarmee
+    ze zoo goed als klaar waren", zoodat hij onverrichterzake
+    kon aftrekken.--"Maar geen nood," riep Philip bijna woest;
+    "je moet niet denken Woudberg, dat we gebrek behoeven
+    te lijden. Waarachtig niet! Een valsch begrip van eer;
+    het toegeven aan een dwaas vooroordeel in ons kleine land,
+    maar vooral het besef dat de naam dien ik draag niet mijn
+    uitsluitend eigendom is, dat alles deed mij dralen om gevolg
+    te geven aan een plan, 't welk tot uitvoering zal komen,
+    en waardoor het ons verder aan niets zal ontbreken."
+
+    "Om kort te gaan August, wat ik vreesde zal geschieden indien
+    gij 't niet te voorkomen zoekt. Philip wil zich met zijn
+    vrouw bij een tooneelgezelschap laten engageeren. Nochtans
+    hij geloofde niet bij een der grootste theaters te zullen
+    slagen. Ofschoon zijn vrouw er zeer goed uitziet, haar
+    talent--ik heb dit vroeger wel eens meer gehoord--moet niet
+    veel beteekenen. Philip zelf heeft wat gerederijkt, maar
+    de tooneeldirecteurs geven geen eerste emplooi aan menschen
+    zonder eenige reputatie.--Dit laatste komt in ons voordeel,
+    want Philip schijnt bepaald te gelooven dat hij een eerste
+    viool zal moeten spelen."
+
+
+"Groote God!" zegt Helmond, en terwijl hij met beide handen zijn
+kloppend hoofd ondersteunt leest hij weer voort:
+
+
+    "Beste August, wij behoeven ons zeker niet te verdiepen
+    in de vragen wat ons Nederlandsch tooneel is, en of de
+    tooneelwereld inderdaad uit het rechte oogpunt wordt
+    beschouwd; we staan hier voor het feit dat de naam van
+    _Helmond_ waarschijnlijk binnenkort zal te vinden zijn op de
+    tooneelbiljetten--zeer waarschijnlijk van een der allerminste
+    gezelschappen in ons land. Nu is het de vraag of dit _kan_
+    en _mag_ geschieden. Zonder u te hooren, heb ik reeds _neen_
+    geantwoord. Mij dunkt, acteur mag Philip niet worden; en toch
+    moet hij een kostwinning hebben.--Als uw oudste trouwe vriend,
+    bied ik u gaarne de hand. Maar, er is geld noodig."
+
+    "Geld! ha, geld!" zucht Helmond, en drukt de handen vaster
+    tegen het kloppende hoofd.
+
+    "Recht gelukkig ben ik August, dat ik waarschijnlijk in de
+    gelegenheid zal zijn om den armen drommel aan een fatsoenlijke
+    positie te helpen. Twee mijner neven hebben het voornemen
+    om een nieuwe brandwaarborgmaatschappij op te richten, en
+    zouden daarin uw broeder tot mede-directeur willen kiezen,
+    indien hij zich bereid verklaarde om het meerendeel der
+    werkzaamheden te verrichten, en minstens tien aandeelen a
+    duizend gulden te nemen of te plaatsen.
+
+    "Deze zaak geef ik u alzoo ter overweging. Spoedig hoop ik
+    te hooren hoe gij er over denkt. Philip die de zaak, om de
+    tweede conditie, als een onmogelijke aanstonds verwierp, zou
+    haar gretig aanpakken  indien ik hem door mijn _vrienden_--gij
+    verstaat me--die aandeelen bezorgde.
+
+    "'t Is dus een affaire van tien duizend gulden. Mij dunkt,
+    indien een man als mijnheer Van Barneveld weet dat hij uw
+    diep ongelukkigen broeder van zulk een stap kan weerhouden, en
+    bovenal dat hij hem een fatsoenlijke betrekking kan bezorgen,
+    waardoor zijn toekomst verzekerd wordt, dan zal hij niet
+    aarzelen om voor een betrekkelijk geringe som aandeelen te
+    nemen in een assurantie-maatschappij die, door een tal onzer
+    eerste families ondersteund, bovendien de beste waarborgen
+    oplevert.
+
+    "'t Is dan verder--zooals gij reeds vermoed hebt--mijn
+    voornemen, om Philip, ofschoon werkelijk door de inschrijving
+    van uw oom geholpen, tien andere naamlooze aandeelen te toonen,
+    die reeds door mijn vrienden genomen zijn.
+
+    "Bij mijn laatst bezoek, 't welk ik hem gisteren bracht,
+    liet ik de hoop doorschemeren dat ik hem--natuurlijk
+    zonder den steun van u of uw oom--zou kunnen helpen. De
+    arme kerel werd bijna tot tranen geroerd; hij beloofde
+    mij dat tooneeldenkbeeld nog wat uit het hoofd te zullen
+    zetten. Maar.... "de oogenblikkelijke moeielijkheden--?" Nu
+    ja, van mij die zich steeds een oprecht vriend betoonde,
+    en vooral, zooals hij zeide, die steeds aan zijn vrouw
+    de eer had gegeven, welke men haar verschuldigd was--'t
+    is mogelijk dat ik eens bij een ontmoeting op straat, den
+    hoed voor haar heb afgenomen--van zulk een vriend wilde hij
+    nog wel het kleine voorschot van honderd gulden aannemen,
+    't welk ik hem op kiesche wijze had aangeboden.
+
+    "En nu mijn vriend, stel mij niet te leur. Ik wilde onzen
+    braven dolleman er weer zoo gaarne bovenop helpen; hij is
+    het waard, al ware het alleen omdat hij uw broeder is.
+
+    "Houd mijn bemoeiingen voor de bewijzen van mijn
+    onveranderlijke vriendschap, en schrijf spoedig aan uw vriend
+
+
+    Everard Woudberg."
+
+
+Het was dokter Helmond alsof het arme hoofd hem ging bersten. Steeds
+turend op het schrift, bleef hij in dezelfde houding zitten, met de
+beide ellebogen op de tafel geleund.
+
+--Ook dit nog!--_Dit_! Welk dit?--Het moest zeker een gevolg van wat
+koorts zijn, dat hem deze brief zoo loodzwaar op de borst drukte. Had
+Woudberg dan geen prachtig uitzicht voor Philip geopend? Was het
+geen heerlijke uitredding voor den armen jongen; geen gelukkige
+wederoprichting van den naam, dien Philip tot heden maar al te weinig
+had geteld, en die toch het erfdeel was van een geslacht waaruit,
+in de laatste twee eeuwen, zelfs zonen tot de hoogste waardigheden
+mochten opklimmen!
+
+Maar nochtans, terwijl Helmond zoo peinst, klinkt daar telkens een
+stem, en het dreunt in zijn hoofd: geld, geld, geld, geld!
+
+Opgestaan, zoekt Helmond nu naar het beste geneesmiddel--Het
+koude water 'twelk hij overvloedig aanwendt, doet hem inderdaad
+een oogenblik als herleven. Den kletsnatten doek stijf tegen de
+nekspieren gedrukt, ziet hij nu met verruimden blik de zaken weer
+in:--Geld is er noodig, veel geld: tien duizend gulden! En het _moet_
+er komen. Van oom....? Maar zal het geen vergeefsche moeite zijn
+om aan oom te vragen, of hij in Philips belang die aandeelen wil
+nemen! 't Is zoo goed als zeker dat de vroeger zoo nobele man, die
+langzaam in ongevoeligheid aan een steen gelijk wordt, kortaf zal
+weigeren.--Ha! nu heeft hij een goeden inval: Woudbergs vrouw zou
+aan Jacoba als haar oude schoolvriendin kunnen schrijven, met verzoek
+om haar vader in 't belang der beide oprichters tot het nemen van de
+aandeelen over te halen.--Ja, wanneer Coba maar geheel op de hoogte
+is, dan zal ze dat zeker met tact behandelen. De generaal moet niet
+weten dat hij met zijn geld den armen Philip helpt, zoomin als Philip
+ooit ontdekken mag dat de hulp van die zijde kwam.
+
+En, Helmond kan aan den aandrang van zijn hart geen weerstand
+bieden. Aleer hij zich te bed zal begeven moet hij aan 't werk. Spoed
+is noodzakelijk.--Deze onverwacht schoone uitkomst mag Philip in
+geen geval door het dralen van zijn broeder ontgaan. Wanneer hij
+aanstonds schrijft, zoowel naar Amsterdam als naar den Godesberg,
+dan kon Bus de beide brieven morgen mede zeer in de vroegte bezorgen;
+en, bij de gerustheid dat August dan deed wat hij kon, behoefde de
+angst hem niet te kwellen dat hij morgen door ongesteldheid, of door
+den drang der praktijk--immers hij dient mede reeds vroeg naar _De
+Schebbelaar_ te gaan--de goede gelegenheid tot schrijven zal missen,
+die hij nu heeft in het nachtelijk uur. Het water, waarmee de dokter
+zich gedurig het hoofd verfrischt, heeft hem waarlijk veel verkwikt,
+althans hij gevoelt geen smart zoolang hij aan zijn lieve pleegzuster
+schrijft. Het slot van den brief luidde:
+
+
+    "Meer, mijn goede zusje, behoef ik je niet te zeggen. Je
+    vader moet de aandeelen nemen in de meening dat hij er de
+    neven van Woudberg genoegen mee doet.
+
+    "De families Woudberg en Van Diense zijn bovendien in
+    Amsterdam als solide bekend, zoodat oom voor zijn geld geene
+    zorg behoeft te hebben.
+
+    "Nieuws van belang is hier niet. Meld mij vooral wanneer gij
+    terug denkt te komen, en of het u, lieve Coba, in den vreemde
+    goed gaat en bevalt.
+
+    "Hoe ik mij ten opzichte van uw vader voortaan zal moeten
+    gedragen.... 't is mij in al die weken nog niet helder
+    geworden. Ik hoop de kracht te behouden om mijn dankbare
+    liefde voor hem met de innige liefde voor mijn engel te blijven
+    verbinden, 't Heeft mij grooten strijd gekost om uw vader op
+    zijn verjaardag te schrijven, en--in vertrouwen gezegd Coba--Ik
+    geloof niet dat de brief er een van den ouden stempel was.
+
+    "Na 'tgeen ik ondervinden en van mijn goeden Van Hake hooren
+    moest--ofschoon hij mij slechts zeer weinig te antwoorden
+    had--was dit niet anders.
+
+    "Met een zoen aan mijn lieve zusje, in wier beterschap ik
+    mij zoo recht hartelijk verheugde, en die zich ook nu, naar
+    ik hoop, heel frisch en versterkt zal gevoelen, blijf ik als
+    altijd haar liefhebbende broeder:
+
+    August.
+
+    Romphuizen van 29 op 30 Aug. 18...."
+
+
+De pendule met een forsch metalen Minervabeeld erop, sloeg één. Buiten
+deed de Romphuizer torenklok het haar na.
+
+Helmond zit weer eenige oogenblikken met de beide handen onder 't
+hoofd. En, zelfs terwijl hij daar schreef was het denkbeeld niet
+bij hem gerezen, om _zelf_ in 't belang van zijn broeder geld op te
+nemen. Neen, nu en nooit te voren was hij op die gedachte gekomen,
+ofschoon hij toch om dit huis.... voor _haar_ te kunnen koopen, met
+alles wat daarin is--de fraaie pendule op zijn studeerkamer had hem er
+aan herinnerd--zich niet heeft ontzien schulden te maken, zeer groote
+schulden!--Hola August, waartoe die zaak zoo gedurig te herkauwen, dat
+zou je ziek maken; waarachtig dat is tobben; dat is voor een goed deel
+de oorzaak van je hoofdpijn.--Voort! De brief aan Woudberg moet nog
+geschreven. 't Geschiedt toch alles in Philips belang. Wie geeft meer,
+hij die zijn nachtrust opoffert in 't belang van broeder of vriend,
+of hij die om te helpen geld leent van anderen!?--En Helmond schrijft:
+
+...."Ik twijfel er niet aan beste Woudberg, of uw lieve Emma zal
+ongetwijfeld die kleine comedie wel mede willen spelen in 't belang
+van onzen Philip. Op deze wijze--ik ben er haast zeker van--neemt oom
+het getal aandeelen, en zal Philip kunnen terugkeeren in den stand
+waartoe hij behoort. Wat uw goedheid voor mijn broeder betreft, ik
+zal er je steeds erkentelijk voor zijn. Zoo hij mede-directeur der
+nieuwe verzekeringsmaatschappij wordt, hij heeft het dan alleen aan
+mijn trouwen Everard te danken.--Wat echter de gelden betreft, die
+gij aan Philip hebt geleend, ik mag niet toestaan dat de arme jongen
+in _dit_ opzicht uw schuldenaar blijft. Zeg hem niet dat ik die zaak
+voor hem vereffende. Gij zelf weet waarom.--Mocht hij u later het
+geld kunnen geven, welnu, dan ontvang ik het op mijn beurt van u
+terug. Hiernevens alzoo de...."
+
+Geld! geld! geld! klopt het sterker in Helmonds hoofd. Opstaande
+trekt hij een paar laden van de prachtige schrijftafel los.--Zie,
+dat was nog de onbekendheid met de verdeeling of bestemming der
+laden. _Deze_ is voor de rekeningen. De rekening die bovenop ligt
+is van den Utrechtschen bloemist. Helmond was die bijna vergeten. En
+vluchtig leest hij: "Voor UEd. aan heesters en bloemen: driehonderd
+en dertig gulden" Welnu, 't is immers voor eens, en zoowel voor
+Eva's serre als voor dien grooten verwilderden tuin is er heel wat
+noodig geweest. Ah! deze la moet hij hebben. In weinige oogenblikken
+had Helmond nagezien hoeveel geld aan papier en contanten hij nog
+voorhanden had. Honderd negentig gulden en eenige stuivers! 't Is een
+luttele en bovendien een zeer negatieve bezitting, met het oog op den
+inhoud van de lade, die hij het eerst had geopend. De groote schulden
+zijn wel alle door de hulp van den notaris kunnen vereffend worden,
+maar hoeveel is er niet nagekomen, en om zich telkens weder bij den
+notaris aan te melden, dat stuitte hem tegen de borst.
+
+--Neen de praktijk moet het goedmaken, en langzamerhand zal alles
+terechtkomen.
+
+--Desnoods kan hij zijn weinige vrije uren aan het schrijven van
+eenig medisch werk besteden; een populair boek 'twelk men flink
+honoreeren moet.
+
+--Maar voor het oogenblik?--Aan Woudberg wil hij tweehonderd
+gulden terugzenden. Woudberg is een beste jongen, maar 't was
+niet te dulden dat _hij_ het huisgezin van dokter Helmonds broeder
+onderhouden zal. Tweehonderd gulden!--En het weinige dat daar ligt,
+al ware het voldoende geweest, kan hij het missen? Wat zou het zijn,
+geheel zonder geld te zitten in ... een woning met _twee zalen_! En
+dan, is niet verreweg het grootste deel van dit geld het kwartaal,
+'twelk hij morgen volstrekt aan Thomas moet voldoen! Zie, hij
+had geen onwaarheid gesproken: 't Ligt hier immers klaar in zijn
+schrijftafel.--Goddank! daar wordt het eensklaps voor zijn starenden
+blik als brak de dageraad aan: _Donerie's monument_! Een andere
+kleine lade is ras geopend.--Naast eenige papieren, inteekenlijsten
+en correspondentiën over het op te richten gedenkteeken--ligt een
+kleine portefeuille. Helmond, die zich gaarne met het bewaren van de
+reeds ingekomen gelden heeft belast, neemt haastig de portefeuille en
+... Neen, leg neer, dat is misbruik maken van vertrouwen. Dit geld
+moet tot het bestemde doel onaangeroerd blijven!--Maar is er dan
+niets, volstrekt niets meer in de roode tasch, waarin hij vroeger
+als vrijgezel zijn schatten bewaarde?--Hij kan dien ouden getrouwe
+toch licht nog eens even inzien. Er was links immers zoo'n klein
+zakje waarvan de voering wat loszat; wie weet of daarachter...? Wie
+weet?--Neen! de flauwe hoop is reeds in damp verdwenen. Al de zakken en
+binnenzakjes van de roode tasch, werden doorzocht, maar niets was er
+te vinden. Deze schatbewaarder van weleer, was, evenals boer Dirksen,
+nóg rood, maar dood!--Hu! welk een _dwaze_ gedachte was dat! Daar is
+iets krankzinnigs in zulk een gedachte ... Krankzinnig!--Stil, hij mag
+zelfs aan dat woord geen plaats geven, 't Is natuurlijk dat hij wat
+overspannen is. 't Wordt hoog tijd naar bed te gaan. Doch de brief die
+daar ligt moet voltooid, en aan hetgeen erin staat moet voldaan worden.
+
+--Waarom mag hij dan eigenlijk die tweehonderd gulden niet _leenen_
+van de zeshonderd en vijftien, die men reeds voor een eenvoudig
+gedenkteeken op Donerie's graf bijeen heeft gebracht?--Waarom? Omdat
+toevertrouwd geld ons heilig moet zijn. 't Is het geld ter vereering
+van een geliefden afgestorvene.--Geld?--Mag dit doode _bankpapier_
+de tolk dier vereering heeten? Neen, 't zal slechts het loon worden
+voor den arbeid. Het _monument_ zal de vereering dier nagedachtenis
+wezen. Dit geld kan door ander vervangen  worden, indien het maar
+gereed ligt wanneer men den arbeid betalen moet. Waarom zou hij
+niet...? Nee! _Nee!_" zegt Helmond eensklaps overluid, en hij schrikt
+schier van zich zelven. "_Nee!_"
+
+En toch, slechts luttele seconden later heeft hij zijn besluit
+gewijzigd: Van zich zelven had hij niets te geven, maar wat dáár
+in geld lag--het geld voor dat monument--immers hij mocht het met
+recht voor een groot deel het zijne noemen. Zie maar, het gouden
+repetitie-horloge met den zeer zwaren horlogeketting, waarvan hij zich
+nu ontdoet, het wordt in de lade gelegd naast die kleine portefeuille
+waaruit hij twee--neen vier biljetten van honderd gulden genomen
+heeft. En--geld, geld, geld, bonst weder het hoofd. Maar immers, zijn
+daad kan zelfs den toets der strikste eerlijkheid doorstaan. Ligt
+daar geen waarde voor waarde!?
+
+Zooeven had de pendule halftwee geslagen. Helmond schreef weer, en
+sluit nu zijn brief.--Alles was stil, doodelijk stil.--Een geweldig
+schellen aan de huisdeur klinkt eensklaps door de holle woning en
+doet den wakenden dokter hevig ontroeren, 't Verschijnsel dat men
+in den nacht aan een doktershuis de slapenden komt wakker maken,
+is zeker niet vreemd, en in denzelfden stond begrijpt Helmond dan
+ook dat men voor een zieke zijn hulp komt inroepen; doch in deze
+oogenblikken was het zeker niet onnatuurlijk dat Helmond, bij 't
+hooren van den hellen klank, is overeind bevlogen met een gevoel,
+alsof men hem op een misdaad kwam getrappen.
+
+Eerder dan men verwachten kon heeft de dokter zich hersteld. Snel zijn
+kamer verlatend is hij op het breede bovenportaal naar het raam gegaan
+'twelk op 't marktplein uitziet.
+
+Het raam opgeschoven, roept hij naar buiten:
+
+"Wie daar?"
+
+"Ik!" klonk het antwoord, 'twelk zeker het meest voor de hand lag;
+doch spoedig ook werd die inlichting achtervolgd door de bijvoeging:
+dat menheer Van Hake liet zeggen of dokter, als hij 't eenigszins
+kon doen, toch alsjeblieft dadelijk bij vrouw Sturk wou komen, 't
+Was noodig, en de kuiper ging zoo vreeselijk aan. Als dokter niet
+kwam dan zou de kuiper gek worden, zeidie, want vrouw Spanning had
+hij al gedreigd de deur uit te smijten.
+
+--Van Hake! Vrouw Spanning!--Helmond begreep niet wat dit alles
+beteekenen moest. Maar, duidelijk klonk het naar beneden:
+
+"Zeg dat ik aanstonds zal komen."--En het raam ging weer dicht.
+
+
+
+
+
+
+
+ZEVEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Des anderendaags morgens ging Bus, de nieuwbakken huisknecht--die toch
+zijn oude functies bleef waarnemen--reeds zeer vroegtijdig naar het
+nieuwe doktershuis. Het was tegenwoordig halfvijf wanneer hij aan de
+tuinpoort schelde--niet om de meisjes "die katten" te doen opstaan,
+maar om ze de rust te gunnen wanneer ze hem maar, inplaats van open
+te doen, den sleutel van bovenneer toewierpen.
+
+'t Zoldervenster werd eenige oogenblikken later geopend, en de
+nachtmuts van Kaatje, waarin een aardig ondeugend gezicht stak,
+vertoonde zich in de hoogte, en Kaatje wierp hem den sleutel toe.
+
+"Zoo, ben je daar ouwe palfrenier. Pak aan! Klets.--Da's jammer, 't
+was op je neus gemunt. Ons roepen om zes uren hoorje! Een kwartiertje
+erover is ook goed. Zorg dat je water voor onze koffie hebt, taaie! En
+zie wat er op de lei staat. Bezoer!"
+
+Bus zag wat er op de lei stond:
+
+"Daadelijk die briev in je naamgenoot bezorgen ouwe slaaprok."
+
+--k'Hem!--Bus vond den brief bij de lei liggen. Aan 't adres van
+mijnheer Debecque. Ja die moest vroeg bezorgd worden, en hij zal hem
+dan maar 't eerst naar zijn "naamgenoot" brengen--k'hem--maar wat er
+op die lei staat dát zal nog eerder weg: En Bus veegt de lei schoon.
+
+Toen Kaatje een paar uren later dokter en mevrouw ging "kloppen",
+toen was mevrouw reeds bij de hand, want ofschoon zij nog geheel
+in nachttoilet was, aanstonds opende zij de deur der slaapkamer,
+en gaf Kaatje bevel om het briefje aan mijnheer Debecque, dat dokter
+gisterenavond gegeven had, nog niet weg te sturen, maar wel de twee
+brieven, die nu op het portaaltafeltje lagen. Kaatje moest goed
+toezien, de brief naar Amsterdam moest worden aangeteekend zooals
+dokter gezegd had.
+
+Voorts zouden de meiden immers wel _heel, heel_ stil zijn, want dokter
+is bijna den ganschen nacht uit geweest, om vier uren thuis gekomen
+en nu pas ingeslapen. Mijnheer had ook dit recept voor zich zelf
+geschreven; Bus moest er dadelijk mee naar mijnheer Van Hake gaan,
+en dan meebrengen 't geen deze hem geven zou. Tegen acht uren zou
+hij mede een vigilante bestellen, want dokter moest vroeg naar _De
+Schebbelaar_. Maar sust! geen leven, en vooral geen geklop meer.
+
+--Wel heerejee, zegt Kaatje bij zich zelve, nu haar mooie mevrouw de
+deur weer dichtdoet: Zukke kinders! wat al complimenten! Wel heerejee,
+kun je ook nog meer in één adem een mensch op z'n lijf jagen!--Bon,
+best, 't zal allemaal plaats hebben; maar als Bus al die viezevazen
+moet doen, dan kan Kaatje messen slijpen en aardappels schillen en
+schoenen poetsen. Mersie zeit de Franschman; we kunnen dat luchtje
+zelf wel scheppen. De brieven da's één; 'en wandelingetje naar Zoethout
+is twee; 'en viselantje is drie, en--Careltje van den bakker da's vier.
+
+"Waar heb jij dat briefje voor Debek Bus?"
+
+"Al bezorgd Kaatje."
+
+"Domme eend; dat moest niet."
+
+"En 't stond op de lei?"
+
+"Nu taaie, wat is 'en lei! Als 't _schrift_ was; maar leischrift kun
+je immers uitvlakken."
+
+Bus had Kaatje wel eens eventjes met dien schoenborstel...... maar.....
+
+'t Is gelukkig voor Kaatje dat ze er zoo schalks uitziet en zoo'n
+mooie rooie kleur heeft, want anders: "'t is een dierazie!"
+
+Kaatje vond de morgenlucht allerverkwikkendst. Met den huissleutel
+boven op de beide brieven; een schoonen boezelaar vóór, en een hagelwit
+mutsje op, stapt ze zeer langzaam het marktplein over. Wat zou ze
+_eerst_ doen?--Dat eind naar de post lag uit den weg. Careltje van den
+bakker stond nu zeker met de mooie forsche armen--zoo natuurlijk--in
+de bakkerij voor 't open raam aan den wal; niet ver van Zoethout;
+niet ver van de vieselantes. Zal ze eerst de brieven bezorgen? Maar
+als Careltje dan eens in dien tijd gedaan had.... Ze zal de brieven
+'t laatst bezorgen, welzeker, da's sekuurder.
+
+"Goeje morgen vrijster! Kaatje van dokter Helmond niewaar? Iets
+verloren? Je stondt zoo in gedachten. Toch alles wel thuis?--Zoo
+vroeg al op 't pad!"
+
+"Wat meen je menheer?" vraagt Kaatje strak.--'t Was de klok.
+
+"'k Zal 't je zeggen. Juist op weg om even bij jelui
+aan te loopen. Gisteren gehoord, dokter niet heel fiksch
+was. Watblief? Treurig geval met boer Dirksen niewaar? De heele stad
+vol van. Je zult er alles van weten."
+
+Kaatje wist van niets; maar van dien gek met z'n spillebeenen begeert
+ze niets te vernemen.--Careltje kwam toch óók overal en wist evengoed
+alles.
+
+"Of dokter van nacht al of niet is uitgeweest?" herneemt Kippelaan:
+"Watblief? 't Is maar eenvoudig een vraag. Vrouw Sturk, je hebt het
+gehoord; treurig afgeloopen niewaar?"
+
+Kaatje brandt van nieuwsgierigheid om al het nieuws te hooren
+waarvan ze niets vernam, en waar haar meester zoozeer in betrokken
+schijnt. Maar van die klok met z'n gewauwel wil ze niets weten. Ze zal
+'em in 't riet sturen, en dan als de wind naar Careltje!
+
+"Om je de waarheid te zeggen menheer Kikkelaan...."
+
+"Kippelaan m'n lieve meid! _Kippelaan_, Jules Janin!"
+
+"Juist, ik wou maar zeggen dat de dokter zoo gezond is als 'en visch;
+dat ie den heelen nacht rustig heeft geslapen, en ook nog in lange
+geen plan had om op te staan. Nee, in't geheel niet. Nou, als jij,
+menheer Kikkelaan, zoo'n jonge vrouw hadt, dan... Atjuusjes!"
+
+"Kaatje, m'n lieve.... à propos?"
+
+Kaatje omziende: "Hê, riep je me?"
+
+"Nee, roepen niet. Maar ik zie je den Hoenderveldschen kant opgaan,
+terwijl je daar brieven voor de post hebt...."
+
+"O wou _jij_ die voor me bezorgen! Jongens ja, dan zou je 'en
+bolletje zijn."
+
+Kippelaan heeft een sterk bewijs van aarzeling gegeven:
+
+"Bezorgen!--_tuterletu! bezorgen!_ Wát zeg je, _deze_
+frankeeren!--ei!--Ja maar m'n lieve Kaatje, je begrijpt...."
+
+Eensklaps, nadat hij vlug de adressen had gelezen--waarom 't hem
+inderdaad voor 't oogenblik slechts is te doen geweest--neemt hij de
+brieven met een merkbare gejaagdheid van Kaatje aan; steekt ze zeer
+haastig in den zijzak van zijn jas die hij aanstonds dichtknoopt,
+en Kaatje groetend stapt hij haastig voort.
+
+Weinige minuten later bevindt Kippelaan zich met de beide brieven op
+zijn slaapkamer, die de achterste is der beide bovenvertrekken welke
+hij bewoont, en onder andere dit verschil heeft met de zitkamer, dat
+hier slechts twee, en vóór--behalve een kleintje--drie spionnetjes
+uithangen.
+
+Kippelaan had het onbeschrijfelijk warm. De gordijn voor het venster
+wordt neergelaten. Ontelbare malen heeft hij van dat venster naar de
+deur gezien.--Ha! nu was het gevonden! Twee stoelen worden er tegen de
+goed gesloten deur gezet, en, dwars over die stoelen ligt al spoedig
+het beddetafeltje, beladen met zooveel wit en blauw aardewerk als er
+maar voorhanden was en op den zijkant kon geplaatst worden.
+
+In 't sleutelgat der deur zit een watje.
+
+--Phu! Kippelaan krijgt het waarlijk al te benauwd.--Wil hij
+kwaad!? Waarachtig niet! 't Is zoo goed als een bestiering. Jawel,
+een _bestiering_! Praatjes, allemaal praatjes werden er
+rondgewauweld.--Kippelaan kan dat gewauwel niet velen--en een weldaad
+zou het voor de familie Helmond en aanverwanten zijn, indien men
+uit echte bron aan al die praatjes een eind kon maken. En, _twee_
+brieven van den dokter zelf zullen alles bevatten wat men te weten
+noodig heeft. Welzeker, familie-omstandigheden zal men vernemen uit
+den brief aan juffrouw Van Barneveld--het ideaal enfin,--en financieele
+zaken uit een brief met drie lakken naar de groote koopstad.
+
+Ofschoon zedelijk verplicht tot de inzage van brieven, die hem
+"zoo ongezocht in de handen werden bestierd", aarzelt Kippelaan
+toch, aleer hij tot de voorgenomen operatie besluit, 't Was anders
+doodeenvoudig; de spiritusvlam onder de bouilloir brandt fiks, en het
+theewater dat alreeds van de kook was geraakt, begint weer te razen
+dat het een lust is. En zie, terwijl de brief aan Jacoba, die in
+een gom-couvert was gesloten, nu reeds op den geopenden ketel ligt,
+steekt Kippelaan ter ontzegeling van den gelakten brief, een mes in
+de groote spiritusvlam, meenend dat het hem gemakkelijk zal vallen
+door middel van een gloeiend mes, de zegels, zonder de stempels te
+beschadigen, wat los te maken.--Er stond hem zoo iets van voor.
+
+Gedurig naar de gebarricadeerde deur, en een paar malen zelfs naar het
+donker onder zijn ledikant ziende, heeft Kippelaan nu reeds--ofschoon
+met eenigszins bevende vingers--den brief van Jacoba uit het losgelaten
+couvert genomen. En.... hij zal smullen:
+
+"Lieve Jacoba, beste zusje!"
+
+
+
+--O God wat is dat!? Men klopt op de deur:
+
+"Hé! Watblief? Wie is daar?"
+
+--Heeft hij goed gehoord, zijn ze daar om de brieven!.... O goeje
+God!..... Watblief!?"
+
+"Kan ik er niet in; scheelt er wat aan?" roept men van buiten.
+
+"Nee niemendal.... Een beetje ingeslapen!"--Lieve hemel! Het klamme
+zweet parelt hem onder den neus. Jacoba's brief is reeds tot een bal
+ineengefrommeld.--Waar blijft hij er mee.....? Ha! In den ketel! Voort,
+zóó, het deksel er op!
+
+"Maak 'em open menheer!"
+
+--Openmaken! Nee waarachtig niet! Althans hij heeft geen idee gehad
+om er iets uit te nemen.
+
+"Maak de deur dan eens open menheer!"
+
+"De _deur_! Ahzoo. Jaja! Dadelijk hoorje."
+
+--Nee, dien brief met waarde in den ketel te stoppen, dat ging
+niet.--In 't bed! onder de matras, tot nader order. Goeje hemel,
+hij beeft over al zijn leden.
+
+Kippelaans hospita hield er een looper op na "voor zekere gevallen,
+weet u, dat er een sleutel zoek was. Ze heeft dien looper maar even
+gebruikt omdat menheer waarschijnlijk iets scheelde. En, terwijl ze nu
+met fermeteit de deur opent teneinde te zien wat Kippelaan weerhield
+om den brief aan te nemen dien ze hem brengen kwam, geeft de dikke
+hospita een gil van ontzetting, want, met een vreeselijken slag,
+die haar gansche woning deed dreunen, sloegen honderden scherven van
+glas en aardewerk met beddetafel en stoelen voor de voeten van den
+rillenden Kippelaan neer.
+
+
+
+Intusschen heeft Kaatje, van haar Careltje, die trouwens een groote
+Carel is, een heeleboel nieuws vernomen. Ten eerste vernam ze "met
+ijzing" 'tgeen er van _De Schebbelaar_ bekend werd, en hoe er over
+de handelwijze van haar heer en meester wordt geoordeeld, 't Was God
+geklaagd om iemand zoo aan z'n eigen over te laten, en willens en
+wetens met een gerust hart de eeuwigheid in te sturen. Als er zóó met
+het rijke volk als Dirksen wordt geleefd, zei Careltje, dan kunnen
+menschen als wij en ons-gelijken wel op de vingers natellen hoeveel
+we zoo'n dokter waard zijn; hij mag dan zoo knap wezen als de neef
+van menheer Kippelaan."
+
+"Ja, maar Kippelaan zei al gisterenavond dat ie 't vak voor z'n
+pleizier dee;" verzekert de molenaar die mede aan de bakkerij was
+gekomen.
+
+"Maar dat is juist het gemeene;" herneemt Careltje, en wrijft met zijn
+"natuurlijken arm" een kruimel deeg van de wang: "Als dat dan waar
+is--zooals gisterenavond de smid ook al gehoord had--dat ie namelijk
+een vondeling en 't kind van een schatrijken graaf zou wezen, dan
+zeg _ik_ dat zoo'n man d'r uit moest scheien met tongen te bekijken
+en de menschen naar de eeuwigheid te helpen."
+
+"Een graaf!" zegt Kaatje, vuurrood geworden: "Is hij een graaf! Ben
+ik bij een.....?"
+
+"Jawel, dat zeggen ze allemaal. 'En mooi ding! 'En graaf met 'en
+apetheek. 't Is schande!"
+
+"Voor vier duiten drop!" grinnikt de molenaar.
+
+"Nee maar gekheid is gekheid;" herneemt Careltje die geen
+gekheid verstaat: "Ze hebben--niewaar Kaatje--gisterenavond visite
+gehad?"--Kaatje knikt--"Zie-je, gesmuld en gebrast! En dan intusschen
+iemand te laten doodkrimpen die, zooals ze zeggen, Godsterwereld
+niks mankeerde, en dat omdat meseu de dokter z'n eigen liever op zijn
+gemak zet."
+
+"Nee Careltje, gemakzuchtig is ie niet, da's niewaar. Ik zie 'em
+tegenwoordig dikwijls heen en weer draven naar dien wal dat ie d'r
+bleek van wordt. En dat moet ie om die aptheek. Ik zei: as ie 'm in
+z'n huis nam; zoo'n kazerne van 'en huis! maar daar heeft mevrouw
+geen zin in. Nee gemakzuchtig, nee!"
+
+"Maar ik zeg," valt Careltje in, terwijl hij, om Kaatje niet af te
+stooten, haar met den natuurlijken arm om den hals pakt: "ik zeg
+dat jij gelijk kunt hebben, maar dat ik gelijk heb ook; of zou je me
+willen aanpraten om ooit weer 'en dokter te roepen die, God beter't,
+binnen ééne twaalfuur tweemaal naar zich fluiten laat?"
+
+"Tweemaal?"
+
+"Ja waarachtig meid;" valt de molenaar in: "Weet je dát nog
+niet? Vrouw Sturk heeft ze van morgen tegen halfdrie ook al genacht
+gezeid.--Verknoeid! 't Was niet alles in orde. Van Hake de bediende--je
+weet wel--had verteld dat z'n baas ziek was, en geraden om vrouw
+Spanning te halen..... Maar jawel, 't is verschrikkelijk! Toen dokter
+dan eindelijk toch om 'en uur of twee was komen aansukkelen, toen
+had de kuiper juist in woede vrouw Spanning de deur uitgesmeten.
+
+"Heere beware!" zegt Kaatje.
+
+"Ja, en wat het ergste was: van de kunst was er geen heil meer te
+wachten. Gekonfiskeerd! 't Mot er toen gerookt hebben van belang,
+en ze zeien dat Sturk hem een pak slaag had gegeven, niet gering!"
+
+"Nee, da's gelogen!" valt Careltje in: "Menheer Kippelaan, die voor
+een half uurtje hier even aan 't raam was, wist alles precies van Mie
+de schoonmaakster: Sturk zou dokter zeker aan 't huis zijn gekomen,
+maar menheer Van Hake had hem tegengehouden, en een oogenblik later
+gelegenheid gevonden met den dokter door een zijdeur te ontkomen. Van
+Hake moet nog een leelijken veeg hebben gekregen. Maar 't was ook
+meer dan erg! Zoo'n wurm van een vrouw......!"
+
+"Nee maar 't is gruwelijk! 't is helsch zeg ik," herneemt de molenaar:
+"'en leelijken naam hêt ie ook: _Hel-mond_!"
+
+"Ja Dores, daar heb je wel gelijk aan, al 'en heel gemeene!" bevestigt
+Careltje.
+
+"Maar als de dokter dan toch ziek was!" zegt een bakkersknechtje,
+die met een langen stok waaraan de natte ovendoek zit, het groepje
+in de deur der bakkerij was genaderd.
+
+"Ziek! wát ziek!" zegt Careltje: "als je ziek wilt wezen dan moet je
+geen anderen willen gezond maken!"
+
+"Maar hij was niet ziek," roept Kaatje, half in den waan dat ze dokter,
+met wien ze toch medelij heeft, door die verzekering nog eenigszins
+in zijn eer zal herstellen: "Hij is gisterenavond zoowat om half elf
+in huis gekomen; heeft--omdat mevrouw al naar bed was--op z'n kantoor
+smakelijk een boterham gegeten, en is toen doodbedaard brieven gaan
+zitten schrijven, blijkens dat er van morgen _drie_ waren om naar
+de post te brengen...." Kaatje heeft bij deze laatste mededeeling
+eensklaps een kleur gekregen; maar men bemerkt het niet.
+
+"Wat heb ik gezeid!? wát!" valt Careltje uit: "Zie je wel dat ie niet
+ziek was! De meid van Sturk die den dokter om twee uur ging halen
+wou het liegen heeten; maar d'r was _licht op 't kantoor_! Menheer
+Kippelaan had het van Hent den klepperman zelf gehoord; en _ik_ zeg:
+d'r brandt geen licht om twee uur op 'en kantoor of d'r moet iemand
+óp zijn!"
+
+"Nee nee," stemt het uit aller mond: "dat spreekt vanzelf; dát is
+bewezen! 't Is schandelijk! Wie zou zoo'n dokter vertrouwen!"
+
+
+
+
+
+
+
+ACHT EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Toen Helmond door zijn Eva, te circa halfacht, met een zoen werd wakker
+gemaakt, en ze hem daarna met haar welluidend: goeden morgen! een
+geurigen kop thee met beschuit toereikte, toen gevoelde hij slechts
+weinig meer van 'tgeen hem, toen hij eindelijk ter ruste ging, voor
+slapeloosheid en zeer waarschijnlijk voor een ziekte deed vreezen.--Al
+zijn de uren die hij sliep slechts weinig in getal geweest, ze hebben
+hem zonderling verkwikt. Neen, ofschoon hij zijn hoofd rechts en
+links keert, de pijn is geheel verdwenen. De sombere voorstellingen
+die hem door het brein spookten toen hij zich bevend van overspanning
+tot slapen heeft gelegd, al die sombere visioenen zijn voorbijgegaan.
+
+--En zie, zijn Eva, de schoone Hebe in haar gracieus morgenkleed, ze
+staat daar als een toonbeeld van zorgende liefde.--O goede God! nu
+ziet hij eerst hoe innig lief dat prachtige kind hem heeft. Zij is
+in zorg geweest, over hém! Ze heeft gevreesd dat hij te vroeg zou
+wakker worden. Ja dáárom hield zij de vensterblinden ter halverwege
+gesloten ofschoon ze de ramen heeft opengezet, dewijl hij daar zeer
+op gesteld is.
+
+En zie, daar kwam ze nu zelve met den verkwikkenden drank:
+
+"Eva!"
+
+"Lieve August, gaat het beter? Waarlijk beter?"
+
+Helmond knikt, maar antwoordt niet. Hij ziet haar slechts in de
+schoone oogen; drukt haar fijne hand, en dan haastig den blik van haar
+afgekeerd naar de binnenzij van het ledikant, verdringt hij iets,
+'twelk hem uit het hart naar het oog is gevloeid. Goede God, was er
+voor haar dan niets beters weggelegd dan de vrouw te worden van een
+eenvoudigen dokter! Zie, daar is wat hoogers, iets vorstelijks in die
+vrouw; en ja, bij al die gaven van schoonheid en talent, toont ze,
+in de liefde voor vader en echtgenoot, een engel te zijn.
+
+"Eva!"
+
+"Wat is er dan beste?"
+
+"Ik ben zoo gelukkig Eva."
+
+"Nu lieve man, dat klinkt me waarlijk als muziek in de ooren. Ik
+heb van nacht den heelen tijd allerlei gekheden gedroomd, en ook dat
+je heel boos op me werdt; en je grijnsde me zoo akelig aan.--Ja ik
+weet het zelf niet meer: ik droomde dat we te Parijs waren, en dat we
+meespeelden toen ze de Faust gaven. Eerst was jij Faust en toen.... ik
+weet niet, toen werdt je eensklaps Mephisto, en, toen schreeuwde
+je me zoo akelig toe: "Et Satan conduit le bal," o zoo akelig. Zie,
+'t is allemaal gekheid, dat weet ik wel; eerstens beduidt het niets,
+en tweedens hecht ik niemendal aan droomen; maar zoo'n gezicht blijft
+je 's-anderendaags soms zoo bij. Toen je van nacht met hoofdpijn heel
+onplezierig thuis kwaamt, toen dacht ik, daar heb je 't al met dien
+naren droom; als hij nu maar niet ziek wordt!--Ik heb er je niets
+van gezegd, hoewel ik er erg vervuld mee was. Maar mijn lieve man,
+nu kun je ook best begrijpen hoe heerlijk ik het vind om je, bij
+'t wakkerworden 't allereerst te hooren zeggen: Eva, ik ben zoo
+gelukkig!--Komaan mon cher monsieur le comte--nu wacht maar, ik geef
+den moed nog niet verloren, al was papa er wat tegen,--komaan, we
+zullen aan geen akelige droomen meer denken; peuzel jij die beschuitjes
+nu maar op, dan zal _ik_ je eens laten kijken hoe heerlijk vandaag het
+zonnetje schijnt, 't is een lust!"--Eva opent nu de vensterblinden,
+en, aanheffend zingt ze tevens met haar klankvolle stem, zoodat men
+zich in den zonneschijn zou wanen al zag men den regen ook stroomen:
+
+
+        "O Sonnenschein, o Sonnenschein,
+        "Wie scheinst du mir in's Herz hinein.
+        "Weckst drinnen lauter Liebeslust,
+        "Dass mir so enge wird die Brust!
+        "Dass mir so enge wird die Brust!"
+
+
+Een kwartier later is Helmond gekleed.
+
+Ofschoon hij zich wel iets minder frisch gevoelt dan bij zijn
+allereerst ontwaken, toch moet hij bekennen dat het oneindig beter
+met hem is dan hij heeft kunnen verwachten. Daar komt zijn lieve
+vrouw alweder met een kop thee in het slaapvertrek.
+
+"Eva, mijn eenige schat, mijn zonneschijn!" zegt Helmond en sluit
+haar in zijn armen; en dan, dan hoort hij ook van háár een schier
+nog welluidender toon dan daareven; want ook zij heeft gezegd: dat
+ze nu zoo _recht gelukkig_ is.
+
+En Eva had waarlijk reden om zich gelukkig te gevoelen. Nu ze haar
+woning had, en er alles zoo heerlijk was ingericht, nu waren voor
+'t oogenblik haar liefste wenschen vervuld. De kleine katastrophe
+van gisterenavond zou zeker geen gevolgen hebben, en, als zij het
+maar eens van de rechte zijde aanpakt, dan zal papa wel meer zwak op
+dien adel krijgen. Het voornaamste, waar het op aankwam, bleef toch
+het _bewijs_ dat men aanspraak op dien titel had, en dat bewijs was
+reeds in handen van den majoor. Welnu, een klein beetje geduld; en
+dan, wanneer zij _èn_ Helmond er maar op blijven aandringen en zich
+dankbaar betoonen, dan zal de majoor --tegen restitutie van onkosten,
+natuurlijk omdat hij aan al die stukken en bewijzen met zooveel moeite
+gekomen is,--ze wel aan _hen_ afstaan.
+
+Ja, Eva voelt zich recht gelukkig, want ofschoon het briefje aan
+de Debecque's toch al verzonden was--omdat Bus beter hard draven
+dan dienen kan--ze heeft nu alle hoop dat August, wanneer hij zich
+zooals hij zeide wèl blijft gevoelen, ten genoegen van zijn vrouwtje
+nog een tweede briefje zal schrijven om die uitnoodiging tóch maar
+aan te nemen.--O die goede August! hij heeft immers voor 't grootste
+deel uit zorg voor háár bedankt.
+
+--Nu, dat behoefde waarlijk niet, haar hoofdpijn van gisterenavond
+heeft niets te beduiden gehad, en August zelf--waarlijk ze is er zoo
+blij om--hij voelt zich weer heelemaal fiks. Hoor, hij vraagt haar
+zelfs om nog eens dat lied: _Natuur is mild_ te zingen!--Wat ziet
+hij haar tevreden aan! Ja als ze het nu wilde doordrijven.... van die
+groote partij hier aan huis tegen haar jaardag --ja, ze weet dan zeker
+dat hij toe zou stemmen. Maar 't is nog niet noodig; en als men maar
+eerst bij de Debecque's is geweest, dan komt die partij op haar jaardag
+vanzelf. Ze weet nu immers zeker dat die hooggeprezen zuinigheid
+iets is, waar men voortaan maar zonder veel woorden overheen moet
+glijden; 't is een zwak dat het mannetje zich graag wat armoedigjes
+voordoet. Nu, in zulke scholen maakt men zulke leerlingen. Maar
+_gierig_, nee gierig is hij niet. Wat die nachtpraktijk betreft,
+daar _moet_ hij van afstappen, dáárdoor alleen is hij met zoo'n dolle
+hoofdpijn en zoo laat naar bed gegaan. Mettertijd, als het gelukt met
+dat overbrengen van papa's titel op hem--en waarom niet--dan moet hij
+de heele praktijk maar neerleggen. Iemand die bezigheid wil hebben kan
+ze altijd wel vinden. Men behoeft daarvoor niet de slaaf van iedereen,
+ja van je minste plebs te wezen. Hoe heerlijk al, dat men tenminste
+hier van die aptheeklucht bevrijd is. Bah! zoo'n aptheek!
+
+O voorzeker, Eva voelt zich nu recht gelukkig; alles, _alles_ lacht
+haar weer toe; en zie maar, het allermeest haar lieve August.
+
+Doch Eva weet niet dat Helmonds glimlach, nu hij de vigilante ziet
+voorkomen en haar straks een zoen tot afscheid geeft, een zeer
+gekunstelde wordt; neen, want hij heeft haar niets gezegd, niets van
+zijn val, niets van het gebeurde op _De Schebbelaar_, en niets van
+den nacht aleer hij--Goddank, een weinig mocht slapen.--Waartoe haar
+onnoodig zijn leed te klagen; immers hij had haar vroeger vermaand
+dat de praktijk alleen voor den dokter is.
+
+'t Was reeds laat in den voormiddag toen dokter Helmond aan zijn
+woning terugkwam.
+
+Eva meende te bemerken dat hij wat somber gestemd was.
+
+Of hij zich weer minder wel gevoelde....?
+
+"Nee Eva, nee; ik heb wat heel veel zieken bezocht, en er zijn er
+die van een dokter meer verlangen dan redelijk is."
+
+"'t Is een nare betrekking August, ik heb dat altijd gezegd. Geen
+oogenblik ben je zeker van je tijd; dag en nacht altijd voor Jan en
+alleman te moeten klaarstaan, en misschien nog heel dikwijls ondank
+voor zorg en moeite tot loon te krijgen!"
+
+Er was veel waars in 't geen Eva zeide.
+
+"Ja 't is jammer kindlief, dat het onverstand der menschen ons zoo
+dikwijls moet bedroeven. Waarlijk er is geen edeler werkkring dan de
+mijne. Maar, als men het onmogelijke eischt...!"
+
+"Heeft men dat nú gedaan August?"
+
+"Och--nú, en alle dagen. Maar wij zetten er ons overheen.... wij...."
+
+"Welzeker," valt Eva in: "in jouw plaats beste man, zou ik nooit naar
+eenig praatje van het wauwelig gemeen luisteren, dáárvoor sta je te
+hoog èn als dokter én door je.... andere maatschappelijke positie.--Als
+ik in je plaats was August, weet je wat ik dan deed?"
+
+"Hé?" vraagt Helmond in gedachten.
+
+En Eva zegt fier:
+
+"Wel, den eerste die mij een woord durfde tegenwerpen of zich
+aanmatigen om mij in mijn praktijk de wet te stellen, dien zou ik
+_bedanken_ en verzoeken een anderen dokter te nemen."
+
+--Bedanken!--August geeft met een pijnlijk glimlachje een antwoord
+'twelk zijn vrouw--evenals dat glimlachje zelf--op rekening van zijn
+"eenig gebrek" stelt. Immers: "Waar zou de schoorsteen van rooken,
+als wij niet wat geduld oefenden?" heeft hij gezegd terwijl hij zich
+gereedmaakte om nu--na het koffiedrinken, --weer zoo spoedig mogelijk
+naar die nare aptheek te gaan.
+
+--_Bedanken_! heeft August in zich zelven herhaald, terwijl hij buiten
+de kamer en op weg naar het huis aan den wal, een paar malen de hand
+aan het hoofd bracht--aan dat hoofd waarin het alweer niet heelemaal
+pluis is.
+
+--_Bedanken_!--Neen zulke ruwe scènes heeft hij nooit te voren gehad;
+ze moeten eenig zijn in eens dokters praktijk. Op _De Schebbelaar_
+gekomen, heeft boer Geurtsen--de aanstaande toeziende voogd der tien
+minderjarige kinderen--hem zoo mogelijk nog brutaler dan den vorigen
+avond onder de oogen gezien, en gevraagd, of hij niet begrepen had dat
+hij op _De Schebbelaar_ had uitgediend, en niet zoo "leep was om te
+vatten, dat de heele perementasie van de Dirksens en Geurtsens--over
+meer dan achttien hofsteden verdeeld--voortaan d'r eigen wel zou
+wachten om 'en dokter te nemen die zijn patiënten aan d'r eigen
+zelvers overliet, en onverlet den adem liet uitblazen?"
+
+--_Bedanken_! herhaalt Helmond met dien droeven glimlach. Ha! zoo
+moet het maar gaan. Het rijkste deel mijner praktijk te verliezen,
+door.... Neen, de oorzaak had evengoed een andere kunnen zijn.--Maar
+toch, 't klinkt op dit oogenblik zeker uit _haar_ mond al zonderling:
+_bedanken_!--Mijn obstetrische praktijk schijnt door de omstandigheid
+bij Sturk nog bovendien een gevoeligen knak te zullen krijgen.
+
+--Bedanken! in _mijne_ omstandigheden....? Een pleegvader die zich
+misschien reeds heeft voorgenomen om zijn hand voor nu en de toekomst
+geheel van ons af te trekken. Een woning te bezitten waarvan geen
+steen ons eigendom is; een huis dat aan zijn bewoners steeds grootere
+weelde en altijd en altijd meer _geld_ zal vragen. Schulden hier
+en schulden daar; niet onoverkomelijk, neen, maar slechts aflosbaar
+bij een toenemen van praktijk en inkomsten.--Bovendien een broeder
+die gebrek lijdt, en die, ofschoon er hoop op een goede uitkomst
+bestaat--bij een weigering van den pleegvader, toch maar alleen van
+den broeder hulp kan verwachten.--En dat huis aan den wal 'twelk reeds
+tweemaal, doch slechts _in zijn geheel_ is kunnen verhuurd worden,
+'t blijft nog altijd renteloos, dewijl ik immers mijn woord gaf dat
+de arme doktersvrouw het niet zou verlaten, en ook, ja, omdat Eva
+gezegd heeft, geen aptheek in haar nieuwe woning te dulden.....
+
+Zoo denkende treedt Helmond de apotheek binnen.
+
+"Al bezig Thom; dat is goed. Ik kwam Bus tegen, en gaf hem de recepten
+vast mee.--Je zult gemerkt hebben dat er een vijftal minder is dan
+waar ik je gisteren op prepareerde.--Boer Dirksens dood, zal collega
+Biermans voortaan weer wat minder rust gunnen. Nu, de man heeft nog
+ambitie genoeg, en--een groot gezin. Wat zoek je Thom?"
+
+Thomas, die Helmond bij 't binnenkomen ternauwernood had
+kunnen groeten, is "op stikken af". Den lessenaar--terzij van de
+toonbank--heeft hij geopend, en terwijl hij deed alsof hij daarbinnen
+iets zocht, verborg hij zijn aangezicht voor den blik van zijn meester.
+
+"Wat zoek je toch Thom?" vraagt Helmond nog eens. En dan--dan slaat
+de lessenaar neer met een slag, en bedekt Thomas zijn gelaat met beide
+handen, en... Nee, 't is hem onmogelijk! hij kan niet spreken. De keel
+is hem als toegenepen, en de oogen schieten weer vol tranen.--Och God,
+hij had het zoo goed gemeend!
+
+Helmond is zijn jongen vriend nabijgekomen, en legt hem de hand op
+den schouder.
+
+"Nu Thomas, wat is er? Zeg, heb je weer 't een en ander moeten hooren
+dat je om mijnentwil bedroeft?--Ik zal er je maar ineens doorhelpen
+mijn jongen, 't Is niet plezierig, zeker; maar zulke zaken komt men
+te boven. Nu ik zelf hier en daar zooveel overdrevens moest hooren,
+nu ben ik al meer getroost dan gisteravond. Thom, wat er gebeurd is,
+het spijt me, maar mijn geweten zegt me dat ik niet willens een patiënt
+heb verzuimd. In een kleine plaats worden zulke zaken schrikkelijk
+uitgemeten; in den beginne zal mijn praktijk er een beetje onder
+lijden, maar dan..."
+
+"Och dokter!" valt Thomas nu bijna schreiende in: "och, als u eens
+wist hoe ik er kapot van ben; zooveel geschimp en geblaas tegen u,
+en mede door _mijn_ toedoen, door mijn eigendunkelijk handelen! Och
+lieve God! ik meende het toch zoo goed!"
+
+"Thomas, wees verstandig; al kan ik niet goedkeuren wat je hebt gedaan;
+dat je trouw hart het je heeft ingegeven daar ben ik zeker van. Komaan
+Thom, jij met je prettige natuur, je moest me vandaag wat opfleuren,
+maar geen gezicht zetten alsof Polen totaal verloren was."
+
+"Och dokter, hoe zal men lachen als men zich zelf zou willen afranselen
+en op water en brood zetten. U, aan wien ik alles ben verschuldigd,
+ú heb ik door mijn eigenwijsheid schandelijk benadeeld. Jawel, die
+Sturk is een wraakzuchtige vent. Wat boer Geurtsen nog zal zwijgen,
+dat strooit hij uit met een helsch pleizier."
+
+"Ho ho, dat kan toch zooveel niet wezen, 't Was zeker veel beter
+geweest wanneer ik er aanstonds had kunnen zijn; maar vrouw Spanning
+heeft niets bedorven, en de ongelukkige afloop dier bevalling was een
+gevolg van omstandigheden, die geen mensch kon voorzien of verhoeden."
+
+"Hij heeft Biermans gehaald, en deze moet hem hebben toegestemd
+dat een tijdige en betere hulp haar zeker gered had. O, 't is om te
+vertwijfelen dokter!"
+
+"Ik geloof niet Thom, dat Biermans dat gezegd heeft."
+
+"Jawel dokter. Juffrouw Sillemond die zooeven hier was, en haar
+dochter, de vrouw van Winkelaar, kwam _afzeggen_--zoo'n feeks,
+alsof een dokter een barbier was!--diezelfde tang had Biermans zelf
+gesproken, en op haar vragen moet hij met een heel twijfelachtig
+gezicht de schouders hebben opgehaald."
+
+"Ei, is juffrouw Sillemond haar dochter komen afzeggen ... ei!" zegt
+Helmond terwijl hij even pijnlijk glimlacht; maar aanstonds vervolgt
+hij op luchtigen toon: "Ik wou wel eens weten Thom, wat _twijfelachtige
+gezichten_ zijn. Bovendien, iemand die twijfelt weet niet, en iemand
+die er nog op den koop toe de schouders bij ophaalt, bekent tweemaal
+niet te weten.--Zwijg nu hierover Thomas. Gedane zaken nemen geen
+keer."
+
+"Nee maar die Biermans, die te hard en te schriel was om mij, toen
+vader al begon te sukkelen, een beetje met m'n Latijn en scheikunde
+voort te helpen, zoo'n kerel moet ú niet benadeelen door z'n leelijk
+gezicht tot een beschuldigend vraagteeken te verwerken."
+
+"Bedaar Thomas. Biermans is altijd heel wel met me geweest."
+
+"Ja, omdat u een engel van goedheid bent; maar ik weet wel waardoor
+zijn broodnijd tot broodwraak is geklommen, al zet hij in uw gezelschap
+een kermisgezicht. Dat u sedert uw huwelijk, geen avondjes meer
+bij hem komt doorbrengen omdat mevrouw er geen lust in heeft, dat
+steekt hem. Mevrouw moet eens aan Pietje zijn oudste dochter heel
+openhartig hebben gezegd: dat ze den toon bij haar ouders aan huis,
+sinds haar verblijf in Den Haag, niet best meer verdragen kon. Daar zit
+'em de angel dokter: en dan uw mooie huis! ja, wat hij u benadeelen
+kan, dat zal hij niet laten; en och beste _beste_ dokter, dat ik
+nu dien plattelandsscharrelaar zulk een venijnig wapen in de hand
+moest geven!--Och dokter," barst Thom nu werkelijk in tranen los:
+"Och _vergeef_ me,--al ben ik misschien geen wegschoppen waard."
+
+Een groot uur later waren, inweerwil van Thomas' bewogen
+gemoedsstemming, de recepten klaargemaakt, en trok Bus er de stad
+mee in.--Bus kreeg dien dag nog meer te slikken dan al het "bocht"
+'twelk ie in z'n mand had. Maar Bus kon zwijgen, en als Bus antwoordde
+dan zei ie eenvoudig:
+
+"Als Onze Lieve Heer trekt, en dokter trekt, wie zou 'et dan winnen
+hé?" Maar ook een anderen keer:
+
+"Weet jij wát je doen moet? Laat je eerst door Biermans verknoeien,
+en als je dan "verknooien" en voor de pieren bent, zeg dan aan vader
+Abraham: complement van Lange Bus, en dat je 'en gek was!"
+
+Toen Helmond de apotheek wilde verlaten, trad mevrouw Van Hake
+juist uit haar huiskamer de gang in, en verzocht op zeer beleefden,
+schijnbaar eenigszins kouden toon: of zij dokter even mocht spreken.
+
+Helmond schrok onwillekeurig, 't Was hem--doch slechts een
+oogenblik--alsof het weer tikte en klopte in 't hoofd zooals
+gisteravond en in den nacht. Immers 't is nu reeds bijna een maand
+dat het kwartaal was verschenen. Neen, men zal hem dáárom niet te
+spreken vragen, ofschoon het geld hier zeker noodig is, maar uit die
+achterlijkheid kon men licht gevolgtrekkingen maken die hij graag
+voorkomen zou.
+
+"Mij spreken, met genoegen!" zegt Helmond.
+
+De weduwe laat den dokter voorgaan, en doet dan de deur der huiskamer
+zachtjes achter zich toe.
+
+Er was iets bijzonder deftigs, ja schier plechtigs in de wijze waarop
+de weduwe haar jongeren vriend ontving. Haar kleed van eenvoudig
+zwart merinos was geheel in harmonie met de uitdrukking van haar
+gelaat. 't Is te raden dat het haar moeite heeft gekost om tot dit
+onderhoud te besluiten. Thomas weet waarover het loopen zal. Moeder
+en zoon hadden het afgesproken; ze waren er onherroepelijk vast toe
+besloten. Wat er gisteren, wat er in den nacht--mede door Thomas'
+schuld zooals hij blijft volhouden--in dokters praktijk gebeurde,
+het heeft de schaal geheel naar die zijde doen overslaan.
+
+Mevrouw Van Hake mag niet langer van zooveel goedheid misbruik
+maken. Haar wonen in dit huis is een jaarlijksche schade voor Helmond
+van minstens driehonderd gulden. De weduwe van een Van Hake mag dat
+niet blijven genieten om Godswil, wanneer zij bijna zeker weet dat
+haar weldoener zich door wat al te groote toegevendheid, in erger
+moeielijkheden bevindt dan hij toonen wil. --O, had zij vooruit geweten
+hoe het tusschen den generaal en zijn pleegzoon stond, ze zou den
+laatste al vroeger als een moeder hebben gesmeekt, om toch niet toe
+te geven aan de steeds hoogere eischen van zijn schoone maar nooit
+tevreden vrouw; ze zou hem gewaarschuwd hebben, om geen huis te koopen
+waartoe hem de middelen ontbraken, en waardoor hij een reuzentred zou
+vooruitgaan op het pad, 'twelk hem moest voeren tot jammer en ellende.
+
+--Neen, ze heeft het toen niet geweten. Zij had mede geloofd dat
+dokter toch inderdaad van zichzelf nog al middelen bezat, meer dan
+hij gewoonlijk blijken liet. Maar Thom heeft het op _De Zonsberg_
+anders vernomen, 't Was toen te laat voor die waarschuwende stem. Doch
+nu, wat men herstellen kan, dat _moet_ geschieden Mevrouw Van Hake
+zal haar weldoener als vriendin, als moeder toespreken. Raden zal
+ze hem--maar met groote bescheidenheid. En dan, ze zal hem haar
+_stellige_ voornemen meedeelen, om met Thom deze woning te verlaten,
+dewijl ze vast besloten heeft, in een achterstraat zeer goedkoop een
+paar tamelijk nette kamers te huren. waarin ze een kleine stramien-
+en wolzaak beginnen wil.--Muurvast zal ze bovendien weigeren om langer
+voor Thom een honorarium aan te nemen, 'twelk hij waarschijnlijk
+nergens in't heele land, en althans niet in een apotheek als deze, ter
+assistentie van een zelfhandelend dokter, zou kunnen bedingen. Zóó moet
+men tot een zuivere verhouding komen. De omstandigheden gebieden het.
+
+Ofschoon Thomas weet waarover het gesprek moet loopen, zijne moeder
+heeft het gepaster gevonden dat hij er niet bij tegenwoordig zou zijn,
+vooral na hetgeen er dezen nacht gebeurd is.
+
+Maar hoor, nadat de weduwe zich reeds een geruimen tijd met haar
+vriend heeft onderhouden, gaat de deur der huiskamer weer open, en
+roept mevrouw Van Hake met een van aandoening trillende stem naar de
+zij der apotheek:--"Thom! Thom! kom eens hier?"
+
+Thomas spoedt zich zoo snel als hij kan naar de huiskamer.
+
+"Thomas," zegt mevrouw Van Hake terwijl ze gedurig met groote moeite
+haar aandoening bedwingt: "ik ben tegen onzen trouwsten vriend niet
+opgewassen. Zeg _jij_ eens jongen, dat we vast, _vast_ besloten
+hadden...."
+
+"Ja dokter, 't kan niet anders. Moe is er nu overheen. Niewaar moe?--U
+die tegenwoordig zooveel tot uw last hebt, u mogen wij verder niet
+bezwaren. Nee dokter, zeker niet!"
+
+Helmond is voor 't uiterlijke kalm. Indien hij niet wat bijzonder
+bleek had gezien dan zou men zeggen--zooals hij rustig te luisteren
+zit, en nu nog even wacht alvorens te spreken--dat hij daar poseeren
+kon voor de type van een krachtig en helderdenkend man:
+
+"Straks Thomas, ben je me haast wat al te nederig en smeekend geweest,
+maar nu val je weer wat te kras in een anderen toon;" zegt Helmond;
+en dan met gezag: "En mijn antwoord is: Zoolang Thomas, als je bij mij
+in betrekking bent, zoolang blijven onze condities onveranderd. Ons
+contract loopt van jaar tot jaar, ingaande met de maand Mei. Wil je van
+patroon veranderen, dan waarschuw je mij tegen Februari; of, zie je de
+gelegenheid schoon om ergens op billijke voorwaarden een apotheek over
+te nemen--je weet wat ik vroeger aan je vader beloofde--we spreken
+elkander dan nader. Maar tot zóólang geen oproer alsjeblieft; er is
+helaas genoeg gehaspel in de wereld."
+
+"Dokter!" valt Thomas in: "op gevaar af dat ik u nog grief op den
+koop toe: Ziedaar, ik moet het u zeggen: Moe en ik we kunnen, nee we
+_willen_ het brood om Godswil niet langer eten. We willen van iemand
+als u, die al werk hebt om zelf rond te komen... ja sinds u een vrouw
+hebt die..."
+
+Mevrouw Van Hake schrikt van Thomas' woorden, en heft--alsof ze een
+storm wil bezweren--haar beide handen omhoog.
+
+Helmond is opgestaan. Nu is zijn blik zoo gestreng als men dien zelden
+of nooit van hem ziet.
+
+"Zwijg Thomas! Niet verder! Als je me waarachtig een hart toedraagt,
+zooals je nog straks hebt gezegd, en ik altijd geloofde, dan komen
+zulke woorden niet meer over je lippen. _Sinds ik een vrouw heb_
+Thom, ben ik voor alle menschen die ik hoogacht en liefheb, zooals
+voor je brave moeder en voor een trouwen vriend zooals jij, _dezelfde_
+gebleven."
+
+"Och dokter, dokter! Mijn jongen meende dat niet!" smeekt mevrouw
+Van Hake.
+
+Thomas ziet strak naar den grond, 't Is nu alles verloren. O God! Hij
+is een ezel, een gek! een ellendeling!
+
+"Uw zoon meent het goed, maar hij dient van u nog te leeren mevrouw,
+dat men niet alles zeggen kan wat men denkt. Kijk niet meer als een
+arme zondaar Thom!--Hier is mijn hand. O! je hebt van oom Van Barneveld
+wat al te veel fraais vernomen; ik begrijp het." Met klem: "Maar ik
+zeg je, dat diezelfde vrouw mij ten stelligste heeft verboden--ofschoon
+het natuurlijk ook mij nooit in de gedachte zou gekomen zijn--ik zeg:
+diezelfde vrouw heeft mij _verboden_ om uw lieve moeder, op welke
+wijze dan ook, zij het zelfs tegen een ruime vergoeding te bewegen
+tot het verlaten van eene woning, waaraan zij zoozeer gehecht is. Die
+vrouw, Thomas..."
+
+"Maar dokter, mijn jongen zegt waarlijk niets tot Eva's nadeel; hij
+is overtuigd, evenals ik, dat zij het hartelijk meent. Wij hebben er
+de bewijzen van. Hij bedoelde alleen dat uw huishouding zooveel meer
+kost tegenwoordig; niewaar Thom? dat u zoo _heel_ veel uitgaven hebt,
+en dus... Spreek dan Thomas, 't Was goed bedoeld niewaar Thom?"
+
+Van Hake antwoordde niet. Hij stond even strak te kijken, en schimpte
+onhoorbaar met een bijna schreiende nijdigheid op zich zelven:
+
+"Gek! Eigenwijs!--Leg een slot op je tong. Kuiken! Ondankbaar
+schepsel!"
+
+"Geef mij de hand Thomas, en leer te zwijgen."
+
+Thom staart nog voor zich heen, maar eensklaps den blonden krullebol
+opheffend, ziet hij den meester met zijn blauwe--nu droefgetinte oogen
+zoo wonderlijk aan, en zegt op een toon waarvan een ijzeren hart wel
+aan 't kloppen moest raken:
+
+"Weet u wat ik op dit oogen blik zou wenschen...? Ik zou willen dokter,
+dat uw vrouw gerust sliep op 't uiterste randje van een afgrond, en dat
+er dan een paar tijgers aan den eenen kant en een paar hyena's aan den
+anderen kant tot een sprong gereed stonden. Zie, en dan wou ik dat _ik_
+er eens bij was, met een dolk of revolver in de hand! Sakkerloot! tegen
+dat wild gespuis zou ik 't willen opnemen voor haar; ik zou..."
+
+Nu speelde er weer een glimlach om Helmonds lippen.--Thom zou het doen:
+hij meende het, de goede kerel!
+
+"Genoeg!" valt hij in, terwijl hij den vriend nu bewogen de hand
+schudt: "'t Zou Thomas, een vrij kritiek parquet voor je zijn, en
+hoe hartelijk 't mag wezen, ik zou er mijn wijfje maar liefst niet
+aan wagen. Ze moest onder jou heldenstuk eens verschrikt ontwaken en
+van dien rand naar beneden storten. Ziezoo--je sanglante voorstelling
+Thom, heeft ons weer een beetje vroolijker gestemd, en daar het al
+laat wordt, eindig ik ons onderhoud. Hoor eens mijn beste mevrouw,
+weet het nu wel en voor altijd: nooit zullen deze kamers zoolang
+als ú leeft--en God spare u lang voor ons allen--_nooit_ zullen ze
+door iemand anders dan door u en Thomas bewoond worden. _Uw zilveren
+Minerva-beeldje is ons contract geweest._"
+
+Thomas, eensklaps door Helmonds woorden tot de zekerheid gekomen dat
+zijn aangebeden moeder--'t mocht gaan zooals het wilde--levenslang
+in dit huis zal blijven, voelt een innige blijdschap zijn borst
+doorstroomen, en terwijl hij toch aan dat grootste bezwaar denkt,
+valt hij met een hartstochtelijkheid uit die wel eenigszins in strijd
+was met den raad dien hij ging voordragen:
+
+"Moe zeg, als je hier, _hier_ dan eens een _mutsenwinkel_ gingt doen!"
+
+En ja, nu moest Helmond wel lachen alsof er vooraf niets anders
+ware voorgevallen.
+
+"Een mutsenwinkel!" herhaalt hij op eenigszins kluchtigen toon.
+
+"'t Is een grandioos idee van je Thom! Nee voor trotsch m'n vrind,
+hou je me zeker niet, maar zie, eer ik dulden zou dat _jouw_ moeder, de
+vrouw van dokter Van Hake, _hier_ een mutsen..... Foei foei, we zouden
+nog waarlijk aan 't lachen raken.--Basta! Ik moet naar huis.--A propos,
+we hebben nog een klein misverstand uit den weg te ruimen....." Helmond
+heeft een portefeuille te voorschijn gehaald, maar laat die vallen,
+en vervolgt onder 't langzaam oprapen: "Men schijnt dus ook hier wel
+eens te denken dat ik _boven_ mijn financieele krachten ga. Ik geloof
+dat men zich daarover niet bezorgd hoeft te maken. Tot heden heb ik
+nog alles kunnen betalen wat ik schuldig was, en voor 't overige..."
+
+"Maar lieve dokter, wij vragen daar immers niet naar. Straks opperde
+ik alleen het vermoeden....."
+
+"We komen er nu maar niet op terug lieve mevrouw. Hier Thom zijn
+twee briefjes van honderd gulden, hier.--Honderd en twintig moet je
+er afhouden voor het verschenen kwartaal. Heb je niet weerom?"
+
+"Ja maar waarachtig dokter, 't is te veel, 't is..."
+
+"Als je me nu boos wilt maken Thomas, volstrekt...? Nu dan: ik
+verzoek je mij quitantie van de _tweehonderd gulden ineens_ te
+geven, de overblijvende tachtig schrijf ik op het volgende kwartaal.
+Ik hoop dat dit je toonen zal dat men de beste vrienden kan zijn
+zonder elkander _juist_ te taxeeren."
+
+Thomas hoorde beweging in de gang.--Was de straatdeur open
+gebleven?--Nu, dat gebeurt overdag wel meer. Hij ziet de gang
+in.--Neen, er was niemand.
+
+Nadat Helmond weinige minuten later vertrokken was, zag hij
+Kippelaan op eenigen afstand voor het raam van een komenijwinkel
+staan, waarachter echter niets bezienswaardigs was uitgestald. Tot
+Helmonds verbazing, heeft Kippelaan zich haastig omgekeerd zoodra hij
+den dokter bemerkte, en verdween hij om den hoek van een straatje,
+zoo snel als zijn spillebeenen hem vervoeren konden.--Och die brief,
+die waarlijk nog ongeopende brief met de drie lakken, hoe brandde hij
+hem in den zak. Maar hoe hij 't er mee zou aanleggen!? Och goeje hemel,
+hij wist het niet. Misschien zou 't toch maar het beste zijn om eens
+eventjes te zien of de inhoud zooveel angsten inderdaad wel waard was.
+
+Toen Helmond Kartenglimps woning voorbijging, zag hij hem juist de
+deur uitkomen. Eensklaps gevoelde hij weer dat kloppen in 't hoofd
+toen de majoor hem groetend terzij trad.
+
+De majoor sprak van niemendal. Noch van het gebeurde op die conferentie
+gisterenmiddag, noch van een der treurige voorvallen die in Romphuizen
+een paar weken, of langer misschien, het hoofdgesprek zouden uitmaken,
+geïllustreerd met allerlei zeer belangrijke maar meest tegenstrijdige
+berichten omtrent dokter Helmond, zijn relaties, zijn fortuin en niet
+het minst zijne vrouw. Inderdaad, de majoor was zonder eenige rancune;
+zeer beleefd; gepast beleefd. Helmond gevoelt inderdaad eenig leed,
+omdat hij dien man misschien niet altijd juist beoordeelt.--'t Is
+waarschijnlijk nog steeds een gevolg van dien vroeger ontvangen indruk:
+au fond poltron!--Nu ja, maar voor nummer één mogen oud-militairen
+toch óók wel respect hebben.
+
+"Salut! plezierige wandeling majoor;" zegt Helmond bij 't afscheid.
+
+"Bonjour... Eh! wat ik zeggen wou! Altijd tot je dienst
+hoor!" en Kartenglimp maakt een veelbeteekenend knipoogje:
+"_altijd_ tot je dienst, 't Zal wel terecht komen, als eindelijk
+de generaal... begrepen!?... Geen complimenten onder vrienden: a 5
+percent. Gerust! Adieu!"
+
+
+
+Weinige oogenblikken nadat Helmond straks zijn Eva verlaten had, is
+Kaatje met een groote doos in de Oranje-zaal gekomen, de boodschap
+er bijvoegende, dat de menheer uit Utrecht er was, met _dit_--en nog
+een heelen boel meer.
+
+--Ha! hoe heerlijk trof het dat August nú uit is. Hij vond die dingen
+zoo licht vervelend. Juist, dit waren najaarsmantels volgens de laatste
+Gracieuseplaten.--Een fluweelen mantel voor den winter kon ze nu meteen
+bestellen, en dan--wat trof dat heerlijk--kleinigheden voor Woensdag
+als men naar de Debecque's zou gaan. --Ja, voor eenige zaakjes in
+'t belang van 't geheim, daar mag ze ook wel aan denken. O! al ware
+August zelfs thuis geweest, als ze maar 't eerst van de benoodigdheden
+voor dat _laatste_ gesproken had, dan zou hij de rest _ook_ wel hebben
+goedgevonden. 't Was inderdaad zoo'n beste man!
+
+"U zult er dus voor zorgen?--Ja, met kant gegarneerd, eenvoudig
+maar rijk."
+
+"Zeer goed mevrouw, ik hou me dan maar aan den fluweelen mantel van
+de gouverneursvrouw, die is bepaald rijk en deftig."
+
+"Goed, in dat genre tenminste.--Overmorgen heb ik m'n jacquette
+niewaar? We hebben morgen al September."
+
+"We zullen ons best doen mevrouw.--Hoe vindt u dit wit cachemire? Mooi
+voor sorties!--We maken ze voor al de eerste dames. Heel nieuwe
+modellen."
+
+Eva beziet de stof.--Haar sortie is nog goed; ja, maar met _rood_;
+rood is zoo fameus opzichtig; blauw staat veel liever, veel fijner.
+
+"Zou ie _vast stellig_ Dinsdag kunnen thuis zijn?"
+
+"Als 't noodig was morgenavond mevrouw.--Jawel, uw taille _heb_
+ik. Dus met _blauw_?"
+
+"Maar als ie er Dinsdag _niet_ is, dan krijg j'em terug."
+
+"Voor onze rekening mevrouw."
+
+"Zijn dat foulards?"
+
+"Och, eenvoudige zijden schortjes mevrouw, meer voor burgermenschen."
+
+"Wacht die twee zal ik nemen; de meiden loopen altijd met zulke
+verschrikkelijke tafellakens."
+
+"Ja mevrouw, wij zeggen altijd: duurkoop, goedkoop; als de dienstboden
+dat over 't algemeen begrepen dan zouden ze liever wat méér voor hun
+goed besteden. Maar...!" De man trekt de schouders op.
+
+"Maak jelui ook manskleeren?"
+
+"In alle soorten mevrouw. We hebben zelfs kamerleden."
+
+"Dus maak je livrei?"
+
+"Zeerzeker mevrouw. Woudt u den knecht....?"
+
+"Ja, dat is te zeggen, hij is nu uit; en 't is toch beter dat je
+daar later met mijnheer over spreekt. Stuur Dinsdag modellen mee van
+passement, rood met goud. We kunnen knoopen krijgen met.... met ons
+wapen er op?"
+
+"Dat is te zeggen, als u ze laat maken, zeerzeker mevrouw."
+
+"Goud met een dwarsbalk en een kroon erboven;" zegt Eva zacht, en
+onwillekeurig vluchtig blozend.
+
+"'t Zal alles volgens mevrouw haar orders geëffectueerd worden."
+
+"Ja maar dáárover dan een volgenden keer.--Denk aan Dinsdag. De sortie
+in alle geval!"
+
+Terwijl de reiziger straks, op iets gemeenzamer toon, de dienstmaagden
+binnen de strijkkamer tot de bewondering van zijn goederen en
+stalen dwingt, doet hij met de verzekering, dat mevrouw het over de
+dienstboden geheel met hem eens was--namelijk "dat een meid niet beter
+haar fatsoen en eer kan ophouden dan door zich wat degelijk en netjes
+te kleeden"--Kaatje besluiten om "dan maar zoo'n fijne lakensche met al
+die gitten te nemen--wel ja, ze vroeg toch om opslag als ie 'en graaf
+was,--en Jaantje de keukenmeid, om er nog bovendien zoo'n "tierlantijn
+in de lendens op te hangen.--Waarom niet; wat maalde Jaantje om 'en
+riksdaalder; ze zag immers wel dat ze hier voor 't opscheppen waren."
+
+'t Was zonderling, zoo aanstonds heeft Eva aan rijtuig en livrei
+gedacht, en zie--daar staat het nu werkelijk voor de deur. 't
+Moet van een der buitenplaatsen zijn; een licht gentil rijtuigje,
+heerlijk!--Hé! zulk een elegant wagentje met zoo'n paar ranke
+paarden....! Al mettertijd; wie weet! Men moet met August niet alles
+opeens begeeren.
+
+Een weinig achter de zware meubelgordijn verscholen, kan Eva de
+persoon zien die de paarden bestuurde, en nu wacht totdat men den
+knecht die schelde zal hebben opengedaan.--'t Is een jonkman met
+een zeer gunstig voorkomen, levendige oogen, donkerblonde haren en
+een zeer langen lichtblonden knevel. Hij is eenvoudig maar smaakvol
+gekleed.--Eva kent hem niet.
+
+Met een snelle wending is de jonge vrouw naar de deur gegaan, en zegt
+om den hoek tot Kaatje die ging opendoen:
+
+"Als er iemand is die mijnheer moet spreken, zeg dan dat dokter zoo
+aanstonds zal thuis komen."
+
+"Bij u binnenlaten mevrouw?"
+
+"Nee, in de _groote zaal_; en me dan zeggen wie er is."
+
+Eenige oogenblikken later bericht de dienstmeid dat de luitenant
+Hardenborg, de zoon van den baron van _De Poel,_ gevraagd had of
+_mevrouw_ niet ontving.
+
+"O! de zoon van menheer Debecque. Verzoek mijnheer hier te komen
+Kaatje. Als ik schel dan breng je port en fijne glaasjes."
+
+
+
+Zeer verdiept in de lectuur van een der prachtwerken, die zij van
+een kleine tafel heeft genomen, zit Eva in haar fraaien voltaire bij
+'t raam, nu Archibald Hardenborg binnentreedt.
+
+--Te droes! denkt de jonge luitenant, nu hij door Eva zeer minzaam maar
+toch eenigszins hoog-elegant wordt verwelkomd: te droes, die dokter mag
+tevreden zijn. Waarachtig, daar zijn de mooiste Parisiennes niemendal
+bij. En jawel, voor een dokter woont dat hier in een aardig stulpje! De
+oud-burgemeester sloeg het deksel van z'n kist stuk, louter van plezier
+als ie zag hoe prachtig men hier zijn oud foedraal heeft opgeknapt.
+
+"Met schaamte beken ik mevrouw, dat het mij bijzonder lief is u te
+mogen ontmoeten;" vangt Archibald aan. Hij zet zich op een stoel dien
+Eva hem aanwees, en vervolgt: "Een onverwacht opgekomen uitstapje
+naar Parijs, was oorzaak dat ik mijn bezoek--nadat ik u niet thuis
+mocht vinden--eerst nu hervatten kan. Haastige vrienden hebben geen
+ooren voor afscheidsvisites. En toch had ik dit vóór ons vertrek,
+behalve in mijn eigen belang, uit pure dankbaarheid zoo gaarne gedaan,
+want, zonder de trouwe zorg van dokter Helmond zou ik zeker 't graf
+van Abélard en Héloïse niet gezien hebben--hetgeen me trouwens zeer
+zenuwachtig maakte--noch de mooiste vrouw van Europa op één na. Ik
+dacht dat keizerin Eugénie de mooiste was."
+
+"Ah ja, u hebt een reisje naar Parijs gemaakt. Helmond heeft me dat
+gezegd..... Lieve stad niewaar?"
+
+"Interessant, fameus! De Notre-Dame, 't Café Riche, de Louvre,
+Lodewijk XIV op allerlei manieren! De groote Napoleon op de punt van
+een naald!--_Lief!?_ Jawel bij avond _heel veel liefs_, maar meest
+doré au feu. 't Valt minder in mijn smaak."
+
+Eva vond het heerlijk over haar ideaal te kunnen spreken met iemand
+die er pas geweest was, die er zoo vroolijk over kon praten, en van
+wien ze mede wist dat hij een degelijk jongmensch was.
+
+"Maar op gevaar af wat indiscreet te worden," zegt Archibald ten
+laatste, niet zonder een weinigje ironie: "wanneer mevrouw Helmond
+zich waarlijk zoo sterk gevoelt dat ze wel aanstonds opnieuw dat
+reisje zou kunnen maken, en dokter, zooals u zegt, gemakkelijk
+wanneer hij 't wilde een week of drie kon uitbreken, dan--neem mij
+niet kwalijk--dan is het toch wel hard voor de ongelukkige familie
+Debecque, om te moeten vernemen dat er bij dokter Helmond en zijn
+lieve vrouw zoo weinig sympathie voor haar partij bestaat."
+
+Eva bloosde vluchtig terwijl ze glimlachend inviel:
+
+"Maar menheer Hardenborg, _wie_ heeft u dat verteld?"
+
+Er volgde een ophelderende verklaring, die den luitenant volkomen
+bevredigde. Immers aan zooveel vriendelijks als mijnheer Archibald
+haar achtereenvolgens heeft gezegd, en voornamelijk over haar lieven
+man, had zij geen weerstand kunnen bieden.--Nu ja, dat briefje
+was geschreven op een oogenblik toen Helmond nog al hoofdpijn had,
+maar als hij wist dat het mede een fête zoowat ter zijner eere was,
+ja dan waagde zij niet te veel om mede uit _zijn_ naam alvast de zeer
+beleefde uitnoodiging aan te nemen.
+
+Archibald zegt dat hij nu gerust zijn ontslag uit den Nederlandschen
+dienst kan nemen, want gelukkiger overwinning dan deze zou er toch
+nooit te behalen zijn. Mevrouw moest weten dat hij geadviseerd had
+om de heele Romphuizer noblesse--waarmee hij dan later wel eens
+perceelswijze kon kennismaken--maar stilletjes thuis te laten en het
+feest in de doos te doen, wanneer "de bloemen die men voorop dacht
+te zetten er aan moesten ontbreken."
+
+"Ha! ik zie daar Helmond het marktplein opkomen;" zegt Eva, die juist
+naar buiten zag dewijl ze vreesde dat de overstelpende zaligheid die
+haar borst doorstroomde, en waarvoor ze geen naam had, misschien
+wat al te duidelijk op haar gelaat zou te lezen zijn.--De familie
+Debecque, de eerste uit den omtrek, gaf een partij aan de noblesse
+van Romphuizen, maar ze zouden die partij _niet laten doorgaan indien
+dokter Helmond en zijn vrouw daarvoor moesten bedanken_!!!
+
+"Ah juist!" zegt Hardenborg: "'t Doet me recht veel plezier dat ik
+hem eens weer de hand zal mogen drukken; 't is een juweel van een
+dokter. Natuurlijk, juweelen behooren bij elkaar. Weet u ook mevrouw,
+wie de snaak is waar dokter nu afscheid van neemt?"
+
+"Dat is de majoor Kartenglimp;" zegt Eva, terwijl ze opstaat en
+schellen gaat.
+
+"Kartenglimp! Kartenglimp!? Onbekend! Maar een gezicht dat men
+meer heeft gezien. Hij lijkt wel wat op den beer in De Jagers en
+het Melkmeisje, of op den wolf in Roodkapje. Wacht," hij haalt een
+zakboekje te voorschijn: "Jawel, juist, papa heeft niemand vergeten:
+_de majoor Kartenglimp_!--Prompt we zullen zijn kennis maken."
+
+
+
+"Ha, ha, daar is onze dokter!--Wel hoe gaat het mijn brave
+clairvoyant. 'k Heb te Parijs alle middagen een extra glaasje op je
+gezondheid gedronken, en merk dat het je geen kwaad heeft gedaan. Je
+ziet er best uit, tenminste...."
+
+"O ik ben heel wel luitenant, dankje.--Goed geamuseerd?" zegt Helmond
+die inmiddels zijn Eva een zoen heeft gegeven.
+
+"Voortreffelijk!" zegt Archibald, en dan: "Nu spijt het me alleen
+maar mijn brave dokter, dat ik je ook van een minder mooie zij moest
+leeren kennen. Foei, om mij nu het feest te willen ontnemen dat le bon
+papa zoo mooi georganiseerd had. Maar 't is mis: Mevrouw heeft me al
+heelemaal gerust gesteld. Papa krijgt Woensdag de polonaise; dokter
+Helmond de wals; en je onderdanige, als het niet al te indiscreet is,
+nummer drie van het programme du bal."
+
+"Ei ei!" zegt Helmond, door den opgewekten toon van den vroolijken
+luitenant, met zijn open en eerlijk gezicht, weldadig afgeleid:
+"Ei zoo, is dat alles in dien korten tijd al zoo vast bepaald?"
+
+"Menheer Hardenborg anticipeert wel een beetje op onze dans plannen;"
+zegt Eva lachend: "Maar wat de partij betreft, ik wist immers dat je
+het goedvondt August, 't Was bezorgdheid voor mij, zooals ik u zeide
+menheer Hardenborg, en Helmond had ook wat hoofdpijn. Maar nu, niewaar
+lieve man, nu zijn we heel wel, en de lust ontbrak mij zeker niet."
+
+"En mijn stelling is zeker zeer weinig gewaagd," zegt de luitenant:
+"dat een wensch van mevrouw Helmond, een wet voor haar man is?"
+
+Helmond beviel de wending van het gesprek niet bijzonder. Ofschoon
+hij Hardenborg kende, en na alles wat hij van hem vernemen mocht,
+zich overtuigd hield dat hij een brave edele jongen was, zoo speet
+het hem toch dat een aangeboren courtoisie, waarschijnlijk geprikkeld
+door Eva's schoonheid, hem deed voortgaan met Eva's zwakke zij te
+streelen. Ongetwijfeld moest zij den jongen Hardenborg reeds een hoog
+denkbeeld van hun fortuin hebben doen opvatten, althans op luchtigen
+toon--zonder te vermoeden dat hij hier olie in het vuur wierp--ging
+Archibald voort om naar aanleiding van zijn laatste uitstapje, of
+als een gevolg van het gesprek over zijn nette equipage, die nog voor
+de deur wachtte, ten behoeve van de schoone doktersvrouw op Helmonds
+schuldenlijst te stellen: een toertje naar Parijs nog vóór den winter,
+en dan, een paar makkelijke lieve rijtuigen met een flink span mooie
+schimmels.
+
+August had weer hoofdpijn toen de vroolijke prater--met de zekerheid
+dat Helmond en zijn prachtig vrouwtje het feest zouden bijwonen--in
+gestrekten draf het marktplein over en naar huis reed.
+
+Eva vond het waarlijk een alleraardigst mensch, en August moest nu
+ineens niet zoo ijselijk ernstig kijken. Immers dat reisje, ze denkt
+er niet aan; nee, ze vindt het nu al heel prettig dat men Woensdag
+het feest op _De Poel_ zal bijwonen. En dan, ja.... Helmond moet dat
+nu maar goedvinden.... een grandiose partij op haar jaardag moeten
+ze geven, een afdoener ineens.--Nee, anders niets!... Als Bus--of
+een betere huisknecht, nu maar eerst zoo'n eenvoudig livreipak heeft
+niewaar, vóór de partij, dan praten ze ná den jaardag samen wel eens
+heel ampeltjes over dat idee van Hardenborg.
+
+"Idee van Hardenborg?"
+
+"Nu, je weet wel....?" En, ijlend naar de piano, brengt ze na een
+krachtig accoord, eensklaps haar helder geluid tot de hooge Gis
+en zingt:
+
+
+        "Vooruit postiljon, met uw brieschend gespan;
+                "Laat schallen den hoorn;
+                    "Doe spannen den reep
+                Door de klappende zweep;
+        "En voer me in het dons van den zachten karos,
+                    "Langs heuvel en bosch,
+                "Naar 't heil van mijn leven:
+                    "_Den lieven man_!"
+
+
+En zie, terwijl zij nu een oogenblik later naar hem terugsnelt, en
+den dierbare met haar armen omstrengelt, ja, waarlijk, nu glimlacht
+ook Helmond weder; nu glimlachte ook hij, de lieve, de beste, de
+_gulle_ vriend.
+
+
+
+
+
+
+
+NEGEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Mevrouw Armelo was woedend--letterlijk woedend. Zoo'n onverzettelijk
+hoofd als tegenwoordig die man had, daar was geen denkbeeld van te
+maken. Bedanken voor zoo'n partij! voor een partij bij den baron
+Debecque van _De Poel_. Letterlijk de heele beau-monde van Romphuizen
+en omstreken was genoodigd, en daaronder natuurlijk ook de familie
+_Van Armeloo_: zelfs _Louise_, "mademoiselle Louise" jawel. En
+dan te bedanken! Waarom?--Goeje hemel! "Omdat men eens en vooral
+van conversatie, van zulke conversatie heeft afgezien"! Een mooie
+grap! als het een partij is die louter voor je eigen vleeschelijken
+zoon en dochter wordt gegeven--zooals Eva zelve heeft gezegd!--"Omdat
+men zulke menschen niet weerom kan vragen"!--Maar hemelsche goedheid,
+_waarom_ niet!--Zal het dan noodig zijn om juist op dezelfde manier uit
+te halen? Kan men niet eens eenvoudig een avondje geven: tong, saucis,
+komijne, zoetemelksche en een taart....? "Te veel kosten"!--Nu ja,
+dat diner in _De Arend_ daar is ook wat tegen geprutteld; maar was
+er dan iemand die daarvan nog een cent te pretendeeren had?--"Geen
+kleeren? De uniformrok?"--Mevrouw kan niet alles zeggen zonder spreken;
+maar als Eva binnenkort, ondanks papa's tegenwerken, zorgt de stukken
+van adeldom in haar bezit te krijgen, en alles bewezen is, dan zal
+manlief tóch wel aan een zwart pak moeten gelooven. Nota bene, een
+graaf zonder een zwart pak!--Maar nu, 't was hemeltergend. En daar
+stond je dan als _vrouw_ letterlijk als een kind, als een niets! 't Was
+om razend te worden.--Toen de graaf--enfin Armelo--het antwoord aan
+den knecht heeft gegeven: dat men zeer vriendelijk voor de beleefde
+uitnoodiging liet bedanken, toen heeft zij wel gezegd, dat mijnheer
+zich vergiste, want dat hij _aannemen_ meende; maar de graaf--enfin
+Armelo--heeft als een gek volgehouden dat hij zeer goed wist wat hij
+zeide, en was de knecht--terwijl haar letterlijk de vingers hebben
+gejeukt--half lachend heengegaan, natuurlijk lachend om de zotheid dat
+men voor zóó iets bedankte.--Wát geld! had haar eigen zoon geen geld
+als water! Dat zei niet slechts Eva maar iedereen!--Mevrouw Armelo
+is woedend. Geen wonder: heel Romphuizen is in beweging; alles kleedt
+zich voor van avond; en.... Ouwe tuinboonen zal ie straks hebben; bij
+vergissing met het boonenkruid er onder; dat lust ie volstrekt niet.
+
+"Wat wil jij Van Hake? Moet jij bijgeval ook naar de partij?"
+
+"Nee mevrouw; daar behoor _ik_ niet; tenminste...."
+
+"Natuurlijk; ik wist ook wel beter. Wat wou je?"
+
+"Och mevrouw, onder ons gezegd, ik heb een kleine bestelling voor
+juffrouw Louise, maar 't moet dood _dood_ geheim blijven, en daarom
+wou ik haar graag heel alleen spreken."
+
+"Is 't weer in _dien_ tijd! Je weet wel Van Hake, dat wij geen menschen
+zijn die tegenwoordig voor Jan en alleman zoo maar klaar staan."
+
+"Ja mevrouw, dat weet ik heel best, maar 't is iets, enfin. Mevrouw
+Helmond is gauw jarig, niewaar? We hadden zoo'n idee. Eventjes
+mevrouw. Is Louise achter?"
+
+"Ja, achter is ze zeker; want of ze het doet om me te plagen, maar
+dat zit letterlijk den heelen dag met den neus op haar naald.--Zeg,
+heb jelui plan op een comedie misschien?"
+
+"We wilden het liever dan een treurspel!" zegt Thomas snel. Daarop
+vliegt hij naar het kamertje waar hij Louise vindt; en, als hij haar
+heeft gegroet, dan legt hij zijn vinger op den mond, en draait de
+deur op het slot.
+
+Thomas Van Hake gevoelt zelf iets vreemds nu hij in dit kleine
+kamertje, zoo maar zonder verlof is binnengetreden, en, na de deur
+te hebben gesloten, tegenover de blonde voormalige schoolkameraad
+staat die hem met haar groote blauwe oogen vragend aanziet, terwijl
+een blos haar vriendlijk gezichtje heeft gekleurd.
+
+Thom heeft nooit gezien dat Louise zulke mooie oogen had.... Nú
+schijnt het echter alsof ze wat veel heeft gewerkt of--geschreid.
+
+"Ja Louise, dat is vrij brutaal om zoo maar binnen te komen en de
+deur op 't slot te doen."
+
+"Zeker, wat moet dat beduiden Thomas?"
+
+"Ik wou je alleen spreken."
+
+"Maar dan kan die deur toch wel open blijven?"
+
+"Nee Louise, nee! Ik wil zeker zijn dat niemand ons overvalt. Er is
+haast bij 'tgeen ik te zeggen heb."
+
+"Is er iets kwaads Thomas? Je doet me schrikken!"
+
+"Kwaad--nee, tenminste niets om van te schrikken.--Maar
+toch.... luister nu even, en laat die naald eens rusten."
+
+"Ja Thomas, maar ik kan wel hooren en werken tegelijk, want deze sortie
+heeft ook haast; ze moet over een half uur klaar wezen. Ik maak die
+voor mevrouw Lens--natuurlijk in 't geheim, je weet wel--zij moet er
+mee naar _De Poel_."
+
+"Maar dat is God geklaagd!" roept Thomas op gedempten toon: "Jij zit
+hier je oogen rood te turen, en je zuster...."
+
+"Stil Thomas, stil, niet over háár. Misschien geniet ik zelfs meer
+dan Eva, terwijl ik hier rustig zit te werken en zij haar zorgen
+heeft voor haar toilet."
+
+"Louise, ik kwam hier om je te verzoeken aanstonds naar je zuster
+te gaan."
+
+"_Ik_ Thomas? Zal ik haar moeten helpen; voor asschepoester spelen
+misschien? Nee Thom, dat meen je niet."
+
+"Zeker meen ik dat niet.--Je moet haar bewegen _niet_ naar _De Poel_
+te gaan. Het mag, het kan niet. Dáárom Louise kwam ik hier."
+
+"Mag Eva niet naar dat feest gaan? En waarom niet?"
+
+"Luister," zegt Thomas; en in weinige oogenblikken heeft hij aan het
+meisje den hoofdinhoud zijner vermoedens en bezwaren meegedeeld. Neen,
+alles kon hij haar niet zeggen, maar zijn moeder en hij, ze hadden
+nu de vaste overtuiging dat dokter werd gekweld door zorgen, die
+hij uit overgroote liefde voor zijn vrouw te verbergen zocht. Ja,
+vooral dezen middag was het gebleken dat dokter in een zeer gedrukte
+stemming verkeerde.
+
+Sedert eenige dagen gebeurde het dikwijls dat dokter na het verrichten
+van eenige bezigheden in de apotheek nog eens in een der kamers van het
+oude, nu ontmeubelde huis ging, om er eenige oogenblikken te vertoeven,
+zonder dat Thomas begreep wat hij er eigenlijk deed. Dezen morgen
+nu, had Thom eensklaps in de voormalige huiskamer naast de apotheek,
+een slag gehoord alsof er iets van boven neerviel.
+
+"Nee, 't was zoo erg niet;" valt Thomas zich zelven in de rede toen
+hij het meisje verbleeken zag: "Ik loop naar de deur," vervolgt nij:
+"en onwillekeurig luisterend, hoor ik nu nogmaals dien slag doch met
+de woorden er bij: "Dwaas! waarom gezwegen!" Ik begreep nu dat dokter
+met den voet op den grond had gestampt zonder aan mijn nabijheid
+te denken. Of ik goed deed of niet.... zonder beraad opende ik de
+deur, en vroeg of dokter mij riep.--Vreemd, ik zou zeggen met een
+bijna angstigen blik zag hij mij aan; maar spoedig zich herstellend,
+zeide hij, dat hij in 't geheel niet geroepen en ook niets noodig
+had. Maar, vermoedelijk toch vreezend dat ik het woord had verstaan,
+'twelk hem in de eenzaamheid was ontvallen, achtte hij het raadzaam
+om eenigszins in dienzelfden toon te blijven, en, in de apotheek
+terugkomende, hernam hij: "'t Is me hinderlijk Thom, dat ik van middag
+naar die partij moet. 't Gebabbel over Dirksen mag wat verminderen,
+maar de gevolgen zijn toch grooter dan we ons in 't eerst hadden
+voorgesteld. Er kon wéér zoo iets gebeuren. En dan...."--"Wat is er
+nog meer dat u bezwaart?" vroeg ik met belangstelling. Toen Louise,
+vernam ik dat dokter een paar uur geleden Hendrik van _De Zonsberg_
+ontmoet had. De oude generaal die met de juffrouw eergisteren van
+_De Godesberg_ was teruggekeerd moest niet heel wel zijn. Hendrik
+was naar den notaris geweest om hem te verzoeken nog dezen avond
+bij den ouden heer te komen. Ik kon dus wel begrijpen, zei dokter,
+dat hij geen trek had om nu naar een partij te gaan."
+
+"De generaal ziek!" valt Louise in: "Nee dan is het wel te
+begrijpen. Is hij er niet aanstonds naar toe gegaan?"
+
+"Och Louise, dat is nu het groote punt in quaestie. De generaal zegt
+kort en goed, dat je zuster--mevrouw Helmond--de tering niet naar
+de nering zet, en wanneer dokter haar daarin blijft stijven, dat hij
+dan niets meer van hem weten wil.--Je moet er niet van praten Louise,
+maar zieje, dát is de zaak. En nu zul je 't begrijpen, hoe ik om dien
+besten dokter in angst zit. Zelf niet heel fiksch tegenwoordig,--nee,
+recht gezond is hij niet--onder den druk zijner belasterde praktijk;
+in zorg over de gezondheid van dien geliefden pleegvader, die hem
+echter niet wil ontvangen; zeer zachtjes; in zorg misschien ook over
+die boodschap aan den notaris; ja wie weet als de oude heer zijn
+testament eens ten nadeele van dokter veranderen liet....!"
+
+"Zou dat mogelijk zijn? Maar dán nog.... Eva zegt altijd...."
+
+"Dat dokter rijk is niewaar?" valt Thomas fluisterend in: "Nee Louise,
+uit te ver gedreven liefde, uit valsche schaamte heeft hij háár, en uit
+onbaatzuchtige vriendschap heeft hij moeder en mij in den waan gebracht
+dat hij van zich zelven middelen bezat. Maar ik weet 't beter! Onder
+de tegenstrijdige praatjes, die er in den laatsten tijd zoo veelvuldig
+over mijn weldoener liepen, behoorde ook de verdenking dat hij bij
+notaris Zoutenheer diep in de schuld zit, ja zelfs dat andere personen
+hem gewillig met eenige duizenden hebben bijgesprongen."
+
+"Heb ik het niet gedacht!" zegt Louise, en dan: "En jij Thom, geloof
+jij dat ook?"
+
+"Ja, en 't is daarom voornamelijk dat ik hier kom. Ik geloof, ik
+weet bijna zeker Louise, dat mijn brave vriend in de schromelijkste
+moeielijkheden zit. Spaar me de bewijzen. Maar geloof me, naar mijn
+innige overtuiging zou je aan dokter en zijn vrouw de grootste weldaad
+bewijzen, indien je ze bewegen kondt om van avond _niet_ naar _De Poel_
+te gaan maar _wel_ naar _De Zonsberg_. En jij Louise"--hij vat in zijn
+gejaagden ijver de rappe hand van het meisje: "jij zult wel weten hoe
+je het aanleggen moet; je zult je zuster alles aan 't verstand kunnen
+brengen. Paai haar desnoods met een rijke erfenis van den generaal,
+als je om Godswil mijn besten dokter maar helpt redden. Och lieve
+Louise, ik zou je eeuwig erkentelijk zijn."
+
+'t Was getooverd, maar zelfs onder dit gesprek door heeft Louise de
+laatste hand aan haar sortie kunnen leggen.
+
+"Ei zoo, heb jelui de rollen al verdeeld?" vraagt mevrouw Armelo,
+die Louise straks met haar simpel stroohoedje op, en een pakje onder
+de eenvoudige mantille verborgen, aan de zij van Thomas de woning
+ziet verlaten: "Moeten er nog meer in den arm worden genomen? Als
+jelui verlegen bent, je zoudt voor mij op een rol kunnen rekenen."
+
+"Misschien de mère noble Duègne!" roept Thomas.--Mevrouw begreep het
+niet recht:
+
+"Best, bestig, ik hou me daaraan!"
+
+
+
+August en Eva hebben vroeg en zeer vluchtig gegeten, want Helmond
+had nog 't een en ander te doen,--waardoor hij zeker weer zoo
+afgetrokken is geweest, denkt Eva--en Eva zelve moest alles nazien
+wat haar zooeven uit Utrecht is bezorgd, om zich daarna te kleeden,
+'t geen ze niet graag zoo overhaast doet.
+
+"Zei je iets August?"
+
+"'t Kwam me voor dat je wat bleek zag Eva. Mij dunkt beter ten halve
+gekeerd dan....."
+
+Eva met groote verbazing: "Ten halve gekeerd....? Je bedoelt toch niet
+om par exempel nog thuis te blijven? Nee maar lieve beste papa'tje
+in spe, nu moet ik toch heusch om je lachen. Wou je me _thuis_ laten?"
+
+"Ik ben waarlijk bang dat je je te veel zult vermoeien. 't Is eigenlijk
+een dolle geschiedenis."
+
+"Een dolle geschiedenis!? Maar die jij hebt goedgevonden."
+
+"Ik....? Nee! nee Eva, goedgevonden heb ik het niet."
+
+"August, als je nu in ernst wilt dat de partij me geen kwaad zal
+doen, agiteer me dan niet vooraf.--Je bent een beste man, maar je
+hebt iets dat niet goed is.--Kijk nu niet boos, 't is zoo heel erg
+niet: je bent wat zwaartillend. Stil, ik weet wel dat het nu allemaal
+hartelijkheid is, en zorg voor ons popje meteen; maar men moet niet
+_overdrijven_. In den beginne toen we zoo zuinigjes, zoo doodeenvoudig
+moesten leven--in een hondenhokje--omdat men volstrekt geen middelen
+had, toen kon mijn goede man niet van het burgemeestershuis hooren
+of er rezen bergen van bezwaren; en,--nu men bewezen heeft dat men
+zeer goed over dat alles kan heenkomen, nu...."
+
+"Eva, je spreekt altijd weer alsof ik over schatten te beschikken had,
+terwijl .... ja waarachtig, terwijl..."
+
+"In 's-hemelsnaam August, begin nu niet weer van voren afaan. Ik
+vergeet niet zoo licht wat je mij eens hebt gezegd. Waarlijk op dat
+punt ben ik heel gerust, en, als er toch weer gezwaarmutst wordt, dan
+denk ik: dat zal wel slijten mettertijd. Maar manlief, je moet dat
+nu niet op een ander terrein overbrengen. Dat je zorg voor me hebt,
+dat doet me recht veel plezier, maar _getob_ .... nee! eerst _niet_
+goedvinden, dan wel goedvinden, dan weer: we moesten nu tóch maar
+thuisblijven.... Hoor eens Evertje Zwaarhoofd, we gaan nu van avond
+dol prettigjes naar de Debecque's en dan zal ik stellig niet te veel
+dansen, en dan pruttel jij niet meer en je kijkt me niet zoo zwart,
+baasje, maar je geeft me nu een fermen zoen.--Ziezoo!"
+
+Nu Eva zich snel heeft verwijderd, valt Helmond als geknakt, in een
+der zachte voltaires neer. Hij gevoelt wel dat hij in kracht--in
+zedelijke kracht vooral--sinds zijn huwelijk is achteruitgegaan.--Hij
+_durft_ niet meer. In den aanvang was hij op den goeden weg. Te Parijs
+heeft hij getoond dat hij als man kon handelen, zelfs tegenover die
+aangebeden, zoo schoone als talentvolle vrouw.--Maar toen gold het
+zijn plicht als dokter; zijn plicht jegens een weldoener en geliefde
+pleegzuster. In zulk een geval zou hij immers ook nu nog krachtig zijn,
+indien Eva anders wilde dan hij.--Evert Zwaarhoofd! Ha, misschien
+heeft zij toch een beetje gelijk. Is die toekomst dan werkelijk
+zoo duister? Is een schuld van eenige duizenden guldens dan een
+onoverkomelijke....? De praktijk zal zich wel spoedig herstellen:
+en dan .... in de toekomst: Oom Van Barneveld!.... Helaas! ja, _oom
+Van Barneveld_!
+
+--Maar 't is waar, een groote reden van bezorgdheid om nu feest te
+gaan vieren, is juist het bericht dat de generaal niet heel wel is.
+
+Ofschoon oom al twee dagen terug was, August heeft geen poging gedaan
+om nog eens te beproeven of een afwezigheid van zoo vele weken ook
+gunstig heeft gewerkt. Hij heeft er zeer tegen opgezien, en kon er
+niet toe besluiten alvorens hij eenig antwoord op zijn brief aan
+Jacoba zou hebben ontvangen; immers hij vermoedt dat een verbod om
+hem te schrijven oorzaak van haar stilzwijgen is.--Maar ja, indien
+hij had geweten dat zijn pleegvader ziek was....!
+
+'t Is zonderling! Nu hij dan toch naar _De Zonsberg_ zou willen gaan,
+om--na dat treurig bericht--dien ouden man te ontmoeten, en, of hij
+wilde of niet, de hand te drukken totdat hem de tranen in de oogen
+zouden springen, nu staat hij alweder voor een genot, 'twelk hij Eva
+er voor zou moeten ontnemen.
+
+--Maar ook, de generaal heeft immers niets van zich doen hooren;
+men vernam _toevallig_ dat hij terug en een weinig ongesteld was. 't
+Zal zoo erg niet wezen. Door niet naar _De Poel_ te gaan, stuurde men
+bovendien het heele feest in de war; ja zelfs als Eva alleen ging. En,
+alleen te gaan; nee, dat zou haar zeker niet bevallen. Enfin! morgen
+dan naar _De Zonsberg_, morgen!
+
+"Mevrouw," zegt Kaatje terwijl ze Eva's vriendelijk en keurig
+gemeubileerd boudoir is binnengetreden: "mevrouw, daar is de juffrouw
+van den kapitein: uw zuster zal ik maar zeggen."
+
+"Hé, wat wil die?--Laat maar wachten in de zaal Kaatje."
+
+Neen, wachten kon Louise niet. Zij klopt aan de deur van Eva's boudoir.
+
+"Binnen!--Hé, kom je tóch boven Louise? Wat heb je kindlief? Is er
+onraad dat je zoo'n haast maakt? Je ziet me hierin een ergen boel;
+maar dat kleeden voor een partij waarop men zoowat de eerste zal zijn,
+is nog al lastig, tenminste zonder kamenier. Hé, zie jij eens eventjes,
+valt die berthe van achteren goed? Ja, in zoover kom je me heel van
+pas zusjelief. Hangt ze goed? Mooie blauwe japon niewaar? Nog uit
+Parijs meegebracht, vin jij 'em te laag? Maar wat heb je anders aan
+een tamelijk mooien hals niewaar? Men kan letterlijk niets zien met
+zoo'n kleinen spiegel."
+
+"Eva, ik zou je heel graag helpen, maar liever om je weer uit te
+kleeden dan je verder toilet te helpen maken."
+
+"Watblief?" zegt Eva verrast.
+
+"Je weet Eva-lief, dat ik je niet te veel met mijn visites lastig
+val, sedert ik zeer tegen je zin blijf werken zooals ik meen dat mijn
+plicht is...."
+
+"Lieve schepsel, kom me nu niet met de opsomming van al je verdiensten
+in de war brengen. Je bent een zeer handig meisje, dat weten we
+wel.--Nu kindlief, al dadelijk die waterlanders, foei! Ik zeg het
+niet uit boosheid. We waardeeren je immers en...."
+
+"Och dat is niet noodig, volstrekt niet;" zegt Louise half schreiend;
+en dan zich spoedig herstellend: "Wij hebben ieder onzen eigen weg
+Eva, en ik bedoelde alleen dat ik niet zonder toestemming hier op je
+mooie kamer zou gekomen zijn als ik er geen reden voor had."
+
+"Komaan kindlief, wat heb je dan, zeg?"
+
+"Eva, je moet niet naar die partij gaan."
+
+Eva houdt nú eens een witte camelia en dan een takje zeer fijne
+vergeet-mij-nietjes tegen haar prachtig zwart glanzend haar.
+
+"Ei, _niet_! En waarom nie.... te.... Louise?"
+
+"Omdat.... omdat je man, de goede dokter er ziek van zal worden."
+
+"Och kom! Hé, hoe weet _jij_ dat zoo, beste kind?--Och kijk nu eens
+heel eventjes, wat vin je mooier? Deze witte niewaar?"
+
+"Eva, je denkt dat het geen ernst is...."
+
+"O volstrekt niet; nee dat denk ik in 't geheel niet. Als jij me nu
+even zegt wat je mooier vindt, wit of blauw, dan zal ik je zeggen hoe
+het komt dat ik aanstonds alles begrijp, en me toch kalm kan blijven
+kleeden. _Wit hé_?--Nu dan: Dokter heeft een visite bij pa gemaakt,
+en gezegd dat hij geen plezier in het feest had, omdat ie bang was
+dat ik me wat te veel vermoeien zou. Zie, dat zijn nu zulke kleine
+zaakjes daar zusje nog niet van weten mag.--Zeg, heb ik 't mis?--Och
+geef eens even dat diamantdoosje aan. Nog uit Parijs meegebracht."
+
+"Eva, je laat me niet uitspreken en hebt misgeraden bovendien. Lieve
+zuster, luister nu even: Er is waarlijk geen gekscheren mee.--Och
+laat die bloemen en diamanten een oogenblik rusten en hoor wat ik je
+ernstig zeggen wil."
+
+Met een wel wat gemaakte belangstelling luistert Eva nu naar de zuster
+die de tolk is van de zorgen, waardoor de goede Thomas ten behoeve
+van den dierbaren meester werd gekweld.
+
+Een betere keus, meende Thom, had hij niet kunnen doen. Louise zou
+met kalmte en verstand haar zuster op de hoogte van den wezenlijken
+toestand van zaken brengen. Een andere weg was er niet. Dokter scheen
+verblind te zijn, en--maar Thomas zou dit aan niemand, neen zelfs niet
+aan zijn moeder durven toevertrouwen--de arme man moest reeds in groote
+ongelegenheid verkeeren, ja waarschijnlijk had hij reeds de eerste
+schrede op een zeer gevaarlijken weg gezet! Immers, toen Thomas eenige
+dagen, nadat hij de beide bankbriefjes van Helmond had ontvangen, er
+een van wilde uitgeven, toen heeft het zijn aandacht getroffen, dat het
+dezelfde nummers waren, die hij kort te voren aan Helmond had gebracht,
+als zijnde de opbrengst der laatste lijst ten behoeve van Doneries
+monument.--Ja, ook de stempels van eenige firma's aan de achterzij,
+hebben hem overtuigd dat het dezelfde briefjes waren, die Helmond in
+een la van zijn schrijftafel had geborgen, met de woorden: "Ziezoo,
+dat ligt daar rustig totdat het monument zal zijn afgeleverd."--Van
+Hake zou vroeger misschien al spoedig tot het besluit zijn gekomen,
+dat dokter die briefjes voor specie of wel tegen ander bankpapier
+had ingewisseld, doch nú, sedert de ervaringen der laatste dagen,
+moest hij het ergste vreezen. Reeds tot drie malen toe heeft dokter
+het geldbakje uit de toonbanklade in zijn porte-monnaie geledigd met
+de opmerking, dat hij tegenwoordig telkens gebrek aan klein geld had,
+terwijl hij dezen morgen met een zonderlinge ongedwongenheid Thomas om
+vijf enkele guldens heeft gevraagd, "aangezien hij thuis niet anders
+dan groot bankpapier had, en men de meiden moeielijk om te wisselen
+kon uitzenden, dewijl mevrouw ze niet goed missen kon."
+
+Thomas Van Hake gelooft dat hij wel een groote domoor zou moeten zijn,
+als hij mis heeft gezien; en vurig hoopt hij dat Louises gang naar
+het doktershuis gezegend zal wezen.
+
+"Zoo, is dát nu de zaak Louisje-lief?" zegt Eva met kwalijk bedekten
+spijt: "Meenen sommige menschen dat _ik_ den goeden dokter aanzet
+om hooger te vliegen dan wij kunnen--ik gebruik je eigen woorden, je
+hoort het.--Weet je wat? doe jij dan lieve kind, het compliment aan
+die menschen terug, en zeg hun dat Eva Helmond verstandig genoeg is om
+te weten wát haar convenieert; maar vooral ook: dat de allerknapste
+en allerverstandigste man uit dit heele babbelnesterige Romphuizen,
+zeker wel weten zal wát hij doen en wát hij laten moet."
+
+"Maar Eva, 't is immers toch mogelijk dat Helmond om je genoegen
+te doen, niet alles zegt; en dewijl hij--zooals je zelve bekend
+hebt--telkens bezwaren heeft, inderdaad _veel_ meer uitgeeft dan hij
+in redelijkheid zou mogen en kunnen."
+
+"Nee kind, dat is _niet_ mogelijk. Een jong meisje zooals jij, die
+zoowat niets van de wereld heeft gezien,--nee 't is je schuld niet,
+maar zoo iemand meet alles naar zich zelve af. Een man zooals de
+dokter, is geen Louise Armelo. Wat zulk een man zegt, dat _is_
+zoo, en wat hij doet dat moet men in Romphuizen niet blieven te
+bevitten of.... te _misgunnen_, voilà le mot! Ik zeg dat niet op
+jou, kind.--Maar brisons!--Wie heeft je met al die wijsheid hierheen
+gezonden?"
+
+"Eva dat doet er niet toe. Maar als--ik zeg _als_ het nu eens waar
+was, en Helmond reeds diep in de schulden zat, _hoe_ zou hij er uit
+kunnen raken? Ik zeg: _gesteld eens_!"
+
+"Och kind, je verveelt me. Is dit een moment voor al dat gebeuzel!"
+
+"Eva, ik vraag je: wie zou in zulk een geval de eenige zijn van
+wien hij hulp zou kunnen verwachten?--Van wien anders dan van
+zijn pleegvader? En--die pleegvader is ziek teruggekomen.--Bij de
+verwijdering die er tusschen ulieden moet bestaan--terwijl je die
+ongesteldheid had moeten aangrijpen om je te verzoenen door een
+spoedig en hartelijk bezoek,--zal de generaal nu straks vernemen dat
+gijlieden, op 't prachtigst uitgedost, _De Zonsberg_ voorbijrijdt
+zonder je om hem te bekreunen, terwijl je op _De Poel_ een vroolijke
+partij gaat bijwonen."
+
+"Waarlijk, ik maak je mijn compliment! Dat is in ons belang allerliefst
+door je berekend Louise. Je hebt een speculatieven geest. Uit vrees
+voor een mogelijke onterving, moeten we bij dat oude potstuk gaan
+opzitten en pootjes geven niewaar? Weet je wat die generaal is? Die
+man is een trotsch, een onverdraaglijk hoogmoedig despoot. Wil je
+weten wat ik hoop kind? Ik hoop dat menheer de generaal--die mij
+schandelijk durfde beleedigen en blijft beleedigen --dat hij zich
+straks zóó wel gevoelt dat hij, zonder vrees voor instorten--je ziet
+ik wensch den man van harte beterschap--enfin, zóó wel, dat hij voor
+'t open raam aan den straatweg zal kunnen zitten om ons "zoo prachtig
+uitgedost" eens ter dege te kunnen opnemen, wanneer we hem in de mooie
+open fourgon uit _De Gouden Arend_, triomfantelijk voorbijrijden!"
+
+Louise moet het uiterste wagen:
+
+"Eva, als ik nu eens zeker, eens _heel_ zeker wist dat je Helmond
+op dit oogenblik met niets gelukkiger zoudt kunnen maken dan met het
+besluit, om, inplaats van naar _De Poel_, met hem naar _De Zonsberg_
+te gaan...."
+
+"Zeg eens, zeer belangstellend zusje, ben je ook soms een _heel klein
+beetje_ jaloersch dat Louise Armelo _niet_, en Eva Helmond wél naar
+dat feest gaat? Maar stel je gerust, tegen mijn jaardag kindlief,
+zullen we het hier eens heldertjes overdoen, en, al bedanken papa en
+mama dan óók weer uit een bespottelijke mesquinerie, we zullen zorgen
+dat jij er bij komt. Met mijn zijden ruit--nog van Den Haag--zul je
+een heele parade maken. Men denk er dan aan zusje: naaistertjes ja
+zelfs _naaistertjes in het geheim_, ze wonen op den duur geen feesten
+bij in den hoogeren stand."
+
+Louise was te vol, zij kon niet meer spreken. Zij moest het wel opgeven
+Eva tot betere gedachten te brengen.--En dan, telkens gegriefd te
+worden! O het deed haar zoo zeer. Maar toch, het antwoord op Eva's
+laatste woorden, 'twelk zoo voor de hand lag, zij mocht het alleen
+_onhoorbaar_ uitspreken: "Maar, naaistertjes in het geheim, ze mogen
+wel vijftig zuur verdiende guldens betalen aan een huwelijksdiner,
+voor een zuster _uit den hoogeren stand_!"
+
+
+
+
+
+
+
+DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Was inderdaad een prachtig feest, 'twelk de Debecque's ter eere
+van hun in het moederland teruggekeerden zoon Archibald gaven, en
+waarvan die zoon de eer--zooals reeds vernomen werd--recht hoffelijk
+op dokter Helmond en zijn vrouw heeft overgedragen.
+
+Van halfzes tot zes uren ongeveer, hebben de koetsen aanhoudend
+gerold. Voor 't meerendeel in gala-costuum, zijn de gasten in een
+der ruime benedensalons ontvangen. Nadat de genoodigden, op een paar
+heeren na, voltallig waren, werd men beleefdelijk verzocht zich mee
+naar buiten, naar "de groene kamer" te begeven.
+
+De groene kamer was een groote rotonde, onder zwaar eiken- en
+beukenhout, tusschen de stammen dichtgegroeid met acacia- kamperfoelie
+en jasmijnstruiken, zoodat men binnen die rotonde--waarheen een
+klein slingerpad leidde--geheel in 't groen, en onbespied zat. Een
+aantal gemakkelijke tuinbanken--voor deze gelegenheid alle met kussens
+bedekt--stonden meerendeels in 't ronde der groene kamer, terwijl aan
+de eene zijde een groote tafel was geplaatst, waarop zich een menigte
+benoodigdheden van porselein en zilver bevond, zoowel voor de thee,
+die hier zal gebruikt worden, als voor de vele versnaperingen die er
+mede gereed staan. Echte havanna's en manilla's ontbreken er mede
+niet, en--"'t Is zeker een groot voorrecht om in zulk een groene
+kamer thee te drinken," zegt Archibald terwijl hij den heeren een
+sigaar presenteert: "want juffrouw Natuur heeft hier behoorlijk voor
+ventilatie gezorgd."
+
+Niemand, die de schaar der gasten opmerkzaam beschouwt zal, durven
+ontkennen dat mevrouw Helmond, zoo niet de jongste dan toch zeker
+de schoonste is van de vele oudere en jonge dames, die de groene
+kamer binnen haar suizende en geurende wanden vereenigd ziet. Eva
+is niet ijdel op haar schoonheid--althans ze gelooft niet dat ze
+dááraan ooit voedsel heeft gegeven; maar nu, in haar prachtig blauw
+damastzijden kleed, met de witte camelia in de haren; de witte kanten
+berthe langs de blanke schouders waarover de zwarte lokken wiegen;
+zonder eenig ander versiersel dan het stel kleine diamanten, 'twelk
+August haar te Parijs had gekocht; zooals zij daar zit, naast mevrouw
+de gravin Van Leeuwen die zeer besproeteld en tamelijk corpulent is,
+en naast de burgemeestersvrouw die vijf en veertig jaren telt; nu zij,
+schuin tegen haar over, de schichtige gastvrouw ziet, met een heel
+mooie muts op de peper-en-zoutkleurige boucles, en twee geagiteerde
+kleurtjes op de wangen; nu zij daar, overal verspreid, de leden van
+haar sekse opmerkt, in 't rood en 't wit, in 't havanna en korenblauw,
+in 't neteldoek en barège--nu ze eindelijk opstaat omdat ze een paar
+heeren die haar in beslag hadden genomen, wel kwijt wil wezen, en
+zegt dat ze mevrouw Debecque eens even wil toespreken ja--nu zij,
+gracelijk knikkend, de gedesoeuvreerde aansprekers voorbijgaande,
+in haar ruischend kleed de rotonde, ten aanschouwe van zoo velen,
+doorschrijdt, nu gevoelt Eva iets _vorstelijks_, iets 'twelk haar
+het hoofd wat fierder doet opheffen, en glimlachen.... enfin zooals
+een geboren _gravin Van Armeloo_ zou hebben geglimlacht.
+
+Archibald Hardenborg heeft aan papa Debecque beloofd, te zullen zorgen
+dat de partij niet stijf werd. Er is dan ook geen quaestie van. In
+de groene kamer heerscht al spoedig een drukte en beweeglijkheid van
+plaatsverwisseling--om elkander eens toe te spreken--dat er maar al
+te weinig wordt gelet op de waarlijk schoone muziek der *** kapel,
+die, aan de buitenzijde der groene kamer geplaatst, haar welluidende
+tonen deed hooren.--De echte muziekliefhebbers, of ook de paartjes,
+die eens naar een rustiger kout verlangden, zelfs heeren die nog wel
+voor 't vallen van den avond een kijkje in de plaats willen nemen, ze
+verlieten al van lieverlee de kamer, waarin --zooals dominee Hoogerberg
+aan zijn vriend den burgemeester verzekerde: "het zeker overheerlijk
+moest wezen, om op een schoonen zomerzondagmorgen nog eens in alle
+stilte een preek te kunnen nazien;" en waarin--zooals Piet Lovers,
+de bleeke candidaat-notaris, die al acht jaar geëngageerd is, zijn
+Marietje toefluistert: "waarin hij 's avonds vooral bij maneschijn,
+wel zoo eens heelemaal met haar alleen zou willen zitten." 't Was
+een verschrikkelijk vak dat notariaat!--En Marietje nadenkend met
+een zucht:
+
+"Zou je niet kunnen uitvinden om bijvoorbeeld papier van boombast te
+maken Piet?"
+
+"Marietje-lief dat is al uitgevonden; 'k las het immers laatst in
+de krant."
+
+"Och heer!" zegt Marietje en later: "Maar Piet dan iets anders,
+zoo iets in dien geest?"
+
+
+
+"Toch niet ernstig die ongesteldheid, dokter?" vraagt de gastheer:
+"'t Was een _groote_ teleurstelling dat de generaal liet bedanken. Ja,
+onder ons gezegd, indien de partij een nadere kennismaking met
+Archibald.... Begrepen!? Allerliefst kind, Jacoba, allerliefst! Wat
+scheelt den generaal?"
+
+Helmond is schijnbaar afgetrokken.
+
+"Pardon..... ik zag daar; ik meende..... Die ongesteldheid? Och,
+dat beteekent niet veel, tenminste ...."
+
+"'k Dacht het wel! Al te bang voor uitgaan!" Roepend:
+"Archibald! --Zieje, 't heeft niets te beteekenen die ongesteldheid."
+
+"Watblief, ongesteldheid? Ben je niet fiks mijn brave Aesculaap? Wat
+bedoelt u papa?"
+
+"Ik meen van _De Zonsberg_."
+
+"Ja .... ja, dat is treurig; maar wat er aan te doen! 'k Heb het
+plezier gehad haar eens te zien; bleek lief! Ah ja, we spraken van den
+generaal; dus niet gevaarlijk? Komaan!--Zeg dokter, in vertrouwen--Papa
+_niet_ luisteren--ben je niet in den derden hemel? Mijn goeje deugd,
+wat een prachtige vrouw! Als ze van avond geschaakt is, telegrafeer dan
+maar op mijn signalement! A propos, is dat die majoor Kartenglimp? Die
+man is later gekomen hé? Hij is een intieme van je, niewaar?"
+
+"H'm, intiem!" zegt Helmond.
+
+"O, ik dacht 't, omdat je straks zoo'n heelen tijd met hem
+wandelde....?"
+
+"Ja wel, hij is een patiënt van me;" zegt Helmond schijnbaar kalm
+doch met inwendige ontroering, want hij had er bij kunnen voegen:
+Eigenlijk ben ik er nú een van hem.
+
+"Allemachtig bekend gezicht! Wil je me eens eventjes aan hem
+voorstellen?--.... Ha zoo, 't plezier den majoor Kartenglimp te
+zien?--Nee majoor, pardon, dat is van middag al meer gebeurd, een
+Debecque ben ik niet. Mama heeft me lager bij den weg gehouden. Mijn
+vader heette Hardenborg, om je te dienen. U bent ook in Indië geweest
+niewaar?"
+
+'t Was goed dat op ditzelfde oogenblik een snel voorbijvliegend
+dametje--wij gelooven niet uit ondeugd--den majoor zóó tegen den arm
+stiet, dat het kopje 'twelk hij in de hand hield op den grond viel,
+en de thee over het neteldoeksch kleed van het dametje werd uitgestort.
+
+Ja, dat was een zeer gelukkig intermezzo, want bij Archibalds
+meedeeling en vraag, is het Kartenglimp geweest alsof hem "de dood op
+den rug sprong". Op gezag van mijnheer Kippelaan,--mijnheer Kippelaan
+had het van den horlogemaker, die wekelijks klokken en pendules bij
+den baron Debecque ging opwinden, _wie_ kon het dus beter weten--op
+gezag van Kippelaan heeft hij in de stellige meening verkeerd, dat de
+jonge luitenant: _Debecque_ heette, en zee-officier op non-actief was.
+
+Tusschen het vliegende dametje en den majoor worden nu eenige
+verontschuldigingen gewisseld. Aller oogen zijn natuurlijk op het met
+thee gekleurde japonnetje gevestigd, en _niet_ op het vuurrood, 'twelk
+het gelaat van den majoor had bedekt, maar dat--zoo het al gezien werd,
+in alle geval op rekening van het ongeluk moest gesteld worden.
+
+Kartenglimp sprak met een paar dames over uitwasschen en 't
+vreeselijke _jammer_ van een dameskleed zoo geheel onwillekeurig te
+hebben bezoedeld; terwijl hij intusschen den zoon des huizes geheel
+vergeten scheen.
+
+"'t Is ongelooflijk" fluisterde Archibald tot Helmond: "zooals die
+majoor op een vent lijkt dien ik eens, drie jaren geleden, in Indië
+heb gezien; maar dat was er een die minder verlegen was op 't punt van
+damesjaponnen. 't Is vreemd! En vijf jaar is hij in 't land niewaar?"
+
+"De majoor woont ruim twee jaar hier, maar een allervleiendst vaarwel
+van zijn mede-officieren, toen hij Indië verliet, 't welk ik lezen
+mocht, was gedagteekend: Juni 18.. nu ruim zes jaar geleden."
+
+"Ei 't is zonderling! Men zegt wel eens dat Onze Lieve Heer geen twee
+blaadjes eender gemaakt heeft, maar die majoor en de kapitein Ronner,
+dat gemeen individu, ze mogen dan voor de blaadjes niets bewijzen,
+voor de menschen gooien ze de stelling totaal op straat.--Ah ha! mijn
+lieve freules!" vervolgt hij, zich eensklaps terzijde wendend, tot
+de dochters van den baron Narwal--een zeer vermogend edelman, wiens
+buitengoed omstreeks een uur van _De Poel_ lag: "'t wordt al wat
+donker voor de groene kamer niewaar? Nu moeten de dames mij eens het
+groote voorrecht gunnen om zóó, ziezoo, bras-dessous bras-dessous, de
+vijvers met haar rond te wandelen. Papa had ze voor deze gelegenheid
+willen laten droogmalen om ze dan met Rijn-wijn te vullen, maar de
+snoeken hebben dat afgestemd, hé!--Ah zie, onze brave lampenisten zijn
+al met de verlichting bezig.--Freule Marie,--al geëngageerd voor de
+eerste wals..... Freule Rosa,--voor de eerste quadrille....? Welzeker,
+'t bal zal binnen zijn!--'t Was eerst plan om buiten te dansen, maar,
+van een concurrentie met de muggen hebben we afgezien.--Geen eerste
+wals meer? O, dat is verschrikkelijk! De galopade....? Ai, dat is
+jammer, de eerste galopade heeft mij mevrouw Helmond al toegezegd."
+
+"Ah zoo, dan heeft mijnheer Debecque de mooie doktersvrouw zeker
+vooruit gevraagd, want al vroeg hoorde ik haar tot dien majoor zeggen
+dat ze geen dans meer open had."
+
+"Abuis schoone freule: menheer _Debecque_ heeft niemand vooruit
+gevraagd," zegt Hardenborg, en meent het aardige freuletje, in 't
+lila satijn, zóó wel een beetje te mogen foppen: "Een lief gezichtje
+die doktersvrouw;" voegt hij er bij, op dien halfvragenden toon,
+om--casu quo--niet nóg eens zeer te doen.
+
+"Lief! ik vind haar bepaald prachtig!" zegt freule Marie; "'t Is een
+ware beauté."
+
+"Ja ik kan haar niet genoeg aankijken;" zegt Rosa.
+
+"Ze heeft compleet iets vorstelijks," herneemt Marie: "mij dunkt ik
+heb nooit zooveel charmes bijeen gezien."
+
+"En naar ik hoor moet ze zoo prachtig zingen. Je kunt je haast niet
+begrijpen mijnheer Debecque, dat zoo'n mensch van geen geboorte is. 't
+Schijnt wel alsof er altijd iets aan ontbreken moet."
+
+"Fameus jammer!" zegt Hardenborg, die nu vis-à-vis freule _Rosa_
+vooreerst maar een _Debecque_ zal blijven.
+
+"O, dat idee heeft me geen oogenblik gehinderd;" valt Marie in: "Nee,
+weet u wát me hinderde .... Hé dat is mooi die verlichting à giorno,
+mooi in het water;--het choqueerde me geweldig zooals die oude majoor
+Katten- of Kartenglimp haar het hof stond te maken. Die man heeft
+een leelijk gezicht."
+
+"Hé, vindt u freule?"
+
+"Pardon, 't is misschien een vriend?"
+
+"Foei Marie, je zegt ook maar alles!"
+
+"Ja 't is onverstandig. Ik denk wat al te dikwijls overluid. U neemt
+het niet kwalijk luitenant?"
+
+"O volstrekt niet! Om je de waarheid te zeggen freule, ik ben het
+volmaakt met je eens; de manier waarop die majoor straks het mooie
+vrouwtje courtiseerde 't was...."
+
+"A-bas!" zegt freule Marie.
+
+"Au fond commun;" stemt Rosa.
+
+Hardenborg werd zeer warm van binnen,--Harmonie!--Mooie muziek!--Hij
+sloot die beide, hem anders heelemaal onbekende armpjes wat
+vaster,--vooral dat armpje links aan de zij van het hart;--niewaar,
+'t pad werd zoo smal, en.... 't Was nu jammer dat die kleine van _De
+Zonsberg_ er niet bij was. Dan--dán kon men misschien ineens besluiten:
+voor 't oogenblik: Links, nominatie nummer één!--En avant!
+
+
+
+Juist tegenover de plek, waar het vuurwerk zou worden ontstoken,
+was een groote cantine geplaatst, waar wijn, limonade en sorbets
+benevens allerlei fijne gebakken werden aangeboden.
+
+Reeds een groot aantal gasten bevond zich daar koutend en genietend
+bijeen.
+
+"Een allerliefste avond;" zegt een der heeren.
+
+"Wel iets bijzonders voor ons kalme Romphuizen;" antwoordt juffrouw
+Lansveld.
+
+"En de feesten zullen elkander zoo spoedig opvolgen," zegt mevrouw
+Lens, terwijl zij de keurige met wit dons omzette sortie, door Louise
+Armelo gemaakt, een weinig lager laat zakken: "Tenminste ik heb mijn
+woord al moeten passeeren aan mevrouw Helmond voor--ik meen den acht
+en twintigsten September."
+
+"Ja juist. Ik ben ook gevraagd!" klinkt het hier en daar.
+
+"Allerliefst!"
+
+"Prachtige gelegenheid in 't nieuwe doktershuis!"
+
+"Recht lieve menschen!"
+
+"Puissant rijk!"
+
+"Hé puissant?" Zeer zachtjes: "Ik dacht dat het veel uiterlijk was. De
+praktijk verloopt bepaald!"
+
+"O geen wonder menheer: heelemaal liefhebberij."
+
+"Och-kom, dus zoudt u denken dat men bijvoorbeeld zoo'n rekening niet
+behoeft te....?"
+
+"Nee quant à cela, heelemaal niet, maar een gracieus cadeau of
+cadeautje. U begrijpt--de generaal!--Puissant!"
+
+"Ah zoo juffrouw Van Berge, zult u den acht en twintigsten September
+ook van de partij zijn?"
+
+"Om u te dienen notaris. We stonden zoo bij elkaar, en toen heeft
+mevrouw Helmond ons, allerliefst, in massa geïnviteerd."
+
+"Vin-jij dat Helmond er vroolijk uitziet?" vraagt de burgemeester
+aan den notaris.
+
+"Vroolijk? Jawel; tenminste het tegendeel is me niet opgevallen."
+
+"Hij ziet bleek."
+
+"Wie, ik?" roept Hardenborg, die nu met zijn beide aardige freuletjes
+aan het buffet is gekomen, en zorgen zal dat ze op 't vlugst en op 't
+allerbeste bediend worden--door het zelf te doen: "Bleek, ja dat komt
+van zulk een zachte illuminatie aan weerskanten;" en, de freules Narwal
+loslatend, buigt hij galant rechts en links, en ziet meteen dat ze
+beiden bepaald allerliefst zijn, maar freule Marie..... ja waarachtig,
+freule Marie is lampion nummer één, en krijgt dan ook het eerst een
+glas punch à la Romaine en het eerst een roomhoorntje à la vanille.
+
+
+
+"Eindelijk zal Eva haar lieven man dan eens te spreken krijgen,"
+zegt de jonge vrouw, en neemt den arm van haar vriend, en slaat een
+zijpad met hem in, terwijl ze bijna iets zwevends in haar tred heeft,
+nu de kapel, Von Weber's geanimeerde _Invitation_ à la _Valse_ doet
+ruischen en zwellen.
+
+"Kalm, kalm vrouwtjelief; je hebt al wat te veel kleur. Ik bid je,
+dans nu straks niet te druk. Ik moest het je eigenlijk heelemaal
+verbieden, maar....."
+
+"Dan zou je zelf geen beurt krijgen niewaar? O beste man, als ik nog
+denk dat je me dit avondje bijna ontkaapt hadt. 't Is hier déli,
+ik amuseer me dol! En de menschen zijn allemaal even charmant en
+lief. De baronesse Doelemeere heeft wel een half uur met me gepraat,
+en de familie Narwal van Brouwerscate die fêteert me haast al te
+veel. Heb je 't niet gezien?--Guns August, die Kippelaan is toch
+een malle vent; ofschoon ik eigenlijk geloof dat hij de gravin Van
+Leeuwen even weinig kent als mij, zoo presenteerde hij mij aan haar,
+en wel als: Mevrouw Helmond geboren gravin van Armeloo.--O je kunt niet
+gelooven wat dat dadelijk een gemakkelijkheid gaf; ik heb toen ook maar
+de stoute schoenen aangetrokken en haar op een invitatie voor den acht
+en twintigsten geprepareerd. Dadelijk nam zij het zeer gracieus aan."
+
+"Maar Eva, 't is onverstandig om die menschen al zoo lang vooruit te
+vragen; bedenk toch....."
+
+"Bedenk toch, niewaar Evertje z. m., dat we dan _allang dood en
+begraven kunnen zijn_. Boe boe! kan het nog somberder?" En dan, half
+luide neuriënd, zingt ze de Invitation à la Valse na. Eensklaps houdt
+Eva stil: "Weet je August, wat me _alleen_ hindert van avond--als jij
+tenminste heel lief en aardig bent--'t is, dat ik eigenlijk vis-à-vis
+mevrouw Narwal en vooral tegenover mevrouw Van Leeuwen een bespottelijk
+figuur maak. Ja, met m'n doodonschuldige diamantjes.--Zeker, ze zijn
+heel lief, en ik vond het alleraardigst van je, toen je ze mij, je weet
+wel, voor een vergoeding hebt gekocht; maar heusch, de schapen maken
+hier een allerzotste vertooning. Mevrouw Van Leeuwen had letterlijk
+geen oog van m'n broche af toen ze met me sprak, en ik kon zoo zien
+dat ze me den heelen tijd haar prachtige, o! over-_over_-prachtige
+broche wou laten opmerken, want, dan trok ze zoo met dien hals en
+zette de borst vooruit, van belang!"
+
+"Mijn hemel Eva, hoe kun jij nu over een broche denken als je bij
+zoo'n vijftigjarige, eer leelijke dan mooie vrouw staat. Jij bent,
+bij haar vergeleken, _heelemaal_ een diamant."
+
+"Ja mannetjelief, zoo'n discours hebben we geloof ik nog eens gehad,
+op een achtermiddag; toen vond je--als ik me wel herinner --geslepen
+glas even mooi.--Maar neem me niet kwalijk, een man kan onmogelijk
+begrijpen wat het is, als men, enfin, nog al gekleed en dan niet
+zoo heelemaal een nul in 't cijfer, tegenover een dame staat die je
+letterlijk uitlacht omdat je bespottelijk kleine diamanten aanhebt."
+
+"Heeft mevrouw Van Leeuwen _jou_ uitgelachen Eva?"
+
+"Ja! 't Was nu juist geen gillen, maar ja, ja zeker, ik kon heel goed
+zien dat ze--als ze 't gedurfd had--me zou hebben uitgelachen; en ik
+herhaal dat ik dat alles behalve plezierig vind. Zeg lieve kereltje,
+krijg ik tegen den acht en twintigsten....? Nee, chut! geen overijlde
+antwoorden, 't Is ook indiscreet misschien om zoo zelve te vragen;
+maar toch.... ik hoop....!"
+
+"Nee _nee_ Eva! _nee_!!!" En in zich zelven: Mijn God, waar moet
+dat heen!
+
+"August!" zegt Eva verschrikt: "vraag ik te veel? Och, neem 't me dan
+niet kwalijk. Je weet wel dat ik niet 't beste, het allermeeste wil:
+wat jij doet en wilt dat is me altijd goed geweest. Was het niet,
+lieve beste August? Zeg dan, ben ik niet óvertevreden tegenwoordig? Heb
+ik dat niet bijna elken dag, ja nog zooeven gezegd?--August, ben ik
+niet je trouwe lieve vrouwtje? Zeg? Spreek dan; ben je boos omdat ik
+een beetje op mijn jaardag vooruitliep?"
+
+Eva ziet rond of daar ook iemand wezen mocht; en dan, dan legt ze
+haastig haar poezelen arm om zijn hals en----een zoen als uit den
+zaligen bruidstijd, steekt Helmond opnieuw het hart in gloed!
+
+
+
+Het vuurwerk was voor een particuliere partij inderdaad schitterend. Nu
+eens stond het schilderachtig gelegen landgoed met al zijn genoode en
+ongenoode gasten, in een tooverachtig rood of blauw of paars licht,
+waardoor men zich in een droom verplaatst gevoelde, en dan weer....
+
+"Hé, dat is oorverdoovend!" zegt een der juffrouwtjes Lens, en trekt
+"voorzichtigheidshalve" het hoofd wat terug.
+
+"'t Zou niet kwaad zijn menheer Debecque--o, 't is waar, menheer
+_Hardenborg_--als er nooit op een andere manier met kruit werd
+gewerkt;" zegt freule Marie Narwal, die _toevallig_ weer naast
+Archibald stond.
+
+"Dus zoudt u _mij_ met de heele militaire macht zoo maar zonder
+complimenten op straat willen zetten? Foei foei freule Marie."
+
+"Ik hoop niet dat mijnheer Hardenborg zich, bij gelegenheid, over de
+gastvrijheid op Brouwerscate zal te beklagen hebben;" is het antwoord,
+'t welk schalks wordt gegeven; en dan ernstig; "Maar ja, als ik wist
+dat u bijvoorbeeld iemand in den oorlog.... ja, hadt _doodgemaakt_,
+dan.... dan zou ik er misschien toe kunnen komen. Ik vind het
+afschuwelijk dat menschen elkander zoo koelbloedig vermoorden."
+
+"Wel freule, wat ik vroeger wel eens mijn ongeluk heb genoemd, dat
+zou ik nu haast m'n geluk willen heeten: de ondergeteekende, ofschoon
+hij flink--ik moet het bekennen--op dat fanatieke Indische goedje
+heeft laten inblazen, hij is nooit zelf in de gelegenheid geweest om
+er een--althans zooveel hem bekend is--voorgoed de bajonet te doen
+afslaan." En dan zich terzij tot Kartenglimp wendend: "Hebt u ook
+nog met die vroolijke Bandjareezen kennis gemaakt majoor, als ik u
+vragen mag?"
+
+"Nee, toen was ik al in Holland."
+
+"O ja, dat meen ik gehoord te hebben. Ik denk wanneer ik u zie gedurig
+aan iemand die wat jonger was, hé, maar anders fameus op u geleek."
+
+"Ei!--Mooi dat rad hé. Vin-je niet mevrouw Helmond? Fameus
+mooi!--Magnifique partij niewaar?--Ik geloof dat dat de "bouquet final"
+geweest is. Ha zie, nog een vuurpijl, pour la bonne bouche. Mag ik
+'t genoegen hebben u den arm....?"
+
+"O dank u majoor; ik heb.... ik zoek...."
+
+"Nog altijd een beetje rancune?" vraagt de majoor wat zachter,
+terwijl Eva hem toch onwillekeurig terzijde blijft, en men zich langs
+een smaller pad, tusschen een bosschage van hulsten en andere fijne
+doornheesters, uit den kring van het gezelschap verwijdert.
+
+"Rancune, o nee majoor, maar...."
+
+"'t Is niet onnatuurlijk mevrouw, en de vriendelijke woorden die ik u
+straks mocht toespreken zijn niet voldoende geweest. Ik heb schuld; ik
+had het al vroeger moeten goedmaken. Waarom ben ik niet bij u geweest
+sedert den avond van dat, voor u zoo onaangename misverstand.... 't
+Is onvergeeflijk, ik beken het! Maar, een geboren Van Armeloo is
+allerminst haatdragend of kleingeestig."-- Stilstaande: "Vergeef me
+mevrouw Helmond. Na al de moeite die ik met liefde had gedaan, werd
+ik dien avond zoo ge.... ge.... gedesillusioneerd dat ik mij zelf een
+oogenblik vergat, en ook naderhand besloot om die papieren altemaal
+weg te doen, te verbranden, want.... Nee nee, pardon, verbrand heb ik
+ze niet. Ik kwam daarvan terug, en vooral omdat er één stuk bij is,
+dat zelfs als curiositeit zeker een aardig sommetje waard zou wezen."
+
+"O dat zal het stuk zijn 'twelk bewijst....?"
+
+"Juist; uw papa hecht er niet aan! Enfin, ieder mensch heeft zijn
+eigenaardige begrippen. Uw papa is een zeer verstandig man, en zal
+waarschijnlijk zijn goede redenen hebben...."
+
+"Ja dat is zeker; maar u vergist je majoor, als u denkt dat papa
+omtrent die papieren _heelemaal onverschillig_ zou zijn. Papa zal
+er.... Nee, hij zal er u wel niet om vragen, maar...."
+
+"Ik zou ze hem in geen geval _aanbieden_, mevrouw Helmond, dat kunt
+u gemakkelijk begrijpen."
+
+"Nee...." aarzelt Eva, "dat is niet onnatuurlijk." Zich snel in de
+rede vallend: "Ik geloof anders majoor, dat--indien de zaak wáár
+is--dat dan het bewijs door iedereen gemakkelijk te leveren is."
+
+"Dit laatste komt niet overeen met hetgeen ik u vroeger verzekerde
+mevrouw. Als man van eer, als oud-officier, geef ik u de stellige
+verklaring, dat het van de duizend menschen er nauwelijks één zal
+gelukken om het stuk te bemachtigen 'twelk ik door mijn bemoeiingen
+meester werd, en waarvan in deze zaak _alles_ afhangt."
+
+"Dat stuk is....?"
+
+.... "Eenvoudig het document waaruit onwederlegbaar blijkt, dat de
+bet-overgrootvader van uw vader, en de zoon van den Hollandschen
+graaf Van Armeloo één en dezelfde persoon is geweest."
+
+Een oogenblik bleef het stil. Dan zegt Eva snel:
+
+"U zoudt mij verplichten met mij dat bewijs te.... zenden majoor."
+
+"O, 't is zeker veel eer: veel...." Eensklaps omziende: "Mij dunkt
+ik hoor daar roepen: Zoudt ú mij 't genoegen willen doen mij den arm
+te geven, schoone mevrouw Helmond?"
+
+Weer vliegt Eva het bloed naar de wangen.--Neen, haar arm krijgt
+hij niet!
+
+"O, u neemt niet kwalijk majoor?" zegt ze snel: "'t Is Helmond die daar
+roept." IJlings spoedt zij zich nu terug langs het pad, doch.... halt,
+nu kon ze niet verder.
+
+Helmond met Archibald, freule Marie Narwal en nog een paar jongelieden,
+bevonden zich aan 't eind van het pad.
+
+"Een Absalome!" roept de luitenant, en vliegt naar de plek, waar Eva
+eensklaps tot stilstaan werd gedwongen, dewijl ze met haar sortie
+aan een nijdig takje bleef haken.
+
+'t Was maar een kleine scheur. Eva zei dat het niets te beduiden
+had. Maar Archibald hield een korte potsierlijke toespraak tot den
+ondeugenden meidoorn, die zich in 't voorjaar met zijn welriekende
+bloempjes zoo aardig voordoet, maar nu in 't begin van September zoo
+valsch is als een jaloersche kat.
+
+Kartenglimp bleef op den achtergrond.
+
+En ginds aan den arm van dien jongen luitenant zag hij haar
+voortzweven.--Welzeker, men wachtte haar in de zaal; de muziek speelde
+er reeds een Ouverture de Bal; zij zou er dansen, dansen met iedereen,
+maar voor hem--inweerwil van dat prachtige lokaas, 'twelk hij haar
+sinds dien avond toch in 't geheel niet meer toonde--voor hém heeft ze
+zelfs den arm niet over.... dien blanken welgevormden arm!--Maar ha! al
+wordt het tijd, 't is nog vroeg genoeg, welzeker, nog vroeg genoeg!
+
+Een zeer groot aantal waskaarsen op luchters en kronen, verlicht
+overvloedig de groote zaal en de twee daaraan grenzende zeer ruime
+kamers, die door breede nu geheel weggeschoven battans gemeenschap
+hebben.
+
+De groote zaal is delicieus gecireerd, als een spiegel zoo glad! Enkele
+paren wandelden daar reeds koutend in 't ronde, doch het meerendeel
+bevindt zich nog in het groote vóórsalon, waar men in den middag
+ontvangen werd. Dominee Hoogerberg, bekend met de huiselijke
+omstandigheden der familie Debecque, brengt er, alvorens de dans zal
+beginnen, en nú reeds, dewijl hij om gewichtige redenen vroegtijdig
+naar huis moet, een hartelijken maar korten heildronk aan de gastvrouw
+die heden verjaart, en aan haar eenigen zoon, die in 't moederland
+mocht terugkeeren om een _moeder_ gelukkig te maken.
+
+"Dominee, allerliefst! allercharmantst! Dank je, merci,
+aller-_aller_-hartelijkst!" zegt mijnheer Kippelaan, die aanstonds
+is vooruitgestoven, en met zijn beide handen de hand van den spreker
+vermeesterend, ten aanschouwe van al zijn hoorders, steeds karnend,
+de tolk blijft van aller gevoelens!
+
+Archibald ziet het treffende schouwspel een oogenblik met een kwalijk
+verborgen glimlach aan, en dan net glas opheffend, zegt hij:
+
+"Terwijl mijn schuld aan onzen hooggeëerden dominee op zoo passende
+wijze door de welwillende tusschenkomst van mijnheer.... re.....??"
+
+"_Kippelaan_!" helpt de eigenaar van dien naam, terwijl hij met een
+verheerlijkt gelaat naar den spreker omziet.
+
+"Ah juist, _Kippelaan_; uw naam was mij ontschoten...."
+
+"Jules Janin!
+
+"Straks hoop ik u mede een handdruk te geven _dominee_," zegt
+Archibald, eensklaps van Kippelaan op Hoogerberg ziende: "om u dank
+te zeggen voor de goede woorden aan 't adres van mijnheer Kip..... ik
+meen aan 't adres van mama en van mij; doch met den dronk die nu
+geen uitstel duldt, maar welke twaalf-twaalfde gedeelten der jonge
+dames toch hopen dat kort en vooreerst de laatste zal wezen,--omdat
+de muzikanten anders ongeduldig zouden worden; niewaar dames?--met
+dit glas dan moet ik den vriend gedenken, zonder wiens trouwe hulp ik
+misschien--zelfs met den besten wil van de wereld--hier niet als zoon
+van den huize had kunnen fungeeren.--Maar, ik zie eenige zakdoeken te
+voorschijn komen. Alzoo denkende aan het heden, en herdenkende "om
+het half uur een zeer leelijken lepel", maar ook: alle dagen twee-
+of driemaal een gezicht waarop een hart stond geteekend van goud,
+neen, een hart vol waarachtige belangstelling! denkende aan een trouwen
+vriend, die deed wat hij kon om mij voor mijn goede moeder in 't leven
+te bewaren, _drink_ ik dit glas--de handdrukken mijnheer Kippelaan,
+zullen mogelijke flaters in mijn oratie goedmaken...'" Kippelaan wilde
+reeds toesnellen om den zoon van den huize te.... maar hij werd door
+een der heeren tegengehouden: "drink ik dit glas," herhaalt Archibald
+met verheffing van stem, "op wat mijn braven dokter liever is dan zijn
+leven, op haar die hem meer waard moet zijn dan al de schatten dezer,
+nog al plezierige wereld: op zijn aangebeden vrouw, _mevrouw Helmond,
+geboren Van Armeloo_!"
+
+Het was bij de levendigheid die er nu onder al de aanwezigen ging
+heerschen--en waarbij mijnheer Kippelaan letterlijk handen te kort
+kwam--een zeer vermeldenswaardige bijzonderheid, dat er onder die
+vele dames, en inzonderheid onder die dames van hooge geboorte, geen
+enkele te vinden was, bij wie er een gevoel van jaloezie werd opgewekt,
+door den toost op mevrouw Helmond door den zoon des huizes uitgebracht.
+
+Eva gevoelde zich.... half bedwelmd, als een veder zoo licht, en
+onuitsprekelijk zalig. De tranen stonden haar in de oogen. O! en
+toen men haar nu van alle kanten met de liefste woorden overlaadde,
+en de baron Narwal haar zeide: "Wij hopen de lieve doktersvrouw recht
+veel met haar echtvriend op Brouwerscate te zien;" en de baronesse
+Doelemeere haar met zoo'n recht vriendelijk en gemeenzaam knikje de
+verzekering van haar belangstelling schonk ja, toen zelfs de gravin Van
+Leeuwen naar haar toekwam en zeide: "Ik vereenig me van harte met de
+beste wenschen voor uw geluk, lief mevrouwtje,"--toen.... 't was niet
+om uit te spreken.... ze moest toen den fijn geborduurden zakdoek voor
+de oogen drukken; de weelde van dat oogenblik was schier al te groot!
+
+Nochtans, toen ze zich nóg eens door diezelfde hooggeboren vrouw zoo
+innemend hoorde toespreken; en zij tevens uit mevrouw Van Leeuwens
+prachtige met parelen bewerkte flacon een weinig eau-de-cologne
+moest nemen, toen kwam er een klein, een bijna onmerkbaar wolkje
+haar gelaat overtrekken, want, weder waren de oogen der gravin op
+haar diamanten broche gericht, en zei de oudere dame met wezenlijke
+zorg: "Je aardig speldje is losgegaan lief mevrouwtje. Voorzichtig,
+'t zou toch wezenlijk jammer zijn, niewaar?"
+
+En de groote diamanten der gravin blonken en fonkelden met duizend
+kleuren, en Eva tastend naar "'t speldje", inplaats van het vast
+te steken, deed het--'t was niet onnatuurlijk, door het eenigszins
+trillen der vingers, als een gevolg van de aandoening waarin de toost
+haar gebracht heeft--geheel en al losgaan, zoodat het op den grond
+viel. En zie, nadat een galant jongheer het aanstonds had opgeraapt
+en haar weergegeven, verdween "dat kinderachtige sieraad" voorgoed
+in den zak van haar kleed.
+
+Helmond heeft met een zeer kort maar hartelijk woord, Archibald zijn
+dank betuigd, en het welzijn van den gastheer gedronken. Helmond
+gevoelde zich nu wat beter dan straks. Misschien hebben een paar
+glazen pittigen wijn hem goedgedaan. Een bediende komt reeds voor de
+vijfde maal met het blad waarop de geurige Côte d'or en Rudesheimer
+worden aangeboden.
+
+"Dankje!--Eh.... ja toch.--Ziezoo kameraad."
+
+
+
+Het bal heeft een aanvang genomen.
+
+'t Is een kleine misrekening voor Eva geweest: De baron Debecque
+heeft niet met háár, maar met mevrouw Van Leeuwen, die nog gaarne
+een enkel dansje--zoo'n Polonaise bijvoorbeeld--meedoet, het bal
+geopend. Aan den arm van den baron Narwal gevoelde Eva zich echter
+spoedig ruimschoots schadeloos gesteld, want mijnheer Narwal was een
+man nog in de kracht van 't leven, had wel vijf ridderorden, en was
+kamerheer of iets van dien aard; tenminste "ijselijk hoog!"
+
+Nu de tweede dans zal beginnen en reeds
+
+
+                    De dartele snaren
+                    Doen tripp'len de paren;
+
+
+nu hangt Eva in den arm van haar _alles_, van den _eenige_, op wien
+ze waarlijk zoo trotsch is:
+
+"O, engel!" zegt ze, en drukt hem dien arm zoo innig: "zulk een feest,
+zóó iets heerlijks heb ik nog nooit beleefd. Die menschen hier.... Och
+wat zijn ze allen onbeschrijfelijk lief en hartelijk, en zonder eenige
+distantie.--Eén ding beste August, als het te pas mocht komen, ik zeg
+_als_, och spreek dan vooral niet tegen dat jij ook van adel bent;
+'t is me letterlijk al pratend uit den mond gevallen toen ik door
+dien mallen Kippelaan.... ik weet niet hoe, een beetje in 't nauw
+raakte. Maar.... onwaarheid sprak ik toch niet; je kunt immers later
+papa's titel krijgen; niewaar August?"
+
+"Mijn hemel Eva, dat gaat te ver!"
+
+"Ben je boos, mijn lieve man? Nee, dat kun je nu niet wezen,
+niewaar? Maar luister eens.... ik mag er immers vast op
+rekenen....? Wel, op _onze_ partij, met mijn jaardag? Och die jonge
+Hardenborg was zoo galant; ik zei maar even dat ik deze muziek zoo
+allerliefst vond, en--dadelijk _dadelijk_ is hij toen gaan informeeren
+of de kapel den acht en twintigsten vrij zou wezen.--En ja zeker,
+alles is in orde! Natuurlijk moest hij er toen aanstonds beslag op
+leggen omdat ze zoo moeilijk te krijgen is...."
+
+"Eva, ben je razend!"
+
+"God August! je zoudt me doen schrikken. Freule Marie ziet juist
+naar ons, zij zal denken dat we woorden hebben. Lach: toe lach."--Eva
+lachte.--En August? Moest hij dan hier die algemeen gevierde vrouw,
+en ten aanschouwe van zoo velen, een barsch gelaat toonen, haar,
+zijn dierbare Eva? Ha, als men dan overal fluistert dat een man, die
+zulk een vrouw bezit, haar niets weigeren _mag_, dat ze hem meer moet
+waard zijn dan al de schatten der wereld; ha, waarom zou hij dan ook
+niet lachen! Waarom zou hij dan ook niet....
+
+--Daar vangt de wals aan.--'t Is alsof de wijn hem eenigszins heeft
+beneveld. Misschien ook is hij het dansen ontwend:
+
+"Bedaard, bedaard lieve kind; niet te vlug; je weet wel waarom? Ja
+zeker, heel goeje muziek, fameus in de maat!"
+
+En Eva wielt, al zwevend, als in een hemel aan den arm van haar
+teerbeminde. En de muziek is krachtig; maar hoor, telkens en hoe langer
+hoe meer, klinkt er in die sterke bazuintonen bij het geanimeerd en
+wegsleepend refrein, een enkele noot.... die haar aan woorden, aan
+vreeselijke woorden herinnert, en ook aan dien droom met den saterlach:
+
+
+                Et--_Satan_ conduit le bal,
+                Et--_Satan_ conduit le bal!
+
+
+Ik wil wel eens rusten August!--Dit stuk moeten ze bij ons niet
+spelen, 't Refrein is toch leelijk; al te snerpend. Vin-je óók niet,
+m'n lieve man?"
+
+
+
+Mijnheer Kippelaan voelt zich dezen avond misschien nog gelukkiger dan
+Eva Helmond. De bijzonderheid dat hij op zulk een partij was gevraagd,
+heeft hem boven de huizen gebracht.
+
+--'t Scheen wel--dewijl zelfs de candidaat-notaris Piet Lovers met
+zijn ouderwetsch Marietje was genoodigd--dat de baron Debecque zijn
+invitaties zoo ver mogelijk had uitgestrekt; maar de eer was toch
+bijzonder, en hij mocht nu gerust zeggen dat de adel uit den omtrek met
+alles wat daartoe behoorde _zijn intieme_ vriend was. In den beginne
+is Kippelaan iets minder op zijn gemak geweest, maar sedert hij het
+stoute stuk volbracht, en dokter Helmond, zonder dat iemand het zag,
+de beide banknoten van honderd gulden uit den brief aan Woudberg,
+met een couvert er om, in den achterrokzak heeft gewerkt, had hij
+zich zoo onschuldig gevoeld als een pasgeboren zuigeling.
+
+Allerliefst lieve gelegenheid!--In den vooravond bij 't geleide
+van juffrouw Van Berge naar de groene kamer, heeft hij al iets
+voelen kloppen, en.... enfin, juffrouw Van Berge heeft hem eensklaps
+losgelaten, en Mina Lens die vóór haar liep, in den arm genomen.--O dat
+guitje!--Later had hij gehoord dat juffrouw Van Berge ook waarlijk al
+met den kantonrechter uit B. geëngageerd was, enfin.--Na 't verblijf
+in de groene kamer is hij weer zoo.... ja, hij moet het bekennen
+"zoo ondeugend geworden." Bij 't vuurwerk heeft hij de kleine
+blanke allerliefste jonge dame, Mietje Lansbroek, het hof gemaakt,
+en gezegd dat hij "duizendmaal op den rand geweest was, maar nu in
+háár den afgrond voor zijn hart metterdaad gevonden had." Mietje
+Lansbroek heeft toen gezegd, dat ze het al te akelig vond, wanneer
+menheer Kippelaan zijn hart aan zoo'n halsbrekenden toer zou wagen,
+en heeft hem toen haar "allerliefsten rug" toegedraaid--natuurlijk,
+volgens Kippelaan, een weinig verlegen over zijn aanzoek en de
+geestigheid van haar eigen antwoord.--'t Was waar ook, hij had zoo iets
+hooren spreken van een remonstrantsch proponent. Enfin, allerliefst,
+geestig! Dansen? Zie 't was jammer, al de dames waren disperaat dat ze
+hem een dans moesten weigeren.... maar nee, 't is zijn schuld; _zijn_
+eigen schuld; hij is niet vroeg genoeg gekomen! ofschoon.... Enfin,
+'t was allerliefst dat ze hem allen zonder uitzondering beloofden:
+jawel, als er weer een feest was; ja welzeker.
+
+Op dit oogenblik schept Kippelaan nog even een luchtje, want hij had
+aan een der buitendeuren staande--iets in 't donker zien verdwijnen,
+ginder in de richting van de groene kamer, waar nog een enkele
+gekleurde ballon tusschen het donkere groen hing. En Kippelaan vond
+het buiten allerheerlijkst....
+
+'t Was heelemaal donker, pikdonker in de groene kamer. Daarbinnen
+klonk een zucht. Bijna gelijktijdig klonk er nog een zucht, meer
+piano.--Er volgde een plechtige stilte.--Na eenige seconden had de
+herhaling van het even genoemde diep roerende zuchten plaats.--Toen
+had men iets kunnen vernemen van een langgerekt geluid zóó bijna als
+van het theewater alvorens het aan--of van de kook raakt.--Nogmaals
+nú hartverscheurende zuchten. En dan:
+
+"Och Marietje!"
+
+"Och Piet!"
+
+"O, als ze ons één--één tienduizendste meegaven, dan!"
+
+"Och Piet, dán...."
+
+"Och Marietje!"
+
+"Gud, ik hoor wat!"
+
+Twee personen zijn juist den ingang der groene kamer genaderd,
+'t Zijn Helmond en de majoor Kartenglimp.
+
+Helmond is er overheen.--Wat drommel wáárom niet! Zijn er dan niet
+honderdduizend menschen voor één die doen zouden wat hij doet? Geld
+ter leen vragen als men 't noodig heeft en zeker weet dat men het zal
+kunnen teruggeven:--_Kunnen_? _zeker_? Ja, ongetwijfeld _zeker_! Als
+hij den generaal morgen maar eens als vanouds de hand heeft gedrukt,
+wat, voor den drommel, wat zouden er dan voor haken en oogen kunnen
+zijn? Zal een man van eer, een man als de generaal zijn woord breken,
+zonder een bepaald voorval waardoor een brouillerie gewettigd kan
+heeten? Zou hij zonder eenige kennisgeving de gedane verklaring
+intrekken, dat August nevens Jacoba zijn erfgenaam zal zijn? Neen,
+die pleegvader zal dat niet!--Nu, wáárom tobt en treuzelt hij dan,
+en zit zoo telkens met de handen in 't haar? Is het niet armzalig
+dat iemand met zulk een erfenis in 't verschiet, hier rondloopt met
+niet meer in zijn bezit dan de vijf guldens die zijn provisor hem
+leende!--Zegt het spreekwoord geen waarheid: Met den tijd komt alles
+terecht!--Wat weerga, al moest zijn leven, zijn heele aanzien, _alles_
+er aan opgeofferd worden, men heeft gelijk: Een vrouw zooals de zijne
+wordt er op de duizend geen gevonden! Zóó een moet boven alle ontbering
+verheven zijn en schitteren in haar vollen glans. Men moet haar ten
+volle waardeeren. Dat doet men _hier_, dat doet _iedereen_. Boven al
+die adellijke vrouwen, zelfs van leeftijd, werd zij verheven, door
+dien toost van den zoon des huizes. Wat drommel, Eva heeft gelijk,
+hij is een beroerde zwaarmuts; alles komt terecht.... en.... Neen,
+het dolle plan om confidentieel met den ouden Debecque te spreken
+en hém te vragen.... neen, hij heeft het laten varen; 't zou Eva
+die, nog al wat hoog van alles heeft opgegeven, compromitteeren;
+en ook.... met al die adellijke kennissen, en later die partij ten
+zijnen huize.... Neen! Kartenglimp had hem zeer heusch bejegend; den
+ganschen avond; allerhartelijkst! De man is poltron; tenminste een
+beetje wars van Vriend Hein was hij zeker; maar anders, noch over het
+niet terugkomen om zijnentwil uit Parijs, noch over dien onaardigen
+conferentie-avond heeft hij zich beklaagd.--Helmond weet toch zeker
+dat notaris Zoutenheer, een gedeelte van het hem verstrekte geld
+van den majoor heeft gekregen; en, inplaats van iets onaangenaams na
+die scène te laten blijken, heeft hij laatst zonder eenige pretensie
+gezegd: dat hij a vijf percent.... onder vrienden....
+
+"U begrijpt majoor, dat ik 't alleen vraag omdat je 't mij zelf
+presenteerde.  Ik vond je voorstel zoo cordiaal: anders zou ik aan
+Zoutenheer ... maar...."
+
+"Nee nee, wáárom! Zoutenheer moet zes percent hebben, en ik ben er
+met vier tevreden."
+
+"Vier? Ik meende...."
+
+"Wat bl.... onder vrienden; jij bent een uitmuntende dokter! Apropos,
+kan zoo'n avondlucht kwaad? Nee hê....?"
+
+"Niemendal majoor. Voor ú is de lucht allerheilzaamst. En dus..."
+
+"Zou jij me niet zoo eens een levensregel kunnen voorschrijven? Zieje,
+voor gevallen.... Enfin, als ik zoo iets had, dan was ik gerust.--
+Wat die drie duizend gulden betreft; accoord! Waarachtig, met
+alle plezier! Jelui moet het er van nemen. Als de ouwe opstapt
+dan ben je heelemaal binnen. Een schietgebedje voor zijn tijdige
+afreis. Hahiehaha!"
+
+"Majoor, op die manier wil ik mijn vrienden niet hooren. Mijn
+pleegvader heb ik waarachtig lief, en....
+
+"Bravo mijn waarde! Eere hebbe je hart. Maar permitteer me! Ik voor
+mij vind hem tegenover dokter Helmond en zijn vrouw een vervoerd
+schrielen compeer.--Praat er niet van! Geeft ie wel eens een zak
+guldens mee? Pardon, ik heb daar niet mee te maken!-- Enfin, in
+orde! Kom morgen in den loop van den voormiddag maar bij me. Altijd
+tot je dienst. Maar wat ik zeggen wil.... ah ja, is je vrouwtje nog
+een beetje boos op me dokter?"
+
+"Nee majoor; wáárom zou ze....?"
+
+"Dat vraag ik jou m'n vrind.--Weet je wat me, ronduit gezegd, een
+weinig hinderde?--Zonder er me op te beroemen, ik heb voor dien adel
+mijn best gedaan, en terwijl dokter Helmond nu vriendschappelijk en
+wel is, weigert mevrouw Helmond mij bijna een antwoord."
+
+"Maar dat is een opvatting."
+
+"Ik wil het gelooven. Maar zie, dan moest jij haar toch zoo ongemerkt
+eens zeggen, dat het je plezier zou doen als ze weer een klein beetje
+vriendelijker tegen me was. Ik ben toch geen monster niewaar?"
+
+"De Hemel beware....!"
+
+"Weet je wat me bijvoorbeeld hinderde? 't Was dat ik in presentie van
+een paar heeren, zoo maar kortaf moest hooren, dat ze geen dans voor
+me had."
+
+"Maar dan zal ze er werkelijk...."
+
+"Nee nee m'n vrind, je vrouwtje had er nog wel zes open, omdat ze
+je beloofde niet veel te zullen dansen. Dit laatste zei ze aan dien
+luitenant; en--hier zit 'em de voorname grief--toen gaf ze hém een
+oogenblik later toch een galop, ofschoon hij al tweemaal haar cavalier
+was.--Dat heer bevalt me niet Helmond."
+
+"Wien bedoelt u majoor?"
+
+"We spraken van dien menheer Archibald niewaar? In jou plaats amice,
+zou ik hem niet al te veel.... enfin! We kennen die heertjes! Ik ben
+zelf in Indië geweest, en...."
+
+"Maar majoor, zulk een veronderstelling.... U vergeet dat mijn
+vrouw...."
+
+Ik vergeet niets niemendal beste vrind! Je vrouw heb ik leeren
+kennen: 't is het prachtigste karakter dat ik ooit ontmoette. Haar
+houding, bij die vermeende miskenning van haar vader: o, 't was edel,
+magnifiek! Maar de listen van zulke heertjes.... waarachtig, daar
+zijn geen vrouwen tegen gewapend. Zet jij de kloekste vrouw aan den
+rand van een afgrond; wanneer men haar onverhoeds een stoot geeft,
+dan zal ze te pletter vallen zonder eenige kans op behoud."
+
+"Archibald is naar mijn innige overtuiging een edele brave jongen."
+
+"Edel en braaf, dat doet al weinig tot de zaak m'n vrind, dat weet
+jij ook wel. Je kunt kerken en gasthuizen stichten, ja zelfs aan 't
+hoofd van een asiel voor gevallen meisjes staan en toch op dat punt
+een zwak oogenblik hebben. Ik heb je gewaarschuwd, hij biologeert ze."
+
+"Majoor..... je liegt het!"
+
+"Ei zoo, is dát onze verhouding dokter! Ik meende dat het een bewijs
+van oprechte vriendschap was wanneer men waarschuwt voor een mogelijk
+gevaar. Ik zeg niet voor een _zeker_ maar voor een _mogelijk_ gevaar."
+
+"Majoor, vergeef me dien uitval. Ik heb een paar glazen wijn méér
+gedronken dan me tegenwoordig inderdaad dienstig is, en...."
+
+"Glad verkeerd dokter; als je helder wilt kijken dan moet je nooit
+te veel....."
+
+"Ik weet het, en _vergat het nooit_. Maar nu, men is gelukkig,
+men....."
+
+"Welzeker! Maar als je zoo gelukkig wilt blijven, geef dan--ik
+herhaal het, aan een pronkjuweel als je vrouw alles, _alles_ wat
+haar hart begeert, maar zorg dat je haar _alleen_ behoudt. 't Is een
+verkeerd teeken wanneer een jonge vrouw een man van mijn leeftijd een
+dans weigert, om hem een oogenblik later aan zoo'n blonden knevel
+te gunnen.--Nee, agiteer je niet.--'t Is mij volkomen goed dat je
+dien snaak vertrouwt; maar als vriend was ik verplicht je te raden
+om een oog in 't zeil te houden, en je onergdenkend vrouwtje een
+kleinen wenk te geven. Wat mij betreft, ik wensch als vriend alleen
+het bewijs der waarheid van je bemoedigend woord, dat je _nobele_
+vrouw geen rancune tegen me heeft. Zorg jij amice, dat zij het toont
+door de laatste wals met me te dansen.--Zie dán blijft alles zooals we
+dat hebben afgesproken.--Heb ik _vier_ of _drie_ percent gezegd? Nu
+'t maakt niet uit; onder vrienden! Morgen, twee uur. Drie duizend a
+drie percent; opperbest!"
+
+
+
+De partij bij de Debecque's eindigde eerst laat in den nacht. In de
+pauze van het bal heeft men aan kleine tafels van vier en zes personen
+gesoupeerd.--Aan Helmonds tafeltje--hij had niet van zijn Hebe kunnen
+scheiden--zaten behalve Eva, de douairière gravin Van Leeuwen, de
+baron Debecque, de burgemeestersvrouw en--de majoor Kartenglimp.
+
+Na het keurig fijne souper is een deel der gasten vertrokken.--Eva
+heeft nog tweemaal gedanst, eens met den baron Narwal, en eens met
+den majoor Kartenglimp; met den laatste de wals, waarin aan 't slot
+dat nare geschetter kwam.
+
+Het gemakkelijke rijtuig uit _De Gouden Arend_ voert Helmond en
+Eva huiswaarts.
+
+'t Is zoo heerlijk rijden na zoo'n feest, en aardig is 't ook, ze
+zitten half liggend nog zoo vertrouwelijk in dat rijtuig alsof ze
+pas geëngageerd waren.
+
+Ja, Eva is wel een beetje moe, maar heusch, te _veel_ vermoeid heeft
+zij zich niet. Alleen die laatste dans met dien vijftigponder was
+akelig. Die nare man!
+
+"Ruw, ja, wat erg ruw, maar anders.... Mag ik het hoofd zoo'n beetje
+op je schouder leggen? Een oogenblikje lief kind?"
+
+"Welzeker August, jij moogt alles doen wat je maar wilt, en zelfs als
+ik je wenschen voorkomen kan, dan zal ik het zeker niet laten. Hield
+ik niet trouw mijn woord August, hoewel ik er weinig plezier in had?"
+
+"Je bedoelt?"
+
+"Wel, dat ik met blauwbaard soupeerde en danste! 'k Denk altijd aan
+blauwbaard als ik hem zie. Gemeene stem toch."
+
+"Gemeen.....? Vin-je! 'k Zeg, iets ruws, iets...."
+
+"Nee, bepaald _gemeen_! Jij spreekt zooveel menschen van allerlei
+slag, en daarom hoor je 't zoo niet. Die kluchtige luitenant had op
+de laatste bladzij van zijn balboekje, zooals hij zei, een index
+gemaakt. Onder de personages wier conversatie hij schrappen zou,
+behoorden, nummer één: de majoor Kattenglimp zooals hij hem telkens
+noemde, en ten tweede menheer Kippelaan. Mijnheer Kippelaan had
+nota bene verteld dat jij geld van dien Kartenglimp zoudt geleend
+hebben. Verbeeld je!"
+
+Helmond komt schielijk overeind:
+
+"_Ik_! Is ie gek?.... En _wie_ heeft je dat gezegd?"
+
+"Och dat kwam zoo toevallig, al lachend. Hardenborg proestte
+het uit. Die Kippelaan had in één adem meer dan twintig vragen en
+confidenties aan juffrouw Lens gedaan, en zóó hard dat Hardenborg alles
+hooren kon. Jij waart de zoon van Van Speyk of van een op de citadel;
+en de majoor was bang dat Archibald mij wat te veel het hof maakte;
+en..... O lieve, we hebben bijna gestikt; dat alles diende als stormram
+om het hart van juffrouw Lens te veroveren. Juffrouw Lens had blozend
+gezegd, dat Kippelaan zich zeker vergiste, want dat ze hem al eens
+vroeger voor de eer moest bedanken.--Zeg August, als het niet om die
+stukken was, dan zou ik er heusch toe kunnen besluiten om dat heer
+Kattenglimp den acht en twinstigsten ook thuis te laten. Als men je
+zoo vriendschappelijk met hem ziet omgaan, dan mocht men soms denken
+dat die Kippelaanspraatjes van geld leenen wáár waren. 't Idee alleen
+zou me een hekel aan dien man doen krijgen. Bah!--Ojee!"
+
+"Wat is er Eva?"
+
+"Och niemendal; ik wou m'n flacon krijgen, want ik geloof dat je weer
+wat hoofdpijn hebt.... ja, met die hand aan het hoofd.... en daar
+prik ik me aan het nijdige speldje, dat ik in den zak stak omdat het
+was losgegaan. Kijk eens, 't bloed komt er uit."
+
+"Och die arme vinger!" zegt Helmond, en terwijl hij zich zelf tot
+schertsen dwingt, zoent hij den kleinen patiënt, en voegt er bij:
+
+"Een liefdepleister er op, dan is het aanstonds weer beter niewaar?"
+
+"Nee nee...." vleit Eva zachtjes: "een garnituur à la douairière Van
+Leeuwen! Ja, als _dàt_ er op kwam! Hé mannetje, we gaan toch overmorgen
+voor zaken naar Utrecht, niewaar? _Niet!?_ Jawel! jawel! dat heb je
+vast beloofd als ik met dat Kattensinjeur wilde dansen..... 't Is
+zonde August, je deedt me schrikken; ik dacht dat je terug gingt
+krabbelen. Hardenborg zei immers dat het niet mooier kon treffen:
+iemand, die juist twee zulke rijtuigjes met een mooi span paarden
+moest wegdoen, omdat ie naar de Oost gaat. Wel foei, een dokter zonder
+rijtuig!" En dan, wuivend met de hand naar de zij van het in den
+nachttoon verscholen landgoed _De Zonsberg_: "La bonne nuit illustre
+général! 't Is jammer dat je ons niet nóg eens genieten kunt.--Stil
+mannetjelief. Wacht, hier heb je ál de eau-de-cologne die er nog in de
+flacon is,--als de oom het zag dan zou hij bang zijn dat ik bankroet
+ging--Ziezoo, laat mij maar weer eens heldertjes blazen.... Frisch
+hé? Nee stil, niets te lastig; mijn laatste ademtochtje wil ik
+verblazen voor zoo'n besten man.--Leg het hoofd maar weer neer. Nog
+een klein eindje rijden, en dan.... droomen van een feest, zooals er
+geen prettiger werd gegeven, maar waarvoor de partij op den jaardag
+van't vrouwtje toch zeker niet onder zal doen!"
+
+
+
+
+
+
+EEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+De generaal Van Barneveld bevindt zich in de serre--zijn
+lievelingsverblijf.--Hij heeft er nogmaals inspectie gehouden over
+de camelia's, azalea's, cactussen en zoo vele andere bloemsoorten,
+en zegt nu tot den tuinbaas die de inspectie heeft bijgewoond:
+
+"Jawel baas, alles in orde! Je hebt goed gezorgd."
+
+"En wat zeit menheer wel hiervan?" vraagt de tuinman, terwijl hij een
+kleinen pot van de stelling neemt: "Ziet de generaal dat uitbotsel
+wel? 't Is aardigheid zeg ik. Ja generaal, als d'r leven is dan is
+d'r nog hoop, zeg ik! Je zoudt het anders van zoo'n takje meidoorn
+waar blom aanzat en dat al aan 't zuchten was, niet gedacht hebben. De
+generaal heeft er eer van."
+
+"Je kunt dat ding nu wel buiten zetten baas."
+
+"Dat zou ik den generaal voor de vaste waarheid niet durven
+aanrecommandeeren. We hebben gisteren al een nachtvorstje gehad,
+en als het hier blijft, dan....."
+
+"Ik zeg: je zoudt het buiten zetten!"
+
+"Allebeneur, als de generaal het verkiest.--Nog iets van je bevelen
+menheer?"
+
+"Niemendal baas. Alleen wil ik je zeggen dat je in mijn afwezigheid
+goed hebt opgepast. 't Was je plicht, maar 't zal je toch aangenaam
+zijn te hooren dat ik tevreden ben.--Je kunt gaan.--Hé baas, zeg eens:
+Jij hebt vroeger bij den Haag gediend, niewaar? Juist, ik meende
+het. Dus den tuingrond ken je daar?"
+
+"O generaal als m'n eigen zelf."
+
+"Goed! Je kunt gaan.--Zeg aan Hendrik dat ie na't ontbijt even naar
+stad moet met een briefje aan den notaris."
+
+"Best menheer;" zegt de tuinbaas, en dan schoorvoetend, terwijl hij
+de pet in zijn handen ronddraait:
+
+"Zou ik den generaal wel een vraag mogen doen?"
+
+"Welnu?"
+
+"Och menheer, je ziet me zoo bleek tegenwoordig. 't Is ons allemaal op
+'t lijf gevallen toen je thuis kwaamt. Als de generaal toch eens den
+dokter--menheer Helmond liet komen, ik geloof...."
+
+"Dankje voor je belangstelling baas. Ik ben heel wèl.--Ga nu!--Hei! je
+vergeet dien pot. Je kunt hem wel wegdoen."
+
+Zwijgend zit Van Barneveld nu een geruimen tijd binnen zijn
+lievelingsverblijf op een tuinstoel, met den blik, door de openstaande
+glazen deuren, over het smalle balkon der serre, in het tintelend
+verschiet.
+
+--Wie heeft hem geroepen?
+
+"Ah Coba, ben jij het! Wat is er?"
+
+"Komt u ontbijten lieve papa? 't is al een kwartier over den tijd."
+
+"Hé een kwartier.... Ei!--Geef me den arm kind."
+
+"Waart u weer in gedachten verdiept?"
+
+"Ja Coba, ik dacht daar juist dat het hier toch stil is, _heel stil_
+op den duur."
+
+"Maar die stilte vind ik juist zoo heerlijk."
+
+"Ei!"
+
+Na eenige minuten, terwijl men aan de ontbijttafel heeft plaats
+genomen, herneemt de generaal met vaste stem, doch afgewend gelaat:
+
+"Ik heb besloten _De Zonsberg_ te verkoopen Coba."
+
+Jacoba ontstelde! Toch kwam liet bericht niet geheel onverwacht. Zij
+heeft het gevreesd. Ze zwijgt.
+
+"Spijt je dat Coba?"
+
+"Het antwoord lieve vader, mag ik u schuldig blijven. Er is iets wat
+me _meer_ spijt; u weet het."
+
+"Meer spijt....? Wat meen je?"
+
+Jacoba is opgestaan, en, bij den generaal gekomen, vlijt ze haar
+bleek gezichtje aan dien zilverwitten schedel: slaat den arm om zijn
+schouder, en dan bijna fluisterend zegt ze: "De reden wáárom u het
+doen wilt."
+
+"Zwijg daarvan Coba."
+
+"Och papa, kan ik dan zwijgen als ik zie dat uw dierbaar leven
+onder dien last moet bezwijken. Zou er dan geen mogelijkheid zijn
+om.... August, en Eva voor ons, voor ú te herwinnen?"
+
+"Nee NEE! dat is ONMOGELIJK!" zegt de generaal met een kracht die de
+teedere Coba doet ontstellen: "Noem mij den naam van dat wijf niet
+meer, _nooit, nimmer meer_. De helle veeg die hem dronken maakt;
+de lichtekooi die...."
+
+"Stil stil; bedaar beste vader...."
+
+"Vergeef me klein lief meisje, ik dacht er niet aan dat jij hier
+waart." Hij strijkt met de hand langs het voorhoofd, en dan: "Jij bent
+heel wél niewaar? Tenminste.... je ziet er bepaald.... zeer _zeer_
+goed uit."
+
+Jacoba beschouwt haar vader eenige oogenblikken stilzwijgend met
+teederen blik.--Neen, hij ziet er _niet_ goed uit, in 't geheel
+niet. Zijn oogen staan flets, en in oogenblikken als deze, wanneer
+hij zich te veel door zijn smart laat vervoeren, bespeurt Coba zeer
+duidelijk dat zijn ademhaling beklemd is. Zie, terwijl hij zich achter
+een courant te verbergen zoekt, drukt hij de hand ter plaatse van
+het hart.
+
+--Ja, Haar dierbare vader is ziek. Zijn hartzeer heeft mogelijk de
+kiem ontwikkeld eener kwaal waaraan zijn moeder, ofschoon in hoogen
+ouderdom, bezweken is.
+
+--Indien de kalmte in dat hart mag terugkeeren en de juiste middelen
+worden aangewend, ja, dan kan ook die beste vader tot in hoogen
+ouderdom voor haar gespaard blijven, Maar anders....! Welnu,
+papa en Helmond moeten met elkander verzoend worden, 't
+koste wat het wil. August en Eva moeten den lieven vader excuus
+vragen.--Waarvoor?--Coba weet het zelf niet recht. Maar excuus moeten
+ze vragen, al ware het slechts omdat ze zonder haars vaders toestemming
+dat groote huis hebben gekocht. En als alles dan in orde is, dan moet
+dokter August papa eens flink onderhanden nemen, en hem weer sterk
+maken zooals hij het was voor weinige maanden.
+
+Jacoba heeft haar besluit genomen: Al werd het haar ten strengste
+verboden om, op welke wijze dan ook, met Helmond of zijn vrouw in
+aanraking te komen, Jacoba meent het eenvoudige en eenige middel
+gevonden te hebben om den verbroken band der liefde weer aaneen te
+hechten.--Dominee Hoogerberg, den waardigen predikant, zal zij in den
+arm nemen. De verstandige leeraar zal, van zijn heerlijk standpunt,
+bewerken wat zelfs een eenig kind niet bewerken kan. Ginds zal zijn
+liefderijk vermaan tot ootmoed en berouw bewegen; en hier, door zijn
+bediening er toe gewettigd, zal hij wijzen op het voorbeeld van den
+lijdenden Jezus, die zelfs aan het kruis nog bad voor zijn moordenaren.
+
+
+
+Den volgenden morgen was de schemering ternauwernood geweken,
+toen Jacoba Van Barneveld zich reeds op weg bevond om dominee
+Hoogerberg te gaan bezoeken. Een groot uur later mocht zij met
+dankbare zelfvoldoening de pastorie verlaten. De edele predikant,
+die wel met luste zich verblijden kon met de blijden, maar wiens
+dagelijksch leven inderdaad het waarachtige leven mocht heeten: een
+leven tot heil en geluk van anderen; dominee Hoogerberg heeft aan zijn
+lieve bezoekster zeer stellig beloofd dat hij hare mededeeling onder
+'t zegel der diepste geheimhouding zou bewaren, en alles doen wat hem
+mogelijk was om de zeer betreurenswaardige verwijdering--waarvan hij
+reeds hoorde spreken--ten goede te doen verkeeren.
+
+Dominee Hoogerberg zou doen _wat hem mogelijk was_.--Meer heeft
+hij niet gezegd.--Ja zelfs toen hij het zeide vreesde hij meer dan
+hij _hoopte_. Hoogerberg wist maar al te goed, dat hij de harten
+der menschenkinderen niet vruchtbaar kan maken. Zaaien kon hij,
+niets meer! Eva Armelo's karakter meent hij te kennen, reeds van
+der jeugd afaan; en de oud-generaal, die haat, wat hij _zonde_
+noemt, met een vreeselijken haat, hoe zal men hem doen gevoelen,
+dat zijn onverzoenlijk _haten_ een zonde tegen den armen schuldige
+wordt! Hoogerberg zou zaaien--zóó heeft hij in stilte besloten--mocht
+God den wasdom schenken, zoo mogelijk nog in dit leven!
+
+Op haar terugtocht naar _De Zonsberg_ neemt Jacoba, met een kleinen
+omweg haar pad langs het achterpoortje der groote kerk.
+
+Nog eer zij het heeft bereikt, staat ze een oogenblik luisterend
+stil.--Neen, 't zwijgt alles daarbinnen. Haar hoop is in rook
+vervlogen. En zie, ook het poortje is gesloten. Maar stil, stil! Hoor
+dan.... Jawel; daar klonken de volle tonen van het orgel weer. Een
+huivering van blijdschap doortrilt Jacoba's leden. Neen, daar is
+niemand in het straatje, niemand die haar ziet. Ze slaat de hand
+aan den zwaren klinkring der kleine poortdeur. Ze was wel toe, maar
+niet gesloten....
+
+'t Is kil in de kerk. Een sterkere huivering doet Jacoba beven. Starend
+voor zich heen, staat ze daar stil en luistert. Vraag haar niet wat
+ze zou wenschen in dezen stond. 't Is immers zoo somber en eenzaam
+en kil in de ruime holle kerk.... _hier beneden_. En de orgeltonen,
+die daar _van boven_ klinken, ze stijgen al hooger en hooger....
+
+Met den arm op de leuning eener kerkbank geleund, bedekt Jacoba
+haar bleek gezichtje eenige oogenblikken met beide handen. 't Was
+haar eensklaps alsof ze zich in een luchtzee bevond, in een blauw
+tintelenden aether--eindeloos, eindeloos ver aan alle zijden. En,
+gansch van verre, daar zag ze hem zitten, als een koning, als David,
+spelend op de harp, _hem_ den schoonen jongeling, den _dierbare_,
+die nooit heeft vermoed dat Jacoba hem zoo liefhad.--Nu is het
+voorbij. Dat was een week, een zonderling zwak oogenblik. Wanneer
+ze haar lang gekoesterd plan geheel wil volvoeren, dan moet ze nu
+krachtig en flink zijn.
+
+Met de grootste verbazing zag Thomas Van Hake Jacoba het orgelkamertje
+binnentreden. Ofschoon hij wel gedurig aan Jacoba's wensch heeft
+gedacht om het orgel eens te zien; 't was al zoo vele weken geleden
+sinds ze dien wensch te kennen gaf, dat hij, althans in dezen stond,
+volstrekt niet op hare komst was voorbereid. Thom is in 't geheel niet
+verlegen, maar toch, het was hem bij Jacoba's binnentreden alsof het
+geheele orgelkamertje in brand stond.
+
+In de eerste dertig seconden weet hij eigenlijk niet wat ze spreken;
+alles ziet hij dubbel, totdat hij eindelijk de eerlijke verklaring
+aflegt: waarlijk wel een beetje verrast te zijn, juffrouw Van Barneveld
+al zoo vroeg hier bij zich te zien.
+
+"Ik stoor u menheer Van Hake; maar 't was onze afspraak dat ik eens in
+de vroegte zou komen kijken hoe het er op zoo'n orgel uitziet. Speel
+u gerust door. 't Klonk heel mooi. Gerust!"
+
+"Nee, waarlijk niet juffrouw Van Barneveld. 't Is al een heelen tijd
+geleden sedert ik hier 't laatst speelde. En.... en...." Thom wist niet
+meer wat hij zeggen zou. O ja, hij moet haar 't een en ander uitleggen:
+"Ziet u juffrouw, hier zit je nou net precies als voor een piano, en
+je speelt er ook precies zoo op, en dan dáár op zij, ziet u, dat zijn
+de registers, die kun je uittrekken, allemaal een verschillenden toon;
+en daar beneden, daar heb je een klavier voor de voeten; dat is nog
+al zwaar, tenminste voor een bink zooals ik. Maar o, als u hier onzen
+goeden Donerie gezien hadt, dat ging met een gemak van belang!--Och,
+wilt u wel gelooven juffrouw, dat het geen wonder is als ik hier soms
+wat van streek raak. Goed is er nooit op dit orgel gespeeld dan door
+één, en die ééne was hij."
+
+Nadat Thomas, die zich intusschen geheel herstelde, nog eenige
+explicaties had gegeven, moest hij ten laatste voor den wil van die
+"bleeke heerlijke engel" bezwijken, en speelde hij den 103den psalm
+zóó goed, dat zijn zalige meester, indien hij het had kunnen hooren,
+hem een bravo zou hebben toegeroepen.
+
+Jacoba moest zich aan de leuning van de houten orgelbank
+vasthouden. Thom zit met den rug naar haar toe. Haar oogen dwalen het
+vertrekje rond.--De wanden zijn naakt; een klein wit houten tafeltje
+met een ouden matten stoel vormen het geheele ameublement.
+
+--En op dat orgel, op dat klavier speelde hij dien zwanenzang! peinst
+Jacoba, terwijl de orgeltonen haar weemoedige stemming nog
+verhoogen.--En hier op deze houten bank, hier zat hij dan neer, en
+dacht er niet aan dat er ééne was, die de hardste bank en de soberste
+bete wel gaarne met hem zou gedeeld hebben haar gansche leven. Ach,
+waarom heeft ze door hier te komen de langzaam heelende wond weer
+opengereten?--_Waarom?_ Omdat ze geen volkomen rust zou vinden,
+aleer ze die zucht had bevredigd om ook dit verblijf te zien, het
+kleine Zondagsvertrek, 't welk de dierbare wel eens zijn heiligdom
+genoemd heeft.--En is zij dan nú tevreden? Nogmaals ziet ze rond. Zou
+er dan werkelijk niets, volstrekt niets zijn, 't welk ze met zich kan
+nemen als een herinnering aan dit heiligdom, als een reliek....? Met
+haar kleine mes zou ze een spaander van die bank willen snijden. Ze
+zal.... Maar die knaap zou het bemerken; en dan.... Hoe! ziet ze
+wel? Steekt daar de punt van een blad papier uit de lade der kleine
+tafel?
+
+"Volstrekt niet uitscheiden, volstrekt niet menheer Van Hake, ik
+vind het zoo heel mooi; 'k wilde maar even op dien stoel gaan zitten;
+'t voldoet nog meer zoo'n beetje achteruit. U speelt overheerlijk!"
+
+"Och lieve juffrouw, 't is al te veel lof voor mijn broddelwerk;" zegt
+Thom, terwijl hij zijn hart voelt kloppen; en al voortspelend denkt
+hij: Ben je gek! Je zoudt uit de school van dien Kartenglimp moeten
+zijn, als je je zóó iets verbeeldde. Dat fijne lieve kind zou hier
+komen om jou! Schaam je wat! en immers--er is een vertelseltje: Daar
+was eens een apthekersjongen die geen cent bezat, en die jongen was
+een tijd lang een gek. Maar nu, hij is het niet meer.--Forto, Forto!
+
+Thomas speelt inderdaad met kracht en gevoel. Maar Jacoba hoort het
+niet. Op den stoel nabij het tafeltje gezeten; gedurig het oog naar
+den speler gekeerd, trekt ze snel maar zachtjes de lade open. Van het
+piepend knarsen schrikt ze. Gelukkig werd het geluid voor den speler
+door het orgel overstemd. Het blad papier 't welk Coba's opmerkzaamheid
+had getrokken, bevredigt haar niet. 't Was een verfrommeld, afgescheurd
+muziekblad. Maar nu, zie, 't is een oud, geschreven muziekboekje 't
+welk ze, steeds dieper tastend, uit de la heeft te voorschijn gehaald.
+
+'t Hing zeer uiteen; een menigte aanteekeningen meest met potlood
+bevonden zich boven of beneden de notenlijnen.
+
+Eensklaps overdekt een purperrood Jacoba's gelaat. Haar voorgevoel had
+haar niet bedrogen. Op de eerste bladzij daar leest ze: "Liedjes van
+Herman Donerie voor piano" en dan, met potlood er naast geschreven;
+"Prullen van een twaalfjarigen wildzang. Men dient te leeren lezen
+voordat men schrijft."
+
+Neen, Jacoba bedriegt zich niet; dit alles is van _zijn_ hand. En
+dat onschatbare manuscript lag hier begraven en vergeten in een la
+dier kleine tafel!....
+
+--God, daar zwijgt het orgel! Van Hake ziet om, en haar aan. De
+gedachte om het boekje weer ijlings in de la te bergen is even spoedig
+verworpen als ze gerezen was. Inwendig bevend, tuurt Jacoba er in,
+en ofschoon het spreken haar moeite kost, toch zegt ze snel:
+
+"Ik vond hier dit boekje, en dacht dat hetgeen u speelde er in stond,
+maar...."
+
+"Hé, in _dat_ boekje? ik ken het niet juffrouw, 't Was een psalm dien
+ik speelde."
+
+"Ah juist," zegt Jacoba; en zich geweld doende, neuriet ze van het
+blad het begin eener melodie uit de "Liedjes van Herman Donerie."
+
+"'t Komt me zoo bekend voor, zoo fameus bekend. 't Boekje is dus niet
+van ú mijnheer Van Hake?"
+
+"Nee, pardon juffrouw!"
+
+Jacoba heeft zich geheel hersteld.
+
+Opstaande en hem het boekje toonend, vraagt ze:
+
+"Kunt u ook zien of het hier op 't orgel thuis behoort?"
+
+Van Hake heeft het ingezien, en niet zonder ontroering zegt hij:
+
+"Dat schijnen oude composities van mijn besten vriend te zijn."
+
+"Van....?"
+
+"Van Donerie juffrouw.--Waarschijnlijk hechtte hij er geen waarde
+aan en bleef het boekje hier liggen."
+
+"Och-kom.--Men zou het dus wel eens kunnen meenemen? Die ééne melodie
+komt me toch zóó bekend voor.... zoo fameus bekend.... dat ik ze graag
+eens zou spelen!" Ze legt het boekje op de tafel: "Wat ik zeggen
+wilde, u spraakt daar van uw vriend; hebt u nog al satisfactie van
+uw bemoeiing....?"
+
+"U bedoelt voor dat monument juffrouw? Ja zeker," vervolgt Thom, en
+nadat hij vlug een kort verslag van den loop der zaken, en nog den
+meesten lof aan zijn ontslapen leermeester en vriend heeft gegeven,
+besluit hij op diep weemoedigen toon:
+
+"Och, als u 't mij vraagt juffrouw, dan geloof ik vast dat ditzelfde
+orgelkamertje dien laatsten keer een soort van Gethsemané voor hem
+geweest is."
+
+"Hoe zoo ...?"
+
+"Och lieve juffrouw, er was er één die hij liefhad, en.... die
+eene...."
+
+"Die _ééne_?" zegt Coba terwijl ze zich afwendt. Maar Thomas antwoordt
+niet. Is dan ook de Kippelaansduivel in hém gevaren? Heeft hij alweer
+te lang of te veel gebabbeld? Moest hij dan hier dat zwakke lieve
+engeltje met zooveel treurigs bezighouden! Zie, ze is weer zoo bleek
+als een doode geworden. De herinnering aan dien morgen bij Krul heeft
+haar zeker te fel geschokt. Lieve hemel, als ze nu hier weer ongesteld
+werd.... indien ze weer een flauwte kreeg....! Maar hoe ... een flauwte
+hier!! en haar dan te kunnen opvangen; haar te wiegen in zijn armen,
+te klemmen aan zijn hart; haar die lieve zachte oogjes onbespied weer
+los te mogen kussen, en....
+
+--En.... een vervloekte struikroover te zijn, een geweldenaar, een
+inbreker. Thom, Thom! waar dacht je aan!
+
+--Goddank! juffrouw Van Barneveld krijgt geen flauwte. Goddank,
+zijn armen en hulp zullen niet noodig zijn. Maar Thomas is nu
+verschrikkelijk de kluts kwijt. Waarom kwam ze dan ook hier! Immers
+hij heeft het haar niet verzocht.--Een apthekersjongen, al bezit
+hij geen cent, is immers ook niet van steen, maar van vleesch en
+bloed. Inderdaad, hij wenschte nu dat ze heenging, of anders zou
+het waarachtig nog kunnen gebeuren dat die apthekersjongen tóch een
+_gek_ werd.
+
+"O, zeer tot uw dienst juffrouw! 't Was al heel weinig en gebrekkig wat
+ik speelde. Als de juffrouw bij gelegenheid nog eens weer.... Maar nee,
+nee, dat mag ik niet vergen.--Wel de complimenten als ik verzoeken
+mag.--Voorzichtig, de trap is wat steil, voorzichtig!--Ei! wacht
+lieve juffrouw, u vergeet dat boekje, wacht!"
+
+Of Jacoba het werkelijk vergeten had?--Ach, haar kloppend hart smeekt
+God in stilte om vergeving, dat het bewaren van haar hartsgeheim haar
+zoo dikwijls tot veinzen had gedwongen.--_Ha! Er was er dan toch ééne,
+die hij heeft liefgehad!_
+
+O! zij heeft niet willen vragen, en _nooit_ zal ze er naar vragen wie
+die ééne geweest is. Maar nu, ja gewis: wie zijn nagedachtenis het
+innigst vereert, die zal hij uit hooger orden de zijne noemen. O goede
+God, en wie vereert die nagedachtenis meer dan zij, de zwakke Jacoba!
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+TWEE EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+De avond die den dag voorafging waarop Eva's geboortefeest in het
+nieuwe doktershuis zou gevierd worden, was als 't ware de aankondiger
+van het gure seizoen. Geen wonder, October stond voor de deur. De
+regen viel bij stroomen neer, en de wind koelde zijn woede aan de
+reeds geel en bruin geworden bladeren.
+
+Dokter Helmond liep--zooals hij zich in den laatsten tijd had
+aangewend--in gedachten de groote huiskamer op en neer.
+
+"Maar lieve August, 't zou verschrikkelijk zijn!" zegt Eva, terwijl
+ze van haar borduurwerk opziende, langs de lamp heen haar wandelenden
+echtgenoot met de oogen volgt.
+
+"Verschrikkelijk! Wat meen je Eva?"
+
+"Wel, als het morgen zulk een weer was! Onze heele tuin-illuminatie
+viel in duigen; 't zou allerakeligst zijn!" Na een oogenblik stilte:
+"August, waar denk je toch aan? Weer muizenesten? Toe kom dan eens
+hier. Foei, tobberijen over niemendal, terwijl ik in zorg ben over
+'t geen ons nu toch het meest moet ter harte gaan: ons feest! het
+feest op den verjaardag van _je wijfje_ August!
+
+"Welzeker!" zegt Helmond: "als het zulk een weer was dan zou...."
+
+Eva bemerkt niet dat haar echtgenoot in dit oogenblik een hevigen
+strijd heeft te strijden. Opgestaan is Eva hem nabijgekomen en zegt nu
+met haar zoetste stem: "Als ik morgen waarlijk den schoonsten dag van
+mijn leven door de liefde van mijn besten man zal genieten dan...." zij
+strijkt met haar zachte hand over Helmonds voorhoofd: "dan mag dáár
+geen wolkje te zien zijn. Weet je August, waar ik het nieuwsgierigst
+naar ben? Nee, ik zeg het niet.--Wil ik het toch zeggen?--Ja?"
+
+"Ik weet niet wat je bedoelt Eva."
+
+"Ei ondeugd, dat weet je niet? En je weet óók niet hoeveel die
+diamanten speld van mevrouw Van Leeuwen heeft gekost........?
+
+Nee, daar heb je zeker niet naar laten informeeren niewaar?-- August,
+zeg.... ben ik er vér vandaan, of.... of vin-je dat visschen nu
+wat heel indiscreet? Maar och m'n beste man, je weet ook niet wat
+een schrikkelijke pret ik er in zou hebben, om morgen eens tegen
+over die deftige gravin Van Leeuwen te staan, en-- changement de
+décorations--dat ik dan op mijn beurt, zoo heel langs m'n neus weg kon
+zeggen--of als het àl te ondeugend was tenminste kon _denken_: Wat een
+aardig lief _speldje_ hebt u daar aan, een lief _garnituurtje_! Ben
+ik ondeugend Guus? en vin-je me indiscreet? Nu, iets te zeggen dat
+behoeft niet, maar.... kijk me eens eventjes aan, dan kan ik wel
+zien of ik heel ver van honk ben.... Boe boe, wat kijk je zwart;
+is dat een verstoppertje-spelen misschien, zeg, lieve plaaggeest?"
+
+Helmond aarzelt. Ofschoon hij een paar stel diamanten op bezien in huis
+heeft, neen hij zal ze haar niet geven.... neen! En bij God! ook haar
+partij zal niet doorgaan! 't Koste wat het wil. Beter laat dan nooit
+zal hij toonen dat zelfs die teerbeminde vrouw--zijn afgod--zonder
+wier bezit hem de wereld een graf zou schijnen, niet in staat is
+om hem, door haar kinderlijke zucht naar wat blinkt en schittert,
+op den duur als een dwaas te doen handelen, en haar door zijn zwakke
+toegevendheid in 't eind ongelukkig te maken.
+
+"Eva kom hier eens zitten. Ja hier, dicht aan mijn zij.--Aan den
+laatsten avond van een jaar mag men wel eens een oogenblik aan wat
+ernstigs denken....
+
+"Hemel August, het is me alsof ik dominee Hoogerberg hoor. Maar ja
+zeker, laten we nu eens als oude getrouwde luidjes--_met een geheim_,
+waar men nog niets van merken kan--eens heel _heel_ ernstig praten." Ze
+steekt haar arm door den zijne, legt haar hoofd tegen zijn schouder,
+en vervolgt: "Morgen als de vrouw nu twee en twintig jaar oud wordt,
+dan zal er ten huize van dokter Helmond een soirée met soupee worden
+gegeven, zooals de goede stad Romphuizen nooit gedroomd had, dat er
+binnen haar doodsche wallen een zou gegeven worden. Nee chut! laat
+me nu eens eventjes heel ernstig praten: Op den avond van den acht
+en twintigsten September zullen de aanstaande heer van Romphuizen
+en z'n echtgenoot de graaf en gravin Helmond Van Armeloo--nu ja,
+niet al te ernstig kijken beste, want _wie weet_!--enfin, dan zullen
+ze al dien ouden en nieuwbakken adel uit den omtrek, eens toonen
+wat chic en bon ton is; dan.... Nee, ik bid je nog een oogenblik
+geduld! En dan overmorgen als Bel uit Amsterdam en La Fosse uit
+Utrecht alles weer netjes hebben opgeredderd en meegepakt, dan.... nu
+komt het.... dan gaan we verder eens heel zuinigjes en eenvoudigjes
+leven.--Goed hê?--Dan eten we nog een heelen tijd kliekjes van taarten
+en getruffeerde fazanten, en rijden heel deftig en ernstig...." Eva
+fluistert nu met haar onweerstaanbaar lieve stem: "ja heel ernstig,
+beste mannetje, naar den boer waar we ons lieve kleine popje zullen
+koopen, en.... Kom goeje Evertje Zwaarmuts, lach nu maar eens, en beken
+maar gauw dat ik wel heel ernstig ben, wanneer ik met al mijn illusies
+voor morgen, toch met zooveel plezier van de toekomst kan spreken,
+en je verzekeren, dat me waarlijk op den duur niets zoo gelukkig
+maakt als het bezit van mijn braven brompot, en de gedachte dat ik,
+al mettertijd, de moeder zal wezen van zoo'n engelachtig ventje,
+van ons heel klein snoeperig stamhoudertje, August."
+
+De inwendige strijd, dien hij te voeren heeft, maakt Helmond ongevoelig
+voor de zoete omhelzing zijner Eva, zooals hij schier doof is geweest
+voor haar woorden, die deels weer de tolken waren van kaar ijdelheid,
+en deels ook der teederste aandoening van het hart der vrouw.--Helmond
+zwijgt nog een oogenblik. Nu zal hij spreken. Nú. Het _moet_! Morgen
+zou het te laat zijn. Reeds gisteren ontving hij een verzegelden brief
+van _De Zonsberg_; het resultaat der tusschenkomst van den waardigen
+Hoogerberg, het ultimatum van den oom.... Men moest terug: terug van
+den breed en weg die tot het verderf leidt! Terug, of anders...."
+
+"Eva, toen je op dien avond te Parijs van me hoorde dat we
+'s-anderendaags zouden vertrekken, toen was je bitter teleurgesteld,
+maar je hebt je als een verstandige vrouw aanstonds getroost. Je bent
+alweer ouder geworden, en dus, wanneer er nú eens..."
+
+"Och beste man, als je nu waarlijk graag wilt dat ik den laatsten
+nacht van mijn oudejaar rustig zal slapen, verg dan niet te veel van
+mijn verstand. Weet je waar _ik_ plezier in heb? Ik heb er plezier in
+om nog maar altijd te denken, dat jij het verstand voor ons _allebei_
+hebt. En je hebt het; jawel! Maar je bent Evert Zwaarmuts, en 't zit er
+waarlijk op dat je me weer van voren afaan zult gaan beweren--ofschoon
+het wat te laat is--dat morgen het ijs en de ditten en datten wel
+konden wegblijven; en dat de blauwjassen evengoed zouden voldoen als
+de kapel die komen zal." Opstaande: "We moeten daar nu van afstappen
+lieve August. Teleurstellingen verwacht ik op mijn verjaardag niet."
+
+"Eva.... het hooge woord moet er uit: de partij zal morgen niet
+doorgaan."
+
+"August, is 't je in 't hoofd geslagen?"
+
+"Daarvoor heb ik in de laatste dagen wel eens gevreesd. Het verstand
+voor _twee_ was er _zeker_ niet. Dáár Eva lees!"
+
+Eva, doodsbleek geworden, ziet het geschrift in 't welk August haar
+toereikt:
+
+"Ha! van _hem_!" zegt ze met weerzin: "Van dien bekrompen despoot! Wil
+hij eeuwig heerschen over mijn man? Nee dat lees ik niet; die schrale
+hanepooten doen me aan de magere jaren denken. Nee ik wil, ik _wil_
+het niet lezen."
+
+"Als ik het je verzoek Eva?"
+
+Eva, na zichtbaren strijd, zegt eensklaps met verheffing van stem
+terwijl ze stampt met den voet:
+
+"Nee _nee_ zeg ik je: dat mensch is de duivel, die zich tusschen
+ons stelt.
+
+Helmond bedwingt een stijgenden toorn; en dan:
+
+"Eva _ik wil het_: _lees_!"
+
+Voor 't uiterlijke kalm ziet hij haar strak in de oogen. En zij, ze
+wijkt voor dien blik onwillekeurig een schrede terzij, en trillend
+als een popelblad door een onverwachten stormwind bewogen, nogmaals
+opziende naar den man, die zich eensklaps met zijn ongewoon _ik wil
+het_, zoo akelig gelden liet, vat ze het blad papier, ziet het in
+en, ofschoon het haar schemert voor de oogen en ze sommige volzinnen
+slechts ten deele begrijpt, ze leest nu den brief:
+
+
+"Aan dokter Helmond!
+
+
+"Er zijn twee wegen. De eene voert tot de eeuwige gelukzaligheid,
+de andere ter verdoemenis. Als dokter Helmond begrijpen wil dat hij
+sedert zijn huwelijk den laatsten weg heeft gekozen, en zich met zijn
+vrouw wil haasten om dien aanstonds te verlaten, dan zal de generaal
+Van Barneveld God danken, en zijn hart en huis zullen voor de jonge
+echtgenooten weer geopend zijn.
+
+"Om op den weg die tot God leidt terug te komen, moet er echter met
+den vervloekten geest naar grootheid, naar verheffing boven zijn stand,
+en het weelderig genieten van Gods gaven zonder arbeid in het zweet des
+aanschijns, worden gebroken. Als voorwaarden, die van den goeden geest
+zullen getuigen, eischt de pleegvader, van dokter Helmond, dat men zoo
+spoedig mogelijk zal terugkeeren tot den kring waarin men behoort,
+en allereerst tot de woning, die men zonder reden voor een paleis
+heeft verwisseld. Het oud-burgemeestershuis zal met zijn meubels en
+versiersels binnen vier weken publiek moeten verkocht worden, om den
+volke te doen zien dat dokter Helmond werkelijk leven moet van zijn
+praktijk. Als bewijs dat men met Gods hulp tot het goede wenscht te
+besluiten, zal de partij ten zijnen huize worden afgezegd. Men vrage
+niet wat de wereld zal denken of spreken, men bedenke alleen wat
+God eischt en wat eerlijk en goed is. Een eerlijke retraite is geen
+schande. Indien het bewijs der goede gezindheid op den 28sten September
+wordt gegeven, dan zal de oude pleegvader dienzelfden dag zijn kinderen
+met open armen ontvangen, en, zoo er door daden, die de krachten te
+boven gingen, schulden mochten zijn, hij zal ze zwijgend vereffenen.
+
+"Andere redenen, die een verwijdering zouden wettigen, bestaan er
+_niet meer_. De pleegvader wil vergeven en vergeten.
+
+"Dit ultimatum is geschreven in overeenstemming met den waardigen
+leeraar dezer gemeente Ds. Hoogerberg.
+
+"Herinnert u te zamen het woord van den heiligen stichter onzer
+religie, den Zoon van God: "Gij kunt Gode niet dienen en den Mammon!"
+
+
+Alexander Van Barneveld
+
+_De Zonsberg_, 26 September 18...."
+
+
+"Afschuwelijk! Afschuwelijk!" barst Eva los met bevende stem:
+"Mijn God! welk een toon! Den Mammon dienen! Ha, wie durft daarvan
+spreken! Hij, die zelf in dienst van den geldduivel is!"
+
+"_Vrouw! zwijg!_" roept Helmond met krachtige stem: "Als je me
+waarachtig liefhebt, vergrijp je dan niet opnieuw aan den man dien ik
+vereer en die het goede wil. Zwijg zeg ik je! _Hoor je me niet!_ Ja, 't
+is nu genoeg, hij heeft gelijk: wij zijn op een rampzaligen weg!" Met
+verheffing van stem en Eva aanziende, zoodat ze hevig ontsteld een
+schrede teruggaat: "Ik zeg je Eva, die man heeft waarachtig gelijk; met
+dien vervloekten geest, die zucht naar grootheid en verheffing boven
+onzen stand, moet gebroken worden!-- Sta daar zoo niet te beven. Mijn
+toorn kind, geldt mij zelf in de eerste plaats, ja waarlijk, mij zelf
+_geheel alleen_. Eva, _ik_ was krankzinnig, ja waarachtig!"
+
+--O groote God, wat ziet hij haar akelig aan! Wat wil dat zeggen,
+_krankzinnig_! Nee nee, dat is hij niet, nee, stil stil. Goddank,
+hoor maar, hij spreekt bedaarder; hoor, hij noemt haar weer zijn beste
+kind, zijn lieve vrouw, Maar toch, dat gewone punt der tobberij wordt
+met een schier aan krankzinnigheid grenzenden angst behandeld.--Men
+moest terugkeeren tot den eenvoud waarop de pleegvader zoo gesteld is,
+men moest....
+
+"Maar August, zoo waar als ik leef, die brief is geschreven door
+iemand die...."
+
+"Die het goede wil, die begrijpt dat ik mijn kind, mijn schat niet
+bewaar met de trouw door mij bezworen; door een man die ons verderf
+tegemoet ziet, die mij in stilte bij mijn waren naam noemt: een zwak
+man tegenover zijn vrouw.--Eva, dat zal eindigen; zoo waarachtig
+als ik je liefheb, _zoo waarachtig zal dat eindigen_! Die brief is
+kras maar goed. Zachte medicijnmeesters maken stinkende wonden. Dat
+ultimatum moet worden nageleefd. De partij _zal_ morgen niet doorgaan!"
+
+Eva moest zich met de beide handen aan de tafel vasthouden. Die
+man.... háár man, hij maakte haar werkelijk angstig. Dat is geen taal
+van een verstandig man. De partij morgen niet doorgaan!--Zou het dan
+ernst zijn, waarachtig ernst?
+
+Helmond haalt een aantal pas geschreven klein gevouwen brieven uit
+den jaszak te voorschijn:
+
+"Ziehier Eva, dit zijn de bewijzen dat ik het _goed_ met je meen. Voor
+zooveel mogelijk zullen wij deze briefjes nog van avond laten
+bezorgen. Als reden geef ik op dat je ongesteld bent geworden. Je
+teleurstelling zal die ongesteldheid zijn, want teleurgesteld dát
+ben je zeker."
+
+Eva ziet hem aan met angstigen blik, en zegt nu met doodsbleeke lippen:
+
+"August, ik word werkelijk bang.--Je bent toch niet.... zeg lieve
+August, je hebt toch geen erge hoofdpijn niewaar?--O, o! die akelige
+vrek zal hem krankzinnig maken."
+
+"Nee Eva, oom zal me genezen. We zullen handelen volgens zijn wil,
+en dan zul je leeren inzien dat hij het goed met ons meende."
+
+"Je spreekt dus met je volle verstand August! En ik versta je
+wel: aan dien onzin zou je gehoor willen geven!? Maar dat is
+onmogelijk! Wartaal, waanzin staat daar te lezen. Terugkeeren naar
+het oude huis, en dit huis publiek verkoopen, binnen vier weken!--
+_Publiek verkoopen_ en _publiek schandaal maken_ is hier volmaakt
+hetzelfde. Gesteld eens dat die oom met eenig recht oordeelde dat onze
+manier van leven wat te weelderig is, zou een verstandig mensch dan
+ooit op het denkbeeld komen om zulk een ultimatum te schrijven. Daar
+spreekt haat en wangunst uit dat schrift."
+
+"Eva, je kent mijn pleegvader niet; hij was van mijn jeugd afaan...."
+
+"We weten dat, hij was je _voorzienigheid_, maar nu--nú is hij een
+wangunstige vrek die...."
+
+"Zwijg, _zwijg zeg ik je_!"
+
+Er was woede in Helmonds blik. Eva stuift achteruit, en dan in een
+vreesachtige houding met haar bevende klankvolle stem:
+
+"Is dat je liefde man!--O God, wie had dat kunnen denken; op den
+vooravond van het feest waarop ik mij zoo verheugde, en dat hij
+mij eerst zoo hartelijk gunde! O! waarachtige liefde bestaat niet
+meer. Vertrouwen nee, vertrouwen kan men den edelste niet.... O God!"
+
+"Schrei niet Eva, kind, schrei niet! Ik zal je toonen dat ik je liever
+heb dan ooit; liever dan mijn leven."
+
+"Och August, hoor ik goed? Zul je, ja zul je _zeker_.... dien brief
+vol waanzin verbranden en me _gelukkig maken_....?"
+
+--_Gelukkig maken!_
+
+Helmond voelt zich eensklaps het hart als door ijskou versteenen. Neen
+hij beseft het volkomen, op den weg dien hij terug moet zal _zij_
+nimmermeer zich _gelukkig_ gevoelen! Dat heeft hij bedorven voor
+altoos. De kleine woning aan den wal, waaraan ze allengs misschien zou
+gewend zijn, en waarin ze waarschijnlijk als jonge moeder gelukkig
+zou zijn geworden, nu, indien ze er moest terugkeeren, ze zal haar
+zijn als een graf.
+
+"O ik wist het wel," vervolgt Eva met verruiming dewijl ze
+Helmonds zwijgen reeds voor toestemmen houdt: "Wat August eens aan
+zijn Eva schonk of toezeide, dat neemt hij niet terug. En méér
+beloven of schenken dan je doen kondt, dat heb je nooit gedaan;
+nee nee August, dát weet ik, dáárop bouw en vertrouw ik als op een
+rots. Je eigen woorden zijn me altijd een waarborg geweest, en je
+uitstekend verstand.... O, er is maar één knap en verstandig man in
+Romphuizen.... Lieve, _lieve_ Helmond!"
+
+--O God, hoe kan hij zich redden met haar, en zonder haar van zich af
+te stooten; zonder haar te dooden misschien? Immers zóó kan en mag het
+niet langer. In die weinige maanden reeds steekt hij diep in schulden,
+en voor een goed deel werd hij ondanks zich zelven, de schuldenaar
+van een man voor wien hij vriendschap huichelen moet. Slechts weinige
+dagen geleden ontving hij nogmaals van den majoor Kartenglimp een
+paar duizend gulden ter leen,--helaas! nu reeds door hem op _rekening
+gesteld van ooms nalatenschap_!--En die nalatenschap zou dan voor
+hem verloren zijn, voorgoed verloren!--En zonder dat uitzicht zou
+hij voortgaan op dezen weg!--O hoe spoedig zal dan het oogenblik der
+schande komen. Sinds hij aan die nalatenschap dacht, werd het uitzicht
+op eigen gewin al meer en meer beneveld: de verhouding tusschen het
+debet en credit was reeds sedert lang geheel verbroken.
+
+--Terug! aarzel niet langer! roept de stem van 't verstand den
+jongen dokter toe, en de stem der liefde roept mede: Terug naar het
+hart van den pleegvader die, ofschoon hij niet volmaakt is, nu het
+treffendst bewijs heeft gegeven zijner liefde door het schrijven van
+dien brief. Immers, Helmond alleen kan beseffen wat overwinning hij
+op zich zelf heeft moeten behalen om dien regel te schrijven: dat
+de pleegvader zou vergeven en vergeten.... ja ook aan Eva vergeven,
+dat ze hem schold voor een _trotsch_ en een _gierig_ man!
+
+"August.... waar ga je heen?"
+
+"Ik ga goedmaken wat ik misdeed; ik ga eindelijk voor je welzijn
+zorgen kind!"
+
+"Je bedoelt....?"
+
+"Ik zal Herman deze briefjes ter bezorging geven, en laten
+telegrafeeren naar Amsterdam en Utrecht dat de partij niet kan
+doorgaan."
+
+Het wordt Eva alsof er vonken vuurs door de kamer spatten, alsof het
+hooge stukadoorwerk naar beneden buigt en wringt.
+
+--Als Helmond niet op den weg is om krankzinnig te worden--o vreeselijk
+denkbeeld--dan, dan is hij een tiran, een leugenaar, een.... Neen dát
+is niet mogelijk; hij wordt gedreven door den wil van een despoot, die
+hem onder zijn ijzeren schepter wil terugbrengen. --Eva beseft dat ze
+al haar geestkracht en al haar verstand zal behoeven om haar man, ter
+voorkoming van publiek schandaal, van besluit te doen veranderen. Ze
+voelt zich nu sterker. Ze zal kalm wezen, dat is het beste.
+
+"Weet jij niet meer August," herneemt Eva: "wat me voornamelijk zoo
+gelukkig maakte in den laatsten tijd? 't Was het volle _vertrouwen_
+op mijn man. Sinds dien brief van Jacoba, _geloofde ik in je_, August,
+geheel en al; want je hebt woord gehouden; en als je wel eens aan
+'t tobben raakte, waarschijnlijk in navolging van dien ouden heer,
+dan sloot ons gesprek toch met de zoete verklaring; dat mijn August
+niets deed wat onverstandig was."
+
+Helmond voelt weer dat pijnlijk hoofdkloppen.--Hoe verpletterend
+klinken die woorden, en toch op dien zoeten toon. Nu zegt hij:
+
+"Eva, straks zullen we verder spreken en alles behandelen, dan zullen
+we elkander geheel verstaan en zeker in 't einde elkander _liever
+hebben_ dan ooit.... Nu.... 't is hoog tijd; de telegrammen moeten
+vóór zevenen bezorgd zijn...."
+
+Eva houdt zich oogenschijnlijk kalm.
+
+"Wanneer die telegrammen en brieven werkelijk verzonden werden
+Helmond, dan zou daaruit blijken dat de man die het deed--zoo hij niet
+krankzinnig is--zijn jonge vrouw heeft bedrogen, weken en maanden
+lang". Fier en gevoelig: "En dat is _niet_ zoo; zoo waar als er een
+God leeft, dat is niet zoo. Nee, hij behoefde zich niet te bekrimpen,
+maar zou het nú uit overgroote goedheid willen doen, om.... een
+ouden man te believen.--Zeg, zou je dan willen August, dat ik je tóch
+voor een zwak en niet te vertrouwen mensch hield!? Hoe! Mijn rots,
+mijn rots....!!" Zij vliegt op hem toe en omhelst hem in vervoering:
+"Mijn schat in dit leven! Nee _nee_ dat wil je niet!"
+
+--O God, als hem dan door zijn eigen vrouw de dolk op de borst
+wordt gezet:
+
+"Ja ja Eva, ik herhaal het, ik _heb_ je bedrogen; reeds weken
+lang leefde ik als een dwaas, en stak mij in schulden, terwijl ik
+zuinig had moeten zijn en klein en nederig...." Maar Helmond kon niet
+voortgaan met spreken. Eva had hem een oogenblik met doodsbleeke lippen
+aangehoord, en nu, hoor, nu berst ze in een zonderling lachen uit;
+hoor, al sterker en sterker.
+
+"Eva! kind!--bedaar! Lach zoo wonderlijk niet. Eva je maakt je te
+zenuwachtig. Eva!--Eva!!"
+
+Maar of Helmond ook poogde haar tot bedaren te brengen, het baatte
+hem niet. Vreemder en vreemder werd steeds dat lachen. De schok,
+dien Helmond haar heeft toegebracht, was nog grooter geweest dan
+hij het zich heeft kunnen voorstellen, en de woorden _zuinig_ en
+_klein_ en _nederig_, welke Eva in den laatsten tijd zoo dikwijls al
+schertsend had weerlegd, ze hebben, bij het ontvangen van dien schok,
+vermoedelijk tot dat akelige lachen aanleiding gegeven.
+
+Eenige seconden later is dat droevige lachen in schreien overgegaan,
+en--een soort van bedwelming, die straks door een rustiger inslapen
+zal gevolgd worden, heeft haar nu vermeesterd.
+
+Eva ligt op de sofa; kleine snikken ontsnappen aan haar fijngevormde
+lippen. August ondersteunt nog altijd het canapé-kussen waarop haar
+hoofd rust.
+
+--Stil, zoo aanstonds zal ze inslapen. Hoor! nog een snikje, nóg
+een.... een lange zucht en:
+
+"August!" klinkt het zacht.
+
+"Wat is er lieve? Hier ben ik."
+
+"Zoo ben je daar, dat is goed. Waar was je? Morgen, o, _heerlijk,
+morgen_!"
+
+Weer volgt er een zucht. Een langgerekt geeuwen klinkt er, en--hoor,
+ze slaapt, ja zeker ze slaapt.--Zachtjes trekt Helmond zijn arm onder
+het kussen terug, en.... ziet nu om naar de pendule.
+
+'t Was--halfacht.
+
+--Te laat!--De telegrammen kunnen niet meer verzonden worden.--En,
+morgen reeds met den eersten trein zal men uit Amsterdam komen om
+alles voor het soupee te regelen en, voor zooveel noodig, ook hier
+gereed te maken. En reeds dezen avond gaan de bloemen en bouquetten
+uit Utrecht op weg en....
+
+Helmond staat in gepeins als verloren.
+
+--Maar zou Eva's lichte ongesteldheid--die bovendien niet onnatuurlijk
+is in haar omstandigheden--zou ze niet als 't ware een bestiering
+zijn geweest? Dáárdoor werd het te laat... !!--Dominee Hoogerberg
+heeft gezegd dat oom Van Barneveld niets liever dan een toenadering
+wenschte, indien Helmond voortaan wat meer wilde bedenken hoe hij als
+dokter in Romphuizen _moest_ en _kon_ leven.--Dat was een gematigde
+toon. Die geest was verstandig.--Zóó, indien oom Van Barneveld er goed
+over denkt, ja, zóó kon hij terugkeeren. Maar Eva heeft gelijk: zou het
+verstandig zijn om op een wijze als in dien brief werd begeerd _publiek
+schandaal_ te maken?--Eva heeft het bij den rechten naam genoemd. Hoe
+zal men over een dokter spreken, die zóó door zijn eigen pleegvader
+wordt aan de kaak gesteld! Zulk een dokter zal men verachten inplaats
+van hem te vertrouwen. Die brief, dat ultimatum is _waarachtig_
+onzinnig. Een feest ter eere van zijn jonge vrouw moet zonder een
+geldige reden eensklaps worden afgezegd, en duizend tongen zullen
+in beweging komen en zeker die jonge vrouw niet sparen! En binnen de
+vier weken zal men dit huis moeten ontruimen en verkoopen....!
+
+Aan zijn gedurig hoofdlijden moet Helmond het toeschrijven dat hij
+oom's ultimatum in den aanvang zoo letterlijk heeft opgenomen--Goddank
+daar komt licht! Morgen op Eva's _verjaardag_ zal hij zich zoo vroeg
+mogelijk met haar naar _De Zonsberg_ begeven. De oom en pleegvader zal
+dien stap waardeeren en de redenen moeten billijken, waarom het feest
+voor 't laatst nog moet doorgaan. En dan, het vraagstuk zal worden
+opgelost meteen, hoe dokter Helmond zijn nieuwe woning zal kunnen
+verlaten zonder zijn goeden naam te bederven, zonder zich belachelijk
+te maken in het oog der geheele stad. Hij kan den pleegvader het
+voorstel doen om zich elders als dokter te gaan vestigen.
+
+--Welzeker, denkt Helmond voort, zulk een schrijven draagt te vele
+blijken van overijling, dan dat de verstandige oom er niet op zou
+terugkomen. 't Is waar, wat hij eens heeft gezegd dat blijft in den
+regel gezegd; "wat geschreven staat dat staat geschreven," maar toch,
+met blijdschap herinnert August zich nu den avond vóór zijn trouwen,
+toen de onveranderlijke oom uit eigen beweging een overeenkomst
+vernietigde, waarvan hij bekennen moest dat de eischen, zoo niet te
+sterk, althans niet helder door hem gesteld waren.
+
+--Goddank! zegt Helmond nog eens in stilte, want voor het oogenblik
+is hem niets zoo welkom als de rust die hij zich zelf door zijn
+overlegging bezorgde: Onzinnig wreed zou het zijn om nu dat _kind_,
+ja wat is zij anders dan een _verrukkelijk kind_! om haar "haar eigen
+feest" te ontnemen. Langzaam, zeer langzaam moet hij met haar _terug_
+indien ze niet verwelken en verkwijnen zal.--Zooals hij haar straks
+heeft geschokt, dat was werkelijk _tirannie_. Welnu dan Helmond,
+wees krachtig en wijs voortaan, en waak met verstand, terwijl een
+trouwe pleegvader den terugtocht wil dekken; maar sla dan ook niet
+tot uitersten over. Ze konden die engel dooden en mét haar, o lieve
+God, de teedere spruit, wier eerste kreetjes ook voor haar reeds meer
+waarde zullen hebben dan parelen en diamant.
+
+Eva slaapt rustig. Zie, de zachte blos is geheel op die donzen wangen
+teruggekeerd. Met den rug van zijn hand glijdt Helmond er zachtkens
+langs heen.
+
+--Parelen en diamant, herhaalt hij nu bijna overluid, en drukt de
+beide handen vluchtig tegen zijn hoofd, dewijl het daarbinnen toch
+gedurig nog zoo vreemd en pijnlijk klopt.--Parelen en diamant! 't Zou
+de grootste dwaasheid zijn!--Maar, indien ik ze _aanstonds_ genomen
+had, dan zou die dwaasheid reeds zijn geschied.... In alle geval 't
+zou op het groote geheel slechts een kleine doorslag wezen. Indien
+men dan liefdevol in de armen van den pleegvader terugkeert, dan zal
+hij op den laatsten misgreep-- die zoo natuurlijk uit den vroegeren
+geboren werd, niet letten. Oom Van Barneveld schreef: Zoo er schulden
+mochten zijn, ze zullen zwijgend vereffend worden.--Ach, als hij
+haar dan nogeen enkele maal zoo innig gelukkig zal zien.... Nee, nee,
+nee! "Weg Satan, weg!" zegt Helmond eensklaps overluid en stampt met
+den voet. zóó hard dat Eva er vluchtig van ontwaakt.
+
+"Weg! Weg Satan! Trotsch, schriel! Weg!" zegt ze half wakend,
+half droomend.
+
+Helmond ziet haar weer inslapen; maar nochtans zijn onrust komt sterker
+terug: Tot nogtoe heeft hij buiten Eva's vijandige gezindheid tegen
+dien oom gerekend. Zal zij er toe kunnen besluiten om morgen op haar
+jaarfeest tot hém te gaan. Neen neen.... !
+
+Maar zie hoe men tóch denken kan met een steeds sterker bonzend
+hoofd.--Ja, zij _zal_ er blij en geheel vrijwillig heengaan! O, die
+verzoening zal schoon zijn. Zie, zóó moet het gebeuren: Het fraaiste
+stel diamanten zal Eva als een verrassing ontvangen, en August zal
+haar doen gelooven dat diezelfde "schriele oom" het haar toegezonden
+heeft. Maar natuurlijk, zij mag den generaal dan niet spreken over zijn
+geschenk. En, met te dieper gevoel zal zij den grijzen weldoener bij
+dat morgenbezoek in de armen snellen, teruggekomen van haar onbillijk
+oordeel, en met de stilzwijgende verklaring van dankbare liefde.--O,
+en de warmte waarmee zij den oom--en geheel vanzelf--zal tegemoet
+ijlen en omhelzen, zij zal weldadiger werken op dat hart dan duizend
+verklarende woorden. Het stel diamanten zal zeker nooit door Eva
+vergeten worden.....
+
+Zooeven had de huisschel geklonken, en dewijl men nu de kamerdeur
+naderde, liep Helmond zachtjes naar de deur, opende haar zonder
+gedruisch, en begaf zich al spoedig naar de spreekkamer, waar hem
+iemand wachtte, die hem noodzakelijk alleen wilde spreken. Bij de
+kleine lamp, die in de spreekkamer was neergezet, stond een aardig
+burgermeisje van zestien jaren omtrent.
+
+--Wat ze verlangde?--Nee, zieken waren er gelukkig niet, maar dokter
+moest niet kwalijk nemen; ze was zooveel als Grietje van Wulters
+den huisschilder.
+
+"Ah zoo!" Helmond voelde eensklaps iets zeer beklemds: "En.... ?"
+
+"Ja dokter," vervolgt het meisje: "vader was een beetje opzichtig
+om u zelvers lastig te vallen, nadat u gezegd hadt van over drie
+maanden; en.... Maar ziet u, vader had ook al die inslagen van glas en
+behangselpapier moeten doen, en dáárom: en ook omdat vader zoozeer geen
+krediet heeft in Amsterdam, ziet u, nou zou vader een wissel krijgen,
+en dacht moe dat we maar zoo vrijpostig moesten zijn om u.... ja
+ziet u dokter, 't is een heeleboel geld, maar zulke mooie papieren,
+en het blommenhuis en al dat dure glas zei vader en.... vader heeft
+er ook hard voor moeten werken dokter."
+
+Helmond heeft de kwitantie a zeshonderd en tien gulden, van het
+eenigszins bevende Grietje aangenomen en ingezien.
+
+Groote getallen spreekt men zoo gemakkelijk uit. 't Was een slagveld
+met tienduizend of--daar wil ik afwezen--van honderdduizend lijken,
+zegt iemand, en de hoorder fronst bij beide getallen schier even
+zwaar het voorhoofd. Over het kleine verschil van _negentigduizend_
+lijken stapt hij gemakkelijk heen.
+
+De betrekkelijk kleine sommen, die telkens en telkens het geld hadden
+verslonden, 'twelk de dokter extra heeft moeten opnemen, herinnerden
+hem gedurig en ook nu, hoe hij in den laatsten tijd maar zelden
+goed heeft doorgedacht, dat, om duizend gulden te kunnen betalen,
+men _tienmaal honderd gulden_ moet bezitten.
+
+--Doch waarom nú het arme hoofd daarmee gebroken! Kon hij dan een
+oogenblik vergeten dat hij juist morgen.... Goddank! van allen last
+zal ontheven zijn? Zal oom niet morgen stilzwijgend zijn schulden
+vereffenen....?
+
+"Kindlief, als vader verlegen is dan zal ik hem graag voldoen. Wanneer
+zou die wissel vervallen?"
+
+"Vader zei dat ik maar zeggen moet _morgen_ dokter, maar als ik
+goed heb gehoord, dan spraken va en moe van Dinsdag, da's overmorgen
+dokter. Ziet u, ik wil niet buiten mijn hart spreken dokter."
+
+"Doe jij dat nooit lief kind. Nooit!" zegt Helmond en drukt weer de
+hand op het hoofd: "Ga nu naar huis, en zeg aan vader dat hij er vast
+op rekenen kan overmorgen zijn geld te zullen krijgen."
+
+"Bestig, alsjeblief dokter.--O, zou ik dat papiertje weer meenemen
+dokter.--Och, 't was in goeje handen."
+
+Geen tien minuten later had Helmond een geheel ander bezoek.
+
+'t Was Archibald Hardenborg, die met een ongewone bedruktheid op 't
+gelaat, kwam informeeren of het waar was 'tgeen hij dezen middag van
+den generaal van _De Zonsberg_ meende verstaan te hebben, namelijk
+dat de verjaringspartij morgen waarschijnlijk niet doorging?
+
+Nog een oogenblik wacht Helmond en aarzelt een antwoord te geven. Maar
+dan:
+
+"Nee amice, daar is geen quaestie van. Oom zal bedoeld hebben dat hij
+waarschijnlijk zelf niet komen zou. Oom is dezer dagen niet zoo heel
+fiksch.--Hoe.... hoe von-je dat hij er uitzag?"
+
+Na een uitroep van blijde verruiming vervolgt Archibald:
+
+"Hoe de generaal er uitzag? Ja om je de waarheid te zeggen, ik weet
+wel dat ie z'n degen en epauletten niet aanhad, maar voor de rest heb
+ik meer naar het fijne popje gekeken. Lief bleekneusje! Verduiveld,
+mijn trouwe reparateur, ik ben in de laatste dagen in zoo'n
+fragile positie. 'k Stond den dood uit dat je feest niet zou
+doorgaan." Geheimzinnig: "_De Zonsberg_--_uit_! finaal, totaal! Bij
+dat laatste bezoek dezen middag begon ik waarachtig een oogenblik
+sympathie voor _bleek_ te krijgen. Enfin, ik geef het gesprek zoo'n
+polsenden draai,--je begrijpt dat--en verneem zoo en passant van
+een paar heel bleeke lipjes, dat het, volgens de overtuiging van die
+lipjes, groote zonde is wanneer een zwak en dikwijls sukkelend meisje
+haar hand schenkt aan.... Enfin, 't kwam er zoo'n beetje gevoileerd
+uit, maar 't wou toch zeggen: Als je er ooit aan denken mocht om me
+te vragen, reken er op dat je een heel mal figuur zoudt slaan."
+
+"Ik dacht Archibald, dat freule Marie Narwal...."
+
+"Stil stil: papa had een drietal geformeerd, en immers een oogenblik
+begon ik bleek nog al interessant te vinden, 't Is in zooverre
+niet ongemakkelijk indien candidaten zich terugtrekken.--Vin-je me
+pedant? Waarachtig, papa zou het me maken. Maar amice, er is er toch
+maar ééne, die ik van het eerste oogenblik afaan.... Zieje, en daarom
+werd ik drommels benauwd dat je partij niet zou doorgaan. Begrepen? Ik
+droom geregeld van dat engelachtige kind.--Apropos, komt Ronner,
+die poesbaard ook op het feest?"
+
+"Wie zeg je, _Ronner_?"
+
+"O sapperloot, ik meen Kattenglimp."
+
+"De majoor Kartenglimp? Jawel."
+
+"Zeg, vin-je dat au fond geen fameus gemeene type?"
+
+"Gemeen!?--Dat is te zeggen, nobel is anders, maar gemeen...."
+
+"Enfin, 't komt zeker door die frappante gelijkenis; 'k had hem maar
+eens gezien, op de ree van Batavia toen hij scheep ging; ik spreek
+van dien Ronner--maar, als twee droppels water! Grooter schoelje en
+poltron heeft er nooit een degen gedragen. Alleen ter wille van zijn
+moeder liet men hem loopen.--Maar ik zie het, ik hou je op.... jawel,
+je zult nog 't een en ander te bestieren hebben. Je charmant lief
+vrouwtje is zeker ook zoo'n beetje in de weer; men kan niet alles
+aan de domestieken overlaten. 'k Heb daarom met voordacht alleen naar
+mijn cordialen dokter gevraagd. Wat zul je morgen gelukkig wezen! 'k
+Zei gisteren aan papa: als Helmond voor zoo'n vrouw folieës deed,
+ik zou hem waarachtig de bon coeur mijn compliment maken."
+
+"Helmond, Helmond! waar ben je?!" klinkt het luide in 't
+voorhuis. --Verrast den luitenant bij haar echtvriend te vinden,
+blijft Eva een oogenblik later op den drempel van het spreekkamertje
+staan. Ze was nog wat licht in 't hoofd van de flauwte, die haar
+na dien vreeselijken schok bezwijmen deed. Bij 't ontwaken wist ze
+in den aanvang niet of ze gewaakt of gedroomd had. Maar toen, toen
+moest en zou ze het weten. En nú, o Goddank! hoor maar, 't was alles
+_alles_ een droom. August stemt immers dien luitenant zonder eenige
+terughouding toe, dat zijn vrouwtje morgen de schoonste feestkoningin
+zal zijn, die er ooit op aarde bevelen gaf. Hij ziet er volstrekt geen
+bezwaar in dat Hardenborg haar engageert voor een enkelen dans. Hij
+spreekt het niet tegen dat hij zijn vrouwtje morgen en haar gansche
+leven verwennen zal. Goddank! 't was dus een droom.... of neen, toch
+niet: het is een zinsverwarring, een misverstand geweest. Die dwaze
+brief van den "uitgedienden generaal" heeft August straks voor een
+oogenblik op 't sterkst in zijn gewone tobberij doen vervallen. Neen,
+men was niet arm.... Hoor maar, hoor, hij stemt het weer toe: Morgen,
+ja zeker, morgen zal het gansche huis één enkele feestbouquet zijn
+ter eere van Helmonds "engelachtig vrouwtje".
+
+
+
+
+
+
+
+DRIE EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Reeds in den vroegen morgen van den 28sten September heerschte er een
+buitengewone, maar nochtans een fluisterende, en op de teenen loopende
+levendigheid in het prachtige doktershuis. De groote schuit met
+kostelijke bloemen, sierpotten en guirlandes, de Utrechtsche schuit,
+waarin zich mede een menigte groote en kleinere ruikers bevonden,
+was aangekomen, en, onder het oppertoezicht van dokter Helmond zelf,
+haastte men zich nu om werkelijk zijn nieuwe woning voor een goed
+deel in een lusthof te herscheppen.
+
+Het kon niet anders of het hart moest wel feestelijk kloppen wanneer
+men de vroege herfstzon, na een avond en nacht van regen en wind,
+zoo vroolijk zag blinken op de heerlijke heester- en bloemgroepen,
+die met zooveel smaak in de zalen en kleinere vertrekken van het
+deftige doch riante doktershuis waren gerangschikt.
+
+De Utrechtsche bloemist, die het laatste woord over de aanstaande
+partij in stilte met _mevrouw_ Helmond had gewisseld, heeft toen
+gezegd, dat mevrouw het nu alsjeblieft maar eens aan hém moest
+overlaten. Helmond, die daarvan niets vernomen had, moet nu in
+stilte erkennen dat de bloemist meer gedaan heeft dan hij had
+durven verwachten, en de feestelijke geur in zijn woning--waartoe de
+geraniums en oranjebloesems, de reseda's en heliotropen, ja zelfs tot
+in het breede marmeren voorhuis, de guirlandes van fijne dennetakjes
+samenwerkten--werd er in zijn schatting nog door verhoogd.
+
+Eva dient nog een weinig geduld te hebben. De serre die voor het orkest
+werd ingericht, moet nog eerst met de oranjeboomen en de kleinere
+heesters aan de binnenzij gemaskeerd worden. Hoe netter alles in orde
+is vóórdat ze beneden komt, hoe gelukkiger ze wezen zal, en ook--hoe
+eer ze te bewegen zal zijn om nu zoo spoedig mogelijk aan den wensch
+van haar man te voldoen en oom Van Barneveld een hartelijken zoen te
+gaan geven. Meer is er niet noodig; August gelooft het zeker: met
+dien enkelen zoen koopt ze ooms liefde, en herstelt ze wat anders
+_niet te herstellen_ zou zijn.--Maar wacht, nu wordt het ook tijd
+dat hij doet wat _vooral_ noodzakelijk is.
+
+Haastig naar zijn kamer gegaan, staat Helmond eenige oogenblikken
+later met twee bijouteriedoozen in de hand, terwijl hij den inhoud
+ervan nauwkeurig beschouwt. 't Zijn de twee stel diamanten die men
+hem ter keuze voor een paar dagen heeft willen toevertrouwen.
+
+--Niet langer gedraald, denkt Helmond in 't eind: Het verschil in
+prijs staat niet in evenredigheid tot het onderscheid der beide
+garnituren. 't Zou immers mogelijk kunnen zijn dat die kleine broche
+haar toch niet voldeed. Mevrouw Van Leeuwen is de maatstaf, en ik
+geloof dat de broche der gravin.... Nee, de indruk dient ineens
+beslissend te zijn. Oom moet in haar oog een halve verkwister
+worden. En inderdaad, wat maakt dit bagatel op het geheel! Het
+garnituur zal betaald worden van hetgeen ik nog bezit, en dan, in
+'s hemelsnaam, oom zal dan herstellen wat ik vooreerst bezwaarlijk
+goedmaken kan.--Komaan, deze laatste dwaasheid zal dienen om terug
+te komen op den weg van 't verstand.
+
+Alvorens nu haastig de doos met het fraaiste garnituur in papieren
+te wikkelen en er een pakje van te maken, haalt Helmond eenigszins
+gejaagd--alsof hij bevreesd was dat men hem bespieden zou--een klein
+apothekersdoosje uit den zak, en neemt er een drietal pillen uit, die
+hij even haastig gebruikt.--Goddank, hij blijft toch tamelijk wel,
+en zijn ziekenbezoeken, die echter in den laatsten tijd nog al zeer
+zijn verminderd, kon hij dagelijks waarnemen; maar toch, daar woelt
+iets vanbinnen dat niet goed is.
+
+--Doch heden, welzeker! wie zou er in zijn plaats niet fiksch en blij
+zijn; blij vooral dewijl het de feestdag is van een vrouwtje:
+
+
+                Als een gazelle rank;
+            Als teedre lelies blank;
+              Met kluistrend alvermogen
+              In haar blij lachende oogen;
+            En in haar rozenmond
+            Die hem haar min verkondt:
+              Een hemelsch reinen klank!
+            O Eva mijn engel! Ja, eindloos meer
+            Dan een schitterend leven, vol roem en eer,
+        Dan de kronen der wereld, dan de schatten der aard
+            Zijt gij, zoete _duive_, mij lief en waard.
+
+
+Neen, een dichter is Helmond niet; maar met zulk een bekoorlijk
+wezen, dat men het zijne mag noemen, met een vrouw zoo vol smaak,
+gevoel en talent, ja dan moest men wel van steen zijn indien men niet
+somwijlen warm werd en zong. Nochtans 't was geen verjaarsgedicht,
+'t was al eenige weken geleden dat hij zijn hart zoo eens lucht gaf.
+
+Nu is het kleine pakje, waarin geen letter schrift was te vinden,
+gereed. Op de bovenzij schrijft Helmond, terwijl hij in zijn schrift
+eenige overeenkomst met de hand van den generaal zoekt te leggen:
+
+
+            "Aan Mevrouw E. Helmond,
+
+            Armelo.
+
+            Op haar verjaardag."
+
+
+Met het pakje in den zak begeeft Helmond zich nu naar beneden. Eenige
+oogenblikken dwaalt hij in den tuin--die straks door den Utrechtschen
+bloemist voor het feest van dezen avond zal ingericht worden--en
+begeeft zich dan in de kleine straat waar de tuin in uitkomt.
+
+Al spoedig daarna wordt er door een knaap aan de voordeur van het
+doktershuis gescheld.
+
+Bus, die de potaarde van de handen slaat, neemt het pakje aan en
+vraagt:
+
+"Van wie kumt dat, manneke?"
+
+"Ja dat mocht ik niet zeggen. 'k Gleuf van _De Zonsberg_."
+
+"Zoo! bestig!"
+
+In de kleine ontbijtkamer aan den tuin stond Helmond, met een groote
+maar fijne bouquet in de hand, op zijn jarige vrouw te wachten. Hij
+heeft haar doen weten dat alles gereed was.
+
+En zie, daar vliegt Eva met een blos van verrukking op het gelaat,
+de feestelijk getooide ontbijtkamer binnen en haar glimlachenden
+echtvriend tegemoet:
+
+"O _lieve beste_ August!" roept ze, nog voordat hij spreken kan,
+bijna schreiend van vreugde, terwijl ze zich in zijn armen stort:
+"Dat is te veel! Ja waarlijk al te veel! O beste heerlijke man,
+wat ben je toch goed! 't Is meer dan ik had durven denken!"
+
+"Ei lieve kind, wanneer alles zoo naar je zin is dan ben ik dubbel
+tevreden; maar je bent nu heusch wat al te haastig; je gunt me geen
+tijd lieve wijfje, om je eerst behoorlijk van harte.... ja van ganscher
+harte...." Helmond had in dezen stond geen woorden meer. Maar waartoe
+was het ook noodig? Hij sloot haar in zijn armen en zoende haar. O hij
+zoende haar zoo lang en zoo teer. En als hij haar niet meer zoent, dan
+sluit hij haar nóg vaster en nog inniger aan 't hart alsof.... Neen
+'t was kinderachtig, ze zijn immers beiden gezond; welzeker gezond
+en blij. En zie, de zon schijnt vroolijk op haar feest, en.... Doch
+die bruine beuk daar in 't pad, staat somber, ja die beuk geeft een
+te groote schaduw, die beuk moet daar weg. Waarom trof hem nu juist
+die bruine beuk?--Maar August dacht dit; hij sprak er niet van,
+hij kon niet spreken.
+
+Welnu, daar behoefden ook waarlijk geen wenschen of woorden meer bij.
+
+"'t Is zoo prachtig mijn beste hartelijke man!" zegt Eva weder.
+
+"We zijn ook al vroeg aan 't werk geweest mijn jarig wijfje; maar je
+hadt eigenlijk nog niets mogen zien."
+
+"Nog niets mogen zien van de versieringen in huis, meenje? Maar
+manlief! dat deed ik ook niet. Nee, trouw aan m'n woord!" Met klimmende
+en innige verrukking: "Maar het heerlijk prachtige cadeau van mijn arm
+lief mannetje, dat, dát mocht ik toch wel zien niewaar, zooals het me
+gezonden werd in mijn wachtende eenzaamheid? O, engel van 'en man,
+'t garnituur is zelfs oneindig veel mooier dan dat van mevrouw Van
+Leeuwen: _Oneindig_! 'k zag het dadelijk. Die groote brillanten...."
+
+"Maar kindlief, wat meen je? Een garnituur? Ik, nee! Wat ik je geven
+wou; ziehier: 't is een kleinigheid; een medaillon, zie je wel Eva,
+met mijn portret."
+
+Eva heeft het medaillon vluchtig bezien.
+
+"Och August, als je me bederven gaat dan moetje zelf er den last van
+dragen; nu dat aardige dingetje ook nog, en met je goeje oogen er
+in. Dankje schat van 'en man. Maar dit...." en zij haalt het étui uit
+haar zak te voorschijn: "dit overheerlijke stel, dat is nu juist.... ja
+zie, dat is nu letterlijk het eenige wat ik begeerde, en dus...."
+
+"Maar Eva, je vergist je; dat garnituur kwam niet van mij."
+
+"Watbliefje.... niet van....?"
+
+"Nee nee kind, da's een abuis."
+
+"Abuis! August wát zeg je? Zou 't bij abuis.... op bezien....?"
+
+Helmond zag Eva bleek worden.
+
+"Nee, zóó meen ik het niet. 't Zal je zeker wel door iemand gegeven
+zijn, tenminste als het je werd gezonden. Is dat het papier waarin het
+gezeten heeft? Ei, zie dan maar: Aan Mevrouw E. Helmond, Armelo. Op
+haar verjaardag."--Eva haalde weer adem.
+
+"Maar die hand is me bekend Eva. Welzeker."
+
+"Geen wonder August; 'k vergis me niet: ik hou die hand op 't oogenblik
+in de mijne."
+
+"Maar Eva, als ik je nu verzeker dat je je bedriegt."
+
+"Ja lieverdje, dan bedrieg je me _zeker_, maar uit liefde en met de
+voortreffelijkste bedoeling. Het beste _arme_ doktertje kan zóó iets
+niet geven...."
+
+Eensklaps hem nogmaals om den hals vliegend:
+
+"Maar nee, foei, foei! dat verdien je niet mijn _alles_! Dank August
+hartelijk dank! O ik ben zoo gelukkig!"
+
+"Eva, maar waarlijk, dat present zou _ik_ je niet gegeven hebben;
+het moet van iemand anders komen. Het is...."
+
+"Och August, schei daar nu mee uit. Van wien zou zóó iets nu kunnen
+komen! Ik bid je van wien!"
+
+"Ja kind, ik weet het niet; maar, als ik dat adres heel goed
+bezie.... Ja, mij dunkt, 't is zoo goed als zeker, dan...."
+
+"Dan....?"
+
+"Zeer mogelijk, _zeer_ mogelijk!" herhaalt Helmond terwijl hij
+schijnbaar met aandacht het adres blijft beschouwen: "Dat moet van
+hèm zijn; van _De Zonsberg_. Ik houd het er bepaald voor. Jawel een
+verrassing van oom."
+
+"O goeje hemel August! Schei uit!" roept Eva, terwijl ze eensklaps in
+een vroolijk schaterlachen uitbarst, waarbij ze de handen omhoog en
+ineenslaat: "O hemel August.... dat idee!.... 't is om te stikken. Van
+oom, van dien schrielen com.... p....peer!" en nogmaals en telkens
+weder uitproestend in een welluidenden schaterlach: "Een verrassing
+van oom! Groote hemel August, hoe kon je 't verzinnen!"
+
+
+
+Dokter Helmond stond als verslagen. Wat scheelt hem dan, dat hij niet
+meer heeft kunnen doordenken! De mogelijkheid dezer wending heeft hij
+niet eens voorzien; en toch ze was zoo hoogstnatuurlijk.--Wat moet hij
+doen? Haar tot bedaren brengen, haar met zekeren ernst herhalen dat hij
+die onderstelling gansch niet belachelijk vindt; haar misleiden door
+de verzekering dat zoo iets juist in het karakter van oom ligt?--Ja,
+dit alles--helaas ook het laatste--hij beproeft het, maar tevergeefs.
+
+'t Is Eva volstrekt onmogelijk om zulk een kostbaar verjaarsgeschenk
+een oogenblik "vast te knoopen aan het _telwoord Van Barneveld_".--Nee,
+August moest nu heusch niet langer zoo droog komiek zijn. Zij is dol-
+en overgelukkig, want ze weet dat ze dit heerlijke geschenk van den
+eenige heeft van wien ze het gaarne ontvangt, van hem, die door het
+haar te geven nu reeds voor de honderdste maal heeft getoond dat al
+die tobberijen inderdaad geen grond hadden; Goddank, dat het slechts
+_tobberijen_ waren, want tot schriele handelingen was haar lieve
+trouwe man nog nooit vervallen en ook niet instaat.
+
+--Nee stil; hij mocht nu niet verder spreken; als August het
+schitterend effect van zijn verrassing niet bederven wil, dan moet
+hij althans van dien somberen _Zonsberg_ zwijgen; hij moet....
+
+"Maar Eva," zegt Helmond terwijl zijn hoop--op dien valschen grond
+gebouwd, hem ten eenenmale ontzinkt: "_gesteld_ dan eens dat het van
+oom was, zeg, zou je dán niet....?"
+
+"Dan zou ik denken dat de steenen valsch waren, en, valsch of niet,
+ik zond ze terug!"
+
+Helmond verkeert in de grootste spanning:
+
+"Eva, ik moet openhartig met je spreken.--Oom heeft.... ja hij
+heeft me instaat gesteld om dat cadeau voor je te koopen, want ik,
+waarachtig _ik_ kon het niet. Maar daarom bid ik je, doe nu ook wat
+mij, wat ons allen gelukkig kan maken: Ga mee naar _De Zonsberg_;
+geef oom Van Barneveld een zoen, een hartelijken zoen.... Eva, het
+feest zal wel doorgaan dezen avond. Ja zeker, maar doe dan ook wat
+ik wensch.... mijn Eva?"
+
+De doktersvrouw ziet haar echtvriend een oogenblik stilzwijgend aan:
+
+"Voor een man, beste August, ben je al te weekhartig. Ik
+zeg _weekhartig_ August, met een anderen naam wil ik het niet
+bestempelen. Jij bent te goed. Wie jou slaat op de linkerwang, dien zou
+jij letterlijk de rechter toedraaien. Zie, da's heel mooi in theorie,
+maar in de praktijk heel lastig. Jij bent vandaag _gelukkig_ evenals
+ik, en nu zou je de heele wereld wel aan je hart willen drukken,
+ja zelfs den man die je als een kwajongen behandelt.--Stil, _ik_
+ben jarig, en mag dus wel spreken: Wat jij nu zoudt willen drukken
+lieve man, omdat je al te goed bent, dat moet jij weten; maar dat je
+van zoo'n slecht en ijdel individu als je vrouw is, zulk een tour de
+force zoudt verlangen, dat is onmogelijk. Jij met je goed gezicht,
+je zoudt misschien al dadelijk neus aan neus met Herrn General aan
+'t ombertje gaan zitten; maar ik--dankje; onmogelijk! Ik zou z'n
+excellentie--brave beste man, ik weet het, garde d'honneur geweest--'k
+zou 'em zeggen: Eerst hebben we samen een appeltje te schillen ouwe
+heer. Ga jij daar eens zitten: "_Wijven_ en _onbeschaamde feeksen_"
+wonen in achterbuurten; maar de vrouw van een man, dien men reeds een
+paar malen met den rang van professor doodverfde; die--zooals ik pas
+onlangs mocht hooren, voor zijn doctorale promotie een dissertatie
+schreef, welke als een meesterstuk moet geroemd zijn, een werk waar de
+heele wereld van spreekt behalve die talentvolle schrijver alleen...."
+
+"Eva waartoe dit alles?"
+
+Eva vervolgt: "Die vrouw is veel te trotsch om, niet alleen zichzelve,
+en haar familie die een gravenkroon kan voeren, te zien minachten;
+maar vooral om hem, dien ze als een afgod vereert,"--zij nadert Helmond
+snel en slaat haar armen half schreiend om zijn hals--"als een kind,
+als een nul te zien behandelen, om hem de les te zien lezen, zooals
+men 't nog gisteren met dat zotte ultimatum gedaan heeft.--Zulk een
+brief bewijst in _mijn_ oog dat de schrijver...."
+
+"Eva, dat schrijven was misschien niet geheel doordacht, maar
+toch...." Eensklaps laat Eva haar August los; gaat een paar schreden
+achteruit, en dan dreigend met den vinger, half lachend half schreiend:
+
+"0 ondeugd, ondeugd! 'k Heb het al meer gezegd: knap ben je, een
+professor, ja, maar voor de comedie deug je niet. Ei ei, baasjelief,
+dat potsierlijk geschrift kwam _óók_ van _De Zonsberg_; jawel,
+precies, maar op dezelfde manier als dat stel diamanten! Kom, als
+je me nu wéér zulke guitenstreekjes uithaalt, dan zou ik nog moeten
+denken dat je me maar half gunt wat je me goeds geeft. Stil ventje,
+stil! dat ultimatum kwam van jou, ja ondeugd van _jou_!"
+
+Helmond kon niet verder gaan. Al ware Eva niet ter regeling van eenige
+huiselijke aangelegenheden op dit oogenblik buiten de kamer geroepen en
+ijlings heengesneld, Helmond zou nu toch geen woorden hebben gevonden
+om haar op gepaste wijze zulk een onzinnig denkbeeld te ontnemen.
+
+--Hij _zelf_, _hij_ Helmond, zou dien brief geschreven hebben!--O God,
+waar moet het heen indien Eva niet toestemt! Ach, zal ze dan in haar
+dankbare stemming volstrekt niet willen voldoen aan zijn vurigsten
+wensch tot haar eigen heil? Hij wil, ja hij zal....
+
+"Is mevrouw niet hier Antje?" vraagt hij eenige oogenblikken later,
+bij 't binnentreden van de feestelijk getooide en heerlijk geurende
+oranje-zaal, aan de dienstbode die hem tegenkwam.--Mevrouw was er
+niet. In gepeins blijft Helmond staan.--Maar wat zal het baten, zoo
+denkt hij: Indien ze al hier ware, zou ze juist _hier_ ooren hebben
+voor zijn--straks reeds zoo kras door haar verworpen voorstel! Zal
+ze toegeven, tenzij hij haar terzelfder tijd wil _bezweren_ dat hij
+zwak was, ellendig zwak, en heden dwazer dan ooit; dat hij armer is
+dan de bedelaar, die de aalmoes zijn eigendom kan noemen?
+
+--Ha! wanneer hij haar met dien eed _vermoorden_ wil op dezen
+dag!--Helmonds oog wordt schier terzelfder tijd door de morgenwijnen
+getrokken, die reeds ginder op 't buffet gereedstaan. Nee 't is niet
+goed; maar toch, één glas port zal geen kwaad doen; hij heeft iets
+noodig, een kleinen prikkel. Zóó rond te loopen den ganschen dag met
+die onrust in 't hart en op 't gelaat, te midden van groen en bloemen,
+aan de zij van een gelukkige vrouw, die hij toch _heden_ zeer zeker
+sparen moet; neen, zóó rond te loopen dat kon niet. Dat enkele glas
+port zal zijn stemming wat op helderen. Misschien is hij inderdaad
+ook wel wat al te zwaartillend. Er zijn zeker menschen genoeg die er
+om lachen zouden indien ze 't wisten.... Ja, ja, die zijn er _zeker_.
+
+Half in gedachten schenkt Helmond zich een tweede glas in, en ledigt
+het, strak voor zich heen ziende, in één teug.
+
+--'t Is vreemd, een ander zou hij het afraden, en zelf....! Maar
+te droes, hij zou immers zulk een engel niet waard zijn indien
+hij haar eersten jaardag.... als zijn wijfje.... als de aanstaande
+moeder van zijn kind, kon vieren met een tobberig gezicht.--_Zijn
+kind_! Ha! Werktuiglijk schenkt Helmond zich nogmaals in;
+doch,--halt! dat ging zonder nadenken.--Maar ja, waarom niet, dit
+halve glas kan hij nog drinken. Het fleurt hem op, en--vroolijk moet
+hij zijn, ja, vroolijk, uitgelaten. Is het dan niet een dubbele schat,
+dien hij in Eva bezit, een aangebeden vrouw en de moeder van zijn kind!
+
+--Waarachtig, Evert Zwaarmuts, zegt Helmond bijna overluid: waarachtig,
+je hebt somwijlen iets kleins. Ben je geen zoon van een dapper
+soldaat die sneuvelde voor zijn vaderland! Tobde die man toen hij
+twee arme duivels zonder geld in de wereld achterliet?--Wees geen
+kind August. Al was die heele schuld, alles en alles te zamen een
+ton.... nee, dat is te gek, een halve.... een kwart ton.... 't Lijkt
+er niet naar.... ik zeg, enfin _al was 't_ een kwart ton, dan zijn er
+tien, twintig, honderd, duizend middelen om zooveel geld te krijgen. O,
+als 't dáárom te doen is: opnemen.... rouge et noir.--Nee nee, dat
+niet. Debecque wist het: boeken schrijven, populair; honderd duizend
+middelen zijn er..... voor den professor!
+
+Daar kwam Eva.
+
+"Ha--haha, ben je daar engel, mijn jarige vrouw! Wel wat drommel,
+zeg jij me nu eens of je 't hier niet een hemel vindt, een hemel vol
+bloemengeur, en een hemel aan mijn hart!?"
+
+
+
+
+
+
+
+VIER EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+"Waar gaat u heen pa?"
+
+"Ik.....? ik ga uit Coba."
+
+"En 't is al zoo laat."
+
+"'t Weer is van avond zacht."
+
+"'t Was zoel vandaag; ik vrees dat er storm zal komen. Och, blijf
+maar thuis lieve pa?"
+
+"Nee, ik heb behoefte nog eens de lucht in te gaan; ik wil
+zien....." het woord stokte Van Barneveld in de keel, en, als wilde
+hij zich daarover wreken, stootte hij den zwaren rottingstok met
+kracht op het marmer van de breede gang.
+
+"Pa, ik ga mee."
+
+"Jij gaat _niet_ mee; je blijft thuis."
+
+"Ik wilde...."
+
+"Je wilde.... Ik zeg: _je blijft thuis_."
+
+"Palief, maar ik bid u, u waart dezen middag weer zoo benauwd."
+
+"Dat is nu beter; en juist daarvoor is het goed; ik moet lucht hebben."
+
+Na een oogenblik stilte, terwijl hij zich nu eensklaps naar de zij
+eener kamerdeur wendt; "Kom eens even hier Jacoba. Ik vergat je
+te vragen....."
+
+"Wat blieft u pa?" zegt Jacoba die haar vader in de kamer gevolgd is.
+
+Van Barneveld tikt met den gouden knop van zijn stok even op Coba's
+schouder:
+
+"Jij weet _zeker_ dat hun partij niet doorgaat?"
+
+"Ik?.... Ja, jawel pa, jawel lieve pa, dat weet ik zeker."
+
+"Dat heb je van....?"
+
+"Dat weet ik van dominee Hoogerberg. Jawel pa. Nee ziet u, wat dát
+betreft dat weet ik _heel zeker_."
+
+"De dokter is ziek niewaar?"
+
+"Juist pa. Ja, de arme August is nog al ziek.... Dominee zei dat hij
+_anders_ vandaag al stellig zou hier zijn geweest, maar, natuurlijk
+als men ziek is, niewaar lieve pa?"
+
+"Natuurlijk!--Dáárom wou ik je zeggen Coba, dat ik besloten heb mijn
+zieken pleegzoon een bezoek te gaan brengen.--Tot straks."
+
+Jacoba gevoelt dat de krachten haar dreigen te ontzinken; maar toch,
+ze houdt zich goed. Is er dan niets te bedenken....?
+
+--Ha!
+
+"Palief; ik vergat u te zeggen dat ik notaris Zoutenheer heb gesproken;
+hij zou van avond bij u komen, tenminste...."
+
+"Tenminste....?"
+
+"Tenminste.... hij dacht...."
+
+"Wat dacht hij Jacoba? Dat het nu eindelijk tijd zal worden om het
+testament te veranderen?--Ik zeg je, hij zal _niet_ komen omdat ik
+hem _niet_ liet roepen.--Tot straks."
+
+"Maar pa, om Godswil!"
+
+"_Gods wil is niet de leugen_, Coba. Spaar me. Je weet wat ik, sinds
+ik dat Liederenboek moest vinden, aan mijn eenig kind te vergeven heb,
+en dagelijks bid dat de Allerhoogste rechter haar vergeven zal.--Laat
+me gaan.--Nee, weerhoud me nu niet."
+
+"Och papa, mijn lieve papa!"
+
+"God zal je vergeven Coba. Hij trad tusschen beiden door den jonkman
+weg te nemen. Maar anders, ik zeg je kind, óm dien knaap, óm die
+passie, zou je bij de geringste tegenkanting van je ouden vader,
+dien vader hebben _gehaat_. En wie zijn vader of moeder haat...."
+
+--Goede God, heeft zij dan niet altijd, _altijd_ gestreden uit liefde
+voor dien ouden vader! Een enkele blik, een enkel woord van háár
+aan dien geliefden Donerie, misschien ware het genoeg geweest om
+hem.... wie weet!--Maar immers, zelfs tot in die laatste ure heeft
+zij met kracht gestreden.--Doch nu, zij denkt niet aan zich zelve:
+Zij beeft slechts bij de gedachte dat haar vader, wanneer hij dien
+"zieke" bezoeken gaat, het feest zal vinden, dat onzalige feest,
+in vollen gang:
+
+"Maar beste vader....!"
+
+"Laat mij Coba, nog eens: _laat mij gaan_!"
+
+
+
+Geheel Romphuizen was op de been. 't Was een ongewone vertooning:
+al de ramen van het oud-burgemeestershuis waren opengebleven,
+en van de markt- en straatzijde kon men, op de teenen staande,
+van buiten alles precies zoo duidelijk zien alsof men er binnen
+was.--Wat 'en licht in die kamers! Nog veel meer kaarsen dan in de
+kerk op ouwejaarsavond! En bloemen! "Nou!" zei er een uit de groep:
+"as ze dat in Den Haag wisten dan wier d'r beslag op geleid."
+
+"Rijk Oostinje!" zei een ander.
+
+"Baldadigheid zoo'n rikdom!" riep een straatjongen, en sloeg een
+ondermeester van de armenschool, die zich juist op de toonen verhief,
+den hoed over de oogen.
+
+'t Was een ongewone avond voor de buitenwacht: Gerij en gevlieg. Parade
+voor de groote lui achter de verlichte glazen. Muziek!--Ja hoor maar,
+'t schetterde de heele markt over.
+
+"Heerejee," zei slanke Elsje van den molen tegen haar Jan: "we konden
+hier op 'et plein wel 'en anevandeu slaan." Maar Jan zei, dat ie op
+klompen was.--Hé, 't leek dan toch prachtig daarbinnen.
+
+--Ja prachtig; en 'en schik dat ze hadden! Zie, zie, daar was de
+doktersvrouw.
+
+"Wat 'en staatsie!"
+
+"En kiek, dóár is dokter ook."--"Jawel, zie!"--"Kiek, nou drinken ze,
+kiek! Allemoal sampanje!"
+
+"Geld dat ze hebben!--Tenminste te wachten! Of....!?"
+
+"Stil, dring dan zoo niet!"
+
+Men kon het niet helpen. Aan de linkerzijde van de groep was
+plotseling een beweging ontstaan. Men wilde zich verplaatsen. Geen
+wonder. Ginds aan 't einde van 't marktplein bij de Hoenderveldsche
+straat was een kleine oploop. Men zou alweer wat nieuws zien; en
+'t stroomde er met troepen heen. Nochtans, de verwachting van velen
+werd teleurgesteld. Men zou niet zien; slechts vernemen.
+
+Geen vijf minuten geleden was een oud heer, uit de richting van 't
+nieuwe doktershuis, het plein afgekomen, en terwijl hij hier even
+stilgestaan en naar het doktershuis had omgezien, was hij plotseling
+ineengezakt. Op deze zelfde stoep had ie gezeten.--Gelukkig was
+de man niet heelemaal van z'n montanen geraakt; en Aalbers en Jut
+hebben hem onder den arm genomen en naar de apotheek van Van Hake
+gebracht. Spreken kon ie niet, maar hier had ie gelegen of gezeten,
+hier op _deze eigenste stoep_.
+
+--En wie het geweest was?
+
+--Ja, dat wist men niet met zekerheid te zeggen. Een van de grootheid
+buiten de stad, dat was zeker, en naar den ouderdom te rekenen kon
+het menheer van _De Zonsberg_ wel geweest zijn. Alevel, men moest
+dat weder betwijfelen, want naar alle gedachten zou zoo iemand toch
+wel bij zijn "naaste bloed wezen als er een vette mond te halen was".
+
+Dirk de slager was echter beter ingelicht. Toen menheer Kippelaan
+eergisteren lamsbout bij hem bestelde, toen had hij hem in vertrouwen
+meegedeeld, dat de generaal--die een particuliere vriend van menheer
+Kippelaan was--schrikkelijk op dokter Helmond moest gebeten zijn,
+aangezien de generaal het eerst door hém--Kippelaan--had vernomen
+dat dokter het oud-burgemeestershuis gekocht had. En o jee, er was
+een heeleboel meer: Dokter hield het op de hand van een broer, die
+zich slecht gedroeg en gemeen _auteur_ was geworden.--Men ziet dat
+Kippelaan den brief aan Woudberg wat haastig had gelezen.--En de
+majoor Kartenglimp had--mede volgens Kippelaan--gezegd, dat ie heel
+bang was dat het nog eens slecht met den dokter eindigen zou.--Ja,
+ja, dat alles kwam goed overeen.--'t Was een rare geschiedenis met
+dien dokter. God wist of ie dat feest niet van gestolen geld gaf; dat
+ie misschien zoo'n _generaal_ had bestolen; God wist 'et!--Tenminste
+zooveel licht als daar brandde in die kamers van het doktershuis,
+dat was overdaad en waarachtig geen pinksterlicht.
+
+
+
+De generaal Van Barneveld gevoelt zich--zooals hij zegt--weer geheel
+beter. Althans hij verlangt nu te vertrekken met de vigilante, die
+hem tot aan het hek van _De Zonsberg_ zal terugbrengen: Niet verder,
+want bij vreest zijn dochter onnoodig te doen schrikken.
+
+De oude generaal maakt zoo flink mogelijk een buiging voor mevrouw Van
+Hake, en zegt te hopen dat hij haar niet te veel derangeerde. Daarna
+zich tot Thomas wendend, moet hij mijnheer Van Hake nogmaals zeer
+bepaald verzoeken om dokter Helmond volstrekt niet van dit ongeval
+te spreken, en, zoo hij door anderen reeds werd ingelicht, hem ten
+sterkste een belangstellend bezoek te ontraden: "Ik zou je dezen last
+niet opdragen menheer," besloot de generaal: "wanneer ik voor eenige
+weken niet bespeurd had dat dokter Helmond u zijn intiemste geheimen
+toevertrouwt. Zeg hem.... dat ik verandering van lucht behoef, en
+den notaris dezen avond aan zijn feest moest onttrekken om eenige
+beschikkingen te maken, mede tot verkoop van _De Zonsberg_."
+
+Mevrouw Van Hake aarzelt, maar treedt dan haastig den vertrekkenden
+grijsaard terzij: doch, als zij spreken wil, dan blijft hij staan;
+ziet haar met zijn donkergrijze oogen zeer ernstig aan en zegt beleefd:
+
+"Het zou mij onaangenaam zijn u iets te moeten weigeren mevrouw." En
+dan, op gestrengen toon: "Er was geen genade bij God voor den man,
+die door een eerste Eva het Paradijs verloor. God zond Zijn Engel met
+het vlammende zwaard." En wat zachter: "Ik wensch u toe, vreugde te
+beleven aan uw eenigen zoon mevrouw.-- Goeden nacht!"
+
+Toen Van Barneveld door Thomas in het rijtuig werd geholpen, klonken
+de vroolijke walstonen uit het nieuwe doktershuis over het marktplein
+tot in de Hoenderveldsche straat; en nadat het portier was gesloten
+en de paarden in vluggen draf den wal opreden, wierp de grijsaard
+zich achterover in den hoek van het rijtuig, en sloot de oogen, en
+drukte de hand op het pijnlijk kloppende hart, terwijl hij bij zich
+zelven de woorden herhaalde: "Goeden nacht! Ja, goeden nacht!"
+
+
+
+Eva Helmond had er voor gezorgd dat haar feest niet voor het feest der
+Debecque's zou onderdoen. Indien zij 't alles op den lieven August
+had laten aankomen--ja dán; maar, zij heeft gezorgd; in stilte. Men
+moest met iemand als Helmond--uit de school van "een gulden heeft
+tweehonderd halve centen"--niet al te veel redeneeren; men kwam dan
+aan geen eind. Wanneer August vooruit moest zeggen of men bijvoorbeeld
+bougies van de zes of vier zou nemen, dan was men zeker dat hij de
+kleinste kaarsen koos. Altijd goed genoeg! Maar later als het licht
+dan wat te zwak zou zijn, dan voorzeker, dan zou August er misschien
+nog meer over tobben dan zij. Met de bloemen heeft Eva al gemerkt dat
+zij maar heel goed heeft gedaan. August had niets gezegd, en scheen
+zeer tevreden.--Nu ja, 't geen hij besteld had, 't zou ook wat al te
+armoedig zijn geweest. Zeerzeker, Eva heeft den besten man, die haar
+nog dezen morgen zoo prachtig verraste--want voor háár berekent hij
+zoo niet--zij heeft hem heel wat hoofdbrekens bespaard en hem daardoor
+dezen avond al menig genoeglijke verrassing bezorgd.
+
+--De twee nieuwe kronen in de beide zalen, hij vond ze prachtig. Nu
+ja, gehuurd, maar als ze er ééns hangen; niewaar--!? En dan de
+vier ombertafeltjes, en de Oostindische fiesjes-doozen! 't Was
+immers noodig, want hier, waar geen groot park was, hier wilden de
+heeren misschien wel graag een partijtje maken, en de beide oude
+tafeltjes--jawel die zijn uitmuntend voor de gelagkamer in _De
+Gouden Arend_.
+
+"Allerliefst! dat is à l'instar de Frascati te Amsterdam. Frisch,
+delicieus!" zegt mevrouw Narwal, en doopt haar fijn geborduurden
+zakdoek in de kleine eau-de-cologne-fontein, die de bloemist-decorateur
+zeer smaakvol tusschen de fijnste potbloemen bij een grooten spiegel
+heeft aangebracht.
+
+"Mevrouw de gravin Van Leeuwen kan nu moeielijk met haar mooie flacon
+pronken;" fluistert de oudste freule Blankenberge, half lachend maar
+toch spijtig, terwijl ze behendig het tamelijk groote stopsel van
+haar ingedoopt zakdoekje voor vlugge oogen onzichtbaar maakt.
+
+--Och die povere Blankenbergjes! denkt Eva die het stopsel gezien
+heeft.
+
+"Mevrouw Van Leeuwen is stil;" meent een der nabijstaande heeren.
+
+"Ze heeft wat migraine naar ik hoorde;" zegt freule Rosa Narwal,
+en ziet tegelijk met een spotachtig lachje naar de diamanten broche,
+waarmee de gastvrouw schittert.
+
+Eva zag in den spiegel dat ze ondanks zich zelve bloosde. Ei! de
+puissant rijke gravin Van Leeuwen had migraine; ei! Dát moet ze aan
+August vertellen.--Ha! mevrouw Van Leeuwen is stil en heeft migraine!
+
+"Volstrekt niet comme il faut;" zegt de gravin Van Leeuwen zeer zacht
+tot den Oostindischen majoor Kartenglimp, die dezen avond in uniform
+de partij met zijn tegenwoordigheid vereert: "'t Vrouwtje is mooi en
+jong, maar bijzonder geéduqueerd is ze niet. Als gastvrouw zoekt men
+niet te schitteren zooals zij."
+
+"Ja!" zegt Kartenglimp met een bijzonderen ophaal: "Ja! wat zal ik
+u antwoorden mevrouw; ik vrees....."
+
+"U vreest.... majoor?"
+
+"O, niets anders dan 't geen u zooeven bedoelde mevrouw."
+
+"Ik?"
+
+"'t Geen _iedereen_ vreest. Ik beklaag hem. Jawel, iedereen beklaagt
+hem. Bon homme!--Ze speelde al een rare rol in Den Haag. Naar men zegt,
+enfin, naar men zegt....!"
+
+"U bedoelt? Ik herinner me niet juist...."
+
+"Ja men haalt die zaken liever niet op, maar...."
+
+"Nee natuurlijk; maar....?"
+
+"Ze moet toen zeer veel geconverseerd hebben met een zekeren jonker
+Lasure, later getrouwd met een freule Leeuwenhuis. Enfin, juffrouw
+Armelo kwam toen ziek in Romphuizen terug."
+
+"Ziek....?"
+
+"'t Heette toen tering.--Enfin, als het _kind_ maar een naam heeft."
+
+"U zegt een k....--O, maar dat zou affreus, dat zou... zoo iets kan
+ik niet gelooven majoor; nee, wat coquette en jong, zeer jong, maar
+zóó iets, nee, dat moet laster zijn."
+
+Kartenglimp was te ver gegaan. Ofschoon het doktersvrouwtje in
+de schatting der gravin Van Leeuwen dezen avond zeer gedaald was;
+ofschoon de gravin migraine had en zich verveelde, zóó iets wilde ze
+toch van zulk een bevallig vrouwtje niet gelooven. Die majoor begon
+haar onaangenaam te worden. Een vrouw van geboorte verdraagt net niet
+dat een vreemde man haar sekse in een ongunstig daglicht plaatst,
+en vooral niet iemand op wie die sekse heeft roem gedragen, terwijl
+die iemand nog daarenboven voor het oogenblik haar _gastvrouw_ is.
+
+--Ja, Kartenglimp was te ver gegaan; hij heeft vergeten dat hij,
+wèl naast een praatgrage misschien wat zeer ijdele vijftigjarige
+vrouw zat, maar niet onder zijn kornuiten.
+
+--Nu hij echter _a_ heeft gezegd moet hij ook _b_ zeggen. 't Zou
+onverstandig zijn indien hij dit verzuimde.
+
+En, terwijl de majoor eenige minuten later--nadat hij de
+nieuwsgierigheid der gravin zeer gevoelig heeft weten te
+prikkelen--haar in een hoekje terzij van eenige schoone waaiervormige
+planten heeft gebracht, mag hij haar onbespied een briefje op rosé
+papier toonen, een geparfumeerd briefje waaronder zeer duidelijk te
+lezen staat: "Uw Eva Helmond Van Armeloo," en waarvan het adres luidt:
+"Aan den Majoor Kartenglimp."
+
+
+
+"Prachtig! prachtig!" riepen al de gasten als uit één mond: "Bis,
+bis!" drong men van alle zijden.
+
+Mijnheer Kippelaan wrong zich letterlijk door de heeren en dames
+heen, en--
+
+--Enfin, hij kwam te laat. Eva had zich reeds bereid verklaard om
+van de idylle, getiteld; _Peters-wijfje_, nogmaals het slotcouplet
+te zingen. En, als er weder een ademlooze stilte heerscht, dan klinkt
+het opnieuw schier betooverend schoon en toch zoo hoogst eenvoudig:
+
+
+              "En bij den zomer-avondglans,
+        Als 't rood nog fonkelt aan den trans.
+        Dan tuurt zijn wijfje. En zie, van verre
+    Daar flikkert spade of zeis als waar' 't een gouden sterre,
+            En roept haar vroolijk toe:
+        Hier komt hij kind, van d'arbeid moe;
+          Zet jij nu fluks de brij maar klaar;
+            En straks, mijn beste brave vrouw,
+            Brengt Peter met een kus aan jou
+            Zijn dank aan God d'Alzegenaar!"
+
+
+Toen de eerste indruk, dien dat heerlijk welluidend zingen gemaakt had,
+een weinig voorbij was, toen waren er sommigen die in stilte de keus
+van dat lied niet bijzonder gelukkig noemden, 't Nederlandsch klonk
+zoo plat; dat _jou_ bijvoorbeeld en die _brij klaarzetten_, Nee!
+
+"Welzeker, dat zeg ik mijn dochter zoo dikwijls;" zegt mevrouw Armelo
+op haar innemendsten toon: "Ik hou óók niet van Hollandsche liedjes;
+die vindt men altijd op de orgels. Maar een mooie stem dat heeft
+ze. Ja, ik zeg maar mevrouw de barones, als men er bovendien rondom
+zoo dik inzit als mevrouw mijn dochter, dan....."
+
+Mevrouw de barones Narwal werd juist door Debecque aangesproken, en
+zag er geen bezwaar in om met een gedistingueerd lachje de moeder der
+gastvrouw verder aan 't gezelschap van een der freules Van Winteren
+over te laten.
+
+De laatste zal nu met de meeste welwillendheid vernemen, 't geen de
+aanstaande gravin Van Armeloo alzoo meer op het hart heeft, en vooral
+hoe het haar een opoffering is geweest om aan den grooten drang van
+mevrouw haar dochter te voldoen en de partij bij te wonen, dewijl de
+kapitein en freule Louise, tot hun onbeschrijfelijk leedwezen door een
+zeer lichte ongesteldheid zijn verhinderd geworden om mee te gaan:
+"Och," besloot mevrouw Armelo na een lang vertoog--waarin ook nog
+vermeld werd dat haar zijden kleed _heelemaal_ uit Parijs was gekomen
+en _maar eventjes_ vier en een half de el kostte: "Och, mijn dochter
+liet niet af, en, wat zal ik je zeggen freule Van Winteren,"--Mevrouw
+drukte haar hand boven den boezem: "Een moeder doet veel, zeer veel
+voor haar kind!"
+
+"Verrukkelijk! Prachtig!" roept Hardenborg nogmaals vol enthousiasme
+over den heerlijken zang dien men zooeven hoorde: en terwijl hij
+Helmonds arm neemt, vervolgt hij: "Weet jij wel amice, dat die stem
+onbetaalbaar is? Als zoo iets in 't publiek was te hooren men sloeg
+elkander dood om een plaats."
+
+Eva heeft van terzijde ook _deze_ lofspraak gehoord, maar is daarom
+niet minder gevoelig voor de eer dat mevrouw Van Leeuwen--die migraine
+heeft, en--natuurlijk onwillekeurig--den uitgespreiden waaier voor
+haar buste houd, een zeer vleiend woord spreekt over de allerliefst
+lieve stem van haar gastvrouw.
+
+Van tijd tot tijd moest Eva zich zelve als met geweld herinneren
+dat deze schitterende partij inderdaad door _haar_ werd gegeven;
+dat deze rijkgetooide zalen de hare, en al de gasten--waaronder zoo
+velen van adel--werkelijk _hare_ gasten zijn.--En toch het is zoo, en
+onder die allen is er zeker geen enkele, die zich zóó gelukkig gevoelt
+als zij.--Neen het deert haar zelfs weinig dat mevrouw de gravin met
+zulk een bijzondere belangstelling naar 't een en ander van vroeger
+informeert, en straks--met iets zonderlings om de lippen--haar vraagt
+of haar mama misschien geparenteerd was aan de familie Lyderick van
+Zevenkerken? Zij meent den naam Lyderick te hebben gehoord. De oude
+graaf Lyderick had een paar germain nichten gehad, maar...."
+
+"Mama is een geboren freule Lieder," heeft Eva snel met een blosje
+geantwoord.--Wel ja, waarom niet? 't Was te gek om mama zoo uit te
+sluiten. Bovendien, in 't Duitsch was _alles Fräulein_. --Mama heeft
+zeker iets gezegd dat wat vreemd klonk, want dat lachje van mevrouw
+Van Leeuwen.... enfin, 't heeft Eva slechts een enkel oogenblik
+gehinderd, want o, zij was meer dan gelukkig. En straks, na het
+soupee, wanneer het tweede deel van 't balprogramma zal begonnen zijn,
+dan wordt haar de vreugdebeker ten boorde toe gevuld. Ja, ja zeker,
+de majoor heeft het haar toegezegd, nog dezen avond zal hij haar,
+als verjaringsgeschenk, het onwederlegbaar bewijs overhandigen dat
+Eva is: een geboren gravinne Van Armeloo.
+
+"Ei majoor," zegt Eva, terwijl ze hem nadert met een--misschien wel
+eenigszins gekunsteld vriendelijk lachje: "ik ben er door vereerd dat
+u onze eenvoudige soirée in tenue de guerre, ofschoon zeker niet in
+vijandige stemming hebt willen bijwonen."
+
+"Bekoorlijke gastvrouw, ik had mij voorgenomen geen uniform meer te
+dragen tenzij ik nogmaals de eer mocht hebben aan 't Hof te worden
+verzocht.... maar, dezen avond....!"
+
+"Zeer beleefd majoor;" herneemt Eva met een gevoelig neerslaan
+der oogen, en dan met den blik naar den spiegelgladden vloer: "Het
+spijt mij dat ge u nog zooveel moeite moet geven. Zou niet een der
+bedienden... die boodschap naar uw woning kunnen doen?"
+
+De majoor schijnt niet aanstonds te begrijpen wat de vraagster zeggen
+wil. Hij staart--zooals men dat doen kan--onwillekeurig strak voor zich
+uit, en heeft er zeker geen erg in dat zijn oog als bij toeval rust op
+Eva's blanken boezem, die--ofschoon het haar zelf geneerde--veel in
+'t oog _moest_ vallen, aangezien volgens plechtige verzekering van
+de Utrechtsche modiste, "het Hof nog tot drie en vier centimeters
+lager ging."
+
+Echter, dat staren bevalt Eva niet. Zij maakt een zijdelingsche
+beweging, alsof zij den sleep van haar prachtig lila satijnen kleed
+wil wenden, en zegt dan snel:
+
+"Ik bedoel dat men die stukken voor u kon halen majoor."
+
+"Ah zoo!" Maar de schoone gastvrouw zou begrijpen dat men zulke
+papieren van hooge waarde toch niet ter visie van iedereen liet
+liggen. Om haar genoegen te doen, ontzag hij zich geen moeite, ofschoon
+deze gering was.--Het bleef bij de afspraak: Onder den tweeden dans, na
+het soupee, zal hij bij den koepel in den "sierlijk verlichten tuin",
+haar het begeerde verjaringsgeschenk overhandigen. Ja, natuurlijk aan
+haar alleen; gansch alleen; want de majoor moet het herhalen: hij is
+zonder eenige rancune; maar bij zich zelven heeft hij gezworen, dat
+hij slechts op bepaald verzoek van de beminnelijke doktersvrouw zou
+kunnen besluiten om aan de kapiteinsfamilie het document te geven,
+'twelk men zonder zijn hulp nimmer zou hebben gevonden.
+
+"Waarlijk een prachtige vole;" zegt de gastheer tot een der heeren
+quadrilleurs, terwijl hij aan den arm van Archibald even bij een der
+speeltafeltjes stilstaat.
+
+"'t Eerste mooie spel sedert de notaris werd weggehaald;" is het
+antwoord.
+
+"Ja, dat Romphuizer notariaat is een geldwinning;" zegt mevrouw Lens:
+"U hebt de lavage mijnheer de kantonrechter."
+
+"Is het tegenwoordig ton dat gastheer en gastvrouw ronddwalen zonder
+mee te spelen?" vraagt aan een ander tafeltje de oudste juffrouw Van
+Berge, die voor een ombertje letterlijk "geprest was."
+
+"Welzeker juffrouw," bevestigt de burgemeester: "je bent hier
+heelemaal _vrij_. Ze noemen dat _partie libre_.--Harten troef. Hij
+ziet er bleekjes uit."
+
+"Je sans-prendre burgemeester?"
+
+"Nee, ik bedoel onzen gastheer. Beste vent, maar.... Jawel, harten
+troef.--Juffrouw Lens, aan u alsjeblieft!"
+
+
+
+"Zonder eenige quaestie Helmond, 't verjaringsfeest van je prachtige
+vrouw is mijn jour de gloire. Ja, ik moest je hier hebben, hier
+in dezen hoek achter die mooie camelia's; eventjes, want ik wou
+je zeggen...."
+
+"Mag ik je feliciteeren Hardenborg?"
+
+"Man, druk jij nou _deze_ hand eens. Me dunkt, jij polsenvoeler van
+je ambacht, je zult er nog iets bijzonders aan merken; deze zelfde
+hand had op 't oogenblik dat jou wijfje zoo betooverend zong, ongezien
+een kleiner dito aan boord, en die handen hebben elkaar iets herhaald:
+
+
+            "En straks mijn beste brave vrouw,
+            Brengt Peter met een kus aan jou
+            Zijn dank aan God d'Alzegenaar!"
+
+
+"Ei ei," zegt Helmond terwijl hij den luitenant hartelijk de hand
+drukt. En vragend: "Freule Marie?"
+
+"Nummer één van de drie!" rijmt Hardenborg lachend: "Jij bent de eerste
+die 't weet.--Er ons niet op aankijken hoorje.--Gelukkig dat ze van
+avond in 't rose is. Op één na de mooiste! Je ziet dat de liefde
+me nog niet blind maakt. Je wijfje is een Hebe van avond. Maar die
+vent....! Kijk, zie je hem wel, dáár, langs die varenplant heen,
+in de kleine zaal? Hij presenteert haar den arm.--Bah! 't spijt me
+dat ze hem aanneemt."
+
+"Eva is een klein beetje verguld met het mooie pak dat de majoor heeft
+aangetrokken. Ze kan hem moeielijk weigeren. De man is altijd beleefd."
+
+"Weet jij heel zeker Helmond, dat ie geen Ronner heet?"
+
+"Wel ja! Tenminste...."
+
+"Ik moet je zeggen dat ik me anders ook niet begrijpen zou hoe hij
+'t in z'n hersens kon nemen om z'n mooie plunje aan te trekken. De
+gelijkenis met dien Ronner wordt er bepaald frappant door. 'k Heb
+naar Indië om informatie geschreven. _Als_ ie 't was, dan.... verdord!"
+
+"Maar wát was er dan met dien Ronner?" zegt Helmond, terwijl hij Eva
+eensklaps den arm van Kartenglimp ziet loslaten, en zich voegen bij
+de gasten, die een der heeren hebben bewogen om zich bij de piano te
+doen hooren.
+
+"Dat kan niet in 't volle licht verteld worden," zegt Archibald:
+"Kom even mee in de vestibule; we hebben er koelte bij noodig."
+
+
+
+"Maar als die man zulk een schoelje was dan kon hij zich hier niet
+zoo lang een fatsoenlijk.... enfin als een tamelijk fatsoenlijk man
+hebben gedragen. Bovendien was hij destijds kapitein, en is met den
+rang van majoor gepensioneerd: mij dunkt...."
+
+"Sedert hij die afschuwelijke rol speelde en zich niet slechts
+voor een goed deel het vermogen van dien _vriend_--men beweert vrij
+zeker door valsch hazardspel, had toegeëigend, maar hem tevens op zoo
+schaamtelooze wijze de eer van zijn jonge vrouw had ontroofd; toen hij
+den armen stakker er nog bovendien toe gebracht had om zijn leven in
+een der Indische pestspelonken--een amfioenkit--te gaan vernietigen,
+toen zag die ellendeling naar nieuwe slachtoffers uit. Al spoedig wist
+hij de vrouw van een zijner kameraden--een schoone inlandsche--het arme
+hoofd op hol te brengen, en, zooals ik je zeide, toen heeft dat fameuse
+duel plaats gehad waaruit hij als de laagste hond werd voortgeschopt."
+
+"Maar ik zeg, de majoor Kartenglimp draagt immers....!"
+
+"Ik spreek van _Ronner_. Jawel, Kartenglimp draagt de majoorsuniform;
+maar 't is bekend dat Ronner _vrijwillig_ zijn ontslag uit den dienst
+heeft genomen, en dat hem--natuurlijk zonder bezwaar van 's-Rijks
+schatkist of eenig pensioen--ontslag is verleend met den titel van
+majoor en het recht om de activiteitsuniform te blijven dragen. De
+zaak is, naar men zegt, om familieredenen geheim gehouden en gesust,
+maar je begrijpt dat de hoofdfeiten toch moesten uitlekken."
+
+"Hardenborg, neem me niet kwalijk, 't is niet rechtvaardig om iemand
+zonder bewijs te veroordeelen. De gelijkenis tusschen twee personen
+is niet voldoende om de laagheden van den een op rekening van den
+ander te stellen. Kartenglimp is...."
+
+"Hij is je gast; zeker! dat mag ik niet vergeten. En jij bent een
+nobele vent, Helmond! Weet je wát ik doen zal, ik zal eerst eens
+het antwoord uit Indië afwachten, of Ronner al of niet te Romphuizen
+woont. Dat weten zijn _vrienden_, 'k ben er zeker van. Tot zoolang
+schorten we ons oordeel op, maar zal ik _mijn_ schatje toch al vast
+verzoeken om dat heer te mijden, want indien hij werkelijk is voor
+wien ik hem houd, dan is zijn aanblik zelfs een beleediging; het
+is de _vetvlek_ op een rein blad papier, of de vingerdruk op een
+prachtigen vlinder.
+
+
+
+
+
+
+
+VIJF EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Nadat het soupeeren in de Oranje-zaal was afgeloopen, verspreidt men
+zich, alvorens het bal opnieuw zal beginnen, voor een goed deel in
+den tuin, waar Bus, met Bengaalsch vuur, wonderen verricht, die hem
+zelf de handen vol verbazing doen ineenslaan.
+
+Terwijl door sommige heeren die binnen bleven, de champagne nu
+min of meer als onschuldig water wordt gedronken, en daarentegen
+de thee die men ook buiten presenteert, door de meesten met een
+enthousiasme wordt begroet alsof men al wat er voorafging slechts
+genoten heeft om anderen plezier te doen; houdt Eva zacht lachend
+met eenige dames en heeren nabetrachting over de aardigheid, dat bij
+'t ontsteken van het eerste blauwwitte licht, ginds op de bank onder
+den bruinen beuk, een jeugdig paar in teedere omhelzing zeer duidelijk
+is te voorschijn gekomen. Dat paar, in zoete droomerijen verloren,
+had niets van de extraordinaire verlichting bemerkt alvorens een
+zacht--misschien wel een waarschuwend handgeklap verkondigde, dat
+men hen had _uitgevonden_. En, terwijl men lacht en praat, in 't
+eerst vooral over den armen Piet met zijn bleek Marietje, en men den
+avond prijst, en de gulheid van die lieve gastvrouw in 't bijzonder,
+staat de gastheer, ongemerkt uit het gezelschap verdwenen, op zijn
+studeerkamer voor de geopende schrijftafel.
+
+"Verwenschte champagne!" zegt hij half luid: "Heb ik dan geen greintje
+macht meer over mijzelf? Wat doet het er toe of hij betaald is of
+niet; hij heeft een lichaam nog meer van streek en 't brein als een
+wijnvat aan 't gisten gemaakt. Morgenavond--'t is waar, dan moeten
+de zeshonderd en tien gulden voor Wulters gereed zijn...."--Hé, hoe
+komt hij ineens op dien Wulters? Wat gaat hem die Wulters aan! Die
+man heeft geen vrouw die vier- of vijf-millioen kan verdienen op één
+winter; in Engeland, in Amerika en overal. Wulters de schilder dat is
+geen man die hier op de partij past; dat is.... Stil Helmond, stil,
+je moet water drinken, je suizelt; je denkt verward. Fi donc! Die
+verwenschte champagne! Maar wáár is het zeker: met zoo'n vrouw ben
+je millionair of je 't weten wilt of niet, en Wulters behoeft niet
+bang te zijn, zoomin als iemand ter wereld....
+
+Helmond staat een oogenblik met de hand aan het hoofd. 't Is hier
+koeler dan binnen, en koeler zelfs dan buiten.--Ei, denkt hij eensklaps
+opziende: Waarom ben ik ook eigenlijk hier gekomen?.... Ah ja! Die gek,
+die aartswauwelaar, die handendrukker....! Juist, verrukt over alles,
+wist hij dat er nog een surprise zou komen.... Een charade; een.... Ja
+juist. Hij had de afspraak gehoord dat mevrouw Helmond den majoor
+onder den tweeden dans na 't soupee zou vinden achter in den tuin.
+
+.... 't Zou _zeker_ een charade zijn--heeft Kippelaan erbij gereuteld,
+want mevrouw Van Leeuwen had ook al aan mevrouw Narwal gezegd,
+dat men nog heel wat zien en hooren zou.--De majoor had haar zeer
+geheimzinnig een briefje van mevrouw Helmond laten lezen; enfin,
+dat waren haar eigen woorden: "een charade en action!"
+
+--Ah ja, nu weet Helmond weer alles: Toen die wauwelaar, verrukt
+over het nieuws, 't welk hij hier en daar had opgevangen, met
+charade-illusies straks de zotste exclamaties over deze "heerlijke
+Italiaansche fête de nuitrdquo; uitkraaide, toen heeft Helmond
+met alle krachtsinspanning een zeer buitengewonen aanval moeten
+bedwingen; immers hij had dien gek tegen het marmer der vestibule
+kunnen slingeren, hij had hem.... Goddank, zelfs na dien verwenschten
+champagne kon dokter Helmond toonen dat hij zichzelf altijd meester
+is. 't Zou de grootste dwaasheid zijn geweest om aan de praatjes van
+dien zotskap de geringste waarde te hechten.
+
+--Ha, Helmond gevoelt dat het hem goed heeft gedaan hier even
+in de stilte te hebben vertoefd. 't Is belachelijk dat hij
+straks op zulk een gedachte kwam.--Ja nu weet hij 't weer: Om die
+Oostersche kris te halen was hij zoo ijlings naar boven gevlogen.--O
+waanzin, o champagne-gif! Eva, zij, mijn eenige, zij zou met dien
+majoor....!--Groote God, ik ben ziek tegenwoordig. In denzelfden stond
+maak ik me bevreesd over 't geen mij een oogenblik tevoren het hart
+vol vreugde deed kloppen.
+
+--Ben je geen ijdele dwaas? Zulk een vrouw! En rijk, ja _rijk_ zijn we
+tezamen. _Mijn_ wetenschap, _háár_ goddelijk talent! En onze liefde! O
+God, draagt ze dan niet ons _kindje_ onder 't hart!
+
+Helmond meent na eenige oogenblikken dat hij weer geheel tot zijn
+natuurlijke kalmte is teruggekeerd.
+
+Wat zijn gestel betreft--nu ja, wanneer Eva's feest voorbij is,
+dan zal hij eens een kuur beginnen; hij is inderdaad te gejaagd en
+te zenuwachtig voor een man van zijn leeftijd en kracht.--Komaan,
+nu moet hij terug naar beneden; die vreemde roes is voorbij.
+
+"Ik heb overal naar je rondgekeken mijn beste man;" zegt Eva op
+den drempel der tuindeur, en terwijl zij hem even achter de breede
+gordijnen terzij trekt, drukt ze hem een zoen op de wang.
+
+"Beste kind, je zult kou vatten!" vermaant Helmond die in weerwil
+van zijn menschlievenden aard, de centimeter-juffrouw in zijn ziel
+verwenscht.
+
+Eva is niet bevreesd. Maar, nu Helmond haar iets heeft
+ingefluisterd--want anderen konden het immers nog bezwaarlijk weten--nu
+doet ze haastig een zijden foulard om:
+
+"Jij ziet wat bleek beste. Er scheelt toch niets aan?"
+
+"Aan mij, Eva? Wel nee.--Je hebt immers voldoening van je feest?"
+
+"O ja, onbeschrijfelijk veel. Ik hoor overal zeggen dat het hier veel
+geanimeerder is dan bij de Debecque's. En...."
+
+"En....?"
+
+"Er wacht me nog iets."
+
+"Je meent?"
+
+"Een geschenk. Een verrassing. Meer zeg ik niet. Nee nee, mannetjelief,
+meer zeg ik niet." Eva snelt nu voort, want ze had iets vergeten.
+
+In een kleine achterkamer waar dezen avond een kok in 't wit zijn
+schepter zwaait, geeft Eva haar bevelen. Zij heeft aan papa en Louise
+gedacht.--Neen, ze wil dat toch liever eigenhandig beredderen. Hier,
+in deze groote mand legt ze snel en zonder dat men het bemerkt, een
+flesch champagne. Nu, in een overdekte schaal er bovenop, getruffeerde
+kalkoen en wat pasteitjes. Ziezoo, een groot stuk ponstaart kan op
+een papier daarnevens. Ja, nog iets van deze snoeperijen, en een
+proefje van die fijnigheden. Dát zal smaken. Ach ja, die goede papa
+kon niet komen, 't Was niet kiesch van mama dat zij nu óók maar niet
+stilletjes is thuis gebleven. Mama was....
+
+--Wacht, wie zal die mand nu bezorgen? Ja wie? Die vreemden weten hier
+geen weg,--Ha, daar komt Bus. Bus is in een livrei met rood en goud,
+hij heeft witte handschoenen aan; 't zweet loopt hem langs de slapen.
+
+"Ei Bus," zegt Eva op den drempel der kamer: "jij moest deze mand eens
+eventjes...." Mevrouw Helmond ziet dat de kok haar juist de boodschap
+van de lippen kijkt.... "Ik zeg, je moest deze mand eens eventjes
+naar mevrouw Van Hake brengen, je weet wel de weduwe Van Hake."
+
+"Nou!" zegt Bus, "die zou ik niet kennen. En, alsdat 'et van u
+kwam....?"
+
+"Jawel," roept Eva hem toe, want ze snelde reeds voort. Onder 't
+geven van dat adres was ze vuurrood geworden.
+
+--Nu 't was ook eigenlijk te dwaas om aan papa zoo'n mand te zenden,
+Morgen zal ze 't wel goedmaken. Ze rijdt er dan desnoods eens even
+naar toe. 't Een en ander in een hoededoos, welzeker!
+
+
+
+Eva weet niet hoe het komt, maar het hart klopt haar sterk in den
+boezem, nu zij zich door den straks verlaten tuin ijlings naar de
+achterzijde spoedt.
+
+Ginds bij den koepel wacht de majoor; hij zal dan eindelijk geven
+waarnaar ze zoo lang met fel bestreden ongeduld verlangde. Heeft ze
+goed gedaan met hem dat briefje te schrijven?--Wáárom zou ze net _niet_
+gedaan hebben! Zonder haar beleefd verzoek ware de majoor er zeker
+niet toe gekomen om die papieren te geven, terwijl een langer dralen
+zelfs gevaarlijk had kunnen worden, dewijl hij vroeger heeft gezegd
+dat het voornaamste stuk als curiositeit een groote waarde bezat. Wie
+weet of hij het niet had kunnen verkoopen; aan een museum misschien!
+
+Eva begrijpt dat zij het zeer goed heeft aangelegd.--Aan de jarige
+echtgenoot van dokter Helmond mocht de majoor niets weigeren, en--door
+de wijze, waarop ze het behandelde, werden alle zwartgallige visioenen
+van papa en manlief, volkomen te niet gedaan. Immers, inplaats van de
+honderden of duizenden guldens die men er hem voor schuldig zou zijn,
+kostte het haar nu geen enkelen stuiver.
+
+Ofschoon Eva den weg kan vinden, het doet haar toch leed dat de
+meeste lichtballons reeds zijn uitgegaan. Achter in den tuin ziet ze
+er zelfs geen enkele meer.--O ja, zie, nog een blauwe ginds, en een
+roode wat verder.
+
+'t Is toch zonderling dat haar 't hart zoo klopt. Is er dan iets kwaads
+in wanneer men het bewijs gaat ontvangen dat men 't recht heeft om
+zich op een der hoogste sporten van de maatschappelijke ladder te
+plaatsen? Is het niet God zelf die de menschen in het aanzijn roept,
+ieder in den stand waarvoor Hij hem verordineerde? Kan het geen strijd
+tegen God worden genoemd, indien men moedwillig verzuimt de plaats
+te hernemen die ons toebehoort?--Eensklaps staat Eva stil.--Wie
+zegt haar dat zij den naam van God daar ijdellijk gebruikt? Wie
+zegt haar dat ze voortholt op het pad der lichtzinnigheid en der
+zonde....?--_Als het alles eens waar was!!!_ Wat?--Ja zij weet het
+wel.--Ook van terzijde; ook van dienstboden en meer andere kleine,
+half in 't donker zich wrekende vijanden, heeft ze wel eens vernomen
+wat ze niet hooren wilde, en als de uitvloeisels van jaloezie heeft
+beschouwd.--Heeft dan die oude man gelijk; holt zij voort op een weg
+die ten verderve leidt.... op een weg die....?--O foei Eva, schaam
+je! zegt ze bijna hoorbaar terwijl ze zeer haastig voorttreedt: In
+'t donker ben je bang. Kinderachtig kind! Is de verstooten vorstenzoon
+die een troon herovert, en zich met de weelde die tot een hof behoort
+omringt, dan ook een "verdoolde die jaagt naar verheffing boven zijn
+stand, en naar een weelderig genieten zonder arbeid in het zweet zijns
+aanschijns"!?--Foei Eva, je bent nog even bang in 't donker als toen
+je een kind waart.--Maar wie had ook kunnen denken dat de lichten om
+halféén zouden uitgaan! Voort Eva, voort....!
+
+--Ha, daarginder ziet ze iets bewegen. Ja, het treedt terug naar de
+zij van den koepel achter de fijne dennen.
+
+--Komaan Eva, waarom gedraald! Voorwaarts, gerust! 't Is heden uw
+schoonste dag: Gravinne van Armeloo!"
+
+
+
+Dokter Helmond is merkbaar afgetrokken terwijl mevrouw Doelemeere
+hem attent maakt op den jongen Hardenborg en freule Marie Narwal, van
+welk paartje men--zij houdt het voor zeker--spoedig meer zal hooren.
+
+--Waar was Eva? Hij ziet haar niet.
+
+"O wil me even excuseeren mevrouw, ik heb...."
+
+Helmond vliegt met zijn blik de zalen rond. De wals is
+aangevangen. --Mijn hemel wat spelen die muzikanten hard en wild.--Waar
+is Eva? Weet die kapelmeester niet meer dat hij deze schetterende wals
+hier niet spelen moet! 't Is hem immers door Eva zelve gezegd.--Waar
+is ze dan---Waar?--En hij, die majoor....?
+
+"Heb je mijn vrouw hier niet gezien Hardenborg?"
+
+Freule Marie Narwal antwoordt, terwijl haar geliefde ontkennend
+rondtuurt:
+
+"Ik zag mevrouw voor weinige oogenblikken de groote zaaldeur
+uitgaan. Ik moet u eens eventjes zeggen dokter, dat uw vrouwtje er
+snoeperig uitziet. Zij vertelde me straks dat ze u met die lilajapon
+heeft verrast. Ik zei zooeven nog tegen Ar.... tegen den luitenant
+toen ze daar zoo heenzweefde: precies een reine! Zij heeft...."
+
+"U houdt me ten goede freule, ik wilde...."
+
+"Dokter ziet er fameus geaffaireerd uit, vin-je niet lieve; en
+vreeselijk bleek?" zegt de fleurige beminde van Archibald Hardenborg,
+nadat Helmond zich in allerijl heeft verwijderd.
+
+De Turksche wals klonk ruw en hard, waarschijnlijk te harder door
+de weerkaatsing van het glas der serre. Aan de tuinzijde stonden de
+ramen open.
+
+In de danszaal vlogen de paren rond; 't ging zoo geanimeerd en
+luidruchtig dat de oude lui--die na 't soupee niet meer speelden--nog
+eens kwamen kijken. Zie, er had een kleine stagnatie plaats. Een der
+wielende paren--waarschijnlijk het dansen wat veel ontwend--sloeg in
+'t midden der zaal neer. Gelukkig bij 't opstaan lachten ze allebei
+zooals dat behoort, en de kapelmeester werd nog te meer aangevuurd
+om--op straks gedane verzoek van den majoor--de wals met kloekheid
+door te zetten, terwijl de dansmeester vooral wat lang zou aanhouden
+aangezien "er een weddenschap was".
+
+"Ha mon ami! Goddelijke soirée, Goddelijk, c'est le mot!" roemt
+Kippelaan, terwijl hij Helmonds hand even vastklemt en dan, door een
+sterken ruk naar beneden, diens arm bijna uit het lid trekt: "Parole
+d'honneur; in gespannen verwachting! Niemand iets van gezegd. Alleen
+mevrouw Toulaar en menheer Sommer--lieve menschen, vrienden van
+me.--'t Zal nu komen niewaar? Mevrouw al gezien. Jawel. Ze ging
+naar buiten. Charmant lieve vrouw, o charmant! Altijd gezeid! Een
+charade niewaar? Charade en action? Jawel, de majoor wacht met
+de costumes, achter in den tuin. Geobserveerd; jawel. Een beetje
+ondeugend misschien; maar enfin! Ik ben die ik ben, Charade
+niewaar? Allercharmantst! 'k Wil wel souffleeren.... Charade niewaar?"
+
+"Ja zeker, ik moet er bij zijn;" heeft Helmond reeds in 't midden
+van den snellen Kippelaans-roffel geantwoord, en voort is hij den
+tuin ingesneld.
+
+
+
+"Maar we kunnen hier wel buiten blijven majoor. Ik mag mijn
+gezelschap...."
+
+"Natuurlijk niet te lang alleen laten, natuurlijk! Maar wat ik u ter
+inlichting te zeggen heb mevrouw, wil ik niet dat door iemand zal
+beluisterd worden.--Sedert het èchec dat ik leed...."
+
+"Dat is immers vergeten majoor?"
+
+"0 volkomen, maar die omstandigheden rechtvaardigen toch eenigszins
+mijn houding. Ik behaal een groote overwinning op mijzelf mevrouw,
+vergeet dit niet. Uw gasten zullen u _korter_ missen, indien u
+_aanstonds_ besluiten kunt....? Zoo niet, dan keeren wij zonder over
+deze zaak verder te spreken naar uw heerlijke partij terug. We kunnen
+de zaak dan als afgedaan beschouwen."
+
+Weinige oogenblikken later staan Eva en Kartenglimp in den koepel,
+waarvan de deur door den majoor behendig gesloten is. Om haar dat
+eene papier te kunnen toonen moest er licht wezen. De majoor had er
+voor gezorgd. Een kleine lantaarn brandt op de tafel.
+
+Eva heeft de papieren gezien, en _niet gezien_. 't Was haar inderdaad
+voldoende te weten dat dit laatste stuk--door een zekeren mijnheer
+Ronner onderteekend, en met eenige stempels en wapens voorzien--het
+document was waar men alles mee bewijzen kon.--Die majoor is toch
+waarlijk goedaardig, 't Is kinderachtig dat ze een oogenblik angst
+heeft gevoeld toen ze hier zou binnengaan.--En zie, terwijl hij haar
+nu het pakje met al die stukken tezamen overhandigt, en daarbij de
+bedoelde, hoogstbelangrijke inlichting geeft, dat hij door zijn invloed
+in Den Haag zeer zeker bewerken kan dat dokter Helmond reeds spoedig
+den naam en titel der Van Armeloo's zal kunnen aannemen indien hij
+zulks verkiest; zie, terwijl hij haar nu zoo gracieus dat kostbare
+geschenk overhandigt, nu zou het toch de verregaandste preutschheid
+zijn om den man met met een vriendelijken handdruk haar innigen dank
+te betuigen, en hem te zeggen....
+
+--Maar o God, wat is dat! Wat bedoelt hij nu! Hoe houdt hij haar hand
+zoo wonderlijk lang en vast in de zijne geklemd.... wat wàt eischt
+hij tot loon....?
+
+De woede van den tijger is te grooter naarmate hij langer een begeerden
+buit moest missen.--Lang, zeer lang had hij zich ingetoomd; langer
+dan ooit te voren heeft hij zijn tijd zoeken af te wachten; maar nu,
+nu hij dan hier met haar _alleen_ is, nu.....
+
+"O God, mensch wat wil je!" roept Eva in hevigen angst.
+
+"Niets anders dan een dankbaren zoen voor het document van Ronner,
+mijn engelachtig kind!"
+
+"Vent! raak mij niet aan. Wat denk je! Met mijn nagels zal ik je de
+oogen uitkrabben hoor je.--Help, help!"
+
+"Ha!" zegt Kartenglimp met vlammende oogen: "Is een enkele zoen te
+veel voor den titel van _gravin_!"
+
+Eva, in den hevigsten angst, neemt eensklaps het paket 't welk hij haar
+zooeven overhandigde, en met een gillend: "Dáár! o God, moest dat je
+loon zijn!" werpt ze het hem in 't aangezicht; en nogmaals gillend:
+"August, August! Helpt menschen, helpt!"
+
+Een vreeselijke slag doet den koepel schudden. De glazen van
+een der deuren storten rinkelend op den grond. Door een hevige
+krachtsinspanning  is het Helmond gelukt de gesloten deur te doen
+openspringen.
+
+"Goddank! Goddank!" roept Eva, en in koortsachtige overspanning vliegt
+ze haar geliefde tegemoet.
+
+Kartenglimp door het pakket papieren ofschoon slechts licht aan
+het hoofd getroffen, maar vooral door Helmonds onverwachte komst
+geschokt, staat een oogenblik als verlamd. Eensklaps echter is zijn
+besluit genomen:
+
+"Je vrouw speelt een vreemde rol dokter. Zoodra zij haar man in haar
+nabijheid vermoedt zal ze zich houden alsof...."
+
+"Mijn God! August, hoe is het mogelijk!" roept Eva bijna schreiend.
+
+"Lage ellendeling!" zegt Helmond, terwijl hij Eva vast aan zijn borst
+klemt, en Kartenglimp met een blik vol verachting doch schijnbaar
+kalm blijft aanstaren.
+
+"'t Zal de vraag zijn wie hier van ons beiden met recht een ellendeling
+heet;" brult Kartenglimp met een ruwen vloek.
+
+Eva trilt over al haar leden. Dokter Helmond kan zich beheerschen. Nu,
+nú vooral mag hij zich niet verlagen door het plegen van ruw
+geweld. Met nadruk zegt hij zacht:
+
+"Wanneer je wist mensch, wat er omgaat in mijn ziel, het zou je zelf
+verwonderen dat ik je niet met dezen stoel, in één slag den boozen kop
+verpletter. Om mijn vrouw te sparen, die ik geen oogenblik langer aan
+je vuilen blik wil blootstellen, vergun ik je van hier te gaan. Wij
+spreken elkander nader. Ga heen!"
+
+Kartenglimp inwendig bevend en overtuigd dat hij nooit zal herwinnen
+wat hij nu verloor, hij kan--inweerwil van den angst over Helmonds
+"wij spreken elkander nader" den lust niet bedwingen om zich aanstonds
+over zijn nederlaag te wreken. Met ruwe vloeken en verwenschingen
+barst hij los, en noemt zeer zeker hém den grootsten ellendeling, die
+ter wille van een ijdele vrouw zijn zieken als dokter verwaarloost,
+wiens praktijk in weinige weken door schandelijk verzuim zoo goed
+als verloopen is, en die ten overvloede schuld maakt op schuld,
+met het uitzicht op den spoedigen dood van een braven pleegvader.
+
+Eva's verontwaardiging kent geene grenzen meer. Toen dat monster--dien
+ze inderdaad slechts van den beginne afaan heeft geduld, omdat ze
+door hem tot de hoogste eer dacht te komen, toen hij straks háár
+eer zoo schandelijk durfde belagen, toen ontstelde zij hevig maar
+gevoelde zich toch krachtig, ja krachtig zelfs als vrouw, om te
+heerschen over.... het dier. Nu ze echter haar innig geliefden man
+op die wijze hoort aanvallen en _zijn_ eer belagen, nu roept ze met
+fonkelenden blik in schier teugellooze woede:
+
+"Dat is gelogen! Dat is hemeltergende laster!--August, roep onze
+gasten hier. Dat mensch zou ons krankzinnig maken!" En dan schreiend
+aan Helmonds borst: "O God, zóó te durven spreken van mijn edelen
+braven man!"
+
+"Stil kind, stil! Ja zeker," aarzelt hij in hevigen tweestrijd:
+"dat is _onwaar_. Zeker Eva, hij liegt!" En dan eensklaps met half
+angstigen,  half vernietigenden nadruk tot Kartenglimp, die reeds de
+deur was genaderd: "Schuldenaars zijn we allen; maar de een kan zijn
+schuld vereffenen, en de ander misschien in der eeuwigheid niet!"
+
+"Halt Ronner!" roept Archibald Hardenborg, terwijl hij den majoor
+den uittocht belet: "Halt!"
+
+"Ronner! Wat meen je! Verdoemd als ik weet wat je zegt. Denk je
+dat _ik_....?"
+
+"Ik denk en _weet_ dat jij de lage schelm, de geld- en eerroover bent,
+onwaardig om de epauletten van een Neerlandsch officier te dragen. Hoe
+is 't mogelijk dat men dit nog kon toestaan!" Eensklaps met forschen
+greep, rukt Hardenborg hem een epaulet van den schouder; werpt hem die
+voor den voet, en zegt: "Ha; val nu weer op de knieën lafaard, zooals
+bij dat prachtig duel. Bid weer om vergeving en behoud van je ellendig
+leven, ter wille van een arme moeder _die niet meer bestaat_.--Komaan
+poltron, komaan op de knieën voor deze engelachtige vrouw en voor
+mijn edelen vriend. Vergiffenis gevraagd, of anders, zoo waarachtig
+als ik een Nederlandsch officier ben, eer drie dagen voorbij zijn,
+gaat je cadaver in 't graf. Op de knieën poltron, op de knieën!"
+
+"Nee Archibald, nee! wij willen dat niet."
+
+"O!" roept Hardenborg: "dat mispunt doet het zelfs voor de tromp van
+een geladen pistool als _hij eerst heeft misgeschoten_. Lafaard!" Op
+Helmond en Eva wijzend: "Die man is te goed, en die vrouw is te
+geschokt om je hier langer te dulden. Bovendien, zij hebben haast. Hun
+gasten zouden hun afwezigheid bemerken, Goddank dat ik tusschenbeiden
+kwam! Ik, _ik_ ken je. Al hebben je al te genadige rechters zeker hun
+woord gehouden, de zaak moest in Indië ruchtbaar worden; de bosschen
+hebben er ooren. Voorwaarts marsch! Ha, 't is nog kluchtig er bij: de
+majoor-poltron wordt gecommandeerd door een luitenant op non-actief."
+
+Dit laatste was toch te veel voor den oud-militair. Met een brullende
+verwensching en vuurrood geworden, grijpt Kartenglimp het wapen
+'twelk Helmond straks versmaadde, en zou den jongen officier met
+den stoel hebben getroffen, indien Helmond niet, door een slag op
+Kartenglimps arm, zijn voornemen had verijdeld.
+
+"'t Zou zóó best mogelijk worden dat de ziekte waarvoor je vreest er
+dezen nacht een eind aan maakte;" zegt Helmond met klem.
+
+Kartenglimp siddert.--Dezen nacht een _beroerte_!
+
+De overspanning na velerlei hartstocht moest het na die laatste
+krachtsinspanning waarschijnlijk bewerkt hebben, of de schrik bij des
+dokters laatste woorden het allermeest: Een blauwachtig paars verving
+Kartenglimps gloeiende kleur. Hij wankelde, klemde zich vast aan de
+tafel, en.... door de duizeling getroffen zou hij zijn neergevallen,
+indien _dokter_ Helmond niet ijlings ware toegeschoten en hem voor
+den val had behoed.
+
+Bij eene vrouw wordt zelfs de hevigste afschuw alras door medelijden
+vervangen, wanneer ze haar belager door een onheil getroffen ziet. De
+onverwachte ongesteldheid van den majoor en zijn akelig voorkomen,
+verdrongen eenigszins den indruk van hetgeen er vooraf was gegaan. Ja
+zelfs haar heimelijke vrees voor de waarheid moest nú wel eensklaps
+verdwijnen, want zie maar, de man die "ter wille van een ijdele vrouw
+zijn zieken door schandelijk plichtverzuim geheel verwaarloost", zie
+dan, diezelfde dokter laat zijn geschokte jonge vrouw aan haar zelve
+over, om een lagen beschuldiger, een onmensch--als patiënt aanstonds
+ter hulp te komen.--O goede God, is er een edeler man op de wereld!
+
+En Eva zal toonen dat ze zulk een echtvriend waardig is. Zij zal
+toonen bovendien dat ook zij zich beheerschen kan, èn terwille van
+haar gasten, èn ter voorkoming van onnoodige opspraak.
+
+Ja, Eva zal aanstonds in den koepel doen bezorgen 'tgeen Helmond
+verlangt. Hardenborg zal bij hem blijven. _Alleen_ zal ze naar 't
+gezelschap terugkeeren, en haar man en zich zelve verontschuldigen, dat
+men voor een ongesteld geworden gast eenige oogenblikken het gezelschap
+verlaten moest.--'t Zal voldoende zijn te zeggen, ja, dat men een
+kleine charade heeft willen uitvoeren, en de majoor Kartenglimp onder
+'t spreken ervan, door een plotselinge ongesteldheid getroffen werd.
+
+Alvorens Eva zich--even snel als dit besluit werd genomen--zal
+voortspoeden, wendt ze zich haastig naar een hoek van den koepel;
+raapt er iets wits van den vloer, en laat het onder 't heengaan
+ongemerkt wegglijden in den zak van haar lila-zijden kleed.
+
+
+
+
+
+
+
+ZESENDERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+'t Was twee dagen na Eva's verjaardag. Er hing een zware
+mist.--Uit de oranjezaal die weer in haar gewonen toestand was
+teruggebracht--ofschoon eenige fraaie kamerplanten er toch waren in
+achtergebleven--kon Eva de huizen aan de overzij van het marktplein
+volstrekt niet zien, en zelfs ternauwernood de boomen op een twintig
+schreden afstands.
+
+'t Was een sombere herfstdag.--Eva tuurde naar buiten.--Nu dat feest
+voorbij is, gevoelt zij iets leegs, iets "gedesoeuvreerds." Zij
+heeft op digestie-visites gerekend, op uitnoodigingen misschien;
+maar de stijve Romphuizers, enfin, ze komen graag als er wat
+extra's te genieten valt, maar anders blijven ze waar ze zitten of
+staan.--Eigenlijk is Romphuizen onbeschrijfelijk vervelend. Hier op den
+druksten stand zag ze nu in een half uur geen enkel rijtuig, ja zelfs
+geen kar voorbijkomen.--En dan, zoo'n groot huis, zulke enorme kamers,
+zonder menschen! Op den duur is 't ontzettend vervelend. Luchtig,
+nu ja, en duizendmaal beter dan zoo'n krot aan den wal, maar zonder
+menschen, nee!--En met zoo'n mist en tegen den winter....! Als August
+weer wat flinker zal zijn--want zoo heel _heel_ fiksch is hij niet--dan
+zal ze er nog eens een balletje over opgooien  om in Parijs.... neen
+dat zal toch niet lukken--maar om tenminste in een groote stad te
+gaan wonen.
+
+--Wanneer het waar is dat zijn praktijk niet toeneemt omdat hij
+fortuin heeft, waarom dan hier te blijven! In een andere plaats had
+men ook niet die moeielijkheden met het vragen der oude lui, en de
+onaardige jaloersche en toch hooghartige buitjes van zusje Louisje,
+die papa geheel en al onder haar plak zoekt te brengen.
+
+--O foei, wat een vervelende mist! Verveling is niet goed voor ons
+beidjes, denkt Eva voort, terwijl ze zich vluchtig in den spiegel
+overtuigt dat nog niets haar geheim verklapte.
+
+--We moesten den lieven "papa" maar eens tegemoet rijden.--Maar
+met den mist...." En waar Helmond zich nu bevindt dat weet Eva
+niet. Ze zal hem maar liever afwachten.--Gelukkig dat hij zijn
+menschlievendheid toch niet zóóver heeft uitgestrekt om _zelf_ dien
+vreeselijken majoor mee naar huis te brengen.--Foei, aan die scène
+mag zij niet meer denken.--Hoe dankbaar moest ze niet zijn dat haar
+beste August als bij intuitie haar op dat oogenblik te hulp kwam. En,
+dat die schrikkelijke man nog bovendien zulke beschuldigingen heeft
+durven uitspreken tegen dien edelen trouwen August!--Maar ha! August
+heeft het _leugen_ genoemd, en zeker leugen moest er wel komen uit
+den mond van een, die--gruwel en laagheid--zich reeds in Indië op
+zulk een wijze had doen kennen. Nu 't is hem voorgoed verleerd om zijn
+logens omtrent dien besten man in 't rond te spuwen. Gisteren toen hij
+van den schrik was bekomen, toen heeft die wakkere luitenant het hem
+onder vier oogen zeer krachtig gezegd: Wanneer hij de geringste klad
+op dokter Helmond of zijn vrouw zou durven werpen, ja zoo het blijken
+mocht dat men in Romphuizen over het gebeurde in een anderen zin zou
+spreken dan over een--door zijn plotselinge ongesteldheid--mislukte
+charade-voorstelling, dat het zwarte boek van Ronner dan blad voor
+blad zou worden opgeslagen, en Archibald het EINDE er onder zou
+schrijven met bloedroode letters.
+
+--Eva moet dien hartelijken vriend wel dankbaar zijn. Immers, op den
+edelsten naam blijft een smet kleven, wanneer het wangunstig gemeen
+hem eens door het slijk heeft gesleurd. En dan, al werd het met dien
+vreeselijken angst tot duren prijs gekocht, uit den fellen gloed heeft
+ze toch haar schat gered. Ja, en 't was haar eigendom wel. Al had
+hij ze haar niet geschonken, de _familiepapieren_ der Van Armeloo's
+behooren het allerminst aan een verachtelijken gelukzoeker. Voor zijn
+moeite kan men het loon hem voor den voet werpen; maar zijn eigendom,
+neen waarachtig, zijn eigendom waren die bewijzen nooit.
+
+De mist hangt droevig zwaar. 't Scheen tegen den middag een oogenblik
+alsof de zon den strijd zou winnen, maar neen, de namiddag spoedt reeds
+voort, en nu.... de boomen op 't marktplein zijn geheel onzichtbaar.
+
+Over Eva's gelaat heeft zich weder een glimlach verspreid. Het uur,
+dat er nog verloopen moet eer August zal komen, kan ze zich aangenaam
+bezighouden.
+
+--Ja ja, mijn heel klein ventje, mijn aardig snoeperig klein graafje
+Helmond Van Armeloo, we zullen nog eens eventjes gaan kijken wat er nu
+'t allereerst en 't allerbest moet gedaan worden. _Er_ is een heeleboel
+te lezen.
+
+Toen Eva eenige oogenblikken later op haar boudoir voor haar elegante
+schrijftafel in eenige papieren te snuffelen zat, toen werd haar een
+briefje gebracht, 'twelk zeer inderhaast scheen geschreven te zijn.
+
+'t Was van Helmond. Hij meldde haar, dat zij niet met het eten op
+hem wachten moest, aangezien hij ver buiten de stad bij een zieke
+was geroepen. 't Kon wel avond worden, zeven acht uren.
+
+"Zeg in de keuken dat we om acht uur zullen dineeren;" beval Eva
+iets later, en van haar gelaat was de vroolijke glimlach verdwenen,
+terwijl ze verder die papieren doorliep.
+
+En de mist hing buiten zóó dik en zwaar dat Eva al spoedig de letters
+niet meer kon onderscheiden. Zij geeuwde.... ze dook achterover in
+haar voltaire; en.... Toen werd het eensklaps licht, helder licht
+voor haren geest: Een heerlijk schitterend bal masqué werd door haar
+in ruime zalen gegeven. Als een sylphide met donzen vleugels, zweefde
+zij over een kristallijnen vloer, aan den arm van een Elfenkoning,
+stralend van glans. En de breede kolommen der groote zaal weken aan
+weerszijden terug, en het dak scheurde van een. En daarboven, zie, daar
+troonde in een verblindend licht een grijsaard; en eensklaps--alsof
+het een stormwind ware--blies hij met zijn geweldigen adem het licht
+uit in die groote feestzaal, en zijn hand nam den Elfenkoning weg
+van hare zijde, en....
+
+"O God! August, August!" gilde Eva ontwakend.
+
+Trillend en bevend van den akeligen droom ziet zij naar buiten. De
+mist hing als een strak getrokken zwartgrauw kleed voor het venster,
+'t Was donker, akelig angstwekkend donker in het boudoir. IJlings
+vloog ze op, en schelde om licht.
+
+
+
+August Helmond stond een paar uur vroeger in de groote woonkamer van
+het landhuis _De Zonsberg_. Van het prachtig vergezicht uit de hoogte
+over het statig geboomte, met den kronkelenden stroom, was niets te
+zien. Ook hier had zich de mist tot aan de vensters vastgepakt.
+
+Met de hand op de tafel gedrukt, den starenden blik voor zich uit,
+zóó, onbeweeglijk stond Helmond daar reeds een twintig, ja dertig
+seconden misschien.
+
+"Och mijn lieve August, staar toch zoo somber niet; hij heeft het
+zoo erg niet bedoeld; hij is zoo goed, zoo braaf, zoo edel...."
+
+Helmond weet niet dat er gesproken wordt; hij weet niet dat Jacoba
+hem bij de hand heeft gevat, en dat ze van den ouden man spreekt die
+hem zooeven.... O, dat was een ontzettend oogenblik! Zoo iets, neen,
+groote God, zoo iets heeft hij niet kunnen verwachten. Een vervloeking
+en _zulk_ een vervloeking!
+
+"Beste lieve Helmond, och zie mij dan aan.--Geloof je je zusje dan
+niet? Zoo erg heeft hij het niet bedoeld. De arme papa is ziek. Die
+telkens terugkeerende benauwdheden maken dat hij soms niet weet wat
+hij zegt; hij meende alleen...."
+
+Als uit een droom ontwakend, ziet Helmond Jacoba aan; en aanstonds
+beseffend dat hij het zwakke meisje zijn aandoeningen moet sparen,
+zegt hij zoo kalm als hem mogelijk is:
+
+"Ja lieve kind, dat zal wel zijn: ik geloof óók dat je papa...."
+
+"Och papa is waarlijk zoo goed, en hij houdt zoo innerlijk veel van
+je, mijn beste trouwe broeder. Maar hij is ziek niewaar? Hij drukte
+in den laatsten tijd zoo gedurig de hand op het hart. Ik vleide mij
+nog dat het een aanwensel was geworden omdat hij zeer bedroefd was
+August, zeer bedroefd...."
+
+"De generaal is nu ziek Jacoba."
+
+"Noem hem niet bij dien titel August. Och ik bid je, maak mijn lieven
+vader weer gezond, en hij zal je zegenen inplaats...."
+
+"Inplaats van mij te.... _vervloeken_;" zegt Helmond zacht.
+
+"Hij wist niet wat hij zeide. Niewaar, als men dan ziek is; wanneer
+men met een _hartkwaal_ te worstelen heeft!?"
+
+"Ja zeker Jacoba, dan.... dan is het zeer natuurlijk.--Maar nu,"
+herneemt Helmond met inspanning, na een korte aarzeling: "nu kan ik
+hier toch niet van dienst zijn. Wat ik doen kon dat heb ik gedaan:
+hier komen met de beste bedoeling, op je dringend verzoek."
+
+"En als je heengaat zal dan de arme papa zonder hulp moeten
+blijven? Zou jij.... jij August, hem aan zijn lot willen
+overlaten?--Nee nee, dat _kun je niet_, ik weet het zeker!"
+
+"Er is geen dadelijk gevaar Coba."
+
+"Maar dat sluit in zich, dat er wel degelijk een _naderend_ gevaar
+is. Om Godswil August, luister naar de inspraak van je liefhebbend
+hart. Al ware het dat mijn arme vader zich al te zeer aan je vergrepen
+had, jij zult toch aan de wet der reinste liefde gehoorzamen: "Doe
+wél dengenen die u haten." Maar nee August, mijn lieve zieke vader
+haat je niet. Schrijf de middelen voor die hem redden kunnen. O ik
+bid je _lieve_ August!"
+
+Helmond ziet haar bewogen aan. Groote tranen wellen er op in zijn
+oogen. Hij onderdrukt ze met kracht.
+
+"En gaf ik een geneesmiddel Coba, wat zou het baten? Je vader zal
+geen medicijnen gebruiken, en het allerminst wanneer _ik_ ze heb
+voorgeschreven."
+
+"Maar ik bezweer je August, zóó mag het toch niet blijven; wat zouden
+tante en ik beginnen zonder eenige hulp!"
+
+"Ik zal dokter Alsma uit Briesborg laten komen Coba; 't zal niet
+geheel onnatuurlijk klinken dat de generaal liever een vreemde tot
+dokter heeft."
+
+"Maar die kan eerst morgen hier zijn of van avond laat. O lieve August,
+zeg jij ons wat we doen moeten; zend de medicijnen die noodig kunnen
+zijn. O zie mij aan, ik zit in duizend angsten voor het leven van
+mijn trouwen vader."
+
+"Ik herhaal het Coba, medicijnen zal hij toch niet innemen. Je kent
+zijn onwrikbaren aard."
+
+"Ik heb het gevonden!" roept Coba met vuur: "Jawel hij _zal_, hij
+_moet_ ze innemen. Poeders, droppels wat maar goed is, ik doe ze hem
+bij en in het weinige dat hij gebruiken zal, ongemerkt! O beste trouwe
+August, vergeet niet dat hij je altijd zoo liefhad, en ja--zoo waar
+als ik leef, dat hij je weer zal liefhebben wanneer je hem--ondanks
+zijn hard klinkend woord, door de macht van je kunst voor 't leven
+en voor zijn kind hebt behouden."
+
+Toen Helmond in de vestibule trad waar hem de marmeren vloersteenen
+als gloeiende kolen onder den voet brandden, toen hing Jacoba hem nog
+aan den arm, en liet hem door vleiend smeeken de woorden herhalen,
+die hij reeds toestemmend gesproken had.--Ach, August zou haar toch
+wel gelooven dat zij geheel dezelfde was gebleven, maar niets voor
+den armen Philip heeft kunnen doen, omdat zij er niets van vernomen
+heeft. Noch van August zelf, noch van Emma Woudberg had zij een brief
+met eenig verzoek ontvangen. En dan, August zou toch gelooven ook
+dat zij van nu afaan--indien hij den geliefden vader met Gods hulp
+maar redden wilde, geen middel onbeproefd zou laten om dien akeligen
+vloek in een zegenbede te doen verkeeren?
+
+Alvorens de woning voor altijd te verlaten--ja August weet het zeker,
+_voor altijd_--blijft hij nog even staan; ziet Coba schijnbaar kalm
+in de oogen; vat dan haar bleek gezichtje tusschen zijn beide handen,
+zoent haar op het voorhoofd, twee- driemaal achtereen, en daarna....
+
+De voordeur valt met doffen dreun achter hem dicht.
+
+Of Coba ook tuurt door het zeer smalle venster naast de deur, zij
+ziet hem niet meer; zelfs de uiterste einden der stoepleuning zijn in
+den mist onzichtbaar. Nu tuurt ze niet langer. Een heete tranenstroom
+heeft haar het uitzicht geheel benomen.
+
+'t Had weinig gescheeld of dokter Helmond ware door den boom van een
+rijtuig getroffen. In droeve gedachten verloren, haastig de stoep
+aftredend, heeft hij in den valen mist ternauwernood het rijtuig
+bemerkt 'twelk juist kwam voorrijden.
+
+"Is de generaal thuis?" klonk een stem uit het rijtuig.
+
+"Ja, maar niet te spreken."
+
+"Ei Helmond, ben jij het! Ik dacht dat het Hendrik was.--Niet te
+spreken zeg je? 't Was de afspraak dat ik vandaag zou komen." Zachter:
+"De verkoop van _De Zonsberg_ gaat door; hij kwam het mij zeggen op
+den avond toen ik van je feest werd geroepen; en 'k ben hard bang
+voor andere plannen ook. Ik had je juist een briefje geschreven. Is
+ie ziek.... erg ziek?"
+
+Helmond staat nu als wezenloos bij 't geopend portier, tegenover den
+nog zittenden notaris. Uit de weinige woorden van Zoutenheer heeft
+hij meer verstaan dan hij nu schier dragen kan. Neen, 't was hem
+niet vreemd wat hij daar hooren moest; 't was hem de bevestiging
+van 'tgeen hij in de laatste uren maar al te zeer heeft gevreesd:
+De notaris is door den ouden zieken man ontboden om een verandering
+te maken in zijn uitersten wil.
+
+"Je antwoordt niet dokter: is het zóó erg met den ouden heer?"
+
+"Nee.--Ja ja, o ja, 't is op dit oogenblik zeer _zeer_ erg met.... Je
+zult hem nu moeielijk kunnen spreken. Wacht, ik zal eens even."
+
+Helmond is haastig de stoep opgegaan. Nu trekt hij behoedzaam aan
+de schel.
+
+En, ofschoon hij 't zooeven niet gedacht had--nogmaals trad hij
+de woning binnen en stond hij in de huiskamer tegenover de zwakke
+Coba. Maar nu--'t was goed dat het zoo'n sombere mistige dag was--er
+parelden nu geen tranen in Helmonds trouwe oogen, neen, op zijn
+voorhoofd stonden angstparels, want, niewaar: Jacoba zou immers den
+notaris wel verzoeken om zijn visite tot later te verschuiven. Haar
+vader was, na die treurige scène, natuurlijk zenuwachtig. Indien hij
+nu "verkoopzaken" met Zoutenheer bespreken moest, 't zou hem zeker
+veel kwaad doen.
+
+'t Sprak vanzelf dat Jacoba den notaris, die in de groote zaal wachtte,
+ijlings ging verzoeken om zijn visite later te willen hervatten. Den
+wenk van Helmond had zij verstaan; zij kleurde den toestand van haar
+vader voor 't moment nog wat minder gunstig dan zij dien zelve inzag.
+
+Zoutenheer achtte het zijn plicht om juffrouw Van Barneveld
+beleefdelijk te verzoeken, aan mijnheer haar vader te gaan vragen of
+hij hem nú of later wenschte te spreken.
+
+"Als dokter kan ik een conferentie moeielijk toestaan;" zegt Helmond
+met eenigszins trillende stem.
+
+"Er kunnen redenen zijn Helmond, die een patiënt meer naar den notaris
+dan naar zijn dokter doen verlangen.--Ik zeg er _kunnen_ redenen zijn."
+
+Helmond wischt zich ongemerkt het koude zweet van de slapen:
+
+"De notaris heeft gelijk Coba, er konden redenen zijn."
+
+"Welke redenen, mijn hemel! Zieke menschen gaan zich toch het dak
+niet boven hun ledikant verkoopen!"
+
+"Zieke menschen willen soms testament maken, juffrouw Van Barneveld."
+
+Jacoba ontstelde; maar men zag het niet. Zij zal 't haar vader
+gaan vragen.
+
+Op de ziekenkamer ligt de grijsaard in zijn ijzeren ledikant op het
+varen leger met twee varen kussens onder het sneeuwwitte hoofd. Zijn
+ademhaling is benauwd.
+
+"Ben jij daar Coba?"
+
+"Ja lieve pa."
+
+"Ik hoorde een rijtuig. Is de notaris er?"
+
+"De notaris....? Nee, dat geloof ik niet."
+
+"Als hij komt laat hem dadelijk boven."
+
+Jacoba voelt haar knieën knikken. Antwoorden kan zij niet.--Zijn
+ademhaling is nog benauwder dan zooeven.
+
+Weer heeft ze de kamer verlaten.
+
+"Notaris, papa is op dit oogenblik zeer benauwd; hij verzoekt u
+vriendelijk later eens terug te komen. Als u 't goedvindt zal ik u
+nader een boodschap zenden."
+
+"Ik hoor daar weer een rijtuig Coba: zou het nu Zoutenheer zijn?"
+
+"Hé een rijtuig?" Jacoba gaat naar het venster, en dewijl de mist
+haar alle uitzicht beneemt, kan ze inderdaad het rijtuig niet zien,
+waarmee de notaris weer huiswaarts keert, en mag ze naar waarheid
+zeggen: "Ik zie volstrekt niets lieve papa. Misschien is de bierkar
+straks naar het achterhuis gereden en nu weer teruggekomen. Maar ik
+hoor niets.... hoor maar, niemendal."
+
+Een klein kwartier later bracht Jacoba zelve de boodschap boven dat
+de notaris Zoutenheer door plotselinge ongesteldheid was verhinderd
+geworden om op _De Zonsberg_ te komen. En terwijl ze het zeide, trilde
+de bee haar in 't hart: O God, vergeef mij! Moet ik dan altijd listig
+wezen gelijk de slang, terwijl ik oprecht zou willen zijn gelijk
+de duive!
+
+--Maar zie, de ademhaling van den dierbare wordt, na dat bericht
+toch kalmer. Ha! hij sluit de oogen. 't Is alsof er meer vrede kwam
+in zijn gemoed.
+
+"Waar ben-je mijn klein lief meisje?" zegt eensklaps de grijsaard en
+strekt de hand naar haar uit.
+
+"Hier beste papa." Met teedere kussen bedekt zij zijn edel
+voorhoofd. --Maar stil, nu moet hij slapen.--Zie, hij sluit weer
+de oogen.
+
+--Is dat droomen? Wat wil dat zeggen? Hoor, hij herhaalt het nog eens
+met hijgende stem:
+
+"Ja ja, ik geloof wel dat ik er Simson zal vinden.--Ha, daar
+is hij.... met een kanon op den schouder; en zijn voet op die
+vrouw.--Ha! Goddank!"
+
+"Vader, palief! zulke droomen!"
+
+"Ah zoo, was _jij_ daar lief meisje; ik dacht.... ik droomde.... Als
+Hendrik naar stad gaat dan moet hij de boodschap bij Zoutenheer
+brengen.... dat ik.... wachten zal.... totdat...."
+
+"Totdat u weer beter bent; jawel dat is goed beste pa;" zegt Coba,
+en in de tranen die ze schreit mengden zich ook tranen van dank en
+van vreugd,
+
+De grijze generaal drukt Coba's hand, en trekt haar nader tot zich.
+
+"Niet schreien.... lief klein bleekneusje. Je moeder schreide ook
+nooit.... Stil, daar komt Blücher.... Ha ha ha! nu zal hij neerploffen
+van zijn troon; vervloekte eerzucht! Links voorwaarts in batalje! In
+galop marsch! Attaqueert.... snelvuur!.... Vuur!"
+
+Met een hevige benauwdheid ontwaakte Van Barneveld weder en hijgend
+zegt hij: "Ik geloof dat ik weer droomde.--Nee niet weggaan, mijn
+goed lief kind. Niet bang zijn, nee!"
+
+"Tante! tante!!" roept Jacoba: "O tante help, help!"
+
+
+
+
+
+
+
+ZEVEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+De notaris Zoutenheer heeft dokter Helmond niet kunnen bewegen om mee
+naar de stad terug te rijden. 't Was misschien ook maar beter.--Hij
+heeft medelijden met den jongen man; waarachtig medelijden. Fiksche
+kerel; knap in alle opzichten, maar.... Te goed, jawel al te
+meegaande. Geen verstand van japonnen. Zoutenheer is zich bewust
+dat hij niets, volstrekt niets gedaan heeft om.... Neen, 't sprak
+vanzelf dat een notaris die er "een nest op nahoudt", huizen ziet
+te verkoopen als er "een stuiver of twaalf mee te verdienen valt",
+maar anders--wat hij deed, hij kon het voor zijn geweten en z'n beurs
+verantwoorden.--Kartenglimp, nu ja, dat is een andere affaire. Enfin,
+enfin, 't spijt hem: maar als notaris moet men zijn plicht doen,
+en, al verkoos mijnheer van _De Zonsberg_, den armen duivel zelfs
+heelemaal uit zijn testament te schrappen, de notaris was tot schrappen
+verplicht; plicht boven alles!
+
+Helmond heeft niet mee willen rijden, 't Was hem niet mogelijk geweest
+om in de nauwe vigilante te stappen, en zich te zetten naast dien
+man met zijn grooten diamanten ring aan den vinger. Lucht moet hij
+hebben--al zij het een mistige lucht; en ruimte, ruimte! al wordt de
+blik door dien mist ook beperkt.
+
+Wat bezielt hem dan, dat hij plotseling voor dien algemeen geachten
+notaris zulk een tegenzin gevoelt, iets, alsof hij eensklaps van
+vriend een hevige vijand geworden is? Wat drukt en benauwt hem zoo
+geweldig dat het hem gedurig is alsof hij.... de wereld zal moeten
+stukslaan om er uit, en in vrijheid te komen?
+
+--Kalm Helmond, kalm! Weet een oud man wat hij zegt als hij ziek is
+naar lichaam en geest! En wat beteekent zulk een vervloeking? Welk
+edel mensch vervloekt een ander? Zulk een mensch moet al zeer
+hoog staan in eigen schatting. Die er beteekenis aan hecht is
+krankzinnig....--Krankzinnig....--Als die notaris geloofde, neen,
+indien hij _wist_ dat die _oude man_ het was, dan mocht hij daar niet
+terugkomen.... dan.... Maar dat is gelogen, die grijsaard is bekrompen,
+doch niet krankzinnig. Neen, wat hij teekent als zijn uitersten wil,
+dat is een geschreven wet.--Wat roert daar en doet hem ontstellen? 't
+Is een boschduif die uit den eschdoorn wegvliegt.--Hier was het, ja
+hier, op dien voorjaarsmorgen.--Hier hield hij hem staande, de grijze
+pleegvader, en heeft hem de hand op den schouder gedrukt en gezegd:
+"Wil je weten August of Eva een goede vrouw zal wezen, beproef haar,
+en zie of zij de vrouw is die de moeder van koning Lemuël voor haar
+zoon begeert."--Ha, dat was toch krankzinnig, twee en twintig verzen:
+_Oostersche kruiden_.
+
+Hoor:
+
+"Een deugdelijke huisvrouw.... zoekt wol en vlas en werkt met lust
+harer handen. Zij staat op als het nog nacht is en geeft haar huis
+spijze. Van de vrucht harer handen plant zij een wijngaard. Zij maakt
+fijn lijnwaad en verkoopt het, en levert den koopman gordelen. Zij
+beschouwt de gangen van haar huis en het brood der luiheid eet zij
+niet. De bevalligheid is bedrog, en de schoonheid ijdelheid; maar
+de vrouw die den Heer vreest die zal geprezen worden; en laat hare
+werken haar prijzen in de poorten."
+
+--Hoe komen die woorden hem eensklaps zoo helder voor den geest? Hij
+weet het niet meer. Waar denkt hij dan aan? Aan wie?--Ha, Eva!--O
+zie, nu zit ze voor haar Erard; ze zingt; ze weet van niets, ze
+weet niet....
+
+"Goeden middag dokter. 'k Wist eerst niet zeker of het dokter wel
+was. Alles frisch en gezond?"
+
+"Ah Darman, ben jij het?--Hoe gaat het?"
+
+"Goddank best dokter. We hebben op _Den Drumpt_ van dit jaar een gewas
+van geweld.--Zegen in alles. De kinders groeien als look, en als m'n
+wijf me 's-avonds met d'r rooje lippen een zoen geeft, dan zeg ik,
+dat is een doorslag op den zegen. Vijftig schapen hebben gelammerd. De
+scharige ossen heb ik aan Franck verkocht en aan 't veer geleverd;
+ze moeten naar Engeland. De Engelschen hebben geld als water en eten
+biefstuk als roggebrood.--Als de buil vol is dan loop je vroolijk naar
+'t erf dokter, aldat het mist dat men z'n eigen niet zien kan."
+
+Helmond weet niet wat hij zeggen moet:
+
+--Ei, heb je 't geld voor je ossen meegebracht....? Neen, dat zeide
+hij niet; het zweefde hem op de lippen:
+
+"Ja dat is plezierig Darman."
+
+"Dokter meent toch dien mist niet? 't Geld in den zak niewaar?
+
+--Bange wezels zeggen dat je 't Duivelsche Laantje aan gene zij van
+_De Zonsberg_ niet met geld moet doorgaan. Ik maal d'r wat om! Met
+vijfdehalf duizend gulden in m'n zak, loop ik net zoo gerust als dokter
+'t doet met z'n receptenboek."
+
+Dokter Helmond voelt het hart kloppen tegen dat receptenboek. In
+dienzelfden zak zat nog iets anders.--'t Is de brief van Kartenglimp
+die hem binnen tweemaal vier en twintig uren terug vraagt wat hij
+hem leende.--'t Was goed dat die eisch is gekomen; ja hij heeft het
+voorzien en gewild, want die schuld brandt hem sinds dien avond, als
+een helsche vuurgloed op de borst. Die schuld moet vereffend worden;
+morgen, nog heden!
+
+"'t Is toch gevaarlijk Darman; de weg van 't veer naar _Den Drumpt_
+is eenzaam."
+
+"Wát eenzaam! Geld met moeite en zorg verdiend maakt vroolijk en
+sterk."
+
+Dokter Helmond weet niet meer wat de tevreden boer, al voortgaande
+verder praat.
+
+Nu zijn ze niet ver van de stad aan een zijweg gekomen. Boer Darman
+moet--naar _Den Drumpt_, dien weg op. Met de vereelte hand drukt
+hij de hand van den dokter--die zeker een zwaren patiënt heeft,
+zoo vreemd zoo kort als ie was!
+
+"Atjuusjes tot weerzien."
+
+Helmond heeft den boer een "wel thuis" gewenscht. Tien schreden van
+elkaar verwijderd, blijft Helmond aarzelend staan; wendt zich om,
+en roept terwijl hij den boer ter nauwernood zien kan:
+
+"Hei Darman!"
+
+"Riep je dokter?"
+
+"Darman, ik wou je vragen.... Ik wilde...."
+
+"En dat zal wezen dokter?"
+
+"Ik.... Je hebt geen vuur bij je? Ik wou...."
+
+"Wou je opsteken dokter? Nou m'n ketsgerij; is goed; met alle plezier."
+
+De damp van Helmonds sigaar verdween in den mist. De dokter ging het
+stadje binnen, en den wal op. Neen, Goddank, hij heeft de verzoeking
+weerstaan; dat geld mocht hij niet leenen; het maakte dien man zoo
+vroolijk en sterk.
+
+
+
+In de voormalige huiskamer naast de apotheek zat er iemand op dokter
+te wachten. Goed; maar eerst moet Helmond het briefje lezen 'twelk
+Thomas hem overhandigde. 't Is het briefje, waarop de houding van den
+notaris hem reeds voorbereidde. Hij heeft het verwacht. Bijzondere
+omstandigheden dringen den notaris om dokter Helmond te berichten
+dat hij hem de gevraagde som onmogelijk...
+
+--Natuurlijk! zegt Helmond onhoorbaar: Ik wist het; de diamanten ring
+had het me reeds gezegd.
+
+De persoon die Helmond in zijn voormalige huiskamer wachtte, was een
+tamelijk deftig heer. Hij maakte eenige plichtplegingen namens de
+firma Leesenaar & Comp., wier zaakgelastigde hij was, en verzocht den
+dokter beleefdelijk om de loopende rekening over de maanden Augustus
+en September met hem te willen vereffenen. 't Zou den dokter wel
+bekend zijn--zooals ook hierboven aan de nota met groote letters
+gedrukt stond--dat alles á comptant werd verkocht.
+
+De Psyche, die mevrouw Helmond voor een paar dagen bestelde en die
+ook binnen een paar dagen geleverd zou worden, kwam voor de rekening
+van de loopende maand. Natuurlijk, natuurlijk!
+
+Het totaal der meubelmakers-nota bedroeg een som die Helmonds schatting
+verre zou zijn te boven gegaan, indien hij in deze oogenblikken een
+juiste voorstelling van cijfers had gehad.
+
+--Gisterenavond, Goddank, toen heeft hij van alle kanten nog zóóveel
+bijeengebracht dat hij aan den braven huisschilder Wulters zijn woord
+kon houden. Vraag hem niet wat hij er voor doen moest. 't Zou immers
+alles nog terechtkomen: de notaris zal hem wel helpen; en.... oom
+Van Barneveld!
+
+--Maar nu, wat raakt het hem nu of die cijfers groot of klein zijn. Uit
+een leege flesch kan men evengoed een okshoofd wijn als een enkel
+glas schenken.
+
+"Ik ben niet gewoon," zegt Helmond, voor 't uiterlijke kalm: "om op
+deze wijze gemaand te worden menheer. Men verwacht zoo iets in geen
+geval van een huis waar men zooveel gekocht heeft." Na een oogenblik
+zwijgens: "Uw patroons kunnen over veertien dagen disponeeren." En dan
+als tot zich zelven: "Ik begrijp niet waarom men zooveel haast maakt."
+
+Neen, Helmond begreep het niet. Maar straks zal een andere en vrij wat
+ruwere aanmaning hem van verre doen vermoeden.... Wát? Doch, neen,
+zóó iets gelooft hij toch niet. Dat er een aantal naamlooze brieven
+aan Helmonds crediteuren door den schandelijken Ronner zijn verspreid,
+met een waarschuwing om zoo spoedig mogelijk te trachten het door
+Helmond aan hen verschuldigde meester te worden, aangezien het te
+vreezen was dat hij zeer binnenkort met de Noorderzon vertrekken zou;
+neen, dát heeft Helmond niet gegist of begrepen. Maar geen nood. Wie
+zou dat gulhartig gelaat niet vertrouwen, wanneer men uit dien edel
+geplooiden mond de verzekering mag hooren dat men op een bepaalden
+datum over het verschuldigde beschikken kan.
+
+Toen de laatste bezoeker met beleefden groet vertrokken was, kwam er
+een klein ventje met een briefje, 't welk hij aan dokter moest geven,
+en waarop hij het antwoord wachten zou.--Ze hadden "aan 't groote
+huis gezeid dat dokter misschien wel aan de apotheek kon wezen".
+
+'t Is zeer vroeg donker.--Toen Helmond in den namiddag, na het
+ontvangen van een haastig briefje van Jacoba, met dringend verzoek
+of hij toch aanstonds op _De Zonsberg_ wilde komen, aan Eva meldde
+dat het wel laat zou worden eer hij thuis kwam, toen heeft hij een
+breede tijdruimte wel noodig geacht, en niet vermoed dat zijn bezoek
+zoo kort zou duren. Maar toch, 't wordt nu al donker. Geen wonder
+met dien mist.--Hij kon het briefje niet meer lezen:
+
+"Wil je de lamp aansteken Thomas?"
+
+Thom stak de lamp aan, en zette het groene kapje er op, en sloot
+de luiken.
+
+Helmond leest:
+
+
+    "Voor UEd. geleverd en ingezet twee nieuwe ruiten in den
+    koepel. Op dato ontvangen de somma van f 2.35 centen.
+
+    Voldaan W. Wulters.
+
+    dato.. Oct. 18.."
+
+
+--Wat vreemde lach klinkt er uit dokter's mond!?
+
+"Is 't om een medicament dokter?--Moet jij wat uit de apotheek hebben
+manneke?" zegt Van Hake.
+
+"Nee, twee gulden en vijf en dertig centjes. Vader was bang dat ie
+ze anders niet krijgen zou."
+
+Thom werd bloedrood en had dat kleine monster wel in den vijzel
+willen platstampen.
+
+"Twee gulden vijf en dertig centen.--Is 't goed dokter; zal ik 't
+maar betalen?"
+
+'t Was goed. Thom betaalde.--Nochtans een trek van verachtend
+medelijden plooide Helmonds bleek gelaat.--Dit briefje kwam van
+dienzelfden braven huisschilder Wulters.--Welzeker! Maar waarom
+kan die man niet braaf zijn en goed, en toch bevreesd dat hij zijn
+tweehonderd en zooveel centen niet krijgen zou. Ja _waarom_ niet?
+
+"Hei ventje....?"
+
+Was het werktuiglijk? Uit dat kleine laadje heeft Helmond een pijp
+zwarte drop genomen en steekt die, starend voor zich heen den kleinen
+Wulters toe. De jongen lekte tot dank met de roode tong langs zijn
+schat en rende de straat op.
+
+Thomas krijgt geen antwoord op zijn vragen.
+
+"Watblief?--De generaal? O ja veel beter. Je vraagt of het beter
+was....? Maar _zie_ jij dat niet?"
+
+"Ik dokter?"
+
+"Ja, zie je dat niet? Hier aan mij.... hier?"
+
+"U ziet er wat ontdaan uit; zeker, maar...."
+
+"En ik vergeet hem!" herneemt Helmond als tot zich zelven: "hém en
+haar.--Thomas, komt het jou voor dat ik zenuwachtig ben?"
+
+Thom aarzelt, en dan snel: "Ja waarachtig dokter, 't schijnt met den
+ouden heer erger te zijn dan u bekennen wilt, en...."
+
+"En....?"
+
+"Niets mijn beste dokter.--Och God, als ik zeggen mocht wat ik
+denk.--Och dokter...."
+
+"En wat wou je zeggen? Wat?--Maak die deur toe."
+
+"De deur is dicht dokter.--Wat ik zeggen wilde? Ik wil.... nee, ik mag
+het niet zeggen.---Maar ja, toch: Die ú niet genegen is, die is het
+daglicht niet waard. Ik heb het bidden voor dien hardvochtigen generaal
+verleerd dokter. Hij is oud; God gaf voor u dat het zijn tijd was."
+
+Helmond wordt eensklaps purperrood; zijn oogen fonkelen.
+
+"Thom!" zegt hij met klem: "Thom ben jij het! Ga heen; ik wil je
+niet zien." En dan met de hand aan het hoofd: "Nee blijf, dat was
+uit overdreven liefde voor mij.... Je meende het goed Thomas. Je
+meent het altijd goed m'n vrind. Maar wie zegt jou, Thom, dat _ik_
+om eenige reden zou wenschen...."
+
+"God beware dokter! ú wenschen! Nee nee, dat zeg ik zeker niet. Maar,
+als men dan miskend wordt en niets aan de _levenden_ heeft, dan troost
+men zich gemakkelijk over hun dood. U trekt je alles zoo ijzerzwaar
+aan, beste dokter."
+
+"Zwijg nu; ik weet wel hoe je het meent; maar toch, zóó iets duld ik
+niet.--Doe die deur toe Thomas. Jawel, de deur is open. Niet? Nu zorg
+dan dat ze dicht blijft."
+
+Helmond schijnt zich iets te herinneren; en terwijl hij in zijn
+portefeuille zoekt:
+
+"Waar is mijn recept? Waar is mijn recept Thomas?"
+
+"Uw recept? Ik weet het niet. Welk recept dokter?"
+
+--Welk recept?--Ja, welken patiënt heeft hij dan het laatst
+bezocht? 't Is alsof hij zich nog in dien mist bevindt. Hij weet het
+niet meer.--Ha! nu weet hij het. Aan Jacoba beloofde hij, voor dien
+ouden man iets te zenden 'tgeen hem weldadig kon zijn.--Ja, nu is 't
+hem alles weer klaar. Die oude man heeft een hartkwaal en Coba zal hem
+ongemerkt in 'tgeen hij gebruikt een geneesmiddel toedienen. En zie,
+hij ligt daar; daar op dat bed, en hij ziet hem aan, en vuur spat er
+uit zijn oogen, en hij zegt....--Neen stil, die vloek was razernij;
+het hart waaruit hij voortkwam is ziek.
+
+--Stil, wees nu kalm Helmond; haal al die zwarte beelden niet door
+je hoofd; laat Thom niet bemerken dat je zoo overspannen bent; wees
+sterk! Spoed nu; maak de poeders klaar. Thomas zelf zal ze erheen
+brengen, en Jacoba uitleggen hoe zij ze geven moet.
+
+Thom heeft den wensch van zijn meester vernomen. Met de meeste liefde
+zal hij aan juffrouw Van Barneveld alles uitleggen. Wanneer hij
+dokter hier niet meer helpen kan, dan zal hij zich nu maar aanstonds
+gereedmaken.
+
+Dokter Helmond weifelt geen oogenblik in de keuze van zijn
+geneesmiddel--indien het een _genees_middel heeten mag.
+
+_Cyanuretum zinci_ staat er op een der fleschjes, die in het
+afzonderlijk hangende en goed gesloten vergiftkastje geborgen zijn. De
+sleutel van het kastje ligt op de gewone plaats bovenop. Nu heeft
+hij het kastje geopend.
+
+"Wie is daar!?"
+
+Ja, er was toch iemand.--Mijnheer Kippelaan struikelt naar binnen,
+en verzekert dat hij verrukt is, en nog meer, 'tgeen Helmond echter
+niet verstaat. Kippelaan sprak van mist, en van mevrouw Helmond, en
+van....--dát was de zaak van zijn intiemen vriend Kartenglimp. Namens
+den majoor, die sinds het kleine toeval op de partij--amusante
+partij--niet heel wél was en thuis bleef, en, o wonder--maar
+natuurlijk bij vergissing--inplaats van amice Helmond, amice--nee
+pardon, _dokter_ Biermans liet halen, de majoor had hem vriendelijk
+verzocht dit briefje aan dokter Helmond ter hand te stellen, zeker
+een explicatie bevattende omtrent de vergissing of verwarring met het
+roepen van één der amices doctoren. Kippelaan kon parole d'honneur
+in gemoede getuigen--ofschoon het misschien vreemd klonk--dat hij
+niet weet wat er in dat briefje staat.
+
+Geen de minste ontroering is er op Helmonds gelaat te bespeuren, nu
+die wauwelaar hem strak aanziet terwijl hij het briefje leest.--Helmond
+las:
+
+
+    "De hooggeroemde en zeer wetenschappelijke dokter Helmond,
+    die de dupe was van een ijdele behaagzieke vrouw, zal
+    zich niet verwonderen dat hij door den vriend, dien hij
+    nu op schaamtelooze wijze verguist en belastert, wordt
+    gesommeerd om de hem geleende zes duizend en achthonderd
+    gulden met verschenen interesten op morgen den.... October
+    te voldoen, zullende anders onmiddellijk de sommatie bij
+    deurwaarders-exploit geschieden. Intusschen wenscht de
+    ondergeteekende dat dokter Helmond zich zeer spoedig in de
+    geheele herstelling van zijn dierbaren pleegvader zal mogen
+    verheugen.
+
+    Kartenglimp."
+
+
+"Ik dank je Kippelaan."
+
+"Geen dank! Pas du tout!--Onder vrienden!--Wat ik zeggen wou: De
+majoor vraagt in dat briefje...."
+
+"Of je hem 't antwoord heel spoedig wilt terugbrengen!"
+
+"Welzeker, welzeker! Met alle plezier."
+
+"Zeg hem dat het in orde zal zijn."
+
+"In orde....? Maar wát?"
+
+"De zaak die ik met hem te regelen heb."
+
+"Dus een zaak....? Maar à propos, zonder de minste indiscretie:
+is het waar amice, dat jij...."
+
+"Ja _ja_, dát is waar;" zegt Helmond met een blik die den wauwelaar
+een weinig doet terugtrekken. Kippelaan staat met geopenden mond:
+
+"Wát? Wa.... blief?"--Enfin, hij hoopte het waar te nemen; en,
+onwillekeurig terugtredend naar de deur: "Allerliefst in zoo'n
+lab.... lab.... bretorium. Allerliefst! En vooral de complimenten aan
+de geëerde familie. _Graven_ niewaar? Allemaal graven. Pardon!--Adieu!"
+
+Hij wist niet waarom, maar in die laatste oogenblikken had hij
+het benauwd gekregen. Zou dokter het toch ontdekt hebben van die
+brieven?--Terug dan; terug! Hij wil hem alles meedeelen; specifiek
+welzeker! Het brandt hem toch gedurig op de lippen.
+
+--Terug--Nee nee Kippelaan, zwijg! Je zwarte hoed weerkaatste in
+zijn oogen! En--wie weet, of nu de majoor niet iets loslaat. Wie
+weet.... wie weet!
+
+Heeft de poging om zich voor dien zotskap goed te houden, Helmond
+zoozeer overspannen? Hij moet zich aan de toonbank vastklemmen.--Nu
+gaat het beter. Hij mag in dit oogenblik slechts denken aan 'tgeen
+hij met spoed heeft te doen. Jacoba wacht. Zij is in onrust.--Ha,
+schokken als die der laatste uren zouden wel sterker gestellen een
+oogenblik in de war kunnen brengen.--Doch zie maar, als Helmond
+_wil_ dan _is_ hij krachtig. Wanneer hij handelen moet dan zal men
+niets bemerken.... "Zullende anders onmiddellijk de sommatie bij
+deurwaarders-exploit...."--Maar wat beteekent dat!? Is er dan geen
+geld genoeg in de wereld om een ellendeling te voldoen; om....
+
+Eensklaps schaart er zich een reeks van cijfers voor Helmonds starenden
+blik; en dan, dan ontstelt hij. Hij hoorde gejuich. Hij roept:
+
+"Thom!" en met verheffing: "Thom ben jij daar!?" Helmond houdt de
+hand voor het licht en ziet naar de deur.
+
+--Neen daar was niemand.
+
+--'t Is vreemd dat hij zich telkens verbeeldt den ouden pleegvader
+te zien binnenkomen. Hij weet immers dat het onmogelijk is. Maar
+'t kon nú Thom geweest zijn. Neen, Thom was het niet. Er was niemand.
+
+Helmond heeft het kleine fleschje met den witten harstachtigen
+inhoud uit het afzonderlijk hangende vergiftkastje genomen.--Met dien
+inhoud moet men voorzichtig wezen; zeer voorzichtig.--De lamp met het
+groene kapje van de toonbank nemend, zet hij haar in de hoogte op den
+lessenaar. Een vaal groen kleurt nu Helmonds bleek gelaat. Hij houdt
+het fleschje in de hoogte tegen 't licht, en keert en wendt het als
+wil hij zich overtuigen dat hij zich niet vergist.
+
+Nauwkeurig turend, en kloppend op het fleschje, schudt hij nu een zeer
+_zeer_ kleine hoeveelheid op het koperen grein-schaaltje tegenover
+het miniatuur-gewicht.--Zóó. Niet meer, zóó. Een twaalfde grein kan
+hij telkens toedienen.... Zeven, ja zes greinen opeens zouden reeds
+doodelijk zijn!!.... Ho--ho, niet meer... O God, wat vloekte hem een
+oogenblik zoo woest door het hoofd! Wie.... wát is daar? Wie zingt
+of schreit er....? Van waar dat luidruchtig rumoer?
+
+--Hoor, een gansche bende nadert. Er klinkt muziek! Een schot knalt
+voor het raam.
+
+"O God!" Hij duizelt achterover; de kleine flesch slaat hem uit de
+hand en valt aan duizend stukken op den vloer.
+
+Thom en zijn moeder staan hun vriend reeds terzijde. Ze hebben hem
+bijgebracht. Hij weet niet wat er met hem is voorgevallen. Maar
+ja, nu is het weer beter; zie maar, heelemaal beter.--Zeker, hij
+herinnert het zich. Straks was er een heele drukte voor de deur. Ah
+juist, in de buurt wordt bruiloft gevierd--bruiloft! Met Huibert en
+Geurtje in het midden, gaat men een walletje rond maken. Peters met
+de klarinet, en Dirk met de harmonica zijn vooropgegaan; en vlak bij
+het apotheekraam heeft een der gasten--zeker Careltje van den bakker,
+die 't pistool nooit met rust kan laten--een schot gelost terwijl ze
+zingend voorttrokken.
+
+'t Was zeer begrijpelijk dat dokter,--in groote onrust over den
+treurigen toestand, waarin hij den generaal scheen gevonden te hebben,
+nu van dat schot zoo hevig ontsteld is.
+
+"Wat ons in gewone omstandigheden in 't geheel niet zal treffen,"
+zegt de weduw: "dat schokt ons in zulke oogenblikken soms op 't
+allerhevigst."
+
+Helmond ziet naar Thom, die het gevallene heeft opgenomen, en het
+afgewogene, op dokters weifelend bevel, in poeders gereedgemaakt.
+
+"Bovendien," aarzelt de goede vrouw, terwijl de tranen haar in de
+oogen springen: "men maakt het u moeilijk, men...."
+
+"Wie?" zegt Helmond snel opziende, nadat hij Thom een wenk had gegeven,
+om zich nu met het geneesmiddel zoo haastig mogelijk naar _De Zonsberg_
+te spoeden.
+
+"Waarom niet eerlijk met u gesproken!" zegt mevrouw Van Hake, zoodra
+Thomas in allerijl is vertrokken: "Als zelfs de _kwade tongen_ zich
+roeren, dan mag de _vriendentong_ toch zeker niet zwijgen; nee dan
+zal en moet hij troost en raad geven. Dokter, vriend, u hebt je in
+schulden gestoken...."
+
+"Wie _wie_ zegt dat? Wie zegt u dat ik schulden heb? Heeft de roos
+schuld omdat zij de schoonste bloem is en 't heerlijkst geurt? Heeft
+de vogel schuld omdat hij het fijnste kleed draagt en er geen reiner
+zang op de wereld is?" Helmond dacht aan Eva's lied.
+
+"Beste dokter, ik zou u ook nú willen sparen, maar het mag en kan
+niet. Men schijnt vrij algemeen te hebben vernomen, dat de notaris het
+testament van den generaal ten uwen nadeele heeft moeten veranderen
+of veranderen zal, en daarom...."
+
+"Wie zegt dat? _Wie_? _Ik_ zeg u dat het _niet_ waar is. En al was
+het zoo, wat gaat dit den menschen aan!"
+
+"Dokter u hebt gelijk, wat gaat het den menschen, wat gaat het mij
+aan? Maar of het waar is of niet, och dokter, ik heb een dringende
+bede; als ge die verhoort dan ga ik dankbaar heen. Ziehier.... Het
+zou mogelijk kunnen zijn dat men u eens lastig kwam vallen. Ja
+'t is wel weinig dokter, maar toch eerlijk gewonnen geld. Vijf
+Russische spoorwegstukjes; ik heb niet ledig kunnen zitten terwijl
+ik alles om niet genoot.--'t Was voor mijn braven Thom bestemd als
+hij ooit.... Maar Thom wil er niets van weten. De goede jongen zegt
+dat hij de dingen nog liever verbranden zag dan in de secretaire
+liggen terwijl ze ú helpen konden. Och dokter, misschien kunnen
+ze u steunen voor 't _oogenblik_, en dan dan... Ja ik moet _toch_
+spreken, al zoudt u 't me nooit vergeven: Mijn vriend ik bezweer u,
+ga met Eva zoo niet voort. Ik ben er zeker van, _met_ ú zal ze terug
+_willen_, liever dan in 't einde _alleen_ te _moeten_. Helmond, zeg
+haar alles. O hoor een vrouw van jaren. Verzwijg uw Eva niet dat je
+haar, om haar zwakheid, uit liefde bedroogt. En dan.... Och zie mij nu
+eens aan, mijn beste brave vriend, troost u en wees sterk. Al moesten
+de zwaarste slagen u treffen: de dood van uw pleegvader en het verlies
+van 't geen waarop u hebt gerekend,--ik weet het Helmond, slechts in
+den laatsten tijd,--keer tot uw eigen eenvoudigheid terug. God zal
+u steunen; ik ben er zeker van."
+
+Helmond waant zich eensklaps zeer sterk.--Wat wil men toch? Is hij
+met _haar_ geen millionair? Zijn er geen rijke vrienden die met de
+duizenden spelen als kinderen met knikkers? Men schijnt zeer veel
+te babbelen over hem en de zijnen.--Ja, zijn oogen werden vochtig
+toen de brave vrouw hem daareven die krakende blauwe papieren
+in de hand wilde drukken. Groote God! was het dan zóóver met hem
+gekomen, dat een arme weduwe die hij sinds jaren onderhield, hem in
+stilte haar bijeengegaarden schat als een aalmoes kwam in de hand
+stoppen!--Edele ziel, of hij niet gevoelig is voor zooveel goedheid? O
+hij zou u omhelzen willen; hij zou schreien kunnen aan uw moederlijke
+borst. Maar, als hij bekende? Op wie zou de vloek komen? Op haar, o
+God, op Eva, zijn dierbare vrouw!--Weg, weg dan met alle zwakheid. Men
+liegt! Wie is er die geen schulden heeft? Maar de schulden _hier_,
+zullen betaald worden; dat is genoeg. Blijf krachtig Helmond, nú
+vooral.--_Ellendeling!_
+
+--Wie heeft hem dat woord zoo onverwacht in 't oor geblazen? Helmond
+beefde. Maar dat duurde slechts een oogenblik.
+
+Nu zegt hij zeer ernstig terwijl hij mevrouw Van Hakes hand aan zijn
+lippen drukt:
+
+"De menschen zijn zeer belangstellend; maar niet allen op uwe wijze. Ik
+ben u dankbaar trouwe vriendin; maar.... uw vermoeden is ongegrond. Ik
+ben.... ik heb.... Wordt daar aan de deur geklopt?"
+
+Mevrouw Van Hake ging naar de deur en opende die. Neen er was niemand.
+
+"Men spreekt onwaarheid!" herneemt Helmond op zonderling geheimzinnigen
+toon: "Ik heb 't u vroeger al gezegd: wij hebben een bron van
+inkomsten.... Zij, ja _zij_.... Niet ik...." Hij ziet haar zeer strak
+in de oogen: "En als hij sterft, dan.... ja!"--Ellendeling! klinkt
+liet weder, doch alleen voor hem verstaanbaar. En zich haastig
+afwendend zegt Helmond, dat hij nu naar huis moet. 't Was reeds zeven
+geslagen. Eva zal wachten en verlangen; ja, zij zal _zeer_ verlangen.
+
+Mevrouw Van Hake staarde nog met bezorgden blik in de richting der
+deur, toen de dokter haar reeds verlaten had.
+
+
+
+Ja, de uren duurden Eva vreeselijk lang. Ze wist niet dat de zieke,
+waarheen August zich zoo ijlings had moeten begeven, de generaal
+was, ofschoon ze wél weet dat hij ziek is. Sinds haar verjaardag
+werd de naam van "dat heer" op haar uitdrukkelijk verlangen--neen,
+op haar dringend verzoek, niet meer genoemd. Ze denkt niet aan hem;
+'t is haar de moeite niet waard.
+
+Maar aan haar besten August denkt ze. Sedert zij straks naar beneden
+ging, moest zij--na dien curieusen droom--den _heelen tijd_ aan hem
+denken. Zij heeft somwijlen een gevoel alsof het mooie plafond op haar
+zal neerkomen als het bovendeksel van een kist. Aan haar toestand mag
+ze het toeschrijven dat ze zulke nare droomen heeft. Straks had ze
+ook erg voorover gezeten terwijl ze sliep.--'t Was een mooie scène:
+Onze Lieve Heer boven een _bal masqué_! Hoe komt men aan zulke zotte
+profane droomen? En de hand, die den Elfenkoning zoo onbarmhartig
+wegnam, wat was die hand onbegrijpelijk groot, en toch precies een
+gewone hand; ja zelfs, in den vorm, was het de hand van papa....--Papa
+heeft haar gisteren zeer zonderling ontvangen, en gezegd.... Nu
+ja, maar papa is geen evangelie. Papa is onaangenaam, en Louise is
+een malle zottin. Als Eva dan zelve uit goedhartigheid bijna al de
+heerlijke overblijfsels van zoo'n feest naar haar ouders huis brengt,
+dan is het onaardig dat men iemand tot dank met allerlei onnoodige
+predikatiën verveelt, en halsstarrig weigeren blijft om van al die
+onbekende heerlijkheden iets te gebruiken.--Bah! wat gaat het _haar_
+aan; maar verwijtingen uit jaloezie, uit....
+
+--_Als het waar_ was! Maar het is _niet_ waar. Men kan mij toch niet
+opdringen dat wit zwart is....--Zwart!--Waarom heb ik een zwarte
+japon aan vandaag? 't Is een doodsche kleur. Ik wil niet in 't zwart
+zijn als Helmond thuiskomt. De rose barège ziet hij zoo graag. Ja,
+en dan zal ik hem vragen ....
+
+Er wordt geklopt. Eva ontving weder een briefje.
+
+Onder het lezen ervan betrok haar gelaat. Mevrouw Helmond werd
+beleefdelijk verzocht om de familie-papieren der graven Van Armeloo,
+"die zij zich had toegeëigend", nog dezen avond terug te zenden,
+zullende anders de zaak in handen van den kantonrechter worden
+gesteld.... Het briefje was met een _K_ onderteekend.
+
+Dat waren _de_ laatste krachtelooze sprongen van een geketend monster.
+
+Van uur tot uur was Ronner-Kartenglimp er sedert dien avond op
+bedacht geweest om zich te wreken. De zoete prooi was hem ontgaan,
+helaas door eigen schuld!--Waarom is men toch altijd onvoorzichtig
+wanneer een doel, waar de wereld niet mee van noode heeft, moet
+bereikt worden, al zal men ook dagen en weken lang zijn plan hebben
+gewikt en gewogen? Was het geen verregaande roekeloosheid, om haar
+op den avond van het feest in dien koepel te lokken? Neen, dronken
+van genot en glorie, zoo heeft hij berekend, zal ze het willigst den
+prijs betalen voor de grootste eer en de schitterendste toekomst. Ha,
+die schoone vrouw! Ha!! Maar alles is voorbij. De begoocheling is nu
+verdwenen. Inplaats van de zaligste genietingen, waren zeer benauwde
+oogenblikken het loon geworden voor al zijn moeite tot het spannen
+van een "zekeren strik", en het oefenen van een geduld, waartoe hij
+vroeger onmachtig zou geweest zijn, maar nu, door zijn vurige "liefde"
+instaat was gesteld.
+
+--En nu wát wil de "blancbec" die hier ter kwader ure uit Indië
+kwam overwaaien? Ronner heeft het wèl verstaan: die melkmuil
+zal zijn instructiën vragen. En dan....? Maar tot zóólang kan
+niemand hem deren.--Hij beval hem van die ontmoeting in den koepel
+te zwijgen.--Nu, dat zou hij doen; 't mocht toch maar ten zijnen
+nadeele worden uitgelegd. 't Was een charade; welzeker, een charade;
+haha!--Maar die dwang om zich ziek te houden, of althans zich nergens
+te vertoonen? Wat vermeet zich die kwajongen, die indringer; om een
+_majoor_ daartoe te durven dwingen! Op dat oogenblik in den koepel,
+en later hier op zijn eigen kamer, was hij te zeer onder den indruk
+van die teleurstelling om zich te kunnen toonen; welzeker! Maar nu,
+voor den d.... als hij nú hier was, hij zou hem een anderen toon
+leeren aanslaan; hij zou hem, ha! een degen door 't karkas jagen,
+en dan uitlachen om al zijn heldenmoed!--Nochtans, dewijl kalmte voor
+zijn gestel hoogstnoodzakelijk is, heeft Ronner toch besloten om zich
+in den eersten tijd bedaard te houden. Waartoe noodelooze opspraak
+te verwekken? Aan Kippelaan en een paar andere bekenden, die hem een
+bezoek brachten, heeft hij wel bemerkt dat er niets van die scène
+is uitgelekt. Den tijd, dien hij nu beschikbaar heeft, kan hij niet
+beter gebruiken dan zich te vermaken met het schrijven van eenige
+briefjes; ze zullen dan toch bewerken dat dien edelen braven dokter,
+aan de zij van dat prachtige vrouwtje, het angstzweet zal uitbreken,
+en dat die weerspannige zelve in 't eind.... hahihaha!
+
+Op dit oogenblik verlangde Ronner naar iemand dien hij inderdaad
+veracht, ofschoon die persoon hem--onbewust--reeds dikwijls een
+dienst heeft bewezen.--En zie, nu men hem hebben wilde, nu kwam
+hij niet. Ronner wil weten hoe de zaken staan; welke uitdrukking
+er zich op Helmonds gelaat teekende toen Kippelaan hem dat briefje
+overhandigde. Hij wil weten hoe het met dien ouden generaal is; of
+de notaris er reeds een testament heeft gemaakt; hij wil weten of de
+jonge doktersvrouw.... Ha! wat gloeit hem weer eensklaps het hoofd;
+hij wil weten of zij nu, ja nú thuis is.... _alleen_. Wat raakt het
+hem of hij zijn woord aan dien jongen gaf. Zal een gepensioneerd majoor
+zich laten ringelooren  door zulk een individu; door een.... die hem de
+epaulet.... Stil, dat weet niemand; dat raakt niemand.--O! indien hij
+bij die vrouw nog herstellen kon wat hij bedierf. Hij zal haar zeggen
+dat hij al de schulden van haar man wil vereffenen; dat hij haar voor
+die gewaande vrouweneer de hoogste eer zal doen geworden.--Zou hij
+lafhartig zijn en op 't bevel van dien kwajongen nog langer arrest
+houden! Hardenborg is toch 's-avonds niet in de stad en niemand weet
+van dat,--uit overspanning, maar al te gewillig aanvaard arrest.
+
+--Voort, het brandt hem vanbinnen. Voort!
+
+Terwijl de avond viel was de mist van lieverlede verdwenen. 't Was
+guur weer geworden, zeer guur. De Romphuizer straten verkeerden zoo
+goed als in volslagen duisternis, want men verwachtte over een half
+uur--volgens den almanak--de maan.
+
+En, in den omtrek van het groote doktershuis zwierf onbespied een
+zwarte gedaante rond.
+
+--'t Is wel zeker dat ze zich daarbeneden, in die zijkamer, moet
+bevinden, denkt hij, terwijl hij onder de boomen van het marktplein
+staande, naar een venster tuurt, waarvan de blinden nog niet vast zijn
+gesloten, zoodat er in 't midden een groote lichtstreep naar buiten
+glanst.--Is ze daar? Alleen?--Ronner doet een paar schreden terzij, en,
+schrikt dan geweldig. Onwillekeurig had hij de hand tegen den killen
+ijzeren slinger van een stadspomp gestooten.--'t Is niet goed voor
+zijn gestel zoo alleen in 't duister. Men kon schrikken; er zou iets
+kunnen gebeuren. Maar als zij dan dáár alleen is! Immers die brave
+man zal wel weer naar _De Zonsberg_ zijn,--haha, nu het er op aankomt!
+
+--Ja, als zij dan daar werkelijk geheel alleen was....
+
+Ronner staat nu voor het raam, en houdt de hand boven de oogen.--Hij
+ziet haar door den kier. Zeker is zij alleen, want ze tuurt en staart
+voor zich uit. Wat is ze schoon, wat is ze betooverend schoon! Voort
+dan!
+
+Reeds heeft hij de stoep beklommen, en.... Wat hoort hij? Komt er een
+rijtuig van de Hoenderveldsche straatzijde? Ja, twee glimmende oogen
+grijnzen hem van verre aan: 't zijn de lantarens. Het rijtuig nadert
+naar deze zijde. Terug Ronner, wanneer het die Indiër ware. Terug!
+
+Zoo snel 't hem mogelijk is, spoedt hij zich de stoep weer af, en
+gaat den hoek van het huis om.--Toch moet hij zien of hij zich niet
+bedroog.--Het rijtuig houdt stil voor de stoep. Men schelt. Zie, hij
+wipt de wagentree af. Het schijnsel uit de opengaande deur verlicht
+voor een oogenblik zijn gelaat. Ja, hij is het. Vervloekt, hij is
+het! Zou die blancbec inderdaad bij haar....? Ja, ja, natuurlijk!
+
+--Ha! is _alle_ vrouwendeugd bedrog, dan is het _zeker_ de deugd van
+zulk een ijdel wezen! Ah zoo, ze heeft dan voortreffelijk haar rol
+in dien koepel gespeeld! Maar ha, nú zal ze het boeten, nú zal hij
+zich wreken op die allen tegelijk.--Spoed Ronner, ze zullen nu allen
+tezamen boeten. Voort!
+
+Ronner heeft zijn plan in hetzelfde oogenblik gevormd: Twee regels
+zal hij schrijven aan dien goedaardigen echtgenoot. Twee regels: "Ga
+naar huis en vind uw geliefde in de armen van een dapperen huichelaar!"
+
+Dát, en niets meer; maar 't zal genoeg zijn. Voor een paar kwartjes
+is Hannes de harddraver die aan den wal woont, zeker gemakkelijk te
+vinden om den dokter, binnen een kwartier--'t zij aan de apotheek
+waar hij moet geweest zijn, 't zij op _De Zonsberg_--het bericht in
+handen te spelen. Hannes kon zwijgen; Hannes is iemand op wien men
+vertrouwen kan. Ronner weet het bij ondervinding.
+
+Met het voornemen om dat briefje ter bespoediging maar even in
+Hannes' woning te schrijven, spoedt de majoor zich nu haastig naar
+den wal. Hannes woonde daar niet ver van de Hoenderveldsche Poort of
+brug, en zijn woning lag, evenals het oude doktershuis, een weinig
+in de diepte.
+
+Het kleine huisje is wel te vinden. Ronner kent het. Op den wal was
+het toch iets lichter dan onder de boomen op de markt. En, ofschoon
+de wind onaangenaam koud is en de duisternis hem weinig bevalt,
+Ronner heeft weldra het eind der straat bereikt.--Zoo, dezen hoek om;
+nu de glooiing op. Dit is de wal; rechts en links zijn boomen. Daar,
+in dat huisje, waar nog licht brandt, moet hij wezen.
+
+--Wat is dat?--Welk woest rumoer en getier nadert van gindsche
+zijde? Wat wil men? Heeft die luitenant hem gezocht misschien--op
+zijn kamers, bij Helmond, overal, en niet gevonden? Komt hij nu met
+een ganschen drom....?
+
+--Nee, stil; vrees is kinderachtig. 't Zijn vroolijke menschen. Hoor,
+zij zingen.--Ze maken muziek.--Maar toch, zij komen naar dezen
+kant. Dat volk is dikwijls dronken; men kan niet weten....! Als ze
+hem hier in de duisternis zoo alleen zien, dan zullen ze denken
+dat hij iets kwaads in 't zin had. Ze zouden hem in hun overmoed
+of dolle dronkenschap een onheil kunnen toebrengen. Hij wil hen uit
+den weg gaan. Als hij zich achter dien dikken lindeboom verschuilt,
+dan gaat de troep hem voorbij zonder hem te bemerken....
+
+Hij klemt zich vast aan den boom, want de walkant is glibberig
+nat.--Hoor, ze komen al nader. Hoor, ze zingen:
+
+
+            "Nooit geen nood,
+            Nooit geen nood.
+        Zoetelief trouw, tot in den dood."
+
+
+En de dansende stoet kwam al nader:
+
+
+            "Daar niet van,
+            Daar niet van,
+        Allevrouw pakt 'er eigen man.
+
+            "Nooit geen rouw,
+            Nooit geen rouw,
+        Alleman zoent z'n eigen vrouw."
+
+
+Ze komen al nader. Ze zullen hem zien; en als ze hem zien, hier achter
+dien boom, dan zal men nog eerder denken dat hij iets kwaads in 't
+zin had. Maar toch, hij durft niet zoo eensklaps van achter den boom
+te voorschijn komen.
+
+En al dichterbij klinkt het:
+
+
+            "Nooit geen nood,
+            Nooit geen nood,
+        Werken trouw voor 't daaglijksch brood.
+
+            "Hop hop hop,
+            Hop hop hop,
+        Schelmen trappen ze op den kop;
+        Schelmen smijten ze uit de deur;
+            Albeneur,
+            Albeneur!"
+
+
+De stoet, is op een paar schreden afstands, den boom genaderd. De
+majoor Ronner trilt over al zijn leden. Hij duikt een weinig naar
+omlaag. Maar zie, een vurige tong vloog op hem af. Een vreeselijke
+knal dreunde hem in 't oor; en....
+
+--O God wat is dat! Wat kreet heeft zich daar met het pistoolschot van
+Careltje, en een blij hoezee der bruiloftsgasten vermengd? Wat plofte
+daar van den tamelijk steilen wal in de nauwe half droge gracht? Wat
+zou het wezen?
+
+"Kom, niemendal; een dood stuk hout," riep er een.
+
+"Wat raakt het ons!" zei een ander. En opdat de feestvreugde niet zou
+verstoord worden, blaast Peter luider en scheller op de klarinet, en
+roert Dirk de harmonica nog sterker, en op een paar enkelen na die hier
+'t ergste vreezen, trekt de feeststoet verder, weer zingend met klem:
+
+
+            "Hop hop hop,
+            Hop hop hop,
+        Schelmen trappen ze op den kop."
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+ACHT EN DERTIGSTE HOOFDSTUK
+
+
+'t Verwonderde Eva dat de jonge Hardenborg, nadat hij over Helmonds
+afwezigheid zijn leedwezen had te kennen gegeven, zoo afgemeten
+was. Met geen enkel woord herdenkt hij de partij, die toch waarlijk
+niet voor het feest op _De Poel_ heeft ondergedaan.--Maar, hoe kon
+ze 't een oogenblik vergeten: 't zou niet kiesch zijn indien hij
+ervan sprak. Immers hij was Helmond in die nare oogenblikken te hulp
+gekomen. Doch waartoe? Zou het inderdaad niet delicater geweest zijn
+wanneer hij buiten den koepel was gebleven? En dan, hoe kwam hij zoo
+toevallig achter in den tuin? Had hij haar misschien bespied toen
+zij zich voortspoedde? Heeft hij haar van ontrouw durven verdenken....?
+
+--Weg, weg met die dwaze gedachten! Zij weet wel beter. Helmond
+heeft haar meermalen gezegd dat Archibald Hardenborg een brave edele
+jongen was.
+
+--Voorzeker, hij heeft op dien avond de waarheid gegist. Hij kende
+dien Kartenglimp. Later werkte hij er krachtig toe mee, om dien
+vreeselijken man niet slechts uit hun huis te verwijderen, maar
+ook om te zorgen dat hij haar goeden naam niet door leugenachtige
+uitstrooisels in gevaar bracht.
+
+--'t Was kiesch van Hardenborg dat hij niet van den feestavond
+sprak.--Maar nu.... zou ze hem eens om raad vragen! Zal ze hem den
+inhoud van dat pas ontvangen briefje meedeelen? Onder den indruk ervan
+is ze zelve minder spraakzaam; ze gevoelt het.--'t Zal haar misschien
+een goed denkbeeld geven, en tegelijk het gesprek beter doen vlotten:
+
+"Ik wil het u niet verbergen luitenant.... daareven kreeg ik...."--Neen
+neen! toch niet, ze spreekt er niet van: "Ik kreeg...."
+
+"Slechte tijding misschien van _De Zonsberg_ mevrouw?"
+
+--'t Is ook waar, Kaatje is haar, weinige oogenblikken voor Hardenborgs
+komst, met een bedenkelijk gezicht komen vertellen dat de generaal,
+volgens Bus, er slecht aan toe was.
+
+"Ja, ja juist, _heel_ slechte tijding;" zegt Eva snel.
+
+"Toch niet reeds....?"
+
+Eva wist niet hoe het kwam; maar toen hij haar aanzag met een gelaat,
+waarop zooveel vraagteekens geschreven stonden, toen kon ze 't niet
+laten om reeds als _zeker_ te stellen 'tgeen toch zeer wel _mogelijk_
+was. Ze vond er een zonderling genoegen in om al vast eens te toonen
+"hoe ontzettend diep dat verlies haar zou schokken...."
+
+"De generaal overleden?" zegt Archibald, en de gewoonlijk zoo vroolijke
+uitdrukking van zijn prettig gelaat is nu geheel verdwenen.
+
+--Eva kon 't niet helpen. Zij heeft letterlijk geen tijd gehad om een
+reserve te maken. Ofschoon ze slechts door een gelaatsuitdrukking het
+antwoord heeft gegeven, het speet haar nu reeds dat ze een onwaarheid
+sprak. En--Maar nee, ze kon niet zoo aanstonds terug.
+
+"Die fiksche oude man!" zegt Hardenborg: "Helmond zal zeer bedroefd
+zijn. Hij hield veel van den generaal."
+
+"O ja.... tenminste...." zegt Eva. En dan; ze wil nu toch zeggen dat
+de luitenant haar verkeerd heeft begrepen. 't Is te dwaas dat zij "den
+ridder van _De Zonsberg_ reeds van zijn aardsche schatten losmaakte,
+terwijl hij misschien nog bestemd was om als een tweede Harpagon
+op het wereldtooneel te schitteren". Ze wil hem zeggen bovendien,
+dat Helmond noch zij, veel reden zouden hebben om zich een mogelijk
+overlijden van den generaal bijzonder aan te trekken.
+
+--Wanneer de luitenant soms door infame praatjes in de meening was
+gebracht, dat men op een erfenis van Helmonds "edelen pleegvader"
+hoopte, dan kon ze hem verzekeren dat dit een allerliefst misverstand
+was. Men achtte het beneden zich om aan zoo iets te denken, en gevoelde
+zich veel te hoog, en van te edele afkomst, om nog op een handvol
+goud te speculeeren terwijl men, door zelf fortuin te bezitten,
+dat armzalig gepotte geld gelukkig niet noodig had. Zij wil....
+
+Doch zie, daar wordt de deur geopend.--Is het Helmond wel die
+binnentreedt? Eva schrikt. Wat ziet hij bleek. Wat staan zijn oogen
+strak. Misschien is hij naar _De Zonsberg_ geweest, en....
+
+Snel vliegt zij haar August tegemoet, en omhelst en kust hem alsof
+er geen vreemde bij was.
+
+Archibald is mede getroffen door Helmonds voorkomen. Hij steekt hem
+de hand toe en zegt:
+
+"Mijn beste Helmond, ik kan me je smart begrijpen. 't Is hard den
+ouden boom te zien vallen wanneer men als kind onder zijn lommer
+mocht spelen, 't Zal je een droom zijn. Men wist ternauwernood dat
+hij ernstig ziek was: en--nu al _dood_!"
+
+'t Was Helmond alsof een ijzeren vuist hem inwendig samenwrong.
+
+Roerloos stond hij daar en zag den luitenant aan met een blik, waaruit
+deze echter niet las dan een poging om zijn felle smart te bedwingen.
+
+"_Dood!_ Wie meen je? Wat? _Wie_ is dood?"
+
+Eva, hevig ontsteld, bekent met een schaamteblos dat er een misverstand
+is. Mijnheer Hardenborg heeft zeker straks uit haar woorden of houding
+opgemaakt dat de generaal reeds overleden zou zijn. Eva weet niet
+meer wat zij gezegd heeft; maar juist had ze den luitenant beter
+willen inlichten, toen Helmond is binnengekomen. Het spijt haar dat
+zij onwillekeurig mijnheer Hardenborg in een dwaling en Helmond aan
+'t schrikken heeft gebracht. Maar Helmond zelf zou het immers beter
+weten, want, zij kan het hem aanzien dat hij--al te goedaardig--er weer
+is heen geweest, en er waarschijnlijk zeer onaangename oogenblikken
+heeft doorgebracht.
+
+--En ja, Helmond wist het beter.... Althans....? Maar hij moet zich
+nu goedhouden. Ofschoon hij bij 't binnentreden niet op zulk een
+nieuwen schok was voorbereid, hij zal de kracht niet missen om zijn
+gewone kalmte ook nu te bewaren.--Schokken zijn voor Eva in hare
+omstandigheden hoogstgevaarlijk. Zij heeft een teeder gestel.
+
+"Ja, ik schrok ervan Eva; maar gelukkig, ik wist het
+beter.... tenminste....!" En dan, alsof hij zich aan een sombere
+droomerij, waarin hij opnieuw dreigt te vervallen, ontrukken wil:
+"Hoe gaat het op _De Poel_, en--op _Brouwerscate_?"
+
+Archibald zou er bijna toe gekomen zijn om, naar aanleiding van
+die laatste vraag, weer op wat vroolijker toon te beginnen; maar,
+Helmonds krachtige poging om zich goed te houden ontging hem niet.
+
+Er zijn oogenblikken dat een vroolijke toon klinkt als hondengejank te
+midden van een plechtig adagio. Er zullen er altijd zijn die _lachen_,
+maar wie gevoel voor muziek heeft dien snijdt het door de ziel.
+
+Hardenborg herinnert zich nu het doel van zijn komst, en, dewijl hij
+bovendien vernam dat men nog dineeren moest, zou het zeer onbescheiden
+zijn geweest indien hij de echtgenooten langer bleef ophouden.
+
+Met de beste wenschen neemt Archibald afscheid. Alvorens echter de
+kamer te verlaten--hij rekent erop dat Helmond hem zal uitgeleide
+doen--moet hij, tegen zijn zin, de schoone Eva nog een oogenblik tot
+raadsman dienen. Zij zegt hem, dat hij immers wel gaarne zal toestemmen
+dat Helmond zich zelven en ook háár kwaad doet, met zich den loop der
+wereldsche zaken zoo aan te trekken. Hardenborg moet beloven, vast
+beloven, dat hij haar lieven man dikwijls zal komen opzoeken. Men
+kon dan meteen eens over een plannetje spreken, dat ze--als alles
+wèl blijft--gevormd heeft; namelijk, om samen dezen winter partij
+te maken en wekelijks naar Briesborg te gaan als er comedie zou
+zijn. Ze heeft dezen morgen juist in het Romphuizer blaadje gezien,
+dat de troep die er speelde door _aanwinst_ van een nieuw acteur en
+actrice zoo bijzonder zal voldoen.
+
+"Niewaar luitenant," besluit Eva: "een dokter die later uit ambitie
+maar dokteren blijft, ofschoon hij er niet tegen kan--nee, wie zich
+alles zoo aantrekt _kan_ er niet tegen--die dokter moet een contrepoids
+in afleiding zoeken?"
+
+"Wel mogelijk mevrouw;" zegt Archibald: "Maar over dit alles later;
+ik mag u niet ophouden. Bonsoir!" En, met een buiging verlaat hij
+de kamer.
+
+Archibald vond Eva lang zoo schoon niet als bij vroegere
+gelegenheden. Maar, hij verkeert onder een indruk. Nu zal hij zekerheid
+krijgen en zich verruimen meteen:
+
+"Nee nee, eventjes moet je met me in je spreekkamer, mijn brave
+reparateur. Noodzakelijk!"
+
+Helmond volgt. 't Bevreemdt hem niet dat Hardenborg hem iets te
+zeggen heeft. Hij zou zich op dit oogenblik over niets hebben
+verwonderd. Wanneer men hem gezegd had dat hij niet bestond, en
+dat de heele wereld een _niets_ was, hij zou het niet vreemd hebben
+gevonden. Já, de heele wereld een ledig _niets_!
+
+Zie, nu luistert hij toch. Ja zelfs aandachtig. Wat is dat? Fonkelen
+zijn oogen van blijde verrukking; glinstert daar een traan....
+
+"Dat is nu alles wat ik je te zeggen heb," besluit Archibald:
+"Of de som wat grooter of kleiner is, mijn beste vrind, dat doet
+er niet toe. Grootpapa Fontayn heeft indertijd zulke goede zaakjes
+gemaakt, dat men op een enkel briefje van duizend gulden niet
+behoeft te zien. Komaan Helmond, bedenk je geen oogenblik: als ik
+raak heb geslagen dan zal het zoo zijn, en beschouw dan de geheele
+geschiedenis als een herhaalde dankzegging van iemand die blij is dat
+ie nog leeft.--O wat zou mijn engel hebben aangevangen in de wijde
+wereld zonder haar dierbaren luitenant op nonactief!"
+
+Nu 't pak hem van 't hart is ademt Hardenborg weer ruimer.--Had hij
+vroeger zoo iets kunnen vermoeden, goede hemel, hij zou in overleg met
+le bon papa al lang die narigheid uit de wereld hebben geholpen. Maar
+eerst sedert gisteren vernam hij van alle zijden dat de arme vriend
+zoo rondom in de schuld zat. Begrepen! Het teleurgestelde monster,
+dat de zwakke zij der schoone vrouw, ter bereiking van zijn lage
+oogmerk, heeft weten te streelen, nam _toch_ zijn wraak.
+
+--Ha, begrijpt de laffe domoor dan niet dat Archibald Hardenborg
+terstond heeft doorzien van wien het ongeteekend schrijven kwam,
+'twelk men bij de familie Narwal, als waarschuwing tegen den "tot over
+de ooren in de schuld stekenden Helmond", had ontvangen? Moest hij zóó
+woord houden die zwarte blanke, en inweerwil van de ontvangen krasse
+waarschuwing!--'t Besluit was aanstonds in stilte genomen: Als papa zou
+toestemmen, dan reed hij invliegende vaart naar den vriend, om hem, zoo
+'t noodig mocht zijn, carte blanche te geven; en vervolgens naar dien
+"talentvollen acteur" om hem nóg eens te zeggen--maar onbeschrijfelijk
+kort--wáár 't op stond tusschen hem en den tweeden luitenant.
+
+En nu, 't is jammer, _jammer_ dat de fielt geen onwaarheid heeft
+geschreven. De arme Helmond! Maar Goddank, Goddank! dat hij em helpen
+kan.--Archibald krijgt het warm, zeer warm. Hij voelt zich de hand
+vatten, die drukken met vuur, en.... Neen, woorden verneemt hij
+niet. Dat is pijnlijk, verdord! Dat is.... Hij zou geen "schouder
+geweer!" kunnen roepen als 't noodig was.
+
+"Ben je gek Helmond; je drukt me die hand veel te hard. Weet je wat: je
+stopt dus, met wat wissels op onzen Amsterdamschen kassier, de scheuren
+maar heelemaal toe. Met dominees en dokters daar kun je zoo van die
+grappen mee hebben, zei le bon papa: die beste vrinden repareeren je
+van binnen en van buiten zoo goed als voor niemendal.--Kom, ben je
+gek vent; je trekt me de hand uit het lid."
+
+"Archibald, ik ben op dit oogenblik niet instaat...."
+
+"Nee dat hoeft ook volstrekt niet."
+
+"Hardenborg, ik _mag_ en _kan_...."
+
+"_Mogen_ daar denken we niet aan, _kunnen_ da's iets anders; maar om
+'t je wat gemakkelijk te maken, heeft papa alvast een stuk of wat
+van die dingen meegegeven. Zieje, hier. Jij vult van de blanco's de
+cijfers maar in, enz. enz. Aan de achterzij je naam. Nu dat is toch
+zoo'n heksenwerk niet. Tot weerziens; adieu!"
+
+Toen Helmond opzag was hij alleen. De voordeur hoorde hij dichtslaan;
+en, een rijtuig ratelde langs het marktplein voort.
+
+--Heeft hij 't gedroomd!? Toont hem weer een grijnzende sater een
+schotel vol goud? Neen, hier, hier liggen ze.... de bewijzen. Zie
+maar. Hahaha, hahaha!!--Stil, dat lachen klinkt akelig; 't doet hem
+pijn, ja pijn, pijn overal! Maar toch, hij zou nog eens kunnen lachen.
+
+"O God, ik dank u! mijn naam; mijn kind! mijn Eva!"
+
+--Eva,--stil, zij mag niets weten. Als zij 't wist.... en als zij 't
+niet wist.... en als de wind tegen den molen blaast dan jagen de wieken
+elkander als krankzinnigen na, en die vermolmd zijn breken af, en slaan
+neer en verpletteren het huis met alles wat daarin is.--Waar dacht ik
+aan?--Ja, ik ben ziek; ik heb koorts. Maar met een vasten wil kan men
+zich zelf beheerschen. Goddank ik mag weer vrijer ademen. Goddank! nu
+zal alles vereffend worden, en dan.... Wees kalm Helmond; verontrust
+nu je zelf en Eva niet. Zie wat te eten. Zij roept je. Hoor:
+
+"Er is gediend August, kom!"
+
+--Krachtig dan, krachtig!
+
+
+
+Eva zag wel dat August niet heel fiksch was; dat hij bijna niets
+gebruikte, en dat er gedurig een vreemde uitdrukking op zijn gelaat
+kwam, nu eens alsof hij lachte, en dan weer alsof hem de somberste
+denkbeelden door het brein spookten.
+
+--De goede Helmond is al te gevoelig voor een man, denkt Eva: Hij
+gaat er _vreeselijk_ onder gebukt dat die oude heer 't commando gaat
+neerleggen. Enfin, God heeft de wereld geschapen, en den mensch zooals
+hij is. Maar deze beste overgevoelige mensch werd door _mijn_ toedoen
+toch zeker nog meer van streek gebracht dan hij 't reeds was. Die
+voorbarige condoléance van Hardenborg trof hem geweldig. Ja 't was
+_mijn_ schuld. Misschien kalmeer ik dien goeden man nog het best
+door mij voor 't oogenblik maar over mijn grieven heen te zetten;
+'t zal hem hinderen dat ik in 't geheel niet naar dien "dierbaren
+pleegvader" vraag. Welnu dan:
+
+"Was het zoo heel erg met.... den generaal, August?"
+
+"Erg, ja Eva, ja. Maar spreek er niet van. Als ik niet beter wist,
+dan zou ik zeggen dat hij dáár zat, dáár naast je. Ik weet het wel
+beter, maar...." Helmond ziet weer voor zich neer. Hij wist niet
+wat hij zeggen wilde. Hij weet gedurende een paar oogenblikken zelfs
+niet recht waar hij zich bevindt, en wie het is die daar zit.--O ja,
+nu weet hij 't weer, dat is zijn dierbare vrouw, die miskend werd en
+gescholden door een pleegvader, wiens laatste woorden een vervloeking
+zijn geweest over 't hoofd van een pleegkind dat hem altijd eerde
+en liefhad.--_Ellendeling!_
+
+--Wat kijkt hij weer akelig strak, en wat is bij toch bleek; denkt Eva.
+
+Opstaande komt ze hem terzij; zoent hem op het voorhoofd, en zegt
+dan vleiend:
+
+"Moet men zich dat zóó _vreeselijk_ aantrekken! Hou je dan waarlijk
+meer van dien zieke, dan van je Eva, mijn beste man?"
+
+"Nee mijn liefste, zekerlijk niet!" zegt Helmond op kalmen toon.--O,
+die zoete omhelzing deed hem zoo goed. Hij herinnert zich nu weder
+dat hij in hare tegenwoordigheid onder alle omstandigheden kalm moet
+blijven. Eva mag niet vermoeden wat er omgaat in zijn binnenste; welke
+spooksels hem vervolgen, en wat ze hem gedurig al grijnzend toeroepen.
+
+"Dan willen we ons maar altijd vaster aaneensluiten mijn August, en wat
+ons dan ook ontvalle niewaar, twee en één en nog eentje blijven één,
+en voor elkander genoeg.--Maar nu, op mijn beurt ga _ik_ nu eens voor
+dokter spelen. Je bent zenuwachtig en erg vermoeid, en daarom heb je
+weinig gegeten. Als je nu langer opblijft, dan zul je ziek worden,
+en dat wou ik om geen tien generaa.... ik meen voor geen geld van de
+wereld. Kom mijn beste; zie me nu eens even wat vroolijker aan.--Zóó
+ja,--dat gaat nog al. Zwaarmutserij daar doen we niet meer aan; is
+'t wel mijn lieve August?--Hé, wat komt daar uit dien zak gluren?
+
+Het hoofd terzij houdend, en het papier uit den borstzak van zijn jas
+een weinig naar boven schuivend, leest ze luide het gedeelte van den
+wissel, 't welk nu te voorschijn is gekomen; en dan, dreigend met
+den vinger:
+
+"Ondeugd! Evertje Zwaarmuts!! Nu moet het er één weer wagen om me
+met zotte babbelpraatjes aan boord te komen! Over jou, over mijn
+royalen man!--Kom, van avond geen vertoogjes meer! Gauw tot rust
+komen mijn lieve; en morgen dan hooren we dat die generaal weer voor
+zes jaren geteekend heeft. Want--onkruid vergaat niet;" voegt ze
+er onhoorbaar bij. En weder luide: "En dan ben jij een heel ander,
+een uitgerust kereltje; en dan heb ik je een heeleboel te vertellen;
+van iets fataals dat me van avond letterlijk een oogenblik van streek
+bracht, maar dat we vinden zullen, ook in 't belang van ons schatje,
+al moet het wezen á force d'argent. Nee nee, geen muizenesten meer! We
+bepalen dan, bij een helder zonneschijntje, den dag waarop we onze
+equipage gaan halen--met den trein er naar toe, welzeker--en spreken
+te Briesborg meteen over de plaatsen in de comedie;--natuurlijk als
+mijnheer Alexander V. B. weer inhuurt, natuurlijk!"
+
+'t Was Helmond bij den woordenstroom van Eva alsof er op zijn
+gloeiend voorhoofd heete droppelen vielen. Hij weet niet wat hij
+gehoord heeft....--O ja: _ons schatje_, heeft ze gezegd. Ha! ons
+schatje! Groote God, is hij toch niet zalig in dezen stond! Zijn
+gansche wereld van liefde en heil rust aan zijn hart. Eva streelt
+hem de wang; zij zoent hem op dat moede hoofd; zij dringt hem om nu
+te gaan slapen; over niets zal ze meer spreken; geen muisje zal zich
+bewegen in huis; en, zacht den eersten regel van een wiegelied zingend,
+dwingt ze hem op te staan terwijl ze alvast met haar fijne vingers
+hem den halsboord losknoopt, want, ze meent te hebben bespeurd dat
+de drukking ervan hem zooeven benauwde.
+
+
+
+
+
+
+
+NEGEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Buiten sloeg de torenklok acht.
+
+Ofschoon gestadig ten prooi aan de akeligste droomen, heeft Helmond
+bijna een kwartier geslapen.
+
+Nu komt hij eensklaps overeind in zijn leger, opent ijlings de
+ledikantgordijnen, en staart naar het donker onder Eva's prachtige
+linnenkast. Ja zie maar, daar steekt een voet onder uit; daar ligt
+de kerel; hij houdt zich schuil; hij heeft zich daar verborgen om
+hem zoo aanstonds wanneer hij weer slapen zal, te overrompelen.
+
+"Wie is daar! Wie!?"
+
+Er komt geen antwoord. Toch--daar wordt gezucht. Hoor, men gromt en
+zucht geweldig....
+
+"Wie, wie is daar, _wie_!?" roept Helmond weder. Met beide handen
+bedekt hij nu zijn gelaat.--Neen, daar was niemand. Het zuchten en
+grommen is het geraas van den wind in den schoorsteen.--Hij roept:
+
+"Eva!"
+
+Zij komt niet.--Eva zal nog beneden zijn.--Indien zij 'twist dat men
+hem zoekt; indien ze vermoeden kon dat men het huis omsingelt! Hoor
+maar, de sabels rinkelen;--men fluistert....
+
+--O God, als men Eva dan ook....
+
+Helmond is het bed uitgevlogen. In weinige seconden heeft hij zich
+aangekleed, gedurig starend naar het donker onder Eva's linnenkast.
+
+--Wat doet hij? Opstaan, waarom? Nu weet hij het weer. Hij moet naar
+_De Zonsberg_; geen oogenblik mag hij wachten; misschien heeft de
+oude man reeds een poeder gebruikt, en ligt hij zieltogend neer.--Aan
+Jacoba zal hij het zeggen. De lijder moet een tegengif hebben?--Spoed
+Helmond, eer het te laat is!
+
+IJlings, met het blakerlicht in de hand den corridor betredend,
+ontstelt de dokter hevig. Een lange gedaante trad de deur van zijn
+kamer uit. Is het een spookse?
+
+"Bus, ben jij het?"
+
+Bus, nog meer dan zijn meester ontsteld, slaat de oogen neer, en
+antwoordt met trillende stem: "Jawel dokter."
+
+Helmond keert tot zijn volle bewustzijn terug:
+
+"Wat dee je in mijn kamer?"
+
+De arme lange Bus geeft stotterend maar naar waarheid verslag van
+'tgeen hij er deed: Sinds den morgen na de partij bij mijnheer
+Debecque--toen hij dokters rok had schoongemaakt--heeft hij geen
+rustig uur meer gehad. Och de verzoeking was zoo groot geweest. In
+den linker-achterrokzak had hij zoo heel toevallig twee banknoten
+van honderd gulden in een couvert gevonden. Och en als men dan
+zooveel rijkdom ziet, en mevrouw dan zelve aan den kleermaker zegt
+dat het geld er niet op aankwam als de livrei maar mooi was; ja,
+als men dan een arme moeder en twee zusters zoo mager als palingen
+had, niewaar....? Och, maar God was zijn getuige hoe hij gestreden,
+en het niet gewaagd heeft om er een cent van uit te geven. Goddank,
+toen hij van morgen bij het trouwen van Huibert en Geurtje, dominee
+Hoogerberg zoo roerend hoorde zeggen: "Kinderen, vergeet uw eerste
+gelofte niet", toen--de arme Bus kon haast niet verder spreken--toen
+heeft hij zich voorgenomen om de briefjes stilletjes op dokters kamer
+neer te leggen, en zie, dat had hij nu naar waarheid gedaan.
+
+--Twee banknoten van honderd gulden!--Helmond weet wel dat hij
+droomt. 't Is een droom dat Bus daar voor hem staat; 't is een droom
+dat Archibald hem die wissels op Druter en Comp. heeft gegeven.
+
+....Neen toch niet, zie, de wissels steken nog hier in den jaszak.
+
+"Waar heb je dat geld dan gelaten Bus?"
+
+"'t Ligt op m'nheers schrijftafel."
+
+Helmond gaat haastig zijn kamer in: "Wacht daar."--
+
+--Ja zie, het is zoo; hier heeft hij de beide banknoten.
+
+Helmond begrijpt niet vanwaar dat geld kwam. Het allerminst denkt hij
+nu aan zijn brief aan Woudberg, waarop hij geen antwoord ontving,
+en waarvan, volgens den Romphuizer postdirecteur bezwaarlijk
+iets terecht zou komen. 't Was, volgens dien laatste, zeer wel
+mogelijk geweest dat dokters dienstbode op dien morgen een brief
+naar Amsterdam _gefrankeerd_ heeft, maar zeer zeker had zij er geen
+laten _aanteekenen_.
+
+Op dit oogenblik herinnert Helmond zich echter niets van dat
+alles. Zooals reeds meermalen in de laatste dagen had hij nu een
+grooten draaienden cirkel voor oogen; en in dien cirkel wierpen zich
+de negen cijfers; en slingerend vereenigden ze zich, en vormden, in
+'t ronde en lange, grillige figuren en onnoembare getallen, terwijl
+dan eensklaps dat alles tezamen smolt tot een bloedroode nul, een
+_niets_, sissend en sarrend als een uitdruilend vuurrad.
+
+Wàt zijn duizenden! Wat zijn tweehonderd gulden! Helmond weet het
+niet.--Maar hier die wissels, die duizenden, roepen ze hem niet toe:
+We zijn een aalmoes!?
+
+--Dwaze man! ijdele lichtzinnige vrouw!
+
+--Ha, wie durft _haar_ beschimpen? Niemand is schuldig dan hij. Hoor,
+hoor:
+
+"_Als een kind grijpt naar de vlam eener kaars, dan trekt men dat
+kind terug; denk daaraan, en heb haar lief._"--Wie heeft dat gezegd?
+
+Helmond schrikt achteruit.--Die het gezegd heeft, ligt hij daar
+niet te worstelen met den dood? Neen, dat is verbeelding. Maar toch,
+_als het te laat was_! Spoed dan, spoed!
+
+"Riept u dokter?" zegt Bus om den hoek der deur.
+
+Helmond ziet den man eenige oogenblikken met verwondering aan, en
+zegt dan snel:
+
+"Ja, je vliegt naar _De Arend_, en laat de vigilante inspannen. Binnen
+vijf minuten zal ik daar zijn; maar," hij ziet geheimzinnig rond:
+"aan niemand in huis er een woord van zeggen! Je begrijpt wel waarom:
+Ik moet naar _De Zonsberg_."
+
+Bus beschouwt zijn meester met bekommering. Hij deed zoo vreemd; hij
+sprak zoo gejaagd.--O, 't was zeker, ofschoon die oude generaal hem in
+den laatsten tijd niet best moest behandeld hebben, zijn edele natuur
+streed er toch mee dat hij nu waarschijnlijk ging afreizen. Ach ja,
+die brave dokter, wat was hij goed, geen enkel hard woord over dat
+geld komt er zelfs over zijn lippen.
+
+Lange Bus treedt zijn meester nu zeer nabij; vat zijn hand, en met
+een traan in de oogen zegt hij: "God zal je zegenen dokter, en je
+behouden wat je lief is. Zie, als de baas van de pannenfabriek me nou
+weer durft zeggen dat jij dokter, op het geld van den ouden generaal
+loert, dan, zoo waarachtig als ik Bus heet, dan sla ik hem met een
+van z'n eigen pannen de hersenpan in.--Ja ja dokter, ik vlieg!"
+
+
+
+'t Was Helmond gedurende eenige minuten alsof hij een zeereis maakte;
+hij voelde het slingeren van 't schip, en 't was hem alsof hij door
+het blinkend want, in een tintelend blauw staarde.--Hij weet niet
+meer hoe hij op dat denkbeeld kwam. Hoor! Wie zegt daar: "dat hij
+een bedelaar is, 't geraamte van een edel mensch!"
+
+--Neen, dat is gelogen. Een Helmond wordt geen bedelaar. Welke
+démon heeft hem er dan toegebracht om zijn hand voor een aalmoes te
+openen? Hoe kon hij zich zóó vergeten!
+
+In een oogenblik heeft Helmond, met tamelijk vaste hand, de wissels
+die hij van Hardenborg ontving in een groot couvert gedaan, en bij
+het adres: "Aan Archibald Hardenborg," de woorden gevoegd: "In dank
+terug van Helmond."
+
+Dan--ja, hij weet net nu weer.... dat schip!... Nu schrijft bij:
+
+
+    "Eva, ik heb je bedrogen: wij zijn arm! Een som van hoeveel
+    duizenden guldens, ik weet het niet, is mijn schuld. Toch
+    zijn wij rijk! Aan gene zij van den Oceaan zal mijn kracht
+    herleven.--Bij duizenden zal ik ze redden van de gele koorts,
+    al moest ik tienduizendmaal het slachtoffer ervan worden. Neen,
+    jij zult niet zingen in 't publiek; _alleen_ wil ik werken
+    en slaven en zwoegen, omdat ik niet langer zwak en ellendig
+    wil zijn. Maar jij Eva, je zult er het brood kneden, en het
+    bakken in den oven, en het maal bereiden. En dan zul jij,
+    voor mij alleen verstaanbaar, zingen: "Brengt Peter met
+    een kus aan jou...." Je kent het verder. En--dan vervloekt
+    hij mij niet meer. En in 't eind bevrachten wij datzelfde
+    schip, en zenden onzen jongen--je weet wel--naar die oude
+    schuldeischers, en naar den grijzen man die mij vervloekte,
+    en ze zullen zeggen: Hij was dood en is levend geworden,
+    _Nee_ hij was toch waarachtig geen zwak en ellendig man.
+
+    "Vaarwel! Je eeuwig liefhebbende:
+
+    August."
+
+
+--Wat is dat? Wie komen daar?
+
+Angstig ziet de arme koortslijder naar den donkersten hoek van het
+groote vertrek.--Bedriegt hij zich niet?.... Men is daar bezig met boer
+Dirksen te begraven. En zie, het lijk richt zich eensklaps overeind,
+en terwijl het hem verachtelijk aanziet, wijst het op hém--Nu zinkt
+het lijk achterover.--En daar, meer van nabij, daar ziet hij een
+doodsbleeke vrouw. Ja hij kent haar wel, 't is de vrouw van den
+kuiper Sturk. Zij slaapt--den eeuwigen slaap. Zie, ook zij richt
+zich op, en.... Neen, Goddank, Goddank! zij stapt van het leger
+af; zij lacht hem vriendelijk toe; zij groet hem nog met de hand
+en.... verdwijnt in de diepe duisternis.--Ja zie, daar roert alweder
+iets van verre.--Men schreeuwt--O God! aan _dien man_ heeft hij in een
+paar jaren niet gedacht.... dat is die oude pleegvader. Zie, men heeft
+zijn lichaam geopend; men onderzoekt zijn ingewanden; zie maar en al
+de koppen van Rembrandts Ontleedkundige Les ze staren hem aan alsof ze
+vragen.... "Ben jij de moordenaar....??"--"O mijn God!" roept Helmond
+als in doodsangst nog eens. Aan dien grijsaard heeft hij straks niet
+gedacht. Maar, ja, de kleine lamp met de groene kap brandde boven
+op den lessenaar in de apotheek; en toen.... toen is er een schot
+gevallen.--Maar, hij zal nog niet dood zijn. O als hij dood was! Neen
+_neen_, dat kan niet! Voort dan, voort, naar _De Zonsberg_!
+
+Een oogenblik later slaat Helmond de hand aan den deurknop. Hij zal
+zich uit zijn woning verwijderen zonder dat iemand het bemerkt. Eva
+zou hem weerhouden.--Maar, _hoe_ komt hij erheen? Ha, hij heeft immers
+een rijtuig besteld. Ja hij herinnert het zich: Bus was zooeven hier
+en.... Bus heeft hem tweehonderd gulden gegeven die hij verloren had;
+en dat geld....--O Goddank, dat hij het zich mede herinnert: _Donerie's
+monument_! Dat is de eenige smet; dat geld moet nog aangezuiverd,
+dat moet aanstonds worden afgedaan!
+
+Weinige oogenblikken later heeft Helmond zijn kamer verlaten.
+
+En 't was stil, doodelijk stil in huis.
+
+
+
+Eva zit in de Oranjezaal aan haar keurig bewerkte schrijftafel.
+
+Haar besluit was genomen: Zij schrijft:
+
+
+    "Aan den Weledelgestr. Heer Van Dubbe,
+    Kantonrechter alhier.
+
+    "Weledelgestr. Heer en Vriend!
+
+
+    "De majoor Kartenglimp vordert van mij familiepapieren terug,
+    vermoedelijk op grond dat hij zich eenige moeite gaf om die van
+    elders te doen komen. Een opvatting tegen mijn echtgenoot,
+    aangezien deze hem na het ongeval op onze partij, niet
+    _zelf_ mee naar huis bracht, 'twelk hem echter als gastheer
+    onmogelijk was, heeft den majoor een zoo hostile houding
+    doen aannemen.--Ik wensch daarin volstrekt geen verandering
+    te zien gebracht. Wie mijn echtgenoot beleedigt door hem
+    het eens geschonken vertrouwen te ontnemen--hij wordt mij
+    een _individu_!
+
+    "Intusschen wensch ik van UEdelgestr. te vernemen, of
+    ik geen recht heb om papieren, die mij inderdaad werden
+    _aangeboden_--zij het tegen een belooning--als mijn eigendom
+    te beschouwen.
+
+    "Het recht eener familie op haar familiepapieren kan _mijns_
+    inziens niet twijfelachtig zijn.
+
+    "Indien UEdelgestr. mij als rechter en als vriend het bezit
+    der genoemde papieren--liefst zonder openbaarmaking--wildet
+    waarborgen, het zou mij zeer aangenaam wezen. Mocht het
+    noodig zijn daarvoor kosten te maken, dan geef ik u gaarne
+    carte blanche. In de hoop dat gij u in deze zaak voor mij
+    partij zult willen stellen, noem ik mij, enz., enz...."
+
+
+--Goed zoo! denkt Eva met vergenoegden lach: Ik zal je bij de
+rechterlijke macht vóórkomen, monstermensch! En, mocht de zaak op
+den breeden weg moeten, welnu, mijn beste man draagt wissels van
+duizenden in den zak.
+
+En terwijl zij nu den brief sluit, zingt ze--eerst zeer zacht, maar
+al spoedig luider:
+
+
+        "Tra lálala!
+        Tra lálala!
+        Daar komt hij de graaf van Tourloyette,
+        Vite donc, chapeaux bas;
+        Vite donc, placez vous là;
+        Daar komt hij de graaf met zijn jeune eega!"
+
+
+--Chut, chut! schrikt Eva eensklaps van haar eigen zang. Die dwaze
+roulades mochten eens tot boven doordringen en den armen goeden August
+wakker maken. Stil, hij is zoo bedroefd; en, ondanks zich zelve zingt
+ze toch weder, doch nu binnensmonds:
+
+
+        "Tra lálala!
+        Tra lálala!
+        Daar komt hij de graaf van Tourloyette,
+        Vite donc, chapeaux bas;
+        Criez un vif hourah!
+        Daar komt hij de graaf met zijn jeune _Evá_."
+
+
+--Men zou zich kunnen laten inhalen. Ja, waarom niet!
+
+
+
+En Helmond sloop met ingehouden adem door het holle reeds donkere
+voorhuis; en hij hoorde.... haar zingen.
+
+--Ha! zij zingt.--Goed, zij zingt!
+
+
+
+Buiten was de wind koel. Ondanks zijn poging om de deur zeer zachtjes
+toe te trekken.... ontstelt Eva van een plotselingen slag.
+
+Maar, er was niets in het voorhuis. De wind zal een luik hebben
+dichtgeslagen.--Foei, hoe kon een onnoozele speling van den wind haar
+zoo doen ontstellen, foei!--En nu naar den lieven man!
+
+
+        "Tra lálala!
+        Tra lálala!
+        Daar komt hij de graaf van Tourloyette."
+
+
+Eva verdween in de donkere gang.
+
+
+
+Ternauwernood is Helmond buiten gekomen, of een naderend rumoer doet
+hem zijn haastigen tred verkorten.--Wie komen daar? Wat wil men van
+hem....? Neen, in de duisternis bemerkt men hem niet. Hoor:
+
+".... Ze zeggen dat ie al dood is; geweldig om zóó aan z'n eind
+te komen."
+
+"Ga jij naar Biermans, ik loop naar den kantonrechter."
+
+Een benauwde kreet ontsnapt er aan Helmond lippen; maar men hoorde
+hem niet. De wind speelde met den ijzeren ketting van den lepel aan
+de stadspomp.
+
+--O God! daar komen ze! De handboeien houden ze
+gereed. Dood! _dood_! _dood_! _Een lijk_!--Et satan conduit le
+bal.--Voort! vlucht! Ellendige moordenaar, _vlucht_!--En, Helmond
+verdwijnt in de donkere straat.
+
+
+
+
+
+
+VEERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Naar den kant van Briesborg aan de westelijke zij van het stadje,
+wanneer men de laatste boerenhoeve voorbij is, wordt de weg zeer
+eenzaam. De straatweg klimt dan tot aan het zoogenaamde Romphuizer
+Hondsbosch, en gaat er vervolgens met een kleine kromming doorheen. Aan
+gene zij van het bosch ziet men links van den straatweg nog een
+armoedige hut, ofschoon de voerbak die er vóór staat moet aankondigen,
+dat men binnen _Het Roode Zoodje_ toch wel eens "opsteken" kan. Is
+men de hut aan den zoom van het bosch voorbijgegaan, dan heeft men,
+na het kleine tuintje, met zijn luttele kromgegroeide appel- en
+pruimeboomen in 't midden van wat kool en andijvieplanten, niets
+meer te zien dan een eindeloos breede heivlakte. Ter rechter- en
+linkerzij van den straatweg golft die vlakte voort, hier en daar
+slechts afgebroken door een kronkelend karrespoor, of een jachtpaal
+naast een grooten steen met wat braamstruiken, of ginds door een lager
+gelegen waterplas met de duizenden indruksels van schapepootjes er in
+'t ronde, terwijl men recht voor zich uit, op een twintig minuten
+afstands, het zoogenaamde Briesborger Kattenbosch ziet, waarachter
+het stadje Briesborg zich verschuilt.
+
+
+
+Sinds de mist tegen den avond was opgetrokken, hebben er zich in 't
+Noordwesten zwarte legermachten saamgepakt. Straks zullen ze zich in
+beweging stellen; legioen voor legioen. Ze zijn reeds in aantocht. Ha,
+ze zullen vrij spel hebben dezen nacht. Over de breede hei gaat het
+onverlet op woud en steden los.
+
+Trompetters vooruit! Den aanval geblazen!
+
+
+
+Dat was een schrikkelijke bui!
+
+Grauwe Toon uit _Het Roode Zoodje_ zette het geweer, 'twelk
+hij oppoetste, in een hoek, en keek naar de vuurplaat waarop de
+hagelsteenen, zoo groot als erwten en bikkels, kletterend neervielen
+om straks te sissen in 't vuur onder den pot met kokende aardappels.
+
+Met een ruwen vloek zei grauwe Toon, dat Onzelieveheers hagel lang
+zoo best niet was als de zijne.
+
+De vrouw, die naar de aardappels kwam zien, lachte om de "geestigheid"
+van Toon, en zei te vreezen dat het morgen met dat ruwe weer een
+slechte dag voor de jacht zou worden. En dan, eensklaps opziende:
+
+"Ik hoor wat! Ze kloppen aan 't raam. Smijt die hazen en hoenders in
+'t hok."
+
+Grauwe Toon nam een zestal hazen en eenige patrijzen van den grond
+en wierp ze in 't aangewezen hok.
+
+"'t Zal Jaap zelf zijn om het zootje van vandaag," zegt hij: "misschien
+is 't buiten zoo donker dat hij de deur niet kan vinden."
+
+Een vreeselijke stormwind joeg naar binnen toen de man de deur opende
+om eens even te gaan zien.
+
+"Is daar iemand?" schreeuwde Toon naar buiten in de richting van
+het raam.
+
+Twee mannen kwamen al spoedig den hoek der hut om.
+
+Zelfs toen ze binnentraden zagen Toon en z'n vrouw niet wie het waren;
+de wind had de lamp uitgedoofd. Toen de deur gesloten was en de lamp
+weer brandde, vroeg de man op wat minder ruwen toon dan hij gewoonlijk
+sprak, wat menheer verlangde, want, ofschoon de menheer er niet erg
+voornaam uitzag, hij had een knecht in livrei bij zich. Die vreemden
+kwamen Toon wel bekend voor, maar thuisbrengen kon hij ze niet.
+
+--Ah! nu is hij er achter. En Toon en zijn vrouw geneerden zich niet,
+ze schaterden van 't lachen:
+
+"Ben jij Bus, de lange pijp drop! O lieve heer, in een apen-
+en hondenrok! Goeje hemel!" Toon hield zich den buik vast van 't
+lachen. Het wijf meende te bezwijken, want zie, een pand van die
+livrei-jas hing als een flard naar beneden.
+
+Bus wreef aan z'n langen neus; de hagelsteenen hadden hem ouwerwets
+geraakt; 't water droop hem van 't lijf, en hij rilde van kou. Toen
+hij nu dat lachen hoorde, en zag dat het wijf naar het pand van zijn
+jas wees, keek hij over den schouder naar beneden en nam het afhangende
+flard onder den arm.
+
+"Ah zoo" zegt Toon nog lachend: "ben jij Van Hake, de winkelknecht
+van dien knoeier!"
+
+Bus wist niet wat hij wringen zou, en wrong aan het flard van zijn
+livrei-jas.
+
+Thomas Van Hake trilt over zijn gansche lichaam; doch, hij houdt zich
+in; hij begreep dat het parels voor de zwijnen zouden zijn om hier
+Helmonds eer te gaan verdedigen.
+
+"Ik vraag je Toon, of je ons helpen wilt om den dokter te zoeken? _Je_
+kent de wegen in 't bosch."
+
+"Hêt z'n mooie zoetelief 'em de deur uitgeschopt? Wel, óf ze gelijk
+had; zoo'n domme kinkel! Als ie geen centen had en toch en gebraaien
+haan wou uithangen, waarom dan niet dien ouwen lands-palfrenier van
+_De Zonsberg_ goejen nacht gezeid! Nou, alsof jelui er niet _alle
+dagen_ eenigen voor grof geld naar de eeuwigheid helpt! Als _ik_
+het een schraal konijn doe, dan roepen ze moord en brand; maar zoo'n
+stommen dokter, sakkerhelp! dien laten ze z'n gang maar gaan!"
+
+Van Hakes oogen fonkelden. In een oogenblik was hij nabij den haard,
+waar Toon straks zijn jachtgeweer heeft neergezet. Hij grijpt het;
+neemt het met beide handen bij den loop; en dan, de kolf omhoogheffend,
+roept hij in woede:
+
+"Schelm! trek je woorden in, of in je eigen nest verpletter ik je
+den grauwen kop!"
+
+Bus liet het pand van zijn jas los en greep naar een stoel.--Toons
+vrouw gilde weer van 't lachen. De strooper keek vergenoegd. Met zijn
+kolossale hand vatte hij het jachtgeweer bij de kolf, en--slechts
+een kleine draai was voldoende om het Thomas uit de hand te wringen.
+
+"Waarachtig, jij bevalt me!" grinnikt Toon: "Nou zie ik dat je pit in
+je ziel hebt, aldat je een pil bent en verkleumd van de kou. Griet,
+lach niet meer en tap drie borrels klare. De lange heer met z'n
+bedorven goud op 't lijf is er goed voor.--Ei zeg, en wàt wou je
+dan nou?"
+
+Toon van _Het Roode Zoodje_ zal niet alles vernemen. De vreeselijke
+vermoedens die Thomas koesterde, ofschoon hij ze gedurig met
+kracht van zich afstiet, ze zullen hem niet over de lippen. Zelfs
+Bus,--ofschoon hij de aanleidende oorzaak is dat men den dokter zoekt
+op te sporen,--hij zal niet vernemen wat Thomas vreest ofschoon hij 't
+zelf niet gelooven kan.--Bus weet dat dokter zonderling had gepraat,
+precies als iemand die.... in de war is. De vigilante, die hij op
+dokters bevel heeft moeten bestellen, had volgens order aan den stal
+gewacht; vijf--tien--twintig--dertig minuten; en, toen is men naar 't
+doktershuis gereden. Nadat men daar een oogenblik was vóór geweest,
+is Kaatje komen aanhollen met de boodschap, dat ze mevrouw met een
+papier in de hand, stijf van haar zelve op menheers kamer gevonden
+heeft, en de dokter was dan ook nergens te zien, ofschoon hij een
+half uur geleden naar bed was gegaan.
+
+Vliegend is men toen naar Van Hake gereden. De provisor was daarop
+ijlings met zijn moeder naar het doktershuis gegaan, en heeft Bus met
+de vigilante naar _De Zonsberg_ gezonden om te zien of dokter dáár
+soms wezen mocht.--Doch tevergeefs. Een half uur later zat Thom in
+de vigilante, en Bus naast Jozef uit _De Arend_ op den bok, om dokter
+Helmond zoo mogelijk in de richting van Briesborg te vinden. Op raad
+van mevrouw Van Hake, zou men aan het onderzoek de minstmogelijke
+ruchtbaarheid geven. Men kon immers zeggen niet zeker te weten welken
+patiënt de dokter nog buitenaf heeft moeten bezoeken, en dat men hem
+nu een vigilante zond, omdat het weer zoo guur was geworden. Alvorens
+naar den kant van Briesborg te rijden, was Thomas haastig naar het
+station gegaan, teneinde, zonder rechtstreeks te vragen, er zich te
+vergewissen of Helmond niet misschien met den trein--omstreeks een
+kwartier geleden--vertrokken was. Nadat hij daar bemerken mocht dat
+men den dokter in 't geheel niet gezien had, werd hij al spoedig
+overtuigd dat Helmond zich werkelijk in de richting van Briesborg
+op weg had begeven. Op zijn terugweg, nog even vóór de Zijperbrug,
+heeft hij Hanna van _De Schebbelaar_ aan den arm van naar vrijer
+ontmoet. Ach, Hanna had het heel naar gevonden dat dokter in den
+laten avond, met dat slechte weer, nog zoo ver weg naar een zieke
+moest. Ja, een minuut of tien geleden was zij hem tegengekomen, en
+ofschoon dokter erge haast scheen te hebben, hij had háár en Evert
+toch ieder nog een hand gegeven en vast beloofd dat hij tegen 't
+voorjaar op hun bruiloft zou komen: "Zoo'n best en zoo'n nederig man!"
+
+Weinige oogenblikken nadat Toon uit _Het Roode Zoodje_ zijn vraag
+heeft gedaan weet hij in hoofdzaak, wat het geval en waar het
+om te doen is. Dokter Helmond, die ziek te bed had gelegen, was,
+waarschijnlijk in een ijlende koorts, opgestaan, en zonder dat iemand
+het bemerkte, dezen weg opgeloopen. Zoo spoedig mogelijk is men hem
+met de vigilante nagereden. Op een paar honderd schreden afstands
+van hier, heeft men--nog even vóór dien geweldigen hagelslag--ondanks
+de duisternis in 't bosch, een persoon gezien die, bij het vernemen
+van een naderend rijtuig ijlings ter linkerzijde van den weg het
+bosch was ingegaan. Bus heeft het voor zeker gehouden dat het de
+dokter geweest is--"precies zoo'n figuur".--Aanstonds hebben Van
+Hake en Bus toen het rijtuig verlaten, en den meester en vriend bij
+zijn naam geroepen zoo hard als ze konden; maar, die vreeselijke bui
+heeft gewis hun schreeuwen overstemd. Door struiken en bramen heen,
+hadden ze zich een weg gebaand, en ondanks de duisternis, getracht
+den zieken man te ontdekken; doch, toen ze eindelijk met gehavende
+kleeren hier aan den zoom van het boschje zijn gekomen, toen waren
+ze bitter teleurgesteld; ze hadden niets gevonden, en zoover als hun
+oog over de hei nog reikte, ook niets bespeurd wat op een menschelijk
+wezen geleek. Ze hebben hier aangeklopt in de hoop dat Toon, die met
+de kleinste paadjes in het bosch en op de hei bekend was, hen tegen
+een goede belooning zou willen behulpzaam zijn, en in alle geval een
+lantaarn leenen, waaraan men in het bosch de grootste behoefte had.
+
+
+
+De zwarte wolken-kolonne, die met vliegende vaandels en donderend
+gekletter is voorbijgegaan, laat een oogenblik het laatste kwartier
+der maan in het hagelijs blinken, 'twelk hier en ginds de wijde
+heivlakte bedekt.
+
+Angstig omziende naar het donkere bosch waarin men "om een moordenaar
+te vatten van alle zijden is binnengedrongen," daalt Helmond, terwijl
+hij zich een weg door struik- en braamgewas baant, een kleine helling
+af, en spoedt zich nu voort op de breede hei. Het vluchtige licht
+der maan wijst hem een zandweg.--Dien moet hij kiezen, want als hij
+een anderen weg neemt dan verdwaalt hij in 't duister en overrompelt
+men hem. O, indien hij maar wist dat ze hem ineens zouden treffen
+in 't hart, ja, dan zou hij wel terug willen keeren naar dat bosch,
+waarin ze hem schreeuwend opjaagden als een wild dier. Maar dat doen
+ze niet: Ze leggen hem handboeien aan, en dan bouwen ze een schavot,
+en dan.... Hu! wat is dat? Welk een vurig oog flikkert daar achter
+hem over de hei? O God, het schiet bliksemende stralen uit! Dat is het
+oog van de slang uit het paradijs; en, drie zwarte wezens verspreiden
+zich.--Voort dan, voort!
+
+
+
+Buiten de deur der hut op een kleine verhevenheid gekomen, heeft Toon
+de lantaarn in de hoogte gehouden en, over de donkere hei ziende,
+beweerd, dat hij niets kon ontdekken; maar ook, dat de dokter, als
+hij met z'n zieke lichaam het bosch was ingegaan, er nóg wel wezen zou.
+
+Van Hake meende echter heel in de verte iets zwarts te hebben gezien.
+
+"Ik zeg je van nee!" beweerde Toon: "hij zit in het bosch."
+
+"En ik wil zekerheid hebben!" riep Van Hake, en greep den forschen
+man, die daarop niet voorbedacht was, de lantaarn uit de hand,
+en spoedde zich voort in de richting waar hij meende dat zich iets
+zwarts had bewogen.
+
+"Jammer dat die kerel 'en pil is!" grinnikte Toon: "Vooruit dan lange
+livrei-dragonder!" en hij gaf Bus een slag op den schouder zoodat
+deze hevig schrok, en nog minder plezier in den tocht had dan straks
+toen hij met den provisor alleen was.
+
+"Wat 'en lucht komt er weer opzetten;" zei Bus, die nog maar half
+van den schrik was bekomen. En dan, dan ziet hij in de richting van
+den straatweg, waar Jozef zeker nog op dezelfde plaats in 't bosch
+met de vigilante zal wachten.--Toen hij straks op dien bok zat, ja
+toen was hij niemendal bang; maar nu!--Die Toon moest bovendien een
+slechte vent wezen. Er liep een verhaal dat hier eens een weggevluchte
+juffrouw uit Briesborg zou verdwenen zijn--spoorloos.--Lieve hemel! En
+menheer van Hake rende daar de hei op, alsof er geen eenzaamheid en
+geen nacht en geen gevaar in de wereld was.
+
+"Ben jij bang?" roept Toon die Bus ziet achterblijven.
+
+"Bang! nee nee, volstrekt niet." Maar, Bus was _dubbel_ bang, én voor
+zich zelf, én voor zijn goeden meester.
+
+Een vreeselijk wolkenheer heeft nogmaals hemel en aarde in een nacht
+gehuld, zwarter dan het gesloten graf. Met woedend stormgeloei rukte
+het tweede legioen aan, en spelt dood en vernietiging aan 't rijk van
+den zomer.--Een ontzettende hagelslag snort door de lucht en rakkelt
+op de hei, en doet het haas en konijn opschrikken en de lepels spitsen
+in hun onderaardsche legers.
+
+Geen mensch is instaat om tegen zulk een gezweepten steenregen het
+hoofd en den schouder te zetten. Toon zegt dat het tempeest hem de baas
+zou worden; maar niemand hoort hem, want Bus, die het afgescheurde
+flard nu boven zijn hoofd houdt, bevindt zich reeds op den terugweg
+in de richting van de hut, en--Van Hakes licht flikkert een gansch
+eind verder al flauwer en flauwer.... zie, nú is het uit.
+
+"Is daar iemand?" schreeuwt Thomas met geweld, want hij meent op
+korten afstand iets zwarts te zien bewegen, en 't is hem toch bijna
+onmogelijk om tegen dien hagelslag in, nog verder te gaan of zich
+naar eisch te doen hooren.
+
+Een geweldig groote hagelsteen sloeg juist op dat oogenblik een der
+lantaarnruiten aan stuk, en het flikkerende licht was aanstonds
+uitgedoofd.--Thom aarzelt. Nu roept hij weder; maar krijgt geen
+antwoord. Toch wil hij weten of hij zich vergiste. Zóó vóórtgaan kan
+hij echter niet. IJlings trekt hij de jas uit en bedekt er het hoofd
+en ten deele het aangezicht mee.
+
+Ach, hoe bitter moest Thoms teleurstelling wezen: Reeds meende hij
+zich zeker van zijn zaak, toen de zwarte massa, die hij nu werkelijk
+genaderd was, hem op zeer laconischen toon ten antwoord gaf: dat ie
+zich vergiste als ie meende dat hier 'en dokter Helmond was. Hij
+was niks meer als Jochem van den boer van 't Kraaiennest achter
+Briesborg. Met den mist die 's-middags gevallen was, had hij een jong
+schaap verloren, en, nu hij "den rakker" hier juist bezijden den plas
+achter het opschot van wat struikhout heeft teruggevonden, nu wilde
+hij liefst zoo gauw mogelijk naar huis, "want," zoo besloot hij: "Onze
+Lieve Heer zal van nacht den duuvel 'en strop um den hals hoalen!"
+
+Blê, riep het schaap, Mêêê! En de man voor Thomas onverstaanbaar:
+"Stil stil kleine rakker; 'k zal oe kriegen a'j wéér wegloopen durft!"
+
+En naarmate de slang met het bliksemend oog--het schijnsel van Thoms
+lantaarn--den armen Helmond straks al sterker achtervolgde, ja een paar
+malen schier op geen honderd schreden afstands was nabijgekomen, klom
+zijn geestverwarring tot den hoogsten trap: 't Was Satan zelf die hem
+achtervolgde, en God steenigde hem.--Met een nauwelijks hoorbaren kreet
+is hij neergezegen op den killen, met hagelijs overdekten grond. Toen
+viel er een nacht, een korte maar misschien een weldadige nacht over
+dien vermoeiden geest.
+
+De tweede bui, die de hevigste van dien avond zou wezen, was voorbij.
+
+Het laatste kwartier gluurde weer vluchtig naar beneden, en spiegelde
+zich even in den kleinen plas, die straks geschuimd heeft terwijl
+het noodweer hem zweepte en voedde.
+
+En niet verre van daar toont ook somwijlen het maanlicht de plek,
+waar het bleek gelaat van een slapende de hagelsteenen, die hem ten
+hoofdkussen strekken, langzaam smelten doet.
+
+.... Hoor, daar schreit een kind. Neen, het lacht en zie, nu speelt
+het met een blatend schaap.--Eva in een paars katoenen kleed, komt
+daar de voordeur van het huis aan den wal uit; en ze ziet naar het
+smalle perk met rozen; en zij plukt een bloem; en roept het kind, en
+liefkoost en kust hem; en versiert dan het schaapje met de bloem die
+ze plukte. Maar zie, het jongske trekt de roos weer uit den halsband,
+en vliegt er mee naar.... hém; ja naar hém; en kust hem, en trekt
+zijn Ma'tje erbij, en omstrengelt ze beiden, zijn vader en moeder.
+
+En--ginds van verre staat het schaapje en blaat als schreiend: Mê blê,
+mê blê!
+
+
+
+Jochem van 't Kraaiennest was geschrokken.--En "mansmins" voor je voet
+te vinden op de hei, en in den laten avond, daar zou de "trankielste
+z'n eigen over verdoen."--Nochtans, hij bracht dien vond al spoedig
+in verband met de ontmoeting die hij daar straks heeft gehad: 't Was
+zeker de dokter van Romphuizen die verdwaald moest zijn.
+
+Helmond is wakker geworden, maar, hij weet niet waar hij zich bevindt
+en wat er met hem is voorgevallen. En terwijl hij eenige oogenblikken
+later met dien man naar de zij van den straatweg voortgaat, is
+het hem alsof hij zooeven nabij _De Schebbelaar_ van een paard is
+gevallen. Maar ofschoon hij een vreeslijke pijn door al zijn leden
+gevoelt, en bijna niet voort kan,--toch zal hij zich goedhouden;
+immers hij moet een zieke te Briesborg bezoeken, en den zieke zal hij
+dood vinden, evenals boer Dirksen met vergif om het leven gebracht,
+door hém. Stil, niemand mag dat vermoeden, stil!
+
+Weinige oogenblikken later heeft men den dokter op de kleine
+kar geholpen, waarmee een boerenarbeider den schaapherder op den
+straatweg heeft gewacht. En als Helmond er neerzit naast het lam,
+en het voertuig voortboldert over de steenen, dan weet hij niet wat
+er met hem gebeurt.--Is het de aarde die gestadig dreunt, en, ratelt
+de donder zonder ophouden voort?
+
+--En, O God, zie.... het lieve kind speelt daar nog altijd voort
+op de glooiing van den wal met het blanke schaap. Hoor maar, hoor
+hoe het blaat! "Eva, om Godswil," roept Helmond angstig: "neem ons
+jongske weg. Eva, voorzichtig, een slang!.... Eva!"
+
+Jochem de scheper, die naast den boerenarbeider op het voorbankje van
+de stortkar zit, meent dat de dokter iets zegt, en omziende, beweert
+hij dat menheer het maar goed heeft getroffen; op dat stroo "zat ie
+naast den kleinen rakker krek als op moeders schoot. De kar stootte
+wel een beetje maar dat was niets voor de kou. Als het goed was dan
+zou ie menheer te Briesborg, vlak voor de stad, van het karretje
+laten, want zóó op een mestkar mee binnen te rijden dat ging toch
+niet. In alle geval zou ie menheer den raad geven om z'n eigen naar
+Romphuizen met een rijtuig weerom te laten brengen. 'En mins was net as
+'en schoap. 't Gebeurt soms dat ie afdwoalt en 't spoor biester roakt,
+moar--'en scheper weet 'et te vinden."
+
+
+
+
+
+
+
+
+EEN EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Op het oogenblik dat men Helmond uit de stootende kar hielp, zweepte
+een nieuwe stormbui een slagregen door de Briesborger straten, zoodat
+er nu, in den laten avond, geen levend wezen meer te zien was.
+
+Alleen voor de deur van _De Romein_--het Briesborger logement bij
+uitnemendheid, en bovendien het toevluchtsoord voor wie naar publieke
+genoegens verlangde--zag men nog leven en beweging.
+
+Twee groote reiswagens werden er juist ontladen; de laatste koffers
+of kisten draagt men naar binnen, en de dampende paarden die straks,
+sterk rillend, het tuig deden kletteren, voeren nu de ledige gele
+gevaarten door de groote koetshuispoort onder dak.
+
+Helmond is bij het afstappen van de kar tot eenig zelfbewustzijn
+gekomen. Althans hij beseft de noodzakelijkheid om zich niet langer
+aan dien vreeselijken slagregen te blijven blootstellen. Dat huis aan
+gene zij van de stadspoort is het logement. Ja; maar niemand zal daar
+weten wie hij is: "Want de hagel die hem straks in het aangezicht
+sloeg heeft hem geheel onkenbaar gemaakt."
+
+In de groote gelagkamer van het logement was de kastelein met zijn
+bediende druk bezig, om een aantal gasten te bedienen, die zooeven
+met de groote reiswagens waren aangekomen. De meesten hadden het koud
+en geeuwden.
+
+"Nog al plaatsen genomen kastelein?" vroeg een gezet heer die het
+erg koud scheen te hebben en daarom zijn lange pelsjas nog aanhield.
+
+"Dat houdt niet over menheer Baars. Van middag waren er geloof ik vier
+en twintig; maar, de lijst uit de sociëteitskamer is nog dáár.--Hei
+Piet, ga jij die lijst eens halen."
+
+"Zóó, vier en twintig!" zegt de tooneeldirecteur, en bromt
+iets tusschen de tanden.--"Dat heb je van die kleine plaatsen,"
+herneemt hij: "ze weten niet wat kunst is. Ze motten de poppenkast
+zien. Gisteren te Zutfen had ik het huis stampend vol!"
+
+"'t Kan nog bijspijkeren menheer Baars. Morgen worden de meeste
+plaatsen genomen; en," vervolgt de kastelein nu zachtjes: "voor
+het bericht in het Briesborger weekblaadje is gezorgd. Mijn neef de
+schoolmeester heeft er geen inkt aan gespaard. Je nieuwe sujetten
+heeft ie in de lucht gestoken van belang. 't Zou me niet verwonderen
+dat er morgen zelfs Romphuizers kwamen. Dat volk is zoo arm dat ze
+geen lokaal hebben half zoo groot als het mijne. Als het morgen wat
+beter weer is menheer Baars, dan...."
+
+"Tenminste 't moet heel wat beter worden dan den eersten keer, anders
+zie je me niet weerom. Laatst kon ik er zestig gulden bij toeleggen;
+daar sta je geen kou en ellende voor uit."
+
+"Nee zeker niet;" zegt de kastelein, en dan zachtjes, nadat hij den
+directeur op een bericht in een der groote nieuwsbladen heeft gewezen,
+met een zijdelingsch knipoogje op een man die met een jonge vrouw
+ginds aan een tafeltje koffie en brood zit te nuttigen: "Als _die_
+bijten wou, hê?"
+
+"Trotsche kerel!" bromt de tooneeldirecteur: "Ja, als _die_ bijten
+wou!"--Eensklaps zich omwendend tikt hij den zooeven aangeduiden man
+op den schouder, en zegt terwijl hij hem terzijde wenkt:
+
+"Menheer Philippe, 'en woordje alsjeblieft? Pardon mevrouw, één
+oogenblik maar!"
+
+Philippe staat op; neemt een stoel; zet dien bij het tafeltje, en
+zelf weder plaats nemend, zegt hij: "Ga zitten menheer Baars. Voor
+mijn vrouw heb ik geen geheimen."
+
+"Ja maar, ik wou je even alleen spreken; 't is een delicate vraag."
+
+"Daar wil ik juist dat mijn vrouw van profiteeren zal. Zulke vragen
+komen zelden voor."
+
+"Je toon menheer Philippe, tegenover je directeur is doorgaans
+onvriendelijk. Ik weet niet waaraan ik dat verdien."
+
+"Dat verdien je menheer, omdat je mijn vrouw wilt dwingen in een
+stuk op te treden dat _gemeen_ is. Maar, voor een onmogelijk wulpsch
+individu als Alma in _De Glorie der Boulevards_ zal ze niet spelen!"
+
+"Tututu mijn beste jongen...."
+
+"Ik ben je _jongen_ niet menheer Baars. Ik heet Philippe. Nog eens,
+mijn vrouw zal er _niet_ voor spelen. Neem er juffrouw Lelie voor;
+ze heeft toch bij uw gezelschap den naam van la Puritaine."
+
+"Ik meen menheer Philippe, dat ons contract...."
+
+"Ons contract zal nageleefd worden," valt Philippe in: "maar wanneer
+de directeur ons onmogelijke rollen geeft, rollen waarin men zich
+ten aanschouwe van 't publiek naakt uitkleeden of ophangen moet,
+dan is de acteur die ze aanneemt immoreel of krankzinnig."
+
+"Je overdrijft menheer Philippe. De Alma is een coquette, een...."
+
+"Mijn vrouw speelt die rol _niet_! Dit is nu driemaal gezegd; en ik
+hoop genoeg."
+
+"We zullen zien, we zullen zien menheer! Ik meende dat het een
+compliment was aan de schoonheid van mevrouw Philippe, dat ik in
+overeenstemming met den regisseur, haar een rol gaf waar het publiek
+bepaald plezier in zal hebben."
+
+"Dan is het publiek verachtelijk! Wie een actrice toejuicht, die
+zulk een rol speelt, zou ik in 't gezicht willen slaan, 't Is vreemd
+menheer, dat je als directeur zoo weinig de roeping van het tooneel
+begrijpt."
+
+"Ja beste jong.... menheer Philippe,--wat zal ik je zeggen: we
+moeten dubbeltjes slaan. Enfin, we kunnen er wel zoo'n beetje voor
+zorgen dat je tevreden zult zijn.--Maar à propos--wat ik zeggen wou,
+'t was mijn plan om je appointement te verhoogen."
+
+"Ei!"
+
+"Je ziet ik voorkom je, ofschoon je weer in Zutfen hebt gemerkt hoe
+allemachtig slecht de lui opkomen. Ja menheer je bent een acteur die
+aanmoediging verdient. Ik geef je zeshonderd gulden meer. Ja, jawel;
+maar op één conditie."
+
+"En die is?"
+
+"Zie, dat had ik nu juist liever onder vier oogen met je behandeld
+beste jon...."
+
+"Philippe, laat _mij_ dan even...." zegt de jonge vrouw terwijl
+ze opstaat.
+
+"Wil je liever van _mij_ hooren wat menheer Baars me te vragen
+heeft? Zooals je wilt Virginie.--Nu, wát is de zaak directeur? Als
+je zacht spreekt dan zijn we hier onder vier oogen."
+
+"Je bent een man van karakter menheer, ja waarachtig, dat heb
+ik dadelijk gezegd. Zonder karakter is de kunst niemendal, zonder
+karakter is een talent mij geen knip voor den neus waard."
+
+"De zaak menheer Baars?"
+
+"Welnu, de zaak: een man van karakter schuilt niet achter een
+pseudoniem. Dat doe _jij_ beste jongen, ja waarachtig, jij schuilt
+achter een pseudoniem, dat weet je bl...... goed. Wil _ik_ je wat
+zeggen: als je je eigen naam op de affiches laat zetten, dan geef ik
+je zes--ziedaar dan geef ik je samen _achthonderd_ gulden meer."
+
+"Mijn naam _is_ Philippe."
+
+"Jawel juist, zooals mijn naam Leonard is, maar het _Baars_ erbij
+doet de deur toe. Je naam is _Helmond_; ik weet het; ik wist het al
+lang. Je moet dat geen liegen heeten mijnheer!"
+
+"Wie zegt je dat ik dat liegen heet: Liegen is laag. Ik verzoek je
+zoo iets niet te herhalen."
+
+"Maar één ding is toch zeker, óf je schaamt je je naam, óf je schaamt
+je je betrekking menheer Philippe. Het eerste kan niet waar zijn, dat
+weet ik. U hebt evenals _ik_, heel wat grootheid in de familie. Maar
+wat duivel, ik en een ander we komen voor onze namen uit. Ik zeg:
+_Baars_! 't Gezelschap van _Baars_ en _Kogel_, wáárom niet!"
+
+"Een geslachtsnaam is geen particulier eigendom;" antwoordt Philippe.
+
+"Maar men is toch vrij om zijn naam te noemen waar men wil."
+
+"Wie zijn naam onteert, schandvlekt een heele famile."
+
+"Schandvlekken!" zegt Baars heftig. En dan weer kalmer: "Maar nee, ik
+wil geen ruzie met je maken. Je hebt je rollen met talent gespeeld;
+en je vr... mevrouw Philippe, speelt lief, jawel, allerliefst. Maar
+als het je dan waarachtig ernst met de kunst is, en je waarlijk
+helpen wilt om ons tooneel te releveeren menheer, waarom onthou je
+ons dan je besten steun, je _naam_! Als de menschen meer en meer
+namen als Baars en Helmond onder de oogen krijgen--van Kogel wil ik
+niet spreken, diens heele paremantatie was figurant--ik zeg, _dán_
+zullen ze begrijpen menheer, dat we van één bloed en nieren zijn. Nu,
+wát zeg je: achthonderd gulden er nog bij; 't Is geen kleintje?"
+
+"Nee ik moet je bedanken, menheer Baars;" zegt de jongere Helmond,
+strak voor zich heen ziende--want inderdaad, achthonderd gulden méér,
+'t zou hem in staat stellen zijn lieve vrouw en zijn kind....
+
+--Maar neen, hij herhaalt op stelligen toon: "Ik dank je. _Ik ben en
+blijf Philippe._"
+
+"Achthonderd gulden!" hengelt de directeur: "Watblief, nog een
+benefiet voor je vrouwtje erbij; een doorloopende vrijkaart voor je
+heele familie! Watblief, doe ik niet meer dan ik kan?"
+
+Philip Helmond ziet den directeur eenige oogenblikken stilzwijgend
+aan.--Een vrijkaart voor zijn heele familie! Ha, kon het anders of
+een sarkastische glimlach moest een oogenblik die lippen plooien?
+
+--Een vrijkaart voor den generaal Van Barneveld!--Nu is 't genoeg:
+
+"Ik waardeer je goeden wil menheer Baars, maar ik moet
+weigeren. Wanneer alleen stukken gespeeld werden zonder _slijk_;
+zonder acties en volzinnen die den man en vooral de vrouw verlagen,
+ja dan zou ik met een dwaas vooroordeel willen breken, en door het
+noemen van mijn naam misschien ook anderen uit mijn stand bewegen om
+ons tooneel te helpen verheffen. Maar nu, nee!"--Eensklaps opstaande,
+gaat hij naar zijn vrouw die, niet ver van de deur bij een kleine tafel
+staat, en de courant inziet, welke er zooeven door den kastelein was
+neergelegd.--Ofschoon het nieuwsblad aan de schoone Virginie weinig
+belangstelling inboezemt, zoo las zij toch, op het oogenblik dat
+Philip haar naderde, met de meeste aandacht.
+
+"Ei, zoozeer in de politiek verdiept?" zegt de jongere Helmond.
+
+"Philip, zie eens hier, zie...."
+
+En hij leest; en een blos overdekt zijn gelaat. Het nieuwsblad
+bevatte het bericht dat Dr. A. Helmond genoemd werd als candidaat
+voor de vaceerende betrekking van hoogleeraar in de medische faculteit
+te L.....
+
+"Hij! hij!!" zegt Philip. En dan: "Ha, dat ontbrak er nog aan!"
+
+Eensklaps bemerkend dat de directeur hem terzij is gekomen, herneemt
+hij, terwijl hij op het bericht wijst en hem streng in de oogen ziet:
+
+"Ha! was het daarom!"
+
+En de directeur zeer kalm:
+
+"Ja, welzeker; dat was tenminste een reden te meer. Dat zou
+waarschijnlijk wat trekken, de _broer van den professor_! Zeg, wat
+dunkt je, zullen we er duizend van maken? Duizend meer, duizend blanke
+guldens boven het tegenwoordige appointement; twee benefieten en drie
+plaatsen vrij voor menheer den professor....?"
+
+"Zwijg, geen woord meer hierover!" zegt Philip met smadenden lach! "Ik
+veracht mijn familie; maar ik wil niet dat ze reden zal hebben om het
+_mij_ te doen. Ik mag haar naam niet blootstellen aan de kans om in
+één adem met: _De Glorie der Boulevards_ te worden genoemd."
+
+"Des te beter," zegt Baars: "als je familie zoo verachtelijk is, welnu
+dan traiter je ze 'tmeest met rondeman voor je naam uit te komen."
+
+Baars vergeet dat hij door het geven van dezen raad, wat al te veel
+laat doorschemeren dat hij met het aanbieden van de vrijkaarten,
+den schijn heeft willen aannemen, alsof hij werkelijk meende dat
+Helmonds familie er zich niet in 't minst aan ergeren zou wanneer
+hij onder zijn waren naam ging optreden.
+
+Helmond beschouwt den directeur met een bliksemend oog:
+
+"Ik veracht mijn familie, ja! maar wien men veracht dien _traitert_
+men niet; men draait hem den rug toe. Bah!"--Philip heeft de daad bij
+het woord gevoegd, en zijn vrouw bij de hand vattend wil hij met haar
+zijn plaats gaan hernemen.
+
+"Wie is dat? Wie staart hem op eenigen afstand van de halfgeopende
+deur, uit het vrij donkere voorhuis zoo onbeweeglijk aan. Is
+dat.... August?--Neen, dat moet verbeelding zijn; natuurlijk;
+dat is....
+
+"Philip! ben jij 'et?" klinkt het fluisterend op bijna angstigen toon.
+
+De jongere Helmond twijfelt niet meer. De hand van Virginie beeft
+in de zijne. Ook zij heeft gezien, en de stem van Philips broeder
+herkend. Ja, ze weet het nu zeker; daar staat de man wiens naam
+men zooeven in het nieuwsblad vermeld vond, en die voor haar man
+een vervloeking is geworden. Daar staat hij de broeder, van wien
+Philip, sinds dien morgen in de Tuinstraat, rechtstreeks niets meer
+vernam; maar die--zooals men verhaalde--in afwachting van mijnheer
+Van Barnevelds dood, zijn praktijk verwaarloost en de ergerlijkste
+schulden maakt, alleen ter wille van een ijdele vrouw, waaraan hij
+zich ter kwader ure verbond.
+
+--Ja, hij was het wel. Ook Philip is er zeker van. Een doodelijk wit
+overdekt zijn gelaat. Maar, nog eer dokter Helmond nu de deur kon
+bereiken, heeft de jongere broeder haar dichtgedaan, en keert hij
+haastig met zijn vrouw naar het straks verlaten tafeltje terug.
+
+
+
+De oudere Helmond--uit den fel gezweepten regen en den droevig donkeren
+October-avond onder een welbekend dak en in "veiligheid" gebracht,
+mocht bij het staren naar dat bekend gelaat de angstige visioenen,
+die hem gedurig voor den geest spookten, voor een oogenblik vergeten.
+
+--Dat was Philip, de redder van zijn leven toen ze nog knapen waren;
+dat was de vurige Philip met zijn snel bruisend bloed; maar ook de
+trouwe, wiens woord een onverbrekelijk zegel was. Daar stond hij,
+hand aan hand met de schoone vrouw, die hem op dien morgen zoo roerend
+heeft gezegd: "Ons kindje slaapt!"
+
+--Stil, stil dan, het kindje slaapt, heeft dokter Helmond onwillekeurig
+_gefluisterd_, waarna hij--om zich te vergewissen dat hij zich niet
+bedroog, den geliefden broeder bij zijn naam riep.
+
+--Maar neen, hij kon het niet zijn. Zie, de deur deed hij dicht.--Als
+het Philip was, dan.....
+
+"Wilt u logeeren menheer?" zegt Piet die voor den patroon de
+komedielijst uit de sociëteit heeft gehaald, en weer in de gang kwam.
+
+"Ja logeeren. Een kamer achteraf waar niemand komt."
+
+"'t Is ook niet vooraan wat er open is menheer. Veel commis-voyageurs
+met 't najaar, en de troep van Baars en Kogel. Ga binnen menheer." Piet
+strekt de hand naar den deurknop uit, maar voelt zich den arm
+weerhouden.--Neen, die heer wilde liefst niet binnengaan, 't Was daar
+zoo vol, maar er was toch iemand dien hij spreken moest, in 't geheim;
+een bleek blond heer--nog jong.
+
+"Philippe....?"
+
+"Ja ja, Philip; ja juist," zegt Helmond met schitterende oogen:
+"maar zeg hem dat ik hem zeer in 't geheim moet spreken. Hij mag er
+niemand iets van zeggen. Niemand verstaje.....
+
+De schenker beschouwt den gast een oogenblik met meer opmerkzaamheid,
+en valt dan uit:
+
+"Sakkerloot, neem me niet kwalijk menheer, heb ik 't plezier dokter
+Helmond uit Romphuizen te zien? Ik kende u warempel zoo gauw niet."
+
+Helmond is op het oogenblik dat Piet hem zoo aanzag en zijn naam
+noemde, angstig een schrede achteruitgegaan.... O God! Als men hem
+herkende. Maar hoor, hoor Goddank!
+
+--Piet zou hem niet verklappen. Piet begreep er alles van.-- Jawel, als
+dokter hier logeeren wil, zonder dat iemand--behalve die één, jawel,
+begrepen--er iets van merkte, dan zou hij hem wel helpen. Achter de
+comediezaal, bij 't koetshuis, daar was nog een net kamertje:
+
+"Kom maar mee dokter," vervolgt de schenker: "ik vat de reden van
+uw komst wel.--'t Is menheer zijn eigen broer niewaar? Compris!--De
+patroon en Baars zijn op één hand; natuurlijk! Maar ik kan me begrijpen
+dat 'et schandaal-maken is.--Ja ik zal wel zorgen dat u hem ongezien
+te spreken krijgt; laat dat maar aan Piet uit _De Romein_ over."
+
+"Zoo, zul jij zorgen dat niemand, _niemand_ me ziet?" zegt Helmond;
+en, gedurig rechts en links turend, volgt hij den schenker die met
+een blaker vooruitgaat, door een zeer lange zijgang, en eindelijk
+na een plaatsje te zijn overgegaan, en nogmaals een smal gangetje te
+hebben doorloopen, in een kleine doch nette kamer.
+
+'t Was gelukkig voor den armen dokter dat de kleinsteedsche
+hotelbediende de zaken, zooals hij dat noemde, "altijd
+zoo juist in hun verband beschouwde." Piet had het aanstonds
+begrepen.--heelemaal! Dokter Helmond uit Romphuizen heeft gehoord dat
+zijn broer--die eigenlijk een gemeen sujet is en z'n zelvers bij Baars
+en Kogel verengageerd heeft--morgen hier zal meespelen. Jawel en nu
+komt hij hem uit naam van de heele familie bewegen om z'n eigen toch
+niet te vergooien. Welzeker, de dokter zal slagen als ie bij z'n broer
+maar over de brug komt; en, Baars zal woedend zijn; maar dat kan Piet
+niet schelen. Piet heeft er eigenlijk een hekel aan dat zijn patroon
+den troep van Baars en Kogel in de _Romein_ neemt. 't Was al van 't
+minste soort; en toch, al die spullen 't gaf een behei en geherrie,
+waardoor 'en mensch altijd uit zijn gewonen doen raakt.
+
+--Enfin, geen haan zal er naar kraaien dat de dokter Van Romphuizen,
+met zulk een doel hier is. Piet moet den directeur geen kans laten
+om dien Philippe door een hooger bod te winnen. Niemand zal tusschen
+beiden komen, en als morgen die voorstelling fout loopt--omdat Philippe
+en z'n vrouw niet meespelen--dán, dan lacht Piet in z'n vuistje, want
+de troep zal dan zeker hier voor het laatst geweest zijn.--Spoed nu,
+men wacht op de lijst. Maar stil, eerst met een lucifer de kleine
+kachel aangestoken, waarin reeds wat spaanders met een vuurmaker
+op de bezielende vonk hebben gewacht. Dokter scheen het zeer koud
+te hebben; zijn kleeren waren erg nat. De dokter was afgevallen;
+althans voordeelig zag hij er niet uit,--Of dokter Helmond ook iets
+gebruiken zou....... een glas warmen grog!?
+
+"Ja ja, dat is goed; maar, noem mijn naam niet; men zal toch hiernaast
+niet kunnen hooren....?"
+
+"Volstrekt niet dokter; geen de minste nood. Als dokter 't verkiest
+dan kan hij vertrekken zoo laat en zoo vroeg als hij wil, door 't
+achterdeurtje naast de concert- en comediezaal. Dit is het zoogenaamde
+cachet-kamertje dokter, 't ligt heel appart."
+
+Eenige oogenblikken later is Piet in de algemeene logementkamer
+teruggekeerd, en heeft al spoedig den heer Philippe in 't oor
+gefluisterd, dat er iemand was die hem noodzakelijk spreken moest;
+maar in 't geheim; heel dood in 't geheim.
+
+"Ik ben niet te spreken;" heeft Philippe geantwoord.
+
+Piet moest hem toen de duimschroeven aanzetten:
+
+"'t Is uw eigen broeder menheer; dokter Helmond uit Romphuizen."
+
+"Wie zegt jou dat ik anders heet dan er op 't affiche staat?"
+
+"Nou!" zegt Piet, met een zeer vrijmoedigen zijdelingschen ruk van
+het hoofd, en laat er zachtjes op volgen: "Als u z'n eigen broer
+niet waart, dan zou die goeje dokter zeker niet door zoo'n heidensch
+weer heelemaal uit Romphuizen komen om u te spreken. Hij heeft
+iets heel gewichtigs menheer Philippe, en".... met een knipoogje:
+"geld als water."
+
+De jongere Helmond ziet den schenker aan alsof hij hem door den grond
+wilde boren! Die vent is hem geen antwoord waard:
+
+"Geef papier en inkt!" zegt hij gebiedend.
+
+Piet zet groote oogen.
+
+"En inkt....? Asjeblief menheer."
+
+Helmond schrijft:
+
+
+    "Men moest niet vergeten dat Philippe Helmond gewoon is zijn
+    woord te houden. Hij houdt het aan een tooneeldirecteur zoowel
+    als aan de vrouw zijner keuze.
+
+    "Men moest begrijpen dat men zich verachtelijk maakt met
+    openlijk eerbied voor trouw en rechtschapenheid te veinzen,
+    en in 't geheim den meineed te komen aanvuren. Men moest zich
+    schamen den steen te werpen op een onervaren kind--wier zonde
+    het was dat ze bouwde op een mannenwoord, terwijl men zelf
+    in verwijfden dommel wordt meegesleurd door een Sirene.
+
+    "Men moest zich bloedrood schamen, slechts dán van zich te
+    doen hooren, wanneer men--zelfs badend in de weelde--week
+    wordt voor een oogenblik; of, door eigenbelang gedreven, wél
+    handen vol gelds zou willen wegwerpen om een naam te redden
+    voor 't oog der wereld, maar geen stap zal teruggaan op den
+    weg der verguizing.
+
+    "Dokter Helmond zal bemerken dat ik weet waarom hij mij spreken
+    wil, en dat ik begrijp wat hij mij te vragen heeft. Hem te
+    woord te staan doe ik niet, Maar toch dokter, keer blijmoedig
+    naar huis terug: Ofschoon er acteurs zijn en actrices die ik
+    als vrienden de hand druk, _nobele zielen_--nobeler helaas,
+    dan het eerste kind onzer moeder,--wees gerust, ik zal den
+    naam van onzen vader niet huwen aan een kunst zoolang ze nog
+    den cancan in haar wapen voert.--Welaan keer met verruimden
+    zin naar de vetpotten van een godzaligen pleegvader, en de
+    omarming eener welopgevoede vrouw terug. Zelfs _zonder_ dat
+    men hem behoeft om te koopen zal de neef van een generaal
+    en de broer van een hooggeleerden professor misschien, het
+    geheim zien te bewaren dat hij _gemeen_ acteur is.
+
+    "Ik eindig.--Philip Helmond bestaat niet meer; maar de acteur
+    Philippe, die geen broeder meer heeft, hij haat den man die
+    al dieper zinkt naarmate hij hooger rijst in de schatting
+    der wereld; hij veracht den man die, misschien uit naam van
+    een grijzen schijnvrome, hem geld komt bieden voor 't breken
+    van zijn woord.
+
+
+    PHILIPPE."
+
+
+"Lees Virginie," zegt de jongere Helmond, en geeft haar het schrift.
+
+De lange zwarte wimpers der actrice gingen naar beneden. Zij
+las. Philip bleef haar aanstaren.--Nu zij gelezen heeft zegt ze:
+
+"Die brief mag hem niet onder de oogen komen Philip. _Ik_ kon evengoed
+de Alma spelen, als _jij_ hem dien brief sturen."
+
+"Wat meen je?"
+
+"Je oordeelt en veroordeelt zonder onderzoek."
+
+"Weet ik dan niet....?"
+
+"Je weet lieve man, dat de dokter _hier_ is, en dat hij je spreken wil:
+maar, wàt hij te vragen heeft dat weet je _niet_."
+
+"Maar dat spreekt immers van zelf; het heeft geen onderzoek noodig. Ik
+veracht den afgezant van dien generaal.--Geef me den brief Virginie."
+
+"Als je hem dadelijk wilt verscheuren.... ja, maar anders nee!"
+
+De jongere Helmond ziet zijn vrouw eenige oogenblikken met gefronste
+wenkbrauwen aan:
+
+"Laat mij den brief nog eens zien Virginie."
+
+"Als je hem verscheuren wilt, anders NEE!"
+
+Na een oogenblik van inwendigen strijd zegt Philip:
+
+"Hij zal hem _niet_ lezen. Geef hier."
+
+Zonder de geringste aarzeling reikt Virginie haar man nu den
+brief toe, en Philip.... nadat hij het geschrift nog eens vluchtig
+heeft doorloopen, ziet haar aan met een pijnlijk zoeten glimlach,
+en--verscheurt den brief.
+
+Nu roept hij den schenker:
+
+"Breng me bij den dokter van Romphuizen. 'k Zal toch den man even
+spreken." En tot zijn vrouw: "Virginie ga mee, ik breng je dan met
+een naar onze kamer."
+
+
+
+Het gesprek der jonge echtgenooten zou misschien de aandacht der
+aanwezigen hebben getrokken, indien niet weinige oogenblikken te
+voren een reiziger ware binnengekomen, die veler belangstelling had
+opgewekt. In luidruchtige bewoordingen verhaalde de man hoe hij te
+Romphuizen den laatsten trein was misgeloopen, en--omdat hij volstrekt
+vóór middernacht in Utrecht moest wezen, er een rijtuig genomen
+had. Onderweg, met dat noodweer, was men echter met één armzaligen
+knol zóó bitter langzaam vooruit gekomen, dat hij den kastelein nu
+dringend moest verzoeken om hem aanstonds van hier een ander rijtuig
+met een "uitgeslapen tweespan" te geven.
+
+Juist toen Philip en Virginie de gezelschapskamer hebben verlaten,
+vraagt de kastelein, nadat hij zijn bevelen voor het rijtuig had
+gegeven, of er dan te Romphuizen in _De Gouden Arend_ geen "goed spul"
+meer te krijgen was. Daarop heeft de vreemde verhaald dat men in _De
+Arend_ geen rijtuig had kunnen geven, want de beide vigilantes waren
+uit. Er was in het stadje een heele opschudding geweest. Een kolonel,
+of zoo iets, moest heel subiet overleden zijn; en een dokter die hem
+vermoedelijk bestolen had, zou de vlucht hebben genomen, hij wist er
+het rechte niet van, maar 't heeft hem ook niet kunnen schelen; morgen
+stond het toch in alle couranten. Voor 't oogenblik had hij maar één
+gedachte, namelijk de vrees van te laat in Utrecht te zullen komen.
+
+
+
+Dokter Helmond zit in zijn afgelegen vertrekje bij de kleine
+kachel. Achter hem brandt een bougie op de tafel. Helmonds gelaat,
+'t welk met een donkerrood is overdekt, valt daardoor weinig te
+zien. Zijn handen gloeien. Zijn geheele lichaam brandt. Zijn oogen
+schitteren van koortsvuur.
+
+--O God men komt!--"Wie is daar....!?"
+
+"Hier is mijnheer Philippe;" zegt de schenker, en wil nog eens even
+wat hout en turf op de kachel doen.... Maar, de jongere Helmond ziet
+hem aan en.... kijkt hem de deur uit.
+
+"Je woudt me spreken. Wat is er?" zegt Philip.
+
+August Helmond blijft in dezelfde houding bij de kachel neerzitten,
+en 't klinkt op geheimzinnigen toon:
+
+"Ben jij het Philip? Spreek zacht. Als men ons hoorde...."
+
+"Niemand hoort ons;" antwoordt Philip, en dan terwijl hij naar de deur
+gaat en die eensklaps weer opendoet, zoodat hij den luisterenden knecht
+er bijna mee achterover werpt; "En niemand neemt het in zijn hersens
+om ons te beluisteren."--Dan de deur weer dichtdoende vervolgt hij
+tot August: "Maar wat je mij te zeggen hebt, 't zal toch taal moeten
+zijn die iedereen desnoods hooren mag, of anders--zou ik je nog dieper
+verachten dan ik het nu doe."
+
+August is opgestaan. Bij het schijnsel der kaars kan Philip nu eerst
+dat gloeiend gelaat en het van koortsgloed fonkelend oog beschouwen.
+
+De jongere Helmond doet een schrede terug.
+
+"Ik zie het wel, je weet het; je schrikt van me niewaar?" fluistert
+de oudste: "Ja er kleeft bloed aan mijn handen. Daar staat hij,
+zie zijn oogen puilen uit de kassen.... zie je wel Philip!--O God,
+en hij heeft ons vervloekt!"
+
+"August, wát.... wát zeg je?" stottert Philip, plotseling doodsbleek
+geworden: "Is hij dood....? Heb jij, jij...?"
+
+"Ja, zie je dat niet? Zie je dan niet dat ik zijn moordenaar ben!? O
+God! daar vliegt mijn kind op me aan. Hou tegen, hou tegen! 't Steekt
+met een mes. O Eva, Jezus! God! O! weg, weg!"
+
+Eer de jongere Helmond zich van de ontzetting kon herstellen, die
+hem schier aan den grond heeft genageld, was de oudere broeder uit
+de kamer gevlucht en sloeg de deur met geweld achter zich toe.
+
+'t Was een donker portaaltje waarin de vluchteling zich nu
+bevond. Rechts is de smalle gang die over het plaatsje, nogmaals door
+een langere gang naar het voorhuis leidt.--Neen, op dezen weg liggen
+de gerechtsdienaars in hinderlagen. Voort! Ter linkerzij loopt de
+smalle gang op een achterdeur uit.--'t Is donker! Waar is de knop van
+die deur?--Wie heeft den sleutel? Wie houdt haar gegrendeld?--O God,
+daar komen ze. Hoor maar, paardengetrappel.--Hoor!
+
+Nu bonst hij op de deur. "Doe open, doe open!"
+
+Daar wordt aan de buitenzij een grendel verschoven. De deur knarst
+open.
+
+Een groote stallantaarn die nevens kartuigen aan een haak tegen
+den wand hangt, werpt een weifelend licht over een oude kapsjees,
+een paar hooge gele wagens benevens een kar die met de boomen op den
+grond rust.--Ter rechterzij is het een zwarte massa, waarin het licht
+slechts grillige en onbestemde figuren teekent, maar toch duidelijk
+genoeg twee grauwe koppen boven den nu onzichtbaren lijkwagen doet
+grijnzen. Een hooi en mestlucht vervult de ruimte.--Nabij de groote
+deur trappelen paarden. Ze zijn voor een vigilante gespannen. Een
+man die zooeven hielp om de tuigen te gespen, trekt nu in allerijl
+een jas met drie lange mantelkragen aan; wischt zich het zweet van
+het voorhoofd, en trekt zich een bonten nachtpet over de ooren.
+
+"Hier Gerrit, geef me de zweep! Vervoerd, dát heet haasten."
+
+"Moet jij naar Utrecht menheer?"
+
+"Ik ja, voort! Om Godswil voort!"
+
+Het portier der vigilante was reeds geopend. Dokter Helmond verdwijnt
+in het donkere rijtuig.
+
+"Rij maar op Jan!" roept de man die het portier met kracht weer
+dichtslaat: "D'r zal zeker een goeje fooi op overschieten; er is
+'en haast van geweld!"
+
+"Vort poppetjes, vort!" zegt Jan op den bok. De paarden trekken
+aan. Uit het groote koetshuis van _De Romein_ komt de vigilante in
+de straat. Jan doet de zweep klappen. En zie de paarden zijn wakker
+al is het vrij donker daarbuiten; ze schieten in een krassen draf,
+en verdwijnen al spoedig met het ratelend rijtuig om den hoek der
+Utrechtsche straat in den stormachtigen nacht.
+
+
+
+Binnen de algemeene hotelkamer heerschte weinige minuten later een
+zeer ongewone opschudding.
+
+'t Was onmogelijk om het rijtuig nog in te halen, 't welk door den
+vreemden reiziger was besteld, doch waarmee de dokter van Romphuizen
+zich uit de voeten heeft gemaakt.
+
+Na al wat men vernam en 't geen de schenker nu bovendien heeft
+moeten aan 't licht brengen, is het zoo goed als zeker dat, met den
+_kolonel_ die, volgens den reiziger, in Romphuizen zou vermoord zijn,
+de _generaal_ Van Barneveld was bedoeld.--Wat wisten de Romphuizers
+van 't militair!--En, meer dan zeker was het ook dat zijn pleegzoon,
+dokter Helmond, de schuldige moest wezen; immers Piet heeft hem
+onder andere zelf hooren zeggen:, Spreek zacht Philip; als men ons
+hoorde!" en later heel duidelijk, ofschoon van verre, nog de woorden:
+"O God!", en "moordenaar."
+
+De reiziger, die zulk een haast had, was woedend, maar zou in allerijl
+op een andere manier worden geholpen. 't Ergste van alles, zei de
+kastelein, bleef de ontzettende geschiedenis zelve, waarvan--hoe kon
+men onschuldig ergens inloopen--het laatste bedrijf nu in het alom
+geëerde logement _De Romein_ was voorgevallen.
+
+De mannen in de gelagkamer spraken luid met gefronste wenkbrauwen,
+en schudden het hoofd; de vrouwen luisterden, en zagen bleek.
+
+"'t Is de broer van Philippe. De broer van den nieuwen trotschen
+confrère;" zoo luidde het onder de acteurs overal.
+
+De commis-voyageurs spitsten de ooren; en die er brieven schreven,
+stelden postcriptums, waarin ze de ontzettende gebeurtenis vermeldden.
+
+Toen August hem straks alleen liet, en hij, hevig ontsteld,
+hem een oogenblik later wilde opsporen om hem naar het kamertje
+terug te brengen, toen spoedde hij zich naar het voorhuis, want
+aan een achterdeur heeft hij niet gedacht. Doch nergens mocht hij
+hem vinden.--Philip wist niet dat August reeds buiten de stad was,
+toen hij in 't eind ook in het koetshuis naar hem kwam onderzoek doen.
+
+--Was dan August Helmond--zijn _broeder_, een moordenaar; de moordenaar
+van _dien geliefden_ pleegvader!?
+
+--Wondere menschenwereld!
+
+--De lammeren onder hen worden wolven wanneer de nood hen dringt.
+
+--Bloeddorstige doggen leggen zichzelf aan den ketting en lijden
+gebrek!
+
+--Ja, ik wist dat hij verachtelijk was, ik wist het! Maar zoo!--Ach
+God, zou het wel waar zijn!
+
+"De commissaris van politie kan met mij meerijden," zegt de vreemde
+zeer overluid tot den kastelein: "tenminste wanneer hij hier in de
+sociëteit is. Als hij den moordenaar snapt is zijn fortuin gemaakt.
+
+Tot Philip sprak men niet.--Nu is hij verdwenen.--Hij vliegt naar
+zijn vrouw, en zegt haar zijn plan, en wat háár te doen staat.
+
+Een klein kwartier later joegen twee vigilantes in den donkeren
+nog altijd door zware buien verdeelden voornacht, op den straatweg
+tusschen Briesborg en Utrecht.
+
+In het voorste rijtuig ligt een mensch onbewust dat er een wereld om
+hem heen is.
+
+In het rijtuig dat volgt, zitten twee mannen die over gruwelijke
+moorden spreken, en over dokter Helmond en zijn ijdele vrouw.
+
+Op den bok van dat tweede rijtuig zit, naast den koetsier, een man in
+een glimmende regenjas. Voor een goede fooi heeft de voerman aan dat
+heerschap vergund om naast hem mee te rijden. Hij spreekt geen woord;
+maar telkens als de reiziger die vóór twaalven in Utrecht moet wezen,
+zijn stem verheft en schreeuwt om wat harder te rijden, dan zegt de
+man in de regenjas, dat men ter wille van een _mensch_ zijn paarden
+toch niet doodjagen mag. De voerman geeft hem gelijk.
+
+Omstreeks kwart voor twaalven--ongeveer een half uur later dan de
+eerst uit Briesborg vertrokken vigilante--rijdt de tweede vigilante
+de grijze Bisschopsstad in.
+
+Teneinde den reiziger, die zulk een haast had, geen oogenblik op te
+houden en aanstonds te brengen waar hij wezen moest, is men bij het
+binnenrijden van de stad een geheel anderen weg ingeslagen dan dien
+naar het kleine logement waar men straks stallen zou, en 't welk
+de koetsier met de zweep heeft aangewezen.--De man in de regenjas
+is dáár--en alzoo in de nabijheid van het logement waar het eerste
+rijtuig zeker reeds was aangekomen--van den bok gesprongen.
+
+Mijnheer Hagel, de commissaris uit Briesborg, is echter in het rijtuig
+gebleven, om, na den vreemde op de plaats zijner bestemming te hebben
+gebracht, even bij het politiebureel aan te rijden en er een paar
+agenten te verzoeken om eens even met hem mee te gaan.
+
+Toen--weinige seconden na de aankomst der tweede vigilante in
+Utrecht, een heer in een glimmende regenjas het kleine logement is
+binnengestapt, toen heeft hij op zijn vragen, van een half slapenden
+schenker ten antwoord gekregen, dat er, jawel, met het rijtuig uit
+Briesborg een heer was aangekomen, die onderweg zwaar ziek moet zijn
+geworden, want, zoo wit als een lijk had hij in den wagen gelegen.
+
+De juffrouw-eigenaresse van dit logement had eerst zwarigheid gemaakt
+om hem op te nemen, maar hij had er zoo akelig en toch zoo goedaardig
+uitgezien dat zij heeft toegegeven; en nu geloofde de schenker dat
+er iemand naar 't gasthuis was gegaan om een dokter te halen, hoewel
+het al op slag van twaalven is.
+
+--Hê!--Of de knecht dan niet begreep dat hij--de man in de regenjas--de
+dokter zelf was'? Men behoefde niet meer naar 't gasthuis te
+zenden. Hij heeft geweten dat deze heer hier komen zou.
+
+--O, ahzoo; of dokter dan maar bliefde mee te komen? Hier beneden in
+het tuinkamertje was de zieke menheer. In nummer drie.
+
+--In de hevigste onrust staat Philip Helmond eenige oogenblikken
+later bij de kleine sofa, waarop de oudere broeder als
+wezenloos neerligt.--Philip ziet naar de deur. Hij vergat haar te
+sluiten. IJlings snelt hij terug naar de deur, luistert, en draait
+den sleutel om.--Maar nu, wat moet hij beginnen? Slechts door een
+snelle ademhaling geeft August teekenen van leven; doch, wat Philip
+ook beproeft om hem te doen ontwaken en hem op de wijze zooals hij zijn
+plan maakte, tot een spoedige vlucht te bewegen, neen--dat gelukt hem
+niet.--Kan die ongelukkige dan hier blijven terwijl binnen weinige
+minuten de commissaris in dit logement het allereerst naar hem zal
+onderzoek doen!
+
+"August, August! in 's-hemelsnaam, keer toch tot je zelf. Verman je,
+August. Men zal je vatten. Sta op, ik ondersteun je. 't Zijn geen
+twintig schreden tot buiten de deur, en dan nog een paar stappen tot
+om den hoek der straat. August in Godsnaam word wakker!"
+
+Maar 't is vergeefs. Zijn krachten schijnen uitgeput. Een pijnlijke
+glimlach speelt er om zijn mond.--Doch nu, eensklaps opent hij de
+oogen, en fluistert met een akelige stem: "Vergif, vergif! Pas op
+Eva. Voort! weg!"
+
+"Ja waarachtig voort!" zegt Philip.--O mijn God, maar _hoe_ dan! en hij
+werpt een angstigen blik naar de deur. Immers, hij kan den ongelukkige
+toch niet door de gang het huis uit _dragen_. Wat zou men denken als
+men 't zag! Ha, wanneer die kleine glazendeur uitkwam op een tuintje,
+waarmee men in een achterstraat kon komen....! In een oogwenk is Philip
+bij die deur. Zij is goed gesloten; hij trekt en wringt. Open _zal_ ze,
+open _moet_ ze.--Neen neen, hij _kan_ niet--neen!--Ha, den pook bij de
+kleine kachel!--Hij luistert.--Nadert daar een rijtuig---? Ja, o God,
+men komt, het is te laat!--Welnu, met dien pook zal hij hem verdedigen;
+den eerste die de band naar den armen drommel durft uitsteken, dien
+vermorzelt hij den kop.--Hoor het rijtuig is.... neen.... het rolt
+voorbij.--Goddank, hij heeft nog tijd.
+
+Philip mag een oogenblik herademen.--Wacht, met dien pook kan hij
+toch die tuindeur dwingen. Fiks! krachtig!--Ha, met een weerspannig
+geschrijn barst het slot vaneen.--De deur is open. Hij ziet naar
+buiten. Inweerwil van de duisternis bemerkt hij dat het werkelijk een
+ten deele geplaveid tuintje is. Scherper ziende bespeurt hij eenig oud
+vaat- en mandenwerk, 't welk naast steenkolen en wijnflesschenhokken
+bijeenstaat, en door de verhagelde en afgewaaide bladeren van een
+kastanjeboom overdekt wordt.
+
+--Is daar een uitgang? Hij bespeurt er geen. Wat zal hij nu
+beginnen! 't Ware nóg beter in de kamer te blijven, dan August ginds
+in een dier hokken of achter die manden te verbergen. Immers men zou
+hem er aanstonds vinden, en dan....! Philip voelt zich eensklaps als
+met een ijsbad overgoten.
+
+"Wie daar! Wat mot je?" roept een schrille stem uit een keukendeur
+in het tuintje uitkomende.
+
+De jongere Helmond heeft zich geheel hersteld. Wie weet..... het geluk
+had hem straks in de gedaante van een halfslapenden huisknecht gediend.
+
+"De zieke moet lucht hebben mevrouw;" klinkt zijn antwoord: "'t Is
+noodig, volstrekt."
+
+"Ben uwe de dokter....? Ahzoo. Maar was die tuindeur dan niet
+gesloten? Wel lieve hemel, u deed me schrikken. M'n eerste denkbeeld
+was dat ze hier inbraken. Is die passagier zoo erg, dokter?"
+
+"Ik vrees.... dat zijn benauwdheden op een rotkoorts zullen uitloopen."
+
+"Maar mijn hemel, dan hou ik hem geen uur in m'n huis. Rotkoorts! God
+beware!"
+
+"Zoodra ik hem zag," herneemt de vermeende dokter snel doch schijnbaar
+kalm: "begreep ik dat je hem niet houden kondt."
+
+"Nee, nee!" schudt de dikke dame, en volgt den dokter aarzelend in
+de tuinkamer.
+
+"'t Was aanstonds mijn plan om hem mee naar het gasthuis te nemen,
+maar ik liet toevallig mijn koetsje hier aan de achterzij van je huis
+staan; en...."
+
+Philips hart sloeg met felle slagen. Immers hij wist niet of er
+werkelijk een straat achter dat tuinmuurtje was; bovendien gevoelde
+hij de ongerijmdheid dat hij als dokter, nog na middernacht zijn
+eigen rijtuig zou rijden, en zoo ja, dan niet tot voor de deur der
+woning waar hij wezen moest.
+
+"O, hierachter op 't Singel; jawel, wat buiten den wind," helpt de
+hospita: "Ik wou dat j'em d'r in hadt dokter; de ziekte is 'em wel
+duidelijk aan te zien."
+
+"Kan ik hierachter door den tuin op het Singel komen?" vraagt Philip
+terwijl zijn hart nog feller bonst voor een mogelijk _Neen_!
+
+--Maar, God zij dank:
+
+"Welzeker;" klinkt het antwoord. En dan: "Ja dokter, als je hem meenam
+dat zou me een pak van het hart zijn. Morgen met de markt dan wist
+ik geen raad. Verbeelje, rotkoorts in huis. Lieve hemel!"
+
+"Als ik er je _plezier_ mee doe....?" zegt Philip.
+
+--Maar dan; hoe zal hij alleen dien machteloozen mensch naar buiten
+krijgen?
+
+--De juffrouw zou haar knecht roepen.
+
+--Nee, _nee_,--er was geen oogenblik tijd te verliezen,--dat moet zij
+niet doen. De knecht moest liever niet weten dat de juffrouw zoo'n
+haast had gemaakt om een ongelukkigen zieke kwijt te raken. 't Was
+niet goed voor haar naam. Och, indien zij den armen man, die nu heel
+stil was, en nog wel een uur zoo zou blijven--jawel dat kon bij haar
+vast verzekeren--indien ze hem nu even aan den anderen kant wilde
+ondersteunen, dan kon men hem gemakkelijk op 't Singel buiten de
+tuindeur brengen. Die deur was immers open.....!?
+
+--Nee, de juffrouw moest die eerst losgrendelen.
+
+De oogenblikken waren voor den angstig wachtenden broeder zoo vele
+uren.
+
+Hij meent nu weer heel in de verte een rijtuig te hooren. Ja, jawel,
+'t komt nader....
+
+"Mevrouw, mevrouw!" roept Philip naar buiten.
+
+"Hier ben ik dokter. De poortdeur ging wat moeielijk open."
+
+"Als ú hem nu aan dien kant onder den arm woudt nemen mevrouw.--Komaan
+Augu....--Komaan menheer; u moet je wat meegeven. We zullen je goed
+en wel in 't gasthuis brengen.--Asjeblief mevrouw. Geheel alleen zou
+'t mij onmogelijk zijn."
+
+Het rijtuig kwam al nader en nader.
+
+"Ja, maar rotkoorts dokter ... U moet me niet kwalijk nemen; om nu
+een mensch met rotkoorts aan te vatten ... nee ..."
+
+Het rijtuig kon slechts weinige huizen meer van de woning verwijderd
+zijn.
+
+"Maar hij _heeft_ ze nog niet. Als u weigert dan blijft hij hier. Ik
+heb haast."
+
+De dikke juffrouw aarzelt, en dan....
+
+Maar neen, 't was niet noodig. De lijder staat eensklaps overeind.... O
+God, wat ziet hij haar aan.
+
+"Neem dat gif weg Thom! Weg er mee!--Zes grein!--Eva, Eva, voort,
+voort!"
+
+"Dat is de koorts die komt opzetten;" zegt de jongere Helmond, en
+vat zijn broeder onder den arm; en diens laatste woorden herhalend,
+dwingt hij hem naar de zij der geopende tuindeur.
+
+--Hoor! O goede God, het rijtuig houdt reeds stil voor de deur. Men
+komt.--Philip wil haastig voortgaan.
+
+August Helmond rukt zich eensklaps los en, in de kamer terugkeerend
+en met angstig gebaar naar de hospita wijzend, fluistert hij schril:
+"Zeg haar dat zij ons kind het mes moet afnemen, zie je niet....? Zie,
+dat, dát, dát moorddadige mes!"
+
+Philip hoort gerucht in de gang; voetstappen van meer dan één persoon.
+
+Met overspanning van krachten grijpt hij den broeder onder den arm. Zoo
+kalm als 't hem mogelijk is, zegt hij: "Goeden avond mevrouw!" en,
+straks de tuindeur van de buitenzij dichtwerpend, voert hij met
+vreeselijke gejaagdheid den ijlenden broeder tot buiten de tuinpoort
+op den verlaten singel.
+
+Ofschoon het terrein hem geheel onbekend is, toch zou Philip al spoedig
+bemerken dat het doel, 't welk hij zich voorstelde, zal bewerkt
+worden. Slechts weinige schreden voorbij dien muur, ziet hij links
+in de vaart weer de trekschuit die men straks is voorbijgereden en
+waarvan de voerman heeft gezegd dat het de nachtschuit op Amsterdam
+was. Om twaalf uren, ruim, voer ze af.
+
+De groote Domklok bromt twaalf.
+
+De hospita uit het kleine logement, niet weinig ontroerd door het
+gebeurde, en straks geheel van streek door hetgeen ze uit den mond
+der politie zal vernemen, ze zegt in gemoede: dat die vluchteling
+zich werkelijk _zóó_ ziek heeft weten te houden dat zelfs de dokter
+er _dupe_ van werd en hem mee naar het gasthuis heeft genomen. Den
+naam heeft ze niet gevraagd; maar 't was de dokter van 't gasthuis.
+
+En terwijl nu de Briesborger commissaris vol ijver zijn nasporingen
+in de Utrechtsche gasthuizen begint, om echter al spoedig andere
+vermoedens te koesteren--glijdt de nachtschuit op Amsterdam langs
+de laatste gaslantaarns en woningen buiten de stad. Aan het roer
+staat de schipper, en, als hij even in de voorkajuit duikt om zijn
+kort eindje pijp op te steken, dan slaat hij zijdelings een oog op
+de beide passagiers die--"ter wille van een vrouw die erg ziek is,
+zoo haastig naar Amsterdam moeten."
+
+Bij het schijnsel der wiegende hanglamp kan hij hen zien, daar ginds
+in den hoek der kajuit; en hij twijfelt er niet aan of het moet al een
+heel erg geval wezen, want, de oudste dier beide mannen is mede geheel
+van streek.--Zie maar, als een geest zoo wit ligt hij achterover,
+en tegen den schouder van den jongste, die hem het liggen al zachter
+en gemakkelijker maakt, terwijl die jongste zelf zich gedurig het
+zweet van de slapen wischt.
+
+
+
+
+
+
+
+TWEE EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Toen Eva Helmond uit haar verdooving ontwaakte, toen wist ze niet
+wat er met haar was voorgevallen. Ze begreep niet hoe het kwam dat
+mevrouw Van Hake zoo bij haar naast de canapé zat....
+
+"Wat doet ú hier?"
+
+"Ik ben gekomen om misschien van dienst te kunnen zijn lieve Eva!"
+
+Eva strijkt zich met de hand over de oogen en dan, haastig opziende:
+
+"Waar is August?"
+
+"Dokter is uit, Eva; hij zal.... waarschijnlijk wel gauw
+terugkomen...."
+
+"Waarschijnlijk....? Je zegt _waarschijnlijk_!? En waarom lig ik dan
+hier; en waarom....?" Eensklaps komt ze overeind en snelt naar de deur,
+roepend ja bijna gillend: "August, August! Helmond! waar ben je!?"
+
+Mevrouw Van Hake komt Eva terzij:
+
+"Als dokter _hier_ was Eva, dan zou hij zeggen: Kindlief je moet je
+kalm houden; er zijn omstandigheden...."
+
+Eva hoort haar niet. Zij staart strak naar den grond. En dan:
+
+"Waar is dat briefje? Ik vraag waar dat briefje is! Was er _geen_
+briefje?--Jawel, ik weet het _zeker._ Ik heb het gelezen..... ik
+heb...."
+
+"Eva, hou je van Helmond?"
+
+"Houden! Mensch, je maakt me krankzinnig.--Ik wil dat briefje zien. Ik
+wil weten.... Geef hier. Jij hebt het. Jawel, _jawel_, jij hebt het!"
+
+"Eva, in je eigen--nee, in _dokters_ belang bid ik je kalm te zijn."
+
+"Maar die brief, die brief!" roept Eva in dreigend smeekende houding:
+"Ik weet het maar al te goed. Ik wilde zien of hij sliep. Hij was
+er niet meer, En op zijn kamer vond ik toen dat schrift.... van een
+krankzinnige; en zijn naam stond er onder. Ja _zijn_ naam. Ik wil
+dien brief zien. Laat mij toch gaan; ik wil nu.... ik _wil_ naar
+boven! Hoor je dan niet!"
+
+Mevrouw Van Hake haalt het geschrift te voorschijn. 't Zou zeker--nu
+de eerste schok was doorstaan--het verstandigste wezen om Eva zooveel
+mogelijk de waarheid in het aangezicht te doen zien, en, terwijl men
+haar bad om zich kalm te houden, een beroep te doen op haar verstand
+en haar waarachtige liefde voor haar man:
+
+"Hier is de brief die je zoo treffen moest Eva. Maar ik verwacht dan
+ook dat je je krachtig zult toonen...."
+
+Eva hoort haar niet; zij siddert, terwijl ze nogmaals die vreemde
+volzinnen leest, waarin August haar schrijft dat hij haar bedrogen
+heeft; dat een som--hij weet niet hoe groot--zijn schuld is; dat hij
+aan gene zijde van de zee duizenden menschen van de gele koorts zal
+genezen en tienduizendmaal het slachtoffer ervan worden wil; dat _zij_,
+Eva, er het brood zal kneden en doen....
+
+Eva kan niet verder lezen. Maar die vrouw in haar rouwkleed, wat
+eischt ze dat ze bedaard zal blijven! Voelt het mensch dan niet
+dat deze groote kamer haar te eng is; dat zij weten wil waar die
+man--zooals ze zegt, in zijn ijlende koorts--is heengegaan; waar
+hij toeft in dezen stormachtigen avond, terwijl de hagelsteenen met
+zulk een vreeselijk geweld tegen de ramen kletteren! Begrijpt ze dan
+niet dat ze hem achterna wil, dewijl niemand hem beter en eerder zal
+vinden dan zij! Beseft ze niet dat een vrouw rust noch duur heeft
+aleer.... O God, had ze zóó iets kunnen vermoeden toen ze meende dat
+hij slechts wat vermoeid en overspannen naar bed ging. Eva _wil_,
+Eva _moet_ naar buiten!
+
+Het kostte mevrouw Van Hake de grootste inspanning om Eva te doen
+beseffen dat haar liefde-ijver nu onverstandig was. Waar immers zou zij
+hem zoeken in den stormachtigen avond! Zij, in hare omstandigheden,
+zou ze zich wagen daarbuiten aan een tasten in 't blinde! Bovendien:
+alles wordt er gedaan om den lieven zieke zoo spoedig mogelijk in
+zijn huis en in 't warme bed terug te brengen. Wanneer dokter--'tgeen
+men niet voor onmogelijk hield--nog met den laatsten trein naar
+Amsterdam was vertrokken, dán zelfs kon men tamelijk gerust wezen;
+men zou dan in den trein al spoedig bemerken dat hij ongesteld was,
+en bij aankomst zeker voor hem zorgen.
+
+Helaas, mevrouw Van Hake wist wel dat zij Eva met deze hoop misleidde,
+doch, haar taak was geen lichte.--Eva vloog immers gedurig weer op
+van haar stoel, en wilde hem zoeken; zij _moest_ hem vinden; ja, wie
+eerder dan _zij_! Neen, zij heeft het wel toegegeven  dat zij haar
+ouders niet vóór den nacht verontrusten wil, immers men wist zeker dat
+de dokter er dezen avond niet geweest is; maar op _De Zonsberg_! Ja,
+'t waarschijnlijkste is toch dat hij, in zijn ijlende razernij, nog
+eens naar _De Zonsberg_ is gegaan.--Men heeft hem er niet gevonden,
+maar door de duisternis misleid, kon hij gemakkelijk van den weg
+zijn gedwaald. O, misschien ligt hij nu in doodsgevaar op een dier
+naargeestige kronkelpaden van het erf, waar een verwaten gierigaard,
+nog aan den rand van het graf, den goeden zieke durfde vervloeken,
+terwijl deze ten koste van eigen gezondheid hem redden en behouden wil.
+
+"Jawel, op de Zonsberger paden zal ik hem vinden!" barst Eva na een
+korte stilte weer los: "En als hij er _niet_ wezen mocht, dan vlieg
+ik naar den woekerenden trotschaard, en zal hem zeggen dat zijn lage
+vervloeking slechts kan terugkeeren op zijn eigen grijs en zondig
+hoofd; dat hij dien goeden man heeft mishandeld door beleediging op
+beleediging; dat hij hem heeft _vermoord_; hem en mij, ja, hém en mij,
+en het kind onzer liefde."
+
+"Zoover is het nog niet gekomen Eva. Men zal den goeden dokter
+gemakkelijk vinden. Thom was hem, zooals hij bij 't heengaan zeide,
+immers reeds op 't spoor. Dokter zal òf in de buurt wezen en gevonden
+worden, of--'t zij dan wat verder af--welwillend zijn opgenomen,
+en waarschijnlijk toch spoedig terug zijn."
+
+"Waarschijnlijk! altijd _waarschijnlijk_!" roept Eva: "Maar als... o
+God! als men hem _niet_ vond, wanneer hem in zijn ijlende koorts
+daarbuiten een onheil was overkomen! Zeg, mensch vol flegma,
+vol verstand en wijsheid, zeg, is dán die gierigaard ginds, zijn
+moordenaar niet? En ook, is hij de oorzaak niet van den angst die
+mij huiveren doet en de minuten tot eeuwigheden maakt!"
+
+Mevrouw Van Hake ziet haar liefdevol aan en blijft het stilzwijgen
+bewaren.
+
+"Maar spreek dan, spreek!" zegt Eva, doch op minder heftigen toon,
+want de liefdevolle blik der zwijgende vrouw heeft haar zonderling
+getroffen.
+
+"Ik weet het niet Eva. We willen daar nu niet naar vragen. Het eenige
+wat ons vervult is toch de hoop dat we den goeden dokter spoedig
+zullen terugzien; en--dan zullen wij hem oppassen en verzorgen en
+alles doen om, met de hulp van God, zijn dierbaar leven te behouden."
+
+"Ja! ja!" zegt Eva snel, en dan, na een oogenblik van stilte: "Och,
+waarom bleef ik niet bij hem toen hij naar bed was gegaan!" Schreiend,
+doch straks weer heftig: "Maar ik wist niet dat het zoo erg was. Nee
+nee, ik wist het niet! Wie zal zeggen dat _ik_ hem niet liefhad;
+wie!? 't Is alles de schuld van dien oude, dien schijnheiligen man!"
+
+"Eva," zegt mevrouw Van Hake met zachte stem: "weet je wel lieve,
+_wie_ ik in deze oogenblikken het meest beschuldig?"
+
+Eva ziet haar niet aan.
+
+"Ik beschuldig waarlijk _mij zelve_ het meest." Nu ziet Eva haar aan:
+
+"U, ú beschuldigt...."
+
+"Mij zelve. Ja Eva, ja!"
+
+"Maar ik begrijp niet....?"
+
+"Eva, ik heb in den laatsten tijd zijn weldaden aangenomen, ofschoon
+ik er bijna zeker van was dat hij de middelen om ze te kunnen verleenen
+niet meer bezat."
+
+Een vuurrood vliegt over Eva's gelaat. Zij spreekt niet, maar blijft
+met angstig gespannen blik mevrouw Van Hake aanstaren.
+
+"Ik bewoonde zijn huis," herneemt de weduwe: "en at zijn brood,
+en had hem lief als een moeder, en toch ... ik deed slechts een
+zwakke poging om hem terug te brengen van een weg, die ik vreezen
+moest dat op uw beider verderf zou uitloopen.--Lieve Eva, als gij
+_iemand_ beschuldigt, doe het dan _mij_.--De man dien ge uw vijand
+noemt heeft immers gewaarschuwd; misschien te krachtig gewaarschuwd,
+maar _gewaarschuwd_!"
+
+"Ik weet niet wat je zegt;" roept Eva, en slaat de handen voor de
+oogen. En dan, dan loopt zij de groote kamer op en neer, en bijna
+kermend klinkt het iets later:
+
+"Zou alles dan _waar_ zijn! Alles, alles!? En heeft hem _dát_ spooksel
+benauwd en verdreven!--Maar nee, nee! dat is onmogelijk!" vervolgt
+ze terwijl zij eensklaps voor de weduwe blijft staan: "Heeft hij dan
+zelf niet door zijn daden getoond, en met zijn woorden bevestigd...."
+
+"Eva," valt mevrouw Van Hake in, en ziet haar onbeschrijfelijk
+liefdevol aan: "ja, die al te goede man toonde door zijn daden wat
+de wenschen van zijn geliefde waren, en sprak de woorden die zij het
+liefst van hem hoorde.--Eva, ik zie het, nú voor het eerst geloof je
+de _waarheid_!"
+
+--De _waarheid_!?--Ach, hoe zou het mogelijk zijn dat ze nú de volle
+waarheid reeds geheel doorzag!
+
+--Was dan alles een leugen; alles wat haar omgaf in den laatsten
+tijd? Dit huis, die meubels, de diamanten, die familiepapieren,
+alles leugen, leugen!
+
+--Maar gerechte hemel! wat zijn blinkende meubels of schitterende
+steenen bij den doodsangst die haar weer eensklaps overstelpt
+en benauwt? O! men kan haar vrij dat alles ontnemen, ja, alles,
+_alles_, indien hij maar terugkomt; wanneer ze maar weet dat die
+arme kranke niet langer omdoolt in de gure lucht; wanneer ze hem maar
+aanstonds mocht sluiten in haar koesterende armen!--Zie, het pakket
+familiepapieren ligt daar nog op haar schrijftafel. Nu roert ze het
+aan; maar neen, toch neemt ze het niet, om aan die vluchtige opwelling
+te voldoen en alles in 't vuur te werpen.--Zij luistert.... Daar
+buiten klonken stemmen. Ha, God! men komt, ha!
+
+Reeds is Eva de gang ingevlogen, en heeft ze de voordeur geopend.
+
+Met luidruchtig gepraat nadert van de Hoenderveldsche straatzijde
+een langzaam voortgaande menigte. Een kleine handwagen ratelt in
+haar midden.
+
+--Hoor! Een vrouwenstem klinkt luide van de hooge stoep naar beneden
+en tegen den snijdenden hagelwind in.
+
+Men weet niet wat zij vraagt.
+
+--Dokter Helmond? O nee, dien hadden ze niet, en moesten ze ook
+niet hebben. Dokter Helmond mocht de champagne nog in 't hoofd
+zitten, en slapen misschien in den zijden sleep van zijn vrouws
+japon!--Nee, ze gingen met den armen majoor, dien ze na lang tobben
+uit de gracht hadden gehaald, regelrecht mee naar 't huis van dokter
+Biermans.... dokter Biermans die er al dadelijk was bijgehaald:
+
+"Vooruit maar jongens; vooruit, eer dat ie genachtsamen zeit! Van
+'en schotje _los kruit_: Wie zou 't gelooven!"
+
+Eva weet niet wat men nog verder in 't voorbijtrekken zegt.
+
+Nu bevindt zij zich weer in de groote huiskamer. Een ontzettende angst
+doet haar als ineenkrimpen terwijl ze klappertandend bij het vlammende
+vuur staat.--Haar haren, die buiten nat zijn geworden, hangen sluik
+langs de bleeke wangen neer. Strakker en strakker staart ze, totdat
+ze eensklaps opziende half luide mompelt:
+
+"Ik wist het, ja ik wist het! Hij heeft het mij dikwijls gezegd;
+en nu...."
+
+Haar oog viel in datzelfde oogenblik weder op het pak
+"familiepapieren", en, Eva grijpt het weg van de tafel, en--werpt
+het in den breeden haard.
+
+En de hoog opflikkerende vlam doet een rooden gloed spelen op
+het rose kleed 't welk Eva nog in den vooravond tegen het zwarte
+heeft verwisseld.--O God, het had dan toch een zwart, een rouwkleed
+moeten zijn! En als het vuur nog hooger opvlamt en ter rechterzij
+haar schier verstorven wang met zachten gloed komt streelen, en zij,
+klappertandend, met saamgeperste handen murmelt: "Ik wist het; ja mijn
+God, maar ik geloofde het niet!" dan, o dàn gevoelt zij eensklaps
+een nóg weldadiger gloed aan de zij van het hart haar verwarmen:
+Een moeder was er niet om haar kind te troosten: maar toch, zie,
+nu rust en nu schreit en nu snikt ze..... aan de moederlijke borst
+van een trouwe vriendin.
+
+De nacht van storm en hagel die door Eva Helmond in duizend angsten is
+doorwaakt, moest toch in 't einde wijken voor een kalmeren morgen. De
+October-zon dook vriendelijk op uit haar valen sluier, en terwijl
+ze al spoedig haar kracht zou beproeven aan den hier en ginds langs
+velden en wegen bijeengegrienzelden hagel, zond ze ook een zachten
+straal in het vertrek waar de grijze Van Barneveld op zijn hard leger,
+met gesloten oogen en saamgevouwen handen neerlag. Daar ging de deur
+open. Zachtjes, zeer zachtjes.
+
+En zie, Goddank, nu gaan die oogleden open en keeren zich zijn oogen
+naar het licht.--En het zonnetje 't welk door de deur naar binnen kwam,
+werkte misschien nog weldadiger dan het hemellicht, 't welk door het
+venster er in blijft gluren.
+
+"Alweer Jacoba! Als je je volstrekt geen rust gunt dan zul je ziek
+worden. Ik had niets noodig kind!"
+
+"Maar _ik_ had behoefte beste pa, om weer eens even te zien hoe het u
+ging, en u nog een glaasje melk te komen brengen. O, sinds de tuinman
+mij gezegd heeft dat er voor die nare benauwdheden niets zoo goed
+is als melk, zal ik er u mee vervolgen totdat u weer heelemaal beter
+zult zijn."
+
+"Ei Coba, zou je denken dat _melk_ voor zoo'n kwaal....?"
+
+"O ja, jawel papa, welzeker; melk moet daar heel goed voor zijn. 't
+Is ook zoo natuurlijk, zoo iets van een dier. _Melk_ hé ja, dat vind
+ik nu _erg_ natuurlijk!"
+
+"Och, als je 't graag hebt lieve kind...." Van Barneveld drinkt,
+en Jacoba houdt er van terzij het oog op gevestigd.
+
+"'t Is alweer hetzelfde!" zegt Van Barneveld.
+
+"U bedoelt...."
+
+"De vreemde smaak."
+
+"Vreemd; hé, dat begrijp ik toch niet."
+
+"Niet Coba....? 't Is me telkens alsof ik iets van amandelen drink."
+
+Jacoba heeft het glas aangenomen en proeft de laatst ingebleven
+droppels:
+
+"Hé dat moet toch verbeelding zijn lieve pa. Ik proef.... nee, ik
+proef er niemendal van."
+
+"Diezelfde smaak was gisterenmiddag ook aan de...."
+
+"Aan de rijst. O ja, dat hebt u gezegd. Maar het zal toch aan uw
+smaak liggen: of dat er misschien iets aan de melk is...."
+
+"Wat zou er aan de melk zijn Coba?"
+
+"O, weet u wát ik denk: de koe zal buiten langs den stalmuur zijn
+gegaan, en daar aan de perzikbladeren hebben geknabbeld. Dat lusten
+de koeien wel, nietwaar pa?"
+
+"Doe je er suiker in Coba?"
+
+"In de melk? O ja, een heel _heel_ klein beetje."
+
+"Zoo--dan is die suiker slecht. Er is altijd een bezinksel."
+
+"Och, tegenwoordig wordt alles vervalscht. Ik vrees dat er geen betere
+te krijgen is. Maar--die melk met een bijsmaak en wat slechte suiker
+heeft u toch geen kwaad gedaan lieve beste vader. Nee, ze heeft u
+veel _veel_ beter gemaakt, niewaar?"
+
+"Dat heeft _God_ gedaan Jacoba."
+
+"Maar God gaf ook die melk, mijn beste papa."
+
+"En Hij geeft mij mijn lieve kind, en...."
+
+De grijsaard sloeg wel den arm om haar fijne middel heen, doch het
+gelaat wendde hij naar de zij van den muur. Zij mocht het niet zien
+dat zijn oogen met tranen zijn gevuld.--Een oogenblik later richt de
+oude krijgsman zich in zijn bed overeind, en zegt, terwijl de zware
+knevel boven zijn lippen trilt, en hij Jacoba strak maar toch met
+liefde beschouwt:
+
+"Ik weet nu zelf niet Coba, of je liegen _zonde_ of _deugd_ is."
+
+Jacoba's bleek gezichtje is bloedrood geworden.
+
+"Ik weet het niet!" herhaalt de oude man. En een oogenblik later
+zegt hij: "Jacoba, geef mij de poeders in 't vervolg zonder rijst of
+melk. Ze hebben mij _misschien_ goed gedaan. Als kind heb ik eens
+geproefd van de medicijn die je grootmoeder moest gebruiken. Dien
+smaak vergat ik niet."
+
+Jacoba schreide aan de borst van haar grijzen vader.
+
+"Och lieve papa, u zoudt het goede middel anders niet hebben ingenomen,
+en u ziet toch dat soms een vooroordeel...."
+
+Maar zij vervolgde niet.--Misschien was zij reeds te ver gegaan;
+althans er vloog een donkere wolk over haars vaders voorhoofd.
+
+_Vooroordeel!_ Neen, van dien vereeuwigden geliefde heeft ze niet
+willen spreken; dat was voorbij.--Maar kon ze het dan nu niet wagen
+om nog één enkel woord te doen hooren in 't belang van haar dierbaren
+pleegbroeder? Was het dan óók geen vooroordeel om een zoon te haten,
+die zich na zulk een vervloeking wreekt: door aanstonds het beste
+middel uit te denken 't welk ter genezing kan worden aangewend,
+zonder dat het zich voor den man, die geen medicijnen wil gebruiken,
+door een te hevig bitter verraadt?
+
+"Zwijg Jacoba, niets meer over hem;" zegt Van Barneveld een oogenblik
+later: "Mijn kind moet mij niet willen leeren wat mijn plicht is."
+
+"Beste papa, dat was mijn bedoeling niet."
+
+"Het had er allen schijn van Coba.--Nu, mijn kleine meisje, wees niet
+bang, en schrei niet langer. Wie heeft gezegd dat dokter Helmond _ten
+eenenmale_ een verworpeling is voor God!?--Ik niet!--Zoodra hij den
+moed zal hebben om zijn vrouw den kanker van ons volksbestaan, die
+bij haar reeds een verpestenden stank heeft, uit de borst te snijden,
+dan.... Maar wij spreken hierover niet meer.--Ga nu nog wat slapen
+Coba. Jawel, en slaap maar gerust. Nooit _nooit_ wil ik hem weerzien;
+maar, met de helft van het onze, zal tóch, mettertijd, dokter Helmonds
+geneesmiddel betaald worden. Is het nu goed klein meisje? Ga nu en
+slaap nog wat."
+
+Op het oogenblik dat Jacoba de kamer zal verlaten, hoort ze zich
+terugroepen. Van Barneveld ligt weder met het aangezicht naar den
+muur gekeerd; doch met de hand naar Coba's zijde tastend, herneemt hij:
+
+"Als er soms nog iets voor dat monument mocht noodig zijn, zeg dan
+aan tante dat _ik_...."
+
+Jacoba zinkt eensklaps voor het ijzeren bed op hare knieën neer; vat
+de hand van dien grijzen vader, drukt er haar voorhoofd in, en schreit.
+
+--O God, ze schreit; maar toch, een oogenblik zóó zalig als _dit_,
+ze had het nog niet beleefd.
+
+"Bedaar, bedaar, klein onverstandig meisje. Kom, ga nu gauw wat
+rusten. Den ganschen nacht heb jij voor je vader gezorgd, maar hij,
+niewaar mijn goed kind, _hij_ heeft toch ook de _melk gedronken._"
+
+
+
+Zoodra de October-zon dien morgen de luiken en blinden binnen
+Romphuizen voor 't meerendeel heeft doen openen, heerschte er een
+buitengewone levendigheid op het kantoor van den Rijkstelegraaf. Het
+gerikketik klonk er bijna zonder ophouden. De metalen draad naar de
+zij van Briesborg en Utrecht had geen oogenblik rust.
+
+En zeker, het groote Romphuizer Hondsbosch vermoedde niet dat er door
+den dunnen draad die--den kronkel van den straatweg volgend, langs
+zijn takken gespannen was, een aantal vragen en antwoorden vlogen,
+voor 't meerendeel met betrekking tot den man die gisteren in den
+guren avond tusschen zijn stammen en struiken heeft rondgedwaald.
+
+De beide spreeuwen die zooeven uit het boschje op den grauwen draad
+waren neergestreken, ze vlogen er nu eensklaps van weg. Hadden zij
+'t gevoeld dat onder hun teere pootjes de vraag van de Briesborger
+zijde als een bliksemstraal heenschoot:
+
+"Is generaal Van Barneveld vergiftigd? Reeds overleden? Vermoedens
+op dokter Helmond?"
+
+Natuurlijk die diertjes gevoelden het niet. Vroolijk in den zonneschijn
+vlogen ze stoeiend en zwenkend voort.... tot op het dak van _Het Roode
+Zoodje_, en trippelden daar op het verweerde riet, en gebruikten straks
+in den voerbak, die voor de deur stond, hun ontbijt, zóó luchtig en
+opgeruimd, alsof ze 't nu toch werkelijk vermoedden dat daarboven,
+door dien draad langs de palen, het antwoord gleed:
+
+"Generaal Van Barneveld bijzonder wel. Van vergiftiging in Romphuizen
+geen sprake. Zekere majoor Kartenglimp dood.--Dokter Helmond
+vermoedelijk ziek."
+
+'t Was misgeschoten. Toen grauwe Toon straks buiten kwam en een
+vijftal lijsters, die juist de laatste roode bessen aan gindschen
+hoek van het bosch hadden genuttigd, op den telegraafdraad hun siësta
+zag houden, toen heeft hij de verzoeking niet kunnen weerstaan,
+en.... paf! Maar, een ondeelbaar oogenblik te voren was het vijftal
+den draad ontvloden.... Zou het mogelijk zijn dat het bericht 't
+welk--rapper dan hun vleugels--onder hen heenvlood hen heeft geschokt:
+
+"Mevrouw Helmond in doodsangst; Zet onderzoek voort in haar
+belang.--Spoed, Spoed!"
+
+En de dépêches, die in Romphuizen werden aangeboden en moesten bezorgd
+worden, gunden het personeel aan den Rijkstelegraaf gedurende den
+ganschen voormiddag geen rustig oogenblik.
+
+"Goddank menheer," zei de besteller tot den telegrafist toen deze in
+den namiddag het kantoor sloot: "Goddank, dat we nu toch weten dat
+ie in Amsterdam zit, en--dat het hier beperkte dagdienst is.--O ja,
+complement van menheer Kippelaan," vervolgde de man: "en of u van avond
+na sluiting plezier hadt om een kopje thee bij hem te komen drinken?"
+
+
+
+
+
+
+
+DRIE EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.
+
+
+Op het bovenportaal eener kleine woning aan den Buitenkant te Amsterdam
+staan twee mannen; de een staat bij de deur der kamer, waaruit hij
+zooeven gekomen is; de ander op de bovenste trede der steile trap
+met de hand aan de leuning.
+
+"Ik herhaal je menheer Baars, dat ik in _geen_ geval aan je onbillijken
+eisch zal voldoen;" zegt de eerste op gedempten toon.
+
+"Onbillijk!" herhaalt de tooneeldirecteur met smadenden lach: "Denk je
+dan dat we ons dáármee 't hoofd kunnen breken? 't Zou wat moois wezen
+als de een niet wou spelen omdat z'n neef 'en zinking op 't oog had,
+of 'en ander omdat z'n zuster aan eksteroogen leed!"
+
+"Die zoutelooze aardigheden zijn ongepast. 't Geldt hier een
+doodzieken broeder, die al gedurende twee dagen en nachten in gestadige
+ijlkoortsen ligt, en door niemand dan mij wil geholpen zijn."
+
+"Ja, dat is allemaal tot je dienst, maar daar kan een directeur zich
+niet om bekreunen. God beware! Toen m'n eigen vader op sterven lag,
+toen speelde ik 's-avonds wel voor Thomas-Vaer in de Bruiloft van
+Kloris en Roosje; en toen ik m'n moeder 's-morgens begraven had...."
+
+"Toen hadt je je 's-avonds in je rol moeten ophangen!" snerpt Philip
+op dof schrillen toon. En dan: "Maak dat je wegkomt!"
+
+"Maar sakkerloot, een acteur moet...."
+
+"Een acteur moet niet vergeten dat hij _mensch_ is. Ik heb nooit
+begrepen dat dit een eisch was dien men hem stelt. Nog eens: Zoolang
+ik in zorg ben over mijn broeder speel ik _niet_!"
+
+"Haha, dat is dan die hooggeroemde _trouw_!"
+
+"Wanneer ik onwetend mijn woord gaf voor iets, dat beneden mij is,
+dan breek ik dat woord. Ga heen! Ik zeg u voor 't laatst dat ik _niet_
+spelen zal. Ik _kan_ en _wil_ het niet."
+
+"Dát zullen we zien!" zegt Baars met een dreigend gebaar, en als
+hij nog wil voortgaan om het "onwillig sujet" op weinig kiesche
+wijze aan zijn verplichting te herinneren, dan wordt de deur der
+ziekenkamer haastig maar behoedzaam geopend, en spreekt een zachte
+stem op bewogen toon:
+
+"Als je een afgetobden lijder een oogenblik van verademing, ja
+misschien een rustig _sterven_ gunt, doe dan wat mijn man u vraagt
+menheer Baars, en ga heen."
+
+De directeur van het reizend tooneelgezelschap is een man zonder
+beschaving en zelfs zonder eenig kunstgevoel. Slechts het "slaan
+van dubbeltjes" is de kunst die hij liefheeft en beoefent met hart
+en ziel. Nochtans, toen hij na de woorden van mevrouw Philippe,
+zacht pruttelend naar beneden ging, toen plooide een rimpel zijn
+voorhoofd. 't Speet hem eensklaps dat hij die leugen heeft verzonnen
+om hem over te halen.
+
+Wat moest hij wel denken van iemand, die op zijns vaders sterfdag
+een klucht ging vertoonen? Nu ja, als het hier zóó erg gesteld was
+dan.... In 's-hemelsnaam! de Casper Lariefarie moet Lowee dan maar
+spelen. Men kan geen ijzer met handen breken. Iemand die sterven
+ging! Enfin, dat doet men maar eens!
+
+Zachtjes op de teenen loopend, is Philip nu met zijn vrouw in de
+voorkamer teruggetreden, die wel aan de vroeger door hem bewoonde
+bovenkamer in de Tuinstraat herinnert, doch--ofschoon grooter en niet
+zoo somber--nu kleiner schijnt door het breede ledikant 'twelk er in
+'t midden geplaatst is.
+
+"Goddank! hij slaapt," zegt Philip, terwijl hij den doodsbleeken
+August, met pijnlijk gesloten lippen, schier voor het eerst na zoo
+vele uren van angstig waken en tobben, naar 't uiterlijke kalm ziet
+nederliggen: "Ja Virginie, hij slaapt Goddank!" herhaalt de jongere
+Helmond, en geeft zijn geliefde een zoen. En dan: "Wacht, blijf jij
+nu even hier; ik moet het oogenblik waarnemen om óók een zoen aan
+ons ventje te geven."
+
+Philip verlaat nu de kamer en treedt in het kleinere vertrek
+ernaast. 't Is de slaapkamer der ouders van den kleinen Prits. En
+ginds zit hij in zijn tafelstoel, de blonde halfjarige guit met zijn
+groote blauwe oogen. De althea-wortel glijdt weg uit zijn mondje,
+en de rammelaar aan een blauwzijden lint valt eensklaps uit de kleine
+hand: Met de poezele armpjes naar den vader uitgestrekt, kraait het
+jongske van pret.
+
+--Ja 't was ook hard! Met de reis naar Zutfen en Briesborg meegerekend,
+had het lieve blonde ventje zijn vader in zes dagen zoo goed als in
+'t geheel niet gezien; die vluchtige keeren in de laatste dagen telden
+niet mee.--Ja ja, nu zal hij den stoel uit. Ja, nu moet hij weer eens
+zoo heel hoog naar boven worden getild en dan, ploef, ineens heel laag
+naar beneden!--Hoor hoor hem eens kraaien vol ongeduldige blijdschap;
+en, wat de vader het jongske--misschien niet verstandig--alreeds
+zocht te leeren: het noemen van zijns vaders voornaam, het klinkt nu
+mede met ongeduldig opspringen in den stoel: "Fiffie, Fiffie!" en,
+hij kraait en hij springt weer.
+
+--Neen, nu de deur maar dicht is, nu kan de zieke het niet hooren.
+
+"Moest jij er voor lijden mijn arm klein Fribbeltje!" zegt Philip,
+en neemt het kind uit den stoel, en tilt hem hoog _hoog_ en ploft
+hem dan tot op den grond; en weer in de hoogte en weer naar beneden,
+totdat.... Philip werd eensklaps zoo duizelig.--Hij hield den kleinen
+Frits goed vast, maar staakte het spel, en trok zich terug tot aan
+het groote ledikant.--Zóó op den rand zittend ging het beter. Fritsje
+wiegde in zijns vaders armen vóór- en achterover.--De vader wist echter
+niet wat hij deed.--Fritsje weet niet wat een schommel is, maar hij
+vond het prettig. Een beetje later is 't hem alsof hij in zijn wiegje
+ligt. En de vader--hij wist wel wat een schommel was, en meende dat
+hij met klein Fribbeltje erin zat. Hij hield hem _stevig_ vast.... maar
+'t ging zóó hoog, zóó hoog, dat hij de oogen moest sluiten; en.... toen
+liet hij zich glijden, en.... hij weet niet meer wat.
+
+Uitgeput van vermoeienis naar lichaam en geest, is de jongere Helmond
+in slaap geduizeld; maar het kleine ventje houdt hij toch altijd stevig
+vast. En Fribbeltje pinkt en dubt met de lange donkere oogwimpers,
+en.... slaapt dan mede--in de armen van zijn lieven Fiffie!
+
+Virginie Helmond had den wensch van Philip begrepen. Ach ja, nu dokter
+August wat rustiger is geworden, nu mocht de goede jongen wel een
+oogenblik tot verademing komen.--Dien tijd kan zij waarnemen om hier in
+haar woonkamer de schromelijke wanorde een weinig te herstellen, die
+er, door den toestand, waarin men zoo onverwachts geraakte, wel moest
+ontstaan.--'t Is onbegrijpelijk hoe die trouwe Philip dat alles, en
+bijna geheel alleen, heeft beredderd.--Dat gebroken kopje op den vloer,
+en die groote scheur in het ledikantgordijn, ze bewijzen genoeg dat er
+vreeselijke momenten zijn geweest. En dan, wat zielsangsten moet de
+arme Philip hebben doorstaan! In de vaste meening dat dokter August,
+ten einde raad, zich aan dien ouden generaal had vergrepen, heeft
+Philip schier het onmogelijke gedaan om den lijder--na hun aankomst
+in Amsterdam--niets slechts te verzorgen, maar hem ook voor den blik
+der politie te vrijwaren. Toen eindelijk, door de tusschenkomst van
+den heer Woudberg, die schrikkelijke verdenking was opgeheven, en
+Virginie bij haar aankomst nog mede de onwaarheid ervan heeft mogen
+bevestigen, toen was de blijdschap van Philip zoo groot geweest,
+dat hij het bijna te kwaad had gekregen.
+
+Het ledikant, 'twelk in allerijl van een voornamen uitdrager was
+ontboden, moest hier in de nette woonkamer worden opgeslagen--maar
+zonder levenmaken.--Den eerste die leven maakte smeet hij de trap af!
+
+En uit de diepe kast in de achterkamer, waarin hij den broeder met
+de uiterste zorg een leger gespreid en tot nu toe verborgen had,
+heeft hij hem toen naar deze kamer overgebracht. Hier, _hier_ zou hij
+herstellen; hier zou Philip hem bewaken en verzorgen al moest hij
+er zelf hij neervallen. Hier zou hij den "armen duivel" liefhebben
+totdat.... totdat hij weer heelemaal gezond vertrekken kon.
+
+Terwijl Virginie Helmond zonder eenig geraas de orde in de kamer
+herstelt, blijft het rustig in het groote ouderwetsche ledikant.
+
+--'t Was toch zonderling; dat die voorname zwager daar nu neerlag
+in _hare_ woning, en geheel alleen overgelaten aan de zorg van den
+verguisden Philip en zijn verachte vrouw.
+
+--Slaap gerust arme zieke, denkt de jeugdige echtgenoot van den vurigen
+Helmond, terwijl ze met de hand aan het fijnbesneden gelaat naar de zij
+van het ledikant tuurt: Slaap gerust! Ik heb verplichting aan u. O! 't
+geeft een zalig gevoel wanneer men iemand die ons.... wanneer men
+"iemand als ú", met zorg en liefde omringen kan. En dat gevoel heb
+ik leeren kennen door mijn eenige, mijn trouwe! O God, als hij het
+niet zoo dikwijls herhaalde, dat er zonder mij geen geluk voor hem
+kon bestaan, ja, dán zou ik misschien al gestorven zijn van smart
+over het lot dat hij door mij te dragen kreeg. Maar stil, was het
+misschien ook voor hém een bron van stille vreugd, dat hij een arm
+en onervaren kind aan zich verbond, om haar een trouw te leeren die
+in haar omgeving helaas, maar al te weinig gevonden wordt.
+
+--O dokter Helmond, je wist niet wat kostelijken schat je in je
+broeder hebt bezeten, en dat zijn waarachtige trouw vaststaat als
+een rots in zee. Maar nú dokter, nú zul je het weten, nu zul je dan
+ondervinden wie mijn Philip is.
+
+Eensklaps ontstelt Virginie geweldig. In gedachten verzonken naar het
+ledikant turend, ziet ze de oogen van den lijder strak en glinsterend
+om den hoek der gordijn haar aanstaren.
+
+"Wil je wat drinken dokter?" zegt Virginie, zich herstellend, maar
+houdt de lange zwarte wimpers toch naar den grond geslagen.
+
+"Neem weg! Grijp weg!" roept de zieke op angstigen toon; en nog eens
+met verheffing van stem: "Eva grijp weg!--Zie je niet? Dáár! Ze willen
+hem levend met mij begraven!--Laat vallen die diamanten, laat los;
+los! Grijpt hem! O God, daar hebben ze ons kind.... O God, en _hij_
+heeft het niet gedaan. _Ik_ heb hem vergift gegeven, _ik_! Zie maar,
+bloed, bloed!" En vreeselijk gillend: "Bloed!"
+
+Philip is reeds toegesneld. Hij waakte al slapend. Een half uur slapens
+heeft toch zijn krachten verfrischt.--Weinige oogenblikken later is hij
+er in geslaagd den zieke tot kalmte te brengen. Zijn Virginie geeft hij
+te drinken, en verzoekt haar dan zich te verwijderen.--Hoor, 't is nu
+nog treffender dan zooeven. Aanhoudend, zonder een enkel oogenblik
+rust, klinkt het nu uit zijn mond: "Eva kom, Eva kom!" en altijd
+weder hetzelfde op dien angstig jagenden toon: "Eva kom, Eva kom!"
+
+Maar Eva kwam niet.
+
+Neen, reeds vier- vijfmalen was Philip naar het venster gegaan,
+maar telkens reed het rijtuig, 'twelk hij had hooren aankomen
+voorbij. En toch, wanneer men na 't ontvangen van het laatste
+telegram--dat Woudberg ter volkomene opheldering naar Romphuizen
+heeft gezonden--_aanstonds_ vertrokken was, dan had men reeds met den
+sneltrein kunnen hier zijn. Maar, of een vrouw als Eva Armelo zich zoo
+bijzonder zou haasten....? Althans Philip ziet alweder naar buiten,
+doch--Eva komt niet.
+
+En Eva? Ach, van het oogenblik, waarin zij zekerheid bekwam dat
+Helmond zich te Amsterdam ten huize van haar zwager bevond, was haar
+opgewonden koortsachtig drijven om te vertrekken zóó sterk geweest,
+dat haar oude vriendin er ternauwernood in geslaagd was om haar een
+weinig tot kalmte te brengen, en te doen gevoelen dat men niets won
+met een paar uren vroeger per rijtuig te vertrekken, indien men toch
+met geen vroegeren trein te Amsterdam kon aankomen. Toen men in 't
+einde tot vertrekken gereed was, toen heeft de kapitein Armelo God
+in stilte gedankt dat mama had besloten maar thuis te blijven.
+
+De "bespottelijke" ingenomenheid van Eva met die weduwe Van
+Hake, ekskuseerde haar, zooals zij beweerde, om "van de partij te
+zijn".--"Neen", heeft mama gezegd: "een moeder, die zóó met ondank
+wordt beloond, kan haar hart geen geweld aandoen, en meegaan om een
+schoonzoon op te passen, die de heele familie bedrogen en haar kind
+het hoofd heeft op hol gebracht."
+
+Ja waarlijk, Armelo is blij geweest dat mama tot dat besluit is
+gekomen.--Eva verstond letterlijk geen rede tenzij die weduwe haar
+bemoedigde en troostte. Ja, ja zeker, ze luisterde ook wel naar hem
+als hij haar courage zocht in te spreken, en haar herinnerde hoe
+hij zelf na 't jaar 40 een pil te slikken kreeg, en de ritmeester
+Van Disse hém toen getroost heeft met te wijzen op het houten been,
+waarmee die oude kameraad sedert 30 moest rondspringen; maar hij
+wist toch al spoedig niet meer wat hij zeggen zou, en Eva werd er
+ook maar weinig door getroost. Nee die goede mevrouw Van Hake was
+hem inderdaad een reddende engel; zij had zoo den slag.... ze was
+zoo bedaard; ze praatte niet _mee_, en toch ook niet _tegen_. Ja,
+ze was zoo lief voor zijn kind; en dat kind--ach, ze heeft toch
+zooveel goeds, en is nu wel diep te beklagen.--Wát zal men er van
+zeggen!? Eigen schuld! _Eigen schuld!?_ Maar wie heeft er _geen_ schuld
+in de wereld? Eva was zoo jong; zooveel jonger dan hij, Armelo zelf,
+in den tijd toen mama.... op een kleiner schaal jawel....
+
+"Stil maar Eefje-lief," heeft hij gezegd toen men dan eindelijk in
+de vigilante zat, die hen naar 't station zou brengen: "stil lieve
+Eva; vergeet niet dat je een militaire-kind bent. Je moet je in den
+spoorwagen goedhouden. De sergeant Wagenaar placht te zeggen...."
+
+Maar Eva hoorde hem niet; ze stak het hoofd uit het portier en riep
+vol onrust:
+
+"Vooruit dan koetsier, vooruit! of we komen te laat aan den trein!"
+
+
+
+En Philip Helmond snelt opnieuw naar het raam. Hij heeft weer een
+rijtuig gehoord. Het kwam nader. Ja zie, de voerman tuurt naar
+de nummers der huizen.--Philips hart klopt vol onrust. Nu is de
+vigilante de woning genaderd. Zij houdt stil voor de deur. Zal zij
+er uitkomen? Zij! de vrouw die hij haat. Zal zij zich hier bevinden,
+_hier_, binnen weinige seconden....!
+
+"Eva kom, Eva kom!" klinkt het nog altijd van August's lippen, doch
+nu telkens flauwer en straks nauwelijks hoorbaar.
+
+"Ja kom dan, in Godsnaam, kom!" zegt Philip bij zich zelven, en perst
+de lippen opeen, en hoort gestommel op de trap, en.... staart naar
+de deur, maar mist toch de kracht om die te gaan openen.
+
+"Voorzichtig kindlief, niet zoo haastig;" zegt Armelo: "Laat mij nu
+voorgaan Eva; de trap is steil; en,--ik dien toch te vragen of we
+hier waarlijk terecht zijn."
+
+Maar Eva heeft niet naar den vader geluisterd. Op een paar treden na is
+ze reeds boven.--Doch nu, bijna had zij naar evenwicht verloren. De
+sleep van haar kleed is aan een spijker blijven haken. Met een
+krachtigen ruk, die een groote scheur in dien sleep maakt, heeft ze
+zich aan de klem ontworsteld.--Wat, _wát_ geeft ze nu om japonnen
+met slepen!
+
+Vreeselijk bonst haar het hart terwijl ze nu schier in hetzelfde
+oogenblik de hand naar gindschen deurknop uitstrekt. Zij voelt,
+ze weet het, daar, dáár moet hij zijn.
+
+Philip Helmond staat onbeweeglijk. 't Is hem alsof hij versteend
+is.--Nu zal ze komen.--En, de deur ziet hij opengaan.
+
+Met gejaagden doch onhoorbaren tred, kwam daar een vorstelijk schoone
+gestalte naar binnen. Nadat zij de kleine voile had opgeslagen,
+heeft ze hem vluchtig aangezien; en, in hetzelfde oogenblik  naar
+het ledikant wijzend, is ze ijlings zonder te spreken er heengesneld.
+
+--En, dát is ze dan.... dat is dan de ijdele vrouw die de zijne
+veracht....--Maar hoor--O God, dat moet wel een steen vermurwen; dat
+perst hem met geweld de tranen in 't oog. Hoor, eensklaps zwijgt het
+jagend geroep van den armen lijder; een lange zucht glijdt er van zijn
+lippen; de matte van koortsgloed schitterende oogen slaat hij naar haar
+op; 't is alsof een glimlach zijn doodsbleek gelaat overtrekt. En zij,
+uitbarstend in bitter geween, roept weder met nokkende stem:
+
+"Ach ja, mijn August, mijn liefde, mijn alles! Hier hen ik; je Eva!"
+
+Neen, Philip Helmond heeft aan die eerste opwelling toch geen gevolg
+kunnen geven. Een oogenblik was hij er bijna toe gekomen, om haar
+terzij te snellen en haar de hand te drukken, vol innigen dank omdat ze
+gekomen is en den armen broeder dien weemoedigen glimlach op 't lijdend
+gelaat heeft getooverd. Maar, 't was zóó beter; hij heeft het niet
+gedaan. De vrouw kan haar man liefhebben, en toch verachtelijk zijn.
+
+De jongere Helmond wordt nu afgeleid. Er waren nog twee personen naar
+binnen gekomen. Dat moeten haar ouders wezen. Hij spreekt fluisterend
+met hen, maar, hij zal hun niet toonen dat hij medelijden heeft
+met hun kind. Dat kind, die dochter, veracht zijn vrouw, _zijn_
+schat, en daarom.... Philip staat nu weder alleen. De oude man en
+die dame in 't zwart zijn naar het ledikant gegaan, en.... Neen,
+het was te verwachten, de arme August herkende hen niet. Maar ook,
+helaas, de oogenblikkelijke kalmte, die Eva's komst had bewerkt,
+is reeds voorbijgegaan.
+
+Op het zien van den ouden kapitein is August eensklaps overeind
+gerezen, en terwijl hij het hoofd terugtrekt naar de binnenzij van
+het ledikant, ijlt hij weder:
+
+"Vermoord! dood! vergift! Voor duizend, voor tienduizend gulden
+vergift!" en in woeste opgewondenheid gaat hij met ijlen voort, en
+doet de omstanders sidderen, en Eva, marmerwit geworden, terugdeinzen
+en het gelaat met beide handen bedekkend jammeren:
+
+"O God! o groote God!" Doch, meer te spreken vermag zij niet.
+
+
+
+Weinige minuten later ontwaakt Eva uit een korte bezwijming. Zij rust
+met het hoofd tegen den schouder der jonge vrouw, die ijlings uit de
+andere kamer was toegeschoten. De man, dien zij bij haar binnentreden
+het eerst heeft gezien, stond aan haar zij en verfrischte haar
+met eau-de-cologne. En ofschoon ze eensklaps haar volle bewustzijn
+herkreeg, ze moet nu de oogen toch sluiten..... Een oogenblik later
+zegt ze zacht:
+
+"Ik dank u.... 't Is nu voorbij.--Ik zal sterk zijn. Ach, laat mij
+nu met hem alleen?"
+
+'t Sprak vanzelf dat een vermeerdering van drie personen het kleine
+vertrek wat al te vol deed worden.
+
+De dokter, die den patiënt kwam bezoeken, liet zich met een paar
+woorden hierover uit. In 't belang van den zieke waren lucht en stilte
+noodzakelijk. 't Was hier wel wat klein.
+
+Weinige oogenblikken later bevindt Virginie Helmond zich in het
+benedenhuis, en spreekt er met haar hospita. De hospita schudde eerst
+geweldig het hoofd om aan te toonen dat de zaak niet te vinden zou
+zijn; maar toch, haar hart was "plooizaam" wanneer het noodig was,
+en--ze zou doen wat ze kon.
+
+Nadat Virginie, weder boven gekomen, zeer vluchtig op het portaal met
+Philip heeft gesproken, treden die beiden de ziekenkamer weer in,
+terwijl ze nog op den drempel een snellen blik van verstandhouding
+wisselen.
+
+Mevrouw van Hake, die zooeven een goedkeurend woord van den
+Amsterdamschen dokter over het aanwenden van een afleidend middel
+heeft ontvangen, zegt nu fluisterend tot Eva:
+
+"Niet zoo onophoudelijk schreien lieve Eva. 't Is niet goed. Zie,
+hij ligt nu weer kalm."
+
+"Maar _hoop_! Zou er _hoop_ wezen?"
+
+"Waarom zou die er _niet_ zijn? Maar dan moet ook alles gedaan worden
+wat in zijn belang noodzakelijk is."
+
+Op dit oogenblik komen Philip en Virginie in de kamer terug. Terwijl de
+eerste naar Eva ziet, doch op een afstand blijft staan, gaat Virginie
+naar het venster waar de kapitein Armelo reeds een geruimen tijd stond,
+en er gedurig eens naar buiten keek.
+
+Het was hem eigenlijk alsof hij droomde terwijl hij daarbeneden die
+gansch ontwende drukte zag, en, voor zich uit, dat breede spiegelgladde
+IJ, tintelend in de zon, met al die zeil- en stoomschepen, en de af-
+en aanvarende roeibootjes er tusschen door. Ja, 't was hem alsof hij
+droomde. Maar telkens, en altijd weder wanneer hij uit die droomerijen
+ontwaakte, kwam hem de vraag voor den geest: Is het dan háár schuld;
+de schuld van dat arme kind? Zie, haar _moeder_ is thuis gebleven, en
+die _vreemde_ is meegegaan. Haar moeder heeft bij 't afscheid gezegd,
+dat zij--alles nu daargelaten--ook wel thuis blijven _moest_. Mama
+zou in Eva's afwezigheid toch het bestier van 't groote huis wel
+dienen op zich te nemen.
+
+--Maar--zou het dan _moeders_ schuld zijn alleen, en volstrekt niet
+de _zijne_.....?
+
+Armelo heeft het eensklaps zeer warm gekregen. Ja, hij had daar immers
+juist het kind weer aangezien, het lieve kind met haar roodgeschreide
+oogen; en.... phu! de oude polonaise met de nauwe mouwen heeft hij toen
+wat losgeknoopt. Maar zie, nu de onderjas daardoor aan 't licht kwam,
+nu werd Armelo's oog onwillekeurig naar beneden getrokken. Wát was
+dat!--Toen hij zich voor die overhaaste reis naar Amsterdam heeft
+gekleed, toen moet mama hem--natuurlijk met den meesten spoed, de
+groote "tiendaagsche ruzie" en de "vijf en twintigjarige" op de reeds
+wat kaal geworden Zondagsche jas nebben genaaid.
+
+--Goeje hemel, dat hij daar eerder niets van gezien heeft! Is _dit_
+nu een gelegenheid.... dit!?
+
+Zoo spoedig mogelijk heeft Armelo zijn pennemes uit den zak gehaald.
+
+Geheel en al afgewend, bijna met hoofd en handen tegen het vensterglas
+gedrukt, tarnt hij nu die monsterdingen los.
+
+Op het oogenblik dat de kapitein hiermee bezig was, trad Virginie op
+hem toe. Zoo snel hij kon deed hij nu de polonaise weer dicht, maar kon
+het niet verhinderen dat de "tiendaagsche ruzie" er onderuit en voor
+zijn voet op den grond viel.--Dat was hem nog eens gebeurd.--Gelukkig,
+zij ziet het niet. Armelo zet er haastig den voet op.
+
+"Watblieft u mevrouw?"
+
+Terwijl Virginie Helmond den kapitein verzoekt om--voor zoolang als hij
+hier zal blijven--van een der beide benedenvertrekjes die haar hospita
+wil inruimen, gebruik te maken, is Eva--na een aarzeling--opgestaan,
+en, tot Philip genaderd, zegt ze fluisterend met neergeslagen blik:
+
+"Ik wilde u iets vragen. Het betreft...."
+
+Ofschoon Philip bij deze onverwachte toespraak eensklaps zeer bleek
+is geworden, zoo bespeurt Eva echter zijn ontroering niet, en, zich
+aanstonds herstellend, opent hij de deur van het kleinere achtervertrek
+en zegt:
+
+"Ga in deze kamer mevrouw. Hij mocht ons hooren misschien."
+
+En daar staan ze nu tegenover elkander. Eva is zeer gejaagd. Bij
+haar diepe smart pijnigt haar niets zoo geweldig als de gedachte,
+dat ze zich nu in de woning van dien Philip en zijn vrouw bevindt,
+en van hunne weldaden en hun genade afhankelijk is. Bovendien, in
+den laatsten tijd zeer aan ruime vertrekken gewoon, is het haar hier
+onmogelijk klein en benauwd. Met den sleep van haar kleed vult ze
+bijna de geheele ruimte van dit hokje.
+
+'t Is toch alsof dat gevoel haar nog uit een andere oorzaak
+hindert. Eensklaps vat zij de overvloedige ruimte van haar japon en
+trekt die naar boven.
+
+"Wat wenscht u mevrouw?" zegt Philip en zijn stem klinkt ongevoelig.
+
+--Is dat dezelfde man die haar straks met zijn hulp heeft terzij
+gestaan! Maar toch, dien toon kan zij nu beter verdragen: Koudwater
+dient haar; hoe killer hoe liever.
+
+"Wij zijn u tot last," vangt ze aan terwijl ze--nog bezig met dien
+sleep van haar kleed--de oogen steeds naar omlaag houdt: "Uw woning
+bestaat uit deze twee kamers niewaar?"
+
+Philip geeft geen antwoord. Eva vervolgt:
+
+"De dokter heeft gezegd dat de voorkamer, met het oog op mijn lieven
+zieke, wel wat klein is. 't Zal hem kwaad doen als wij daar gedurig
+tezamen zijn.... Ik wenschte.... Ik zal in het dichtstbijgelegen
+logement een paar ruime kamers bestellen, en dan...."
+
+Eva zwijgt.--Philip zwijgt mede; doch, na eenige oogenblikken van
+stilte ziet hij haar met gefronste wenkbrauwen aan, en herhaalt op
+vragenden toon hare laatste woorden: "En dan....?"
+
+"Dan wilde ik Helmond erheen laten brengen," herneemt Eva: "tenminste
+wanneer de dokter het goedvindt. Natuurlijk met alle voorzorg; in
+een welgesloten rijtuig. En...."
+
+Eva zwijgt weder.
+
+"En....?" herhaalt Philip.
+
+"Ja, en ik zou u dan hartelijk.... willen.... dankzeggen, voor..."
+
+"Voor....?" vraagt Philip even koud.
+
+"Voor alles wat u deedt in 't belang van mijn lieven man; en u
+verzoeken...."
+
+Droefheid en verlegenheid werken samen tot het te voorschijn roepen
+der tranen die Eva weer snikkende schreit. Philip komt haar een
+schrede nader:
+
+"Mevrouw," zegt hij zeer bedaard: "op dit oogenblik treffen uw tranen
+mij minder dan ik wenschen zou. Vergeef mij, ik kan niet altijd
+zwijgen, 't is mijn gebrek. Maar 't was toch mijn plan niet u hard te
+vallen. Tegen uw wil en tegen den mijne kwaamt u in deze woning. Geloof
+me, ik zal de wetten der gastvrijheid--en nú vooral--geen oogenblik
+schenden. Er is voor gezorgd dat uw vader en de doktersweduwe met
+u in deze woning kunnen blijven zoolang als zij 't verkiezen. Voor
+wie bij August moet waken zal mede op de voorkamer een bed worden
+gespreid. Niet meer dan één of twee personen tegelijk behoeven bij
+den zieke te zijn. Ik vrees geen oogenblik dat een verblijf hem hier,
+op die wijze, nadeelig zou kunnen worden. De lucht is hier frisch aan
+het IJ.--Ik bid u laat mij uitspreken: Mijn vrouw en ik, we beschouwen
+u van dit oogenblik afaan als meesteresse in die voorkamer, dáár. Wat u
+noodig hebt 't zal er wezen. Ik ben een zeer rijk man op dit oogenblik
+mevrouw. Maar," vervolgt hij zacht doch met klem: "tenzij de _dokter_
+gebood dat August in 't belang zijner herstelling naar elders moest
+vervoerd worden--'tgeen ik voor onmogelijk houd--zal ik niet toestaan
+dat hij ergens anders dan in deze woning herstelt of.... sterft. Ik
+herhaal u, _dat zal ik niet toestaan_. Misschien kent u beter dan ik
+de oorzaken mevrouw, die hem een _rijke_ woning deden ontvluchten."
+
+Eva sidderde.--Moest zij zoo iets hooren, zoo iets van hem! Waar
+is haar vader; waar blijven ze dan om haar te beschermen! O, nu hij
+haar hier _alleen_ heeft, nu durft de man, die haar straks voor 't
+oog van anderen zoo liefdevol bijstond, haar wel waarheden zeggen
+die.... Hoe! Eva beeft nog sterker.--Heeft hij haar _waarheden_
+gezegd!? O God! Haar ontroering zal ze nu toch verbergen. Moet ze
+het dan hooren, van die lippen, dat ze zelve.... Neen, hoor:
+
+"Maar naar die oorzaken vraag ik niet. Ik wilde u slechts zeggen,
+dat ik August op mijn weg heb ontmoet. Van zijn onschuld was ik niet
+overtuigd. 't Sprak vanzelf dat ik hem in bescherming nam, en een
+eed zwoer dat men den armen zieke _niet_ vatten zou. Ha, daar was
+een middel!" vervolgt Philip, en zijn oogen glinsteren ofschoon
+hij dat middel niet noemt. Goddank, 't was onnoodig geweest zich
+inplaats van zijn broeder, den vluchteling te noemen: "Maar noodig
+was 't wèl dat ik hem hier bracht: Zijn eenige "trouwe vriend" kon
+hem niet opnemen. 't Was om de "lieve kleinen" zei Woudbergs vrouw;
+men vreesde voor een epidemische ziekte.--Nú is hij hier: 't zal u
+vrijstaan mevrouw, te blijven of te vertrekken naar goedvinden; maar,
+ik zeg 't u nóg eens: hier zal hij beter worden of--sterven!--En,
+als er niemand mocht zijn om hem te verzorgen, al moest het ook
+weken en maanden lang duren"--Philips stem bekwam eensklaps iets
+trillends, iets onbeschrijfelijk roerends: "dan, zie,--dan zouden
+wij hem toch terzij blijven, _mijn vrouw_ en _ik_; en aan niets,
+nee, zoo waarachtig als hier een hart klopt, aan niets zou het hem
+ontbreken, al moest het laatste stuk uit ons huis, ja, al moest de
+wieg waar ons kind in slaapt, er voor verkocht worden."
+
+--O God, die tranen in dat oog.... Eva weerstaat ze niet.
+
+"Philip!" zegt ze en grijpt de hand van dien vurigen man; en weder:
+"Philip!"
+
+En hij?--O, dat klinkt als muziek.--Maar neen, dat heeft hij niet
+bedoeld; niet gewild; en.... Ha, gelukkig, een zachte kreet van den
+ontwakenden kleine geeft hem het recht om snel zijn hand uit die van
+Eva terug te trekken. Nu spoedt hij zich voort naar de wieg. Zie,
+het wakker geworden jongske, met zijn frissche koontjes door den
+slaap gekleurd, het lacht en kraait zijn lieven vader weer toe.
+
+"Sust sust Fritsje, stil! geen leven maken mijn kleine man!" zegt
+Philip, en neemt het blondkopje uit de wieg, dien lieven kleinen
+mol! En als hij nu zijn lippen op die lachende koontjes drukt, dan
+strekt het kind de kleine poezele handjes naar Eva uit, en wiegt
+onrustig met het lijfje naar die zij; en ziet haar aan met zijn
+lokkende blauwe kijkers.
+
+--O welk een engelachtig kind! Zie, zie, hoe het haar toelacht. Met een
+snelle beweging wischt Eva zich de tranen af; en--als ze het kind, dat
+zich al meer en meer naar haar vooroverbuigt en bijna het evenwicht zou
+verliezen, nu met de beide handen heeft opgevangen, dan zegt ze zacht:
+
+"Dat is je zoontje, niewaar Philip?"
+
+"Ja," klinkt het op zonderlingen toon: "_en het kindje van Virginie_."
+
+Terwijl Eva het jongske zoent, heft ze haar schoone oogen tot den
+broeder op, en dan.... dan wil ze iets vragen....
+
+Maar 't was niet noodig. Terwijl het in de voorkamer rustig bleef,
+scheen de moeder te hebben gevoeld dat haar kind was ontwaakt.
+
+Virginie kwam zachtjes den hoek der deur om, in het achtervertrek. Ze
+zag haar Fritsje in Eva's armen. En:
+
+"Virginie.... zuster!" zegt Eva met bevende stem. Meer zeide ze
+niet. Maar 't was genoeg.
+
+En, als het spartelende jongske een oogenblik later op den arm
+der moeder zijn Fiffie, Fiffie! roept, dan heeft Eva den strijd
+gestreden. Ze had op de bleeke wang dier moeder een zoen gedrukt,
+een zoen van dankbare liefde.
+
+
+
+'t Was nu omstreeks een half jaar geleden. Aan Philips eisch was
+voldaan: August had _zijn vrouw geroepen_ en--hun jongske heeft _nú_
+niet _geslapen_.
+
+
+
+
+
+
+
+VIER EN VEERTIGTSE HOOFDSTUK.
+
+
+Slechts voor weinige oogenblikken mocht een weldadig gevoel Eva's borst
+doorstroomen. Droeve hulpkreten klonken er weer uit de aangrenzende
+kamer. Eva's hoop, straks door Helmonds kalmer neerliggen gewekt, en
+de zoete gewaarwording der overwinning die zij op zich zelve behaalde,
+ze waren eensklaps vergeten.
+
+Het innigst medelijden met dien lijder moest nu wel het ongevoeligste
+hart vervullen.--Eva was radeloos.--'t Werd onmogelijk dat zij
+langer in de ziekenkamer bleef. Slechts mannenkrachten waren instaat
+om den armen zieke te beteugelen. Zijn ijlende waanzin uitte zich
+het allermeest door het denkbeeldig beschermen van een kind tegen
+duizenden moordenaars, die het van een schaap wilden wegtronen, hem
+lokkend met gansche snoeren van diamant; en dan weder, zoo mogelijk
+nog sterker, door in doodsangst te willen ontvluchten aan de handen van
+bloeddorstige beulen die hem aangrijnsden omdat--zie maar, omdat daar
+het lijk lag van den generaal, den pleegvader, door hem vergiftigd,
+door hem vermoord.
+
+De dokter, die tegen den avond nog eens terugkwam, heeft het niet
+tegengesproken dat het misschien weldadig op den patiënt zou kunnen
+werken, indien mijnheer Van Barneveld zich spoedig aan hem kon
+vertoonen:
+
+"Ja zeker mevrouw, toen hij ú zag, toen werd hij óók kalmer. Welzeker!"
+
+"Indien ik dan aanstonds schreef?"
+
+"Ja, dat zou niet kwaad zijn.--Van harte 't beste! Tot morgen. Als
+ik van nacht soms noodig mocht zijn dan...."
+
+"O God, dokter, u vreest toch niet....? Nee! mijn beste Helmond zal
+immers beter worden?"
+
+"We zullen doen wat we kunnen mevrouw. Zoolang er geen zekerheid voor
+een droevig einde is, geven we de hoop niet verloren. In uw beider
+belang moet ik u echter bepaald ontraden om vooreerst weer bij hem
+te gaan. Wanneer hij morgen rustiger is.... Ja, dán, welzeker!"
+
+--O, is er een vreeselijker toestand te bedenken!? Hier in het
+benedenhuis, in een benauwd en somber vertrekje, hier moet ze werkeloos
+toeven en verteren van angst, terwijl daarboven een aangebeden man
+door anderen wordt geholpen.... Eva vliegt overeind.
+
+"Lieve kind, blijf toch wat kalm," zegt mevrouw van Hake: "Papa is
+immers óók boven. En hoor maar.... 't is nu weer rustig."
+
+"Maar hier, hier is de onrust onbeschrijfelijk!" roept Eva, en drukt
+de hand met geweld op de borst. "O God, _als_ hij stierf.... ik zou
+krankzinnig worden, want.... Maar nee, _ik_ heb het niet gedaan. Nee,
+nee!" klaagt en schreit ze voort: "nee, ik heb hem zoo lief, zoo
+waarachtig lief.--Die vrek is de hoofdschuldige. En hij moet hier
+komen; hij _zal_! O schrijf hem, lieve engelachtige vrouw; schrijf
+hem dat August zal sterven als hij niet _aanstonds_ hier komt. Nee ik,
+_ik_ kan het niet."
+
+Mevrouw Van Hake is tot schrijven bereid.--Maar dan--zou een brief
+er niet te laat komen, en zal die gestrenge man gevolg geven aan het
+dringend verzoek indien Eva het niet zelve vraagt?
+
+--Ja zeker, de brief zal te laat komen, meent Eva, en, waar is het
+ook, indien zij 't niet zelve vraagt dan zal hij spotten met haar
+droefheid en angst.--In Godsnaam! Als zij dan kruipen moet, dan zal
+zij 't nú doen ter wille van dien eenigen vriend!--'t Zal een telegram
+zijn,--Goed, zij schrijft met trillende hand:
+
+"Generaal!"
+
+--Neen, dat kan niet blijven. Weder schrijft ze:
+
+"De pleegvader van dokter Helmond wordt dringend verzocht..."
+
+--Neen, alweder neen! Zóó weigert hij.--Opnieuw:
+
+"Geachte oom!"--O welk een leugen! "Indien gij nog eenig gevoel voor
+uw pleegkind hebt...."
+
+--Maar is zij dan krankzinnig! Al ware die stijl geschikt voor een
+telegram, op dien toon zal zij hem zeker niet bewegen om in allerijl
+naar hier te komen.
+
+Eva staart voor zich heen. En, 't is haar eensklaps alsof ze den
+grijsaard dáár zag. Zij spreekt hem aan; zij verzoekt hem dringend
+dat hij August zal gaan zien en tot kalmte brengen.--Hij weigert.--
+"Lieve oom!"--Hij schudt met dat grijze.... toch wel eerwaardige
+hoofd.--"Oom, beste oom, ik bid, ik smeek u!"--Hij ziet haar aan,
+maar zwijgt.--"Lieve oom.... ik heb schuld; ja wij zullen terugkeeren
+van dien weg.... beste oom, maar om Godswil.... ga dan ook mee?"
+
+--Zie, nu wenkt hij haar toe.
+
+Eva drukt vluchtig de hand voor de oogen. Een oogenblik later schrijft
+ze opnieuw. Eerst het adres, en dan:
+
+
+    "Beste oom. In bitteren zielsangst smeek ik u, kom Helmond
+    _aanstonds_ zien. Hij roept u. Hij zal sterven indien u
+    wegblijft. Eeuwig dankbaar zal u zijn uw
+
+
+    Amsterdam, Buitenkant 103.     Eva Helmond,
+
+    Armelo."
+
+
+Het telegram werd verzonden.
+
+En--er volgde een lange en droevige nacht.
+
+
+
+Des anderendaags tegen den namiddag, bevonden zich onder de aangekomen
+reizigers met den sneltrein uit Utrecht, een deftig oud heer benevens
+een tengere jonge dame. Een oude knecht in eenvoudige livrei, met
+een valies in de hand, is hen reeds vooruitgegaan, en helpt straks
+met de meeste zorgvuldigheid den grijsaard en diens bleeke dochter
+in de vigilante, welke hij spoedig als de beste heeft uitgezocht.
+
+"Naar de Keizerskroon Willem;" beveelt de oude heer.
+
+"Best generaal;" zegt Willem, en slaat even aan, alvorens hij zich
+naast den huurkoetsier op den bok zet.
+
+"Niet zoo hard rijden;" zegt Willem tot den voerman: "De generaal
+is niet al te wel, en hard rijden op de steenen zou hem kwaad kunnen
+doen."
+
+"Zoo, is dat een generaal?" zegt de aangesprokene: "Ik dacht wel dat
+het een hooge van 't volk was. Nou hier in Amsterdam malen we daar
+weinig om."
+
+Willem zweeg, maar op gevaar af van een "standje" met dien huurkoetsier
+te krijgen, greep hij als man van 't vak, naar de leidsels, want,
+dat vreeselijk gehots op die keien 't moest den generaal zeer zeker
+hinderen.
+
+Ja, Van Barneveld was inderdaad zeer vermoeid toen hij aankwam. 't
+Was volstrekt noodzakelijk dat hij eerst in 't logement een half
+uurtje uitrustte.
+
+De eerste vraag van Jacoba aan den opperschenker in het logement,
+was, om haar aanstonds een kopje en wat melk te bezorgen. Nog
+met haar handschoenen aan, maakte ze voor den lieven vader weer
+een van de poeders klaar die den zieke zoo heilzaam zijn geweest;
+en--in geen geval zou ze het anders doen dan dokter August Helmond
+had voorgeschreven.
+
+"Over een half uur de vigilante;" beval Van Barneveld: "Buitenkant,
+nummer honderddrie."
+
+
+
+Aan dien Buitenkant Nº. 103 stond het dokterskoetsje voor de deur. De
+dokter sprak in een der benedenkamertjes nog even met mevrouw van
+Hake. 't Was heel goed dat mevrouw Helmond nu maar boven bij hem
+was. Neen, kwaad kon het volstrekt niet; och nee.--Over een paar uren
+hoopte hij nog even aan te rijden, want.....
+
+Mevrouw Van Hake vernam verder de laatste woorden in de gang, en zag
+daarna het koetsje wegrijden.
+
+O welk een onbeschrijfelijk zalig oogenblik is het geweest, toen die
+schrikkelijke nacht was voorbijgegaan en de afgetobde lijder, na eenige
+uren van rust, de oogen heeft geopend, en kalm en zacht heeft gevraagd;
+
+"Is Eva niet hier?"
+
+--Ach, wáár zou ze nu anders wezen! Ja ja, hier was ze:
+
+"August! eeuwig dierbare, lieve August! Och je kent me dan weer?"
+
+"Ja, ja juist, ik wist wel dat je komen zoudt."--Hij ziet haar aan:
+"Goddank dat je er bent mijn lieve.--Ik ben erg ziek Eva; heel ziek."
+
+"Ja mijn beste, maar nu ben je beter."
+
+"Beter?--Toch niet _heelemaal_ beter Eva. Ik voel.... Luister
+eens.... Hier.... Geef me die hand.... Zoo.... Wacht even.... 'k Ben
+moe.... heel moe...."
+
+"Lieve beste August, als het je vermoeit, spreek dan niet; word dan
+eerst weer sterk en gezond."
+
+"Ja, maar dan zou het te laat kunnen zijn;" zegt Helmond weder na een
+korte pauze en nu op zeer duidelijken toon: "Zoo, ja met die lieve
+hand op mijn hoofd dat is goed.--Eva, zeg, zijn wij alleen? Is daar
+nog iemand?"
+
+"Ja beste, hier is papa; en Philip is daar ook. Je trouwe brave Philip
+die je in zijn woning verzorgt."
+
+"Ik weet het; ik heb dat alles gehoord.--Goeje
+jongen! Onverdiend!"--Hij roept luider: "Philip!"
+
+De jongere Helmond staat nu bij het ledikant. 't Is hem onmogelijk
+om een woord te spreken, nu hij de trillende broederhand vat die
+hem werd toegestoken, terwijl die afgetobde blauwe oogen hem zoo
+onverklaarbaar gevoelvol aanstaren.
+
+"Papa ook;" herneemt August: "Brave man! Hier blijven allebei Mevrouw
+Van Hake....--_Virginie_!" zegt hij weer luider.
+
+"Och Philip, roep je vrouw; hij wil haar zien;" zegt Eva snel:--O
+hoe helder spreekt hij nu. "Lieve eenige August!--Goddank, Goddank
+dat alles voorbij is!"
+
+Een oogenblik bleef het stil.
+
+"Ja, alles is voorbij...." herneemt Helmond, en vervolgt, somtijds
+zwakker doch ook telkens weer met heldere stem: "Voorbij!.....'t
+Was een korte dag. De morgen was wel schoon, maar de avond is vroeg
+gevallen; een leelijke mist had den dag verdonkerd...."
+
+"Het ijlen begint weer;" fluistert Armelo bijna onhoorbaar tot mevrouw
+Van Hake; "Dan moet Eva weg. Volstrekt!"
+
+"Ja Eva, ja, mijn zwakheid heeft dien korten dag in een mist
+gehuld...."
+
+"August, mijn lieve August, spreek daar niet van."
+
+Helmond slaat vluchtig de oogen tot haar op:
+
+"Ik heb vreeselijke droomen gehad Eva."
+
+"Och, die zijn nu voorbij," zegt Eva weder, en zoent hem op de
+ingevallen wang.
+
+"Zóó, dat wilde ik juist vragen," herneemt de zieke zeer luid: "een
+_zoen_! Ik wist wel dat je hem geven zoudt, mijn _mooi lief kind_,
+mijn _nachtegaal_!"
+
+Eva blijft hem zoenen met vuur, totdat de stem eener zorgvolle,
+vriendin haar in 't oor fluistert:
+
+"Spaar hem. 't Is niet goed lieve Eva!"
+
+"Laat haar, brave vrouw;" zegt Helmond weder, en heeft nu de oogen
+der doktersweduwe ontmoet: "Zij wil het doen voor u allen: mij mijn
+schuld vergeven." En dan nog luider: "Ja, _mijn schuld mij vergeven,
+mijn zondige zwakheid, mijn ellendige zwakheid_!"
+
+Het moede hoofd viel terzij. Zóó kon hij niet voortgaan, maar toch
+vernam men nog met bijna onhoorbare klanken: "Als een kind grijpt
+naar de vlam eener kaars, dan.... weerhoudt men dat kind...."
+
+'t Gaf Eva na de oogenblikken van stille blijdschap over die merkbare
+beterschap--waardoor ze als 't ware in den zoeten dommel van 't
+verleden was teruggevoerd--een vreeselijken schok toen Helmonds
+laatste, misschien alleen voor haar verstaanbare woorden, haar zoo
+ontzettend diep in de ziel zijn gedrongen.
+
+--Nu weet zij het weer; ja, alles ineens:
+
+--Door háár, door háár alleen, is die brave goede man al dieper en
+dieper gezonken.
+
+--Door hare schuld, o God, was er in zijn reine ziel waarschijnlijk
+voor een oogenblik--een _ondeelbaar_ oogenblik--de _gedachte_
+opgerezen dat het geneesmiddel voor den grijzen pleegvader in een
+grooter hoeveelheid toegediend, het middel ter uitredding in den
+nijpenden geldnood zou kunnen worden.--Ja, Eva weet het nu alles: Wat
+zij niet zelve heeft begrepen, dat heeft die trouwe vriendin haar op
+'t zachtst en 't liefderijkst doen gevoelen.
+
+"Och August!" barst Eva nu bitter schreiende los: "Moet ik, _ik_
+vergeven, ik, ongevoelig ijdel schepsel, _ik_!" Zij verbergt haar
+schoon gelaat in de beide handen, en dan, voorover vallend op zijn
+kussen, schreit ze nokkend voort: "_Ik_ ben schuldig, _ik_ heel
+alleen. O wát geef ik om _alle_ schatten ter wereld als _hij_ maar
+leeft. Och goede God!"
+
+De oudere Helmond heeft het hoofd weer naar Eva's zij gewend: hij
+doet een poging om zijn hand op haar hoofd te leggen.
+
+Mevrouw Van Hake ziet het, en is hem behulpzaam. Hij dankt haar met
+dat moede goedaardige oog. De weduwe verwijdert zich van het ledikant,
+'t Kon iemand te machtig worden. Helaas! zij weet dat er maar zeer
+weinig hoop op beterschap is.
+
+"Eva niet schreien;" herneemt nu Helmond. En na een oogenblik
+stilte: "Wij hebben elkander te zwak.... maar toch zeer liefgehad,
+Eva.... _zeer_! En, nu zullen wij scheiden lieve kind."
+
+'t Was dokter Helmond aan te zien dat hij zich nog in deze laatste ure
+beheerschen kon. Hij heeft Eva de naderende scheiding zelf willen
+aankondigen. Hij had zich voorbereid op de uitwerking van dien
+vreeselijken schok. Het moest zoo wezen, in aller belang.
+
+En, na een akeligen wanhoopskreet van Eva, en een uitbarsting van
+haar hevig beangst gemoed, terwijl ze schier in vertwijfeling God
+en menschen om redding smeekt voor hem die haar zoo lief is, slaat
+Helmond met alle krachtsinspanning den arm om haar hals, en zegt met
+heldere stem:
+
+"Toon dan nog eens Eva, dat je mij waarlijk liefhebt, en schrei niet
+zoo hevig lieve; dat schreien maakt mij het sterven _bang_!"
+
+Zie, die woorden wekken haar op. Ja zij vermant zich.--Moet zij hem
+dan ook het sterven nog bang maken. _Zij_!
+
+"O, maar God zal het niet gedoogen! Nee August! Nee, nee, _niet_
+sterven, mijn lieve _lieve_ man! In een hut wil ik wonen als je maar
+bij mij blijft; met brood en water zal ik tevreden zijn. O, voor wie,
+_voor wie_ zou ik leven, als jij, mijn eenige, me ontvallen moest!"
+
+En Helmond fluistert met trillende stem:
+
+"Voor ons kindje Eva. Als God wil dan zie je mij in ons kindje
+weer.... Wees sterk, en leef voor hem lieve vrouw...." En dan bijna
+onhoorbaar: _Als een kind grijpt naar de vlam eener kaars_...."
+
+"Mijn engel, mijn eenige!" nokt Eva aan zijn oor: "Zoo waar als God
+leeft, ik zal sterk zijn en goed. Maar jij zult bij mij blijven;
+jij zult _hem_ leeren, en mij steunen; ja August, ja!"
+
+"Ik heb het wel vurig gewenscht.... lieve vrouw. Ik zou hem zoo
+graag.... op den arm hebben gedragen.... en gekust op dat lieve kopje,
+maar, dat zal niet zoo zijn." En zich afwendend, onhoorbaar: "Nee,
+niet zoo zijn. Ik heb het niet verdiend!"
+
+
+
+In het uur dat volgde kwam de dokter weder. Hij schudde het hoofd. Maar
+gelukkig, de zieke was nu zeer kalm; en de liefde van allen die hem
+omringden spreidde zijn peluw zacht.
+
+Daareven was het een treffend oogenblik geweest. Met de vervlogen hoop
+om ooit het kindje te zullen zien waarnaar hij zoo vurig verlangde,
+heeft hij, waarschijnlijk teneinde zich nog even in de aanschouwing
+van een kleinen Helmond te verheugen, de namen van Virginie en Fritsje
+genoemd. En, ijlings is toen de moeder heengesneld en met haar jongske
+teruggekomen. Ja, ofschoon August onmiddellijk na het roepen van
+die namen heeft gestameld, dat men hem het kindje toch liever niet
+brengen moest--immers de vrienden Woudberg waren misschien met eenig
+recht bezorgd voor hun kroost geweest,--die moeder, die ouders _hier_,
+ze hebben geen oogenblik berekend.
+
+Ach zie, met Fritsjes kleine warme handje, streelt nu die moeder
+nog zijn kille wang.--O God, dat deed hem zoo onbeschrijfelijk goed,
+en hij heeft gestameld:
+
+"Philip, Virginie.... Eva, lieve vrouw, onze kinderen zullen, als
+God wil.... vrienden zijn, _trouwe brave vrienden_!"
+
+
+
+Slechts twee wenschen, die de lijder een paar malen heeft geuit,
+schenen niet vervuld te zullen worden. De generaal Van Barneveld was
+nog niet gekomen, ofschoon hij desnoods reeds in den voormiddag te
+Amsterdam had kunnen zijn.--Mevrouw Van Hake bedroefde dit, misschien
+het allermeest in _Eva's belang_. Maar, innig deed het haar tevens
+goed, dat Helmonds tweede wensch--ofschoon die bezwaarlijk zou kunnen
+vervuld worden--haar besten Thomas gold. Helaas, het zou zeker te laat
+zijn al wilde men hem nú nog ontbieden, maar--Thom zou het weten,
+en levenslang zal hij den geliefden dokter er voor zegenen, dat hij
+nog in zijn laatste uren tot driemaal toe naar zijn "braven Thom"
+heeft gevraagd.
+
+Een weldadig gevoel mocht mede de goede vrouw vervullen, toen zij
+weinige oogenblikken later het papier kon toevouwen, 'twelk een zeer
+kort afscheidswoord van dokter Helmond aan zijn pleegvader bevatte,
+een vaarwel, 'twelk hij haar met zwakke stem gedicteerd had, en daarna,
+ofschoon met onvaste hand toch zeer goed leesbaar, met zijn voornaam
+heeft onderteekend.--Dat afscheid luidde:
+
+
+    "Oprecht geliefde pleegvader!
+
+    "Heb dank voor alles. Laat mijn sterven de zoen zijn voor het
+    leed, dat wij u hebben aangedaan.--Ik beveel u de vrouw aan,
+    die ik te zwak heb bemind, en het kindje waarvoor zij leven
+    wil. Mijn vertrouwen staat vast dat mijn weldoener grootmoedig
+    mijn schuldeischers voldoen, en mij bovenal de schuld mijner
+    zwakheid zal vergeven. Groet mijn zusje met een kus. Vaarwel!
+
+    Uw stervende
+
+    August."
+
+
+Onder 't schrijven heeft mevrouw Van Hake op een schier gebiedenden
+wenk van Philip den volzin weggelaten, dien August er bij gedicteerd
+had: "Vergeef ook den trouwen Philip; zijn vrouw is zijn leven
+en kroon!"
+
+Neen neen! Philips oogen hebben gefonkeld: Dat nooit; dat in der
+eeuwigheid niet!
+
+
+
+Papa Armelo, die in het benedenvoorkamertje een brief aan mama en
+Louise schrijft, ziet eensklaps op. Onder den bril door, naar buiten
+turend, meent hij dat zijn oude oogen hem bedriegen. Daar ginds,
+dicht bij den waterkant zag hij een blond jongmensch die, terwijl hij
+zich het zweet van het aangezicht wischte, aan een sjouwerman eenige
+inlichtingen scheen te vragen.
+
+En die jonkman was.... Maar een rijtuig is er eensklaps tusschen in
+gereden.--Het hield stil; hier, juist hier voor de deur.
+
+--Is het Willem van _De Zonsberg_, de oude koetsier, die daar van
+den bok springt? Is het de generaal die.. .?
+
+Armelo weet niet of hij waakt of droomt. Hij schreef daar juist aan
+mama en Louise dat die generaal toch zeer koud en hardvochtig was,
+want, dat Eva gisteren een telegram had gezonden en.... Maar nu,
+in een oogenblik heeft de oud-kapitein zijn onvoltooiden brief van
+de tafel weggegrepen en, ineengefrommeld, in den jaszak gestoken. Nu
+heeft hij de deur van het kamertje geopend. De generaal Van Barneveld
+is binnengetreden.
+
+Hij ziet er zeer slecht uit, en is nog bleeker dan zijn dochter die
+achter hem aankomt.
+
+De grijsaard kan ternauwernood spreken.
+
+Armelo is een weinig verlegen, en neemt daardoor onwillekeurig een
+eenigszins militaire houding aan, terwijl hij in zijn woorden een
+paar rrs meer dan gewoonlijk gebruikt.
+
+"Ja 't is zeer zeer erg generaal! Ik vrees.... Tenminste...."
+
+Van Barneveld ziet op.
+
+Tenminste.... kapitein?--Dus er is nog hoop?"
+
+"Volgens den dokter _niet_, generaal. Hij heeft ontzettend geleden."
+
+"Wij weten dat alles kapitein;" valt Jacoba zeer haastig in, en even
+snel vervolgt ze: "Is de familie van Helmond óók bij hem? Ik meen
+zijn broer en zuster?" en terwijl zij dat vraagt, wenkt zij den man
+dat hij ontkennend zal antwoorden. Maar de goede Armelo is de jaren
+van mimiek en taal der oogen voorbij. Hij heeft het niet begrepen.
+
+"Jawel juffrouw, tenminste nog voor weinig minuten waren ze er
+allebei.--O generaal, uw komst is een waarachtige zegen van God. Wat
+heeft die arme Helmond om u geroepen en naar u verlangd." Armelo werd
+stouter: "'t Is braaf, 't is edel generaal, dat u gekomen bent. Ik
+zal ze boven met uw komst gaan bekend maken."
+
+"Kapitein!" roept Van Barneveld hem na. Maar, of de oudedag Armelo
+soms al wat hardhoorig maakte, althans hij keert niet terug.
+
+'t Was een vreemde verschijning voor den generaal en zijn dochter,
+toen ze inplaats van Armelo, daar eensklaps Thomas Van Hake, zoo rood
+als scharlaken zagen binnenkomen.
+
+Thom heeft in één adem gezegd wat hij op 't hart had: Dezen morgen,
+juist tien minuten voor 't vertrek van den sneltrein, heeft hij
+dezen grooten verzegelden brief aan 't adres van zijn goeden meester
+ontvangen. In verband met courantenberichten, en een paar woorden
+die de dokter zich in den laatsten tijd, zeer in vertrouwen, heeft
+laten ontvallen--als zou men hem namelijk over iets zeer gewichtige
+gepolst hebben,--in verband met dit alles heeft het aanstonds bij
+hem vastgestaan dat deze brief dokters benoeming tot professor
+bevatte. Terstond heeft hij Bus verzocht om voor dezen enkelen dag
+het huis te bewaren, en is hij zelf, zonder oponthoud naar het station
+gevlogen, waar de sneltrein juist het sein tot vertrekken gaf, toen hij
+bijna ademloos in een derde-klasse-waggon is neergevallen. Bij aankomst
+te Amsterdam heeft men hem eerst naar een geheel verkeerden Buitenkant
+gezonden; maar nu, hier zijnde, nu dankte hij den goeden God, dat
+hij--zooals de kapitein hem reeds in de gang heeft gezegd--zijn lieven
+meester nog in leven vindt om hem _zelf_ dit schrift te kunnen geven,
+en, nog eens de hand te mogen drukken van den vriend, die zich zoo
+liefderijk over een arme weduwe en haar kind had ontfermd.
+
+Van Barneveld scheen zeer getroffen.--Hij aarzelde een oogenblik,
+en sprak toen schijnbaar kalm:
+
+"Je ijver prijs ik jongmensch; maar wat je doen wilt, keur ik af. Zulk
+een stuk moet den man niet meer onder de oogen komen, die binnenkort
+voor den rechterstoel van God zal verschijnen. Geef mij dien brief
+menheer Van Hake, en spreek er niet van."
+
+"Maar generaal, maar...." stottert Thomas onthutst.
+
+"Ik verzoek dat je mij dat stuk geeft menheer Van Hake!"
+
+"Nee generaal, nee! Neem mij niet kwalijk, maar dat, _dat is_ te
+erg. Om mijn besten dokter die laatste eer.... die...." Thomas ziet
+eensklaps Jacoba's angstig smeekenden blik. Hij weet niet wat het haar
+heeft gekost om den vader tot deze reis, en vooral tot het bezoeken
+van den stervende _in de woning van Philip Helmond_ te bewegen; neen,
+Thomas weet het niet; maar die blik van Jacoba doet hem plotseling de
+waarheid vermoeden; en.... zou hij haar smeekend vragen weerstaan? Mag
+hij dien al te gestrengen  man, hier--nog eer hij den dorpel van dat
+ziekenvertrek overschrijdt--door een vermetele tegenspraak ontstemmen,
+en daardoor misschien veel meer bederven dan honderd zulke stukken
+kunnen goedmaken?
+
+"O vergeef mij generaal" valt hij nu zich zelven in de rede: "ik wil
+mij aan uw wijzer oordeel onderwerpen. Ik dacht maar dat het iemands
+sterven verlichten kon, wanneer hij _de zorg aan zijn jeugd besteed_,
+nog in 't laatst zoo krachtig gewaardeerd zag."
+
+Een half uur later zat de oude generaal aan het sterfbed van zijn
+pleegzoon.
+
+Mevrouw Van Hake heeft het reeds gezegd: 't kon iemand soms te machtig
+worden. Ook dien grijsaard werd het te machtig toen het reeds mat
+geworden oog hem voor 't laatst zoo smeekend aanzag, en zijn woorden
+nog bijna onhoorbaar klonken:
+
+"Dank vader! Uw vloek.... gold de zonde! Uw gestrengheid was
+liefde.... _Onnut_ en _zwak_.... mijn leven.... _Verzoening_ mijn
+_sterven_.... O, voor allen vergiffenis vader?"
+
+En de oude generaal? Er gleden dikke tranen langs zijn grijzen knevel
+neer; en hij drukte de magere hand van dien.... ja, van dien geliefden,
+dien meest geliefden pleegzoon; en, hij wilde nog spreken, maar neen,
+neen, die hand kan hij nog drukken, maar spreken, o God der genade,
+spreken, dat kon hij niet.
+
+Maar hoor, daar klonk al schreiend en bevend toch een welluidende
+stem. 't Was die van Jacoba:
+
+"Nee mijn goede August: _onnut_ was je leven niet, nee! Dat mijn beste
+vader nog hier kon wezen, hij dankt het, naast God, aan de hulp van
+mijn lieven broeder!"
+
+Thom kan niet zwijgen in dezen stond. Neen, goede God, hij _kon_ het
+niet!--Als een doode zoo wit, grijpt hij de hand van zijn vriend, en
+zie zie,--er zweeft voor 't laatst een glimlach over Helmonds gelaat.
+
+Heeft hij 't verstaan, heeft hij 't begrepen dat men hém, "den ellendig
+_zwakken_, den verder voor _dit_ leven _onmogelijken_ mensch"--zooals
+hij straks zich zelf had genoemd--nog den schoonsten en hoogsten
+titel als man der wetenschap heeft waardig gekeurd?
+
+Sinds de generaal en Jacoba waren binnengekomen, heeft Eva zich met
+alle kracht beheerscht.
+
+Bijna onveranderlijk is zij in dezelfde houding gebleven; met den
+arm om het hoofd van haar dierbaren man geslagen, want o, dát was
+hem zoo _goed_, heeft hij gefluisterd--en, ofschoon zij nog altijd op
+herstelling en leven hoopte, ach! als het dan anders wezen _moest_,
+neen, dan zou ze hem die ure toch niet bang maken, maar voor 't laatst
+nog toonen dat ze hem wel innig en waarachtig liefheeft.
+
+--Maar--o God, wat is dat! Met een kreet van ontzetting vliegt ze
+eensklaps overeind:
+
+"Eva!" heeft hij nog eens al stervend gefluisterd. En toen, toen
+is zijn laatste adem gevloden.--Helmond, haar dierbare, haar eenige
+Helmond; hij was niet meer.
+
+Aan den avond van den volgenden dag kwam er van den kant der
+Nieuwe-Stadsherberg een trekschuit langzaam aangevaren.
+
+Juist tegenover het huis nº. 103 aan den Buitenkant, zag men het
+vaartuig aan wal komen, en de schipper met zijn knecht wachtte er
+totdat de avond geheel was gevallen en de torenklok van de Oude Kerk
+zes had geslagen.
+
+Weinige minuten later heerschte er een buitengewoon gestommel in het
+kleine voorkamertje der genoemde woning. Een agent van politie stond
+buiten, en hield een nieuwsgierige menigte terzij, die al spoedig
+een langwerpig voorwerp met een zwart laken overdekt door een achttal
+mannen ter deure uit en dwars over de straat zag dragen, terwijl het
+daarna met alle behoedzaamheid in het ruim der schuit geborgen werd.
+
+Toen het vaartuig eenige minuten later van den wal was losgemaakt,
+gleed het weer langzaam heen.
+
+In den stuurstoel stond, met het hoofd voorover, een reeds bejaarde
+man in eenvoudige livrei. Men kon het hem duidelijk aanzien dat hij
+een oud-gediende was.
+
+Bij het wegvaren sloeg de oude nog eens de oogen op dat smalle hooge
+Amsterdamsche huis.
+
+--In die woning was dan de brave pleegzoon van zijn meester, zoo jong,
+nog zoo bitter jong, gestorven!
+
+De gaslantaarn, die juist was opgestoken, verlichtte inzonderheid het
+nummer der kleine woning. De oude Willem gaf er zich geen rekenschap
+van hoe hem nu eensklaps de woorden vol droeve waarheid zoo levendig
+voor den geest kwamen:
+
+
+        "Gelijk het gras is ons kortstondig leven,
+        Gelijk een bloem die, op het veld verheven,
+        Wel sierlijk pronkt, maar krachtloos is en teer.
+        Wanneer de wind zich over 't land laat hooren,
+        Dan...."
+
+
+"Ach, zoo jong, zoo in de kracht van 't leven!" herhaalt de oude
+nog eens; en, het oogenblik kwam hem weer levendig voor den geest,
+toen hij--nog zoo kort geleden, dien goeden dokter als bruigom, met
+bloemen en linten aan 't tuig, mocht rijden, en hem benijdde omdat
+hij al spoedig het graf zou zien van den grooten Keizer die de heele
+wereld verwon....
+
+Willem de grijze koetsier weet niet hoe het komt, maar 'tgeen hij nú
+gevoelde, dat heeft hij nog nooit gevoeld.--Hij zou niet weten wát te
+antwoorden indien men hem vroeg of hij nóg gaarne zou meegaan om het
+graf van dien grooten Keizer te zien. 't Zou hem nu zijn alsof....--De
+oude schudde het hoofd, en staarde vóór zich in het zwarte water,
+en streek den traan weg, die hem in den grijzen knevel gebiggeld was.
+
+Thomas Van Hake is reeds in den morgen met Armelo naar Romphuizen
+vertrokken, om er den kapitein, met hetgeen er voor de begrafenis te
+regelen viel, behulpzaam te zijn.
+
+De generaal die gisteren, na zooveel aandoening, weer minder wel was
+geworden, zal eerst morgen naar Romphuizen terugkeeren.
+
+Op dit oogenblik, terwijl de pendule in de ruime hotelkamer halfzeven
+wijst, zegt hij tot Jacoba die juist weer een der poeders, waarop ze
+zooveel vertrouwen heeft, voor hem gereedmaakte:
+
+"De schuit kan al twintig minuten weg zijn. 't Verwondert me dat ze
+nog niet komen."
+
+"Misschien gaan de klokken hier niet zoo goed als op _De Zonsberg_
+lieve papa;" antwoordt Jacoba en geeft hem de medicijn.
+
+De vader gebruikt die stilzwijgend, en zijn oog rust weder op
+het schrift, waaronder August met reeds stervende hand zijn naam
+had geschreven, en waarvan de inhoud hem telkens herinnert aan
+die smeekende woorden van den gestorven pleegzoon: "Verzoening,
+vergiffenis."
+
+Van Barneveld weet niet dat er, op Philips uitdrukkelijk verlangen,
+een paar regels uit dien laatsten brief zijn weggebleven.
+
+Maar, evenmin weet hij dat Jacoba's hart, bij al de droefheid
+en zorg--waarin ze schier wonderdadig tot de vervulling van haar
+moeielijke kindertaak werd gesterkt--nog onrustiger klopt dewijl het
+aanstonds zal uitkomen, dat zij zich alweder, uit waarachtige liefde,
+aan een klein bedrog heeft schuldig gemaakt. Van Barneveld weet het
+niet dat Jacoba een paar woorden heeft gevoegd bij de weinige regels,
+die de vader haar verzocht heeft aan Eva te schrijven, en die toen
+aanstonds naar het huis aan den Buitenkant zijn gezonden.
+
+Alvorens Amsterdam te verlaten, heeft de oude generaal zijn jongsten
+pleegzoon doen weten: dat hij hem ter wille van dien afgestorven
+broeder, vergiffenis wilde schenken, wanneer hij waarachtig berouw
+gevoelde over de vreeselijke woorden, die hij vroeger gesproken had.
+
+Jacoba heeft moeten schrijven:
+
+"Indien Philip alzoo gezind is Eva, laat hij dan met u meekomen." En,
+Jacoba heeft er uit zich zelve bijgevoegd: "Natuurlijk, Philip _èn
+Virginie, zijne vrouw_."
+
+Jacoba wordt eensklaps nog bleeker dan zij gewoonlijk is. Op dit
+oogenblik heeft er een rijtuig voor de Keizerskroon stilgehouden.
+
+Was het een wreedaardig spel van het lot, dat die jonge moegeschreide
+weduwe in dezen stond den drempel van hetzelfde hotel moest betreden,
+waar ze aan de zij van haar geliefden vriend, den avond van haar
+eersten huwelijksdag was binnengegaan!
+
+Zij wankelde op dien drempel.
+
+--Maar Goddank, nog altijd was de trouwe vriendin haar terzij,
+die haar telkens dat woord van den eenige herhaalde: "Wees sterk,
+en leef voor ons kind lieve vrouw."
+
+Van Barneveld zag bij het zwakke licht der beide bougies niet aanstonds
+dat er vier personen waren binnengekomen.
+
+Jacoba beefde.
+
+De grijsaard is opgestaan. Zijn oogen waren vochtig.
+
+--Goddank! juicht het tengere meisje in stilte: Hij is zeer bewogen.
+
+"God plaagt niet uit lust tot plagen!" zegt Van Barneveld terwijl
+hij Eva's hand vat: "Wij hebben veel verloren, maar het _betere_
+zeker gewonnen Eva."
+
+Ach, hoe kon zij dit toestemmen in dezen stond!
+
+Eva schreide bitter.
+
+"Wij hebben hem beiden liefgehad," herneemt Van Barneveld: "maar ieder
+op een andere wijze. Voortaan--zoolang als God mij het leven schenkt,
+zullen wij elkander liefhebben Eva, als vader en dochter.--Je hebt
+nu geleerd dat het geluk niet uit weelde en overdaad wordt geboren,
+terwijl de handen er werkeloos bij neerhangen."
+
+--O God, wat klinken die woorden hard, vreeselijk hard in zulke uren
+van bitteren rouw!
+
+"Maar ik spreek geen verwijt;" herneemt de generaal: "Ik heb mijn
+ongelukkig pleegkind beloofd dat ik voor je zou waken en zorgen. Berust
+in den wil van God. Leer met weinig tevreden zijn, en geloof dat ook
+_ik_ aan 't eind van mijn leven zwaar ben geslagen, want ik had hem
+lief Eva, zeer _zeer_ lief!"
+
+Terwijl zijn handen beven, en de tranen hem over de wangen rollen,
+geeft hij Eva een zoen.--En zij....?
+
+Ze wil spreken; doch, zij kan het niet. Een oogenblik nog, en dan,--dan
+ziet ze hem aan en zegt op vasten toon:
+
+"Ik wil u liefhebben oom, want mijn August had u lief. Uw raad wil ik
+hooren, en uw lessen opvolgen, maar," en nu trilt hare stem "_Ik zal
+voor mij zelve zorgen, want_...." In een hevig snikken barst zij uit,
+en de woorden er bijvoegen kon ze niet: Want van úw weldaden te leven,
+dat zou mij _onmogelijk_ zijn.
+
+O Goddank, dat zij die laatste woorden terug heeft gehouden. Die
+eersten, ze hebben den grijsaard zoo innig goedgedaan, ja gegrepen in
+'t hart.--Weet die oude man, dat men hem soms van bekrompenheid of
+zelfs van gierigheid beschuldigt? Weet hij dat zijn gestrengheid
+en zijn strijden voor wat hij recht en goed acht, inderdaad wel
+eens hardheid wordt?--Maar nu, o, nú wordt zijn hart zoo warm als
+een zomer-zonnestraal, en die gloed blonk hem uit de oogen; en zijn
+beide armen naar Eva uitstrekkend, zegt hij op onbeschrijfelijk en
+roerenden toon:
+
+"Goed zoo kind! lieve kind! goed zóó!--Ach God, wáárom is nú mijn
+arme jongen er niet!"
+
+"Oom, is er dan nog geen jongen die u wil liefhebben?" zegt Philip,
+eensklaps naderbij komend, en vat de hand van den trillenden grijsaard
+die Eva nu vast aan het hart hield gedrukt: "Oom, de arme August heeft
+verzoening gewild; en, ú hebt ons de hand toegereikt. Nú, weldoener
+van mijn jeugd, is het aan mij om u vergiffenis te vragen voor dat
+onzinnige woord in blinde drift gesproken. Ik moest het toen geweten
+hebben dat uw toorn alleen mijn stap van onbedachtzaamheid gold: uw
+rein gevoel, uw _diep gevoel van eer_ kon immers nooit op den duur
+het lieve meegesleepte kind verstooten, aan wie uw wilde jongen zijn
+woord van trouw had gegeven."
+
+Door Jacoba onmerkbaar vooruitgestuwd, is Virginie Helmond nu mede,
+ofschoon schoorvoetend en met neergeslagen blik, den grijzen generaal
+genaderd. Philip grijpt haar hand en vervolgt:
+
+"Oom, hier staan we nu beiden. U hebt ons geroepen. U wilt vergeven;
+en wij, wij zullen u eeren en liefhebben. Ja, door duizend vuren zou
+ik voor u vliegen omdat u haar, mijn _alles_, hebt erkend; en zij, mijn
+schat, ze vloog met me mee, want, oom, we zijn één, in alles _één_!"
+
+Verrassing en verbazing hebben eensklaps Van Barnevelds gelaat
+geteekend, toen hij Philips vrouw, zoo geheel onverwacht, heeft voor
+zich gezien.--Wat moest dat beduiden!--Heeft hij, _hij zelf_ haar
+geroepen, _hij_! Is het dan noodig dat men ook _die vrouw_....? Maar
+hoor:
+
+"O, wij zijn al vriendinnen, niewaar lieve zuster!" roept Jacoba;
+en inwendig bevend slaat ze den arm om Virginie's hals, en geeft haar
+voor 't oog van den vader, een teederen zoen.
+
+En de oude generaal?
+
+O, indien men de sterkste vesting wel veroveren kan, hoeveel te eer
+zal men dan het hart overrompelen van een bewogen grijsaard, aan den
+eindpaal van het leven.
+
+"Virginie!" zegt de oude man; en ofschoon hij de hand op dat
+overrompelde hart moet drukken, hij voldoet toch geheel aan dokter
+Helmonds uitersten wil, en geeft ook een zoen aan de schoone maar
+tevens goedaardige vrouw van zijn jongsten pleegzoon.
+
+
+
+
+En de najaarsstormen hebben gewoed; en de winter heeft ijsbloemen
+op de vensterglazen geteekend, schoone maar koude bloemen.--En de
+eerste groene scheutjes en blaadjes en veldbloempjes zijn toen te
+voorschijn gekomen, en, evenals zij, ook de vogels met hun luid
+getjilp en gefluit vooral 's-morgens vroeg op de daken.
+
+'t Was in die zeer koude dagen, toen de ijsbloemen niet van de glazen
+wilden wijken, dat Eva Helmond aan een vaderloos jongske het leven
+schonk.
+
+Maar met de eerste bloemen en zangen der lente, toen ook de eerste
+kraaiende lachjes van het onschuldige wicht die arme moeder hebben
+verkwikt, toen was het haar mede alsof ze tot een nieuw leven ontwaakt
+was. 't Moest een leven worden ten nutte van dat lieve kind, en een
+leven ten nutte van anderen bovendien.
+
+De generaal Van Barneveld heeft er voor gezorgd.
+
+Het groote huis op de markt, 'twelk hij van mevrouw de weduwe Helmond
+ondershands heeft gekocht, en betaald met een som waardoor alle
+schuld kon vereffend worden, het groote voormalige burgemeesters-
+en doktershuis is--het _doktershuis_ gebleven. Zie, die steen in den
+gevel moet het aanduiden; daarop staat gegriffeld: HELMONDS-STICHTING.
+
+Ofschoon van alle meubelsieraad ontdaan, is het gebouw in- noch
+uitwendig belangrijk veranderd.
+
+'t Was een kostbaar geschenk, 'twelk de stad Romphuizen, met deze
+langgewenschte stichting, van den generaal had ontvangen. En, _wie_
+zou men nu eerder tot beschermvrouw van dat prachtige _Weeshuis_ hebben
+gekozen, dan de weduwe van den man wiens naam de stichting droeg,
+en die voorzeker zooveel ze kon, haar kracht eraan zou willen wijden!
+
+
+
+Maar nog een ander monument mocht de stad Romphuizen in datzelfde
+voorjaar ontvangen.
+
+'t Was het monument op Donerie's graf.
+
+Aan den avond van den dag toen de plechtige onthulling ervan heeft
+plaats gehad, en de cantate nogmaals was gezongen en besloten met
+dat roerend:
+
+
+        "Slaap zacht, tot den morgen die u wacht!"
+
+
+aan den avond van dien dag hield er een rijtuig voor het kerkhof
+stil. Twee jonge vrouwen in rouwgewaad stapten eruit. Ze werden
+geholpen door den tuinman van _De Zonsberg_, die naast den ouden
+Willem op den bok heeft gezeten.
+
+"Hierheen Eva!" fluistert Jacoba, en gaat haar voor op een welbekend
+pad.
+
+En ja, aan 't eind van den doodenhof, waar het kleine doch smaakvolle
+gedenkteeken verrees, daar moesten ze zijn.
+
+Jacoba's oogen glinsterden terwijl ze er beiden nu sprakeloos stonden.
+
+"En die steen.... dat is....?" zuchtte Eva.
+
+"Ja dat is ons nieuwe graf;" bevestigde Coba: "Daar rust nu die goede
+August, in de schaduw van Donerie's monument."
+
+Eva sprak niet.--O, dat woord moest haar ziel wel treffen: "_In de
+schaduw van Donerie's monument!_"
+
+Jacoba zweeg mede.--Zij had haar doel bereikt. Op die stille plek
+naast het gedenkteeken, heeft haar vader den nieuwen grafkelder moeten
+koopen. Jacoba had het zoo besloten: _zijzelve_ wilde er eenmaal
+rusten, naast de groeve van den eenige, dien ze zoo diep in haar ziel
+heeft liefgehad.
+
+En Eva en Jacoba ze bleven daar sprakeloos nog een geruimen tijd
+staan. Beider oog was nu voor 'tmeerendeel op den tuinman gevestigd,
+die aan 't boveneind van de nieuwe blauwe zerk zijn arbeid verrichtte.
+
+Wat hij er doet?--Hij plant er het takje van den meidoorn, 'twelk Eva,
+op den laatsten middag van haar zaligen bruidstijd, aan den geliefden
+bruigom heeft gegeven.
+
+Pas kort geleden heeft Eva vernomen wat er met dat takje gebeurd is:
+
+Met een schoonere bloem voor oogen, die hij den volgenden dag de zijne
+zou noemen, had August het reeds verflensende meidoornbloempje dien
+avond op _De Zonsberg_ achtergelaten. En de oom die het takje vond,
+had er bloem en blaadjes en de kleine zijtakjes afgedaan, en--om
+eens te zien wat er nog van komen kon, heeft hij het binnen de serre
+in een pot met aarde gestoken. Zóó was het takje, wèl verzorgd, aan
+'t botten gegaan, totdat.... totdat op een lateren droeven morgen de
+tuinbaas het "wegwerpen zou".
+
+Maar de tuinman heeft dat niet gedaan. Hij heeft den pot met het
+takje erin, bewaard. Immers Willem de oude koetsier wist heel zeker
+dat dokter Helmond op dien middag een takje rooden meidoorn in het
+knoopsgat heeft gedragen, en--'t was toch aardig, ja, en nú aandoenlijk
+erbij--dat de oude generaal het _zelf_ gepoot en _zelf_ gekweekt had.
+
+En zie, nu staat het daar; en 't zal mettertijd een struik worden,
+een boom misschien, en de roode meidoornbloempjes zullen vallen op
+Helmonds graf, dat ook eenmaal Eva's graf zal zijn.
+
+
+
+
+
+
+
+
+NASCHRIFT.
+
+
+Wie voorts van vriend of vijand in Romphuizen nog iets meer zou
+willen vernemen; van den man die door een _schot los kruit_ aan zijn
+eind kwam; of van de huwelijksplannen van den jongen Hardenborg;
+of van de gronden misschien waarop het engagement van den apotheker
+Van Hake met Louise Armelo rust; die zal zeker het best doen om zich
+in persoon te vervoegen bij den heer Jules Janin Kippelaan. Althans,
+er bestaat geen twijfel: wie zich bij hem aanmeldt, dien zal hij--met
+de beide handen vooruit--welkom heeten als zijn besten vriend, en hem
+alles meedeelen wat hij maar weten wil. Wel is waar zal Kippelaan
+moeten bekennen dat het hem nooit heel duidelijk werd hoe mijnheer
+Philip Helmond van "_gemeen acteur, assuradeur_" is geworden; maar
+zeer zeker zal hij steeds besluiten met de verklaring: dat hij altijd
+de intieme vriend was van dokter Helmond en zijn vrouw.
+
+
+Den Haag 1869.
+
+
+
+
+
+
+
+
+End of Project Gutenberg's Dokter Helmond en zijn vrouw, by J. J. Cremer
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTER HELMOND EN ZIJN VROUW ***
+
+***** This file should be named 25138-8.txt or 25138-8.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        https://www.gutenberg.org/2/5/1/3/25138/
+
+Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
+Proofreading Team at https://www.pgdp.net/
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+https://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at https://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+https://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at https://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit https://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including including checks, online payments and credit card
+donations.  To donate, please visit: https://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     https://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/25138-8.zip b/25138-8.zip
new file mode 100644
index 0000000..d463275
--- /dev/null
+++ b/25138-8.zip
diff --git a/25138-h.zip b/25138-h.zip
new file mode 100644
index 0000000..f41964c
--- /dev/null
+++ b/25138-h.zip
diff --git a/25138-h/25138-h.htm b/25138-h/25138-h.htm
new file mode 100644
index 0000000..24c398c
--- /dev/null
+++ b/25138-h/25138-h.htm
@@ -0,0 +1,23097 @@
+
+<!DOCTYPE html
+PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
+
+<!-- This HTML file has been automatically generated from an XML source, using XSLT. If you find any mistakes, please edit the XML source. -->
+<html lang="nl-1900">
+<head>
+<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=ISO-8859-1">
+
+<title>Dokter Helmond en zijn vrouw</title>
+<link rel="schema.DC" href="http://dublincore.org/documents/1998/09/dces/">
+<meta name="author" content="J. J. Cremer">
+<meta name="DC.Creator" content="J. J. Cremer">
+<meta name="DC.Title" content="Dokter Helmond en zijn vrouw">
+<meta name="DC.Date" content="#####">
+<meta name="DC.Language" content="nl-1900"><style type="text/css">
+/* Standard CSS stylesheet */
+
+
+
+body
+{
+font: 100%/1.2em "Times New Roman", Times, serif;
+margin: 1.58em 16%;
+text-align: left;
+}
+
+.titlePage
+{
+border: #DDDDDD 2px solid;
+margin: 3em 0% 7em 0%;
+padding: 5em 10% 6em 10%;
+}
+
+h1.docTitle
+{
+font-size:1.6em;
+line-height:2em;
+}
+
+h2.byline
+{
+font-size:1.1em;
+font-weight:normal;
+line-height:1.44em;
+}
+
+span.docAuthor
+{
+font-size:1.2em;
+font-weight:bold;
+}
+
+h2.docImprint
+{
+font-size:1.2em;
+font-weight:normal;
+}
+
+.transcribernote
+{
+background-color:#DDE;
+border:black 1px dotted;
+color:#000;
+font-family:sans-serif;
+font-size:80%;
+margin:2em 5%;
+padding:1em;
+}
+
+.div0
+{
+padding-top: 5.6em;
+}
+
+.div1
+{
+padding-top: 4.8em;
+}
+
+.index
+{
+font-size: 80%;
+}
+
+.div2
+{
+padding-top: 3.6em;
+}
+
+.div3, .div4, .div5
+{
+padding-top: 2.4em;
+}
+
+.footnotes .body,
+.footnotes .div1
+{
+padding: 0;
+}
+
+h1, h2, h3, h4, h5, h6
+{
+clear: both;
+font-style: normal;
+text-transform: none;
+}
+
+h3
+{
+font-size:1.2em;
+line-height:1.2em;
+}
+
+h3.label
+{
+font-size:1em;
+line-height:1.2em;
+margin-bottom:0;
+}
+
+h4
+{
+font-size:1em;
+line-height:1.2em;
+}
+
+h4.lghead
+{
+margin-left:10%;
+margin-right:10%;
+
+}
+
+.alignleft
+{
+text-align:left;
+}
+
+.alignright
+{
+text-align:right;
+}
+
+.alignblock
+{
+text-align:justify;
+}
+
+p.tb, hr.tb
+{
+margin-top: 1.6em;
+margin-bottom: 1.6em;
+margin-left: auto;
+margin-right: auto;
+text-align: center;
+}
+
+p.poetry
+{
+margin:0 10% 1.58em;
+}
+
+p.line
+{
+margin:0 10%;
+}
+
+p.argument, p.note, p.tocArgument
+{
+font-size:0.9em;
+line-height:1.2em;
+text-indent:0;
+}
+
+p.argument, p.tocArgument
+{
+margin:1.58em 10%;
+}
+
+p.tocChapter
+{
+margin:1.58em 0%;
+}
+
+p.tocSection
+{
+margin:0.7em 5%;
+}
+
+
+div.epigraph
+{
+font-size:0.9em;
+line-height:1.2em;
+width: 60%;
+margin-left: auto;
+}
+
+.epigraph .bibl
+{
+text-align: right;
+}
+
+.epigraph .poem
+{
+margin-left: 0;
+}
+
+.epigraph .line
+{
+margin-left: 0;
+text-indent: 0;
+}
+
+.trailer
+{
+clear: both;
+padding-top: 2.4em;
+padding-bottom: 1.6em;
+}
+
+.floatLeft
+{
+float:left;
+margin:10px 10px 10px 0;
+}
+
+.floatRight
+{
+float:right;
+margin:10px 0 10px 10px;
+}
+
+p.figureHead
+{
+font-size:100%;
+text-align:center;
+}
+
+.figure p
+{
+font-size:80%;
+margin-top:0;
+text-align:center;
+}
+
+p.smallprint,li.smallprint
+{
+color:#666666;
+font-size:80%;
+}
+
+span.parnum
+{
+font-weight: bold;
+}
+
+.leftnote
+{
+font-size:0.8em;
+height:0;
+left:1%;
+line-height:1.2em;
+position:absolute;
+text-indent:0;
+width:14%;
+}
+
+.pagenum
+{
+display:inline;
+font-size:70%;
+font-style:normal;
+margin:0;
+padding:0;
+position:absolute;
+right:1%;
+text-align:right;
+}
+
+a.noteref
+{
+font-size: 80%;
+text-decoration: none;
+vertical-align: 0.25em;
+}
+
+
+.red
+{
+color: red;
+}
+
+.displayfootnote
+{
+display: none;
+}
+
+div.footnotes
+{
+margin-top: 1em;
+padding: 0;
+}
+
+hr.fnsep
+{
+margin-left: 0;
+margin-right: 0;
+text-align: left;
+width: 25%;
+}
+
+p.footnote
+{
+font-size: 80%;
+margin-bottom: 0.5em;
+margin-top: 0.5em;
+}
+
+p.footnote .label
+{
+float: left;
+text-align:left;
+width:2em;
+}
+
+.footnotes td, .footnotes th, .footnotes .tablecaption
+{
+font-size: 80%;
+}
+
+
+.poem
+{
+margin-left:5%;
+position:relative;
+text-align:left;
+width:90%;
+}
+
+.poem h4
+{
+font-weight:normal;
+margin-left:5em;
+}
+
+.poem .linenum
+{
+color:#777;
+font-size:90%;
+left:-2.5em;
+margin:0;
+position:absolute;
+text-align:center;
+text-indent:0;
+top:auto;
+width:1.75em;
+}
+
+.versenum
+{
+font-weight:bold;
+}
+
+/* right aligned page number in table of contents */
+.tocPagenum, .flushright
+{
+position: absolute;
+right: 16%;
+top: auto;
+}
+
+.footnotes .line
+{
+font-size:80%;
+margin:0 5%;
+}
+
+.poem .i0
+{
+display:block;
+margin-left:2em;
+}
+
+.poem .i1
+{
+display:block;
+margin-left:3em;
+}
+
+.poem .i2
+{
+display:block;
+margin-left:4em;
+}
+
+.poem .i3
+{
+display:block;
+margin-left:5em;
+}
+
+.poem .i4
+{
+display:block;
+margin-left:6em;
+}
+
+.poem .i5
+{
+display:block;
+margin-left:7em;
+}
+
+.poem .i6
+{
+display:block;
+margin-left:8em;
+}
+
+.poem .i7
+{
+display:block;
+margin-left:9em;
+}
+
+.poem .i8
+{
+display:block;
+margin-left:10em;
+}
+
+.poem .i9
+{
+display:block;
+margin-left:11em;
+}
+
+span.corr
+{
+border-bottom:1px dotted red;
+}
+
+span.abbr
+{
+border-bottom:1px dotted gray;
+}
+
+span.measure
+{
+border-bottom:1px dotted green;
+}
+
+.letterspaced
+{
+letter-spacing:0.2em;
+}
+
+.smallcaps
+{
+font-variant:small-caps;
+}
+
+
+.caps
+{
+text-transform:uppercase;
+}
+
+.fraktur
+{
+font-family: 'Walbaum-Fraktur';
+}
+
+hr
+{
+clear:both;
+height:1px;
+margin-left:auto;
+margin-right:auto;
+margin-top:1em;
+text-align:center;
+width:45%;
+}
+
+h2.docImprint,h1.docTitle,h2.byline,h2.docTitle,.aligncenter,div.figure
+{
+text-align:center;
+}
+
+h1,h2
+{
+font-size:1.44em;
+line-height:1.5em;
+}
+
+h1.label,h2.label
+{
+font-size:1.2em;
+line-height:1.2em;
+margin-bottom:0;
+}
+
+h5,h6
+{
+font-size:1em;
+font-style:italic;
+line-height:1em;
+}
+
+p,p.initial
+{
+text-indent:0;
+}
+
+p.firstlinecaps:first-line
+{
+text-transform: uppercase;
+}
+
+p.dropcap:first-letter
+{
+float: left;
+clear: left;
+margin: 0em 0.05em 0 0;
+padding: 0px;
+line-height: 0.8em;
+font-size: 420%;
+vertical-align:super;
+}
+
+.poem
+{
+padding: .5em 0% .5em 0%;
+}
+
+p.quote,div.blockquote,div.argument
+{
+font-size:0.9em;
+line-height:1.2em;
+margin:1.58em 5%;
+}
+
+.pagenum a, a.noteref:hover, a.hidden:hover, a.hidden
+{
+text-decoration:none;
+}
+
+
+ul { list-style-type: disc; }
+ol { list-style-type: decimal; }
+ol.AL { list-style-type: lower-alpha; }
+ol.AU { list-style-type: upper-alpha; }
+ol.RU { list-style-type: upper-roman; }
+ol.RL { list-style-type: lower-roman; }
+.lsoff { list-style-type: none; }
+
+.castlist, .castitem { list-style-type: none; }
+
+
+
+
+
+/* Supplement CSS stylesheet "style/arctic.css.xml
+" */
+
+
+
+body
+{
+background: #FFFFFF;
+font-family: "Times New Roman", Times, serif;
+}
+
+body, a.hidden
+{
+color: black;
+}
+
+h1, h2, h3, h4, h5, h6
+{
+color: #001FA4;
+font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif;
+}
+
+p.byline
+{
+font-style: italic;
+margin-bottom: 2em;
+}
+
+.figureHead, .noteref, span.leftnote, p.legend, .versenum, .stage
+{
+color: #001FA4;
+}
+
+.rightnote, .pagenum, .linenum, .pagenum a
+{
+color: #AAAAAA;
+}
+
+a.hidden:hover, a.noteref:hover
+{
+color: red;
+}
+
+p.dropcap:first-letter
+{
+color: #001FA4;
+font-weight: bold;
+}
+
+
+
+</style></head>
+<body>
+
+
+<pre>
+
+The Project Gutenberg EBook of Dokter Helmond en zijn vrouw, by J. J. Cremer
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Dokter Helmond en zijn vrouw
+
+Author: J. J. Cremer
+
+Commentator: Jan ten Brink
+
+Release Date: April 22, 2008 [EBook #25138]
+
+Language: Dutch
+
+Character set encoding: ISO-8859-1
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTER HELMOND EN ZIJN VROUW ***
+
+
+
+
+Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
+Proofreading Team at https://www.pgdp.net/
+
+
+
+
+
+
+</pre>
+
+
+<div class="front">
+<div class="titlePage">
+<h1 class="docTitle">Dokter Helmond en zijn vrouw</h1>
+<h2 class="byline">Door
+<br>
+<span class="docAuthor">J. J. Cremer</span>
+
+</h2>
+<h2 class="docImprint">Achtste Druk
+<br>
+A. W. Sijthoff&#8217;s Uitgeversmij&#8212;Leiden.
+</h2>
+</div><a id="d0e98"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e98">1</a>]</span><div class="div1">
+<h2 class="normal">Jacob Jan Cremer.</h2>
+<h2 class="sub">1 September 1827&#8211;5 Juni 1880.</h2>
+<p>Toen <span class="letterspaced">Cremer</span> nog leefde, was er soms in de gehoorzalen van onze groote en kleine steden een treffend tooneel te bespieden.
+
+</p>
+<p>Dames en heeren uit de voornamere kringen, anders zeldzaam bij <span class="letterspaced">Nederlandsche</span> voordrachten, thans te laat gekomen, daar al de plaatsen reeds een uur te voren bezet waren, stonden zeer verlegen, maar
+volkomen waardig, uit te zien naar de eene of andere open plek. Een stoel op de verhevenheid naast den spreker, was alles
+wat overbleef. Eenvoudig, maar toch bewust van zijne kracht, trad <span class="letterspaced">Cremer</span> voorzichtig door de dichte rijen zijner hoorders. Zoodra hij begon, ving zijne overwinning aan. Hij greep onmiddellijk in
+de gemoederen, sloeg terstond den juisten toon aan. Zijne klankvolle, met meesterlijke berekening ingehouden stem drong overal
+door. Zijn geheel eenig talent van nabootsen sleepte zelfs den stugsten hoorder mee.
+
+</p>
+<p>Welk een gloed in de voordracht, als hij den opgeblazen domtrotschen boer uit het &#8220;<span class="letterspaced">Pauweveerke</span>&#8221; in zijn sjees doet voorthollen over den weg; hoe zacht en teeder klinkt de stem van <span class="letterspaced">Kruuzemuntje</span>, als zij grootmoeder voorleest uit het sprookjesboek; welk eene schalkheid, als hij eene Overbetuwsche <span class="letterspaced">Romeo</span> en <span class="letterspaced">Julia</span> doet vrijen in den kersenboomgaard; welk eene kracht als hij den veerman <span class="letterspaced">Dorus Giesels</span> met zijne boot over de rivier laat <a id="d0e134"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e134">2</a>]</span>roeien bij opkomenden storm&#8212;dit alles maakte <span class="letterspaced">Cremer</span> tot den grootsten dramatischen kunstenaar van ons vaderland in den verhevensten zin van het woord.
+
+
+</p>
+<div class="div2">
+<h3 class="label">I.</h3>
+<p><span class="letterspaced">Cremer</span>, in de schoone Geldersche dreven geboren (te Arnhem den 1<sup>sten</sup> September 1827), meestal vertoevende op den Oldenhoff, het buitengoed zijns vaders, bij Driel, kwam van zijn jeugd af in
+aanraking met de Geldersche boerenwereld, die hij weldra&#8212;hij schreef zijne eerste dorpsvertelling op den Oldenhoff in 1850&#8212;met
+zooveel meesterschap zou voorstellen. Het is algemeen bekend, dat hij begon met het schilderen van Geldersche bosschen, maar
+spoedig boeide hem de Betuwsche menschenwereld oneindig meer dan de frissche Geldersche natuur. De rijkdom zijner waarnemingen
+deed zich beter, deed zich krachtiger gelden op het papier dan op het doek, en zoo is <span class="letterspaced">Cremer</span> de algemeen beminde novellist en romanschrijver geworden, die aan het bloeiend tijdperk onzer Romantiek zooveel luister wist
+bij te zetten.
+
+</p>
+<p>Ik zal het genot door de lezing of door zijne voordracht der &#8220;<span class="letterspaced">Betuwsche Novellen</span>&#8221; mij herhaaldelijk geschonken, niet licht vergeten. Hoe dikwijls vergezelde ik hem, als hij zijne beide rijke Betuwsche boeren,
+<span class="letterspaced">Meeuwsen</span> en diens zoon <span class="letterspaced">Gijs</span>, van hun dorp naar Amsterdam doet reizen om de Kermis te zien. Aardig vooral is de schildering der rampen van de twee gegoede
+dorpers, die met allerlei slag van beleefde afzetters in aanraking komen. Het klagen van <span class="letterspaced">Meeuwsen</span>, wanneer hij met eene plaatskaart der eerste klasse in den tochtigen derde-klasse-waggon zijne verzuchtingen begint met<span id="d0e166" class="corr" title="Bron: .">:</span> &#8220;Slechte woar veur &#8217;t geld!&#8221;&#8212;de openhartigheid van Gijs, als hij in den omnibus op de vraag van den conducteur: &#8220;Waarheen?&#8221;&#8212;grinnekend
+antwoordt:&#8212;&#8220;Ik? Noar de Karmis, is &#8217;t niet, voader?&#8221;&#8212;zijne kinderlijke dankbaarheid, als een knecht uit den Doelen hem zijn
+reiszak afneemt en hij beweert, dat het <a id="d0e169"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e169">3</a>]</span>&#8220;veul te vrindelijk&#8221; is&#8212;de kluchtige na&iuml;eveteit van beiden, vader en zoon&#8212;als ze, in twee verschillende vertrekken opgesloten,
+elkander toeroepen door het houten beschot: &#8220;Jong! woar zit ie? Wat zuwwe nou doen? Kom toch is hier?&#8221; en <span class="letterspaced">Gijs</span> antwoordt: &#8220;Mag dat voader?&#8221;&#8212;de verlegenheid van denzelfden <span class="letterspaced">Gijs</span>, die, als hij eten bestellen moet, een reiziger aanspreekt, welke hem het zelfstandignaamwoord &#8220;Ezel!&#8221; toesnauwt&#8212;al deze
+en honderd andere kleine trekken zijn van eene verrassende comische kracht en getuigen tevens van zooveel fijne studie en
+trouwe schildering der werkelijkheid, dat ze aan <span class="letterspaced">Cremers</span> arbeid eene schitterende toekomst waarborgen.
+
+</p>
+<p>De &#8220;<span class="letterspaced">Betuwsche novellen</span>&#8221; leggen nog altijd het zwaarst gewicht in de weegschaal van des schrijvers roem. &#8220;<span class="letterspaced">Deine Meu</span>&#8221; &#8220;<span class="letterspaced">Oan &#8217;t kleine revierke</span>&#8221;, &#8220;<span class="letterspaced">&#8217;t Pauweveerke</span>&#8221;, &#8220;<span class="letterspaced">&#8217;t Kriekende Kriekske</span>&#8221;, &#8220;<span class="letterspaced">Kruuzemuntje</span>&#8221;&#8212;vooral dit laatste verhaal, zoo voortreffelijk gespeeld bij de voordracht&#8212;blijven de immer groenende twijgen aan <span class="letterspaced">Cremers</span> lauwerkrans. Er was eenmaal gedurende eene vergadering der redactie van &#8220;<span class="letterspaced">de(n) Nederlandsche(n) Spectator</span>&#8221; een geleerde strijd over het nut en de wenschelijkheid van dialecten in novelle en roman. <span class="letterspaced">Bakhuizen van den Brink</span>, die in <span class="letterspaced">Cremers</span> &#8220;<span class="letterspaced">Oan &#8217;t kleine revierke</span>&#8221; bladerde en las, legde het boekske weg met de ernstige verklaring, dat hij er een paar dagen uit zijn leven voor geven wilde,
+mocht hij auteur worden van bladzijden als deze<a id="d0e215src" href="#d0e215" class="noteref">1</a>.
+
+</p>
+<p>Allerliefst is de vertelling van &#8220;<span class="letterspaced">Kruuzemuntje</span>.&#8221; Dit aardig boerenkind wordt door <span class="letterspaced">Bol</span>, den veldwachter&#8212;den slimmerik, die een beetje te veel &#8220;klaart en rooje-jenevert&#8221; zegt de Burgemeester&#8212;beschuldigd, van appels
+te hebben gestolen. Zeldzaam is een eenvoudig gegeven zoo geestig uitgewerkt. De aartsdomme Burgemeester, de handige Secretaris,
+de plompe veldwachter, het onschuldige kind, vormen een aantrekkelijk tafereel, waarvan de indruk nog verhoogd wordt, als
+men Grootmoeder en <span class="letterspaced">Arie</span>, <span class="letterspaced">Kruuzemuntjes</span> vader, heeft leeren kennen.
+<a id="d0e238"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e238">4</a>]</span></p>
+<p>Naast <span class="letterspaced">Cremers</span> dorpsvertellingen staan zijne novellen en romans uit het Nederlandsche stadsleven met eene eigenaardige strekking. <span class="letterspaced">Cremer</span> heeft evenals <span class="letterspaced">Charles Dickens</span> door zijne pen maatschappelijke hervormingen willen invoeren. <span class="letterspaced">Dickens</span> tuchtigde in &#8220;<span class="letterspaced">Nickleby</span>&#8221; den ellendigen staat der kostscholen in Yorkshire, in &#8220;<span class="letterspaced">Nelly</span>&#8221; (&#8220;<span class="letterspaced" lang="en">Old Curiosity Shop</span>&#8221;) en &#8220;<span class="letterspaced" lang="en">Hard Times</span>&#8221; het verschrikkelijke lot van fabrieksvrouwen en fabriekskinderen; in &#8220;<span class="letterspaced">Chuzzlewit</span>&#8221; de slavernij en de kwade praktijken der Yankees; in &#8220;<span class="letterspaced">Dombey</span>&#8221; den geldtrots; in &#8220;<span class="letterspaced">Copperfield</span>&#8221; de juridische knoeierijen van <span class="letterspaced" lang="en">Doctors Commons</span>; in &#8220;<span class="letterspaced" lang="en">Bleak House</span>&#8221; de nog grooter misbruiken van het kanselarijhof en de evangelisatie-dolheid van sommige domme Engelsche vrouwen; eindelijk
+in &#8220;<span class="letterspaced" lang="en">Little Dorrit</span>&#8221; den tragen gang van het Engelsch staatsbestuur.
+
+</p>
+<p>Zoo strafte <span class="letterspaced">Cremer</span> in zijne &#8220;<span class="letterspaced">Betuwsche novellen</span>&#8221; de zeven hoofdzonden telkens in het type van den eenen of anderen boer; zoo schrijft hij een pleidooi voor Frederiksoord
+en de Maatschappij van Weldadigheid in zijn &#8220;<span class="letterspaced">Wouter Linge</span>&#8221;. <span class="letterspaced">Cremer</span> heeft Frederiksoord bezocht, hij heeft gezien hoe dringend daar behoefte is aan stoffelijke ondersteuning. De teekening der
+geduldige liefde van <span class="letterspaced">Anna Linge</span> en <span class="letterspaced">Willem</span> is eene idylle met de strekking, om de aandacht te vestigen op eene instelling, wier voortreffelijkheid door onze landgenooten
+niet altijd op den juisten prijs wordt geschat. Een vermogend en edelmoedig Nederlander te Batavia, las <span class="letterspaced">Cremers</span> &#8220;<span class="letterspaced">Wouter Linge</span>&#8221; en zond, onder omslag, een paar flinke bankpapiertjes naar Frederiksoord. Het feit is welsprekend en behoeft geene toelichting.
+
+
+</p>
+<p>In &#8220;<span class="letterspaced">Fabriekskinderen</span>&#8221; onderneemt hij een veldtocht tegen een groot onrecht in Nederland&#8212;de exploitatie van het kind door de ouders in de fabrieksteden;
+&#8220;van ouwers&#8221;&#8212;als Juffrouw <span class="letterspaced">Baks</span> zegt&#8212;&#8220;die zuipen en luieren en d&#8217;r eigen onmondig vleesch voor den kost laten zorgen.&#8221; Met dit voortreffelijk kunstwerk had
+<span class="letterspaced">Cremer</span> veel geluk. De wet <span class="letterspaced">Van Houten</span> zal ter zijner eer blijven getuigen, hoe een dichter, ondanks duizenden ongunstige omstandigheden van eigenaardig Nederlandsche
+kleur, invloed oefende ten goede op de achtbare Nederlandsche wetgevende Macht.
+
+</p>
+<p>In de grootere romans, die hij sedert 1867 begon te schrijven, <a id="d0e325"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e325">5</a>]</span>streeft hij naar een dergelijk doel. &#8220;<span class="letterspaced">Anna Rooze</span>&#8221; is een warm pleidooi tegen praeventieve inhechtenisneming, &#8220;<span class="letterspaced">Hanna de Freule</span>&#8221; behandelt werkstakingen en de sociale quaestie, &#8220;<span class="letterspaced">Tooneelspelers</span>&#8221; hekelen de vooroordeelen, in Nederland zeer ten onrechte tegen den stand en de personen van tooneelkunstenaars gekoesterd.
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div2">
+<h3 class="label">II.</h3>
+<p>Het verdienstelijke, het ongemeene in <span class="letterspaced">Cremer</span> is, dat hij de goedheid van zijn hart op treffende wijze in zijn kunstwerk openbaart. <span class="letterspaced">Cremer</span> heeft zijne natuurgenooten lief en gevoelt een diep medelijden voor ieder verdrukt, of onrechtvaardig ter zijde gesteld schepsel.
+Zijn warm hart voor al wat edel is en rechtvaardig, doet hem ijveren tegen elk onrecht, dat hij meent te ontdekken. In de
+teekening van booze naturen is hij niet zoo gelukkig, als in de schildering van edele menschen; hij verstaat de kunst om nobele
+karakters voor den schijn van eentonigheid te bewaren.
+
+</p>
+<p>Het best zal men hem waardeeren, wanneer men een paar uitgelezen plaatsen uit zijne werken bijeenbrengt.
+
+</p>
+<p>Onder de beste reken ik het volgende.
+
+</p>
+<p>In de eerste plaats geef ik den aanhef van &#8220;<span class="letterspaced">Wiege-Mie</span>&#8221;, een der oudste en aantrekkelijkste der Overbetuwsche novellen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hei je &#8217;t neis uut &#8217;t darp al geheurd?&#8221; vroeg de daglooner Peter Janssen aan zijne vrouw, die bezig was om voor haar vermoeiden
+echtgenoot de avondpap op te zetten. &#8220;Hei je &#8217;t al geheurd, Net, hoe miseroabel gauw de weduwvrouw van Cloas Hermsen hoar
+man is noagestapt?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;W&agrave;t zei je!&#8221; riep de huismoeder verbaasd, terwijl ze den aarden schotel met pap op tafel zette. &#8220;Is manke Heintje dood? Wel
+jong, jong, die twee hebben mekoar dan niet lang allinnig geloaten. Cloas is van de leinte gesturven en Heintje,&#8212;da&#8217;s nou
+krek zes moanden loater! Jong, jong, &#8217;t is veur Wiege-Mie &#8217;en heel ding, woar mot ze noa toe? ze het niks, geen spier; neejen
+en breien kan ze, moar da&#8217;s alles, en ik geleuf niet, dat ze &#8217;t nog al te best duut.&#8212;Nou, <a id="d0e360"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e360">6</a>]</span>stil, bloagen!&#8221; vervolgde vrouw Janssen, hare vier spruiten toesprekende, die hunkerend de roggemeelpap zagen dampen; &#8220;Moeder
+kan niet alles tegeliek! H&egrave;&#8217;k nou ooit van m&#8217;n l&ecirc;ven! ze zal zoo um de vieftig zin gew&ecirc;st en Wiege-Mie was met Sint-Jan achttien
+joaren in &#8217;t darp. Loawwe erst bidden, Peter, de kienders drammen en sjenken, da&#8217;k m&#8217;n iegen woorden niet heuren kan!&#8221;
+
+</p>
+<p><span id="d0e363" class="corr" title="Bron: &#8220;"></span>Janssen nam het pijpje uit den mond, drukte de pet voor de oogen en vrouw Janssen gaf haar oudsten telg een duw, met een dreigenden
+wenk, om de oogen dicht te doen.
+
+</p>
+<p><span id="d0e366" class="corr" title="Bron: &#8220;"></span>Men bad.&#8212;Peter bad ernstig met een dankbaar hart. Willem, zijn buurman, had zulk heerlijk avondeten niet voor zijne vrouw
+en kinderen. Zijn gebed was reeds ge&euml;indigd, maar, toen hij over den rand van zijne pet de wangen van zijne goede vrouw en
+de kinderen beschouwde, toen deed hij de oogen weer dicht en zei nog eens: &#8220;Ik dank u, goede en groote God, amen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Behaagt hier de eenvoud in de kleine landelijke woning, scherper wordt de toon van den dichter, als hij in &#8220;<span class="letterspaced">Fabriekskinderen</span>&#8221; den rijken, edelmoedigen student tegenover het tienjarig straatjongetje zet, in den winternacht slapende op eene stoep gevonden.
+De student redde het kind van doodvriezen, nam het in zijne armen naar zijne kamer en legde het in zijn ledikant. Met de uiterste
+oplettendheid waakte de student voor zijn pleegzoon. Hij liet hem uitslapen, trok hem eene oude overjas aan en sloeg de mouwen
+tot vrijmaking van de handjes, halverwege om. Daarna zet hij hem op de sofa van zijne studeerkamer en overlaadt hij hem met
+krentenbroodjes en waterchocolade. De arme duivel van een fabrieksjongen zet groote oogen op:
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8220;Ben jij &#8217;en prins?&#8221; klinkt het zachtkens van <span class="letterspaced">Sanders</span> lippen, en het jongske, wiens vrees na het kostelijk onthaal voor een groot deel was geweken, werpt een schuwen blik op zijn
+gastheer, doch slaat de oogen ook aanstonds weer neer.&#8212;&#8220;Ik? wel nee!&#8221; lacht <span class="letterspaced">Willem</span>, uit zijn gemijmer ontwakende, &#8220;maar, als ik het was, zou je dan wel altijd bij zoo&#8217;n prins willen blijven?&#8221;&#8212;&#8220;Jawel&#8221; zegt
+<span class="letterspaced">Sander</span>.&#8212;&#8220;Waarom?&#8221;&#8212;&#8220;Om ditte!&#8221;&#8212;zegt de jongen en likt nog langs den rand van den grooten chocoladekop. &#8220;Hadtje dit nooit geproefd?&#8221;&#8212;Het
+ventje grinnikt, alsof hij wil zeggen: &#8220;Dat <a id="d0e384"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e384">7</a>]</span>kun je begrijpen.&#8221;&#8212;&#8221;&#8217;k Dacht eerst, dat het mosterd was,&#8221; zegt hij iets later.&#8212;&#8220;Mosterd?&#8221;&#8212;&#8220;Ja, die haalt moeder in een potje,
+en &#8217;s middags, als we van &#8217;t febriek kommen, dan krijgen we aardappels met zoo&#8217;n beetje mosterd in &#8217;t water.&#8221;&#8212;&#8220;Niets anders?&#8221;&#8212;&#8220;Ja,
+soms wel een scheutje azijn. Vader en moeder eten spek, maar da&#8217;s gallig voor de kinders, zeit moeder.&#8221;&#8212;&#8220;Beesten!&#8221; roept <span class="letterspaced">Willem</span>.&#8212;Neen, <span class="letterspaced">Sander</span>, schrik maar zoo niet, dat geldt niet u of een van uws gelijken; hoor maar, hij vraagt u weer vriendelijk:&#8212;&#8220;En hoe heet je
+vader?&#8221;&#8212;&#8220;Dat weet ik niet,&#8221; is het antwoord.&#8212;&#8220;Maar, jij, hoe heet jij?&#8221;&#8212;&#8221;<span class="letterspaced">Sander Zwarte</span>.&#8221;&#8212;&#8220;En wat doet je vader?&#8221;&#8212;&#8220;H&egrave;, h&egrave;,&#8221; grinnikt de jongen: &#8220;moeder zeit zuipen.&#8221;&#8212;&#8220;Maar wat is hij dan van zijn ambacht?&#8221;&#8212;&#8220;Ambacht?&#8221;
+grinnikt het kind.... daar had hij nooit van gehoord.&#8212;&#8220;Waar verdient hij zijn centen mee?&#8221;&#8212;&#8220;Dat doen wellui.&#8221;&#8212;&#8220;En hoe oud
+benje al, ventje; benje al zeven?&#8221;&#8212;&#8220;Ikke,&#8221; zegt het jongske, &#8220;ikke ben tien.&#8221;
+
+</p>
+<p>In de geheele letterkundige werkzaamheid van <span class="letterspaced">Cremer</span> is geen knapper, geen meesterlijker bladzijde te vinden, misschien wel na&iuml;ever, teederder, roerender.
+
+</p>
+<p>Zoo bijvoorbeeld, in &#8220;<span class="letterspaced">Anna Rooze</span>&#8221;, als hij de geschiedenis der Veluwsche boerendeerne, <span class="letterspaced">Hanneke Schoffels</span>, verhaalt. <i>Hanneke</i> wordt onschuldig van kindermoord beticht. De schijn is tegen haar. Evenwel is zij zich van een anderen misstap bewust, zoodat
+ze, na een slapeloozen nacht, in den vroegen winter-uchtend voor haar stoel neerknielt en bidt:
+
+</p>
+<p>&#8220;O Lieve Heere Jezus! wa&#8217;k oe verzuuken mag, loat &#8217;t niet uutkommen, nee! Voader zal mi&#8217;en vluuken en Joost.... O, God! ik
+zal wel tweemoalen Zundags noar de kerke goan; en van &#8217;t loon uutlegge veur den arme, vier duite w&ecirc;ks, of ook wel &#8217;n stuuver.
+O Lieve Heere Jezus, ik was een kiende en....&#8221;
+
+</p>
+<p>En ze was verleid door een Veluwschen schelm.
+
+</p>
+<p>Zij wordt weggejaagd uit de pastorie, waar zij dient. Zij vlucht luid schreiend &#8220;noar moeders huus toe.&#8221; Daar valt een aandoenlijk
+tafereel voor. De vader vreest het ergste, en stuift op. De moeder denkt alleen als een moeder kan denken. Zij verloochent
+de innige liefde voor haar kind niet.
+<a id="d0e417"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e417">8</a>]</span></p>
+<p>Hanneke staat te klappertanden en vader ziet haar aan en herhaalt met krachtige stem zijne vraag: wat er dan was, dat haar
+op dat late uur van &#8217;t domineeshuis naar moeder joeg.&#8212;&#8220;Zie je dan niet Berend&#8221;&#8212;zegt de moeder&#8212;&#8220;dat ze hoast niet spr&ecirc;ken kan,
+zoo kolde ze is&#8212;kom hier Hanneke; hier op de vuurploate. &#8217;k Zeg, loat ze erst bekommen, eer ze proaten zal. God, kiend! oe
+hande zin as&#8217; steen.... Hier, goat er zitten; hier op mien stoel.&#8221;&#8212;Berend stelt zich in den weg. Hevig: &#8220;Ik vroag w&agrave;t, w&agrave;t,
+w&agrave;t er is?&#8221;&#8212;&#8220;Man, w&ecirc;s toch wiezer, altied den driftkop! Oe kiend is dood van de kolde, da&#8217;s nommer een....&#8221;
+
+</p>
+<p>Kan het moederhart treffelijker getuigen, dan met dit eenvoudige woord:&#8212;&#8221;<span class="letterspaced">Oe kiend is dood van de kolde, da&#8217;s nommer een.</span>&#8221;&#8212;Het is mogelijk, dat elders de zielkundige studie van meer ontwikkelde, en rijker aangelegde karakters een hooger kunsteffect
+zal kunnen bereiken, maar mij boeit deze eenvoudige teekening, mij sleept dit kleine drama in eene Veluwsche boerenwoning
+mee; ik ben er den edelen dichter dankbaar voor, en hoop, dat zulke bladzijden den letterkundigen naam van <span class="letterspaced">Cremer</span> in de toekomst zullen handhaven.
+
+</p>
+<p>Dus voortgaande zou men eene vrij uitvoerige bloemlezing uit <span class="letterspaced">Cremers</span> novellen en romans kunnen verzamelen. De lezer zijner thans opnieuw uitgegeven werken zal deze poging gemakkelijk zelf kunnen
+voortzetten. Ik wijs nog op enkele voortreffelijke bladzijden in &#8220;<span class="letterspaced">Anna Rooze</span>&#8221;&#8212;de heldin met haar vader, den zeeofficier, bij het graf der jong overleden moeder; de beschrijving van den storm, die uit
+het Overmaassche zich verheft en Rotterdam teistert&#8212;alles voortreffelijk werk, evenals de teekening van de fabriek in &#8220;<span class="letterspaced">Hanna de freule</span>&#8221;, als <span class="letterspaced">Hein Pronk</span>, de stoker, nieuwe kolen in den vuurgloed werpt en het dreunend gerucht der werktuigen elk ander geluid onhoorbaar maakt.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div2">
+<h3 class="label">III.</h3>
+<p>Stelt men de vraag, waardoor de arbeid van <span class="letterspaced">Cremer</span> zich onderscheidt, wat zijn naam zal doen leven voor het nageslacht, dan <a id="d0e450"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e450">9</a>]</span>behoort men te wijzen op zijne onmiskenbare verdienste als Nederlandsche <span class="letterspaced">dorpsnovellist</span>.
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">Cremer</span> was niet de eerste, die de hand legde op de in onze eeuw zoo hartelijk geliefde stof&#8212;de dorpsvertelling. In 1844 had onze
+<span class="letterspaced">Van Koetsveld</span> met zijne &#8220;<span class="letterspaced">Schetsen uit de Pastory te Mastland</span>&#8221; het eerst de aandacht voor het Zuid-Hollandsche dorpsleven gewonnen. En zelfs <span class="letterspaced">Van Koetsveld</span> was niet de allereerste, zijn boek verscheen eenige jaren na de &#8220;<span class="letterspaced">Camera Obscura</span>&#8221;, waarin reeds &#8220;<span class="letterspaced">&#8217;s Winters buiten</span>&#8221;, &#8220;<span class="letterspaced">Gerrit Witse</span>&#8221; met het dorp Van <span class="letterspaced">Claartje Donze</span>, en de &#8220;<span class="letterspaced">Nederlandsche Karakterschetsen</span><span id="d0e482" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span> met &#8220;<span class="letterspaced">Teun, de(n) jager</span>&#8221; voorkomen. En reeds vroeger, 1821 en 1822, las men in de &#8220;<span class="letterspaced">Vaderlandsche Letteroefeningen</span>&#8221;: &#8220;<span class="letterspaced">Leven en wandelingen van Meester Maarten Vroeg</span>&#8221;, in 1826 te Haarlem in twee deelen uitgegeven. De Nederlandsche nieuwere dorpsvertelling begint dus met <span class="letterspaced">Jacob Vosmaer</span> en <span class="letterspaced">Van Koetsveld</span>. Want er is ook eene oudere, die in de 17<sup>de</sup> eeuw onder den titel van &#8220;<span class="letterspaced">Arcadia&#8217;s</span>&#8221; zeer veel werd gelezen. De moderne dorpsnovelle, zooals <span class="letterspaced">Cremer</span> die schreef, stamt eensdeels van <span class="letterspaced">J. H. Voss</span> (&#8220;<span class="letterspaced">Luize</span>&#8221;, 1784) en van <span class="letterspaced">Goethe</span> (&#8220;<span class="letterspaced" lang="de">Hermann und Dorothea</span>&#8221;, 1796), anderdeels van Sir <span class="letterspaced">Walter Scott</span>, die tafereelen teekende uit het leven der Hooglanden en der Orkney-eilanden. Omstreeks 1830 begint men in verschillende
+landen de aandacht op kleine landstreken en dorpen te vestigen. De schildering van het onbekende, kleine, maar frissche dorpsleven
+gaf afwisseling, na de reusachtige doeken der historische romanschrijvers, na de bonte tafereelen uit het high-life der groote
+hoofdsteden van Europa.
+
+</p>
+<p>Naast <span class="letterspaced">Walter Scott</span> komt aan Duitschland de eer toe de moderne dorpsvertelling het eerst te hebben voortgebracht. De bekende Zwitsersche paedagoog
+<span class="letterspaced">Pestalozzi</span> begon met eene schildering van het boerenleven in zijn &#8220;<span class="letterspaced" lang="de">Lienhard und Gertrud</span>&#8221; (1781), een boek, bestemd het volk te leeren en te verheffen, evenals <span class="letterspaced">Zschokkes</span> &#8220;<span class="letterspaced" lang="de">Oswald, oder das Goldmacherdorf</span>&#8221; (1817), dat evenwel lager staat omdat het droger, gekunstelder is van toon. Eerst in 1836 gaf Albert Bitzius zijn &#8220;<span class="letterspaced" lang="de">Bauernspiegel oder Lebensgeschichte des Jeremias Gotthelf</span>&#8221; die alom grooten <a id="d0e544"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e544">10</a>]</span>opgang maakte en den schrijver zelfs als &#8220;den Shakspere van het dorpsleven&#8221; deed prijzen. Eenige jaren later kwam <span class="letterspaced">Gotthelf</span> met zijn &#8220;<span class="letterspaced" lang="de">Uli der Knecht</span>&#8221;&#8212;<span class="letterspaced">Bitzius</span> had zich den naam van zijn eersten held tot pseudoniem gekozen&#8212;welk boek aan een Nederlandschen dorpspredikant <span class="letterspaced">Van Schaik</span>, de gelegenheid gaf (1852), om er eene quasi-oorspronkelijke Drentsche geschiedenis &#8220;<span class="letterspaced">Geert</span>&#8221; uit saam te stellen.
+
+</p>
+<p>Na <span class="letterspaced">Gotthelf</span> oogste <span class="letterspaced">Berthold Auerbach</span> de schoonste lauweren met zijne dorpsschetsen uit het Zwabische leven, <span class="letterspaced">Immermann</span> met zijne Westfaalsche tafereelen, eindelijk gunden beiden den schepter aan <span class="letterspaced">Fritz Reuter</span>, den schepper der Voor-Pommersche en Mecklenburgsche dorpsgeschiedenissen. Deze specialiseering der stof kwam steeds meer
+in zwang, zoodat <span class="letterspaced">Klaas Groth</span> de dichter van het Ditmarsche volksleven, <span class="letterspaced">Moritz J&oacute;kai</span> de gevierde novellist van de Magyaarsche boeren, <span class="letterspaced">Sacher-Masoch</span> de geschiedschrijver der Karpatische bergbevolking werd. Russische boeren werden door <span class="letterspaced">Tourgu&eacute;nief</span> en <span class="letterspaced">Tolstoi</span> behandeld, voor Elzas-Lotharingen traden <span class="letterspaced">Erckmann-Chatrian</span>, voor de Vlaamsche dorpen <span class="letterspaced">Hendrik Conscience</span>, <span class="letterspaced">Sleeckx</span> en de gezusters <span class="letterspaced">Loveling</span> op.
+
+</p>
+<p>Niet het minst vloeide uit het jonge Amerika stof voor deze afdeeling der romantische litteratuur. Daar was het frissche natuurleven,
+de nog onbeschreven schoonheid van tropische planten en bosschenweelde te waardeeren, daar vormde zich eene rij van novellendichters,
+die weldra blijvenden roem in de oude wereld zouden winnen. &#8217;t Eerst kwam <span class="letterspaced">Friedrich Gerst&auml;cker</span>, om weldra overtroffen te worden door zijn geheimzinnigen landsman, <span class="letterspaced">Charles Sealsfield</span>, die eigenlijk <span class="letterspaced">Karl Postl</span> heette, en sedert 1834 met zijne &#8220;<span class="letterspaced" lang="de">Trans-Atlantische Reise-Skizzen</span>&#8221; een grooten naam maakte. <span class="letterspaced">Gerst&auml;cker</span> gaf den indruk van oppervlakkige stofferij, <span class="letterspaced">Sealsfield</span> schilderde de wording van een nieuwen staat, Texas, met onmiskenbare juistheid van waarneming en verblindend coloriet. Beiden
+stonden in nauwe betrekking tot <span class="letterspaced">Fennimore Cooper</span>, die het eerst al de aantrekkelijke po&euml;tische frischheid van de nieuwe wereld in zijne beroemde romans had geopenbaard. Ook
+Fransche dichters betraden het Amerikaansch terrein. <span class="letterspaced">Gabriel Ferry</span> schilderde met opmerkelijk talent de Mexikaansche wildernissen, een <a id="d0e628"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e628">11</a>]</span>gebied ook betreden door den Ierschen Kapitein <span class="letterspaced">Mayne Reid</span>, die zich berucht maakte door de vermetelheid zijner &#8220;onjuistheden.&#8221; <span class="letterspaced">Gustave Aimard</span> werd de lieveling der nieuwsgierige jongelingschap, <span class="letterspaced">Xavier Marmier</span> schonk eenige Egyptische en Noordsche natuurtafereelen, terwijl <span class="letterspaced">Jules Verne</span> een ongehoorden bijval verwierf door de geheele stof der natuurwetenschap op meesterlijke wijze in romantischen vorm te gieten.
+
+
+</p>
+<p>De Amerikanen gingen op den ingeslagen weg voort. Wat <span class="letterspaced">Sealsfield</span> voor Texas gedaan had, deed <span class="letterspaced">Bret Harte</span> voor Californi&euml; en <span class="letterspaced">Mark Twain</span> voor Nevada. Beide jongere schrijvers trokken terstond de algemeene aandacht, omdat zij geheel onbekende typen van menschen,
+geheel onbekende zeden ten tooneele brachten. Juist dit verlangen onzer eeuw naar het nieuwe, naar zedenschilderingen, en
+teekeningen van verborgen of weinig bezochte plekjes uit de oude of nieuwe wereld, heeft den naam van de meeste der genoemde
+kunstenaars beroemd gemaakt. De Nederlandsche dominee <span class="letterspaced">Van Schaik</span>&#8212;reeds genoemd als kopi&iuml;st van <span class="letterspaced">Gotthelf</span>&#8212;poogde later een West-Indischen roman te schrijven.
+
+</p>
+<p>Het onbetwistbaar meesterschap van <span class="letterspaced">Multatuli</span> in zijn &eacute;&eacute;nigen kolonialen roman, de onderhoudende Oost-Indische verhalen van <span class="letterspaced">Ritter</span>, <span class="letterspaced">Van Ho&euml;vell</span>, <span class="letterspaced">Van Rees</span>, <span class="letterspaced">Groneman</span>, <span class="letterspaced">Perelaer</span>, mevrouw <span class="letterspaced">Frank</span> en <span class="letterspaced">Annie Foore</span> stelden <span class="letterspaced">Van Schaik</span> in de schaduw. Maar meer nog werd hij overtroffen, toen <span class="letterspaced">Cremer</span> zijne <span class="letterspaced">Over-Betuwsche</span> en <span class="letterspaced">Veluwsche</span> schetsen begon te schrijven. <span class="letterspaced">Cremer</span> maakte een school van schrijvers, die hem allen met meer of minder talent navolgden: <span class="letterspaced">Van Duinen</span> (<span class="letterspaced">Thineus</span>), met Groningsche, <span class="letterspaced">Lesturgeon</span> met Drentsche, <span class="letterspaced">Beunke</span> met Zeeuwsche, <span class="letterspaced">Heeren</span> met Overijselsche, <span class="letterspaced">Hollidee</span> met Noord-Brabantsche en <span class="letterspaced">Seipgens</span> met Limburgsche zedenschilderingen.
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">Cremer</span> werd voor Nederland in betrekking tot de Betuwe, wat <span class="letterspaced">Fritz Reuter</span> voor Duitschland in betrekking tot Mecklenburg en Voor-Pommeren geworden is. <span class="letterspaced">Cremer</span> neemt in de geschiedenis onzer letteren de plaats in dier talentvolle kunstenaars, welke elders eene bijzondere zijde van
+het volksleven <span class="letterspaced">het eerst</span> hebben beschreven. <span class="letterspaced">Moritz J&oacute;kai</span> deed voor het Magyaarsche landleven, <span class="letterspaced">Auerbach</span> voor de Schwartzw&auml;lder boeren, <span class="letterspaced">Gotthelf</span> voor de <a id="d0e743"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e743">12</a>]</span>Zwitsersche, wat <span class="letterspaced">Cremer</span> voor onze goedhartige na&iuml;eve Betuwers deed. En daarom bekleedt <span class="letterspaced">Cremer</span> een geheel eigenaardigen rang als Geldersch dorpsverteller, hooger dan als romanschrijver, dan als dramatisch auteur. Mocht
+men willen aanmerken, dat <span class="letterspaced">Cremer</span> zich bijzonder op het vak van miniatuurschildering heeft toegelegd in afwijking van de breede epische manier door <span class="letterspaced">Reuter</span> en <span class="letterspaced">Auerbach</span> gevolgd, dan stem ik dit gaarne toe, onder voorwaarde, dat men tevens erkenne, hoe beider wijze van opvatting en schildering
+hare eigenaardige, talentvolle aantrekkelijkheid bezit, hoe <span class="letterspaced">Cremer</span> daarom aanspraak heeft op de dankbaarheid van het geheele Nederlandsche volk.
+
+
+</p>
+<p>Dr. JAN TEN BRINK.
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="footnotes">
+<hr class="fnsep">
+<p class="footnote"><span class="label"><a id="d0e215" href="#d0e215src" class="noteref">1</a></span> Het eerst medegedeeld door A.L.H. <span class="letterspaced">Ising</span>, in &#8220;<span class="letterspaced">de(n) Nederlandsche(n) Spectator</span>&#8221; van 1880, n&deg;. 24.
+</p>
+</div>
+</div>
+</div>
+<div class="body"><a id="d0e766"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e766">1</a>]</span><div class="div1">
+<h2 class="super">DOKTER HELMOND EN ZIJN VROUW.</h2>
+<h2 class="label">EERSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Aan het eind van een kleinen stadstuin, nabij een ouderwetsch poortje in den tuinmuur, staat een prachtig bloeiende roode
+meidoorn.
+
+</p>
+<p>En zie, terwijl hij met een stroom van geuren den hof vervult, staat daar in zijn vriendelijk lommer een minnend paar, dat,
+dicht aaneengesloten, zeer zachtjes fluistert.
+
+</p>
+<p>Wat ze spreken zou slechts de meidoorn kunnen verstaan,&#8212;maar immers een meidoorn heeft geen ooren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja liefste Eva, morgen zal het zijn! Morgen! en dan voor altijd aan elkaar verbonden!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn August, ik kan het haast niet gelooven. Soms moet ik mij geweld doen om te begrijpen dat ik werkelijk al morgen mevrouw
+Helmond zal heeten, en dat jij dan in allen ernst, en niet meer alleen uit een aardigheid, mij je <span class="letterspaced">wijfje</span> zult noemen.&#8212;Mijn beste August!&#8221;
+
+</p>
+<p>Een roodborstje in den meidoorn tjilpt met zoet geluid, en als hij van het eene takje op het andere springt, dan vallen de
+kleine roode bloempjes, die al loszitten, op de hoofden en schouders van een gelukkig bruidspaar.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij zullen gelukkig zijn mijn Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja August, altijd!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Omdat we elkander oprecht liefhebben, en niets dan de innigste liefde ons tot elkander bracht.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O August, hoe verachtelijk zijn ze, die een huwelijk sluiten met het oog op fortuin of stand.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Verachtelijk?&#8212;Niet altijd. &#8217;t Is dikwijls <span class="letterspaced">noodig</span> dat het verstand de liefde beheerscht. De man, wiens middelen niet voldoende zijn om een gezin te onderhouden, doet w&egrave;l zich
+een vrouw te kiezen, die mede eenig vermogen bezit.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva, terwijl zij haar hoofd aan zijn schouder vlijt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn lieve dokter heeft zich zulk een vrouw niet gekozen.&#8221;
+<a id="d0e804"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e804">2</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Bezit zijn wijfje dan niet alles wat hem gelukkig kan maken?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En hier heeft de man genoeg om in het noodige te voorzien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Het vrouwtje zal met hem deelen &#8217;tgeen hij bezit, en m&eacute;&eacute;r zal ze niet verlangen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee zeker niet.&#8221;&#8212;Hem schalks in de oogen ziende: &#8220;Maar we zullen het toch zoo kwaad niet hebben, is &#8217;t wel mijn beste?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker niet: een kalm en eenvoudig, maar ook een extra genoeglijk leventje. We zullen huiselijk en tevreden zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch beginnen we met Parijs! O August, wanneer ik zoo denk dat we overmorgen om dezen tijd al samen in die heerlijke stad
+zullen zitten, als mijnheer en mevrouw Helmond Van Romphuizen&#8212;ja, waarom niet Van Romphuizen&#8212;daar komen we immers vandaan?&#8212;o,
+als ik d&aacute;&aacute;raan denk dan krijg ik zoo iets alsof ik zal vliegen. Parijs, &#8217;t was altijd mijn illusie: &#8217;t is m&#8217;n idole!&#8212;Och,
+je bent toch een beste man. Ja zeker, om zoo van je Hartz af te stappen en me Parijs te gunnen. &#8217;t Is overheerlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goed kind, wat zou ik niet voor je overhebben! Van &#8217;t reizen zal toch later zoo gauw niet meer komen, en zou ik dan nu mijn
+zin hebben gevolgd!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We zullen er eens braaf pret maken niewaar? Want juist, als we hier in de deftigheid terugkomen, dan moeten we er heel lang
+op teren.&#8212;Maar zeker, als jij nu veel liever naar dien Hartz waart gegaan dan had ik het &oacute;&oacute;k goedgevonden, heusch....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij zullen altijd hetzelfde willen, niewaar mijn wijfje?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker August.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En bij verschil van meening....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, die zal er niet zijn.&#8212;Nee zeker niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij was er toch al een paar maal in ons engagement; ja zelfs in de heerlijke bruidsdagen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Verschil van meening, nu ja, in kleinigheden; toch nooit als het iets belangrijks gold.&#8221;&#8212;Met een blosje: &#8220;We waren het immers
+wel eens dat we onzen gelukkigsten dag niet nog een halfjaar zouden uitstellen, volgens den raad van den generaal. En dan,
+over het koopen van het groote huis op de markt, daar heb ik toch in &#8217;t geheel niet meer over gesproken, is &#8217;t wel lieve?
+Maar &agrave; propos, ben je &#8217;t niet met me eens dat we in de kerk het Deventers tapijt en niet het rooje karpet moeten hebben? Pa
+heeft het karpet besteld, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat het dan zoo blijven, beste kind; wat doet het er toe.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee lieveling, het doet er zeker niet toe, maar me dunkt, je zult toch ook bekennen dat het oude rooje karpet, waar letterlijk
+Jan en alleman op trouwt, geen kleed is voor dokter Helmond; een eigen neef van den generaal! Mij zelve laat ik er buiten,
+maar het karpet waar bijvoorbeeld pas acht dagen geleden Elsje Van Buren de naaister met haar Piet den turfboer op stond,
+je moet me niet kwalijk nemen, dat is toch wat al te min.&#8212;Zeg, zul jij in &#8217;t voorbijgaan dus even aan koster Bik zeggen dat
+ie het Deventer tapijt moet nemen? &#8217;t Kost drie gulden meer, maar &#8217;t is toch wat erg kleingeestig om bij zulk een eenige gelegenheid
+op een driegulden te zien.&#8221;
+<a id="d0e837"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e837">3</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Och ja, wat d&agrave;t betreft; &#8217;t is mij om &#8217;t even.&#8212;Je pa zal het toch niet kwalijk nemen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel nee August, als wij het betalen; guns nee.&#8212;Och, je bent toch de liefste man die er leeft; alles heb je voor me over,
+alles zou je voor me inschikken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is immers de afspraak mijn dierbaar vrouwtje&#8212;vrouwtje op morgen h&eacute;?&#8212;dat we alles voor elkaar zullen overhebben en inschikken;
+en, als er verschil van meening mocht komen, dat d&agrave;n het gezond verstand steeds in kalmte zal uitspraak doen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, dat spreekt immers vanzelf mijn August.&#8212;Maar waarlijk je bent me haast te ernstig vandaag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een weinig ernst kan geen kwaad in oogenblikken dat we elkander voor &#8217;t laatst zien en omhelzen als bruid en bruigom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, &#8217;t is wel inschikkelijk van me dat ik mijn lieven man den laatsten middag en avond van onzen bruidstijd zoo geheel wil
+afstaan. De generaal is goed en best, en je houdt misschien niet zonder reden veel van hem, maar zijn uitnoodiging is toch
+heel vreemd.&#8212;Zoo&#8217;n laatste middag en avond!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Best wijfje, beknor mijn ouden pleegvader niet. Hij kan natuurlijk niet meer gevoelen zooals minnende harten het doen; maar
+zijn stelregel: &#8217;t bruin geeft het licht aan de schilderij, past hij waarschijnlijk ook toe op het heerlijke feest dat we
+morgen zullen vieren. De kleine scheiding dezen dag, en ons weerzien op het uur dat ons voor altijd verbinden zal&#8221;&#8212;hij klemt
+haar vaster aan zijn borst&#8212;&#8220;die scheiding zal ons dat welkome uur misschien nog in verrukter stemming doen genieten, en den
+indruk er van nog sterker maken.&#8212;Lieve Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn August!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goed kind, dus vaarwel voor &#8217;t laatst, voor &#8217;t laatst als het voorwerp mijner wenschen.... voor &#8217;t laatst als Eva Armelo.&#8221;&#8212;Terwijl
+hij haar met gevoel in de schoone oogen ziet: &#8220;Eva, hier onder den meidoorn heb ik je &#8217;t eerst gezien. Weet je &#8217;t nog? je
+zat aan den anderen kant op de groene tuinbank. Je waart bleek en lijdend. En nu....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn lieve <span class="letterspaced">dokter</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Genezen ja, Goddank, geheel en al. Maar Eva, op dit plekje, dat mij altijd heilig zal blijven, laten we hier voor &#8217;t oog
+eener scheppende Majesteit, bij de pracht Zijner werken, in schooner tempel dan waarin we het morgen zullen doen, onzen eed
+van trouw en liefde herhalen. Eva, wij zullen elkander altijd liefhebben, niewaar? wij zullen &eacute;&eacute;n zijn totdat de dood....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;O, spreek van die sombere toekomst niet. Hoe! moet ik dan n&oacute;g eens herhalen wat ik al honderden malen uit de volheid van
+mijn hart heb gezegd: Ja mijn August, met en voor je te leven dat zal mijn eenig geluk zijn. God weet het hoe ik je liefhad
+schier van dat eerste oogenblik afaan.&#8221;&#8212;Eva&#8217;s schoone oogen blijven met zulk een innige teederheid op den vriend gericht,
+dat de reinste verrukking zijn borst doorstroomt. Een teedere omhelzing volgt er op hare woorden. Toen was het oogenblik van
+scheiden daar.
+<a id="d0e865"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e865">4</a>]</span></p>
+<p>August heeft, alvorens hij het verdere gedeelte van den laatsten bruidsdag bij zijn pleegvader gaat doorbrengen, nog eenige
+pati&euml;nten te bezoeken, en later nog velerlei te doen en te regelen, &#8217;t geen niet vreemd is voor een dokter die, ofschoon nog
+jong, reeds een goede praktijk heeft en ze voor een groote veertien dagen aan een collega moet overlaten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, mijn wijfje, <span class="letterspaced">tot morgen</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tot morgen August, mijn beste man! Wacht,&#8221;&#8212;en terwijl zij met haar fijne vingers een bloeiend takje van den meidoorn knakt
+en afbreekt, steekt ze het den bruidegom in het knoopsgat: &#8220;Hier August, neem nog een bloem van den meidoorn mee. Hij heeft
+ons zoo dikwijls te zamen gezien, ja, misschien wel beluisterd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als dat laatste waar was liefste, dan zou hij daareven wel heel veel goeds hebben gehoord.&#8212;Nu, zie eens hoe je mij hebt opgeschikt.
+Als we ooit een herinneringsfeest van onzen bruidstijd of trouwdag vieren, dan moet een roode meidoorn de hoofdbloem zijn
+in het feestbouquet. Tot morgen mijn lieve <span class="letterspaced">vrouwtje</span>, <span class="letterspaced">tot morgen</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tot morgen elf uur August; vaarwel!&#8221;
+
+</p>
+<p>Een laatste zoen wordt er gegeven. August opent de deur van het tuinpoortje, maar voelt zich teruggehouden:
+
+</p>
+<p>&#8220;August, &#8217;t is waar ook: Pa heeft gezegd dat het orgel morgen bij &#8217;t inkomen in de kerk niet noodig was; maar vinje dat niet
+ijselijk schriel? Ik wed, als Donerie het wist dat ie &#8217;t graag voor niemendal zou doen&#8212;zoo&#8217;n goeje jongen! Als ik hem in de
+laatste dagen gezien had, dan zou ik &#8217;t hem zeker gezegd hebben. Toe, zorg jij nu dat we &#8217;t orgel erbij krijgen. &#8217;t Is zonder
+orgel niemendal plechtig en zoo ijselijk commun. Zulje, beste August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus het karpet en &#8217;t orgel?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee lieve; guns nee, niet het karpet maar &#8217;t Deventer tapijt, en dan aan Donerie vragen of ie ons&#8212;voor de staatsie&#8212;beorgelen
+wil. Bonjour!&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl dokter Helmond langs de achterzij van den tuinmuur door een der stilste straatjes van Romphuizen zijn weg kiest naar
+een drukker gedeelte der stad, ziet hij nog eenige malen naar Eva om en beantwoordt haar zakdoekwuiven met handgroet en knikken.&#8212;Nu
+verdwijnt hij om den hoek&#8212;en Eva trekt de tuindeur achter zich toe.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Baas Krul, is menheer Donerie thuis?&#8221;
+
+</p>
+<p>De timmermansbaas laat de schaaf een oogenblik rusten en ziet den dokter bedenkelijk aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat zou &#8217;k je voor de vaste waarheid niet durven verassereeren dokter. Als ik &#8217;em hoor op z&#8217;n porteviano, dan weet ik wel
+dat ie thuis-is, maar anders.....&#8221;
+
+</p>
+<p>Tot een jongen die aan &#8217;t zagen was en nu den dokter staat aan te gapen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Gijs, is mijnheer Donerie boven?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel baas; maar de juffrouw zei dat ie niet frisch was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, dat geloof ik ook niet; als ie frisch was dan zou je hem <a id="d0e911"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e911">5</a>]</span>wel hooren. &#8217;t Is mooi als ie d&#8217;r op slaat, dokter, en &#8217;t verameseert een mensch nog eens die ook al zijn zorg heeft in de
+wereld.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;k Zal maar eens oploopen baas Krul.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als menheer zoo vrijpostig wil wezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Uit de werkplaats komt men met een zijdeur in de smalle gang van het huis. In &#8217;t midden ervan bevindt zich een trap. Helmond
+beklimt die, en op een donker portaaltje gekomen, klopt hij op de deur der voorkamer, die boven de werkplaats van Krul is.
+Uit de tegenovergestelde richting van die, waaruit Helmond een antwoord verwacht, klinkt het: <span class="letterspaced">binnen</span>! ofschoon dof en uit de verte. De deur der achterkamer wordt nu door den bezoeker geopend, en Helmond treedt het slaapvertrek
+van Donerie binnen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Bent u ziek menheer Donerie?&#8221; zegt Helmond met belangstelling: &#8220;Ik had er niets van gehoord.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Sedert een paar dagen was ik een weinig van streek dokter;&#8221; antwoordt de aangesprokene die zich in zijn ledikant heeft opgericht
+en met de eene hand de gordijn terzijde houdt, terwijl hij met de andere zich langs het bleeke gelaat en vervolgens langs
+de glanzig zwarte krulharen strijkt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hebt u dokter Biermans al gehad menheer Donerie?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dokter, pardon; &#8217;t heeft niet zooveel te beteekenen. Als u me spreken wilt, wees dan zoo goed en ga naar de voorkamer;
+in een paar minuten zal ik bij u zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch niet, blijf rustig; ik had u maar heel even iets te vragen. &#8217;t Zal u door uw ongesteldheid wel niet mogelijk zijn aan
+mijn verzoek te voldoen; maar toch wil ik u de reden zeggen van mijn komst.&#8212;Nee nee, blijf rustig.&#8212;Zie, ik zit hier al.&#8212;U
+weet waarschijnlijk menheer Donerie, dat ik morgen, als alles w&egrave;l gaat, in Hymens bootje zal stappen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mijnheer Donerie wist het.
+
+</p>
+<p>&#8220;Naar ik vernam, wordt de plechtigheid van een kerkelijke inzegening naar verkiezing &agrave;l of niet door orgelspel opgeluisterd.
+Mijn aanstaande schoonvader scheen de zaak maar eenvoudig te willen behandelen, doch de meer belanghebbenden waren van een
+ander oordeel, en dewijl mijn bruidje, evenals ik, het uitmuntend orgelspel van menheer Donerie zoo hoog waardeert, zoo had
+ik op mij genomen om u te verzoeken ons morgen met uw schoon talent te willen van dienst zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond heeft eerlijk zijn meening gezegd. Toch vreest hij dat zijn lof den schijn van vleierij heeft gehad: althans hij zag
+dat een vluchtig rood het gelaat van den jonkman kleurde, en herneemt:
+
+</p>
+<p>&#8220;De kunstenaar ondervindt doorgaans zooveel teleurstelling menheer Donerie, dat zijn ware vereerders inderdaad niet te angstig
+met hun lof behoeven te zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een pijnlijke glimlach speelde er om de lippen van den musicus.
+
+</p>
+<p>&#8212;Teleurstelling! ja!....
+
+</p>
+<p>Helmond vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Meen echter niet dat ik u iets vriendelijks heb gezegd om u, inweerwil van uw ongesteldheid, tot het voldoen aan ons verzoek
+<a id="d0e948"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e948">6</a>]</span>te bewegen. Nee menheer Donerie, ofschoon ik uw dokter niet ben, zoo moet ik u toch, in dit bijzonder geval, ten zeerste aanraden
+om voor uw gezondheid te zorgen en niet uit te gaan voordat u collega Biermans hebt geraadpleegd&#8212;tenzij ge u al eerder beter
+gevoelt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer Helmond, ik zou gaarne....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben er van overtuigd mijn beste menheer. Aan &#8217;t verzoek van een oud-&eacute;l&egrave;ve zou je zeker gaarne voldaan hebben; maar de
+gezondheid is nommer &eacute;&eacute;n. Je bent zenuwachtig; dus kalm&#8212;kalm&#8212;Wij zullen ons &#8217;t genot der orgelbegeleiding nu maar ontzeggen,
+in de hoop dezen zomer gedurig een uwer schoone Woensdag-concerten te kunnen genieten. Van harte beterschap menheer Donerie,
+adieu!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou mijnheer Helmond meester Daal niet willen vragen om morgen in mijn plaats te spelen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, dankje hartelijk menheer Donerie, daar zullen we nu niet aan denken: mijn bruidje stelde er wel hoogen prijs op dat
+u het orgel bespelen zoudt, maar de zwevingen van den braven meester Daal zouden ons zeker wat al te veel aandoen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe gaarne ook, dokter.... u gevoelt zelf.... dat ik....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geen woord meer mijnheer Donerie; van uw welwillendheid zijn we geheel overtuigd. Nogmaals beterschap. Tot weerziens!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond heeft den jonkman bij &#8217;t opstaan even de hand gedrukt, en&#8212;denkend aan hetgeen hij verder te doen heeft, verlaat hij
+de kamer.
+
+</p>
+<p>Nadat de onverwachte bezoeker vertrokken is, blijft de jonge muziekmeester nog een geruimen tijd in de richting van de deur
+staren. Droeve gedachten doorwoelen zijn kloppend hoofd. Een paar dikke tranen wellen er op in zijn schoone&#8212;nu eenigszins
+fletsstaande oogen. Hij drukt er de handen voor; maar dan, na een kleine wijle, springt hij van zijn leger op; kleed zich
+vluchtig; dompelt zijn hoofd eenige malen in het frissche water, en gaat eindelijk met haastigen tred het portaaltje over
+naar de voorkamer.&#8212;In weinige oogenblikken heeft Herman Donerie nu een secretaire en een binnenkastje ervan geopend. Alsof
+hij vreesde dat men hem bespieden zou, zoo ziet hij om zich heen: en ofschoon wel wetend dat zulks bijna onmogelijk is, en
+dat men niet onaangemeld zal binnentreden, toch wordt de kamerdeur van binnen door hem op slot gedraaid, toch werpt hij een
+blik door het venster op de woning aan de overzij der straat en laat hij de valgordijn naar beneden.&#8212;En nu&#8212;nu is hij dan <span class="letterspaced">zeker</span> dat niemand hem bespieden of overvallen zal.
+
+</p>
+<p>Voor de secretaire gezeten, met de rechterhand zijn gloeiend hoofd ondersteunend, houdt hij in de linker- het photographie-portretje
+van een veertien- a vijftienjarig meisje, en beschouwd het met strakken en diepweemoedigen blik.
+
+</p>
+<p>&#8212;Lief vroolijk gezichtje! peinst Herman: Je zult het niet vermoeden dat je me ook n&uacute; nog met die heerlijke kijkers zoo schalks
+in de oogen ziet. O Eva, Eva! waar zijn ze, die zonnige dagen, die <a id="d0e973"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e973">7</a>]</span>uren vol zaligheid!&#8212;Je zat toen naast me&#8212;jij op het ronde stoeltje midden voor de piano; ik aan je rechterzij met het gouden
+potlood in de hand. Welk meisje van je leeftijd was er die het al spoedig zoover als jij had gebracht, en onder <span class="letterspaced">mijne</span> leiding!&#8212;Een dweper of droomer was ik nooit, maar als dan Mendelssohn&#8217;s &#8220;<span lang="de">Lieder ohne Worte</span>&#8221; door je lieve blanke vingers aan het instrument werden ontlokt, dan is het toch gebeurd lief kind, dat mij iets in de ziel
+drong als een heimwee, als een zucht naar een onuitsprekelijk zalige toekomst; en&#8212;blijde was ik dan, Eva, dat je mij niet
+kondt aanzien, omdat ik mij schaamde. Ja, want het gebeurde dan ook wel dat die beroering mijn oogen had vochtig gemaakt.
+Maar een dweper of een droomer was ik toch niet!&#8212;Die prachtige zwarte lokken, wiegend om den kleinen blanken hals en afdalend
+op den witten boezelaar! Ha! als ik mij soms vooroverboog om op het muziekblad iets aan te wijzen of duidelijk te maken, dan,
+lief meisje, dan doortintelde somwijlen een ongekende verrukking mijn borst, want, onwillekeurig had dan mijn wang de trilling
+van die zwarte lokken gevoeld. Eens, ja &eacute;&eacute;ns heb ik met voordacht en zonder noodzaak op een <span lang="fr">point d&#8217;orgue</span> gewezen, alleen om nogmaals.... O, toen ben ik van mij zelven geschrikt, en toch dat oogenblik vergeet ik niet.&#8212;Maar stil,
+waarom pijnig ik mij opnieuw? Bonst mijn hoofd niet reeds genoeg?&#8212;Ben ik niet waarlijk ziek en daardoor week en gevoelig?
+Of zou die ongesteldheid haar oorzaak vinden in de zekerheid dat dat engelachtige wezen....?
+
+</p>
+<p>Weer zit Herman Donerie met de beide handen voor de oogen gedrukt. Hoe meer het tijdstip nadert, waarin de vervulling van
+zijn zielewensch een onmogelijkheid voor hem zal worden, hoe meer het oogenblik nabij komt, waarin Eva Armelo haar leven aan
+dat van een ander zal verbinden&#8212;hoe zwarter ook zijn eigen toekomst hem voor den geest treedt, hoe zwakker de anders zoo kloeke
+zes en twintigjarige jonkman zich gevoelt, en in oogenblikken als deze zich verwijt dat zijn wijsheid een dwaasheid geweest
+is.
+
+</p>
+<p>Ja, Eva Armelo was omtrent vijftien jaar oud, toen zij haar ouderlijke woning en Romphuizen ging verlaten om haar intrek bij
+een tante in den Haag te nemen, teneinde er op de Koninklijke Muziekschool haar heerlijke stem en muzikaal talent verder te
+oefenen en ontwikkelen. Twee of drie, misschien wel vier jaren zou Eva in den Haag blijven, zoo het althans niet wenschelijk
+werd geacht om haar later nog eenigen tijd naar een Conservatoire te zenden.
+
+</p>
+<p>Toen Eva haar geboorteplaats verliet, toen heeft ze van allen die ze liefhad heel hartelijk afscheid genomen. Ook haar Do-majeur&#8212;zoo
+noemde ze haar talentvollen muziekmeester Donerie wel eens&#8212;ze heeft hem met dank voor zijn geduldig en uitstekend onderricht
+een handdruk gegeven, en bovendien een der photographie-portretjes die in Romphuizen de herinnering aan de vroolijke Eva tot
+haar terugkomst moesten bewaren. Maar ook zonder dat heerlijke aandenken&#8212;waarop ze aan de achterzij haar naam had geschreven,
+zou Herman zijn liefste &eacute;l&egrave;ve niet vergeten hebben. Voor <span class="letterspaced">dringende zaken</span> is hij gedurende haar afwezigheid eenige malen naar Neerlands <a id="d0e993"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e993">8</a>]</span>residentie gereisd, en heeft dan telkens bij Eva&#8217;s tante een bezoek gebracht teneinde &#8220;het nichtje eens &#8217;t een en ander van
+haar familie en vrienden te vertellen, en zich met de groeten voor allen te kunnen belasten.&#8221;
+
+</p>
+<p>Dien laatsten keer, o wat hevigen strijd heeft hij toen moeten strijden om getrouw te blijven aan het vast genomen besluit
+en zijn Eva van geen liefde te spreken aleer zij in Romphuizen zou zijn teruggekeerd. Eerst dan, wanneer zij door het geven
+van zanglessen in haar geboorteplaats zou toonen dat ze zich gelukkig in zijn stand zou kunnen gevoelen, eerst dan mocht Donerie
+het wagen zijn Eva te smeeken om het weinige, &#8217;t welk hij haar met een hart vol reine liefde kon aanbieden, voor dit leven
+met hem te deelen.
+
+</p>
+<p>Ja, &#8217;t heeft hem vooral dien laatsten keer een zwaren strijd gekost.
+
+</p>
+<p>In den vollen bloei van haar jonkvrouwelijke schoonheid heeft hij haar weergezien. Ze was gekleed voor een avondpartij. Een
+paar freules Lasure, die haar op de avonden van Toonkunst leerden kennen, en haar&#8212;vooral om haar lieve stem zeer en amiti&eacute;
+namen, hadden haar nu op een muziekpartij genoodigd, met beleefd verzoek: wat muziek te willen meebrengen.
+
+</p>
+<p>Eva was als altijd zeer vriendelijk tegen haar voormaligen muziekmeester, maar sprak nu toch het meest over de partij, waarvoor
+men haar met het rijtuig van den baron zou komen afhalen, en over jonker Eduard die een prachtige barytonstem had, en&#8212;zij
+moest het eerlijk zeggen&#8212;allerinnemendst en niemendal trotsch was.
+
+</p>
+<p>Nadat men weinige oogenblikken later een rijtuig voor tante&#8217;s woning had hooren stilhouden en de huisschel vernomen, trad
+de bedoelde jonker de kamer binnen. Zonder de oude tante of Donerie zijn bijzondere aandacht waardig te keuren, noodigde hij
+juffrouw &#8220;Van Armelo&#8221; beleefdelijk uit om de goedheid te willen hebben hem te volgen: Hij had zich op verzoek zijner zusters
+zeer gaarne de eer gegeven om juffrouw &#8220;Van Armelo&#8221; in persoon te komen afhalen.
+
+</p>
+<p>En Eva, neen, haar ouden stadgenoot had ze niet verloochend, maar ze heeft hem aan den jonker voorgesteld: als een jong vriend
+van haar papa, als een groot muziekliefhebber met wien ze vroeger wel eens duo&#8217;s heeft gezongen en quatre-mains gespeeld.
+
+
+</p>
+<p>Toen Eva met den jonker is weggereden, neen, toen heeft Donerie bij de oude tante geen rust meer gehad. Een angstig vermoeden
+is er opgerezen in zijne ziel. Indien men Eva misleidde.... die jonker, dat rijtuig!
+
+</p>
+<p>Gode zij dank! hij had zich bedrogen. Aan de woning van den baron Lasure gekomen, heeft hij juffrouw Armelo nog even te spreken
+gevraagd.&#8212;Goddank, zij was er! Met vragenden blik is ze hem in het spreekkamertje genaderd. O, &#8217;t was wel zeer vriendelijk
+van mijnheer Donerie, dat hij daarvoor nog eens aankwam; maar waarlijk, zij had niets bijzonders aan familie of bekenden te
+zeggen. Hoe gaarne zou zij gezien hebben dat mijnheer Donerie hier ook van de partij had kunnen zijn; maar.... altemaal haute
+vol&eacute;e.&#8212;Men was enorm lief voor haar. De gastheer heeft haar bij &#8217;t binnenkomen <a id="d0e1011"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1011">9</a>]</span>een mooi bouquet gegeven, en jonker Eduard was de voorkomendheid zelf; zijne stem&#8212;o magnifique! Straks zouden ze nog een duo
+samen zingen.&#8212;Mijnheer Donerie moest niet kwalijk nemen, maar men zou haar wachten.... Adieu, adieu!&#8212;Z&oacute;&oacute; wilde ze heengaan.
+En toen.... Maar neen&#8212;neen! nu minder dan ooit mocht hij spreken. En Eva, de heerlijke Eva is naar het gezelschap teruggesneld,
+en hij, die haar zoo teeder beminde, hij is den volgenden morgen in zeer droeve stemming opnieuw naar zijn werkkring en Eva&#8217;s
+geboorteplaats vertrokken.
+
+</p>
+<p>Twee maanden later&#8212;&#8217;t was in de eerste stormdagen van Maart, toen is Eva Armelo ziek en zwak in haar ouderlijke woning teruggekeerd.
+
+
+</p>
+<p>Drie weken te voren was het engagement van jonker Eduard Lasure met eene freule Leeuwenhuis publiek geworden. Eva was zeer
+ziek; men vreesde dat het op een tering zou uitloopen. De middelen van dokter Biermans hebben haar niets gebaat. Sommige vrienden
+drongen erop aan, dat men den <span class="letterspaced">jongen</span> dokter zou consulteeren; dokter Helmond was volgens velen zoo bijzonder knap; men zei van hem dat hij voor professor in de
+wieg was gelegd.&#8212;Dokter Biermans vond het zeer goed dat men den jongen collega wilde raadplegen, indien men hem dan maar niet
+kwalijk nam dat hij geen voet meer over den drempel zoude zetten.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was zeer natuurlijk dat dokter Biermans er zoo over dacht; en Eva, die medelijden met den ouden man kreeg, zei, dat ze
+genoeg vertrouwen in de kennis van dokter Biermans stelde, en dat mijnheer Helmond niet behoefde te komen. &#8217;t Was haar inderdaad
+onverschillig of zij beter werd of niet. Alles en iedereen was haar onverschillig geworden.... na dien slag, na dat ontwaken
+uit den zoetsten droom.
+
+</p>
+<p>Toch waren de menschen heel lief voor haar. Die Donerie, wat was hij goedaardig: wat deed hij alle moeite om haar genoegen
+te doen. Soms vond zij hem lastig van vriendelijkheid. Wat ter wereld had ze aan die oude jaargangen van de <span lang="de">Illustrirte Zeitung</span>, of die &#8220;dood-oude schetsen&#8221; van A. V. H.&#8212;Alle pracht werken van Dor&eacute; en zoo vele anderen had ze ruimschoots genoten in den
+Haag bij de familie.... Die naam wilde haar echter niet van de lippen, en van den Haag sprak ze zelden of nooit.
+
+</p>
+<p>Toen de ruwe Maart zijne grillige jongere zuster met een frisschen voorraad lentegroen zag naderen, toen meende men dat Eva
+wat beter werd. Haar lustelooze onverschilligheid was niet zoo sterk meer als in den beginne. Op zekeren avond dat Donerie
+weer een bezoek aan &#8220;haar ouders&#8221; bracht, sprak zij zelfs met eenige belangstelling over den naderenden zomer, over den muzikalen
+toestand van Romphuizen, over Donerie&#8217;s lessen, over zijn eigen studie, en nam het aanbod gretig aan om hem een stuk van eigen
+compositie te hooren spelen, een cavatine, die hij op den dag van haar terugkomst in Romphuizen gemaakt had.
+
+</p>
+<p>In den nacht na dien avond lag Eva in een hevige koorts, en weinige dagen daarna besloot kapitein Armelo om dokter Helmond
+<a id="d0e1031"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1031">10</a>]</span>inweerwil van Biermans&#8217; bedreiging, bij zijn kind te ontbieden. Haar behoud ging hem boven de vriendschap van den ouden <span class="letterspaced">plattelandsheelmeester</span>.
+
+</p>
+<p>En Helmond is gekomen.
+
+</p>
+<p>En Eva is beter geworden; al spoedig, zeer spoedig.
+
+</p>
+<p>En morgen!....
+
+</p>
+<p>&#8212;En <span class="letterspaced">morgen</span>!? herhaalt Donerie bijna overluid: morgen om dezen tijd dan is de bijl gevallen, die mijn leven voor altijd van het hare
+scheidt. Dwaas die ik was! Waarom zweeg ik dan terwijl mijn hart gloeide van liefde, terwijl die liefde sterk genoeg zou geweest
+zijn om haar geluk te verzekeren? Dwaas die ik was! Ik heb haar den tijd gelaten om zich te ontwikkelen in een richting, die
+ik vreesde dat de zwakste zijde van haar anders zoo beminnelijk karakter worden kon. O, had ik haar reeds vroeg, <span class="letterspaced">zeer vroeg</span> een blik gegund in mijn hart! Had ik haar doen gevoelen dat zij haar waarachtig geluk zou hebben gevonden in den nederigen
+stillen kring, waar ze zich aan mijn zij zou bewegen! Had ik haar gesproken van dien glans en grootheid der wereld die zoo
+velen aanlokt, maar bij &#8217;t nader aanschouwen of &#8217;t grijpen ervan geen blijvende voldoening schenkt; had ik haar daarvan gesproken
+in tegenstelling van den waren rijkdom, dien wij te zamen in onze heerlijke Kunst, in onze Liefde zouden bezeten hebben! Had
+ik.... Zwijg dan dwaas! uw <span class="letterspaced">verstand</span> moest immers de overwinning behalen; z&oacute;o hadt ge in uw wijsheid besloten! Een meisje als Eva kon met u niet gelukkig zijn....
+of althans op den <span class="letterspaced">duur</span> niet gelukkig wezen; gij wist het vooruit.... welnu!....
+
+</p>
+<p>Onbestemde, maar meestal zeer droeve denkbeelden blijven het kloppende hoofd van den jongen muziekmeester vervullen. &#8217;t Is
+eindelijk alsof het rustiger wordt in zijn fel bewogen gemoed.
+
+</p>
+<p>&#8212;Je hebt het zoo gewild Herman, denkt hij voort terwijl hij nogmaals het portretje beziet: Mor dan niet langer. Zij heeft
+je dat bittere leed niet berokkend, dat lieve kind! Neen;&#8212;Hoe zou ze mij nog straks dat verzoek hebben gedaan wanneer zij
+er iets van begrepen had. Neen Eva, kleine lieve Eva&#8212;<span class="letterspaced">mijn Eva van vijftien jaren</span>&#8212;z&oacute;&oacute; hard en gevoelloos zou je niet geweest zijn.&#8212;Goddank! ik ben ziek; dat zul je nu weten door je vriend, en begrijpen zul
+je dus ook dat ik het schoonste oogenblik van je leven niet wijden kan door mijn kunst. <span class="letterspaced">Begrijpen</span>, ha!
+
+</p>
+<p>&#8212;Moedig Herman! peinst hij nog voort na een oogenblik van pijnlijk hoofdschudden, terwijl zijn oog strakker op het aanvallige
+meisjeskopje staart: moedig nu, dat gezichtje mag z&oacute;&oacute; niet langer door je beschouwd worden; dat schoone kind, het meisje dat
+je altijd toelacht, het mag je z&oacute;&oacute; niet meer aanzien. Iets anders wekt die aanblik bij je op dan hij verwekken mag. Dat kind
+is nu de bruid, ja haast de vrouw van een ander.&#8212;Moedig dan! verscheur dit blaadje karton opdat de aanblik ervan je hart niet
+meer beroere, en schuldig doe staan voor &#8217;t oog van God en je zedelijk gevoel. Weg met de beeltenis van dat schoone kind!&#8212;-Maar,
+zij <span class="letterspaced">was</span> immers toch je &eacute;l&egrave;ve! zij zelve gaf je dat blaadje.&#8212;Zie, haar naam staat <a id="d0e1071"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1071">11</a>]</span>daar&#8212;en onder den uwe.&#8212;O God! ben ik dan schuldig als ik de beeltenis van het vijftienjarige meisje een enkele maal bezie
+met een kalmen blik, met de bee voor haar heil in het hart? Neen, ik kan het niet verscheuren, ik <span class="letterspaced">kan</span> het niet wegdoen. Mijn God, wat bonst weer dat hoofd. O Eva, Eva! als je wist wat ik lijd!....
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TWEEDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Dokter Helmond heeft intusschen nog een drietal pati&euml;nten bezocht, en aan koster Bik inplaats van het oude roode karpet, het
+nieuwe Deventer tapijt voor de trouwplechtigheid besteld. Zijn laatste doctorale visite zal hij bij &#8220;den majoor&#8221; brengen,
+want de majoor, ofschoon aan de beterhand, is toch de eenige pati&euml;nt van wiens ziekte hij nog voor weinige dagen vreesde dat
+zij een leelijke hinderpaal voor het beraamde reisplan kon worden.
+
+</p>
+<p>De zieke majoor zit op een weelderig gemeubileerde, zeer warm gestookte kamer, met een rooden Turkschen sjaal over een dicht
+gesloten chamber-cloak, en een fraaie reisdeken over de beenen, in een voltaire bij het venster.
+
+</p>
+<p>&#8220;Phu majoor, wat een hitte!&#8221; zegt Helmond bij &#8217;t binnenkomen, en blijft op den drempel staan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Er in of er uit dokter, als je blieft!&#8221; roept de man met den sjaal: &#8220;je zet me op een tocht wie de drommel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, om u de waarheid te zeggen majoor, liever bleef ik er <span class="letterspaced">buiten</span> als het u om &#8217;t even is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben je razend dokter, zoo is het niet bedoeld. Maar je zet me op een vreeselijken tocht. Je hebt me aanbevolen om me vooral
+te ontzien en warm binnenskamers te houden, en moet jij me nu zelf op apegapen zetten! Kom dokter, maak geen gekheid.&#8212;Herein
+als je blieft?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond komt binnen; doet de deur achter zich dicht; gaat naar het venster &#8217;t welk niet door den majoor werd ingenomen; schuift
+het zoo hoog mogelijk op, en opent daarna de haarddeur terwijl hij de schuif een weinig verzet. Na een kernachtige rede van
+den pati&euml;nt wordt deze eindelijk door zijn dokter overtuigd dat het z&oacute;&oacute; beter is. Het weer was immers buitengewoon zacht,
+en de lucht op de kamer&#8212;ook ten gevolge van den walm der steenkolen&#8212;zeer onaangenaam en ongezond.
+
+</p>
+<p>&#8212;Het consult is afgeloopen.&#8212;Met weinige woorden herinnert Helmond nu zijn pati&euml;nt dat hij morgen de gelukkige echtgenoot van
+Eva Armelo hoopt te worden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Te henker ja, daar heb ik met m&#8217;n zieke karkas niet aan gedacht. Ei ei, gaat morgen de kogel door de kerk, ha ha! &#8217;s-Lands
+wijs, &#8217;s-lands eer! Wel <span class="letterspaced">ja</span>, waarom niet! Mooie vrouw! charmant mooie vrouw, waarachtig!&#8221;
+<a id="d0e1103"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1103">12</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik moest u dit alleen herinneren majoor, omdat ik nu een groote veertien dagen vanhuis denk te gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat blief je, vanhuis? Op reis? Jij als dokter op reis? En wou je mij dan in den steek laten? Is mijn corpus je z&oacute;&oacute;veel waard
+menheer de dokter? Weet je wel dat ik d...... hard ziek ben geweest?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, u is zeer, zeer....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg maar dat ik het voor den dood heb weggehaald.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste dat malle schaap van een juffrouw hieronder kwam me dien Zondag-avond heel christelijk overbrieven, dat je bij
+&#8217;t heengaan zeer bedenkelijk de schouders hadt opgehaald.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Er was reden tot bezorgdheid, maar u is nu z&oacute;&oacute;veel beter majoor, dat ik gerust....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Gerust! jawel, welzeker: jij kunt gerust met je jonge vrouw aan den zwier gaan, d&agrave;&agrave;r is geen gevaar bij; maar als ik hier
+mocht instorten door kou vatten, door open ramen&#8212;ik zou dat raam nu maar dichtdoen, jawel, jawel; we zijn hier in &#8217;t kikkerland
+en niet in Oost-Indi&euml;... als je blieft....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Het dient open te blijven totdat de atmosfeer hier wat zuiverder zal zijn. Wat uw vrees voor instorten betreft, daar is niet
+veel grond voor, tenzij u excesses mocht doen die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben geen kind menheer Helmond; maar je weet zoo goed als ik, dat een ongeluk in een klein hoekje zit. Dezen nacht voelde
+ik hier.... zieje <span class="letterspaced">hier</span> zoo&#8217;n pijn, zoo&#8217;n bijzondere drukking, en ik kan je zeggen dat me &#8217;t klamme zweet uitbrak, niet omdat ik bang ben voor pijn,
+maar omdat... in verband zie je... en...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die pijnlijke aandoening staat in geen het minste verband met de ziekte die gelukkig aan &#8217;t wijken is; en ik ben er vrij
+gerust op dat u bij mijn terugkomst weer geheel in orde zult zijn. Met de middelen, die ik u voorschreef, stilletjes voortgaan;
+matig versterken, en.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, dat is nu allemaal tot je dienst; maar waarvoor heb ik een dokter als ie voor zijn plezier reisjes mag maken, en mijn
+karkas in den steek laat? Nee, ik ben in &#8217;t geheel niet beter. Van nacht bijvoorbeeld overviel me een benauwdheid, die zoo
+iets te beteekenen had: &#8217;t nachtlicht was uitgegaan; &#8217;t was zoo donker als in de hel, en &#8217;k dacht een oogenblik dat ik levend
+in de kist lag...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker een soort van nachtmerrie majoor. U hebt toen &#8217;t licht weer aangestoken?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En &#8217;t ging toen beter nietwaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is te zeggen toen kreeg ik die pijn. W&agrave;t je me nu ook vertellen moogt, ik heb m&#8217;n gevoel; en als ik zoo iets w&egrave;&egrave;r kreeg
+dan zou ik m&#8217;n dokter willen hebben, zelfs midden in den nacht, want de angst zou iemand...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U bent toch niet bang majoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik! te donder, wie zegt dat! Maar als je alleen ligt, je maakt je dan van die zwartgallige voorstellingen, zieje<span id="d0e1143" class="corr" title="Bron: .">,</span> in &eacute;&eacute;n woord....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor eens majoor! met &#8217;t oog op morgen moet ik mijn bezoek <a id="d0e1148"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1148">13</a>]</span>wat bekorten. U weet het: &#8217;t is in dezen tijd een bijna algemeene gewoonte dat jonggetrouwden op reis gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist, maar een dokter...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een dokter die geen pati&euml;nten heeft wier toestand zijn bijzondere zorgen vereischt; die bovendien zijn praktijk&#8212;en voor korten
+tijd&#8212;aan een collega kan overdoen, die dokter maakt van een recht gebruik, dat niemand hem zal betwisten, en het allerminst
+de pati&euml;nt, die van een vrij ernstige ziekte herstellende is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoodat ik dokter Helmond nog op den koop toe zou moeten bedanken voor de beleefdheid dat hij mijn korpus aan een ouden kwakzalver
+endosseert. Ik zeg je dat ik me beroerd gevoel, heel beroerd; en als me in dien tusschentijd wat overkwam, jij zoudt het op
+je geweten hebben; ja waarachtig!&#8221; Hij slaat met de vuist op de tafel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Er zal u niets overkomen majoor; tenminste als u je niet driftig maakt. U hebt me dikwijls gezegd&#8212;misschien zonder er veel
+bij te denken&#8212;dat u &#8220;aan een beroerte zoudt heengaan.&#8221; Maar z&oacute;&oacute;veel is zeker, dat ik u&#8212;behalve een matig leven enzoovoorts
+enzoovoorts, ten zeerste kalmte moet aanbevelen, of anders....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat! denkt jij &ograve;&ograve;k dat ik aanleg voor een be.... be.... roerte heb?&#8212;Ik!? Je hebt er altijd om gelachen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;In de soci&euml;teit majoor.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja juist in de soci&euml;teit.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begreep dat het u te doen was om op dat punt een geruststellend advies van een uwer vrienden, misschien wel van uw dokter
+uit te lokken. Mijnheer Kippelaan bleef dan ook zelden in gebreke met zijn: Kom majoor, &ugrave; een beroerte! je wordt honderd jaar
+oud.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar zou je dan waarachtig denken dat ik....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik denk majoor, dat u m&eacute;&eacute;r vertrouwen in me stelt dan je me straks woudt toonen. Toen u er slecht aan toe waart, toen hebt
+u gezegd: jij kunt me beter maken dokter; doe alles wat in je vermogen is, dan zal ik.... enfin, die belofte doet niets ter
+zake. En nu&#8212;n&ugrave; moet ik weer met <span class="letterspaced">zekerheid</span> bepalen dat u aan een beroerte....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Neen, ben je gek, dat moet je niet met <span class="letterspaced">zekerheid</span> bepalen, ik wilde....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn besluit is eenvoudig: dat ik mij in het vertrouwen van den majoor mag verheugen; ongetwijfeld zal hij mij dus gaarne
+een goede reis wenschen, indien ik hem verzeker, dat ik er geen het minste bezwaar in zie om hem voor een veertien dagen te
+verlaten, vast overtuigd dat hij tegen dien tijd weer geheel en al beter zal zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo.... is er dan waarachtig geen kwaad bij? En die drukking h&egrave;? Kan die niet van invloed wezen op die ber....&#8212;Nee, in allen
+ernst dokter, is daar met zekerheid iets van te zeggen? Zie, een beroerte vind ik nu juist het beroerdste wat er is. Je moet
+niet denken dat ik bang voor nommer &eacute;&eacute;n ben, God beware! maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor eens majoor, zeer zeker dragen we voor &#8217;t meerendeel onzen laatsten vijand van kind afaan met ons. Voordat hij zich
+echter vertoont, zou het een schermen in &#8217;t blinde zijn om hem te willen <a id="d0e1184"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1184">14</a>]</span>bevechten, en kon men juist wel eens groot gevaar loopen hem door ontijdig wapengerammel wakker te maken. Weet u majoor, wat
+de verstandige mensch alleen ten opzichte van dien vijand verplicht is? Mijns inziens moet hij zich oefenen om in den tijd
+van nood de wapenen te kunnen hanteeren, hij moet <span class="letterspaced">geduld</span> leeren oefenen en <span class="letterspaced">zelfbeheersching</span>; terwijl hij alle vrees voor den dood&#8212;een ding, waar hij ten slotte toch niets van gevoelen zal&#8212;met kracht als lafhartig
+moet zoeken te bestrijden. Tot weerziens majoor. Vooreerst nog trouw innemen, en binnen een paar dagen eens de lucht in. Vaarwel!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Helmond heeft al sprekend het raam weer dichtgeschoven en gaat nu heen.
+
+</p>
+<p>De majoor hem naziende zegt, met een vuistslag op de tafel en een vloek als tusschenwerpsel:
+
+</p>
+<p>&#8220;W&aacute;t! denk jij dat ik een wezel en bang voor den dood ben?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond omziende:
+
+</p>
+<p>&#8220;De majoor heeft naar mijn opgedane ondervinding nog te veel levenslust om nu al naar den dood te <span class="letterspaced">verlangen</span>. Ik herhaal dat onthouding en kalmte hem &#8217;t meest geraden zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah! tourneer je het zoo. Nou, dat was je geraden. Je moet voor den d.... niet denken....&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar dokter Helmond is al vertrokken.
+
+</p>
+<p>De majoor Kartenglimp blijft een oogenblik met zijn donkerbruine oogen naar de deur staren, en roept dan zoo luid hij kan
+den vertrekkenden dokter terug. Dewijl Helmond niet verschijnt, grijpt hij de zilveren tafelschel, die voor hem staat, en
+doet haar geweldig klinken.
+
+</p>
+<p>Helmond komt niet terug.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp schelt nog eens, en sterker, en zeer langdurig. Eindelijk verschijnt juffrouw Ketel, zijn hospita.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg, loop jij wie den drommel den dokter na, en zeg hem dat ie hier komt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel wel majoor, wat een leven en haast! De dokter is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Roep &#8217;em zeg ik je; ik moet &#8217;em nog spreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Juffrouw Ketel gehoorzaamt; althans zonder tegenspraak gaat ze naar beneden. Tien minuten later zegt ze aan haar dienstmeid&#8212;een
+heldere deern van vijf en twintig &agrave; dertig jaren:
+
+</p>
+<p><span id="d0e1224" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>Ga jij maar naar boven, en zeg dat je den dokter nageloopen maar nergens gezien hebt; en, dat ie ook niet thuis was.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mietje maakt een knipoogje en brengt de boodschap aan den majoor.
+
+</p>
+<p>Na weinige seconden stond Kartenglimps gelaat in een geheel andere plooi dan toen de dokter vertrok. Mietje heeft hem vrij
+knaphandig uit een aangewezen fleschje een goede dosis barnsteendroppels toegediend; straks heeft ze gezegd, dat ze &#8220;verachtig
+naar beneden moest, want dat anders de juffer &#8217;t in de mot zou krijgen;&#8221; en toen met een bijzondere vrijmoedigheid, terwijl
+zij zich aan zijn arm onttrekt: &#8220;Ei, ik zie wel dat je aan de beterhand bent, maar nou mot ik naar beneden. Atjuus!&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen dokter Helmond haastig den weg naar zijn woning vervolgde <a id="d0e1233"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1233">15</a>]</span>om er, alvorens naar den generaal te gaan, nog &#8217;t een en ander&#8212;ook voor zijn pati&euml;nten&#8212;te bezorgen, toen kwam hem bij &#8217;t omslaan
+van den hoek der Groote Kerk, een &#8220;jongmensch&#8221; van omstreeks veertig jaren met zeer magere beenen en grooten neus te gemoet,
+die, met de beide handen naar hem uitgestrekt, al spoedig Helmonds hand omklemde en gedurende zijn gansche, tamelijk radvloeiende
+en schelluidende toespraak, op &#8217;t innigst er mee aan &#8217;t karnen bleef.
+
+</p>
+<p>&#8220;Fameus veel plezier dokter, je nog te ontmoeten. &#8217;t Doet me almachtig veel genoegen dat je &#8217;t zoo treft. Ja niewaar, je treft
+het bijzonder. Alles w&egrave;l niewaar? Je meisje&#8212;je bruidje wil ik zeggen, en de familie, en de generaal, en dat heerlijke weer
+niewaar? <span class="letterspaced" lang="en">Be sure</span> dokter, ik ben jaloersch op je; je hebt een engel van een meisje, van een bruidje wil ik zeggen; re&euml;el &#8217;t is een engel! Morgen,
+enfin, h&eacute;? Ik benij je. Ja waarachtig, als jij het niet was dan zou ik je benijen. Ook in de kerk h&eacute;? &#8217;t Zal zeker vol zijn.
+Algemeene belangstelling; je hoort van niets anders.&#8212;&#8217;s-Middags op reis niewaar? Zeker naar Zwitserland? Ja ja, je zult het
+niet aan de groote klok hangen. Nou, van harte&#8212;van harte hoorje, als je, soms iets hebt, in je absentie.... van harte hoorje,
+van harte!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dankje Kippelaan, &#8217;k ben van je belangstelling en hulpvaardigheid ten volle overtuigd;&#8221; zegt Helmond terwijl hij zijn hand
+uit de dansende klem zoekt los te werken: &#8220;Je neemt me niet kwalijk, maar ik heb nog zaken, en dus....&#8221; Wuivend met de bevrijde
+hand: &#8220;Tot weerziens, adieu!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och-kom, is die haast zoo groot?&#8221; herneemt Kippelaan terwijl hij met een snelle beweging Helmond in den weg treedt: &#8220;Vijf
+minuutjes? toe, vijf minuutjes, daar kun je niet tegen hebben? Je bent hier vlak bij m&#8217;n huis. Eventjes inwippen h&eacute;? Staandvoets
+een klein beetje parfait d&#8217;amour. <span class="letterspaced" lang="fr">Parfait d&#8217;amour</span> h&eacute;? Watblief? Dat kun je niet weigeren?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Kippelaan; waarlijk....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Allemaal gekheid, d&aacute;t kun je niet weigeren: Parfait d&#8217;amour!? Op de liefste!? Op morgen?&#8221; Hij vat Helmond onder den arm en
+noodzaakt hem een paar schreden met hem voort te gaan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Stellig Kippelaan, ik heb geen tijd; ik hou je parfait d&#8217;amour te-goed. Je weet bovendien dat ik nooit....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span lang="fr">C&#8217;est vrai! c&#8217;est juste!</span> Maar in m&#8217;n keldertje heb ik ook delicieuze pomerans. De majoor zegt dat je ze nergens zoo drinkt. A propos &#8217;t gaat beter
+h&eacute;? Ik kreeg tweemaal niet thuis. Een beroerte? Half verlamd h&eacute;? Zeg, ga je morgen naar Rotterdam, of zul je over Arnhem langs
+den Rijn....? Naar Rotterdam h&eacute;....?&#8212;Jawel, j&aacute; wel je moet nu even mee binnen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik herhaal je n&oacute;g eens dat ik geen tijd heb. Oom wacht me tegen halfzes op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> met &#8217;t eten. Je zult dus begrijpen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Allemaal gekheid, ik hou je geen twee tellens op. Eventjes, eventjes maar. Je kunt dan, en passant, m&#8217;n nieuwe causeuse eens
+zien. &#8217;k Geef je te raaien. Je zult ze prachtig vinden. Tachtig gulden; massief parole d&#8217;h....&#8221;
+<a id="d0e1265"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1265">16</a>]</span></p>
+<p>Helmond brengt zijn hand, die opnieuw werd gekerkerd, niet zonder eenig geweld in vrijheid; maakt een afwerende beweging,
+en zegt haastig: &#8220;Die kom ik later eens kijken;&#8221; en gaat dan zoo snel mogelijk naar den kant zijner woning.
+
+</p>
+<p>Nog geen twee schreden ver, daar voelt hij zich bij het pand van zijn jas grijpen, en terzelfder tijd een looden druk op zijn
+schouder. Weer is hij tot stilstaan gedwongen. Kippelaan mocht hem z&oacute;&oacute; niet laten vertrekken. Als Helmond dan volstrekt niet
+binnen wil komen en in geen geval iets gebruiken, dan moest Kippelaan hem toch nog even de hand drukken, en&#8212;daar hadt je het
+lieve leven weer gaande: Helmonds hand dubde nogmaals en sterker dan straks tusschen hemel en aarde:
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8221;....en Gods allerbesten zegen, hoorje.... en dat je die prachtige engel in alle opzichten.... en gelukkige reis hoor! Maar
+als je morgen te Rotterdam logeert, ga dan niet in <span class="letterspaced">De Keizer van Marokko</span>, dat is afzetterij.&#8212;<span class="letterspaced">St.-Lucas</span>!&#8212;Ik zie je er al met je beien; delicieuze tafel.&#8212;&#8217;k Neem &#8217;t je niets kwalijk dat je me niet op de partij van eergisteren
+hebt gevraagd; heusch niet, niemendal, hoor! Je kondt al je vrienden niet vragen. En morgen in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>, dat begrijp ik ook best. Maar je ziet me in de kerk.... &#8217;k Zal je een oogknipje geven.&#8212;Zeg, t&oacute;ch een klein dropje....? E&eacute;n
+<span class="letterspaced">heel</span> klein droppeltje pomerans?&#8221;
+
+</p>
+<p>Vijf minuten later treedt dokter Helmond, die door een snelle beweging aan vriend Kippelaan is ontkomen, zijn eigen woning
+binnen.
+
+</p>
+<p>Het doktershuis is een kleine en lage, maar vriendelijke woning, gelegen aan den buitenkant van het stadje, welke buitenkant
+door velen de wal of het walletje, door sommigen de singel genoemd wordt.
+
+</p>
+<p>Het woonhuis met vier ramen in den gevel, een deur in &#8217;t midden en een hoog zoldervenster boven die deur, moet ongetwijfeld
+in de laatste dagen belangrijk zijn opgeknapt. Het witte pleister is zoo blank als verschgevallen sneeuw, terwijl de palissanderhoutkleurige
+verf der voordeur en de lichtgele of witte tinten van kozijnen en lijstwerk, glimmen dat het een lust is. &#8217;t Ligt daar heel
+aardig dat kleine huis. Een zeer smal tuintje&#8212;of liever een paar smalle bloemperken met een klinkerpaadje in &#8217;t midden, scheidt
+het van den wal, die de geliefkoosde wandeling is der Romphuizers, en door fiksche ijpe en lindeboomen wordt overschaduwd.
+Het eenige dat men jammer kan noemen is, dat men om in de woning van dokter Helmond te komen, drie trapjes in den wal naar
+beneden moet. &#8217;t Huis ligt van den wal gezien wel een weinig in de diepte, en mist ook daardoor voor een goed deel het fraaie
+uitzicht op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> en de bosschen van Hoenderveld, &#8217;tgeen men ten volle zou hebben indien het huis een voet of drie hooger lag.
+
+</p>
+<p>Nochtans voor dokter is de ligging van zijn huis juist een zeer gewenschte. Zijn woning is de laatste van een&#8212;althans voor
+het stadje&#8212;vrij drukke straat die op den wal uitkomt, en ofschoon nu de voorgevel iets te laag is om het fraaie uitzicht te
+genieten, zoo geeft de rechter-zijmuur het voorrecht dat men door een tweede <a id="d0e1295"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1295">17</a>]</span>buitendeur zeer gemakkelijk en zonder den wal op te gaan erbinnen kan komen, terwijl bovendien de ramen in dien zijmuur het
+gezicht op de straatpassage vergunnen. Wat inzonderheid die zijdeur bijna onmisbaar maakt, is de omstandigheid dat Helmond,
+zooals dat in dorpen en kleine steden nog altijd gebruik is&#8212;zijn eigen apotheek houdt. Nevens die zijdeur dan, en alzoo in
+het achterhuis, bevindt zich Helmonds apotheek. Wie dokter spreken of uit de apotheek iets hebben moet, komt in de Hoenderveldstraat
+en niet aan de voordeur op den wal. &#8217;t Is aan de klompen, die dikwijls in de straat voor het drempeltje staan, zeer duidelijk
+te zien dat het doktershuis de zijdeur wel noodig had.
+
+</p>
+<p>Helmond is van de straatzijde in zijn woning gekomen, en treedt aanstonds rechts de kleine apotheekkamer binnen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Is er niets geweest Thomas?&#8221; zegt Helmond tot een jonkman met blonde haren, die achter de toonbank aan &#8217;t vouwen van poeders
+is.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dokter, niemendal;&#8221; zegt de jongen terwijl hij merkbaar Helmonds blik zoekt te ontwijken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niemand voor de apotheek Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dokter, geen mensch....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Ruikt hier zoo sterk naar spiritus nitri....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;.... o ja, jawel dokter,&#8221; aarzelt Thomas en bukt zich om iets op te rapen dat er niet ligt: &#8220;ja ziet u, ik heb bij vergissing....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Kun jij je vergissen Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>Thomas heft het blauwe oog tot hem op en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och dokter, moe was zoo.... Dokter zal wel begrijpen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zij is toch niet ongesteld?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dokter, Goddank nee! Moe is heel wel, en den heelen morgen was zij bezig, maar.... wat zal ik u zeggen: Moe is dezer
+dagen een beetje van haar stuk.&#8212;Ja, eigenlijk van haar stuk,&#8221; herhaalt de jongen terwijl hij de recepten inziet, die Helmond
+uit zijn portefeuille genomen en hem stilzwijgend heeft toegereikt: &#8220;Och ja dokter, &#8217;t kan moe zoo ineens overvallen dat ze....
+geen woord meer....&#8221; Thomas draait zich plotseling om; kijkt naar de medicijnflesschen, en potten omhoog; pakt er een, zet
+hem met een zijdelingsche beweging op de toonbank en ziet weer naar de flesschen en potten, doch schijnbaar zonder te kunnen
+vinden wat hij hebben moet.
+
+</p>
+<p>Helmond vraagt niet verder. Een oogenblik later zegt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Thomas, ik reken er nu vast op dat je in mijn afwezigheid alles nauwkeurig volgens afspraak zult behandelen. Zoo dikwijls
+collega Biermans hier mocht komen, zul je zeker beleefd en vriendelijk tegen hem zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Alles wat &uacute; verlangt dokter, dat doe ik met liefde; beleefd wil ik tegen dokter Biermans zijn, maar vriendelijk.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu, je weet wat ik bedoel. Mocht er voor &#8217;t overige soms &#8217;t een of ander wezen waardoor mijn spoedige thuiskomst noodzakelijk
+werd&#8212;ik bedoel een zeer ernstig ziektegeval met een bepaald verlangen naar mijn persoon, telegrafeer me dan, zooals gezegd
+is <a id="d0e1329"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1329">18</a>]</span>terstond aan een der opgegeven adressen. Ik vertrouw echter Thomas, dat je dit niet dan in werkelijk hoogen nood zult doen.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat spreekt immers vanzelf dokter. Alles zal zeker goed gaan. Ik.... ke....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Was er nog iets?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dokter, nee; maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beter vooruit gevraagd dan naderhand verlegen te zitten Thomas!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dokter, toch niet, &#8217;t was alleen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond krijgt nogmaals het achterhoofd met de blonde haren van zijn provisor te zien.
+
+</p>
+<p>Thomas tuurt opnieuw naar de etiquetten der potten en flesschen.
+
+</p>
+<p>&#8220;En w&aacute;t was er dan Thom?&#8221;
+
+</p>
+<p>Na een oogenblik van stilte komt de provisor, niet zonder eenige zelfoverwinning den jongen patroon nabij, en zegt terwijl
+hij hem met zijn blauwe oogen vriendelijk en trouwhartig ofschoon vluchtig aanziet:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter, moe en ik, we zouden zoo graag.... we dachten... we...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je goede moeder heeft toch geen oogenblik gedacht dat ik zou heengaan zonder nog eens bij haar te komen! Maar mijn beste
+jongen, ik kom immers van avond weer thuis en ga morgen niet v&oacute;&oacute;r elven de deur uit. Wel zeer zeker moet ik je moeder nog
+eens spreken.&#8212;Kom, ik wil haar maar aanstonds opzoeken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Uit de apotheek in de achter- of dwarsgang der woning teruggetreden, gaat Helmond links zijn spreekkamertje voorbij, en klopt
+dan aan het eind van die korte gang op een deur.
+
+</p>
+<p>Thomas is den patroon gevolgd, nadat hij even de binnenknip op de straatdeur heeft gedaan.
+
+</p>
+<p>Nu Thomas in de woonkamer van zijn moeder komt, ziet hij hoe de goede vrouw den jongen dokter met een ongewone trilling van
+het hoofd te gemoet gaat.
+
+</p>
+<p>Zij geeft hem de hand; zegt eenige bijna onverstaanbare woorden, en barst dan eensklaps in een zenuwachtig snikken los.
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil moeder, stil! Foei, dat is nu weer kinderachtig. Wat moet dokter daar nu van maken! Als dokter niet wist dat je erg
+zenuwachtig waart dan zou hij wel kunnen denken dat we ons niet verheugden in zijn geluk. Stil moedertje, stil!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat moeder maar eerst eens uithuilen Thom. De zenuwen willen zoomin gecommandeerd als beklaagd worden. Ik weet immers te
+goed hoe je brave moeder zich in mijn geluk verheugt.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake drukt Helmonds hand, en dan zich vermannend, zegt ze op bewogen toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Daaraan heeft mijn weldoener nooit getwijfeld, dat weet ik zeker; maar.... er zijn oogenblikken....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geef je moeder een glas water Thomas.&#8212;Ziezoo, drink maar eens ferm mevrouw. Flink zoo. En nu ook verder geen lange aanspraken
+niewaar? &#8217;t Is <span class="letterspaced">alles</span> uitmuntend goedgemeend, daarvan heb ik de doorslaandste bewijzen. Werd mijn slaap- en zitkamer gedurende de bruidsdagen niet
+telkens als met frissche bloemen bezaaid, en wat meer zegt, heeft mijn lieve bruidje niet zelf er over geroepen <a id="d0e1374"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1374">19</a>]</span>zoo keurig als alles door mevrouw werd in orde gebracht? Zij verbeeldde zich dat ze verrukt zou zijn als we bij onze terugkomst,
+de overgordijnen voor de glazen en alles geheel in orde zouden vinden.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake heeft zich hersteld. Zij wischt zich de tranen uit de oogen, en zegt zacht op bewogen toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat u aan de arme doktersweduwe en haar kind hebt gedaan, beste mijnheer Helmond, dat kan ik u nooit vergelden, maar....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och lieve mevrouw, daar moet u niet van spreken; wat ik deed geschiedde werkelijk het allermeest uit een welbegrepen eigenbelang.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Het schoonste eigenbelang! Het was om de voldoening te smaken bedroefden te hebben getroost en welgedaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Van Hake, als twee menschen zich tegenover elkander gelijkelijk verplicht gevoelen, dan doen zij &#8217;t best elkaar stilzwijgend
+de hand te drukken, en die handdruk zegt dan mede genoeg voor de toekomst.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O u bent zoo goed mijnheer Helmond, maar juist de toekomst is het die mij met droeve gedachten vervult. Toen Van Hake na
+al onze rampen en zijn langdurig ziekbed gestorven was, en u in zijn plaats als dokter te Romphuizen kwaamt, toen was het
+uw liefde die.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste mevrouw, waarvoor toch dat alles? Wij weten immers wel.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dokter, laat moeder nu toch alsjeblieft uitspreken. Moe wordt altijd zenuwachtig als men haar in de rede valt. Ga jij
+je gang maar moedertjelief: je woudt zeggen dat dokter ons toen hier in huis heeft laten blijven, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja kind, en ik zou van alles willen ophalen, en vooral hoe dokter je zelf zooveel heeft geleerd dat je zoo&#8217;n goed examen
+als apotheker kondt doen; en van alles en alles wat hij meer deed om ons onze smart te verlichten, terwijl anderen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo&#8217;n pruik als Biermans bijvoorbeeld!&#8221; valt Thomas uit: &#8220;zoo&#8217;n schrok, die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor eens Thomas, het is me niet aangenaam om mij ten koste van een oud en achtenswaardig man te hooren verheffen. Biermans
+heeft een zwaar huishouden en wilde zijn tweeden zoon immers zelf graag apotheker zien worden. En nu, ronduit gezegd beste
+vrienden, het zou me plezier doen indien we het zonder meer woorden bij een handdruk konden laten. Mocht er echter iets zijn
+dat mijn moederlijke vriendin voor de toekomst met zorg vervult, dan luister ik heel graag en met belangstelling; doch, raakt
+het punten van huishoudelijken aard, zijn het woon- of&#8212;vergun mij het woord&#8212;zijn het telkens weer <span class="letterspaced">keuken</span>bezwaren, laat dan mijn verzekering mede uit naam van mijn lieve Eva, u voldoende zijn, dat het tot ons wezenlijk geluk zal
+bijdragen indien alles tusschen ons blijft op den ouden voet&#8212;uitgezonderd die kleine menage-verandering, zooals ze u is voorgesteld.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, dat u mij toch begrijpen woudt lieve dokter,&#8221; herneemt <a id="d0e1403"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1403">20</a>]</span>mevrouw Van Hake: &#8220;juist wat u met zooveel goedheid mijn woon- en keukenbezwaren noemt, ze zijn van zeer overwegenden aard.
+Toen u als vrijgezel onze woning kocht, toen was het behoud der drie kamers in het achterhuis niet van zoo heel veel belang
+voor u&#8212;daargelaten het geldelijk voordeel, dat er door u van zou zijn te trekken geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>Vriendelijk maar toch eenigszins verstoord zegt Helmond:
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor die kamers had ik dan toch al uwe zorgen, al uw huishoudelijke bemoeiingen, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist, mijn lieve mijnheer Helmond; maar gesteld eens dat die laatste opwogen tegen alles<span id="d0e1411" class="corr" title="Niet in bron">,</span> <span class="letterspaced">alles</span> wat u voor mij en mijn Thomas hebt gedaan, is dan de toekomst voor mij geen pijnlijke toekomst terwijl ik weet dat het eenige
+wat ik u in ruil voor uwe weldaden kon geven, nu geheel moet ophouden? Met uw huwelijk dokter, neemt uw vrouwtje natuurlijk
+het huishoudelijk beheer in handen. Zal zij in den aanvang misschien nog een enkele maal zoo vriendelijk wezen om de oudere
+in jaren over &#8217;t een of ander te raadplegen, allengs zal zij, geheel berekend voor hare taak, mij niet meer behoeven, en ik
+in uw dienst geen nuttige hulp, maar steeds meer en meer een groote lastpost zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Van Hake is nimmer in mijn <span class="letterspaced">dienst</span> geweest!&#8221; zegt Helmond half verdrietig: &#8220;en, als dat ooit door iemand als zoodanig is beschouwd, dan wordt het hoog tijd
+dat daar een eind aan komt. Vergeef me lieve mevrouw, dat ik een oogenblik wat knorrig werd, maar ik acht u te hoog dan dat
+ik u z&oacute;&oacute; over u zelve kan hooren spreken. Wilt u dat ik je even klaar en zuiver onze verhouding voor oogen stel, luister dan:
+Toen ik indertijd aan oom Van Barneveld mijn wensch te kennen gaf, dat ik u en Thomas de achterkamers wilde doen behouden,
+toen vond hij dat denkbeeld zoo aardig dat hij &#8217;t huis voor mij kocht. De beleefdheid komt dus van oom, en uw blijven in die
+kamers is alzoo een conditie voor mijn eigendomsrecht. U hebt <span class="letterspaced">recht</span>. Zie, dat is nommer &eacute;&eacute;n!&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake, terwijl ze een traan uit het oog wischt, schudt half glimlachend het hoofd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nommer twee is: dat ik u veertig gulden in de maand betaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake knikt als wil zij zeggen dat dit nu de hoofdquaestie wordt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Prompt,&#8221; vervolgt Helmond: &#8220;wat ik daarvoor al <span class="letterspaced">genoot</span> aan zorge en vriendschap, daarvan spreek ik niet meer; ik vraag nu eens heel zakelijk wat ik daarvoor genieten zal: Ten eerste
+mevrouw, de geheele hulp van Thomas, &#8217;t geen hoe langer hoe meer van beteekenis wordt, zoodat ik al gedacht heb of hij het
+daarvoor wel lang meer zal volhouden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter,&#8221; valt Thomas in: &#8220;er is misschien in &#8217;t heele land geen provisor die z&oacute;&oacute; betaald wordt; maar moeder staat er bij,
+en God hoort het me zeggen: al moest ik dag en nacht om niemendal voor u werken, ziedaar, ik zou....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor eens mijn beste Thomas, al meen je het nog zoo goed, nu spreek je in allen geval voor je beurt,&#8221; zegt Helmond en klopt
+<a id="d0e1440"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1440">21</a>]</span>Thom op den schouder: &#8220;ik was aan mijn berekening: Ten eerste heb ik dan voor mijn veertig gulden de geheele hulp van Thomas,
+en ten andere de volkomen overtuiging dat er onder mijn dak twee zielen wonen, op wier geheele liefde ik rekenen kan en aan
+wie mijn gansche bezitting beter dan aan mij zelven is toevertrouwd. Voor die ellendige veertig gulden&#8212;indien ik d&aacute;&aacute;r nog
+van spreken moet&#8212;heb ik dan bovendien, bij mijn veelvuldige afwezigheid, voor mijn vrouwtje een lief en moederlijk gezelschap,
+en voor mij zelven de zekerheid dat zij, wanneer ik vanhuis ben, ten allen tijde raad en hulp zal vinden en, wat er ook gebeure,
+nooit verlaten is. Ik heb.... Maar genoeg, m&eacute;&eacute;r dan genoeg! Al wat ik daar &#8217;t laatst in rekening durfde brengen is een &#8220;naar
+ons toe rekenen&#8221; geweest. Alzoo resumeer ik, en, neem nu mijn woord als dat van een man die het eerlijk meent; wanneer u hier
+blijft op den voet zooals ik &#8217;t u heb voorgesteld, dan maakt u gebruik van uw recht, en handelt geheel naar den wensch van
+mijn braven oom, die mij met dat doel dit huis heeft gegeven. Maar bovenal, u toont erdoor aan mijne&#8212;ja ik mag het zeggen,
+ook aan Eva&#8217;s liefde, te gelooven, en tevens dat het u mede niet onverschillig is om den band onzer vriendschap door een gestadigen
+omgang zoo mogelijk nog te versterken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och beste mijnheer Helmond, zooals u het voorstelt, ja.... maar.... Ach, men kan niet alles zoo uitspreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geen maren meer goede mevrouw; &#8217;t zal misschien noodig zijn dat ik u later mijn woorden eens duidelijker op schrift geef.
+Wat geschreven staat, heeft dikwijls meer waarde ter overtuiging.&#8221;
+
+</p>
+<p>Moeder en zoon hebben onder Helmonds laatste woorden teekenen van ja en neen gewisseld.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel moelief, jawel!&#8212;Niet....? Dan zal <span class="letterspaced">ik</span> het zeggen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Thomas, nee!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, jawel moe; dokter moet het weten. Ziet u dokter, moe tobt er maar over dat &uacute; wel in alles en alles&#8212;ziet u.... maar....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Thom, hoe kun je nu.... Dokter zal denken....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee moe, dokter zal het niet verkeerd opvatten. Ik.... wilde zeggen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Komaan Thomas, wind er geen doekjes om. Misschien raad ik al aanstonds wat het wezen moet. Er is vrees misschien dat dokters
+vrouwtje de zienswijze en gevoelens van haar man niet geheel zal deelen, en dat de tusschen ons bepaalde overeenkomst door
+<span class="letterspaced">haar</span> minder wenschelijk wordt gekeurd.&#8221;
+
+</p>
+<p>Thomas staart met groote oogen naar den grond terwijl hij verscheidene malen ter bevestiging met het hoofd knikt. Mevrouw
+Van Hake heeft het gelaat van den spreker afgewend en fluistert:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Thom, dat was het toch niet;.... tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is goed dat men de zaken maar bij haar naam noemt mevrouw, want als dit werkelijk een punt van vrees bij u uitmaakt, dan
+ben ik in staat om u volkomen gerust te stellen en van het tegendeel uwer vrees te overtuigen. In de eerste plaats heeft Eva
+nadat zij u leerde kennen, mij gezegd dat ze u zoo <span class="letterspaced">heel lief</span> vond&#8212;ja het <a id="d0e1475"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1475">22</a>]</span>moet er nu uit&#8212;en dat ze hoopte recht veel van u te leeren. Bovendien waren het haar eigen woorden: &#8217;t Is zoo&#8217;n gezellig idee
+dat mevrouw Van Hake en haar zoon bij ons inwonen; wij zullen ze dikwijls zien, en als je mij zooveel alleen moet laten dan
+zal de goede vrouw nog last van me krijgen.&#8221;&#8212;Is er nu meer noodig om u gerust te stellen en te doen gelooven dat de nabijheid
+uwer moederlijke zorg en liefde ons geluk moet verhoogen, terwijl uw inwoning&#8212;ik herhaal het alweer&#8212;toch steeds als een <span class="letterspaced">recht</span> door u moet beschouwd worden?&#8221;
+
+</p>
+<p>Ofschoon aangenaam door Helmonds woorden getroffen, zoo is de doktersweduwe nog geenszins overtuigd dat haar vrees voor de
+toekomst zoo geheel zonder grond is. Nochtans, indien zij na de verklaring van haar weldoener daarvan blijk gaf, het zou al
+zeer weinig kieschheid verraden, aangezien door haar vasthouden aan den twijfel, zoo al niet de oprechtheid van Eva&#8217;s karakter,
+dan toch haar goed doorzicht in verdenking werd gebracht, &#8217;tgeen den man die haar uit de volheid van zijn hart beminde, ja
+schier aanbad, zeerzeker moest grieven.
+
+</p>
+<p>Thomas echter heeft zich voorgesteld om de zaak geheel in &#8217;t reine te brengen. Wat moeder verzwijgen wil, kan hij niet verkroppen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dokter,&#8221; valt hij uit: &#8220;&#8217;t is waar, juffrouw Armelo was ook heel vriendelijk en niemendal grootsch; maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dacht je dat ze <span class="letterspaced">grootsch</span> was Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Foei Thom, hoe kun je zoo raar spreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee ziet u dokter, dat dacht ik niet, want ik zeg immers dat zij het niemendal is;&#8221; herneemt Thomas een weinig verlegen:
+&#8220;Maar weet u waar moeder niet overheen kan.... Jawel moeder, laat me nou spreken, je tobt er over. Jawel! Zie dokter....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake bevreesd dat Thomas door een onbedachtzaam woord haar edelen vriend nogmaals zal kwetsen, valt haar zoon
+in de rede en vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat Thomas u zeggen wil komt eenvoudig hierop neer, menheer Helmond, dat ik v&oacute;&oacute;r uw verklaring van daareven, een weinig grond
+meende te hebben om te onderstellen dat uw lief bruidje ons inwonen op den duur minder aangenaam zou zijn. Toen zij den laatsten
+keer met u hier was, toen zei ze&#8212;zonder er waarschijnlijk zelve zoo heel veel bij te denken: dat er van onze beide achterkamers
+links, en uw beide voorkamers aan dezelfde zij van het huis, een prachtige suite zou kunnen gemaakt worden als men de muren
+doorsloeg. Zie, beste menheer Helmond, nu Thomas mij tot spreken dwingt, nu moet ik eerlijk zeggen dat ik bij mij zelve dacht:
+als de jonge mevrouw Helmond met zulk een verbouwingsdenkbeeld haar nieuwe woning betrekt, dan zou ik &egrave;n haar &egrave;n haar braven
+man toch werkelijk tot grooten overlast wezen, en, met al mijn &#8220;<span class="letterspaced">recht</span>&#8221;, hen niet weinig in den weg staan. Dokter weet genoeg hoe menschen en plannen doorgaans geprikkeld worden, indien er zich
+bezwaren opdoen die echter niet onoverkomelijk zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is dat nu alles, lieve mevrouw?&#8221;
+<a id="d0e1504"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1504">23</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Och ja dokter, het was kinderachtig misschien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is er niemendal m&eacute;&eacute;r Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee&#8212;niewaar moe?&#8212;Moe was eigenlijk bang dat we u toch <span class="letterspaced">te veel</span> zouden zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond vat de hand van zijn oude vriendin:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw, in herhalingen treed ik niet. Wat ik u zeide was alles waar en van harte gemeend. Maar luister nu: wanneer een jong
+meisje haar aanstaande woning beziet, dan is het niet vreemd dat ze&#8212;in een tijd dat men schier geheel illusie is&#8212;zich nog
+meer illusies schept. Toen mijn lieve Eva die opmerking maakte, toen moest ik in stilte om mijn aardig bouwmeestertje lachen.
+&#8217;t Zou een mooie pijpenla worden die prachtige suite! Maar ik liet haar &#8217;t genot van haar bouwkundige opinie, geheel overtuigd
+dat zij aan zoo iets evenmin ernstig dacht als aan haar schertsend woord om in onzen <span class="letterspaced">voortuin</span> een goudvisch-vijver te doen graven. Eva heeft het zonder eenig nadenken of misschien zelfs&#8212;zooals dat laatste&#8212;gekscherend
+gezegd. Zij was het volkomen met mij eens dat we aan onze flinke drie benedenkamers en &eacute;&eacute;n ruime bovenkamer met haar heerlijk
+uitzicht, ruimschoots genoeg hebben; dat m&eacute;&eacute;r overdaad zou zijn, en ik houd mij dus overtuigd dat u in alle opzichten zonder
+verdere schrikbeelden het jonggetrouwde paar in uwe of onze gezamenlijke woning zult kunnen ontvangen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Liefdetranen besproeien Helmonds hand. Thomas valt zijn moeder om den hals en fluistert:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zie moedertjelief, ik wist het wel!&#8221; En dan zachter, op geheimzinnigen toon: &#8220;Nu maar doen h&ecirc;?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake geeft haar jongen een toestemmenden wenk, en terwijl nu Thomas naar een hoektafeltje gaat en een zwartzijden
+foulaard van een hoogopstaand voorwerp neemt, vermant zich de weduwe, en zegt met een aanduiding van het genoemde voorwerp:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve dokter, niemand weet beter dan u hoever het vermogen van Van Hake&#8217;s weduwe reikt. Wat anderen u konden schenken, daartoe
+was ik niet in staat; maar u aan te bieden wat ik nog behouden mocht en voor mij een hooge waarde heeft, dat is mij en mijn
+jongen een wezenlijk genot en een behoefte van het hart. Neem den inktkoker met het zilveren Minerva-beeldje als een blijk
+onzer warme liefde, beste dokter, en zoo dikwijls als gij de woorden op het voetstuk: &#8220;Aan Dr. J. Van Hake, den schranderen
+Aesculaap,&#8221; zult lezen, lees er dan bij &#8217;tgeen Thomas zelf er onder graveerde: &#8220;Van zijn weduwe en zoon aan Dr. A. Helmond,
+den edelen menschenvriend.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mevrouw! die prachtige inktkoker! die herinnering aan uw waardigen echtgenoot! het stuk dat ge vol weemoed wel eens
+uw afgodsbeeld hebt genoemd; zou ik....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beken maar dokter, dat het heel goed is, wanneer men zich van zijn afgodsbeelden ontdoet. Och weerstreef ons niet. Iets anders
+konden wij u niet schenken zonder dat het uw rechtmatig misnoegen zou hebben opgewekt.&#8212;Zie, het is ons nu zoo aangenaam te
+weten, dat het stuk, waar Van Hake zoo innig gelukkig mee was, en waar <a id="d0e1533"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1533">24</a>]</span>hij in die vier laatste jaren vol rampspoed en ellende, ondanks onzen hoogen nood, niet van scheiden kon, dat het nu aan den
+man behoort waarop hij, naast God, voor vrouw en kind zijn hoop had gebouwd, den mensch&#8212;zooals hij op zijn sterfbed zeide&#8212;die
+ongetwijfeld als een trooster zou komen in onze droefenis.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Van Hake, ik dank je; ik dank je met een vol en bewogen gemoed! Over de waarde van uw geschenk spreek ik niet meer.
+Dat u &#8217;t mij geven woudt, het treft me diep.... zeer diep. Hoe zou ik het kunnen weigeren terwijl Thomas zelf onze namen erop
+vereenigd heeft. Ja, welzeker, de Van Hakes en Helmonds zijn door onverbreekbare banden van vriendschap aan elkaar verbonden.
+Nogmaals dank mevrouw.... hartelijk dank! Hier Thomas, verwerk jij dien handdruk nu eens tot een zoen voor je beste moeder....
+Of nee, nee Thomas, nog een handdruk voor <span class="letterspaced">jou</span>, maar den zoen dien mag ik haar zelf wel geven.&#8221;
+
+</p>
+<p>En het was dokter Helmond alsof hij een eigen moeder omhelsde, en het was die weduwe alsof een oudste teerbeminde zoon haar
+den zoen had gegeven.
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">DERDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Nadat Helmond nog &#8217;t een en ander met het oog op morgen en de aanstaande reis heeft in orde gebracht, verlaat hij omstreeks
+vijf uren zijn woning, teneinde vooral niet te laat bij den generaal op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te komen.
+
+</p>
+<p>Nauwelijks is hij den wal ten einde- en links de kleine stadsbrug overgegaan&#8212;welke brug nog altijd den naam van Hoenderveldsche
+poort draagt, ofschoon de poort sinds jaren verdween&#8212;ternauwernood betreedt hij den golvenden straatweg, die hem tot aan het
+landgoed van den generaal wel heerlijke vergezichten maar weinig lommer zal bieden, of hij ziet bij de eerste kromming van
+den weg een rijtuig van achter het frischgroene akkermaalshout te voorschijn komen, en bemerkt terstond dat het de tilbury
+van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> is.
+
+</p>
+<p>In weinige seconden was het rijtuig hem nabij gekomen. De grijze koetsier houdt den schimmel in, en terwijl hij Helmond zeer
+militairement met de zweep salueert, zegt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zal maar eventjes keeren menheer;&#8221; door welk wenden Helmond nu beter kan opmerken hoe, zoowel Willems zweep als het hoofdstel
+van den schimmel, met kleine maar allerliefste bouquetjes versierd is.
+
+</p>
+<p>Een oogenblik later zit Helmond naast den koetsier, en terwijl de schimmel in gestrekten draf den terugtocht naar de <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> aanvaardt, zegt Willem:
+<a id="d0e1564"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1564">25</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik had orders van den generaal om precies tien minuten over vijven op den wal bij dokter v&oacute;&oacute;r te zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Maakt niet uit Willem. Ik wist niet dat oom mij zou laten halen, en ben maar opgestapt toen ik klaar was. Jongens, wat
+heb je Zampa mooi opgesierd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is op order van juffrouw Coba menheer; de bouquetjes heeft zij gemaakt, en den baas gelast ze er aan te binden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is een lief en hartelijk meisje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja menheer, dat zeggen we dikwijls; maar jammer dat ze zoo uit den aard slaat.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe meen je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meen vanwegens d&#8217;r.... postuur zal ik maar zeggen.&#8212;Als je de juffrouw bij den generaal ziet dan zou je niet veronderstellen
+dat ze een militairekind was. D&#8217;r zit zoo geen kommiesbrood in de juffrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik me goed herinner dan had tante ook een bleek en ziekelijk voorkomen; &#8217;t staat me zoo flauw voor den geest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel precies dokter. Mevrouw&#8217;s portret dat boven &#8217;t schrijfbureau van den generaal hangt is nog veel te rond en te mooi.
+&#8217;t Was een braaf en zachtzinnig mensch, maar ziekelijk en bleek. Toen de kolonel haar op zijn acht en veertigste jaar tot
+vrouw nam, toen dacht ik al dadelijk dat ze niet lang onder z&#8217;n kommando zou dienen. &#8217;t Was jammer, een groot jaar nadat ik
+haar met witte handschoenen had gereden, reed ik haar met zwarte. Nee, dan denk ik dat dokter d&#8217;r langer plezier van zal hebben.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste mijn aanstaande is heel gezond Willem.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God geve dat menheer tot in lengte van dagen met haar gelukkig zal zijn.&#8221; Na een oogenblik stilte terwijl hij met de zweep
+een paardenvlieg van schimmels hals heeft weggetikt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik alles zoo bedenk dan zou ik u&#8212;met verlof&#8212;kunnen benijen dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei zoo Willem?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja menheer, ik heb op mijn jaren bij den braven generaal alles wat m&#8217;n hart kan begeeren, en ik dank er God voor; maar toch&#8212;toch
+wou ik dat ik van morgen afaan, voor een dag of wat in menheer z&#8217;n plaats was.&#8221;
+
+</p>
+<p>De ernst, die er op het gelaat van den ouden krijgsman is te lezen en die zich mede in den toon van zijn stem heeft geopenbaard,
+deed al spoedig den glimlach verdwijnen, die voor een oogenblik den gelukkigen bruidegom om de lippen speelde.
+
+</p>
+<p>&#8220;En waarom benij je me Willem?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Naar ik in de keuken vernam zal menheer morgen met de jonge mevrouw naar Parijs gaan;&#8221; zegt de grijze snorrebaard terwijl
+hij vluchtig van terzijde een vragenden blik op den dokter werpt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Als men het in de keuken zegt dan zal het wel waar zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer weet wel dat ik niet nieuwsgierig ben; maar ik spreek ervan omdat menheer als hij werkelijk naar Parijs gaat, een
+gezicht zal zien, waar ik om zoo te spreken m&#8217;n laatste eindje leven voor zou overhebben.&#8221;
+<a id="d0e1603"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1603">26</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Je bedoelt....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat ik bedoel menheer? Wel, wat zou ik er anders willen zien dan de plaats waar de groote Keizer rust. Ja dokter, dat u met
+de jonge mevrouw die plek met je eigen oogen zult bezichtigen, dat kan ik je benijen. Zie, ik was nog maar een jongen van
+veertien jaar toen ik als pijper in dienst kwam, maar tweemaal heb ik hem toch gezien; op zijn paard, ons toewuivend met den
+steek; en, zie dokter, d&aacute;t vergeet je je leven niet!&#8212;Komaan Zampa, het hek in.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als <span class="letterspaced">oom</span> er nog eens naar toe ging Willem.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zal niet gebeuren menheer.&#8212;Ho Zampa!&#8212;Voorzichtig dokter.&#8212;Hoe laat verkiest u dat ik weer v&oacute;&oacute;r kom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft oom gezegd dat je me ook zoudt terugrijden?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De generaal heeft me gelast u te halen en te brengen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan om negen uur Willem.&#8221;
+
+</p>
+<p>De grijze koetsier buigt, en salueert met de zweep.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is een klein maar heerlijk gelegen landgoed, dat door den gepensioneerden generaal Van Barneveld als eigenaar wordt bewoond.
+Van den straatweg ziet men langs den oprit&#8212;die om het breede middelgazon naar de woning voert, ter linker- en rechterzijde
+prachtige boomen en sierlijke heestergroepen.
+
+</p>
+<p>De woning op zichzelve is er een van die <span id="d0e1627" class="corr" title="Bron: solied">solide</span> gebouwde, zeer deftige en nochtans vriendelijke soort, waarin de tijdgeest echter niet veel behagen heeft.
+
+</p>
+<p>Een deftig <span class="letterspaced">stadshuis</span> zou men zeggen. Behalve de onderwoning, is het twee verdiepingen hoog; acht ramen heeft het in den voorgevel, uitgenomen
+nog de beide, even hooge, maar zeer smalle ramen der vestibule waartoe een fiksche deur met sierlijk lofwerk den toegang verleent,
+nadat men eerst een vrij hooge en breede hardsteenen stoep heeft moeten beklimmen.
+
+</p>
+<p>Den goeden naam, dien het landgoed met betrekking tot zijn ligging geniet, dankt het bovenal aan &#8217;tgeen van de straatwegzijde
+verborgen blijft. De achtergevel van het gebouw&#8212;naar het zuiden gekeerd&#8212;staat op de helling van den berg die aan het buitenverblijf
+zijn naam schonk. Is men onder de zware takken van eiken en beuken ter weerszijden van het landhuis doorgegaan, dan ziet men&#8212;behalve
+de bloemen aan zijn voet&#8212;het groen van heesters en boomtoppen die oprijzen uit de diepte. En tusschen die openingen door,
+geniet men weder het prachtigst uitzicht over een heerlijk Geldersch landschap: &#8217;twelk zich verliest in een dommelig verschiet,
+en waardoor de grijze Rijn&#8212;nu eens blinkend in den glans van een doorvallend zonlicht en dan weder grauw gedekt door een voortjagende
+wolkschaduw, zich voorspoedt naar het verre welbekende duin.
+
+</p>
+<p>Vooral bij een stoombootvaart op den Rijn, levert het wit gepleisterde huis met zijn fraai uitgebouwde <span class="letterspaced">serre</span> aan de zuidzijde&#8212;zooals het daar in de hoogte telkens achter het geboomte wegschuilt&#8212;een recht vriendelijk pittoresken aanblik
+op. Men zou dan aan wal willen stappen om te dolen in het bosch aan den voet van den berg, waar de klare beek over blanke
+kiezels murmelt <a id="d0e1642"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1642">27</a>]</span>men zou de meestal steile paden van den fiks begroeiden <span class="letterspaced">Zonsberg</span> willen beklimmen, om eindelijk in dat hooggelegen landhuis&#8212;als het zoo wezen mocht&#8212;een weinig te kunnen uitrusten, met het
+oog over den schoonen voorgrond in het heerlijke verschiet.
+
+</p>
+<p>Voor het hoogopgeschoven raam van een ruim vertrek zit de generaal Van Barneveld in een gewonen leunstoel. De generaal is
+een man van bijna zeventig jaren. Zijn zilverwitte haren en forsche grijze knevels verhoogen het mannelijk schoon van zijn
+edel gelaat. Het hooge voorhoofd en de helderbruine oogen spreken van verstand en doorzicht, terwijl de eenigszins gebogen
+neus en fijnbesneden mond, kloekheid van inborst verraden en reinen zin.
+
+</p>
+<p>Opziende uit het boek waarin hij heeft gelezen, tuurt de generaal een wijle naar het schoone vergezicht, om echter al spoedig
+een blik op de groote pendule te werpen, die zoo even halfzes heeft geslagen. Van Barneveld haalt zijn horloge te voorschijn
+en ziet &#8220;dat de pendule niet in de war is&#8221;. De generaal is een man van de klok. Kleine zielen hebben dikwijls dezelfde accuraatheids-manie,
+en ofschoon die accuratesse alzoo op zich zelve niet veel beteekent, zoo mag men er nu toch uit opmaken dat Van Barneveld
+gedurende zijn militaire loopbaan zoomin in de lage als hoogere rangen, ooit naar zich wachten liet maar steeds op zijn post
+was.
+
+</p>
+<p>De generaal verlaat zijn zitplaats; loopt een paar malen de kamer op en neer; ziet nogmaals naar de pendule, en gaat dan de
+kamer uit.
+
+</p>
+<p>De breede gang, waarin hij gekomen is, vormt met de straks genoemde vestibule &eacute;&eacute;n geheel, en loopt tot aan den achtermuur
+van het huis waar voorheen, aan den binnenkant, een gipsen Ceres de nis versierde. Sedert de generaal eigenaar van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> is geworden, werd de nis uitgebroken, en kwam er in haar plaats een glazen deur, die nu toegang geeft tot de reeds genoemde
+zeer smaakvol uitgebouwde serre.
+
+</p>
+<p>Wanneer men het landhuis binnentreedt ziet men alzoo aan &#8217;t eind van de breede gang, door de glazen deur, in Van Barnevelds
+zoogenaamden wintertuin, die met recht zijn lievelingsverblijf mag heeten.
+
+</p>
+<p>Op hetzelfde oogenblik dat de generaal er nog even denkt binnen te gaan, omdat hij, in weerwil van het wachten, geen oogenblik
+zijn goede stemming verliezen wil, komt August Helmond, gevolgd door Van Barnevelds dochter Jacoba, uit de groote zaal in
+de gang, en drukt de eerste al spoedig den verrast opzienden oom de hand.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ahzoo, menheer de bruigom! Ik wist niet dat je al hier waart, en was bang dat Willem wat getreuzeld had. De knaap wordt oud.&#8212;Hij
+heeft je immers gehaald?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, prompt zooals u besteld hadt oom. Ik dank u. De tilbury kwam mij even buiten Romphuizen tegen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hadt je niet begrepen dat ik je zou laten halen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat spijt me.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Omdat u zelden....&#8221;
+<a id="d0e1674"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1674">28</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik zend geen rijtuig wanneer men van mijn beleefdheid gebruik maakt, maar wel wanneer men mij een beleefdheid bewijst. Ik
+waardeer het dat je van middag woudt komen August. Is juffrouw Armelo en de familie welvarend?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dank u oom. Ik moet u vriendelijk van haar en mijn aanstaande schoonouders groeten.&#8221;
+
+</p>
+<p>De generaal maakt een beweging met de hand, ten teeken dat hij de <span id="d0e1681" class="corr" title="Bron: beleefdsformule">beleefdheidsformule</span> heeft gehoord.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat dee jelui in de zaal Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pa, ik heb....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Coba heeft er mij een nieuw bewijs van haar liefde gegeven oom. Ze vertelde mij dat u ingevolge haar verzoek, wilt terugkomen
+op uw besluit, en morgen na de trouwplechtigheid het d&eacute;jeuner zult bijwonen, waarop de familie Armelo u had genoodigd. Coba
+wilde mij dit goede nieuws mededeelen alvorens aan tafel te gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei zoo ondeugende babbelaarster; moest het daarom over den tijd loopen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer, er is gediend;&#8221; zegt de huisknecht die uit de eetkamer in de gang komt en front maakt bij de deur.
+
+</p>
+<p>&#8220;Goed Hendrik!&#8221;&#8212;In het Fransch vervolgt Van Barneveld tot den neef die hem een dankbaren blik had toegeworpen: &#8220;Toen Coba
+mij deed gevoelen dat de familie Armelo mijn weigering aan een dwazen trots zou toeschrijven, toen heb ik fiat gezegd. Als
+men mij maar vergunnen wil om niets anders dan het zeer gewone te gebruiken, en niet later dan om zes uur naar huis te gaan.&#8212;Convenieert
+dat de familie?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U bedoelt oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo&#8217;n d&eacute;jeuner in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>?&#8221; antwoordt de generaal terwijl hij den jongelieden een wenk geeft om plaats te nemen.
+
+</p>
+<p>Helmond kleurt vluchtig; aarzelt, en zegt dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb die zaak met den ouden heer Armelo besproken en geschikt oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah.... zoo&#8221; zegt de generaal, en geeft te gelijk een teeken om te bidden.
+
+</p>
+<p>Ofschoon Hendrik gedurende deze ceremonie in een zeer eerbiedige houding, met het oog op een der landschapvakken die de eetkamer
+versieren, achter de tafel staat, zoo kan hij toch niet nalaten om eventjes onder de oogwimpers door, een blik op &#8220;zijn biddende
+gasten&#8221; te werpen.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is om er akelig van te worden zooals die lieve juffrouw Coba er uitziet. Ja, als zij de mooie vriendelijke oogen, zooals
+nu heeft gesloten, dan zou men haast zeggen dat daar een doode in biddende houding zat. De werkmeid heeft gezegd dat het geen
+wonder is.&#8212;En, zou het werkelijk geen wonder wezen? Zou ze waarlijk hoe langer hoe bleeker worden omdat dokter Helmond morgen
+met dat juffertje van den oud-kapitein Von Habenichts gaat trouwen?&#8212;Ja, die neef van den generaal is een knap mensch. Wat
+een verschil van kleur met juffrouw Coba!&#8212;En juffrouw Coba&#8217;s postuurtje, och lieve hemel, denkt Hendrik terwijl hij nu weer
+in de straks verlaten <a id="d0e1713"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1713">29</a>]</span>richting tuurt&#8212;schuinsrechts op het landschapvak met een herder en herderin onder een boom,&#8212;och lieve hemel, heel wat anders
+dan die juffrouw daar met den saamgepersten boezem in het gele keurslijf. Zoo&#8217;n wurm!
+
+</p>
+<p>De gewone diners op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> duren niet lang; in een half uur is gewoonlijk alles&#8212;van de soep tot den podding, afgeloopen. En, wanneer Hendrik het eenvoudige
+dessert heeft opgebracht en voorgoed de kamer verlaat, dan wordt het gesprek, &#8217;t welk gedurende het eten doorgaans in &#8217;t Fransch
+werd gevoerd, in &#8217;t Nederlandsch voortgezet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus zul je veertien dagen uitblijven?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja oom, &#8217;t kan nu zeer goed geschikt worden; en voor Parijs is veertien dagen niet te veel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah, dus moest het t&oacute;ch Parijs wezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We zijn daar nu zeer op gesteld oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meende August, dat jij er minder op gesteld waart;&#8221; herneemt de generaal, en meer dan gewoonlijk is er in zijn stem iets
+van den oud-militair te herkennen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof pa, dat August&#8217;s bruidje er nog al heel veel zin in had. Ja, en dat kan ik mij best begrijpen, wanneer men er nooit
+is geweest en zich zoo gezond en sterk gevoelt als juffrouw Eva; niewaar Helmond?&#8221;
+
+</p>
+<p>August ziet zijn pleegzusje vriendelijk aan, en zegt tot den generaal:
+
+</p>
+<p>&#8220;Toen ik bemerkte oom, dat Eva er zoo bijzonder op gesteld was, werd het ook <span class="letterspaced">mijn</span> wensch. Ik geloof dat u de eerste zult zijn om te erkennen, dat het tot de zeer verschoonbare inconsequenties behoort om
+eigen lusten voor die van onze geliefden op te offeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker August.... Wil je nog wijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dank u oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eenige minuten later wordt er gedankt.
+
+</p>
+<p>Jacoba verlaat de eetkamer nadat ze een zoen op Van Barnevelds voorhoofd heeft gedrukt.&#8212;Hendrik die inmiddels is teruggekomen,
+presenteert den generaal en diens neef de sigaren. Nadat de heeren hebben opgestoken en Van Barneveld den knecht heeft gelast
+om het raam te openen, waardoor men evenals in de woonkamer het heerlijke vergezicht over den Rijn geniet, geeft de generaal
+aan zijn huisknecht een wenk. Deze verwijdert zich en doet de deur zorgvuldig achter zich toe.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was mijn wensch August, om je op den avond v&oacute;&oacute;r je huwelijk over je belangen te spreken,&#8221; vangt de generaal aan: &#8220;we zullen
+daartoe na de thee, op mijn kamer gelegenheid hebben. Nu echter moet ik eens even over Coba met je praten.&#8221; Naar buiten ziende
+en dan met merkbare zelfoverwinning:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ze zag in de laatste dagen naar &#8217;t me voorkwam wat bleek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Coba is niet sterk oom;&#8221; zegt Helmond en ziet den pleegvader belangstellend doch met verwondering aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Omdat ik niet aan den medicijnwinkel hecht August, daarom bevreemdt het je dat ik je over Coba&#8217;s gezondheid spreek. Wat ik
+<a id="d0e1755"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1755">30</a>]</span>voor me zelf niet zou doen, dat doe ik voor m&#8217;n kind; en met het oog op je aanstaande reis vond ik het beter om je &#8217;t nu maar
+eens te vragen.... &#8217;t Kon dacht me geen kwaad.&#8212;Ze heeft voor een paar dagen iets gehad dat me....&#8221; de generaal wendt weer
+zijn hoofd van Helmond af en naar de zij van het raam: &#8220;dat me.... wel niet bezorgd maakt, maar.... toch ook niet beviel.&#8212;-Zie
+je die sleepboot wel? Kijk, vier Keulenaars er achter, nee vijf, de verste zat nog achter den eiketop.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En wat was er dat Coba.... oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, &#8217;t had nu juist niet zoo <span class="letterspaced">heel</span> veel te beteekenen, maar.... Eergisteren tegen den avond gaan we samen den berg af; zitten in &#8217;t bosch op den beekheuvel;
+praten over je huwelijk; ze maalt me dat ik om jelui plezier te doen dat d&eacute;jeuner zal bijwonen, etcetera, etcetera.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zij heeft zoo&#8217;n lief karakter de goede Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Het evenbeeld van haar moeder. Om kort te gaan, vroolijk en w&eacute;l hervatten we onze wandeling; we praten over je toekomst,
+over je praktijk, ik weet niet wat. Naar huis terugkeerende, onder &#8217;t beklimmen van den berg, bespeur ik dat ze sterker dan
+gewoonlijk begint te hijgen. &#8217;k Zeg nog: wil je hier even op den kant in &#8217;t gras gaan zitten&#8212;terwijl ik in stilte besloot
+om op een paar punten een tuinbank te doen plaatsen. O nee pa, zegt ze, en, om me te toonen dat ze heel w&eacute;l is, begint ze
+met haar hijgend stemmetje een van haar favoriet-stukjes te zingen.&#8212;&#8217;k Zeg: Coba ben je mal, dat zingen onder &#8217;t klimmen deugt
+volstrekt niet; maar of ze &#8217;t niet hoorde, luider ging zij voort. Achter haar aankomende verbied ik het haar sterker. &#8217;t Was
+juist toen we van den zigzag den laatsten hoek omsloegen, dat ze met zeer veel inspanning de slotwoorden van dat air herhaalde:
+adieu, adieu of iets van dien aard. Geen twee seconden later zag ze om, zoo wit als een doode. Och pa, papa! riep ze met zwakke
+stem; en August, als ik haar niet aanstonds in mijn armen had opgevangen dan zou ze zeker achterover zijn gevallen, want,
+plotseling zakte ze ineen, bijna als iemand die verlamd is, en trok ze zoo raar met de oogen, dat ik niets dan het wit ervan
+te zien kreeg.<span id="d0e1768" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span>
+
+</p>
+<p>&#8220;Was zij buiten kennis oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee in &#8217;t geheel niet. Tenminste, ze verstond me best. Bijna dragend heb ik haar toen in huis en op de canap&eacute; gekregen. Het
+hijgen, dat gedurende die.... vapeur een weinig bedaard was, kwam nu sterker terug; later werd ze koud, en haalde den sjaal,
+waarmee ik haar voeten had bedekt, eenigszins rillend over zich heen;&#8212;ze was wel wat luchtig gekleed, zieje, en &#8217;t is doorgaans
+nog geen weer voor die zomertoiletjes.&#8212;Enfin, ik stop haar wat toe; ze zal moe zijn dacht ik, en een fiksche toer slapen zal
+haar goeddoen. Maar jawel, een half uur later, toen ik wat in den Militairen Spectator zat te snuffelen, daar staat me &#8217;t
+ondeugende kind naast m&#8217;n stoel; zoent me, en zegt dat ze heelemaal weer beter is.&#8212;&#8217;t Heeft niets te beteekenen, niewaar?
+&#8217;t Was een natuurlijk gevolg van dat fatale zingen onder &#8217;t klimmen; maar ik meende toch dat ik verplicht <a id="d0e1775"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1775">31</a>]</span>was je &#8217;t eens te zeggen.&#8212;Omdat ze niet sterk is moet ze alle zotte <span class="letterspaced">efforts</span> vermijden, dat is mijn opinie....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Klaagt Coba nooit over pijn op de borst oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, ze heeft een delicaat gestel, maar klagen doet ze nooit!&#8221;&#8212;Weer naar buiten turend: &#8220;Je ziet er geen kwaad in, niewaar?
+Een vapeurtje ten gevolge van die klim- en zingpartij?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zooals ik Coba nog van middag heb gezien, kan ik in die bezwijming juist geen reden tot bezorgdheid vinden; maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmonds antwoord heeft den ouden generaal van een grooter zorg bevrijd dan hij zou willen bekennen; ja grooter misschien
+dan hij zichzelf is bewust geweest. Voor des dokters laatste <span class="letterspaced">maar</span> had hij nu geen ooren. Immers die dokter, een <span class="letterspaced">deskundige</span>, heeft erkend dat in het genoemde verschijnsel op zichzelf geen reden tot bezorgdheid te vinden was. Zulk een verschijnsel
+is dus niet een erkend uitvloeisel, of een vast bewijs van het aanwezig zijn eener doodelijke kwaal. Dit te weten is hem genoeg.
+In de geliefkoosde overtuiging dat Jacoba, ofschoon zij niet tot de sterksten behoort, &#8220;gezond van harte&#8221; is, werd de vader
+opnieuw en krachtig versterkt. &#8217;t Komt uit zooals hij vermoed&#8212;of in stilte gehoopt heeft: de overspanning van het oogenblik
+heeft zijn dochter die &#8220;onpasselijkheid&#8221; bezorgd, en, zullen die malle kuurtjes zich niet herhalen en alzoo het delicate gestel
+op den duur niet verzwakken, dan dienen alle sterke inspanningen vermeden te worden, en moet Coba vooral <span class="letterspaced">niet meer zingen</span>. In den laatsten tijd was ze altijd minder goed wanneer ze gezongen had.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent het volmaakt met me eens Helmond. Ik wist vooruit dat er geen kwaad bij was, maar, zonder je eens te hebben gepolst,
+rekende ik mij vis-&agrave;-vis Coba niet geheel verantwoord.&#8212;Komaan, ze zal ons met de thee wachten; maar&#8212;doe jij me nu &eacute;&eacute;n plezier
+en secondeer me als ik haar goeden raad geef. Dat zingen en gillen, waarachtig dat deugt niet&#8212;niemendal!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond kent zijn pleegvader. Hij vindt het onnoodig om hem, en zonder dat hij als dokter iets met zekerheid bepalen kan,
+de zoo gemakkelijk herwonnen gerustheid opnieuw te benemen. Hij besluit in stilte, om Jacoba aan de theetafel ongemerkt eens
+wat nauwkeuriger waar te nemen; haar zoo noodig goeden raad te geven, en wanneer er m&eacute;&eacute;r reden tot bezorgdheid mocht zijn
+dan hij nu vermoedt, om haar dan&#8212;al moest het ook in stilte wezen&#8212;met zorg te behandelen zoodra hij van zijn reisje zal zijn
+teruggekeerd.
+
+</p>
+<p>Ternauwernood is de generaal met zijn neef in de huiskamer gekomen, waar Coba voor het tweede venster aan de theetafel zit,
+of hij zegt terwijl hij even bij haar stilstaat:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zie je wel klein ding, August is het heelemaal met me eens. Nietmeer van die kunsten hoor!&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Jacoba&#8217;s bleek gezichtje met een blos wordt gekleurd vraagt ze: &#8220;Wat bedoelt u papa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel, met dat onbesuisde zingen<span id="d0e1809" class="corr" title="Niet in bron">.</span> Helmond geeft me volmaakt gelijk dat jou persoontje niet voor al die krachtsbetooningen en hooge noten in de wieg is gelegd.&#8221;
+
+<a id="d0e1812"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1812">32</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Maar pa, dat zingen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja lieve kind, dat doet je w&eacute;l kwaad; de heele muziekboel doet je kwaad. Als je zoo&#8217;n uur op de piano hebt zitten tamboereeren,
+en vooral na de les, dan kan ik &#8217;t je aanzien dat je moe bent. Laatst nog beefde je hand toen je me &#8217;t kopje gaf.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat was na den <span class="letterspaced" lang="de">Erlk&ouml;nig</span> pa, en dat stuk....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat is onverstandig kras, ik zeg <span class="letterspaced">bepaald onverstandig</span>! Hoor eens lieve nachtegaal, August geeft me volmaakt gelijk dat je je versterken en je gestel niet door overmatige inspanning
+ondermijnen moet. Niewaar August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker Coba, oom heeft me gezegd dat je eergisteren....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ik heb August je kippenkuurtje van Dinsdag eens verteld. &#8217;t Kwam zoo ter sprake. &#8217;t Was niets niemendal. Maar, een tienponder
+kan geen kogels van een dertigponder verwerken. De mensch moet leven naar de mate der kracht die hem geschonken is! Zelfs
+nu nog, als <span class="letterspaced">ik</span> den Zonsberg met m&#8217;n zeventig jaren beklim, dan behoef ik niet te rusten, maar jij met je constitutie, je moet het driemaal
+doen. Zie, zoo moet je het in &#8217;t generaal aanleggen, indien je komen wilt waar God je voor geschapen heeft, dat wil zeggen
+tot je ouden dag; en als je dat niet doet, en je nog gaat overschreeuwen erbij, dan, waarachtig, dan ben je je eigen revolver.
+August denkt er precies zoo over. Niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben het zeer met oom eens Coba, dat je <span class="letterspaced">niet te veel</span> van je krachten moet vergen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar pa, u hebt zoo dikwijls gezegd dat bijvoorbeeld een soldaat door oefening....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste kind, in disputeeren heb ik geen lust. Van soldaten spreken we niet. Als je me met je lief gezichtje zoo wijsgeerig
+aan mijn militair herinnert, dan zou ik &#8217;t allereerst op <span class="letterspaced">commando</span> en <span class="letterspaced">discipline</span> komen, en je weet wel dat ik japonnetjes nooit als soldaten behandel. Ik hoop dat je uit overtuiging en uit liefde voor me
+doen zult, &#8217;tgeen August volmaakt met me eens is dat je doen <span class="letterspaced">moet</span>, en als deskundige van je verlangt. Donerie zal vooreerst niet meer komen. Piano en zang dienen een tijd lang te rusten.
+Voordat August op reis gaat, moest je hem en mij dat beloven. Zul je? Als we dan verder goed versterken; veel de lucht genieten&#8212;liefst
+op de vlakte&#8212;dan twijfel ik niet of hij zal bij zijn terugkomst moeten zeggen dat je er beter uitziet. Want ja, een beetje
+bleek zie je toch wel.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba is bij de laatste woorden van haar vader beurtelings rood en doodsbleek geworden. Meesttijds weet ze zich zonderling
+goed te beheerschen. Men zal niet licht bespeuren wat er omgaat in hare ziel indien zij het noodig oordeelt, het voor haar
+dierbaren te verbergen. Nu echter was het haar een oogenblik te machtig.
+
+</p>
+<p>&#8220;Muziek en zang zijn mijn liefste uitspanningen. Waarom moet ik u en August.... beloven....?&#8221; zegt ze op bewogen toon terwijl
+er tranen blinken in haar zachtblauwe oogen.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld heeft niet geantwoord.
+
+</p>
+<p>Die kijkers staarden hem aan als van een aangeschoten ree. Dat was den <span class="letterspaced">generaal te machtig</span>.
+<a id="d0e1863"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1863">33</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Coba, oom wil je volstrekt je genoegen niet ontnemen; hij vreest alleen dat het je nadeelig zal zijn.<span id="d0e1866" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span>
+
+</p>
+<p>&#8220;Als het <span class="letterspaced">beter</span> is dat ik niet zing en speel August, en vooral als ik er pa genoegen mee doe, dan kan ik het laten;&#8221; zegt Jacoba terwijl
+ze door een zekere bedrijvigheid bij het inschenken van de thee, den strijd tracht te bedekken dien het bedaard gegeven antwoord
+haar kost.
+
+</p>
+<p>&#8220;Fiks gesproken Coba!&#8221; zegt de generaal.
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken daarna verlaat hij de kamer om in de serre een kijkje te nemen, of.... met de heimelijke hoop misschien
+dat August gedurende zijn afwezigheid, Jacoba nog eens ondervragen en verder goeden raad, ja, zoo het noodig mocht wezen,
+een &#8220;mengsel uit den medicijnwinkel&#8221; zal geven. Coba zag toch erg <span class="letterspaced">erg</span> bleek, en die kippenkuren konden terugkomen.
+
+</p>
+<p>Helmond kent zijn pleegvader. Hij ziet hem de kamer verlaten en&#8212;straks is de deur weer gesloten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je nooit pijn op de borst Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee August.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kun je goed ademhalen. Z&oacute;&oacute;&#8212;diep, <span class="letterspaced">diep</span> ophalen? Probeer het eens flink!&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba voldoet aan Helmonds verlangen, doch met een afgewend gelaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja &#8217;t is wel vreemd dat ik nu juist op mijn laatsten bruigomsdag hier bijna aan &#8217;t praktizeeren zou raken. Tot nu toe was
+ik zoowat de drop-en-kamille-dokter van &#8217;t huis. Maar je zult het ondervinden dat ik heel gemakkelijk voor mijn pati&euml;nten
+ben; en, als ik ze liefheb zooals mijn beste zusje, dan moeten ze in een heel klein poosje weer van zessen klaar zijn. Aan
+jou Coba, is echter voor &#8217;t oogenblik gelukkig niet veel eer te behalen. Oom maakte zich om dat kippenkuurtje eerst wel wat
+ongerust, en ofschoon er naar &#8217;t me voorkomt volstrekt geen kwaad bij is, zoo noem ik het heel verstandig dat je&#8212;ook om zijnentwil&#8212;een
+veertien dagen zijn raad wilt volgen.... Mag ik je pols eens eventjes...... Wat de muziek en &#8217;t zingen betreft lieve kind,
+daar zal op den duur volstrekt geen bezwaar tegen zijn.&#8221; Helmond drukt den pols wat sterker, en vervolgt: &#8220;Nu Donerie wat
+ongesteld is komt het juist goed om je naar papa&#8217;s wensch te voegen en wat vacantie te nemen.&#8221;&#8212;Hij ziet Coba die zich heeft
+afgewend, nauwlettend van terzijde aan; laat den pols varen; vat hare hand, en zegt na een oogenblik stilte:
+
+</p>
+<p>&#8220;Vertel me eens heel oprecht beste zusje, is er iets dat je hindert?&#8212;Heb je misschien &#8217;t een of ander dat je droefgeestig
+stemt? of....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik August?&#8212;Wel nee!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Kon wezen Coba. De booien zijn soms onaardig. Weegt het bestier van de huishouding je ook wat zwaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee August, volstrekt niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch komt het me voor....&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba trekt haar hand uit die van Helmond, en zegt op sterker toon dan ze gewoonlijk spreekt:
+<a id="d0e1908"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1908">34</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik heb niets, volstrekt niets dat me hindert August. Alleen maakt het me zenuwachtig als men zooveel notitie van mij neemt.
+Ik heb laatst wat hard gezongen onder &#8217;t klimmen. Als men verdriet heeft dan zingt men zoo niet.&#8212;Nu, toen ben ik van overspanning
+wat raar geworden. Als mijnheer Donerie ziek is dan kan ik vanzelf geen les nemen en is dit, zooals je w&eacute;l zegt, een geschikte
+vacantietijd. Is....&#8212;Je wilt nog thee?&#8212;Is.... se&#8212;wat ik wou zeggen, ah&#8212;is mijnheer Donerie <span class="letterspaced">ernstig</span> ongesteld? &#8217;t Zou me niemendal verwonderen als die man eens erg ziek werd. &#8217;s-Winters kleedt hij zich onverstandig dun; bijna
+nooit een overjas aan. Zeker een zwaar gevatte kou....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof niet dat het veel te beteekenen had. Hoofdpijn. Wel mogelijk gevatte kou;&#8221; antwoordt Helmond zonder er veel bij
+te denken, want hij meende zeer goed te bespeuren dat Coba naar Donerie&#8217;s ongesteldheid informeerde terwijl geheel iets anders
+haar vervult.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begrijp niet waar pa blijft;&#8221; zegt Coba terwijl ze opstaat en met afgewend gelaat zich voortspoedt naar de deur.
+
+</p>
+<p>&#8220;Coba! Jacoba!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is er iets August?&#8221;
+
+</p>
+<p>Hij staat v&oacute;&oacute;r haar; ziet haar fiks in de oogen, en haar fijne vingertjes vattend zegt hij kalm:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zusje, als daarbinnen verdriet of hartzeer woelt, dan zijn wij dokters met onze medicijnen niet in staat de kwaal te genezen.
+Dat <span class="letterspaced">verdriet</span> of <span class="letterspaced">hartzeer</span> moet worden weggenomen. En wat dunkt je zou ik nu&#8212;<span class="letterspaced">zelf</span> ten toppunt van geluk&#8212;mijn lieve pleegzusje met een vroolijk hart kunnen verlaten terwijl ik vermoed dat zij iets heeft &#8217;t
+welk haar niet gelukkig maakt, of dat haar hindert althans; dat er werkelijk iets anders is &#8217;tgeen haar gestel zou kunnen
+ondermijnen dan muziek en zang zelfs bij &#8217;t bergen klimmen? Coba ik heb je goed bekeken. Men ziet het maar zelden wanneer
+je iets wat je grieft of smart, verbergen wilt. Maar ik zeg je nu, dat je &#8217;t een of ander te onderdrukken zoekt; misschien
+al sedert lang, en ten koste van je gezondheid. Als de oorzaak van dat verdriet wordt weggenomen Coba, dan zul je waarlijk
+weer veel flinker zijn. In &eacute;&eacute;n woord, zeg me wat je hebt. Straks spreek ik met oom.&#8212;In de stemming waarin hij nu is zal hij
+alles toegeven; ja, al moest hij den ouden Willem of Betje wegjagen indien ze je hier in &#8217;t een of ander den voet dwars durven
+zetten, hij zou het doen. Oom ging naar de stad wonen als ik hem zei dat de stilte je hier onaangenaam werd en kwaaddeed.
+Dus, beste kind....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dank je vriendelijk voor je belangstelling August, maar je hebt het mis. Niemand ter wereld heeft mij eenig verdriet gedaan,
+en <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> is het liefste plekje dat ik ken. Zul je pa eens inschenken? Ik moet even naar boven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet te haastig, niet te haastig die trappen op!&#8221; roept de generaal zijn dochter na, en dan binnentredend tot Helmond, alsof
+hij overluid een straks afgebroken gedachtenloop vervolgt: &#8220;Wat me &oacute;&oacute;k zeer waarschijnlijk voorkomt August, het is dat Coba
+meer dan ze toonen <a id="d0e1942"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1942">35</a>]</span>wil gevoel van je huwelijk heeft.&#8212;&#8217;t Ligt in den aard der zaak dat je niet meer zoo dikwijls zult hier komen en dat ze je
+dikwijls zal missen. Coba houdt veel van je, August. Bij al wat we nu te observeeren hebben, zal het haar mede goeddoen dat
+die zaak nu morgen maar afloopt. Ze wil voor geen werelds-geld thuis blijven. &#8217;t Zou misschien beter zijn....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat geloof ik niet oom; afleiding is goed, en ik zal morgen bijtijds een klein fleschje zenden waarvan ze een paar keeren
+v&oacute;&oacute;rdat u uitrijdt, gebruiken moet.&#8221;
+
+</p>
+<p>Hendrik de huisknecht annonceert op dit oogenblik met een ternauwernood onderdrukten glimlach: &#8220;Mijnheer Kippelaan!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Er is belet Hendrik. Zeg zeer beleefd aan menheer Kippelaan dat ik iemand bij me heb met wien ik moet spreken.... iemand
+die.... uit de stad moet, die.... Ik kan den man niet ontvangen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken later komt Hendrik terug, en zegt dat mijnheer Kippelaan juist het allermeest is gekomen om den persoon
+dien de generaal bij zich heeft: &#8220;Hij wilde dokter Helmond zoo bijzonder graag eens eventjes spreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben je zijn dokter August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zou bijna zeggen: helaas ja!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat menheer binnen Hendrik.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mijnheer Kippelaan struikelt de kamer in; ziet naar den dorpel om, en dan met een buiging:
+
+</p>
+<p>&#8220;<span lang="fr">Serviteur je excellentie</span>. Nee ik derangeer u niet; nee waarlijk niet; &#8217;t was maar om eventjes.... Ah! <span lang="fr">comment va Helmond</span>; altijd w&eacute;l geweest sedert ik &#8217;t plezier had je van morgen....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Neem even plaats menheer Kippelaan;&#8221; zegt Van Barneveld met een aanwijzende beweging der hand, waardoor hij die hand voor
+een verovering van den bezoeker zoekt te vrijwaren. Doch, Kippelaan heeft zijn prooi reeds bemachtigd en dubt er mee op en
+neer.
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon, pardon excellentie, ik kan bij deze gelegenheid niet nalaten u nogmaals van harte, van harte....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dank je menheer;&#8221; zegt Van Barneveld terwijl hij tamelijk militairement zijn hand uit den kerker bevrijdt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Kwalijk genomen?&#8221; herneemt Kippelaan met vergoelijkenden lach: &#8220;Jawel jawel, u hebt het me kwalijk genomen dat ik u na onze
+laatste ontmoeting op de receptie niet bezocht. Ja ja, &#8217;t is slecht van me, heel slecht. Ik maak het grof met iedereen. Mijn
+neef de professor in Lei&euml;n heeft laatst ook al geklaagd dat ik hem heelemaal negligeerde. Och ziet u, z&oacute;&oacute; ben ik; maar ik
+informeer nu allereerst naar juffrouw Van Barneveld. Welvarend niewaar? Ochkom, dat doet me plezier. &#8217;t Zou ook jammer zijn
+voor het feest van morgen. Perfect idee in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>. Uitmuntende visch! Zeker half-twee aan tafel? D&eacute;jeuner niewaar? Geen muziek zou ik denken? Begrepen! stuitend voor de conversatie,
+en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer Kippelaan, we zullen maar eens open met elkander praten....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker je excellentie, daar hou ik van. Op een kleine plaats moest men over &#8217;t algemeen minder gesloten, en meer joviaal
+en <a id="d0e1983"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e1983">36</a>]</span>open zijn. Ziet u, ik zeg wat ik denk; geef me zooals ik ben. Rond, weet u....&#8221; Vluchtig opstaande, buigend, en weer plaatsnemend:
+&#8220;Militairement!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Schijnt dat u de militaire usanties....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O zeker, men heeft mij dikwijls gevraagd of ik geen officier was&#8212;in politiek weet u; en ma&ccedil;on; ik was op-en-top ma&ccedil;on, want
+de ma&ccedil;onnerie is alleen jovialiteit: Och dat is het geheele geheim, niets anders. Dikwijls aangezocht om lid te worden; maar
+excellentie, ik was het zonder dat ik het was. Ziet u, ik hou van <span class="letterspaced">open</span>, <span class="letterspaced">rond</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij beiden hebben onzen dokter te spreken menheer. Wilt u zoo goed zijn mij v&oacute;&oacute;r te gaan.&#8212;Wanneer het geheim is August, ga
+dan in de zaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Duizendmaal excuus! Volstrekt niet. Geheimen in geen geval; en wat v&oacute;&oacute;rgaan betreft je excellentie, indien u haast hebt dan
+zou ik dokter als we samen terugwandelden niewaar, zeer goed kunnen zeggen &#8217;tgeen ik te zeggen heb niewaar? Ik dank uw excellentie
+anders wel voor de groote beleefdheid om mij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is geen beleefdheid menheer. Ik maak wat haast omdat we onzen tijd noodig hebben. &#8217;t Zijn familiezaken die we moeten afdoen.
+Wilt u dus zoo goed zijn mijn neef te volgen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Familiezaken! O welzeker je excellentie. Maar wat <span class="letterspaced">ik</span> aan mijn vriend Helmond te zeggen heb is wel bepaald in vertrouwen, maar toch&#8212;nee nee pardon generaal, pardon, voor u is
+&#8217;t in &#8217;t geheel geen geheim. Pardon!&#8212;Je moet dan weten Helmond, dat ik van morgen nadat ik &#8217;t plezier had je te zien, nog
+even bij den goeden majoor Kartenglimp ben geweest. Perfect mensch! Onder heeren! Open! O!&#8212;Was ijselijk amicaal met me; Kippelaan
+voor en na. Maar hij gevoelde zich toch zeer ziek. Was fameus met je ingenomen&#8212;droppels of poeders daar wil ik afwezen. Enfin,
+was bang voor een beroerte&#8212;<span class="letterspaced">dit</span> was het geheim; ziet u excellentie, maar onder ons niewaar? Ook niet plezierig een beroerte. Mijn neef de professor....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft de majoor je een commissie voor me opgedragen Kippelaan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Met je verlof, met je verlof dokter; commissies opdragen, zieje, d&aacute;t is wat kras, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Neem me niet kwalijk; heeft hij je verzocht om mij....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat juist niet; ik heb de gaaf om&#8212;ja hoe mag ik het noemen; te <span class="letterspaced">voelen</span>. Ziet u excellentie, dat is een voorrecht. Ik weet wat de <span lang="de">Lieder ohne Worte</span> zeggen. Dat voel ik! Ik begrijp, en dat doen de minste menschen. Als ik muziek lees dan lees ik een boek. Ja een vers van....
+<span class="letterspaced">enfin</span> vind ik niet zoo mooi als een blad muziek; een quatre-mains lees ik liever dan een roman.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft de majoor u verzocht....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon, ik heb begrepen dat hij boos op je was. Ik ben rond dokter. Ja hij was boos op je, heel boos, dat mag ik zeggen;
+en nu dacht ik: ten bewijze dat ik Helmonds vriend ben, wil ik &#8217;t hem zeggen. Nu zei de majoor&#8212;&#8217;t was &agrave; propos van je reis:
+als ik <a id="d0e2030"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2030">37</a>]</span>hem in tijd van nood maar telegrafeeren kon. Dat was <span class="letterspaced">juist</span> gezien, niewaar excellentie? Mooie uitvinding: Wil ik iets weten, ik weet iets!&#8212;Rondeman gezegd, nu had ik een raad te geven.
+Schrijf me je adressen op, h&ecirc;? watblief? Van dag tot dag? Goed idee niewaar? Niemand heeft er mee noodig waar je heengaat:
+maar als de majoor....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor &#8217;t geval Kippelaan, dat mijn thuiskomst volstrekt noodzakelijk mocht zijn, heb ik maatregels genomen. Van Hake zal in
+overleg met Biermans schrijven of telegrafeeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och-kom, Van Hake! zal die....!&#8212;Ah, hoe vaart u juffrouw Van Barneveld?&#8221; vervolgt Kippelaan tot Jacoba die juist binnenkomt:
+&#8220;Altijd wel geweest? Braaf feestgevierd dezer dagen? Ik ben verrukt over &#8217;t mooie uitzicht hier. Magnifique niewaar? Die Rijn!....
+die landen <span class="letterspaced">kust</span> en <span class="letterspaced">scheurt</span> de dijken! &#8217;t Heelal verdeelt in ko....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer Kippelaan, je zult me vergunnen dat ik me nu met mijn neef absenteer. Als je nog een oogenblik wilt rusten, mijn
+dochter zal je gaarne een kop thee schenken. Vaarwel.&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Kippelaan een groot uur later vertrok, toen was hij bij uitstek voldaan.&#8212;O, de ontvangst op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> was charmant geweest. Al heeft hij dan tot heden geen rechtstreeksche uitnoodigingen voor familiare diners of soirees gekregen,
+de ontvangst bewees genoeg dat het een onwillekeurig verzuim, ja misschien wel een groot bewijs van delicatesse geweest is.
+&#8217;t Was hem in den aanvang moeielijk om die delicatesse geheel in overeenstemming te brengen met de handeling van den generaal,
+toen hij zich met Helmond ging verwijderen, en hem, &#8220;ten sterkste animeerde&#8221; om alleen met juffrouw Coba te blijven. Maar
+later, ja, grooter blijk van sympathie en waardeering heeft de generaal niet kunnen geven. Alleen met personen met wie men
+op een familiaren voet wil zijn, handelt men zooals de generaal heeft gedaan; heelemaal in den geest van hun gesprek.... sans
+g&ecirc;ne, rond, joviaal!
+
+</p>
+<p>En juffrouw Jacoba! heeft zij hem een grooter bewijs van.... enfin, kunnen schenken dan juist door die koele, geretireerde
+houding? &#8217;t Mocht dan bij den &#8220;burgerlijken stand&#8221; en zelfs aan den generaal bekend zijn, dat hij den elfden April zijn vier
+en veertigste jaar is ingetreden, juffrouw Coba&#8217;s terughoudendheid heeft hem wel degelijk gezegd, dat ze hem&#8212;zooals iedereen&#8212;op
+&#8217;t allermeest voor een zes en twintiger hield. O, welk een overheerlijk uur heeft hij gesleten! Zeer timide heeft ze veel
+naar buiten gezien, enfin <span lang="de">in das Blaue hinein</span>! en ze heeft zeer weinig gesproken; natuurlijk <span lang="fr">pour la premi&egrave;re fois</span>! Maar, zoo &#8217;t een en ander heeft hij toch uit haar allerliefste korte antwoorden kunnen opmaken; bijvoorbeeld dat zij zich
+nooit verveelde als zij alleen was; en dat het haar pa zeker bijzonder veel plezier zou doen als hij eens terugkwam wanneer
+papa geen zaken had. O, o, die invitatie!&#8212;Voor het overige is Kippelaan zeer tevreden over zich zelf. Hij heeft de overtuiging
+dat alleen de &#8220;toonnuanceering zijner stem&#8221;&#8212;waarover men hem dikwijls vol enthousiasme gesproken heeft&#8212;ook nu <a id="d0e2060"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2060">38</a>]</span>haar uitwerking heeft gehad. Toen hij van &#8217;t geluk sprak &#8217;twelk dokter Helmond met zijn geliefde &#8220;te gemoet ijlde&#8221;, in vergelijking
+van een lijdend herstellen zooals van den majoor Kartenglimp of een doodelijk ziekbed, waaraan&#8212;zooals hij vernam&#8212;de muziekmeester
+Donerie gekluisterd was; toen hij die weelde des echtelijken geluks, in tegenstelling van zooveel lijden op dit &#8220;werelddeel&#8221;
+had geteekend, toen heeft hij haar zien verbleeken en ontroeren.&#8212;O Coba mijn!&#8212;Ja, zoo dacht Kippelaan toen hij bij &#8217;t heengaan&#8212;geheel
+in gedachten&#8212;Hendrik die hem uitliet de hand schudde. Ja, nadat ik een drietal moest bedroeven en teleurstellen, zal deze
+dan de vervulling der planeet zijn: &#8220;De zon zal het zilver beschijnen en hetzelve aan u doen kleven.&#8221; Zij was &#8220;bleekblank
+als het zilver&#8221;, en de <span class="letterspaced">Zonsberg</span> bescheen haar!
+
+</p>
+<p>&#8220;Atjuus menheer Kippelaan!&#8221; zegt Hendrik, en Kippelaan eensklaps uit zijn droomen ontwakend, verbeeldt zich dat hij op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> heeft gedineerd; haalt zijn portemonnaie te voorschijn, zoekt en frommelt en tuurt erin, en.... is verplicht Hendrik een
+gulden te geven, want &#8220;de twee kwartjes&#8221; hij vond ze niet.
+
+</p>
+<p>Enfin, Kippelaan heeft het er ruimschoots voor over; en wat dien gulden betrof, als eenmaal het interessante bleeke kind&#8212;eenmaal,
+jawel, generaals zijn ook sterfelijk&#8212;dan zouden immers de guldens voor Kippelaan zijn &#8220;wat nu het zand was aan den oever der
+zee; tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan die in &#8217;t schemerdonker vertrok, heeft nog eens even, terzij van het huis een &#8220;blikslag&#8221; erop geworpen, want hij
+&#8220;kent gaarne iets aan alle kanten&#8221;.
+
+</p>
+<p>Schuin in de hoogte ontdekt hij licht. De glimp uit het raam schijnt op het gebladert van den meest vooruitkomenden eiketak.
+Juist onder dien eik stond Kippelaan, en hij hoorde spreken.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was &#8220;letterlijk <span class="letterspaced">niet</span> te verstaan.&#8221;&#8212;Nu werd het luider. Stil, dat is de stem van den generaal. Hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;Getrouwd.... met Chass&eacute;.&#8212;Citadel.... twee kinders.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan vond het indiscreet; maar hier onder den donkeren eik, wie zag hem! &#8217;t Was aller-interessantst! aller.... aller....
+interessantst! en hij luisterde, en ving gedurende een groot half uur, misschien een honderdste deel van de woorden op, die
+er binnen de kamer van den generaal werden gesproken; woorden, waarop men den klemtoon te pas of te onpas gelegd had. Binnen
+die kamer zelve vervolgt de generaal tot zijn pleegzoon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, toen je brave vader doodelijk getroffen in mijn arm den geest gaf, toen beloofde ik hem, zoo ik gespaard bleef, dat ik
+je beiden zou grootbrengen als mijn eigen kinderen. En heb ik dat niet gedaan August? heb ik <span class="letterspaced">dien andere</span> minder liefgehad? &#8217;t Is wreed mij aan dien knaap te herinneren, wreeder dan je denkt misschien. Had ik hem dan laten studeeren
+om aanstonds, toegevend aan een dwaze rederijkersmanie, zich te verslingeren aan een tooneelnimf van het laagste ressort!
+Had ik hem d&aacute;&aacute;rvoor mijn liefde betoond, om mij.... mij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste oom, spreek hierover niet meer;&#8221; zegt Helmond dewijl hij <a id="d0e2092"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2092">39</a>]</span>ziet hoe de herinnering aan &#8217;tgeen zijn broeder deed, den ouden pleegvader beroert.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom zijn naam dan genoemd August? Je wist immers dat ik ten strengste verboden had om, in mijn bijzijn, over hem te spreken.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, Philip is mijn broer, en waarlijk hij had u lief. Slechts in een oogenblik van opgewondenheid....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Opgewondenheid! Zwijg August. Dat hij mij z&oacute;&oacute; iets zeggen kon! Wanneer ik me die woorden herinner; van <span class="letterspaced">hem</span> die woorden: &#8220;Man, als je &eacute;&eacute;n greintje eergevoel in de borst hadt....!&#8221; God in den hemel, hij tot mij! Zwijg, <span class="letterspaced">zwijg</span> zeg ik je; spreek me van den aterling niet meer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja oom, &#8217;t was zeker schrikkelijk slecht om u, den weldoener....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Slecht! er is geen woord voor te vinden!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De hartstocht voor dat meisje had hem verblind. Ik wil hem niet voorspreken oom<span id="d0e2112" class="corr" title="Bron: .">,</span> maar uw woord is mij te zwaar; hem af te snijden als een &#8220;rot lid;&#8221; hem nooit wat er ook zijn mocht, te mogen bijstaan of
+helpen; hem te beschouwen als de adder die.... Oom, in godsdienstige begrippen verschillen wij veel, maar als u vasthoudt
+aan wat geschreven staat, dan moet u Philip niet vervloeken maar vergeven, evenals God....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld, de altijd waardige man, is nu aan de uiterste grens van zijn geduld. Zich sterk beheerschend, schenkt hij zich
+met bevende hand een glas water in, en, na een teug te hebben gedronken, herneemt hij&#8212;aanvankelijk kalmer:
+
+</p>
+<p>&#8220;Over onze godsdienstige denkbeelden spreken we niet August. Ik wil je alleen herinneren, dat ik aan een heilig, maar niet
+aan een weekhartig God geloof. Daar is een <span class="letterspaced">verdoemenis</span>! De bokken zullen van de schapen worden gescheiden. Wie God veracht, gaat verloren; voor eeuwig! Geen Genade!&#8212;In Gods geest
+handelt de krijgsoverste als hij een verrader den kogel geeft; als hij opstand&#8212;insubordinatie&#8212;straft met den dood.&#8212;Het ongedierte
+vertrap ik vrij met den voet. En, als ik nu den ellendige vervloek dien ik liefhad en w&eacute;ldeed; de adder die me zeggen durfde:
+&#8220;man, als je &eacute;&eacute;n greintje eergevoel....&#8221; God in den Hemel!.... zoo iets moest men niet opwekken, zoo iets....&#8221;
+
+</p>
+<p>Bij Van Barnevelds laatste woorden heeft hij de tafel door een hevigen vuistslag doen dreunen. Toen zijn stem bleef stokken,
+is hij opgestaan, en, zichtbaar fel bewogen, loopt hij een paar malen de kamer op en neer, ofschoon zijn haastig tasten naar
+de waterkaraf, en het nogmaals drinken&#8212;nadat Helmond hem snel heeft ingeschonken&#8212;zeer duidelijk verraadt dat hij den storm
+in zijn borst tot bedaren wil brengen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, uw toorn is rechtmatig, ik weet het!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha zoo, als men dat maar bedenkt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik vraag u niets voor.... hem. Ik wilde u alleen herinneren, dat hij mijn broer is, en mijn broeder kan ik niet haten oom.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wil niet over hem spreken. Hem te haten gelast je niemand. Zijn naam wordt in dat stuk niet genoemd.&#8221;
+<a id="d0e2132"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2132">40</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Maar de bedoeling ervan....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is duidelijk genoeg: Nooit meer zal hij iets genieten van &#8217;tgeen mij heeft toebehoord. Ik dacht August, dat je stilzwijgend
+mijn bedoeling zoudt verstaan en gebillijkt hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>August Helmond staart op het schrift, &#8217;twelk de oom hem straks ter onderteekening had aangeboden. Ofschoon men den jongen
+dokter wel eens andere verwachtingen had voorgespiegeld, wanneer hij zijn keus zou hebben gevestigd en in &#8217;t huwelijk ging
+treden; ofschoon men wel eens heeft gefluisterd dat de generaal aan zijn pleegzoon een ton of minstens een halve ton zou meegeven,
+zoo moest August erkennen dat de oom het w&eacute;l had gemaakt; wanneer men namelijk bedacht dat zijn huwelijk met Eva Armelo geenszins
+Van Barnevelds geheele goedkeuring wegdroeg, en hij zich in den beginne er zelfs met kracht tegen verzet had. &#8217;t Was mooi
+genoeg dat Helmond&#8212;die alles wat hij was en bezat aan zijn pleegvader is verschuldigd; die reeds een eigen huis bewoont en
+van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> bij voortduring een stroom van weldaden in het huishouden mag verwachten, dat hij zich van den dag van &#8217;t huwelijk afaan,
+jaarlijks een som van driehonderd gulden zag toegekend&#8212;het dubbele van &#8217;t geen hij, sedert hij dokter werd, ontving&#8212;terwijl
+den echtgenooten telkens bij de geboorte van een kind, een bedrag van honderd gulden was verzekerd.
+
+</p>
+<p>Mocht de pleegzoon bij de inzage der gemaakte beschikking ook in den aanvang eenige teleurstelling hebben gevoeld, die teleurstelling
+heeft bij het verder lezen spoedig voor andere gewaarwordingen moeten plaats maken. Immers, ofschoon de generaal wel meermalen
+heeft laten doorschemeren dat August mede zijn erfgenaam zou zijn, nooit was daarop zoo rechtstreeks gedoeld als bij de woorden,
+dat August Helmond aan den <span class="letterspaced">vroegeren huisgenoot</span> nimmer iets zou schenken van &#8217;tgeen den pleegvader had toebehoord.&#8212;Was hem die meerdere zekerheid voor de toekomst een hoogst
+aangename, het kon niet missen of de zeer gestrenge bepaling ten opzichte van zijn broeder moest hem pijnlijk treffen.
+
+</p>
+<p>Nog staarde Helmond eenige oogenblikken op het veelbeteekenend geschrift. Toen zag hij eensklaps zijn pleegvader aan en zei:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, wij hebben onze moeder niet gekend. Zij was een zachte edele vrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is het je plan August, een nieuwe batterij te openen, laat dan dat voornemen varen. Je moeder heb ik&#8212;zooals je weet&#8212;zeer
+weinig gekend. Zij stierf twee maanden na den dood van mijn vriend. Zeker moet ze lief en goed zijn geweest, want zij was
+de oogappel van je vader. Maar August, al stond daar je moeder met &#8220;dien ander&#8221; voor me, en al kwam zelfs je vader, mijn onvergetelijke
+Herman, met hem aan de hand om een verzoening tusschen ons te beproeven, ik zou zeggen: Gaat heen, want je weet niet wat je
+vraagt. Slechts verachting op de wereld, kan misschien nog zijn vrijspraak bewerken voor den troon des Almachtigen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom! voor u die anders altijd zoo goed voor hem waart, is dat woord.... te hard, te....&#8221;
+<a id="d0e2155"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2155">41</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Spaar mij August; wij menschen zullen eenmaal onze daden moeten verantwoorden. Ik vrees niet dat ik de oogen zal behoeven
+neer te slaan indien men &#8220;den ander&#8221; tegen mij over stelt. Nu genoeg hiervan.&#8212;Ik wensch je naam onder dat schrift.&#8212;Zeer lang
+heb ik er tegen opgezien om de zaak geheel en al af te doen. Dit moest v&oacute;&oacute;r je huwelijk geschieden. Ik wilde dat je je huwelijksleven
+zoudt beginnen met eenige zekerheid omtrent mijn plannen. Weiger je deze verbintenis te teekenen, welnu August, dan deed ik
+wat ik kon en &#8217;tgeen ik verplicht was, maar dan zijn wij elkander voortaan vreemd.... Heb ik me ook in mijn oudsten pleegzoon
+bedrogen, August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dacht niet dat je een oogenblik zoudt aarzelen. Je afkeer....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja oom, hij heeft zich schandelijk aan u vergrepen; maar, om mijn woord te geven dat ik het kind mijner vroeg gestorven ouders,
+zoo hij hulpbehoevend tot mij kwam, allen bijstand zou moeten weigeren, omdat hij <span class="letterspaced">eens</span>, door hartstocht en drift vervoerd, vergeten kon wat onze weldoener voor hem deed: Nee, d&aacute;t kan ik <span class="letterspaced">niet</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>De generaal, die den spreker met vorschend oog van onder de grijze wimpers heeft aangestaard, valt nu eensklaps half toornig&#8212;half
+met zekere verruiming uit:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wie eischt dit!? Wie verbiedt of kan je verbieden, om anderen, onverschillig wie ze zijn, bij te staan met het uwe!
+Wie zou het recht hebben je te binden om met hetgeen je zelf zult verdienen, naar verkiezing te handelen? Ik verzet er mij
+tegen dat &#8220;de ander&#8221; ooit iets zal genieten van &#8217;t geen <span class="letterspaced">ik thans het mijne noem</span>. Zou je dan wenschen dat hij nog dieper zonk, en willen meewerken om zijn zedelijk bewustzijn geheel te vernietigen door
+vurige kolen te hoopen op zijn hoofd! Ik had niet gedacht August dat jij zelf er een oogenblik aan denken zoudt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar alles wat ik zelfs n&uacute; bezit heb ik aan u te danken....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet je leven; niet je aanleg; niet je intellectueele kracht, die je tot een zelfstandig man heeft gemaakt. Heb je nu de
+bedoeling van dit geschrift begrepen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, oom.... en ik vergeet het niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je woord is er mij borg voor. Ja zelfs, ik ontsla je van de onderteekening van een stuk waaruit je toch de rechte zin van
+mijn wil niet duidelijk gebleken was.&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Van Barneveld het papier nu in kleine stukken scheurt alvorens het in de scheurmand te werpen, gaat hij naar zijn
+secretaire; neemt er een portefeuille uit, en telt dan honderdveertig gulden aan klein bankpapier voor Helmond neer.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je eens nazien August? Hiermede sluit onze rekening.&#8212;Wat de partij in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span> betreft; nu daartoe besloten werd&#8212;misschien omdat men meent wederkeerig tot iets dergelijks verplicht te zijn&#8212;nu wil ik niet
+dat ze daardoor in moeielijkheden zullen komen, en vooral niet dewijl ik er zelf tegenwoordig zal wezen. Jij hebt de zaak
+met den kapitein al bepraat, niewaar? Zorg nu verder dat ze met <span class="letterspaced">dit</span>&#8212;geheel in orde komt, en zonder dat <a id="d0e2195"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2195">42</a>]</span>iemand anders daarvan wete.&#8221; Dit zeggende heeft de generaal een muntbiljet van vijftig gulden voor Helmond op de tafel gelegd.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, ik nam het voor <span class="letterspaced">mijne</span> rekening, omdat mijn lieve Eva op dat d&eacute;jeuner gesteld was, en zou dus gaarne, ofschoon incognito, morgen uw gastheer blijven.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Heel mooi gezegd: maar onze verhouding is van dien aard, niewaar, dat je zonder bedenking aanneemt wat ik je presenteer?
+Tegenover het publiek staat mijnheer Helmond als zeer verstandig, knap en zelfstandig dokter; tegenover den generaal Van Barneveld
+als.... zijn volwassen zoon! Is die titel je iets waard, dan neem je dit aan.&#8212;En dan,&#8221; vervolgt Van Barneveld, terwijl hij
+een paar regels op een couvert schrijft waarin hij terzijde, al pratend, iets uit de portefeuille heeft gestoken: &#8220;En dan,
+ik weet dat een eerste consult niet goedkoop en Parijs nog al duur is. Ziedaar!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond, die de hem zooeven geschonken vijftig gulden bij de honderdveertig heeft geborgen, leest nu op het couvert: &#8220;Tweehonderd
+gulden voor het eerste consult aan Dr. Helmond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, uw goedheid....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dokter, zoo honoreer ik maar &eacute;&eacute;ns, dat begrijp je. Nu, geen dank meer. &#8217;t Is w&eacute;l zoo, heel wel! Je weet dat ik je liefhad
+als mijn eigen kind. En daarom ook August, vergun het den ouden man dat hij, in naam van je besten vader, je nog eens op dezen
+avond aan een vroeger gesprek herinnert:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begrijp u oom....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, ik geloof niet dat het d&eacute;jeuner in <span class="letterspaced">De Arend</span> zou worden gegeven als je mij geheel en al begrepen had...!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer wij maar eens getrouwd zijn beste oom! Uw spreuk bewaar ik als goud: Wijsheid zal ik mengen in mijn liefde. Maar
+waarlijk, mijn Eva is zoo goed; en ijdel, nee, wat men ijdel noemt d&aacute;t is ze niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb haar lief met wijsheid August!&#8212;Zij zag er gisteren prachtig uit.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zult u mijn wijfje ook <span class="letterspaced">liefhebben</span> oom? Ja, ik weet het. U zult het, evenals Coba; waarlijk, mijn engel verdient het!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie mijn <span class="letterspaced">zoon</span> gelukkig maakt die heb ik lief als een kind.&#8212;Komaan, onze zitting heeft al te lang geduurd.&#8221; Hij drukt hem met warmte de
+hand.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIERDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Den volgenden dag was het &#8220;regen en wind.&#8221; De tuinman van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> heeft het voorspeld. Toen hij gisterenavond langs de aspergebedden ging en hier en daar een pijpekop op een gebarsten <a id="d0e2239"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2239">43</a>]</span>plekje zette, toen profeteerde hij, met het oog op een donkere bank aan den zuidelijken horizon, dat er &#8220;donder aan de lucht
+was. De lucht kon nog weinig warmte verdragen; en de twee laatste, Meidagen waren krek balsemiek geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;sNachts heeft het inderdaad een weinig geonweerd; en nu, in plaats van warm, is het guur buiten.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is acht uren in den morgen.
+
+</p>
+<p>Willem de oude koetsier staat op vijf passen van zijn meester in militaire houding diens orders af te wachten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Om kwart over tienen v&oacute;&oacute;r Willem.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeer wel generaal. Met de koets?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, met de vigilante.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;....Zeer wel generaal.&#8212;Toch &#8217;t koperen tuig?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zwarte regentuig Willem.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;....Alzoo kwart over tienen v&oacute;&oacute;r, generaal.&#8212;Nog iets van je orders generaal?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je brengt me eerst met de juffrouw naar &#8217;t stadhuis. Van daar rij je naar den wal om dokter Helmond te halen, en brengt hem
+bij de familie Armelo.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeer wel generaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je rijdt dan bruid en bruidegom naar &#8217;t stadhuis, en wacht daar om later, hen en ons, naar de kerk te brengen. Na afloop
+van de inzegening rij je ons, in twee toeren, naar <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>, en dan, stapvoets naar huis.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Volgens je orders generaal. Nog iets te belasten generaal?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk witte handschoenen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk generaal.&#8212;Met verlof generaal, als het weer nog wat opknapt, neem ik dan de <span class="letterspaced">koets</span> en het <span class="letterspaced">koperen</span> tuig?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De controleur gaat naar veel regen en wind.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niets meer van je orders generaal?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zorg tegen twee uur weer met de vigilante aan het logement te zijn, maar met de imperialen er op. Je brengt de jonge menheer
+en mevrouw dan naar Briesborg aan &#8217;t station. Van daar kom je aan <span class="letterspaced">De Arend</span> terug, en rijden we weer mee naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Volgens je orders generaal.&#8212;Dus in geen geval de koets of.... Opperbest generaal!&#8221; Bij de laatste woorden heeft Willem de
+hand met militair saluut aan het voorhoofd gebracht, en verlaat op den wenk van zijn meester het vertrek.
+
+</p>
+<p>&#8212;De knaap wordt oud, denkt Van Barneveld, terwijl hij den koetsier met zijn zilveren haren en eenigszins krom-stijve beenen
+de kamer ziet verlaten: dat koperen tuig en die koets, ze hadden hem bijna uit het zaal gelicht.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De regen valt met stroomen uit de grauwe lucht, die slechts hier en daar een zeer klein plekje blauw vertoont. De takken van
+het akkermaalshout bezijden den straatweg zwaaien, door den sterken wind bewogen, soms als dolzinnigen heen en weer, en vangen
+het slik op, &#8217;t welk het voorbijjagend rijtuig van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> doet opspatten.
+<a id="d0e2303"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2303">44</a>]</span></p>
+<p>&#8220;August treft het slecht Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Droevig weer pa.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was &oacute;&oacute;k zulk een weer toen ik met je lieve moeder naar &#8217;t stadhuis reed. Dat is nu drie en twintig jaar geleden......
+Bertha hechtte aan goed weer op den trouwdag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Stemt vroolijker papa.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hecht er niets aan; maar later heb ik mij toch dikwijls herinnerd dat het op dien Woensdag slecht weer was.&#8221;
+
+</p>
+<p>De wind stond op het raampje aan Coba&#8217;s zijde. Ze kon niet naar buiten zien want de regen biggelde in allerlei slootjes en
+slangetjes langs het glas naar beneden. &#8217;t Was haar alsof ze tranen zag.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je hebt immers nog eens ingenomen voordat we uitreden?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ingenomen?&#8221; zegt Coba verstrooid: &#8220;Ik geloof.... Nee ik heb het vergeten pa.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent tegenwoordig waarlijk nog al vergeetachtig Coba. Straks moest ik je nog roepen toen Willem al v&oacute;&oacute;r stond; &#8217;t was
+twee minuten over den tijd. &#8217;t Is goed dat jij de bruid niet bent, je zoudt misschien zelfs je bruidegom vergeten.&#8212;Je gevoelt
+je toch goed in orde niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>In &#8217;t eerst kwam er geen antwoord. Toen zag ze eensklaps op, en zei:
+
+</p>
+<p>&#8220;O heel wel!&#8221; en daarna, wijzend door het venster waarvoor haar vader zat: &#8220;Zie, de lucht is daar nog erg donker. &#8217;t Is z&oacute;&oacute;
+wel treurig vandaag.&#8221;
+
+</p>
+<p>Zeven minuten later reed de vigilante van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>,&#8212;na den generaal en zijne dochter aan &#8217;t Raadhuis te hebben gebracht, naar het doktershuis op den wal. Maar dokter was al
+naar de woning zijner aanstaande schoonouders vertrokken.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Daar hoor ik het rijtuig mijn vrouwtje!&#8221; zegt August Helmond, en onwillekeurig beeft zijn hand waarmee hij Eva&#8217;s sluier in
+wat sierlijker plooien om haar heerlijke taille schikt.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is een vigilante lieve!&#8221; zegt de bruid, die zich in haar ruischend wit satijnen kleed, naar het venster heeft gekeerd:
+&#8220;&#8217;t zal voor papa en mama zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee beste kind, &#8217;t is heusch van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>; zie maar, Willem zit op den bok, en Hendrik staat aan de deur.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat! met een vigilante! Guns Helmond-lief, dat vind ik allerbespottelijkst. Heeft je oom de koets dan niet meer? Kijk, en
+een begrafenis-tuig.&#8212;Nee maar dat vind ik bepaald ridicule.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is zeker omdat &#8217;t zoo regent;&#8221; meent Helmond tamelijk na&iuml;ef, en is door Eva&#8217;s opmerking in deze oogenblikken van agitatie,
+zeer tegen zijn gewoonte, een weinig van zijn stuk gebracht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar daar bedanken we voor. Ik vind het heel lief dat oom een rijtuig zendt, maar de gewone vigilante! terwijl hier zelfs
+iedereen &#8220;met de koets&#8221; trouwt. Nee, je moet me niet kwalijk nemen, maar dat is wat erg militairement.&#8221;&#8212;Roepend aan de openstaande
+gangdeur: &#8220;Pa! Pa-lief! Pa!&#8221;
+
+</p>
+<p>Kapitein Armelo komt in militair costuum de gang uit en gaat <a id="d0e2350"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2350">45</a>]</span>naar binnen.&#8212;Eva had het zoo gewild, maar het spijt hem dat hij heeft toegegeven. De uniform zit hem inweerwil van al de veranderingen
+die Helm de kleermaker er aan gemaakt heeft &#8220;als een gek.&#8221; Die nieuwerwetsche mouwen behooren niet aan den militairen rok
+van tien jaren herwaarts. Hij voelt zich in dat ding als een recruut in de kapotjas; &#8217;t is hem veel te wijd, veel te slobs
+geworden, bah!
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg eens Eva, ik kan in dien rok waarachtig niet voor &#8217;t front komen; als je er niet tegen hebt dan doe ik eenvoudig mijn
+jasje aan.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva vond het ijselijk onplezierig dat men haar in oogenblikken als deze&#8212;nu ze natuurlijk zenuwachtig en geagiteerd was&#8212;op
+allerlei manieren toonde hoeveel men de plechtigheid telde waarvan zij de heldin zou zijn. Ze hoopte niet dat pa de dwaasheid
+zou hebben om het gewone jasje aan te doen. Pa had den militairen rok laten vermaken omdat een gewone zwarte hem&#8212;entre nous
+gezegd&#8212;te kras was; maar in ieder geval stelde zij er dan ook prijs op dat hij z&oacute;&oacute; bleef. De generaal was natuurlijk ook in
+uniform. Op het jasje kon pa de &#8220;groote tiendaagsche ruzie&#8221; en den &#8220;vijf en twintigjarigen dienst&#8221; toch niet hangen; en de
+Romphuizers mochten wel eens zien dat pa evengoed officier was geweest als mijnheer Van Barneveld.
+
+</p>
+<p>Op Helmonds bevestiging dat de uniform inderdaad zoo heel slecht niet stond&#8212;waarbij hij den oud-soldaat een wenk gaf, waaruit
+deze moest opmaken dat men een bruid, die binnen weinige oogenblikken den gewichtigsten stap van haar leven zou doen, niet
+agiteeren maar wel iets mocht toegeven&#8212;was de oud-kapitein wel verplicht te zwijgen en zich gewillig te toonen. Van hare zijde
+moest Eva nu echter ook maar tevreden zijn. Waarlijk ze zou nog beter in de vigilante van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> dan haar pa in den uniformrok zitten. Wat deed het er ook toe, of het een koets of vigilante was.
+
+</p>
+<p>In zwartzijden staatsiegewaad, waarover een kanten sjaal hing die, ofschoon wel eenigszins rosachtig geworden, haar indertijd
+toch als zeer fraai door haar man was geschonken; een hoed met vuurroode linten op het tamelijk breede hoofd, kwam mevrouw
+Armelo uit het achterhuis naar voren. De kleine dienstmeid heeft juist opengedaan want er was alweder gescheld.
+
+</p>
+<p>&#8220;O, zijn de rijtuigen daar?&#8221; zegt mevrouw Armelo tot Hendrik, die even in de gang komt om te berichten dat men v&oacute;&oacute;r was: &#8220;Zeer
+goed, je zult wel wachten;&#8221; en dan tot de kleine dienstmeid een weinig zachter: &#8220;Nee, zeg aan Herman dat mijnheer vandaag
+niet kan overdoen. Foei, hoe indiscreet zijn de menschen!&#8221; Terwijl zij de voorkamer wil ingaan, komt de genoemde Herman, een
+knecht uit <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>, haar op zij, en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer Siebold wilde een kistje van de <span class="letterspaced">vier</span>, en drie pakjes manilla&#8217;s voor de partij hebben. De duiten present.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel man, hoe kun je zoo wezen! Op een oogenblik als dit! De kapitein is al te goed. Waarom ga je niet naar den winkel van
+Bol?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat is er Marie?&#8212;Watblief Herman?&#8221; vraagt Armelo in de deur.
+<a id="d0e2377"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2377">46</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Asjeblieft een kistje van de vier, en drie pakjes manilla&#8217;s, Kapitein?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O wacht, met alle....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God Armelo, ben je gek! Wou je nu nog iemand sigaren overdoen? in je militaire costuum!&#8212;Nee vrindschap, de kapitein kan je
+niet helpen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb hier anders den sleutel;&#8221; zegt Armelo met het wapen vooruit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wacht pa, ik zal wel even.... Geef u maar hier. Wil je maar meekomen Herman? Van de vier niewaar? zwaar of licht....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is Eva&#8217;s jongere zuster Louise, die, mede voor de trouwplechtigheid gekleed, naar voren is gekomen, zich spoedig van den
+sleutel heeft meester gemaakt en met de lichtheid van een veder, naar een klein vertrekje in het achterhuis snelt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat is daar....?&#8221; vraagt Eva.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niets, volstrekt niets lieve engel;&#8221; zegt mevrouw Armelo op den drempel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zag daar Herman uit <span class="letterspaced">De Arend</span> ma. Is er iets.... van &#8217;t d&eacute;jeuner.... of....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och ja, er was iets te kort, en men komt dan maar aanzetten. &#8217;t Zou niet vreemd zijn als ze ook nog om &#8217;t zilver kwamen.
+Men durft maar alles!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zal het vandaag wel &#8217;t bontst van allen maken, en wat ik u ontneem, ik breng het u niet terug;&#8221; zegt Helmond.
+
+</p>
+<p>Terwijl de gelukkige aanstaande echtgenoot dit zegt, drukt hij Eva een zoen op de wang, doch, hij doet het met &eacute;gards voor
+haar keurig toilet, en, met een zekere aarzeling bovendien. Immers, sedert hij Eva in haar trouwgewaad mocht ontmoeten, verkeert
+Helmond onder een machtigen indruk. Hij zag zijn Eva zooals hij haar nooit te voren aanschouwde; en het was hem bijna alsof
+een zekere schroom hem vermeesterde, wanneer zijn oog een enkele maal als bij verrassing durfde rusten op den fier golvenden
+boezem zijner bruid, ofschoon zediglijk verborgen onder kant en wit satijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Helmond, je ontrooft ons wel een kleinood!&#8221; zegt mevrouw met een zucht: &#8220;maar och, we krijgen toch ook terug waarnaar
+ons ouderhart altijd tevergeefs heeft gesmacht: een <span class="letterspaced">zoon</span>, Helmond, een zoon die ons liefheeft, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij legt haar hand, met wit glac&eacute; omsloten, vol moederlijk gevoel in het glac&eacute; van den aanstaanden schoonzoon, en herneemt
+met nog meer gevoel: &#8220;Wij vertrouwen u ons kind August!&#8221;&#8212;En dan: &#8220;Ha, daar is ook <span class="letterspaced">onze</span> equipage!&#8221; Straks roepend in de gang: &#8220;Louise! mijn engel! ik bid je, kom!&#8221;
+
+</p>
+<p>De tocht naar het stadhuis zou echter op uitdrukkelijk verlangen der bruid nog eenige minuten worden vertraagd.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Binnen de trouwkamer van het stadhuis bevonden zich&#8212;en nu reeds omstreeks een half uur&#8212;de generaal en zijn dochter, benevens
+de heeren baron Debecke van De Poel; dokter Wolf uit Wieringerwaard, en mijnheer Lieder, docent in de Nederlandsche taal enz.
+enz. te Amsterdam.
+
+</p>
+<p>De baron Debecke is een oud vriend van Van Barneveld, maar <a id="d0e2423"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2423">47</a>]</span>zou toch zeker niet bij deze gelegenheid binnen de trouwkamer en vooral met in qualiteit van getuige tegenwoordig zijn geweest,
+indien hij niet dat mooie futuurtje van dokter Helmond op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> had ontmoet, en zich, terwijl hij haar een beetje courtiseerde&#8212;ja, ja, aanstaande bruidjes willen dat wel&#8212;had laten ontvallen,
+getuige bij haar huwelijk te zullen zijn. Mijnheer Debecke had het heele grapje vergeten, maar, een allerliefst briefje, dat
+Helmond hem namens zijn aanstaande had gebracht, was een zoo verplichtende herinnering aan zijn &#8220;belofte&#8221; geweest, dat hij
+geen vrijheid heeft gevonden om zich onder eenig voorwendsel terug te trekken.
+
+</p>
+<p>Dokter Wolf is een klein maar forsch persoon van omtrent vijftig jaren; zijn voorkomen heeft niets deftigs, maar een veeljarige
+praktijk in Wieringerwaard en omstreken, zou ook zeker den fatterigsten medicus in een man als dokter Wolf herscheppen. Van
+zijn kleeding scheen hij zeer weinig werk te maken. Zijn rok was van een buitengewoon antiek model, en tamelijk kaal en glimmend,
+terwijl er zich op de rechterpijp van zijn pantalon&#8212;die mede geenszins nieuw was&#8212;juist tegen het scheenbeen een bijzonder
+groote vlak bevond, waarin zich reeds sedert lang veel stof moest verzameld hebben. Dokter Wolf scheen in den regel geen boordjes
+te dragen, althans uit den scheeven toestand, waarin het halsomwindsel met toebehooren zich bevond, zou men zulks hebben opgemaakt.
+Het licht- of blinkpunt van dokters toilet bestond in de prachtig glimmend verlakte laarsjes, waarin zijn voeten geperst zaten.
+Straks waren ze&#8212;evenals zijn broekspijpen van achteren&#8212;nog geheel en al beklonterd; maar, eer hij de trouwkamer binnenstapte
+heeft hij zijn rooden zakdoek er aan gewaagd, en daarom blinkt nu zijn schoeisel dat het een lust is.
+
+</p>
+<p>Dokter Wolf die, als eigen broer van mevrouw Armelo, beloofd had het huwelijksfeest te zullen bijwonen en de getuige van zijn
+nichtje te wezen, heeft wel eenige woorden met de &#8220;voorname heeren&#8221; gewisseld, maar voelt zich toch meer aangetrokken tot
+den neef van zwager Armelo, den docent; en fluisterend&#8212;natuurlijk in zoo&#8217;n trouwkamer&#8212;zegt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker pas gekomen? met de spoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Om u te dienen mijnheer. Zeven minuten over zessen verlaat de spoortrein Amsterdam, en alzoo was ik gereedelijk ter bestemder
+ure alhier. Het is een schoone uitvinding die stoom, en wel gebezigd als beweegkracht....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ken je den oudste van die beide heeren?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bedoelt u den grootste der beide grijsaards, of den kleinere met het eenigszins roodere gelaat?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meen dien met het hooge voorhoofd. Hij sprak me aan. Een van beiden is de generaal Van Barneveld, maar ik weet niet wie.
+Ze hebben allebei grijze knevels.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus u bedoelt den rechtsche, wiens stok een gouden knop heeft, en die zich nu naar de zijde dier jonge dame wendt, welke
+trouwens in stilte blijft voor zich zien?&#8221;
+<a id="d0e2444"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2444">48</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Juist!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tot mijn leedwezen kan ik u niet inlichten; ik heb de eer niet de families van onzen aanstaanden neef Helmond van aangezicht
+te kennen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat hadt je me wel eer kunnen zeggen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Op een der stoelen die tot aan de langwerpige tafel, waarover een groen kleed hangt, in een cirkel zijn gerangschikt, zit
+Jacoba.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoor van je papa dat je in de vorige week een weinig ongesteld bent geweest juffrouw Van Barneveld. Weer heelemaal in
+orde?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dank u mijnheer Debecke, heelemaal. Mevrouw is ongesteld niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De zenuwen, altijd hetzelfde! Nu vooral in de war omdat we onzen zoon uit Indi&euml; al spoedig thuis wachten.&#8212;Fameus pleizierig;
+&#8217;t zal haar goeddoen.&#8221;&#8212;Naar de deur ziende: &#8220;&#8217;t Jonge paar laat zich wachten dunkt me.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begrijp niet wat er aan hapert;&#8221; zegt Van Barneveld vrij luid: &#8220;&#8217;t Is wat erg, al zeventien minuten over den tijd!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Misschien iets met de paarden;&#8221; meent dokter Wolf: &#8220;De keien liggen hier in Romphuizen z&oacute;&oacute; schandalig, dat paard en mensch
+z&#8217;n eigen den poot moet verzwikken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Wolf sloeg een blik op zijn feestvierende voeten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik de ge&euml;erde familie daarmee van dienst kan zijn of gerieven, dan wil ik volgaarne eens gaan onderzoeken uit welke oorzaak....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>De aanbieding van den Amsterdamschen docent werd echter overbodig.
+
+</p>
+<p>De bode van &#8217;t stadhuis opende op datzelfde oogenblik de dubbele deur der trouwkamer, en het jonge paar, gevolgd door de familie
+Armelo, met nog een paar juffrouwen en heeren, trad de deftig ouderwetsche stadhuis-kamer binnen.
+
+</p>
+<p>Aller oogen hadden zich aanstonds op het bruidspaar gevestigd. En&#8212;&#8217;t was een kloek, aristocratisch schoon paar.
+
+</p>
+<p>De groeten die er werden gewisseld, hadden iets plechtig-geheimzinnigs.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld begreep dat het nu het geschikte oogenblik niet was om te onderzoeken waardoor het zoo laat was geworden. Zeker
+had de bruid wat al te veel tijd aan haar toilet besteed&#8212;een toilet welks &eacute;l&eacute;gance en frischheid het eenigszins verouderd-burgerlijk
+feestgewaad van mama Armelo, en het dood-eenvoudige van zuster Louises zijden mantilletje over een wit neteldoekje, te sterker
+deed uitkomen.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld moest de opmerking van zijn vriend den baron volkomen beamen, dat de bruid er prachtig uitzag; doch zijn blik
+rustte nochtans met minder welgevallen op haar schoone gestalte dan die van den ouden edelman. De laatste gevoelde zich altijd
+jong, en vooral bij het zien van zoo iets.... enfin. Ja ja, dat was gracieus, dat, enfin&#8212;dat herinnerde aan vervlogen jaren;
+en, zeer zachtjes neemt hij de vrijheid om de schoone bruid&#8212;die zich juist in een der breede fauteuils heeft neergezet, en
+links en rechts haar satijnen <a id="d0e2479"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2479">49</a>]</span>kleed een weinig in orde schikt&#8212;een galant woordje toe te spreken, &#8217;twelk door Eva met een allerliefst glimlachje wordt beantwoord.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Daar heb je &#8217;t al!&#8221; fluistert de kapitein Armelo tot zijn echtgenoote: &#8220;de generaal is in politiek. Jelui met je gezanik!
+Zie menheer Debecke lacht er om; &#8217;t is geen smaak meer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker is het ton;&#8221; fluistert mevrouw met een melancholiek ernstige gelaatsuitdrukking, meer in harmonie met hetgeen er
+bij zulk een gelegenheid in een moederhart moet omgaan, dan wel met het antwoord aan haar echtgenoot gegeven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij heeft niet eens zijn decoraties aan; alleen de lintjes, en bijna onzichtbaar;&#8221; zegt Armelo.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is ook m&eacute;&eacute;r dan schandalig!&#8221; herneemt mevrouw nog zachter en met droevig neergeslagen oogen: &#8220;wij moeten steeds gevoelen
+dat die sinjeur <span class="letterspaced">generaal</span> en ver boven ons verheven is. Welzeker! Allemaal trots om zich zoo alledaagsch te vertoonen. Wat verbeeldt ie zich wel! Als
+jij promotie hadt gemaakt dan was je generaal geweest zoo goed als hij.&#8221;
+
+</p>
+<p>Er werd eene zijdeur naast de groene tafel geopend.
+
+</p>
+<p>De burgemeester van Romphuizen, gevolgd door den gemeente-secretaris, treedt de trouwkamer binnen.
+
+</p>
+<p>Een zeer diepe buiging voor de hooge personages ter rechterzijde&#8212;welke buiging langzaam in een deftig-ernstigen groet voor
+het bruidspaar en hun verder gezelschap overgaat&#8212;die buiging is een nommer op het programma, &#8217;twelk burgemeester bij de &#8220;formeele
+staats-koppelarij&#8221;&#8212;zooals hij het burgerlijk huwelijk noemt&#8212;gewoon is te volgen.
+
+</p>
+<p>Jut de veldwachter die achter bij de groote deur staat, weet wat er komen moet, en, de deur aan de buitenzij zachtjes dichtdoende,
+gaat hij naar &#8217;t bordes en zegt&#8212;nadat hij eenige Romphuizer straatbengels, die zich graag nat laten regenen, van de stoep
+heeft weggejaagd&#8212;tot den koetsier van Siebold uit <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe liep het zoo laat Jozef?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Klikke over halfelf kreeg ik eerst last om de trouwkoets in te spannen, en als je dan op slag van elven v&oacute;&oacute;r bent, dan zeg
+ik dat je moeder je mores h&ecirc;t geleerd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet eerder besteld?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarachtig niet! Ze wouwen niet in de vigelant van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>. Ze zeien dat de tree zoo smerig was. Afin, ouwe Willem zal je dat alles wel beter vertellen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Oude Willem stond met de vigilante nummer drie van de vier rijtuigen, en &#8217;t was zeker niet naar &#8217;t behoorde, dat hij en Hendrik&#8212;zooals
+ze nu onder de groote parapluie op den bok zaten&#8212;bouguetten op de borst hadden, terwijl Jozef uit <span class="letterspaced">De Arend</span>&#8212;die ook in de haast geen witte handschoenen heeft kunnen vinden&#8212;zelfs geen enkele bloem in het knoopsgat heeft<span id="d0e2519" class="corr" title="Bron: ,">.</span>
+
+</p>
+<p>&#8220;Op zij jongens!&#8221; zegt Jut, en dan tot Willem: &#8220;Was de koets te orde?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom nam je dan de.... vieselant....?&#8221;
+<a id="d0e2528"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2528">50</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ingevolge m&#8217;n orders!&#8221; zegt de oude snorrebaard.
+
+</p>
+<p>Jut berekent dat het tijd wordt om weer naar binnen te gaan. Burgemeester zal wel haast aan &#8217;t eind zijn. Op &#8217;t laatst begint
+burgemeester gewoonlijk z&oacute;&oacute; hard, dat men &#8217;t in de gang wel hooren kan en men dus altijd weet wanneer hij gedaan heeft. Jawel
+daar heb je &#8217;t al:
+
+</p>
+<p>&#8220;Het huwelijk is eene, dikwijls verbasterde staatsinstelling. Ik zeg dikwijls <span class="letterspaced">verbasterd</span>, omdat lieden van beiderlei kunne zich vereenigend, verbintenissen aangaan, die zij niet bij machte zijn na te komen of te
+handhaven. Slechts daar waar ik de middelen toereikend of overvloedig aanwezend zie, daar juich ik een staatsinstelling toe,
+die het geluk van personen verzekert, en den staat voor de toekomst nieuwe burgers belooft, dewelke de middelen zullen bezitten
+om mede al die lasten op te brengen waar de Staat zich een rechtmatige aanspraak op verschaffen mag.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is zeer vol in de kerk voor zulk een gelegenheid, en niettegenstaande het slechte weer.
+
+</p>
+<p>Koster Bik had alles prompt in orde. Een voorname trouwerij was altijd voordeelig. De Armelo&#8217;s waren wel kaal, maar in alle
+geval zouden er een stuk of vier van de grootheid wezen. &#8217;t Zou hem niet verwonderen als hij, behalve onder de kussens van
+bruigom en bruid, n&oacute;g onder twee of drie andere kussens een paar rijksdaalders vond. De ouwe generaal was rijk, woest rijk,
+woest!
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8220;Nee juffrouw Sillemond, d&#8217;r zal vandaag geen orgel zijn; menheer Donerie is ziek. Als ie nog had kunnen komen dan was ie
+d&#8217;r al lang geweest, want &#8217;t is al tien minuten over den tijd. <span id="d0e2546" class="corr" title="Bron: &#8217;"></span>En boek juffrouw Sillemond? Asjeblieft!&#8212;Jawel menheer Kippelaan, ga daar maar zitten. Zeker, veel menschen, maar toch ruimte
+genoeg.&#8212;Woudt u liever in de regeeringsbank....? Ja, dat is wel mogelijk, maar dat gaat niet; burgemeester komt zeker; burgemeester
+is zelfs op de partij gevraagd naar ik hoor.... U begrijpt dus....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar, zieje&#8212;ik, <span class="letterspaced">ik</span> ben gisteren nog den heelen dag op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> geweest, en heb bruigom vast moeten beloven h&eacute;m en zijn bruidje bij &#8217;t binnenkomen toe te knikken; en, weetje, als ik hier
+blijf zitten dan.... dan zie ik ze op den rug.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar m&#8217;n goeje menheer, je zit hier juist aan den doorgang; ze moeten bij &#8217;t inkomen hier vlak voorbij; als je je wat omdraait
+dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, o ja, dank je wel! merci, precies! Wacht....!&#8221; hij haalt zijn portemonnaie te voorschijn, en geeft vol verrukking den
+koster een fooi: &#8220;Zeg eens Bik, na afloop dan laat je me even in de kamer hoor. Ik moet de familie mijn compliment maken.
+Ze zou het kwalijk nemen.&#8212;Volstrekt! Zeg eens, heb jij gehoord om hoe laat....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar Bik moet ginder zijn. Een acht jaren lang ge&euml;ngageerd paar zoekt plaats om de trouwplechtigheid te kunnen bijwonen.
+
+</p>
+<p>Aan de groepjes, die hier en daar in de kerk verspreid zitten, is het te zien dat men ongeduldig wordt. Het fluisterend spreken
+wordt omtijds luider, dikwijls verstaanbaar op een afstand; en telkens <a id="d0e2564"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2564">51</a>]</span>richten zich de oogen naar de zij van den grooten pilaar, niet ver van den hoofdingang der kerk, waar de feeststoet moet te
+voorschijn komen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoor, daar rollen de koetsen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nu zullen ze komen!
+
+</p>
+<p>&#8212;Zie, koster Bik verdwijnt achter den grooten pilaar.
+
+</p>
+<p>Men hoort de rijtuigen &eacute;&eacute;n voor &eacute;&eacute;n ophouden.
+
+</p>
+<p>De kerkgangers die het dichtst hij den genoemden pilaar zitten, vernemen het neerslaan der vijf treden eener koets, en voelen
+een sterken luchtstroom, want de groote kerkdeur is nu geheel geopend.
+
+</p>
+<p>&#8212;Daar komen ze! Zie, zie.... daar komen ze langs den pilaar te voorschijn.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is een heerlijk paar. Beiden zien ze wat bleek.&#8212;Maar &#8217;t is geen wonder; in zulk een plechtig oogenblik!&#8212;Iedereen weet dat
+Eva Armelo een zeer schoon meisje is; maar z&oacute;&oacute;&#8212;z&oacute;&oacute; is ze <span class="letterspaced">prachtig</span>, ja prachtig inderdaad!
+
+</p>
+<p>Langzaam, naast elkander, treden ze voorwaarts. Achter hen aan, komen&#8212;mede twee aan twee&#8212;de familie en getuigen zooals ze
+reeds te zamen op het stadhuis zijn geweest. Men ziet en zwijgt. &#8217;t Is een indrukwekkende stilte, slechts afgebroken door
+het geruisch van Eva&#8217;s wit satijnen kleed, want de voetstappen der feestgenooten zijn nauwelijks hoorbaar op den looper, die
+tot aan het groote tapijt bij den preekstoel in het middelpad der kerk werd gelegd.
+
+</p>
+<p>Die stilte in het tamelijk ruime Godshuis, in harmonie met den aanblik van een zoo schoon en nog slechts voor luttele minuten
+aan elkaar verbonden echtpaar, heeft iets eigenaardig-imposants.
+
+</p>
+<p>Toch is het alsof het ruischen van dat satijnen kleed een ongepaste toon is die de stilte verbreekt.
+
+</p>
+<p>Het pad is lang.&#8212;Ter helfte gekomen ziet Helmond aan zijn linkerzij eensklaps een figuur verrijzen; en in den maalstroom zijner
+gewaarwordingen bemerkt hij ternauwernood dat het Kippelaan is die zijn hand heeft gegrepen en, hem onwillekeurig tot stilstaan
+dwingend, de woorden toefluistert: &#8220;Van harte.... van ganscher, hoor!&#8212;Menheer en mevrouw Helmond hoor! Afgewonnen!&#8212;Van harte,
+van harte!&#8221;
+
+</p>
+<p>Doch aan het eind der kerk achter den preekstoel waarboven zich het orgel bevindt, daar heeft, slechts weinige oogenblikken
+geleden, een ander belangstellende gestaan. Geen vijf seconden v&oacute;&oacute;rdat Helmond en zijn jonge vrouw den hoek van dien pilaar
+waren omgetreden, kwam hij, bijna ademloos, het achter- of orgelpoortje der kerk in. Hij zag bleek, doodelijk bleek, maar
+niemand was er die het zien kon, want het zoogenaamde koor, achter den preekstoel en ten deele onder het orgel, was door een
+hekwerk&#8212;waarvan de stijlen op bronskleurige lansen en dolken geleken&#8212;van het schip der kerk gescheiden.
+
+</p>
+<p>Ja toch, &eacute;&eacute;n was er die hem zag. Geen kwartier geleden heeft Janssen de orgeltrapper een boodschap van den organist gekregen,
+dat bij dadelijk, <span class="letterspaced">dadelijk</span> naar &#8217;t orgel moest. Janssen was bijna vlak achter menheer Donerie aangekomen.
+<a id="d0e2598"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2598">52</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ben je niet frisch menheer? Je ziet er slecht uit.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo, Janssen.... Wil jij maar....&#8221; Donerie heeft den man een wenk gegeven om naar boven te gaan.
+
+</p>
+<p>En Donerie stond daar beneden nog een oogenblik achter die lansen en dolken verscholen. Door de openingen heen kon hij in
+het ruim zien.
+
+</p>
+<p>&#8212;Zwijg dan bonzend hart! Zoo aanstonds zal ze dien hoek omkomen. Zoo aanstonds....
+
+</p>
+<p>&#8212;Is het een duizeling die hem overvalt? Neen, hij heeft daar van verre een fee&euml;n-gestalte gezien. Blank als een lelie; rank
+als een hinde; fier als een koningin. Is dat Eva.... zijn Eva.... de vijftienjarige....? Zwijg! Zwijg dan bonzend hart en
+hoofd. Toon nu Herman Donerie, dat je waarlijk sterk, en geen kleinmoedig minnenijdig dweper bent. Voort, voort! de trappen
+op! &#8217;t Wordt tijd, hoog tijd. Voort!
+
+</p>
+<p>En met de hand aan het kranke hoofd, vliegt Donerie de trappen op en het orgelkamertje binnen. Daar zit hij voor het instrument;
+de registers schuift hij open en dicht. Nog even drukt zijn hand het hoofd dat dreigt te bersten, en dan, dan spreidt hij
+zijn ranke vingers, en een vol accoord, de aanhef eener indrukwekkende <span id="d0e2611" class="corr" title="Bron: hymme">hymne</span>, ruischt en jubelt door het kerkgebouw. Het onverwachte van dien toon maakt den indruk in het ruim te sterker.
+
+</p>
+<p>Terwijl de jonge echtgenooten langzaam voorwaarts treden, kan men &#8217;t hun aanzien dat ze getroffen zijn.
+
+</p>
+<p>Slechts voor Helmond verstaanbaar, fluistert Eva den naam van den organist.&#8212;Helmond heeft haar gezegd dat hij ziek was; maar,
+&#8217;t was nu lief van hem, heel lief....! En terwijl de grijze heeren een blik van goedkeuring wisselden over de muzikale verrassing,
+en Armelo zoowel als zijn vrouw en dochter een verhoogde feeststemming ontvingen, terwijl dokter Wolf naar zijn laarsjes zag,
+en mijnheer Lieder met een zielvollen blik naar het orgel, bespeurde Kippelaan dat juffrouw Coba Van Barneveld juist toen
+ze hem voorgijging, de oogen neersloeg, en, het gelaat afwendend een snel gerezen blos zocht te verbergen. O almacht der muziek!
+gij spreekt en doet spreken: <span lang="de">Lieder ohne Worte</span>!
+
+</p>
+<p>En de hymne ruischte voort, en&#8212;het ruischen van Eva&#8217;s wit satijnen kleed kon men niet meer hooren.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIJFDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>De plechtigheid der kerkelijke inzegening is afgeloopen. Volgens Romphuizer gewoonte zullen de jongelieden zich nu aanstonds
+met hun gezelschap naar de pronkkamer van het met de kerk verbonden <a id="d0e2628"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2628">53</a>]</span>kostershuis begeven, om er, voor &#8217;t eerst zonder vreemde oogen, begroet te worden als man en vrouw.
+
+</p>
+<p>Bij dat heengaan, terwijl het orgel nog zijn tonen door den straks verlaten tempel zendt, voelt de jonge echtgenoot den arm
+van zijn Eva in den zijne beven, en ziet hij dat groote tranen haar in de oogen blinken. Sterker dan te voren drukt hij den
+arm van het innig geliefde wezen, van <span id="d0e2632" class="corr" title="Bron: zijne "></span><span class="letterspaced">zijne vrouw</span>. Ja, hij verstaat die tranen; hij gevoelt wat het zeggen wil voor het fijngevoelige maagdenhart, om den draad te zien afgesneden
+die haar hechtte aan het schoone tijdperk der blonde jeugd, ofschoon dan ook een hechtere band, en voor een heerlijker toekomst,
+gesloten was.
+
+</p>
+<p>Helmonds sterkere ondersteuning kon echter niet verhinderen dat Eva, juist bij het afstappen van het meergenoemde Deventer
+tapijt over een omgeslagen punt ervan struikelde, en misschien zou gevallen zijn, indien zij zich niet aan een lans van het
+koorhek had vastgegrepen.
+
+</p>
+<p>Tot haar eer moet gezegd worden, dat het zoo uitdrukkelijk door haar begeerde tapijt, tot nog toe geen oogenblik haar opmerkzaamheid
+had getrokken. Nu ze er over gestruikeld was, nu glimlachte ze vluchtig door hare tranen heen, en zag naar den gescheurden
+witglac&eacute; handschoen, die zoo onverhoeds de lans had gegrepen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee lieve August, volstrekt niet;&#8221; zegt Eva in antwoord op een half angstig belangstellend vragen van den man, die zijn grootste
+en pas verworven schat een oogenblik in gevaar heeft gezien; sloeg toen den blik naar boven, waar, zooals &#8217;t haar toescheen,
+de orgeltonen elkaar omarmden en zich ophoopten alsof ze niet scheiden konden; en&#8212;ze dacht weer aan den avond toen een jonkman
+met bruine oogen en donkere krulharen een Cavatine voor haar speelde, en haar zeide, dat hij die op den dag van haar terugkomst
+in Romphuizen gemaakt had....
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn lief best vrouwtje is toch wel wat geschrokken;&#8221; fluistert Helmond.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee August, waarlijk niet. Een oogenblik misschien; maar nu is &#8217;t heelemaal voorbij mijn beste; heelemaal!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Verwonderde August minder, maar het ergerde hem des te meer dat oom Van Barneveld tot nu toe de eenige is die, na de kerkelijke
+plechtigheid, noch zijn bruid noch hem een woord heeft toegesproken. Die koets uit <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span> moest er schuld aan zijn. Nu ja, maar dat was kleingeestig.&#8212;Kleingeestig was het reeds dat oom zoo bang voor zijn eigen koets
+is geweest dat hij haar, bij zulk een gelegenheid, niet wilde missen, alleen omdat het wat regende. Maar, n&oacute;g kleingeestiger
+mocht het heeten dat in oogenblikken als deze, wanneer de neef&#8212;het pleegkind van wien men zegt zooveel te houden&#8212;den gewichtigsten
+stap van zijn leven heeft gedaan, wanneer hij een engel van schoonheid en lieftalligheid geheel de zijne mag noemen, dat in
+zulke oogenblikken de &#8220;liefhebbende pleegvader&#8221; geen heilwenschend woord, ja zelfs geen zoen en handdruk voor het jonge echtpaar
+overheeft, en dit alleen omdat een nette bruid haar trouwkleed niet graag ineens bederven <a id="d0e2651"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2651">54</a>]</span>wil, en daarom een schrikkelijk beslijkte vigilante wegzendt teneinde er een ander rijtuig voor in de plaats te nemen. Helmond
+zal zijn ergernis zoo goed mogelijk verbergen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom heeft ons al op &#8217;t stadhuis gefeliciteerd Eva;&#8221; fluistert hij terug op een aanmerking daarover van hare zijde.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Gezelschap dier heeren schijnt hem bijzonder te bevallen;&#8221; herneemt Eva: &#8220;Nee, &#8217;t is wat erg.... zie, nu moet hij dien
+onuitstaanbaren neef Lieder nog aanspreken. Nee lieve, ik vind het zachtst genomen <span class="letterspaced">lomp</span>! Als ik niet zoo in-gelukkig was dan zou ik me boos kunnen maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan die&#8212;dank zij zijn straks gegeven fooi&#8212;in de kosterskamer is binnengedrongen, en, dewijl hij de jongelieden ongemerkt
+is genaderd, hun snel gesproken woorden voor een deel heeft opgevangen, vindt het nu een uitmuntend geschikt oogenblik om
+zijne hartelijke belangstelling nogmaals op alle manieren te betoonen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Tot in lengte van dagen hoorje!&#8212;Mevrouw Helmond, mijn enorm compliment! Ik weet amice, dat je op deelneming gesteld bent.
+Jawel, jawel daar is een mensch op gesteld. Ik weet het, je zoudt &#8217;t me kwalijk hebben genomen indien je me hier niet gezien
+hadt; jawel, en ik zelf zou het me kwalijk hebben genomen. <span lang="fr">Parole! A-propos amice!</span> bekend dat ze in <span class="letterspaced">De Arend</span> gemeene champagneglazen hebben. Wil je d&#8217;r anderhalf dozijn? Mevrouw Helmond, wil je? Gerust! Ze zijn nog van mama&#8217;s kant,
+de Parladotti&#8217;s<span id="d0e2670" class="corr" title="Bron: ,">.</span> M&#8217;n neef de professor had er nooit fijner gezien. Je bent met vijftien personen aan tafel niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dankje Kippelaan, dankje bepaald.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Anders van harte gemeend! A-propos, dat schoot me nog in: Van Dins de stationschef is een vriend van me: perfecte kerel.
+Ik zal &#8217;em gaan vragen of ie een afzonderlijke coup&eacute;e voor je open wil houen.&#8212;Eerste niewaar? Naar Rotterdam niewaar? Enfin
+we zullen dat wel plooien.&#8212;Nee, nee, geen complimenten; met alle plezier.&#8212;Met den trein van drie&euml;n, of....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Zonder dat Eva of Helmond het hadden bemerkt was dominee Hoogerberg, die hen bij de inzegening recht hartelijk heeft toegesproken&#8212;nu
+van toga en bef ontdaan&#8212;de kamer ingetreden.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld heeft op zijn komst gewacht. Het geluk van dat jonge paar&#8212;van dien pleegzoon in &#8217;t bijzonder&#8212;ligt hem na aan
+het hart. Hij gevoelt dat zijn terughouding in deze oogenblikken hen pijnlijk moet aandoen; doch, veinzen kan hij niet. Hij
+is ontstemd, zeer ontstemd. &#8217;t Zijn kleinigheden, welzeker, altemaal kleinigheden, maar juist op dezen dag moeten ze hem met
+bezorgdheid voor de toekomst vervullen. Bij het rijden van het stadhuis naar de kerk was het hem gebleken dat mevrouw Helmond
+de vigilante van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> niet voldoende is geweest. En dan: In het laatste kwartier heeft mijnheer Lieder uit Amsterdam de voorzorgen van Eva&#8217;s moeder
+verijdeld, want, onwillekeurig eenigszins in &#8217;t nauw gebracht, doordien hij van mijnheer Wolf &#8220;den veearts&#8221; heeft gesproken,
+&#8220;wiens zwager ongetwijfeld die fraaie verlakte <a id="d0e2684"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2684">55</a>]</span>laarzen had gemaakt&#8221;, is hij mede tot de gemoedelijke ofschoon ongevergde verklaring gekomen, dat hij zelf te Amsterdam ondermeester
+op een der stadsarmenscholen was. Neen, het deed er niet toe wat die menschen waren; Eva was de dochter van een man die het
+tot officier had gebracht, en als zoodanig kon Helmonds huwelijk geen directe m&eacute;salliance genoemd worden, doch, als daar iets
+leeft in den mensch om telkens met geweld iets meer te willen schijnen dan hij is; als men dan&#8212;en zelfs op dezen hoogstgewichtigen
+dag&#8212;dien toeleg bij de familie Armelo ten sterkste ziet uitkomen; als hij Eva&#8217;s toilet nauwkeurig beschouwt, een toilet dat
+in Romphuizen na dezen dag zeker nooit meer gedragen kan worden; als hij.... Maar genoeg, hij heeft op dominee gewacht; door
+een weinig te wachten eer hij een woord tot de jonggehuwden sprak, heeft hij zich zelven wat kalmer gestemd, maar &#8217;tgeen hij
+op het hart heeft dat moet hij zeggen, of anders&#8212;anders zou hij die jonge schoone vrouw niet den vaderlijken zoen kunnen geven,
+zoals hij er een aan het &#8220;ander ik&#8221; van zijn geliefden pleegzoon verschuldigd is.
+
+</p>
+<p>Op Hoogerberg toegetreden, zegt de generaal nu tamelijk luid, als verzocht hij daardoor meer algemeene aandacht, terwijl zijn
+stem, ofschoon er het metaal van den hoofdofficier in gevonden wordt, toch een zekere beroering verraadt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dominee, ik heb gewacht met de jonggehuwden, na uw inzegening toe te spreken totdat je zoudt tegenwoordig zijn. Allereerst
+wou ik je de hand drukken, om je te toonen hoezeer ik de goede woorden waardeer, die je tot hen gesproken hebt.&#8212;&#8217;t Was een
+waar gezegde, al is het niet nieuw misschien, dat het huwelijksgeluk &#8212;ja alle geluk&#8212;in <span class="letterspaced">waardeering</span> bestaat. Zeer juist. De mensch mag&#8212;ik zou zelfs zeggen hij <span class="letterspaced">moet</span> met kracht ook naar stoffelijken vooruitgang streven, mits hij het doe met geheele waardeering van &#8217;tgeen hij goeds <span class="letterspaced">bezit</span> en niet slechts van het <span class="letterspaced">betere</span> &#8217;twelk hij elders ziet of meent te zien en nooit zeker is te zullen verkrijgen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jonge echtgenooten!&#8221; vervolgt de generaal, en terwijl nu die zekere trilling in zijn stem is verdwenen, treedt hij op het
+bruidspaar toe: &#8220;&#8217;t Is zeker een mooi woord door den wakkeren volgeling van den grooten Stichter onzer religie&#8212;onzen Heiland&#8212;
+gesproken: &#8220;De liefde zij ongeveinsd!&#8221;&#8212;Z&oacute;&oacute; begrijp ik het ook. En als ik u nu toespreek <span class="letterspaced">hier</span>, als &#8217;t ware op den drempel van het huis waar we God eere brachten; hier veel liever dan straks aan een feestmaal met een
+roemer wijn in de hand.&#8212;dan verwacht gij van een oud-soldaat geen sierlijke rede, maar een kort woord, ongeveinsd uit het
+hart. Helmond en Eva, je bent voor het oogenblik gelukkig; als er op aarde een volkomen geluk kon bestaan dan zou ik zeggen
+<span class="letterspaced">volkomen</span> gelukkig! Laat dat zoo blijven, langer dan de weken of maanden die daarvoor door de wereld als regel zijn gesteld. Eischt
+niet te veel. Waarachtig geluk is niets anders dan <span class="letterspaced">tevredenheid</span>. &#8217;t Gaat met het geluk zoo dikwijls als met den ransel, die door den al te begeerigen soldaat met een vermeesterden buit
+was overladen. <a id="d0e2713"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2713">56</a>]</span>Onder &#8217;t marcheeren barstte de ransel, en, niet slechts gingen de goudstukken verloren maar ook het noodige, waaraan hij zoo
+dringend behoefte had. Of het waar gebeurd is dat weet en geloof ik zelfs niet, maar dat het zoo gaat in de wereld dat weet
+ik zeker, en dat anderen dan komen om den buit op te rapen en voor zich te behouden.... ik geloof dat die stelling niet te
+gewaagd is.
+
+</p>
+<p>&#8220;August, al zal ook je dagelijksch brood, ge&euml;venredigd naar den stand waarin God je plaatste&#8212;het allermeest de vrucht van
+je eigen werk en studie&#8212;zeker voldoende, ja zelfs niet karig zijn, toch vertrouw ik dat jij met de vrouw van je keuze, ook
+bij een sober deel, rijker zoudt wezen dan een koning: gelukkig in haar bezit. Als dat geluk duurzaam zal zijn, heb haar dan
+lief met een kloeke verstandige liefde. Laat haar somtijds de zweetdroppels zien van den landman wanneer hij het koren maait,
+want zelfs de dorste broodkruimels zullen dan waarde krijgen in haar oog.&#8212;August, als een kind grijpt naar de vlam eener kaars
+dan trekt men dat kind terug; denk daaraan, en&#8212;heb haar lief.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, ik bid u,&#8221; fluistert Helmond strak voor zich ziende, zeer zacht en zonder dat iemand dan Van Barneveld en Eva het hooren
+kunnen! want, met een vluchtigen opslag der oogen heeft hij bespeurd dat Eva doodelijk bleek is geworden.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld gevoelt eensklaps dat hij te ver is gegaan. Maar, ligt het geluk van dien laatsten pleegzoon hem dan niet onuitsprekelijk
+na aan &#8217;t hart!&#8212;Heeft hij niet gehoopt dat een waarschuwend woord van den grijzen soldaat in <span class="letterspaced">deze</span> ure een indruk zou kunnen maken, beslissend misschien voor het geheele leven?&#8212;Maar juist: hij is oud; hij is geen redenaar
+die zijn woorden behendig kiest; hij was ontstemd. Hij had niet moeten spreken. Neen, althans niet n&uacute;: Hij ziet den geliefden
+pleegzoon daar voor zich staan en meent op zijn gelaat de uitdrukking te lezen: Als ge haar kwetst dan beleedigt ge mij, en
+al ben ik u veel verschuldigd, d&aacute;t verdraag ik niet.&#8212;En Eva&#8217;s wit&#8212;witter dan haar satijnen kleed; en het onrustig jagen van
+haar boezem, ontgaan hem evenmin; en&#8212;of hij eensklaps een dreigend spooksel zag verrijzen, dat hem nogmaals van &#8217;t hart dreigt
+te scheuren wat hem lief is: een tweeden pleegzoon; of ook dat hij slechts beseft een bitter woord te moeten goedmaken, zeker
+is het dat plotseling een warm gevoel de borst van den grijzen pleegvader doorstroomt. Met aandoening vat hij Eva&#8217;s hand,
+en, zonder dat er voor den min-aandachtigen toehoorder een merkbare stoornis in zijn rede is geweest, herneemt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;God weet het Eva, dat er voor Helmonds lieve vrouw een ruime plaats in mijn hart is. De oude soldaat heeft niet altijd de
+zoetste woorden gereed; maar dat hij het waarachtig goed met je beiden meent, daarvoor is zijn woord je borg. Eva, ik ben
+er van overtuigd dat je den zoon van mijn braven krijgsmakker gelukkig wilt maken. Je schoonheid, je lieftalligheid, je talenten.
+Ja ja, je talenten.... Kom kom, geen tranen! Je bent de dochter van een militair niewaar? Welnu, ik zeg.... ik zeg immers
+wel vast overtuigd te zijn, dat je <a id="d0e2726"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2726">57</a>]</span>hem gelukkig zult maken.... Fi fi, die tranen weg! Komaan kind, geef jij me maar een zoen....? Jawel&#8212;ziezoo....&#8221; En&#8212;de generaal
+omhelsde de jonge vrouw van zijn geliefden pleegzoon.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld vloekte nooit, of althans in de laatste jaren slechts zeer <span class="letterspaced">zeer</span> zelden; maar toen hij de grijze knevels opstreek nadat hij Eva een zoen had gegeven, en Helmond hem op gansch anderen toon
+dan daar straks een: &#8220;Dank u oom,&#8221; heeft toegebracht, toen wendde hij zich eensklaps af, en moest dominee Hoogerberg een woord
+opvangen, dat hij niet van den generaal gewoon was. Maar de anders zoo kloeke oude man, scheen ook zeer van zijn stuk te zijn
+en meer bewogen dan hij uiterlijk schijnen wilde.
+
+</p>
+<p>Zwijgend&#8212;als om den storm te doen bedaren&#8212;drukte Hoogerberg den grijzen pleegvader de hand, en zacht klinkt het antwoord;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee dominee, &#8217;t was verkeerd: een oud-soldaat moet geen openbare preek houden; maar ja, &#8217;t zou me knagen aan &#8217;t hart
+als ik den jongen niet gelukkig zag.&#8221;
+
+</p>
+<p>De feestgenooten hebben de toespraak van den generaal, die met zulk een hartelijke omhelzing was besloten, voor &#8217;t meerendeel
+hoorende niet gehoord, in de vaste overtuiging dat de generaal den schoonsten van alle heilwenschen ontboezemde. Mevrouw Armelo
+werd zelfs door den zoen aan haar kind gegeven, tot tranen geroerd, en hoezeer zij ook van de &#8220;gelijkheid der partijen&#8221; overtuigd
+was&#8212;&#8220;allemaal militair&#8221;&#8212;toch heeft ze, toen de rijke heer van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> haar eigen Eva zoende, mevrouw Van Hake die naast haar stond, in &#8217;t oor gefluisterd:
+
+</p>
+<p>&#8220;O &#8217;t is een engel van een man, en t&oacute;ch vijf rangen hooger niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl mevrouw Armelo die woorden sprak, kostte het haar moeite om een zekere agitatie te verbergen. Maar toch, niemand zal
+gissen dat ze zich eenigszins zoekt voor te bereiden op het mogelijke geval dat de generaal, in zijn bewogen stemming, ook
+h&aacute;&aacute;r, als de moeder van zijn nieuwe nicht en &#8220;schoon-pleegdochter&#8221; ten aanschouwe van zoo velen omhelzen zou. Och ja, waarom
+niet!
+
+</p>
+<p>Maar de generaal heeft er volstrekt geen plan op. Bij het binnentreden van deze kamer had hij aanstonds, zooals het paste,
+aan de ouders der jonge vrouw zijn compliment gemaakt.
+
+</p>
+<p>Kapitein Armelo voelt zich nu door zijn ega aan de wijde mouw van zijn uniformrok trekken. Hij verstaat haar. Als vader der
+bruid is hij verplicht hier ook iets te zeggen: &#8220;Ja ja Marie, ik weet wel! Maar &#8217;t is hier geen gemakkelijke taak. Enfin!&#8221;
+Na een korte aarzeling en drie kordate stappen, staat hij voor het jonge echtpaar.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer Helmond!&#8221;&#8212;Omziende: &#8220;Watblief?&#8212;<span class="letterspaced">Kinderen</span> meen ik.... Eva, enfin! ik refereer me geheel aan de gevoelens van den generaal! Wat de geachte leeraar heeft gezegd, daar
+ben ik het ook volmaakt mee eens: God sprak, het was met goed dat de mensch alleen stond in de armee....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Guns Armelo!&#8212;Hij meent de <span class="letterspaced">wereld</span>;&#8221; fluistert mevrouw.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat het niet goed was in de <span class="letterspaced">wereld</span>;&#8221; verbetert de kapitein: <a id="d0e2765"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2765">58</a>]</span>&#8220;En daarom sta ik hier als de ouders van de bruid en wensch je als mijn schoonzoon dat je ons wederkeerig zult respecteeren,
+en dat je met je nakroost.... enfin we weten d&#8217;r alles van niewaar.... in liefde en vrede, en....&#8221;
+
+</p>
+<p>Armelo, die ook al geen redenaar bleek te zijn, was, zooals hij later verklaarde, in de war geraakt, doordien hij, &#8220;ongewoon
+aan die groote dingen op de borst&#8221;, iets in &#8217;t oog heeft zien schemeren, en, meenende dat er iets op zijn jas zat wat er niet
+behoorde&#8212;een spin of zoo&#8217;n ding&#8212;heeft hij zonder nadenken er naar geslagen, en was het haakje losgegaan, zoodat de &#8220;groote
+tiendaagsche ruzie&#8221; voor het jonge paar op den grond is gevallen.
+
+</p>
+<p>Maar &#8217;t was niemendal. Helmond zelf raapte het kruis voor den schoonvader op, terwijl de kapitein door dat kleine intermezzo
+nu ook gevoeglijk heeft kunnen eindigen.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Buiten blijft de regen stroomen en gutsen, en de wind zweept hem door de Romphuizer straten. De koetsen voor het kostershuis
+met haar druipnatte en pruttelende koetsiers; haar paarden die als zeekatten glimmen, en haar duizend-en-een ge&iuml;mproviseerde
+regenbakken en gootjes; de steeds besproeide en druipende feesttrein, waaraan de feestgenooten echter nog ontbreken, was door
+de nieuwsgierigen voor &#8217;t grootste deel verlaten omdat het&#8212;zooals de laatst vertrokkenen zeer wijsgeerig hebben aangemerkt&#8212;toch
+niemendal <span class="letterspaced">gaf</span> dan een <span class="letterspaced">kletsnat pak</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Behalve eenige straatjongens en meisjes&#8212;de laatsten met haar rokken over &#8217;t hoofd&#8212;stonden er nog twee, die dicht aaneengesloten
+onder een groote groene parapluie, het weder-instappen der jonggehuwden in de trouwkoets verbeidden. &#8217;t Was een zeer bleek,
+fatsoenlijk gekleed jonkman met een dito dito meisje. Ze zuchtten gedurig, maar ze hadden geduld, want, ze wachtten al acht
+jaren lang, wel te verstaan op &#8220;een oogenblik vol zaligheid zooals net nu aan dat paar geschonken was&#8221;.&#8212;Piet Lovers was candidaat-notaris
+zonder fortuin, en heeft pas sedert vier jaren zijn titel gekregen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Piet, als je eens iets uitvondt;&#8221; zuchtte het meisje heel zacht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, Marietje,&#8221; zuchtte Piet weerom: &#8220;als ik eens iets uitvond; maar <span class="letterspaced">wat</span>!?&#8221; en hij tuurde op de kleine cascade, die langs een baleinpunt van zijn parapluie naar omlaag stroomde.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De vaalgroene gordijn voor het hooge kruisraam der kleine orgelkamer hangt nu, zooals gewoonlijk, weer rustig in haar deftige
+plooien. Straks hield een trillende hand haar van terzij op een looverkier geopend. Glurend door een matten glimp, heeft Donerie
+langs het dak van een groote groene parapluie het oog gehad op die hooge trouwkoets. Toen het portier werd opengedaan en de
+treden neergeklapt, toen heeft hij strakker getuurd; maar&#8212;een rouwfloers heeft hem het uitzicht benomen. &#8217;t Zal een zwarte
+parapluie zijn geweest waarmee men het gelukkige paar voor den regen beschutte, maar in zijn oogen was het een rouwfloers,
+en slechts op &#8217;t laatst, bij &#8217;t verdwijnen in de lijkkoets, toen heeft hij nog iets wits zien blinken. <a id="d0e2794"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2794">59</a>]</span>&#8217;t Was haar kleed...&#8212;De lijkkoets?&#8212;Nu ja de <span class="letterspaced">trouwkoets</span>! hij dacht aan rouwfloers, en men vergist zich dan licht.
+
+</p>
+<p>Terwijl Donerie zich straks naar huis spoedt, bemerkt hij wel dat de regen nog altijd stroomt, en dat de wind guur en koud
+is, maar het deert hem niet; integendeel het verfrischt hem. Toch is het alsof het loopen hem moeielijk valt; zijn beenen
+zijn zwaar, en het hoofd! O dat bonzen, dat bonzen!
+
+</p>
+<p>Op zijn kamer teruggekomen waar zijn &#8220;twaalf uur&#8221; als naar gewoonte gereed staat, is het blijkbaar zijn streven om zich kloek
+te houden. Soms, een enkele maal, geeft hij wel eens toe aan zijn gevoel. Maar vandaag, wie durft beweren dat hij niet krachtig
+is geweest! Was het zoo vreemd dat hij zich nu wat bijzonder onmachtig en gloeiend en zieker dan gisteren gevoelde&#8212;na zulk
+een concert!&#8212;Nu is &#8217;t alles afgeloopen. Ziezoo! Nu moet ook de kalmte terugkeeren. Morgen zal hij veel beter zijn, ja zeker
+van avond al!
+
+</p>
+<p>Hij neemt een bord van de tafel en drukt zich het koude Wedgwood eerst tegen het voorhoofd en dan op de slapen.&#8212;Eten? hoe
+zou het hem mogelijk zijn! Nu hij zitten ging op zijn gewone plaats, zie, nu is het alsof de kamer met hem ronddraait.&#8212;Als
+hij opstaat dan zal dat beter worden.&#8212;Ja, zoo is het.&#8212;Wacht, hij moet den sleutel van het orgelkamertje nog op zijn gewone
+plaats in de secretaire hangen. Daarna wil hij zich uitkleeden en een weinig gaan rusten; dat zal toch beter zijn.&#8212;Nu is de
+secretaire geopend.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen,-ja,-bonst het hoofd: neen,-ja; niet zien, wel zien; neen,-ja.&#8212;Het binnendeurtje was al open.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ah zoo.... jong mooi meisje; ei zoo, ben jij nu de vrouw van een ander....? Hahaha!&#8212;Wie lachte daar, wie?&#8212;Goede God, hij
+zelf heeft zoo vreemd gelachen; hij is er van geschrokken.&#8212;Wat deed hij ook met dat portretje in handen! Weg, <span class="letterspaced">weg</span> er mee! Waar is dan de kracht; waar het verstand!&#8212;W&aacute;&aacute;r ze zijn....? <span class="letterspaced">Hier</span>, <span class="letterspaced">d&aacute;&aacute;r</span>, <span class="letterspaced">hier</span>! Hier zijn ze beiden! Zie dan, zie! En Donerie&#8217;s brandende vingers, ze scheuren het blaadje karton, de beeltenis van dat
+heerlijke kind, in kleine,&#8212;ja zie maar, in zeer kleine stukken.
+
+</p>
+<p>Nu heeft hij het raam geopend. Een felle luchtstroom doet alles kraken en fladderen en klapperen in het vertrek. Daar werpt
+hij die bijna onzichtbare deeltjes naar buiten in de verwoede golven der bruisende luchtzee. En zie&#8212;als sneeuwvlokjes licht,
+stuiven ze op; en dwarrelen over daken en goten, om echter al spoedig verloren te gaan in de doodsch-looden tint van dien
+somberen dag.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZESDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Ofschoon het d&eacute;jeuner in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span> in vele opzichten der beschrijving overwaardig mocht heeten, vooral dewijl het verschil <a id="d0e2831"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2831">60</a>]</span>van maatschappelijke positie der gasten overvloedige stof tot karakterstudie bood;&#8212;een kwalijk verbloemde onrust van het bruidspaar,
+en het gedurig heimelijk op zijn horloge zien van den generaal, werken&#8212;misschien wel gelukkig&#8212;aanstekelijk, en, wie er van
+de gasten of misschien van de bedienden lust in heeft, hij moge van het d&eacute;jeuner vertellen, een d&eacute;jeuner, z&oacute;&oacute; rijk en z&oacute;&oacute;
+netjes als er in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span> nooit te voren een gegeven was, doch wij&#8212;we zwijgen ervan. Misschien droeg de voortreffelijkheid van het d&eacute;jeuner er toe
+bij om de onrustige neergedrukte stemming van den generaal te verhoogen; hij mocht zich althans overtuigd houden dat hij gisterenavond
+met de vijftig gulden zijn berekening als gastheer slecht gemaakt had.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De reiskoffers der jonggehuwden zijn reeds vroeger in twee afzonderlijke vertrekjes van het logement gebracht. In die vertrekjes
+zullen ze zich nog haastig verkleeden, om er mede aan ouders of betrekkingen die, evenals zij, tersluiks den feestdisch zullen
+verlaten, een zoen of handdruk ten afscheid te geven. Van Debeckes laatste vleiende, een weinig ondeugende woorden aan den
+feestdisch, heeft Eva volstrekt niets gehoord. August had haar zooeven zeer zachtjes toegefluisterd:
+
+</p>
+<p><span id="d0e2841" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>&#8217;t Is over halftwee; we zullen nu maar ineens, zoo ongemerkt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan moet jij maar &#8217;t eerst....&#8221; heeft Eva teruggefluisterd.
+
+</p>
+<p>Eva glimlachte naar Debeckes zij, zonder echter te weten waarover hij sprak, en ving tegelijk van zuster Louise een hartelijk
+knikje op, &#8217;twelk ze beantwoordde, maar zonder juist veel aan &#8217;t zusje te denken dat ze wel liefheeft maar, dat toch altijd
+zoo iets.... zoo iets heel anders heeft gehad.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, daar broeit iets Louise;&#8221; zegt Thomas Van Hake, die naast Louise Armelo zit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee guns, n&oacute;g niet. Zie maar, Helmond eet nog chipolata.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar, &#8217;t is halftwee, en.... Wil je een stukje van de taart Louise?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een heel klein stukje. Nee nee, foei! een beetje kleiner.&#8221; En dan eensklaps met het oog naar het midden der tafel: &#8220;Guns,
+zie, ze zijn al gevlogen; hun stoelen staan leeg!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Toen de Romphuizer groote torenklok het klikke over twee&euml;n deed hooren, waren de koffers der jonggehuwden reeds op de vigilante
+van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> geladen, en voor den fellen regen door een lederen kleed bedekt. Willem en Hendrik hadden nu, op bevel van den generaal,
+hun regenjassen aan. De oude koetsier&#8212;die &#8220;vrij wat meer parade op den bok dan op de been maakt&#8221;&#8212;zat, recht als een kaars,
+regen en storm te tarten, even kordaat als &#8220;de groote keizer&#8221; weleer de rampen braveerde van een bloedigen krijg. Een knecht
+uit <span class="letterspaced">De Arend</span> heeft, met de hand aan het portier bij de vigilante postgevat. Hendrik, die de parapluie moet droog houden, staat in de voordeur,
+en werpt nogmaals een blik in de breede hotelgang.&#8212;Boven moeten er ramen of deuren zijn geopend, want <a id="d0e2866"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2866">61</a>]</span>eensklaps zuigt een geweldige tocht, zoodat een openstaande zijdeur in het voorhuis met kracht wordt dichtgeworpen, en de
+ganglantaarn schudt, en de pui-glazen rinkelen van den slag.
+
+</p>
+<p>Er klinken voetstappen op de trap en in het achterhuis.
+
+</p>
+<p>In het halflicht van de vrij donkere gang beweegt zich nu van verre een kleine groep. In &#8217;t midden ervan bevinden zich twee
+personen, die niet rechtstreeks onderscheiden wie het zijn die hen nog om strijd de hand drukken. De groep nadert, en schijnt
+eensklaps vaneen te scheuren. Uit haar midden komen ze snel naar voren, de beide personen die men zooeven ten afscheid de
+hand gaf.
+
+</p>
+<p>Ternauwernood heeft Hendrik den tijd om zijn parapluie op te steken. In een oogwenk was een schoone jonge vrouw hem terzij
+en voorbijgesneld. Ofschoon hij geen oogenblik draalde, zoo zal het bruinzijden dak haar echter niet beschutten; een nijdige
+windvlaag slaat onder het scherm, en, als Eva, ofschoon op den voet door haar echtvriend gevolgd, nochtans zonder zijn steun,
+in de vigilante vliegt, dan spant Hendrik al zijne krachten in teneinde het omgeslagen en weerbarstig klapperende stuk in
+zijn voegen terug te brengen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Helmond! Hel....mond!&#8221; roept een vrouwenstem op den natten dorpel van <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>. De geroepene ziet om. &#8217;t Is mevrouw Armelo die met den zakdoek boven haar feestmuts, nogmaals, inweerwil van regen, storm
+en toeschouwers, haar roepen herhaalt.
+
+</p>
+<p>Helmond die zich niet zonder moeite staande houdt, en met een licht overjasje aan, in een oogenblik dreigt nat te worden,
+wendt zich schielijk om, en de oogen voor den snijdenden regen half dichtgeknepen, gaat hij de stoeptreden weer op, nadert
+de wenkende dame, en dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hadt u nog iets mevr.... mama?&#8221;
+
+</p>
+<p>En mevrouw Armelo <span class="letterspaced">had</span> nog iets. Och ja! Haar oogen vestigden zich smeekend op den beminden schoonzoon. En dan, aarzelend, bijna onhoorbaar:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och August, zul je bedenken dat ze mijn <span class="letterspaced">mijn</span> kind is! O zul je, zeg!?&#8221;
+
+</p>
+<p>August gaf de begeerde verzekering met een zeer plechtigen oogwenk, ofschoon hij volstrekt niet begreep wat zijn bedenken
+dat Eva bepaald een kind van mevrouw Armelo was, bijzonders tot haar geluk zou bijdragen. Bovendien in oprechtheid gesproken,
+of zij een dochter van h&aacute;&aacute;r of van een andere was, hoewel er op dit punt geen de minste twijfel bestond&#8212;&#8217;t is hem in deze
+oogenblikken volmaakt onverschillig.
+
+</p>
+<p>Goddank! die fooi aan den natten logementsbediende dat was het laatste. Het portier werd dichtgesmeten; het raampje ijlings
+door hem opgehaald; Coco en Victor schoten voorwaarts; en, nogmaals Goddank! nu was hij alleen&#8212;alleen met zijn wijfje!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoe! ze heeft haar heerlijk hoofdje afgewend?
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva! mijn engelachtig vrouwtje!&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij antwoordt niet.
+<a id="d0e2905"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2905">62</a>]</span></p>
+<p>Stil, ze schreit. &#8217;t Zal beter zijn dat hij haar een oogenblik geheel aan haar zelve overlaat.&#8212;Hoe zal een jonge man gepaste
+woorden vinden op het oogenblik dat de vrouw zijner keuze haar ouders en magen ja allen verlaat, om h&eacute;m te behooren geheel
+en al, h&eacute;m dien ze slechts kent uit gulden dagen.
+
+</p>
+<p>Neen, Helmond zal een oogenblik zwijgen; haar zenuwen zijn geschokt, en hoe licht kon een onbedachtzaam woord bederven wat
+hij juist goeds er mee te bewerken dacht.
+
+</p>
+<p>Dat besluit wordt spoedig gewijzigd. Een frissche koelte, meent hij, zal haar wel goeddoen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zullen we het raampje wat neerlaten lieve; een klein beetje aan de zij waar geen wind is?&#8221;
+
+</p>
+<p>Bijna onhoorbaar en snikkend klinkt het:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och.... &#8217;t is.... mij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker <span class="letterspaced">goed</span> niewaar?&#8221; vult Helmond aan: &#8220;Ja &#8217;t zal beter zijn.... Wacht!&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar, er kwam zooveel regen naar binnen dat Eva ijlings onder &#8217;t schreien door, haar keurig reiskleed van grijs alpaka terugtrok,
+en August aanstonds het raampje weer dichtdeed.
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond is een vijand van spiritus en andere opwekkende middelen. Hij heeft ze niet bij zich. Nu het frissche luchtbad
+niet kon aangewend worden, nu keert hij tot zijn eerste besluit terug; legt zijn hand vertrouwelijk op de hare, en zwijgt.
+
+
+</p>
+<p>En Eva houdt haar lief gelaat nog altijd afgewend, en haar schreiend snikken wordt sterker.
+
+</p>
+<p>In een groot half uur zal men het eerstvolgende spoorstation te Briesborg bereikt hebben. Indien Eva zoo doorschreit dan zou
+men het haar straks terdeeg kunnen aanzien; &#8217;t publiek maakt zoo spoedig zijn gevolgtrekkingen, en.... Helmond slaat den arm
+om haar middel; haalt haar nader tot zich, en dan;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn wijfje is nu toch gelukkig niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij vlijt haar hoofd op zijn schouder, en &#8217;t klinkt met een nokkenden zucht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och.... August!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zijn bijzondere, heel bijzondere oogenblikken in ons leven,&#8212;mijn <span class="letterspaced">eigen aangebeden</span> vrouwtje!&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij ziet hem met haar beschreide oogen onweerstaanbaar liefdevol aan, en barst dan opnieuw in een luider snikken uit.
+
+</p>
+<p>Eva Armelo is nooit geweest wat men zenuwachtig of overgevoelig noemt. Er zijn er zelfs die haar wel eens van hardheid en
+ongevoeligheid hebben beschuldigd. Vraag nu aan Eva Helmond niet waarom ze schreit. Ze zou het niet geheel onder woorden kunnen
+brengen. August heeft het naar waarheid gezegd: &#8220;&#8217;t zijn bijzondere, heel bijzondere oogenblikken.&#8221; En ofschoon Eva zichzelve
+dan ook geweld doet om dien &#8220;dwazen tranenstroom&#8221; te bedwingen&#8212;misschien dewijl ze vreest dat haar August den oorsprong ervan
+onjuist verklaren zal, misschien ook omdat ze aan glurende passagiers in station en spoorwagen denkt&#8212;telkens overmeestert
+haar weer dat &#8220;onverklaarbare&#8221; &#8217;t welk haar gemoed vervult, en snikkend zegt ze:
+<a id="d0e2946"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2946">63</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Waarlijk, ik kan het niet helpen August; ik weet niet hoe het.... komt.... en toch....&#8221; Eva kon niet eindigen. &#8220;En toch,
+ik ben zoo gelukkig;&#8221; heeft ze willen zeggen.
+
+</p>
+<p>Maar dat <span class="letterspaced">geluk</span> was immers de <span class="letterspaced">oorsprong</span> dier tranen niet. Velerlei gewaarwordingen werkten voorzeker te zamen om een fiksche natuur als de hare een oogenblik van
+streek te brengen.&#8212;De zekerheid dat ze heden afscheid van haar blonde jeugd heeft genomen, mocht haar een traan in het oog
+gebracht, en de voorstelling eener wel lachend afgebeelde maar toch geheimzinnige toekomst, kan haar voor een wijl den blos
+van het aangezicht verjaagd en met ernst hebben vervuld, doch, voor dat zenuwachtig en langdurig snikken moest er een andere
+oorzaak zijn; althans bij een jonge vrouw als Eva Helmond-Armelo.
+
+</p>
+<p>Niet straffeloos speelt men met de natuur, niet zonder wraak laat zij zich geweld aandoen.&#8212;Den ganschen dag heeft Eva zich
+beheerscht om te schijnen wat ze niet was.&#8212;In het oog van allen die haar zagen moest ze de heldin van den dag wezen, en ondanks
+den blik van welgevallen, waarmee ze zichzelve des morgens in haar feestgewaad beschouwde, heeft ze al spoedig, en tot het
+einde toe, een gevoel gehad alsof men haar de vreugd van dezen dag misgunde, en voor &#8217;t meerendeel de hulde onthield, waarop
+ze met het volste recht mocht aanspraak maken. Ja zij weet het zeker: &#8217;t is de houding van den generaal Van Barneveld geweest,
+die zoo doodelijk op de feestgenooten gewerkt, en haar als met looden hand heeft neergedrukt. Zoo ooit dan kreeg ze op haar
+trouwdag de zekerheid, dat die man met zijn streng&#8212;misschien aristocratisch voorkomen, een schriel, onwellevend mensch, en
+bepaald haar vijand was. Wat heeft hij op dezen dag voor zijn pleegzoon gedaan? Hij heeft hem vernederd in het liefste wat
+hij bezat, in zijne bruid, in zijn jonge echtgenoote. &#8217;t Is slechts de baron Debecke geweest die haar een paar malen iets
+vleiends over haar uiterlijk en trouwtoilet heeft gezegd. Niet, dat haar &#8220;de laffe vleierij van zulk een oud man&#8221;&#8212;in &#8217;t geringste
+aangenaam was; neen, maar &#8217;t heeft den blik van den generaal te sterker doen spreken, den blik die niet op haar rusten kon,
+zonder dat men de vraag er op las: Wat zou in &#8217;shemelsnaam zulk een <span class="letterspaced">toilet wel gekost hebben</span>!
+
+</p>
+<p>Neen, niets ter wereld heeft die man gedaan om het trouwfeest van zijn pleegzoon eenigen luister bij te zetten. Niets! Zijn
+rijtuigen, zijn kleeding, de totale absentie van andere leden zijner familie dan de houterige ofschoon goedaardige Jacoba&#8212;terwijl
+juist <span class="letterspaced">twee dagen later</span> een zuster van den generaal zou komen logeeren&#8212;dat alles, maar inzonderheid zijn indigne uitdrukkingen in die kosterskamer,
+ze hebben haar immers ten volle overtuigd, dat ze recht heeft om dien zoogenaamden hoogstverstandigen en degelijken man, een
+bekrompen despoot en haar vijand te noemen. Niemand, niemand weet het wat het haar gekost heeft om zich goed te houden; schijnbaar
+vroolijk, lachend en tevreden te zijn, ter wille van dien braven August&#8212;die nochtans voor de lompheden van zijn oom gesloten
+oogen en een bijna aan zwakheid grenzend geduld heeft gehad.
+<a id="d0e2967"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e2967">64</a>]</span></p>
+<p>Deze overspanning nu was de hoofdbron van Eva&#8217;s overvloedige tranen.
+
+</p>
+<p>Of er misschien in haar binnenste nog iets anders roerde dan het gevoel van miskenning, waardoor haar het zoet van den schoonsten
+feestdag was vergald....? Zooveel is zeker, toen Eva straks haar prachtig trouwkleed voor haar net eenvoudig reisgewaad had
+verwisseld, toen voelde ze zich als van een drukkenden last ontheven.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Tegen den avond van dienzelfden dag, terwijl de trein het laatste station v&oacute;&oacute;r Amsterdam verliet, was het noodweer bedaard.
+De maan &#8220;had het opgetrokken&#8221;, en de natuur was tot haar vroegere kalmte teruggekeerd.
+
+</p>
+<p>Binnen een compartiment van de eerste klasse zaten twee personen zeer dicht naast elkaar, met de handen vast ineengesloten,
+slechts bespied door het vriendelijk-stralende aangezicht &#8217;twelk zooveel onstuimigs had naar boven gehaald.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja August, oom Van Barneveld wil ik achten en liefhebben. Ja, ik ben een dwaas kind geweest. Was ik ijdel misschien? Maar
+op zulk een dag! Och August, als ik slecht of niet lief ben, zeg het mij gerust; over oom zal ik anders spreken, dat beloof
+ik je mijn beste man!&#8221;
+
+</p>
+<p>Nu dokter Helmond zonder eenig geweld zulk een schitterende overwinning heeft behaald, nu wil hij zijn triumf op die aangebedene
+niet vieren, en in deze oogenblikken het allerminst. Vaster klemt hij haar aan het hart, en dan, in schier overspannen verrukking:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Eva, oom zal je kennen en waardeeren. Waarachtig hij zal mij nog jaloersch maken met zijn liefde voor mijn engel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die arme oom!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij moet erkennen dat mijn liefste, de nederigheid zelve is, waar ze bij haar vollen rijkdom van schoonheid en talenten nog
+wil aanzien en goedvinden wat buiten haar ligt: als ze zelfs &eacute;&eacute;n &eacute;&eacute;nig wezen wil zijn met den eenvoudigen kleinsteedschen
+medicus.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe dan.... als jij nu dwepen gaat!&#8221; fluistert Eva na een lange omhelzing: &#8220;Heb ik niet juist mijn <span class="letterspaced">dokter</span> genomen omdat hij uitblonk, omdat ik met hem schitteren zou. Mijn lieve <span class="letterspaced">professor</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Eva zich bij deze woorden alweder de liefdetolken op het gelaat voelde drukken, en, naar buiten ziende, de bleeke maan
+achter een voorbijschuivend wolkje verdwijnen zag, toen&#8212;ze wist niet hoe het kwam&#8212;toen dacht ze vluchtig aan Donerie; en ze
+hoorde hem zeggen&#8212;dat hij haar liefhad; maar.... ze weet niet wat ze geantwoord heeft.
+
+</p>
+<p>De vigilante, die Helmond en zijn jonge vrouw in de groote Amstelstad, sluis op- sluis af, naar hun hotel bracht, had er geen
+weet van welk een bijzondere vracht ze reed. De eerste schenker in <span class="letterspaced">Het Keizershof</span> had er al spoedig het zijne van. Oogknipjes aan confraters, en bijzondere beleefdheid voor <span class="letterspaced">mevrouw</span>, zeiden genoeg. Maar, de beleefdheid zou niet van langen duur zijn. Toen hij had boven gebracht &#8217;tgeen Helmond heeft besteld,
+toen verlangde men niets meer, niets niemendal, en hoorde de schenker na &#8217;t verlaten <a id="d0e3006"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3006">65</a>]</span>der kamer nog maar alleen&#8212;dat de deur van binnen ofschoon tamelijk zachtjes, op het slot werd gedaan.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZEVENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Ook te Romphuizen had de maan haar welwillende taak volbracht, en &#8217;s anderendaags was het evenals eergisteren een prachtige
+Meidag.
+
+</p>
+<p>Op de bovenvoorkamer van den majoor Kartenglimp is heden geen vuur aangelegd, en het raam staat er open.
+
+</p>
+<p>Zooals de majoor daar in zijn voltaire aan de ontbijttafel zit, is hij bijna niet te herkennen. Toen zijn dokter hem de laatste
+maal bezocht, toen scheen hij, met zijn rooden sjaal op den chambercloak, en zijn reisdeken over de beenen, met de wanordelijk
+gekamde haren en den ongeschoren baard, een man van ruim vijftig jaren voor &#8217;t minst; thans echter zal men hem niet meer dan
+hoogstens veertig geven. Ja, nu de majoor wat meer werk van zijn toilet heeft gemaakt, nu moet men erkennen&#8212;hoewel &#8217;t hem
+is aan te zien dat hij ziek is geweest&#8212;dat hij in vele opzichten een gunstig voorkomen heeft.&#8212;Kartenglimp, ofschoon drie en
+veertig jaren oud, gaat dan ook nog gaarne voor een &#8220;dikken dertiger&#8221; door; en, mogen er sommigen zijn die hem <span class="letterspaced">juist</span> taxeeren, er zijn er ook die hem inderdaad voor eenige jaren jonger houden dan hij is, en het wel een bewijs achten van zijn
+militaire verdiensten, dat hij op zulk een leeftijd reeds als gepensioneerd Oostindisch hoofdofficier in &#8217;t Moederland op
+zijn lauweren rust.
+
+</p>
+<p>Voor het overige weet men in Romphuizen zeer weinig met zekerheid aangaande Kartenglimps afkomst en familie te vertellen.
+In &#8217;t laatste najaar is hij uit den Haag naar Romphuizen gekomen, omdat hij, zooals hij gezegd heeft: van een amicale soci&euml;teit
+hield, en de &#8220;Haagsche witte&#8221; zoo stijf als een hark was. Dat dit echter de ware reden zou zijn waarom een nog betrekkelijk
+jong, bemiddeld en gepensioneerd hoofdofficier, een provinciestad als Romphuizen boven de residentie verkoos, liet zich niet
+zoo spoedig verklaren, doch de meeste Romphuizers gevoelden zich door die gulhartig gegeven verzekering gestreeld, en waren
+nu over &#8217;t algemeen met hem ingenomen, te meer dewijl men hem in den afgeloopen winter als een getrouw en uitmuntend <span id="d0e3022" class="corr" title="Bron: qnadrilleur">quadrilleur</span>, commerceur en domineur had leeren kennen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was mede wel wat zonderling, meenden sommige Romphuizers, dat Kartenglimp&#8212;een man in de kracht van &#8217;t leven&#8212;zich geen vrouw
+uit hun midden koos. Ze hadden toch lieve dochters niewaar; en er waren ook jonge weeuwtjes die haar tijd behoorlijk hadden
+uitgerouwd en steeds de oogen moesten neerslaan als de majoor <a id="d0e3027"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3027">66</a>]</span>haar met zijn donkerbruine kijkers had aangezien. Maar, de jongelingschap die altijd een uurtje later in de &#8220;Socie&#8221; bleef,
+ze begreep al spoedig dat de majoor &#8220;te bescheiden was om zich aan zooveel schoons of bevalligs&#8212;en voor haar geheele leven&#8212;te
+willen opdringen!&#8221; Kartenglimp kon zoo &#8220;onder ons, nog al aardig doorslaan.&#8221; Als de papa&#8217;s er niet bij waren, dan had hij
+vooral van die avontuurtjes uit de Oost&#8212;enfin.... &#8217;t Was soms fameus pikant. En&#8212;zoo redeneerde reeds een groot deel der Romphuizer
+jongelingschap: au fond had de majoor met zijn principes gelijk: Het huwelijk was een allerliefst en alleraardigst ding, vooral
+hier in het bloedlooze Holland; maar als men vertellen wilde dat het een instelling Gods was; bah! de heele natuur leerde
+integendeel dat slechts menschelijke kortzichtigheid zulk een zotte overeenkomst tusschen &eacute;&eacute;n man en &eacute;&eacute;n vrouw kon hebben
+in &#8217;t leven geroepen. Ja waarlijk, als je den majoor er over hoorde, dan moest je zeggen dat hij volmaakt gelijk had. Indien
+het huwelijk een normale toestand voor de beide echtgenooten moet zijn, vanwaar komt het dan dat slechts het geluk der zes
+eerste weken spreekwoordelijk bekend is? De bekendheid van dat eerste geluk, maakt dat der volgende huwelijksjaren zeer verdacht,
+en&#8212;is het dan ook geen feit dat er van de honderd huwelijken nauwelijks tien middelmatig en misschien maar &eacute;&eacute;n volmaakt gelukkig
+mag heeten?&#8212;Waarachtig, de majoor had altemaal zeer gewone bewijzen, maar des te treffender waren ze: Wat een ontrouw zag
+men overal; maar die ontrouw&#8212;door zulk een onzinnig huwelijksverbond den armen geketende als schande toegerekend&#8212;wat is die
+inderdaad anders dan de roepstem der natuur en der liefde? Nota bene, welk wijs wetgever zal zijn landgenooten, indien ze
+reizen willen, verplichten om nooit verder te gaan dan tot de naaste stad; ten eerste: om de families wat meer bijeen te houden;
+ten tweede: om te waken dat men de zijnen niet in den steek laat, en ten derde: opdat men zich niet te zeer vermoeie of te
+veel geld vertere.&#8212;&#8217;t Was alleraardigst zooals de majoor er over redeneerde, en, n&oacute;g eens, de kerel had gelijk: al die stijve
+idees van den vroegeren tijd hadden uitgediend. Een leventje zooals de majoor scheen geleid te hebben, daar zou een jonge
+Romphuizer wel van watertanden, en de man zag er kapitaal uit, kapitaal!
+
+</p>
+<p>De majoor zit smakelijk te ontbijten. De geruststellende verzekeringen van dokter Helmond hebben hem meer goedgedaan dan hij
+zou willen bekennen. Hij gevoelt zich inderdaad geheel en al hersteld, en sedert Helmonds laatste bezoek, letterlijk een ander
+mensch. In den aanvang ja, toen had het hem wel pijnlijk getroffen dat Helmond stilzwijgend heeft toegestemd dat hij aanleg
+voor een beroerte had; maar&#8212;redeneerde Kartenglimp&#8212;als men die zaak toch goed bezag, dan moest men al spoedig bekennen dat
+het nog beter was aanleg voor een beroerte, dan bijvoorbeeld voor pokken of cholera of typhus te hebben. Bij de minste epidemie
+zat je dan in &#8217;t nauw en terwijl het in de eerste plaats nog niet bewezen is dat iemand die aanleg voor beroertes heeft er
+een zal krijgen, zoo kan <a id="d0e3031"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3031">67</a>]</span>men bovendien tegen dien vijand een beetje op zijn hoede zijn, al moge een voorloopige bestrijding dan onvoorzichtig wezen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Matig versterken,&#8221; heeft Helmond gezegd. Alzoo zal nu een tweede kievitseitje geen kwaad doen; maar, den port zal hij in
+&#8217;t vervolg menageeren; dat goed is te zwaar, waarachtig! En dan kalm houden. Welzeker!&#8212;Nu ja, de oogenblikken kunnen er naar
+wezen. Maar aan &#8217;t partijtje is hij altijd de kalmte in eigen persoon; dat kunnen die grasgroene Romphuizers getuigen!
+
+</p>
+<p>Ofschoon er zich over Kartenglimps gelaat een vreemde&#8212;men zou schier zeggen een satanische lach verspreidt, zoo schijnt hem
+toch schier tegelijk een onaangename herinnering te treffen, want boven zijn koolzwarte wenkbrauwen vertoonen zich breede
+rimpels. Werktuiglijk schenkt hij zich een glas port in, en eerst wanneer hij het in &eacute;&eacute;n teug heeft geledigd, komt hij tot
+de bezinning dat dat goed &#8220;de pest&#8221; is, en hij Mietje zal zeggen die karaf&#8212;althans &#8217;s morgens&#8212;nooit meer op tafel te zetten.
+
+
+</p>
+<p>Helmonds pati&euml;nt had buiten zijn ziekte en krachten gerekend. In zijn gevoel van geheele beterschap, is hij dezen morgen meer
+dan een uur op de been geweest om zich te kleeden en te &#8220;adoniseeren&#8221;. Daarmee gereed, heeft hij tamelijk overvloedig ontbeten
+en een vol glas portwijn gedronken. Nu hij opstaat om een sigaar te rooken, nu.... wat er nu aan hapert dat weet hij waarachtig
+niet. Hij is zoo lam in de beenen alsof hij drie dagen en nachten aan den rol is geweest, en terwijl zijn hoofd begint te
+gloeien is het hem alsof een vuurgloed door zijn aderen stroomt.... alsof de raamkozijnen en behangselstrepen slangen worden,
+en het plafond golft en hem tusschen het insgelijks golvend tapijt te smoren dreigt.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp moet zich aan de tafel vasthouden. Wat duivel, wat is dat!? Van &eacute;&eacute;n glas port kan een mensch zoo beroerd toch
+niet worden. Als hij zes grogjes had gedronken, dan, nee dan zou hij n&oacute;g niet gevoelen wat hij nu gevoelt.&#8212;Het klamme zweet
+breekt den majoor de leden uit. Een vreeselijke vloek rolt van zijn lippen. Dat moet de voorbode van een naderende beroerte
+zijn, indien het niet werkelijk.... Nee nee, een beroerte.... nee....!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Een paar uren later stond Thomas Van Hake reeds voor de tweede maal aan &#8217;t bed van den majoor Kartenglimp. Kartenglimp heeft
+de boete voor zijn onverstandig doorgebrachten morgen betaald; slaap en koud water hebben hem in een gewenschten toestand
+teruggebracht.
+
+</p>
+<p>&#8220;....En u zult dus zelf moeten bekennen majoor, dat er volstrekt geen reden bestaat om dokter Helmond te telegrafeeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat beken ik je in &#8217;t geheel niet mannetje. Jij met al je wijsheid, je kunt net zooveel weten wat me gescheeld heeft als
+die <span class="letterspaced">beddekwast</span>. Ik weet dat ik heel wel was, <span class="letterspaced">heel w&eacute;l</span>, en dan zou dat ontbijt met &eacute;&eacute;n glaasje port....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Na uw ziekte majoor!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ziekte of geen ziekte, ik zeg je dat ik niet naar Romphuizen ben gekomen om me voor m&#8217;n tijd te laten kapot maken. Die ouwe
+<a id="d0e3059"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3059">68</a>]</span>Bierton met z&#8217;n wauwelarij daar pas ik voor; ik zou &#8217;em m&#8217;n kat niet toevertrouwen; en voor jou pillenkennis heb ik zooveel
+respect als voor m&#8217;n ouwe laars. Ik zeg je dat je zult telegrafeeren, terstond, en zoo uitvoerig als &#8217;t maar kan, met bepaald
+verzoek dat de dokter thuis komt.... Zwijg, want je maakt me nog gek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar waarachtig majoor, er is niets geen kwaad bij. U bent nu wat overspannen omdat....&#8221;
+
+</p>
+<p>Met een vreeselijken vloek valt de majoor den provisor in de rede. Van Hake moest niet denken dat hij een kind voor zich had.
+Kartenglimp heeft&#8212;zooals hij zegt&#8212;duizendmaal den dood onder de oogen gezien, maar hij verkiest niet door de brutale onverschilligheid
+van een pil, en plezierreisjes van een dokter, die zijn plicht moest kennen, v&oacute;&oacute;r zijn tijd in de kist te liggen.&#8212;Bij deze
+woorden brak den reconvalescent, die zich heden te veel heeft gewaagd en nu nog driftig erbij is geworden, opnieuw het klamme
+zweet de leden uit. Zijn tanden klapperden en een doodelijk wit had zijn gelaat overdekt.
+
+</p>
+<p>Van Hake, hoezeer hij er tegen geijverd heeft, hij gevoelde zich ten slotte niet gerechtigd om geen gevolg te geven aan het
+verlangen van den majoor. Ofschoon overtuigd dat onnoodige vrees den man zoo onhandelbaar maakte, en met innig leedgevoel
+dat hij zijn geliefden weldoener nu reeds in den vollen glans van zijn geluk moest komen storen, beloofde hij aan Kartenglimps
+wensch te zullen voldoen. Nochtans Van Hake nam zich voor om de zaak geheel naar waarheid en zeer duidelijk&#8212;natuurlijk op
+kosten van den majoor&#8212;over te seinen, en het telegram z&oacute;&oacute; in te richten dat Helmond&#8212;ofschoon de provisor zich niet verantwoordelijk
+mocht stellen&#8212;overvloedige vrijheid zou vinden om zijn reis te vervolgen, wanneer hij&#8212;dit moest Helmond tusschen de regels
+lezen&#8212;slechts ter bevrediging van den geagiteerden majoor een eenvoudig calmeerend receptje er bij zond.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was halfdrie in den middag toen mijnheer en mevrouw Helmond zich op hun kamer in het Amsterdamsche hotel gereed maakten
+om uit te gaan, want de vigilante stond voor de deur. Op het oogenblik, dat zij de kamer zullen verlaten, wordt Helmond door
+een schenker het telegram van Van Hake overhandigd.
+
+</p>
+<p>Eva verneemt dat het telegram niets verontrustends behelst, &#8217;t Is over zaken. August moest even antwoorden. Als het vrouwtje
+een oogenblik wachten wil? hij is aanstonds gereed.
+
+</p>
+<p>Eva nam de Haarlemsche Courant nog eens op, waarin haar huwelijk reeds vermeld stond, en sloeg bij &#8217;t doelloos inzien ervan,
+telkens een zijdelingschen blik in den grooten spiegel om zich te overtuigen of het wit neteldoeksch kleed met groene bloempjes
+haar wel waarlijk kleurde, en goed stond bij haar fijn kanten hoedje met lila brides.
+
+</p>
+<p>De hotelbediende, die op het telegram wachtte, zag die mooie mevrouw op den rug, en mocht, zoo in stilte, haar &eacute;l&eacute;gance bewonderen,
+toen hij eensklaps ontstelde, want, die &#8220;levendige pas getrouwde oogen&#8221; hadden onwillekeurig de zijne in den spiegel ontmoet.
+
+<a id="d0e3077"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3077">69</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Wat kijkt hij mal die jongen, denkt Eva, maar zonder te weten waardoor, werd ze nu eensklaps geheel overtuigd dat dit toilet
+haar goed stond.&#8212;Nu gaat ze naar het venster en ziet uit de hoogte in de drukke straat.
+
+</p>
+<p>En Helmond schreef zijn telegram:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;T. Van Hake, Romphuizen,
+
+
+</p>
+<p>Majoor kan gerust zijn. Gevolg van te veel inspanning en gebruik. N&ugrave; terugkeeren onmogelijk en geheel onnoodig.</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Het telegram werd ingevolge van Hakes wensch met een recept besloten, en, straks in een omslag, aan den schenker ter verdere
+bezorging gegeven.
+
+</p>
+<p>Weinige seconden later reden Helmond en Eva naar een der eerste gedeelten van de Prinsengracht. De naam van den advocaat Mr.
+E. Woudberg stond op de deur, en de koetsier behoefde niet te zoeken.
+
+</p>
+<p>Nu de jonggehuwden om bijzondere redenen hun reisje over Amsterdam hadden genomen, en er nagenoeg een dag stil waren, nu zou
+het onvergeeflijk zijn geweest indien August zijn jonge vrouw niet aan dien goeden Everard en zijn Emma gepresenteerd had.
+Met Everard had hij te Leiden gestudeerd, en ze waren er vrienden van den echten stempel geweest om het voor altijd te blijven,
+terwijl Emma bovendien een kostschoolvriendin van Helmonds pleegzusje Coba geweest is.
+
+</p>
+<p>Eva, met de vrienden Woudberg onbekend, gevoelde er zich, op dezen eersten dag na haar huwelijk, niet recht prettig. Mevrouwtje
+Woudberg, een vroolijk klein ding, met drie spruitjes, waarvan de jongste in een berceau binnen de kamer sliep, mevrouw Woudberg
+vond die nieuw aangekomene in Hymens tempel prachtig mooi maar, wel wat stijf&#8212;misschien een weinig gegeneerd&#8212;en trachtte haar
+door velerlei verhalen van guitenstreekjes der kleinen een weinig &#8220;op haar gemak te zetten.&#8221;
+
+</p>
+<p>Wat Eva betrof, die guitenstreekjes waren haar even onverschillig als de geheele familie Woudberg. Hier te zitten terwijl
+August met dien ouden vriend&#8212;nota bene&#8212;over de wet op het geneeskundig staatstoezicht sprak, terwijl die mevrouw van de lieve
+jeugd verhaalde, en haar ventje van drie jaren versjes liet brabbelen! Hier te zitten in een saai, tamelijk donker Amsterdamsch
+zaaltje, met het uitzicht op een slecht begroeid tuintje met leelijke hooge huizen er achter, neen, dat was op den eersten
+dag van &#8217;t reisje inderdaad niet verkwikkelijk, en, op net oogenblik dat mevrouw Woudberg even de schreiende kleinste uit
+de berceau nam, en mijnheer Woudberg een boek ging halen waarin men iets zou nazien&#8212;&#8217;tgeen August hem echter mede graag geschonken
+had&#8212;in dat oogenblik gaf Eva haar August fluisterend en met een wenk te kennen, dat ze hier niet langer wilde blijven, en
+vooral niet <span class="letterspaced">alleen</span> terwijl hij, zooals afgesproken was, dat andere bezoek ging brengen.
+
+</p>
+<p>Woudberg en zijn vrouw waren bij het afscheid recht dankbaar en gevoelig voor de allerliefste visite:
+<a id="d0e3103"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3103">70</a>]</span></p>
+<p>&#8220;We mogen er heusch wel trotsch op zijn,&#8221; besloot mevrouw: &#8220;want om je de waarheid te zeggen, in de eerste dagen na ons trouwen&#8212;niewaar
+Es&#8212;toen bedankten we voor familie en vrienden.&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl de vrienden Woudberg er bij stonden, heeft August aan den koetsier gelast om naar &#8217;t hotel terug te rijden; maar nu
+nabij den hoek eener zijgracht, tikt hij op het voorglas, en beveelt: &#8220;Tuinstraat No. Twaalf.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dacht een oogenblik dat je besloten hadt er m&eacute;&eacute; heen te gaan <span class="letterspaced">Eva</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar August, hoe kon je dat denken?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee &#8217;t is ook waar. Ofschoon.... &#8217;k zeg alleen, dat ik het een oogenblik <span class="letterspaced">dacht</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was dunkt me al wel, lief mannetje, dat ik mee naar je vriend ging. Je hebt zelf gehoord hoe andere menschen over dat
+bezoeken van vrienden en familie op hun huwelijksreisje denken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker, &#8217;t was al heel lief van je om aanstonds toe te geven. Maar ik dacht nu.... een eigen broer!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Spijt me lieve, dat je er nog over gedacht hebt; ik meende dat we vast....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker mijn wijfje, we hebben dat <span class="letterspaced">vast</span> afgesproken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou hen toch ook geneeren August.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist kind; &#8217;t kwam me nog een oogenblik voor dat ze &#8217;t hartelijk zouden vinden; een bewijs van belangstelling, maar....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och nee August, wie vroeger in weelde was, wordt niet graag in zijn armoede bezocht, en &#8217;t minst door nieuw aangetrouwde
+familie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, &#8217;t zal beter zijn dat ik alleen ga. Je bent ook wel wat heel chic gekleed. Nee nee, <span class="letterspaced">heel goed</span> en <span class="letterspaced">lief gekleed</span> beste kind, uitmuntend voor de Woudbergs en voor mij; maar, voor d&aacute;&aacute;r.&#8212;Dus blijf je dan zoolang in het rijtuig?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet te lang beste man.&#8212;Ha! ik kan me, in dien tijd zoo&#8217;n reistaschje koopen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Zag er sjofel uit in die Tuinstraat. De hooge smalle huizen waren meestal zeer verveloos. In de kelders hoorde men ijzer
+smeden, ton-kuipen, hanen kakelen en kinders schreeuwen. Hier zag men groenten uitgestald; daar rood en ander lijnwaad te
+drogen gehangen over de grauwe leuning van een smalle hooge stoep. Ginder bij een pothuis stonden eenige vrouwen rondom een
+kruiwagen met doode bot. Een terugkeerende armenlijkwagen laveerde tusschen turfkarren en turfmanden door, en een der heeren
+bidders die met afhangende beenen erop zat, liefkoosde in &#8217;t voorbijrijden met de versleten punt van zijn gegespten schoen,
+eene jonge Tuinstraatsche, wie deze vreemdsoortige liefkoozing echter gansch niet beviel, en haar met een weinig vleienden
+grauw beantwoordde.
+
+</p>
+<p>Helmond is uitgestapt, en heeft den koetsier gelast om mevrouw naar een voorname galanteriewinkel te brengen; over een groot
+half uur moest hij hier terug zijn.
+
+</p>
+<p>N<sup>o</sup>. 12 was een van de fatsoenlijkste huizen in de Tuinstraat. In het kelderhuis woonde een schoenlapper; op de eerste verdieping
+<a id="d0e3156"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3156">71</a>]</span>een oud heer met een goudsche pijp, een nicht, twee katten en een papegaai, en een verdieping hooger.....
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel meheer, gaat uw&eacute; maar gerust naar boven,&#8221; zegt de nicht, die een rist uien in de hand, en een kat aan haar boezem heeft:
+&#8220;meheer Hellemond is voor een half uurtje thuis gekomen. Voorzichtig, de trap is een beetje gesleten. Oom zou &#8217;em opknappen,
+ziet uw&eacute;, maar oom is een oud mensch, en....&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond is reeds naar boven gegaan.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Zag er zeer armoedig maar toch ordentelijk uit in het kleine vertrek &#8217;t welk August is binnengestapt. Op het oogenblik
+dat hij in die kamer kwam, heeft een jonge zeer slanke vrouw met prachtig zwartgolvend haar, door de deur die naar een achterkamer
+leidde, dat vertrek verlaten.
+
+</p>
+<p>De bezoeker heeft de jonge vrouw nog even van terzij kunnen zien. Hij zou haar zeker gegroet hebben; maar zij, ze heeft gedaan
+alsof ze hem niet zag. August meende dat ze vreeselijk wit was geworden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe gaat het Philip?&#8221; zegt de oudere broeder terwijl hij den jongere de hand reikt.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou valsch van me wezen August, indien ik je welkom heette en je de hand gaf.&#8212;Als je me wat te zeggen hebt, en wilt zitten,
+daar staat een stoel&#8212;als ie je niet te <span class="letterspaced">gemeen</span> is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Op dien toon had ik het niet verwacht Philip.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat spijt me. &#8217;t Is me een bewijs dat je met al je menschenkennis en geleerdheid, op dit oogenblik niet verder ziet dan je
+neus lang is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik kom je opzoeken als broer; mij dunkt dat ik niets beters kan doen om je te toonen dat ik je altijd als mijn goeden Philip
+het beste hart heb toegedragen. Philip, kom, geef me de hand?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg eens, je noemt me <span class="letterspaced">goed</span> August; maar weet je wel dat ik me zelf vervloekt <span class="letterspaced">laag</span> zou vinden als ik je aanstonds die hand gaf?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nog eens Philip, zulk een ontvangst had ik niet verwacht;&#8212;wanneer ik die had kunnen voorzien....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan zou je niet hier zijn gekomen, &#8217;t Ware misschien beter geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip, goeje kerel! wat heb ik gedaan dat je mij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat je gedaan hebt August? <span class="letterspaced">Niets</span>! waarachtig, je hebt <span class="letterspaced">niets niemendal</span> gedaan!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bedoelt....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik bedoel alles wat je zeer goed begrijpt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg niet Philip, dat ik <span class="letterspaced">niets</span> gedaan heb. Ben ik niet je krachtige voorspraak bij oom geweest? Ik zou er van gezwegen hebben indien je me niet het tegendeel
+verweten hadt. Is het mijn schuld dat oom....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie spreekt van je schuld! Je bent zoo onschuldig als een lam. Je broederlijke raadgevingen bewaar ik als goud. Daar ginds
+in de la van dat meubel&#8212;<span class="letterspaced">gemeen</span> h&ecirc; zoo&#8217;n houten kast&#8212;daar ligt nog die prachtige brief. De slotregels waren heel mooi; ik ken ze <a id="d0e3215"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3215">72</a>]</span>van buiten. Hoor: &#8220;Keer berouwvol tot onzen besten oom en weldoener terug. Zeg hem dat je in onbezonnen drift die woorden
+hebt gesproken. Zet beste Philip, die liaison uit je hoofd; waarlijk ze zal je ongelukkig maken. Een student! en zonder eenig
+fortuin! Wees verstandig; later zul je zelf inzien dat het doorzetten van dat huwelijk je ongeluk zou geweest zijn. Mijn beste
+broeder had, zoover ik weet, nooit een zin voor het <span class="letterspaced">gemeene</span>....&#8221;&#8212;Genoeg! Wat je met dat laatste woord bedoelde, daar wil ik mij nu zelf geen oogenblik in verdiepen. Als ik het deed
+dan ging mij &#8217;t bloed aan &#8217;t koken, dan.... dan.... Wat jij gemeen durfde noemen August, het is de <span class="letterspaced">vrouw</span> die ik liever heb dan mijn leven, en jij&#8212;je hebt oom helpen opzetten tegen die vrouw!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bij al wat heilig is Philip, dat is <span class="letterspaced">onwaar</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zweer niet; ik heb je immers den slotregel van je mooien brief herhaald.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip, nu het een feit is geworden wat ik voor onverstandig hield, en n&oacute;g houd&#8212;je ziet het, ik ben oprecht evenals jij&#8212;nu
+zou je broederlijk handelen met dien brief voor een deel ongeschreven te beschouwen. Ja ik noemde het onverstandig een meisje
+te trouwen dat....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De man die meineed en ontrouw voor verstand wil laten doorgaan, dien veracht ik. Als jij het doet, ga dan naar dien edelen
+generaal die je zulke principes leerde, en folter mij niet meer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip, waarachtig, je oordeelt onrechtvaardig; en wanneer ik je minder liefhad, dan zou ik zelfs je harde woorden niet verdragen.
+Er is verschil in de opvatting van trouw aan zijn woord. Dat verschil verklaart veel, zoo niet alles.&#8212;Oom wierp je tegen:
+&#8220;Wie zijn woord houdt in een <span class="letterspaced">kwade</span> zaak, is een verrader van zich zelf.&#8221; Maar genoeg. Wat oom betreft, hij vergeeft je de woorden niet, die hem wel vreeselijk
+moesten grieven en waardoor zijn verzet te krachtiger is geworden. Zeer stellig heeft hij nog onlangs verklaard daar nooit
+op terug te komen, en bovendien bleef hij onverzettelijk bij zijn besluit om je nooit meer, noch bij zijn leven noch na zijn
+dood, iets van het zijne te doen genieten, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie heeft hem dat gevraagd? Wie? Wat meent hij wel de....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zacht Philip! bedenk dat ik hem liefheb, en dat hij van der jeugd afaan onze weldoener is geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Had hij zich onzer niet aangetrokken, ik zou misschien een ambacht geleerd hebben, en gelukkiger zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent dus <span class="letterspaced">niet</span> gelukkig Philip?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie zegt dat!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet ik. Maar je omgeving; je.... in &eacute;&eacute;n woord, alles doet mij vermoeden dat je met moeielijkheden te kampen hebt.&#8212;Laat mij
+even uitspreken Philip, en je bittere grieven trachten weg te nemen. Geloof mij, terwijl ik sedert lang, maar tevergeefs,
+op &#8217;t spoor van je verblijf zocht te komen, was het steeds mijn voornemen je te bezoeken en je te zeggen, dat ik zooveel ik
+mag en kan, wil bijdragen om je geluk te helpen bevorderen. Nee, luister nu een oogenblik! Al keur ik niet alles goed wat
+je deedt, en al heb ik getracht <a id="d0e3254"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3254">73</a>]</span>je van die liaison af te brengen, in mijn ziel heb ik je altijd om je trouw aan dat meisje ge&euml;erd en liefgehad. Zoo je meent
+dat ik oom&#8212;dewijl ik meer met hem dan met mijn opgewonden broeder instemde&#8212;tegen dien eenigen broeder of zelf tegen dat meisje
+heb opgezet, dan dwaal je Philip.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Genoeg August, genoeg! Ik denk er het mijne van.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je gelooft me niet? Waarvoor zie je mij dan aan? Zou ik hier komen om je als broeder de hand te reiken wanneer er bedrog
+was in mijn hart? Philip, misken mij dan niet. Ik ben kalm, maar je weet toch dat ik evenals jij het bloed der Helmonds in
+de aders heb. Kom Philip, geef mij de hand; roep je vrouw; zeg haar dat August haar graag een broederlijken zoen wil geven.
+Laat er geen kloof zijn tusschen ons, al loopen onze wegen wat uiteen. Mij gaat het goed in mijn praktijk; jij hebt het niet
+breed. Weiger mij niet Philip, om je van tijd tot tijd metterdaad te toonen dat ik je broer ben. Neem vast dit bagatel. Kom
+Flip, pak aan, eer je je vrouwtje roept. Je waart immers altijd mijn goede opbruisende maar eerlijke kameraad. Neem aan Philip!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Slechts een oogenblik heeft er in de donkere oogen van den jongsten broeder iets geflikkerd, &#8217;twelk strijd verried bij het
+zien van dat bankbriefje van veertig gulden. &#8217;t Is echter een schier ondeelbaar oogenblik geweest.&#8212;Terwijl August, die geen
+plaats had genomen, voor de tafel is blijven staan, stond Philip nog aan de andere zijde ervan naast het venster:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus, zakelijk gesproken, zou je waarlijk zijn hier gekomen August, om ons te toonen dat je de vrouw die mij dierbaar is,
+als je zuster wilt erkennen en liefhebben? Je weet het, zij is de dochter van een gering acteur. Haar misdaad was,&#8212;stil, ik
+wil ervan spreken&#8212;haar misdaad was dat ze mij op mijn eerewoord geloofde.&#8212;Toen ik haar trouw had beloofd, toen was ze voor
+&#8217;t oog van God mijn vrouw, als moest de wet ons verbond nog bekrachtigen. Dat alles is geschied. Zonder middelen om mijn studies
+ten einde te brengen, moest ik uitzien naar een middel van bestaan. Beiden gevoelden we roeping voor het tooneel. Met het
+oog echter op de kleingeestige wereld, bedenkend dat mijn naam ook de naam van mijn broeder was, maar &#8217;t meest&#8212;ik erken het&#8212;om
+mijn Virginie niet bloot te stellen aan de vele ellenden van zulk een leven in ons vaderland, besloten we daarvan af te zien.
+Op dit oogenblik August, is je schoonzuster de vrouw van een tweeden klerk op het bureau van een begrafenisfonds. Na al wat
+er tusschen ons voorviel&#8212;stil, laat mij nu &oacute;&oacute;k uitspreken&#8212;na de bedreiging in den straks genoemden brief, dat ik er niet op
+behoefde te rekenen ooit eenigen steun van je te zullen ontvangen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Philip, ik heb immers gezegd dat je een brief uit die dagen van spanning niet meer in rekening brengen moet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet het, maar je begrijpt toch dat ik me zelf verachten zou indien ik nu aalmoezen van je aannam. Van dat geld kan geen
+sprake zijn; berg het gerust in je portefeuille. We spreken er nu slechts over, of ik geen laagheid bega met mijn broeder
+de hand <a id="d0e3268"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3268">74</a>]</span>te geven, en mijn vrouw niet compromitteer met haar aan dien broeder voor te stellen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Philip!&#8221;
+
+</p>
+<p>De jongste Helmond schijnt reeds lang te hebben geaarzeld. Hij was in tweestrijd of hij rechtstreeks op zijn doel zou afgaan.
+Een oogenblik heeft hij naar buiten gezien; nu kijkt hij den broeder fiks in de oogen en herneemt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent getrouwd; gisteren. Ik las het van morgen in de Haarlemsche krant die mijn huisbaas me leent.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik kon je geen kennisgeving zenden omdat ik eerst dezen morgen je adres heb uitgevonden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Genoeg, ik wist het, August. Door dezelfde omstandigheid die je, eerder dan ik verwachtte, mijn adres deed vinden, vernam
+ik dat je in de stad waart. Ofschoon ik het in &#8217;t geheel niet wenschte, zoo voorzag ik de mogelijkheid dat je mij bezoeken
+zoudt, en nam zooveel ik kon maatregelen dat je mijn vrouw niet alleen zoudt vinden. Mijn voorgevoel heeft me niet bedrogen;
+en gave God dat ik nu zeggen kon, je verkeerd te hebben beoordeeld.&#8221;
+
+</p>
+<p>Minder gevoelig dan hij de laatste woorden sprak, vraagt nu de Jonge Helmond snel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus August, je schaamt je de vrouw van je broer niet, en wilt haar de eer geven die haar toekomt....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Philip, twijfel niet meer. Komaan, roep je vrouwtje!&#8221;
+
+</p>
+<p>Philip zwijgt een oogenblik, en dan eensklaps met een stem die van dien inwendigen strijd getuigt, zegt hij bijna snerpend:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Roep jij eerst de jouwe!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat! w&aacute;t meen je?&#8221; zegt de oudere broeder, en Philip ziet hem bleek worden; &#8220;Haar roepen! hoe zou ik haar roepen! Zij is....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;In het hotel misschien?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ik denk het.&#8212;Tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe! is die, d&aacute;&aacute;r.... is <span class="letterspaced">d&aacute;t</span> dan je vrouw niet?&#8221; herneemt Philip met fonkelende oogen terwijl hij naar beneden in de straat wijst: &#8220;Is de mooie dame die
+zoo op- en rondkijkt uit die vigilante, niet dezelfde die je straks de hand hebt gegeven toen je er uitstapte, zeg....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, zij is het; maar kon ik haar wagen aan een ontvangst als deze.... aan....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha! alsof ik mijn wereld niet kende! Was zij aanstonds meegekomen, ik geloof dat hier de ontvangst een heel andere zou geweest
+zijn!&#8212;Nee, je roept haar niet. Natuurlijk! ik begrijp dat je haar met roepen <span class="letterspaced">kunt</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Men kan toch van een jonge vrouw niet vergen Philip, dat zij op den eersten dag van haar huwelijk bezoeken aflegt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wel bezoeken bij vrienden op de Prinsengracht! Ha! nu kunje toch liegen niewaar? Toen ik van &#8217;t kantoor kwam heb ik
+dienzelfden voerman bij den ouden academievriend voor de deur zien staan. Zie je wel, dat ik vervloekt laag zou hebben gedaan
+met je de hand te geven. Zie je wel!&#8212;In een achterafhoek van Amsterdam, op een stille bovenkamer, daar zul je, door niemand
+<a id="d0e3312"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3312">75</a>]</span>gezien, aan die vrouw&#8212;ha! die <span class="letterspaced">gemeene</span> vrouw! een hand willen geven! &#8217;t Kon soms het reisgenot vergallen als je bedacht, dat daar in de Amsterdamsche achterbuurt
+een broeder gebrek leed omdat hij, zonder die hulde, geen aalmoes had aangenomen. Maar Goddank, je aalmoes behoeven we evenmin
+als je schijn vertooning van hartelijkheid. Zie, ik zou je kunnen verachten indien ik niet wist dat je van nature goed waart.&#8212;Maar
+pijnig me nu niet langer. Doe me &#8217;t genoegen deze kamer te verlaten. Die plaats d&aacute;&aacute;r, dat is de plaats van mijn vrouw. Niemand
+zal haar verhinderen hier te zijn zoo ze dat verkiest. Boven alles ter wereld staat <span class="letterspaced">zij</span>; ze is me als een deel van m&#8217;n lichaam.&#8212;August, ga heen!&#8221;
+
+</p>
+<p>De oudere Helmond heeft zich vast voorgenomen om kalm te blijven. De valsche positie waarin hij zich tegenover dien trouwen
+maar dikwijls onbesuisden broeder bevindt; zijn eigen sluimerend vermoeden dat Eva&#8212;al mocht ze tot een bezoek te overreden
+zijn&#8212;toch niet veel goeds zal bewerken; de wensch van zijn edel hart, dat Philip en hij als broeders mochten scheiden, dit
+alles werkt samen om hem toegevend te stemmen.
+
+</p>
+<p>Hij heeft wel ingezien dat een karakter als Philip door dit bezoek&#8212;terwijl August&#8217;s jonge vrouw daar wacht in dat rijtuig&#8212;zich
+eer beleedigd dan aangenaam getroffen moest gevoelen. Eensklaps tot een besluit gekomen zegt hij nu zacht met liefde:
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip, om je vriendschap te herwinnen zou mij in dit oogenblik bijna geen opoffering te groot zijn. Geloof mij nu. Maar
+ook, gebruik nog eens je kloek verstand: Doe ik niet alles wat je met reden van mij verlangen kunt, wanneer ik hier kom om
+je vrouw als mijn zuster te omhelzen? Maar ook, kan ik een jonge vrouw, die gisteren nog mijn bruid was, reeds heden dwingen....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu is &#8217;t waarlijk genoeg August. Je kalmte zou me haast razend maken; maar ik beheersch me ter wille van de vrouw die d&aacute;&aacute;r
+is, d&aacute;&aacute;r in die kamer, en die ons waarschijnlijk woord voor woord zal verstaan. Weet nu kort en goed, dat ik ten opzichte
+van de moeder van mijn kind geen halfheid versta. Wil je mijn broederhart, waarachtig! kom dan met je jonge vrouw, mij en
+mijn eenige met open armen en zonder woorden te gemoet. Wij zijn broeders, zij zusters. Mij liefhebben en haar miskennen dat
+is mij beleedigen, ja, erger: <span class="letterspaced">trappen</span>! Versta je August: is je die vriendschap ernst, dan ben je hier onze gasten; dan gaan de beide Helmonds met hunne vrouwen
+dezen avond te zamen naar park of opera. Nog eens, die mijn vriendschap verlangt, die <span class="letterspaced">respecteere</span> allereerst de vrouw die mij lief is boven alles!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar broeder Philip, zou er dan volgens je meening niets, volstrekt niets bestaan, waardoor mijn jonge vrouw er tegen op
+kon zien om aanstonds.... Nee, &#8217;t zijn geen verwijten; maar, in oprechtheid, is Virginie dan altijd, <span class="letterspaced">altijd</span> zoo te <span class="letterspaced">respecteeren</span> geweest als je verlangt dat ze nu.... gerespecteerd zal worden?&#8221;
+
+</p>
+<p>August Helmond moest wel in een zonderling bewogen toestand verkeeren om in deze oogenblikken en op die wijze, zulk een teedere
+snaar te durven aanroeren.
+<a id="d0e3344"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3344">76</a>]</span></p>
+<p>Philips oogen schoten vonken vuur. De leuning van den stoel, dien hij in de hand houdt, kraakt in zijn vuist.&#8212;Moest hij d&aacute;t
+komen verwijten; hier, in haar eigen woning, ja, in haar eigen oor!&#8212;Is dan het kind te beschuldigen wanneer een dolle stoeier
+het een breekbaar voorwerp uit de hand slaat; wanneer een zoete vleier het overreedt om hem een kostbaar kleinood ter bewaring
+te geven!
+
+</p>
+<p>&#8220;Drijf en terg mij niet tot een uiterste!&#8221; snerpt Philip zijn ouderen broeder toe, terwijl hij hem doodsbleek met bevende
+lippen blijft aanstaren: &#8220;Ga heen, ga heen zeg ik je! Bezoedel met je vormelijk slijk ons rein geluk niet. Vertrek! dit is
+een <span class="letterspaced">gemeene</span> woning; maar zij is de <span class="letterspaced">onze</span>! Die er een vinger naar mijn schat durft uitsteken, dien kon ik den kop verpletteren, al was hij duizendmaal mijn broeder....
+Ga heen zeg ik je!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip bij God, ik wil vrede en liefde!&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg!&#8221; dondert de broeder: &#8220;zwijg of anders!&#8221;
+
+</p>
+<p>Op hetzelfde oogenblik, dat hij den stoel nogmaals doet kraken, gaat de deur open, waardoor de slanke vrouw straks is verdwenen.
+Zichtbaar ontroerd treedt ze nu de kamer weer binnen. Haar ontroering verwinnend ziet ze vluchtig naar Philip, op wiens gelaat
+zich verbazing in den toorn heeft gemengd, en terwijl zij den bezoeker noch een schrede naderbijkomt, zegt ze zacht doch met
+klem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn man verzoekt u te vertrekken mijnheer.... <span class="letterspaced">Ons kindje slaapt</span>!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ACHTSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Ofschoon dokter Helmond na de afgelegde bezoeken een drukkende hoofdpijn had, zoo wilde hij toch daarom zijn reisplan niet
+wijzigen, en vertrok nog dienzelfden middag met zijn Eva naar Rotterdam, om den anderen morgen van daar de reis naar Frankrijks
+hoofdstad te kunnen vervolgen.
+
+</p>
+<p>Eva heeft als een lief en erg meelijdend vrouwtje, zoowel te Amsterdam als later in den trein, en ook in hun logement te Rotterdam,
+al het mogelijke gedaan om op hare beurt dien geliefden dokter eens spoedig geheel weer beter te maken. Of het baten mocht
+of niet, ze heeft bijna een fleschje eau de cologne op dat dierbare voorhoofd &#8220;verblazen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Wat keek hij lief maar droevig als hij zoo&#8217;n pijn had, die goede d&oacute;&oacute;r en d&oacute;&oacute;r edele August. Eva kon het niet laten om hem
+een paar malen een zoen op die gesloten oogen te drukken, Wie zou, als hij, zoo &oacute;vergoedhartig zijn geweest om bijna een geheelen
+dag van die reis te willen opofferen, alleen&#8212;ja, want daarom is het toch inderdaad geweest&#8212;alleen om in een Amsterdamsche
+achterbuurt, <a id="d0e3375"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3375">77</a>]</span>een bezoek te brengen aan een jongeren broeder die zich allerinfaamst gedragen had? Zeker mocht het een bewijs zijn van Helmonds
+overgroote vergevingsgezindheid en bijna overdreven geringschatting van zich zelven, dat hij de minste heeft willen wezen,
+en een lichtmis de hand ter verzoening&#8212;ja wat m&eacute;&eacute;r zegt, zijn hulp en <span id="d0e3377" class="corr" title="Bron: finantieele">financieele</span> ondersteuning had aangeboden. Ofschoon August bij het terugkomen uit dat huis haar nog gevraagd heeft, of ze er niet toe
+besluiten kon om toch even binnen te gaan, en die menschen als broer en zuster te begroeten, zoo heeft hij ook aanstonds moeten
+toestemmen, dat hij haar aan zulk een ontmoeting toch niet wagen mocht.&#8212;Zij is niet trotsch of hoogmoedig&#8212;of het moest op
+haar besten dokter wezen, want haar &#8220;beetje schoonheid is nu immers haar eigendom niet meer,&#8221;&#8212;maar een vrouw, en vooral een
+jonggehuwde vrouw, behoort haar weg met bedachtzaamheid te kiezen en zeer omzichtig in de keus van haar gezelschap te zijn.&#8212;Die
+woning in de Tuinstraat was er geen waarin Eva, zonder zeer in &#8217;t oog te loopen, kon binnengaan. En dan, behalve een doldriftigen
+lichtmis, zou zij er een vrouw vinden die&#8212;voortgekomen uit een der laagste en &#8220;meest zedelooze&#8221; standen der maatschappij,&#8212;niet
+heeft geaarzeld om met opoffering van haar eer, het ongeluk van een onnadenkend jonkman te bewerken.&#8212;Nee, August heeft het
+aanstonds moeten erkennen dat zijn jonge echtgenoote niet, als zuster, de vrouw kon omhelzen, die reeds als meisje tot zulk
+een peil was gezonken<span id="d0e3380" class="corr" title="Bron: ,">.</span>
+
+</p>
+<p>Uit Helmonds weinige woorden heeft Eva wel kunnen opmaken dat dit bezoek hem niet zoo aangenaam is geweest als hij het zich
+had voorgesteld; en, ofschoon August beweerde dat ze het zich moest verbeeld hebben, zij vergist zich niet dat ze bij hun
+wegrijden van die woning, een man voor een der bovenvensters heeft bemerkt die, met verwoede pikzwarte oogen naar beneden
+zag, en&#8212;zij meende het zeker&#8212;een dreigende vuist hield opgeheven.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;s Anderendaags mocht August in het Badhotel te Rotterdam verkwikt ontwaken, en gevoelde hij zich met een helder hoofd en
+aan de zij van zijn schoone nu weer lachende Eva, een geheel ander mensch.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat hij ten opzichte van Philip heeft kunnen doen, dat heeft hij gedaan. Die overtuiging wischt de droeve herinnering weg
+aan dien eersten dag na het huwelijksfeest.&#8212;Indien Eva had kunnen besluiten er binnen te gaan, dan... Maar neen, &#8217;t zou niet
+verstandig en zelfs niet kiesch zijn geweest indien hij sterker daarop had aangedrongen. Goddank, die storm is voorbij.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat ziet zijn engel er lief en vroolijk uit, terwijl ze hem&#8212;bijna ten afreize gereed&#8212;met een zoen de kleine reistasch om
+den schouder hangt. En hij, hij sluit haar in zijn armen en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu zal het dan ernst met Parijs worden mijn heerlijk vrouwtje.&#8221; &#8220;Hadt je mijn raad gevolgd lieve, dan ware we er al gisteren
+geweest;&#8221; antwoordt Eva, terwijl ze half lachend met den vinger dreigt.
+<a id="d0e3395"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3395">78</a>]</span></p>
+<p>Maar hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch is het zoo beter lief kind.&#8221;
+
+</p>
+<p>En Eva&#8212;of zij hem niet begreep:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben tenminste maar blij dat die hoofdpijn verdwenen is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Geen half uur later snelde het gelukkige echtpaar op de breede vleugels van den stoom de vele genietingen te gemoet, die vooral
+het jonge vrouwtje reeds van verre toelachten uit die heerlijke wereldstad.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Reeds twee volle dagen bevinden zich de echtgenooten te Parijs, en ofschoon Eva vast aan haar ouders beloofde om al spoedig
+te zullen schrijven, zoo is haar zulks tot nu toe onmogelijk geweest,&#8212;althans zij beweert het&#8212;omdat ze bij haar aankomst in
+die groote stad terstond bemerkte dat ze allereerst wat meer werk moest maken van een voegzamer toilet, want met haar achterhoekschen
+hoed, haar ouderwetsch kapsel, en laarsjes zonder hooge hakken moest ze er voor een Francaise wel uitzien <span lang="fr">pour se pamer de rire</span>.
+
+</p>
+<p>Nu, na het ontbijt, terwijl August een paar regels aan Van Hake, en een langen brief aan den generaal schrijft, zal Eva zich
+eindelijk van haar kinderplicht kwijten. Haar pen vliegt over het papier:
+
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Hotel du Helder, Mai 18....
+
+</p>
+<p lang="fr">&#8220;Mes tr&egrave;s-chers parents!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Haast zou ik in &#8217;t Fransch vervolgd hebben, want men raakt er hier al spoedig aan gewoon, maar ik weet dat u niet veel Fransch
+leest, en dus, enfin!&#8212;Wij zijn sedert Vrijdag-avond in ons hotel rue du Helder, en ik schrijf nu in de ontbijt- en eetzaal&#8212;die
+niet veel meer is dan een langwerpige, tamelijk sombere roef zonder eenig uitzicht. Wanneer dit begin u den indruk gaf dat
+ik hier niet op mijn aise zou zijn&#8212;nl. in Parijs&#8212;dan zoudt ge u zeer vergissen. Ik vind het hier <span class="letterspaced">dol</span>. O, als men er niet geweest is dan kan men er zich geen begrip van vormen. &#8217;t Leven heeft hier doorgaans iets van een heerlijken
+droom&#8212;iets wits, blinkends: altijd ruimer, altijd hooger, altijd meer; ik weet het niet anders uit te drukken.&#8212;Bij dat alles
+valt alleen ons hotel erg af. &#8217;t Is een zoogenaamd deftig logement; en ofschoon ik erkennen moet dat ik, om iets te noemen,
+onder al de Romphuizer jongelui er nooit een zoo chic heb gezien als de gar&ccedil;ons in ons hotel&#8212;en van den morgen tot den avond,&#8212;zoo
+vind ik het logement zelf toch tamelijk somber, en heb August bepraat om morgen naar het Grand Hotel te verhuizen, waar men,
+voor weinige franken meer, het Parijsche hotelleven in den volsten zin van &#8217;t woord geniet. Maar van dat alles vertel ik u
+mondeling nader. Ook kan ik u geen verhaal doen van alles wat wij reeds prachtigs bezichtigden; in den Baedeker dien we meenamen,
+kunt u later alles lezen. In &eacute;en woord, ik vind het hier goddelijk! U hebt geen denkbeeld van al de pracht van bijouteri&euml;n
+in de winkels en vooral in die van het Palais-Royal. Een garnituur, broche en knoppen, heb ik gezien.... nee maar heusch,
+u <a id="d0e3425"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3425">79</a>]</span>hebt er geen idee van. Voor een aardigheid gingen we er eens in: <span lang="fr">Deux mille trois cent francs</span>! &#8217;t Viel me nog mee. Niet dat Helmond er over dacht; u kunt wel begrijpen dat, al zou hij zoo iets een oogenblik in &#8217;t hoofd
+hebben gekregen, ik &#8217;t hem zeker afgeraden, ja zelfs zou verboden hebben. Wat zou ik met zulk een garnituur in Romphuizen
+doen:
+
+</p>
+<p>&#8220;De kerk Notre-Dame is ook beeldig, en vooral die miskleeren zijn prachtig; zoo iets rijk geborduurds met goud en edelgesteenten,
+daar hebt u geen begrip van. Gelukkig dat ik niet begeerig naar al die luxe ben, want aan mijn August heb ik genoeg. O, u
+weet niet wat een heerlijk leven ik met mijn lieven man heb. Hij is zoo goed. Letterlijk zou hij alles doen om mij genoegen
+te geven; maar juist d&aacute;&aacute;rom zoek ik op mijn beurt uit te vinden wat hem het aangenaamst is en waar hij het liefst heengaat.
+De Keizerlijke Bibliotheek en de Morgue daar heeft hij echter op mijn verzoek van afgezien, omdat die bibliotheek voor mij
+nu heelemaal niets was, en die Morgue zoo akelig is dat ik er van droomen zou. Maar, om h&eacute;m plezier te doen zijn we toch naar
+de buitenplaats van P&egrave;re Lachaise geweest. U weet dat dat het groote Parijsche kerkhof is. Eerst had ik er <span class="letterspaced">tegen</span>; want ik dacht fi! een kerkhof op ons huwelijksreisje! Maar &#8217;t is niemendal akelig; &#8217;t viel me tenminste vreeselijk mee.
+Ten eerste ligt dat kerkhof heel hoog en veel rianter dan eenig kerkhof bij ons; maar ook door al de prachtige mausoleums,
+de schoone beelden en bas-reliefs, de afwisseling van kransen, bloemen en versiersels bij en op de fraai overdekte graven,
+dat alles laat niets sombers na, en de Parijzenaars krijgen op hun kerkhof dunkt mij zoo volstrekt geen indruk van het nare
+denkbeeld &#8220;begraven worden&#8221;. Papa zal wel zeggen dat ik nu ook weer heel aardsch en zonder nadenken redeneer; nu ja, maar
+u begrijpt wel hoe ik het meen, en hier in ons hotel, bij de d&eacute;bris van een keurig d&eacute;jeuner met koude kip, oeufs &agrave; la coque,
+croissants&#8212;delicieuze broodjes&#8212;hors <span id="d0e3435" class="corr" title="Bron: d&#8217; oeuvres">d&#8217;oeuvres</span>, monster-garnalen enz. en heerlijke koffie, hier in een Parijsch hotel, met de voorstelling van een rit in een open rijtuig
+door &#8217;t Bois de Boulogne, en daarna &#8217;t zien van een steeple-chase enz. in &#8217;t Hippodr&ocirc;me, kunt u mij niet kwalijk nemen dat
+ik geen diepzinnige bespiegelingen maak.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat ik u nog vertellen wil, &#8217;t is hoe wij het overheerlijk hebben getroffen dat Helmonds vriend monsieur De Musart, in de
+stad was. Door diens relaties met een zeer voornaam heer die over de theaters&#8212;of sommige ervan, gesteld is, kregen we gisteren
+een paar prachtige plaatsen in het groote Th&egrave;&acirc;tre de la Gaiet&eacute;&#8212;fauteuils de balcon avant-sc&egrave;ne&#8212;vlak vooraan op den hoek bij
+het tooneel. Dat waren letterlijk de eerste plaatsen uit de heele komedie. O, delicieuze fauteuils! en aan de balustrade heeft
+men v&oacute;&oacute;r zich &eacute;crans van groene zij&#8212;weet u, die men op en neer kan schuiven om geen hinder van &#8217;t voetlicht te hebben.&#8212;We
+zaten daar, bijvoorbeeld als in den Haag de Koninklijke familie, maar eigenlijk nog veel ruimer en chicker. We konden zoo
+zien dat ze allemaal dachten dat we zeer voornaam waren. Helmond moest er om lachen zoo <a id="d0e3440"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3440">80</a>]</span>gedegageerd als ik den meesten tijd in mijn fauteuil lag, en&#8212;alsof ik het dagelijks gewoon was, naarmate het voetlicht al
+dan niet hinderde, dien &eacute;cran op en neer schoof. Ik ben er zeker van dat een deftig heer, met drie ridderorden, mij voor een
+barones of zoo iets heeft aangezien, want hij maakte bij &#8217;t binnenkomen, in de afdeeling naast ons, een enorm hoofsche buiging.
+Nu, wat August betreft, die ziet er ook recht gentlemanlike uit, niewaar, en dat helpt fameus!
+
+</p>
+<p>&#8220;Het stuk dat wij gezien hebben was prachtig. Van de &eacute;l&eacute;gance der toiletten beste mama, kan men zich geen begrip vormen. Een
+actrice, die in de rol eener madame Duvanont overheerlijk speelde, en ons een vrouw voorstelde die uit innige liefde voor
+haren minnaar haar echtgenoot vermoordt; ja zelfs om hem te overtuigen dat zij niemand liefheeft dan hem, aan haar bediende
+den last geeft om haar kind&#8212;spelevarend met een bootje, in den vijver&#8212;heimelijk te doen omkomen; die actrice had in datzelfde
+stuk&#8212;ik heb het goed geteld&#8212;acht verschillende toiletten. Als wij zulk een vrouw en moeder in de werkelijkheid zagen, wij
+zouden er natuurlijk van gruwen, maar als men zoo iets op het tooneel ziet, dan geeft het een geheel anderen indruk. Men weet
+ten eerste dat het niet waar gebeurd is, en bovendien, &#8217;t was een beeldschoone vrouw; en die heerlijke toiletten! en die stem
+toen ze zoo zei: &#8220;<span lang="fr">Mon Edgard, sans toi le ciel me serait un enfer!</span>&#8221; o dat was onuitsprekelijk mooi; en de claque heeft toen ook geapplaudisseerd <span lang="fr">&agrave; l&#8217;infini</span>. Waar ik echter het meest naar verlang is de Fransche en vooral de Italiaansche opera. Dezen avond denk ik wel dat mijn beste
+August tot de eerste besluiten zal; en dan&#8212;Patti zal ik in de Italiaansche hooren! In &eacute;&eacute;n woord lieve ouders, wij genieten
+hier met volle teugen, en zullen nog oneindig veel meer genieten! Van de heerlijke boulevards, van de prachtige paleizen met
+bijna eindelooze danszalen, van dat onbeschrijfelijk prettige sans-g&ecirc;ne &#8217;twelk hier heerscht, en zoo ongeloofelijk gunstig
+afsteekt bij al wat Hollandsch is; van dat alles schrijf ik u nader, of, zoo ik daartoe geen tijd meer mocht vinden, dan vertel
+ik er u bij onze terugkomst van. Gelukkig blijven we nog tien volle dagen hier. Denk er aan uw brieven te adresseeren: Grand
+Hotel. Zet u voor een aardigheid eens op het adres: Madame la Baronne; dat zou.... Maar nee, nee! ik schreef dit uit gekheid;
+ik zou om die lafheid dezen heelen brief kunnen verscheuren, maar ik heb geen tijd meer om een nieuwen te schrijven, want
+zoo aanstonds komt het rijtuig. Nu &#8217;t was maar een grapje, dat begrijpt u wel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Van harte hoop ik dat u en zusje Louise w&eacute;l zult zijn. Louise zou zich hier niet op haar plaats gevoelen, althans niet als
+ze in ons gezelschap was. Ik heb voor u allen reeds een souvenir in mijn koffer. De goede August heeft me hier een blauw satijnen
+japon gekocht, een waar ik dol op was; acht franken de el; maar u moet er niet van spreken, want er zijn altijd menschen,
+wien het hindert als iemand genoegen heeft en iets meer bezit dan zij; of ook zijn er andere&#8212;in vele opzichten misschien goede,
+maar toch erg <a id="d0e3452"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3452">81</a>]</span>schriele menschen, die altijd den angst krijgen dat iemand zijn laatsten stuiver zal uitgeven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Leeft wel! Vele groeten van mijn August!
+
+
+</p>
+<p>Uw liefhebbende: <br><span class="smallcaps">Eva Helmond-Armelo</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Terwijl Eva den brief aan haar ouders sluit, herleest Helmond vluchtig het slot van &#8217;tgeen hij aan oom Van Barneveld heeft
+geschreven.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;....Wat mijn lief wijfje betreft, zij is den ganschen dag in verrukking. &#8217;t Spreekt vanzelf dat de smaak eener jonge vrouw
+van nauwelijks twintig lentes nog al uiteenloopt met dien van een dertiger, wiens lust het zou wezen om behalve in de Keizerlijke
+Bibliotheek eens een paar dagen in het Anatomisch Museum te snuffelen, of wel eenige hospitalen te bezoeken en de klinieken
+van Raspail of N&eacute;laton te gaan bijwonen. Nooit in mijn leven heb ik er echter zooveel genoegen in gevonden om mijn eigen wenschen
+voor die van een ander te vergeten als nu. Maar ook, wat mij vroeger onbeduidend toescheen, ik leer het aan Eva&#8217;s zij als
+voortbrengsels van smaak en industrie, ja soms als kunst waardeeren.&#8212;Zeker geloof ik, lieve oom, dat de omgang met een vrouw
+die een open oog heeft voor het schoone&#8212;zelfs voor het schoone dat wij beuzelachtig noemen&#8212;zeer weldadig moet werken op een
+man die zich zooals ik, gewoonlijk slechts in den poel der menschelijke kwalen en ellenden, van het boekenstof kan ontdoen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Er is iets onverklaarbaar liefs in die ingenomenheid van mijn goed vrouwtje met al het fraais en kostbaars &#8217;twelk ze ziet,
+zonder het echter voor zich zelve te begeeren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe langer hoe meer kom ik tot de overtuiging, dat, zoo Eva haar zwakke zijde heeft, die zwakheid haar grond vindt in den
+adel harer ziel: de zucht naar hooger en beter, de zucht naar volkomenheid. &#8217;t Is dan immers alleszins verklaarbaar dat de
+jonge vrouw bij haar edel streven&#8212;nochtans gebonden aan een stoffelijke wereld&#8212;ook te eerder een oogenblik zal stilstaan bij
+&#8217;tgeen haar in dat stof als edel en volkomener toeblinkt. Hoe diep-gevoelig en lief zij is, het bleek mij nog gisteren toen
+zij op den <span lang="fr">Boulevard des Italiens</span>, zeer nabij ons hotel, een schreiend meisje aansprak, en, vernemende dat het een frank had verloren, haar met zich naar het
+h&ocirc;tel nam; haar op chocolade tracteerde, en met een vijffrankstuk weer vertrekken liet. In stilte vreesde ik wel dat de bruinoog
+op een anderen Boulevard, straks n&oacute;g eens over &#8217;t verlies van een geldstuk zou gaan schreien, maar de daad van mijn engel
+was er mij niet te minder om, en met mijn vermoeden kwelde ik haar niet. Ik bid u dan, beste oom, blijf mijn grootsten schat
+liefhebben zooals zij &#8217;t verdient.&#8212;De ondervinding heeft ons immers met mijn armen broeder geleerd, dat een <span class="letterspaced">geringschatting</span> van de eischen aan zijn stand verschuldigd, niet tot zegen leidt.&#8212;Eva heeft u <a id="d0e3479"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3479">82</a>]</span>lief als een dochter. Met beminnelijke eenvoudigheid heeft zij mij daarvan op den avond van ons huwelijk de verzekering gegeven.
+Z&oacute;&oacute; moet het zijn en blijven. En terwijl Eva mijn goeden oom en weldoener hoe langer hoe meer zal hoogachten en liefhebben,
+zal ook oom van zijn zijde al de innerlijke schoonheden van mijn kostelijke bloem leeren ontdekken en waardeeren. Dat het
+Parijsche leven, hoeveel schoons en aanlokkends het door zijn nieuwheid moge hebben, mijn Eva op den duur zou bevallen, betwijfel
+ik zeer. Reeds gisteren bij het verlaten van het Th&eacute;&acirc;tre de la Gaiet&eacute;, waar een prachtig gemonteerd maar overigens horrible
+stuk was opgevoerd, zag ik haar onder een indruk van kwalijk verborgen misnoegen; en ofschoon haar lief karakter gaarne de
+verschoonende zij wil opmerken, zoo deelde zij toch geheel mijn oordeel: dat zooveel rijkdom van mise-en-sc&egrave;ne en toiletten
+aan iets beters had behooren besteed te zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Het besluit van den brief zou August maar niet nalezen. Men had geen tijd te verliezen, en al spoedig zaten de gelieven in
+de gemakkelijke open voiture de remise, en rolden en wielden ze langs de vroolijke boulevards, te midden van de honderden
+op- en neerjagende rijtuigen, karren, vrachtwagens en omnibussen, de laatste inzonderheid met de ronde forsch gebouwde schimmels.
+
+
+</p>
+<p>Eerst na middernacht keerden de jonge echtgenooten, die den avond in de Fransche opera hadden doorgebracht, in hun logement
+terug. Bij hun binnentreden werd Helmond, met den sleutel van n&deg;. 59, door den portier een telegram overhandigd, dat reeds
+op de trap&#8212;doch niet zonder weerzin&#8212;door hem geopend werd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Alweer zaken lieve?&#8221; vroeg Eva, terwijl ze, vermoeid van den heerlijken dag en het beklimmen van de veertig hoteltrappen
+tot besluit, op een sofa is neergegleden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja.... kh&#8217;m.... &#8217;t is niets.... maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God August.... toch geen kwaad? Je doet me schrikken. Is pa of ma....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee nee! niemendal! Foei, een doktersvrouw moet niet zoo schrikachtig zijn, beste kind. &#8217;t Heeft niets te beteekenen.
+Tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, tenminste.... &#8217;t Is over zaken, en de <span class="letterspaced">zaken</span> behoeven &#8217;t vrouwtje niet te verontrusten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ze dan &#8217;t genot van mijn besten man ook maar niet vergallen.&#8212;Zeker weer die nare majoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O gelukkig! Nu, ik ben verder niets nieuwsgierig. Mijn knappe August zal er wel komen zonder &#8217;t hoogwijs advies van zijn
+wijfje.&#8212;Ben ik je lieve wijfje August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste kind!&#8221; zegt August en hij streelt haar de wang.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar August is toch erg onder den indruk van die zaken. Hij is zoo verstrooid en ziet zoo.... nee boos is het niet, maar
+zoo ernstig. Zij trekt hem zachtjes naast zich, en, met den arm om zijn hals, zegt ze:
+<a id="d0e3510"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3510">83</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Wat heb ik weer genoten vandaag, en van avond vooral. Wat zongen Faust en Mephisto overheerlijk. En Siebel&#8217;s lied.&#8221; Zij zingt:
+
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="fr">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Faites lui mes aveux,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Portes mez voeux.&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>&#8220;Ja, &#8217;t was alles heel mooi; en ne.... mooi weer was het ook.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is hier dunkt me <span class="letterspaced">altijd</span> mooi weer.&#8212;Zonder gekheid, ik begrijp me haast niet hoe het er hier met <span class="letterspaced">slecht</span> weer moet uitzien. H&ecirc; August, als jij <span class="letterspaced">hier</span> eens dokter waart! h&ecirc;!&#8212;Ja, als ik geen familie in Holland had dan zei ik dadelijk va! &#8217;t Is toch ongelijk verdeeld in de
+wereld: hier zoo veel, en daar zoo niets! Weet je wat ik iederen avond, inweerwil van al &#8217;t genot, zoo&#8217;n nare gedachte vind....?
+Niet?&#8212;Nou, zeg dan eens behoorlijk <span class="letterspaced">nee</span>, lieve ventje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva, nee&#8212;wat dan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat die dag alweer om is.&#8212;Van morgen schreef ik tien, en nu zijn &#8217;t nog maar negen dagen.&#8212;Dit is het laatste nachtje in onze
+rue du Helder niewaar? Heerlijk, morgen Grand Hotel. Gaan we bijtijds, of....? Mij dunkt we moesten nog v&oacute;&oacute;r het dejeuner
+vertrekken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja.... welzeker, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je kijkt naar de koffers. O, in een kwartier is mijn boeltje er in. Zoo&#8217;n hooge koffer met bakken pakt gemakkelijk, en &#8217;t
+hoeft nu zoo mooi niet voor dat verhuizen. Aardig, wij <span class="letterspaced">verhuizen</span> in <span class="letterspaced">Parijs</span>! Aardig niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heel aardig. Maar.... dat Grand Hotel.... Ik weet niet, dat Grand Hotel, &#8217;t is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee August, je moet me niet plagen. Beloofd is beloofd! Hoor eens, of we nu hier zijn of daar, dat scheelt je tout au plus
+veertig franken; we hebben het immers als ouwe luidjes berekend.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja kindlief, dat weet ik wel; maar toch....&#8221;
+
+</p>
+<p>August Helmond blijft nogmaals steken. Hoe kon hij die engel nu zoo eensklaps als wegstooten uit den hemel van haar kinderlijk
+geluk. Zulk een teleurstelling zal haar te kras zijn. Neen, hij kan en mag haar dezen avond niet bedroeven met het bericht
+dat men inplaats van naar het Grand Hotel te verhuizen, waarschijnlijk reeds morgen de terugreis naar Nederland zal aannemen.
+Het telegram was weder van Van Hake, en luidde, in &#8217;t Nederlandsch vertaald, woordelijk aldus:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Generaal hier geweest; scheen zeer bezorgd over Jacoba. Wilde in geen geval schrijven; een ander raadplegen veel minder;
+vroeg mij een zenuwmiddel. Mocht mijnerzijds u niets verzwijgen. Anders alles wel; behalve Donerie; gevaarlijk ziek.
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Van Hake</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Neen, Helmond mocht niet dralen.&#8212;Oom Van Barneveld maakte zich <span class="letterspaced">zeer bezorgd</span> over Coba. Waarschijnlijk had zij opnieuw een <a id="d0e3569"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3569">84</a>]</span>flauwte gehad zooals weinige dagen voor hun vertrek. Zijn plicht, zijn dankbaarheid, zijn liefde voor oom en Coba roepen hem,
+ja, al ware het zelfs dat oom zich zonder gegronde reden ongerust maakte, Helmonds besluit is genomen: morgen keert hij met
+Eva zoo spoedig mogelijk naar Romphuizen terug. Maar.... dat engelachtige vrouwtje; dat heerlijke schepsel met haar hemelsch
+donkerblauwe kijkers, met die glanzig zwarte lokken; dat lieve kind, zoo levenslustig keuvelend aan zijn zij, en zich verheugend
+op het genoegen, dat haar nog verder in de wereldstad wacht.... kan hij haar n&uacute; reeds zeggen....?
+
+</p>
+<p>&#8212;En toch, het zal zoo moeten zijn. Wanneer men morgen met den <span class="letterspaced">eersten</span> trein naar Brussel zal vertrekken, dan dienen de koffers dezen avond zooveel mogelijk in orde gebracht, en de afreize aan
+het dienstdoend h&ocirc;telpersoneel te worden bekend gemaakt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, als we nu, op &#8217;t toppunt van ons geluk, eens door een onvoorziene omstandigheid van elkander werden gescheiden....?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Eva schrikt inderdaad; maar toch, met een ongeloovig lachje zegt ze:
+
+</p>
+<p>&#8220;August, wat meen je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je goed gevoeld best wijfje, wat dat wezen zou, zoo&#8217;n scheiding!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, spreek zoo niet; ik zou er duizelig van worden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je begrijpt wel lieve dat ik het z&oacute;&oacute; niet zou gezegd hebben als er eenige quaestie van wezen kon.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O Goddank!&#8221; zegt Eva, en Helmond ziet een paar groote tranen schitteren in haar oogen: &#8220;Foei, je rekent wat veel op de sterkte
+van mijn zenuwen. Wij scheiden!&#8212;Wij? Nee d&aacute;t nooit. Dan liever sterven August!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus als ik morgen eens ter wille van een pati&euml;nt naar Romphuizen terug moest, dan ging je mee niewaar, liever dan alleen
+hier te blijven?&#8221;
+
+</p>
+<p>Er zijn naturen die bij het zien van een groot gevaar&#8212;na een eerste en verklaarbare ontsteltenis&#8212;zich krachtig gevoelen; die
+op den brullenden leeuw zouden inhouwen, doch&#8212;angstig wijken, wanneer diezelfde leeuw zich eensklaps in een muis veranderen
+kon.
+
+</p>
+<p>Helmond ziet Eva wit worden.
+
+</p>
+<p>Na zijn laatste woorden had zij aanstonds het ontvangen telegram in verband met het gesprokene gebracht. Ze doorziet nu zijn
+bedoeling om haar, door een voorstelling van het ergste, voor te bereiden op geringer leed of teleurstelling; en, in den waan
+dat August haar omtrent Kartenglimp de waarheid verzweeg, zegt ze eensklaps, met het hoofd een weinig naar achter:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou &#8217;t mogelijk wezen dat t&oacute;ch die majoor....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee lieve vrouwtje, dat niet; ik heb het immers gezegd. Maar ja, hoe allerverdrietigst en ongelukkig het moge treffen, toch
+moeten we morgen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Moeten! August, je spot er mee. Naar Romphuizen moeten! n&uacute;, morgen al! Nee, dat is niet waar! Nee nee, dat is gekheid; ik
+zie het wel aan je gezicht, je wilt me weer in &#8217;t nauw jagen. Je speelt de Fransche acteurs al prachtig na.&#8221; Luide lachend:
+&#8220;Morgen eerst <a id="d0e3604"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3604">85</a>]</span>naar &#8217;t Grand Hotel en dan naar Versailles niewaar? dat is wat anders, mijn ondeugd!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou me waarlijk niets helpen lieve kind, wanneer ik je nog een poosje in die meening liet. &#8217;t Kost me meer dan ik zeggen
+kan mijn besluit te moeten volgen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat zou een <span class="letterspaced">dol</span>, een <span class="letterspaced">akelig</span> besluit zijn! Hoor eens, dat kan niet; nee nee nee, dat kan en dat mag niet!&#8221; Bijna schreiend: &#8220;Voor iemand die misschien
+wat kou heeft gevat.... om daarvoor.... Nee, we zullen niet gaan niewaar? Zeg, zou je me zoo&#8217;n schrikkelijk verdriet doen,
+zeg?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wijfjelief! hou je <span class="letterspaced">wezenlijk</span> van me? Herinner je je alles wat je me plechtig beloofd hebt?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ach ja August, ja! maar we gaan toch <span class="letterspaced">morgen</span> nog niet!&#8221; En of de bron die slechts zelden vliette nu gemakkelijker vloeide, dewijl zich straks, na die eerste stoute aanspraak,
+een paar groote tranen op den dorpel der schoone oogen hebben vertoond, zeker is het dat ze thans overvloedig stroomen, doch
+het zijn nu kleine, zeer <span class="letterspaced">kleine</span> tranen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een harde beproeving voor den jongen man; maar Eva&#8217;s schreien, haar vleiend vragen, ja bijna haar smeeken, baatte niet.
+Boven alles gevoelde hij zijn plicht. Ware misschien een zijner gewone pati&euml;nten ongesteld geworden, en had men er zelfs &#8220;om
+zeer bijzondere redenen&#8221; op aangedrongen dat hij zijn reis zou bekorten, hij zou, evenals met den majoor, volkomen vrijheid
+hebben gevonden om niet <span class="letterspaced">aanstonds</span> toe te geven aan een verlangen, vaak kranker dan het lichaam zelf.
+
+</p>
+<p>Doch, waar het een zieke gold als Jacoba, de eenige dochter van zijn weldoener, waar hij dien weldoener ondanks zijn gewone
+minachting voor de geneeskunst en warsheid van medicijnen, nu <span class="letterspaced">zelf</span>, maar zeker in &#8217;t geheim, zag sluipen naar de apotheek om er een geringe afleiding te vinden voor de onrust die hem vervulde;
+nu Helmond weet dat de man aan wien hij alles is verschuldigd, misschien de uren en minuten telt die er nog moeten verloopen
+eer hij den neef &#8220;weer zoo eens terloops&#8221; zal kunnen consulteeren; nu is er geen macht instaat om hem terug te houden, en
+zelfs hebben die <span class="letterspaced">kleine</span> tranen geen vat op hem.
+
+</p>
+<p>Halt! dat is zoo niet. Ze kwellen, ja ze folteren hem, al zullen ze het vast genomen besluit niet meer doen wankelen. Wat
+hem hindert bovenal, &#8217;t is de koelheid waarmede dat anders zoo aanminnige vrouwtje hem nu bejegent.
+
+</p>
+<p>Maar Eva heeft toch reden ook. Hij laadt, bij de verdenking eener ongemotiveerde tirannie, nog het verwijt van achterhoudendheid
+op zich, door volstandig te weigeren haar het telegram te laten lezen, ja zelfs door haar niet te zeggen wie de pati&euml;nt is,
+die zijn hulp verwacht.
+
+</p>
+<p>Neen, haar ouders zijn het niet, noch haar zuster Louise; maar voor &#8217;t overige moet zij niet vragen.&#8212;Helmond beseft terecht,
+dat het noemen van Jacoba en den generaal, de grief tegen den laatste plotseling zal doen herleven, en misschien een weerzin
+tegen hem verwekken, die niet meer zoo gemakkelijk te, overwinnen zal zijn. <a id="d0e3648"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3648">86</a>]</span>Later, als hij haar door &#8217;t een en ander met deze teleurstelling zal verzoend hebben, dan zal hij haar volkomen doen begrijpen
+dat het niet anders wezen kon, terwijl zij, indien ze n&uacute; het telegram had gelezen, ongetwijfeld Helmonds spoedig vertrek een
+dwaasheid zou noemen. Immers, met dat bericht in handen kon men Van Hake gemakkelijk van overdreven ijver beschuldigen.
+
+</p>
+<p>Hoe &#8217;t zij, Helmond weet wat hem te doen staat, en zijn besluit is onwrikbaar vast genomen.
+
+</p>
+<p>De bougies, die in het Hotel du Helder niet dagelijks werden vernieuwd, teerden op haar laatste kracht en hadden Helmond reeds
+genoopt om het was-nachtlicht te ontsteken.
+
+</p>
+<p>Terwijl ze zich ontkleedde, heeft Eva niet meer gesproken of geschreid, maar August kon zeer goed bemerken dat zijn vrouwtje
+het onherroepelijke van zijn besluit had ingezien, dewijl ze, ofschoon met weerzin, meer zorg aan het inpakken van haar koffer
+besteedde dan ze zich had voorgenomen.
+
+</p>
+<p>Terwijl ze nog in den koffer bezig is, en over den tweeden hoog opgevulden bak een witten doek spreidt, is Helmond haar van
+achteren genaderd, en den arm om haar middel slaande fluistert hij een paar zoete woorden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil, laat me nu pakken Helmond; ik moet op bevel van mijnheer immers morgen klaar zijn. Och wees nu niet zoo lief en aanhalig;
+ik vind dat ronduit gezegd in deze oogenblikken laf en ongepast.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, je gelooft toch....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof Helmond, dat alle menschen hun gebreken hebben, maar dat jij in &#8217;t bijzonder er &eacute;&eacute;n hebt dat onuitstaanbaar is
+voor een vrouw: despotisme! geweld! ruwe kracht! onuitstaanbaar!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof dat je gelijk hebt Eva, tenminste dat het er allen schijn van heeft.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee&#8212;haal me niet aan.&#8212;Zeg, <span class="letterspaced">gaan</span> we morgen of blijven we hier?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We <span class="letterspaced">gaan</span> Eva, zeker!&#8212;Maar luister dan toch. Als het nu werkelijk mijn plicht is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je plicht! jawel, <span class="letterspaced">plicht</span>, basta!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou het niet jou plicht zijn Eva&#8212;nee, je bepaalde <span class="letterspaced">wil</span> om aanstonds te vertrekken, als een van je ouders stervende was?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat is nu zoo niet; en, ware mij zoo iets gemeld ik zou het je <span class="letterspaced">zeggen</span>. Voor mij is &#8217;t echter genoeg dat Mijnheer <span class="letterspaced">beveelt</span> te gaan. Maar als hij dan aan zijn eigen vrouw de reden blieft te verzwijgen, waarom dat fatale besluit wordt genomen; wanneer
+hij zijn vrouw alle verstand ontzegt, en haar niet waardig acht om over &#8217;t geldige van dien plicht te oordeelen; wanneer het
+bewaren van de goede verstandhouding, het &eacute;&eacute;n zijn in alles, reeds op den zesden dag van &#8217;t huwelijk zoo prachtig wordt nageleefd,
+dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ik heb je gezegd dat de schijn tegen mij is; en ofschoon het waarlijk beter zou wezen dat ik zweeg, om je te toonen
+dat ik &#8217;t allerminst voor mijn wijfje een tiran of een despoot wil zijn&#8212;och je weet dat ook wel beter&#8212;zie dan hier; mij dunkt
+de drie <a id="d0e3696"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3696">87</a>]</span>laatste woorden van Van Hake&#8217;s telegram zullen je doen gevoelen dat er reden genoeg is om nu te vertrekken, en een langer
+verblijf in Parijs eens tot later uit te stellen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Eva het <span class="letterspaced">tot later uitstellen</span> met een ongeloovig schouderophalen beantwoordt, toont Helmond haar het omgevouwen telegram.
+
+</p>
+<p>Maar het sprak vanzelf dat Eva haar hoofd houdt afgewend: ze behoefde nu volstrekt geen opheldering meer. August kwam er een
+beetje al te laat mee. Trachtte hij nu door zulk een halfheid haar liefkozingen te herwinnen!
+
+</p>
+<p>&#8220;Dankje Helmond; dankje wel. &#8217;t Is me nu totaal onverschillig.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, als je me waarlijk liefhebt, lees dan, en oordeel of dit laatste niet reeds genoeg is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Met zachten dwang doet hij haar het hoofd naar de zij van het papier wenden, en, ofschoon nog onwillig leest Eva nu de woorden:
+
+
+</p>
+<p lang="fr">&#8220;Donerie dangereusement malade!&#8221;
+
+</p>
+<p>Een vuurrood overtoog eensklaps haar schoon gelaat. Ze gist zelfs van verre niet dat zij omtrent de ware reden van hun aanstaand
+vertrek door Helmond op een dwaalspoor is gebracht. Ze denkt er niet aan&#8212;ofschoon ze het weten kon&#8212;dat Donerie een ander tot
+dokter had.
+
+</p>
+<p>In de eerste oogenblikken staat haar slechts die gevaarlijk zieke jonkman voor den geest, en dan, dan ziet ze daar Helmond
+aan haar zij: In haar blos heeft hij toch niets kunnen lezen&#8212;neen, want slechts een voorbijgaand medelijden, een plotselinge
+ontsteltenis, de verrassing heeft haar dat rood op de wangen gelegd. En, nu vlijt ze zich weder aan zijn borst, en als hij
+haar vaster aan het hart sluit dan fluistert hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat blosje heeft me genoeg gezegd. O lief meelijdend wezen, als je nu altijd maar gelooven wilt dat ik geen tiran ben....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil August, stil, niets meer! Mijn lieve man <span class="letterspaced">kent</span> zijn plicht en ik nu den mijne!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;s Anderendaags reeds vroeg in den morgen verliet een fiacre met de koffers van N&ordm;. 59 erop, het Hotel du Helder.
+
+</p>
+<p>De eerste gar&ccedil;on die zooeven in de porte-coch&egrave;ro zijn gelaat tot een recommandatiekaart verwerkte, en meesterlijk uitdrukte
+dat het vertrek der beide gasten zoowel voor zijn persoon als voor het h&ocirc;tel een onherstelbaar verlies zou wezen, de gar&ccedil;on
+herinnert den commissionair die, bij het wegrollen der fiacre zich er aan vast klemt en op den bok springt, nog haastig: &#8220;Rue
+Lafayette vingtsix, Bassot bijoutier-joaillier;&#8221; waarna hij in het h&ocirc;tel terugkeerend, den half duttenden portier voorbijgaat,
+en dan met een wenk van het hoofd naar buiten:
+
+</p>
+<p><span id="d0e3731" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span><span lang="fr">&Ccedil;a vaut la peine G&eacute;rard! Belle hollandaise!</span>&#8221; en, rammelend met een paar vijffrankstukken in den zak: &#8220;<span lang="fr">Coquin de mari! C&#8217;est monsieur Bassot qui rira le dernier, hein!</span>&#8221;
+
+
+
+<a id="d0e3739"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3739">88</a>]</span></p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">NEGENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Jacoba Van Barneveld weet niet dat August en Eva zich reeds op hun terugreis bevinden. Ze heeft uitgerekend dat er nog twaalf
+volle dagen v&oacute;&oacute;r hun thuiskomst moeten verloopen.
+
+</p>
+<p>Op haar schrijftafel ligt een blad papier gereed. Ze moet August schrijven. Ze heeft er eindelijk toe besloten. Nog wacht
+ze een oogenblik ofschoon het reeds halfelf is, en de brieven voor Parijs uiterlijk te &eacute;&eacute;n uur op het postkantoor moeten bezorgd
+zijn. Ja ze kan nog even wachten. Hendrik zal immers zoo aanstonds uit de stad terugkomen, want, behalve een boodschap bij
+de naaister, had hij niets te doen dan even bij baas Krul naar Donerie te vragen.
+
+</p>
+<p>Jacoba luistert. Ze meende iemand bij haar kamerdeur te hooren.... maar ze heeft zich vergist.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is vreemd dat Hendrik zoo schrikkelijk lang uitblijft. Doch neen, de pendule zegt haar dat hij nauwelijks twintig minuten
+geleden vertrokken is.
+
+</p>
+<p>Jacoba bladert in Longfellows gedichten. Dat mag een paar minuten duren, maar dan, dan staat ze weer op. Zichtbaar onrustig
+gaat ze naar de schrijftafel; een oogenblik later staat ze bij &#8217;t venster, waardoor ze het uitzicht heeft op het prachtige
+landschap met den zilveren Rijn; doch&#8212;geen seconde later is ze bij haar schrijftafel terug, en neergegleden in den gemakkelijk
+ronden stoel die er v&oacute;&oacute;r staat, vat ze de pen om.... Maar neen, sneller dan ze zitten ging is ze weer opgestaan, en gaat nu
+de kamer uit.
+
+</p>
+<p>Aan &#8217;t eind van den breeden corridor kan ze door het venster op &#8217;t hek van den straatweg zien. N&uacute; kon Hendrik toch wel terug
+zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben je daar Coba?&#8221; vraagt een dame van omstreeks zestig zomermaanden, die uit de deur der groote groene logeerkamer op den
+corridor komt, en reeds gekleed voor het tweede ontbijt zich met hoed en parasol heeft gewapend om eerst nog een kleine wandeling
+op het boventerrein van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te doen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja tante. H&eacute;, ik had u niet gezien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wacht je iemand?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hendrik zou inkt meebrengen tante. Hij blijft vreeselijk lang weg.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;, inkt. Je pa heeft altijd een heel kruikje.... Was dat leeg misschien? Wacht, er is nog wel wat op mijn kamer; je hebt
+zeker zoo heel veel niet noodig?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een paar velletjes tante.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Velletjes?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, ik meen.... Maar Hendrik zal wel dadelijk komen. Dank u tante.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Coba-lief kom eens hier; wat scheelt er aan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mij tante!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja lieve kind, kom jij nu eens eventjes hier bij tante op de logeerkamer. Jawel, eens eventjes.&#8221;
+<a id="d0e3780"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3780">89</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Tante ik heb waarlijk geen tijd. Ik wacht op Hendrik, en ik moet me nog kleeden ook.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar zoolang Hendrik er nog niet is, kun je wel even bij tante Hermine komen niewaar? We hebben uit mijn kamer juist het
+oog op het hek aan den straatweg. Voel je je weer niet zoo fiks Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel tante, ik voelde me juist van morgen weer heel flink.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och kom, is dat waarlijk zoo? Ik dacht dat je het maar aan je pa zei om hem gerust te stellen. Je bent toch erg bleek, lieve
+kind.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vindt u tante; ik ben <span class="letterspaced">altijd</span> bleek, dat is mijn natuurlijke kleur.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar Coba, je oogen staan waarlijk een beetje flets. Papa merkte het gelukkig niet, maar ik kon wel zien dat je geschreid
+hadt toen je van morgen beneden kwaamt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geschreid! ik!? Lieve hemel tante, geschreid! ik zou niet weten waarom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee ik ook niet Coba. Wie zou gelooven kunnen dat een meisje, dat zoo alles en alles heeft, en krijgen kan wat ze begeert,
+reden zou hebben om te schreien, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou bespottelijk zijn tante.&#8221;
+
+</p>
+<p>Na dit gezegd te hebben wendt Jacoba zich van haar tante af en gaat weer haastig naar de deur.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jacoba hoor eens.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Riept u?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja beste kind, kom nog eens even hier.&#8212;Zou je me een groot genoegen willen doen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik kan, zeker!&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg vat Jacoba&#8217;s fijne hand, en haar vriendelijk aanziende zegt ze zeer overredend:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, dan wou ik zoo graag dat je tante eens je vertrouwen schonkt. Er is iets dat je hindert. Jawel Coba; een vrouw van jaren
+en ondervinding zooals ik, ziet scherper dan een man, al is hij ook tienmaal een vader zooals je beste pa.&#8212;Je pa maakt zich
+erg ongerust over je gezondheid, veel meer dan hij weten wil.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik verzeker u dat hij vandaag heel gerust is tante. Nadat ik gisteren zoo trouw ingenomen en van nacht zoo heerlijk
+geslapen heb, moest ik mij wel beter gevoelen. Ik heb het pa plechtig verzekerd, want ook hij heeft me in &#8217;t verhoor genomen.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je waarlijk <span class="letterspaced">waarlijk</span> zoo heerlijk geslapen Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tante, ik vind het erg verdrietig en compleet om iemand ziek te maken als men zich w&eacute;l gevoelt, en iedereen ons dan telkens
+wil opdringen dat we slecht geslapen hebben, er slecht uitzien en zekerlijk ziek zijn. Er zijn immers voorbeelden van dat
+men gezonde maar aantrekkelijke personen z&oacute;&oacute; een ziekte op &#8217;t lijf heeft gepraat.&#8212;Ik vind u waarlijk heel lief tante, en ik
+hou ook heel veel van u, maar u moest mij heusch niet altijd zoo vragen, en&#8212;zooals u gisteren en van morgen telkens deedt&#8212;mij
+zoo van terzijde zitten aankijken. Ja ik weet wel dat het belangstelling is, maar ik voel dat het mij bepaald kwaad zou doen.&#8221;
+
+<a id="d0e3825"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3825">90</a>]</span></p>
+<p>Mevrouw Mansburg begrijpt nu dat ze een krasse wending moet wagen om in &#8217;t belang van dat bleeke kind haar vertrouwde te worden:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Op gevaar af dat je me lastig zult noemen, beantwoord mij deze &eacute;&eacute;ne vraag: Is er iemand op de wereld dien je liever hebt
+dan papa?&#8221;
+
+</p>
+<p>Of Jacoba op iets dergelijks heeft gerekend, althans haar gelaat teekent geen de minste ontroering.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is een zonderlinge vraag tante. Nee, zekerlijk is er niemand dien ik <span class="letterspaced">z&oacute;&oacute;</span> liefheb als mijn besten vader.&#8212;Ha daar komt Hendrik het hek in! Tot straks tante; bonjour!&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg heeft haar doel niet bereikt. Twee dagen na Helmonds huwelijk kwam ze bij haar broeder Van Barneveld op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> logeeren. Aanstonds heeft het haar getroffen zoo zwak en lijdend als Coba er uitzag; en, aanstonds had zij tevens Van Barnevelds
+onrust bemerkt, hoezeer hij die ook te verbergen zocht. En, zij heeft die onrust gedeeld, vooral den dag na haar aankomst,
+toen Jacoba&#8212;nadat men onder het theedrinken tamelijk druk over August en zijn jonge vrouw had gesproken&#8212;een soort van flauwte
+heeft gekregen met een zonderling benauwde ademhaling. Ofschoon mevrouw Mansburg die plotselinge ongesteldheid volstrekt niet
+voor gevaarlijk hield, en haar ondervinding schier dezelfde verklaring gaf als vroeger dokter Helmond heeft gegeven, zoo moest
+zij op Van Barnevelds krachtige maar wellicht slechts uitlokkende verzekering: dat het volstrekt <span class="letterspaced">niets</span> te beteekenen had, toch opmerken, dat Alexander het niet al te licht moest tellen, want&#8212;mevrouw sprak wel eens in beelden&#8212;dat
+er nooit een deur van zelf dichtging; was er geen hand die het deed dan deed het een tocht of rukwind misschien.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is reeds bekend dat Van Barnevelds heimelijke onrust, door de herhaling dier zenuw-attaque, en waarschijnlijk door het
+advies van zijne schoonzuster, aanmerkelijk was toegenomen; en, hoewel met tegenzin, heeft hij op het vragen der zuster langer
+over dat punt gesproken dan hem lief is geweest. &#8217;t Was zeer verklaarbaar dat hij mede de onderstelling heeft herhaald, of
+ook Helmonds huwelijk eenigen invloed op Coba&#8217;s zenuwgestel kon hebben uitgeoefend. Ofschoon Coba bijna tien jaren jonger
+was dan hij, zoo waren ze toch, v&oacute;&oacute;rdat August naar de academie ging, in Van Barnevelds huis als kinderen te zamen geweest.
+August hield bijzonder veel van zijn &#8220;klein bleekneusje;&#8221; en later als hij met vacanties over was, o wat kon hij haar dan
+mokkelen de aardige speelpop, het achtjarige zusje; rijden met haar op zijn knie de heele wereld rond, of straks op den rug
+door het gansche huis&#8212;en &#8217;t was een groot mooi huis in Den Haag&#8212;naar boven, de breede trappen op, al de kamers door, van de
+eene in de andere, de trappen weer af, totdat hij er doodmoe bij neerviel.
+
+</p>
+<p>Ook later heeft August altijd getoond dat hij veel van Coba hield. Toen Helmond dokter te Romphuizen is geworden, en Van Barneveld
+daarna op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> kwam wonen, ging Helmond&#8212;vooral in den beginne, toen de praktijk niet zoo druk liep&#8212;er <a id="d0e3852"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3852">91</a>]</span>heel veel heen. Natuurlijk is dat later wel iets verminderd, maar geregeld kwam hij er toch een paar malen &#8217;s weeks dineeren,
+en, dan hadden die twee het altijd druk, z&oacute;&oacute; zelfs dat papa wel eens tweemaal aan &#8220;zijn partijtje&#8221; moest herinneren, want,
+van kwart over achten tot halftien speelde de generaal graag een ombertje en famille.
+
+</p>
+<p>Ja, Coba hield veel van broeder August.&#8212;En, in de laatste twee jaren is er bovendien veel gebeurd. In die sombere dagen toen
+Philip door zijn schandelijk gedrag den oom en weldoener zulk een smaad had aangedaan, toen heeft haar zenuwgestel een sterken
+schok gekregen.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld wil het niet ontkennen dat hij Jacoba&#8217;s voorspraak toen wel wat ruw heeft afgewezen. &#8217;t Is den eenigen keer
+geweest dat hij zijn kind harde woorden heeft toegevoegd, maar ze moest het gevoelen, dat de generaal Van Barneveld, van elk
+ander dan zijn pleegkind, bloed zou hebben ge&euml;ischt voor zulk een smaad, en gevoelen ook dat men door het zoeken van zijn
+minderen, zooals Philip had gedaan met dat trouwen ver beneden zijn stand, tot alles instaat raakt, zelfs tot het verguizen,
+het beleedigen van hen aan wie men het meest is verschuldigd.
+
+</p>
+<p>Jacoba heeft het begrepen; maar dat ze bij die droeve gebeurtenis alweder aan de zij van broeder August heeft gestaan, en
+niet eerder dan hij heeft willen berusten in het harde vonnis, &#8217;twelk haar vader over Philip had uitgesproken, het pleitte
+opnieuw voor de genegenheid, die zij haar pleegbroeder toedroeg en de waarde die ze aan zijn zienswijze hechtte.
+
+</p>
+<p>En dan, is Coba niet telkens weer zijn krachtige voorspraak geweest, wanneer de vader haar&#8212;en misschien wat al te veel&#8212;met
+zijn grieven over het huwelijk van August had lastiggevallen? Ja, Helmonds keuze heeft hem in den aanvang zeer gehinderd.
+Een oogenblik zelfs was het voornemen bij hem opgekomen om zijn toestemming te weigeren&#8212;voor zooverre die weigering beteekenis
+had,&#8212;en Jacoba zal er onder hebben geleden zooals zij telkens Helmonds voorspraak heeft moeten zijn. Immers, August had haar
+gezegd dat hij zoo onuitsprekelijk veel van Eva Armelo hield, en toch de liefde van zijn braven pleegvader zoo noode verliezen
+zou. Al wat ze kon heeft ze gedaan om haar vader met dat huwelijk te verzoenen. Ze heeft er aan herinnerd dat Eva&#8217;s ouders,
+ofschoon ze van geringe afkomst waren, toch nu, door den rang van mijnheer, tot den &#8220;fatsoenlijken stand&#8221; behoorden; ze heeft
+de omstandigheid dat de kapitein om bijzondere redenen zoo vroeg is gepensioneerd,&#8212;redenen die Van Barneveld kende&#8212;weten te
+vergoelijken, door er op te wijzen hoe men nu&#8212;en zelfs in Romphuizen&#8212;er toch nooit meer van hoorde dat de familie en vooral
+mevrouw Armelo, d&eacute;penses maakte, die haar krachten te boven gingen. Wat Eva betrof, Jacoba heeft haar zeer geroemd, althans
+voor zooveel ze dat kon. Ze was zoo schoon, ze had zulk een slank figuur, zulk glanzend zwart haar, en daarbij zulke mooie
+donkerblauwe oogen. Wat speelde ze prachtig en wat zong ze overheerlijk!
+<a id="d0e3862"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3862">92</a>]</span></p>
+<p>Welnu, papa Van Barneveld heeft dan immers ook toegegeven. August moest het weten. In den aanvang had hij hem wel zijn bedenkingen
+gemaakt, en hem volgens zijn overtuiging, op de zwakke zij van Eva&#8217;s karakter gewezen, maar&#8212;men weet het&#8212;ten laatste heeft
+hij toch &#8220;zooveel mogelijk het zijne gedaan om de onderlinge vrede en liefde te bewaren&#8221;.
+
+</p>
+<p>Inderdaad, er is genoeg geweest om een teeder gestel als dat van Jacoba te ondermijnen. En wanneer men nu Coba&#8217;s zusterlijk
+gevoel voor August in rekening brengt, dewijl het toch vanzelf spreekt dat Helmond veel minder dan vroeger op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zal kunnen zijn, en althans niet meer onverdeeld zooals vroeger, dan meent de generaal wel grond te hebben voor zijn overtuiging,
+dat dit huwelijk bij Jacoba zwaarder heeft gewogen dan hij het zich heeft voorgesteld, en dat het zijn plicht zal wezen om,
+zoodra August en Eva terug zullen komen&#8212;ofschoon met verstand, en steeds tegenover Helmonds vrouw met de leuze: &#8220;eenvoud en
+zuinigheid&#8221;&#8212;het veelvuldig samenzijn, vooral ter wille van Coba, zooveel mogelijk te bevorderen.
+
+</p>
+<p>Driemaal achtereen heeft mevrouw Mansburg, na een veelbeteekenend ophalen van de wenkbrauwen, dat laatste besluit van haar
+zwager met een &#8220;Ja maar!&#8221; beantwoord, en ze dacht er bij: Mijn goede Van Barneveld, al ben je misschien een man die alleen
+door de juistheid van je blik de sterkste vesting zoudt nemen of een overmachtig leger verslaan, het vrouwenhart doorzie je
+<span class="letterspaced">niet</span>!
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">Ja maar</span>! er kon iets anders zijn. Er kon iets anders leven in Coba&#8217;s boezem! En, &#8217;tgeen mevrouw niet heeft uitgesproken, dat heeft
+Van Barneveld toch aanstonds moeten raden;
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoe, wat! zou zoo iets mogelijk wezen....!?
+
+</p>
+<p>En zuster Hermine heeft nogmaals zeer sterk, zoowel haar schouders als wenkbrauwen naar boven getrokken. En, zij zou er zekerheid
+van hebben, dat beloofde ze vast. Maar inweerwil van haar goede bedoeling, en inweerwil van haar tact, mevrouw Mansburg heeft
+n&oacute;g geen zekerheid gekregen, ofschoon ze er &#8220;des ondanks&#8221; nog zekerder van is dan den vorigen dag.
+
+</p>
+<p>&#8220;Welke boodschap heb je?&#8221; roept Jacoba den knecht toe die naar boven komt.
+
+</p>
+<p>Hendrik wipt snel eenige trappen hooger en zegt dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Compliment, nog hetzelfde juffrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meen van de naaister?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, dat ze zorgen zou dat het naar uw zin zou wezen juffrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En van de zij? En zou ze het vooral netjes doen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, zij had ze genoeg, en jawel, de juffrouw zou heel tevreden zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je de taf?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel juffrouw.&#8212;Alsjeblief.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Best Hendrik!&#8221;&#8212;In het teruggaan zich even omwendend: &#8220;Niets beter met mijnheer Donerie?&#8221;
+
+</p>
+<p>Hendrik, in &#8217;t naar beneden gaan stilstaande en omziende: &#8220;Nee juffrouw; &#8217;tzelfde; eer minder, was de boodschap.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo!&#8221;
+<a id="d0e3907"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3907">93</a>]</span></p>
+<p>Op haar kamer gekomen sluit Jacoba de deur zeer zachtjes van binnen op het slot.
+
+</p>
+<p>Van haar waschtafel neemt ze den flacon; doet een overvloedigen scheut eau de cologne in het water, dat ze zich in de waschkom
+heeft geschonken; dompelt er haar polsen in, en verfrischt daarna drie, vier keeren haar hoofd.
+
+</p>
+<p>Nu zit ze weder voor haar papier. Een wijle tuurt ze op de kleine buste van Mendelssohn&#8212;in wiens trekken ze steeds een zekere
+overeenkomst met hem.... meent te zien; en dan, na een paar malen de pen te hebben opgenomen en weer weggeworpen; na nogmaals
+te zijn opgestaan, en ginder eenige oogenblikken op den stoel bij het venster te hebben gezeten, neemt ze eindelijk weer plaats
+voor het papier, en schrijft met bevende hand:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Beste August!
+
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Altijd heb ik je liefgehad en vertrouwd als een dierbaren vriend. Sedert den dag van je vertrek had ik geen rustig uur. O,
+waarom heb ik niet gesproken toen je mij op dien avond zoo deelnemend ondervroegt. Ik wist toen reeds wat ik vreezen moest,
+maar kon niet denken dat mijn gevoel op zulk een harde proef zou worden gesteld. Och waarom moest ik huichelen; waarom je
+verbergen wat mij verteert....&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Verbergen wat mij verteert? Hoe is het mogelijk dat deze woorden aan mijn pen zijn ontsnapt, denkt Jacoba; en dan, nadat
+ze de geschreven regels heeft herlezen:
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, dat alles is bespottelijk; dat mag en dat kan zoo niet. Het papier wordt nu ijlings door midden gescheurd; en, op een
+ander blaadje schrijft ze:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;August!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Bij papa&#8217;s letteren voeg ik een paar woorden om je te zeggen dat ik mij, ofschoon zelve best in orde, zeer ernstig ongerust
+maak....&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar dit kan evenmin blijven. Neen, ook August mag niet weten, niet vermoeden zelfs....
+
+</p>
+<p>Weder staart Jacoba eenige oogenblikken in gedachten op Mendelssohns buste, terwijl ze het geschrevene in kleine stukjes scheurt.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha! die inval komt als een lichtstraal. Ja, d&aacute;t heeft haar wel voor den geest geschemerd, maar nu eensklaps is het helder
+geworden. Nogmaals neemt ze een ander blaadje en schrijft dan snel:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Lieve August!
+
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Bij papa&#8217;s letteren voeg ik een paar woorden om je te zeggen dat ik mij ernstiger ongesteld gevoel dan ik hem bekennen wil.
+Herhaalde flauwtes, binnenkoortsen en slapelooze nachten doen mij <a id="d0e3941"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3941">94</a>]</span>vreezen dat ik binnenkort onherstelbaar wezen zal indien, ja August, indien je niet spoedig terugkomt en mij behandelt zooals
+je dat voornemens waart. Om papa niet ongerust te maken heb ik hem gezegd dat ik mij zelfs beter gevoelde dan v&oacute;&oacute;r je vertrek,
+en hem uit het hoofd gepraat om je over mij te schrijven, zooals hij een oogenblik van plan scheen, ten einde je te kennen
+te geven dat een spoediger terugkomst hem aangenaam wezen zou. Waartoe behoeft papa meer of langer in onrust te zijn dan noodzakelijk
+is. Doch om zijnentwil evenzeer, voelde ik mij verplicht je wel degelijk zelve te schrijven. Mij te verliezen zou hem zwaar
+vallen. Je gevoelt dat ik in geen geval zoo spreken zou indien wij&#8212;al ware het op een paar uren afstand&#8212;een goeden dokter
+hadden. Biermans, die onlangs Loovers kindje als klierachtig behandelde, totdat jij, er bijgeroepen, verklaarde dat het een
+hersenontsteking was, die man is &ograve;f afgeleefd &ograve;f nooit te vertrouwen geweest. Stel je waarlijk eenig belang in je zusje, August,
+keer dan aanstonds terug; ik zal je die liefde duizendmaal trachten te vergelden; maar ook, lieve broeder, laat in &#8217;shemelsnaam
+niet blijken dat ik je zoo geschreven heb. Behandel mijn ziekte voor &#8217;t oog van papa maar luchtig, en geef als reden van die
+overhaaste terugkomst op, dat er hier een ernstige zieke was, die volstrekt onder je behandeling wilde zijn. Het treft in
+zooverre gelukkig dat er juist zulk een zieke is, hoewel het mij voor den armen sukkel spijt. Mijnheer Donerie is, zooals
+ik vernam, na den dag van je trouwen weer veel erger geworden, en om nu alles voor papa heel natuurlijk te maken, zal ik wel
+zorgen dat Biermans bij mijnheer Donerie zijn cong&eacute; krijgt, of zelf verklaart een consult met je te wenschen. Och lieve August,
+wat verlang ik naar je komst; stel het niet uit want je ziet aan mijn schrift hoe ik beef van zwakte, en ik geloof zeker dat
+jij me beter zult maken. Wist ik niet dat je liefde voor je kleine zusje reeds voldoende zou zijn om je over alle bezwaren
+te doen heenstappen, de kans om den Romphuizer muziekmeester, den waarlijk niet ontalentvollen stumper, die in de kerk nog
+zoo zijn best deed, meteen weer beter te maken, die kans zou alleen reeds genoeg zijn om mijn geliefden broeder tot een spoedige
+terugkomst te bewegen. Donerie&#8217;s ziekte komt in zooverre goed zegt pa, dat ik nu aan geen muziek kan doen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;August, ik tel de uren, de minuten. De koorts verheft zich.....
+
+
+
+</p>
+<p>Uwe <br><span class="smallcaps">Jacoba</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Of Jacoba inderdaad koorts heeft, of, dat haar stemming iets koortsachtigs had, zooveel is zeker dat een ongewoon blosje haar
+wangen kleurde toen zij den brief vouwde en, na het <span id="d0e3954" class="corr" title="Bron: convert">couvert</span> te hebben dichtgeplakt, nog een tamelijk breed lak er op deed, om eindelijk het eenvoudige adres te schrijven: &#8220;Aan August.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Nu gaat ze naar haars vaders &#8220;bureau&#8221;.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier is mijn epistel voor onzen zwierbol, pa.&#8221;
+<a id="d0e3961"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e3961">95</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ah zoo Coba,&#8221; zegt Van Barneveld die aan &#8217;t schrijven was: &#8220;ik dacht al, &#8217;t is kwartier voor twaalven; &#8217;t werd tijd. Om twaalf
+uur moet Hendrik er mee weg.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hendrik komt pas uit de stad terug pa. Ik wou &#8217;m zelf even brengen. De uwe is immers klaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld ziet haar verwonderd aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, hier is mijn brief, maar wou jij dien naar de stad brengen? Eer Willem de paarden klaar heeft, zal...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee ik wou te voet gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Te voet! N&uacute; te voet.... jij! Heeft tante je daartoe bepraat?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee pa, maar August heeft wandelen zeer aangeraden.&#8212;Ik moet bij de naaister zijn. Hendrik heeft iets vergeten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je schijnt vandaag bijzonder w&egrave;l te wezen, beste meid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, ik ben weer heel flink!&#8221; Zij zoent den vader op zijn hooge voorhoofd: &#8220;Toe, sluit u nu mijn epistel in; &#8217;t wordt immers
+tijd beste pa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wat een vreeselijk lak Coba. Dat couvert dient er af.... Wil ik maar even?&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba ontneemt hem onverhoeds haar brief:
+
+</p>
+<p>&#8220;O nee, wacht.... dat mag ik niet vergen, wacht!&#8221;.... En met den brief snelt ze voort.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet vergen! ha ha ha, niet vergen!&#8221; lacht Van Barneveld haar achterna: &#8220;dat noem ik discretie....!&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar eensklaps betrekt zijn gelaat. Jacoba&#8217;s goed uiterlijk en haar vroolijke stemming hebben hem voor een oogenblik doen
+vergeten, &#8217;tgeen hem toch sedert het gesprek met zijn schoonzuster gedurig als een akelig spooksel voor den geest heeft gestaan.
+
+
+</p>
+<p>Zoo dat schrijven aan August op zich zelf niets beduiden mocht, dat zonderlinge wantrouwige wegrukken van den brief toen hij
+het couvert er af wilde doen, dat zegt iets meer.... ja! dat zegt veel <span class="letterspaced">veel</span> meer:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo Coba, is er nu een ander couvert om?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zonder lak.&#8212;Ik had het heele couvert kunnen weglaten omdat u hem insluit; maar, nu het er weer om is, nu kan het zoo blijven
+niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Couvert verzwaart een heelen boel; als het je &#8217;tzelfde is dan liet ik het er toch liever af; mij dunkt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee!&#8221; zegt Coba haastig, en als Van Barneveld&#8212;alsof hij die zekere vrees niet verklaren kan&#8212;haar vragend aanziet, dan
+herneemt ze heel luchtig, met een glimlach:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als men bestellingen in Parijs doet dan kan men redenen hebben waarom zelfs.... un tr&egrave;s-cher g&eacute;n&eacute;ral&#8221;&#8212;zij strijkt hem zachtjes
+met het magere vingertje langs den neus&#8212;&#8220;heel discreet moet wezen. Kom pa&#8217;tje-lief, nu wat spoedig, want u hebt zelf gezegd:
+beter drie kwartier te vroeg bezorgd dan &eacute;&eacute;n seconde te laat. Bovendien ik ben niet van plan om mij te overloopen, maar denk
+het doodbedaard te doen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Van Barneveld Coba&#8217;s brief in den zijne sluit, en, nog eens naar haar opziende, weder dat lachje om haar lippen bemerkt;
+nu <a id="d0e4007"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4007">96</a>]</span>hij plotseling een geheim in dien brief vermoedt, &#8217;t welk op een verrassing voor hem zal uitloopen, nu kan hij toch niet anders
+dan in stilte erkennen, dat er sedert gisteren&#8212;wie weet, na dat getrouwer innemen en dat heerlijke slapen&#8212;iets in die bleeke
+kleur is gekomen wat men <span class="letterspaced">leven</span> mag noemen.
+
+</p>
+<p>Ja, die vroolijke trek om hare lippen doet eensklaps het vreeselijke denkbeeld verdwijnen &#8217;t welk hem in de laatste uren zoozeer
+beangst, en, zijn zorg voor de gezondheid der dierbare is schier geheel naar den achtergrond gedrongen. &#8217;t Was hem plotseling
+alsof er in &#8217;t geheel geen reden tot vreeze meer bestond, en terwijl nu de <span class="letterspaced">hoop</span> zijn liefde voor dat kind te sterker doet opvlammen, legt hij, straks opgestaan, zijn beide handen op Coba&#8217;s teedere schouders,
+en zegt met de innigste verrukking, ofschoon uiterlijk kalm:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof waarlijk dat je een <span class="letterspaced">heelen boel</span> beter bent Coba. Nu dat dacht ik ook wel.&#8212;Ja komaan, waarom zou je niet wandelen als je er lust in hebt; een kwartiertje
+heen en een kwartiertje terug.&#8212;Ei, wat zou je ervan zeggen als papa eens meeging, h&eacute;?&#8212;Maar kindlief, hoe beef je zoo?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Uw handen drukken wat zwaar pa.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O popje, popje! Hij zoent haar op de wang: &#8220;Kom kruidje-roer-me-niet, dan gauw maar den hoed opgezet. Hier heb ik den mijne.
+Tante zullen we natuurlijk vragen om van de partij te wezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor eens pa-lief. &#8217;t Zou mij waarlijk geneeren als u en tante meegingt. Ik heb allerlei met Elsje te bepraten. Laten we
+van middag te zamen naar den boschwachter rijden, en d&aacute;&aacute;r wandelen; maar nu, naar de stad om mijn commissies te doen, waarlijk,
+n&uacute; ga ik liever <span class="letterspaced">alleen</span>!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Sloeg op den Romphuizer toren juist half&eacute;&eacute;n toen Jacoba Van Barneveld den brief aan &#8217;t adres van &#8220;Monsieur le docteur A
+Helmond, Hotel du Helder, rue du Helder, Paris,&#8221; zorgvuldig in de brievenbus liet glijden. Om van het postkantoor naar de
+woning van Elsje de naaister te komen, moest zij de eerste straat rechts nemen. Maar Jacoba kiest haar weg ter linkerzij.
+De groote kerk langs gaande, vermindert zij een oogenblik haar tred, terwijl ze het oog slaat op een der hooge kruisramen,
+en straks op het kleine poortje dat&#8212;zooals dikwijls voor bijzondere catechisaties in de consistoriekamer&#8212;ook nu openstaat.
+Toch vervolgt ze haar weg. Aan &#8217;t eind der Korte Kerkstraat gekomen, loopt ze den timmerwinkel van baas Krul voorbij. Zes
+huizen verder staat ze stil. Wie haar gadesloeg zou op haar gelaat een uitdrukking bespeurd hebben <a id="d0e4036"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4036">97</a>]</span>alsof zij zich iets herinnerde &#8217;t geen ze bijna vergeten had.&#8212;Een oogenblik later staat ze in de werkplaats van Baas Krul,
+en verzoekt hem op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te komen teneinde er iets aan een van haar meubels te veranderen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat kun je immers wel, baas?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kunnen, ja juffrouw, wat dat betreft, zoo goed als de beste; maar omdat ik nooit voor menheer den ginderaal heb gewerkt,
+zoo ben ik een beetje schrompiljeus om Kraals het brood uit den mond te stooten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O werk jij nooit voor pa; ik dacht het. Nee, dan.... dan.... Ik wist dat niet. Maar in alle geval kun je voor mij wel iets
+maken, bijvoorbeeld, een kistje niewaar? Zieje, voor mij. Jawel, zoo&#8217;n vierkant kistje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Meent uwe zoo&#8217;n soort van naaidoosje zal ik maar zeggen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Precies, zooals je d&#8217;r wel meer hebt gemaakt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel meer? wel meer? O ja, uwe meent misschien iets zooals voor Mietje Ten Hoed?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja baas, zoo iets bedoel ik juist, maar dan heel netjes.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou, dat mot de juffrouw maar aan me overlaten. Als de juffrouw de astrantigheid wil hebben is eventjes mee achter te komen,
+dan kan ze eigens is zien wat baas Krul met den fijnen beitel al knutselen kan. Kom maar mee asjeblief.&#8212;Ga binnen juffrouw.&#8212;Dat
+is de freule van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, moeder; die wou ik eens eventjes m&#8217;n kleine poppe-lindekastje laten zien.&#8212;Wacht, zet jij die wieg is opzij.... Nou watbliefje?
+Al dat kleine snijwerk dat gaat uit de hand, niewaar moeder? Ja juffrouw, wat de stakker die boven leit me d&#8217;r over vercomplimenteerd
+h&ecirc;t dat zal ik niet navertellen; maar die was d&#8217;r gek na, en weet je wat ik en de vrouw al gezeid hebben: als ie weer beter
+wordt dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wien meen je?&#8221; vraagt Jacoba.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wien ik meen? Weet de juffrouw dan niet dat de muziekmeester Donerie hier bij <span class="letterspaced">mijn</span> woont? Och hemel, welzeker! ik dacht dat je dat wist omdat de knecht nog strakjes....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, nu je &#8217;t zegt, ja, nu weet ik ook wel dat de muziekmeester hier boven woont; bij een timmerman&#8212;jawel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Al zeven jaren answiet m&#8217;n lieve mensch! Maar wat ik zeggen wou: als ie door Gods goedheid weer beter mocht worden, dan ware
+ik en de vrouw overeenkomstig geworden om menheer Donerie dat kastje voor zooveel als een muziekkastje op z&#8217;n kamer te zetten.
+Och &#8217;t is zoo&#8217;n gemoedsvol man.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker dat is ie,&#8221; zucht de vrouw: &#8220;en nou leit ie daar als &#8217;en geraamte.&#8212;Zoek ie &#8217;t een of ander juffrouw....? Och ja,
+ik begrijp wel, &#8217;t zal je zeker aandoen, want de juffrouw is immers ook van menheers eeleeves, en de heele grootheid van Romphuizen
+laat naar &#8217;m vragen.&#8221;
+
+</p>
+<p><span id="d0e4074" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>Dat doet de ginderaal net zoowel vrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik strij &#8217;et niet tegen Krul, daarvan niet; maar ik zeg alleen dat ie veul vriendschap uit de stad ondervindt; al die vruchten
+en zeleitjes; maar och heere, wat zon ie gebruiken!&#8221;
+<a id="d0e4079"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4079">98</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Is het zoo.... erg met menheer Donerie?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve juffrouw, als je d&#8217;r mijn naar vraagt, dan zeg ik....&#8221; De vrouw zegt niets, maar haalt de schouders op en zet een zeer
+bedenkelijk gezicht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wat scheelt hem eigenlijk?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, dat is de affaire juffrouw. Dokter Biermans zei dit, maar menheer Van Hake die gisteren hier was, heeft&#8212;zoo van achteren
+op&#8212;laten blijken dat ie den drank liever niet nemen moest, omdat....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hei hola vrouw! nou ga je buiten je boekje; menheer Van Hake zei <span id="d0e4090" class="corr" title="Bron: naardrukkelijk">nadrukkelijk</span> dat ie dat heel onder de roos zei, want anders ging ie z&#8217;n kompetensie te buiten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou Krul, we benne immers onder de roos, want de juffrouw zal d&#8217;r niet van spreken niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En gebruikt menheer Donerie nu in &#8217;t geheel geen medicijnen?&#8221; vraagt Jacoba.
+
+</p>
+<p>Man en vrouw Krul zien elkander veelbeteekenend aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel nee juffrouw. Nee <span id="d0e4101" class="corr" title="Bron: zekerlik">zekerlijk</span> niet!&#8221; zegt vrouw Krul.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor is Antje, laten we nou voor God en ons geweten niet liegen. Als de juffrouw d&#8217;r niet van gesproken had dan zouwen we
+gezwegen hebben, maar in stilte&#8212;jawel vrouw, waarheid bovenal&#8212;ziet u, in stilte heeft menheer Van Hake....&#8221;
+
+</p>
+<p>Vrouw Krul, die op Jacoba&#8217;s gelaat iets zag voorbijgaan &#8217;twelk ze voor een teeken van bijzondere goedkeuring hield, valt haar
+man in de rede.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, toen heeft menheer Van Hake &#8217;s avonds &#8217;t een of ander uit de aptheek gebrocht, en we hebben van nacht met bloedzuigers
+getobd, och Heere! en ofschoon &#8217;t niet beter is, menheer Van Hake zei strakjes nog,&#8212;altijd onder de roos&#8212;dat ie zonder dat
+alles den dag niet gehaald had.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou heel jammer zijn geweest;&#8221; zegt Jacoba terwijl ze zich omwendt en naar de deur gaat: &#8220;Ik hoop er het beste van!&#8221;
+
+</p>
+<p>Juffrouw Krul maakte bij zich zelve de opmerking dat het gevoel der <span class="letterspaced">grootheid</span> toch gauw bekoelde. Hoe koud was dat antwoord.
+
+</p>
+<p>Krul heeft iets dergelijks gevoeld; &#8217;tgeen hem te meer trof omdat de juffrouw niemendal van zijn poppe-lindekastje heeft gezegd,
+geen boe of ba:
+
+</p>
+<p>&#8220;Jammer! ja, als je d&#8217;r jammer van zeggen kunt, dan zeg ik dat het krek jammer zou zijn; en dan het adee dat zoo&#8217;n mensch&#8212;onder
+ons gezeid en gezwegen&#8212;verknoeid is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba blijft bij de deur staan, en omziende zegt ze als viel haar wat in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als dokter Helmond hem behandeld had dan zou het zoo erg misschien niet geworden zijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Net wat we samen gezeid hebben juffrouw,&#8221; herneemt Krul: &#8220;en &#8217;t ergste is dat hij nu juist op reis moest wezen, en zoo wijd
+van hier; want om je de waarheid te zeggen, dat ie menheer Helmond uwes broer of neef, niewaar, beter vertrouwde dan den ouwen
+Biermans, dat kon je al lang merken; niewaar Antje?&#8221;
+<a id="d0e4127"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4127">99</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja. Ojee! als ie ielde dan was het schering en inslag: Helmond, Helmond, en allerlei; maar van Biermans hoorde je nooit.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Als menheer Donerie er zoo op aandrong dan is het toch vreemd dat jelui dokter Helmond niet hebt laten telegrafeeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>Krul ziet zijn vrouw met beteekenis aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou Antje, wat heb ik gezeid?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jij, nee wat heb <span class="letterspaced">ik</span> gezeid! <span class="smallcaps">Ik</span>! En daarom heb ik menheer Van Hake ook eigenlijk gesproken; maar die wou d&#8217;r niet aan; die durfde voor een pati&euml;nt van Biermans
+geen telegraaf sturen; dat kon en mocht hij niet doen. Zieje juffrouw, dat het aan ons niet lee....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mij dunkt, jelui zult er toch de naasten toe wezen. Ik heb er mij niet mee te bemoeien, maar de verantwoording zou me
+wat zwaar zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja waarachtig Antje, de juffrouw heeft gelijk. Ziet u, als we wisten, niewaar, dat dokter zou komen; en waar ie ergens bezeild
+was, dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Krul&#8212;maar zoo&#8217;n telegraaf.... en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eigenlijk heb ik geen tijd,&#8221; zegt Coba, meer naderbij komend: &#8220;maar als jelui d&#8217;r zoo op gesteld bent, dan wil ik wel even
+zoo&#8217;n telegram opschrijven; om je plezier te doen natuurlijk, en omdat menheer boven er zoo op aandringt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Aandringen; nu ja, aandringen is de rechte benaming wel niet, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel Krul, dat roepen: Helmond, Helmond, dat noem ik aandringen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;In &eacute;&eacute;n woord, als jelui er bij <span class="letterspaced">mij</span> op aandringt, geeft dan maar een stukje papier....&#8221;
+
+</p>
+<p>Krul en de vrouw zien rond alsof ze het gevraagde op den vloer zouden vinden, maar eindelijk zegt Antje:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je zakboek Krul!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah ja Juist!&#8212;Wacht.&#8221;&#8212;Hij scheurt er een blad uit en biedt het met zijn timmermanspotlood Jacoba aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je geen inkt?&#8221;
+
+</p>
+<p>Weer zien de echtgenooten hun kamertje rond.&#8212;Nee, in dat glazen fleschje, waaruit een vuil stompje ganzepen steekt, is niets
+dan een weinig verdroogd zwart te ontdekken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zie dat is nou spijtig, maar inkt hebben we niet in huis;&#8221; zegt Krul.
+
+</p>
+<p>Jacoba met het oog op een &#8220;Onze Vader&#8221; in sierlijk schrift aan den muur, vraagt, blijkbaar afgetrokken maar toch met een bijzonderen
+nadruk op het voorlaatste woord:
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;! geen inkt in het <span class="letterspaced">heele</span> huis!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel Krul, nou zou je niet eens aan <span class="letterspaced">boven</span> denken;&#8221; zegt de vrouw: &#8220;Op de voorkamer van meneer is een heele toestel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Accoord, dat wou ik net zeggen!&#8221; herneemt de man: &#8220;loop jij maar eventjes naar boven en haal het hier.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dan moet je den zieke storen;&#8221; zegt Coba met eenige trilling in de stem, terwijl ze steeds het &#8220;Onze Vader&#8221; ziet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, excuus juffrouw, menheer leit achter.&#8221;
+<a id="d0e4191"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4191">100</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ah&#8212;zoo&#8212;heeft ie een v&oacute;&oacute;r- en achterkamertje?&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kamertje!!&#8221; vallen Krul en de vrouw schier gelijktijdig uit, en de laatste vervolgt: &#8220;Nou &#8217;t benne in &#8217;t geheel geen kamertjes,
+maar zuivere <span class="letterspaced">kamers</span> hoor! en heelemaal op z&#8217;n grootelui&#8217;s gemeubieljeerd. Nee, als de juffrouw ze zien wil, kom dan maar is mee&#8212;asjeblief?&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba met den rug naar de echtgenooten Krul, wijdt haar bijzondere aandacht aan een paar zwarte knipsels naar reeds overleden
+Romphuizer dominee&#8217;s<span id="d0e4201" class="corr" title="Niet in bron">.</span>
+
+</p>
+<p>&#8220;En als de juffrouw van schilderijen houdt, zooals ik zie dat ze doet,&#8221; zegt Krul: &#8220;dan kan ze daar nog m&#8217;n eigen vrouws vader
+en moeder in miliatuur zien hangen, dat was ook grootheid, niewaar moeder?&#8221;
+
+</p>
+<p>Vrouw Krul blijft niet in gebreke om dit volmondig toe te stemmen. De herinnering aan die&#8212;altijd eenigszins betrekkelijke
+grootheid, verlevendigt haar wensch dat de juffrouw van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> eens zien zal, hoe haar eigen huis er boven uitziet, en niet langer zal denken dat het zoo min is.
+
+</p>
+<p>In &#8217;t einde zal ze echter dien wensch moeten opgeven. Juffrouw Van Barneveld schijnt niets nieuwsgierig te zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou Antje,&#8221; zegt Krul gemoedelijk: &#8220;we moeten de juffrouw niet forceeren. Ik zal maar eventjes dat inktpotje halen; de trap
+is ook nog al stik voor de juffrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och nee, wat dat betreft,&#8221; zegt Coba: &#8220;als je erop gesteld bent, och dan wil ik waarlijk wel eventjes meegaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was goed dat vrouw Krul op de trap achteraan kwam&#8212;een oogenblik werd Coba zoo raar, doch &#8217;t duurde &eacute;&eacute;n oogenblik slechts,
+en zonder dat de timmermansvrouw er iets van behoefde te merken, kwam Coba boven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier juffrouw asjeblieft: hier heb je nou de voorkamer. D&aacute;&aacute;r, die deur, dat is de slaapkamer. Ik spreek wat zachtjes omdat
+de stakker daar leit, weet u, en als ie me hoort dan wil ie me graag hebben ook.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ligt ie dan alleen, heel alleen?&#8221; zegt Jacoba zeer snel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is te zeggen, nee, m&#8217;n oudste dochtertje, zoo&#8217;n aankomeling, die zit bij &#8217;em, en past &#8217;em op, als <span class="letterspaced">ik</span> of m&#8217;n man d&#8217;r niet bij benne. Wacht, gaat uwe nou hier maar in. H&eacute;, dat hadt je zoo niet verwacht! Riant niewaar? Prebeer
+die stoelen maar eens, ekfetief paardenhaar! Onderwijl zal ik toch is eventjes kijken of ie nog slaapt. Och als &#8217;et maar rust
+was!&#8221;
+
+</p>
+<p>Na deze woorden verlaat vrouw Krul het zooeven binnengetreden vertrek; ontdoet zich op het portaal van haar pantoffels, en
+gaat op de kousen het slaapkamertje van Donerie in.
+
+</p>
+<p>Jacoba is alleen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Zou het mogelijk zijn dat iemand het kloppen hoorde van mijn hart, denkt ze, terwijl ze de eene hand erop houdt gedrukt en
+die vluchtig aan het voorhoofd brengt: Wat heb ik gedaan! Hier te komen, hier!&#8212;Zie, dat moet zijn piano wezen.&#8212;Dat vrouwenkopje
+er boven....?&#8212;Zou dat misschien het portret zijn van eene.... die....?
+<a id="d0e4234"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4234">101</a>]</span></p>
+<p>Met een snellen blik heeft Jacoba zich overtuigd dat het bedoelde portret een gravure is. Maar, &#8217;t is de zeer fraaie gravure
+van een beeldschoon meisje.&#8212;Een huivering overvalt Van Barnevelds dochter. Toevallig heeft ze haar eigen bleek en mager gezichtje
+in den spiegel gezien.
+
+</p>
+<p>&#8212;Stil, daar komt de vrouw terug:
+
+</p>
+<p>&#8220;Goddank!&#8221; zegt ze: &#8220;ofschoon hij niet slaapt, hij ligt toch rustig. Och lieve God, de stakker! Maartje zei dat ie straks
+nog driemaal in &#8217;t ielen Helmond riep: en dan van den kapitein Armelo en z&#8217;n familie ielt ie ook. Maar omdat ie den dokter
+noemt, blijf ik er bij dat we dokter met de telegraaf moeten hier halen. Wacht, hier is inkt in overvloed, als je nou schrijven
+wilt...?&#8212;Je bent d&#8217;r toch &oacute;&oacute;k ontdaan van juffrouw; ik zie &#8217;et aan je bevende hand.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba verklaarde wel bewogen te zijn en wel medelijden met den zieke te hebben, maar dat beven kwam toch van iets anders
+... de trap was tamelijk steil; en zie, terwijl ze schreef lag haar pols op den scherpen rand der tafel.... Doch, nu beeft
+ze niet meer....
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja t&oacute;ch, nu wel, Maar o God, wie zou er ook <span class="letterspaced">niet</span> gebeefd hebben van dien droeven kreet.
+
+</p>
+<p>Met een ontsteld gezicht vertoont zich Maartje op den drempel en wenkt hare moeder.
+
+</p>
+<p>Nogmaals blijft Jacoba alleen.&#8212;Zij luistert.... Bitter pijnlijke kreten doen zich telkens hooren. Aan een onduldbaar lijden
+moet die arme kranke ten prooi zijn. Terwijl de moeder met haar kind de deur der ziekenkamer opent en er binnengaat, snijdt
+een schrikkelijke wanhoopskreet de luisterende Jacoba door de ziel.&#8212;Nu klinken die kreten weer doffer. Men had de deur gesloten.
+Nochtans de woorden, die hij somwijlen met verheffing uitgalmt, zijn wel verstaanbaar te midden van een klankenvloed zonder
+samenhang&#8212;treffend gelijk plotselinge ratelslagen bij het doffer dondergerommel van verre.
+
+</p>
+<p>Jacoba&#8217;s hart bonst met pijnlijk geweld. Op den drempel der voorkamer, starend in de richting der deur van Donerie&#8217;s slaapvertrek,
+staat ze met het hoofd voorovergebogen en zich vastklemmend aan den deurpost.
+
+</p>
+<p>O God! z&oacute;&oacute; erg heeft ze niet gedacht dat het wezen zou. Daar moet aanstonds, <span class="letterspaced">aanstonds</span> hulp komen: een professor uit Utrecht! O, dat is een vreeselijke ijlkoorts. Hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat mij!!&#8212;Laat los!!&#8221; zoo klinkt het: &#8220;Ik wil haar grijpen! Zij vliegt over de daken. Zie maar, verscheurd door een tijger...!
+Laat los! ik ben een tijger!... Heisa! Laat los! ik moet haar vangen! In de secretaire. Ho! ho! pakt hem! pakt hem! Helmond!
+O, o! Helmond!&#8221;
+
+</p>
+<p>In hetzelfde oogenblik stormt het kind van den timmerman angstig geworden ter ziekenkamer uit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Vader! vader! help!&#8221; roept het gillend aan de trap.
+
+</p>
+<p>Jacoba weet niet meer waar ze zich bevindt; het donkere portaal is haar als een graf; maar altijd hoort ze toch die kreten;
+ja, ondanks haar verdooving nu zelfs sterker dan te voren. O, wat klaaglijk <a id="d0e4267"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4267">102</a>]</span><span id="d0e4268" class="corr" title="Bron: gesteen">gesteun</span>. Wat vreeselijke smart in dien toon.&#8212;Ha, nu weet ze weer waar ze zich bevindt. Ginder ligt de jonkman wiens dierbaar beeld
+haar geheele ziel vervult. Daar ginder ijlt en lijdt hij; en ruwe handen verzwaren zijn lijden misschien! En zij, wat moet,
+wat mag ze doen? Zal ze haar zachte handen drukken op dat schoone, nu kranke voorhoofd? Hem zoete woorden toefluisteren, om
+zoo mogelijk kalmte te brengen in dat verhitte brein? Met koud water die blanke slapen bevochtigen; immer koelend totdat een
+zachte slaap zijn oogleden sluit; en dan waken aan zijn sponde, en den doodsengel verjagen door de innigste gebeden? Hem met
+haar adem bijstaan als de zijne te ontvlieden dreigt; hem liefkoozen ... zoenen op die bleeke lippen...!?
+
+</p>
+<p>Neen! neen!! O groote God, neen! dat heeft Jacoba niet gezegd; zelfs niet <span class="letterspaced">gedacht</span> in dezen stond.&#8212;Al rijten die vreeselijke kreten haar ook den boezem vaneen, geen schrede mag zij verder. Daar is een krachtige
+stem in haar binnenste die &#8217;t haar verbiedt; en immers, voor haar verbeelding staat daar een dreigende vader, die vertwijfelen
+zou indien hij vermoeden kon wat er omgaat in het hart van zijn teergeliefde eenige dochter.
+
+</p>
+<p>Van hier dan Jacoba! Spoed! Verzend dat telegram, of, doe n&oacute;g sneller hulp opdagen, de beste die te bekomen is. Maar voort,
+van hier!&#8212;En toch, moet zij de stem van dien arme dan hooren, zoo angstig, zoo radeloos bijwijlen, en zonder hem te zien?
+O God, al is hij dan niet meer gelijk voorheen, zooals hij dikwijls naast haar zat, met de glimmend zwarte krulharen en den
+fijnen knevel scherp geteekend tegen het mannelijk blank van zijn edel welgevormd gelaat; al zijn die donkerbruine oogen,
+n&uacute; de oogen vol geestdrift niet wanneer hij met den fijnbesneden mond aan zijn gretig luisterende leerlinge van den kunstroem
+der klassieken sprak; al moet de schoone kloeke jonkman, nu ten prooi aan de vreeselijkste ijlkoortsen, slechts de schaduw
+zijn van &#8217;t geen hij zoo kort geleden nog was, ach, kan zij dan vanhier gaan zonder een enkelen blik te werpen in dat vertrek;
+zonder den juisten indruk te hebben van zijn toestand; zonder hem nog eens, o God! misschien voor &#8217;t <span class="letterspaced">laatst</span> te hebben aanschouwd?
+
+</p>
+<p>Zie, de deur der ziekenkamer staat op een kier. Met bonzend hart en op de toonen zachtkens voorwaarts komend, doet ze een
+schrede in de richting dier kamer ... een tweede ... een.... Neen, eensklaps deinst ze terug:
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat los! Hoor je niet, los!&#8221; roept Donerie weder; en akelig klinkt zijn hijgende stem: &#8220;Zij is de mijne!&#8212;Ha! Op de voorkamer
+is ze. Laat los! of ze vliegt het raam uit; over de daken. Ha: heisa! los!&#8221;
+
+</p>
+<p>Een dreun, een slag heeft Jacoba nog gehoord. Toen is het nacht voor haar geworden, heelemaal nacht.
+
+
+
+<a id="d0e4287"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4287">103</a>]</span></p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ELFDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Is een oud, misschien een goed gebruik in het stadje Romphuizen, dat de torenklok der gemeente verkondigt wanneer er een
+doode naar zijn laatste rustplaats wordt gevoerd. De klok had echter heden niet noodig haar droef &#8220;memento mori&#8221; te doen klinken,
+want reeds voordat ze haar stem verhief, was er veel volk op de been. Geen wonder, er zal wat bijzonders te zien en te hooren
+zijn.
+
+</p>
+<p>Ginder, buiten de zoogenaamde Zijperpoort, trekt de zwarte stoet langzaam voorwaarts, en de zware lindenlaan in, op wier helft
+het groote kerkhofhek reeds geopend staat.
+
+</p>
+<p>De zon lacht en spartelt zoo vroolijk in de breede laan alsof het een feeststoet ware, die zich onder de vallende bloesems
+voortbewoog.
+
+</p>
+<p>Spotte zij misschien met den vreeselijken huilebalk wanneer zij tusschen de bladeren door, snelle lichten op dat zinlooze
+hoofddeksel kantte? Lachte zij met den terugstootenden lijkwagen als ze vonken spatte op die doodshoofden en gekruiste beenderen,
+op de doodskoppen vooral, die natuurlijk niet zien kunnen&#8212;dat er een zon aan den hemel, en het heelal met ontelbare werelden
+doorzaaid is.
+
+</p>
+<p>Wanneer men op de Zijperbrug bleef staan en van daar de laan inzag, dan was er nochtans iets plechtigs, ja iets aangrijpends
+in dien optocht.
+
+</p>
+<p>Onder het tintelend groen der zware linden, verloor de hooge koets zich van lieverlede in een fijn-blauwe tint. Zoo van verre
+had die lijkwagen wel eenige overeenkomst met een monument, een vierkant grafgesteente met een urn er boven op.
+
+</p>
+<p>En zie, aan den voet van dat monument verheft zich, boven de golvende menigte, een zilverwit voorwerp&#8212;juist blinkend in een
+zonnestraal. &#8217;t Is de kleine zilveren harp boven de rooskleurige banier der muziek- en zangvereeniging &#8220;Koning David&#8221;. Het
+rood satijn der banier met zijn zilveren letters is door een zwart floers omgeven, maar nochtans komt die kleur&#8212;evenals die
+blinkende harpknop erboven&#8212;steeds zeer duidelijk uit tegen den vaalblauwen toon van dat monument, den langzaam wegschuivenden
+wagen.
+
+</p>
+<p>En de golvende schaar, wier aanblik het hart met weemoedigen ernst vervult, zij getuigt het mede dat er in dezen lentemorgen
+geen gewone begrafenis plaats heeft. Immers, &#8217;t zijn niet enkel mannen en jongelingen die den wagen volgen. Neen, meer dan
+dertig meisjes en jonge vrouwen gaan met kloppende harten mede, om aan een afgestorvene, die haar zoo lief was, nog een laatste
+hulde te brengen, en straks bij de versch gedolven groeve saam te stemmen in het lied waarvan de slotzang luidt:
+
+<a id="d0e4307"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4307">104</a>]</span></p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Slaap zacht!</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Op den krans dien we u vlochten,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Slaap zacht!
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Tot den morgen die u wacht.
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Goeden nacht! Goeden nacht!</span></p>
+</div>
+<p>Hoor, het geboem-bam der torenklok dreunt nog voort. En zie, de lijkkist van de zwarte sprei ontdaan, staat reeds boven de
+groeve.
+
+</p>
+<p>Met bevende hand heeft een der meisjes een frisschen lauwerkrans op het deksel der kist gelegd, terwijl een jonge vrouw van
+de andere zijde genaderd, er eene van immortellen daarnevens plaatst.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is nu dominee Hoogerberg die op de lijkkist toetreedt en straks, na een korte inleiding, zijn hartelijke toespraak aldus
+vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, een wolk nam hem weg van deze aarde. Nog ruischt ons de Hymme in de ooren, die hij deed klinken toen twee geliefden zich
+voor het oog des Almachtigen hadden vereenigd, en hij, instemmend met hun blijdschap, als een andere David heerlijke tonen
+lokte uit zijn verheven speeltuig. En,&#8212;dat die tonen de laatste zouden zijn! Velen onzer wisten het ternauwernood dat hij
+zich ongesteld gevoelde op dien morgen, en geen enkele was er die vermoeden kon dat reeds de kille hand des doods hem had
+aangegrepen toen nog zijn vingeren het orgel deden juichen: &#8220;Loof, loof den Heer mijne ziel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij is niet meer! De man die op het gebied der heerlijke toonkunst zulk een leven in onzen doodsslaap wekte; die gedurende
+een zevental jaren ons en onze kinderen voorging waar het de verhevenste der kunsten gold; hij is van ons heengegaan: een
+wolk nam hem weg voor onze oogen.&#8212;Dat hij leeft of leven zal in een betere wereld, ter eindelooze volmaking, het is onze hoop,
+ons blij vertrouwen. Maar, als ik de tranen zie, jongelingen en maagden, de tranen die u vloeien langs de wangen, terwijl
+wij ouderen ze zelfs met moeite bedwingen of niet bedwingen kunnen, dan zeg ik met u: &#8217;t is ons niet genoeg te hopen, noch
+zelfs zeker te weten dat een dierbare broeder of zuster leeft in hoogeren werkkring; immers wij missen, wij betreuren hem,
+wij dragen rouw over hem. Maar w&eacute;l dan, indien we bij een blijmoedig: Daar zal licht zijn aan gene zij van het graf! ook kunnen
+roemen van hem of van haar die stierf: Onze broeder of zuster leeft <span class="letterspaced">nog op aarde</span>!
+
+</p>
+<p>&#8220;En onze vriend, onze leidsman in het rijk der tonen, hij leeft en zal met ons leven, ofschoon wij hem missen zullen, heden
+en telkens weer. Hij leeft, ook voor ons! Wat hij goeds stichtte dat blijft, dat zal voortleven in ons en in de kinderen die
+hem liefhadden.&#8212;Ziet onze banier: <span class="letterspaced">Koning David</span>!&#8212;Neen, de groote koning is <span class="letterspaced">niet</span> gestorven ofschoon er eeuwen over zijn graf zijn gegaan. Is het omdat hij tot koning werd gezalfd, of, omdat uit zijn geslacht
+de Eenige onder de menschen is voortgekomen? Neen, hij leeft bovenal, omdat hij dichter was, omdat hij liederen zong vol gloed
+en bezieling; hij leeft als de harpenaar, en zijn vorstelijk paleis is nu de gansche wereld.
+<a id="d0e4340"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4340">105</a>]</span></p>
+<p>&#8220;In bescheidener huis dan een David zal onze ontslapen vriend woning behouden op aarde: In <span class="letterspaced">onze</span> harten, in <span class="letterspaced">onze</span> dankbare <span class="letterspaced">herinnering</span> zal hij gehuisvest zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn vrienden! Werke hij dan in reiner oorden, naar des Almachtigen welbehagen, ook <span class="letterspaced">hier</span> zal zijn geest wonen, ook hier zal hij met ons leven. Amen! Amen!!&#8221;
+
+</p>
+<p>En na deze woorden, op diepgeroerden toon gesproken, valt het koor in, en zingen Donerie&#8217;s vrienden:
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">VROUWEN</span>.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Nog was zijn lente niet gevloden,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Toen hem des maaiers sikkel trof.</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">MANNEN EN VROUWEN</span>.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Nu bergen wij zijn dierbaar stof
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Vol weemoed in den stillen hof,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Te midden onzer lieve dooden.</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">MANNEN</span>.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Zijn kunstnaars-ziel vol reine klanken
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Ontvonkte in ons den zin voor &#8217;t schoon.</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">SOLO</span> sopraan.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Welluidender werd steeds de toon
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>In onzen kring.</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">TRIO</span> sopraan, tenor, bas.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 12em; "><span>Helaas! tot loon
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Ontvangt hij nu, in &#8217;t somber graf
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Waaraan de dood hem overgaf,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Ons diep weemoedig danken.</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">SOLO</span> tenor.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Luister: &#8220;Treurt niet over mij,&#8221;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Zoo ruischt zijn stem in &#8217;t suizend koeltje ons toe:
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;De toonkunst, &#8217;t rijk der melodij</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Was reeds van eeuwigheid. Ze is de adem Gods!</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">SOLO</span> sopraan.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 20em; "><span>Ja, blij te moe
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Zal zelfs het vogeltje in &#8217;t woud bij &#8217;t uchtendpralen,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 12em; "><span>&#8220;U dat zoet schallende verhalen.</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">SOLO</span> tenor.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>&#8220;Waartoe dan rouwe nu! Wie heeft er mij te danken!
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;In &#8217;t Heiligdom der klanken</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Zijn <span class="letterspaced">vele</span> Priesters. Op dan! Op! Weent bij hun assche niet;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>&#8220;Onsterflijk is de harp, onsterflijk is het lied!&#8221;</span></p>
+</div><a id="d0e4450"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4450">106</a>]</span><p><span class="smallcaps">MANNEN EN VROUWEN</span>.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Een priester vol reinheid, h&eacute;m geldt onze rouw:
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Een priester rechtschapen, in &#8217;t minste getrouw.
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Den kunstnaar zoo needrig en klein bij zijn kracht,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Dien <span class="letterspaced">priester</span>, dien <span class="letterspaced">mensch</span> geldt ons weenend: slaap zacht!</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">VROUWEN</span>.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 12em; "><span>Slaap zacht,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Op den krans dien we u vlochten!
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 12em; "><span>Slaapt zacht
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Tot den morgen die u wacht!</span></p>
+</div>
+<p><span class="smallcaps">MANNEN EN VROUWEN</span>.
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Goeden nacht! Goeden nacht!</span></p>
+</div>
+<p>In welluidenden toon klonk nog drie malen, telkens stiller, dat aandoenlijk: Goeden nacht! en de laatste droeve klank stierf
+langzaam weg op den doodenakker, terwijl het stoffelijk overschot van <span class="letterspaced">Herman Donerie</span> in de groeve werd neergelaten.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TWAALFDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Is de derde dag na dien, waarop de beschreven plechtigheid had plaats gehad, en de achtste na de overhaaste terugkomst
+der jonge echtgenooten.
+
+</p>
+<p>In de kleine achterkamer van het doktershuis aan de straatzijde, onmiddellijk grenzend aan de apotheek, zit Eva in een keurig
+morgentoilet, bij de overblijfsels van het ontbijt, dat ze reeds meer dan een uur geleden met haar August gebruikte.
+
+</p>
+<p>Zooals ze daar zit, gracieus en toch ongekunsteld achteroverliggend in haar stoel, de donkere lokken van onder het guitige
+morgenmutsje dartel w&eacute;gvluchtend naar de ronde schouders; met een nieuwsblad van ongewonen vorm in de blanke handen, vertoont
+er zich op Eva&#8217;s schoon gelaat zulk een glans van innige verrukking, dat August, indien hij haar z&oacute;&oacute; had mogen bespieden,
+geen oogenblik getoefd, maar haar aanstonds met kussen van blijdschap zou hebben overladen.
+
+</p>
+<p>W&aacute;t&#8212;w&aacute;t ter wereld wilde hij ook liever dan zijn aangebeden vrouwtje, zijn eenige Eva, gelukkig zien; gelukkig, zooals hij
+het is met haar.
+
+</p>
+<p>Maar August ziet haar nu niet met dien trek van welbehagen <a id="d0e4508"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4508">107</a>]</span>op het gelaat. Straks toen hij heenging, stonden die mooie oogen strak, zeer strak. Ja, zij heeft hem wel een zoen gegeven,
+maar &#8217;t is geen zoen geweest die.... haar geliefden man iets zeggen moest; niets&#8212;of het moest iets geweest zijn dat maar beter
+gezwegen was.
+
+</p>
+<p>Eva heeft teleurstellingen gehad; &#8217;t is waar. Inplaats van een groote veertien dagen in Parijs te zijn, is zij er slechts
+een paar dagen geweest. Instede van zoo ontzaglijk veel te zien waarop ze zich verheugde, is ze, uit deernis met haar vroegeren
+leermeester, teruggekeerd, maar, zonder de voldoening te smaken dat haar opoffering van eenig nut is geweest. Immers, toen
+August den kranken Donerie zoo spoedig mogelijk na zijn thuiskomst heeft bezocht, toen moest hij hem helaas, reeds stervende
+vinden.
+
+</p>
+<p>Ja, Helmond gevoelde wel dat Eva in deze dagen niet zijn kon zooals hij het zich, met een vroolijk oog in de toekomst, had
+voorgesteld.&#8212;Moe van het reizen, zoo heeft hij gedacht, verzadigd van het zien en bewonderen, zal zij, bij &#8217;t allereerst bezitten
+van een <span class="letterspaced">eigen</span> huis&#8212;al mag die woning haar dan ook niet in alle opzichten voldoen&#8212;er toch spoedig een zekerder genot vinden dan die wereldstad
+haar schenken kon. O, in zijn verbeelding zag hij Eva al schikken en verplaatsen en beredderen, en de teugels opnemen van
+het huishoudelijk bestier, met al den ijver, waarmee een jonge vrouw gewoonlijk de teugels van haar bewind aanvaardt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar nu, onvoldaan en geenszins van het zien verzadigd, is Eva teruggekeerd. In haar nieuwe woning, waar men op die onverwachte
+komst niet was voorbereid, ontbraken bijna al de kleine geriefelijkheden, waaraan zeker op den eerstbepaalden dag van terugkomst,
+door de goede zorg van mevrouw Van Hake, niets zou ontbroken hebben. Om slechts iets te noemen: niet vroeger dan morgen konden
+de ledikant- en meubelgordijnen bezorgd en opgehangen worden, zoodat men zich nu reeds acht dagen zonder die gordijnen heeft
+moeten behelpen. De dood van Donerie, die toch een goed vriend van Eva is geweest, en van wien ze altijd met zooveel achting
+als haar leermeester sprak&#8212;heeft ook niet meegewerkt om haar over de teleurstelling heen te zetten en vroolijk te stemmen.
+Zeer veel verdriet heeft ze bovendien van de &#8220;hulde&#8221; gehad, welke men hem aan zijn graf heeft gebracht. Ja, &#8217;t moest haar
+wel zenuwachtig maken, zooals men haar gedwongen heeft mee te zingen. Helmond is krachtig tusschenbeiden gekomen. &#8217;t Was niet
+kiesch dat men een jonggehuwde vrouw kwam geweld doen om zich aan een graf te doen hooren. En dan&#8212;zij had gelijk&#8212;men moest
+ook begrijpen dat Eva Helmond, niet meer Eva Armelo was. In &eacute;&eacute;n woord, die geschiedenis heeft het goede kind zeker nog veel
+meer aangedaan dan ze blijken liet, terwijl ze zich toch de moeite heeft getroost om op dringend verzoek van &#8217;t gezelschap
+&#8220;Koning David&#8221;, een compositie van Donerie, welke op den laatsten oudejaarsavond in de kerk is gezongen en nu met kleine wijzigingen,
+bij andere woorden in denzelfden rythmus, zou gebruikt worden, te helpen in orde brengen, zoodat de kleine Cantate door die
+hulp dan ook zeer goed voldaan heeft.
+<a id="d0e4519"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4519">108</a>]</span></p>
+<p>Eva had zich daaraan niet willen en kunnen onttrekken, maar, dit alles moet haar stemming verklaren, een stemming die door
+het zonderlinge verzoek van oom Van Barneveld, om vooreerst haar visite op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> nog wat uit te stellen, er zeker niet op verbeterd was.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is natuurlijk, denkt Helmond onder &#8217;t wandelen voort: het kind heeft reden om niet zoo vroolijk en opgeruimd te wezen
+als ik het wenschen zou; ik zie het nu duidelijk in.&#8212;De een zet zich gemakkelijker over &#8217;t leed en de teleurstellingen der
+wereld heen dan de ander.&#8212;Immers, ook hij zelf heeft zijn teleurstellingen gehad. Reeds in het eerste uur na hun aankomst,
+kreeg hij aan Donerie&#8217;s sterfbed de zekerheid dat zijn kunst op den armen lijder niets meer vermocht; en&#8212;nog in datzelfde
+uur bevond hij zich in de woning van zijn oom, waar hem een nieuwe teleurstelling wachtte.
+
+</p>
+<p>Zonder den schijnbaar kalmen pleegvader te doen bemerken dat diens onrust over Jacoba de oorzaak van hun overhaaste terugkomst
+is geweest; voorgevend dat Donerie&#8217;s hoogstgevaarlijke toestand hem er toe besluiten deed, heeft August getracht den geliefden
+oom al aanstonds zooveel mogelijk gerust te stellen, door, bij het terugzien en ondervragen van Jacoba, een zoo luchtigen
+toon aan te slaan als de omstandigheden het gedoogden.
+
+</p>
+<p>En gelukkig, met de meeste gerustheid heeft Helmond zijn vroeger gegeven woord kunnen herhalen: dat Jacoba&#8217;s toestand, volgens
+zijn vaste overtuiging, voor &#8217;t oogenblik geen de minste reden tot bezorgdheid gaf. Haar zenuwgestel was wel uiterst zwak,
+zoodat schrikken als in de woning van Krul haar allernadeeligst waren, maar indien men zijn voorschriften nu eens getrouw
+wilde volgen, dan twijfelde hij niet of zijn lieve zusje zou nog dezen zomer weer veel flinker en krachtiger zijn.
+
+</p>
+<p>En Van Barneveld heeft na die verklaring, zoodra hij zich met den neef alleen bevond, met zekere ongewone koelheid gezegd,
+dat de verhaaste terugkomst ter wille van den reeds stervenden muziekmeester, hem mede genoegen deed, omdat <span class="letterspaced">zuster Hermine</span> zich over Coba wat bezorgd had gemaakt, en met de herhaling van zulke vapeurtjes inderdaad wel eens weten wilde of men er
+notitie van diende te nemen ja of neen. Doch.... Helmond moest die ongesteldheid heel en passant behandelen. Ware die laatste
+schrik er niet bijgekomen, dan zou Coba nu zeker reeds geheel beter zijn, want tante Hermine kon getuigen, hoe ze op den morgen,
+toen ze zoo ongelukkig bij den timmerman verzeild geraakte, bijzonder wel en zelfs zeer opgewekt was geweest.&#8212;Welzeker, Helmonds
+voorschriften, en vooral van de koudwaterbaden, zouden zoo nauwkeurig mogelijk worden opgevolgd, maar hij zelf moest nu vooreerst
+wat op den achtergrond blijven. Hoe minder Coba aan haar ongesteldheid werd herinnerd, en ook aan de personen die ze in den
+laatsten tijd had ontmoet, zooveel te beter scheen ze zich te gevoelen. Bezoeken waren haar alles behalve dienstig, en d&aacute;&aacute;rom
+ook zou Eva&#8212;ofschoon men haar natuurlijk gaarne ontving&#8212;beter doen om haar bezoek op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> nog een acht dagen uit te stellen.
+<a id="d0e4539"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4539">109</a>]</span></p>
+<p>Zoo heeft oom bij het eerste bezoek gesproken. En August.... wat heeft hij kunnen antwoorden! Ofschoon hij in Coba&#8217;s toestand
+inderdaad geen reden tot oogenblikkelijke bezorgdheid vond, zoo geloofde hij toch dat men den vijand met kracht moest bestrijden.
+Hij heeft zich voorgesteld dagelijks zijn geliefde pleegzuster te zullen bezoeken en met de meeste opmerkzaamheid gade te
+slaan, teneinde den oorsprong van haar kwaal te ontdekken, en alzoo te spoediger tot haar herstelling te geraken. Dat een
+geheim verdriet haar kwelde had August reeds vermoed, en krachtig werd hij in die meening versterkt nu hij Coba heeft weergezien.
+En wat moest hij dan antwoorden? Zou hij ooms onrust niet onnoodig prikkelen indien hij na zijn verklaring&#8212;die ter geruststelling,
+helaas, wat al te rooskleurig geweest is&#8212;t&oacute;ch op een geregelde behandeling bleef aandringen? Hij kent den oom, en wil tot
+geen prijs&#8212;ook in Coba&#8217;s belang&#8212;zijn vertrouwen verliezen. Maar zie, dewijl hij den vader niet noodeloos heeft willen bezorgd
+maken, wordt nu zijn persoonlijke hulp, zijn geregeld praktizeeren over het goede pleegzusje, als geheel onnoodig versmaad.
+Was hij dan niet alleen uit belangstellende liefde voor Coba zoo haastig teruggekeerd! En instede van blijdschap daarover,
+heeft hij een zonderlinge koelheid bespeurd, terwijl ooms bepaald verzoek: dat Eva vooreerst niet op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zou komen, de maat heeft volgemeten. Ja, met reden mocht ook August over teleurstelling klagen. Die overhaaste terugreis,
+wat heeft zij goeds gesticht....? Niets! Een enkel recept, een enkelen raad heeft hij aan Coba mogen geven, dat was alles!
+En Donerie is gestorven; en Eva was ontevreden, en.... Maar komaan, heeft Helmond in &#8217;t einde gezegd, men moet zijn verstand
+gebruiken: ooms aangeboren weerzin tegen den &#8220;medicijnwinkel&#8221; en een &#8220;praktizeerend dokter over den vloer&#8221;, hebben hem z&oacute;&oacute;
+doen besluiten. Den dokter moet hij weren zoolang het hem mogelijk is. Doch, ofschoon voor het oogenblik gerustgesteld, oom
+zal het koudwatermiddel&#8212;&#8217;t welk blijkbaar zijn goedkeuring heeft weggedragen&#8212;zeker geregeld doen aanwenden; August kan nu
+de werking daarvan afwachten, en, mocht Coba&#8217;s toestand onverhoopt den armen oom in nieuwe spanning brengen en hem toch weder
+tot den dokter zijn toevlucht doen nemen, dan&#8212;d&aacute;n zal die dokter wat geslotener en ook wat voorzichtiger zijn. En nu, Helmond
+zal zich over die wereldsche teleurstellingen heenzetten. &#8217;t Is jammer dat Eva daar niet even gemakkelijk toe besluiten zal.
+Maar geduld, met den tijd zal dat beter worden. Eva is nog zoo jong; pas even twintig jaren!&#8212;Zeker, het zou de grootste dwaasheid
+zijn geweest, indien hij had toegestemd om nu, n&uacute; aanstonds reeds, die reis te hervatten: maar Eva zal het zelve spoedig inzien,
+en als ze dan van dat denkbeeld is teruggekomen, dan zal ze weer lief en vroolijk zijn. Ja! en als dan de mooie ovale spiegel
+komt waar ze zoo&#8217;n zin in had, dan zal ze wel blij verrast en tevreden lachen. Alle leed is dan vergeten, en we maken weer
+plannen voor de toekomst, en reizen al vast eens achter den haard, om later, later misschien.... Och, &#8217;t is zoo&#8217;n goed en
+lief en prachtig vrouwtje. Indien <a id="d0e4545"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4545">110</a>]</span>zij dat andere, die zekere zucht naar grootheid maar wat onderdrukken kon, dan....................
+
+</p>
+<p>&#8212;Ho ho, dokter Helmond, dat is immers &#8220;het kenmerk van den adeldom der ziel&#8221;.&#8212;Nu ja, zoo is het, en hij zal ook met zijn lachende
+Eva gelukkig wezen. Zeker, van morgen&#8212;van overmorgen afaan, geheel en al, en juist &#8220;door wijsheid te mengen in zijn vurige
+liefde&#8221;.
+
+</p>
+<p>Zoo dacht August bij tusschenpoozen terwijl hij zijn pati&euml;nten bezocht, en telkens bij die bezoeken, waar het pas gaf, roemde
+in zijn geluk, en roemde over de lieve vrouw, die &#8220;ook zoo gelukkig en zoo hoogsttevreden in haar nieuwe woning was&#8221;.
+
+</p>
+<p>En inderdaad, indien August zijn vrouw in de straks beschreven houding had kunnen gadeslaan, dan zou hij immers geheel overtuigd
+zijn geworden&#8212;of althans een oogenblik geloofd hebben, dat hij waarheid sprak.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Werd reeds gezegd dat het nieuwsblad, waarin Eva leest, een bijzonderen vorm heeft, &#8217;t Is <span class="letterspaced" lang="fr">Le Grand Hotel, Gazette des Etrangers</span>. Heden, juist negen dagen geleden, heeft August dat blad op den <span lang="fr">Boulevard des Italiens</span> gekocht. Men had wel reeds vernomen dat er dien avond in de groote opera Gounods Faust zou gegeven worden, doch de Gazette
+heeft het bevestigd, en Helmond had er aanstonds werk van gemaakt om zijn &#8220;lieve nachtegaal&#8221; het genot van dien avond te verzekeren.
+
+
+</p>
+<p>Welk een heerlijke avond is dat geweest! Met haar eigen zangkennis en talent, was er zeker niemand in de zaal, die meer dan
+Eva genoot; en ofschoon zij zeker het allermeest door de voortreffelijke uitvoering van Gounods meesterstuk was opgetogen,
+zoo hebben de gouden schalen, waarop men haar de vrucht had aangeboden, en het altijd wederkeerende bewustzijn zich in den
+Parijschen lusthof te bevinden, er toch krachtig toe meegewerkt, om haar dien avond te doen zijn als een, doorgebracht in
+een tooverwereld, in een hemel, in iets.... onuitsprekelijks!
+
+</p>
+<p>&#8212;August was gul&#8212;ja men kon er niet over klagen&#8212;maar, in kleinigheden was hij soms.... enfin, misschien had hij gelijk! Hoe
+&#8217;t zij, toen men: &#8220;<span lang="fr">Le Programme, Le Programme d&eacute;taill&eacute;</span>!&#8221; en &#8220;<span lang="fr">l&#8217;Entr&#8217;acte!</span>&#8217;&#8221; riep, en zij, in de <span lang="fr">Stalles d&#8217;orchestre</span> gezeten, hem verzocht heeft een dier bladen te koopen, toen haalde hij de &#8217;s morgens gekochte Gazette te voorschijn, en beweerde
+dat dit blad evengoed was, en zeker nog meer nieuws dan de tooneelbladen bevatte.
+
+</p>
+<p>En Eva heeft dan op <span class="letterspaced">dien avond</span> <span class="letterspaced">in datzelfde</span> blad gelezen, of er althans, zoo nu en dan, gedurende de pauzen eens in gesnuffeld. Zie maar, op de plaats waar met stellige
+zekerheid het gerucht werd bevestigd, dat &#8220;<span lang="fr">Mlle. Patti ferait sa rentr&eacute;e mardi prochain dans La Somnambule</span>,&#8221; daar is nog de kleine scheur te zien, die ze in het papier maakte toen ze August dat goede nieuws wilde wijzen en met haar
+pink wat sterk erop drukte. Die kleine scheur heeft ze toen gemaakt, toen op den avond, die haar n&oacute;g als een zalige droom
+voor den geest staat. En onwillekeurig bevond <a id="d0e4585"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4585">111</a>]</span>Eva zich nogmaals, terwijl ze weder dezelfde reclames en bulletins en programmas doorliep, in den toovercirkel van grootheid
+en glans, welke haar zoo geweldig had aangetrokken. Het Grand Hotel, &#8217;t welk ze op het blad zag afgebeeld, werd haar als iets
+dat naar een hemel zweefde: een ruimte met onafzienbare zalen, waar alles van wit was met goud!&#8221; Ja, bij &#8217;t gedurig al lezend
+ontmoeten der namen van boulevards en straten, die ze aan Helmonds zij, in een rijtuig was langs- en doorgevlogen, of ook
+die ze betreden had met het oog op een wereld vol rijkdom en pracht, telkens klonken die namen haar nu als de welluidendste
+tonen in de ooren.
+
+</p>
+<p>En daarom, &#8217;t was niet vreemd dat er op Eva&#8217;s schoon gelaat een glans van innige verrukking stond te lezen, terwijl ze zich
+met dat blad in handen nogmaals baden mocht in de schitterendste herinneringen.
+
+</p>
+<p>Doch die glans van genot bij &#8217;t lezen van de oude Gazette, zal sneller vergaan dan hij gekomen is. Door het geraas van een
+hondenkar gewekt, ziet Eva op, en terwijl de Gazette des Etrangers nu eensklaps ritselend neerglijdt langs haar schoot, is
+het een schampere lach die haar schoonen mond komt ontsieren.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hondenkar! zegt ze bijna overluid: &#8217;t Is allerliefst, welzeker; <span class="letterspaced">hier</span> schrikt men op van een hondenkar! Zouden er ooit dommer creaturen zijn geweest dan zij, die op den inval kwamen om steden
+als Romphuizen te bouwen, met huizen en kamers als deze! Zie, uit dit doodsch vertrek,&#8212;hemel ja, precies een doodkist: langwerpig,
+smal, donker, vochtig, bah! uit deze kamer, met een eeuwigdurende ziekenlucht van die nare apotheek, hier heb je &#8217;t uitzicht
+op een touwwinkeltje en een blinden muur aan den overkant, met de passage van zes kippen en wat zieke lui die om een drank
+komen.&#8212;Nee, in deze dompige la is &#8217;t op den duur niet uit te houden. V&oacute;&oacute;r&#8212;hoe ellendig men er ook in een kuil zit&#8212;v&oacute;&oacute;r zie
+je tenminste nog een bloem en een enkel fatsoenlijk mensch in de hoogte voorbijgaan; maar hier is &#8217;t om te verkniezen!
+
+</p>
+<p>&#8212;Pruttelen! zegt August: pruttelen! Nu ja, maar als ik bedenk dat ik hier reeds acht dagen gevangen zit,&#8212;ja zeker <span class="letterspaced">gevangen</span>, want al ware dit huis zoo somber en akelig niet, dan zou het nu toch een gevangenis voor me wezen, terwijl ik op ditzelfde
+oogenblik nog in Parijs moest zijn, zooals mij <span class="letterspaced">vast</span> was beloofd.... &#8217;t Is waar, dat droeve bericht van Herman kwam er tusschen. Zeker, als ik den armen jongen met mijn thuiskomst
+en hier-zijn &#8217;t leven had kunnen redden, ja, d&aacute;n.... Ik heb het getoond.&#8212;&#8217;t Heeft me erg getroffen; telkens ben ik er nog
+zenuwachtig van, want gedurig staat hij zoo voor me, zoo.... Maar nee, nee! ik had hem nooit iets te kennen gegeven, nooit!&#8212;Als
+August vermoeden kon hoe me die gedachte soms een oogenblik kan beklemmen, dan.... Maar juist daarom ook zou het ter afleiding
+veel beter zijn, om nu&#8212;nu alles toch is afgeloopen&#8212;nog eens van huis te gaan. Ja, al was &#8217;t maar naar Brussel, &#8217;t Is hier
+zoo aller-aller-akeligst en doodsch, he in vergelijking van daar, in dat brillante Parijs.&#8212;Als ik er nu was in dat Grand Hotel&#8212;en
+ik moest er wezen&#8212;<a id="d0e4604"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4604">112</a>]</span>n&uacute; zou ik bijvoorbeeld, liggend in zoo&#8217;n heerlijke cauzeuse, den gar&ccedil;on dien naren ontbijt-trommel d&aacute;&aacute;r laten wegnemen.&#8212;Zelfs
+thuis stak ik geen hand naar die dingen uit. Ma of Louise deden het gaarne.&#8212;Hoe! is &#8217;t al elf uur! En om twaalf komt August
+voor de koffie terug.
+
+</p>
+<p>Haastig opstaande schelt Eva.&#8212;Eenige oogenblikken later treedt een boersch dienstmeisje van vijftien a zestien jaren de kamer
+in.
+
+</p>
+<p>&#8220;Gerritje, je moest dat ontbijt eens aan kant maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Van kant moaken juffer?
+
+</p>
+<p>&#8220;Afwasschen bedoel ik.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De kummekes wisschen juffer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, alles; en dan voor de koffie weer klaarzetten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Da&#8217; kan&#8217;k niet juffer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kun je d&aacute;t niet? Goeje hemel!&#8212;Roep mevrouw Van Hake.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Van Oake roepen? Best juffer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier! Hoor eens Gerritje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juffer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet je wel tegen wie je spreekt?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Joawel, tegen <span class="letterspaced">oe</span> juffer.&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan zou ik in &#8217;t vervolg behoorlijk <span class="letterspaced">mevrouw</span> zeggen hoorje; de mevrouw hier in huis is de vrouw van dokter Helmond.&#8212;Versta je me?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Joawel, doof bin ik niet juffer, iens geheel niet.&#8212;Alsdat ik mevrouw Van Oake zou roepen, niewoar juffer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En, en.... en.... dat je tegen mij niet meer juffer zult zeggen, maar <span class="letterspaced">mevrouw</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bestig ma-juf-vrouw.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Goeje morgen lieve Eva, heb je me geroepen? Is er &#8217;t een of ander waarmee ik je helpen kan?&#8221; vraagt mevrouw Van Hake, die
+vriendelijk groetend binnentreedt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Morgen mevrouw. Och ja, wilt u alsjeblieft hier eens omwasschen? &#8217;t Is laat geworden; ik wou me kleeden voor de koffie. Helmond
+komt om twaalf uur weer thuis.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Omwasschen?&#8221; herhaalt mevrouw Van Hake, en moet zich geweld doen om een zekere ontroering te verbergen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja,&#8221; zegt Eva: &#8220;dat kleine boerenperceel kan noch het een noch het ander. D&aacute;t is toch geen meid voor mij zou ik denken.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Misschien niet heelemaal Eva; maar met geduld....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar, neem me niet kwalijk, om nu idioten op te voeden dat laat ik aan de liefhebbers over. Misschien is het extra dom
+van me, maar tusschen een boer of boerin en idioten zie ik geen onderscheid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wou je graag dat ik dit van morgen eens voor je omwaschte, Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och ja; wil je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;... Eva... ik ben... ik had gehoopt...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och mijn beste mevrouw, ik weet niet wat je bedoelt, maar als er iemand is die op dingen heeft gehoopt die niet gebeurd zijn,
+dan, geloof me, ben <span class="letterspaced">ik</span> het.&#8212;Hebt u een reis gemaakt na uw trouwen?&#8221;
+<a id="d0e4674"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4674">113</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja Eva, <span class="letterspaced">Van Hake</span> was <span class="letterspaced">&oacute;&oacute;k dokter</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat weet ik. Hoe lang bent u uit geweest?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We waren veertien dagen uit en thuis. Och ja, eerst gingen we....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Veertien dagen! Zieje!&#8212;Zoudt u, als je man gezegd had &#8220;we moeten om zaken met den vierden dag naar huis,&#8221; niet de scha hebben
+willen inhalen zoodra die zaak was afgedaan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet waar je op doelt Eva. Maar luister eens: als je brave verstandige Helmond het nu minder goedkeurt om in de gegeven
+omstandigheden aanstonds weer op reis te gaan, zou het dan van zijn vrouwtje niet verstandiger wezen om....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Van Hake,&#8221; zegt Eva zich verheffend: &#8220;van uw lessen, hoe goed ook gemeend, zou ik nu liefst verschoond blijven. Ik
+ben de jonge juffrouw <span class="letterspaced">Eva</span> van vroeger niet meer. Sedert was ik lang in Den Haag, en n&uacute; ben ik <span class="letterspaced">Mevrouw Helmond</span>. Men dient hier in huis toch te weten wie het hoofd is,&#8212;zoo dunkt me!&#8221;
+
+</p>
+<p>Na deze woorden verlaat Eva haastig de kamer. De weduwe, die reeds het haar opgedragen werk had aanvaard, weerhoudt de tranen
+niet die haar opwellen in de oogen, terwijl ze hoofdschuddend, de jonge vrouw ziet verdwijnen. Ofschoon zelve een paar malen
+gevoelig door Eva&#8217;s woorden gekrenkt, vervult haar nu toch een andere smart. O, wat ze in stilte wel eens heeft vermoed, dat
+werd voor haar in de weinige dagen dat Helmonds echtgenoote onder het altijd zoo vreedzame dak verkeerde, reeds zekerheid:
+de goede dokter zou met die vrouw niet gelukkig wezen; en de dagen, die de bedroefde weduwe nog in de woning van den weldoener
+zal doorbrengen, zijn zeker geteld.
+
+</p>
+<p>Terwijl de doktersweduwe het werk verricht dat dienstbodenwerk moet heeten wanneer het z&oacute;&oacute; wordt opgedragen; terwijl ze afwascht,
+en weder gereedzet, en de tranen gedurig langs de wangen rollen, is Eva in haar onrustige stemming naar haar slaapkamer gegaan.
+Daar gekomen blijft ze eensklaps staan. Met &eacute;&eacute;n oogopslag ziet zij welk een verandering er heeft plaats gehad, sedert ze een
+paar uur geleden die kamers verliet. Een keurig frisch-groen behangsel met nette kwasten is er om den hemel van haar echtkoets
+gehangen.
+
+</p>
+<p>In weinige seconden was Eva beneden, en bevond ze zich in de voorkamer der suite, die het uitzicht op den wal heeft. Zie,
+&#8217;t was er donkerder geworden, maar waarlijk ja, daar hingen ze ook, de nette overgordijnen, met zorg geplooid en ongebonden.&#8212;Dat
+stond goed, ja dat stond heel goed; dat gaf waarlijk iets salonachtigs; iets niet-communs.&#8212;Wat is er ook burgerlijkers te
+bedenken dan ramen zonder meubelgordijnen.&#8212;Jawel, ze zijn z&oacute;&oacute; heel <span class="letterspaced">heel</span> ordentelijk, besluit Eva, terwijl ze de nieuwe gordijnen nog eens op een afstand en dan van nabij beschouwt.&#8212;&#8217;t Is aardig;
+dat moet mevrouw Van Hake van morgen gedaan hebben na &#8217;t ontbijt.&#8212;&#8217;t Is eigenlijk toch een goed mensch. Een beetje saai. Maar,
+och lieve hemel, wie zou er ook in Romphuizen <span class="letterspaced">niet</span> saai worden. Ja waarlijk, ze heeft erg veel liefs.... Zie, daar staat dat mooie zilveren beeldje onder &#8217;t stolpje ook nog.
+&#8217;t Was eigenlijk een mal cadeau; je kondt er een voltaire of zoo iets voor gehad hebben, maar, &#8217;t bewijst toch dat ze een
+goed <a id="d0e4711"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4711">114</a>]</span>hart heeft. Ik geloof dat ze me die kleine terechtwijzing een klein beetje kwalijk nam; misschien omdat ze juist was bezig
+geweest met me een verrassing te bezorgen. Nu ja, maar men moet toch begrijpen wie hier in huis nummer &eacute;&eacute;n is. Zedenpreeken
+aan te hooren van menschen, die men letterlijk en zonder eenige verwantschap &#8217;t genadebrood geeft; nee nee, daar bedanken
+we voor; en.... Maar ze staan heel netjes die gordijnen. Och hemel, ik liet de goeje sloof nog omwasschen ook; misschien was
+ze daar ook wel wat knak over. &#8217;t Zou me toch spijten indien ik haar leed had gedaan....
+
+</p>
+<p>Een geruimen tijd stond Eva nog in de voorkamer, straks met de hand nog op haar boezem. Er was strijd daarbinnen: Nee ja,
+nee ja.... nee.... ja! En&#8212;nu is ze voort; bij de deur der ontbijtkamer aarzelt ze nog, maar, t&oacute;ch gaat ze erbinnen.
+
+</p>
+<p>Een laatste overwinning heeft er plaats; en dan, dan vat ze eensklaps de oude dame, die Eva met blijde verbazing beschouwt,
+vertrouwelijk bij de hand, en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik een hard woord heb gesproken, lieve mevrouw, och wil het mij dan vergeven; u waart zoo goed en hebt alweer zooveel
+moeite gedaan. Och, ik was ondankbaar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Spreek zoo niet.... mevrouw Helmond. Ik gevoel....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg dan Eva, <span class="letterspaced">Eva</span>! Immers straks nog was ik onverstandig als een kind? Vergeef mij dan als ik u leed heb gedaan! Uw tranen maken mij beschaamd.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Juist op het oogenblik dat Eva de oude dame een zoen op de wang drukt, treedt Helmond de kamer in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei ei, z&oacute;&oacute; mag ik het zien,&#8221; zegt hij met blijde verrassing: &#8220;dat is nu een zoen, die mij niet jaloersch zal maken.&#8212;Maar
+hoe, ik zie tranen? Is er iets dat u bedroefd heeft mevrouw...?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Men kan immers ook schreien beste dokter,&#8221; antwoordt de weduwe met innige ontroering, &#8220;als het hart weldadig wordt aangedaan.&#8221;
+
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">DERTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Op den avond van dienzelfden dag zijn de weduwe Van Hake en haar zoon in het schemerdonker bijeen. Mevrouw Van Hake zit in
+haar leunstoel. Men ziet van haar niet veel meer dan &#8217;t wit van haar muts en het wit der breikous, waaraan zij met ijver werkt,
+&#8217;tgeen aan het rusteloos naaldengetiktak te hooren is.
+
+</p>
+<p>Thomas, met den rug naar het venster gekeerd, is in massa wel zichtbaar, maar zijn goedaardig doorgaans vroolijk gelaat is
+nu&#8212;natuurlijk&#8212;zoo zwart als de nacht.
+
+</p>
+<p>&#8220;We willen er dan maar &#8217;t beste van hopen moedertje, en ik beloof je vast er geen woord van te zullen spreken; maar, neem
+me <a id="d0e4741"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4741">115</a>]</span>niet kwalijk, den eersten keer dat ik weer merk dat ze u voor haar <span class="letterspaced">meid</span> aanziet....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil stil beste Thom, wie heeft dat gezegd, ik....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, dat hebt u niet gezegd, maar wij beiden hebben het bemerkt moeder; en ik herhaal het: den eersten keer dat zij u op
+de een of andere wijze weer durft krenken, dan ... ja, d&aacute;n moet het maar uit zijn!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve Thom, &#8217;t is zeker je goeje hart dat daar spreekt, maar je hebt me immers moeten toestemmen dat &oacute;&oacute;k de jonge mevrouw
+getoond heeft een goed hart te bezitten; en daarom, wie weet....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja moedertje, maar goeje harten hebben alle menschen. Gisteren hoorde ik nog van een zekeren mijnheer vertellen: dat hij
+gedurig zijn vrouw sloeg, maar anders au fond een <span class="letterspaced">heel goed hart</span> had.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva heeft zich illusies gemaakt Thomas. De reeds lang loopende Kippelaans-praatjes: dat Helmond voor liefhebberij praktizeert;
+dat hij van den schatrijken oom zooveel geld kan krijgen als hij verlangt; dat de generaal het mooie huis op de markt voor
+z&#8217;n neef zou koopen, dat alles heeft haar al wat hooger opgewonden dan goed was. Zoolang wij Eva kenden was zij hooghartig,
+en we weten ook dat ze thuis&#8212;vooral sedert haar terugkomst uit Den Haag&#8212;door haar familie als een halve godin werd gediend
+en ontzien. Wellicht heeft dat ziek-zijn er toe bijgedragen; en later toen ze met dokter Helmond ge&euml;ngageerd was, toen is
+het er zeker niet op verbeterd. De goede dokter, die haar zoo liefheeft, mag haar mede wel een beetje bedorven hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn beste moeder weet altijd de verschoonende zij van een karakter op te sporen; maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We willen nu liever zwijgen over dit punt beste Thom. Ik heb heden meer hoop voor de toekomst gekregen; en vergeet het niet,
+dat we uit dankbaarheid voor onzen lieven dokter toch wel wat geduld mogen hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tot het uiterste moeder! Ja! maar ze moeten van &uacute; afblijven! bij God! of anders....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil kind, stil! Maar bedenk dan ook dat je moeder nevens haar wensch om <span class="letterspaced">jou</span> gelukkig te zien, er geen grooter heeft dan om hier onder dit vreedzaam dak, op de plaats waar ze je braven vader zag werken
+en lijden, haar dagen te eindigen, en het hoofd neer te leggen, het oog gericht op een betere toekomst.&#8221;
+
+</p>
+<p>De massa, die Thom moest wezen, had zich verplaatst, en men zag nu niets, volkomen niets meer in de huiskamer der Van Hakes.
+Toch, als men scherp keek, dan zag men nog een <span class="letterspaced">grauwe</span> vlak&#8212;die mevrouw Van Hakes muts moest wezen&#8212;zich zeer terzij bewegen, terwijl men niet langer het getiktak der breinaalden,
+maar een zoet geluid vernam, het bewijs der innigste liefde tusschen moeder en zoon.
+
+</p>
+<p>Uit een eerst bijna onhoorbaar gemurmel worden in &#8217;t eind verstaanbare klanken geboren. Zacht fluisterend klinkt het nu:
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel Thom, jawel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee moeder; nee....!&#8221;
+<a id="d0e4781"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4781">116</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Er <span class="letterspaced">moet</span> wel iets wezen Thom; je waart in den laatsten tijd niet zoo vroolijk als anders. &#8217;t Is waar, je hadt veel te doen; en dan
+de dood van mijnheer Donerie; je dagelijksche orgel-oefeningen in het vroege morgenuur; de zorgen voor moeders toekomst....
+ja, ik weet het wel; maar, is er dan niets, niets anders, dat....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Alsof Thom nog vreesde dat men in &#8217;t donker, <span class="letterspaced">wit</span> van <span class="letterspaced">rood</span> kon onderscheiden, dook hij met den blonden krulkop achter moeders hals, en terwijl hij&#8212;op den arm van haar leunstoel gezeten&#8212;haar
+middel omvatte en haar zoo een zoen in den hals gaf, sprak hij een oogenblik later zeer zacht, maar toch schijnbaar luchtig:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil ik je eens een vertelseltje doen moeder? &#8217;t Is heel kort: D&#8217;r was eens een boerenjongen en een koning; en de koning had
+een dochter; en de boerenjongen was een gek. Toen de koningsdochter van &#8217;t paard was gevallen en de boer haar naar &#8217;t paleis
+had gereden, toen vroeg hij de koningsdochter tot vrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou is &#8217;t uit moeder.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe meen je? Ik begrijp niet....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb u immers gezegd moedertje, dat die boerenjongen een <span class="letterspaced">gek</span> was.&#8221;
+
+</p>
+<p>Hoor, daar klonk de schel der apotheekdeur.
+
+</p>
+<p>In &eacute;&eacute;n oogwenk was Thom &oacute;p, en ter kamer uit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe vaarje; hoe vaarje?&#8221; Klinkt een stem den komenden provisor tegen: &#8220;Altijd w&eacute;l geweest? &#8217;t Is hier drommels donker. Ik
+heb immers &#8217;t plezier dokter Helmond te zien?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Je plezier van zien</span> kan zoo groot niet wezen, menheer Kippelaan; maar wacht, ik zal even de aptheek-lamp aansteken. U moet immers in de aptheek
+zijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O! ah zoo menheer Van Hake, ben u het! Verrukt je te zien.... of.... je zoo straks te zullen.... enfin! Mama welvarend? Komaan,
+dat doet me ontzettend veel plezier. Al gehoord dat je mama laboreerde. Zondag niet in de kerk geweest. Dokter welvarend en
+&#8217;t jonge vrouwtje? Allerliefst lief vrouwtje, allerliefst! Altijd een charme van me geweest. <span lang="fr">Entre-nous</span> gezegd, bepaald vues op gehad; maar zwak, niet gezond. Tenminste.... die ziekte waar ze mee uit den Haag kwam, toen dacht
+ik: prudent! Voel-je? En ik wachtte; maar tusschentijds is dokter gekomen. Enfin, even goeje vrinden. Je weet Van Hake, dat
+we om zoo te zeggen boezemvrinden zijn, en dus....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Moest u dokter hebben, menheer Kippelaan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Chut, chut, amice. Je begrijpt wel dat ik mijn reden heb waarom ik hier <span class="letterspaced">achter</span> inkom. Mijn vriend Helmond wilde ik spreken; jawel, maar chut! in een teere zaak; heel teere zaak; en d&aacute;&aacute;rom.... A propos,
+je hebt witte drop, <span class="letterspaced">wit</span>? Klaar h&eacute;?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel.&#8212;Verkouden menheer Kippelaan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik, nee nee, pardon, nee, maar er is iemand die.... Enfin, ik wou wel graag een pond witte drop hebben.... mijn neef de professor
+is v&oacute;&oacute;r witte drop; bepaald!&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Hake ondanks zich zelven lachend:
+<a id="d0e4840"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4840">117</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Een pond....!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, of tenminste een groote quantiteit, en dan in een prachtdoos; iets &eacute;norms&#8212;z&oacute;&oacute; zieje, van die hoogte bijvoorbeeld.
+Och <span lang="fr">entre-nous</span> menheer Van Hake, jij bent de eenige aan wien ik &#8217;t zeggen zou, maar &#8217;t staat alles in &#8217;t nauwste verband. De reden waarom
+ik eigenlijk hier kom is een gezondheidsinformatie. Is.... isse dokter vandaag op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> geweest?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter is er op &#8217;t oogenblik met zijn vrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Op &#8217;t oogenblik, och-kom, dus niet thuis? Ojee!....&#8221; Eensklaps komt hij den provisor, die nog voor de toonbank staat, terzij;
+omvat met zijn beide handen Van Hakes rechter-onderarm, karnt er met een geweldige hartelijkheid mee op en neer, en vervolgt:
+&#8220;Ik vertrouw je menheer Van Hake; je bent iemand in wien ik fiducie heb, en bovendien <span class="letterspaced">ik dank je</span>, jawel ik dank je; want ik heb verplichting aan je, groote verplichting; parole!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;voorzichtig menheer Kippelaan, je zult zwarte handen krijgen want mijn jas....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span id="d0e4862" class="corr" title="Bron: Niemenal">Niemendal</span> m&#8217;n vriend, niemendal;&#8221; zegt Kippelaan, ofschoon hij Van Hake loslaat, die zich nu met een snelle wending achter de toonbank
+verschanst.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je hebt meer voor me gedaan dan ik zeggen kan,&#8221; herneemt Kippelaan: &#8220;We zijn hier veilig niewaar?&#8221; Hij ziet naar de openstaande
+gangdeur, doch zonder eenige beweging te maken om haar dicht te doen: &#8220;Enfin, op den dag toen mijn geliefde vriend Donerie
+&#8217;s-avonds gestorven is, toen ben je &#8217;s morgens bij baas Krul geroepen niewaar? En een uur later toen heb je iemand, een zeker
+iemand, compris, met een <span class="letterspaced">vigilante</span> naar een zeker landgoed gebracht.... Vatje? Jawel, je vat me.... h&eacute;? De generaal heeft het die domme timmermansfamilie zeer
+<span class="letterspaced">zeer</span> kwalijkgenomen dat ze haar als &#8217;t ware gedwongen hadden naar boven te gaan, blootgesteld aan een tooneel dat haar bijna van
+schrik den dood op het delicate lijf heeft gejaagd. Ze was geheel van zich zelve niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U spreekt van.... juffrouw Van Barneveld?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Chut! chu.... u.... ut, mijn beste vriend. Enfin, wie zou ik anders bedoelen. Jawel, onder ons, ik spreek van Jacoba, en
+ik ben &ograve;vergelukkig dat het toeval mij u, en niet dokter Helmond deed vinden. Je hebt haar op dien morgen gezien, geobserveerd,
+ge.... enfin door je uitmuntende zorgen haar in &#8217;t leven behouden. Merci, waarachtig Van Hake, van harte merci!&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan tastte over de toonbank naar handen, die echter niet voor den dag kwamen. Weer omziende: &#8220;Nu is het alleen maar
+de vraag of het.... toevallen zijn of niet....? Men zegt dat ze toevallen heeft. Men zegt! maar men zegt zooveel. Geen verschijnselen&#8212;je
+weet wel.... op den mond niewaar? Mijn neef de professor....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zijn ze razend! roept Thomas: &#8220;daar is niets <span class="letterspaced">niets</span> van waar,&#8221; en hij voegt er nog een krachtige bestrijding bij. Die malle Kippelaan was anders wel instaat om te gaan rondventen
+dat juffrouw Van Barneveld de vallende ziekte had, en als zijn zegsman den intiemen <span class="letterspaced">Van Hake</span> te noemen.
+<a id="d0e4887"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4887">118</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Merci, merci hoor!&#8221; valt Kippelaan uit: &#8220;Ik was er zeker van; &#8217;t was de schrik, de agitatie. D&eacute;biel gestel niewaar? Niet
+vrij van een weinigje aamborstigheid. Goed geobserveerd; jawel! Ik kom er tegenwoordig aan huis. De beide laatste keeren h&aacute;&aacute;r
+echter niet gezien. D&eacute;biel gestel. Na die sc&egrave;ne zou &#8217;t haar te veel schokken.... &#8217;t Heet nu verkouden; vooralsnog moet ik
+haar excuseeren. Versta je, vooralsnog!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Aha, dus bestaan er plannen?&#8221; zegt Thomas nu tamelijk laconiek, ofschoon hij zich zonderling voelt geslingerd tusschen uitbundig
+lachen en &#8220;afranselen&#8221;!
+
+</p>
+<p>&#8220;Chut, <span class="letterspaced">chuuuut</span>! Plannen, ja ja. Ben ik te rond geweest, te openhartig, zeg? Ja, ik ben te rond. Maar enfin, ik ben die ik ben. Zieje, ik
+moest zekerheid hebben; ik wilde.... e.... e.... e.&#8212;Geen aanleg voor.... tering?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een idee: een invallend idee. Ik heb een huwelijk gekend dat werd vernietigd door die fatale ziekte. Enfin, vooruit kunnen
+weten. Maar&#8212;zou je denken? aanleg?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Hake heeft onwillekeurig den stamper uit den grooten vijzel ter hand genomen, en krijgt nu sterke aanvechting om &#8220;dat
+heer de tanden uit den mond te slaan&#8221;.&#8212;Zeer laconiek klinkt echter zijn antwoord:
+
+</p>
+<p>&#8220;Om d&aacute;t heel zeker te weten, menheer Kippelaan, zou ik neef den professor eens laten komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar.... maar m&#8217;n beste vriend, hoe zou die....? Ja! wat zijn capaciteiten betreft; maar hoe zou ik neef bij juffrouw Coba
+kunnen zenden om haar borst te kunnen onderzoeken.&#8212;Doch niewaar, als er iets van aan was, dan zoudt u en mijn vriend Helmond
+het weten. Zie &#8217;t was een idee. Ieder mensch heeft zoo zijn aanleg voor eenige kwaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker,&#8221; bevestigt Thomas: &#8220;zooals men bijvoorbeeld veeldenkende en alles onderzoekende menschen wel eens naar &#8217;t krankzinnigenhuis
+ziet marcheeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och-kom!&#8221; zegt Kippelaan, terwijl hij onwillekeurig naar zijn hoofd tast. En dan op eenigszins kalmer toon, herhaalt hij
+zijn innigsten dank voor de allerbelangrijkste inlichtingen. Mijnheer Van Hake zou toch moeten toestemmen dat men op <span class="letterspaced">zijn</span> leeftijd&#8212;om en bij de dertig&#8212;eenigszins met verstand moest te werk gaan. Dood in vertrouwen gezegd was er toch bovendien
+&#8217;t een en ander, dat.... enfin&#8212;Van Hake zou er wel alles van weten.
+
+</p>
+<p>Terwijl Van Hake, peinzend op een afdoend middel om dat individu kwijt te raken, half gedachteloos ontkent, verwringt Kippelaan
+zijn gelaat tot zulk een uitermate geheimzinnig en vertrouwelijk knipoogje, dat Thom toch met een weinig meer belangstelling
+zijn ontkenning herhaalt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet!&#8221; zegt Kippelaan: &#8220;weet je niets van die verstandhouding tusschen den generaal en.... jawel onzen vriend, je uitmuntenden
+patroon?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Verstandhouding?&#8221; zegt Thomas opziende.
+<a id="d0e4920"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4920">119</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja ja! alles behalve wenschelijk. Uit een goede bron. Watblief? Weet je van niets? Ik zou &#8217;t aan niemand vertellen, maar
+aan u, die me drievoud verplichtte....&#8221; En Kippelaan vertelde nu in &#8217;t diepst geheim&#8212;Van Hake was reeds de zesde vertrouweling&#8212;&#8217;tgeen
+hij volgens zijn verklaring uit een goede bron vernam, maar inderdaad op dien avond, onder den eik en onder het raam van Van
+Barnevelds kamer heeft afgeluisterd. &#8217;t Was buiten twijfel, verzekerde Kippelaan&#8212;die slechts de luidst gesproken woorden heeft
+kunnen opvangen&#8212;dat de generaal in &#8217;t geheel niet z&oacute;&oacute; met den neef was ingenomen als men dat meende. Nog op den avond v&oacute;&oacute;r
+zijn huwelijk, had hij hem in hevige woede, terwijl hij somtijds als razend de tafel door vuistslagen deed dreunen, zijn gebrek
+aan eerbied en onderdanigheid verweten, terwijl hij hem met geheele onterving had bedreigd indien hij daarin geen verandering
+bracht.
+
+</p>
+<p>Van Hake was nog te zeer onder den indruk van die eerste zotte informaties naar Jacoba&#8217;s gezondheid, dan dat hem deze laatste
+mededeeling ernstig kon treffen. Al wist hij niet dat dit geheele verhaal op een misverstand steunde, dewijl die toorn van
+den generaal immers geenszins den geliefden neef maar wel diens broeder Philip had gegolden, zoo hield hij de gansche geschiedenis
+toch aanstonds voor een &#8220;Kippelaans-praatje&#8221; en, ofschoon hij ook nu nog met zijn vroegere belhamels-natuur te strijden had,
+en dien babbelaar zeer gaarne een paar blauwe oogen zou hebben geslagen, zoo riepen hem nu al de etiquetten der groote medicijnflesschen
+toe: dat hij hier zijn verstand moest bewaren, en &#8217;t allerminst in de apotheek van zijn goeden patroon een dwaasheid mocht
+begaan.
+
+</p>
+<p>Hoe &#8217;t zij, toen Kippelaan ongeveer een kwartier later, maar zonder zijn wit drop, uit Helmonds apotheek in de donkere straat
+kwam, toen mocht hij wel van geluk spreken, zonder kleerscheuren van achter die toonbank te zijn weggekomen. In &#8217;t eind toch
+was hij Van Hakes verschansing binnengedrongen, en, terwijl hij de hand had vermeesterd, waarin Thom den stamper hield, en
+er vol innigheid mee op en neder karnde, verzocht hij &#8220;rondement&#8221; aan zijn besten vriend, om&#8212;met het oog op iets zeer &#8220;kortafs&#8221;
+van den generaal, hem een enormen dienst te willen bewijzen. Van Hake zou wel begrijpen wat hij bedoelde, en&#8212;nietwaar, de
+beste vriend was juist de persoon om zoo eens te polsen, want, sedert den morgen dat mijnheer Van Hake juffrouw Jacoba van
+baas Krul naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> bracht, is hij immers een paar malen zeer welwillend door den generaal ontvangen.
+
+</p>
+<p>Ja, indien Kippelaan had geweten wat daar omging in Van Hakes borst, dan mocht hij wel van geluk spreken&#8212;althans betrekkelijk&#8212;zoo
+heelhuids uit die apotheek te zijn weggekomen, want, zelfs de zware vijzelstamper, die hem eensklaps&#8212;voorzeker onwillekeurig
+door den provisor losgelaten&#8212;op den voet is gevallen, die stamper had hem slechts weinig geraakt, tenminste &#8217;t had niets te
+beteekenen; o niets! nee&#8212;heusch.... tenminste.... Bonsoir!
+
+
+
+<a id="d0e4932"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4932">120</a>]</span></p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VEERTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Zooals reeds gemeld werd, bevinden Dokter Helmond en zijn vrouw zich dienzelfden avond op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>. Des morgens aan de koffietafel, heeft er inderdaad&#8212;en bijna voor &#8217;t eerst&#8212;een helder zonnetje in de huiskamer van het jonge
+echtpaar geschenen. Eva, door het voorgevallene met mevrouw Van Hake, en wel door de overwinning, die zij op zich zelve behaalde
+in een mildere stemming gebracht, heeft haar echtvriend met een zachten handdruk nog eens de stellige verzekering gegeven,
+dat ze niet meer zou denken over &#8217;tgeen voorbij was, terwijl zich dan alles voortaan wel schikken zou.&#8212;Ja, zij wilde wel gaarne
+haar best doen om met <span class="letterspaced">alles</span> z&oacute;&oacute; tevreden te zijn als ze het van den beginne afaan met haar <span class="letterspaced">geliefden</span> man is geweest; maar, August kon toch niet verlangen dat zij speelde op een piano, die geheel en al dof en ontstemd van de
+vocht was, en dat zij haar stem bedierf door te zingen in kamers als deze, waar men den zolder op den neus had, terwijl het
+klonk als katoen....?
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee natuurlijk.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hij kon toch niet verlangen dat zij veinsde en mooi en goed vond wat haar hinderde....?
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, dat sprak vanzelf.
+
+</p>
+<p>Nu ja, voor &#8217;t oogenblik was Eva dan ook heel tevreden. En, weinige oogenblikken later, toen die heerlijke verrassing haar
+was geworden, toen een waarlijk kostbare ovale spiegel in huis gebracht en in de salonkamer was opgehangen, toen stond het
+vrouwtje weldra met haar August in de teederste omhelzing ervoor, en vertrouwden die beiden volkomen het fraaie Fransche glas
+&#8217;twelk hun toeblonk en zei: dat ze niet slechts waren een knap, maar ook een hoogstgelukkig paar.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar dat geluk, neen, het kon immers niet zoo innig, niet zoo blijvend wezen, indien daar in de naaste omgeving iets was,
+&#8217;t welk Eva telkens opnieuw moest hinderen wanneer zij eraan dacht.
+
+</p>
+<p>En Helmond heeft ook nu weer zijn vrouw gelijk moeten geven. Ja, &#8217;t was een onaangename verhouding tusschen hen en <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>. De korte vrij stijve visite, die oom met tante Hermine aan de jongelieden heeft gebracht, kon niets goedmaken en heeft volstrekt
+geen licht gegeven waarom men Eva van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zocht verwijderd te houden, terwijl Jacoba zich toch altijd, wanneer het te druk werd, op hare kamer terugtrekken kon.
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">&#8217;t Een of &#8217;t ander is waar</span>, heeft Eva beweerd, &oacute;f oom Van Barneveld en tante Hermine hebben een overdreven zorg voor Coba&#8212;misschien een zorg die eer
+nadeelig dan goed voor haar is, &oacute;f&#8212;en Eva heeft hier sterk op gedrukt&#8212;of oom Van Barneveld toonde maar al te zeer, dat hij
+was &#8217;tgeen zij reeds vroeger gevreesd heeft: haar tegenstander, haar vijand, hoewel ter wille van den geliefden neef, een
+vijand met het zwaard in de scheede.
+<a id="d0e4969"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4969">121</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Neen, dit laatste was onwaar, heeft August gezegd. Het verzoek van oom is&#8212;hij moet het bekennen&#8212;zeer <span class="letterspaced">vreemd</span> geweest; maar indien Eva oom Van Barneveld kende zooals hij, dan zou ze begrijpen hoe hij tot zoo iets gekomen is. Oom mag
+soms zijn opinies hebben en iets zonderlings, maar Eva&#8217;s vijand&#8212;August weet het beter, zijn woord is er haar borg voor&#8212;haar
+<span class="letterspaced">vijand</span> is hij niet.
+
+</p>
+<p>Indien dit dan waar was&#8212;en Eva wilde haar lieven man gelooven&#8212;dan zou men nog dezen namiddag naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> gaan om zekerheid te bekomen. In geen geval handelde men tegen ooms verlangen indien men er heden heenging, want, juist vandaag
+is het een week geleden dat oom zoo beleefd was te verzoeken: of Eva haar bezoek nog een acht dagen wilde uitstellen.
+
+</p>
+<p>En, August heeft toegestemd.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was ruim zeven uren toen dokter Helmond en zijn vrouw het groote ijzeren hek van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> binnenstapten en het breede gazon omgaande, de hooge stoep van het deftige landhuis, ofschoon langzaam, naderden. Nog nooit
+had Helmond een zoo beklemd gevoel als in deze oogenblikken. Hij, de anders zoo kloeke, handelende man, hij gevoelde zich
+temoede als een schoolknaap, die den meester onder de oogen zal treden van wien hij een welverdiende berisping verwacht. Neen,
+&#8217;t was nog een ander gevoel.... Hij kon er geen naam aan geven. &#8217;t Was hem schier alsof dat welbekende huis, &#8217;twelk hij aan
+de zij van een teerbemind vrouwtje zal binnengaan, een vreemd en vijandig terrein voor hem geworden was; een vesting die hij
+bij verrassing verschalken moet. En, de kracht van den bevelhebber dier vesting is hem bekend.
+
+</p>
+<p>Of het geknoerp en gekraak van hun schreden in het zware kiezelzand Helmond een geregeld denken belet, althans in dezen stond
+heeft hij geen helder bewustzijn van zijn verhouding tegenover den.... geliefden pleegvader, en een oogenblik zelfs beschuldigt
+hij zich van zwakheid en al te groote onderdanigheid, omdat hij zijn vrouwtje gaat wagen aan een mogelijke koelheid van den
+man die&#8212;Eva heeft waarlijk gelijk&#8212;haar niet volkomen genegen is; die van den beginne afaan een trotsche houding tegenover
+de familie Armelo had aangenomen, en de kleine zoo verschoonbare ijdelheden van een prachtig en talentvol meisje steeds in
+het <span id="d0e4992" class="corr" title="Bron: ougunstigst">ongunstigst</span> daglicht heeft geplaatst. Ware het niet beter geweest indien hij die kinderlijke onderdanigheid en terughouding, terstond
+na de tehuiskomst van Parijs, had laten varen, en met gepaste vrijmoedigheid zoowel ten opzichte van Jacoba als van Eva, zijn
+meening blootgelegd en opheldering gevraagd had? Ook tegenover den oom had hij behooren te zijn &#8217;tgeen hij elders is: kordaat
+en onafhankelijk. Het gold Jacoba&#8217;s gezondheid in de eerste, het gold zijn huiselijk geluk in de tweede plaats.
+
+</p>
+<p>&#8212;Oom, indien gij Jacoba spoedig wilt zien herstellen dan moet ik haar geheel als mijn pati&euml;nt behandelen, anders sta ik u
+voor de gevolgen niet in.
+<a id="d0e4997"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e4997">122</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Oom, indien gij tegen mijn Eva zijt ingenomen, en niet van plan om haar de vriendschap en hartelijkheid te betoonen, zooals
+ik die steeds van u ontvangen mocht, dan is het beter dat wij elkander niet meer zien, want, ofschoon ik u eeren zal en lief
+hebben zoolang ik leef,&#8212;man en vrouw zijn &eacute;&eacute;n.&#8212;Zie, z&oacute;&oacute; had hij behooren te spreken; of althans in dien geest. En nu, is het
+niet onvoorzichtig dat hij zijn Eva met hare grieven, laat komen voor den man, die wel eens een zeer hoogen toon kon voeren,
+die niet gewoon is zijn minder gunstig oordeel te verzwijgen, en vooral niet wanneer men zich op een hoogte tegenover hem
+stelt, of&#8212;zij het op zachte wijze&#8212;hem ter verantwoording zou willen roepen?
+
+</p>
+<p>&#8212;En is August dan zeker dat Eva geen woord zal spreken &#8217;t welk den oom.....?
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, n&oacute;g niet,&#8221; zegt August snel, terwijl Eva&#8217;s voet reeds de onderste stoeptrede drukt: &#8220;Wacht, laten we liever nog eens
+hier om het huis naar den achterkant gaan. &#8217;t Is daar zoo&#8217;n heerlijk plekje, en.... mij dunkt, n&uacute; vooral....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva ziet hem vragend aan. Zij bemerkte terstond dat het August geen ernst met dat &#8220;heerlijke plekje&#8221; is; dat hij iets anders
+in &#8217;t schild voert; dat hij aarzelt die stoep op te gaan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Is er zwarigheid August? Ik dacht dat oom mij zoo liefhad; ik meende dat je woord mij daar borg voor was. Hoe nu....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker Eva, zeker! Maar ooms zorg voor Coba! Oom is goed, uitermate, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar.... hij heeft aan <span class="letterspaced">mij</span> den oorlog verklaard. Jawel, en daarom aarzel je nu.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Enfin, we zullen zien.&#8221;
+
+</p>
+<p>En de huisschel klonk luid in de breede marmeren gang.
+
+</p>
+<p>Ofschoon Hendrik op uitdrukkelijk verlangen van mijnheer en mevrouw Helmond, hen eerst had aangemeld, zoo was er toch bij
+hun binnentreden op Van Barnevelds gelaat, terwijl hij langzaam opstaande het naderende echtpaar een paar schreden tegemoet
+ging, een uitdrukking te bespeuren als van iemand die niet recht weet wie hij de eer heeft.... te zien, of aan welke omstandigheid
+hij een onverwacht, maar daarom nog juist geen aangenaam bezoek is verschuldigd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva had een groot verlangen om eens hierheen te wandelen oom, en als &#8217;t ware haar entr&eacute;e op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te maken;&#8221;, zegt August terwijl hij den generaal de hand reikt, en vervolgt: &#8220;Nu toch de staat van beleg hier is opgeheven,
+konden wij er gerust aan voldoen. &#8217;t Was er heerlijk weer voor. Hoe gaat het oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>Er was iets gekunstelds in den toon van dokter Helmond.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dankje August.&#8212;Aha nicht, hoe vaarje?&#8221; zegt Van Barneveld en drukt Eva&#8217;s hand die in keurig licht glac&eacute; is gesloten: &#8220;Ga
+zitten.&#8212;Tante Hermine is juist met Coba naar boven gegaan. Kh&#8217;m! Wat meende je met &#8220;staat van beleg&#8221;?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och.... u hadt immers te kennen gegeven dat het beter was indien Eva nog een acht dagen wachtte met hier te komen; en, daar
+die acht dagen nu juist om zijn....&#8221;
+<a id="d0e5034"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5034">123</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ei z&oacute;&oacute;! heb ik acht dagen gezegd? Zoo!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was misschien uw bedoeling mijnheer Van Barneveld, dat ik....&#8221;
+
+</p>
+<p>August, vreezend dat Eva reeds terstond in vuur zal geraken, valt haastig in:
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was uw bedoeling dat we om Coba&#8217;s ongesteldheid, vooreerst niet <span class="letterspaced">al te druk</span> zouden komen. Maar, nu alles zoo bijzonder naar wensch gaat, nu meende ik dat het zelfs goed voor haar zou wezen wanneer
+we ons eens tezamen vertoonden. Wat <span class="letterspaced">mij</span> betreft, ik verlang naar Coba, want de beide keeren dat ik in de verloopen week hier was, mocht ik wel heel aangenaam met
+u de plaats doorwandelen, maar mijn zusje zag ik niet, om redenen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Om zeer natuurlijke redenen August.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik moest ze billijken oom, tenminste als.... <span class="letterspaced">broer</span>; maar, als <span class="letterspaced">dokter</span> niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We hebben datzelfde punt eergisteren op die wandeling met een enkel woord behandeld. Voor &#8217;t oogenblik acht ik het minder
+gepast. &#8217;t Is niet noodig je te zeggen dat ik je graag zie hierkomen; maar, indien het naar mijn overtuiging beter is dat
+Coba vooreerst in haar zeer dagelijksche omgeving blijft&#8212;terwijl ik er bijvoeg dat ze voor &#8217;t overige zeer <span class="letterspaced">zeer</span> wel is, dan, dunkt me, moest men niet aandringen op.... op ontmoetingen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wie, wie dringt er....?&#8221; zegt Eva snel; doch August valt in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Een misverstand oom; wij dringen daar volstrekt niet op aan, al zouden we &#8217;t gaarne wenschen. Is het uw bepaalde wil dat
+Coba vooreerst&#8212;vergun me de opmerking: tegen &#8217;t advies van haar dokter&#8212;in &#8217;t geheel geen menschen zien zal, dan moet dat gebeuren!
+dan blijven zelfs wij op den achtergrond, maar niewaar, als we &#8217;t vooraf doen weten, dan zijn we toch immers bij &uacute; altijd
+van harte welkom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dit is een vraag August, waarop geen antwoord behoeft. Zooeven heb ik nog gezegd dat ik je gaarne zie komen; maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Maar</span>.... menheer Van Barneveld,&#8221; zegt Eva met kwalijk bedekte spijt: &#8220;wanneer de vrouw van den geliefden neef blieft thuis te
+blijven, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste Eva!&#8221; zegt August merkbaar ontsteld. En dan: &#8220;Ja ziet u oom....&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar Van Barneveld begrijpt dat hij alles zeer goed heeft door<span class="letterspaced">zien</span> en nog door<span class="letterspaced">ziet</span>.
+
+</p>
+<p>Immers, bij alles wat hem vroeger tegen &#8217;t huwelijk van August met Eva Armelo heeft gestemd, kwam nu nog het pijnlijke, schier
+tot zekerheid geklommen vermoeden der laatste dagen, dat diezelfde schoone vrouw de oorzaak is van het zielelijden zijner
+eenige teergeliefde dochter.&#8212;Op lossen grond meent hij niet te oordeelen. Zuster Hermine heeft hem getoond dat zij als vrouw,
+scherper blik bezat om een meisjeshart te doorgronden, dan zelfs de vader die zijn kind van der jeugd afaan als zijn oogappel
+heeft bewaakt. Had hem ook reeds een heimelijke vrees vervuld, vooral op den morgen toen Coba zooveel bezorgdheid toonde dat
+de brief, dien zij aan August had geschreven, door hem&#8212;haar eigen vader&#8212;zou geopend worden; <a id="d0e5087"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5087">124</a>]</span>ach, toen zuster Hermine, nadat Coba stadwaarts was gegaan, hem een doormidden gescheurd papier &#8217;twelk zij op Coba&#8217;s schrijftafel
+vond, had doen lezen, toen.... toen heeft hij wel moeten gelooven dat een steeds met kracht verborgen en nu hopelooze liefde
+voor August, zijn Coba lijden, en, zoo God het niet verhoedde, verkwijnen deed. Immers in haar gejaagden toestand heeft zij,
+waarschijnlijk ter juistere uitdrukking harer gevoelens een eerst begonnen brief terzij gelegd, en verzuimd de regels te vernietigen,
+die hem nu gedurig voor den geest staan:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Beste August!
+
+</p>
+<p>&#8220;Altijd heb ik je liefgehad en vertrouwd als een dierbaren vriend. Sedert den dag van je vertrek had ik geen rustig uur. O,
+waarom heb ik niet gesproken op dien avond toen je mij zoo deelnemend ondervroeg....
+
+</p>
+<p>Och, waarom moest ik huichelen; waarom verbergen wat mij verteert....&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Ja, de oude generaal&#8212;ofschoon hij ten deele op een dwaalspoor is geraakt&#8212;hij gelooft nu alles zeer duidelijk te doorzien.
+Welzeker: Hermine heeft gelijk. En al wil dan ook Coba zelve, de jonggehuwden, maar vooral August bij zich ontvangen, dat
+mag en kan vooreerst niet gebeuren. De zaak is van te teederen aard om er zelfs met Helmond anders dan zeer <span class="letterspaced">zeer</span> vanverre over te spreken; en, zal Jacoba leven en behouden worden, dan moet men gelijktijdig met het versterken van haar
+zenuwgestel, alles vermijden, wat nieuw voedsel aan dien droeven hartstocht zou kunnen geven.
+
+</p>
+<p>Na Eva&#8217;s laatsten uitval heeft Van Barneveld niet zonder groote zelfbeheersching zijn kalmte bewaard. Zulk een toon verdraagt
+hij niet, van niemand! Slechts de herinnering aan het gebeurde met den jongsten pleegzoon, maar tevens een snel herdenken
+van &#8217;tgeen hij sprak op den trouwdag; het besef bovendien dat Eva wel inderdaad eenige reden had om zijn ingenomenheid met
+haar te mistrouwen, en zich nu gekrenkt te gevoelen; dit alles, gevoegd bij een aangeboren hoffelijkheid tegenover de schoone
+sekse&#8212;en Eva was immers zeer schoon&#8212;deed den generaal nu zich zelf met kracht beheerschen. Schijnbaar kalm, doch niet zonder
+klem zegt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer ik verzeker dat er voor de vrouw, die mijn neef gelukkig wil maken, een ruime plaats in mijn hart is, dan herhaal
+ik slechts wat ik vroeger sprak, en zou wel gaarne op mijn woord geloofd worden. De welgemeende zoen aan de vrouw van mijn
+pleegzoon op den dag van haar huwelijk gegeven, moest haar het bewijs zijn geweest van mijn.... welwillendheid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarlijk oom, Eva is geheel van uw liefde overtuigd. Alleen de hooge prijs, dien zij op uw toegenegenheid stelt, deed haar
+zoo spreken, en daarom....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En daarom wil ik haar dan ook alleen maar vragen August: of het voortaan tusschen ons &#8220;mijnheer Van Barneveld en mevrouw
+Helmond&#8221; of &#8220;oom en nicht&#8221; zal wezen?&#8221;
+<a id="d0e5110"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5110">125</a>]</span></p>
+<p>Voor Eva&#8217;s muzikaal gehoor heeft de toon waarop de oude generaal daar sprak, niets welluidends gehad noch iets dat haar roeren
+kon. De laatste terechtwijzende vraag heeft haar zelfs tamelijk schril in de ooren geklonken; nochtans voor dien uitdagenden
+blik, door de grauwe en zwaar vooruitkomende wenkbrauwen verdonkerd, slaat zij de oogen neer, en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;De ongewoonte.... <span class="letterspaced">oom</span>; men kan zich vergissen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begreep het Eva, en geloof dat we elkaar op den duur hoe langer hoe beter begrijpen zullen.&#8221; Eensklaps zich tot August
+wendend: &#8220;Sedert gisteren heb ik besloten met Coba voor een paar maanden naar <span class="letterspaced">De Godesberg</span> te gaan. Dat besluit zul je wel goedkeuren niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De koudwaterkuur heb ik zelf aanbevolen oom; maar....&#8221; August beziet schijnbaar zeer aandachtig de toppen zijner vingeren:
+&#8220;maar, zult u haar d&aacute;&aacute;r zoo geheel kunnen isoleeren.... op een badplaats?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld, die op raad van zuster Hermine dit besluit had genomen, heeft niet berekend dat men hem aanstonds op deze inconsequentie
+betrappen zou. Zich gevangen te gevoelen en door eigen schuld, het maakt den ouden generaal korzelig&#8212;narrig! zooals hij het
+zelf zou noemen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meen dat men d&aacute;&aacute;r zoowel als overal stil kan leven,&#8221; zegt hij tamelijk kortaf, en dan tot Eva wier donkere kijkers hem
+in deze oogenblikken bepaald hinderen: &#8220;Wil je zoo goed zijn nichtje, de honneurs van het theeblad op je te nemen? mijn zuster
+schijnt nog wat boven te blijven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou mevrouw niet terugkomen.... oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet het niet; maar &#8217;t is acht uur geslagen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Of deze opdracht Eva aangenaam is valt moeielijk te bepalen. Vluchtig denkt ze nochtans aan den morgen en het gebeurde met
+mevrouw Van Hake. De parelgrijze handschoenen trekt ze schielijk uit, en voldoet aan ooms.... <span class="letterspaced">bevel</span>.
+
+</p>
+<p>&#8220;En denkt u al spoedig te vertrekken?&#8221; vraagt August.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat zal van het antwoord afhangen. Dezen morgen heb ik erheen geschreven.&#8221; Tot Eva, wier bewegingen hij onwillekeurig heeft
+gevolgd: &#8220;Ik geloof dat je de verkeerde bus hebt nichtje; in die grootere is de gewone thee, van de fijne doet Coba er tenminste
+gewoonlijk maar zeer weinig bij. We zijn onder ons.&#8221;
+
+</p>
+<p>Deze oogenschijnlijk onbeduidende aanmerking klonk inderdaad wat vreemd uit den mond van den grijzen ex-generaal. August bracht
+haar echter onmiddellijk in verband met ooms vroegere opvatting omtrent Eva; en, heeft hij reeds gevoeld dat hun&#8212;of althans
+dat h&aacute;&aacute;r bezoek den oom geen welkom bezoek was, hij meent nu in die aanmerking een uit tegenzin geboren toeleg te zien om
+zijn Eva al dadelijk wat huishouden en zuinigheid te leeren. &#8217;t Was ongepast; &#8217;t was.... Maar neen, met de jaren kon zelfs
+een ex-generaal wel eens huishoudelijk worden. Oom meent het toch goed, al is hij door het onverwachte en niet gewenschte
+bezoek, al is hij om redenen, die August niet vermoeden kon, in een minder goede luim. Die aanmerking, zoowel als dat verzoek
+om thee te <a id="d0e5144"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5144">126</a>]</span>schenken, getuigt dat hij Eva als &#8220;eigen&#8221;, als een lid zijner familie wil beschouwen.&#8212;Zijn vrouwtje vriendelijk toelonkend,
+zegt hij nu met eenige zelfoverwinning:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je woudt oom zeker eens een heel lekker kopje schenken, niewaar Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb daar niet aan gedacht;&#8221; antwoordt Eva, over wier wang een snelle blos is gevlogen, en wat ze er zachter bijvoegt,
+gaat&#8212;gelukkig misschien&#8212;voor den oom verloren, want, Hendrik die mede licht binnenbrengt, heeft luide het bezoek aangekondigd
+van den majoor Kartenglimp.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld fronst even de wenkbrauwen.
+
+</p>
+<p>Nog slechts weinige dagen geleden is hij heel toevallig met dien majoor Kartenglimp in aanraking gekomen. Bij een wandeling
+in het Hoenderveldsche bosch, op een afgelegen pad, heeft hij hem voor &#8217;t eerst ontmoet, en het vallen van een dooden tak,
+die, volgens den majoor, door het gevecht van een kraai en een lijster was afgebroken, en juist tusschen de beide wandelaars
+is neergekomen, heeft hen eenige woorden doen wisselen. Met de meeste belangstelling had de majoor toen aanstonds naar juffrouw
+Van Barneveld ge&iuml;nformeerd, terwijl hij schier in &eacute;&eacute;n adem de bijzondere capaciteiten van Dokter Helmond heeft geroemd, dewijl
+hij hem&#8212;Kartenglimp&#8212;van een ernstige ongesteldheid zoo spoedig en radicaal genezen had.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld heeft bij die ontmoeting in stilte een zeker leedwezen gevoeld dat een opvatting, een mindere sympathie voor
+&#8217;t uiterlijk van dien man, hem lomp heeft doen zijn, dewijl hij hem&#8212;volgens stadsgebruik&#8212;bij zijn komst in Romphuizen een
+visite had behooren te brengen, &#8217;tgeen hij niet heeft gedaan.
+
+</p>
+<p>Dat Kartenglimp hem, zonder eenige gevoeligheid daarover te toonen, in dat bosch zoo beleefd en respectueus heeft toegesproken,
+&#8217;t moest den generaal wel aangenaam treffen. Immers hij werd toch te oud om zich door vooroordeelen te laten regeeren, of
+naar praatjes te luisteren, die waarschijnlijk in de kleinsteedsche soci&euml;teit met de el waren uitgemeten. Inderdaad, die majoor
+was heel vriendelijk, en dewijl hij gezegd heeft dat hij bij zijn komst in de stad, als zooveel jonger in jaren en lager in
+rang, zeerzeker den generaal het eerst had behooren te complimenteeren, waaraan hij, beter laat dan nooit, nog gevolg hoopte
+te geven&#8212;zoo heeft Van Barneveld wel niet anders dan hoffelijk kunnen buigen, met de verzekering dat zijn bezoek hem zeer
+aangenaam zou zijn.
+
+</p>
+<p>Maar, nu kwam hij toch bijzonder ongelegen.... of neen, misschien had die komst juist n&uacute; haar nuttige zijde. De majoor scheen
+spraakzaam, en met Dokter Helmond is hij bijzonder ingenomen.
+
+</p>
+<p>Van dit laatste was August in &#8217;t geheel niet overtuigd. Twee malen na zijn terugkomst van de reis, heeft hij getracht den
+majoor te bezoeken, maar telkens was de pati&euml;nt niet thuis, en &#8217;tgeen Van Hake hem heeft gezegd, en wat men later van Kartenglimps
+waardeering verhaald had, &#8217;t is niet geschikt geweest om hem van &#8217;s mans ingenomenheid met zijn persoon een hoog denkbeeld
+te geven.
+<a id="d0e5162"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5162">127</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Doch zie, &#8217;t bleek alweer dat men de woorden van een pati&euml;nt die wat bang voor vriend Hein is, niet al te letterlijk moest
+opvatten, en, dat de later uitgestrooide praatjes eenvoudig Kippelaanspraatjes zijn geweest. Althans nadat Kartenglimp mevrouw
+Helmond en den generaal begroet en naar de gezondheid van juffrouw Van Barneveld heeft gevraagd, drukt hij zijn dokter met
+warmte de hand. Met een klein excuus over &#8220;dat telegrafeeren&#8221;, &#8217;tgeen hij zegt volkomen juist door dokter te zijn opgevat
+en beantwoord&#8212;buigt hij nogmaals voor Eva, en terwijl hij haar, na een sierlijke geste, met de zeer belangrijke lotsverwisseling
+van harte gelukwenscht&#8212;iets, waarin hij vroeger door zijn ziekte is verhinderd geworden, en waarmee hij nu gemeend heeft te
+moeten wachten totdat de familie geheel op orde zou zijn&#8212;neemt hij toch alvast met veel genoegen deze bijzondere gelegenheid
+te baat, om zich ook in mevrouw Helmonds vriendschap ten zeerste aan te bevelen.
+
+</p>
+<p>Dat klonk heel anders dan Helmond verwacht heeft. Niet, dat al de mooie woorden van den majoor bij hem als <span class="letterspaced">bewijzen</span> van hartelijke belangstelling golden, terwijl Kartenglimps persoonlijkheid hem nooit bijzonder heeft aangetrokken, zoo kon
+het hem toch niet anders dan aangenaam zijn te mogen bemerken dat Kartenglimp niets tegen hem had, en, wat men van zijn grieven
+verhaalde, slechts uitstrooisels zijn geweest.
+
+</p>
+<p>Nu de majoor zijn excusen heeft gemaakt dat dit eerste bezoek een avondbezoek is, waarvoor hij echter verschoonende redenen
+bijbrengt, wordt de ontmoeting in het Hoenderveldsche bosch als de aanleiding er toe herdacht. De majoor beweert dat het waarlijk
+origineel is dat het vallen van een dooden tak moest meewerken om hem een lang verzuimden plicht te doen herstellen&#8212;althans
+voor zooveel dit mogelijk was&#8212;want ja, &#8220;ja waarlijk generaal,&#8221; zoo besloot hij: &#8220;&#8217;t was mijn plicht als oud-militair om het
+eerst bij u mijn opwachting te maken.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld beantwoordde deze herhaling van Kartenglimps beleefdheid met een welwillende geste, en wilde juist vragen of
+de majoor inderdaad <span class="letterspaced">goed</span> had gezien dat een kraai, telkens het nest van den lijster voorbijscherend, een sterken vleugelslag aan den wakkeren verdediger
+gaf, waardoor in &#8217;t eind het doode stuk tak moest zijn afgebroken; toen Eva, zich over het theeblad vooroverbuigend, zacht
+maar toch goed verstaanbaar de vraag tot hem richtte: of oom verlangde dat ze ook nu&#8212;met het bezoek van.... mijnheer!&#8212;maar
+alleen van de <span class="letterspaced">goedkoope</span> thee zou gebruiken?
+
+</p>
+<p>Van Barneveld schijnt haar niet te verstaan, althans zonder te antwoorden wendt hij zich met zijn vraag&#8212;welke hem echter eensklaps
+geheel onverschillig is geworden&#8212;tot den majoor. Deze heeft met een oogopslag een zeer verschillende uitdrukking op de drie
+aangezichten gelezen, en tevens bemerkt dat Helmond, die zeer nabij zijn vrouw was gezeten, haar snel maar zacht met de knie
+heeft aangestooten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel je excellentie, ik heb dat zeer goed gezien. Door het breken van den tak&#8212;zooals wij zagen juist een paar vingerbreed
+<a id="d0e5184"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5184">128</a>]</span>v&oacute;&oacute;r het nest&#8212;is de kraai zeer verschrikt weggevlogen, en niet teruggekomen, tenminste zoolang wij er waren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ahzoo, ja juist; &#8217;t deed me plezier dat het nest niet mee naar omlaag kwam;&#8221; zegt de generaal, en kan zich niet weerhouden
+om tegelijkertijd een zijdelingschen blik op Eva te werpen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker generaal, recht gelukkig!&#8221; zegt Kartenglimp, en dan, zich tot Eva wendend, terwijl hij zijn donkere oogen slechts bij
+tusschenpoozen op haar bekoorlijke trekken gevestigd houdt:
+
+</p>
+<p>&#8220;De eerste maal dat ik u vluchtig mocht ontmoeten, waart u zeer ongesteld mevrouw. Zeker had de Haagsche lucht u geen goed
+gedaan. Er is, als ik &#8217;t zeggen mag, bepaald eenige sympathie tusschen ons: die kille temperatuur in den Haag was mij&#8212;vooral
+omdat ik uit Indi&euml; kwam&#8212;mede zeer onaangenaam, en, dat wij beiden onze spoedige herstelling aan denzelfden vriend te danken
+hebben, nietwaar....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan toch altijd naast God,&#8221; zegt Van Barneveld, die in geen stemming verkeert om &#8220;menschenvergoding&#8221; te dulden, en nog twee
+malen als tersluiks een blik langs de groote moderateurlamp op Eva geworpen heeft.
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk, natuurlijk je excellentie, we erkennen dat stilzwijgend.&#8212;En wat ziet mevrouw er geheel anders uit dan toen. Dat
+was in Maart als ik me niet bedrieg. Men scheen destijds eenigszins bevreesd te zijn..... nietwaar? Tenminste onze goede vriend
+Donerie sprak er, indien ik mij wel herinner, met de meeste belangstelling over. Ja waarlijk, ik moet zeggen, dokter heeft
+er alle eer van.... althans <span class="letterspaced">naast God</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>De laatste woorden klonken den generaal, uit dien mond, zeer zonderling gemaakt in de ooren.
+
+</p>
+<p>Helmond zegt dat Eva inderdaad tegenwoordig gezonder is dan ooit, en te hopen dat het doktersvrouwtje een uithangbord voor
+de affaire zal blijven.
+
+</p>
+<p>De majoor merkt met bescheidenheid aan dat dit beeld van den dokter, voor zijn jonge vrouw niet al te flatteus is; maar hij
+gelooft niet dat dokter Helmond inderdaad een zoo schitterend uithangbord zal behoeven; men beweert immers met recht dat het
+den neef van den generaal Van Barneveld niet zoo bijzonder ernst met een al te uitgebreide praktijk kan wezen; zijn jonge
+vrouw en de ge&euml;erde familie van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zouden daar zeker nog al op tegen hebben.
+
+</p>
+<p>&#8220;In &#8217;t geheel niet!&#8221; zegt Van Barneveld snel en met klem: &#8220;Het kan de vrouw en de familie van mijn neef niet anders dan aangenaam
+wezen wanneer de zieken die er zijn en geneeskundige hulp verlangen, hem, zooveel mogelijk, hun vertrouwen schenken. De schoorsteen
+zal ervan moeten rooken.&#8221;
+
+</p>
+<p>De majoor Kartenglimp lacht bescheiden met ongeloovig ophalen der wenkbrauwen; en, heeft hij al straks bemerkt dat de jonge
+vrouw den blik van haar oom zocht te ontwijken, nu zag hij bij diens laatste woorden een donkere blos haar gelaat overtrekken.
+
+
+</p>
+<p>Helmond weet met tact het gesprek een andere wending te <a id="d0e5214"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5214">129</a>]</span>geven. Zelfs Eva, door de spraakzaamheid van den galanten majoor daartoe uitgelokt, mengt er zich een enkele maal in, en was
+op het punt haar bittere grieven te vergeten&#8212;want de &#8220;hatelijke woorden&#8221; van Helmonds pleegvader en &#8220;de verregaande schrielheid
+van dien nabob in zijn somber paleis&#8221; hebben haar als een doorn in het hart gestoken&#8212;toen Kartenglimp de eenvoudige vraag
+tot haar richtte: of zij zich in haar nieuwe woning reeds wat thuis gevoelde.
+
+</p>
+<p>Eva aarzelde een oogenblik, maar toen, bemerkend dat Helmond het antwoord wilde geven, zegt ze snel met kwalijk verborgen
+wrevel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zou onoprecht zijn majoor, wanneer ik zei dat het huis mij bevalt. &#8217;t Is er somber en gedrukt. Aan de voorzij zit men
+achter een dijk, en aan de.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, aan de straatzijde valt zeker niet veel te zien;&#8221; zegt Kartenglimp hoofdknikkend.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar we zien er elkaar, niewaar wijfjelief?&#8221; valt Helmond in: &#8220;en dat is ons &#8217;t voornaamste. Aan een huis moet men wennen
+evenals aan een nieuw kleedingstuk.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als het kleed niet past August, dan zendt men het terug.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kartenglimp geeft hoofdknikkend het teeken dat hij de opmerking der jonge mevrouw zeer ad-rem vindt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Men had al gezegd dat u de woning aan den wal zoudt verlaten om het leegstaande huis op de markt ervoor in plaats te nemen.
+Ik geloof generaal, dat de jonge mevrouw in het zoogenaamde oud-burgemeestershuis meer haar aisances zou gevonden hebben.&#8212;Nog
+altijd te koop je excellentie.&#8221;
+
+</p>
+<p>Op Eva&#8217;s gelaat was&#8212;voor wie in haar ziel had gelezen&#8212;een oogenblik van triumf te bespeuren.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld die bij het hooren van den majoor, telkens sterker den tegenzin voelde herleven, welke vroeger door dat brutale
+donkere oog en de vreemde plooi om dien mond bij hem was opgewekt, meende, ondanks den strijd, dien hij inwendig moest voeren,
+dat het zijn plicht was om vis-&agrave;-vis dien man door geen enkel woord meer te verraden dat de harmonie tusschen hem en de jonge
+echtgenooten nog iets te wenschen overliet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja juist majoor, dat huis is nog te koop, maar ik geloof niet dat mijn neef er plan op heeft. Is &#8217;t wel August?&#8221;
+
+</p>
+<p>Nadat Helmond ontkend, en Kartonglimp Eva&#8217;s vraag betreffende zijn verkiezing van suiker en melk in de thee met een bijzondere
+hoffelijkheid heeft beantwoord&#8212;waarbij hij haar voor &#8217;t eerst rechtstreeks in de schoone oogen zag; na een snellen blik dien
+de generaal zijn neef heeft toegeworpen en waarmee hij dien bezoeker als geenszins van zijn gading, zocht te teekenen, zegt
+Eva tamelijk zacht maar toch met nadruk:
+
+</p>
+<p>&#8220;U gebruikt zeker <span class="letterspaced">geen</span> suiker in de thee.... oom?&#8221;
+
+</p>
+<p>Kartenglimps oogen waren naar het fraai gestukadoorde plafond gekeerd, maar toch heeft hij op het hooge voorhoofd van den
+oom een trilling gezien als die van den effen vloed, wanneer een geworpen <a id="d0e5245"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5245">130</a>]</span>steen hem beroert, terwijl hem evenmin de half angstige half verwijtende blik van den jongen man is ontgaan, de blik waarmee
+hij als &#8217;t ware zijn Eva smeekte om toch niet roekeloos vonken naar buskruit te werpen.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik begrijp volstrekt niet tante, waarom ik niet naar beneden zou gaan; we weten nu immers dat het August en Eva zijn
+die zich lieten aandienen,&#8221; zegt Jacoba terwijl ze mevrouw Mansburg met haar zachte oogen vriendelijk aanziet: &#8220;Wat zou mij
+nu meer goed kunnen doen dan eens met mijn besten August te praten, al moet ik hem ook beknorren dat hij de geheele week nog
+niet naar mij omzag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa vindt het beter dat je alle mogelijke drukte vermijdt Coba, je weet het, en daarom....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als papa geweten had wie het waren, die door Hendrik werden binnengelaten, dan had hij mij zeker niet verzocht naar boven
+te gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof het wel Coba; maar we zitten hier immers ook heel prettig en gezellig op je lieve kamer. Tante zal heel graag bij
+je blijven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O die vermoeiende goedheid! zucht Coba bij zich zelve. Ja, tante Hermine is inderdaad een voorbeeld van deelnemende liefde;
+maar deelneming kan ook zoo bitter drukkend worden, en inzonderheid wanneer men telkens middelen ter genezing komt aanwenden,
+terwijl de wonde niet meer te heelen is.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, de wonde aan het hart is niet meer te heelen; maar Gode zij dank, indien men haar nu rustig liet, en niet zoo telkens
+pijnigde door haar aan zich zelve te herinneren, en af te houden van hen, die haar nog lief zijn op de wereld, ja, dan gevoelt
+ze wel dat het zwakke lichaam langzamerhand zijn vroegere veerkracht zal hernemen, en dat ze weer zal kunnen leven, geheel
+en al, voor den beminden vader. O voorzeker, nu God zelf met den dood is tusschenbeiden getreden, nu moest ze het wel verstaan
+dat ze een dwaas, misschien een zondig kind is geweest. Het voegt immers een meisje niet om in stilte lief te hebben; om in
+stilte te wenschen&#8212;te bidden aan God misschien&#8212;dat de edele jongeling haar zal kiezen tot de gezellin van zijn leven....?
+Maar immers nooit, neen nooit, door woord noch blik, heeft zij verraden wat daar woelde en soms zoo pijnlijk brandde in de
+borst. God is haar getuige hoe zij fel heeft gestreden, en reeds den strijd had gewonnen; hoe ze Herman Donerie in &#8217;t eind
+heeft beschouwd als een vriend, en de tijd reeds gekomen was dat ze hem naderen zag en gaan, niet slechts met een kalmen blik,
+maar ook met een rustig hart.
+
+</p>
+<p>&#8212;Toen is de dreigende wolk komen opzetten.
+
+</p>
+<p>&#8212;Herman Donerie&#8212;zoo luidde het&#8212;was ongesteld. Ja toch, hij kwam nog les geven; maar hij zag zeer bleek; en toen, toen is hij
+niet teruggekomen; en, n&uacute; eens heeft men gezegd dat hij zeer ziek, en dan weer dat hij geheel beter was. En zij is in een
+vreemde <a id="d0e5265"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5265">131</a>]</span>spanning en tweestrijd geraakt. Somwijlen was het alsof de borst haar te eng werd, alsof hoofd en hart werden saamgenepen.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar Goddank! op dien morgen van regen en storm, toen heeft ze in de kerk toch gehoord dat Donerie&#8217;s kracht niet was gebroken.
+Heerlijke dag van Helmonds trouwverbond: Hermans volle orgeltonen zijn als koele droppelen gevallen op den dorstenden bodem
+van haar hart. Ja, die dag was haar een dag van zegen: ze kon haar vrienden een blij gelaat toonen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar ach! kort daarna is het <span class="letterspaced">zeer</span> duister geworden.&#8212;En toen; neen &#8217;t is haar niet mogelijk geweest om haar goeden vader, hoe innig lief ze hem had, een blik
+in haar hart te laten slaan, zelfs niet nu de dood voor altijd een scheiding heeft gemaakt tusschen dien jongen &#8220;muziekmeester&#8221;
+en Jacoba Van Barneveld. Immers het geringste woord van verwijt of zelfs een enkele uitdrukking in tegenspraak met de stille
+vereering, die zij den geliefden doode bleef toewijden, zou haar een wreede dolksteek zijn geweest, en had een scheidsmuur
+kunnen opwerpen tusschen haar en den lieven, haar zoo innig dierbaren vader.
+
+</p>
+<p>En, als ze dan zelfs aan dien beminden grijsaard de oorzaak van haar zenuwlijden niet openbaren kan, hoe zal ze dan tot iemand
+anders&#8212;bijvoorbeeld tot een tante Hermine&#8212;daarover spreken! Maar dit laatste is haar ook geen oogenblik met ernst in de gedachte
+gekomen. Wat ze gewenscht en gedroomd heeft met een schuldeloos hart, zij zal het met zich nemen in het zwijgende graf. Neen,
+zelfs August, voor wien ze in die dagen van hevige spanning, bijna haar hart had uitgestort, of die, zoo Herman nog langer
+met den dood had moeten worstelen, de waarheid wel in haar oog zou hebben gelezen, ook hij zal nimmer vernemen wat haar heeft
+beroerd. Maar t&oacute;ch, ze zou hem nu zoo graag eens spreken, haar lieven broeder!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben ie nu weer verdrietig goede Coba, omdat ik je tot je bestwil raad, geheel in overeenstemming met je pa? Jawel, ik zie
+het aan je oogen, je bent er verdrietig om.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel mogelijk tante, maar ofschoon ik herhaal dat ik &#8217;t veel beter voor mij zou vinden, indien ik nu bijvoorbeeld beneden
+kon wezen, zoo moet ik mij onderwerpen. &#8217;t Is vreemd dat pa het zoo geheel met u eens is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, niet vreemd Coba, in &#8217;t geheel niet....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En waarom dan toch tante?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom....? Wel lieve kind, weet je dan niet dat je na dien schrik&#8212;nee nee, ik spreek er niet van, ik wil alleen maar zeggen
+dat menheer Van Hake toen al dadelijk rust en vermijding van alle drukte heeft aanbevolen. Helmonds vrouw is bijzonder levendig,
+en je zoudt zeker een slechten nacht hebben indien je zoo van allerlei moest hooren, en over alles zoudt meespreken misschien.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Jacoba antwoord niet meer.
+
+</p>
+<p>Tante Hermine is er blij om. Op uitdrukkelijk verlangen van broeder Alexander, mag zij zelfs in de verste verte niet laten
+doorschemeren dat men de allerdroevigste oorzaak van Coba&#8217;s toestand heeft ontdekt. &#8217;t Zou voor het arme kind, dat zich tot
+zelfs op den <a id="d0e5290"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5290">132</a>]</span>dag van Helmonds huwelijk zoo boven alle beschrijving krachtig heeft gehouden, misschien de noodlottigste gevolgen kunnen
+hebben. De zwaarste strijd was nu zonder twijfel gestreden. &#8217;t Zal haar triumf wezen dat ze geheel alleen haar smart heeft
+gedragen, en, moest men dus alles in &#8217;t werk stellen om te voorkomen dat de wond, die vermoedelijk reeds aan &#8217;t heelen was,
+telkens weer door een vertrouwelijken omgang met den vriend werd opengereten; in geen geval moest men die wonde nog geweldiger
+aandoen door Coba te toonen, dat het bitter geheim van haar schuldeloos hart geen geheim was gebleven.
+
+</p>
+<p>Met zulke overleggingen uit een valsch vermoeden ontstaan, moest Coba&#8217;s zwijgen der goede dame wel genoegen doen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Het lieve kind gevoelt in stilte dat we haar ten beste raden, denkt ze, terwijl ze Coba vriendelijk toeknikt, om vervolgens
+alvorens de honderd en elfde rozet van haar sprei-deken te haken, een streng katoen, die erg in de war zat, te gaan afhaspelen....
+Heel &#8220;prettig en gezellig&#8221; voor Coba.
+
+</p>
+<p>Jacoba zweeg; de herinnering aan dien &#8220;schrik&#8221; heeft haar feller getroffen dan zij &#8217;t zich zelve bekennen wil. Ja, dat was
+het laatste geweest; een schrikkelijk einde. N&oacute;g ziet ze hem daar van verre; de zwarte krulharen woest golvend om dat doodsbleek
+gelaat; de holle van koortsgloed vlammende oogen eensklaps strak, angstig strak op haar gericht, terwijl hij met angstige
+bijna schreiende stem de woorden gilde: &#8220;Laat los! hoort ge niet! Zij is de mijne!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;De <span class="letterspaced">zijne</span>....?
+
+</p>
+<p>Jacoba voelt een inwendig beven.&#8212;Dat is niet goed; dat mag niet! Zij moet en wil immers krachtig zijn. Maar, hoe is dat mogelijk
+op den duur, wanneer men haar uit kwalijk begrepen voorzorg, niet als vroeger haar natuurlijken vrijen gang laat gaan; indien
+men haar hier van iedereen, zelfs van den lieven broeder terughoudt om nochtans&#8212;o zonderlinge tegenstrijdigheid&#8212;haar straks
+voor te spiegelen dat het leven aan een woelige badplaats haar weldadig zal zijn!
+
+</p>
+<p>Inweerwil van tantes beweren dat papa het alles zoo goedvindt ja nadrukkelijk verkiest, gelooft Coba dat het inderdaad tante
+Hermine is die, ofschoon met de beste bedoelingen, haar physiek en moreel te kerkeren zoekt.
+
+</p>
+<p>In dit oogenblik heeft Coba een onweerstaanbare behoefte om uit dien kerker bevrijd te worden.
+
+</p>
+<p>En, de goede papa zal er niet tegen zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;De lust om August eens weer te zien tante, bekruipt me z&oacute;&oacute; sterk dat ik ze beneden nu toch maar eens even verrassen wilde;&#8221;
+zegt Jacoba terwijl ze eensklaps opstaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jacoba-lief, dat kan niet; heusch dat zou onverstandig wezen;&#8221; antwoord mevrouw Mansburg ontsteld.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ieder mensch heeft wel eens zijn onverstandige buien tante. Nee, weerhoud mij niet. Mocht het minder goed voor me zijn, welnu
+dan moet ik er zelve de gevolgen van ondervinden. Maar, geen nood lieve tante.&#8221;
+<a id="d0e5317"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5317">133</a>]</span></p>
+<p>De belangstellende dame, die haar nichtje op hartelijken toon tot andere gedachte zoekt te brengen, terwijl ze haar zachtkens
+met papa&#8217;s misnoegen dreigt, vreest reeds dat ze op die wijze niets winnen zal, toen het klinken der huisschel haar eensklaps
+een krachtiger wapen in handen gaf.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nietwaar, dat bezoek van een vreemde zou Jacoba nu wel van besluit doen veranderen?
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is te zeggen tante; als het dan waarlijk beter zal zijn dat ik niet naar binnen ga, dan wilde ik August laten vragen
+of hij bij <span class="letterspaced">mij</span> wil komen. Ik verlang zoo naar August.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Arm kind! zucht de oude dame bij zich zelve. Maar n&uacute; vooral moet tante zich kranig toonen, en het klinkt schier bevelend:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Jacoba, je doodelijke bleekheid en je opgewonden stemming ontraden je bepaald om iemand te zien van avond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar als ik nu gevoel dat juist een gesprek met August mij weldadig zal wezen, omdat hij mij goeden raad zal geven lieve
+tante, zoudt u mij dan nog ontraden of verhinderen een <span class="letterspaced">consult met mijn dokter</span> te nemen?&#8221;
+
+</p>
+<p>Haar dokter! dat arme kind!
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Coba, Alexander..... je pa.... hij zal....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U voelt toch wel tante, dat niets ter wereld mijn gestel zoo nadeelig moet zijn als het gemis van mijn vrijheid. Ik heb nu
+een gevoel alsof ik een onschuldig-gevangene ben.... en dat &uacute;....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En dat ik....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee tante, zoo bedoel ik het niet. U bij een gevangenbewaarder te vergelijken dat zou toch wat al te dwaas en onvriendelijk
+zijn. Ik weet wel dat u alleen uit belangstellende liefde handelt&#8221;&#8212;Op zoeten toon: &#8220;Maar beste tante, ik wilde August zoo
+heel heel graag eens even spreken; iets vragen....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Arm, arm kind! denkt de dame. Wat bitter zielelijden moet dat toch wezen! Niet slechts den geliefde gelukkig te weten aan
+de zij eener andere; maar, nu zoo nabij hem in dezelfde woning te zijn, en hem niet te kunnen zien of spreken; weerhouden
+te worden door een tante die.... Maar neen, zij is geen gevangenbewaarster, dat is een ondraaglijk denkbeeld! Heeft zij dan
+geen medelijden met zulk een lief en teeder, maar ongelukkig kind....?
+
+</p>
+<p>Ofschoon mevrouw Mansburg zelve aan haar broeder den goeden raad&#8212;en zonder eenig voorbehoud&#8212;heeft gegeven, dat men Coba toch
+alle gelegenheid zou benemen om August, en vooral afzonderlijk, te ontmoeten, zoo hebben Coba&#8217;s laatste woorden een zonderlinge
+gevoeligheid bij haar opgewekt. Zij, <span class="letterspaced">zij</span> wordt beschouwd als een gevangenbewaarster, als iemand met een sleutelbos en handboeien, en dat, ter bewaking&#8212;niet van een
+schuldig wezen, maar van een lieve arme lijderes, wier eenige misdaad het is geweest dat ze heeft bemind zonder wederbemind
+te worden. Een gevangenbewaarster! nog eens, dat denkbeeld is mevrouw Mansburg onverdraaglijk!
+
+</p>
+<p>Juist op het oogenblik dat Eva van haar echtgenoot den half angstigen half verwijtenden blik ontving&#8212;nadat zij, toegevend
+<a id="d0e5355"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5355">134</a>]</span>aan haar kwade luim, den generaal nogmaals op zoo weinig bedekte wijze deed gevoelen, dat ze hem van schrielheid verdacht,
+trad mevrouw Mansburg de kamer binnen.&#8212;Haar komst geeft een weldadige afleiding. Terwijl Kartenglimp en de jongelieden opstaan
+om haar te groeten, en Van Barneveld vluchtig den majoor aan zijn zuster voorstelt, vergeet hij&#8212;althans voor eenige oogenblikken&#8212;de
+&#8220;zonderling kwetsende maar toch waarschijnlijk verkeerd begrepen woorden van dat mooie duiveltje&#8221;&#8212;zooals hij Eva reeds bij
+zich zelven heeft genoemd&#8212;om aanstonds Hermines komst met Coba&#8217;s welstand in verband te brengen, en met inwendige onrust doch
+schijnbaar kalm te zeggen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch w&eacute;l boven, Hermine?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg geeft een zeer bevredigend antwoord. Zij heeft neef Helmond iets te vragen.
+
+</p>
+<p>De vraag werd zacht gedaan.
+
+</p>
+<p>Om niet onbescheiden te zijn, knoopt Kartenglimp een gesprek met Eva aan, over Parijs en muziek en zang.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld begrijpt niet welk een bijzondere vraag zijn zuster aan Helmond heeft te doen, en terwijl hij zijdelings het
+oog op haar mond houdt gevestigd, als wilde hij zien wat ze sprak, zegt hij nog eens:
+
+</p>
+<p>&#8220;Is er misschien iets.... dat....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Volstrekt niet Alexander. &#8217;t Geldt mij zelve.&#8221; Zij wijst op haar hoofd.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hermine zal weer last van hoofdpijn hebben, en geen rust aleer ze met neef de heele apotheek is doorgewandeld, denkt de generaal:
+&agrave; la bonne heure!&#8212;Ei zie, daar schijnen nog meer confidenties te moeten plaats hebben.&#8212;Helmond zegt dat men hem even zal excuseeren.&#8212;Mevrouw
+Hermine groet het gezelschap&#8212;wel wat vreemd, enpassant, meent Van Barneveld&#8212;en beiden verlaten de kamer.
+
+</p>
+<p>De herinnering aan Parijs heeft Eva&#8217;s kwade luim in een soort van overmoed doen ontaarden. Nu August de kamer verlaten had,
+nu was het alsof zij het geschikte oogenblik gekomen zag om den oom&#8212;al moest het in presentie van dien vreemde wezen&#8212;eens
+nadrukkelijk te doen gevoelen dat zij als Helmonds vrouw, ja zelfs als de nicht van den generaal Van Barneveld, zich op den
+duur niet ongestraft zal laten beleedigen.
+
+</p>
+<p>Bij het luide roemen der genietingen in &#8220;die heerlijke stad&#8221;, moest het telkens uitkomen dat men d&aacute;&aacute;r zooveel breeder en gezonder
+opvatting van het leven had dan hier in het &#8220;achterlijke Nederland&#8221;. &#8217;t Was daar aan alles te zien dat men er het dwaze stelsel
+niet huldigde: om door ontbering of gemis te leeren waardeeren. Neen, men genoot er wat betamelijk was. <span class="letterspaced">Potters</span> en <span class="letterspaced">schrapers</span> vond men dan ook in Parijs, ja zelfs in geheel Frankrijk niet.&#8212;Monsieur De Musard had het zelf gezegd: Men leefde er, en
+liet er leven! De minste werkman dronk er zijn flesch wijn en niemand bespaarde er een vijffrankstuk tot na zijn dood, indien
+hij er de levenden mee vroolijk kon maken.
+<a id="d0e5383"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5383">135</a>]</span></p>
+<p>Kartenglimp lachte gedurig zeer hoffelijk om de dikwijls niet onaardig klinkende phrasen van het jonge mooie vrouwtje, doch
+was tevens zoo vrij&#8212;met het oog op dien zwijgenden, meestal ernstig voor zich heen zienden generaal&#8212;om een paar malen beminnelijk
+met den vinger te dreigen, en iets van &#8220;Hollandsche degelijkheid&#8221; of &#8220;rijperen leeftijd&#8221; in &#8217;t midden te brengen, terwijl
+hij zelfs ten slotte den generaal met een: &#8220;nietwaar je excellentie?&#8221; tot de bevestiging zijner meer degelijke gevoelens te
+bewegen zocht.
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja majoor! men kan dat alles uit een zeer verschillend oogpunt beschouwen;&#8221; heeft de generaal geantwoord, en de toon, waarop
+hij dat antwoord gaf, verried niets, of althans zeer weinig van hetgeen er omging in zijne borst. De man met een open rondborstig
+karakter heeft zeker den zwaarsten strijd om zijn toorn te bedwingen. En nochtans beheerschte Van Barneveld zich op waardige
+wijze.
+
+</p>
+<p>Neen, die majoor, wiens gemaakte manieren, wiens vreemde hoffelijkheid en dikwijls zonderling vleiende toon hem hoe langer
+hoe meer tegenstonden, de man wiens bezoeken op <span class="letterspaced">De Zonsberg niet zullen herhaald worden</span>,&#8212;hij zou geen getuige zijn van een sc&egrave;ne de famille!
+
+</p>
+<p>De oude generaal zal de waardigheid van zijn rang tegenover dien inf&eacute;rieur niet te grabbelen gooien, en zelfs in zijn tegenwoordigheid
+dat dartele kind een vernederende terechtwijzing besparen, hoewel ze die zeer noodzakelijk verdient.
+
+</p>
+<p>Of Van Barnevelds opstaan, zijn vluchtig rechts en links zien alsof hij iets zocht, en daarop een tamelijk snel verlaten van
+de kamer, zonder hierover eenige verontschuldiging te hebben gemaakt, alleen op rekening van den inwendigen strijd moesten
+gesteld worden, of ook dat het lange wegblijven van August nogmaals zijn heimelijke onrust over Jacoba had opgewekt, zeker
+was het dat Eva, in het heengaan van dien oom, alweder geenszins het bewijs vond dat haar persoon en gezelschap hem zoo bijzonder
+lief waren, maar wel&#8212;en met heimelijk genoegen&#8212;dat zij het &#8220;inhalige van zijn karakter juist heeft beoordeeld, en dat haar
+zijdelings afgeschoten pijlen raak zijn geweest&#8221;.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp, die in een ondeelbaar oogenblik een flikkering van triumf in dat schoone oog heeft gezien, werpt nog een blik
+naar de nu weder gesloten deur, en maakt dan op bijzonder hoffelijken toon een half beschuldigende half verschoonende opmerking
+over het heengaan &#8220;der heeren&#8221;, maar zegt ten slotte, dat hij zich niet te beklagen heeft zoolang het lief gezelschap van
+mevrouw Helmond hem voor dat gemis blijft schadeloos stellen.
+
+</p>
+<p>Eva had er nog niet aan gedacht, dat zij als &#8217;t ware alleen is gelaten om dien vreemden majoor gezelschap te houden. Ze ziet
+hem na zijne vleiende woorden vluchtig doch met zekeren weerzin aan.
+
+</p>
+<p>Straks heeft ze dien man een enkele maal gebruikt als.... den telegraafdraad, waarlangs men zijn gedachten aan het bedoelde
+adres zendt, als den biljartband, om van terzij een carambole te kunnen maken. Maar nu, n&uacute; heeft hij uitgediend! Zijn hoffelijkheid
+op dien <a id="d0e5403"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5403">136</a>]</span>gemaakt fatsoenlijken toon, stuit haar tegen de borst. Ofschoon zij het heengaan van den oom&#8212;ook met het oog op dien vreemde&#8212;lomp
+en hatelijk vindt, het komt echter niet te pas dat die man er zoo op zinspelen durft; &#8217;t voegt hem niet dat hij August, een
+der heeren noemt die het aan h&aacute;&aacute;r overlaten, om hem&#8212;dien man&#8212;&#8220;met haar lief gezelschap voor dat gemis schadeloos te stellen&#8221;.&#8212;Wat
+verbeeldt zich die oude dwaas! En mijnheer Van Barneveld? Denkt hij misschien dat Helmonds vrouw, omdat ze aanstonds toegaf
+en zich gewillig voor het theeblad plaatste, dat ze hier juffrouw van gezelschap of huishoudster is geworden?
+
+</p>
+<p>Indien de heele familie, uit welke oorzaak dan ook, er geen bezwaar in ziet om de kamer te verlaten, en mijnheer Van Barneveld
+het zelfs niet noodzakelijk acht in &#8217;t gezelschap van menschen te blijven, die hem bezoeken, dan voelt Eva zich wel &#8217;t allerminst
+geroepen om de honneurs van zijn huis waar te nemen, en zal die majoor haar althans geen beletsel zijn om mede heen te gaan
+wanneer zij zulks verkiest.
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom begrijpt zeker niet waar Helmond blijft,&#8221; zegt ze snel, en dan, opstaande: &#8220;Ik vrees dat mijn nichtje weer minder is
+geworden.&#8212;U zult mij permitteeren....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Niet zonder verbazing en een vreemde plooi om den mond, ziet nu Kartenglimp die jonge schoone vrouw insgelijks en met haastigen
+tred de kamer verlaten. Ternauwernood smoort hij een verwensching terwijl hij haar naoogt; doch, niet zoodra is de deur achter
+haar gesloten en bevindt hij zich in die groote kamer geheel alleen, of hij weerhoudt den vloek niet, die hem op de lippen
+brandt, en balt hij zijn vuist, en verwenscht bij zich zelven een familie die zich niet ontziet om hem&#8212;den majoor Kartenglimp&#8212;als
+een kwajongen te behandelen....als een <span class="letterspaced">niets</span>, als een <span class="letterspaced">nul</span>!
+
+</p>
+<p>Eensklaps&#8212;alsof een pijnlijke herinnering hem treft, fronst Kartenglimp de zwartgeverfde wenkbrauwen.&#8212;Ja.... indien men had
+vernomen....? Maar dat is onmogelijk.&#8212;Bij die toevallige ontmoeting in &#8217;t bosch is het hem duidelijk gebleken dat ook de generaal
+met die zaak geheel onbekend was. En, <span class="letterspaced">hoe</span> kon &#8217;t hem, of iemand anders ook ter oore zijn gekomen! Hebben de vier officieren, die te Soerabaya in de zaak waren betrokken
+niet hun woord gegeven dat ze zwijgen zouden, en, althans zooveel mogelijk, de zaak geheim te houden of te smoren, indien
+hij terstond zijn ontslag uit den dienst wilde nemen, naar &#8217;t moederland vertrekken en er zich nimmer in eenige garnizoensplaats
+vestigen zou? Neen, &#8217;t is niet mogelijk dat die oud-kameraden hun woord hebben gebroken.&#8212;Dat zij hem steeds met hun dwazen
+haat vervolgen, en zelfs nog over den wijden oceaan het oog op hem gevestigd houden, &#8217;t is hem gebleken toen hij te &#8217;sGravenhage
+v&oacute;&oacute;r zijn vertrek naar Romphuizen, dien scherpen brief ontving, met bevel om zich onmiddellijk uit de residentie te verwijderen,
+indien hij wenschte dat het voorgevallene onbekend bleef. Maar juist deze bedreiging is hem weder het bewijs geweest dat men,
+zonder aanleiding van zijn kant, het gegeven woord niet zou breken, en, dewijl hij nu het kleine Romphuizen&#8212;waar volstrekt
+<a id="d0e5422"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5422">137</a>]</span>geen garnizoen was&#8212;tot zijn vaste woonplaats had gekozen, zoo is er immers van die zijde geen de minste reden tot vrees. Neen,
+zelfs hier heeft hij uit alle voorzichtigheid de conversatie met den oud-kapitein Armelo maar weinig gezocht, en er tot heden
+geen werk van gemaakt om den generaal te ontmoeten, ofschoon een verkeer met oud-officieren buiten een garnizoensplaats hem
+geenszins verboden was.&#8212;<span class="letterspaced">Verboden</span>! ha! Zal hij zich dan nooit kunnen wreken op dat viertal, op dat ellendig eedgespan? Neen, elke poging ertoe zou slechts
+uitloopen op zijn eigen vernedering. &#8217;t Ware het zekere middel om hem bekend te doen worden voor de geheele wereld, en zich
+gebannen te zien uit elken kring waar hij nu zijn genoegen vindt.
+
+</p>
+<p>En toch, soms kookt en bruist het met geweld in zijn borst, en schept zijn wrekende verbeelding zich een schitterende zegepraal.
+Dan, dan ziet hij ze ginder.... d&aacute;&aacute;r in een kleine ontredderde boot, meegesleurd door den woest opgezweepten oceaan, kampen
+met de schuimende golven.
+
+</p>
+<p>En met den storm van zijn haat stuwt hij het zwakke vaartuig voort, door de felle branding naar gindsche klip, en ha! het
+stoot er in splinters vaneen, en&#8212;vier verminkte lijken, gebeukt tegen de naakte rots, ze worden door &#8217;t schuim bedolven.
+
+</p>
+<p>Of ook:
+
+</p>
+<p>Zie, daar ginder snellen ze voort, met opgeblazen moed; ze zullen een vijandelijke benting bestormen. Maar stil, stil! een
+hinderlaag, kunstig met bamboes en palm en aarde bedekt, ze schuilt daar weg op hun pad als een adder onder &#8217;t gras. En zie,
+daar stormen ze heen; ze bereiken de plek. Ha! met dreunenden doffen klank storten er vier neder op de spiesen en palissaden,
+en, gillende kreten stijgen er op uit de diepten waar &#8217;t bloed spat in &#8217;t ronde.
+
+</p>
+<p>&#8212;Doch, wat baat hem zulk een gewaande wraak? Staat hij niet machteloos tegenover hun geweld?
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar <span class="letterspaced">hier</span>, waar men Kartenglimp slechts kent als den gepensioneerden majoor; waar men hem de eer aan zijn rang is verschuldigd, hier
+kan en zal hij zich wreken zoo men beleedigen durft!
+
+</p>
+<p>&#8212;Opgestaan, met de linkerhand op den stoelknop gedrukt, balt de majoor nu nogmaals de vuist, en vlamt zijn oog de kamer in
+&#8217;t rond. Zie, een bijna levensgroot portret van den generaal treft eensklaps zijn blik, en uit den halfdonkeren toon aan den
+wand ziet het hem met wijd geopende oogen gestreng en onbeweeglijk aan.
+
+</p>
+<p>Dat oog, zoo doordringend op hem gericht, hij weerstaat het niet. Wanneer zulk een blik hem in de werkelijkheid trof, het
+zou hem zijn alsof men hem had doorgrond, alsof men hem kende als den man, &#8220;onwaardig den degen te dragen, onwaardig zelfs
+den naam uit te spreken van een <span class="letterspaced">fatsoenlijke</span> vrouw&#8221;.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar dat is gelogen! Indien er werkelijk vrouwen zijn die zulk een schoonen naam verdienen, die eerzamen, ze hebben zich
+nooit over hem te beklagen gehad. En wat het eerste betreft, heeft hij dan in den Bandjermassinschen krijg den dood niet onder
+de oogen gezien? &#8217;t is waar, steeds goed gedekt, met de rumflesch terzij en <a id="d0e5451"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5451">138</a>]</span>de zweetdroppels op het aangezicht, maar &#8220;&#8217;t gaat er immers duizenden z&oacute;&oacute;&#8221;!&#8212;Wie wil sterven!? Niemand! De krankzinnige alleen,
+omdat hij.... krankzinnig is; of de grijsaard misschien omdat zijn levenslust vervloog en hij niet meer genieten kan.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar hij&#8212;Kartenglimp&#8212;hij wil leven en genieten zoolang het hem mogelijk is. En daarom ook, ofschoon dokter Helmond zijn wrok
+heeft gewekt, hij zal hem nu te vriend houden. Immers dat niet terugkomen na het ontvangen van het telegram, &#8217;t heeft juist
+bij de uitkomst bewezen hoe goed hij zijn gestel reeds kende, en dat hij een uitmuntend dokter is.&#8212;Ja hij, wil leven en genieten!&#8212;De
+ontdekking dat er door zijn verre vijanden geen scheidsmuur was geworpen tusschen h&eacute;m en dien vermogenden luitenant-generaal;
+de zekerheid dat hij nu welwillend op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zou worden ontvangen; de hoop in &#8217;t eind dat men hem in dien kring zou waardeeren en trekken; dat hij er dikwijls de schoone
+doktersvrouw ontmoeten, en met de jonge teedere erfgename op een goeden voet zal komen, dat alles heeft hem met zonderlingen
+glans in &#8217;t oog geblonken. Ha, nu zou hij voortaan den rechten toon wel treffen. Ofschoon nog jong van hart en van kracht,
+men werd toch wat kalmer met de jaren. Welzeker, die <span class="letterspaced">Zonsberg</span> zou voor hem een bron worden van genot, en de vriendschap van den generaal wel mogelijk meteen het bolwerk tegen &#8220;valsche
+geruchten&#8221;.
+
+</p>
+<p>Schuin terzij ziende, ontmoet Kartenglimp nu nogmaals dien strengen blik aan den wand.
+
+</p>
+<p>&#8212;En moet die blik nu de bevestiging zijn dat hij heeft misgerekend; de bevestiging van &#8217;tgeen hij inderdaad inweerwil van
+zijn gekoesterde verwachting, sedert het eerste oogenblik zijner komst in dit sombere vertrek, als onwillekeurig gevoelde,
+namelijk: dat zijn bezoek een onwelkom bezoek, en zijn hoop op de vriendschap in dit huis een illusie was?
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Zij zoo; de tijd moet het leeren; men kan zich bedriegen; maar, indien d&aacute;t waar is, dan&#8212;en een zware vervloeking knoerpt
+er tusschen zijn blank gebit&#8212;dan, ja, dan heeft de duivel reeds zelf voor brandstof gezorgd.&#8212;De wauwelaar van het stadje had
+ditmaal toch waarheid gesproken. Kartenglimp heeft het nu zelf gezien: het vuur ligt te smeulen; soms spat het al vonken,
+en&#8212;langs de palm van zijn hand behoeft hij onbespied slechts zachtkens te blazen om den breeden vuurstroom te doen opgaan.
+Ha, dat zou een lust zijn om te aanschouwen; en in &#8217;t eind zal hij van verre zich zelf nog kunnen koesteren aan den fellen
+gloed! Ha!
+
+</p>
+<p>Kartenglimp schrikt.&#8212;Eensklaps werd de deur geopend en de vrouw aan wie hij daar juist heeft gedacht, trad onverzeld de kamer
+weer binnen.
+
+</p>
+<p>Straks in de marmeren gang gekomen, heeft Eva&#8212;die zich in de woning van haar nieuwen oom nog op vreemd terrein bevond&#8212;inderdaad
+niet geweten waarheen ze zich begeven zou. Ze heeft rechts en links gezien, even aan de trap geluisterd, in de hoop dat August
+komen mocht, en, terwijl ze nog luisterend op het koele marmer staarde, is het haar eensklaps geworden alsof een looden <a id="d0e5471"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5471">139</a>]</span>druk, een pijnlijk vuur haar van den boezem werd weggenomen. Ook nu heeft het betere in haar gesproken, ofschoon met zachte
+zoet-vleiende stem.&#8212;Zij is te ver gegaan!&#8212;Ja, maar veinzen d&aacute;t kon ze ook niet, en d&aacute;&aacute;rom heeft ze den oom moeten toonen wie
+hij aan Eva hebben zou en hoe ze hem beoordeelt. Doch wanneer zijn plotseling heengaan, en zonder dat hij een enkel woord
+heeft gesproken, dan eens het bewijs mocht zijn dat ze haar doel had getroffen; wanneer de rijke oom nu inderdaad gevoeld
+heeft wat hij aan den geliefden neef is verschuldigd, en hoe de aangenomen houding tegenover Helmonds jonge vrouw hun aller
+leven niet anders dan verbitteren kon; <span class="letterspaced">indien</span> het dan waar is dat hij door haar &#8220;overtuigende redenen&#8221; reeds zoo spoedig tot een mildere zienswijze geraakte, dan moest
+zij bij kalmer beschouwing wel leed gevoelen dat ze zich zoo weinig beheerschte. In tegenwoordigheid van <span class="letterspaced">een vreemde</span>, vierde ze immers haar onwil den vrijen teugel; in het bijzijn van hem, die met zijn vorschend oog ongetwijfeld geheel haar
+toeleg doorzag, heeft ze Helmonds oom moedwillig vernederd.
+
+</p>
+<p>Een vuurrood bedekte Eva&#8217;s gelaat.&#8212;Zij is te ver gegaan, veel te ver! W&aacute;t er mag wezen, de generaal Van Barneveld is ook <span class="letterspaced">haar</span> oom.&#8212;En zal nu die vreemde&#8212;gekrenkt, dewijl men hem geheel alleen heeft gelaten&#8212;met den ontvangen indruk van hier gaan, om
+naar goedvinden te verhalen van &#8217;tgeen hij ter kwader ure heeft opgevangen? Neen, dat kan en mag niet wezen; de gemaakte indruk
+moet worden uitgewischt; ze is het verplicht; en bovendien, de eer der familie is ook h&aacute;&aacute;r eer. Terug dan Eva, terug naar
+dien vreemde!
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIJFTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Slechts met haar doel voor oogen bemerkte Eva bij haar binnentreden de plotselinge verwarring niet, die er op Kartenglimps
+gelaat was te lezen.
+
+</p>
+<p>Alsof ze zich straks inderdaad met het voornemen had verwijderd om aanstonds terug te keeren, begeeft ze zich nu, met den
+snellen tred die zulks bewijzen moet, naar hare plaats, en ofschoon het haar de grootste moeite kost, vraagt ze tevens beleefd
+om verschooning dat ze mijnheer een oogenblik heeft alleen gelaten.
+
+</p>
+<p>De overgang zijner zwarte of roodvlammende visioenen tot de onverwachte werkelijkheid van Eva&#8217;s verschijning, had Kartenglimp
+zoodanig verrast dat hij niet aanstonds een antwoord gereed heeft, maar nochtans in hetzelfde oogenblik een zeer sterk sprekenden
+trek van hoffelijkheid op zijn gelaat kan te voorschijn roepen.
+
+</p>
+<p>En Eva zal nu trachten goed te maken wat ze met het oog op dien vreemde misdeed.
+<a id="d0e5495"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5495">140</a>]</span></p>
+<p>Ze zegt te hopen dat mijnheer Kartenglimp de afwezigheid der heeren toch zal ten goede houden.&#8212;Neen, er is volstrekt geen
+gevaar; maar de lichte ongesteldheid van nicht Jacoba maakt oom Van Barneveld dikwijls zeer onrustig. Zeker zou hij echter
+zoo aanstonds terugkomen. Oom Van Barneveld en zijn dochter&#8212;zoo luidde het verder&#8212;ze waren met de innigste liefde aan elkander
+gehecht, en geen wonder, Jacoba was een goed zachtaardig meisje, terwijl oom&#8212;men behoefde er Helmond slechts naar te vragen&#8212;een
+door en door rechtschapen en edel mensch was, dien men zeerzeker liefkreeg op den duur.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp meende, met een goedwillig lachje, dat het altijd aangenaam was wanneer die <span class="letterspaced">duur</span> niet te <span class="letterspaced">lang duurde</span>. Er waren ook menschen, die men lief en beminnelijk vond van het eerste oogenblik dat men ze kennen leerde.
+
+</p>
+<p>Juist omdat Eva de bedoeling zijner woorden giste, klonken ze haar in dezen stond zeer onaangenaam. Haar verheffing ten koste
+van den oom in diens <span class="letterspaced">afwezigheid</span>, tooverde haar zijn beeld in waardiger trekken voor den geest dan het er tot nu toe gestaan had. Zonder haar overtuiging
+geweld aan te doen, voelde zij zich eensklaps gedrongen om den heer van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> in het schoonste daglicht te plaatsen, en, met den lof van vrienden en vereerders op de lippen, haar geliefden August als
+&#8217;t ware sprekend in te voeren, terwijl ze met de weinig doordachte verklaring besloot, dat haar schermutselingen met den oom
+op rekening moesten gesteld worden van haar ondeugende zucht om oude heeren te plagen, waarbij ze dan altijd de slechte gewoonte
+had om de zaken zoo sterk te kleuren als haar mogelijk was.
+
+</p>
+<p>En mijnheer Kartenglimp begreep dat alles zeer goed, en was uitermate beleefd.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is nog luttele minuten geleden dat Eva in de kamer terugkwam, maar ze duurden haar reeds verbazend lang. Nu ze haar schuld
+had geboet, nu kost het haar groote moeite om het gesprek met dien majoor te vervolgen. Toch zal ze volhouden, al dreigt ook
+de wrevel haar weer te overweldigen, dewijl de man wiens eer ze nu ophoudt, nog steeds op zich wachten laat.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp zoekt naar den juisten toon. Hij wenscht een goeden indruk bij het zonderlinge vrouwtje achter te laten, en, gevoelig
+voor zijn kleine hoffelijkheden is ze niet, ook d&aacute;n niet wanneer hij haar buitengewone muziek- en zanggaven roemt, waarvan
+hij &#8220;zoo dikwijls met bewondering hoorde spreken&#8221;.&#8212;En&#8212;naar zijn lof over dokter Helmond hoort ze met zichtbaar welgevallen.
+Maar zie, een blosje kleurt haar gelaat, nu hij eensklaps, half vragend zegt: dat mijnheer haar vader immers nog een afstammeling
+is van het oud Hollandsch geslacht der graven Van Armeloo? Hij had tot nog toe verzuimd den kapitein er eens naar te vragen.
+
+
+</p>
+<p>Ofschoon Eva van die grafelijke familie niets anders wist dan dat ze moest bestaan hebben, zoo was het toch alsof een schok,
+maar vol zoete bedwelming haar getroffen had. Merkbaar in verwarring, <a id="d0e5524"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5524">141</a>]</span>geeft ze ten antwoord dat ze.... ja.... gelooft, maar toch niet zeker durft zeggen;&#8212;en ze gevoelt terzelfdertijd den blos
+steeds hooger stijgen, en &#8217;t wordt alsof vonken vuurs haar uit de oogen spatten. Dewijl verlegenheid bij Eva inderdaad een
+zeldzaam verschijnsel is, kwelt en drukt ze haar nu te sterker. Ze zou zich onzichtbaar willen maken in dezen stond. Ofschoon
+ze heimelijk hoopt dat men &#8217;t minder aan haar zal kunnen bespeuren dan zij &#8217;t zelve gevoelt, zoo zoekt ze nochtans naar een
+middel om zich voor een verdere bespieding te vrijwaren, en, ijlings opstaande wendt ze zich naar een pianino, die op eenigen
+afstand schuin achter haar staat.
+
+</p>
+<p>Straks, terloops over muziek sprekend, had Kartenglimp gevraagd, of dat stuk een Erard was, waarop Eva het antwoord is schuldig
+gebleven. Nu, in haar verwarring, kwam het haar niet te gezocht voor om fluks het instrument te openen, en, met een blik op
+het &eacute;tiquet den naam van den fabrikant te noemen; maar ook, ze gevoelt zich daarna nog te weinig hersteld om nu reeds voor
+&#8217;t oog van dien man in &#8217;t volle licht terug te keeren, zoodat ze haar toevlucht neemt tot het aanslaan van eenige zeer krachtige
+accoorden, de introductie van een lied, waaraan ze vluchtig was herinnerd door het vignet van een muziekstuk dat op de piano
+lag.
+
+</p>
+<p>Fiks! het aanslaan van die accoorden doet reeds goed.
+
+</p>
+<p>Zoo aanstonds zal hij niets meer aan haar bemerken.&#8212;Hier begint het lied.&#8212;Dat lied te <span class="letterspaced">zingen</span>.... voor dien vreemde! Ze zal wel wijzer wezen. Toch kan ze nog even voortspelen; de melodie met de rechterhand.&#8212;Forto:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="de">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Ach lieber Gott, mein krankes Herz
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Wird brechen bald vom Liebesschmerz.&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>&#8212;Maar straks, ja dan moet zij van dien vreemde m&eacute;&eacute;r vernemen.... De graven Van Armeloo.... <span class="letterspaced">Van Armeloo</span>! In stilte heeft zij wel eens aan zoo iets gedacht.... Ha! een verarmde tak der graven Van.... Diminuendo:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="de">
+<p class="line" style=""><span>Und bricht es in der tiefen Noth;
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Schau&#8217; denn mein&#8217; Augen weinens roth,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Und tausch&#8217; mich in dein Armen, Tod!</span></p>
+</div>
+<p>&#8220;Nicht Eva, wil je alsjeblieft niet meer piano spelen? Je weet dat Coba ongesteld is;&#8221; zegt Van Barneveld, die bij het klinken
+der laatste accoorden in de kamer trad.
+
+</p>
+<p>Ondanks den kalmen toon, waarop de generaal zijn verzoek heeft gedaan, was er toch een bijzondere trilling in zijn stem te
+bemerken, en spreken zijn oogen het stil verwijt: Als men dan den ouden man niet wil sparen, dan moest men althans zijn lijdend
+kind ontzien.
+
+</p>
+<p>De majoor, die Eva reeds tot op zeer korten afstand was genaderd, heeft bij het binnenkomen van den generaal, onwillekeurig
+een schrede zijwaarts teruggedaan. Zich spoedig van zekeren schok herstellend<span id="d0e5558" class="corr" title="Bron: .">,</span> <a id="d0e5561"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5561">142</a>]</span>maakt hij nu een beweging met de hand die moet uitdrukken, dat men&#8212;hij en zij&#8212;daaraan had moeten denken, maar....!
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is mijn gewoonte niet mijnheer,&#8221; vervolgt Van Barneveld terwijl hij zich tot den majoor wendt, &#8220;om menschen die de beleefdheid
+hebben mij te bezoeken alleen te laten, de ongesteldheid mijner dochter was er nu de oorzaak van. Om u de waarheid te zeggen,
+liever had ik dezen avond <span class="letterspaced">niet</span> ontvangen. U zult me deze openhartigheid ten goede houden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O generaal, indien ik had geweten.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U kondt dat niet weten majoor. Maar.....&#8221; en uit den nadruk, dien Van Barneveld op dit laatste woord heeft gelegd, valt gemakkelijk
+te besluiten dat hij er zou willen bijvoegen; maar&#8212;&#8217;t zal mij n&uacute; aangenaam zijn indien gij <span class="letterspaced">vertrekt</span>.
+
+</p>
+<p>Weinige seconden later heeft Kartenglimp het landhuis verlaten. Na een ongezellige wandeling, waarbij hem gedurig zeer zwarte
+beelden voor den geest zijn gekomen, terwijl niet zelden een geritsel in &#8217;t akkermaalshout of eenig ander geluid hem tot grooteren
+spoed heeft aangezet; na dien gejaagden tocht is de majoor eindelijk met zekere verruiming het oude stadje binnengestapt,
+om al spoedig zijn woning te bereiken waar hij zich op zijn kamer met wat grog zal kalmeeren, en eens geregelder zal kunnen
+nadenken over......
+
+</p>
+<p>Een &#8220;Ha!&#8221; op vreemden toon, rolt hem straks van de lippen terwijl hij, geheel in zich zelven gekeerd, juffrouw Ketels ronde
+dienstbode, kokend water in zijn glas ziet schenken, &#8217;t welk ten halve met rum is gevuld. Een gemeenzame lofrede op den klaargemaakten
+drank, die de deerne, na dat &#8220;ha!&#8221; meende verschuldigd te zijn, wordt echter door den majoor met een voor haar zeer ongewone
+ruwheid beantwoord, want, ofschoon door walmen en roode vlammen heen, ziet Kartenglimp nu slechts de slanke en fiere gestalte
+der beeldschoone doktersvrouw.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>En in diezelfde oogenblikken staat Eva Helmond, gereed tot vertrekken, vol ongeduld op haar August te wachten.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is haar bekend geworden dat Helmond bij Jacoba is geweest, en dat Coba&#8212;wier zenuwgestel immers zoo buitengewoon zwak was&#8212;op
+het hooren van het gespeelde lied, waarvan de tonen, ofschoon door het plafond gedempt, toch duidelijk tot haar kamer zijn
+doorgedrongen, eensklaps klappertandend en straks ook snakkend naar den adem, in Helmonds armen is neergezegen.
+
+</p>
+<p>Meer weet Eva niet. Doch zij heeft genoeg vernomen. &#8217;t Verwijt heeft haar getroffen dat ze door haar <span class="letterspaced">onnadenkendheid</span>&#8212;jawel, niets meer en niets minder&#8212;het zwakke kind, zoo al niet in levensgevaar gebracht, haar dan toch zeker een gevoeligen
+schok had gegeven. Oom Van Barneveld meende dat Eva nu wel begrijpen zou, w&aacute;&aacute;rom het ontvangen van menschen hem minder raadzaam
+voorkwam, terwijl hij haar uitdrukkelijk heeft verzocht, om haar bezoeken liefst niet te herhalen voordat Coba geheel en al
+hersteld zou zijn.
+<a id="d0e5590"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5590">143</a>]</span></p>
+<p>De oude generaal, die straks te laat was gekomen om nog een onderhoud van Coba met August&#8212;waarvoor hij gevreesd heeft&#8212;te kunnen
+verhinderen, had zuster Hermines redenen, ofschoon met droevig hoofdschudden, moeten aanhooren, terwijl men reeds zoo spoedig
+de treurige gevolgen van haar onvoorzichtigheid aanschouwen zou. Maar, n&uacute; ook bestond er geen schijn van twijfel meer dat
+Jacoba inderdaad een andere liefde dan zusterliefde voor haar pleegbroeder koesterde, en dat zijn huwelijk met Eva Armelo
+haar een <span class="letterspaced">diepe</span> wond had geslagen. En Van Barneveld aarzelt niet langer, maar voelt zich krachtig gedrongen om in &#8217;t einde rondborstig met
+zijn pleegzoon te spreken. Helmond, met de oorzaak van Coba&#8217;s zielelijden bekend, zal hem raden en steunen in &#8217;t belang van
+zijn geliefd kind. Ja, wat zou hij, de oude krijgsman, bij zulk een toestand ook langer alleen staan en schijnbaar zorgeloos
+zijn, zonder den raad en de medewerking in te roepen van hem, die in deze teedere zaak zoo nauw betrokken is!
+
+</p>
+<p>En terwijl Eva vol ongeduld wacht, staan Van Barneveld en August tegenover elkander op de kamer van den generaal.
+
+</p>
+<p>De laatste woelt met de hand in de witte haren, en herhaalt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft ze niets.... <span class="letterspaced">niets</span> anders gezegd?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee oom! Coba heeft me alleen over dat reisplan gesproken, waarbij ze mij dringend verzocht om u daarvan af te brengen, en
+ik moest haar toestemmen oom, dat ze evengoed op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> als op <span class="letterspaced">De Godesberg</span> herstellen kan; tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ten minste....? Nu spreek dan Helmond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer oom zoo goed wil zijn te begrijpen, dat tante Hermine het veld voor Jacoba&#8217;s dokter moet ruimen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Er zijn kwalen Helmond, die een vrouw van jaren misschien eerder en juister zal inzien dan een jong dokter, hoe knap hij
+ook wezen mag.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld neemt een boek van de tafel, en terwijl hij schijnbaar aandachtig den titel beziet, vervolgt hij: &#8220;Coba&#8217;s zenuwkwaal
+moet een geheime oorzaak hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat heb ik sedert lang begrepen oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld opziende:
+
+</p>
+<p>&#8220;Jij, begrepen? Sedert <span class="letterspaced">lang</span>? Sedert wanneer August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Het eerst op den avond v&oacute;&oacute;r mijn trouwen oom, toen ik na ons gesprek over Coba haar eens nauwkeurig heb ondervraagd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;V&oacute;&oacute;r zijn trouwen! August heeft het dan geweten nog eer hij zich en voor immer aan dat ijdele kind verbond! Hij heeft den
+oorsprong van Coba&#8217;s zielelijden gekend, en is geen stap teruggetreden in &#8217;t belang van h&aacute;&aacute;r, die hij altijd zijn lieve zusje
+heeft genoemd. Eigen zin en hartstocht heeft hij gevolgd zonder te bedenken dat hij zijn weldoener met dien moord aan zijn
+kind een vreeselijken slag ging toebrengen, vreeselijker nog dan die, waarmee Helmonds jongere broeder hem vroeger getroffen
+had!
+
+</p>
+<p>De oude generaal heeft weder door het opnemen van het boek een afleiding voor zijn ontroering gezocht. Nu is &#8217;t voorbij.&#8212;Ben
+ik dan kindsch geworden of wel een blind egoist, zoo peinst hij <a id="d0e5636"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5636">144</a>]</span>voort gedurende de luttele seconden, waarin het na Helmonds verklaring stil bleef. Kon ik dan verlangen dat August zijn liefde,
+zijn hart zou dwingen uit dankbaarheid; ter genezing....!? <span class="letterspaced">Wie</span> zou de krankzinnigheid hebben om zoo iets te eischen? Maar zeker, altijd heeft August Jacoba liefgehad; zijn bewijzen van
+teederheid hebben wortels geschoten in haar schuldeloos hart; en toen, toen is een Delila met haar Sirenenzang gekomen, en
+ze heeft hem <span id="d0e5641" class="corr" title="Bron: bebedwelmd">bedwelmd</span>, zoodat hij blind voor Coba&#8217;s liefde en voortreffelijkheden geworden is. Die vermetele! Smaden en trotseeren durft ze nu
+nog den grijzen pleegvader, en.... haar triumf op zijn engelachtig kind vol zelfverloochenende liefde, komt ze hier schaamteloos
+vieren met haar..... <span class="letterspaced">vervloekt pianospel</span>!
+
+</p>
+<p>Een oogenblik was Van Barneveld zich zelven geen meester; het boek wierp hij met kracht op de tafel, en een paar woorden,
+ofschoon bij het uiten gesmoord, ze mengden een verbolgenheid in die anders zoo waardige trekken, waaruit schier haat was
+te lezen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, wat deert u?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niets August.&#8221;&#8212;Na een oogenblik van krachtige zelfbeheersching herneemt Van Barneveld, uiterlijk kalm: &#8220;Zoo, je hebt dus
+al v&oacute;&oacute;r je trouwen geweten dat Coba.... m&eacute;&eacute;r voor je gevoelde dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>Een vuurrood vliegt over Helmonds gelaat. Hij moet zich aan de tafel vasthouden, want die schok kwam te onverwacht.&#8212;Groote
+God! is dat de oorzaak van Coba&#8217;s lijden! zou het teedere zwakke kind....? Maar neen, door woord noch blik heeft ze hem ooit
+iets meer gezegd dan &#8217;tgeen ze nog dezen avond, met blijdschap over zijn komst herhaalde: hij was haar lieve broeder&#8212;d&aacute;t,
+maar ook <span class="letterspaced">niets meer</span>.
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, ik begrijp niet....? U bedoelt....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik bedoel August, hetgeen je uit mijn woorden hebt begrepen.&#8212;
+
+</p>
+<p>De zaak is van teederen aard. Had ik je niet van jongs af aan mijn zoon genoemd, we stonden zeker niet met zulk een verklaring
+tegenover elkander. Maar nu, &#8217;t is mij om &#8217;t welzijn, om &#8217;t leven van mijn kind te doen. Ik oude man kan niet langer een rol
+spelen; mij kwellen met verzinsels en vrouwen-intriges om Coba te vrijwaren voor schokken die haar nadeelig zijn; immers Hermine
+zelve heeft getoond dat de omstandigheden haar te machtig kunnen worden.&#8212;August, mijn openhartig spreken is je een vernieuwd
+bewijs van mijn achting en vertrouwen.&#8212;Je hebt de goede Coba lief..... als een broeder. Zeg me wat wij te doen hebben in haar
+belang?&#8212;August! August!!..... Hoor je me niet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoor u oom.&#8212;Maar nee, nee! d&aacute;t kan niet waar zijn!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je geen brief ontvangen die, waarschijnlijk na je vertrek in Parijs gekomen, van daar is teruggezonden?&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee oom! van wie?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Zal mij dan niets gespaard worden, zegt Van Barneveld onhoorbaar. En dan overluid, terwijl hij August het papier toont, &#8217;twelk
+door midden gescheurd op Coba&#8217;s schrijftafel werd gevonden:
+
+</p>
+<p>&#8220;Lees!&#8212;Ik weet dat mijn pleegzoon ons lief heeft, en zwijgen kan.&#8221;
+<a id="d0e5674"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5674">145</a>]</span></p>
+<p>En Helmond leest de regels door Jacoba op dien bewogen morgen in vreeselijken angst geschreven.&#8212;Met strakken blik blijft hij
+op het onvoltooide epistel staren. Zou het mogelijk zijn?&#8212;Maar, geen enkel woord in dat schrift bevestigt zulk een vermoeden.
+Wat zegt het anders dan &#8217;tgeen Helmond reeds zelf had doorzien: dat Coba namelijk hem deelgenoot wilde maken van een bitter
+hartzeer, van een zieleleed &#8217;twelk haar lichaam te sloopen dreigde.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Eva Helmond loopt in het groote benedenvertrek vol ongeduld op en neer. Met een smadenden blik beschouwt ze vluchtig het sprekend
+portret van den generaal, &#8217;twelk met dat doordringende oog op haar neerziet. Eensklaps treedt ze op het schelkoord toe en
+trekt er met kracht aan.
+
+</p>
+<p>Eenige oogenblikken later verschijnt Hendrik.
+
+</p>
+<p>Eva in een voltaire neergegleden, heeft een achtelooze houding aangenomen en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je mijnheer roepen. Zeg dat ik klaar ben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw..... belieft.....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je zoudt dokter zeggen dat ik hem wacht.&#8221;
+
+</p>
+<p>Hendrik aarzelt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw zal niet kwalijk nemen, maar dokter is op menheers bureau, en toen ik zooeven met de brieven boven kwam, toen zei
+mevrouw Mansburg, die juist op den overloop was, dat ik niet zou aankloppen maar de brieven hier brengen. Een is er voor dokter
+bij. Menheer Van Hake had gezegd dat de besteller hem maar mee zou nemen omdat dokter <span class="letterspaced">hier</span> was.&#8221;
+
+</p>
+<p>Hendrik legt een paar brieven bij Van Barnevelds plaats op de tafel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Geef hier!&#8221; zegt Eva met een wenk naar de brieven; en dan, als Hendrik aan het bevel heeft voldaan: &#8220;Je hebt gehoord wat
+ik zei niewaar? Je zoudt dokter waarschuwen dat ik klaar ben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;T&oacute;ch naar boven gaan mevrouw?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Komt me voor dat ik het vrij duidelijk heb gezegd Hendrik!&#8221;
+
+</p>
+<p>Hendrik meesmuilt in zich zelven, dat die jonge mevrouw van de kale kapiteinsfamilie, nog meer komplementen op &#8217;r lijf h&egrave;t
+dan al de leden der generaalsfamilie te zamen. Zoo&#8217;n kommando heeft ie van juffrouw Coba&#8212;die zachte engel!&#8212;nog nooit gehad.
+Maar afijn, als ie tegen de orders van den generaal handelt dan zal hij weten <span class="letterspaced">wie</span> &#8217;t hem gelastte.
+
+</p>
+<p>Eva beziet de brieven. De &eacute;&eacute;ne&#8212;voor den luitenant-generaal Van Barneveld&#8212;interesseert haar volstrekt niet; de andere is aan
+&#8217;t adres van &#8220;<span lang="fr">monsieur le docteur A. Helmond, hotel du Helder, rue du Helder, Paris.</span>&#8221; H&eacute;, dat is aardig! Een stempel van het hotel er op, en d&aacute;&aacute;r afgeschreven: &#8220;<span lang="fr">Ronduyse pr&egrave;s de la Haye, Hollande</span>!&#8221; Kluchtig! <span lang="fr"><span class="letterspaced">Ronduyse</span> pr&egrave;s de la Haye</span>!&#8212;Nu ja, wat wist men in die wereldstad ook van een nest als Romphuizen aan &#8217;t eind der aarde; &#8217;t was al mooi dat ze er een
+stedeke kenden &#8217;twelk men hier de residentie noemt.&#8212;Wat al poststempels! Tweemaal Paris&#8212;&#8217;s Gravenhage&#8212;en Romphuizen&#8212;&#8217;t Is
+niet de <a id="d0e5724"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5724">146</a>]</span>inhoud van den brief, die haar belangstelling wekt, maar de brief, zooals zij hem daar in handen houdt, heeft voor haar zulk
+een bijzondere aantrekkelijkheid, omdat hij diezelfde heerlijke reis heeft gemaakt, en hun uit die prachtige stad en uit datzelfde
+hotel, nog als een groet van verre werd nagezonden. Men had hen d&aacute;&aacute;r niet vergeten. H&eacute;m niet: le beau docteur, en zeker ook
+h&aacute;&aacute;r niet: <span lang="fr">la belle Hollandaise</span>&#8212;ha! zoo men het geweten had: <span lang="fr">n&eacute;e comtesse d&#8217;Armeloo</span>!
+
+</p>
+<p>Het beschouwen van den brief met de vele postmerken op de voor- en achterzijde, heeft Eva&#8217;s gedachten een weinig afgeleid.
+Zal ze hem openen?&#8212;Man en vrouw zijn immers &eacute;&eacute;n.&#8212;Bah! nieuwsgierigheid past niet in het kader van een fier en edel karakter.&#8212;Ze
+zou dien brief <span class="letterspaced">kunnen</span> lezen, maar ze wil het niet.&#8212;Toch zal ze zoo vrij zijn om hem in den zak te steken: mijnheer de generaal behoeft de correspondentie
+van de familie Helmond niet te controleeren.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Weinige minuten, nadat dokter Helmond de hem straks getoonde letteren heeft gelezen, zegt Van Barneveld terwijl hij Helmond
+met zijn doordringendsten blik beschouwt: &#8220;Maar ik herhaal je, dat zulk een vermoeden mij en mijn kind beleedigt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En <span class="letterspaced">ik</span> behoef u niet te herhalen oom, dat dit vermoeden zeker nooit in mij zou zijn opgekomen wanneer er voor u of Coba&#8212;naar mijn
+innige overtuiging&#8212;iets beleedigends in te vinden ware, want....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, ga niet voort. &#8217;t Is volstrekt onnoodig dat mijn pleegzoon zich in deze teedere zaak verontschuldigt. Ik weet te
+goed wat hij voor Coba geweest is. Maar w&aacute;&aacute;rom zich dan ook te verschuilen achter een vermoeden&#8212;bah! alsof Coba zich z&oacute;&oacute; zou
+hebben vergeten; alsof ze affecties zou hebben gevoeld voor haar.... <span class="letterspaced">muziekmeester</span>! Zwijg, dat is beleedigend, zeer!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als u mij niet vergunt te spreken dan zal ik zwijgen; maar, u hebt ongelijk.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld loopt met afgewend gelaat de kamer op en neer.
+
+</p>
+<p>Helmond herneemt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zelfs met uwe begrippen oom, kan mijn vermoeden noch voor u, noch voor de goede Coba beleedigend wezen. Immers door woord
+noch blik heeft ze ooit doen gissen wat er omging in haar hart.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik zeg je dat er in Coba&#8217;s hart niets, <span class="letterspaced">niets ter wereld</span> omging voor dien man.... een muziekmeester, die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die een uitnemend mensch was, en&#8212;die n&uacute; rust in het graf oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat beteekent die toon! Dat laatste klinkt als een verwijt. Mij dunkt dat er niemand is die de rust van den doode verstoort
+dan dokter Helmond alleen. Ik heb dat jonge mensch geacht; hij was bescheiden, had talent; maar, zulk een verhaal&#8212;wat kon
+het anders dan mijn weerzin verwekken!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom ik geloof....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je gelooft het ongerijmde. Stil! Ik had je raad gevraagd, maar behoef hem niet meer. &#8217;t Kwam mij niet geheel onnatuurlijk
+voor <a id="d0e5772"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5772">147</a>]</span>dat een gevoelig kind zich wat al te zeer aan den zoon van mijn vroeg gestorven krijgsmakker had gehecht; maar, dat die broeder&#8212;na
+misschien wat al te veel haar teederheid te hebben opgewekt, haar nu, en tegenover haar vader, durft verdenken; haar durft
+betichten van een.... gemeene liaison; d&aacute;t, zie dat is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar, bij God....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nog &eacute;&eacute;ns, genoeg August! Ik wil mijn kalmte niet verliezen. Stel je gerust: Jacoba zal genezen ook zonder je meewerking.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe! zou ik dan niet willen meewerken om Coba....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij zullen in geen herhaling treden Helmond. Ons gesprek heeft me meer gekost dan je vermoedt. Ik wilde....&#8221;
+
+</p>
+<p>Er wordt vrij luide op de deur geklopt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie daar?&#8221; roept Van Barneveld.
+
+</p>
+<p>Hendrik opent de deur en zegt op den drempel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer, mevrouw Helmond vraagt of dokter beneden wil komen? Mevrouw was klaar om te vertrekken en kon niet langer wachten.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg aan mijn vrouw of zij nog even....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft mevrouw Mansburg je niet gezegd dat ik ongestoord wilde blijven?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel generaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En t&oacute;ch durf je hierkomen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Helmond gelastte me generaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En heb je niet gezegd dat mijn orders....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel generaal, dat heb ik duidelijk gezegd, maar de jonge mevrouw zei dat d&aacute;t er niet op aankwam, en dat ik t&oacute;ch gaan moest.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Een donkerrood bedekt eensklaps het gelaat van den ouden krijgsman.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg aan mevrouw dat ik zal komen zoodra ik kan;&#8221; klinkt Helmonds bevel, en hij geeft een gebiedenden wenk aan Hendrik, die
+daarop aanstonds vertrekt.
+
+</p>
+<p>&#8220;De onbeschaamde feeks!&#8221; murmelt Van Barneveld, terwijl hij zijn gelaat naar een andere zij heeft gekeerd en de vuisten krampachtig
+gesloten houdt.
+
+</p>
+<p>Helmond heeft dat laatste gehoord. Het greep hem in &#8217;t hart. Snel werpt hij een blik naar de deur om zich te overtuigen dat
+hij zich met den pleegvader alleen bevindt, en dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;U spreekt van <span class="letterspaced">mijn vrouw</span> oom!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Helmond, ja!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar gevoelt u niet oom....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Gevoelen! Ha, dat zal waar zijn, meer dan ik zeggen kan. Bleef ik daarom te midden van &#8217;s-vijands lood in duizend gevaren
+ongedeerd, om mij &#8217;t leven door een paar wijven te doen vergiftigen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond, doodsbleek geworden, staart met saamgeperste lippen op den grijsaard, die eveneens strak voor zich heen ziet. Bijna
+fluisterend met een trillende stem, zegt de eerste terwijl hij met de hand op de tafel geleund zich eenigszins naar de zij
+van zijn pleegvader vooroverbuigt:
+
+</p>
+<p>&#8220;U bedoelt.... toch.... niet.... dat mijn Eva....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld grijpt den rug van een armstoel vast; blijft strak voor zich heen zien, en geeft geen antwoord.
+<a id="d0e5829"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5829">148</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Het kan u geen ernst wezen oom, dat mijn vrouw waarlijk een hinderpaal zou willen zijn voor uw geluk....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld blijft zwijgen. Met Gods hulp zal hij verder heerschen &#8220;over den boozen geest die hem te vervoeren zoekt&#8221;.&#8212;Helmond
+vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Al moest het waar zijn wat u ten opzichte van Coba hebt <span class="letterspaced">vermoed</span>, is het dan <span class="letterspaced">Eva</span>&#8217;s schuld dat ik haar tot vrouw koos, terwijl ik de goede Coba toch nooit met zulk een liefde zou hebben bemind? Maar bovendien,
+de tijd zal het leeren dat mijn huwelijk met Eva Armelo uw kind geen hartzeer heeft berokkend oom. En dan, wat heeft Eva gedaan
+dat zij door u een onbeschaamde.... een&#8212;o het woord is te bitter&#8212;een <span class="letterspaced">wijf</span> wordt genoemd, dat.... u het leven.... te.... vergiftigen zoekt.&#8212;Oom, mijn achting, mijn eerbied voor u, ze eischen toch
+niet dat ik de vrouw mijner liefde onverdiend zal hooren smaden en beleedigen....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld wendt zijn gelaat langzaam naar Helmonds zijde, en &#8217;t klinkt schijnbaar kalm op diepen toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zal ik mijn pleegzoon verschooning moeten vragen voor de woorden die hem griefden?&#8212;Welaan, het zij zoo, op mijn ouden dag
+wil ik den oorlog niet.&#8212;August, ga nu heen, we hebben niets meer te praten;&#8212;neen, niets meer, niets!&#8212;Groet je vrouw August.
+Zeg haar dat het beter zal zijn indien we elkaar niet meer&#8212;of wil je&#8212;slechts zelden ontmoeten. Ik eisch tenminste rust en
+vrede wanneer ik dan niet oogsten mag waarop mijn hoop was gebouwd: de liefde van hen die ik.... als eigen zoons heb opgevoed.&#8212;Ga
+nu August.... je vrouw wacht je.&#8221;
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond staat een oogenblik besluiteloos. Op dien toon heeft hij den pleegvader nog nooit gehoord. Er was een weemoed
+in zijn stem die geweldiger trof dan ooit zijn toorn het gedaan had. August ziet den ouden man in een leunstoel neerzakken.
+Met den arm op de tafel ondersteunt hij het sneeuwwitte hoofd. Hoe! blinkt daar een traan in het starende oog,&#8212;een traan in
+het oog, &#8217;t welk men voorheen wel eens &#8220;des vijands vlucht&#8221; of &#8220;Neerlands krachtigst wapen&#8221; heeft genoemd?
+
+</p>
+<p>Van Barneveld wendt zijn gelaat van Helmond af; maar de pleegzoon heeft den traan gezien. Met bliksemsnelheid vliegt een blonde
+jeugd en gelukkige jongelingstijd zijn geest voorbij; al wat hij goeds genoot van dien edelen maar gestrengen pleegvader,
+het staat daar weer levendig voor zijn herinnering. Zijn waardige lessen of kernspreuken, hoezeer ook somwijlen in tegenspraak
+met een vrijere, mildere&#8212;misschien een jongere&#8212;wereldbeschouwing, doch altijd getuigend voor zijn edelen aard en onkreukbare
+trouw, hij hoort ze opnieuw: &#8220;Vrees God! Eer den Koning!&#8221;&#8212;&#8220;Heb je vijanden lief, maar verdelg ze die komen om &#8217;t vaderland
+te belagen, of h&eacute;m te bestoken die door God tot opperheer werd gezalfd.&#8221;&#8212;&#8220;Zelfs de rijke werke in zijn jeugd opdat hij met
+zijn rijkdom niet arm zij in den ouderdom.&#8221;&#8212;&#8220;God heeft standen en rangen verordineerd: wie huwt beneden zijn stand verbreekt
+de ordonnanti&euml;n Gods.&#8221;&#8212;&#8220;Wees gestreng maar rechtvaardig; mild voor wie geen handen heeft of op <a id="d0e5853"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5853">149</a>]</span>krukken gaat.&#8221;&#8212;&#8220;Zwijg als uw meerdere spreekt.&#8221;&#8212;&#8220;Buig het hoofd indien de Heer gebiedt.&#8221;&#8212;&#8220;Kruipen doet het laag gedierte.&#8221;&#8212;&#8221;<span class="letterspaced">Knielen</span> zult ge voor <span class="letterspaced">God alleen</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>En dan, moest in dit oogenblik het woord niet met gloeiende letters voor Augusts oog geschreven staan: &#8220;Vergeet de hand niet
+die u de veldflesch reikte toen ge snaktet naar water&#8221;?
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom!&#8221; barst Helmond uit, terwijl hij de hand van den grijsaard vat: &#8220;ik bid u, spreek zoo niet. Heb ik u niet lief als een
+dankbare zoon?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is wel August, maar ga nu. Waartoe nog meer! Je <span class="letterspaced">vrouw</span> wacht beneden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou een vrouw mij verhinderen om u te zeggen dat ik u als een eigen vader liefheb?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Men zal de vrouw boven den vader stellen. Ga nu heen August!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wij beiden zullen u liefhebben oom; zij <span class="letterspaced">zal</span> wijs worden; maar wees niet te gestreng tegen haar!?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld ziet hem eensklaps aan alsof hij wil vragen: was <span class="letterspaced">ik</span> gestreng tegen h&aacute;&aacute;r? Gij die mij kent, h&eacute;bt gij van dezen avond mijn zelfbeheersching niet gezien?&#8212;Maar, zonder spreken ziet
+hij weer voor zich neer, en dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wenschte nu dat je heengingt August; n&oacute;g eens, je vrouw staat te wachten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva <span class="letterspaced">zal</span> wachten oom! Zonder de zekerheid dat ik nog altijd uw liefde en achting bezit, kan ik niet heengaan. Waardoor heb ik die
+liefde verbeurd? Waarin heb ik moedwillig uw hoop bedrogen? Als man van eer verzeker ik u dat ik nooit met Coba&#8217;s hart heb
+gespeeld, en zelfs, tot het oogenblik, waarin u mij uw vermoeden meedeeldet, is het denkbeeld aan de <span class="letterspaced">mogelijkheid</span> niet eens in mij opgekomen. U gelooft mij oom....? U gelooft me, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld antwoordt niet; maar juist in dat zwijgen vindt Helmond zijn vrijbrief. Hij vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;En, <span class="letterspaced">moest</span> het nu al waarheid wezen dat ik geheel ondanks mij zelven aan uw dierbaar kind een dieper gevoel heb ingeboezemd dan we vermoedden,
+wat ik u bidden mag, laat mijn Eva dan toch buiten die teedere zaak. Immers, toen ik reeds haar jawoord ontvangen had, toen
+wist ze ternauwernood dat de lieve Coba bestond. En bovendien, haar aard is te edel om gelukkig te kunnen zijn ten koste van
+een andere. Is zij dan wat veeleischend misschien, bedenk ook dat Eva geen hart zou hebben aangenomen &#8217;t welk haar niet in
+den uitgestreksten zin alleen toebehoorde. Verdenk dus mijn Eva niet. Maar ook, om mijnentwil vergeef mijn jonge vrouw, die
+niet in uw goede leerschool werd grootgebracht, wanneer ze eens vergeet....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva gekleed met hoed en sjaal heeft de deur van Van Barnevelds kamer geopend, en den drempel overschrijdend, zegt ze nu tamelijk
+luid:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof August, dat alleen de <span class="letterspaced">jonge vrouw</span> iets te vergeven heeft, wanneer men haar gedurende een paar uren <span class="letterspaced">geheel en al vergeet</span>.&#8221;
+<a id="d0e5911"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5911">150</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Eva....!&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld heeft eensklaps met vlammenden blik naar Eva omgezien; doch, nu zegt hij bedaard:
+
+</p>
+<p>&#8220;August.... je hebt het gehoord.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik had met oom te spreken Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Leert mijnheer Van Barneveld misschien dat men ter wille van zulk een gesprek, eerst zijn <span class="letterspaced">jonge vrouw</span> met een vreemde, en later in holle kamers bij nachtlicht geheel alleen zal laten?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ik verzoek je....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;....Te begrijpen August, dat men zulk een les niet opvolgt, en althans niet wanneer de zeer wellevende leermeester, die vrouw
+<span class="letterspaced">de deur heeft gewezen</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld steeds in zijn armstoel gezeten, grijpt een pen, stoot die eenige malen met kracht op de tafel, en dan, als
+hij haar gansch gespleten wegwerpt zegt hij zacht doch met klem:
+
+</p>
+<p>&#8220;August, je kent me: Ga nu heen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, ik kan....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld reikt hem van terzij, met afgewend gelaat, de hand, en &#8217;t klinkt weer zacht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat dit eindigen; om Godswil, ga heen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva komt den generaal een schrede nader, en met een stem die bits kon heeten indien ze niet door een natuurlijke welluidendheid
+werd getemperd, zegt ze:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb begrepen mijnheer Van Barneveld, dat het eindigen zou nog v&oacute;&oacute;rdat het begonnen was. Dezen avond wilde ik zekerheid
+hebben, en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, kom, wij gaan.... Bedenk tegen wien....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik bedenk dat zeer goed, en wil dien ouden heer ook volstrekt geen kwaad August; ja zelfs ik zal je niet weerhouden hem lief
+te hebben zooveel je dat kunt. Maar, heb ik zelve nog straks zijn eer tegenover dien vreemde trachten op te houden; n&uacute; tegenover
+hem zelf, en bij ons laatste samenzijn, nu <span class="letterspaced">wil</span> ik spreken: Ik heb altijd vermoed mijnheer de generaal, dat het zoo eindigen moest, en wel.... omdat mijn karakter nooit
+sterker in opstand kwam dan wanneer het <span class="letterspaced">trots</span>, gepaard met <span class="letterspaced">schrielheid</span>, ontmoette. Mijn ondervinding....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva zwijg!&#8221; roept Helmond hevig: &#8220;bij God, dat gaat te ver....&#8221;
+
+</p>
+<p>De oude generaal heeft nogmaals en krachtig gestreden, maar ook nogmaals&#8212;tegenover een <span class="letterspaced">vrouw</span>, zich zelf overwonnen. Nu opgestaan, zich zijwaarts tot Eva keerend, zonder haar echter aan te zien, zegt hij met een zeer
+merkbaar gekunstelde bedaardheid:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil me uw ervaringen sparen mevrouw. Met mijn leeftijd zou ik driemaal uw vader kunnen zijn. Mijn trots en schrielheid....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom ik bid u, zij bedoelde....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zij bedoelde mijn <span class="letterspaced">trots</span> en <span class="letterspaced">schrielheid</span> August, en daarom.... d&aacute;&aacute;rom....&#8221; Doch de grijsaard kon niet verder spreken. Zijn lippen trilden; de stem stokte hem in de
+keel. Helmond greep zijn hand, maar als hij met de andere ijlings een glas water wil inschenken, dan vermant zich de oude
+krijgsman voor &#8217;t laatst, en zegt op zacht <a id="d0e5978"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e5978">151</a>]</span>gebiedenden toon, terwijl August Goddank, nog zijn handdruk gevoelen mag:
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat me.... nu alleen.... of.... of ik vergeet....&#8212;Voort Helmond, voort!&#8221;
+
+</p>
+<p>En August, wankelend tusschen den verguisden pleegvader en zijn gekrenkte maar onberaden echtgenoote, werpt een gestrengen
+blik op Eva, en ze vlucht voor dien blik terug naar de deur. En de grijsaard, neervallend in zijn zetel, bedekt met beide
+handen het gloeiend gelaat, en murmelt met tranen in zijn heesche stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;O God, dit alles op mijn ouden dag! Heb ik dat aan hen verdiend! Groote God, moest ik dit nog beleven!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZESTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Was den jongen dokter bij &#8217;t naar huis keeren alsof de starren hem treurig toeriepen dat de zon voor altijd was ondergegaan.&#8212;Ach!
+is dan de vrouw, die daar aan zijn zijde treedt, de schoone zoetgeurende bloem, die hij op zijn pad gedacht heeft te vinden?
+Is zij de teedere zachte; de stille bescheidene; de tevredene eenswillende de plooiende nederige levensgezellin, die hij voor
+&#8217;t eerst met een kwijnende plooi om den fijnbesneden mond onder den meidoorn heeft begroet? Hoe! is dan de vrouw, die daar
+zonder spreken als een donkere massa nevens hem voortgaat, en van wie het hem goeddeed dat zij straks den noode aangeboden
+arm versmaadde, is zij dezelfde, wier eerste kus hem voor luttele maanden de grootste zaligheid schonk, wier hemelsche oogen
+hem spraken van een eeuwigdurende liefde; wier mondje hem zoo dikwijls de zoetste woordjes had toegefluisterd en zoo plechtig
+verzekerd: dat het eenig geluk zou wezen, met en voor hem te leven!
+
+</p>
+<p>&#8212;Heeft hij zich dan z&oacute;&oacute; bedrogen!?
+
+</p>
+<p>&#8212;Welk een aard stak er dan in die schoon gevormde vrouw? Ongevoelig en vermetel, ja <span class="letterspaced">onbeschaamd</span> heeft ze den edelen pleegvader grofheden gezegd die.... O God, &#8217;t is ongelooflijk dat z&oacute;&oacute; iets geschieden kon.&#8212;Is het wel
+waarlijk gebeurd? Heeft geen droom hem begoocheld? Neen, het is geen droom.&#8212;Daar gaat ze; nu bijna geheel aan de overzij van
+den straatweg.&#8212;Spreekt ze? Neen, &#8217;t Is het fladderen der zijden linten van haar hoed in den avondwind.&#8212;Toch meent hij te hooren....?&#8212;Neen,
+spreken doet ze niet. Is het klappertanden....?
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>Geen antwoord.
+
+</p>
+<p>Hij treedt naar den overkant van den weg haar terzij, en dan, na een oogenblik zwijgens:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je me vasthouden Eva?&#8221;
+<a id="d0e6006"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6006">152</a>]</span></p>
+<p>Nog geen antwoord; maar duidelijk hoort Helmond nu het gerikkel en het geklepper van haar tanden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Geef me den arm Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dank je August;&#8221; zegt Eva, bijna onhoorbaar, terwijl ze zich geweld doet om het tandengeklapper te bedwingen.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou toch gemakkelijker voor je zijn; &#8217;t is nog een heele wandeling.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva antwoordt niet, maar denkt: En bij den <span class="letterspaced">dierbaren</span> pleegvader staan drie paarden op stal, en zit een koetsier te luieren in de keuken!&#8212;Die goede pleegzoon! hij wil mij gaarne
+den arm geven, bevreesd misschien dat mij hier op den weg iets overkomen zal. Geen nood, zoo erg is het niet. Zou het mij
+bij zijn aanraking niet zijn alsof ik nogmaals den dolksteek zijner oogen gevoelde? Zulk een blik! Op mij.... zijn &#8220;liefste&#8221;,
+zijn &#8220;eenige&#8221;, zijn &#8220;geluk voor altoos&#8221;. O! mag dankbaarheid dan z&oacute;&oacute; verblinden? Zou een man die waarachtig zijn grootsten
+schat vindt in de liefde zijner jonge vrouw, zou hij zich aanstonds z&oacute;&oacute; kunnen stellen tegenover haar, en aan de zij van een
+bekrompen autocraat!
+
+</p>
+<p>&#8220;Of ik koud ben August? Ja, <span class="letterspaced">koud</span>, verschrikkelijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begrijp het Eva, je hebt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb je ijskoude oogen gezien August. Nee, laat me, ik wil alleen gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, we hebben onlangs van een kind gelezen, dat bij het naderen van een trein op de rails speelde. De vader schoot toe en
+greep het kind met ijzeren vuist. Het kind schreide want de vader had het zeergedaan.... Maar zeg, die ijzeren vuist getuigde
+zij voor de liefde van dien vader.... of....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva antwoordde niet.
+
+</p>
+<p>Had dokter Helmond dan vergeten dat hij zijn pati&euml;nten gedurende een heete koorts geen versterkende middelen toedient, en
+heeft hij niet doordacht dat zijn overtuigend woord in deze oogenblikken zou zijn als olie geworpen in het vuur?
+
+</p>
+<p>&#8212;Dat gaat te ver, prevelt Eva binnensmonds. Ei! <span class="letterspaced">ik</span> ben dus het domme onwijze kind dat zelfs niet weet waar het speelt, <span class="letterspaced">ik</span>! terwijl inderdaad de hoogwijze echtgenoot, die zoo beschermend de hand naar de onnoozele uitstrekt, met blindheid is geslagen
+en ten koste zijner jonge vrouw de partij trekt van een schrielen laatdunkenden voogd!
+
+</p>
+<p>Toen dokter Helmond en zijn vrouw waren thuis gekomen, en mevrouw Van Hake nog eens even naar den welstand van juffrouw Van
+Barneveld kwam vragen, om meteen zoo ongemerkt te zien of ze Eva ook in &#8217;t een of ander behulpzaam kon wezen, toen bespeurde
+zij al spoedig dat het bezoek op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> de jonge echtgenooten niet vroolijk gestemd had.
+
+</p>
+<p>Zij achtte het echter verstandig daarvan niet te doen blijken; maar, nadat Helmond nog even in de apotheek was gegaan, zocht
+ze Eva een weinig te verstrooien door haar op vriendelijken toon over een huishoudelijke aangelegenheid te raadplegen, terwijl
+ze later, alvorens te vertrekken, een schoteltje aardbeien uit een buffetkastje <a id="d0e6050"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6050">153</a>]</span>te voorschijn haalde, met verzoek om dokter met deze eerstelingen eens bij &#8217;t souper te verrassen. Mevrouw Van Hake had ze
+zelve van een tuinman gekregen aan wiens dochtertje zij &#8217;t naaien leerde. Maar Eva mocht daar niets van zeggen.
+
+</p>
+<p>En het betere, het edele in Eva fonkelde nu weder in haar oog, terwijl ze daar peinst:
+
+</p>
+<p>&#8212;De arme ziel! Zij die zoo weinig, neen die <span class="letterspaced">niets</span> bezit in de wereld, zij kon wel aanstonds wegschenken &#8217;tgeen men haar uit dankbaarheid heeft aangeboden. En, niet uit <span class="letterspaced">haar</span> naam moet ik ze geven, maar zij wil dat ik ze August zal voorzetten alsof ik zelve bedacht had hem er mee te verrassen.&#8212;O!
+zeker, &#8217;t is een lief en goed mensch die arme vrouw.&#8212;Welk een onderscheid met dien nabob van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>! Uit haar attentie&#8212;hoe gering op zich zelve&#8212;spreekt liefde voor ons, en hartelijke gulheid.
+
+</p>
+<p>En, bijna overluid zegt Eva, met de oogen in de richting der deur door welke mevrouw Van Hake zooeven de kamer verliet: Goed
+schepsel, arme sukkel, je had met je ananas-aardbeien op geen beter moment voor den dag kunnen komen. We zijn vriendinnen
+hoor, vriendinnen voor altijd! En dan, met een blik op de mooie vruchten: Maar mijnheer Helmond zal van avond geen aardbeien
+eten. Immers, er was reeds verkoeling genoeg!
+
+</p>
+<p>En Eva borg de heerlijke donkerroode vruchten weer in de kleine buffetkast.
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken later ziet ze luisterend op. Een rijtuig&#8212;in den aanvang nog zeer van verre&#8212;komt al nader en nader, en
+doen de huizen der stille Hoenderveldstraat beven en trillen; verschrikt misschien over zulk een onverwacht bezoek in den
+laten avond.
+
+</p>
+<p>Hoor, het rijtuig houdt voor de achterdeur stil.
+
+</p>
+<p>Eenige minuten later komt Helmond uit de apotheek terug en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer Debecque laat me op <span class="letterspaced">De Poel</span> halen Eva. Zijn zoon, die voor een paar dagen was thuisgekomen, is ziek geworden. <span class="letterspaced">De Poel</span> is drie kwartier rijdens; &#8217;t zal dus laat worden eer ik terug ben. Jij moet maar naar bed gaan Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, als je dat liever hebt.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat opblijven is niet gezond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, die gezondheid zal wel zoo schrikkelijk zwaar niet meer wegen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond ziet haar een oogenblik stilzwijgend aan. Nu gaat hij in de gang; maar komt ook spoedig, met zijn overjas aan en tot
+vertrekken gereed, in de huiskamer terug:
+
+</p>
+<p>&#8220;Slaap wel Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, die koude duldt ze niet langer. Nu ze den geliefde daar gereed ziet om haar voor &#8217;t eerst op zulk een vergevorderd
+uur, hoewel slechts voor korten tijd te verlaten, nu komt een zekere avond-weekheid&#8212;en vooral na een overspanning als die
+der laatste uren&#8212;zich huwen aan haar liefde voor den echtvriend; en dan, ofschoon met groote zelfoverwinning&#8212;want dien ijskouden
+<a id="d0e6095"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6095">154</a>]</span>blik kan ze niet vergeten&#8212;zegt ze, terwijl ze op het gereedstaande avondbrood wijst:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zou toch eerst iets eten Helmond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee..... dankje. Ik heb geen trek Eva.&#8212;Ik zeg..... wacht me niet; &#8217;t kan wel &eacute;&eacute;n uur worden eer ik terug ben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan zou ik toch zeker eerst nog iets eten.&#8221;&#8212;Zij gaat naar het buffetkastje; opent het, en..... neen, ze doet het weer dicht.
+Maar zie, als Helmond haar straks is genaderd, en haar een zoen ten afscheid zal geven, omdat.... omdat hij het nu voor &#8217;t
+allereerst toch niet laten wil, zie, dan heeft ze den kleinen schotel met aardbeien reeds in de hand, en zegt ze met bijzonder
+welluidende stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als je er van deze wat bijnaamt August, h&eacute;? Een klein stukje brood?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva.... hadt je die voor mij.... die prachtige aardbeien?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee August, niet ik....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, dan heeft oom ze gezonden.&#8212;Al gisteren had Coba gezegd....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva legt haar vinger op den mond:
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil, niet te voorbarig August. Mijnheer Van Barneveld is er waarlijk onschuldig aan.&#8212;Nee, ze zijn van een <span class="letterspaced">arme</span> weduwe, die ze uit haar eigen mond voor je spaarde, en, die zelfs wenschte dat ik haar <span class="letterspaced">naam</span> niet zou noemen.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een prachtige lente-avond of lentenacht; prachtig inzonderheid voor wie, zooals dokter Helmond, zeer gemakkelijk in
+het grijs damast eener overheerlijke coupee&#8212;gevrijwaard voor de kou, die dit jaar zeer lang bleef aanhouden&#8212;zachtkens geschommeld,
+het schoon daarbuiten genieten mocht.
+
+</p>
+<p>De koetspaarden van mijnheer Debecque vlogen over den straatweg; en, door het portierglas heen zag Helmond, hoe de straks
+gerezen volle maan hen najoeg als op donzen wiek door het grauw azuur, terwijl ze velden en heuvels en bosschen, al dommelend
+of slapend in breede schaduwen, hier en ginds met haar phantastisch zilverlicht, deed <span class="letterspaced">droomen</span> van den klaarlichten dag.
+
+</p>
+<p>En zie, nu Helmond reeds lang heeft getuurd naar die zacht glanzende maan, meest in volle klaarheid voortjagend aan den wolkeloozen
+hemel, maar gedurig ook wegschuilend achter takken en blaadjes, waardoor zij zoo tooverachtig heenblonk alsof ze oude sprookjes
+vertellen wilde.... zie, nu giet zij eensklaps haar bleeken glans over den zijmuur van een deftig landhuis, terwijl zij het
+hooge ijzeren hek aan den straatweg met matte blinklichtjes flikkeren doet.
+
+</p>
+<p>Dat is <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is niet vreemd dat Helmond eensklaps in levendige trekken het beeld van den grijzen pleegvader voor oogen heeft.
+
+</p>
+<p>En weer,&#8212;maar sterker dan te voren, komt de vraag hem bestoken: Bezit die waardige grijsaard dan inderdaad de gebreken waarvan
+Eva hem zoo overmoedig durft betichten? Is hij dan werkelijk trotsch....?
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen neen, dat kan niet waar zijn.&#8212;En toch, sprak hij niet <a id="d0e6143"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6143">155</a>]</span>meermalen dat woord; Er zijn standen en rangen door God verordineerd. Wie huwt buiten zijn stand verbreekt de ordonnanti&euml;n
+Gods!&#8212;En wanneer men dan daarmee zijn houding tegenover den armen Philip in verband brengt! &#8217;t Was toch zijn wil geweest dat
+de vurige knaap, het meisje aan wie hij reeds zijn woord van trouw, en helaas ook het recht op zijn naam had gegeven, dat
+hij haar dien naam zou onthouden; dat hij haar verstooten zou omdat&#8212; omdat er standen zijn.... ha! rangen, hooger en lager,
+bepaald naar de geboorte der menschen.&#8212;O, den man dien men van kind afaan schier als het middelpunt der wereld, als den edelste
+der menschen, als den weldoener, den steun van zijn leven leerde beschouwen, zulk een ziet men zoo moeielijk anders dan bij
+den glans der aureole, waarmee wij hem zelf vol geestdrift tooiden. Maar toch, peinst Helmond voort, reeds zoo dikwijls heeft
+het mij strijd gekost om het denkbeeld te verjagen, dat er inderdaad op den bodem van dat hart een trots zetelt, die slechts
+op de gelegenheid wacht om zich naar waarheid te toonen.&#8212;Zou dan die vrees voor Eva&#8217;s zucht naar grootheid, zouden zijn bedenkingen
+tegen mijn keuze, inderdaad de uitvloeisels van dien trots zijn geweest, ofschoon hij het steeds te verbergen zoekt? Oom is
+goed voor iedereen, maar zijn toon klinkt meestal gestreng; tegenspraak duldt hij niet, en gemeenzaam met zijn minderen is
+hij nooit.&#8212;En dat andere....? Maar neen, mijn gansche leven, alles wat ik ben, &#8217;t is immers het klinkendst protest tegen zulk
+een beschuldiging.&#8212;Hij, de weldoener, de grootmoedige, die zelfs twee arme knaapjes tot zich nam, hij zou de kiem in het hart
+dragen van dien wortel van alle kwaad?
+
+</p>
+<p>Helmond weet niet meer waaraan hij later een geruimen tijd heeft gedacht. Onder &#8217;t voortrijden zag hij wel, dat kleine zwarte
+wolkjes nu en dan de maan hebben befloerst, maar w&aacute;nneer dat begonnen is.... hij weet het niet. &#8217;t Is aanstonds een heele
+boel donkerder wanneer zoo&#8217;n wolkje de glanzende nachtvorstin in den weg treedt; doch zie, doorschijnender vluchten de laatste
+vlokjes reeds heen, en voorzeker, wanneer het dan weer helder en licht is&#8212;neen, dan komen weer andere veel grootere vlokken
+en wolken, en, de maan zal &#8217;t verliezen in den kamp, want..... de lucht gaat betrekken.
+
+</p>
+<p>Straks in de lanen van het landgoed <span class="letterspaced">De Poel</span> was het,&#8212;ofschoon geen donkere nacht, toch in geen geval helder.
+
+</p>
+<p>&#8212;Mijn Eva ziet scherp en met onbevangen blik, peinst Helmond, terwijl hij in het dommelig zwart voor zich heen staart: Onverstandig,
+berispelijk zelfs was haar overmoed; maar ongelijk, inderdaad ongelijk heeft ze niet.
+
+</p>
+<p>Aan een kleinen zwaai van het rijtuig en aan het knoerpen der wielen en paardenhoeven in &#8217;t kiezel zand, bespeurt Helmond
+dat men den oprit van <span class="letterspaced">De Poel</span> heeft bereikt. Eenige oogenblikken later stapt hij de coupee uit, en treedt de vestibule van het fraaie landhuis binnen.
+
+
+</p>
+<p>De oude baron Debecque ontvangt den dokter in de vestibule. Men heeft zijn komst met verlangen tegemoet gezien. Eergisteren
+is Archibald&#8212;de voorzoon van mevrouw Debecque, een charmante <a id="d0e6161"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6161">156</a>]</span>jongen, die voor zes jaren geheel vrijwillig, maar zeer tegen den zin zijner familie naar de Oost was gegaan,&#8212;met overplaatsing
+bij het leger in Nederland, uit Indi&euml; in de ouderlijke woning teruggekomen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Vandaag,&#8221; zoo geeft Debecque eenigszins gejaagd de verdere inlichting: &#8220;vandaag, vooral van avond, zag hij vreeselijk bleek;
+fameuze pijn in de zij; belemmerde ademhaling; koortsig; mama zeer ongerust, natuurlijk!&#8212;Vooral niets laten blijken indien
+er gevaar mocht wezen.&#8212;Jawel op die kamer; ga binnen dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>Archibald Hardenborg, omtrent zes en twintig jaren oud, had een bijzonder gunstig voorkomen; men kon hem gerust een type van
+mannelijke schoonheid noemen. N&uacute;, zooals hij daar met de donkerblonde krulharen om het eenigszins bleek gelaat in het kussen
+neerligt, nu zal men het eerste wel aanstonds toestemmen, doch waarschijnlijk het tweede niet zoo gereedelijk beamen.
+
+</p>
+<p>Helmond groet mevrouw Debecque, die zwijgend een welkomstteeken heeft gegeven, en gaat dan aanstonds naar het ledikant.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo, ben je daar menheer Helmond;&#8221; zegt de zieke tamelijk snel, ofschoon het te hooren is dat hij moeite heeft om zoo
+rad te spreken: &#8220;Mama&#8217;s troetelgodin, de lieve Hollandsche lente, heeft me leelijk in m&#8217;n wiek geschoten.&#8212;&#8217;t Spijt me dat
+ik je.... derangeeren moet.&#8212;Links in de zij, jawel.&#8212;Een pols als een gangklok.... Volstrekt geen kwaad bij.... Hoor je wel
+mama.... &#8217;t is niemendal!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wees zoo goed luitenant! u niet te veel met spreken in te spannen, &#8217;t Valt u moeielijk niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als je me nu vroeg om bijvoorbeeld een &#8220;Grace&#8221; uit de Robert of zoo iets te zingen, dan ja.... ai!.... Nee nee, &#8217;t is zoo
+erg niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je weer meer pijn?&#8221; vraagt de oude baron, en ziet beurtelings zijn zoon en dokter Helmond aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Om u de waarheid te zeggen papa, daar hou ik zoo precies geen boek van. &#8217;t Is in alle geval een allemachtig mooie bestiering,
+dat een pati&euml;nt z&#8217;n rantsoen pijn niet voor de heele expeditie opeens.... te.... dragen krijgt.&#8221;
+
+</p>
+<p>Bij de laatste woorden, half lachend gesproken, bemerkte Helmond opnieuw dat dit schertsend spreken&#8212;waarschijnlijk het gevolg
+van een doorgaans vroolijken aard, en ter geruststelling zijner moeder&#8212;den pati&euml;nt meer moeite kost dan hij weten wilde. Archibald
+wendde het gelaat naar de binnenzij van het ledikant, en Helmond vernam voor niemand dan h&eacute;m verstaanbaar de woorden:
+
+</p>
+<p>&#8220;Een pleuris h&eacute;? Zeg aan mama dat het niets te beduiden heeft.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Debecque was een eenigszins vreemd, schichtig, lief leelijk mensch van ruim vijftig jaren.
+
+</p>
+<p>Als de echtgenoot van den steeds galanten en doorgaans opgeruimden ouden baron, die <span class="letterspaced">zelf</span> een goed gevormd gelaat had, waarover iets blank-zilverachtigs verspreid lag; als de echtgenoot van zulk een man, moest mevrouw
+Debecque, op wie haar voor &#8217;t eerst ontmoette, wel een zonderlingen indruk maken.
+
+</p>
+<p>Ofschoon van patricische, maar niet van adellijke afkomst, had <a id="d0e6192"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6192">157</a>]</span>mevrouw Debecque een <span class="letterspaced">zeer</span> burgerlijk voorkomen. Wat echter de minder schoone weduwe van den kapitein Hardenborg, vooral in de oogen van den baron Debecque
+tot een zeer wenschelijke partij heeft gemaakt, was de omstandigheid dat mevrouw Hardenborg, geboren Rebecca Fontayn, een
+zeer groot vermogen bezat; en, dewijl de baron na den dood zijner eerste vrouw&#8212;die hem een paar huwbare dochters had nagelaten&#8212;zich
+in groote financieele moeielijkheden bevond, zoo was hij verstandig genoeg geweest om te zorgen &#8220;dat hij baron kon blijven&#8221;
+ten einde ook aan zijne dochters, namens de tweede mama, een huwelijksgift te kunnen aanbieden, eenigszins ge&euml;venredigd aan
+haar stand.
+
+</p>
+<p>Nochtans, hoewel Debecque &#8220;baron en vader was in de eerste plaats&#8221;, en ofschoon hij nog geenszins ongevoelig mocht heeten
+voor vrouwelijk schoon, hij was te zeer <span class="letterspaced">edelman</span>, om zijn woord van trouw aan de weduwe Hardenborg te schenden, of voor haar toenmaals tienjarig zoontje Archibald, liefde
+te huichelen, indien hij niet werkelijk dat aardige kind als zijn eigen had liefgekregen.
+
+</p>
+<p>Debecque heeft aan zijn tweede vrouw nooit gezegd dat hij haar &#8220;vurig beminde&#8221; of dat hij haar &#8220;schoon vond&#8221;, maar somwijlen
+slechts dat &#8220;die beste lieve Archibald, waarlijk wel wat op zijn moeder geleek&#8221;.
+
+</p>
+<p>En immers, zoo iets te hooren, het was voor die moeder reeds meer dan zij wenschen kon.
+
+</p>
+<p>Toen Archibald op twintigjarigen leeftijd officier is geworden, toen heeft mevrouw Debecque de zwaarste slag van haar leven
+getroffen. Met zijn vurigen aard, had haar jongen rust noch duur gekend eer hij den steeds gekoesterden maar lang verzwegen
+wensch zag vervuld, om als officier naar Oost-Indi&euml; te vertrekken, waar, zooals hij zeide, de nikker-populatie tenminste van
+tijd tot tijd nog zorgde dat een Nederlandsch officier zich leerde herinneren waarvoor hij den degen droeg. Met de vaste belofte
+&#8220;dat hij juffrouw Insulinde &#8217;t vaarwel zou toeroepen als ze hem soms wat al te chaude werd, of wanneer ze een van z&#8217;n ledematen
+als liefdepand zou hebben ge&euml;ischt; met ernstige beloften, ook van &#8220;schrijven&#8221; en &#8220;niet vergeten&#8221; en &#8220;niet roekeloos wagen&#8221;
+en &#8220;altijd maar denken&#8221; enz., is Archibald vertrokken, zonder dat ook de invloed van papa Debecque hem heeft kunnen bewegen
+om af te zien van den altijd gekoesterden wensch.
+
+</p>
+<p>Met Archibalds vertrek was voor de goede vrouw de zon uit het landschap verdwenen.&#8212;Zij is aan &#8217;t sukkelen geraakt, en terwijl
+haar schoonheid daardoor in geen geval had mogen winnen, ging bovendien het schichtige van haar blik zich steeds sterker in
+haar handelingen openbaren, zoodat zij zeer menschenschuw en dikwijls uiterst zwaarmoedig en zwaartillend geworden is.
+
+</p>
+<p>Doch, sedert een half jaar, toen men het bericht uit de Oost ontving dat Archibald zou terugkomen, is mevrouw Debecque oneindig
+veel beter geworden; zij sliep veel geruster en was, voor den gewonen beschouwer, dan ook niets anders dan.... een eenigszins
+vreemd, schichtig, lief leelijk mensch.
+<a id="d0e6212"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6212">158</a>]</span></p>
+<p>En nu, twee dagen na Archibalds blijde tehuiskomst, werd hij eensklaps ziek; o goede God, en erger ziek dan men bekennen wilde,
+ja, dat zag de moeder zeer duidelijk.
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond heeft zijn recept geschreven, en geeft verder den noodigen raad. Opstaande zegt hij nu:
+
+</p>
+<p>&#8220;Tot morgen jonker. Zoodra de middelen er zijn, trouw innemen, hoor!&#8221;
+
+</p>
+<p>Door den baron vooruitgegaan en op het portaal gekomen, voelt Helmond zich eensklaps aan &#8217;t pand van zijn jas trekken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter, zeg, verberg mij niets: is hij vergiftigd misschien? Door een wraakzuchtige in Indi&euml;.....? O God, dat zou verschrikkelijk
+wezen! Een langzaam werkend vergif?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span id="d0e6225" class="corr" title="Bron: Vergeven">Vergiftigd</span>?&#8221; zegt Helmond zonder verbazing, want hij weet wel dat mevrouw Debecque zeer sombere oogenblikken heeft: &#8220;Nee waarlijk, daar
+is geen quaestie van mevrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och waarlijk niet dokter! Maar mijn kind is toch ziek, ernstig ziek. Zal hij beter worden, <span class="letterspaced">zeker</span>?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We zullen ons best doen om den luitenant weer heel gauw op de been te helpen. Maar, als u je ongerust maakt, en de luitenant
+het bemerkt, d&aacute;t doet kwaad, natuurlijk.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, ongerust ben ik niet....&#8221; Zeer zachtjes: &#8220;Maar hij is heel rijk; en ik ben er zeker van dat er zijn die loeren op zijn
+geld; jawel!&#8212;U zult de drankjes zelf en alleen klaarmaken?&#8212;Nu ik zal niet angstig zijn; maar hij is mijn eenig kind, en mijn
+voornaamste erfgenaam&#8212;Een klein beetje loeren ze wel dokter,&#8212;jawel, jawel!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Terwijl de coupee weer voorkomt, wil mijnheer Debecque volstrekt dat Helmond even in de huiskamer een glas wijn zal drinken.
+
+
+</p>
+<p>Helmond herhaalt op Debecque&#8217;s vragen zijn verzekering: dat het met den luitenant, naar hij vast vertrouwt, wel spoedig zal
+terecht komen; bovendien hij heeft een krachtig gestel en een vroolijke natuur, maar.... men kan een ziekte niet vooruitloopen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Doe toch wat je kunt dokter,&#8221; dringt de baron: &#8220;je weet niet hoe blij ik was toen ik Archibald weer behouden thuis zag. Mijn
+vrouw scheen letterlijk een geheel ander mensch geworden; over niets niemendal hebben we eenige tobberij gehad. Je begrijpt
+me.&#8212;Zie, voor &#8217;t geluk van mijn vrouw moet ik zorgen zooveel ik kan; maar bovendien, ik houd van Archibald, waarachtig! Allercharmantste
+jongen! In &eacute;&eacute;n woord, doe wat je kunt. &#8217;t Rijtuig blijft om zoo te zeggen voor je ingespannen. Zijn twee visites daags niet
+te veel van je tijd gevergd, maak er drie. Zijn consulten noodig.... beslis en handel.&#8212;Nee nee, &#8217;t is maar omdat ik die arme
+vrouw dat kind zoo duizendmaal gun; en.... zelf, ja <span class="letterspaced">zelf</span> heb ik veel liefs van hem ondervonden. Onder ons gezegd amice, &#8217;t was al mijn plan om &#8217;t mooi gelegen <span class="letterspaced">Hoeverszathe</span> voor hem te koopen; &#8217;t ligt vijf minuten van hier en vlak aan den straatweg. Niewaar, als hij zich dan een lief mooi vrouwtje
+koos, zooals bijvoorbeeld een mevrouwtje Helmond;&#8212;ja ja dokter, dat is charmant, charmant! eere hebbe <a id="d0e6251"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6251">159</a>]</span>je smaak. Ik zeg, als Archibald zoo nabij ons kwam wonen; natuurlijk den dienst quitteerde, en al vast over een tien duizend
+jaarlijks te beschikken kreeg, niewaar, dat zou voor z&#8217;n moeder en ook voor mij een waar genot, een.... Ah, daar hoor ik het
+rijtuig.&#8212;Nu, zooals gezegd is; we stellen het onbepaaldst vertrouwen in je. Doe voor den vroolijken snaak wat je kunt; spaar
+niets, en wat het rijtuig betreft, je bestelt maar zelf en disponeert er over,&#8212;als &#8217;t noodig is hoe meer hoe liever. Adieu!
+Wel thuis! Respect aan je mooie vrouwtje met haar schrander oog.&#8212;Jan, zeg aan Karel dat hij rijdt als de drommel!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Toen Helmond een klein half uur later, terwijl de maan geheel achter donkere wolken verborgen bleef, het groote hek van het
+nu gansch weggedommelde landhuis <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> voorbijreed, toen dacht hij niet meer aan den nieuwen pati&euml;nt, wiens toestand hem ook inderdaad geen reden tot bezorgdheid
+gaf, maar, voor zijn geest stond daar opnieuw en altijd weder het beeld van den pleegvader.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, er is geen twijfel meer: ofschoon Eva in eerbied is te kort geschoten, en niet zacht, niet vrouwelijk, in &eacute;&eacute;n woord
+niet <span class="letterspaced">goed</span> heeft gehandeld, zij heeft toch den generaal bij zijn ware namen genoemd, niet verblind, zooals hij, door het altijd hoog
+opzien tegen dien krachtigen krijgsman met zijn vaste principes, of verweekt misschien door het voeden van een wat al te kinderlijke
+onderwerping en dankbaarheid. Ja, niet slechts is hij hoogmoedig en trotsch, maar <span class="letterspaced">schriel</span> daarenboven. Helaas! het is niet anders.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoe! als men twee kinderen <span class="letterspaced">aanneemt</span>, twee arme weezen, zal men dan het recht hebben om &eacute;&eacute;n dier kinderen&#8212;alleen omdat hij zich tegen onzen wil verzet, of ons
+een ongepast, een beleedigend woord naar het hoofd werpt, terug te stooten in den poel van armoede en gebrek?&#8212;Neen, dat is
+waarachtig <span class="letterspaced">wreed</span>! dat is.... &#8212;Maar zacht, heeft oom Van Barneveld dan toch niet dikwijls getoond....?
+
+</p>
+<p>&#8212;Helaas! dat bezoek bij de familie Debecque zou zelfs niet noodig zijn geweest om Helmond te overtuigen dat Eva scherper heeft
+gezien dan hij. Immers, een paar uren geleden hebben Eva en Helmond&#8212;het eigen pleegkind met zijn jonge vrouw&#8212;dezen zelfden
+weg te <span class="letterspaced">voet</span> afgelegd&#8212;het eind van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> tot aan Romphuizen! En ginds: In het belang van een stiefzoon, wiens dood den baron Debecque tot universeelen erfgenaam van
+het kolossaal fortuin zijner vrouw zou maken, daar zal het rijtuig van mijnheer de baron om zoo te zeggen steeds ingespannen
+voor den dokter gereed blijven. Niets, <span class="letterspaced">niets</span> moet er ontzien worden. En dan, welk een vertrouwen op Helmonds <span class="letterspaced">kunde</span>! &#8217;t Is daar geen geringschatting der geneeskunst&#8212;ofschoon helaas, de resultaten der wetenschap nog altijd te luttel en onbevredigend
+zijn.&#8212;Zie, men stelt er een onbepaald vertrouwen in hem als dokter, wanneer hij handelen zal in &#8217;t belang van den pati&euml;nt.
+&#8217;t Is daar geen uithooren slechts, om straks eigendunkelijk voort te leven met hypothesen zonder voorafgegane studie en degelijk
+onderzoek.&#8212;Welk een onderscheid! <a id="d0e6290"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6290">160</a>]</span>Inderdaad, wanneer de wereld het wist, men zou zich moeten schamen: Een man als Debecque, die toch twee <span class="letterspaced">eigen</span> dochters heeft, hij bedoelt het welzijn van zijn stiefzoon alsof het zijn eigen leven gold; hij wenscht hem gelukkig te zien
+en steeds nauwer aan zich te verbinden. Een heerlijk en kostbaar landgoed wil hij hem koopen; een lief mooi vrouwtje wenscht
+hij hem toe, zonder zich door de gedachte aan een zeer mogelijke vermeerdering der familie te doen weerhouden. En dan, een
+jaarlijksche toelage van tien duizend gulden zal hij hem gaarne bij zijn huwelijk verzekeren.&#8212;Tien duizend gulden! O Eva,
+Eva! &#8217;t is hard maar &#8217;t woord moet er uit: Je hebt gelijk, oom is schriel, verfoeielijk <span class="letterspaced">schriel</span>! De zeer vermogende generaal geeft aan den bevoorrechten pleegzoon een jaarlijksche toelage van driedui... ho, van driehonderd,
+zegge: drie-<span class="letterspaced">honderd</span> gulden. En dan, goeje hemel! de vreugde over de geboorte van een kind; de blijdschap over &#8217;t huwelijksheil van zijn beminden
+pleegzoon, zal door den schatrijken oud-generaal worden gevierd met een geschenk van honderd gulden! <span class="letterspaced">Honderd</span> gulden! Waarlijk, zulk een vreugd is al te uitbundig!&#8212;Ja, Eva had toch gelijk toen ze bij &#8217;t vernemen van die &#8220;schitterende
+toezegging&#8221;, half blozend half glimlachend fluisterde, dat Helmond tegen dien tijd wel zorgen mocht een fiksche brandkast
+in huis te hebben.
+
+</p>
+<p>&#8212;En dan, tweehonderd gulden voor een huwelijksreis, die veertien dagen zou duren, terwijl dat geld hem nog bovendien als honorarium
+voor zijn eerste consult was aangerekend! Tweehonderd gulden, terwijl Eva&#8212;niet meegeteld de diamanten, die hij haar op dien
+laatsten morgen heeft gekocht&#8212;bijna z&oacute;&oacute;veel besteden moest om in de geboorteplaats der mode, een weinig comme il faut voor
+den dag te komen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Zijn droeve oogenblikken in &#8217;t leven wanneer een illusie der kindsheid ons ontvalt, wanneer de vereering voor ouders of
+opvoeders moet plaats maken voor den onbevangen blik van het rijper verstand, en die edelen&#8212;die heiligen misschien&#8212;weggerukt
+van hun verheven voetstuk, daar staan als zeer gewone menschen met hun dwaasheden en gebreken.
+
+</p>
+<p>Toen Helmond thuisgekomen, aan Thomas zijn recepten had gegeven om ze aanstonds klaar te maken, toen zag hij al spoedig Eva&#8217;s
+rijkgelokt hoofdje om den hoek der apotheekdeur verschijnen terwijl haar schoone oogen&#8212;en zonder eenige terughouding&#8212;hem vriendelijk
+toelonkten. O welke heerlijke schrandere oogen! Ja <span class="letterspaced">schrandere</span> oogen; die oude baron heeft het goed gezegd.
+
+</p>
+<p>En wat moest dokter Helmond dan gevoelen nu hij na een avond als deze, in &#8217;t holle van den nacht van een zieke teruggekeerd,
+niet zooals voorheen een kil en zwijgend tehuis, maar, <span class="letterspaced">in</span> dat huis een prachtige jonge vrouw mag vinden, die.... gedurende een paar lange uren heeft gewaakt en gewacht, alleen om
+hem te toonen hoe oprecht en teer ze hem bemint; die hem straks zachtjes toefluistert dat ze er waarlijk berouw van heeft
+dien ouden man wat al te openhartig te hebben toegesproken, omdat.... haar lieve August hem immers zooveel dank is verschuldigd!
+
+<a id="d0e6318"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6318">161</a>]</span></p>
+<p>O! en nu hij haar zijden lokken voelt wiegen langs zijn wang, en haar zoetste kus hem weer verrukt, ja, nu beseft hij dat
+er inderdaad op de gansche wereld toch geen is, die hem meer ter harte gaat dan zijn Eva; dat hij slechts leven moet v&oacute;&oacute;r
+en m&eacute;t haar; dat hij desnoods ieders liefde zal kunnen missen indien hij slechts zooals nu, het moede hoofd mag vleien aan
+hare borst, wanneer hij maar rusten mag in haren arm. En terwijl nu die schoone oogen, ofschoon ze slechts van liefde spreken,
+hem herinneren aan den stond toen hij voor God en de menschen betuigde dat hij zijn vrouw zou liefhebben als zijn eigen lichaam,
+met verstand; dat hij niet bitter tegen haar zou wezen, maar haar de eere geven als het zwakkere deel; nu zegt hij al spoedig
+in den zaligen roes der min, na zoo vele uren van zieleleed:
+
+</p>
+<p>&#8220;En zul je mij dien naren zwarten blik dan ook vergeven, en vast hem vergeten mijn beste wijfje?&#8221;
+
+</p>
+<p>En Eva zoent haar echtvriend weder, terwijl haar zachte hand hem een haarlok van het voorhoofd strijkt.
+
+</p>
+<p>En hij: &#8220;O, ik wist het Eva, en geloof mij dan ook, <span class="letterspaced">voortaan</span> zullen we <span class="smallcaps">EEN</span> zijn zooals het behoort. Immers wij zijn elkaar het allernaaste. Nee Eva, zeker, ik trek geen partij meer voor wie mijn liefste
+zou durven beleedigen. Ik zie den schoonen kant van haar fiksch karakter, en stel dien in &#8217;t licht alsof het mij zelven gold.
+Zie, en wij onderwijzen dan elkander; ik leer van mijn vrouwtje om zaken en personen, ofschoon in een liefderijken geest,
+te beschouwen zooals ze werkelijk zijn, en zij....&#8221;
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik was het Eva echter niet mogelijk naar een reeds bekend <span class="letterspaced">sermoen</span> te luisteren. De bekentenis van haar August was dan ook al te verrassend. Met een schalksch lachje valt ze nu in, terwijl
+ze zijn baard om haar blanken vinger doet krullen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei! als het je dan heusch ernst is om zaken en personen te beschouwen zooals ze zijn, komaan mijn lief Augustje, beken jij
+dan eens volmondig, dat deze zeer geroemde huiskamer z&oacute;&oacute; ongelukkig laag van verdieping en z&oacute;&oacute; akelig doodsch is, dat de vrouw
+die er haar lieven man, dag aan dag en soms &#8217;s-avonds laat vol ongeduld zal wachten, zich er suf in kniezen of wel een tering
+op den hals halen moet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Een tering!&#8212;Dat woord treft Helmond pijnlijk. Wat heeft hij gevreesd toen hij Eva voor &#8217;t eerst onder den meidoorn ontmoette?
+Een tering! En&#8212;Eva ziet wat bleek. Van &#8217;t late opzitten misschien?
+
+</p>
+<p>&#8220;Komaan August, beschouw de kamer dan eens zooals zij waarlijk is, en spreek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, ik wil niet zeggen Eva....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee, <span class="letterspaced">volmondig</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vroolijk is anders Eva, welzeker.&#8221;&#8212;Haar teer omhelzend: &#8220;&#8217;t Wordt nu tijd tenminste dat we een andere kamer gaan opzoeken:
+&#8217;t sloeg daarbuiten al twee.&#8221;
+
+</p>
+<p>En terwijl ze samen naar boven gaan&#8212;zoo heel vertrouwelijk, hand in hand&#8212;zegt Eva zachtjes langs zijn schouder heen:
+<a id="d0e6355"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6355">162</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik las van avond toevallig in &#8217;t Romphuizer blaadje, dat het <span id="d0e6358" class="corr" title="Bron: oud-burgermeestershuis">oud-burgemeestershuis</span> over drie weken geveild, en acht dagen later publiek zal worden verkocht. Heusch, bij Siebold in de <span class="letterspaced">Gouden Arend</span>.&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZEVENTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Den volgenden morgen nadat Eva zich voor &#8217;t koffiedrinken gekleed had, ontstelde ze een weinig toen ze, beneden gekomen, in
+den zak van haar japon nog den brief vond, dien ze den vorigen avond voor August van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> had meegenomen. Maar immers haar lieve man zou wel begrijpen dat zij, door &#8217;tgeen er is voorgevallen, dien brief vergeten
+moest.
+
+</p>
+<p>En August heeft het begrepen. Doch, niet zoodra had hij het adres van den veel gestempelden brief bezien, en in het schrift
+de hand van Jacoba Van Barneveld herkend, of hij stak hem snel in zijn jaszak, om echter losweg te zeggen:
+
+</p>
+<p>&#8220;O van..... ne dinges, dat was niets; al gesproken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dinges, een pati&euml;nt?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, &#8217;t heeft niets te beduiden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je eens weten August, wat ik dacht toen ik dien brief voor je kreeg?&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welnu?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei, dacht ik, is mijn lieve man zoo met dames aan &#8217;t correspondeeren. Ja, &#8217;t kan niet missen, &#8217;t adres is van een vrouwenhand,
+en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is dat zoo duidelijk? Waaraan zou dat te zien zijn? Ik ken dames genoeg die een fiksche heerenhand schrijven, en heeren in
+legio die krabbelen als een keukenmeid. Ik verzeker je.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; August, hoe vat je daar ineens zoo verschrikkelijk vuur op? Z&oacute;&oacute; zou je iemand waarlijk op gedachten brengen die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die....? Wat meen je Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>Er werd aan de deur geklopt.
+
+</p>
+<p>Een oogenblik later overhandigde Thomas Van Hake aan de doktersvrouw een brief waarvan het adres luidde:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>Madame E. Helmond.
+
+</p>
+<p>n&eacute;e Van Armeloo,
+
+</p>
+<p>en ville.&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Eva bloosde niet, maar, het adres beziende, ging ze toch naar <a id="d0e6406"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6406">163</a>]</span>het venster om een kleine ontroering te verbergen. &#8217;t Was dwaas, bespottelijk; maar &#8217;t kon ook niet zotter treffen: juist
+op het oogenblik dat de brief, dien August zoo haastig had geborgen, haar inderdaad begon te intrigeeren en&#8212;zij moest het
+zich zelve bekennen&#8212;terwijl Helmonds vreemde houding haar onaangenaam heeft getroffen, bracht men haar een brief van een....
+onbekende <span class="letterspaced">mannenhand</span>.
+
+</p>
+<p>Eva zal echter van <span class="letterspaced">haar</span> brief <span class="letterspaced">geen</span> geheim maken. Dat behoort en dat behoeft ook volstrekt niet.
+
+</p>
+<p>Helmond ziet haar zwijgend aan. Eva opent den brief en leest voor zich zelve:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Mevrouw!
+
+</p>
+<p>Gisteravond, na een hoogstaangename kennismaking met de echtgenoote van mijn hoogge&euml;erden dokter, thuis gekomen, heeft het
+mij tot een waar genoegen verstrekt om&#8212;voor zooveel de bronnen er mij toe in staat stelden&#8212;na te sporen of mijn vermoeden
+zekerheid zou blijken te zijn.....&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat scheelt je Eva? Je wordt bleek. Van wien is die brief?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva heeft zich spoedig hersteld; ze weet nu waarover die brief handelt. Een paar seconden ziet ze August zwijgend aan, en
+dan zegt ze met nadruk, ofschoon vriendelijk zacht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik denk op dit oogenblik, in verband met een brief die straks zoo spoedig in een jaszak werd geborgen, aan een laatsten avond
+in &#8217;t Hotel du Helder. Als dokter Helmond telkens redenen heeft om wat men hem schrijft voor zijn vrouw te verbergen, zou
+dat niet een zeer slecht voorbeeld kunnen zijn.....? Maar nee, nee August, zoo wil ik het niet. Ziehier, wij zullen samen
+lezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou je denken Eva, dat een zweem van.... jaloezie..... of.....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ssst ssst beste man, wie zou aan z&oacute;&oacute; iets denken! Kom lees nu mee; &#8217;t betreft.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is het je wensch; is het noodig? goed! maar zoo niet.... als men mijn lieve kind slechts den eerbied betoont, dien men haar
+als vrouw is verschuldigd, dan ben ik tevreden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O wat d&aacute;t betreft; zie maar, de laatste regels ze vloeien over van eerbied.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een oogenblik later lezen Eva en Helmond te zamen:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;.... thuis gekomen heeft het mij tot een waar genoegen verstrekt om, voor zooveel de bronnen er mij toe in staat stelden,
+na te sporen, of mijn vermoeden zekerheid zou blijken te zijn, dat n. l. mijnheer uw vader inderdaad een afstammeling is van
+het bekende oud-Hollandsch geslacht der graven Van Armeloo.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat, duivel, is die Kartenglimp gek!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;, vinje?&#8221;
+
+</p>
+<p>Men leest verder:
+
+
+<a id="d0e6453"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6453">164</a>]</span></p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Met het familiewapen van Mijnheer uw vader bekend, mocht ik inderdaad de overeenkomst treffend bevinden.&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Hier volgde een beschrijving van het bedoelde wapen.
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Mijne vroegere relaties&#8221;&#8212;zoo luidde het verder in den brief&#8212;&#8220;brachten mij in kennis met een onzer eerste genealogen. Door
+hem werd het mij duidelijk hoe niet zelden&#8212;tijdens de Hervorming vooral&#8212;zonen uit de aanzienlijkste geslachten hun adellijke
+titels prijsgaven om ze, bij het omhelzen van de Calvinistische leerstellingen, met die van herder en leeraar te verwisselen.
+Bedrieg ik mij niet, zeer geachte Mevrouw, dan heeft Mijnheer uw vader mij eens meegedeeld dat hij van Duitsche afkomst was,
+maar, dat zijn genealogie niet verder reikte dan tot zijn grootvader genaamd Peter Harmen Armelo, die in 1787 te Birchheim
+in Hanover gestorven was. De treffende overeenkomst der wapens doet mij schier met volkomen zekerheid beweren, dat een der
+voorvaders van Mijnheer uw vader, om geloofs- of andere redenen uitgeweken, zijn Hollandschen graventitel heeft prijsgegeven
+om te zijn een dienaar in den wijngaard des Heeren.&#8212;Wanneer zijn nakroost echter, zooals Mijnheer uw vader deed, opnieuw het
+zwaard voerde voor het erf, waarop zijn stam is geworteld, dan, dunkt mij, dient de gravenkroon hem te worden hergeven....&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker!&#8221; lacht Helmond: &#8220;alleraardigst!&#8221; En hardop lezend:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Den ondergeteekende zal het een waar genoegen zijn, indien hij nader mag vernemen of de familie Van Armeloo hem zal vergunnen,
+naar zijn beste vermogen mee te werken tot het herwinnen van een zoo schitterenden titel, dien zij&#8212;naar zijn bescheiden meening&#8212;niet
+aan haar <span class="letterspaced">nakomelingen</span> mag onthouden, en waarvoor zij zich slechts een geringe financieele opoffering zal te getroosten hebben.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Met de meeste onderscheiding en respectsverzekering, zoowel aan dokter Helmond als aan de ge&euml;erde familie Van Armeloo, heb
+ik de eer te zijn,
+
+
+
+</p>
+<p>Mevrouw!
+
+
+</p>
+<p>Uw zeer bijzonder gehoorzame en dv. Dr.
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Kartenglimp</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Het hinderde Eva wel dat Helmond alweder lachte en haar met de woorden: &#8220;Wel wel, gravin Van Armeloo!&#8221; op eenigen afstand
+met zekere kluchtige reverentie beschouwde; doch zij zou hem niet toonen dat de ontvangen meedeeling haar borst met zulk een
+ongekende verrukking had vervuld.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel kind, wat of er van den armen dokter zou geworden zijn, als men eerder had geweten &#8217;tgeen die zeer vindingrijke majoor
+nu zoo eensklaps heeft uitgevonden!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is dat het loon voor mijn openhartigheid? Meen je August, dat <a id="d0e6489"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6489">165</a>]</span>ik niet reeds lang heb vermoed en geweten &#8217;tgeen die man daar schreef?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarlijk, al lang?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar heb ik er ooit van gesproken of er zelfs ooit op gedoeld?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu, laten we er dan ook maar <span class="letterspaced">te zamen</span> om lachen mijn wijfje. Weet je wat <span class="letterspaced">ik</span> geloof?&#8212;Ronduit gezegd, ik geloof hoe langer hoe meer dat die majoor de rechte broeder niet is. Hij wil zich aangenaam maken;
+en daarom dien gekunstelden brief.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Genoeg van dien man August; zijn persoon staat mij tegen; maar hem om het schrijven van dien brief te beschuldigen, dat is
+onheusch. Gesteld eens dat hij waarheid had geschreven, dan zou hij voor &#8217;t allerminst op onze erkentelijkheid aanspraak hebben.
+&#8217;t Is zeker dwaas zich te verheffen bij de gedachte dat men zulk een adellijken titel zou kunnen bezitten, maar, er om te
+<span class="letterspaced">lachen</span>.... nee! Indien het inplaats van de familie Armelo de familie Helmond gold, ik weet niet August of je dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah ja, daar zeg je een goed woord, als het de familie Helmond gold! Ja dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welnu....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan zou het voor die onderschrapte &#8220;nakomelingschap&#8221; tenminste nog van eenige waarde kunnen worden; maar kindlief, vader
+Armelo heeft twee dochters; de eene is het vrouwtje van je onderdanigen dienaar Helmond, pur sang plebejer, en de andere,
+al trouwde ze met een prins, de gravenkroon der Van Armeloo&#8217;s zou toch nooit door haar edele telgjes kunnen gedragen worden!&#8221;
+En weder lachend: &#8220;&#8217;t Is alleraardigst!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Helmond, extra verstandig vind ik dat lachen niet. Ik zeg je n&oacute;g eens, als het zulk een titel voor de Helmonds gold.....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;En <span class="letterspaced">ik</span> herhaal Eva, dat dit, met het oog op het onderschrapte in dien brief&#8221;&#8212;hij geeft haar een zoen&#8212;&#8220;ook heel iets anders zou wezen.
+Maar over mijn adelbrieven behoeven we ons &#8217;t leven niet moeielijk te maken. En nu, al is mijn lachen dan misschien niet heelemaal
+verstandig, geloof me kind, waartoe zou men zich iets in &#8217;t hoofd, en vele moeiten en kosten op den hals halen, om&#8212;gesteld
+dat alles dan waar was&#8212;een titel te verkrijgen waar men, zonder fortuin, eigenlijk mee verlegen, en geen enkel naneefje mee
+gebaat zou zijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva zweeg en zag naar den grond. &#8217;t Was wel te merken, zoo dacht ze, dat Helmond plebejisch bloed in de aderen had. In h&aacute;&aacute;r
+is altijd iets geweest &#8217;twelk haar zeide dat ze eigenlijk niet thuis behoorde in &#8220;&#8217;t knechtelijk gareel&#8221;&#8212;met welk beeld een
+<span class="letterspaced">groot</span> dichter de lagere en middelstanden eens zoo juist had geteekend. Nochtans ze gevoelde het ook: Mocht het al schoon zijn en
+weldadig voor &#8217;t hart, indien men zeker wist uit zulk edel bloed te zijn gesproten; &#8217;t zou verkeerd wezen om er voor de toekomst
+een te groote waarde aan te hechten, dewijl papa geen zoons en geen fortuin bezat.... Maar.... ha! welk een licht gaat daar
+plotseling voor haar op! Zie, uit eigenliefde, uit trots heeft August zich zoo weinig ingenomen betoond met hetgeen hij vernomen
+heeft. &#8217;t Moest <a id="d0e6526"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6526">166</a>]</span>voor een man ook stuitend wezen om zich eensklaps ver beneden zijn vrouw te zien gesteld, vernederend om als eenvoudig burger
+te staan naast een geboren.... gravin!
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee August, wacht nog even, ik wou je zeggen....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar vrouwtje, ik moet noodzakelijk weg. &#8217;t Is al &eacute;&eacute;n geslagen; je weet men wacht me in de stad, en om halfdrie komt het
+rijtuig van Debecque. Circa vier uur hoop ik weer thuis te zijn, en we kunnen dan &#8217;t chapitre vervolgen; nu, bonjour kind!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Haastig heeft Helmond haar omhelsd, en gaat dan snel naar de deur.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar neen, z&oacute;&oacute; kan Eva hem niet zien vertrekken. Zij moet hem aleer hij haar voor drie volle uren verlaat, dat nieuws doen
+<span class="letterspaced">zien</span> bij &#8217;t licht dat er voor haar is opgegaan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Even Helmond, luister even.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond blijft met de hand aan den deurknop staan.
+
+</p>
+<p>Zij komt hem zeer nabij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar August, als mijn familienaam dan uitsterft, en we toch weten dat mannen dikwijls om zulk een reden den naam hunner vrouw
+er bij aannemen; ik meen <span class="letterspaced">als</span> alles nu waar is, en dat het zoo uitkwam, natuurlijk, dan zou jij&#8212;juist met het oog op &#8217;tgeen de tijd <span class="letterspaced">ons</span> kan schenken....&#8221;&#8212;zij sloeg de oogen weer neer&#8212;&#8220;dan zou jij immers best....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pots selderementen Eva! wou je een graaf van me maken!? Nee maar nou geloof ik waarachtig dat je eens zien wilt, of er hier
+bij me boven, iets los of stuk is. Kom wijfje, maak geen gekheid, en kus me maar, en noem me n&oacute;g eens zooals gisteravond je
+&#8220;trouwe&#8221;; die titel is me wat meer waard dan andere, die bovendien wel wat heel hoog in de lucht hangen. Bonjour!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Een kwartier later was Eva gekleed om uit te gaan. Neen, ze ging niet, zooals August altijd deed, die apotheek door en de
+achterdeur uit; zij nam de voordeur aan den wal.
+
+</p>
+<p>Binnen weinige minuten bevindt ze zich in de ouderlijke woning. Ze moet papa en mama afzonderlijk spreken.
+
+</p>
+<p>Mama Armelo was druk met dochter Louise aan &#8217;t rekken en vouwen van de wasch, doch mama heeft voor dochter Helmond in allerijl
+een mooie muts opgezet, en komt nu in de voorkamer waar Eva wachtte, en verontschuldigt zich&#8212;tegen haar kind&#8212;over haar toilet.
+Niewaar, Eva wist wel hoe het soms laat werd, en, zij had zich juist even met een schoteltje bemoeid, een lekker schoteltje
+voor papa. Eva zou het begrijpen.
+
+</p>
+<p>Eva met haar Parijschen hoed en mantille, maakte in de voorkamer van den zeer eenvoudigen oud-kapitein, en tegenover die mama
+in een vieze zwarte jas, en de sterk met rood gemonteerde muts&#8212;een contrast, waarmee ze zelve <span class="letterspaced">bijna</span> verlegen werd.
+
+</p>
+<p>Papa was op &#8217;t oogenblik dat hij geroepen werd juist in zijn achterschuurtje aan &#8217;t blokjes zagen. Hij deed gewoonlijk zoo
+iets; en vooral om anderen eens wat te kunnen &#8220;overdoen&#8221;.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je zegt mevrouw Helmond?&#8221; heeft hij aan &#8217;t dienstmeisje gevraagd <a id="d0e6572"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6572">167</a>]</span>die hem roepen kwam: &#8220;wou die mij alleen hebben? Dadelijk hoor!&#8212;Gauw &#8217;en bakje.&#8221;
+
+</p>
+<p>De kapitein behoefde geen nadere toelichting te geven. Als er voorname lui waren om hem te spreken, dan moest het meisje&#8212;wanneer
+hij althans aan eenige bezigheid was&#8212;terstond waschwater brengen.
+
+</p>
+<p>Terwijl Armelo de zeep deed schuimen dat het een lust was, kan hij zich maar geen denkbeeld maken van &#8217;tgeen Eva hem in &#8217;t
+geheim&#8212;alleen aan hem en mama&#8212;zou te zeggen hebben. Hoelang was ze getrouwd? Nee nee, d&aacute;t zou ze ook niet aan h&eacute;m.... Nee,
+w&aacute;t of het wezen mag!
+
+</p>
+<p>Zeer verlangend naar de oplossing van &#8217;t raadsel, trad Armelo de kamer in, juist op &#8217;t oogenblik dat mama Armelo reeds den
+voorsmaak van &#8217;t allerbelangrijkst geheim had genoten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat zeg je Eva, je pa een graaf Van Armeloo?&#8221; heeft mevrouw geaarzeld: &#8220;<span class="smallcaps">WIJ</span> zouden.... WIJ....?&#8221; En dan naar de deur ziende: &#8220;Goeje God, Armelo! ben je gek; met je sloofje voor!&#8221;
+
+</p>
+<p>Inderdaad de &#8220;graaf Van Armeloo&#8221; stond daar op den drempel der deur, en zag, half verrast half verlegen, op het bekleedsel
+neer, waarvan hij zich inderhaast vergat te ontdoen, geheel vervuld met de gedachte aan het nieuws &#8217;twelk hij hooren zou.
+
+
+</p>
+<p>De oud-kapitein schaamde zich inderdaad een weinig voor zijn dochter; maar, nadat het sloofje buiten de deur was geworpen,
+ging dat toch spoedig voorbij. Eva wist wel dat hij niet leeg kon zitten; en, hij heette haar hartelijk welkom, want waarlijk,
+hij zag haar niet al te druk, en spoedig keek hij haar vragend aan, immers &#8217;t was wel iets buitengewoons dat hij tegelijk
+met mama in de confidentie zou wezen.
+
+</p>
+<p>Toen men zich reeds eenige oogenblikken in de grafelijke sferen bewogen had, beweerde mevrouw Armelo met klem dat Armelo &#8220;zich
+zelf altijd in den weg stond&#8221;. Jawel, hij had geen oog voor de toekomst.
+
+</p>
+<p>Maar Armelo bleef beweren dat het ook waarlijk te gek was. Hij heette eenvoudig Armelo, en het <span class="letterspaced">Van</span> dat er v&oacute;&oacute;r moest, d&aacute;&aacute;raan haperde het immers.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat hebben je voorouders laten vallen;&#8221; verzekerde mevrouw: &#8220;Begrijp je dat niet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En als ik me niet bedrieg dan schreven de graven Van Armeloo zich met twee <span class="letterspaced">oo</span>&#8217;s.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar die &oacute; heeft je overgrootvader dan zeker &oacute;&oacute;k laten vallen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, zoo kun je alles laten vallen, Marie; maar ik zeg je dat m&#8217;n vader en grootvader eenvoudige boeren in Hanover waren,
+en dat ze.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee maar man, z&oacute;&oacute; dwars als jij bent, daar staat m&#8217;n verstand voor stil.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor eens pa,&#8221; zegt Eva: &#8220;ik wist wel vooruit dat mijn nieuws met bezwaren door u zou ontvangen worden; maar, ik bid u, waarom
+wilt u je tegen z&oacute;&oacute; iets verzetten!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn hemel, dat <span class="letterspaced">vraag</span> ik je!&#8221; valt mevrouw Armelo in: &#8220;Maar <a id="d0e6616"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6616">168</a>]</span>ik herhaal het man, &#8217;t is je nooit recht ernst met de eer van je familie geweest; zeker, men zou je nooit zoo vroeg gepensioneerd
+hebben als je je niet.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vrouw! moet je mij in presentie van mijn kind aan iets herinneren, dat ik met Gods hulp bestreden en geheel overwonnen heb?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, toen het te laat was Armelo. Ik blijf er bij, je hebt je zelf altijd in den weg gestaan; je hadt generaal kunnen zijn
+als je dien drank....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee ma,&#8221; valt Eva in, nu ze den man strak voor zich heen zag staren, en eensklaps berouw kreeg dat ze misschien eenige aanleiding
+tot dat verwijt heeft gegeven: &#8220;nee ma, daar moet u niet van spreken.&#8221; En dan, terwijl ze haastig opgestaan haars vaders hand
+neemt, en hem op het voorhoofd zoent: &#8220;Ma meende het niet kwaad pa&#8217;tje-lief; zij wilde maar zeggen.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu, &#8217;t is niemendal kind, ik weet wel hoe jij het meent; &#8217;t is niemendal!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker, &#8217;t was de kolonel Dadel die u niet zetten kon; en die leelijke Minister van Oorlog! Maar als anderen u dan hebben
+teruggestooten, terwijl er zoovelen vooruitkomen, die &#8217;t vrij wat minder verdienen, zoudt u dan&#8212;wanneer we toch <span class="letterspaced">werkelijk</span> van zoo hoogen adel zijn, niet alles doen om u, door het herwinnen van dien rang, boven dien Dadel en dergelijken te verheffen?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar waarachtig kind, het is niet mogelijk; ik weet immers zeker....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker!&#8221; valt mevrouw uit: &#8220;je weet niets niemendal! Die majoor Kartenglimp zal toch niet gek wezen. Wat hij schrijft, is
+zoo klaar als de dag; we hebben Goddank ons verstand nog; en als ik dien brief niet driemaal had gelezen, dan zou ik twijfelen
+kunnen; maar driemaal heb ik hem gelezen; en met Eva ben ik het volkomen eens dat er gehandeld dient te worden in ons aller
+belang.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mijn hemel Marie, we komen met de grootste moeite rond, en hoe wil je dan dat we ons nog opofferingen zouden getroosten
+om&#8212;gesteld dan.... <span class="letterspaced">gesteld dan</span>.... dien titel te krijgen; maar vooral om als graaf en gravin.....&#8221; schielijk opstaande: &#8220;Nee nee, &#8217;t is onzinnig, we zijn
+gek! We droomen! <span class="letterspaced">Ik</span>, <span class="letterspaced">ik</span> een graaf.... jij een gravin!&#8221; Zenuwachtig lachend: &#8220;&#8217;t Is om te lachen! Waar heb je den brief, geef nog eens hier; maar
+&#8217;t is om te lachen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva begrijpt nu dat lachen zeer goed. &#8217;t Was bij papa een repetitie van &#8217;tgeen ze van Helmond hoorde, maar toen niet begreep.
+Zenuwachtigheid; jawel, anders niet. Dames vallen flauw zoodra ze bloed zien; maar de zenuwen van heeren worden &#8217;t eerst geprikkeld,
+wanneer hun iets van eer of rang in de oogen blinkt. Wie &#8217;t hardst heeft gelachen om een ridderlint, draagt het zelf als ridder
+op overjas en chambercloak. Dat ongeloovig lachen, ja zeker &#8217;t is de dekmantel voor een inwendige blijdschap die zich anders
+te ras zou verraden. Wie zoekt, of althans wie wil er geen eer! Ja! zelfs de domsten en zotsten, die nooit eenige eer kunnen
+behalen, ze dringen vooruit als er <span class="letterspaced">eerewijn</span> wordt aangeboden.<span id="d0e6651" class="corr" title="Bron: &#8221;"></span>
+<a id="d0e6653"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6653">169</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Ja zie maar: bij &#8217;t nogmaals doorloopen van Kartenglimps brief, gaat dat lachen van papa al over in een glimlachje, waaruit
+iets anders te lezen is.
+
+</p>
+<p>Armelo las: &#8220;Wanneer zijn nakroost echter, zooals mijnheer uw vader deed, opnieuw het zwaard voerde voor het erf waarop zijn
+stam is geworteld, dan, dunkt mij, dient de gravenkroon hem te worden hergeven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu pa, dat is toch zoo heel onverstandig niet;&#8221; zegt Eva, terwijl ze met haar vinger in parelgrijs glac&eacute;, op den genoemden
+volzin wijst.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee te donder, wat dat betreft; na Hasselt zei de kolonel Bik, in presentie van de sergeants Leeuwendaal en Wagenaar en een
+heele boel anderen tegen me: &#8220;Luitenant, je hebt je als een braaf officier gehouden.&#8221; Zieje, dat vergeet ik niet; maar verdord
+dat hebben ze aan Oorlog vergeten, zoo&#8217;n Dadel! zoo&#8217;n Minister, die...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Armelo, als je nu hier bent gekomen om je ouwe litanie te zingen, dan zou ik liever....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee ma, &#8217;t is begrijpelijk dat pa zoo iets nu juist moet hinderen; als je dan bijna zeker weet dat je zoo heel veel hooger
+dan die nare menschen staat.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, juist Eva, wat dat betreft.&#8212;Voel je dat Armelo? Nee, ik geloof je voelt dat nog niet; jij voelt zoowat niemendal.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Marie, n&oacute;g eens: &#8217;t is niet gepast dat je zoo in tegenwoordigheid van onze dochter spreekt. Als er iemand gevoel heeft dan
+ben ik het. Heb ik jou armen neef den schoolmeester niet laatst nog m&#8217;n ouwe polonaise en vijf en twintig stuivers gegeven,
+den armen drommel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, laat nu in &#8217;s-hemelsnaam mijn familie en je ouwe polonaise rusten bij zaken als deze. Wat anders de Lieders betreft,
+die konden best&#8212;zei neef eens&#8212;van &#8217;t oude Lydi&euml; in Klein-Azi&euml; afkomstig en van vorstelijken oorsprong zijn; maar van zulk
+een oudheid is dat niet eens meer na te sporen. Ik zeg Armelo, we zijn voor God en onze kinderen verplicht de handen aan &#8217;t
+werk te slaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>Armelo krijgt eensklaps een &#8220;akelig proza&iuml;sch gevoel&#8221;. Hij kon het niet helpen; maar.... &#8217;t spijt hem dat hij niet stilletjes
+buiten de confidentie is gebleven. Hij was straks juist zoo plezierig aan &#8217;t blokjes zagen; en &#8217;t bruine pijpje smaakte zoo
+lekker, en.... Och goeje God! hij was toch niet voor een graaf in de wieg gelegd.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wel hemel, waarom niet! Geen fortuin! wat doet het er toe. Luister, mevrouw zal &#8217;t hem herinneren: Graven <span class="letterspaced">met graafschappen</span> zijn er geen drie meer in de heele wereld. De graaf Van Tiel is stationschef ergens op een klein tusschenstation. Baron Hars
+is gemeente-ontvanger te Limmen. De twee freules Van Winteren maken in stilte hoedjes voor de lui; en de drie magere freules
+Blankenberge met haar groote oogen, eten te zamen vijf ons vleesch in de week; hebben &eacute;&eacute;n fluweelen mantel met &#8217;er drie&euml;n,
+en niet anders dan &#8217;en loopmeisje van &#8217;s-morgens acht tot licht en donker!
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat is dan ook erbarmelijk;&#8221; zegt Armelo.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar.... ze zijn van adel!&#8221; <span id="d0e6683" class="corr" title="Bron: antwoord">antwoordt</span> mevrouw op tooneeltoon: &#8220;en, dat doet haar de wereld gemakkelijk trotseeren. De adel geeft <a id="d0e6686"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6686">170</a>]</span>een verhooging, een glans. Je kunt het dadelijk zien dat iemand van adel is, zelfs de freules Blankenberge....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och omdat je &#8217;t weet Marie! maar anders, waarachtig....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Weten! weten!! Nee, ook zonder d&aacute;t zou men &#8217;t zien. Maar als ze het dan van <span class="letterspaced">&oacute;ns</span> zullen hooren, dan moeten ze &#8217;t immers toch ook <span class="letterspaced">zien</span> niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva was stil geworden: ze wist niet wat haar eigenlijk m&eacute;&eacute;r hinderde, de burgerlijke toon, waarop mama den goeden papa gedurig
+beknorde, of de burgerlijkheid waarmee papa&#8212;een <span id="d0e6700" class="corr" title="Bron: oudofficier">oud-officier</span>&#8212;zich telkens de eer die hem toekwam van den hals zocht te schuiven. Inderdaad moet Eva voor zich zelve bekennen dat de graaf
+en gravin Van Armeloo-Lieder een tamelijk mal figuur in de wereld&#8212;ja zelfs in de Romphuizer wereld&#8212;zouden maken. Mama had
+meer dan papa dat gepaste gevoel van eigenwaarde, dat zekere, om zich te willen verheffen boven het mindere, het gemeene;
+doch, hoe goed zij mocht wezen, mama miste door haar opvoeding in den hoogsteenvoudigen stand, ten eenenmale dien fijneren
+toon en goeden smaak waaraan de aristocratie zoo gemakkelijk te herkennen is. Honderden malen bijvoorbeeld is Eva tegen de
+bonte kleuren die mama gewoonlijk droeg te veld getrokken, doch zonder een blijvende verbetering van smaak te kunnen bewerken.
+Neen, ware het slechts om dien titel voor haar <span class="letterspaced">ouders</span> te doen, Eva zelve zou het bij nader inzien verstandiger oordeelen om de goede menschen verder maar stilletjes ongemoeid
+te laten. &#8217;t Zal toch inderdaad ook nog al werk hebben om dit huishouden, waar alles oud en versleten is&#8212;de weinige smakelooze
+meubels in deze pronkkamer getuigen ervan&#8212;slechts eenigszins in harmonie met dien nieuwen stand te brengen. Neen, had Eva
+geen andere plannen gehad&#8212;en zij twijfelt niet of ze zullen gemakkelijk te verwezenlijken zijn&#8212;dan zou ze zeker met haar vader
+hebben ingestemd, dat het waarlijk <span class="letterspaced">te dwaas</span> is. Nu echter, nu moet er gehandeld worden! En, onder het diepst geheim, ontvouwde Eva nu de reden waarom zij, voor zich
+zelve, er hoogen prijs op stelde dat papa gevolg wilde geven aan de zaak, en zoo spoedig mogelijk den majoor Kartenglimp zou
+gaan spreken.
+
+</p>
+<p>De oud-kapitein, ofschoon weinig bekend met de rechten van heraldiek of genealogie, betwijfelde het echter zeer of het wel
+mogelijk zou wezen dat Helmond&#8212;gesteld dan.... <span class="letterspaced">gesteld dan</span>&#8212;met den naam zijner vrouw bij den zijnen te nemen, ook den titel van haar geslacht zou bekomen; doch, moeder en dochter vonden
+dat &#8220;z&oacute;&oacute; doodeenvoudig natuurlijk&#8221;, dat hij zichzelf al voor heel onnoozel en dom had moeten houden, indien hij het zou gewaagd
+hebben daartegen nog bedenkingen in &#8217;t midden te brengen. Ten slotte beloofde de kapitein dan ook aan zijn dochter&#8212;ofschoon
+juist niet zoo geheel van harte&#8212;dat hij werk van de zaak zou maken, en, ja zeker, nog heden den majoor te zullen opzoeken
+om van hem te vernemen op welke wijze men dan zou moeten handelen.
+
+</p>
+<p>Alvorens Eva naar huis zal terugkeeren, heeft ze n&oacute;g een vertrouwelijke meedeeling.&#8212;Nee, papa moest niet weggaan, &#8217;t gold
+h&eacute;m in de eerste plaats.
+<a id="d0e6716"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6716">171</a>]</span></p>
+<p>Eva geeft een kort verslag van het gebeurde op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, en van de &#8220;infame houding die de generaal tegenover haar heeft aangenomen.&#8221;&#8212;&#8220;Ter wille van Helmond,&#8221; zoo vervolgt Eva, &#8220;zal
+ik mijn best doen om den man, die uit trots en schrielheid de jonge vrouw van zijn pleegzoon met onheuschheden overlaadt,
+niet al te zeer te.... verachten. Ik ben van plan zijn hostile houding met de grootstmogelijke onverschilligheid te beantwoorden.
+Het kan me soms hinderen dat we zijn zoogenaamde weldaden nog moeten aannemen, en ik zag die prachtige bewijzen van zijn schrielheid
+liever aan een arme gegeven. Maar ik moet ze dulden. August is voor de helft zijn erfgenaam; en hoewel ik voor mijzelve in
+staat zou zijn om die heele erfenis er aan te wagen, en mij stoutweg met hem te brouilleeren, indien hij &#8217;t nog eens te bont
+maakte, ik mag de toekomst van August, die nu werkt en draaft als een paard, niet roekeloos op &#8217;t spel zetten. Ik zal me om
+zijnentwil beheerschen. Maar papa, wat <span class="letterspaced">ik</span> dulden moet als Helmonds vrouw, dat moogt u als de kapitein Van Armeloo&#8212;ik zeg <span class="letterspaced">Van</span> Armeloo....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoor je wel Armelo; ze zegt <span class="letterspaced">Van</span> Armeloo....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En w&aacute;t mag ik niet dulden?&#8221; valt Armelo in: &#8220;de generaal heeft me niets niemendal gedaan; integendeel, hij was compleet fr&egrave;re
+en compagnon; kameraad, alles wat je wilt. Verduiveld, hij heeft immers nog zelfs het heele diner van je trouwen in <span class="letterspaced">De Arend</span> betaald.&#8212;Schriel! Nee Eva, neem me niet kwalijk, dat is.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar goeje hemel papa, d&aacute;t, dat is het juist! Me dunkt uw militair.... uw.... uw.... ja uw gevoel van rang enfin, alles in
+u moet daartegen opkomen. Toen ik er straks over nadacht, toen brandde mij de gedachte letterlijk als vuur op de borst, dat
+die mijnheer Van Barneveld mee het diner heeft betaald, &#8217;t welk de kapitein Van Armeloo ter eere van &#8217;t huwelijk zijner dochter
+gaf. Bah! &#8217;t is vernederend! &#8217;t is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar kind, Helmond heeft me gezegd dat dat heelemaal onder ons zou blijven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat kan wel waar zijn papa, maar waar blijft het ook, dat de generaal vijftig gulden heeft gegeven voor uw diner.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vijftig gulden!&#8221; roept mevrouw: &#8220;voor een diner van twintig personen &agrave; vier gulden buiten den wijn! Goeje hemel, wat een
+schriele kompeer! Heeft Helmond dan de rest betaald?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker! en ik wou dat hij &#8217;t heelemaal betaald had; maar nu, die vijftig gulden ze compromitteeren u en mij; onze heele familie;
+verschrikkelijk! Vandaar die trotsche minachting. Welzeker, ik ben de dochter van een officier, die zich het bruidsmaal voor
+zijn kind laat betalen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wat duivel, als een ander het niet betaald had dan zou het ding niet gegeven zijn! Je weet wel Eva dat wij geen geld
+voor zulke foeven hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Spijt me papa, dat u niet aanstonds gevoelt dat die schuld aan mijnheer Van Barneveld <span class="letterspaced">moet</span> worden afgedaan. &#8217;t Komt me zoo heel natuurlijk voor.&#8221;
+<a id="d0e6755"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6755">172</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja maar....&#8221; aarzelt mevrouw: &#8220;ik moet toch ook bekennen Eva, dat.... vijftig gulden.... in onze omstandigheden....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zou op m&#8217;n woord niet weten waar ik ze vandaan moest halen,&#8221; herneemt Armelo: &#8220;en mij dunkt kind, dat diner is nu gepasseerd
+en, bij m&#8217;n ziel, de generaal heeft als oud-kameraad gehandeld; ik zou hetzelfde gedaan hebben wanneer ik in zijn schoenen
+stond.&#8212;Waar ga je heen Marie?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw gaf geen antwoord. Ze was reeds de kamer uit. Een overheerlijk denkbeeld was haar ingevallen.
+
+</p>
+<p>Louise&#8212;Eva&#8217;s jongere zuster&#8212;stond nog in de kleine tuinkamer aan het vouwen van de wasch, toen mevrouw Armelo haar om raad
+is komen vragen. Louise kent hare moeder. De goede vrouw heeft in alle opzichten een bijzondere liefde voor <span class="letterspaced">kleuren</span>. Honderdduizendmaal geldt bij haar voor <span class="letterspaced">eens</span> of hoogstens <span class="letterspaced">tweemaal</span>. De rest laat zich gemakkelijk begrijpen. Moeder Armelo zou verder met wat opleiding een uitmuntende tooneelspeelster zijn
+geweest. Zie maar, ook nu is er in haar blik een soort van vertwijfeling te lezen terwijl ze, het gesprek vervolgende, zegt:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mijn hemel kind, denk je dan niet dat je arme vader er in stilte onder lijdt?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb er niets van gemerkt ma.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Daarom zeg ik <span class="letterspaced">in stilte</span>.&#8212;En wanneer nu de heele stad hem bespot en belacht, moet dan het hart van een oud-officier die&#8212;ik zeg het je&#8212;van den oudsten
+Nederlandschen adel is&#8212;ja, ik zeg het je&#8212;moet dan dat hart onder zijn ridderkruisen niet breken!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar weet dan de heele stad dat papa vijftig gulden van....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De heele stad Louise? Ja helaas! Wij kregen een brief van den majoor Kartenglimp. Papa is den titel van officier niet meer
+waardig.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Schreef dat die leelijke oud-majoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, ten naastenbij.&#8212;Men zal hem van de soci&euml;teit weren; men zal.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat! zal men papa van de soci&euml;teit....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw haalt schouders en wenkbrauwen op; werpt een blik naar den groen geverfden zolder, en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoop mijn kind, dat ons zoo iets zal gespaard worden.&#8221;
+
+</p>
+<p>Louise ziet eenige oogenblikken strak voor zich heen.&#8212;Ruim &eacute;&eacute;nhonderd en tachtig gulden heeft ze sedert vijf jaren bespaard;
+want evenals die straks genoemde adellijke dames, had ze met de naald in de behoeften van haar toilet zoeken te voorzien,
+en haar overgroote bedrevenheid in &#8217;t maken van handwerken is oorzaak dat zij nog bovendien zulk een som heeft kunnen overhouden.
+Louise is er altijd zeer geheim mee geweest, en waarschijnlijk had ze er gegronde redenen voor. Maar nu, na een ontmoeten
+van den heer Kippelaan, in wiens bijzijn men haar, onvoorzichtig genoeg, een gekleede muts heeft besteld, sedert die ontmoeting,
+waarbij zoo schrikkelijk veel gesproken was, wisten papa en mama Armelo ook al spoedig dat hun jongste dochter &#8220;fortuin&#8221; had;
+en, ofschoon <a id="d0e6798"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6798">173</a>]</span>eerst een weinig gevoelig over Louises achterhoudendheid, hebben ze hun dochter toch bewonderd en geprezen, &#8217;t geen mama anders
+volstrekt niet gewoon was.
+
+</p>
+<p>En &#8217;t is heden nu reeds de derde maal dat mevrouw Armelo aan haar dochter een plekje van de gloeiende plaat wijst, waarop
+Louise een deel van haar zuur verworven spaargeld kan zien verdwijnen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Haars vaders eer!!
+
+</p>
+<p>Louise zal er met papa over spreken.
+
+</p>
+<p>Maar mevrouw Armelo zegt plechtig met de hand op den boezem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Met papa!&#8212;Louise! in Godsnaam, met h&eacute;m <span class="letterspaced">geen woord</span>!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ACHTTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Op <span class="letterspaced">De Poel</span> werd dokter Helmond met blijde aangezichten ontvangen. Archibald was veel beter. De ongesteldheid is niet van zooveel beteekenis
+geweest als het zich in den beginne liet aanzien. &#8217;t Viel ook Helmond mee dat hij den luitenant reeds buiten &#8217;t bed en bijna
+zonder pijn vond.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn waarde dokter, je bent al te menschlievend;&#8221; riep Archibald hem bij &#8217;t binnenkomen toe: &#8220;&#8217;t Is immers geen gebruik om
+zijn pati&euml;nten met &eacute;&eacute;n visite weer beter te maken. &#8217;k Geloof waarachtig dat er geen treurspel meer zou mogelijk zijn, als
+ze er &uacute; in de laatste akte maar even bijriepen. Mama wil me van pure blijdschap een glas advocatenborrel maken, maar....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Guns Archibald, hoe kom je er aan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja h&oacute;e ik er &aacute;&aacute;nkom dat vraag ik ook; tenminste als ik u zulk een bedenkelijk gezicht zie zetten. Enfin, dokter Helmond zal
+misschien liever een glas port drinken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Debecque om den port schelt, zegt mevrouw met iets angstigs: &#8220;Ja maar, jij lieve Archibald, jij moogt daar niet aan
+denken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou ook wat erg zijn luitenant, als u mijn wonderlikeur nu al voor iets anders liet staan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is een waar woord! Komaan dan mama&#8217;tje, <span lang="fr">versez &agrave; tasse pleine!</span>&#8221; Maar als de vroolijke pati&euml;nt reeds de medicijnflesch vat, dan treedt de moeder haastig toe om hem die te ontnemen, want:
+&#8220;Voorzichtig, voorzichtig! <span class="letterspaced">Om de twee uren een lepel</span> staat er op het briefje, en &#8217;t is nu nog drie minuten te vroeg.&#8221;
+
+</p>
+<p>De vernieuwde kennismaking met den zoon der Debecque&#8217;s heeft Helmond een aangename afleiding bezorgd:
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is een zeer opgeruimd, recht prettig mensch;&#8221; zegt hij tot den ouden baron, die hem straks uitgeleide doet: &#8220;&#8217;t Gezelschap
+van den jonker zal zeker voor mevrouw zeer heilzaam wezen.&#8221;
+<a id="d0e6843"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6843">174</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja zeker, Archibald weet best met haar om te springen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De jonker is de eenige zoon uit mevrouws eerste huwelijk nie-waar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist! maar daarom nog geen <span class="letterspaced">jonker</span> dokter. &#8217;t Maakt niet uit, natuurlijk; maar hij is niet van adel.&#8212;Ja waarachtig, ik heb wel eens gedacht: als ik den snaak
+mijn naam liet aannemen dan konden we hem misschien mettertijd nog baron maken ook. Je ziet me verwonderd aan. Ja Helmond,
+ik weet wel dat een knappe burgerkrullebol met fortuin, evengoed het mooiste meisje van &#8217;t land aan z&#8217;n hart zal kunnen drukken
+als een baron; maar, wat zal ik je zeggen: we zijn nu eenmaal wat bekrompen op dat punt; en lach dan binnenskamers om titels
+en eerelinten zooveel je wilt, &#8217;t publiek ziet er iets in, dat je niet weg kunt praten: Je hebt een pr&eacute;.&#8212;Au fond sta jij,
+met je wetenschap, hooger&#8212;jawel, <span lang="fr">sans compliments</span>, oneindig veel hooger. En Archibald&#8212;knappe jongen! een der eersten te Breda&#8212;hij beteekent duizendmaal meer dan een massa
+adellijke non-valeurs. Maar toch, <span lang="fr">au bout du compte</span>, je blijft als baron altijd aan &#8217;t langste eind.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mijnheer Debecque,&#8221; valt Helmond in, terwijl hij in de breede vestibule stilstaande, met eenigszins saamgetrokken wenkbrauwen
+het fijnbesneden gelaat van den kleinen ouden baron nauwkeurig schijnt op te nemen: &#8220;u zegt, als ik wel versta, dat de luitenant
+uw naam zou kunnen aannemen, en dat hij dan.......&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker!... Maar kom binnen. Hier.... hier asjeblieft.&#8212;Zieje, ik heb geen eigen zoons; en de naam Hardenborg-Debecque van
+<span class="letterspaced">De Poel</span> en <span class="letterspaced">Hoeversathe</span>, klinkt niet onaardig.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En zal hij dan uw adellijken titel daarbij kunnen krijgen? Ik dacht dat zoo iets onmogelijk was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Onmogelijk! Parbleu, w&agrave;t is onmogelijk! Sedert het koningschap m&#8217;n vrind, doe je met geld en goede woorden een heelen boel
+in ons land. Vanwaar anders je nieuwe adel?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is waar;&#8221; zegt Helmond.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, hij beteekent niet veel; maar het &#8220;juger les choses&#8221;, en dus ook &#8220;<span lang="fr">les <span class="letterspaced">titres</span> d&#8217;apr&eacute;s leurs dates</span>&#8221;, is nog geen algemeen gebruik. En wat Archibald betreft, hij zou als een Debecque aanstonds tot den goeden adel behooren.&#8212;Maar
+parbleu, hoe komen we op dit chapitre? Mijn beste dokter moet wel denken dat de oude man aan &#8217;t verkindschen raakt, daar hij
+zich zoo vermeidt in den glans van &#8217;t wereldsche klatergoud.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, ik begrijp me zeer goed dat het niet onverschillig is of men zijn naam....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niewaar, dat is de zaak! Je wilt dat je naam zal in stand blijven. Mijn beide vrouwen hebben het hare er niet toe gedaan.
+Archibald houdt van me alsof ik z&#8217;n eigen vader was. Enfin, enfin, &#8217;t zijn van die opwellingen, van die passe-temps. Pardon,
+dat ik je zoo lang er mee lastig viel. Wat jou betreft Helmond, jij moet een boek schrijven, waarachtig! over pokken of mazelen,
+&#8217;t doet er niet toe. &#8217;k Bezorg je &#8220;de Leeuw!&#8221; &#8217;k Heb connecties in overvloed, en, met capaciteiten als de uwe is er geen quaestie
+van! A propos, ik hoop <a id="d0e6887"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6887">175</a>]</span>dat je toch nog eens naar m&#8217;n woelwater zult komen zien? &#8217;t Spijt me dat we daardoor je charmant lief vrouwtje wat veel van
+je gezelschap berooven, maar, als we haar onze opwachting gemaakt hebben, dan breng je haar later eens mee niewaar? Hoe meer
+hoe liever.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Nog v&oacute;&oacute;rdat Helmond zijn bezoek op <span class="letterspaced">De Poel</span> bracht, heeft hij gelegenheid gevonden om Jacoba&#8217;s brief te lezen, die hem na langen tijd zwervens, dezen morgen door Eva
+geworden is.
+
+</p>
+<p>De inhoud van dien brief heeft hem krachtig in zijn vermoeden versterkt. Jacoba&#8217;s dringende bede aan haar geliefden pleegbroeder,
+om toch zoo spoedig mogelijk uit Parijs terug te komen, moest een anderen grond gehad hebben dan vrees voor eigen gezondheid.
+De altijd zich zelf beheerschende, zich zelf verloochenende Coba, hoe! zou ze alleen uit angst voor eigen welzijn, een gelukkig
+echtpaar, reeds bij hun eerste schreden op het huwelijkspad, den voet hebben dwarsgezet? &#8217;t Was onmogelijk!&#8212;Maar ook, de dwaze
+onderstelling van tante Hermine, als zou Jacoba&#8217;s zenuwlijden het gevolg zijn van een, door h&eacute;m teleurgestelde liefde....?
+August meent juist in dezen brief het bewijs van de ongerijmdheid dier onderstelling te vinden. Immers, gesteld eens dat Coba
+zulk een liefde had bestreden en geheel onderdrukt, zou dan het meisje, dat nooit door woord of blik haar hartsgeheim verried;
+dat zelfs den vriend als bruidegom haar bloemruikers heeft gemaakt, en hem aan de zij van zijn jonge vrouw een hartelijken
+heilwensch heeft toegebracht,&#8212;zou datzelfde meisje zich dermate kunnen vergeten dat zij hem reeds een paar dagen later, onder
+&#8217;t voorwendsel eener ernstige ongesteldheid, tot een terugkeeren in haar nabijheid te bewegen zocht? Neen, dat is volstrekt
+onmogelijk en geheel onbestaanbaar met Coba&#8217;s karakter. August verstaat dien brief. De luchtige toon waarop zij over &#8220;den
+armen sukkel&#8221; Donerie schrijft; &#8217;t verzoek, dat Helmond als reden van zijn vervroegde terugkomst de ziekte van &#8220;den waarlijk
+niet ontalentvollen muziekmeester&#8221; zal opgeven, &#8220;den stumper die in de kerk nog zoo zijn best deed;&#8221; dat alles in verband
+gebracht met het gebeurde in de woning van den timmerman Krul, maar ook vooral met Coba&#8217;s hevige zenuwaandoening toen ze gisterenavond
+zoo geheel onverwacht de melodie hoorde spelen, welke Herman Donerie bij de woorden van een Duitsch lied componeerde, dit
+alles versterkt hem in de overtuiging, dat Coba dien brief had geschreven en zich daarin zoo ernstig ziek heeft gemeld, teneinde
+hem tot een onverwijlde terugkomst te noodzaken, opdat hij den jongeling dien ze in stilte beminde, zoo mogelijk nog in &#8217;t
+leven behouden mocht.
+
+</p>
+<p>En Herman Donerie is gestorven, en Coba treurt en lijdt in stilte. Maar Gode zij dank! nu is er nog genezing voor haar mogelijk:
+nu immers zal de tijd haar wonde&#8212;ofschoon dan langzaam misschien&#8212;toch heelen in &#8217;t eind.
+
+</p>
+<p>&#8212;En ook, de tijd moet de verbroken harmonie tusschen het doktershuis en <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> herstellen! Ja voorzeker, wanneer <a id="d0e6905"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6905">176</a>]</span>de oom zal erkend hebben dat de pleegzoon, Jacoba nooit van iets onedels betichtte; maar nog veel minder dat hij haar ooit
+reden heeft gegeven om iets meer van hem te verwachten dan trouwe broederliefde. En wanneer die oom dan bovendien in &#8217;t eind
+zal bemerken dat August met zijn Eva gelukkig is; dat zij inderdaad zoo oneindig veel goeds heeft, en begint in te zien dat
+hij ten opzichte van zijn beminden pleegzoon <span class="letterspaced">niet</span> zoo royaal en niet zoo heusch is geweest als passend zou wezen voor iemand van <span class="letterspaced">zijn</span> stand en fortuin, dan....
+
+</p>
+<p>Eensklaps tikt Helmond vrij hard tegen het voorglas der coupee, waarmede men hem naar de stad terugrijdt. De koetsier ziet
+om. Een oogenblik later staat het rijtuig stil, en de dokter springt er uit. Zooeven was men twee dames voorbijgereden. Helmond
+had ze herkend, en terwijl nu de coupee naar <span class="letterspaced">De Poel</span> terugkeert, wandelt August met tante Hermine en Jacoba Van Barneveld naar den kant van het stadje.
+
+</p>
+<p>Aan mevrouw Mansburg is het blosje niet ontgaan, &#8217;twelk bij Helmonds onverwachte verschijning vluchtig de bleeke wang van
+Jacoba heeft gekleurd, en tante vindt er alweder de bevestiging in van haar &#8220;diep treurig&#8221; vermoeden.&#8212;Helmond echter heeft
+in het blosje van een zenuwachtig meisje, en vooral na &#8217;tgeen er gisteren gebeurde, niets vreemds gevonden. Hij wenschte van
+Coba te hooren of ze zich beter gevoelde, en hoe oom het maakte. Straks was hij in tweestrijd met zich zelf geweest of hij
+even enpassant <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zou aandoen, maar, had ervan afgezien.
+
+</p>
+<p>Op zachten toon is mevrouw Mansburg toen met de opmerking ingevallen, dat Helmond maar goed heeft gedaan met nog niet zoo
+spoedig te komen. Alexander was een beetje ontstemd. Men kon niet alles zeggen zonder spreken; maar Helmond zou wel begrijpen
+waarom.
+
+</p>
+<p>Welzeker, Helmond begreep het; en hij begrijpt ook dat tante al spoedig den voorslag aan nicht Coba doet, om nu maar terug
+te keeren: &#8217;t was wel wat warm op den weg, en Coba moest zich ontzien.
+
+</p>
+<p>Maar tante kreeg haar zin niet. Jacoba heeft haar pleegbroeder te lief, dan dat ze hem geen deelgenoot zou maken van &#8217;tgeen
+ze weet dat hem om harentwil zal verheugen. Maar ook, terwijl de vrees haar heeft gekweld, of Helmond, na &#8217;t gebeurde gisterenavond
+op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, misschien iets van haar hartsgeheim geraden had, zoo acht ze nu deze ontmoeting te schoon dan dat ze er geen partij van
+zou trekken teneinde hem dat vermoeden geheel te benemen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee tante, ik wil veel liever nog een eindje meewandelen;&#8221; zegt ze zoo levendig als haar mogelijk is: &#8220;August moet het goede
+nieuws hooren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei, goed nieuws Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker. Toen ik van morgen wakker werd en de zon zoo vriendelijk zag schijnen, toen voelde ik mij eensklaps zoo verruimd en
+gesterkt, alsof mij in den laatsten tijd volstrekt niets gedeerd had. Niewaar tante?&#8221;
+<a id="d0e6938"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6938">177</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja, je hebt het tenminste dadelijk gezegd Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nog v&oacute;&oacute;r het ontbijt was ik al beneden, en vroeg aan pa of hij dat plan van <span class="letterspaced">De Godesberg</span> niet zou willen opgeven, wanneer hij werkelijk zag dat ik beter werd. En&#8212;papa heeft het dadelijk toegestaan!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja lieve Coba,&#8221; valt de tante in: &#8220;dat was een beetje heel zwak van papa. Wanneer Alexander niet zoo slecht geslapen en zich
+zoo moe had gevoeld, dan zou hij ook zeker niet zoo spoedig hebben toegegeven. &#8217;t Was onverstandig.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Onverstandig? Ik betwijfel dat tante;&#8221; zegt Helmond.
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg prevelt weer onhoorbaar dat men helaas zonder spreken niet alles zeggen kan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Om papa maar dadelijk te toonen dat ik mij zoo veel sterker gevoelde,&#8221; herneemt Coba: &#8220;ging ik terstond naar de piano en
+zong het stuk van.... Donerie&#8212;je weet wel dat erg sentimenteele&#8212;als een lijster. Niewaar tante?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja bespottelijk, terwijl ze gisterenavond alleen bij &#8217;t hooren van eenige piano-accoorden uit de verte, reeds geheel van
+streek raakte.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee tante, dat is volstrekt niet vreemd,&#8221; zegt August die, toen Coba den naam van Donerie noemde, een vluchtig zenuwtrekje
+op haar gelaat heeft bemerkt: &#8220;Een zenuwaandoening laat zich niet zoo gemakkelijk verklaren. De kleinste schrik, ja zelfs
+iets lachverwekends zou Coba gisteravond evengoed van streek hebben gebracht als nu het hooren van die piano-accoorden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ziet u wel tante!&#8221; roept Coba levendig; en Helmond bespeurt met stille blijdschap een door tante niet begrepen verrukking
+op haar bleek gelaat: &#8220;ziet u wel, als men mij maar vrij laat dan zal ik beter worden. U hoort het nu zelve: mijn ongesteldheid
+kwam niet van die muziek, maar d&aacute;&aacute;rdoor dat u....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker kindlief, tante is er vast weer de oorzaak van geweest. Och ja, en als je nu straks misschien w&eacute;&eacute;r niet wel wordt,
+dan zal het &oacute;&oacute;k weer tante zijn die er de schuld van heeft, ofschoon ze&#8212;al wie weet hoe dikwijls heeft aangeraden om niet
+verder te gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;N&uacute; moet ik tante gelijk geven Coba. Zie, we hebben daar de Romphuizer brug al; kijk, over den wal heen zie je &#8217;t hotel Helmond
+tusschen &#8217;t lindengroen. Komaan, rechtsomkeert! Een klein eindje ga ik mee terug. Ik geneer u niet tante?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O nee, wat dat betreft, maar &#8217;t is al laat, en je vrouw....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva is heel wel; dank u.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zij wacht je misschien met &#8217;t eten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een doktersvrouw eet zoodra haar man thuiskomt tante.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeer onderdanig!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoop Eva eens gauw te komen bezoeken, want ik moet je toch spreken;&#8221; zegt Jacoba.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar Coba, vooreerst....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; tante, en uw eigen plan; uw eigen idee....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Mijn</span> plan? <span class="letterspaced">mijn</span> idee? Wat meen je Coba-lief?&#8221;
+
+</p>
+<p>Tante Hermine voelde zich gestreeld; ze wist wel wat Coba bedoelde. &#8217;t Was haar zoo losweg uit den mond gevallen; maar waarlijk,
+<a id="d0e6990"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e6990">178</a>]</span>het denkbeeld is toch van <span class="letterspaced">h&aacute;&aacute;r</span>. Niemand heeft er te voren aan gedacht. Toen Jacoba van morgen zoo dolzinnig aan &#8217;t zingen is gegaan, en haar gevraagd heeft
+of ze die compositie, als het werk van een eenvoudig muziekmeestertje, niet heel mooi vond, toen heeft ze&#8212;eigenlijk boos,
+omdat Coba zoo overmoedig zoo.... luidruchtig was, en zonder dat het haar kwaad scheen te doen&#8212;toen heeft ze gezegd: &#8220;O prachtig,
+&#8217;t is jammer dat ze die menheer Donerie geen monument op zijn graf maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Neen zeker, tante heeft het z&oacute;&oacute; niet bedoeld; maar, toen Coba dat denkbeeld niet geheel verwerpelijk had gevonden, toen heeft
+tante het recht van uitvinding met kracht gehandhaafd. De muziekmeester scheen nog al een enfant ch&eacute;ri van de Romphuizers
+te zijn geweest. Ze hadden tenminste bij zijn begrafenis gezongen. Wie weet welk een opgang het denkbeeld van een monument,
+of iets van dien aard, zou maken, en, wanneer dan &#8220;zoo iets&#8221; verrees, dan was mevrouw de wed. Mansburg, geboren Van Barneveld,
+de operatrice ervan; misschien kwam haar naam dan nog wel op het voetstuk. Maar.... nee d&aacute;t was wat al te gek. Hoewel....
+
+
+</p>
+<p>&#8220;O, je meent van een gedenkteeken op het graf van.... ne.... dien talentvollen muziekmeester?&#8221; valt tante zich zelve in de
+rede.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, wat zal ik zeggen, &#8217;t is me onverklaarbaar dat niemand v&oacute;&oacute;r mij daaraan gedacht heeft. Zelfs jij Coba, die toch les van
+hem kreegt en bekennen moest dat hij knap was, je zou nooit op zoo&#8217;n idee zijn gekomen. &#8217;t Goede wordt spoedig vergeten in
+de wereld!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond vernam nu, dat &#8220;het denkbeeld van tante Mansburg&#8221; door Coba niet geheel verwerpelijk was geacht, ofschoon Coba toch
+bedenkingen had gemaakt&#8212;welke tante echter volstrekt niet gedeeld heeft. Jacoba had ten slotte gezegd, dat zij &#8220;tantes denkbeeld&#8221;
+aan Helmonds oordeel zou onderwerpen; zijn Eva behoorde tot de muzikale wereld, en van zulk een kant diende een dergelijk
+voorstel uit te gaan.
+
+</p>
+<p>Toen de dokter straks de dames heeft vaarwel gezegd, en zijn woning naderde, toen bestond er bij hem geen twijfel meer: Jacoba
+heeft dien jongeling liefgehad, en zijn nagedachtenis zal haar heilig blijven; maar ook, nu ze haar geliefden vader, na het
+voorgevallene van den vorigen avond, zoo bitter ontstemd heeft gezien zonder de rechte oorzaak ervan te weten, nu heeft ze&#8212;mede
+dorstend naar vrijheid voor zich zelve&#8212;zich krachtig aangegord om haar zwakheid te bestrijden. Leven moet ze en gezond zijn
+om den geliefden vader het voorhoofd effen te doen houden, en, was de eerste proeve reeds wel geslaagd, August houdt zich
+overtuigd dat Coba ook voor zich zelve het beste geneesmiddel gevonden heeft. Neen, zij zal niet langer staren op het nevelachtig
+beeld van een geliefde, die haar door den dood werd ontrukt. Ze zal nu slechts het oog hebben op een werkelijkheid. Een <span class="letterspaced">monument</span> zal er voor hem verrijzen, en <span class="letterspaced">zij</span> zal zorgen dat het tot stand komt, ofschoon men niet mag bemerken <span class="letterspaced">wie</span> het roer in handen heeft.
+
+</p>
+<p>Goed zoo Jacoba! broeder Helmond zal u terzijde staan.
+<a id="d0e7016"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7016">179</a>]</span></p>
+<p>Eva ontvangt haar August met een opgeruimden blik, ofschoon hij bijna een half uur te laat komt. Alleen wil ze graag weten
+met welke dames hij zoo doodbedaard den straatweg op en neer heeft gewandeld?
+
+</p>
+<p>Of het kwam omdat August heden liefst geen namen van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> noemde, en de dwaze onderstelling van tante Hermine hem voor den geest sprong, of vreezend misschien dat Eva weer over den
+brief zal beginnen die van morgen vergeten werd, zeker is het dat hij een oogenblik aarzelt aleer hij eenvoudig de waarheid
+zegt.
+
+</p>
+<p>Eva&#8217;s gelaat betrok. Zou het mogelijk zijn dat Helmond en Coba...? Neen, &#8217;t was te dwaas.... Maar toch, indien ze alles goed
+in verband beschouwt....
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zou haast zeggen August, dat je in de laatste vier en twintig uren meer het gezelschap van Coba dan het bijzijn van je
+&#8220;lieve vrouw&#8221; hebt gezocht. Men heeft mij vroeger wel eens gezegd August, dat Coba.... veel van je hield.&#8212;H&eacute;, &agrave; propos....
+we zijn nog niet quitte.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat meen je....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Den brief van Kartenglimp heb ik je terstond laten meelezen: maar die andere.....? Zit hij nog in dien jaszak August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welke? O! je bedoelt den brief die me uit Parijs is nagezonden? Eva-lief, je moest je nu eens voornemen om niet nieuwsgierig
+te zijn, wanneer ik je in de zaken van mijn praktijk niet altijd geheel op de hoogte houd. Wat een biechtvader is voor de
+ziel, dat is de dokter voor het lichaam, en de biecht ligt onder &#8217;t zegel der geheimhouding, dat weet je wel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nieuwsgierig!&#8221; zegt Eva fier; en dan met klem: &#8220;Mij dunkt August, dat er van z&oacute;&oacute; iets geen sprake kan zijn, wanneer ik je
+zeg te gelooven..... dat die brief van Jacoba was.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond zwijgt. Bedriegen wil hij haar niet; en ofschoon ze den brief <span class="letterspaced">niet</span> lezen mag, toch zal hij haar dien zotten argwaan benemen.
+
+</p>
+<p>&#8220;En zoo hij dan werkelijk van Jacoba was, Eva, is <span class="letterspaced">zij</span> mijn pati&euml;nt dan niet?&#8221;
+
+</p>
+<p>Een vuurrood overdekt Eva&#8217;s gelaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus de brief <span class="letterspaced">was</span> van Jacoba!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een oogenblik blijft het stil. Dan zegt Eva snel als tot zich zelve:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus <span class="letterspaced">bestaat</span> er een inclinatie!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar lieve hemel Eva, hoe kun je nu zulk een gevolgtrekking maken. Ik zeg.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vand&aacute;&aacute;r dan een avond zooals gisteren op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>,&#8221; valt Eva in, met den blik strak voor zich heen: &#8220;Vand&aacute;&aacute;r al die onwil, die liefdeloosheid, die vernederingen..... O &#8217;t
+is genoeg, nu weet ik alles. Dat bleeke kind kwijnt en treurt om den geliefde, en hij, hij hinkt op twee gedachten. O God!
+welk een ontwaken uit den korten dommel van geluk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, wees verstandig. Je bedriegt je waarachtig!&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij ziet hem fier in de oogen.
+<a id="d0e7073"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7073">180</a>]</span></p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Waarachtig</span> Helmond!?&#8212;Laat mij den brief dan lezen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb.... hem verscheurd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is onwaar; geef hem, als ik mij dan <span class="letterspaced">waarachtig</span> bedrieg. Niet!!?&#8221;&#8212;Zij stampt met den voet: &#8220;<span class="letterspaced">Goed zoo</span>!.... goed! dan houd ik je voor &#8217;tgeen ik nooit heb <span class="letterspaced">kunnen</span> denken; ja, voor een.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu niet verder Eva, de sc&egrave;ne behoeft niet tragisch te worden. Van morgen heb ik om Kartenglimps brief gelachen; maar, geloof
+me in vollen ernst, meer reden tot lachen is er n&uacute; om je ijverzucht, dan toen om je plannen voor onze verheffing in den gravenstand.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Bewijs het me Helmond! Ik zeg <span class="letterspaced">bewijs</span> het me! O God, ben ik d&aacute;&aacute;rvoor geboren, ben ik d&aacute;&aacute;rvoor getrouwd om nu reeds vernederd en verwaarloosd te worden ter wille
+van..... O!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zie me eens aan Eva.&#8212;Nee goed! flink, heelemaal, zooals straks, maar nu als een zachte vrouw, die haar man vertrouwt en leed
+gevoelt dat ze h&eacute;m, die haar geheel behoort en alles voor haar zijn wil, zonder grond en onrechtvaardig van ontrouw en misleiding
+verdenkt.&#8212;Geloof je me niet Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom mag ik dan dien brief niet lezen? Je hebt hem <span class="letterspaced">niet</span> verscheurd, dat kon ik aan je antwoord hooren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En al ware dat zoo, je zult hem <span class="smallcaps">niet</span> lezen. De brief is van een pati&euml;nt in <span class="letterspaced">vertrouwen</span> geschreven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je zult hem niet lezen!&#8221; herhaalt Eva: &#8220;je <span class="smallcaps">ZULT NIET</span>! en z&oacute;&oacute; wordt de tirannie in de eerste huwelijksweken dan reeds grooter van dag tot dag. Is er geen reden dat de vrouw begint
+te twijfelen aan de volle liefde van haar man, wanneer hij instaat is haar argwaan te benemen, maar dat weigert onder een
+nietig voorwendsel, met een: je <span class="letterspaced">zult</span> hem niet lezen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, geloof me....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof nu August, dat je ter wille van Jacoba, wie niets mankeerde, zoo spoedig naar Romphuizen bent teruggekeerd, zonder
+je om &#8217;t genot van je vrouw te bekreunen; ik geloof nu dat al die vernederingen van mijnheer den generaal, haar oorsprong
+namen in de misrekening op je onverdeelde liefde voor zijn kind, die zich in den beginne heeft goedgehouden, maar zich nu
+niet langer beheerschen kan; ik geloof....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En ik zeg je Eva, dat je je bedriegt. Wat geeft je dan toch het recht om aan het woord van een man, aan <span class="letterspaced">mijn</span> woord te twijfelen?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva aarzelt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je achterhoudendheid!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wanneer ik dan herhaal dat mijn plicht mij gebiedt om het vertrouwelijk schrijven van pati&euml;nten geheim te houden, zelfs
+voor mijn vrouw? Wanneer ik.... Nee Eva, keer je niet weer van mij af. God weet dat ik niemand liever heb dan mijn eigen,
+mijn eenige vrouw!&#8212;Kind, zie mij dan aan.... Moest ik dit, in zoo&#8217;n luttel tal huwelijksdagen, reeds zoo dikwijls herhalen?
+Eva, weet en geloof je dan niet dat ik alles <span class="letterspaced">alles</span> voor je overheb; dat ik&#8212;wanneer <a id="d0e7140"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7140">181</a>]</span>het maar <span class="letterspaced">niet in strijd met mijn plicht is&#8212;aan je kleinste, ja zelfs aan je grootste wenschen met liefde zou voldoen?&#8212;Eva</span>....!&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Helmond de laatste woorden sprak heeft Eva hem aangezien, en &#8217;t was alsof plotseling de zon weer door de nevelen brak.
+Zij weet niet dat August haar weigert den brief te lezen, omdat het haar, &oacute;f in hare dwaze opvatting versterken, &oacute;f zoo hij
+haar den waren zin van dat schrijven verklaarde, Jacoba&#8217;s zielsgeheim verraden zou: neen, maar de zachte toon waarop hij daareven
+sprak heeft haar getroffen. Heeft ze dan werkelijk recht om aan de waarheid van zijn mannenwoord te twijfelen? &#8217;t Was immers
+mogelijk dat een dokter de confidenties omtrent ziekteverschijnselen van een jong meisje, zelfs voor zijn vrouw moest verbergen.
+Maar ook.... nog andere woorden had Eva gehoord; hij heeft haar gezegd: dat God het wist hoe hij niemand meer dan haar beminde,
+en.... <span class="letterspaced">dat hij aan haar kleinste, ja zelfs aan haar grootste wenschen met liefde zou voldoen, indien het niet in strijd was met zijn
+plicht</span>.
+
+</p>
+<p>En zie, slechts weinige seconden later slaat ze haar beide armen om Helmonds hals, en zoent ze den man harer liefde met innigheid
+verscheidene malen op den blij glimlachenden mond. Ja, ze zegt, nu te gevoelen dat ze slecht deed haar edelen vriend zoo liefdeloos
+te hebben bejegend. En dan, wanneer de eerste reine uiting van het berouwhebbend gemoed voorbijgegaan, en vurige kussen van
+den echtgenoot het verbond van trouw hebben vernieuwd en bezegeld, dan.... helaas! dan komt de vijand die vanbinnen woelt
+zich weer met het zoetste lachje aan den gelukkigen echtvriend vertoonen. Nietwaar....? Als Eva haar besten man dan <span class="letterspaced">altijd op zijn woord wil gelooven</span>, dan zal hij zeker ook het woord gestand doen &#8217;twelk hij daareven sprak.
+
+</p>
+<p>&#8220;Kom nu August, het eten zal wel koud zijn geworden, kom....!&#8221; En fluisterend met zoete stem: &#8220;Een mijner kleinste wenschen
+is, beste August, dat je niet meer lachen zult om het verkrijgen van dien titel voor papa, maar dat jij zelf zooveel je kunt
+daartoe zult meewerken: en, wat de grootere wenschen betreft, o ik weet het, mijn lieve man zal nu die eenig eenige gelegenheid
+niet laten voorbijgaan om me, door &#8217;t koopen van het oud-burgemeestershuis, te verlossen uit den vreeselijken druk dezer lage
+zolders en benauwende muren; maar ook, hij zal getrouw blijven aan zijn woord, en nooit meer den handschoen oprapen voor wie
+zijn wijfje&#8212;zijn ander <span class="letterspaced">ik</span>, niewaar August?&#8212;onridderlijk minachten en beleedigen durft?&#8221;
+
+</p>
+<p>En Helmond, nu hij zijne schoone Eva weer vast in de armen sluit, nu gedenkt hij wel vluchtig het woord der wijsheid van den
+grijzen pleegvader, en gevoelt hij wel&#8212;bij de blijde overtuiging Eva&#8217;s argwaan voorgoed te hebben overwonnen&#8212;dat hij zijn
+triumf wat te duur heeft gekocht; maar nochtans, bij het smaken der zoete liefdeteugen kan hij, na zulk een overwinning, de
+stem niet meer hooren die waarschuwend klinkt:
+<a id="d0e7162"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7162">182</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Voorzichtig, met bedwelming is de beker gevuld, en een doodelijk venijn ligt op den bodem!
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">NEGENTIENDE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Is een prachtige maar tevens een echt autocratische zomerdag. Zelfs de machtigen der aarde houden met slappe hand de teugels
+van &#8217;t bewind, en buigen het hoofd, want heden is het de zon, die haar macht doet gevoelen en het aardrijk regeert met verblindende
+majesteit.
+
+</p>
+<p>Alles zwijgt in het gloeiend middaguur.
+
+</p>
+<p>De landman slaapt; het rundvee staat te lodderoogen in de schaduw van wilg en hagedoorn; de schapen op de hei hebben den zoom
+van het dennenbosch gezocht waar hun herder met opgetrokken knie&euml;n achterover op den grond ligt, en Philax nevens hem met
+de amechtige tong uit den ruigen bek.
+
+</p>
+<p>Alles zwijgt. Geen vogel doet er zijn lied schallen of tjilpt op bescheiden toon; geen blaadje is er dat ritselt. Slechts
+een enkele bij, die zich op rappe wiek naar gindsche kamperfoelie spoedt, snort suizend langs &#8217;t oor; of ook een zwerm bruinvliegen
+doet zich hooren, wanneer een loome hoef of klauw den verschgevallen buit in &#8217;t weiland beroeren komt, en &#8217;t klein en azend
+gedierte daardoor al gonzend uiteenschuift.
+
+</p>
+<p>Het landgoed <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> ligt daar almede zwijgend en dorstend in de gloeiende stralen der Juni-zon.
+
+</p>
+<p>Nochtans voor den mensch, die zich heden aan een wandeling op den Romphuizer straatweg durft wagen, schijnt dat landgoed een
+oase te zijn. Ja zie maar, achter die fonkelend roode en witte stamrozen aan de linkerzij van het huis onder het lommer van
+het zwaar geboomte, daar moet het wel overheerlijk koel en verkwikkelijk wezen.
+
+</p>
+<p>Mijnheer Kippelaan, nog slechts weinige schreden van het groote ijzeren hek van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> verwijderd, voelt nogmaals naar zijn beide boordjes, die van de overmatige warmte in onmacht liggen; doet een hopelooze poging
+om ze weer tot den &#8220;kelk te vormen waarin zijn edelst lichaamsdeel&#8212;het hoofd&#8212;is gevat&#8221;, en vraagt zich zelven dan zeer <span id="d0e7188" class="corr" title="Bron: ersntig">ernstig</span> af: of hij in zulk een toestand wel inderdaad zijn plan kan volvoeren? &#8217;t Loopt hem&#8212;met permissie&#8212;onder den hoed uit, en
+langs het aangezicht met straaltjes den hals in. Kon hij &#8217;t zelf zien dan zou hij bespeuren: eenigszins bruinachtig gekleurd
+door de pomade, waarmee hij straks aan zijn kapsel zulk een verhoogden glans en zomergeur heeft gegeven.
+
+</p>
+<p>Mijnheer Kippelaan begrijpt echter bij nader overwegen, dat juist <a id="d0e7193"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7193">183</a>]</span>deze positie&#8212;<span class="letterspaced">en jus, en nage</span>&#8212;moet meewerken in zijn belang. Men trotseert! men braveert! men waagt een coup de soleil, een hersenontsteking!
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is verbeelding, maar Kippelaan verbeeldt zich dat hij het ijzeren hek hoort sissen nu hij het met zijn eenigszins vochtige
+vingers aanraakt. &#8217;t IJzer was letterlijk gloeiend. Enfin, zijn hart! Enfin, alles was heden daarmee in harmonie!
+
+</p>
+<p>En terwijl mijnheer Kippelaan nu zijn <span lang="fr">paille glac&eacute;</span> handschoenen gaat aantrekken, maar den laatste, bij een geweldige inspanning om hem over de vochtige &#8220;muis&#8221; te krijgen, van
+onder tot boven ziet openbersten, stapt hij&#8212;door het ongeluk zoo mogelijk nog meer <span class="letterspaced">en nage</span> geraakt&#8212;het gazon om, en op de groote stoep toe, doch ziet dan eensklaps terzij van het landhuis achter die prachtig fonkelende
+rozen en onder het zwaar geboomte, iets.... wits; iets.... En....
+
+</p>
+<p>Daar staat hij dan nu.... in <span class="letterspaced">hare</span> nabijheid!&#8212;Zoo pas uit de felle zon in het dichte lommer gekomen, heeft hij niet dadelijk bemerkt dat zij ter afwering van
+muggen en ander &#8220;onwellevend gevogelt&#8221; een witzijden doek over &#8217;t hoofd heeft gehangen, en, door de drukkende hitte overweldigd,
+in slaap is gevallen. Hoezeer ook <span class="letterspaced">en nage</span>, met de sierlijkste buigingen is hij haar genaderd. Doch, nu buigt hij niet meer.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Hem, kehem!&#8221; kucht hij eenige malen steeds luider en krachtiger, ofschoon gedempt. Doch helaas, het baat hem niet!
+
+</p>
+<p>&#8212;Zij slaapt! O zij slaapt!!&#8212;Edele spruit! droomt zij wellicht, en ziet ze met haar zielvol geestesoog den man die haar....
+enfin.... aanbidt, die h&aacute;&aacute;r, en al wat het hare is, liefheeft als zich zelf? Droomt ze van h&eacute;m, en vermoedt ze onbewust dat
+hij in haar nabijheid ademt? Zal hij haar nog een wijle bespieden, ofschoon hij door dien vasten sluier, waarachter ze zich
+verborg, niets anders kan waarnemen dan de plek, waar zich het topje van haar neus bevindt? O die teedere! O dat uitstekende
+topje! hij zou het willen aanraken, hij zou haar willen ontsluieren en dan op dat topje een zoen drukken, en haar zeggen:
+Hier is hij die over u waakt als gij slaapt! Hier is hij van wien gij &#8220;droomend waakt en wakend droomt&#8221;; die u &#8220;wil omstrengelen
+met de teerheid van zijn hart&#8221;. Maar&#8212;helaas! paf! daar barst ook de tweede <span lang="fr">paille</span> handschoen. Schrikt ze wakker? Nee! zie maar.&#8212;Bah! &#8217;t is te warm voor handschoenen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hij zal ze allebei uitdoen en los in de hand houden, dan ziet men niet dat ze kapot zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Juffrouw! juffrouw Jacoba!&#8221;
+
+</p>
+<p>De neustop klimt. De sluier valt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Goeje hemel!&#8212;phu!&#8212;wat? Wie....? phu! Pardon menheer.... wie heb ik &#8217;t plezier....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;, ik dacht....&#8221; zegt Kippelaan, in den beginne eenigszins uit het veld geslagen: &#8220;Ik meende dat u.... Maar enfin, ik heb
+de eer mevrouw Mansburg te zien? Ontzaglijk veel genoegen! Altijd w&egrave;l geweest mevrouw? En mijnheer de luitenant-generaal....?&#8212;<a id="d0e7233"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7233">184</a>]</span>Charmant mooi weer. Ik dacht.... enfin.... la belle dormeuse au bois, enfin!....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ik vraag wel om verschooning. Mijnheer.... re Kippelaan nietwaar....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jules Janin, om u te dienen. Van mama&#8217;s kant&#8212;de Parladotti&#8217;s&#8212;Italiaansche origine!&#8212;Recht aangenaam u hier te ontmoeten. Fameuse
+warmte, maar als het hart niewaar....? Een dame, eene vrouw gevoelt zoo spoedig wat men zeggen wil. Geen zonnehitte is instaat
+om....&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg, die vreeselijk benauwd onder den zijden doek had gedroomd, weet waarlijk niet of ze nog wel heel wakker
+is.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat wil die man?!
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarschijnlijk zal uw bezoek mijn broeder gelden,&#8221; valt ze haastig in: &#8220;wanneer u zoo goed wilt zijn maar even te schellen
+dan zal de knecht u aandienen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon, o pardon mevrouw; het voorrecht u hier &#8217;t eerst te spreken! &#8217;t Was ontzettend warm op den weg, en d&aacute;&aacute;rom, indien
+ik mijn hart het eerst voor u mocht ontlasten; indien....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer, ik verzoek u niet verder te gaan.&#8212;Op mijne jaren....&#8221; En dan terwijl een <span id="d0e7249" class="corr" title="Bron: vuurood">vuurrood</span> haar aangezicht bedekt, staat mevrouw Mansburg van de tuinbank op, en Kippelaan den rug toekeerend om zich naar de achterzij
+van het huis te begeven, voegt ze er bij: &#8220;Zooals ik u zeide, men laat zich aanmelden. Ginds is de voordeur.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De generaal Van Barneveld verkeerde &#8217;t allerminst in een stemming om menschen als Kippelaan te ontvangen. Nochtans het strookte
+niet met zijn karakter om onder eenig voorwendsel belet te geven; en, om iemand, die in deze hitte een kwartier ver kwam loopen,
+eenvoudig met de boodschap: mijnheer ontvangt niet, naar huis te zenden, dat kon er in &#8217;t geheel niet door.
+
+</p>
+<p>De merkbaar gedrukte stemming, waarin de generaal verkeert, werkt eenigszins kalmeerend op den gloeienden Kippelaan, en doet
+hem voor een goed deel zijn &#8220;joviale vrijmoedigheid&#8221; verliezen.
+
+</p>
+<p>&#8220;En welke zaak is het menheer, waarover u mij zoo noodzakelijk spreken moest?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De zaak uw excellentie, de.... eigenlijke zaak.... Enfin, mijn naam is u bekend: Kippelaan, patricische familie; mama een
+geboren Parladotti.&#8212;Allebei overleden; papa en mama, aan de mazelen op een reisje, in den bloei van &#8217;t leven. Enfin! de eenige
+spruit, Julus Janin, naar een Fransch bisschop uit de veertiende of <span id="d0e7262" class="corr" title="Bron: vijftfende">vijftiende</span> eeuw&#8212;daar wil ik afwezen. Al vroeg....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De hoofdzaak, menheer Kippelaan?&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan wischt zich nogmaals eenige bruinachtige zweetdroppels van &#8217;t gelaat. De donkergrijze oogen van den ouden generaal
+zien hem zoo &#8220;dolks en sabels&#8221; aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;De zaak uw excellentie, de zaak, enfin....&#8221; Eensklaps opstaande terwijl hij een snelle buiging maakt: &#8220;Mijn bijzonder compliment
+generaal. &#8217;t Prouveert voor zijn kunde, voor zijn praktijk. &#8217;t Zal uw gloriole zijn; ik wensch u van harte....&#8221; Kippelaan
+is er bijna toe <a id="d0e7271"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7271">185</a>]</span>gekomen om weder een aanval op Van Barnevelds hand te wagen, doch dat scherpziende oog dringt hem terug.
+
+</p>
+<p>&#8220;W&agrave;t meen je menheer?&#8221;
+
+</p>
+<p>De generaal wendt straks het hoofd naar de raamzijde. &#8217;t Heeft hem de grootste moeite gekost om zijn verbazing voor dien babbelaar
+te verbergen, toen hij hem met een zonderling gekozen woordenvloed hoorde verhalen, dat dokter Helmond onderhands het oud-burgemeestershuis
+op de markt gekocht had.
+
+</p>
+<p>Mijnheer Kippelaan gevoelde zich meer op zijn gemak toen hij mocht bespeuren de eerste boodschapper van dat goede nieuws te
+zijn geweest. De zaak, ohee, was anders in Romphuizen reeds &#8220;publiek domein&#8221;. Op een avondpartij bij den notaris in &#8217;t laatst
+van de vorige week&#8212;waar o. a. ook getruffeerde kapoen uit Utrecht was geweest&#8212;daar moet die zaak tusschen thee en wijn reeds
+haar beslag hebben gekregen. Piet de aanspreker, die er &#8217;s-avonds met witte handschoenen heeft gediend, maar volgens de waschvrouw
+z&#8217;n duim in de chocolade-vla had gehouden, Piet heeft hem &#8217;s-anderendaags bij &#8217;t scheren, stellig verzekerd dat de zaak haar
+beslag had. Er waren onder de gasten heel wat glaasjes op den nieuwen koop en de aanstaande bewoners gedronken. De kleinste
+freule Blankenberge met den wipneus, had zachtjes tegen den majoor Kartenglimp gezegd: &#8220;Voor achttienduizend! Spotprijs!&#8221;
+en de majoor heeft toen geheimzinnig met de oogen geknipt alsof hij er alles van wist.
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond en zijn vrouw hadden de hoogste plaatsen aan tafel moeten innemen. Piet kon dat precies weten met de tafelpooten
+en de fauteuils&#8212;hij lette op alles, en de notaris had een &#8220;toost geslagen&#8221; zei Piet, over &#8220;de schoonere toekomst van de goede
+stad Romphuizen, wanneer degelijke kundige mannen zooals dokter Helmond, blijk gaven dat zij zich hoe langer hoe meer aan
+de spits stelden der burgerij; wanneer vrouwen, zoo schoon en beminnelijk als zijn gade, wilden post vatten op het hoogste,
+zeerzeker het moeielijkste standpunt, om van daar beschermend en zegenend de handen over de plaats harer inwoning uit te strekken.&#8221;
+De majoor Kartenglimp had toen ook een &#8220;toost geslagen&#8221;, en gezegd: dat de man die in het stadje Romphuizen zoo hoog werd
+gewaardeerd, die tot zulk een bevoorrechten stand behoorde, en wellicht eenmaal niet slechts onder de meestvermogenden in
+deze gemeente, maar tevens&#8212;hij mocht met eenige zekerheid spreken&#8212;dank zij het bezit van eene zoo uitstekend schoone en talentvolle
+gade, den schitterendsten titel zou kunnen verwerven, dat zulk een man dan ook voorzeker zijn edelste krachten zou blijven
+wijden aan het heil van het lieve stedeke waarvan <span class="letterspaced">hij</span>, gave het God!&#8212;de majoor had toen den blik naar boven geslagen&#8212;eenmaal de vader, en zij, die teedere gade, de beschermvrouw,
+neen, de <span class="letterspaced">moeder</span> zou worden genoemd.
+
+</p>
+<p>Piet de aanspreker had dit alles zoo duidelijk gehoord dat mijnheer Kippelaan zich recht gelukkig gevoelde om nu de d&eacute;tails
+even precies te kunnen teruggeven. &#8217;t Was zeker voor den ouden generaal, <a id="d0e7289"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7289">186</a>]</span>die er nog niets van wist, aller.... aller.... interessantst!
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker, om u te dienen je excellentie; welzeker, tenminste gisterenavond hoorde ik nog dat uw lieve familie reeds met Augustus
+&#8217;t nieuwe huis zou betrekken.... en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Genoeg menheer....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben ik onbescheiden geweest? O pardon! Ja ik was onbescheiden. Misschien moest het een surprise, een.... pardon, pardon!
+Ik heb niets gezegd, niemendal. Wat weet ik ook anders dan wat iedereen weet. Meubels uit Utrecht; enfin, apotheek afgeschaft;
+&#8217;t huis aan den wal cadeau aan mevrouw Van Hake. Genereus, allerliefst....!&#8221;
+
+</p>
+<p>De generaal, die een paar malen terwijl hij weer naar buiten zag, op &#8217;t punt is geweest om dien wauwelaar den mond te snoeren,
+zegt bedaard:
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft men u verzocht mij die boodschap te brengen? Was d&aacute;t de zaak waarover....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarover ik u spreken kwam? O pardon, pardon excellentie. Ik...., ik ben...., que voulez-vous; ik.... Charmant lief weertje
+vandaag, charmant! Maar de warmte.... ziet-u, de hitte.&#8221; Opstaande: &#8220;Phu! enfin....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je zult het een oud soldaat ten goede houden menheer, dat hij je den raad geeft om te denken voordat je spreekt; en, neem
+me verder niet kwalijk dat ik je niet langer te woord sta; ik heb hoofdpijn vandaag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoofdpijn? Tic? tic douloureux? Ah! een martelaar van! Een....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld staat op:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer u beneden een glas wijn met water of wat vruchten wilt gebruiken, menheer Kippelaan, &#8217;t zal me aangenaam zijn, maar
+wil me ten goede houden....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En toch, ik...., ik bid uw excellentie: als de zon dan mijn hart en mijn hart dan de zon is, verterend....! O! pardon, ik
+spreek te luid, enfin, indien dan een ander, een winkelbediende, zich verstout een blikslag te werpen op wat mijn ziel bekoort.
+Generaal, de liefde.... O, de liefde drijft mij en zal mij drijven. Ik ben, ik heb.... Mama was een Parladotti; ik ben in
+den bloei van &#8217;t leven; niet onwelgemaakt!&#8212;De teedere ziel onder uw dak generaal, heeft mij als aan mijzelven ontvoerd, en,
+dat een pharmaceut, een pillendraaier&#8212;pardon, een kruidenier mijn zaligste hoop en verwachting zou doen vervloeien tot nietig
+slijk, dit alles....&#8221;
+
+</p>
+<p>Misschien zou er zich op Van Barnevelds gelaat een glimlach hebben vertoond, indien niet zooveel grievends zijn borst had
+vervuld, en die babbelaar hem geen zaken meegedeeld en vermoedens bij hem had opgewekt, waardoor hij nog meer in een bittere
+stemming geraakte.
+
+</p>
+<p>Sedert den fatalen avond, toen dat &#8220;ijdele overmoedige ding&#8221; zulk een diepe kloof tusschen hem en zijn meestgeliefden pleegzoon
+heeft gedolven, is Van Barneveld zichtbaar afgetrokken en stil geworden. Ja zelfs, hoezeer het hem verheugde een merkbare
+beterschap bij Jacoba waar te nemen, zijn bijzonder gedrukte stemming&#8212;ofschoon hij haar zooveel mogelijk bestreed en voor
+Coba te verbergen zocht&#8212;<a id="d0e7317"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7317">187</a>]</span>was er niet door verminderd. Toen August zich veertien dagen later deed aanmelden, toen heeft Hendrik de boodschap aan dokter
+gebracht, dat de generaal niemand ontving; en zoo heeft Helmond, zonder nadere verklaring, kunnen begrijpen waaraan hij zich
+te houden had.
+
+</p>
+<p>Uit een vertrouwelijk gesprek met Jacoba, waartoe de vader na rijp beraad besloten heeft, was het hem tot zijn groote blijdschap
+duidelijk gebleken, dat tante Hermines onderstelling, alsof een geheime liefde voor August haar zenuwgestel zou ondermijnd
+hebben, ten eenenmale ongegrond is geweest; en evenzeer had de luchtige wijze waarop Jacoba, bij dat gesprek, over Donerie&#8217;s
+dood is heengegleden, hem wel het bewijs gegeven dat Helmonds vermoeden, waarmee hij zijn vaderhart zoozeer heeft gekwetst,
+niet minder ongerijmd mocht heeten; maar, of de vrees voor Jacoba&#8217;s welzijn&#8212;nu hij haar werkelijk wat opgeruimder zag worden,
+ja zelfs nu hij haar weer telkens hoorde zingen zonder dat het haar kwaad scheen te doen&#8212;ach, of die vrees, die onrust over
+zijn kind, hem dan door Gods goedheid voor &#8217;t oogenblik is benomen, er was een diepe, een steeds dieper grijpende smart die
+<span class="letterspaced">niet</span> zou voorbijgaan.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, t zal zeker wijs en goed zijn dat hij nog leeft, voor zijn eenig kind, maar anders....! Wanneer hij bedenkt wat het had
+kunnen zijn!&#8212;O God, die lieve jongens, die stoeiende knapen! Moest hij ze dan grootbrengen om ze beiden te verliezen, en zonder
+dat ze gestorven waren! Daar zijn oogenblikken die hij niet vergeet: Op elke knie zat er een. August rechts; <span class="letterspaced">de ander</span> links. Wat staarden die tintelende oogjes hem aan wanneer hij hun van Waterloo, en Hasselt en Leuven, of van Neerlands helden
+en groote mannen vertelde, van De Ruyter vooral, den godvruchtigen zeeheld.&#8212;Ha, hij ziet die zielvolle kijkers nog glinsteren
+wanneer hij zoo verhaalt. En dan, &#8217;t was winter; druipnat werden ze thuis gebracht; de doodskleur lag op beider gelaat.&#8212;&#8220;Gerust
+maar,&#8221; had <span class="letterspaced">de ander</span> tot den oudsten broeder gezegd: &#8220;het ijs is sterk genoeg; als je er doorzakt dan zal <span class="letterspaced">ik</span> er je uithalen, op m&#8217;n woord van eer.&#8221;&#8212;En August was er doorgezakt, en <span class="letterspaced">de ander</span>, trouw aan zijn woord, is hem nagesprongen; maar, als vreemden hen niet gered hadden dan zouden ze beiden verdronken zijn.
+De arme jongens! En wat schreide kleine Coba toen ze hen daar zoo koud en zoo bleek zag; en hij&#8212;de pleegvader&#8212;hij voelt nog
+dat inwendig beven, &#8217;twelk hij nooit te voren gevoelde; en &#8217;t is hem nog als biggelt de traan langs zijn wang terwijl hij
+bad: &#8220;O God, laat het rood terugkomen op die kaken en de ziel weer in die oogen blinken; ik heb die jongens <span class="letterspaced">zoo lief</span>!&#8221;&#8212;Ja, dat zijn oogenblikken die men nooit vergeet. Maar weg, weg met deze herinneringen! Zwakheid is laagheid! Toegeeflijkheid
+is spelen met de zonde! Een adder, die de borst waaraan hij werd gekoesterd vergiftigt, wordt in het vuur geworpen. En ook,
+de man die een ijdel schepsel terzij staat terwijl ze een grijzen weldoener lastert en smaadt; die, zonder haar te gebieden
+dat ze zich aan zijn voeten zal verootmoedigen, ja zelfs, die zonder genade voor haar te vragen, heengaat en eerst veertien
+volle dagen <a id="d0e7341"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7341">188</a>]</span>later terugkomt, om, ijskoud bij de geringste tegenkanting, zich voorgoed verwijderd te houden, zulk een man is...... Ha!
+en de maat was nog niet volgemeten. &#8217;t Moest August bekend zijn hoe de dwaze familie zijner vrouw&#8212;zonder twijfel door <span class="letterspaced">haar</span> gedreven&#8212;den ouden luitenant-generaal heeft durven krenken! Het libel ligt daar nog in den lessenaar om tegen dat vermetele
+volk te getuigen:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Hiernevens zendt de familie Van Armeloo aan den Hoogedelgestrengen heer A. Van Barneveld de vijftig gulden terug, die ZEd.&#8212;haars
+ondanks&#8217; en onbewust&#8212;voor het diner had geschonken, &#8217;t welk zij ter eere van het huwelijk harer dochter, mejonkvrouwe E. Van
+Armeloo, met den heere dokter A. Helmond heeft gegeven.
+
+
+</p>
+<p>Met de aan ZEd. verschuldigde achting de familie
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Van Armeloo</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Rechtvaardige hemel! De letters van dat libel staan hem telkens weer als vurige slangen voor den geest. En ja, na alles wat
+hij daar van dien wauwelaar hoorde, kon het niet anders of ook August moest schuld aan die verregaande beleediging hebben.
+Een andere <span class="smallcaps">Eva</span> heeft, maar al te ras, den vroeger zoo kloeken en verstandigen man tot het proeven van den schoon-glanzenden appel verlokt,
+zoodat ook hij, helaas, nu reeds is verdreven uit dat paradijs van dankbare, maar tevens werkzaam vooruitstrevende tevredenheid.
+
+
+</p>
+<p>Na een oogenblik van stilte, weet Van Barneveld eigenlijk niet meer wat die zotte man met zijn schellevisch-tronie daar &#8217;t
+laatst heeft geroffeld.&#8212;Had die dwaze veertiger inderdaad om de hand van Coba gevraagd? Was er een apotheker die haar het
+hof maakte? Zou het mogelijk wezen dat Van Hake die, na den morgen van Coba&#8217;s ongeval bij Krul, een paar malen zoo deelnemend
+naar haar gezondheid kwam vernemen..... dat hij....?
+
+</p>
+<p>Op het oogenblik dat Van Barneveld met een kort maar kernachtig woord den heer Kippelaan tot een snelle escampade wil noodzaken,
+en Kippelaan zelf, met een blik op het gelaat van den generaal, en al kloppend met zijn kapotte <span lang="fr">paille</span> handschoenen tegen het been, reeds een weinig retireerde, werd er een zacht tikken op de kamerdeur vernomen.
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg verzoekt verschooning dat zij de heeren stoort.
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief?&#8212;Nee Alexander, &#8217;t spijt me wel, maar ik moet me excuseeren. Mijnheer zal me ten goede houden, ik kan en mag......
+&#8217;t Was maar even om je te zeggen....&#8221; en mevrouw Mansburg fluistert den generaal wat in &#8217;t oor.
+
+</p>
+<p>&#8220;Helmond!? Is hij? Wou hij? Weet ie niet meer dat mijn geduld, dat mijn bloed....&#8221; Eensklaps opstaande tot Kippelaan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer, permitteer me je te herinneren dat je bezoek me vandaag niet zeer gelegen komt. Hou me ten goede; ik ben een oud
+man, en.... Nee, &#8217;t spijt me.... maar.... Wat het hoofddoel van je komst betreft....&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan strijkt eensklaps nader: strekt de beide handen met <a id="d0e7378"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7378">189</a>]</span>de tien <span lang="fr">paille</span> handschoenvingers naar Van Barnevelds hand uit, en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;O generaal, het is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor heden genoeg menheer. Ik begreep je niet recht; men kan die zaken schriftelijk behandelen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar excellentie, de liefde, O.... indien mevrouw?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Mansburg maakt een zeer zonderling afwijzende beweging. Aan zoo iets heeft ze immers niet kunnen denken, op hare jaren:
+acht en vijftig! Na reeds twaalf jaren weduwe te zijn geweest! Nee o nee! Een man zooals hij in de kracht van &#8217;t leven! Maar
+toch, als <span class="letterspaced">onmogelijk</span> heeft ze het niet beschouwd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer Kippelaan,&#8221; zegt de weduwe met eenige terughouding zeer deftig: &#8220;mijn broeder de generaal lijdt waarlijk aan hoofdpijn.
+U zult hem excuseeren. Wat mij betreft, wanneer ik u, in zijn plaats, kan....ne te woord staan, wil over mij beschikken.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Och neen, Hermine weet en gevoelt wel dat het een dwaasheid, een dolzinnigheid zou wezen, op haren leeftijd; maar men wil
+zoo iets toch hooren; men wil.... En terwijl mijnheer Kippelaan&#8212;verrast over zooveel heuschheid&#8212;na de hartelijkste respectsverzekeringen
+aan zijn excellentie, met de oude dame het&#8220;bureau&#8221; van den generaal zal verlaten, herhaalt Van Barneveld op gestrengen toon
+het reeds gegeven antwoord aan zijn zuster:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Hermine, zeg aan dokter Helmond, of laat hem zeggen, dat ik hem niet kan spreken.&#8212;Nee: <span class="letterspaced">niet</span>, &#8217;t is immers duidelijk genoeg!&#8221;
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Tegen den avond van denzelfden dag stond Thomas Van Hake in de vestibule van het huis <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, en gaf aan Hendrik een brief van dokter voor den generaal.
+
+</p>
+<p>Hendrik zegt: niet te gelooven dat mijnheer op &#8217;t bureau of in huis is; tenminste v&oacute;&oacute;r een half uurtje omtrent is hij de plaats
+ingewandeld, en Hendrik zag hem niet terugkomen.
+
+</p>
+<p>Welzeker, Van Hake zal dan maar zoolang in de achterkamer gaan en meteen wat rusten; hij moet den generaal toch zelf even
+spreken en het antwoord op den brief ontvangen.
+
+</p>
+<p>&#8220;A propos: is de juffrouw thuis Hendrik?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel menheer, de juffrouw is binnen. Juist toen u schelde hield zij op met piano-spelen; dat doet ze maar &#8217;t liefst als
+zij alleen is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Bij &#8217;t hooren van deze woorden wordt Van Hake eensklaps door een zonderlinge beklemdheid overvallen. Neen, zie, d&aacute;&aacute;rop had
+hij niet gerekend. De beide vorige keeren, toen hij naar Jacoba&#8217;s welstand <a id="d0e7421"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7421">190</a>]</span>is komen vragen, toen is hij &oacute;&oacute;k in die kamer gelaten, en weinige minuten later kwam toen de generaal en heeft zeer welwillend
+een kwartiertje met hem gepraat. Maar, juffrouw Jacoba had hij niet te zien gekregen, neen, ofschoon men toch eenige verplichting
+aan hem had en het belangstellend bezoek zeker h&aacute;&aacute;r gold in de eerste plaats.&#8212;Hoe &#8217;t zij, &#8217;t heeft hem eigenlijk niet verwonderd
+dat het zoo gegaan was, en vooral niet omdat Juffrouw Jacoba nog altijd ongesteld heette. Maar nu, nu hij door dokter met
+den brief&#8212;een speciale zending&#8212;is belast, en zijn bezoek alzoo geen uitsluitend belangstellend karakter had, nu heeft hij
+zich in &#8217;t geheel niet durven voorstellen dat hij h&aacute;&aacute;r.... h&aacute;&aacute;r, dat zachte teedere schepseltje, zoo aanstonds en alleen zou
+vinden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Hendrik, wacht... ik weet niet.... ik heb.... Is.... isse de juffrouw weer heelemaal beter....? Zou het wel goed zijn
+dat ik.... als de generaal....? Watblief?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wou je liever <span class="letterspaced">niet</span> binnengaan menheer Van Hake? Ja, als u in de zaal wilt, of in de eetkamer, dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Hendrik, ik meende alleen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Diep ademhalend en na een snelle beweging met de hand door de blonde krulharen, herneemt hij: &#8220;Ga jij je gang maar Hendrik;
+dien me maar aan alsjeblief. kHem h&eacute;m!&#8221;
+
+</p>
+<p>Over Jacoba&#8217;s bleek gelaat verspreidt zich een licht blosje nu zij den jongen provisor ziet binnenkomen. Nochtans, zij heeft
+zich spoedig hersteld, want, terwijl haar physiek door het geregeld gebruik van versterkende middelen inderdaad wat verbeterd
+is, zoo schijnt het verbond met haar <span class="letterspaced">wil</span> gesloten, den wil om zich los te scheuren van droombeelden en ijdele wenschen, haar een nieuwe veerkracht te hebben geschonken.&#8212;Dien
+blos, nu ja, zij heeft hem niet in haar macht gehad, en bij het zien van dien blonden knaap moest dat vreeselijk uur in de
+woning van baas Krul zich immers wel krachtig opdringen aan haar geest.
+
+</p>
+<p>Nu is &#8217;t voorbij.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ga zitten menheer Van Hake.&#8212;Ik hoop dat vader gauw komen zal.&#8212;Ik heb nog altijd een oude schuld met u af te doen, en u hartelijk
+dank te zeggen voor uw goedheid. Papa is u ook zeer erkentelijk. Op dien morgen.... &#8217;t was....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, ik bid u, spreek daar niet van juffrouw Van Barneveld; &#8217;t maakte me waarlijk gelukkig dat ik u zoo spoedig behulpzaam
+kon zijn.&#8212;Ja! dat was daar wel een schrikkelijke toestand. Die arme Donerie zoo in den bloei van &#8217;t leven! en zoo knap niewaar!?
+U kunt er over oordeelen juffrouw; en dan vooral: hij was zoo&#8217;n edel best mensch! Och ja, we hadden in &#8217;t laatst nog een soort
+van orgelkrans.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei zoo!&#8221; zegt Coba met eenigszins afgewend gelaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, eigenlijk waren we maar met ons drie&euml;n, &#8217;s Zondags avonds, en een paar malen &#8217;s morgens vroeg, kwamen we op &#8217;t orgel
+bijeen, en dan gaf hij ons les; altijd even fiks en degelijk, en toch zoo heel amikaal. &#8217;t Mocht niet eens den naam van <span class="letterspaced">les</span> hebben, en hij nam er dan ook niemendal voor; we noemden het orgelkrans <a id="d0e7455"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7455">191</a>]</span>of orgelclub; jammer dat het maar zoo heel kort mocht duren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo.... kort?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, na de zevende les is hij aan &#8217;t sukkelen geraakt. Ik kan u niet zeggen hoe vreemd of &#8217;t me nog altijd is wanneer ik mij
+nu op dat orgelkamertje &#8217;s morgens heel vroeg wat aan &#8217;t oefenen ben. &#8217;t Is me dan alsof ik hem nog z&oacute;&oacute; moet zien binnenkomen.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Er volgde een pauze.
+
+</p>
+<p>Van Hake begreep eensklaps dat het misschien niet goed was om zoo over Donerie te spreken; dat lieve meisje heeft immers zenuwaandoeningen,
+en de herinnering aan dien akeligen morgen bij Krul kon haar nadeelig zijn.&#8212;Die blanke engel!
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is hier toch een prachtig uitzicht juffrouw Van Barneveld! Wat geeft de ondergaande zon een heerlijken gloed over &#8217;t land,
+en wat blinkt de Rijn daar helder in &#8217;t verschiet; het donkere hout op den voorgrond maakt het uitzicht hier waarlijk tot
+een schilderij.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja.... &#8217;t is wel een heerlijk gezicht;&#8221; zegt Coba, mede naar buiten ziende; en dan: &#8220;Is dat een mooi... instrument.... zoo&#8217;n
+orgel? Ik bedoel er achter, waar men speelt? Ik heb nooit... Ja, op een plaat misschien; maar anders heb ik nooit....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, als u &#8217;t orgel zien wilt juffrouw; wel, als ik dan de eer mocht hebben?&#8221; zegt Thomas snel, en er is een verheffing in
+zijn stem, alsof hij een vraag doet waarvan de toestemming hem voor zijn gansche leven gelukkig zal maken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zien, ja wat d&aacute;t betreft, maar &#8217;t is tegenwoordig zoo warm op den dag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee maar in de <span class="letterspaced">vroegte</span> juffrouw! Van morgen bijvoorbeeld was ik al om halfzes op &#8217;t orgel. Zie, als ik weten mocht <span class="letterspaced">wanneer</span>, dan zou ik zorgen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel vriendelijk, maar &#8217;t zal toch niet gaan, zoo vroeg; ik moet mij nog wat ontzien, en geloof dat papa....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, als mijnheer de generaal &#8217;t liever niet had.... d&aacute;n.... Maar anders, ik zou er mij een feest van maken om u alles eens
+goed uit te leggen. De brave Donerie kon met zulk een warmte over zijn orgel spreken. Wat speelde hij nog prachtig op den
+dag van dokters trouwen, niewaar? Wie had kunnen denken dat het zijn laatste toon zou wezen! Maar neem mij niet kwalijk juffrouw,
+dat ik alweer over mijn vriend spreek, &#8217;t geeft u een sombere herinnering.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hebt &uacute; ook gehoord van een plan.... van een monument of zoo iets op het graf, menheer Van Hake?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker juffrouw; dokter heeft er al van gesproken; maar ik meen dat u&#8212;tenminste de familie er niet v&oacute;&oacute;r waart.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij.... dat is te zeggen: papa heeft geweigerd te teekenen omdat hij in &#8217;t algemeen tegen zulke zaken is; maar wat mij betreft,
+ik, nee, ik ben er niet tegen.&#8221; Even naar buiten ziende en dan snel en bepaald: &#8220;Ik moet u ronduit zeggen dat naar mijne meening
+de stad Romphuizen zoo iets wel verplicht is aan de nagedachtenis van mijnheer....&#8221;
+<a id="d0e7491"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7491">192</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Donerie,&#8221; helpt Thomas. En dan, terwijl er een bijzondere glans in zijn mooi blauw oog te bespeuren is: &#8220;Zou het waarlijk
+ook &uacute; genoegen doen dat het tot stand kwam, juffrouw Van Barneveld?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof dat het de wensch zal zijn van allen die zijn onderricht ontvingen of die zijn talent op prijs stelden. De wijze
+waarop hij les gaf was eenig.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu juffrouw, als &uacute; het wilt, dan zal, zoo waar als ik Thomas Van Hake heet, dat monument er komen ook! Dokter wou dat ik
+er mij eens flink zou voorspannen; maar.... ik was wat bang, en &#8217;t ging niet zoo vlot als ik wenschte, doch n&ucirc;, ja, nu ik
+weet dat u.... jawel juffrouw, jawel! dat geeft me courage, dat steekt me, als ik weer werven ga, een riem onder &#8217;t hart.
+Sapperloot juffrouw, ik kan u niet zeggen met welk een ijver....&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba moet de hand op &#8217;t hart drukken om het hevig kloppen ervan te weerstaan, terwijl ze Van Hake snel in de rede valt,
+en hem dringend verzoekt om de zaak niet op die wijs te behandelen. Haar naam mag niet genoemd worden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee natuurlijk niet juffrouw,&#8221; stemt Thomas eenigszins verrast maar haastig toe: &#8220;dat begrijp ik best. Als mijnheer de generaal
+er niet voor is.... nee natuurlijk, natuurlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niewaar, natuurlijk!&#8221; herhaalt Coba, en dan zachtjes met een blos: &#8220;Een <span class="letterspaced">onbekende</span> heeft bij u ingeschreven voor een bedrag dat.... later kan worden ingevuld, u verstaat me; en <span class="letterspaced">ik</span> teeken&#8212;een weinig onderaan slechts voor tien gulden.&#8221; Rondziende snel: &#8220;Maar de onbekende blijft onbekend voor iedereen....
+natuurlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker, <span class="letterspaced">natuurlijk</span> juffrouw!&#8221;&#8212;Och hemel, zoo&#8217;n engel!
+
+</p>
+<p>De deur werd geopend. De generaal trad binnen.
+
+</p>
+<p>De kloeke vormen van den ouden krijgsman komen in zijn lichtgrijs zomer-tenue nog sterker uit; nochtans nu hij den grooten
+ronden stroohoed afneemt, nu ziet men dat de uitdrukking van zijn gelaat geenszins in harmonie met dien kloeken bouw is.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie daar....? Ahzoo menheer Van Hake, ben jij &#8217;t! Je moeder welvarend?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dank u generaal; ma is heel gezond, en het doet me ook recht veel genoegen dat ik de juffrouw hier zoo w&eacute;l mag vinden. De
+juffrouw ziet er waarlijk al veel beter uit.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben je druk aan &#8217;t praten geweest? Je hebt zoo&#8217;n kleur.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet te druk, lieve pa. Menheer Van Hake heeft een brief voor u gebracht. Hebt u hem niet gekregen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, een brief? Van wien?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Van dokter, generaal. Hendrik zou u buiten gaan opzoeken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb &#8217;em niet gezien;&#8221; zegt Van Barneveld en trekt tweemaal met kracht aan de schel: &#8220;Jacoba-lief, je zoudt me nu plezier
+doen met wat naar buiten of naar je kamer te gaan. &#8217;t Is goed dat je menheer Van Hake, die ons zeer verplichtte&#8212;ja zeker m&#8217;n
+vrind, ik vergeet dat niet&#8212;dat je hem ontvangen hebt; je bent veel beter, en je mocht hem nu zelf wel eens bedanken, maar
+je ziet er wat vermoeid uit; menheer Van Hake zal je nu zeker excuseeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O wat dat betreft generaal; ik hoop niet....&#8221;
+<a id="d0e7535"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7535">193</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee &#8217;t zal haar nu geen kwaad hebben gedaan; maar we moeten nog voorzichtig zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Hij geeft Jacoba een gebiedenden wenk.
+
+</p>
+<p>Van Hake tast naar zijn hoed die onder zijn stoel staat:
+
+</p>
+<p>&#8220;Indien <span class="letterspaced">ik</span> anders zoolang ergens anders....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O nee, volstrekt niet menheer Van Hake,&#8221; zegt Jacoba: &#8220;papa heeft gelijk; &#8217;s morgens moet ik me nog wat rustig houden, want
+ik wil in &#8217;t vervolg &#8217;s morgens wat heel vroeg opstaan en wandelingen maken. Goeden avond! Mijn groeten aan mevrouw uw mama.
+en ook aan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar of Willem blijft!&#8221; valt Van Barneveld in met krachtige stem: &#8220;Ik heb tweemaal gescheld; de oude wordt langzaam.&#8221;
+
+</p>
+<p>Gevoelde Jacoba dat haar vader &#8217;t slot van haar opdracht wilde verhinderen, toch zegt ze bij &#8217;t heengaan:
+
+</p>
+<p>&#8220;.... En ook mijn groeten aan dokter Helmond en zijn vrouw.&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>De oude koetsier&#8212;die &#8217;t nooit verleeren zal om bij &#8217;t naderen van zijn generaal, de twee voorste vingers nabij de grijze haren
+te brengen, krijgt in last om driemaal de groote schel boven &#8217;t huis te doen klinken: dat was &#8217;t sein voor Hendrik dat hij
+niet meer in de plaats behoefde te zoeken en terugkomen moest.
+
+</p>
+<p>In afwachting van Hendrik sleept het gesprek tusschen den ouden generaal en den jongen provisor. De laatste, ach, hij gevoelt
+het weer levendiger dan ooit dat hij met &#8220;zulke wenschen&#8221; een gek, een groote gek is; en toch....
+
+</p>
+<p>En Van Barneveld?&#8212;Heeft hij dan daarvoor in Gods schoone schepping wat rust voor zijn ontstemd gemoed gezocht, om bij zijn
+binnentreden aanstonds weer in dien maalstroom te worden geworpen! Had hij van den babbelaar niet meer dan genoeg vernomen;
+heeft hij den pleegzoon dezen morgen niet ten tweeden male&#8212;en toen met nog wat meer recht dan den eersten keer&#8212;een onderhoud
+geweigerd! Wat moet die brief hem nu melden? Wat wil hij dan? Wil hij liefde van den pleegvader en <span class="letterspaced">heulen</span> met een Delila! Wil hij twee heeren dienen!?&#8212;En die jongen daar; voert ook hij iets in zijn schild? Heeft de wauwelaar van
+&#8217;t stadje dezen morgen waarheid gesproken? Zou dat manneke zich verstouten.... zou hij zich in &#8217;t hoofd hebben gezet dat bij
+met Jacoba....? Neen, &#8217;t is bijna niet te denken; en toch....
+
+</p>
+<p>Hendrik kwam binnen en overhandigde zijn meester den brief.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld heeft toen met een wenk verlof gevraagd of genomen, om den brief in Van Hakes tegenwoordigheid te lezen.
+
+</p>
+<p>Van Hake zit voor op zijn stoel.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld leest:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Ge&euml;erde oom!&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>De generaal gaat naar het raam. &#8217;t Werd al wat donker, en, &#8217;t was niet noodig dat die knaap hem zag terwijl hij las. Bij &#8217;t
+raam leest hij verder:
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor de tweede maal werd ik aan uw woning afgewezen. Gedachtig aan uw spreuk: &#8220;Kruipen doet het laag gedierte&#8221;, drong het
+<a id="d0e7580"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7580">194</a>]</span>besluit zich aan mij op, dat deze poging om u te ontmoeten de laatste zou geweest zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Goddank, dat ik tot betere gedachten kwam!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wist niet oom, dat het voorgevallene op dien avond,&#8212;het opperen van mijn vermoeden omtrent de oorzaak van Coba&#8217;s zenuwlijden,
+en het wel wat vrije gedrag van mijn vrouw,&#8212;reeds voldoende zou zijn om mij uwe liefde onwaardig te maken....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;W&aacute;tblieft u Generaal?&#8221; zegt Thomas, door een paar onverstaanbare woorden van Van Barneveld, plotseling uit een zeker orgelkamertje
+weggerukt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief?&#8221; herhaalt Van Barneveld, die den provisor vergeten was, terwijl hij omziet. En dan met een vorschenden blik: &#8220;Ben
+je met den inhoud van dezen brief bekend menheer?&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom die onwillekeurig is opgestaan, aarzelt, maar zegt toch ferm:
+
+</p>
+<p>&#8220;De hoofdinhoud is me geen geheim generaal; maar gelezen heb ik hem niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ahzoo!&#8221; zegt Van Barneveld, terwijl hij Thom nog even van terzijde beschouwt. Daarna den brief weer inziende en zoekend naar
+de woorden, die hem straks onwillekeurig een gesmoorden kreet van verbazing ontlokten, prevelt hij onhoorbaar: &#8220;<span class="letterspaced">Wel wat vrij gedrag!</span> Ha, mij dunkt!&#8221;&#8212;Nu leest hij verder:
+
+</p>
+<p>&#8220;Diep erkentelijk voor het vele goede, dat gij mij van jongs <span id="d0e7601" class="corr" title="Bron: afaan">af aan</span> bewezen hebt; gedachtig aan zoo menig woord door u gesproken, aan zoo menige les van u ontvangen, moet de vrees dat uw liefde
+voor mij verloren ging, mij wel bitter kwellen.
+
+</p>
+<p>&#8220;En waardoor moest ik haar dan zoo eensklaps verliezen? Door mijn opvatting omtrent Coba? Dat is niet mogelijk. Een enkel
+oogenblik mocht die meening uw wrevel wekken, uw helder doorzicht zou er mij op den duur geen verwijt van maken, daar ben
+ik zeker van. En evenmin kan Eva&#8217;s ondoordachte handelwijze er oorzaak van zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha, <span class="letterspaced">ondoordacht</span>! bromt Van Barneveld in den grijzen knevel; en leest weer voort:
+
+</p>
+<p>&#8220;Neen, wat zij in uw oogen misdreef, het kan toch niet voor rekening komen van den man, die ook in zijn vrouw zal afkeuren
+wat afkeuring verdient. Ik wil Eva&#8217;s gedrag op dien avond niet rechtvaardigen: zij heeft den eerbied aan uw jaren verschuldigd
+zeerzeker een oogenblik uit het oog verloren, maar ook, haar oprecht karakter....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld leest niet meer; zijn oogen staren strak in het dommelig verschiet, waar de zon zooeven is ondergegaan en slechts
+roode strepen aan den hemel heeft achtergelaten. De hand, waarin hij den brief hield, zakt bij het lichaam neer, terwijl hij
+de linker tegen &#8217;t hart drukt, &#8217;t Kon hem daar in de laatste weken soms zoo snel, zoo pijnlijk kloppen. Groote God! mocht
+hij zulk een brief dan nog verder lezen: de verbloeming, de verdediging van een smaad, waarover ieder rechtgeaarde, en die
+pleegzoon althans, niet dan verontwaardiging gevoelen moest.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha! ik heb het gevreesd! zucht Van Barneveld onhoorbaar: <a id="d0e7617"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7617">195</a>]</span>Neen, God weet het dat ik niet &#8220;<span class="letterspaced">trotsch</span> en <span class="letterspaced">schriel</span>&#8221; ben, maar &#8217;t bloed kookt mij al te onstuimig wanneer ik de dwaasheid ten troon, en Gods wetten verkrachten zie. Om dat bruisende
+bloed, om dat pijnlijk kloppen hierbinnen, ontving ik hem niet. Maar zijn brief kon ik lezen; die brief&#8212;lang verwacht&#8212;zou
+me zeggen hoe het stond tusschen hem en mij. En ik weet het nu: Breed en diep is de kloof. Tusschen ons is alles voortaan....
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Deert u iets generaal?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld geeft in den beginne geen antwoord. Het blad papier heeft geritseld in zijn hand en viel op den grond.
+
+</p>
+<p>Doch zie, met een krachtige zelfoverwinmng grijpt hij de leuning van zijn stoel. Zijn donkere oogen strak op Van Hake richtend,
+staart hij hem eenige seconden stilzwijgend aan, als zoekt hij naar een gepasten vorm voor &#8217;tgeen hij spreken wil, en zegt
+dan met vaste stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je hebt het vertrouwen van.... je patroon, menheer Van Hake, d&aacute;&aacute;rom geef ik je in antwoord op zijn brief een mondelinge boodschap.
+Zeg aan.... dokter Helmond, dat ik hem aan Simson herinner, hoe deze, sterk met God, schier ongewapend duizend Philistijnen
+versloeg; maar ook, hoe hij, krachteloos gemaakt door een <span class="letterspaced">vrouw</span>&#8212;een heidin&#8212;slechts zijn sterkte mocht herwinnen om zich onder &#8217;t puin van den heidentempel te begraven.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Hake stond roerloos. Zonder een woord te kunnen zeggen, zag hij den spreker een wijle aan. Wat moest die toon, wat moest
+dat beeld beduiden? Ach, hij vreest nu maar al te zeer dat die oude man meer reden tot wrevel heeft, dan dokter vermoedde
+of blijken liet.
+
+</p>
+<p>Helmonds sombere stemming der laatste dagen was Thom niet ontgaan; maar, eerst dezen middag&#8212;nadat dokter erg verhit was thuisgekomen&#8212;heeft
+hij zijn hart voor hem uitgestort.&#8212;Thom, zoo onverwacht de vertrouwde van zijn weldoener geworden, heeft bescheiden maar toch
+met veel vrijmoedigheid zijn oordeel gezegd, en, hij gelooft het zeker, ook goeden raad gegeven. Als het niets anders was
+dan een opvatting tegen mevrouw Helmond&#8212;zooals dokter zeide&#8212;een verschil van zienswijze; de strijd van een jonge levenslustige
+vrouw met een grijsaard, die toch ook alleen door <span class="letterspaced">ervaring</span> de wereldsche goederen en genietingen als ijdel heeft leeren beschouwen, welnu, dan was er toch zooveel reden tot voorhoofdrimpelen
+niet.&#8212;Och zie, heeft Thom gevleid en gedrongen: als dokter nu eens wilde doen wat hij dacht, namelijk; aan den ouden man een
+hartelijken brief schrijven, maar een <span class="letterspaced">heel hartelijken</span>, met verzoek om een onderhoud in alle liefde; en als Thom dan zelf dien brief mocht brengen, en dokter het verder eens stilletjes
+aan hem wilde overlaten, ja, dan geloofde hij zeker dat hij dokter nog dezen avond met een gunstig antwoord zou kunnen verheugen.
+
+
+</p>
+<p>Wat Thom in die oogenblikken zoo vermetel heeft gemaakt, hij weet het zelf niet. Maar immers, tweemaal is hij zeer welwillend
+door dien voornamen heer ontvangen; en heeft hij dan toen niet <a id="d0e7648"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7648">196</a>]</span>vrij&#8212;erg op zijn gemak&#8212;over alles kunnen spreken? &#8217;t Was toch een heel verstandig man die generaal, en Thom geloofde vast
+dat men, wanneer men &#8217;t maar verstandig aanlei, in de redelijkheid wel alles van hem gedaan kon krijgen. Zie, &#8217;t was toch
+ook bedroevend dat dokter nu in weerwil van al zijn geluk, met zoo&#8217;n mooie jonge vrouw en een prachtig huis, en zulke schitterende
+vooruitzichten&#8212;terwijl hij al gedurig zoo stil en afgetrokken geweest is&#8212;daar nu neerzat alsof alle geluk is vervlogen; die
+beste dokter, die edele vriend! En dan&#8212;maar nee, waarachtig niet! Nee, op zijn woord van eer, met eenige bijbedoeling heeft
+hij geen boodschap naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> gezocht. Wat zou het hem voor zich zelven baten, al kon hij door een gepast goedmoedig woord die beide mannen weer wat spoediger
+tot elkander brengen? Nee zeker, die andere gedachte is achteraan gekomen, als een roover. Hij behoeft zich immers &#8217;t vertelseltje
+maar te herinneren: Er was eens een koning, en die koning had een dochter. En er was een boerenjongen, en die boerenjongen
+was een gek.&#8212;Uit er mee!
+
+</p>
+<p>&#8212;Of hij Jacoba misschien toch even zien zou? Nu ja, <span class="letterspaced">zien</span>; wie weet....! zoo heeft hij gedacht.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>En of het geen dwaasheid van Helmond geweest is om aan het voorstel van zijn jongen vriend gehoor te geven? Och, Helmond wist
+het toen evenmin. Erg verhit met een bonzend hoofd thuisgekomen, heeft hij zooveel oprechte deelneming in het oog van dien
+braven Thom gelezen, dat hij hem wel tot zijn vertrouwde moest maken.
+
+</p>
+<p>Eva was niet thuis. Indien hij haar terugkomst afwachtte, om haar eerst zijn weervaren mee te doelen, ongetwijfeld zou zij
+hem, na zulk een afwijzing, het onmiddellijk schrijven als de grootste dwaasheid, ja misschien als een laagheid hebben ontraden.
+Waarom dan niet <span class="letterspaced">aanstonds</span> gedaan, waar een goede geest hem nu toe aanspoorde; uitstel zou licht tot afstel kunnen leiden, en immers, terwijl hij vroeger
+zoo lang besluiteloos bleef, is <span class="letterspaced">spoedig</span> handelen nu geraden. Bovendien, nu hij ten tweeden male werd afgewezen, nu is er zeerzeker bij den ouden man <span class="letterspaced">meer</span> grieve dan August zich heeft voorgesteld. En zie, daar stond die goedmoedige Thom met zijn blonden krullebol en zijn helderblauwe
+oogen. Helmond had zijn tusschenkomst niet gezocht, Thom heeft ze hem als &#8217;t ware opgedrongen. Nu dan, geen bedenkingen meer;
+gedachtig aan ooms onverzettelijke gestrengheid tegen Philip, was een algeheele scheuring nog &#8217;t best te voorkomen door de
+tusschenkomst van zulk een vriend, die nog bovendien het vertrouwen van den grijsaard bezat.
+
+</p>
+<p>En of Thom een warm vriend en zijn zending waard was. Hoor dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Generaal, u moet me niet kwalijknemen, maar dat heele verhaal van Simson, dat.... neem mij niet kwalijk, dat durf ik niet
+aan dokter weeromzeggen. Dokter is een best mensch generaal, een bijzonder best mensch, en.... dat heeft ie van u.... jawel
+op m&#8217;n woord, hij heeft het vroeger honderdmaal gezegd: al wat er goeds aan hem was dat had hij aan u te danken.&#8221;
+<a id="d0e7677"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7677">197</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Och! w&aacute;t is het anders dan de eeuwenheugende geschiedenis van de slang en de vrouw, en de vrouw en de slang, zucht Van Barneveld
+onhoorbaar, terwijl hij zonder op Thom te letten strak voor zich heen ziet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar als men dan alles weet generaal, van de gevoelens en van de liefde niewaar, dan kan er immers geen misvatting meer zijn,
+dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld ziet op, en Thom van terzijde aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb je, meen ik, &#8217;t antwoord voor den dokter gegeven. Iets anders heb ik niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar.... met uw verlof; als ik me niet bedrieg dan hebt u den brief niet heelemaal gelezen generaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee! nee waarlijk niet! U moet me niet kwalijknemen dat ik u tegenspreek, maar op m&#8217;n woord, als u hem heelemaal gelezen
+hadt dan liet u zeker weten: dat u dokter met plezier ontvangen zoudt. Och beste dokter&#8212;generaal wil ik zeggen, als u nu eens
+wist hoe blij ik met die boodschap zou wezen. Vijf en twintigmaal zou ik er voor door een heete zon, zooals &#8217;t van morgen
+was, willen heen en weer loopen. Och, dokter is zoo&#8217;n best mensch, generaal, en nee, z&#8217;n vrouw is ook zoo kwaad niet, als
+men haar nader leert kennen. Gul is ze, goedhartig! Kom generaal, u moest die haken en oogen nu maar uit de wereld maken,
+en maar denken....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld, die weer met de hand op de vensterbank geleund bij &#8217;t raam staat, ziet om, en valt met eenigszins schorre stem
+nu haastig in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent nog zeer jong menheer Van Hake, en daarom vergeef ik je dat je een man van mijn jaren de les wilt lezen, en onder
+&#8217;t oog brengen hoe hij ten opzichte van dokter Helmond en .... zijn <span class="letterspaced">vrouw</span> te handelen heeft. Een man....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar.... maar....&#8221; aarzelt Thom in bijna smeekende houding: &#8220;als u dan toch waarachtig dien brief niet heelemaal gelezen
+hebt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer de provisor, ik verzoek je mij niet meer in de rede te vallen. <span class="letterspaced">Een man</span> als je patroon, van wien men onderstellen mag dat hij denkt alvorens te schrijven&#8212;nee dankje, dien stoel kan ik wel zelf....&#8212;ik
+zeg, zulk een man zal aan &#8217;t slot van zijn geschrift niet weerspreken wat hij vooropstelt. Genoeg, ik ken dien brief, al las
+ik hem niet ten einde. De kern....&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom kan zich niet weerhouden en valt in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar generaal, juist die <span class="letterspaced">kern</span> van dokter; zijn hart voor u...&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld ziet Thomas aan met een blik<span id="d0e7715" class="corr" title="Bron: .">,</span> waarin zeer duidelijk geschreven staat: <span class="letterspaced">Zwijg!</span> Meer niet, maar &#8217;t was voldoende:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dien toch een misverstand bij je weg te nemen jongmensch,&#8221; herneemt Van Barneveld met zichtbare inspanning: &#8220;Je schijnt
+te denken dat een verschil, &#8220;haken en oogen&#8221; zooals je dat gelieft te noemen, mij &#8217;t besluit deed nemen om dokter Helmond
+niet meer te ontvangen. Maar ik zeg je: zoomin als vuur en water, of duisternis en zonneschijn in vrede kunnen leven, zoomin
+kan het de geest, die <a id="d0e7723"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7723">198</a>]</span>in dokter Helmond gevaren is met mijn waarachtige overtuiging,&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom bijt zich schier de lippen aan bloed. Hij wil spreken, hij moet spreken..... Maar nee, halt! halt jongmensch, wacht je
+beurt; halt!
+
+</p>
+<p>&#8220;En Helmond kent die overtuiging!&#8221; hervat de generaal met verheffing: &#8220;Of weet hij niet meer wat ik den worm noem, die knaagt
+aan den wortel van ons volksbestaan! Die worm is het zinneloos teren op den roem en het geld van een wakker voorgeslacht;
+&#8217;t is die geest van luie brooddronkenheid, van voorname domheid, maar vooral van <span class="letterspaced">zotte verheffing boven zijn stand</span>. En die duivel in veel gedaanten, moet met kracht worden bestreden zal de geest van &#8217;t voorgeslacht ontwaken in &#8217;t eind:
+&#8220;<span class="letterspaced">Met God voor Oranje! Door noeste vlijt, tot Neerlands roem!</span>&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar hij <span class="letterspaced">zal</span> ontwaken. Bij God, men zal het ervaren dat Neerland niet rijp is, en niet rijp worden zal voor annexatie! Het juk der dienstbaarheid
+verdragen wij nooit op den duur. De oude leeuw zal tand en klauwen toonen. Losrukken zal hij zich en vechten tot zijn laatsten
+droppel bloed, wanneer overmacht hem den nek durft krommen. Wee, <span class="letterspaced">wee</span> dan de vadsige <span class="letterspaced">gasthuis-Nederlanders</span>, &#8217;t ontaarde ras, wanneer het, in zijn dommel, door kanongedonder wordt wakkergeschokt! Wee, wee de verwijfden!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Generaal, ik bid u, zou mijn beste brave dokter....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Knaap, kun je niet hooren en verstaan? Zeg, werd dan Helmond sedert zijn vrouw hem regeert, niet mijn tegenstander, een vijand
+van zijn vaderland!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Generaal, waarachtig hij wil niets liever dan in overeenstemming met u handelen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar wie, <span class="letterspaced">wie</span> kiest hij dan! <span class="letterspaced">Ik</span> zeg je dat hij steeds <span class="letterspaced">haar</span> zal kiezen, al gevoelt hij zelf dat hij zondige weelde boven eenvoud en tevreden zin, dat hij een Delila boven <span class="letterspaced">Jehova</span> verkiest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Generaal, nog eens: u trekt het te ver. Mevrouw Helmond is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een duivelin! Zwijg jongen; wie mijn pleegzoon in zulk een korten tijd reeds z&oacute;&oacute; tot haar slaaf maakte, heeft met satan een
+verbond gesloten.&#8212;Na zulk een avond, mijn God, inplaats van haar te noodzaken aanstonds neer te vallen aan mijn voet, liet
+hij zich door die <span class="letterspaced">vrouw</span>, vier weken lang van zijn grijzen pleegvader terughouden.&#8212;&#8217;t Is haar wufte zin die hem zand en klatergoud in de oogen strooit.&#8212;Wat
+wil hij nu!&#8212;Mij zeggen dat hij de kooper werd van een huis met dertien kamers, zonder het te kunnen betalen. Mij bekennen
+misschien&#8212;zoodra ik hem het geld voor zijn dwaasheid weigeren moet&#8212;dat hij nu mede geheel overtuigd is van &#8217;tgeen zijn vrouw
+mij verwijten dorst, dat ik.... ha! dat ik ben: &eacute;n <span class="letterspaced">trotsch</span> &eacute;n <span class="letterspaced">schriel</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goeje hemel, generaal!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu weet je het knaap. En &#8217;t is goed misschien dat de vertrouwde van dokter Helmond het weet, om ervan te kunnen gruwen. Spaar
+me nu verder; ik was niet voorbereid op dit alles.... Ga! Nee, <span class="letterspaced">niets</span> meer. Ik ben w&eacute;l, maar toch....&#8221; Van Barneveld, die reeds gedurig de hand ter plaatse van &#8217;t hart heeft gebracht, doet het
+ook <a id="d0e7786"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7786">199</a>]</span>nu, terwijl hij vervolgt: &#8220;In een fel bestookte vesting wordt spoedig bres geschoten. Heb ik je soms wat hard toegesproken
+menheer Van Hake, vergeef &#8217;t den ouden man; jij deedt je plicht.... jij....! Blijf een brave zoon; <span class="letterspaced">vergeet je moeder nooit</span>. Wees eenvoudig; tracht niet naar &#8217;tgeen onbereikbaar voor je is; en, als je een vrouw kiest....&#8221; Thom werd bloedrood: &#8220;neem
+er dan eene uit je stand, die&#8212;zoo noodig, &#8217;t brood mee verdienen durft. Vaarwel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was Thom na dat laatste zeer beslissend: vaarwel, niet mogelijk een woord meer te spreken.&#8212;Ja toch:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik bid u, generaal!&#8221;&#8212;Halt! z&oacute;&oacute; donker heeft hij nog nooit een oog zien worden.&#8212;Goeie hemel, moest dit het besluit dan
+wezen! Die beste dokter!&#8212;En dan, ach!.... Daar was eens een koning en die koning had een dochter en, en.... de boerenjongen
+was een gek, een verduivelde gek!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Nog denzelfden avond moest Hendrik een brief aan &#8217;t adres Binzler te <span class="letterspaced">Godesberg</span>, op de post bezorgen; en, reeds twee dagen later&#8212;bij &#8217;t eerste uchtendkrieken, draafden Victor en Coco, voor de vigilante,
+met koffers beladen, het hek van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> uit.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">EEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Was Augustus.&#8212;Reeds sedert eenige dagen hebben Helmond en Eva hun nieuwe woning betrokken.
+
+</p>
+<p>Inderdaad, het deftige oud-burgemeestershuis was prachtig opgeknapt, zoowel vanbuiten als vanbinnen. Ja, en men komt zoo van
+&#8217;t een op &#8217;t ander. De stadstimmerman beweerde dat dokter het huis &#8220;schandekoop had: tweeduizend gulden voor reperaties&#8212;met
+de serre, waar mevrouw zoo&#8217;n zin in heeft gehad erbij&#8212;&#8217;t was hem wel driehonderd gulden meegevallen. Zoo goed als present!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>De zaal, waarin Helmond en zijn vrouw zich op dit oogenblik bevinden, is de kleinste<span id="d0e7814" class="corr" title="Bron: ,"></span> der beide zalen in het huis, en werd de Oranjezaal genoemd sedert Koning Willem I er op zekere doorreis, bij den voormaligen
+hoogadellijken burgemeester een collation gebruikte.
+
+</p>
+<p>Eva heeft aanstonds een bijzonder zwak voor deze zaal gehad. Het prachtige stukadoorwerk met zijn fiks gesneden cherubs; de
+fraai geschilderde doeken aan den wand&#8212;Arkadische landschappen voorstellend: de hooge zeer kunstig gebeeldhouwde schoorsteenmantel,
+met zijn prachtig wit marmeren beeldengroep in &#8217;t midden en een paar wapenschilden in &#8217;t lofwerk erboven, dit alles heeft
+Eva van het eerste oogenblik afaan ten zeerste bekoord.
+
+</p>
+<p>En dan, niet al te groot en daardoor ongezellig: een vroolijk uitzicht <a id="d0e7820"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7820">200</a>]</span>hebbend op het ruime marktplein met de frisch groene linde- en kastanjeboomen; z&oacute;&oacute;, keurig gemeubileerd, was het niet vreemd
+dat Eva de Oranjezaal tot het vertrek heeft gekozen, waar ze het meest vertoeven en haar vrienden ontvangen zal.
+
+</p>
+<p>Ja zelfs August, die in den laatsten tijd wel wat somber en afgetrokken was&#8212;&#8220;geen wonder na de infame behandeling van den
+ouden despoot&#8221;&#8212;zelfs August die eerst in de onaangename bui drie stuks meubels voor de Oranjezaal onbarmhartig van het lijstje
+had geschrapt, hij stond verrukt toen hij voor &#8217;t eerst een kijkje mocht nemen, en zijn Eva met een kus moest toestemmen,
+dat, zonder de drie stuks&#8212;die ze natuurlijk t&oacute;ch maar komen liet&#8212;het geheel lang niet z&oacute;&oacute; zou voldaan hebben.
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken geleden heeft Helmond een boodschap van zekeren boer Bikkers ontvangen, om aanstonds op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> te komen.
+
+</p>
+<p>Dat verzoek kwam zeer ongelegen. <span id="d0e7831" class="corr" title="Bron: Doktor">Dokter</span> Helmond heeft het dezen morgen z&oacute;&oacute; met zijne visites geregeld dat hij den namiddag vrij had.&#8212;Het theegoed stond reeds gereed;
+men wachtte behalve papa en mama Armelo, den majoor Kartenglimp, die den uitslag zijner nasporingen betreffende de veronderstelde
+afstamming der kapiteinsfamilie van de graven Van Armeloo, zou komen meedeelen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja August, &#8217;t zou al heel onredelijk van me zijn indien ik niet volmondig toestemde, dat je als een lieve brave man hebt
+woord gehouden. Welzeker heb je getoond dat ik je <span class="letterspaced">onverdeelde</span> liefde bezit, ja, door alles te doen wat mij genoegen kon geven, wanneer het namelijk niet in strijd was met je plicht. Maar
+mij dunkt, je neemt het nu met dien plicht wat al te zwaar. Of je een paar uur vroeger of later naar dien boer gaat, dat zal
+zooveel niet uitmaken. Aanstonds zullen de oudelui en de majoor hier zijn. Je dient er toch bij te wezen August, en &#8217;t zou
+me bepaald een groot verdriet doen als je nu heengingt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> ligt een heel eind buiten de stad Eva. Men kan niet weten; misschien is er werkelijk haast bij.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die menschen hebben <span class="letterspaced">altijd</span> haast August.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is waar, de boer wacht langer met den dokter te roepen, dan hij <span class="letterspaced">zelf</span> wachten wil. Indien ik wist dat Kartenglimps verslag wat spoedig afliep....&#8221; Hij ziet naar de pendule; &#8220;Maar nee &#8217;t is toch
+beter.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We kunnen hem immers zeggen dat je wat haast hebt, en later neem je een vigilante.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva, <span class="letterspaced">vigilantes</span> nemen dat kan en wil ik niet, dan zou ik zelf op die visite een gulden toegeven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och arm <span class="letterspaced">arm</span> mannetje!&#8221; zegt Eva; en opstaande komt ze aan zijn zij, en hem zacht onder de kin strijkend, vleit ze met zoete stem: &#8220;Zal
+dat nu altijd zoo blijven?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat meen je lieve kind?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, w&aacute;t meen ik.... Niet boos worden August!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Boos....? Geef ik zooveel reden om dat te vreezen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee zeker niet. Maar....&#8221; Aarzelend: &#8220;We zijn immers &eacute;&eacute;n als <a id="d0e7874"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7874">201</a>]</span>man en vrouw; en waarom dan altijd die achterhoudendheid! Toen je mij &#8217;t eerst van liefde hebt gesproken, toen vroeg ik er
+niet naar of je..... rijk waart; maar, nu ik het weet&#8212;ja natuurlijk, ik weet het&#8212;nu moest je vis-&agrave;-vis je eigen vrouw dat
+vertoon van armoede, of wat er naar zweemt, toch laten varen.&#8212;Is het uit vrees August, dat ik op den duur wat veeleischend
+zal worden? O, geloof me, wanneer je mij in <span class="letterspaced">alles</span> je vertrouwen woudt schenken, dan zou je me waarschijnlijk al gauw moeten opdringen wat ik nu onstuimig begeeren blijf.&#8221;
+Hem liefkoozend: &#8220;We dokteren zoo wat voor liefhebberij.... h&eacute;....? en hebben fortuin, nog al <span class="letterspaced">veel</span> fortuin....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Ik</span>, Eva, <span class="letterspaced">ik</span>?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja, van <span class="letterspaced">mijn</span> kant is er geen quaestie van. Pa en ma hebben geen sous; en tante in Den Haag heeft haar fortuintje in een levensverzekering
+gestoken. Als de goeje ziel morgen sterft: <span lang="fr">La bonne nuit ses &eacute;cus</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva, je bedriegt je; ik heb geen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva legt hem snel de hand op den mond: &#8220;Stil, niet jokken. Foei, die guldens- en stuiversberekeningen &aacute; la Zonsberg, zouden
+den besten en verstandigsten mensch van de wereld ten laatste in de war brengen. Wat je me verbergt, je doet het op aanraden
+van het gepensionneerd reliek....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva! z&oacute;&oacute; niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon, op aanraden van Rechtsomkeert met de leege tasch, marsch! Volgens het mooie systeem: Eet alle dagen beschimmeld roggebrood
+zoo hard als een keisteen, dan zal beschimmeld wittebrood zoo hard als een baksteen, taart of pastei voor je wezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb ik er iets aan miszegd, lieve August, dat ik je voor den besten verstandigsten man van de wereld houd&#8212;met een klein deukje
+door een schriele opvoeding misschien?&#8212;Toen we op de catechisatie eens den tekst behandelden: &#8220;Geldgierigheid <span id="d0e7910" class="corr" title="Bron: isde">is de</span> wortel van alle kwaad,&#8221; toen heb <span class="letterspaced">ik</span> er tegenover-gesteld: &#8220;Royaliteit is de moeder van alle deugd,&#8221; en, dominee en al de meisjes hebben er toen met sympathie
+om gelachen. Jij bent au fond royaal mijn beste man, ik weet het bij ondervinding; maar zeg dan nu ook ronduit dat je die
+dubbeltjes- en centen-uitzuinigings-manie zult zien af te leeren; dat past niet wanneer men....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, ik bezweer je....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tuterletuterletu!&#8221; roept Eva zoo hard mogelijk, als wilde zij een valschen eed voorkomen. En dan vleiend: &#8220;August, als je
+me nu waarlijk liefhebt, veins dan niet langer. Of je arm of rijk bent, ik heb er je even lief om, dat weet je; maar, nu je
+het <span class="letterspaced">bent</span>, toon me nu ook, door het te erkennen, dat je me heelemaal vertrouwt. Als je het <span class="letterspaced">niet</span> waart dan zou je immers wel de domste man van de wereld moeten zijn. Welk verstandig mensch zou er huizen koopen zooals dit,
+en het meubileeren zooals wij deden, wanneer hij er niet zeer warmpjes inzat. O, ik heb het al begrepen toen je in Parijs,
+voor mijn toilet en diamanten, zooveel meer kondt uitgeven dan het totaal van je reisgeld bedroeg!&#8221;
+<a id="d0e7926"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7926">202</a>]</span></p>
+<p>&#8217;t Was Helmond bij Eva&#8217;s laatste woorden alsof hij door een wesp werd gestoken.&#8212;D&aacute;t was te veel!
+
+</p>
+<p>Alleen ter wille van h&aacute;&aacute;r wier oog hem liefdevol moet toelachen, aan wier boezem hij zoo gaarne rust, en van wier heerlijk
+mondje hij zoo graag een zoeten kus ontvangt, slechts om haar gelukkig en tevreden te zien, heeft hij dat fatale woord gehouden,
+en, toegegeven, telkens meer. En nu zegt hem diezelfde mond dat hij een dwaas zou zijn geweest indien hij, zonder de middelen
+ertoe te bezitten, dat alles had ingewilligd; Een onverstandig, een <span class="letterspaced">dom</span>, een <span class="letterspaced">zeer dom</span> man!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar was hij dat inderdaad? Heeft hij dan niet werkelijk een kleinen, spaarpot gehad, waarmee hij nooit heeft willen pralen,
+maar die hem instaat zou stellen om het dierbare wezen, dat hem geheel wilde toebehooren, als op rozen te doen gaan in de
+zoetste levensdagen&#8212;de eerste van een zaligen echt?&#8212;Toen was hij dan toch geen dwaas en onverstandig man, al heeft hij in
+die luttele dagen wat heel veel geld uitgegeven.&#8212;En later?&#8212;Ja ja Helmond! fluistert het vanbinnen: Ja, later!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar, neen! nog eens <span class="letterspaced">neen</span>! Hij is er immers gerust op geworden. Voor zooveel de notaris mocht laten blijken, is er sedert het gebeurde met Philip geen
+wijziging in het testament van den pleegvader gebracht. En heeft men dan inderdaad geen fortuin, wanneer men het later met
+eenige zekerheid verwachten mag? En bovendien al moest dat uitzicht in damp vervliegen&#8212;en zoo waar als er een God is, en zoo
+waar als hij den grijzen pleegvader altijd zal.... achten, zoo waar zal hij niet speculeeren op een vermogen, waarop hij inderdaad
+geen recht heeft&#8212;neen, al moest dat uitzicht geheel verdwijnen, indien hem &#8217;t leven en de kracht gespaard worden, dan kan
+hij, na een zestal jaren, die tot heden gemaakte schulden reeds hebben ingehaald.
+
+</p>
+<p>&#8212;Een man als hij: een dokter wiens praktijk dagelijks toeneemt en zeer winstgevend mag heeten, hij kan waarachtig zeggen:
+<span class="letterspaced">fortuin te bezitten</span>. En zie dan Helmond, hoe die schrandere zielvolle oogen je aanstaren. Zal hij voortaan een <span class="letterspaced">onverstandig</span> man zijn in <span class="letterspaced">zulke</span> heerlijke oogen!&#8212;Zou hij niet door te bekennen, de achting waarop hij aanspraak heeft verliezen, en bovendien zijn zedelijk
+overwicht.... &#8217;twelk hij voortaan wat meer zal weten te handhaven! Inderdaad, met het oog op dit alles, mag bij immers zijn
+Eva toestemmen, dat hij niet de domme onverstandige man is, die een huis koopt en het prachtig meubileert zonder het te kunnen
+betalen.
+
+</p>
+<p>Na een korte weifeling zegt Helmond:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu ja kindlief, &#8217;t spreekt vanzelf. Zou ik zoo iets gedaan hebben indien ik &#8217;t niet doen kon! Maar toch....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bravo, bravo!&#8221; valt Eva in: &#8220;dat heet nu waarlijk lief hebben, en zijn vrouw als zijn ander ik beschouwen. Zie, d&aacute;t moest
+ik maar zeker, <span class="letterspaced">heel zeker</span> weten: mijn beste man deed niets wat hij niet doen kon. &#8217;t Blijft me even onverschillig August, <span class="letterspaced">hoeveel</span> we hebben in de wereld. Ik weet genoeg, en ben recht tevreden. Maar <a id="d0e7967"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e7967">203</a>]</span>mannetjelief, tob dan ook over geen gulden meer, als je om mij genoegen te doen, die visite wat later per vigilante kunt maken.
+Zeg, zul je blijven August? De zaak is immers belangrijk genoeg?&#8221;
+
+</p>
+<p>August stond met den rug naar Eva gekeerd in een boek te bladeren.&#8212;Hij heeft haar bedrogen, hij heeft haar gezegd dat hij....
+als een verstandig man handelde, toen hij inderdaad maar al te dikwijls aan haar dwaze wenschen het oor leende. Zal hij haar
+nu een vermaning geven; haar nog eens het oude lied herhalen....? Neen! Maar toch:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, al is het dan waar dat ik v&oacute;&oacute;r ons trouwen misschien iets terzij had gelegd, vergeet niet dat zelfs de verstandigste
+man door de omstandigheden zijn verstand kan verliezen, en.... dat na alles wat we reeds uitgaven, ijver en zuinigheid <span class="letterspaced">waarachtig boven alles plicht is</span>.&#8212;Nu ja, wat de conferentie betreft, ik zal ze bijwonen. &#8217;t Zou niet aardig voor je zijn wanneer ik al dadelijk heenging;
+maar zoo spoedig mogelijk zal ik dan toch naar mijn zieke wandelen. Ja zeker <span class="letterspaced">wandelen</span> Eva, al wordt het wat laat.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och mijn lieve beste August!&#8221; vleit Eva met een zoen; en dan vroolijk: &#8220;Wacht, om je te toonen hoe lief ik je vind, zal ik
+je nog maar eens dadelijk laten hooren dat mijn Erard hier uitmuntend voldoet.&#8212;Zingen? Ja zeker, zingen zal ik erbij, als
+je dat wilt. Wacht! een aardig lied, dat mij juist zooeven uit vroeger tijd te binnen viel. Zieje wel manlief, dat ik waarheid
+sprak toen ik je zei, dat ik hier in ons ruimer huis weer heel veel spelen en zingen zou?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva&#8217;s slanke gestalte zweeft naar haar kostbaar instrument; en, nadat ze al ras met groote kunstvaardigheid en kracht een
+wegsleepend praeludium deed hooren, zingt ze nu met haar overheerlijk sopraangeluid:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Vraag aan den nachtegaal toch niet,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Als hij zijn plechtig avondlied
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Zoo rein welluidend klinken doet:</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Waarvoor ontvingt ge als prijs of loon
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Een stem zoo schoon,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Zoo wonderzoet?&#8221;</span></p>
+</div>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Laat toch het vogeltje ongestoord
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Maar jubelen met vol accoord,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Wat ook natuur ten loon u biedt,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Haar <span class="letterspaced">e&ecirc;lste</span> gaven schenkt ze om niet!</span></p>
+</div>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Vraag aan het bloeiend roosje niet,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Als gij haar lieflijk blozen ziet,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>En ze u bekoort door zachten gloed:</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Waarvoor ontvingt ge als prijs of loon
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Een kleed zoo schoon,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Een geur zoo zoet?&#8221;</span></p>
+</div><a id="d0e8021"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8021">204</a>]</span><div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Laat toch het roosjen ongestoord;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Van arbeid heeft net nooit gehoord.
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Wat ook natuur ten loon u biedt</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Haar <span class="letterspaced">e&ecirc;lste</span> gaven schenkt ze om niet!</span></p>
+</div>
+<p>Nu Eva zwijgt en de slotaccoorden reeds wegsterven, nu staat Helmond daar nog sprakeloos, doch met een glans van verrukking
+op zijn mannelijk schoon gelaat. Hij denkt er niet aan dat Eva misschien als tegenhanger van &#8217;tgeen hij daar straks had gesproken,
+dit bijna vergeten lied gezongen heeft, &#8217;t Sloeg ook wat al te weinig op &#8217;tgeen hij bedoelde. Maar ja, ja zeker: &#8220;Natuur schenkt
+haar e&ecirc;lste gaven om niet!&#8221;&#8212;Groote God, is het werkelijk zijn vrouw, zijn <span class="letterspaced">eigen</span> vrouw, die daar zoo heerlijk, zoo betooverend schoon heeft gezongen? Ze heeft woord gehouden; hier, waar het ruim hoog en
+niet vochtig is, hier zingt en speelt ze; hier leeft ze weer op; hier wil en zal ze gelukkig zijn met hem, en met haar prachtig
+talent. Reeds vier malen zong ze in deze zaal, maar z&oacute;&oacute; heerlijk, z&oacute;&oacute; onuitsprekelijk betooverend schoon, neen, z&oacute;&oacute; kan ze
+zelfs voorheen nooit hebben gezongen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva.... n&oacute;g eens, ik bid je, engel! n&oacute;g eens!&#8221; dringt Helmond met denzelfden blik vol verrukking, terwijl hij schier aarzelend
+zijn hand op haar schouder drukt: &#8220;Ja waarachtig: Natuur schenkt haar e&ecirc;lste gaven om niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bevalt het je lieve man? Komaan!&#8221; En weder zingt Eva het eerste couplet, waarin men nu werkelijk den reinen nachtegaalstoon
+kan herkennen.
+
+</p>
+<p>En August, hij voelt een heeten gloed naar het voorhoofd stijgen.&#8212;Een talent als het hare, waarvan misschien de gansche wereld
+als van een Jenny Lind of een Patti kon hebben gewaagd, zulk een talent heeft zich aan h&eacute;m, een eenvoudigen stadsdokter, overgegeven,
+geheel en al, met hart en ziel! En zulk eene heeft hij willen kerkeren in bedompte lage naargeestige vertrekken. En dan&#8212;deze
+eenige onder de Romphuizer vrouwen, zou men miskennen en beleedigen durven! Zulk eene zou niet de eerste en eenige blijven!
+Ja, zoo waar als God leeft, zweert August bij zich zelven, terwijl nogmaals de laatste tonen wegsterven van die wonderschoone
+melodie: ik zal haar in eere houden zooals ze <span class="letterspaced">verdient</span>!
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TWEE EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Mama Armelo heeft zich dezen middag in &#8217;t gala-pak gestoken om met Armelo, die ook zijn Zondagsche jas heeft moeten aantrekken,
+aan Eva&#8217;s uitnoodiging te voldoen.
+<a id="d0e8053"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8053">205</a>]</span></p>
+<p>De echtgenooten begeven zich op weg naar het nieuwe doktershuis.
+
+</p>
+<p>Met een eenigszins vreemd draaiende deftigheid stapt mevrouw, naast den ex-kapitein&#8212;die in de laatste jaren wel wat voorover
+loopt&#8212;door de voornaamste straten van het stadje, op het tamelijk groote marktplein toe.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zieje wel Armelo, dat Wessels de kleermaker weer groet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Marie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En slager Van Delden d&aacute;&aacute;r..... heb je &#8217;t gezien, zoo anders als anders, zoo onderdanig?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja.&#8212;Je hadt je wel wat minder mooi kunnen maken Marie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;k Heb immers Van Delden nog om drie maanden uitstel gevraagd; nu zal je mooie plunje hem in de war brengen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is vreemd Armelo, dat je dat uitstel en die beleefdheid niet beter begrijpt. Ik voor mij geloof dat we sinds het bekend
+is, zooveel krediet kunnen krijgen als we maar willen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bekend? W&aacute;t zeg je! is het al bekend? Ik dacht dat die gekheid tenminste geheel onder ons zou blijven totdat de majoor....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;O d&aacute;&aacute;r spreek ik niet van Armelo, ik bedoel van onzen schoonzoon, van Helmond. Sedert dat men zeker weet dat hij, ook van
+zich zelven, er warmpjes inzit.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ahja, wat d&aacute;t betreft. Maar het staat me toch eigenlijk tegen dat men d&aacute;&aacute;rom aan mij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is Eva dan misschien je eigen vleesch en bloed niet, man?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja waarachtig! Maar te speculeeren op andermans geld! Nee Marie, nee!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Andermans! andermans!! De wettige man van je eigen kind! van het kind dat haar bestaan in de wereld aan ons te danken heeft.
+Is dokter niet precies zoo goed je zoon als Eva je dochter? Noem jij het andermans, ik noem het <span class="letterspaced">eigen</span>! Van &eacute;&eacute;n meel, van &eacute;&eacute;n deeg!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik spreek van zijn geld.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geld is niemendal. W&aacute;t is geld voor iemand die genoeg heeft! Geld is een dood, een onnoozel ding....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil vrouw, je praat zoo hard dat de jongens die daar knikkeren er van opkijken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die jongens kunnen ook wel om wat anders opkijken, Armelo. Maar hoe &#8217;t zij,&#8221; vervolgt mevrouw iets zachter: &#8220;wat heeft men
+aan geld dat niet gebruikt wordt? En, als jij bijvoorbeeld eens rijk waart en schoonouders hadt die een stand moesten ophouden
+in de wereld, zou jij dan niet zeggen...&#8221; Mevrouw vervalt in iets zeer theatraals: &#8220;neem van het mijne, ik heb fortuin!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is me moeielijk Marie, om me met de herinnering aan <span class="letterspaced">mijn</span> schoonouders, zoo iets van <span class="letterspaced">stand ophouden</span> voor te stellen, en nog moeielijker om.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Armelo zwijg nu maar, je schijnt weer een dwarse bui te hebben; dat treft al heel slecht van avond. Je hebt die buien
+zeker uit de Tiendaagsche ruzie gehouden!&#8212;Kom man, kijk toch wat opgewekter. Zie, daar heb je het huis al. Goeje hemel, dat
+we nu <a id="d0e8105"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8105">206</a>]</span>zoo zeggen kunnen: daar, in dat mooiste huis van de heele stad, daar wonen <span class="letterspaced">onze kinderen</span>! Och lieve deugd! wat een front maakt dat huis!&#8212;Nee, zenuwachtig ben ik niet Armelo, tenminste niet dagelijks; maar nou!
+wil je wel gelooven dat ik ieder keer kippevel krijg, als ik den markthoek omsla en dat huis daar voor me zie.&#8212;Och, hij doet
+het, onthoud er je vrouw bij.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij doet het? Wat meen je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat? Wel Armelo, denk toch eens door.... z&oacute;&oacute;veel kamers, z&oacute;&oacute;veel ruimte voor <span class="letterspaced">twee</span> personen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Armelo antwoordde niet. Het hoofd ging hoe langer hoe meer voorover.&#8212;&#8217;t Is hem tegenwoordig precies alsof hij overdag een
+boek leest, en &#8217;s nachts droomt dat hij er zelf in vermoord wordt.&#8212;Ha! zonder dien verwenschten drank, die het gevolg was
+van..... Stil, zijn vrouw leeft nog, en ze heeft zich gebeterd, evenals hij, helaas toen het te laat was.&#8212;Maar ja, zonder
+d&aacute;t zou hij niet telkens gepasseerd en, ofschoon nog per gratie met klokke vijftig, gepensioneerd zijn geworden. Neen, dan
+was hij <span class="letterspaced">nu</span> kolonel, wie weet misschien generaal geweest! Maar dat alles is voorbij. Stil dan ouwe kameraad; gedane zaken nemen geen
+keer. Als je na nummer &eacute;&eacute;n, daar <span class="letterspaced">heel</span> Boven, ergens in een nieuw garnizoen komt, en bij een hooger wapen van voren afaan kunt beginnen, dan zul je &#8217;t wel verstandiger
+aanleggen. Zeker! Nu, wees te vreden dat je zonder schandaal nog een geregelde retraite hebt kunnen maken; dankbaar dat je
+stilletjes kondt rondsukkelen met wat zuinigheid en wat werken erbij.&#8212;Maar, in den laatsten tijd! in de laatste weken! Ach,
+somwijlen heeft hij oogenblikken gehad dat hij&#8212;nee, dat is niet waar; ja, ja toch, verdord! dat hij naar een glas jenever
+verlangde. Als het dan toch draait..... dan..... Een glas jenever!
+
+</p>
+<p>Dat was slecht! Heeft het geluk hem beneveld en zoo uitzinnig gemaakt? Welk geluk? Welnu is Eva niet geheel gelukkig getrouwd;
+Eva, zijn oudste, zijn lieve dochter?&#8212;Stil, dat is voor hem zulk een groot geluk niet. Hij durft het niet uitspreken; men
+zou het verkeerd kunnen uitleggen; maar, sinds dat goede huwelijk, zoo geheel naar aller zin, en vooral in de laatste weken,
+was Eva <span class="letterspaced">zijn Eva</span> niet meer. Vriendelijk is ze, nu ja, heel vriendelijk. Eens hebben papa en mama met Louise zelfs bij haar gegeten, en tweemaal
+thee gedronken, welzeker! Maar toch, &#8217;t was hem toen juist zoo vreemd en raar geweest. Bijvoorbeeld &#8217;t is hem soms onmogelijk
+om zich duidelijk voor te stellen dat hij h&aacute;&aacute;r&#8212;die mooie rijke mevrouw&#8212;als kind zoo dikwijls op zijn knie heeft gehad; dat
+ze hem in die schrikkelijke dagen van vernedering en ellende&#8212;de lieve vroolijke bloem met haar golvende lokken&#8212;zoo telkens
+uit eigen beweging kwam liefkoozen en zoenen op den pijnlijk geplooiden mond; of, met haar rein welluidende stem haar schoonste
+liederen ging zingen, om, zooals ze zeide, haar &#8220;lieve pa&#8217;tje weer wat vroolijker te maken, en van zijn dierbaar hoofd die
+nare rimpels te verjagen&#8221;. Toen, ach, ofschoon telkens en telkens teruggestooten, gekrenkt in zijn eer en benadeeld in zijn
+inkomsten&#8212;helaas door eigen schuld! was hij toen niet dikwijls nog gelukkiger dan nu? Is <a id="d0e8130"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8130">207</a>]</span>het dan niet alsof de rust en kalmte der laatste tien jaren, nu na dat huwelijk van Eva, een eind hebben genomen? Aan wien
+zal men het wijten? Aan den braven dokter die Eva als zijn oogappel bemint? Neen onmogelijk! Maar toch..... Ach, ware ze met
+ziek geworden! zucht Armelo onder &#8217;t voorttreden in stilte; ware ze zoo meer in &#8220;onzen doen&#8221; gebleven; muziekonderwijzeres
+geworden; en was dan die goede Donerie niet zoo terughoudend geweest..... Maar, dat alles is voorbij! En nu, &#8217;t is alsof er
+sinds dat huwelijk en sinds die dwaze voorspiegeling van een graventitel vooral, een oude kwade geest in huis is wakker geworden.
+Het geld van den generaal; het fortuin van Helmond, en de adellijke titel, ze maken het oude hoofd van die arme vrouw weer
+op hol. Heb ik Louise, dat goede eenvoudige kind, niet bijna alle dagen met tranen in de oogen gezien, en was het mij dan
+niet telkens alsof ik in een zwarten nacht staarde; alsof ik op een slagveld was met kermenden en lijken overdekt, terwijl
+de raven akelig krasten in &#8217;t rond? Dat beeld vervolgt me al meer en meer; en als ik wakker lig, soms uren lang&#8212;terwijl ik
+in die laatste jaren weer zoo gerust kon slapen&#8212;dan zie ik altijd en altijd weer datzelfde huis, d&aacute;&aacute;r, en schrikkelijk groote
+vlammen uit die vensters naar buiten slaan, en dan hoor ik haar kermen en gillen: Vader, vader!&#8212;O God! En dan.....
+
+</p>
+<p>&#8220;Guns Armelo, je loopt alsof je spelden zoekt;&#8221; klinkt het eensklaps aan zijn zij; en Armelo schrikt op, en zet zijn kin in
+de stropdas, want ja, zij heeft gelijk: als oud-soldaat mag die rug niet zoo krom worden.&#8212;Maar, wie weet, <span class="letterspaced">wie weet</span> w&aacute;t hij nog te dragen krijgt: &#8220;Watblief Marie?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat je waarlijk je oudste schoenen hebt aangedaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De oudste? Ik dacht dat het de nieuwe.... Ahja, nu zie ik ook....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ze zijn bovenop in de buiging heelemaal kapot; je kous schijnt er door. Z&oacute;&oacute; kun je niet meegaan, we moeten eerst weer....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Marie ben je mal! Eva zal d&aacute;&aacute;r niet naar zien, en al deed ze het, we hebben h&aacute;&aacute;r dunkt me in allerlei toilet gekend, van
+haar eerste kreetjes afaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Daar spreek ik niet van Armelo, maar een fatsoenlijk man, een man van geboorte.... enfin zelfs een oud-militair loopt met
+geen kapotte schoenen. Wat zou de majoor wel van je denken!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De majoor! dat is me vrij onverschillig. Je weet dat ik aan die heele affaire niemendal hecht; tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste Armelo, zoolang we geen zekerheid hebben. Ik ken je, mannetje, en zoo ben jelui mannen allemaal: schimpen op zoete
+koek, maar, als ze &#8217;t trommeltje bij zich krijgen &#8217;t heelemaal leeg eten&#8212;zoo ongemerkt!&#8212;Ik zou me schamen, in jou positie
+met kapotte schoenen! Kom, ik heb quasi m&#8217;n zakdoek vergeten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik n&uacute; weer mee naar huis terugga, Marie, dan kun je er <span class="letterspaced">zeker</span> van zijn, dat ik blijf waar ik ben.&#8212;Je weet wel dat ik toch al moeielijk tot deze visite&#8212;of conferentie zooals jelui het
+noemt&#8212;te bewegen was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar met zulke vieze kapotte hannekemaaiers op haar mooie tapijt!&#8221;
+<a id="d0e8158"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8158">208</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Als je met de hannekemaaiers mijn <span class="letterspaced">schoenen</span> bedoelt, dan zeg ik je dat je overdrijft; &#8217;t is er maar &eacute;&eacute;n, en waarlijk zoo erg niet; de andere is nog heel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Staat arm man, armzalig! Maar als je in zoo&#8217;n dwarse bui bent, dan zou je wezenlijk instaat zijn om thuis te blijven....
+tenminste &#8217;t zou schrikkelijk laat worden.&#8212;Je houdt dan je rechter den heelen tijd over je linker, op die plek, begrijp je
+Armelo. En nu, in &#8217;s-hemelsnaam, niet dat lamentabele gezicht!&#8212;Kijk, daar staat schoonzoon al voor &#8217;t raam. Hemel, wat een
+pracht van een huis!&#8212;Gauw Armelo, zie eens op zij, ongemerkt: Zie me om de liefde eens hoe de freules Van Winteren ons nakijken.
+Je kunt denken hoe het die dames pikeert dat wij de hooge breede stoep van &#8217;t mooie oud-burge.... van &#8217;t nieuwe doktershuis
+opstappen.&#8221;&#8212;Zij trekt aan de schel der huisdeur: &#8220;Nu front naar de markt kapitein!&#8221;&#8212;en dan bij zich zelve: &#8220;Ziezoo dames,
+als je wilt dan kun je ons nu uit de verte nog eens in onze volle waarde genieten. Jawel kale jonkvrouwen met een heelen boel
+verbeelding en wind op het lijf! hier staan wij; ik en m&#8217;n man; en we gaan hier&#8212;om zoo te zeggen zoo goed als in ons eigen
+huis, en als je maar geduld hebt, dan zie je mettertijd nog eens een heel ander kroontje op de kaartjes van de familie Van
+Armeloo dan het magere ding, waarmee jelui zoo&#8217;n laffen bluf maakt.&#8221; Luide: &#8220;Och Armelo, zie eens, zit m&#8217;n mantille wel recht?
+Trek hier &#8217;en beetje. Man, strijk je knevel toch op; en,&#8212;denk aan je schoen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus, de lange drankjesrondbrenger van dokter Helmond, die een soort van &#8220;huisknechtelijk&#8221; voorkomen heeft gekregen&#8212;door een
+licht linnen jasje met blauwe streepjes&#8212;opent de deur.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dag <span class="letterspaced">Bosch</span>!&#8212;<span class="letterspaced">Mijn kinderen</span> thuis?&#8221; zegt mevrouw: &#8220;<span class="letterspaced">Mijn zoon</span> de dokter &oacute;&oacute;k? Ha! le voola!&#8221;&#8212;Een enkelen keer&#8212;nochtans hoogst zeldzaam&#8212;sprak mevrouw Armelo Fransch.&#8212;&#8220;Ha! Lieve Helmond!
+hoe gaat het? Foei, kom je ons zelf in de gang ontvangen? foei!&#8212;Och, je moet je om &oacute;ns niets, niets ter wereld geneeren. Wij
+hebben zoo volstrekt geen complimenten of aanmatiging, wij....&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond die den zoen van zijn mama &#8220;recht hartelijk&#8221; heeft gevonden, begroet intusschen zijn schoonvader met een trouwhartigen
+handdruk; en dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat! niet heel fiksch papa; moet ik u in den vijzel hebben?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O &#8217;t heeft niets te beteekenen,&#8221; zegt Armelo: &#8220;van morgen een beetje hoofdpijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;In den vijzel!&#8221; zegt mevrouw: &#8220;Helmond-lief, ik dacht dat je den vijzel voorgoed....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mama&#8217;tje, wie heeft <span class="letterspaced">d&aacute;t</span> gezegd!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Gud! menheer Kippelaan zei....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och vrouw, zwijg toch van Kippelaan, &#8217;t is &#8217;en proppenschieter.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ga binnen; Eva wacht u;&#8221; zegt Helmond en doet de deur, waaruit hij in het breede marmeren voorhuis kwam, wat verder open,
+en papa Armelo treedt achter mama Armelo de Oranje-zaal binnen.
+<a id="d0e8198"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8198">209</a>]</span></p>
+<p>Eva heeft gewacht.
+
+</p>
+<p>Als altijd schoon, ja schooner misschien dewijl het zwart bar&egrave;ge kleed haar blankheid te meer doet uitkomen, ligt Eva bij
+het binnentreden van haar ouders, zeer gracelijk in een voltaire, met het hoofd achterover, de fijne hand aan den kleinen
+mond, en den blik schuin terzijde door &#8217;t venster in de blauwe lucht. Helmond begreep die houding op dit oogenblik niet. Moest
+dat een klein ondeugend comediestukje wezen? Was het om haar ouders stilzwijgend een raadseltje op te geven, &#8217;t raadseltje
+van twee is drie? Of Eva inderdaad iets van dien aard bedoelde toen ze bij &#8217;t binnentreden der ouders&#8212;hoewel slechts gedurende
+een ondeelbaar oogenblik&#8212;half liggend zitten bleef, of dat zij misschien &#8217;t effect van haar Oranjezaal die nu kant en klaar
+was door een gepaste stoffage,&#8212;een rustig figuurtje&#8212;wilde verhoogen, wenschend dat men bij &#8217;t binnentreden een <span class="letterspaced">indruk zou krijgen</span> &#8217;tgeen onmogelijk was wanneer zij aanstonds ging opvliegen als een schichtig konijn!?&#8212;Helmond gelooft het eerste. Eva zou
+hem, indien hij &#8217;t haar later gevraagd had, waarschijnlijk geantwoord hebben: Mijn hemel, wie kan nu van al die vluchtige
+gedachten en invallen zoo haarfijn rekenschap geven? Ik zat zoo, mijn hemel, <span class="letterspaced">ik zat zoo</span>!
+
+</p>
+<p>Nu heeft ze de ouders begroet. Er is plaats genomen. Eva zet thee. Mama Armelo komt aan het woord:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij denken geheel eenstemmig <span class="letterspaced">Eva</span>, en &#8217;t allerbeste zal dunkt me zijn, dat we nu eerst eens bedaard den majoor af wachten.&#8217;t Verstand van je lieven man, mijn
+besten zoon&#8212;ja ja Helmond, God weet hoe ik dweep met je kennis en verstand; maar ik zeg Eva, er zijn wel eens zaken die de
+vrouwen oneindig beter inzien. De majoor is een man die zeer juist....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Marie, jij altijd met je verheerlijking van dien majoor!&#8221; roept Armelo; en dan wat zachter: &#8220;Als Helmond zelf me niet
+had laten vragen om de zoogenaamde explicatie van dat heerschap te komen aanhooren, dan, neem me niet kwalijk, dan zou ik
+er vast voor bedankt hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb <span class="letterspaced">ik</span> u gevraagd....?&#8221; zegt Helmond en ziet Eva die naast hem zit, van terzijde aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; August-lief, weet je niet meer dat ik zei van <span class="letterspaced">gisteren</span>, en toen.... van <span class="letterspaced">morgen</span>;&#8221; zegt Eva met een snel blosje, terwijl ze met den rug van haar mooi blank handje even zijn wang streelt: &#8220;en dat je het
+toen beter vondt om het vandaag te hebben. Weet je niet meer August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, wat dat betreft in zoover heb je gelijk Eva.<span id="d0e8233" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span> En dan tot den schoonvader, waarschijnlijk met het doel om aan zijn interpellatie voorgoed een eind te maken: &#8220;In onze waardeering
+van den majoor&#8212;hoewel we hem eerlijk gezegd, nog weinig kennen&#8212;geloof ik niet dat we zoo heel veel van elkander verschillen
+papa. Maar zonder te beslissen of er iets van komen kan, zoo moet ik mama en Eva toestemmen, dat de majoor zich de zaak waarlijk
+met den meesten ijver en belangeloos heeft aangetrokken. De man verdient tenminste met eenige waardeering te worden aangehoord;
+hij heeft zeker aanspraak op onze.... dankbaarheid.&#8221;
+<a id="d0e8236"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8236">210</a>]</span></p>
+<p>Helmond had de laatste woorden met moeite en weerzin uitgebracht. De dankbaarheid weegt hem pijnlijk zwaar.&#8212;&#8217;t Was alles,
+met die verandering van woning enz. enz. alles zeer eenvoudig in zijn werk gegaan. De notaris Zoutenheer heeft hem het geld
+bezorgd&#8212;zeer amikaal, en &#8217;t is dus een zaak geheel tusschen hen beiden. Maar toch, was die majoor niet inderdaad de man, die
+hem door zijn praatjes, in Eva&#8217;s tegenwoordigheid, het hoofd op hol heeft gebracht!&#8212;Helmond heeft geen berouw van &#8217;tgeen hij
+voor zijn vrouwtje deed; neen, straks nog heeft hij het levendig gevoeld: &#8217;t was goed, en alles zou best terecht komen. Maar,
+dat die persoon, die indringer, op zijn <span class="letterspaced">handelen</span> inderdaad invloed heeft uitgeoefend: dat die vreemde sinjeur door den loop der omstandigheden geheel op de hoogte van Helmonds
+zaken gekomen is, dewijl&#8212;zooals de notaris hem in vertrouwen meedeelde&#8212;de majoor zelf een deel van het geld bezorgde waarmee
+hij geholpen werd; d&aacute;t, zie, dat alles heeft een weerzin tegen dien man bij hem verwekt, een geheel anderen en veel sterkeren
+weerzin dan vroeger het uiterlijk en de manieren van dien majoor, of wel zijn vrees voor den dood het gedaan hebben. Nu echter
+zal Helmond dien weerzin moeten bestrijden, omdat hij bij &#8217;t openbaren ervan het allereerst zijn eigen vonnis zou hebben geveld.
+
+
+</p>
+<p>De kapitein, die zich steeds vrijer tegenover zijn vrouw gevoelt wanneer er heeren in &#8217;t gezelschap zijn, en zich nu vooral&#8212;onder
+den machtigen indruk dat eens in deze zelfde kamer een Oranje heeft gezeten&#8212;zonderling sterk en in zijn kracht gevoelt, de
+kapitein herneemt terwijl hij zijn schoonzoon een sigaar presenteert&#8212;&#8217;tgeen zijn vrouw de verkeerde wereld en bespottelijk
+vindt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik spreek het niet tegen Helmond, de man is almachtig gedienstig; maar in dienst kenden ze geen dienst zonder commando.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och hoor je wel kind,&#8221; fluistert mevrouw Armelo tot Eva: &#8220;papa spreekt van zijn dienst alsof ie nog in &#8217;t volle vuur stond.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Eva glimlachte, maar zweeg.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hou niet van menschen,&#8221; vervolgt de kapitein: &#8220;die zich ongevraagd in onze zaken mengen. In &#8217;t jaar dertig....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste Armelo, die geschiedenis kennen we allemaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon mama, ik ken ze niet;&#8221; zegt Helmond, en luistert nu met geduld naar het verhaal van den schoonvader, hoe deze namelijk
+indertijd met een zeer indringend kameraad van &#8217;t &#8220;zesde&#8221; had gehandeld. Helmond, echter al spoedig bemerkend dat hij reeds
+volkomen op de hoogte der geschiedenis is, kan intusschen zoo van terzijde gedurig eens naar Eva luisteren, om haar blijde
+instemming te vernemen met alles wat mama vooral in deze zaal te roemen en te bewonderen vindt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoodat ik maar zeggen wil Helmond,&#8221; vervolgt de kapitein: &#8220;dat ik nooit op menschen gesteld ben, die je hun vriendschap zoo
+opdringen, en voor niemendal alles voor je doen willen. Er wordt zoo weinig voor niemendal gedaan in de wereld!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je moet van middag maar niet te veel van papa verwachten Eva; papa heeft de bokkepruik opgezet. Heb je niet Armelo? Och <a id="d0e8260"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8260">211</a>]</span>manlief, ze staat je zoo leelijk. Jij kunt niemendal goeds van den majoor hooren omdat ie majoor is, d&aacute;&aacute;r zit &#8217;em de knoop.&#8212;Wat
+zeg <span class="letterspaced">jij</span> kind?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kom papa, zet uw grieven nu maar aan kant. We vinden menheer Kartenglimp geen van allen een modelman, maar, zooals Helmond
+al zei: wat ie voor ons doet dat is wel zeer beleefd, en ik verzoek u dus tegen <span class="letterspaced">mijn</span> gast heel vriendelijk te zijn papa&#8217;tje. Mij dunkt, u zult toch ook naar zijn verslag verlangen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Armelo, dat dunkt me; tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>Armelo&#8212;&#8217;t is aan zijn gelaat te zien&#8212;zet er zich overheen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Verlangen? Nee Marie, nee! Of je me nu aankijkt of niet, ik zeg je <span class="letterspaced">nee</span>; ik verlang er niets naar; ik heb er geen oogenblik&#8212;nee tenminste geen minuut naar verlangd. Ik zei van den beginne afaan
+dat het gekheid, groote gekheid was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat heb je <span class="letterspaced">niet</span> Armelo lief; je hebt er wel degelijk in gegroeid: je hebt in je handen gewreven. Niewaar Eva? Ik zie het n&oacute;g.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, u hadt er wel mee op papa. Misschien niet dadelijk, maar toen u begreept....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zeg je <span class="letterspaced">nee</span>! Ik heb gelachen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja juist Armelo-lief, dat was het bewijs: je hebt gelachen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar duizend bommen en kanonnen, is lachen dan niet een bewijs...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker pa, dat je ergens plezier in hebt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Of Eva, dat je iets <span class="letterspaced">belachelijk</span> vindt. Zieje, en ik lach inderdaad om dat malle idee van dien adel. Heb ik het dan niet aanstonds gezegd: al ware het zoo,
+w&aacute;t zou ik met zoo&#8217;n titel doen; ik die met Gods hulp nog werk heb om rond te komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Chut, chut beste, je schreeuwt dat men &#8217;t buiten wel hooren kan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat komt omdat jij me zoo dikwijls overschreeuwt! Maar zieje, als men er mij naar vraagt dan wil ik het zeggen: In den verstandigen
+tijd dan eten we gewoonlijk moespot met een stukje vleesch of spek&#8212;of <span class="letterspaced">zonder</span> als &#8217;t wezen moet; afgemarcheerd! We houden onze kleeren tot ze &#8217;t verstellen niet meer waard zijn, en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Armelo, ik ken je niet meer! Man, je vergooit je....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan gaan we in &#8217;s-hemelsnaam allebei tegelijk!&#8212;De schoenen&#8221;&#8212;en Armelo laat, doch niet zonder zekere zelfoverwinning zijn
+linkervoet zien&#8212;&#8220;we dragen ze totdat ze versleten zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat is &#8217;en schande!&#8221; roept mevrouw. En Eva het hoofd met zekeren weerzin afwendend, zegt zacht in zich zelve: &#8220;C&#8217;est
+un peu <span class="letterspaced">trop</span> fort!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U wilt maar zeggen papa, dat zulk een titel minder bij uw tegenwoordige positie past<span id="d0e8320" class="corr" title="Bron: :">,</span>&#8221; meent Helmond.
+
+</p>
+<p>&#8220;D&aacute;t wil ik maar zeggen: dat, heel eenvoudig: en hoe belachelijk ik het denkbeeld vind: dat ik een graaf zou wezen, en mama,
+de dochter van een bakker, <span class="letterspaced">gravin</span>! &#8217;t Is onzinnig!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Heer in den hemel!&#8221; roept mevrouw met trillend hoofdgebaar: &#8220;Een bakkersdochter! Alsof bijvoorbeeld <span class="letterspaced">alle</span> adellijke families <span class="smallcaps">Bakker</span> geen bakkers, of weet ik het w&aacute;t anders geweest zijn! Ga jij je gang maar Hanoversche boerenzeun.... ga jij....&#8221;
+<a id="d0e8336"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8336">212</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Mama ik bid je,&#8221; valt Eva in met hooggekleurden blos, nadat ze een snellen blik op haar man heeft geworpen: &#8220;u moet je niet
+zenuwachtig maken. We weten heel goed dat, onder andere, de eigen broer van &uacute;w mama luitenant ter zee is geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ja juist!&#8221; stemt mevrouw: &#8220;d&aacute;&aacute;r denkt men niet aan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat geeft dat!&#8221; zegt Armelo: &#8220;Ik, Harmen Pieter Armelo, ik ben van boerenzoon wel kapitein geworden; maar wou je daarom nog
+een graaf van me maken? Ik zeg je &#8217;t is onzinnig!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa, d&aacute;t is het niet,&#8221; zegt Eva eenigszins driftig, ofschoon op een gansch anderen, oneindig gekuischter toon dan hare moeder:
+&#8220;&#8217;t wordt dunkt mij <span class="letterspaced">onverstandig</span> om over de onmogelijkheid en de onzinnigheid van iets te spreken, dat men niet onderzocht heeft en waarvan de mogelijkheid
+door anderen in &#8217;t geheel niet zoo sterk wordt betwijfeld.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Aha, het kind leest hem de les! Moeders partij wordt krachtig versterkt! Och &#8217;t zal nu maar beter zijn verder te zwijgen.
+Er zijn vrouwen die altijd <span class="letterspaced">altijd</span> gelijk hebben; volkomen! al ziet men ook klaar dat ze een kanon voor een trekpot houden. Zwijgen is dikwijls verstandiger.
+Maar een enkele maal moet het pak eens van &#8217;t hart.&#8212;Helmond heeft nu tenminste gehoord hoe de oude man erover denkt. En, al
+zal hij dan nooit in der eeuwigheid zulk een gekheid goedkeuren, n&uacute; wil hij zwijgen.&#8212;Als het kind gaat meedoen..... en vergeet....&#8212;Enfin,
+hij zal weer zwijgen, en luisteren. Welzeker!
+
+</p>
+<p>&#8220;Drievierden van &#8217;t gezelschap papa, beschouwen als zeer wel mogelijk, &#8217;t geen &uacute; zoo heelemaal verwerpt. Mama, Helmond en
+ik.&#8221;&#8212;Mama geeft teekenen van goedkeuring; Helmond tuurt op het gloeiende kooltje van zijn sigaar onder de grauwe asch, en
+Armelo luistert:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij met ons drie&euml;n verlangen te weten w&aacute;t mijnheer Kartenglimp ons zal meedeelen;&#8221; vervolgt Eva: &#8220;Na gehoord te hebben papa,
+kunnen we oordeelen of de zaak mogelijk is. Als er werkelijk stukken zijn die duidelijk aantoonen dat wij afstammen van de
+oude graven Van Armeloo, en ons goed recht op dien titel alzoo te bewijzen is, dan zal ieder verstandig mensch toestemmen....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker!&#8221; komt mevrouw tusschenbeiden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Toestemmen dat men zoo iets <span class="letterspaced">niet</span> mag prijsgeven; dan zal men....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar Eva,&#8221; valt Helmond in: &#8220;papa oppert alleen het groote bezwaar dat men als <span class="letterspaced">graaf</span>, heel anders dan als eenvoudig gepensioneerd kapitein voor den dag dient te komen. Papa begrijpt.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa begrijpt de zaak geheel en al verkeerd, evenals jij lieve man.....&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Armelo bijt, hoofdknikkend, op den nagel van haar duim.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ronduit gezegd, hij voelt niet dat een graaf, die bijvoorbeeld niets meer dan roggebrood heeft, toch inderdaad een heel ander
+mensch is dan een burgerman in dezelfde omstandigheid. Met honderd voorbeelden zou ik dat kunnen bewijzen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, desnoods met duizend;&#8221; stemt mevrouw.
+<a id="d0e8377"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8377">213</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Om iemand te noemen,&#8221; hervat Eva: &#8220;was Karel V geen keizer meer toen hij in zijn klooster horloges maakte?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Me dunkt &#8217;t,&#8221; zegt mevrouw, ofschoon ze inderdaad dien vijfden Karel niet zoo spoedig te plaatsen weet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Daar heb je Napoleon,&#8221; vervolgt Eva met vuur: &#8220;was die op St.-Helena de groote keizer niet meer? Was Marie Antoinette zelfs
+onder beulshanden niet <span class="letterspaced">koningin</span>? Waren.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, je moet je niet zoo opwinden,&#8221; zegt Helmond met een vriendelijk dreigen: &#8220;we begrijpen wat je bedoelt, maar waarlijk
+je slaat met die voorbeelden mis. In &#8217;t klooster was Karel zoomin <span class="letterspaced">werkelijk</span> keizer als Napoleon het was op St.-Helena, of de ongelukkige Marie Antoinette koningin op het bloedig schavot.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Helmond, begrijp jij, <span class="letterspaced">jij</span> dan ook niet dat <span class="letterspaced">waarachtige</span>, dat <span class="letterspaced">hoogere</span> van den adelstand? dat het iets aangeborens is, iets....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Onafneembaars,&#8221; vervolgt mevrouw Armelo: &#8220;iets wat er nooit uitgaat, wat er altijd in blijft, totdat.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Totdat het verzuurt misschien!&#8221; mompelt de kapitein onhoorbaar.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik begrijp wat u zeggen wilt mama,&#8221; valt Helmond haastig in: &#8220;maar dan zouden we bijna evengoed kunnen stellen dat Sixtus
+V, als paus, eigenlijk nog veehoeder, of Benedictus XII in die hooge waardigheid nog molenaar was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent onaardig Helmond, heel onaardig, en dat in presentie van mijn ouders!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span id="d0e8413" class="corr" title="Bron: In">Ik</span> ben &#8217;t niet Eva. Misschien begrijp je &#8217;t verkeerd; ik sta tusschen de partijen in. Met mama en met jou ben ik het eens, dat
+Kartenglimp eerst moet gehoord worden. Zoodra het <span class="letterspaced">waar</span> blijkt te zijn wat hij als <span class="letterspaced">zeker</span> stelt&#8212;&#8217;t geen ik betwijfel&#8212;d&aacute;n kunnen we nog nader beoordeelen of niet inderdaad de inzichten van papa de beste zijn, en.....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;D&aacute;&aacute;r moet het heen, welzeker!&#8221; roept Eva, terwijl tranen van spijt haar in de oogen springen: &#8220;&#8217;t Mankeert er maar aan August,
+dat jij papa gaat stijven in zijn.... ja al heel weinig militaire opvatting; in een bekrompenheid waaraan ik geen naam weet
+te geven. Diezelfde bekrompenheid.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Zwijg Armelo, zwijg, vermaant de ex-kapitein zich zelven in stilte: je hebt straks genoeg gezegd. Als jij spreekt dan zal
+&#8217;t vuur van een anderen kant nog feller gaan opvlammen.&#8212;Goed zoo kind! denkt hij terwijl Eva verder spreekt: ga jij zoo maar
+voort. Ik ben niets meer dan <span class="letterspaced">je vader</span>; och nee, een door eigen schuld vernederd en bekrompen vader. Goed zoo, diezelfde bekrompenheid zal papa doen voorbijzien
+wat hij aan zijn kinderen is verschuldigd, en dat hij als man, als hoofd van zijn geslacht, verplicht is om zijn recht in
+de wereld&#8212;ha, zijn <span class="letterspaced">recht</span>!&#8212;&#8217;t koste wat het wil, te hernemen.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is als de dag!&#8221; zegt mevrouw.
+
+</p>
+<p>&#8220;En,&#8221; gaat Eva voort: &#8220;dat het aan een dochter, die tenminste een aristocratisch hart bezit, dat het aan h&aacute;&aacute;r als &#8217;t ware
+een roof zou wezen.....&#8221;&#8212;Goed zoo kind.... een vader die je besteelt!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zeg August <span class="letterspaced">een roof</span>, als hij <span class="letterspaced">niet</span> deed wat zijn plicht is <a id="d0e8444"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8444">214</a>]</span>in &#8217;t belang van de zijnen. Men verzaakt niet <span class="letterspaced">altijd</span> zijn plicht....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, dat is te veel! d&aacute;t van haar, van Eva <span class="letterspaced">zijn kind</span>! Maar blijf zwijgen Armelo, zwijgen; toon om Gods wil niet dat je zoo iets <span class="letterspaced">begrijpt</span>. Ze heeft het z&oacute;&oacute; niet bedoeld. Neen, je kind, je oudste, heeft d&aacute;t niet willen zeggen. Zwijg! aan &#8217;t beven van je stem zouden
+ze &#8217;t merken.... Raap dat pluisje van den grond, want..... aan je oogen kunnen ze zien dat er iets naar boven dringt.&#8212;Zeker,
+als hij nu sprak hij zou zich niet goedhouden, hij zou &#8217;t uitbarsten misschien. O God! zulk een verwijt van <span class="letterspaced">h&aacute;&aacute;r</span>!... Stil&#8212;stil!&#8212;Goddank! daar wordt gescheld. Dat geeft afleiding. Goddank!
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, niemendal, Helmond;&#8221; zegt Armelo nog met het hoofd naar omlaag: &#8220;Ik dacht dat ik daar iets op &#8217;t tapijt zag liggen....
+d&aacute;&aacute;r.... maar &#8217;t is niets.... O zoo, is de majoor er. Ei zoo!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">DRIE EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Dank zij Helmonds bijzonderen tact, heeft Kartenglimp bij zijn binnentreden niets bemerkt van de bewogen stemming, waarin
+het gezelschap verkeerde.
+
+</p>
+<p>Maar ook Eva zelve, ofschoon door papa&#8217;s tegenstreven ten zeerste ontstemd, zij heeft zich spoedig weten te herstellen. Een
+man aan wien men verplichting had&#8212;zie, dat moest men begrijpen&#8212;zulk een man diende men met eenige onderscheiding te ontvangen,
+en &#8217;t zou al zeer burgerlijk en onhoffelijk zijn, indien men zulks, door een onderlinge verdeeldheid, kon verzuimen.
+
+</p>
+<p>Eerlijk moet Eva zeggen dat die majoor Kartenglimp nooit haar charme zal worden. Er is iets in zijn gelaat &#8217;twelk haar niet
+bevalt; zijn manier van spreken heeft bovendien zeer dikwijls een zekere gemeenzaamheid die geen plezier doet, en waardoor
+men wel haast gedwongen wordt om zekere geruchten niet zoo <span id="d0e8471" class="corr" title="Bron: onvoorwaarlijk">onvoorwaardelijk</span> met den naam van laster te brandmerken. Maar toch, bij een nadere kennismaking&#8212;en Eva heeft hem nu immers reeds eenige malen,
+ook bij den notaris ontmoet&#8212;mag zij zeggen, dat ze het zeer onverstandig zou noemen om iemand als den majoor, alleen op &#8217;t
+uiterlijk of op geruchten te veroordeelen, zonder hem meer van nabij te kennen. Wanneer men over dat zekere Oostersche in
+den man wat heen was, dan zag men tenminste dat hij een fameus goed hart bezat. En bovendien, hij heeft iets breeds. Niemand
+bijvoorbeeld heeft zoo goed als hij begrepen, dat August wel heel onverstandig zou hebben gehandeld, indien hij de eenige
+gelegenheid om dit huis te koopen had laten voorbijgaan; niemand als hij begrijpt zoo geheel en al, dat men in de wereld moet
+zijn wie men is, en dat men....
+<a id="d0e8474"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8474">215</a>]</span></p>
+<p>&#8220;O nee volstrekt niet majoor; nee, ik heb wel altijd zeer veel aan de muziek gedaan, maar niet om er ooit....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat begrijp ik mevrouw: u hebt de Kunst liefgehad om de Kunst, maar &#8217;t is natuurlijk nooit bij u kunnen opkomen om er een
+armzalige broodwinning van te maken. Uw familie zou z&oacute;&oacute; iets....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat was toch primitief wel degelijk &#8217;t plan menheer;&#8221; zegt Armelo, die sedert Kartenglimps komst nog bijna geen woord heeft
+gesproken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn vrouwtje beklaagt zich haar studies niet;&#8221; valt Helmond in, terwijl hij Eva met een blik beschouwt waarin een zacht
+verwijt stond te lezen: &#8220;Maar, of haar ouders al bedoelingen hebben gehad, toen ze zeer verstandig voor de ontwikkeling van
+dien prachtigen aanleg zorgden, ik geloof ook dat zij zelve alle recht had om te gelooven, dat haar kunst wel gauw brutale
+kapers aan boord zou krijgen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat papa bedoeld heeft August, dat weet ik niet, maar dit weet ik wel, dat ik nooit heb begrepen dat men in ernst het plan
+had om mij zoo te vernederen: Een muziekjuffrouw!&#8212;Of bestond het voornemen misschien om mij tot een th&eacute;&acirc;tre-chanteuse, een
+tooneelprinses te promoveeren? &#8217;t Is allerliefst, <span class="letterspaced">allerliefst</span>!&#8221;&#8212;Fier: &#8220;Nee! dat is papa&#8217;s bedoeling nooit geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mijn hemel Eva!&#8221; zegt Armelo: &#8220;omdat je zoo&#8217;n mooie stem hadt.... omdat.... Weet je dat niet meer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee papa, d&aacute;t weet ik zeker niet meer. Ik geloof dat u je vergist; zulk een eer zoudt &uacute; als oud-officier voor uw kind niet
+hebben begeerd, d&aacute;t weet ik papa. U zult mij met iemand anders verwarren, &#8217;t Is onaangenaam. U meent het goed, maar.... z&oacute;&oacute;....
+Wat moet men van mij denken!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat moet men van haar denken! Ja, waarachtig, wat, w&aacute;t moet men van haar denken!&#8212;Zwijg Armelo, zwijg nu vooral: die vreemde
+is er bij. Wat zou <span class="letterspaced">hij</span> dan wel van haar moeten denken indien hij wist dat ze de waarheid bedekt.... neen, dat ze&#8212;ofschoon misschien voor &#8217;t allereerst&#8212;dat
+ze nu.... liegt, dat ze haar ouden vader tot een suffer, of, tot een <span class="letterspaced">leugenaar</span> maakt.&#8212;Stil ouwe kameraad.... daar ligt weer iets onder de tafel. Stil! &#8220;Nee niemendal Helmond, dankje.... ik dacht dat daar
+t&oacute;ch iets lag, maar &#8217;t is niets, niemendal.&#8221;
+
+</p>
+<p>Aangezien Helmond dezen avond, zooals bekend is, nog een zieke buiten de stad te bezoeken heeft, en daarom op wat spoed moet
+aandringen, zoo geeft de majoor gaarne aan de uitnoodiging gehoor om het resultaat van zijn onderzoek aan de familie te gaan
+meedeelen. De papieren, die Kartenglimp nu te voorschijn haalt, legt hij met een bijzondere zorg voor zich op de tafel. Hij
+schijnt heel wat correspondentie over die zaak te hebben gevoerd, en &#8217;t moet moeielijk zijn om alles goed uit elkaar te houden.
+
+
+</p>
+<p>Eva voelt haar hart kloppen nu de majoor nog eens een papier inziet alvorens te beginnen. Maar hoor, &#8217;t was alsof haar een
+pak van dat hart viel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijnheer Van Armeloo, nu wij tot de belangrijke zaak komen, die <a id="d0e8506"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8506">216</a>]</span>u mij hebt willen opdragen, nu acht ik mij gelukkig u voorloopig met een gunstigen uitslag te mogen feliciteeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva zag terzij, en stond op; en, om haar opstaan te rechtvaardigen, gaat ze naar de schel waaraan ze trekt, maar bespeurt
+niet dat Kartenglimp nu juist in den grooten spiegel, die schuin tegenover hem hangt, haar schoon gelaat waarop een blijde
+ontroering te lezen stond, genieten kan.
+
+</p>
+<p>Armelo maakt een beweging alsof hij iets zeggen wil; immers, hij heeft dien majoor volstrekt niets opgedragen, niets! maar
+moeder Armelo geeft haar echtgenoot een zoo beheerschenden wenk, dat de majoor ongestoord kan vervolgen:
+
+</p>
+<p>&#8220;U weet kapitein, dat uw naam mij van den beginne af aan zeer bekend voorkwam. Ziehier de reden: In mijn jonge jaren logeerde
+ik veel te Waechtel in Noord-Brabant. De pastoor van het dorp kwam somtijds bij mijn familie aan huis, en van hem vernam ik&#8212;zonder
+er destijds eenige waarde aan te hechten&#8212;dat de goederen zijner parochie voor &#8217;t grootste deel het geschenk waren van een
+zekeren graaf Arend Van Armeloo, wiens echtgenoot de erfgename der heeren van Waechtel geweest was. In de eerste plaats kan
+ik hier het stuk overleggen van den tegenwoordigen pastoor van Waechtel aan wien ik heb geschreven. Wees zoo goed dit even
+in te zien kapitein..... alsjeblieft.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja..... maar mijn oogen..... Ik heb.....&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Armelo heeft nu haastig het papier gegrepen, doch Helmond, vreezend dat zijn schoonmoeder bij &#8217;t mogelijk voorlezen
+ervan, over &#8217;t een of ander woord zal struikelen, neemt het snel van haar over, alsof hij meende dat mama het hem heeft willen
+toereiken.
+
+</p>
+<p>De deur wordt geopend, en Bus in zijn huisknechtelijk jasje, vraagt bij &#8217;t binnentreden:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat blieft oe mevrouw?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zul je straks wijn brengen Herman?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Da&#8217;s goed; woar mo&#8217;k ze kriegen?&#8221; vraagt Bus geheimzinnig.
+
+</p>
+<p>Eva had den domoor wel willen schudden.&#8212;D&aacute;t kwam ervan! Is die oude apotheeklooper dan ook een persoon om meteen voor huisknecht
+te dienen? &#8217;t Was om dol te worden. Enfin, August heeft het nu zelf kunnen hooren!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb aan Antje m&#8217;n bevelen gegeven Herman. Ik dacht dat je &#8217;t wist. Ga, vraag &#8217;t haar.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Joa moar mevrouw, as Antje altied van &#8220;kalfsoog&#8221; en &#8220;pillenposteljon&#8221; begint dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bus, je vraagt aan Antje &#8217;tgeen mevrouw je gelast;&#8221; zegt Helmond, en geeft den man een gebiedenden wenk; en als de huisknecht
+met een: &#8220;Asjeblief dokter&#8221; vertrekt, dan haast zich Helmond om door &#8217;t voorlezen van den brief die onaangename stoornis te
+bedekken en Eva&#8217;s voorhoofd weer effen te strijken. Hij leest:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Hoogedelgestrenge Heer!
+
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Op uw verzoek meld ik u, dat de goederen onzer parochie <a id="d0e8539"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8539">217</a>]</span>Waechtel cum annexis, inderdaad voor het grootste deel bestaan uit een donatie van wijlen den grave Arend Van Armeloo, ter
+eere geschonken en gelegateerd aan onze Lieve Vrouwe en Heilige Moeder de Kerk, zijnde dit geschied, zooals uit het charter
+blijkt, &#8220;<span lang="la">ad pias causus</span>, met vollen consent van zijnen veelbeminden soon Herbert van Armeloo, in den jare onzes Heeren vijftienhonderd en tien, bij
+zijn vollen kennis en verstande op het grafelijk slot Waechtel.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Met dezen aan uw wensch voldaan hebbende teeken ik mij,
+
+
+
+</p>
+<p>Hoogedelgestrenge Heer!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Uw Dienstw. Dienaar
+
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="smallcaps">J. Mans</span>,
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Pastoor te Waechtel c. a,&#8221;
+
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">Waechtel</span>..... 18.
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8217;t Klonk Eva&#8212;die voor &#8217;t oogenblik den huisknecht geheel vergeten was&#8212;als muziek in de ooren, toen Helmond, nog eens het adres
+van den brief beschouwend, met overtuiging zeide:
+
+</p>
+<p>&#8220;Die brief is al dadelijk een bewijs voor uw goed geheugen, majoor!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn geheugen bedriegt mij niet gemakkelijk dokter. Ik ga verder: Een tweede brief van pastoor Mans gaf mij zekerheid dat
+het wapen der graven Van Armeloo de treffendste overeenkomst heeft met dat van &uacute; kapitein. Het uwe is goud met een blauwen
+dwarsbalk; dat der graven Van Armeloo was mede goud, maar de blauwe dwarsbalk is beladen met drie gouden sterren. Wacht&#8212;of
+nee, de brief bevat niets bijzonders; maar ziehier de afbeelding die ik voor mijn eigen genoegen van de beide wapens gemaakt
+heb.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is al te vriendelijk;&#8221; zegt mevrouw Armelo.
+
+</p>
+<p>Eva&#8217;s oogen glinsteren sterker dan de gouden sterretjes in den blauwen balk terwijl ze de teekening beziet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik heb u vroeger al eens gezegd majoor, dat ik dat wapen zelf heb laten maken. We deden het vroeger met &#8217;en grosken,
+een duit of &#8217;en cent, maar toen ik de epaulet kreeg toen meende m&#8217;n vrouw.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn beste kapitein, ik weet het, <span class="letterspaced">ik weet het</span>, maar juist dat uw wapensnijder u <span class="letterspaced">dit</span> wapen heeft gemaakt, het bewijst zijn bekendheid met uw geslacht.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God! dat is nu zoo duidelijk als tweemaal twee!&#8221; zegt mevrouw terwijl ze Eva aanziet; en dan tot haar man: &#8220;Armelo-lief,
+je moest den majoor, die zooveel moeite voor ons doet&#8212;jawel majoor ook met dat schilderij van de wapens, jawel&#8212;je moest hem
+nu laten uitspreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar, ik zeg ...&#8221;
+<a id="d0e8586"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8586">218</a>]</span></p>
+<p>Kartenglimp maakt een gebaar met de hand, waarmee hij uitdrukt dat zulk een oppositie hem onaangenaam is, en voegt er bij:
+&#8220;Wil de kapitein <span class="letterspaced">liever</span> dat zijn hooge titel <span class="letterspaced">niet</span> te bewijzen zal zijn.... ik heb er vrede mee. &#8217;t Is dan alleen jammer dat men &#8217;t mij niet eerder heeft gezegd<span id="d0e8595" class="corr" title="Niet in bron">.</span>&#8221;
+
+</p>
+<p>De beide dames verzekeren den majoor dat men vol belangstelling luistert. De majoor zal&#8212;volgens Armelo&#8217;s echtgenoot&#8212;begrijpen
+dat de tegenspraak van Armelo alleen voortspruit uit.... uit.... dat ongewone; als men nu &#8220;dagelijks graaf was geweest&#8221;, niewaar....?
+En uit verkoudheid; Armelo had van morgen schrikgelijk geniesd; en.... en.... &#8217;t een bij &#8217;t ander: &#8220;Jawel Armelolief, en een
+geest van tegenspraak, dat is.... dat is.... Laat den majoor, ik bid je, nu voortgaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kartenglimp ziet een papier in, en voelt terzelfder tijd dat de beeldschoone doktersvrouw haar oogen met al den &#8220;gloed der
+belangstelling&#8221; op hem gevestigd houdt. Hij moet dien zoeten triumf toch even genieten:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als er belangstelling is dames.... met veel genoegen.&#8212;&#8217;t Spreekt dan vanzelf dat ik verder &#8217;t allereerst mijn werk ervan
+maakte om te vernemen of er in ons vaderland nog andere afstammelingen van dien Arend of zijn zoon Herbert te vinden waren;
+doch nergens is daar eenig spoor van te ontdekken. In &#8217;t archief van de oude leenkamers, vond een mijner vrienden wel het
+geslacht Van Armeloo vermeld, doch van veel vroeger en zonder dat het van eenig belang voor onze zaak was. Ik meende nu aanstonds
+mijn verdere stappen in uw geboorteland te moeten beginnen kapitein. U werdt in November 1807 te Birchheim in Hanover geboren
+niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja majoor, juist,&#8221; zegt Eva snel, en wisselt dan een blik met haar moeder, die Kartenglimp niet ontgaat en waardoor hij opnieuw
+in de overtuiging wordt versterkt dat mijnheer de graaf van Armeloo ook bij die mooie dochter een nul in &#8217;t cijfer is. Best!
+als hij &#8217;t maar weet!
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoon van Peter Harmen niewaar?&#8221; vervolgt Kartenglimp; &#8220;welgesteld landbouwer aldaar.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welgesteld!&#8221; herneemt Armelo: &#8220;ik moet je zeggen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar papa,&#8221; valt Helmond in: &#8220;Eva heeft nu gelijk: wanneer de majoor zoo telkens door u in de rede wordt gevallen dan....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan is het letterlijk om gek, om tureluursch te worden:&#8221; stemt de gravin.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier dokter,&#8221; herneemt Kartenglimp die&#8212;zooals Eva opmerkt&#8212;zeer bescheiden doet alsof hij van dat intermezzo niets gehoord
+heeft: &#8220;hier dokter, heb ik een heele correspondentie met de burgemeesters van Birchheim, Puttenburg, enz. enz.; met heeren
+Archivaren und Geheim-ober-land-und-volk-statistik-inspectors, of hoe ze heeten; met heeren Pastors oder Predigers en het
+lest wel &#8217;t best, met een persoon, waaraan ik zeer toevallig ben gekomen, een allerschranderst actief mensch, van wien ik
+u later spreek. &#8217;t Grootste deel, ja bijna die geheele correspondentie kan ik u sparen. Ze zou <a id="d0e8618"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8618">219</a>]</span>u niet veel meer doen zien dan w&aacute;t er alzoo is gedaan dokter, om den overgrootvader, ik zeg den <span class="letterspaced">over</span>grootvader van mijnheer uw schoonvader op &#8217;t spoor te komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En is hij gevonden majoor?&#8221; zegt Helmond, nu Kartenglimp een oogenblik zwijgt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoor, hoor! August vraagt dat met wezenlijke belangstelling, meent Eva, en ze voegt er bij: &#8220;Ja niewaar, hij was er majoor?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar kind, welzeker!&#8221; bevestigt mevrouw: &#8220;de eene vader heeft natuurlijk altijd weer een anderen vader gehad, dat spreekt!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier heb ik, om kort te gaan, een brief,&#8221; hervat Kartenglimp, terwijl hij met een uitdrukking van groot gewicht het papier
+toont: &#8220;een stuk dat voor het geslacht der Van Armeloo&#8217;s evenveel waard is als het gevoel van eer voor den soldaat. Deze brief
+dokter,&#8221;&#8212;de majoor scheen het woord niet meer tot den kapitein te richten; &#8220;deze brief van den heer Dr. Heinrich Stangbetter,
+evangelisch Pastor of Prediger te Mari&euml;nthalen in Oldenburg, ofschoon hij in bijna onleesbaar Duitsch is geschreven&#8212;zie maar
+dames&#8212;hij gaf mij de zekerheid van het hoogstbelangrijke feit dat van 1707 tot 1752 twee heeren Armelo, Walter en Peter, vermoedelijk
+vader en zoon, na elkander evangelisch predikant in die plaats zijn geweest, terwijl te Mari&euml;nthalen in gemeente- en kerk-archieven
+de overvloedigste bewijzen daarvan voorhanden zijn.&#8221;&#8217;
+
+</p>
+<p>De linksche wijze, waarop de lange drankjesrondbrenger Bus inmiddels het theeblad heeft weggenomen en den wijn op de tafel
+gezet, kon Eva nu voor &#8217;t oogenblik niet uit den zaligen hemel stooten waarin ze zich bevond, &#8217;t Hinderde haar alleen dat
+papa zoo akelig onverschillig en strak zat te kijken; en ook&#8212;ja, dat Kartenglimp hem nu zoo in &#8217;t geheel niet meer aansprak.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Meen je om in te schenken, vrouwtje?&#8221; zegt Helmond: &#8220;Ja, de majoor mag wel eens drinken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah! merci!&#8221; zegt Kartenglimp, en proeft den heerlijken Cantemerle, en herneemt terwijl hij ter halverwege opstaande met het
+glas salueert: &#8220;Ik drink even het welzijn van dezen huize: Mevrouw Helmond! dokter! mevrouw Van Armeloo....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa, de majoor wou.... Papa dan!&#8221; roept Eva.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hemel Armelo-lief! zie je dat glas niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O jawel; jawel.... W&aacute;t was de....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Derangeer je niet kapitein. Ik dronk het welzijn van mevrouw je dochter, en van mijn vriend Helmond in hun nieuwe woning.&#8221;&#8212;Den
+ontevreden blik van Eva bemerkend: &#8220;&#8217;t Is niets mevrouw; papa heeft zeker zinkings die hem wat hinderen in &#8217;t hooren.&#8221;
+
+</p>
+<p>Armelo zet er zich <span class="letterspaced">weer</span> overheen, en ja, hij verstout zich:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik drink graag het welzijn van mijn kinderen majoor, maar.... ik weet niet of deze conferentie en uw bemoeiingen wel inderdaad
+zoo bijzonder in &#8217;t belang van hun en ons geluk zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>De majoor is doodsbleek geworden, maar schijnt toch zijn kalmte te bewaren.
+<a id="d0e8658"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8658">220</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Hemel papa!&#8221; zegt Eva.
+
+</p>
+<p>&#8220;Man ben je.... om Godswil, ben je <span class="letterspaced">stapel</span> geworden!&#8221; roept mevrouw.
+
+</p>
+<p>Ja, ook Helmond moest in stilte bekennen dat het wat erg liep. Ofschoon zulk een bemoeiing in zake van afkomst, het stokpaardje
+van dien majoor bleek te zijn; hoewel hij volstrekt niets te verzuimen had en hij zich voor deze bereddering letterlijk heeft
+opgedrongen, men moest toch erkennen dat niemand hem bepaald weerhouden heeft, en zelfs dat mama en Eva door haar openlijk
+betoon van ingenomenheid, hem zeker tot handelen hebben aangevuurd. En nu, terwijl men hem dan een tijd lang rustig liet begaan;
+nu men bijeen is gekomen om zijn verslag te hooren&#8212;ofschoon Helmond zelf het wel graag had ontweken&#8212;nu de majoor werkelijk
+reden meent te hebben om papa te kunnen feliciteeren; zie, nu zet die oude heer zich eensklaps zoo schrikkelijk stijf in den
+zadel. Indien het <span class="letterspaced">onmogelijk</span> was, &agrave; la bonne heure, maar <span class="letterspaced">onmogelijk</span> was het niet; en ofschoon papa er dan zelf&#8212;althans van middag&#8212;schrikkelijk tegen was, vergeten mocht hij niet dat Eva er
+geheel anders over denkt. Hij, Helmond, o nee, hij hecht er niets aan, zoo goed als niets; maar als het dan waar is, wat Debecque
+heeft gezegd, dat namelijk zulke titels zeer gemakkelijk kunnen overgaan, en hier dus zeker vooral, van schoonvader op schoonzoon&#8212;natuurlijk
+in &#8217;t belang van kinderen en kleinkinderen,&#8212;ja! dan was het inderdaad zeer onbeleefd om een man, die zich zooveel moeite getroostte,
+en nog wel op het oogenblik dat hij aan Eva een soort van toost bracht, zoo onheusch te behandelen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa, we mogen dunkt me niet vergeten dat de majoor zich te veel moeite voor ons gaf, om er tot dank een onvriendelijk woord
+voor te ontvangen.&#8212;Wij die u kennen, weten wel dat het uw bedoeling niet was om den majoor iets onaangenaams te zeggen.&#8221; Met
+nadruk, ofschoon steeds op gepasten toon: &#8220;De majoor wil met u klinken papa!&#8221;
+
+</p>
+<p>Na een korte aarzeling heeft Armelo met eenige trilling zijn glas genomen, en stoot het weifelend tegen dat van Kartenglimp,
+doch, met een wrevelig gebaar en zonder te drinken zet hij het daarna op de tafel.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp bespeurt een &#8220;algemeene verontwaardiging,&#8221; waarvan mevrouw Armelo inderdaad al aanstonds de tolk wordt. Er komt
+iets in zijn blik, &#8217;twelk hij met moeite zou kunnen verbergen, doch &#8217;tgeen hij n&uacute;, bij die &#8220;algemeene verontwaardiging&#8221; te
+verbergen onnoodig acht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof mevrouw,&#8221; zegt hij snel tot Eva: &#8220;dat papa zijn diensttijd wat te zeer vergeten is. Wanneer hij <span class="letterspaced">uw</span> wellevendheid en <span class="letterspaced">uw</span> beschaving bezat....&#8221;&#8212;Kartenglimp ziet Eva&#8212;ongetwijfeld door zijn woorden gestreeld&#8212;de oogen neerslaan en blozen, en vervolgt:
+&#8220;dan zou hij zich wat beter herinneren dat de man, die ertoe meewerkt om hem van eenvoudig gepensioneerd kapitein tot den
+gravenstand te brengen&#8212;&#8217;tgeen zonder mijne relaties zeker <span class="letterspaced">nooit</span> gelukken zou&#8212;dat die man tot nu toe in rang nog altijd zijn <a id="d0e8691"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8691">221</a>]</span><span class="letterspaced">meerdere</span> is. Je moest een voorbeeld aan je vrouw en dochter nemen kapitein, en wat meer eergevoel toonen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Armelo geeft, sterk knikkende, bewijzen van toestemming.&#8212;Eva is vuurrood geworden.&#8212;Helmond ziet links en rechts....
+naar Eva, naar papa, naar Kartenglimp, en zijn gansche houding teekent onrust. Opgestaan gaat hij naar de deur, vreezend dat
+iemand onverhoeds in deze oogenblikken zal binnenkomen, terwijl Kartenglimp nog voortgaat met inzonderheid Eva te verheffen
+tot een model, waaraan de vader zich wel spiegelen mocht.
+
+</p>
+<p>En, een zwaren strijd heeft Helmond te strijden. Op dien toon kan het niet verder! Hij ziet den armen schoonvader daar zwijgend
+en met pijnlijk saamgeperste lippen neerzitten.&#8212;Ja, zijn vijandige houding tegenover den majoor was zonderling en ongewettigd;
+maar op <span class="letterspaced">deze</span> wijze! Zal die vreemde, den oud-kapitein hier, onder Helmonds dak, dan z&oacute;&oacute; de les mogen lezen; zal hij Eva z&oacute;&oacute; op een dwaalspoor
+mogen brengen, en haar doen vergeten dat zij <span class="letterspaced">ten koste van haar vader</span> verheven wordt? Helmond wil spreken, hij zal, hij <span class="letterspaced">moet</span>!&#8212;Maar, als hij dien man&#8212;nu zichtbaar verstoord&#8212;door een terechtwijzing tegen zich in &#8217;t harnas jaagt....? Vernam hij dan
+niet in vertrouwen dat juist die majoor een der personen is door wien de notaris hem &#8217;t geld kon bezorgen? En heeft hij niet
+zooeven gehoord dat het zonder de hulp van dien man zeker <span class="letterspaced">nooit</span> zal gelukken om een titel te bekomen, waaraan Eva hangt met al de kinderlijkheid van haar hart? Waagt hij dan niet, door
+zijn terechtwijzend woord, dien man nog meer te ontstemmen, en Eva een teleurstelling te berokkenen, die dan ook wel mogelijk
+een bron van kwelling voor <span class="letterspaced">hem</span> worden kon?&#8212;Maar hoor!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik bedrieg mij niet kapitein, uw vrouw en dochter, en ook uw zoon<span id="d0e8716" class="corr" title="Niet in bron">,</span> ze schamen zich over je kleingeestigheid. Ze gevoelen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Armelo hoort niet meer wat zijn vrouw en kinderen gevoelen. Hij, hij <span class="letterspaced">zelf</span> voelt het oude militaire hart weer krachtig wakker worden in de borst.&#8212;Wat vermeet zich die gepommadeerde opsnijer, de brutale
+klant met zijn vreemde tronie, de indringer van wien &#8220;God noch goed mensch&#8221; de origine en geschiedenis kent; de man, die zich
+opwerpt om een titel aan &#8217;t licht te brengen&#8212;wie weet met welke bedoeling&#8212;een titel die t&oacute;ch niet bestaat. Wat waagt hij het&#8212;duizend
+bommen en kanonnen! om op zijn kwajongensjaren met een in Indi&euml; verworven rang, een oud-kapitein van het Neerlandsche leger
+te insulteeren! Wat duizend donders! waagt hij het om vis-&agrave;-vis vrouw en kinderen zulk een toon te voeren; zijn dikwijls weerspannige,
+hooghartige vrouw nog meer tegen hem op te zetten, en zijn kind, zijn Eva, van hem te vervreemden geheel en al!?&#8212;Op, ouwe
+kameraad! knip dat brutale onridderlijke poespas onder z&#8217;n neus! Duizend donders! toon nu.... Nee, chut Armelo, stil! bedaar!....
+&#8217;t Is <span class="letterspaced">hier</span> de plaats niet. Zal de arme kapitein dan aanstonds in de rijke woning van zijn schoonzoon schandaal gaan maken en haar tot
+een kroeg verlagen? Nee, stil; stil nu Armelo; weerhoud je. Als je spreekt en loskomt dan raak je slaags in &#8217;t volle vuur.
+Zwijg dus! <a id="d0e8727"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8727">222</a>]</span>Morgen in de soci&euml;teit, dan kun je hem vinden. Een knip onder den neus zul je hem geven; ha! <span class="letterspaced">d&aacute;&aacute;r, een knip onder den neus</span>; Ga nu maar voort sinjeur; wel ja, doe mijn eigen vrouw maar altijd toestemmend knikken en triumf op mijn &#8220;<span class="letterspaced">kleingeestigheid</span>&#8221; vieren. Laat dat kind zich maar <span class="letterspaced">schamen</span> voor een vader, die.... o God!.... Neen zwijg Armelo, zwijg tot morgen! Laat hem zijn gang gaan. Stil!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik denk dames,&#8221; vervolgt Kartenglimp met een naren lach, &#8220;dat de kapitein dat glas niet wil drinken, omdat hij misschien
+<span class="letterspaced">tegenwoordig</span> tot het korps der <span class="letterspaced">afschaffers</span> behoort,&#8212;hahihaha! hahihaha!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar God, wat is dat?&#8212;Hoor, wat snerpt daar <span class="letterspaced">als</span> een gil door de ruime Oranje-zaal? Wat vliegt daar op en scheurt dien valschen lach vaneen?
+
+</p>
+<p>Ze hebben het niet gehoord hoe het in de laatste minuten, mede bonsde in Eva&#8217;s borst. Haar blozen en verbleeken; het neerslaan
+dier oogen; haar zwijgen, neen, ze hebben het niet beschouwd als den strijd van haar dwazen wensch met haar waarachtig liefhebbend
+kinderhart.&#8212;God! had zij dan straks zoo iets uitgelokt? Maar z&oacute;&oacute; heeft ze het niet bedoeld!
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Zwijg! dat is laag en gemeen!</span>&#8221; heeft Eva eensklaps met de grootste overspanning geroepen, terwijl ze zich ten deele van haar zitplaats verhief: &#8220;Zwijg
+man, en lach zoo akelig niet..... Dat is <span class="letterspaced">mijn vader</span> weetje, mijn <span class="letterspaced">goede lieve brave</span> vader! Wie riep je hier, om dien ouden man te beleedigen, zeg? in <span class="letterspaced">mijn</span> huis....?
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, Eva!&#8221; zegt Helmond: &#8220;In &#8217;s-hemelsnaam!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;W&aacute;t Helmond! wil <span class="letterspaced">jij</span> me terughouden? Al heb ik straks ook den schijn gegeven van meer aan een titel dan aan mijn lieven vader te hechten, die
+schijn mag niet blijven! Zou jij dat willen!?&#8221;&#8212;Geheel opstaande en fier tot Kartenglimp:&#8212;&#8220;Je lacht al niet meer, <span class="letterspaced">goed</span>! Vraag nu mijn vader excuus voor de verregaande beleediging die je hem, vooral met dat laatste woord, hebt aangedaan.&#8212;Ik
+zeg: <span class="letterspaced">vraag excuus</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Kartenglimp zoo wit als een lijk geworden, schijnt nochtans zijn kalmte niet te verliezen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Een beleediging mevrouw? Heb ik met dat laatste woord een beleediging gezegd? Ik wist niet....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, heeft ze dan haar zinnen verloren....? Hoor! het was hem onbekend, wat er gebeurd is in vroeger tijd! Heeft ze dan
+in haar overijling nu zelve dien goeden stillen vader den pijnlijksten stoot gegeven, door vuur te vatten toen men hem een
+afschaffer noemde? Ze heeft goed willen maken wat ze straks misdeed, neen&#8212;haar <span class="letterspaced">hart</span>, haar liefdevol kinderhart heeft gesproken; maar helaas, ondoordacht, om hem nu nog dieper te wonden in &#8217;t bijzijn van dien
+man. O, zij weet niet wat ze nu spreken, waar ze zich bergen zal.
+
+</p>
+<p>Maar zie.... het hoofd van den vroeg vergrijsden vader, het schudt wel vreemdsoortig, maar toch, ja, in die altijd zoo goedige
+oogen ziet ze tranen glimmen. Tranen!&#8212;En met die oogen vol tranen ziet hij haar aan.&#8212;Lachen ze haar toe door die tranen heen?
+<a id="d0e8791"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8791">223</a>]</span>Wenken ze haar om te komen aan zijn zij; in zijn armen, aan zijn vaderhart?
+
+</p>
+<p>Ja Eva, dat trillen van het hoofd en dat beven van die lippen, &#8217;t is nu een gevolg van den warmen gloed, die daar eensklaps
+zijn borst doorstroomde.
+
+</p>
+<p>O, toen ge daar op dien schrillen gejaagden toon uw: &#8220;Zwijg! dat is laag en gemeen&#8221;, hebt uitgekreten; toen gij hem uw <span class="letterspaced">lieven braven goeden</span> vader hebt genoemd, toen was het hem als zongt gij het schoonste lied uwer kinderjaren; als drukten weer uw rozelippen op
+&#8217;t teederst zijn pijnlijk gesloten mond.... o God, toen had hij zijn Eva, zijn kind weergevonden, de oudste, de lieveling
+die hij straks reeds verloren dacht.
+
+</p>
+<p>Zie, en nu staat ze aan zijn zij, en ze drukt dat grijze goede hoofd vast, heel vast aan haar borst;&#8212;z&oacute;&oacute;, z&oacute;&oacute;! nog meer op
+zij, nog vaster, ja, want&#8212;die vreemde, zal ze niet zien: de tranen van haar goeden, haar <span class="letterspaced">lieven</span> vader!
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIER EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Een groot kwartier later was de majoor Kartenglimp vertrokken.
+
+</p>
+<p>Door zelf zijn kalmte te bewaren, of wel met geweld te hernemen, was Helmond er al spoedig in geslaagd om, althans voor &#8217;t
+oog, de gemoederen tot bedaren te brengen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was immers een misverstand, een mal-&agrave;-propos. Men heeft het den majoor die zooveel moeite deed, niet durven zeggen, dat
+papa, bij rijper en rijper indenken, hoe langer hoe meer <span class="letterspaced">tegen</span> de zaak is geworden, en niet dan op sterk aandringen van.... de familie, erin heeft toegestemd om dezen namiddag de conferentie
+bij te wonen. Een lichte ongesteldheid, zooals mama zeer juist gezegd heeft, had hem misschien dezen middag nog bovendien
+wat zenuwachtig gemaakt, en zoo heeft het den schijn gehad alsof hij zich tegen den majoor en niet, zooals werkelijk het geval
+is geweest, tegen de zaak bleef kanten.&#8212;&#8220;Niewaar papa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, welzeker!&#8221; heeft Armelo gezegd. Och hij zou nu wel alles hebben toegestemd; immers, hij had zulk een zalig oogenblik
+gehad, o zoo <span class="letterspaced">onbeschrijfelijk</span> zalig!
+
+</p>
+<p>En wat Eva&#8217;s uitval betrof, de majoor zelf zou dien waardeeren niewaar? Een dochter die gevoelig wordt, <span class="letterspaced">zeer</span> gevoelig, wanneer men haar vader.... &#8220;U zult bekennen majoor,&#8221; heeft Helmond vervolgd: &#8220;dat, ofschoon er reden was u eenigszins
+gekrenkt te gevoelen, dit gevoel zich wat sterk tegenover onzen braven vader heeft lucht gegeven. Ook op mijn schoonmoeder
+en mij moest uw woord een pijnlijken indruk maken. Maar als een misverstand nu <a id="d0e8827"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8827">224</a>]</span>aanleiding gaf.... wanneer ik zelf erken dat wij schuld hadden door u onbekend te laten met de zeer verminderde ingenomenheid
+van onzen vader met de zaak, dan bedrieg ik mij niet of u zult&#8212;<span class="letterspaced">niet</span> als bekentenis van ongelijk, maar als de <span class="letterspaced">mindere</span> in leeftijd, ofschoon de meerdere in rang, den ouden kameraad&#8212;ook ter wille van <span class="letterspaced">vrouw</span> en van <span class="letterspaced">dochter</span>, wel gaarne de hand reiken.&#8221;
+
+</p>
+<p>En..... Zoo was het geschied.
+
+</p>
+<p>Maar wat er omging in de harten dat is in die ure onvermeld gebleven.
+
+</p>
+<p>Nadat Kartenglimp vertrokken was, hebben papa en mama Armelo nog eenige minuten getoefd; maar papa verlangde nu toch zeer
+naar huis, want de hoofdpijn, die men reeds eenige malen had voorgewend, was werkelijk gekomen. Mama die na Eva&#8217;s uitbarsting
+en wat erop volgde, zeer stil is geworden, heeft toch niet kunnen nalaten om Eva te zeggen, dat ze heel &#8220;grootsch&#8221; had gehandeld
+met z&oacute;&oacute; haars vaders eer op te houden en zijn partij te trekken; en, slechts fluisterend&#8212;want in Helmonds oogen vreest ze
+toch straks wel wat al te onbewimpeld voor haar meening te zijn uitgekomen&#8212;slechts fluisterend voegt ze in &#8217;t heengaan er
+tot Eva bij, dat ze van dien adel nog altijd het beste blijft hopen, ofschoon ze het lijdelijk moesten aanzien hoe de majoor&#8212;en
+zonder dat er over de zaak een woord is gerept&#8212;al die papieren en stukken weer stilletjes mee naar huis had gepakt.
+
+</p>
+<p>En Eva, &#8217;t was h&aacute;&aacute;r wel aan te zien dat ze zware hoofdpijn had. Ze sprak na &#8217;t heengaan der ouders bijna geen woord. August
+vond dat niet vreemd. &#8217;t Was maar beter; en, Eva zou hem groot plezier doen met naar bed te gaan: haar pols ging wat gejaagd,
+en haar voorhoofd gloeide.
+
+</p>
+<p>&#8212;O, wie durfde nu nog beweren dat zulk een vrouw geen schat was, grooter dan de grootste op aarde?
+
+</p>
+<p>&#8220;Ziezoo lief wijfje, lig nu maar rustig; &#8217;t is mede in &#8217;t belang van ons &#8220;geheim&#8221; dat je bijna verklapt hadt. Met den gezwinden
+pas ga ik nu naar mijn zieke; ja; <span class="letterspaced">toch te voet</span>. &#8217;t Zal wel donker zijn als ik terugkom, maar als je slaapt dan zijn de uren seconden. Nee, wees gerust, die hoofdpijn van
+papa zal morgen wel beter zijn. Maar, vrouwtjes, die zulke goede plannen hebben als jij, ze moeten wat oppassen en ook bij
+haar edelste emoties niet te hartstochtelijk worden. Tot straks mijn lieve beste vrouw!&#8212;Watblief? Of dat onderzoek van dien
+adel, nu papa er zoo schrikkelijk tegen is, toch niet kan plaats hebben?&#8212;Welzeker Eva, <span class="letterspaced">alles</span> kan; maar &#8217;t beste is nu dat je er niet over denkt. Mij dunkt, dokter Helmonds vrouw heeft dezen avond bewezen dat ze, ook
+zonder adelbrieven, wel waarachtig van adel is. Dag lieve, slaap zacht!&#8221;&#8212;Nog een kus op haar lieven mond, en Helmond spoedt
+zich voort.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Begon al te schemeren toen Helmond, reeds een tien minuten buiten de stad gekomen, verfrischt door de heerlijke avondlucht,
+van verre een boerenknaap op ongezadeld paard in vollen draf zag naderen.
+<a id="d0e8861"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8861">225</a>]</span></p>
+<p><span id="d0e8863" class="corr" title="Bron: &#8220;"></span>In weinige seconden was de ruiter den dokter voorbijgejaagd; maar terwijl Helmond met gefronste wenkbrauwen even omziet, bespeurt
+hij dat het paard door den knaap met kracht wordt ingehouden terwijl ook de ruiter naar den voorbijgereden dokter omkijkt!
+
+
+</p>
+<p>Helmond heeft een oogenblik te voren gevreesd &#8217;t geen hij nu moet vernemen. Die haast, dat ongewone harddraven naar stad,
+&#8217;t is het gevolg van een sedert bijna twee uren vergeefsch wachten op den dokter, die gezegd had <span class="letterspaced">dadelijk</span> te zullen komen. Reeds drie kwartier geleden is een andere knecht van boer Dirksen, te voet naar stad getrokken, om dokter,
+als hij hem mocht tegenkomen, tot spoed aan te zetten; maar, misschien zal Japik, niet wetend dat dokter verhuisd is, naar
+de oude woning aan den wal zijn gegaan en hem z&oacute;&oacute; hebben misgeloopen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, &#8217;t was vreeselijk erg; boer Dirksen lag &#8220;als dol&#8221;, en telkens was het alsof hij &#8220;genacht ging zeggen.&#8221; Als dokter rijden
+kon, dan moest hij toch dadelijk &#8220;den bles&#8221; nemen, en hem maar ferm &#8220;ribbenhaver&#8221; geven, want o Heer, d&#8217;r zou wat te koop
+zijn als boer Dirksen bezweek!
+
+</p>
+<p>In een oogenblik heeft Helmond den bles beklommen. Vroeger, vooral in zijn studententijd, had hij menig paard bereden, en
+ofschoon hij nooit een harddraver had zooals deze, ja zelfs nu zonder beugels of sporen en van &#8217;t losse dek, &#8217;t zou t&oacute;ch wel
+gaan.&#8212;&#8217;t Was van belang geen minuut te verliezen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Goeje God! als hij had kunnen voorzien dat er zooveel haast was! Nu ja, men heeft de boodschap gebracht of dokter eens dadelijk
+op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> bij boer Dirksen wou komen.&#8212;<span class="letterspaced">Dadelijk</span>!&#8212;Maar, kwam er dan ooit een boodschap, en vooral van een boer, zonder dat <span class="letterspaced">dadelijk</span> er bij!&#8212;En dan, die gezonde ronde, blozende boer Dirksen! Hij had een talrijk gezin, en een macht van loontrekkend personeel.&#8212;Aan
+hem <span class="letterspaced">zelf</span> heeft Helmond het allerminst gedacht. Gevolgen van onrijpe vruchten eten en dergelijke, hebben hem een oogenblik voor den
+geest gestaan. Bovendien, men moest wel niets verzuimen, maar een dokter behoeft toch ook geen schel te zijn, die maar aanstonds
+geluid geeft als men&#8212;noodig of niet&#8212;aan het koord trekt. Hoe dikwijls kwam hij niet reeds in een woning, waar men hem dringend
+liet roepen, om er met een: O, &#8217;t is alles weer bestig dokter; we dochten, dokter kan licht eens komen;&#8221; te worden begroet.
+
+
+</p>
+<p>En toch, terwijl Helmonds lichaam door den stevigen bles&#8212;ook zonder dat hij hem hak- of ribbenhaver behoeft te geven,&#8212;op ongewone
+wijze wordt geschud en geschokt, roert er mede iets in zijn binnenste, &#8217;twelk hem geen rust gunt: Het was je plicht geweest
+dokter, om zonder wettige verhindering <span class="letterspaced">aanstonds</span> naar <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> te gaan. Een <span class="letterspaced">dwaasheid</span> heeft je er van teruggehouden, een vrouwengril!
+
+</p>
+<p>&#8212;Een dwaasheid! een vrouwengril? Zou het dan geen lafheid zijn geweest dien majoor te ontwijken? Zou het vervullen van den
+plicht, inderdaad geen dekkleed voor zwakheid geworden zijn!?
+
+</p>
+<p>&#8212;En, <span class="letterspaced">vanwaar</span> dan zulk een bijzondere weerzin tegen dien <a id="d0e8906"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8906">226</a>]</span>majoor? Waarom, <span class="letterspaced">waarom</span> is zijn gezelschap een kwelling voor Helmond geworden?
+
+</p>
+<p>&#8212;O Eva.... Eva!
+
+</p>
+<p>&#8212;Eva? Neen! zou hij h&aacute;&aacute;r, die liefdevolle dochter, die engelachtige vrouw met haar hemelsche gaven, durven noemen, wanneer
+hij <span class="letterspaced">zelf</span> zijn plicht kon verzaken als man!&#8212;Is zij het niet geweest die hem nog bovendien heeft aangeraden om althans niet te voet
+te gaan maar een rijtuig te nemen?
+
+</p>
+<p>&#8212;Een rijtuig!&#8212;Maar stil, zij mag en zal immers niet weten dat haar <span class="letterspaced">man</span> een onverstand, een dwaas was, toen hij zich liet vervoeren om meer te doen dan hij <span class="letterspaced">kon</span> en mocht.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoe! t&oacute;ch onverstandig? Is het dan ooit te veel of onverstandig gedaan wat hij voor <span class="letterspaced">haar</span> doet? Neen! neen!! Hij wil zich dat telkens en terdege herinneren, en bewijzen zal hij het later zonder fout. Maar, om dat
+te kunnen, moet hij voortaan ook als dokter op &#8217;t verstandigst zijn rekening maken.&#8212;Waartoe zal het rijden dienen indien hij
+den tijd tot loopen heeft! Tegen vermoeienis ziet hij niet op; immers al wat hij werkt en doet, hij doet het ter wille van
+haar, zijn schat en zijn liefde.
+
+</p>
+<p>&#8212;En dan, wanneer men een huishouding heeft, dan behoeft men ook immers niet meer zoo buitengewoon discreet met het maken van
+visites te zijn.&#8212;Debecque heeft het getoond, men ziet een dokter graag als hij zijn zaak kent.&#8212;Wanneer de burgers en boeren
+t&oacute;ch niet tevreden zijn aleer zij een paar &#8220;bruine dranken&#8221; geslikt hebben, waartoe ze hun dan&#8212;tot zijn eigen scha te onthouden!
+
+
+</p>
+<p>Eensklaps gevoelt de ruiter bij een zeer sterken schok een stoot aan zijn knie; een plotselinge duizeling overvalt hem, en....&#8212;Neen,
+Gode zij dank! dat is goed afgeloopen; dat had veel erger kunnen zijn. De moedige harddraver&#8212;ofschoon anders een dood mak
+paard&#8212;heeft aan de hand die hem bestuurde waarschijnlijk geen meesterhand herkend, en, hoe het gekomen is weet Helmond niet,
+maar toen hij een weinig van den schrik bekomen, opstaande van den bermrand<a id="d0e8935src" href="#d0e8935" class="noteref">1</a> waarin hij gevallen of geworpen was, naar het been tastte &#8217;twelk hem wat zeer deed, toen zag hij ginder nabij de hoeve van
+boer Dirksen, nog den harddraver met het schuingezakte geelbonte paardedek voortrennen, en straks, schier rakelings langs
+den hekpost heen, het erf van zijn meester binnenhollen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Gelukkig! de val had veel erger kunnen zijn. Helmond kan zeer goed voort: het loopen hindert hem weinig of niet. Maar, hij
+gevoelt zich toch eenigszins ontsteld, en zeker was het nu voor hem geen geschikt oogenblik om in een woning te verschijnen
+waar hem misschien, door zijn late komst, een ongewenschte ontvangst inplaats van eenig betoon van deelneming te wachten staat.
+
+
+</p>
+<p>Helmond houdt zich kloek. Men bemerkt niet eens dat hij wat bleek ziet en wat ontdaan is. Men had ook wel aan iets anders
+te denken en naar iets anders te zien! Aan het bed van boer Dirksen <a id="d0e8944"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8944">227</a>]</span>gekomen, voer Helmond&#8212;ofschoon men &#8217;t niet zag&#8212;een schok door de leden.
+
+</p>
+<p>Helaas! Wat men vreesde is waar. De man had den tol der natuur reeds betaald. Neen, die kleur op dat gelaat, men behoeft er
+zich niet mee te vleien; Dirksen zou zelfs nog kleur hebben wanneer hij begraven werd. Er was geen twijfel: de pols stond
+stil, boer Dirksen was dood!
+
+</p>
+<p>Het gejammer en geweeklaag van het boerengezin, van die weduwe met haar zuigeling op den arm, en de negen andere kinderen
+die allen schreiden&#8212;de meesten in navolging der ouderen, zonder den omvang van hun verlies te beseffen; de smartelijke kreten
+van meiden, knechts en geburen, die in een oogenblik het huis deden weergalmen, ze roerden Helmond heviger dan ooit een zoodanig
+tooneel het gedaan had. Geen wonder, met eigen zaken vervuld; getroffen door het onverwacht bericht dat hij misschien <span class="letterspaced">te laat</span> zou komen; ontsteld en m&eacute;&eacute;r geschokt dan hij in den aanvang geloofde door dien val van het paard, maar bovenal gefolterd
+door de gedachte dat hij waarschijnlijk met een spoedige hulp hier het ergste had kunnen voorkomen; door dit alles innerlijk
+bewogen, is het niet te verwonderen dat de dokter al zijn wilskracht behoeft om voor &#8217;t uiterlijke bedaard te schijnen.
+
+</p>
+<p>En, hoe moest het hem dan te moede zijn, toen daar eensklaps een groote zwaargebouwde kerel&#8212;de broeder van vrouw Dirksen&#8212;met
+woedend gebaar hem onder de oogen trad, en hem in weinig gekuischte, ja in deze oogenblikken akelig schril klinkende woorden,
+den dood van zijn &#8220;braven zwager&#8221; verwijten kwam?
+
+</p>
+<p>Er was aan Helmonds lichaam geen zenuw die niet trilde, maar nochtans hij scheen bedaard. Hij betuigde dat het hem waarachtig
+leed deed hier te laat te zijn gekomen; maar d&aacute;&aacute;rom zou boer Geurtsen toch niet beweren dat dit sterven des dokters schuld
+was. De familie heeft zelve de zaak&#8212;toen Dirksen dezen middag ongesteld werd&#8212;niet ernstig ingezien; anders zou zij wel een
+boerenwagen of sjees gestuurd en op den meestmogelijken spoed hebben aangedrongen. Dit alles was <span class="letterspaced">niet</span> geschied. Zoodra het dokter geschikt heeft is hij van huis gegaan. Maar bovendien..... wie zou, en vooral met het geloof
+van boer Geurtsen, durven zeggen, dat een menschenhand krachtiger was dan de hand van God?
+
+</p>
+<p>Dit laatste mocht inderdaad een overloopen tot de tegenpartij heeten uit zucht naar zelfbehoud. Helmond gelooft wel degelijk
+aan een God en een Godsbestuur, al begrijpt hij het niet, en al zoekt hij de &#8220;onoplosbare raadsels&#8221; niet te verklaren; doch
+zeker zou hij zulk een uitstekend dokter niet geweest zijn, indien hij meende dat het met ziekten anders ging dan met een
+snel wassenden vloed. Dijk en dam zullen hem keeren totdat hij weer effen vloeit binnen zijn boord, indien zijn kracht althans
+niet te sterk, en het water niet...... te overvloedig is.
+
+</p>
+<p>Helmond had, na het vernemen der ziekteverschijnsels, immers aanstonds het oog gehad op heilzame kruiden die een Voorzienigheid
+mede in &#8217;t aanzijn riep.
+<a id="d0e8964"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8964">228</a>]</span></p>
+<p>Maar dat overspringen naar den vijand baatte den dokter niet, want, hoe vast boer Geurtsen ook anders in de leer was, nu zwager
+Dirksen daar &#8220;dood lag&#8221;, en die dokter hem &#8220;verzuimd had&#8212;jawel, vrouw en kinders en allen konden dat getuigen; nu zou God
+er wraak over roepen, en de Heer zal een onnutten dienstknecht uitwerpen in de buitenste duisternis waar zal zijn weening
+en knarsing der tanden!&#8221;
+
+</p>
+<p>Een oogenblik is het te vreezen geweest dat de groote zware Geurtsen, reeds eenigermate in de rechten van den Heer des onnutten
+dienstknechts zou treden; doch Helmonds bedaardheid, en de zorgen die hij&#8212;alsof er geen bedreigingen tegen hem klonken&#8212;in
+stilte aan de weduwe ging wijden, dewijl haar zenuwen door &#8217;t geen er nu voorviel nog meer geprikkeld werden,&#8212;Helmonds schijnbare
+kalmte, en zijn bedaard handelen: vriendelijk wenkengevend in &#8217;t belang van al die schreiende jongens en meisjes; lafenis
+biedend aan Geurtsens eigen vrouw, een zuster van den overledene&#8212;zooals ze daar doodsbleek zat te klappertanden, dit alles
+deed den storm althans voor het oogenblik bedaren. Slechts in een dof gebrom gaf de zwager, op een stoel neergevallen en met
+het hoofd in de hand geleund, nog gestadig aan zijn verbolgenheid lucht. En wat er omging in zijn &#8220;hartengedichtsel&#8221;....?
+&#8220;God beter &#8217;t, nou kreeg ie dien heelen troep onder voogdij en beheeren! Zulke dokters! zulke verd..... dokters!&#8221;
+
+</p>
+<p>Voordat Helmond een half uur later vertrok, mocht hij de groote voldoening smaken, dat de altijd schreiende weduwe hem de
+hand drukte, met de betuiging dat ze &#8217;t h&eacute;m niet kon wijten; immers, als dokter &#8217;t z&oacute;&oacute; begrepen had dan zou hij eerder gekomen
+zijn; niemand heeft dit kunnen denken. En dan weer uitbarstend in geween:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och God! och God! dat ie nou dood is, waarachtig <span class="letterspaced">dood</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was goed dat er zich te midden van al die weenenden en verslagenen, toch &eacute;&eacute;n enkele bevond die sedert dokters komst, nog
+om een andere reden tranen heeft geschreid. Dat was Hanna, de frissche blonde boerenmeid met haar goeden aard en helderblauwe
+oogen. Neen, ze heeft het bijna niet kunnen aanhooren dat die lompe Geurtsen, dien besten man zoo onheusch en onrechtvaardig
+bejegende. Was die dokter geen engel van goedheid! Heeft hij haar niet met Gods hulp uit een zware ziekte weer vierkant op
+de been geholpen; was hij niet alle dagen aan moeders huis geweest&#8212;weer of geen weer; en, toen het op betalen aankwam.....
+toen, toen had ie de arme moeder op den schouder geklopt en gezegd: &#8220;Als Hanna eens een fikschen boerenzoon trouwt moedertje,
+dan kom ik op de bruiloft meesmullen voor drie!&#8221; Och zoo&#8217;n edele goeje man, zoo&#8217;n knappe&#8212;om dien zoo te boenderen als Geurtsen
+gedaan had!
+
+</p>
+<p>Ja, &#8217;t was maar heel goed dat die frissche blauwoog inwendig gekookt heeft, en dat ze haar weldoener, bij &#8217;t heengaan, de
+bewijzen van haar trouw en vereering zoo overvloedig liet blijken.
+
+</p>
+<p>Dat geschiedde toen ze hem uitliet, en ze samen alleen waren in &#8217;t achterhuis bij de melkkamer der groote boerderij.
+<a id="d0e8982"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e8982">229</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Lieve hemel, wat schortte hem? Hij moest zich aan een karnton vasthouden.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is niets Hanna, niemendal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Moar ie wordt zoo wit as &#8217;en doek dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dat komt wel terecht.... laat me maar eens even.... stil....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God dokter, drink dan; drink! Hier &#8217;en schoep karnemelk.... hier....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo ja; &#8217;t wordt al beter. Dankje goeje Hanna, dankje kind. &#8217;k Ben straks v&oacute;&oacute;rdat ik hier kwam gevallen; en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En toen zoo&#8217;n schandoal hier in huus!! Kom mee, kom mee dokter. <span class="letterspaced">Loopen</span> d&aacute;t zu&#8217;j niet. Wat sch&ecirc;lt &#8217;t mien! &#8217;k Zal oe voaren tot bij stad. Ze zullen mien nou niet missen of zuuken. &#8217;k Zet Kwiebes
+den ezel veur &#8217;t kerreken op veeren. Kom moar mee noar &#8217;t stal. Ze zouwen oe kapot moaken hier! Kom gauw moar; kom mee!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+<div class="footnotes">
+<hr class="fnsep">
+<p class="footnote"><span class="label"><a id="d0e8935" href="#d0e8935src" class="noteref">1</a></span> <span class="letterspaced">Berm-rand</span>, het gras langs den straatweg.
+</p>
+</div>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIJF EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>De majoor Kartenglimp, zoo pas van de conferentie in de nieuwe dokterswoning thuisgekomen, heeft zijn hoed met ruw geweld
+op een canap&eacute; gesmeten en zich zelf in een voltaire geworpen. &#8217;t Ware bedroevend geweest voor wie als getuige van zijn teleurstelling
+die lang verkropte woede had moeten aanschouwen.&#8212;Driemalen dreunde de tafel door een krachtigen slag van zijn vuist. De onzinnigste
+vloeken en verwenschingen ratelden hem tusschen de tanden.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wees voorzichtig Kartenglimp; drift is nadeelig voor je gestel; denk aan die laatste ziekte in &#8217;t voorjaar. Je bent nu sterk
+en flink; en zoo iets zal niet terugkomen, maar hou je aan zijn raad. Maak je niet zoo ontzettend driftig. Wees matig in alles.&#8212;Jawel....
+hij zal het in &#8217;t oog houden; &#8217;t is zaak! Maar, moest die oude dronkaard, die dwarskop, die.... ploert-kapitein hem z&oacute;&oacute; beleedigen,
+z&oacute;&oacute; zijn plannen, zijn zalige uitzichten dwarsboomen, ja, voorgoed verijdelen misschien!&#8212;Zijn plannen verijdelen!?&#8212;Neen, d&aacute;t
+nooit, d&aacute;t in der eeuwigheid niet!&#8212;Wat wil hij dan? W&aacute;t?&#8212;Ha! hij wil het menschdom toonen dat de maatschappij de rechten van
+het individu verkort en verkracht. Hij zal toonen dat de mensch zich niet beneden het dier heeft te stellen, beneden den leeuw
+die <span class="letterspaced">vrij</span> is in zijn woud en spelonk, en zijn prooi en zijn lust neemt waar hij die vindt. Hij wil zich wreken op die maatschappij
+waar men hem <span class="letterspaced">zijn</span> vrijheid heeft benomen, waar men hem gekerkerd houdt en als &#8217;t ware een dolk op de borst zet. Zie toe brave Oostindische
+officieren, vervloekt moedig eedgespan; wat Ronner-Kartenglimp niet instaat is op u te verhalen dat zal hij zich <span class="letterspaced">hier</span> verschaffen: wraak op wie hem durft kwetsen, vernederen en weerstaan.&#8212;Ja brave dokter Helmond, die wel voor een muziekmeester
+maar niet <a id="d0e9016"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9016">230</a>]</span>voor <span class="letterspaced">mij</span> kondt terugkeeren, boeten zul-je; ik zal je inwikkelen, inwikkelen, en met je schoone vrouw, totdat ze, voor den duivel,
+in mijn armen zal toestemmen dat ik haar redder werd!&#8212;En wat wil men nu? peinst Kartenglimp iets kalmer voort. Dien adel,
+waarvoor ik mij sinds eenige weken zooveel dwaze moeite gaf, zal zelfs zij.... dat heerlijke kind er nu van afzien, ter wille
+van dien vader? &#8212;Onvoorzichtige Ronner! je hebt je te zeker gewaand van haar zucht naar die glorie, gesteund door dat malle
+creatuur van een moeder. Dien vader heb ik beschouwd als een onding, die zelfs in &#8217;t oog der dochter geen stem had. Maar &#8217;t
+was buiten haar kinderliefde gerekend. Dat overweldigde mij toch een oogenblik. Ja, dat was schoon.... toen, toen dacht ik
+eensklaps aan de vrouw die mij leerde als kind, en mij haar lessen gaf.... lieve onnoozele lessen! Toen,&#8212;nu ja, ik voelde
+mij getroffen maar was een gek. Ik was.... Nee nee Ronner, dat was je niet! Nee, &#8217;t zou groote dwaasheid geweest zijn wanneer
+je d&aacute;&aacute;r die hand niet hadt gegeven. Haar oog werd aanstonds helderder; het vertrouwen keerde terug.... Waarachtig, ja, die
+blik, toen ik mijn papieren zonder een woord te spreken opborg.... die blik.... Zeker, de zucht naar die glorie is nog niet
+uitgedoofd. Ik moet geduld hebben, mij stilhouden; de wensch zal weldra, door de onzekerheid waarin men bleef te meer geprikkeld,
+weer levendig, en bij weigering van mijn zijde al grooter en grooter worden.&#8212;Zou ik dan ook tevergeefs zoo lang gezocht en
+gesnuffeld, en de oneffen schakels voor die geslachtsketen zoo kunstig hebben aaneengesmeed?
+
+</p>
+<p>Ja, Kartenglimp had zich veel moeite gegeven. Inderdaad was het hem in den beginne niet onmogelijk voorgekomen dat de kapiteinsfamilie
+nog kon afstammen van de oude graven Van Armeloo. De overeenkomst der wapens had hem in den aanvang werkelijk getroffen, en,
+de tegenwerping van den kapitein: dat hij bij zijn bevordering tot officier geen wapen bezat maar zich er een graveeren liet,
+ze heeft hem het meest waarschijnlijke antwoord doen geven, namelijk: dat de wapensnijder, met het grafelijk wapen bekend,
+op het hooren van denzelfden naam iets dergelijks doch wat eenvoudiger gemaakt heeft. Voor het overige was alles misgeloopen.
+De vader en grootvader van den kapitein waren boeren in het Hanoversche dorp Birchheim geweest, maar van zijn overgrootvader
+heeft de majoor zelfs geen spoor kunnen vinden. Evenmin was het hem gelukt om eenige zekerheid te verkrijgen, aangaande een
+vermoeden als zou de genoemde jonge graaf Herbert, zoon van den te Waechtel overleden graaf Van Armeloo, naar Hanover zijn
+uitgeweken en zich daar als predikant hebben neergezet. Nergens heeft hij elders den naam van den kapitein teruggevonden.
+Onder zijn veelvuldige correspondenti&euml;n daarover, is hem echter mede een brief van een predikant in Oldenburg geworden, die
+waarschijnlijk een <i>a</i> voor een <i>u</i> heeft gelezen en gemeld, dat er&#8212;zooals Kartenglimp op de conferentie heeft meegedeeld&#8212;in de plaats zijner inwoning, van 1707&#8211;1752,
+twee predikanten elkaar hebben opgevolgd die den naam van Urmelo droegen. Deze vondst heeft Kartenglimp als een heerlijk <a id="d0e9029"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9029">231</a>]</span>redmiddel aangegrepen. In des predikers slecht geschreven brieven met Duitsche letters, waren de U&#8217;s gemakkelijk wat te veranderen
+geweest, en&#8212;mocht de familie al zelve aan dien prediker schrijven, men zou zijn <span class="letterspaced">Urmelo</span>&#8217;s misschien in gemoede voor <span class="letterspaced">Armelo</span>&#8217;s houden.&#8212;Nu kwam het er maar op aan om een authentiek bewijsstuk te verkrijgen, dat zekere Hollandsche graaf Herbert Van
+Armeloo,&#8212;met verandering van zijn naam in eenvoudig <span class="letterspaced">Armelo</span>&#8212;van den heer eener heerlijkheid zijn aanstelling als prediker ontving, en bovendien het bewijs, dat de beide predikers Urmelo&#8212;die
+nu reeds zeker als de voorvaders van den kapitein door Kartenglimp waren aangenomen&#8212;in een rechte lijn afstamden van den Hollandschen
+uitgewekene, zooeven vermeld.&#8212;En die bewijsstukken?&#8212;Haha!&#8212;Kartenglimp heeft immers zijn alvermogenden zaakwaarnemer in dienst,
+zijn trouwen Ronner, haha! Maar diens papieren houdt hij terug! hij houdt ze geheim&#8212;<span class="letterspaced">geheim</span>, d&aacute;t is zijn kracht.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar als men dan bedrogen is? Welnu&#8212;haha!&#8212;dan is men bedrogen! Dan is hij het m&eacute;t hen; dan zijn ze maar altemaal bedrogen,
+voor den duivel!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat is er, w&aacute;t?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Boeh! je kijkt weer zoo leelijk!&#8221; zegt de gemeenzame deerne die vooral den majoor dient; en dan: &#8220;Daar is de krant.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De krant? waar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij staat op de trap.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De krant op de trap!? Alle duivels, wat moet dat beteekenen? Ik versta geen gekheid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ojee! is het weer z&oacute;&oacute; laat. De krant: wel, Kippelaan met z&#8217;n spillebeenen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet thuis!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dat zie ik ook.&#8221; Naar buiten roepend: &#8220;De majoor zeit dat ie niet thuis is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan, overtuigd dat hij zoowel hier als overal steeds welkom moet zijn, heeft het woordje <span class="letterspaced">niet</span> &oacute;f voor een aardigheid gehouden &oacute;f niet verstaan, althans, langs de deerne heen struikelt hij de kamer binnen, ziet naar
+den dorpel om, en dan met de tien tolken zijner vriendschap vooruit op den majoor toeschietend, verheugt hij zich in zijn
+welstand; vraagt hem naar zijn welvaren; verzekert hem van eigen welzijn; deelt hem mede dat het uitmuntend weer is, dat de
+dagen al korten, dat hij ware vriendschap gevoelt voor een man als de majoor, en....
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je anders niets?&#8221; zegt Kartenglimp: &#8220;Ik had belet gegeven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat begrijp ik majoor; men kan niet altijd voor iedereen, niewaar, natuurlijk! Daarom waardeer ik te meer uw vriendschap.&#8212;Nog
+niets gehoord? O, van belang! van belang!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat meen je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Fameus geval! De heele stad mee vervuld! tenminste.... enfin! Pas gebeurd. Zeker nog niets van gehoord? Van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span>? Van boer Dirksen? Watblief?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och jij met je praatjes; is er brand, laat ze &#8217;t blusschen.&#8221;
+<a id="d0e9081"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9081">232</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Brand? pardon! pardon!! <span class="letterspaced">Dood</span>. Subiet. Onze vriend dokter Helmond....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat, <span class="letterspaced">w&aacute;t</span>!?&#8221; schrikt Kartenglimp op: &#8220;Is <span class="letterspaced">Helmond</span> dood?&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan stuift een paar schreden achteruit. Dat heeft hij niet gezegd of bedoeld; en, Kartenglimp krijgt nu een ontzettend
+verhaal&#8212;Kippelaansstijl&#8212;van het gebeurde in den avond; een vermeerderde maar niet verbeterde uitgave van hetgeen reeds naar
+stad was overgewaaid, namelijk: dat boer Dirksen, de ge&euml;erde en welvarende boer van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span>, aan zijn groot gezin en aan de maatschappij was ontvallen, ten gevolge van een krampkoliek, die door zijn dokter z&oacute;&oacute; weinig
+is geteld dat hij den man zonder hulp heeft gelaten.
+
+</p>
+<p>&#8220;En die dokter was.... dokter Helmond?&#8221; vraagt Kartenglimp ten slotte, terwijl hij met moeite den vreemden glimlach weerhoudt
+die hem soms de baas wordt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, jawel! &#8217;t Is mijn vriend, mijn intieme vriend Helmond; knap, uitstekend knap man; beroemd; mijn neef de professor zei....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;En had hij den kerel zonder naar hem om te zien maar zoo laten....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Om u te dienen.... jawel, om u te dienen....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Om <span class="letterspaced">h&eacute;m</span> te dienen!&#8212;Haha, lacht Kartenglimp, hahiha!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De goedhartige Hanna van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> heeft Helmond&#8212;uit vrees dat men hem, inweerwil van den gevallen avond en de huif die het karretje overdekte, in een <span class="letterspaced">ezelwagen</span> zou zien&#8212;met een kleinen omweg tot bij het oude huis aan den wal gereden. Daar wilde hij wezen om Hanna aanstonds &#8217;t een
+en ander uit de apotheek voor het gezin te kunnen meegeven.&#8212;Met het oog op deze noodzakelijkheid heeft Helmond te eerder vrede
+gehad met Hanna&#8217;s goedaardig inspannen, waartoe haar door boer Dirksens plaatsvervanger hoogstwaarschijnlijk het verlof zou
+zijn geweigerd. Nu immers heeft Hanna&#8217;s rit voornamelijk, zoo niet uitsluitend plaats gehad in &#8217;t belang der familie van den
+overleden boer.
+
+</p>
+<p>Van Hake haastte zich om in weinige minuten de fleschjes gereed te hebben die Hanna mee terug zou nemen, en waarvan hij de
+gebruiksaanwijzing vooral duidelijk moest opschrijven.
+
+</p>
+<p>Terwijl het meisje nu met den arm op de toonbank geleund de werkzaamheden van den provisor gadeslaat, verzuimt ze de gelegenheid
+niet om de zaak van haar goeden dokter in het verschoonendste daglicht te plaatsen, en brengt Van Hake daardoor tevens geheel
+op de hoogte van &#8217;tgeen er gebeurde, ofschoon hij reeds eenigszins door dien tweeden afgezant van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> was ingelicht.
+
+</p>
+<p>Hanna heeft thans met haar ezelkarretje, door de straten der stad den terugtocht naar <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> aangenomen, en een traan komt haar in de oogen nu zij de vreeselijk groote doos vol pepermuntjes beziet, die de goeje dokter
+haar nog heeft opgedrongen en die ze nu&#8212;onder &#8217;t rijden&#8212;tegen &#8217;t verliezen waarborgt, door er haar neusdoek om te winden en
+ze dan in den zak te steken.
+<a id="d0e9135"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9135">233</a>]</span></p>
+<p>De Romphuizers, voor zooveel ze nog op straat zijn of op de stoepbanken hunner woningen den reeds korten zomeravond genieten,
+zien het karretje van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> na, en begrijpen niet w&aacute;&aacute;r het vandaan komt, dewijl niemand het straks zag voorbijkomen.
+
+</p>
+<p>Op sommige plaatsen vormen zich groepjes, vooral onder de boomen op de markt nabij het oud-burgemeestershuis; en, men wauwelt
+er over het plotseling sterfgeval; hoe een mensch er gauw uit kan wezen, en hoe&#8212;zooals menheer Kippelaan straks nog in &#8217;t
+voorbijgaan aan den molenaar heeft gezegd&#8212;hoe het onvergeeflijk is dat een dokter, die te veel geld heeft om te dokteren,
+t&oacute;ch maar dokteren blijft.
+
+</p>
+<p>En terwijl men dit alles beredeneert, en het daarbuiten oproer is in veler gemoed, was het zeer kalm en rustig in het fraaie
+en groote doktershuis. Men vernam er nog niets van &#8217;t geen er op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> gebeurde.
+
+</p>
+<p>Eva slaapt. Kalm en zacht slaapt ze op den lauwer dien haar kinderlijke liefde haar vlocht; en ze droomt..... o zoo heerlijk
+van een feest, een prachtig feest; en van vuurwerk en Bengaalsch licht.&#8212;En zie, uit het schitterende licht trad een bevallige
+knaap met een kniebuiging haar tegemoet;&#8212;&#8217;t was Siebel uit de Faust, de opera die men te Parijs zag opvoeren&#8212;en op een rijk
+geborduurd kussen bood hij haar een kroon aan, een grafelijke kroon met <span id="d0e9150" class="corr" title="Bron: diamanteu">diamanten</span> en parelen omzet.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was niet zoo geheel zonder aanleiding dat Eva van een feest droomde. Even nadat Helmond naar <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> was gegaan, heeft men aan mevrouw, ofschoon ze wat te bed lag, een briefje overhandigd, terwijl een knecht op antwoord bleef
+wachten. Het adres: &#8220;Monsieur et Madame Helmond-Armelo&#8221;, heeft haar recht gegeven om het briefje te openen. &#8217;t Was een uitnoodiging
+van mijnheer en mevrouw Debecque om een feest te komen bijwonen &#8217;twelk zij zich voorstelden te geven op Woensdag den 5<sup>den</sup> September e. k. En, Eva heeft de uitnoodiging maar aangenomen.
+
+</p>
+<p>Minder feestelijk dan Eva in hare droomen, was Helmond gestemd.
+
+</p>
+<p>Misschien heeft dat karretje, aan de hoofdpijn, die hij op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> het eerst gevoelde, geen goed gedaan, althans zij is er niet beter op geworden, en, nu hij een oogenblik in mevrouw Van Hakes
+huiskamer op de ouderwetsche doch gemakkelijke sofa zit, nu gevoelt hij dat die rust hem goeddoet. Ja, &#8217;t een en ander had
+hem van streek gebracht. O wat zou hij niet willen geven indien hij slechts een uur vroeger bij Dirksen ware geweest, al had
+de afloop dan ook dezelfde moeten zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker Thom, dikwijls <span class="letterspaced">moet</span> men wel uren laten voorbijgaan eer men een zieke bezoeken kan; maar n&uacute;, om een niets!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U hadt visite. De familie. Mij dunkt dus.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jij bent een goeje kerel Thom; maar weet je waar mijn &#8220;onverbiddelijke&#8221; zit? Niet? Hier, <span class="letterspaced">hier</span> zit ie; hier vanbinnen. Die is crimineel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar dokterlief,&#8221; zegt mevrouw Van Hake: &#8220;men moet zoo iets toch niet te sterk trekken. Mijn trouwe man was de braafheid
+<a id="d0e9182"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9182">234</a>]</span>en ijver in eigen persoon, maar bij een geval als dit zou hij het hoofd hebben gebogen en gezegd: &#8220;Hier misgunde de dood den
+dokter zijn brood.&#8221; Een geval als met boer Dirksen behoort tot de zeldzaamheden.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond knikte haar vriendelijk toe, maar antwoordde niet. Het glas frambozenazijn, &#8217;t welk de goede vrouw hem intusschen
+gereedmaakte, nam hij dankbaar aan, en dronk het met lange teugen, doch, starend naar den grond en zonder inderdaad goed te
+proeven w&aacute;t men hem ter verfrissching geschonken had.
+
+</p>
+<p>Thom met zijn volle liefde voor den braven meester, heeft Helmond een wijle in stilte gadegeslagen, en oppert nu aarzelend
+het vermoeden dat dokter door dien val toch meer van streek is dan hij bekennen wil.
+
+</p>
+<p>Maar neen, waarlijk, de goede jongen moest daarvoor geen zorg hebben; de pijn aan het been was al beter, en &#8217;t hoofd zou na
+een goeden nacht, morgen wel heelemaal in orde zijn. Thom kon toch wel begrijpen, dat de omstandigheid op zich zelve reeds
+genoeg was......
+
+</p>
+<p>&#8220;Om u wat onplezierig te stemmen. Ja zeker,&#8221; valt Thomas in: &#8220;maar als u dan reeds aan die goede Hanna hebt kunnen zien hoe
+een onbevooroordeeld mensch de zaak zal opnemen, dan moet u er waarlijk niet zelf zoo&#8217;n gewicht aan hechten. Als mevrouw u
+z&oacute;&oacute; zag thuiskomen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat zeg je Thom, zie ik er uit dat mijn vrouw zal schrikken wanneer ze mij ziet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel heere nee!&#8221; vallen moeder en zoon schier gelijktijdig uit: &#8220;&#8217;t is maar alleen als u zoo ernstig kijkt!&#8221; En mevrouw Van
+Hake, die nu begrijpt dat men dokter maar liefst over geheel wat anders moet spreken, laat er schier onmiddellijk op volgen:
+&#8220;Ik geloof dat Eva toch bijzonder met het huis blijft ingenomen,&#8221; en dan half lachend: &#8220;beter dan met Bus als huisknecht.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Thomas die zijn moeder verstaat, valt nu mede half lachend in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, Bus zei van avond, dat ie z&#8217;n eigen blind keek op z&#8217;n eigen als ie zoo&#8217;n lichte jas aanhad, en dat ie, vooral met die
+jonge meiden, er genoeg van kreeg.&#8221;
+
+</p>
+<p>Of moeder en zoon de rechte snaar niet hebben getroffen, althans Helmond antwoordde ook n&uacute; niet; maar, eensklaps zich vermannend
+en opziende alsof hem iets inviel, zegt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Thom, jij bent niet om je kwartaal gekomen; &#8217;t is waar, ik had het je kunnen meebrengen, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>Onwillekeurig hebben moeder en zoon elkander vluchtig aangezien. Thomas kreeg een kleur. Ze hebben er niet om willen vragen;
+en toch....
+
+</p>
+<p>&#8220;O, wat dat betreft dokter,&#8221; zegt hij met eenige aarzeling: &#8220;dat zou wel terechtkomen. We begrepen heel goed dat u met al
+die drukten van verhuizen en allerlei, zoo iets gemakkelijk vergeten kondt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk,&#8221; valt de weduwe in: &#8220;vooral ook omdat u hier niet meer in huis woont. Ja zeker, men kan dat begrijpen.&#8221;
+<a id="d0e9210"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9210">235</a>]</span></p>
+<p>Helmond die was opgestaan met het besluit om zich krachtig te toonen, is onwillekeurig nogmaals in de oude sofa neergevallen,
+en, met het hoofd in de hand geleund, zegt hij nu op een toon waardoor moeder en zoon opnieuw tot het wisselen van een snellen
+blik worden gedwongen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ik heb wat veel aan het hoofd.&#8212;&#8217;t Liep wat druk in den laatsten tijd.&#8221;&#8212;Eensklaps opziende, met iets luchtigs in den toon
+alsof hij bevreesd is dat men hem zekere zorgen zal toeschrijven; &#8220;Wat je kwartaal betreft Thom, &#8217;t ligt klaar in mijn schrijftafel.&#8221;
+En dan weder opstaande: &#8220;Komaan, nu zal ik &#8217;t wijfje eens gaan opzoeken. Ze had wat hoofdpijn van avond.&#8221;
+
+</p>
+<p>Met leedwezen vernemen Thom en zijn moeder dat mevrouw Helmond ongesteld is. Maar gelukkig volgens dokter heeft het niet veel
+te beteekenen. Ze had zelfs van middag nog prachtig gezongen: &#8220;Ja dat moet u toch eens komen hooren mevrouw; &#8217;t klinkt heerlijk
+in onze groote kamer. U zult zelve toestemmen dat Eva gelijk had toen ze <span class="letterspaced">hier</span> niet spelen of zingen wilde. &#8217;t Was hier te laag, veel te laag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker, dat scheelt nog al,&#8221; zegt mevrouw Van Hake: &#8220;maar anders, och dokter, dit huis....&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom, die bij zijn moeders laatste woorden door allerlei gebaren tevergeefs heeft getracht haar opmerkzaamheid tot zich te
+trekken, valt nu haastig in:
+
+</p>
+<p>&#8220;Moe wil zeggen dat de herinneringen haar dit huis zoo lief maken. Maar moe begrijpt natuurlijk dat mevrouw.... niewaar moe....?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja Thom, jawel; wie zou dat niet begrijpen; voor een jonge vrouw met zulk een talent en zooveel smaak! zeker, als men het
+<span class="letterspaced">hebben</span> en <span class="letterspaced">doen kan</span>&#8212;dat weet dokter ook wel, dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom, onzichtbaar voor Helmond, staat te schudden met het hoofd en bijt zich fel in de lippen. Nee, <span class="letterspaced">nee</span>! Moeder moest nu vooral niets doen blijken. Och, hij weet wel dat ze zeggen moeten &#8217;tgeen hun op het hart ligt, maar niet
+dezen avond. Immers, Thom zweeg al zoo lang, ofschoon het hem dikwijls strijd heeft gekost. Maar had hij dan ook aan dien
+goeden meester de harde woorden van den pleegvader kunnen overbrengen? &#8217;t Was al erg genoeg dat hij hem, na zijn bezoek op
+<span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, heeft moeten zeggen dat de oude generaal wel wat verstoord was over den koop van het oud-burgemeestershuis, en dat hij dokter
+nu in geen geval meer ontvangen kon, aangezien hij morgen naar een badplaats ging.&#8212;Thomas heeft gezwegen, want, moeder had
+immers mede gezegd dat die oude man het wel wat <span class="letterspaced">al</span> te ver trok. Dokter mocht dan wat erg toegeeflijk&#8212;ja soms wat zwak zijn ten opzichte van zijn jonge vrouw, hij was toch zeker
+zoo onverstandig niet, meer te doen dan hij verantwoorden kon.&#8212;Maar ach, in den laatsten tijd heeft men toch wel eens gevreesd
+dat de trouwe vriend inderdaad meer deed dan.... Doch stil, stil! nu geen woord. Ha! moeder heeft hem begrepen;&#8212;zij wenkt
+het hem zijdelings toe. Nu zal men zwijgen, maar later spreken; ja, want er moet een eind aan komen, in aller belang.
+
+</p>
+<p>Helmond heeft den hoed opgezet.
+<a id="d0e9247"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9247">236</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Nee, waarvoor zou Thom met hem meegaan? Dan zat bovendien zijn moeder alleen.&#8212;Of hij duizelig is?&#8212;&#8220;Nee goeje vent,&#8221; zegt
+Helmond zoo vroolijk als hij kan: &#8220;duizelig ben ik in &#8217;t geheel niet. Ik dacht dat mijn handschoen gevallen was. Enfin, wil
+je me volstrekt een klein eindje brengen? Komaan dan maar. Goeden avond lieve mevrouw. Thom is hier aanstonds terug.&#8212;Nee,
+we zullen over boer Dirksen niet te veel tobben, al blijft het me leed doen.&#8212;Slaap wel!&#8212;Komaan m&#8217;n vrind, je arm! Jawel, jawel,
+n&uacute; moet ik er alles van hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Van Hake zijn goeden beschermer had thuisgebracht, en naar huis terugkeerde, toen kwam hem een vrouw tegemoet die bijzonder
+veel haast had, en hem vroeg: of dokter Helmond tegenwoordig niet d&aacute;&aacute;r in dat groote huis woonde?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja. Moet dokter ergens komen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is voor de vrouw van den kuiper Sturk;&#8221; klonk het antwoord: &#8220;Zooals men meende zou &#8217;t er op aanloopen. &#8217;t Was volgens
+berekening een veertien dagen te vroeg, maar &#8217;t schijnt zoo te willen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter is ongesteld.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat kun jij wel zeggen, maar hij <span class="letterspaced">moet</span> mee. Hij heeft haar aangenomen; en ik zeg: &#8217;t is wel om &#8217;en <span class="letterspaced">kind</span> te doen, maar daarom niet <span class="letterspaced">kinderachtig</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom verkeert in den grootsten tweestrijd. Helmond was volstrekt niet fiksch bij &#8217;t naar huis gaan; hij gelooft zeker dat
+dokter wat koorts had; inderdaad vertrouwde hij wel dat dokter na een rustigen nacht morgen veel beter zal wezen, maar, indien
+hij nu zulk een vermoeiende nachtwake hebben moest, dan&#8212;God wist, of de lieve, de al te goede vriend, niet zelf erg ziek zal
+worden; en, waar moest het dan heen! Neen, wanneer de toestand waarin vrouw Sturk verkeert aan dokter bekend wordt, dan is
+het zeker dat hij zich geen oogenblik zal bedenken, maar er aanstonds zal heengaan, zonder voor zich zelven de gevolgen te
+berekenen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar, dat mag en zal niet gebeuren!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zeg je dat dokter ziek is; dokter ging met koorts naar bed. Doe geen vergeefsche moeite, hij kan toch onmogelijk meekomen.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar kristene-zielen, moet &#8217;en mensch in zulke omstandigheden....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil vrouwtje, we zijn hier niet zonder hulp. Ik ben de provisor van dokter Helmond; we zullen aanstonds naar vrouw Spanning
+gaan. Jawel, dat mensch is knap genoeg, daar sta ik je borg voor. Wat mij betreft, <span class="letterspaced">ik</span> zal bij Sturk blijven, en mocht er iets wezen.... welnu, nood breekt wet, dan kunnen we altijd dokter Helmond nog halen.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>De vrouw, overtuigd dat mijnheer Van Hake z&oacute;&oacute; niet spreken zou als zijn patroon niet werkelijk ziek was, moest toestemmen
+dat het dan zoo maar &#8217;t beste zou zijn, want menheer had gelijk: nood breekt wet, en baas Sturk had &#8217;en hekel aan dokter <span class="letterspaced">Biermans</span>, omdat Biermans z&#8217;n regenton door &#8217;n knoeier als Govers had laten maken; en: &#8220;Gauw dan maar, want Sturk heeft gejaagd van
+belang.&#8221;
+<a id="d0e9287"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9287">237</a>]</span></p>
+<p>Thomas Van Hake handelde met de beste bedoeling, en toch, of hij goed deed? De tijd moet het leeren. Zooveel is echter zeker,
+dat dokter Helmond een gansch anderen nacht zal doorbrengen dan de goede Thom hem denkt te bezorgen.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Thuisgekomen ging Helmond het allereerst naar de kamer, waar hij zijn geliefde zou vinden. En, ja, toen zijn Eva daar kalm
+en rustig slapende vond, toen gevoelde hij voor het eerst sedert dien langen namiddag, iets weldadigs zijn borst doorstroomen,
+iets dankbaars, dat hem persoonlijk met zulk een val geen ernstig ongeluk was geschied; dat hij gespaard bleef voor h&aacute;&aacute;r.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat ligt ze daar lief, denkt Helmond bijna overluid, terwijl hij de zwaar damasten gordijn een weinig terzijde houdt, en
+Eva bij het zachte schijnsel der groote moderateurlamp die op het beddetafeltje brandt, eenige oogenblikken beschouwt: Wat
+lag ze daar lief; wat slaapt ze gerust!&#8212;Het mondje half geopend alsof het zoo de welluidendste tonen zal doen hooren. Zie,
+die heerlijke golf van haar losgevallen haar, wat teekent hij nu vooral de blanke fijnheid van haar huid. Wat ligt ze daar
+rustig en schoon; met dat edele voorhoofd, met dat regelmatig bewegen der kleine neusvleugels, met dat telkens dubben der
+lange oogwimpers als zullen die oogen zich zoo aanstonds openen en hem liefdevol aanzien; met dat geregeld golven van den
+boezem onder het dekkleed, waardoor mede schier onmerkbaar de blanke en kunstvaardige handen worden bewogen die er nu zoo
+rustig op nederliggen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat is ze schoon en wat slaapt ze kalm! Op gevaar af dat hij haar wakker zal maken, drukt Helmond een teederen zoen, eerst
+op haar voorhoofd en dan op haar zachte wang.... en.... Neen, ze wordt niet wakker; zie, ze slaapt nog voort: een vriendelijk
+lachje plooit haren mond.&#8212;Droomt ze van hem, van August, van haar geliefde? Ziet ze hem in haar zoeten sluimer zooals hij
+daar werkelijk voor haar staat met den blik vol innige liefde op haar gevestigd; een blik waarin ze zou kunnen lezen: Engel,
+om uwentwil heb ik het leven lief, om uwentwil blijft de wereld mijn lust; een graf zou ze zijn wanneer de ademtocht, dien
+ik nu verneem, moest verstommen, wanneer die dubbende oogwimpers eens niet meer opengingen....? Mijn engel!
+
+</p>
+<p>Of ze van hem droomde? hij moet het weten, want bij die laatste gedachte werd het hem eensklaps zoo angstig, zoo vreeselijk
+angstig om het hart.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva! lieve! hier ben ik!&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij glimlachte weder. En die schoone oogwimpers gaan nu vluchtig naar boven; en hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mon ami!&#8221; lispt ze met nog sterkeren glimlach; en dan, zooals het gaat in den slaap, dan volgt er een diepe ademhaling met
+een langen zucht, en, de schoone slaapster wendt zich om, met het gelaat naar de binnenzijde van het ledikant, en haar ademhaling
+gaat weer geregeld als van eene die rustig blijft slapen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Mon ami!....
+<a id="d0e9308"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9308">238</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Ze droomt dan toch werkelijk van hem!
+
+</p>
+<p>Ja waarlijk, en &#8217;t is juist het schitterendst oogenblik van haar blinkende droom geweest toen August haar bijna ontwaken deed,
+omdat hij haar stem wilde hooren, omdat hij haar oogen moest zien. Maar hij was verstandig, hij liet haar slapen en voortdroomen
+dien ganschen droom ten einde.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Mon ami!&#8212;Uit het midden van een zonderling bonten optocht, die zich binnen het vierkant van een zeer groot tooneel heeft bewogen,
+trad August Helmond in een prachtig gewaad van parelgrijs satijn haar tegemoet. Hij boog de knie voor zijn Eva die zich de
+vroeger ontvangen prachtige kroon op de sierlijk golvende lokken heeft gezet, en ze reikt hem haar hand, waarop hij een teederen
+zoen drukt. En dan, van het rood fluweelen kussen &#8217;twelk nogmaals die knaap&#8212;alsof het Siebel uit de Faust ware&#8212;haar met een
+kniebuiging kwam aanbieden, neemt ze een tweede kroon met fonkelend edelgesteente omzet, en ze drukt het kostbaar sieraad
+op het, voor haar neergebogen hoofd van den vriend.&#8212;En een zeer hel licht blinkt weer eensklaps, en ze zegt: &#8220;Mon ami&#8212;demain&#8212;toujours!&#8221;
+Maar dat licht werd verblindend sterk; zij moest zich omwenden.....&#8212;&#8217;t Was juist het oogenblik toen Helmond haar stem gehoord,
+en vluchtig haar oogen had gezien, en zij zich omwendde naar de donkere zij van het ledikant. En in den droom was het nu eensklaps
+een vuurrood licht &#8217;twelk het helle en witte licht had vervangen. Ze kon nu de oogen beter geopend houden, en, hoe lang ze
+staarde dat weet ze niet, maar altijd en altijd weer zag ze daar een grijnzend satergezicht om den hoek van een geschilderden
+boomstam gluren; en dat wezen was geheel en al in &#8217;t rood en zwart gekleed; soms als een vleermuis, met een degen op zij;
+en uit zijn oogen bliksemden roode slangen; en het grijnsde akelig, en als zij de oogen neersloeg en naar den grond zag, dan
+vloog er een luik open in dien grond, en dan sloeg een roode vlam naar boven, en eensklaps was ook hij weder daar, hij met
+die roodzwarte kleeren en dien vleermuismantel, en hij zag haar scherp en altijd scherper aan, zoodat zij moest terugtreden.
+En eensklaps klinkt er een gillend krijschende muziek; en de zonderling bonte schaar van vrouwen en mannen&#8212;zooals ze daar
+stonden, de mannen ter rechter- en de vrouwen ter linkerzijde van die geschilderde boomen&#8212;ze vliegen nu eensklaps als dolzinnigen
+walsend en gillend dooreen; en&#8212;hoe zij zich wendt en hoe zij zich keert, altijd staat dat wezen in het bloedroode licht, juist
+voor haar oog, nu eens lager en dan weer hooger; straks ten halve achter iets verscholen, en dan weer geheel en al zichtbaar,
+steeds met grijnzend sarrend gelaat, en terwijl het dan gillend zingt:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="fr">
+<p class="line" style=""><span>Le veau d&#8217;or est encore debout,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>On encense
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Sa puissance,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>D&#8217;un bout du monde &agrave; l&#8217;autre bout!</span></p>
+</div><a id="d0e9326"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9326">239</a>]</span><p>snerpt het dansende koor ten slotte met hem mee in snijdende cadence:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="fr">
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Et satan conduit le bal!</span></p>
+<p class="line" style=""><span><span class="letterspaced">Et satan conduit le bal</span>!</span></p>
+</div>
+<p>&#8220;August! o August!&#8221; kreet Eva half ontwakend. Maar August was er niet meer. Hij heeft nog iets voor den volgenden dag te regelen
+gehad, en liet Eva gerust slapende alleen, om haar den &#8220;liefelijken droom&#8221; waarin ze hem&#8212;onbewust zoo hemelsch heeft toegelachen,
+stil en kalm te laten uitdroomen.
+
+</p>
+<p>&#8220;August!&#8221; klonk haar stem nog eens, doch minder angstig dan zooeven, en toen, toen wendde zij zich weder naar de lichtzijde,
+en vielen de oogleden weer toe, en werd de ademhaling weer kalm en geregeld&#8212;zeer kalm en geregeld.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZES EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Op zijn studeervertrek gekomen heeft Helmond eenigszins gejaagd het werk verricht, &#8217;t welk hem nog te doen stond. Daarmede
+gereed, schelde hij, opdat men alvorens naar bed te gaan, het avondbrood zou wegnemen &#8217;twelk Eva op zijn kamer heeft laten
+klaarzetten.
+
+</p>
+<p>De oudste der beide nieuwe dienstboden&#8212;op &#8217;t stuk der dienstboden is men in de luttele maanden sedert het huwelijk mede zeer
+vooruitgegaan&#8212;de oudste dier beide nieuwelingen komt al spoedig met een paar brieven in de hand de studeerkamer binnen, en
+&#8217;t is wel aan haar oogen te zien dat ze dokter&#8212;die natuurlijk een huissleutel heeft&#8212;straks niet heeft gehoord toen hij in
+zijn woning terugkwam.
+
+</p>
+<p>Van de beide brieven is er een zonder postmerk, aan het adres van Monsieur et Madame Helmond-Armelo, en een met het postmerk
+Amsterdam, aan Dr. A. Helmond.
+
+</p>
+<p>Dat kleine briefje kon Helmond even inzien. &#8217;t Droeg wel de sporen alsof men gepoogd had het open te maken; maar hij verkeerde
+nu in geen stemming om dit te onderzoeken, en mocht hij al een oogenblik &#8217;t voornemen hebben opgevat om zijn nieuwe dienstboden
+tegen een &#8220;al te groote belangstelling&#8221; te waarschuwen, hij heeft de eenvoudige waarheid niet gegist dat het briefje der Debecque&#8217;s
+waarvan het omslag slechts weinig had vastgekleefd, gemakkelijk na de lezing door Eva weder was dichtgemaakt.
+
+</p>
+<p>En dat schrift bevatte de uitnoodiging tot het bijwonen van een feest.
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik is er zeker niets, &#8217;t welk Helmond meer tegenstaat dan het denkbeeld om feest te vieren. Hij ziet die treurende
+weduwe van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span>; dien zwager met zijn boosaardig <a id="d0e9358"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9358">240</a>]</span>verwijt!&#8212;Neen het kan niet. Bovendien met Eva, in haar omstandigheden, dient men wat voorzichtig te zijn. Ze heeft een zenuwachtig
+gestel. Erheen rijden; feestvieren tot laat in den nacht, en dan zulk een rit terug.....!?&#8212;Nu ja, maar die zorg is toch overdreven.
+&#8217;t Zal zeker een mooi feest zijn ter eere van Archibald; en Eva zal gaarne.....
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar het verstand zegt: blijf rustig thuis! En dan wat al kosten opnieuw! Voor zulk een avond zal er zeker weer &#8217;t een en
+ander aan het toilet ontbreken: Allereerst witte handschoenen. Bovendien, de vigilante&#8212;ook terug in den nacht&#8212;zal minstens
+drie gulden kosten, plus de verschillende fooien!&#8212;En dan de praktijk! Nee, peinst Helmond voort: Eva weet er nu toch niets
+van; als ik &#8217;t maar aanstonds afschrijf, en later als reden opgeef&#8212;bijvoorbeeld vrouw Sturk, &#8217;t geen immers mogelijk is, dan
+zal alles wel goed zijn. Ja, Eva kan en mag er niet op aandringen; haar geheim; haar tevredenheid in het mooie huis.....
+
+</p>
+<p>&#8212;Misschien, ja misschien zal ze toch een heel klein beetje boos zijn!
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, ze zal daar niet over tobben; nee!
+
+</p>
+<p>Ofschoon Helmond weinig schrijflust gevoelt, hij zet zich toch aanstonds voor zijn nieuwe zeer fraaie schrijftafel&#8212;die door
+Eva op zulk een heerlijke studeerkamer volstrekt noodzakelijk was geoordeeld &#8212;en schrijft aan de familie Debecque: dat men
+door bijzondere omstandigheden verhinderd is van de zeer beleefde uitnoodiging gebruik te maken. Aan de dienstmaagd, die straks
+goeden nacht komt zeggen, geeft Helmond het briefje, met bevel dat Bus het morgen zoodra hij komt, voor den vroegbode bezorgen
+zal. Kaatje zou immers wel voorzichtig zijn, en het briefje <span class="letterspaced">volstrekt niet kreukelen</span>!? Den grooten brief uit Amsterdam waarvan de hand op &#8217;t adres hem onbekend is, besloot Helmond eerst den volgenden morgen
+te lezen. De hoofdpijn was wel niet erger, maar in alle geval zal &#8217;t beter zijn om nu rustig naar bed te gaan. Waarom nog
+meer in &#8217;t hoofd te halen dan er nu reeds in woelde en spookte.&#8212;Helmond beziet nog even het adres. De hand gelijkt iets op
+die van zijn ouden vriend Woudberg, wien men nog op de huwelijksreis een bezoek heeft gebracht.&#8212;Even wil hij zien of hij zich
+niet bedriegt. <span class="letterspaced">Lezen</span> zal hij hem in geen geval.
+
+</p>
+<p>Nu Helmond den brief geopend en de onderteekening inderdaad voor die van zijn ouden academievriend heeft herkend, nu zou hij
+toch bij zijn besluit zijn gebleven indien niet een paar woorden, waarop toevallig zijn oog is gevallen, hem aanstonds daarvan
+hadden teruggebracht. De woorden &#8220;<span class="letterspaced">uw diep ongelukkige broeder</span>&#8221;, ze hebben hem hevig aangegrepen en wel tot lezen gedwongen.&#8212;O groote God, ook dit nog! zegt Helmond bijna hoorbaar:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;..... zoodat er naar men mij verhaalde letterlijk gebrek werd geleden,&#8221; leest Helmond voort, terwijl hij den brief als &#8217;t
+ware verslindt: &#8220;Voor drie weken ongeveer besloot ik mij zelf te gaan overtuigen w&aacute;t er van waar mocht wezen. Ik begaf mij
+naar zijn <a id="d0e9382"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9382">241</a>]</span>woning. Philip ontving mij tamelijk koel. Hij vroeg mij aanstonds of ik namens den generaal Van Barneveld of namens u kwam.
+Op mijn antwoord dat zulks niet het geval was, verzocht hij mij plaats te nemen, want, voegde hij mij toe: Indien gij uit
+naam van &#8220;iets uit Romphuizen&#8221; kwaamt, dan zou ik u verzoeken mij liefst niet op te houden.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik verzwijg u niets Helmond, want het is noodig dat ge weet <span class="letterspaced">hoe</span> ge tegenover uw broeder staat, alvorens gij iets ten zijnen behoeve zult besluiten.&#8212;Toen ik plaats had genomen, verhaalde
+ik hem openhartig wat ik van terzijde vernam. In den aanvang aarzelde hij zulks te bekennen: maar eindelijk moest hij toestemmen
+dat hij het bitter ellendig had. Nu, &#8217;t was den armen duivel wel aan te zien. Zijn altijd geestige oogen fonkelden nog wel,
+maar bijwijlen was er een matheid in zijn blik, zeer in harmonie met de bleekheid van zijn broodmager maar altijd toch nobel
+gelaat.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was roerend August, toen hij met een bevende stem en een traan in de oogen, maar t&oacute;ch met een ruwen uitval bekende, dat
+bij zelf wilde honger lijden en zich laten vertrappen als het wezen moest, maar dat hij krankzinnig zou worden indien hij
+zijn vrouw en kind moest zien gebrek lijden en verachten door een wereld vol bekrompen laagheid. Toen, August, greep ik zijn
+hand, en sprak hem van menschen die het goed met hem meenden; van u en den generaal. Wat hij antwoordde meld ik u niet omstandig.
+Genoeg, hij dacht er niet aan om eenige hulp van u aan te nemen. Liever zou hij&#8212;doch waartoe meer. Eensklaps was hij opgestaan,
+en vroeg mij op een gansch anderen toon: wie mij eigenlijk tot hem gezonden had of het recht gegeven om mij in zijn huiselijke
+aangelegenheden te komen mengen?&#8212;Nu ja, in den beginne was hij zooals hij zeide, door mijn hartelijken toon wat zeer vertrouwelijk
+geweest, maar wanneer ik nu t&oacute;ch gedurig van u en den generaal sprak, dan bekroop hem de vrees dat ik een poging waagde om
+hem tot een stap te bewegen, dien hij <span class="letterspaced">laag</span> moest noemen; immers liever zou hij zich met vrouw en kind in het IJ werpen, dan van menschen die zich voor zijn dierbaarste
+schaamden, zelfs een groet te willen ontvangen. Tot mijn leedwezen August, kom ik er reeds toe om u bijna letterlijk Philips
+woorden terug te geven, doch het geschiedt opdat gij levendig gevoelen zoudt, dat de hulp van uwe zijde z&oacute;&oacute; zal verleend moeten
+worden, dat Philip gelooft van een gansch anderen kant te zijn geholpen. Nadat ik den armen vriend wat kalmer had gestemd
+door hem nogmaals te verzekeren dat ik hem geheel uit eigen beweging was komen zien, verhaalde hij mij de hoofdoorzaak zijner
+&#8220;voor &#8217;t oogenblik nog al moeielijke omstandigheden.&#8221; Dewijl hij zich op zijn bureel, bij &#8217;t meesttijds verrichten van armzalig
+kopi&euml;erwerk, somwijlen eenige vrijheden had veroorloofd, ja zelfs een stuk&#8212;&#8217;t welk hij meende dat toch nooit gelezen zou worden&#8212;in
+Alexandrijnen had gesteld, was hij door een &#8220;ploert&#8221; vervangen, die in gemoede den inktmop kopi&euml;eren zou wanneer de schrijver
+er bij ongeluk een had laten vallen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Mij te zeggen wat hij al beproefd had om weder eene fatsoenlijke <a id="d0e9396"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9396">242</a>]</span>betrekking, zij het als klerk op een koopmanskantoor, te bekomen, dat wilde hij niet: het scheen wel alsof de mededeeling
+dat hij in de rechten gestudeerd had&#8212;zonder het Mr. voor zijn naam te kunnen plaatsen, en de daarbij gevoegde omstandigheden
+dat hij getrouwd was, en op een bovenkwartier in de Tuinstraat woonde, de deftige heeren kooplui aanstonds reeds &#8220;iemand op
+&#8217;t oog deden hebben, waarmee ze zoo goed als klaar waren&#8221;, zoodat hij onverrichterzake kon aftrekken.&#8212;&#8220;Maar geen nood,&#8221; riep
+Philip bijna woest; &#8220;je moet niet denken Woudberg, dat we gebrek behoeven te lijden. Waarachtig niet! Een valsch begrip van
+eer; het toegeven aan een dwaas vooroordeel in ons kleine land, maar vooral het besef dat de naam dien ik draag niet mijn
+uitsluitend eigendom is, dat alles deed mij dralen om gevolg te geven aan een plan, &#8217;t welk tot uitvoering zal komen, en waardoor
+het ons verder aan niets zal ontbreken.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Om kort te gaan August, wat ik vreesde zal geschieden indien gij &#8217;t niet te voorkomen zoekt. Philip wil zich met zijn vrouw
+bij een tooneelgezelschap laten engageeren. Nochtans hij geloofde niet bij een der grootste theaters te zullen slagen. Ofschoon
+zijn vrouw er zeer goed uitziet, haar talent&#8212;ik heb dit vroeger wel eens meer gehoord&#8212;moet niet veel beteekenen. Philip zelf
+heeft wat gerederijkt, maar de tooneeldirecteurs geven geen eerste emplooi aan menschen zonder eenige reputatie.&#8212;Dit laatste
+komt in ons voordeel, want Philip schijnt bepaald te gelooven dat hij een eerste viool zal moeten spelen.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Groote God!&#8221; zegt Helmond, en terwijl hij met beide handen zijn kloppend hoofd ondersteunt leest hij weer voort:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Beste August, wij behoeven ons zeker niet te verdiepen in de vragen wat ons Nederlandsch tooneel is, en of de tooneelwereld
+inderdaad uit het rechte oogpunt wordt beschouwd; we staan hier voor het feit dat de naam van <span class="letterspaced">Helmond</span> waarschijnlijk binnenkort zal te vinden zijn op de tooneelbiljetten&#8212;zeer waarschijnlijk van een der allerminste gezelschappen
+in ons land. Nu is het de vraag of dit <span class="letterspaced">kan</span> en <span class="letterspaced">mag</span> geschieden. Zonder u te hooren, heb ik reeds <span class="letterspaced">neen</span> geantwoord. Mij dunkt, acteur mag Philip niet worden; en toch moet hij een kostwinning hebben.&#8212;Als uw oudste trouwe vriend,
+bied ik u gaarne de hand. Maar, er is geld noodig.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Geld! ha, geld!&#8221; zucht Helmond, en drukt de handen vaster tegen het kloppende hoofd.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Recht gelukkig ben ik August, dat ik waarschijnlijk in de gelegenheid zal zijn om den armen drommel aan een fatsoenlijke
+positie te helpen. Twee mijner neven hebben het voornemen om een nieuwe brandwaarborgmaatschappij op te richten, en zouden
+daarin uw broeder tot mede-directeur willen kiezen, indien hij zich bereid verklaarde om het meerendeel der werkzaamheden
+te verrichten, en minstens tien aandeelen a duizend gulden te nemen of te plaatsen.
+
+
+</p>
+<p><span id="d0e9423" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>Deze zaak geef ik u alzoo ter overweging. Spoedig hoop ik te hooren hoe gij er over denkt. Philip die de zaak, om de tweede
+conditie, als een onmogelijke aanstonds verwierp, zou haar gretig aanpakken <a id="d0e9426"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9426">243</a>]</span>indien ik hem door mijn <span class="letterspaced">vrienden</span>&#8212;gij verstaat me&#8212;die aandeelen bezorgde.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is dus een affaire van tien duizend gulden. Mij dunkt, indien een man als mijnheer Van Barneveld weet dat hij uw diep
+ongelukkigen broeder van zulk een stap kan weerhouden, en bovenal dat hij hem een fatsoenlijke betrekking kan bezorgen, waardoor
+zijn toekomst verzekerd wordt, dan zal hij niet aarzelen om voor een betrekkelijk geringe som aandeelen te nemen in een assurantie-maatschappij
+die, door een tal onzer eerste families ondersteund, bovendien de beste waarborgen oplevert.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is dan verder&#8212;zooals gij reeds vermoed hebt&#8212;mijn voornemen, om Philip, ofschoon werkelijk door de inschrijving van uw
+oom geholpen, tien andere naamlooze aandeelen te toonen, die reeds door mijn vrienden genomen zijn.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Bij mijn laatst bezoek, &#8217;t welk ik hem gisteren bracht, liet ik de hoop doorschemeren dat ik hem&#8212;natuurlijk zonder den steun
+van u of uw oom&#8212;zou kunnen helpen. De arme kerel werd bijna tot tranen geroerd; hij beloofde mij dat tooneeldenkbeeld nog
+wat uit het hoofd te zullen zetten. Maar.... &#8220;de oogenblikkelijke moeielijkheden&#8212;?&#8221; Nu ja, van mij die zich steeds een oprecht
+vriend betoonde, en vooral, zooals hij zeide, die steeds aan zijn vrouw de eer had gegeven, welke men haar verschuldigd was&#8212;&#8217;t
+is mogelijk dat ik eens bij een ontmoeting op straat, den hoed voor haar heb afgenomen&#8212;van zulk een vriend wilde hij nog wel
+het kleine voorschot van honderd gulden aannemen, &#8217;t welk ik hem op kiesche wijze had aangeboden.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;En nu mijn vriend, stel mij niet te leur. Ik wilde onzen braven dolleman er weer zoo gaarne bovenop helpen; hij is het waard,
+al ware het alleen omdat hij uw broeder is.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Houd mijn bemoeiingen voor de bewijzen van mijn onveranderlijke vriendschap, en schrijf spoedig aan uw vriend
+
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Everard Woudberg</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Het was dokter Helmond alsof het arme hoofd hem ging bersten. Steeds turend op het schrift, bleef hij in dezelfde houding
+zitten, met de beide ellebogen op de tafel geleund.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ook dit nog!&#8212;<span class="letterspaced">Dit</span>! Welk dit?&#8212;Het moest zeker een gevolg van wat koorts zijn, dat hem deze brief zoo loodzwaar op de borst drukte. Had Woudberg
+dan geen prachtig uitzicht voor Philip geopend? Was het geen heerlijke uitredding voor den armen jongen; geen gelukkige wederoprichting
+van den naam, dien Philip tot heden maar al te weinig had geteld, en die toch het erfdeel was van een geslacht waaruit, in
+de laatste twee eeuwen, zelfs zonen tot de hoogste waardigheden mochten opklimmen!
+
+</p>
+<p>Maar nochtans, terwijl Helmond zoo peinst, klinkt daar telkens een stem, en het dreunt in zijn hoofd: geld, geld, geld, geld!
+
+
+</p>
+<p>Opgestaan, zoekt Helmond nu naar het beste geneesmiddel&#8212;Het koude water &#8217;twelk hij overvloedig aanwendt, doet hem inderdaad
+<a id="d0e9457"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9457">244</a>]</span>een oogenblik als herleven. Den kletsnatten doek stijf tegen de nekspieren gedrukt, ziet hij nu met verruimden blik de zaken
+weer in:&#8212;Geld is er noodig, veel geld: tien duizend gulden! En het <span class="letterspaced">moet</span> er komen. Van oom....? Maar zal het geen vergeefsche moeite zijn om aan oom te vragen, of hij in Philips belang die aandeelen
+wil nemen! &#8217;t Is zoo goed als zeker dat de vroeger zoo nobele man, die langzaam in ongevoeligheid aan een steen gelijk wordt,
+kortaf zal weigeren.&#8212;Ha! nu heeft hij een goeden inval: Woudbergs vrouw zou aan Jacoba als haar oude schoolvriendin kunnen
+schrijven, met verzoek om haar vader in &#8217;t belang der beide oprichters tot het nemen van de aandeelen over te halen.&#8212;Ja, wanneer
+Coba maar geheel op de hoogte is, dan zal ze dat zeker met tact behandelen. De generaal moet niet weten dat hij met zijn geld
+den armen Philip helpt, zoomin als Philip ooit ontdekken mag dat de hulp van die zijde kwam.
+
+</p>
+<p>En, Helmond kan aan den aandrang van zijn hart geen weerstand bieden. Aleer hij zich te bed zal begeven moet hij aan &#8217;t werk.
+Spoed is noodzakelijk.&#8212;Deze onverwacht schoone uitkomst mag Philip in geen geval door het dralen van zijn broeder ontgaan.
+Wanneer hij aanstonds schrijft, zoowel naar Amsterdam als naar den Godesberg, dan kon Bus de beide brieven morgen mede zeer
+in de vroegte bezorgen; en, bij de gerustheid dat August dan deed wat hij kon, behoefde de angst hem niet te kwellen dat hij
+morgen door ongesteldheid, of door den drang der praktijk&#8212;immers hij dient mede reeds vroeg naar <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> te gaan&#8212;de goede gelegenheid tot schrijven zal missen, die hij nu heeft in het nachtelijk uur. Het water, waarmee de dokter
+zich gedurig het hoofd verfrischt, heeft hem waarlijk veel verkwikt, althans hij gevoelt geen smart zoolang hij aan zijn lieve
+pleegzuster schrijft. Het slot van den brief luidde:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Meer, mijn goede zusje, behoef ik je niet te zeggen. Je vader moet de aandeelen nemen in de meening dat hij er de neven van
+Woudberg genoegen mee doet.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;De families Woudberg en Van Diense zijn bovendien in Amsterdam als solide bekend, zoodat oom voor zijn geld geene zorg behoeft
+te hebben.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Nieuws van belang is hier niet. Meld mij vooral wanneer gij terug denkt te komen, en of het u, lieve Coba, in den vreemde
+goed gaat en bevalt.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe ik mij ten opzichte van uw vader voortaan zal moeten gedragen.... &#8217;t is mij in al die weken nog niet helder geworden.
+Ik hoop de kracht te behouden om mijn dankbare liefde voor hem met de innige liefde voor mijn engel te blijven verbinden,
+&#8217;t Heeft mij grooten strijd gekost om uw vader op zijn verjaardag te schrijven, en&#8212;in vertrouwen gezegd Coba&#8212;Ik geloof niet
+dat de brief er een van den ouden stempel was.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Na &#8217;tgeen ik ondervinden en van mijn goeden Van Hake hooren moest&#8212;ofschoon hij mij slechts zeer weinig te antwoorden had&#8212;was
+dit niet anders.
+
+<a id="d0e9478"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9478">245</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Met een zoen aan mijn lieve zusje, in wier beterschap ik mij zoo recht hartelijk verheugde, en die zich ook nu, naar ik hoop,
+heel frisch en versterkt zal gevoelen, blijf ik als altijd haar liefhebbende broeder:
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">August.</span>
+
+
+</p>
+<p>Romphuizen van 29 op 30 Aug. 18....&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>De pendule met een forsch metalen Minervabeeld erop, sloeg &eacute;&eacute;n. Buiten deed de Romphuizer torenklok het haar na.
+
+</p>
+<p>Helmond zit weer eenige oogenblikken met de beide handen onder &#8217;t hoofd. En, zelfs terwijl hij daar schreef was het denkbeeld
+niet bij hem gerezen, om <span class="letterspaced">zelf</span> in &#8217;t belang van zijn broeder geld op te nemen. Neen, nu en nooit te voren was hij op die gedachte gekomen, ofschoon hij
+toch om dit huis.... voor <span class="letterspaced">haar</span> te kunnen koopen, met alles wat daarin is&#8212;de fraaie pendule op zijn studeerkamer had hem er aan herinnerd&#8212;zich niet heeft
+ontzien schulden te maken, zeer groote schulden!&#8212;Hola August, waartoe die zaak zoo gedurig te herkauwen, dat zou je ziek maken;
+waarachtig dat is tobben; dat is voor een goed deel de oorzaak van je hoofdpijn.&#8212;Voort! De brief aan Woudberg moet nog geschreven.
+&#8217;t Geschiedt toch alles in Philips belang. Wie geeft meer, hij die zijn nachtrust opoffert in &#8217;t belang van broeder of vriend,
+of hij die om te helpen geld leent van anderen!?&#8212;En Helmond schrijft:
+
+</p>
+<p>....&#8220;Ik twijfel er niet aan beste Woudberg, of uw lieve Emma zal ongetwijfeld die kleine comedie wel mede willen spelen in
+&#8217;t belang van onzen Philip. Op deze wijze&#8212;ik ben er haast zeker van&#8212;neemt oom het getal aandeelen, en zal Philip kunnen terugkeeren
+in den stand waartoe hij behoort. Wat uw goedheid voor mijn broeder betreft, ik zal er je steeds erkentelijk voor zijn. Zoo
+hij mede-directeur der nieuwe verzekeringsmaatschappij wordt, hij heeft het dan alleen aan mijn trouwen Everard te danken.&#8212;Wat
+echter de gelden betreft, die gij aan Philip hebt geleend, ik mag niet toestaan dat de arme jongen in <span class="letterspaced">dit</span> opzicht uw schuldenaar blijft. Zeg hem niet dat ik die zaak voor hem vereffende. Gij zelf weet waarom.&#8212;Mocht hij u later
+het geld kunnen geven, welnu, dan ontvang ik het op mijn beurt van u terug. Hiernevens alzoo de....&#8221;
+
+</p>
+<p>Geld! geld! geld! klopt het sterker in Helmonds hoofd. Opstaande trekt hij een paar laden van de prachtige schrijftafel los.&#8212;Zie,
+dat was nog de onbekendheid met de verdeeling of bestemming der laden. <span class="letterspaced">Deze</span> is voor de rekeningen. De rekening die bovenop ligt is van den Utrechtschen bloemist. Helmond was die bijna vergeten. En
+vluchtig leest hij: &#8220;Voor UEd. aan heesters en bloemen: driehonderd en dertig gulden&#8221; Welnu, &#8217;t is immers voor eens, en zoowel
+voor Eva&#8217;s serre als voor dien grooten verwilderden tuin is er heel wat noodig geweest. Ah! deze la moet hij hebben. In weinige
+oogenblikken had Helmond nagezien hoeveel geld aan papier en contanten hij nog voorhanden had. Honderd negentig gulden en
+eenige stuivers! <a id="d0e9508"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9508">246</a>]</span>&#8217;t Is een luttele en bovendien een zeer negatieve bezitting, met het oog op den inhoud van de lade, die hij het eerst had
+geopend. De groote schulden zijn wel alle door de hulp van den notaris kunnen vereffend worden, maar hoeveel is er niet nagekomen,
+en om zich telkens weder bij den notaris aan te melden, dat stuitte hem tegen de borst.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen de praktijk moet het goedmaken, en langzamerhand zal alles terechtkomen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Desnoods kan hij zijn weinige vrije uren aan het schrijven van eenig medisch werk besteden; een populair boek &#8217;twelk men
+flink honoreeren moet.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar voor het oogenblik?&#8212;Aan Woudberg wil hij tweehonderd gulden terugzenden. Woudberg is een beste jongen, maar &#8217;t was niet
+te dulden dat <span class="letterspaced">hij</span> het huisgezin van dokter Helmonds broeder onderhouden zal. Tweehonderd gulden!&#8212;En het weinige dat daar ligt, al ware het
+voldoende geweest, kan hij het missen? Wat zou het zijn, geheel zonder geld te zitten in ... een woning met <span class="letterspaced">twee zalen</span>! En dan, is niet verreweg het grootste deel van dit geld het kwartaal, &#8217;twelk hij morgen volstrekt aan Thomas moet voldoen!
+Zie, hij had geen onwaarheid gesproken: &#8217;t Ligt hier immers klaar in zijn schrijftafel.&#8212;Goddank! daar wordt het eensklaps
+voor zijn starenden blik als brak de dageraad aan: <span class="letterspaced">Donerie&#8217;s monument</span>! Een andere kleine lade is ras geopend.&#8212;Naast eenige papieren, inteekenlijsten en correspondenti&euml;n over het op te richten
+gedenkteeken&#8212;ligt een kleine portefeuille. Helmond, die zich gaarne met het bewaren van de reeds ingekomen gelden heeft belast,
+neemt haastig de portefeuille en ... Neen, leg neer, dat is misbruik maken van vertrouwen. Dit geld moet tot het bestemde
+doel onaangeroerd blijven!&#8212;Maar is er dan niets, volstrekt niets meer in de roode tasch, waarin hij vroeger als vrijgezel
+zijn schatten bewaarde?&#8212;Hij kan dien ouden getrouwe toch licht nog eens even inzien. Er was links immers zoo&#8217;n klein zakje
+waarvan de voering wat loszat; wie weet of daarachter...? Wie weet?&#8212;Neen! de flauwe hoop is reeds in damp verdwenen. Al de
+zakken en binnenzakjes van de roode tasch, werden doorzocht, maar niets was er te vinden. Deze schatbewaarder van weleer,
+was, evenals boer Dirksen, n&oacute;g rood, maar dood!&#8212;Hu! welk een <span class="letterspaced">dwaze</span> gedachte was dat! Daar is iets krankzinnigs in zulk een gedachte ... Krankzinnig!&#8212;Stil, hij mag zelfs aan dat woord geen
+plaats geven, &#8217;t Is natuurlijk dat hij wat overspannen is. &#8217;t Wordt hoog tijd naar bed te gaan. Doch de brief die daar ligt
+moet voltooid, en aan hetgeen erin staat moet voldaan worden.
+
+</p>
+<p>&#8212;Waarom mag hij dan eigenlijk die tweehonderd gulden niet <span class="letterspaced">leenen</span> van de zeshonderd en vijftien, die men reeds voor een eenvoudig gedenkteeken op Donerie&#8217;s graf bijeen heeft gebracht?&#8212;Waarom?
+Omdat toevertrouwd geld ons heilig moet zijn. &#8217;t Is het geld ter vereering van een geliefden afgestorvene.&#8212;Geld?&#8212;Mag dit doode
+<span class="letterspaced">bankpapier</span> de tolk dier vereering heeten? Neen, &#8217;t zal slechts het loon worden voor den arbeid. Het <span class="letterspaced">monument</span> zal de vereering dier nagedachtenis wezen. Dit geld kan door ander vervangen <a id="d0e9539"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9539">247</a>]</span>worden, indien het maar gereed ligt wanneer men den arbeid betalen moet. Waarom zou hij niet...? Nee! <span class="letterspaced">Nee!</span>&#8221; zegt Helmond eensklaps overluid, en hij schrikt schier van zich zelven. &#8220;<span class="letterspaced">Nee!</span>&#8221;
+
+</p>
+<p>En toch, slechts luttele seconden later heeft hij zijn besluit gewijzigd: Van zich zelven had hij niets te geven, maar wat
+d&aacute;&aacute;r in geld lag&#8212;het geld voor dat monument&#8212;immers hij mocht het met recht voor een groot deel het zijne noemen. Zie maar,
+het gouden repetitie-horloge met den zeer zwaren horlogeketting, waarvan hij zich nu ontdoet, het wordt in de lade gelegd
+naast die kleine portefeuille waaruit hij twee&#8212;neen vier biljetten van honderd gulden genomen heeft. En&#8212;geld, geld, geld,
+bonst weder het hoofd. Maar immers, zijn daad kan zelfs den toets der strikste eerlijkheid doorstaan. Ligt daar geen waarde
+voor waarde!?
+
+</p>
+<p>Zooeven had de pendule halftwee geslagen. Helmond schreef weer, en sluit nu zijn brief.&#8212;Alles was stil, doodelijk stil.&#8212;Een
+geweldig schellen aan de huisdeur klinkt eensklaps door de holle woning en doet den wakenden dokter hevig ontroeren, &#8217;t Verschijnsel
+dat men in den nacht aan een doktershuis de slapenden komt wakker maken, is zeker niet vreemd, en in denzelfden stond begrijpt
+Helmond dan ook dat men voor een zieke zijn hulp komt inroepen; doch in deze oogenblikken was het zeker niet onnatuurlijk
+dat Helmond, bij &#8217;t hooren van den hellen klank, is overeind bevlogen met een gevoel, alsof men hem op een misdaad kwam getrappen.
+
+
+</p>
+<p>Eerder dan men verwachten kon heeft de dokter zich hersteld. Snel zijn kamer verlatend is hij op het breede bovenportaal naar
+het raam gegaan &#8217;twelk op &#8217;t marktplein uitziet.
+
+</p>
+<p>Het raam opgeschoven, roept hij naar buiten:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie daar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik!&#8221; klonk het antwoord, &#8217;twelk zeker het meest voor de hand lag; doch spoedig ook werd die inlichting achtervolgd door de
+bijvoeging: dat menheer Van Hake liet zeggen of dokter, als hij &#8217;t eenigszins kon doen, toch alsjeblieft dadelijk bij vrouw
+Sturk wou komen, &#8217;t Was noodig, en de kuiper ging zoo vreeselijk aan. Als dokter niet kwam dan zou de kuiper gek worden, zeidie,
+want vrouw Spanning had hij al gedreigd de deur uit te smijten.
+
+</p>
+<p>&#8212;Van Hake! Vrouw Spanning!&#8212;Helmond begreep niet wat dit alles beteekenen moest. Maar, duidelijk klonk het naar beneden:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg dat ik aanstonds zal komen.&#8221;&#8212;En het raam ging weer dicht.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZEVEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Des anderendaags morgens ging Bus, de nieuwbakken huisknecht&#8212;die toch zijn oude functies bleef waarnemen&#8212;reeds <a id="d0e9568"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9568">248</a>]</span>zeer vroegtijdig naar het nieuwe doktershuis. Het was tegenwoordig halfvijf wanneer hij aan de tuinpoort schelde&#8212;niet om de
+meisjes &#8220;die katten&#8221; te doen opstaan, maar om ze de rust te gunnen<span id="d0e9570" class="corr" title="Bron: &#8221;"></span> wanneer ze hem maar, inplaats van open te doen, den sleutel van bovenneer toewierpen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Zoldervenster werd eenige oogenblikken later geopend, en de nachtmuts van Kaatje, waarin een aardig ondeugend gezicht stak,
+vertoonde zich in de hoogte, en Kaatje wierp hem den sleutel toe.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo, ben je daar ouwe palfrenier. Pak aan! Klets.&#8212;Da&#8217;s jammer, &#8217;t was op je neus gemunt. Ons roepen om zes uren hoorje! Een
+kwartiertje erover is ook goed. Zorg dat je water voor onze koffie hebt, taaie! En zie wat er op de lei staat. Bezoer!&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus zag wat er op de lei stond:
+
+</p>
+<p>&#8220;Daadelijk die briev in je naamgenoot bezorgen ouwe slaaprok.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;k&#8217;Hem!&#8212;Bus vond den brief bij de lei liggen. Aan &#8217;t adres van mijnheer Debecque. Ja die moest vroeg bezorgd worden, en hij
+zal hem dan maar &#8217;t eerst naar zijn &#8220;naamgenoot&#8221; brengen&#8212;k&#8217;hem&#8212;maar wat er op die lei staat d&aacute;t zal nog eerder weg: En Bus
+veegt de lei schoon.
+
+</p>
+<p>Toen Kaatje een paar uren later dokter en mevrouw ging &#8220;kloppen&#8221;, toen was mevrouw reeds bij de hand, want ofschoon zij nog
+geheel in nachttoilet was, aanstonds opende zij de deur der slaapkamer, en gaf Kaatje bevel om het briefje aan mijnheer Debecque,
+dat dokter gisterenavond gegeven had, nog niet weg te sturen, maar wel de twee brieven, die nu op het portaaltafeltje lagen.
+Kaatje moest goed toezien, de brief naar Amsterdam moest worden aangeteekend zooals dokter gezegd had.
+
+</p>
+<p>Voorts zouden de meiden immers wel <span class="letterspaced">heel, heel</span> stil zijn, want dokter is bijna den ganschen nacht uit geweest, om vier uren thuis gekomen en nu pas ingeslapen. Mijnheer
+had ook dit recept voor zich zelf geschreven; Bus moest er dadelijk mee naar mijnheer Van Hake gaan, en dan meebrengen &#8217;t
+geen deze hem geven zou. Tegen acht uren zou hij mede een vigilante bestellen, want dokter moest vroeg naar <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span>. Maar sust! geen leven, en vooral geen geklop meer.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wel heerejee, zegt Kaatje bij zich zelve, nu haar mooie mevrouw de deur weer dichtdoet: Zukke kinders! wat al complimenten!
+Wel heerejee, kun je ook nog meer in &eacute;&eacute;n adem een mensch op z&#8217;n lijf jagen!&#8212;Bon, best, &#8217;t zal allemaal plaats hebben; maar
+als Bus al die viezevazen moet doen, dan kan Kaatje messen slijpen en aardappels schillen en schoenen poetsen. Mersie zeit
+de Franschman; we kunnen dat luchtje zelf wel scheppen. De brieven da&#8217;s &eacute;&eacute;n; &#8217;en wandelingetje naar Zoethout is twee; &#8217;en
+viselantje is drie, en&#8212;Careltje van den bakker da&#8217;s vier.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar heb jij dat briefje voor Debek Bus?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Al bezorgd Kaatje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Domme eend; dat moest niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En &#8217;t stond op de lei?&#8221;
+<a id="d0e9602"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9602">249</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nu taaie, wat is &#8217;en lei! Als &#8217;t <span class="letterspaced">schrift</span> was; maar leischrift kun je immers uitvlakken.&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus had Kaatje wel eens eventjes met dien schoenborstel...... maar.....
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is gelukkig voor Kaatje dat ze er zoo schalks uitziet en zoo&#8217;n mooie rooie kleur heeft, want anders: &#8220;&#8217;t is een dierazie!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Kaatje vond de morgenlucht allerverkwikkendst. Met den huissleutel boven op de beide brieven; een schoonen boezelaar v&oacute;&oacute;r,
+en een hagelwit mutsje op, stapt ze zeer langzaam het marktplein over. Wat zou ze <span class="letterspaced">eerst</span> doen?&#8212;Dat eind naar de post lag uit den weg. Careltje van den bakker stond nu zeker met de mooie forsche armen&#8212;zoo natuurlijk&#8212;in
+de bakkerij voor &#8217;t open raam aan den wal; niet ver van Zoethout; niet ver van de vieselantes. Zal ze eerst de brieven bezorgen?
+Maar als Careltje dan eens in dien tijd gedaan had.... Ze zal de brieven &#8217;t laatst bezorgen, welzeker, da&#8217;s sekuurder.
+
+</p>
+<p>&#8220;Goeje morgen vrijster! Kaatje van dokter Helmond niewaar? Iets verloren? Je stondt zoo in gedachten. Toch alles wel thuis?&#8212;Zoo
+vroeg al op &#8217;t pad!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat meen je menheer?&#8221; vraagt Kaatje strak.&#8212;&#8217;t Was de klok.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;k Zal &#8217;t je zeggen. Juist op weg om even bij jelui aan te loopen. Gisteren gehoord, dokter niet heel fiksch was. Watblief?<span id="d0e9623" class="corr" title="Bron: &#8221;"></span> Treurig geval met boer Dirksen niewaar? De heele stad vol van. Je zult er alles van weten.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kaatje wist van niets; maar van dien gek met z&#8217;n spillebeenen begeert ze niets te vernemen.&#8212;Careltje kwam toch &oacute;&oacute;k overal
+en wist evengoed alles.
+
+</p>
+<p>&#8220;Of dokter van nacht al of niet is uitgeweest?&#8221; herneemt Kippelaan: &#8220;Watblief? &#8217;t Is maar eenvoudig een vraag. Vrouw Sturk,
+je hebt het gehoord; treurig afgeloopen niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Kaatje brandt van nieuwsgierigheid om al het nieuws te hooren waarvan ze niets vernam, en waar haar meester zoozeer in betrokken
+schijnt. Maar van die klok met z&#8217;n gewauwel wil ze niets weten. Ze zal &#8217;em in &#8217;t riet sturen, en dan als de wind naar Careltje!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Om je de waarheid te zeggen menheer Kikkelaan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kippelaan m&#8217;n lieve meid! <span class="letterspaced">Kippelaan</span>, Jules Janin!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist, ik wou maar zeggen dat de dokter zoo gezond is als &#8217;en visch; dat ie den heelen nacht rustig heeft geslapen, en ook
+nog in lange geen plan had om op te staan. Nee, in&#8217;t geheel niet. Nou, als jij, menheer Kikkelaan, zoo&#8217;n jonge vrouw hadt,
+dan... Atjuusjes!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kaatje, m&#8217;n lieve.... &agrave; propos?&#8221;
+
+</p>
+<p>Kaatje omziende: &#8220;H&ecirc;, riep je me?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, roepen niet. Maar ik zie je den Hoenderveldschen kant opgaan, terwijl je daar brieven voor de post hebt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O wou <span class="letterspaced">jij</span> die voor me bezorgen! Jongens ja, dan zou je &#8217;en bolletje zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kippelaan heeft een sterk bewijs van aarzeling gegeven:
+<a id="d0e9653"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9653">250</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Bezorgen!&#8212;<span class="letterspaced">tuterletu! bezorgen!</span> W&aacute;t zeg je, <span class="letterspaced">deze</span> frankeeren!&#8212;ei!&#8212;Ja maar m&#8217;n lieve Kaatje, je begrijpt....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eensklaps, nadat hij vlug de adressen had gelezen&#8212;waarom &#8217;t hem inderdaad voor &#8217;t oogenblik slechts is te doen geweest&#8212;neemt
+hij de brieven met een merkbare gejaagdheid van Kaatje aan; steekt ze zeer haastig in den zijzak van zijn jas die hij aanstonds
+dichtknoopt, en Kaatje groetend stapt hij haastig voort.
+
+</p>
+<p>Weinige minuten later bevindt Kippelaan zich met de beide brieven op zijn slaapkamer, die de achterste is der beide bovenvertrekken
+welke hij bewoont, en onder andere dit verschil heeft met de zitkamer, dat hier slechts twee, en v&oacute;&oacute;r&#8212;behalve een kleintje&#8212;drie
+spionnetjes uithangen.
+
+</p>
+<p>Kippelaan had het onbeschrijfelijk warm. De gordijn voor het venster wordt neergelaten. Ontelbare malen heeft hij van dat
+venster naar de deur gezien.&#8212;Ha! nu was het gevonden! Twee stoelen worden er tegen de goed gesloten deur gezet, en, dwars
+over die stoelen ligt al spoedig het beddetafeltje, beladen met zooveel wit en blauw aardewerk als er maar voorhanden was
+en op den zijkant kon geplaatst worden.
+
+</p>
+<p>In &#8217;t sleutelgat der deur zit een watje.
+
+</p>
+<p>&#8212;Phu! Kippelaan krijgt het waarlijk al te benauwd.&#8212;Wil hij kwaad!? Waarachtig niet! &#8217;t Is zoo goed als een bestiering. Jawel,
+een <span class="letterspaced">bestiering</span>! Praatjes, allemaal praatjes werden er rondgewauweld.&#8212;Kippelaan kan dat gewauwel niet velen&#8212;en een weldaad zou het voor de
+familie Helmond en aanverwanten zijn, indien men uit echte bron aan al die praatjes een eind kon maken. En, <span class="letterspaced">twee</span> brieven van den dokter zelf zullen alles bevatten wat men te weten noodig heeft. Welzeker, familie-omstandigheden zal men
+vernemen uit den brief aan juffrouw Van Barneveld&#8212;het ideaal enfin,&#8212;en financieele zaken uit een brief met drie lakken naar
+de groote koopstad.
+
+</p>
+<p>Ofschoon zedelijk verplicht tot de inzage van brieven, die hem &#8220;zoo ongezocht in de handen werden bestierd&#8221;, aarzelt Kippelaan
+toch, aleer hij tot de voorgenomen operatie besluit, &#8217;t Was anders doodeenvoudig; de spiritusvlam onder de bouilloir brandt
+fiks, en het theewater dat alreeds van de kook was geraakt, begint weer te razen dat het een lust is. En zie, terwijl de brief
+aan Jacoba, die in een gom-couvert was gesloten, nu reeds op den geopenden ketel ligt, steekt Kippelaan ter ontzegeling van
+den gelakten brief, een mes in de groote spiritusvlam, meenend dat het hem gemakkelijk zal vallen door middel van een gloeiend
+mes, de zegels, zonder de stempels te beschadigen, wat los te maken.&#8212;Er stond hem zoo iets van voor.
+
+</p>
+<p>Gedurig naar de gebarricadeerde deur, en een paar malen zelfs naar het donker onder zijn ledikant ziende, heeft Kippelaan
+nu reeds&#8212;ofschoon met eenigszins bevende vingers&#8212;den brief van Jacoba uit het losgelaten couvert genomen. En.... hij zal smullen:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve Jacoba, beste zusje!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8212;O God wat is dat!? Men klopt op de deur:
+<a id="d0e9688"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9688">251</a>]</span></p>
+<p>&#8220;H&eacute;! Watblief? Wie is daar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Heeft hij goed gehoord, zijn ze daar om de brieven!.... O goeje God!..... Watblief!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kan ik er niet in; scheelt er wat aan?&#8221; roept men van buiten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee niemendal.... Een beetje ingeslapen!&#8221;&#8212;Lieve hemel! Het klamme zweet parelt hem onder den neus. Jacoba&#8217;s brief is reeds
+tot een bal ineengefrommeld.&#8212;Waar blijft hij er mee.....? Ha! In den ketel! Voort, z&oacute;&oacute;, het deksel er op!
+
+</p>
+<p>&#8220;Maak &#8217;em open menheer!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Openmaken! Nee waarachtig niet! Althans hij heeft geen idee gehad om er iets uit te nemen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maak de deur dan eens open menheer!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De <span class="letterspaced">deur</span>! Ahzoo. Jaja! Dadelijk hoorje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, dien brief met waarde in den ketel te stoppen, dat ging niet.&#8212;In &#8217;t bed! onder de matras, tot nader order. Goeje hemel,
+hij beeft over al zijn leden.
+
+</p>
+<p>Kippelaans hospita hield er een looper op na &#8220;voor zekere gevallen, weet u, dat er een sleutel zoek was. Ze heeft dien looper
+maar even gebruikt omdat menheer waarschijnlijk iets scheelde. En, terwijl ze nu met fermeteit de deur opent teneinde te zien
+wat Kippelaan weerhield om den brief aan te nemen dien ze hem brengen kwam, geeft de dikke hospita een gil van ontzetting,
+want, met een vreeselijken slag, die haar gansche woning deed dreunen, sloegen honderden scherven van glas en aardewerk met
+beddetafel en stoelen voor de voeten van den rillenden Kippelaan neer.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Intusschen heeft Kaatje, van haar Careltje, die trouwens een groote Carel is, een heeleboel nieuws vernomen. Ten eerste vernam
+ze &#8220;met ijzing&#8221; &#8217;tgeen er van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> bekend werd, en hoe er over de handelwijze van haar heer en meester wordt geoordeeld, &#8217;t Was God geklaagd om iemand zoo aan
+z&#8217;n eigen over te laten, en willens en wetens met een gerust hart de eeuwigheid in te sturen. Als er z&oacute;&oacute; met het rijke volk
+als Dirksen wordt geleefd, zei Careltje, dan kunnen menschen als wij en ons-gelijken wel op de vingers natellen hoeveel we
+zoo&#8217;n dokter waard zijn; hij mag dan zoo knap wezen als de neef van menheer Kippelaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, maar Kippelaan zei al gisterenavond dat ie &#8217;t vak voor z&#8217;n pleizier dee;&#8221; verzekert de molenaar die mede aan de bakkerij
+was gekomen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat is juist het gemeene;&#8221; herneemt Careltje, en wrijft met zijn &#8220;natuurlijken arm&#8221; een kruimel deeg van de wang: &#8220;Als
+dat dan waar is&#8212;zooals gisterenavond de smid ook al gehoord had&#8212;dat ie namelijk een vondeling en &#8217;t kind van een schatrijken
+graaf zou wezen, dan zeg <span class="letterspaced">ik</span> dat zoo&#8217;n man d&#8217;r uit moest scheien met tongen te bekijken en de menschen naar de eeuwigheid te helpen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een graaf!&#8221; zegt Kaatje, vuurrood geworden: &#8220;Is hij een graaf! Ben ik bij een.....?&#8221;
+<a id="d0e9728"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9728">252</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Jawel, dat zeggen ze allemaal. &#8217;En mooi ding! &#8217;En graaf met &#8217;en apetheek. &#8217;t Is schande!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor vier duiten drop!&#8221; grinnikt de molenaar.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee maar gekheid is gekheid;&#8221; herneemt Careltje die geen gekheid verstaat: &#8220;Ze hebben&#8212;niewaar Kaatje&#8212;gisterenavond visite
+gehad?&#8221;&#8212;Kaatje knikt&#8212;&#8220;Zie-je, gesmuld en gebrast! En dan intusschen iemand te laten doodkrimpen die, zooals ze zeggen, Godsterwereld
+niks mankeerde, en dat omdat meseu de dokter z&#8217;n eigen liever op zijn gemak zet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Careltje, gemakzuchtig is ie niet, da&#8217;s niewaar. Ik zie &#8217;em tegenwoordig dikwijls heen en weer draven naar dien wal dat
+ie d&#8217;r bleek van wordt. En dat moet ie om die aptheek. Ik zei: as ie &#8217;m in z&#8217;n huis nam; zoo&#8217;n kazerne van &#8217;en huis! maar
+daar heeft mevrouw geen zin in. Nee gemakzuchtig, nee!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik zeg,&#8221; valt Careltje in, terwijl hij, om Kaatje niet af te stooten, haar met den natuurlijken arm om den hals pakt:
+&#8220;ik zeg dat jij gelijk kunt hebben, maar dat ik gelijk heb ook; of zou je me willen aanpraten om ooit weer &#8217;en dokter te roepen
+die, God beter&#8217;t, binnen &eacute;&eacute;ne twaalfuur tweemaal naar zich fluiten laat?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tweemaal?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja waarachtig meid;&#8221; valt de molenaar in: &#8220;Weet je d&aacute;t nog niet? Vrouw Sturk heeft ze van morgen tegen halfdrie ook al genacht
+gezeid.&#8212;Verknoeid! &#8217;t Was niet alles in orde. Van Hake de bediende&#8212;je weet wel&#8212;had verteld dat z&#8217;n baas ziek was, en geraden
+om vrouw Spanning te halen..... Maar jawel, &#8217;t is verschrikkelijk! Toen dokter dan eindelijk toch om &#8217;en uur of twee was komen
+aansukkelen, toen had de kuiper juist in woede vrouw Spanning de deur uitgesmeten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Heere beware!&#8221; zegt Kaatje.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, en wat het ergste was: van de kunst was er geen heil meer te wachten. Gekonfiskeerd! &#8217;t Mot er toen gerookt hebben van
+belang, en ze zeien dat Sturk hem een pak slaag had gegeven, niet gering!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, da&#8217;s gelogen!&#8221; valt Careltje in: &#8220;Menheer Kippelaan, die voor een half uurtje hier even aan &#8217;t raam was, wist alles
+precies van Mie de schoonmaakster: Sturk zou dokter zeker aan &#8217;t <span id="d0e9749" class="corr" title="Bron: buis">huis</span> zijn gekomen, maar menheer Van Hake had hem tegengehouden, en een oogenblik later gelegenheid gevonden met den dokter door
+een zijdeur te ontkomen. Van Hake moet nog een leelijken veeg hebben gekregen. Maar &#8217;t was ook meer dan erg! Zoo&#8217;n wurm van
+een vrouw......!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee maar &#8217;t is gruwelijk! &#8217;t is helsch zeg ik,&#8221; herneemt de molenaar: &#8220;&#8217;en leelijken naam h&ecirc;t ie ook: <span class="letterspaced">Hel-mond</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Dores, daar heb je wel gelijk aan, al &#8217;en heel gemeene!&#8221; bevestigt Careltje.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar als de dokter dan toch ziek was!&#8221; zegt een bakkersknechtje, die met een langen stok waaraan de natte ovendoek zit, het
+groepje in de deur der bakkerij was genaderd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ziek! w&aacute;t ziek!&#8221; zegt Careltje: &#8220;als je ziek wilt wezen dan moet je geen anderen willen gezond maken!&#8221;
+<a id="d0e9763"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9763">253</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Maar hij was niet ziek,&#8221; roept Kaatje, half in den waan dat ze dokter, met wien ze toch medelij heeft, door die verzekering
+nog eenigszins in zijn eer zal herstellen: &#8220;Hij is gisterenavond zoowat om half elf in huis gekomen; heeft&#8212;omdat mevrouw al
+naar bed was&#8212;op z&#8217;n kantoor smakelijk een boterham gegeten, en is toen doodbedaard brieven gaan zitten schrijven, blijkens
+dat er van morgen <span class="letterspaced">drie</span> waren om naar de post te brengen....&#8221; Kaatje heeft bij deze laatste mededeeling eensklaps een kleur gekregen; maar men bemerkt
+het niet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat heb ik gezeid!? w&aacute;t!&#8221; valt Careltje uit: &#8220;Zie je wel dat ie niet ziek was! De meid van Sturk die den dokter om twee uur
+ging halen wou het liegen heeten; maar d&#8217;r was <span class="letterspaced">licht op &#8217;t kantoor</span>! Menheer Kippelaan had het van Hent den klepperman zelf gehoord; en <span class="letterspaced">ik</span> zeg: d&#8217;r brandt geen licht om twee uur op &#8217;en kantoor of d&#8217;r moet iemand &oacute;p zijn!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee,&#8221; stemt het uit aller mond: &#8220;dat spreekt vanzelf; d&aacute;t is bewezen! &#8217;t Is schandelijk! Wie zou zoo&#8217;n dokter vertrouwen!&#8221;
+
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ACHT EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Toen Helmond door zijn Eva, te circa halfacht, met een zoen werd wakker gemaakt, en ze hem daarna met haar welluidend: goeden
+morgen! een geurigen kop thee met beschuit toereikte, toen gevoelde hij slechts weinig meer van &#8217;tgeen hem, toen hij eindelijk
+ter ruste ging, voor slapeloosheid en zeer waarschijnlijk voor een ziekte deed vreezen.&#8212;Al zijn de uren die hij sliep slechts
+weinig in getal geweest, ze hebben hem zonderling verkwikt. Neen, ofschoon hij zijn hoofd rechts en links keert, de pijn is
+geheel verdwenen. De sombere voorstellingen die hem door het brein spookten toen hij zich bevend van overspanning tot slapen
+heeft gelegd, al die sombere visioenen zijn voorbijgegaan.
+
+</p>
+<p>&#8212;En zie, zijn Eva, de schoone Hebe in haar gracieus morgenkleed, ze staat daar als een toonbeeld van zorgende liefde.&#8212;O goede
+God! nu ziet hij eerst hoe innig lief dat prachtige kind hem heeft. Zij is in zorg geweest, over h&eacute;m! Ze heeft gevreesd dat
+hij te vroeg zou wakker worden. Ja d&aacute;&aacute;rom hield zij de vensterblinden ter halverwege gesloten ofschoon ze de ramen heeft opengezet,
+dewijl hij daar zeer op gesteld is.
+
+</p>
+<p>En zie, daar kwam ze nu zelve met den verkwikkenden drank:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve August, gaat het beter? Waarlijk beter?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond knikt, maar antwoordt niet. Hij ziet haar slechts in de schoone oogen; drukt haar fijne hand, en dan haastig den blik
+van haar afgekeerd naar de binnenzij van het ledikant, verdringt hij iets, <a id="d0e9794"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9794">254</a>]</span>&#8217;twelk hem uit het hart naar het oog is gevloeid. Goede God, was er voor haar dan niets beters weggelegd dan de vrouw te worden
+van een eenvoudigen dokter! Zie, daar is wat hoogers, iets vorstelijks in die vrouw; en ja, bij al die gaven van schoonheid
+en talent, toont ze, in de liefde voor vader en echtgenoot, een engel te zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat is er dan beste?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben zoo gelukkig Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu lieve man, dat klinkt me waarlijk als muziek in de ooren. Ik heb van nacht den heelen tijd allerlei gekheden gedroomd,
+en ook dat je heel boos op me werdt; en je grijnsde me zoo akelig aan.&#8212;Ja ik weet het zelf niet meer: ik droomde dat we te
+Parijs waren, en dat we meespeelden toen ze de Faust gaven. Eerst was jij Faust en toen.... ik weet niet, toen werdt je eensklaps
+Mephisto, en, toen schreeuwde je me zoo akelig toe: &#8220;<span lang="fr">Et Satan conduit le bal</span>,&#8221; o zoo akelig. Zie, &#8217;t is allemaal gekheid, dat weet ik wel; eerstens beduidt het niets, en tweedens hecht ik niemendal
+aan droomen; maar zoo&#8217;n gezicht blijft je &#8217;s-anderendaags soms zoo bij. Toen je van nacht met hoofdpijn heel onplezierig thuis
+kwaamt, toen dacht ik, daar heb je &#8217;t al met dien naren droom; als hij nu maar niet ziek wordt!&#8212;Ik heb er je niets van gezegd,
+hoewel ik er erg vervuld mee was. Maar mijn lieve man, nu kun je ook best begrijpen hoe heerlijk ik het vind om je, bij &#8217;t
+wakkerworden &#8217;t allereerst te hooren zeggen: Eva, ik ben zoo gelukkig!&#8212;Komaan <span lang="fr">mon cher monsieur le comte</span>&#8212;nu wacht maar, ik geef den moed nog niet verloren, al was papa er wat tegen,&#8212;komaan, we zullen aan geen akelige droomen meer
+denken; peuzel jij die beschuitjes nu maar op, dan zal <span class="letterspaced">ik</span> je eens laten kijken hoe heerlijk vandaag het zonnetje schijnt, &#8217;t is een lust!&#8221;&#8212;Eva opent nu de vensterblinden, en, aanheffend
+zingt ze tevens met haar klankvolle stem, zoodat men zich in den zonneschijn zou wanen al zag men den regen ook stroomen:
+
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="de">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;O Sonnenschein, o Sonnenschein,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Wie scheinst du mir in&#8217;s Herz hinein.
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Weckst drinnen lauter Liebeslust,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Dass mir so enge wird die Brust!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Dass mir so enge wird die Brust!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>Een kwartier later is Helmond gekleed.
+
+</p>
+<p>Ofschoon hij zich wel iets minder frisch gevoelt dan bij zijn allereerst ontwaken, toch moet hij bekennen dat het oneindig
+beter met hem is dan hij heeft kunnen verwachten. Daar komt zijn lieve vrouw alweder met een kop thee in het slaapvertrek.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, mijn eenige schat, mijn zonneschijn!&#8221; zegt Helmond en sluit haar in zijn armen; en dan, dan hoort hij ook van h&aacute;&aacute;r een
+schier nog welluidender toon dan daareven; want ook zij heeft gezegd: dat ze nu zoo <span class="letterspaced">recht gelukkig</span> is.
+
+</p>
+<p>En Eva had waarlijk reden om zich gelukkig te gevoelen. Nu ze haar woning had, en er alles zoo heerlijk was ingericht, nu
+waren <a id="d0e9835"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9835">255</a>]</span>voor &#8217;t oogenblik haar liefste wenschen vervuld. De kleine katastrophe van gisterenavond zou zeker geen gevolgen hebben, en,
+als zij het maar eens van de rechte zijde aanpakt, dan zal papa wel meer zwak op dien adel krijgen. Het voornaamste, waar
+het op aankwam, bleef toch het <span class="letterspaced">bewijs</span> dat men aanspraak op dien titel had, en dat bewijs was reeds in handen van den majoor. Welnu, een klein beetje geduld; en
+dan, wanneer zij <i>&egrave;n</i> Helmond er maar op blijven aandringen en zich dankbaar betoonen, dan zal de majoor &#8212;tegen restitutie van onkosten, natuurlijk
+omdat hij aan al die stukken en bewijzen met zooveel moeite gekomen is,&#8212;ze wel aan <span class="letterspaced">hen</span> afstaan.
+
+</p>
+<p>Ja, Eva voelt zich recht gelukkig, want ofschoon het briefje aan de Debecque&#8217;s toch al verzonden was&#8212;omdat Bus beter hard
+draven dan dienen kan&#8212;ze heeft nu alle hoop dat August, wanneer hij zich zooals hij zeide w&egrave;l blijft gevoelen, ten genoegen
+van zijn vrouwtje nog een tweede briefje zal schrijven om die uitnoodiging t&oacute;ch maar aan te nemen.&#8212;O die goede August! hij
+heeft immers voor &#8217;t grootste deel uit zorg voor h&aacute;&aacute;r bedankt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nu, dat behoefde waarlijk niet, haar hoofdpijn van gisterenavond heeft niets te beduiden gehad, en August zelf&#8212;waarlijk ze
+is er zoo blij om&#8212;hij voelt zich weer heelemaal fiks. Hoor, hij vraagt haar zelfs om nog eens dat lied: <span class="letterspaced">Natuur is mild</span> te zingen!&#8212;Wat ziet hij haar tevreden aan! Ja als ze het nu wilde doordrijven.... van die groote partij hier aan huis tegen
+haar jaardag &#8212;ja, ze weet dan zeker dat hij toe zou stemmen. Maar &#8217;t is nog niet noodig; en als men maar eerst bij de Debecque&#8217;s
+is geweest, dan komt die partij op haar jaardag vanzelf. Ze weet nu immers zeker dat die hooggeprezen zuinigheid iets is,
+waar men voortaan maar zonder veel woorden overheen moet glijden; &#8217;t is een zwak dat het mannetje zich graag wat armoedigjes
+voordoet. Nu, in zulke scholen maakt men zulke leerlingen. Maar <span class="letterspaced">gierig</span>, nee gierig is hij niet. Wat die nachtpraktijk betreft, daar <span class="letterspaced">moet</span> hij van afstappen, d&aacute;&aacute;rdoor alleen is hij met zoo&#8217;n dolle hoofdpijn en zoo laat naar bed gegaan. Mettertijd, als het gelukt
+met dat overbrengen van papa&#8217;s titel op hem&#8212;en waarom niet&#8212;dan moet hij de heele praktijk maar neerleggen. Iemand die bezigheid
+wil hebben kan ze altijd wel vinden. Men behoeft daarvoor niet de slaaf van iedereen, ja van je minste plebs te wezen. Hoe
+heerlijk al, dat men tenminste hier van die aptheeklucht bevrijd is. Bah! zoo&#8217;n aptheek!
+
+</p>
+<p>O voorzeker, Eva voelt zich nu recht gelukkig; alles<span id="d0e9861" class="corr" title="Niet in bron">,</span> <span class="letterspaced">alles</span> lacht haar weer toe; en zie maar, het allermeest haar lieve August.
+
+</p>
+<p>Doch Eva weet niet dat Helmonds glimlach, nu hij de vigilante ziet voorkomen en haar straks een zoen tot afscheid geeft, een
+zeer gekunstelde wordt; neen, want hij heeft haar niets gezegd, niets van zijn val, niets van het gebeurde op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span>, en niets van den nacht aleer hij&#8212;Goddank, een weinig mocht slapen.&#8212;Waartoe haar onnoodig zijn leed te klagen; immers hij
+had haar vroeger vermaand dat de praktijk alleen voor den dokter is.
+<a id="d0e9872"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9872">256</a>]</span></p>
+<p>&#8217;t Was reeds laat in den voormiddag toen dokter Helmond aan zijn woning terugkwam.
+
+</p>
+<p>Eva meende te bemerken dat hij wat somber gestemd was.
+
+</p>
+<p>Of hij zich weer minder wel gevoelde....?
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva, nee; ik heb wat heel veel zieken bezocht, en er zijn er die van een dokter meer verlangen dan redelijk is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is een nare betrekking August, ik heb dat altijd gezegd. Geen oogenblik ben je zeker van je tijd; dag en nacht altijd
+voor Jan en alleman te moeten klaarstaan, en misschien nog heel dikwijls ondank voor zorg en moeite tot loon te krijgen!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Er was veel waars in &#8217;t geen Eva zeide.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja &#8217;t is jammer kindlief, dat het onverstand der menschen ons zoo dikwijls moet bedroeven. Waarlijk er is geen edeler werkkring
+dan de mijne. Maar, als men het onmogelijke eischt...!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft men dat n&uacute; gedaan August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och&#8212;n&uacute;, en alle dagen. Maar wij zetten er ons overheen.... wij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker,&#8221; valt Eva in: &#8220;in <span id="d0e9893" class="corr" title="Bron: jou">jouw</span> plaats beste man, zou ik nooit naar eenig praatje van het wauwelig gemeen luisteren, d&aacute;&aacute;rvoor sta je te hoog &egrave;n als dokter
+&eacute;n door je.... andere maatschappelijke positie.&#8212;Als ik in je plaats was August, weet je wat ik dan deed?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;?&#8221; vraagt Helmond in gedachten.
+
+</p>
+<p>En Eva zegt fier:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel, den eerste die mij een woord durfde tegenwerpen of zich aanmatigen om mij in mijn praktijk de wet te stellen, dien zou
+ik <span class="letterspaced">bedanken</span> en verzoeken een anderen dokter te nemen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Bedanken!&#8212;August geeft met een pijnlijk glimlachje een antwoord &#8217;twelk zijn vrouw&#8212;evenals dat glimlachje zelf&#8212;op rekening
+van zijn &#8220;eenig gebrek&#8221; stelt. Immers: &#8220;Waar zou de schoorsteen van rooken, als wij niet wat geduld oefenden?&#8221; heeft hij gezegd
+terwijl hij zich gereedmaakte om nu&#8212;na het koffiedrinken, &#8212;weer zoo spoedig mogelijk naar die nare aptheek te gaan.
+
+</p>
+<p>&#8212;<span class="letterspaced">Bedanken</span>! heeft August in zich zelven herhaald, terwijl hij buiten de kamer en op weg naar het huis aan den wal, een paar malen de
+hand aan het hoofd bracht&#8212;aan dat hoofd waarin het alweer niet heelemaal pluis is.
+
+</p>
+<p>&#8212;<span class="letterspaced">Bedanken</span>!&#8212;Neen zulke ruwe sc&egrave;nes heeft hij nooit te voren gehad; ze moeten eenig zijn in eens dokters praktijk. Op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> gekomen, heeft boer Geurtsen&#8212;de aanstaande toeziende voogd der tien minderjarige kinderen&#8212;hem zoo mogelijk nog brutaler dan
+den vorigen avond onder de oogen gezien, en gevraagd, of hij niet begrepen had dat hij op <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> had uitgediend, en niet zoo &#8220;leep was om te vatten, dat de heele perementasie van de Dirksens en Geurtsens&#8212;over meer dan
+achttien hofsteden verdeeld&#8212;voortaan d&#8217;r eigen wel zou wachten om &#8217;en dokter te nemen die zijn pati&euml;nten aan d&#8217;r eigen zelvers
+overliet, en onverlet den adem liet uitblazen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;<span class="letterspaced">Bedanken</span>! herhaalt Helmond met dien droeven glimlach. <a id="d0e9928"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9928">257</a>]</span>Ha! zoo moet het maar gaan. Het rijkste deel mijner praktijk te verliezen, door.... Neen, de oorzaak had evengoed een andere
+kunnen zijn.&#8212;Maar toch, &#8217;t klinkt op dit oogenblik zeker uit <span class="letterspaced">haar</span> mond al zonderling: <span class="letterspaced">bedanken</span>!&#8212;Mijn obstetrische praktijk schijnt door de omstandigheid bij Sturk nog bovendien een gevoeligen knak te zullen krijgen.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Bedanken! in <span class="letterspaced">mijne</span> omstandigheden....? Een pleegvader die zich misschien reeds heeft voorgenomen om zijn hand voor nu en de toekomst geheel
+van ons af te trekken. Een woning te bezitten waarvan geen steen ons eigendom is; een huis dat aan zijn bewoners steeds grootere
+weelde en altijd en altijd meer <span class="letterspaced">geld</span> zal vragen. Schulden hier en schulden daar; niet onoverkomelijk, neen, maar slechts aflosbaar bij een toenemen van praktijk
+en inkomsten.&#8212;Bovendien een broeder die gebrek lijdt, en die, ofschoon er hoop op een goede uitkomst bestaat&#8212;bij een weigering
+van den pleegvader, toch maar alleen van den broeder hulp kan verwachten.&#8212;En dat huis aan den wal &#8217;twelk reeds tweemaal, doch
+slechts <span class="letterspaced">in zijn geheel</span> is kunnen verhuurd worden, &#8217;t blijft nog altijd renteloos, dewijl ik immers mijn woord gaf dat de arme doktersvrouw het niet
+zou verlaten, en ook, ja, omdat Eva gezegd heeft, geen aptheek in haar nieuwe woning te dulden.....
+
+</p>
+<p>Zoo denkende treedt Helmond de apotheek binnen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Al bezig Thom; dat is goed. Ik kwam Bus tegen, en gaf hem de recepten vast mee.&#8212;Je zult gemerkt hebben dat er een vijftal
+minder is dan waar ik je gisteren op prepareerde.&#8212;Boer Dirksens dood, zal collega Biermans voortaan weer wat minder rust gunnen.
+Nu, de man heeft nog ambitie genoeg, en&#8212;een groot gezin. Wat zoek je Thom?&#8221;
+
+</p>
+<p>Thomas, die Helmond bij &#8217;t binnenkomen ternauwernood had kunnen groeten, is &#8220;op stikken af&#8221;. Den lessenaar&#8212;terzij van de toonbank&#8212;heeft
+hij geopend, en terwijl hij deed alsof hij daarbinnen iets zocht, verborg hij zijn aangezicht voor den blik van zijn meester.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat zoek je toch Thom?&#8221; vraagt Helmond nog eens. En dan&#8212;dan slaat de lessenaar neer met een slag, en bedekt Thomas zijn gelaat
+met beide handen, en... Nee, &#8217;t is hem onmogelijk! hij kan niet spreken. De keel is hem als toegenepen, en de oogen schieten
+weer vol tranen.&#8212;Och God, hij had het zoo goed gemeend!
+
+</p>
+<p>Helmond is zijn jongen vriend nabijgekomen, en legt hem de hand op den schouder.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu Thomas, wat is er? Zeg, heb je weer &#8217;t een en ander moeten hooren dat je om mijnentwil bedroeft?&#8212;Ik zal er je maar ineens
+doorhelpen mijn jongen, &#8217;t Is niet plezierig, zeker; maar zulke zaken komt men te boven. Nu ik zelf hier en daar zooveel overdrevens
+moest hooren, nu ben ik al meer getroost dan gisteravond. Thom, wat er gebeurd is, het spijt me, maar mijn geweten zegt me
+dat ik niet willens een pati&euml;nt heb verzuimd. In een kleine plaats worden zulke zaken schrikkelijk uitgemeten; in den beginne
+zal mijn praktijk er een beetje onder lijden, maar dan...&#8221;
+<a id="d0e9959"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9959">258</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Och dokter!&#8221; valt Thomas nu bijna schreiende in: &#8220;och, als u eens wist hoe ik er kapot van ben; zooveel geschimp en geblaas
+tegen u, en mede door <span class="letterspaced">mijn</span> toedoen, door mijn eigendunkelijk handelen! Och lieve God! ik meende het toch zoo goed!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Thomas, wees verstandig; al kan ik niet goedkeuren wat je hebt gedaan; dat je trouw hart het je heeft ingegeven daar ben
+ik zeker van. Komaan Thom, jij met je prettige natuur, je moest me vandaag wat opfleuren, maar geen gezicht zetten alsof Polen
+totaal verloren was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och dokter, hoe zal men lachen als men zich zelf zou willen afranselen en op water en brood zetten. U, aan wien ik alles
+ben verschuldigd, &uacute; heb ik door mijn eigenwijsheid schandelijk benadeeld. Jawel, die Sturk is een wraakzuchtige vent. Wat
+boer Geurtsen nog zal zwijgen, dat strooit hij uit met een helsch pleizier.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ho ho, dat kan toch zooveel niet wezen, &#8217;t Was zeker veel beter geweest wanneer ik er aanstonds had kunnen zijn; maar vrouw
+Spanning heeft niets bedorven, en de ongelukkige afloop dier bevalling was een gevolg van omstandigheden, die geen mensch
+kon voorzien of verhoeden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij heeft Biermans gehaald, en deze moet hem hebben toegestemd dat een tijdige en betere hulp haar zeker gered had. O, &#8217;t
+is om te vertwijfelen dokter!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik geloof niet Thom, dat Biermans dat gezegd heeft.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel dokter. Juffrouw Sillemond die zooeven hier was, en haar dochter, de vrouw van Winkelaar, kwam <span class="letterspaced">afzeggen</span>&#8212;zoo&#8217;n feeks, alsof een dokter een barbier was!&#8212;diezelfde tang had Biermans zelf gesproken, en op haar vragen moet hij met
+een heel twijfelachtig gezicht de schouders hebben opgehaald.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei, is juffrouw Sillemond haar dochter komen afzeggen ... ei!&#8221; zegt Helmond terwijl hij even pijnlijk glimlacht; maar aanstonds
+vervolgt hij op luchtigen toon: &#8220;Ik wou wel eens weten Thom, wat <span class="letterspaced">twijfelachtige gezichten</span> zijn. Bovendien, iemand die twijfelt weet niet, en iemand die er nog op den koop toe de schouders bij ophaalt, bekent tweemaal
+niet te weten.&#8212;Zwijg nu hierover Thomas. Gedane zaken nemen geen keer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee maar die Biermans, die te hard en te schriel was om mij, toen vader al begon te sukkelen, een beetje met m&#8217;n Latijn en
+scheikunde voort te helpen, zoo&#8217;n kerel moet &uacute; niet benadeelen door z&#8217;n leelijk gezicht tot een beschuldigend vraagteeken
+te verwerken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bedaar Thomas. Biermans is altijd heel wel met me geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, omdat u een engel van goedheid bent; maar ik weet wel waardoor zijn broodnijd tot broodwraak is geklommen, al zet hij
+in uw gezelschap een kermisgezicht. Dat u sedert uw huwelijk, geen avondjes meer bij hem komt doorbrengen omdat mevrouw er
+geen lust in heeft, dat steekt hem. Mevrouw moet eens aan Pietje zijn oudste dochter heel openhartig hebben gezegd: dat ze
+den toon bij haar ouders aan huis, sinds haar verblijf in Den Haag, niet best meer verdragen kon. Daar zit &#8217;em de angel dokter:
+en dan uw mooie huis! ja, wat hij u benadeelen kan, dat zal hij niet laten; en och beste <a id="d0e9991"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e9991">259</a>]</span><span class="letterspaced">beste</span> dokter, dat ik nu dien plattelandsscharrelaar zulk een venijnig wapen in de hand moest geven!&#8212;Och dokter,&#8221; barst Thom nu
+werkelijk in tranen los: &#8220;Och <span class="letterspaced">vergeef</span> me,&#8212;al ben ik misschien geen wegschoppen waard.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een groot uur later waren, inweerwil van Thomas&#8217; bewogen gemoedsstemming, de recepten klaargemaakt, en trok Bus er de stad
+mee in.&#8212;Bus kreeg dien dag nog meer te slikken dan al het &#8220;bocht&#8221; &#8217;twelk ie in z&#8217;n mand had. Maar Bus kon zwijgen, en als
+Bus antwoordde dan zei ie eenvoudig:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als Onze Lieve Heer trekt, en dokter trekt, wie zou &#8217;et dan winnen h&eacute;?&#8221; Maar ook een anderen keer:
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet jij w&aacute;t je doen moet? Laat je eerst door Biermans verknoeien, en als je dan &#8220;verknooien&#8221; en voor de pieren bent, zeg
+dan aan vader Abraham: complement van Lange Bus, en dat je &#8217;en gek was!&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Helmond de apotheek wilde verlaten, trad mevrouw Van Hake juist uit haar huiskamer de gang in, en verzocht op zeer beleefden,
+schijnbaar eenigszins kouden toon: of zij dokter even mocht spreken.
+
+</p>
+<p>Helmond schrok onwillekeurig, &#8217;t Was hem&#8212;doch slechts een oogenblik&#8212;alsof het weer tikte en klopte in &#8217;t hoofd zooals gisteravond
+en in den nacht. Immers &#8217;t is nu reeds bijna een maand dat het kwartaal was verschenen. Neen, men zal hem d&aacute;&aacute;rom niet te spreken
+vragen, ofschoon het geld hier zeker noodig is, maar uit die achterlijkheid kon men licht gevolgtrekkingen maken die hij graag
+voorkomen zou.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mij spreken, met genoegen!&#8221; zegt Helmond.
+
+</p>
+<p>De weduwe laat den dokter voorgaan, en doet dan de deur der huiskamer zachtjes achter zich toe.
+
+</p>
+<p>Er was iets bijzonder deftigs, ja schier plechtigs in de wijze waarop de weduwe haar jongeren vriend ontving. Haar kleed van
+eenvoudig zwart merinos was geheel in harmonie met de uitdrukking van haar gelaat. &#8217;t Is te raden dat het haar moeite heeft
+gekost om tot dit onderhoud te besluiten. Thomas weet waarover het loopen zal. Moeder en zoon hadden het afgesproken; ze waren
+er onherroepelijk vast toe besloten. Wat er gisteren, wat er in den nacht&#8212;mede door Thomas&#8217; schuld zooals hij blijft volhouden&#8212;in
+dokters praktijk gebeurde, het heeft de schaal geheel naar die zijde doen overslaan.
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake mag niet langer van zooveel goedheid misbruik maken. Haar wonen in dit huis is een jaarlijksche schade voor
+Helmond van minstens driehonderd gulden. De weduwe van een Van Hake mag dat niet blijven genieten om Godswil, wanneer zij
+bijna zeker weet dat haar weldoener zich door wat al te groote toegevendheid, in erger moeielijkheden bevindt dan hij toonen
+wil. &#8212;O, had zij vooruit geweten hoe het tusschen den generaal en zijn pleegzoon stond, ze zou den laatste al vroeger als
+een moeder hebben gesmeekt, om toch niet toe te geven aan de steeds hoogere eischen van zijn schoone maar nooit tevreden vrouw;
+ze zou hem <a id="d0e10016"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10016">260</a>]</span>gewaarschuwd hebben, om geen huis te koopen waartoe hem de middelen ontbraken, en waardoor hij een reuzentred zou vooruitgaan
+op het pad, &#8217;twelk hem moest voeren tot jammer en ellende.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, ze heeft het toen niet geweten. Zij had mede geloofd dat dokter toch inderdaad van zichzelf nog al middelen bezat,
+meer dan hij gewoonlijk blijken liet. Maar Thom heeft het op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> anders vernomen, &#8217;t Was toen te laat voor die waarschuwende stem. Doch nu, wat men herstellen kan, dat <span class="letterspaced">moet</span> geschieden Mevrouw Van Hake zal haar weldoener als vriendin, als moeder toespreken. Raden zal ze hem&#8212;maar met groote bescheidenheid.
+En dan, ze zal hem haar <span class="letterspaced">stellige</span> voornemen meedeelen, om met Thom deze woning te verlaten, dewijl ze vast besloten heeft, in een achterstraat zeer goedkoop
+een paar tamelijk nette kamers te huren. waarin ze een kleine stramien- en wolzaak beginnen wil.&#8212;Muurvast zal ze bovendien
+weigeren om langer voor Thom een honorarium aan te nemen, &#8217;twelk hij waarschijnlijk nergens in&#8217;t heele land, en althans niet
+in een apotheek als deze, ter assistentie van een zelfhandelend dokter, zou kunnen bedingen. Z&oacute;&oacute; moet men tot een zuivere
+verhouding komen. De omstandigheden gebieden het.
+
+</p>
+<p>Ofschoon Thomas weet waarover het gesprek moet loopen, zijne moeder heeft het gepaster gevonden dat hij er niet bij tegenwoordig
+zou zijn, vooral na hetgeen er dezen nacht gebeurd is.
+
+</p>
+<p>Maar hoor, nadat de weduwe zich reeds een geruimen tijd met haar vriend heeft onderhouden, gaat de deur der huiskamer weer
+open, en roept mevrouw Van Hake met een van aandoening trillende stem naar de zij der apotheek:&#8212;&#8220;Thom! Thom! kom eens hier?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Thomas spoedt zich zoo snel als hij kan naar de huiskamer.
+
+</p>
+<p>&#8220;Thomas,&#8221; zegt mevrouw Van Hake terwijl ze gedurig met groote moeite haar aandoening bedwingt: &#8220;ik ben tegen onzen trouwsten
+vriend niet opgewassen. Zeg <span class="letterspaced">jij</span> eens jongen, dat we vast, <span class="letterspaced">vast</span> besloten hadden....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dokter, &#8217;t kan niet anders. Moe is er nu overheen. Niewaar moe?&#8212;U die tegenwoordig zooveel tot uw last hebt, u mogen wij
+verder niet bezwaren. Nee dokter, zeker niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond is voor &#8217;t uiterlijke kalm. Indien hij niet wat bijzonder bleek had gezien dan zou men zeggen&#8212;zooals hij rustig te
+luisteren zit, en nu nog even wacht alvorens te spreken&#8212;dat hij daar poseeren kon voor de type van een krachtig en helderdenkend
+man:
+
+</p>
+<p>&#8220;Straks Thomas, ben je me haast wat al te nederig en smeekend geweest, maar nu val je weer wat te kras in een anderen toon;&#8221;
+zegt Helmond; en dan met gezag: &#8220;En mijn antwoord is: Zoolang Thomas, als je bij mij in betrekking bent, zoolang blijven onze
+condities onveranderd. Ons contract loopt van jaar tot jaar, ingaande met de maand Mei. Wil je van patroon veranderen, dan
+waarschuw je mij tegen Februari; of, zie je de gelegenheid schoon om ergens op billijke voorwaarden een apotheek over te nemen&#8212;je
+weet wat ik vroeger aan je vader beloofde&#8212;we spreken elkander dan nader. Maar tot z&oacute;&oacute;lang geen oproer alsjeblieft; er is helaas
+genoeg gehaspel in de wereld.&#8221;
+<a id="d0e10049"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10049">261</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Dokter!&#8221; valt Thomas in: &#8220;op gevaar af dat ik u nog grief op den koop toe: Ziedaar, ik moet het u zeggen: Moe en ik we kunnen,
+nee we <span class="letterspaced">willen</span> het brood om Godswil niet langer eten. We willen van iemand als u, die al werk hebt om zelf rond te komen... ja sinds u een
+vrouw hebt die...&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake schrikt van Thomas&#8217; woorden, en heft&#8212;alsof ze een storm wil bezweren&#8212;haar beide handen omhoog.
+
+</p>
+<p>Helmond is opgestaan. Nu is zijn blik zoo gestreng als men dien zelden of nooit van hem ziet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg Thomas! Niet verder! Als je me waarachtig een hart toedraagt, zooals je nog straks hebt gezegd, en ik altijd geloofde,
+dan komen zulke woorden niet meer over je lippen. <span class="letterspaced">Sinds ik een vrouw heb</span> Thom, ben ik voor alle menschen die ik hoogacht en liefheb, zooals voor je brave moeder en voor een trouwen vriend zooals
+jij, <span class="letterspaced">dezelfde</span> gebleven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och dokter, dokter! Mijn jongen meende dat niet!&#8221; smeekt mevrouw Van Hake.
+
+</p>
+<p>Thomas ziet strak naar den grond, &#8217;t Is nu alles verloren. O God! Hij is een ezel, een gek! een ellendeling!
+
+</p>
+<p>&#8220;Uw zoon meent het goed, maar hij dient van u nog te leeren mevrouw, dat men niet alles zeggen kan wat men denkt. Kijk niet
+meer als een arme zondaar Thom!&#8212;Hier is mijn hand. O! je hebt van oom Van Barneveld wat al te veel fraais vernomen; ik begrijp
+het.&#8221; Met klem: &#8220;Maar ik zeg je, dat diezelfde vrouw mij ten stelligste heeft verboden&#8212;ofschoon het natuurlijk ook mij nooit
+in de gedachte zou gekomen zijn&#8212;ik zeg: diezelfde vrouw heeft mij <span class="letterspaced">verboden</span> om uw lieve moeder, op welke wijze dan ook, zij het zelfs tegen een ruime vergoeding te bewegen tot het verlaten van eene
+woning, waaraan zij zoozeer gehecht is. Die vrouw, Thomas...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dokter, mijn jongen zegt waarlijk niets tot Eva&#8217;s nadeel; hij is overtuigd, evenals ik, dat zij het hartelijk meent.
+Wij hebben er de bewijzen van. Hij bedoelde alleen dat uw huishouding zooveel meer kost tegenwoordig; niewaar Thom? dat u
+zoo <span class="letterspaced">heel</span> veel uitgaven hebt, en dus... Spreek dan Thomas, &#8217;t Was goed bedoeld niewaar Thom?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Hake antwoordde niet. Hij stond even strak te kijken, en schimpte onhoorbaar met een bijna schreiende nijdigheid op zich
+zelven:
+
+</p>
+<p>&#8220;Gek! Eigenwijs!&#8212;Leg een slot op je tong. Kuiken! Ondankbaar schepsel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geef mij de hand Thomas, en leer te zwijgen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom staart nog voor zich heen, maar eensklaps den blonden krullebol opheffend, ziet hij den meester met zijn blauwe&#8212;nu droefgetinte
+oogen zoo wonderlijk aan, en zegt op een toon waarvan een ijzeren hart wel aan &#8217;t kloppen moest raken:
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet u wat ik op dit oogen blik zou wenschen...? Ik zou willen dokter, dat uw vrouw gerust sliep op &#8217;t uiterste randje van
+een afgrond, en dat er dan een paar tijgers aan den eenen kant en een paar hyena&#8217;s aan den anderen kant tot een sprong gereed
+stonden. <a id="d0e10091"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10091">262</a>]</span>Zie, en dan wou ik dat <span class="letterspaced">ik</span> er eens bij was, met een dolk of revolver in de hand! Sakkerloot! tegen dat wild gespuis zou ik &#8217;t willen opnemen voor haar;
+ik zou...&#8221;
+
+</p>
+<p>Nu speelde er weer een glimlach om Helmonds lippen.&#8212;Thom zou het doen: hij meende het, de goede kerel!
+
+</p>
+<p>&#8220;Genoeg!&#8221; valt hij in, terwijl hij den vriend nu bewogen de hand schudt: &#8220;&#8217;t Zou Thomas, een vrij kritiek parquet voor je
+zijn, en hoe hartelijk &#8217;t mag wezen, ik zou er mijn wijfje maar liefst niet aan wagen. Ze moest onder jou heldenstuk eens
+verschrikt ontwaken en van dien rand naar beneden storten. Ziezoo&#8212;je sanglante voorstelling Thom, heeft ons weer een beetje
+vroolijker gestemd, en daar het al laat wordt, eindig ik ons onderhoud. Hoor eens mijn beste mevrouw, weet het nu wel en voor
+altijd: nooit zullen deze kamers zoolang als &uacute; leeft&#8212;en God spare u lang voor ons allen&#8212;<span class="letterspaced">nooit</span> zullen ze door iemand anders dan door u en Thomas bewoond worden. <span class="letterspaced">Uw zilveren Minerva-beeldje is ons contract geweest.</span><span id="d0e10105" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span>
+
+</p>
+<p>Thomas, eensklaps door Helmonds woorden tot de zekerheid gekomen dat zijn aangebeden moeder&#8212;&#8217;t mocht gaan zooals het wilde&#8212;levenslang
+in dit huis zal blijven, voelt een innige blijdschap zijn borst doorstroomen, en terwijl hij toch aan dat grootste bezwaar
+denkt, valt hij met een hartstochtelijkheid uit die wel eenigszins in strijd was met den raad dien hij ging voordragen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Moe zeg, als je hier, <span class="letterspaced">hier</span> dan eens een <span class="letterspaced">mutsenwinkel</span> gingt doen!&#8221;
+
+</p>
+<p>En ja, nu moest Helmond wel lachen alsof er vooraf niets anders ware voorgevallen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Een mutsenwinkel!&#8221; herhaalt hij op eenigszins kluchtigen toon.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is een grandioos idee van je Thom! Nee voor trotsch m&#8217;n vrind, hou je me zeker niet, maar zie, eer ik dulden zou dat <span class="letterspaced"><span id="d0e10125" class="corr" title="Bron: jou">jouw</span></span> moeder, de vrouw van dokter Van Hake, <span class="letterspaced">hier</span> een mutsen..... Foei foei, we zouden nog waarlijk aan &#8217;t lachen raken.&#8212;Basta! Ik moet naar huis.&#8212;A propos, we hebben nog
+een klein misverstand uit den weg te ruimen.....&#8221; Helmond heeft een portefeuille te voorschijn gehaald, maar laat die vallen,
+en vervolgt onder &#8217;t langzaam oprapen: &#8220;Men schijnt dus ook hier wel eens te denken dat ik <span class="letterspaced">boven</span> mijn financieele krachten ga. Ik geloof dat men zich daarover niet bezorgd hoeft te maken. Tot heden heb ik nog alles kunnen
+betalen wat ik schuldig was, en voor &#8217;t overige...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar lieve dokter, wij vragen daar immers niet naar. Straks opperde ik alleen het vermoeden.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We komen er nu maar niet op terug lieve mevrouw. Hier Thom zijn twee briefjes van honderd gulden, hier.&#8212;Honderd en twintig
+moet je er afhouden voor het verschenen kwartaal. Heb je niet weerom?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar waarachtig dokter, &#8217;t is te veel, &#8217;t is...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als je me nu boos wilt maken Thomas, volstrekt...? Nu dan: ik verzoek je mij quitantie van de <span class="letterspaced">tweehonderd gulden ineens</span> te geven, de overblijvende tachtig schrijf ik op het volgende kwartaal. <a id="d0e10145"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10145">263</a>]</span>Ik hoop dat dit je toonen zal dat men de beste vrienden kan zijn zonder elkander <span class="letterspaced">juist</span> te taxeeren.&#8221;
+
+</p>
+<p>Thomas hoorde beweging in de gang.&#8212;Was de straatdeur open gebleven?&#8212;Nu, dat gebeurt overdag wel meer. Hij ziet de gang in.&#8212;Neen,
+er was niemand.
+
+</p>
+<p>Nadat Helmond weinige minuten later vertrokken was, zag hij Kippelaan op eenigen afstand voor het raam van een komenijwinkel
+staan, waarachter echter niets bezienswaardigs was uitgestald. Tot Helmonds verbazing, heeft Kippelaan zich haastig omgekeerd
+zoodra hij den dokter bemerkte, en verdween hij om den hoek van een straatje, zoo snel als zijn spillebeenen hem vervoeren
+konden.&#8212;Och die brief, die waarlijk nog ongeopende brief met de drie lakken, hoe brandde hij hem in den zak. Maar hoe hij
+&#8217;t er mee zou aanleggen!? Och goeje hemel, hij wist het niet. Misschien zou &#8217;t toch maar het beste zijn om eens eventjes te
+zien of de inhoud zooveel angsten inderdaad wel waard was.
+
+</p>
+<p>Toen Helmond Kartenglimps woning voorbijging, zag hij hem juist de deur uitkomen. Eensklaps gevoelde hij weer dat kloppen
+in &#8217;t hoofd toen de majoor hem groetend terzij trad.
+
+</p>
+<p>De majoor sprak van niemendal. Noch van het gebeurde op die conferentie gisterenmiddag, noch van een der treurige voorvallen
+die in Romphuizen een paar weken, of langer misschien, het hoofdgesprek zouden uitmaken, ge&iuml;llustreerd met allerlei zeer belangrijke
+maar meest tegenstrijdige berichten omtrent dokter Helmond, zijn relaties, zijn fortuin en niet het minst zijne vrouw. Inderdaad,
+de majoor was zonder eenige rancune; zeer beleefd; gepast beleefd. Helmond gevoelt inderdaad eenig leed, omdat hij dien man
+misschien niet altijd juist beoordeelt.&#8212;&#8217;t Is waarschijnlijk nog steeds een gevolg van dien vroeger ontvangen indruk: au fond
+poltron!&#8212;Nu ja, maar voor nummer &eacute;&eacute;n mogen oud-militairen toch &oacute;&oacute;k wel respect hebben.
+
+</p>
+<p>&#8220;Salut! plezierige wandeling majoor;&#8221; zegt Helmond bij &#8217;t afscheid.
+
+</p>
+<p>&#8220;Bonjour... Eh! wat ik zeggen wou! Altijd tot je dienst hoor!&#8221; en Kartenglimp maakt een veelbeteekenend knipoogje: &#8220;<span class="letterspaced">altijd</span> tot je dienst, &#8217;t Zal wel terecht komen, als eindelijk de generaal... begrepen!?... Geen complimenten onder vrienden: a 5
+percent. Gerust! Adieu!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken nadat Helmond straks zijn Eva verlaten had, is Kaatje met een groote doos in de Oranje-zaal gekomen,
+de boodschap er bijvoegende, dat de menheer uit Utrecht er was, met <span class="letterspaced">dit</span>&#8212;en nog een heelen boel meer.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha! hoe heerlijk trof het dat August n&uacute; uit is. Hij vond die dingen zoo licht vervelend. Juist, dit waren najaarsmantels
+volgens de laatste Gracieuseplaten.&#8212;Een fluweelen mantel voor den winter kon ze nu meteen bestellen, en dan&#8212;wat trof dat heerlijk&#8212;kleinigheden
+voor Woensdag als men naar de Debecque&#8217;s zou gaan. &#8212;Ja, voor eenige zaakjes in &#8217;t belang van &#8217;t geheim, daar mag ze ook wel
+aan denken. O! al ware August zelfs thuis geweest, als <a id="d0e10174"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10174">264</a>]</span>ze maar &#8217;t eerst van de benoodigdheden voor dat <span class="letterspaced">laatste</span> gesproken had, dan zou hij de rest <span class="letterspaced">ook</span> wel hebben goedgevonden. &#8217;t Was inderdaad zoo&#8217;n beste man!
+
+</p>
+<p>&#8220;U zult er dus voor zorgen?&#8212;Ja, met kant gegarneerd, eenvoudig maar rijk.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeer goed mevrouw, ik hou me dan maar aan den fluweelen mantel van de gouverneursvrouw, die is bepaald rijk en deftig.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goed, in dat genre tenminste.&#8212;Overmorgen heb ik m&#8217;n jacquette niewaar? We hebben morgen al September.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We zullen ons best doen mevrouw.&#8212;Hoe vindt u dit wit cachemire? Mooi voor sorties!&#8212;We maken ze voor al de eerste dames. Heel
+nieuwe modellen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva beziet de stof.&#8212;Haar sortie is nog goed; ja, maar met <span class="letterspaced">rood</span>; rood is zoo fameus opzichtig; blauw staat veel liever, veel fijner.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou ie <span class="letterspaced">vast stellig</span> Dinsdag kunnen thuis zijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als &#8217;t noodig was morgenavond mevrouw.&#8212;Jawel, uw taille <span class="letterspaced">heb</span> ik. Dus met <span class="letterspaced">blauw</span>?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar als ie er Dinsdag <span class="letterspaced">niet</span> is, dan krijg j&#8217;em terug.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor onze rekening mevrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zijn dat foulards?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, eenvoudige zijden schortjes mevrouw, meer voor burgermenschen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wacht die twee zal ik nemen; de meiden loopen altijd met zulke verschrikkelijke tafellakens.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja mevrouw, wij zeggen altijd: duurkoop, goedkoop; als de dienstboden dat over &#8217;t algemeen begrepen dan zouden ze liever
+wat m&eacute;&eacute;r voor hun goed besteden. Maar...!&#8221; De man trekt de schouders op.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maak jelui ook manskleeren?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;In alle soorten mevrouw. We hebben zelfs kamerleden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus maak je livrei?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeerzeker mevrouw. Woudt u den knecht....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, dat is te zeggen, hij is nu uit; en &#8217;t is toch beter dat je daar later met mijnheer over spreekt. Stuur Dinsdag modellen
+mee van passement, rood met goud. We kunnen knoopen krijgen met.... met ons wapen er op?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is te zeggen, als u ze laat maken, zeerzeker mevrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goud met een dwarsbalk en een kroon erboven;&#8221; zegt Eva zacht, en onwillekeurig vluchtig blozend.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zal alles volgens mevrouw haar orders ge&euml;ffectueerd worden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar d&aacute;&aacute;rover dan een volgenden keer.&#8212;Denk aan Dinsdag. De sortie in alle geval!&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl de reiziger straks, op iets gemeenzamer toon, de dienstmaagden binnen de strijkkamer tot de bewondering van zijn goederen
+en stalen dwingt, doet hij met de verzekering, dat mevrouw het over de dienstboden geheel met hem eens was&#8212;namelijk &#8220;dat een
+meid niet beter haar fatsoen en eer kan ophouden dan door zich wat degelijk en netjes te kleeden&#8221;&#8212;Kaatje besluiten om &#8220;dan
+maar <a id="d0e10243"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10243">265</a>]</span>zoo&#8217;n fijne lakensche met al die gitten te nemen&#8212;wel ja, ze vroeg toch om opslag als ie &#8217;en graaf was,&#8212;en Jaantje de keukenmeid,
+om er nog bovendien zoo&#8217;n &#8220;tierlantijn in de lendens op te hangen.&#8212;Waarom niet; wat maalde Jaantje om &#8217;en riksdaalder; ze
+zag immers wel dat ze hier voor &#8217;t opscheppen waren.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was zonderling, zoo aanstonds heeft Eva aan rijtuig en livrei gedacht, en zie&#8212;daar staat het nu werkelijk voor de deur.
+&#8217;t Moet van een der buitenplaatsen zijn; een licht gentil rijtuigje, heerlijk!&#8212;H&eacute;! zulk een elegant wagentje met zoo&#8217;n paar
+ranke paarden....! Al mettertijd; wie weet! Men moet met August niet alles opeens begeeren.
+
+</p>
+<p>Een weinig achter de zware meubelgordijn verscholen, kan Eva de persoon zien die de paarden bestuurde, en nu wacht totdat
+men den knecht die schelde zal hebben opengedaan.&#8212;&#8217;t Is een jonkman met een zeer gunstig voorkomen, levendige oogen, donkerblonde
+haren en een zeer langen lichtblonden knevel. Hij is eenvoudig maar smaakvol gekleed.&#8212;Eva kent hem niet.
+
+</p>
+<p>Met een snelle wending is de jonge vrouw naar de deur gegaan, en zegt om den hoek tot Kaatje die ging opendoen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als er iemand is die mijnheer moet spreken, zeg dan dat dokter zoo aanstonds zal thuis komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bij u binnenlaten mevrouw?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, in de <span class="letterspaced">groote zaal</span>; en me dan zeggen wie er is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eenige oogenblikken later bericht de dienstmeid dat de luitenant Hardenborg, de zoon van den baron van <span class="letterspaced">De Poel,</span> gevraagd had of <span class="letterspaced">mevrouw</span> niet ontving.
+
+</p>
+<p>&#8220;O! de zoon van menheer Debecque. Verzoek mijnheer hier te komen Kaatje. Als ik schel dan breng je port en fijne glaasjes.&#8221;
+
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Zeer verdiept in de lectuur van een der prachtwerken, die zij van een kleine tafel heeft genomen, zit Eva in haar fraaien
+voltaire bij &#8217;t raam, nu Archibald Hardenborg binnentreedt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Te droes! denkt de jonge luitenant, nu hij door Eva zeer minzaam maar toch eenigszins hoog-elegant wordt verwelkomd: te droes,
+die dokter mag tevreden zijn. Waarachtig, daar zijn de mooiste Parisiennes niemendal bij. En jawel, voor een dokter woont
+dat hier in een aardig stulpje! De oud-burgemeester sloeg het deksel van z&#8217;n kist stuk, louter van plezier als ie zag hoe
+prachtig men hier zijn oud foedraal heeft opgeknapt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Met schaamte beken ik mevrouw, dat het mij bijzonder lief is u te mogen ontmoeten;&#8221; vangt Archibald aan. Hij zet zich op
+een stoel dien Eva hem aanwees, en vervolgt: &#8220;Een onverwacht opgekomen uitstapje naar Parijs, was oorzaak dat ik mijn bezoek&#8212;nadat
+ik u niet thuis mocht vinden&#8212;eerst nu hervatten kan. Haastige vrienden hebben geen ooren voor afscheidsvisites. En toch had
+ik dit v&oacute;&oacute;r ons vertrek, behalve in mijn eigen belang, uit pure dankbaarheid zoo gaarne gedaan, want, zonder de trouwe zorg
+van dokter Helmond zou ik zeker &#8217;t graf van Ab&eacute;lard en H&eacute;lo&iuml;se niet gezien hebben&#8212;hetgeen me trouwens zeer zenuwachtig maakte&#8212;<a id="d0e10278"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10278">266</a>]</span>noch de mooiste vrouw van Europa op &eacute;&eacute;n na. Ik dacht dat keizerin Eug&eacute;nie de mooiste was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah ja, u hebt een reisje naar Parijs gemaakt. Helmond heeft me dat gezegd..... Lieve stad niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Interessant, fameus! De Notre-Dame, &#8217;t Caf&eacute; Riche, de Louvre, Lodewijk XIV op allerlei manieren! De groote Napoleon op de
+punt van een naald!&#8212;<span class="letterspaced">Lief!?</span> Jawel bij avond <span class="letterspaced">heel veel liefs</span>, maar meest dor&eacute; au feu. &#8217;t Valt minder in mijn smaak.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva vond het heerlijk over haar ideaal te kunnen spreken met iemand die er pas geweest was, die er zoo vroolijk over kon praten,
+en van wien ze mede wist dat hij een degelijk jongmensch was.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar op gevaar af wat indiscreet te worden,&#8221; zegt Archibald ten laatste, niet zonder een weinigje ironie: &#8220;wanneer mevrouw
+Helmond zich waarlijk zoo sterk gevoelt dat ze wel aanstonds opnieuw dat reisje zou kunnen maken, en dokter, zooals u zegt,
+gemakkelijk wanneer hij &#8217;t wilde een week of drie kon uitbreken, dan&#8212;neem mij niet kwalijk&#8212;dan is het toch wel hard voor de
+ongelukkige familie Debecque, om te moeten vernemen dat er bij dokter Helmond en zijn lieve vrouw zoo weinig sympathie voor
+haar partij bestaat.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva bloosde vluchtig terwijl ze glimlachend inviel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar menheer Hardenborg, <span class="letterspaced">wie</span> heeft u dat verteld?&#8221;
+
+</p>
+<p>Er volgde een ophelderende verklaring, die den luitenant volkomen bevredigde. Immers aan zooveel vriendelijks als mijnheer
+Archibald haar achtereenvolgens heeft gezegd, en voornamelijk over haar lieven man, had zij geen weerstand kunnen bieden.&#8212;Nu
+ja, dat briefje was geschreven op een oogenblik toen Helmond nog al hoofdpijn had, maar als hij wist dat het mede een f&ecirc;te
+zoowat ter zijner eere was, ja dan waagde zij niet te veel om mede uit <span class="letterspaced">zijn</span> naam alvast de zeer beleefde uitnoodiging aan te nemen.
+
+</p>
+<p>Archibald zegt dat hij nu gerust zijn ontslag uit den Nederlandschen dienst kan nemen, want gelukkiger overwinning dan deze
+zou er toch nooit te behalen zijn. Mevrouw moest weten dat hij geadviseerd had om de heele Romphuizer noblesse&#8212;waarmee hij
+dan later wel eens perceelswijze kon kennismaken&#8212;maar stilletjes thuis te laten en het feest in de doos te doen, wanneer &#8220;de
+bloemen die men voorop dacht te zetten er aan moesten ontbreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha! ik zie daar Helmond het marktplein opkomen;&#8221; zegt Eva, die juist naar buiten zag dewijl ze vreesde dat de overstelpende
+zaligheid die haar borst doorstroomde, en waarvoor ze geen naam had, misschien wat al te duidelijk op haar gelaat zou te lezen
+zijn.&#8212;De familie Debecque, de eerste uit den omtrek, gaf een partij aan de noblesse van Romphuizen, maar ze zouden die partij
+<span class="letterspaced">niet laten doorgaan indien dokter Helmond en zijn vrouw daarvoor moesten bedanken</span>!!!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah juist!&#8221; zegt Hardenborg: &#8220;&#8217;t Doet me recht veel plezier dat ik hem eens weer de hand zal mogen drukken; &#8217;t is een juweel
+van een dokter. Natuurlijk, juweelen behooren bij elkaar. Weet u ook mevrouw, wie de snaak is waar dokter nu afscheid van
+neemt?&#8221;
+<a id="d0e10315"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10315">267</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Dat is de majoor Kartenglimp;&#8221; zegt Eva, terwijl ze opstaat en schellen gaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;Kartenglimp! Kartenglimp!? Onbekend! Maar een gezicht dat men meer heeft gezien. Hij lijkt wel wat op den beer in De Jagers
+en het Melkmeisje, of op den wolf in Roodkapje. Wacht,&#8221; hij haalt een zakboekje te voorschijn: &#8220;Jawel, juist, papa heeft niemand
+vergeten: <span class="letterspaced">de majoor Kartenglimp</span>!&#8212;Prompt we zullen zijn kennis maken.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha, ha, daar is onze dokter!&#8212;Wel hoe gaat het mijn brave clairvoyant. &#8217;k Heb te Parijs alle middagen een extra glaasje op
+je gezondheid gedronken, en merk dat het je geen kwaad heeft gedaan. Je ziet er best uit, tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ik ben heel wel luitenant, dankje.&#8212;Goed geamuseerd?&#8221; zegt Helmond die inmiddels zijn Eva een zoen heeft gegeven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Voortreffelijk!&#8221; zegt Archibald, en dan: &#8220;Nu spijt het me alleen maar mijn brave dokter, dat ik je ook van een minder mooie
+zij moest leeren kennen. Foei, om mij nu het feest te willen ontnemen dat le bon papa zoo mooi georganiseerd had. Maar &#8217;t
+is mis: Mevrouw heeft me al heelemaal gerust gesteld. Papa krijgt Woensdag de polonaise; dokter Helmond de wals; en je onderdanige,
+als het niet al te indiscreet is, nummer drie van het programme du bal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei ei!&#8221; zegt Helmond, door den opgewekten toon van den vroolijken luitenant, met zijn open en eerlijk gezicht, weldadig afgeleid:
+&#8220;Ei zoo, is dat alles in dien korten tijd al zoo vast bepaald?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer Hardenborg anticipeert wel een beetje op onze dans plannen;&#8221; zegt Eva lachend: &#8220;Maar wat de partij betreft, ik wist
+immers dat je het goedvondt August, &#8217;t Was bezorgdheid voor mij, zooals ik u zeide menheer Hardenborg, en Helmond had ook
+wat hoofdpijn. Maar nu, niewaar lieve man, nu zijn we heel wel, en de lust ontbrak mij zeker niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En mijn stelling is zeker zeer weinig gewaagd,&#8221; zegt de luitenant: &#8220;dat een wensch van mevrouw Helmond, een wet voor haar
+man is?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond beviel de wending van het gesprek niet bijzonder. Ofschoon hij Hardenborg kende, en na alles wat hij van hem vernemen
+mocht, zich overtuigd hield dat hij een brave edele jongen was, zoo speet het hem toch dat een aangeboren courtoisie, waarschijnlijk
+geprikkeld door Eva&#8217;s schoonheid, hem deed voortgaan met Eva&#8217;s zwakke zij te streelen. Ongetwijfeld moest zij den jongen Hardenborg
+reeds een hoog denkbeeld van hun fortuin hebben doen opvatten, althans op luchtigen toon&#8212;zonder te vermoeden dat hij hier
+olie in het vuur wierp&#8212;ging Archibald voort om naar aanleiding van zijn laatste uitstapje, of als een gevolg van het gesprek
+over zijn nette equipage, die nog voor de deur wachtte, ten behoeve van de schoone doktersvrouw op Helmonds schuldenlijst
+te stellen: een toertje naar Parijs nog v&oacute;&oacute;r den winter, en dan, een paar makkelijke lieve rijtuigen met een flink span mooie
+schimmels.
+<a id="d0e10339"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10339">268</a>]</span></p>
+<p>August had weer hoofdpijn toen de vroolijke prater&#8212;met de zekerheid dat Helmond en zijn prachtig vrouwtje het feest zouden
+bijwonen&#8212;in gestrekten draf het marktplein over en naar huis reed.
+
+</p>
+<p>Eva vond het waarlijk een alleraardigst mensch, en August moest nu ineens niet zoo ijselijk ernstig kijken. Immers dat reisje,
+ze denkt er niet aan; nee, ze vindt het nu al heel prettig dat men Woensdag het feest op <span class="letterspaced">De Poel</span> zal bijwonen. En dan, ja.... Helmond moet dat nu maar goedvinden.... een grandiose partij op haar jaardag moeten ze geven,
+een afdoener ineens.&#8212;Nee, anders niets!... Als Bus&#8212;of een betere huisknecht, nu maar eerst zoo&#8217;n eenvoudig livreipak heeft
+niewaar, v&oacute;&oacute;r de partij, dan praten ze n&aacute; den jaardag samen wel eens heel ampeltjes over dat idee van Hardenborg.
+
+</p>
+<p>&#8220;Idee van Hardenborg?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nu, je weet wel....?&#8221; En, ijlend naar de piano, brengt ze na een krachtig accoord, eensklaps haar helder geluid tot de hooge
+Gis en zingt:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Vooruit postiljon, met uw brieschend gespan;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Laat schallen den hoorn;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>&#8220;Doe spannen den reep
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Door de klappende zweep;</span></p>
+<p class="line" style=""><span>&#8220;En voer me in het dons van den zachten karos,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>&#8220;Langs heuvel en bosch,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>&#8220;Naar &#8217;t heil van mijn leven:
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>&#8221;<span class="letterspaced">Den lieven man</span>!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>En zie, terwijl zij nu een oogenblik later naar hem terugsnelt, en den dierbare met haar armen omstrengelt, ja, waarlijk,
+nu glimlacht ook Helmond weder; nu glimlachte ook hij, de lieve, de beste, de <span class="letterspaced">gulle</span> vriend.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">NEGEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Mevrouw Armelo was woedend&#8212;letterlijk woedend. Zoo&#8217;n onverzettelijk hoofd als tegenwoordig die man had, daar was geen denkbeeld
+van te maken. Bedanken voor zoo&#8217;n partij! voor een partij bij den baron Debecque van <span class="letterspaced">De Poel</span>. Letterlijk de heele beau-monde van Romphuizen en omstreken was genoodigd, en daaronder natuurlijk ook de familie <span class="letterspaced">Van Armeloo</span>: zelfs <span class="letterspaced">Louise</span>, &#8220;mademoiselle Louise&#8221; jawel. En dan te bedanken! Waarom?&#8212;Goeje hemel! &#8220;Omdat men eens en vooral van conversatie, van zulke
+conversatie heeft afgezien&#8221;! Een mooie grap! als het een partij is die <a id="d0e10390"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10390">269</a>]</span>louter voor je eigen vleeschelijken zoon en dochter wordt gegeven&#8212;zooals Eva zelve heeft gezegd!&#8212;&#8220;Omdat men zulke menschen
+niet weerom kan vragen&#8221;!&#8212;Maar hemelsche goedheid, <span class="letterspaced">waarom</span> niet!&#8212;Zal het dan noodig zijn om juist op dezelfde manier uit te halen? Kan men niet eens eenvoudig een avondje geven: tong,
+saucis, komijne, zoetemelksche en een taart....? &#8220;Te veel kosten&#8221;!&#8212;Nu ja, dat diner in <span class="letterspaced">De Arend</span> daar is ook wat tegen geprutteld; maar was er dan iemand die daarvan nog een cent te pretendeeren had?&#8212;&#8220;Geen kleeren? De
+uniformrok?&#8221;&#8212;Mevrouw kan niet alles zeggen zonder spreken; maar als Eva binnenkort, ondanks papa&#8217;s tegenwerken, zorgt de stukken
+van adeldom in haar bezit te krijgen, en alles bewezen is, dan zal manlief t&oacute;ch wel aan een zwart pak moeten gelooven. Nota
+bene, een graaf zonder een zwart pak!&#8212;Maar nu, &#8217;t was hemeltergend. En daar stond je dan als <span class="letterspaced">vrouw</span> letterlijk als een kind, als een niets! &#8217;t Was om razend te worden.&#8212;Toen de graaf&#8212;enfin Armelo&#8212;het antwoord aan den knecht
+heeft gegeven: dat men zeer vriendelijk voor de beleefde uitnoodiging liet bedanken, toen heeft zij wel gezegd, dat mijnheer
+zich vergiste, want dat hij <span class="letterspaced">aannemen</span> meende; maar de graaf&#8212;enfin Armelo&#8212;heeft als een gek volgehouden dat hij zeer goed wist wat hij zeide, en was de knecht&#8212;terwijl
+haar letterlijk de vingers hebben gejeukt&#8212;half lachend heengegaan, natuurlijk lachend om de zotheid dat men voor z&oacute;&oacute; iets
+bedankte.&#8212;W&aacute;t geld! had haar eigen zoon geen geld als water! Dat zei niet slechts Eva maar iedereen!&#8212;Mevrouw Armelo is woedend.
+Geen wonder: heel Romphuizen is in beweging; alles kleedt zich voor van avond; en.... Ouwe tuinboonen zal ie straks hebben;
+bij vergissing met het boonenkruid er onder; dat lust ie volstrekt niet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat wil jij Van Hake? Moet jij bijgeval ook naar de partij?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee mevrouw; daar behoor <span class="letterspaced">ik</span> niet; tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk; ik wist ook wel beter. Wat wou je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och mevrouw, onder ons gezegd, ik heb een kleine bestelling voor juffrouw Louise, maar &#8217;t moet dood <span class="letterspaced">dood</span> geheim blijven, en daarom wou ik haar graag heel alleen spreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is &#8217;t weer in <span class="letterspaced">dien</span> tijd! Je weet wel Van Hake, dat wij geen menschen zijn die tegenwoordig voor Jan en alleman zoo maar klaar staan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja mevrouw, dat weet ik heel best, maar &#8217;t is iets, enfin. Mevrouw Helmond is gauw jarig, niewaar? We hadden zoo&#8217;n idee.
+Eventjes mevrouw. Is Louise achter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, achter is ze zeker; want of ze het doet om me te plagen, maar dat zit letterlijk den heelen dag met den neus op haar
+naald.&#8212;Zeg, heb jelui plan op een comedie misschien?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We wilden het liever dan een treurspel!&#8221; zegt Thomas snel. Daarop vliegt hij naar het kamertje waar hij Louise vindt; en,
+als hij haar heeft gegroet, dan legt hij zijn vinger op den mond, en draait de deur op het slot.
+
+</p>
+<p>Thomas Van Hake gevoelt zelf iets vreemds nu hij in dit kleine kamertje, zoo maar zonder verlof is binnengetreden, en, na
+de deur te hebben gesloten, tegenover de blonde voormalige schoolkameraad <a id="d0e10431"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10431">270</a>]</span>staat die hem met haar groote blauwe oogen vragend aanziet, terwijl een blos haar vriendlijk gezichtje heeft gekleurd.
+
+</p>
+<p>Thom heeft nooit gezien dat Louise zulke mooie oogen had.... N&uacute; schijnt het echter alsof ze wat veel heeft gewerkt of&#8212;geschreid.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Louise, dat is vrij brutaal om zoo maar binnen te komen en de deur op &#8217;t slot te doen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker, wat moet dat beduiden Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wou je alleen spreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dan kan die deur toch wel open blijven?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Louise, nee! Ik wil zeker zijn dat niemand ons overvalt. Er is haast bij &#8217;tgeen ik te zeggen heb.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is er iets kwaads Thomas? Je doet me schrikken!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kwaad&#8212;nee, tenminste niets om van te schrikken.&#8212;Maar toch.... luister nu even, en laat die naald eens rusten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Thomas, maar ik kan wel hooren en werken tegelijk, want deze sortie heeft ook haast; ze moet over een half uur klaar wezen.
+Ik maak die voor mevrouw Lens&#8212;natuurlijk in &#8217;t geheim, je weet wel&#8212;zij moet er mee naar <span class="letterspaced">De Poel</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat is God geklaagd!&#8221; roept Thomas op gedempten toon: &#8220;Jij zit hier je oogen rood te turen, en je zuster....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil Thomas, stil, niet over h&aacute;&aacute;r. Misschien geniet ik zelfs meer dan Eva, terwijl ik hier rustig zit te werken en zij haar
+zorgen heeft voor haar toilet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Louise, ik kwam hier om je te verzoeken aanstonds naar je zuster te gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Ik</span> Thomas? Zal ik haar moeten helpen; voor asschepoester spelen misschien? Nee Thom, dat meen je niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeker meen ik dat niet.&#8212;Je moet haar bewegen <span class="letterspaced">niet</span> naar <span class="letterspaced">De Poel</span> te gaan. Het mag, het kan niet. D&aacute;&aacute;rom Louise kwam ik hier.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mag Eva niet naar dat feest gaan? En waarom niet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Luister,&#8221; zegt Thomas; en in weinige oogenblikken heeft hij aan het meisje den hoofdinhoud zijner vermoedens en bezwaren
+meegedeeld. Neen, alles kon hij haar niet zeggen, maar zijn moeder en hij, ze hadden nu de vaste overtuiging dat dokter werd
+gekweld door zorgen, die hij uit overgroote liefde voor zijn vrouw te verbergen zocht. Ja, vooral dezen middag was het gebleken
+dat dokter in een zeer gedrukte stemming verkeerde.
+
+</p>
+<p>Sedert eenige dagen gebeurde het dikwijls dat dokter na het verrichten van eenige bezigheden in de apotheek nog eens in een
+der kamers van het oude, nu ontmeubelde huis ging, om er eenige oogenblikken te vertoeven, zonder dat Thomas begreep wat hij
+er eigenlijk deed. Dezen morgen nu, had Thom eensklaps in de voormalige huiskamer naast de apotheek, een slag gehoord alsof
+er iets van boven neerviel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, &#8217;t was zoo erg niet;&#8221; valt Thomas zich zelven in de rede toen hij het meisje verbleeken zag: &#8220;Ik loop naar de deur,&#8221;
+vervolgt nij: &#8220;en onwillekeurig luisterend, hoor ik nu nogmaals dien slag doch met de woorden er bij: &#8220;Dwaas! waarom gezwegen!&#8221;
+Ik begreep nu dat dokter met den voet op den grond had gestampt <a id="d0e10481"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10481">271</a>]</span>zonder aan mijn nabijheid te denken. Of ik goed deed of niet.... zonder beraad opende ik de deur, en vroeg of dokter mij riep.&#8212;Vreemd,
+ik zou zeggen met een bijna angstigen blik zag hij mij aan; maar spoedig zich herstellend, zeide hij, dat hij in &#8217;t geheel
+niet geroepen en ook niets noodig had. Maar, vermoedelijk toch vreezend dat ik het woord had verstaan, &#8217;twelk hem in de eenzaamheid
+was ontvallen, achtte hij het raadzaam om eenigszins in dienzelfden toon te blijven, en, in de apotheek terugkomende, hernam
+hij: &#8220;&#8217;t Is me hinderlijk Thom, dat ik van middag naar die partij moet. &#8217;t Gebabbel over Dirksen mag wat verminderen, maar
+de gevolgen zijn toch grooter dan we ons in &#8217;t eerst hadden voorgesteld. Er kon w&eacute;&eacute;r zoo iets gebeuren. En dan....&#8221;&#8212;&#8220;Wat is
+er nog meer dat u bezwaart?&#8221; vroeg ik met belangstelling. Toen Louise, vernam ik dat dokter een paar uur geleden Hendrik van
+<span class="letterspaced">De Zonsberg</span> ontmoet had. De oude generaal die met de juffrouw eergisteren van <span class="letterspaced">De Godesberg</span> was teruggekeerd moest niet heel wel zijn. Hendrik was naar den notaris geweest om hem te verzoeken nog dezen avond bij den
+ouden heer te komen. Ik kon dus wel begrijpen, zei dokter, dat hij geen trek had om nu naar een partij te gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De generaal ziek!&#8221; valt Louise in: &#8220;Nee dan is het wel te begrijpen. Is hij er niet aanstonds naar toe gegaan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Louise, dat is nu het groote punt in quaestie. De generaal zegt kort en goed, dat je zuster&#8212;mevrouw Helmond&#8212;de tering
+niet naar de nering zet, en wanneer dokter haar daarin blijft stijven, dat hij dan niets meer van hem weten wil.&#8212;Je moet er
+niet van praten Louise, maar zieje, d&aacute;t is de zaak. En nu zul je &#8217;t begrijpen, hoe ik om dien besten dokter in angst zit.
+Zelf niet heel fiksch tegenwoordig,&#8212;nee, recht gezond is hij niet&#8212;onder den druk zijner belasterde praktijk; in zorg over
+de gezondheid van dien geliefden pleegvader, die hem echter niet wil ontvangen; zeer zachtjes; in zorg misschien ook over
+die boodschap aan den notaris; ja wie weet als de oude heer zijn testament eens ten nadeele van dokter veranderen liet....!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou dat mogelijk zijn? Maar d&aacute;n nog.... Eva zegt altijd....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat dokter rijk is niewaar?&#8221; valt Thomas fluisterend in: &#8220;Nee Louise<span id="d0e10497" class="corr" title="Niet in bron">,</span> uit te ver gedreven liefde, uit valsche schaamte heeft hij h&aacute;&aacute;r, en uit onbaatzuchtige vriendschap heeft hij moeder en mij
+in den waan gebracht dat hij van zich zelven middelen bezat. Maar ik weet &#8217;t beter! Onder de tegenstrijdige praatjes, die
+er in den laatsten tijd zoo veelvuldig over mijn weldoener liepen, behoorde ook de verdenking dat hij bij notaris Zoutenheer
+diep in de schuld zit, ja zelfs dat andere personen hem gewillig met eenige duizenden hebben bijgesprongen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb ik het niet gedacht!&#8221; zegt Louise, en dan: &#8220;En jij Thom, geloof jij dat ook?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, en &#8217;t is daarom voornamelijk dat ik hier kom. Ik geloof, ik weet bijna zeker Louise, dat mijn brave vriend in de schromelijkste
+moeielijkheden zit. Spaar me de bewijzen. Maar geloof me, naar <a id="d0e10504"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10504">272</a>]</span>mijn innige overtuiging zou je aan dokter en zijn vrouw de grootste weldaad bewijzen, indien je ze bewegen kondt om van avond
+<span class="letterspaced">niet</span> naar <span class="letterspaced">De Poel</span> te gaan maar <span class="letterspaced">wel</span> naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>. En jij Louise&#8221;&#8212;hij vat in zijn gejaagden ijver de rappe hand van het meisje: &#8220;jij zult wel weten hoe je het aanleggen moet;
+je zult je zuster alles aan &#8217;t verstand kunnen brengen. Paai haar desnoods met een rijke erfenis van den generaal, als je
+om Godswil mijn besten dokter maar helpt redden. Och lieve Louise, ik zou je eeuwig erkentelijk zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was getooverd, maar zelfs onder dit gesprek door heeft Louise de laatste hand aan haar sortie kunnen leggen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei zoo, heb jelui de rollen al verdeeld?&#8221; vraagt mevrouw Armelo, die Louise straks met haar simpel stroohoedje op, en een
+pakje onder de eenvoudige mantille verborgen, aan de zij van Thomas de woning ziet verlaten: &#8220;Moeten er nog meer in den arm
+worden genomen? Als jelui verlegen bent, je zoudt voor mij op een rol kunnen rekenen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Misschien de m&egrave;re noble Du&egrave;gne!&#8221; roept Thomas.&#8212;Mevrouw begreep het niet recht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Best, bestig, ik hou me daaraan!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>August en Eva hebben vroeg en zeer vluchtig gegeten, want Helmond had nog &#8217;t een en ander te doen,&#8212;waardoor hij zeker weer
+zoo afgetrokken is geweest, denkt Eva&#8212;en Eva zelve moest alles nazien wat haar zooeven uit Utrecht is bezorgd, om zich daarna
+te kleeden, &#8217;t geen ze niet graag zoo overhaast doet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zei je iets August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Kwam me voor dat je wat bleek zag Eva. Mij dunkt beter ten halve gekeerd dan.....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva met groote verbazing: &#8220;Ten halve gekeerd....? Je bedoelt toch niet om par exempel nog thuis te blijven? Nee maar lieve
+beste papa&#8217;tje in spe, nu moet ik toch heusch om je lachen. Wou je me <span class="letterspaced">thuis</span> laten?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben waarlijk bang dat je je te veel zult vermoeien. &#8217;t Is eigenlijk een dolle geschiedenis.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een dolle geschiedenis!? Maar die jij hebt goedgevonden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik....? Nee! nee Eva, goedgevonden heb ik het niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, als je nu in ernst wilt dat de partij me geen kwaad zal doen, agiteer me dan niet vooraf.&#8212;Je bent een beste man,
+maar je hebt iets dat niet goed is.&#8212;Kijk nu niet boos, &#8217;t is zoo heel erg niet: je bent wat zwaartillend. Stil, ik weet wel
+dat het nu allemaal hartelijkheid is, en zorg voor ons popje meteen; maar men moet niet <span class="letterspaced">overdrijven</span>. In den beginne toen we zoo zuinigjes, zoo doodeenvoudig moesten leven&#8212;in een hondenhokje&#8212;omdat men volstrekt geen middelen
+had, toen kon mijn goede man niet van het burgemeestershuis hooren of er rezen bergen van bezwaren; en,&#8212;nu men bewezen heeft
+dat men zeer goed over dat alles kan heenkomen, nu....&#8221;
+<a id="d0e10550"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10550">273</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Eva, je spreekt altijd weer alsof ik over schatten te beschikken had, terwijl .... ja waarachtig, terwijl...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;In &#8217;s-hemelsnaam August, begin nu niet weer van voren afaan. Ik vergeet niet zoo licht wat je mij eens hebt gezegd. Waarlijk
+op dat punt ben ik heel gerust, en, als er toch weer gezwaarmutst wordt, dan denk ik: dat zal wel slijten mettertijd. Maar
+manlief, je moet dat nu niet op een ander terrein overbrengen. Dat je zorg voor me hebt, dat doet me recht veel plezier, maar
+<span class="letterspaced">getob</span> .... nee! eerst <span class="letterspaced">niet</span> goedvinden, dan wel goedvinden, dan weer: we moesten nu t&oacute;ch maar thuisblijven.... Hoor eens Evertje Zwaarhoofd, we gaan
+nu van avond dol prettigjes naar de Debecque&#8217;s en dan zal ik stellig niet te veel dansen, en dan pruttel jij niet meer en
+je kijkt me niet zoo zwart, baasje, maar je geeft me nu een fermen zoen.&#8212;Ziezoo!&#8221;
+
+</p>
+<p>Nu Eva zich snel heeft verwijderd, valt Helmond als geknakt, in een der zachte voltaires neer. Hij gevoelt wel dat hij in
+kracht&#8212;in zedelijke kracht vooral&#8212;sinds zijn huwelijk is achteruitgegaan.&#8212;Hij <span class="letterspaced">durft</span> niet meer. In den aanvang was hij op den goeden weg. Te Parijs heeft hij getoond dat hij als man kon handelen, zelfs tegenover
+die aangebeden, zoo schoone als talentvolle vrouw.&#8212;Maar toen gold het zijn plicht als dokter; zijn plicht jegens een weldoener
+en geliefde pleegzuster. In zulk een geval zou hij immers ook nu nog krachtig zijn, indien Eva anders wilde dan hij.&#8212;Evert
+Zwaarhoofd! Ha, misschien heeft zij toch een beetje gelijk. Is die toekomst dan werkelijk zoo duister? Is een schuld van eenige
+duizenden guldens dan een onoverkomelijke....? De praktijk zal zich wel spoedig herstellen: en dan .... in de toekomst: Oom
+Van Barneveld!.... Helaas! ja, <span class="letterspaced">oom Van Barneveld</span>!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar &#8217;t is waar, een groote reden van bezorgdheid om nu feest te gaan vieren, is juist het bericht dat de generaal niet heel
+wel is.
+
+</p>
+<p>Ofschoon oom al twee dagen terug was, August heeft geen poging gedaan om nog eens te beproeven of een afwezigheid van zoo
+vele weken ook gunstig heeft gewerkt. Hij heeft er zeer tegen opgezien, en kon er niet toe besluiten alvorens hij eenig antwoord
+op zijn brief aan Jacoba zou hebben ontvangen; immers hij vermoedt dat een verbod om hem te schrijven oorzaak van haar stilzwijgen
+is.&#8212;Maar ja, indien hij had geweten dat zijn pleegvader ziek was....!
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is zonderling! Nu hij dan toch naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zou willen gaan, om&#8212;na dat treurig bericht&#8212;dien ouden man te ontmoeten, en, of hij wilde of niet, de hand te drukken totdat
+hem de tranen in de oogen zouden springen, nu staat hij alweder voor een genot, &#8217;twelk hij Eva er voor zou moeten ontnemen.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar ook, de generaal heeft immers niets van zich doen hooren; men vernam <span class="letterspaced">toevallig</span> dat hij terug en een weinig ongesteld was. &#8217;t Zal zoo erg niet wezen. Door niet naar <span class="letterspaced">De Poel</span> te gaan, stuurde men bovendien het heele feest in de war; ja zelfs als Eva alleen ging. En, alleen te gaan; nee, dat zou
+haar zeker niet bevallen. Enfin! morgen dan naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, morgen!
+<a id="d0e10589"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10589">274</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Mevrouw,&#8221; zegt Kaatje terwijl ze Eva&#8217;s vriendelijk en keurig gemeubileerd boudoir is binnengetreden: &#8220;mevrouw, daar is de
+juffrouw van den kapitein: uw zuster zal ik maar zeggen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;, wat wil die?&#8212;Laat maar wachten in de zaal Kaatje.&#8221;
+
+</p>
+<p>Neen, wachten kon Louise niet. Zij klopt aan de deur van Eva&#8217;s boudoir.
+
+</p>
+<p>&#8220;Binnen!&#8212;H&eacute;, kom je t&oacute;ch boven Louise? Wat heb je kindlief? Is er onraad dat je zoo&#8217;n haast maakt? Je ziet me hierin een ergen
+boel; maar dat kleeden voor een partij waarop men zoowat de eerste zal zijn, is nog al lastig, tenminste zonder kamenier.
+H&eacute;, zie jij eens eventjes, valt die berthe van achteren goed? Ja, in zoover kom je me heel van pas zusjelief. Hangt ze goed?
+Mooie blauwe japon niewaar? Nog uit Parijs meegebracht, vin jij &#8217;em te laag? Maar wat heb je anders aan een tamelijk mooien
+hals niewaar? Men kan letterlijk niets zien met zoo&#8217;n kleinen spiegel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ik zou je heel graag helpen, maar liever om je weer uit te kleeden dan je verder toilet te helpen maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief?&#8221; zegt Eva verrast.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je weet Eva-lief, dat ik je niet te veel met mijn visites lastig val, sedert ik zeer tegen je zin blijf werken zooals ik
+meen dat mijn plicht is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve schepsel, kom me nu niet met de opsomming van al je verdiensten in de war brengen. Je bent een zeer handig meisje,
+dat weten we wel.&#8212;Nu kindlief, al dadelijk die waterlanders, foei! Ik zeg het niet uit boosheid. We waardeeren je immers en....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och dat is niet noodig, volstrekt niet;&#8221; zegt Louise half schreiend; en dan zich spoedig herstellend: &#8220;Wij hebben ieder onzen
+eigen weg Eva, en ik bedoelde alleen dat ik niet zonder toestemming hier op je mooie kamer zou gekomen zijn als ik er geen
+reden voor had.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Komaan kindlief, wat heb je dan, zeg?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, je moet niet naar die partij gaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva houdt n&uacute; eens een witte camelia en dan een takje zeer fijne vergeet-mij-nietjes tegen haar prachtig zwart glanzend haar.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei, <span class="letterspaced">niet</span>! En waarom nie.... te.... Louise?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Omdat.... omdat je man, de goede dokter er ziek van zal worden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och kom! H&eacute;, hoe weet <span class="letterspaced">jij</span> dat zoo, beste kind?&#8212;Och kijk nu eens heel eventjes, wat vin je mooier? Deze witte niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, je denkt dat het geen ernst is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O volstrekt niet; nee dat denk ik in &#8217;t geheel niet. Als jij me nu even zegt wat je mooier vindt, wit of blauw, dan zal ik
+je zeggen hoe het komt dat ik aanstonds alles begrijp, en me toch kalm kan blijven kleeden. <span class="letterspaced">Wit h&eacute;</span>?&#8212;Nu dan: Dokter heeft een visite bij pa gemaakt, en gezegd dat hij geen plezier in het feest had, omdat ie bang was dat ik
+me wat te veel vermoeien zou. Zie, dat zijn nu zulke kleine zaakjes daar zusje nog niet van weten mag.&#8212;Zeg, heb ik &#8217;t mis?&#8212;Och
+geef eens even dat diamantdoosje aan. Nog uit Parijs meegebracht.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, je laat me niet uitspreken en hebt misgeraden bovendien. <a id="d0e10635"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10635">275</a>]</span>Lieve zuster, luister nu even: Er is waarlijk geen gekscheren mee.&#8212;Och laat die bloemen en diamanten een oogenblik rusten
+en hoor wat ik je ernstig zeggen wil.&#8221;
+
+</p>
+<p>Met een wel wat gemaakte belangstelling luistert Eva nu naar de zuster die de tolk is van de zorgen, waardoor de goede Thomas
+ten behoeve van den dierbaren meester werd gekweld.
+
+</p>
+<p>Een betere keus, meende Thom, had hij niet kunnen doen. Louise zou met kalmte en verstand haar zuster op de hoogte van den
+wezenlijken toestand van zaken brengen. Een andere weg was er niet. Dokter scheen verblind te zijn, en&#8212;maar Thomas zou dit
+aan niemand, neen zelfs niet aan zijn moeder durven toevertrouwen&#8212;de arme man moest reeds in groote ongelegenheid verkeeren,
+ja waarschijnlijk had hij reeds de eerste schrede op een zeer gevaarlijken weg gezet! Immers, toen Thomas eenige dagen, nadat
+hij de beide bankbriefjes van Helmond had ontvangen, er een van wilde uitgeven, toen heeft het zijn aandacht getroffen, dat
+het dezelfde nummers waren, die hij kort te voren aan Helmond had gebracht, als zijnde de opbrengst der laatste lijst ten
+behoeve van Doneries monument.&#8212;Ja, ook de stempels van eenige firma&#8217;s aan de achterzij, hebben hem overtuigd dat het dezelfde
+briefjes waren, die Helmond in een la van zijn schrijftafel had geborgen, met de woorden: &#8220;Ziezoo, dat ligt daar rustig totdat
+het monument zal zijn afgeleverd.&#8221;&#8212;Van Hake zou vroeger misschien al spoedig tot het besluit zijn gekomen, dat dokter die
+briefjes voor specie of wel tegen ander bankpapier had ingewisseld, doch n&uacute;, sedert de ervaringen der laatste dagen, moest
+hij het ergste vreezen. Reeds tot drie malen toe heeft dokter het geldbakje uit de toonbanklade in zijn porte-monnaie geledigd
+met de opmerking, dat hij tegenwoordig telkens gebrek aan klein geld had, terwijl hij dezen morgen met een zonderlinge ongedwongenheid
+Thomas om vijf enkele guldens heeft gevraagd, &#8220;aangezien hij thuis niet anders dan groot bankpapier had, en men de meiden
+moeielijk om te wisselen kon uitzenden, dewijl mevrouw ze niet goed missen kon.&#8221;
+
+</p>
+<p>Thomas Van Hake gelooft dat hij wel een groote domoor zou moeten zijn, als hij mis heeft gezien; en vurig hoopt hij dat Louises
+gang naar het doktershuis gezegend zal wezen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo, is d&aacute;t nu de zaak Louisje-lief?&#8221; zegt Eva met kwalijk bedekten spijt: &#8220;Meenen sommige menschen dat <span class="letterspaced">ik</span> den goeden dokter aanzet om hooger te vliegen dan wij kunnen&#8212;ik gebruik je eigen woorden, je hoort het.&#8212;Weet je wat? doe
+jij dan lieve kind, het compliment aan die menschen terug, en zeg hun dat Eva Helmond verstandig genoeg is om te weten w&aacute;t
+haar convenieert; maar vooral ook: dat de allerknapste en allerverstandigste man uit dit heele babbelnesterige Romphuizen,
+zeker wel weten zal w&aacute;t hij doen en w&aacute;t hij laten moet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, &#8217;t is immers toch mogelijk dat Helmond om je genoegen te doen, niet alles zegt; en dewijl hij&#8212;zooals je zelve bekend
+hebt&#8212;telkens bezwaren heeft, inderdaad <span class="letterspaced">veel</span> meer uitgeeft dan hij in redelijkheid zou mogen en kunnen.&#8221;
+<a id="d0e10653"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10653">276</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee kind, dat is <span class="letterspaced">niet</span> mogelijk. Een jong meisje zooals jij, die zoowat niets van de wereld heeft gezien,&#8212;nee &#8217;t is je schuld niet, maar zoo iemand
+meet alles naar zich zelve af. Een man zooals de dokter, is geen Louise Armelo. Wat zulk een man zegt, dat <span class="letterspaced">is</span> zoo, en wat hij doet dat moet men in Romphuizen niet blieven te bevitten of.... te <span class="letterspaced">misgunnen</span>, voil&agrave; le mot! Ik zeg dat niet op jou, kind.&#8212;Maar brisons!&#8212;Wie heeft je met al die wijsheid hierheen gezonden?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva dat doet er niet toe. Maar als&#8212;ik zeg <span class="letterspaced">als</span> het nu eens waar was, en Helmond reeds diep in de schulden zat, <span class="letterspaced">hoe</span> zou hij er uit kunnen raken? Ik zeg: <span class="letterspaced">gesteld eens</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och kind, je verveelt me. Is dit een moment voor al dat gebeuzel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ik vraag je: wie zou in zulk een geval de eenige zijn van wien hij hulp zou kunnen verwachten?&#8212;Van wien anders dan van
+zijn pleegvader? En&#8212;die pleegvader is ziek teruggekomen.&#8212;Bij de verwijdering die er tusschen ulieden moet bestaan&#8212;terwijl
+je die ongesteldheid had moeten aangrijpen om je te verzoenen door een spoedig en hartelijk bezoek,&#8212;zal de generaal nu straks
+vernemen dat gijlieden, op &#8217;t prachtigst uitgedost, <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> voorbijrijdt zonder je om hem te bekreunen, terwijl je op <span class="letterspaced">De Poel</span> een vroolijke partij gaat bijwonen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarlijk, ik maak je mijn compliment! Dat is in ons belang allerliefst door je berekend Louise. Je hebt een speculatieven
+geest. Uit vrees voor een mogelijke onterving, moeten we bij dat oude potstuk gaan opzitten en pootjes geven niewaar? Weet
+je wat die generaal is? Die man is een trotsch, een onverdraaglijk hoogmoedig despoot. Wil je weten wat ik hoop kind? Ik hoop
+dat menheer de generaal&#8212;die mij schandelijk durfde beleedigen en blijft beleedigen &#8212;dat hij zich straks z&oacute;&oacute; wel gevoelt dat
+hij, zonder vrees voor instorten&#8212;je ziet ik wensch den man van harte beterschap&#8212;enfin, z&oacute;&oacute; wel, dat hij voor &#8217;t open raam
+aan den straatweg zal kunnen zitten om ons &#8220;zoo prachtig uitgedost&#8221; eens ter dege te kunnen opnemen, wanneer we hem in de
+mooie open fourgon uit <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>, triomfantelijk voorbijrijden!&#8221;
+
+</p>
+<p>Louise moet het uiterste wagen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, als ik nu eens zeker, eens <span class="letterspaced">heel</span> zeker wist dat je Helmond op dit oogenblik met niets gelukkiger zoudt kunnen maken dan met het besluit, om, inplaats van
+naar <span class="letterspaced">De Poel</span>, met hem naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te gaan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg eens, zeer belangstellend zusje, ben je ook soms een <span class="letterspaced">heel klein beetje</span> jaloersch dat Louise Armelo <span class="letterspaced">niet</span>, en Eva Helmond w&eacute;l naar dat feest gaat? Maar stel je gerust, tegen mijn jaardag kindlief, zullen we het hier eens heldertjes
+overdoen, en, al bedanken papa en mama dan &oacute;&oacute;k weer uit een bespottelijke mesquinerie, we zullen zorgen dat jij er bij komt.
+Met mijn zijden ruit&#8212;nog van Den Haag&#8212;zul je een heele parade maken. Men denk er dan aan zusje: naaistertjes ja zelfs <span class="letterspaced">naaistertjes in het geheim</span>, ze wonen op den duur geen feesten bij in den hoogeren stand.&#8221;
+<a id="d0e10715"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10715">277</a>]</span></p>
+<p>Louise was te vol, zij kon niet meer spreken. Zij moest het wel opgeven Eva tot betere gedachten te brengen.&#8212;En dan, telkens
+gegriefd te worden! O het deed haar zoo zeer. Maar toch, het antwoord op Eva&#8217;s laatste woorden, &#8217;twelk zoo voor de hand lag,
+zij mocht het alleen <span class="letterspaced">onhoorbaar</span> uitspreken: &#8220;Maar, naaistertjes in het geheim, ze mogen wel vijftig zuur verdiende guldens betalen aan een huwelijksdiner,
+voor een zuster <span class="letterspaced">uit den hoogeren stand</span>!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Was inderdaad een prachtig feest, &#8217;twelk de Debecque&#8217;s ter eere van hun in het moederland teruggekeerden zoon Archibald
+gaven, en waarvan die zoon de eer&#8212;zooals reeds vernomen werd&#8212;recht hoffelijk op dokter Helmond en zijn vrouw heeft overgedragen.
+
+
+</p>
+<p>Van halfzes tot zes uren ongeveer, hebben de koetsen aanhoudend gerold. Voor &#8217;t meerendeel in gala-costuum, zijn de gasten
+in een der ruime benedensalons ontvangen. Nadat de genoodigden, op een paar heeren na, voltallig waren, werd men beleefdelijk
+verzocht zich mee naar buiten, naar &#8220;de groene kamer&#8221; te begeven.
+
+</p>
+<p>De groene kamer was een groote rotonde, onder zwaar eiken- en beukenhout, tusschen de stammen dichtgegroeid met acacia- kamperfoelie
+en jasmijnstruiken, zoodat men binnen die rotonde&#8212;waarheen een klein slingerpad leidde&#8212;geheel in &#8217;t groen, en onbespied zat.
+Een aantal gemakkelijke tuinbanken&#8212;voor deze gelegenheid alle met kussens bedekt&#8212;stonden meerendeels in &#8217;t ronde der groene
+kamer, terwijl aan de eene zijde een groote tafel was geplaatst, waarop zich een menigte benoodigdheden van porselein en zilver
+bevond, zoowel voor de thee, die hier zal gebruikt worden, als voor de vele versnaperingen die er mede gereed staan. Echte
+havanna&#8217;s en manilla&#8217;s ontbreken er mede niet, en&#8212;&#8221;&#8217;t Is zeker een groot voorrecht om in zulk een groene kamer thee te drinken,&#8221;
+zegt Archibald terwijl hij den heeren een sigaar presenteert: &#8220;want juffrouw Natuur heeft hier behoorlijk voor ventilatie
+gezorgd.&#8221;
+
+</p>
+<p>Niemand, die de schaar der gasten opmerkzaam beschouwt zal, durven ontkennen dat mevrouw Helmond, zoo niet de jongste dan
+toch zeker de schoonste is van de vele oudere en jonge dames, die de groene kamer binnen haar suizende en geurende wanden
+vereenigd ziet. Eva is niet ijdel op haar schoonheid&#8212;althans ze gelooft niet dat ze d&aacute;&aacute;raan ooit voedsel heeft gegeven; maar
+nu, in haar prachtig blauw damastzijden kleed, met de witte camelia in de haren; de witte kanten berthe langs de blanke schouders
+waarover de zwarte lokken wiegen; zonder eenig ander versiersel dan het stel kleine diamanten, &#8217;twelk August haar te Parijs
+had gekocht; zooals <a id="d0e10735"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10735">278</a>]</span>zij daar zit, naast mevrouw de gravin Van Leeuwen die zeer besproeteld en tamelijk corpulent is, en naast de burgemeestersvrouw
+die vijf en veertig jaren telt; nu zij, schuin tegen haar over, de schichtige gastvrouw ziet, met een heel mooie muts op de
+peper-en-zoutkleurige boucles, en twee geagiteerde kleurtjes op de wangen; nu zij daar, overal verspreid, de leden van haar
+sekse opmerkt, in &#8217;t rood en &#8217;t wit, in &#8217;t havanna en korenblauw, in &#8217;t neteldoek en bar&egrave;ge&#8212;nu ze eindelijk opstaat omdat
+ze een paar heeren die haar in beslag hadden genomen, wel kwijt wil wezen, en zegt dat ze mevrouw Debecque eens even wil toespreken
+ja&#8212;nu zij, gracelijk knikkend, de gedesoeuvreerde aansprekers voorbijgaande, in haar ruischend kleed de rotonde, ten aanschouwe
+van zoo velen, doorschrijdt, nu gevoelt Eva iets <span class="letterspaced">vorstelijks</span>, iets &#8217;twelk haar het hoofd wat fierder doet opheffen, en glimlachen.... enfin zooals een geboren <span class="letterspaced">gravin Van Armeloo</span> zou hebben geglimlacht.
+
+</p>
+<p>Archibald Hardenborg heeft aan papa Debecque beloofd, te zullen zorgen dat de partij niet stijf werd. Er is dan ook geen quaestie
+van. In de groene kamer heerscht al spoedig een drukte en beweeglijkheid van plaatsverwisseling&#8212;om elkander eens toe te spreken&#8212;dat
+er maar al te weinig wordt gelet op de waarlijk schoone muziek der *** kapel, die, aan de buitenzijde der groene kamer geplaatst, haar welluidende tonen deed hooren.&#8212;De echte muziekliefhebbers,
+of ook de paartjes, die eens naar een rustiger kout verlangden, zelfs heeren die nog wel voor &#8217;t vallen van den avond een
+kijkje in de plaats willen nemen, ze verlieten al van lieverlee de kamer, waarin &#8212;zooals dominee Hoogerberg aan zijn vriend
+den burgemeester verzekerde: &#8220;het zeker overheerlijk moest wezen, om op een schoonen zomerzondagmorgen nog eens in alle stilte
+een preek te kunnen nazien;&#8221; en waarin&#8212;zooals Piet Lovers, de bleeke candidaat-notaris, die al acht jaar ge&euml;ngageerd is, zijn
+Marietje toefluistert: &#8220;waarin hij &#8217;s avonds vooral bij maneschijn, wel zoo eens heelemaal met haar alleen zou willen zitten.&#8221;
+&#8217;t Was een verschrikkelijk vak dat notariaat!&#8212;En Marietje nadenkend met een zucht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou je niet kunnen uitvinden om bijvoorbeeld papier van boombast te maken Piet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Marietje-lief dat is al uitgevonden; &#8217;k las het immers laatst in de krant.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och heer!&#8221; zegt Marietje en later: &#8220;Maar Piet dan iets anders, zoo iets in dien geest?&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch niet ernstig die ongesteldheid, dokter?&#8221; vraagt de gastheer: &#8220;&#8217;t Was een <span class="letterspaced">groote</span> teleurstelling dat de generaal liet bedanken. Ja, onder ons gezegd, indien de partij een nadere kennismaking met Archibald....
+Begrepen!? Allerliefst kind, Jacoba, allerliefst! Wat scheelt den generaal?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond is schijnbaar afgetrokken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon..... ik zag daar; ik meende..... Die ongesteldheid? Och, dat beteekent niet veel, tenminste ....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;k Dacht het wel! Al te bang voor uitgaan!&#8221; Roepend: &#8220;Archibald! <a id="d0e10767"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10767">279</a>]</span>&#8212;Zieje, &#8217;t heeft niets te beteekenen die ongesteldheid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief, ongesteldheid? Ben je niet fiks mijn brave Aesculaap? Wat bedoelt u papa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meen van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja .... ja, dat is treurig; maar wat er aan te doen! &#8217;k Heb het plezier gehad haar eens te zien; bleek lief! Ah ja, we spraken
+van den generaal; dus niet gevaarlijk? Komaan!&#8212;Zeg dokter, in vertrouwen&#8212;Papa <span class="letterspaced">niet</span> luisteren&#8212;ben je niet in den derden hemel? Mijn goeje deugd, wat een prachtige vrouw! Als ze van avond geschaakt is, telegrafeer
+dan maar op mijn signalement! A propos, is dat die majoor Kartenglimp? Die man is later gekomen h&eacute;? Hij is een intieme van
+je, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&#8217;m, intiem!&#8221; zegt Helmond.
+
+</p>
+<p>&#8220;O, ik dacht &#8217;t, omdat je straks zoo&#8217;n heelen tijd met hem wandelde....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja wel, hij is een pati&euml;nt van me;&#8221; zegt Helmond schijnbaar kalm doch met inwendige ontroering, want hij had er bij kunnen
+voegen: Eigenlijk ben ik er n&uacute; een van hem.
+
+</p>
+<p>&#8220;Allemachtig bekend gezicht! Wil je me eens eventjes aan hem voorstellen?&#8212;.... Ha zoo, &#8217;t plezier den majoor Kartenglimp te
+zien?&#8212;Nee majoor, pardon, dat is van middag al meer gebeurd, een Debecque ben ik niet. Mama heeft me lager bij den weg gehouden.
+Mijn vader heette Hardenborg, om je te dienen. U bent ook in Indi&euml; geweest niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was goed dat op ditzelfde oogenblik een snel voorbijvliegend dametje&#8212;wij gelooven niet uit ondeugd&#8212;den majoor z&oacute;&oacute; tegen
+den arm stiet, dat het kopje &#8217;twelk hij in de hand hield op den grond viel, en de thee over het neteldoeksch kleed van het
+dametje werd uitgestort.
+
+</p>
+<p>Ja, dat was een zeer gelukkig intermezzo, want bij Archibalds meedeeling en vraag, is het Kartenglimp geweest alsof hem &#8220;de
+dood op den rug sprong&#8221;. Op gezag van mijnheer Kippelaan,&#8212;mijnheer Kippelaan had het van den horlogemaker, die wekelijks klokken
+en pendules bij den baron Debecque ging opwinden, <span id="d0e10793" class="corr" title="Bron: wie "></span><span class="letterspaced">wie</span> kon het dus beter weten&#8212;op gezag van Kippelaan heeft hij in de stellige meening verkeerd, dat de jonge luitenant: <span class="letterspaced">Debecque</span> heette, en zee-officier op non-actief was.
+
+</p>
+<p>Tusschen het vliegende dametje en den majoor worden nu eenige verontschuldigingen gewisseld. Aller oogen zijn natuurlijk op
+het met thee gekleurde japonnetje gevestigd, en <span class="letterspaced">niet</span> op het vuurrood, &#8217;twelk het gelaat van den majoor had bedekt, maar dat&#8212;zoo het al gezien werd, in alle geval op rekening
+van het ongeluk moest gesteld worden.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp sprak met een paar dames over uitwasschen en &#8217;t vreeselijke <span class="letterspaced">jammer</span> van een dameskleed zoo geheel onwillekeurig te hebben bezoedeld; terwijl hij intusschen den zoon des huizes geheel vergeten
+scheen.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is ongelooflijk&#8221; fluisterde Archibald tot Helmond: &#8220;zooals die majoor op een vent lijkt dien ik eens, drie jaren geleden,
+in Indi&euml; <a id="d0e10812"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10812">280</a>]</span>heb gezien; maar dat was er een die minder verlegen was op &#8217;t punt van damesjaponnen. &#8217;t Is vreemd! En vijf jaar is hij in
+&#8217;t land niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De majoor woont ruim twee jaar hier, maar een allervleiendst vaarwel van zijn mede-officieren, toen hij Indi&euml; verliet, &#8217;t
+welk ik lezen mocht, was gedagteekend: Juni 18.. nu ruim zes jaar geleden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei &#8217;t is zonderling! Men zegt wel eens dat Onze Lieve Heer geen twee blaadjes eender gemaakt heeft, maar die majoor en de
+kapitein Ronner, dat gemeen individu, ze mogen dan voor de blaadjes niets bewijzen, voor de menschen gooien ze de stelling
+totaal op straat.&#8212;Ah ha! mijn lieve freules!&#8221; vervolgt hij, zich eensklaps terzijde wendend, tot de dochters van den baron
+Narwal&#8212;een zeer vermogend edelman, wiens buitengoed omstreeks een uur van <span class="letterspaced">De Poel</span> lag: &#8220;&#8217;t wordt al wat donker voor de groene kamer niewaar? Nu moeten de dames mij eens het groote voorrecht gunnen om z&oacute;&oacute;,
+ziezoo, bras-dessous bras-dessous, de vijvers met haar rond te wandelen. Papa had ze voor deze gelegenheid willen laten droogmalen
+om ze dan met Rijn-wijn te vullen, maar de snoeken hebben dat afgestemd, h&eacute;!&#8212;Ah zie, onze brave lampenisten zijn al met de
+verlichting bezig.&#8212;Freule Marie,&#8212;al ge&euml;ngageerd voor de eerste wals..... Freule Rosa,&#8212;voor de eerste quadrille....? Welzeker,
+&#8217;t bal zal binnen zijn!&#8212;&#8217;t Was eerst plan om buiten te dansen, maar, van een concurrentie met de muggen hebben we afgezien.&#8212;Geen
+eerste wals meer? O, dat is verschrikkelijk! De galopade....? Ai, dat is jammer, de eerste galopade heeft mij mevrouw Helmond
+al toegezegd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo, dan heeft mijnheer Debecque de mooie doktersvrouw zeker vooruit gevraagd, want al vroeg hoorde ik haar tot dien majoor
+zeggen dat ze geen dans meer open had.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Abuis schoone freule: menheer <span class="letterspaced">Debecque</span> heeft niemand vooruit gevraagd,&#8221; zegt Hardenborg, en meent het aardige freuletje, in &#8217;t lila satijn, z&oacute;&oacute; wel een beetje te
+mogen foppen: &#8220;Een lief gezichtje die doktersvrouw;&#8221; voegt hij er bij, op dien halfvragenden toon, om&#8212;casu quo&#8212;niet n&oacute;g eens
+zeer te doen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Lief! ik vind haar bepaald prachtig!&#8221; zegt freule Marie; &#8220;&#8217;t Is een ware beaut&eacute;.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja ik kan haar niet genoeg aankijken;&#8221; zegt Rosa.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ze heeft compleet iets vorstelijks,&#8221; herneemt Marie: &#8220;mij dunkt ik heb nooit zooveel charmes bijeen gezien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En naar ik hoor moet ze zoo prachtig zingen. Je kunt je haast niet begrijpen mijnheer Debecque, dat zoo&#8217;n mensch van geen
+geboorte is. &#8217;t Schijnt wel alsof er altijd iets aan ontbreken moet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Fameus jammer!&#8221; zegt Hardenborg, die nu vis-&agrave;-vis freule <span class="letterspaced">Rosa</span> vooreerst maar een <span class="letterspaced">Debecque</span> zal blijven.
+
+</p>
+<p>&#8220;O, dat idee heeft me geen oogenblik gehinderd;&#8221; valt Marie in: &#8220;Nee, weet u w&aacute;t me hinderde .... H&eacute; dat is mooi die verlichting
+&agrave; giorno, mooi in het water;&#8212;het choqueerde me geweldig zooals die oude majoor Katten- of Kartenglimp haar het hof stond te
+maken. Die man heeft een leelijk gezicht.&#8221;
+<a id="d0e10846"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10846">281</a>]</span></p>
+<p>&#8220;H&eacute;, vindt u freule?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Pardon, &#8217;t is misschien een vriend?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Foei Marie, je zegt ook maar alles!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja &#8217;t is onverstandig. Ik denk wat al te dikwijls overluid. U neemt het niet kwalijk luitenant?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O volstrekt niet! Om je de waarheid te zeggen freule, ik ben het volmaakt met je eens; de manier waarop die majoor straks
+het mooie vrouwtje courtiseerde &#8217;t was....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span lang="fr">A-bas!</span>&#8221; zegt freule Marie.
+
+</p>
+<p>&#8220;<span lang="fr">Au fond commun;</span>&#8221; stemt Rosa.
+
+</p>
+<p>Hardenborg werd zeer warm van binnen,&#8212;Harmonie!&#8212;Mooie muziek!&#8212;Hij sloot die beide, hem anders heelemaal onbekende armpjes
+wat vaster,&#8212;vooral dat armpje links aan de zij van het hart;&#8212;niewaar, &#8217;t pad werd zoo smal, en.... &#8217;t Was nu jammer dat die
+kleine van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> er niet bij was. Dan&#8212;d&aacute;n kon men misschien ineens besluiten: voor &#8217;t oogenblik: Links, nominatie nummer &eacute;&eacute;n!&#8212;<span lang="fr">En avant</span>!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Juist tegenover de plek, waar het vuurwerk zou worden ontstoken, was een groote cantine geplaatst, waar wijn, limonade en
+sorbets benevens allerlei fijne gebakken werden aangeboden.
+
+</p>
+<p>Reeds een groot aantal gasten bevond zich daar koutend en genietend bijeen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Een allerliefste avond;&#8221; zegt een der heeren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel iets bijzonders voor ons kalme Romphuizen;&#8221; antwoordt juffrouw Lansveld.
+
+</p>
+<p>&#8220;En de feesten zullen elkander zoo spoedig opvolgen,&#8221; zegt mevrouw Lens, terwijl zij de keurige met wit dons omzette sortie,
+door Louise Armelo gemaakt, een weinig lager laat zakken: &#8220;Tenminste ik heb mijn woord al moeten passeeren aan mevrouw Helmond
+voor&#8212;ik meen den acht en twintigsten September.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja juist. Ik ben ook gevraagd!&#8221; klinkt het hier en daar.
+
+</p>
+<p>&#8220;Allerliefst!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Prachtige gelegenheid in &#8217;t nieuwe doktershuis!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Recht lieve menschen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Puissant rijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; puissant?&#8221; Zeer zachtjes: &#8220;Ik dacht dat het veel uiterlijk was. De praktijk verloopt bepaald!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O geen wonder menheer: heelemaal liefhebberij.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och-kom, dus zoudt u denken dat men bijvoorbeeld zoo&#8217;n rekening niet behoeft te....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee quant &agrave; cela, heelemaal niet, maar een gracieus cadeau of cadeautje. U begrijpt&#8212;de generaal!&#8212;Puissant!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo juffrouw Van Berge, zult u den acht en twintigsten September ook van de partij zijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Om u te dienen notaris. We stonden zoo bij elkaar, en toen heeft mevrouw Helmond ons, allerliefst, in massa ge&iuml;nviteerd.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Vin-jij dat Helmond er vroolijk uitziet?&#8221; vraagt de burgemeester aan den notaris.
+<a id="d0e10911"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10911">282</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Vroolijk? Jawel; tenminste het tegendeel is me niet opgevallen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij ziet bleek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie, ik?&#8221; roept Hardenborg, die nu met zijn beide aardige freuletjes aan het buffet is gekomen, en zorgen zal dat ze op &#8217;t
+vlugst en op &#8217;t allerbeste bediend worden&#8212;door het zelf te doen: &#8220;Bleek, ja dat komt van zulk een zachte illuminatie aan weerskanten;&#8221;
+en, de freules Narwal loslatend, buigt hij galant rechts en links, en ziet meteen dat ze beiden bepaald allerliefst zijn,
+maar freule Marie..... ja waarachtig, freule Marie is lampion nummer &eacute;&eacute;n, en krijgt dan ook het eerst een glas punch &agrave; la
+Romaine en het eerst een roomhoorntje &agrave; la vanille.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Eindelijk zal Eva haar lieven man dan eens te spreken krijgen,&#8221; zegt de jonge vrouw, en neemt den arm van haar vriend, en
+slaat een zijpad met hem in, terwijl ze bijna iets zwevends in haar tred heeft, nu de kapel, Von Weber&#8217;s geanimeerde <span class="letterspaced">Invitation</span> &agrave; la <span class="letterspaced">Valse</span> doet ruischen en zwellen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Kalm, kalm vrouwtjelief; je hebt al wat te veel kleur. Ik bid je, dans nu straks niet te druk. Ik moest het je eigenlijk
+heelemaal verbieden, maar.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan zou je zelf geen beurt krijgen niewaar? O beste man, als ik nog denk dat je me dit avondje bijna ontkaapt hadt. &#8217;t Is
+hier d&eacute;li, ik amuseer me dol! En de menschen zijn allemaal even charmant en lief. De baronesse Doelemeere heeft wel een half
+uur met me gepraat, en de familie Narwal van Brouwerscate die f&ecirc;teert me haast al te veel. Heb je &#8217;t niet gezien?&#8212;Guns August,
+die Kippelaan is toch een malle vent; ofschoon ik eigenlijk geloof dat hij de gravin Van Leeuwen even weinig kent als mij,
+zoo presenteerde hij mij aan haar, en wel als: Mevrouw Helmond geboren gravin van Armeloo.&#8212;O je kunt niet gelooven wat dat
+dadelijk een gemakkelijkheid gaf; ik heb toen ook maar de stoute schoenen aangetrokken en haar op een invitatie voor den acht
+en twintigsten geprepareerd. Dadelijk nam zij het zeer gracieus aan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, &#8217;t is onverstandig om die menschen al zoo lang vooruit te vragen; bedenk toch.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bedenk toch, niewaar Evertje z. m., dat we dan <span class="letterspaced">allang dood en begraven kunnen zijn</span>. Boe boe! kan het nog somberder?&#8221; En dan, half luide neuri&euml;nd, zingt ze de Invitation &agrave; la Valse na. Eensklaps houdt Eva
+stil: &#8220;Weet je August, wat me <span class="letterspaced">alleen</span> hindert van avond&#8212;als jij tenminste heel lief en aardig bent&#8212;&#8217;t is, dat ik eigenlijk vis-&agrave;-vis mevrouw Narwal en vooral tegenover
+mevrouw Van Leeuwen een bespottelijk figuur maak. Ja, met m&#8217;n doodonschuldige diamantjes.&#8212;Zeker, ze zijn heel lief, en ik
+vond het alleraardigst van je, toen je ze mij, je weet wel, voor een vergoeding hebt gekocht; maar heusch, de schapen maken
+hier een allerzotste vertooning. Mevrouw Van Leeuwen had letterlijk geen oog van m&#8217;n broche af toen ze met me sprak, en ik
+kon zoo zien dat ze me den heelen tijd haar prachtige, o! over-<span class="letterspaced">over</span>-prachtige broche wou laten <a id="d0e10945"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10945">283</a>]</span>opmerken, want, dan trok ze zoo met dien hals en zette de borst vooruit, van belang!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn hemel Eva, hoe kun jij nu over een broche denken als je bij zoo&#8217;n vijftigjarige, eer leelijke dan mooie vrouw staat.
+Jij bent, bij haar vergeleken, <span class="letterspaced">heelemaal</span> een diamant.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja mannetjelief, zoo&#8217;n discours hebben we geloof ik nog eens gehad, op een achtermiddag; toen <span id="d0e10954" class="corr" title="Bron: vondt">vond</span> je&#8212;als ik me wel herinner &#8212;geslepen glas even mooi.&#8212;Maar neem me niet kwalijk, een man kan onmogelijk begrijpen wat het is,
+als men, enfin, nog al gekleed en dan niet zoo heelemaal een nul in &#8217;t cijfer, tegenover een dame staat die je letterlijk
+uitlacht omdat je bespottelijk kleine diamanten aanhebt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Heeft mevrouw Van Leeuwen <span class="letterspaced">jou</span> uitgelachen Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja! &#8217;t Was nu juist geen gillen, maar ja, ja zeker, ik kon heel goed zien dat ze&#8212;als ze &#8217;t gedurfd had&#8212;me zou hebben uitgelachen;
+en ik herhaal dat ik dat alles behalve plezierig vind. Zeg lieve kereltje, krijg ik tegen den acht en twintigsten....? Nee,
+chut! geen overijlde antwoorden, &#8217;t Is ook indiscreet misschien om zoo zelve te vragen; maar toch.... ik hoop....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee <span class="letterspaced">nee</span> Eva! <span class="letterspaced">nee</span>!!!&#8221; En in zich zelven: Mijn God, waar moet dat heen!
+
+</p>
+<p>&#8220;August!&#8221; zegt Eva verschrikt: &#8220;vraag ik te veel? Och, neem &#8217;t me dan niet kwalijk. Je weet wel dat ik niet &#8217;t beste, het
+allermeeste wil: wat jij doet en wilt dat is me altijd goed geweest. Was het niet, lieve beste August? Zeg dan, ben ik niet
+&oacute;vertevreden tegenwoordig? Heb ik dat niet bijna elken dag, ja nog zooeven gezegd?&#8212;August, ben ik niet je trouwe lieve vrouwtje?
+Zeg? Spreek dan; ben je boos omdat ik een beetje op mijn jaardag vooruitliep?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva ziet rond of daar ook iemand wezen mocht; en dan, dan legt ze haastig haar poezelen arm om zijn hals en&#8212;&#8212;een zoen als
+uit den zaligen bruidstijd, steekt Helmond opnieuw het hart in gloed!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Het vuurwerk was voor een particuliere partij inderdaad schitterend. Nu eens stond het schilderachtig gelegen landgoed met
+al zijn genoode en ongenoode gasten, in een tooverachtig rood of blauw of paars licht, waardoor men zich in een droom verplaatst
+gevoelde, en dan weer....
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;, dat is oorverdoovend!&#8221; zegt een der juffrouwtjes Lens, en trekt &#8220;voorzichtigheidshalve&#8221; het hoofd wat terug.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou niet kwaad zijn menheer Debecque&#8212;o, &#8217;t is waar, menheer <span class="letterspaced">Hardenborg</span>&#8212;als er nooit op een andere manier met kruit werd gewerkt;&#8221; zegt freule Marie Narwal, die <span class="letterspaced">toevallig</span> weer naast Archibald stond.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus zoudt u <span class="letterspaced">mij</span> met de heele militaire macht zoo maar zonder complimenten op straat willen zetten? Foei foei freule Marie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoop niet dat mijnheer Hardenborg zich, bij gelegenheid, over de gastvrijheid op Brouwerscate zal te beklagen hebben;&#8221;
+is <a id="d0e10997"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e10997">284</a>]</span>het antwoord, &#8217;t welk schalks wordt gegeven; en dan ernstig; &#8220;Maar ja, als ik wist dat u bijvoorbeeld iemand in den oorlog....
+ja, hadt <span class="letterspaced">doodgemaakt</span>, dan.... dan zou ik er misschien toe kunnen komen. Ik vind het afschuwelijk dat menschen elkander zoo koelbloedig vermoorden.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel freule, wat ik vroeger wel eens mijn ongeluk heb genoemd, dat zou ik nu haast m&#8217;n geluk willen heeten: de ondergeteekende,
+ofschoon hij flink&#8212;ik moet het bekennen&#8212;op dat fanatieke Indische goedje heeft laten inblazen, hij is nooit zelf in de gelegenheid
+geweest om er een&#8212;althans zooveel hem bekend is&#8212;voorgoed de bajonet te doen afslaan.&#8221; En dan zich terzij tot Kartenglimp wendend:
+&#8220;Hebt u ook nog met die vroolijke Bandjareezen kennis gemaakt majoor, als ik u vragen mag?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, toen was ik al in Holland.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, dat meen ik gehoord te hebben. Ik denk wanneer ik u zie gedurig aan iemand die wat jonger was, h&eacute;, maar anders fameus
+op u geleek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei!&#8212;Mooi dat rad h&eacute;. Vin-je niet mevrouw Helmond? Fameus mooi!&#8212;Magnifique partij niewaar?&#8212;Ik geloof dat dat de &#8220;<span lang="fr">bouquet final</span>&#8221; geweest is. Ha zie, nog een vuurpijl, <span lang="fr">pour la bonne bouche</span>. Mag ik &#8217;t genoegen hebben u den arm....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O dank u majoor; ik heb.... ik zoek....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nog altijd een beetje rancune?&#8221; vraagt de majoor wat zachter, terwijl Eva hem toch onwillekeurig terzijde blijft, en men
+zich langs een smaller pad, tusschen een bosschage van hulsten en andere fijne doornheesters, uit den kring van het gezelschap
+verwijdert.
+
+</p>
+<p>&#8220;Rancune, o nee majoor, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is niet onnatuurlijk mevrouw, en de vriendelijke woorden die ik u straks mocht toespreken zijn niet voldoende geweest.
+Ik heb schuld; ik had het al vroeger moeten goedmaken. Waarom ben ik niet bij u geweest sedert den avond van dat, voor u zoo
+onaangename misverstand.... &#8217;t Is onvergeeflijk, ik beken het! Maar, een geboren Van Armeloo is allerminst haatdragend of
+kleingeestig.&#8221;&#8212; Stilstaande: &#8220;Vergeef me mevrouw Helmond. Na al de moeite die ik met liefde had gedaan, werd ik dien avond
+zoo ge.... ge.... gedesillusioneerd dat ik mij zelf een oogenblik vergat, en ook naderhand besloot om die papieren altemaal
+weg te doen, te verbranden, want.... Nee nee, pardon, verbrand heb ik ze niet. Ik kwam daarvan terug, en vooral omdat er &eacute;&eacute;n
+stuk bij is, dat zelfs als curiositeit zeker een aardig sommetje waard zou wezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O dat zal het stuk zijn &#8217;twelk bewijst....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist; uw papa hecht er niet aan! Enfin, ieder mensch heeft zijn eigenaardige begrippen. Uw papa is een zeer verstandig man,
+en zal waarschijnlijk zijn goede redenen hebben....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat is zeker; maar u vergist je majoor, als u denkt dat papa omtrent die papieren <span class="letterspaced">heelemaal onverschillig</span> zou zijn. Papa zal er.... Nee, hij zal er u wel niet om vragen, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zou ze hem in geen geval <span class="letterspaced">aanbieden</span>, mevrouw Helmond, dat kunt u gemakkelijk begrijpen.&#8221;
+<a id="d0e11038"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11038">285</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee....&#8221; aarzelt Eva, &#8220;dat is niet onnatuurlijk.&#8221; Zich snel in de rede vallend: &#8220;Ik geloof anders majoor, dat&#8212;indien de zaak
+w&aacute;&aacute;r is&#8212;dat dan het bewijs door iedereen gemakkelijk te leveren is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dit laatste komt niet overeen met hetgeen ik u vroeger verzekerde mevrouw. Als man van eer, als oud-officier, geef ik u de
+stellige verklaring, dat het van de duizend menschen er nauwelijks &eacute;&eacute;n zal gelukken om het stuk te bemachtigen &#8217;twelk ik door
+mijn bemoeiingen meester werd, en waarvan in deze zaak <span class="letterspaced">alles</span> afhangt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat stuk is....?&#8221;
+
+</p>
+<p>.... &#8220;Eenvoudig het document waaruit onwederlegbaar blijkt, dat de bet-overgrootvader van uw vader, en de zoon van den Hollandschen
+graaf Van Armeloo &eacute;&eacute;n en dezelfde persoon is geweest.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een oogenblik bleef het stil. Dan zegt Eva snel:
+
+</p>
+<p>&#8220;U zoudt mij verplichten met mij dat bewijs te.... zenden majoor.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, &#8217;t is zeker veel eer: veel....&#8221; Eensklaps omziende: &#8220;Mij dunkt ik hoor daar roepen: Zoudt &uacute; mij &#8217;t genoegen willen doen
+mij den arm te geven, schoone mevrouw Helmond?&#8221;
+
+</p>
+<p>Weer vliegt Eva het bloed naar de wangen.&#8212;Neen, haar arm krijgt hij niet!
+
+</p>
+<p>&#8220;O, u neemt niet kwalijk majoor?&#8221; zegt ze snel: &#8220;&#8217;t Is Helmond die daar roept.&#8221; IJlings spoedt zij zich nu terug langs het
+pad, doch.... halt, nu kon ze niet verder.
+
+</p>
+<p>Helmond met Archibald, freule Marie Narwal en nog een paar jongelieden, bevonden zich aan &#8217;t eind van het pad.
+
+</p>
+<p>&#8220;Een Absalome!&#8221; roept de luitenant, en vliegt naar de plek, waar Eva eensklaps tot stilstaan werd gedwongen, dewijl ze met
+haar sortie aan een nijdig takje bleef haken.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was maar een kleine scheur. Eva zei dat het niets te beduiden had. Maar Archibald hield een korte potsierlijke toespraak
+tot den ondeugenden meidoorn, die zich in &#8217;t voorjaar met zijn welriekende bloempjes zoo aardig voordoet, maar nu in &#8217;t begin
+van September zoo valsch is als een jaloersche kat.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp bleef op den achtergrond.
+
+</p>
+<p>En ginds aan den arm van dien jongen luitenant zag hij haar voortzweven.&#8212;Welzeker, men wachtte haar in de zaal; de muziek
+speelde er reeds een Ouverture de Bal; zij zou er dansen, dansen met iedereen, maar voor hem&#8212;inweerwil van dat prachtige lokaas,
+&#8217;twelk hij haar sinds dien avond toch in &#8217;t geheel niet meer toonde&#8212;voor h&eacute;m heeft ze zelfs den arm niet over.... dien blanken
+welgevormden arm!&#8212;Maar ha! al wordt het tijd, &#8217;t is nog vroeg genoeg, welzeker, nog vroeg genoeg!
+
+</p>
+<p>Een zeer groot aantal waskaarsen op luchters en kronen, verlicht overvloedig de groote zaal en de twee daaraan grenzende zeer
+ruime kamers, die door breede nu geheel weggeschoven battans gemeenschap hebben.
+
+</p>
+<p>De groote zaal is delicieus gecireerd, als een spiegel zoo glad! Enkele paren wandelden daar reeds koutend in &#8217;t ronde, doch
+het meerendeel bevindt zich nog in het groote v&oacute;&oacute;rsalon, waar men in <a id="d0e11074"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11074">286</a>]</span>den middag ontvangen werd. Dominee Hoogerberg, bekend met de huiselijke omstandigheden der familie Debecque, brengt er, alvorens
+de dans zal beginnen, en n&uacute; reeds, dewijl hij om gewichtige redenen vroegtijdig naar huis moet, een hartelijken maar korten
+heildronk aan de gastvrouw die heden verjaart, en aan haar eenigen zoon, die in &#8217;t moederland mocht terugkeeren om een <span class="letterspaced">moeder</span> gelukkig te maken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dominee, allerliefst! allercharmantst! Dank je, merci, aller-<span class="letterspaced">aller</span>-hartelijkst!&#8221; zegt mijnheer Kippelaan, die aanstonds is vooruitgestoven, en met zijn beide handen de hand van den spreker
+vermeesterend, ten aanschouwe van al zijn hoorders, steeds karnend, de tolk blijft van aller gevoelens!
+
+</p>
+<p>Archibald ziet het treffende schouwspel een oogenblik met een kwalijk verborgen glimlach aan, en dan net glas opheffend, zegt
+hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Terwijl mijn schuld aan onzen hoogge&euml;erden dominee op zoo passende wijze door de welwillende tusschenkomst van mijnheer....
+re.....??&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Kippelaan</span>!&#8221; helpt de eigenaar van dien naam, terwijl hij met een verheerlijkt gelaat naar den spreker omziet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah juist, <span class="letterspaced">Kippelaan</span>; uw naam was mij ontschoten....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jules Janin!
+
+</p>
+<p>&#8220;Straks hoop ik u mede een handdruk te geven <span class="letterspaced">dominee</span>,&#8221; zegt Archibald, eensklaps van Kippelaan op Hoogerberg ziende: &#8220;om u dank te zeggen voor de goede woorden aan &#8217;t adres van
+mijnheer Kip..... ik meen aan &#8217;t adres van mama en van mij; doch met den dronk die nu geen uitstel duldt, maar welke twaalf-twaalfde
+gedeelten der jonge dames toch hopen dat kort en vooreerst de laatste zal wezen,&#8212;omdat de muzikanten anders ongeduldig zouden
+worden; niewaar dames?&#8212;met dit glas dan moet ik den vriend gedenken, zonder wiens trouwe hulp ik misschien&#8212;zelfs met den besten
+wil van de wereld&#8212;hier niet als zoon van den huize had kunnen fungeeren.&#8212;Maar, ik zie eenige zakdoeken te voorschijn komen.
+Alzoo denkende aan het heden, en herdenkende &#8220;om het half uur een zeer leelijken lepel&#8221;, maar ook: alle dagen twee- of driemaal
+een gezicht waarop een hart stond geteekend van goud, neen, een hart vol waarachtige belangstelling! denkende aan een trouwen
+vriend, die deed wat hij kon om mij voor mijn goede moeder in &#8217;t leven te bewaren, <span class="letterspaced">drink</span> ik dit glas&#8212;de handdrukken mijnheer Kippelaan, zullen mogelijke flaters in mijn oratie goedmaken...&#8217;&#8221; Kippelaan wilde reeds
+toesnellen om den zoon van den huize te.... maar hij werd door een der heeren tegengehouden: &#8220;drink ik dit glas,&#8221; herhaalt
+Archibald met verheffing van stem, &#8220;op wat mijn braven dokter liever is dan zijn leven, op haar die hem meer waard moet zijn
+dan al de schatten dezer, nog al plezierige wereld: op zijn aangebeden vrouw, <span class="letterspaced">mevrouw Helmond, geboren Van Armeloo</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Het was bij de levendigheid die er nu onder al de aanwezigen ging heerschen&#8212;en waarbij mijnheer Kippelaan letterlijk handen
+te kort kwam&#8212;een zeer vermeldenswaardige bijzonderheid, dat <a id="d0e11113"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11113">287</a>]</span>er onder die vele dames, en inzonderheid onder die dames van hooge geboorte, geen enkele te vinden was, bij wie er een gevoel
+van jaloezie werd opgewekt, door den toost op mevrouw Helmond door den zoon des huizes uitgebracht.
+
+</p>
+<p>Eva gevoelde zich.... half bedwelmd, als een veder zoo licht, en onuitsprekelijk zalig. De tranen stonden haar in de oogen.
+O! en toen men haar nu van alle kanten met de liefste woorden overlaadde, en de baron Narwal haar zeide: &#8220;Wij hopen de lieve
+doktersvrouw recht veel met haar echtvriend op Brouwerscate te zien;&#8221; en de baronesse Doelemeere haar met zoo&#8217;n recht vriendelijk
+en gemeenzaam knikje de verzekering van haar belangstelling schonk ja, toen zelfs de gravin Van Leeuwen naar haar toekwam
+en zeide: &#8220;Ik vereenig me van harte met de beste wenschen voor uw geluk, lief mevrouwtje,&#8221;&#8212;toen.... &#8217;t was niet om uit te
+spreken.... ze moest toen den fijn geborduurden zakdoek voor de oogen drukken; de weelde van dat oogenblik was schier al te
+groot!
+
+</p>
+<p>Nochtans, toen ze zich n&oacute;g eens door diezelfde hooggeboren vrouw zoo innemend hoorde toespreken; en zij tevens uit mevrouw
+Van Leeuwens prachtige met parelen bewerkte flacon een weinig eau-de-cologne moest nemen, toen kwam er een klein, een bijna
+onmerkbaar wolkje haar gelaat overtrekken, want, weder waren de oogen der gravin op haar diamanten broche gericht, en zei
+de oudere dame met wezenlijke zorg: &#8220;Je aardig speldje is losgegaan lief mevrouwtje. Voorzichtig, &#8217;t zou toch wezenlijk jammer
+zijn, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>En de groote diamanten der gravin blonken en fonkelden met duizend kleuren, en Eva tastend naar &#8220;&#8217;t speldje&#8221;, inplaats van
+het vast te steken, deed het&#8212;&#8217;t was niet onnatuurlijk, door het eenigszins trillen der vingers, als een gevolg van de aandoening
+waarin de toost haar gebracht heeft&#8212;geheel en al losgaan, zoodat het op den grond viel. En zie, nadat een galant jongheer
+het aanstonds had opgeraapt en haar weergegeven, verdween &#8220;dat kinderachtige sieraad&#8221; voorgoed in den zak van haar kleed.
+
+
+</p>
+<p>Helmond heeft met een zeer kort maar hartelijk woord, Archibald zijn dank betuigd, en het welzijn van den gastheer gedronken.
+Helmond gevoelde zich nu wat beter dan straks. Misschien hebben een paar glazen pittigen wijn hem goedgedaan. Een bediende
+komt reeds voor de vijfde maal met het blad waarop de geurige <span lang="fr">C&ocirc;te d&#8217;or</span> en Rudesheimer worden aangeboden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dankje!&#8212;Eh.... ja toch.&#8212;Ziezoo kameraad.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Het bal heeft een aanvang genomen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is een kleine misrekening voor Eva geweest: De baron Debecque heeft niet met h&aacute;&aacute;r, maar met mevrouw Van Leeuwen, die nog
+gaarne een enkel dansje&#8212;zoo&#8217;n Polonaise bijvoorbeeld&#8212;meedoet, het bal geopend. Aan den arm van den baron Narwal gevoelde Eva
+zich echter spoedig ruimschoots schadeloos gesteld, want mijnheer Narwal was een man nog in de kracht van &#8217;t leven, had wel
+vijf ridderorden, en was kamerheer of iets van dien aard; tenminste &#8220;ijselijk hoog!&#8221;
+<a id="d0e11134"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11134">288</a>]</span></p>
+<p>Nu de tweede dans zal beginnen en reeds
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>De dartele snaren
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Doen tripp&#8217;len de paren;</span></p>
+</div>
+<p>nu hangt Eva in den arm van haar <span class="letterspaced">alles</span>, van den <span class="letterspaced">eenige</span>, op wien ze waarlijk zoo trotsch is:
+
+</p>
+<p>&#8220;O, engel!&#8221; zegt ze, en drukt hem dien arm zoo innig: &#8220;zulk een feest, z&oacute;&oacute; iets heerlijks heb ik nog nooit beleefd. Die menschen
+hier.... Och wat zijn ze allen onbeschrijfelijk lief en hartelijk, en zonder eenige distantie.&#8212;E&eacute;n ding beste August, als
+het te pas mocht komen, ik zeg <span class="letterspaced">als</span>, och spreek dan vooral niet tegen dat jij ook van adel bent; &#8217;t is me letterlijk al pratend uit den mond gevallen toen ik
+door dien mallen Kippelaan.... ik weet niet hoe, een beetje in &#8217;t nauw raakte. Maar.... onwaarheid sprak ik toch niet; je
+kunt immers later papa&#8217;s titel krijgen; niewaar August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn hemel Eva, dat gaat te ver!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben je boos, mijn lieve man? Nee, dat kun je nu niet wezen, niewaar? Maar luister eens.... ik mag er immers vast op rekenen....?
+Wel, op <span class="letterspaced">onze</span> partij, met mijn jaardag? Och die jonge Hardenborg was zoo galant; ik zei maar even dat ik deze muziek zoo allerliefst vond,
+en&#8212;dadelijk <span class="letterspaced">dadelijk</span> is hij toen gaan informeeren of de kapel den acht en twintigsten vrij zou wezen.&#8212;En ja zeker, alles is in orde! Natuurlijk
+moest hij er toen aanstonds beslag op leggen omdat ze zoo moeilijk te krijgen is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ben je razend!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God August! je zoudt me doen schrikken. Freule Marie ziet juist naar ons, zij zal denken dat we woorden hebben. Lach: toe
+lach.&#8221;&#8212;Eva lachte.&#8212;En August? Moest hij dan hier die algemeen gevierde vrouw, en ten aanschouwe van zoo velen, een barsch
+gelaat toonen, haar, zijn dierbare Eva? Ha, als men dan overal fluistert dat een man, die zulk een vrouw bezit, haar niets
+weigeren <span class="letterspaced">mag</span>, dat ze hem meer moet waard zijn dan al de schatten der wereld; ha, waarom zou hij dan ook niet lachen! Waarom zou hij dan
+ook niet....
+
+</p>
+<p>&#8212;Daar vangt de wals aan.&#8212;&#8217;t Is alsof de wijn hem eenigszins heeft beneveld. Misschien ook is hij het dansen ontwend:
+
+</p>
+<p>&#8220;Bedaard, bedaard lieve kind; niet te vlug; je weet wel waarom? Ja zeker, heel goeje muziek, fameus in de maat!&#8221;
+
+</p>
+<p>En Eva wielt, al zwevend, als in een hemel aan den arm van haar teerbeminde. En de muziek is krachtig; maar hoor, telkens
+en hoe langer hoe meer, klinkt er in die sterke bazuintonen bij het geanimeerd en wegsleepend refrein, een enkele noot....
+die haar aan woorden, aan vreeselijke woorden herinnert, en ook aan dien droom met den saterlach:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; " lang="fr">
+<p class="line" style=""><span>Et&#8212;<span class="letterspaced">Satan</span> conduit le bal,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Et&#8212;<span class="letterspaced">Satan</span> conduit le bal!</span></p>
+</div>
+<p>Ik wil wel eens rusten August!&#8212;Dit stuk moeten ze bij ons <a id="d0e11191"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11191">289</a>]</span>niet spelen, &#8217;t Refrein is toch leelijk; al te snerpend. Vin-je &oacute;&oacute;k niet, m&#8217;n lieve man?&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Mijnheer Kippelaan voelt zich dezen avond misschien nog gelukkiger dan Eva Helmond. De bijzonderheid dat hij op zulk een partij
+was gevraagd, heeft hem boven de huizen gebracht.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Scheen wel&#8212;dewijl zelfs de candidaat-notaris Piet Lovers met zijn ouderwetsch Marietje was genoodigd&#8212;dat de baron Debecque
+zijn invitaties zoo ver mogelijk had uitgestrekt; maar de eer was toch bijzonder, en hij mocht nu gerust zeggen dat de adel
+uit den omtrek met alles wat daartoe behoorde <span class="letterspaced">zijn intieme</span> vriend was. In den beginne is Kippelaan iets minder op zijn gemak geweest, maar sedert hij het stoute stuk volbracht, en
+dokter Helmond, zonder dat iemand het zag, de beide banknoten van honderd gulden uit den brief aan Woudberg, met een couvert
+er om, in den achterrokzak heeft gewerkt, had hij zich zoo onschuldig gevoeld als een pasgeboren zuigeling.
+
+</p>
+<p>Allerliefst lieve gelegenheid!&#8212;In den vooravond bij &#8217;t geleide van juffrouw Van Berge naar de groene kamer, heeft hij al iets
+voelen kloppen, en.... enfin, juffrouw Van Berge heeft hem eensklaps losgelaten, en Mina Lens die v&oacute;&oacute;r haar liep, in den arm
+genomen.&#8212;O dat guitje!&#8212;Later had hij gehoord dat juffrouw Van Berge ook waarlijk al met den kantonrechter uit B. ge&euml;ngageerd
+was, enfin.&#8212;Na &#8217;t verblijf in de groene kamer is hij weer zoo.... ja, hij moet het bekennen &#8220;zoo ondeugend geworden.&#8221; Bij
+&#8217;t vuurwerk heeft hij de kleine blanke allerliefste jonge dame, Mietje Lansbroek, het hof gemaakt, en gezegd dat hij &#8220;duizendmaal
+op den rand geweest was, maar nu in h&aacute;&aacute;r den afgrond voor zijn hart metterdaad gevonden had.&#8221; Mietje Lansbroek heeft toen
+gezegd, dat ze het al te akelig vond, wanneer menheer Kippelaan zijn hart aan zoo&#8217;n halsbrekenden toer zou wagen, en heeft
+hem toen haar &#8220;allerliefsten rug&#8221; toegedraaid&#8212;natuurlijk, volgens Kippelaan, een weinig verlegen over zijn aanzoek en de geestigheid
+van haar eigen antwoord.&#8212;&#8217;t Was waar ook, hij had zoo iets hooren spreken van een remonstrantsch proponent. Enfin, allerliefst,
+geestig! Dansen? Zie &#8217;t was jammer, al de dames waren disperaat dat ze hem een dans moesten weigeren.... maar nee, &#8217;t is zijn
+schuld; <span class="letterspaced">zijn</span> eigen schuld; hij is niet vroeg genoeg gekomen! ofschoon.... Enfin, &#8217;t was allerliefst dat ze hem allen zonder uitzondering
+beloofden: jawel, als er weer een feest was; ja welzeker.
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik schept Kippelaan nog even een luchtje, want hij had aan een der buitendeuren staande&#8212;iets in &#8217;t donker zien
+verdwijnen, ginder in de richting van de groene kamer, waar nog een enkele gekleurde ballon tusschen het donkere groen hing.
+En Kippelaan vond het buiten allerheerlijkst....
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was heelemaal donker, pikdonker in de groene kamer. Daarbinnen klonk een zucht. Bijna gelijktijdig klonk er nog een zucht,
+meer piano.&#8212;Er volgde een plechtige stilte.&#8212;Na eenige seconden had de herhaling van het even genoemde diep roerende zuchten
+<a id="d0e11211"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11211">290</a>]</span>plaats.&#8212;Toen had men iets kunnen vernemen van een langgerekt geluid z&oacute;&oacute; bijna als van het theewater alvorens het aan&#8212;of van
+de kook raakt.&#8212;Nogmaals n&uacute; hartverscheurende zuchten. En dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Marietje!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Piet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, als ze ons &eacute;&eacute;n&#8212;&eacute;&eacute;n tienduizendste meegaven, dan!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Piet, d&aacute;n....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Marietje!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Gud, ik hoor wat!&#8221;
+
+</p>
+<p>Twee personen zijn juist den ingang der groene kamer genaderd, &#8217;t Zijn Helmond en de majoor Kartenglimp.
+
+</p>
+<p>Helmond is er overheen.&#8212;Wat drommel w&aacute;&aacute;rom niet! Zijn er dan niet honderdduizend menschen voor &eacute;&eacute;n die doen zouden wat hij
+doet? Geld ter leen vragen als men &#8217;t noodig heeft en zeker weet dat men het zal kunnen teruggeven:&#8212;<span class="letterspaced">Kunnen</span>? <span class="letterspaced">zeker</span>? Ja, ongetwijfeld <span class="letterspaced">zeker</span>! Als hij den generaal morgen maar eens als vanouds de hand heeft gedrukt, wat, voor den drommel, wat zouden er dan voor haken
+en oogen kunnen zijn? Zal een man van eer, een man als de generaal zijn woord breken, zonder een bepaald voorval waardoor
+een brouillerie gewettigd kan heeten? Zou hij zonder eenige kennisgeving de gedane verklaring intrekken, dat August nevens
+Jacoba zijn erfgenaam zal zijn? Neen, die pleegvader zal dat niet!&#8212;Nu, w&aacute;&aacute;rom tobt en treuzelt hij dan, en zit zoo telkens
+met de handen in &#8217;t haar? Is het niet armzalig dat iemand met zulk een erfenis in &#8217;t verschiet, hier rondloopt met niet meer
+in zijn bezit dan de vijf guldens die zijn provisor hem leende!&#8212;Zegt het spreekwoord geen waarheid: Met den tijd komt alles
+terecht!&#8212;Wat weerga, al moest zijn leven, zijn heele aanzien, <span class="letterspaced">alles</span> er aan opgeofferd worden, men heeft gelijk: Een vrouw zooals de zijne wordt er op de duizend geen gevonden! Z&oacute;&oacute; een moet
+boven alle ontbering verheven zijn en schitteren in haar vollen glans. Men moet haar ten volle waardeeren. Dat doet men <span class="letterspaced">hier</span>, dat doet <span class="letterspaced">iedereen</span>. Boven al die adellijke vrouwen, zelfs van leeftijd, werd zij verheven, door dien toost van den zoon des huizes. Wat drommel,
+Eva heeft gelijk, hij is een beroerde zwaarmuts; alles komt terecht.... en.... Neen, het dolle plan om confidentieel met den
+ouden <span id="d0e11247" class="corr" title="Bron: Debecq ue">Debecque</span> te spreken en h&eacute;m te vragen.... neen, hij heeft het laten varen; &#8217;t zou Eva die, nog al wat hoog van alles heeft opgegeven,
+compromitteeren; en ook.... met al die adellijke kennissen, en later die partij ten zijnen huize.... Neen! Kartenglimp had
+hem zeer heusch bejegend; den ganschen avond; allerhartelijkst! De man is poltron; tenminste een beetje wars van Vriend Hein
+was hij zeker; maar anders, noch over het niet terugkomen om zijnentwil uit Parijs, noch over dien onaardigen conferentie-avond
+heeft hij zich beklaagd.&#8212;Helmond weet toch zeker dat notaris Zoutenheer, een gedeelte van het hem verstrekte geld van den
+majoor heeft gekregen; en, inplaats van iets onaangenaams na die sc&egrave;ne te laten blijken, heeft hij laatst zonder eenige pretensie
+gezegd: dat hij a vijf percent.... onder vrienden....
+
+</p>
+<p>&#8220;U begrijpt majoor, dat ik &#8217;t alleen vraag omdat je &#8217;t mij zelf presenteerde. <a id="d0e11252"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11252">291</a>]</span>Ik vond je voorstel zoo cordiaal: anders zou ik aan Zoutenheer ... maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee, w&aacute;&aacute;rom! Zoutenheer moet zes percent hebben, en ik ben er met vier tevreden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vier? Ik meende....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat bl.... onder vrienden; jij bent een uitmuntende dokter! Apropos, kan zoo&#8217;n avondlucht kwaad? Nee h&ecirc;....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niemendal majoor. Voor &uacute; is de lucht allerheilzaamst. En dus...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou jij me niet zoo eens een levensregel kunnen voorschrijven? Zieje, voor gevallen.... Enfin, als ik zoo iets had, dan was
+ik gerust.&#8212; Wat die drie duizend gulden betreft; accoord! Waarachtig, met alle plezier! Jelui moet het er van nemen. Als de
+ouwe opstapt dan ben je heelemaal binnen. Een schietgebedje voor zijn tijdige afreis. Hahiehaha!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Majoor, op die manier wil ik mijn vrienden niet hooren. Mijn pleegvader heb ik waarachtig lief, en....
+
+</p>
+<p>&#8220;Bravo mijn waarde! Eere hebbe je hart. Maar permitteer me! Ik voor mij vind hem tegenover dokter Helmond en zijn vrouw een
+vervoerd schrielen compeer.&#8212;Praat er niet van! Geeft ie wel eens een zak guldens mee? Pardon, ik heb daar niet mee te maken!&#8212;
+Enfin, in orde! Kom morgen in den loop van den voormiddag maar bij me. Altijd tot je dienst. Maar wat ik zeggen wil.... ah
+ja, is je vrouwtje nog een beetje boos op me dokter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee majoor; w&aacute;&aacute;rom zou ze....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat vraag ik jou m&#8217;n vrind.&#8212;Weet je wat me, ronduit gezegd, een weinig hinderde?&#8212;Zonder er me op te beroemen, ik heb voor
+dien adel mijn best gedaan, en terwijl dokter Helmond nu vriendschappelijk en wel is, weigert mevrouw Helmond mij bijna een
+antwoord.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat is een opvatting.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wil het gelooven. Maar zie, dan moest jij haar toch zoo ongemerkt eens zeggen, dat het je plezier zou doen als ze weer
+een klein beetje vriendelijker tegen me was. Ik ben toch geen monster niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De Hemel beware....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet je wat me bijvoorbeeld hinderde? &#8217;t Was dat ik in presentie van een paar heeren, zoo maar kortaf moest hooren, dat ze
+geen dans voor me had.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dan zal ze er werkelijk....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee m&#8217;n vrind, je vrouwtje had er nog wel zes open, omdat ze je beloofde niet veel te zullen dansen. Dit laatste zei
+ze aan dien luitenant; en&#8212;hier zit &#8217;em de voorname grief&#8212;toen gaf ze h&eacute;m een oogenblik later toch een galop, ofschoon hij
+al tweemaal haar cavalier was.&#8212;Dat heer bevalt me niet Helmond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wien bedoelt u majoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We spraken van dien menheer Archibald niewaar? In jou plaats amice, zou ik hem niet al te veel.... enfin! We kennen die heertjes!
+Ik ben zelf in Indi&euml; geweest, en....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar majoor, zulk een veronderstelling.... U vergeet dat mijn vrouw....&#8221;
+<a id="d0e11290"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11290">292</a>]</span></p>
+<p>Ik vergeet niets niemendal beste vrind! Je vrouw heb ik leeren kennen: &#8217;t is het prachtigste karakter dat ik ooit ontmoette.
+Haar houding, bij die vermeende miskenning van haar vader: o, &#8217;t was edel, magnifiek! Maar de listen van zulke heertjes....
+waarachtig, daar zijn geen vrouwen tegen gewapend. Zet jij de kloekste vrouw aan den rand van een afgrond; wanneer men haar
+onverhoeds een stoot geeft, dan zal ze te pletter vallen zonder eenige kans op behoud.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Archibald is naar mijn innige overtuiging een edele brave jongen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Edel en braaf, dat doet al weinig tot de zaak m&#8217;n vrind, dat weet jij ook wel. Je kunt kerken en gasthuizen stichten, ja
+zelfs aan &#8217;t hoofd van een asiel voor gevallen meisjes staan en toch op dat punt een zwak oogenblik hebben. Ik heb je gewaarschuwd,
+hij biologeert ze.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Majoor..... je liegt het!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei zoo, is d&aacute;t onze verhouding dokter! Ik meende dat het een bewijs van oprechte vriendschap was wanneer men waarschuwt voor
+een mogelijk gevaar. Ik zeg niet voor een <span class="letterspaced">zeker</span> maar voor een <span class="letterspaced">mogelijk</span> gevaar.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Majoor, vergeef me dien uitval. Ik heb een paar glazen wijn m&eacute;&eacute;r gedronken dan me tegenwoordig inderdaad dienstig is, en....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Glad verkeerd dokter; als je helder wilt kijken dan moet je nooit te veel.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet het, en <span class="letterspaced">vergat het nooit</span>. Maar nu, men is gelukkig, men.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker! Maar als je zoo gelukkig wilt blijven, geef dan&#8212;ik herhaal het, aan een pronkjuweel als je vrouw alles, <span class="letterspaced">alles</span> wat haar hart begeert, maar zorg dat je haar <span class="letterspaced">alleen</span> behoudt. &#8217;t Is een verkeerd teeken wanneer een jonge vrouw een man van mijn leeftijd een dans weigert, om hem een oogenblik
+later aan zoo&#8217;n blonden knevel te gunnen.&#8212;Nee, agiteer je niet.&#8212;&#8217;t Is mij volkomen goed dat je dien snaak vertrouwt; maar
+als vriend was ik verplicht je te raden om een oog in &#8217;t zeil te houden, en je onergdenkend vrouwtje een kleinen wenk te geven.
+Wat mij betreft, ik wensch als vriend alleen het bewijs der waarheid van je bemoedigend woord, dat je <span class="letterspaced">nobele</span> vrouw geen rancune tegen me heeft. Zorg jij amice, dat zij het toont door de laatste wals met me te dansen.&#8212;Zie d&aacute;n blijft
+alles zooals we dat hebben afgesproken.&#8212;Heb ik <span class="letterspaced">vier</span> of <span class="letterspaced">drie</span> percent gezegd? Nu &#8217;t maakt niet uit; onder vrienden! Morgen, twee uur. Drie duizend a drie percent; opperbest!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De partij bij de Debecque&#8217;s eindigde eerst laat in den nacht. In de pauze van het bal heeft men aan kleine tafels van vier
+en zes personen gesoupeerd.&#8212;Aan Helmonds tafeltje&#8212;hij had niet van zijn Hebe kunnen scheiden&#8212;zaten behalve Eva, de douairi&egrave;re
+gravin Van Leeuwen, de baron Debecque, de burgemeestersvrouw en&#8212;de majoor Kartenglimp.
+
+</p>
+<p>Na het keurig fijne souper is een deel der gasten vertrokken.&#8212;<a id="d0e11339"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11339">293</a>]</span>Eva heeft nog tweemaal gedanst, eens met den baron Narwal, en eens met den majoor Kartenglimp; met den laatste de wals, waarin
+aan &#8217;t slot dat nare geschetter kwam.
+
+</p>
+<p>Het gemakkelijke rijtuig uit <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span> voert Helmond en Eva huiswaarts.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is zoo heerlijk rijden na zoo&#8217;n feest, en aardig is &#8217;t ook, ze zitten half liggend nog zoo vertrouwelijk in dat rijtuig
+alsof ze pas ge&euml;ngageerd waren.
+
+</p>
+<p>Ja, Eva is wel een beetje moe, maar heusch, te <span class="letterspaced">veel</span> vermoeid heeft zij zich niet. Alleen die laatste dans met dien vijftigponder was akelig. Die nare man!
+
+</p>
+<p>&#8220;Ruw, ja, wat erg ruw, maar anders.... Mag ik het hoofd zoo&#8217;n beetje op je schouder leggen? Een oogenblikje lief kind?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker August, jij moogt alles doen wat je maar wilt, en zelfs als ik je wenschen voorkomen kan, dan zal ik het zeker niet
+laten. Hield ik niet trouw mijn woord August, hoewel ik er weinig plezier in had?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bedoelt?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel, dat ik met blauwbaard soupeerde en danste! &#8217;k Denk altijd aan blauwbaard als ik hem zie. Gemeene stem toch.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Gemeen.....? Vin-je! &#8217;k Zeg, iets ruws, iets....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, bepaald <span class="letterspaced">gemeen</span>! Jij spreekt zooveel menschen van allerlei slag, en daarom hoor je &#8217;t zoo niet. Die kluchtige luitenant had op de laatste
+bladzij van zijn balboekje, zooals hij zei, een index gemaakt. Onder de personages wier conversatie hij schrappen zou, behoorden,
+nummer &eacute;&eacute;n: de majoor Kattenglimp zooals hij hem telkens noemde, en ten tweede menheer Kippelaan. Mijnheer Kippelaan had nota
+bene verteld dat jij geld van dien Kartenglimp zoudt geleend hebben. Verbeeld je!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond komt schielijk overeind:
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Ik</span>! Is ie gek?.... En <span class="letterspaced">wie</span> heeft je dat gezegd?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och dat kwam zoo toevallig, al lachend. Hardenborg proestte het uit. Die Kippelaan had in &eacute;&eacute;n adem meer dan twintig vragen
+en confidenties aan juffrouw Lens gedaan, en z&oacute;&oacute; hard dat Hardenborg alles hooren kon. Jij waart de zoon van Van Speyk of
+van een op de citadel; en de majoor was bang dat Archibald mij wat te veel het hof maakte; en..... O lieve, we hebben bijna
+gestikt; dat alles diende als stormram om het hart van juffrouw Lens te veroveren. Juffrouw Lens had blozend gezegd, dat Kippelaan
+zich zeker vergiste, want dat ze hem al eens vroeger voor de eer moest bedanken.&#8212;Zeg August, als het niet om die stukken was,
+dan zou ik er heusch toe kunnen besluiten om dat heer Kattenglimp den acht en twinstigsten ook thuis te laten. Als men je
+zoo vriendschappelijk met hem ziet omgaan, dan mocht men soms denken dat die Kippelaanspraatjes van geld leenen w&aacute;&aacute;r waren.
+&#8217;t Idee alleen zou me een hekel aan dien man doen krijgen. Bah!&#8212;Ojee!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat is er Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och niemendal; ik wou m&#8217;n flacon krijgen, want ik geloof dat je weer wat hoofdpijn hebt.... ja, met die hand aan het hoofd....
+<a id="d0e11384"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11384">294</a>]</span>en daar prik ik me aan het nijdige speldje, dat ik in den zak stak omdat het was losgegaan. Kijk eens, &#8217;t bloed komt er uit.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och die arme vinger!&#8221; zegt Helmond, en terwijl hij zich zelf tot schertsen dwingt, zoent hij den kleinen pati&euml;nt, en voegt
+er bij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Een liefdepleister er op, dan is het aanstonds weer beter niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee....&#8221; vleit Eva zachtjes: &#8220;een garnituur &agrave; la douairi&egrave;re Van Leeuwen! Ja, als <span class="letterspaced">d&agrave;t</span> er op kwam! H&eacute; mannetje, we gaan toch overmorgen voor zaken naar Utrecht, niewaar? <span class="letterspaced">Niet!?</span> Jawel! jawel! dat heb je vast beloofd als ik met dat Kattensinjeur wilde dansen..... &#8217;t Is zonde August, je deedt me schrikken;
+ik dacht dat je terug gingt krabbelen. Hardenborg zei immers dat het niet mooier kon treffen: iemand, die juist twee zulke
+rijtuigjes met een mooi span paarden moest wegdoen, omdat ie naar de Oost gaat. Wel foei, een dokter zonder rijtuig!&#8221; En dan,
+wuivend met de hand naar de zij van het in den nachttoon verscholen landgoed <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>: &#8220;<span lang="fr">La bonne nuit illustre g&eacute;n&eacute;ral</span>! &#8217;t Is jammer dat je ons niet n&oacute;g eens genieten kunt.&#8212;Stil mannetjelief. Wacht, hier heb je &aacute;l de eau-de-cologne die er nog
+in de flacon is,&#8212;als de oom het zag dan zou hij bang zijn dat ik bankroet ging&#8212;Ziezoo, laat mij maar weer eens heldertjes
+blazen.... Frisch h&eacute;? Nee stil, niets te lastig; mijn laatste ademtochtje wil ik verblazen voor zoo&#8217;n besten man.&#8212;Leg het
+hoofd maar weer neer. Nog een klein eindje rijden, en dan.... droomen van een feest, zooals er geen prettiger werd gegeven,
+maar waarvoor de partij op den jaardag van&#8217;t vrouwtje toch zeker niet onder zal doen!&#8221;
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">EEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>De generaal Van Barneveld bevindt zich in de serre&#8212;zijn lievelingsverblijf.&#8212;Hij heeft er nogmaals inspectie gehouden over
+de camelia&#8217;s, azalea&#8217;s, cactussen en zoo vele andere bloemsoorten, en zegt nu tot den tuinbaas die de inspectie heeft bijgewoond:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel baas, alles in orde! Je hebt goed gezorgd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En wat zeit menheer wel hiervan?&#8221; vraagt de tuinman, terwijl hij een kleinen pot van de stelling neemt: &#8220;Ziet de generaal
+dat uitbotsel wel? &#8217;t Is aardigheid zeg ik. Ja generaal, als d&#8217;r leven is dan is d&#8217;r nog hoop, zeg ik! Je zoudt het anders
+van zoo&#8217;n takje meidoorn waar blom aanzat en dat al aan &#8217;t zuchten was, niet gedacht hebben. De generaal heeft er eer van.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Je kunt dat ding nu wel buiten zetten baas.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat zou ik den generaal voor de vaste waarheid niet durven aanrecommandeeren. We hebben gisteren al een nachtvorstje gehad,
+en als het hier blijft, dan.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zeg: je zoudt het buiten zetten!&#8221;
+<a id="d0e11419"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11419">295</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Allebeneur, als de generaal het verkiest.&#8212;Nog iets van je bevelen menheer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niemendal baas. Alleen wil ik je zeggen dat je in mijn afwezigheid goed hebt opgepast. &#8217;t Was je plicht, maar &#8217;t zal je toch
+aangenaam zijn te hooren dat ik tevreden ben.&#8212;Je kunt gaan.&#8212;H&eacute; baas, zeg eens: Jij hebt vroeger bij den Haag gediend, niewaar?
+Juist, ik meende het. Dus den tuingrond ken je daar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O generaal als m&#8217;n eigen zelf.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goed! Je kunt gaan.&#8212;Zeg aan Hendrik dat ie na&#8217;t ontbijt even naar stad moet met een briefje aan den notaris.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Best menheer;&#8221; zegt de tuinbaas, en dan schoorvoetend, terwijl hij de pet in zijn handen ronddraait:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou ik den generaal wel een vraag mogen doen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welnu?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och menheer, je ziet me zoo bleek tegenwoordig. &#8217;t Is ons allemaal op &#8217;t lijf gevallen toen je thuis kwaamt. Als de generaal
+toch eens den dokter&#8212;menheer Helmond liet komen, ik geloof....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dankje voor je belangstelling baas. Ik ben heel w&egrave;l.&#8212;Ga nu!&#8212;Hei! je vergeet dien pot. Je kunt hem wel wegdoen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Zwijgend zit Van Barneveld nu een geruimen tijd binnen zijn lievelingsverblijf op een tuinstoel, met den blik, door de openstaande
+glazen deuren, over het smalle balkon der serre, in het tintelend verschiet.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wie heeft hem geroepen?
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah Coba, ben jij het! Wat is er?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Komt u ontbijten lieve papa? &#8217;t is al een kwartier over den tijd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; een kwartier.... Ei!&#8212;Geef me den arm kind.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waart u weer in gedachten verdiept?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Coba, ik dacht daar juist dat het hier toch stil is, <span class="letterspaced">heel stil</span> op den duur.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar die stilte vind ik juist zoo heerlijk.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei!&#8221;
+
+</p>
+<p>Na eenige minuten, terwijl men aan de ontbijttafel heeft plaats genomen, herneemt de generaal met vaste stem, doch afgewend
+gelaat:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb besloten <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te verkoopen Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba ontstelde! Toch kwam liet bericht niet geheel onverwacht. Zij heeft het gevreesd. Ze zwijgt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Spijt je dat Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Het antwoord lieve vader, mag ik u schuldig blijven. Er is iets wat me <span class="letterspaced">meer</span> spijt; u weet het.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Meer spijt....? Wat meen je?&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba is opgestaan, en, bij den generaal gekomen, vlijt ze haar bleek gezichtje aan dien zilverwitten schedel: slaat den
+arm om zijn schouder, en dan bijna fluisterend zegt ze: &#8220;De reden w&aacute;&aacute;rom u het doen wilt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg daarvan Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och papa, kan ik dan zwijgen als ik zie dat uw dierbaar leven onder dien last moet bezwijken. Zou er dan geen mogelijkheid
+zijn om.... August, en Eva voor ons, voor &uacute; te herwinnen?&#8221;
+<a id="d0e11483"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11483">296</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee <span class="smallcaps">NEE</span>! dat is <span class="smallcaps">ONMOGELIJK</span>!&#8221; zegt de generaal met een kracht die de teedere Coba doet ontstellen: &#8220;Noem mij den naam van dat wijf niet meer, <span class="letterspaced">nooit, nimmer meer</span>. De helle veeg die hem dronken maakt; de lichtekooi die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil stil; bedaar beste vader....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vergeef me klein lief meisje, ik dacht er niet aan dat jij hier waart.&#8221; Hij strijkt met de hand langs het voorhoofd, en dan:
+&#8220;Jij bent heel w&eacute;l niewaar? Tenminste.... je ziet er bepaald.... zeer <span class="letterspaced">zeer</span> goed uit.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba beschouwt haar vader eenige oogenblikken stilzwijgend met teederen blik.&#8212;Neen, hij ziet er <span class="letterspaced">niet</span> goed uit, in &#8217;t geheel niet. Zijn oogen staan flets, en in oogenblikken als deze, wanneer hij zich te veel door zijn smart
+laat vervoeren, bespeurt Coba zeer duidelijk dat zijn ademhaling beklemd is. Zie, terwijl hij zich achter een courant te verbergen
+zoekt, drukt hij de hand ter plaatse van het hart.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, Haar dierbare vader is ziek. Zijn hartzeer heeft mogelijk de kiem ontwikkeld eener kwaal waaraan zijn moeder, ofschoon
+in hoogen ouderdom, bezweken is.
+
+</p>
+<p>&#8212;Indien de kalmte in dat hart mag terugkeeren en de juiste middelen worden aangewend, ja, dan kan ook die beste vader tot
+in hoogen ouderdom voor haar gespaard blijven, Maar anders....! Welnu, papa en Helmond moeten met elkander verzoend worden,
+&#8217;t koste wat het wil. August en Eva moeten den lieven vader excuus vragen.&#8212;Waarvoor?&#8212;Coba weet het zelf niet recht. Maar excuus
+moeten ze vragen, al ware het slechts omdat ze zonder haars vaders toestemming dat groote huis hebben gekocht. En als alles
+dan in orde is, dan moet dokter August papa eens flink onderhanden nemen, en hem weer sterk maken zooals hij het was voor
+weinige maanden.
+
+</p>
+<p>Jacoba heeft haar besluit genomen: Al werd het haar ten strengste verboden om, op welke wijze dan ook, met Helmond of zijn
+vrouw in aanraking te komen, Jacoba meent het eenvoudige en eenige middel gevonden te hebben om den verbroken band der liefde
+weer aaneen te hechten.&#8212;Dominee Hoogerberg, den waardigen predikant, zal zij in den arm nemen. De verstandige leeraar zal,
+van zijn heerlijk standpunt, bewerken wat zelfs een eenig kind niet bewerken kan. Ginds zal zijn liefderijk vermaan tot ootmoed
+en berouw bewegen; en hier, door zijn bediening er toe gewettigd, zal hij wijzen op het voorbeeld van den lijdenden Jezus,
+die zelfs aan het kruis nog bad voor zijn moordenaren.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Den volgenden morgen was de schemering ternauwernood geweken, toen Jacoba Van Barneveld zich reeds op weg bevond om dominee
+Hoogerberg te gaan bezoeken. Een groot uur later mocht zij met dankbare zelfvoldoening de pastorie verlaten. De edele predikant,
+die wel met luste zich verblijden kon met de blijden, maar wiens dagelijksch leven inderdaad het waarachtige leven mocht heeten:
+een leven tot heil en geluk van anderen; dominee Hoogerberg heeft aan zijn lieve bezoekster zeer stellig beloofd dat hij hare
+<a id="d0e11517"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11517">297</a>]</span>mededeeling onder &#8217;t zegel der diepste geheimhouding zou bewaren, en alles doen wat hem mogelijk was om de zeer betreurenswaardige
+verwijdering&#8212;waarvan hij reeds hoorde spreken&#8212;ten goede te doen verkeeren.
+
+</p>
+<p>Dominee Hoogerberg zou doen <span class="letterspaced">wat hem mogelijk was</span>.&#8212;Meer heeft hij niet gezegd.&#8212;Ja zelfs toen hij het zeide vreesde hij meer dan hij <span class="letterspaced">hoopte</span>. Hoogerberg wist maar al te goed, dat hij de harten der menschenkinderen niet vruchtbaar kan maken. Zaaien kon hij, niets
+meer! Eva Armelo&#8217;s karakter meent hij te kennen, reeds van der jeugd afaan; en de oud-generaal, die haat, wat hij <span class="letterspaced">zonde</span> noemt, met een vreeselijken haat, hoe zal men hem doen gevoelen, dat zijn onverzoenlijk <span class="letterspaced">haten</span> een zonde tegen den armen schuldige wordt! Hoogerberg zou zaaien&#8212;z&oacute;&oacute; heeft hij in stilte besloten&#8212;mocht God den wasdom schenken,
+zoo mogelijk nog in dit leven!
+
+</p>
+<p>Op haar terugtocht naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> neemt Jacoba, met een kleinen omweg haar pad langs het achterpoortje der groote kerk.
+
+</p>
+<p>Nog eer zij het heeft bereikt, staat ze een oogenblik luisterend stil.&#8212;Neen, &#8217;t zwijgt alles daarbinnen. Haar hoop is in rook
+vervlogen. En zie, ook het poortje is gesloten. Maar stil, stil! Hoor dan.... Jawel; daar klonken de volle tonen van het orgel
+weer. Een huivering van blijdschap doortrilt Jacoba&#8217;s leden. Neen, daar is niemand in het straatje, niemand die haar ziet.
+Ze slaat de hand aan den zwaren klinkring der kleine poortdeur. Ze was wel toe, maar niet gesloten....
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is kil in de kerk. Een sterkere huivering doet Jacoba beven. Starend voor zich heen, staat ze daar stil en luistert. Vraag
+haar niet wat ze zou wenschen in dezen stond. &#8217;t Is immers zoo somber en eenzaam en kil in de ruime holle kerk.... <span class="letterspaced">hier beneden</span>. En de orgeltonen, die daar <span class="letterspaced">van boven</span> klinken, ze stijgen al hooger en hooger....
+
+</p>
+<p>Met den arm op de leuning eener kerkbank geleund, bedekt Jacoba haar bleek gezichtje eenige oogenblikken met beide handen.
+&#8217;t Was haar eensklaps alsof ze zich in een luchtzee bevond, in een blauw tintelenden aether&#8212;eindeloos, eindeloos ver aan alle
+zijden. En, gansch van verre, daar zag ze hem zitten, als een koning, als David, spelend op de harp, <span class="letterspaced">hem</span> den schoonen jongeling, den <span class="letterspaced">dierbare</span>, die nooit heeft vermoed dat Jacoba hem zoo liefhad.&#8212;Nu is het voorbij. Dat was een week, een zonderling zwak oogenblik.
+Wanneer ze haar lang gekoesterd plan geheel wil volvoeren, dan moet ze nu krachtig en flink zijn.
+
+</p>
+<p>Met de grootste verbazing zag Thomas Van Hake Jacoba het orgelkamertje binnentreden. Ofschoon hij wel gedurig aan Jacoba&#8217;s
+wensch heeft gedacht om het orgel eens te zien; &#8217;t was al zoo vele weken geleden sinds ze dien wensch te kennen gaf, dat hij,
+althans in dezen stond, volstrekt niet op hare komst was voorbereid. Thom is in &#8217;t geheel niet verlegen, maar toch, het was
+hem bij Jacoba&#8217;s binnentreden alsof het geheele orgelkamertje in brand stond.
+
+</p>
+<p>In de eerste dertig seconden weet hij eigenlijk niet wat ze spreken; alles ziet hij dubbel, totdat hij eindelijk de eerlijke
+verklaring aflegt: <a id="d0e11560"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11560">298</a>]</span>waarlijk wel een beetje verrast te zijn, juffrouw Van Barneveld al zoo vroeg hier bij zich te zien.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik stoor u menheer Van Hake; maar &#8217;t was onze afspraak dat ik eens in de vroegte zou komen kijken hoe het er op zoo&#8217;n orgel
+uitziet. Speel u gerust door. &#8217;t Klonk heel mooi. Gerust!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, waarlijk niet juffrouw Van Barneveld. &#8217;t Is al een heelen tijd geleden sedert ik hier &#8217;t laatst speelde. En.... en....&#8221;
+Thom wist niet meer wat hij zeggen zou. O ja, hij moet haar &#8217;t een en ander uitleggen: &#8220;Ziet u juffrouw, hier zit je nou net
+precies als voor een piano, en je speelt er ook precies zoo op, en dan d&aacute;&aacute;r op zij, ziet u, dat zijn de registers, die kun
+je uittrekken, allemaal een verschillenden toon; en daar beneden, daar heb je een klavier voor de voeten; dat is nog al zwaar,
+tenminste voor een bink zooals ik. Maar o, als u hier onzen goeden Donerie gezien hadt, dat ging met een gemak van belang!&#8212;Och,
+wilt u wel gelooven juffrouw, dat het geen wonder is als ik hier soms wat van streek raak. Goed is er nooit op dit orgel gespeeld
+dan door &eacute;&eacute;n, en die &eacute;&eacute;ne was hij.&#8221;
+
+</p>
+<p>Nadat Thomas, die zich intusschen geheel herstelde, nog eenige explicaties had gegeven, moest hij ten laatste voor den wil
+van die &#8220;bleeke heerlijke engel&#8221; bezwijken, en speelde hij den 103<sup>den</sup> psalm z&oacute;&oacute; goed, dat zijn zalige meester, indien hij het had kunnen hooren, hem een bravo zou hebben toegeroepen.
+
+</p>
+<p>Jacoba moest zich aan de leuning van de houten orgelbank vasthouden. Thom zit met den rug naar haar toe. Haar oogen dwalen
+het vertrekje rond.&#8212;De wanden zijn naakt; een klein wit houten tafeltje met een ouden matten stoel vormen het geheele ameublement.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;En op dat orgel, op dat klavier speelde hij dien zwanenzang! peinst Jacoba, terwijl de orgeltonen haar weemoedige stemming
+nog verhoogen.&#8212;En hier op deze houten bank, hier zat hij dan neer, en dacht er niet aan dat er &eacute;&eacute;ne was, die de hardste bank
+en de soberste bete wel gaarne met hem zou gedeeld hebben haar gansche leven. Ach, waarom heeft ze door hier te komen de langzaam
+heelende wond weer opengereten?&#8212;<span class="letterspaced">Waarom?</span> Omdat ze geen volkomen rust zou vinden, aleer ze die zucht had bevredigd om ook dit verblijf te zien, het kleine Zondagsvertrek,
+&#8217;t welk de dierbare wel eens zijn heiligdom genoemd heeft.&#8212;En is zij dan n&uacute; tevreden? Nogmaals ziet ze rond. Zou er dan werkelijk
+niets, volstrekt niets zijn, &#8217;t welk ze met zich kan nemen als een herinnering aan dit heiligdom, als een reliek....? Met
+haar kleine mes zou ze een spaander van die bank willen snijden. Ze zal.... Maar die knaap zou het bemerken; en dan.... Hoe!
+ziet ze wel? Steekt daar de punt van een blad papier uit de lade der kleine tafel?
+
+</p>
+<p>&#8220;Volstrekt niet uitscheiden, volstrekt niet menheer Van Hake, ik vind het zoo heel mooi; &#8217;k wilde maar even op dien stoel
+gaan zitten; &#8217;t voldoet nog meer zoo&#8217;n beetje achteruit. U speelt overheerlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och lieve juffrouw, &#8217;t is al te veel lof voor mijn broddelwerk;&#8221; zegt Thom, terwijl hij zijn hart voelt kloppen; en al voortspelend
+<a id="d0e11582"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11582">299</a>]</span>denkt hij: Ben je gek! Je zoudt uit de school van dien Kartenglimp moeten zijn, als je je z&oacute;&oacute; iets verbeeldde. Dat fijne lieve
+kind zou hier komen om jou! Schaam je wat! en immers&#8212;er is een vertelseltje: Daar was eens een apthekersjongen die geen cent
+bezat, en die jongen was een tijd lang een gek. Maar nu, hij is het niet meer.&#8212;Forto, Forto!
+
+</p>
+<p>Thomas speelt inderdaad met kracht en gevoel. Maar Jacoba hoort het niet. Op den stoel nabij het tafeltje gezeten; gedurig
+het oog naar den speler gekeerd, trekt ze snel maar zachtjes de lade open. Van het piepend knarsen schrikt ze. Gelukkig werd
+het geluid voor den speler door het orgel overstemd. Het blad papier &#8217;t welk Coba&#8217;s opmerkzaamheid had getrokken, bevredigt
+haar niet. &#8217;t Was een verfrommeld, afgescheurd muziekblad. Maar nu, zie, &#8217;t is een oud, geschreven muziekboekje &#8217;t welk ze,
+steeds dieper tastend, uit de la heeft te voorschijn gehaald.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Hing zeer uiteen; een menigte aanteekeningen meest met potlood bevonden zich boven of beneden de notenlijnen.
+
+</p>
+<p>Eensklaps overdekt een purperrood Jacoba&#8217;s gelaat. Haar voorgevoel had haar niet bedrogen. Op de eerste bladzij daar leest
+ze: &#8220;Liedjes van Herman Donerie voor piano&#8221; en dan, met potlood er naast geschreven; &#8220;Prullen van een twaalfjarigen wildzang.
+Men dient te leeren lezen voordat men schrijft.&#8221;
+
+</p>
+<p>Neen, Jacoba bedriegt zich niet; dit alles is van <span class="letterspaced">zijn</span> hand. En dat onschatbare manuscript lag hier begraven en vergeten in een la dier kleine tafel!....
+
+</p>
+<p>&#8212;God, daar zwijgt het orgel! Van Hake ziet om, en haar aan. De gedachte om het boekje weer ijlings in de la te bergen is even
+spoedig verworpen als ze gerezen was. Inwendig bevend, tuurt Jacoba er in, en ofschoon het spreken haar moeite kost, toch
+zegt ze snel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik vond hier dit boekje, en dacht dat hetgeen u speelde er in stond, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute;, in <span class="letterspaced">dat</span> boekje? ik ken het niet juffrouw, &#8217;t Was een psalm dien ik speelde.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah juist,&#8221; zegt Jacoba; en zich geweld doende, neuriet ze van het blad het begin eener melodie uit de &#8220;Liedjes van Herman
+Donerie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Komt me zoo bekend voor, zoo fameus bekend. &#8217;t Boekje is dus niet van &uacute; mijnheer Van Hake?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, pardon juffrouw!&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba heeft zich geheel hersteld.
+
+</p>
+<p>Opstaande en hem het boekje toonend, vraagt ze:
+
+</p>
+<p>&#8220;Kunt u ook zien of het hier op &#8217;t orgel thuis behoort?&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Hake heeft het ingezien, en niet zonder ontroering zegt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat schijnen oude composities van mijn besten vriend te zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Van....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Van Donerie juffrouw.&#8212;Waarschijnlijk hechtte hij er geen waarde aan en bleef het boekje hier liggen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och-kom.&#8212;Men zou het dus wel eens kunnen meenemen? Die &eacute;&eacute;ne melodie komt me toch z&oacute;&oacute; bekend voor.... zoo fameus bekend....
+dat ik ze graag eens zou spelen!&#8221; Ze legt het boekje op de tafel: <a id="d0e11626"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11626">300</a>]</span>&#8220;Wat ik zeggen wilde, u spraakt daar van uw vriend; hebt u nog al satisfactie van uw bemoeiing....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U bedoelt voor dat monument juffrouw? Ja zeker,&#8221; vervolgt Thom, en nadat hij vlug een kort verslag van den loop der zaken,
+en nog den meesten lof aan zijn ontslapen leermeester en vriend heeft gegeven, besluit hij op diep weemoedigen toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, als u &#8217;t mij vraagt juffrouw, dan geloof ik vast dat ditzelfde orgelkamertje dien laatsten keer een soort van Gethseman&eacute;
+voor hem geweest is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe zoo ...?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och lieve juffrouw, er was er &eacute;&eacute;n die hij liefhad, en.... die eene....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die <span class="letterspaced">&eacute;&eacute;ne</span>?&#8221; zegt Coba terwijl ze zich afwendt. Maar Thomas antwoordt niet. Is dan ook de Kippelaansduivel in h&eacute;m gevaren? Heeft hij
+alweer te lang of te veel gebabbeld? Moest hij dan hier dat zwakke lieve engeltje met zooveel treurigs bezighouden! Zie, ze
+is weer zoo bleek als een doode geworden. De herinnering aan dien morgen bij Krul heeft haar zeker te fel geschokt. Lieve
+hemel, als ze nu hier weer ongesteld werd.... indien ze weer een flauwte kreeg....! Maar hoe ... een flauwte hier!! en haar
+dan te kunnen opvangen; haar te wiegen in zijn armen, te klemmen aan zijn hart; haar die lieve zachte oogjes onbespied weer
+los te mogen kussen, en....
+
+</p>
+<p>&#8212;En.... een vervloekte struikroover te zijn, een geweldenaar, een inbreker. Thom, Thom! waar dacht je aan!
+
+</p>
+<p>&#8212;Goddank! juffrouw Van Barneveld krijgt geen flauwte. Goddank, zijn armen en hulp zullen niet noodig zijn. Maar Thomas is
+nu verschrikkelijk de kluts kwijt. Waarom kwam ze dan ook hier! Immers hij heeft het haar niet verzocht.&#8212;Een apthekersjongen,
+al bezit hij geen cent, is immers ook niet van steen, maar van vleesch en bloed. Inderdaad, hij wenschte nu dat ze heenging,
+of anders zou het waarachtig nog kunnen gebeuren dat die apthekersjongen t&oacute;ch een <span class="letterspaced">gek</span> werd.
+
+</p>
+<p>&#8220;O, zeer tot uw dienst juffrouw! &#8217;t Was al heel weinig en gebrekkig wat ik speelde. Als de juffrouw bij gelegenheid nog eens
+weer.... Maar nee, nee, dat mag ik niet vergen.&#8212;Wel de complimenten als ik verzoeken mag.&#8212;Voorzichtig, de trap is wat steil,
+voorzichtig!&#8212;Ei! wacht lieve juffrouw, u vergeet dat boekje, wacht!&#8221;
+
+</p>
+<p>Of Jacoba het werkelijk vergeten had?&#8212;Ach, haar kloppend hart smeekt God in stilte om vergeving, dat het bewaren van haar
+hartsgeheim haar zoo dikwijls tot veinzen had gedwongen.&#8212;<span class="letterspaced">Ha! Er was er dan toch &eacute;&eacute;ne, die hij heeft liefgehad!</span>
+
+</p>
+<p>O! zij heeft niet willen vragen, en <span class="letterspaced">nooit</span> zal ze er naar vragen wie die &eacute;&eacute;ne geweest is. Maar nu, ja gewis: wie zijn nagedachtenis het innigst vereert, die zal hij
+uit hooger orden de zijne noemen. O goede God, en wie vereert die nagedachtenis meer dan zij, de zwakke Jacoba!
+
+
+
+
+<a id="d0e11660"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11660">301</a>]</span></p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TWEE EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>De avond die den dag voorafging waarop Eva&#8217;s geboortefeest in het nieuwe doktershuis zou gevierd worden, was als &#8217;t ware de
+aankondiger van het gure seizoen. Geen wonder, October stond voor de deur. De regen viel bij stroomen neer, en de wind koelde
+zijn woede aan de reeds geel en bruin geworden bladeren.
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond liep&#8212;zooals hij zich in den laatsten tijd had aangewend&#8212;in gedachten de groote huiskamer op en neer.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar lieve August, &#8217;t zou verschrikkelijk zijn!&#8221; zegt Eva, terwijl ze van haar borduurwerk opziende, langs de lamp heen haar
+wandelenden echtgenoot met de oogen volgt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Verschrikkelijk! Wat meen je Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel, als het morgen zulk een weer was! Onze heele tuin-illuminatie viel in duigen; &#8217;t zou allerakeligst zijn!&#8221; Na een oogenblik
+stilte: &#8220;August, waar denk je toch aan? Weer muizenesten? Toe kom dan eens hier. Foei, tobberijen over niemendal, terwijl
+ik in zorg ben over &#8217;t geen ons nu toch het meest moet ter harte gaan: ons feest! het feest op den verjaardag van <span class="letterspaced">je wijfje</span> August!
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker!&#8221; zegt Helmond: &#8220;als het zulk een weer was dan zou....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva bemerkt niet dat haar echtgenoot in dit oogenblik een hevigen strijd heeft te strijden. Opgestaan is Eva hem nabijgekomen
+en zegt nu met haar zoetste stem: &#8220;Als ik morgen waarlijk den schoonsten dag van mijn leven door de liefde van mijn besten
+man zal genieten dan....&#8221; zij strijkt met haar zachte hand over Helmonds voorhoofd: &#8220;dan mag d&aacute;&aacute;r geen wolkje te zien zijn.
+Weet je August, waar ik het nieuwsgierigst naar ben? Nee, ik zeg het niet.&#8212;Wil ik het toch zeggen?&#8212;Ja?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet niet wat je bedoelt Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei ondeugd, dat weet je niet? En je weet &oacute;&oacute;k niet hoeveel die diamanten speld van mevrouw Van Leeuwen heeft gekost........?
+
+
+</p>
+<p>Nee, daar heb je zeker niet naar laten informeeren niewaar?&#8212; August, zeg.... ben ik er v&eacute;r vandaan, of.... of vin-je dat visschen
+nu wat heel indiscreet? Maar och m&#8217;n beste man, je weet ook niet wat een schrikkelijke pret ik er in zou hebben, om morgen
+eens tegen over die deftige gravin Van Leeuwen te staan, en&#8212; changement de d&eacute;corations&#8212;dat ik dan op mijn beurt, zoo heel
+langs m&#8217;n neus weg kon zeggen&#8212;of als het &agrave;l te ondeugend was tenminste kon <span class="letterspaced">denken</span>: Wat een aardig lief <span class="letterspaced">speldje</span> hebt u daar aan, een lief <span class="letterspaced">garnituurtje</span>! Ben ik ondeugend Guus? en vin-je me indiscreet? Nu, iets te zeggen dat behoeft niet, maar.... kijk me eens eventjes aan,
+dan kan ik wel zien of ik heel ver van honk ben.... Boe boe, wat kijk je zwart; is dat een verstoppertje-spelen misschien,
+zeg, lieve plaaggeest?&#8221;
+<a id="d0e11696"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11696">302</a>]</span></p>
+<p>Helmond aarzelt. Ofschoon hij een paar stel diamanten op bezien in huis heeft, neen hij zal ze haar niet geven.... neen! En
+bij God! ook haar partij zal niet doorgaan! &#8217;t Koste wat het wil. Beter laat dan nooit zal hij toonen dat zelfs die teerbeminde
+vrouw&#8212;zijn afgod&#8212;zonder wier bezit hem de wereld een graf zou schijnen, niet in staat is om hem, door haar kinderlijke zucht
+naar wat blinkt en schittert, op den duur als een dwaas te doen handelen, en haar door zijn zwakke toegevendheid in &#8217;t eind
+ongelukkig te maken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva kom hier eens zitten. Ja hier, dicht aan mijn zij.&#8212;Aan den laatsten avond van een jaar mag men wel eens een oogenblik
+aan wat ernstigs denken....
+
+</p>
+<p>&#8220;Hemel August, het is me alsof ik dominee Hoogerberg hoor. Maar ja zeker, laten we nu eens als oude getrouwde luidjes&#8212;<span class="letterspaced">met een geheim</span>, waar men nog niets van merken kan&#8212;eens heel <span class="letterspaced">heel</span> ernstig praten.&#8221; Ze steekt haar arm door den zijne, legt haar hoofd tegen zijn schouder, en vervolgt: &#8220;Morgen als de vrouw
+nu twee en twintig jaar oud wordt, dan zal er ten huize van dokter Helmond een soir&eacute;e met soupee worden gegeven, zooals de
+goede stad Romphuizen nooit gedroomd had, dat er binnen haar doodsche wallen een zou gegeven worden. Nee chut! laat me nu
+eens eventjes heel ernstig praten: Op den avond van den acht en twintigsten September zullen de aanstaande heer van Romphuizen
+en z&#8217;n echtgenoot de graaf en gravin Helmond Van Armeloo&#8212;nu ja, niet al te ernstig kijken beste, want <span class="letterspaced">wie weet</span>!&#8212;enfin, dan zullen ze al dien ouden en nieuwbakken adel uit den omtrek, eens toonen wat chic en bon ton is; dan.... Nee,
+ik bid je nog een oogenblik geduld! En dan overmorgen als Bel uit Amsterdam en La Fosse uit Utrecht alles weer netjes hebben
+opgeredderd en meegepakt, dan.... nu komt het.... dan gaan we verder eens heel zuinigjes en eenvoudigjes leven.&#8212;Goed h&ecirc;?&#8212;Dan
+eten we nog een heelen tijd kliekjes van taarten en getruffeerde fazanten, en rijden heel deftig en ernstig....&#8221; Eva fluistert
+nu met haar onweerstaanbaar lieve stem: &#8220;ja heel ernstig, beste mannetje, naar den boer waar we ons lieve kleine popje zullen
+koopen, en.... Kom goeje Evertje Zwaarmuts, lach nu maar eens, en beken maar gauw dat ik wel heel ernstig ben, wanneer ik
+met al mijn illusies voor morgen, toch met zooveel plezier van de toekomst kan spreken, en je verzekeren, dat me waarlijk
+op den duur niets zoo gelukkig maakt als het bezit van mijn braven brompot, en de gedachte dat ik, al mettertijd, de moeder
+zal wezen van zoo&#8217;n engelachtig ventje, van ons heel klein snoeperig stamhoudertje, August.&#8221;
+
+</p>
+<p>De inwendige strijd, dien hij te voeren heeft, maakt Helmond ongevoelig voor de zoete omhelzing zijner Eva, zooals hij schier
+doof is geweest voor haar woorden, die deels weer de tolken waren van kaar ijdelheid, en deels ook der teederste aandoening
+van het hart der vrouw.&#8212;Helmond zwijgt nog een oogenblik. Nu zal hij spreken. N&uacute;. Het <span class="letterspaced">moet</span>! Morgen zou het te laat zijn. Reeds gisteren ontving hij een verzegelden brief van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>; het resultaat der tusschenkomst van den waardigen Hoogerberg, het ultimatum van <a id="d0e11720"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11720">303</a>]</span>den oom.... Men moest terug: terug van den breed en weg die tot het verderf leidt! Terug, of anders....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, toen je op dien avond te Parijs van me hoorde dat we &#8217;s-anderendaags zouden vertrekken, toen was je bitter teleurgesteld,
+maar je hebt je als een verstandige vrouw aanstonds getroost. Je bent alweer ouder geworden, en dus, wanneer er n&uacute; eens...&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Och beste man, als je nu waarlijk graag wilt dat ik den laatsten nacht van mijn oudejaar rustig zal slapen, verg dan niet
+te veel van mijn verstand. Weet je waar <span class="letterspaced">ik</span> plezier in heb? Ik heb er plezier in om nog maar altijd te denken, dat jij het verstand voor ons <span class="letterspaced">allebei</span> hebt. En je hebt het; jawel! Maar je bent Evert Zwaarmuts, en &#8217;t zit er waarlijk op dat je me weer van voren afaan zult gaan
+beweren&#8212;ofschoon het wat te laat is&#8212;dat morgen het ijs en de ditten en datten wel konden wegblijven; en dat de blauwjassen
+evengoed zouden voldoen als de kapel die komen zal.&#8221; Opstaande: &#8220;We moeten daar nu van afstappen lieve August. Teleurstellingen
+verwacht ik op mijn verjaardag niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva.... het hooge woord moet er uit: de partij zal morgen niet doorgaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, is &#8217;t je in &#8217;t hoofd geslagen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Daarvoor heb ik in de laatste dagen wel eens gevreesd. Het verstand voor <span class="letterspaced">twee</span> was er <span class="letterspaced">zeker</span> niet. D&aacute;&aacute;r Eva lees!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva, doodsbleek geworden, ziet het geschrift in &#8217;t welk August haar toereikt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha! van <span class="letterspaced">hem</span>!&#8221; zegt ze met weerzin: &#8220;Van dien bekrompen despoot! Wil hij eeuwig heerschen over mijn man? Nee dat lees ik niet; die schrale
+hanepooten doen me aan de magere jaren denken. Nee ik wil, ik <span class="letterspaced">wil</span> het niet lezen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik het je verzoek Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva, na zichtbaren strijd, zegt eensklaps met verheffing van stem terwijl ze stampt met den voet:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee <span class="letterspaced">nee</span> zeg ik je: dat mensch is de duivel, die zich tusschen ons stelt.
+
+</p>
+<p>Helmond bedwingt een stijgenden toorn; en dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva <span class="letterspaced">ik wil het</span>: <span class="letterspaced">lees</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Voor &#8217;t uiterlijke kalm ziet hij haar strak in de oogen. En zij, ze wijkt voor dien blik onwillekeurig een schrede terzij,
+en trillend als een popelblad door een onverwachten stormwind bewogen, nogmaals opziende naar den man, die zich eensklaps
+met zijn ongewoon <span class="letterspaced">ik wil het</span>, zoo akelig gelden liet, vat ze het blad papier, ziet het in en, ofschoon het haar schemert voor de oogen en ze sommige volzinnen
+slechts ten deele begrijpt, ze leest nu den brief:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Aan dokter Helmond!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Er zijn twee wegen. De eene voert tot de eeuwige gelukzaligheid, de andere ter verdoemenis. Als dokter Helmond begrijpen
+wil dat hij sedert zijn huwelijk den laatsten weg heeft gekozen, en zich met zijn vrouw wil haasten om dien aanstonds te verlaten,
+dan zal <a id="d0e11783"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11783">304</a>]</span>de generaal Van Barneveld God danken, en zijn hart en huis zullen voor de jonge echtgenooten weer geopend zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Om op den weg die tot God leidt terug te komen, moet er echter met den vervloekten geest naar grootheid, naar verheffing
+boven zijn stand, en het weelderig genieten van Gods gaven zonder arbeid in het zweet des aanschijns, worden gebroken. Als
+voorwaarden, die van den goeden geest zullen getuigen, eischt de pleegvader, van dokter Helmond, dat men zoo spoedig mogelijk
+zal terugkeeren tot den kring waarin men behoort, en allereerst tot de woning, die men zonder reden voor een paleis heeft
+verwisseld. Het oud-burgemeestershuis zal met zijn meubels en versiersels binnen vier weken publiek moeten verkocht worden,
+om den volke te doen zien dat dokter Helmond werkelijk leven moet van zijn praktijk. Als bewijs dat men met Gods hulp tot
+het goede wenscht te besluiten, zal de partij ten zijnen huize worden afgezegd. Men vrage niet wat de wereld zal denken of
+spreken, men bedenke alleen wat God eischt en wat eerlijk en goed is. Een eerlijke retraite is geen schande. Indien het bewijs
+der goede gezindheid op den 28<sup>sten</sup> September wordt gegeven, dan zal de oude pleegvader dienzelfden dag zijn kinderen met open armen ontvangen, en, zoo er door
+daden, die de krachten te boven gingen, schulden mochten zijn, hij zal ze zwijgend vereffenen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Andere redenen, die een verwijdering zouden wettigen, bestaan er <span class="letterspaced">niet meer</span>. De pleegvader wil vergeven en vergeten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dit ultimatum is geschreven in overeenstemming met den waardigen leeraar dezer gemeente Ds. Hoogerberg.
+
+</p>
+<p>&#8220;Herinnert u te zamen het woord van den heiligen stichter onzer religie, den Zoon van God: &#8220;Gij kunt Gode niet dienen en den
+Mammon!&#8221;
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Alexander Van Barneveld</span>
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, 26 September 18....&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Afschuwelijk! Afschuwelijk!&#8221; barst Eva los met bevende stem: &#8220;Mijn God! welk een toon! Den Mammon dienen! Ha, wie durft daarvan
+spreken! Hij, die zelf in dienst van den geldduivel is!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Vrouw! zwijg!</span>&#8221; roept Helmond met krachtige stem: &#8220;Als je me waarachtig liefhebt, vergrijp je dan niet opnieuw aan den man dien ik vereer
+en die het goede wil. Zwijg zeg ik je! <span class="letterspaced">Hoor je me niet!</span> Ja, &#8217;t is nu genoeg, hij heeft gelijk: wij zijn op een rampzaligen weg!&#8221; Met verheffing van stem en Eva aanziende, zoodat
+ze hevig ontsteld een schrede teruggaat: &#8220;Ik zeg je Eva, die man heeft waarachtig gelijk; met dien vervloekten geest, die
+zucht naar grootheid en verheffing boven onzen stand, moet gebroken worden!&#8212; Sta daar zoo niet te beven. Mijn toorn kind,
+geldt mij zelf in de eerste plaats, ja waarlijk, mij zelf <span class="letterspaced">geheel alleen</span>. Eva, <span class="letterspaced">ik</span> was krankzinnig, ja waarachtig!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O groote God, wat ziet hij haar akelig aan! Wat wil dat zeggen, <span class="letterspaced">krankzinnig</span>! Nee nee, dat is hij niet, nee, stil stil. Goddank, hoor maar, hij spreekt bedaarder; hoor, hij noemt haar weer zijn beste
+<a id="d0e11829"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11829">305</a>]</span>kind, zijn lieve vrouw, Maar toch, dat gewone punt der tobberij wordt met een schier aan krankzinnigheid grenzenden angst
+behandeld.&#8212;Men moest terugkeeren tot den eenvoud waarop de pleegvader zoo gesteld is, men moest....
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar August, zoo waar als ik leef, die brief is geschreven door iemand die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die het goede wil, die begrijpt dat ik mijn kind, mijn schat niet bewaar met de trouw door mij bezworen; door een man die
+ons verderf tegemoet ziet, die mij in stilte bij mijn waren naam noemt: een zwak man tegenover zijn vrouw.&#8212;Eva, dat zal eindigen;
+zoo waarachtig als ik je liefheb, <span class="letterspaced">zoo waarachtig zal dat eindigen</span>! Die brief is kras maar goed. Zachte medicijnmeesters maken stinkende wonden. Dat ultimatum moet worden nageleefd. De partij
+<span class="letterspaced">zal</span> morgen niet doorgaan!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva moest zich met de beide handen aan de tafel vasthouden. Die man.... h&aacute;&aacute;r man, hij maakte haar werkelijk angstig. Dat is
+geen taal van een verstandig man. De partij morgen niet doorgaan!&#8212;Zou het dan ernst zijn, waarachtig ernst?
+
+</p>
+<p>Helmond haalt een aantal pas geschreven klein gevouwen brieven uit den jaszak te voorschijn:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ziehier Eva, dit zijn de bewijzen dat ik het <span class="letterspaced">goed</span> met je meen. Voor zooveel mogelijk zullen wij deze briefjes nog van avond laten bezorgen. Als reden geef ik op dat je ongesteld
+bent geworden. Je teleurstelling zal die ongesteldheid zijn, want teleurgesteld d&aacute;t ben je zeker.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva ziet hem aan met angstigen blik, en zegt nu met doodsbleeke lippen:
+
+</p>
+<p>&#8220;August, ik word werkelijk bang.&#8212;Je bent toch niet.... zeg lieve August, je hebt toch geen erge hoofdpijn niewaar?&#8212;O, o! die
+akelige vrek zal hem krankzinnig maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Eva, oom zal me genezen. We zullen handelen volgens zijn wil, en dan zul je leeren inzien dat hij het goed met ons meende.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Je spreekt dus met je volle verstand August! En ik versta je wel: aan dien onzin zou je gehoor willen geven!? Maar dat is
+onmogelijk! Wartaal, waanzin staat daar te lezen. Terugkeeren naar het oude huis, en dit huis publiek verkoopen, binnen vier
+weken!&#8212; <span class="letterspaced">Publiek verkoopen</span> en <span class="letterspaced">publiek schandaal maken</span> is hier volmaakt hetzelfde. Gesteld eens dat die oom met eenig recht oordeelde dat onze manier van leven wat te weelderig
+is, zou een verstandig mensch dan ooit op het denkbeeld komen om zulk een ultimatum te schrijven. Daar spreekt haat en wangunst
+uit dat schrift.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, je kent mijn pleegvader niet; hij was van mijn jeugd afaan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We weten dat, hij was je <span class="letterspaced">voorzienigheid</span>, maar nu&#8212;n&uacute; is hij een wangunstige vrek die....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg, <span class="letterspaced">zwijg zeg ik je</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Er was woede in Helmonds blik. Eva stuift achteruit, en dan in een vreesachtige houding met haar bevende klankvolle stem:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Is dat je liefde man!&#8212;O God, wie had dat kunnen denken; op <a id="d0e11880"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11880">306</a>]</span>den vooravond van het feest waarop ik mij zoo verheugde, en dat hij mij eerst zoo hartelijk gunde! O! waarachtige liefde bestaat
+niet meer. Vertrouwen nee, vertrouwen kan men den edelste niet.... O God!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Schrei niet Eva, kind, schrei niet! Ik zal je toonen dat ik je liever heb dan ooit; liever dan mijn leven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och August, hoor ik goed? Zul je, ja zul je <span class="letterspaced">zeker</span>.... dien brief vol waanzin verbranden en me <span class="letterspaced">gelukkig maken</span>....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;<span class="letterspaced">Gelukkig maken!</span>
+
+</p>
+<p>Helmond voelt zich eensklaps het hart als door ijskou versteenen. Neen hij beseft het volkomen, op den weg dien hij terug
+moet zal <span class="letterspaced">zij</span> nimmermeer zich <span class="letterspaced">gelukkig</span> gevoelen! Dat heeft hij bedorven voor altoos. De kleine woning aan den wal, waaraan ze allengs misschien zou gewend zijn,
+en waarin ze waarschijnlijk als jonge moeder gelukkig zou zijn geworden, nu, indien ze er moest terugkeeren, ze zal haar zijn
+als een graf.
+
+</p>
+<p>&#8220;O ik wist het wel,&#8221; vervolgt Eva met verruiming dewijl ze Helmonds zwijgen reeds voor toestemmen houdt: &#8220;Wat August eens
+aan zijn Eva schonk of toezeide, dat neemt hij niet terug. En m&eacute;&eacute;r beloven of schenken dan je doen kondt, dat heb je nooit
+gedaan; nee nee August, d&aacute;t weet ik, d&aacute;&aacute;rop bouw en vertrouw ik als op een rots. Je eigen woorden zijn me altijd een waarborg
+geweest, en je uitstekend verstand.... O, er is maar &eacute;&eacute;n knap en verstandig man in Romphuizen.... Lieve, <span class="letterspaced">lieve</span> Helmond!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, hoe kan hij zich redden met haar, en zonder haar van zich af te stooten; zonder haar te dooden misschien? Immers z&oacute;&oacute;
+kan en mag het niet langer. In die weinige maanden reeds steekt hij diep in schulden, en voor een goed deel werd hij ondanks
+zich zelven, de schuldenaar van een man voor wien hij vriendschap huichelen moet. Slechts weinige dagen geleden ontving hij
+nogmaals van den majoor Kartenglimp een paar duizend gulden ter leen,&#8212;helaas! nu reeds door hem op <span class="letterspaced">rekening gesteld van ooms nalatenschap</span>!&#8212;En die nalatenschap zou dan voor hem verloren zijn, voorgoed verloren!&#8212;En zonder dat uitzicht zou hij voortgaan op dezen
+weg!&#8212;O hoe spoedig zal dan het oogenblik der schande komen. Sinds hij aan die nalatenschap dacht, werd het uitzicht op eigen
+gewin al meer en meer beneveld: de verhouding tusschen het debet en credit was reeds sedert lang geheel verbroken.
+
+</p>
+<p>&#8212;Terug! aarzel niet langer! roept de stem van &#8217;t verstand den jongen dokter toe, en de stem der liefde roept mede: Terug naar
+het hart van den pleegvader die, ofschoon hij niet volmaakt is, nu het treffendst bewijs heeft gegeven zijner liefde door
+het schrijven van dien brief. Immers, Helmond alleen kan beseffen wat overwinning hij op zich zelf heeft moeten behalen om
+dien regel te schrijven: dat de pleegvader zou vergeven en vergeten.... ja ook aan Eva vergeven, dat ze hem schold voor een
+<span class="letterspaced">trotsch</span> en een <span class="letterspaced">gierig</span> man!
+
+</p>
+<p>&#8220;August.... waar ga je heen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ga goedmaken wat ik misdeed; ik ga eindelijk voor je welzijn zorgen kind!&#8221;
+<a id="d0e11927"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11927">307</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Je bedoelt....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zal Herman deze briefjes ter bezorging geven, en laten telegrafeeren naar Amsterdam en Utrecht dat de partij niet kan
+doorgaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>Het wordt Eva alsof er vonken vuurs door de kamer spatten, alsof het hooge stukadoorwerk naar beneden buigt en wringt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Als Helmond niet op den weg is om krankzinnig te worden&#8212;o vreeselijk denkbeeld&#8212;dan, dan is hij een tiran, een leugenaar,
+een.... Neen d&aacute;t is niet mogelijk; hij wordt gedreven door den wil van een despoot, die hem onder zijn ijzeren schepter wil
+terugbrengen. &#8212;Eva beseft dat ze al haar geestkracht en al haar verstand zal behoeven om haar man, ter voorkoming van publiek
+schandaal, van besluit te doen veranderen. Ze voelt zich nu sterker. Ze zal kalm wezen, dat is het beste.
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet jij niet meer August,&#8221; herneemt Eva: &#8220;wat me voornamelijk zoo gelukkig maakte in den laatsten tijd? &#8217;t Was het volle
+<span class="letterspaced">vertrouwen</span> op mijn man. Sinds dien brief van Jacoba, <span class="letterspaced">geloofde ik in je</span>, August, geheel en al; want je hebt woord gehouden; en als je wel eens aan &#8217;t tobben raakte, waarschijnlijk in navolging
+van dien ouden heer, dan sloot ons gesprek toch met de zoete verklaring; dat mijn August niets deed wat onverstandig was.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Helmond voelt weer dat pijnlijk hoofdkloppen.&#8212;Hoe verpletterend klinken die woorden, en toch op dien zoeten toon. Nu zegt
+hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, straks zullen we verder spreken en alles behandelen, dan zullen we elkander geheel verstaan en zeker in &#8217;t einde elkander
+<span class="letterspaced">liever hebben</span> dan ooit.... Nu.... &#8217;t is hoog tijd; de telegrammen moeten v&oacute;&oacute;r zevenen bezorgd zijn....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva houdt zich oogenschijnlijk kalm.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer die telegrammen en brieven werkelijk verzonden werden Helmond, dan zou daaruit blijken dat de man die het deed&#8212;zoo
+hij niet krankzinnig is&#8212;zijn jonge vrouw heeft bedrogen, weken en maanden lang&#8221;. Fier en gevoelig: &#8220;En dat is <span class="letterspaced">niet</span> zoo; zoo waar als er een God leeft, dat is niet zoo. Nee, hij behoefde zich niet te bekrimpen, maar zou het n&uacute; uit overgroote
+goedheid willen doen, om.... een ouden man te believen.&#8212;Zeg, zou je dan willen August, dat ik je t&oacute;ch voor een zwak en niet
+te vertrouwen mensch hield!? Hoe! Mijn rots, mijn rots....!!&#8221; Zij vliegt op hem toe en omhelst hem in vervoering: &#8220;Mijn schat
+in dit leven! Nee <span class="letterspaced">nee</span> dat wil je niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, als hem dan door zijn eigen vrouw de dolk op de borst wordt gezet:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja ja Eva, ik herhaal het, ik <span class="letterspaced">heb</span> je bedrogen; reeds weken lang leefde ik als een dwaas, en stak mij in schulden, terwijl ik zuinig had moeten zijn en klein
+en nederig....&#8221; Maar Helmond kon niet voortgaan met spreken. Eva had hem een oogenblik met doodsbleeke lippen aangehoord,
+en nu, hoor, nu berst ze in een zonderling lachen uit; hoor, al sterker en sterker.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva! kind!&#8212;bedaar! Lach zoo wonderlijk niet. Eva je maakt je te zenuwachtig. Eva!&#8212;Eva!!&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar of Helmond ook poogde haar tot bedaren te <span id="d0e11972" class="corr" title="Bron: brengeu">brengen</span>, het <a id="d0e11975"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e11975">308</a>]</span>baatte hem niet. Vreemder en vreemder werd steeds dat lachen. De schok, dien Helmond haar heeft toegebracht, was nog grooter
+geweest dan hij het zich heeft kunnen voorstellen, en de woorden <span class="letterspaced">zuinig</span> en <span class="letterspaced">klein</span> en <span class="letterspaced">nederig</span>, welke Eva in den laatsten tijd zoo dikwijls al schertsend had weerlegd, ze hebben, bij het ontvangen van dien schok, vermoedelijk
+tot dat akelige lachen aanleiding gegeven.
+
+</p>
+<p>Eenige seconden later is dat droevige lachen in schreien overgegaan, en&#8212;een soort van bedwelming, die straks door een rustiger
+inslapen zal gevolgd worden, heeft haar nu vermeesterd.
+
+</p>
+<p>Eva ligt op de sofa; kleine snikken ontsnappen aan haar fijngevormde lippen. August ondersteunt nog altijd het canap&eacute;-kussen
+waarop haar hoofd rust.
+
+</p>
+<p>&#8212;Stil, zoo aanstonds zal ze inslapen. Hoor! nog een snikje, n&oacute;g een.... een lange zucht en:
+
+</p>
+<p>&#8220;August!&#8221; klinkt het zacht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat is er lieve? Hier ben ik.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo ben je daar, dat is goed. Waar was je? Morgen, o, <span class="letterspaced">heerlijk, morgen</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Weer volgt er een zucht. Een langgerekt geeuwen klinkt er, en&#8212;hoor, ze slaapt, ja zeker ze slaapt.&#8212;Zachtjes trekt Helmond
+zijn arm onder het kussen terug, en.... ziet nu om naar de pendule.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was&#8212;halfacht.
+
+</p>
+<p>&#8212;Te laat!&#8212;De telegrammen kunnen niet meer verzonden worden.&#8212;En, morgen reeds met den eersten trein zal men uit Amsterdam komen
+om alles voor het soupee te regelen en, voor zooveel noodig, ook hier gereed te maken. En reeds dezen avond gaan de bloemen
+en bouquetten uit Utrecht op weg en....
+
+</p>
+<p>Helmond staat in gepeins als verloren.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar zou Eva&#8217;s lichte ongesteldheid&#8212;die bovendien niet onnatuurlijk is in haar omstandigheden&#8212;zou ze niet als &#8217;t ware een
+bestiering zijn geweest? D&aacute;&aacute;rdoor werd het te laat... !!&#8212;Dominee Hoogerberg heeft gezegd dat oom Van Barneveld niets liever
+dan een toenadering wenschte, indien Helmond voortaan wat meer wilde bedenken hoe hij als dokter in Romphuizen <span class="letterspaced">moest</span> en <span class="letterspaced">kon</span> leven.&#8212;Dat was een gematigde toon. Die geest was verstandig.&#8212;Z&oacute;&oacute;, indien oom Van Barneveld er goed over denkt, ja, z&oacute;&oacute; kon
+hij terugkeeren. Maar Eva heeft gelijk: zou het verstandig zijn om op een wijze als in dien brief werd begeerd <span class="letterspaced">publiek schandaal</span> te maken?&#8212;Eva heeft het bij den rechten naam genoemd. Hoe zal men over een dokter spreken, die z&oacute;&oacute; door zijn eigen pleegvader
+wordt aan de kaak gesteld! Zulk een dokter zal men verachten inplaats van hem te vertrouwen. Die brief, dat ultimatum is <span class="letterspaced">waarachtig</span> onzinnig. Een feest ter eere van zijn jonge vrouw moet zonder een geldige reden eensklaps worden afgezegd, en duizend tongen
+zullen in beweging komen en zeker die jonge vrouw niet sparen! En binnen de vier weken zal men dit huis moeten ontruimen en
+verkoopen....!
+
+</p>
+<p>Aan zijn gedurig hoofdlijden moet Helmond het toeschrijven dat hij oom&#8217;s ultimatum in den aanvang zoo letterlijk heeft opgenomen<a id="d0e12025"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12025">309</a>]</span>&#8212;Goddank daar komt licht! Morgen op Eva&#8217;s <span class="letterspaced">verjaardag</span> zal hij zich zoo vroeg mogelijk met haar naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> begeven. De oom en pleegvader zal dien stap waardeeren en de redenen moeten billijken, waarom het feest voor &#8217;t laatst nog
+moet doorgaan. En dan, het vraagstuk zal worden opgelost meteen, hoe dokter Helmond zijn nieuwe woning zal kunnen verlaten
+zonder zijn goeden naam te bederven, zonder zich belachelijk te maken in het oog der geheele stad. Hij kan den pleegvader
+het voorstel doen om zich elders als dokter te gaan vestigen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Welzeker, denkt Helmond voort, zulk een schrijven draagt te vele blijken van overijling, dan dat de verstandige oom er niet
+op zou terugkomen. &#8217;t Is waar, wat hij eens heeft gezegd dat blijft in den regel gezegd; &#8220;wat geschreven staat dat staat geschreven,&#8221;
+maar toch, met blijdschap herinnert August zich nu den avond v&oacute;&oacute;r zijn trouwen, toen de onveranderlijke oom uit eigen beweging
+een overeenkomst vernietigde, waarvan hij bekennen moest dat de eischen, zoo niet te sterk, althans niet helder door hem gesteld
+waren.
+
+</p>
+<p>&#8212;Goddank! zegt Helmond nog eens in stilte, want voor het oogenblik is hem niets zoo welkom als de rust die hij zich zelf door
+zijn overlegging bezorgde: Onzinnig wreed zou het zijn om nu dat <span class="letterspaced">kind</span>, ja wat is zij anders dan een <span class="letterspaced">verrukkelijk kind</span>! om haar &#8220;haar eigen feest&#8221; te ontnemen. Langzaam, zeer langzaam moet hij met haar <span class="letterspaced">terug</span> indien ze niet verwelken en verkwijnen zal.&#8212;Zooals hij haar straks heeft geschokt, dat was werkelijk <span class="letterspaced">tirannie</span>. Welnu dan Helmond, wees krachtig en wijs voortaan, en waak met verstand, terwijl een trouwe pleegvader den terugtocht wil
+dekken; maar sla dan ook niet tot uitersten over. Ze konden die engel dooden en m&eacute;t haar, o lieve God, de teedere spruit,
+wier eerste kreetjes ook voor haar reeds meer waarde zullen hebben dan parelen en diamant.
+
+</p>
+<p>Eva slaapt rustig. Zie, de zachte blos is geheel op die donzen wangen teruggekeerd. Met den rug van zijn hand glijdt Helmond
+er zachtkens langs heen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Parelen en diamant, herhaalt hij nu bijna overluid, en drukt de beide handen vluchtig tegen zijn hoofd, dewijl het daarbinnen
+toch gedurig nog zoo vreemd en pijnlijk klopt.&#8212;Parelen en diamant! &#8217;t Zou de grootste dwaasheid zijn!&#8212;Maar, indien ik ze <span class="letterspaced">aanstonds</span> genomen had, dan zou die dwaasheid reeds zijn geschied.... In alle geval &#8217;t zou op het groote geheel slechts een kleine doorslag
+wezen. Indien men dan liefdevol in de armen van den pleegvader terugkeert, dan zal hij op den laatsten misgreep&#8212; die zoo natuurlijk
+uit den vroegeren geboren werd, niet letten. Oom Van Barneveld schreef: Zoo er schulden mochten zijn, ze zullen zwijgend vereffend
+worden.&#8212;Ach, als hij haar dan nogeen enkele maal zoo innig gelukkig zal zien.... Nee, nee, nee! &#8220;Weg Satan, weg!&#8221; zegt Helmond
+eensklaps overluid en stampt met den voet. z&oacute;&oacute; hard dat Eva er vluchtig van ontwaakt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Weg! Weg Satan! Trotsch, schriel! Weg!&#8221; zegt ze half wakend, half droomend.
+<a id="d0e12058"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12058">310</a>]</span></p>
+<p>Helmond ziet haar weer inslapen; maar nochtans zijn onrust komt sterker terug: Tot nogtoe heeft hij buiten Eva&#8217;s vijandige
+gezindheid tegen dien oom gerekend. Zal zij er toe kunnen besluiten om morgen op haar jaarfeest tot h&eacute;m te gaan. Neen neen....
+!
+
+</p>
+<p>Maar zie hoe men t&oacute;ch denken kan met een steeds sterker bonzend hoofd.&#8212;Ja, zij <span class="letterspaced">zal</span> er blij en geheel vrijwillig heengaan! O, die verzoening zal schoon zijn. Zie, z&oacute;&oacute; moet het gebeuren: Het fraaiste stel diamanten
+zal Eva als een verrassing ontvangen, en August zal haar doen gelooven dat diezelfde &#8220;schriele oom&#8221; het haar toegezonden heeft.
+Maar natuurlijk, zij mag den generaal dan niet spreken over zijn geschenk. En, met te dieper gevoel zal zij den grijzen weldoener
+bij dat morgenbezoek in de armen snellen, teruggekomen van haar onbillijk oordeel, en met de stilzwijgende verklaring van
+dankbare liefde.&#8212;O, en de warmte waarmee zij den oom&#8212;en geheel vanzelf&#8212;zal tegemoet ijlen en omhelzen, zij zal weldadiger
+werken op dat hart dan duizend verklarende woorden. Het stel diamanten zal zeker nooit door Eva vergeten worden.....
+
+</p>
+<p>Zooeven had de huisschel geklonken, en dewijl men nu de kamerdeur naderde, liep Helmond zachtjes naar de deur, opende haar
+zonder gedruisch, en begaf zich al spoedig naar de spreekkamer, waar hem iemand wachtte, die hem noodzakelijk alleen wilde
+spreken. Bij de kleine lamp, die in de spreekkamer was neergezet, stond een aardig burgermeisje van zestien jaren omtrent.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat ze verlangde?&#8212;Nee, zieken waren er gelukkig niet, maar dokter moest niet kwalijk nemen; ze was zooveel als Grietje van
+Wulters den huisschilder.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo!&#8221; Helmond voelde eensklaps iets zeer beklemds: &#8220;En.... ?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dokter,&#8221; vervolgt het meisje: &#8220;vader was een beetje opzichtig om u zelvers lastig te vallen, nadat u gezegd hadt van over
+drie maanden; en.... Maar ziet u, vader had ook al die inslagen van glas en behangselpapier moeten doen, en d&aacute;&aacute;rom: en ook
+omdat vader zoozeer geen krediet heeft in Amsterdam, ziet u, nou zou vader een wissel krijgen, en dacht moe dat we maar zoo
+vrijpostig moesten zijn om u.... ja ziet u dokter, &#8217;t is een heeleboel geld, maar zulke mooie papieren, en het blommenhuis
+en al dat dure glas zei vader en.... vader heeft er ook hard voor moeten werken dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond heeft de kwitantie a zeshonderd en tien gulden, van het eenigszins bevende Grietje aangenomen en ingezien.
+
+</p>
+<p>Groote getallen spreekt men zoo gemakkelijk uit. &#8217;t Was een slagveld met tienduizend of&#8212;daar wil ik afwezen&#8212;van honderdduizend
+lijken, zegt iemand, en de hoorder fronst bij beide getallen schier even zwaar het voorhoofd. Over het kleine verschil van
+<span class="letterspaced">negentigduizend</span> lijken stapt hij gemakkelijk heen.
+
+</p>
+<p>De betrekkelijk kleine sommen, die telkens en telkens het geld hadden verslonden, &#8217;twelk de dokter extra heeft moeten opnemen,
+herinnerden hem gedurig en ook nu, hoe hij in den laatsten tijd maar zelden goed heeft doorgedacht, dat, om duizend gulden
+te kunnen betalen, men <span class="letterspaced">tienmaal honderd gulden</span> moet bezitten.
+<a id="d0e12086"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12086">311</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Doch waarom n&uacute; het arme hoofd daarmee gebroken! Kon hij dan een oogenblik vergeten dat hij juist morgen.... Goddank! van
+allen last zal ontheven zijn? Zal oom niet morgen stilzwijgend zijn schulden vereffenen....?
+
+</p>
+<p>&#8220;Kindlief, als vader verlegen is dan zal ik hem graag voldoen. Wanneer zou die wissel vervallen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vader zei dat ik maar zeggen moet <span class="letterspaced">morgen</span> dokter, maar als ik goed heb gehoord, dan spraken va en moe van Dinsdag, da&#8217;s overmorgen dokter. Ziet u, ik wil niet buiten
+mijn hart spreken dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Doe jij dat nooit lief kind. Nooit!&#8221; zegt Helmond en drukt weer de hand op het hoofd: &#8220;Ga nu naar huis, en zeg aan vader
+dat hij er vast op rekenen kan overmorgen zijn geld te zullen krijgen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Bestig, alsjeblief dokter.&#8212;O, zou ik dat papiertje weer meenemen dokter.&#8212;Och, &#8217;t was in goeje handen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Geen tien minuten later had Helmond een geheel ander bezoek.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was Archibald Hardenborg, die met een ongewone bedruktheid op &#8217;t gelaat, kwam informeeren of het waar was &#8217;tgeen hij dezen
+middag van den generaal van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> meende verstaan te hebben, namelijk dat de verjaringspartij morgen waarschijnlijk niet doorging?
+
+</p>
+<p>Nog een oogenblik wacht Helmond en aarzelt een antwoord te geven. Maar dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee amice, daar is geen quaestie van. Oom zal bedoeld hebben dat hij waarschijnlijk zelf niet komen zou. Oom is dezer dagen
+niet zoo heel fiksch.&#8212;Hoe.... hoe von-je dat hij er uitzag?&#8221;
+
+</p>
+<p>Na een uitroep van blijde verruiming vervolgt Archibald:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hoe de generaal er uitzag? Ja om je de waarheid te zeggen, ik weet wel dat ie z&#8217;n degen en epauletten niet aanhad, maar voor
+de rest heb ik meer naar het fijne popje gekeken. Lief bleekneusje! Verduiveld, mijn trouwe reparateur, ik ben in de laatste
+dagen in zoo&#8217;n fragile positie. &#8217;k Stond den dood uit dat je feest niet zou doorgaan.&#8221; Geheimzinnig: &#8220;<span class="letterspaced">De Zonsberg</span>&#8212;<span class="letterspaced">uit</span>! finaal, totaal! Bij dat laatste bezoek dezen middag begon ik waarachtig een oogenblik sympathie voor <span class="letterspaced">bleek</span> te krijgen. Enfin, ik geef het gesprek zoo&#8217;n polsenden draai,&#8212;je begrijpt dat&#8212;en verneem zoo en passant van een paar heel
+bleeke lipjes, dat het, volgens de overtuiging van die lipjes, groote zonde is wanneer een zwak en dikwijls sukkelend meisje
+haar hand schenkt aan.... Enfin, &#8217;t kwam er zoo&#8217;n beetje gevoileerd uit, maar &#8217;t wou toch zeggen: Als je er ooit aan denken
+mocht om me te vragen, reken er op dat je een heel mal figuur zoudt slaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dacht Archibald, dat freule Marie Narwal....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil stil: papa had een drietal geformeerd, en immers een oogenblik begon ik bleek nog al interessant te vinden, &#8217;t Is in
+zooverre niet ongemakkelijk indien candidaten zich terugtrekken.&#8212;Vin-je me pedant? Waarachtig, papa zou het me maken. Maar
+amice, er is er toch maar &eacute;&eacute;ne, die ik van het eerste oogenblik afaan.... Zieje, en daarom werd ik drommels benauwd dat je
+partij niet zou doorgaan. Begrepen? Ik droom geregeld van dat engelachtige kind.&#8212;Apropos, komt Ronner, die poesbaard ook op
+het feest?&#8221;
+<a id="d0e12128"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12128">312</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Wie zeg je, <span class="letterspaced">Ronner</span>?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O sapperloot, ik meen Kattenglimp.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De majoor Kartenglimp? Jawel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg, vin-je dat au fond geen fameus gemeene type?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Gemeen!?&#8212;Dat is te zeggen, nobel is anders, maar gemeen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Enfin, &#8217;t komt zeker door die frappante gelijkenis; &#8217;k had hem maar eens gezien, op de ree van Batavia toen hij scheep ging;
+ik spreek van dien Ronner&#8212;maar, als twee droppels water! Grooter schoelje en poltron heeft er nooit een degen gedragen. Alleen
+ter wille van zijn moeder liet men hem loopen.&#8212;Maar ik zie het, ik hou je op.... jawel, je zult nog &#8217;t een en ander te bestieren
+hebben. Je charmant lief vrouwtje is zeker ook zoo&#8217;n beetje in de weer; men kan niet alles aan de domestieken overlaten. &#8217;k
+Heb daarom met voordacht alleen naar mijn cordialen dokter gevraagd. Wat zul je morgen gelukkig wezen! &#8217;k Zei gisteren aan
+papa: als Helmond voor zoo&#8217;n vrouw folie&euml;s deed, ik zou hem waarachtig de bon coeur mijn compliment maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Helmond, Helmond! waar ben je?!&#8221; klinkt het luide in &#8217;t voorhuis. &#8212;Verrast den luitenant bij haar echtvriend te vinden, blijft
+Eva een oogenblik later op den drempel van het spreekkamertje staan. Ze was nog wat licht in &#8217;t hoofd van de flauwte, die
+haar na dien vreeselijken schok bezwijmen deed. Bij &#8217;t ontwaken wist ze in den aanvang niet of ze gewaakt of gedroomd had.
+Maar toen, toen moest en zou ze het weten. En n&uacute;, o Goddank! hoor maar, &#8217;t was alles <span class="letterspaced">alles</span> een droom. August stemt immers dien luitenant zonder eenige terughouding toe, dat zijn vrouwtje morgen de schoonste feestkoningin
+zal zijn, die er ooit op aarde bevelen gaf. Hij ziet er volstrekt geen bezwaar in dat Hardenborg haar engageert voor een enkelen
+dans. Hij spreekt het niet tegen dat hij zijn vrouwtje morgen en haar gansche leven verwennen zal. Goddank! &#8217;t was dus een
+droom.... of neen, toch niet: het is een zinsverwarring, een misverstand geweest. Die dwaze brief van den &#8220;uitgedienden generaal&#8221;
+heeft August straks voor een oogenblik op &#8217;t sterkst in zijn gewone tobberij doen vervallen. Neen, men was niet arm.... Hoor
+maar, hoor, hij stemt het weer toe: Morgen, ja zeker, morgen zal het gansche huis &eacute;&eacute;n enkele feestbouquet zijn ter eere van
+Helmonds &#8220;engelachtig vrouwtje&#8221;.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">DRIE EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Reeds in den vroegen morgen van den 28<sup>sten</sup> September heerschte er een buitengewone, maar nochtans een fluisterende, en op de <span id="d0e12157" class="corr" title="Bron: toonen">teenen</span> loopende levendigheid in het prachtige doktershuis. De groote schuit <a id="d0e12160"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12160">313</a>]</span>met kostelijke bloemen, sierpotten en guirlandes, de Utrechtsche schuit, waarin zich mede een menigte groote en kleinere ruikers
+bevonden, was aangekomen, en, onder het oppertoezicht van dokter Helmond zelf, haastte men zich nu om werkelijk zijn nieuwe
+woning voor een goed deel in een lusthof te herscheppen.
+
+</p>
+<p>Het kon niet anders of het hart moest wel feestelijk kloppen wanneer men de vroege herfstzon, na een avond en nacht van regen
+en wind, zoo vroolijk zag blinken op de heerlijke heester- en bloemgroepen, die met zooveel smaak in de zalen en kleinere
+vertrekken van het deftige doch riante doktershuis waren gerangschikt.
+
+</p>
+<p>De Utrechtsche bloemist, die het laatste woord over de aanstaande partij in stilte met <span class="letterspaced">mevrouw</span> Helmond had gewisseld, heeft toen gezegd, dat mevrouw het nu alsjeblieft maar eens aan h&eacute;m moest overlaten. Helmond, die
+daarvan niets vernomen had, moet nu in stilte erkennen dat de bloemist meer gedaan heeft dan hij had durven verwachten, en
+de feestelijke geur in zijn woning&#8212;waartoe de geraniums en oranjebloesems, de reseda&#8217;s en heliotropen, ja zelfs tot in het
+breede marmeren voorhuis, de guirlandes van fijne dennetakjes samenwerkten&#8212;werd er in zijn schatting nog door verhoogd.
+
+</p>
+<p>Eva dient nog een weinig geduld te hebben. De serre die voor het orkest werd ingericht, moet nog eerst met de oranjeboomen
+en de kleinere heesters aan de binnenzij gemaskeerd worden. Hoe netter alles in orde is v&oacute;&oacute;rdat ze beneden komt, hoe gelukkiger
+ze wezen zal, en ook&#8212;hoe eer ze te bewegen zal zijn om nu zoo spoedig mogelijk aan den wensch van haar man te voldoen en oom
+Van Barneveld een hartelijken zoen te gaan geven. Meer is er niet noodig; August gelooft het zeker: met dien enkelen zoen
+koopt ze ooms liefde, en herstelt ze wat anders <span class="letterspaced">niet te herstellen</span> zou zijn.&#8212;Maar wacht, nu wordt het ook tijd dat hij doet wat <span class="letterspaced">vooral</span> noodzakelijk is.
+
+</p>
+<p>Haastig naar zijn kamer gegaan, staat Helmond eenige oogenblikken later met twee bijouteriedoozen in de hand, terwijl hij
+den inhoud ervan nauwkeurig beschouwt. &#8217;t Zijn de twee stel diamanten die men hem ter keuze voor een paar dagen heeft willen
+toevertrouwen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Niet langer gedraald, denkt Helmond in &#8217;t eind: Het verschil in prijs staat niet in evenredigheid tot het onderscheid der
+beide garnituren. &#8217;t Zou immers mogelijk kunnen zijn dat die kleine broche haar toch niet voldeed. Mevrouw Van Leeuwen is
+de maatstaf, en ik geloof dat de broche der gravin.... Nee, de indruk dient ineens beslissend te zijn. Oom moet in haar oog
+een halve verkwister worden. En inderdaad, wat maakt dit bagatel op het geheel! Het garnituur zal betaald worden van hetgeen
+ik nog bezit, en dan, in &#8217;s hemelsnaam, oom zal dan herstellen wat ik vooreerst bezwaarlijk goedmaken kan.&#8212;Komaan, deze laatste
+dwaasheid zal dienen om terug te komen op den weg van &#8217;t verstand.
+
+</p>
+<p>Alvorens nu haastig de doos met het fraaiste garnituur in papieren te wikkelen en er een pakje van te maken, haalt Helmond
+eenigszins gejaagd&#8212;alsof hij bevreesd was dat men hem bespieden zou&#8212;<a id="d0e12183"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12183">314</a>]</span>een klein apothekersdoosje uit den zak, en neemt er een drietal pillen uit, die hij even haastig gebruikt.&#8212;Goddank, hij blijft
+toch tamelijk wel, en zijn ziekenbezoeken, die echter in den laatsten tijd nog al zeer zijn verminderd, kon hij dagelijks
+waarnemen; maar toch, daar woelt iets vanbinnen dat niet goed is.
+
+</p>
+<p>&#8212;Doch heden, welzeker! wie zou er in zijn plaats niet fiksch en blij zijn; blij vooral dewijl het de feestdag is van een vrouwtje:
+
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Als een gazelle rank;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Als teedre lelies blank;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Met kluistrend alvermogen
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>In haar blij lachende oogen;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>En in haar rozenmond
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Die hem haar min verkondt:
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 4em; "><span>Een hemelsch reinen klank!
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>O Eva mijn engel! Ja, eindloos meer
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Dan een schitterend leven, vol roem en eer,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Dan de kronen der wereld, dan de schatten der aard
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 2em; "><span>Zijt gij, zoete <span class="letterspaced">duive</span>, mij lief en waard.</span></p>
+</div>
+<p>Neen, een dichter is Helmond niet; maar met zulk een bekoorlijk wezen, dat men het zijne mag noemen, met een vrouw zoo vol
+smaak, gevoel en talent, ja dan moest men wel van steen zijn indien men niet somwijlen warm werd en zong. Nochtans &#8217;t was
+geen verjaarsgedicht, &#8217;t was al eenige weken geleden dat hij zijn hart zoo eens lucht gaf.
+
+</p>
+<p>Nu is het kleine pakje, waarin geen letter schrift was te vinden, gereed. Op de bovenzij schrijft Helmond, terwijl hij in
+zijn schrift eenige overeenkomst met de hand van den generaal zoekt te leggen:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Aan Mevrouw E. Helmond,
+
+</p>
+<p>Armelo.
+
+</p>
+<p>Op haar verjaardag.&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Met het pakje in den zak begeeft Helmond zich nu naar beneden. Eenige oogenblikken dwaalt hij in den tuin&#8212;die straks door
+den Utrechtschen bloemist voor het feest van dezen avond zal ingericht worden&#8212;en begeeft zich dan in de kleine straat waar
+de tuin in uitkomt.
+
+</p>
+<p>Al spoedig daarna wordt er door een knaap aan de voordeur van het doktershuis gescheld.
+
+</p>
+<p>Bus, die de potaarde van de handen slaat, neemt het pakje aan en vraagt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Van wie kumt dat, manneke?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat mocht ik niet zeggen. &#8217;k Gleuf van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo! bestig!&#8221;
+
+</p>
+<p>In de kleine ontbijtkamer aan den tuin stond Helmond, met een <a id="d0e12242"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12242">315</a>]</span>groote maar fijne bouquet in de hand, op zijn jarige vrouw te wachten. Hij heeft haar doen weten dat alles gereed was.
+
+</p>
+<p>En zie, daar vliegt Eva met een blos van verrukking op het gelaat, de feestelijk getooide ontbijtkamer binnen en haar glimlachenden
+echtvriend tegemoet:
+
+</p>
+<p>&#8220;O <span class="letterspaced">lieve beste</span> August!&#8221; roept ze, nog voordat hij spreken kan, bijna schreiend van vreugde, terwijl ze zich in zijn armen stort: &#8220;Dat is
+te veel! Ja waarlijk al te veel! O beste heerlijke man, wat ben je toch goed! &#8217;t Is meer dan ik had durven denken!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei lieve kind, wanneer alles zoo naar je zin is dan ben ik dubbel tevreden; maar je bent nu heusch wat al te haastig; je
+gunt me geen tijd lieve wijfje, om je eerst behoorlijk van harte.... ja van ganscher harte....&#8221; Helmond had in dezen stond
+geen woorden meer. Maar waartoe was het ook noodig? Hij sloot haar in zijn armen en zoende haar. O hij zoende haar zoo lang
+en zoo teer. En als hij haar niet meer zoent, dan sluit hij haar n&oacute;g vaster en nog inniger aan &#8217;t hart alsof.... Neen &#8217;t was
+kinderachtig, ze zijn immers beiden gezond; welzeker gezond en blij. En zie, de zon schijnt vroolijk op haar feest, en....
+Doch die bruine beuk daar in &#8217;t pad, staat somber, ja die beuk geeft een te groote schaduw, die beuk moet daar weg. Waarom
+trof hem nu juist die bruine beuk?&#8212;Maar August dacht dit; hij sprak er niet van, hij kon niet spreken.
+
+</p>
+<p>Welnu, daar behoefden ook waarlijk geen wenschen of woorden meer bij.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is zoo prachtig mijn beste hartelijke man!&#8221; zegt Eva weder.
+
+</p>
+<p>&#8220;We zijn ook al vroeg aan &#8217;t werk geweest mijn jarig wijfje; maar je hadt eigenlijk nog niets mogen zien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nog niets mogen zien van de versieringen in huis, meenje? Maar manlief! dat deed ik ook niet. Nee, trouw aan m&#8217;n woord!&#8221;
+Met klimmende en innige verrukking: &#8220;Maar het heerlijk prachtige cadeau van mijn arm lief mannetje, dat, d&aacute;t mocht ik toch
+wel zien niewaar, zooals het me gezonden werd in mijn wachtende eenzaamheid? O, engel van &#8217;en man, &#8217;t garnituur is zelfs oneindig
+veel mooier dan dat van mevrouw Van Leeuwen: <span class="letterspaced">Oneindig</span>! &#8217;k zag het dadelijk. Die groote brillanten....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar kindlief, wat meen je? Een garnituur? Ik, nee! Wat ik je geven wou; ziehier: &#8217;t is een kleinigheid; een medaillon, zie
+je wel Eva, met mijn portret.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva heeft het medaillon vluchtig bezien.
+
+</p>
+<p>&#8220;Och August, als je me bederven gaat dan moetje zelf er den last van dragen; nu dat aardige dingetje ook nog, en met je goeje
+oogen er in. Dankje schat van &#8217;en man. Maar dit....&#8221; en zij haalt het &eacute;tui uit haar zak te voorschijn: &#8220;dit overheerlijke
+stel, dat is nu juist.... ja zie, dat is nu letterlijk het eenige wat ik begeerde, en dus....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, je vergist je; dat garnituur kwam niet van mij.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Watbliefje.... niet van....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee kind, da&#8217;s een abuis.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Abuis! August w&aacute;t zeg je? Zou &#8217;t bij abuis.... op bezien....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond zag Eva bleek worden.
+<a id="d0e12280"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12280">316</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee, z&oacute;&oacute; meen ik het niet. &#8217;t Zal je zeker wel door iemand gegeven zijn, tenminste als het je werd gezonden. Is dat het papier
+waarin het gezeten heeft? Ei, zie dan maar: Aan Mevrouw E. Helmond, Armelo. Op haar verjaardag.&#8221;&#8212;Eva haalde weer adem.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar die hand is me bekend Eva. Welzeker.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geen wonder August; &#8217;k vergis me niet: ik hou die hand op &#8217;t oogenblik in de mijne.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva, als ik je nu verzeker dat je je bedriegt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja lieverdje, dan bedrieg je me <span class="letterspaced">zeker</span>, maar uit liefde en met de voortreffelijkste bedoeling. Het beste <span class="letterspaced">arme</span> doktertje kan z&oacute;&oacute; iets niet geven....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eensklaps hem nogmaals om den hals vliegend:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar nee, foei, foei! dat verdien je niet mijn <span class="letterspaced">alles</span>! Dank August hartelijk dank! O ik ben zoo gelukkig!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, maar waarlijk, dat present zou <span class="letterspaced">ik</span> je niet gegeven hebben; het moet van iemand anders komen. Het is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och August, schei daar nu mee uit. Van wien zou z&oacute;&oacute; iets nu kunnen komen! Ik bid je van wien!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja kind, ik weet het niet; maar, als ik dat adres heel goed bezie.... Ja, mij dunkt, &#8217;t is zoo goed als zeker, dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeer mogelijk, <span class="letterspaced">zeer</span> mogelijk!&#8221; herhaalt Helmond terwijl hij schijnbaar met aandacht het adres blijft beschouwen: &#8220;Dat moet van h&egrave;m zijn; van
+<span class="letterspaced">De Zonsberg</span>. Ik houd het er bepaald voor. Jawel een verrassing van oom.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O goeje hemel August! Schei uit!&#8221; roept Eva, terwijl ze eensklaps in een vroolijk schaterlachen uitbarst, waarbij ze de handen
+omhoog en ineenslaat: &#8220;O hemel August.... dat idee!.... &#8217;t is om te stikken. Van oom, van dien schrielen com.... p....peer!&#8221;
+en nogmaals en telkens weder uitproestend in een welluidenden schaterlach: &#8220;Een verrassing van oom! Groote hemel August, hoe
+kon je &#8217;t verzinnen!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond stond als verslagen. Wat scheelt hem dan, dat hij niet meer heeft kunnen doordenken! De mogelijkheid dezer
+wending heeft hij niet eens voorzien; en toch ze was zoo hoogstnatuurlijk.&#8212;Wat moet hij doen? Haar tot bedaren brengen, haar
+met zekeren ernst herhalen dat hij die onderstelling gansch niet belachelijk vindt; haar misleiden door de verzekering dat
+zoo iets juist in het karakter van oom ligt?&#8212;Ja, dit alles&#8212;helaas ook het laatste&#8212;hij beproeft het, maar tevergeefs.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is Eva volstrekt onmogelijk om zulk een kostbaar verjaarsgeschenk een oogenblik &#8220;vast te knoopen aan het <span class="letterspaced">telwoord Van Barneveld</span>&#8221;.&#8212;Nee, August moest nu heusch niet langer zoo droog komiek zijn. Zij is dol- en overgelukkig, want ze weet dat ze dit heerlijke
+geschenk van den eenige heeft van wien ze het gaarne ontvangt, van hem, die door het haar te geven nu reeds voor de honderdste
+maal heeft getoond dat al die tobberijen inderdaad geen grond hadden; Goddank, dat het slechts <span class="letterspaced">tobberijen</span> waren, want <a id="d0e12337"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12337">317</a>]</span>tot schriele handelingen was haar lieve trouwe man nog nooit vervallen en ook niet instaat.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee stil; hij mocht nu niet verder spreken; als August het schitterend effect van zijn verrassing niet bederven wil, dan
+moet hij althans van dien somberen <span class="letterspaced">Zonsberg</span> zwijgen; hij moet....
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar Eva,&#8221; zegt Helmond terwijl zijn hoop&#8212;op dien valschen grond gebouwd, hem ten eenenmale ontzinkt: &#8220;<span class="letterspaced">gesteld</span> dan eens dat het van oom was, zeg, zou je d&aacute;n niet....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan zou ik denken dat de steenen valsch waren, en, valsch of niet, ik zond ze terug!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond verkeert in de grootste spanning:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ik moet openhartig met je spreken.&#8212;Oom heeft.... ja hij heeft me instaat gesteld om dat cadeau voor je te koopen, want
+ik, waarachtig <span class="letterspaced">ik</span> kon het niet. Maar daarom bid ik je, doe nu ook wat mij, wat ons allen gelukkig kan maken: Ga mee naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>; geef oom Van Barneveld een zoen, een hartelijken zoen.... Eva, het feest zal wel doorgaan dezen avond. Ja zeker, maar doe
+dan ook wat ik wensch.... mijn Eva?&#8221;
+
+</p>
+<p>De doktersvrouw ziet haar echtvriend een oogenblik stilzwijgend aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor een man, beste August, ben je al te weekhartig. Ik zeg <span class="letterspaced">weekhartig</span> August, met een anderen naam wil ik het niet bestempelen. Jij bent te goed. Wie jou slaat op de linkerwang, dien zou jij
+letterlijk de rechter toedraaien. Zie, da&#8217;s heel mooi in theorie, maar in de praktijk heel lastig. Jij bent vandaag <span class="letterspaced">gelukkig</span> evenals ik, en nu zou je de heele wereld wel aan je hart willen drukken, ja zelfs den man die je als een kwajongen behandelt.&#8212;Stil,
+<span class="letterspaced">ik</span> ben jarig, en mag dus wel spreken: Wat jij nu zoudt willen drukken lieve man, omdat je al te goed bent, dat moet jij weten;
+maar dat je van zoo&#8217;n slecht en ijdel individu als je vrouw is, zulk een tour de force zoudt verlangen, dat is onmogelijk.
+Jij met je goed gezicht, je zoudt misschien al dadelijk neus aan neus met Herrn General aan &#8217;t ombertje gaan zitten; maar
+ik&#8212;dankje; onmogelijk! Ik zou z&#8217;n excellentie&#8212;brave beste man, ik weet het, garde d&#8217;honneur geweest&#8212;&#8217;k zou &#8217;em zeggen: Eerst
+hebben we samen een appeltje te schillen ouwe heer. Ga jij daar eens zitten: &#8220;<span class="letterspaced">Wijven</span> en <span class="letterspaced">onbeschaamde feeksen</span>&#8221; wonen in achterbuurten; maar de vrouw van een man, dien men reeds een paar malen met den rang van professor doodverfde;
+die&#8212;zooals ik pas onlangs mocht hooren, voor zijn doctorale promotie een dissertatie schreef, welke als een meesterstuk moet
+geroemd zijn, een werk waar de heele wereld van spreekt behalve die talentvolle schrijver alleen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva waartoe dit alles?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva vervolgt: &#8220;Die vrouw is veel te trotsch om, niet alleen zichzelve, en haar familie die een gravenkroon kan voeren, te
+zien minachten; maar vooral om hem, dien ze als een afgod vereert,&#8221;&#8212;zij nadert Helmond snel en slaat haar armen half schreiend
+om zijn hals&#8212;&#8220;als een kind, als een nul te zien behandelen, om hem de les te zien lezen, zooals men &#8217;t nog gisteren met dat
+zotte ultimatum gedaan heeft.&#8212;Zulk een brief bewijst in <span class="letterspaced">mijn</span> oog dat de schrijver....&#8221;
+<a id="d0e12387"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12387">318</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Eva, dat schrijven was misschien niet geheel doordacht, maar toch....&#8221; Eensklaps laat Eva haar August los; gaat een paar
+schreden achteruit, en dan dreigend met den vinger, half lachend half schreiend:
+
+</p>
+<p>&#8220;0 ondeugd, ondeugd! &#8217;k Heb het al meer gezegd: knap ben je, een professor, ja, maar voor de comedie deug je niet. Ei ei,
+baasjelief, dat potsierlijk geschrift kwam <span class="letterspaced">&oacute;&oacute;k</span> van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>; jawel, precies, maar op dezelfde manier als dat stel diamanten! Kom, als je me nu w&eacute;&eacute;r zulke guitenstreekjes uithaalt, dan
+zou ik nog moeten denken dat je me maar half gunt wat je me goeds geeft. Stil ventje, stil! dat ultimatum kwam van jou, ja
+ondeugd van <span class="letterspaced">jou</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond kon niet verder gaan. Al ware Eva niet ter regeling van eenige huiselijke aangelegenheden op dit oogenblik buiten
+de kamer geroepen en ijlings heengesneld, Helmond zou nu toch geen woorden hebben gevonden om haar op gepaste wijze zulk een
+onzinnig denkbeeld te ontnemen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hij <span class="letterspaced">zelf</span>, <span class="letterspaced">hij</span> Helmond, zou dien brief geschreven hebben!&#8212;O God, waar moet het heen indien Eva niet toestemt! Ach, zal ze dan in haar dankbare
+stemming volstrekt niet willen voldoen aan zijn vurigsten wensch tot haar eigen heil? Hij wil, ja hij zal....
+
+</p>
+<p>&#8220;Is mevrouw niet hier Antje?&#8221; vraagt hij eenige oogenblikken later, bij &#8217;t binnentreden van de feestelijk getooide en heerlijk
+geurende oranje-zaal, aan de dienstbode die hem tegenkwam.&#8212;Mevrouw was er niet. In gepeins blijft Helmond staan.&#8212;Maar wat
+zal het baten, zoo denkt hij: Indien ze al hier ware, zou ze juist <span class="letterspaced">hier</span> ooren hebben voor zijn&#8212;straks reeds zoo kras door haar verworpen voorstel! Zal ze toegeven, tenzij hij haar terzelfder tijd
+wil <span class="letterspaced">bezweren</span> dat hij zwak was, ellendig zwak, en heden dwazer dan ooit; dat hij armer is dan de bedelaar, die de aalmoes zijn eigendom
+kan noemen?
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha! wanneer hij haar met dien eed <span class="letterspaced">vermoorden</span> wil op dezen dag!&#8212;Helmonds oog wordt schier terzelfder tijd door de morgenwijnen getrokken, die reeds ginder op &#8217;t buffet
+gereedstaan. Nee &#8217;t is niet goed; maar toch, &eacute;&eacute;n glas port zal geen kwaad doen; hij heeft iets noodig, een kleinen prikkel.
+Z&oacute;&oacute; rond te loopen den ganschen dag met die onrust in &#8217;t hart en op &#8217;t gelaat, te midden van groen en bloemen, aan de zij
+van een gelukkige vrouw, die hij toch <span class="letterspaced">heden</span> zeer zeker sparen moet; neen, z&oacute;&oacute; rond te loopen dat kon niet. Dat enkele glas port zal zijn stemming wat op helderen<span id="d0e12427" class="corr" title="Bron: ,">.</span> Misschien is hij inderdaad ook wel wat al te zwaartillend. Er zijn zeker menschen genoeg die er om lachen zouden indien ze
+&#8217;t wisten.... Ja, ja, die zijn er <span class="letterspaced">zeker</span>.
+
+</p>
+<p>Half in gedachten schenkt Helmond zich een tweede glas in, en ledigt het, strak voor zich heen ziende, in &eacute;&eacute;n teug.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is vreemd, een ander zou hij het afraden, en zelf....! Maar te droes, hij zou immers zulk een engel niet waard zijn indien
+hij haar eersten jaardag.... als zijn wijfje.... als de aanstaande moeder van zijn kind, kon vieren met een tobberig gezicht.&#8212;<span class="letterspaced">Zijn kind</span>! Ha! Werktuiglijk schenkt Helmond zich nogmaals in; doch,&#8212;halt! <a id="d0e12440"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12440">319</a>]</span>dat ging zonder nadenken.&#8212;Maar ja, waarom niet, dit halve glas kan hij nog drinken. Het fleurt hem op, en&#8212;vroolijk moet hij
+zijn, ja, vroolijk, uitgelaten. Is het dan niet een dubbele schat, dien hij in Eva bezit, een aangebeden vrouw en de moeder
+van zijn kind!
+
+</p>
+<p>&#8212;Waarachtig, Evert Zwaarmuts, zegt Helmond bijna overluid: waarachtig, je hebt somwijlen iets kleins. Ben je geen zoon van
+een dapper soldaat die sneuvelde voor zijn vaderland! Tobde die man toen hij twee arme duivels zonder geld in de wereld achterliet?&#8212;Wees
+geen kind August. Al was die heele schuld, alles en alles te zamen een ton.... nee, dat is te gek, een halve.... een kwart
+ton.... &#8217;t Lijkt er niet naar.... ik zeg, enfin <span class="letterspaced">al was &#8217;t</span> een kwart ton, dan zijn er tien, twintig, honderd, duizend middelen om zooveel geld te krijgen. O, als &#8217;t d&aacute;&aacute;rom te doen
+is: opnemen.... rouge et noir.&#8212;Nee nee, dat niet. Debecque wist het: boeken schrijven, populair; honderd duizend middelen
+zijn er..... voor den professor!
+
+</p>
+<p>Daar kwam Eva.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha&#8212;haha, ben je daar engel, mijn jarige vrouw! Wel wat drommel, zeg jij me nu eens of je &#8217;t hier niet een hemel vindt, een
+hemel vol bloemengeur, en een hemel aan mijn hart!?&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIER EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8220;Waar gaat u heen pa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik.....? ik ga uit Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En &#8217;t is al zoo laat.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Weer is van avond zacht.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was zoel vandaag; ik vrees dat er storm zal komen. Och, blijf maar thuis lieve pa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, ik heb behoefte nog eens de lucht in te gaan; ik wil zien.....&#8221; het woord stokte Van Barneveld in de keel, en, als wilde
+hij zich daarover wreken, stootte hij den zwaren rottingstok met kracht op het marmer van de breede gang.
+
+</p>
+<p>&#8220;Pa, ik ga mee.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jij gaat <span class="letterspaced">niet</span> mee; je blijft thuis.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wilde....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je wilde.... Ik zeg: <span class="letterspaced">je blijft thuis</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Palief, maar ik bid u, u waart dezen middag weer zoo benauwd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is nu beter; en juist daarvoor is het goed; ik moet lucht hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>Na een oogenblik stilte, terwijl hij zich nu eensklaps naar de zij eener kamerdeur wendt; &#8220;Kom eens even hier Jacoba. Ik vergat
+je te vragen.....&#8221;
+<a id="d0e12486"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12486">320</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Wat blieft u pa?&#8221; zegt Jacoba die haar vader in de kamer gevolgd is.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld tikt met den gouden knop van zijn stok even op Coba&#8217;s schouder:
+
+</p>
+<p>&#8220;Jij weet <span class="letterspaced">zeker</span> dat hun partij niet doorgaat?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik?.... Ja, jawel pa, jawel lieve pa, dat weet ik zeker.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat heb je van....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat weet ik van dominee Hoogerberg. Jawel pa. Nee ziet u, wat d&aacute;t betreft dat weet ik <span class="letterspaced">heel zeker</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De dokter is ziek niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Juist pa. Ja, de arme August is nog al ziek.... Dominee zei dat hij <span class="letterspaced">anders</span> vandaag al stellig zou hier zijn geweest, maar, natuurlijk als men ziek is, niewaar lieve pa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Natuurlijk!&#8212;D&aacute;&aacute;rom wou ik je zeggen Coba, dat ik besloten heb mijn zieken pleegzoon een bezoek te gaan brengen.&#8212;Tot straks.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Jacoba gevoelt dat de krachten haar dreigen te ontzinken; maar toch, ze houdt zich goed. Is er dan niets te bedenken....?
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha!
+
+</p>
+<p>&#8220;Palief; ik vergat u te zeggen dat ik notaris Zoutenheer heb gesproken; hij zou van avond bij u komen, tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste.... hij dacht....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat dacht hij Jacoba? Dat het nu eindelijk tijd zal worden om het testament te veranderen?&#8212;Ik zeg je, hij zal <span class="letterspaced">niet</span> komen omdat ik hem <span class="letterspaced">niet</span> liet roepen.&#8212;Tot straks.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar pa, om Godswil!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Gods wil is niet de leugen</span>, Coba. Spaar me. Je weet wat ik, sinds ik dat Liederenboek moest vinden, aan mijn eenig kind te vergeven heb, en dagelijks
+bid dat de Allerhoogste rechter haar vergeven zal.&#8212;Laat me gaan.&#8212;Nee, weerhoud me nu niet.&#8221;
+
+</p>
+<p><span id="d0e12540" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>Och papa, mijn lieve papa!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God zal je vergeven Coba. Hij trad tusschen beiden door den jonkman weg te nemen. Maar anders, ik zeg je kind, &oacute;m dien knaap,
+&oacute;m die passie, zou je bij de geringste tegenkanting van je ouden vader, dien vader hebben <span class="letterspaced">gehaat</span>. En wie zijn vader of moeder haat....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Goede God, heeft zij dan niet altijd, <span class="letterspaced">altijd</span> gestreden uit liefde voor dien ouden vader! Een enkele blik, een enkel woord van h&aacute;&aacute;r aan dien geliefden Donerie, misschien
+ware het genoeg geweest om hem.... wie weet!&#8212;Maar immers, zelfs tot in die laatste ure heeft zij met kracht gestreden.&#8212;Doch
+nu, zij denkt niet aan zich zelve: Zij beeft slechts bij de gedachte dat haar vader, wanneer hij dien &#8220;zieke&#8221; bezoeken gaat,
+het feest zal vinden, dat onzalige feest, in vollen gang:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar beste vader....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat mij Coba, nog eens: <span class="letterspaced">laat mij gaan</span>!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Geheel Romphuizen was op de been. &#8217;t Was een ongewone vertooning: <span id="d0e12564" class="corr" title="Bron: Al">al</span> de ramen van het oud-burgemeestershuis waren opengebleven, <a id="d0e12567"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12567">321</a>]</span>en van de markt- en straatzijde kon men, op de teenen staande, van buiten alles precies zoo duidelijk zien alsof men er binnen
+was.&#8212;Wat &#8217;en licht in die kamers! Nog veel meer kaarsen dan in de kerk op ouwejaarsavond! En bloemen! &#8220;Nou!&#8221; zei er een uit
+de groep: &#8220;as ze dat in Den Haag wisten dan wier d&#8217;r beslag op geleid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Rijk Oostinje!&#8221; zei een ander.
+
+</p>
+<p>&#8220;Baldadigheid zoo&#8217;n rikdom!&#8221; riep een straatjongen, en sloeg een ondermeester van de armenschool, die zich juist op de toonen
+verhief, den hoed over de oogen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een ongewone avond voor de buitenwacht: Gerij en gevlieg. Parade voor de groote lui achter de verlichte glazen. Muziek!&#8212;Ja
+hoor maar, &#8217;t schetterde de heele markt over.
+
+</p>
+<p>&#8220;Heerejee,&#8221; zei slanke Elsje van den molen tegen haar Jan: &#8220;we konden hier op &#8217;et plein wel &#8217;en anevandeu slaan.&#8221; Maar Jan
+zei, dat ie op klompen was.&#8212;H&eacute;, &#8217;t leek dan toch prachtig daarbinnen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja prachtig; en &#8217;en schik dat ze hadden! Zie, zie, daar was de doktersvrouw.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat &#8217;en staatsie!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En kiek, d&oacute;&aacute;r is dokter ook.&#8221;&#8212;&#8220;Jawel, zie!&#8221;&#8212;&#8220;Kiek, nou drinken ze, kiek! Allemoal sampanje!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geld dat ze hebben!&#8212;Tenminste te wachten! Of....!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil, dring dan zoo niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>Men kon het niet helpen. Aan de linkerzijde van de groep was plotseling een beweging ontstaan. Men wilde zich verplaatsen.
+Geen wonder. Ginds aan &#8217;t einde van &#8217;t marktplein bij de Hoenderveldsche straat was een kleine oploop. Men zou alweer wat
+nieuws zien; en &#8217;t stroomde er met troepen heen. Nochtans, de verwachting van velen werd teleurgesteld. Men zou niet zien;
+slechts vernemen.
+
+</p>
+<p>Geen vijf minuten geleden was een oud heer, uit de richting van &#8217;t nieuwe doktershuis, het plein afgekomen, en terwijl hij
+hier even stilgestaan en naar het doktershuis had omgezien, was hij plotseling ineengezakt. Op deze zelfde stoep had ie gezeten.&#8212;Gelukkig
+was de man niet heelemaal van z&#8217;n montanen geraakt; en Aalbers en Jut hebben hem onder den arm genomen en naar de apotheek
+van Van Hake gebracht. Spreken kon ie niet, maar hier had ie gelegen of gezeten, hier op <span class="letterspaced">deze eigenste stoep</span>.
+
+</p>
+<p>&#8212;En wie het geweest was?
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, dat wist men niet met zekerheid te zeggen. Een van de grootheid buiten de stad, dat was zeker, en naar den ouderdom te
+rekenen kon het menheer van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> wel geweest zijn. Alevel, men moest dat weder betwijfelen, want naar alle gedachten zou zoo iemand toch wel bij zijn &#8220;naaste
+bloed wezen als er een vette mond te halen was&#8221;.
+
+</p>
+<p>Dirk de slager was echter beter ingelicht. Toen menheer Kippelaan eergisteren lamsbout bij hem bestelde, toen had hij hem
+in vertrouwen meegedeeld, dat de generaal&#8212;die een particuliere vriend van menheer Kippelaan was&#8212;schrikkelijk op dokter Helmond
+moest gebeten zijn, aangezien de generaal het eerst door h&eacute;m&#8212;Kippelaan&#8212;<a id="d0e12603"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12603">322</a>]</span>had vernomen dat dokter het oud-burgemeestershuis gekocht had. En o jee, er was een heeleboel meer: Dokter hield het op de
+hand van een broer, die zich slecht gedroeg en gemeen <span class="letterspaced">auteur</span> was geworden.&#8212;Men ziet dat Kippelaan den brief aan Woudberg wat haastig had gelezen.&#8212;En de majoor Kartenglimp had&#8212;mede volgens
+Kippelaan&#8212;gezegd, dat ie heel bang was dat het nog eens slecht met den dokter eindigen zou.&#8212;Ja, ja, dat alles kwam goed overeen.&#8212;&#8217;t
+Was een rare geschiedenis met dien dokter. God wist of ie dat feest niet van gestolen geld gaf; dat ie misschien zoo&#8217;n <span class="letterspaced">generaal</span> had bestolen; God wist &#8217;et!&#8212;Tenminste zooveel licht als daar brandde in die kamers van het doktershuis, dat was overdaad
+en waarachtig geen pinksterlicht.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De generaal Van Barneveld gevoelt zich&#8212;zooals hij zegt&#8212;weer geheel beter. Althans hij verlangt nu te vertrekken met de vigilante,
+die hem tot aan het hek van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zal terugbrengen: Niet verder, want bij vreest zijn dochter onnoodig te doen schrikken.
+
+</p>
+<p>De oude generaal maakt zoo flink mogelijk een buiging voor mevrouw Van Hake, en zegt te hopen dat hij haar niet te veel derangeerde.
+Daarna zich tot Thomas wendend, moet hij mijnheer Van Hake nogmaals zeer bepaald verzoeken om dokter Helmond volstrekt niet
+van dit ongeval te spreken, en, zoo hij door anderen reeds werd ingelicht, hem ten sterkste een belangstellend bezoek te ontraden:
+&#8220;Ik zou je dezen last niet opdragen menheer,&#8221; besloot de generaal: &#8220;wanneer ik voor eenige weken niet bespeurd had dat dokter
+Helmond u zijn intiemste geheimen toevertrouwt. Zeg hem.... dat ik verandering van lucht behoef, en den notaris dezen avond
+aan zijn feest moest onttrekken om eenige beschikkingen te maken, mede tot verkoop van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake aarzelt, maar treedt dan haastig den vertrekkenden grijsaard terzij: doch, als zij spreken wil, dan blijft
+hij staan; ziet haar met zijn donkergrijze oogen zeer ernstig aan en zegt beleefd:
+
+</p>
+<p>&#8220;Het zou mij onaangenaam zijn u iets te moeten weigeren mevrouw.&#8221; En dan, op gestrengen toon: &#8220;Er was geen genade bij God
+voor den man, die door een eerste Eva het Paradijs verloor. God zond Zijn Engel met het vlammende zwaard.&#8221; En wat zachter:
+&#8220;Ik wensch u toe, vreugde te beleven aan uw eenigen zoon mevrouw.&#8212; Goeden nacht!&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Van Barneveld door Thomas in het rijtuig werd geholpen, klonken de vroolijke walstonen uit het nieuwe doktershuis over
+het marktplein tot in de Hoenderveldsche straat; en nadat het portier was gesloten en de paarden in vluggen draf den wal opreden,
+wierp de grijsaard zich achterover in den hoek van het rijtuig, en sloot de oogen, en drukte de hand op het pijnlijk kloppende
+hart, terwijl hij bij zich zelven de woorden herhaalde: &#8220;Goeden nacht! Ja, goeden nacht!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Eva Helmond had er voor gezorgd dat haar feest niet voor het <a id="d0e12633"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12633">323</a>]</span>feest der Debecque&#8217;s zou onderdoen. Indien zij &#8217;t alles op den lieven August had laten aankomen&#8212;ja d&aacute;n; maar, zij heeft gezorgd;
+in stilte. Men moest met iemand als Helmond&#8212;uit de school van &#8220;een gulden heeft tweehonderd halve centen&#8221;&#8212;niet al te veel
+redeneeren; men kwam dan aan geen eind. Wanneer August vooruit moest zeggen of men bijvoorbeeld bougies van de zes of vier
+zou nemen, dan was men zeker dat hij de kleinste kaarsen koos. Altijd goed genoeg! Maar later als het licht dan wat te zwak
+zou zijn, dan voorzeker, dan zou August er misschien nog meer over tobben dan zij. Met de bloemen heeft Eva al gemerkt dat
+zij maar heel goed heeft gedaan. August had niets gezegd, en scheen zeer tevreden.&#8212;Nu ja, &#8217;t geen hij besteld had, &#8217;t zou
+ook wat al te armoedig zijn geweest. Zeerzeker, Eva heeft den besten man, die haar nog dezen morgen zoo prachtig verraste&#8212;want
+voor h&aacute;&aacute;r berekent hij zoo niet&#8212;zij heeft hem heel wat hoofdbrekens bespaard en hem daardoor dezen avond al menig genoeglijke
+verrassing bezorgd.
+
+</p>
+<p>&#8212;De twee nieuwe kronen in de beide zalen, hij vond ze prachtig. Nu ja, gehuurd, maar als ze er &eacute;&eacute;ns hangen; niewaar&#8212;!? En
+dan de vier ombertafeltjes, en de Oostindische fiesjes-doozen! &#8217;t Was immers noodig, want hier, waar geen groot park was,
+hier wilden de heeren misschien wel graag een partijtje maken, en de beide oude tafeltjes&#8212;jawel die zijn uitmuntend voor de
+gelagkamer in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span>.
+
+</p>
+<p>&#8220;Allerliefst! dat is &agrave; l&#8217;instar de Frascati te Amsterdam. Frisch, delicieus!&#8221; zegt mevrouw Narwal, en doopt haar fijn geborduurden
+zakdoek in de kleine eau-de-cologne-fontein, die de bloemist-decorateur zeer smaakvol tusschen de fijnste potbloemen bij een
+grooten spiegel heeft aangebracht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw de gravin Van Leeuwen kan nu moeielijk met haar mooie flacon pronken;&#8221; fluistert de oudste freule Blankenberge, half
+lachend maar toch spijtig, terwijl ze behendig het tamelijk groote stopsel van haar ingedoopt zakdoekje voor vlugge oogen
+onzichtbaar maakt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Och die povere Blankenbergjes! denkt Eva die het stopsel gezien heeft.
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Van Leeuwen is stil;<span id="d0e12648" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span> meent een der nabijstaande heeren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ze heeft wat migraine naar ik hoorde;&#8221; zegt freule Rosa Narwal, en ziet tegelijk met een spotachtig lachje naar de diamanten
+broche, waarmee de gastvrouw schittert.
+
+</p>
+<p>Eva zag in den spiegel dat ze ondanks zich zelve bloosde. Ei! de puissant rijke gravin Van Leeuwen had migraine; ei! D&aacute;t moet
+ze aan August vertellen.&#8212;Ha! mevrouw Van Leeuwen is stil en heeft migraine!
+
+</p>
+<p>&#8220;Volstrekt niet <span lang="fr">comme il faut</span>;&#8221; zegt de gravin Van Leeuwen zeer zacht tot den Oostindischen majoor Kartenglimp, die dezen avond in uniform de partij met
+zijn tegenwoordigheid vereert: &#8220;&#8217;t Vrouwtje is mooi en jong, maar bijzonder ge&eacute;duqueerd is ze niet. Als gastvrouw zoekt men
+niet te schitteren zooals zij.&#8221;
+<a id="d0e12660"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12660">324</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ja!&#8221; zegt Kartenglimp met een bijzonderen ophaal: &#8220;Ja! wat zal ik u antwoorden mevrouw; ik vrees.....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U vreest.... majoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, niets anders dan &#8217;t geen u zooeven bedoelde mevrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Geen <span class="letterspaced">iedereen</span> vreest. Ik beklaag hem. Jawel, iedereen beklaagt hem. Bon homme!&#8212;Ze speelde al een rare rol in Den Haag. Naar men zegt<span id="d0e12674" class="corr" title="Bron: .">,</span> enfin, naar men zegt....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U bedoelt? Ik herinner me niet juist....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja men haalt die zaken liever niet op, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee natuurlijk; maar....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ze moet toen zeer veel geconverseerd hebben met een zekeren jonker Lasure, later getrouwd met een freule Leeuwenhuis. Enfin,
+juffrouw Armelo kwam toen ziek in Romphuizen terug.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ziek....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Heette toen tering.&#8212;Enfin, als het <span class="letterspaced">kind</span> maar een naam heeft.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U zegt een k....&#8212;O, maar dat zou affreus, dat zou... zoo iets kan ik niet gelooven majoor; nee, wat coquette en jong, zeer
+jong, maar z&oacute;&oacute; iets, nee, dat moet laster zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Kartenglimp was te ver gegaan. Ofschoon het doktersvrouwtje in de schatting der gravin Van Leeuwen dezen avond zeer gedaald
+was; <span id="d0e12696" class="corr" title="Bron: ofschoen">ofschoon</span> de gravin migraine had en zich verveelde, z&oacute;&oacute; iets wilde ze toch van zulk een bevallig vrouwtje niet gelooven. Die majoor
+begon haar onaangenaam te worden. Een vrouw van geboorte verdraagt net niet dat een vreemde man haar sekse in een ongunstig
+daglicht plaatst, en vooral niet iemand op wie die sekse heeft roem gedragen, terwijl die iemand nog daarenboven voor het
+oogenblik haar <span class="letterspaced">gastvrouw</span> is.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, Kartenglimp was te ver gegaan; hij heeft vergeten dat hij, w&egrave;l naast een praatgrage misschien wat zeer ijdele vijftigjarige
+vrouw zat, maar niet onder zijn kornuiten.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nu hij echter <i>a</i> heeft gezegd moet hij ook <i>b</i> zeggen. &#8217;t Zou onverstandig zijn indien hij dit verzuimde.
+
+</p>
+<p>En, terwijl de majoor eenige minuten later&#8212;nadat hij de nieuwsgierigheid der gravin zeer gevoelig heeft weten te prikkelen&#8212;haar
+in een hoekje terzij van eenige schoone waaiervormige planten heeft gebracht, mag hij haar onbespied een briefje op ros&eacute; papier
+toonen, een geparfumeerd briefje waaronder zeer duidelijk te lezen staat: &#8220;Uw Eva Helmond Van Armeloo,&#8221; en waarvan het adres
+luidt: &#8220;Aan den Majoor Kartenglimp.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Prachtig! prachtig!&#8221; riepen al de gasten als uit &eacute;&eacute;n mond: &#8220;Bis, bis!&#8221; drong men van alle zijden.
+
+</p>
+<p>Mijnheer Kippelaan wrong zich letterlijk door de heeren en dames heen, en&#8212;
+
+</p>
+<p>&#8212;Enfin, hij kwam te laat. Eva had zich reeds bereid verklaard om van de idylle, getiteld; <span class="letterspaced">Peters-wijfje</span>, nogmaals het slotcouplet te zingen. En, als er weder een ademlooze stilte heerscht, <a id="d0e12725"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12725">325</a>]</span>dan klinkt het opnieuw schier betooverend schoon en toch zoo hoogst eenvoudig:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>&#8220;En bij den zomer-avondglans,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Als &#8217;t rood nog fonkelt aan den trans.
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Dan tuurt zijn wijfje. En zie, van verre</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Daar flikkert spade of zeis als waar&#8217; &#8217;t een gouden sterre,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>En roept haar vroolijk toe:
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Hier komt hij kind, van d&#8217;arbeid moe;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 8em; "><span>Zet jij nu fluks de brij maar klaar;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>En straks, mijn beste brave vrouw,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>Brengt Peter met een kus aan jou
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 10em; "><span>Zijn dank aan God d&#8217;Alzegenaar!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>Toen de eerste indruk, dien dat heerlijk welluidend zingen gemaakt had, een weinig voorbij was, toen waren er sommigen die
+in stilte de keus van dat lied niet bijzonder gelukkig noemden, &#8217;t Nederlandsch klonk zoo plat; dat <span class="letterspaced">jou</span> bijvoorbeeld en die <span class="letterspaced">brij klaarzetten</span>, Nee!
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker, dat zeg ik mijn dochter zoo dikwijls;&#8221; zegt mevrouw Armelo op haar innemendsten toon: &#8220;Ik hou &oacute;&oacute;k niet van Hollandsche
+liedjes; die vindt men altijd op de orgels. Maar een mooie stem dat heeft ze. Ja, ik zeg maar mevrouw de barones, als men
+er bovendien rondom zoo dik inzit als mevrouw mijn dochter, dan.....&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw de barones Narwal werd juist door Debecque aangesproken, en zag er geen bezwaar in om met een gedistingueerd lachje
+de moeder der gastvrouw verder aan &#8217;t gezelschap van een der freules Van Winteren over te laten.
+
+</p>
+<p>De laatste zal nu met de meeste welwillendheid vernemen, &#8217;t geen de aanstaande gravin Van Armeloo alzoo meer op het hart heeft,
+en vooral hoe het haar een opoffering is geweest om aan den grooten drang van mevrouw haar dochter te voldoen en de partij
+bij te wonen, dewijl de kapitein en freule Louise, tot hun onbeschrijfelijk leedwezen door een zeer lichte ongesteldheid zijn
+verhinderd geworden om mee te gaan: &#8220;Och,&#8221; besloot mevrouw Armelo na een lang vertoog&#8212;waarin ook nog vermeld werd dat haar
+zijden kleed <span class="letterspaced">heelemaal</span> uit Parijs was gekomen en <span class="letterspaced">maar eventjes</span> vier en een half de el kostte: &#8220;Och, mijn dochter liet niet af, en, wat zal ik je zeggen freule Van Winteren,&#8221;&#8212;Mevrouw drukte
+haar hand boven den boezem: &#8220;Een moeder doet veel, zeer veel voor haar kind!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Verrukkelijk! Prachtig!&#8221; roept Hardenborg nogmaals vol enthousiasme over den heerlijken zang dien men zooeven hoorde: en
+terwijl hij Helmonds arm neemt, vervolgt hij: &#8220;Weet jij wel amice, dat die stem onbetaalbaar is? Als zoo iets in &#8217;t publiek
+was te hooren men sloeg elkander dood om een plaats.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva heeft van terzijde ook <span class="letterspaced">deze</span> lofspraak gehoord, maar is daarom niet minder gevoelig voor de eer dat mevrouw Van Leeuwen&#8212;die migraine heeft, en&#8212;natuurlijk
+onwillekeurig&#8212;den uitgespreiden <a id="d0e12775"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12775">326</a>]</span>waaier voor haar buste houd, een zeer vleiend woord spreekt over de allerliefst lieve stem van haar gastvrouw.
+
+</p>
+<p>Van tijd tot tijd moest Eva zich zelve als met geweld herinneren dat deze schitterende partij inderdaad door <span class="letterspaced">haar</span> werd gegeven; dat deze rijkgetooide zalen de hare, en al de gasten&#8212;waaronder zoo velen van adel&#8212;werkelijk <span class="letterspaced">hare</span> gasten zijn.&#8212;En toch het is zoo, en onder die allen is er zeker geen enkele, die zich z&oacute;&oacute; gelukkig gevoelt als zij.&#8212;Neen
+het deert haar zelfs weinig dat mevrouw de gravin met zulk een bijzondere belangstelling naar &#8217;t een en ander van vroeger
+informeert, en straks&#8212;met iets zonderlings om de lippen&#8212;haar vraagt of haar mama misschien geparenteerd was aan de familie
+Lyderick van Zevenkerken? Zij meent den naam Lyderick te hebben gehoord. De oude graaf Lyderick had een paar germain nichten
+gehad, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mama is een geboren freule Lieder,&#8221; heeft Eva snel met een blosje geantwoord.&#8212;Wel ja, waarom niet? &#8217;t Was te gek om mama
+zoo uit te sluiten. Bovendien, in &#8217;t Duitsch was <span class="letterspaced" lang="de">alles Fr&auml;ulein</span>. &#8212;Mama heeft zeker iets gezegd dat wat vreemd klonk, want dat lachje van mevrouw Van Leeuwen.... enfin, &#8217;t heeft Eva slechts
+een enkel oogenblik gehinderd, want o, zij was meer dan gelukkig. En straks, na het soupee, wanneer het tweede deel van &#8217;t
+balprogramma zal begonnen zijn, dan wordt haar de vreugdebeker ten boorde toe gevuld. Ja, ja zeker, de majoor heeft het haar
+toegezegd, nog dezen avond zal hij haar, als verjaringsgeschenk, het onwederlegbaar bewijs overhandigen dat Eva is: een geboren
+gravinne Van Armeloo.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei majoor,&#8221; zegt Eva, terwijl ze hem nadert met een&#8212;misschien wel eenigszins gekunsteld vriendelijk lachje: &#8220;ik ben er door
+vereerd dat u onze eenvoudige soir&eacute;e in tenue de guerre, ofschoon zeker niet in vijandige stemming hebt willen bijwonen.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Bekoorlijke gastvrouw, ik had mij voorgenomen geen uniform meer te dragen tenzij ik nogmaals de eer mocht hebben aan &#8217;t Hof
+te worden verzocht.... maar, dezen avond....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeer beleefd majoor;&#8221; herneemt Eva met een gevoelig neerslaan der oogen, en dan met den blik naar den spiegelgladden vloer:
+&#8220;Het spijt mij dat ge u nog zooveel moeite moet geven. Zou niet een der bedienden... die boodschap naar uw woning kunnen doen?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>De majoor schijnt niet aanstonds te begrijpen wat de vraagster zeggen wil. Hij staart&#8212;zooals men dat doen kan&#8212;onwillekeurig
+strak voor zich uit, en heeft er zeker geen erg in dat zijn oog als bij toeval rust op Eva&#8217;s blanken boezem, die&#8212;ofschoon
+het haar zelf geneerde&#8212;veel in &#8217;t oog <span class="letterspaced">moest</span> vallen, aangezien volgens plechtige verzekering van de Utrechtsche modiste, &#8220;het Hof nog tot drie en vier centimeters lager
+ging.&#8221;
+
+</p>
+<p>Echter, dat staren bevalt Eva niet. Zij maakt een zijdelingsche beweging, alsof zij den sleep van haar prachtig lila satijnen
+kleed wil wenden, en zegt dan snel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik bedoel dat men die stukken voor u kon halen majoor.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo!&#8221; Maar de schoone gastvrouw zou begrijpen dat men <a id="d0e12807"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12807">327</a>]</span>zulke papieren van hooge waarde toch niet ter visie van iedereen liet liggen. Om haar genoegen te doen, ontzag hij zich geen
+moeite, ofschoon deze gering was.&#8212;Het bleef bij de afspraak: Onder den tweeden dans, na het soupee, zal hij bij den koepel
+in den &#8220;sierlijk verlichten tuin&#8221;, haar het begeerde verjaringsgeschenk overhandigen. Ja, natuurlijk aan haar alleen; gansch
+alleen; want de majoor moet het herhalen: hij is zonder eenige rancune; maar bij zich zelven heeft hij gezworen, dat hij slechts
+op bepaald verzoek van de beminnelijke doktersvrouw zou kunnen besluiten om aan de kapiteinsfamilie het document te geven,
+&#8217;twelk men zonder zijn hulp nimmer zou hebben gevonden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarlijk een prachtige vole;&#8221; zegt de gastheer tot een der heeren quadrilleurs, terwijl hij aan den arm van Archibald even
+bij een der speeltafeltjes stilstaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Eerste mooie spel sedert de notaris werd weggehaald;&#8221; is het antwoord.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, dat Romphuizer notariaat is een geldwinning;&#8221; zegt mevrouw Lens: &#8220;U hebt de lavage mijnheer de kantonrechter.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is het tegenwoordig ton dat gastheer en gastvrouw ronddwalen zonder mee te spelen?&#8221; vraagt aan een ander tafeltje de oudste
+juffrouw Van Berge, die voor een ombertje letterlijk &#8220;geprest was.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker juffrouw,&#8221; bevestigt de burgemeester: &#8220;je bent hier heelemaal <span class="letterspaced">vrij</span>. Ze noemen dat <span class="letterspaced" lang="fr">partie libre</span>.&#8212;Harten troef. Hij ziet er bleekjes uit.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je sans-prendre burgemeester?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, ik bedoel onzen gastheer. Beste vent, maar.... Jawel, harten troef.&#8212;Juffrouw Lens, aan u alsjeblieft!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Zonder eenige quaestie Helmond, &#8217;t verjaringsfeest van je prachtige vrouw is mijn jour de gloire. Ja, ik moest je hier hebben,
+hier in dezen hoek achter die mooie camelia&#8217;s; eventjes, want ik wou je zeggen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mag ik je feliciteeren Hardenborg?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Man, druk jij nou <span class="letterspaced">deze</span> hand eens. Me dunkt, jij polsenvoeler van je ambacht, je zult er nog iets bijzonders aan merken; deze zelfde hand had op
+&#8217;t oogenblik dat jou wijfje zoo betooverend zong, ongezien een kleiner dito aan boord, en die handen hebben elkaar iets herhaald:
+
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;En straks mijn beste brave vrouw,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Brengt Peter met een kus aan jou
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Zijn dank aan God d&#8217;Alzegenaar!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>&#8220;Ei ei,&#8221; zegt Helmond terwijl hij den luitenant hartelijk de hand drukt. En vragend: &#8220;Freule Marie?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nummer &eacute;&eacute;n van de drie!&#8221; rijmt Hardenborg lachend: &#8220;Jij bent de eerste die &#8217;t weet.&#8212;Er ons niet op aankijken hoorje.&#8212;Gelukkig
+dat ze van avond in &#8217;t rose is. Op &eacute;&eacute;n na de mooiste! Je ziet dat de liefde me nog niet blind maakt. Je wijfje is een Hebe
+<a id="d0e12851"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12851">328</a>]</span>van avond. Maar die vent....! Kijk, zie je hem wel, d&aacute;&aacute;r, langs die varenplant heen, in de kleine zaal? Hij presenteert haar
+den arm.&#8212;Bah! &#8217;t spijt me dat ze hem aanneemt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva is een klein beetje verguld met het mooie pak dat de majoor heeft aangetrokken. Ze kan hem moeielijk weigeren. De man
+is altijd beleefd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet jij heel zeker Helmond, dat ie geen Ronner heet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel ja! Tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik moet je zeggen dat ik me anders ook niet begrijpen zou hoe hij &#8217;t in z&#8217;n hersens kon nemen om z&#8217;n mooie plunje aan te
+trekken. De gelijkenis met dien Ronner wordt er bepaald frappant door. &#8217;k Heb naar Indi&euml; om informatie geschreven. <span class="letterspaced">Als</span> ie &#8217;t was, dan.... verdord!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar w&aacute;t was er dan met dien Ronner?&#8221; zegt Helmond, terwijl hij Eva eensklaps den arm van Kartenglimp ziet loslaten, en zich
+voegen bij de gasten, die een der heeren hebben bewogen om zich bij de piano te doen hooren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat kan niet in &#8217;t volle licht verteld worden,&#8221; zegt Archibald: &#8220;Kom even mee in de vestibule; we hebben er koelte bij noodig.&#8221;
+
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar als die man zulk een schoelje was dan kon hij zich hier niet zoo lang een fatsoenlijk.... enfin als een tamelijk fatsoenlijk
+man hebben gedragen. Bovendien was hij destijds kapitein, en is met den rang van majoor gepensioneerd: mij dunkt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Sedert hij die afschuwelijke rol speelde en zich niet slechts voor een goed deel het vermogen van dien <span class="letterspaced">vriend</span>&#8212;men beweert vrij zeker door valsch hazardspel, had toege&euml;igend, maar hem tevens op zoo schaamtelooze wijze de eer van zijn
+jonge vrouw had ontroofd; toen hij den armen stakker er nog bovendien toe gebracht had om zijn leven in een der Indische pestspelonken&#8212;een
+amfioenkit&#8212;te gaan vernietigen, toen zag die ellendeling naar nieuwe slachtoffers uit. Al spoedig wist hij de vrouw van een
+zijner kameraden&#8212;een schoone inlandsche&#8212;het arme hoofd op hol te brengen, en, zooals ik je zeide, toen heeft dat fameuse duel
+plaats gehad waaruit hij als de laagste hond werd voortgeschopt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik zeg, de majoor Kartenglimp draagt immers....!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik spreek van <span class="letterspaced">Ronner</span>. Jawel, Kartenglimp draagt de majoorsuniform; maar &#8217;t is bekend dat Ronner <span class="letterspaced">vrijwillig</span> zijn ontslag uit den dienst heeft genomen, en dat hem&#8212;natuurlijk zonder bezwaar van &#8217;s-Rijks schatkist of eenig pensioen&#8212;ontslag
+is verleend met den titel van majoor en het recht om de activiteitsuniform te blijven dragen. De zaak is, naar men zegt, om
+familieredenen geheim gehouden en gesust, maar je begrijpt dat de hoofdfeiten toch moesten uitlekken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hardenborg, neem me niet kwalijk, &#8217;t is niet rechtvaardig om iemand zonder bewijs te veroordeelen. De gelijkenis tusschen
+twee personen is niet voldoende om de laagheden van den een op rekening van den ander te stellen. Kartenglimp is....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij is je gast; zeker! dat mag ik niet vergeten. En jij bent een <a id="d0e12891"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12891">329</a>]</span>nobele vent, Helmond! Weet je w&aacute;t ik doen zal, ik zal eerst eens het antwoord uit Indi&euml; afwachten, of Ronner al of niet te
+Romphuizen woont. Dat weten zijn <span class="letterspaced">vrienden</span>, &#8217;k ben er zeker van. Tot zoolang schorten we ons oordeel op, maar zal ik <span class="letterspaced">mijn</span> schatje toch al vast verzoeken om dat heer te mijden, want indien hij werkelijk is voor wien ik hem houd, dan is zijn aanblik
+zelfs een beleediging; het is de <span class="letterspaced"><span id="d0e12900" class="corr" title="Bron: vetvlak">vetvlek</span></span> op een rein blad papier, of de vingerdruk op een prachtigen vlinder.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIJF EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Nadat het soupeeren in de Oranje-zaal was afgeloopen, verspreidt men zich, alvorens het bal opnieuw zal beginnen, voor een
+goed deel in den tuin, waar Bus, met Bengaalsch vuur, wonderen verricht, die hem zelf de handen vol verbazing doen ineenslaan.
+
+
+</p>
+<p>Terwijl door sommige heeren die binnen bleven, de champagne nu min of meer als onschuldig water wordt gedronken, en daarentegen
+de thee die men ook buiten presenteert, door de meesten met een enthousiasme wordt begroet alsof men al wat er voorafging
+slechts genoten heeft om anderen plezier te doen; houdt Eva zacht lachend met eenige dames en heeren nabetrachting over de
+aardigheid, dat bij &#8217;t ontsteken van het eerste blauwwitte licht, ginds op de bank onder den bruinen beuk, een jeugdig paar
+in teedere omhelzing zeer duidelijk is te voorschijn gekomen. Dat paar, in zoete droomerijen verloren, had niets van de extraordinaire
+verlichting bemerkt alvorens een zacht&#8212;misschien wel een waarschuwend handgeklap verkondigde, dat men hen had <span class="letterspaced">uitgevonden</span>. En, terwijl men lacht en praat, in &#8217;t eerst vooral over den armen Piet met zijn bleek Marietje, en men den avond prijst,
+en de gulheid van die lieve gastvrouw in &#8217;t bijzonder, staat de gastheer, ongemerkt uit het gezelschap verdwenen, op zijn
+studeerkamer voor de geopende schrijftafel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Verwenschte champagne!&#8221; zegt hij half luid: &#8220;Heb ik dan geen greintje macht meer over mijzelf? Wat doet het er toe of hij
+betaald is of niet; hij heeft een lichaam nog meer van streek en &#8217;t brein als een wijnvat aan &#8217;t gisten gemaakt. Morgenavond&#8212;&#8217;t
+is waar, dan moeten de zeshonderd en tien gulden voor Wulters gereed zijn....&#8221;&#8212;H&eacute;, hoe komt hij ineens op dien Wulters? Wat
+gaat hem die Wulters aan! Die man heeft geen vrouw die vier- of vijf-millioen kan verdienen op &eacute;&eacute;n winter; in Engeland, in
+Amerika en overal. Wulters de schilder dat is geen man die hier op de partij past; dat is.... Stil Helmond, stil, je moet
+water drinken, je suizelt; je denkt verward. <span lang="fr">Fi donc</span>! Die verwenschte champagne! Maar w&aacute;&aacute;r is het zeker: met zoo&#8217;n vrouw ben je millionair of je &#8217;t weten wilt <a id="d0e12918"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12918">330</a>]</span>of niet, en Wulters behoeft niet bang te zijn, zoomin als iemand ter wereld....
+
+</p>
+<p>Helmond staat een oogenblik met de hand aan het hoofd. &#8217;t Is hier koeler dan binnen, en koeler zelfs dan buiten.&#8212;Ei, denkt
+hij eensklaps opziende: Waarom ben ik ook eigenlijk hier gekomen?.... Ah ja! Die gek, die aartswauwelaar, die handendrukker....!
+Juist, verrukt over alles, wist hij dat er nog een surprise zou komen.... Een charade; een.... Ja juist. Hij had de afspraak
+gehoord dat mevrouw Helmond den majoor onder den tweeden dans na &#8217;t soupee zou vinden achter in den tuin.
+
+</p>
+<p>.... &#8217;t Zou <span class="letterspaced">zeker</span> een charade zijn&#8212;heeft Kippelaan erbij gereuteld, want mevrouw Van Leeuwen had ook al aan mevrouw Narwal gezegd, dat men
+nog heel wat zien en hooren zou.&#8212;De majoor had haar zeer geheimzinnig een briefje van mevrouw Helmond laten lezen; enfin,
+dat waren haar eigen woorden: &#8220;een <span lang="fr">charade en action</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Ah ja, nu weet Helmond weer alles: Toen die wauwelaar, verrukt over het nieuws, &#8217;t welk hij hier en daar had opgevangen,
+met charade-illusies straks de zotste exclamaties over deze &#8220;heerlijke Italiaansche <span lang="fr">f&ecirc;te de nuit</span>rdquo; uitkraaide, toen heeft Helmond met alle krachtsinspanning een zeer buitengewonen aanval moeten bedwingen; immers hij
+had dien gek tegen het marmer der vestibule kunnen slingeren, hij had hem.... Goddank, zelfs na dien verwenschten champagne
+kon dokter Helmond toonen dat hij zichzelf altijd meester is. &#8217;t Zou de grootste dwaasheid zijn geweest om aan de praatjes
+van dien zotskap de geringste waarde te hechten.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha, Helmond gevoelt dat het hem goed heeft gedaan hier even in de stilte te hebben vertoefd. &#8217;t Is belachelijk dat hij straks
+op zulk een gedachte kwam.&#8212;Ja nu weet hij &#8217;t weer: Om die Oostersche kris te halen was hij zoo ijlings naar boven gevlogen.&#8212;O
+waanzin, o champagne-gif! Eva, zij, mijn eenige, zij zou met dien majoor....!&#8212;Groote God, ik ben ziek tegenwoordig. In denzelfden
+stond maak ik me bevreesd over &#8217;t geen mij een oogenblik tevoren het hart vol vreugde deed kloppen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ben je geen ijdele dwaas? Zulk een vrouw! En rijk, ja <span class="letterspaced">rijk</span> zijn we tezamen. <span class="letterspaced">Mijn</span> wetenschap, <span class="letterspaced">h&aacute;&aacute;r</span> goddelijk talent! En onze liefde! O God, draagt ze dan niet ons <span class="letterspaced">kindje</span> onder &#8217;t hart!
+
+</p>
+<p>Helmond meent na eenige oogenblikken dat hij weer geheel tot zijn natuurlijke kalmte is teruggekeerd.
+
+</p>
+<p>Wat zijn gestel betreft&#8212;nu ja, wanneer Eva&#8217;s feest voorbij is, dan zal hij eens een kuur beginnen; hij is inderdaad te gejaagd
+en te zenuwachtig voor een man van zijn leeftijd en kracht.&#8212;Komaan, nu moet hij terug naar beneden; die vreemde roes is voorbij.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb overal naar je rondgekeken mijn beste man;&#8221; zegt Eva op den drempel der tuindeur, en terwijl zij hem even achter de
+breede gordijnen terzij trekt, drukt ze hem een zoen op de wang.
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste kind, je zult kou vatten!&#8221; vermaant Helmond die in weerwil van zijn menschlievenden aard, de centimeter-juffrouw in
+zijn ziel verwenscht.
+<a id="d0e12959"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12959">331</a>]</span></p>
+<p>Eva is niet bevreesd. Maar, nu Helmond haar iets heeft ingefluisterd&#8212;want anderen konden het immers nog bezwaarlijk weten&#8212;nu
+doet ze haastig een zijden foulard om:
+
+</p>
+<p>&#8220;Jij ziet wat bleek beste. Er scheelt toch niets aan?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Aan mij, Eva? Wel nee.&#8212;Je hebt immers voldoening van je feest?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, onbeschrijfelijk veel. Ik hoor overal zeggen dat het hier veel geanimeerder is dan bij de Debecque&#8217;s. En....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Er wacht me nog iets.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je meent?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een geschenk. Een verrassing. Meer zeg ik niet. Nee nee, mannetjelief, meer zeg ik niet.&#8221; Eva snelt nu voort, want ze had
+iets vergeten.
+
+</p>
+<p>In een kleine achterkamer waar dezen avond een kok in &#8217;t wit zijn schepter zwaait, geeft Eva haar bevelen. Zij heeft aan papa
+en Louise gedacht.&#8212;Neen, ze wil dat toch liever eigenhandig beredderen. Hier, in deze groote mand legt ze snel en zonder dat
+men het bemerkt, een flesch champagne. Nu, in een overdekte schaal er bovenop, getruffeerde kalkoen en wat pasteitjes. Ziezoo,
+een groot stuk ponstaart kan op een papier daarnevens. Ja, nog iets van deze snoeperijen, en een proefje van die fijnigheden.
+D&aacute;t zal smaken. Ach ja, die goede papa kon niet komen, &#8217;t Was niet kiesch van mama dat zij nu &oacute;&oacute;k maar niet stilletjes is
+thuis gebleven. Mama was....
+
+</p>
+<p>&#8212;Wacht, wie zal die mand nu bezorgen? Ja wie? Die vreemden weten hier geen weg,&#8212;Ha, daar komt Bus. Bus is in een livrei met
+rood en goud, hij heeft witte handschoenen aan; &#8217;t zweet loopt hem langs de slapen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei Bus,&#8221; zegt Eva op den drempel der kamer: &#8220;jij moest deze mand eens eventjes....&#8221; Mevrouw Helmond ziet dat de kok haar
+juist de boodschap van de lippen kijkt.... &#8220;Ik zeg, je moest deze mand eens eventjes naar mevrouw Van Hake brengen, je weet
+wel de weduwe Van Hake.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou!&#8221; zegt Bus, &#8220;die zou ik niet kennen. En, alsdat &#8217;et van u kwam....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel,&#8221; roept Eva hem toe, want ze snelde reeds voort. Onder &#8217;t geven van dat adres was ze vuurrood geworden.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nu &#8217;t was ook eigenlijk te dwaas om aan papa zoo&#8217;n mand te zenden, Morgen zal ze &#8217;t wel goedmaken. Ze rijdt er dan desnoods
+eens even naar toe. &#8217;t Een en ander in een hoededoos, welzeker!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Eva weet niet hoe het komt, maar het hart klopt haar sterk in den boezem, nu zij zich door den straks verlaten tuin ijlings
+naar de achterzijde spoedt.
+
+</p>
+<p>Ginds bij den koepel wacht de majoor; hij zal dan eindelijk geven waarnaar ze zoo lang met fel bestreden ongeduld verlangde.
+Heeft ze goed gedaan met hem dat briefje te schrijven?&#8212;W&aacute;&aacute;rom zou ze net <span class="letterspaced">niet</span> gedaan hebben! Zonder haar beleefd verzoek ware de majoor er zeker niet toe gekomen om die papieren te geven, terwijl <a id="d0e12997"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e12997">332</a>]</span>een langer dralen zelfs gevaarlijk had kunnen worden, dewijl hij vroeger heeft gezegd dat het voornaamste stuk als curiositeit
+een groote waarde bezat. Wie weet of hij het niet had kunnen verkoopen; aan een museum misschien!
+
+</p>
+<p>Eva begrijpt dat zij het zeer goed heeft aangelegd.&#8212;Aan de jarige echtgenoot van dokter Helmond mocht de majoor niets weigeren,
+en&#8212;door de wijze, waarop ze het behandelde, werden alle zwartgallige visioenen van papa en manlief, volkomen te niet gedaan.
+Immers, inplaats van de honderden of duizenden guldens die men er hem voor schuldig zou zijn, kostte het haar nu geen enkelen
+stuiver.
+
+</p>
+<p>Ofschoon Eva den weg kan vinden, het doet haar toch leed dat de meeste lichtballons reeds zijn uitgegaan. Achter in den tuin
+ziet ze er zelfs geen enkele meer.&#8212;O ja, zie, nog een blauwe ginds, en een roode wat verder.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is toch zonderling dat haar &#8217;t hart zoo klopt. Is er dan iets kwaads in wanneer men het bewijs gaat ontvangen dat men &#8217;t
+recht heeft om zich op een der hoogste sporten van de maatschappelijke ladder te plaatsen? Is het niet God zelf die de menschen
+in het aanzijn roept, ieder in den stand waarvoor Hij hem verordineerde? Kan het geen strijd tegen God worden genoemd, indien
+men moedwillig verzuimt de plaats te hernemen die ons toebehoort?&#8212;Eensklaps staat Eva stil.&#8212;Wie zegt haar dat zij den naam
+van God daar ijdellijk gebruikt? Wie zegt haar dat ze voortholt op het pad der lichtzinnigheid en der zonde....?&#8212;<span class="letterspaced">Als het alles eens waar was!!!</span> Wat?&#8212;Ja zij weet het wel.&#8212;Ook van terzijde; ook van dienstboden en meer andere kleine, half in &#8217;t donker zich wrekende vijanden,
+heeft ze wel eens vernomen wat ze niet hooren wilde, en als de uitvloeisels van jaloezie heeft beschouwd.&#8212;Heeft dan die oude
+man gelijk; holt zij voort op een weg die ten verderve leidt.... op een weg die....?&#8212;O foei Eva, schaam je! zegt ze bijna
+hoorbaar terwijl ze zeer haastig voorttreedt: In &#8217;t donker ben je bang. Kinderachtig kind! Is de verstooten vorstenzoon die
+een troon herovert, en zich met de weelde die tot een hof behoort omringt, dan ook een &#8220;verdoolde die jaagt naar verheffing
+boven zijn stand, en naar een weelderig genieten zonder arbeid in het zweet zijns aanschijns&#8221;!?&#8212;Foei Eva, je bent nog even
+bang in &#8217;t donker als toen je een kind waart.&#8212;Maar wie had ook kunnen denken dat de lichten om half&eacute;&eacute;n zouden uitgaan! Voort
+Eva, voort....!
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha, daarginder ziet ze iets bewegen. Ja, het treedt terug naar de zij van den koepel achter de fijne dennen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Komaan Eva, waarom gedraald! Voorwaarts, gerust! &#8217;t Is heden uw schoonste dag: Gravinne van Armeloo!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond is merkbaar afgetrokken terwijl mevrouw Doelemeere hem attent maakt op den jongen Hardenborg en freule Marie
+Narwal, van <span id="d0e13016" class="corr" title="Bron: wel">welk</span> paartje men&#8212;zij houdt het voor zeker&#8212;spoedig meer zal hooren.
+
+</p>
+<p>&#8212;Waar was Eva? Hij ziet haar niet.
+<a id="d0e13021"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13021">333</a>]</span></p>
+<p>&#8220;O wil me even excuseeren mevrouw, ik heb....&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond vliegt met zijn blik de zalen rond. De wals is aangevangen. &#8212;Mijn hemel wat spelen die muzikanten hard en wild.&#8212;Waar
+is Eva? Weet die kapelmeester niet meer dat hij deze schetterende wals hier niet spelen moet! &#8217;t Is hem immers door Eva zelve
+gezegd.&#8212;Waar is ze dan&#8212;-Waar?&#8212;En hij, die majoor....?
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb je mijn vrouw hier niet gezien Hardenborg?&#8221;
+
+</p>
+<p>Freule Marie Narwal antwoordt, terwijl haar geliefde ontkennend rondtuurt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zag mevrouw voor weinige oogenblikken de groote zaaldeur uitgaan. Ik moet u eens eventjes zeggen dokter, dat uw vrouwtje
+er snoeperig uitziet. Zij vertelde me straks dat ze u met die lilajapon heeft verrast. Ik zei zooeven nog tegen Ar.... tegen
+den luitenant toen ze daar zoo heenzweefde: precies een reine! Zij heeft....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U houdt me ten goede freule, ik wilde....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter ziet er fameus geaffaireerd uit, vin-je niet lieve; en vreeselijk bleek?&#8221; zegt de fleurige beminde van Archibald Hardenborg,
+nadat Helmond zich in allerijl heeft verwijderd.
+
+</p>
+<p>De Turksche wals klonk ruw en hard, waarschijnlijk te harder door de weerkaatsing van het glas der serre. Aan de tuinzijde
+stonden de ramen open.
+
+</p>
+<p>In de danszaal vlogen de paren rond; &#8217;t ging zoo geanimeerd en luidruchtig dat de oude lui&#8212;die na &#8217;t soupee niet meer speelden&#8212;nog
+eens kwamen kijken. Zie, er had een kleine stagnatie plaats. Een der wielende paren&#8212;waarschijnlijk het dansen wat veel ontwend&#8212;sloeg
+in &#8217;t midden der zaal neer. Gelukkig bij &#8217;t opstaan lachten ze allebei zooals dat behoort, en de kapelmeester werd nog te
+meer aangevuurd om&#8212;op straks gedane verzoek van den majoor&#8212;de wals met kloekheid door te zetten, terwijl de dansmeester vooral
+wat lang zou aanhouden aangezien &#8220;er een weddenschap was&#8221;.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha mon ami! Goddelijke soir&eacute;e, Goddelijk, c&#8217;est le mot!&#8221; roemt Kippelaan, terwijl hij Helmonds hand even vastklemt en dan,
+door een sterken ruk naar beneden, diens arm bijna uit het lid trekt: &#8220;Parole d&#8217;honneur; in gespannen verwachting! Niemand
+iets van gezegd. Alleen mevrouw Toulaar en menheer Sommer&#8212;lieve menschen, vrienden van me.&#8212;&#8217;t Zal nu komen niewaar? Mevrouw
+al gezien. Jawel. Ze ging naar buiten. Charmant lieve vrouw, o charmant! Altijd gezeid! Een charade niewaar? Charade en action?
+Jawel, de majoor wacht met de costumes, achter in den tuin. Geobserveerd; jawel. Een beetje ondeugend misschien; maar enfin!
+Ik ben die ik ben, Charade niewaar? Allercharmantst! &#8217;k Wil wel souffleeren.... Charade niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker, ik moet er bij zijn;&#8221; heeft Helmond reeds in &#8217;t midden van den snellen Kippelaans-roffel geantwoord, en voort is
+hij den tuin ingesneld.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar we kunnen hier wel buiten blijven majoor. Ik mag mijn gezelschap....&#8221;
+<a id="d0e13048"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13048">334</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Natuurlijk niet te lang alleen laten, natuurlijk! Maar wat ik u ter inlichting te zeggen heb mevrouw, wil ik niet dat door
+iemand zal beluisterd worden.&#8212;Sedert het &egrave;chec dat ik leed....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is immers vergeten majoor?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;0 volkomen, maar die omstandigheden rechtvaardigen toch eenigszins mijn houding. Ik behaal een groote overwinning op mijzelf
+mevrouw, vergeet dit niet. Uw gasten zullen u <span class="letterspaced">korter</span> missen, indien u <span class="letterspaced">aanstonds</span> besluiten kunt....? Zoo niet, dan keeren wij zonder over deze zaak verder te spreken naar uw heerlijke partij terug. We kunnen
+de zaak dan als afgedaan beschouwen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken later staan Eva en Kartenglimp in den koepel, waarvan de deur door den majoor behendig gesloten is. Om
+haar dat eene papier te kunnen toonen moest er licht wezen. De majoor had er voor gezorgd. Een kleine lantaarn brandt op de
+tafel.
+
+</p>
+<p>Eva heeft de papieren gezien, en <span class="letterspaced">niet gezien</span>. &#8217;t Was haar inderdaad voldoende te weten dat dit laatste stuk&#8212;door een zekeren mijnheer Ronner onderteekend, en met eenige
+stempels en wapens voorzien&#8212;het document was waar men alles mee bewijzen kon.&#8212;Die majoor is toch waarlijk goedaardig, &#8217;t Is
+kinderachtig dat ze een oogenblik angst heeft gevoeld toen ze hier zou binnengaan.&#8212;En zie, terwijl hij haar nu het pakje met
+al die stukken tezamen overhandigt, en daarbij de bedoelde, hoogstbelangrijke inlichting geeft, dat hij door zijn invloed
+in Den Haag zeer zeker bewerken kan dat dokter Helmond reeds spoedig den naam en titel der Van Armeloo&#8217;s zal kunnen aannemen
+indien hij zulks verkiest; zie, terwijl hij haar nu zoo gracieus dat kostbare geschenk overhandigt, nu zou het toch de verregaandste
+preutschheid zijn om den man met met een vriendelijken handdruk haar innigen dank te betuigen, en hem te zeggen....
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar o God, wat is dat! Wat bedoelt hij nu! Hoe houdt hij haar hand zoo wonderlijk lang en vast in de zijne geklemd.... wat
+w&agrave;t eischt hij tot loon....?
+
+</p>
+<p>De woede van den tijger is te grooter naarmate hij langer een begeerden buit moest missen.&#8212;Lang, zeer lang had hij zich ingetoomd;
+langer dan ooit te voren heeft hij zijn tijd zoeken af te wachten; maar nu, nu hij dan hier met haar <span class="letterspaced">alleen</span> is, nu.....
+
+</p>
+<p>&#8220;O God, mensch wat wil je!&#8221; roept Eva in hevigen angst.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niets anders dan een dankbaren zoen voor het document van Ronner, mijn engelachtig kind!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vent! raak mij niet aan. Wat denk je! Met mijn nagels zal ik je de oogen uitkrabben hoor je.&#8212;Help, help!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha!&#8221; zegt Kartenglimp met vlammende oogen: &#8220;Is een enkele zoen te veel voor den titel van <span class="letterspaced">gravin</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva, in den hevigsten angst, neemt eensklaps het paket &#8217;t welk hij haar zooeven overhandigde, en met een gillend: &#8220;D&aacute;&aacute;r! o
+God, moest dat je loon zijn!&#8221; werpt ze het hem in &#8217;t aangezicht; en nogmaals gillend: &#8220;August, August! Helpt menschen, helpt!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Een vreeselijke slag doet den koepel schudden. De glazen van een der deuren storten rinkelend op den grond. Door een hevige
+krachtsinspanning <a id="d0e13090"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13090">335</a>]</span>is het Helmond gelukt de gesloten deur te doen openspringen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Goddank! Goddank!&#8221; roept Eva, en in koortsachtige overspanning vliegt ze haar geliefde tegemoet.
+
+</p>
+<p>Kartenglimp door het pakket papieren ofschoon slechts licht aan het hoofd getroffen, maar vooral door Helmonds onverwachte
+komst geschokt, staat een oogenblik als verlamd. Eensklaps echter is zijn besluit genomen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je vrouw speelt een vreemde rol dokter. Zoodra zij haar man in haar nabijheid vermoedt zal ze zich houden alsof....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn God! August, hoe is het mogelijk!&#8221; roept Eva bijna schreiend.
+
+</p>
+<p>&#8220;Lage ellendeling!&#8221; zegt Helmond, terwijl hij Eva vast aan zijn borst klemt, en Kartenglimp met een blik vol verachting doch
+schijnbaar kalm blijft aanstaren.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zal de vraag zijn wie hier van ons beiden met recht een ellendeling heet;&#8221; brult Kartenglimp met een ruwen vloek.
+
+</p>
+<p>Eva trilt over al haar leden. Dokter Helmond kan zich beheerschen. Nu, n&uacute; vooral mag hij zich niet verlagen door het plegen
+van ruw geweld. Met nadruk zegt hij zacht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer je wist mensch, wat er omgaat in mijn ziel, het zou je zelf verwonderen dat ik je niet met dezen stoel, in &eacute;&eacute;n slag
+den boozen kop verpletter. Om mijn vrouw te sparen, die ik geen oogenblik langer aan je vuilen blik wil blootstellen, vergun
+ik je van hier te gaan. Wij spreken elkander nader. Ga heen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Kartenglimp inwendig bevend en overtuigd dat hij nooit zal herwinnen wat hij nu verloor, hij kan&#8212;inweerwil van den angst over
+Helmonds &#8220;wij spreken elkander nader&#8221; den lust niet bedwingen om zich aanstonds over zijn nederlaag te wreken. Met ruwe vloeken
+en verwenschingen barst hij los, en noemt zeer zeker h&eacute;m den grootsten ellendeling, die ter wille van een ijdele vrouw zijn
+zieken als dokter verwaarloost, wiens praktijk in weinige weken door schandelijk verzuim zoo goed als verloopen is, en die
+ten overvloede schuld maakt op schuld, met het uitzicht op den spoedigen dood van een braven pleegvader.
+
+</p>
+<p>Eva&#8217;s verontwaardiging kent geene grenzen meer. Toen dat monster&#8212;dien ze inderdaad slechts van den beginne afaan heeft geduld,
+omdat ze door hem tot de hoogste eer dacht te komen, toen hij straks h&aacute;&aacute;r eer zoo schandelijk durfde belagen, toen ontstelde
+zij hevig maar gevoelde zich toch krachtig, ja krachtig zelfs als vrouw, om te heerschen over.... het dier. Nu ze echter haar
+innig geliefden man op die wijze hoort aanvallen en <span class="letterspaced">zijn</span> eer belagen, nu roept ze met fonkelenden blik in schier teugellooze woede:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is gelogen! Dat is hemeltergende laster!&#8212;August, roep onze gasten hier. Dat mensch zou ons krankzinnig maken!&#8221; En dan
+schreiend aan Helmonds borst: &#8220;O God, z&oacute;&oacute; te durven spreken van mijn edelen braven man!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil kind, stil! Ja zeker,&#8221; aarzelt hij in hevigen tweestrijd: &#8220;dat is <span class="letterspaced">onwaar</span>. Zeker Eva, hij liegt!&#8221; En dan eensklaps met half angstigen, <a id="d0e13122"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13122">336</a>]</span>half vernietigenden nadruk tot Kartenglimp, die reeds de deur was genaderd: &#8220;Schuldenaars zijn we allen; maar de een kan zijn
+schuld vereffenen, en de ander misschien in der eeuwigheid niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Halt Ronner!&#8221; roept Archibald Hardenborg, terwijl hij den majoor den uittocht belet: &#8220;Halt!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ronner! Wat meen je! Verdoemd als ik weet wat je zegt. Denk je dat <span class="letterspaced">ik</span>....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik denk en <span class="letterspaced">weet</span> dat jij de lage schelm, de geld- en eerroover bent, onwaardig om de epauletten van een Neerlandsch officier te dragen. Hoe
+is &#8217;t mogelijk dat men dit nog kon toestaan!&#8221; Eensklaps met forschen greep, rukt Hardenborg hem een epaulet van den schouder;
+werpt hem die voor den voet, en zegt: &#8220;Ha; val nu weer op de knie&euml;n lafaard, zooals bij dat prachtig duel. Bid weer om vergeving
+en behoud van je ellendig leven, ter wille van een arme moeder <span class="letterspaced">die niet meer bestaat</span>.&#8212;Komaan poltron, komaan op de knie&euml;n voor deze engelachtige vrouw en voor mijn edelen vriend. Vergiffenis gevraagd, of anders,
+zoo waarachtig als ik een Nederlandsch officier ben, eer drie dagen voorbij zijn, gaat je cadaver in &#8217;t graf. Op de knie&euml;n
+poltron, op de knie&euml;n!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee Archibald, nee! wij willen dat niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O!&#8221; roept Hardenborg: &#8220;dat mispunt doet het zelfs voor de tromp van een geladen pistool als <span class="letterspaced">hij eerst heeft misgeschoten</span>. Lafaard!&#8221; Op Helmond en Eva wijzend: &#8220;Die man is te goed, en die vrouw is te geschokt om je hier langer te dulden. Bovendien,
+zij hebben haast. Hun gasten zouden hun afwezigheid bemerken, Goddank dat ik tusschenbeiden kwam! Ik, <span class="letterspaced">ik</span> ken je. Al hebben je al te genadige rechters zeker hun woord gehouden, de zaak moest in Indi&euml; ruchtbaar worden; de bosschen
+hebben er ooren. Voorwaarts marsch! Ha, &#8217;t is nog kluchtig er bij: de majoor-poltron wordt gecommandeerd door een luitenant
+op non-actief.&#8221;
+
+</p>
+<p>Dit laatste was toch te veel voor den oud-militair. Met een brullende verwensching en vuurrood geworden, grijpt Kartenglimp
+het wapen &#8217;twelk Helmond straks versmaadde, en zou den jongen officier met den stoel hebben getroffen, indien Helmond niet,
+door een slag op Kartenglimps arm, zijn voornemen had verijdeld.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zou z&oacute;&oacute; best mogelijk worden dat de ziekte waarvoor je vreest er dezen nacht een eind aan maakte;&#8221; zegt Helmond met klem.
+
+
+</p>
+<p>Kartenglimp siddert.&#8212;Dezen nacht een <span class="letterspaced">beroerte</span>!
+
+</p>
+<p>De overspanning na velerlei hartstocht moest het na die laatste krachtsinspanning waarschijnlijk bewerkt hebben, of de schrik
+bij des dokters laatste woorden het allermeest: Een blauwachtig paars verving Kartenglimps gloeiende kleur. Hij wankelde,
+klemde zich vast aan de tafel, en.... door de duizeling getroffen zou hij zijn neergevallen, indien <span class="letterspaced">dokter</span> Helmond niet ijlings ware toegeschoten en hem voor den val had behoed.
+
+</p>
+<p>Bij eene vrouw wordt zelfs de hevigste afschuw alras door medelijden vervangen, wanneer ze haar belager door een onheil getroffen
+ziet. De onverwachte ongesteldheid van den majoor en zijn akelig voorkomen, verdrongen eenigszins den indruk van hetgeen er
+vooraf <a id="d0e13165"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13165">337</a>]</span>was gegaan. Ja zelfs haar heimelijke vrees voor de waarheid moest n&uacute; wel eensklaps verdwijnen, want zie maar, de man die &#8220;ter
+wille van een ijdele vrouw zijn zieken door schandelijk plichtverzuim geheel verwaarloost&#8221;, zie dan, diezelfde dokter laat
+zijn geschokte jonge vrouw aan haar zelve over, om een lagen beschuldiger, een onmensch&#8212;als pati&euml;nt aanstonds ter hulp te
+komen.&#8212;O goede God, is er een edeler man op de wereld!
+
+</p>
+<p>En Eva zal toonen dat ze zulk een echtvriend waardig is. Zij zal toonen bovendien dat ook zij zich beheerschen kan, &egrave;n terwille
+van haar gasten, &egrave;n ter voorkoming van onnoodige opspraak.
+
+</p>
+<p>Ja, Eva zal aanstonds in den koepel doen bezorgen &#8217;tgeen Helmond verlangt. Hardenborg zal bij hem blijven. <span class="letterspaced">Alleen</span> zal ze naar &#8217;t gezelschap terugkeeren, en haar man en zich zelve verontschuldigen, dat men voor een ongesteld geworden gast
+eenige oogenblikken het gezelschap verlaten moest.&#8212;&#8217;t Zal voldoende zijn te zeggen, ja, dat men een kleine charade heeft willen
+uitvoeren, en de majoor Kartenglimp onder &#8217;t spreken ervan, door een plotselinge ongesteldheid getroffen werd.
+
+</p>
+<p>Alvorens Eva zich&#8212;even snel als dit besluit werd genomen&#8212;zal voortspoeden, wendt ze zich haastig naar een hoek <span id="d0e13176" class="corr" title="Bron: vau">van</span> den koepel; raapt er iets wits van den vloer, en laat het onder &#8217;t heengaan ongemerkt wegglijden in den zak van haar lila-zijden
+kleed.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZESENDERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>&#8217;t Was twee dagen na Eva&#8217;s verjaardag. Er hing een zware mist.&#8212;Uit de oranjezaal die weer in haar gewonen toestand was teruggebracht&#8212;ofschoon
+eenige fraaie kamerplanten er toch waren in achtergebleven&#8212;kon Eva de huizen aan de overzij van het marktplein volstrekt niet
+zien, en zelfs ternauwernood de boomen op een twintig schreden afstands.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een sombere herfstdag.&#8212;Eva tuurde naar buiten.&#8212;Nu dat feest voorbij is, gevoelt zij iets leegs, iets &#8220;gedesoeuvreerds.&#8221;
+Zij heeft op digestie-visites gerekend, op uitnoodigingen misschien; maar de stijve Romphuizers, enfin, ze komen graag als
+er wat extra&#8217;s te genieten valt, maar anders blijven ze waar ze zitten of staan.&#8212;Eigenlijk is Romphuizen onbeschrijfelijk
+vervelend. Hier op den druksten stand zag ze nu in een half uur geen enkel rijtuig, ja zelfs geen kar voorbijkomen.&#8212;En dan,
+zoo&#8217;n groot huis, zulke enorme kamers, zonder menschen! Op den duur is &#8217;t ontzettend vervelend. Luchtig, nu ja, en duizendmaal
+beter dan zoo&#8217;n krot aan den wal, maar zonder menschen, nee!&#8212;En met zoo&#8217;n mist en tegen den winter....! Als August weer wat
+flinker zal zijn&#8212;want zoo heel <span class="letterspaced">heel</span> fiksch is hij niet&#8212;dan zal ze er nog eens een balletje over opgooien <a id="d0e13189"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13189">338</a>]</span>om in Parijs.... neen dat zal toch niet lukken&#8212;maar om tenminste in een groote stad te gaan wonen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wanneer het waar is dat zijn praktijk niet toeneemt omdat hij fortuin heeft, waarom dan hier te blijven! In een andere plaats
+had men ook niet die moeielijkheden met het vragen der oude lui, en de onaardige jaloersche en toch hooghartige buitjes van
+zusje Louisje, die papa geheel en al onder haar plak zoekt te brengen.
+
+</p>
+<p>&#8212;O foei, wat een vervelende mist! Verveling is niet goed voor ons beidjes, denkt Eva voort, terwijl ze zich vluchtig in den
+spiegel overtuigt dat nog niets haar geheim verklapte.
+
+</p>
+<p>&#8212;We moesten den lieven &#8220;papa&#8221; maar eens tegemoet rijden.&#8212;Maar met den mist....&#8221; En waar Helmond zich nu bevindt dat weet Eva
+niet. Ze zal hem maar liever afwachten.&#8212;Gelukkig dat hij zijn menschlievendheid toch niet z&oacute;&oacute;ver heeft uitgestrekt om <span class="letterspaced">zelf</span> dien vreeselijken majoor mee naar huis te brengen.&#8212;Foei, aan die sc&egrave;ne mag zij niet meer denken.&#8212;Hoe dankbaar moest ze niet
+zijn dat haar beste August als bij intuitie haar op dat oogenblik te hulp kwam. En, dat die schrikkelijke man nog bovendien
+zulke beschuldigingen heeft durven uitspreken tegen dien edelen trouwen August!&#8212;Maar ha! August heeft het <span class="letterspaced">leugen</span> genoemd, en zeker leugen moest er wel komen uit den mond van een, die&#8212;gruwel en laagheid&#8212;zich reeds in Indi&euml; op zulk een
+wijze had doen kennen. Nu &#8217;t is hem voorgoed verleerd om zijn logens omtrent dien besten man in &#8217;t rond te spuwen. Gisteren
+toen hij van den schrik was bekomen, toen heeft die wakkere luitenant het hem onder vier oogen zeer krachtig gezegd: Wanneer
+hij de geringste klad op dokter Helmond of zijn vrouw zou durven werpen, ja zoo het blijken mocht dat men in Romphuizen over
+het gebeurde in een anderen zin zou spreken dan over een&#8212;door zijn plotselinge ongesteldheid&#8212;mislukte charade-voorstelling,
+dat het zwarte boek van Ronner dan blad voor blad zou worden opgeslagen, en Archibald het EINDE er onder zou schrijven met
+bloedroode letters.
+
+</p>
+<p>&#8212;Eva moet dien hartelijken vriend wel dankbaar zijn. Immers, op den edelsten naam blijft een smet kleven, wanneer het wangunstig
+gemeen hem eens door het slijk heeft gesleurd. En dan, al werd het met dien vreeselijken angst tot duren prijs gekocht, uit
+den fellen gloed heeft ze toch haar schat gered. Ja, en &#8217;t was haar eigendom wel. Al had hij ze haar niet geschonken, de <span class="letterspaced">familiepapieren</span> der Van Armeloo&#8217;s behooren het allerminst aan een verachtelijken gelukzoeker. Voor zijn moeite kan men het loon hem voor
+den voet werpen; maar zijn eigendom, neen waarachtig, zijn eigendom waren die bewijzen nooit.
+
+</p>
+<p>De mist hangt droevig zwaar. &#8217;t Scheen tegen den middag een oogenblik alsof de zon den strijd zou winnen, maar neen, de namiddag
+spoedt reeds voort, en nu.... de boomen op &#8217;t marktplein zijn geheel onzichtbaar.
+
+</p>
+<p>Over Eva&#8217;s gelaat heeft zich weder een glimlach verspreid. Het uur, dat er nog verloopen moet eer August zal komen, kan ze
+zich aangenaam bezighouden.
+<a id="d0e13212"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13212">339</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Ja ja, mijn heel klein ventje, mijn aardig snoeperig klein graafje Helmond Van Armeloo, we zullen nog eens eventjes gaan
+kijken wat er nu &#8217;t allereerst en &#8217;t allerbest moet gedaan worden. <span class="letterspaced">Er</span> is een heeleboel te lezen.
+
+</p>
+<p>Toen Eva eenige oogenblikken later op haar boudoir voor haar elegante schrijftafel in eenige papieren te snuffelen zat, toen
+werd haar een briefje gebracht, &#8217;twelk zeer inderhaast scheen geschreven te zijn.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was van Helmond. Hij meldde haar, dat zij niet met het eten op hem wachten moest, aangezien hij ver buiten de stad bij
+een zieke was geroepen. &#8217;t Kon wel avond worden, zeven acht uren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg in de keuken dat we om acht uur zullen dineeren;&#8221; beval Eva iets later, en van haar gelaat was de vroolijke glimlach
+verdwenen, terwijl ze verder die papieren doorliep.
+
+</p>
+<p>En de mist hing buiten z&oacute;&oacute; dik en zwaar dat Eva al spoedig de letters niet meer kon onderscheiden. Zij geeuwde.... ze dook
+achterover in haar voltaire; en.... Toen werd het eensklaps licht, helder licht voor haren geest: Een heerlijk schitterend
+bal masqu&eacute; werd door haar in ruime zalen gegeven. Als een sylphide met donzen vleugels, zweefde zij over een kristallijnen
+vloer, aan den arm van een Elfenkoning, stralend van glans. En de breede kolommen der groote zaal weken aan weerszijden terug,
+en het dak scheurde van een. En daarboven, zie, daar troonde in een verblindend licht een grijsaard; en eensklaps&#8212;alsof het
+een stormwind ware&#8212;blies hij met zijn geweldigen adem het licht uit in die groote feestzaal, en zijn hand nam den Elfenkoning
+weg van hare zijde, en....
+
+</p>
+<p>&#8220;O God! August, August!&#8221; gilde Eva ontwakend.
+
+</p>
+<p>Trillend en bevend van den akeligen droom ziet zij naar buiten. De mist hing als een strak getrokken zwartgrauw kleed voor
+het venster, &#8217;t Was donker, akelig angstwekkend donker in het boudoir. IJlings vloog ze op, en schelde om licht.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>August Helmond stond een paar uur vroeger in de groote woonkamer van het landhuis <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>. Van het prachtig vergezicht uit de hoogte over het statig geboomte, met den kronkelenden stroom, was niets te zien. Ook
+hier had zich de mist tot aan de vensters vastgepakt.
+
+</p>
+<p>Met de hand op de tafel gedrukt, den starenden blik voor zich uit, z&oacute;&oacute;, onbeweeglijk stond Helmond daar reeds een twintig,
+ja dertig seconden misschien.
+
+</p>
+<p>&#8220;Och mijn lieve August, staar toch zoo somber niet; hij heeft het zoo erg niet bedoeld; hij is zoo goed, zoo braaf, zoo edel....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Helmond weet niet dat er gesproken wordt; hij weet niet dat Jacoba hem bij de hand heeft gevat, en dat ze van den ouden man
+spreekt die hem zooeven.... O, dat was een ontzettend oogenblik! Zoo iets, neen, groote God, zoo iets heeft hij niet kunnen
+verwachten. Een vervloeking en <span class="letterspaced">zulk</span> een vervloeking!
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste lieve Helmond, och zie mij dan aan.&#8212;Geloof je je zusje dan niet? Zoo erg heeft hij het niet bedoeld. De arme papa is
+ziek. <a id="d0e13248"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13248">340</a>]</span>Die telkens terugkeerende benauwdheden maken dat hij soms niet weet wat hij zegt; hij meende alleen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Als uit een droom ontwakend, ziet Helmond Jacoba aan; en aanstonds beseffend dat hij het zwakke meisje zijn aandoeningen moet
+sparen, zegt hij zoo kalm als hem mogelijk is:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja lieve kind, dat zal wel zijn: ik geloof &oacute;&oacute;k dat je papa....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och papa is waarlijk zoo goed, en hij houdt zoo innerlijk veel van je, mijn beste trouwe broeder. Maar hij is ziek niewaar?
+Hij drukte in den laatsten tijd zoo gedurig de hand op het hart. Ik vleide mij nog dat het een aanwensel was geworden omdat
+hij zeer bedroefd was August, zeer bedroefd....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De generaal is nu ziek Jacoba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Noem hem niet bij dien titel August. Och ik bid je, maak mijn lieven vader weer gezond, en hij zal je zegenen inplaats....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Inplaats van mij te.... <span class="letterspaced">vervloeken</span>;&#8221; zegt Helmond zacht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij wist niet wat hij zeide. Niewaar, als men dan ziek is; wanneer men met een <span class="letterspaced">hartkwaal</span> te worstelen heeft!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker Jacoba, dan.... dan is het zeer natuurlijk.&#8212;Maar nu,&#8221; herneemt Helmond met inspanning, na een korte aarzeling: &#8220;nu
+kan ik hier toch niet van dienst zijn. Wat ik doen kon dat heb ik gedaan: hier komen met de beste bedoeling, op je dringend
+verzoek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En als je heengaat zal dan de arme papa zonder hulp moeten blijven? Zou jij.... jij August, hem aan zijn lot willen overlaten?&#8212;Nee
+nee, dat <span class="letterspaced">kun je niet</span>, ik weet het zeker!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Er is geen dadelijk gevaar Coba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat sluit in zich, dat er wel degelijk een <span class="letterspaced">naderend</span> gevaar is. Om Godswil August, luister naar de inspraak van je liefhebbend hart. Al ware het dat mijn arme vader zich al te
+zeer aan je vergrepen had, jij zult toch aan de wet der reinste liefde gehoorzamen: &#8220;Doe w&eacute;l dengenen die u haten.&#8221; Maar nee
+August, mijn lieve zieke vader haat je niet. Schrijf de middelen voor die hem redden kunnen. O ik bid je <span class="letterspaced">lieve</span> August!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond ziet haar bewogen aan. Groote tranen wellen er op in zijn oogen. Hij onderdrukt ze met kracht.
+
+</p>
+<p>&#8220;En gaf ik een geneesmiddel Coba, wat zou het baten? Je vader zal geen medicijnen gebruiken, en het allerminst wanneer <span class="letterspaced">ik</span> ze heb voorgeschreven.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik bezweer je August, z&oacute;&oacute; mag het toch niet blijven; wat zouden tante en ik beginnen zonder eenige hulp!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zal dokter Alsma uit Briesborg laten komen Coba; &#8217;t zal niet geheel onnatuurlijk klinken dat de generaal liever een vreemde
+tot dokter heeft.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar die kan eerst morgen hier zijn of van avond laat. O lieve August, zeg jij ons wat we doen moeten; zend de medicijnen
+die noodig kunnen zijn. O zie mij aan, ik zit in duizend angsten voor het leven van mijn trouwen vader.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik herhaal het Coba, medicijnen zal hij toch niet innemen. Je kent zijn onwrikbaren aard.<span id="d0e13302" class="corr" title="Niet in bron">&#8221;</span>
+<a id="d0e13305"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13305">341</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik heb het gevonden!&#8221; roept Coba met vuur: &#8220;Jawel hij <span class="letterspaced">zal</span>, hij <span class="letterspaced">moet</span> ze innemen. Poeders, droppels wat maar goed is, ik doe ze hem bij en in het weinige dat hij gebruiken zal, ongemerkt! O beste
+trouwe August, vergeet niet dat hij je altijd zoo liefhad, en ja&#8212;zoo waar als ik leef, dat hij je weer zal liefhebben wanneer
+je hem&#8212;ondanks zijn hard klinkend woord, door de macht van je kunst voor &#8217;t leven en voor zijn kind hebt behouden.&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Helmond in de vestibule trad waar hem de marmeren vloersteenen als gloeiende kolen onder den voet brandden, toen hing
+Jacoba hem nog aan den arm, en liet hem door vleiend smeeken de woorden herhalen, die hij reeds toestemmend gesproken had.&#8212;Ach,
+August zou haar toch wel gelooven dat zij geheel dezelfde was gebleven, maar niets voor den armen Philip heeft kunnen doen,
+omdat zij er niets van vernomen heeft. Noch van August zelf, noch van Emma Woudberg had zij een brief met eenig verzoek ontvangen.
+En dan, August zou toch gelooven ook dat zij van nu afaan&#8212;indien hij den geliefden vader met Gods hulp maar redden wilde,
+geen middel onbeproefd zou laten om dien akeligen vloek in een zegenbede te doen verkeeren?
+
+</p>
+<p>Alvorens de woning voor altijd te verlaten&#8212;ja August weet het zeker, <span class="letterspaced">voor altijd</span>&#8212;blijft hij nog even staan; ziet Coba schijnbaar kalm in de oogen; vat dan haar bleek gezichtje tusschen zijn beide handen,
+zoent haar op het voorhoofd, twee- driemaal achtereen, en daarna....
+
+</p>
+<p>De voordeur valt met doffen dreun achter hem dicht.
+
+</p>
+<p>Of Coba ook tuurt door het zeer smalle venster naast de deur, zij ziet hem niet meer; zelfs de uiterste einden der stoepleuning
+zijn in den mist onzichtbaar. Nu tuurt ze niet langer. Een heete tranenstroom heeft haar het uitzicht geheel benomen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Had weinig gescheeld of dokter Helmond ware door den boom van een rijtuig getroffen. In droeve gedachten verloren, haastig
+de stoep aftredend, heeft hij in den valen mist ternauwernood het rijtuig bemerkt &#8217;twelk juist kwam voorrijden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Is de generaal thuis?&#8221; klonk een stem uit het rijtuig.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, maar niet te spreken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei Helmond, ben jij het! Ik dacht dat het Hendrik was.&#8212;Niet te spreken zeg je? &#8217;t Was de afspraak dat ik vandaag zou komen.&#8221;
+Zachter: &#8220;De verkoop van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> gaat door; hij kwam het mij zeggen op den avond toen ik van je feest werd geroepen; en &#8217;k ben hard bang voor andere plannen
+ook. Ik had je juist een briefje geschreven. Is ie ziek.... erg ziek?&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond staat nu als wezenloos bij &#8217;t geopend portier, tegenover den nog zittenden notaris. Uit de weinige woorden van Zoutenheer
+heeft hij meer verstaan dan hij nu schier dragen kan. Neen, &#8217;t was hem niet vreemd wat hij daar hooren moest; &#8217;t was hem de
+bevestiging van &#8217;tgeen hij in de laatste uren maar al te zeer heeft gevreesd: De notaris is door den ouden zieken man ontboden
+om een verandering te maken in zijn uitersten wil.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je antwoordt niet dokter: is het z&oacute;&oacute; erg met den ouden heer?&#8221;
+<a id="d0e13340"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13340">342</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee.&#8212;Ja ja, o ja, &#8217;t is op dit oogenblik zeer <span class="letterspaced">zeer</span> erg met.... Je zult hem nu moeielijk kunnen spreken. Wacht, ik zal eens even.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond is haastig de stoep opgegaan. Nu trekt hij behoedzaam aan de schel.
+
+</p>
+<p>En, ofschoon hij &#8217;t zooeven niet gedacht had&#8212;nogmaals trad hij de woning binnen en stond hij in de huiskamer tegenover de
+zwakke Coba. Maar nu&#8212;&#8217;t was goed dat het zoo&#8217;n sombere mistige dag was&#8212;er parelden nu geen tranen in Helmonds trouwe oogen,
+neen, op zijn voorhoofd stonden angstparels, want, niewaar: Jacoba zou immers den notaris wel verzoeken om zijn visite tot
+later te verschuiven. Haar vader was, na die treurige sc&egrave;ne, natuurlijk zenuwachtig. Indien hij nu &#8220;verkoopzaken&#8221; met Zoutenheer
+bespreken moest, &#8217;t zou hem zeker veel kwaad doen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Sprak vanzelf dat Jacoba den notaris, die in de groote zaal wachtte, ijlings ging verzoeken om zijn visite later te willen
+hervatten. Den wenk van Helmond had zij verstaan; zij kleurde den toestand van haar vader voor &#8217;t moment nog wat minder gunstig
+dan zij dien zelve inzag.
+
+</p>
+<p>Zoutenheer achtte het zijn plicht om juffrouw Van Barneveld beleefdelijk te verzoeken, aan mijnheer haar vader te gaan vragen
+of hij hem n&uacute; of later wenschte te spreken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Als dokter kan ik een conferentie moeielijk toestaan;&#8221; zegt Helmond met eenigszins trillende stem.
+
+</p>
+<p>&#8220;Er kunnen redenen zijn Helmond, die een pati&euml;nt meer naar den notaris dan naar zijn dokter doen verlangen.&#8212;Ik zeg er <span class="letterspaced">kunnen</span> redenen zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond wischt zich ongemerkt het koude zweet van de slapen:
+
+</p>
+<p>&#8220;De notaris heeft gelijk Coba, er konden redenen zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welke redenen, mijn hemel! Zieke menschen gaan zich toch het dak niet boven hun ledikant verkoopen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zieke menschen willen soms testament maken, juffrouw Van Barneveld.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba ontstelde; maar men zag het niet. Zij zal &#8217;t haar vader gaan vragen.
+
+</p>
+<p>Op de ziekenkamer ligt de grijsaard in zijn ijzeren ledikant op het varen leger met twee varen kussens onder het sneeuwwitte
+hoofd. Zijn ademhaling is benauwd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben jij daar Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja lieve pa.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoorde een rijtuig. Is de notaris er?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De notaris....? Nee, dat geloof ik niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als hij komt laat hem dadelijk boven.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba voelt haar knie&euml;n knikken. Antwoorden kan zij niet.&#8212;Zijn ademhaling is nog benauwder dan zooeven.
+
+</p>
+<p>Weer heeft ze de kamer verlaten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Notaris, papa is op dit oogenblik zeer benauwd; hij verzoekt u vriendelijk later eens terug te komen. Als u &#8217;t goedvindt
+zal ik u nader een boodschap zenden.&#8221;
+<a id="d0e13389"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13389">343</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik hoor daar weer een rijtuig Coba: zou het nu Zoutenheer zijn?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; een rijtuig?&#8221; Jacoba gaat naar het venster, en dewijl de mist haar alle uitzicht beneemt, kan ze inderdaad het rijtuig
+niet zien, waarmee de notaris weer huiswaarts keert, en mag ze naar waarheid zeggen: &#8220;Ik zie volstrekt niets lieve papa. Misschien
+is de bierkar straks naar het achterhuis gereden en nu weer teruggekomen. Maar ik hoor niets.... hoor maar, niemendal.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een klein kwartier later bracht Jacoba zelve de boodschap boven dat de notaris Zoutenheer door plotselinge ongesteldheid was
+verhinderd geworden om op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te komen. En terwijl ze het zeide, trilde de bee haar in &#8217;t hart: O God, vergeef mij! Moet ik dan altijd listig wezen gelijk
+de slang, terwijl ik oprecht zou willen zijn gelijk de duive!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar zie, de ademhaling van den dierbare wordt, na dat bericht toch kalmer. Ha! hij sluit de oogen. &#8217;t Is alsof er meer vrede
+kwam in zijn gemoed.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar ben-je mijn klein lief meisje?&#8221; zegt eensklaps de grijsaard en strekt de hand naar haar uit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier beste papa.&#8221; Met teedere kussen bedekt zij zijn edel voorhoofd. &#8212;Maar stil, nu moet hij slapen.&#8212;Zie, hij sluit weer
+de oogen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Is dat droomen? Wat wil dat zeggen? Hoor, hij herhaalt het nog eens met hijgende stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja ja, ik geloof wel dat ik er Simson zal vinden.&#8212;Ha, daar is hij.... met een kanon op den schouder; en zijn voet op die
+vrouw.&#8212;Ha! Goddank!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vader, palief! zulke droomen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo, was <span class="letterspaced">jij</span> daar lief meisje; ik dacht.... ik droomde.... Als Hendrik naar stad gaat dan moet hij de boodschap bij Zoutenheer brengen....
+dat ik.... wachten zal.... totdat....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Totdat u weer beter bent; jawel dat is goed beste pa;&#8221; zegt Coba, en in de tranen die ze schreit mengden zich ook tranen
+van dank en van vreugd,
+
+</p>
+<p>De grijze generaal drukt Coba&#8217;s hand, en trekt haar nader tot zich.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet schreien.... lief klein bleekneusje. Je moeder schreide ook nooit.... Stil, daar komt Bl&uuml;cher.... Ha ha ha! nu zal hij
+neerploffen van zijn troon; vervloekte eerzucht! Links voorwaarts in batalje! In galop marsch! Attaqueert.... snelvuur!....
+Vuur!&#8221;
+
+</p>
+<p>Met een hevige benauwdheid ontwaakte Van Barneveld weder en hijgend zegt hij: &#8220;Ik geloof dat ik weer droomde.&#8212;Nee niet weggaan,
+mijn goed lief kind. Niet bang zijn, nee!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tante! tante!!&#8221; roept Jacoba: &#8220;O tante help, help!&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ZEVEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>De notaris Zoutenheer heeft dokter Helmond niet kunnen bewegen om mee naar de stad terug te rijden. &#8217;t Was misschien ook maar
+<a id="d0e13431"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13431">344</a>]</span>beter.&#8212;Hij heeft medelijden met den jongen man; waarachtig medelijden. Fiksche kerel; knap in alle opzichten, maar.... Te
+goed, jawel al te meegaande. Geen verstand van japonnen. Zoutenheer is zich bewust dat hij niets, volstrekt niets gedaan heeft
+om.... Neen, &#8217;t sprak vanzelf dat een notaris die er &#8220;een nest op nahoudt&#8221;, huizen ziet te verkoopen als er &#8220;een stuiver of
+twaalf mee te verdienen valt&#8221;, maar anders&#8212;wat hij deed, hij kon het voor zijn geweten en z&#8217;n beurs verantwoorden.&#8212;Kartenglimp,
+nu ja, dat is een andere affaire. Enfin, enfin, &#8217;t spijt hem: maar als notaris moet men zijn plicht doen, en, al verkoos mijnheer
+van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, den armen duivel zelfs heelemaal uit zijn testament te schrappen, de notaris was tot schrappen verplicht; plicht boven alles!
+
+
+</p>
+<p>Helmond heeft niet mee willen rijden, &#8217;t Was hem niet mogelijk geweest om in de nauwe vigilante te stappen, en zich te zetten
+naast dien man met zijn grooten diamanten ring aan den vinger. Lucht moet hij hebben&#8212;al zij het een mistige lucht; en ruimte,
+ruimte! al wordt de blik door dien mist ook beperkt.
+
+</p>
+<p>Wat bezielt hem dan, dat hij plotseling voor dien algemeen geachten notaris zulk een tegenzin gevoelt, iets, alsof hij eensklaps
+van vriend een hevige vijand geworden is? Wat drukt en benauwt hem zoo geweldig dat het hem gedurig is alsof hij.... de wereld
+zal moeten stukslaan om er uit, en in vrijheid te komen?
+
+</p>
+<p>&#8212;Kalm Helmond, kalm! Weet een oud man wat hij zegt als hij ziek is naar lichaam en geest! En wat beteekent zulk een vervloeking?
+Welk edel mensch vervloekt een ander? Zulk een mensch moet al zeer hoog staan in eigen schatting. Die er beteekenis aan hecht
+is krankzinnig....&#8212;Krankzinnig....&#8212;Als die notaris geloofde, neen, indien hij <span class="letterspaced">wist</span> dat die <span class="letterspaced">oude man</span> het was, dan mocht hij daar niet terugkomen.... dan.... Maar dat is gelogen, die grijsaard is bekrompen, doch niet krankzinnig.
+Neen, wat hij teekent als zijn uitersten wil, dat is een geschreven wet.&#8212;Wat roert daar en doet hem ontstellen? &#8217;t Is een
+boschduif die uit den eschdoorn wegvliegt.&#8212;Hier was het, ja hier, op dien voorjaarsmorgen.&#8212;Hier hield hij hem staande, de
+grijze pleegvader, en heeft hem de hand op den schouder gedrukt en gezegd: &#8220;Wil je weten August of Eva een goede vrouw zal
+wezen, beproef haar, en zie of zij de vrouw is die de moeder van koning Lemu&euml;l voor haar zoon begeert.&#8221;&#8212;Ha, dat was toch krankzinnig,
+twee en twintig verzen: <span class="letterspaced">Oostersche kruiden</span>.
+
+</p>
+<p>Hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;Een deugdelijke huisvrouw.... zoekt wol en vlas en werkt met lust harer handen. Zij staat op als het nog nacht is en geeft
+haar huis spijze. Van de vrucht harer handen plant zij een wijngaard. Zij maakt fijn lijnwaad en verkoopt het, en levert den
+koopman gordelen. Zij beschouwt de gangen van haar huis en het brood der luiheid eet zij niet. De bevalligheid is bedrog,
+en de schoonheid ijdelheid; maar de vrouw die den Heer vreest die zal geprezen worden; en laat hare werken haar prijzen in
+de poorten.&#8221;
+<a id="d0e13455"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13455">345</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Hoe komen die woorden hem eensklaps zoo helder voor den geest? Hij weet het niet meer. Waar denkt hij dan aan? Aan wie?&#8212;Ha,
+Eva!&#8212;O zie, nu zit ze voor haar Erard; ze zingt; ze weet van niets, ze weet niet....
+
+</p>
+<p>&#8220;Goeden middag dokter. &#8217;k Wist eerst niet zeker of het dokter wel was. Alles frisch en gezond?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah Darman, ben jij het?&#8212;Hoe gaat het?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Goddank best dokter. We hebben op <span class="letterspaced">Den Drumpt</span> van dit jaar een gewas van geweld.&#8212;Zegen in alles. De kinders groeien als look, en als m&#8217;n wijf me &#8217;s-avonds met d&#8217;r rooje
+lippen een zoen geeft, dan zeg ik, dat is een doorslag op den zegen. Vijftig schapen hebben gelammerd. De scharige ossen heb
+ik aan Franck verkocht en aan &#8217;t veer geleverd; ze moeten naar Engeland. De Engelschen hebben geld als water en eten biefstuk
+als roggebrood.&#8212;Als de buil vol is dan loop je vroolijk naar &#8217;t erf dokter, aldat het mist dat men z&#8217;n eigen niet zien kan.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Helmond weet niet wat hij zeggen moet:
+
+</p>
+<p>&#8212;Ei, heb je &#8217;t geld voor je ossen meegebracht....? Neen, dat zeide hij niet; het zweefde hem op de lippen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat is plezierig Darman.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter meent toch dien mist niet? &#8217;t Geld in den zak niewaar?
+
+</p>
+<p>&#8212;Bange wezels zeggen dat je &#8217;t Duivelsche Laantje aan gene zij van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> niet met geld moet doorgaan. Ik maal d&#8217;r wat om! Met vijfdehalf duizend gulden in m&#8217;n zak, loop ik net zoo gerust als dokter
+&#8217;t doet met z&#8217;n receptenboek.&#8221;
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond voelt het hart kloppen tegen dat receptenboek. In dienzelfden zak zat nog iets anders.&#8212;&#8217;t Is de brief van Kartenglimp
+die hem binnen tweemaal vier en twintig uren terug vraagt wat hij hem leende.&#8212;&#8217;t Was goed dat die eisch is gekomen; ja hij
+heeft het voorzien en gewild, want die schuld brandt hem sinds dien avond, als een helsche vuurgloed op de borst. Die schuld
+moet vereffend worden; morgen, nog heden!
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is toch gevaarlijk Darman; de weg van &#8217;t veer naar <span class="letterspaced">Den Drumpt</span> is eenzaam.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;W&aacute;t eenzaam! Geld met moeite en zorg verdiend maakt vroolijk en sterk.&#8221;
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond weet niet meer wat de tevreden boer, al voortgaande verder praat.
+
+</p>
+<p>Nu zijn ze niet ver van de stad aan een zijweg gekomen. Boer Darman moet&#8212;naar <span class="letterspaced">Den Drumpt</span>, dien weg op. Met de vereelte hand drukt hij de hand van den dokter&#8212;die zeker een zwaren pati&euml;nt heeft, zoo vreemd zoo kort
+als ie was!
+
+</p>
+<p>&#8220;Atjuusjes tot weerzien.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond heeft den boer een &#8220;wel thuis&#8221; gewenscht. Tien schreden van elkaar verwijderd, blijft Helmond aarzelend staan; wendt
+zich om, en roept terwijl hij den boer ter nauwernood zien kan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hei Darman!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Riep je dokter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Darman, ik wou je vragen.... Ik wilde....&#8221;
+<a id="d0e13506"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13506">346</a>]</span></p>
+<p>&#8220;En dat zal wezen dokter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik.... Je hebt geen vuur bij je? Ik wou....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wou je opsteken dokter? Nou m&#8217;n ketsgerij; is goed; met alle plezier.&#8221;
+
+</p>
+<p>De damp van Helmonds sigaar verdween in den mist. De dokter ging het stadje binnen, en den wal op. Neen, Goddank, hij heeft
+de verzoeking weerstaan; dat geld mocht hij niet leenen; het maakte dien man zoo vroolijk en sterk.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>In de voormalige huiskamer naast de apotheek zat er iemand op dokter te wachten. Goed; maar eerst moet Helmond het briefje
+lezen &#8217;twelk Thomas hem overhandigde. &#8217;t Is het briefje, waarop de houding van den notaris hem reeds voorbereidde. Hij heeft
+het verwacht. Bijzondere omstandigheden dringen den notaris om dokter Helmond te berichten dat hij hem de gevraagde som onmogelijk...
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Natuurlijk! zegt Helmond onhoorbaar: Ik wist het; de diamanten ring had het me reeds gezegd.
+
+</p>
+<p>De persoon die Helmond in zijn voormalige huiskamer wachtte, was een tamelijk deftig heer. Hij maakte eenige plichtplegingen
+namens de firma Leesenaar &amp; Comp., wier zaakgelastigde hij was, en verzocht den dokter beleefdelijk om de loopende rekening
+over de maanden Augustus en September met hem te willen vereffenen. &#8217;t Zou den dokter wel bekend zijn&#8212;zooals ook hierboven
+aan de nota met groote letters gedrukt stond&#8212;dat alles &aacute; comptant werd verkocht.
+
+</p>
+<p>De Psyche, die mevrouw Helmond voor een paar dagen bestelde en die ook binnen een paar dagen geleverd zou worden, kwam voor
+de rekening van de loopende maand. Natuurlijk, natuurlijk!
+
+</p>
+<p>Het totaal der meubelmakers-nota bedroeg een som die Helmonds schatting verre zou zijn te boven gegaan, indien hij in deze
+oogenblikken een juiste voorstelling van cijfers had gehad.
+
+</p>
+<p>&#8212;Gisterenavond, Goddank, toen heeft hij van alle kanten nog z&oacute;&oacute;veel bijeengebracht dat hij aan den braven huisschilder Wulters
+zijn woord kon houden. Vraag hem niet wat hij er voor doen moest. &#8217;t Zou immers alles nog terechtkomen: de notaris zal hem
+wel helpen; en.... oom Van Barneveld!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar nu, wat raakt het hem nu of die cijfers groot of klein zijn. Uit een leege flesch kan men evengoed een okshoofd wijn
+als een enkel glas schenken.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben niet gewoon,&#8221; zegt Helmond, voor &#8217;t uiterlijke kalm: &#8220;om op deze wijze gemaand te worden menheer. Men verwacht zoo
+iets in geen geval van een huis waar men zooveel gekocht heeft.&#8221; Na een oogenblik zwijgens: &#8220;Uw patroons kunnen over veertien
+dagen disponeeren.&#8221; En dan als tot zich zelven: &#8220;Ik begrijp niet waarom men zooveel haast maakt.&#8221;
+
+</p>
+<p>Neen, Helmond begreep het niet. Maar straks zal een andere en vrij wat ruwere aanmaning hem van verre doen vermoeden.... W&aacute;t?
+Doch, neen, z&oacute;&oacute; iets gelooft hij toch niet. Dat er een aantal naamlooze brieven aan Helmonds crediteuren door den schandelijken
+<a id="d0e13535"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13535">347</a>]</span>Ronner zijn verspreid, met een waarschuwing om zoo spoedig mogelijk te trachten het door Helmond aan hen verschuldigde meester
+te worden, aangezien het te vreezen was dat hij zeer binnenkort met de Noorderzon vertrekken zou; neen, d&aacute;t heeft Helmond
+niet gegist of begrepen. Maar geen nood. Wie zou dat gulhartig gelaat niet vertrouwen, wanneer men uit dien edel geplooiden
+mond de verzekering mag hooren dat men op een bepaalden datum over het verschuldigde beschikken kan.
+
+</p>
+<p>Toen de laatste bezoeker met beleefden groet vertrokken was, kwam er een klein ventje met een briefje, &#8217;t welk hij aan dokter
+moest geven, en waarop hij het antwoord wachten zou.&#8212;Ze hadden &#8220;aan &#8217;t groote huis gezeid dat dokter misschien wel aan de
+apotheek kon wezen&#8221;.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is zeer vroeg donker.&#8212;Toen Helmond in den namiddag, na het ontvangen van een haastig briefje van Jacoba, met dringend verzoek
+of hij toch aanstonds op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> wilde komen, aan Eva meldde dat het wel laat zou worden eer hij thuis kwam, toen heeft hij een breede tijdruimte wel noodig
+geacht, en niet vermoed dat zijn bezoek zoo kort zou duren. Maar toch, &#8217;t wordt nu al donker. Geen wonder met dien mist.&#8212;Hij
+kon het briefje niet meer lezen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je de lamp aansteken Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom stak de lamp aan, en zette het groene kapje er op, en sloot de luiken.
+
+</p>
+<p>Helmond leest:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Voor UEd. geleverd en ingezet twee nieuwe ruiten in den koepel. Op dato ontvangen de somma van &#402;&nbsp;2.35 centen.
+
+
+</p>
+<p>Voldaan <span class="smallcaps">W. Wulters</span>.
+
+
+</p>
+<p>dato.. Oct. 18..&#8221;</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat vreemde lach klinkt er uit dokter&#8217;s mond!?
+
+</p>
+<p>&#8220;Is &#8217;t om een medicament dokter?&#8212;Moet jij wat uit de apotheek hebben manneke?&#8221; zegt Van Hake.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, twee gulden en vijf en dertig centjes. Vader was bang dat ie ze anders niet krijgen zou.&#8221;
+
+</p>
+<p>Thom werd bloedrood en had dat kleine monster wel in den vijzel willen platstampen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Twee gulden vijf en dertig centen.&#8212;Is &#8217;t goed dokter; zal ik &#8217;t maar betalen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was goed. Thom betaalde.&#8212;Nochtans een trek van verachtend medelijden plooide Helmonds bleek gelaat.&#8212;Dit briefje kwam van
+dienzelfden braven huisschilder Wulters.&#8212;Welzeker! Maar waarom kan die man niet braaf zijn en goed, en toch bevreesd dat hij
+zijn tweehonderd en zooveel centen niet krijgen zou. Ja <span class="letterspaced">waarom</span> niet?
+
+</p>
+<p>&#8220;Hei ventje....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Was het werktuiglijk? Uit dat kleine laadje heeft Helmond een pijp zwarte drop genomen en steekt die, starend voor zich heen
+<a id="d0e13580"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13580">348</a>]</span>den kleinen Wulters toe. De jongen lekte tot dank met de roode tong langs zijn schat en rende de straat op.
+
+</p>
+<p>Thomas krijgt geen antwoord op zijn vragen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblief?&#8212;De generaal? O ja veel beter. Je vraagt of het beter was....? Maar <span class="letterspaced">zie</span> jij dat niet?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dokter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, zie je dat niet? Hier aan mij.... hier?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;U ziet er wat ontdaan uit; zeker, maar....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En ik vergeet hem!&#8221; herneemt Helmond als tot zich zelven: &#8220;h&eacute;m en haar.&#8212;Thomas, komt het jou voor dat ik zenuwachtig ben?&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Thom aarzelt, en dan snel: &#8220;Ja waarachtig dokter, &#8217;t schijnt met den ouden heer erger te zijn dan u bekennen wilt, en....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;En....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niets mijn beste dokter.&#8212;Och God, als ik zeggen mocht wat ik denk.&#8212;Och dokter....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En wat wou je zeggen? Wat?&#8212;Maak die deur toe.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De deur is dicht dokter.&#8212;Wat ik zeggen wilde? Ik wil.... nee, ik mag het niet zeggen.&#8212;-Maar ja, toch: Die &uacute; niet genegen
+is, die is het daglicht niet waard. Ik heb het bidden voor dien hardvochtigen generaal verleerd dokter. Hij is oud; God gaf
+voor u dat het zijn tijd was.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond wordt eensklaps purperrood; zijn oogen fonkelen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Thom!&#8221; zegt hij met klem: &#8220;Thom ben jij het! Ga heen; ik wil je niet zien.&#8221; En dan met de hand aan het hoofd: &#8220;Nee blijf,
+dat was uit overdreven liefde voor mij.... Je meende het goed Thomas. Je meent het altijd goed m&#8217;n vrind. Maar wie zegt jou,
+Thom, dat <span class="letterspaced">ik</span> om eenige reden zou wenschen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;God beware dokter! &uacute; wenschen! Nee nee, dat zeg ik zeker niet. Maar, als men dan miskend wordt en niets aan de <span class="letterspaced">levenden</span> heeft, dan troost men zich gemakkelijk over hun dood. U trekt je alles zoo ijzerzwaar aan, beste dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg nu; ik weet wel hoe je het meent; maar toch, z&oacute;&oacute; iets duld ik niet.&#8212;Doe die deur toe Thomas. Jawel, de deur is open.
+Niet? Nu zorg dan dat ze dicht blijft.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond schijnt zich iets te herinneren; en terwijl hij in zijn portefeuille zoekt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar is mijn recept? Waar is mijn recept Thomas?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Uw recept? Ik weet het niet. Welk recept dokter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Welk recept?&#8212;Ja, welken pati&euml;nt heeft hij dan het laatst bezocht? &#8217;t Is alsof hij zich nog in dien mist bevindt. Hij weet
+het niet meer.&#8212;Ha! nu weet hij het. Aan Jacoba beloofde hij, voor dien ouden man iets te zenden &#8217;tgeen hem weldadig kon zijn.&#8212;Ja,
+nu is &#8217;t hem alles weer klaar. Die oude man heeft een hartkwaal en Coba zal hem ongemerkt in &#8217;tgeen hij gebruikt een geneesmiddel
+toedienen. En zie, hij ligt daar; daar op dat bed, en hij ziet hem aan, en vuur spat er uit zijn oogen, en hij zegt....&#8212;Neen
+stil, die vloek was razernij; het hart waaruit hij voortkwam is ziek.
+
+</p>
+<p>&#8212;Stil, wees nu kalm Helmond; haal al die zwarte beelden niet door je hoofd; laat Thom niet bemerken dat je zoo overspannen
+<a id="d0e13631"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13631">349</a>]</span>bent; wees sterk! Spoed nu; maak de poeders klaar. Thomas zelf zal ze erheen brengen, en Jacoba uitleggen hoe zij ze geven
+moet.
+
+</p>
+<p>Thom heeft den wensch van zijn meester vernomen. Met de meeste liefde zal hij aan juffrouw Van Barneveld alles uitleggen.
+Wanneer hij dokter hier niet meer helpen kan, dan zal hij zich nu maar aanstonds gereedmaken.
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond weifelt geen oogenblik in de keuze van zijn geneesmiddel&#8212;indien het een <span class="letterspaced">genees</span>middel heeten mag.
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">Cyanuretum zinci</span> staat er op een der fleschjes, die in het afzonderlijk hangende en goed gesloten vergiftkastje geborgen zijn. De sleutel
+van het kastje ligt op de gewone plaats bovenop. Nu heeft hij het kastje geopend.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie is daar!?&#8221;
+
+</p>
+<p>Ja, er was toch iemand.&#8212;Mijnheer Kippelaan struikelt naar binnen, en verzekert dat hij verrukt is, en nog meer, &#8217;tgeen Helmond
+echter niet verstaat. Kippelaan sprak van mist, en van mevrouw Helmond, en van....&#8212;d&aacute;t was de zaak van zijn intiemen vriend
+Kartenglimp. Namens den majoor, die sinds het kleine toeval op de partij&#8212;amusante partij&#8212;niet heel w&eacute;l was en thuis bleef,
+en, o wonder&#8212;maar natuurlijk bij vergissing&#8212;inplaats van amice Helmond, amice&#8212;nee pardon, <span class="letterspaced">dokter</span> Biermans liet halen, de majoor had hem vriendelijk verzocht dit briefje aan dokter Helmond ter hand te stellen, zeker een
+explicatie bevattende omtrent de vergissing of verwarring met het roepen van &eacute;&eacute;n der amices doctoren. Kippelaan kon parole
+d&#8217;honneur in gemoede getuigen&#8212;ofschoon het misschien vreemd klonk&#8212;dat hij niet weet wat er in dat briefje staat.
+
+</p>
+<p>Geen de minste ontroering is er op Helmonds gelaat te bespeuren, nu die wauwelaar hem strak aanziet terwijl hij het briefje
+leest.&#8212;Helmond las:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;De hooggeroemde en zeer wetenschappelijke dokter Helmond, die de dupe was van een ijdele behaagzieke vrouw, zal zich niet
+verwonderen dat hij door den vriend, dien hij nu op schaamtelooze wijze verguist en belastert, wordt gesommeerd om de hem
+geleende zes duizend en achthonderd gulden met verschenen interesten op morgen den.... October te voldoen, zullende anders
+onmiddellijk de sommatie bij deurwaarders-exploit geschieden. Intusschen wenscht de ondergeteekende dat dokter Helmond zich
+zeer spoedig in de geheele herstelling van zijn dierbaren pleegvader zal mogen verheugen.
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Kartenglimp</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dank je Kippelaan.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Geen dank! Pas du tout!&#8212;Onder vrienden!&#8212;Wat ik zeggen wou: De majoor vraagt in dat briefje....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Of je hem &#8217;t antwoord heel spoedig wilt terugbrengen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker, welzeker! Met alle plezier.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zeg hem dat het in orde zal zijn.&#8221;
+<a id="d0e13671"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13671">350</a>]</span></p>
+<p>&#8220;In orde....? Maar w&aacute;t?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De zaak die ik met hem te regelen heb.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dus een zaak....? Maar &agrave; propos, zonder de minste indiscretie: is het waar amice, dat jij....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja <span class="letterspaced">ja</span>, d&aacute;t is waar;&#8221; zegt Helmond met een blik die den wauwelaar een weinig doet terugtrekken. Kippelaan staat met geopenden mond:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;W&aacute;t? Wa.... blief?&#8221;&#8212;Enfin, hij hoopte het waar te nemen; en, onwillekeurig terugtredend naar de deur: &#8220;Allerliefst in zoo&#8217;n
+lab.... lab.... bretorium. Allerliefst! En vooral de complimenten aan de ge&euml;erde familie. <span class="letterspaced">Graven</span> niewaar? Allemaal graven. Pardon!&#8212;Adieu!&#8221;
+
+</p>
+<p>Hij wist niet waarom, maar in die laatste oogenblikken had hij het benauwd gekregen. Zou dokter het toch ontdekt hebben van
+die brieven?&#8212;Terug dan; terug! Hij wil hem alles meedeelen; specifiek welzeker! Het brandt hem toch gedurig op de lippen.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Terug&#8212;Nee nee Kippelaan, zwijg! Je zwarte hoed weerkaatste in zijn oogen! En&#8212;wie weet, of nu de majoor niet iets loslaat.
+Wie weet.... wie weet!
+
+</p>
+<p>Heeft de poging om zich voor dien zotskap goed te houden, Helmond zoozeer overspannen? Hij moet zich aan de toonbank vastklemmen.&#8212;Nu
+gaat het beter. Hij mag in dit oogenblik slechts denken aan &#8217;tgeen hij met spoed heeft te doen. Jacoba wacht. Zij is in onrust.&#8212;Ha,
+schokken als die der laatste uren zouden wel sterker gestellen een oogenblik in de war kunnen brengen.&#8212;Doch zie maar, als
+Helmond <span class="letterspaced">wil</span> dan <span class="letterspaced">is</span> hij krachtig. Wanneer hij handelen moet dan zal men niets bemerken.... &#8220;Zullende anders onmiddellijk de sommatie bij deurwaarders-exploit....&#8221;&#8212;Maar
+wat beteekent dat!? Is er dan geen geld genoeg in de wereld om een ellendeling te voldoen; om....
+
+</p>
+<p>Eensklaps schaart er zich een reeks van cijfers voor Helmonds starenden blik; en dan, dan ontstelt hij. Hij hoorde gejuich.
+Hij roept:
+
+</p>
+<p>&#8220;Thom!&#8221; en met verheffing: &#8220;Thom ben jij daar!?&#8221; Helmond houdt de hand voor het licht en ziet naar de deur.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen daar was niemand.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is vreemd dat hij zich telkens verbeeldt den ouden pleegvader te zien binnenkomen. Hij weet immers dat het onmogelijk
+is. Maar &#8217;t kon n&uacute; Thom geweest zijn. Neen, Thom was het niet. Er was niemand.
+
+</p>
+<p>Helmond heeft het kleine fleschje met den witten harstachtigen inhoud uit het afzonderlijk hangende vergiftkastje genomen.&#8212;Met
+dien inhoud moet men voorzichtig wezen; zeer voorzichtig.&#8212;De lamp met het groene kapje van de toonbank nemend, zet hij haar
+in de hoogte op den lessenaar. Een vaal groen kleurt nu Helmonds bleek gelaat. Hij houdt het fleschje in de hoogte tegen &#8217;t
+licht, en keert en wendt het als wil hij zich overtuigen dat hij zich niet vergist.
+
+</p>
+<p>Nauwkeurig turend, en kloppend op het fleschje, schudt hij nu een zeer <span class="letterspaced">zeer</span> kleine hoeveelheid op het koperen grein-schaaltje tegenover <a id="d0e13715"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13715">351</a>]</span>het miniatuur-gewicht.&#8212;Z&oacute;&oacute;. Niet meer, z&oacute;&oacute;. Een twaalfde grein kan hij telkens toedienen.... Zeven, ja zes greinen opeens
+zouden reeds doodelijk zijn!!.... Ho&#8212;ho, niet meer... O God, wat vloekte hem een oogenblik zoo woest door het hoofd! Wie....
+w&aacute;t is daar? Wie zingt of schreit er....? Van waar dat luidruchtig rumoer?
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoor, een gansche bende nadert. Er klinkt muziek! Een schot knalt voor het raam.
+
+</p>
+<p>&#8220;O God!&#8221; Hij duizelt achterover; de kleine flesch slaat hem uit de hand en valt aan duizend stukken op den vloer.
+
+</p>
+<p>Thom en zijn moeder staan hun vriend reeds terzijde. Ze hebben hem bijgebracht. Hij weet niet wat er met hem is voorgevallen.
+Maar ja, nu is het weer beter; zie maar, heelemaal beter.&#8212;Zeker, hij herinnert het zich. Straks was er een heele drukte voor
+de deur. Ah juist, in de buurt wordt bruiloft gevierd&#8212;bruiloft! Met Huibert en Geurtje in het midden, gaat men een walletje
+rond maken. Peters met de klarinet, en Dirk met de harmonica zijn vooropgegaan; en vlak bij het apotheekraam heeft een der
+gasten&#8212;zeker Careltje van den bakker, die &#8217;t pistool nooit met rust kan laten&#8212;een schot gelost terwijl ze zingend voorttrokken.
+
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was zeer begrijpelijk dat dokter,&#8212;in groote onrust over den treurigen toestand, waarin hij den generaal scheen gevonden
+te hebben, nu van dat schot zoo hevig ontsteld is.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat ons in gewone omstandigheden in &#8217;t geheel niet zal treffen,&#8221; zegt de weduw: &#8220;dat schokt ons in zulke oogenblikken soms
+op &#8217;t allerhevigst.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond ziet naar Thom, die het gevallene heeft opgenomen, en het afgewogene, op dokters weifelend bevel, in poeders gereedgemaakt.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Bovendien,&#8221; aarzelt de goede vrouw, terwijl de tranen haar in de oogen springen: &#8220;men maakt het u moeilijk, men....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie?&#8221; zegt Helmond snel opziende, nadat hij Thom een wenk had gegeven, om zich nu met het geneesmiddel zoo haastig mogelijk
+naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> te spoeden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom niet eerlijk met u gesproken!&#8221; zegt mevrouw Van Hake, zoodra Thomas in allerijl is vertrokken: &#8220;Als zelfs de <span class="letterspaced">kwade tongen</span> zich roeren, dan mag de <span class="letterspaced">vriendentong</span> toch zeker niet zwijgen; nee dan zal en moet hij troost en raad geven. Dokter, vriend, u hebt je in schulden gestoken....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie <span class="letterspaced">wie</span> zegt dat? Wie zegt u dat ik schulden heb? Heeft de roos schuld omdat zij de schoonste bloem is en &#8217;t heerlijkst geurt? Heeft
+de vogel schuld omdat hij het fijnste kleed draagt en er geen reiner zang op de wereld is?&#8221; Helmond dacht aan Eva&#8217;s lied.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste dokter, ik zou u ook n&uacute; willen sparen, maar het mag en kan niet. Men schijnt vrij algemeen te hebben vernomen, dat
+de notaris het testament van den generaal ten uwen nadeele heeft moeten veranderen of veranderen zal, en daarom....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie zegt dat? <span class="letterspaced">Wie</span>? <span class="letterspaced">Ik</span> zeg u dat het <span class="letterspaced">niet</span> waar is. En al was het zoo, wat gaat dit den menschen aan!&#8221;
+<a id="d0e13762"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13762">352</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Dokter u hebt gelijk, wat gaat het den menschen, wat gaat het mij aan? Maar of het waar is of niet, och dokter, ik heb een
+dringende bede; als ge die verhoort dan ga ik dankbaar heen. Ziehier.... Het zou mogelijk kunnen zijn dat men u eens lastig
+kwam vallen. Ja &#8217;t is wel weinig dokter, maar toch eerlijk gewonnen geld. Vijf Russische spoorwegstukjes; ik heb niet ledig
+kunnen zitten terwijl ik alles om niet genoot.&#8212;&#8217;t Was voor mijn braven Thom bestemd als hij ooit.... Maar Thom wil er niets
+van weten. De goede jongen zegt dat hij de dingen nog liever verbranden zag dan in de secretaire liggen terwijl ze &uacute; helpen
+konden. Och dokter, misschien kunnen ze u steunen voor &#8217;t <span class="letterspaced">oogenblik</span>, en dan dan... Ja ik moet <span class="letterspaced">toch</span> spreken, al zoudt u &#8217;t me nooit vergeven: Mijn vriend ik bezweer u, ga met Eva zoo niet voort. Ik ben er zeker van, <span class="letterspaced">met</span> &uacute; zal ze terug <span class="letterspaced">willen</span>, liever dan in &#8217;t einde <span class="letterspaced">alleen</span> te <span class="letterspaced">moeten</span>. Helmond, zeg haar alles. O hoor een vrouw van jaren. Verzwijg uw Eva niet dat je haar, om haar zwakheid, uit liefde bedroogt.
+En dan.... Och zie mij nu eens aan, mijn beste brave vriend, troost u en wees sterk. Al moesten de zwaarste slagen u treffen:
+de dood van uw pleegvader en het verlies van &#8217;t geen waarop u hebt gerekend,&#8212;ik weet het Helmond, slechts in den laatsten
+tijd,&#8212;keer tot uw eigen eenvoudigheid terug. God zal u steunen; ik ben er zeker van.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond waant zich eensklaps zeer sterk.&#8212;Wat wil men toch? Is hij met <span class="letterspaced">haar</span> geen millionair? Zijn er geen rijke vrienden die met de duizenden spelen als kinderen met knikkers? Men schijnt zeer veel
+te babbelen over hem en de zijnen.&#8212;Ja, zijn oogen werden vochtig toen de brave vrouw hem daareven die krakende blauwe papieren
+in de hand wilde drukken. Groote God! was het dan z&oacute;&oacute;ver met hem gekomen, dat een arme weduwe die hij sinds jaren onderhield,
+hem in stilte haar bijeengegaarden schat als een aalmoes kwam in de hand stoppen!&#8212;Edele ziel, of hij niet gevoelig is voor
+zooveel goedheid? O hij zou u omhelzen willen; hij zou schreien kunnen aan uw moederlijke borst. Maar, als hij bekende? Op
+wie zou de vloek komen? Op haar, o God, op Eva, zijn dierbare vrouw!&#8212;Weg, weg dan met alle zwakheid. Men liegt! Wie is er
+die geen schulden heeft? Maar de schulden <span class="letterspaced">hier</span>, zullen betaald worden; dat is genoeg. Blijf krachtig Helmond, n&uacute; vooral.&#8212;<span class="letterspaced">Ellendeling!</span>
+
+</p>
+<p>&#8212;Wie heeft hem dat woord zoo onverwacht in &#8217;t oor geblazen? Helmond beefde. Maar dat duurde slechts een oogenblik.
+
+</p>
+<p>Nu zegt hij zeer ernstig terwijl hij mevrouw Van Hakes hand aan zijn lippen drukt:
+
+</p>
+<p>&#8220;De menschen zijn zeer belangstellend; maar niet allen op uwe wijze. Ik ben u dankbaar trouwe vriendin; maar.... uw vermoeden
+is ongegrond. Ik ben.... ik heb.... Wordt daar aan de deur geklopt?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake ging naar de deur en opende die. Neen er was niemand.
+
+</p>
+<p>&#8220;Men spreekt onwaarheid!&#8221; herneemt Helmond op zonderling geheimzinnigen toon: &#8220;Ik heb &#8217;t u vroeger al gezegd: wij hebben <a id="d0e13804"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13804">353</a>]</span>een bron van inkomsten.... Zij, ja <span class="letterspaced">zij</span>.... Niet ik....&#8221; Hij ziet haar zeer strak in de oogen: &#8220;En als hij sterft, dan.... ja!&#8221;&#8212;Ellendeling! klinkt liet weder, doch
+alleen voor hem verstaanbaar. En zich haastig afwendend zegt Helmond, dat hij nu naar huis moet. &#8217;t Was reeds zeven geslagen.
+Eva zal wachten en verlangen; ja, zij zal <span class="letterspaced">zeer</span> verlangen.
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake staarde nog met bezorgden blik in de richting der deur, toen de dokter haar reeds verlaten had.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Ja, de uren duurden Eva vreeselijk lang. Ze wist niet dat de zieke, waarheen August zich zoo ijlings had moeten begeven, de
+generaal was, ofschoon ze w&eacute;l weet dat hij ziek is. Sinds haar verjaardag werd de naam van &#8220;dat heer&#8221; op haar uitdrukkelijk
+verlangen&#8212;neen, op haar dringend verzoek, niet meer genoemd. Ze denkt niet aan hem; &#8217;t is haar de moeite niet waard.
+
+</p>
+<p>Maar aan haar besten August denkt ze. Sedert zij straks naar beneden ging, moest zij&#8212;na dien curieusen droom&#8212;den <span class="letterspaced">heelen tijd</span> aan hem denken. Zij heeft somwijlen een gevoel alsof het mooie plafond op haar zal neerkomen als het bovendeksel van een
+kist. Aan haar toestand mag ze het toeschrijven dat ze zulke nare droomen heeft. Straks had ze ook erg voorover gezeten terwijl
+ze sliep.&#8212;&#8217;t Was een mooie sc&egrave;ne: Onze Lieve Heer boven een <span class="letterspaced" lang="fr">bal masqu&eacute;</span>! Hoe komt men aan zulke zotte profane droomen? En de hand, die den Elfenkoning zoo onbarmhartig wegnam, wat was die hand
+onbegrijpelijk groot, en toch precies een gewone hand; ja zelfs, in den vorm, was het de hand van papa....&#8212;Papa heeft haar
+gisteren zeer zonderling ontvangen, en gezegd.... Nu ja, maar papa is geen evangelie. Papa is onaangenaam, en Louise is een
+malle zottin. Als Eva dan zelve uit goedhartigheid bijna al de heerlijke overblijfsels van zoo&#8217;n feest naar haar <span id="d0e13826" class="corr" title="Bron: ouders-huis">ouders huis</span> brengt, dan is het onaardig dat men iemand tot dank met allerlei onnoodige predikati&euml;n verveelt, en halsstarrig weigeren
+blijft om van al die onbekende heerlijkheden iets te gebruiken.&#8212;Bah! wat gaat het <span class="letterspaced">haar</span> aan; maar verwijtingen uit jaloezie, uit....
+
+</p>
+<p>&#8212;<span class="letterspaced">Als het waar</span> was! Maar het is <span class="letterspaced">niet</span> waar. Men kan mij toch niet opdringen dat wit zwart is....&#8212;Zwart!&#8212;Waarom heb ik een zwarte japon aan vandaag? &#8217;t Is een doodsche
+kleur. Ik wil niet in &#8217;t zwart zijn als Helmond thuiskomt. De rose bar&egrave;ge ziet hij zoo graag. Ja, en dan zal ik hem vragen
+....
+
+</p>
+<p>Er wordt geklopt. Eva ontving weder een briefje.
+
+</p>
+<p>Onder het lezen ervan betrok haar gelaat. Mevrouw Helmond werd beleefdelijk verzocht om de familie-papieren der graven Van
+Armeloo, &#8220;die zij zich had toege&euml;igend&#8221;, nog dezen avond terug te zenden, zullende anders de zaak in handen van den kantonrechter
+worden gesteld.... Het briefje was met een <b>K</b> onderteekend.
+
+</p>
+<p>Dat waren <span class="letterspaced">de</span> laatste krachtelooze sprongen van een geketend monster.
+
+</p>
+<p>Van uur tot uur was Ronner-Kartenglimp er sedert dien avond op bedacht geweest om zich te wreken. De zoete prooi was hem <a id="d0e13854"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13854">354</a>]</span>ontgaan, helaas door eigen schuld!&#8212;Waarom is men toch altijd onvoorzichtig wanneer een doel, waar de wereld niet mee van noode
+heeft, moet bereikt worden, al zal men ook dagen en weken lang zijn plan hebben gewikt en gewogen? Was het geen verregaande
+roekeloosheid, om haar op den avond van het feest in dien koepel te lokken? Neen, dronken van genot en glorie, zoo heeft hij
+berekend, zal ze het willigst den prijs betalen voor de grootste eer en de schitterendste toekomst. Ha, die schoone vrouw!
+Ha!! Maar alles is voorbij. De begoocheling is nu verdwenen. Inplaats van de zaligste genietingen, waren zeer benauwde oogenblikken
+het loon geworden voor al zijn moeite tot het spannen van een &#8220;zekeren strik&#8221;, en het oefenen van een geduld, waartoe hij
+vroeger onmachtig zou geweest zijn, maar nu, door zijn vurige &#8220;liefde&#8221; instaat was gesteld.
+
+</p>
+<p>&#8212;En nu w&aacute;t wil de &#8220;blancbec&#8221; die hier ter kwader ure uit Indi&euml; kwam overwaaien? Ronner heeft het w&egrave;l verstaan: die melkmuil
+zal zijn instructi&euml;n vragen. En dan....? Maar tot z&oacute;&oacute;lang kan niemand hem deren.&#8212;Hij beval hem van die ontmoeting in den koepel
+te zwijgen.&#8212;Nu, dat zou hij doen; &#8217;t mocht toch maar ten zijnen nadeele worden uitgelegd. &#8217;t Was een charade; welzeker, een
+charade; haha!&#8212;Maar die dwang om zich ziek te houden, of althans zich nergens te vertoonen? Wat vermeet zich die kwajongen,
+die indringer; om een <span class="letterspaced">majoor</span> daartoe te durven dwingen! Op dat oogenblik in den koepel, en later hier op zijn eigen kamer, was hij te zeer onder den indruk
+van die teleurstelling om zich te kunnen toonen; welzeker! Maar nu, voor den d.... als hij n&uacute; hier was, hij zou hem een anderen
+toon leeren aanslaan; hij zou hem, ha! een degen door &#8217;t karkas jagen, en dan uitlachen om al zijn heldenmoed!&#8212;Nochtans, dewijl
+kalmte voor zijn gestel hoogstnoodzakelijk is, heeft Ronner toch besloten om zich in den eersten tijd bedaard te houden. Waartoe
+noodelooze opspraak te verwekken? Aan Kippelaan en een paar andere bekenden, die hem een bezoek brachten, heeft hij wel bemerkt
+dat er niets van die sc&egrave;ne is uitgelekt. Den tijd, dien hij nu beschikbaar heeft, kan hij niet beter gebruiken dan zich te
+vermaken met het schrijven van eenige briefjes; ze zullen dan toch bewerken dat dien edelen braven dokter, aan de zij van
+dat prachtige vrouwtje, het angstzweet zal uitbreken, en dat die weerspannige zelve in &#8217;t eind.... hahihaha!
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik verlangde Ronner naar iemand dien hij inderdaad veracht, ofschoon die persoon hem&#8212;onbewust&#8212;reeds dikwijls
+een dienst heeft bewezen.&#8212;En zie, nu men hem hebben wilde, nu kwam hij niet. Ronner wil weten hoe de zaken staan; welke uitdrukking
+er zich op Helmonds gelaat teekende toen Kippelaan hem dat briefje overhandigde. Hij wil weten hoe het met dien ouden generaal
+is; of de notaris er reeds een testament heeft gemaakt; hij wil weten of de jonge doktersvrouw.... Ha! wat gloeit hem weer
+eensklaps het hoofd; hij wil weten of zij nu, ja n&uacute; thuis is.... <span class="letterspaced">alleen</span>. Wat raakt het hem of hij zijn woord aan dien jongen gaf. Zal een gepensioneerd majoor zich laten ringelooren <a id="d0e13866"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13866">355</a>]</span>door zulk een individu; door een.... die hem de epaulet.... Stil, dat weet niemand; dat raakt niemand.&#8212;O! indien hij bij die
+vrouw nog herstellen kon wat hij bedierf. Hij zal haar zeggen dat hij al de schulden van haar man wil vereffenen; dat hij
+haar voor die gewaande vrouweneer de hoogste eer zal doen geworden.&#8212;Zou hij lafhartig zijn en op &#8217;t bevel van dien kwajongen
+nog langer arrest houden! Hardenborg is toch &#8217;s-avonds niet in de stad en niemand weet van dat,&#8212;uit overspanning, maar al
+te gewillig aanvaard arrest.
+
+</p>
+<p>&#8212;Voort, het brandt hem vanbinnen. Voort!
+
+</p>
+<p>Terwijl de avond viel was de mist van lieverlede verdwenen. &#8217;t Was guur weer geworden, zeer guur. De Romphuizer straten verkeerden
+zoo goed als in volslagen duisternis, want men verwachtte over een half uur&#8212;volgens den almanak&#8212;de maan.
+
+</p>
+<p>En, in den omtrek van het groote doktershuis zwierf onbespied een zwarte gedaante rond.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is wel zeker dat ze zich daarbeneden, in die zijkamer, moet bevinden, denkt hij, terwijl hij onder de boomen van het marktplein
+staande, naar een venster tuurt, waarvan de blinden nog niet vast zijn gesloten, zoodat er in &#8217;t midden een groote lichtstreep
+naar buiten glanst.&#8212;Is ze daar? Alleen?&#8212;Ronner doet een paar schreden terzij, en, schrikt dan geweldig. Onwillekeurig had
+hij de hand tegen den killen ijzeren slinger van een stadspomp gestooten.&#8212;&#8217;t Is niet goed voor zijn gestel zoo alleen in &#8217;t
+duister. Men kon schrikken; er zou iets kunnen gebeuren. Maar als zij dan d&aacute;&aacute;r alleen is! Immers die brave man zal wel weer
+naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> zijn,&#8212;haha, nu het er op aankomt!
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, als zij dan daar werkelijk geheel alleen was....
+
+</p>
+<p>Ronner staat nu voor het raam, en houdt de hand boven de oogen.&#8212;Hij ziet haar door den kier. Zeker is zij alleen, want ze
+tuurt en staart voor zich uit. Wat is ze schoon, wat is ze betooverend schoon! Voort dan!
+
+</p>
+<p>Reeds heeft hij de stoep beklommen, en.... Wat hoort hij? Komt er een rijtuig van de Hoenderveldsche straatzijde? Ja, twee
+glimmende oogen grijnzen hem van verre aan: &#8217;t zijn de lantarens. Het rijtuig nadert naar deze zijde. Terug Ronner, wanneer
+het die Indi&euml;r ware. Terug!
+
+</p>
+<p>Zoo snel &#8217;t hem mogelijk is, spoedt hij zich de stoep weer af, en gaat den hoek van het huis om.&#8212;Toch moet hij zien of hij
+zich niet bedroog.&#8212;Het rijtuig houdt stil voor de stoep. Men schelt. Zie, hij wipt de wagentree af. Het schijnsel uit de opengaande
+deur verlicht voor een oogenblik zijn gelaat. Ja, hij is het. Vervloekt, hij is het! Zou die blancbec inderdaad bij haar....?
+Ja, ja, natuurlijk!
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha! is <span class="letterspaced">alle</span> vrouwendeugd bedrog, dan is het <span class="letterspaced">zeker</span> de deugd van zulk een ijdel wezen! Ah zoo, ze heeft dan voortreffelijk haar rol in dien koepel gespeeld! Maar ha, n&uacute; zal
+ze het boeten, n&uacute; zal hij zich wreken op die allen tegelijk.&#8212;Spoed Ronner, ze zullen nu allen tezamen boeten. Voort!
+
+</p>
+<p>Ronner heeft zijn plan in hetzelfde oogenblik gevormd: Twee <a id="d0e13897"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13897">356</a>]</span>regels zal hij schrijven aan dien goedaardigen echtgenoot. Twee regels: &#8220;Ga naar huis en vind uw geliefde in de armen van
+een dapperen huichelaar!&#8221;
+
+</p>
+<p>D&aacute;t, en niets meer; maar &#8217;t zal genoeg zijn. Voor een paar kwartjes is Hannes de harddraver die aan den wal woont, zeker gemakkelijk
+te vinden om den dokter, binnen een kwartier&#8212;&#8217;t zij aan de apotheek waar hij moet geweest zijn, &#8217;t zij op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>&#8212;het bericht in handen te spelen. Hannes kon zwijgen; Hannes is iemand op wien men vertrouwen kan. Ronner weet het bij ondervinding.
+
+
+</p>
+<p>Met het voornemen om dat briefje ter bespoediging maar even in Hannes&#8217; woning te schrijven, spoedt de majoor zich nu haastig
+naar den wal. Hannes woonde daar niet ver van de Hoenderveldsche Poort of brug, en zijn woning lag, evenals het oude doktershuis,
+een weinig in de diepte.
+
+</p>
+<p>Het kleine huisje is wel te vinden. Ronner kent het. Op den wal was het toch iets lichter dan onder de boomen op de markt.
+En, ofschoon de wind onaangenaam koud is en de duisternis hem weinig bevalt, Ronner heeft weldra het eind der straat bereikt.&#8212;Zoo,
+dezen hoek om; nu de glooiing op. Dit is de wal; rechts en links zijn boomen. Daar, in dat huisje, waar nog licht brandt,
+moet hij wezen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat is dat?&#8212;Welk woest rumoer en getier nadert van gindsche zijde? Wat wil men? Heeft die luitenant hem gezocht misschien&#8212;op
+zijn kamers, bij Helmond, overal, en niet gevonden? Komt hij nu met een ganschen drom....?
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, stil; vrees is kinderachtig. &#8217;t Zijn vroolijke menschen. Hoor, zij zingen.&#8212;Ze maken muziek.&#8212;Maar toch, zij komen naar
+dezen kant. Dat volk is dikwijls dronken; men kan niet weten....! Als ze hem hier in de duisternis zoo alleen zien, dan zullen
+ze denken dat hij iets kwaads in &#8217;t zin had. Ze zouden hem in hun overmoed of dolle dronkenschap een onheil kunnen toebrengen.
+Hij wil hen uit den weg gaan. Als hij zich achter dien dikken lindeboom verschuilt, dan gaat de troep hem voorbij zonder hem
+te bemerken....
+
+</p>
+<p>Hij klemt zich vast aan den boom, want de walkant is glibberig nat.&#8212;Hoor, ze komen al nader. Hoor, ze zingen:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>&#8220;Nooit geen nood,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Nooit geen nood.</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Zoetelief trouw, tot in den dood.&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>En de dansende stoet kwam al nader:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>&#8220;Daar niet van,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Daar niet van,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Allevrouw pakt &#8217;er eigen man.</span></p>
+</div>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>&#8220;Nooit geen rouw,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Nooit geen rouw,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Alleman zoent z&#8217;n eigen vrouw.&#8221;</span></p>
+</div><a id="d0e13937"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13937">357</a>]</span><p>Ze komen al nader. Ze zullen hem zien; en als ze hem zien, hier achter dien boom, dan zal men nog eerder denken dat hij iets
+kwaads in &#8217;t zin had. Maar toch, hij durft niet zoo eensklaps van achter den boom te voorschijn komen.
+
+</p>
+<p>En al dichterbij klinkt het:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>&#8220;Nooit geen nood,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Nooit geen nood,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Werken trouw voor &#8217;t daaglijksch brood.</span></p>
+</div>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>&#8220;Hop hop hop,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Hop hop hop,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Schelmen trappen ze op den kop;</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Schelmen smijten ze uit de deur;
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Albeneur,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Albeneur!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>De stoet, is op een paar schreden afstands, den boom genaderd. De majoor Ronner trilt over al zijn leden. Hij duikt een weinig
+naar omlaag. Maar zie, een vurige tong vloog op hem af. Een vreeselijke knal dreunde hem in &#8217;t oor; en....
+
+</p>
+<p>&#8212;O God wat is dat! Wat kreet heeft zich daar met het pistoolschot van Careltje, en een blij hoezee der bruiloftsgasten vermengd?
+Wat plofte daar van den tamelijk steilen wal in de nauwe half droge gracht? Wat zou het wezen?
+
+</p>
+<p>&#8220;Kom, niemendal; een dood stuk hout,&#8221; riep er een.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat raakt het ons!&#8221; zei een ander. En opdat de feestvreugde niet zou verstoord worden, blaast Peter luider en scheller op
+de klarinet, en roert Dirk de harmonica nog sterker, en op een paar enkelen na die hier &#8217;t ergste vreezen, trekt de feeststoet
+verder, weer zingend met klem:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>&#8220;Hop hop hop,
+</span></p>
+<p class="line" style="text-indent: 6em; "><span>Hop hop hop,</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Schelmen trappen ze op den kop.&#8221;</span></p>
+</div>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">ACHT EN DERTIGSTE HOOFDSTUK</h2>
+<p>&#8217;t Verwonderde Eva dat de jonge Hardenborg, nadat hij over Helmonds afwezigheid zijn leedwezen had te kennen gegeven, zoo
+afgemeten was. Met geen enkel woord herdenkt hij de partij, die toch waarlijk niet voor het feest op <span class="letterspaced">De Poel</span> heeft ondergedaan.&#8212;Maar, hoe kon ze &#8217;t een oogenblik vergeten: &#8217;t zou niet kiesch zijn indien hij ervan sprak. Immers hij
+was Helmond in die nare oogenblikken te hulp gekomen. Doch waartoe? Zou het inderdaad <a id="d0e13985"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e13985">358</a>]</span>niet delicater geweest zijn wanneer hij buiten den koepel was gebleven? En dan, hoe kwam hij zoo toevallig achter in den tuin?
+Had hij haar misschien bespied toen zij zich voortspoedde? Heeft hij haar van ontrouw durven verdenken....?
+
+</p>
+<p>&#8212;Weg, weg met die dwaze gedachten! Zij weet wel beter. Helmond heeft haar meermalen gezegd dat Archibald Hardenborg een brave
+edele jongen was.
+
+</p>
+<p>&#8212;Voorzeker, hij heeft op dien avond de waarheid gegist. Hij kende dien Kartenglimp. Later werkte hij er krachtig toe mee,
+om dien vreeselijken man niet slechts uit hun huis te verwijderen, maar ook om te zorgen dat hij haar goeden naam niet door
+leugenachtige uitstrooisels in gevaar bracht.
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Was kiesch van Hardenborg dat hij niet van den feestavond sprak.&#8212;Maar nu.... zou ze hem eens om raad vragen! Zal ze hem
+den inhoud van dat pas ontvangen briefje meedeelen? Onder den indruk ervan is ze zelve minder spraakzaam; ze gevoelt het.&#8212;&#8217;t
+Zal haar misschien een goed denkbeeld geven, en tegelijk het gesprek beter doen vlotten:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wil het u niet verbergen luitenant.... daareven kreeg ik....&#8221;&#8212;Neen neen! toch niet, ze spreekt er niet van: &#8220;Ik kreeg....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Slechte tijding misschien van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> mevrouw?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Is ook waar, Kaatje is haar, weinige oogenblikken voor Hardenborgs komst, met een bedenkelijk gezicht komen vertellen
+dat de generaal, volgens Bus, er slecht aan toe was.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ja juist, <span class="letterspaced">heel</span> slechte tijding;&#8221; zegt Eva snel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Toch niet reeds....?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva wist niet hoe het kwam; maar toen hij haar aanzag met een gelaat, waarop zooveel vraagteekens geschreven stonden, toen
+kon ze &#8217;t niet laten om reeds als <span class="letterspaced">zeker</span> te stellen &#8217;tgeen toch zeer wel <span class="letterspaced">mogelijk</span> was. Ze vond er een zonderling genoegen in om al vast eens te toonen &#8220;hoe ontzettend diep dat verlies haar zou schokken....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;De generaal overleden?&#8221; zegt Archibald, en de gewoonlijk zoo vroolijke uitdrukking van zijn prettig gelaat is nu geheel verdwenen.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Eva kon &#8217;t niet helpen. Zij heeft letterlijk geen tijd gehad om een reserve te maken. Ofschoon ze slechts door een gelaatsuitdrukking
+het antwoord heeft gegeven, het speet haar nu reeds dat ze een onwaarheid sprak. En&#8212;Maar nee, ze kon niet zoo aanstonds terug.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Die fiksche oude man!&#8221; zegt Hardenborg: &#8220;Helmond zal zeer bedroefd zijn. Hij hield veel van den generaal.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja.... tenminste....&#8221; zegt Eva. En dan; ze wil nu toch zeggen dat de luitenant haar verkeerd heeft begrepen. &#8217;t Is te dwaas
+dat zij &#8220;den ridder van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> reeds van zijn aardsche schatten losmaakte, terwijl hij misschien nog bestemd was om als een tweede Harpagon op het wereldtooneel
+te schitteren&#8221;. Ze wil hem zeggen bovendien, dat Helmond noch zij, veel reden zouden hebben om zich een mogelijk overlijden
+van den generaal bijzonder aan te trekken.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wanneer de luitenant soms door infame praatjes in de meening <a id="d0e14030"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14030">359</a>]</span>was gebracht, dat men op een erfenis van Helmonds &#8220;edelen pleegvader&#8221; hoopte, dan kon ze hem verzekeren dat dit een allerliefst
+misverstand was. Men achtte het beneden zich om aan zoo iets te denken, en gevoelde zich veel te hoog, en van te edele afkomst,
+om nog op een handvol goud te speculeeren terwijl men, door zelf fortuin te bezitten, dat armzalig gepotte geld gelukkig niet
+noodig had. Zij wil....
+
+</p>
+<p>Doch zie, daar wordt de deur geopend.&#8212;Is het Helmond wel die binnentreedt? Eva schrikt. Wat ziet hij bleek. Wat staan zijn
+oogen strak. Misschien is hij naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> geweest, en....
+
+</p>
+<p>Snel vliegt zij haar August tegemoet, en omhelst en kust hem alsof er geen vreemde bij was.
+
+</p>
+<p>Archibald is mede getroffen door Helmonds voorkomen. Hij steekt hem de hand toe en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn beste Helmond, ik kan me je smart begrijpen. &#8217;t Is hard den ouden boom te zien vallen wanneer men als kind onder zijn
+lommer mocht spelen, &#8217;t Zal je een droom zijn. Men wist ternauwernood dat hij ernstig ziek was: en&#8212;nu al <span class="letterspaced">dood</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was Helmond alsof een ijzeren vuist hem inwendig samenwrong.
+
+</p>
+<p>Roerloos stond hij daar en zag den luitenant aan met een blik, waaruit deze echter niet las dan een poging om zijn felle smart
+te bedwingen.
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Dood!</span> Wie meen je? Wat? <span class="letterspaced">Wie</span> is dood?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva, hevig ontsteld, bekent met een schaamteblos dat er een misverstand is. Mijnheer Hardenborg heeft zeker straks uit haar
+woorden of houding opgemaakt dat de generaal reeds overleden zou zijn. Eva weet niet meer wat zij gezegd heeft; maar juist
+had ze den luitenant beter willen inlichten, toen Helmond is binnengekomen. Het spijt haar dat zij onwillekeurig mijnheer
+Hardenborg in een dwaling en Helmond aan &#8217;t schrikken heeft gebracht. Maar Helmond zelf zou het immers beter weten, want,
+zij kan het hem aanzien dat hij&#8212;al te goedaardig&#8212;er weer is heen geweest, en er waarschijnlijk zeer onaangename oogenblikken
+heeft doorgebracht.
+
+</p>
+<p>&#8212;En ja, Helmond wist het beter.... Althans....? Maar hij moet zich nu goedhouden. Ofschoon hij bij &#8217;t binnentreden niet op
+zulk een nieuwen schok was voorbereid, hij zal de kracht niet missen om zijn gewone kalmte ook nu te bewaren.&#8212;Schokken zijn
+voor Eva in hare omstandigheden hoogstgevaarlijk. Zij heeft een teeder gestel.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ik schrok ervan Eva; maar gelukkig, ik wist het beter.... tenminste....!&#8221; En dan, alsof hij zich aan een sombere droomerij,
+waarin hij opnieuw dreigt te vervallen, ontrukken wil: &#8220;Hoe gaat het op <span class="letterspaced">De Poel</span>, en&#8212;op <span class="letterspaced">Brouwerscate</span>?&#8221;
+
+</p>
+<p>Archibald zou er bijna toe gekomen zijn om, naar aanleiding van die laatste vraag, weer op wat vroolijker toon te beginnen;
+maar, Helmonds krachtige poging om zich goed te houden ontging hem niet.
+
+</p>
+<p>Er zijn oogenblikken dat een vroolijke toon klinkt als hondengejank te midden van een plechtig adagio. Er zullen er altijd
+zijn die <a id="d0e14074"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14074">360</a>]</span><span class="letterspaced">lachen</span>, maar wie gevoel voor muziek heeft dien snijdt het door de ziel.
+
+</p>
+<p>Hardenborg herinnert zich nu het doel van zijn komst, en, dewijl hij bovendien vernam dat men nog dineeren moest, zou het
+zeer onbescheiden zijn geweest indien hij de echtgenooten langer bleef ophouden.
+
+</p>
+<p>Met de beste wenschen neemt Archibald afscheid. Alvorens echter de kamer te verlaten&#8212;hij rekent erop dat Helmond hem zal uitgeleide
+doen&#8212;moet hij, tegen zijn zin, de schoone Eva nog een oogenblik tot raadsman dienen. Zij zegt hem, dat hij immers wel gaarne
+zal toestemmen dat Helmond zich zelven en ook h&aacute;&aacute;r kwaad doet, met zich den loop der wereldsche zaken zoo aan te trekken.
+Hardenborg moet beloven, vast beloven, dat hij haar lieven man dikwijls zal komen opzoeken. Men kon dan meteen eens over een
+plannetje spreken, dat ze&#8212;als alles w&egrave;l blijft&#8212;gevormd heeft; namelijk, om samen dezen winter partij te maken en wekelijks
+naar Briesborg te gaan als er comedie zou zijn. Ze heeft dezen morgen juist in het Romphuizer blaadje gezien, dat de troep
+die er speelde door <span class="letterspaced">aanwinst</span> van een nieuw acteur en actrice zoo bijzonder zal voldoen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niewaar luitenant,&#8221; besluit Eva: &#8220;een dokter die later uit ambitie maar dokteren blijft, ofschoon hij er niet tegen kan&#8212;nee,
+wie zich alles zoo aantrekt <span class="letterspaced">kan</span> er niet tegen&#8212;die dokter moet een contrepoids in afleiding zoeken?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wel mogelijk mevrouw;&#8221; zegt Archibald: &#8220;Maar over dit alles later; ik mag u niet ophouden. Bonsoir!&#8221; En, met een buiging
+verlaat hij de kamer.
+
+</p>
+<p>Archibald vond Eva lang zoo schoon niet als bij vroegere gelegenheden. Maar, hij verkeert onder een indruk. Nu zal hij zekerheid
+krijgen en zich verruimen meteen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee nee, eventjes moet je met me in je spreekkamer, mijn brave reparateur. Noodzakelijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond volgt. &#8217;t Bevreemdt hem niet dat Hardenborg hem iets te zeggen heeft. Hij zou zich op dit oogenblik over niets hebben
+verwonderd. Wanneer men hem gezegd had dat hij niet bestond, en dat de heele wereld een <span class="letterspaced">niets</span> was, hij zou het niet vreemd hebben gevonden. J&aacute;, de heele wereld een ledig <span class="letterspaced">niets</span>!
+
+</p>
+<p>Zie, nu luistert hij toch. Ja zelfs aandachtig. Wat is dat? Fonkelen zijn oogen van blijde verrukking; glinstert daar een
+traan....
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is nu alles wat ik je te zeggen heb,&#8221; besluit Archibald: &#8220;Of de som wat grooter of kleiner is, mijn beste vrind, dat
+doet er niet toe. Grootpapa Fontayn heeft indertijd zulke goede zaakjes gemaakt, dat men op een enkel briefje van duizend
+gulden niet behoeft te zien. Komaan Helmond, bedenk je geen oogenblik: als ik raak heb geslagen dan zal het zoo zijn, en beschouw
+dan de geheele geschiedenis als een herhaalde dankzegging van iemand die blij is dat ie nog leeft.&#8212;O wat zou mijn engel hebben
+aangevangen in de wijde wereld zonder haar dierbaren luitenant op nonactief!&#8221;
+<a id="d0e14108"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14108">361</a>]</span></p>
+<p>Nu &#8217;t pak hem van &#8217;t hart is ademt Hardenborg weer ruimer.&#8212;Had hij vroeger zoo iets kunnen vermoeden, goede hemel, hij zou
+in overleg met le bon papa al lang die narigheid uit de wereld hebben geholpen. Maar eerst sedert gisteren vernam hij van
+alle zijden dat de arme vriend zoo rondom in de schuld zat. Begrepen! Het teleurgestelde monster, dat de zwakke zij der schoone
+vrouw, ter bereiking van zijn lage oogmerk, heeft weten te streelen, nam <span class="letterspaced">toch</span> zijn wraak.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha, begrijpt de laffe domoor dan niet dat Archibald Hardenborg terstond heeft doorzien van wien het ongeteekend schrijven
+kwam, &#8217;twelk men bij de familie Narwal, als waarschuwing tegen den &#8220;tot over de ooren in de schuld stekenden Helmond&#8221;, had
+ontvangen? Moest hij z&oacute;&oacute; woord houden die zwarte blanke, en inweerwil van de ontvangen krasse waarschuwing!&#8212;&#8217;t Besluit was
+aanstonds in stilte genomen: Als papa zou toestemmen, dan reed hij invliegende vaart naar den vriend, om hem, zoo &#8217;t noodig
+mocht zijn, carte blanche te geven; en vervolgens naar dien &#8220;talentvollen acteur&#8221; om hem n&oacute;g eens te zeggen&#8212;maar onbeschrijfelijk
+kort&#8212;w&aacute;&aacute;r &#8217;t op stond tusschen hem en den tweeden luitenant.
+
+</p>
+<p>En nu, &#8217;t is jammer, <span class="letterspaced">jammer</span> dat de fielt geen onwaarheid heeft geschreven. De arme Helmond! Maar Goddank, Goddank! dat hij em helpen kan.&#8212;Archibald krijgt
+het warm, zeer warm. Hij voelt zich de hand vatten, die drukken met vuur, en.... Neen, woorden verneemt hij niet. Dat is pijnlijk,
+verdord! Dat is.... Hij zou geen &#8220;schouder geweer!&#8221; kunnen roepen als &#8217;t noodig was.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben je gek Helmond; je drukt me die hand veel te hard. Weet je wat: je stopt dus, met wat wissels op onzen Amsterdamschen
+kassier, de scheuren maar heelemaal toe. Met dominees en dokters daar kun je zoo van die grappen mee hebben, zei le bon papa:
+die beste vrinden repareeren je van binnen en van buiten zoo goed als voor niemendal.&#8212;Kom, ben je gek vent; je trekt me de
+hand uit het lid.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Archibald, ik ben op dit oogenblik niet instaat....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee dat hoeft ook volstrekt niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hardenborg<span id="d0e14129" class="corr" title="Bron: .">,</span> ik <span class="letterspaced">mag</span> en <span class="letterspaced">kan</span>....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Mogen</span> daar denken we niet aan, <span class="letterspaced">kunnen</span> da&#8217;s iets anders; maar om &#8217;t je wat gemakkelijk te maken, heeft papa alvast een stuk of wat van die dingen meegegeven. Zieje,
+hier. Jij vult van de blanco&#8217;s de cijfers maar in, enz. enz. Aan de achterzij je naam. Nu dat is toch zoo&#8217;n heksenwerk niet.
+Tot weerziens; adieu!&#8221;
+
+</p>
+<p>Toen Helmond opzag was hij alleen. De voordeur hoorde hij dichtslaan; en, een rijtuig ratelde langs het marktplein voort.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Heeft hij &#8217;t gedroomd!? Toont hem weer een grijnzende sater een schotel vol goud? Neen, hier, hier liggen ze.... de bewijzen.
+Zie maar<span id="d0e14150" class="corr" title="Bron: ,">.</span> Hahaha, hahaha!!&#8212;Stil, dat lachen klinkt akelig; &#8217;t doet hem pijn, ja pijn, pijn overal! Maar toch, hij zou nog eens kunnen
+lachen.
+
+</p>
+<p>&#8220;O God, ik dank u! mijn naam; mijn kind! mijn Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Eva,&#8212;stil, zij mag niets weten. Als zij &#8217;t wist.... en als zij &#8217;t <a id="d0e14157"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14157">362</a>]</span>niet wist.... en als de wind tegen den molen blaast dan jagen de wieken elkander als krankzinnigen na, en die vermolmd zijn
+breken af, en slaan neer en verpletteren het huis met alles wat daarin is.&#8212;Waar dacht ik aan?&#8212;Ja, ik ben ziek; ik heb koorts.
+Maar met een vasten wil kan men zich zelf beheerschen. Goddank ik mag weer vrijer ademen. Goddank! nu zal alles vereffend
+worden, en dan.... Wees kalm Helmond; verontrust nu je zelf en Eva niet. Zie wat te eten. Zij roept je. Hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;Er is gediend August, kom!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Krachtig dan, krachtig!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Eva zag wel dat August niet heel fiksch was; dat hij bijna niets gebruikte, en dat er gedurig een vreemde uitdrukking op zijn
+gelaat kwam, nu eens alsof hij lachte, en dan weer alsof hem de somberste denkbeelden door het brein spookten.
+
+</p>
+<p>&#8212;De goede Helmond is al te gevoelig voor een man, denkt Eva: Hij gaat er <span class="letterspaced">vreeselijk</span> onder gebukt dat die oude heer &#8217;t commando gaat neerleggen. Enfin, God heeft de wereld geschapen, en den mensch zooals hij
+is. Maar deze beste overgevoelige mensch werd door <span class="letterspaced">mijn</span> toedoen toch zeker nog meer van streek gebracht dan hij &#8217;t reeds was. Die voorbarige condol&eacute;ance van Hardenborg trof hem
+geweldig. Ja &#8217;t was <span class="letterspaced">mijn</span> schuld. Misschien kalmeer ik dien goeden man nog het best door mij voor &#8217;t oogenblik maar over mijn grieven heen te zetten;
+&#8217;t zal hem hinderen dat ik in &#8217;t geheel niet naar dien &#8220;dierbaren pleegvader&#8221; vraag. Welnu dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Was het zoo heel erg met.... den generaal, August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Erg, ja Eva, ja. Maar spreek er niet van. Als ik niet beter wist, dan zou ik zeggen dat hij d&aacute;&aacute;r zat, d&aacute;&aacute;r naast je. Ik weet
+het wel beter, maar....&#8221; Helmond ziet weer voor zich neer. Hij wist niet wat hij zeggen wilde. Hij weet gedurende een paar
+oogenblikken zelfs niet recht waar hij zich bevindt, en wie het is die daar zit.&#8212;O ja, nu weet hij &#8217;t weer, dat is zijn dierbare
+vrouw, die miskend werd en gescholden door een pleegvader, wiens laatste woorden een vervloeking zijn geweest over &#8217;t hoofd
+van een pleegkind dat hem altijd eerde en liefhad.&#8212;<span class="letterspaced">Ellendeling!</span>
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat kijkt hij weer akelig strak, en wat is bij toch bleek; denkt Eva.
+
+</p>
+<p>Opstaande komt ze hem terzij; zoent hem op het voorhoofd, en zegt dan vleiend:
+
+</p>
+<p>&#8220;Moet men zich dat z&oacute;&oacute; <span class="letterspaced">vreeselijk</span> aantrekken! Hou je dan waarlijk meer van dien zieke, dan van je Eva, mijn beste man?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee mijn liefste, zekerlijk niet!&#8221; zegt Helmond op kalmen toon.&#8212;O, die zoete omhelzing deed hem zoo goed. Hij herinnert zich
+nu weder dat hij in hare tegenwoordigheid onder alle omstandigheden kalm moet blijven. Eva mag niet vermoeden wat er omgaat
+in zijn binnenste; welke spooksels hem vervolgen, en wat ze hem gedurig al grijnzend toeroepen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan willen we ons maar altijd vaster aaneensluiten mijn August, en wat ons dan ook ontvalle niewaar, twee en &eacute;&eacute;n en nog eentje
+<a id="d0e14198"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14198">363</a>]</span>blijven &eacute;&eacute;n, en voor elkander genoeg.&#8212;Maar nu, op mijn beurt ga <span class="letterspaced">ik</span> nu eens voor dokter spelen. Je bent zenuwachtig en erg vermoeid, en daarom heb je weinig gegeten. Als je nu langer opblijft,
+dan zul je ziek worden, en dat wou ik om geen tien generaa.... ik meen voor geen geld van de wereld. Kom mijn beste; zie me
+nu eens even wat vroolijker aan.&#8212;Z&oacute;&oacute; ja,&#8212;dat gaat nog al. Zwaarmutserij daar doen we niet meer aan; is &#8217;t wel mijn lieve August?&#8212;H&eacute;,
+wat komt daar uit dien zak gluren?
+
+</p>
+<p>Het hoofd terzij houdend, en het papier uit den borstzak van zijn jas een weinig naar boven schuivend, leest ze luide het
+gedeelte van den wissel, &#8217;t welk nu te voorschijn is gekomen; en dan, dreigend met den vinger:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ondeugd! Evertje Zwaarmuts!! Nu moet het er &eacute;&eacute;n weer wagen om me met zotte babbelpraatjes aan boord te komen! Over jou, over
+mijn royalen man!&#8212;Kom, van avond geen vertoogjes meer! Gauw tot rust komen mijn lieve; en morgen dan hooren we dat die generaal
+weer voor zes jaren geteekend heeft. Want&#8212;onkruid vergaat niet;&#8221; voegt ze er onhoorbaar bij. En weder luide: &#8220;En dan ben jij
+een heel ander, een uitgerust kereltje; en dan heb ik je een heeleboel te vertellen; van iets fataals dat me van avond letterlijk
+een oogenblik van streek bracht, maar dat we vinden zullen, ook in &#8217;t belang van ons schatje, al moet het wezen <span lang="fr">&aacute; force d&#8217;argent</span>. Nee nee, geen muizenesten meer! We bepalen dan, bij een helder zonneschijntje, den dag waarop we onze equipage gaan halen&#8212;met
+den trein er naar toe, welzeker&#8212;en spreken te Briesborg meteen over de plaatsen in de comedie;&#8212;natuurlijk als mijnheer Alexander
+V. B. weer inhuurt, natuurlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was Helmond bij den woordenstroom van Eva alsof er op zijn gloeiend voorhoofd heete droppelen vielen. Hij weet niet wat
+hij gehoord heeft....&#8212;O ja: <span class="letterspaced">ons schatje</span>, heeft ze gezegd. Ha! ons schatje! Groote God, is hij toch niet zalig in dezen stond! Zijn gansche wereld van liefde <span id="d0e14215" class="corr" title="Bron: eu">en</span> heil rust aan zijn hart. Eva streelt hem de wang; zij zoent hem op dat moede hoofd; zij dringt hem om nu te gaan slapen;
+over niets zal ze meer spreken; geen muisje zal zich bewegen in huis; en, zacht den eersten regel van een wiegelied zingend,
+dwingt ze hem op te staan terwijl ze alvast met haar fijne vingers hem den halsboord losknoopt, want, ze meent te hebben bespeurd
+dat de drukking ervan hem zooeven benauwde.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">NEGEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Buiten sloeg de torenklok acht.
+
+</p>
+<p>Ofschoon gestadig ten prooi aan de akeligste droomen, heeft Helmond bijna een kwartier geslapen.
+
+</p>
+<p>Nu komt hij eensklaps overeind in zijn leger, opent ijlings de <a id="d0e14227"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14227">364</a>]</span>ledikantgordijnen, en staart naar het donker onder Eva&#8217;s prachtige linnenkast. Ja zie maar, daar steekt een voet onder uit;
+daar ligt de kerel; hij houdt zich schuil; hij heeft zich daar verborgen om hem zoo aanstonds wanneer hij weer slapen zal,
+te overrompelen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie is daar! Wie!?&#8221;
+
+</p>
+<p>Er komt geen antwoord. Toch&#8212;daar wordt gezucht. Hoor, men gromt en zucht geweldig....
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie, wie is daar, <span class="letterspaced">wie</span>!?&#8221; roept Helmond weder. Met beide handen bedekt hij nu zijn gelaat.&#8212;Neen, daar was niemand. Het zuchten en grommen is het
+geraas van den wind in den schoorsteen.&#8212;Hij roept:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>Zij komt niet.&#8212;Eva zal nog beneden zijn.&#8212;Indien zij &#8217;twist dat men hem zoekt; indien ze vermoeden kon dat men het huis omsingelt!
+Hoor maar, de sabels rinkelen;&#8212;men fluistert....
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, als men Eva dan ook....
+
+</p>
+<p>Helmond is het bed uitgevlogen. In weinige seconden heeft hij zich aangekleed, gedurig starend naar het donker onder Eva&#8217;s
+linnenkast.
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat doet hij? Opstaan, waarom? Nu weet hij het weer. Hij moet naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>; geen oogenblik mag hij wachten; misschien heeft de oude man reeds een poeder gebruikt, en ligt hij zieltogend neer.&#8212;Aan
+Jacoba zal hij het zeggen. De lijder moet een tegengif hebben?&#8212;Spoed Helmond, eer het te laat is!
+
+</p>
+<p>IJlings, met het blakerlicht in de hand den corridor betredend, ontstelt de dokter hevig. Een lange gedaante trad de deur
+van zijn kamer uit. Is het een spookse?
+
+</p>
+<p>&#8220;Bus, ben jij het?&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus, nog meer dan zijn meester ontsteld, slaat de oogen neer, en antwoordt met trillende stem: &#8220;Jawel dokter.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond keert tot zijn volle bewustzijn terug:
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat dee je in mijn kamer?&#8221;
+
+</p>
+<p>De arme lange Bus geeft stotterend maar naar waarheid verslag van &#8217;tgeen hij er deed: Sinds den morgen na de partij bij mijnheer
+Debecque&#8212;toen hij dokters rok had schoongemaakt&#8212;heeft hij geen rustig uur meer gehad. Och de verzoeking was zoo groot geweest.
+In den linker-achterrokzak had hij zoo heel toevallig twee banknoten van honderd gulden in een couvert gevonden. Och en als
+men dan zooveel rijkdom ziet, en mevrouw dan zelve aan den kleermaker zegt dat het geld er niet op aankwam als de livrei maar
+mooi was; ja, als men dan een arme moeder en twee zusters zoo mager als palingen had, niewaar....? Och, maar God was zijn
+getuige hoe hij gestreden, en het niet gewaagd heeft om er een cent van uit te geven. Goddank, toen hij van morgen bij het
+trouwen van Huibert en Geurtje, dominee Hoogerberg zoo roerend hoorde zeggen: &#8220;Kinderen, vergeet uw eerste gelofte niet&#8221;,
+toen&#8212;de arme Bus kon haast niet verder spreken&#8212;toen heeft hij zich voorgenomen om de briefjes stilletjes op dokters kamer
+neer te leggen, en zie, dat had hij nu naar waarheid gedaan.
+<a id="d0e14263"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14263">365</a>]</span></p>
+<p>&#8212;Twee banknoten van honderd gulden!&#8212;Helmond weet wel dat hij droomt. &#8217;t Is een droom dat Bus daar voor hem staat; &#8217;t is een
+droom dat Archibald hem die wissels op Druter en Comp. heeft gegeven.
+
+....Neen toch niet, zie, de wissels steken nog hier in den jaszak.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar heb je dat geld dan gelaten Bus?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Ligt op m&#8217;nheers schrijftafel.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond gaat haastig zijn kamer in: &#8220;Wacht daar.&#8221;&#8212;
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja zie, het is zoo; hier heeft hij de beide banknoten.
+
+</p>
+<p>Helmond begrijpt niet vanwaar dat geld kwam. Het allerminst denkt hij nu aan zijn brief aan Woudberg, waarop hij geen antwoord
+ontving, en waarvan, volgens den Romphuizer postdirecteur bezwaarlijk iets terecht zou komen. &#8217;t Was, volgens dien laatste,
+zeer wel mogelijk geweest dat dokters dienstbode op dien morgen een brief naar Amsterdam <span class="letterspaced">gefrankeerd</span> heeft, maar zeer zeker had zij er geen laten <span class="letterspaced">aanteekenen</span>.
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik herinnert Helmond zich echter niets van dat alles. Zooals reeds meermalen in de laatste dagen had hij nu
+een grooten draaienden cirkel voor oogen; en in dien cirkel wierpen zich de negen cijfers; en slingerend vereenigden ze zich,
+en vormden, in &#8217;t ronde en lange, grillige figuren en onnoembare getallen, terwijl dan eensklaps dat alles tezamen smolt tot
+een bloedroode nul, een <span class="letterspaced">niets</span>, sissend en sarrend als een uitdruilend vuurrad.
+
+</p>
+<p>W&agrave;t zijn duizenden! Wat zijn tweehonderd gulden! Helmond weet het niet.&#8212;Maar hier die wissels, die duizenden, roepen ze hem
+niet toe: We zijn een aalmoes!?
+
+</p>
+<p>&#8212;Dwaze man! ijdele lichtzinnige vrouw!
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha, wie durft <span class="letterspaced">haar</span> beschimpen? Niemand is schuldig dan hij. Hoor, hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;<span class="letterspaced">Als een kind grijpt naar de vlam eener kaars, dan trekt men dat kind terug; denk daaraan, en heb haar lief.</span>&#8221;&#8212;Wie heeft dat gezegd?
+
+</p>
+<p>Helmond schrikt achteruit.&#8212;Die het gezegd heeft, ligt hij daar niet te worstelen met den dood? Neen, dat is verbeelding. Maar
+toch, <span class="letterspaced">als het te laat was</span>! Spoed dan, spoed!
+
+</p>
+<p>&#8220;Riept u dokter?&#8221; zegt Bus om den hoek der deur.
+
+</p>
+<p>Helmond ziet den man eenige oogenblikken met verwondering aan, en zegt dan snel:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, je vliegt naar <span class="letterspaced">De Arend</span>, en laat de vigilante inspannen. Binnen vijf minuten zal ik daar zijn; maar,&#8221; hij ziet geheimzinnig rond: &#8220;aan niemand in
+huis er een woord van zeggen! Je begrijpt wel waarom: Ik moet naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus beschouwt zijn meester met bekommering. Hij deed zoo vreemd; hij sprak zoo gejaagd.&#8212;O, &#8217;t was zeker, ofschoon die oude
+generaal hem in den laatsten tijd niet best moest behandeld hebben, zijn edele natuur streed er toch mee dat hij nu waarschijnlijk
+ging afreizen. Ach ja, die brave dokter, wat was hij goed, geen enkel hard woord over dat geld komt er zelfs over zijn lippen.
+
+
+</p>
+<p>Lange Bus treedt zijn meester nu zeer nabij; vat zijn hand, en <a id="d0e14322"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14322">366</a>]</span>met een traan in de oogen zegt hij: &#8220;God zal je zegenen dokter, en je behouden wat je lief is. Zie, als de baas van de pannenfabriek
+me nou weer durft zeggen dat jij dokter, op het geld van den ouden generaal loert, dan, zoo waarachtig als ik Bus heet, dan
+sla ik hem met een van z&#8217;n eigen pannen de hersenpan in.&#8212;Ja ja dokter, ik vlieg!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was Helmond gedurende eenige minuten alsof hij een zeereis maakte; hij voelde het slingeren van &#8217;t schip, en &#8217;t was hem
+alsof hij door het blinkend want, in een tintelend blauw staarde.&#8212;Hij weet niet meer hoe hij op dat denkbeeld kwam. Hoor!
+Wie zegt daar: &#8220;dat hij een bedelaar is, &#8217;t geraamte van een edel mensch!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, dat is gelogen. Een Helmond wordt geen bedelaar. Welke d&eacute;mon heeft hem er dan toegebracht om zijn hand voor een aalmoes
+te openen? Hoe kon hij zich z&oacute;&oacute; vergeten!
+
+</p>
+<p>In een oogenblik heeft Helmond, met tamelijk vaste hand, de wissels die hij van Hardenborg ontving in een groot couvert gedaan,
+en bij het adres: &#8220;Aan Archibald Hardenborg,&#8221; de woorden gevoegd: &#8220;In dank terug van Helmond.&#8221;
+
+</p>
+<p>Dan&#8212;ja, hij weet net nu weer.... dat schip!... Nu schrijft bij:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Eva, ik heb je bedrogen: wij zijn arm! Een som van hoeveel duizenden guldens, ik weet het niet, is mijn schuld. Toch zijn
+wij rijk! Aan gene zij van den Oceaan zal mijn kracht herleven.&#8212;Bij duizenden zal ik ze redden van de gele koorts, al moest
+ik tienduizendmaal het slachtoffer ervan worden. Neen, jij zult niet zingen in &#8217;t publiek; <span class="letterspaced">alleen</span> wil ik werken en slaven en zwoegen, omdat ik niet langer zwak en ellendig wil zijn. Maar jij Eva, je zult er het brood kneden,
+en het bakken in den oven, en het maal bereiden. En dan zul jij, voor mij alleen verstaanbaar, zingen: &#8220;Brengt Peter met een
+kus aan jou....&#8221; Je kent het verder. En&#8212;dan vervloekt hij mij niet meer. En in &#8217;t eind bevrachten wij datzelfde schip, en
+zenden onzen jongen&#8212;je weet wel&#8212;naar die oude schuldeischers, en naar den grijzen man die mij vervloekte, en ze zullen zeggen:
+Hij was dood en is levend geworden, <span class="letterspaced">Nee</span> hij was toch waarachtig geen zwak en ellendig man.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Vaarwel! Je eeuwig liefhebbende:
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">August</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Wat is dat? Wie komen daar?
+
+</p>
+<p>Angstig ziet de arme koortslijder naar den donkersten hoek van het groote vertrek.&#8212;Bedriegt hij zich niet?.... Men is daar
+bezig met boer Dirksen te begraven. En zie, het lijk richt zich eensklaps overeind, en terwijl het hem verachtelijk aanziet,
+wijst het op h&eacute;m&#8212;Nu zinkt het lijk achterover.&#8212;En daar, meer van nabij, daar ziet hij een doodsbleeke vrouw. Ja hij kent haar
+wel, &#8217;t is de vrouw van den kuiper Sturk. Zij slaapt&#8212;den eeuwigen slaap. Zie, ook zij richt zich op, en.... Neen, Goddank,
+Goddank! zij stapt van het leger af; zij lacht hem vriendelijk toe; zij groet hem nog met <a id="d0e14354"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14354">367</a>]</span>de hand en.... verdwijnt in de diepe duisternis.&#8212;Ja zie, daar roert alweder iets van verre.&#8212;Men schreeuwt&#8212;O God! aan <span class="letterspaced">dien man</span> heeft hij in een paar jaren niet gedacht.... dat is die oude pleegvader. Zie, men heeft zijn lichaam geopend; men onderzoekt
+zijn ingewanden; zie maar en al de koppen van Rembrandts Ontleedkundige Les ze staren hem aan alsof ze vragen.... &#8220;Ben jij
+de moordenaar....??&#8221;&#8212;&#8220;O mijn God!&#8221; roept Helmond als in doodsangst nog eens. Aan dien grijsaard heeft hij straks niet gedacht.
+Maar, ja, de kleine lamp met de groene kap brandde boven op den lessenaar in de apotheek; en toen.... toen is er een schot
+gevallen.&#8212;Maar, hij zal nog niet dood zijn. O als hij dood was! Neen <span class="letterspaced">neen</span>, dat kan niet! Voort dan, voort, naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>!
+
+</p>
+<p>Een oogenblik later slaat Helmond de hand aan den deurknop. Hij zal zich uit zijn woning verwijderen zonder dat iemand het
+bemerkt. Eva zou hem weerhouden.&#8212;Maar, <span class="letterspaced">hoe</span> komt hij erheen? Ha, hij heeft immers een rijtuig besteld. Ja hij herinnert het zich: Bus was zooeven hier en.... Bus heeft
+hem tweehonderd gulden gegeven die hij verloren had; en dat geld....&#8212;O Goddank, dat hij het zich mede herinnert: <span class="letterspaced">Donerie&#8217;s monument</span>! Dat is de eenige smet; dat geld moet nog aangezuiverd, dat moet aanstonds worden afgedaan!
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken later heeft Helmond zijn kamer verlaten.
+
+</p>
+<p>En &#8217;t was stil, doodelijk stil in huis.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Eva zit in de Oranjezaal aan haar keurig bewerkte schrijftafel.
+
+</p>
+<p>Haar besluit was genomen: Zij schrijft:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Aan den Weledelgestr. Heer Van Dubbe,
+<br>Kantonrechter alhier.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Weledelgestr. Heer en Vriend!
+
+
+
+</p>
+<p>&#8220;De majoor Kartenglimp vordert van mij familiepapieren terug, vermoedelijk op grond dat hij zich eenige moeite gaf om die
+van elders te doen komen. Een opvatting tegen mijn echtgenoot, aangezien deze hem na het ongeval op onze partij, niet <span class="letterspaced">zelf</span> mee naar huis bracht, &#8217;twelk hem echter als gastheer onmogelijk was, heeft den majoor een zoo hostile houding doen aannemen.&#8212;Ik
+wensch daarin volstrekt geen verandering te zien gebracht. Wie mijn echtgenoot beleedigt door hem het eens geschonken vertrouwen
+te ontnemen&#8212;hij wordt mij een <span class="letterspaced">individu</span>!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Intusschen wensch ik van UEdelgestr. te vernemen, of ik geen recht heb om papieren, die mij inderdaad werden <span class="letterspaced">aangeboden</span>&#8212;zij het tegen een belooning&#8212;als mijn eigendom te beschouwen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Het recht eener familie op haar familiepapieren kan <span class="letterspaced">mijns</span> inziens niet twijfelachtig zijn.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Indien UEdelgestr. mij als rechter en als vriend het bezit der genoemde papieren&#8212;liefst zonder openbaarmaking&#8212;wildet waarborgen,
+het zou mij zeer aangenaam wezen. Mocht het noodig zijn daarvoor kosten te maken, dan geef ik u gaarne carte blanche. In <a id="d0e14410"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14410">368</a>]</span>de hoop dat gij u in deze zaak voor mij partij zult willen stellen, noem ik mij, enz., enz....&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Goed zoo! denkt Eva met vergenoegden lach: Ik zal je bij de rechterlijke macht v&oacute;&oacute;rkomen, monstermensch! En, mocht de zaak
+op den breeden weg moeten, welnu, mijn beste man draagt wissels van duizenden in den zak.
+
+</p>
+<p>En terwijl zij nu den brief sluit, zingt ze&#8212;eerst zeer zacht, maar al spoedig luider:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Tra l&aacute;lala!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Tra l&aacute;lala!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Daar komt hij de graaf van Tourloyette,
+</span></p>
+<p class="line" lang="fr" style=""><span>Vite donc, chapeaux bas;
+</span></p>
+<p class="line" lang="fr" style=""><span>Vite donc, placez vous l&agrave;;
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Daar komt hij de graaf met zijn jeune eega!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>&#8212;Chut, chut! schrikt Eva eensklaps van haar eigen zang. Die dwaze roulades mochten eens tot boven doordringen en den armen
+goeden August wakker maken. Stil, hij is zoo bedroefd; en, ondanks zich zelve zingt ze toch weder, doch nu binnensmonds:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Tra l&aacute;lala!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Tra l&aacute;lala!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Daar komt hij de graaf van Tourloyette,
+</span></p>
+<p class="line" lang="fr" style=""><span>Vite donc, chapeaux bas;
+</span></p>
+<p class="line" lang="fr" style=""><span>Criez un vif hourah!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Daar komt hij de graaf met zijn jeune <span class="letterspaced">Ev&aacute;</span>.&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>&#8212;Men zou zich kunnen laten inhalen. Ja, waarom niet!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>En Helmond sloop met ingehouden adem door het holle reeds donkere voorhuis; en hij hoorde.... haar zingen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ha! zij zingt.&#8212;Goed, zij zingt!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Buiten was de wind koel. Ondanks zijn poging om de deur zeer zachtjes toe te trekken.... ontstelt Eva van een plotselingen
+slag.
+
+</p>
+<p>Maar, er was niets in het voorhuis. De wind zal een luik hebben dichtgeslagen.&#8212;Foei, hoe kon een onnoozele speling van den
+wind haar zoo doen ontstellen, foei!&#8212;En nu naar den lieven man!
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Tra l&aacute;lala!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Tra l&aacute;lala!
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Daar komt hij de graaf van Tourloyette.&#8221;</span></p>
+</div>
+<hr class="tb">
+<p>Eva verdween in de donkere gang.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Ternauwernood is Helmond buiten gekomen, of een naderend rumoer doet hem zijn haastigen tred verkorten.&#8212;Wie komen daar? <a id="d0e14476"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14476">369</a>]</span>Wat wil men van hem....? Neen, in de duisternis bemerkt men hem niet. Hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;.... Ze zeggen dat ie al dood is; geweldig om z&oacute;&oacute; aan z&#8217;n eind te komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ga jij naar Biermans, ik loop naar den kantonrechter.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een benauwde kreet ontsnapt er aan Helmond lippen; maar men hoorde hem niet. De wind speelde met den ijzeren ketting van den
+lepel aan de stadspomp.
+
+</p>
+<p>&#8212;O God! daar komen ze! De handboeien houden ze gereed. Dood! <span class="letterspaced">dood</span>! <span class="letterspaced">dood</span>! <span class="letterspaced">Een lijk</span>!&#8212;<span lang="fr">Et satan conduit le bal.</span>&#8212;Voort! vlucht! Ellendige moordenaar, <span class="letterspaced">vlucht</span>!&#8212;En, Helmond verdwijnt in de donkere straat.
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VEERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Naar den kant van Briesborg aan de westelijke zij van het stadje, wanneer men de laatste boerenhoeve voorbij is, wordt de
+weg zeer eenzaam. De straatweg klimt dan tot aan het zoogenaamde Romphuizer Hondsbosch, en gaat er vervolgens met een kleine
+kromming doorheen. Aan gene zij van het bosch ziet men links van den straatweg nog een armoedige hut, ofschoon de voerbak
+die er v&oacute;&oacute;r staat moet aankondigen, dat men binnen <span class="letterspaced">Het Roode Zoodje</span> toch wel eens &#8220;opsteken&#8221; kan. Is men de hut aan den zoom van het bosch voorbijgegaan, dan heeft men, na het kleine tuintje,
+met zijn luttele kromgegroeide appel- en pruimeboomen in &#8217;t midden van wat kool en andijvieplanten, niets meer te zien dan
+een eindeloos breede heivlakte. Ter rechter- en linkerzij van den straatweg golft die vlakte voort, hier en daar slechts afgebroken
+door een kronkelend karrespoor, of een jachtpaal naast een grooten steen met wat braamstruiken, of ginds door een lager gelegen
+waterplas met de duizenden indruksels van schapepootjes er in &#8217;t ronde, terwijl men recht voor zich uit, op een twintig minuten
+afstands, het zoogenaamde Briesborger Kattenbosch ziet, waarachter het stadje Briesborg zich verschuilt.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Sinds de mist tegen den avond was opgetrokken, hebben er zich in &#8217;t Noordwesten zwarte legermachten saamgepakt. Straks zullen
+ze zich in beweging stellen; legioen voor legioen. Ze zijn reeds in aantocht. Ha, ze zullen vrij spel hebben dezen nacht.
+Over de breede hei gaat het onverlet op woud en steden los.
+
+</p>
+<p>Trompetters vooruit! Den aanval geblazen!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Dat was een schrikkelijke bui!
+<a id="d0e14519"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14519">370</a>]</span></p>
+<p>Grauwe Toon uit <span class="letterspaced">Het Roode Zoodje</span> zette het geweer, &#8217;twelk hij oppoetste, in een hoek, en keek naar de vuurplaat waarop de hagelsteenen, zoo groot als erwten
+en bikkels, kletterend neervielen om straks te sissen in &#8217;t vuur onder den pot met kokende aardappels.
+
+</p>
+<p>Met een ruwen vloek zei grauwe Toon, dat Onzelieveheers hagel lang zoo best niet was als de zijne.
+
+</p>
+<p>De vrouw, die naar de aardappels kwam zien, lachte om de &#8220;geestigheid&#8221; van Toon, en zei te vreezen dat het morgen met dat
+ruwe weer een slechte dag voor de jacht zou worden. En dan, eensklaps opziende:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik hoor wat! Ze kloppen aan &#8217;t raam. Smijt die hazen en hoenders in &#8217;t hok.&#8221;
+
+</p>
+<p>Grauwe Toon nam een zestal hazen en eenige patrijzen van den grond en wierp ze in &#8217;t aangewezen hok.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Zal Jaap zelf zijn om het zootje van vandaag,&#8221; zegt hij: &#8220;misschien is &#8217;t buiten zoo donker dat hij de deur niet kan vinden.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Een vreeselijke stormwind joeg naar binnen toen de man de deur opende om eens even te gaan zien.
+
+</p>
+<p>&#8220;Is daar iemand?&#8221; schreeuwde Toon naar buiten in de richting van het raam.
+
+</p>
+<p>Twee mannen kwamen al spoedig den hoek der hut om.
+
+</p>
+<p>Zelfs toen ze binnentraden zagen Toon en z&#8217;n vrouw niet wie het waren; de wind had de lamp uitgedoofd. Toen de deur gesloten
+was en de lamp weer brandde, vroeg de man op wat minder ruwen toon dan hij gewoonlijk sprak, wat menheer verlangde, want,
+ofschoon de menheer er niet erg voornaam uitzag, hij had een knecht in livrei bij zich. Die vreemden kwamen Toon wel bekend
+voor, maar thuisbrengen kon hij ze niet.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ah! nu is hij er achter. En Toon en zijn vrouw geneerden zich niet, ze schaterden van &#8217;t lachen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben jij Bus, de lange pijp drop! O lieve heer, in een apen- en hondenrok! Goeje hemel!&#8221; Toon hield zich den buik vast van
+&#8217;t lachen. Het wijf meende te bezwijken, want zie, een pand van die livrei-jas hing als een flard naar beneden.
+
+</p>
+<p>Bus wreef aan z&#8217;n langen neus; de hagelsteenen hadden hem ouwerwets geraakt; &#8217;t water droop hem van &#8217;t lijf, en hij rilde
+van kou. Toen hij nu dat lachen hoorde, en zag dat het wijf naar het pand van zijn jas wees, keek hij over den schouder naar
+beneden en nam het afhangende flard onder den arm.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ah zoo&#8221; zegt Toon nog lachend: &#8220;ben jij Van Hake, de winkelknecht van dien knoeier!&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus wist niet wat hij wringen zou, en wrong aan het flard van zijn livrei-jas.
+
+</p>
+<p>Thomas Van Hake trilt over zijn gansche lichaam; doch, hij houdt zich in; hij begreep dat het parels voor de zwijnen zouden
+zijn om hier Helmonds eer te gaan verdedigen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik vraag je Toon, of je ons helpen wilt om den dokter te zoeken? <span class="letterspaced">Je</span> kent de wegen in &#8217;t bosch.&#8221;
+<a id="d0e14560"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14560">371</a>]</span></p>
+<p>&#8220;H&ecirc;t z&#8217;n mooie zoetelief &#8217;em de deur uitgeschopt? Wel, &oacute;f ze gelijk had; zoo&#8217;n domme kinkel! Als ie geen centen had en toch
+en gebraaien haan wou uithangen, waarom dan niet dien ouwen lands-palfrenier van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> goejen nacht gezeid! Nou, alsof jelui er niet <span class="letterspaced">alle dagen</span> eenigen voor grof geld naar de eeuwigheid helpt! Als <span class="letterspaced">ik</span> het een schraal konijn doe, dan roepen ze moord en brand; maar zoo&#8217;n stommen dokter, sakkerhelp! dien laten ze z&#8217;n gang maar
+gaan!&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Hakes oogen fonkelden. In een oogenblik was hij nabij den haard, waar Toon straks zijn jachtgeweer heeft neergezet. Hij
+grijpt het; neemt het met beide handen bij den loop; en dan, de kolf omhoogheffend, roept hij in woede:
+
+</p>
+<p>&#8220;Schelm! trek je woorden in, of in je eigen nest verpletter ik je den grauwen kop!&#8221;
+
+</p>
+<p>Bus liet het pand van zijn jas los en greep naar een stoel.&#8212;Toons vrouw gilde weer van &#8217;t lachen. De strooper keek vergenoegd.
+Met zijn kolossale hand vatte hij het jachtgeweer bij de kolf, en&#8212;slechts een kleine draai was voldoende om het Thomas uit
+de hand te wringen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarachtig, jij bevalt me!&#8221; grinnikt Toon: &#8220;Nou zie ik dat je pit in je ziel hebt, aldat je een pil bent en verkleumd van
+de kou. Griet, lach niet meer en tap drie borrels klare. De lange heer met z&#8217;n bedorven goud op &#8217;t lijf is er goed voor.&#8212;Ei
+zeg, en w&agrave;t wou je dan nou?&#8221;
+
+</p>
+<p>Toon van <span class="letterspaced">Het Roode Zoodje</span> zal niet alles vernemen. De vreeselijke vermoedens die Thomas koesterde, ofschoon hij ze gedurig met kracht van zich afstiet,
+ze zullen hem niet over de lippen. Zelfs Bus,&#8212;ofschoon hij de aanleidende oorzaak is dat men den dokter zoekt op te sporen,&#8212;hij
+zal niet vernemen wat Thomas vreest ofschoon hij &#8217;t zelf niet gelooven kan.&#8212;Bus weet dat dokter zonderling had gepraat, precies
+als iemand die.... in de war is. De vigilante, die hij op dokters bevel heeft moeten bestellen, had volgens order aan den
+stal gewacht; vijf&#8212;tien&#8212;twintig&#8212;dertig minuten; en, toen is men naar &#8217;t doktershuis gereden. Nadat men daar een oogenblik
+was v&oacute;&oacute;r geweest, is Kaatje komen aanhollen met de boodschap, dat ze mevrouw met een papier in de hand, stijf van haar zelve
+op menheers kamer gevonden heeft, en de dokter was dan ook nergens te zien, ofschoon hij een half uur geleden naar bed was
+gegaan.
+
+</p>
+<p>Vliegend is men toen naar Van Hake gereden. De provisor was daarop ijlings met zijn moeder naar het doktershuis gegaan, en
+heeft Bus met de vigilante naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> gezonden om te zien of dokter d&aacute;&aacute;r soms wezen mocht.&#8212;Doch tevergeefs. Een half uur later zat Thom in de vigilante, en Bus
+naast Jozef uit <span class="letterspaced">De Arend</span> op den bok, om dokter Helmond zoo mogelijk in de richting van Briesborg te vinden. Op raad van mevrouw Van Hake, zou men
+aan het onderzoek de minstmogelijke ruchtbaarheid geven. Men kon immers zeggen niet zeker te weten welken pati&euml;nt de dokter
+nog buitenaf heeft moeten bezoeken, en dat men hem nu een vigilante <a id="d0e14593"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14593">372</a>]</span>zond, omdat het weer zoo guur was geworden. Alvorens naar den kant van Briesborg te rijden, was Thomas haastig naar het station
+gegaan, teneinde, zonder rechtstreeks te vragen, er zich te vergewissen of Helmond niet misschien met den trein&#8212;omstreeks
+een kwartier geleden&#8212;vertrokken was. Nadat hij daar bemerken mocht dat men den dokter in &#8217;t geheel niet gezien had, werd hij
+al spoedig overtuigd dat Helmond zich werkelijk in de richting van Briesborg op weg had begeven. Op zijn terugweg, nog even
+v&oacute;&oacute;r de Zijperbrug, heeft hij Hanna van <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> aan den arm van naar vrijer ontmoet. Ach, Hanna had het heel naar gevonden dat dokter in den laten avond, met dat slechte
+weer, nog zoo ver weg naar een zieke moest. Ja, een minuut of tien geleden was zij hem tegengekomen, en ofschoon dokter erge
+haast scheen te hebben, hij had h&aacute;&aacute;r en Evert toch ieder nog een hand gegeven en vast beloofd dat hij tegen &#8217;t voorjaar op
+hun bruiloft zou komen: &#8220;Zoo&#8217;n best en zoo&#8217;n nederig man!&#8221;
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken nadat Toon uit <span class="letterspaced">Het Roode Zoodje</span> zijn vraag heeft gedaan weet hij in hoofdzaak, wat het geval en waar het om te doen is. Dokter Helmond, die ziek te bed had
+gelegen, was, waarschijnlijk in een ijlende koorts, opgestaan, en zonder dat iemand het bemerkte, dezen weg opgeloopen. Zoo
+spoedig mogelijk is men hem met de vigilante nagereden. Op een paar honderd schreden afstands van hier, heeft men&#8212;nog even
+v&oacute;&oacute;r dien geweldigen hagelslag&#8212;ondanks de duisternis in &#8217;t bosch, een persoon gezien die, bij het vernemen van een naderend
+rijtuig ijlings ter linkerzijde van den weg het bosch was ingegaan. Bus heeft het voor zeker gehouden dat het de dokter geweest
+is&#8212;&#8220;precies zoo&#8217;n figuur&#8221;.&#8212;Aanstonds hebben Van Hake en Bus toen het rijtuig verlaten, en den meester en vriend bij zijn naam
+geroepen zoo hard als ze konden; maar, die vreeselijke bui heeft gewis hun schreeuwen overstemd. Door struiken en bramen heen,
+hadden ze zich een weg gebaand, en ondanks de duisternis, getracht den zieken man te ontdekken; doch, toen ze eindelijk met
+gehavende kleeren hier aan den zoom van het boschje zijn gekomen, toen waren ze bitter teleurgesteld; ze hadden niets gevonden,
+en zoover als hun oog over de hei nog reikte, ook niets bespeurd wat op een menschelijk wezen geleek. Ze hebben hier aangeklopt
+in de hoop dat Toon, die met de kleinste paadjes in het bosch en op de hei bekend was, hen tegen een goede belooning zou willen
+behulpzaam zijn, en in alle geval een lantaarn leenen, waaraan men in het bosch de grootste behoefte had.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De zwarte wolken-kolonne, die met vliegende vaandels en donderend gekletter is voorbijgegaan, laat een oogenblik het laatste
+kwartier der maan in het hagelijs blinken, &#8217;twelk hier en ginds de wijde heivlakte bedekt.
+
+</p>
+<p>Angstig omziende naar het donkere bosch waarin men &#8220;om een moordenaar te vatten van alle zijden is binnengedrongen,&#8221; daalt
+Helmond, terwijl hij zich een weg door struik- en braamgewas baant, <a id="d0e14609"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14609">373</a>]</span>een kleine helling af, en spoedt zich nu voort op de breede hei. Het vluchtige licht der maan wijst hem een zandweg.&#8212;Dien
+moet hij kiezen, want als hij een anderen weg neemt dan verdwaalt hij in &#8217;t duister en overrompelt men hem. O, indien hij
+maar wist dat ze hem ineens zouden treffen in &#8217;t hart, ja, dan zou hij wel terug willen keeren naar dat bosch, waarin ze hem
+schreeuwend opjaagden als een wild dier. Maar dat doen ze niet: Ze leggen hem handboeien aan, en dan bouwen ze een schavot,
+en dan.... Hu! wat is dat? Welk een vurig oog flikkert daar achter hem over de hei? O God, het schiet bliksemende stralen
+uit! Dat is het oog van de slang uit het paradijs; en, drie zwarte wezens verspreiden zich.&#8212;Voort dan, voort!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Buiten de deur der hut op een kleine verhevenheid gekomen, heeft Toon de lantaarn in de hoogte gehouden en, over de donkere
+hei ziende, beweerd, dat hij niets kon ontdekken; maar ook, dat de dokter, als hij met z&#8217;n zieke lichaam het bosch was ingegaan,
+er n&oacute;g wel wezen zou.
+
+</p>
+<p>Van Hake meende echter heel in de verte iets zwarts te hebben gezien.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zeg je van nee!&#8221; beweerde Toon: &#8220;hij zit in het bosch.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En ik wil zekerheid hebben!&#8221; riep Van Hake, en greep den forschen man, die daarop niet voorbedacht was, de lantaarn uit de
+hand, en spoedde zich voort in de richting waar hij meende dat zich iets zwarts had bewogen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jammer dat die kerel &#8217;en pil is!&#8221; grinnikte Toon: &#8220;Vooruit dan lange livrei-dragonder!&#8221; en hij gaf Bus een slag op den schouder
+zoodat deze hevig schrok, en nog minder plezier in den tocht had dan straks toen hij met den provisor alleen was.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat &#8217;en lucht komt er weer opzetten;&#8221; zei Bus, die nog maar half van den schrik was bekomen. En dan, dan ziet hij in de richting
+van den straatweg, waar Jozef zeker nog op dezelfde plaats in &#8217;t bosch met de vigilante zal wachten.&#8212;Toen hij straks op dien
+bok zat, ja toen was hij niemendal bang; maar nu!&#8212;Die Toon moest bovendien een slechte vent wezen. Er liep een verhaal dat
+hier eens een weggevluchte juffrouw uit Briesborg zou verdwenen zijn&#8212;spoorloos.&#8212;Lieve hemel! En menheer van Hake rende daar
+de hei op, alsof er geen eenzaamheid en geen nacht en geen gevaar in de wereld was.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben jij bang?&#8221; roept Toon die Bus ziet achterblijven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Bang! nee nee, volstrekt niet.&#8221; Maar, Bus was <span class="letterspaced">dubbel</span> bang, &eacute;n voor zich zelf, &eacute;n voor zijn goeden meester.
+
+</p>
+<p>Een vreeselijk wolkenheer heeft nogmaals hemel en aarde in een nacht gehuld, zwarter dan het gesloten graf. Met woedend stormgeloei
+rukte het tweede legioen aan, en spelt dood en vernietiging aan &#8217;t rijk van den zomer.&#8212;Een ontzettende hagelslag snort door
+de lucht en rakkelt op de hei, en doet het haas en konijn opschrikken en de lepels spitsen in hun onderaardsche legers.
+
+</p>
+<p>Geen mensch is instaat om tegen zulk een gezweepten steenregen <a id="d0e14636"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14636">374</a>]</span>het hoofd en den schouder te zetten. Toon zegt dat het tempeest hem de baas zou worden; maar niemand hoort hem, want Bus,
+die het afgescheurde flard nu boven zijn hoofd houdt, bevindt zich reeds op den terugweg in de richting van de hut, en&#8212;Van
+Hakes licht flikkert een gansch eind verder al flauwer en flauwer.... zie, n&uacute; is het uit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Is daar iemand?&#8221; schreeuwt Thomas met geweld, want hij meent op korten afstand iets zwarts te zien bewegen, en &#8217;t is hem
+toch bijna onmogelijk om tegen dien hagelslag in, nog verder te gaan of zich naar eisch te doen hooren.
+
+</p>
+<p>Een geweldig groote hagelsteen sloeg juist op dat oogenblik een der lantaarnruiten aan stuk, en het flikkerende licht was
+aanstonds uitgedoofd.&#8212;Thom aarzelt. Nu roept hij weder; maar krijgt geen antwoord. Toch wil hij weten of hij zich vergiste.
+Z&oacute;&oacute; v&oacute;&oacute;rtgaan kan hij echter niet. IJlings trekt hij de jas uit en bedekt er het hoofd en ten deele het aangezicht mee.
+
+</p>
+<p>Ach, hoe bitter moest Thoms teleurstelling wezen: Reeds meende hij zich zeker van zijn zaak, toen de zwarte massa, die hij
+nu werkelijk genaderd was, hem op zeer laconischen toon ten antwoord gaf: dat ie zich vergiste als ie meende dat hier &#8217;en
+dokter Helmond was. Hij was niks meer als Jochem van den boer van &#8217;t Kraaiennest achter Briesborg. Met den mist die &#8217;s-middags
+gevallen was, had hij een jong schaap verloren, en, nu hij &#8220;den rakker&#8221; hier juist bezijden den plas achter het opschot van
+wat struikhout heeft teruggevonden, nu wilde hij liefst zoo gauw mogelijk naar huis, &#8220;want,&#8221; zoo besloot hij: &#8220;Onze Lieve
+Heer zal van nacht den duuvel &#8217;en strop um den hals hoalen!&#8221;
+
+</p>
+<p>Bl&ecirc;, riep het schaap, M&ecirc;<sup>&ecirc;<sup>&ecirc;</sup></sup>! En de man voor Thomas onverstaanbaar: &#8220;Stil stil kleine rakker; &#8217;k zal oe kriegen a&#8217;j w&eacute;&eacute;r wegloopen durft!&#8221;
+
+</p>
+<p>En naarmate de slang met het bliksemend oog&#8212;het schijnsel van Thoms lantaarn&#8212;den armen Helmond straks al sterker achtervolgde,
+ja een paar malen schier op geen honderd schreden afstands was nabijgekomen, klom zijn geestverwarring tot den hoogsten trap:
+&#8217;t Was Satan zelf die hem achtervolgde, en God steenigde hem.&#8212;Met een nauwelijks hoorbaren kreet is hij neergezegen op den
+killen, met hagelijs overdekten grond. Toen viel er een nacht, een korte maar misschien een weldadige nacht over dien vermoeiden
+geest.
+
+</p>
+<p>De tweede bui, die de hevigste van dien avond zou wezen, was voorbij.
+
+</p>
+<p>Het laatste kwartier gluurde weer vluchtig naar beneden, en spiegelde zich even in den kleinen plas, die straks geschuimd
+heeft terwijl het noodweer hem zweepte en voedde.
+
+</p>
+<p>En niet verre van daar toont ook somwijlen het maanlicht de plek, waar het bleek gelaat van een slapende de hagelsteenen,
+die hem ten hoofdkussen strekken, langzaam smelten doet.
+
+</p>
+<p>.... Hoor, daar schreit een kind. Neen, het lacht en zie, nu speelt het met een blatend schaap.&#8212;Eva in een paars katoenen
+<a id="d0e14661"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14661">375</a>]</span>kleed, komt daar de voordeur van het huis aan den wal uit; en ze ziet naar het smalle perk met rozen; en zij plukt een bloem;
+en roept het kind, en liefkoost en kust hem; en versiert dan het schaapje met de bloem die ze plukte. Maar zie, het jongske
+trekt de roos weer uit den halsband, en vliegt er mee naar.... h&eacute;m; ja naar h&eacute;m; en kust hem, en trekt zijn Ma&#8217;tje erbij,
+en omstrengelt ze beiden, zijn vader en moeder.
+
+</p>
+<p>En&#8212;ginds van verre staat het schaapje en blaat als schreiend: M&ecirc; bl&ecirc;, m&ecirc; bl&ecirc;!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Jochem van &#8217;t Kraaiennest was geschrokken.&#8212;En &#8220;mansmins&#8221; voor je voet te vinden op de hei, en in den laten avond, daar zou
+de &#8220;trankielste z&#8217;n eigen over verdoen.&#8221;&#8212;Nochtans, hij bracht dien vond al spoedig in verband met de ontmoeting die hij daar
+straks heeft gehad: &#8217;t Was zeker de dokter van Romphuizen die verdwaald moest zijn.
+
+</p>
+<p>Helmond is wakker geworden, maar, hij weet niet waar hij zich bevindt en wat er met hem is voorgevallen. En terwijl hij eenige
+oogenblikken later met dien man naar de zij van den straatweg voortgaat, is het hem alsof hij zooeven nabij <span class="letterspaced">De Schebbelaar</span> van een paard is gevallen. Maar ofschoon hij een vreeslijke pijn door al zijn leden gevoelt, en bijna niet voort kan,&#8212;toch
+zal hij zich goedhouden; immers hij moet een zieke te Briesborg bezoeken, en den zieke zal hij dood vinden, evenals boer Dirksen
+met vergif om het leven gebracht, door h&eacute;m. Stil, niemand mag dat vermoeden, stil!
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken later heeft men den dokter op de kleine kar geholpen, waarmee een boerenarbeider den schaapherder op
+den straatweg heeft gewacht. En als Helmond er neerzit naast het lam, en het voertuig voortboldert over de steenen, dan weet
+hij niet wat er met hem gebeurt.&#8212;Is het de aarde die gestadig dreunt, en, ratelt de donder zonder ophouden voort?
+
+</p>
+<p>&#8212;En, O God, zie.... het lieve kind speelt daar nog altijd voort op de glooiing van den wal met het blanke schaap. Hoor maar,
+hoor hoe het blaat! &#8220;Eva, om Godswil,&#8221; roept Helmond angstig: &#8220;neem ons jongske weg. Eva, voorzichtig, een slang!.... Eva!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Jochem de scheper, die naast den boerenarbeider op het voorbankje van de stortkar zit, meent dat de dokter iets zegt, en omziende,
+beweert hij dat menheer het maar goed heeft getroffen; op dat stroo &#8220;zat ie naast den kleinen rakker krek als op moeders schoot.
+De kar stootte wel een beetje maar dat was niets voor de kou. Als het goed was dan zou ie menheer te Briesborg, vlak voor
+de stad, van het karretje laten, want z&oacute;&oacute; op een mestkar mee binnen te rijden dat ging toch niet. In alle geval zou ie menheer
+den raad geven om z&#8217;n eigen naar Romphuizen met een rijtuig weerom te laten brengen. &#8217;En mins was net as &#8217;en schoap. &#8217;t Gebeurt
+soms dat ie afdwoalt en &#8217;t spoor biester roakt, moar&#8212;&#8217;en scheper weet &#8217;et te vinden.&#8221;
+
+
+
+<a id="d0e14680"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14680">376</a>]</span></p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">EEN EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Op het oogenblik dat men Helmond uit de stootende kar hielp, zweepte een nieuwe stormbui een slagregen door de Briesborger
+straten, zoodat er nu, in den laten avond, geen levend wezen meer te zien was.
+
+</p>
+<p>Alleen voor de deur van <span class="letterspaced">De Romein</span>&#8212;het Briesborger logement bij uitnemendheid, en bovendien het toevluchtsoord voor wie naar publieke genoegens verlangde&#8212;zag
+men nog leven en beweging.
+
+</p>
+<p>Twee groote reiswagens werden er juist ontladen; de laatste koffers of kisten draagt men naar binnen, en de dampende paarden
+die straks, sterk rillend, het tuig deden kletteren, voeren nu de ledige gele gevaarten door de groote koetshuispoort onder
+dak.
+
+</p>
+<p>Helmond is bij het afstappen van de kar tot eenig zelfbewustzijn gekomen. Althans hij beseft de noodzakelijkheid om zich niet
+langer aan dien vreeselijken slagregen te blijven blootstellen. Dat huis aan gene zij van de stadspoort is het logement. Ja;
+maar niemand zal daar weten wie hij is: &#8220;Want de hagel die hem straks in het aangezicht sloeg heeft hem geheel onkenbaar gemaakt.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>In de groote gelagkamer van het logement was de kastelein met zijn bediende druk bezig, om een aantal gasten te bedienen,
+die zooeven met de groote reiswagens waren aangekomen. De meesten hadden het koud en geeuwden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Nog al plaatsen genomen kastelein?&#8221; vroeg een gezet heer die het erg koud scheen te hebben en daarom zijn lange pelsjas nog
+aanhield.
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat houdt niet over menheer Baars. Van middag waren er geloof ik vier en twintig; maar, de lijst uit de soci&euml;teitskamer is
+nog d&aacute;&aacute;r.&#8212;Hei Piet, ga jij die lijst eens halen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Z&oacute;&oacute;, vier en twintig!&#8221; zegt de tooneeldirecteur, en bromt iets tusschen de tanden.&#8212;&#8220;Dat heb je van die kleine plaatsen,&#8221;
+herneemt hij: &#8220;ze weten niet wat kunst is. Ze motten de poppenkast zien. Gisteren te Zutfen had ik het huis stampend vol!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Kan nog bijspijkeren menheer Baars. Morgen worden de meeste plaatsen genomen; en,&#8221; vervolgt de kastelein nu zachtjes:
+&#8220;voor het bericht in het Briesborger weekblaadje is gezorgd. Mijn neef de schoolmeester heeft er geen inkt aan gespaard. Je
+nieuwe sujetten heeft ie in de lucht gestoken van belang. &#8217;t Zou me niet verwonderen dat er morgen zelfs Romphuizers kwamen.
+Dat volk is zoo arm dat ze geen lokaal hebben half zoo groot als het mijne. Als het morgen wat beter weer is menheer Baars,
+dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tenminste &#8217;t moet heel wat beter worden dan den eersten keer, anders zie je me niet weerom. Laatst kon ik er zestig gulden
+bij toeleggen; daar sta je geen kou en ellende voor uit.&#8221;
+<a id="d0e14707"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14707">377</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Nee zeker niet;&#8221; zegt de kastelein, en dan zachtjes, nadat hij den directeur op een bericht in een der groote nieuwsbladen
+heeft gewezen, met een zijdelingsch knipoogje op een man die met een jonge vrouw ginds aan een tafeltje koffie en brood zit
+te nuttigen: &#8220;Als <span class="letterspaced">die</span> bijten wou, h&ecirc;?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Trotsche kerel!&#8221; bromt de tooneeldirecteur: &#8220;Ja, als <span class="letterspaced">die</span> bijten wou!&#8221;&#8212;Eensklaps zich omwendend tikt hij den zooeven aangeduiden man op den schouder, en zegt terwijl hij hem terzijde
+wenkt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Menheer Philippe, &#8217;en woordje alsjeblieft? Pardon mevrouw, &eacute;&eacute;n oogenblik maar!&#8221;
+
+</p>
+<p>Philippe staat op; neemt een stoel; zet dien bij het tafeltje, en zelf weder plaats nemend, zegt hij: &#8220;Ga zitten menheer Baars.
+Voor mijn vrouw heb ik geen geheimen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja maar, ik wou je even alleen spreken; &#8217;t is een delicate vraag.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Daar wil ik juist dat mijn vrouw van profiteeren zal. Zulke vragen komen zelden voor.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je toon menheer Philippe, tegenover je directeur is doorgaans onvriendelijk. Ik weet niet waaraan ik dat verdien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat verdien je menheer, omdat je mijn vrouw wilt dwingen in een stuk op te treden dat <span class="letterspaced">gemeen</span> is. Maar, voor een onmogelijk wulpsch individu als Alma in <span class="letterspaced">De Glorie der Boulevards</span> zal ze niet spelen!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Tututu mijn beste jongen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben je <span class="letterspaced">jongen</span> niet menheer Baars. Ik heet Philippe. Nog eens, mijn vrouw zal er <span class="letterspaced">niet</span> voor spelen. Neem er juffrouw Lelie voor; ze heeft toch bij uw gezelschap den naam van la Puritaine.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik meen menheer Philippe, dat ons contract....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ons contract zal nageleefd worden,&#8221; valt Philippe in: &#8220;maar wanneer de directeur ons onmogelijke rollen geeft, rollen waarin
+men zich ten aanschouwe van &#8217;t publiek naakt uitkleeden of ophangen moet, dan is de acteur die ze aanneemt immoreel of krankzinnig.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Je overdrijft menheer Philippe. De Alma is een coquette, een....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn vrouw speelt die rol <span class="letterspaced">niet</span>! Dit is nu driemaal gezegd; en ik hoop genoeg.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We zullen zien, we zullen zien menheer! Ik meende dat het een compliment was aan de schoonheid van mevrouw Philippe, dat
+ik in overeenstemming met den regisseur, haar een rol gaf waar het publiek bepaald plezier in zal hebben.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan is het publiek verachtelijk! Wie een actrice toejuicht, die zulk een rol speelt, zou ik in &#8217;t gezicht willen slaan, &#8217;t
+Is vreemd menheer, dat je als directeur zoo weinig de roeping van het tooneel begrijpt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja beste jong.... menheer Philippe,&#8212;wat zal ik je zeggen: we moeten dubbeltjes slaan. Enfin, we kunnen er wel zoo&#8217;n beetje
+voor zorgen dat je tevreden zult zijn.&#8212;Maar <span id="d0e14763" class="corr" title="Bron: &aacute;">&agrave;</span> propos&#8212;wat ik zeggen wou, &#8217;t was mijn plan om je appointement te verhoogen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je ziet ik voorkom je, ofschoon je weer in Zutfen hebt gemerkt <a id="d0e14770"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14770">378</a>]</span>hoe allemachtig slecht de lui opkomen. Ja menheer je bent een acteur die aanmoediging verdient. Ik geef je zeshonderd gulden
+meer. Ja, jawel; maar op &eacute;&eacute;n conditie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En die is?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zie, dat had ik nu juist liever onder vier oogen met je behandeld beste jon....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Philippe, laat <span class="letterspaced">mij</span> dan even....&#8221; zegt de jonge vrouw terwijl ze opstaat.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je liever van <span class="letterspaced">mij</span> hooren wat menheer Baars me te vragen heeft? Zooals je wilt Virginie.&#8212;Nu, w&aacute;t is de zaak directeur? Als je zacht spreekt
+dan zijn we hier onder vier oogen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je bent een man van karakter menheer, ja waarachtig, dat heb ik dadelijk gezegd. Zonder karakter is de kunst niemendal, zonder
+karakter is een talent mij geen knip voor den neus waard.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De zaak menheer Baars?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Welnu, de zaak: een man van karakter schuilt niet achter een pseudoniem. Dat doe <span class="letterspaced">jij</span> beste jongen, ja waarachtig, jij schuilt achter een pseudoniem, dat weet je bl...... goed. Wil <span class="letterspaced">ik</span> je wat zeggen: als je je eigen naam op de affiches laat zetten, dan geef ik je zes&#8212;ziedaar dan geef ik je samen <span class="letterspaced">achthonderd</span> gulden meer.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn naam <span class="letterspaced">is</span> Philippe.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel juist, zooals mijn naam Leonard is, maar het <span class="letterspaced">Baars</span> erbij doet de deur toe. Je naam is <span class="letterspaced">Helmond</span>; ik weet het; ik wist het al lang. Je moet dat geen liegen heeten mijnheer!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie zegt je dat ik dat liegen heet: Liegen is laag. Ik verzoek je zoo iets niet te herhalen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar &eacute;&eacute;n ding is toch zeker, &oacute;f je schaamt je je naam, &oacute;f je schaamt je je betrekking menheer Philippe. Het eerste kan niet
+waar zijn, dat weet ik. U hebt evenals <span class="letterspaced">ik</span>, heel wat grootheid in de familie. Maar wat duivel, ik en een ander we komen voor onze namen uit. Ik zeg: <span class="letterspaced">Baars</span>! &#8217;t Gezelschap van <span class="letterspaced">Baars</span> en <span class="letterspaced">Kogel</span>, w&aacute;&aacute;rom niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een geslachtsnaam is geen particulier eigendom;&#8221; antwoordt Philippe.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar men is toch vrij om zijn naam te noemen waar men wil.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie zijn naam onteert, schandvlekt een heele famile.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Schandvlekken!&#8221; zegt Baars heftig. En dan weer kalmer: &#8220;Maar nee, ik wil geen ruzie met je maken. Je hebt je rollen met talent
+gespeeld; en je vr... mevrouw Philippe, speelt lief, jawel, allerliefst. Maar als het je dan waarachtig ernst met de kunst
+is, en je waarlijk helpen wilt om ons tooneel te releveeren menheer, waarom onthou je ons dan je besten steun, je <span class="letterspaced">naam</span>! Als de menschen meer en meer namen als Baars en Helmond onder de oogen krijgen&#8212;van Kogel wil ik niet spreken, diens heele
+paremantatie was figurant&#8212;ik zeg, <span class="letterspaced">d&aacute;n</span> zullen ze begrijpen menheer, dat we van &eacute;&eacute;n bloed en nieren zijn. Nu, w&aacute;t zeg je: achthonderd gulden er nog bij; &#8217;t Is geen
+kleintje?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee ik moet je bedanken, menheer Baars;&#8221; zegt de jongere Helmond, <a id="d0e14846"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14846">379</a>]</span>strak voor zich heen ziende&#8212;want inderdaad, achthonderd gulden m&eacute;&eacute;r, &#8217;t zou hem in staat stellen zijn lieve vrouw en zijn
+kind....<span id="d0e14848" class="corr" title="Bron: &#8221;"></span>
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar neen, hij herhaalt op stelligen toon: &#8220;Ik dank je. <span class="letterspaced">Ik ben en blijf Philippe.</span>&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Achthonderd gulden!&#8221; hengelt de directeur: &#8220;Watblief, nog een benefiet voor je vrouwtje erbij; een doorloopende vrijkaart
+voor je heele familie! Watblief, doe ik niet meer dan ik kan?&#8221;
+
+</p>
+<p>Philip Helmond ziet den directeur eenige oogenblikken stilzwijgend aan.&#8212;Een vrijkaart voor zijn heele familie! Ha, kon het
+anders of een sarkastische glimlach moest een oogenblik die lippen plooien?
+
+</p>
+<p>&#8212;Een vrijkaart voor den generaal Van Barneveld!&#8212;Nu is &#8217;t genoeg:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik waardeer je goeden wil menheer Baars, maar ik moet weigeren. Wanneer alleen stukken gespeeld werden zonder <span class="letterspaced">slijk</span>; zonder acties en volzinnen die den man en vooral de vrouw verlagen, ja dan zou ik met een dwaas vooroordeel willen breken,
+en door het noemen van mijn naam misschien ook anderen uit mijn stand bewegen om ons tooneel te helpen verheffen. Maar nu,
+nee!&#8221;&#8212;Eensklaps opstaande, gaat hij naar zijn vrouw die, niet ver van de deur bij een kleine tafel staat, en de courant inziet,
+welke er zooeven door den kastelein was neergelegd.&#8212;Ofschoon het nieuwsblad aan de schoone Virginie weinig belangstelling
+inboezemt, zoo las zij toch, op het oogenblik dat Philip haar naderde, met de meeste aandacht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei, zoozeer in de politiek verdiept?&#8221; zegt de jongere Helmond.
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip, zie eens hier, zie....&#8221;
+
+</p>
+<p>En hij leest; en een blos overdekt zijn gelaat. Het nieuwsblad bevatte het bericht dat Dr. A. Helmond genoemd werd als candidaat
+voor de vaceerende betrekking van hoogleeraar in de medische faculteit te L.....
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij! hij!!&#8221; zegt Philip. En dan: &#8220;Ha, dat ontbrak er nog aan!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eensklaps bemerkend dat de directeur hem terzij is gekomen, herneemt hij, terwijl hij op het bericht wijst en hem streng in
+de oogen ziet:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ha! was het daarom!&#8221;
+
+</p>
+<p>En de directeur zeer kalm:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, welzeker; dat was tenminste een reden te meer. Dat zou waarschijnlijk wat trekken, de <span class="letterspaced">broer van den professor</span>! Zeg, wat dunkt je, zullen we er duizend van maken? Duizend meer, duizend blanke guldens boven het tegenwoordige appointement;
+twee benefieten en drie plaatsen vrij voor menheer den professor....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg, geen woord meer hierover!&#8221; zegt Philip met smadenden lach! &#8220;Ik veracht mijn familie; maar ik wil niet dat ze reden
+zal hebben om het <span class="letterspaced">mij</span> te doen. Ik mag haar naam niet blootstellen aan de kans om in &eacute;&eacute;n adem met: <span class="letterspaced">De Glorie der Boulevards</span> te worden genoemd.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Des te beter,&#8221; zegt Baars: &#8220;als je familie zoo verachtelijk is, <a id="d0e14895"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14895">380</a>]</span>welnu dan traiter je ze &#8217;tmeest met rondeman voor je naam uit te komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>Baars vergeet dat hij door het geven van dezen raad, wat al te veel laat doorschemeren dat hij met het aanbieden van de vrijkaarten,
+den schijn heeft willen aannemen, alsof hij werkelijk meende dat Helmonds familie er zich niet in &#8217;t minst aan ergeren zou
+wanneer hij onder zijn waren naam ging optreden.
+
+</p>
+<p>Helmond beschouwt den directeur met een bliksemend oog:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik veracht mijn familie, ja! maar wien men veracht dien <span class="letterspaced">traitert</span> men niet; men draait hem den rug toe. Bah!&#8221;&#8212;Philip heeft de daad bij het woord gevoegd, en zijn vrouw bij de hand vattend
+wil hij met haar zijn plaats gaan hernemen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie is dat? Wie staart hem op eenigen afstand van de halfgeopende deur, uit het vrij donkere voorhuis zoo onbeweeglijk aan.
+Is dat.... August?&#8212;Neen, dat moet verbeelding zijn; natuurlijk; dat is....
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip! ben jij &#8217;et?&#8221; klinkt het fluisterend op bijna angstigen toon.
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond twijfelt niet meer. De hand van Virginie beeft in de zijne. Ook zij heeft gezien, en de stem van Philips
+broeder herkend. Ja, ze weet het nu zeker; daar staat de man wiens naam men zooeven in het nieuwsblad vermeld vond, en die
+voor haar man een vervloeking is geworden. Daar staat hij de broeder, van wien Philip, sinds dien morgen in de Tuinstraat,
+rechtstreeks niets meer vernam; maar die&#8212;zooals men verhaalde&#8212;in afwachting van mijnheer Van Barnevelds dood, zijn praktijk
+verwaarloost en de ergerlijkste schulden maakt, alleen ter wille van een ijdele vrouw, waaraan hij zich ter kwader ure verbond.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, hij was het wel. Ook Philip is er zeker van. Een doodelijk wit overdekt zijn gelaat. Maar, nog eer dokter Helmond nu
+de deur kon bereiken, heeft de jongere broeder haar dichtgedaan, en keert hij haastig met zijn vrouw naar het straks verlaten
+tafeltje terug.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>De oudere Helmond&#8212;uit den fel gezweepten regen en den droevig donkeren October-avond onder een welbekend dak en in &#8220;veiligheid&#8221;
+gebracht, mocht bij het staren naar dat bekend gelaat de angstige visioenen, die hem gedurig voor den geest spookten, voor
+een oogenblik vergeten.
+
+</p>
+<p>&#8212;Dat was Philip, de redder van zijn leven toen ze nog knapen waren; dat was de vurige Philip met zijn snel bruisend bloed;
+maar ook de trouwe, wiens woord een onverbrekelijk zegel was. Daar stond hij, hand aan hand met de schoone vrouw, die hem
+op dien morgen zoo roerend heeft gezegd: &#8220;Ons kindje slaapt!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Stil, stil dan, het kindje slaapt, heeft dokter Helmond onwillekeurig <span class="letterspaced">gefluisterd</span>, waarna hij&#8212;om zich te vergewissen dat hij zich niet bedroog, den geliefden broeder bij zijn naam riep.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar neen, hij kon het niet zijn. Zie, de deur deed hij dicht.&#8212;Als het Philip was, dan.....
+
+</p>
+<p>&#8220;Wilt u logeeren menheer?&#8221; zegt Piet die voor den patroon de komedielijst uit de soci&euml;teit heeft gehaald, en weer in de gang
+kwam.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja logeeren. Een kamer achteraf waar niemand komt.&#8221;
+<a id="d0e14931"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14931">381</a>]</span></p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is ook niet vooraan wat er open is menheer. Veel commis-voyageurs met &#8217;t najaar, en de troep van Baars en Kogel. Ga binnen
+menheer.&#8221; Piet strekt de hand naar den deurknop uit, maar voelt zich den arm weerhouden.&#8212;Neen, die heer wilde liefst niet
+binnengaan, &#8217;t Was daar zoo vol, maar er was toch iemand dien hij spreken moest, in &#8217;t geheim; een bleek blond heer&#8212;nog jong.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Philippe....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja ja, Philip; ja juist,&#8221; zegt Helmond met schitterende oogen: &#8220;maar zeg hem dat ik hem zeer in &#8217;t geheim moet spreken. Hij
+mag er niemand iets van zeggen. Niemand verstaje.....
+
+</p>
+<p>De schenker beschouwt den gast een oogenblik met meer opmerkzaamheid, en valt dan uit:
+
+</p>
+<p>&#8220;Sakkerloot, neem me niet kwalijk menheer, heb ik &#8217;t plezier dokter Helmond uit Romphuizen te zien? Ik kende u warempel zoo
+gauw niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond is op het oogenblik dat Piet hem zoo aanzag en zijn naam noemde, angstig een schrede achteruitgegaan.... O God! Als
+men hem herkende. Maar hoor, hoor Goddank!
+
+</p>
+<p>&#8212;Piet zou hem niet verklappen. Piet begreep er alles van.&#8212; Jawel, als dokter hier logeeren wil, zonder dat iemand&#8212;behalve
+die &eacute;&eacute;n, jawel, begrepen&#8212;er iets van merkte, dan zou hij hem wel helpen. Achter de comediezaal, bij &#8217;t koetshuis, daar was
+nog een net kamertje:
+
+</p>
+<p>&#8220;Kom maar mee dokter,&#8221; vervolgt de schenker: &#8220;ik vat de reden van uw komst wel.&#8212;&#8217;t Is menheer zijn eigen broer niewaar? Compris!&#8212;De
+patroon en Baars zijn op &eacute;&eacute;n hand; natuurlijk! Maar ik kan me begrijpen dat &#8217;et schandaal-maken is.&#8212;Ja ik zal wel zorgen dat
+u hem ongezien te spreken krijgt; laat dat maar aan Piet uit <span class="letterspaced">De Romein</span> over.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo, zul jij zorgen dat niemand, <span class="letterspaced">niemand</span> me ziet?&#8221; zegt Helmond; en, gedurig rechts en links turend, volgt hij den schenker die met een blaker vooruitgaat, door een
+zeer lange zijgang, en eindelijk na een plaatsje te zijn overgegaan, en nogmaals een smal gangetje te hebben doorloopen, in
+een kleine doch nette kamer.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was gelukkig voor den armen dokter dat de kleinsteedsche hotelbediende de zaken, zooals hij dat noemde, &#8220;altijd zoo juist
+in hun verband beschouwde.&#8221; Piet had het aanstonds begrepen.&#8212;heelemaal! Dokter Helmond uit Romphuizen heeft gehoord dat zijn
+broer&#8212;die eigenlijk een gemeen sujet is en z&#8217;n zelvers bij Baars en Kogel verengageerd heeft&#8212;morgen hier zal meespelen. Jawel
+en nu komt hij hem uit naam van de heele familie bewegen om z&#8217;n eigen toch niet te vergooien. Welzeker, de dokter zal slagen<span id="d0e14958" class="corr" title="Bron: ."></span> als ie bij z&#8217;n broer maar over de brug komt; en, Baars zal woedend zijn; maar dat kan Piet niet schelen. Piet heeft er eigenlijk
+een hekel aan dat zijn patroon den troep van Baars en Kogel in de <span class="letterspaced">Romein</span> neemt. &#8217;t Was al van &#8217;t minste soort; en toch, al die spullen &#8217;t gaf een behei en geherrie, waardoor &#8217;en mensch altijd uit
+zijn gewonen doen raakt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Enfin, geen haan zal er naar kraaien dat de dokter Van Romphuizen, <a id="d0e14965"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e14965">382</a>]</span>met zulk een doel hier is. Piet moet den directeur geen kans laten om dien Philippe door een hooger bod te winnen. Niemand
+zal tusschen beiden komen, en als morgen die voorstelling fout loopt&#8212;omdat Philippe en z&#8217;n vrouw niet meespelen&#8212;d&aacute;n, dan lacht
+Piet in z&#8217;n vuistje, want de troep zal dan zeker hier voor het laatst geweest zijn.&#8212;Spoed nu, men wacht op de lijst. Maar
+stil, eerst met een lucifer de kleine kachel aangestoken, waarin reeds wat spaanders met een vuurmaker op de bezielende vonk
+hebben gewacht. Dokter scheen het zeer koud te hebben; zijn kleeren waren erg nat. De dokter was afgevallen; althans voordeelig
+zag hij er niet uit,&#8212;Of dokter Helmond ook iets gebruiken zou....... een glas warmen grog!?
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja ja, dat is goed; maar, noem mijn naam niet; men zal toch hiernaast niet kunnen hooren....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Volstrekt niet dokter; geen de minste nood<span id="d0e14971" class="corr" title="Bron: ,">.</span> Als dokter &#8217;t verkiest dan kan hij vertrekken zoo laat en zoo vroeg als hij wil, door &#8217;t achterdeurtje naast de concert-
+en comediezaal. Dit is het zoogenaamde cachet-kamertje dokter, &#8217;t ligt heel appart.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eenige oogenblikken later is Piet in de algemeene logementkamer teruggekeerd, en heeft al spoedig den heer Philippe in &#8217;t
+oor gefluisterd, dat er iemand was die hem noodzakelijk spreken moest; maar in &#8217;t geheim; heel dood in &#8217;t geheim.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben niet te spreken;&#8221; heeft Philippe geantwoord.
+
+</p>
+<p>Piet moest hem toen de duimschroeven aanzetten:
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is uw eigen broeder menheer; dokter Helmond uit Romphuizen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wie zegt jou dat ik anders heet dan er op &#8217;t affiche staat?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nou!&#8221; zegt Piet, met een zeer vrijmoedigen zijdelingschen ruk van het hoofd, en laat er zachtjes op volgen: &#8220;Als u z&#8217;n eigen
+broer niet waart, dan zou die goeje dokter zeker niet door zoo&#8217;n heidensch weer heelemaal uit Romphuizen komen om u te spreken.
+Hij heeft iets heel gewichtigs menheer Philippe, en&#8221;.... met een knipoogje: <span id="d0e14986" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>geld als water.&#8221;
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond ziet den schenker aan alsof hij hem door den grond wilde boren! Die vent is hem geen antwoord waard:
+
+</p>
+<p>&#8220;Geef papier en inkt!&#8221; zegt hij gebiedend.
+
+</p>
+<p>Piet zet groote oogen.
+
+</p>
+<p>&#8220;En inkt....? Asjeblief menheer.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond schrijft:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Men moest niet vergeten dat Philippe Helmond gewoon is zijn woord te houden. Hij houdt het aan een tooneeldirecteur zoowel
+als aan de vrouw zijner keuze.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Men moest begrijpen dat men zich verachtelijk maakt met openlijk eerbied voor trouw en rechtschapenheid te veinzen, en in
+&#8217;t geheim den meineed te komen aanvuren. Men moest zich schamen den steen te werpen op een onervaren kind&#8212;wier zonde het was
+dat ze bouwde op een mannenwoord, terwijl men zelf in verwijfden dommel wordt meegesleurd door een Sirene.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Men moest zich bloedrood schamen, slechts d&aacute;n van zich te doen <a id="d0e15006"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15006">383</a>]</span>hooren, wanneer men&#8212;zelfs badend in de weelde&#8212;week wordt voor een oogenblik; of, door eigenbelang gedreven, w&eacute;l handen vol
+gelds zou willen wegwerpen om een naam te redden voor &#8217;t oog der wereld, maar geen stap zal teruggaan op den weg der verguizing.
+
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter Helmond zal bemerken dat ik weet waarom hij mij spreken wil, en dat ik begrijp wat hij mij te vragen heeft. Hem te
+woord te staan doe ik niet, Maar toch dokter, keer blijmoedig naar huis terug: Ofschoon er acteurs zijn en actrices die ik
+als vrienden de hand druk, <span class="letterspaced">nobele zielen</span>&#8212;nobeler helaas, dan het eerste kind onzer moeder,&#8212;wees gerust, ik zal den naam van onzen vader niet huwen aan een kunst zoolang
+ze nog den cancan in haar wapen voert.&#8212;Welaan keer met verruimden zin naar de vetpotten van een godzaligen pleegvader, en
+de omarming eener welopgevoede vrouw terug. Zelfs <span class="letterspaced">zonder</span> dat men hem behoeft om te koopen zal de neef van een generaal en de broer van een hooggeleerden professor misschien, het
+geheim zien te bewaren dat hij <span class="letterspaced">gemeen</span> acteur is.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik eindig.&#8212;Philip Helmond bestaat niet meer; maar de acteur Philippe, die geen broeder meer heeft, hij haat den man die al
+dieper zinkt naarmate hij hooger rijst in de schatting der wereld; hij veracht den man die, misschien uit naam van een grijzen
+schijnvrome, hem geld komt bieden voor &#8217;t breken van zijn woord.
+
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">PHILIPPE.</span>&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Lees Virginie,&#8221; zegt de jongere Helmond, en geeft haar het schrift.
+
+</p>
+<p>De lange zwarte wimpers der actrice gingen naar beneden. Zij las. Philip bleef haar aanstaren.&#8212;Nu zij gelezen heeft zegt ze:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Die brief mag hem niet onder de oogen komen Philip. <span class="letterspaced">Ik</span> kon evengoed de Alma spelen, als <span class="letterspaced">jij</span> hem dien brief sturen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat meen je?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je oordeelt en veroordeelt zonder onderzoek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Weet ik dan niet....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Je weet lieve man, dat de dokter <span class="letterspaced">hier</span> is, en dat hij je spreken wil: maar, w&agrave;t hij te vragen heeft dat weet je <span class="letterspaced">niet</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar dat spreekt immers van zelf; het heeft geen onderzoek noodig. Ik veracht den afgezant van dien generaal.&#8212;Geef me den
+brief Virginie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als je hem dadelijk wilt verscheuren.... ja, maar anders nee!&#8221;
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond ziet zijn vrouw eenige oogenblikken met gefronste wenkbrauwen aan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat mij den brief nog eens zien Virginie.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als je hem verscheuren wilt, anders <span class="smallcaps">NEE</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Na een oogenblik van inwendigen strijd zegt Philip:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hij zal hem <span class="letterspaced">niet</span> lezen. Geef hier.&#8221;
+
+</p>
+<p>Zonder de geringste aarzeling reikt Virginie haar man nu den brief toe, en Philip.... nadat hij het geschrift nog eens vluchtig
+heeft doorloopen, ziet haar aan met een pijnlijk zoeten glimlach, en&#8212;verscheurt den brief.
+
+</p>
+<p>Nu roept hij den schenker:
+<a id="d0e15076"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15076">384</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Breng me bij den dokter van Romphuizen. &#8217;k Zal toch den man even spreken.&#8221; En tot zijn vrouw: &#8220;Virginie ga mee, ik breng
+je dan met een naar onze kamer.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Het gesprek der jonge echtgenooten zou misschien de aandacht der aanwezigen hebben getrokken, indien niet weinige oogenblikken
+te voren een reiziger ware binnengekomen, die veler belangstelling had opgewekt. In luidruchtige bewoordingen verhaalde de
+man hoe hij te Romphuizen den laatsten trein was misgeloopen, en&#8212;omdat hij volstrekt v&oacute;&oacute;r middernacht in Utrecht moest wezen,
+er een rijtuig genomen had. Onderweg, met dat noodweer, was men echter met &eacute;&eacute;n armzaligen knol z&oacute;&oacute; bitter langzaam vooruit
+gekomen, dat hij den kastelein nu dringend moest verzoeken om hem aanstonds van hier een ander rijtuig met een &#8220;uitgeslapen
+tweespan&#8221; te geven.
+
+</p>
+<p>Juist toen Philip en Virginie de gezelschapskamer hebben verlaten, vraagt de kastelein, nadat hij zijn bevelen voor het rijtuig
+had gegeven, of er dan te Romphuizen in <span class="letterspaced">De Gouden Arend</span> geen &#8220;goed spul&#8221; meer te krijgen was. Daarop heeft de vreemde verhaald dat men in <span class="letterspaced">De Arend</span> geen rijtuig had kunnen geven, want de beide vigilantes waren uit. Er was in het stadje een heele opschudding geweest. Een
+kolonel, of zoo iets, moest heel subiet overleden zijn; en een dokter die hem vermoedelijk bestolen had, zou de vlucht hebben
+genomen, hij wist er het rechte niet van, maar &#8217;t heeft hem ook niet kunnen schelen; morgen stond het toch in alle couranten.
+Voor &#8217;t oogenblik had hij maar &eacute;&eacute;n gedachte, namelijk de vrees van te laat in Utrecht te zullen komen.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Dokter Helmond zit in zijn afgelegen vertrekje bij de kleine kachel. Achter hem brandt een bougie op de tafel. Helmonds gelaat,
+&#8217;t welk met een donkerrood is overdekt, valt daardoor weinig te zien. Zijn handen gloeien. Zijn geheele lichaam brandt. Zijn
+oogen schitteren van koortsvuur.
+
+</p>
+<p>&#8212;O God men komt!&#8212;&#8220;Wie is daar....!?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier is mijnheer Philippe;&#8221; zegt de schenker, en wil nog eens even wat hout en turf op de kachel doen.... Maar, de jongere
+Helmond ziet hem aan en.... kijkt hem de deur uit.
+
+</p>
+<p>&#8220;Je woudt me spreken. Wat is er?&#8221; zegt Philip.
+
+</p>
+<p>August Helmond blijft in dezelfde houding bij de kachel neerzitten, en &#8217;t klinkt op geheimzinnigen toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben jij het Philip? Spreek zacht. Als men ons hoorde....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niemand hoort ons;&#8221; antwoordt Philip, en dan terwijl hij naar de deur gaat en die eensklaps weer opendoet, zoodat hij den
+luisterenden knecht er bijna mee achterover werpt; &#8220;En niemand neemt het in zijn hersens om ons te beluisteren.&#8221;&#8212;Dan de deur
+weer dichtdoende vervolgt hij tot August: &#8220;Maar wat je mij te zeggen hebt, &#8217;t zal toch taal moeten zijn die iedereen desnoods
+hooren mag, of anders&#8212;zou ik je nog dieper verachten dan ik het nu doe.&#8221;
+
+</p>
+<p>August is opgestaan. Bij het schijnsel der kaars kan Philip nu <a id="d0e15109"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15109">385</a>]</span>eerst dat gloeiend gelaat en het van koortsgloed fonkelend oog beschouwen.
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond doet een schrede terug.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik zie het wel, je weet het; je schrikt van me niewaar?&#8221; fluistert de oudste: &#8220;Ja er kleeft bloed aan mijn handen. Daar staat
+hij, zie zijn oogen puilen uit de kassen.... zie je wel Philip!&#8212;O God, en hij heeft ons vervloekt!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, w&aacute;t.... w&aacute;t zeg je?&#8221; stottert Philip, plotseling doodsbleek geworden: &#8220;Is hij dood....? Heb jij, jij...?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, zie je dat niet? Zie je dan niet dat ik zijn moordenaar ben!? O God! daar vliegt mijn kind op me aan. Hou tegen, hou
+tegen! &#8217;t Steekt met een mes. O Eva, Jezus! God! O! weg, weg!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eer de jongere Helmond zich van de ontzetting kon herstellen, die hem schier aan den grond heeft genageld, was de oudere broeder
+uit de kamer gevlucht en sloeg de deur met geweld achter zich toe.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een donker portaaltje waarin de vluchteling zich nu bevond. Rechts is de smalle gang die over het plaatsje, nogmaals
+door een langere gang naar het voorhuis leidt.&#8212;Neen, op dezen weg liggen de gerechtsdienaars in hinderlagen. Voort! Ter linkerzij
+loopt de smalle gang op een achterdeur uit.&#8212;&#8217;t Is donker! Waar is de knop van die deur?&#8212;Wie heeft den sleutel? Wie houdt haar
+gegrendeld?&#8212;O God, daar komen ze. Hoor maar, paardengetrappel.&#8212;Hoor!
+
+</p>
+<p>Nu bonst hij op de deur. &#8220;Doe open, doe open!&#8221;
+
+</p>
+<p>Daar wordt aan de buitenzij een grendel verschoven. De deur knarst open.
+
+</p>
+<p>Een groote stallantaarn die nevens kartuigen aan een haak tegen den wand hangt, werpt een weifelend licht over een oude kapsjees,
+een paar hooge gele wagens benevens een kar die met de boomen op den grond rust.&#8212;Ter rechterzij is het een zwarte massa, waarin
+het licht slechts grillige en onbestemde figuren teekent, maar toch duidelijk genoeg twee grauwe koppen boven den nu onzichtbaren
+lijkwagen doet grijnzen. Een hooi en mestlucht vervult de ruimte<span id="d0e15129" class="corr" title="Bron: ,">.</span>&#8212;Nabij de groote deur trappelen paarden. Ze zijn voor een vigilante gespannen. Een man die zooeven hielp om de tuigen te gespen,
+trekt nu in allerijl een jas met drie lange mantelkragen aan; wischt zich het zweet van het voorhoofd, en trekt zich een bonten
+nachtpet over de ooren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier Gerrit, geef me de zweep! Vervoerd, d&aacute;t heet haasten.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Moet jij naar Utrecht menheer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ja, voort! Om Godswil voort!&#8221;
+
+</p>
+<p>Het portier der vigilante was reeds geopend. Dokter Helmond verdwijnt in het donkere rijtuig.
+
+</p>
+<p>&#8220;Rij maar op Jan!&#8221; roept de man die het portier met kracht weer dichtslaat: &#8220;D&#8217;r zal zeker een goeje fooi op overschieten;
+er is &#8217;en haast van geweld!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vort poppetjes, vort!&#8221; zegt Jan op den bok. De paarden trekken aan. Uit het groote koetshuis van <span class="letterspaced">De Romein</span> komt de vigilante <a id="d0e15147"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15147">386</a>]</span>in de straat. Jan doet de zweep klappen. En zie de paarden zijn wakker al is het vrij donker daarbuiten; ze schieten in een
+krassen draf, en verdwijnen al spoedig met het ratelend rijtuig om den hoek der Utrechtsche straat in den stormachtigen nacht.
+
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Binnen de algemeene hotelkamer heerschte weinige minuten later een zeer ongewone opschudding.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was onmogelijk om het rijtuig nog in te halen, &#8217;t welk door den vreemden reiziger was besteld, doch waarmee de dokter van
+Romphuizen zich uit de voeten heeft gemaakt.
+
+</p>
+<p>Na al wat men vernam en &#8217;t geen de schenker nu bovendien heeft moeten aan &#8217;t licht brengen, is het zoo goed als zeker dat,
+met den <span class="letterspaced">kolonel</span> die, volgens den reiziger, in Romphuizen zou vermoord zijn, de <span class="letterspaced">generaal</span> Van Barneveld was bedoeld.&#8212;Wat wisten de Romphuizers van &#8217;t militair!&#8212;En, meer dan zeker was het ook dat zijn pleegzoon,
+dokter Helmond, de schuldige moest wezen; immers Piet heeft hem onder andere zelf hooren zeggen:, Spreek zacht Philip; als
+men ons hoorde!&#8221; en later heel duidelijk, ofschoon van verre, nog de woorden: &#8220;O God!&#8221;, en &#8220;moordenaar.&#8221;
+
+</p>
+<p>De reiziger, die zulk een haast had, was woedend, maar zou in allerijl op een andere manier worden geholpen. &#8217;t Ergste van
+alles, zei de kastelein, bleef de ontzettende geschiedenis zelve, waarvan&#8212;hoe kon men onschuldig ergens inloopen&#8212;het laatste
+bedrijf nu in het alom ge&euml;erde logement <span class="letterspaced">De Romein</span> was voorgevallen.
+
+</p>
+<p>De mannen in de gelagkamer spraken luid met gefronste wenkbrauwen, en schudden het hoofd; de vrouwen luisterden, en zagen
+bleek.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is de broer van Philippe. De broer van den nieuwen trotschen confr&egrave;re;&#8221; zoo luidde het onder de acteurs overal.
+
+</p>
+<p>De commis-voyageurs spitsten de ooren; en die er brieven schreven, stelden postcriptums, waarin ze de ontzettende gebeurtenis
+vermeldden.
+
+</p>
+<p>Toen August hem straks alleen liet, en hij, hevig ontsteld, hem een oogenblik later wilde opsporen om hem naar het kamertje
+terug te brengen, toen spoedde hij zich naar het voorhuis, want aan een achterdeur heeft hij niet gedacht. Doch nergens mocht
+hij hem vinden.&#8212;Philip wist niet dat August reeds buiten de stad was, toen hij in &#8217;t eind ook in het koetshuis naar hem kwam
+onderzoek doen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Was dan August Helmond&#8212;zijn <span class="letterspaced">broeder</span>, een moordenaar; de moordenaar van <span class="letterspaced">dien geliefden</span> pleegvader!?
+
+</p>
+<p>&#8212;Wondere menschenwereld!
+
+</p>
+<p>&#8212;De lammeren onder hen worden wolven wanneer de nood hen dringt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Bloeddorstige doggen leggen zichzelf aan den ketting en lijden gebrek!
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja, ik wist dat hij verachtelijk was, ik wist het! Maar zoo!&#8212;Ach God, zou het wel waar zijn!
+
+</p>
+<p>&#8220;De commissaris van politie kan met mij meerijden,&#8221; zegt de <a id="d0e15194"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15194">387</a>]</span>vreemde zeer overluid tot den kastelein: &#8220;tenminste wanneer hij hier in de soci&euml;teit is. Als hij den moordenaar snapt is zijn
+fortuin gemaakt.
+
+</p>
+<p>Tot Philip sprak men niet.&#8212;Nu is hij verdwenen.&#8212;Hij vliegt naar zijn vrouw, en zegt haar zijn plan, en wat h&aacute;&aacute;r te doen staat.
+
+
+</p>
+<p>Een klein kwartier later joegen twee vigilantes in den donkeren nog altijd door zware buien verdeelden voornacht, op den straatweg
+tusschen Briesborg en Utrecht.
+
+</p>
+<p>In het voorste rijtuig ligt een mensch onbewust dat er een wereld om hem heen is.
+
+</p>
+<p>In het rijtuig dat volgt, zitten twee mannen die over gruwelijke moorden spreken, en over dokter Helmond en zijn ijdele vrouw.
+
+
+</p>
+<p>Op den bok van dat tweede rijtuig zit, naast den koetsier, een man in een glimmende regenjas. Voor een goede fooi heeft de
+voerman aan dat heerschap vergund om naast hem mee te rijden. Hij spreekt geen woord; maar telkens als de reiziger die v&oacute;&oacute;r
+twaalven in Utrecht moet wezen, zijn stem verheft en schreeuwt om wat harder te rijden, dan zegt de man in de regenjas, dat
+men ter wille van een <span class="letterspaced">mensch</span> zijn paarden toch niet doodjagen mag. De voerman geeft hem gelijk.
+
+</p>
+<p>Omstreeks kwart voor twaalven&#8212;ongeveer een half uur later dan de eerst uit Briesborg vertrokken vigilante&#8212;rijdt de tweede
+vigilante de grijze Bisschopsstad in.
+
+</p>
+<p>Teneinde den reiziger, die zulk een haast had, geen oogenblik op te houden en aanstonds te brengen waar hij wezen moest, is
+men bij het binnenrijden van de stad een geheel anderen weg ingeslagen dan dien naar het kleine logement waar men straks stallen
+zou, en &#8217;t welk de koetsier met de zweep heeft aangewezen.&#8212;De man in de regenjas is d&aacute;&aacute;r&#8212;en alzoo in de nabijheid van het
+logement waar het eerste rijtuig zeker reeds was aangekomen&#8212;van den bok gesprongen.
+
+</p>
+<p>Mijnheer Hagel, de commissaris uit Briesborg, is echter in het rijtuig gebleven, om, na den vreemde op de plaats zijner bestemming
+te hebben gebracht, even bij het politiebureel aan te rijden en er een paar agenten te verzoeken om eens even met hem mee
+te gaan.
+
+</p>
+<p>Toen&#8212;weinige seconden na de aankomst der tweede vigilante in Utrecht, een heer in een glimmende regenjas het kleine logement
+is binnengestapt, toen heeft hij op zijn vragen, van een half slapenden schenker ten antwoord gekregen, dat er, jawel, met
+het rijtuig uit Briesborg een heer was aangekomen, die onderweg zwaar ziek moet zijn geworden, want, zoo wit als een lijk
+had hij in den wagen gelegen.
+
+</p>
+<p>De juffrouw-eigenaresse van dit logement had eerst zwarigheid gemaakt om hem op te nemen, maar hij had er zoo akelig en toch
+zoo goedaardig uitgezien dat zij heeft toegegeven; en nu geloofde de schenker dat er iemand naar &#8217;t gasthuis was gegaan om
+een dokter te halen, hoewel het al op slag van twaalven is.
+
+</p>
+<p>&#8212;H&ecirc;!&#8212;Of de knecht dan niet begreep dat hij&#8212;de man in de regenjas&#8212;de dokter zelf was&#8217;? Men behoefde niet meer naar <a id="d0e15221"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15221">388</a>]</span>&#8217;t gasthuis te zenden. Hij heeft geweten dat deze heer hier komen zou.
+
+</p>
+<p>&#8212;O, ahzoo; of dokter dan maar bliefde mee te komen? Hier beneden in het tuinkamertje was de zieke menheer. In nummer drie.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;In de hevigste onrust staat Philip Helmond eenige oogenblikken later bij de kleine sofa, waarop de oudere broeder als wezenloos
+neerligt.&#8212;Philip ziet naar de deur. Hij vergat haar te sluiten. IJlings snelt hij terug naar de deur, luistert, en draait
+den sleutel om.&#8212;Maar nu, wat moet hij beginnen? Slechts door een snelle ademhaling geeft August teekenen van leven; doch,
+wat Philip ook beproeft om hem te doen ontwaken en hem op de wijze zooals hij zijn plan maakte, tot een spoedige vlucht te
+bewegen, neen&#8212;dat gelukt hem niet.&#8212;Kan die ongelukkige dan hier blijven terwijl binnen weinige minuten de commissaris in dit
+logement het allereerst naar hem zal onderzoek doen!
+
+</p>
+<p>&#8220;August, August! in &#8217;s-hemelsnaam, keer toch tot je zelf. Verman je, August. Men zal je vatten. Sta op, ik ondersteun je.
+&#8217;t Zijn geen twintig schreden tot buiten de deur, en dan nog een paar stappen tot om den hoek der straat. August in Godsnaam
+word wakker!&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar &#8217;t is vergeefs. Zijn krachten schijnen uitgeput. Een pijnlijke glimlach speelt er om zijn mond.&#8212;Doch nu, eensklaps opent
+hij de oogen, en fluistert met een akelige stem: &#8220;Vergif, vergif! Pas op Eva. Voort! weg!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja waarachtig voort!&#8221; zegt Philip.&#8212;O mijn God, maar <span class="letterspaced">hoe</span> dan! en hij werpt een angstigen blik naar de deur. Immers, hij kan den ongelukkige toch niet door de gang het huis uit <span class="letterspaced">dragen</span>. Wat zou men denken als men &#8217;t zag! Ha, wanneer die kleine glazendeur uitkwam op een tuintje, waarmee men in een achterstraat
+kon komen....! In een oogwenk is Philip bij die deur. Zij is goed gesloten; hij trekt en wringt<span id="d0e15239" class="corr" title="Bron: ,">.</span> Open <span class="letterspaced">zal</span> ze, open <span class="letterspaced">moet</span> ze.&#8212;Neen neen, hij <span class="letterspaced">kan</span> niet&#8212;neen!&#8212;Ha, den pook bij de kleine kachel!&#8212;Hij luistert.&#8212;Nadert daar een rijtuig&#8212;-? Ja, o God, men komt, het is te laat!&#8212;Welnu,
+met dien pook zal hij hem verdedigen; den eerste die de band naar den armen drommel durft uitsteken, dien vermorzelt hij den
+kop.&#8212;Hoor het rijtuig is.... neen.... het rolt voorbij.&#8212;Goddank, hij heeft nog tijd.
+
+</p>
+<p>Philip mag een oogenblik herademen.&#8212;Wacht, met dien pook kan hij toch die tuindeur dwingen. Fiks! krachtig!&#8212;Ha, met een weerspannig
+geschrijn barst het slot vaneen.&#8212;De deur is open. Hij ziet naar buiten. Inweerwil van de duisternis bemerkt hij dat het werkelijk
+een ten deele geplaveid tuintje is. Scherper ziende bespeurt hij eenig oud vaat- en mandenwerk, &#8217;t welk naast steenkolen en
+wijnflesschenhokken bijeenstaat, en door de verhagelde en afgewaaide bladeren van een kastanjeboom overdekt wordt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Is daar een uitgang? Hij bespeurt er geen. Wat zal hij nu beginnen! &#8217;t Ware n&oacute;g beter in de kamer te blijven, dan August
+ginds in een dier hokken of achter die manden te verbergen. Immers men zou hem er aanstonds vinden, en dan....! Philip voelt
+zich eensklaps als met een ijsbad overgoten.
+<a id="d0e15255"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15255">389</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Wie daar! Wat mot je?&#8221; roept een schrille stem uit een keukendeur in het tuintje uitkomende.
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond heeft zich geheel hersteld. Wie weet..... het geluk had hem straks in de gedaante van een halfslapenden
+huisknecht gediend.
+
+</p>
+<p>&#8220;De zieke moet lucht hebben mevrouw;&#8221; klinkt zijn antwoord: &#8220;&#8217;t Is noodig, volstrekt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ben uwe de dokter....? Ahzoo. Maar was die tuindeur dan niet gesloten? Wel lieve hemel, u deed me schrikken. M&#8217;n eerste denkbeeld
+was dat ze hier inbraken. Is die passagier zoo erg, dokter?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik vrees.... dat zijn benauwdheden op een rotkoorts zullen uitloopen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar mijn hemel, dan hou ik hem geen uur in m&#8217;n huis. Rotkoorts! God beware!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoodra ik hem zag,&#8221; herneemt de vermeende dokter snel doch schijnbaar kalm: &#8220;begreep ik dat je hem niet houden kondt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee, nee!&#8221; schudt de dikke dame, en volgt den dokter aarzelend in de tuinkamer.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Was aanstonds mijn plan om hem mee naar het gasthuis te nemen, maar ik liet toevallig mijn koetsje hier aan de achterzij
+van je huis staan; en....&#8221;
+
+</p>
+<p>Philips hart sloeg met felle slagen. Immers hij wist niet of er werkelijk een straat achter dat tuinmuurtje was; bovendien
+gevoelde hij de ongerijmdheid dat hij als dokter, nog na middernacht zijn eigen rijtuig zou rijden, en zoo ja, dan niet tot
+voor de deur der woning waar hij wezen moest.
+
+</p>
+<p>&#8220;O, hierachter op &#8217;t Singel; jawel, wat buiten den wind,&#8221; helpt de hospita: &#8220;Ik wou dat j&#8217;em d&#8217;r in hadt dokter; de ziekte
+is &#8217;em wel duidelijk aan te zien.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kan ik hierachter door den tuin op het Singel komen?&#8221; vraagt Philip terwijl zijn hart nog feller bonst voor een mogelijk
+<span class="letterspaced">Neen</span>!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar, God zij dank:
+
+</p>
+<p>&#8220;Welzeker;&#8221; klinkt het antwoord. En dan: &#8220;Ja dokter, als je hem meenam dat zou me een pak van het hart zijn. Morgen met de
+markt dan wist ik geen raad. Verbeelje, rotkoorts in huis. Lieve hemel!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als ik er je <span class="letterspaced">plezier</span> mee doe....?&#8221; zegt Philip.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar dan; hoe zal hij alleen dien machteloozen mensch naar buiten krijgen?
+
+</p>
+<p>&#8212;De juffrouw zou haar knecht roepen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, <span class="letterspaced">nee</span>,&#8212;er was geen oogenblik tijd te verliezen,&#8212;dat moet zij niet doen. De knecht moest liever niet weten dat de juffrouw zoo&#8217;n
+haast had gemaakt om een ongelukkigen zieke kwijt te raken. &#8217;t Was niet goed voor haar naam. Och, indien zij den armen man,
+die nu heel stil was, en nog wel een uur zoo zou blijven&#8212;jawel dat kon bij haar vast verzekeren&#8212;indien ze hem nu even aan
+den anderen kant wilde ondersteunen, dan kon men hem gemakkelijk op &#8217;t Singel buiten de tuindeur brengen. Die deur was immers
+open.....!?
+
+</p>
+<p>&#8212;Nee, de juffrouw moest die eerst losgrendelen.
+<a id="d0e15303"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15303">390</a>]</span></p>
+<p>De oogenblikken waren voor den angstig wachtenden broeder zoo vele uren.
+
+</p>
+<p>Hij meent nu weer heel in de verte een rijtuig te hooren<span id="d0e15308" class="corr" title="Bron: ,">.</span> Ja, jawel, &#8217;t komt nader....
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw, mevrouw!&#8221; roept Philip naar buiten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier ben ik dokter. De poortdeur ging wat moeielijk open.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Als &uacute; hem nu aan dien kant onder den arm woudt nemen mevrouw.&#8212;Komaan Augu....&#8212;Komaan menheer; u moet je wat meegeven. We
+zullen je goed en wel in &#8217;t gasthuis brengen.&#8212;Asjeblief mevrouw. Geheel alleen zou &#8217;t mij onmogelijk zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Het rijtuig kwam al nader en nader.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, maar rotkoorts dokter ... U moet me niet kwalijk nemen; om nu een mensch met rotkoorts aan te vatten ... nee ...&#8221;
+
+</p>
+<p>Het rijtuig kon slechts weinige huizen meer van de woning verwijderd zijn.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar hij <span class="letterspaced">heeft</span> ze nog niet. Als u weigert dan blijft hij hier. Ik heb haast.&#8221;
+
+</p>
+<p>De dikke juffrouw aarzelt, en dan....
+
+</p>
+<p>Maar neen, &#8217;t was niet noodig. De lijder staat eensklaps overeind.... O God, wat ziet hij haar aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Neem dat gif weg Thom! Weg er mee!&#8212;Zes grein!&#8212;Eva, Eva, voort, voort!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is de koorts die komt opzetten;&#8221; zegt de jongere Helmond, en vat zijn broeder onder den arm; en diens laatste woorden
+herhalend, dwingt hij hem naar de zij der geopende tuindeur.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoor! O goede God, het rijtuig houdt reeds stil voor de deur. Men komt.&#8212;Philip wil haastig voortgaan.
+
+</p>
+<p>August Helmond rukt zich eensklaps los en, in de kamer terugkeerend en met angstig gebaar naar de hospita wijzend, fluistert
+hij schril: &#8220;Zeg haar dat zij ons kind het mes moet afnemen, zie je niet....? Zie, dat, d&aacute;t, d&aacute;t moorddadige mes!&#8221;
+
+</p>
+<p>Philip hoort gerucht in de gang; voetstappen van meer dan &eacute;&eacute;n persoon.
+
+</p>
+<p>Met overspanning van krachten grijpt hij den broeder onder den arm. Zoo kalm als &#8217;t hem mogelijk is, zegt hij: &#8220;Goeden avond
+mevrouw!&#8221; en, straks de tuindeur van de buitenzij dichtwerpend, voert hij met vreeselijke gejaagdheid den ijlenden broeder
+tot buiten de tuinpoort op den verlaten singel.
+
+</p>
+<p>Ofschoon het terrein hem geheel onbekend is, toch zou Philip al spoedig bemerken dat het doel, &#8217;t welk hij zich voorstelde,
+zal bewerkt worden. Slechts weinige schreden voorbij dien muur, ziet hij links in de vaart weer de trekschuit die men straks
+is voorbijgereden en waarvan de voerman heeft gezegd dat het de nachtschuit op Amsterdam was. Om twaalf uren, ruim, voer ze
+af.
+
+</p>
+<p>De groote Domklok bromt twaalf.
+
+</p>
+<p>De hospita uit het kleine logement, niet weinig ontroerd door het gebeurde, en straks geheel van streek door hetgeen ze uit
+den mond der politie zal vernemen, ze zegt in gemoede: dat die vluchteling zich werkelijk <span class="letterspaced">z&oacute;&oacute;</span> ziek heeft weten te houden dat zelfs de <a id="d0e15353"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15353">391</a>]</span>dokter er <span class="letterspaced">dupe</span> van werd en hem mee naar het gasthuis heeft genomen. Den naam heeft ze niet gevraagd; maar &#8217;t was de dokter van &#8217;t gasthuis.
+
+
+</p>
+<p>En terwijl nu de Briesborger commissaris vol ijver zijn nasporingen in de Utrechtsche gasthuizen begint, om echter al spoedig
+andere vermoedens te koesteren&#8212;glijdt de nachtschuit op Amsterdam langs de laatste gaslantaarns en woningen buiten de stad.
+Aan het roer staat de schipper, en, als hij even in de voorkajuit duikt om zijn kort eindje pijp op te steken, dan slaat hij
+zijdelings een oog op de beide passagiers die&#8212;&#8220;ter wille van een vrouw die erg ziek is, zoo haastig naar Amsterdam moeten.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Bij het schijnsel der wiegende hanglamp kan hij hen zien, daar ginds in den hoek der kajuit; en hij twijfelt er niet aan of
+het moet al een heel erg geval wezen, want, de oudste dier beide mannen is mede geheel van streek.&#8212;Zie maar, als een geest
+zoo wit ligt hij achterover, en tegen den schouder van den jongste, die hem het liggen al zachter en gemakkelijker maakt,
+terwijl die jongste zelf zich gedurig het zweet van de slapen wischt.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">TWEE EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Toen Eva Helmond uit haar verdooving ontwaakte, toen wist ze niet wat er met haar was voorgevallen. Ze begreep niet hoe het
+kwam dat mevrouw Van Hake zoo bij haar naast de canap&eacute; zat....
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat doet &uacute; hier?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik ben gekomen om misschien van dienst te kunnen zijn lieve Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva strijkt zich met de hand over de oogen en dan, haastig opziende:
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar is August?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dokter is uit, Eva; hij zal.... waarschijnlijk wel gauw terugkomen....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarschijnlijk....? Je zegt <span class="letterspaced">waarschijnlijk</span>!? En waarom lig ik dan hier; en waarom....?&#8221; Eensklaps komt ze overeind en snelt naar de deur, roepend ja bijna gillend:
+&#8220;August, August! Helmond! waar ben je!?&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake komt Eva terzij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als dokter <span class="letterspaced">hier</span> was Eva, dan zou hij zeggen: Kindlief je moet je kalm houden; er zijn omstandigheden....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva hoort haar niet. Zij staart strak naar den grond. En dan:
+
+</p>
+<p>&#8220;Waar is dat briefje? Ik vraag waar dat briefje is! Was er <span class="letterspaced">geen</span> briefje?&#8212;Jawel, ik weet het <span class="letterspaced">zeker.</span> Ik heb het gelezen..... ik heb....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, hou je van Helmond?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Houden! Mensch, je maakt me krankzinnig.&#8212;Ik wil dat briefje <a id="d0e15403"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15403">392</a>]</span>zien. Ik wil weten.... Geef hier. Jij hebt het. Jawel, <span class="letterspaced">jawel</span>, jij hebt het!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, in je eigen&#8212;nee, in <span class="letterspaced">dokters</span> belang bid ik je kalm te zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar die brief, die brief!&#8221; roept Eva in dreigend smeekende houding: &#8220;Ik weet het maar al te goed. Ik wilde zien of hij sliep.
+Hij was er niet meer, En op zijn kamer vond ik toen dat schrift.... van een krankzinnige; en zijn naam stond er onder. Ja
+<span class="letterspaced">zijn</span> naam. Ik wil dien brief zien. Laat mij toch gaan; ik wil nu.... ik <span class="letterspaced">wil</span> naar boven! Hoor je dan niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake haalt het geschrift te voorschijn. &#8217;t Zou zeker&#8212;nu de eerste schok was doorstaan&#8212;het verstandigste wezen
+om Eva zooveel mogelijk de waarheid in het aangezicht te doen zien, en, terwijl men haar bad om zich kalm te houden, een beroep
+te doen op haar verstand en haar waarachtige liefde voor haar man:
+
+</p>
+<p>&#8220;Hier is de brief die je zoo treffen moest Eva. Maar ik verwacht dan ook dat je je krachtig zult toonen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva hoort haar niet; zij siddert, terwijl ze nogmaals die vreemde volzinnen leest, waarin August haar schrijft dat hij haar
+bedrogen heeft; dat een som&#8212;hij weet niet hoe groot&#8212;zijn schuld is; dat hij aan gene zijde van de zee duizenden menschen van
+de gele koorts zal genezen en tienduizendmaal het slachtoffer ervan worden wil; dat <span class="letterspaced">zij</span>, Eva, er het brood zal kneden en doen....
+
+</p>
+<p>Eva kan niet verder lezen. Maar die vrouw in haar rouwkleed, wat eischt ze dat ze bedaard zal blijven! Voelt het mensch dan
+niet dat deze groote kamer haar te eng is; dat zij weten wil waar die man&#8212;zooals ze zegt, in zijn ijlende koorts&#8212;is heengegaan;
+waar hij toeft in dezen stormachtigen avond, terwijl de hagelsteenen met zulk een vreeselijk geweld tegen de ramen kletteren!
+Begrijpt ze dan niet dat ze hem achterna wil, dewijl niemand hem beter en eerder zal vinden dan zij! Beseft ze niet dat een
+vrouw rust noch duur heeft aleer.... O God, had ze z&oacute;&oacute; iets kunnen vermoeden toen ze meende dat hij slechts wat vermoeid en
+overspannen naar bed ging. Eva <span class="letterspaced">wil</span>, Eva <span class="letterspaced">moet</span> naar buiten!
+
+</p>
+<p>Het kostte mevrouw Van Hake de grootste inspanning om Eva te doen beseffen dat haar liefde-ijver nu onverstandig was. Waar
+immers zou zij hem zoeken in den stormachtigen avond! Zij, in hare omstandigheden, zou ze zich wagen daarbuiten aan een tasten
+in &#8217;t blinde! Bovendien: alles wordt er gedaan om den lieven zieke zoo spoedig mogelijk in zijn huis en in &#8217;t warme bed terug
+te brengen. Wanneer dokter&#8212;&#8217;tgeen men niet voor onmogelijk hield&#8212;nog met den laatsten trein naar Amsterdam was vertrokken,
+d&aacute;n zelfs kon men tamelijk gerust wezen; men zou dan in den trein al spoedig bemerken dat hij ongesteld was, en bij aankomst
+zeker voor hem zorgen.
+
+</p>
+<p>Helaas, mevrouw Van Hake wist wel dat zij Eva met deze hoop misleidde, doch, haar taak was geen lichte.&#8212;Eva vloog immers gedurig
+weer op van haar stoel, en wilde hem zoeken; zij <span class="letterspaced">moest</span> hem vinden; ja, wie eerder dan <span class="letterspaced">zij</span>! Neen, zij heeft het wel toegegeven <a id="d0e15448"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15448">393</a>]</span>dat zij haar ouders niet v&oacute;&oacute;r den nacht verontrusten wil, immers men wist zeker dat de dokter er dezen avond niet geweest
+is; maar op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>! Ja, &#8217;t waarschijnlijkste is toch dat hij, in zijn ijlende razernij, nog eens naar <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> is gegaan.&#8212;Men heeft hem er niet gevonden, maar door de duisternis misleid, kon hij gemakkelijk van den weg zijn gedwaald.
+O, misschien ligt hij nu in doodsgevaar op een dier naargeestige kronkelpaden van het erf, waar een verwaten gierigaard, nog
+aan den rand van het graf, den goeden zieke durfde vervloeken, terwijl deze ten koste van eigen gezondheid hem redden en behouden
+wil.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel, op de Zonsberger paden zal ik hem vinden!&#8221; barst Eva na een korte stilte weer los: &#8220;En als hij er <span class="letterspaced">niet</span> wezen mocht, dan vlieg ik naar den woekerenden trotschaard, en zal hem zeggen dat zijn lage vervloeking slechts kan terugkeeren
+op zijn eigen grijs en zondig hoofd; dat hij dien goeden man heeft mishandeld door beleediging op beleediging; dat hij hem
+heeft <span class="letterspaced">vermoord</span>; hem en mij, ja, h&eacute;m en mij, en het kind onzer liefde.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoover is het nog niet gekomen Eva. Men zal den goeden dokter gemakkelijk vinden. Thom was hem, zooals hij bij &#8217;t heengaan
+zeide, immers reeds op &#8217;t spoor. Dokter zal &ograve;f in de buurt wezen en gevonden worden, of&#8212;&#8217;t zij dan wat verder af&#8212;welwillend
+zijn opgenomen, en waarschijnlijk toch spoedig terug zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarschijnlijk! altijd <span class="letterspaced">waarschijnlijk</span>!&#8221; roept Eva: &#8220;Maar als... o God! als men hem <span class="letterspaced">niet</span> vond, wanneer hem in zijn ijlende koorts daarbuiten een onheil was overkomen! Zeg, mensch vol flegma, vol verstand en wijsheid,
+zeg, is d&aacute;n die gierigaard ginds, zijn moordenaar niet? En ook, is hij de oorzaak niet van den angst die mij huiveren doet
+en de minuten tot eeuwigheden maakt!&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake ziet haar liefdevol aan en blijft het stilzwijgen bewaren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar spreek dan, spreek!&#8221; zegt Eva, doch op minder heftigen toon, want de liefdevolle blik der zwijgende vrouw heeft haar
+zonderling getroffen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet het niet Eva. We willen daar nu niet naar vragen. Het eenige wat ons vervult is toch de hoop dat we den goeden dokter
+spoedig zullen terugzien; en&#8212;dan zullen wij hem oppassen en verzorgen en alles doen om, met de hulp van God, zijn dierbaar
+leven te behouden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja! ja!&#8221; zegt Eva snel, en dan, na een oogenblik van stilte: &#8220;Och, waarom bleef ik niet bij hem toen hij naar bed was gegaan!&#8221;
+Schreiend, doch straks weer heftig: &#8220;Maar ik wist niet dat het zoo erg was. Nee nee, ik wist het niet! Wie zal zeggen dat
+<span class="letterspaced">ik</span> hem niet liefhad; wie!? &#8217;t Is alles de schuld van dien oude, dien schijnheiligen man!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva,&#8221; zegt mevrouw Van Hake met zachte stem: &#8220;weet je wel lieve, <span class="letterspaced">wie</span> ik in deze oogenblikken het meest beschuldig?&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva ziet haar niet aan.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik beschuldig waarlijk <span class="letterspaced">mij zelve</span> het meest.&#8221; Nu ziet Eva haar aan:
+<a id="d0e15497"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15497">394</a>]</span></p>
+<p>&#8220;U, &uacute; beschuldigt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mij zelve. Ja Eva, ja!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik begrijp niet....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva, ik heb in den laatsten tijd zijn weldaden aangenomen, ofschoon ik er bijna zeker van was dat hij de middelen om ze te
+kunnen verleenen niet meer bezat.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een vuurrood vliegt over Eva&#8217;s gelaat. Zij spreekt niet, maar blijft met angstig gespannen blik mevrouw Van Hake aanstaren.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik bewoonde zijn huis,&#8221; herneemt de weduwe: &#8220;en at zijn brood, en had hem lief als een moeder, en toch ... ik deed slechts
+een zwakke poging om hem terug te brengen van een weg, die ik vreezen moest dat op uw beider verderf zou uitloopen.&#8212;Lieve
+Eva, als gij <span class="letterspaced">iemand</span> beschuldigt, doe het dan <span class="letterspaced">mij</span>.&#8212;De man dien ge uw vijand noemt heeft immers gewaarschuwd; misschien te krachtig gewaarschuwd, maar <span class="letterspaced">gewaarschuwd</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet niet wat je zegt;&#8221; roept Eva, en slaat de handen voor de oogen. En dan, dan loopt zij de groote kamer op en neer,
+en bijna kermend klinkt het iets later:
+
+</p>
+<p>&#8220;Zou alles dan <span class="letterspaced">waar</span> zijn! Alles, alles!? En heeft hem <span class="letterspaced">d&aacute;t</span> spooksel benauwd en verdreven!&#8212;Maar nee, nee! dat is onmogelijk!&#8221; vervolgt ze terwijl zij eensklaps voor de weduwe blijft
+staan: &#8220;Heeft hij dan zelf niet door zijn daden getoond, en met zijn woorden bevestigd....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva,&#8221; valt mevrouw Van Hake in, en ziet haar onbeschrijfelijk liefdevol aan: &#8220;ja, die al te goede man toonde door zijn daden
+wat de wenschen van zijn geliefde waren, en sprak de woorden die zij het liefst van hem hoorde.&#8212;Eva, ik zie het, n&uacute; voor het
+eerst geloof je de <span class="letterspaced">waarheid</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;De <span class="letterspaced">waarheid</span>!?&#8212;Ach, hoe zou het mogelijk zijn dat ze n&uacute; de volle waarheid reeds geheel doorzag!
+
+</p>
+<p>&#8212;Was dan alles een leugen; alles wat haar omgaf in den laatsten tijd? Dit huis, die meubels, de diamanten, die familiepapieren,
+alles leugen, leugen!
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar gerechte hemel! wat zijn blinkende meubels of schitterende steenen bij den doodsangst die haar weer eensklaps overstelpt
+en benauwt? O! men kan haar vrij dat alles ontnemen, ja, alles, <span class="letterspaced">alles</span>, indien hij maar terugkomt; wanneer ze maar weet dat die arme kranke niet langer omdoolt in de gure lucht; wanneer ze hem
+maar aanstonds mocht sluiten in haar koesterende armen!&#8212;Zie, het pakket familiepapieren ligt daar nog op haar schrijftafel.
+Nu roert ze het aan; maar neen, toch neemt ze het niet, om aan die vluchtige opwelling te voldoen en alles in &#8217;t vuur te werpen.&#8212;Zij
+luistert.... Daar buiten klonken stemmen. Ha, God! men komt, ha!
+
+</p>
+<p>Reeds is Eva de gang ingevlogen, en heeft ze de voordeur geopend.
+
+</p>
+<p>Met luidruchtig gepraat nadert van de Hoenderveldsche straatzijde een langzaam voortgaande menigte. Een kleine handwagen ratelt
+in haar midden.
+
+</p>
+<p>&#8212;Hoor! Een vrouwenstem klinkt luide van de hooge stoep naar beneden en tegen den snijdenden hagelwind in.
+<a id="d0e15552"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15552">395</a>]</span></p>
+<p>Men weet niet wat zij vraagt.
+
+</p>
+<p>&#8212;Dokter Helmond? O nee, dien hadden ze niet, en moesten ze ook niet hebben. Dokter Helmond mocht de champagne nog in &#8217;t hoofd
+zitten, en slapen misschien in den zijden sleep van zijn vrouws japon!&#8212;Nee, ze gingen met den armen majoor, dien ze na lang
+tobben uit de gracht hadden gehaald, regelrecht mee naar &#8217;t huis van dokter Biermans.... dokter Biermans die er al dadelijk
+was bijgehaald:
+
+</p>
+<p>&#8220;Vooruit maar jongens; vooruit, eer dat ie genachtsamen zeit! Van &#8217;en schotje <span class="letterspaced">los kruit</span>: Wie zou &#8217;t gelooven!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva weet niet wat men nog verder in &#8217;t voorbijtrekken zegt.
+
+</p>
+<p>Nu bevindt zij zich weer in de groote huiskamer. Een ontzettende angst doet haar als ineenkrimpen terwijl ze klappertandend
+bij het vlammende vuur staat.&#8212;Haar haren, die buiten nat zijn geworden, hangen sluik langs de bleeke wangen neer. Strakker
+en strakker staart ze, totdat ze eensklaps opziende half luide mompelt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wist het, ja ik wist het! Hij heeft het mij dikwijls gezegd; en nu....&#8221;
+
+</p>
+<p>Haar oog viel in datzelfde oogenblik weder op het pak &#8220;familiepapieren&#8221;, en, Eva grijpt het weg van de tafel, en&#8212;werpt het
+in den breeden haard.
+
+</p>
+<p>En de hoog opflikkerende vlam doet een rooden gloed spelen op het rose kleed &#8217;t welk Eva nog in den vooravond tegen het zwarte
+heeft verwisseld.&#8212;O God, het had dan toch een zwart, een rouwkleed moeten zijn! En als het vuur nog hooger opvlamt en ter
+rechterzij haar schier verstorven wang met zachten gloed komt streelen, en zij, klappertandend, met saamgeperste handen murmelt:
+&#8220;Ik wist het; ja mijn God, maar ik geloofde het niet!&#8221; dan, o d&agrave;n gevoelt zij eensklaps een n&oacute;g weldadiger gloed aan de zij
+van het hart haar verwarmen: Een moeder was er niet om haar kind te troosten: maar toch, zie, nu rust en nu schreit en nu
+snikt ze..... aan de moederlijke borst van een trouwe vriendin.
+
+</p>
+<p>De nacht van storm en hagel die door Eva Helmond in duizend angsten is doorwaakt, moest toch in &#8217;t einde wijken voor een kalmeren
+morgen. De October-zon dook vriendelijk op uit haar valen sluier, en terwijl ze al spoedig haar kracht zou beproeven aan den
+hier en ginds langs velden en wegen bijeengegrienzelden hagel, zond ze ook een zachten straal in het vertrek waar de grijze
+Van Barneveld op zijn hard leger, met gesloten oogen en saamgevouwen handen neerlag. Daar ging de deur open. Zachtjes, zeer
+zachtjes.
+
+</p>
+<p>En zie, Goddank, nu gaan die oogleden open en keeren zich zijn oogen naar het licht.&#8212;En het zonnetje &#8217;t welk door de deur
+naar binnen kwam, werkte misschien nog weldadiger dan het hemellicht, &#8217;t welk door het venster er in blijft gluren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Alweer Jacoba! Als je je volstrekt geen rust gunt dan zul je ziek worden. Ik had niets noodig kind!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar <span class="letterspaced">ik</span> had behoefte beste pa, om weer eens even te zien hoe het u ging, en u nog een glaasje melk te komen brengen. O, sinds de
+tuinman mij gezegd heeft dat er voor die nare benauwdheden <a id="d0e15583"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15583">396</a>]</span>niets zoo goed is als melk, zal ik er u mee vervolgen totdat u weer heelemaal beter zult zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ei Coba, zou je denken dat <span class="letterspaced">melk</span> voor zoo&#8217;n kwaal....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O ja, jawel papa, welzeker; melk moet daar heel goed voor zijn. &#8217;t Is ook zoo natuurlijk, zoo iets van een dier. <span class="letterspaced">Melk</span> h&eacute; ja, dat vind ik nu <span class="letterspaced">erg</span> natuurlijk!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, als je &#8217;t graag hebt lieve kind<span id="d0e15600" class="corr" title="Bron: ..,.">....</span>&#8221; Van Barneveld drinkt, en Jacoba houdt er van terzij het oog op gevestigd.
+
+</p>
+<p>&#8220;&#8217;t Is alweer hetzelfde!&#8221; zegt Van Barneveld.
+
+</p>
+<p>&#8220;U bedoelt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;De vreemde smaak.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Vreemd; h&eacute;, dat begrijp ik toch niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet Coba....? &#8217;t Is me telkens alsof ik iets van amandelen drink.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba heeft het glas aangenomen en proeft de laatst ingebleven droppels:
+
+</p>
+<p>&#8220;H&eacute; dat moet toch verbeelding zijn lieve pa. Ik proef.... nee, ik proef er niemendal van.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Diezelfde smaak was gisterenmiddag ook aan de....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Aan de rijst. O ja, dat hebt u gezegd. Maar het zal toch aan uw smaak liggen: of dat er misschien iets aan de melk is....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat zou er aan de melk zijn Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O, weet u w&aacute;t ik denk: de koe zal buiten langs den stalmuur zijn gegaan, en daar aan de perzikbladeren hebben geknabbeld.
+Dat lusten de koeien wel, nietwaar pa?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Doe je er suiker in Coba?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;In de melk? O ja, een heel <span class="letterspaced">heel</span> klein beetje.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo&#8212;dan is die suiker slecht. Er is altijd een bezinksel.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, tegenwoordig wordt alles vervalscht. Ik vrees dat er geen betere te krijgen is. Maar&#8212;die melk met een bijsmaak en wat
+slechte suiker heeft u toch geen kwaad gedaan lieve beste vader. Nee, ze heeft u veel <span class="letterspaced">veel</span> beter gemaakt, niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat heeft <span class="letterspaced">God</span> gedaan Jacoba.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar God gaf ook die melk, mijn beste papa.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;En Hij geeft mij mijn lieve kind, en....&#8221;
+
+</p>
+<p>De grijsaard sloeg wel den arm om haar fijne middel heen, doch het gelaat wendde hij naar de zij van den muur. Zij mocht het
+niet zien dat zijn oogen met tranen zijn gevuld.&#8212;Een oogenblik later richt de oude krijgsman zich in zijn bed overeind, en
+zegt, terwijl de zware knevel boven zijn lippen trilt, en hij Jacoba strak maar toch met liefde beschouwt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet nu zelf niet Coba, of je liegen <span class="letterspaced">zonde</span> of <span class="letterspaced">deugd</span> is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba&#8217;s bleek gezichtje is bloedrood geworden.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet het niet!&#8221; herhaalt de oude man. En een oogenblik later zegt hij: &#8220;Jacoba, geef mij de poeders in &#8217;t vervolg zonder
+rijst of melk. Ze hebben mij <span class="letterspaced">misschien</span> goed gedaan. Als kind heb ik eens geproefd van de medicijn die je grootmoeder moest gebruiken. Dien smaak vergat ik niet.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Jacoba schreide aan de borst van haar grijzen vader.
+
+</p>
+<p>&#8220;Och lieve papa, u zoudt het goede middel anders niet hebben ingenomen, en u ziet toch dat soms een vooroordeel....&#8221;
+<a id="d0e15669"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15669">397</a>]</span></p>
+<p>Maar zij vervolgde niet.&#8212;Misschien was zij reeds te ver gegaan; althans er vloog een donkere wolk over haars vaders voorhoofd.
+
+
+</p>
+<p><span class="letterspaced">Vooroordeel!</span> Neen, van dien vereeuwigden geliefde heeft ze niet willen spreken; dat was voorbij.&#8212;Maar kon ze het dan nu niet wagen om
+nog &eacute;&eacute;n enkel woord te doen hooren in &#8217;t belang van haar dierbaren pleegbroeder? Was het dan &oacute;&oacute;k geen vooroordeel om een zoon
+te haten, die zich na zulk een vervloeking wreekt: door aanstonds het beste middel uit te denken &#8217;t welk ter genezing kan
+worden aangewend, zonder dat het zich voor den man, die geen medicijnen wil gebruiken, door een te hevig bitter verraadt?
+
+</p>
+<p>&#8220;Zwijg Jacoba, niets meer over hem;&#8221; zegt Van Barneveld een oogenblik later: &#8220;Mijn kind moet mij niet willen leeren wat mijn
+plicht is.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Beste papa, dat was mijn bedoeling niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Het had er allen schijn van Coba.&#8212;Nu, mijn kleine meisje, wees niet bang, en schrei niet langer. Wie heeft gezegd dat dokter
+Helmond <span class="letterspaced">ten eenenmale</span> een verworpeling is voor God!?&#8212;Ik niet!&#8212;Zoodra hij den moed zal hebben om zijn vrouw den kanker van ons volksbestaan, die
+bij haar reeds een verpestenden stank heeft, uit de borst te snijden, dan.... Maar wij spreken hierover niet meer.&#8212;Ga nu nog
+wat slapen Coba. Jawel, en slaap maar gerust. Nooit <span class="letterspaced">nooit</span> wil ik hem weerzien; maar, met de helft van het onze, zal t&oacute;ch, mettertijd, dokter Helmonds geneesmiddel betaald worden.
+Is het nu goed klein meisje? Ga nu en slaap nog wat.&#8221;
+
+</p>
+<p>Op het oogenblik dat Jacoba de kamer zal verlaten, hoort ze zich terugroepen. Van Barneveld ligt weder met het aangezicht
+naar den muur gekeerd; doch met de hand naar Coba&#8217;s zijde tastend, herneemt hij:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als er soms nog iets voor dat monument mocht noodig zijn, zeg dan aan tante dat <span class="letterspaced">ik</span>....&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba zinkt eensklaps voor het ijzeren bed op hare knie&euml;n neer; vat de hand van dien grijzen vader, drukt er haar voorhoofd
+in, en schreit.
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, ze schreit; maar toch, een oogenblik z&oacute;&oacute; zalig als <span class="letterspaced">dit</span>, ze had het nog niet beleefd.
+
+</p>
+<p>&#8220;Bedaar, bedaar, klein onverstandig meisje. Kom, ga nu gauw wat rusten. Den ganschen nacht heb jij voor je vader gezorgd,
+maar hij, niewaar mijn goed kind, <span class="letterspaced">hij</span> heeft toch ook de <span class="letterspaced">melk gedronken.</span>&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Zoodra de October-zon dien morgen de luiken en blinden binnen Romphuizen voor &#8217;t meerendeel heeft doen openen, heerschte er
+een buitengewone levendigheid op het kantoor van den Rijkstelegraaf. Het gerikketik klonk er bijna zonder ophouden. De metalen
+draad naar de zij van Briesborg en Utrecht had geen oogenblik rust.
+
+</p>
+<p>En zeker, het groote Romphuizer Hondsbosch vermoedde niet dat er door den dunnen draad die&#8212;den kronkel van den straatweg volgend,
+langs zijn takken gespannen was, een aantal vragen en antwoorden vlogen, voor &#8217;t meerendeel met betrekking tot den man <a id="d0e15716"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15716">398</a>]</span>die gisteren in den guren avond tusschen zijn stammen en struiken heeft rondgedwaald.
+
+</p>
+<p>De beide spreeuwen die zooeven uit het boschje op den grauwen draad waren neergestreken, ze vlogen er nu eensklaps van weg.
+Hadden zij &#8217;t gevoeld dat onder hun teere pootjes de vraag van de Briesborger zijde als een bliksemstraal heenschoot:
+
+</p>
+<p>&#8220;Is generaal Van Barneveld vergiftigd? Reeds overleden? Vermoedens op dokter Helmond?&#8221;
+
+</p>
+<p>Natuurlijk die diertjes gevoelden het niet. Vroolijk in den zonneschijn vlogen ze stoeiend en zwenkend voort.... tot op het
+dak van <span class="letterspaced">Het Roode Zoodje</span>, en trippelden daar op het verweerde riet, en gebruikten straks in den voerbak, die voor de deur stond, hun ontbijt, z&oacute;&oacute;
+luchtig en opgeruimd, alsof ze &#8217;t nu toch werkelijk vermoedden dat daarboven, door dien draad langs de palen, het antwoord
+gleed:
+
+</p>
+<p>&#8220;Generaal Van Barneveld bijzonder wel. Van vergiftiging in Romphuizen geen sprake. Zekere majoor Kartenglimp dood.&#8212;Dokter
+Helmond vermoedelijk ziek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was misgeschoten. Toen grauwe Toon straks buiten kwam en een vijftal lijsters, die juist de laatste roode bessen aan gindschen
+hoek van het bosch hadden genuttigd, op den telegraafdraad hun si&euml;sta zag houden, toen heeft hij de verzoeking niet kunnen
+weerstaan, en.... paf! Maar, een ondeelbaar oogenblik te voren was het vijftal den draad ontvloden.... Zou het mogelijk zijn
+dat het bericht &#8217;t welk&#8212;rapper dan hun vleugels&#8212;onder hen heenvlood hen heeft geschokt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw Helmond in doodsangst; Zet onderzoek voort in haar belang.&#8212;Spoed, Spoed!&#8221;
+
+</p>
+<p>En de d&eacute;p&ecirc;ches, die in Romphuizen werden aangeboden en moesten bezorgd worden, gunden het personeel aan den Rijkstelegraaf
+gedurende den ganschen voormiddag geen rustig oogenblik.
+
+</p>
+<p>&#8220;Goddank menheer,&#8221; zei de besteller tot den telegrafist toen deze in den namiddag het kantoor sloot: &#8220;Goddank, dat we nu toch
+weten dat ie in Amsterdam zit, en&#8212;dat het hier beperkte dagdienst is.&#8212;O ja, complement van menheer Kippelaan,&#8221; vervolgde de
+man: &#8220;en of u van avond na sluiting plezier hadt om een kopje thee bij hem te komen drinken?&#8221;
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">DRIE EN VEERTIGSTE HOOFDSTUK.</h2>
+<p>Op het bovenportaal eener kleine woning aan den Buitenkant te Amsterdam staan twee mannen; de een staat bij de deur der kamer,
+waaruit hij zooeven gekomen is; de ander op de bovenste trede der steile trap met de hand aan de leuning.
+<a id="d0e15742"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15742">399</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Ik herhaal je menheer Baars, dat ik in <span class="letterspaced">geen</span> geval aan je onbillijken eisch zal voldoen;&#8221; zegt de eerste op gedempten toon.
+
+</p>
+<p>&#8220;Onbillijk!&#8221; herhaalt de tooneeldirecteur met smadenden lach: &#8220;Denk je dan dat we ons d&aacute;&aacute;rmee &#8217;t hoofd kunnen breken? &#8217;t Zou
+wat moois wezen als de een niet wou spelen omdat z&#8217;n neef &#8217;en zinking op &#8217;t oog had, of &#8217;en ander omdat z&#8217;n zuster aan eksteroogen
+leed!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Die zoutelooze aardigheden zijn ongepast. &#8217;t Geldt hier een doodzieken broeder, die al gedurende twee dagen en nachten in
+gestadige ijlkoortsen ligt, en door niemand dan mij wil geholpen zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, dat is allemaal tot je dienst, maar daar kan een directeur zich niet om bekreunen. God beware! Toen m&#8217;n eigen vader op
+sterven lag, toen speelde ik &#8217;s-avonds wel voor Thomas-Vaer in de Bruiloft van Kloris en Roosje; en toen ik m&#8217;n moeder &#8217;s-morgens
+begraven had....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Toen hadt je je &#8217;s-avonds in je rol moeten ophangen!&#8221; snerpt Philip op dof schrillen toon. En dan: &#8220;Maak dat je wegkomt!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar sakkerloot, een acteur moet....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Een acteur moet niet vergeten dat hij <span class="letterspaced">mensch</span> is. Ik heb nooit begrepen dat dit een eisch was dien men hem stelt. Nog eens: Zoolang ik in zorg ben over mijn broeder speel
+ik <span class="letterspaced">niet</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Haha, dat is dan die hooggeroemde <span class="letterspaced">trouw</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wanneer ik onwetend mijn woord gaf voor iets, dat beneden mij is, dan breek ik dat woord. Ga heen! Ik zeg u voor &#8217;t laatst
+dat ik <span class="letterspaced">niet</span> spelen zal. Ik <span class="letterspaced">kan</span> en <span class="letterspaced">wil</span> het niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;D&aacute;t zullen we zien!&#8221; zegt Baars met een dreigend gebaar, en als hij nog wil voortgaan om het &#8220;onwillig sujet&#8221; op weinig kiesche
+wijze aan zijn verplichting te herinneren, dan wordt de deur der ziekenkamer haastig maar behoedzaam geopend, en spreekt een
+zachte stem op bewogen toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Als je een afgetobden lijder een oogenblik van verademing, ja misschien een rustig <span class="letterspaced">sterven</span> gunt, doe dan wat mijn man u vraagt menheer Baars, en ga heen.&#8221;
+
+</p>
+<p>De directeur van het reizend tooneelgezelschap is een man zonder beschaving en zelfs zonder eenig kunstgevoel. Slechts het
+&#8220;slaan van dubbeltjes&#8221; is de kunst die hij liefheeft en beoefent met hart en ziel. Nochtans, toen hij na de woorden van mevrouw
+Philippe, zacht pruttelend naar beneden ging, toen plooide een rimpel zijn voorhoofd. &#8217;t Speet hem eensklaps dat hij die leugen
+heeft verzonnen om hem over te halen.
+
+</p>
+<p>Wat moest hij wel denken van iemand, die op zijns vaders sterfdag een klucht ging vertoonen? Nu ja, als het hier z&oacute;&oacute; erg gesteld
+was dan.... In &#8217;s-hemelsnaam! de Casper Lariefarie moet Lowee dan maar spelen. Men kan geen ijzer met handen breken. Iemand
+die sterven ging! Enfin, dat doet men maar eens!
+
+</p>
+<p>Zachtjes op de teenen loopend, is Philip nu met zijn vrouw in de voorkamer teruggetreden, die wel aan de vroeger door hem
+bewoonde bovenkamer in de Tuinstraat herinnert, doch&#8212;ofschoon grooter en niet zoo somber&#8212;nu kleiner schijnt door het breede
+ledikant &#8217;twelk er in &#8217;t midden geplaatst is.
+<a id="d0e15795"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15795">400</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Goddank! hij slaapt,&#8221; zegt Philip, terwijl hij den doodsbleeken August, met pijnlijk gesloten lippen, schier voor het eerst
+na zoo vele uren van angstig waken en tobben, naar &#8217;t uiterlijke kalm ziet nederliggen: &#8220;Ja Virginie, hij slaapt Goddank!&#8221;
+herhaalt de jongere Helmond, en geeft zijn geliefde een zoen. En dan: &#8220;Wacht, blijf jij nu even hier; ik moet het oogenblik
+waarnemen om &oacute;&oacute;k een zoen aan ons ventje te geven.&#8221;
+
+</p>
+<p>Philip verlaat nu de kamer en treedt in het kleinere vertrek ernaast. &#8217;t Is de slaapkamer der ouders van den kleinen Prits.
+En ginds zit hij in zijn tafelstoel, de blonde halfjarige guit met zijn groote blauwe oogen. De althea-wortel glijdt weg uit
+zijn mondje, en de rammelaar aan een blauwzijden lint valt eensklaps uit de kleine hand: Met de poezele armpjes naar den vader
+uitgestrekt, kraait het jongske van pret.
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja &#8217;t was ook hard! Met de reis naar Zutfen en Briesborg meegerekend, had het lieve blonde ventje zijn vader in zes dagen
+zoo goed als in &#8217;t geheel niet gezien; die vluchtige keeren in de laatste dagen telden niet mee.&#8212;Ja ja, nu zal hij den stoel
+uit. Ja, nu moet hij weer eens zoo heel hoog naar boven worden getild en dan, ploef, ineens heel laag naar beneden!&#8212;Hoor hoor
+hem eens kraaien vol ongeduldige blijdschap; en, wat de vader het jongske&#8212;misschien niet verstandig&#8212;alreeds zocht te leeren:
+het noemen van zijns vaders voornaam, het klinkt nu mede met ongeduldig opspringen in den stoel: &#8220;Fiffie, Fiffie!&#8221; en, hij
+kraait en hij springt weer.
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, nu de deur maar dicht is, nu kan de zieke het niet hooren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Moest jij er voor lijden mijn arm klein Fribbeltje!&#8221; zegt Philip, en neemt het kind uit den stoel, en tilt hem hoog <span class="letterspaced">hoog</span> en ploft hem dan tot op den grond; en weer in de hoogte en weer naar beneden, totdat.... Philip werd eensklaps zoo duizelig.&#8212;Hij
+hield den kleinen Frits goed vast, maar staakte het spel, en trok zich terug tot aan het groote ledikant.&#8212;Z&oacute;&oacute; op den rand
+zittend ging het beter. Fritsje wiegde in zijns vaders armen v&oacute;&oacute;r- en achterover.&#8212;De vader wist echter niet wat hij deed.&#8212;Fritsje
+weet niet wat een schommel is, maar hij vond het prettig. Een beetje later is &#8217;t hem alsof hij in zijn wiegje ligt. En de
+vader&#8212;hij wist wel wat een schommel was, en meende dat hij met klein Fribbeltje erin zat. Hij hield hem <span class="letterspaced">stevig</span> vast.... maar &#8217;t ging z&oacute;&oacute; hoog, z&oacute;&oacute; hoog, dat hij de oogen moest sluiten; en.... toen liet hij zich glijden, en.... hij weet
+niet meer wat.
+
+</p>
+<p>Uitgeput van vermoeienis naar lichaam en geest, is de jongere Helmond in slaap geduizeld; maar het kleine ventje houdt hij
+toch altijd stevig vast. En Fribbeltje pinkt en dubt met de lange donkere oogwimpers, en.... slaapt dan mede&#8212;in de armen van
+zijn lieven Fiffie!
+
+</p>
+<p>Virginie Helmond had den wensch van Philip begrepen. Ach ja, nu dokter August wat rustiger is geworden, nu mocht de goede
+jongen wel een oogenblik tot verademing komen.&#8212;Dien tijd kan zij waarnemen om hier in haar woonkamer de schromelijke wanorde
+<a id="d0e15816"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15816">401</a>]</span>een weinig te herstellen, die er, door den toestand, waarin men zoo onverwachts geraakte, wel moest ontstaan.&#8212;&#8217;t Is onbegrijpelijk
+hoe die trouwe Philip dat alles, en bijna geheel alleen, heeft beredderd.&#8212;Dat gebroken kopje op den vloer, en die groote scheur
+in het ledikantgordijn, ze bewijzen genoeg dat er vreeselijke momenten zijn geweest. En dan, wat zielsangsten moet de arme
+Philip hebben doorstaan! In de vaste meening dat dokter August, ten einde raad, zich aan dien ouden generaal had vergrepen,
+heeft Philip schier het onmogelijke gedaan om den lijder&#8212;na hun aankomst in Amsterdam&#8212;niets slechts te verzorgen, maar hem
+ook voor den blik der politie te vrijwaren. Toen eindelijk, door de tusschenkomst van den heer Woudberg, die schrikkelijke
+verdenking was opgeheven, en Virginie bij haar aankomst nog mede de onwaarheid ervan heeft mogen bevestigen, toen was de blijdschap
+van Philip zoo groot geweest, dat hij het bijna te kwaad had gekregen.
+
+</p>
+<p>Het ledikant, &#8217;twelk in allerijl van een voornamen uitdrager was ontboden, moest hier in de nette woonkamer worden opgeslagen&#8212;maar
+zonder levenmaken.&#8212;Den eerste die leven maakte smeet hij de trap af!
+
+</p>
+<p>En uit de diepe kast in de achterkamer, waarin hij den broeder met de uiterste zorg een leger gespreid en tot nu toe verborgen
+had, heeft hij hem toen naar deze kamer overgebracht. Hier, <span class="letterspaced">hier</span> zou hij herstellen; hier zou Philip hem bewaken en verzorgen al moest hij er zelf hij neervallen. Hier zou hij den &#8220;armen
+duivel&#8221; liefhebben totdat.... totdat hij weer heelemaal gezond vertrekken kon.
+
+</p>
+<p>Terwijl Virginie Helmond zonder eenig geraas de orde in de kamer herstelt, blijft het rustig in het groote ouderwetsche ledikant.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;&#8217;t Was toch zonderling; dat die voorname zwager daar nu neerlag in <span class="letterspaced">hare</span> woning, en geheel alleen overgelaten aan de zorg van den verguisden Philip en zijn verachte vrouw.
+
+</p>
+<p>&#8212;Slaap gerust arme zieke, denkt de jeugdige echtgenoot van den vurigen Helmond, terwijl ze met de hand aan het fijnbesneden
+gelaat naar de zij van het ledikant tuurt: Slaap gerust! Ik heb verplichting aan u. O! &#8217;t geeft een zalig gevoel wanneer men
+iemand die ons.... wanneer men &#8220;iemand als &uacute;&#8221;, met zorg en liefde omringen kan. En dat gevoel heb ik leeren kennen door mijn
+eenige, mijn trouwe! O God, als hij het niet zoo dikwijls herhaalde, dat er zonder mij geen geluk voor hem kon bestaan, ja,
+d&aacute;n zou ik misschien al gestorven zijn van smart over het lot dat hij door mij te dragen kreeg. Maar stil, was het misschien
+ook voor h&eacute;m een bron van stille vreugd, dat hij een arm en onervaren kind aan zich verbond, om haar een trouw te leeren die
+in haar omgeving helaas, maar al te weinig gevonden wordt.
+
+</p>
+<p>&#8212;O dokter Helmond, je wist niet wat kostelijken schat je in je broeder hebt bezeten, en dat zijn waarachtige trouw vaststaat
+als een rots in zee. Maar n&uacute; dokter, n&uacute; zul je het weten, nu zul je dan ondervinden wie mijn Philip is.
+
+</p>
+<p>Eensklaps ontstelt Virginie geweldig. In gedachten verzonken naar <a id="d0e15838"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15838">402</a>]</span>het ledikant turend, ziet ze de oogen van den lijder strak en glinsterend om den hoek der gordijn haar aanstaren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wil je wat drinken dokter?&#8221; zegt Virginie, zich herstellend, maar houdt de lange zwarte wimpers toch naar den grond geslagen.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Neem weg! Grijp weg!&#8221; roept de zieke op angstigen toon; en nog eens met verheffing van stem: &#8220;Eva grijp weg!&#8212;Zie je niet?
+D&aacute;&aacute;r! Ze willen hem levend met mij begraven!&#8212;Laat vallen die diamanten, laat los; los! Grijpt hem! O God, daar hebben ze ons
+kind.... O God, en <span class="letterspaced">hij</span> heeft het niet gedaan. <span class="letterspaced">Ik</span> heb hem vergift gegeven, <span class="letterspaced">ik</span>! Zie maar, bloed, bloed!&#8221; En vreeselijk gillend: &#8220;Bloed!&#8221;
+
+</p>
+<p>Philip is reeds toegesneld. Hij waakte al slapend. Een half uur slapens heeft toch zijn krachten verfrischt.&#8212;Weinige oogenblikken
+later is hij er in geslaagd den zieke tot kalmte te brengen. Zijn Virginie geeft hij te drinken, en verzoekt haar dan zich
+te verwijderen.&#8212;Hoor, &#8217;t is nu nog treffender dan zooeven. Aanhoudend, zonder een enkel oogenblik rust, klinkt het nu uit
+zijn mond: &#8220;Eva kom, Eva kom!&#8221; en altijd weder hetzelfde op dien angstig jagenden toon: &#8220;Eva kom, Eva kom!&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar Eva kwam niet.
+
+</p>
+<p>Neen, reeds vier- vijfmalen was Philip naar het venster gegaan, maar telkens reed het rijtuig, &#8217;twelk hij had hooren aankomen
+voorbij. En toch, wanneer men na &#8217;t ontvangen van het laatste telegram&#8212;dat Woudberg ter volkomene opheldering naar Romphuizen
+heeft gezonden&#8212;<span class="letterspaced">aanstonds</span> vertrokken was, dan had men reeds met den sneltrein kunnen hier zijn. Maar, of een vrouw als Eva Armelo zich zoo bijzonder
+zou haasten....? Althans Philip ziet alweder naar buiten, doch&#8212;Eva komt niet.
+
+</p>
+<p>En Eva? Ach, van het oogenblik, waarin zij zekerheid bekwam dat Helmond zich te Amsterdam ten huize van haar zwager bevond,
+was haar opgewonden koortsachtig drijven om te vertrekken z&oacute;&oacute; sterk geweest, dat haar oude vriendin er ternauwernood in geslaagd
+was om haar een weinig tot kalmte te brengen, en te doen gevoelen dat men niets won met een paar uren vroeger per rijtuig
+te vertrekken, indien men toch met geen vroegeren trein te Amsterdam kon aankomen. Toen men in &#8217;t einde tot vertrekken gereed
+was, toen heeft de kapitein Armelo God in stilte gedankt dat mama had besloten maar thuis te blijven.
+
+</p>
+<p>De &#8220;bespottelijke&#8221; ingenomenheid van Eva met die weduwe Van Hake, ekskuseerde haar, zooals zij beweerde, om &#8220;van de partij
+te zijn&#8221;.&#8212;&#8220;Neen&#8221;, heeft mama gezegd: &#8220;een moeder, die z&oacute;&oacute; met ondank wordt beloond, kan haar hart geen geweld aandoen, en
+meegaan om een schoonzoon op te passen, die de heele familie bedrogen en haar kind het hoofd heeft op hol gebracht.&#8221;
+
+</p>
+<p>Ja waarlijk, Armelo is blij geweest dat mama tot dat besluit is gekomen.&#8212;Eva verstond letterlijk geen rede tenzij die weduwe
+haar bemoedigde en troostte. Ja, ja zeker, ze luisterde ook wel naar hem als hij haar courage zocht in te spreken, en haar
+herinnerde hoe hij zelf na &#8217;t jaar 40 een pil te slikken kreeg, en de ritmeester Van <a id="d0e15868"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15868">403</a>]</span>Disse h&eacute;m toen getroost heeft met te wijzen op het houten been, waarmee die oude kameraad sedert 30 moest rondspringen; maar
+hij wist toch al spoedig niet meer wat hij zeggen zou, en Eva werd er ook maar weinig door getroost. Nee die goede mevrouw
+Van Hake was hem inderdaad een reddende engel; zij had zoo den slag.... ze was zoo bedaard; ze praatte niet <span class="letterspaced">mee</span>, en toch ook niet <span class="letterspaced">tegen</span>. Ja, ze was zoo lief voor zijn kind; en dat kind&#8212;ach, ze heeft toch zooveel goeds, en is nu wel diep te beklagen.&#8212;W&aacute;t zal
+men er van zeggen!? Eigen schuld! <span class="letterspaced">Eigen schuld!?</span> Maar wie heeft er <span class="letterspaced">geen</span> schuld in de wereld? Eva was zoo jong; zooveel jonger dan hij, Armelo zelf, in den tijd toen mama.... op een kleiner schaal
+jawel....
+
+</p>
+<p>&#8220;Stil maar Eefje-lief,&#8221; heeft hij gezegd toen men dan eindelijk in de vigilante zat, die hen naar &#8217;t station zou brengen:
+&#8220;stil lieve Eva; vergeet niet dat je een militaire-kind bent. Je moet je in den spoorwagen goedhouden. De sergeant Wagenaar
+placht te zeggen....&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar Eva hoorde hem niet; ze stak het hoofd uit het portier en riep vol onrust:
+
+</p>
+<p>&#8220;Vooruit dan koetsier, vooruit! of we komen te laat aan den trein!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>En Philip Helmond snelt opnieuw naar het raam. Hij heeft weer een rijtuig gehoord. Het kwam nader. Ja zie, de voerman tuurt
+naar de nummers der huizen.&#8212;Philips hart klopt vol onrust. Nu is de vigilante de woning genaderd. Zij houdt stil voor de deur.
+Zal zij er uitkomen? Zij! de vrouw die hij haat. Zal zij zich hier bevinden, <span class="letterspaced">hier</span>, binnen weinige seconden....!
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva kom, Eva kom!&#8221; klinkt het nog altijd van August&#8217;s lippen, doch nu telkens flauwer en straks nauwelijks hoorbaar.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja kom dan, in Godsnaam, kom!&#8221; zegt Philip bij zich zelven, en perst de lippen opeen, en hoort gestommel op de trap, en....
+staart naar de deur, maar mist toch de kracht om die te gaan openen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Voorzichtig kindlief, niet zoo haastig;&#8221; zegt Armelo: &#8220;Laat mij nu voorgaan Eva; de trap is steil; en,&#8212;ik dien toch te vragen
+of we hier waarlijk terecht zijn.&#8221;
+
+</p>
+<p>Maar Eva heeft niet naar den vader geluisterd. Op een paar treden na is ze reeds boven.&#8212;Doch nu, bijna had zij naar evenwicht
+verloren. De sleep van haar kleed is aan een spijker blijven haken. Met een krachtigen ruk, die een groote scheur in dien
+sleep maakt, heeft ze zich aan de klem ontworsteld.&#8212;Wat, <span class="letterspaced">w&aacute;t</span> geeft ze nu om japonnen met slepen!
+
+</p>
+<p>Vreeselijk bonst haar het hart terwijl ze nu schier in hetzelfde oogenblik de hand naar gindschen deurknop uitstrekt. Zij
+voelt, ze weet het, daar, d&aacute;&aacute;r moet hij zijn.
+
+</p>
+<p>Philip Helmond staat onbeweeglijk. &#8217;t Is hem alsof hij versteend is.&#8212;Nu zal ze komen.&#8212;En, de deur ziet hij opengaan.
+
+</p>
+<p>Met gejaagden doch onhoorbaren tred, kwam daar een vorstelijk schoone gestalte naar binnen. Nadat zij de kleine voile had
+opgeslagen, heeft ze hem vluchtig aangezien; en, in hetzelfde oogenblik <a id="d0e15912"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15912">404</a>]</span>naar het ledikant wijzend, is ze ijlings zonder te spreken er heengesneld.
+
+</p>
+<p>&#8212;En, d&aacute;t is ze dan.... dat is dan de ijdele vrouw die de zijne veracht....&#8212;Maar hoor&#8212;O God, dat moet wel een steen vermurwen;
+dat perst hem met geweld de tranen in &#8217;t oog. Hoor, eensklaps zwijgt het jagend geroep van den armen lijder; een lange zucht
+glijdt er van zijn lippen; de matte van koortsgloed schitterende oogen slaat hij naar haar op; &#8217;t is alsof een glimlach zijn
+doodsbleek gelaat overtrekt. En zij, uitbarstend in bitter geween, roept weder met nokkende stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ach ja, mijn August, mijn liefde, mijn alles! Hier hen ik; je Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>Neen, Philip Helmond heeft aan die eerste opwelling toch geen gevolg kunnen geven. Een oogenblik was hij er bijna toe gekomen,
+om haar terzij te snellen en haar de hand te drukken, vol innigen dank omdat ze gekomen is en den armen broeder dien weemoedigen
+glimlach op &#8217;t lijdend gelaat heeft getooverd. Maar, &#8217;t was z&oacute;&oacute; beter; hij heeft het niet gedaan. De vrouw kan haar man liefhebben,
+en toch verachtelijk zijn.
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond wordt nu afgeleid. Er waren nog twee personen naar binnen gekomen. Dat moeten haar ouders wezen. Hij spreekt
+fluisterend met hen, maar, hij zal hun niet toonen dat hij medelijden heeft met hun kind. Dat kind, die dochter, veracht zijn
+vrouw, <span class="letterspaced">zijn</span> schat, en daarom.... Philip staat nu weder alleen. De oude man en die dame in &#8217;t zwart zijn naar het ledikant gegaan, en....
+Neen, het was te verwachten, de arme August herkende hen niet. Maar ook, helaas, de oogenblikkelijke kalmte, die Eva&#8217;s komst
+had bewerkt, is reeds voorbijgegaan.
+
+</p>
+<p>Op het zien van den ouden kapitein is August eensklaps overeind gerezen, en terwijl hij het hoofd terugtrekt naar de binnenzij
+van het ledikant, ijlt hij weder:
+
+</p>
+<p>&#8220;Vermoord! dood! vergift! Voor duizend, voor tienduizend gulden vergift!&#8221; en in woeste opgewondenheid gaat hij met ijlen voort,
+en doet de omstanders sidderen, en Eva, marmerwit geworden, terugdeinzen en het gelaat met beide handen bedekkend jammeren:
+
+
+</p>
+<p>&#8220;O God! o groote God!&#8221; Doch, meer te spreken vermag zij niet.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Weinige minuten later ontwaakt Eva uit een korte bezwijming. Zij rust met het hoofd tegen den schouder der jonge vrouw, die
+ijlings uit de andere kamer was toegeschoten. De man, dien zij bij haar binnentreden het eerst heeft gezien, stond aan haar
+zij en verfrischte haar met eau-de-cologne<span id="d0e15935" class="corr" title="Bron: ,">.</span> En ofschoon ze eensklaps haar volle bewustzijn herkreeg, ze moet nu de oogen toch sluiten..... Een oogenblik later zegt ze
+zacht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik dank u.... &#8217;t Is nu voorbij.&#8212;Ik zal sterk zijn. Ach, laat mij nu met hem alleen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Sprak vanzelf dat een vermeerdering van drie personen het kleine vertrek wat al te vol deed worden.
+
+</p>
+<p>De dokter, die den pati&euml;nt kwam bezoeken, liet zich met een paar <a id="d0e15944"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15944">405</a>]</span>woorden hierover uit. In &#8217;t belang van den zieke waren lucht en stilte noodzakelijk. &#8217;t Was hier wel wat klein.
+
+</p>
+<p>Weinige oogenblikken later bevindt Virginie Helmond zich in het benedenhuis, en spreekt er met haar hospita. De hospita schudde
+eerst geweldig het hoofd om aan te toonen dat de zaak niet te vinden zou zijn; maar toch, haar hart was &#8220;plooizaam&#8221; wanneer
+het noodig was, en&#8212;ze zou doen wat ze kon.
+
+</p>
+<p>Nadat Virginie, weder boven gekomen, zeer vluchtig op het portaal met Philip heeft gesproken, treden die beiden de ziekenkamer
+weer in, terwijl ze nog op den drempel een snellen blik van verstandhouding wisselen.
+
+</p>
+<p>Mevrouw van Hake, die zooeven een goedkeurend woord van den Amsterdamschen dokter over het aanwenden van een afleidend middel
+heeft ontvangen, zegt nu fluisterend tot Eva:
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet zoo onophoudelijk schreien lieve Eva. &#8217;t Is niet goed. Zie, hij ligt nu weer kalm.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar <span class="letterspaced">hoop</span>! Zou er <span class="letterspaced">hoop</span> wezen?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Waarom zou die er <span class="letterspaced">niet</span> zijn? Maar dan moet ook alles gedaan worden wat in zijn belang noodzakelijk is.&#8221;
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik komen Philip en Virginie in de kamer terug. Terwijl de eerste naar Eva ziet, doch op een afstand blijft staan,
+gaat Virginie naar het venster waar de kapitein Armelo reeds een geruimen tijd stond, en er gedurig eens naar buiten keek.
+
+
+</p>
+<p>Het was hem eigenlijk alsof hij droomde terwijl hij daarbeneden die gansch ontwende drukte zag, en, voor zich uit, dat breede
+spiegelgladde IJ, tintelend in de zon, met al die zeil- en stoomschepen, en de af- en aanvarende roeibootjes er tusschen door.
+Ja, &#8217;t was hem alsof hij droomde. Maar telkens, en altijd weder wanneer hij uit die droomerijen ontwaakte, kwam hem de vraag
+voor den geest: Is het dan h&aacute;&aacute;r schuld; de schuld van dat arme kind? Zie, haar <span class="letterspaced">moeder</span> is thuis gebleven, en die <span class="letterspaced">vreemde</span> is meegegaan. Haar moeder heeft bij &#8217;t afscheid gezegd, dat zij&#8212;alles nu daargelaten&#8212;ook wel thuis blijven <span class="letterspaced">moest</span>. Mama zou in Eva&#8217;s afwezigheid toch het bestier van &#8217;t groote huis wel dienen op zich te nemen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar&#8212;zou het dan <span class="letterspaced">moeders</span> schuld zijn alleen, en volstrekt niet de <span class="letterspaced">zijne</span>.....?
+
+</p>
+<p>Armelo heeft het eensklaps zeer warm gekregen. Ja, hij had daar immers juist het kind weer aangezien, het lieve kind met haar
+roodgeschreide oogen; en.... phu! de oude polonaise met de nauwe mouwen heeft hij toen wat losgeknoopt. Maar zie, nu de onderjas
+daardoor aan &#8217;t licht kwam, nu werd Armelo&#8217;s oog onwillekeurig naar beneden getrokken. W&aacute;t was dat!&#8212;Toen hij zich voor die
+overhaaste reis naar Amsterdam heeft gekleed, toen moet mama hem&#8212;natuurlijk met den meesten spoed, de groote <span id="d0e15990" class="corr" title="Niet in bron">&#8220;</span>tiendaagsche ruzie&#8221; en de &#8220;vijf en twintigjarige&#8221; op de reeds wat kaal geworden Zondagsche jas nebben genaaid.
+
+</p>
+<p>&#8212;Goeje hemel, dat hij daar eerder niets van gezien heeft! Is <span class="letterspaced">dit</span> nu een gelegenheid.... dit!?
+<a id="d0e15998"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e15998">406</a>]</span></p>
+<p>Zoo spoedig mogelijk heeft Armelo zijn pennemes uit den zak gehaald.
+
+</p>
+<p>Geheel en al afgewend, bijna met hoofd en handen tegen het vensterglas gedrukt, tarnt hij nu die monsterdingen los.
+
+</p>
+<p>Op het oogenblik dat de kapitein hiermee bezig was, trad Virginie op hem toe. Zoo snel hij kon deed hij nu de polonaise weer
+dicht, maar kon het niet verhinderen dat de &#8220;tiendaagsche ruzie&#8221; er onderuit en voor zijn voet op den grond viel.&#8212;Dat was
+hem nog eens gebeurd.&#8212;Gelukkig, zij ziet het niet. Armelo zet er haastig den voet op.
+
+</p>
+<p>&#8220;Watblieft u mevrouw?&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Virginie Helmond den kapitein verzoekt om&#8212;voor zoolang als hij hier zal blijven&#8212;van een der beide benedenvertrekjes
+die haar hospita wil inruimen, gebruik te maken, is Eva&#8212;na een aarzeling&#8212;opgestaan, en, tot Philip genaderd, zegt ze fluisterend
+met neergeslagen blik:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wilde u iets vragen. Het betreft....&#8221;
+
+</p>
+<p>Ofschoon Philip bij deze onverwachte toespraak eensklaps zeer bleek is geworden, zoo bespeurt Eva echter zijn ontroering niet,
+en, zich aanstonds herstellend, opent hij de deur van het kleinere achtervertrek en zegt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ga in deze kamer mevrouw. Hij mocht ons hooren misschien.&#8221;
+
+</p>
+<p>En daar staan ze nu tegenover elkander. Eva is zeer gejaagd. Bij haar diepe smart pijnigt haar niets zoo geweldig als de gedachte,
+dat ze zich nu in de woning van dien Philip en zijn vrouw bevindt, en van hunne weldaden en hun genade afhankelijk is. Bovendien,
+in den laatsten tijd zeer aan ruime vertrekken gewoon, is het haar hier onmogelijk klein en benauwd. Met den sleep van haar
+kleed vult ze bijna de geheele ruimte van dit hokje.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Is toch alsof dat gevoel haar nog uit een andere oorzaak hindert. Eensklaps vat zij de overvloedige ruimte van haar japon
+en trekt die naar boven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wat wenscht u mevrouw?&#8221; zegt Philip en zijn stem klinkt ongevoelig.
+
+</p>
+<p>&#8212;Is dat dezelfde man die haar straks met zijn hulp heeft terzij gestaan! Maar toch, dien toon kan zij nu beter verdragen:
+Koudwater dient haar; hoe killer hoe liever.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij zijn u tot last,&#8221; vangt ze aan terwijl ze&#8212;nog bezig met dien sleep van haar kleed&#8212;de oogen steeds naar omlaag houdt:
+&#8220;Uw woning bestaat uit deze twee kamers niewaar?&#8221;
+
+</p>
+<p>Philip geeft geen antwoord. Eva vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;De dokter heeft gezegd dat de voorkamer, met het oog op mijn lieven zieke, wel wat klein is. &#8217;t Zal hem kwaad doen als wij
+daar gedurig tezamen zijn.... Ik wenschte.... Ik zal in het dichtstbijgelegen logement een paar ruime kamers bestellen, en
+dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva zwijgt.&#8212;Philip zwijgt mede; doch, na eenige oogenblikken van stilte ziet hij haar met gefronste wenkbrauwen aan, en herhaalt
+op vragenden toon hare laatste woorden: &#8220;En dan....?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Dan wilde ik Helmond erheen laten brengen,&#8221; herneemt Eva: <a id="d0e16033"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16033">407</a>]</span>&#8220;tenminste wanneer de dokter het goedvindt. Natuurlijk met alle voorzorg; in een welgesloten rijtuig. En....&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva zwijgt weder.
+
+</p>
+<p>&#8220;En....?&#8221; herhaalt Philip.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, en ik zou u dan hartelijk.... willen.... dankzeggen, voor...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor....?&#8221; vraagt Philip even koud.
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor alles wat u deedt in &#8217;t belang van mijn lieven man; en u verzoeken....&#8221;
+
+</p>
+<p>Droefheid en verlegenheid werken samen tot het te voorschijn roepen der tranen die Eva weer snikkende schreit. Philip komt
+haar een schrede nader:
+
+</p>
+<p>&#8220;Mevrouw,&#8221; zegt hij zeer bedaard: &#8220;op dit oogenblik treffen uw tranen mij minder dan ik wenschen zou. Vergeef mij, ik kan
+niet altijd zwijgen, &#8217;t is mijn gebrek. Maar &#8217;t was toch mijn plan niet u hard te vallen. Tegen uw wil en tegen den mijne
+kwaamt u in deze woning. Geloof me, ik zal de wetten der gastvrijheid&#8212;en n&uacute; vooral&#8212;geen oogenblik schenden. Er is voor gezorgd
+dat uw vader en de doktersweduwe met u in deze woning kunnen blijven zoolang als zij &#8217;t verkiezen. Voor wie bij August moet
+waken zal mede op de voorkamer een bed worden gespreid. Niet meer dan &eacute;&eacute;n of twee personen tegelijk behoeven bij den zieke
+te zijn. Ik vrees geen oogenblik dat een verblijf hem hier, op die wijze, nadeelig zou kunnen worden. De lucht is hier frisch
+aan het IJ.&#8212;Ik bid u laat mij uitspreken: Mijn vrouw en ik, we beschouwen u van dit oogenblik afaan als meesteresse in die
+voorkamer, d&aacute;&aacute;r. Wat u noodig hebt &#8217;t zal er wezen. Ik ben een zeer rijk man op dit oogenblik mevrouw. Maar,&#8221; vervolgt hij
+zacht doch met klem: &#8220;tenzij de <span class="letterspaced">dokter</span> gebood dat August in &#8217;t belang zijner herstelling naar elders moest vervoerd worden&#8212;&#8217;tgeen ik voor onmogelijk houd&#8212;zal ik
+niet toestaan dat hij ergens anders dan in deze woning herstelt of.... sterft. Ik herhaal u, <span class="letterspaced">dat zal ik niet toestaan</span>. Misschien kent u beter dan ik de oorzaken mevrouw, die hem een <span class="letterspaced">rijke</span> woning deden ontvluchten.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva sidderde.&#8212;Moest zij zoo iets hooren, zoo iets van hem! Waar is haar vader; waar blijven ze dan om haar te beschermen!
+O, nu hij haar hier <span class="letterspaced">alleen</span> heeft, nu durft de man, die haar straks voor &#8217;t oog van anderen zoo liefdevol bijstond, haar wel waarheden zeggen die....
+Hoe! Eva beeft nog sterker.&#8212;Heeft hij haar <span class="letterspaced">waarheden</span> gezegd!? O God! Haar ontroering zal ze nu toch verbergen. Moet ze het dan hooren, van die lippen, dat ze zelve.... Neen,
+hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar naar die oorzaken vraag ik niet. Ik wilde u slechts zeggen, dat ik August op mijn weg heb ontmoet. Van zijn onschuld
+was ik niet overtuigd. &#8217;t Sprak vanzelf dat ik hem in bescherming nam, en een eed zwoer dat men den armen zieke <span class="letterspaced">niet</span> vatten zou. Ha, daar was een middel!&#8221; vervolgt Philip, en zijn oogen glinsteren ofschoon hij dat middel niet noemt. Goddank,
+&#8217;t was onnoodig geweest zich inplaats van zijn broeder, den vluchteling te noemen: &#8220;Maar noodig was &#8217;t w&egrave;l dat ik hem hier
+bracht: Zijn eenige &#8220;trouwe vriend&#8221; kon hem niet opnemen. &#8217;t Was om de &#8220;lieve kleinen&#8221; zei <a id="d0e16071"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16071">408</a>]</span>Woudbergs vrouw; men vreesde voor een epidemische ziekte.&#8212;N&uacute; is hij hier: &#8217;t zal u vrijstaan mevrouw, te blijven of te vertrekken
+naar goedvinden; maar, ik zeg &#8217;t u n&oacute;g eens: hier zal hij beter worden of&#8212;sterven!&#8212;En, als er niemand mocht zijn om hem te
+verzorgen, al moest het ook weken en maanden lang duren&#8221;&#8212;Philips stem bekwam eensklaps iets trillends, iets onbeschrijfelijk
+roerends: &#8220;dan, zie,&#8212;dan zouden wij hem toch terzij blijven, <span class="letterspaced">mijn vrouw</span> en <span class="letterspaced">ik</span>; en aan niets, nee, zoo waarachtig als hier een hart klopt, aan niets zou het hem ontbreken, al moest het laatste stuk uit
+ons huis, ja, al moest de wieg waar ons kind in slaapt, er voor verkocht worden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, die tranen in dat oog.... Eva weerstaat ze niet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip!&#8221; zegt ze en grijpt de hand van dien vurigen man; en weder: &#8220;Philip!&#8221;
+
+</p>
+<p>En hij?&#8212;O, dat klinkt als muziek.&#8212;Maar neen, dat heeft hij niet bedoeld; niet gewild; en.... Ha, gelukkig, een zachte kreet
+van den ontwakenden kleine geeft hem het recht om snel zijn hand uit die van Eva terug te trekken. Nu spoedt hij zich voort
+naar de wieg. Zie, het wakker geworden jongske, met zijn frissche koontjes door den slaap gekleurd, het lacht en kraait zijn
+lieven vader weer toe.
+
+</p>
+<p>&#8220;Sust sust Fritsje, stil! geen leven maken mijn kleine man!&#8221; zegt Philip, en neemt het blondkopje uit de wieg, dien lieven
+kleinen mol! En als hij nu zijn lippen op die lachende koontjes drukt, dan strekt het kind de kleine poezele handjes naar
+Eva uit, en wiegt onrustig met het lijfje naar die zij; en ziet haar aan met zijn lokkende blauwe kijkers.
+
+</p>
+<p>&#8212;O welk een engelachtig kind! Zie, zie, hoe het haar toelacht. Met een snelle beweging wischt Eva zich de tranen af; en&#8212;als
+ze het kind, dat zich al meer en meer naar haar vooroverbuigt en bijna het evenwicht zou verliezen, nu met de beide handen
+heeft opgevangen, dan zegt ze zacht:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dat is je zoontje, niewaar Philip?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja,&#8221; klinkt het op zonderlingen toon: &#8220;<span class="letterspaced">en het kindje van Virginie</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl Eva het jongske zoent, heft ze haar schoone oogen tot den broeder op, en dan.... dan wil ze iets vragen....
+
+</p>
+<p>Maar &#8217;t was niet noodig. Terwijl het in de voorkamer rustig bleef, scheen de moeder te hebben gevoeld dat haar kind was ontwaakt.
+
+
+</p>
+<p>Virginie kwam zachtjes den hoek der deur om, in het achtervertrek. Ze zag haar Fritsje in Eva&#8217;s armen. En:
+
+</p>
+<p>&#8220;Virginie.... zuster!&#8221; zegt Eva met bevende stem. Meer zeide ze niet. Maar &#8217;t was genoeg.
+
+</p>
+<p>En, als het spartelende jongske een oogenblik later op den arm der moeder zijn Fiffie, Fiffie! roept, dan heeft Eva den strijd
+gestreden. Ze had op de bleeke wang dier moeder een zoen gedrukt, een zoen van dankbare liefde.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was nu omstreeks een half jaar geleden. Aan Philips eisch <a id="d0e16110"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16110">409</a>]</span>was voldaan: August had <span class="letterspaced">zijn vrouw geroepen</span> en&#8212;hun jongske heeft <span class="letterspaced">n&uacute;</span> niet <span class="letterspaced">geslapen</span>.
+
+
+
+
+</p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="label">VIER EN VEERTIGTSE HOOFDSTUK<span id="d0e16124" class="corr" title="Bron: ,">.</span></h2>
+<p>Slechts voor weinige oogenblikken mocht een weldadig gevoel Eva&#8217;s borst doorstroomen. Droeve hulpkreten klonken er weer uit
+de aangrenzende kamer. Eva&#8217;s hoop, straks door Helmonds kalmer neerliggen gewekt, en de zoete gewaarwording der overwinning
+die zij op zich zelve behaalde, ze waren eensklaps vergeten.
+
+</p>
+<p>Het innigst medelijden met dien lijder moest nu wel het ongevoeligste hart vervullen.&#8212;Eva was radeloos.&#8212;&#8217;t Werd onmogelijk
+dat zij langer in de ziekenkamer bleef. Slechts mannenkrachten waren instaat om den armen zieke te beteugelen. Zijn ijlende
+waanzin uitte zich het allermeest door het denkbeeldig beschermen van een kind tegen duizenden moordenaars, die het van een
+schaap wilden wegtronen, hem lokkend met gansche snoeren van diamant; en dan weder, zoo mogelijk nog sterker, door in doodsangst
+te willen ontvluchten aan de handen van bloeddorstige beulen die hem aangrijnsden omdat&#8212;zie maar, omdat daar het lijk lag
+van den generaal, den pleegvader, door hem vergiftigd, door hem vermoord.
+
+</p>
+<p>De dokter, die tegen den avond nog eens terugkwam, heeft het niet tegengesproken dat het misschien weldadig op den pati&euml;nt
+zou kunnen werken, indien mijnheer Van Barneveld zich spoedig aan hem kon vertoonen:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja zeker mevrouw, toen hij &uacute; zag, toen werd hij &oacute;&oacute;k kalmer. Welzeker!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Indien ik dan aanstonds schreef?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, dat zou niet kwaad zijn.&#8212;Van harte &#8217;t beste! Tot morgen. Als ik van nacht soms noodig mocht zijn dan....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;O God, dokter, u vreest toch niet....? Nee! mijn beste Helmond zal immers beter worden?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;We zullen doen wat we kunnen mevrouw. Zoolang er geen zekerheid voor een droevig einde is, geven we de hoop niet verloren.
+In uw beider belang moet ik u echter bepaald ontraden om vooreerst weer bij hem te gaan. Wanneer hij morgen rustiger is....
+Ja, d&aacute;n, welzeker!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O, is er een vreeselijker toestand te bedenken!? Hier in het benedenhuis, in een benauwd en somber vertrekje, hier moet ze
+werkeloos toeven en verteren van angst, terwijl daarboven een aangebeden man door anderen wordt geholpen.... Eva vliegt overeind.
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve kind, blijf toch wat kalm,&#8221; zegt mevrouw van Hake: &#8220;Papa is immers &oacute;&oacute;k boven. En hoor maar.... &#8217;t is nu weer rustig.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar hier, hier is de onrust onbeschrijfelijk!&#8221; roept Eva, en drukt <a id="d0e16148"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16148">410</a>]</span>de hand met geweld op de borst. &#8220;O God, <span class="letterspaced">als</span> hij stierf.... ik zou krankzinnig worden, want.... Maar nee, <span class="letterspaced">ik</span> heb het niet gedaan. Nee, nee!&#8221; klaagt en schreit ze voort: &#8220;nee, ik heb hem zoo lief, zoo waarachtig lief.&#8212;Die vrek is de
+hoofdschuldige. En hij moet hier komen; hij <span class="letterspaced">zal</span>! O schrijf hem, lieve engelachtige vrouw; schrijf hem dat August zal sterven als hij niet <span class="letterspaced">aanstonds</span> hier komt. Nee ik, <span class="letterspaced">ik</span> kan het niet.&#8221;
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake is tot schrijven bereid.&#8212;Maar dan&#8212;zou een brief er niet te laat komen, en zal die gestrenge man gevolg geven
+aan het dringend verzoek indien Eva het niet zelve vraagt?
+
+</p>
+<p>&#8212;Ja zeker, de brief zal te laat komen, meent Eva, en, waar is het ook, indien zij &#8217;t niet zelve vraagt dan zal hij spotten
+met haar droefheid en angst.&#8212;In Godsnaam! Als zij dan kruipen moet, dan zal zij &#8217;t n&uacute; doen ter wille van dien eenigen vriend!&#8212;&#8217;t
+Zal een telegram zijn,&#8212;Goed, zij schrijft met trillende hand:
+
+</p>
+<p>&#8220;Generaal!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, dat kan niet blijven. Weder schrijft ze:
+
+</p>
+<p>&#8220;De pleegvader van dokter Helmond wordt dringend verzocht...&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Neen, alweder neen! Z&oacute;&oacute; weigert hij.&#8212;Opnieuw:
+
+</p>
+<p>&#8220;Geachte oom!&#8221;&#8212;O welk een leugen! &#8220;Indien gij nog eenig gevoel voor uw pleegkind hebt....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar is zij dan krankzinnig! Al ware die stijl geschikt voor een telegram, op dien toon zal zij hem zeker niet bewegen om
+in allerijl naar hier te komen.
+
+</p>
+<p>Eva staart voor zich heen. En, &#8217;t is haar eensklaps alsof ze den grijsaard d&aacute;&aacute;r zag. Zij spreekt hem aan; zij verzoekt hem
+dringend dat hij August zal gaan zien en tot kalmte brengen.&#8212;Hij weigert.&#8212; &#8220;Lieve oom!&#8221;&#8212;Hij schudt met dat grijze.... toch
+wel eerwaardige hoofd.&#8212;&#8220;Oom, beste oom, ik bid, ik smeek u!&#8221;&#8212;Hij ziet haar aan, maar zwijgt.&#8212;&#8220;Lieve oom.... ik heb schuld;
+ja wij zullen terugkeeren van dien weg.... beste oom, maar om Godswil.... ga dan ook mee?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Zie, nu wenkt hij haar toe.
+
+</p>
+<p>Eva drukt vluchtig de hand voor de oogen. Een oogenblik later schrijft ze opnieuw. Eerst het adres, en dan:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Beste oom. In bitteren zielsangst smeek ik u, kom Helmond <span class="letterspaced">aanstonds</span> zien. Hij roept u. Hij zal sterven indien u wegblijft. Eeuwig dankbaar zal u zijn uw
+
+
+
+</p>
+<p>Amsterdam, Buitenkant 103. <span class="smallcaps">Eva Helmond</span>,
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Armelo</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Het telegram werd verzonden.
+
+</p>
+<p>En&#8212;er volgde een lange en droevige nacht.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Des anderendaags tegen den namiddag, bevonden zich onder de aangekomen reizigers met den sneltrein uit Utrecht, een deftig
+oud heer benevens een tengere jonge dame. Een oude knecht in eenvoudige livrei, met een valies in de hand, is hen reeds vooruitgegaan,
+<a id="d0e16211"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16211">411</a>]</span>en helpt straks met de meeste zorgvuldigheid den grijsaard en diens bleeke dochter in de vigilante, welke hij spoedig als
+de beste heeft uitgezocht.
+
+</p>
+<p>&#8220;Naar de Keizerskroon Willem;&#8221; beveelt de oude heer.
+
+</p>
+<p>&#8220;Best generaal;&#8221; zegt Willem, en slaat even aan, alvorens hij zich naast den huurkoetsier op den bok zet.
+
+</p>
+<p>&#8220;Niet zoo hard rijden;&#8221; zegt Willem tot den voerman: &#8220;De generaal is niet al te wel, en hard rijden op de steenen zou hem
+kwaad kunnen doen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Zoo, is dat een generaal?&#8221; zegt de aangesprokene: &#8220;Ik dacht wel dat het een hooge van &#8217;t volk was. Nou hier in Amsterdam
+malen we daar weinig om.&#8221;
+
+</p>
+<p>Willem zweeg, maar op gevaar af van een &#8220;standje&#8221; met dien huurkoetsier te krijgen, greep hij als man van &#8217;t vak, naar de
+leidsels, want, dat vreeselijk gehots op die keien &#8217;t moest den generaal zeer zeker hinderen.
+
+</p>
+<p>Ja, Van Barneveld was inderdaad zeer vermoeid toen hij aankwam. &#8217;t Was volstrekt noodzakelijk dat hij eerst in &#8217;t logement
+een half uurtje uitrustte.
+
+</p>
+<p>De eerste vraag van Jacoba aan den opperschenker in het logement, was, om haar aanstonds een kopje en wat melk te bezorgen.
+Nog met haar handschoenen aan, maakte ze voor den lieven vader weer een van de poeders klaar die den zieke zoo heilzaam zijn
+geweest; en&#8212;in geen geval zou ze het anders doen dan dokter August Helmond had voorgeschreven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Over een half uur de vigilante;&#8221; beval Van Barneveld: &#8220;Buitenkant, nummer honderddrie.&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Aan dien Buitenkant N&ordm;. 103 stond het dokterskoetsje voor de deur. De dokter sprak in een der benedenkamertjes nog even met
+mevrouw van Hake. &#8217;t Was heel goed dat mevrouw Helmond nu maar boven bij hem was. Neen, kwaad kon het volstrekt niet; och
+nee.&#8212;Over een paar uren hoopte hij nog even aan te rijden, want.....
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake vernam verder de laatste woorden in de gang, en zag daarna het koetsje wegrijden.
+
+</p>
+<p>O welk een onbeschrijfelijk zalig oogenblik is het geweest, toen die schrikkelijke nacht was voorbijgegaan en de afgetobde
+lijder, na eenige uren van rust, de oogen heeft geopend, en kalm en zacht heeft gevraagd;
+
+</p>
+<p>&#8220;Is Eva niet hier?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;Ach, w&aacute;&aacute;r zou ze nu anders wezen! Ja ja, hier was ze:
+
+</p>
+<p>&#8220;August! eeuwig dierbare, lieve August! Och je kent me dan weer?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, ja juist, ik wist wel dat je komen zoudt.&#8221;&#8212;Hij ziet haar aan: &#8220;Goddank dat je er bent mijn lieve.&#8212;Ik ben erg ziek Eva;
+heel ziek.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja mijn beste, maar nu ben je beter.&#8221;
+<a id="d0e16247"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16247">412</a>]</span></p>
+<p>&#8220;Beter?&#8212;Toch niet <span class="letterspaced">heelemaal</span> beter Eva. Ik voel.... Luister eens.... Hier.... Geef me die hand.... Zoo.... Wacht even.... &#8217;k Ben moe.... heel moe....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Lieve beste August, als het je vermoeit, spreek dan niet; word dan eerst weer sterk en gezond.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, maar dan zou het te laat kunnen zijn;&#8221; zegt Helmond weder na een korte pauze en nu op zeer duidelijken toon: &#8220;Zoo, ja
+met die lieve hand op mijn hoofd dat is goed.&#8212;Eva, zeg, zijn wij alleen? Is daar nog iemand?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja beste, hier is papa; en Philip is daar ook. Je trouwe brave Philip die je in zijn woning verzorgt.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik weet het; ik heb dat alles gehoord.&#8212;Goeje jongen! Onverdiend!&#8221;&#8212;Hij roept luider: &#8220;Philip!&#8221;
+
+</p>
+<p>De jongere Helmond staat nu bij het ledikant. &#8217;t Is hem onmogelijk om een woord te spreken, nu hij de trillende broederhand
+vat die hem werd toegestoken, terwijl die afgetobde blauwe oogen hem zoo onverklaarbaar gevoelvol aanstaren.
+
+</p>
+<p>&#8220;Papa ook;&#8221; herneemt August: &#8220;Brave man! Hier blijven allebei Mevrouw Van Hake....&#8212;<span class="letterspaced">Virginie</span>!&#8221; zegt hij weer luider.
+
+</p>
+<p>&#8220;Och Philip, roep je vrouw; hij wil haar zien;&#8221; zegt Eva snel:&#8212;O hoe helder spreekt hij nu. &#8220;Lieve eenige August!&#8212;Goddank,
+Goddank dat alles voorbij is!&#8221;
+
+</p>
+<p>Een oogenblik bleef het stil.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja, alles is voorbij....&#8221; herneemt Helmond, en vervolgt, somtijds zwakker doch ook telkens weer met heldere stem: &#8220;Voorbij!.....&#8217;t
+Was een korte dag. De morgen was wel schoon, maar de avond is vroeg gevallen; een leelijke mist had den dag verdonkerd....&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Het ijlen begint weer;&#8221; fluistert Armelo bijna onhoorbaar tot mevrouw Van Hake; &#8220;Dan moet Eva weg. Volstrekt!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja Eva, ja, mijn zwakheid heeft dien korten dag in een mist gehuld....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;August, mijn lieve August, spreek daar niet van.&#8221;
+
+</p>
+<p>Helmond slaat vluchtig de oogen tot haar op:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb vreeselijke droomen gehad Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Och, die zijn nu voorbij,&#8221; zegt Eva weder, en zoent hem op de ingevallen wang.
+
+</p>
+<p>&#8220;Z&oacute;&oacute;, dat wilde ik juist vragen,&#8221; herneemt de zieke zeer luid: &#8220;een <span class="letterspaced">zoen</span>! Ik wist wel dat je hem geven zoudt, mijn <span class="letterspaced">mooi lief kind</span>, mijn <span class="letterspaced">nachtegaal</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva blijft hem zoenen met vuur, totdat de stem eener zorgvolle, vriendin haar in &#8217;t oor fluistert:
+
+</p>
+<p>&#8220;Spaar hem. &#8217;t Is niet goed lieve Eva!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Laat haar, brave vrouw;&#8221; zegt Helmond weder, en heeft nu de oogen der doktersweduwe ontmoet: &#8220;Zij wil het doen voor u allen:
+mij mijn schuld vergeven.&#8221; En dan nog luider: &#8220;Ja, <span class="letterspaced">mijn schuld mij vergeven, mijn zondige zwakheid, mijn ellendige zwakheid</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Het moede hoofd viel terzij. Z&oacute;&oacute; kon hij niet voortgaan, maar toch vernam men nog met bijna onhoorbare klanken: &#8220;Als een <a id="d0e16308"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16308">413</a>]</span>kind grijpt naar de vlam eener kaars, dan.... weerhoudt men dat kind....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Gaf Eva na de oogenblikken van stille blijdschap over die merkbare beterschap&#8212;waardoor ze als &#8217;t ware in den zoeten dommel
+van &#8217;t verleden was teruggevoerd&#8212;een vreeselijken schok toen Helmonds laatste, misschien alleen voor haar verstaanbare woorden,
+haar zoo ontzettend diep in de ziel zijn gedrongen.
+
+</p>
+<p>&#8212;Nu weet zij het weer; ja, alles ineens:
+
+</p>
+<p>&#8212;Door h&aacute;&aacute;r, door h&aacute;&aacute;r alleen, is die brave goede man al dieper en dieper gezonken.
+
+</p>
+<p>&#8212;Door hare schuld, o God, was er in zijn reine ziel waarschijnlijk voor een oogenblik&#8212;een <span class="letterspaced">ondeelbaar</span> oogenblik&#8212;de <span class="letterspaced">gedachte</span> opgerezen dat het geneesmiddel voor den grijzen pleegvader in een grooter hoeveelheid toegediend, het middel ter uitredding
+in den nijpenden geldnood zou kunnen worden.&#8212;Ja, Eva weet het nu alles: Wat zij niet zelve heeft begrepen, dat heeft die trouwe
+vriendin haar op &#8217;t zachtst en &#8217;t liefderijkst doen gevoelen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Och August!&#8221; barst Eva nu bitter schreiende los: &#8220;Moet ik, <span class="letterspaced">ik</span> vergeven, ik, ongevoelig ijdel schepsel, <span class="letterspaced">ik</span>!&#8221; Zij verbergt haar schoon gelaat in de beide handen, en dan, voorover vallend op zijn kussen, schreit ze nokkend voort:
+&#8220;<span class="letterspaced">Ik</span> ben schuldig, <span class="letterspaced">ik</span> heel alleen. O w&aacute;t geef ik om <span class="letterspaced">alle</span> schatten ter wereld als <span class="letterspaced">hij</span> maar leeft. Och goede God!&#8221;
+
+</p>
+<p>De oudere Helmond heeft het hoofd weer naar Eva&#8217;s zij gewend: hij doet een poging om zijn hand op haar hoofd te leggen.
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake ziet het, en is hem behulpzaam. Hij dankt haar met dat moede goedaardige oog. De weduwe verwijdert zich van
+het ledikant, &#8217;t Kon iemand te machtig worden. Helaas! zij weet dat er maar zeer weinig hoop op beterschap is.
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva niet schreien;&#8221; herneemt nu Helmond. En na een oogenblik stilte: &#8220;Wij hebben elkander te zwak.... maar toch zeer liefgehad,
+Eva.... <span class="letterspaced">zeer</span>! En, nu zullen wij scheiden lieve kind.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was dokter Helmond aan te zien dat hij zich nog in deze laatste ure beheerschen kon. Hij heeft Eva de naderende scheiding
+zelf willen aankondigen. Hij had zich voorbereid op de uitwerking van dien vreeselijken schok. Het moest zoo wezen, in aller
+belang.
+
+</p>
+<p>En, na een akeligen wanhoopskreet van Eva, en een uitbarsting van haar hevig beangst gemoed, terwijl ze schier in vertwijfeling
+God en menschen om redding smeekt voor hem die haar zoo lief is, slaat Helmond met alle krachtsinspanning den arm om haar
+hals, en zegt met heldere stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Toon dan nog eens Eva, dat je mij waarlijk liefhebt, en schrei niet zoo hevig lieve; dat schreien maakt mij het sterven <span class="letterspaced">bang</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Zie, die woorden wekken haar op. Ja zij vermant zich.&#8212;Moet zij hem dan ook het sterven nog bang maken. <span class="letterspaced">Zij</span>!
+
+</p>
+<p>&#8220;O, maar God zal het niet gedoogen! Nee August! Nee, nee, <span class="letterspaced">niet</span> sterven, mijn lieve <span class="letterspaced">lieve</span> man! In een hut wil ik wonen als je maar bij mij blijft; met brood en water zal ik tevreden zijn. O, voor wie, <span class="letterspaced">voor wie</span> zou ik leven, als jij, mijn eenige, me ontvallen moest!&#8221;
+<a id="d0e16378"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16378">414</a>]</span></p>
+<p>En Helmond fluistert met trillende stem:
+
+</p>
+<p>&#8220;Voor ons kindje Eva. Als God wil dan zie je mij in ons kindje weer.... Wees sterk, en leef voor hem lieve vrouw....&#8221; En dan
+bijna onhoorbaar: <span class="letterspaced">Als een kind grijpt naar de vlam eener kaars</span>....&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Mijn engel, mijn eenige!&#8221; nokt Eva aan zijn oor: &#8220;Zoo waar als God leeft, ik zal sterk zijn en goed. Maar jij zult bij mij
+blijven; jij zult <span class="letterspaced">hem</span> leeren, en mij steunen; ja August, ja!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik heb het wel vurig gewenscht.... lieve vrouw. Ik zou hem zoo graag.... op den arm hebben gedragen.... en gekust op dat
+lieve kopje, maar, dat zal niet zoo zijn.&#8221; En zich afwendend, onhoorbaar: &#8220;Nee, niet zoo zijn. Ik heb het niet verdiend!&#8221;
+
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>In het uur dat volgde kwam de dokter weder. Hij schudde het hoofd. Maar gelukkig, de zieke was nu zeer kalm; en de liefde
+van allen die hem omringden spreidde zijn peluw zacht.
+
+</p>
+<p>Daareven was het een treffend oogenblik geweest. Met de vervlogen hoop om ooit het kindje te zullen zien waarnaar hij zoo
+vurig verlangde, heeft hij, waarschijnlijk teneinde zich nog even in de aanschouwing van een kleinen Helmond te verheugen,
+de namen van Virginie en Fritsje genoemd. En, ijlings is toen de moeder heengesneld en met haar jongske teruggekomen. Ja,
+ofschoon August onmiddellijk na het roepen van die namen heeft gestameld, dat men hem het kindje toch liever niet brengen
+moest&#8212;immers de vrienden Woudberg waren misschien met eenig recht bezorgd voor hun kroost geweest,&#8212;die moeder, die ouders
+<span class="letterspaced">hier</span>, ze hebben geen oogenblik berekend.
+
+</p>
+<p>Ach zie, met Fritsjes kleine warme handje, streelt nu die moeder nog zijn kille wang.&#8212;O God, dat deed hem zoo onbeschrijfelijk
+goed, en hij heeft gestameld:
+
+</p>
+<p>&#8220;Philip, Virginie.... Eva, lieve vrouw, onze kinderen zullen, als God wil.... vrienden zijn, <span class="letterspaced">trouwe brave vrienden</span>!&#8221;
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Slechts twee wenschen, die de lijder een paar malen heeft geuit, schenen niet vervuld te zullen worden. De generaal Van Barneveld
+was nog niet gekomen, ofschoon hij desnoods reeds in den voormiddag te Amsterdam had kunnen zijn.&#8212;Mevrouw Van Hake bedroefde
+dit, misschien het allermeest in <span class="letterspaced">Eva&#8217;s belang</span>. Maar, innig deed het haar tevens goed, dat Helmonds tweede wensch&#8212;ofschoon die bezwaarlijk zou kunnen vervuld worden&#8212;haar
+besten Thomas gold. Helaas, het zou zeker te laat zijn al wilde men hem n&uacute; nog ontbieden, maar&#8212;Thom zou het weten, en levenslang
+zal hij den geliefden dokter er voor zegenen, dat hij nog in zijn laatste uren tot driemaal toe naar zijn &#8220;braven Thom&#8221; heeft
+gevraagd.
+
+</p>
+<p>Een weldadig gevoel mocht mede de goede vrouw vervullen, toen zij weinige oogenblikken later het papier kon toevouwen, &#8217;twelk
+een zeer kort afscheidswoord van dokter Helmond aan zijn pleegvader bevatte, een vaarwel, &#8217;twelk hij haar met zwakke stem
+gedicteerd had, en daarna, ofschoon met onvaste hand toch zeer goed leesbaar, <a id="d0e16418"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16418">415</a>]</span>met zijn voornaam heeft onderteekend.&#8212;Dat afscheid luidde:
+
+
+</p>
+<div class="blockquote">
+<p>&#8220;Oprecht geliefde pleegvader!
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Heb dank voor alles. Laat mijn sterven de zoen zijn voor het leed, dat wij u hebben aangedaan.&#8212;Ik beveel u de vrouw aan,
+die ik te zwak heb bemind, en het kindje waarvoor zij leven wil. Mijn vertrouwen staat vast dat mijn weldoener grootmoedig
+mijn schuldeischers voldoen, en mij bovenal de schuld mijner zwakheid zal vergeven. Groet mijn zusje met een kus. Vaarwel!
+
+
+
+</p>
+<p>Uw stervende
+
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">August</span>.&#8221;
+</p>
+</div><p>
+
+
+</p>
+<p>Onder &#8217;t schrijven heeft mevrouw Van Hake op een schier gebiedenden wenk van Philip den volzin weggelaten, dien August er
+bij gedicteerd had: &#8220;Vergeef ook den trouwen Philip; zijn vrouw is zijn leven en kroon!&#8221;
+
+</p>
+<p>Neen neen! Philips oogen hebben gefonkeld: Dat nooit; dat in der eeuwigheid niet!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Papa Armelo, die in het benedenvoorkamertje een brief aan mama en Louise schrijft, ziet eensklaps op. Onder den bril door,
+naar buiten turend, meent hij dat zijn oude oogen hem bedriegen. Daar ginds, dicht bij den waterkant zag hij een blond jongmensch
+die, terwijl hij zich het zweet van het aangezicht wischte, aan een sjouwerman eenige inlichtingen scheen te vragen.
+
+</p>
+<p>En die jonkman was.... Maar een rijtuig is er eensklaps tusschen in gereden.&#8212;Het hield stil; hier, juist hier voor de deur.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Is het Willem van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, de oude koetsier, die daar van den bok springt? Is het de generaal die.. .?
+
+</p>
+<p>Armelo weet niet of hij waakt of droomt. Hij schreef daar juist aan mama en Louise dat die generaal toch zeer koud en hardvochtig
+was, want, dat Eva gisteren een telegram had gezonden en.... Maar nu, in een oogenblik heeft de oud-kapitein zijn onvoltooiden
+brief van de tafel weggegrepen en, ineengefrommeld, in den jaszak gestoken. Nu heeft hij de deur van het kamertje geopend.
+De generaal Van Barneveld is binnengetreden.
+
+</p>
+<p>Hij ziet er zeer slecht uit, en is nog bleeker dan zijn dochter die achter hem aankomt.
+
+</p>
+<p>De grijsaard kan ternauwernood spreken.
+
+</p>
+<p>Armelo is een weinig verlegen, en neemt daardoor onwillekeurig een eenigszins militaire houding aan, terwijl hij in zijn woorden
+een paar rr<sup>s</sup> meer dan gewoonlijk gebruikt.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja &#8217;t is zeer zeer erg generaal! Ik vrees.... Tenminste....&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld ziet op.
+
+</p>
+<p>Tenminste.... kapitein?&#8212;Dus er is nog hoop?&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Volgens den dokter <span class="letterspaced">niet</span>, generaal. Hij heeft ontzettend geleden.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij weten dat alles kapitein;&#8221; valt Jacoba zeer haastig in, en even snel vervolgt ze: &#8220;Is de familie van Helmond &oacute;&oacute;k bij
+hem? <a id="d0e16471"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16471">416</a>]</span>Ik meen zijn broer en zuster?&#8221; en terwijl zij dat vraagt, wenkt zij den man dat hij ontkennend zal antwoorden. Maar de goede
+Armelo is de jaren van mimiek en taal der oogen voorbij. Hij heeft het niet begrepen.
+
+</p>
+<p>&#8220;Jawel juffrouw, tenminste nog voor weinig minuten waren ze er allebei.&#8212;O generaal, uw komst is een waarachtige zegen van
+God. Wat heeft die arme Helmond om u geroepen en naar u verlangd.&#8221; Armelo werd stouter: &#8220;&#8217;t Is braaf, &#8217;t is edel generaal,
+dat u gekomen bent. Ik zal ze boven met uw komst gaan bekend maken.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Kapitein!&#8221; roept Van Barneveld hem na. Maar, of de oudedag Armelo soms al wat hardhoorig maakte, althans hij keert niet terug.
+
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een vreemde verschijning voor den generaal en zijn dochter, toen ze inplaats van Armelo, daar eensklaps Thomas Van
+Hake, zoo rood als scharlaken zagen binnenkomen.
+
+</p>
+<p>Thom heeft in &eacute;&eacute;n adem gezegd wat hij op &#8217;t hart had: Dezen morgen, juist tien minuten voor &#8217;t vertrek van den sneltrein,
+heeft hij dezen grooten verzegelden brief aan &#8217;t adres van zijn goeden meester ontvangen. In verband met courantenberichten,
+en een paar woorden die de dokter zich in den laatsten tijd, zeer in vertrouwen, heeft laten ontvallen&#8212;als zou men hem namelijk
+over iets zeer gewichtige gepolst hebben,&#8212;in verband met dit alles heeft het aanstonds bij hem vastgestaan dat deze brief
+dokters benoeming tot professor bevatte. Terstond heeft hij Bus verzocht om voor dezen enkelen dag het huis te bewaren, en
+is hij zelf, zonder oponthoud naar het station gevlogen, waar de sneltrein juist het sein tot vertrekken gaf, toen hij bijna
+ademloos in een derde-klasse-waggon is neergevallen. Bij aankomst te Amsterdam heeft men hem eerst naar een geheel verkeerden
+Buitenkant gezonden; maar nu, hier zijnde, nu dankte hij den goeden God, dat hij&#8212;zooals de kapitein hem reeds in de gang heeft
+gezegd&#8212;zijn lieven meester nog in leven vindt om hem <span class="letterspaced">zelf</span> dit schrift te kunnen geven, en, nog eens de hand te mogen drukken van den vriend, die zich zoo liefderijk over een arme
+weduwe en haar kind had ontfermd.
+
+</p>
+<p>Van Barneveld scheen zeer getroffen.&#8212;Hij aarzelde een oogenblik, en sprak toen schijnbaar kalm:
+
+</p>
+<p>&#8220;Je ijver prijs ik jongmensch; maar wat je doen wilt, keur ik af. Zulk een stuk moet den man niet meer onder de oogen komen,
+die binnenkort voor den rechterstoel van God zal verschijnen. Geef mij dien brief menheer Van Hake, en spreek er niet van.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar generaal, maar....&#8221; stottert Thomas onthutst.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik verzoek dat je mij dat stuk geeft menheer Van Hake!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee generaal, nee! Neem mij niet kwalijk, maar dat, <span class="letterspaced">dat is</span> te erg. Om mijn besten dokter die laatste eer.... die....&#8221; Thomas ziet eensklaps Jacoba&#8217;s angstig smeekenden blik. Hij weet
+niet wat het haar heeft gekost om den vader tot deze reis, en vooral tot het bezoeken van den stervende <span class="letterspaced">in de woning van Philip Helmond</span> te bewegen; neen, Thomas weet het niet; maar die blik van Jacoba doet hem plotseling de waarheid vermoeden; en.... zou hij
+haar smeekend vragen weerstaan? Mag hij dien al te gestrengen <a id="d0e16500"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16500">417</a>]</span>man, hier&#8212;nog eer hij den dorpel van dat ziekenvertrek overschrijdt&#8212;door een vermetele tegenspraak ontstemmen, en daardoor
+misschien veel meer bederven dan honderd zulke stukken kunnen goedmaken?
+
+</p>
+<p>&#8220;O vergeef mij generaal&#8221; valt hij nu zich zelven in de rede: &#8220;ik wil mij aan uw wijzer oordeel onderwerpen. Ik dacht maar
+dat het iemands sterven verlichten kon, wanneer hij <span class="letterspaced">de zorg aan zijn jeugd besteed</span>, nog in &#8217;t laatst zoo krachtig gewaardeerd zag.&#8221;
+
+</p>
+<p>Een half uur later zat de oude generaal aan het sterfbed van zijn pleegzoon.
+
+</p>
+<p>Mevrouw Van Hake heeft het reeds gezegd: &#8217;t kon iemand soms te machtig worden. Ook dien grijsaard werd het te machtig toen
+het reeds mat geworden oog hem voor &#8217;t laatst zoo smeekend aanzag, en zijn woorden nog bijna onhoorbaar klonken:
+
+</p>
+<p>&#8220;Dank vader! Uw vloek.... gold de zonde! Uw gestrengheid was liefde.... <span class="letterspaced">Onnut</span> en <span class="letterspaced">zwak</span>.... mijn leven.... <span class="letterspaced">Verzoening</span> mijn <span class="letterspaced">sterven</span>.... O, voor allen vergiffenis vader?&#8221;
+
+</p>
+<p>En de oude generaal? Er gleden dikke tranen langs zijn grijzen knevel neer; en hij drukte de magere hand van dien.... ja,
+van dien geliefden, dien meest geliefden pleegzoon; en, hij wilde nog spreken, maar neen, neen, die hand kan hij nog drukken,
+maar spreken, o God der genade, spreken, dat kon hij niet.
+
+</p>
+<p>Maar hoor, daar klonk al schreiend en bevend toch een welluidende stem. &#8217;t Was die van Jacoba:
+
+</p>
+<p>&#8220;Nee mijn goede August: <span class="letterspaced">onnut</span> was je leven niet, nee! Dat mijn beste vader nog hier kon wezen, hij dankt het, naast God, aan de hulp van mijn lieven broeder!&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Thom kan niet zwijgen in dezen stond. Neen, goede God, hij <span class="letterspaced">kon</span> het niet!&#8212;Als een doode zoo wit, grijpt hij de hand van zijn vriend, en zie zie,&#8212;er zweeft voor &#8217;t laatst een glimlach over
+Helmonds gelaat.
+
+</p>
+<p>Heeft hij &#8217;t verstaan, heeft hij &#8217;t begrepen dat men h&eacute;m, &#8220;den ellendig <span class="letterspaced">zwakken</span>, den verder voor <span class="letterspaced">dit</span> leven <span class="letterspaced">onmogelijken</span> mensch&#8221;&#8212;zooals hij straks zich zelf had genoemd&#8212;nog den schoonsten en hoogsten titel als man der wetenschap heeft waardig
+gekeurd?
+
+</p>
+<p>Sinds de generaal en Jacoba waren binnengekomen, heeft Eva zich met alle kracht beheerscht.
+
+</p>
+<p>Bijna onveranderlijk is zij in dezelfde houding gebleven; met den arm om het hoofd van haar dierbaren man geslagen, want o,
+d&aacute;t was hem zoo <span class="letterspaced">goed</span>, heeft hij gefluisterd&#8212;en, ofschoon zij nog altijd op herstelling en leven hoopte, ach! als het dan anders wezen <span class="letterspaced">moest</span>, neen, dan zou ze hem die ure toch niet bang maken, maar voor &#8217;t laatst nog toonen dat ze hem wel innig en waarachtig liefheeft.
+
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar&#8212;o God, wat is dat! Met een kreet van ontzetting vliegt ze eensklaps overeind:
+
+</p>
+<p>&#8220;Eva!&#8221; heeft hij nog eens al stervend gefluisterd. En toen, toen is zijn laatste adem gevloden.&#8212;Helmond, haar dierbare, haar
+eenige Helmond; hij was niet meer.
+<a id="d0e16564"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16564">418</a>]</span></p>
+<p>Aan den avond van den volgenden dag kwam er van den kant der Nieuwe-Stadsherberg een trekschuit langzaam aangevaren.
+
+</p>
+<p>Juist tegenover het huis n&ordm;. 103 aan den Buitenkant, zag men het vaartuig aan wal komen, en de schipper met zijn knecht wachtte
+er totdat de avond geheel was gevallen en de torenklok van de Oude Kerk zes had geslagen.
+
+</p>
+<p>Weinige minuten later heerschte er een buitengewoon gestommel in het kleine voorkamertje der genoemde woning. Een agent van
+politie stond buiten, en hield een nieuwsgierige menigte terzij, die al spoedig een langwerpig voorwerp met een zwart laken
+overdekt door een achttal mannen ter deure uit en dwars over de straat zag dragen, terwijl het daarna met alle behoedzaamheid
+in het ruim der schuit geborgen werd.
+
+</p>
+<p>Toen het vaartuig eenige minuten later van den wal was losgemaakt, gleed het weer langzaam heen.
+
+</p>
+<p>In den stuurstoel stond, met het hoofd voorover, een reeds bejaarde man in eenvoudige livrei. Men kon het hem duidelijk aanzien
+dat hij een oud-gediende was.
+
+</p>
+<p>Bij het wegvaren sloeg de oude nog eens de oogen op dat smalle hooge Amsterdamsche huis.
+
+</p>
+<p>&#8212;In die woning was dan de brave pleegzoon van zijn meester, zoo jong, nog zoo bitter jong, gestorven!
+
+</p>
+<p>De gaslantaarn, die juist was opgestoken, verlichtte inzonderheid het nummer der kleine woning. De oude Willem gaf er zich
+geen rekenschap van hoe hem nu eensklaps de woorden vol droeve waarheid zoo levendig voor den geest kwamen:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Gelijk het gras is ons kortstondig leven,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Gelijk een bloem die, op het veld verheven,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Wel sierlijk pronkt, maar krachtloos is en teer.
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Wanneer de wind zich over &#8217;t land laat hooren,
+</span></p>
+<p class="line" style=""><span>Dan....&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>&#8220;Ach, zoo jong, zoo in de kracht van &#8217;t leven!&#8221; herhaalt de oude nog eens; en, het oogenblik kwam hem weer levendig voor den
+geest, toen hij&#8212;nog zoo kort geleden, dien goeden dokter als bruigom, met bloemen en linten aan &#8217;t tuig, mocht rijden, en
+hem benijdde omdat hij al spoedig het graf zou zien van den grooten Keizer die de heele wereld verwon....
+
+</p>
+<p>Willem de grijze koetsier weet niet hoe het komt, maar &#8217;tgeen hij n&uacute; gevoelde, dat heeft hij nog nooit gevoeld.&#8212;Hij zou niet
+weten w&aacute;t te antwoorden indien men hem vroeg of hij n&oacute;g gaarne zou meegaan om het graf van dien grooten Keizer te zien. &#8217;t
+Zou hem nu zijn alsof....&#8212;De oude schudde het hoofd, en staarde v&oacute;&oacute;r zich in het zwarte water, en streek den traan weg, die
+hem in den grijzen knevel gebiggeld was.
+<a id="d0e16596"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16596">419</a>]</span></p>
+<p>Thomas Van Hake is reeds in den morgen met Armelo naar Romphuizen vertrokken, om er den kapitein, met hetgeen er voor de begrafenis
+te regelen viel, behulpzaam te zijn.
+
+</p>
+<p>De generaal die gisteren, na zooveel aandoening, weer minder wel was geworden, zal eerst morgen naar Romphuizen terugkeeren.
+
+
+</p>
+<p>Op dit oogenblik, terwijl de pendule in de ruime hotelkamer halfzeven wijst, zegt hij tot Jacoba die juist weer een der poeders,
+waarop ze zooveel vertrouwen heeft, voor hem gereedmaakte:
+
+</p>
+<p>&#8220;De schuit kan al twintig minuten weg zijn. &#8217;t Verwondert me dat ze nog niet komen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Misschien gaan de klokken hier niet zoo goed als op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> lieve papa;&#8221; antwoordt Jacoba en geeft hem de medicijn.
+
+</p>
+<p>De vader gebruikt die stilzwijgend, en zijn oog rust weder op het schrift, waaronder August met reeds stervende hand zijn
+naam had geschreven, en waarvan de inhoud hem telkens herinnert aan die smeekende woorden van den gestorven pleegzoon: &#8220;Verzoening,
+vergiffenis.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld weet niet dat er, op Philips uitdrukkelijk verlangen, een paar regels uit dien laatsten brief zijn weggebleven.
+
+
+</p>
+<p>Maar, evenmin weet hij dat Jacoba&#8217;s hart, bij al de droefheid en zorg&#8212;waarin ze schier wonderdadig tot de vervulling van haar
+moeielijke kindertaak werd gesterkt&#8212;nog onrustiger klopt dewijl het aanstonds zal uitkomen, dat zij zich alweder, uit waarachtige
+liefde, aan een klein bedrog heeft schuldig gemaakt. Van Barneveld weet het niet dat Jacoba een paar woorden heeft gevoegd
+bij de weinige regels, die de vader haar verzocht heeft aan Eva te schrijven, en die toen aanstonds naar het huis aan den
+Buitenkant zijn gezonden.
+
+</p>
+<p>Alvorens Amsterdam te verlaten, heeft de <span id="d0e16618" class="corr" title="Bron: onde">oude</span> generaal zijn jongsten pleegzoon doen weten: dat hij hem ter wille van dien afgestorven broeder, vergiffenis wilde schenken,
+wanneer hij waarachtig berouw gevoelde over de vreeselijke woorden, die hij vroeger gesproken had.
+
+</p>
+<p>Jacoba heeft moeten schrijven:
+
+</p>
+<p>&#8220;Indien Philip alzoo gezind is Eva, laat hij dan met u meekomen.&#8221; En, Jacoba heeft er uit zich zelve bijgevoegd: &#8220;Natuurlijk,
+Philip <span class="letterspaced">&egrave;n Virginie, zijne vrouw</span>.&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba wordt eensklaps nog bleeker dan zij gewoonlijk is. Op dit oogenblik heeft er een rijtuig voor de Keizerskroon stilgehouden.
+
+
+</p>
+<p>Was het een wreedaardig spel van het lot, dat die jonge moegeschreide weduwe in dezen stond den drempel van hetzelfde hotel
+moest betreden, waar ze aan de zij van haar geliefden vriend, den avond van haar eersten huwelijksdag was binnengegaan!
+
+</p>
+<p>Zij wankelde op dien drempel.
+
+</p>
+<p>&#8212;Maar Goddank, nog altijd was de trouwe vriendin haar terzij, die haar telkens dat woord van den eenige herhaalde: &#8220;Wees sterk,
+en leef voor ons kind lieve vrouw.&#8221;
+
+</p>
+<p>Van Barneveld zag bij het zwakke licht der beide bougies niet aanstonds dat er vier personen waren binnengekomen.
+<a id="d0e16638"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16638">420</a>]</span></p>
+<p>Jacoba beefde.
+
+</p>
+<p>De grijsaard is opgestaan. Zijn oogen waren vochtig.
+
+</p>
+<p>&#8212;Goddank! juicht het tengere meisje in stilte: Hij is zeer bewogen.
+
+</p>
+<p>&#8220;God plaagt niet uit lust tot plagen!&#8221; zegt Van Barneveld terwijl hij Eva&#8217;s hand vat: &#8220;Wij hebben veel verloren, maar het
+<span class="letterspaced">betere</span> zeker gewonnen Eva.&#8221;
+
+</p>
+<p>Ach, hoe kon zij dit toestemmen in dezen stond!
+
+</p>
+<p>Eva schreide bitter.
+
+</p>
+<p>&#8220;Wij hebben hem beiden liefgehad,&#8221; herneemt Van Barneveld: &#8220;maar ieder op een andere wijze. Voortaan&#8212;zoolang als God mij het
+leven schenkt, zullen wij elkander liefhebben Eva, als vader en dochter.&#8212;Je hebt nu geleerd dat het geluk niet uit weelde
+en overdaad wordt geboren, terwijl de handen er werkeloos bij neerhangen.&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8212;O God, wat klinken die woorden hard, vreeselijk hard in zulke uren van bitteren rouw!
+
+</p>
+<p>&#8220;Maar ik spreek geen verwijt;&#8221; herneemt de generaal: &#8220;Ik heb mijn ongelukkig pleegkind beloofd dat ik voor je zou waken en
+zorgen. Berust in den wil van God. Leer met weinig tevreden zijn, en geloof dat ook <span class="letterspaced">ik</span> aan &#8217;t eind van mijn leven zwaar ben geslagen, want ik had hem lief Eva, zeer <span class="letterspaced">zeer</span> lief!&#8221;
+
+</p>
+<p>Terwijl zijn handen beven, en de tranen hem over de wangen rollen, geeft hij Eva een zoen.&#8212;En zij....?
+
+</p>
+<p>Ze wil spreken; doch, zij kan het niet. Een oogenblik nog, en dan,&#8212;dan ziet ze hem aan en zegt op vasten toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Ik wil u liefhebben oom, want mijn August had u lief. Uw raad wil ik hooren, en uw lessen opvolgen, maar,&#8221; en nu trilt hare
+stem &#8220;<span class="letterspaced">Ik zal voor mij zelve zorgen, want</span>....&#8221; In een hevig snikken barst zij uit, en de woorden er bijvoegen kon ze niet: Want van &uacute;w weldaden te leven, dat zou mij
+<span class="letterspaced">onmogelijk</span> zijn.
+
+</p>
+<p>O Goddank, dat zij die laatste woorden terug heeft gehouden. Die eersten, ze hebben den grijsaard zoo innig goedgedaan, ja
+gegrepen in &#8217;t hart.&#8212;Weet die oude man, dat men hem soms van bekrompenheid of zelfs van gierigheid beschuldigt? Weet hij dat
+zijn gestrengheid en zijn strijden voor wat hij recht en goed acht, inderdaad wel eens hardheid wordt?&#8212;Maar nu, o, n&uacute; wordt
+zijn hart zoo warm als een zomer-zonnestraal, en die gloed blonk hem uit de oogen; en zijn beide armen naar Eva uitstrekkend,
+zegt hij op onbeschrijfelijk en roerenden toon:
+
+</p>
+<p>&#8220;Goed zoo kind! lieve kind! goed z&oacute;&oacute;!&#8212;Ach God, w&aacute;&aacute;rom is n&uacute; mijn arme jongen er niet!&#8221;
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, is er dan nog geen jongen die u wil liefhebben?&#8221; zegt Philip, eensklaps naderbij komend, en vat de hand van den trillenden
+grijsaard die Eva nu vast aan het hart hield gedrukt: &#8220;Oom, de arme August heeft verzoening gewild; en, &uacute; hebt ons de hand
+toegereikt. N&uacute;, weldoener van mijn jeugd, is het aan mij om u vergiffenis te vragen voor dat onzinnige woord in blinde drift
+gesproken. Ik moest het toen geweten hebben dat uw toorn alleen mijn <a id="d0e16684"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16684">421</a>]</span>stap van onbedachtzaamheid gold: uw rein gevoel, uw <span class="letterspaced">diep gevoel van eer</span> kon immers nooit op den duur het lieve meegesleepte kind verstooten, aan wie uw wilde jongen zijn woord van trouw had gegeven.&#8221;
+
+
+</p>
+<p>Door Jacoba onmerkbaar vooruitgestuwd, is Virginie Helmond nu mede, ofschoon schoorvoetend en met neergeslagen blik, den grijzen
+generaal genaderd. Philip grijpt haar hand en vervolgt:
+
+</p>
+<p>&#8220;Oom, hier staan we nu beiden. U hebt ons geroepen. U wilt vergeven; en wij, wij zullen u eeren en liefhebben. Ja, door duizend
+vuren zou ik voor u vliegen omdat u haar, mijn <span class="letterspaced">alles</span>, hebt erkend; en zij, mijn schat, ze vloog met me mee, want, oom, we zijn &eacute;&eacute;n, in alles <span class="letterspaced">&eacute;&eacute;n</span>!&#8221;
+
+</p>
+<p>Verrassing en verbazing hebben eensklaps Van Barnevelds gelaat geteekend, toen hij Philips vrouw, zoo geheel onverwacht, heeft
+voor zich gezien.&#8212;Wat moest dat beduiden!&#8212;Heeft hij, <span class="letterspaced">hij zelf</span> haar geroepen, <span class="letterspaced">hij</span>! Is het dan noodig dat men ook <span class="letterspaced">die vrouw</span>....? Maar hoor:
+
+</p>
+<p>&#8220;O, wij zijn al vriendinnen, niewaar lieve zuster!&#8221; roept Jacoba; en inwendig bevend slaat ze den arm om Virginie&#8217;s hals,
+en geeft haar voor &#8217;t oog van den vader, een teederen zoen.
+
+</p>
+<p>En de oude generaal?
+
+</p>
+<p>O, indien men de sterkste vesting wel veroveren kan, hoeveel te eer zal men dan het hart overrompelen van een bewogen grijsaard,
+aan den eindpaal van het leven.
+
+</p>
+<p>&#8220;Virginie!&#8221; zegt de oude man; en ofschoon hij de hand op dat overrompelde hart moet drukken, hij voldoet toch geheel aan dokter
+Helmonds uitersten wil, en geeft ook een zoen aan de schoone maar tevens goedaardige vrouw van zijn jongsten pleegzoon.
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+<a id="d0e16720"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16720">422</a>]</span></p>
+<p>En de najaarsstormen hebben gewoed; en de winter heeft ijsbloemen op de vensterglazen geteekend, schoone maar koude bloemen.&#8212;En
+de eerste groene scheutjes en blaadjes en veldbloempjes zijn toen te voorschijn gekomen, en, evenals zij, ook de vogels met
+hun luid getjilp en gefluit vooral &#8217;s-morgens vroeg op de daken.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was in die zeer koude dagen, toen de ijsbloemen niet van de glazen wilden wijken, dat Eva Helmond aan een vaderloos jongske
+het leven schonk.
+
+</p>
+<p>Maar met de eerste bloemen en zangen der lente, toen ook de eerste kraaiende lachjes van het onschuldige wicht die arme moeder
+hebben verkwikt, toen was het haar mede alsof ze tot een nieuw leven ontwaakt was. &#8217;t Moest een leven worden ten nutte van
+dat lieve kind, en een leven ten nutte van anderen bovendien.
+
+</p>
+<p>De generaal Van Barneveld heeft er voor gezorgd.
+
+</p>
+<p>Het groote huis op de markt, &#8217;twelk hij van mevrouw de weduwe Helmond ondershands heeft gekocht, en betaald met een som waardoor
+alle schuld kon vereffend worden, het groote voormalige burgemeesters- en doktershuis is&#8212;het <span class="letterspaced">doktershuis</span> gebleven. Zie, die steen in den gevel moet het aanduiden; daarop staat gegriffeld: HELMONDS-STICHTING.
+
+</p>
+<p>Ofschoon van alle meubelsieraad ontdaan, is het gebouw in- noch uitwendig belangrijk veranderd.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was een kostbaar geschenk, &#8217;twelk de stad Romphuizen, met deze langgewenschte stichting, van den generaal had ontvangen.
+En, <span class="letterspaced">wie</span> zou men nu eerder tot beschermvrouw van dat prachtige <span class="letterspaced">Weeshuis</span> hebben gekozen, dan de weduwe van den man wiens naam de stichting droeg, en die voorzeker zooveel ze kon, haar kracht eraan
+zou willen wijden!
+</p>
+<hr class="tb"><p>
+
+</p>
+<p>Maar nog een ander monument mocht de stad Romphuizen in datzelfde voorjaar ontvangen.
+
+</p>
+<p>&#8217;t Was het monument op Donerie&#8217;s graf.
+
+</p>
+<p>Aan den avond van den dag toen de plechtige onthulling ervan heeft plaats gehad, en de cantate nogmaals was gezongen en besloten
+met dat roerend:
+
+
+</p>
+<div class="&#xA; poem&#xA; ">
+<p class="line" style=""><span>&#8220;Slaap zacht, tot den morgen die u wacht!&#8221;</span></p>
+</div>
+<p>aan den avond van dien dag hield er een rijtuig voor het kerkhof stil. Twee jonge vrouwen in rouwgewaad stapten eruit. Ze
+werden geholpen door den tuinman van <span class="letterspaced">De Zonsberg</span>, die naast den ouden Willem op den bok heeft gezeten.
+
+</p>
+<p>&#8220;Hierheen Eva!&#8221; fluistert Jacoba, en gaat haar voor op een welbekend pad.
+
+</p>
+<p>En ja, aan &#8217;t eind van den doodenhof, waar het kleine doch smaakvolle gedenkteeken verrees, daar moesten ze zijn.
+<a id="d0e16764"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16764">423</a>]</span></p>
+<p>Jacoba&#8217;s oogen glinsterden terwijl ze er beiden nu sprakeloos stonden.
+
+</p>
+<p>&#8220;En die steen.... dat is....?&#8221; zuchtte Eva.
+
+</p>
+<p>&#8220;Ja dat is ons nieuwe graf;&#8221; bevestigde Coba: &#8220;Daar rust nu die goede August, in de schaduw van Donerie&#8217;s monument.&#8221;
+
+</p>
+<p>Eva sprak niet.&#8212;O, dat woord moest haar ziel wel treffen: &#8220;<span class="letterspaced">In de schaduw van Donerie&#8217;s monument!</span>&#8221;
+
+</p>
+<p>Jacoba zweeg mede.&#8212;Zij had haar doel bereikt. Op die stille plek naast het gedenkteeken, heeft haar vader den nieuwen grafkelder
+moeten koopen. Jacoba had het zoo besloten: <span class="letterspaced">zijzelve</span> wilde er eenmaal rusten, naast de groeve van den eenige, dien ze zoo diep in haar ziel heeft liefgehad.
+
+</p>
+<p>En Eva en Jacoba ze bleven daar sprakeloos nog een geruimen tijd staan. Beider oog was nu voor &#8217;tmeerendeel op den tuinman
+gevestigd, die aan &#8217;t boveneind van de nieuwe blauwe zerk zijn arbeid verrichtte.
+
+</p>
+<p>Wat hij er doet?&#8212;Hij plant er het takje van den meidoorn, &#8217;twelk Eva, op den laatsten middag van haar zaligen bruidstijd,
+aan den geliefden bruigom heeft gegeven.
+
+</p>
+<p>Pas kort geleden heeft Eva vernomen wat er met dat takje gebeurd is:
+
+</p>
+<p>Met een schoonere bloem voor oogen, die hij den volgenden dag de zijne zou noemen, had August het reeds verflensende meidoornbloempje
+dien avond op <span class="letterspaced">De Zonsberg</span> achtergelaten. En de oom die het takje vond, had er bloem en blaadjes en de kleine zijtakjes afgedaan, en&#8212;om eens te zien
+wat er nog van komen kon, heeft hij het binnen de serre in een pot met aarde gestoken. Z&oacute;&oacute; was het takje, w&egrave;l verzorgd, aan
+&#8217;t botten gegaan, totdat.... totdat op een lateren droeven morgen de tuinbaas het &#8220;wegwerpen zou&#8221;.
+
+</p>
+<p>Maar de tuinman heeft dat niet gedaan. Hij heeft den pot met het takje erin, bewaard. Immers Willem de oude koetsier wist
+heel zeker dat dokter Helmond op dien middag een takje rooden meidoorn in het knoopsgat heeft gedragen, en&#8212;&#8217;t was toch aardig,
+ja, en n&uacute; aandoenlijk erbij&#8212;dat de oude generaal het <span class="letterspaced">zelf</span> gepoot en <span class="letterspaced">zelf</span> gekweekt had.
+
+</p>
+<p>En zie, nu staat het daar; en &#8217;t zal mettertijd een struik worden, een boom misschien, en de roode meidoornbloempjes zullen
+vallen op Helmonds graf, dat ook eenmaal Eva&#8217;s graf zal zijn.
+
+
+
+
+
+<a id="d0e16802"></a><span class="pagenum">[<a href="#d0e16802">424</a>]</span></p>
+</div>
+<div class="div1">
+<h2 class="normal">NASCHRIFT.</h2>
+<p>Wie voorts van vriend of vijand in Romphuizen nog iets meer zou willen vernemen; van den man die door een <span class="letterspaced">schot los kruit</span> aan zijn eind kwam; of van de huwelijksplannen van den jongen Hardenborg; of van de gronden misschien waarop het engagement
+van den apotheker Van Hake met Louise Armelo rust; die zal zeker het best doen om zich in persoon te vervoegen bij den heer
+Jules Janin Kippelaan. Althans, er bestaat geen twijfel: wie zich bij hem aanmeldt, dien zal hij&#8212;met de beide handen vooruit&#8212;welkom
+heeten als zijn besten vriend, en hem alles meedeelen wat hij maar weten wil. Wel is waar zal Kippelaan moeten bekennen dat
+het hem nooit heel duidelijk werd hoe mijnheer Philip Helmond van &#8220;<span class="letterspaced">gemeen acteur, assuradeur</span>&#8221; is geworden; maar zeer zeker zal hij steeds besluiten met de verklaring: dat hij altijd de intieme vriend was van dokter
+Helmond en zijn vrouw.
+
+</p>
+<p><span class="smallcaps">Den Haag</span> 1869.
+
+
+
+</p>
+</div>
+</div>
+<div class="back">
+<div class="transcribernote">
+<h2>Colofon</h2>
+<h3>Beschikbaarheid</h3>
+<p>Dit eBoek is voor kosteloos gebruik door iedereen overal, met vrijwel geen beperkingen van welke soort dan ook. U mag het
+kopi&euml;ren, weggeven of hergebruiken onder de voorwaarden van de Project Gutenberg Licentie bij dit eBoek of on-line op <a href="https://www.gutenberg.org/">www.gutenberg.org</a>.
+
+</p>
+<p>Dit eBoek is geproduceerd door Jeroen Hellingman en het on-line gedistribueerd correctie team op <a href="https://www.pgdp.net/">www.pgdp.net</a>.
+
+</p>
+<p lang="en">This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give
+it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at <a href="https://www.gutenberg.org/">www.gutenberg.org</a>.
+
+</p>
+<p lang="en">This eBook is produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed Proofreading Team at <a href="https://www.pgdp.net/">www.pgdp.net</a>.
+
+</p>
+<h3>Codering</h3>
+<p>Dit bestand is in een verouderde spelling. Er is geen poging gedaan de tekst te moderniseren. Afgebroken woorden aan het einde
+van de regel zijn stilzwijgend hersteld. Kennelijke zetfouten in het origineel zijn gecorrigeerd. Dergelijke correcties zijn
+gemarkeerd met het corr-element.
+
+</p>
+<p>Hoewel in het origineel laag liggende aanhalingstekens openen gebruikt, zijn deze in dit bestand gecodeerd met &#8220;. Geneste
+dubbele aanhalingstekens zijn stilzwijgend veranderd in enkele aanhalingstekens.
+
+</p>
+<h3>Documentgeschiedenis</h3>
+<ol class="lsoff">
+<li>2008-03-27 begonnen.
+
+</li>
+</ol>
+<h3>Verbeteringen</h3>
+<p>De volgende verbeteringen zijn aangebracht in de tekst:</p>
+<table width="75%">
+<tr>
+<th>Plaats</th>
+<th>Bron</th>
+<th>Verbetering</th>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e166">Bladzijde 2</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">:</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e363">Bladzijde 6</a></td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e366">Bladzijde 6</a></td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e482">Bladzijde 9</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1143">Bladzijde 12</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1224">Bladzijde 14</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1411">Bladzijde 20</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1627">Bladzijde 26</a></td>
+<td width="40%">solied</td>
+<td width="40%">solide</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1681">Bladzijde 28</a></td>
+<td width="40%">beleefdsformule</td>
+<td width="40%">beleefdheidsformule</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1768">Bladzijde 30</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1809">Bladzijde 31</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e1866">Bladzijde 33</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2112">Bladzijde 39</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2519">Bladzijde 49</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2546">Bladzijde 50</a></td>
+<td width="40%">&#8217;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2611">Bladzijde 52</a></td>
+<td width="40%">hymme</td>
+<td width="40%">hymne</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2632">Bladzijde 53</a></td>
+<td width="40%">zijne </td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2670">Bladzijde 54</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e2841">Bladzijde 60</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e3022">Bladzijde 65</a></td>
+<td width="40%">qnadrilleur</td>
+<td width="40%">quadrilleur</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e3377">Bladzijde 77</a></td>
+<td width="40%">finantieele</td>
+<td width="40%">financieele</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e3380">Bladzijde 77</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e3435">Bladzijde 79</a></td>
+<td width="40%">d&#8217; oeuvres</td>
+<td width="40%">d&#8217;oeuvres</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e3731">Bladzijde 87</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e3954">Bladzijde 94</a></td>
+<td width="40%">convert</td>
+<td width="40%">couvert</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4074">Bladzijde 97</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4090">Bladzijde 98</a></td>
+<td width="40%">naardrukkelijk</td>
+<td width="40%">nadrukkelijk</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4101">Bladzijde 98</a></td>
+<td width="40%">zekerlik</td>
+<td width="40%">zekerlijk</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4201">Bladzijde 100</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4268">Bladzijde 102</a></td>
+<td width="40%">gesteen</td>
+<td width="40%">gesteun</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4862">Bladzijde 117</a></td>
+<td width="40%">Niemenal</td>
+<td width="40%">Niemendal</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e4992">Bladzijde 121</a></td>
+<td width="40%">ougunstigst</td>
+<td width="40%">ongunstigst</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e5558">Bladzijde 141</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e5641">Bladzijde 144</a></td>
+<td width="40%">bebedwelmd</td>
+<td width="40%">bedwelmd</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e6225">Bladzijde 158</a></td>
+<td width="40%">Vergeven</td>
+<td width="40%">Vergiftigd</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e6358">Bladzijde 162</a></td>
+<td width="40%">oud-burgermeestershuis</td>
+<td width="40%">oud-burgemeestershuis</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e6651">Bladzijde 168</a></td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e6683">Bladzijde 169</a></td>
+<td width="40%">antwoord</td>
+<td width="40%">antwoordt</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e6700">Bladzijde 170</a></td>
+<td width="40%">oudofficier</td>
+<td width="40%">oud-officier</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7188">Bladzijde 182</a></td>
+<td width="40%">ersntig</td>
+<td width="40%">ernstig</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7249">Bladzijde 184</a></td>
+<td width="40%">vuurood</td>
+<td width="40%">vuurrood</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7262">Bladzijde 184</a></td>
+<td width="40%">vijftfende</td>
+<td width="40%">vijftiende</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7601">Bladzijde 194</a></td>
+<td width="40%">afaan</td>
+<td width="40%">af aan</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7715">Bladzijde 197</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7814">Bladzijde 199</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7831">Bladzijde 200</a></td>
+<td width="40%">Doktor</td>
+<td width="40%">Dokter</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e7910">Bladzijde 201</a></td>
+<td width="40%">isde</td>
+<td width="40%">is de</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8233">Bladzijde 209</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8320">Bladzijde 211</a></td>
+<td width="40%">:</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8413">Bladzijde 213</a></td>
+<td width="40%">In</td>
+<td width="40%">Ik</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8471">Bladzijde 214</a></td>
+<td width="40%">onvoorwaarlijk</td>
+<td width="40%">onvoorwaardelijk</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8595">Bladzijde 218</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8716">Bladzijde 221</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e8863">Bladzijde 225</a></td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9150">Bladzijde 233</a></td>
+<td width="40%">diamanteu</td>
+<td width="40%">diamanten</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9423">Bladzijde 242</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9570">Bladzijde 248</a></td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9623">Bladzijde 249</a></td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9749">Bladzijde 252</a></td>
+<td width="40%">buis</td>
+<td width="40%">huis</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9861">Bladzijde 255</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e9893">Bladzijde 256</a></td>
+<td width="40%">jou</td>
+<td width="40%">jouw</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e10105">Bladzijde 262</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e10125">Bladzijde 262</a></td>
+<td width="40%">jou</td>
+<td width="40%">jouw</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e10497">Bladzijde 271</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e10793">Bladzijde 279</a></td>
+<td width="40%">wie </td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e10954">Bladzijde 283</a></td>
+<td width="40%">vondt</td>
+<td width="40%">vond</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e11247">Bladzijde 290</a></td>
+<td width="40%">Debecq ue</td>
+<td width="40%">Debecque</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e11972">Bladzijde 307</a></td>
+<td width="40%">brengeu</td>
+<td width="40%">brengen</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12157">Bladzijde 312</a></td>
+<td width="40%">toonen</td>
+<td width="40%">teenen</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12427">Bladzijde 318</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12540">Bladzijde 320</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12564">Bladzijde 320</a></td>
+<td width="40%">Al</td>
+<td width="40%">al</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12648">Bladzijde 323</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12674">Bladzijde 324</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12696">Bladzijde 324</a></td>
+<td width="40%">ofschoen</td>
+<td width="40%">ofschoon</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e12900">Bladzijde 329</a></td>
+<td width="40%">vetvlak</td>
+<td width="40%">vetvlek</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e13016">Bladzijde 332</a></td>
+<td width="40%">wel</td>
+<td width="40%">welk</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e13176">Bladzijde 337</a></td>
+<td width="40%">vau</td>
+<td width="40%">van</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e13302">Bladzijde 340</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e13826">Bladzijde 353</a></td>
+<td width="40%">ouders-huis</td>
+<td width="40%">ouders huis</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14129">Bladzijde 361</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">,</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14150">Bladzijde 361</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14215">Bladzijde 363</a></td>
+<td width="40%">eu</td>
+<td width="40%">en</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14763">Bladzijde 377</a></td>
+<td width="40%">&aacute;</td>
+<td width="40%">&agrave;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14848">Bladzijde 379</a></td>
+<td width="40%">&#8221;</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14958">Bladzijde 381</a></td>
+<td width="40%">.</td>
+<td width="40%">
+[<i>Verwijderd</i>]
+
+</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14971">Bladzijde 382</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e14986">Bladzijde 382</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e15129">Bladzijde 385</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e15239">Bladzijde 388</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e15308">Bladzijde 390</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e15600">Bladzijde 396</a></td>
+<td width="40%">..,.</td>
+<td width="40%">....</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e15935">Bladzijde 404</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e15990">Bladzijde 405</a></td>
+<td width="40%">
+[<i>Niet in bron</i>]
+
+</td>
+<td width="40%">&#8220;</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e16124">Bladzijde 409</a></td>
+<td width="40%">,</td>
+<td width="40%">.</td>
+</tr>
+<tr>
+<td width="20%"><a href="#d0e16618">Bladzijde 419</a></td>
+<td width="40%">onde</td>
+<td width="40%">oude</td>
+</tr>
+</table>
+</div>
+</div>
+
+
+
+
+
+
+
+<pre>
+
+
+
+
+
+End of Project Gutenberg's Dokter Helmond en zijn vrouw, by J. J. Cremer
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DOKTER HELMOND EN ZIJN VROUW ***
+
+***** This file should be named 25138-h.htm or 25138-h.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+        https://www.gutenberg.org/2/5/1/3/25138/
+
+Produced by Jeroen Hellingman and the Online Distributed
+Proofreading Team at https://www.pgdp.net/
+
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties.  Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark.  Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission.  If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy.  You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research.  They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks.  Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+https://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1.  General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A.  By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement.  If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B.  "Project Gutenberg" is a registered trademark.  It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement.  There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement.  See
+paragraph 1.C below.  There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works.  See paragraph 1.E below.
+
+1.C.  The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works.  Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States.  If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed.  Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work.  You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D.  The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work.  Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change.  If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work.  The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E.  Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1.  The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges.  If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3.  If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder.  Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4.  Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5.  Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6.  You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form.  However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form.  Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7.  Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8.  You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+     the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+     you already use to calculate your applicable taxes.  The fee is
+     owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+     has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+     Project Gutenberg Literary Archive Foundation.  Royalty payments
+     must be paid within 60 days following each date on which you
+     prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+     returns.  Royalty payments should be clearly marked as such and
+     sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+     address specified in Section 4, "Information about donations to
+     the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+     you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+     does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+     License.  You must require such a user to return or
+     destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+     and discontinue all use of and all access to other copies of
+     Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+     money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+     electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+     of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+     distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9.  If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark.  Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1.  Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection.  Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2.  LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees.  YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH F3.  YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3.  LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from.  If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation.  The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund.  If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund.  If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4.  Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5.  Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law.  The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6.  INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section  2.  Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers.  It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come.  In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at https://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3.  Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service.  The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541.  Its 501(c)(3) letter is posted at
+https://pglaf.org/fundraising.  Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations.  Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org.  Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at https://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+     Dr. Gregory B. Newby
+     Chief Executive and Director
+     gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4.  Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment.  Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States.  Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements.  We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance.  To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit https://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States.  U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses.  Donations are accepted in a number of other
+ways including including checks, online payments and credit card
+donations.  To donate, please visit: https://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5.  General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone.  For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included.  Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+     https://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
+
+
+</pre>
+
+</body>
+</html>
diff --git a/25138-page-images/f0001.png b/25138-page-images/f0001.png
new file mode 100644
index 0000000..c0e4851
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/f0001.png
diff --git a/25138-page-images/f0002.png b/25138-page-images/f0002.png
new file mode 100644
index 0000000..a40f35c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/f0002.png
diff --git a/25138-page-images/p0001.png b/25138-page-images/p0001.png
new file mode 100644
index 0000000..3895f9a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0001.png
diff --git a/25138-page-images/p0002.png b/25138-page-images/p0002.png
new file mode 100644
index 0000000..ef24e34
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0002.png
diff --git a/25138-page-images/p0003.png b/25138-page-images/p0003.png
new file mode 100644
index 0000000..b781472
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0003.png
diff --git a/25138-page-images/p0004.png b/25138-page-images/p0004.png
new file mode 100644
index 0000000..8cb1412
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0004.png
diff --git a/25138-page-images/p0005.png b/25138-page-images/p0005.png
new file mode 100644
index 0000000..ba36850
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0005.png
diff --git a/25138-page-images/p0006.png b/25138-page-images/p0006.png
new file mode 100644
index 0000000..07fa722
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0006.png
diff --git a/25138-page-images/p0007.png b/25138-page-images/p0007.png
new file mode 100644
index 0000000..33204b7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0007.png
diff --git a/25138-page-images/p0008.png b/25138-page-images/p0008.png
new file mode 100644
index 0000000..d25f8f8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0008.png
diff --git a/25138-page-images/p0009.png b/25138-page-images/p0009.png
new file mode 100644
index 0000000..81d57cb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0009.png
diff --git a/25138-page-images/p0010.png b/25138-page-images/p0010.png
new file mode 100644
index 0000000..186327d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0010.png
diff --git a/25138-page-images/p0011.png b/25138-page-images/p0011.png
new file mode 100644
index 0000000..6ef08b5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0011.png
diff --git a/25138-page-images/p0012.png b/25138-page-images/p0012.png
new file mode 100644
index 0000000..794ccca
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/p0012.png
diff --git a/25138-page-images/q0001.png b/25138-page-images/q0001.png
new file mode 100644
index 0000000..74474bf
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0001.png
diff --git a/25138-page-images/q0002.png b/25138-page-images/q0002.png
new file mode 100644
index 0000000..84ed1bd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0002.png
diff --git a/25138-page-images/q0003.png b/25138-page-images/q0003.png
new file mode 100644
index 0000000..37d5eac
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0003.png
diff --git a/25138-page-images/q0004.png b/25138-page-images/q0004.png
new file mode 100644
index 0000000..08c4845
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0004.png
diff --git a/25138-page-images/q0005.png b/25138-page-images/q0005.png
new file mode 100644
index 0000000..0098734
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0005.png
diff --git a/25138-page-images/q0006.png b/25138-page-images/q0006.png
new file mode 100644
index 0000000..684fa4d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0006.png
diff --git a/25138-page-images/q0007.png b/25138-page-images/q0007.png
new file mode 100644
index 0000000..1a2c241
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0007.png
diff --git a/25138-page-images/q0008.png b/25138-page-images/q0008.png
new file mode 100644
index 0000000..0c049a0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0008.png
diff --git a/25138-page-images/q0009.png b/25138-page-images/q0009.png
new file mode 100644
index 0000000..4fd896a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0009.png
diff --git a/25138-page-images/q0010.png b/25138-page-images/q0010.png
new file mode 100644
index 0000000..204dcb6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0010.png
diff --git a/25138-page-images/q0011.png b/25138-page-images/q0011.png
new file mode 100644
index 0000000..5ac6f1a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0011.png
diff --git a/25138-page-images/q0012.png b/25138-page-images/q0012.png
new file mode 100644
index 0000000..7bb7e91
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0012.png
diff --git a/25138-page-images/q0013.png b/25138-page-images/q0013.png
new file mode 100644
index 0000000..4276125
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0013.png
diff --git a/25138-page-images/q0014.png b/25138-page-images/q0014.png
new file mode 100644
index 0000000..a5098f8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0014.png
diff --git a/25138-page-images/q0015.png b/25138-page-images/q0015.png
new file mode 100644
index 0000000..0e7d436
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0015.png
diff --git a/25138-page-images/q0016.png b/25138-page-images/q0016.png
new file mode 100644
index 0000000..ae73c11
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0016.png
diff --git a/25138-page-images/q0017.png b/25138-page-images/q0017.png
new file mode 100644
index 0000000..f450acc
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0017.png
diff --git a/25138-page-images/q0018.png b/25138-page-images/q0018.png
new file mode 100644
index 0000000..bb9a688
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0018.png
diff --git a/25138-page-images/q0019.png b/25138-page-images/q0019.png
new file mode 100644
index 0000000..62102da
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0019.png
diff --git a/25138-page-images/q0020.png b/25138-page-images/q0020.png
new file mode 100644
index 0000000..8bd3cba
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0020.png
diff --git a/25138-page-images/q0021.png b/25138-page-images/q0021.png
new file mode 100644
index 0000000..4a52fe9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0021.png
diff --git a/25138-page-images/q0022.png b/25138-page-images/q0022.png
new file mode 100644
index 0000000..54aa0f8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0022.png
diff --git a/25138-page-images/q0023.png b/25138-page-images/q0023.png
new file mode 100644
index 0000000..b64bdf1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0023.png
diff --git a/25138-page-images/q0024.png b/25138-page-images/q0024.png
new file mode 100644
index 0000000..53e207c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0024.png
diff --git a/25138-page-images/q0025.png b/25138-page-images/q0025.png
new file mode 100644
index 0000000..846a9b3
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0025.png
diff --git a/25138-page-images/q0026.png b/25138-page-images/q0026.png
new file mode 100644
index 0000000..83af568
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0026.png
diff --git a/25138-page-images/q0027.png b/25138-page-images/q0027.png
new file mode 100644
index 0000000..9823c32
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0027.png
diff --git a/25138-page-images/q0028.png b/25138-page-images/q0028.png
new file mode 100644
index 0000000..da7a0fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0028.png
diff --git a/25138-page-images/q0029.png b/25138-page-images/q0029.png
new file mode 100644
index 0000000..bf513a3
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0029.png
diff --git a/25138-page-images/q0030.png b/25138-page-images/q0030.png
new file mode 100644
index 0000000..84a74c7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0030.png
diff --git a/25138-page-images/q0031.png b/25138-page-images/q0031.png
new file mode 100644
index 0000000..3cb3e20
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0031.png
diff --git a/25138-page-images/q0032.png b/25138-page-images/q0032.png
new file mode 100644
index 0000000..7c52a81
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0032.png
diff --git a/25138-page-images/q0033.png b/25138-page-images/q0033.png
new file mode 100644
index 0000000..c7c8142
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0033.png
diff --git a/25138-page-images/q0034.png b/25138-page-images/q0034.png
new file mode 100644
index 0000000..9798346
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0034.png
diff --git a/25138-page-images/q0035.png b/25138-page-images/q0035.png
new file mode 100644
index 0000000..1cecce6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0035.png
diff --git a/25138-page-images/q0036.png b/25138-page-images/q0036.png
new file mode 100644
index 0000000..eaee47c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0036.png
diff --git a/25138-page-images/q0037.png b/25138-page-images/q0037.png
new file mode 100644
index 0000000..ce48fb0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0037.png
diff --git a/25138-page-images/q0038.png b/25138-page-images/q0038.png
new file mode 100644
index 0000000..758d18e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0038.png
diff --git a/25138-page-images/q0039.png b/25138-page-images/q0039.png
new file mode 100644
index 0000000..d5a00f7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0039.png
diff --git a/25138-page-images/q0040.png b/25138-page-images/q0040.png
new file mode 100644
index 0000000..9a1d827
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0040.png
diff --git a/25138-page-images/q0041.png b/25138-page-images/q0041.png
new file mode 100644
index 0000000..c900b8c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0041.png
diff --git a/25138-page-images/q0042.png b/25138-page-images/q0042.png
new file mode 100644
index 0000000..ee886ab
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0042.png
diff --git a/25138-page-images/q0043.png b/25138-page-images/q0043.png
new file mode 100644
index 0000000..52b419d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0043.png
diff --git a/25138-page-images/q0044.png b/25138-page-images/q0044.png
new file mode 100644
index 0000000..9597f66
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0044.png
diff --git a/25138-page-images/q0045.png b/25138-page-images/q0045.png
new file mode 100644
index 0000000..d2d5dc8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0045.png
diff --git a/25138-page-images/q0046.png b/25138-page-images/q0046.png
new file mode 100644
index 0000000..fbb4257
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0046.png
diff --git a/25138-page-images/q0047.png b/25138-page-images/q0047.png
new file mode 100644
index 0000000..ac8f141
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0047.png
diff --git a/25138-page-images/q0048.png b/25138-page-images/q0048.png
new file mode 100644
index 0000000..59a9501
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0048.png
diff --git a/25138-page-images/q0049.png b/25138-page-images/q0049.png
new file mode 100644
index 0000000..5571942
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0049.png
diff --git a/25138-page-images/q0050.png b/25138-page-images/q0050.png
new file mode 100644
index 0000000..da090cb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0050.png
diff --git a/25138-page-images/q0051.png b/25138-page-images/q0051.png
new file mode 100644
index 0000000..e24deee
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0051.png
diff --git a/25138-page-images/q0052.png b/25138-page-images/q0052.png
new file mode 100644
index 0000000..2506e55
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0052.png
diff --git a/25138-page-images/q0053.png b/25138-page-images/q0053.png
new file mode 100644
index 0000000..af0978a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0053.png
diff --git a/25138-page-images/q0054.png b/25138-page-images/q0054.png
new file mode 100644
index 0000000..8b6a62e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0054.png
diff --git a/25138-page-images/q0055.png b/25138-page-images/q0055.png
new file mode 100644
index 0000000..d6de94b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0055.png
diff --git a/25138-page-images/q0056.png b/25138-page-images/q0056.png
new file mode 100644
index 0000000..04de616
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0056.png
diff --git a/25138-page-images/q0057.png b/25138-page-images/q0057.png
new file mode 100644
index 0000000..5655faa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0057.png
diff --git a/25138-page-images/q0058.png b/25138-page-images/q0058.png
new file mode 100644
index 0000000..fe14cc3
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0058.png
diff --git a/25138-page-images/q0059.png b/25138-page-images/q0059.png
new file mode 100644
index 0000000..6729036
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0059.png
diff --git a/25138-page-images/q0060.png b/25138-page-images/q0060.png
new file mode 100644
index 0000000..51fe432
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0060.png
diff --git a/25138-page-images/q0061.png b/25138-page-images/q0061.png
new file mode 100644
index 0000000..89bfafb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0061.png
diff --git a/25138-page-images/q0062.png b/25138-page-images/q0062.png
new file mode 100644
index 0000000..0c85bbe
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0062.png
diff --git a/25138-page-images/q0063.png b/25138-page-images/q0063.png
new file mode 100644
index 0000000..c382620
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0063.png
diff --git a/25138-page-images/q0064.png b/25138-page-images/q0064.png
new file mode 100644
index 0000000..05af6c7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0064.png
diff --git a/25138-page-images/q0065.png b/25138-page-images/q0065.png
new file mode 100644
index 0000000..4e9e770
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0065.png
diff --git a/25138-page-images/q0066.png b/25138-page-images/q0066.png
new file mode 100644
index 0000000..84166fd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0066.png
diff --git a/25138-page-images/q0067.png b/25138-page-images/q0067.png
new file mode 100644
index 0000000..62697f9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0067.png
diff --git a/25138-page-images/q0068.png b/25138-page-images/q0068.png
new file mode 100644
index 0000000..367d022
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0068.png
diff --git a/25138-page-images/q0069.png b/25138-page-images/q0069.png
new file mode 100644
index 0000000..94bdd70
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0069.png
diff --git a/25138-page-images/q0070.png b/25138-page-images/q0070.png
new file mode 100644
index 0000000..1af9e9e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0070.png
diff --git a/25138-page-images/q0071.png b/25138-page-images/q0071.png
new file mode 100644
index 0000000..3631a4e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0071.png
diff --git a/25138-page-images/q0072.png b/25138-page-images/q0072.png
new file mode 100644
index 0000000..aa54574
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0072.png
diff --git a/25138-page-images/q0073.png b/25138-page-images/q0073.png
new file mode 100644
index 0000000..7616eff
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0073.png
diff --git a/25138-page-images/q0074.png b/25138-page-images/q0074.png
new file mode 100644
index 0000000..a25ea15
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0074.png
diff --git a/25138-page-images/q0075.png b/25138-page-images/q0075.png
new file mode 100644
index 0000000..7cacc7c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0075.png
diff --git a/25138-page-images/q0076.png b/25138-page-images/q0076.png
new file mode 100644
index 0000000..62b2029
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0076.png
diff --git a/25138-page-images/q0077.png b/25138-page-images/q0077.png
new file mode 100644
index 0000000..a09fff9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0077.png
diff --git a/25138-page-images/q0078.png b/25138-page-images/q0078.png
new file mode 100644
index 0000000..569220a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0078.png
diff --git a/25138-page-images/q0079.png b/25138-page-images/q0079.png
new file mode 100644
index 0000000..4252cb2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0079.png
diff --git a/25138-page-images/q0080.png b/25138-page-images/q0080.png
new file mode 100644
index 0000000..2f3320a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0080.png
diff --git a/25138-page-images/q0081.png b/25138-page-images/q0081.png
new file mode 100644
index 0000000..afdd76b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0081.png
diff --git a/25138-page-images/q0082.png b/25138-page-images/q0082.png
new file mode 100644
index 0000000..bd26ed4
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0082.png
diff --git a/25138-page-images/q0083.png b/25138-page-images/q0083.png
new file mode 100644
index 0000000..f3ba4a5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0083.png
diff --git a/25138-page-images/q0084.png b/25138-page-images/q0084.png
new file mode 100644
index 0000000..d87e109
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0084.png
diff --git a/25138-page-images/q0085.png b/25138-page-images/q0085.png
new file mode 100644
index 0000000..2df5220
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0085.png
diff --git a/25138-page-images/q0086.png b/25138-page-images/q0086.png
new file mode 100644
index 0000000..54242a0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0086.png
diff --git a/25138-page-images/q0087.png b/25138-page-images/q0087.png
new file mode 100644
index 0000000..a08a489
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0087.png
diff --git a/25138-page-images/q0088.png b/25138-page-images/q0088.png
new file mode 100644
index 0000000..7a7cb5d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0088.png
diff --git a/25138-page-images/q0089.png b/25138-page-images/q0089.png
new file mode 100644
index 0000000..16ed282
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0089.png
diff --git a/25138-page-images/q0090.png b/25138-page-images/q0090.png
new file mode 100644
index 0000000..1889371
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0090.png
diff --git a/25138-page-images/q0091.png b/25138-page-images/q0091.png
new file mode 100644
index 0000000..1753953
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0091.png
diff --git a/25138-page-images/q0092.png b/25138-page-images/q0092.png
new file mode 100644
index 0000000..68c3f59
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0092.png
diff --git a/25138-page-images/q0093.png b/25138-page-images/q0093.png
new file mode 100644
index 0000000..64817de
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0093.png
diff --git a/25138-page-images/q0094.png b/25138-page-images/q0094.png
new file mode 100644
index 0000000..43dbd3b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0094.png
diff --git a/25138-page-images/q0095.png b/25138-page-images/q0095.png
new file mode 100644
index 0000000..adbb9e1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0095.png
diff --git a/25138-page-images/q0096.png b/25138-page-images/q0096.png
new file mode 100644
index 0000000..85df90d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0096.png
diff --git a/25138-page-images/q0097.png b/25138-page-images/q0097.png
new file mode 100644
index 0000000..bf24f23
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0097.png
diff --git a/25138-page-images/q0098.png b/25138-page-images/q0098.png
new file mode 100644
index 0000000..8dc65e7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0098.png
diff --git a/25138-page-images/q0099.png b/25138-page-images/q0099.png
new file mode 100644
index 0000000..9c2dce9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0099.png
diff --git a/25138-page-images/q0100.png b/25138-page-images/q0100.png
new file mode 100644
index 0000000..a6bf683
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0100.png
diff --git a/25138-page-images/q0101.png b/25138-page-images/q0101.png
new file mode 100644
index 0000000..f8e1a53
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0101.png
diff --git a/25138-page-images/q0102.png b/25138-page-images/q0102.png
new file mode 100644
index 0000000..6445931
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0102.png
diff --git a/25138-page-images/q0103.png b/25138-page-images/q0103.png
new file mode 100644
index 0000000..52dce09
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0103.png
diff --git a/25138-page-images/q0104.png b/25138-page-images/q0104.png
new file mode 100644
index 0000000..049474f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0104.png
diff --git a/25138-page-images/q0105.png b/25138-page-images/q0105.png
new file mode 100644
index 0000000..cc33682
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0105.png
diff --git a/25138-page-images/q0106.png b/25138-page-images/q0106.png
new file mode 100644
index 0000000..77818eb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0106.png
diff --git a/25138-page-images/q0107.png b/25138-page-images/q0107.png
new file mode 100644
index 0000000..ae55982
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0107.png
diff --git a/25138-page-images/q0108.png b/25138-page-images/q0108.png
new file mode 100644
index 0000000..abc701f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0108.png
diff --git a/25138-page-images/q0109.png b/25138-page-images/q0109.png
new file mode 100644
index 0000000..eacbab5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0109.png
diff --git a/25138-page-images/q0110.png b/25138-page-images/q0110.png
new file mode 100644
index 0000000..f8d2a0e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0110.png
diff --git a/25138-page-images/q0111.png b/25138-page-images/q0111.png
new file mode 100644
index 0000000..8e162fd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0111.png
diff --git a/25138-page-images/q0112.png b/25138-page-images/q0112.png
new file mode 100644
index 0000000..325e1f0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0112.png
diff --git a/25138-page-images/q0113.png b/25138-page-images/q0113.png
new file mode 100644
index 0000000..c07041d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0113.png
diff --git a/25138-page-images/q0114.png b/25138-page-images/q0114.png
new file mode 100644
index 0000000..e8a257c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0114.png
diff --git a/25138-page-images/q0115.png b/25138-page-images/q0115.png
new file mode 100644
index 0000000..c526cf1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0115.png
diff --git a/25138-page-images/q0116.png b/25138-page-images/q0116.png
new file mode 100644
index 0000000..70e5809
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0116.png
diff --git a/25138-page-images/q0117.png b/25138-page-images/q0117.png
new file mode 100644
index 0000000..4a258fc
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0117.png
diff --git a/25138-page-images/q0118.png b/25138-page-images/q0118.png
new file mode 100644
index 0000000..4730c5e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0118.png
diff --git a/25138-page-images/q0119.png b/25138-page-images/q0119.png
new file mode 100644
index 0000000..8958832
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0119.png
diff --git a/25138-page-images/q0120.png b/25138-page-images/q0120.png
new file mode 100644
index 0000000..7fa01fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0120.png
diff --git a/25138-page-images/q0121.png b/25138-page-images/q0121.png
new file mode 100644
index 0000000..bb860ec
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0121.png
diff --git a/25138-page-images/q0122.png b/25138-page-images/q0122.png
new file mode 100644
index 0000000..45c91a8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0122.png
diff --git a/25138-page-images/q0123.png b/25138-page-images/q0123.png
new file mode 100644
index 0000000..910f015
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0123.png
diff --git a/25138-page-images/q0124.png b/25138-page-images/q0124.png
new file mode 100644
index 0000000..f2a3224
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0124.png
diff --git a/25138-page-images/q0125.png b/25138-page-images/q0125.png
new file mode 100644
index 0000000..09eabc8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0125.png
diff --git a/25138-page-images/q0126.png b/25138-page-images/q0126.png
new file mode 100644
index 0000000..20cbe03
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0126.png
diff --git a/25138-page-images/q0127.png b/25138-page-images/q0127.png
new file mode 100644
index 0000000..738d603
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0127.png
diff --git a/25138-page-images/q0128.png b/25138-page-images/q0128.png
new file mode 100644
index 0000000..c8746df
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0128.png
diff --git a/25138-page-images/q0129.png b/25138-page-images/q0129.png
new file mode 100644
index 0000000..1bf38dd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0129.png
diff --git a/25138-page-images/q0130.png b/25138-page-images/q0130.png
new file mode 100644
index 0000000..6ef6fcf
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0130.png
diff --git a/25138-page-images/q0131.png b/25138-page-images/q0131.png
new file mode 100644
index 0000000..b778174
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0131.png
diff --git a/25138-page-images/q0132.png b/25138-page-images/q0132.png
new file mode 100644
index 0000000..213ae2c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0132.png
diff --git a/25138-page-images/q0133.png b/25138-page-images/q0133.png
new file mode 100644
index 0000000..fe2611e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0133.png
diff --git a/25138-page-images/q0134.png b/25138-page-images/q0134.png
new file mode 100644
index 0000000..69657c5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0134.png
diff --git a/25138-page-images/q0135.png b/25138-page-images/q0135.png
new file mode 100644
index 0000000..4b93232
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0135.png
diff --git a/25138-page-images/q0136.png b/25138-page-images/q0136.png
new file mode 100644
index 0000000..ac046f8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0136.png
diff --git a/25138-page-images/q0137.png b/25138-page-images/q0137.png
new file mode 100644
index 0000000..ad8f5d5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0137.png
diff --git a/25138-page-images/q0138.png b/25138-page-images/q0138.png
new file mode 100644
index 0000000..0d27463
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0138.png
diff --git a/25138-page-images/q0139.png b/25138-page-images/q0139.png
new file mode 100644
index 0000000..c26a34b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0139.png
diff --git a/25138-page-images/q0140.png b/25138-page-images/q0140.png
new file mode 100644
index 0000000..0a18643
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0140.png
diff --git a/25138-page-images/q0141.png b/25138-page-images/q0141.png
new file mode 100644
index 0000000..3337001
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0141.png
diff --git a/25138-page-images/q0142.png b/25138-page-images/q0142.png
new file mode 100644
index 0000000..47eed86
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0142.png
diff --git a/25138-page-images/q0143.png b/25138-page-images/q0143.png
new file mode 100644
index 0000000..e21649f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0143.png
diff --git a/25138-page-images/q0144.png b/25138-page-images/q0144.png
new file mode 100644
index 0000000..5b4849e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0144.png
diff --git a/25138-page-images/q0145.png b/25138-page-images/q0145.png
new file mode 100644
index 0000000..efdec8b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0145.png
diff --git a/25138-page-images/q0146.png b/25138-page-images/q0146.png
new file mode 100644
index 0000000..380dafa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0146.png
diff --git a/25138-page-images/q0147.png b/25138-page-images/q0147.png
new file mode 100644
index 0000000..9b3c433
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0147.png
diff --git a/25138-page-images/q0148.png b/25138-page-images/q0148.png
new file mode 100644
index 0000000..55f9a24
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0148.png
diff --git a/25138-page-images/q0149.png b/25138-page-images/q0149.png
new file mode 100644
index 0000000..43f9741
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0149.png
diff --git a/25138-page-images/q0150.png b/25138-page-images/q0150.png
new file mode 100644
index 0000000..6ac9d8d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0150.png
diff --git a/25138-page-images/q0151.png b/25138-page-images/q0151.png
new file mode 100644
index 0000000..ff946f9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0151.png
diff --git a/25138-page-images/q0152.png b/25138-page-images/q0152.png
new file mode 100644
index 0000000..4b4cd9d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0152.png
diff --git a/25138-page-images/q0153.png b/25138-page-images/q0153.png
new file mode 100644
index 0000000..3ba9bae
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0153.png
diff --git a/25138-page-images/q0154.png b/25138-page-images/q0154.png
new file mode 100644
index 0000000..58f39ee
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0154.png
diff --git a/25138-page-images/q0155.png b/25138-page-images/q0155.png
new file mode 100644
index 0000000..2f9af37
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0155.png
diff --git a/25138-page-images/q0156.png b/25138-page-images/q0156.png
new file mode 100644
index 0000000..530f755
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0156.png
diff --git a/25138-page-images/q0157.png b/25138-page-images/q0157.png
new file mode 100644
index 0000000..8da0037
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0157.png
diff --git a/25138-page-images/q0158.png b/25138-page-images/q0158.png
new file mode 100644
index 0000000..bd437e7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0158.png
diff --git a/25138-page-images/q0159.png b/25138-page-images/q0159.png
new file mode 100644
index 0000000..995faf0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0159.png
diff --git a/25138-page-images/q0160.png b/25138-page-images/q0160.png
new file mode 100644
index 0000000..3831e47
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0160.png
diff --git a/25138-page-images/q0161.png b/25138-page-images/q0161.png
new file mode 100644
index 0000000..e762e46
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0161.png
diff --git a/25138-page-images/q0162.png b/25138-page-images/q0162.png
new file mode 100644
index 0000000..beed782
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0162.png
diff --git a/25138-page-images/q0163.png b/25138-page-images/q0163.png
new file mode 100644
index 0000000..0350ec1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0163.png
diff --git a/25138-page-images/q0164.png b/25138-page-images/q0164.png
new file mode 100644
index 0000000..052c049
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0164.png
diff --git a/25138-page-images/q0165.png b/25138-page-images/q0165.png
new file mode 100644
index 0000000..c2c2eb9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0165.png
diff --git a/25138-page-images/q0166.png b/25138-page-images/q0166.png
new file mode 100644
index 0000000..2eaef8d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0166.png
diff --git a/25138-page-images/q0167.png b/25138-page-images/q0167.png
new file mode 100644
index 0000000..7208233
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0167.png
diff --git a/25138-page-images/q0168.png b/25138-page-images/q0168.png
new file mode 100644
index 0000000..6bd766d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0168.png
diff --git a/25138-page-images/q0169.png b/25138-page-images/q0169.png
new file mode 100644
index 0000000..1d0e5d9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0169.png
diff --git a/25138-page-images/q0170.png b/25138-page-images/q0170.png
new file mode 100644
index 0000000..f0272cd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0170.png
diff --git a/25138-page-images/q0171.png b/25138-page-images/q0171.png
new file mode 100644
index 0000000..3d6f218
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0171.png
diff --git a/25138-page-images/q0172.png b/25138-page-images/q0172.png
new file mode 100644
index 0000000..9211acc
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0172.png
diff --git a/25138-page-images/q0173.png b/25138-page-images/q0173.png
new file mode 100644
index 0000000..63fafb1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0173.png
diff --git a/25138-page-images/q0174.png b/25138-page-images/q0174.png
new file mode 100644
index 0000000..afd3c0d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0174.png
diff --git a/25138-page-images/q0175.png b/25138-page-images/q0175.png
new file mode 100644
index 0000000..4d25845
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0175.png
diff --git a/25138-page-images/q0176.png b/25138-page-images/q0176.png
new file mode 100644
index 0000000..507b301
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0176.png
diff --git a/25138-page-images/q0177.png b/25138-page-images/q0177.png
new file mode 100644
index 0000000..9192320
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0177.png
diff --git a/25138-page-images/q0178.png b/25138-page-images/q0178.png
new file mode 100644
index 0000000..b4fdfcf
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0178.png
diff --git a/25138-page-images/q0179.png b/25138-page-images/q0179.png
new file mode 100644
index 0000000..fd0bf21
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0179.png
diff --git a/25138-page-images/q0180.png b/25138-page-images/q0180.png
new file mode 100644
index 0000000..c8e11a7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0180.png
diff --git a/25138-page-images/q0181.png b/25138-page-images/q0181.png
new file mode 100644
index 0000000..78a548a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0181.png
diff --git a/25138-page-images/q0182.png b/25138-page-images/q0182.png
new file mode 100644
index 0000000..3b5751a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0182.png
diff --git a/25138-page-images/q0183.png b/25138-page-images/q0183.png
new file mode 100644
index 0000000..bc80321
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0183.png
diff --git a/25138-page-images/q0184.png b/25138-page-images/q0184.png
new file mode 100644
index 0000000..51433b1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0184.png
diff --git a/25138-page-images/q0185.png b/25138-page-images/q0185.png
new file mode 100644
index 0000000..cb7be4f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0185.png
diff --git a/25138-page-images/q0186.png b/25138-page-images/q0186.png
new file mode 100644
index 0000000..65d7639
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0186.png
diff --git a/25138-page-images/q0187.png b/25138-page-images/q0187.png
new file mode 100644
index 0000000..5ac73b5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0187.png
diff --git a/25138-page-images/q0188.png b/25138-page-images/q0188.png
new file mode 100644
index 0000000..9b8f02e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0188.png
diff --git a/25138-page-images/q0189.png b/25138-page-images/q0189.png
new file mode 100644
index 0000000..5b932ae
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0189.png
diff --git a/25138-page-images/q0190.png b/25138-page-images/q0190.png
new file mode 100644
index 0000000..fada32b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0190.png
diff --git a/25138-page-images/q0191.png b/25138-page-images/q0191.png
new file mode 100644
index 0000000..d557627
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0191.png
diff --git a/25138-page-images/q0192.png b/25138-page-images/q0192.png
new file mode 100644
index 0000000..5be84ff
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0192.png
diff --git a/25138-page-images/q0193.png b/25138-page-images/q0193.png
new file mode 100644
index 0000000..a17037d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0193.png
diff --git a/25138-page-images/q0194.png b/25138-page-images/q0194.png
new file mode 100644
index 0000000..5e6b195
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0194.png
diff --git a/25138-page-images/q0195.png b/25138-page-images/q0195.png
new file mode 100644
index 0000000..1d613b0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0195.png
diff --git a/25138-page-images/q0196.png b/25138-page-images/q0196.png
new file mode 100644
index 0000000..8b06b7d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0196.png
diff --git a/25138-page-images/q0197.png b/25138-page-images/q0197.png
new file mode 100644
index 0000000..4cf8e46
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0197.png
diff --git a/25138-page-images/q0198.png b/25138-page-images/q0198.png
new file mode 100644
index 0000000..77e49fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0198.png
diff --git a/25138-page-images/q0199.png b/25138-page-images/q0199.png
new file mode 100644
index 0000000..9adb4ed
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0199.png
diff --git a/25138-page-images/q0200.png b/25138-page-images/q0200.png
new file mode 100644
index 0000000..2e9b013
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0200.png
diff --git a/25138-page-images/q0201.png b/25138-page-images/q0201.png
new file mode 100644
index 0000000..00d2b70
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0201.png
diff --git a/25138-page-images/q0202.png b/25138-page-images/q0202.png
new file mode 100644
index 0000000..4272799
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0202.png
diff --git a/25138-page-images/q0203.png b/25138-page-images/q0203.png
new file mode 100644
index 0000000..18b38a2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0203.png
diff --git a/25138-page-images/q0204.png b/25138-page-images/q0204.png
new file mode 100644
index 0000000..098efe2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0204.png
diff --git a/25138-page-images/q0205.png b/25138-page-images/q0205.png
new file mode 100644
index 0000000..4eec679
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0205.png
diff --git a/25138-page-images/q0206.png b/25138-page-images/q0206.png
new file mode 100644
index 0000000..6ec23bb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0206.png
diff --git a/25138-page-images/q0207.png b/25138-page-images/q0207.png
new file mode 100644
index 0000000..76adda6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0207.png
diff --git a/25138-page-images/q0208.png b/25138-page-images/q0208.png
new file mode 100644
index 0000000..cc85383
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0208.png
diff --git a/25138-page-images/q0209.png b/25138-page-images/q0209.png
new file mode 100644
index 0000000..f942d02
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0209.png
diff --git a/25138-page-images/q0210.png b/25138-page-images/q0210.png
new file mode 100644
index 0000000..f9717cd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0210.png
diff --git a/25138-page-images/q0211.png b/25138-page-images/q0211.png
new file mode 100644
index 0000000..f81c905
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0211.png
diff --git a/25138-page-images/q0212.png b/25138-page-images/q0212.png
new file mode 100644
index 0000000..395bfe2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0212.png
diff --git a/25138-page-images/q0213.png b/25138-page-images/q0213.png
new file mode 100644
index 0000000..ad6f84c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0213.png
diff --git a/25138-page-images/q0214.png b/25138-page-images/q0214.png
new file mode 100644
index 0000000..74f20ee
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0214.png
diff --git a/25138-page-images/q0215.png b/25138-page-images/q0215.png
new file mode 100644
index 0000000..d382659
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0215.png
diff --git a/25138-page-images/q0216.png b/25138-page-images/q0216.png
new file mode 100644
index 0000000..dac1a7d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0216.png
diff --git a/25138-page-images/q0217.png b/25138-page-images/q0217.png
new file mode 100644
index 0000000..fc702d2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0217.png
diff --git a/25138-page-images/q0218.png b/25138-page-images/q0218.png
new file mode 100644
index 0000000..5cad5fe
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0218.png
diff --git a/25138-page-images/q0219.png b/25138-page-images/q0219.png
new file mode 100644
index 0000000..dfb58a2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0219.png
diff --git a/25138-page-images/q0220.png b/25138-page-images/q0220.png
new file mode 100644
index 0000000..9984b7c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0220.png
diff --git a/25138-page-images/q0221.png b/25138-page-images/q0221.png
new file mode 100644
index 0000000..30e2905
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0221.png
diff --git a/25138-page-images/q0222.png b/25138-page-images/q0222.png
new file mode 100644
index 0000000..76581b8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0222.png
diff --git a/25138-page-images/q0223.png b/25138-page-images/q0223.png
new file mode 100644
index 0000000..99add18
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0223.png
diff --git a/25138-page-images/q0224.png b/25138-page-images/q0224.png
new file mode 100644
index 0000000..6507a3d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0224.png
diff --git a/25138-page-images/q0225.png b/25138-page-images/q0225.png
new file mode 100644
index 0000000..0438966
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0225.png
diff --git a/25138-page-images/q0226.png b/25138-page-images/q0226.png
new file mode 100644
index 0000000..f30618d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0226.png
diff --git a/25138-page-images/q0227.png b/25138-page-images/q0227.png
new file mode 100644
index 0000000..90f16b8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0227.png
diff --git a/25138-page-images/q0228.png b/25138-page-images/q0228.png
new file mode 100644
index 0000000..2fb8df0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0228.png
diff --git a/25138-page-images/q0229.png b/25138-page-images/q0229.png
new file mode 100644
index 0000000..d4f1e3e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0229.png
diff --git a/25138-page-images/q0230.png b/25138-page-images/q0230.png
new file mode 100644
index 0000000..c02daa2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0230.png
diff --git a/25138-page-images/q0231.png b/25138-page-images/q0231.png
new file mode 100644
index 0000000..1e2e32d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0231.png
diff --git a/25138-page-images/q0232.png b/25138-page-images/q0232.png
new file mode 100644
index 0000000..b7af5da
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0232.png
diff --git a/25138-page-images/q0233.png b/25138-page-images/q0233.png
new file mode 100644
index 0000000..f6085b0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0233.png
diff --git a/25138-page-images/q0234.png b/25138-page-images/q0234.png
new file mode 100644
index 0000000..25e61fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0234.png
diff --git a/25138-page-images/q0235.png b/25138-page-images/q0235.png
new file mode 100644
index 0000000..053ec10
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0235.png
diff --git a/25138-page-images/q0236.png b/25138-page-images/q0236.png
new file mode 100644
index 0000000..c4a1536
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0236.png
diff --git a/25138-page-images/q0237.png b/25138-page-images/q0237.png
new file mode 100644
index 0000000..18fabd1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0237.png
diff --git a/25138-page-images/q0238.png b/25138-page-images/q0238.png
new file mode 100644
index 0000000..1b4560c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0238.png
diff --git a/25138-page-images/q0239.png b/25138-page-images/q0239.png
new file mode 100644
index 0000000..d008ea7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0239.png
diff --git a/25138-page-images/q0240.png b/25138-page-images/q0240.png
new file mode 100644
index 0000000..250dc3b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0240.png
diff --git a/25138-page-images/q0241.png b/25138-page-images/q0241.png
new file mode 100644
index 0000000..cf94cde
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0241.png
diff --git a/25138-page-images/q0242.png b/25138-page-images/q0242.png
new file mode 100644
index 0000000..b40c2b8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0242.png
diff --git a/25138-page-images/q0243.png b/25138-page-images/q0243.png
new file mode 100644
index 0000000..74f2c31
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0243.png
diff --git a/25138-page-images/q0244.png b/25138-page-images/q0244.png
new file mode 100644
index 0000000..c235452
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0244.png
diff --git a/25138-page-images/q0245.png b/25138-page-images/q0245.png
new file mode 100644
index 0000000..aa8561d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0245.png
diff --git a/25138-page-images/q0246.png b/25138-page-images/q0246.png
new file mode 100644
index 0000000..707363f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0246.png
diff --git a/25138-page-images/q0247.png b/25138-page-images/q0247.png
new file mode 100644
index 0000000..3093541
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0247.png
diff --git a/25138-page-images/q0248.png b/25138-page-images/q0248.png
new file mode 100644
index 0000000..60535af
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0248.png
diff --git a/25138-page-images/q0249.png b/25138-page-images/q0249.png
new file mode 100644
index 0000000..347b514
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0249.png
diff --git a/25138-page-images/q0250.png b/25138-page-images/q0250.png
new file mode 100644
index 0000000..d325d79
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0250.png
diff --git a/25138-page-images/q0251.png b/25138-page-images/q0251.png
new file mode 100644
index 0000000..d6a4939
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0251.png
diff --git a/25138-page-images/q0252.png b/25138-page-images/q0252.png
new file mode 100644
index 0000000..82685a0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0252.png
diff --git a/25138-page-images/q0253.png b/25138-page-images/q0253.png
new file mode 100644
index 0000000..4ab9de6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0253.png
diff --git a/25138-page-images/q0254.png b/25138-page-images/q0254.png
new file mode 100644
index 0000000..fef31af
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0254.png
diff --git a/25138-page-images/q0255.png b/25138-page-images/q0255.png
new file mode 100644
index 0000000..7092efe
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0255.png
diff --git a/25138-page-images/q0256.png b/25138-page-images/q0256.png
new file mode 100644
index 0000000..dcafcb5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0256.png
diff --git a/25138-page-images/q0257.png b/25138-page-images/q0257.png
new file mode 100644
index 0000000..f1652fd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0257.png
diff --git a/25138-page-images/q0258.png b/25138-page-images/q0258.png
new file mode 100644
index 0000000..0ea3771
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0258.png
diff --git a/25138-page-images/q0259.png b/25138-page-images/q0259.png
new file mode 100644
index 0000000..a4ff28c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0259.png
diff --git a/25138-page-images/q0260.png b/25138-page-images/q0260.png
new file mode 100644
index 0000000..3ec6ffb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0260.png
diff --git a/25138-page-images/q0261.png b/25138-page-images/q0261.png
new file mode 100644
index 0000000..45f1b72
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0261.png
diff --git a/25138-page-images/q0262.png b/25138-page-images/q0262.png
new file mode 100644
index 0000000..ed0a98e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0262.png
diff --git a/25138-page-images/q0263.png b/25138-page-images/q0263.png
new file mode 100644
index 0000000..2b849fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0263.png
diff --git a/25138-page-images/q0264.png b/25138-page-images/q0264.png
new file mode 100644
index 0000000..c48e43c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0264.png
diff --git a/25138-page-images/q0265.png b/25138-page-images/q0265.png
new file mode 100644
index 0000000..269d7f7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0265.png
diff --git a/25138-page-images/q0266.png b/25138-page-images/q0266.png
new file mode 100644
index 0000000..83bb0fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0266.png
diff --git a/25138-page-images/q0267.png b/25138-page-images/q0267.png
new file mode 100644
index 0000000..746656c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0267.png
diff --git a/25138-page-images/q0268.png b/25138-page-images/q0268.png
new file mode 100644
index 0000000..e913f87
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0268.png
diff --git a/25138-page-images/q0269.png b/25138-page-images/q0269.png
new file mode 100644
index 0000000..6c45322
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0269.png
diff --git a/25138-page-images/q0270.png b/25138-page-images/q0270.png
new file mode 100644
index 0000000..c36bae7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0270.png
diff --git a/25138-page-images/q0271.png b/25138-page-images/q0271.png
new file mode 100644
index 0000000..12d187d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0271.png
diff --git a/25138-page-images/q0272.png b/25138-page-images/q0272.png
new file mode 100644
index 0000000..e551d97
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0272.png
diff --git a/25138-page-images/q0273.png b/25138-page-images/q0273.png
new file mode 100644
index 0000000..1da6f0b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0273.png
diff --git a/25138-page-images/q0274.png b/25138-page-images/q0274.png
new file mode 100644
index 0000000..40f1ab5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0274.png
diff --git a/25138-page-images/q0275.png b/25138-page-images/q0275.png
new file mode 100644
index 0000000..6dab493
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0275.png
diff --git a/25138-page-images/q0276.png b/25138-page-images/q0276.png
new file mode 100644
index 0000000..f61e6ff
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0276.png
diff --git a/25138-page-images/q0277.png b/25138-page-images/q0277.png
new file mode 100644
index 0000000..f60965e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0277.png
diff --git a/25138-page-images/q0278.png b/25138-page-images/q0278.png
new file mode 100644
index 0000000..548053c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0278.png
diff --git a/25138-page-images/q0279.png b/25138-page-images/q0279.png
new file mode 100644
index 0000000..a10b9c9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0279.png
diff --git a/25138-page-images/q0280.png b/25138-page-images/q0280.png
new file mode 100644
index 0000000..ae39f2f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0280.png
diff --git a/25138-page-images/q0281.png b/25138-page-images/q0281.png
new file mode 100644
index 0000000..d31fd33
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0281.png
diff --git a/25138-page-images/q0282.png b/25138-page-images/q0282.png
new file mode 100644
index 0000000..3eec6c2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0282.png
diff --git a/25138-page-images/q0283.png b/25138-page-images/q0283.png
new file mode 100644
index 0000000..92b2b44
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0283.png
diff --git a/25138-page-images/q0284.png b/25138-page-images/q0284.png
new file mode 100644
index 0000000..83ef4f5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0284.png
diff --git a/25138-page-images/q0285.png b/25138-page-images/q0285.png
new file mode 100644
index 0000000..afe2370
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0285.png
diff --git a/25138-page-images/q0286.png b/25138-page-images/q0286.png
new file mode 100644
index 0000000..160a2a3
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0286.png
diff --git a/25138-page-images/q0287.png b/25138-page-images/q0287.png
new file mode 100644
index 0000000..5dc75e4
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0287.png
diff --git a/25138-page-images/q0288.png b/25138-page-images/q0288.png
new file mode 100644
index 0000000..aebdadc
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0288.png
diff --git a/25138-page-images/q0289.png b/25138-page-images/q0289.png
new file mode 100644
index 0000000..baf2100
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0289.png
diff --git a/25138-page-images/q0290.png b/25138-page-images/q0290.png
new file mode 100644
index 0000000..29c1d12
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0290.png
diff --git a/25138-page-images/q0291.png b/25138-page-images/q0291.png
new file mode 100644
index 0000000..1f1842b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0291.png
diff --git a/25138-page-images/q0292.png b/25138-page-images/q0292.png
new file mode 100644
index 0000000..db80017
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0292.png
diff --git a/25138-page-images/q0293.png b/25138-page-images/q0293.png
new file mode 100644
index 0000000..e9f784d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0293.png
diff --git a/25138-page-images/q0294.png b/25138-page-images/q0294.png
new file mode 100644
index 0000000..b6b46d4
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0294.png
diff --git a/25138-page-images/q0295.png b/25138-page-images/q0295.png
new file mode 100644
index 0000000..8fca783
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0295.png
diff --git a/25138-page-images/q0296.png b/25138-page-images/q0296.png
new file mode 100644
index 0000000..dae21c9
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0296.png
diff --git a/25138-page-images/q0297.png b/25138-page-images/q0297.png
new file mode 100644
index 0000000..984f1da
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0297.png
diff --git a/25138-page-images/q0298.png b/25138-page-images/q0298.png
new file mode 100644
index 0000000..36b30a0
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0298.png
diff --git a/25138-page-images/q0299.png b/25138-page-images/q0299.png
new file mode 100644
index 0000000..75075b5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0299.png
diff --git a/25138-page-images/q0300.png b/25138-page-images/q0300.png
new file mode 100644
index 0000000..3e5e00c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0300.png
diff --git a/25138-page-images/q0301.png b/25138-page-images/q0301.png
new file mode 100644
index 0000000..27893b3
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0301.png
diff --git a/25138-page-images/q0302.png b/25138-page-images/q0302.png
new file mode 100644
index 0000000..942e636
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0302.png
diff --git a/25138-page-images/q0303.png b/25138-page-images/q0303.png
new file mode 100644
index 0000000..740c86c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0303.png
diff --git a/25138-page-images/q0304.png b/25138-page-images/q0304.png
new file mode 100644
index 0000000..0c79c2e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0304.png
diff --git a/25138-page-images/q0305.png b/25138-page-images/q0305.png
new file mode 100644
index 0000000..8ace855
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0305.png
diff --git a/25138-page-images/q0306.png b/25138-page-images/q0306.png
new file mode 100644
index 0000000..a8f3992
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0306.png
diff --git a/25138-page-images/q0307.png b/25138-page-images/q0307.png
new file mode 100644
index 0000000..a8e2077
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0307.png
diff --git a/25138-page-images/q0308.png b/25138-page-images/q0308.png
new file mode 100644
index 0000000..6b618fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0308.png
diff --git a/25138-page-images/q0309.png b/25138-page-images/q0309.png
new file mode 100644
index 0000000..e2fe6d8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0309.png
diff --git a/25138-page-images/q0310.png b/25138-page-images/q0310.png
new file mode 100644
index 0000000..e7c40e1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0310.png
diff --git a/25138-page-images/q0311.png b/25138-page-images/q0311.png
new file mode 100644
index 0000000..3c2cb69
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0311.png
diff --git a/25138-page-images/q0312.png b/25138-page-images/q0312.png
new file mode 100644
index 0000000..f91cdfc
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0312.png
diff --git a/25138-page-images/q0313.png b/25138-page-images/q0313.png
new file mode 100644
index 0000000..4d5bc90
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0313.png
diff --git a/25138-page-images/q0314.png b/25138-page-images/q0314.png
new file mode 100644
index 0000000..482ae35
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0314.png
diff --git a/25138-page-images/q0315.png b/25138-page-images/q0315.png
new file mode 100644
index 0000000..7330a68
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0315.png
diff --git a/25138-page-images/q0316.png b/25138-page-images/q0316.png
new file mode 100644
index 0000000..415b11e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0316.png
diff --git a/25138-page-images/q0317.png b/25138-page-images/q0317.png
new file mode 100644
index 0000000..8aa698d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0317.png
diff --git a/25138-page-images/q0318.png b/25138-page-images/q0318.png
new file mode 100644
index 0000000..f7c1ec6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0318.png
diff --git a/25138-page-images/q0319.png b/25138-page-images/q0319.png
new file mode 100644
index 0000000..78f9ba1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0319.png
diff --git a/25138-page-images/q0320.png b/25138-page-images/q0320.png
new file mode 100644
index 0000000..5a93ec8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0320.png
diff --git a/25138-page-images/q0321.png b/25138-page-images/q0321.png
new file mode 100644
index 0000000..e1bc22b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0321.png
diff --git a/25138-page-images/q0322.png b/25138-page-images/q0322.png
new file mode 100644
index 0000000..c94e69f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0322.png
diff --git a/25138-page-images/q0323.png b/25138-page-images/q0323.png
new file mode 100644
index 0000000..7fc56f7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0323.png
diff --git a/25138-page-images/q0324.png b/25138-page-images/q0324.png
new file mode 100644
index 0000000..2fea04f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0324.png
diff --git a/25138-page-images/q0325.png b/25138-page-images/q0325.png
new file mode 100644
index 0000000..5395f65
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0325.png
diff --git a/25138-page-images/q0326.png b/25138-page-images/q0326.png
new file mode 100644
index 0000000..9f614ad
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0326.png
diff --git a/25138-page-images/q0327.png b/25138-page-images/q0327.png
new file mode 100644
index 0000000..b937276
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0327.png
diff --git a/25138-page-images/q0328.png b/25138-page-images/q0328.png
new file mode 100644
index 0000000..1f6ed25
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0328.png
diff --git a/25138-page-images/q0329.png b/25138-page-images/q0329.png
new file mode 100644
index 0000000..2fee7fa
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0329.png
diff --git a/25138-page-images/q0330.png b/25138-page-images/q0330.png
new file mode 100644
index 0000000..b34e655
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0330.png
diff --git a/25138-page-images/q0331.png b/25138-page-images/q0331.png
new file mode 100644
index 0000000..72b1fc5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0331.png
diff --git a/25138-page-images/q0332.png b/25138-page-images/q0332.png
new file mode 100644
index 0000000..0a4e5bb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0332.png
diff --git a/25138-page-images/q0333.png b/25138-page-images/q0333.png
new file mode 100644
index 0000000..e4bdb06
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0333.png
diff --git a/25138-page-images/q0334.png b/25138-page-images/q0334.png
new file mode 100644
index 0000000..574ac6e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0334.png
diff --git a/25138-page-images/q0335.png b/25138-page-images/q0335.png
new file mode 100644
index 0000000..8087763
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0335.png
diff --git a/25138-page-images/q0336.png b/25138-page-images/q0336.png
new file mode 100644
index 0000000..1d86898
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0336.png
diff --git a/25138-page-images/q0337.png b/25138-page-images/q0337.png
new file mode 100644
index 0000000..9a48984
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0337.png
diff --git a/25138-page-images/q0338.png b/25138-page-images/q0338.png
new file mode 100644
index 0000000..bf0e9f1
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0338.png
diff --git a/25138-page-images/q0339.png b/25138-page-images/q0339.png
new file mode 100644
index 0000000..9a8a662
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0339.png
diff --git a/25138-page-images/q0340.png b/25138-page-images/q0340.png
new file mode 100644
index 0000000..1b7c752
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0340.png
diff --git a/25138-page-images/q0341.png b/25138-page-images/q0341.png
new file mode 100644
index 0000000..bb81122
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0341.png
diff --git a/25138-page-images/q0342.png b/25138-page-images/q0342.png
new file mode 100644
index 0000000..6d9cf1f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0342.png
diff --git a/25138-page-images/q0343.png b/25138-page-images/q0343.png
new file mode 100644
index 0000000..c35b204
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0343.png
diff --git a/25138-page-images/q0344.png b/25138-page-images/q0344.png
new file mode 100644
index 0000000..afb9507
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0344.png
diff --git a/25138-page-images/q0345.png b/25138-page-images/q0345.png
new file mode 100644
index 0000000..bde3459
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0345.png
diff --git a/25138-page-images/q0346.png b/25138-page-images/q0346.png
new file mode 100644
index 0000000..4f299ab
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0346.png
diff --git a/25138-page-images/q0347.png b/25138-page-images/q0347.png
new file mode 100644
index 0000000..0efdc60
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0347.png
diff --git a/25138-page-images/q0348.png b/25138-page-images/q0348.png
new file mode 100644
index 0000000..8ddd44c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0348.png
diff --git a/25138-page-images/q0349.png b/25138-page-images/q0349.png
new file mode 100644
index 0000000..aa2879f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0349.png
diff --git a/25138-page-images/q0350.png b/25138-page-images/q0350.png
new file mode 100644
index 0000000..ed9f663
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0350.png
diff --git a/25138-page-images/q0351.png b/25138-page-images/q0351.png
new file mode 100644
index 0000000..a79412c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0351.png
diff --git a/25138-page-images/q0352.png b/25138-page-images/q0352.png
new file mode 100644
index 0000000..0ca16b7
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0352.png
diff --git a/25138-page-images/q0353.png b/25138-page-images/q0353.png
new file mode 100644
index 0000000..4ff489d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0353.png
diff --git a/25138-page-images/q0354.png b/25138-page-images/q0354.png
new file mode 100644
index 0000000..717bd6a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0354.png
diff --git a/25138-page-images/q0355.png b/25138-page-images/q0355.png
new file mode 100644
index 0000000..dd427b8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0355.png
diff --git a/25138-page-images/q0356.png b/25138-page-images/q0356.png
new file mode 100644
index 0000000..b878a5d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0356.png
diff --git a/25138-page-images/q0357.png b/25138-page-images/q0357.png
new file mode 100644
index 0000000..6aab1a6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0357.png
diff --git a/25138-page-images/q0358.png b/25138-page-images/q0358.png
new file mode 100644
index 0000000..d762c5e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0358.png
diff --git a/25138-page-images/q0359.png b/25138-page-images/q0359.png
new file mode 100644
index 0000000..26cf949
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0359.png
diff --git a/25138-page-images/q0360.png b/25138-page-images/q0360.png
new file mode 100644
index 0000000..c597fa8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0360.png
diff --git a/25138-page-images/q0361.png b/25138-page-images/q0361.png
new file mode 100644
index 0000000..e89544c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0361.png
diff --git a/25138-page-images/q0362.png b/25138-page-images/q0362.png
new file mode 100644
index 0000000..9bb6e29
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0362.png
diff --git a/25138-page-images/q0363.png b/25138-page-images/q0363.png
new file mode 100644
index 0000000..a1cb476
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0363.png
diff --git a/25138-page-images/q0364.png b/25138-page-images/q0364.png
new file mode 100644
index 0000000..8ba78bb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0364.png
diff --git a/25138-page-images/q0365.png b/25138-page-images/q0365.png
new file mode 100644
index 0000000..6da256b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0365.png
diff --git a/25138-page-images/q0366.png b/25138-page-images/q0366.png
new file mode 100644
index 0000000..95252bf
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0366.png
diff --git a/25138-page-images/q0367.png b/25138-page-images/q0367.png
new file mode 100644
index 0000000..b70eac8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0367.png
diff --git a/25138-page-images/q0368.png b/25138-page-images/q0368.png
new file mode 100644
index 0000000..3c32bbe
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0368.png
diff --git a/25138-page-images/q0369.png b/25138-page-images/q0369.png
new file mode 100644
index 0000000..59e2a5d
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0369.png
diff --git a/25138-page-images/q0370.png b/25138-page-images/q0370.png
new file mode 100644
index 0000000..ec22fcd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0370.png
diff --git a/25138-page-images/q0371.png b/25138-page-images/q0371.png
new file mode 100644
index 0000000..488d82f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0371.png
diff --git a/25138-page-images/q0372.png b/25138-page-images/q0372.png
new file mode 100644
index 0000000..d6c0501
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0372.png
diff --git a/25138-page-images/q0373.png b/25138-page-images/q0373.png
new file mode 100644
index 0000000..92acae2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0373.png
diff --git a/25138-page-images/q0374.png b/25138-page-images/q0374.png
new file mode 100644
index 0000000..1f21d07
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0374.png
diff --git a/25138-page-images/q0375.png b/25138-page-images/q0375.png
new file mode 100644
index 0000000..bdf1484
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0375.png
diff --git a/25138-page-images/q0376.png b/25138-page-images/q0376.png
new file mode 100644
index 0000000..307a3d2
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0376.png
diff --git a/25138-page-images/q0377.png b/25138-page-images/q0377.png
new file mode 100644
index 0000000..dc16fee
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0377.png
diff --git a/25138-page-images/q0378.png b/25138-page-images/q0378.png
new file mode 100644
index 0000000..f2708fb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0378.png
diff --git a/25138-page-images/q0379.png b/25138-page-images/q0379.png
new file mode 100644
index 0000000..024c1cb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0379.png
diff --git a/25138-page-images/q0380.png b/25138-page-images/q0380.png
new file mode 100644
index 0000000..dc8e5cd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0380.png
diff --git a/25138-page-images/q0381.png b/25138-page-images/q0381.png
new file mode 100644
index 0000000..0b60541
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0381.png
diff --git a/25138-page-images/q0382.png b/25138-page-images/q0382.png
new file mode 100644
index 0000000..14694d8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0382.png
diff --git a/25138-page-images/q0383.png b/25138-page-images/q0383.png
new file mode 100644
index 0000000..cf8522b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0383.png
diff --git a/25138-page-images/q0384.png b/25138-page-images/q0384.png
new file mode 100644
index 0000000..0f99bd4
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0384.png
diff --git a/25138-page-images/q0385.png b/25138-page-images/q0385.png
new file mode 100644
index 0000000..5458e7e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0385.png
diff --git a/25138-page-images/q0386.png b/25138-page-images/q0386.png
new file mode 100644
index 0000000..6e35e4f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0386.png
diff --git a/25138-page-images/q0387.png b/25138-page-images/q0387.png
new file mode 100644
index 0000000..8c05a79
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0387.png
diff --git a/25138-page-images/q0388.png b/25138-page-images/q0388.png
new file mode 100644
index 0000000..b4a612a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0388.png
diff --git a/25138-page-images/q0389.png b/25138-page-images/q0389.png
new file mode 100644
index 0000000..f2939fb
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0389.png
diff --git a/25138-page-images/q0390.png b/25138-page-images/q0390.png
new file mode 100644
index 0000000..8a257fc
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0390.png
diff --git a/25138-page-images/q0391.png b/25138-page-images/q0391.png
new file mode 100644
index 0000000..a8d1f9a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0391.png
diff --git a/25138-page-images/q0392.png b/25138-page-images/q0392.png
new file mode 100644
index 0000000..218068c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0392.png
diff --git a/25138-page-images/q0393.png b/25138-page-images/q0393.png
new file mode 100644
index 0000000..591a3b3
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0393.png
diff --git a/25138-page-images/q0394.png b/25138-page-images/q0394.png
new file mode 100644
index 0000000..60e6c1a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0394.png
diff --git a/25138-page-images/q0395.png b/25138-page-images/q0395.png
new file mode 100644
index 0000000..22cb05b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0395.png
diff --git a/25138-page-images/q0396.png b/25138-page-images/q0396.png
new file mode 100644
index 0000000..e34d189
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0396.png
diff --git a/25138-page-images/q0397.png b/25138-page-images/q0397.png
new file mode 100644
index 0000000..d623568
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0397.png
diff --git a/25138-page-images/q0398.png b/25138-page-images/q0398.png
new file mode 100644
index 0000000..7a10e7f
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0398.png
diff --git a/25138-page-images/q0399.png b/25138-page-images/q0399.png
new file mode 100644
index 0000000..94f8676
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0399.png
diff --git a/25138-page-images/q0400.png b/25138-page-images/q0400.png
new file mode 100644
index 0000000..d3d929a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0400.png
diff --git a/25138-page-images/q0401.png b/25138-page-images/q0401.png
new file mode 100644
index 0000000..a01759c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0401.png
diff --git a/25138-page-images/q0402.png b/25138-page-images/q0402.png
new file mode 100644
index 0000000..ada351b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0402.png
diff --git a/25138-page-images/q0403.png b/25138-page-images/q0403.png
new file mode 100644
index 0000000..23db125
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0403.png
diff --git a/25138-page-images/q0404.png b/25138-page-images/q0404.png
new file mode 100644
index 0000000..7496acd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0404.png
diff --git a/25138-page-images/q0405.png b/25138-page-images/q0405.png
new file mode 100644
index 0000000..cc0eb1c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0405.png
diff --git a/25138-page-images/q0406.png b/25138-page-images/q0406.png
new file mode 100644
index 0000000..c815ec6
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0406.png
diff --git a/25138-page-images/q0407.png b/25138-page-images/q0407.png
new file mode 100644
index 0000000..655d045
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0407.png
diff --git a/25138-page-images/q0408.png b/25138-page-images/q0408.png
new file mode 100644
index 0000000..e557faf
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0408.png
diff --git a/25138-page-images/q0409.png b/25138-page-images/q0409.png
new file mode 100644
index 0000000..ae2544b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0409.png
diff --git a/25138-page-images/q0410.png b/25138-page-images/q0410.png
new file mode 100644
index 0000000..9b48ee8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0410.png
diff --git a/25138-page-images/q0411.png b/25138-page-images/q0411.png
new file mode 100644
index 0000000..ca1ea03
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0411.png
diff --git a/25138-page-images/q0412.png b/25138-page-images/q0412.png
new file mode 100644
index 0000000..12bde1e
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0412.png
diff --git a/25138-page-images/q0413.png b/25138-page-images/q0413.png
new file mode 100644
index 0000000..f176710
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0413.png
diff --git a/25138-page-images/q0414.png b/25138-page-images/q0414.png
new file mode 100644
index 0000000..6a439cd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0414.png
diff --git a/25138-page-images/q0415.png b/25138-page-images/q0415.png
new file mode 100644
index 0000000..5d62247
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0415.png
diff --git a/25138-page-images/q0416.png b/25138-page-images/q0416.png
new file mode 100644
index 0000000..b9cf911
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0416.png
diff --git a/25138-page-images/q0417.png b/25138-page-images/q0417.png
new file mode 100644
index 0000000..bdcafb5
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0417.png
diff --git a/25138-page-images/q0418.png b/25138-page-images/q0418.png
new file mode 100644
index 0000000..3544466
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0418.png
diff --git a/25138-page-images/q0419.png b/25138-page-images/q0419.png
new file mode 100644
index 0000000..c75cb7b
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0419.png
diff --git a/25138-page-images/q0420.png b/25138-page-images/q0420.png
new file mode 100644
index 0000000..3bc566a
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0420.png
diff --git a/25138-page-images/q0421.png b/25138-page-images/q0421.png
new file mode 100644
index 0000000..1640d8c
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0421.png
diff --git a/25138-page-images/q0422.png b/25138-page-images/q0422.png
new file mode 100644
index 0000000..22e9fa8
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0422.png
diff --git a/25138-page-images/q0423.png b/25138-page-images/q0423.png
new file mode 100644
index 0000000..b0c37cd
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0423.png
diff --git a/25138-page-images/q0424.png b/25138-page-images/q0424.png
new file mode 100644
index 0000000..dfab471
--- /dev/null
+++ b/25138-page-images/q0424.png
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..8fb2311
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #25138 (https://www.gutenberg.org/ebooks/25138)