diff options
Diffstat (limited to '19786-h')
| -rw-r--r-- | 19786-h/19786-h.htm | 58304 | ||||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/cover.jpg | bin | 0 -> 139005 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/map1-tn.jpg | bin | 0 -> 80654 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/map1.jpg | bin | 0 -> 275713 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/map2-tn.jpg | bin | 0 -> 88272 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/map2.jpg | bin | 0 -> 329626 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/map3-tn.jpg | bin | 0 -> 92665 bytes | |||
| -rw-r--r-- | 19786-h/images/map3.jpg | bin | 0 -> 341414 bytes |
8 files changed, 58304 insertions, 0 deletions
diff --git a/19786-h/19786-h.htm b/19786-h/19786-h.htm new file mode 100644 index 0000000..14f7e9d --- /dev/null +++ b/19786-h/19786-h.htm @@ -0,0 +1,58304 @@ +<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" +"http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> +<html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" xml:lang="nl" lang="nl"> +<head> +<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html;charset=utf-8" /> +<meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css" /> +<title>The Project Gutenberg eBook of De Koran</title> +<link rel="coverpage" href="images/cover.jpg" /> +<style type="text/css"> + +body +{ +font-family: "Times New Roman", Times, serif; +font-size: 100%; +line-height: 1.2em; +margin: 1.58em 16%; +text-align: left; +} +/* Titlepage */ +.titlePage +{ +border: #DDDDDD 2px solid; +margin: 3em 0% 7em 0%; +padding: 5em 10% 6em 10%; +text-align: center; +} +.titlePage .docTitle +{ +line-height: 3.5em; +margin: 2em 0% 2em 0%; +font-weight: bold; +} +.titlePage .docTitle .mainTitle +{ +font-size: 1.8em; +} +.titlePage .docTitle .subTitle, .titlePage .docTitle .seriesTitle, .titlePage .docTitle .volumeTitle +{ +font-size: 1.44em; +} +.titlePage .byline +{ +margin: 2em 0% 2em 0%; +font-size:1.2em; +line-height:1.72em; +} +.titlePage .byline .docAuthor +{ +font-size: 1.2em; +font-weight: bold; +} +.titlePage .figure +{ +margin: 2em 0% 2em 0%; +margin-left: auto; +margin-right: auto; +} +.titlePage .docImprint +{ +margin: 4em 0% 0em 0%; +font-size: 1.2em; +line-height: 1.72em; +} +.titlePage .docImprint .docDate +{ +font-size: 1.2em; +font-weight: bold; +} +/* End Titlepage */ +.transcribernote +{ +background-color:#DDE; +border:black 1px dotted; +color:#000; +font-family:sans-serif; +font-size:80%; +margin:2em 5%; +padding:1em; +} +.advertisment +{ +background-color:#FFFEE0; +border:black 1px dotted; +color:#000; +margin:2em 5%; +padding:1em; +} +.correctiontable +{ +width: 75%; +} +.width20 +{ +width: 20%; +} +.width40 +{ +width: 40%; +} +.indextoc +{ +text-align: center; +} +.div0 +{ +padding-top: 5.6em; +} +.div1 +{ +padding-top: 4.8em; +} +.index +{ +font-size: 80%; +} +.div2 +{ +padding-top: 3.6em; +} +.div3, .div4, .div5 +{ +padding-top: 2.4em; +} +.footnotes .body, +.footnotes .div1 +{ +padding: 0; +} +.apparatusnote +{ +text-decoration: none; +} +table.alignedtext +{ +border-collapse: collapse; +} +table.alignedtext td +{ +vertical-align: top; +width: 50%; +} +table.alignedtext td.first +{ +border-width: 0 0.2px 0 0; +border-color: gray; +border-style: solid; +padding-right: 10px; +} +table.alignedtext td.second +{ +padding-left: 10px; +} +h1, h2, h3, h4, h5, h6, .h1, .h2, .h3, .h4 +{ +clear: both; +font-style: normal; +text-transform: none; +} +h3, .h3 +{ +font-size:1.2em; +line-height:1.2em; +} +h3.label +{ +font-size:1em; +line-height:1.2em; +margin-bottom:0; +} +h4, .h4 +{ +font-size:1em; +line-height:1.2em; +} +.alignleft +{ +text-align:left; +} +.alignright +{ +text-align:right; +} +.alignblock +{ +text-align:justify; +} +p.tb, hr.tb +{ +margin-top: 1.6em; +margin-bottom: 1.6em; +margin-left: auto; +margin-right: auto; +text-align: center; +} +p.argument, p.note, p.tocArgument +{ +font-size:0.9em; +line-height:1.2em; +text-indent:0; +} +p.argument, p.tocArgument +{ +margin:1.58em 10%; +} +p.tocPart +{ +margin:1.58em 0%; +font-variant: small-caps; +} +p.tocChapter +{ +margin:1.58em 0%; +} +p.tocSection +{ +margin:0.7em 5%; +} +.opener, .address +{ +margin-top: 1.6em; +margin-bottom: 1.6em; +} +.addrline +{ +margin-top: 0; +margin-bottom: 0; +} +.dateline +{ +margin-top: 1.6em; +margin-bottom: 1.6em; +text-align: right; +} +.salute +{ +margin-top: 1.6em; +margin-left: 3.58em; +text-indent: -2em; +} +.signed +{ +margin-top: 1.6em; +margin-left: 3.58em; +text-indent: -2em; +} +.epigraph +{ +font-size:0.9em; +line-height:1.2em; +width: 60%; +margin-left: auto; +} +.epigraph span.bibl +{ +display: block; +text-align: right; +} +.trailer +{ +clear: both; +padding-top: 2.4em; +padding-bottom: 1.6em; +} +.figure +{ +margin-left: auto; +margin-right: auto; +} +.floatLeft +{ +float:left; +margin:10px 10px 10px 0; +} +.floatRight +{ +float:right; +margin:10px 0 10px 10px; +} +p.figureHead +{ +font-size:100%; +text-align:center; +} +.figAnnotation +{ +font-size:80%; +position:relative; +margin: 0 auto; /* center this */ +} +.figTopLeft, .figBottomLeft +{ +float: left; +} +.figTop, .figBottom +{ +} +.figTopRight, .figBottomRight +{ +float: right; +} +.hangq +{ +text-indent: -0.32em; +} +.hangqq +{ +text-indent: -0.40em; +} +.hangqqq +{ +text-indent: -0.71em; +} +.figure p +{ +font-size:80%; +margin-top:0; +text-align:center; +} +img +{ +border-width:0; +} +p.smallprint,li.smallprint +{ +color:#666666; +font-size:80%; +} +span.parnum +{ +font-weight: bold; +} +.marginnote +{ +font-size:0.8em; +height:0; +left:1%; +line-height:1.2em; +position:absolute; +text-indent:0; +width:14%; +} +.pagenum +{ +display:inline; +font-size:70%; +font-style:normal; +margin:0; +padding:0; +position:absolute; +right:1%; +text-align:right; +} +a.noteref, a.pseudonoteref +{ +font-size: 80%; +text-decoration: none; +vertical-align: 0.25em; +} +.displayfootnote +{ +display: none; +} +div.footnotes +{ +font-size: 80%; +margin-top: 1em; +padding: 0; +} +hr.fnsep +{ +margin-left: 0; +margin-right: 0; +text-align: left; +width: 25%; +} +p.footnote +{ +margin-bottom: 0.5em; +margin-top: 0.5em; +} +p.footnote .label +{ +float:left; +width:2em; +height:12pt; +display:block; +} +/* Tables */ +tr, td, th +{ +vertical-align: top; +} +td.bottom +{ +vertical-align: bottom; +} +td.label, tr.label td +{ +font-weight: bold; +} +td.unit, tr.unit td +{ +font-style: italic; +} +span.sum +{ +padding-top: 2px; border-top: solid black 1px; +} +/* Table border styles */ +/* Table with borders on the outside and between the table head and data. */ +table.borderOutside +{ +border-collapse: collapse; +} +table.borderOutside td +{ +padding-left: 4px; +padding-right: 4px; +} +table.borderOutside .cellHeadTop, table.borderOutside .cellTop +{ +border-top: 2px solid black; +} +table.borderOutside .cellHeadBottom +{ +border-bottom: 1px solid black; +} +table.borderOutside .cellBottom +{ +border-bottom: 2px solid black; +} +table.borderOutside .cellLeft, table.borderOutside .cellHeadLeft +{ +border-left: 2px solid black; +} +table.borderOutside .cellRight, table.borderOutside .cellHeadRight +{ +border-right: 2px solid black; +} +/* Table with borders on the vertical inside edges. */ +table.verticalBorderInside +{ +border-collapse: collapse; +} +table.verticalBorderInside td +{ +padding-left: 4px; +padding-right: 4px; +border-left: 1px solid black; +} +table.verticalBorderInside .cellHeadTop, table.verticalBorderInside .cellTop +{ +border-top: 2px solid black; +} +table.verticalBorderInside .cellHeadBottom +{ +border-bottom: 1px solid black; +} +table.verticalBorderInside .cellBottom +{ +border-bottom: 2px solid black; +} +table.verticalBorderInside .cellLeft, table.verticalBorderInside .cellHeadLeft +{ +border-left: 0px solid black; +} +/* Table with borders on all edges, outer edges somewhat fatter. */ +table.borderAll +{ +border-collapse: collapse; +} +table.borderAll td +{ +padding-left: 4px; +padding-right: 4px; +border: 1px solid black; +} +table.borderAll .cellHeadTop, table.borderAll .cellTop +{ +border-top: 2px solid black; +} +table.borderAll .cellHeadBottom +{ +border-bottom: 1px solid black; +} +table.borderAll .cellBottom +{ +border-bottom: 2px solid black; +} +table.borderAll .cellLeft, table.borderAll .cellHeadLeft +{ +border-left: 2px solid black; +} +table.borderAll .cellRight, table.borderAll .cellHeadRight +{ +border-right: 2px solid black; +} +/* Poetry */ +.lgouter +{ +margin-left: auto; +margin-right: auto; +display:table; /* used to make the block shrink to the actual size */ +} +.lg +{ +text-align: left; +} +.lg h4, .lgouter h4 +{ +font-weight: normal; +} +.lg .linenum, .sp .linenum, .lgouter .linenum +{ +color:#777; +font-size:90%; +left: 16%; +margin:0; +position:absolute; +text-align:center; +text-indent:0; +top:auto; +width:1.75em; +} +p.line +{ +margin: 0 0% 0 0%; +} +span.hemistich /* invisible text to achieve visual effect of hemistich indentation. */ +{ +color: white; +} +.versenum +{ +font-weight:bold; +} +/* Drama */ +.speaker +{ +font-weight: bold; +margin-bottom: 0.4em; +} +.sp .line +{ +margin: 0 10%; +text-align: left; +} +/* End Drama */ +/* right aligned page number in table of contents */ +span.tocPageNum, span.flushright +{ +position: absolute; +right: 16%; +top: auto; +} +table.tocList +{ +width: 100%; +margin-left: auto; +margin-right: auto; +border-width: 0; +border-collapse: collapse; +} +td.tocPageNum, td.tocDivNum +{ +text-align: right; +width: 10%; +border-width: 0; +} +td.tocDivNum +{ +padding-left: 0; +padding-right: 0.5em; +} +td.tocPageNum +{ +padding-left: 0.5em; +padding-right: 0; +} +td.tocDivTitle +{ +width: auto; +} +span.corr, span.gap +{ +border-bottom:1px dotted red; +} +span.abbr +{ +border-bottom:1px dotted gray; +} +span.measure +{ +border-bottom:1px dotted green; +} +/* Font Styles and Colors */ +.ex +{ +letter-spacing: 0.2em; +} +.sc +{ +font-variant: small-caps; +} +.uc +{ +text-transform: uppercase; +} +.tt +{ +font-family: monospace; +} +.underline +{ +text-decoration: underline; +} +/* overline is actually a bit too high; overtilde is approximated with overline */ +.overline, .overtilde +{ +text-decoration: overline; +} +.rm +{ +font-style: normal; +} +.red +{ +color: red; +} +/* End Font Styles and Colors */ +hr +{ +clear:both; +height:1px; +margin-left:auto; +margin-right:auto; +margin-top:1em; +text-align:center; +width:45%; +} +.aligncenter, div.figure +{ +text-align:center; +} +h1, h2 +{ +font-size:1.44em; +line-height:1.5em; +} +h1.label, h2.label +{ +font-size:1.2em; +line-height:1.2em; +margin-bottom:0; +} +h5, h6 +{ +font-size:1em; +font-style:italic; +line-height:1em; +} +p +{ +text-indent:0; +} +p.firstlinecaps:first-line +{ +text-transform: uppercase; +} +p.dropcap:first-letter +{ +float: left; +clear: left; +margin: 0em 0.05em 0 0; +padding: 0px; +line-height: 0.8em; +font-size: 420%; +vertical-align:super; +} +.lg +{ +padding: .5em 0% .5em 0%; +} +p.quote,div.blockquote, div.argument +{ +font-size:0.9em; +line-height:1.2em; +margin:1.58em 5%; +} +.pagenum a, a.noteref:hover, a.hidden:hover, a.hidden +{ +text-decoration:none; +} +ul { list-style-type: none; } +.castlist, .castitem { list-style-type: none; } +body +{ +background: #FFFFFF; +font-family: "Times New Roman", Times, serif; +} +body, a.hidden +{ +color: black; +} +.titlePage +{ +color: #001FA4; +font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; +} +h1, h2, h3, h4, h5, h6, .h1, .h2, .h3, .h4 +{ +color: #001FA4; +font-family: Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; +} +p.byline +{ +font-style: italic; +margin-bottom: 2em; +} +.figureHead, .noteref, .pseudonoteref, .marginnote, p.legend, .versenum, .stage +{ +color: #001FA4; +} +.rightnote, .pagenum, .linenum, .pagenum a +{ +color: #AAAAAA; +} +a.hidden:hover, a.noteref:hover +{ +color: red; +} +p.dropcap:first-letter +{ +color: #001FA4; +font-weight: bold; +} +sub, sup +{ +line-height: 0; +} +.xd21e228width +{ +width:540px; +} +.xd21e86245width +{ +width:720px; +} +.xd21e86310width +{ +width:720px; +} +.xd21e86536width +{ +width:720px; +} +</style> +</head> +<body> + +<div style='text-align:center; font-size:1.2em; font-weight:bold'>The Project Gutenberg eBook of De Koran</div> +<div style='display:block; margin:1em 0'> +This eBook is for the use of anyone anywhere in the United States and +most other parts of the world at no cost and with almost no restrictions +whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms +of the Project Gutenberg License included with this eBook or online +at <a href="https://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a>. If you +are not located in the United States, you will have to check the laws of the +country where you are located before using this eBook. +</div> +<div style='display:block; margin-top:1em; margin-bottom:1em; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Title: De Koran<br /> +Voorafgegaan door het leven van Mahomed, eene inleiding omtrent de Godsdienstgebruiken der Mahomedanen, enz.</div> +<div style='display:block; margin-top:1em; margin-bottom:1em; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Commentator: L. Ullmann, G. Weil, R. Sale</div> +<div style='display:block; margin-top:1em; margin-bottom:1em; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Editor: S. Keyzer</div> +<div style='display:block; margin-top:1em; margin-bottom:1em; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Translator: M. Kasimirski</div> +<div style='display:block; margin:1em 0'>Release Date: March 10, 2013 [eBook #19786]<br /> +[Most recently updated: August 20, 2021]</div> +<div style='display:block; margin:1em 0'>Language: Dutch</div> +<div style='display:block; margin:1em 0'>Character set encoding: UTF-8</div> +<div style='display:block; margin-left:2em; text-indent:-2em'>Produced by: Jeroen Hellingman and the Online Distributed Proofreading Team</div> +<div style='margin-top:2em; margin-bottom:4em'>*** START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK DE KORAN ***</div> + +<div class="front"> +<div class="div1 cover"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divBody"> +<p class="first"></p> +<div class="figure xd21e228width"><img src="images/cover.jpg" alt= +"Nieuw ontworpen voorkant." width="540" height="720" /></div> +</div> +</div> +<div class="titlePage"> +<div class="docTitle"> +<div class="mainTitle">De Koran</div> +<div class="mainTitle">Voorafgegaan door</div> +<div class="mainTitle">Het leven van Mahomed,</div> +<div class="mainTitle">Eene inleiding omtrent de</div> +<div class="mainTitle">Godsdienstgebruiken der Mahomedanen, enz.</div> +</div> +<div class="byline">Met ophelderende aanmerkingen en historische +aanteekeningen van<br/> +<span class="docAuthor">M. Kasimirski</span>, <span class= +"docAuthor">Dr. L. Ullmann</span>, <span class="docAuthor">Dr. G. +Weil</span> en <span class="docAuthor">R. Sale</span><br/> +Uitgegeven onder toezicht van<br/> +<span class="docAuthor">Dr. S. Keyzer</span></div> +<div class="docImprint">Vierde druk<br/> +Waaraan is toegevoegd<br/> +Een overzicht van de geschiedenis der Turken<br/> +voornamelijk in hunne verhouding tot het overige Europa<br/> +Door<br/> +Dr. N. Japikse<br/> +Met 3 in kleuren gedrukte Kaartjes<br/> +Rotterdam—D. Bolle</div> +</div> +<p><span class="pagenum">[<a id="xd21e283" href="#xd21e283" name= +"xd21e283">V</a>]</span></p> +<div class="div1 preface"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Voorbericht bij den tweeden druk.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Toen de eerste druk van den Koran, nu 20 jaar geleden +onder toezicht van den bekwamen Hoogleeraar <span class= +"sc">Keyzer</span> bij mij het licht zag, werd er bepaald op gewezen, +dat de kennis van de godsdienstgebruiken der Mahomedanen een +noodzakelijk vereischte is, om tot een juiste beoordeeling te komen der +geduchte macht, die haar hoofdzetel in Konstantinopel heeft, en vandaar +zich over geheel Azië en Afrika uitstrekt.</p> +<p>Honderd dertig millioen Mahomedanen staan in de voornaamste +werelddeelen steeds gewapend tegenover drie honderd zestig millioen +Christenen.</p> +<p>Gedurende meer dan twaalf eeuwen is de Turk de openbare vijand van +den Christen en heeft deze laatste den Mahomedaan als zijn erfvijand +leeren beschouwen.</p> +<p>En toch is de Christen over het algemeen al zeer oppervlakkig in +zijne beschouwing van den Muzelman, slechts schaars bekend met den +godsdienst van <span class="sc">Mahomed</span>.</p> +<p>Sinds meer dan twaalf eeuwen hebben honderden millioenen menschen in +dit geloof hun levensgids gevonden. Men noeme dezen godsdienst een +dwaling: ’t is zeker, dat geen Christensecte tot op dezen dag +voor haar geloof zóó heeft geleden en gestreden als deze +geminachte Muzelman voor het zijne.</p> +<p>De leer van <span class="sc">Mahomed</span> heeft slechts drie +geloofsartikelen: “Er is maar één +God;”—“<span class="sc">Mahomed</span> is Zijn +profeet;”—“Niemand kan het lot, dat +éénmaal onveranderlijk over hem is vastgesteld, +ontgaan!”</p> +<p><span class="sc">Mahomed</span> noemde zichzelf Gods profeet,... de +Christenwereld noemde <span class="sc">Mahomed</span> een kwakzalver. +Het is bezwaarlijk aan te nemen, dat een Godsdienst, waarin honderden +millioenen <span class="pagenum">[<a id="xd21e318" href="#xd21e318" +name="xd21e318">VI</a>]</span>schepselen, van gelijke beweging als wij, +leven en sterven, gedurende nu meer dan twaalf eeuwen,.... dat zulk een +godsdienst geheel op kwakzalverij berust.</p> +<p>Wanneer wij er <span class="sc">Mahomed</span> een verwijt van +maken, dat hij zijn godsdienstige leerstellingen doordreef met het +zwaard, dan mogen wij, Christenen, niet vergeten, dat de grondlegger +van onzen godsdienst wel een godsdienst des vredes en der liefde +predikte, doch dat <span class="sc">Karel</span> de Groote eveneens het +zwaard gebruikte om de door hem overwonnen volkeren tot het Christendom +te bekeeren.</p> +<p>En als de Christen zijn <span class="corr" id="xd21e330" title= +"Bron: bijbel">Bijbel</span> hoog in eere houdt, dan zien wij, dat de +eerbied, die den Muzelman voor zijn Koran heeft vooral niet minder +is.</p> +<p>Is het Mahomedanisme in Europa nog een groote kracht, gelijk uit den +laatsten worstelstrijd met Rusland blijkt; blijft het in het +Britsch-Indische rijk het allesbeheerschend element, ook in onze +Nederlandsch-Indische bezittingen is het opgegroeid tot eene verbazende +macht.</p> +<p>Sedert Europa en <span class="corr" id="xd21e338" title= +"Bron: Indie">Indië</span> in versnelde gemeenschap zijn, de +afstand tusschen beiden van maanden tot weken is ingekrompen, elke +maand honderden van Europa naar Azië afreizen, is de +noodzakelijkheid vermeerderd om de grondbeginselen te kennen van de +kracht, die daar alles beheerscht, welker voorhoede reikt tot aan de +grenzen van Rusland en Oostenrijk, en eenmaal zelfs voor de poorten van +Weenen de vlag van den profeet ontplooide.</p> +<p>Ziedaar, waarom het wenschelijk mag genoemd worden, dat een tweede +vermeerderde druk van de Nederduitsche vertaling van den Koran daarin +een licht ontsteke, dat velen welkom zal zijn.</p> +<p class="signed">Haarlem 1878. <span class="sc">J. J. van +Brederode.</span> <span class="pagenum">[<a id="xd21e348" href= +"#xd21e348" name="xd21e348">VII</a>]</span></p> +</div> +</div> +<div class="div1 preface"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Voorbericht bij den vierden druk.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Wat de vorige uitgever, in zijn <span class= +"sc">Voorbericht bij den Tweeden Druk</span>, ten opzichte van doel en +strekking van dit boek heeft gezegd, is heden nog even juist en actueel +als het destijds was; bij dezen <span class="sc">vierden</span> druk +behoeft daaraan niets te worden toegevoegd.</p> +<p>Alleen aangaande het <span class="ex">Overzicht van de Geschiedenis +der Turken</span>, zij opgemerkt, dat dit hoofdstuk door Dr. +<span class="sc">N. Japikse</span> geheel opnieuw werd geschreven ten +behoeve van den <span class="sc">derden</span> druk, en thans weder +door hem werd herzien.</p> +<p>De drie kaartjes bij dit hoofdstuk behoorend werden speciaal voor +deze uitgave ontworpen en geteekend door den heer <span class="sc">H. +Hettema Jr.</span></p> +<p class="signed">Rotterdam 1916. <span class="sc">D. Bolle.</span> +<span class="pagenum">[<a id="xd21e382" href="#xd21e382" name= +"xd21e382">IX</a>]</span></p> +</div> +</div> +<div id="toc" class="div1 contents"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Inhoud.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">I.</p> +<p><a href="#pt1">Levensschets van Mahomet</a> +<span class="tocPageNum">1</span></p> +<p>II.</p> +<p><a href="#pt2">De Koran</a>. Algemeen overzicht + <span class="tocPageNum">41</span></p> +<p>III.</p> +<p><a href="#pt3">De Islam</a>. Algemeen overzicht + <span class="tocPageNum">57</span></p> +<p>IV.</p> +<p><a href="#pt4">De Koran</a>.</p> +<table class="tocList"> +<tr> +<td class="tocDivNum">I.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s1" id="xd21e425" name= +"xd21e425">Inleiding</a>. Gegeven te Mekka.—7 verzen</td> +<td class="tocPageNum">69</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">II.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s2" id="xd21e435" name= +"xd21e435">De Koe</a>. Gegeven te Medina.—286 verzen</td> +<td class="tocPageNum">70</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">III.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s3" id="xd21e445" name= +"xd21e445">De familie Imram</a>. Gegeven te Mekka.—200 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">108</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">IV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s4" id="xd21e455" name= +"xd21e455">De Vrouwen</a>. Gegeven te Medina.—175 verzen</td> +<td class="tocPageNum">129</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">V.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s5" id="xd21e465" name= +"xd21e465">De Tafel</a>. Gegeven te Medina.—120 verzen</td> +<td class="tocPageNum">152</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">VI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s6" id="xd21e475" name= +"xd21e475">Het Vee</a>. Gegeven te Mekka.—165 verzen</td> +<td class="tocPageNum">171</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">VII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s7" id="xd21e485" name= +"xd21e485">Al Araf</a>. Gegeven te Mekka.—205 verzen</td> +<td class="tocPageNum">189</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">VIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s8" id="xd21e495" name= +"xd21e495">De Buit</a>. Gegeven te Medina.—76 verzen</td> +<td class="tocPageNum">211</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">IX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s9" id="xd21e505" name= +"xd21e505">De Verklaring van Vrijstelling</a>. Gegeven te +Medina.—130 verzen</td> +<td class="tocPageNum">219</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">X.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s10" id="xd21e515" name= +"xd21e515">Jonas</a>. Gegeven te Mekka.—109 verzen</td> +<td class="tocPageNum">235</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s11" id="xd21e525" name= +"xd21e525">Hoed</a>. Geopenbaard te Mekka.—123 verzen</td> +<td class="tocPageNum">245</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s12" id="xd21e536" name= +"xd21e536">Jozef</a>. Gegeven te Mekka.—111 verzen</td> +<td class="tocPageNum">260</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s13" id="xd21e546" name= +"xd21e546">De Donder</a>. Gegeven te Mekka.—43 verzen</td> +<td class="tocPageNum">276</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s14" id="xd21e556" name= +"xd21e556">Abraham</a>. Geopenbaard te Mekka.—52 verzen +<span class="pagenum">[<a id="xd21e562" href="#xd21e562" name= +"xd21e562">X</a>]</span></td> +<td class="tocPageNum">282</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s15" id="xd21e567" name= +"xd21e567">Al Hedjr</a>. Geopenbaard te Mekka.—99 verzen</td> +<td class="tocPageNum">288</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s16" id="xd21e577" name= +"xd21e577">De Bij</a>. Gegeven te Mekka.—128 verzen</td> +<td class="tocPageNum">294</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s17" id="xd21e587" name= +"xd21e587">De nachtelijke Reis</a>. Geopenbaard te Mekka.—111 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">309</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s18" id="xd21e597" name= +"xd21e597">De Spelonk</a>. Geopenbaard te Mekka.—110 verzen</td> +<td class="tocPageNum">322</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s19" id="xd21e607" name= +"xd21e607">Maria</a>. Geopenbaard te Mekka.—98 verzen</td> +<td class="tocPageNum">336</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s20" id="xd21e617" name= +"xd21e617">T. H</a>. Geopenbaard te Mekka.—135 verzen</td> +<td class="tocPageNum">344</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s21" id="xd21e627" name= +"xd21e627">De Profeten</a>. Geopenbaard te Mekka.—112 verzen</td> +<td class="tocPageNum">355</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s22" id="xd21e637" name= +"xd21e637">De Pelgrimstocht</a>. Gegeven te Mekka.—78 verzen</td> +<td class="tocPageNum">365</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s23" id="xd21e648" name= +"xd21e648">De ware Geloovigen</a>. Geopenbaard te Mekka.—118 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">374</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s24" id="xd21e658" name= +"xd21e658">Het licht</a>. Geopenbaard te Medina.—64 verzen</td> +<td class="tocPageNum">381</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s25" id="xd21e668" name= +"xd21e668">Al Forkan</a>. Geopenbaard te Mekka.—77 verzen</td> +<td class="tocPageNum">393</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s26" id="xd21e678" name= +"xd21e678">De Dichters</a>. Geopenbaard te Mekka.—228 verzen</td> +<td class="tocPageNum">400</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s27" id="xd21e688" name= +"xd21e688">De Mier</a>. Gegeven te Mekka.<span class="corr" id= +"xd21e691" title="Niet in bron">—</span>95 verzen.</td> +<td class="tocPageNum">410</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s28" id="xd21e701" name= +"xd21e701">De geschiedenis (of de lotgevallen)</a>. Gegeven te +Mekka.—88 verzen</td> +<td class="tocPageNum">419</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s29" id="xd21e711" name= +"xd21e711">De Spin</a>. Geopenbaard te Mekka.—69 verzen</td> +<td class="tocPageNum">429</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s30" id="xd21e721" name= +"xd21e721">De Grieken</a>. Geopenbaard te Mekka.—60 verzen</td> +<td class="tocPageNum">435</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s31" id="xd21e731" name= +"xd21e731">Lokman</a>. Geopenbaard te Mekka.—34 verzen</td> +<td class="tocPageNum">441</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s32" id="xd21e741" name= +"xd21e741">De Aanbidding</a>. Gegeven te Mekka.—30 verzen</td> +<td class="tocPageNum">445</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s33" id="xd21e751" name= +"xd21e751">De Verbondenen</a>. Geopenbaard te Medina.—73 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">448</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s34" id="xd21e762" name= +"xd21e762">Sara</a>. Geopenbaard te Mekka.—54 verzen <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e768" href="#xd21e768" name= +"xd21e768">XI</a>]</span></td> +<td class="tocPageNum">461</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s35" id="xd21e773" name= +"xd21e773">De Engelen, of de Schepper</a>. Geopenbaard te +Mekka.—45 verzen</td> +<td class="tocPageNum">468</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s36" id="xd21e783" name= +"xd21e783">Y. S</a>. Geopenbaard te Mekka.—83 verzen</td> +<td class="tocPageNum">472</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s37" id="xd21e793" name= +"xd21e793">Zij die zich in orde scharen</a>. Geopenbaard te +Medina.—182 verzen</td> +<td class="tocPageNum">478</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s38" id="xd21e803" name= +"xd21e803">S</a>. Geopenbaard te Mekka.—88 verzen</td> +<td class="tocPageNum">485</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XXXIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s39" id="xd21e813" name= +"xd21e813">De Scharen</a>. Geopenbaard te Mekka.—75 verzen</td> +<td class="tocPageNum">491</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XL.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s40" id="xd21e823" name= +"xd21e823">De ware Geloovige</a>. Geopenbaard te Mekka.—85 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">498</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s41" id="xd21e833" name= +"xd21e833">De duidelijk Uitgelegden</a>. Geopenbaard te Mekka.—54 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">505</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s42" id="xd21e843" name= +"xd21e843">Overweging</a>. Geopenbaard te Mekka.—53 verzen</td> +<td class="tocPageNum">510</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s43" id="xd21e853" name= +"xd21e853">De gouden Versierselen</a>. Geopenbaard te Mekka.—89 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">515</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s44" id="xd21e863" name= +"xd21e863">De Rook</a>. Geopenbaard te Mekka.—59 verzen</td> +<td class="tocPageNum">520</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s45" id="xd21e874" name= +"xd21e874">De Nederknieling</a>. Geopenbaard te Mekka.—36 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">523</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s46" id="xd21e884" name= +"xd21e884">Alahkaf</a>. Geopenbaard te Mekka.—35 verzen</td> +<td class="tocPageNum">526</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s47" id="xd21e894" name= +"xd21e894">Mahomet</a>. Geopenbaard te Medina.—40 verzen</td> +<td class="tocPageNum">530</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s48" id="xd21e904" name= +"xd21e904">De Overwinning</a>. Geopenbaard te Medina.—29 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">534</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XLIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s49" id="xd21e914" name= +"xd21e914">De Binnenvertrekken</a>. Geopenbaard te Medina.—18 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">539</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">L.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s50" id="xd21e924" name= +"xd21e924">K</a>. Geopenbaard te Mekka.—45 verzen</td> +<td class="tocPageNum">541</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s51" id="xd21e934" name= +"xd21e934">De Verspreiding</a>. Geopenbaard te Mekka.—60 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">544</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s52" id="xd21e944" name= +"xd21e944">De Berg</a>. Geopenbaard te Mekka.—49 verzen</td> +<td class="tocPageNum">547</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s53" id="xd21e954" name= +"xd21e954">De Ster</a>. Geopenbaard te Mekka.—62 verzen</td> +<td class="tocPageNum">549</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s54" id="xd21e964" name= +"xd21e964">De Maan</a>. Geopenbaard te Mekka.—55 verzen +<span class="pagenum">[<a id="xd21e970" href="#xd21e970" name= +"xd21e970">XII</a>]</span></td> +<td class="tocPageNum">552</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s55" id="xd21e975" name= +"xd21e975">De Barmhartige</a>. Geopenbaard te Mekka.—78 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">555</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s56" id="xd21e986" name= +"xd21e986">De Onvermijdelijke</a>. Geopenbaard te Mekka.—96 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">558</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s57" id="xd21e996" name= +"xd21e996">Het IJzer</a>. Geopenbaard te Mekka of te Medina.—29 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">562</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s58" id="xd21e1006" name= +"xd21e1006">De Klaagster</a>. Geopenbaard te Medina.—22 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">565</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s59" id="xd21e1016" name= +"xd21e1016">De Landverhuizing</a><span class="corr" id="xd21e1018" +title="Bron: ,">.</span> Geopenbaard te Medina.—24 verzen</td> +<td class="tocPageNum">568</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s60" id="xd21e1028" name= +"xd21e1028">Zij, die beproefd is</a>. Geopenbaard te Medina.—13 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">571</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s61" id="xd21e1038" name= +"xd21e1038">Slagorde</a>. Geopenbaard te Mekka.—14 verzen</td> +<td class="tocPageNum">574</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s62" id="xd21e1048" name= +"xd21e1048">De Vergadering</a>. Geopenbaard te Medina.—11 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">575</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s63" id="xd21e1058" name= +"xd21e1058">De Huichelaars</a>. Geopenbaard te Medina.—11 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">577</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s64" id="xd21e1068" name= +"xd21e1068">Wederzijdsche Teleurstelling</a>. Gegeven te +Mekka.—18 verzen</td> +<td class="tocPageNum">578</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s65" id="xd21e1078" name= +"xd21e1078">De Echtscheiding</a>. Geopenbaard te Medina.—12 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">579</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s66" id="xd21e1088" name= +"xd21e1088">Het Verbod</a>. Geopenbaard te Medina.—12 verzen</td> +<td class="tocPageNum">581</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s67" id="xd21e1099" name= +"xd21e1099">Het Koninkrijk</a>. Geopenbaard te Mekka.—30 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">584</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s68" id="xd21e1109" name= +"xd21e1109">De pen</a>. Geopenbaard te Mekka.—52 verzen</td> +<td class="tocPageNum">586</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s69" id="xd21e1119" name= +"xd21e1119">De onvermijdelijke Dag</a>. Geopenbaard te Mekka.—52 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">588</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s70" id="xd21e1129" name= +"xd21e1129">De trappen</a>. Geopenbaard te Mekka.—44 verzen</td> +<td class="tocPageNum">590</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s71" id="xd21e1139" name= +"xd21e1139">Noach</a>. Geopenbaard te Mekka.—29 verzen</td> +<td class="tocPageNum">592</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s72" id="xd21e1149" name= +"xd21e1149">De Geniussen</a>. Geopenbaard te Mekka.—28 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">594</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s73" id="xd21e1159" name= +"xd21e1159">De Omwikkelde</a>. Geopenbaard te Mekka.—20 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">596</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s74" id="xd21e1169" name= +"xd21e1169">De (met den mantel) Bedekte</a>. Geopenbaard <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e1172" href="#xd21e1172" name= +"xd21e1172">XIII</a>]</span>te Mekka.—55 verzen</td> +<td class="tocPageNum">598</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s75" id="xd21e1181" name= +"xd21e1181">De Opstanding</a>. Geopenbaard te Mekka.—50 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">600</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s76" id="xd21e1191" name= +"xd21e1191">De Mensch</a>. Geopenbaard te Mekka.—31 verzen</td> +<td class="tocPageNum">601</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s77" id="xd21e1201" name= +"xd21e1201">De Gezondenen</a>. Geopenbaard te Mekka.—50 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">603</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s78" id="xd21e1212" name= +"xd21e1212">Het nieuws</a>. Geopenbaard te Mekka.—41 verzen</td> +<td class="tocPageNum">605</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s79" id="xd21e1222" name= +"xd21e1222">Zij, die de zielen uitscheuren</a>. Geopenbaard te +Mekka.—46 verzen</td> +<td class="tocPageNum">606</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s80" id="xd21e1232" name= +"xd21e1232">Hij fronste het Voorhoofd</a>. Geopenbaard te +Mekka.—42 verzen</td> +<td class="tocPageNum">607</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s81" id="xd21e1242" name= +"xd21e1242">De opgevouwen Zon</a>. Gegeven te Mekka.—29 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">609</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s82" id="xd21e1252" name= +"xd21e1252">De gespleten Hemel</a>. Geopenbaard te Mekka—19 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">610</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s83" id="xd21e1262" name= +"xd21e1262">De Bedriegers</a>. Geopenbaard te Mekka.—36 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">611</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s84" id="xd21e1272" name= +"xd21e1272">De geopende Hemel</a>. Geopenbaard te Mekka.—25 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">612</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s85" id="xd21e1282" name= +"xd21e1282">De Hemelteekenen</a>. Geopenbaard te Mekka.—22 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">613</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s86" id="xd21e1292" name= +"xd21e1292">De Nachtster</a>. Geopenbaard te Mekka.—17 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">614</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s87" id="xd21e1302" name= +"xd21e1302">De Verhevenste</a>. Geopenbaard te Mekka.—22 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">615</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s88" id="xd21e1312" name= +"xd21e1312">De Overvallende</a>. Geopenbaard te Mekka.—26 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">616</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">LXXXIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><span class="corr" id="xd21e1323" +title="Bron: De Mogenschemering"><a href="#s89" id="xd21e1324" name= +"xd21e1324">De Morgenschemering</a></span>. Geopenbaard te +Mekka.—30 verzen</td> +<td class="tocPageNum">617</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XC.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s90" id="xd21e1334" name= +"xd21e1334">Het Grondgebied</a>. Geopenbaard te Mekka.—20 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">618</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s91" id="xd21e1344" name= +"xd21e1344">De Zon</a>. Geopenbaard te Mekka.—15 verzen</td> +<td class="tocPageNum">619</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s92" id="xd21e1354" name= +"xd21e1354">De Nacht</a>. Geopenbaard te Mekka.—21 verzen</td> +<td class="tocPageNum">619</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s93" id="xd21e1364" name= +"xd21e1364">De Ochtendglans</a>. Geopenbaard te Mekka.—11 verzen +<span class="pagenum">[<a id="xd21e1370" href="#xd21e1370" name= +"xd21e1370">XIV</a>]</span></td> +<td class="tocPageNum">620</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s94" id="xd21e1375" name= +"xd21e1375">Hebben wij niet geopend?</a> Gegeven te Mekka.—8 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">621</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s95" id="xd21e1385" name= +"xd21e1385">De Vijg</a>. Gegeven te Mekka of te Medina.—8 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">621</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s96" id="xd21e1395" name= +"xd21e1395">Het gestolde Bloed</a>. Geopenbaard te Mekka.—19 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">622</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s97" id="xd21e1405" name= +"xd21e1405">Al Kadr</a>. Geopenbaard te Mekka of te Medina.—5 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">623</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s98" id="xd21e1415" name= +"xd21e1415">Het duidelijke Teeken</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—8 verzen</td> +<td class="tocPageNum">623</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">XCIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s99" id="xd21e1425" name= +"xd21e1425">De Aardbeving</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—8 verzen</td> +<td class="tocPageNum">624</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">C.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s100" id="xd21e1436" +name="xd21e1436">De Oorlogspaarden</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—11 verzen</td> +<td class="tocPageNum">625</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s101" id="xd21e1446" +name="xd21e1446">De Slag</a>. Geopenbaard te Mekka.—8 verzen</td> +<td class="tocPageNum">625</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s102" id="xd21e1456" +name="xd21e1456">De Begeerte zich te Verrijken</a>. Geopenbaard te +Mekka of Medina.—8 verzen</td> +<td class="tocPageNum">626</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s103" id="xd21e1466" +name="xd21e1466">De Namiddag</a>. Geopenbaard te Mekka.—3 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">626</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s104" id="xd21e1476" +name="xd21e1476">De Lasteraar</a>. Geopenbaard te Mekka.—9 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">627</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s105" id="xd21e1486" +name="xd21e1486">De Olifant</a>. Geopenbaard te Mekka.—5 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">627</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CVI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s106" id="xd21e1496" +name="xd21e1496">De Koreïshieten</a>. Geopenbaard te +Mekka.—4 verzen</td> +<td class="tocPageNum">628</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CVII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s107" id="xd21e1506" +name="xd21e1506">De Aalmoes</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—7 verzen</td> +<td class="tocPageNum">628</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CVIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s108" id="xd21e1516" +name="xd21e1516">Al Kauther</a>. Gegeven te Mekka.—3 verzen</td> +<td class="tocPageNum">629</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CIX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s109" id="xd21e1526" +name="xd21e1526">De Ongeloovige</a>. Geopenbaard te Mekka.—6 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">630</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CX.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s110" id="xd21e1536" +name="xd21e1536">De Hulp</a>. Geopenbaard te Mekka.—3 verzen</td> +<td class="tocPageNum">630</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CXI.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s111" id="xd21e1547" +name="xd21e1547">Aboe Lahab</a>. Geopenbaard te Mekka.—5 +verzen</td> +<td class="tocPageNum">631</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CXII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s112" id="xd21e1557" +name="xd21e1557">Gods Eenheid</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—4 verzen <span class="pagenum">[<a id="xd21e1563" href= +"#xd21e1563" name="xd21e1563">XV</a>]</span></td> +<td class="tocPageNum">631</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CXIII.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s113" id="xd21e1568" +name="xd21e1568">De Dageraad</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—5 verzen</td> +<td class="tocPageNum">632</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">CXIV.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#s114" id="xd21e1578" +name="xd21e1578">De Menschen</a>. Geopenbaard te Mekka of te +Medina.—6 verzen</td> +<td class="tocPageNum">632</td> +</tr> +</table> +<p>V.</p> +<p><a href="#pt5">Algemeen Register der voornaamste onderwerpen in den +Koran behandeld, en der noten desbetreffende</a> + <span class="tocPageNum">633</span></p> +<p>VI.</p> +<p><a href="#pt6">Kort Overzicht van de Geschiedenis der Turken,</a> +<span class="corr" id="xd21e1600" title="Bron: namelijk"><a href= +"#pt6">voornamelijk</a></span> <a href="#pt6">in hunne verhouding tot +het overige Europa</a> <span class= +"tocPageNum">667</span></p> +<table class="tocList"> +<tr> +<td class="tocDivNum">I.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#pt6.1" id="xd21e1614" +name="xd21e1614">Inleiding</a></td> +<td class="tocPageNum">667</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">II.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#pt6.2" id="xd21e1624" +name="xd21e1624">De Opkomst en Bloei der Turksche macht in +Europa</a></td> +<td class="tocPageNum">675</td> +</tr> +<tr> +<td class="tocDivNum">III.</td> +<td class="tocDivTitle" colspan="5"><a href="#pt6.3" id="xd21e1634" +name="xd21e1634">De Achteruitgang der Turksche macht in Europa</a></td> +<td class="tocPageNum">691</td> +</tr> +</table> +<span class="pagenum">[<a id="pb1" href="#pb1" name= +"pb1">1</a>]</span></div> +</div> +</div> +<div class="body"> +<div id="pt1" class="div0 part"> +<h2 class="label">I.</h2> +<h2 class="main">Levensschets van Mahomet.</h2> +<p class="first">De <i>Koran</i> is eene onregelmatige en +onsamenhangende verzameling van zedelijke, godsdienstige, burgerlijke +en politieke voorschriften, gemengd met vermaningen, of beloften en +bedreigingen, met het leven hier namaals in betrekking staande, zoowel +als van verhalen, die nu eens getrouw en dan weêr op ongetrouwe +wijze, aan de bijbelsche oudheid, aan de Arabische overleveringen, en +zelfs aan de geschiedenis van de eerste eeuwen des Christendoms +ontleend zijn. Evenzeer vindt men er toespelingen op zaken die gebeurd +zijn ten tijde dat de Koran geschreven is, op pogingen door den nieuwen +godsdienst aangewend, om overwicht te krijgen op den afgodendienst, of +op de worstelingen die zij had te bestaan. Die toespelingen zijn +echter, doorgaans, in zulke algemeene en onbepaalde uitdrukkingen +vervat, dat zin en beteekenis ons dikwijls zouden ontsnappen, indien +wij hier geen geleiders vonden in de uitleggers van den Koran en de +historische verhalen ten opzichte der vestiging van den <i>Islam</i> of +het <i>Islamisme</i>.</p> +<p>Niet meer dan drie van <span class="sc">Mahomets</span> tijdgenooten +worden, in het voorbijgaan, door den Koran genoemd. Wat <span class= +"sc">Mahomet</span> zelven betreft, wordt deze alleen vermeld bij wijze +van toespraak, die God verondersteld wordt tot hem te richten. Daaruit +volgt, dat de Koran ons bijna geene narichten geeft omtrent het leven +en den persoon van den profeet der Arabieren. Deze bijzonderheid is +overigens in overeenstemming met het algemeene en erkende karakter van +den Koran: deze toch stelt Gods woord voor, dat aan <span class= +"sc">Mahomet</span> geopenbaard en door diens mond aan het Arabische +volk overgeleverd is. Als een muzelman een gezegde uit den Koran +aanhaalt, dan zegt hij nooit: <span class="sc">Mahomet</span> heeft het +gezegd; maar: God (of de Allerhoogste, het Opperwezen) heeft het +gezegd; en het was daarom niet te wachten, dat God aan <span class= +"pagenum">[<a id="pb2" href="#pb2" name="pb2">2</a>]</span>de +medeburgers van <span class="sc">Mahomet</span> bijzonderheden omtrent +diens verwanten, zijn’ oorsprong en zijne levensgevallen zou +openbaren<a class="noteref" id="xd21e1680src" href="#xd21e1680" name= +"xd21e1680src">1</a>. Dat stilzwijgen van den Koran wordt echter door +de overlevering ruimschoots vergoed, en wij bezitten over <span class= +"sc">Mahomet</span>, ten minste van het oogenblik dat hij als +Godsgezant optrad, historische bronnen, die, hoezeer met legenden +vermengd, den beoefenaar tot een onbedriegelijk richtsnoer verstrekken, +waaraan zijne openbaringen verbonden kunnen worden.</p> +<p>De gezellen van den profeet (de <i>Ashab</i>), zijne helpers (de +<i>Ansar</i>), de aanhangers van den profeet die hun vaderland om de +zaak van den nieuwen eeredienst hadden verlaten (de <i>Moehadjirs</i>), +allen die <span class="sc">Mahomet</span> gevolgd zijn (de +<i>Tabi’</i>, in het meervoud <i>Tabi’in</i>), en allen die +dezen hebben opgevolgd, hadden het zich tot plicht gesteld, òok +de minst beteekenende bijzonderheden uit het leven van hunnen apostel, +wetgever en zoowel geestelijk als tijdelijk opperhoofd, met +godsdienstigen eerbied te bewaren en aan hunne nazaten over te leveren. +Die bijzonderheden zijn overgegaan in de eerste historische boeken, +door de Muzelmannen<a class="noteref" id="xd21e1719src" href= +"#xd21e1719" name="xd21e1719src">2</a> samengesteld, en vormen heden +ten dage een werkelijk en onmisbaar gedeelte van elk werk over de +algemeene geschiedenis, en dus voorzeker van eene geschiedenis der +Arabieren. Men bevroedt gemakkelijk, dat door de godsdienstige +geestdrijverij onder een volk, hetwelk, over het algemeen, ongeletterd +en van het overige gedeelte der wereld afgezonderd was, waarin menige +twijfelachtige verhalen en verdachte overleveringen hebben moeten +binnensluipen; dat de fictie en het wonderbaarlijke, voor zeker +gedeelte, gemengd zijn in de geschiedenis van <span class= +"sc">Mahomets</span> zending, even als dit in de geschiedenis van de +meeste andere godsdiensten plaats heeft. Misschien kan echter de +geschiedenis van <span class="sc">Mahomets</span> zending, +gemakkelijker dan eenige andere godsdienst uit het Oosten, van dat +inmengsel van versiering en het wonderbaarlijke worden ontdaan, voor +hetwelk slechts een Muzelman zich verplicht acht, met eerbiedigheid te +blijven staan. Maar zelfs indien men er het karakter van heiligheid aan +ontneemt, is zoowel het ontstaan als de voortplanting van het Islamisme +desniettemin een der buitengewoonste gebeurtenissen in de jaarboeken +des menschdoms.</p> +<p>Het is niet overbodig hier te doen opmerken, dat het groote +Arabische schiereiland niet altijd door éen volk van hetzelfde +<span class="pagenum">[<a id="pb3" href="#pb3" name= +"pb3">3</a>]</span>ras en met dezelfde taal is bewoond geworden. De +Arabische schrijvers onderscheiden er drie verschillende +menschenrassen, die elkander in Arabië hebben opgevolgd en die +allen Arabieren genoemd zijn geworden. Het eerste ras wordt er +aangeduid door den naam van Arabieren, <i>el-Ariba</i><a class= +"noteref" id="xd21e1749src" href="#xd21e1749" name="xd21e1749src">3</a> +volbloed-Arabieren of van onvermengd ras, of met andere woorden, +oorspronkelijke Arabieren. Dit ras bevat de volken, die langen tijd +voor <span class="sc">Mahomet</span> uitgestorven of uitgeroeid waren. +Dit zijn de <i>Adieten</i>, de <i>Thémoedieten</i>, de +<i>Amalika</i> of <i>Amalekieten</i>, de bevolkingen van <i>Tasm</i> en +<i>Djadis</i>, die, volgens de Arabische geschiedschrijvers, uit +<span class="sc">Sem</span> of <span class="sc">Cham</span>, zonen van +<span class="sc">Noach</span>, zijn gesproten. Het tweede ras is dat +van de Arabieren, <i>Moetéarriba</i> (Arabieren die dat zijn +geworden). Men beschouwt deze als voortgekomen uit <span class= +"sc">Kaktan</span> of <span class="sc">Joktan</span>, zoon van +<span class="sc">Heber</span>; dezen hebben zich aanvankelijk in het +gebied van <i>Yemen</i> (in <i>Gelukkig Arabië</i>) gevestigd, van +waar zij zich naar alle overige gedeelten van Arabië hebben +verbreid, door het uitzenden van volkplantingen, en nu eens door zich +met de oorspronkelijke stammen te vermengen, of dan eens door hen te +vervangen in het uitsluitende bezit van verschillende streken. De +Himyarieten behooren tot de <i>Moetéarriba</i>-Arabieren, of, +zoo als <span class="sc">Caussin de Pergeval</span> hen noemt, +<i>secondaire</i> Arabieren. Het derde ras is dat van de +<i>Moesta’riba</i>-Arabieren, (die met de andere Arabieren gelijk +zijn gesteld); dit zijn de afstammelingen van <span class= +"sc">Ismaël</span>, den zoon van <span class="sc">Abraham</span>. +Deze hebben zich in het gebied <i>Hedjaz (woest Arabië</i>) +gevestigd en achtereenvolgens zich in al de andere gedeelten van +Arabië verspreid: dit zijn de tertiaire, of Ismaëlitische +Arabieren. Tot dat ras behooren de Arabieren, die sedert onheugelijke +tijden rondom <i>Mekka</i> gevestigd zijn, en in het bijzonder het +geslacht der Koreïshieten, waaruit <span class="sc">Mahomet</span> +geboren werd. Alhoewel de Arabieren de grootste zorg hebben gedragen om +hunne geslachtslijsten te bewaren, zijn toch al de pogingen der +Arabische geschiedschrijvers, om de rechtstreeksche afstamming vast te +stellen van <span class="sc">Mahomet</span> tot <span class= +"sc">Ismaël</span>, gedurende een tijdverloop van twintig eeuwen, +vruchteloos geweest; maar over het algemeen komen zij wel overeen +betrekkelijk zijne geslachtsrekening tot <span class="sc">Adnan</span>, +die voor een’ afstammeling van <span class= +"sc">Ismaël</span> gehouden wordt. Neemt men drieëndertig +jaren voor elk menschengeslacht aan, dan kan men het tijdvak van +<span class="sc">Adnan</span> op omstreeks 130 jaren voor <span class= +"sc">Chr</span>. stellen, zoodat er dan alleen enkele namen overblijven +van degenen, welke door de geschiedschrijvers vermeld worden, om de +heele tijdruimte aan te vullen, die er verloopen is tusschen +<span class="sc">Ismaël</span>, den zoon van <span class= +"sc">Abraham</span>, en <span class="sc">Adnan</span>, een’ +persoon die meer nabij ons tijdvak heeft geleefd. <span class= +"pagenum">[<a id="pb4" href="#pb4" name="pb4">4</a>]</span></p> +<p>Hoe groot nu ook die gaping zij, zoo bestaat er toch geen eenige +grond om het geslachtsregister van <span class="sc">Mahomet</span> in +twijfel te trekken. Integendeel zijn er twee beschouwingen, die ten +voordeele daarvan schijnen te pleiten. In de eerste plaats zijn dit +onderscheiden gedeelten van den Bijbel, te beginnen met de boeken van +<span class="sc">Mozes</span> tot aan de profeten<a class="noteref" id= +"xd21e1882src" href="#xd21e1882" name="xd21e1882src">4</a>, die daarin +overeenkomen, dat zij de Arabieren uit <i>Woest Arabië</i> (van +<i>Hedjaz</i> en <i>Mekka</i>) als Ismaëlieten beschouwen, en +voorts ook de eerbied dien zij voor de nagedachtenis van <span class= +"sc">Abraham</span> hebben bewaard. Inderdaad zou, volgens de +overlevering uit den tijd voor <span class="sc">Mahomet</span>, de +vermaarde tempel van <i>Caaba</i>, die ten doel strekte van de +pelgrimstochten der Arabieren, en veel ouder is dan de stad +<i>Mekka</i> zelve, door <span class="sc">Abraham</span> gedurende zijn +verblijf in Arabië opgericht zijn; en eindelijk in dienzelfden +tempel, welke eene soort van pantheon voor de Arabieren is geworden, +zag men, ten tijde van <span class="sc">Mahomet</span>, een figuur, die +<span class="sc">Abraham</span>, den stichter der eeredienst van den +eenigen God, voorstelde en naast de Arabische godheden of de Christen +heiligen geplaatst was. Moge nu die aaneenschakeling al of niet gegrond +zijn, moge zij zeer oud wezen of nabij het tijdstip van den Islam +liggen, zooveel is waar, dat die afkomst van <span class= +"sc">Mahomet</span> eene belangrijke rol in zijne zending speelt, en +niet weinig tot zijn’ opgang bijgedragen moet hebben. Vooral in +den aanvang van zijn apostelschap, toen het er nog op aankwam, de +Arabieren van de afgodendienst los te maken, vond <span class= +"sc">Mahomet</span> in het voorbeeld van <span class= +"sc">Abraham</span> een grooten steun voor den door hem gepredikten +godsdienst, en hij plaatste dien godsdienst onder de bescherming van +een’ persoon, wiens nagedachtenis onder zijne landgenooten +algemeen geëerbiedigd werd.</p> +<p>De stad <i>Mekka</i> is niet vroeger dan in de vijfde eeuw onzer +jaartelling gesticht; maar de vallei van <i>Mekka</i> strekte sedert de +vroegste tijden tot verblijf der Arabische stammen, die zich in den +omtrek der overblijfsels van den <i>Caaba</i>-tempel nedersloegen, +waarvan zij de bewaking en het bestuur als eene eer en als gevende +aanspraak op den eersten rang, elkander onafgebroken betwistten. +Omstreeks het jaar 200 der gewone jaartelling, werd een der +afstammelingen van <span class="sc">Adnan</span>, <span class= +"sc">Firh</span> geheeten en <span class="sc">El Koreïsh</span> +bijgenaamd, de stamvader van den vermaarden stad der Koreïshieten, +die in het vervolg een’ grooten invloed te <i>Mekka</i> verkreeg. +<span class="sc">Kossaï</span>, een van zijn afstammelingen in het +vijfde geslacht, slaagde er niet alleen in, de <i>Khozzaas</i>, een +andere Arabischen stam, als beheerders van <i>Mekka</i> uit den zadel +te lichten, maar ten einde die belangrijke betrekking ten eeuwigen dage +aan zijn geslacht te verzekeren, wist hij de Koreïshieten te +belezen, rondom den <i>Caaba</i>-tempel eene stad te bouwen, waarvan de +verschillende gedeelten door de leden van den uitgestrekten stam der +Koreïshieten bewoond zouden worden. <span class="pagenum">[<a id= +"pb5" href="#pb5" name="pb5">5</a>]</span>Voor zich zelven bouwde +<span class="sc">Kossaï</span> een huis, dat aanzienlijker dan de +andere was, en vestigde er den zetel van den raad (<i>nadwa</i>), +waarin al de Koreïshieten toegang hadden en waarin alle zaken in +het openbaar werden behandeld. In dat Raadhuis (<i>Dar-ennadwa</i>) +ontvingen de Koreïshieten, als zij een’ anderen stam gingen +bevechten, de banier uit handen van <span class= +"sc">Kossaï</span>. Op <span class="sc">Kossaïs</span> raad +gaven de Koreïshieten hunne toestemming om zich aan eene belasting +te onderwerpen, <i>rifada</i> (hulp) genaamd, welke zij, in het tijdvak +van den pelgrimstocht, aan <span class="sc">Kossaï</span> +betaalden, en die door dezen werd besteed om aan de behoeftige +pelgrims, gedurende drie dagen dat zij te <i>Mina</i>, op eenigen +afstand van <i>Mekka</i>, verbleven, kosteloos levensmiddelen te +verschaffen. <span class="sc">Kossaïs</span> gezag vermeerderde +nog, toen hij op zijnen persoon eenige andere posten wist te +vereenigen, die met den dienst in den <i>Caaba</i>-tempel in verband +stonden. Die ambten waren de volgenden: <i>sikaïa</i>, bestuurder +van het water en de uitreiking daarvan, <i>hidjaba</i>, wachter van den +<i>Caaba</i>-tempel en van den dienst in dezen. Bij dezen ambten dient +men die te voegen van <i>rifada</i>, de ontvangst van de belasting der +hulpverstrekking, van <i>liwa</i>, die het recht gaf eene kap van witte +stof aan den standaard der Koreïshieten te hechten, als deze ten +strijde gingen, en van <i>nadwa</i>, raad, zijnde het voorzitterschap +van de vergadering Eenige mindere betrekkingen werden door <span class= +"sc">Kossaï</span> aan andere Arabische stammen overgelaten. Door +het vorenstaande ziet men, dat de Koreïshieten, omstreeks twee +honderd jaren voor <span class="sc">Mahomet</span> (tegen het jaar 440 +na <span class="sc">Chr</span>.) niet alleen te <i>Mekka</i> in het +bezit waren van een regelmatig gevestigd gezag, maar ook dat hun +invloed en aanzien zich naar buiten verbreidden, en eindelijk dat de +naam der Koreïshieten, door den toevloed van pelgrims <span class= +"corr" id="xd21e2045" title="Bron: naarn">naar</span> de alouden tempel +van <i>Caaba</i>, in al de gedeelten van Arabië bekend was. Door +den handel dien zij met <span class="corr" id="xd21e2052" title= +"Bron: voortbrengels">voortbrengsels</span> van <i>Gelukkig +Arabië</i> (<i>Yemen</i><span class="corr" id="xd21e2060" title= +"Niet in bron">)</span> in <i>Syrië</i>, <i>Mesopotamië</i> +en <i>Egypte</i> dreven, en van waar zij, in ruiling, stoffen, graan en +andere voorwerpen<a class="noteref" id="xd21e2073src" href="#xd21e2073" +name="xd21e2073src">5</a> terugbrachten, hadden zij een zekere +gegoedheid, ja zelfs aanmerkelijke rijkdommen verkregen. <span class= +"pagenum">[<a id="pb6" href="#pb6" name="pb6">6</a>]</span></p> +<p><span class="sc">Kossaï</span> of <span class= +"sc">Koesseï</span> had vier zonen. <span class= +"sc">Abdeddar</span>, <span class="sc">Abdelozza</span>, <span class= +"sc">Abd</span> en <span class="sc">Abdmenaf</span>. Wij zullen alleen +over dezen laatsten tijd spreken, omdat hij in de rechte lijn de +voorzaat van <span class="sc">Mahomet</span> is. <span class= +"sc">Abdmenaf</span> werd evenzeer vader van vier zonen, zijnde: +<span class="sc">Abdchams</span>, <span class="sc">Nowfal</span>, +<span class="sc">Hachim</span>, en <span class="sc">Mottalib</span>. +<span class="sc">Hachim</span>, die de rijkste der broeders en, +bijgevolg, het best in staat was, in de behoefte der pelgrims te +voorzien en de zaken van <i>Mekka</i> te besturen, werd met de +gewichtigste betrekking der vereeniging bekleed.</p> +<p>Deze voerde onder de Koreïshieten ’t gebruik in, +jaarlijks twee karavanen uit te zenden: de eene des winters, naar +<i>Yemen</i> en de andere, ’s zomers, naar <i>Syrië</i>, ook +was hij het, die het eerst aan de behoeftige Koreïshieten eene +soort soep uitdeelde, welke <i>tharid</i> genoemd werd en samengesteld +was uit vleeschnat en tot kruim gewreven brood, hetgeen oorzaak was, +dat zijn oorspronkelijke naam <span class="sc">Amr</span> in dien van +<span class="sc">Hachim</span>—den kruimelaar—veranderd +werd. En den naam van Hachmieten wordt aan den geheelen opgaanden +zijtak van <span class="sc">Mahomet</span> gegeven.</p> +<p><span class="sc">Cheïba</span>, de zoon van <span class= +"sc">Hachim</span>, werd ook <span class="sc">Abdelmottalib</span> +genaamd, omdat hij door zijn oom <span class="sc">Mottalib</span> als +zoon werd aangenomen. Hij volgde zijn vader te <i>Mekka</i> in diens +gewichtigste ambten op, te weten in die van <i>sikaïa</i> en +<i>rifada</i>. Zijne edelmoedigheid en zijn braaf gedrag hadden hem de +algemeene achting doen winnen. Deze hoedanigheden scheen echter in de +oogen zijner landgenooten het middel niet, te vergoeden, dat hij maar +een’ eenigen zoon had; want evenals de Israëlieten, stelden +de Arabieren den hoogsten prijs op een groot aantal mannelijke +nakomelingen. Dat denkbeeld was bij de Arabieren zóó vast +geworteld, dat <span class="sc">Abdelmottalib</span> op zekeren dag van +een’ zijner landgenooten beleedigingen moest ondergaan, omdat hij +maar één’ zoon had. In zijne ergernis zwoer hij, +dat indien God hem tien mannelijke kinderen gaf, hij hem er +één’ voor den <i>Caaba</i> van zou offeren. +<span class="sc">Abdelmottalibs</span> wensch werd verhoord. Na de +geboorte van zijn’ eersten zoon (528 na Chr.<span class="corr" +id="xd21e2211" title="Niet in bron">)</span> tot het jaar 569 kreeg hij +twaalf zonen en zes dochters. Op zekeren dag verzamelde hij, vast +besloten zijn eed te vervullen, de tien oudste van zijne zonen; hij +deelde hun den eertijds door hem gedane eed mede; een ieder van deze +wilde er zich aan onderwerpen, het slachtoffer te worden, en allen +begaven zich naar den <i>Caaba</i> voor den afgod <i>Hobal</i> om te +loten. Het lot viel op <span class="sc">Abdallah</span>, die door +zijn’ vader het meest werd bemind. Het offer stond op het punt +volbracht te worden, op eene plaats die gewoonlijk bestemd was voor het +slachten der offers, toen de Koreïshieten toesnelden, den arm van +<span class="sc">Abdelmottalib</span> tegenhielden en hem rieden, eene +waarzegster te raadplegen die zich te <i>Kaïbar</i> bevond, dat +eene versterkte en door Israëlieten bewoonde Stad was. De +waarzegster vroeg, wat de boete <span class="pagenum">[<a id="pb7" +href="#pb7" name="pb7">7</a>]</span>was, die voor een’ manslag +werd betaald, en toen men haar antwoordde, dat de boete tien kameelen +bedroeg, ried zij, <span class="sc">Abdallah</span> aan de eene zijde, +en aan de andere tien kameelen te plaatsen; dat men daarna het lot zou +raadplegen, en verklaarde zich dit tegen <span class= +"sc">Abdallah</span>, dat men wederom tien kameelen bij de eerste +voegen en daarmede telkens voortgaan zou, tot het lot op de kameelen +viel. <span class="sc">Abdelmottalib</span> onderwierp zich aan de +uitspraak der waarzegster, en nademaal het lot tienmalen achtereen ten +nadeel van <span class="sc">Abdallah</span> uitviel, kocht de vader +zijn’ eed eerst tegen honderd kameelen los. Sedert dien tijd werd +de bloedprijs onder de Arabieren op honderd kameelen bepaald. Dadelijk +na deze gebeurtenis huwde <span class="sc">Abdelbottalib</span> zijnen +zoon <span class="sc">Abdallah</span> uit aan <span class= +"sc">Amina</span>, de dochter van <span class="sc">Wahb</span>, +een’ der afstammelingen van <span class="sc">Abdmenaf</span>. Uit +dit huwelijk werd <span class="sc">Mahomet</span> geboren.<a class= +"noteref" id="xd21e2264src" href="#xd21e2264" name= +"xd21e2264src">6</a></p> +<p><span class="sc">Mahomets</span> geboortejaar kan niet gemakkelijk +worden vastgesteld. Er zijn echter drie gegevens, die dienen kunnen om +het ten minste bij benadering te bepalen. Volgens de overlevering zou +<span class="sc">Mahomet</span> gezegd hebben: “Ik ben geboren +onder de regeering van den rechtvaardigen koning.” Die +rechtvaardige koning was <span class="sc">Kesra Anoechirvan</span> +(<span class="sc">Kosroës</span> <i>de Groote</i>), die +zevenenveertig jaren en acht maanden heeft geregeerd. Neemt men nu met +een’ Arabischen geschiedschrijver (<span class="sc">Ibn +El-athir</span>) aan, dat <span class="sc">Mahomet</span> zeven jaren +en acht maanden voor <span class="sc">Anoechirvans</span> dood ter +wereld kwam, dan zou zijn geboortejaar in het jaar 570 n. Chr. vallen. +Ten andere valt <span class="sc">Mahomets</span> geboorte, volgens de +overlevering, in het jaar van den krijgstocht van den +Æthiopischen koning <span class="sc">Abraha</span> tegen +<i>Mekka</i> (zie de noot op <a href="#s105">hoofdstuk CV</a> van den +Koran). Deze krijgstocht eindigde door de volkomene vernieling van +<span class="sc">Abrahas</span> leger; maar de Arabische +geschiedschrijvers stemmen zoo weinig ten aanzien van dien krijgstocht +overeen, dat <span class="sc">Mahomets</span> geboorte in het +34<sup>e</sup> of in het 40<sup>e</sup> of in het 41<sup>e</sup>, of in +het 42<sup>e</sup> jaar der regeering van <span class="sc">Kesra +Anoechirvan</span> zou vallen. Ook is algemeen de meening aangenomen, +dat <span class="sc">Mahomet</span>, in 632, in den ouderdom van drie +en zestig jaren gestorven zij, waardoor zijne geboorte in het jaar 569 +zou vallen. Hierdoor ontstaat een nieuw vraagpunt, en wel dat, of het +cijfer van die drie en zestig jaren, bij benadering, is opgegeven in +maanjaren, gelijk die bij de Arabieren in gebruik zijn, of dat daarbij +gerekend zij op de tusschenvoeging welke in 413 geschied is<a class= +"noteref" id="xd21e2347src" href="#xd21e2347" name= +"xd21e2347src">7</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb8" href="#pb8" +name="pb8">8</a>]</span></p> +<p>De Muzelmansche godvruchtigheid bleef niet ten achter bij de +ingeschapen neiging, die de wieg van buitengewone menschen door den +glans van mirakelen en merkwaardige natuurverschijnsels doet omringen. +Die godvruchtigheid is oorzaak, dat de verhalen daarvan volgaarne +worden aangenomen, zonder bron of grondslag te onderzoeken; door +diezelfde beweegoorzaak worden zij voortgeplant en als geloofspunt +vastgesteld. Volgens die verhalen, welke wij niet met stilzwijgen +zouden kunnen voorbijgaan, omdat zij den Muzelman altijd voor den geest +zijn, zoude, op het oogenblik waarop de toekomstige profeet der +Arabieren geboren werd, de geheele wereld in beweging geweest zijn. Het +paleis van <span class="sc">Cosroë</span> te <i>Clesiphon</i> +schudde, en veertien van zijne torens stortten in: het heilige vuur der +<i>pyreen</i> ging uit, in weerwil van het onafgebroken toezicht der +<i>magiërs</i>; het meer van <i>Sawa</i> droogde uit, de +groot-<i>moubed</i> der Perzianen droomde, dat <i><span class="corr" +id="xd21e2383" title="Bron: Perzie">Perzië</span></i> door de +Arabische kameelen en paarden bezet zou worden, en <span class= +"sc">Amina</span> verhaalde haren schoonvader, dat zij gedurende hare +zwangerschap had gedroomd, dat een buitengewoon licht zich uit haren +boezem verspreidde om de wereld te verlichten; <span class= +"sc">Abdelmottalib</span>, eindelijk, die op zekeren dag zijn kleinzoon +was komen zien, bemerkte tot zijne verwondering, dat hij besneden +geboren was. Het kind, dat door zijnen grootvader <span class= +"sc">Mahomet</span> genaamd werd (en hij was de eerste die dezen naam +onder de Arabieren droeg), werd door zijne moeder toevertrouwd aan eene +Bedouinsche min, die <span class="sc">Halima</span> heette, en welke +het naar heuren stam in de woestijn medenam. Na twee jaren werd hij +gespeend, maar zijne aanwezigheid in <span class="sc">Halimas</span> +gezin, had daar zoo veel geluk en overvloed in schijnen te brengen, dat +zij <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e2403" title= +"Bron: Amine">Amina</span></span> verzocht haar het kind te laten +opvoeden. De overlevering verhaalt, dat het kind aan eene ziekte +onderhevig was, waarvan men zich geene rekenschap wist te geven, maar +welke men aan de werking des duivels toeschreef<a class="noteref" id= +"xd21e2406src" href="#xd21e2406" name="xd21e2406src">8</a>. Toen +<span class="sc">Mahomet</span> later een voorval verhaalde, dat +grooten schrik aan zijne min had gebaard, zeide hij, dat, in zijne +kinderjaren, toen hij met zijne jeugdige makkers in de vlakte speelde, +twee in het wit gekleede mannen, dat engelen waren, hem op den grond +geworpen, de borst geopend en het hart er uitgenomen hadden, om het te +wasschen en te zuiveren.</p> +<p>Een hoofdstuk van de Koran (<a href="#s94">hoofdstuk XCIV</a>) +begint inderdaad met woorden die aldus vertaald kunnen worden; +<i>Openen wij niet den boezem</i>, of <i>zetten wij de borst niet +uit</i>, of wel; <i>hebben wij</i> <span class="pagenum">[<a id="pb9" +href="#pb9" name="pb9">9</a>]</span>de <i>borst niet geopend</i>. +Terwijl nu zekere uitleggers daarin slechts een figuurlijke uitdrukking +zien, voor een hart, dat door God geschikt is gemaakt om de wijsheid en +de openbaring er in op te nemen, willen andere er eene toespeling in +vinden op het voorval, dat door de overlevering vermeld wordt, en +volgens hetwelk <span class="sc">Mahomets</span> hart werkelijk door de +engelen gewasschen en gereinigd, en zoodoende sedert zijne kindsheid +een uitverkoren vat zou zijn geworden. Overigens is dat niet het eenige +gedeelte van den Koran, waarin een figuurlijke of overdrachtelijke +uitdrukking, ingevolge de overlevering, eene gewrongen uitlegging en +een’ bovennatuurlijken en wonderbaarlijken zin hebbe verkregen +(zie <a href="#s17">Hoofdst. XVII</a>, <a href="#s54">LIV</a>). Op den +ouderdom van zes jaren verloor <span class="sc">Mahomet</span> zijne +moeder en werd door zijn’ grootvader <span class= +"sc">Abdelmottalib</span> opgenomen, die hem eene vaderlijke +genegenheid toedroeg. Drie jaren later ontviel <span class= +"sc">Mahomet</span> ook die steun, daar <span class= +"sc">Abdelmottalib</span> in den ouderdom van meer dan tachtig jaren +stierf. Toen belastte <span class="sc">Aboe-Talib</span>, zijn oom, +zich met hem en nam hem later met zich naar <i>Syrie</i>, waarheen de +karavaan der Koreïshieten Arabische voortbrengselen ging voeren. +Toen zij te <i>Bosra</i> waren gekomen, ontmoetten zij een’ +Arabischen christen monnik, welken de Arabieren <span class= +"sc">Bahira</span> en de Christenen <span class="sc">Bjirdjis</span> +(<span class="sc">George</span>) of <span class="sc">Serdjis</span> +(<span class="sc">Sergius</span>) noemden. Er wordt verhaald, dat +<span class="sc">Bahira</span> door <span class="sc">Mahomets</span> +uiterlijk getroffen zou zijn geweest en in diens gelaat zijne +toekomstige bestemming hebben weten te lezen, en dat hij, bij het +afscheid nemen van de Arabische karavaan, <span class="sc">Aboe +Talib</span> aanbevolen zou hebben over <span class="sc">Mahomet</span> +te waken en hem te bewaren voor de kunstenarijen der Joden, die het op +zijn leven zouden toeleggen, indien zij tot de ontdekking kwamen, dat +hij, <span class="sc">Bahira</span>, in dien knaap <i>het zegelmerk der +profetie</i> had ontdekt. Dit zegelmerk van profetie was, naar men +zegt, een teeken, dat <span class="sc">Mahomet</span> tusschen de +schouders had, even als dit het geval met al de andere profeten en met +al zijne voorzaten uit den stam <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e2502" title="Bron: Ismael">Ismaël</span></span> was, maar op +eene veel duidelijker wijze dan bij deze allen.</p> +<p>Bij den terugkeer van dien tocht nam <span class= +"sc">Mahomet</span>, veertien jaren oud zijnde, aan den tweeden der +oorlogen deel, die bij de Arabieren bekend zijn onder den naam der +oorlogen van <i>el-fidjar</i>, of der schending van de heilige maand, +of ook van de misdaad, welke oorlogen de Koreïshieten tegen den +stam der <i>Benou-Hawasin</i> voerden. <span class="corr" id= +"xd21e2516" title="Bron: Volhens">Volgens</span> het verhaal echter van +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e2520" title= +"Bron: Mahomtt">Mahomet</span></span> zelven, dat door de overlevering +bewaard is gebleven, bepaalde zich het aandeel, dat hij in dien tweeden +oorlog nam, bij het oprapen der pijlen, die door de vijanden +afgeschoten waren, en deze aan zijn ooms ter hand te stellen, welke een +werkdadiger deel in den strijd namen. De overlevering heeft geen enkel +belangrijk feit van <span class="sc">Mahomets</span> leven bewaard, +gedurende de tien jaren, die na deze gebeurtenis verliepen. Alles wat +men weet is, dat de <span class="corr" id="xd21e2527" title= +"Bron: jeugige">jeugdige</span> Koreïshiet, door zijn gedrag +<span class="pagenum">[<a id="pb10" href="#pb10" name= +"pb10">10</a>]</span>en manier van handelen, zijne snedigheid en +ernstig karakter, dat tot gepeinzen en eenzaamheid neigde, de achting +en eerbied zijner medeburgers wist te winnen.</p> +<p>Op den ouderdom van vijfentwintig jaren belastte hij zich met het +doen eener handelreize naar <i>Syrië</i> voor eene rijke weduwe, +<span class="sc">Khadidja</span> genaamd, dochter van <span class= +"sc">Khowaïlid</span>, even als <span class="sc">Mahomet</span> +gesproten uit <span class="sc">Kossaï</span>, over wien boven +gesproken is. <span class="sc">Mahomet</span> kweet zich met zulk een +goed gevolg van zijne taak, dat <span class="sc">Khadidja</span> een +gunstige meening voor hem opvatte. Dit gunstige denkbeeld nam nog toe, +toen <span class="sc">Khadidjas</span>’ slaaf, die <span class= +"sc">Mahomet</span> naar <i>Syrië</i> had vergezeld, haar +verhaalde, dat hij onderweg <span class="sc">Mahomet</span> eens door +twee engelen met hunne vleugels tegen de hitte der zonnestralen had +zien beschutten. <span class="sc">Khadidja</span> bood <span class= +"sc">Mahomet</span> derhalve hare hand aan en alhoewel zij op dat +tijdstip tusschen de dertig en veertig telde, dat een meer dan rijpe +leeftijd voor eene Arabische vrouw is, nam <span class= +"sc">Mahomet</span> den voorslag spoedig aan. Naar het gebruik der +Arabieren, biedt de man, aan de door hem te huwen vrouw eene +huwelijksgift aan, welke <i>sadak</i> wordt genoemd: <span class= +"sc">Mahomet</span> bood dan ook <span class="sc">Khadidja</span>, als +zoodanige gift, twintig kameelen aan. Het huwelijksmaal, waaraan de +verwanten van man en vrouw deel namen, was schitterend en vroolijk en +werd door dans en muziek begeleid, en voor de talrijke gasten werden +twee kameelen geslacht. Bij <span class="sc">Khadidja</span> kreeg +<span class="sc">Mahomet</span> weldra een zoon, dien hij <span class= +"sc">El-kachim</span> noemde en sedert dien tijd werd hij <span class= +"sc">Aboelkachim</span> (vader van <span class="sc">El-kachim</span>) +genoemd. <span class="sc">Khadidja</span> schonk hem nog twee zonen, +die echter op zeer jeugdigen leeftijd stierven, en vier dochters. In +het jaar van zijn huwelijk met <span class="sc">Khadidja</span>, werd +<span class="sc">Mahomet</span> lid van eene vereeniging, die zich +onder de Koreïshieten had gevormd tot bescherming der +vreemdelingen, of der zwakke burgers van <i>Mekka</i> tegen de +onrechtvaardigheden der machtige Koreïshieten, en hij stelde er +altijd eene eer in, tot deze vereeniging te hebben behoord, welke zelfs +nog na de vestiging van het Islamisme bleef bestaan. Sedert zijn +huwelijk hield <span class="sc">Mahomet</span> zich weinig meer met +handelszaken bezig, maar wijdde zich meer aan godsdienstige +bespiegelingen. In die neiging werd hij vooral versterkt door +een’ neef zijner vrouw, <span class="sc">Waraka Ibn Raufa</span> +genaamd, welke reeds te voren den afgodendienst had verworpen, die in +<i>Arabie</i> heerschte, en zoowel den Mozaïschen als den +Christelijken godsdienst had leeren kennen. Door dezen <span class= +"sc">Waraka</span>, die niet ongeletterd was, had hij waarschijnlijk +het Israëlietische Monotheïsme leeren kennen, en <span class= +"sc">Mozes</span> en <span class="sc">Christus</span> als Godsgezanten +aanzien; maar beide godsdiensten schenen hem de oorspronkelijke +zuiverheid verloren te hebben. Alleen <span class="sc">Abraham</span>, +die menschenmin met het geloof aan een eenig God verbond, scheen hem in +den Bijbel, dien hij ten deele vervalscht achtte, de beste +verpersoonlijking van een’ Godsgezant. Bovendien kon hij, bij die +keuze en het voorstellen van <span class="sc">Abraham</span> als +toonbeeld, op te meer sympathie <span class="pagenum">[<a id="pb11" +href="#pb11" name="pb11">11</a>]</span>rekenen, nademaal diens +herinnering niet slechts in geheel <i>Arabie</i> nog levendig was, maar +de overlevering hem daar, als stamvader, in eerbiedig aandenken +gehouden had en hem was blijven vereeren als den grondvester des +heiligen tempels, naar welken men sedert onheugelijke tijden in +bedevaart optrok.</p> +<p>Wij hebben reeds gezegd, dat <span class="sc">Mahomet</span> in +zijne jeugd de algemeene achting had weten te winnen; zijne erkende +eerlijkheid had hem <span class="sc">El-Emin</span>, de rechtschapene, +de vertrouwen verdienende, de getrouwe doen noemen. Eene toevallige +gebeurtenis, die er plaats had toen hij vijfendertig jaren oud was, +schonk hem in de oogen zijner medeburgers nog meer aanzien. In 605 +besloten de Koreïshieten den <i>Caaba</i>-tempel te herbouwen, die +eenige jaren te voren door brand vernield was. De eerbied voor dat +overblijfsel uit de Ismaëlitiesche oudheid boezemde aan alle +takken van den stam der Koreïshieten een’ buitengewonen +ijver in: tegelijkertijd werd echter daardoor een wederkeerige naijver +opgewekt. Toen de werkzaamheden van den bouw gevorderd waren tot de +hoogte waar de zwarte steen geplaatst moest worden, die het voorwerp +van bijzondere vereering was, betwistten al de takken der +Koreïshieten elkander de eer van die taak. De mannen van twee +takken des stams, die besloten hadden hunne aanspraken tegen al de +anderen staande te houden, dompelden hunne handen in een vat dat met +bloed gevuld was, en zwoeren veeleer te sterven dan toe te geven. De +werken werden geschorst, en men riep eene vergadering in het binnenste +van den tempel zelven bijeen, om over de middelen te beraadslagen, ten +einde den burgeroorlog af te wenden, die dreigde uit te barsten. Een +oude Koreïshiet deed nu eensklaps den voorslag, den eerste, die de +ruimte zou binnentreden waar de vergadering werd gehouden, tot +scheidsman te nemen. Men kwam dit overeen, en toen nu aller blikken op +den ingang gevestigd waren, verscheen <span class="sc">El-Emin</span> +(<span class="sc">Mahomet</span>) en werd tot scheidsrechter genomen. +Hij doet een’ mantel op den grond uitspreiden, kiest de vier +aanzienlijkste personen uit de vier voornaamste takken van den stam, en +laat elk van hen eene slip van den mantel vasthouden, waarop de steen +rust. Zoodra de steen door dit middel op voegzame hoogte is geheven, +vat <span class="sc">Mahomet</span> hem met zijne eigene handen, om hem +in den muur te bevestigen, en <span class="corr" id="xd21e2668" title= +"Bron: bevredigd">bevredigt</span> dusdoende de aanspraken der +mededingers, terwijl hij bovendien een aanzienlijk deel in die +verrichting neemt. Weinig tijds daarna verloor <span class= +"sc">Mahomet</span> al de mannelijke kinderen, die <span class= +"sc">Khadidja</span> hem had gebaard; derhalve ook omdat de schaarschte +van levensmiddelen, die toen zich te <i>Mekka</i>, voornamelijk bij de +mingegoede en met een talrijk gezin <span class="corr" id="xd21e2680" +title="Bron: bozwaarde">bezwaarde</span> personen deed gevoelen, nam +hij den jongen <span class="sc">Ali</span>, zoon van zijnen oom +<span class="sc">Aboe-Talib</span> tot zich. Sedert dien tijd was +<span class="sc">Ali</span> zijn onafscheidelijke, trouwe gezel en zijn +verkleefdste volgeling. Dikwijls vervulde hij de betrekking van +secretaris bij hem, <span class="pagenum">[<a id="pb12" href="#pb12" +name="pb12">12</a>]</span>huwde later <span class="sc">Mahomets</span> +dochter <span class="sc">Fatima</span> en werd eindelijk tot +<i>Khalif</i> verheven.</p> +<p>Eerst op veertigjarigen ouderdom voelde <span class= +"sc">Mahomet</span> zich geroepen, een nieuwe godsdienst aan de +Arabieren te prediken. Te zijnen tijde vormde het Arabische ras niet +een enkel volk: de Perzen en Romeinen oefenden op de Arabische stammen, +die het dichtste bij de provinciën der Perzen en van het +Romeinsche keizerrijk woonden, een zekere heerschappij uit, ofschoon +die ten deele in naam bestond. De Arabieren der woestijn daarentegen +leefden in volslagen onafhankelijkheid en zonder dat zij eenig +middenpunt van nationaal gezag bezaten. Zij beleden ook niet allen +denzelfden godsdienst: onder de Arabieren in de steden had zich de +Christelijke godsdienst verspreid; eenige stammen, die evenzeer in +steden gevestigd waren, beleden den Mozaïschen godsdienst, zooals +de stammen der <i>Koraïza</i>, <i>Nadhir</i>, die <i>Yathrib</i> +(<i>Medina</i>) en <i>Khaibar</i> bewoonden; maar de overgroote +meerderheid der Arabieren was aan den afgodendienst overgegeven. De +<i>Caaba</i>-tempel, die, gelijk wij hebben gezien, werd aangemerkt als +de vroegere verblijfplaats van <span class="sc">Abraham</span> en de +zetel van den dienst aan een eenig God, was het middenpunt geworden van +al de Arabieren, die den afgodendienst volgden. Elke stam had eene +godheid, een’ bijzonderen afgod dien hij aanbad; maar even als +het Romeinsche heidendom, in zijn pantheon of afgodentempel, aan alle +eerediensten eene plaats inruimde en zelfs geneigd was er <span class= +"sc">Christus</span> in toe te laten, zoo waren ook de Arabieren zeer +verdraagzaam ten aanzien der godheden, van welken oorsprong die ook +waren, als men maar den eeredienst van de hunne eerbiedigde, en niet +aan de gebruiken en bijgeloovigheden raakte, die in de zeden waren +overgegaan. Bij een zwervend volk, dat door zijne geographische ligging +van het overige der wereld afgescheiden en bijna in den toestand van +wilden was, konden de wetenschappen en kunsten der andere staten, die +in beschaving meer vooruit waren, zich alleen met moeite en door middel +der handelsbetrekkingen met het Romeinsche Keizerrijk en +<i><span class="corr" id="xd21e2736" title= +"Bron: Perzie">Perzië</span></i> verspreiden, welke betrekkingen +zeer beperkt waren, even als dit het geval was met de voortbrengselen, +welke dat volk kon aanbieden en met de behoeften die het had te +voldoen.</p> +<p>De oude schriften der Himyarieden (van <i>Yemen</i>) waren bijkans +verloren gegaan; die der Hebreeuwen en der Syriërs gingen alleen +de Israëlietische Christelijke Arabieren aan, en datgene wat +bekend is onder den naam van <i>Dejzm</i>, en in <i>Mekka</i> weinig +tijds voor <span class="sc">Mahomets</span> geboorte werd ingevoerd, +was alleen aan een klein getal bekend. De Arabieren der woestijn kenden +derhalve geene andere bezigheid dan den oorlog, geene andere +geschiedenis dan die van hunne geslachtsrekening. Zij bekreunden zich +dan ook om niets dan om hunne kudden schapen en kameelen; zij +beoefenden geene andere kunsten dan de dichtkunst en hunne taal, die +buigbaar, bovenal zeer rijk <span class="pagenum">[<a id="pb13" href= +"#pb13" name="pb13">13</a>]</span>en, naar men zou zeggen, sedert hare +geboorte aan zeer vaste regels gebonden was. Ten tijde van <span class= +"sc">Mahomet</span> bestonden de hartstochten, zeden en gebruiken der +Arabieren in dobbelspelen, het dikwijls onmatig gebruik van wijn, de +veelwijverij, welke overigens aan alle volken van het Semitische ras +gemeen was, het sluiten van huwelijken, die elders voor bloedschande +werden gehouden; in liefdesavonturen en persoonlijke wraakoefeningen, +die dikwijls in hardnekkige oorlogen tusschen geheele stammen +ontaardden; het gebruik om de meisjes levend te begraven, ten einde +zich zoo van vele monden te ontdoen, die in tijden van schaarschte +overbodig zouden zijn; het stelen en rooven, dat dikwijls met +gastvrijheid en edelmoedige vormen gepaard was. Op dat tijdstip werd de +aldus gevestigde Arabische maatschappij door niets ter wereld tot +eenige daad naar buitengedreven. In zulke oogenblikken van kalmte heeft +de maatschappij meer tijdruimte om in eigen boezem te zien. Zoowel het +Joden- als het Christendom maakten weinig proselieten, maar beiden +traden vrijelijk op en predikten, juist onder begunstiging van de +godsdienstige onverschilligheid of den twijfel, die meer verbreid was +dan men wel denkt. Juist uit die innerlijke werking eener heidensche +maatschappij heeft het voorgevoel kunnen ontstaan van eene op handen +zijnde hervorming, welke door eenige schrijvers ten tijde van +<span class="sc">Mahomet</span> werd aangeduid, maar welke ons +toeschijnt, noch aan dat tijdstip eigen, noch genoegzaam betoogd te +zijn. <span class="sc">Mahomet</span> was niet de eenige die zich door +den beklagenswaardigen, zedelijken toestand der Arabieren getroffen +voelde, maar hij was de eenige, die de vastberadenheid bezat en vooral +de roeping gevoelde, daarin verandering te brengen. Indien men op de +overlevering afgaat, die uit zijn eigen verhaal is geput, dan +openbaarde zich dat besluit in hem als een plaatselijke lichtstraal. +<span class="sc">Mahomet</span>, die ernstig van aard was en van nature +tot peinzen overhelde, dwaalde dikwijls in de ravijnen rond die nabij +<i>Mekka</i> lagen, en werd toen ongetwijfeld reeds door het denkbeeld +beheerscht, dat God uit het binnenste eens bergs tot hem zou spreken, +even als tot <span class="sc">Mozes</span>, over wien hij op zijne +reize naar Syrië, of in zijne gesprekken met de Joden en de +Christenen, of wel met een’ Arabier—<span class= +"sc">Waraka</span>, zoon van <span class="sc">Nowval</span>, een neef +van <span class="sc">Khadidja</span>—een man die, gelijk wij +boven zeiden, in de schrift bedreven was<a class="noteref" id= +"xd21e2784src" href="#xd21e2784" name="xd21e2784src">9</a>, had hooren +spreken. Tot dien tijd kon hij ter goeder trouw wezen.</p> +<p>Hij had de gewoonte de maand <i>ramadhan</i> op den berg +<i>Hira</i>, nabij <i>Mekka</i>, in afzondering door te brengen. Op +zekeren nacht (in December 610 of Januari 611), zond <span class= +"sc">Khadidja</span>, toen zij hem niet meer naast zich vond, bedienden +uit om hem op te zoeken. Ondertusschen kwam <span class= +"sc">Mahomet</span> terug en verhaalde haar <span class= +"pagenum">[<a id="pb14" href="#pb14" name="pb14">14</a>]</span>het +volgende: “Ik lag in diepen slaap, toen een engel mij in droom +verscheen. Hij hield een stuk zijden stof in zijne handen dat met +schriftkarakters bedekt was; hij bood het mij aan met de woorden: +‘<i>Lees!</i>’—<i>Wat zal ik lezen?</i> vroeg ik. Hij +omwikkelde mij toen met die stof en herhaalde zijn gezegde +<i>‘Lees!’</i> Ik herhaalde mijne vraag; <i>Wat zal ik +lezen?</i> Hij antwoordde: <i>‘Lees! In den naam van den God die +alle dingen heeft geschapen, lees; bij den naam van uwen Heer, die +edelmoedig is; Hij is het die het schrift onderwezen heeft. Hij heeft +den mensch geleerd wat deze niet wist’</i><a class="noteref" id= +"xd21e2825src" href="#xd21e2825" name="xd21e2825src">10</a>. Ik sprak +die woorden na den engel uit en hij verwijderde zich. Ik ontwaakte en +ging uit om naar de berghelling te gaan. Daar hoorde ik boven mijn +hoofd eene stemme die sprak: ‘O <span class="sc">Mahomet</span>! +<i>gij zijt de gezant van God en ik ben</i> <span class= +"sc">Gabriël</span>.’ Ik sloeg de oogen op en bemerkte den +engel; ik bleef onbewegelijk staan, met den blik op hem gevestigd, tot +hij verdween.”</p> +<p><span class="sc">Khadidja</span> was door dat verhaal getroffen, en +deelde het aan <span class="sc">Waraka</span> mede, van wien wij boven +hebben gesproken. Sedert dien tijd ontving <span class= +"sc">Mahomet</span>, die naar <i>Mekka</i> terug was gekeerd, gedurig +goddelijke openbaringen, door tusschenkomst van den engel <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e2854" title= +"Bron: Gabriel">Gabriël</span> (Djebreil</span>). De eerste zaak +welke de engel hem onderwees, bestond in het gebed, door wasschingen +voorafgegaan. Op zijne beurt onderwees <span class="sc">Mahomet</span> +dit aan <span class="sc">Khadidja</span>, die langs dien weg de eerste +proseliet van het Islamisme werd: zijn tweede bekeerling was +<span class="sc">Ali</span>, de zoon van <span class= +"sc">Aboe-Talip</span>. Vervolgens <span class="sc">Zeïd</span> of +<span class="sc">Seïd</span>, zijn aangenomen zoon, die de eenige +van <span class="sc">Mahomets</span> volgelingen is, welke in den Koran +wordt vermeld<a class="noteref" id="xd21e2881src" href="#xd21e2881" +name="xd21e2881src">11</a>. Bovendien wordt aangehaald <span class= +"sc">Abdelcaaba</span>, bijgenaamd <i>el-Atik</i>, (de edele), een man, +wien, uithoofde zijner kennis van de Arabische geslachten, groote +eerbied werd toegedragen. Hij was bekleed met een ambt van boet- of +lijfstraffelijk rechter, en moest uitspraak doen in zaken van moord en +boeten, en men wendde zich tot hem tot het uitleggen van droomen. Toen +<span class="sc">Abdelcaaba</span> (dienaar van den <i>Caaba</i>) het +nieuwe geloof aannam, welks grondslagen nauwelijks gevormd waren, nam +hij ook den naam aan van <span class="sc">Abdallah</span> (dienaar +Gods, en dus gelijk staande met <span class="sc">Gottschalk</span> en +<span class="sc">Godschalk</span>), terwijl hij later, toen hij zijne +dochter <span class="sc">Aïcha</span> aan <span class= +"sc">Mahomet</span> ter vrouw gaf, den naam van <span class= +"sc">Aboebekr</span> (vader der maagd) aannam. Dit nu is dezelfde, die +vervolgens de eerste <i>Khalif</i>, of opvolger van <span class= +"sc">Mahomet</span> werd. De eerste bekeeringen tot het nieuwe geloof, +welks voornaamste en steeds zeer gewichtig leerstuk, de volstrekte +eenheid Gods was, en hetwelk <span class="pagenum">[<a id="pb15" href= +"#pb15" name="pb15">15</a>]</span>de strekking had tot <span class= +"corr" id="xd21e2930" title="Bron: afschffing">afschaffing</span> der +afgoderij<a class="noteref" id="xd21e2933src" href="#xd21e2933" name= +"xd21e2933src">12</a> geschiedden in het geheim, en gedurende drie +jaren was <span class="sc">Mahomets</span> zending <span class="corr" +id="xd21e2945" title="Bron: allen">alleen</span> bij zijne aanhangers +bekend. Dit wordt door den geloofwaardigsten geschiedschrijver van +Mahomets zending gezegd. Deze omstandigheid verdient opmerking: zij +verklaart ten deele het zeer treffende verschil, dat er bestaat +tusschen de laatste hoofdstukken van den Koran (die, wat den stijl +betreft, zeer veel overeenkomst hebben met het hoofdstuk, dat, volgens +<span class="sc">Mahomets</span> verhaal, het eerste geopenbaard is +geworden) en de hoofdstukken die, volgens de tegenwoordige redactie van +den Koran, de voorste plaatsen innemen. Deze dragen den stempel van +eene godsdienstige geestdrijverij, die zich in het onbepaalde uitgiet +en zich aan niets stelligs hecht, terwijl de lange hoofdstukken +afkomstig zijn van een’ man, die met zijne tegenstanders aan het +worstelen is; van een’ zendeling, die voor een volk spreekt; van +een’ wetgever.</p> +<p>Op Gods stellig bevel begon <span class="sc">Mahomet</span> +zijn’ godsdienst in het openbaar te prediken. Zijn eerste +predikingen wekten in den aanvang alleen spotternij en gelach op; zijne +volharding, zijne lastigheid, zijne stoutmoedigheid om in den +<i>Caaba</i> zelven de vernieling der afgoden te prediken, gaf, van de +zijde der Arabieren, weldra aanleiding tot beleedigingen, tegen welke +hij nochtans door zijne ooms beschermd werd, hoezeer dezen het +Islamisme nog niet hadden omhelsd. <span class="sc">Mahomet</span> had +aanvallen en handtastelijkheden te verduren; somtijds dreigde men hem +om te brengen; dikwijls vervolgde de samengerotte menigte hem met +geschreeuw en gejouw, en men schold hem dan: logenaar, bedrieger, gek +en bezetene. Tot een van die tusschengebeurtenissen zijner zending +heeft <a href="#s74">hoofdst. LXXIV</a> betrekking, dat hem geopenbaard +werd om hem over dit hoonen te troosten en hem aan te moedigen, +zijn’ arbeid voort te zetten. Het aantal zijner aanhangers nam +voortgaande toe gedurende de pelgrimsreis naar <i>Mekka</i>, toen de +bedevaartgangers, die uit alle hoeken van <i>Arabie</i> bijeengestroomd +waren, en wien zijne predikingen niet onbekend konden zijn, het verhaal +van deze naar hunne woonplaatsen terug brachten. Op deze wijze werd het +getal zijner aanhangers te <i>Yathria</i> (<i>Medina</i>) door nieuwe +aanhangers vermeerderd, welke hem weldra tot groote hulp waren. Ten +gevolge der geheime bekeeringen en der openbare predikingen zag men, +gelijk dit verschijnsel bij het invoeren van nieuwe godsdiensten, ja +zelfs bij wijzigingen en hervormingen van bestaande, zich altijd heeft +opgedaan, dikwijls gezinnen in twee godsdienstpartijen verdeeld. In +zulke gevallen baarden de vernederingen, die den lasteraar der goden +kwistig werden toegevoegd, een onverzoenlijken en hevigen haat. +Aangezien nochtans eenige daad van <span class="pagenum">[<a id="pb16" +href="#pb16" name="pb16">16</a>]</span>geweld, op <span class= +"sc">Mahomet</span> gepleegd, onmisbaar tot bloedvergieten zou hebben +geleid, stelden eenige Koreïshieten bij hem eene laatste poging in +het werk, <i>Mekka</i> te verlaten, of zijne predikingen te staken. Men +bood hem rijkdommen en eereplaatsen in zijne geboortestad aan, en wilde +eindelijk zich verbinden, de bekwaamste geneesheeren te doen komen, om +hem van zijne ziekte te genezen zoo zijne handelingen inderdaad het +gevolg van geestverbijstering of van den invloed des duivels waren. Tot +eenig antwoord begon <span class="sc">Mahomet</span>, voor hen die tot +hem spraken, met het opzeggen van het hoofdstuk <span class= +"sc">Ha-mim</span>: <i>Zie hier de openbaring, die van den grootmoedige +over den barmhartige komt</i>, enz., zijnde <a href="#s41">hoofdstuk +XLI</a>. Toen de Koreïshieten zagen dat zij hem niet konden +overtuigen, vroegen zij hem ten minste eenige wonderwerken van God voor +<i>Mekka</i> te verkrijgen. Het antwoord door <span class= +"sc">Mahomet</span> gegeven is, in menig opzicht, hoogst opmerkelijk en +spreekt te zijner gunste; want hij zeide, dat zijne zending alleen +bestond in het prediken van den eeredienst aan den eenigen God, en de +menschen tot de waarheid te roepen, maar dat hem het doen van +wonderwerken niet gegeven was.</p> +<p>De Koreïshieten, die door dit antwoord ongeduldig waren +geworden, beschuldigden hem toen, dat hij alleen de weerklank van +eenige Christenen was<a class="noteref" id="xd21e3009src" href= +"#xd21e3009" name="xd21e3009src">13</a>, en het ontbrak in <i>Mekka</i> +niet aan menschen, voor wie die voorgewende openbaringen des Hemels +niets anders waren, dan een onsamenhangend weefsel van verhalen, die, +èn wat vorm èn wat wezen betreft, veel minder beteekenden +dan de godsdienstige boeken en zelfs dan de historische of +poëtische geschriften der andere volken<a class="noteref" id= +"xd21e3024src" href="#xd21e3024" name="xd21e3024src">14</a>. Volgens +eenige levensbeschrijvers van <span class="sc">Mahomet</span>, zouden +de Koreïshieten eene deputatie naar de rabbijnen van +<i>Yathrib</i> (<i>Medina</i>) hebben gezonden, om hun <span class= +"sc">Mahomet</span> af te malen, hun een kort bericht over diens +godsdienst te geven en om hun te vragen wat zij er van dachten. De +rabbijnen zouden, volgens die levensbeschrijvers, geantwoord hebben: +“vraagt hem, wie zekere lieden der verloopen eeuwen zijn, wier +voorval een wonder vormt? Wie is de man die de grenzen der aarde ten +oosten en ten westen heeft bereikt? Wat is de ziel? Antwoordt hij +nu,” zouden zij gezegd hebben, “op die en die wijze, dan is +hij werkelijk een profeet, zoo niet, dan is hij een bedrieger.” +Toen de afgezondenen te <i>Mekka</i> terug waren gekeerd, deden zij +<span class="sc">Mahomet</span> de drie vragen; hij beloofde des +anderen daags te antwoorden, maar uithoofde hij vergeten had daarbij te +voegen: <i>als het Gode behaagt</i>, strafte God hem en deed hem +veertien <span class="pagenum">[<a id="pb17" href="#pb17" name= +"pb17">17</a>]</span>dagen op die openbaring wachten, gedurende welken +tijd de ongeletterde man daarop eenig antwoord wist in te winnen. Na +verloop van veertien dagen eindelijk antwoordde hij door de +geschiedenissen der zeven slapers en van <span class= +"sc">Alexander</span> <i>de Groote</i> (<a href="#s18">hoofdstuk +XVIII</a>). Wat de vraag ten aanzien der ziel betrof, antwoordde hij, +juist ter snede, dat God alleen wist, wat deze was<a class="noteref" +id="xd21e3070src" href="#xd21e3070" name="xd21e3070src">15</a>. Zijne +levensbeschrijvers zeggen, dat die zegepraal van Mahomet op de +ongeloovigen de teleurstelling en wrok der Koreïshieten ten top +voerde, en zij toen een’ ieder verboden, de predikingen des +profeets aan te hooren. Door de strenge maatregelen die men tegen de +aanhangers van den nieuwen eeredienst nam, werd een zeker aantal (in +het vijfde jaar van <span class="sc">Mahomets</span> zending, zijnde in +het jaar 615) weldra gedwongen, <i>Mekka</i> te verlaten en een +toevluchtsoord in <i><span class="corr" id="xd21e3084" title= +"Bron: Abyssinie">Abyssinië</span></i> te zoeken. Daar werden zij +met welwillendheid door den koning van <i><span class="corr" id= +"xd21e3088" title="Bron: Abyssinie">Abyssinië</span></i> +ontvangen, die christen was. Spoedig werd de eerste landverhuizing door +eene tweede gevolgd: in het geheel bedroegen die twee groepen honderd +vijftien personen van beiderlei geslacht. De Koreïshieten zonden +eene deputatie naar <i><span class="corr" id="xd21e3092" title= +"Bron: Abyssinie">Abyssinië</span></i>, om de uitlevering dier +uitgewekenen te vragen; maar de koning weigerde dit, terwijl hij hun +gedrag in zoodanige uitdrukkingen lof toezwaaide, dat zij, volgens de +Muzelmansche geschiedschrijvers, tot een bewijs konden strekken voor +zijn heimelijk overhellen naar den Islam.</p> +<p>De partij van den nieuwen eeredienst werd op dat tijdstip +onvoorziens versterkt, door dat er zich een man bijvoegde, die sedert +in de Mohammedaansche jaarboeken zeer vermaard is geworden, en welke, +meer dan al de anderen, bijdroeg, om dezen eeredienst te verbreiden. +Dit was <span class="sc">Omar</span>, de zoon van <span class= +"sc">Khattar</span>, die, even als zijn vader, aanvankelijk +<span class="sc">Mahomet</span> zeer vijandig was en, uithoofde van +zijnen moed en zijne hevigheid, zich bij de Muzelmannen zeer gevreesd +had gemaakt. De Islam had in zijne familie, en vooral bij de +vrouwelijke leden, toegang gevonden. Onder deze was <span class= +"sc">Fatima</span> zijne zuster; maar de vrees voor haren broeder gaf +haar aanleiding om den Koran niet anders dan in het geheim te lezen. Op +zekeren dag verraste <span class="sc">Omar</span> haar te midden van +dat lezen, en vervoerd door toorn kwetste hij haar. Op het zien van het +vloeien des bloeds zijner zuster bedaart hij eensklaps; daarop doet hij +zich eenige verstrooide bladen van den Koran toonen; hij staat +opgetogen van bewondering, is tegelijk verteederd, en begeeft zich +dadelijk tot <span class="sc">Mahomet</span>, om in zijne handen +belijdenis van het Muzelmansche geloof af te leggen. Al die gelukkige +gebeurtenissen wekten bij den grooten hoop der Koreïshieten zwaren +wrok op twee takken van den stam, namelijk die der <i>Hachim</i> en die +der <i>Mottalib</i>, welke uithoofde hunner verwantschap met +<span class="sc">Mahomet</span>, hem een’ machtigen steun gaven. +Er werd een verbond tegen die twee <span class="pagenum">[<a id="pb18" +href="#pb18" name="pb18">18</a>]</span>takken gevormd, met het doel, +hen van alle burgerlijke en handelsbetrekkingen uit te sluiten, en deze +soort van ban werd geschreven door eene, op perkament geschreven acte, +die in den <i>Caaba</i> nedergelegd werd. Deze maatregel baarde aan de +beide in den ban gelegde takken ernstige ongerustheid ten aanzien van +hunne veiligheid. Zij besloten derhalve, op een enkel punt van +<i>Mekka</i> samen te trekken, in plaats van, gelijk tot hiertoe het +geval was geweest, huizen te bewonen, die door de stad verspreid waren. +Dit gebeurde in het zevende jaar van <span class="sc">Mahomets</span> +zending.</p> +<p>Deze staat van vijandelijkheid in de Muzelmansche of +niet-Muzelmansche gezinnen der Koreïshieten, duurde tot in het +tiende jaar der zending; toen besloot men eene verzoening te bewerken; +maar op zekeren dag, terwijl men over deze zaak beraadslaagde, +verscheen <span class="sc">Aboe-Talib</span>, de oom van <span class= +"sc">Mahomet</span>, en verkondigde aan de afgoden-dienende +Koreïshieten, dat <span class="sc">Mahomet</span> door eene +openbaring vernomen had, dat de acte van het verbond, die in den +<i>Caaba</i> was bewaard, door God aan de wormen ten prooi gegeven was. +Men begaf er zich heen en vond, naar het bericht der +geschiedschrijvers, het perkament door de wormen geheel weggeknaagd, +met uitzondering der woorden: “In Uwen naam, o God,” die +zich aan het hoofd bevonden. Aangezien de acte nu vernietigd was, viel +ook het verbond uiteen, en de gezinnen die in den ban gedaan waren, +betrokken hunne oude woningen weder. Het blijkt intusschen niet, dat de +afgodendienaars door die voorgewende bewijzen voor het goddelijke van +Mahomets zending zóó sterk getroffen zouden zijn +geworden, dat zij daardoor den Islam zouden hebben omhelsd. +<span class="sc">Mahomet</span>, die in zijn geboortestad +teruggestooten werd, begaf zich naar <i>Taif</i> eene stad die met +<i>Mekka</i> wedijverde; maar zijne predikingen ontmoetten er even +sterke tegenkanting, beleedigingen en haat. <span class= +"sc">Mahomet</span> keerde toen weder naar <i>Mekka</i> terug en +gedroeg zich voorzichtiger; hij predikte toen niet meer in het openbaar +en onthield zich ook van het beleedigen en bespotten der afgoden. Zijn +verblijf te <i>Mekka</i> werd nochtans steeds onhoudbaarder, vooral +toen hij zich in 619 of 620, door den dood van <span class= +"sc">Aboe-Talib</span><a class="noteref" id="xd21e3173src" href= +"#xd21e3173" name="xd21e3173src">16</a> en <span class= +"sc">Khadidja</span>, van hunnen steun beroofd zag. In zulk een +gevaarlijken toestand was het voor <span class="sc">Mahomet</span> van +gewicht, eenige andere stad te vinden, die tot middenpunt voor zijnen +werkkring kon dienen. Hij vond deze te <i>Yathrib</i>. Die stad +<span class="pagenum">[<a id="pb19" href="#pb19" name= +"pb19">19</a>]</span>was hoofdzakelijk bewoond door twee stammen van +afgodendienende Arabieren en twee Joodsche stammen.</p> +<p>De Arabieren, die de Israëlieten hadden hooren spreken van de +te verwachten verschijning eens profeets, welke de geheele wereld aan +zijn bestuur onderwerpen zou, en waarmede deze natuurlijk den te +verwachten Messias bedoelden, voelden zich niet ongeneigd, het verhaal +van de predikingen, door <span class="sc">Mahomet</span> te +<i>Mekka</i> gehouden, gunstig op te nemen. De pelgrimstocht naar +<i>Mekka</i> bracht hen gemakkelijk in betrekking met <span class= +"sc">Mahomet</span>, en ten gevolge van eenige enkele bekeeringen van +Arabieren uit <i>Yathrib</i>, begon de nieuwe eeredienst er weldra +talrijke aanhangers te bezitten. In het elfde jaar van <span class= +"sc">Mahomets</span> zending, hadden twaalf personen, die van +<i>Yathrib</i> gekomen waren, met hem eene samenkomst op den berg +<i>Akaba</i>, een’ heuvel in de nabijheid van <i>Mekka</i>, in +welke bijeenkomst hij hun de hoofdpunten van zijn’ godsdienst +ontvouwde en hen vermaande, die te volgen. Deze bijeenkomst is bekend +onder den naam van <i>de eerste eed van Akaba</i>, omdat die twaalf +personen daar zwoeren, de voorschriften door <span class= +"sc">Mahomet</span> ingeprent te volgen. Op dat tijdstip zijner zending +vergde hij van zijne bekeerlingen nog niet, zich ter verdediging van +zijn godsdienst te wapenen, maar het duurde niet lang of zij verbonden +zich daartoe, en wel bij de volgende gelegenheid: in het volgende jaar, +zijnde het twaalfde zijner zending, of het jaar 622, begaf eene +karavaan van de inwoners van <i>Yathrib</i> zich naar <i>Mekka</i>; zij +was samengesteld uit Muzelmannen en afgodendienaars. Onder begunstiging +van den nacht, toen de afgodendienaars in diepen slaap waren gedompeld, +hadden de Muzelmannen eene geheime samenkomst met <span class= +"sc">Mahomet</span>; daarin beloofden zij hem te ondersteunen en eene +schuilplaats te verleenen, ja zij noodigden hem zelfs, zich bij hen te +komen vestigen. “Als wij het leven voor u laten, wat zal dan onze +belooning zijn?” vroegen zij hem. “Het Paradijs!” +antwoordde <span class="sc">Mahomet</span>—“Maar als wij +tot het welgelukken uwer onderneming bijdragen, zult gij ons dan niet +verlaten om naar <i>Mekka</i> terug te +keeren?”—“Nooit! Ik zal bij u leven en +sterven!” hernam hij, en deze belofte werd met een’ +handslag bezegeld. Tot eer van <span class="sc">Mahomet</span> dient +men hier te doen opmerken dat deze belofte nimmer door hem gebroken, +maar met de meeste eerlijkheid gehouden is, (wat ook de geschiedenis +bevestigt) welke gronden en omstandigheden hem later daartoe ook +mochten hebben uitgelokt. Dit was <i>de tweede, of groote eed van +Akaba</i> ook de <i>eed der vrouwen</i> genoemd. Welke pogingen men ook +moge hebben aangewend, om het verbond met de Arabieren van +<i>Yathrib</i> zeer geheim te houden, werd het echter aan de +Koreïshieten bekend, waarop deze besloten, zich van <span class= +"sc">Mahomet</span> te ontdoen. Nademaal <span class= +"sc">Mahomet</span> de mogelijkheid voorzag, dat er geweldige +maatregelen konden worden genomen, drong hij bij vele Muzelmannen van +<i>Mekka</i> aan, naar <i>Yathrib</i> uit te wijken. Deze Muzelmannen +zijn bekend onder den naam <span class="pagenum">[<a id="pb20" href= +"#pb20" name="pb20">20</a>]</span>van <i>moehadjirs</i> (uitgewekenen). +<span class="sc">Mahomet</span> zelf, eindelijk, wist de waakzaamheid +zijner vijanden te ontgaan, die al zijne stappen bespiedden, en verliet +<i>Mekka</i> in de eerste helft van Juni des jaars 622<a class= +"noteref" id="xd21e3279src" href="#xd21e3279" name= +"xd21e3279src">17</a>. Deze vlucht, <i>hidjret</i> genaamd, waarvan wij +<i>hedjira</i> of <i>hegira</i> hebben gemaakt, is het aanvangspunt der +Mahomedaansche jaartelling. Deze is nochtans zeventien jaren later, +onder den Khalif <span class="sc">Omar</span> ingesteld. Op zijne +vlucht werd <span class="sc">Mahomet</span> door <span class="sc">Aboe +Bekr</span> vergezeld. De twee <span class="corr" id="xd21e3307" title= +"Bron: vluchteliugen">vluchtelingen</span>, die door een’ troep +Koreïshieten vervolgd werden, verborgen zich in eene grot van den +berg <i>Thour</i>, op drie mijlen zuidelijk van <i>Mekka</i> gelegen. +Reeds maakten de Koreïshieten, die hem vervolgden, zich gereed om +er binnen te dringen, toen zij bemerkten, dat eene duif aan den ingang +van het hol twee eieren had gelegd, en eene spin haar webbe had +gesponnen. Daaruit maakten zij op, dat niemand kort geleden in die grot +kon zijn doorgedrongen en verwijderden zich<a class="noteref" id= +"xd21e3316src" href="#xd21e3316" name="xd21e3316src">18</a>. +<span class="sc">Mahomet</span> kwam na eenige omwegen, ten noorden van +<i>Mekka</i>, op den weg naar <i>Yathrib</i>, waar hij in het begin van +Juli 622 aankwam, nadat hij te <i>Koba</i>, een dorp op twee mijlen +afstands van <i>Yathrib</i>, den eersten steen voor de eerste +Muzelmansche moskee had gelegd.</p> +<p>Dadelijk na zijne aankomst te <i>Yathrib</i>, begon hij eene moskee +te bouwen en vestigde zijne woonplaats in die stad, welke van dien tijd +<i>Medinet-en-nabi</i> (stad van den profeet) of <i>el-Medineh</i> (de +stad), <i>Medina</i> begon genoemd te worden. De twee Arabische stammen +van <i>Yathrib</i>, die, na jaren van haat en oorlog, door den Islam +verzoend waren, ontvingen de benaming van <i>ansar</i> (helpers, +bondgenooten), zoodat <span class="sc">Mahomets</span> aanhangers op +dit tijdstip bestonden uit de <i>moehadjirs</i> (uitgewekenen van +<i>Mekka</i>) en de <i>ansar</i> (van <i>Medina</i>), die allen +begrepen werden onder den naam van <i>ashab</i> (gezellen).</p> +<p>De Muzelmannen die zich op deze wijze te <i>Medina</i> kwamen +vestigen, waren niet aan de genade der inwoners overgegeven; maar om +hunne veiligheid nog beter te verzekeren, sloot men eene overeenkomst, +waarbij hunne wederzijdsche betrekkingen en hunne rechten werden +vastgesteld.</p> +<p>Krachtens die overeenkomst moesten de Koreïshieten, inwoners +<span class="pagenum">[<a id="pb21" href="#pb21" name= +"pb21">21</a>]</span>van <i>Mekka</i>, en de Arabieren van +<i>Medina</i> voortaan slechts een enkel volk uitmaken. Onder die +bepalingen kwamen er ook voor, van eenen aard, welke men niet alleen in +dat verwijderd tijdstip en uitsluitend in het Muzelmansche burgerlijk +wetboek aantreft, maar waarvan nog negen, tien en elf eeuwen daarna en +nog later, de wetboeken van de meeste Europeesche volken bedroevende en +menschonteerende stalen opleveren, terwijl die nog in den +tegenwoordigen tijd—om maar iets te noemen—ten aanzien der +Russische lijfeigenen enz. in Europa voorkomen; van andere werelddeelen +willen wij niet eens spreken. De bedoelde bepalingen waren, b.v., dat +een Muzelman geen’ Muzelman mocht dooden, om den dood van +een’ ongeloovige te wreken, en ook niet voor een’ +ongeloovige tegen een’ Muzelman partij mocht trekken. Voorts +moesten de rijke en machtige lieden de zwakken eerbiedigen. Geene +partij der geloovigen mocht afzonderlijk vrede met de ongeloovigen +sluiten. De Israëlietische bondgenooten der Muzelmannen moesten +voor alle beleedigingen of afpersingen beveiligd worden, en mochten +hunnen godsdienst vrijelijk uitoefenen; maar zij moesten zich ook bij +de Muzelmannen voegen, om <i>Medina</i> tegen alle aanvallen te +verdedigen, of moesten tot de oorlogskosten bijdragen. Eindelijk vond +men er eene bepaling, volgens welke iedere twist, die er mocht ontstaan +tusschen hen, welke het verbond hadden gesloten, aan het oordeel van +God en van <span class="sc">Mahomet</span> zou worden onderworpen. Om +elken naijver tusschen de <i>Ansar</i> en de <i>Moehadjirs</i> te +voorkomen, vormde <span class="sc">Mahomet</span> eene soort van +broederschap, in welke een ieder van de <i>Ansar</i> bij een’ +<i>Moehadjir</i> gevoegd was. Op dat tijdstip waren vele godsdienstige +instellingen en voorschriften nog niet gevestigd: zoo wendde men zich, +b.v., bij het gebed naar de zijde van <i>Jeruzalem</i>, dat noordelijk +lag, gelijk men de Israëlieten zich daarheen zag wenden, in stede +van zich zuidelijk, naar den <i>Caaba</i> te keeren. De <i>edhan</i> of +<i>izan</i>—de oproeping tot het gebed—werd eerst eenige +maanden na <span class="sc">Mahomets</span> vestiging te <i>Medina</i> +vastgesteld, maar er bestond reeds eene zekere organisatie, die alleen +de bezegeling der zegepraal noodig had om te wortelen. Zoodanige +overwinning kwam <span class="sc">Mahomets</span> werk weldra ter hulp. +Het was in de maand <i>Ramadhan</i> van het jaar 624 en in het tweede +jaar der <i>hedjira</i>. <span class="sc">Mahomet</span> had toen +vernomen, dat eene karavaan van <i>Syrië</i>, tusschen +<i>Medina</i> en de zee, naar <i>Mekka</i> terugkeerde. Hij nam het +besluit haar aan te vallen; maar het hoofd der karavaan, die van +<span class="sc">Mahomets</span> voornemen onderricht werd, deed +ijlings te <i>Mekka</i> hulp vragen. Die van <i>Mekka</i> kwamen, ten +getale van omtrent duizend manschappen en honderd paarden, de karavaan +helpen. <span class="sc">Mahomet</span> had niet meer dan driehonderd +veertien manschappen, die slechts zeventig kameelen bezaten; dit was +dus één kameel op vier of vijf personen, die den kameel +beurtelings bereden. Bij dien troep waren slechts drie paarden, wier +namen, zoowel als de kleinste bijzonderheden <span class= +"pagenum">[<a id="pb22" href="#pb22" name="pb22">22</a>]</span>dier +onderneming, bewaard zijn gebleven. In weêrwil van het mindere +aantal zijner lieden, viel <span class="sc">Mahomet</span> de +Koreïshieten te <i>Bedr</i> aan en sloeg hen, na een’ +tamelijk warmen strijd van eenige uren, op de vlucht. Dat gevecht had +plaats den 16<sup>den</sup> dag der maand <i>Ramadhan</i> in het tweede +jaar der <i>hedjira</i>. De Muzelmannen, die zelven over hunne +zegepraal verbaasd stonden, schreven die aan de hulp der engelen toe, +welke zij, naar hun zeggen, de ongeloovigen hadden zien bestrijden; en +<span class="sc">Mahomet</span> zegt uitdrukkelijk in den Koran +(<a href="#s3.119">III, 119</a> en <a href="#s8.9">VIII, 9</a>), dat +God drieduizend engelen te zijner hulpe had gezonden. In het begin van +het gevecht onthield <span class="sc">Mahomet</span> zich in eene hut, +en zond vurige gebeden tot God op; doch zoodra de strijd algemeen was +geworden, kwam hij er uit, en terwijl hij zich onder de strijdenden +mengde, wierp hij eene handvol zand op de vijanden. Die trek wordt +onder de door <span class="sc">Mahomet</span> verrichte wonderwerken +geteld.</p> +<p>De karavaan die kennis had van <span class="sc">Mahomets</span> +bewegingen, vermeed <i>Bedr</i> en naderde de zee, terwijl zij tevens +den weg naar <i>Mekka</i> vervolgde. <span class="sc">Mahomet</span>, +die de hoop had opgegeven haar nog te bereiken, keerde met de gevangene +Koreïshieten en den krijgsbuit naar <i>Medina</i> terug. Behalve +het na kort proces en spoedig ter dood brengen van eenige +Koreïshieten, door wie <span class="sc">Mahomet</span> voorheen +beleedigd en zijne zending bespot was, hadden al de andere gevangenen +reden, over de menschelijkheid der Muzelmannen voldaan te zijn. Na +verloop van zes weken werden die gevangenen door de bewoners van +<i>Mekka</i> losgekocht. Wel verre dat de laatstgenoemden door de +nederlaag van <i>Bedr</i> ontmoedigd zouden zijn geweest, besloten zij +integendeel daarover wraak te nemen, en besteedden de helft der winst +welke de ontzette karavaan had gemaakt, aan het uitrusten der troepen; +terzelfder tijd stuurden zij zendelingen uit, om de Arabische stammen +ten krijg tegen <span class="sc">Mahomet</span> op te zetten. Zij +hadden weldra drieduizend strijders vereenigd, waaronder een zeker +aantal, die hunne vrouwen mede namen, welke in last hadden op +tambourijns te slaan, liederen ter eere van de bij <i>Bedr</i> gedoode +krijgslieden te zingen, en door hare aanwezigheid den ijver harer +mannen aan te vuren. Het leger der Koreïshieten trok eerst op +<i>Medina</i> aan, toog de stad toen voorbij en nam ten noordoosten, +nabij den berg <i>Ohod</i>, eene stelling in.</p> +<p><span class="sc">Mahomet</span> trok <i>Medina</i> aan het hoofd van +duizend man uit, om de Koreïshieten aan te vallen. De Muzelmannen +putten hun vertrouwen uit de herinnering van den gelukkigen uitslag te +<i>Bedr</i>; de Koreïshieten daarentegen vonden zich bemoedigd +door hun getal en hunnen haat; en hun aanvoerder had twee afgodsbeelden +met zich gevoerd, om den moed zijner troepen aan te wakkeren. De strijd +was zeer hardnekkig, en reeds waande <span class="sc">Mahomet</span> +dat hij overwinnaar was, toen een gedeelte zijner troepen bij het +vervolgen van den vluchtenden vijand zich op de bagage wierp om die te +plunderen. De Koreïshieten hereenigden <span class= +"pagenum">[<a id="pb23" href="#pb23" name="pb23">23</a>]</span>zich +toen en vielen de Muzelmannen aan. <span class="sc">Mahomet</span> +stort in een ravijn en wordt door een’ steen getroffen, die hem +een tand aan stukken slaat; desniettemin roept hij zijn krijgsmakkers +toe: “wie wil zijn leven voor mij geven? Hij die zijn bloed met +het mijne vermengt, zal niet door het helsche vuur bereikt +worden.” Men snelde te zijner hulp, maar eenigen van zijne +dapperste krijgsmakkers werden daarbij gedood, en de Muzelmannen +trokken naar een hollen weg terug, waar zij door de Koreïshieten +niet vervolgd werden. Het gevecht bij <i>Ohod</i> was verloren en men +vatte van wederzijde het voornemen op, het volgende jaar elkander te +<i>Bedr</i> nogmaals te ontmoeten. In den Koran heeft <span class= +"sc">Mahomet</span> de oprechtheid gehad, de nederlaag van <i>Ohod</i> +niet te verzwijgen, maar toe te schrijven aan het te groot vertrouwen +der Muzelmannen op hunne krachten en aan de groote hebzuchtigheid, +waarmede zij zich op den buit hadden geworpen. Bij die gelegenheid was +het, dat <span class="sc">Mahomet</span> verbood de dooden van het +slagveld te vervoeren om die elders te begraven. Hij verbood zelfs hun +het bloed af te wasschen, daar hij zeide, dat de martelaars op den dag +der opstanding met hunne bloedende wonden verschijnen en eene +muskuslucht van zich geven zouden. Hij beval hun slechts aan, een gebed +voor de lijken te doen. Wij zouden de grenzen van deze levensschets te +buiten gaan, door hier een omstandig verhaal te geven van de tochten, +de marschen en gevechten, waartoe <span class="sc">Mahomet</span>, in +de jaren die op de gevechten van <i>Bedr</i> en <i>Ohod</i> volgden, +bij zijne botsingen, vooral met de afgodendienaars, verplicht was. Wij +zullen ons derhalve bij een zeer beknopt verslag van die worstelingen +bepalen. De Koreïshieten kwamen in het vierde jaar der +<i>hedjira</i> niet opdagen voor het treffen bij <i>Bedr</i>, gelijk +men elkander in het vorige jaar beloofd had, doch daarentegen vormde +zich tegen <span class="sc">Mahomet</span> een verbond van Arabische en +Joodsche stammen, naar <span class="sc">Mahomets</span> meening vooral +op aandrijven der Joden van <i>Medina</i>, die den stam van +<i>Koraïza</i> uitmaakten. Dit verbond liep uit op het belegeren +van <i>Medina</i> en aangezien de Muzelmannen op drie zijden van +<i>Medina</i> eene gracht groeven, is die oorlog bekend onder den naam +van <i>den oorlog der gracht</i>. Deze gebeurtenis had plaats in het +vijfde jaar der <i>hedjira</i> (627), en op dat verbond heeft het +hoofdstuk uit den Koran betrekking, het welk <i>Al-ahzab</i> (de +verbondenen) heet, zijnde het <a href="#s33">XXXIIIe</a>. Bij die +gracht hadden eenige gevechten tusschen de belegerden en de belegeraars +plaats. Het beleg duurde omstreeks eene maand, maar door den naijver +welken de heimelijke aanhangers van <span class="sc">Mahomet</span> in +het leger wisten op te wekken, ging het verbond, dat tienduizend man +telde weldra uiteen en het beleg werd toen opgeheven. Aan het hoofd van +drieduizend man ging <span class="sc">Mahomet</span> nu, terecht of +niet, wraak nemen op den Joodschen stam <i>Koraïza</i>—aan +den anderen waagde hij zich niet—en belegerde hen in hunne +versterkingen. De <i>Koraïza</i>, die geene levensmiddelen hadden, +gaven zich <span class="pagenum">[<a id="pb24" href="#pb24" name= +"pb24">24</a>]</span>na eenigen <span class="corr" id="xd21e3647" +title="Bron: iijd">tijd</span> over. <span class="sc">Mahomet</span> +deed toen al de hoofden ombrengen en verdeelde al de overigen benevens +hunne vrouwen, hunne kinderen en al hunne roerende en onroerende +eigendommen, onder de Muzelmannen. In het zesde jaar der <i>hedjira</i> +ondernam <span class="sc">Mahomet</span>, zoowel in eigen persoon als +door zijne krijgsbevelhebbers, eenige kruistochten tegen onderscheidene +Arabische stammen, welke hij spoedig onderwierp. Zonder moeite namen +deze den Islam aan. Uit dien tijd verhalen <span class= +"sc">Mahomet’s</span> levensbeschrijvers een’ +menschlievenden trek van hem ten aanzien der afgodendienende +Koreïshieten. Er waren eenige pas bekeerde stammen die geweigerd +hadden <i>Mekka</i> van levensmiddelen te voorzien, waar toen +schaarschte daarvan was, doch <span class="sc">Mahomet</span> hief dat +verbod op. Het was evenzeer na een’ dezer +krijgstochten—dien tegen de <i>Mostaliks</i>—dat de +gebeurtenis voorviel met <span class="sc">Aïsha</span>, +<span class="sc">Mahomets</span> vrouw, die door het algemeen gerucht +beschuldigd werd, in misdadige betrekking te staan tot een jong +Muzelman. De openbaring nu, vervat in <a href="#s24">Hoofdstuk XXIV</a> +is door <span class="sc">Mahomet</span> niet alleen gewijd aan het doel +om <span class="sc">Aïsha</span> te zuiveren van de lasteringen te +haren aanzien verbreid, maar ook om in het vervolg de rechtspleging in +gevallen van overspel te regelen. In het zesde jaar der <i>hedjira</i> +beschouwden <span class="sc">Mahomet</span> en de Muzelmannen, die +sedert hunne vlucht uit <i>Mekka</i> niet ter bedevaart naar den +heiligen tempel waren geweest, het als plicht, dit te bewerkstelligen. +<span class="sc">Mahomet</span> deed daartoe de Koreïshieten +verlof vragen, tegelijkertijd verklarende, dat zijne bedoelingen +vredelievend waren, hetzij nu dat hij werkelijk geene andere voornemens +koesterde, hetzij dat hij op eenige gunstige gebeurtenis wachtte, om +zich van <i>Mekka</i> meester te maken, bij gelegenheid dat hij deze +bedevaart zou houden aan het hoofd der Muzelmannen, bij welke zich de +Arabieren zouden hebben gevoegd, welke nog den afgodendienst waren +toegedaan. Maar de Koreïshieten lieten zich niet gemakkelijk +belezen om dat verlof toe te staan, en al de stappen door <span class= +"sc">Mahomet</span> gedaan, hadden alleen tot uitslag, het sluiten +eener overeenkomst, welke als eene zedelijke nederlaag kan worden +beschouwd. Deze overeenkomst bepaalde: 1º. een tienjarig bestand +zal getrouwelijk tusschen de Muzelmannen en de Koreïshieten in +acht worden genomen; 2º. ieder persoon die de Koreïshieten +mocht verlaten, om, zonder verlof zijner hoofden, tot <span class= +"sc">Mahomet</span> over te gaan, zal aan de Koreïshieten +uitgeleverd worden; 3º. zij die van <span class= +"sc">Mahomets</span> partij tot die der Koreïshieten mochten +overgaan, zouden niet uitgeleverd worden; 4º. den Arabischen +stammen wordt vrijheid gelaten, zich met de Koreïshieten of met de +Muzelmannen te verbinden; 5º. <span class="sc">Mahomet</span> en +de zijnen zullen onmiddellijk zich uit den omtrek van <i>Mekka</i> +terugtrekken; 6º. het volgende jaar zullen zij den <i>Caaba</i> +kunnen bezoeken, maar zij zullen er niet langer dan drie dagen blijven, +en geene andere wapens dragen dan hunne sabels, die zij niet uit de +scheede zullen trekken. Deze overeenkomst, waarin het gewone +verschijnsel—overmoed <span class="pagenum">[<a id="pb25" href= +"#pb25" name="pb25">25</a>]</span>tegen de zwakken, kruipen voor de +sterken zichtbaar was—mishaagde den Muzelmannen zeer, maar +<span class="sc">Mahomet</span> deed, vooral ten aanzien der artikelen +2 en 3, opmerken, dat God degenen niet zou verlaten, welke aan de +Koreïshieten mochten worden overgeleverd, en wat diegenen betrof, +welke tot de afgodendienaars mochten overgaan, dat het openlijke +verlaten door eenige huichelaars veeleer voor- dan nadeel was. Deze +overeenkomst werd gesloten te <i>Hodaïbiia</i>.</p> +<p>Voor dat jaar moest <span class="sc">Mahomet</span> van de bedevaart +naar <i>Mekka</i> afzien, en zelfs weinig tijds na het sluiten der +overeenkomst, toen een Koreïshiet tot den Islam overging en door +zijne hoofden opgeëischt werd, haastte zich <span class= +"sc">Mahomet</span> om hem uit te leveren, waarover de Muzelmannen zeer +misnoegd waren; maar hij deed het stilzwijgen der overeenkomst ten +aanzien der vrouwen gelden, toen eenige vrouwen na het verlaten van +<i>Mekka</i> in zijn kamp den Islam kwamen omhelzen, en gaf haar niet +aan hare mannen terug, die haar kwamen opeischen. In hetzelfde jaar, +het zesde der <i>hedjira</i>, zond <span class="sc">Mahomet</span> +een’ gezant aan den koning van <i><span class="corr" id= +"xd21e3753" title="Bron: Perzie">Perzië</span></i>, om bij hem aan +te dringen tot het aannemen van zijn godsdienst. De brief dien hij +<span class="sc">Cosroës</span> toezond, begon met de volgende +woorden: <span class="sc">Mohammet</span> zoon van <span class= +"sc">Abdallah</span>, gezant van God, aan <span class="sc">Kesra</span> +(<span class="sc">Cosroës</span>), koning van <i><span class= +"corr" id="xd21e3773" title="Bron: Perzie">Perzië</span></i>. Men +kan begrijpen met welke verachting dat schrijven door de Perzianen +ontvangen moet zijn, als men weet, dat deze al de Arabieren als een +lomp en barbaarsch volk beschouwden, dat ten deele aan de macht van +<i><span class="corr" id="xd21e3777" title= +"Bron: Perzie">Perzië</span></i> onderworpen was. De koning en de +koningin verscheurden <span class="sc">Mahomets</span> brief. Toen deze +het vernomen had, riep hij uit: “Dat God zijn rijk +verscheure!” en deze vloek werd aangezien als een onfeilbaar +voorteeken van den spoedigen val der Perzische monarchie. Die +voorzegging werd echter eerst in het achttiende jaar der <i>hedjira</i> +onder het khalifaat van <span class="sc">Omar</span> vervuld.</p> +<p>Volgens de Muzelmansche geschiedschrijvers werden de gezantschappen, +die door <span class="sc">Mahomet</span> aan den koning van +<i>Abysenie</i> en den gouverneur van <i>Egypte</i> werden gezonden, +met eerbied ontvangen. Het zevende jaar der <i>hedjira</i> werd door +eene belangrijke overwinning gekenmerkt en wel door die op de Joden van +<i>Khaïbar</i>, eene stad die door onderscheidene forten verdedigd +werd, en die drie of vier dagreizen van <i>Medina</i>, te midden eener +vruchtbare landstreek was gelegen. <span class="sc">Mahomet</span> toog +naar <i>Khaïbar</i> aan het hoofd van veertien honderd man, +waarbij twee honderd ruiters. Het beleg duurde omstreeks twaalf dagen, +en de Muzelmannen vonden er een’ krachtigen tegenstand; maar na +eenige hardnekkige gevechten, in welke <span class="sc">Ali</span>, +<span class="sc">Mahomets</span> schoonzoon zich onderscheidde, werden +al de forten, het een na het andere ingenomen, en daardoor de macht der +Joden van <i>Khaïbar</i> vernietigd. Maar aangezien zij aan hun +land waren gehecht, bleven zij in het bezit er van; dit was echter niet +langer als eigenaars, maar als pachters der Muzelmannen, en +<span class="pagenum">[<a id="pb26" href="#pb26" name= +"pb26">26</a>]</span>dit tengevolge eener met <span class= +"sc">Mahomet</span> gesloten overeenkomst. Deze wederrechtelijke en +door niets te weeg gebrachte nederlaag der Israëlieten, deed bij +eene van <span class="sc">Mahomets</span> vrouwen, die ook tot dezen +godsdienst behoorde, de zucht ontstaan haar landgenooten te wreken. Zij +gaf hem daarom een stuk vergiftigd schapenvleesch te eten, en alleen +ternauwernood was het, dat hij aan den dood ontsnapte.</p> +<p>De overmeestering van <i>Khaïbar</i> werd door die van +<i>Fadak</i> gevolgd, zijnde dit een vlek dat tot <i>Khaïbar</i> +behoorde. <span class="sc">Mahomet</span> maakte <i>Fadak</i> tot zijn +bijzonder eigendom, hetwelk aan zijn dochter <span class= +"sc">Fatima</span> overging, die met <span class="sc">Ali</span> gehuwd +was. De Israëlieten van <i>Wadi-l-Kora</i> ondergingen hetzelfde +lot, en die van <i>Taima</i>, op de grenzen van <i>Syrië,</i> +achtten het voorzichtig, eene onvermijdelijke vernieling voor te komen, +en zonden hunne onderwerping aan <span class="sc">Mahomet</span> in. In +hetzelfde jaar zond de nieuwe profeet een’ gezant aan keizer +<span class="sc">Heraclius</span><a class="noteref" id="xd21e3874src" +href="#xd21e3874" name="xd21e3874src">19</a> die zich toen, bij zijn +terugkeer van den veldtocht naar <i>Perzië</i>, in +<i>Syrië</i> bevond. De Muzelmansche levensbeschrijvers zeggen, +dat <span class="sc">Heraclius</span> den Muzelmansche gezant met +onderscheiding ontving; maar de gezantschappen die <span class= +"sc">Mahomet</span> aan twee Ghassanidisch-Arabische vorsten zond, +welke leenmannen van het Romeinsche keizerrijk waren, werden met +verontwaardiging en verachting ontvangen; in zijne brieven had +<span class="sc">Mahomet</span> hen uitgenoodigd, het Islamisme te +omhelzen.</p> +<p>Op het einde van het zevende jaar der <i>hedjira</i> (629), hetgeen +het tijdstip was voor de bedevaart naar <i>Mekka</i>, vastgesteld in de +overeenkomst, die in het vorige jaar met de Koreïshieten gesloten +was geworden, kon <span class="sc">Mahomet</span> eindelijk de gelofte +van het bezoeken der heilige plaatsen volbrengen, en hij volbracht haar +op vreedzame wijze. Hij trok <i>Mekka</i> binnen, te midden van een +grooten toeloop van afgodendienaars. Hij zat op zijn wijfjes-kameel +<i>Koswa</i> en werd omringd door zijne leerlingen, die te voet waren +en de sabel op zijde hadden. Hij nam al de godsdienstgebruiken waar, en +wel niet alleen diegene, welke sedert onheugelijke tijden ingesteld +waren, en door niets gekenmerkt werden wat naar afgoderij geleek, maar +ook die, welke hij, in zijne hoedanigheid van apostel, zelf pas had +ingesteld. De zeven omgangen rondom den <i>Caaba</i>, de zeven gangen +tusschen de heuvels van <i>Safa</i> en <i>Merwa</i>, het slachten der +offers in de vallei van <i>Mina</i> en het Muzelmansche gebed, dat door +zijn bijzonderen uitroeper aangekondigd werd, kortom alles had +vreedzaam en in ongestoorde orde plaats; maar de Koreïshieten +stonden er op, dat hij, onmiddellijk na het verblijf van drie dagen, +dat door de overeenkomst was bepaald, vertrekken zou, en wilden zelfs +niet de uitnoodiging aannemen tot een gastmaal, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> hun voor zijn vertrek wenschte te geven.</p> +<p>Tengevolge van dien vreedzamen tocht, welke <span class= +"sc">Mahomet</span> wist <span class="pagenum">[<a id="pb27" href= +"#pb27" name="pb27">27</a>]</span>dienstbaar te maken aan het +vermeerderen zijns aanziens in de oogen der Arabieren, en die oorzaak +werd dat er vele en belangrijke bekeeringen plaats hadden, ondernam de +profeet der Arabieren, die reeds door den glans eens vorsten omringd +was, een’ krijgstocht tegen het Romeinsche keizerrijk, of om +beter te zeggen tegen de Ghassanidisch-Arabische vorsten, die aan de +Romeinen schatplichtig waren, en door Romeinsche troepen ondersteund +werden. Een Muzelmansch leger, drie duizend man sterk en door +zijn’ vrijgemaakten slaaf Seïd aangevoerd, toog naar +<i>Moeta</i>, een vlek in het zuid-oostelijke uiteinde van +<i>Syrië</i>, en had daar bloedige gevechten te bestaan tegen de +Arabieren en Romeinen, die veel sterker in getal waren. De uitslag van +dien oorlog was voor de Muzelmannen noodlottig. Nadat zij +achtereenvolgens twee opperbevelhebbers hadden verloren, waren zij +genoodzaakt naar <i>Medina</i> terug te trekken. Intusschen deed dat +verlies <span class="sc">Mahomets</span> macht niet verzwakken; want +eenige Bedouynsche stammen haastten zich het Islamisme te omhelzen en +zich onder zijne banier te scharen; daaronder behoorde de stam +<i>Abs</i>, waartoe de vermaarde held <span class= +"sc">Antara</span><a class="noteref" id="xd21e3954src" href= +"#xd21e3954" name="xd21e3954src">20</a> had behoord. Mahomet, welke de +afgezanten van dien stam ontving, zeide hun dat <span class= +"sc">Antara</span>, voor eenige jaren gestorven, de Bedouynsche held +was, welken hij het sterkst had verlangd te zien. Om al den voorspoed +in Arabië de kroon op te zetten, ontbrak <span class= +"sc">Mahomet</span> nog maar de vermeestering van <i>Mekka</i>. Daartoe +deed zich in het achtste jaar der <i>hedjira</i>, eene gunstige +gelegenheid op, toen de stam <i>Khozaa</i>, die <span class= +"sc">Mahomets</span> bondgenoot was door de overeenkomst, twee jaren +vroeger te <i>Hodaïbiia</i> geteekend, door den stam +<i>Doïl</i> (bondgenoot van <i>Mekka</i>) en door die van +<i>Mekka</i> zelven werd aangevallen. <span class="sc">Mahomet</span> +achtte zich daarvoor van alle verplichtingen ontslagen, en besloot +dadelijk de meeste partij van die breuk te trekken; daarom wees hij de +openingen der Koreïshieten af, ten aanzien eener voldoening en +eener schikking. Hij vertrok uit <i>Medina</i> op den 10<sup>den</sup> +dag der <i>ramadhan</i> van het achtste jaar der <i>hedjira</i> (630) +aan het hoofd der <i>Ansar</i> en der <i>Moehadjir</i>, en waarbij +onderweg zich de stammen kwamen voegen, die kortelings tot zijne leer +waren overgegaan. Volgens <span class="sc">Mahomets</span> +geschiedschrijvers beliep dat leger tien duizend man. Tien dagen later +trok het Muzelmansche leger de heilige stad binnen, zonder dat er +eenige verdediging plaats had en zelfs zonder veel wederstand; +zóó geheim had men den beraamden tocht weten te houden, +en zóó snel waren de bewegingen geschied; maar een troep +Koreïshieten, die de Muzelmansche voorhoede bij het intrekken van +<i>Mekka</i> aanviel, werd nedergesabeld <span class="pagenum">[<a id= +"pb28" href="#pb28" name="pb28">28</a>]</span>en alleen <span class= +"sc">Mahomets</span> spoedige aankomst op de slagplaats was in staat, +een groot aantal schuldelooze offers te sparen. Zeventien bewoners van +<i>Mekka</i> werden van de algemeene kwijtschelding uitgesloten, en +<span class="sc">Mahomet</span> gaf verlof hen te dooden, al waren zij +ook in den <i>Caaba</i> verborgen. <span class="sc">Mahomet</span> +begaf zich dadelijk naar den tempel, ging er zevenmalen omheen, en +raakte met eerbiedigheid den zwarten steen met zijn’ +<i>mihdjan</i> aan, zijnde dit een staf, die aan het eene einde +omgebogen was. Hij vroeg vervolgens den sleutel van den tempel en drong +in het binnenste door. Hij zag er beelden en voorstellingen van +engelen, die op de muren geschilderd waren, eene houten duif die aan de +zoldering was opgehangen en die vermoedelijk ontleend was, hetzij aan +de Oud-Testamentaire vrededuif, aan de duif der Samaritanen, of +misschien aan het zinnebeeld van het Nieuwe Testament; voorts een +beeld, hetwelk men zeide dat van <span class="sc">Abraham</span> te +zijn, en hetwelk de pijlen in de hand had, door middel van welken de +Arabieren gewoon waren het lot te raadplegen. In den tempel waren drie +honderd zestig afgodsbeelden vereenigd; naarmate <span class= +"sc">Mahomet</span> deze voorbijging, hief hij zijn <i>mihdjan</i> op, +en na dat teeken verbrijzelde men die terstond, terwijl hij de woorden +sprak: “De waarheid verscheen en de logen verdween.” Op het +middaguur klom zijn bijzondere uitroeper, <span class="sc">Belal</span> +genaamd, op den <i>Caaba</i> en verkondigde het uur van het gebed.</p> +<p>Denzelfden dag werd de geheele bevolking van <i>Mekka</i> +verwittigd, dat zij zich had te begeven naar den heuvel <i>Safa</i>, om +den profeet te <span class="corr" id="xd21e4083" title= +"Bron: erkenen">erkennen</span> en hem den eed van gehoorzaamheid +<i>bi’at bi’a</i> te doen, welke daarin bestond, dat een +ieder <span class="sc">Mahomet</span> de hand moest geven. Bij die +gelegenheid was <span class="sc">Omar</span> <span class= +"sc">Mahomets</span> vertegenwoordiger; hij stak elk der omstanders de +hand toe, terwijl <span class="sc">Mahomet</span> op een’ +verheven zetel geplaatst was. Na de mannen, werden de vrouwen +toegelaten, om evenzeer den eed te doen; zij beloofden, noch +schelmerij, overspel, hoererij noch kindermoord te plegen, en zich aan +geen liegen of kwaadspreken schuldig te maken.</p> +<p><span class="sc">Mahomet</span> bleef omstreeks veertien dagen te +<i>Mekka</i>. Gedurende dien tijd deed hij, in den omtrek, de +afgodsbeelden en de tempels der afgodendienaars vernielen, en zond +detachementen ruiterij uit, om de bewoners der omgelegen streken tot +den Islam te roepen. Hoezeer hij zijne troepen had bevolen, hunne +wapenen niet anders dan alleen in den uitersten nood te gebruiken, +volgden eenige hoofden deze orders niet op en richtten moordtooneelen +aan, welke <span class="sc">Mahomet</span> zich verplicht achtte, +openlijk te ontkennen als op zijn bevel geschied te zijn, en die te +veroordeelen. Een enkele machtige stam, die sedert lang naijverig op de +Koreïshieten was, weigerde zich te onderwerpen, en trok tegen +<i>Mekka</i> op. <span class="sc">Mahomet</span> trok die stad binnen +aan het hoofd van een indrukwekkend leger, en het gezicht van die +strijdmacht boezemde de Muzelmannen een zoodanig vertrouwen +<span class="pagenum">[<a id="pb29" href="#pb29" name= +"pb29">29</a>]</span>in, dat zij zich onverwinbaar achtten. Dat +vertrouwen wordt echter in den Koran (<a href="#s9.25">IX:25</a>) +gegispt; inderdaad toen dan ook, de Muzelmannen eene enge vallei +binnentrokken en te <i>Honaïn</i> aankwamen, dat op tien mijlen +afstands van <i>Mekka</i> is gelegen, werden zij door de +<i>Hawazin</i>, en wel met zulke hevigheid aangevallen, dat er wanorde +in hunne gelederen ontstond, en dat het <span class="sc">Mahomet</span> +eerst na de uiterste pogingen gelukte, de vluchtenden tot staan te +brengen en hen te hereenigen. Hij beval zijn’ witten muilezel +<i>Doldol</i> te gaan liggen, en wierp toen, even als te <i>Bedr</i>, +eene handvol zand naar den vijand, en door dit wonderwerk, zeggen de +geschiedschrijvers verschafte hij zich de overwinning. De vijand werd +op de vlucht gedreven en trok af naar <i>Taif</i>, eene stad ten westen +van <i>Mekka</i> gelegen, en omringd door eene zeer vruchtbare streek, +welke stad door den handel rijk geworden en door muren omringd was. +Toen nu de belegering der stad lang begon te duren, wilde <span class= +"sc">Mahomet</span> eerst al de wijngaarden in den omtrek verwoesten, +maar zag, op de aanhoudende verzoeken van de Arabieren uit den omtrek, +daarvan af; terzelfder tijd deed hij echter afkondigen, dat iedere +slaaf die uit <i>Taif</i> naar het leger der Muzelmannen overliep, vrij +zoude zijn. In weêrwil nochtans dat daarop een aanmerkelijk getal +overloopers aankwamen, hield de stad hare verdediging vol, en +<span class="sc">Mahomet</span> achtte het raadzaam het beleg op te +breken, nadat hij twintig dagen lang vergeefsche pogingen had aangewend +om de stad te onderwerpen. Het mislukken van dien tocht werd echter +door de onderwerping van andere stammen vergoed.</p> +<p>Toen <span class="sc">Mahomet</span> te <i>Medina</i> terugkwam, +liet hij te <i>Mekka</i> een’ onderbevelhebber achter, die belast +was met het bestuur over de feesten en plechtigheden der +pelgrimstochten. Wat hierbij opmerking verdient, is, dat de +afgodendienaars onder de Arabieren, die er aankwamen, van die +plechtigheden niet uitgesloten waren. Het volgende jaar echter deed +<span class="sc">Mahomet</span> dit gebruik eindigen en gebood, dat de +afgodendienaars volstrektelijk zouden uitgesloten wezen, waarbij hij +hun een’ termijn van vier maanden liet, om zich te bekeeren.</p> +<p>Het 9<sup>e</sup> jaar der <i>hedjira</i> (631) was getuige van de +bekeering en onderwerping van eenige andere, zoowel heidensche als +christenstammen. De bekeering der laatsten had plaats na eene +redetwist, die door <span class="sc">Mahomet</span> zelven werd +gehouden met bisschoppen en Christenen van <i>Nedjram</i>, in welken +redetwist de Christenen, volgens het zeggen van de Muzelmansche +geschiedschrijvers, zich overwonnen verklaarden. Op het einde van +hetzelfde jaar richtte <span class="sc">Mahomet</span>, die vernomen +had, dat er een Romeinsch leger tegen de Muzelmannen in aantocht was, +eene algemeene oproeping aan al de ongeloovigen, en vereenigde een +leger van dertigduizend man, dat hij naar <i>Taboek</i> op de grenzen +van <i>Syrië</i> voerde. Men zag toen, dat de tijding van het +aanrukken der Romeinen valsch was, maar de aanwezigheid van zulk een +aanmerkelijk leger had de onderwerping van <i>Aïla</i> +<span class="pagenum">[<a id="pb30" href="#pb30" name= +"pb30">30</a>]</span>tengevolge, dat eene handeldrijvende stad aan de +<i>Roode zee</i> was, en ook van eenige plaatsen in de nabijheid van +<i>Taboek</i> gelegen. De stad <i>Taïf</i>, die, ten vorige jare +de aanvallen van <span class="sc">Mahomet</span> had wederstaan, +onderwierp zich in dit jaar evenzeer. Dit jaar werd dan ook <i>het jaar +der <span class="corr" id="xd21e4216" title= +"Bron: gezanschappen">gezantschappen</span></i> genoemd, uithoofde van +het aantal deputatiën die elkander onophoudelijk opvolgden, om aan +<span class="sc">Mahomet</span> de onderwerping van steden en stammen +te komen betuigen.</p> +<p>Het volgende jaar, zijnde het 10<sup>e</sup> der <i>hedjira</i> +(632), groeide het aantal bekeeringen en onderwerpingen nog altijd aan. +Tot hiertoe zich hebbende bepaald bij <i>Hedjaz</i> en de noordelijke +streken van <i>Arabië</i>, breidden zij zich, van toen, naar de +zuidelijke en oostelijke gedeelten uit. Nu huldigden de streken, welke +bekend zijn onder de namen <i>Hadramaut</i>, <i>Yemen</i> en +<i>Nedjd</i> den eeredienst onder een eenig God en tegelijk ook de +profetenzending van <span class="sc">Mahomet</span>. Het dient daarbij +opgemerkt te worden, dat de profeet der Arabieren zich niet tevreden +hield met de belijdenis van den eeredienst des eenigen Gods, als die +niet het erkennen zijner zending tot gevolg had. “Er is geen +andere God dan God (<i>Allah</i>) en <span class="sc">Mahomet</span> is +Gods gezant”, was de vastgestelde formule: dit waren de twee +onmisbare getuigenissen (<i>Chehadeteïn</i>), om aangezien te +worden als Muzelman (<i>Moeslim</i>), of als man die aan Gods wil +onderworpen is.</p> +<p>Het werk van <span class="sc">Mahomet</span> was dan nu, na +twintigjarige, volhardende pogingen, verricht, de eerste helft van welk +tijdverloop hem niet anders dan teleurstelling scheen te bereiden, en +hem niets anders dan bespotting, beleedigingen en haat had opgeleverd. +Om den gelukkigen uitslag zijns arbeids plechtig te vieren, maakte +<span class="sc">Mahomet</span>, in het 10<sup>e</sup> jaar der +<i>hedjira</i>, zijn voornemen kenbaar, eene plechtige bedevaart naar +<i>Mekka</i> te doen, en dadelijk stroomde van alle zijden van +<i>Arabië</i> eene groote menigte toe, om hem in dat herkomstige +godsdienstgebruik te vergezellen. Volgens eenigen bestond de stoet uit +negentig duizend, volgens anderen uit honderdveertigduizend man. Toen +de karavaan te <i>Mekka</i> was aangekomen, verrichtte <span class= +"sc">Mahomet</span> al de plechtigheden, welke door het gebruik waren +vastgesteld; zeide de gebeden op en begaf zich den volgenden dag naar +den berg <i>Arafat</i>, waar hij eene toespraak hield, welke vervolgens +werd herhaald door een’ Koreïshiet, die eene doordringende +stem bezat, ten einde de menigte, die langs de helling van den berg +bijeen was, hem zouden kunnen hooren. Die toespraak, welke door de +overlevering is bewaard gebleven, bevatte een beknopt overzicht van de +voornaamste voorschriften, die in den Koran vervat zijn. De aanspraak +prentte rechtvaardigheid, menschelijkheid, welwillendheid, broederschap +tusschen de Muzelmannen, goede behandeling der vrouwen en +rechtschapenheid bij alle betrekkingen van het maatschappelijk verkeer +in; zij verbood ook het invoegen van dagen, om de maanmaanden te +verbeteren. <span class="sc">Mahomet</span> eindigde met de woorden: +“Ik laat u eene <span class="pagenum">[<a id="pb31" href="#pb31" +name="pb31">31</a>]</span>wet achter, die u voor dwaling zal behoeden; +eene wet, die duidelijk en stellig is; een boek eindelijk, dat van +boven is neêrgezonden.” Hij besloot met uit te roepen: +“O! mijn God! heb ik mijne zending vervuld?” waarop aller +stem antwoordde: “Ja, gij hebt haar vervuld!”</p> +<p>Den volgenden dag, zijnde voor de slachtoffers bestemd, offerde +<span class="sc">Mahomet</span>, met eigen hand, drieënzestig +kameelen en schonk aan drieënzestig slaven de vrijheid, welk getal +juist gelijk was aan zijnen ouderdom, in maanjaren geteld, welker +behoud hij pas had aanbevolen. Vervolgens deed hij zich het hoofd kaal +scheren; want gedurende den pelgrimstocht is het niet geoorloofd, het +hoofd te scheren of de nagels te knippen. De personen die het dichtst +bij hem waren, verdeelden toen de afgesneden haren onder elkaâr. +De bedevaartstocht, waarvan wij zoo even hebben gesproken, wordt de +afscheidspelgrimage genoemd. In <span class="sc">Mahomets</span> +aanspraak op den berg <i>Arafat</i> had hij doen doorschemeren, dat het +hem wellicht niet zoude vergund zijn, <i>Mekka</i> weêr te zien. +Inderdaad werd hij eenigen tijd na zijn’ terugkeer te +<i>Medina</i> ziek. Hoezeer die krankte zijne lichaamskrachten +verzwakte, werden zijne geestvermogens er niet door benadeeld. +Gedurende die ongesteldheid vormde hij het plan voor eenen nieuwen +tocht tegen de Romeinsche provinciën, en wees zelfs <span class= +"sc">Oekama</span>, den zoon van zijn vrijgemaakten slaaf <span class= +"sc">Seïd</span>, aan, als het hoofd der troepen, die dezen +krijgstocht zou aanvoeren. Omstreeks dat tijdsgewricht brak er een +storm in <i>Arabië</i> zelf uit. In drie verschillende +provinciën, noemden drie onderscheidene personen zich profeet der +Arabieren. Een van dezen was <span class="sc">Tolaïka</span>, de +tweede was <span class="sc">Mossaïlama</span>, en de derde +<span class="sc">Aïhama</span> (die ook <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e4335" title= +"Bron: el-Aswa">el-Aswad</span></span> of <i>de zwarte</i> werd +genaamd) van den stam der <i>Ans</i> of der <i>el Ansia</i>. Deze +profeten, welke door de Muzelmannen niet anders dan als valsche +profeten konden worden beschouwd, hadden onder de kortelings bekeerde, +maar van <i>Medina</i> verwijderde stammen eenige vorderingen gemaakt; +en <span class="sc">Mossaïlama</span> richtte zelfs een schrijven +aan <span class="sc">Mahomet</span>, waarin hij hem voorsloeg, de macht +met hem te deelen, aangezien zij beiden gelijkelijk profeten en +Godsgezanten waren. Op deze boodschap antwoordde <span class= +"sc">Mahomet</span> door de volgende woorden: “<span class= +"sc">Mahomet</span>, gezant van God, aan <span class= +"sc">Mossaïlama</span>, den bedrieger. Heil, hun die den rechten +weg volgen<a class="noteref" id="xd21e4366src" href="#xd21e4366" name= +"xd21e4366src">21</a>. De aarde behoort aan God en Hij geeft haar bezit +aan wien het hem behaagt. Zij alleen die den Heer vreezen, hebben +voorspoed.” De uitdrukkingen van dat antwoord gaven te kennen, +dat <span class="sc">Mahomet</span> niet van de beslissing der wapenen +zoude laten afhangen, aan wien de macht zou behooren; in afwachting +daarvan zond hij aan zijne legerhoofden bevelen, om de vorderingen der +bedriegers te beletten. <span class="pagenum">[<a id="pb32" href= +"#pb32" name="pb32">32</a>]</span>Hem werd echter alleen de nederlaag +van <span class="sc">el-Aswad</span> bekend, welke door een’ van +zijne eigene bevelhebbers werd gedood. Meer vernam hij niet; want de +koorts die hem verlaten had, keerde na weinig tijds terug en deed al +zijne krachten zinken. Toen hij gevoelde, dat hij al zwakker en zwakker +werd, vestigde hij zich in het verblijf zijner vrouw <span class= +"sc">Aïsha</span>, en bepaalde zeer nauwkeurig de wijze waarop hij +begraven wilde worden.</p> +<p>“Zoodra gij mij gewasschen en in de doodskleederen zult hebben +gehuld,” zeide hij tot zijne verwanten, “zult gij mij, op +dit bed, aan den rand van mijn graf plaatsen, dat in ditzelfde vertrek +gegraven moet worden, op de plaats waar ik mij nu bevind; daarna zult +ge mij alleen laten en wachten tot de engel <span class= +"sc">Gabriël</span> en al de engelen des hemels voor mij gebeden +hebben. Vervolgens zult gij binnen komen, namelijk eerst mijn gezin en +hierna al de Muzelmannen, om bij mij te bidden.”</p> +<p>In weêrwil zijner zeer groote zwakte, begaf hij zich nog, door +zijn beide neven ondersteund, naar de moskee of Mahomedaansche kerk, en +toen hij er het gestoelte (<i>minber</i>) had bestegen, hield hij de +volgende toespraak aan de Muzelmannen.</p> +<p>“O! Muzelmannen, heb ik iemand onder u geslagen, zie hier dan +mijn rug; laat hij mij terugslaan. Is er iemand door mij beleedigd +geworden, laat hij mij dan beleediging met beleediging vergelden; heb +ik iemand zijn goed ontroofd, laat hij het dan terug nemen. Men vreeze +niet, daardoor mijn’ haat op te wekken; de haat ligt niet in +mijne natuur<a class="noteref" id="xd21e4394src" href="#xd21e4394" +name="xd21e4394src">22</a>.<span class="corr" id="xd21e4403" title= +"Niet in bron">”</span> Een persoon kwam toen drie +dirhems<a class="noteref" id="xd21e4406src" href="#xd21e4406" name= +"xd21e4406src">23</a> van hem terug vorderen. <span class= +"sc">Mahomet</span> gaf hem die dadelijk terug, met de woorden; +“Het is beter schande in deze wereld, dan in de andere te +hebben.” Toen hij, eenige dagen daarna, zich te zwak gevoelde om +het bed te verlaten, zeide hij eensklaps, in een oogenblik waarin hij +schier aan het ijlen was geraakt, tot de omstanders: “Laat men +mij inkt en papier brengen; ik zal u een geschrift geven, dat u altijd +voor dwaling zal behoeden.” Maar <span class="sc">Omar</span> +belette het uitvoeren van dat bevel. “De profeet is aan ’t +ijlen,” zeide hij. “Hebben wij niet den Koran om ons te +leiden?” Onderwijl men aan’t twisten was over de vraag, of +men de bevelen moest uitvoeren van iemand die reeds stervende was, +zeide <span class="sc">Mahomet</span> tot de omstanders:</p> +<p>“Gaat heen! het is niet voegzaam in tegenwoordigheid van den +gezant Gods aldus te twisten.”</p> +<p>Hij verscheen nog eens in de moskee, waartoe men uit zijne kamer +toegang had, en dezen keer gaf hij de aanbeveling, den Koran te volgen, +als eene onfeilbare gids te midden der beproevingen, die de Muzelmannen +stonden te wachten. Deze raadgevingen werden uitgesproken met eene +krachtige en helderklinkende stem die scheen aan te duiden, dat de +krachten <span class="pagenum">[<a id="pb33" href="#pb33" name= +"pb33">33</a>]</span>terugkeerden. Dit was echter niet meer dan het +laatste opflikkeren van een licht, dat weldra uit zoude gaan. Toen hij +in zijn vertrek was teruggekeerd, bleef hij eenige uren ineengezakt +zitten, nadat hij eenige afgebroken woorden had uitgesproken, als: +“Mijn God ... ja... met den gezel van boven (de engel +<span class="sc">Gabriël</span>).” Hij stierf op de +knieën van <span class="sc">Aïsha</span>, den 13den dag der +maand <i>Rabi</i> van het tiende jaar der hedjira (8 Juni 632), hetgeen +Maandag was. Zijn graf is derhalve te <i>Medina</i>, welke stad, uit +dien hoofde den bijnaam <i>monewwereh</i>, de verlichte, heeft +verkregen. De tijding van zijnen dood <span class="corr" id="xd21e4441" +title="Bron: verspeirdde">verspreidde</span> zich weldra te +<i>Medina,</i> en veroorzaakte er eene algemeene verslagenheid. Eenigen +wilden het niet gelooven, anderen waren geneigd om weder tot den +afgodendienst terug te keeren; maar <span class="sc">Aboe Bekrs</span> +besluit, dat met spoed genomen werd, verstikte de wanorde in de kiem en +vestigde voor altijd de toekomst van den Islam. Door hetgeen hier +gezegd is, ziet men, dat <span class="sc">Mahomet</span> volstrekt geen +opvolger had aangewezen<a class="noteref" id="xd21e4453src" href= +"#xd21e4453" name="xd21e4453src">24</a>. Bij zijn afsterven liet hij +geen enkel kind van het mannelijk geslacht na. Hij had in alles +vijftien vrouwen gehuwd en met twaalf van haar echtelijke gemeenschap +gehad. Met uitzondering van <span class="sc">Israhim</span>, een zoon, +welken hij bij de Kophtische <span class="sc">Maria</span> had, die +eerst zijn bijwijf en naderhand zijne vrouw was geweest, en welke zoon +vóór hem stierf, waren ook al de andere kinderen hem door +zijne eerste vrouw, <span class="sc">Khadidja</span>, gebaard, en de +zonen der overige vrouwen vóór hem gestorven. Dit waren +vier zonen: <span class="sc">Kacim</span>, <span class= +"sc">Taiib</span>, <span class="sc">Tahir</span>, <span class= +"sc">Abdallah</span>, en vier dochters: <span class="sc">Fatima</span>, +die gehuwd was met <span class="sc">Ali</span>, <span class= +"sc">Rokaïa</span> en <span class="sc">Omm Kolthoem</span>, beiden +gehuwd met <span class="sc">Othman</span>, die later Khalif was, en +eindelijk <span class="sc">Zeïnab</span> (<span class= +"sc">Zenobia</span>). Onder diegene zijner vrouwen, welke eenige +vermaardheid hebben verkregen, behooren: <span class= +"sc">Khadidja</span>, dochter van <span class= +"sc">Kwowaïlid</span>; <span class="sc">Aïsha</span>, dochter +van <span class="sc">Aboe Bekr</span>; <span class="sc">Hafsa</span>, +dochter van <span class="sc">Omar</span>; <span class="sc">Omm +Habiba</span>, dochter van <span class="sc">Aboe Sofian</span>, een der +machtige Koreïshieten; <span class="sc">Safia</span> eene +Israëlietin en <span class="sc">Zeïnab</span>, dochter van +<span class="sc">Djahch</span>, die eerst gehuwd was aan zijn +vrijgemaakten slaaf <span class="sc">Seïd</span> (zie <a href= +"#s33">Hoofdstuk XXXIII</a> ten aanzien van dat huwelijk). Negen van +zijne vrouwen overleefden <span class="sc">Mahomet</span>; maar +aangezien hij de Muzelmannen had verboden, haar na zijn dood te huwen +(<a href="#s33.53">XXXIII : 53</a>), hertrouwde geene van haar. Dat +aantal vrouwen is lijnrecht in strijd met het voorschrift van den +Koran, waarbij aan de Muzelmannen verboden wordt, te gelijk meer dan +vier wettig gehuwde vrouwen te hebben, (<a href="#s4">Hoofdst. IV</a>) +<span class="pagenum">[<a id="pb34" href="#pb34" name= +"pb34">34</a>]</span>maar het was een voorrecht, dat <span class= +"sc">Mahomet</span>, in zijne hoedanigheid van geestelijk opperhoofd en +profeet, voor zich zelven had ingeroepen.</p> +<p><span class="sc">Mahomet</span> had, zegt men, in tegenwoordigheid +van <span class="sc">Aboe Bekr</span> verklaard, dat al wat een profeet +bij diens dood bezat, weer aan het volk, dat is aan den Staat, terug +moest komen. Bij zijnen dood ging men waarschijnlijk van deze woorden +uit, om aan zijne vrouwen een jaargeld op de schatkist aan te wijzen, +en, anderdeels, om zijner dochter <span class="sc">Fatima</span> de +eigendom te ontnemen van <i>Fadak</i>, een vlek, dat op de joden +veroverd was. Krachtens de voorschriften van den Koran, had het hoofd +van den Staat, die ook het geestelijke hoofd, of de opperpriester was, +aanspraak op het vijfde gedeelte van den buit welke op den vijand was +veroverd. Nadat <span class="sc">Mahomet</span> zijn vijfde gedeelte, +na elken gelukkigen tocht had <span class="corr" id="xd21e4592" title= +"Bron: genrmen">genomen</span>, besteedde hij een groot gedeelte aan +ondersteuning van armen, weduwen en weezen. Zijne matige en eenvoudige +levenswijze, zijne onafgebroken werkzaamheid brachten hem niet tot +bovenmatige uitgaven; maar het onderhouden van een groot aantal +vrouwen, waarvan elkeen een afzonderlijk huis of verblijf bewoonde, +verzwolg zijn vermogen.</p> +<p>Hij bezat tweeëntwintig paarden, twee ezels <i>Ofair</i> en +<i>Ya’foer</i>; vijf muilezels, vijf wijfjes kameelen, welke hij +bereed, waartoe ook die behoorde, welke bekend was onder den naam van +<i>Koswa</i> (met afgesneden ooren); voorts nog twintig melkkameelen, +honderd schapen en eenige geiten. Van negen sabels was diegene de +beroemdste, welke naderhand in het bezit van <span class= +"sc">Ali</span> overging en <i>dhoelfikar</i> heette; zijnde een sabel +die bestond uit twee klingen, welke naar de punt uiteenliepen; voorts +had hij drie lansen, drie bogen, zeven harnassen, drie schilden, een +standaard (<i>liwa</i>) van een witte kleur, en een andere, die zwart +was en <i>okuk</i> (zwarte adelaar), genoemd werd, en welke, naar men +zegt, nog dezelfde is, dien men tot op onze dagen, onder den naam van +<i>sandjak sherif</i> (doorluchtige vaan) te Konstantinopel bewaard +heeft. Vervolgens liet hij na: een mantel (<i>borda</i>) thans nog in +de laatstgenoemde stad bewaard, onder den naam van <i>kherkaï +sherifsh</i> en, naar men zegt, dezelfde welken <span class= +"sc">Mahomet</span> aan den dichter <span class="sc">Ca’b</span> +gaf, die zijne lofrede had geschreven. De groene tulband werd later het +onderscheidingsteeken van de afstammelingen, die uit zijne dochter +<span class="sc">Fatima</span> waren voortgesproten, terwijl de zwarte +dat van den <span class="corr" id="xd21e4638" title= +"Bron: tijtak">zijtak</span> werd, die uit <span class= +"sc">Abbas</span>, den stamvader des Abbassiden, voortgesproten +waren.</p> +<p><span class="sc">Mahomet</span> was, wat zijn uiterlijk voorkomen +betreft, van middelbare gestalte en had een stevig gebouwd en +welgevormd lichaam. Hij had zwarte oogen, zwart, sluik haar, een’ +arendsneus, gladde en blozende wangen, en zijne tanden stonden een +weinig van een. In weêrwil van zijn gevorderden ouderdom, +bemerkte men nauwelijks eenige grijze haren aan hem. Overigens +<span class="pagenum">[<a id="pb35" href="#pb35" name= +"pb35">35</a>]</span>had hij, naar het gebruik der Arabieren, de +gewoonte, die zwart te verven, en zijne nagels door middel der +<i>henna</i> te kleuren, en <i>collyre</i> op zijn oogleden te doen. +Hij was er op gesteld, een spiegel te gebruiken, of zich in een met +water gevuld vat te spiegelen, om zijn tulband in orde te schikken. Wat +zijne neigingen betreft, vermeldt men van hem de woorden<span class= +"corr" id="xd21e4656" title="Bron: ;">:</span> “waar ik ter +wereld het meest op gesteld ben, zijn de vrouwen en de reukwerken, maar +wat mij de ziel verstrekt, is het gebed.” Het innemende van zijn +uiterlijk voorkomen werd overigens door eene sterke uitdrukking van +goedheid en minzaamheid verhoogd. Hij verliet nimmer het eerst dengeen +die hem aansprak, en trok zijne hand nooit terug, vóór de +hand van dengeen die haar drukte, werd teruggetrokken. In <a href= +"#s80">Hoofdstuk LXXX</a> doet hij zich een streng verwijt, omdat hij +een armen man op onvriendelijke wijze had ontvangen. Hij gebruikte +nochtans de voorzorg, zich van de lostigheden en de onbeschoftheid +zijner medeburgers te vrijwaren, door gedeelten van den Koran, waarin +de regelen der wellevendheid worden onderwezen. Hij, die zich bovenal +met zijn voornamen doel bezig hield, wist scheldwoorden en +beleedigingen met geduld te verdragen, en vond niet het minste behagen +in het voldoen zijner persoonlijke wraak, als het goede gevolg zijner +zaak die nutteloos maakte. Na het innemen van <i>Mekka</i>, voerde men +een zijner hardnekkigste vijanden voor hem; hij zweeg geruimen tijd en +eindigde met hem vergiffenis te schenken. “Ik heb +gezwegen,” zeide hij tot zijne aanhangers “in afwachting, +dat er een opstaan en dien man dooden zou.” Zij antwoorden +daarop: “wij hebben een teeken van u, o profeet, +afgewacht,” Hij hernam: “Teekens van verstandhouding geven, +die een verraad zouden zijn, voegt den profeet niet.” Daarmede +scheen hij eenigermate kenbaar te maken, hoedanig men het zwijgen van +den profeet tegenover een vijand had uit te leggen. De overlevering +heeft onderscheidene trekken uit <span class="sc">Mahomets</span> leven +bewaard, die hem als een zeer zachtaardig, zeer menschelijk en zeer +welwillend man schetsen, ten aanzien van allen die aan hem verknocht +waren. Hij had echter een diep gevoel van de hekeldichten, door sommige +dichters der afgodendienaars geschreven, en belastte eenigen van hem, +die zijne partij hadden omhelsd, hun te antwoorden. De vermaardste dier +aan <span class="sc">Mahomet</span> verknochte dichters zijn +<span class="sc">Hassan</span>, zoon van <span class="sc">Thabit</span> +en <span class="sc">Ca’b</span>, zoon van <span class= +"sc">Zohaïr</span>. Wat hemzelven betreft, was poëzie hem +zóó vreemd, dat men voorbeelden van hem aanvoert, waarin +hij, bij het herhalen van het vers eens dichters, de woorden derwijze +verplaatste, dat maat en rijm er geheel door verloren gingen. Het +oordeel, dat hij in den Koran (<a href="#s26">hoofdstuk XXVI</a>), over +de dichters in het algemeen velt, mag doen aannemen, dat hij evenzeer +geneigd was, zich, in zijn’ Muzelmanschen staat, zonder hen te +behelpen, als <span class="sc">Plato</span> het was, om hen uit zijne +republiek te verjagen. Terzelfder tijd dient men te erkennen, dat de +godsdienstige <span class="pagenum">[<a id="pb36" href="#pb36" name= +"pb36">36</a>]</span>overspanning, welke het medeslepen door den +nieuwen eerdienst voorbracht, de poëtische verheffingen van het +heidendom eenklaps heeft onderdrukt. Een beroemd Arabisch dichter, +Lebid genaamd, schreef geene verzen meer, van het oogenblik dat hij +Muzelman was geworden, en <span class="sc">Mahomets</span> lofdichters +kunnen niet wedijveren met <span class="sc">Amrilkaïs</span>, +<span class="sc">Chanfara</span>, <span class="sc">Tarafa</span> +enz.</p> +<p>Het laat zich moeilijk beslissen, of <span class="sc">Mahomet</span> +lezen en schrijven kon. Het gedeelte van den Koran, waarin de engel +<span class="sc">Gabriël</span> hem zegt: “Lees!” en +zijn antwoord: “wat zal ik lezen?” zoude doen aannemen, dat +hij kon lezen, terwijl de omstandigheid, dat hij weinige dagen voor +zijnen dood, pen en inkt vroeg, om zijne meeste beschikkingen op te +schrijven, grond schijnt te leveren tot het veronderstellen, dat hij +schrijven kon. In allen gevalle en hoe het daarmee gelegen zij, +bediende hij zich gaarne van zijne secretarissen, welke nederschreven +wat hij hun voorzegde. Die geheimschrijvers waren <span class= +"sc">Ali</span>, <span class="sc">Othman</span>, <span class= +"sc">Seïd</span>, <span class="sc">Obaï</span>, <span class= +"sc">Moawia</span>. Wat nu eenige letterkennis betreft, gelijk die, op +dat tijdstip, onder de Israëlieten en Christenen kon bestaan, zoo +bezat hij deze niet, en kende van de heilige schriften dier beide +godsdiensten alleen brokstukken, gelijk men ze in gesprekken of van +hooren zeggen opdoet. Dit is dan ook oorzaak, dat eenige bijbelsche +verhalen, welke door den Koran worden aangevoerd, verminkt en verward +zijn, en dat het valsche en twijfelachtige er, bijna doorgaans, naast +het ware en echte ligt. Overigens erkent <span class= +"sc">Mahomet</span> zelf, dat hij een ongeletterd profeet (<i>ommi</i>) +is, die tot de ongeletterden gezonden was, hetgeen waarschijnlijk +geschiedde om zijn karakter, als man die door den hemel bezield was, +des te beter te doen uitkomen. Eenige Muzelmansche schrijvers wenden +nochtans voor, dat het woord <i>ommi</i> (moederlijk, of gelijk men is +als men uit het moederlijf komt, te weten: onwetend, ongeletterd), als +het op <span class="sc">Mahomet</span> toegepast wordt, niets anders +beteekent, dan dat hij geboortig was van <i>Mekka</i>, welke stad +<i>Ommoel-Koera</i> of <i>moeder der steden</i>, genoemd wordt<a class= +"noteref" id="xd21e4752src" href="#xd21e4752" name= +"xd21e4752src">25</a>. De eigen bekentenis, welke <span class= +"sc">Mahomet</span> bij herhaling van zijne gebrekkige kunde aflegt en +van zijne onbekendheid ten aanzien der toekomst, zijn voor zijne +metgezellen, en nog veel meer voor de latere geslachten, geen beletsel +geweest, om hem de gaaf toe te schrijven, in de toekomst te lezen en +mirakelen te doen. De godsdienstige overspanning, de ijver voor het +uitbreiden van eenen godsdienst, die reeds grond had gewonnen, en ook +het godsdienstbedrog—al welke oorzaken aanleiding geven tot +zoodanige wonderwerken, welke in geene enkele der verkondigde +godsdiensten ontbreken—hebben zich tot de onwetenden en +lichtgeloovigen gewend en <span class="sc">Mahomet</span> als den +bewerker van duizende mirakels doen voorkomen<a class="noteref" id= +"xd21e4768src" href="#xd21e4768" name="xd21e4768src">26</a><span class= +"corr" id="xd21e4821" title="Bron: ,">.</span> <span class= +"pagenum">[<a id="pb37" href="#pb37" name="pb37">37</a>]</span>Daarbij +bleef men echter zelfs niet staan. Toen, op de natuurlijke helling van +eenen eeredienst in de ontwikkelingsperiode, de godsdienstige +redetwisten over de leerstukken geopend werden; toen de Muzelmansche +eerdienst met het joden- en christendom in aanraking kwam, werd men tot +de verzekering gebracht, dat de Koran, die voor eene rechtstreeksche +openbaring van God en zijn woord werd verklaard, eene zaak even eeuwig +als God, en niet geschapen was.</p> +<p>Zoodra men zekerheid had, dat <span class="sc">Mahomet</span> +gestorven was, begonnen de twisten over de keuze van een’ +<i>Khalif</i>. Aangezien <span class="sc">Ali</span> echter niet +daaraan deel nam, zoo had de partij die voor <span class="sc">Aboe +Bekr</span> was, alleen de aanspraken van een deel van die van +<i>Medina</i> te bestrijden, aan welker hoofd <span class="sc">Saad Ibn +Ibada</span> stond. <span class="sc">Aboe Bekrs</span> welsprekendheid +en <span class="sc">Omars</span> zielskracht, gevoegd bij de tweespalt +tusschen <i>Medinas</i> inwoners, waren oorzaak van het beslissen der +zege, en dat de eerstgenoemde door de aanzienlijkste Muzelmannen te +<i>Medina</i> gehuldigd werd. Wij vermelden hier nog, dat zijne +grafstede, vroeger in de woning van <span class="sc">Aïcha</span> +of <span class="sc">Aïsha</span> gelegen, later, door de +vergrooting der moskee, binnen deze kwam.</p> +<p>Nog het een en ander willen wij omtrent zijne vrouwen hierbij voegen +en terwijl wij de Kophtische <span class="sc">Maria</span>, welke hij +van den stadhouder van Egypte ten geschenke had gekregen, slechts in +het voorbijgaan aanvoeren; omdat zij aanleiding heeft gegeven +<span class="pagenum">[<a id="pb38" href="#pb38" name= +"pb38">38</a>]</span>tot eenige merkwaardige Koranverzen, zullen wij +eenige oogenblikken langer verwijlen bij <span class= +"sc">Aïsha</span> of <span class="sc">Aïcha</span>, die +evenzeer oorzaak is van het ontstaan van een gedeelte des Korans. Met +<span class="sc">Aïsha</span>, de dochter van <span class= +"sc">Aboe Bekr</span> verloofde <span class="sc">Mahomet</span> zich +eenige maanden na <span class="sc">Khadidjas</span> dood; aangezien zij +echter toen niet ouder dan zeven jaren was, huwde hij haar eerst later +te <i>Medina</i>. Zij was de eenige van <span class= +"sc">Mahomets</span> vrouwen, welke hij niet als weduwe gehuwd had, en +zij werd ook het meest door hem bemind. Zij oefende een’ grooten +invloed op hem uit en gaf het bestaan aan de meeste overleveringen, +welke tot grondslag dienen, zoowel van de Muzelmansche legenden, als +van de geschiedenis der vestiging van het Islamisme, terwijl zij zelfs +eene rol speelde in de burgeroorlogen, die onder het Khalifaat van +<span class="sc">Othman</span> begonnen en met de overwinning der +Omejjaden eindigden.</p> +<p>Alvorens echter over te gaan tot het mededeelen der gebeurtenis, +waardoor <span class="sc">Aïsha</span> aanleiding gaf tot een +gedeelte van den Koran, en waardoor eene belangrijke bijdrage wordt +geleverd tot de kennis van <span class="sc">Mahomet</span> als wetgever +en profeet, noemen wij nog eene andere zijner vrouwen. Dit is +<span class="sc">Hafsa</span>, de dochter van <span class= +"sc">Omar</span>, welke evenzeer aanleiding gaf tot het ontstaan van +eene plaats in den Koran, en bovendien degene was, bij welke de eerste +verzameling bewaard bleef van de fragmenten des Korans, door +<span class="sc">Aboe Bekr</span> bijeen gebracht, en waarvan +<span class="sc">Othman</span> verdere afschriften maakte. De bedoelde +plaats in den Koran, waartoe <span class="sc">Hafsa</span> aanleiding +gaf, ontstond bij de volgende gelegenheid: <span class= +"sc">Mahomet</span> had namelijk op zekeren dag eene heimelijke +bijeenkomst met de reeds genoemde <span class="sc">Maria</span>, en +wel, op zeer onvoegzame wijze, in de woning van <span class= +"sc">Hafsa</span>, die hen bijeen vond. Om nu de minijverige en +gekwetste echtgenoot tevreden te stellen, beloofde hij niet weêr +gemeenschap met <span class="sc">Maria</span> te hebben. <span class= +"sc">Hafsa</span> maakte desniettemin geen geheim van de zaak, en +<span class="sc">Mahomet</span> werd door zijn’ geheelen harem, +maar vooral door <span class="sc">Hafsa</span> en <span class= +"sc">Aïsha</span> met zulke kleinachting behandeld, dat hij eene +geheele maand in een zolderkamertje alleen doorbracht. Toen echter +dreigde hij, in naam des Hemels, met echtscheiding, en veroorloofde +zich, evenzeer ten gevolge eener openbaring, weder den omgang met +<span class="sc">Maria</span><a class="noteref" id="xd21e4952src" href= +"#xd21e4952" name="xd21e4952src">27</a>.</p> +<p>De Openbaring en de wet op overspel, waartoe <span class= +"sc">Aïsha</span> aanleiding gaf, ontstond bij eene belangrijke +gebeurtenis. <span class="sc">Aïsha</span> (of <span class= +"sc">Aïcha</span>) vergezelde <span class="sc">Mahomet</span> op +een’ veldtocht tegen de <i>Benoe Moestalik</i>. Zij bleef +nochtans op den laatsten dag van den terugkeer achter, toen de troepen +in de vroegte opbraken, en <span class="pagenum">[<a id="pb39" href= +"#pb39" name="pb39">39</a>]</span>kwam toen met <span class= +"sc">Moeattal</span>, die tot de achterhoede <span class="corr" id= +"xd21e4994" title="Bron: behroode">behoorde,</span> eenige uren later +te <i>Medina</i> aan. Daardoor gold <span class="sc">Aïsha</span> +in de oogen der menigte natuurlijk als een overspeelster, en +<span class="sc">Mahomet</span> vond in dat voorval grond genoeg, om +aan hare echtelijke trouw te twijfelen; want hare verontschuldiging +scheen hem niet geheel voldoende. Zij verklaarde namelijk, dat zij, +toen zij in haren draagstoel wilde stijgen, haar halsketen gemist had, +en dat zij weder was teruggekeerd, om die op te zoeken. Intusschen +hadden nochtans hare kameeldrijvers, meenende dat zij werkelijk +ingestegen was, den draagstoel, als gewoonlijk, op den kameel +vastgebonden en dezen voortgedreven. Toen zij nu terug kwam, was de +draagstoel verdwenen, en de manschap reeds zoover vooruitgetrokken, dat +zij dezen niet meer kon inhalen. <span class="sc">Mahomet</span> +behandelde haar koel en met onverschilligheid, gedurende de ziekte, +waaraan zij—schijnbaar of werkelijk—kort na hare aankomst +leed, en liet haar zelfs later naar het huis harer ouders brengen. +Geheel <i>Medina</i> sprak over dat voorval, en zelfs <span class= +"sc">Mahomet</span> maakte er bij zijne vrienden geen geheim van, dat +hij aan <span class="sc">Aïshas</span> onschuld twijfelde. +Omstreeks eene maand nochtans na die treurige gebeurtenis, zegepraalde +de liefde voor <span class="sc">Aïsha</span>, en misschien ook het +gevoel voor zijn’ oudsten en getrouwsten aanhanger—zijn +schoonvader <span class="sc">Aboe Bekr</span>—bij hem, op den +minnenijd en het wraakgevoel. Hij bezocht haar toen in haars vaders +woning en verklaarde, na een’ aanval van vallende ziekte, door +welke zijne openbaringen dikwijls werden voorafgegaan, in naam des +Hemels, dat zij onschuldig was. Diegenen, welke op de meest bepaalde +wijze tegen zijne vrouw hadden gesproken, werden gegeeseld, en deze +straf werd ook van toen af, tegen een’ ieder bepaald, welke eens +anderen vrouw van ontrouw beschuldigt en zijne beschuldiging niet door +vier geloofwaardige getuigen kan bewijzen.<a class="noteref" id= +"xd21e5026src" href="#xd21e5026" name="xd21e5026src">28</a></p> +<p>De zwakheid, welke <span class="sc">Mahomet</span> in zijne +betrekking tot het vrouwelijke geslacht vertoonde, en die gewis reeds +volstaat om een zeer dubbelzinnig licht op zijn karakter als profeet te +werpen, is overigens de eenige, welke wij in zijn bijzonder leven +opmerken. In elk ander opzicht was hij een toonbeeld van huisselijke en +gezellige deugd. In zijne woning, manier van leven en spijze, heerschte +de grootste eenvoud, ja zelfs was daarin somtijds gebrek en armoede. +Hij maakte zoo weinig aanspraak op hulde, dat hij niet wilde, dat zijne +aanhangers hem eenigerhande uiterlijk bewijs van eerbied zouden geven, +ja dat hij diensten welke hij zelf verrichten kon, niet eens van zijne +slaven aannam, zoodat hij dikwijls in persoon ter markt ging, om +levensmiddelen in te koopen en deze zelf toebereidde, zijne kleederen +verstelde, zijn geiten melkte en zijne woning veegde. <span class= +"pagenum">[<a id="pb40" href="#pb40" name="pb40">40</a>]</span>Een elk +had vrijen toegang tot hem, en zelfs op straat verleende hij elkeen +gehoor, welke iets had te verzoeken. Zijne weldadigheid en mildheid +waren onbegrensd, zoodat hij, in spijt van zijn groot aandeel in allen +buit, altijd arm bleef en bij zijnen dood slechts weinige dinars +naliet. Niet alleen jegens armen echter maakte zijne weldadigheid zich +kenbaar; hij zocht ook, op alle mogelijke wijzen, alle andere lijdenden +te troosten. Niemand was in <i>Medina</i> ziek, of hij bezocht hem, en +niemand stierf daar ter stede, of hij voegde zich bij hen die het lijk +volgden. Niemand ondervond eene onrechtvaardigheid, die hij niet ter +hulpe ijlde; overal waar het gold, den zwakke tegen den sterke te +verdedigen, was hij. Alleen waar de staatkunde het gebood, kon hij zich +tot de grootste wreedaardigheden laten wegslepen; maar in alle overige +gevallen, toonde hij zich uiterst toegevend en grootmoedig. Men vindt +wel menige voorbeelden van ter dood gebrachte misdadigers of werkzame +vijanden van den Islam, maar in evenredigheid van den duur zijner +heerschappij is het aantal van dezen zeer gering. Een der bloedigste +moordtooneelen richtte hij onder de <i>Benoe Koraïza</i> aan. Dit +was niet zoo zeer uit godsdiensthaat, als wel omdat zij hem in het +oogenblik van gevaar verlaten hadden, en tot den vijand waren +overgegaan; iets waardoor hij zijn’ ondergang nabij was geweest. +Moesten wij nu <span class="sc">Mahomet</span>, die zich profeet en +Godsgezant noemt, niet strenger beoordeelen dan een gewoon opperhoofd +der Arabieren, dan zouden, in onze oogen, de vlekken, welke wij in +zijne levensgeschiedenis waarnemen, des te gemakkelijker verdwijnen, +uithoofde zij door de zeden en gebruiken van zijnen tijd zijn te +rechtvaardigen. Wij zouden hem een’ sluwen staatsman noemen, +welke, ten deele uit liefde tot zijn volk, ten deele uit eerzucht, +groote zaken heeft volvoerd. Ook als verbeteraar der zeden, als +verkondiger van het monotheïsmus of stelsels van de eenheid Gods, +der leer van de onsterfelijkheid der ziel en de vergelding, welke hij +’t eerst in <i>Arabië</i> deed wortelen, kunnen wij hem +onzen bijval en, met het oog op zijn menigvuldig lijden in den eersten +tijd, zelfs onze bewondering niet onthouden. Dat hij echter volstrekt +niet opgewassen was tegen de rol van stichter van eenen nieuwen +godsdienst en van wetgever, blijkt uit een nauwkeurig onderzoek van den +Koran, niet minder dan uit zijn leven. <span class="pagenum">[<a id= +"pb41" href="#pb41" name="pb41">41</a>]</span></p> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e1680" href="#xd21e1680src" name="xd21e1680">1</a></span> Iederen +keer derhalve dat men de woorden vindt; <span class="sc">Mahomet</span> +<i>heeft gezegd</i>, of <i>de waarheidlievendste van alle menschen +heeft gezegd</i>, is er geene sprake van een gezegde uit den Koran, +maar van <span class="sc">Mahomets</span> woorden, welke door de +overlevering bewaard zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e1719" href="#xd21e1719src" name="xd21e1719">2</a></span> Muzelman +of, naar der Oosterlingen spreekwijze <i>Moslemim</i>, in het Arabisch +een belijder van den <i>Islam</i> of van het ware geloof, welke naam +door <span class="sc">Mahomet</span> (eigenlijk <span class= +"sc">Mohammed</span>) reeds vroeg aan zijne leer is gegeven. Van dit +woord hebben de Europezen <i>Muzelman</i> gevormd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e1749" href="#xd21e1749src" name="xd21e1749">3</a></span> +Opmerkelijk is het dat <i>Arabier</i> met het woord <span class="corr" +id="xd21e1754" title="Bron: עדב"><span lang= +"he">ערב</span></span> (avond, het westen) en +<i>Saraceen</i> met <span lang="he">זרה</span> +(schijnen, het oosten) in verband staat, en dus het eene Westerling en +het andere Oosterling zou beteekenen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e1882" href="#xd21e1882src" name="xd21e1882">4</a></span> +Gen. XXXVII, Rigter. VI, VIII, Jes. XXI, Ezech. XXVII.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2073" href="#xd21e2073src" name="xd21e2073">5</a></span> De +Arabische woordenboekschrijvers zijn het niet eens ten aanzien der +beteekenis van het woord <i>Koreïsh</i>. Er bestaan ten minste zes +verschillende verklaringen van dien naam, welke alle meer of min +gewrongen zijn. Naar den spraakkunstigen vorm te oordeelen is +<i>Koreïch</i> het verkleinwoord van <i>karch</i>, dat een zeer +vraatzuchtige vischsoort beteekent, die andere visschen verslindt. +Aanvankelijk is het dus niet anders dan een spot- of bijnaam geweest, +die in het vervolg van tijd de naam is geworden van een geheel, uit +<span class="sc">Fihr-Koreïch</span> of <span class= +"sc">Koreïsh</span> voortgesproten geslacht.</p> +<p class="footnote">Wat overigens deze afleiding schijnt te bevestigen, +is, dat de reeds in het <span class="abbr" title= +"Oude Testament"><abbr title="Oude Testament">O. Test.</abbr></span> +voorkomende naam <span class="sc">Korach</span>, in de overlevering als +type van inhalige vrekkigheid is bewaard gebleven. Dat woord schijnt +mede in verband te staan met hetgeen de knapen <span class= +"sc">Elisah</span> nariepen <i>Kerach</i>, omdat hij hun, als +waterscheppers, het brood uit den mond nam, door (2 +Kon II : 23) <span class="pagenum">[<a id="xd21e2109" href= +"#xd21e2109" name="xd21e2109">6n</a>]</span>het water zoet te maken, +hoewel de meeste en daaronder de bewerkers van den Staten-bijbel +“kaalkop” vertalen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2264" href="#xd21e2264src" name="xd21e2264">6</a></span> De naam +<i>Mahomet</i> wijkt eenigszins van de werkelijke Arabische spelling +af. Men behoorde <i>Mohammed</i> (de verheerlijkte) te zeggen. De +Turken spreken het woord <i>Mehemet</i> uit, als zij van een levend +persoon spreken die den naam <span class="sc">Mohammed</span> draagt. +Het gebruik der andere volken is integendeel, zich van den vorm +<span class="sc">Mahommed</span> te bedienen, als er van levende +Arabieren gesproken wordt, dien denzelfden naam dragen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2347" href="#xd21e2347src" name="xd21e2347">7</a></span> +<span class="sc">Caussin de Perceval</span> <i lang="fr">Histoire des +Arabes</i> (D. I. bl. 268–283) die <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e2354" href="#xd21e2354" name="xd21e2354">8n</a>]</span>dat +vraagpunt op uitvoerige wijze heeft onderzocht, bepaalt <span class= +"sc">Mahomets</span> geboorte op 29 Augustus 570.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2406" href="#xd21e2406src" name="xd21e2406">8</a></span> Deze +ziekte kan de vallende ziekte geweest zijn. Inderdaad gelooft de +mindere man in het Oosten, dat zij, die met vallende ziekte behept +zijn, door den duivel bezeten worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2784" href="#xd21e2784src" name="xd21e2784">9</a></span> Men wil +dat <span class="sc">Waraka</span> een gedeelte van het Evangelie in +het Arabisch zou hebben vertaald.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2825" href="#xd21e2825src" name="xd21e2825">10</a></span> Deze +woorden bevinden zich in het begin van <a href="#s96">Hoofdstuk +XCVI</a>. De woorden die nu volgen hebben geenerlei betrekking op de +eerste openbaring.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2881" href="#xd21e2881src" name="xd21e2881">11</a></span> De twee +andere personen die in den Koran genoemd worden, <span class= +"sc">Aboe-Djahl</span> en <span class="sc">Aboe-Lahab</span>, waren +hardnekkige vijanden van den nieuwen eeredienst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e2933" href="#xd21e2933src" name="xd21e2933">12</a></span> De +Arabieren, die de afgoderij toegedaan waren, erkenden ook wel <i>den +God</i> (<i>Allah</i>), maar baden terzelfder tijde ook andere godheden +aan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3009" href="#xd21e3009src" name="xd21e3009">13</a></span> Er was +te <i>Mekka</i> een christen goudsmid <span class="sc">Djebr</span>, +dien <span class="sc">Mahomet</span> dikwijls zou hebben bezocht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3024" href="#xd21e3024src" name="xd21e3024">14</a></span> Er was +te <i>Mekka</i> vooral een Koreïshiet, <span class= +"sc">Madhr</span> genaamd, die veel gereisd had, en dikwijls +vergelijkingen tusschen <span class="sc">Mahomets</span> predikingen en +de historische verhalen der Perzen maakte, welke zeer ten nadeele der +eerste uitvielen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3070" href="#xd21e3070src" name="xd21e3070">15</a></span> Zie +<a href="#s17.87">hoofdstuk XVII, 87</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3173" href="#xd21e3173src" name="xd21e3173">16</a></span> +Aboe-Talib beschermde zijnen neef uithoofde der banden van +bloedverwantschap; want hij was afgodendienaar, en bekeerde zich eerst +op zijn doodbed tot den Islam; ja zelfs wordt er aan zijne bekeering +getwijfeld. Onder de Muzelmannen draagt Khadidja den naam van +<i>Ommoel-moemenin</i>, moeder der geloovigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3279" href="#xd21e3279src" name="xd21e3279">17</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span>, die onderricht was, dat men een +complot tegen zijn leven gesmeed had, verliet zijne woning door eene +achterdeur en liet zijnen neef <span class="sc">Ali</span> in zijn bed +stijgen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3316" href="#xd21e3316src" name="xd21e3316">18</a></span> Hoe +klein en nietig die bijzonderheden en andere, soortgelijke ook mogen +schijnen, hebben wij gemeend, die in deze schets te moeten opnemen, +daar zij, om zoo te zeggen, de Muzelmansche Mythologie vormen, en ook +omdat zij bij de Mahomedaansche volken zijn overgegaan. Intusschen +wordt het oorspronkelijke der vinding vernietigd door hetgeen de Bijbel +verhaalt van hetgeen met <span class="sc">David</span> in de grot is +gebeurd, toen hij door <span class="sc">Saul</span> werd vervolgd. Ook +daar toch was de ingang der grot door een webbe oversponnen. +<i>Medrash</i>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3874" href="#xd21e3874src" name="xd21e3874">19</a></span> Dit was +<span class="sc">Heraclius</span> I, geb. 575, gest. 641.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e3954" href="#xd21e3954src" name="xd21e3954">20</a></span> +<span class="sc">Antar</span> of <span class="sc">Antara</span> was een +beroemd Arabisch opperhoofd en een van de zeven bekroonde +prijsdichters, wier bekroonde gedichten, met goud en zijde gestikt, aan +de poort van den <i>Caaba</i> werden bevestigd en daarom +<i>Moallaka</i> (de opgehangene) genoemd worden. <span class= +"sc">Antars</span> gedicht is door <span class="sc">Wilmet</span> +(1816) te <i>Leiden</i> uitgegeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4366" href="#xd21e4366src" name="xd21e4366">21</a></span> Hier is +op te merken, dat de Muzelmansche vorsten hunne brieven aan +niet-Muzelmansche vorsten met dien vorm van heilwensen beginnen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4394" href="#xd21e4394src" name="xd21e4394">22</a></span> Dit +denkbeeld had hij van het <span class="abbr" title= +"Oude Testament"><abbr title="Oude Testament">O.T.</abbr></span> +overgenomen. Zie 1 Sam. XII : 3.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4406" href="#xd21e4406src" name="xd21e4406">23</a></span> Volgens +anderen drie dinars.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4453" href="#xd21e4453src" name="xd21e4453">24</a></span> Het +ware noodeloos, hier de bewijsgronden te onderzoeken, welke door de +Chiiten worden aangevoerd ten voordeele van <span class= +"sc">Ali</span>, schoonzoon van <span class="sc">Mahomet</span>, welke +bewijsgronden uit onderscheiden gedeelten van den Koran en uit de +overlevering getrokken zijn. Al die bewijsgronden worden in het breede +vermeld in een overzicht van het leerstelsel der Chiiten, getiteld: +<i>Hakkoel-Yakin</i> (de zekere waarheid), een Perzisch werk, in 1696 +door <span class="sc">Mohammed-bakir</span>, zoon van <span class= +"sc">Mohammed Taki</span>, geschreven en te <i>Ispahan</i> gedrukt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4752" href="#xd21e4752src" name="xd21e4752">25</a></span> Deze +verklaring van het woord <i>Ommi</i> wordt gegeven in het Perzische +werk, getiteld: <i>Hakkoel-Yakin</i>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4768" href="#xd21e4768src" name="xd21e4768">26</a></span> Eenige +van de wonderwerken, welke door <span class="sc">Mahomet</span> zouden +<span class="corr" id="xd21e4774" title="Niet in bron">zijn</span> +verricht, <span class="pagenum">[<a id="xd21e4777" href="#xd21e4777" +name="xd21e4777">37n</a>]</span>of van de wonderdadige eigenschappen, +welke hij zoude hebben bezeten, laten wij hier volgen:</p> +<p class="footnote">Eens heeft hij, ten aanzien van een ieder, de maan +in tweeën gespouwen; op zijn verzoek heeft God de zon achteruit +doen gaan (vergel. 2 Kon. XX : 9–11), ten einde <span class="sc">Ali</span> het +namiddaggebed zou kunnen verrichten, dat door hem verzuimd was, +uithoofde de profeet op zijne knieën was ingeslapen, en +<span class="sc">Ali</span> hem niet wilde wekken; elken keer dat de +profeet naast een ander ging, scheen het altijd alsof <span class= +"sc">Mahomet</span>, ofschoon hij eene middelbare lengte had, een hoofd +langer was dan degeen die naast hem ging; zijn gezicht schitterde +altijd van licht (vergel. Ex. XXXIV : 29) en als hij zijne vingers voor zijn aangezicht +hield, dan schitterden zij, door den glans dien zij aan zijn aangezicht +ontleenden, als fakkels; men heeft <span class="sc">Mahomet</span> +dikwijls door steenen, boomen en planten hooren begroeten en dezen zich +voor hem zien buigen; dieren, zooals gazellen, wolven en hagedissen +spraken tot <span class="sc">Mahomet</span> en een geheel gebraden +geitebok richtte evenzeer het woord tot hem; hij had volstrekte macht +over de duivelen of booze geesten, die hem vreesden en aan zijne +zending geloofden. Hij heeft blinden het gezicht hergeven, zieken +genezen en zelfs dooden opgewekt (zoowel Oude als <span class="abbr" +title="Nieuwe Testament"><abbr title="Nieuwe Testament">N. +Test<span class="corr" id="xd21e4805" title= +"Niet in bron">.</span></abbr></span>); op zekeren dag heeft hij voor +<span class="sc">Ali</span> en zijn gezin, die honger hadden, een +geheel gedekte tafel uit den hemel doen nederdalen; hij heeft voorzegd, +dat zijn nageslacht, uit <span class="sc">Fatima</span> gesproten, het +slachtoffer van onrechtvaardigheden en vervolgingen zoude zijn, en dat +de Omejjaden duizend maanden zouden regeeren, hetgeen juist zoo +uitgekomen is, enz. Men zie ook de noot op <a href="#s17.1">Hoofdst. +XVII, 1</a> over <span class="sc">Mahomets</span> wonderdadige reize +naar de hemelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e4952" href="#xd21e4952src" name="xd21e4952">27</a></span> Koran +<a href="#s46.1">LXVI, 1</a>–<a href="#s46.6">6</a>. +Waarschijnlijk behoort daartoe ook <a href="#s33.27">XXXIII, 27</a> en +<a href="#s33.28">28</a>, in welke plaats <span class= +"sc">Mahomet</span> aan zijne vrouwen den voorslag eener echtscheiding +doet, ingeval zij de praal van deze wereld boven het loon hier namaals +verkozen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5026" href="#xd21e5026src" name="xd21e5026">28</a></span> Koran +<a href="#s24.4">XXIV, 4</a>, <a href="#s24.5">5</a>, <a href= +"#s24.11">11</a>–<a href="#s24.20">20</a>. Waar de echtgenoot +zelf als aanklager optreedt heeft er (naar het Oude Testament +Num. Hoofdst. V) een reinigingseed plaats. <a href="#s24.6">Koran +XXIV, 6</a>–<a href="#s24.10">10</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="pt2" class="div0 part"> +<h2 class="label">II.</h2> +<h2 class="main">De Koran.</h2> +<h2 class="sub">Algemeen overzicht.</h2> +<p class="first">Wat wij <span class="sc">Mahomet</span> niet kunnen +vergeven, is, dat hij zijne voorgewende of werkelijke openbaringen, +welke, gelijk hij zelf zich dikwijls uitdrukt, de geloovigen voor alle +tijden licht en leiding zouden verschaffen, niet bij zijn leven, +volgens chronologische orde, of volgens den inhoud, tot een geheel +heeft doen verzamelen<a class="noteref" id="xd21e5085src" href= +"#xd21e5085" name="xd21e5085src">1</a>.</p> +<p>De Muzelmannen, wel is waar—doch blijkbaar alleen met het doel +om hunnen profeet te verontschuldigen en de echtheid des Korans te +verdedigen—stellen vast, dat dit niet noodig was, omdat de door +hem geopenbaarde verzen door zijne volgelingen van buiten geleerd, en +langs dien weg aan de vergetelheid onttrokken werden. Zien wij echter +niet bij <span class="sc">Mahomets</span> dood, dat, behalve +<span class="sc">Aboe-Bekr</span>, niemand iets van een vers wist, +waarin <span class="sc">Mahomets</span> sterfelijkheid bepaald +uitgedrukt zou geworden zijn?<a class="noteref" id="xd21e5111src" href= +"#xd21e5111" name="xd21e5111src">2</a> <span class="pagenum">[<a id= +"pb42" href="#pb42" name="pb42">42</a>]</span></p> +<p>Stelt ook <span class="sc">Omar</span> niet vast, dat het vers, +waarbij, echtbreuk met den dood wordt gestraft, en eenige andere +verloren zouden zijn gegaan? En hoe dikwijls werden niet vroegere +voorschriften door latere veranderd, zonder dat altijd degenen, welke +zich de vroegere voorschriften in het geheugen hadden geprent, bij het +herroepen tegenwoordig waren? Moest <span class="sc">Mahomet</span> +toen niet veronderstellen—wat naderhand inderdaad +gebeurde—dat er ten minste over de letter zijner openbaringen, +later twist zou ontstaan. Moest hij niet vreezen, dat men er geheel +vreemdsoortige dingen onder zoude schuiven? Dit toch moest hij te +eerder, omdat hij aanneemt, dat zoowel de Joden als de Christenen de +Heilige Schrift vervalscht hebben? Voor deze zorgeloosheid nu weten wij +geen’ anderen grond op te geven, dan dat de meeste dusgenoemde +openbaringen alleen door de omstandigheden van het oogenblik in het +leven werden geroepen, en derhalve niet meer dan een tijdelijke +beteekenis hadden, zoodat het bewaren van deze, hem niet zeer gewichtig +scheen te zijn. Voorts schijnt het, dat hij, uithoofde der menigvuldige +tegenstrijdigheden in zijne openbaringen vervat, hebbe geaarzeld, deze +als een geheel aan de toekomst over te geven, terwijl hij ook +vóór zijnen dood, waarvan hij natuurlijk het oogenblik +niet kende, speelruimte wilde houden om er verbeteringen en bijvoegsels +in te brengen. De volgende overlevering van een rechtzinnigen Muzelman +toont ons, hoe gewichtig het voor <span class="sc">Mahomet</span> was, +zijne openbaringen elk oogenblik te kunnen wijzigen, wat niet zoo +gemakkelijk had kunnen geschieden, indien hij die, bijeengebracht en +gerangschikt, aan de handen der geloovigen had overgegeven. Toen het +vers verscheen: “Zijn ook misschien zij die te huis blijven, +(voor God) gelijk aan hen die voor hun geloof strijden<a class= +"noteref" id="xd21e5178src" href="#xd21e5178" name= +"xd21e5178src">3</a>?” zeide <span class="sc">Abd Allah Ibn +Djahsh</span> en <span class="sc">Ibn Um Maktum</span> tot <span class= +"sc">Mahomet</span>: “Wij zijn blind, en zou nu geene +uitzondering met ons gemaakt worden?” en dadelijk openbaarde hem +God: “Met uitzondering dergenen, welke lichaamsgebreken +hebben.” De profeet deed zich hierop het schouderblad brengen, +waarop dit vers geschreven was en beval zijnen secretaris <span class= +"sc">Zeïd Ibn Thabit</span>, die woorden er bij te voegen. +“Ik verbeeld mij—verhaalde <span class= +"sc">Zeïd</span> naderhand—als zag ik nog die plaats naast +eene spleet op het schouderblad.” Eene andere overlevering, +volgens welke <span class="sc">Abd Allah Ibn Masoed</span>, een der +gezellen van <span class="sc">Mahomet</span>, des avonds een vers +opschreef, dat hij <span class="pagenum">[<a id="pb43" href="#pb43" +name="pb43">43</a>]</span>den volgenden ochtend niet meer vond, en tot +wien <span class="sc">Mahomet</span> zeide, dat het weder in den hemel +teruggenomen, of met andere woorden, dat het door hem des nachts +uitgewischt was, bewijst, dat, indien eene nieuwe openbaring met eene +vroegere streed, hij er zich niet mede vergenoegde, deze als niet +geldig te verklaren, maar haar vernietigde, zoo het nog in zijne macht +stond. Nog eene onbetwiste overlevering in den Koran zelf<a class= +"noteref" id="xd21e5211src" href="#xd21e5211" name="xd21e5211src">4</a> +bevestigt dit, gelijk ook, dat, indien herroepen openbaringen reeds van +buiten waren geleerd, zij weder moesten worden vergeten. Wij gelooven +derhalve niet te ver te gaan, door aan te nemen, dat, volgens +<span class="sc">Mahomets</span> bedoeling, de Koran in het geheel +geene herroepene plaatsen moet bevatten, en dus <span class="sc">Aboe +Bekr</span> tegen den wil des profeets handelde, toen hij verzen, welke +desniettemin opgeteekend, of bij eenig Muzelman in het geheugen +gebleven waren, in den Koran opnam. <span class="sc">Mahomet</span> +immers heeft zelfs de goddelijkheid des Korans ook, onder anderen, +willen betoogen door de omstandigheid, dat die vrij van +tegenstrijdigheden was.</p> +<p>Maar hebben wij <span class="sc">Mahomet</span> eens gekenschetst +als een man, die er voor terugdeinsde, datgene wat hij, in eene reeks +van drieëntwintig jaren, in den naam des Hemels had verkondigd, +aan de geloovigen als een volkomen godsdienst- en wetboek achter te +laten; hebben wij hem daarin de grootste schuld opgeladen, die tegen +zijne waarheidsliefde en rechtschapenheid spreekt, zoo mogen wij toch +de gebreken, welke wij thans in den Koran waarnemen, niet hem, maar wel +aan <span class="sc">Aboe Bekr</span> en <span class="sc">Othman</span> +toeschrijven. Na den oorlog met den valschen profeet <span class= +"sc">Mossaïlama</span>, die aan vele Koranlezers het leven kostte, +liet de eerstgenoemde alles wat van <span class="sc">Mahomets</span> +openbaringen op perkament, palmbladen, beenderen, steenen en andere +ruwe schrijfmaterialen opgeteekend en onder de Muzelmannen verstrooid +was, bijeenzamelen en, uit wezenlijke of gehuichelde vroomheid, zonder +eenigerlei zifting opzamelen.</p> +<p>Ook de khalif <span class="sc">Othman</span>, die later eene tweede +redactie van den Koran bezorgde<a class="noteref" id="xd21e5250src" +href="#xd21e5250" name="xd21e5250src">5</a>, droeg geene zorg voor +diens inwendige verbetering en rangschikking, maar vestigde zijn +oogmerk slechts op één punt, en wel om er weder eenheid +in te brengen, uithoofde reeds in zijnen tijd onderscheidene lezingen +van den Koran in omloop waren, die natuurlijk onder de geleerden tot +hevige twisten aanleiding gaven. Hij deed derhalve, naar de oorkonden, +welke door <span class="sc">Zeïd</span>, onder <span class= +"sc">Aboe Bekr</span>, verzameld en door <span class="sc">Omars</span> +<span class="pagenum">[<a id="pb44" href="#pb44" name= +"pb44">44</a>]</span>dochter <span class="sc">Hafsa</span> bewaard +geworden waren, nieuwe afschriften vervaardigen, welke slechts in +zooverre van die van <span class="sc">Aboe Bekr</span> verschilden, dat +de onderscheiden lezingen, welke door dezen opgenomen waren, achterwege +bleven en daarin slechts ééne leeswijze opgenomen werd. +Aan de kritiek des Korans bracht <span class="sc">Othman</span> +nochtans het grootste nadeel toe, door het bevel, hetwelk hij gaf, al +de vroegere afschriften van den Koran te verbranden, zoodat slechts de +lezingen die van hem waren uitgegaan, in de kopieën van deze, voor +het nageslacht bewaard bleven. Wel is waar de Muzelmannen stellen vast, +dat die varianten alleen verschillen van dialecten hadden gegolden, +nademaal de Koran door <span class="sc">Mahomet</span> zelven in zeven +verschillende dialecten geopenbaard zoude zijn geworden, en dat +<span class="sc">Othman</span>, onder deze, het dialect gekozen had, +hetgeen het nauwste met dat der Koreïshieten verwant was. Maar +deze stelling is tegenover eene gezonde kritiek niet alleen onhoudbaar, +zij is ook in strijd met andere erkende en geloofwaardige Muzelmansche +overleveringen. In de eerste plaats toch wordt verhaald, dat +<span class="sc">Omar</span> het <a href="#s25">25e hoofdstuk</a> eens +door <span class="sc">Hisham</span> anders had hooren lezen, dan het +hem door <span class="sc">Mahomet</span> geopenbaard was geworden. Hij +geleidde hem derhalve tot den profeet en deed dat hoofdstuk door hem +herhalen; toen zei ook hij het op, en <span class="sc">Mahomet</span> +gaf beiden gelijk, terwijl hij verklaarde, dat de Koran naar zeven +verschillende leeswijzen geopenbaard was geworden. Wij gelooven reeds +uit die overlevering te kunnen besluiten, dat er hier geen sprake van +eenige provincialismen kan zijn; want dan hadden immers niet beiden het +geheele hoofdstuk behoeven te lezen. De genoemde stelling der +Muzelmannen wordt echter nog krachtiger door de volgende overlevering +wedersproken: “Elk jaar in de maand Ramadhan herhaalde +<span class="sc">Mahomet</span> voor den engel <span class= +"sc">Gabriël</span>, wat tot dat tijdstip van den koran +geopenbaard was: men zegt zelfs, dat hij in zijn laatste levensjaar dit +twee malen zoude herhaald hebben. Zoo dikwijls hij nu eene nieuwe +lezing er bij voegde, of iets wegliet, waaruit <span class="ex">de +eerste zeven uitgaven ontstonden</span>, prentten zijne volgelingen +zich die wijzigingen dadelijk in het geheugen; en <span class= +"ex">handelden overeenkomstig die bijvoegsels of +veranderingen</span><a class="noteref" id="xd21e5338src" href= +"#xd21e5338" name="xd21e5338src">6</a>. Hier zien wij <span class= +"corr" id="xd21e5349" title="Bron: dui-lijk">duidelijk</span> +<span class="pagenum">[<a id="pb45" href="#pb45" name= +"pb45">45</a>]</span>dat de voorgewende, van elkaâr afwijkende +openbaringen, waardoor <span class="sc">Mahomet</span>, in gevallen, +als dat tusschen <span class="sc">Omar</span> en <span class= +"sc">Hisham</span>, zich uit elke verlegenheid vermocht te redden, niet +alleen de uitdrukkingen maar ook den inhoud betroffen. Onder de +verschillen die <span class="sc">Othman</span> wegliet, behooren +derhalve ook dezulken en zijne weglatingen bepaalden zich geenszins +alleen bij dialectverschillen, gelijk men tot hiertoe meende. Door het +vernietigen van alle varianten of tekstverschillen, wilde <span class= +"sc">Othman</span> dus éénen Koran vormen, over welks +inhoud niet meer getwist kon worden Aan de zuiverheid en +gelijkmatigheid, uit het oogpunt van spelling en spraakleer, schijnt +hij echter minder zorg besteed te hebben. In dien zin verstaan wij dan +ook eene overlevering, volgens welke <span class="sc">Otham</span>, +toen hij in de afschriften des Korans, welke op zijn bevel waren +vervaardigd, spelfouten ontdekt had, gezegd zoude hebben: “Laat +die staan! De Arabieren zullen die wel verbeteren.” Op dezelfde +wijze begrijpen wij ook de volgende overlevering, waaraan door de +Muzelmannen de zonderlingste uitleggingen worden gegeven, om elken +twijfel aan de reinheid van den Koran tegen te gaan: +“<span class="sc">Hisman</span> de zoon van <span class= +"sc">Urwas</span> verhaalt, dat zijn vader eens <span class= +"sc">Aïsha</span> gevraagd had, hoe er <span class="corr" id= +"xd21e5383" title="Bron: ioch">toch</span> zoo menigvuldige feilen +tegen de Arabische woordvoeging in den Koran hadden kunnen +ontstaan;<span class="corr" id="xd21e5386" title= +"Niet in bron">”</span> waarop hem geantwoord werd, “dat +dit het gevolg van misslagen der afschrijvers was geweest.”</p> +<p>De handelwijze moge nu ook door de politiek gerechtvaardigd kunnen +worden; uit het oogpunt nochtans der kritiek, zoowel als uit dat van +het geloof, moet zij veroordeeld worden, en de ontevredenheid der +geloovigen zoowel als der geleerden nog verhoogen. Ongelukkigerwijze +waren de afschriften van den Koran toen ook nog zóó +zeldzaam, dat het hem werkelijk schijnt gelukt te zijn, al die er +bestonden te verzamelen en te verbranden, en degenen welke eigenhandig +door hem geschreven, of de afschriften, die naar deze vervaardigd en +aan de hoofdsteden van het rijk toegezonden waren, aan den geheelen +Islam op te dringen. Het valt nochtans te betwijfelen, of <span class= +"sc">Othmans</span> exemplaar zóó lang bewaard gebleven +zij<a class="noteref" id="xd21e5394src" href="#xd21e5394" name= +"xd21e5394src">7</a>, en door de Mahomedaansche Masorethen, tot het +vaststellen van den tekst kon worden gebruikt, gelijk onderscheidene +Muzelmannen aannemen. Daarentegen is het bewaard blijven der door hem +bezorgde afschriften, zoowel als der kopieën, welke door +<span class="pagenum">[<a id="pb46" href="#pb46" name= +"pb46">46</a>]</span>onderscheidene tijdgenooten vervaardigd zijn, wel +schier niet aan eenigen twijfel onderhevig<a class="noteref" id= +"xd21e5423src" href="#xd21e5423" name="xd21e5423src">8</a><span class= +"corr" id="xd21e5450" title="Niet in bron">.</span> Men kan derhalve +bepaald aannemen, dat, na <span class="sc">Othman</span>, niet verder +wezenlijke veranderingen in den Korantekst, of ten minste opzettelijke +toevoegsels of weglatingen plaats vonden. Desniettemin mogen wij echter +ook de oudste der bekende afschriften niet volkomen als het werk van +<span class="sc">Othman</span> aanzien, omdat ten tijde van +<span class="sc">Othman</span> het Arabische schrift nog geene teekens +bezat ter onderscheiding van eenige naar elkander gelijkende letters, +of toonteekens tot aanwijzing der verschillende klinkers had. Deze +punten en strepen werden eerst in de tweede eeuw gebezigd, toen er ten +aanzien van menige letters en klinkers reeds twijfelingen bestonden. +Daardoor zijn dan ook, tot op onzen tijd, vele daaruit ontstane en van +elkaâr afwijkende lezingen bewaard gebleven; die dikwijls den +grootsten invloed op den zin uitoefenen.</p> +<p>Onbegrijpelijk blijft het altoos, dat <span class= +"sc">Othman</span>, die, bij de redactie van den Koran, op minder +bezorgde en nauwlettende wijze dan <span class="sc">Aboe Bekr</span> te +werk ging, niet ook een deel hebbe weggelaten van de wetten, +leerstellingen en legenden, welke somwijlen met dezelfde woorden zijn +herhaald, en welke <span class="sc">Mahomet</span> wel onderscheiden +keeren kon hebben voorgedragen, doch hem voorzeker eigenlijk maar +eenmaal hebben kunnen geopenbaard worden; ook voorts dat hij niets voor +het vaststellen van eene stelselmatige en tijdrekenkundige orde in de +reeks van Soeren of hoofdstukken en verzen hebbe gedaan. De wanorde die +in den Koran heerscht, verwart niet alleen den Europeeschen geleerde, +al is hij uiterst bekend met <span class="sc">Mahomets</span> leven, +maar zelfs de degelijkste Muzelmansche uitleggers weten dikwijls geen +raad, en twisten met elkaêr, zoowel over enkele verzen, als over +geheele kapittels; over de aanleiding tot hunne verschijning, en of zij +reeds van <span class="ex">Mekka</span>, dan wel van <span class= +"ex">Medina</span>, na <span class="sc">Mahomets</span> vlucht of +uittocht, dagteekenen. Maar zelfs ook waar zij tijd en aanleiding der +openbaring op bepaalde wijze vermelden, zijn zij niet te vertrouwen, +omdat zij meer de doode letter eener overlevering volgen, die dikwijls +valsch is, dan wel dat zij op een zelfstandigen, levenden, kritischen +geest gegrond zijn. Dat de indeeling des Korans in honderd veertien +hoofdstukken, gelijk zij thans voor ons liggen, niet van <span class= +"sc">Mahomet</span> afkomstig is <span class="pagenum">[<a id="pb47" +href="#pb47" name="pb47">47</a>]</span>gelijk de rechtzinnige +Muzelmannen gelooven, is in het leven van <span class= +"sc">Mahomet</span> bewezen; ofschoon niet tegengesproken kan worden, +dat <span class="sc">Mahomet</span> ten minste een deel van den Koran +in afdeelingen openbaarde, die hij <span class="ex">Soeren</span> of +hoofdstukken noemde. Zij die den Koran van buiten leerden, hebben +mogelijk, om hun geheugen ter hulp te komen, een bijzonderen naam aan +elke afdeeling gegeven. Van vele dier afdeelingen, vooral van de +oudste, schijnt echter het grootste gedeelte verloren gegaan of +opzettelijk vernietigd te zijn, zoodat nog slechts hare namen en +weinige verzen er van overgebleven zijn, terwijl bij de latere en +uitgebreider afdeelingen, vele gedeelten bijeen werden geworpen, welke +volstrekt niet bij elkaêr behooren.</p> +<p>Wij hebben gepoogd, niet alleen den tijd der verschijning van de +geheele hoofdstukken, maar ook, vooral bij de wetgevende stukken uit +<span class="ex">Medina</span>, dien der afzonderlijke gedeelten van +elk hoofdstuk te bepalen.</p> +<p>Bij deze laatsten is het ons ook doenlijk geweest eene juiste +tijdorde der afzonderlijke hoofdstukken op te geven, terwijl die uit +<span class="ex">Mekka</span>, omdat zij algemeener van aard zijn en +sterk op elkaâr gelijken, in slechts drie tijdvakken zijn +verdeeld. Bij het bepalen der tijdorde dienden ons tot leiddraad: +<i>a.</i> Duidelijk blijkende betrekkingen op historische +gebeurtenissen, waarvan het tijdstip uit andere biographische bronnen +bekend is; <i>b.</i> Het karakter der openbaring, dat na den uittocht +van <span class="ex">Mekka</span> geheel verandert, aangezien +<span class="sc">Mahomet</span> niet meer uitsluitend als hervormer, +maar ook als stichter van eenen nieuwen godsdienst en wetgever +optreedt, en <i>c.</i> De uitwendige vorm; omdat <span class= +"sc">Mahomet</span>, in den eersten tijd zijner leer, zijne +voordrachten, zoo al niet streng naar de regels der prosodie, nochtans +in poteïsche, rhytmische taal kleedde, gelijk dit bij de vroegere +Arabische waarzeggers plaats vond, terwijl hij in lateren tijd anders +schreef, deels opzettelijk, om niet voor dichter of waarzegger te +worden aangezien, deels omdat hij zich zelven uitgeput had, doch vooral +ook omdat het hem, op latere jaren en op zijn standpunt als +godsdienststichter, regeerder en wetgever, aan wezenlijke, innerlijke +begeestering mangelde; zoodat hij zelfs dáár een geheel +prozaïschen vorm bezigde, waar hij hetzelfde onderwerp behandelt, +dat vroeger zijne geheele ziel had doorgloeid.</p> +<p>Naardien de hoofdstukken, in welke <span class="sc">Mahomet</span>, +in zekeren zin, zelfs eerst tot ’s Heeren gezant gewijd wordt, +voorzeker de oudsten zijn, zoo nemen wij de overlevering opzichtens de +beide het eerst geopenbaarden aan, en geven als de zoodanigen op het +96e en 74e. Wij doen hier echter opmerken, dat waarschijnlijk eenige +andere verzen of hoofdstukken, die verloren gegaan, in andere +hoofdstukken gevoegd, of misschien later opzettelijk vernietigd zijn, +en welke de kern der oorspronkelijke leer van <span class= +"sc">Mahomet</span> bevatten, gelijktijdig zijn verschenen; want +blijkbaar zijn slechts de eerste vijf verzen van het <a href="#s96">96e +hoofdstuk</a> en de eerste zeven verzen van het <a href="#s74">74e +hoofdstuk</a> als eene wijding <span class="pagenum">[<a id="pb48" +href="#pb48" name="pb48">48</a>]</span>tot profeet aan te zien. In de +volgende verzen is er slechts sprake van de zoodanigen, die +<span class="sc">Mahomet</span> geen gehoor schenken en met den Koran +spotten. Overigens duiden reeds de eerste woorden van <a href= +"#s96">hoofdstuk 96</a>, zoo al niet rechtstreeks op een volslagen +godsdienstboek, dan toch ten minste op eene gelijktijdig verschenen +openbaring, welke hij lezen en voorlezen moest. Het <a href= +"#s74.31">31e vers van het 74e hoofdstuk</a> behoort gewisselijk tot +een later tijdvak. Ook de eerste acht verzen van <a href= +"#s73">hoofdstuk 73</a> rekenen wij onder de oudsten; de tien volgende +verschenen later, en het laatste voorzeker eerst te <span class= +"ex">Medina</span>. Zonder twijfel behooren ook vers <a href= +"#s26.77">77</a>–<a href="#s26.104">104</a> van het <a href= +"#s26">26e hoofdstuk</a> tot de vroegste openbaringen, in welke +<span class="sc">Mahomet</span> opgeroepen wordt, slechts +één God te aanbidden en zijne stamgenoten voor afgoderij +te waarschuwen; en evenzeer <a href="#s106">hoofdstuk 106</a>, hetwelk +voornamelijk op de Koreïshieten betrekking heeft. Daarop volgt dan +<a href="#s111">hoofdst. 111</a>, dat een verwensching bevat, die +gericht is tegen <span class="sc">Mahomets</span> oom <span class= +"sc">Aboe Lahab</span>, welke, gelijk wij uit biographische bronnen +weten, tegen zijnen neef een steen ophief, toen deze zijn eerste +prediking hield. Evenzeer is dit waarschijnlijk het geval met de +laatste zes verzen van het <a href="#s15">15e hoofdstuk</a> waarin hem +bevolen wordt, zijne leer luide en niet alleen voor stamgenooten en +vrienden te verkondigen. Het geheele overige gedeelte van <a href= +"#s15">hoofdstuk 15</a> behoort tot het tweede tijdvak.</p> +<p>Nu volgt eene reeks hoofdstukken, waarin <span class= +"sc">Mahomet</span> zelfs vermaand wordt, standvastig op het betreden +pad te blijven, en zich door de tegenspraak der Mekkanen niet van het +geloof aan een eenigen God te laten aftrekken; daarin wordt voorts de +goddelijkheid des Korans verkondigd. <span class="sc">Mahomets</span> +karakter als profeet, als des Heeren gezant wordt nauwkeurig opgegeven; +van dat der bezetenen, der dichters, der toovenaars en waarzeggers +onderscheiden, en de leer van de opstanding en vergelding tegen de +spotzieke Arabieren verdedigd. Al deze hoofdstukken welke wij in de +eerste vijf jaren van <span class="sc">Mahomets</span> zending +plaatsen, dragen den stempel eener echte begeestering en van eene +diepe, innige overtuiging, en degene welke op <span class= +"sc">Mahomet</span> zelven betrekking hebben, zelfs dien van een +wezenlijk visioen. Dit gaat zoo ver, dat men tot het denkbeeld moet +komen, dat <span class="sc">Mahomet</span> zelf, ten minste in den +eersten tijd, slechts het werktuig van een’ wezenlijken hervormer +was, die hem als engel verscheen. Hoe laten zich wel anders verzen +verklaren, in welke aan <span class="sc">Mahomet</span> bevel wordt +gegeven, den Koran, zoolang die hem wordt voorgelezen, niet na te +zeggen, maar te wachten, tot de engel voleindigd hebben zou<a class= +"noteref" id="xd21e5617src" href="#xd21e5617" name= +"xd21e5617src">9</a>. Hoe zou men anders eene verklaring kunnen geven +van zoodanige verzen, waarin hem bevolen wordt, zich van de +ongeloovigen te verwijderen, als zij met den Koran spotten, en, indien +de satan hem dit <span class="pagenum">[<a id="pb49" href="#pb49" name= +"pb49">49</a>]</span>gebod mocht doen vergeten, het althans op te +volgen zoodra hij het zich herinnerde<a class="noteref" id= +"xd21e5636src" href="#xd21e5636" name="xd21e5636src">10</a>? Is het wel +denkbaar, dat <span class="sc">Mahomet</span> tot zich zelven zou +hebben gezegd: Wellicht laat gij een deel der openbaring achterwege, +omdat het gesnap der spotters u de borst vernauwt<a class="noteref" id= +"xd21e5644src" href="#xd21e5644" name="xd21e5644src">11</a>; of: volgt +gij hunne (der ongeloovigen) begeerten, dan is God uw beschermer niet +meer<a class="noteref" id="xd21e5669src" href="#xd21e5669" name= +"xd21e5669src">12</a>; of: als gij den Koran leest, dan neem uwe +toevlucht bij God tegen den Satan<a class="noteref" id="xd21e5674src" +href="#xd21e5674" name="xd21e5674src">13</a>. Deze en soortgelijke +verzen, bij welke zich geen bedrog laat veronderstellen—want wij +kunnen daarin slechts eene gekunstelde naïviteit zien, die al te +zeer zou strijden met de waarheid der leerstellingen, welke in den +eersten tijd werden geopenbaard en met de geestdrift waarmede zij +voorgedragen zijn—geven ons derhalve aanleiding, ook bij andere +uit dien tijd, elke verdenking van opzettelijke misleiding, zelfs van +<span class="sc">Mahomets</span> zijde te verwijderen, en hem veeleer +voor een godsdienstigen dweper vol zelfmisleiding, dan voor een +bedrieger te houden.</p> +<p>Ten aanzien der hoofdstukken, in welke, behalve de leer van God, +<span class="sc">Mahomet</span>, den Koran en van de opstanding, +slechts hier en daar ook eenige zedelijke voorschriften gevlochten +zijn, die de leer van elken godsdienst vormen, en waarin ook niet meer +dan korte aanwijzingen voorkomen van vroegere volken, die, uithoofde +van hun ongeloof, zijn ondergegaan, kan men, uithoofde van hunnen +gelijksoortigen inhoud en vorm, de tijdorde niet met eenige +nauwkeurigheid bepalen. Uit dien hoofde tellen wij diegene, welke wij +in dat tijdvak plaatsen, naar de volgorde op, gelijk zij in de vroeger +vermelde overlevering op elkaar volgen. Wij behoorden hier dan ook niet +met <a href="#s81">hoofdstuk 81</a> te beginnen, dat volgens die +overlevering na het <a href="#s111">111e hoofdstuk</a> volgt, omdat dit +hoofdstuk, gelijk vooral uit vers 23 volgt, waarschijnlijk te gelijk +met het <a href="#s53">53e hoofdstuk</a> verscheen. Beide spreken over +<span class="sc">Mahomets</span> visioen, in hetwelk hij geloofde in +den hemel gedragen te zijn, en dat, volgens de opgave van de meeste +levensbeschrijvers, eerst na zijnen terugkeer van <span class= +"ex">Taïf</span> plaats had<a class="noteref" id="xd21e5703src" +href="#xd21e5703" name="xd21e5703src">14</a>. Nademaal echter hunne +schrijfwijze tot de oudste behoort gelijk reeds blijkt uit hun +volslagen afwijken van het hoofdstuk der geniën, dat werkelijk +eerst na de terugkomst van <span class="ex">Taïf</span> verscheen, +zoo is voorzeker in beide sprake van eenig ander visioen, en deze +verzen werden eerst later, valschelijk, tot ondersteuning van de +legende der hemelvaart gebezigd. Dit is des te waarschijnlijker, +nademaal vers <a href="#s53.17">17</a> en <a href="#s53.18">18</a> van +het <a href="#s53">53e hoofdstuk</a>, zelfs volgens de Muzelmansche +levensbeschrijvingen, kort na den eersten veldtocht naar <span class= +"ex">Abyssinië</span> verschenen, en aanleiding <span class= +"pagenum">[<a id="pb50" href="#pb50" name="pb50">50</a>]</span>geven +tot terugkeer der eerste uitgewekenen<a class="noteref" id= +"xd21e5730src" href="#xd21e5730" name="xd21e5730src">15</a>. Slechts, +vers <a href="#s53.30">30</a>, <a href="#s53.31">31</a> en <a href= +"#s53.32">32</a> schijnen tot de laatste verzen uit <span class= +"ex">Mekka</span> te behooren. Na de bovengenoemde hoofdstukken komen +de <a href="#s68">68e</a>, <a href="#s87">87e</a>, <a href= +"#s92">92e</a>, <a href="#s89">89e</a>, <a href="#s93">93e</a> en +<a href="#s94">94e</a> <span class="ex">soeras</span>. Het <a href= +"#s103">103e hoofdstuk</a> volgt, dat waarschijnlijk, evenals menig +ander hoofdstuk, slechts uit afzonderlijke verzen bestaat, die geen +eigen hoofdstuk moesten vormen, of van welke een gedeelte verloren is. +Hierna komen de hoofdstukken <a href="#s100">100</a>, <a href= +"#s108">108</a>, <a href="#s102">102</a> en <a href="#s107">107</a>. +<a href="#s109">Hoofdstuk 109</a>, hetgeen onderscheidene uitleggers +zelfs tot de Medinasche tellen, behoort gewis niet tot het eerste +tijdvak, maar in het tweede, waarin. <span class="sc">Mahomets</span> +leer reeds zóó zeer verbreid was, dat de afgodendienaars +hem eenige concessiën wilden doen. Dan volgen <a href= +"#s105">hoofdstuk 105</a>, <a href="#s113">113</a>, <a href= +"#s114">114</a>, <a href="#s112">112</a>, <a href="#s80">80</a>, +<a href="#s97">97</a>, <a href="#s91">91</a>, <a href="#s85">85</a>, +<a href="#s90">90</a>, <a href="#s95">95</a>, <a href="#s101">101</a>, +<a href="#s75">75</a>, <a href="#s104">104</a>, <a href="#s77">77</a> +en <a href="#s86">86</a>. Vervolgens <a href="#s70">70</a><a class= +"noteref" id="xd21e5846src" href="#xd21e5846" name= +"xd21e5846src">16</a>, <a href="#s78">78</a>, <a href="#s79">79</a>, +<a href="#s82">82</a> en <a href="#s84">84</a>, in welken de dag des +oordeels, op meesterlijke wijze, in zeer korte, rhytmische zinnen wordt +geschilderd; evenzeer <a href="#s56">hoofdstuk 56</a>, <a href= +"#s88">88</a>, <a href="#s52">52</a>, <a href="#s69">69</a> en +eindelijk <a href="#s83">83</a>. Ook <a href="#s99">hoofdst. 99</a>, +hetwelk door onderscheiden Muzelmannen onder de Medinasche wordt +gerangschikt, behoort nog tot de oudste van <span class= +"ex">Mekka</span>.</p> +<p>Het tweede tijdvak omvat ook nog zeer poëtische hoofdstukken; +in welken tijd <span class="sc">Mahomet</span> reeds meer als profeet +dan als een in verrukking verkeerende optreedt, en waarbij men in zijne +voorstelling reeds meer spel en kunst, dan rechtstreeksche uitgietingen +van een overvloeiend gemoed opgemerkt. <span class="sc">Mahomet</span> +komt reeds meer in bijzonderheden, zoo wel in het gispen der +bijgeloovige Mekkanen, als opzichtens zijne grondvesting des waren +geloofs. De hel en het paradijs worden gaandeweg wijdloopiger +beschreven; ook worden er de goddelijke attributen nader bepaald en met +bewijsgronden gestaafd. De legenden der profeten vermeerderen en worden +bepaalder van teekening, hetgeen reeds bij die van <span class= +"ex">Mekka</span> den argwaan opwekte, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> een medearbeider had. Deze argwaan wordt zelfs +uitgedrukt en niet behoorlijk wederlegd<a class="noteref" id= +"xd21e5900src" href="#xd21e5900" name="xd21e5900src">17</a>. Immers +indien ook zij, welke door de Mekkanen als zijn leermeesters worden +aangezien, vreemdelingen en de Arabische taal niet volkomen machtig +waren, zoo konden zij hem des niettemin de stof voor zijne openbaringen +geleverd hebben, welke hij dan vrij bewerkte. Totdat tijdvak, hetgeen +zich tot <span class="sc">Mahomets</span> terugkeer van <span class= +"ex">Taïf</span> uitstrekt, rekenen wij te behooren, behalve de +reeds genoemde ook de hoofdstukken: <a href="#s1">1</a>, <a href= +"#s51">51</a><a class="noteref" id="xd21e5926src" href="#xd21e5926" +name="xd21e5926src">18</a>, <a href="#s36">36</a>, <a href= +"#s50">50</a>, <a href="#s54">54</a>, <a href="#s44">44</a>, <a href= +"#s19">19</a>, <a href="#s20">20</a>, <a href="#s21">21</a>, <a href= +"#s23">23</a>, <a href="#s25">25</a><span class="corr" id="xd21e5957" +title="Bron: .">,</span> <span class="pagenum">[<a id="pb51" href= +"#pb51" name="pb51">51</a>]</span><a href="#s67">67</a>, <a href= +"#s37">37</a>, <a href="#s38">38</a>, <a href="#s43">43</a> en <a href= +"#s71">71</a>, en eindelijk nog <a href="#s55">55</a> en <a href= +"#s76">76</a>, welke door vele Muzelmannen worden aangezien, als te +<span class="ex">Medina</span> geschreven te zijn.</p> +<p>De hoofdstukken in de laatste jaren te <span class="ex">Mekka</span> +verschenen, en welke zich van toen nog maar zeldzaam boven het gewone +proza verheffen, doch in welke echter nog veel redenaarstalent aanwezig +is, zijn de hoofdstukken: <a href="#s7">7</a>, <a href="#s72">72</a>, +<a href="#s35">35</a>, <a href="#s27">27</a>, <a href="#s28">28</a>, +<a href="#s17">17</a>, <a href="#s10">10</a>, <a href="#s11">11</a>, +<a href="#s12">12</a>, <a href="#s6">6</a>, <a href="#s31">31</a>, +<a href="#s34">34</a>, <a href="#s39">39</a>, <a href="#s40">40</a>, +<a href="#s32">32</a>, <a href="#s42">42</a>, <a href="#s45">45</a>, +<a href="#s46">46</a>, <a href="#s18">18</a>, <a href="#s16">16</a>, +<a href="#s14">14</a>, <a href="#s41">41</a>, <a href="#s30">30</a>, +<a href="#s29">29</a>, <a href="#s13">13</a> en <a href="#s64">64</a>. +De beide laatste worden gewoonlijk onder de Medinasche hoofdstukken +geteld. In het laatste vindt men, wel is waar, in het <a href= +"#s64.14">14e vers</a>: “O gij, die gelooft!” eene wijze +van aanspreken, die gewoonlijk in de Medinasche hoofdstukken voorkomt; +doch deze wijze van aanspreken kan door <span class="sc">Mahomet</span> +nochtans reeds te <span class="ex">Mekka</span> gebezigd zijn geworden, +als hij iets openbaarde, wat diegenen betrof, welke reeds tot den Islam +bekeerd waren.</p> +<p>Alvorens wij tot de hoofdstukken overgaan, die te <span class= +"ex">Medina</span> geschreven zijn, en bij welke, uithoofde zij tot +historische feiten in betrekking staan, eene nauwkeuriger tijdsbepaling +mogelijk en, uit genoemden hoofde, ook noodzakelijker is, moeten wij +nog enkele aanmerkingen laten volgen, over de hoofdstukken die te +<span class="ex">Mekka</span> geschreven zijn. Volgens eene +Muzelmansche overlevering zou <a href="#s6.93">vers 93</a> van het +<a href="#s6">6e hoofdstuk</a> niet dan later verschenen zijn en op +valsche profeten betrekking hebben, welke eerst na <span class= +"sc">Mahomets</span> uittocht opkwamen. Intusschen kan het mogelijk +wezen, dat <span class="sc">Mahomet</span>, zonder toespeling op +anderen, alleen om des te meer geloof te vinden, gezegd hebbe: Bestaat +er wel iets snooders, dan God logen toe te dichten, of te zeggen: mij +is iets geopenbaard, indien dit niet waar is, enz. Als wilde hij +daardoor zeggen; hoe kunt ge mij voor zoo goddeloos houden?</p> +<p><a href="#s7.30">Vers 30</a> van het <a href="#s7">7e hoofdstuk</a> +moet gelijkerwijze eerst in <span class="ex">Medina</span> en wel +eveneens eerst na de verovering van <span class="ex">Mekka</span> +verschenen zijn, hetgeen ontwijfelbaar is, indien men dat vers als een +gebod aanneemt. Het blijft echter altijd mogelijk, dat het slechts een +vermaning ware tegen de Koreïshieten, welke den bedevaartgangers +nieuwe kleederen wilden opdringen, of hen dwongen, maakt den tempel om +te trekken; zoodat het reeds vroeger verschenen kon zijn.</p> +<p>Van het <a href="#s17">17e hoofdstuk</a> is voorzeker <a href= +"#s17.35">vers 35</a> (waar gezegd wordt: “wij hebben den +bloedverwant eens vermoorden reeds macht over een moordenaar +gegeven,” en waarin waarschijnlijk op <a href="#s2.173">hoofdstuk +2 vers 173</a> wordt verwezen), eerst in <span class="ex">Medina</span> +verschenen, waar <span class="sc">Mahomet</span> een uitvoerende macht +bezat. Ook <a href="#s17.78">vers 78</a> kon eerst te <span class= +"ex">Medina</span> geopenbaard zijn; want er wordt van eene poging +gesproken, om <span class="sc">Mahomet</span> uit het land te +verdrijven, hetgeen die van <span class="ex">Mekka</span> werkelijk +gedaan hadden. De volgende echter en <a href="#s17.83">vers 83</a> +kunnen reeds in <span class="ex">Mekka</span> geopenbaard zijn; want +reeds voor de verovering van die stad kon hij zeggen: “De +waarheid is gekomen, de leugen is ontvloden.” Wat het +<span class="pagenum">[<a id="pb52" href="#pb52" name= +"pb52">52</a>]</span>eerste vers van dit hoofdstuk betreft, zoo houden +wij het niet alleen niet te behooren tot die, welke in <span class= +"ex">Mekka</span> zijn geschreven, maar voor een, dat eerst na +<span class="sc">Mahomets</span> dood verdicht, of bij vergissing in +den Koran opgenomen is. Onderscheiden Koranplaatsen pleiten er voor, +dat <span class="sc">Mahomet</span> zelf de nachtelijke reize, naar +<span class="ex">Jeruzalem</span> en den hemel, slechts als een visioen +aangezien wilde hebben. Reeds <span class="sc">Mahomets</span> gedurige +verzekeringen, dat hij niet meer dan een prediker en geen wonderdoener +was<a class="noteref" id="xd21e6172src" href="#xd21e6172" name= +"xd21e6172src">19</a>, behoorde ook overigens de geloovigen te +overtuigen, dat er geen grond voorhanden is, om hier aan het doen eener +werkelijke reize, gelijk ook aan eene gespleten maan te denken. +Desniettemin had deze legende zich spoedig na den dood van den profeet +verbreid, en langs dien weg kon ook dit vers, door eenig geloovige voor +zich zelven opgeteekend, wellicht reeds ten tijde van <span class= +"sc">Aboe Bekr</span>, in den Koran overgegaan zijn. Dat vers komt +overigens volstrekt niet bij het daaropvolgende, is voor een ieder, die +de legende niet kent, onverstaanbaar, en bovendien voor dengeen, die er +mede bekend is, duister en taalkundig onjuist. Woordelijk luidt het +vers: “Geprezen zij degeen, die met zijn knecht des nachts +reisde, van den heiligen tempel naar den verwijderden tempel, wiens +omgeving wij gezegend hebben<a class="noteref" id="xd21e6187src" href= +"#xd21e6187" name="xd21e6187src">20</a>, opdat wij hem onze wonderen +toonen. Gewisselijk hij is de hoorende, de zienden<span class="corr" +id="xd21e6199" title="Niet in bron">.</span>”</p> +<p>In <a href="#s28.85">vers 85</a> van <a href="#s28">hoofdst. 28</a> +moet, volgens eenige Koranverklaarders, aan <span class= +"sc">Mahomet</span> voorspeld zijn, dat hij eens naar <span class= +"ex">Mekka</span> terug zou keeren. Ten gevolge daarvan zou dat vers +zeker in <span class="ex">Medina</span>, of tenminste daarheen +geschreven moeten zijn. Er komt echter een woord in voor (<span class= +"ex">Maad</span>) hetgeen woordelijk “plaats des +terugkeers” beteekent, zoodat daarmede even goed de wereld hier +namaals, als <span class="ex">Mekka</span> bedoeld kan zijn.</p> +<p>Vers <a href="#s29.10">9</a> en <a href="#s29.10">10</a> van +<a href="#s29">hoofdstuk 29</a> schijnen ook naar <span class= +"ex">Medina</span> verplaatst te moeten worden; want daarin wordt +gezegd: dat zekere lieden zich van de geloovigen afscheiden, indien zij +in kommer zitten, maar zich weder bij hen voegen als er bijstand van +God komt; dat echter God de ware geloovigen wel van de huichelaars weet +te onderscheiden. De vijf eerste verzen van <a href="#s30">Hoofdstuk +30</a>, welke betrekking hebben op de zegepraal der Perzen op de +Grieken, behooren tot het vroegere tijdvak.</p> +<p>Het <a href="#s46.15">15e</a> vers eindelijk van het <a href= +"#s46">46e Hoofdstuk</a>, ten minste de tweede helft er van, welke door +de Muzelmannen betrokken wordt op <span class="sc">Aboe Bekr</span>, +wiens vader, zoon en kleinzoon zich tot den Islam bekeerden, is niet +minder verdacht dan het 1e van <a href="#s17">Hoofdstuk 17</a>.</p> +<p>Tot de nog overige drieëntwintig Medinasche Soeras overgaande, +volgen wij het algemeene gevoelen, en noemen de <span class= +"pagenum">[<a id="pb53" href="#pb53" name="pb53">53</a>]</span><a href= +"#s2">2e Soera</a> (die van <span class="ex">de Koe</span>) als de +eerste van <span class="ex">Medina</span>, omdat <span class= +"sc">Mahomet</span> in den eersten tijd voorzeker niets belangrijkers +te doen kon hebben dan de Joden, die te <span class="ex">Medina</span> +in grooten getale aanwezig waren en grooten invloed bezaten, te zijnen +voordeele te stemmen, en dit wel te meer, nademaal hij te <span class= +"ex">Mekka</span> zich dikwijls op de getuigenis der Joden beroepen +had<a class="noteref" id="xd21e6280src" href="#xd21e6280" name= +"xd21e6280src">21</a>. Dit is het thema, waarover namelijk het eerste +gedeelte van dat hoofdstuk loopt. Hij toont de Joden van <span class= +"ex">Medina</span> uit hunne eigene geschiedenis aan, hoe het hun, +zelfs toen <span class="sc">Mozes</span> onder hen was, aan waar geloof +en vertrouwen had ontbroken, en stelt <span class="sc">Abrahams</span> +natuurlijken godsdienst tegenover het strenge Mozaïsme en het van +dogmas zoo zeer vervulde Christendom. Hij kent geene andere verboden +spijzen dan bloed (wat overigens ook in het vroegere Christendom +verboden was) aas of krengen, varkensvleesch en wat ter eere van +eenigen afgod geslacht was<a class="noteref" id="xd21e6317src" href= +"#xd21e6317" name="xd21e6317src">22</a>. En dit verbod komt ook reeds +in Mekkasche hoofdstukken voor, in verband met verschillende andere +gebruiken, die onder de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> +heerschten<a class="noteref" id="xd21e6330src" href="#xd21e6330" name= +"xd21e6330src">23</a>. Ook schrijft hij in den eersten tijd geen ander +gebod voor, dan het geloof aan God, engelen, opstanding, profeten en +hunne openbaring; milddadigheid jegens armen, weezen, bloedverwanten, +reizigers en slaven; gebed, vervulling van zijn woord en lijdzaamheid +in het ongeluk. Op de richting des lichaams bij het gebed komt het niet +aan; God is Heer van het Oosten en Westen<a class="noteref" id= +"xd21e6338src" href="#xd21e6338" name="xd21e6338src">24</a>. Op deze +algemeene leer der plichten, door <span class="sc">Mahomet</span> in +den vroegsten tijd van zijn verblijf te <span class="ex">Medina</span> +geopenbaard, volgden intusschen andere wetten, welke eerst in het +tweede jaar verschenen. De oorlog tegen ongeloovigen wordt er nu +bevolen en zelfs in de heilige maanden veroorloofd. Niemand mag zich +echter in al te groote gevaren storten, en in zulke gevallen mag het +gebed zelfs onder het rijden of gaan verricht worden, terwijl het +anders ten deele staande, deels knielend gedaan wordt. <span class= +"ex">Mekka</span> wordt nu als de plaats aangewezen, waarheen men zich +bij het doen van het gebed moet richten. Het genot van den wijn en de +hasardspelen wordt zoo al niet bepaald verboden, dan toch ten minste +gegispt. De maand <span class="ex">Ramadhan</span> wordt als +vaste-maand bepaald. Ook worden in dien tijd <span class="corr" id= +"xd21e6363" title="Bron: eenge">eenige</span> wetten ten opzichte van +gezondheids-maatregelen en omtrent burgerlijke en lijfstraffelijke +aangelegenheden bepaald. Van dien aard zijn de bepalingen omtrent +<span class="pagenum">[<a id="pb54" href="#pb54" name= +"pb54">54</a>]</span>de reiniging der vrouwen<a class="noteref" id= +"xd21e6368src" href="#xd21e6368" name="xd21e6368src">25</a>; +testamenten<a class="noteref" id="xd21e6374src" href="#xd21e6374" name= +"xd21e6374src">26</a>, schuldverbintenissen<a class="noteref" id= +"xd21e6380src" href="#xd21e6380" name="xd21e6380src">27</a>, +woeker<a class="noteref" id="xd21e6387src" href="#xd21e6387" name= +"xd21e6387src">28</a>, echtscheiding en rechten der vrouwen<a class= +"noteref" id="xd21e6390src" href="#xd21e6390" name= +"xd21e6390src">29</a>, huwelijk met ongeloovigen<a class="noteref" id= +"xd21e6396src" href="#xd21e6396" name="xd21e6396src">30</a> en +moord<a class="noteref" id="xd21e6402src" href="#xd21e6402" name= +"xd21e6402src">31</a> Alleen vers <a href= +"#s2.192">192</a>–<a href="#s2.199">199</a>, welke de +voorschriften omtrent de bedevaart bevatten, behooren voorzeker tot een +lateren tijd, en wel waarschijnlijk tot het 6e of 7e jaar der +<span class="ex">hedjirah</span>.</p> +<p>Gelijktijdig met het tweede Hoofdstuk, en alleen tot zijne +aanvulling, verscheen waarschijnlijk het <a href="#s98">98e +Hoofdstuk</a>, dat voornamelijk tegen de ongeloovige Joden en +Christenen gericht is, en evenzeer het <a href="#s62">62e</a>, dat het +gebod behelst over het vieren van den Vrijdag, of eigenlijk over de +godsdienstoefening op dien dag, voorafgegaan door een twistgeschrijf +tegen de Joden, en bijna met dezelfde woorden als in het <a href= +"#s2">2e Hoofdstuk</a>.</p> +<p>Het <a href="#s65">65e Hoofdstuk</a> is slechts ten deele eene +herhaling, deels eene aanvulling der huwelijkswetten, welke in het +<a href="#s2">2e Hoofdstuk</a> vervat zijn, en moet derhalve ook +omstreeks denzelfden tijd geplaatst worden. <a href="#s22">Hoofdstuk +22</a>, dat het verlof bevat tot het oorlog voeren, over de bedevaart +handelt, gelijk zij door <span class="sc">Abraham</span> is +vastgesteld<a class="noteref" id="xd21e6443src" href="#xd21e6443" name= +"xd21e6443src">32</a> en over het loon, dat de landverhuizers verbeidt, +die sterven of gedood worden, behoort ook tot dezen tijd; maar, zelfs +volgens het gevoelen de Mahomedanen is een gedeelte daarvan reeds te +<span class="ex">Mekka</span> verschenen; want het bevat meer +redetwisten tegen de afgodendienaars van <i>Mekka</i> dan tegen de +bewoners van <span class="ex">Medina</span>. Vers <a href= +"#s22.51">51</a>–<a href="#s22.53">53</a>, in welke <span class= +"sc">Mahomet</span> eene concessie terug neemt, welke hij aan de +ongeloovigen heeft gedaan, en eene vroegere openbaring aan de +kunstenarijen des satans toeschrijft, laten hierover niet den minsten +twijfel bestaan.</p> +<p>Tot de eerste Medinasche Hoofdstukken behoort eigenlijk ook het +<a href="#s4">4e</a>, waarin het verdere over het huwelijksrecht en het +daarmede in verband staande erfrecht is bevat<a class="noteref" id= +"xd21e6472src" href="#xd21e6472" name="xd21e6472src">33</a> en voorts +verbod van den zelfmoord<a class="noteref" id="xd21e6497src" href= +"#xd21e6497" name="xd21e6497src">34</a>, bepalingen omtrent doodslag +bij vergissing<a class="noteref" id="xd21e6501src" href="#xd21e6501" +name="xd21e6501src">35</a>; eenige krijgswetten, bijzonder tot +bevrijding der te <span class="ex">Mekka</span> teruggehouden +geloovigen: twistreden tegen afgodendienaars, Joden en +Christenen<a class="noteref" id="xd21e6510src" href="#xd21e6510" name= +"xd21e6510src">36</a>, verordeningen over het gebed in den oorlog en de +reiniging vóór dezen, en eindelijk nog <span class= +"pagenum">[<a id="pb55" href="#pb55" name="pb55">55</a>]</span>eenige +algemeene, zedelijke vermaningen, zooals over milddadigheid zonder +vertoon te maken<a class="noteref" id="xd21e6532src" href="#xd21e6532" +name="xd21e6532src">37</a>, rechtschapenheid<a class="noteref" id= +"xd21e6541src" href="#xd21e6541" name="xd21e6541src">38</a> en +waarheid<a class="noteref" id="xd21e6547src" href="#xd21e6547" name= +"xd21e6547src">39</a>.</p> +<p>Aangezien het <a href="#s3">derde hoofdstuk</a>, of tenminste een +gedeelte daarvan, gezonden werd om de Muzelmannen over het verlies bij +<span class="ex">Ohod</span> te troosten, zoo is het voorzeker in het +derde jaar der <span class="ex">hedjirah</span> verschenen. De overige +verzen van dat Hoofdstuk, welke ten deele twistgeschrijf en ten deele +vriendelijk tegemoet komen ten aanzien van Joden en Christenen +bevatten, met verwijzing op <span class="sc">Abrahams</span> geloof, +kunnen ouder zijn: doch v. <a href="#s3.48">82</a> daarentegen, dat +elken niet-Muzelman in alle eeuwigheid verdoemt, is gewis eerst later +verschenen.</p> +<p>Eene opmerkelijke bijzonderheid voeren wij uit <a href= +"#s33.47">Hoofdstuk 33 vers 47</a> aan. Nadat daarin gezegd is, de +ongeloovigen en huichelaars niet na te volgen (of zoo als anderen +vertolken, niet naar hen te luisteren), besluit het vers met te +bevelen, hun geen leed te doen.</p> +<p><a href="#s48">Hoofdstuk 48</a> betreft de verongelukte bedevaart, +of den tocht van <span class="ex">Hoedeïbia</span>, en wordt +daarin het verdrag, met de Mekkanen gesloten, als eene verovering +afgeschilderd, en de onmiddellijk daarop volgende oorlog van +<span class="ex">Cheribar</span> vermeld. Ook de drie verzen, welke het +<a href="#s110">110e Hoofdstuk</a> vormen, zijn waarschijnlijk in dien +tijd, zoo niet zelfs na de verovering van <span class="ex">Mekka</span> +verschenen. Zoo is het ook met <a href="#s61">Hoofdstuk 61</a>: vooral +<a href="#s61.13">vers 13</a>, waarin evenzeer de spoedige verovering +wordt beloofd, en de vier eerste verzen, waarin den geloovigen verweten +wordt, dat zij hun woord niet houden; waarbij hun achterblijven van den +tocht naar <span class="ex">Mekka</span> wordt bedoeld. Eindelijk nog +<a href="#s60">Hoofdstuk 60</a>, dat het huwelijk tusschen geloovigen +en ongeloovigen ontbindt—hetgeen dadelijk na den terugkeer van +<span class="ex">Hoedeïbia</span> plaats had—en het +huldigings-formulier der vrouwen voorschrijft. Het begin van dat +Hoofdstuk zoude kort voor de verovering zijn verschenen, toen +<span class="sc">Hatib Ibn Baltaa</span> zijne vrienden te <span class= +"ex">Mekka</span> van <span class="sc">Mahomets</span> voornemen wilde +onderrichten. Het gebod, geene ongeloovigen tot vrienden te kiezen, +wordt nochtans zoo dikwijls herhaald, dat het waarschijnlijk ook reeds +vroeger werd medegedeeld, nademaal de vriendschapsbetrekkingen tusschen +geloovigen en ongeloovigen reeds lang te voren niet wenschelijk kon +toeschijnen.</p> +<p><a href="#s49">Hoofdstuk 49</a>, welks begin op het gedrag der +afgevaardigden van de Thakifieten betrekking heeft, verscheen na de +verovering van <span class="ex">Mekka</span>. In de volgende verzen +tracht <span class="sc">Mahomet</span> de eendracht tusschen de +verwonnelingen en de veroveraars te herstellen, en waarschuwt voor +wantrouwen, argwaan, beluisteren, achterklap en geboortetrots, omdat +die ondeugden onvrede <span class="pagenum">[<a id="pb56" href="#pb56" +name="pb56">56</a>]</span>tusschen de geloovigen bewerkten, welke +elkander als broeders moesten beminnen.</p> +<p>Het <a href="#s5">vijfde Hoofdstuk</a> eindelijk bevat eenige +verzen, welke <span class="sc">Mahomet</span> bij zijne laatste +bedevaart geopenbaard heeft, en dat derhalve door eenige Muzelmannen +als het laatst verschenen wordt beschouwd. Daartoe tellen wij diegenen, +welke betrekking op de bedevaart hebben, en eenige spijswetten, vooral +die, welke in het <a href="#s5.4">vierde vers</a> herhaald zijn; uit +hoofde van de tweede helft, waarin de godsdienstlessen thans als +volkomen worden erkend. Het gebod van het wrijven met zand, bij gebrek +aan water<a class="noteref" id="xd21e6640src" href="#xd21e6640" name= +"xd21e6640src">40</a>, bevindt zich reeds in een vroeger Hoofdstuk, en +is, zelfs naar de Muzelmansche overlevering, ouder. Zoo is het ook met +den zoen voor een’ niet gehouden eed<a class="noteref" id= +"xd21e6646src" href="#xd21e6646" name="xd21e6646src">41</a>, waarop +reeds in <a href="#s66.2">Hoofdstuk 66 v. 2</a> wordt geduid.</p> +<p>Ook de wet, om bij testamenten twee getuigen te doen +onderteekenen<a class="noteref" id="xd21e6658src" href="#xd21e6658" +name="xd21e6658src">42</a>, is waarschijnlijk reeds vroeger, met +<a href="#s2.176">vers 176</a> van het <a href="#s2">2e Hoofdstuk</a>, +verschenen. Evenzeer het gispen van het wijn drinken en +dobbelspel<a class="noteref" id="xd21e6673src" href="#xd21e6673" name= +"xd21e6673src">43</a>. Alleen de wet, die den diefstal met het afhouden +der hand straft, kan nog bij de laatste bedevaart zijn gegeven. Het +overige gedeelte van het hoofdstuk, dat Bijbelsche legenden bevat, en +voorts twistgeschrijf tegen Joden en afgodendienaars, maar meer nog +tegen Christenen, en vooral tegen de leer der Drieëenheid, is +voorzeker nog ouder. Dit bewijst hoofdzakelijk v. <a href= +"#s5.85">85</a>, waarin de Christenen vrienden der muzelmannen genoemd +worden, hetgeen althans na den slag van <span class="ex">Moeta</span> +en den veldtocht van <span class="ex">Taboek</span> niet meer gezegd +kon worden; ook <a href="#s5.73">vers 73</a>, waarin, even als in +<a href="#s2.59">Hoofdstuk 2 v. 59</a>, den geloovigen Joden en +Christenen eene zalige toekomst wordt beloofd, terwijl in het <a href= +"#s3">3e Hoofdstuk</a> wordt gezegd<a class="noteref" id="xd21e6701src" +href="#xd21e6701" name="xd21e6701src">44</a>: wie eenen anderen +godsdienst dan den Islam aanhangt, wordt door haar niet (bij God) +aangenomen en behoort in de toekomstige wereld tot de verdoemden; en +evenzeer <a href="#s48.17">Hoofdstuk 48 v. 17</a>: “wie niet aan +God en zijnen gezant gelooft, voor zulke ongeloovigen hebben wij de hel +bereid”. Immers het is niet aan te nemen, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> in den laatsten tijd verdraagzamer en vrijzinniger +jegens Joden en Christenen geworden zij, daar hun zelfs verboden wordt, +het gebied van <span class="ex">Mekka</span> te betreden. <span class= +"pagenum">[<a id="pb57" href="#pb57" name="pb57">57</a>]</span></p> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5085" href="#xd21e5085src" name="xd21e5085">1</a></span> +Ontwijfelbaar is het, dat enkele gedeelten door zijne secretarissen +opgeteekend zijn geworden. Ook schijnt hij groote zorg te hebben +besteed, dat zijne openbaringen recht duidelijk en leesbaar zouden +worden opgeteekend. Zoo luidt eene overlevering, dat hij tot +<span class="sc">Mu awia</span> die later ook een zijner secretarissen +was, zou gezegd hebben: trek de <i>b</i> recht, verdeel de <i>s</i> ter +dege, enz. Deze overlevering geeft een nieuw bewijs, dat <span class= +"sc">Mahomet</span>, ten minste in lateren tijd, de schriftkarakters +kende, indien hij ook misschien zelf niet in staat was vlug te +schrijven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5111" href="#xd21e5111src" name="xd21e5111">2</a></span> Het zou +ook mogelijk wezen dat <span class="sc">Aboe-Bekr</span> deze en eenige +andere verzen, welke over <span class="sc">Mahomets</span> dood +handelen, en die nergens in den samenhang passen, verdicht hebbe, en +dat <span class="sc">Mahomet</span> inderdaad, ten minste in de laatste +jaren, de geloovigen, ten aanzien zijner sterfelijkheid in twijfel +hebbe willen laten. In dit geval zouden dan natuurlijk al de gezegden +onecht zijn, die op zijnen dood zinspelen; in dit moeten ze ook wezen, +anders had <span class="sc">Omar</span> niet het tegendeel kunnen +verdedigen. Deze verdenking van <span class="sc">Aboe-Bekr</span> wordt +overigens ook gedeeld door <span class="sc">De Scay</span>, dien gewis +niemand van zucht voor hypothesen kan beschuldigen. Wel is waar, men +kan <span class="sc">Omar</span> verontschuldigen, door aan te nemen, +dat hij, in de eerste ontsteltenis, dit Koranvers zich niet herinnerde; +indien nu, zelfs <span class="pagenum">[<a id="xd21e5135" href= +"#xd21e5135" name="xd21e5135">42n</a>]</span>nadat <span class= +"sc">Aboe Bekr</span> het had opgezegd, niettemin <span class="sc">Aboe +Hoereira</span>, de beste kenner des Korans, verklaart, dat het hun +allen toegeschenen was, als hadden zij nooit iets van dat vers gehoord, +en wij ook in den Koran nog eenige andere vinden, welke <span class= +"sc">Mahomets</span> sterfelijkheid uitdrukten, dan moet men, ten +minste indien men eenigen kritischen geest bezit, het waarschijnlijk +achten, dat er latere bijvoegingen hebben plaats gehad. Die plaatsen in +den Koran zijn <a href="#s3.144">III 144</a> en <a href= +"#s3.186">186</a>, <a href="#s29.57">XXIX 57</a>, <a href="#s21.35">XXI +35</a> en <a href="#s21.36">36</a> en <a href="#s39.31">XXXIX +31</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5178" href="#xd21e5178src" name="xd21e5178">3</a></span> <a href= +"#s4.97">Hoofdstuk IV vs. 97</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5211" href="#xd21e5211src" name="xd21e5211">4</a></span> <a href= +"#s2.100">Hoofdstuk II vs. 100</a> dat, volgens de beste, door +<span class="sc">Djalalein</span> aangevoerde leeswijze, aldus luidt: +“Wij herroepen geen vers of brengen er geen tot vergetelheid, +zonder het door een beter of gelijksoortig te vervangen.”</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5250" href="#xd21e5250src" name="xd21e5250">5</a></span> De +betrekking van <span class="sc">Othmans</span> arbeid tot dien van +<span class="sc">Aboe Bekr</span> is overigens nog niet nauwkeurig +bepaald. Het blijft twijfelachtig, of <span class="sc">Aboe Bekr</span> +meer gedaan hebbe dan de oorkonden verzamelen, en of niet <span class= +"sc">Othman</span> het eerst voorkomene afschriften van deze hebbe doen +maken <span class="pagenum">[<a id="xd21e5264" href="#xd21e5264" name= +"xd21e5264">44n</a>]</span>en tot een geheel smelten. De geleerde +<span class="sc">Quatremère</span>, een uitstekend Oostersche +letterkundige, zegt dan ook, naar <span class="sc">Moedjmil +Attawarich</span>, dat de khalif <span class="sc">Othman</span>, derde +opvolger van <span class="sc">Mahomet</span>, met onvermoeibare vlijt +zich bezig heeft gehouden, om de verspreide en onsamenhangende +gedeelten van den Koran tot één lichaam te doen brengen. +In de geschiedenis van Bekri (een handschrift op de bibliotheek te +Gotha) leest men: <span class="sc">Othman</span> was de eerste die den +Koran van alle verschillende lezingen zuiverde en hem deed afschrijven, +gelijk hij zich op de hemelsche plaat bevindt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5338" href="#xd21e5338src" name="xd21e5338">6</a></span> Met de +woorden: “de eerste zeven uitgaven” worden de +tekstverschillen bedoeld, die door <span class="sc">Aboe Bekr</span> +opgenomen zijn, ter onderscheiding <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e5343" href="#xd21e5343" name="xd21e5343">45n</a>]</span>van de +zeven latere uitgaven der verschillende geleerde scholen, die slechts +afwijkingen in toonteekens en letters van <span class="corr" id= +"xd21e5345" title="Bron: alkaar">elkaar</span> vertoonen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5394" href="#xd21e5394src" name="xd21e5394">7</a></span> Het +exemplaar waarin <span class="sc">Othman</span> las, op het oogenblik +dat hij werd vermoord, zoude naar <span class="ex">Antartos</span> +gekomen en de zeer met bloed bevlekte bladen, zouden in de moskee van +<span class="ex">Cordova</span> bewaard geworden zijn. Ook in Egypte +geloofde men in het bezit te zijn eens Korans van <span class= +"sc">Othmans</span> hand, en evenzeer in <span class= +"ex">Marokko</span> en <span class="ex">Tiberias</span><span class= +"corr" id="xd21e5414" title="Niet in bron">.</span> Het laatstgenoemde +exemplaar zoude, ten tijde der kruistochten, naar <span class= +"ex">Damascus</span> gebracht zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5423" href="#xd21e5423src" name="xd21e5423">8</a></span> Een door +<span class="sc">Ali</span> geschreven Koran zoude eerst in het jaar +755 der <span class="corr" id="xd21e5428" title= +"Bron: Hedjireh">Hedjirah</span> (1377) in <span class="ex">Mesdjed +Ali</span> verbrand geworden zijn. Te <span class="ex">Fostat</span> +bewaarde men nog langen tijd een’ Koran van de hand des khalifs +<span class="sc">Abd Alaziz</span>. Hij had zóó veel zorg +besteed om het afschrift vrij van alle feilen te houden, dat hij +een’ ieder die daarin eene fout zoude ontdekken, een’ +kameel en dertig dinars beloofde. Inderdaad vond men er slechts eene +enkele letter in verplaatst. Ook is er langen tijd een afschrift des +Korans van <span class="sc">Chalid Ibn Aboel Hajadh</span>, een +tijdgenoot van <span class="sc">Ali</span>, en zijn, ook onderscheidene +van den wreeden <span class="sc">Hadjadj</span> bewaard gebleven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5617" href="#xd21e5617src" name="xd21e5617">9</a></span> <a href= +"#s75.16">Hoofdst. LXXV v. 16</a>–<a href="#s75.20">20</a> +<a href="#s20.113">XX v. 113</a> en ook <a href="#s87.6">Hoofdst. +LXXXVII v. 6</a> en <a href="#s87.7">7</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5636" href="#xd21e5636src" name="xd21e5636">10</a></span> +<a href="#s6.67">Hoofdst. VI v. 67</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5644" href="#xd21e5644src" name="xd21e5644">11</a></span> +<a href="#s11.15">Hoofdst. XI v. 15</a> vergel. ook <a href= +"#s11.114">v. 114</a> en <a href="#s28.85">Hoofdst. XXVIII v. +85</a>–<a href="#s28.87">87</a>, <a href="#s10.93">X v. 93</a>, +<a href="#s10.94">94</a> en <a href="#s10.108">108</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5669" href="#xd21e5669src" name="xd21e5669">12</a></span> +<a href="#s13.34">Hoofdst. XIII v. 34</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5674" href="#xd21e5674src" name="xd21e5674">13</a></span> +<a href="#s16.100">Hoofdst. XVI v. 100</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5703" href="#xd21e5703src" name="xd21e5703">14</a></span> Zie +<span class="sc">Mahomets</span> leven bl. <a href="#pb36" class= +"pageref">36</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5730" href="#xd21e5730src" name="xd21e5730">15</a></span> Zie +<span class="sc">Mahomets</span> leven bl. <a href="#pb21" class= +"pageref">21</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5846" href="#xd21e5846src" name="xd21e5846">16</a></span> +<a href="#s70.5">Vers 5</a> is mogelijk later bijgevoegd. Volgens dit +hoofdstuk worden ook degenen het paradijs deelachtig, die God vreezen, +hem aanbidden en aan den oordeelsdag gelooven; milddadig jegens +behoeftigen zijn, uitspattingen vermijden, getuigenis der waarheid +afleggen en het gegeven woord trouw vervullen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5900" href="#xd21e5900src" name="xd21e5900">17</a></span> +<a href="#s16.105">Hoofdst. XVI v. 105</a>; <a href="#s25.6">XXV 6</a>, +<a href="#s25.7">7</a> en <a href="#s44.13">XLIV v. 13</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e5926" href="#xd21e5926src" name="xd21e5926">18</a></span> De 23 +eerste verzen behooren wellicht nog tot de oudste.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6172" href="#xd21e6172src" name="xd21e6172">19</a></span> Vergel. +<a href="#s13.8">Hoofdst. XIII: v. 8</a> en <a href="#s13.29">29</a>, +en <a href="#s29.50">XXIX: v. 50</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6187" href="#xd21e6187src" name="xd21e6187">20</a></span> Is dit +vers werkelijk van <span class="sc">Mahomet</span>, dan kan het +evenzeer slaan op de reis van <span class="ex">Mekka</span> naar +<span class="ex">Medina</span>, welke hij, om niet achterhaald te +worden, des nachts deed.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6280" href="#xd21e6280src" name="xd21e6280">21</a></span> Zie +<a href="#s10.93">Hoofdstuk X v. 93</a> en <a href="#s26.196">Hoofdstuk +XXVI v. 196</a>; vergelijk ook <a href="#s28.52">Hoofdstuk XXVIII v. +52</a> en <a href="#s28.53">53</a>, <a href="#s29.46">XXIX v. 46</a>, +<a href="#s46.11">Hoofdstuk XLVI v. 11</a> en <a href="#s87.18">LXXXVII +vs. 18</a> en <a href="#s87.19">19</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6317" href="#xd21e6317src" name="xd21e6317">22</a></span> v. +<a href="#s2.168">168</a> ook <a href="#s5.4">Hoofdstuk V v. 4</a>, +waar nog nader opgegeven is wat men onder aas hebbe te verstaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6330" href="#xd21e6330src" name="xd21e6330">23</a></span> +<a href="#s6.146">Hoofdstuk VI v. 146</a> en <a href="#s16.115">XVI v. +115</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6338" href="#xd21e6338src" name="xd21e6338">24</a></span> v. +<a href="#s2.109">109</a> en <a href="#s2.136">136</a>. Over de wijze +waarop de aalmoezen moeten worden gegeven, v. <a href= +"#s2.265">265</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6368" href="#xd21e6368src" name="xd21e6368">25</a></span> v. +<a href="#s2.222">222</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6374" href="#xd21e6374src" name="xd21e6374">26</a></span> v. +<a href="#s2.176">176</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6380" href="#xd21e6380src" name="xd21e6380">27</a></span> v. +<a href="#s2.282">282</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6387" href="#xd21e6387src" name="xd21e6387">28</a></span> v. +276.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6390" href="#xd21e6390src" name="xd21e6390">29</a></span> v. +<a href="#s2.227">227</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6396" href="#xd21e6396src" name="xd21e6396">30</a></span> v. +<a href="#s2.220">220</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6402" href="#xd21e6402src" name="xd21e6402">31</a></span> v. +<a href="#s2.173">173</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6443" href="#xd21e6443src" name="xd21e6443">32</a></span> +<a href="#s22.27">Vers 27</a> en volgende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6472" href="#xd21e6472src" name="xd21e6472">33</a></span> v. +<a href="#s4.1">1</a>–<a href="#s4.24">24</a>, <a href= +"#s4.33">33</a>, <a href="#s4.34">34</a>, <a href= +"#s4.126">126</a>–<a href="#s4.129">129</a> en <a href= +"#s4.175">175</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6497" href="#xd21e6497src" name="xd21e6497">34</a></span> +<a href="#s4.33">v. 33</a></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6501" href="#xd21e6501src" name="xd21e6501">35</a></span> +<a href="#s4.94">v. 94</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6510" href="#xd21e6510src" name="xd21e6510">36</a></span> +<a href="#s4.45">v. 45</a> en volgende, <a href="#s4.118">118</a>, +<a href="#s4.152">152</a>, <a href="#s4.166">166</a>, <a href= +"#s4.169">169</a> en <a href="#s4.170">170</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6532" href="#xd21e6532src" name="xd21e6532">37</a></span> v. +<a href="#s4.36">36</a> en <a href="#s4.37">37</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6541" href="#xd21e6541src" name="xd21e6541">38</a></span> v. +<a href="#s4.56">56</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6547" href="#xd21e6547src" name="xd21e6547">39</a></span> v. +<a href="#s4.134">134</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6640" href="#xd21e6640src" name="xd21e6640">40</a></span> v. +<a href="#s5.9">9</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6646" href="#xd21e6646src" name="xd21e6646">41</a></span> v. +<a href="#s5.91">91</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6658" href="#xd21e6658src" name="xd21e6658">42</a></span> v. +<a href="#s5.105">105</a>–<a href="#s5.107">107</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6673" href="#xd21e6673src" name="xd21e6673">43</a></span> v. +<a href="#s5.92">92</a>–<a href="#s5.93">93</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6701" href="#xd21e6701src" name="xd21e6701">44</a></span> v. +<a href="#s3.79">79</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="pt3" class="div0 part"> +<h2 class="label">III.</h2> +<h2 class="main">De Islam.</h2> +<h2 class="sub">Algemeen overzicht.</h2> +<p class="first">Wij zullen thans van de geschiedenis der uiterlijke +ontwikkeling van den Koran en de ontleding zijner deelen, tot het +innerlijke wezen overgaan, en hem meer beschouwen met betrekking tot +het blijvend gehalte en in zijn geheel als godsdienst- en wetboek. Wij +zullen met de geloofsleer van den Koran beginnen, zonder juist een +dogmatiek in de streng wetenschappelijke beteekenis van het woord te +geven, of in de subtiliteiten der latere, scholastieke dogmatici te +treden; eensdeels dewijl ons dit te ver zou voeren, en anderdeels +omdat, vooral bij een natuur-mensch als <span class= +"sc">Mahomet</span>, ook niet in het minst aan een systematisch +leerstelsel kan worden gedacht. Dit blijkt reeds ten duidelijkste +daaruit, dat de gewichtigste leerstellingen van den Islam, om hare +onbestemdheid, niet minder dan die van het Christendom, een onderwerp +der heftigste polemiek en later zelfs van de bloedigste oorlogen en +vervolgingen zijn geworden; een verschijnsel, dat bij de volgelingen +van <span class="sc">Mahomet</span> meer bevreemdend is dan bij die van +<span class="sc">Christus</span>. Het Christendom toch is rijker aan +geloofsstellingen, dan het Mahomedanismus, en leerstellingen als die +van de Drieënigheid, van de wonderbare geboorte van <span class= +"sc">Christus</span> en diens opstanding, van de sacramenten en van de +kerken, geven meer stof tot verschillende opvatting dan die van den +Islam, welke slechts één eenige God kent, in <span class= +"sc">Mahomet</span> een profeet ziet en volstrekt niets van priesterdom +weet, zelfs hoewel latere Imams zich, uit staatkundige redenen, tot +hoogepriesters willen verheffen. Maar niet alleen het innerlijk wezen +van het Christendom was eerder er toe geschikt, scheidingen te doen +ontstaan, ook de wijze waarop het aan de nakomelingschap werd +medegedeeld, begunstigde het sectenwezen meer dan de Islam. +<span class="sc">Christus</span> zelf droeg zijne leerstellingen +slechts mondeling en bij gelegenheid, grootendeels zonder stelsel en +samenhang voor; zijne woorden werden eerst lang na zijnen dood +opgeteekend, in vreemde talen vertolkt en met subjective meeningen +vermengd, zoodat <span class="pagenum">[<a id="pb58" href="#pb58" name= +"pb58">58</a>]</span>reeds de in vele punten van elkander afwijkende +bronnen van het Christendom de kiem tot verschillende +godsdienstbegrippen in zich moesten bevatten. <span class= +"sc">Mahomet</span> daarentegen liet zelf, indien al niet den geheelen +Koran, zoo als de Muzelmannen gelooven, dan toch een groot deel zijner +openbaringen opteekenen, en het kleinere deel werd reeds twee jaren na +zijnen dood aan het schrift overgeleverd, en dat wel in de Arabische +taal; in de taal, waarin de profeet sinds zijne jeugd dacht, en welke +ook die van zijn volk was en bleef. Desniettemin werd ook de Islam +reeds in de eerste eeuwen der <span class="ex">hedjira</span> in vele +secten verdeeld, en geloofsoorlogen, even bloedig als die door het +Christendom veroorzaakt, verstoorden het Mahomedaansche rijk. Slechts +omdat <span class="sc">Mahomet</span> er niet in het minst aan had +gedacht, een bepaald leerstellig systeem te vormen, kon ook later, toen +onder zijne volgelingen een sterkere drang naar kennis ontwaakte, dan +dit bij hem het geval was geweest, over menig punt in zijne leer op +verschillende wijze worden gestreden. <span class="sc">Mahomet</span> +vorderde namelijk van zijne volgelingen slechts het geloof aan +één eenigen, eeuwigen, alomtegenwoordigen, onzichtbaren, +almachtigen, alwetenden, alwijzen, algerechten, algenoegzamen en +genadigen God, schepper en onderhouder van het heelal, voorts aan +<span class="sc">Mahomet</span> en de hem voorafgegane profeten, als +overbrengers der goddelijke openbaringen, die de menschen voor dwaling +behoeden en tot heil voeren zullen; aan de engelen, als de werktuigen +van Gods wil, en eindelijk aan de opstanding der dooden en een leven +hier namaals, waarin de vromen voor hunne werken beloond en de zondaren +gestraft zullen worden. Hoe eenvoudig echter ook deze, bijna op ieder +blad des Korans terugkeerende, drie grondleeren van den Islam: God, +openbaring en laatst oordeel zijn, werden zij toch een voorwerp van +strijd, zoodra slechts bij de Mohamedanen, nog voor zij met de +Grieksche philosophie nader bekend werden, het verlangen levendig werd, +deze leer eene speculatieve volmaking te geven, die zelfs aan +<span class="sc">Mahomet</span>, welke gewoonlijk slechts sprak naar +den oogenblikkelijken drang van het gevoel, geheel vreemd was. Menig +punt, dat oppervlakkig en beeldsprakig in den Koran was voorgesteld, +naar den aard zijner verzameling, waardoor de werkelijke samenhang van +twee op elkander volgende verzen, en ook de tijd of de aanleiding +hunner verschijning, nooit bepaald kan worden opgegeven, en menig +schijnbare of werkelijke tegenspraak, openden natuurlijk een uitgebreid +slagveld voor alle afwijkenden secten, wat in dezelfde mate nog in +omvang won, toen de wijsgeerige studien der Arabieren zich uitbreiden, +en al hetgeen op dit gebied verkregen was, door kunstmatige verklaring +in de godgeleerdheid gebracht en uit de heilige schrift afgeleid moest +worden.</p> +<p><span class="sc">Mahomet</span> verliet deze wereld, zonder ook +slechts de minste bepaling omtrent zijne opvolging gemaakt te hebben. +Wij vinden niet alleen geene plaats in den Koran, welke over den +toestand <span class="pagenum">[<a id="pb59" href="#pb59" name= +"pb59">59</a>]</span>van het rijk na zijnen dood handelt, maar ook +geene authentieke, mondelinge overlevering, zoo als reeds uit de +vergezochte bewijzen van iedere partij voor hun recht op het khalifaat +blijkt; immers of <span class="sc">Mahomet</span> vermeed, in het +geheel van zijne vergankelijkheid te spreken, en de verzen die hem +sterfelijk noemen, zijn door <span class="sc">Aboe Bekr</span> tusschen +gevoegd, of hij waagde het niet, door bevoorrechting der eene partij +zich de andere tot vijand te maken. Het gold namelijk niet alleen +tusschen <span class="sc">Ali</span> en <span class="sc">Aboe +Bekr</span> te kiezen, en zijne geliefde dochter <span class= +"sc">Fatima</span> of zijne vrouw <span class= +"sc">Aïsha</span>—die vol intrigues was—in hare hoop +teleur te stellen, maar ook tusschen de met hem uitgeweken burgers van +<span class="ex">Mekka</span> en die van <span class= +"ex">Medina</span>, aan wier bescherming en bijstand hij de uitbreiding +zijner macht had te danken. Intusschen was het ook mogelijk, dat hij +zich in het algemeen niet gerechtigd achtte, in een land, waar de +republikeinsche regeeringsvorm steeds de overhand had, eene erfelijke +monarchie in te stellen, en dat hij daarom liever zweeg, in de +verwachting, dat de beste zijner makkers zich wel den weg tot de +heerschappij zoude banen. Hoe het zij, in geen geval mag de erfelijk +monarchale, en nog minder de volstrekt despotische regeeringsvorm der +Muzelmansche rijken, aan <span class="sc">Mahomet</span> zelf, of aan +den door hem gestichten godsdienst worden toegeschreven zoo als dit +dikwijls door Europeesche geleerden is geschied. <span class= +"sc">Mahomet</span> zelf wilde in het geheel niet als wereldlijk +heerscher maar slechts als profeet worden aangezien. Toen hij, bij de +verovering van <span class="ex">Mekka</span>, te midden der +bondgenooten en uitgewekenen <span class="sc">Abel Sofaïn</span> +voorbijtrok en deze tot <span class="sc">Abbas</span> zeide: “bij +God, het rijk van uwen neef is groot,” hernam <span class= +"sc">Abbas</span>: “Hij is een groot profeet.” Daar +<span class="sc">Mahomet</span> zich echter de laatste profeet noemde, +zoo kan ook dan na hem geen sprake zijn van een goddelijk recht op eene +geestelijke macht. Dit blijkt ook uit het eigen gedrag van <span class= +"sc">Aboe Bekr</span> bij de keuze der khalifen, die in het algemeen +slechts van de voorrangen der uitgetrokkenen sprak en geene eigene +rechter deed gelden, ja zelfs <span class="sc">Omar</span> of +<span class="sc">Aboe Ubeida</span> tot khalif voorstelde. Was nu ook +deze voorstelling misschien niet ernstig gemeend, omdat hij te voren +wist, dat beiden de heerschappij bij zijn leven niet zouden overnemen, +dan bewijst dit toch ten minste, dat de hoofden van het volk en geen +aangeboren rechten over de opvolging zouden beslissen. Als wetgever kon +een Muzelmansch vorst in het geheel geene macht hebben; want de Koran +zou de eeuwige wet der Muzelmannen blijven, en was zeker ook in den +eersten tijd des Islams volkomen toereikend. In den Koran echter wordt +niet slechts het leven der geloovigen gewaarborgd, maar ook hunne +bezittingen. Het eerste kan slechts den moordenaar ontnomen worden, en +van het laatste kunnen alleen de wettelijk bepaalde belastingen +gevorderd worden. De verrichtingen van het opperhoofd van den staat +bestonden dus, naar het begrip van den Koran eenvoudig in het waken +voor de navolging der wet, in de handhaving <span class= +"pagenum">[<a id="pb60" href="#pb60" name="pb60">60</a>]</span>der +militaire macht, in haar gebruik, tot bevestiging en uitbreiding van +het geloof. <span class="sc">Mahomet</span> dus verantwoordelijk te +maken voor den regeeringsvorm, welke zijne opvolgers hebben ingevoerd, +of zelfs voor de gruwelen, door enkele Moslemische heerschers gepleegd, +ware nog veel onbillijker, dan indien wij het despotismus van +verschillende Christelijke staten uit het Evangelie wilden afleiden. +Gelijk overigens in het Christendom dikwijls is beproefd geworden, de +erfelijke en onbegrensde macht op de Heilige Schrift te doen +steunen<a class="noteref" id="xd21e6836src" href="#xd21e6836" name= +"xd21e6836src">1</a>, zoo bekwam ook in den Islam de wereldlijke macht +reeds vroeg eene godsdienstige wijding, en de leer van het Imamaat +vormt een tegenhanger van die der kerk. Terwijl intusschen de factische +khalifen, namelijk de drie eersten, zich nog meer als wereldlijke dan +als geestelijke navolgers van <span class="sc">Mahomet</span> +beschouwden, en hun recht meer op de keuze, of minstens op de +overeenstemming der Muzelmannen steunden, grondden de aanhangers van +<span class="sc">Ali</span> en zijn geslacht reeds onder de +heerschappij van <span class="sc">Othman</span>, bijzonder echter +gedurende den oorlog met <span class="sc">Muawia</span> en diens +overwinning, hunne aanspraken op een vormelijk erfrecht. De Imams +werden toen als bijzondere door God verlichte menschen aangezien, en +ten laatste zelfs als eene incarnatie der Godheid vereerd en +aangebeden. De versmade, ware Imams bleven zelfs na hunnen dood een +voorwerp van vereering en hoop voor hunne partij, daar spoedig ook het +geloof aan hunne, eens plaats te hebben terugkeer tot herstelling van +het recht en der waarheid zich vormde, even als bij de Joden ten +opzichte van den Messias.</p> +<p>De eene partij, die wij met den algemeenen naam van Schiïten +zullen aanduiden, zonder ons met het bijzondere der verschillende +secten bezig te houden, in welke zij verdeeld werden, had overigens de +meest overdreven begrippen van de waardigheid en de heiligheid van den +Imam. Andere Muzelmannen echter zagen, reeds ten tijde van <span class= +"sc">Ali</span>, in het khalifaat slechts eene zuiver staatkundige +instelling, die het welzijn der volken tot eersten grondslag zou +hebben. Zij leerden daarom dat het Imamaat, op zich zelven beschouwd, +in het geheel niet noodig is, dat iedere deugdzame, hij zij vrij of +slaaf, uit welk geslacht hij ook afstamme, daartoe kon worden verheven, +en dat, indien de Imam of khalif niet aan zijn heiligen plicht voldeed, +de wet veroorloofde, en zelfs gebood, zich tegen hem te verzetten en +hem te bekampen. Deze meening, die natuurlijk door de machthebbenden +ten sterkste werd bestreden, en wier bekenners den naam <span class= +"ex">Charïdjiten</span><a class="noteref" id="xd21e6862src" href= +"#xd21e6862" name="xd21e6862src">2</a> ontvingen, vond zelfs onder de +meest geleerde mannen van de eerste eeuw der hedjira talrijke +aanhangers, en bewijst genoegzaam, dat de heilige schrift der +Muzelmannen niet ter gunste van het khalifaat spreekt, gelijk zich dat +later <span class="pagenum">[<a id="pb61" href="#pb61" name= +"pb61">61</a>]</span>vormde. Merkwaardig en pleitende voor den +zoogenaamden orthodoxen Islam is het, dat deze leer hier verdoemd en +hare bekenners als ketters werden bestraft, hoewel, naar eene zeer +oude, authentieke overlevering, <span class="sc">Aboe Bekr</span> zelf, +in zijne eerste rede, die hij als khalif in de moskee te <span class= +"ex">Medina</span> hield, zeide: “O, gijlieden! Gij hebt mij tot +uw opperhoofd gekozen, hoewel ik niet de voornaamste onder u ben. +Handel ik recht, zoo weigert mij uwe medewerking niet, bega ik een +onrecht, zoo <span class="ex">biedt mij tegenstand</span>!.... +Gehoorzaamt mij, zoo lang ik God en zijnen gezant gehoorzaam. Handel ik +echter tegen de geboden van God en zijnen gezant, <span class= +"ex">weigert mij dan gehoorzaamheid</span>!”</p> +<p>Ook de leer van het goddelijke raadsbesluit is, in de strengheid en +consequentie, die alle vrijheid van ’s menschen wil vernietigt, +gelijk zij door menigen orthodoxen Muzelman opgevat en door alle +vijanden van den Islam voorgesteld wordt, meer eene uitvinding der +politiek, dan van het geloof. In den Koran verschijnt zij meer tot +bekamping der vrees, tot bevestiging van het vertrouwen en der +onderwerping aan den wil des Heeren, tot troost in het ongeluk en tot +bewaring der bescheidenheid in het geluk, dan tot verlamming der +menschelijke werkzaamheid, of wel tot berooving der zedelijke vrijheid. +Roekeloosheid wordt uitdrukkelijk in den Koran verboden<a class= +"noteref" id="xd21e6882src" href="#xd21e6882" name= +"xd21e6882src">3</a>. Voorzichtigheid wordt zeer dikwijls aanbevolen, +en zelfs het gebed, de hoogste ceremoniëele wet van den Islam, +ondergaat eene wijziging, zoo, door de verrichtingen volgens het +voorschrift, de biddende in gevaar kon worden gebracht<a class= +"noteref" id="xd21e6887src" href="#xd21e6887" name= +"xd21e6887src">4</a>. En indien het ook dikwijls wordt herhaald, dat +God de menschen naar Zijnen wil voedsel geeft, zoo wordt toch nergens +daarmede bedoeld, dat de Muzelmannen de handen werkeloos in den schoot +moeten leggen. Veeleer is het zelfs veroorloofd, op den heiligen +Vrijdag, na de verrichting van het gebed, zijne zaken te +verrichten<a class="noteref" id="xd21e6902src" href="#xd21e6902" name= +"xd21e6902src">5</a>. Ook moet slechts een klein gedeelte van den Koran +bij het gebed worden gelezen, naardien velen het land moeten +doorkruisen om hun levensonderhoud te zoeken<a class="noteref" id= +"xd21e6907src" href="#xd21e6907" name="xd21e6907src">6</a>. Enkele +andere plaatsen, in welke eene zekere zorgeloosheid tot deugd wordt +verheven, kunnen dus slechts daarop doelen, dat de mensch door +versaagdheid niet al te zeer in de zorgen voor zijn onderhoud moet +worden tegengehouden, en daardoor zijne hoogere plichten, het trachten +naar Gods welbehagen, door oefening der deugd, op den achtergrond +plaatse, gelijk ook de apostel <span class="sc">Petrus</span> +schrijft<a class="noteref" id="xd21e6916src" href="#xd21e6916" name= +"xd21e6916src">7</a> “Werp al uwe zorgen op Hem (God), want Hij +zorgt voor u”. Wat de leerstelling van de volstrekte +voorbestemming van den mensch tot zaligheid of tot lijden betreft, is +<span class="sc">Mahomets</span>, <span class="pagenum">[<a id="pb62" +href="#pb62" name="pb62">62</a>]</span>geheel op vrees en verwachting +gebouwd godsdienststelsel niet alleen er tegen, daar hij voortdurend +tot gelooven en tot vrome handelingen, om het loon in het paradijs, +vermaant, en voor ongeloof en zonden waarschuwt, om de straf in de hel, +en dus noodzakelijk ook het toekomstig lot van den mensch van zijn +eigen wil afhankelijk moet maken; maar bovendien wederleggen eenige +plaatsen in den Koran zulk eene Augustiniaansche predestinatieleer ten +stelligste. Daar zij echter door de orthodoxe Imams aangenomen en +voortdurend in alle Europeesche werken den stichter van den Islam +worden toegeschreven en verweten. Zoo moeten wij hier uitvoeriger zijn +en meer bewijzen voor <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e6927" title="Bron: Mohamets">Mahomets</span></span> leer van de +vrijheid des wils aanvoeren, dan eigenlijk noodig zou zijn. De +mondelinge overleveringen kunnen wij omdat men er zich niet op kan +verlaten, noch hier, noch bij andere verschillen in aanmerking nemen. +Wat hiervan in dit opzicht kan worden aangenomen, blijkt voor den +onderzoeker genoegzaam daaruit, dat zij <span class="sc">Mahomet</span> +reeds vooruit laten zeggen: De Islam zou zich in drie-en-zeventig +secten verdeelen, onder welke de bekenners van den vrijen wil als de +<span class="ex">Magiërs</span> van den Islam worden aangeduid. +Wij mogen alzoo op dit punt slechts naar den Koran verwijzen<a class= +"noteref" id="xd21e6937src" href="#xd21e6937" name= +"xd21e6937src">8</a>.</p> +<p>Deze verzen, bij welke nog vele andere gevoegd kunnen worden, +bewijzen genoegzaam, dat <span class="sc">Mahomet</span> niet slechts +de consequente predestinatieleer, zooals zij door eenige secten in het +Christendom en door de <span class="ex">Djabariten</span> en eenige +andere secten in den Islam ontwikkeld werd, niet huldigde, maar dat hij +in het algemeen veel meer nabij het Pelagiaansche stelsel was, dan het +nieuw opgevatte Augustiaansche systeem. Hoe ware het overigens +mogelijk, daar hij den val van den mensch niet als <span class= +"sc">Augustijn</span> en de Christelijke kerk aanneemt, en de leer der +erfzonde loochent, die alleen de volstrekte predestinatieleer met de +goddelijke gerechtigheid en heiligheid kan verzoenen. Volgens de leer +van den Koran werd namelijk het eerste menschenpaar, om zijne +ongehoorzaamheid, wel uit het hemelsche paradijs op de aarde +verstooten, en ook wordt, voor zoo verre de eerste zonde door de zege +van de baatzuchtigheid over Gods wil werd begaan, het menschenras +wederkeerige haat en onvrede voorspeld; de Koran weet echter niets van +eenen zich voortplantenden toestand van innerlijk verderf, ten gevolge +der zonde van <span class="sc">Adam</span>, en neemt zich op vele +plaatsen in acht voor het denkbeeld eener toerekening van vreemde +zonden. <span class="sc">Mahomet</span> kent daardoor ook geene andere +genade, dan de openbaring door profeten, deels tot volmaking der +menschelijke erkenning van het goede en het kwade, deels als hulp tegen +de verzoekingen van den satan, wien de mensch door zijnen val geheel +<span class="pagenum">[<a id="pb63" href="#pb63" name= +"pb63">63</a>]</span>werd prijs gegeven, of eigenlijk zich zelven nog +meer heeft blootgesteld. <span class="sc">Adam</span> had berouw over +zijne zonde en God schonk het menschenpaar weder genade, terwijl hij +zeide: “Verwijdert u van hier; ik zal u eene leiding geven: wie +deze leiding volgt zal vrees noch droefheid kennen. Die deze echter +niet gelooven en onze teekenen verloochenen, worden ten eeuwigen vure +gedoemd<a class="noteref" id="xd21e6999src" href="#xd21e6999" name= +"xd21e6999src">9</a>.” Iedere profeet, van <span class= +"sc">Adam</span> tot <span class="sc">Mahomet</span>, is diensvolgens +een door God gezonden verlosser; om echter verlost te worden: dat is, +tot het ware begrip en tot hoogere erkenning te geraken en, ten gevolge +daarvan, weder de zaligheid van het paradijs te genieten, is het geloof +aan de openbaring en het handelen daarnaar noodig. Beiden hangen zij +echter alleen van den menschelijken wil af. Geheel werkeloos, blijft +intusschen, ook bij het individu, de Goddelijke wil naar de leer van +den Koran niet, maar hij uit zich voortdurend, naar gelang van het +innerlijke van den mensch, als genade of gerechtigheid. <span class= +"sc">Mahomet</span> geeft namelijk ook toe, wat <span class= +"sc">Pelagius</span> aan <span class="sc">Augustinus</span> toestond; +te weten, dat God desgenen meening in het geloof sterkt, die den wil +tot het goede heeft, terwijl hij dengeen, bij wien de zucht naar het +booze den boventoon voert, aan zijn altijd toenemend bederf overlaat, +en dus in zekeren zin verhardt. Ook blijft het natuurlijk aan de +raadsbesluiten der Hemelsche wijsheid overgelaten, op welken tijd en +welk volk Zij door hare leiding genade wil schenken. Deze concessie der +rede aan het geloof, welke zoowel in het Oude als in het Nieuwe +Testament niet te loochenen is<a class="noteref" id="xd21e7048src" +href="#xd21e7048" name="xd21e7048src">10</a>, maar geene +onvoorwaardelijke predestinatie, wordt op verschillende plaatsen +gepredikt<a class="noteref" id="xd21e7066src" href="#xd21e7066" name= +"xd21e7066src">11</a>. Uit deze verzen blijkt ten duidelijkste, dat de +mensch, met betrekking tot geloof en deugd, geen werktuig der +Goddelijke willekeur is, maar dat hij het in zijne macht heeft, het +ware te gelooven en het goede te willen; dat God echter den voor het +goede en ware vastbaren mensch ondersteunt, terwijl hij degenen, welke +hun hart sluiten voor Zijne, zich als openbaring uitende genade, aan +hunne verdorvenheid overlaat. De woorden, die dikwijls in den Koran +worden gevonden, dat God leidt wien Hij wil en in dwaling laat wien Hij +wil, welke, uit hun verband gerukt, in elk geval tot de leer van +<span class="sc">Augustinus</span> konden voeren, moeten daarom, naar +gelang van hun verband (hetgeen <span class="pagenum">[<a id="pb64" +href="#pb64" name="pb64">64</a>]</span>echter, zoo als wij reeds hebben +gezegd, niet altijd met zekerheid is te ontdekken), of in het algemeen +op de zending van een profeet, òf op den goddelijken bijstand +tot ontwikkeling van het geloof toegepast worden, hetwelk identisch is +met het goede door zijnen wil te ondersteunen, terwijl het, door eene +bijzondere inwerking, dwingen van den roekelooze tot gelooven, met de +Hemelsche gerechtigheid zou strijden, en daarom ook niet in Haren wil +kan liggen. Dit denkbeeld blijkt duidelijk uit het <a href= +"#s2.209">209e vers van de tweede Soera</a>, waar onmiddellijk na de +woorden; “God zond de profeten om de waarheid te +verkondigen,” volgt: “en God leidt de geloovigen naar de +waarheid,” en daarna: “God leidt op den rechten weg wien +hij wil.” Evenzoo ook in het <a href="#s39.19">19e vers</a> der +<a href="#s39">39e Soera</a>. Iederen onpartijdigen lezer moet het +daarom klaar zijn, dat <span class="sc">Mahomet</span> de vrijheid van +den menschelijken wil in geenen deele loochende. Overigens trad reeds +in de eerste eeuw der hedjira eene hevige oppositie op, tegen de door +de regeering begunstigde bekenners der predestinatieleer, bij welke +zich zelfs een zoon van <span class="sc">Omar</span> aansloot. Zij werd +echter natuurlijk door de Omejaden bestreden en onderdrukt, dewijl +hunne heerschappij, die op list en geweld berustte, tot hare +ondersteuning en rechtvaardiging, te zeer behoefte had aan de leer der +goddelijke raadsbesluiten en der predestinatie van alle menschelijke +handelingen. <span class="sc">Maabad</span>, die aan het hoofd dezer +oppositie stond, zeide luide van zijne tegenstanders: “Deze +lieden vergieten het bloed der menschen en wagen het dan te beweren, +dat al onze handelingen vooraf door een goddelijk raadsbesluit bepaald +zijn.” Maar inderdaad werd hij dan ook wegens zijne meening, niet +omdat zij tegen de heilige schrift aandruischte, maar omdat zij voor de +willekeur van den heerscher gevaarlijk was, in het tachtigste jaar der +hedjira, op bevel van den khalif <span class="sc">Abd-Almalik</span>, +door den wreeden <span class="sc">Haddjadi</span> gefolterd en daarna +opgehangen<a class="noteref" id="xd21e7119src" href="#xd21e7119" name= +"xd21e7119src">12</a>. Desniettegenstaande plantte zich zijne leer +voort, riep de secte der <span class="ex">Mutaral</span> in het leven +en bleef zelfs niet zonder invloed op den orthodoxen Islam, die wel aan +de leerstelling der voorbestemming van de uitverkorenen en verworpenen +vasthoudt, doch inderdaad zonder dialectische consequentie, de +predestinatie niet tot de enkele goede of slechte handelingen van den +mensch uitbreidt, en dien ten gevolge ook, zoo als vele Christelijke +dogmatici, eigenlijk slechts ten gevolge van vooruitweten eene +predestinatie aanneemt<a class="noteref" id="xd21e7133src" href= +"#xd21e7133" name="xd21e7133src">13</a>. De Koran verwerpt echter, zoo +als uit de door ons aangehaalde verzen blijkt, ook dit dogma en bevat +geene enkele plaats, die zoo beslissend daarvoor zou kunnen pleiten, +als die van het Evangelie (Apost. +<span class="pagenum">[</span><a id="pb65" href="#pb65" name= +"pb65">65</a>]XIII vs. 48 en Rom. VIII vs. 28–30 enz.). Wij zullen ons niet lang meer met +de overige leerstellingen van den Islam ophouden, deels dewijl zij niet +zoo diep in het innerlijke wezen van het geloof grijpen, en minder +betrekking op het leven hebben, deels omdat hare verdere ontwikkeling +eerst tot een lateren tijd behoort, en dus met <span class= +"sc">Mahomet</span> en den Koran, waarmede wij ons hier bijzonder bezig +houden, minder in verband staan dan met de Arabische wijsbegeerte. Al +deze dogmen baarden vele tegenstrijdigheden en secten, daar de eenen +aan de letter des Korans hingen, en de anderen eener meer vrije +uitlegging de voorkeur gaven; dewijl de eenen zich blindelings aan de +voorgewende uitspraken van den profeet onderwierpen, de anderen de +wetten der onveranderlijke rede boven alles plaatsten, en met de +elementen der Grieksche wijsbegeerte naar eenheid in het +godsdienststelsel streefden.</p> +<p>Aangezien wij hier niet verder willen gaan dan de bondgenooten van +den profeet, volgen wij ook de geschiedenis der dogmen van den Islam +niet langer, en merken slechts ten slotte nog aan, dat, hoezeer +<span class="sc">Mahomet</span> ook in den Koran op het geloof aan een +eenigen God, aan de profeten en de onsterfelijkheid der ziel aandringt, +toch ook, op tallooze plaatsen, niet minder het volgen der geopenbaarde +leer, een deugdzame, reine levenswandel, naar de voorschriften van den +Koran, van den waren geloovige gevorderd en als het middel aangeduid +worden, om Gods welbehagen en de zaligheid van het paradijs te +erlangen. Men begaat dus ook hierin, omtrent den stichter van den Islam +een onrecht, als men beweert, dat hij aan de uitoefening der deugd en +het bekampen der hartstochten in het geheel geene waarde hecht, en +slechts geloof vordert. Hoe dikwijls vindt men in den Koran de woorden +terug: “die gelooven en goede daden verrichten, komen in het +paradijs,” en dergelijken meer. Daar intusschen deze dwaling in +den nieuweren tijd weder is herhaald, verwijzen wij hier naar eenige +plaatsen in den Koran<a class="noteref" id="xd21e7162src" href= +"#xd21e7162" name="xd21e7162src">14</a>. Indien dus op andere plaatsen, +al gewis, het paradijs aan hen wordt beloofd, die aan God gelooven en +voor de zaak Gods kampen, dan wordt daardoor in het geheel niet gezegd, +dat de overige door God geopenbaarde voorschriften ter zijde mogen +gesteld worden. Veeleer wordt bij den waren geloovige, die bereid is +zijn leven ieder oogenblik voor zijnen God te offeren, eene volkomene +heerschappij over de menschelijke hartstochten en een strikt volgen van +den goddelijken wil, die in den Koran wordt verkondigd op den voorgrond +geplaatst. De Muzelmansche dogmatici, die toch nog minder met +<span class="sc">Mahomet</span> mogen worden verwisseld, dan de +kerkvaderen met <span class="sc">Christus</span>, nemen wel aan, dat de +geloovige, niettegenstaande zijne slechte handelingen, niet eeuwig uit +het paradijs verstooten blijft, maar <span class="pagenum">[<a id= +"pb66" href="#pb66" name="pb66">66</a>]</span>zij geven toch toe, dat +hij eerst voor zijne ondeugd wordt <span class="corr" id="xd21e7212" +title="Bron: gestraf,">gestraft</span><a class="noteref" id= +"xd21e7214src" href="#xd21e7214" name="xd21e7214src">15</a>. Overigens +is toch ook door Christelijke secten beweerd, dat het ongeloof +alléén den naam van zonde verdient en den mensch in het +toekomstige leven wordt aangerekend, maar dat hij voor de goede werken +op geene belooning aanspraak heeft.</p> +<p>Als hervormer, hetgeen <span class="sc">Mahomet</span> +oorspronkelijk was en wilde zijn, verdient hij onze volkomene hulde en +bewondering. Een Arabier, die de schaduwzijde van het toenmalige Joden- +en Christendom openbaarde, en niet zonder levensgevaar trachtte, het +veelgodendom te verdringen en zijn volk de leer van de onsterfelijkheid +der ziel in te prenten, verdient niet alleen naast de grootste mannen +der geschiedenis geplaatst te worden, maar ook, in zeker opzicht, den +naam van profeet. Zoodra hij echter ophoudt te verdragen, zoodra hij +der waarheid door het zwaard de zegepraal tracht te verschaffen, en in +den naam Gods nieuwe ceremoniëele, burgerlijke, politie- en +lijfstraffelijke wetten voorschrijft, drukt hij op zijne woorden den +stempel van menschelijke zwakheid en vergankelijkheid.</p> +<p>De ceremoniëele wetten van den Islam zijn wel niet zoo talrijk +als men gewoonlijk in Europa gelooft, maar een enkele is er bij, welke +<span class="sc">Mahomet</span> ten minste van de blaam zuivert, dat +hij in zijne voorschriften de zinnelijkheid der Arabieren zou hebben +begunstigd. Wij bedoelen het vasten van den Ramadhan. Men verbeelde +zich de gloeiende zandwoestijnen van Arabië<a class="noteref" id= +"xd21e7230src" href="#xd21e7230" name="xd21e7230src">16</a> met het +verbod, gedurende eene geheele maand, van zonsopgang tot zonsondergang, +zich met eenigerhande spijzen te laven, en ook geen droppel water te +drinken, en men zal de vervulling der Mahomedaansche voorschriften niet +meer zoo gemakkelijk vinden, en ook niet meer kunnen beweren, dat zij +geen kamp tusschen geest en lichaam vorderen. Het dagelijks vijf malen +te verrichten gebed, met de voorafgaande reiniging, is om zijne +kortheid en omdat ieder het voor zich verrichten kan, minder +bezwaarlijk, terwijl de pelgrimstocht naar <span class= +"ex">Mekka</span> eenmaal gedurende het leven, slechts voor hem +verplichtend is, wiens omstandigheden zulk eene reis veroorloven.</p> +<p>De gewichtigste politiewetten bestaan in het verbod van +hazardspelen, van het genieten van den wijn, het bloed van gestorvene, +of ter eere eens afgods geslachte dieren en van het varkensvleesch.</p> +<p>De staatswetten van den Islam bepalen de op te brengen belastingen, +de deeling van den buit, en de betrekking der geloovigen, zoowel tot de +afgodendienaars als tot de Joden en Christenen. Volgens de strengere +wet der laatste jaren, moeten de <span class="pagenum">[<a id="pb67" +href="#pb67" name="pb67">67</a>]</span>eerstgenoemde beoorloogd worden, +tot alle neiging tot <span class="corr" id="xd21e7243" title= +"Bron: afgode-derij">afgoderij</span> ophoudt, en de laatsten tot zij +zich onderwerpen en schatting opbrengen. Wij hebben reeds bemerkt, dat +<span class="sc">Mahomet</span>, hoewel hij, als mensch, onder de +toenmalige omstandigheden niet anders leeren en handelen kon, nochtans +door deze krijgswetten zijn profetisch karakter in zijn naaktheid heeft +getoond. Hoe groot echter de verzoeking is, indien men eenmaal tot de +macht is geraakt, om die tot het bekampen en onderdrukken van +andersdenkenden te gebruiken, heeft ook het Christendom genoegzaam +bewezen, van den dag dat het den troon der Cesars besteeg tot op den +huldigen dag<span class="corr" id="xd21e7249" title= +"Bron: ,">.</span></p> +<p>Het strafrecht van den Koran is uiterst vrijgevig. De doodstraf +wordt slechts voor tegennatuurlijke vermenging der geslachten en moord +toegepast; en willen de bloedverwanten van een vermoorden liever eene +schadeloosstelling aannemen, dan zich wreken, dan blijft zelfs de +moordenaar in het leven. Ook echtbrekers worden, ten minste in den tot +ons gekomen Koran, niet met den dood gestraft. Voor lichamelijke +verwondingen wordt geene wraak geduld, maar alleen geldstraffen, of +liever schadeloosstelling.</p> +<p>De strengste crimineele wet, die echter kan worden gerechtvaardigd +door de noodzakelijkheid, om de aangeboren lust der Arabieren tot +diefstal en rooftochten te onderdrukken, is het afkappen der hand voor +elke toeëigening van eens anderen goed.</p> +<p>De burgerlijke wetten van den Koran betreffen vooral het erf en +huwelijksrecht, en hare hoofdstrekking is de vaststelling van de +rechten der vrouwen en beperking van den willekeur des mans. De +veelwijverij wordt niet opgeheven, doch aan voorwaarden onderworpen, +welke de ware geloovige slechts zelden kan vervullen. De huwelijkstrouw +wordt ook de man tot plicht gesteld. Een ander deel der burgerlijke +wetgeving betreft het lot der slaven, hetwelk <span class= +"sc">Mahomet</span> niet minder dan dat der vrouwen tracht te +verzachten. De geheele opheffing der slavernij wordt voorbereid en in +grondbeginsel, vooral bij geloovigen, uitgesproken. Een volkomen +emancipatie was echter, bij de voortdurende oorlogen, in welk slechts +door de verandering der <span class="corr" id="xd21e7261" title= +"Bron: gevangeneen">gevangenen</span> in slaven den overwonnenen het +leven kon worden gespaard, schier niet mogelijk. De armoede van den +Koran aan burgerlijke wetten, hetwelk deels te verklaren is uit de +eenvoudige omstandigheden waarin men leefde, meer echter nog daardoor +dat hij waarschijnlijk daar, waar hij het bestaande behield, niets +openbaarde, werd spoedig gevoeld. Men beriep zich echter ten eerste op +mondelinge uitspraken van <span class="sc">Mahomet</span>, daarna op +het voorbeeld van een eersten khalif, later op de besluiten der eerste +Imams, en eindelijk, toen onder de geheel veranderde omstandigheden ook +deze niet meer toereikend waren, handelde men analogisch: zoodat altijd +de moeilijkste vraag, over een of ander onderwerp, al zou het ook den +nadruk of de stoomvaart hebben betroffen, door een Muzelmansche +rechtsgeleerde <span class="pagenum">[<a id="pb68" href="#pb68" name= +"pb68">68</a>]</span>even goed als door een rabijn, een christen +geestelijke die naar de kanonnieke wet, of door een jurist die naar het +Romeinsche recht uitspraak doet, in naam des Hemels kon worden +opgelost.</p> +<p>De zedeleer van den Koran eindelijk kan als het volkomenste gedeelte +van dit merkwaardige boek worden beschouwd. Zij is wel niet, even als +de andere bouwstoffen, die er den inhoud van vormen, in een kapittel +bij elkander verzameld; maar de schoonste zedekundige grondbeginselen +en voorschriften loopen als gouden draden door het geheele weefsel van +bijgeloof en misleiding, Ongerechtigheid, wraakzucht inbeelding, +hoogmoed, logen, veinzerij, kwaadsprekerij, smaad, spot, gierigheid, +verkwisting, buitensporigheid, ijdelheid, praal, wantrouwen en argwaan +worden als goddelooze ondeugden verklaard; daarentegen worden +milddadigheid, menschlievendheid, bescheidenheid, toegevendheid, +geduld, standvastigheid, tevredenheid, oprechtheid, rechtschapenheid, +tucht, vrede en waarheidsliefde, doch voor alles vertrouwen en +onderwerping, als deugden aanbevolen, welke Gode het welgevalligst +zijn. <span class="pagenum">[<a id="pb69" href="#pb69" name= +"pb69">69</a>]</span></p> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6836" href="#xd21e6836src" name="xd21e6836">1</a></span> Zie +Brief aan de Romeinen 13 v. 1–7.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6862" href="#xd21e6862src" name="xd21e6862">2</a></span> +Ketters.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6882" href="#xd21e6882src" name="xd21e6882">3</a></span> <a href= +"#s2.191">Soera II v. 191</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6887" href="#xd21e6887src" name="xd21e6887">4</a></span> Dezelfde +Soera vs. <a href="#s2.239">239</a> en <a href="#s2.240">240</a>. +<a href="#s4.102">Hoofdstuk IV vs. 102</a>–<a href= +"#s4.104">104</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6902" href="#xd21e6902src" name="xd21e6902">5</a></span> <a href= +"#s62.10">Hoofdstuk LXII vs. 10</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6907" href="#xd21e6907src" name="xd21e6907">6</a></span> <a href= +"#s73">Soera 73</a>, het laatste vers.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6916" href="#xd21e6916src" name="xd21e6916">7</a></span> +Eerste brief, V vs. 7.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6937" href="#xd21e6937src" name="xd21e6937">8</a></span> <a href= +"#s10.108">X vs. 108</a>, <a href="#s27.94">XXVII vs. 94</a>, <a href= +"#s17.16">XVII vs. 16</a>, <a href="#s39.42">XXXIX vs. 42</a>, <a href= +"#s17.19">XVII vs. 19</a> en <a href="#s17.20">20</a>, <a href= +"#s18.28">XVIII vs. 28</a>, <a href="#s18.53">53</a>, <a href= +"#s39.55">XXXIX vs. 55</a>–<a href="#s39.60">60</a>, <a href= +"#s41.16">XLI vs. 16</a>, <a href="#s41.17">17</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e6999" href="#xd21e6999src" name="xd21e6999">9</a></span> <a href= +"#s2.36">II, vs. 36</a>, <a href="#s2.37">37</a>. Zie ook <a href= +"#s7.11">VII, vs, 11</a>–<a href="#s7.19">19</a>, <a href= +"#s38.72">XXXVIII vs. 72</a>–<a href="#s38.85">85</a>, en vooral +<a href="#s20.114">XX vs. 114</a>–<a href="#s20.124">124</a>. Wij +willen deze leer van de zonde en der verlossing welke met die van +<span class="sc">Pelagius</span> zeer nauw verwant is, in geenen deele +boven die der orthodoxe kerk verheffen; maar hoe moeilijk deze laatste +is, bewijst reeds de omstandigheid, dat zij van <span class= +"sc">Augustinus</span> tot op onzen tijd, zeer dikwijls, zelfs door de +meest geloovige theologen, aangevallen en gewijzigd werd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7048" href="#xd21e7048src" name="xd21e7048">10</a></span> Zie +Exodus IV vs. 21 +Jos. XI vs. 20 +Rom. XI vs. 8–10. +I vs. 28, +IX vs. 17.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7066" href="#xd21e7066src" name="xd21e7066">11</a></span> Koran +<a href="#s5.18">V vs. 18</a>, <a href="#s8.30">XIII vs. 30</a>, +<a href="#s8.31">31</a>, <a href="#s47.18">XLVII vs. 18</a>, <a href= +"#s18.53">XVIII vs. 53</a>, <a href="#s16.38">XVI vs. 38</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7119" href="#xd21e7119src" name="xd21e7119">12</a></span> +<span class="sc">Makrizi</span> bij <span class="sc">de Sacy</span>, +<span class="ex" lang="de">Religion des Druzes I. Introduction</span> +p. IX–XII.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7133" href="#xd21e7133src" name="xd21e7133">13</a></span> Zie +<span class="sc">Muradgea</span>, <span class= +"sc">d’Ohsson</span>, schildering van het Ottoman rijk; vertaling +van <span class="sc">Beck</span>, I bldz. 99–101.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7162" href="#xd21e7162src" name="xd21e7162">14</a></span> Zie +<a href="#s18.110">XVIII vs. 110</a>, <a href="#s21.94">XXI vs. 94</a>, +<a href="#s22.14">XXII vs. 14</a>, <a href="#s22.23">23</a>, en +<a href="#s22.49">49</a>, <a href="#s5.12">V vs. 12</a>, <a href= +"#s79.38">LXXIX vs. 38</a>–<a href="#s79.41">41</a>. <a href= +"#s74.42">LXXIV vs. 42</a>–<a href="#s74.47">47</a>, <a href= +"#s69.21">LXIX vs. 21</a>–<a href="#s69.34">34</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7214" href="#xd21e7214src" name="xd21e7214">15</a></span> Zie +<span class="sc">Marraccius</span>, bladz. 837.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7230" href="#xd21e7230src" name="xd21e7230">16</a></span> +Aangezien de Arabieren een zuiver maanjaar hebben, valt natuurlijk de +Ramadhan afwisselend in alle jaartijden.</p> +</div> +</div> +<div id="pt4" class="div0 part"> +<h2 class="label">IV.</h2> +<h2 class="main">De Koran<a class="noteref" id="xd21e7278src" href= +"#xd21e7278" name="xd21e7278src">1</a>.</h2> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7278" href="#xd21e7278src" name="xd21e7278">1</a></span> +<span class="ex">Koran</span> of <span class="ex">cour’an</span> +is lezing. <span class="ex">Al</span> is het voorzetsel <span class= +"ex">de</span>; boek, of boek bij uitnemendheid. Men noemt den Koran +ook wel <span class="ex">el kitâb</span> het boek; <span class= +"ex">kitub-oullah</span>, Gods boek, <span class= +"ex">kelimet-oullah</span>, Gods woord; <span class="ex">el +tenzil</span>, het boek van boven nedergedaald; <span class="ex">el +dhikr</span> waarschuwing; <span class="ex">el forkan</span> +onderscheiding (tusschen het niet verbodene en het verbodene, het goede +en het slechte); <span class="ex">el mos’haf</span> (wetboek bij +uitnemendheid).</p> +</div> +<div id="s1" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e425">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Eerste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Inleiding<a class="noteref" id="xd21e7319src" href= +"#xd21e7319" name="xd21e7319src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>—7 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God<a class="noteref" id="xd21e7351src" href="#xd21e7351" name= +"xd21e7351src">2</a>.</p> +<p><a id="s1.1" name="s1.1"></a><span class="versenum">1.</span> Lof +aan God, meester des heelals<a class="noteref" id="xd21e7362src" href= +"#xd21e7362" name="xd21e7362src">3</a>. <a id="s1.2" name= +"s1.2"></a><span class="versenum">2.</span> Den lankmoedige, den +albarmhartige. <span class="versenum">3.</span> Rechter op den dag des +gerichts. <span class="pagenum">[<a id="pb70" href="#pb70" name= +"pb70">70</a>]</span><span class="versenum">4.</span> U bidden wij aan, +Uwe hulp roepen wij in. <span class="versenum">5.</span> Voer ons langs +den rechten weg. <a id="s1.6" name="s1.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Langs den weg dergenen, die zich in Uwe weldaden +verheugen<a class="noteref" id="xd21e7395src" href="#xd21e7395" name= +"xd21e7395src">4</a>. <a id="s1.7" name="s1.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Niet langs den weg dergenen, die Uwen toorn hebben +opgewekt, en niet op dien der dwalenden<a class="noteref" id= +"xd21e7406src" href="#xd21e7406" name="xd21e7406src">5</a>.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7319" href="#xd21e7319src" name="xd21e7319">1</a></span> Dit +eerste hoofdstuk wordt <span class="ex">al Fâtehat</span>, of +<span class="ex">Fatihat el <span class="corr" id="xd21e7326" title= +"Bron: kintab">kitab</span></span>, genoemd; hoofdstuk waarmede het +boek geopend wordt. Men noemt het ook <span class="ex">sab’ol +messani</span>, de zeven herhaalde (verzen); want de Muzelmannen +spreken het meer uit dan de andere gebeden, en schrijven er de +wonderbaarlijkste deugden aan toe. Zij betitelen het met verschillende +grootsche namen als: het hoofdstuk des gebeds, des lofs, van dank, enz. +Zij beschouwen het als den zakelijken inhoud van den geheelen Koran, en +verhalen het dikwijls in hunne aandachtsoefeningen, zoowel in het +openbaar als in <span class="corr" id="xd21e7332" title= +"Bron: hunnne">hunne</span> afzondering; even als de <span class="abbr" +title="Roomsch-Katholieke"><abbr title= +"Roomsch-Katholieke">R.C.</abbr></span> <span class="corr" id= +"xd21e7339" title="Bron: christenen">Christenen</span> het Onze +Vader.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7351" href="#xd21e7351src" name="xd21e7351">2</a></span> Dit +staat boven ieder hoofdstuk van den Koran, behalve boven het negende. +De Mahomedanen spreken het uit als zij een dier slachten, bij het begin +van hun gebed en bij alle belangrijke handelingen. Het is bij hen wat +het teeken des kruises bij de <span class="abbr" title= +"Roomsch-Katholieke"><abbr title= +"Roomsch-Katholieke">R.C.</abbr></span> Christenen is. Hoewel de +hierboven gegeven vertaling het verschil tusschen de beide Arabische +woorden niet genoeg aanduidt is die echter de meest gebruikelijke.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7362" href="#xd21e7362src" name="xd21e7362">3</a></span> De +oorspronkelijke woorden luiden, letterlijk vertaald: Heer der +<span class="pagenum">[<a id="xd21e7364" href="#xd21e7364" name= +"xd21e7364">70n</a>]</span>werelden, hoewel <span class= +"ex">âlamina</span> hier en in de andere hoofdstukken van den +Koran eigenlijk de drie soorten van redelijke schepselen beteekent; +zijnde: menschen, geniën en engelen. <span class= +"sc">Savary</span> vertaalt het: “Vorst der werelden.”</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7395" href="#xd21e7395src" name="xd21e7395">4</a></span> De +profeten en de godsgezanten die <span class="sc">Mahomet</span> vooraf +gingen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7406" href="#xd21e7406src" name="xd21e7406">5</a></span> Hiermede +worden de Joden en Christenen bedoeld, voor zij van hunne primitieve +instellingen afweken, maar niet de tegenwoordige belijders van den +laatstgenoemden godsdienst die van de ware leer van <span class= +"sc">Jezus</span> zijn afgeweken en in een doolhof van dwaling verward +zijn (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beiddawi</span>, enz.).</p> +</div> +</div> +<div id="s2" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e435">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Tweede Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Koe<a class="noteref" id="xd21e7423src" href= +"#xd21e7423" name="xd21e7423src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Medina</span>—286 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s2.1" name="s2.1"></a><span class="versenum">1.</span> A. L. +M.<a class="noteref" id="n70.4src" href="#n70.4" name="n70.4src">2</a> +Dit is het boek, waaromtrent geen twijfel bestaat; de richtsnoer van de +godvreezenden, <a id="s2.2" name="s2.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Van hen, die de mysteriën<a class="noteref" +id="xd21e7474src" href="#xd21e7474" name="xd21e7474src">3</a> gelooven, +het gebed nauwlettend doen, en weldaden <span class="pagenum">[<a id= +"pb71" href="#pb71" name="pb71">71</a>]</span>verspreiden van de +bezittingen, die wij hun verleenen. <a id="s2.3" name= +"s2.3"></a><span class="versenum">3.</span> Van hen, die aan +openbaringen gelooven, u van boven gezonden en voor u gezonden<a class= +"noteref" id="xd21e7484src" href="#xd21e7484" name= +"xd21e7484src">4</a>; van hen die aan het volgend leven<a class= +"noteref" id="xd21e7521src" href="#xd21e7521" name="xd21e7521src">5</a> +gelooven. <span class="versenum">4.</span> Zij alleen zullen door +hunnen Heer worden geleid; zij alleen zullen welzalig zijn. +<span class="versenum">5.</span> Den boozen is het gelijk, of gij hun +de waarheid verkondigt of niet. <a id="s2.6" name= +"s2.6"></a><span class="versenum">6.</span> God heeft hunne harten en +ooren verzegeld, hunne oogen geblinddoekt en eene verschrikkelijke +straf wacht hen. <a id="s2.7" name="s2.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Er zijn menschen, die zeggen: “Wij gelooven +aan God en aan het jongste gericht,” en toch behooren zij niet +tot het getal der geloovigen. <span class="versenum">8.</span> Zij +trachten God en de geloovigen te misleiden; maar zij zullen slechts +zich zelven misleiden, en begrijpen het niet. <a id="s2.9" name= +"s2.9"></a><span class="versenum">9.</span> Eene ziekte zetelt in hunne +harten, en God zal die slechts doen toenemen<a class="noteref" id= +"xd21e7576src" href="#xd21e7576" name="xd21e7576src">6</a>; eene +pijnlijke straf blijft hun bewaard; want zij hebben de +profeten<a class="noteref" id="xd21e7582src" href="#xd21e7582" name= +"xd21e7582src">7</a> voor leugenaars gehouden. <a id="s2.10" name= +"s2.10"></a><span class="versenum">10.</span> Als men hun zegt: +“Verleidt de wereld toch niet”<a class="noteref" id= +"xd21e7592src" href="#xd21e7592" name="xd21e7592src">8</a> dan +antwoorden zij: “Verre van daar, wij zijn rechtschapen +lieden.” <span class="versenum">11.</span> Helaas! zij misleiden +de wereld, maar zij begrijpen het niet. <a id="s2.12" name= +"s2.12"></a><span class="versenum">12.</span> Zegt men hun: +“Gelooft <span class="pagenum">[<a id="pb72" href="#pb72" name= +"pb72">72</a>]</span>toch, gelijk zoo veel anderen +gelooven,”<a class="noteref" id="xd21e7606src" href="#xd21e7606" +name="xd21e7606src">9</a> dan antwoorden zij: “Zullen wij +gelooven als de zotten?” Helaas! zij zelven zijn zotten, maar zij +gevoelen het niet. <a id="s2.13" name="s2.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Ontmoeten zij geloovigen, dan zeggen zij: +“Wij gelooven ook,” maar zoodra zij weder bij hunne +verleiders<a class="noteref" id="xd21e7620src" href="#xd21e7620" name= +"xd21e7620src">10</a> zijn, zeggen zij: “Wij houden het met u, en +deze bespotten wij slechts.” <span class="versenum">14.</span> +Maar God zal met hen spotten: Hij zal hen langen tijd in hunne dwaling +laten, onzeker heen en weder geslingerd. <span class= +"versenum">15.</span> Zij zijn het, die de dwaling voor de munt der +waarheid gekocht hebben; maar hun handel heeft hun geen winst +opgebracht; want zij zijn van den rechten weg afgedwaald. <a id="s2.16" +name="s2.16"></a><span class="versenum">16.</span> Zij gelijken op hem, +die een vuur ontsteekt<a class="noteref" id="xd21e7642src" href= +"#xd21e7642" name="xd21e7642src">11</a> en dat, wanneer het zijn licht +op de omringende voorwerpen heeft geworpen<a class="noteref" id= +"xd21e7648src" href="#xd21e7648" name="xd21e7648src">12</a>, door God +wordt uitgebluscht, hen in de duisternis latende opdat zij niet kunnen +zien. <a id="s2.17" name="s2.17"></a><span class="versenum">17.</span> +Doof, stom en blind zijn zij en kunnen daarom op den afgelegden weg +niet terugkeeren<a class="noteref" id="xd21e7655src" href="#xd21e7655" +name="xd21e7655src">13</a>. <a id="s2.18" name="s2.18"></a><span class= +"versenum">18.</span> Of zij zijn gelijk aan hen, die, wanneer een van +regen zwangere wolk met donder en weêrlicht<a class="noteref" id= +"xd21e7663src" href="#xd21e7663" name="xd21e7663src">14</a> van den +hemel nederdaalt, voor het gerol van den donder en omdat zij den dood +vreezen, hunne ooren met hunne vingers dichtstoppen, terwijl God de +ongeloovigen aan alle zijden aangrijpt. <a id="s2.19" name= +"s2.19"></a><span class="versenum">19.</span> Weinig is er slechts +noodig, opdat de bliksem hun het gezicht ontroove; als de bliksem alles +om hen heen verlicht, wandelen zij in zijn licht; wordt het weder +duister om hen heen, dan staan zij onbewegelijk. Als God slechts wilde, +zou Hij hen van het gezicht en gehoor berooven; want Hij is Almachtig. +<span class="pagenum">[<a id="pb73" href="#pb73" name= +"pb73">73</a>]</span>Menschen<a class="noteref" id="xd21e7675src" href= +"#xd21e7675" name="xd21e7675src">15</a> dient uwen Heer, die u en uwen +voorgangers heeft geschapen, opdat gij Hem vereert. <span class= +"versenum">20.</span> Hij heeft u de aarde tot een tapijt en den hemel +tot een overwelfsel gegeven. Hij laat het water van den hemel stroomen, +om vruchten tot uw onderhoud voort te brengen. Stel dus geen gelijke +naast God, tegen beter weten aan. <a id="s2.21" name= +"s2.21"></a><span class="versenum">21.</span> Twijfelt gij aan het +boek, dat wij onzen dienaar hebben geopenbaard, brengt dan, al is het +slechts een der hoofdstukken voort, die het bevat, roept uwen getuigen +buiten God<a class="noteref" id="xd21e7715src" href="#xd21e7715" name= +"xd21e7715src">16</a> ter hulp, indien gij waarheid spreekt. <a id= +"s2.22" name="s2.22"></a><span class="versenum">22.</span> Doet gij dit +niet, en gij zult het niet doen, vreest dan voor de ongeloovigen het +vuur dat menschen en steenen<a class="noteref" id="xd21e7729src" href= +"#xd21e7729" name="xd21e7729src">17</a> verteert. <a id="s2.23" name= +"s2.23"></a><span class="versenum">23.</span> Verkondig hun die +gelooven en wel doen, dat zij tuinen tot woonplaats zullen hebben, van +beken doorsneden, Iederen keer als zij eenig voedsel van de vruchten +dier tuinen zullen nemen, zullen zij uitroepen: “Ziedaar de +vruchten, waarmede wij ons vroeger hebben gevoed”, zoo zullen zij +daarop gelijken<a class="noteref" id="xd21e7736src" href="#xd21e7736" +name="xd21e7736src">18</a>. Daar zullen zij reine en onbevlekte vrouwen +vinden, en eeuwig zullen zij daar verwijlen. <a id="s2.24" name= +"s2.24"></a><span class="versenum">24.</span> Voorwaar God behoeft zich +niet te schamen, vergelijkingen met insecten of nog kleinere voorwerpen +te maken<a class="noteref" id="xd21e7746src" href="#xd21e7746" name= +"xd21e7746src">19</a>. De geloovigen wisten, dat slechts waarheid +<span class="pagenum">[<a id="pb74" href="#pb74" name= +"pb74">74</a>]</span>van hunnen Heer komt; maar de ongeloovigen zeggen: +“Wat heeft God met deze vergelijkingen bedoeld? Hij doet velen +daardoor dwalen en wijst anderen daardoor terecht, maar slechts de +boozen zullen dwalen. <span class="versenum">25.</span> Die het met God +aangegane verbond verbreken; die het door hem vereenigde zullen +scheiden, die verderf op aarde stichten, zullen ondergaan. <a id= +"s2.26" name="s2.26"></a><span class="versenum">26.</span> Hoe kunt gij +God verloochenen? Gij waart eens dood; Hij heeft u het leven hergeven +en Hij zal u weder dooden en weder levend maken; dan zult gij eens tot +hem terugkeeren? <span class="versenum">27.</span> Hij is het, die +alles op de aarde voor u geschapen heeft, daarna den hemel uitbreidde +en dien tot zeven hemelen maakte; Hij, de alwetende.<span class="corr" +id="xd21e7776" title="Niet in bron">”</span> <a id="s2.28" name= +"s2.28"></a><span class="versenum">28.</span> Toen God tot de engelen +zeide: <span class="corr" id="xd21e7783" title= +"Niet in bron">“</span>Ik wil een stadhouder op aarde<a class= +"noteref" id="xd21e7786src" href="#xd21e7786" name= +"xd21e7786src">20</a> plaatsen,” zeiden zij: “Zult Gij er +een plaatsen, die daar wanorde sticht en bloed vergiet? Wij echter +zingen Uw lof en heiligen U.” Hij zeide echter; “Ik weet +wat gij niet weet.” <span class="versenum">29.</span> God leerde +daarop aan Adam de namen van alle dingen, en vertoonde die daarop aan +de engelen, zeggende: “Noem mij de namen dezer dingen indien gij +oprecht zijt.” Zij antwoordden: <span class="versenum">30.</span> +“Geloofd zijt Gij! wij weten slechts wat Gij ons hebt geleerd; +want Gij zijt de Alwetende, de Alwijze.<span class="corr" id= +"xd21e7854" title="Niet in bron">”</span> <span class= +"versenum">31.</span> God zeide: <span class="corr" id="xd21e7861" +title="Niet in bron">“</span><span class="sc">Adam</span>, +<span class="pagenum">[<a id="pb75" href="#pb75" name= +"pb75">75</a>]</span>noem hun de namen.<span class="corr" id= +"xd21e7869" title="Niet in bron">”</span> Toen hij (<span class= +"sc">Adam</span>) dit had gedaan, zeide God: “Heb ik u niet +gezegd, dat ik de geheimen van hemel en aarde ken, en weet wat gij +bekent en wat gij verbergt?” <a id="s2.32" name= +"s2.32"></a><span class="versenum">32.</span> En toen wij tot de +engelen zeiden: “Knielt voor <span class= +"sc">Adam</span>,<span class="corr" id="xd21e7883" title= +"Niet in bron">”</span> deden zij het, slechts <span class= +"sc">Eblis</span><a class="noteref" id="xd21e7888src" href="#xd21e7888" +name="xd21e7888src">21</a> weigerde; hij was ongeloovig,<a id= +"xd21e7894" name="xd21e7894"></a><a class="noteref" id="xd21e7895src" +href="#xd21e7895" name="xd21e7895src">22</a>. <a id="s2.33" name= +"s2.33"></a><span class="versenum">33.</span> Wij zeiden: “o +<span class="sc">Adam</span> bewoon den tuin<a class="noteref" id= +"xd21e7925src" href="#xd21e7925" name="xd21e7925src">23</a> met uwe +vrouw en geniet er van wat gij wilt, maar nadert dezen boom +niet<a class="noteref" id="xd21e7937src" href="#xd21e7937" name= +"xd21e7937src">24</a>; anders zult gij zondaar zijn.<span class="corr" +id="xd21e7949" title="Niet in bron">”</span> <a id="s2.34" name= +"s2.34"></a><span class="versenum">34.</span> Maar Satan verleidde hen +en dreef hen er uit, en wij zeiden; “Weg van hier<a class= +"noteref" id="xd21e7957src" href="#xd21e7957" name= +"xd21e7957src">25</a>; de een zij des anderen <span class= +"pagenum">[<a id="pb76" href="#pb76" name= +"pb76">76</a>]</span>vijand<a class="noteref" id="xd21e8040src" href= +"#xd21e8040" name="xd21e8040src">26</a>; de aarde zal uwe woonplaats +zijn en tot tijdelijk gebruik<span class="corr" id="xd21e8043" title= +"Niet in bron">.”</span> <a id="s2.35" name= +"s2.35"></a><span class="versenum">35.</span> Daarop leerde +<span class="sc">Adam</span> woorden des gebeds van God, en hij keerde +tot den Heer terug; want Hij is de lankmoedige en barmhartige. <a id= +"s2.36" name="s2.36"></a><span class="versenum">36.</span> Wij zeiden: +Verwijdert u van hier, Ik zal u eene leiding geven; wie deze leiding +volgt, zal vrees noch droefheid kennen. <a id="s2.37" name= +"s2.37"></a><span class="versenum">37.</span> Die deze echter niet +gelooven en onze teekenen<a class="noteref" id="xd21e8062src" href= +"#xd21e8062" name="xd21e8062src">27</a> verloochenen, worden ten +eeuwigen vure gedoemd. <a id="s2.38" name="s2.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> o Kinderen Israëls<a class="noteref" id= +"xd21e8073src" href="#xd21e8073" name="xd21e8073src">28</a> bedenkt het +goede, dat ik u heb gedaan; weest getrouw aan mijn verbond; ook ik wil +daaraan getrouw zijn, en vereert slechts mij, en gelooft wat wij tot +bevestiging uwer vroegere openbaring thans geopenbaard hebben, en weest +niet de eersten, welk niet daaraan gelooven; en verruil het niet met +nietigheden en vereert mij. <span class="versenum">39.</span> Kleedt de +waarheid niet in het gewaad der leugen en verbergt de waarheid niet +tegen beter weten aan. <a id="s2.40" name="s2.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> Doet nauwkeurig het gebed, geeft aalmoezen en +buigt u met hen die zich buigen<a class="noteref" id="xd21e8095src" +href="#xd21e8095" name="xd21e8095src">29</a>. <a id="s2.41" name= +"s2.41"></a><span class="versenum">41.</span> Hoe zoudt gij anders de +menschen tot vroomheid aansporen, zoo gij het welzijn uwer eigene ziel +vergeet. Gij leest het boek<a class="noteref" id="xd21e8102src" href= +"#xd21e8102" name="xd21e8102src">30</a>: moet gij het dan niet +<span class="pagenum">[<a id="pb77" href="#pb77" name= +"pb77">77</a>]</span>ook verstaan. <span class="versenum">42.</span> +Roept geduld en gebed ter hulpe; het gebed is licht voor den geloovige. +<span class="versenum">43.</span> Die gelooven, dat zij eens hunnen +Heer zien, en tot Hem terugkeeren zullen. <a id="s2.44" name= +"s2.44"></a><span class="versenum">44.</span> o Kinderen Israëls, +herinnert u de weldaden, die ik u heb bewezen, terwijl ik u boven alle +volkeren bevoorrechtte. <span class="versenum">45.</span> Vreest den +dag, waarop geene ziel genoegdoening voor eene andere zal kunnen geven, +geene smeeking van anderen aangenomen, waarop geen losgeld ontvangen +zal worden; waarop niets kan helpen. <a id="s2.46" name= +"s2.46"></a><span class="versenum">46.</span> Denkt er aan, hoe wij u +van <span class="sc">Pharaos</span> volk hebben gered, dat u met +hardheid onderdrukte, uwe zonen doodde en slechts uwe vrouwen<a class= +"noteref" id="xd21e8135src" href="#xd21e8135" name= +"xd21e8135src">31</a> liet leven; dit zij u een groot bewijs voor de +goedheid van uwen God. <a id="s2.47" name="s2.47"></a><span class= +"versenum">47.</span> Gedenkt, hoe wij de zee ter uwer redding hebben +gespleten en voor uw oogen <span class="sc">Pharaos</span> volk lieten +verdrinken<a class="noteref" id="xd21e8151src" href="#xd21e8151" name= +"xd21e8151src">32</a>. <a id="s2.48" name="s2.48"></a><span class= +"versenum">48.</span> Gedenkt, dat, toen ik gedurende veertig nachten +met <span class="sc">Mozes</span> sprak, gij het kalf<a class="noteref" +id="xd21e8168src" href="#xd21e8168" name="xd21e8168src">33</a> hebt +aangebeden; en gij hebt snood gehandeld. <span class= +"versenum">49.</span> Wij hebben u later vergeven, opdat gij dankbaar +zoudt zijn. <a id="s2.50" name="s2.50"></a><span class= +"versenum">50.</span> Wij gaven <span class="sc">Mozes</span> de +schriften en de onderscheiding<a class="noteref" id="xd21e8216src" +href="#xd21e8216" name="xd21e8216src">34</a>, opdat gij op den rechten +weg zoudt geleid worden. <a id="s2.51" name="s2.51"></a><span class= +"versenum">51.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide tot zijn +volk: Gij hebt uwe zielen door dit kalf verontreinigd, keert tot uwen +Schepper terug of doodt u zelven; dit zal uwen Schepper welgevalliger +zijn. Hij zal zich weder tot u wenden; want Hij is vergevensgezind en +albarmhartig. <span class="versenum">52.</span> En toen gij tot +<span class="sc">Mozes</span> zeidet: O <span class="sc">Mozes</span>, +wij willen u niet <span class="pagenum">[<a id="pb78" href="#pb78" +name="pb78">78</a>]</span>eerder gelooven, dan na dat wij God met eigen +oogen hebben gezien, toen kwam er straf over u, terwijl gij er naar +zaagt. <span class="versenum">53.</span> Wij wekten u op na uwen dood, +opdat gij het dankbaar zoudt erkennen. <a id="s2.54" name= +"s2.54"></a><span class="versenum">54.</span> Wij gaven wolken om u te +overschaduwen en zonden manna en kwartels<a class="noteref" id= +"xd21e8257src" href="#xd21e8257" name="xd21e8257src">35</a>, zeggende: +eet van de heerlijke spijzen, die wij u hebben gegeven. Zij hadden ons +geen leed gedaan, maar zich zelven. <a id="s2.55" name= +"s2.55"></a><span class="versenum">55.</span> Wij zeiden: Gaat in deze +stad<a class="noteref" id="xd21e8283src" href="#xd21e8283" name= +"xd21e8283src">36</a>, geniet naar welbehagen van hetgeen zich daar +bevindt: treedt de poort aandachtig binnen, en roept uit: Vergiffenis +Heer!<a class="noteref" id="xd21e8292src" href="#xd21e8292" name= +"xd21e8292src">37</a> Wij willen u uwe misstappen ook vergeven, en het +geluk der goeden verhoogen. <a id="s2.56" name="s2.56"></a><span class= +"versenum">56.</span> Maar de boozen veranderen dit woord met een +ander<a class="noteref" id="xd21e8309src" href="#xd21e8309" name= +"xd21e8309src">38</a>, wat hun niet was gegeven, en wij hebben onzen +toorn op de boozen uit den hemel neêrgezonden, om hunne +goddeloosheid te straffen<a class="noteref" id="xd21e8334src" href= +"#xd21e8334" name="xd21e8334src">39</a>. <a id="s2.57" name= +"s2.57"></a><span class="versenum">57.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> bad God om water, en wij zeiden: “sla met uwen +staf op de rotsen,” en er ontsprongen twaalf bronnen, opdat allen +hunne bron zouden erkennen. Eet en drinkt van de weldaden die God u +geeft, en doet geen boosheid meer op aarde. <a id="s2.58" name= +"s2.58"></a><span class="versenum">58.</span> Toen zeidet gij: O +<span class="sc">Mozes</span>! wij kunnen niet langer immer dezelfde +spijzen verdragen; bid uwen Heer, dat hij voor ons de vruchten der +aarde doe groeien, groenten, komkommers, knoflook, linzen en +uien<a class="noteref" id="xd21e8355src" href="#xd21e8355" name= +"xd21e8355src">40</a>. <span class="sc">Mozes</span> antwoordde: +“Verkiest gij het slechte boven het goede? keert dan naar Egypte +terug, daar vindt gij wat gij verlangt.” Vernedering en armoede +spreidden zich over hen uit; zij waren in den goddelijken toorn +vervallen, daar zij niet aan zijne wonderen geloofden, <span class= +"pagenum">[<a id="pb79" href="#pb79" name="pb79">79</a>]</span>en +brachten hunne profeten onrechtvaardig ter dood<a class="noteref" id= +"xd21e8368src" href="#xd21e8368" name="xd21e8368src">41</a>. Ziedaar +het gevolg van hunne weêrspannigheid en hun geweld. <a id="s2.59" +name="s2.59"></a><span class="versenum">59.</span> De geloovigen, het +mogen Joden, Christenen en Sabëisten<a class="noteref" id= +"xd21e8381src" href="#xd21e8381" name="xd21e8381src">42</a> zijn, +indien zij slechts aan God en aan den oordeelsdag gelooven en wel doen, +zullen door hunnen Heer beloond worden; noch vrees noch droefheid zal +over hen komen. <a id="s2.60" name="s2.60"></a><span class= +"versenum">60.</span> Toen wij het verbond met u sloten en den berg +Sinaï<a class="noteref" id="xd21e8416src" href="#xd21e8416" name= +"xd21e8416src">43</a> over uw hoofd verhieven, zeiden wij: Ontvangt met +vastheid hetgeen wij u geopenbaard hebben; bedenkt den inhoud, en +bewaart dien. <a id="s2.61" name="s2.61"></a><span class= +"versenum">61.</span> Maar gij zijt daarop er van afgekeerd; en had God +u niet beschermd en zich over u erbarmd, dan waart ge reeds lang +verdelgd. Gij wist reeds wat hun was wedervaren die den Sabbat hadden +ontwijd, en tot welken wij zeiden: “Verandert in apen en zijt uit +de maatschappij gestooten”<a class="noteref" id="xd21e8424src" +href="#xd21e8424" name="xd21e8424src">44</a>. <span class= +"versenum">62.</span> En wij lieten hen dienen tot een voorbeeld voor +hunne tijdgenooten en voor hunne nakomelingen, en tot eene waarschuwing +voor de vromen. <a id="s2.63" name="s2.63"></a><span class= +"versenum">63.</span> Toen <span class="sc">Mozes</span> tot +<span class="pagenum">[<a id="pb80" href="#pb80" name= +"pb80">80</a>]</span>zijn volk zeide: “God gebiedt u eene koe te +offeren,”<a class="noteref" id="xd21e8459src" href="#xd21e8459" +name="xd21e8459src">45</a> toen antwoordden zij; “Spot gij met +ons?” Hij zeide: “God beware mij tot de zotten te +behooren.” Zij antwoordden: “Bid uwen Heer voor ons, dat +hij ons duidelijk verklare welke een koe dit zijn +moet.”—“God wil,” zeide hij, “Dat dit +noch eene oude koe, noch een vaars zij, maar van middelbaren ouderdom. +Doet derhalve wat u bevolen is.” <span class= +"versenum">64.</span> De Israëlieten antwoordden: “Bid uwen +Heer, ons duidelijk te verklaren welke kleur zij moet +hebben.”—“God zeide,” antwoordde hij, +“zij zijn rood en geel, en aangenaam voor het oog des +beschouwers.” <span class="versenum">65.</span> “Bid uwen +Heer, ons duidelijk te verklaren hoe deze koe moet zijn; want wij +vinden wel koeien die elkander gelijken, en zij zullen dan alleen goed +in onze keuze geleid worden, als God het wil.” <span class= +"versenum">66.</span> Mozes hernam: “God zegt u: “Het zij +eene koe die niet vermagerd is door het beploegen of besproeien van het +veld, maar het zij eene zonder gebrek.” “Nu,” zeiden +zij, “komt gij met de waarheid.” Zij doodden de koe, doch +er ontbrak weinig aan of zij <span class="pagenum">[<a id="pb81" href= +"#pb81" name="pb81">81</a>]</span>hadden het niet gedaan<a class= +"noteref" id="xd21e8501src" href="#xd21e8501" name= +"xd21e8501src">46</a>. <span class="versenum">67.</span> Indien gij +iemand vermoord hebt en over de daders strijdt, dan zal God uitbrengen +wat gij geheim houdt. <a id="s2.68" name="s2.68"></a><span class= +"versenum">68.</span> Wij bevalen den doode met een deel der +koe<a class="noteref" id="xd21e8513src" href="#xd21e8513" name= +"xd21e8513src">47</a> te slaan<a class="noteref" id="xd21e8516src" +href="#xd21e8516" name="xd21e8516src">48</a> en God zal den doode weder +levend maken; Hij toont u zijne wonderen, opdat gij wijs zoudet worden. +<span class="versenum">69.</span> Maar spoedig daarop werden uwe harten +verhard; zij zijn als steenen en nog harder; want uit sommige steenen +ontspringen bronnen, andere splijten en er vloeit water uit; andere +zakken in elkander uit vreeze voor God; maar inderdaad, God is niet +onbekend met uwe daden. <span class="versenum">70.</span> Meent gij +thans dat zij u gelooven zullen. Maar een deel van hen heeft het woord +Gods vernomen: maar zij hebben het daarna, tegen beter weten aan, +verdraaid. <span class="versenum">71.</span> Als zij de geloovigen +ontmoeten, zeggen zij; wij gelooven, doch als zij onder zich bij +elkander komen, zeggen zij; wilt gij hun dan verhalen, wat God u +geopenbaard heeft, opdat zij u daarover voor uwen Heer zouden +bestrijden. Begrijpt gij dat niet. <span class="versenum">72.</span> +Weet gij dan niet, dat God kent wat zij verbergen en wat zij openbaren. +<a id="s2.73" name="s2.73"></a><span class="versenum">73.</span> Er +zijn wel onwetende menschen onder hen, welke de schrift (de vijf +boeken) niet verstaan, maar alleen de leugenachtige verhalen, en zij +weten het niet. Wee hun, welke de schrift met hun eigene handen +schrijven, en uit nietige winzucht zeggen<a class="noteref" id= +"xd21e8540src" href="#xd21e8540" name="xd21e8540src">49</a>: “Dit +is van God. Wee hun om hunner handen <span class="pagenum">[<a id= +"pb82" href="#pb82" name="pb82">82</a>]</span>schrift, wee hun om hunne +winzicht. <a id="s2.74" name="s2.74"></a><span class= +"versenum">74.</span> Zij zeggen: als het vuur ons kwetst, zal dit +slechts voor weinige dagen zijn<a class="noteref" id="xd21e8553src" +href="#xd21e8553" name="xd21e8553src">50</a>; zeg hun: Hebt gij deze +verzekering van God? zal God om u zijne gelofte breken? Of zegt ge iets +van God wat gij niet weet? <a id="s2.75" name="s2.75"></a><span class= +"versenum">75.</span> Waarlijk, die slechte daden<a class="noteref" id= +"xd21e8563src" href="#xd21e8563" name="xd21e8563src">51</a> verricht en +der zonde vervalt, dien treft eeuwig vuur. <span class= +"versenum">76.</span> Die echter gelooft en goed doet, komt voor eeuwig +in het paradijs. <a id="s2.77" name="s2.77"></a><span class= +"versenum">77.</span> Toen wij met de kinderen Israëls een verbond +sloten, bevalen wij: Vereert een eenigen God, weest goed omtrent uwe +ouders, bloedverwanten, weezen en armen, en wenscht den menschen +slechts goeds; doet het gebed en geeft aalmoezen; doch spoedig daarop +zijt gij enkelen uitgezonderd, afgevallen en daarvan afgekeerd. +<span class="versenum">78.</span> Toen wij een verbond met u sloten, +geen bloed te vergieten, niemand uit zijne woning te verdrijven, hebt +gij verklaard daaraan vast te houden. <a id="s2.79" name= +"s2.79"></a><span class="versenum">79.</span> Doch spoedig daarop hebt +gij elkander vermoord<a class="noteref" id="xd21e8587src" href= +"#xd21e8587" name="xd21e8587src">52</a>, een deel uwer uit hunne +woningen verjaagd. Gij stondt elkander bij in vijandschap en +ongerechtigheid. Maar komen zij als gevangenen tot u, dan koopt gij hen +weder, hoewel het u verboden was, hen uit hunne woningen te verjagen. +Gelooft gij dan slechts een deel van uwe schrift en wilt gij het andere +loochenen? Wie dit doet, dien zal schande treffen in dit leven, en de +hardste straf op den dag der opstanding; want God is niet onopmerkzaam +omtrent hetgeen gij doet. <span class="versenum">80.</span> Het zijn +diegene welke dit leven ten koste van het toekomstig verkoopen; hunne +straf wordt niet verzacht en nimmer worden zij geholpen. <a id="s2.81" +name="s2.81"></a><span class="versenum">81.</span> Eens openbaarden wij +<span class="sc">Mozes</span> de schrift, lieten hem door nog andere +boden volgen, rusteden <span class="sc">Jezus</span>, den zoon van +<span class="sc">Maria</span>, met kracht van overtuiging uit en wij +gaven <span class="pagenum">[<a id="pb83" href="#pb83" name= +"pb83">83</a>]</span>hem den heiligen geest<a class="noteref" id= +"xd21e8625src" href="#xd21e8625" name="xd21e8625src">53</a>. Maar +telkens als een dezer boden iets bracht wat u niet beviel, bleeft gij +halsstarrig: eenige hebt gij van bedrog beschuldigd, en anderen gedood. +<a id="s2.82" name="s2.82"></a><span class="versenum">82.</span> Zij +zeiden: “Onze harten zijn onbesneden,”<a class="noteref" +id="xd21e8647src" href="#xd21e8647" name="xd21e8647src">54</a>. Maar +God heeft hen om hun ongeloof vervloekt, en slechts weinigen hebben +geloofd. <span class="versenum">83.</span> Toen zij nu de schrift van +God ontvingen, waardoor hunne vroegere schriften werden bevestigd, en +hoewel zij vroeger om hulp tegen de ongeloovigen hadden gesmeekt, +wilden zij toch deze loochenen, hoewel zij die kennen, Gods vloek ruste +op deze <span class="corr" id="xd21e8655" title= +"Bron: ongeloovfgen">ongeloovigen</span>. <a id="s2.84" name= +"s2.84"></a><span class="versenum">84.</span> Voor eene nietigheid +<span class="corr" id="xd21e8662" title="Bron: hebbben">hebben</span> +zij hunne zielen verkocht. Zij loochenen de openbaring Gods<a class= +"noteref" id="xd21e8665src" href="#xd21e8665" name= +"xd21e8665src">55</a> uit nijd: want God zendt zijne gunsten aan zijne +dienaren, die hem behagen. Toorn op toorn komt over hen; schandelijke +straf treft de ongeloovigen. <a id="s2.85" name= +"s2.85"></a><span class="versenum">85.</span> Zegt men hun: Gelooft wat +God heeft geopenbaard, dan antwoorden zij: Wij gelooven slechts aan +datgene, wat ons werd geopenbaard<a class="noteref" id="xd21e8673src" +href="#xd21e8673" name="xd21e8673src">56</a>, en zoo loochenen zij al +het daarop volgende, hoewel het waarheid is en het vroegere slechts +bevestigt. Zeg hun: Waarom hebt gij dan, als gij geloovigen zijt de +vroegere profeten Gods gedood? <a id="s2.86" name= +"s2.86"></a><span class="versenum">86.</span> Toen <span class= +"sc">Mozes</span> met wonderkracht tot u kwam, hebt gij +desniettegenstaande een kalf vereerd en boos gehandeld. <a id="s2.87" +name="s2.87"></a><span class="versenum">87.</span> Toen wij een verbond +met u sloten en den berg boven u verhieven, zeiden wij: Neemt met +vastheid aan wat wij openbaren, en hoort. Zij antwoorden: Wij hoorden +het wel, maar wij gehoorzamen niet, en zij moesten het kalf in hun hart +drinken<a class="noteref" id="xd21e8688src" href="#xd21e8688" name= +"xd21e8688src">57</a>. Zeg hun: Een zware taak legt uw geloof u op, zoo +ge er een hebt<a class="noteref" id="xd21e8697src" href="#xd21e8697" +name="xd21e8697src">58</a>. <a id="s2.88" name="s2.88"></a><span class= +"corr" id="xd21e8709" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">88.</span></span> Zeg hun: Indien gij dan eens eene +bijzondere woning bij God, <span class="corr" id="xd21e8714" title= +"Bron: geschieden">gescheiden</span> van de overige menschen hoopt, dan +moet gij den dood verlangen, indien gij oprecht zijt. <a id="s2.89" +name="s2.89"></a><span class="versenum">89.</span> Maar nimmer wenscht +gij dien, om het werk uwer handen, dewijl God de booswichten kent. +<a id="s2.90" name="s2.90"></a><span class="versenum">90.</span> Gij +zult vinden, dat juist zij, meer nog dan de afgodendienaars, dit leven +vurig wenschen; ieder bidt dat hij duizend jaren moge leven. Maar al +zou hij ook duizend jaren leven, dan nog zou hij de straf niet ontgaan +want God ziet wat zij gedaan hebben. <a id="s2.91" name= +"s2.91"></a><span class="versenum">91.</span> <span class= +"pagenum">[<a id="pb84" href="#pb84" name="pb84">84</a>]</span>Zeg: Wee +den vijand van <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e8734" +title="Bron: Gabriel">Gabriël</span></span><a class="noteref" id= +"xd21e8736src" href="#xd21e8736" name="xd21e8736src">59</a>, die u, +door Gods wil de openbaring ingegeven heeft; diegeene welke gij reeds +bezit, bevestigend als een richtsnoer en eene belofte voor de +geloovigen. <a id="s2.92" name="s2.92"></a><span class= +"versenum">92.</span> Wee hem, die den vijand van God, van zijn +engelen, zijne boden, van <span class="sc">Gabriël</span> en +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e8788" title= +"Bron: Michael">Michaël</span></span> is. Waarlijk God is een +vijand der ongeloovigen. <a id="s2.93" name="s2.93"></a><span class= +"versenum">93.</span> Wij hebben u overtuigende kracht van wonderen +gegeven<a class="noteref" id="xd21e8796src" href="#xd21e8796" name= +"xd21e8796src">60</a>, en niemand kan die betwijfelen dan de +goddeloozen. <span class="versenum">94.</span> Hoe dikwijls zij ook ons +geloof bezweren, een deel van hen verwerpen het toch: ja de meesten +onder hen gelooven niet daaraan. <span class="versenum">95.</span> Toen +de apostel Gods tot hen kwam, de schrift bevestigende, die hen reeds +vroeger was gegeven, wierp een deel der schriftgeleerden het boek Gods +achter hunnen rug, als kenden zij het niet. <a id="s2.96" name= +"s2.96"></a><span class="versenum">96.</span> Zij volgden de plannen, +die de duivelen tegen den koning <span class= +"sc">Salomo</span><a class="noteref" id="xd21e8814src" href= +"#xd21e8814" name="xd21e8814src">61</a> hadden verzonnen; en Salomo was +geen ongeloovige, maar de duivels waren het, en leerden de menschen +tooverkunsten, die de beide engelen van Babel: Haroet en +Maroet<a class="noteref" id="xd21e8839src" href="#xd21e8839" name= +"xd21e8839src">62</a>, waren medegedeeld. Maar zij leeren <span class= +"pagenum">[<a id="pb85" href="#pb85" name="pb85">85</a>]</span>deze +kunst niemand, tenzij hij zegge: “Wij zijn geneigd tot de +verzoeking,” wees daarom geen ongeloovige. Van hen leerde men ook +wat oneenigheid tusschen man en vrouw sticht, maar zij doen niemand +kwaad dan met Gods toestemming. Wat zij leeren brengt nadeel en heeft +geen nut, en daarbij wisten zij, dat hij die deze kunst had gekocht, +geen deel aan het leven hier namaals zou hebben. Voor een onzaligen +prijs hebben zij hunne zielen verkocht. Hadden zij het geweten! +<span class="versenum">97.</span> Ach! hadden zij maar geloofd en God +gevreesd, dan ware hun een schooner loon geworden. Indien zij het +hadden geweten! <a id="s2.98" name="s2.98"></a><span class= +"versenum">98.</span> O, gij geloovigen, zegt niet <span class= +"ex">Raïna</span>, maar <span class="ex">Ondhorna</span><a class= +"noteref" id="xd21e8891src" href="#xd21e8891" name= +"xd21e8891src">63</a> en gehoorzaamt; den ongeloovigen wacht eene +groote straf. <span class="versenum">99.</span> De ongeloovigen en de +schriftbezitters wenschen, even als de heidenen, dat geenerhande gunst +van uwen Heer op u nederdale; maar God beweldadigt wien hij wil; want +God is almachtig. <a id="s2.100" name="s2.100"></a><span class= +"versenum">100.</span> Als wij verzen uit dit boek afschaffen of u doen +vergeten, dan geven wij betere, of vervangen die door gelijksoortige. +Weet gij dan niet dat God almachtig is. <span class= +"versenum">101.</span> Weet gij niet dat hij regeerder van den hemel en +van de aarde is; en gij buiten hem geen beschermer en helper hebt? +<a id="s2.102" name="s2.102"></a><span class="versenum">102.</span> +Wilt gij van uwen profeet vorderen wat men eens van <span class= +"sc">Mozes</span> vorderde<a class="noteref" id="xd21e8922src" href= +"#xd21e8922" name="xd21e8922src">64</a>? Maar wie het geloof +<span class="pagenum">[<a id="pb86" href="#pb86" name= +"pb86">86</a>]</span>tegen het ongeloof verwisselt, is reeds van den +weg afgedwaald. <a id="s2.103" name="s2.103"></a><span class= +"versenum">103.</span> Velen der bezitters van de schrift wenschen, dat +gij, nadat gij geloovig zijt geworden, weder ongeloovig zoudt worden, +uit nijd hunner zielen, daar zij de waarheid hebben gezien. Vergeeft +hun, laat hen gaan, tot God gebiedt<a class="noteref" id="xd21e8931src" +href="#xd21e8931" name="xd21e8931src">65</a>; want God is almachtig. +<span class="versenum">104.</span> Verricht het gebed, geeft aalmoezen; +en het goede wat gij hier voor uw zielenheil doet, vindt gij eens bij +God weder; want God weet wat gij doet. <span class= +"versenum">105.</span> Zij zeggen: slechts Joden en Christenen komen in +het paradijs, zegt hun echter: Toont uwe bewijzen, indien gij +waarachtig zijt. <a id="s2.106" name="s2.106"></a><span class= +"versenum">106.</span> Neen, wie zijn aangezicht tot God wendt, en +deugdzaam is<a class="noteref" id="xd21e8950src" href="#xd21e8950" +name="xd21e8950src">66</a>, ontvangt belooning van zijnen Heer; noch +vrees, noch droefheid zullen hem treffen. <a id="s2.107" name= +"s2.107"></a><span class="versenum">107.</span> De Joden zeggen: De +Christenen gronden zich op niets, de Christenen zeggen<span class= +"corr" id="xd21e8980" title="Niet in bron">:</span> de Joden gronden +zich op niets, en toch lezen beiden de schriften. Zij die niets +kennen<a class="noteref" id="xd21e8983src" href="#xd21e8983" name= +"xd21e8983src">67</a>, spreken evenzoo. Maar God zal eens, op den dag +der opstanding, datgene beslechten, waarover zij thans oneenig zijn. +<span class="versenum">108.</span> Wie is onrechtvaardiger dan hij, +welke de tempelen beletten wil, waar Gods naam geprezen zal worden en +deze tracht te <span class="corr" id="xd21e8993" title= +"Bron: vernietingen">vernietigen</span>. Slechts sidderend kunnen zij +die binnentreden. Zij zullen in deze wereld door smaad, in de +toekomende door strenge straf getroffen worden. <a id="s2.109" name= +"s2.109"></a><span class="versenum">109.</span> God is Heer van Oost en +West, en waar gij u heen wendt, is het oog van God<a class="noteref" +id="xd21e9001src" href="#xd21e9001" name="xd21e9001src">68</a>: want +God is alomtegenwoordig <span class="corr" id="xd21e9010" title= +"Bron: ea">en</span> alwetend. <a id="s2.110" name= +"s2.110"></a><span class="versenum">110.</span> Eenigen zeggen; God +heeft kinderen voortgebracht. Dit zij verre<a class="noteref" id= +"xd21e9017src" href="#xd21e9017" name="xd21e9017src">69</a>! Hemel en +aarde <span class="pagenum">[<a id="pb87" href="#pb87" name= +"pb87">87</a>]</span>behoort hem en alles gehoorzaamt hem. <a id= +"s2.111" name="s2.111"></a><span class="versenum">111.</span> De +schepper van hemel en aarde is bezitter van alles; zoo hij slechts +bezielt, indien hij slechts zegt: Wees! dan bestaat het. <span class= +"versenum">112.</span> En zij die niets kennen, zeggen: wij willen +niets gelooven, tot God zelf met ons spreekt, of gij ons wonderen +toont. Zóó zeiden anderen, die vóór hen +bestonden; hunne harten zijn gelijk. Wij hebben reeds genoeg bewijzen +gegeven voor hen die gelooven wilden. <span class= +"versenum">113.</span> Wij hebben u in waarheid gezonden, met goede +tijdingen en ook straffende, maar zij die ter helle zullen gaan, zullen +u zelfs niet ondervragen. <a id="s2.114" name="s2.114"></a><span class= +"versenum">114.</span> Maar de Joden en Christenen zullen niet eerder +met u tevreden zijn, dan zoo gij tot hunnen godsdienst overgaat; zeg +echter slechts: het richtsnoer dat van God komt, is het ware. En +waarlijk, indien gij hun verlangen waart nagekomen, na de reeds door u +verkregen kennis<a class="noteref" id="xd21e9051src" href="#xd21e9051" +name="xd21e9051src">70</a>, gij hadt bij God geene bescherming en geene +redding gevonden. <span class="versenum">115.</span> Zij wie wij de +schrift hebben gegeven en die haar lezen, zooals zij gelezen moet +worden, gelooven er aan; die welke er echter niet in gelooven, storten +zich in de ellende. <a id="s2.116" name="s2.116"></a><span class= +"versenum">116.</span> O Kinderen Israëls, herinnert u het goede, +dat ik u heb gedaan, dat ik u boven de andere natiën bevoorrecht +heb. <a id="s2.117" name="s2.117"></a><span class= +"versenum">117.</span> Vreest den dag waarop de eene ziel niets voor de +andere vermag, waarop geen losgeld aangenomen worden, geene bemiddeling +baten en geene redding zijn zal. <a id="s2.118" name= +"s2.118"></a><span class="versenum">118.</span> Toen God <span class= +"sc">Abraham</span> met zekere woorden beproefde<a class="noteref" id= +"xd21e9074src" href="#xd21e9074" name="xd21e9074src">71</a> en deze +Zijne geboden vervulde, zeide God: Ik stel u aan als hoogsten +priester<a class="noteref" id="xd21e9086src" href="#xd21e9086" name= +"xd21e9086src">72</a> voor de menschen. Hij antwoordde: En mijn gezin +ook? God antwoordde: de boozen zijn niet begrepen in mijn verbond. +<a id="s2.119" name="s2.119"></a><span class="versenum">119.</span> En +toen wij een huis tot verzameling der menschen en een toevluchtsoord +oprichtten<a class="noteref" id="xd21e9094src" href="#xd21e9094" name= +"xd21e9094src">73</a> zeggende: Neemt <span class="sc">Abrahams</span> +huis<a class="noteref" id="xd21e9109src" href="#xd21e9109" name= +"xd21e9109src">74</a> bedeplaats, sloten wij een verbond met +<span class="sc">Abraham</span> en <span class="sc">Ismaël</span>, +dat zij dit huis <span class="pagenum">[<a id="pb88" href="#pb88" name= +"pb88">88</a>]</span>zouden reinigen, zoowel voor die welke er om heen +gaan, als voor diegenen welke het bezoeken en zich er biddend +nederwerpen<a class="noteref" id="xd21e9124src" href="#xd21e9124" name= +"xd21e9124src">75</a>. <a id="s2.120" name="s2.120"></a><span class= +"versenum">120.</span> Toen <span class="sc">Abraham</span> zeide: Heer +maak dit eene plaats van zekerheid en geef aan zijne bewoners, die aan +God en aan het laatste oordeel gelooven, het voedsel uwer vruchten, +toen antwoordde God: ook de ongeloovigen wil ik spijzen, maar slechts +met weinig en hen dan in het vuur der hel drijven. Eene harde reis zal +dat zijn. <a id="s2.121" name="s2.121"></a><span class= +"versenum">121.</span> Toen <span class="sc">Abraham</span> en +<span class="sc">Ismaël</span> den grondslag voor dit huis legden, +baden zij: o Heer neem het genadig van ons aan; want gij <span class= +"corr" id="xd21e9145" title="Bron: heort">hoort</span> en kent alles. +<a id="s2.122" name="s2.122"></a><span class="versenum">122.</span> +Heer, maak ons u geheel onderworpen<a class="noteref" id="xd21e9152src" +href="#xd21e9152" name="xd21e9152src">76</a> en onze nakomelingen tot +een u onderworpen volk; toon ons onze heilige ceremoniën en wend u +tot ons; want gij zijt de genadige en barmhartige. <a id="s2.123" name= +"s2.123"></a><span class="versenum">123.</span> Heer zend een gezant +onder hen, die hun uwe wonderen openbare, en hun de schrift<a class= +"noteref" id="xd21e9172src" href="#xd21e9172" name= +"xd21e9172src">77</a> en de wijsheid verklare en hen zuivere; want gij +zijt de machtigste en wijste. <a id="s2.124" name= +"s2.124"></a><span class="versenum">124.</span> Wie zal afkeer voor den +godsdienst van <span class="sc">Abraham</span> hebben? Slechts hij, +wiens hart ingebeeld is. Wij hebben hem reeds op deze wereld gekozen en +in de andere zal hij tot het getal der rechtvaardigen behooren. +<span class="versenum">125.</span> Toen God tot hem zeide: wees mij +onderworpen, antwoordde hij: ik onderwerp mij den meester van het +heelal. <a id="s2.126" name="s2.126"></a><span class= +"versenum">126.</span> En <span class="sc">Abraham</span> leerde zijnen +kinderen dien godsdienst, en ook <span class="sc">Jacob</span> deed +dat, zeggende: O mijn kinderen! waarlijk, God heeft dezen godsdienst +voor u uitverkoren; sterft niet zonder God onderworpen te zijn +(muzelmannen). <a id="s2.127" name="s2.127"></a><span class= +"versenum">127.</span> Waart gij tegenwoordig, toen <span class= +"sc">Jacob</span> op het punt was te sterven, en tot zijne zonen zeide: +Wien wilt gij vereeren na mijnen dood? Zij antwoordden: wij zullen uwen +God aanbidden, en den God uwer vaderen <span class="sc">Abraham</span>, +<span class="sc">Ismaël</span> en <span class="sc">Izaak</span>; +den eenigen God; hem willen wij onderworpen zijn. <span class= +"versenum">128.</span> Dit volk is voorbijgegaan; zij hebben wat zij +verdienden: gij zult mede ontvangen wat gij zult verdienen, en men zal +u niet vragen wat anderen gedaan hebben. <a id="s2.129" name= +"s2.129"></a><span class="versenum">129.</span> Zij zeggen: weest Joden +of christenen, dan zijt gij op den rechten weg. Zegt hun: Wij volgen +het geloof van <span class="sc">Abraham</span>, den waren geloovige, +die geen afgodendienaar was. <a id="s2.130" name= +"s2.130"></a><span class="versenum">130.</span> Zegt; wij gelooven aan +God en wat hij ons heeft geopenbaard, en wat hij heeft geopenbaard aan +<span class="sc">Abraham</span>, <span class="sc">Ismaël</span>, +<span class="sc">Izaak</span> en <span class="sc">Jacob</span> en +<span class="pagenum">[<a id="pb89" href="#pb89" name= +"pb89">89</a>]</span>de stammen, en aan datgene wat <span class= +"sc">Mozes</span>, <span class="sc">Jezus</span> en de profeten door +hunnen God werd gezonden. Wij maken geen onderscheid tusschen hen, en +zijn God onderworpen. <span class="versenum">131.</span> Gelooft gij nu +wat wij gelooven, dan zijt gij op den rechten weg; dwaalt gij echter +daarvan af, dan maakt gij tweespalt. God zal u ondersteunen tegen hen; +want God hoort en weet alles. <a id="s2.132" name= +"s2.132"></a><span class="versenum">132.</span> Wij hebben Gods doop en +wat is beter dan Gods leer<a class="noteref" id="xd21e9260src" href= +"#xd21e9260" name="xd21e9260src">78</a>? Hem dienen wij. <a id="s2.133" +name="s2.133"></a><span class="versenum">133.</span> Wilt gij met ons +over God strijden<a class="noteref" id="xd21e9273src" href="#xd21e9273" +name="xd21e9273src">79</a>? Wie is onze God en de uwe? Wij hebben onze +handelingen en gij de uwe, en wij zijn hem oprecht onderworpen. <a id= +"s2.134" name="s2.134"></a><span class="versenum">134.</span> Wilt gij +zeggen dat <span class="sc">Abraham</span>, <span class= +"sc">Izaak</span>, <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e9291" +title="Bron: Jabob">Jacob</span></span> en de stammen, Joden of +Christenen zijn geweest? Zegt: zijt gij wijzer dan God? En wie is +schuldiger dan hij, die de getuigenis verduistert welke hij van God +heeft ontvangen? Maar God is niet onopmerkzaam nopens hetgeen gij doet. +<span class="versenum">135.</span> Dit volk is voorbijgegaan; wat het +verdiende, heeft het ontvangen, en ook gij zult ontvangen wat gij +verdient hebt; maar men zal u niet vragen wat anderen gedaan hebben. +<a id="s2.136" name="s2.136"></a><span class="versenum">136.</span> De +dwazen onder de menschen zullen vragen: Wat heeft hen van hunne Kebla +afgewend, welke zij vroeger aangenomen hadden<a class="noteref" id= +"xd21e9303src" href="#xd21e9303" name="xd21e9303src">80</a>? Zegt hun; +God behoort het Oosten en het Westen; hij geleidt wien hij wil op den +rechten weg. <a id="s2.137" name="s2.137"></a><span class= +"versenum">137.</span> Zoo hebben wij u geplaatst <span class= +"pagenum">[<a id="pb90" href="#pb90" name="pb90">90</a>]</span>als een +bemiddelend volk<a class="noteref" id="xd21e9338src" href="#xd21e9338" +name="xd21e9338src">81</a>, opdat gij getuigen zoudt zijn tusschen de +menschen, en dat de apostel een getuigen tegen u zou wezen. <a id= +"s2.138" name="s2.138"></a><span class="versenum">138.</span> Wij +hebben de Kebla daarom veranderd, opdat men zou kunnen onderscheiden +tusschen hen, welke hem volgen en diegenen welke hem den rug +toekeeren<a class="noteref" id="xd21e9346src" href="#xd21e9346" name= +"xd21e9346src">82</a>. Menigeen hindert dit, doch niet hun die door God +worden geleid. Maar God beloont uw geloof<a class="noteref" id= +"xd21e9349src" href="#xd21e9349" name="xd21e9349src">83</a>; want God +is genadig en barmhartig omtrent de menschen. <span class= +"versenum">139.</span> Wij hebben gezien, dat gij uw gezicht naar den +Hemel wendt, maar wij willen het eene richting geven die u aangenaam +is. Wendt daarom uw gezicht naar den heiligen tempel; waar gij u ook +bevindt, wendt uw aangezicht daarheen. Zij die de schrift ontvingen, +weten het wel, dat deze waarheid van hunnen Heer komt, en God is niet +onopmerkzaam omtrent hunne daden. <a id="s2.140" name= +"s2.140"></a><span class="versenum">140.</span> En indien gij zelfs de +bezitters der schrift nog zoo vele bewijzen zoudt brengen, zouden zij +nog uw Kebla niet volgen; volgt dus de hunne niet. Zelfs onder hen +volgt de eene den andere niet na<a class="noteref" id="xd21e9364src" +href="#xd21e9364" name="xd21e9364src">84</a>. Indien gij echter, na de +kennis welke gij hebt opgedaan, hun verlangen zoudt volgen, dan +behoordet gij tot de goddeloozen. <a id="s2.141" name= +"s2.141"></a><span class="versenum">141.</span> Zij die de schrift +bezitten, kennen hem (onzen apostel), zoo goed als zij hunne eigen +kinderen kennen<a class="noteref" id="xd21e9371src" href="#xd21e9371" +name="xd21e9371src">85</a>, maar velen van hen verbergen de waarheid +tegen hun beter weten aan. <span class="versenum">142.</span> De +waarheid komt van uwen Heer, behoort dus niet tot den twijfelenden. +<span class="versenum">143.</span> Ieder volk heeft eene richting van +den hemel, waarheen het zijn gezicht wendt; keert u echter tot de +betere, dan zal God u eens terugbrengen, waar gij ook zijn moogt; want +God is almachtig. <span class="versenum">144.</span> En aan welke +plaats gij ook komen moogt, wendt uw aangezicht naar den heiligen +tempel; want dit is de waarheid die van uwen God komt, en God is niet +onopmerkzaam nopens hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">145.</span> Van waar gij ook komen moogt, wendt uw +aangezicht naar den heiligen tempel. Waar gij ook mocht zijn, wendt uw +aangezicht daarheen, opdat de menschen geen voorwensel tot strijden +tegen u hebben. Wat de goddeloozen betreft, vreest hen niet, maar +vreest mij, opdat ik u mijne genade verleene en op den rechten weg +voere. <span class="versenum">146.</span> Wij hebben u een apostel uit +uw midden gezonden, om u onze wonderen te brengen; om u te reinigen en +u het boek en wijsheid te <span class="pagenum">[<a id="pb91" href= +"#pb91" name="pb91">91</a>]</span>leeren, en u te onderrichten nopens +datgene wat ge nog niet weet<span class="corr" id="xd21e9398" title= +"Niet in bron">.</span> <a id="s2.147" name="s2.147"></a><span class= +"versenum">147.</span> Denkt aan mij, opdat ik u gedenke. Weest +dankbaar en wordt niet ongeloovig. <span class="versenum">148.</span> O +geloovige! smeekt hulp met geduld en gebed; want God is met de +geduldigen. <a id="s2.149" name="s2.149"></a><span class= +"versenum">149.</span> Zegt niet van hen welke op Gods weg<a class= +"noteref" id="xd21e9414src" href="#xd21e9414" name= +"xd21e9414src">86</a> gedood werden; “Zij zijn dood,” maar; +“Zij leven,”<a class="noteref" id="xd21e9423src" href= +"#xd21e9423" name="xd21e9423src">87</a> want dit verstaat zij niet. +<a id="s2.150" name="s2.150"></a><span class="versenum">150.</span> +Waarlijk wij willen u beproeven door vrees en honger, en door schade, +welke gij aan vermogen, leven en vruchten zult lijden. Maar verkondig +heil aan de vrome lijdenden. <a id="s2.151" name= +"s2.151"></a><span class="versenum">151.</span> Hun die bij een ongeluk +uitroepen: Wij behooren God en keeren eens tot hem terug<a class= +"noteref" id="xd21e9438src" href="#xd21e9438" name= +"xd21e9438src">88</a>. <span class="versenum">152.</span> Over hen komt +Gods zegen en barmhartigheid: zij zijn op den rechten weg. <a id= +"s2.153" name="s2.153"></a><span class="versenum">153.</span> Ook Safa +en Merwa<a class="noteref" id="xd21e9452src" href="#xd21e9452" name= +"xd21e9452src">89</a> zijn gedenkstukken van God, en wie in bedevaart +naar den tempel gaat of die plaats bezoekt, dien treft geen kwaad, +indien hij om beiden heen gaat. Die het goede uit eigene beweging doet, +zal beloond worden; want God beloont alles en is alwetend. <a id= +"s2.154" name="s2.154"></a><span class="versenum">154.</span> Zij die +de duidelijke leer en leiding verbergen, welke wij geopenbaard en in de +schrift geleerd hebben, worden van God vervloekt en, allen die vloeken, +zullen hen vervloeken<a class="noteref" id="xd21e9475src" href= +"#xd21e9475" name="xd21e9475src">90</a>. <span class= +"versenum">155.</span> Maar zij die berouw hebben, en zich beteren en +terugkeeren, neem ik weder in genade aan; want ik ben genadig en +barmhartig. <a id="s2.156" name="s2.156"></a><span class= +"versenum">156.</span> Waarlijk zij die niet gelooven en ongeloovig +sterven, hun treft Gods vloek en de vloek van de engelen en van al de +menschen. <a id="s2.157" name="s2.157"></a><span class= +"versenum">157.</span> Eeuwig zal die op hen rusten; hunne straf wordt +niet verzacht <span class="pagenum">[<a id="pb92" href="#pb92" name= +"pb92">92</a>]</span>en nimmer zal God op hen nederzien<a class= +"noteref" id="xd21e9499src" href="#xd21e9499" name= +"xd21e9499src">91</a>. <span class="versenum">158.</span> Uw God is een +eenige God; er is geen God buiten hem, de albarmhartige. <a id="s2.159" +name="s2.159"></a><span class="versenum">159.</span> In de schepping +van hemel en aarde, en de wisseling van nacht en dag; in het schip dat +op de zee zeilt, met hetgeen nuttig voor de menschen is, en in het +water dat God van den hemel doet stroomen, om de in den nood +verkeerende aarde te doen herleven, waarop hij de verschillende +diersoorten verspreidt; in de verandering der winden, en de beweging +der wolken, tot het verrichten van den dienst tusschen hemel en +aarde<a class="noteref" id="xd21e9514src" href="#xd21e9514" name= +"xd21e9514src">92</a> bestemd, zijn wonderen voor nadenkende menschen +gelegen. <span class="versenum">160.</span> Toch zijn er nog menschen, +die afgoden naast God plaatsen, en deze beminnen, zooals men slechts +God moet beminnen; maar zij die gelooven, beminnen God nog inniger. O +mochten de ongeloovigen, wanneer de straf hen bereikt, het inzien, dat +God alleen alle macht is, en dat Hij streng in zijne straffen is. +<a id="s2.161" name="s2.161"></a><span class="versenum">161.</span> +Wanneer de verleiden zich eens van de verleiders afzonderen<a class= +"noteref" id="xd21e9531src" href="#xd21e9531" name= +"xd21e9531src">93</a> en de straffen zien, en hoe alle banden tusschen +hen scheuren. <span class="versenum">162.</span> Dan zullen de +verleiders zeggen: Indien wij konden herleven, dan zouden wij ons van +hen afscheiden, zooals zij thans ons vlieden. Zoo zal God hun hunne +werken toonen, dan zullen zij zuchten van smart, maar zullen niet uit +het vuur komen. <span class="versenum">163.</span> O menschen! geniet +wat goed en geoorloofd is op aarde, en volgt niet de stappen van satan; +want hij is uw verklaarde vijand<span class="corr" id="xd21e9543" +title="Niet in bron">.</span> <span class="versenum">164.</span> Hij +beveelt u het booze en schandelijke, en leert u van God zeggen wat ge +niet kent. <span class="versenum">165.</span> Als men hun zegt: Volgt +datgene wat God heeft gezonden! dan antwoordt gij: Neen, wij volgen de +gebruiken onzer vaderen. Maar waren hunne vaderen dan geen +onverstandigen en verkeerd geleiden? <a id="s2.166" name= +"s2.166"></a><span class="versenum">166.</span> De ongeloovigen +gelijken op iemand, die een man roept, welke slechts den klank der stem +en het geluid hoort, zonder de woorden te kunnen onderscheiden. Doof, +stom en blind zijn zij, en verstaan het niet. <span class= +"versenum">167.</span> O geloovigen! geniet het goede dat wij u tot +voeding hebben gegeven, en dankt God daarvoor, indien gij Hem vereert. +<a id="s2.168" name="s2.168"></a><span class="versenum">168.</span> Er +is u verboden, doode dieren, bloed, varkensvleesch en elk dier te eten, +waarover men een <span class="pagenum">[<a id="pb93" href="#pb93" name= +"pb93">93</a>]</span>anderen naam dan dien <span class="corr" id= +"xd21e9570" title="Bron: van van">van</span> God heeft +aangeroepen<a class="noteref" id="xd21e9573src" href="#xd21e9573" name= +"xd21e9573src">94</a>. Maar hij die gedwongen, onvrijwillig of zonder +boos opzet daarvan geniet, zal geene zonde begaan hebben; want God is +genadig en barmhartig. <span class="versenum">169.</span> Hun die +verbergen wat God in de schrift geopenbaard heeft, en het voor een +nietig loon verkoopen, zullen de ingewanden door vuur verteerd worden. +God zal hen op den dag der opstanding niet aanspreken en hen niet voor +rein verklaren, en zij zullen eene strenge straf ondergaan. +<span class="versenum">170.</span> Zij zijn het, die de ware richting +voor de dwaling verwisselen en genade voor straf; maar wat zullen zij +van het vuur moeten lijden. <span class="versenum">171.</span> Daarom +zullen zij lijden, omdat God dit boek met waarheid openbaarde, en zij +die daarover in strijd komen, in eene groote dwaling geraken. <a id= +"s2.172" name="s2.172"></a><span class="versenum">172.</span> De +godvruchtigheid bestaat niet daarin, dat gij uw gezicht (bij het gebed) +naar het Oosten of het Westen wendt. Godvruchtig is hij die aan God +gelooft, aan den jongsten dag en de engelen, en de schrift en de +profeten: die van zijn vermogen geeft aan aanverwanten; weezen en armen +en de vreemdelingen, en hun die vragen; hij die gevangenen loskoopt, +het gebed verricht en aalmoezen geeft; die aangegane verbintenissen +nakomt; die geduldig is in tegenspoed, nood en krijgsgevaar; hij is +rechtvaardig; hij is godvreezend. <a id="s2.173" name= +"s2.173"></a><span class="versenum">173.</span> O geloovigen! u is het +vergeldingsrecht voor den doodslag voorgeschreven. Een vrije man tegen +een vrijen man, een slaaf tegen een slaaf, eene vrouw voor eene +vrouw<a class="noteref" id="xd21e9603src" href="#xd21e9603" name= +"xd21e9603src">95</a>. Indien echter de broeder<a class="noteref" id= +"xd21e9607src" href="#xd21e9607" name="xd21e9607src">96</a> den +moordenaar vergeeft, dan kan deze toch naar rechterlijke uitspraak en +billijkheid bestraft worden<a class="noteref" id="xd21e9610src" href= +"#xd21e9610" name="xd21e9610src">97</a>. <span class= +"versenum">174.</span> Dit is genade en barmhartigheid van uwen Heer. +Wie dit echter overtreedt, zal eene groote straf ondergaan. <a id= +"s2.175" name="s2.175"></a><span class="versenum">175.</span> In deze +wedervergeldingswet<a class="noteref" id="xd21e9627src" href= +"#xd21e9627" name="xd21e9627src">98</a> ligt uw leven, indien gij +verstandig en godsvruchtig zijt. <a id="s2.176" name= +"s2.176"></a><span class="versenum">176.</span> U is voorgeschreven: +Indien een uwer op het punt is van te sterven en vermogen <span class= +"pagenum">[<a id="pb94" href="#pb94" name="pb94">94</a>]</span>nalaat, +zal hij daarvan, naar billijkheid<a class="noteref" id="xd21e9637src" +href="#xd21e9637" name="xd21e9637src">99</a>, zijne ouders door +testament achterlaten. Het is een plicht voor geloovigen. <a id= +"s2.177" name="s2.177"></a><span class="versenum">177.</span> Die +echter dit testament vervalscht, nadat hij het kent, laadt schuld op +zich<a class="noteref" id="xd21e9644src" href="#xd21e9644" name= +"xd21e9644src">100</a><span class="corr" id="xd21e9650" title= +"Niet in bron">.</span> God hoort en weet alles. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e9655" title= +"Bron: 179">178</span>.</span> Vermoedt men echter, dat hij die het +testament achterliet, eene dwaling of eene onrechtvaardigheid heeft +begaan, en zoekt men het te schikken, dan laadt men geene schuld op +zich; want God is vergevend en barmhartig. <a id="s2.179" name= +"s2.179"></a><span class="versenum">179.</span> O geloovigen! eene +vaste is u bevolen, even als die uwen voorgangers bevolen was, opdat +gij godvreezend zoudt zijn. <a id="s2.180" name= +"s2.180"></a><span class="versenum">180.</span> Een zeker getal dagen +zult gij vasten. Indien echter iemand onder u ziek of op reis is, dan +zal hij een gelijk getal andere dagen vasten. Die het echter +kan<a class="noteref" id="xd21e9668src" href="#xd21e9668" name= +"xd21e9668src">101</a> en het toch niet doet, moet daarvoor een arme +voeden<a class="noteref" id="xd21e9677src" href="#xd21e9677" name= +"xd21e9677src">102</a>. Hij die dit echter vrijwillig doet, handelt +beter, en nog beter indien hij de vasten daarbij in acht neemt. Mocht +gij dat inzien. <a id="s2.181" name="s2.181"></a><span class= +"versenum">181.</span> De maand Ramadan, waarin de Koran werd +geopenbaard, als eene leiding voor de menschen en tot onderscheiding +van goed en kwaad, zult gij vasten. Daarom laat hem welke onder u +tegenwoordig is<a class="noteref" id="xd21e9687src" href="#xd21e9687" +name="xd21e9687src">103</a> die maand vasten; doch hij die ziek of op +reis is, zal later een gelijk getal andere dagen vasten. God wil het u +gemakkelijk maken; hij wil slechts dat gij de bepaalde vastendagen +houdt en God verheerlijkt, omdat hij u op den rechten weg geleid heeft, +en dat ge hem zoudt danken. <span class="versenum">182.</span> Als +mijne dienaren u omtrent mij ondervragen, zal ik nabij hem zijn; ik wil +<span class="pagenum">[<a id="pb95" href="#pb95" name= +"pb95">95</a>]</span>het gebed hooren van hen die mij gelooven; doch +dat zij naar mij luisteren, en mij gelooven; opdat zij langs den +rechten weg geleid mochten worden. <a id="s2.183" name= +"s2.183"></a><span class="versenum">183.</span> Het is veroorloofd, in +den nacht van den vastentijd uwe vrouwen te naderen<a class="noteref" +id="xd21e9701src" href="#xd21e9701" name="xd21e9701src">104</a>. Zij +zijn uw deksel en gij het hunne. God weet dat gij u zelven (daarin) +bedriegt, daarom keert hij tot u terug en vergeeft u dit. Nadert haar +daarom en begeert ernstig wat God u veroorloofd heeft, en eet en +drinkt, tot gij bij den ochtendglans een witten draad van een zwarten +draad kunt onderscheiden; dan vast gij tot den nacht: nadert haar niet +en brengt den tijd in het bedehuis door. Dit zijn de grenzen die God +heeft gesteld<a class="noteref" id="xd21e9707src" href="#xd21e9707" +name="xd21e9707src">105</a>; komt die niet te nabij. Zoo leert God den +mensch zijne teekenen<a class="noteref" id="xd21e9722src" href= +"#xd21e9722" name="xd21e9722src">106</a>, opdat zij hem vreezen. <a id= +"s2.184" name="s2.184"></a><span class="versenum">184.</span> Verteert +uw vermogen niet onder u in ijdele zaken<a class="noteref" id= +"xd21e9730src" href="#xd21e9730" name="xd21e9730src">107</a>; besteekt +den rechter niet daarmede, om het vermogen van uwe naasten +onrechtvaardig, tegen uw eigen geweten, te bekomen. <a id="s2.185" +name="s2.185"></a><span class="versenum">185.</span> Zij zullen u +ondervragen omtrent de maansveranderingen. Antwoord; zij dienen om den +mensch den tijd en de bedevaart naar <span class="ex">Mekka</span> te +bepalen. De gerechtigheid bestaat niet daarin, dat gij uwe huizen van +achteren ingaat<a class="noteref" id="xd21e9740src" href="#xd21e9740" +name="xd21e9740src">108</a>; maar hij is rechtvaardig, die God vreest. +Gaat daarom uwe huizen door de deur binnen, en vreest God, opdat gij +gelukkig moogt zijn <a id="s2.186" name="s2.186"></a><span class= +"versenum">186.</span> Strijdt voor Gods weg<a class="noteref" id= +"xd21e9754src" href="#xd21e9754" name="xd21e9754src">109</a> tegen hen +die u bestrijden, maar <span class="pagenum">[<a id="pb96" href="#pb96" +name="pb96">96</a>]</span>begaat geene ongerechtigheid en begint niet +met de vijandelijkheden; want God bemint de zondaren niet. <a id= +"s2.187" name="s2.187"></a><span class="versenum">187.</span> Doodt hen +overal waar gij hen vindt, verdrijft hen van waar zij u verdrijven; +want de verzoeking tot afgoderij is sterker dan de doodslag. Bestrijdt +hen nochtans niet in de nabijheid van den heiligen tempel: zoo ze u +echter daar aangrijpen, doodt hen ook daar. Dit zij het loon der +ongeloovigen. <span class="versenum">188.</span> Indien zij zich +beteren, dan is God genadig en barmhartig. <span class= +"versenum">189.</span> Bestrijdt hen daarom, tot de verzoeking ophoudt +en Gods richting gezegevierd heeft. Maar indien zij zich beteren, dan +geene vijandelijkheid meer, behalve tegen de boozen. <a id="s2.190" +name="s2.190"></a><span class="versenum">190.</span> Zelfs de maand +Haram voor de maand Haram, en de heilige grenzen van <span class= +"ex">Mekka</span> als wedervergeldingsrecht<a class="noteref" id= +"xd21e9793src" href="#xd21e9793" name="xd21e9793src">110</a>. Wie u +vijandig aangrijpt, grijpt gij op gelijke wijze aan. Vreest God en weet +dat God met hen is die hem vereeren. <a id="s2.191" name= +"s2.191"></a><span class="versenum">191.</span> Draagt bij tot +verdediging van Gods weg, en stort u niet met eigene hand in het +verderf<a class="noteref" id="xd21e9801src" href="#xd21e9801" name= +"xd21e9801src">111</a>. Doet goed; want God bemint hen die goed doen. +<a id="s2.192" name="s2.192"></a><span class="versenum">192.</span> +Doet de bedevaart en bezoekt den tempel<a class="noteref" id= +"xd21e9808src" href="#xd21e9808" name="xd21e9808src">112</a>, en indien +gij belegerd zijt, brengt dan een klein offer. Scheert uw hoofd niet, +tot uw offer de offerplaats bereikt heeft. Wie echter ziek is, of aan +eene hoofdziekte lijdt, moet boete doen door vasten, aalmoezen geven, +of een ander offer<a class="noteref" id="xd21e9826src" href= +"#xd21e9826" name="xd21e9826src">113</a>. Indien gij veilig zijt voor +vijanden, en iemand nalaat het bedehuis tot de bedevaart te bezoeken, +zal hij een klein offer brengen. Wie dit echter niet kan, vaste drie +dagen gedurende de bedevaarten en zeven na den terugkeer; te zamen dus +tien dagen. Dit zal hij doen, wiens gezin niet in den heiligen tempel +tegenwoordig is. Vreest God en weet dat hij streng in zijne straffen +is. <a id="s2.193" name="s2.193"></a><span class="versenum">193.</span> +De bedevaart moet in de bekende maanden geschieden<a class="noteref" +id="xd21e9834src" href="#xd21e9834" name="xd21e9834src">114</a>. Wie +echter de bedevaart ondernemen wil, zal zich van den bijslaap moeten +onthouden, even als van alle onrecht en krakeel <span class= +"pagenum">[<a id="pb97" href="#pb97" name= +"pb97">97</a>]</span>gedurende de reis. Het goede echter wat gij doet, +ziet God. Voorziet u van het noodige voor de reis, doch het meest +noodige is vroomheid. Daarom vereert mij, gij die verstandig zijt. +<a id="s2.194" name="s2.194"></a><span class="versenum">194.</span> Het +is geene zonde indien gij gunsten van uwen God afsmeekt<a class= +"noteref" id="xd21e9843src" href="#xd21e9843" name= +"xd21e9843src">115</a>. Als gij met de sterke schreden den berg +<span class="ex">Arafat</span><a class="noteref" id="xd21e9868src" +href="#xd21e9868" name="xd21e9868src">116</a> afdaalt, gedenkt dan God +nabij de heilige plaats<a class="noteref" id="xd21e9902src" href= +"#xd21e9902" name="xd21e9902src">117</a> en denkt aan hem, daar hij u +op den rechten weg heeft gebracht en gij vroeger tot de dwalenden hebt +<span class="corr" id="xd21e9926" title="Bron: behoort">behoord</span>. +<span class="versenum">195.</span> Gaat dan in optocht zooals de +anderen, en bidt God om genade; want God is genadig en barmhartig. +<span class="versenum">196.</span> Als gij uwe heiligen gebruiken hebt +voleindigd, denkt dan aan God, zooals gij aan uwe vaderen denkt, maar +met meer eerbied. Er zijn menschen die zeggen: O Heer! geef ons ons +deel in deze wereld. Deze hebben geen deel in het volgende leven. +<span class="versenum">197.</span> Er zijn anderen die zeggen: O Heer! +geef ons goed in deze en in de volgende wereld en bevrijd ons van het +vuur der hel. <a id="s2.198" name="s2.198"></a><span class= +"versenum">198.</span> Zij zullen het deel hebben dat zij verdienen; +want God is snel in het opmaken van rekeningen<a class="noteref" id= +"xd21e9946src" href="#xd21e9946" name="xd21e9946src">118</a>. <a id= +"s2.199" name="s2.199"></a><span class="versenum">199.</span> Gedenkt +God op de bepaalde dagen<a class="noteref" id="xd21e9960src" href= +"#xd21e9960" name="xd21e9960src">119</a>. Die het vertrek uit de vallei +van <span class="ex">Mina</span> zal hebben verhaast, zal niet schuldig +zijn. Ook hij niet die nog langer blijft, indien hij God slechts +vreest. Vreest daarom God en weet dat gij eens tot hem verzameld wordt. +<span class="versenum">200.</span> Er is <span class="pagenum">[<a id= +"pb98" href="#pb98" name="pb98">98</a>]</span>een man die u verbazen +zal door zijn spreken in dit leven, en die God tot getuige zal roepen +over de gedachten van zijn hart; maar hij is de hardnekkigste uwer +tegenstanders. <span class="versenum">201.</span> Zoodra hij zich +echter van u verwijdert, haast hij zich, verderf op de aarde aan te +richten, en vernietigt alles wat groeit en <span class="corr" id= +"xd21e9977" title="Bron: opschiedt">opschiet</span>. Maar God bemint +het verderf niet. <a id="s2.202" name="s2.202"></a><span class= +"versenum">202.</span> En indien iemand tot hem zegt: “Vrees +God” dan maken zich trotschheid en misdaad van hem meester; maar +de hel zal zijne belooning zijn<a class="noteref" id="xd21e9984src" +href="#xd21e9984" name="xd21e9984src">120</a>, en dat is eene +ongelukkige rustplaats. <a id="s2.203" name="s2.203"></a><span class= +"versenum">203.</span> Een ander heeft zichzelven verkocht om God te +behagen<a class="noteref" id="xd21e9998src" href="#xd21e9998" name= +"xd21e9998src">121</a>. God is barmhartig voor hen die hem dienen. +<span class="versenum">204.</span> O geloovigen neemt den waren +godsdienst aan, volgt niet de voetstappen van satan, hij is uw +verklaarde vijand. <span class="versenum">205.</span> Indien gij echter +afwijkt na de u geopenbaarde teekenen, weet dan dat God almachtig en +alwijs is. <a id="s2.206" name="s2.206"></a><span class= +"versenum">206.</span> Of verwachten de goddeloozen dat God zelf met de +engelen in de schaduw der wolken tot hen zal komen. Maar het is reeds +bepaald; eens zal alles tot God terugkeeren. <span class= +"versenum">207.</span> Vraag de kinderen Israëls hoeveel +duidelijke teekenen ik hun heb gegeven. Wie echter Gods genade +verwisselt nadat hij die bekomen heeft, voor dien is hij een +strengbestraffend God. <span class="versenum">208.</span> Het leven in +deze wereld is voor hen die niet gelooven en de geloovigen bespotten; +maar zij die God vreezen, zullen boven hen staan op den dag der +opstanding; want God is genadig zonder maat omtrent dengene die hem +behaagt. <a id="s2.209" name="s2.209"></a><span class= +"versenum">209.</span> De menschen hadden vroeger één +geloof, en God zond hen profeten, om hun het heil te verkondigen en met +straffen te bedreigen. Door hen openbaarde hij de schrift in waarheid, +om tusschen de menschen en het voorwerp hunner twist uitspraak te doen. +Maar juist nadat zij de schrift hadden ontvangen, twisten zij uit nijd +met elkander. En God leidt de geloovigen naar die waarheid, waarover +zij twisten, naar zijnen wil; want God leidt op den rechten weg wien +hij wil. <span class="versenum">210.</span> Gelooft gij in het paradijs +te komen, zonder dat gij ondergaan hebt wat anderen voor u hebben +geleden? Zij ondergingen ongeluk, tegenspoed en droefheid, zoodat de +apostel en zij die met hem geloofden, uitriepen: Wanneer komt Gods +hulp? Waarlijk Gods hulp is nabij. <a id="s2.211" name= +"s2.211"></a><span class="versenum">211.</span> Zij zullen u vragen, +welke aalmoezen zij moeten geven. Zeg hun: Geeft aan ouders, verwanten, +weezen, armen en reizigers. God kent het goede dat gij doet. <a id= +"s2.212" name="s2.212"></a><span class="versenum">212.</span> De oorlog +is u voorgeschreven en gij haat dien. <span class="versenum">213</span> +Mogelijk dat gij haat wat u goed is en dat gij mint wat u nadeel doet. +God weet het, maar gij weet het niet. <a id="s2.214" name= +"s2.214"></a><span class="versenum">214.</span> <span class= +"pagenum">[<a id="pb99" href="#pb99" name="pb99">99</a>]</span>Zij +zullen u ondervragen omtrent den oorlog in de maand Haram. Antwoordt +hun: Slecht is het in deze maand krijg te voeren, maar af te wijken van +Gods weg, hem niet getrouw te zijn en den heiligen tempel, en zijn volk +er uit te verdrijven, is nog veel slechter. De verzoeking (tot +afgoderij) is erger dan de krijg (in de heilige maand). Zij zullen niet +ophouden u te bestrijden, tot het hun gelukt is, u van uw geloof af te +brengen; maar degene onder u, die van zijn geloof afvallig wordt en als +ongeloovige sterft, diens werken zullen op deze en op de volgende +wereld te vergeefs zijn. Zij zullen ter hel gedoemd wezen en eeuwig +daarin blijven. <span class="versenum">215.</span> Zij echter die +gelooven en hun land verlaten, en strijden voor Gods zaak, zij mogen op +Gods genade hopen; want God is genadig en barmhartig. <a id="s2.216" +name="s2.216"></a><span class="versenum">216.</span> Zij zullen u +ondervragen omtrent wijn<a class="noteref" id="xd21e10071src" href= +"#xd21e10071" name="xd21e10071src">122</a> en gelukspel<a class= +"noteref" id="xd21e10074src" href="#xd21e10074" name= +"xd21e10074src">123</a>. Zeg hun: In beiden is groote zonde, maar ook +nut voor de menschen<a class="noteref" id="xd21e10080src" href= +"#xd21e10080" name="xd21e10080src">124</a>; maar de zonde is grooter +dan het nut. Zij zullen u vragen, wat zij aan aalmoezen moeten +besteden. <span class="versenum">217.</span> Antwoord hun: Uw +overvloed. Zoo heeft God u zijne teekens geopenbaard, opdat gij zoudt +nadenken. <a id="s2.218" name="s2.218"></a><span class= +"versenum">218.</span> Over deze en de volgende wereld. Zij zullen u +vragen omtrent weezen. Zeg hun: Het beste is goed met hen te handelen. +<span class="versenum">219.</span> Zoodra gij u met hen inlaat, zijn +zij uwe broeders. God weet den gerechtige van den ongerechtige te +onderscheiden, en indien God wil, kan hij u bedroeven; want God is +machtig en wijs. <a id="s2.220" name="s2.220"></a><span class= +"versenum">220.</span> Huwt niet met vrouwen die afgoden dienen, tot +zij geloovig geworden zijn; waarlijk een slavin die gelooft, is beter +dan eene vrije die niet gelooft; zelfs indien deze u meer behaagt. Huwt +ook geene aan een afgodendienaar uit, tot hij geloovig is geworden; +want eene geloovige slaaf is beter dan een vrije afgodendienaar; zelfs +indien deze u meer bevalt. <span class="versenum">221.</span> Zij +noodigen u tot het vuur der hel. God noodigt u tot het paradijs en tot +de vergiffenis, zooals hij wil. Hij verklaart de menschen zijne +teekens, opdat zij hem gedenken. <a id="s2.222" name= +"s2.222"></a><span class="versenum">222.</span> Zij zullen u +ondervragen omtrent de maandelijksche reiniging der vrouwen. Zeg hun: +Dit is een onreinheid. Scheidt u daarom gedurende de maandelijksche +reiniging van de vrouwen af; komt haar niet nabij, tot zij gereinigd +zullen zijn. Maar <span class="pagenum">[<a id="pb100" href="#pb100" +name="pb100">100</a>]</span>als zij gereinigd zijn, gaat dan tot haar, +zoo als God u heeft bevolen. Want God bemint hen die berouw hebben en +de reinen. <span class="versenum">223.</span> Uwe vrouwen zijn uw veld. +Gaat in uw veld zoo als gij wilt, maar doet eerst iets wat goed is voor +uwe zielen. Vreest God en weet dat gij eens voor hem zult verschijnen. +Kondigt de geloovigen goede daden aan. <a id="s2.224" name= +"s2.224"></a><span class="versenum">224.</span> Maakt God niet tot +onderwerp uwer eeden, dat gij rechtvaardig, vroom en vredebevorderend +zult zijn; want God weet en hoort alles. <span class= +"versenum">225.</span> God zal u niet straffen voor een onbedacht woord +in uwe eeden; hij zal u straffen voor de voorbedachtzaamheid uws +harten. God is genadig en mild. <a id="s2.226" name= +"s2.226"></a><span class="versenum">226.</span> Hun die de gelofte +afleggen, zich van hunne vrouwen te onthouden, is het vergund, zich +vier maanden te bedenken; nemen zij dan die gelofte terug, dan is God +verzoenend en barmhartig. <a id="s2.227" name="s2.227"></a><span class= +"versenum">227.</span> Besluiten zij bepaald tot eene echtscheiding, +dan ziet God het en weet het. <a id="s2.228" name= +"s2.228"></a><span class="versenum">228.</span> De vrouwen die +gescheiden zijn, zullen zoo lang wachten, tot zij driemaal hare +reiniging gehad hebben, en zij zullen niet verbergen, wat God in haar +lichaam heeft geschapen, als zij aan God en aan den jongsten dag +gelooven. Hare mannen zullen rechtvaardiger zijn, door haar in dien +staat te hernemen indien zij hereeniging verlangen. Zij zullen dan +wederkeerig naar het rechtvaardige voorschrift omgaan; maar de man +heeft de macht over de vrouw, God is machtig en wijs. <a id="s2.229" +name="s2.229"></a><span class="versenum">229.</span> De echtscheiding +mag tweemaal plaats hebben; dan moet hij haar met rechtvaardigheid +behandelen, of met edelmoedigheid ontslaan. Het is u niet veroorloofd +iets te behouden wat gij haar hebt geschonken, tenzij gij beiden +vreest, Gods geboden niet te kunnen vervullen. Vreest gij echter Gods +geboden niet te kunnen vervullen, dan is er geene zonde in, dat zij +zich door haar weduwgift loskoope. Dit zijn de geboden Gods (overtreedt +die niet); wie die overtreedt, behoort tot de zondaren. <a id="s2.230" +name="s2.230"></a><span class="versenum">230.</span> Scheidt hij zich +nogmaals (ten derden male) van haar, dan mag hij haar niet weder terug +nemen, of zij moest weder met een ander man getrouwd en van dien +gescheiden zijn<a class="noteref" id="xd21e10158src" href="#xd21e10158" +name="xd21e10158src">125</a>; dan is het geene zonde, indien zij zich +weder vereenigen, als zij meenen Gods geboden te kunnen vervullen. Dit +zijn de geboden Gods, welke hij het volk heeft bekend gemaakt, dat +verstandig is. <a id="s2.231" name="s2.231"></a><span class= +"versenum">231.</span> Maar indien gij u van uwe vrouwen scheidt en zij +hebben haren voorgeschreven tijd vervuld, dan moet gij haar met +billijkheid behouden, of met edelmoedigheid ontslaan. Houdt haar echter +niet met geweld terug, om onrechtvaardig omtrent haar te handelen. Wie +dit doet, bezondigt zijne eigene ziel. Maakt de teekenen van God niet +tot spotternij, en herinnert u Gods weldaden jegens u, en dat hij het +boek en de wijsheid tot u gezonden heeft tot onderricht. Vreest God en +beseft dat hij alwetend is. <a id="s2.232" name= +"s2.232"></a><span class="versenum">232.</span> Indien gij u van +<span class="pagenum">[<a id="pb101" href="#pb101" name= +"pb101">101</a>]</span>uwe vrouwen scheidt, en zij hebben den haar +voorgeschreven tijd vervuld, verhindert haar dan niet een anderen man +te nemen, indien zij zich naar billijkheid willen vereenigen. Dit is +tot onderricht van hen onder u, die aan God en den jongsten dag +gelooven. Dit is gerechter en reiner<a class="noteref" id= +"xd21e10172src" href="#xd21e10172" name="xd21e10172src">126</a> voor u +God weet, maar gij weet niet. <a id="s2.233" name= +"s2.233"></a><span class="versenum">233.</span> Moeders zullen hare +kinderen twee volle jaren zogen, indien de vader wil dat de zoging +volkomen zij. De vader zal verplicht zijn, haar voeding en kleeding +naar billijkheid (gedurende dien tijd) te geven. Niemand is echter +verplicht, boven zijne krachten te gaan. Noch de moeder zal in hare +belangen ten opzichte van het kind benadeeld worden, noch de vader. De +erfgenaam van den vader heeft dezelfde plichten. Indien de echtgenooten +verkiezen, het kind (vóór den bepaalden tijd) te spenen, +zal dit geene zonde zijn. En indien gij verkiest, eene min voor het +kind te nemen, zal dit geene zonde zijn, ingeval gij haar ten volle +betaalt wat gij haar hebt beloofd. Vreest God en weet dat hij alles +weet wat gij doet. <span class="versenum">234.</span> Indien zij die +sterven vrouwen nalaten, moeten deze vier maanden en tien dagen +wachten.</p> +<p>Is deze tijd verloopen, dan is het geene zonde, als zij naar +billijkheid met zich zelven handelen. God weet wat gij doet. <a id= +"s2.235" name="s2.235"></a><span class="versenum">235.</span> Ook is er +geene zonde in, zoo gij vóór dezen tijd<a class="noteref" +id="xd21e10189src" href="#xd21e10189" name="xd21e10189src">127</a> +openlijk eene vrouw ten huwelijk vraagt of dit voornemen in uwen boezem +verborgen houdt. God kent uwe wenschen. Doet haar echter geene beloften +in het geheim, dan wanneer gij dit met kuische woorden doet. +<span class="versenum">236.</span> Gaat echter de verbintenis zelve +niet aan, tot de bestemde tijd is verloopen: weet, dat God kent wat in +uwe harten geschiedt, en weet, dat hij genadig en barmhartig is. +<span class="versenum">237.</span> Ook is het geene zonde, zich van de +vrouw te scheiden, zoo lang gij haar niet aangeraakt of haar nog geene +huwelijksgift toegekend hebt; doch dan moet gij, de rijke en de arme, +ieder naar omstandigheden en billijkheid, voor haar onderhoud zorgen. +Dit is de plicht der rechtvaardigen. <a id="s2.238" name= +"s2.238"></a><span class="versenum">238.</span> Verstoot gij eene vrouw +vóór gij haar hebt aangeraakt, maar nadat gij haar eene +huwelijksgift hebt toegekend, dan zult gij haar de helft geven van +hetgeen gij haar toegekent hebt, behalve wanneer zij, of hij die het +huwelijks-contract in handen heeft, van alles afziet. Zijt gij echter +toegevend, dan nadert gij de vroomheid des te meer. Vergeet de +edelmoedigheid niet onder u. God ziet wat gij doet. <a id="s2.239" +name="s2.239"></a><span class="versenum">239.</span> Neemt het gebed in +acht; vooral het middengebed<a class="noteref" id="xd21e10209src" href= +"#xd21e10209" name="xd21e10209src">128</a>. Bidt God met eerbied. +<a id="s2.240" name="s2.240"></a><span class="versenum">240.</span> +Vreest gij (eenig <span class="pagenum">[<a id="pb102" href="#pb102" +name="pb102">102</a>]</span>gevaar, bidt dan) te voet of te paard; zijt +ge in zekerheid, gedenkt dan God, die u heeft geleerd wat gij nog niet +wist. <span class="versenum">241.</span> Zij onder u die sterven en +vrouwen achter laten, moeten haar onderhoud voor een jaar achter laten, +zonder haar uit het huis te verdrijven. Verlaten zij het vrijwillig, +dan hebt gij er geene zonde van, indien zij naar billijkheid met zich +zelven handelen. God is machtig en wijs. <a id="s2.242" name= +"s2.242"></a><span class="versenum">242.</span> De gescheiden vrouwen +zijt gij mede verplicht naar billijkheid te onderhouden, zoo als het +den godvruchtige betaamt. <span class="versenum">243.</span> Dit heeft +God u duidelijk voorgeschreven, opdat gij het zoudt verstaan. <a id= +"s2.244" name="s2.244"></a><span class="versenum">244.</span> Hebt gij +hen nog niet beschouwd die hunne woningen verlieten (zoo waren er +duizenden) uit vrees voor den dood<a class="noteref" id="xd21e10248src" +href="#xd21e10248" name="xd21e10248src">129</a>. God zeide tot hen: +Sterft. Daarop wekte Hij hen weder op; want God is genadig voor de +menschen, doch het grootste gedeelte hunner bedankt hem niet voor zijne +weldaden. <span class="versenum">245.</span> Kampt voor des Heeren +godsdienst, en beseft dat God alles hoort en kent. <span class= +"versenum">246.</span> Wie wil God tegen goede renten leenen? +Veelvoudig verdubbeld geeft hij het hem weder; want God verbreidt en +beperkt zijne weldaden naar zijnen wil, en tot hem keert gij eens +terug. <a id="s2.247" name="s2.247"></a><span class= +"versenum">247.</span> Hebt gij nog niet teruggeblikt op de vergadering +der kinderen Israëls, na den tijd van <span class= +"sc">Mozes</span>, toen zij tot den profeet zeiden: stel een koning +over ons, dat wij voor des Heeren godsdienst mogen strijden. Hij +antwoordde; Zult gij misschien niet weigeren te vechten, als u de +oorlog bevolen wordt? Zij antwoordden; Zouden wij niet kampen voor den +godsdienst onzes Heeren; wij die uit ons land verdreven en van onze +kinderen gescheiden zijn? Toen hun nu echter de krijg werd bevolen, +vloden zij op weinigen na. Maar God kent de goddeloozen. <a id="s2.248" +name="s2.248"></a><span class="versenum">248.</span> En hun profeet +zeide tot hen: Waarlijk, God heeft <span class= +"sc">Talut</span><a class="noteref" id="xd21e10290src" href= +"#xd21e10290" name="xd21e10290src">130</a> als koning over u gesteld; +toen zeiden zij: Hoe zal hij over ons regeeren, daar wij den schepter +meer waardig zijn dan hij; daarbij bezit hij geene rijkdommen? De +profeet zeide: God heeft hem voor u gekozen; hij heeft hem uitgerust +met voordeelen van geest en lichaam. God geeft de regeering wien hij +wil: God is goed en wijs. <a id="s2.249" name="s2.249"></a><span class= +"versenum">249.</span> De profeet zeide tot hen: <span class= +"pagenum">[<a id="pb103" href="#pb103" name="pb103">103</a>]</span>een +teeken van zijn rijk zal zijn, dat de arke<a class="noteref" id= +"xd21e10302src" href="#xd21e10302" name="xd21e10302src">131</a> waarin +de Godheid woont, tot u zal komen en ook de reliquieën, welke door +de gezinnen van <span class="sc">Mozes</span> en <span class= +"sc">Aäron</span> zijn achtergelaten. Engelen zullen u die +brengen. Dit zijn teekenen voor u, indien gij geloovig zijt. <a id= +"s2.250" name="s2.250"></a><span class="versenum">250.</span> Toen nu +<span class="sc">Talut</span> met zijne soldaten uittrok, zeide hij: +God wil u aan de rivier beproeven. Wie daaruit drinken zal, is niet met +mij, doch wie daaruit niet drinkt, zal met mij zijn. Hij die echter met +de vlakke hand een weinig daaruit schept, is daarvan uitgezonderd. Maar +op weinigen na dronken allen daaruit<a class="noteref" id= +"xd21e10331src" href="#xd21e10331" name="xd21e10331src">132</a>. Toen +zij nu de rivier waren overgetrokken, hij en die met hem geloofden, +riepen zij: Wij hebben heden geene kracht tegen <span class= +"sc">Jalut</span><a class="noteref" id="xd21e10351src" href= +"#xd21e10351" name="xd21e10351src">133</a> en zijne soldaten. Zij +echter die geloofden dat zij God eens zouden zien, zeiden: Hoe dikwijls +heeft niet reeds een klein leger, door Gods hulp, een talrijker leger +overwonnen. God is met de geduldig volhardenden. <span class= +"versenum">251.</span> Toen zij nu tot den strijd met <span class= +"sc">Jalut</span> en zijn leger optrokken, zeiden zij: O Heer! stort +geduld over ons uit, sterk onzen voet en help ons tegen dit ongeloovige +volk. <a id="s2.252" name="s2.252"></a><span class= +"versenum">252.</span> Door Gods wil overwonnen zij, en <span class= +"sc">David</span> doodde <span class="sc">Jalut</span>. En God gaf hem +het rijk<a class="noteref" id="xd21e10375src" href="#xd21e10375" name= +"xd21e10375src">134</a> en wijsheid, en leerde hem, wat hij wilde. Zou +God den mensch niet door den mensch binnen de grenzen houden, dan ware +de aarde reeds verdorven. Maar God is genadig voor zijne schepselen. +<span class="versenum">253.</span> Dit zijn de teekens van God, en wij +openbaren u die in waarheid; want gij behoort tot de gezanten. <a id= +"s2.254" name="s2.254"></a><span class="versenum">254.</span> Onder de +apostelen hebben wij eenigen boven de anderen bevoorrecht. Met eenige +sprak God zelf, anderen bevoorrechte hij nog meer. <span class= +"sc">Jezus</span>, den zoon van <span class="sc">Maria</span>, gaven +wij kracht van teekenen en versterkten hem met den heiligen +geest<a class="noteref" id="xd21e10396src" href="#xd21e10396" name= +"xd21e10396src">135</a>. Indien God gewild had, dan zouden de later +levenden, nadat hun zulke duidelijke teekens waren geopenbaard, niet +van meening verschillen. Maar zij zijn van verschillende meening. +Eenige gelooven, anderen gelooven niet. En indien <span class= +"pagenum">[<a id="pb104" href="#pb104" name="pb104">104</a>]</span>het +Gode behaagd had, zouden zij niet onder elkander strijden; maar God +doet wat hij wil. <a id="s2.255" name="s2.255"></a><span class= +"versenum">255.</span> O geloovigen! geeft aalmoezen van hetgeen wij u +schonken, tot de dag komt, waarop noch onderhandeling, noch +vriendschap, noch bemiddeling zal zijn. Goddeloozen zijn de +ongeloovigen. <a id="s2.256" name="s2.256"></a><span class= +"versenum">256.</span> God is de eenige God; buiten hem is geen God, de +levende, de eeuwige<a class="noteref" id="xd21e10412src" href= +"#xd21e10412" name="xd21e10412src">136</a>. Hem bereikt sluimering noch +slaap; hem behoort wat in den hemel en op aarde is. Wie kan bemiddelaar +bij hem zijn, zonder zijnen wil. Hij weet wat was, wat zijn zal, en de +menschen begrijpen slechts wat hij hun wil leeren. Zijn troon<a class= +"noteref" id="xd21e10416src" href="#xd21e10416" name= +"xd21e10416src">137</a> is over hemel en aarde uitgespreid en de +bewaking van beide kost hem geene moeite. Hij is de verhevene, de +machtige. <a id="s2.257" name="s2.257"></a><span class= +"versenum">257.</span> Laat geen dwang in den godsdienst zijn. De ware +leer is duidelijk van de valsche onderscheiden<a class="noteref" id= +"xd21e10429src" href="#xd21e10429" name="xd21e10429src">138</a>. Wie +echter den Tagut<a class="noteref" id="xd21e10435src" href= +"#xd21e10435" name="xd21e10435src">139</a> verloochent en aan God +gelooft, rust op eenen staf, die nimmer breekt. God hoort en weet +alles. <span class="versenum">258.</span> God is de beschermer der +geloovigen. Hij voert hen door de duisternis naar het licht. <a id= +"s2.259" name="s2.259"></a><span class="versenum">259</span>, De +ongeloovigen hebben geen anderen beschermer dan Tagut, die hen uit het +licht in de <span class="corr" id="xd21e10456" title= +"Bron: duisterdis">duisternis</span> zal leiden; zij behooren tot de +hel, en eeuwig zullen zij daar blijven. <a id="s2.260" name= +"s2.260"></a><span class="versenum">260.</span> Hebt gij niet +teruggeblikt op hem die met <span class="sc">Abraham</span> over God +heeft gestreden<a class="noteref" id="xd21e10466src" href="#xd21e10466" +name="xd21e10466src">140</a>, omdat God hem het koninkrijk had gegeven. +Toen <span class="sc">Abraham</span> zeide: Mijn Heer is hij, die leven +geeft en doodt. Hij antwoordde: Ook ik maak levend en dood. +<span class="sc">Abraham</span> hernam: Hij brengt de zon van het +Oosten hierheen, breng gij die van het Westen. De ongeloovige was +verbaasd. God leidt de ongeloovigen niet. <a id="s2.261" name= +"s2.261"></a><span class="versenum">261.</span> Of hebt ge niet +teruggeblikt op hem die eene stad voorbijging, welke verwoest was tot +op den grond<a class="noteref" id="xd21e10480src" href="#xd21e10480" +name="xd21e10480src">141</a> en zeide: Hoe <span class= +"pagenum">[<a id="pb105" href="#pb105" name="pb105">105</a>]</span>zal +God deze stad weder doen herleven, nadat zij dood is. God liet hem +daarop sterven en eerst na honderd jaren weder opstaan, en God zeide: +Hoe lang hebt gij hier doorgebracht? Hij antwoordde: een dag of een +deel van eenen dag. En God zeide: Neen, gij hebt hier honderd jaren +doorgebracht. Zie op uw spijs en drank; zij zijn nog niet bedorven. Zie +ook op uwen ezel, dien wij als een teeken voor de menschen hebben +ingesteld. Betracht deze hoe wij die opwekken en met vleesch omkleeden. +Toen hij dit wonder zag, riep hij uit: Nu weet ik dat God almachtig is. +<a id="s2.262" name="s2.262"></a><span class="versenum">262.</span> +Toen <span class="sc">Abraham</span> zeide; O Heer! toon mij, hoe gij +de dooden levend maakt<a class="noteref" id="xd21e10514src" href= +"#xd21e10514" name="xd21e10514src">142</a>, zeide God: Wilt gij nog +niet gelooven? Ja, maar ik vraag slechts om mijn hart gerust te +stellen. God zeide, neem daartoe vier vogels<a class="noteref" id= +"xd21e10523src" href="#xd21e10523" name="xd21e10523src">143</a>, snijd +die in stukken, en leg een stuk op iederen berg; roep ze daarna en zij +zullen tot u komen; want weet dat God almachtig en wijs is. <a id= +"s2.263" name="s2.263"></a><span class="versenum">263.</span> Zij die +hun vermogen voor des Heeren Godsdienst verteren, gelijken een +zaadkorrel, die zeven aren oplevert en waarvan iedere aar honderd +zaadkorrels voortbrengt; want God geeft tweevoudig aan hen die hem +behagen; God is goed en wijs. <span class="versenum">264.</span> Zij +die hun vermogen voor des Heeren Godsdienst verteren en die gaven niet +terugvorderen, en ook geen strijd daarom beginnen, zullen door hunnen +Heer beloond worden; hun treft vrees noch droefheid. <a id="s2.265" +name="s2.265"></a><span class="versenum">265.</span> Woorden van +vriendelijkheid en vergeving zijn beter dan eene aalmoes door +onvriendelijkheid gevolgd<a class="noteref" id="xd21e10548src" href= +"#xd21e10548" name="xd21e10548src">144</a>. God is rijk en genadig. +<a id="s2.266" name="s2.266"></a><span class="versenum">266.</span> O +geloovigen! maakt uwe aalmoezen toch niet ijdel door verwijtingen of +onvriendelijkheid, evenals diegenen, welke slechts aalmoezen geven, +opdat de lieden het zullen zien, maar niet aan God en aan den jongsten +dag gelooven. Zij gelijken de kiezelsteenen die op de aarde liggen; het +moge er op regenen, zij blijven toch hard. Hunne zaken zullen hun geene +winst aanbrengen; want God leidt de ongeloovigen niet. <span class= +"versenum">267.</span> Zij echter die aalmoezen geven om God te behagen +en tot heil hunner zielen, gelijken <span class="pagenum">[<a id= +"pb106" href="#pb106" name="pb106">106</a>]</span>eenen tuin, die op +eenen heuvel ligt waarop een sterke regen valt, en die zijne vruchten +tweevoudig voortbrengt; en indien er geen regen op valt, wordt hij toch +door den dauw bevochtigd, God ziet wat gij doet. <a id="s2.268" name= +"s2.268"></a><span class="versenum">268.</span> Begeert een uwer een +tuin te hebben met palmboomen en wijnstokken<a class="noteref" id= +"xd21e10566src" href="#xd21e10566" name="xd21e10566src">145</a>, door +beken besproeid, waarin alle soorten van vruchten voorkomen; dat door +hem een hooge ouderdom worde bereikt; dat hij kinderen hebbe die hem +gelijk zijn, en dat een vreeselijke storm met vlammen dien tuin +verwoeste? Zoo verklaart God u zijne teekens, opdat gij zoudt nadenken. +<a id="s2.269" name="s2.269"></a><span class="versenum">269.</span> O +geloovigen! geeft aalmoezen van de goede zaken die gij verworven hebt, +en van datgene wat wij voor u uit de aarde hebben doen voortkomen, en +zoekt niet het slechtste voor aalmoezen uit. <span class= +"versenum">270.</span> Zoo als gij zelven het niet hebt ontvangen, of +het moest door wederzijdsch goedvinden zijn met hem die het u aanbood. +Weet, dat God groot en hooggeprezen is. <a id="s2.271" name= +"s2.271"></a><span class="versenum">271.</span> Satan bedreigt u met +armoede<a class="noteref" id="xd21e10585src" href="#xd21e10585" name= +"xd21e10585src">146</a> en beveelt u met schandelijkheden. God belooft +u vergeving en rijkdom, en waarlijk God is mild en wijs. <span class= +"versenum">272.</span> Hij geeft wijsheid aan wien hij wil, en degene +die de wijsheid heeft ontvangen, bezit een groot goed; maar slechts de +wijzen bedenken dit. <a id="s2.273" name="s2.273"></a><span class= +"versenum">273.</span> Wat gij aan aalmoezen geeft en wat gij gelooft, +God weet het; zondaren worden niet beschermd. Maakt gij uwe aalmoezen +bekend, het is goed; maar zoo gij verbergt wat gij den armen geeft, dan +is het nog beter. Dit zal al uwe zonden uitwisschen. God weet wat gij +doet. <a id="s2.274" name="s2.274"></a><span class= +"versenum">274.</span> Gij zijt niet verplicht hen terecht te wijzen, +God leidt wien hij wil. Wat gij aan aalmoezen geeft is voor uw heil; +wat gij geeft, geeft het met het doel, Gods aangezicht te zien<a class= +"noteref" id="xd21e10601src" href="#xd21e10601" name= +"xd21e10601src">147</a>. Wat gij den armen goed doet, zal u eens +betaald worden, en gij zult niet onrechtvaardig behandeld worden. De +armen die in den <span class="corr" id="xd21e10604" title= +"Bron: godsdientsoorlog">godsdienstoorlog</span> bezig zijn, kunnen het +land niet doorloopen om hun onderhoud te zoeken. De onwetenden houden +hen om hunne bescheidenheid voor rijk. Aan hunne merken zult gij hen +erkennen<a class="noteref" id="xd21e10608src" href="#xd21e10608" name= +"xd21e10608src">148</a>; zij vragen niet met onbescheidenheid. Het +goede wat gij hun doet is God bekend. <a id="s2.275" name= +"s2.275"></a><span class="versenum">275<span class="corr" id= +"xd21e10614" title="Bron: ,">.</span></span> Zij die nacht en dag +aalmoezen van hun vermogen geven, in het geheim en openbaar, zullen hun +loon van den Heer ontvangen, en vrees noch droefheid zal hen bereiken. +<a id="s2.276" name="s2.276"></a><span class="versenum">276.</span> +Zij, die van woeker leven, zullen eens weder opstaan, als bezetenen, +die door Satan zijn aangeraakt, en wel omdat zij zeggen: +“Koophandel staat gelijk met woeker.” Maar <span class= +"pagenum">[<a id="pb107" href="#pb107" name="pb107">107</a>]</span>God +heeft den handel veroorloofd en den woeker verboden. Wie nu, door Gods +waarschuwing, zich daarvan onthoudt, ontvangt vergeving voor het +verledene, en zijn lot wordt dan door Gods wil geregeld. Zij echter die +tot den woeker terugkeeren, zullen deelgenooten der hel zijn: eeuwig +zullen zij daarin blijven. <span class="versenum">277.</span> God geeft +den woeker geen zegen, de aalmoezen zal hij vermeerderen. God bemint de +Goddeloozen niet. Zij die gelooven, goed doen, het gebed verrichten en +aalmoezen geven, hebben loon van hunnen Heer te verwachten, en vrees +noch droefheid zal hen bereiken. <a id="s2.278" name= +"s2.278"></a><span class="versenum">278.</span> O geloovigen! vreest +God en geeft den woeker<a class="noteref" id="xd21e10632src" href= +"#xd21e10632" name="xd21e10632src">149</a> terug, dien gij in handen +hebt, voor zoo ver gij geloovigen zijt. <span class= +"versenum">279.</span> Doet gij dit echter niet, verwacht dan den +oorlog met God en zijnen apostel. Maar bekeert gij u, dan zal u uw +kapitaal verblijven. Doet niemand onrecht, dan zal u geen onrecht +geschieden. <a id="s2.280" name="s2.280"></a><span class= +"versenum">280.</span> Valt een schuldenaar de betaling moeilijk, wacht +dan tot zij hem gemakkelijker is; schenkt gij zijn schuld hem echter, +als aalmoes, des te beter voor u; indien gij het weet. <span class= +"versenum">281.</span> Vreest den dag waarop gij tot God zult +terugkeeren, dan ontvangt iedere ziel het loon dat zij verdient, en +niemand zal onrecht gebeuren. <a id="s2.282" name= +"s2.282"></a><span class="versenum">282.</span> O geloovigen! indien +gij bij eene schuld u voor een bepaalden tijd verbindt, doet het dan +schriftelijk. Een schrijver schrijve dit nauwkeurig voor u neder. De +schrijver schrijve alleen en niet anders dan zoo als het hem door God +geleerd is. Laat hem schrijven zoo als de schuldenaar het hem voorzegt, +naar waarheid; hij vreeze God zijnen Heer en vervalsche niets. Is +echter de schuldenaar dwaas of zwak, of kan hij zelf niet voorzeggen, +dan zegge zijn voogd<a class="noteref" id="xd21e10652src" href= +"#xd21e10652" name="xd21e10652src">150</a> naar waarheid, en neme twee +mannen onder u tot getuigen. Kent gij geene twee mannen, neemt dan een +man en twee vrouwen, van die welke u geschikt voorkomen, tot getuigen; +indien zich eene dezer (vrouwen) vergist, kan de andere haar helpen. De +getuigen mogen niet weigeren, indien zij geroepen worden. Versmaadt het +niet op te schrijven, hetzij een groote of kleine schuld, met het +tijdstip van betaling. Dit zal rechtvaardiger zijn in het oog van God; +het dient tot verzekering en neemt allen twijfel weg. Maar is het eene +zaak, die gij dadelijk tusschen u beiden afmaakt, dan zal het geene +zonde zijn indien gij niets opschrijft; maar neemt getuigen indien de +een den ander iets verkoopt. Maar doe den schrijver noch den getuige +geweld. Handelt gij echter anders, dan begaat gij eene zonde. Vreest +God: hij zal u onderrichten; want hij weet alles. <a id="s2.283" name= +"s2.283"></a><span class="versenum">283.</span> Zijt gij echter op reis +en vindt gij geen schrijver, neemt dan een onderpand. Vertrouwt echter +de een den ander zonder dat, dan geve hij, wien het vertrouwd werd, het +vertrouwde weder terug <span class="pagenum">[<a id="pb108" href= +"#pb108" name="pb108">108</a>]</span>en hij vreeze God. Weiger geene +getuigenis. Wie het verbergt, heeft een boos hart, en God weet wat gij +doet. <span class="versenum">284.</span> Gode behoort wat in den hemel +en op aarde is. Hij zal u rekenschap vragen van hetgeen in uwe harten +is, hetzij gij het openbaar maakt of verbergt. Hij zal vergeven en +bestraffen wien hij wil; want God is almachtig. <a id="s2.285" name= +"s2.285"></a><span class="versenum">285.</span> De profeet gelooft aan +hetgeen hem geopenbaard is, en alle geloovigen gelooven aan God, aan +zijne engelen, aan zijne schrift en aan zijne profeten. Zij zeggen: Wij +maken geen onderscheid tusschen zijne profeten<a class="noteref" id= +"xd21e10670src" href="#xd21e10670" name="xd21e10670src">151</a>. Wij +hooren en wij gehoorzamen. U, o Heer bidden wij om genade; want tot U +keeren wij terug. <a id="s2.286" name="s2.286"></a><span class= +"versenum">286.</span> God dwingt niemand boven zijne kracht te gaan; +maar het loon van het goede en kwade hetwelk men gedaan heeft, zal men +ontvangen. O Heer! bestraf ons niet, indien wij door verzuim of +vergissing gezondigd hebben. Leg ons het juk niet op, dat gij hun hebt +opgelegd, die vóór ons leefden<a class="noteref" id= +"xd21e10684src" href="#xd21e10684" name="xd21e10684src">152</a>. O +Heer, leg ons niet meer op, dan wij dragen kunnen. Wees ons genadig, +vergeef ons, erbarm u onzer. Gij zijt onze beschermer. Help ons tegen +de ongeloovigen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7423" href="#xd21e7423src" name="xd21e7423">1</a></span> Dit +hoofdstuk werd <span class="ex">de Koe</span> genoemd, omdat daarin, +onder anderen, van de roode koe sprake is, die <span class= +"sc">Mozes</span> den kinderen Israëls gebood te slachten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id="n70.4" +href="#n70.4src" name="n70.4">2</a></span> Een groot deel der +hoofdstukken van den Koran dragen als titel, of in het eerste vers, +eenige afzonderlijk staande letters. Naar de Mahomedanen gelooven, zijn +het de bijzondere teekenen van den Koran, die vele diepe geheimen +verbergen; welker ware beteekenis nog aan geen sterveling is +geopenbaard, behalve aan hunnen profeet. Eenigen zeggen, dat het +beteekent <span class="ex">Allah latif magid</span>: God is genadig en +moet verheerlijkt worden; of <span class="ex">Ana bi mihi</span>, aan +mij en van mij, of <span class="ex">Ana Allah älan</span>, ik ben +de wijste God. Anderen weder zeggen, dat <span class="ex">Amur li +Much</span> is eene verkorting van <span class="ex">Amur li +Mahomet</span> (zeide mij <span class="sc">Mahomet</span>), en dat het +door den schrijver van <span class="sc">Mahomet</span> er bijgevoegd +zou zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7474" href="#xd21e7474src" name="xd21e7474">3</a></span> +Eigenlijk beteekent dit de zaken die afwezig, op een grooten afstand, +of onzichtbaar zijn, zoo als: het paradijs, de hel, de opstanding en al +wat op het punt van godsdienst, bovenzinnelijk is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7484" href="#xd21e7484src" name="xd21e7484">4</a></span> De +Muzelmannen gelooven dat God niet alleen geschreven openbaringen heeft +gegeven aan <span class="sc">Mozes</span>, <span class= +"sc">David</span>, <span class="sc">Jezus</span> en <span class= +"sc">Mahomet</span>, maar ook aan vele anderen profeten (zie +<span class="sc">Reland</span>, <span class="ex">de Relig. +Mohan</span>, bladz. 34 en <span class="ex">Dissert. de +Samaritanis</span>, pag. 34. enz.) maar zij herkennen geen die, den +Koran voorafgegaan zijnde, thans voorhanden zijn, uitgenomen den +Pentateuchus van <span class="sc">Mozes</span>, de psalmen van +<span class="sc">David</span> en het evangelie van <span class= +"sc">Jezus</span>, welke, naar zij nog zeggen, voor <span class= +"sc">Mahomets</span> tijd door de Joden en Christenen bedorven en +vervalscht zijn, waarom zij dan ook onze tegenwoordige afschriften +daarvan voor onecht verklaren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7521" href="#xd21e7521src" name="xd21e7521">5</a></span> Het +oorspronkelijk woord <span class="ex">al-âkherat</span> beteekent +eigenlijk het laatste gedeelte eener zaak, en overdrachtelijk het +toekomstige leven, de laatste of toekomstige toestand na den dood, en +is het tegenovergestelde van <span class="ex">aldonya</span>, deze +wereld, en <span class="ex">aloula</span> het tegenwoordige leven. Het +hebreeuwsche woord <span class="corr" id="xd21e7532" title= +"Bron: אהרית"><span lang= +"he">אחרית</span></span> (<span class= +"ex">acharith</span>), van denzelfden stam, wordt door <span class= +"sc">Mozes</span> in die beteekenis gebruikt, en is met de woorden: +laatste einde vertaald (Numeri +XXIV : 20, +Deuter. VIII : 16).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7576" href="#xd21e7576src" name="xd21e7576">6</a></span> Overal +in den Koran, bedoelt <span class="sc">Mahomet</span> met de menschen +wier harten door ziekte zijn aangedaan, de huichelaars, of de menschen +van een twijfelachtig en wankelend geloof. Hier en elders volgt hij +dikwijls de andere gewijde schrijvers na, met God de bekeering der +boozen te doen voorkomen, door op den geest van deze te werken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7582" href="#xd21e7582src" name="xd21e7582">7</a></span> Wij +hebben het arabische woord <span class="ex">ressoel</span>, bode, +afwisselend door profeet, gezant of bode vertaald.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7592" href="#xd21e7592src" name="xd21e7592">8</a></span> +Letterlijk vertaald zou dit moeten luiden: Verderft toch niet op de +aarde: waaronder door sommigen misdaden, als: roof, geweld, +ongebondenheid en afgodendienst, door anderen de verbreiding eener +valsche leer en het bederven van de grondbeginselen des volks wordt +verstaan. Om het contrast des te beter te doen uitkomen tusschen dezen +zin en die waarmede het vers wordt besloten, zou men dit laatste moeten +vertalen met de woorden: Verre van dat; wij verbeteren, of, gelijk +anderen dit doen, met de woorden wij zijn hervormers, die door leer en +voorbeeld ware vroomheid bevorderen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7606" href="#xd21e7606src" name="xd21e7606">9</a></span> De +eerste metgezellen en volgelingen van <span class="sc">Mahomet</span> +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7620" href="#xd21e7620src" name="xd21e7620">10</a></span> +Letterlijk vertaald zou dit moeten luiden: met hunne duivelen. Het +arabische woord <span class="ex">cheïtan</span>, satan wordt niet +alleen gebruikt voor satan of duivel: hier doelt het op de joodsche en +christelijke geestelijke. <span class="sc">Mahomet</span> maakt hier +gebruik van het recht, dat de ijveraars voor de meeste godsdiensten +zich toeëigenen, om de belijders van andere godsdiensten te +smaden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7642" href="#xd21e7642src" name="xd21e7642">11</a></span> Hier +vergelijkt <span class="sc">Mahomet</span> hen, die niet in hem +gelooven, bij dengeen, die een vuur tracht te ontsteken, doch die zijne +oogen sluit; opdat hij het niet zie, zoodra het opvlamt en licht +geeft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7648" href="#xd21e7648src" name="xd21e7648">12</a></span> De +tekst schijnt hier onvolmaakt te zijn, en aangevuld te moeten, worden +met de woorden: hij wendt zich af, hij sluit zijne oogen of iets +dergelijks.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7655" href="#xd21e7655src" name="xd21e7655">13</a></span> De +uitleggers geven aan deze woorden de beteekenis van: zij zullen zich +niet bekeeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7663" href="#xd21e7663src" name="xd21e7663">14</a></span> Hier +vergelijkt <span class="sc">Mahomet</span> de ongeloovige Arabieren bij +menschen, die in een vreeselijken storm zijn. Om de schoonheid van deze +vergelijking te begrijpen, moet men weten; dat de mahomedaansche +leeraren zeggen, dat het onweder een afbeelding of beeld van den Koran +zelf is; de donder beteekent de bedreigingen die in dat boek voorkomen, +het weêrlicht de beloften en de duisternis de mysteriën. De +angst voor de bedreigingen doen hen hunne ooren dicht stoppen; als de +beloften hun worden voorgelezen, wachten zij met genoegen: maar wanneer +er iets geschiedt, dat geheimzinnig of moeielijk te gelooven is, staan +zij stil, en willen zich niet er aan onderwerpen, geleid te worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7675" href="#xd21e7675src" name="xd21e7675">15</a></span> Als een +prediker in de moskee, of een Arabisch redenaar het volk aanspreekt, +gebruikt hij de woorden: o Menschen, d.i. o, gij, die naar mij +luistert. Op dezelfde wijze worden die woorden in den Koran niet +gericht tot alle menschen, tot de stervelingen, maar tot de bewoners +van <span class="ex">Mekka</span> of van <span class= +"ex">Medina</span>, voor welke <span class="sc">Mahomet</span> +predikte. Al het gesprokene van <span class="sc">Mahomet</span>, zijne +leerstellingen, enz. bezitten het eigenaardige, dat zij van een +actuële en beperkte toepassing op de volkeren van Arabië +zijn, zonder zich over de andere volkeren, kortom over de geheele +menschheid uit te strekken. De uitleggers doen echter opmerken, dat de +woorden: “o Menschen!<span class="corr" id="xd21e7689" title= +"Niet in bron">”</span> meer bijzonder op de bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> zijn toegepast, terwijl de bewoners van +<span class="ex">Medina</span> met de woorden: o geloovigen, o gij, die +gelooft, worden aangesproken. De bewoners der stad van <span class= +"sc">Mahomet</span> volhardden nog in den afgodsdienst, toen de +bewoners van <span class="ex">Medina</span>, reeds den nieuwen profeet +hadden aangenomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7715" href="#xd21e7715src" name="xd21e7715">16</a></span> Volgens +sommigen: uwe valsche goden of afgoden. Gewoonlijk worden echter de +woorden <span class="ex">min douni-’illahi</span> vertaald met: +behalve God. <span class="sc">Mahomet</span> beschuldigt de Arabieren +niet, uitsluitend en volstrekte goden te aanbidden maar onder Gods +leer, die van andere godheden te mengen. Even zoo stemden de helden der +klassieke oudheid er gaarne in toe, den God der Christenen en zijn Zoon +onder de godheden van den Olympus te plaatsen, maar niet om hun +veelgodendom geheel op te offeren. Dit spruit uit verschillende +plaatsen van den Koran voort, waar de afgodendienaars geacht worden de +werking van het Opwezen te erkennen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7729" href="#xd21e7729src" name="xd21e7729">17</a></span> D.i. de +steenen afgodsbeelden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7736" href="#xd21e7736src" name="xd21e7736">18</a></span> Sommige +uitleggers (o.a. <span class="sc">Jallalo’ddin</span>) komen met +die verklaring overeen, veronderstellende, dat de vruchten van het +paradijs, hoewel van verschillende grootte, nochtans in kleur en +uiterlijk aanzien overeen komen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7746" href="#xd21e7746src" name="xd21e7746">19</a></span> De +Arabieren verweten <span class="sc">Mahomet</span>, <span class="corr" +id="xd21e7751" title="Bron: o nder">onder</span> de ernstige leeringen +<span class="pagenum">[<a id="xd21e7754" href="#xd21e7754" name= +"xd21e7754">74n</a>]</span>beelden uit platte zakken te mengen; +<span class="sc">Mahomet</span> verdedigt zich hier tegen dit +verwijt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7786" href="#xd21e7786src" name="xd21e7786">20</a></span> +Betreffende de schepping van <span class="sc">Adam</span>, hier +bedoeld, hebben de Mahomedanen verschillende bijzondere overleveringen. +Zij zeggen dat de engelen <span class="sc">Gabriël</span>, +<span class="sc">Michaël</span> en <span class= +"sc">Israfil</span>, de eene na den andere, door God werden gezonden, +om, voor dat doel, zeven handen aarde van verschillende diepten en +kleuren te halen (voor de verschillende menschenrassen volgens +<span class="sc">Al Termedi</span>, naar eene overlevering van +<span class="sc">Abu Musa al Ashasi</span>), maar de aarde voor de +gevolgen vreezende, en begeerende, dat zij God hare vrees zoude +voorstellen, dat het schepsel hetwelk God had geboden te vormen, tegen +Hem zou opstaan en Zijne vervloeking op haar zou nederzenden, keerden +de engelen terug, zonder Gods bevel te volbrengen, waarop Hij +<span class="sc">Azraïl</span> met denzelfden last nederzond, die +de opdracht zonder wroeging volbracht: weshalve God dien engel opdroeg, +de zielen van de lichamen te scheiden. Hij werd daarom de engel des +doods genoemd. De aarde die hij had genomen, was in Arabië +gehaald, op eene plaats tusschen <span class="ex">Mekka</span> en +<span class="ex">Taïf</span>, waar zij, na eerst door de engelen +gekneed te zijn, door God zelf tot een menschelijken vorm werd +gebracht, en gedurende veertig dagen, of, zoo als andere zeggen, een +aantal jaren, daar werd gelaten om te drogen (vergelijk den Koran +45<sup>e</sup> hoofdstuk). In dien tusschentijd werd deze dikwijls door +de engelen bezocht, en door <span class="sc">Eblis</span>, later +duivel, toen een der engelen, die het dichtst bij Gods tegenwoordigheid +zijn geplaatst als de anderen. Deze echter, niet tevreden dit te zien, +schopte den vorm met den voet, tot hij geluid gaf, en wetende dat God +dit schepsel had bestemd om zijn beheerscher te zijn, nam hij een +geheim besluit, het nimmer als zoodanig te erkennen. Hierna bezielde +God de kleivorm, en beschonk hem met eene verstandelijke ziel: en toen +hij hem in het paradijs had geplaatst vormde hij <span class= +"sc">Eva</span> uit zijne linkerzijde. (<span class="sc">Khond +Amir</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span> <span class= +"ex">Comment, in Coran, enz.</span> <span class= +"sc">d’Herbelot</span>. <span class="ex">Biblioth. Orient</span> +bladz. 55).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7888" href="#xd21e7888src" name="xd21e7888">21</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk nedervallen, tot het +voorhoofd den grond rake, dat de nederigste houding bij bewondering is, +en hetgeen men, strikt genomen, alleen aan God zou verplicht zijn; maar +somtijds wordt het in plaats daarvan gebruikt, om de burgerlijke +achting of hulde uit te drukken, welke men schepselen bewijst +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7895" href="#xd21e7895src" name="xd21e7895">22</a></span> Dit +feit van den val des duivels heeft eenige overeenkomst met eene +meening, die onder de Christenen reeds velen heeft bezig gehouden +(<span class="sc">Irenaeus</span>, <span class="sc">Lact</span>, +<span class="sc">Greg. Nyssen</span>, enz.) zijnde, dat eenige van de +engelen, onderricht van Gods voornemen, om den mensch naar zijn beeld +te vormen, en de menschelijke natuur tot waardigheid te verheffen, door +die <span class="sc">Christus</span> te doen toeëigenen, dachten, +dat hunne glorie daardoor zou worden verduisterd; derhalve het geluk +van den mensch benijdden, en dus opstonden. Ook moet men wel opletten, +dat in het vorige vers <span class="sc">Mahomet</span> zelf spreekt, of +de woorden van den engel <span class="sc">Gabriël</span> herhaalt. +In dit vers wordt God zelf geacht te spreken. Deze plotselinge +verandering van persoon komt ieder oogenblik in den Koran voor, niet +alleen in de verschillende verzen, maar zelfs in dezelfde zinsnede. +Daardoor zal de lezer kunnen oordeelen over de wanorde, die door deze +verandering in de volzinnen wordt veroorzaakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7925" href="#xd21e7925src" name="xd21e7925">23</a></span> +Blijkens hetgeen thans volgt, plaatst <span class="sc">Mahomet</span> +dezen tuin, of dat paradijs, niet op de aarde, maar in den zevenden +hemel (Zie <span class="sc">Marracc</span>. <span class="ex">in +Alc</span>. bladz. 24).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7937" href="#xd21e7937src" name="xd21e7937">24</a></span> Omtrent +dezen boom, of de verboden vrucht, is de meening der Mohamedanen even +als die der Christenen verschillend. Sommigen zeggen, dat het een +korenaar was; anderen willen, dat het een vijgenboom zou zijn geweest, +en anderen weder een wijnstok (zie <span class="sc">Marracc</span>. +<span class="ex">in Alc</span>. bladz. 22). Het verhaal van den val +wordt zonder verdere omstandigheden in het begin van het <a href= +"#s7">7e hoofdstuk</a> verhaald.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e7957" href="#xd21e7957src" name="xd21e7957">25</a></span> De +Mahomedanen zeggen, dat, toen <span class="sc">Adam</span> en +<span class="sc">Eva</span> uit het paradijs werden gedreven, de eerste +viel op het eiland <span class="ex">Ceylon</span> of <span class= +"ex">Serendib</span>, en de tweede nabij <span class= +"ex">Djiddah</span>, (de haven van <span class="ex">Mekka</span>) in +<span class="ex">Arabië</span>, en dat <span class= +"sc">Adam</span>, na eene scheiding van 200 jaar, om zijn berouw, door +den engel naar eenen berg nabij <span class="ex">Mekka</span> werd +geleid, waar hij zijne vrouw vond en bekende; welke berg thans den naam +van <span class="ex">Arafat</span> draagt, en dat hij naderhand met +haar naar <span class="ex">Ceylon</span> terugkeerde waar zij de +voortplanting van hun geslacht vervolgden. Het is niet onbelangrijk, +hier eene andere overlevering te vermelden, betreffende de reusachtige +gestalte onzer stamouders. Hun profeet, zeggen de Mohamedanen, heeft +bevestigd, dat <span class="sc">Adam</span> zoo lang was als een hooge +palmboom (<span class="sc">Yahya</span>); doch dit is naar +evenredigheid te groot, indien het afdruksel op den top eens bergs, op +het eiland <span class="ex">Ceylon</span>, dat van zijnen voet is, en +te klein, indien <span class="sc">Eva</span> van zulk eene vreeselijke +grootte was, als gezegd wordt, dat, als haar <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e8006" href="#xd21e8006" name= +"xd21e8006">76n</a>]</span>hoofd op eene rots nabij <span class= +"ex">Mekka</span> lag, hare knieën zich op twee andere in de +vallei zouden hebben bevonden, die op twee geweerschoten afstands van +elkander verwijderd liggen. Deze berg thans <span class="ex">Pico de +Adam</span>, en bij de Arabische schrijvers <span class= +"ex">Rahân</span> genaamd, is iets meer dan twee man hoog (Zie +<span class="sc">Moncony</span>, <span class="ex">Voyage</span>, 1e +gedeelte, bladz. 372 enz. en <span class="sc">Knox</span>, <span class= +"ex" lang="en">Account of Ceylon</span>). Anderen (<span class="ex" +lang="fr">Anciennes relations des Indes</span>, bladz. 3) zeggen +daarentegen, dat hij zeventig cubitussen hoog is, en dat, wanneer +<span class="sc">Adam</span> een voet hier zette, hij met den anderen +in de zee stond.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8040" href="#xd21e8040src" name="xd21e8040">26</a></span> D.i. +menschen en Duivelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8062" href="#xd21e8062src" name="xd21e8062">27</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">aié</span> heeft in den Koran +verschillende beteekenissen, omdat het niet alleen een teeken is, maar +vooral een teeken van openbaring des hemels en bijgevolg ook mirakel, +wonder, enz. uitdrukt. Bovendien wordt het ook voor een vers van den +Koran gebruikt, aangezien ieder dier verzen als Gods woord geacht, en +voor een mirakel en een waarschuwing gehouden wordt. De zin is echter +gemakkelijk uit den samenhang op te maken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8073" href="#xd21e8073src" name="xd21e8073">28</a></span> De +Joden worden hier opgeroepen den Koran te ontvangen, tot vergelijking +en bevestiging van den Pentateuchus, vooral met eerbiediging van Gods +eenheid en de zending van <span class="sc">Mahomet</span> (<span class= +"sc">Yahya</span>). Het wordt hun tevens verboden, de plaatsen in hunne +wet te verheelen, welke voor die waarheden getuigen, of die te +verminken, door het openbaar maken van valsche afschriften van den +Pentateuchus, voor hetwelk de schrijvers slechts karig werden betaald, +(<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e8082" title= +"Bron: Jallalo’dinn">Jallalo’ddin</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8095" href="#xd21e8095src" name="xd21e8095">29</a></span> De +uitleggers voegen er bij: het muzelmansche gebed, de muzelmansche +aalmoes.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8102" href="#xd21e8102src" name="xd21e8102">30</a></span> Het +boek, in den volstrekten zin, beteekent: elk geopenbaard boek, de +Schriften; tot de Joden sprekende, de Pentateuchus; tot de Christenen: +het Nieuwe Testament; het wordt ook op den Koran toegepast. Wij willen +te dien opzichte nog doen opmerken, dat <span class="sc">Mahomet</span> +in zijne predicatiën de afgodendienaars of onwetenden onderscheidt +van hen, die, op welk tijdstip ook, gewijde boeken hebben ontvangen. +Deze laatsten worden gezin van het boek, lieden der schriften +genaamd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8135" href="#xd21e8135src" name="xd21e8135">31</a></span> Deze +volzin wordt telkenmale letterlijk teruggevonden, als er sprake is van +de vervolgingen, die de Israëlieten in Egypte ondergingen. Men zou +bijna zeggen, dat <span class="sc">Mahomet</span> dit wilde doen +uitkomen. Indien men zich herinnert, dat de afgodendienende Arabieren +de geboorte eener dochter als een groot ongeluk beschouwden, moet men +toegeven, dat men geen ongunstiger licht op een heidenschen en +ongeloovigen vorst (waarvan <span class="sc">Pharao</span> de type is) +kon werpen, dan aanhoudend te wijzen op deze soort van voorkeur, aan de +dochters boven de zoons gegeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8151" href="#xd21e8151src" name="xd21e8151">32</a></span> Zie het +meer bijzondere verhaal van <span class="sc">Mozes</span> en +<span class="sc">Pharao</span> in de hoofdstukken 7, 20, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8168" href="#xd21e8168src" name="xd21e8168">33</a></span> De +persoon die dit kalf omverwierp was, naar de Mahomedanen zeggen, <a id= +"xd21e8170" name="xd21e8170"></a>niet <span class= +"sc">Aäron</span>, maar <span class="sc">Al-Samèri</span>, +een der voorname mannen onder de kinderen Israëls, en van wien +eenige afstammelingen, naar men beweert, nog een eiland van dien naam +in de golf van <span class="ex">Arabië</span> zouden bewonen +(<span class="ex">Geogr. Nubiens</span>, bladz. 47). <span class= +"sc">Al-Samèri</span> ging verder, en nam eenig stof van de +voetstappen van het paard van den engel <span class= +"sc">Gabriël</span>, die aan het hoofd van het volk reed, en wierp +het in den bek van het kalf, dat onmiddellijk begon te loeien en levend +werd (Koran, zevende hoofdstuk); zóó sterk was de kracht +van dit <span class="corr" id="xd21e8191" title= +"Bron: slof">stof</span> (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>; +zie <span class="sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. +Orient</span>, bladz. 650).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8216" href="#xd21e8216src" name="xd21e8216">34</a></span> De +onderscheiding: <span class="ex">el-forkan</span> (eigenlijk de +verlossing) wordt hier op den Pentateuchus toegepast, gelijk, op andere +plaatsen, op den Koran. Dit woord beteekent elk geopenbaard boek, voor +zooverre dit het veroorloofde van het verbodene onderscheidt. Men kan +zeggen, dat in ieder goddelijk boek, het gedeelte, hetwelk de +gebruiken, de spijzen, enz. behandelt, <span class="ex">el +forkan</span> (onderscheiding) heet, evenals het dogmatische +<span class="ex">al-houda</span> (richting).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8257" href="#xd21e8257src" name="xd21e8257">35</a></span> De +Oostersche schrijvers zeggen, dat deze kwartels van eene bijzondere +soort waren, die nergens anders dan in <span class="ex">Yemen</span> +werden gevonden, vanwaar zij door een zuidewind in grooten getale naar +het kamp der Israëlieten in de woestijn werden gevoerd (Koran, +<a href="#s7">7e hoofdstuk</a>). De Arabieren noemen deze vogels +<span class="ex">salwà</span>, dat hetzelfde beteekent als het +Hebreeuwsche woord <span class="ex">salwin</span>. Deze hebben, naar +zij zeggen, geene beenen, maar worden geheel gegeten (zie <span class= +"sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. +Oriënt.</span>, bladz. 477).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8283" href="#xd21e8283src" name="xd21e8283">36</a></span> Eenige +uitleggers veronderstellen dat het <span class="ex">Jericho</span> is, +anderen <span class="ex">Jeruzalem</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8292" href="#xd21e8292src" name="xd21e8292">37</a></span> Het +Arabische woord is <span class="ex">Hittaton</span>, waaruit sommigen +de <span class="corr" id="xd21e8297" title= +"Bron: beteekekenis">beteekenis</span> afleiden van de betuiging der +eenheid Gods, zoo dikwijls door de Mahomedanen gebruikt. <span class= +"ex">La ilàha illa’llaho</span>. Er is geen God buiten +God.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8309" href="#xd21e8309src" name="xd21e8309">38</a></span> Men +gelooft dat in dit vers sprake is van het binnentrekken der +Israëlieten in de stad <span class="ex">Jericho</span>. In plaats +van het woord <span class="ex">hittaton</span> of <span class= +"ex">hettat</span>, (aflaat, genade) zoo als hun dit bevolen was, +zouden de Joden dit door het woord <span class="ex">habatb</span> +(korrel of gerstkorrel) <span class="ex">fishairat</span> hebben +vervangen, en zich als plunderaars gedragen hebben. Het is overbodig de +aandacht te vestigen op de anachronisme, door den schrijver van den +Koran, of liever zijne uitleggers begaan, door den dood van +<span class="sc">Mozes</span> te mengen in de gebeurtenissen sedert +zijnen dood voorgevallen, zoo als het innemen van <span class= +"ex">Jericho</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8334" href="#xd21e8334src" name="xd21e8334">39</a></span> Eene +pestziekte, die omstreeks 70,000 hunner heeft gedood (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8355" href="#xd21e8355src" name="xd21e8355">40</a></span> +<span class="corr" id="xd21e8357" title="Bron: Nummeri">Numeri</span> +XI, 5, enz. Volgens sommigen erwten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8368" href="#xd21e8368src" name="xd21e8368">41</a></span> Deze +plaats, even als <a href="#s26.59">vers 59 van het zes en twintigste +hoofdstuk</a>, waarin de Israëlieten geacht worden naar +<span class="ex">Egypte</span> terug te keeren, is een dier +anachronismen, waarvan de Koran wemelt, en die de groote onwetendheid +van den Arabischen profeet duidelijk aantoonen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8381" href="#xd21e8381src" name="xd21e8381">42</a></span> Uit +deze woorden, welke in het vijfde hoofdstuk worden herhaald, hebben +verschillende schrijvers (<span class="sc">Selden</span>, <span class= +"ex">de Jure Nat. et Gentium sec. Hebr</span>. 1. 6 c. 12. <span class= +"sc">Angel</span>, <span class="ex">a.s. Joseph. Gazophy1ac. +Persic</span>. p. 365. <span class="sc">Nic. Cusanus</span>, +<span class="ex">in Cribatione Alcorani</span>, 1. 3, c, 2. enz.) +verkeerdelijk afgeleid, dat de Mahomedanen het als de leer van hunnen +profeet hielden, dat ieder mensch door zijn eigen godsdienst zou +behouden zijn, mits hij oprecht ware en een goed leven leidde. Het is +waar, dat velen hunner geleerden toestemmen, dat dit de zin dezer +woorden is, (<span class="sc">Chardin</span>, <span class="ex" lang= +"fr">Voyages</span>, 2e deel, bladz. 326, 331) maar zij voegen er bij, +dat de hier toegestane vrijheid spoedig werd herroepen, omdat deze +plaats door verschillende andere in den Koran is afgeschaft, welke +uitdrukkelijk verklaren, dat niemand zalig zal zijn, die niet tot het +Mahomedaansche geloof behoort. Vooral blijkt dit uit de woorden in het +derde hoofdstuk, vers 79. Hoewel anderen van oordeel zijn, dat deze +plaats niet afgeschaft is, maar die op eene andere wijze verklaren, +zeggen zij, dat de bedoeling is, dat niemand, hetzij hij Jood, Christen +of Sabeïst is, van de zaligheid uitgesloten zal zijn, mits hij +zijn verkeerden godsdienst verlate en Muzelman worde, hetgeen, naar zij +zeggen, wordt aangeduid door de woorden: <span class="ex">Indien zij +slechts aan God en aan den jongsten dag gelooven en weldoen, zullen zij +door hunnen Heer beloond worden</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8416" href="#xd21e8416src" name="xd21e8416">43</a></span> Naar de +overlevering der Mahomedanen, zouden de Israëlieten hardnekkig +geweigerd hebben, de wet te ontvangen, en zou God, om hen te +verschrikken, den berg Sinaï van zijne wortelen losgescheurd en +boven hun hoofd gehouden hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8424" href="#xd21e8424src" name="xd21e8424">44</a></span> De +legende, waarop deze plaats betrekking heeft, is de volgende: in de +dagen van <span class="sc">David</span>, woonden verschillende +Israëlieten in de stad <span class="ex">Ailah</span> of +<span class="ex">Elath</span>, aan den Roode zee, waar de visschen +gewoon waren op den avond van den sabbath in grooten getale aan den +oever te komen: zij bleven daar gedurende den sabbath, om hen te +verleiden, en den daarop volgenden nacht keerden zij naar de zee terug. +Na eenigen tijd verwaarloosden eenige inwoners Gods bevel, en vingen +visch gedurende den sabbath; <span class="pagenum">[<a id="xd21e8435" +href="#xd21e8435" name="xd21e8435">80n</a>]</span>zij groeven later +kanalen naar zee, opdat de visschen zouden kunnen binnenkomen, en +voorzagen die van sluizen, die zij gedurende den sabbath schutteden, om +den terugkeer der visschen naar de zee te beletten. Het overige +gedeelde van de inwoners, die den sabbath streng vierden, gebruikte +overreding en kracht om deze goddeloosheid tegen te gaan, maar zonder +gevolg: de zondaren vermeerderden slechts en werden hardnekkiger, +waarop <span class="sc">David</span> de sabbathschenders vloekte en God +hen in apen veranderde. Men zegt, dat iemand, die naar zijn vriend ging +zien, welke onder hen was, hem in de gedaante van een aap vond, wild +met zijne oogen rondwarende, en toen vroeg of hij niet een zulk was. De +aap maakte een teeken met zijn hoofd, dat hij dit was, waarop de andere +tot hem zeide: Heb ik u niet geraden af te laten, waarop de aap +schreide. De Mahomedanen voegen er bij, dat dit ongelukkige volk drie +dagen in dien staat bleef, daarna verstrooid, (<span class= +"sc">Abul’feda</span>) en door een storm in de zee gedreven +werd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8459" href="#xd21e8459src" name="xd21e8459">45</a></span> De +Joden hadden <span class="sc">Mozes</span> gevraagd, een moordenaar te +ontdekken. Hoe daartoe te geraken? <span class="sc">Mozes</span> gebood +eene koe te slachten, hetwelk oppervlakkig in geen verband stond met +den moord. Zie hier hoe deze overlevering luidt: Een zeker man liet bij +zijnen dood aan zijnen zoon, toen nog een kind, een koekalf na, hetwelk +in de woestijn rondzwierf, tot het op zekeren ouderdom was gekomen, +toen de moeder den zoon verhaalde, dat de vaars hem toebehoorde, en hem +bad haar te gaan halen en voor drie goudstukken te verkoopen. Toen de +jongeling met zijne vaars op de markt kwam, hield hem een engel +staande, die in een gedaante van een mensch was en bood hem zes +goudstukken voor het dier, doch hij wilde het geld niet aannemen, +zonder de toestemming zijner moeder te hebben gevraagd. Toen hij die +had verkregen, keerde hij naar de markt terug, en ontmoette den engel, +die hem thans het dubbele voor het dier bood, mits hij daarvan niets +aan zijne moeder zeide; maar de jongeling sloeg het aanbod af, ging +heen en maakte zijne moeder met dit aanbod bekend. De vrouw bespeurde +dat het een engel was, bad haren zoon terug te keeren en hem te vragen, +wat men met het kalf moest doen; waarop de engel den jongeling +vertelde, dat binnen korten tijd de kinderen Israëls het dier tot +elken prijs zouden willen koopen. Spoedig hierna <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e8467" href="#xd21e8467" name= +"xd21e8467">81n</a>]</span>geschiedde het dat een Israëliet, +<span class="sc">Hammiel</span> genaamd, door een zijner verwanten was +gedood, die om ontdekking te voorkomen, het lijk naar eene plaats had +vervoerd, welke aanmerkelijk was verwijderd van de plaats waar de moord +was geschied. De vrienden van den verslagene beschuldigden +verschillende andere personen bij <span class="sc">Mozes</span> van den +moord; maar de beschuldigden loochenden de daad, en daar er geen bewijs +was om hen te overtuigen, gebood God eene koe, met die en die +bijzondere kenteekenen, te dooden, maar aangezien er geene andere was, +welke aan de beschrijving voldeed, dan het kalf van den wees, waren zij +verplicht het dier te koopen voor zooveel geld als de eigenaar +verlangde: volgens sommigen was dat voor het gewicht van het dier aan +goud, en volgens anderen tien maal zooveel. Toen het dier geofferd was, +en het lijk van den man, volgens het goddelijke gebod, met een gedeelte +er van gestreken was, herleefde het: de man stond op, noemde den +persoon die hem had gedood, waarop hij dadelijk weder dood nederviel. +(<span class="sc">Abul’feda</span>). De geheele geschiedenis +schijnt te zijn ontleend aan die van de roode vaars welke volgens het +gebod der wet, door de Joden moest worden gedood, en waarvan de asch +moest worden bewaard, om degenen te reinigen die een dood lichaam +hadden aangeraakt (Num. +XIX), en aan dat van de vaars, welke geslacht moest worden tot +boete van een moordenaar, van wiens daad men niet zeker was (Deuteron. +XXI, 1–9).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8501" href="#xd21e8501src" name="xd21e8501">46</a></span> Om den +buitengemeenen prijs dien zij genoodzaakt waren voor de vaars te +betalen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8513" href="#xd21e8513src" name="xd21e8513">47</a></span> Zijnde +haar tong, of het eind van haren staart.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8516" href="#xd21e8516src" name="xd21e8516">48</a></span> Volgens +eenigen te strijken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8540" href="#xd21e8540src" name="xd21e8540">49</a></span> Hier +beschuldigt <span class="sc">Mahomet</span> de Joden weder, de +afschriften der gewijde boeken te veranderen, met het doel om er alle +plaatsen uit te verwijderen, waarin de zending van den Arabischen +profeet werd voorspeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8553" href="#xd21e8553src" name="xd21e8553">50</a></span> Volgens +een der schrijvers (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>) is dit +veertig; aangezien het getal der dagen waarop hunne voorvaderen het +gouden kalf dienden, veertig was, na welken tijd naar zijn zeggen, +hunne straf ophoudt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8563" href="#xd21e8563src" name="xd21e8563">51</a></span> In dit +geval verstaan de uitleggers in het algemeen, onder slechte daden, +veelgodendom of afgodendienarij, welke zonde, behalve wanneer men haar +in dit leven berouwt, naar de meening der Mahomedanen onvergeefelijk +is, en door eeuwige verdoemenis wordt gestraft. Alle andere zonden +zullen, naar hunne meening, na verloop van tijd vergeven worden. Daarom +is dit, naar hunne meening eene onvergeefbare goddeloosheid, welke in +het <span class="abbr" title="Nieuwe Testament"><abbr title= +"Nieuwe Testament">N.T.</abbr></span> de zonde tegen den Heiligen Geest +wordt genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8587" href="#xd21e8587src" name="xd21e8587">52</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard bij gelegenheid dat er herhaalde twisten waren +gerezen tusschen de Joden van de stammen van <span class= +"sc">Koreidha</span>, en die van <span class="sc">Al-Aws</span>, +<span class="sc">Al-Nadhir</span> en <span class= +"sc">Al-Khasraj</span>, welke zoo hoog liepen, dat zij naar de wapens +grepen, elkanders woonplaatsen vernielden en elkaâr uit de huizen +joegen: maar wanneer er een gevangen genomen werd, maakten zij hem +weder vrij. Toen men hun vroeg, waarom zij op deze wijze handelden, +zeiden zij: Dat hunne wet hun gebood de gevangenen de vrijheid te +hergeven, maar dat zij vochten uit vrees, dat hunne oversten gering +geschat zouden worden (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8625" href="#xd21e8625src" name="xd21e8625">53</a></span> Men +verbeelde zich niet dat <span class="sc">Mahomet</span> hier den +heiligen geest naar christelijke begrippen bedoelt. De uitleggers +zeggen: die heilige geest was de engel <span class= +"sc">Gabriël</span>, welke <span class="sc">Jezus</span> volgde en +hem steeds <span class="corr" id="xd21e8636" title= +"Bron: verzelde">vergezelde</span> (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8647" href="#xd21e8647src" name="xd21e8647">54</a></span> Het is +bijna overbodig te zeggen, dat dit beteekent: Onze harten zijn +verstokt, onvatbaar voor de rede.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8665" href="#xd21e8665src" name="xd21e8665">55</a></span> De +Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8673" href="#xd21e8673src" name="xd21e8673">56</a></span> De +Pentateuchus.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8688" href="#xd21e8688src" name="xd21e8688">57</a></span> Zie +Exodus XXXII, 20, Deuteron. IX, 21.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8697" href="#xd21e8697src" name="xd21e8697">58</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span> maakt hier gevolgtrekkingen uit de +ongehoorzaamheid hunner voorvaderen, die het kalf aanbaden, op +denzelfden tijd dat zij voorgaven in de wet van <span class= +"sc">Mozes</span> te gelooven, en dat het geloof der Joden in dien tijd +ijdel en huichelachtig was, daar zij hem verwierpen, die daarin werd +gezegd een bedrieger te zijn (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8736" href="#xd21e8736src" name="xd21e8736">59</a></span> De +uitleggers zeggen, dat de Joden vroegen, welke engel het was die +<span class="sc">Mahomet</span> de goddelijke openbaringen bracht, en +toen men zeide dat dit <span class="sc">Gabriël</span> was, +antwoordden zij, dat die hun vijand was en de boodschapper van toorn en +straf, maar indien het <span class="sc">Michaël</span> ware +geweest, zouden zij in hem hebben geloofd, omdat die engel hun vriend +was, en de boodschapper van vrede en overvloed. Zij zeggen dat bij die +gelegenheid deze plaats werd geopenbaard (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al-Zamakh</span>, +<span class="sc">Yahya</span>). Dat <span class= +"sc">Michaël</span> inderdaad voor den beschermenden of +ondersteunenden engel der Joden gold, weten wij uit de schrift +(Dan. +XII, 1), terwijl het schijnt dat <span class= +"sc">Gabriël</span>, gelijk de Perzianen van hem zeggen, als de +engel van openbaringen werd aangezien, die dikwijls met zendingen van +dien aard werd afgezonden (Dan. +VIII, 16 en IX, 21 Lucas +1; 19 26), om welke reden het waarschijnlijk is, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> voorgaf, dat deze de engel was van wien hij den +Koran ontving.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8796" href="#xd21e8796src" name="xd21e8796">60</a></span> Zijnde +de openbaringen van dit boek.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8814" href="#xd21e8814src" name="xd21e8814">61</a></span> Nadat +de duivelen <span class="sc">Salomo</span>, met Gods verlof, zonder +gevolg in verzoeking hadden gebracht, maakten zij van een listig bedrog +gebruik om zijnen naam te besmetten. Daarom schreven zij verschillende +tooverboeken<span class="corr" id="xd21e8819" title= +"Niet in bron">,</span> verborgen deze onder den troon van dien vorst +en vertelden de voornaamste lieden na zijnen dood, dat, indien men +wilde weten op welke wijze <span class="sc">Salomo</span> zijne +onbeperkte macht over menschen, geesten en de winden had verkregen, men +slechts onder zijnen troon behoefde te zoeken. Toen men dit deed, vond +men, de opgenoemde boeken, die goddelooze bijgeloovigheden bevatten. De +beschaafde lieden weigerden de booze kunsten te leeren, die daarin +waren bevat, maar het lagere gedeelte des volks deed het, en de +priesters maakten dit schandelijk verhaal van <span class= +"sc">Salomo</span> bekend, hetwelk gezag onder de Joden verkreeg tot +God, gelijk de Mahomedanen zeggen, dien koning door den mond van hunnen +profeet zuiverde, met de verklaring, dat <span class="sc">Salomo</span> +geen afgodendienaar was (<span class="sc">Yahya</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8839" href="#xd21e8839src" name="xd21e8839">62</a></span> +Sommigen zeggen slechts dat dit twee toovenaars of engelen waren, door +God tot de menschen gezonden om hun de tooverkunst te leeren en hen in +verzoeking te brengen (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). +Anderen vertellen eene <span class="pagenum">[<a id="xd21e8844" href= +"#xd21e8844" name="xd21e8844">85n</a>]</span>langere fabel, +<span class="abbr" title="te weten"><abbr title= +"te weten">t.w.</abbr></span> dat de engelen hunne verrassing over de +goddeloosheid der zonen van <span class="sc">Adam</span> kenbaar +maakten, nadat reeds profeten, met goddelijke opdrachten tot hen waren +gezonden; waarop God verzocht, twee uit hun midden te kiezen, om als +rechters op de aarde gezonden te worden. Hierop kozen zij <span class= +"sc">Haroet</span> en <span class="sc">Maroet</span>, die hunnen last +gedurende eenigen tijd met oprechtheid uitvoerden, tot <span class= +"ex">Zohara</span> of de planeet Venus nederdaalde en voor hen +verscheen in de gedaante eener schoone vrouw, die een <span class= +"corr" id="xd21e8862" title="Bron: klachte">klacht</span> tegen haren +echtgenoot inbracht (hoewel anderen zeggen dat het eene werkelijke +vrouw was). Zoodra zij haar zagen, werden zij bekoord en trachtten haar +te verleiden, maar zij steeg ten hemel, waar de engelen mede +terugkeerden; doch deze werden daar niet meer toegelaten. Door de +tusschenkomst van zekeren vromen man werd hun de keuze vergund, of zij +in dit, of wel in het volgende leven wilden gestraft zijn, waarop zij +het tegenwoordige kozen. Zij ondergaan thans hunne straf daarvoor te +Babel, waar zij tot den jongsten dag zullen blijven. Zij voegen er bij, +dat indien iemand de tooverkunst wil leeren, hij tot hen moet gaan om +hunne stem te hooren, hoewel men hen niet kan zien (<span class= +"sc">Yahya</span>, enz.). Dit verhaal is door <span class= +"sc">Mahomet</span> geheel ontleend aan de Perziaansche magie, die +vermeldt dat twee oproerige engelen van dezelfde namen, thans op het +grondgebied van Babel ieder bij hunnen voet, met hunne hoofden naar +beneden (<span class="sc">Hyde</span>, cap. 12) hangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8891" href="#xd21e8891src" name="xd21e8891">63</a></span> Deze +twee Arabische woorden hebben beide dezelfde beteekenis, zijnde: Zie op +ons, en duiden eene wijze van groeten aan. <span class= +"sc">Mahomet</span> heeft eene grooten tegenzin van het eerste, omdat +de Joden het dikwijls als eene bespotting gebruikten. Naar het schijnt +doelen de uitleggers daarmede op het Hebr. woord <span class="corr" id= +"xd21e8896" title="Bron: דזע"><span lang= +"he">רוע</span></span> hetwelk beteekent slecht of +ongelukkig zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8922" href="#xd21e8922src" name="xd21e8922">64</a></span> +Namelijk om God te zien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8931" href="#xd21e8931src" name="xd21e8931">65</a></span> +Woordelijk vertaald zou dit luiden: tot God met zijn bevel, of met +zijne zaak komt; want het woord <span class="ex">amr</span>, hetwelk +order of bevel beteekent, wordt ook dikwijls in den zin van ding, zaak, +gebeurtenis enz. gebruikt. De zaak van God is een duidelijke +gebeurtenis, een daad der voorziening, die het aanzien der dingen +verandert.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8950" href="#xd21e8950src" name="xd21e8950">66</a></span> Dat is: +Aan de eenheid van God gelooft (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). De voorafgaande woorden luiden +oorspronkelijk: hij die <span class="ex">moeslim</span> (muzelman) zal +worden. Dit woord beteekent: aan Gods wil onderworpen zijn; die zich +geheel aan God heeft overgegeven. In het voorbijgaan doen wij opmerken, +dat de Mahomedanen onderscheid maken tusschen <span class= +"ex">moeslim</span> en <span class="ex">moemin</span> (geloovige). Het +eerste heeft betrekking tot de uiterlijke uitoefening, tot de +godsdienstige daden door <span class="sc">Mahomet</span> ingesteld; het +andere gaat op het levendige en oprechte geloof. De Perzianen (de +Chiiten) willen b.v. in hunnen haat tegen de Turken (Sunniten) wel +erkennen, dat zij <span class="ex">moeslimin</span> (muzelmannen) zijn, +maar den naam van <span class="ex">moeminin</span> (ware geloovigen) +willen zij hun natuurlijk niet toekennen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e8983" href="#xd21e8983src" name="xd21e8983">67</a></span> +Hiermede bedoelt <span class="sc">Mahomet</span> de afgodendienende +Arabieren, die tot dien tijd geenerlei openbaring, geen gewijd boek +hadden ontvangen, terwijl de Joden en Christenen de schriften +bezaten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9001" href="#xd21e9001src" name="xd21e9001">68</a></span> Dit +vers wordt weêrsproken door vers 139 van ditzelfde hoofdstuk. De +tempel van <span class="sc">Ka’ba</span> in <span class= +"ex">Mekka</span> is bepaald aangeduid als de zijde, waarheen de +muzelmannen zich bij hun gebed moeten keeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9017" href="#xd21e9017src" name="xd21e9017">69</a></span> +Telkenmale als <span class="sc">Mahomet</span> de woorden aanhaalt: God +heeft een zoon, kinderen<span class="corr" id="xd21e9022" title= +"Niet in bron">,</span> dochters enz., waarmede hij het geloof der +Christenen <span class="pagenum">[<a id="xd21e9025" href="#xd21e9025" +name="xd21e9025">87n</a>]</span>en afgodendienende Arabieren bedoelt, +voegt hij er het woord <span class="ex">sobhanahoe</span>, door zijne +glorie, bij; dat is: die lastering zij verre van zijne glorie.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9051" href="#xd21e9051src" name="xd21e9051">70</a></span> Dat is: +na de openbaring van den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9074" href="#xd21e9074src" name="xd21e9074">71</a></span> God +beproefde <span class="sc">Abraham</span> hoofdzakelijk door hem te +gebieden zijnen geboortegrond te verlaten en zijn zoon op te offeren. +De uitleggers veronderstellen echter, dat de hier besproken beproeving +alleen betrekking heeft op sommige ceremoniën: zooals de +besnijding, pelgrimstocht naar den <span class="sc">Ka’ba</span>, +verschillende reinigingsplechtigheden, en dergelijke (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9086" href="#xd21e9086src" name="xd21e9086">72</a></span> Dit +woord is oorspronkelijk Imam, welke titel door de Mahomedanen aan hunne +priesters wordt gegeven, die de gebeden in hunne moskeën +aanvangen, en waarna de geheele gemeente volgt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9094" href="#xd21e9094src" name="xd21e9094">73</a></span> Dit is +de tempel van <span class="sc">Caaba</span> of <span class= +"sc">Ka’ba</span> (in <span class="ex">Mekka</span>) welke +gewoonlijk het huis wordt genoemd. Omtrent de heiligheid van dit gebouw +en andere bijzonderheden, zie de inleiding tot dit werk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9109" href="#xd21e9109src" name="xd21e9109">74</a></span> Hier +wordt eigenlijk het binnenste gedeelte van den Ka’batempel +bedoeld, waar de Mahomedanen een indruk van <span class= +"sc">Abrahams</span> voet in een steen meenen te zien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9124" href="#xd21e9124src" name="xd21e9124">75</a></span> +Hieronder moet men eene bepaalde daad van vroomheid verstaan die daarin +is gelegen, dat men gedurende uren, en zelfs dagen lang, zittend of +geknield in eene moskee blijft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9152" href="#xd21e9152src" name="xd21e9152">76</a></span> Zie +hierboven de noot van vers 106. Door <span class="sc">Abraham</span> +het woord muzelman in den mond te leggen, wil <span class= +"sc">Mahomet</span> zijne godsdienst aan den oorspronkelijken +godsdienst, of die van <span class="sc">Abraham</span> vasthechten, +welke, volgens hem, te gelijk de natuurlijke godsdienst van den mensch +is. De overlevering legt aan <span class="sc">Mahomet</span> deze +woorden in den mond: “Ieder mensch wordt als muzelman geboren: +zijne ouders maken hem tot Jood, Christen of Vuuraanbidder.”</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9172" href="#xd21e9172src" name="xd21e9172">77</a></span> Dit is +de Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9260" href="#xd21e9260src" name="xd21e9260">78</a></span> Onder +doop verstaan de uitleggers: den godsdienst en de besnijdenis, die God +bij de schepping der menschen instelde, en waarvan de teekenen in den +mensch bestaan, evenals de sporen van het water op de kleederen van den +gedoopte. Waarschijnlijk heeft <span class="sc">Mahomet</span> dit +woord aan de Christenen, of liever aan de Joden ontleend, bij welke het +bad en de indompeling nog heden ten dage bestaan. Het Arab. woord +<span class="ex">sebgha</span> beteekent dan ook doop of eigenlijk +indompeling.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9273" href="#xd21e9273src" name="xd21e9273">79</a></span> Deze +woorden werden, volgens de uitleggers, geopenbaard, omdat de Joden +volhielden, dat zij de schriften het eerst hadden ontvangen; dat hunne +tora (Pentateuchus), of leer, ouder was, en dat geen profeet onder de +Arabieren zou kunnen opstaan, en indien dus <span class= +"sc">Mahomet</span> een profeet was, hij uit hun volk moest zijn +voortgekomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9303" href="#xd21e9303src" name="xd21e9303">80</a></span> In den +beginne werd door <span class="sc">Mahomet</span> en zijne volgelingen +geene bijzondere richting in acht genomen, in het wenden van hun +aangezicht naar eene of andere plaats of wereldstreek bij het gebed, +daar zij zeiden, dat dit volkomen onverschillig was. Later, toen de +profeet naar <span class="ex">Medina</span> vluchtte, zeide hij hun, +dat zij zich naar den tempel van <span class="ex">Jeruzalem</span> +moesten richten (waarschijnlijk om zich bij de Joden bemind te maken, +bij wie dat gebruik toen, evenals thans nog, bestond), hetgeen zij +gedurende zes of zeven maanden als gebod in acht namen. Maar hetzij +omdat hem dit bij de Joden weinig baatte, hetzij hij, op de andere +zijde, wanhoopte, de afgodendienende Arabieren tot zich te voeren, +welke hunnen eerbied voor den tempel van <span class="ex">Mekka</span> +niet konden vergeten, althans hij gebood, dat men in het vervolg bij +het gebed naar den laatstgenoemde zou gekeerd zijn. Deze verandering +werd gemaakt in het tweede jaar van Hedjira (zie <span class= +"sc">Abulf</span>. <span class="ex">Vit. Moham</span> blz. 54), en +veroorzaakte dat velen van hem afvallig werden, die gebelgd waren over +zijne onstandvastigheid. (<span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e9325" title= +"Bron: Jalallo’ddin">Jallalo’ddin</span></span>). +<span class="ex">Kebla</span> is de gezichts-richting.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9338" href="#xd21e9338src" name="xd21e9338">81</a></span> Volgens +de uitleggers beteekent dit, dat de Arabieren een rechtvaardig en goed +volk zijn: dat zij zich aan geene buitensporigheden der andere volkeren +schuldig maken, die bij hen zijn getemperd door eene aangeboren +bedaardheid. Deze uitleggingen klinken niet zeer voldoende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9346" href="#xd21e9346src" name="xd21e9346">82</a></span> Dat is: +Zij die tot het Jodendom terug keerden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9349" href="#xd21e9349src" name="xd21e9349">83</a></span> Dat wil +zeggen: Zij die, vóór definitieve instelling van de Kebla +van <span class="ex">Mekka</span>, zich bij hun gebed naar de zijde van +Jeruzalem wendden, zullen daarom toch hunne belooning in den Hemel +ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9364" href="#xd21e9364src" name="xd21e9364">84</a></span> De +Joden en de Christenen, welke elkanders Kebla niet volgen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9371" href="#xd21e9371src" name="xd21e9371">85</a></span> Dit is, +dat zij in den grond van de waarheid zijner zending overtuigd zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9414" href="#xd21e9414src" name="xd21e9414">86</a></span> Deze +uitdrukking, die dikwijls in den Koran wordt gebruikt, +beteekent<span class="corr" id="xd21e9416" title= +"Niet in bron">:</span> overal den oorlog tegen de ongeloovigen +ondernomen, tot voortplanting van het geloof van <span class= +"sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9423" href="#xd21e9423src" name="xd21e9423">87</a></span> De +zielen van martelaars (gelijk zij geacht worden te zijn, welke in +gevechten met ongeloovigen worden gedood) zegt <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, zijn in de kroppen van groene vogels, +die in het paradijs overal mogen vliegen waar het hun behaagt, en zich +met de vruchten mogen voeden, die zich aldaar bevinden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9438" href="#xd21e9438src" name="xd21e9438">88</a></span> De +Mahomedanen houden zich strikt aan dit bevel. Telkenmale dat hun een +groot <span class="corr" id="xd21e9440" title= +"Niet in bron">ongeluk</span> overkomt, roepen zij met kalmte en +vastberadenheid deze woorden uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9452" href="#xd21e9452src" name="xd21e9452">89</a></span> Safa en +Merwa zijn twee bergen nabij <span class="ex">Mekka</span>, waar van +oudsher twee afgodsbeelden stonden, welke de afgodendienende Arabieren +gewoon waren te aanbidden en eer te bewijzen. <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> zegt dat deze plaats werd geopenbaard, +omdat de volgelingen van <span class="sc">Mahomet</span> er een +gemoedsbezwaar uit maakten, rondom deze bergen te gaan, gelijk de +afgodendienaars deden. Maar de ware reden, waarom hij dit overblijfsel +van het oude bijgeloof toeliet, schijnt veeleer gelegen te zijn, in de +moeilijkheid die <span class="sc">Mahomet</span> er in zag, het te +verbieden. Daarom zegt <span class="sc">Mahomet</span>, dat de bergen +gedenkteekenen van God zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9475" href="#xd21e9475src" name="xd21e9475">90</a></span> Dit +zijn de engelen, de geloovigen en alle zaken in het algemeen +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). <span class= +"sc">Yahya</span> meent echter, dat het de vloeken zijn die over de +boozen worden uitgesproken, als zij het uitschreeuwen, onder de straf +van het graf, door allen die hen hooren; dat is door alle schepselen, +de menschen en geesten uitgezonderd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9499" href="#xd21e9499src" name="xd21e9499">91</a></span> Of +gelijk <span class="sc">Jallalo’ddin</span> het uitdrukt: God zal +hun berouw afwachten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9514" href="#xd21e9514src" name="xd21e9514">92</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk: die genoodzaakt of gedwongen +zijn, persoonlijke diensten zonder loon te verrichten, welke soort van +diensten dikwijls door de Oostersche vorsten van hunne onderdanen +gevorderd, en door de Grieksche en Latijnsche schrijvers <span class= +"ex">Angaria</span> genoemd wordt. De schrift vermeld dikwijls deze +soort van dwang of macht. (Matth. +XXVII, 32, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9531" href="#xd21e9531src" name="xd21e9531">93</a></span> Dit is: +als de uitventers van logens, of de hoofden van nieuwe secten, op den +jongsten dag hunne leerlingen zullen verzaken en zich de handen zullen +wasschen, alsof zij niet medeplichtig waren aan hun bijgeloof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9573" href="#xd21e9573src" name="xd21e9573">94</a></span> Om deze +reden zeggen de Mahomedanen altijd, als zij een dier slachten om zich +daarmede te voeden <span class="ex">Bismi’llah</span>, of +<span class="ex">in den naam van God</span>. Is dit verzuimd, dan +achten zij het eten daarvan niet geoorloofd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9603" href="#xd21e9603src" name="xd21e9603">95</a></span> Daar de +Koran in het algemeen zeer kort is in zijne wettelijke bepalingen, moet +dit niet te strikt worden opgevat; want overeenkomstig de Sonna (de +overlevering) wordt een man mede ter dood gebracht als de moordenaar +eener vrouw. Men moest ook acht geven op het verschil van godsdienst, +zoodat een Mahomedaan, al ware het een slaaf, niet voor een ongeloovige +werd ter dood gebracht, al ware deze een vrij persoon. De burgerlijke +magistraten zijn echter niet altijd verplicht ingevolge deze laatste +uitlegging van de sonna te handelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9607" href="#xd21e9607src" name="xd21e9607">96</a></span> Door +broeder moet men hier een ander man, een Arabier, maar vooral een +geloovige verstaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9610" href="#xd21e9610src" name="xd21e9610">97</a></span> De +gewoonte in de Mahomedaansche landen, vooral in Perzië (zie +<span class="sc">Chardin</span>, <span class="ex" lang="fr">Voyage de +Perse</span>, IIe Deel, bladz. 299 enz.) is, dat de moordenaar in hunne +handen worden gesteld om ter dood gebracht te worden, of dat zij eene +geldelijke voldoening verlangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9627" href="#xd21e9627src" name="xd21e9627">98</a></span> Dit is, +dat de vrees der wedervergelding de menschen terughoudt en hem van een +moord verwijdert.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9637" href="#xd21e9637src" name="xd21e9637">99</a></span> Dit +beteekent, dat het legaat der derde gedeelte van het vermogen des +testamenteurs niet mocht overschrijden, noch gegeven mocht worden aan +iemand die het niet noodig had. Maar dit bevel wordt weêrsproken +door de wet op de erfenissen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9644" href="#xd21e9644src" name="xd21e9644">100</a></span> +Woordelijk vertaald zou dit moeten luiden: zijne misdaad valt terug op +hen die het verminken; dit is, dat men den testateur geen verwijt zou +kunnen doen omtrent ongunstige beschikkingen welke men hem +toeschrijft<span class="corr" id="xd21e9646" title="Bron: .">,</span> +maar wel aan hem die deze bij de overbrenging verminkt heeft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9668" href="#xd21e9668src" name="xd21e9668">101</a></span> De +verklaarders verschillen zeer vaak omtrent den zin dezer plaats, daar +zij het voor zeer onwaarschijnlijk houden dat het een volk geheel vrij +zou zijn gelaten, al of niet te vasten, door het op deze wijze te +bepalen. <span class="sc">Jallalo’ddin</span> veronderstelt +daarom, dat dit alleen vergund is aan hen die <span class="ex">niet in +staat</span> zijn te vasten, hetzij door ouderdom, hetzij door +gevaarlijke ziekten; maar later zegt hij, dat het in den aanvang van +het Mahomedanismus, vrijgelaten was, te kiezen; of zij wilden vasten of +een armen man voeden, welke vrijheid spoedig daarna weder werd +teruggenomen. Deze plaats is dan ook in tegenspraak met diegene, welke +luidt: Daarom laat hem welke in die maand tegenwoordig is, dezelfde +maand vasten. Hij voegt er echter hij, dat in deze afschaffing de +vrouwen niet zijn begrepen die een kind hebben, of zij die zogen, opdat +daardoor het kind niet zou lijden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9677" href="#xd21e9677src" name="xd21e9677">102</a></span> +Overeenkomstig de gewone hoeveelheid, die een man per dag verbruikt en +de gewoonte der plaat (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9687" href="#xd21e9687src" name="xd21e9687">103</a></span> Dat +is: Te huis, en niet op eene vreemde plaats, waar de vasten niet +gehouden kunnen worden, of op reis.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9701" href="#xd21e9701src" name="xd21e9701">104</a></span> In het +begin van het Mahomedanisme sliepen zij niet bij hunne vrouwen +gedurende de vasten, noch aten of dronken na den avond maaltijd. Maar +beide zaken worden door deze plaats weder geoorloofd. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9707" href="#xd21e9707src" name="xd21e9707">105</a></span> De +grenzen die God heeft gesteld: dit beteekent de grenzen of de perken, +waarmede God zijne wetten heeft omringd. Vandaar wordt het woord grens +(in het Arabisch <span class="ex">hadd</span>, meervoudig <span class= +"ex">hodoed</span>) als voorschrift der wet gebruikt. Deze uitdrukking +herinnert aan die van <span class="ex">sepes legis</span>, welke op de +wetten van <span class="sc">Mozes</span> is toegepast.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9722" href="#xd21e9722src" name="xd21e9722">106</a></span> De +verzen van den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9730" href="#xd21e9730src" name="xd21e9730">107</a></span> +Hiermede worden de hazardspelen, de weddenschappen en de geschenken +bedoeld, waarmede men de rechters omkoopt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9740" href="#xd21e9740src" name="xd21e9740">108</a></span> Toen +de Arabieren van den pelgrimstocht van <span class="ex">Mekka</span> +terug kwamen, achtten zij zich geheiligd. In plaats dus van den gewonen +ingang hunner woning binnen te gaan, dien zij als ongewijd beschouwden, +maakten zij daartoe eene opening aan de andere zijde hunner woning. +Hier wordt dit gebruik door <span class="sc">Mahomet</span> +veroordeeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9754" href="#xd21e9754src" name="xd21e9754">109</a></span> Met +deze uitdrukking wordt bedoeld, den oorlog voor Gods zaak te voeren. De +bevelen in de verzen 186 tot 190 zijn gelegenheidsbeschikkingen, die +betrekking hebben op de afgodendienaars van <span class= +"ex">Mekka</span>, zooals uit verschillende uitdrukkingen blijkt. Op +dat tijdstip was <span class="sc">Mahomet</span> nog geen meester van +<span class="ex">Mekka</span>, en zijne stelling noopte hem slechts +verdedigenderwijze te handelen, zoodat daar de aanvallende strijd +volstrekt verboden is. Men moet daaruit echter niet afleiden, dat deze +bevelen in staat zijn, het geloof en de getrouwheid der Muzelmannen te +ketenen. De woorden: doodt hen overal waar gij hen zult vinden, en +verjaagt hen van waar zij u hebben verjaagd, even als: tot dat elke +geloofsbelijdenis die van den eenigen God zij, laten zulk eene leemte, +dat het niet te verwonderen is, dat de <span class="corr" id= +"xd21e9765" title="Bron: Ismalieten">Islamieten</span> zich +<span class="pagenum">[<a id="xd21e9768" href="#xd21e9768" name= +"xd21e9768">96n</a>]</span>soms vrij achtten omtrent de verbintenissen +met de volkeren van een ander geloof aangegaan, als hunne krachten, of +de gunstige omstandigheden, hun veroorloofden, de landen te heroveren, +die hunne heerschappij hadden afgeschud.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9793" href="#xd21e9793src" name="xd21e9793">110</a></span> Dat +is: indien gij aangevallen wordt gedurende eene der heiligmaanden, of +op geheiligde plaatsen, is het u veroorloofd, vergelding te nemen in +die zelfde maanden en op die zelfde plaatsen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9801" href="#xd21e9801src" name="xd21e9801">111</a></span> Dit +beteekent: Werkt niet mede tot uw eigen verderf, door uwe medewerking +te weigeren in de oorlogen tegen ongeloovigen, en gedoogt daardoor niet +dat deze krachtig worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9808" href="#xd21e9808src" name="xd21e9808">112</a></span> De +bedevaart <span class="ex">elhadjdj</span> moet in de drie maanden +<span class="ex">chewwal</span>, <span class="ex">dhoehl-kade</span> en +<span class="ex">dhoel-kidjdjeh</span> verricht worden, en om die mede +te maken, moet men zich met een bedevaartgangersmantel kleeden, zich +van de jacht en de vrouwen onthouden, zich het hoofd niet scheren, enz. +Dit scheren was een teeken, dat ze hunne geloften vervuld en al de +ceremoniën van den pelgrimstocht hadden gevierd. Het bezoek aan +den tempel <span class="ex">elomra</span> eischt deze plechtigheden +niet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9826" href="#xd21e9826src" name="xd21e9826">113</a></span> Dat is +drie dagen vasten, of zes arme lieden voeden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9834" href="#xd21e9834src" name="xd21e9834">114</a></span> Zie de +noot 3 op deze bladz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9843" href="#xd21e9843src" name="xd21e9843">115</a></span> Naar +het gevoelen van de uitleggers beteekenen deze woorden: Het is u +veroorloofd, de vermeerdering van uwe bezitting door den koophandel te +beproeven, zelfs gedurende den tijd dat gij als bedevaartgangers te +<span class="ex">Mekka</span> komt. De afgodendienende Arabieren, die +mede den pelgrimstocht naar <span class="ex">Mekka</span> volbrachten, +dreven handel op de nabij gelegen markten van <span class= +"ex">Okadh</span>, <span class="ex">Medjionna</span>, enz. Sedert de +komst van <span class="sc">Mahomet</span> onthielden de Muzelmannen +zich gedurende den pelgrimstocht van den handel, vreezende dat zij +daardoor zouden zondigen. <span class="sc">Mahomet</span> veroorloofde +het, om velen hunner niet van hun eenig middel van bestaan te +berooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9868" href="#xd21e9868src" name="xd21e9868">116</a></span> Een +berg nabij <span class="ex">Mekka</span>, aldus genaamd omdat +<span class="sc">Mahomet</span> hier zijne vrouw aantrof en haar na +eene lange scheiding bekende (zie noot op <a href="#s2.34">vers 34</a> +van de <a href="#s2">2e soera</a>). Anderen zeggen, dat <span class= +"sc">Gabriël</span>, nadat hij <span class="sc">Abraham</span> met +al de heilige ceremoniën had bekend gemaakt, naar dien berg kwam. +<span class="sc">Mahomet</span> vroeg, of hij de ceremoniën +<span class="ex">kende</span>, die hij hem had getoond, waarop +<span class="sc">Abraham</span> bevestigend antwoordde; sinds dien tijd +wordt die berg aldus genoemd (<span class="sc">Al Hasan</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9902" href="#xd21e9902src" name="xd21e9902">117</a></span> +<span class="ex">Al Masher al haram</span>. Omtrent dien berg wordt ook +gezegd, dat, toen <span class="sc">Mahomet</span> zich eens daarop had +begeven om te bidden, zijn gezicht met stralen werd omgeven. +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>.) <span class= +"sc">Bobovius</span> noemt hem <span class="ex">Forkh</span> +(<span class="ex">de Peregr. Meccana,</span> bladz. 15) hoewel de ware +naam <span class="ex">Kazah</span> schijnt te zijn. De verandering in +eerstgenoemden naam moet alleen aan verschil van punctuatie der +Arabische letters worden toegeschreven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9946" href="#xd21e9946src" name="xd21e9946">118</a></span> Want +hij zal alle schepselen in een halven dag <span class="corr" id= +"xd21e9948" title="Bron: richtten">richten</span>. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9960" href="#xd21e9960src" name="xd21e9960">119</a></span> De +eigenlijke woorden zijn: Herinnert u God. Deze woorden kunnen nu eens +in een algemeenen zin opgenomen worden, dan weder, in dien van: +Herinnert den naam van God, bidt God, doet godvruchtige daden. De +samenhang moet den zin bepalen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9984" href="#xd21e9984src" name="xd21e9984">120</a></span> De +hier bedoelde persoon is <span class="sc">Akhnas Ebn +Shoraïk</span>, die zwoer in <span class="sc">Mahomet</span> te +gelooven, en voorgaf een zijner vrienden te zijn. Maar God openbaarde +hier den profeet der huichelarij en goddeloosheid van dien persoon.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e9998" href="#xd21e9998src" name="xd21e9998">121</a></span> De +persoon die hier bedoeld wordt, is zekere <span class= +"sc">Soheib</span>, die, door de afgodendienaars van <span class= +"ex">Mekka</span> vervolgd, naar <span class="ex">Medina</span> +vluchtte om <span class="sc">Mahomet</span> op te zoeken, terwijl hij +al zijne bezittingen in handen zijner vervolgers liet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10071" href="#xd21e10071src" name="xd21e10071">122</a></span> +Onder dien naam zijn alle soorten van sterke en bedwelmende dranken +begrepen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10074" href="#xd21e10074src" name="xd21e10074">123</a></span> Het +oorspronkelijke woord <span class="ex">al Meiser</span> beteekent +eigenlijk een bijzonder spel, dat met pijlen wordt gespeeld, en hetwelk +bij de heidensche Arabieren veel in gebruik was. Maar door gelukspel +moeten hier verstaan worden alle spelen, welke ook, die aan kans of +toeval (hazard) onderworpen zijn, zooals dobbelsteenen, kaarten, +enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10080" href="#xd21e10080src" name="xd21e10080">124</a></span> +Door deze woorden veronderstellen sommigen, dat alleen het buitensporig +drinken en dikwijls spelen verboden is (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span><a id="xd21e10084" name="xd21e10084"></a> +en <span class="sc">Al Zamakhshari</span>). Zij denken mede, dat het +matig gebruik van wijn veroorloofd is door <a href="#s16.69">vers +69</a> van de <a href="#s16">16e soera</a>. De meer algemeene meening +is, dat zoowel het drinken van wijn of andere sterke dranken, in welke +hoeveelheid ook, als het spelen van een of ander kansspel, volstrekt +verboden is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10158" href="#xd21e10158src" name="xd21e10158">125</a></span> Dat +is: indien gij een sterken afkeer van uwe vrouw hebt, is het beter u +van haar te scheiden dan God te lasteren, door haar slecht te +behandelen en onrechtvaardig te zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10172" href="#xd21e10172src" name="xd21e10172">126</a></span> +Eigenlijk zuiverder en reiner.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10189" href="#xd21e10189src" name="xd21e10189">127</a></span> +Zijnde gedurende die vier maanden en tien dagen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10209" href="#xd21e10209src" name="xd21e10209">128</a></span> Een +der uitleggers (<span class="sc">Yahya</span>) verklaart dit uit eene +overlevering van <span class="sc">Mahomet</span>, wien men vroeg, welk +gebed het middengebed was, waarop hij antwoordde: Het avondgebed door +den profeet <span class="sc">Salomo</span> ingesteld. Een ander +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>) geeft daaraan een meer +ruime beteekenis en veronderstelt, dat dit één der +gebeden is, zonder bepaald op te geven welk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10248" href="#xd21e10248src" name="xd21e10248">129</a></span> Dit +waren, volgens de uitleggers die het minste rekenen 3,000, en volgens +hen die het hoogst telden 70,000 Joden, die, òf om de pest, +òf om de deelname aan den oorlog tegen de ongeloovigen te +ontvluchten, hun land hadden verlaten. Om hen te straffen, deed God hen +sterven. Toen de profeet <span class="sc">Ezechiël</span> hen +later in eene vallei zag liggen, waar zij reeds tot verrotting waren +overgegaan, begon hij te schreien en wekte hen op, nadat God hem had +gezegd, dat hij hun het leven wilde teruggeven. Zij leefden nog een +aantal jaren, maar zij behielden de kleur en reuk van lijken gedurende +hun geheele leven, en hunne kleederen werden zwart als pek, hetwelk nog +in hunne nakomelingschap plaats had (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Yahya</span>, +<span class="sc">Abulfeda</span>, enz.) Dit verhaal schijnt aan +<span class="sc">Ezechiël</span> (XXXVII : 1–10) te zijn +ontleend.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10290" href="#xd21e10290src" name="xd21e10290">130</a></span> +<span class="sc">Saul</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10302" href="#xd21e10302src" name="xd21e10302">131</a></span> +Volgens sommigen werd deze ark uit den hemel aan <span class= +"sc">Adam</span> gezonden, en kwam zij later tot de Israëlieten, +die er groot vertrouwen in stelden, en haar steeds aan het hoofd van +hun leger voerden, tot zij door de Amalekieten werd genomen. Zij +bevatte de schoenen en den staf van <span class="sc">Mozes</span>, den +mijter van <span class="sc">Aäron</span>, <span class="corr" id= +"xd21e10313" title="Bron: eena">eene</span> vaas met manna gevuld en de +brokstukken van de twee wettafelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10331" href="#xd21e10331src" name="xd21e10331">132</a></span> Het +getal dergenen die uit hunne handen dronken was omstreeks 313 +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Het schijnt dat +<span class="sc">Mahomet</span> hier <span class="sc">Saul</span> met +<span class="sc">Gidion</span> verwart, die ten gevolge van Gods bevel +alleen hen mede ten strijde tegen de Midianieten voerde, die water uit +hunne handen lepten en wier getal 300 bedroeg. (Rigteren +VII).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10351" href="#xd21e10351src" name="xd21e10351">133</a></span> +<span class="sc">Goliath</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10375" href="#xd21e10375src" name="xd21e10375">134</a></span> Het +boek der psalmen. <span class="sc">Mahomet</span> erkent slechts vier +goddelijke boeken, als: de Pentateuchus, de Psalmen, het Evangelie en +de Koran. De andere boeken aan de profeten gezonden, zijn, volgens hem, +verloren gegaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10396" href="#xd21e10396src" name="xd21e10396">135</a></span> Zie +de noot op <a href="#s2.81">Soera II, v. 81</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10412" href="#xd21e10412src" name="xd21e10412">136</a></span> Die +regelen worden terecht door de Mahomedanen bewonderd, welke deze in +hunne gebeden opzeggen. Sommigen van hen dragen een agaat of ander +edelgesteente bij zich, waarop deze plaats is gegraveerd. Zij noemen +het Troonvers.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10416" href="#xd21e10416src" name="xd21e10416">137</a></span> +Door dit woord (Arab. <span class="ex">coris</span>) wordt de troon der +rechtvaardigheid, de rechterstoel Gods verstaan; <span class= +"ex">Al’Arch</span> is de troon der goddelijke majesteit, en +daarboven geplaatst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10429" href="#xd21e10429src" name="xd21e10429">138</a></span> +Deze plaats doelt op de eerste volgers van <span class= +"sc">Mahomet</span>, die hunne kinderen, welke afgodendienaars of Joden +waren, wilde dwingen het Mahomedanisme te omhelzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10435" href="#xd21e10435src" name="xd21e10435">139</a></span> Dit +is eigenlijk de naam van elken afgod, maar vooral van de twee +afgodsbeelden <span class="sc">Allât</span> en <span class= +"sc">al Uzza</span> der bewoners van <span class="ex">Mekka</span>. Het +is ook de duivel of een verleider.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10466" href="#xd21e10466src" name="xd21e10466">140</a></span> +Nimrod.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10480" href="#xd21e10480src" name="xd21e10480">141</a></span> De +<span class="corr" id="xd21e10482" title= +"Bron: personen">persoon</span> hier <span class="corr" id="xd21e10485" +title="Bron: bedoelt">bedoeld</span>, was <span class= +"sc">Ozaïr</span>, <span class="sc">Ezra</span> of <span class= +"sc">Esdras</span>, die, toen hij op een ezel door de ruïnen van +Jeruzalem reed, nadat die stad door de Chaldeeuwen was verwoest, het +betwijfelde, dat God die stad weder zou kunnen opbouwen; waarop God hem +deed sterven. Hij bleef 100 jaren in dien toestand. Na verloop van dien +tijd riep God hem in het leven terug, en hij vond een mandje onbedorven +vijgen en een kruikje met onverschaalden wijn bij zich, die niet in het +minst bedorven was; maar zijn ezel was dood; slechts de beenderen +bewogen zich, en deze rezen op en <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e10498" href="#xd21e10498" name= +"xd21e10498">105n</a>]</span>werden met vleesch bedekt. Het geraamte +werd weder een levende ezel en begon onmiddellijk te balken. Dit +verhaal schijnt zijn oorsprong te hebben in +Nehemia II : 12 enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10514" href="#xd21e10514src" name="xd21e10514">142</a></span> Men +zegt dat <span class="sc">Abraham</span> deze vraag zou hebben gedaan, +ten gevolge van eene twijfeling, door een satan in menschelijken vorm +in hem gebracht, met de vraag: hoe het mogelijk was, dat de +verschillende deelen van het lichaam eens mans, dat op het strand der +zee lag en gedeeltelijk door de wilde dieren, de vogels en de visschen +was verscheurd, op den dag der opstanding te zamen zouden kunnen +gebracht worden (<span class="sc">d’Herbelot</span>, blz. +13).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10523" href="#xd21e10523src" name="xd21e10523">143</a></span> +Volgens de uitleggers waren deze vogelen: een arend (of volgens anderen +eene duif), een pauw, eene raaf en een haan. Dit schijnt ontleend te +zijn aan het offer van <span class="sc">Abraham</span>, door +<span class="sc">Mozes</span> verhaald. (Gen. +XV : 9).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10548" href="#xd21e10548src" name="xd21e10548">144</a></span> Dat +is; Hetzij door den persoon verwijtingen te doen, dien gij hebt +geholpen, of zijn armoede tot zijn nadeel bekend te maken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10566" href="#xd21e10566src" name="xd21e10566">145</a></span> +Deze tuin is een zinnebeeld van aalmoezen, die uit huichelarij worden +gegeven, of met verwijtingen verzeld: deze zullen verloren gaan en den +gever hier namaals niet van dienst zijn (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10585" href="#xd21e10585src" name="xd21e10585">146</a></span> Dat +is: Satan raadt u af, edelmoedig te zijn, door u de armoede te doen +vreezen die het gevolg uwer onbekrompenheid zou zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10601" href="#xd21e10601src" name="xd21e10601">147</a></span> Dat +is: om eene belooning hier namaals, en niet om een wereldsch loon.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10608" href="#xd21e10608src" name="xd21e10608">148</a></span> Dat +is: aan hunne nederige houding en versleten kleederen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10632" href="#xd21e10632src" name="xd21e10632">149</a></span> Dat +is: Doe geheel afstand van hetgeen uwe schuldenaars u als intrest +schuldig zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10652" href="#xd21e10652src" name="xd21e10652">150</a></span> +Hij, die zijne zaken waarneemt; hetzij zijn vader, erfgenaam, voogd of +tolk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10670" href="#xd21e10670src" name="xd21e10670">151</a></span> +Deze plaats is in tegenspraak met <a href="#s2.254">vers 254</a> van +deze soera, even als met den zin van verschillende verzen der <a href= +"#s19">19e soera</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10684" href="#xd21e10684src" name="xd21e10684">152</a></span> +Hiermede worden, gelijk de uitleggers zeggen, de Joden bedoeld en de +verschillende bevelen hun gegeven.</p> +</div> +</div> +<div id="s3" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e445">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Derde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De familie Imram<a class="noteref" id="xd21e10692src" +href="#xd21e10692" name="xd21e10692src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>—200 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> A. L. M.<a class="noteref" id= +"xd21e10711src" href="#xd21e10711" name="xd21e10711src">2</a><a id= +"xd21e10716" name="xd21e10716"></a> Er is geen andere God dan God, de +levende en eeuwig levende. <a id="s3.2" name="s3.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Hij heeft u het boek in waarheid geopenbaard, dat +het vroeger geopenbaarde bevestigt. Hij openbaarde de thora en het +evangelie reeds vroeger, als leiding voor de menschen. Thans heeft hij +de onderscheiding<a class="noteref" id="xd21e10722src" href= +"#xd21e10722" name="xd21e10722src">3</a> gezonden. <a id="s3.3" name= +"s3.3"></a><span class="versenum">3.</span> Waarlijk, zij die Gods +teekenen niet gelooven, zullen eene vreeselijke straf ontvangen; want +God is machtig en kan zich wreken. <span class="pagenum">[<a id="pb109" +href="#pb109" name="pb109">109</a>]</span><span class= +"versenum">4.</span> Niets is voor God verborgen van hetgeen in den +hemel en op aarde is. Hij is het, die u in het lijf uwer moeder naar +zijn welbehagen gevormd heeft; buiten hem, den machtige en wijze, is +geen God. <a id="s3.5" name="s3.5"></a><span class="versenum">5.</span> +Hij is het, die u de schrift zond, waarin verschillende verzen klaar en +duidelijk zijn, die de grondzuilen van het boek zijn; anderen zijn +beeldsprakig<a class="noteref" id="xd21e10739src" href="#xd21e10739" +name="xd21e10739src">4</a>. Zij nu, welker harten twijfelen, willen het +beeldsprakige volgen, uit liefde tot scheiding en uit lust tot +vertolking daarvan. Maar God alleen kent hunne ware beteekenis. Maar +zij, die grondig in hunne kennis zijn, zeggen: Wij gelooven daaraan; +het geheel is van onzen Heer. Zoo denken slechts de verstandigen. +<span class="versenum">6.</span> O Heer! laat onze harten niet meer +dwalen, nadat gij ons op den rechten weg hebt geleid. Schenk ons Uwe +barmhartigheid; want gij zijt de gever. <span class= +"versenum">7.</span> O Heer! gij zult eens, op eenen bepaalden dag, de +menschen verzamelen, daaraan is geen twijfel; want God herroept zijne +belofte niet. <a id="s3.8" name="s3.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Den ongeloovigen zal echter vermogen noch kinderen +bij God hebben. Zij zullen tot voedsel van het vuur verstrekken. <a id= +"s3.9" name="s3.9"></a><span class="versenum">9.</span> Op de wijze van +het volk van <span class="sc">Pharao</span><a class="noteref" id= +"xd21e10762src" href="#xd21e10762" name="xd21e10762src">5</a> en die +welke vóór hen geleefd hebben, beschouwden zij mijne +teekens als leugens, God heeft hen gegrepen om hunne zonden, en God is +streng in zijne straffen. <a id="s3.10" name="s3.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> Zeg tot de ongeloovigen: Gij zult overwonnen en +in de hel verstooten worden, en een onzalig verblijf hebben. <a id= +"s3.11" name="s3.11"></a><span class="versenum">11.</span> Gij hebt +reeds een wonder gezien in deze twee legers, die op elkander stieten; +de eene schaar kampte voor des Heeren godsdienst, de andere was +ongeloovig. De eene hield de andere voor twee malen zoo sterk als zich +zelve<a class="noteref" id="xd21e10776src" href="#xd21e10776" name= +"xd21e10776src">6</a>; want God sterkt met <span class= +"pagenum">[<a id="pb110" href="#pb110" name= +"pb110">110</a>]</span>zijne hulp wien Hij wil. Waarlijk, daarin was +een voorbeeld voor verstandige menschen. <a id="s3.12" name= +"s3.12"></a><span class="versenum">12.</span> Den menschen werd prikkel +en begeerte tot vrouwen, kinderen, goud en zilver, edele +paarden<a class="noteref" id="xd21e10848src" href="#xd21e10848" name= +"xd21e10848src">7</a>, kudden en akkers ingeplant; dit zijn allen +slechts de genietingen van dit leven, doch de schoonste terugkeer is +die tot God. <a id="s3.13" name="s3.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Zeg, kan ik u betere dingen dan deze verkondigen? +De vromen zullen bij hunnen Heer eens tuinen vinden met wateren +doorsneden, en eeuwig zullen zij daarin verblijven; onbevlekte vrouwen +en Gods welbehagen zijn hun ten deel, God slaat zijne dienaren gade. +<span class="versenum">14.</span> Die zeggen: o Heer! wij zijn +geloovigen; vergeef ons onze zonden en bevrijd ons van de straf van het +hellevuur. <span class="versenum">15.</span> Zoo spreken de geduldigen, +de waarheidminnenden, de aandachtigen; zij die aalmoezen geven en bij +iederen zonsopgang om Gods genade smeeken. <span class= +"versenum">16.</span> God heeft het zelf betuigd, dat er buiten hem +geen God bestaat: de engelen en de menschen met verstand begaafd, +bevestigen het in waarheid: Er is geen andere God dan hij, de machtige +en wijze. <span class="versenum">17.</span> De ware godsdienst des +Heeren is de Islam, en zij die de schrift hadden ontvangen, werden het +niet eerder oneens, dan nadat de kennis onder hen was gekomen; toen +werden zij uit nijd oneens met elkander; maar hij die niet in de +teekenen van God gelooft, wete, dat God snel is om rekenschap te +vragen. <span class="versenum">18.</span> Indien zij met u twisten, zeg +dan: Ik heb mij aan God overgegeven, evenals zij die mij volgen. <a id= +"s3.19" name="s3.19"></a><span class="versenum">19.</span> Zeg tot hen, +die de schrift hebben ontvangen en tot de onwetenden:<a class="noteref" +id="xd21e10881src" href="#xd21e10881" name="xd21e10881src">8</a> Neemt +gij den Islam aan? Zoo zij hem aannemen, zijn zij op den rechten weg; +zoo zij echter weigeren, moet gij <span class="pagenum">[<a id="pb111" +href="#pb111" name="pb111">111</a>]</span>hun slechts prediken; want +God ziet zijne dienaren. <span class="versenum">20.</span> En diegenen +welke de teekenen Gods loochenen en de profeten zonder oorzaak dooden, +en hen vermoorden die recht en gerechtigheid prediken, verkondig hun +eene pijnlijke straf. <span class="versenum">21.</span> Deze zijn het, +wier werken voor deze en de toekomstige wereld verloren zijn; en zij +zullen niemand hebben om hen te helpen. <a id="s3.22" name= +"s3.22"></a><span class="versenum">22.</span> Hebt gij hen niet +opgemerkt, die een deel der openbaring hebben ontvangen<a class= +"noteref" id="xd21e10914src" href="#xd21e10914" name= +"xd21e10914src">9</a>? Zij werden op de schrift van God gewezen, daar +deze de strijdpunten besliste<a class="noteref" id="xd21e10917src" +href="#xd21e10917" name="xd21e10917src">10</a>; maar een deel van hen +keerde zich om en verwijderde zich. <a id="s3.23" name= +"s3.23"></a><span class="versenum">23.</span> Dit deden zij omdat zij +zeiden: “Het Hellevuur treft ons slechts een bepaald aantal +dagen,” en zoo vervielen zij, door eigene denkbeelden in den +godsdienst, tot dwaling<a class="noteref" id="xd21e10986src" href= +"#xd21e10986" name="xd21e10986src">11</a>. <span class= +"versenum">24.</span> Hoe zal het zijn, als wij hen op den dag +verzamelen, waarover geen twijfel is, en iedere ziel zijn verdiend loon +zal ontvangen? Niemand zal dan onrechtvaardig behandeld worden. +<span class="versenum">25.</span> Zeg: o God! gij die het rijk bezit, +gij geeft het rijk aan wien gij wilt, en gij ontneemt het wien gij +wilt, en gij verhoogt en gij vernedert wien gij wilt. In uwe hand is al +het goede; want gij zijt almachtig. <a id="s3.26" name= +"s3.26"></a><span class="versenum">26.</span> Op den nacht laat gij den +dag en op den dag den nacht volgen; gij brengt het leven uit den dood +voort. Gij geeft voedsel aan wien gij wilt, zonder maat. <a id="s3.27" +name="s3.27"></a><span class="versenum">27.</span> Laten de geloovigen +geene ongeloovigen, in plaats van geloovigen tot beschermers nemen. Zij +die dit echter <span class="pagenum">[<a id="pb112" href="#pb112" name= +"pb112">112</a>]</span>doen, hebben van God in niets op bijstand te +hopen, of gij moest gevaar van hen vreezen; maar God zelf zal u +beschermen en gij zult eens tot hem komen. Zeg: gij moogt geheim houden +wat in uwe harten is, of het openbaar maken. God weet het; want hij +weet wat in den hemel en wat op aarde is; God is almachtig. +<span class="versenum">28.</span> Op den jongsten dag zal iedere ziel +het goede tegenwoordig vinden wat zij gedaan heeft, en zal wenschen, +dat tusschen haar en het booze hetwelk zij verricht heeft, eene groote +klove moge zijn. God zal u echter zelf beschutten; want hij is genadig +omtrent zijne dienaren. <span class="versenum">29.</span> Zeg: Indien +gij God mint, volgt mij. God zal u beminnen en uwe zonden vergeven, +want God is vergevend en barmhartig. Zeg: gehoorzaamt God en zijnen +profeet; wendt gij u echter af, weet, God bemint waarlijk de +ongeloovigen niet. <a id="s3.30" name="s3.30"></a><span class= +"versenum">30.</span> Zekerlijk, God heeft <span class="sc">Adam</span> +en <span class="sc">Noach</span> en het gezin van <span class= +"sc">Abraham</span> en de familie <span class= +"sc">Imram</span><a class="noteref" id="xd21e11033src" href= +"#xd21e11033" name="xd21e11033src">12</a> boven alle andere menschen +gekozen. Het eene geslacht sproot uit het andere voort. God hoort en +kent alles. <a id="s3.31" name="s3.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Gedenkt dat de vrouw van <span class= +"sc">Imram</span><a class="noteref" id="xd21e11131src" href= +"#xd21e11131" name="xd21e11131src">13</a> zeide: O Heer! ik heb u +geofferd hetgeen in mijnen boezem is, om aan u te worden gewijd; neem +het aan; want gij hoort en weet alles. Toen zij gebaard had, zeide zij: +Heer! waarlijk, ik heb een meisje voortgebracht (God wist wel wat zij +voortgebracht had), en een knaap is niet gelijk een meisje<a class= +"noteref" id="xd21e11150src" href="#xd21e11150" name= +"xd21e11150src">14</a>. Ik heb haar <span class="sc">Maria</span> +genaamd; haar en hare nakomelingschap stel ik onder uwe bescherming +tegen den gesteenigden satan<a class="noteref" id="xd21e11157src" href= +"#xd21e11157" name="xd21e11157src">15</a>. <a id="s3.32" name= +"s3.32"></a><span class="versenum">32.</span> God nam haar met +welgevallen <span class="pagenum">[<a id="pb113" href="#pb113" name= +"pb113">113</a>]</span>aan<a class="noteref" id="xd21e11175src" href= +"#xd21e11175" name="xd21e11175src">16</a>, en liet een uitmuntenden tak +uit haar voortspruiten <span class="sc">Zacharias</span> droeg zorg +voor haar. Toen <span class="sc">Zacharias</span> in hare kamer kwam, +vond hij spijzen bij haar<a class="noteref" id="xd21e11196src" href= +"#xd21e11196" name="xd21e11196src">17</a>. O <span class= +"sc">Maria</span>! van wien bekomt gij dit? Zij antwoordde: Van God; +want God spijst wien hij wil, zonder het te rekenen. <span class= +"versenum">33.</span> Daarop bad <span class="sc">Zacharias</span> God, +en zeide: o God! schenk mij eene gezegende nakomelingschap; want Gij +zijt de verhoorder der gebeden. Terwijl hij nog in de kamer stond te +bidden, riepen de engelen hem toe: <a id="s3.34" name= +"s3.34"></a><span class="versenum">34.</span> God verkondigt u de +geboorte van <span class="sc">Yahia</span><a class="noteref" id= +"xd21e11222src" href="#xd21e11222" name="xd21e11222src">18</a>, die +Gods woord zal bevestigen. Hij zal een eerwaardig en kuisch +man<a class="noteref" id="xd21e11231src" href="#xd21e11231" name= +"xd21e11231src">19</a> zijn en een rechtvaardig profeet. <span class= +"versenum">35.</span> Hij antwoordde: Hoe zal ik een zoon krijgen; ik +ben reeds door den ouderdom bereikt<a class="noteref" id= +"xd21e11239src" href="#xd21e11239" name="xd21e11239src">20</a> en mijne +vrouw is onvruchtbaar? De engel antwoordde: God doet wat hij wil. +<a id="s3.36" name="s3.36"></a><span class="versenum">36.</span> +<span class="sc">Zacharias</span> zeide: o Heer! geef mij een teeken. +Hij antwoordde: Dit zal u een teeken zijn, dat gij drie dagen lang +slechts met gebaarden tot de menschen zult kunnen spreken. Gedenk uwen +Heer dikwijls, en loof hem des avonds en des ochtends. <a id="s3.37" +name="s3.37"></a><span class="versenum">37.</span> De engelen zeiden +tot <span class="sc">Maria</span>: God heeft u gekozen, gezuiverd en +boven alle andere vrouwen der wereld uitverkoren. <a id="s3.38" name= +"s3.38"></a><span class="versenum">38.</span> O <span class= +"sc">Maria</span>! wees uwen Heer onderdanig; vereer hem en kniel neder +met hem, die voor hem nederknielen<a class="noteref" id="xd21e11275src" +href="#xd21e11275" name="xd21e11275src">21</a>. <a id="s3.39" name= +"s3.39"></a><span class="versenum">39.</span> Dit is eene geheime +geschiedenis, die wij u openbaren. Gij waart er niet bij, toen zij +hunne roeden wierpen, wie zorg voor <span class="sc">Maria</span> zou +dragen; gij waart niet er bij, toen zij er om streden<a class="noteref" +id="xd21e11289src" href="#xd21e11289" name="xd21e11289src">22</a>. +<span class="pagenum">[<a id="pb114" href="#pb114" name= +"pb114">114</a>]</span><span class="versenum">40.</span> De engelen +zeiden verder; o <span class="sc">Maria</span>! God verkondigt u zijn +woord; zijn naam zal zijn: <span class="sc">Jezus Christus</span>, zoon +van <span class="sc">Maria</span>. Heerlijk zal hij zijn in deze en in +de toekomstige wereld, en een van hen die in Gods nabijheid zijn. +<a id="s3.41" name="s3.41"></a><span class="versenum">41.</span> En hij +zal tot de menschen spreken als kind in de wieg<a class="noteref" id= +"xd21e11332src" href="#xd21e11332" name="xd21e11332src">23</a> en als +volwassen man, en zal een vroom man zijn. <a id="s3.42" name= +"s3.42"></a><span class="versenum">42.</span> O Heer! antwoordde +<span class="sc">Maria</span>: Hoe zal ik een zoon baren, terwijl geen +man mij heeft aangeraakt!” De engel antwoordde: God doet wat en +hoe hij wil; en heeft hij eene zaak besloten, dan zegt hij slechts: +Wees, en het is. <a id="s3.43" name="s3.43"></a><span class= +"versenum">43.</span> Hij zal hem ook onderwijzen in de schrift en de +wijsheid, in de thora en het evangelie en hem tot de kinderen +Israëls zenden, zeggende: Ik kom tot u met teekens van uwen Heer. +Ik wil u uit klei een vogel maken<a class="noteref" id="xd21e11391src" +href="#xd21e11391" name="xd21e11391src">24</a>, ik zal er op +<span class="pagenum">[<a id="pb115" href="#pb115" name= +"pb115">115</a>]</span>blazen, en hij zal, met Gods verlof, een levende +vogel worden, en ik zal den blindgeborene en den melaatsche genezen, en +met Gods verlof dooden levend maken<a class="noteref" id= +"xd21e11417src" href="#xd21e11417" name="xd21e11417src">25</a>. Ik zal +u zeggen wat gij eet en verder in uwe huizen verricht. Dit alles zal u +een teeken wezen, indien gij geloovig zijt. <a id="s3.44" name= +"s3.44"></a><span class="versenum">44.</span> Ik kom om de thora te +bevestigen, die gij vóór mij hebt ontvangen; ik zal u het +gebruik van eenige zaken veroorloven, die u vroeger verboden zijn. Ik +kom tot u met teekens van uwen Heer. Vreest God en gehoorzaamt mij. Hij +is mijn en uw Heer. Vereert hem; dit is de rechte weg. <a id="s3.45" +name="s3.45"></a><span class="versenum">45.</span> Toen <span class= +"sc">Jezus</span> hun ongeloof zag, zeide hij: Wie wil mij voor Gods +zaak helpen. De apostelen antwoordden: Wij willen Gods helpers zijn; +wij gelooven aan God; betuig het, dat wij geloovigen zijn. <span class= +"versenum">46.</span> O Heer! wij gelooven aan wat gij geopenbaard +hebt, wij gelooven uwen afgezant; schrijf ons daarom in, bij het getal +der getuigen. <span class="versenum">47.</span> De Joden verzonnen eene +list; God bedacht beter tegen hen, en God is de listigste. <a id= +"s3.48" name="s3.48"></a><span class="versenum">48.</span> God zeide: o +<span class="sc">Jezus</span>! ik wil u doen sterven<a class="noteref" +id="xd21e11465src" href="#xd21e11465" name="xd21e11465src">26</a> en u +tot mij <span class="corr" id="xd21e11477" title= +"Bron: verheften">verheffen</span><a class="noteref" id="xd21e11479src" +href="#xd21e11479" name="xd21e11479src">27</a>, en u van de +ongeloovigen bevrijden; en hen die u gevolgd zijn, wil ik boven de +ongeloovigen plaatsen, tot den dag der opstanding. Gij zult allen tot +mij terugkeeren, en ik zal tusschen <span class="pagenum">[<a id= +"pb116" href="#pb116" name="pb116">116</a>]</span>u richten over de +strijdpunten. <a id="s3.49" name="s3.49"></a><span class= +"versenum">49.</span> Ik zal de ongeloovigen in deze en in de volgende +wereld streng bestraffen, en niemand zal hen helpen. <span class= +"versenum">50.</span> Maar zij die gelooven en doen wat goed is, zullen +hun loon ontvangen; want God bemint de onrechtvaardigen niet. +<span class="versenum">51.</span> Deze teekens en wijze waarschuwingen +maken wij u bekend. <a id="s3.52" name="s3.52"></a><span class= +"versenum">52.</span> In de oogen van God is <span class= +"sc">Jezus</span> gelijk aan <span class="sc">Adam</span>; hij schiep +hem uit stof en zeide: Zij, en hij was<span class="corr" id= +"xd21e11520" title="Niet in bron">.</span> <span class= +"versenum">53.</span> Deze waarheid komt van God; wees dus geen +twijfelaar. <a id="s3.54" name="s3.54"></a><span class= +"versenum">54.</span> Indien iemand, nadat gij de ware kennis hebt +gekregen, daarover<a class="noteref" id="xd21e11532src" href= +"#xd21e11532" name="xd21e11532src">28</a> met u twisten wil, zeg dan: +Kom, laat ons onze en uwe zonen te zamen roepen, onze en uwe vrouwen, +onze en uwe slaven, en tot God bidden, en Gods vloek over de leugenaars +inroepen<a class="noteref" id="xd21e11538src" href="#xd21e11538" name= +"xd21e11538src">29</a>. <span class="versenum">55.</span> Dit is eene +ware geschiedenis, en er is geen God, buiten God en God is machtig en +wijs. <span class="versenum">56.</span> Indien zij omkeeren; waarlijk, +God kent de goddeloozen. <a id="s3.57" name="s3.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> Zeg: o gij! die de schrift hebt ontvangen, komt +en laat ons de volgende vereeniging tusschen ons vinden: Laat ons +slechts God vereeren, en geen schepsel met hem gelijk stellen, en dat +geen van ons een ander, buiten God, als Heer erkenne<a class="noteref" +id="xd21e11623src" href="#xd21e11623" name="xd21e11623src">30</a> en +aanbidde. Weigeren zij dit, zeg dan: Wees getuige, dat wij trouwe +geloovigen zijn. <a id="s3.58" name="s3.58"></a><span class= +"versenum">58.</span> O gij! die de schrift hebt ontvangen, waarom +twist gij omtrent <span class="sc">Abraham</span>? De thora en het +evangelie werden toch eerst na zijnen tijd geopenbaard. Begrijpt gij +dit niet? <span class="versenum">59.</span> Gij, die immer twist +omtrent zaken, welke gij kunt weten, waarom strijdt gij omtrent zaken, +die gij niet kunt weten. God weet, maar gij weet niet. <a id="s3.60" +name="s3.60"></a><span class="versenum">60.</span> <span class= +"sc">Abraham</span> was noch Jood noch Christen, maar hij was vroom en +God onderworpen en geen afgodendienaar. <span class="pagenum">[<a id= +"pb117" href="#pb117" name="pb117">117</a>]</span><span class= +"versenum">61.</span> Die, welke <span class="sc">Abraham</span> +volgen, komen hem het dichtst nabij, en zijn profeet (<span class= +"sc">Mahomet</span>) en de geloovigen. God is de beschermer der +geloovigen. <span class="versenum">62.</span> Eenigen van hen die de +schrift hebben ontvangen, zouden u willen verleiden, maar zij verleiden +slechts zich zelven, en zij bemerken het niet. <span class= +"versenum">63.</span> O gij bezitters der schrift! waarom loochent gij +Gods teekenen, terwijl gij zelven er getuigen van waart. <a id="s3.64" +name="s3.64"></a><span class="versenum">64.</span> O gij! die de +schrift hebt ontvangen, bemantelt de waarheid toch niet met de +onwaarheid, om de waarheid te verbergen, terwijl gij die kent<a class= +"noteref" id="xd21e11673src" href="#xd21e11673" name= +"xd21e11673src">31</a>. <a id="s3.65" name="s3.65"></a><span class= +"versenum">65.</span> Eenigen van hen, die de schrift bezitten, zeggen: +Geloof des ochtends aan het boek, den geloovigen gezonden, en loochen +het des avonds weder; opdat zij weder terugkeeren<a class="noteref" id= +"xd21e11683src" href="#xd21e11683" name="xd21e11683src">32</a>. +<span class="versenum">66.</span> Geloof slechts hem, die uwen +godsdienst volgt. Zeg: De ware leiding is Gods leiding; indien zij ook +een ander is geopenbaard, zooals zij u gegeven is. Zullen zij voor God +met u strijden? Zeg hun: Al het goede is in Gods hand. Hij geeft het +aan wien hij wil; want hij is goed en wijs. <span class= +"versenum">67.</span> Hij zal zijne barmhartigheid verleenen aan wien +hij wil; want God bezit groote genade. <a id="s3.68" name= +"s3.68"></a><span class="versenum">68.</span> Onder hen die de schrift +hebben ontvangen zijn er, die gij een talent kunt toevertrouwen; zij +zullen u dit teruggeven<a class="noteref" id="xd21e11724src" href= +"#xd21e11724" name="xd21e11724src">33</a>; maar er zijn ook anderen, +die u een, hun geleenden dinar, niet zullen teruggeven, indien gij hen +niet aanhoudend dit herinnert. <span class="versenum">69.</span> Dit +geschiedt omdat zij zeggen: Wij hebben geen verplichting omtrent de +onwetenden. Maar zij liegen omtrent God, tegen beter weten aan, +<span class="versenum">70.</span> Hij, die zijne verplichtingen nakomt +en God vreest, dien bemint <span class="pagenum">[<a id="pb118" href= +"#pb118" name="pb118">118</a>]</span>God. <span class= +"versenum">71.</span> Die met Gods verbond handel drijven en met hunnen +eed, voor een nietigen prijs, hebben geen deel aan het volgende leven; +op den dag der opstanding zal God hen niet aanspreken. Hij zal geen +enkelen blik op hen werpen en hen niet reinigen; maar zij zullen een +strenge straf ondergaan. <span class="versenum">72.</span> Velen van +hen lezen hunne vervalschingen van de schrift zóó voor, +dat gij zoudt gelooven, dat het werkelijk in de schrift voorhanden was. +Dit is niet zoo in de schrift, en zij antwoorden: Dit is van God, maar +het is niet van God, en zij zeggen leugens van God, tegen beter weten +aan. <a id="s3.73" name="s3.73"></a><span class="versenum">73.</span> +Het past den mensch niet, nadat God hem de schrift, wijsheid en de +profetie heeft gegeven, dat hij daarop tot de menschen zegge: Bidt mij +aan, even als God<a class="noteref" id="xd21e11773src" href= +"#xd21e11773" name="xd21e11773src">34</a>; maar het past hem te zeggen: +Volmaakt u in de schrift, die gij kent, en oefent u er in. <a id= +"s3.74" name="s3.74"></a><span class="versenum">74.</span> God gebiedt +u niet, dat gij engelen of profeten voor uwe meesters zoudt +nemen<a class="noteref" id="xd21e11801src" href="#xd21e11801" name= +"xd21e11801src">35</a>. Zou hij u gebieden ongetrouw te worden, nadat +gij trouwe geloovigen (Muzelmannen) zijt geworden. <span class= +"versenum">75.</span> Toen God het verbond der profeten aannam, zeide +hij hun: Dit is de schrift en de wijsheid die ik u geef. Hierna zal een +gezant tot u komen en datgene wat ik u thans geef, bevestigen. Gij moet +hem gelooven en hem ondersteunen. God sprak voorts: Hebt gij ernstig +besloten, mijn verbond aan te nemen? Zij antwoordden: wij zijn vast +besloten. Daarop zeide God: weest dus getuigen, en ik zal met u getuige +zijn. <span class="versenum">76.</span> Hij die dan terug treden wil +behoort tot de zondaren. <span class="versenum">77.</span> Verlangen +zij eenen anderen godsdienst dan dien des Heeren, terwijl wat in den +hemel en op aarde woont, hetzij vrijwillig of gedwongen, hem +onderworpen is en alles eens tot hem moet terug keeren. <a id="s3.78" +name="s3.78"></a><span class="versenum">78.</span> Zegt: Wij gelooven +aan God, aan hetgeen hij ons geopenbaard heeft, en aan datgene wat hij +aan <span class="sc">Abraham</span>, en <span class= +"sc">Ismaël</span>, en <span class="sc">Izaak</span>, <span class= +"sc">Jacob</span> en de stammen heeft geopenbaard, en aan datgene wat +aan <span class="sc">Mozes</span>, <span class="sc">Jezus</span> en de +profeten door hunnen Heer werd geopenbaard. Wij maken geen onderscheid +tusschen hen. Wij zijn God onderworpen (Muzelmannen). <a id="s3.79" +name="s3.79"></a><span class="versenum">79.</span> Die eenen anderen +godsdienst dan den <span class="corr" id="xd21e11848" title= +"Bron: Islama">Islam</span> aanneemt, wordt door God niet aangenomen, +en hij zal in de toekomstige wereld tot hen behooren die vergaan. +<a id="s3.80" name="s3.80"></a><span class="versenum">80.</span> Hoe +zou God de menschen kunnen leiden, die ongeloovigen zijn geworden, +nadat zij geloovigen zijn geweest en betuigd hebben, dat de apostel +waarachtig was, en zij getuigen waren van de <span class= +"pagenum">[<a id="pb119" href="#pb119" name= +"pb119">119</a>]</span>teekens. <span class="corr" id="xd21e11857" +title="Bron: Godt">God</span> leidt de goddeloozen niet. <span class= +"versenum">81.</span> Hunne belooning zal zijn, dat Gods vloek hen zal +treffen, en die der engelen en van alle menschen. <span class= +"versenum">82.</span> Eeuwig zullen zij daaronder gebukt gaan; hunne +kwelling zal niet verzacht worden, en nimmer zal een blik hen treffen. +<span class="versenum">83.</span> Niet evenzoo zal het zijn met hen, +welke berouw hebben en boete doen; want God is genadig en barmhartig. +<span class="versenum">84.</span> Zij echter, die ongetrouw zijn +geworden nadat zij geloofd hebben, en nog in ongetrouwheid toenemen, +hun berouw wordt nimmer aangenomen; want zij blijven in hunne dwaling. +<a id="s3.85" name="s3.85"></a><span class="versenum">85.</span> +Waarlijk, zij die niet gelooven en als ongeloovigen sterven, van hen +worden alle schatten der aarde niet aangenomen, indien zij zich +daarmede willen los koopen; zij zullen eene strenge straf ondergaan en +zullen geen verdediger hebben. <a id="s3.86" name= +"s3.86"></a><span class="versenum">86.</span> Nimmer zult gij de +gerechtigheid bereiken, dan nadat gij aalmoezen zult hebben gegeven van +hetgeen gij lief hebt; en God weet wat gij geeft. <a id="s3.87" name= +"s3.87"></a><span class="versenum">87.</span> Het gebruik van alle +spijzen was den kinderen Israëls geoorloofd, uitgezonderd datgene +wat Israël zich zelven verbood, vóór de thora werd +gegeven. Zeg: breng de thora en lees die, indien gij oprecht zijt. +<span class="versenum">88.</span> Wie dus God leugens toedicht, behoort +tot de goddeloozen. <span class="versenum">89.</span> Zeg: God is +waarachtig; volgt daarom den godsdienst van den rechtgeloovigen +<span class="sc">Abraham</span> die geen afgodendienaar was. <a id= +"s3.90" name="s3.90"></a><span class="versenum">90.</span> De eerste +tempel voor de menschen gesticht, was die te <span class= +"ex">Becca</span><a class="noteref" id="xd21e11908src" href= +"#xd21e11908" name="xd21e11908src">36</a>, tot zegen en tot rechtsnoer +voor alle menschen. <a id="s3.91" name="s3.91"></a><span class= +"versenum">91.</span> Daarin zijn duidelijke teekens. Dit is de plaats +van <span class="sc">Abraham</span>, en wie die betreedt, zal veilig +zijn. Het is de plicht van alle menschen die het kunnen, een +pelgrimstocht daarheen te doen. <span class="versenum">92.</span> Wat +de ongeloovigen betreft, God heeft geen schepsel noodig. <span class= +"versenum">93.</span> Zeg: o gij! die de schrift hebt ontvangen, waarom +gelooft gij Gods teekenen niet? God is getuige van al hetgeen gij doet. +<span class="versenum">94.</span> Zeg: o gij! die de schrift hebt +ontvangen, waarom wilt gij de geloovigen van den weg Gods afleiden? Gij +tracht hen te verwarren, en gij zijt zelven getuigen. Maar God is niet +onopmerkzaam omtrent hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">95.</span> O geloovigen! Indien gij eenigen van hen volgt, +die de schrift hebben ontvangen, dan zullen zij u ongeloovig maken, +nadat gij geloovig zijt geweest. <span class="versenum">96.</span> Hoe +kunt gij echter ongeloovig worden, indien men u de teekens van God +voorleest, en zijn gezant onder u is? Wie God vast aankleeft, wordt op +den rechten weg gevoerd. <span class="versenum">97.</span> O +geloovigen! vreest God met oprechte vrees en sterft niet, zonder dat +gij trouwe geloovigen (Muzelmannen) zijt. <a id="s3.98" name= +"s3.98"></a><span class="versenum">98.</span> Kleeft allen God sterk +aan<a class="noteref" id="xd21e11960src" href="#xd21e11960" name= +"xd21e11960src">37</a> en verlaat hem niet, en gedenkt de weldaden, +<span class="pagenum">[<a id="pb120" href="#pb120" name= +"pb120">120</a>]</span>die hij u heeft bewezen. Terwijl gij vijanden +waardt, heeft hij uwe harten vereenigd, en gij zijt door zijne genade +een volk van broeders geworden. <span class="versenum">99.</span> Gij +waart aan den rand van het hellevuur, en hij bevrijdde u. God maakte u +zijne teekens bekend, opdat gij op den rechten weg zoudt mogen geleid +worden. <span class="versenum">100.</span> Opdat gij een volk zoudt +worden, dat de anderen tot het goede zou brengen, het goede gebiedende, +het slechte verbiedende. Dit volk zal gelukkig zijn. <a id="s3.101" +name="s3.101"></a><span class="versenum">101.</span> Weest niet als zij +die zich gescheiden hebben, en die nog oneenig zijn<a class="noteref" +id="xd21e11986src" href="#xd21e11986" name="xd21e11986src">38</a>, +nadat zij de duidelijke leer hebben ontvangen; zij zullen eene strenge +straf ondergaan. <a id="s3.102" name="s3.102"></a><span class= +"versenum">102.</span> Op den dag der opstanding zullen eenige blanke, +anderen zwarte gezichten hebben. God zal zeggen tot hen die zwarte +gezichten hebben; zijt gij ongeloovigen geworden, nadat gij geloovigen +waart? Ontvangt dan de straf voor uw ongeloof. <a id="s3.103" name= +"s3.103"></a><span class="versenum">103.</span> Zij wier gezichten +blank zijn, zullen Gods genade ontvangen en die eeuwig genieten. +<span class="versenum">104.</span> Dit zijn Gods teekenen; die wij u in +waarheid openbaren. <span class="versenum">105.</span> Hem behoort +alles wat in den hemel en op aarde is, en tot hem zullen eens alle +dingen terugkeeren. <a id="s3.106" name="s3.106"></a><span class= +"versenum">106.</span> Gij zijt het beste volk dat ooit onder de +menschen is opgestaan: gij beveelt wat rechtvaardig is, verbiedt wat +slecht is, en gelooft aan God. En indien zij, die de schrift hebben +ontvangen, geloofd hadden, waarlijk het ware beter voor hen geweest. Er +zijn eenige geloovigen onder hen<a class="noteref" id="xd21e12011src" +href="#xd21e12011" name="xd21e12011src">39</a>, maar het grootste +gedeelte hunner zijn goddeloozen. <span class="versenum">107.</span> +Zij zullen u slechts weinig nadeel kunnen toebrengen, en als zij met u +kampen, zullen zij vluchten en niet geholpen worden. <span class= +"versenum">108.</span> Overal waar men hen vindt, zal smaad hen +treffen, behalve indien zij een verbond met God en de menschen sluiten. +Gods toorn laden zij op zich, en gebrek zal hen treffen, omdat zij Gods +teekenen geloochend, de profeten onrechtvaardig gedood, en oproer en +boosheid gesticht hebben. <a id="s3.109" name="s3.109"></a><span class= +"versenum">109.</span> Maar de bezitters der schrift zijn niet allen +gelijk. Er zijn rechtschapene onder hen<a class="noteref" id= +"xd21e12039src" href="#xd21e12039" name="xd21e12039src">40</a>, die +elken nacht doorbrengen met nadenken over Gods teekenen en hen te +aanbidden. <a id="s3.110" name="s3.110"></a><span class= +"versenum">110.</span> Zij gelooven aan God en aan den jongsten dag; +zij gebieden wat goed is, verbieden wat slecht is en streven naar goede +daden; zij behooren tot de vromen. <span class="versenum">111.</span> +Het <span class="corr" id="xd21e12050" title="Bron: hoede">goede</span> +zal niet onbeloond blijven: want God kent de vromen. <a id="s3.112" +name="s3.112"></a><span class="versenum">112.</span> Niets zal bij God +de ongeloovige helpen: noch <span class="pagenum">[<a id="pb121" href= +"#pb121" name="pb121">121</a>]</span>vermogen noch kinderen. Zij worden +aan het hellevuur overgeleverd en zullen eeuwig daarin blijven. <a id= +"s3.113" name="s3.113"></a><span class="versenum">113.</span> Wat zij +in deze wereld uitleenen, gelijkt een hevigen, kouden wind, die over +het staande koren van de menschen waait en het verwoest. God is niet +onrechtvaardig omtrent hen; zij waren veeleer onrechtvaardig omtrent +zich zelven. <a id="s3.114" name="s3.114"></a><span class= +"versenum">114.</span> O gij geloovigen! sluit geene vriendschap met +hen die niet tot de uwen<a class="noteref" id="xd21e12068src" href= +"#xd21e12068" name="xd21e12068src">41</a> behooren; zij laten niet na, +u te verleiden; zij wenschen slechts uw verderf. Hunnen haat hebben zij +reeds met den mond uitgesproken, maar wat in hunne borst blijft +besloten, is nog verderfelijker. Wij hebben u daarvan reeds bewijzen +gegeven, indien gij deze slechts verstaat. <span class= +"versenum">115.</span> Ziet, gij bemint hen, en zij beminnen u niet. +Gij gelooft aan de geheele schrift; indien zij u ontmoeten, zeggen zij: +wij gelooven; zijn zij echter heimelijk bij elkander gekomen, dan +bijten zij zich uit toorn tegen u op de nagels. Zeg hun: sterft van +toorn; God kent het binnenste uws harten. <span class= +"versenum">116.</span> Als het u goed gaat, zullen zij bedroefd zijn, +en indien u een ongeluk overkomt, zijn zij van vreugde vervuld. Indien +gij echter geduldig zijt en God vreest dan zullen hunne listen u niet +schaden; want God weet wat zij doen. <a id="s3.117" name= +"s3.117"></a><span class="versenum">117.</span> Herinner u den dag, +toen gij met het aanbreken van den dag uwe familie verliet, om de +geloovigen een kamp voor den oorlog te bereiden<a class="noteref" id= +"xd21e12084src" href="#xd21e12084" name="xd21e12084src">42</a>, God +<span class="pagenum">[<a id="pb122" href="#pb122" name= +"pb122">122</a>]</span>hoorde en wist het. <a id="s3.118" name= +"s3.118"></a><span class="versenum">118.</span> Toen twee van de +heerscharen den moed verloren<a class="noteref" id="xd21e12140src" +href="#xd21e12140" name="xd21e12140src">43</a> en God hen ondersteunde. +Op God moeten de geloovigen dus vertrouwen. <a id="s3.119" name= +"s3.119"></a><span class="versenum">119.</span> God heeft u geholpen +bij den slag van <span class="ex">Bedr</span>, toen gij zwakker in +getal waart. Vreest dus God en weest dankbaar. <a id="s3.120" name= +"s3.120"></a><span class="versenum">120.</span> En toen gij tot de +geloovigen zeidet: Is het niet genoeg, dat God u met drieduizend van +den hemel dalende engelen helpt? <span class="versenum">121.</span> +Waarlijk indien gij volhardt en God vreest, dan zal, indien de vijand u +plotseling overvalt, God u met vijfduizend uitgeruste engelen +versterken. <span class="versenum">122.</span> En God verkondigt dit +als eene gelukkige tijding, opdat uwe harten gerust zouden zijn. Er is +geene andere hulp dan bij God, de machtige, de wijze. Dat hij de +ongeloovigen met den wortel zal uitroeien, of verdelgen, en dat zij +omvergeworpen of bestraft zullen worden, is u onnoodig te weten. <a id= +"s3.123" name="s3.123"></a><span class="versenum">123.</span> Het gaat +u niet aan, of God hen bestraft of hun vergeeft; het zijn <span class= +"corr" id="xd21e12183" title="Bron: zondaten">zondaren</span><a class= +"noteref" id="xd21e12185src" href="#xd21e12185" name= +"xd21e12185src">44</a>. <a id="s3.124" name="s3.124"></a><span class= +"versenum">124.</span> Gode behoort alles wat in den hemel en op aarde +is; hij vergeeft en straft wien hij wil; God is genadig en barmhartig. +<span class="versenum">125.</span> O geloovigen! vermijdt den woeker, +door tweevoudig te verdubbelen. Vreest God, opdat gij gelukkig zijt. +<span class="versenum">126.</span> Vreest het vuur, voor de goddeloozen +bereid, en gehoorzaamt God en den profeet, om Gods genade te verwerven. +<span class="versenum">127.</span> Wedijvert om de genade van uwen Heer +te ontvangen en het paradijs, dat, zoo groot als de hemel en de aarde, +bestemd is voor de godvreezenden. <a id="s3.128" name= +"s3.128"></a><span class="versenum">128.</span> Voor hen die in goede +en slechte tijden aalmoezen geven, hunnen toorn beheerschen en de +menschen vergeven; want God mint de goeden. <span class= +"versenum">129.</span> Degenen, die nadat zij eene booze daad bedreven +of een zonde begaan hebben, God gedenken en om vergeving +bidden—en wie kan buiten God hunne zonden vergeven?—en niet +volharden in het booze dat zij erkennen. <span class= +"versenum">130.</span> Deze allen zullen genade van hunnen Heer +ontvangen, en tuinen van beken doorsneden, waarin zij eeuwig zullen +wonen. Hoe heerlijk is het loon van hen die wel handelen. <span class= +"versenum">131.</span> Reeds vóór u waren er voorbeelden +van straffen op boozen. Doorloop de aarde, en zie hoe het einde was van +hen, die Gods gezanten van bedrog hebben beschuldigd. <span class= +"versenum">132.</span> Dit boek is eene verklaring aan de menschen, een +richtsnoer en vermaning voor u, vromen. <span class= +"versenum">133.</span> Weest dus niet ontmoedigd en treurig. Gij zult +de bovenhand behouden, indien gij <span class="pagenum">[<a id="pb123" +href="#pb123" name="pb123">123</a>]</span>gelooft. <a id="s3.134" name= +"s3.134"></a><span class="versenum">134.</span> Zoo gij in den krijg +eene wonde ontvangt, dan heeft de booze mede er eene ontvangen<a class= +"noteref" id="xd21e12251src" href="#xd21e12251" name= +"xd21e12251src">45</a> en wij laten de dagen zoo afwisselend op +elkander volgen onder de menschen, opdat God hen kenne die gelooven en +wie martelaars onder u zijn (God mint de boozen niet). <span class= +"versenum">135.</span> Om de geloovigen te beproeven en de ongeloovigen +te verdelgen. <span class="versenum">136.</span> Gelooft gij dan het +paradijs binnen te gaan, vóór God hen kent, die voor hem +gekampt en volhard hebben. <a id="s3.137" name= +"s3.137"></a><span class="versenum">137.</span> Gij verlangdet den dood +vóór hij nabij was<a class="noteref" id="xd21e12279src" +href="#xd21e12279" name="xd21e12279src">46</a>, gij hebt dien gezien en +gij beschouwdet dien. <span class="versenum">138.</span> <span class= +"sc">Mahomet</span> is slechts een gezant. Andere gezanten zijn reeds +vóór hem gestorven: indien hij zou sterven of gedood +worden, zoudt gij dan op uwe voetstappen willen terugkeeren? Maar hij +die op zijne voetstappen terugkeert, schendt God niet, en God zal de +dankbaren beloonen. <a id="s3.139" name="s3.139"></a><span class= +"versenum">139.</span> Geene ziel kan sterven dan op Gods verlof, naar +het boek waarin de bestemming van alle dingen is opgeschreven<a class= +"noteref" id="xd21e12303src" href="#xd21e12303" name= +"xd21e12303src">47</a>. Wie de belooning in deze wereld verlangt, +zullen wij die geven; wij zullen haar echter ook hun geven, die hunne +belooning in het toekomstige leven verlangen. De dankbaren zullen wij +beloonen. <span class="versenum">140.</span> Hoevele profeten kampten +met hen, die tienduizendmaal zoo sterk waren; toch lieten zij den moed +niet zakken om hetgeen zij doorstonden, terwijl zij voor des Heeren +godsdienst kampten, en gedroegen zich niet zwak en niet verachtelijk. +God mint hen die geduldig volharden. <span class="versenum">141.</span> +En zij zeiden niet anders dan: o Heer vergeef ons onze zonden en wat +wij in onze daden misdreven hebben; sterk onze voeten en sta ons bij +tegen de ongeloovigen. God gaf hun daarvoor in deze wereld belooning en +een heerlijk loon in de toekomstige; want God bemint hen die goed doen. +<span class="versenum">142.</span> O geloovigen! indien gij naar de +ongeloovigen luistert, zullen zij op uwe vroegere voetstappen terug +brengen, opdat gij afvallig zoudt worden, en u in het verderf storten. +<span class="versenum">143.</span> God is uw beschermer en hij is de +beste helper. <a id="s3.144" name="s3.144"></a><span class= +"versenum">144.</span> Wij vervullen het hart der ongeloovigen met +schrik, omdat zij God nog andere wezens hebben toegedicht, <span class= +"pagenum">[<a id="pb124" href="#pb124" name= +"pb124">124</a>]</span>waartoe zij geene macht hadden. Het vuur zal +hunne woning wezen, en de verblijfplaats der goddeloozen zal +verschrikkelijk zijn. <a id="s3.145" name="s3.145"></a><span class= +"versenum">145.</span> God had reeds zijne beloften vervuld, toen gij, +met zijnen wil, de vijanden hebt verslagen; maar gij liet den moed +zinken, streedt over de bevelen, werd oproerig, hoewel hij u de +vervulling uwer wenschen<a class="noteref" id="xd21e12337src" href= +"#xd21e12337" name="xd21e12337src">48</a> had getoond. <span class= +"versenum">146.</span> Eenige onder u kozen deze wereld, anderen weder +de toekomstige. Hij heeft u op de vlucht gejaagd om u te beproeven; +maar hij heeft u reeds vergeven; want God is genadig omtrent de +geloovigen. <a id="s3.147" name="s3.147"></a><span class= +"versenum">147.</span> Herinnert u, hoe gij tegen de hoogte opgeklommen +zijt, en naar geen uwer omzaagt, terwijl de profeet u riep<a class= +"noteref" id="xd21e12348src" href="#xd21e12348" name= +"xd21e12348src">49</a>. Toen liet God bedroefenis op bedroefenis over u +komen, opdat gij geene droefheid zoudt gevoelen over het verlies van +den buit en over andere treurige gebeurtenissen. God kent al uwe daden. +<a id="s3.148" name="s3.148"></a><span class="versenum">148.</span> +Toen liet God, na de droefheid, tot verkwikking, eenigen in diepen +slaap vallen<a class="noteref" id="xd21e12356src" href="#xd21e12356" +name="xd21e12356src">50</a>. Een ander deel der uwen werd verontrust +door zich zelven, terwijl zij valsche en dwaze denkbeelden van God +hadden, en zeiden: zal een gedeelte van die zaak met ons +gebeuren<a class="noteref" id="xd21e12365src" href="#xd21e12365" name= +"xd21e12365src">51</a>. Zeg: waarlijk, alles behoort God. Zij verbergen +gedachten in hunne harten, die zij u niet openbaren, zeggende: indien +een dergelijke zaak met ons gebeurd ware, wij waren hier niet geslagen +geworden<a class="noteref" id="xd21e12374src" href="#xd21e12374" name= +"xd21e12374src">52</a>. Antwoordt hun: Indien gij zelfs in uwe huizen +waart gebleven, dan hadden toch zij, wier dood bestemd was, naar buiten +naar de plaats moeten gaan om daar te sterven. God wilde daardoor de +gevoelens en gedachten uwer harten onderzoeken; want God kent het +binnenste van het hart der menschen. <span class="versenum">149.</span> +Zij die zich op den dag des slags tusschen de beide legers +verwijderden, werden door satan verleid, tot straf van eenigerhande +misdaad door hen bedreven; maar God heeft hun thans <span class= +"pagenum">[<a id="pb125" href="#pb125" name= +"pb125">125</a>]</span>vergeven; want God is vergevend en genadig. +<span class="versenum">150.</span> O geloovigen! weest niet als de +ongeloovigen, die van hunne broeders zeggen, als zij het land +doorreizen, of naar den oorlog gaan: Indien zij met ons waren gebleven, +zouden zij niet gestorven of niet gedood zijn. God heeft dit gedaan om +hun hart te beproeven. God geeft leven en dood, en ziet wat gij doet. +<span class="versenum">151.</span> En indien gij ook gedood wordt, of +sterft voor de verdediging van des Heeren godsdienst, waarlijk dan is +Gods genade en barmhartigheid beter dan alle wereldsche schatten. +<span class="versenum">152.</span> Hetzij gij sterft of gedood wordt, +gij wordt tot God verzameld. <span class="versenum">153.</span> En wat +de barmhartigheid betreft, die gij hun van God hebt geopenbaard, gij o +<span class="sc">Mahomet</span>! waart mild omtrent hen; waart gij +strenger en harder geweest, dan hadden zij zich zekerlijk van u +gescheiden. Vergeef hun dus en vraag vergiffenis voor hen, en raadpleeg +hen omtrent de zaak van den oorlog, en nadat gij hebt beraadslaagd, +vertrouwt op God; want God bemint die op hem vertrouwen. <span class= +"versenum">154.</span> Indien God u helpt, dan kan u niemand +overwinnen; indien hij u echter verlaat; wie zou u dan na hem kunnen +helpen? Vertrouw daarom op God. <a id="s3.155" name= +"s3.155"></a><span class="versenum">155.</span> Het is de gewoonte van +den profeet niet, te bedriegen<a class="noteref" id="xd21e12425src" +href="#xd21e12425" name="xd21e12425src">53</a>. Hij, die bedriegt, zal +op den dag der opstanding met zijn bedrog moeten verschijnen<a class= +"noteref" id="xd21e12447src" href="#xd21e12447" name= +"xd21e12447src">54</a>. Dan zal iedere ziel het loon ontvangen wat zij +heeft verdiend, en niemand zal onrechtvaardig behandeld worden. +<span class="versenum">156.</span> Zou hij, die naar Gods welbehagen +leeft, evenzoo behandeld worden als hij, die Gods toorn heeft op zich +geladen, en de hel zijne woning zijn? Eene ongelukkige reis zal dat +zijn, <span class="versenum">157.</span> Er zullen graden van belooning +en straf bij God zijn; want God ziet wat gij doet. <a id="s3.158" name= +"s3.158"></a><span class="versenum">158.</span> God heeft ook daardoor +zijne goedheid omtrent de geloovigen getoond, dat hij hun een apostel +uit hun midden heeft gezonden, om hun zijne teekens te leeren en hen te +reinigen, en hen te onderwijzen in de wijsheid<a class="noteref" id= +"xd21e12466src" href="#xd21e12466" name="xd21e12466src">55</a>, daar +zij vroeger in eene openbare dwaling verkeerden. <a id="s3.159" name= +"s3.159"></a><span class="versenum">159.</span> Toen u een onheil +geschiedde (bij <span class="ex">Ohod</span>) nadat gij reeds twee +<span class="pagenum">[<a id="pb126" href="#pb126" name= +"pb126">126</a>]</span>gelijke voordeelen had behaald, zeidet gij: Van +waar komt ons dit? Antwoord: Dit is van u zelven<a class="noteref" id= +"xd21e12482src" href="#xd21e12482" name="xd21e12482src">56</a>; want +God is almachtig. <span class="versenum">160.</span> En wat u trof op +den dag, toen de twee legers elkander ontmoeten, was zekerlijk door +Gods wil, opdat hij de geloovigen en de goddeloozen zou leeren kennen. +Toen men hun zeide: komt, vecht voor des Heeren godsdienst en drijft +den vijand terug, zeiden zij: Indien wij konden vechten zouden wij u +volgen. Toen waren zij het ongeloof nader dan het geloof. <span class= +"versenum">161.</span> Zij spraken met hunne monden, wat niet in hunne +harten was: maar God wist wat zij verborgen. <span class= +"versenum">162.</span> Die te huis gebleven waren, zeide van hunne +broeders: Hadden zij ons gevolgd, dan waren zij niet geslagen geworden. +Antwoord hun: Keert den dood dan van u af, indien gij waarheid zegt. +<span class="versenum">163.</span> Rekent hen toch niet onder de +dooden, die voor des Heeren godsdienst zijn gevallen: zij leven bij +hunnen God, die hen voor eeuwig verzorgt. <span class= +"versenum">164.</span> Zij verblijden zich om de weldaden, waarmede God +hen heeft overladen, en verheugen zich om degenen, die na hen zullen +komen, maar nog niet bij hen zijn, en die door vrees noch droefheid +zullen getroffen worden. <span class="versenum">165.</span> Zij +verheugen zich om de weldaden en de genade die zij van hem hebben +ontvangen, en omdat hij de belooningen der geloovigen niet verloren +laat gaan. <span class="versenum">166.</span> Zij, die God en zijnen +apostel gevolgd zijn en nadat zij te <span class="ex">Ohod</span> +verwond waren, even als zij die goede daden verrichten en God vreezen, +zullen eene ruime belooning ontvangen. <span class= +"versenum">167.</span> Tot hen zeiden de menschen: Waarlijk: de +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> hebben zich reeds met macht +tegen u uitgerust: vreest hen dus; maar dit vermeerderde slechts hun +vertrouwen, en zij zeiden: God is onze hulp en de beste beschermer. +<span class="versenum">168.</span> Daarom kwamen zij ook met Gods gunst +en weldaden terug: geen ongeluk had hen getroffen, en zij volgden Gods +welbehagen; want zijne genade is oneindig. <span class= +"versenum">169.</span> Satan wil u vrees voor zijne vrienden +veroorzaken; doch vreest niet hen, maar mij alleen, indien gij +geloovigen zijt. <span class="versenum">170.</span> Laten zij u niet +bedroeven, die het ongeloof zoo haastig najagen: zij zullen God nooit +het minst schaden. God zal hun geen deel in de toekomstige wereld +geven, en zij zullen eene gestrenge straf ondergaan. <span class= +"versenum">171.</span> Waarlijk, zij die het geloof tegen ongeloof +verruilen, kunnen God niet de minste schade toebrengen, maar eene +gestrenge straf wacht hen. <span class="versenum">172.</span> Laten de +ongeloovigen toch niet denken, dat, zoo wij hun leven verlengen en +gelukkig maken, dit eene weldaad zij: neen! wij verlengen hun leven en +maken het gelukkig, opdat zij slechts hunne zonden vermeerderen en eene +strengen straf zouden ondergaan. <span class="versenum">173.</span> God +zal de geloovigen niet langer in den toestand laten, waarin gij u thans +bevindt, dan tot dat hij de slechten van de goeden heeft <span class= +"corr" id="xd21e12551" title="Bron: afgezondert">afgezonderd</span>. +<a id="s3.174" name="s3.174"></a><span class="versenum">174.</span> God +zal u ook niet met zijne geheimen bekend <span class="pagenum">[<a id= +"pb127" href="#pb127" name="pb127">127</a>]</span>maken<a class= +"noteref" id="xd21e12560src" href="#xd21e12560" name= +"xd21e12560src">57</a>; maar God kiest hiertoe een zijner gezanten; +naar zijn welbehagen. Gelooft daarom in God en zijne Gezanten: indien +gij gelooft en God vreest, zult gij eene ruime belooning ontvangen. +<span class="versenum">175.</span> Laat ook zij die gierig zijn met de +weldaden, die hun door Gods goedheid zijn geworden, niet gelooven dat +hunne gierigheid tot hun geluk dient: neen zij dient veeleer tot hun +verderf. <a id="s3.176" name="s3.176"></a><span class= +"versenum">176.</span> Wat zij met gierigheid verzameld hebben, zal op +den dag der opstanding hun als een halsband om den hals gehangen +worden<a class="noteref" id="xd21e12578src" href="#xd21e12578" name= +"xd21e12578src">58</a>. God is erfgenaam van hemel en aarde; hij kent +al uwe daden. <span class="versenum">177.</span> God heeft reeds de +woorden gehoord van hen die zeiden: God is arm en wij zijn rijk. Wij +willen opschrijven wat zij gezegd hebben, even als den moord der +profeten, die zij zonder oorzaak hebben begaan en wij willen tot hen +zeggen: Neemt nu de straf der verbranding aan. <span class= +"versenum">178.</span> Dit zullen zij ondergaan voor het booze, dat zij +met hunne handen hebben verricht; want God is niet onrechtvaardig +omtrent zijne dienaren. <span class="versenum">179.</span> Anderen +zeggen: God heeft ons beloofd, dat wij geen gezant zouden moeten +gelooven, dan alleen indien hij met een offer tot ons komt, dat +dadelijk door het vuur verteerd wordt. <span class= +"versenum">180.</span> Antwoord: Reeds vóór mij zijn +gezanten gekomen met duidelijke bewijzen en met het wonder waarvan hij +spreekt: waarom hebt gij hen dan gedood, indien gij waarheidlievende +menschen zijt? <a id="s3.181" name="s3.181"></a><span class= +"versenum">181.</span> Beschuldigen zij u van bedrog o <span class= +"sc">Mahomet</span>! de gezanten vóór u werden reeds van +bedrog beschuldigd, terwijl zij duidelijke bewijzen medebrachten en de +schrift het verlichtende boek. <span class="versenum">182.</span> +Iedereen zal den dood proeven, en op den dag der opstanding zult gij uw +loon ontvangen; en hij, die zich ver van het vuur heeft verwijderd en +in het paradijs zal toegelaten worden, zal gelukkig zijn; want het +aardsche leven is bedriegelijk bezit. <span class= +"versenum">183.</span> Gij zult beproefd worden in uwe bezittingen en +in u zelven, en gij zult vele harde woorden moeten aanhooren van hen, +die de schrift vóór u hebben ontvangen en van de +afgodendienaars; maar weest geduldig en vreest God; want zoo is het +vastbesloten. <a id="s3.184" name="s3.184"></a><span class= +"versenum">184.</span> En toen God een verbond sloot met hen, die hij +de schrift gaf, met den last, die den menschen bekend te maken en haar +niet te verbergen, wierpen zij dit achter hunne ruggen en verkochten +het voor een lagen prijs. Hoe slecht was de prijs dien zij er voor +ontvingen. <a id="s3.185" name="s3.185"></a><span class= +"versenum">185.</span> Denk niet dat zij, die zich verblijden in +hetgeen zij gedaan hebben, en wenschen geprezen te worden om hetgeen +zij niet gedaan hebben, denk niet dat zij van de straf zijn +uitgesloten; eene groote straf wacht hen. <a id="s3.186" name= +"s3.186"></a><span class="versenum">186.</span> God is de Heer over +<span class="pagenum">[<a id="pb128" href="#pb128" name= +"pb128">128</a>]</span>hemel en aarde. Hij is de almachtige. <a id= +"s3.187" name="s3.187"></a><span class="versenum">187.</span> In de +schepping van hemel en aarde; in de afwisseling van dag en nacht zijn +teekens voor hen die nadenken. <span class="versenum">188.</span> Die +staande, zittende en liggende aan God denken en, bij het nadenken over +de schepping van hemel en aarde, uitroepen: O Heer! gij hebt dit niet +zonder reden geschapen. Lof zij u. Red ons van de straf des vuurs. +<span class="versenum">189.</span> O, Heer! indien gij iemand in het +vuur stort, zult gij hem met schande bedekken. De goddeloozen hebben +geene hulp van u te hopen. <span class="versenum">190.</span> O Heer! +wij hebben een prediker gehoord<a class="noteref" id="xd21e12649src" +href="#xd21e12649" name="xd21e12649src">59</a>, die ons tot geloof +aanspoorde, zeggende: Gelooft in uwen Heer! en wij geloofden. +<span class="versenum">191.</span> O Heer! vergeef ons dus onze zonden; +wisch onze misstappen uit en laat ons met de vromen sterven. <a id= +"s3.192" name="s3.192"></a><span class="versenum">192.</span> O Heer! +geef ons ook wat gij door uwe gezanten hebt beloofd, en bedek ons niet +met schande op den dag der opstanding. Gij verbreekt uwe belofte niet. +<a id="s3.193" name="s3.193"></a><span class="versenum">193.</span> God +antwoordde hun, zeggende: Ik laat geene goede daad verloren gaan, wie +die ook gedaan hebbe; hetzij man of vrouw<a class="noteref" id= +"xd21e12667src" href="#xd21e12667" name="xd21e12667src">60</a>. De eene +onder u is uit den andere gesproten<span class="corr" id="xd21e12677" +title="Bron: ,">.</span> <span class="versenum">194.</span> Zij die +hunne woonplaatsen hebben verlaten en uit hunne huizen werden +verdreven, voor mijnen godsdienst hebben geleden, en in den slag zijn +omgekomen, wil ik van alle schuld bevrijden, en zal hen brengen in de +tuinen van wateren doorsneden. <span class="versenum">195.</span> Dit +is de belooning van God; dit is de schoonste belooning. <a id="s3.196" +name="s3.196"></a><span class="versenum">196.</span> Laat u niet +verblinden door den voorspoed der ongeloovigen<a class="noteref" id= +"xd21e12693src" href="#xd21e12693" name="xd21e12693src">61</a>. IJdel +genot<a class="noteref" id="xd21e12702src" href="#xd21e12702" name= +"xd21e12702src">62</a>. Hunne woning zal de hel zijn; een ongelukkig +verblijf. <span class="versenum">197.</span> Maar zij, die God vreezen, +zullen tuinen bewonen met wateren doorsneden, en zullen eeuwig daarin +verblijven. Dit is de belooning van God<span class="corr" id= +"xd21e12709" title="Bron: ,">.</span> Wat van God komt, is beter voor +de geloovigen. <a id="s3.198" name="s3.198"></a><span class= +"versenum">198.</span> Onder hen die de schrift hebben ontvangen, zijn +er, die God gelooven en in hetgeen u is gezonden, en hetgeen hun is +gezonden; die zich aan God onderwerpen en Gods teekenen niet voor een +geringen prijs verkoopen. <span class="versenum">199.</span> Zij zullen +hunne belooning van God ontvangen; want God is vlug in het +samenstellen. <span class="versenum">200.</span> O, geloovigen! weest +geduldig; streeft er naar, in geduld uit te munten; weest standvastig +en vreest God, opdat gij gelukkig zijt. <span class="pagenum">[<a id= +"pb129" href="#pb129" name="pb129">129</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10692" href="#xd21e10692src" name="xd21e10692">1</a></span> Zie +hierna de noot van <a href="#s3.30">vers 30</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10711" href="#xd21e10711src" name="xd21e10711">2</a></span> Zie +de <a href="#n70.4">noot</a> van het 1e vers, vorige soera.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10722" href="#xd21e10722src" name="xd21e10722">3</a></span> De +onderscheiding is een der titels van den Koran, omdat die leert, het +goede van het kwade, het geoorloofde van het ongeoorloofde te +onderscheiden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10739" href="#xd21e10739src" name="xd21e10739">4</a></span> Men +onderscheide hier wel de beteekenis der woorden: grondzuilen (of +moeder) des boeks, hier in den zin van grondslag gebruikt, van die des +anderen, wordende het eene op het eerste hoofdstuk van den Koran, het +tweede op den prototype van den Koran toegepast, die in den Hemel +bewaard en ook het duidelijke boek genoemd wordt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10762" href="#xd21e10762src" name="xd21e10762">5</a></span> Het +woord <span class="ex">ahl</span>, dat gewoonlijk door huisgezin wordt +vertaald, beteekent, in meer algemeenen zin gebruikt, volk, aanhangers +van, of lieden van.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10776" href="#xd21e10776src" name="xd21e10776">6</a></span> Het +teeken of mirakel, hier bedoeld, was de overwinning, in het tweede jaar +der Hedjira, door <span class="sc">Mahomet</span> behaald op de +heidensche bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, die door +<span class="sc">Aboe Sofian</span> werden aangevoerd, en welke in de +vallei <span class="ex">Bedr</span> plaats had, die gelegen is nabij de +zee tusschen <span class="ex">Mekka</span> en <span class= +"ex">Medina</span>. <span class="sc">Mahomets</span> strijdkrachten +bestonden slechts uit 319 man, terwijl het leger van den vijand bijna +1000 man sterk was. Niettegenstaande dit verschil, noodzaakte hij hen +te vluchten, nadat hij zeventig der voornaamste Koreïshieten +gedood en verscheidene gevangen gemaakt had, met een verlies van +slechts veertien man van zijn eigen volk. (<span class= +"sc">Elmacin</span>, <span class="sc">Hottinger</span>, <span class= +"ex">Hist. Oriënt.</span> <span class="sc">Abülfed</span>, +<span class="ex">Vit. Moham</span>, enz.). Dit was de eerste +overwinning die door den profeet werd behaald, en hoewel het geene zeer +belangrijke gebeurtenis moge schijnen, toch was het een groot voordeel +voor hem en voor de grondvesting van al zijn volgende macht en geluk. +Daarom is deze gebeurtenis beroemd in de Arabische geschiedenis en meer +dan eens in den Koran vermeld. (Zie lager in deze soera en de soeras 8 +en 32) en als <span class="pagenum">[<a id="xd21e10816" href= +"#xd21e10816" name="xd21e10816">110n</a>]</span>een gevolg van de +goddelijke hulp aangehaald. Het genoemde mirakel bestaat naar men zegt +uit drie zaken: 1º. <span class="sc">Mahomet</span> nam op order +van <span class="sc">Gabriël</span>, eene handvol zand en wierp +het, tijdens den aanval, naar den vijand, zeggende: Mogen hunne +aangezichten beschaamd worden, waarop zij onmiddellijk <span class= +"corr" id="xd21e10824" title="Bron: vluchten">vluchtten</span>. Maar +hoewel de profeet zelf waarschijnlijk met het zand wierp, wordt toch in +den Koran (<a href="#s8">8e Soera</a> voorste ged.) gezegd, dat God +daarmede zou hebben geworpen; dat is, door tusschenkomst van zijnen +engel. 2º. De Mahomedanen rekenden de ongeloovigen twee maal +sterker te zijn dan zij, hetwelk hen zeer ontmoedigde, en 3º. God +zond eerst duizend engelen te hunner hulp en daarna drie duizend +engelen, aangevoerd door <span class="sc">Gabriël</span>, die op +zijn paard <span class="sc">Haïzûm</span> was gezeten; en +volgens den Koran (<a href="#s8">8e Soera</a>) werd dit alles door de +hemelsche helpers uitgevoerd, hoewel de Mahomedanen zich verbeeldden +het zelven te doen, en dus op hetzelfde oogenblik dapper vochten</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10848" href="#xd21e10848src" name="xd21e10848">7</a></span> +Eigenlijk gemerkte paarden, zijnde de edele paarden, die men met zorg +bewaart en van het naamcijfer des bezitters voorziet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10881" href="#xd21e10881src" name="xd21e10881">8</a></span> +Hiermede worden de heidensche Arabieren bedoeld, die geene kennis der +schriften hebben (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Het Arabische woord is hier +echter niet datgene waarvan de Koran zich gewoonlijk bedient, waar hij +over afgodendienaars spreekt. Het is het woord <span class= +"ex">ommin</span>, lieden van het volk. Het woord <span class= +"ex">ommi</span> (enkelvoudig) ongeletterde, wordt echter ook op +<span class="sc">Mahomet</span> toegepast.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10914" href="#xd21e10914src" name="xd21e10914">9</a></span> De +Joden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10917" href="#xd21e10917src" name="xd21e10917">10</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard bij gelegenheid dat <span class= +"sc">Mahomet</span> twist had met eenige Joden, hetgeen door de +uitleggers op verschillende wijze wordt verhaald. <span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e10924" title= +"Bron: Beildâwi">Beidâwi</span></span> zegt, dat, toen +<span class="sc">Mahomet</span> eens in eene synagoge ging, +<span class="sc">Naïm Ebn Amroe</span> en <span class="sc">Al +Hareth Ebn Zeid</span> hem vroegen, van welken godsdienst hij was. Hij +antwoordde: van <span class="sc">Abrahams</span> godsdienst. Zij +hernamen, <span class="sc">Abraham</span> was een jood, maar op +<span class="sc">Mahomets</span> voorstel, dat de Pentateuchus het +geschil zou beslechten, wilden zij op geenerlei wijze daarin +toestemmen. <span class="sc">Jallalo’ddin</span> verhaalt, dat +twee Joden overspel hadden bedreven, waarop <span class= +"sc">Mahomet</span> hen veroordeelde om ingevolge de wet van +<span class="sc">Mozes</span>, gesteenigd te worden. De Joden weigerden +dit uit te voeren, zeggende, dat er geen dergelijk verbod in den +Pentateuchus was, maar toen <span class="sc">Mahomet</span> dat boek +tot getuige riep, werd die wet er in gevonden. Daarna werden de +misdadigers gesteenigd. Het is zeer opmerkelijk, dat deze wet van +<span class="sc">Mozes</span> betreffende het steenigen van +overspeligen in het Nieuwe Testament (Joh. +VIII : 5) is vermeld hoewel sommigen de echtheid dier geheele +plaats betwisten<a id="xd21e10965" name="xd21e10965"></a>, doch nu is +het noch in de Hebreeuwsche of Samaritaansche Pentateuchus, noch in de +Septuaginta te vinden, daar er slechts wordt gezegd, dat die ter dood +gebracht zullen worden (Lev. +XX : 10. Zie ook <span class="sc">Whistons</span>, <span class="ex" +lang="en">Essay towards restoring the true Text of the Old +Testament</span>, bladz. 99 en 100). Op deze bijzonderheid wordt door +de Mahomedanen aanhoudend gewezen als een bewijs van de verminking der +wet van <span class="sc">Mozes</span> door de Joden. Het is mede +opmerkelijk, dat er eens een vers in den Koran bestond, waarin geboden +werd de overspeligen te steenigen, en dat de uitleggers zeiden, dat de +woorden slechts waren afgeschaft, hoewel de zin of wet van kracht +bleef.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e10986" href="#xd21e10986src" name="xd21e10986">11</a></span> Zie +de tweede Soera, vers 74.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11033" href="#xd21e11033src" name="xd21e11033">12</a></span> +<span class="sc">Imran</span>, <span class="sc">Amran</span> of +<span class="sc">Imram</span> is volgens de Mahomedaansche +overlevering, den naam van twee verschillende personen. De een was de +vader van <span class="sc">Mozes</span> en <span class= +"sc">Aäron</span>, en de ander was de vader van <span class= +"sc">Maria</span> (<span class="sc">Al Zamakhshari</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>) welke bij sommige christen-schrijvers +<span class="sc">Joachim</span> wordt genoemd. De uitleggers +veronderstellen, dat de eerste, of eigenlijk dat beide op deze plaats +bedoeld worden, hoewel men aanneemt, dat de persoon op de volgende +plaats bedoeld, laatstgenoemde was, die behalve <span class= +"sc">Maria</span>, de moeder van <span class="sc">Jezus</span>, ook een +zoon had, welke <span class="sc">Aäron</span> werd genaamd (Koran +<a href="#s19">19e soera</a>) en eene zuster <span class= +"sc">Ishà</span> of <span class="sc">Elisabeth</span>, die met +<span class="sc">Zacharias</span> huwde en de moeder was van +<span class="sc">Johannes</span> den Dooper; weshalve deze profeet en +<span class="sc">Jezus</span> gewoonlijk door de Mahomedanen<a id= +"xd21e11091" name="xd21e11091"></a> <span class="ex">De twee zonen der +tante</span>, of de neven worden genoemd. Hier verwart de Koran +<span class="sc">Maria</span> de moeder van <span class= +"sc">Jezus</span> met <span class="sc">Maria</span> of <span class= +"sc">Mirjam</span>, de zuster van <span class="sc">Mozes</span> en +<span class="sc">Aäron</span>, hoewel het uit andere plaatsen van +den Koran duidelijk blijkt dat <span class="sc">Mahomet</span> wel +degelijk wist, dat <span class="sc">Mozes</span> verscheidene eeuwen +voor <span class="sc">Christus</span> leefde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11131" href="#xd21e11131src" name="xd21e11131">13</a></span> De +persoon <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e11134" title= +"Bron: imram">Imram</span></span>, hier bedoeld, was de vader van +<span class="sc">Maria</span>; de naam zijner vrouw was <span class= +"sc">Hannah</span> of <span class="sc">Anna</span>, de dochter van +<span class="sc">Fakudh</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11150" href="#xd21e11150src" name="xd21e11150">14</a></span> Dit +is: dat een meisje geene priesterlijke diensten kon verrichten, evenals +een knaap.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11157" href="#xd21e11157src" name="xd21e11157">15</a></span> Deze +uitdrukking staat in verband met eene overlevering, dat <span class= +"sc">Abraham</span>, toen de duivel hem beproefde, God niet te +gehoorzamen, door zijn’ zoon niet te offeren, den boozen geest +verdreef, door met steenen naar hem te werpen. Tot aandenken dezer +gebeurtenis werpen de Mahomedanen, bij den pelgrimstocht naar +<span class="ex">Mekka</span>, in de vallei van <span class= +"ex">Mina</span> een aantal steenen, met zekere ceremoniën naar +den duivel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11175" href="#xd21e11175src" name="xd21e11175">16</a></span> +Ofschoon het kind geen jongen was, bood heur moeder haar toch den +priesters aan, die met het opzicht in den tempel belast waren, als eene +aan God gewijde. Nadat zij haar hadden ontvangen, werd zij aan de zorg +van <span class="sc">Zacharias</span> toevertrouwd, die haar een +vertrek in den tempel bouwde en haar van het noodige voorzag. +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, enz.<span class="corr" id="xd21e11186" title= +"Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11196" href="#xd21e11196src" name="xd21e11196">17</a></span> De +uitleggers zeggen, dat niemand in <span class="sc">Maria’s</span> +vertrek mocht komen behalve <span class="sc">Zacharias</span>, en dat +hij zeven deuren achter haar sloot. Desniettegenstaande vond hij haar +in den winter van zomervruchten en in den zomer van wintervruchten +voorzien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11222" href="#xd21e11222src" name="xd21e11222">18</a></span> Dat +is <span class="sc">Jezus</span>, die volgens een der uitleggers +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>), zoo werd genoemd, omdat +hij, door bevel van God, zonder vader ontvangen was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11231" href="#xd21e11231src" name="xd21e11231">19</a></span> Het +oorspronkelijke beteekent iemand, die zich niet alleen aan de vrouwen, +maar ook aan alle andere genoegens en begeerten zal onttrekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11239" href="#xd21e11239src" name="xd21e11239">20</a></span> +<span class="sc">Zacharias</span> was toen negenennegentig jaar oud, en +zijne vrouw negenentachtig. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). +Vergelijk de voorzegging aan <span class="sc">Abraham</span> (Gen. +XVII : 17).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11275" href="#xd21e11275src" name="xd21e11275">21</a></span> Zijn +aangezicht ter aarde doen bukken en de knie buigen, geschiedt bij het +gebed der Muzelmannen. <span class="sc">Mahomet</span> schijnt deze +uitdrukking hier opzettelijk te bezigen, om zijne leer vast te hechten +aan die der rechtvaardigen van het Oude Testament.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11289" href="#xd21e11289src" name="xd21e11289">22</a></span> Toen +<span class="sc">Maria</span> voor het eerst in den tempel werd +gebracht, twistten zij onder elkander, omdat zij de dochter van een +hunner opperhoofden was, wie met hare opvoeding zou belast worden. +<span class="sc">Zacharias</span> stond er op, dat hij de voorkeur zou +hebben, dewijl hij met hare tante getrouwd <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e11297" href="#xd21e11297" name= +"xd21e11297">114n</a>]</span>was, maar de anderen stemden daarin niet +toe. Zij kwamen toen overeen, dat het lot tusschen hen zou beslissen, +waarop zevenentwintig naar de rivier de <span class="ex">Jordaan</span> +gingen en hunne roeden er in wierpen, waarop zij eenige plaatsen der +wet hadden geschreven; alle zonken zij, behalve die van <span class= +"sc">Zacharias</span>, die op het water dreef. Daarop werd hem de zorg +over het kind toevertrouwd. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11332" href="#xd21e11332src" name="xd21e11332">23</a></span> +Behalve het verhaal hiervan gegeven door de Koran (<a href="#s19">19e +soera</a>), geeft een Mahomedaansch schrijver (die echter niet veel +gezag heeft) twee verhalen; een, dat <span class="sc">Jezus</span> +sprak, terwijl hij nog in het lichaam zijner moeder besloten was, om +haren neef <span class="sc">Joseph</span> te bestraffen, over de +onrechtvaardige verdenking, die hij van haar voedde (<span class= +"sc">Sikii</span>, <span class="ex">notas in Evang. Infant</span>, pag. +5) en een ander sprookje, dat hij aan denzelfden persoon een antwoord +zou hebben gegeven, kort nadat hij geboren was. Want <span class= +"sc">Joseph</span>, die door <span class="sc">Zacharias</span> was +uitgezonden, om <span class="sc">Maria</span> op te zoeken, welke de +stad bij nacht had verlaten, om hare bevalling te verbergen, begon haar +te onderhouden toen hij haar had gevonden; maar ze gaf geen antwoord, +waarop het kind zeide: Verheug u, o <span class="sc">Jozef</span>! en +wees tevreden; want God heeft mij voortgebracht uit de duisternis van +het moederlijf, voor het licht der wereld, en ik zal tot de kinderen +Israëls gaan en hen noodigen tot gehoorzaamheid aan God +(<span class="sc">Al Kessai</span>). Dit schijnt geheel ontleend te +zijn aan de vele fabelachtige overleveringen der oostersche Christenen, +waarvan eene tot ons is gekomen in het aprocryphe evangelie van de +<span class="ex">kindsheid van Christus</span>, waar wij vinden, dat +<span class="sc">Jezus</span> sprak, tijdens hij nog in zijne wieg lag, +en tot zijne moeder zeide: Waarlijk ik ben <span class= +"sc">Jezus</span>, de zoon van God, wiens woord gij hebt voorgebracht, +zooals de engel <span class="sc">Gabriël</span> u heeft verklaard: +en mijn vader heeft mij gezonden om de wereld te redden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11391" href="#xd21e11391src" name="xd21e11391">24</a></span> +Sommigen zeggen dat het eene vledermuis was (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>); maar anderen veronderstellen, dat +<span class="sc">Jezus</span> vele vogels van verschillende soorten +maakte. Deze omstandigheid is mede ontleend aan de volgende +fabelachtige overlevering, welke in het bovengenoemde apocryphe +evangelie is te vinden. Toen <span class="sc">Jezus</span> zeven jaar +oud was, speelde hij met eenige kinderen van zijnen ouderdom; zij +maakten uit klei verschillende vormen van vogels en andere dieren, om +zich te vermaken en ieder gaf zijn eigen werk de voorkeur. <span class= +"sc">Jezus</span> vertelde hun, dat hij die wilde doen loopen en +springen, hetwelk zij op zijn bevel ook deden. Hij maakte ook vele +figuren van menschen en andere <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e11405" href="#xd21e11405" name= +"xd21e11405">115n</a>]</span>vogels, die weg vlogen, of op zijne handen +bleven staan, al naar hij het hun beval en ook aten en dronken, als hij +hun spijs en drank aanbood. De kinderen vertelden dit aan hunne ouders, +die hun verboden, nimmer meer met <span class="sc">Jezus</span> te +spelen, dien zij voor een toovenaar hielden. (<span class="ex">Evang. +Infant.</span> pag. 111 enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11417" href="#xd21e11417src" name="xd21e11417">25</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> vermeldt drie personen, +welke <span class="sc">Christus</span> in het leven terug bracht, en +die onderscheiden jaren daarna nog leefden en kinderen hadden, zijnde: +<span class="sc">Lazarus</span>, de zoon der weduwe, en de dochter van +den herbergier (waarschijnlijk van het opperhoofd der synagoge). Hij +voegt er bij, dat hij ook <span class="sc">Sem</span>, den zoon van +<span class="sc">Noach</span>, heeft opgewekt, die, zoo als een ander +(<span class="sc">Al Thalabi</span>) schrijft, dacht, dat hij ten +oordeel werd geroepen, en met een half grijs hoofd uit zijn graf kwam, +ofschoon de menschen in zijne dagen niet grijs werden. Daarna stierf +hij onmiddellijk weder.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11465" href="#xd21e11465src" name="xd21e11465">26</a></span> Hier +staat in den tekst: <span class="ex">inni motewafika</span>. Dit woord +wordt gebruikt in de beteekenis van den dood te doen ondergaan, +sprekende van God, die de menschen oproept en tot zich ontvangt, bij +het einde van hun leven. De uitleggers, door deze plaats, welke in +tegenspraak is met de meening dat <span class="sc">Jezus</span> niet +gestorven is, maar dat God een ander in zijne plaats stelde, in +verlegenheid gebracht, denken dat dit woord, hoewel het eerste in den +tekst geplaatst, echter, wat den zin betreft, de andere in deze orde +moet volgen: Ik zal u tot mij opheffen, en aan het einde zal ik u +geheel als de andere menschen doen sterven. Eenige verklaarders +gelooven, dat <span class="sc">Jezus</span> werkelijk gestorven is voor +zijne hemelvaart, en wel gedurende drie uren, en dat hij niet is +gekruisigd. Overigens wordt deze plaats op verschillende wijze +verklaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11479" href="#xd21e11479src" name="xd21e11479">27</a></span> +Enige Mahomedanen zeggen, dat dit door tusschenkomst van <span class= +"sc">Gabriël</span> geschiedde; maar anderen zijn van meening, dat +een sterke dwarrelwind hem van den berg <span class="ex">Oljvet</span> +opnam (<span class="sc">Althalabi</span>, zie ook +2 Koningen II : 1 en 11).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11532" href="#xd21e11532src" name="xd21e11532">28</a></span> +Namelijk omtrent <span class="sc">Jezus</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11538" href="#xd21e11538src" name="xd21e11538">29</a></span> Om +deze plaats te verklaren, wordt door de uitleggers het volgende +verhaald: Verschillende Christenen kwamen met hunnen bisschop, +<span class="sc">Abn Hareth</span> genaamd, tot <span class= +"sc">Mahomet</span>, als afgezanten van de bewoners van <span class= +"ex">Najran</span> of <span class="ex">Nedjran</span> (land van +<span class="ex">Arabië</span>), en vingen aan met hem te twisten +over godsdienst en de geschiedenis van <span class="sc">Jezus</span>. +Zij stemden er eindelijk in toe, de genoemde zaak den volgenden ochtend +te behandelen, als een korte weg om te beslissen, wie van hen in het +ongelijk was. <span class="sc">Mahomet</span> bracht zijne dochter +<span class="sc">Fatima</span>, zijn schoonzoon <span class= +"sc">Ali</span> en zijn beide kleinzonen <span class="sc">Hassan</span> +en <span class="sc">Hoessein</span> mede, en hij verzocht de Christenen +te wachten, tot hij zou hebben gebeden. Maar toen zij hem zagen +knielen, ontbrak hun de moed, en dorsten zij het niet wagen, hem te +vloeken, maar onderwierpen zich aan hem (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Deze plaats wordt <span class= +"ex">mobaheleh</span> genoemd en is van groot gewicht bij alle +Muzelmannen, maar meer bijzonder bij de Chiiten (volgelingen van +<span class="sc">Ali</span>), omdat <span class="sc">Mahomet</span>, +die <span class="sc">Fatima</span>, <span class="sc">Ali</span>, +<span class="sc">Hassan</span> en <span class="sc">Hoessein</span> had +medegebracht, de woorden gebruikt: <span class="ex">onze zielen en de +uwe</span>, hetgeen ten bewijze strekt voor de innige verbinding en +ondeelbaarheid van <span class="sc">Mahomet</span> en zijn gezin.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11623" href="#xd21e11623src" name="xd21e11623">30</a></span> +Behalve van andere afgodische daden beschuldigt <span class= +"sc">Mahomet</span> de Joden en Christenen, dat zij een al te blind +geloof schenken aan hunne priesters en monniken, welke zich de macht +hebben toegeëigend, uit te maken, welke zaken wettig en welke +onwettig zijn, en van het volgen van Gods wetten te ontslaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11673" href="#xd21e11673src" name="xd21e11673">31</a></span> Hier +worden de Joden en Christenen andermaal beschuldigd, de schriften te +hebben vervalscht en de profetiën omtrent <span class= +"sc">Mahomet</span> te hebben verduisterd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11683" href="#xd21e11683src" name="xd21e11683">32</a></span> De +uitleggers zeggen, om deze plaats te verklaren, dat <span class= +"sc">Caab Ebn Al Ashraf</span> en <span class="sc">Malec Ebn Al +Seif</span> (twee Joden van <span class="ex">Medina</span>), hunne +gezellen roepen, toen de Kebla was veranderd, te doen alsof zij +geloofden, dat die door God was gegeven, door des ochtends te bidden +naar den Caaba gewend, en dat zij des avonds, zooals gewoonlijk, naar +<span class="ex">Jeruzalem</span> gekeerd, zouden bidden, opdat de +volgelingen van <span class="sc">Mahomet</span>, die zich verbeeldden, +dat de Joden betere rechters dan zij op dit punt waren, hun voorbeeld +zouden volgen. Anderen zeggen echter, dat het zekere Joodsche priesters +of <span class="ex">khaibar</span> waren, die sommigen van hun volk +bevalen, des ochtends voor te geven, dat zij den Mahomedaanschen +godsdienst hadden omhelsd, maar aan het einde van den dag te zeggen, +dat zij hunne boeken der schrift nagezien en hunne rabijnen +geraadpleegd hadden, doch dat zij niet konden vinden, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> de persoon was, in de wet beschreven en bedoeld; +door welke list zij hoopten, twijfel in de harten der Mahomedanen te +doen ontstaan (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11724" href="#xd21e11724src" name="xd21e11724">33</a></span> In +het Arabisch staat voor het woord talent: <span class= +"ex">kintar</span>, dat duizend dinars of goudstukken waard was. Als +een voorbeeld van deze plaats halen de uitleggers <span class= +"sc">Abd’allah Ebn Salâm</span> aan, een jood, die zeer +bevriend was met <span class="sc">Mahomet</span> (<span class= +"sc">Prideaux</span>, <span class="ex" lang="en">Life of Moham</span>, +pag. 33), aan wien een der Koreïshieten 1200 oncen goud leende, +welke hij zeer stipt op den bepaalden tijd betaalde (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11773" href="#xd21e11773src" name="xd21e11773">34</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span> spreekt hier van de Christenen, die, +volgens hem, aan <span class="sc">Jezus</span>, zoon van <span class= +"sc">Maria</span> en eenvoudig sterveling, eene taal in den mond +leggen, welke hij, als profeet en oprecht vereerder van God, nimmer +heeft kunnen voeren. <span class="sc">Al Beldâwi</span> voegt er +bij, dat twee Christenen, <span class="sc">Abn Râfè al +Koradhi</span> en <span class="sc">Al Seynd al Najrâni</span>, +aanboden, <span class="sc">Mahomet</span> als hunnen God te erkennen en +hem te aanbidden, waarop hij geantwoord had: God verbiedt, dat wij +iemand naast hem zouden vereeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11801" href="#xd21e11801src" name="xd21e11801">35</a></span> Dat +is: hen te aanbidden en <span class="ex">rabb</span> (meester, heer) te +noemen, hetwelk men slechts aan God schuldig is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11908" href="#xd21e11908src" name="xd21e11908">36</a></span> +<span class="ex">Becca</span> of <span class="ex">Mekka</span>. +<span class="sc">Mahomet</span> ontving deze plaats toen de Joden +zeiden, dat hunne Kebla, of de tempel van <span class= +"ex">Jeruzalem</span>, ouder was dan die der Mahomedanen, of de +Caaba.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11960" href="#xd21e11960src" name="xd21e11960">37</a></span> +Letterlijk: Houdt vast aan de koord van God, d.i. verzekert u zelven, +door den Islam aan te nemen, welke hier figuurlijk wordt uitgedrukt +door “koord,” omdat het een zeker middel is, hen te redden, +die <span class="pagenum">[<a id="xd21e11962" href="#xd21e11962" name= +"xd21e11962">120n</a>]</span>anders eenen godsdienst belijden, waardoor +zij hiernamaals verloren zouden zijn, daar het vasthouden aan een touw +het voorbehoedmiddel is tegen het vallen in een put of andere plaats. +Men zegt dat Mahomet, om de zelfde reden, den Koran <span class= +"ex">Habl Allah al matiu</span> noemt, d.i. de zekere koord van God +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e11986" href="#xd21e11986src" name="xd21e11986">38</a></span> Als +de Joden en Christenen, die omtrent de eenheid van God enz. +twistten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12011" href="#xd21e12011src" name="xd21e12011">39</a></span> Zoo +als <span class="sc">Abd’allah Ebn Salâm</span> en zijne +metgezellen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>) en diegenen van +de stammen <span class="sc">Al Ans</span> en <span class="sc">Al +Khazraj</span> welke het mahomedanisme hebben omhelsd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12039" href="#xd21e12039src" name="xd21e12039">40</a></span> Die +namelijk welke het islamismus hebben aangenomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12068" href="#xd21e12068src" name="xd21e12068">41</a></span> Dat +is, tot eenen anderen godsdienst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12084" href="#xd21e12084src" name="xd21e12084">42</a></span> Dit +was de slag van <span class="ex">Ohod</span>, een berg op vier mijlen +ten Noorden van <span class="ex">Medina</span>. De Koreïshieten +hadden namelijk, om hun verlies bij <span class="ex">Bedr</span> (zie +het begin van deze soera) te wreken, in het volgende jaar, zijnde het +derde der Hedjira, een leger van 3000 man te zamen getrokken, waaronder +200 paarden en 200 man, die met maliënkolders waren gewapend. Deze +strijdkrachten werden aangevoerd door <span class="sc">Aboe +Sofiân</span> en maakten te <span class= +"ex">Dhu’lholeifa</span>, een dorp op zes mijlen afstands van +<span class="ex">Medina</span> halt. <span class="sc">Mahomet</span>, +wiens leger veel minder talrijk was dan dat zijner vijanden, had eerst +besloten, hen in de stad af te wachten, maar later volgde hij den raad +van sommigen zijner makkers en rukte tegen hen op, aan het hoofd van +1000 man (sommigen zeggen hij had 1050 man, anderen 900, waarvan 100 +met maliënkolders waren voorzien, maar hij had slechts +één paard, behalve het zijne, in het geheele +leger<span class="corr" id="xd21e12108" title="Niet in bron">)</span>. +Met deze strijdkrachten vormde hij een kamp in een dorp bij +<span class="ex">Ohod</span>, welken berg hij in den rug verlangde te +hebben, om het voordeel, zijne manschappen tegen omsingeling te +behoeden, waartoe hij nog 50 boogschutters in de achterhoede plaatste, +met streng bevel, hunne posten niet te verlaten. Toen het gevecht +begon, was het voordeel eerst aan <span class="sc">Mahomets</span> +zijde, maar later verloor hij den slag door de schuld zijner +boogschutters, die de gelederen verlieten om te plunderen, en zoodoende +toelieten, dat de paarden der vijanden de Mahomedanen omsingelden en +hen in de achterhoede aanvielen. <span class="sc">Mahomet</span> had +daarbij echter zijn leven verloren, daar zijn leger door eene hagelbui +van steenen aangevallen, en door twee pijlen in het aangezicht gewond +werd, waardoor hij, toen men die uittrok, twee zijner voorste tanden +verloor. Van de Moslems waren 90 man gedood, waaronder <span class= +"sc">Hamzoe</span>, de oom van <span class="sc">Mahomet</span> en van +de ongeloovigen <span class="pagenum">[<a id="xd21e12127" href= +"#xd21e12127" name="xd21e12127">122n</a>]</span>22 (<span class= +"sc">Abulfeda</span>). Deze plaats moest dienen om den slechten uitslag +van dit gevecht te verontschuldigen, en den nedergeslagen moed zijner +volgelingen weder op te wekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12140" href="#xd21e12140src" name="xd21e12140">43</a></span> Dit +waren sommigen van de gezinnen van <span class="sc">Banoe Salma</span> +van den stam van <span class="sc">Al Khagraj</span> en <span class= +"sc">Banoel, Nareth</span> van den stam van <span class="sc">Al +Aws</span>, die de beide vleugels van <span class="sc">Mahomets</span> +leger vormden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12185" href="#xd21e12185src" name="xd21e12185">44</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard, toen <span class="sc">Mahomet</span> gewond +werd in den slag van <span class="ex">Ohod</span> en uitriep: Hoe zal +het volk kunnen zegepralen, dat het aangezicht van zijnen profeet met +bloed heeft bevlekt, terwijl hij hen tot hunnen God riep: De persoon +die hem wondde was Otha de zoon van <span class="sc">Abboe +Wakkâs</span> (<span class="sc">Al <span class="corr" id= +"xd21e12198" title="Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12251" href="#xd21e12251src" name="xd21e12251">45</a></span> Toen +zij te <span class="ex">Bedr</span> werden geslagen. Het is +opmerkelijk, dat het getal der Mahomedanen die bij <span class= +"ex">Ohod</span> werden gedood gelijk is aan dat der afgodendienaars +die de <span class="ex">Bedr</span> vielen. Dit was zoo door God +bevolen, om eene elders op te geven reden (<a href="#s8">VIIIe +Soera</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12279" href="#xd21e12279src" name="xd21e12279">46</a></span> Deze +plaats heeft betrekking op vele van <span class="sc">Mahomets</span> +volgelingen, die niet te <span class="ex">Bedr</span> tegenwoordig +waren geweest, en welke de gelegenheid wenschten te hebben, in een +ander gevecht dezelfde eer te genieten als zij die als martelaren in +den slag vielen, maar ontmoedigd werden, toen zij het grooter getal +afgodendienaars in den slag van <span class="ex">Ohod</span> lagen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12303" href="#xd21e12303src" name="xd21e12303">47</a></span> Ten +einde de klachten van zijn volk om hunne nederlaag des te krachtiger te +stillen, stelt <span class="sc">Mahomet</span> het zóó +voor, als ware de levenstijd van iederen mensch vooraf bij God bepaald, +en dat zij, die in den slag vielen, hunnen dood niet zouden hebben +ontgaan, indien zij te huis waren gebleven, terwijl zij nu het +glorierijke voordeel genoten, als martelaars voor het geloof te +vallen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12337" href="#xd21e12337src" name="xd21e12337">48</a></span> Dat +is: de overwinning en den buit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12348" href="#xd21e12348src" name="xd21e12348">49</a></span> +Zeggende: komt hier tot mij, o dienaren van God! Ik ben Gods gezant. +Hij, die terugkeert, zal in het paradijs komen. Maar niettegenstaande +al zijne pogingen om zijne lieden te verzamelen, kon hij niet meer dan +dertig van hen daartoe brengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12356" href="#xd21e12356src" name="xd21e12356">50</a></span> Na +het gevecht werden zij, die in den slag pal bleven staan, terwijl zij +in het veld lagen, door een aangenamen slaap verkwikt, zoodat hun de +zwaarden uit de handen vielen; maar zij, die zich slecht hadden +gedragen, werden verontrust, en hunne harten verbeeldden zich, dat zij +aan het verderf waren overgegeven (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12365" href="#xd21e12365src" name="xd21e12365">51</a></span> Dat +is: Is hier eenige schijn van goed gevolg, of van de goddelijke gunst +en ondersteuning die ons is toegezegd? (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12374" href="#xd21e12374src" name="xd21e12374">52</a></span> +Indien God ons ondersteunt, volgens zijne belofte, of, zooals anderen +die woorden teruggeven, indien wij den raad van <span class= +"sc">Aballah Eboe Obba Sollûl</span> hadden gevolgd, en in de +stad <span class="ex">Medina</span> waren gebleven, hadden onze makkers +het leven niet verloren (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12425" href="#xd21e12425src" name="xd21e12425">53</a></span> +Volgens het zeggen van sommigen in deze plaats geopenbaard bij de +verdeeling van den geplunderden buit te <span class="ex">Bedr</span>, +toen sommigen der soldaten <span class="sc">Mahomet</span> verdacht +hielden, zich in het geheim van een zijden dekkleed, dat zeer prachtig +was, en hetwelk vermist werd te hebben meester gemaakt (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Anderen veronderstellen, dat de +boogschutters, die oorzaak waren van den slag van <span class= +"ex">Ohod</span>, hunne gelederen verlieten, omdat zij zich +verbeeldden, dat <span class="sc">Mahomet</span> geen deel aan den buit +zou geven, naardien hij eens, zoo als verhaald wordt, een deel vooruit +zond, en in denzelfden tijd den vijand aanviel, waarvan hij den ruimen +buit onder degenen verdeelde, die met hem in het gevecht waren, en +niets gaf aan het korps, dat wegens plichtsvervulling afwezig was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12447" href="#xd21e12447src" name="xd21e12447">54</a></span> +Volgens eene overlevering van <span class="sc">Mahomet</span>, zal hij, +die in deze wereld zijn naaste zal hebben bedrogen, op den dag der +opstanding verschijnen, met de voorwerpen op den schouder welke hij +door bedrog heeft verkregen, en bedekt met schande.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12466" href="#xd21e12466src" name="xd21e12466">55</a></span> +Zijnde: de Sonna (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12482" href="#xd21e12482src" name="xd21e12482">56</a></span> Het +was het gevolg van uwe ongehoorzaamheid aan de bevelen van den profeet, +en door dat gij uw post verliet om te plunderen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12560" href="#xd21e12560src" name="xd21e12560">57</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard voor de oproerige en ongehoorzame Mahomedanen, +die tot <span class="sc">Mahomet</span> hadden gezegd, dat, indien hij +een ware profeet was, hij gemakkelijk de wezenlijk geloovigen van de +huichelaars kon onderscheiden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12578" href="#xd21e12578src" name="xd21e12578">58</a></span> Men +zegt dat <span class="sc">Mahomet</span> heeft verklaard, dat degeen +die zijne wettelijke bijdrage aan aalmoezen niet stipt betaalde, op den +dag der opstanding, eene slang om zijn hals gedraaid zal hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12649" href="#xd21e12649src" name="xd21e12649">59</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span> met den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12667" href="#xd21e12667src" name="xd21e12667">60</a></span> Zoo +als sommigen verhalen, werden deze woorden in den Koran gevoegd, omdat +<span class="sc">Omm Salma</span>, een der vrouwen van den profeet, hem +verhaalde wat zij had opgemerkt, dat God dikwijls melding maakt van de +mannen die hunne woonplaatsen verlaten voor de zaak van het geloof, +maar van de vrouwen niet gewaagt (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12693" href="#xd21e12693src" name="xd21e12693">61</a></span> De +oorspronkelijke uitdrukking beteekent eigenlijk: goeden uitslag in de +zaken van het leven, bijzonder in den handel. Men zegt dat deze plaats +werd geopenbaard, omdat velen van <span class="sc">Mahomets</span> +volgelingen den voorspoed der afgodendienaars opmerkten en benijdden, +en hun leedwezen uitdrukten, dat die vijanden van God in zulke vreugde +en overvloed leefden, terwijl zij zelven van honger en vermoeidheid +stierven (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12702" href="#xd21e12702src" name="xd21e12702">62</a></span> Om +den korten duur.</p> +</div> +</div> +<div id="s4" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e455">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vierde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Vrouwen<a class="noteref" id="xd21e12732src" href= +"#xd21e12732" name="xd21e12732src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Medina</span>—175 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s4.1" name="s4.1"></a><span class="versenum">1.</span> O +menschen! vreest uwen God, die u uit eenen man geschapen heeft en uit +dezen diens vrouw, en uit beiden vele mannen en vrouwen deed ontstaan. +Vreest God, tot wien gij voor elkander bidt<a class="noteref" id= +"xd21e12748src" href="#xd21e12748" name="xd21e12748src">2</a>, en eert +de vrouw<a class="noteref" id="xd21e12751src" href="#xd21e12751" name= +"xd21e12751src">3</a> die u heeft geboren: want God waakt over u. +<a id="s4.2" name="s4.2"></a><span class="versenum">2.</span> Geeft de +weezen hun vermogen (als zij meerderjarig zijn geworden), en geeft hun +geen slecht voor goed<a class="noteref" id="xd21e12758src" href= +"#xd21e12758" name="xd21e12758src">4</a>. Verteer hun vermogen niet, +door het bij het uwe te voegen; want dit is eene groote zonde. <a id= +"s4.3" name="s4.3"></a><span class="versenum">3.</span> En indien gij +vreest, niet <span class="corr" id="xd21e12766" title= +"Bron: reehtvaardig">rechtvaardig</span> te kunnen zijn omtrent de +weezen (der vrouwelijke kunne), neem dan, naar uw behagen, twee of +drie, of vier vrouwen, maar niet meer<a class="noteref" id= +"xd21e12769src" href="#xd21e12769" name="xd21e12769src">5</a>. Indien +gij echter toch vreest, niet rechtvaardig te kunnen zijn, neem dan +eene, of eene der slavinnen die gij u verworven hebt<a class="noteref" +id="xd21e12772src" href="#xd21e12772" name="xd21e12772src">6</a>. Dan +zal het u gemakkelijker zijn, niet van den rechten weg af te dwalen. En +geef uwe vrouwen insgelijks hare huwelijksgiften<a class="noteref" id= +"xd21e12778src" href="#xd21e12778" name="xd21e12778src">7</a>, en +indien zij u <span class="pagenum">[<a id="pb130" href="#pb130" name= +"pb130">130</a>]</span>vrijwillig daarvan een deel afstaan, geniet het +dan met gemak en nut. <a id="s4.4" name="s4.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Vertrouw het vermogen der zwakken van +zinnen<a class="noteref" id="xd21e12794src" href="#xd21e12794" name= +"xd21e12794src">8</a>, hetwelk God u tot hun onderhoud heeft gegeven, +niet in hunne handen, maar voed hen; geef hun kleederen en spreek +vriendelijk met hen. <a id="s4.5" name="s4.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Onderzoekt de weezen<a class="noteref" id= +"xd21e12801src" href="#xd21e12801" name="xd21e12801src">9</a> tot zij +de jaren des huwelijks hebben bereikt<a class="noteref" id= +"xd21e12805src" href="#xd21e12805" name="xd21e12805src">10</a>. Vindt +gij hen in staat, om hunne zaken zelf te besturen, geeft hun dan hun +vermogen terug. Neemt u in acht, dat gij het niet buitensporig verteert +en haast u niet. <a id="s4.6" name="s4.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Want zij groeien op<a class="noteref" id= +"xd21e12823src" href="#xd21e12823" name="xd21e12823src">11</a>. Dat de +rijke voogd zich in acht neme, het geld van zijn pupil aan te raken, en +laat hij, die arm is, naar billijkheid van hun vermogen +genieten<a class="noteref" id="xd21e12826src" href="#xd21e12826" name= +"xd21e12826src">12</a>. <span class="versenum">7.</span> Als gij hun +het vermogen overgeeft, neemt dan getuigen in hunne tegenwoordigheid. +God vordert rekenschap van uwe daden en dat is voldoende. <a id="s4.8" +name="s4.8"></a><span class="versenum">8.</span> De mannen komt een +deel toe van hetgeen ouders en bloedverwanten nalaten, de vrouwen +moeten mede een deel hebben van hetgeen ouders of bloedverwanten +nalaten<a class="noteref" id="xd21e12838src" href="#xd21e12838" name= +"xd21e12838src">13</a>, hetzij weinig of veel; een bepaald deel komt +hun toe. <a id="s4.9" name="s4.9"></a><span class="versenum">9.</span> +Indien de verwanten, weezen en armen tegenwoordig zijn bij de deeling, +verdeel dan een gedeelte onder hen, en spreek hen ten minste +vriendelijk aan, indien er weinig aanwezig is. <a id="s4.10" name= +"s4.10"></a><span class="versenum">10.</span> Laat degenen huiveren, +weezen te bedriegen, die jonge kinderen nalaten, en voor hen vreezen. +Zij moesten God vertrouwen en slechts eene gepaste taal voeren<a class= +"noteref" id="xd21e12855src" href="#xd21e12855" name= +"xd21e12855src">14</a>. <span class="versenum">11.</span> Zij, die het +vermogen der weezen onoprecht verteren, brengen het vuur in hunne +ingewanden, en zullen eens in heete vlammen braden. <a id="s4.12" name= +"s4.12"></a><span class="versenum">12.</span> God heeft u dit, +betreffende uwe kinderen, geboden. Een knaap zal <span class= +"pagenum">[<a id="pb131" href="#pb131" name= +"pb131">131</a>]</span>zooveel hebben als het deel van twee +vrouwen<a class="noteref" id="xd21e12868src" href="#xd21e12868" name= +"xd21e12868src">15</a>; maar indien het alleen vrouwen zijn, en meer +dan twee, zullen zij twee derden der nalatenschap<a class="noteref" id= +"xd21e12872src" href="#xd21e12872" name="xd21e12872src">16</a>, en +indien er maar eene is, zal zij de helft<a class="noteref" id= +"xd21e12875src" href="#xd21e12875" name="xd21e12875src">17</a> hebben. +En de ouders van den overledene zullen ieder een zesde gedeelte +ontvangen van hetgeen hij nalaat, indien hij een kind heeft +achtergelaten. Indien hij geen kind nalaat, en zijne ouders zijne erven +zijn, zal de moeder een derde<a class="noteref" id="xd21e12878src" +href="#xd21e12878" name="xd21e12878src">18</a> hebben. En indien hij +broeders heeft, zal zijne moeder een zesde hebben, nadat de +legaten<a class="noteref" id="xd21e12886src" href="#xd21e12886" name= +"xd21e12886src">19</a> en de schulden van den erflater zullen betaald +zijn. Gij weet niet, of uwe kinderen of uwe ouders u nuttiger zijn. Dit +is een bevel van God, de alwetende en alwijze. <span class= +"versenum">13.</span> Buitendien moogt gij aanspraak maken op de helft +van hetgeen uwe vrouwen nalaten, indien zij geene kinderen hebben; en +indien zij kinderen bezitten, dan zult gij het vierde ontvangen van +hetgeen zij nalaten, nadat de legaten en hare schulden zullen betaald +zijn. <span class="versenum">14.</span> Zij zullen ook het vierde +hebben van hetgeen gij zult nalaten. Indien gij kinderen hebt, zullen +zij het achtste gedeelte hebben van hetgeen gij nalaat, nadat uwe +legaten en schulden zullen zijn betaald. <a id="s4.15" name= +"s4.15"></a><span class="versenum">15.</span> En indien het vermogen +van een man of eene vrouw door een verwijderde bloedverwant wordt +geërfd<a class="noteref" id="xd21e12902src" href="#xd21e12902" +name="xd21e12902src">20</a>, en hij of zij een broeder of zuster heeft, +dan zal ieder van hen beiden een zesde gedeelte der +nalatenschap<a class="noteref" id="xd21e12905src" href="#xd21e12905" +name="xd21e12905src">21</a> ontvangen. Indien er meer zijn, zullen +<span class="pagenum">[<a id="pb132" href="#pb132" name= +"pb132">132</a>]</span>zij een derde gedeelte gelijk deelen, na +betaling der legaten en schulden. <a id="s4.16" name= +"s4.16"></a><span class="versenum">16.</span> Zonder daardoor aan +anderen nadeel toe te brengen. Dit is een bevel van God; hij is wijs en +genadig. <span class="versenum">17.</span> Dit zijn Gods bevelen. En +wie God en zijne gezanten gehoorzaamt, zal door God in tuinen geleid +worden van stroomen doorsneden. Hij zal eeuwig daarin verblijven, en +dit zal eene groote gelukzaligheid zijn. <span class= +"versenum">18.</span> Maar hij die God en zijne gezanten ongehoorzaam +is en zijne bevelen overtreedt, zal in het vuur der hel komen. Hij zal +daarin eeuwig verblijven en eene schandelijke straf ondergaan. <a id= +"s4.19" name="s4.19"></a><span class="versenum">19.</span> Indien uwe +vrouwen aan eene afschuwelijke daad<a class="noteref" id= +"xd21e12928src" href="#xd21e12928" name="xd21e12928src">22</a> schuldig +zijn, roep dan vier getuigen van u tegen haar, en indien deze tegen +haar getuigen, sluit haar op in afzonderlijke vertrekken, tot de dood +haar <span class="corr" id="xd21e12943" title= +"Bron: bevrijd">bevrijdt</span>, of dat God haar een weg tot redding +schenkt. <a id="s4.20" name="s4.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Indien twee uwer dezelfde misdaad begaan, straf +hen beiden<a class="noteref" id="xd21e12950src" href="#xd21e12950" +name="xd21e12950src">23</a>; maar indien zij berouw hebben en zich +beteren, laat hen met rust; want God is vergevingsgezind en barmhartig. +<span class="versenum">21.</span> Waarlijk, bij God is verzoening voor +hen, die in onwetendheid gezondigd en er spoedig berouw over hebben. +God vergeeft hun; want God is alwetend en wijs. <a id="s4.22" name= +"s4.22"></a><span class="versenum">22.</span> Maar er is geene +verzoening voor hen, die het booze doen tot de dood hen treft, en dan +eerst zeggen: Ik heb berouw; ook voor hen niet die als ongeloovigen +sterven. Voor dezen hebben wij een strenge straf bepaald. <a id="s4.23" +name="s4.23"></a><span class="versenum">23.</span> O geloovigen! het is +niet geoorloofd, de erfgenamen van vrouwen te worden, tegen haren wil, +noch haar te beletten te trouwen; om daardoor een deel te ontvangen van +hetgeen gij haar gegeven hebt, behalve indien zij eene openbare +misdaad<a class="noteref" id="xd21e12997src" href="#xd21e12997" name= +"xd21e12997src">24</a> hebben begaan; maar ga goed met haar om. Indien +gij haar echter haat, dan kan het mogelijk zijn, dat gij iets haat, +waarin door God groot geluk voor u is bereid. <a id="s4.24" name= +"s4.24"></a><span class="versenum">24.</span> Indien gij eene vrouw +tegen eene andere wilt verruilen<a class="noteref" id="xd21e13010src" +href="#xd21e13010" name="xd21e13010src">25</a>, en hadt gij reeds eene +van haar een <span class="pagenum">[<a id="pb133" href="#pb133" name= +"pb133">133</a>]</span>talent gegeven, dan nog moogt gij niets daarvan +terugnemen<a class="noteref" id="xd21e13017src" href="#xd21e13017" +name="xd21e13017src">26</a>. Zoudt gij het haar ook door eene +onrechtvaardigheid en klaarblijkelijke oneerlijkheid willen afnemen? +<span class="versenum">25.</span> En hoe zoudt gij het haar ook willen +afnemen, dewijl gij innig met elkander verbonden zijt geweest en uwe +vrouw uwe plechtige gelofte heeft ontvangen. <a id="s4.26" name= +"s4.26"></a><span class="versenum">26.</span> Huw de vrouwen niet, die +de echtgenooten van uwe vaders waren, hetgeen reeds geschied is; want +het is schandelijk en afschuwelijk, en eene slechte daad. <a id="s4.27" +name="s4.27"></a><span class="versenum">27.</span> Het is u verboden te +huwen met uwe moeders, uwe dochters en uwe zusters, en uwe tantes, +zoowel van vaders als van moeders zijde; de dochters van uwe broeders +en zusters, uwe voedsters<a class="noteref" id="xd21e13045src" href= +"#xd21e13045" name="xd21e13045src">27</a>, uwe zoogzusters, de moeder +uwer vrouwen en uwe stiefdochters, welke gij onder uwe bescherming hebt +genomen, en uit vrouwen geboren zijn, met welke gij reeds omgang hebt +gehad. Hebt gij echter geen omgang met haar gehad, dan is er geene +zonde in met haar te huwen. Huw ook niet met de vrouwen uwer zonen, die +uit u zijn ontsproten, noch twee zusters, behalve wat reeds is +geschied<a class="noteref" id="xd21e13048src" href="#xd21e13048" name= +"xd21e13048src">28</a>; want God is genadig en barmhartig. <a id= +"s4.28" name="s4.28"></a><span class="versenum">28.</span> Het is +verboden, getrouwde vrouwen te huwen, behalve diegene, welke als +slavinnen<a class="noteref" id="xd21e13055src" href="#xd21e13055" name= +"xd21e13055src">29</a> in uwe handen zijn gevallen. Zoo gebiedt God het +u. Al het overige wat hier niet wordt verboden, is geoorloofd. Gij kunt +uw vrouwen nemen naar uw vermogen, maar altijd sober levende en u niet +aan ongebondenheid overgevende. En voor het genoegen dat gij met haar +smaakt, zult gij haar eene belooning geven<a class="noteref" id= +"xd21e13062src" href="#xd21e13062" name="xd21e13062src">30</a>, +overeenkomstig hetgeen is voorgeschreven. Het zal geene misdaad van u +zijn, indien gij daarenboven eene andere overeenkomst met elkander +aangaat, na het volvoeren van hetgeen is voorgeschreven; want God is +alwetend en wijs. <a id="s4.29" name="s4.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Hij onder u, die niet rijk genoeg zal zijn, +vrije<a class="noteref" id="xd21e13069src" href="#xd21e13069" name= +"xd21e13069src">31</a> vrouwen die geloovig zijn te huwen, <span class= +"pagenum">[<a id="pb134" href="#pb134" name="pb134">134</a>]</span>zal +met slavinnen huwen, indien zij geloovig zijn; want God kent uw +geloof<a class="noteref" id="xd21e13082src" href="#xd21e13082" name= +"xd21e13082src">32</a>. Gij zijt de een uit den ander +voortgekomen<a class="noteref" id="xd21e13086src" href="#xd21e13086" +name="xd21e13086src">33</a>; huw haar daarom met de toestemming harer +meesters, en geef haar een bruidschat, volgens hetgeen rechtvaardig is. +Laat haar kuisch, niet schuldig aan overspel zijn en geene +liefdesbetrekkingen onderhouden. <a id="s4.30" name= +"s4.30"></a><span class="versenum">30.</span> En indien zij gedurende +het huwelijk overspel plegen, zullen zij de helft der straf ondergaan, +die voor vrije vrouwen is bepaald<a class="noteref" id="xd21e13099src" +href="#xd21e13099" name="xd21e13099src">34</a>. Dit is bepaald voor +degenen onder u, die vreezen te zondigen door vrije vrouwen te huwen; +maar het is beter voor u, geene slavin te huwen. God is genadig en +mild. <span class="versenum">31.</span> God wil u deze voorschriften +verklaren en u leiden in de richting van hen, die u zijn vooraf gegaan, +en genadig omtrent u zijn. God is alwetend en wijs. <a id="s4.32" name= +"s4.32"></a><span class="versenum">32.</span> God wil barmhartig +omtrent u zijn; maar zij die hunne hartstochten volgen, verlangen, dat +gij zult afwijken langs eene steile helling. God is geneigd, zijnen +godsdienst licht voor u te maken, daar de mensch zwak geschapen is. +<a id="s4.33" name="s4.33"></a><span class="versenum">33.</span> O +geloovigen! verteert uwe bezittingen niet onder u in ijdelheid<a class= +"noteref" id="xd21e13118src" href="#xd21e13118" name= +"xd21e13118src">35</a>, tenzij het bij wederzijdsche verbintenis +tusschen u is bepaald; doodt u niet onder elkander<a class="noteref" +id="xd21e13127src" href="#xd21e13127" name="xd21e13127src">36</a>. +Waarlijk, God is lankmoedig omtrent u. <a id="s4.34" name= +"s4.34"></a><span class="versenum">34.</span> Hij, die zoodoende, door +boosheid en ondeugd zal handelen, zal door het vuur der hel verteerd +worden, en dit is God gemakkelijk. <a id="s4.35" name= +"s4.35"></a><span class="versenum">35.</span> Indien gij de groote +zonden weet te vermijden<a class="noteref" id="xd21e13145src" href= +"#xd21e13145" name="xd21e13145src">37</a>, <span class= +"pagenum">[<a id="pb135" href="#pb135" name= +"pb135">135</a>]</span>welke u verboden zijn, zullen wij uwe +overtredingen vergeven, en zullen u met eere binnen het paradijs +voeren. <a id="s4.36" name="s4.36"></a><span class= +"versenum">36.</span> Begeer niet wat God den een boven den ander uwer +heeft geschonken. De mannen zullen ieder een deel hebben van hetgeen +zij gewonnen hebben, en de vrouwen zullen het deel hebben van hetgeen +zij zullen hebben gewonnen; daarom zult gij God om zijne goedheid +vragen. Hij is alwetend. <a id="s4.37" name="s4.37"></a><span class= +"versenum">37.</span> Wij hebben ieder de erfgenamen aangewezen, die de +erfenis zullen ontvangen, door vader en moeder en bloedverwanten bij +hunnen dood nagelaten. En hun met wien uwe rechterhanden verbintenissen +hebben gesloten, zult gij een deel van de erfenis geven<a class= +"noteref" id="xd21e13164src" href="#xd21e13164" name= +"xd21e13164src">38</a>; want God is getuige van alle dingen. <a id= +"s4.38" name="s4.38"></a><span class="versenum">38.</span> De mannen +zullen de voorkeur boven de vrouwen hebben, door de voordeelen, +waarmede God den een heeft begiftigd, om boven de anderen uit te +munten, en omdat zij van hun vermogen besteden om hunne vrouwen te +onderhouden. De deugdzame vrouwen zijn gehoorzaam en onderworpen; zij +bewaren zorgvuldig, gedurende de afwezigheid harer mannen<a class= +"noteref" id="xd21e13182src" href="#xd21e13182" name= +"xd21e13182src">39</a>, wat God haar bevolen heeft ongeschonden te +bewaren. Gij zult haar bestraffen, wier ongehoorzaamheid gij hebt te +vreezen. Sluit haar in afzonderlijke vertrekken op<a class="noteref" +id="xd21e13193src" href="#xd21e13193" name="xd21e13193src">40</a> en +tuchtigt haar<a class="noteref" id="xd21e13197src" href="#xd21e13197" +name="xd21e13197src">41</a>. Maar indien zij u gehoorzaam zijn, zoekt +dan geen twist met haar. God is verheven en groot. <a id="s4.39" name= +"s4.39"></a><span class="versenum">39.</span> Indien gij eene breuk +tusschen de beide echtgenooten vreest, kies dan een +scheidsrechter<a class="noteref" id="xd21e13209src" href="#xd21e13209" +name="xd21e13209src">42</a> in zijne familie en een scheidsrechter in +hare familie: indien de echtgenooten zich wenschen te vereenigen, zal +God hen in goede verstandhouding doen leven; want hij is alwetend en +wijs. <a id="s4.40" name="s4.40"></a><span class="versenum">40.</span> +Dien God en verbind geen schepsel met hem<a class="noteref" id= +"xd21e13216src" href="#xd21e13216" name="xd21e13216src">43</a>. Wees +goed voor uwe vaders en moeders, voor bloedverwanten, weezen, +<span class="pagenum">[<a id="pb136" href="#pb136" name= +"pb136">136</a>]</span>armen, uwen nabuur, die u bestaat<a class= +"noteref" id="xd21e13222src" href="#xd21e13222" name= +"xd21e13222src">44</a> en ook voor den nabuur die vreemdeling is; voor +uwe makkers, reizigers en voor hen die uwe rechterhand zal bezitten +(slaven). God bemint de hoovaardige en snoevende menschen niet. <a id= +"s4.41" name="s4.41"></a><span class="versenum">41.</span> Die gierig +zijn en de gierigheid anderen aanbevelen, en verbergen wat God hun in +zijne goedheid heeft gegeven. Wij hebben den ongeloovigen eene +schandelijke straf bereid. <span class="versenum">42.</span> Hij bemint +degenen niet, die aalmoezen geven om door de menschen te worden +opgemerkt, en in God noch in den jongsten dag gelooven. Hij, die satan +tot makker heeft, bezit een slechten makker. <span class= +"versenum">43.</span> Wat zouden zij verloren hebben, indien zij aan +God en den laatsten dag geloofden; indien zij aalmoezen gaven van +weldaden die God hun heeft geschonken, naardien God de daden der +menschen kent. <a id="s4.44" name="s4.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> Waarlijk, God zal geen onrecht doen, aan wien het +ook zij, zelfs niet ter zwaarte van een atoom<a class="noteref" id= +"xd21e13242src" href="#xd21e13242" name="xd21e13242src">45</a>. Indien +het eene goede daad is, zal hij die verdubbelen, en daarvoor eene +groote belooning schenken. <a id="s4.45" name="s4.45"></a><span class= +"versenum">45.</span> Wat zullen de ongeloovigen doen, wanneer wij een +getuige uit ieder volk tegen hen zullen brengen, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! en uwe eigene getuigenis tegen hen zullen +inroepen. Op dien dag zullen zij, die niet geloofd hebben en +wederspannig jegens den profeet zijn geweest, veeleer willen, dat de +aarde hen had verzwolgen. Maar zij zullen zich op geenerlei wijze voor +God kunnen verbergen. <a id="s4.46" name="s4.46"></a><span class= +"versenum">46.</span> O geloovigen! komt niet om te bidden, indien gij +beschonken zijt, totdat ge zult verstaan wat gij zegt; noch wanneer gij +bezoedelt zijt. Wacht, tot gij uw aangezicht gewasschen hebt, ten +minste wanneer gij niet op reis zijt. Maar indien gij ziek of op reis +zijt, of uwe natuurlijke behoeften hebt voldaan, of eene vrouw hebt +aangeraakt, en geen water<a class="noteref" id="xd21e13260src" href= +"#xd21e13260" name="xd21e13260src">46</a> vindt, neemt dan zuiver, fijn +zand en wrijft uw aangezicht en uwe handen daarmede; want God is +genadig en vergevingsgezind. <span class="versenum">47.</span> Hebt gij +hun niet opgemerkt, onder welke een deel der schrift werd geopenbaard? +Zij verkoopen dwaling en zouden u den rechten weg willen doen verlaten; +maar God kent uwe vijanden wel. God is een voldoende beschermer. God is +een toereikend helper. <a id="s4.48" name="s4.48"></a><span class= +"versenum">48.</span> Onder de Joden zijn sommigen, die de woorden uit +hunne schrift verplaatsen en zeggen: Wij hebben gehoord, maar wij +hebben niet <span class="corr" id="xd21e13275" title= +"Bron: gehoorzaamt">gehoorzaamd</span>. Hoort wat gij tot nu toe niet +gehoord hebt, en hoort ons, ook zonder onze meening te verstaan, en zie +naar <span class="pagenum">[<a id="pb137" href="#pb137" name= +"pb137">137</a>]</span>ons; zoo verwarren zij de woorden met hunne +tongen en lasteren den waren godsdienst. <a id="s4.49" name= +"s4.49"></a><span class="versenum">49.</span> Maar indien zij zouden +gezegd hebben: Wij hebben gehoord en wij gehoorzamen; hoort naar ons en +sla ons gade<a class="noteref" id="xd21e13284src" href="#xd21e13284" +name="xd21e13284src">47</a>, waarlijk het ware beter voor hen en +rechtvaardiger. Maar God heeft hen verwenscht om hunne ongetrouwheid; +daarom zullen slechts eenigen kunnen gelooven<a class="noteref" id= +"xd21e13292src" href="#xd21e13292" name="xd21e13292src">48</a>. <a id= +"s4.50" name="s4.50"></a><span class="versenum">50.</span> Gij, aan wie +de schriften zijn gegeven, gelooft aan hetgeen God u heeft +nedergezonden, om uwe geheiligde boeken te bevestigen, alvorens wij de +trekken van uwe aangezichten uitwisschen, en die elders heen +wenden<a class="noteref" id="xd21e13300src" href="#xd21e13300" name= +"xd21e13300src">49</a>, of u vervloeken, zoo als wij hen vervloekten, +die den sabbathdag schonden<a class="noteref" id="xd21e13306src" href= +"#xd21e13306" name="xd21e13306src">50</a>, en het bevel van God was +volvoerd. <a id="s4.51" name="s4.51"></a><span class= +"versenum">51.</span> Waarlijk, God zal hun niet vergeven, die een +gelijke naast hem plaatsen. Hij zal de andere zonden vergeven<a class= +"noteref" id="xd21e13313src" href="#xd21e13313" name= +"xd21e13313src">51</a> aan wien hij wil, maar zij die een ander met hem +gelijk zullen hebben gesteld, hebben eene groote zonde begaan. <a id= +"s4.52" name="s4.52"></a><span class="versenum">52.</span> Hebt gij hen +niet gezien die zich rechtvaardigden<a class="noteref" id= +"xd21e13321src" href="#xd21e13321" name="xd21e13321src">52</a>? Maar +God zal slechts hen rechtvaardigen die hem behagen; hun zal geen haar +gekrenkt worden. <span class="versenum"><span class="corr" id= +"xd21e13334" title="Bron: 52">53</span>.</span> Ziet, hoe zij een +leugen tegen God bedenken. Dat is genoeg voor een duidelijke zonde, +<a id="s4.54" name="s4.54"></a><span class="versenum">54.</span> Hebt +gij hen niet opgemerkt, die, na een deel van de schrift te hebben +ontvangen, aan valsche goden en afgoden gelooven<a class="noteref" id= +"xd21e13343src" href="#xd21e13343" name="xd21e13343src">53</a>, en die +den ongetrouwen zeggen, dat zij een meer waren weg dan de geloovigen +volgen. <span class="versenum">55.</span> Dat zijn zij, die door God +vervloekt zijn; en onder hen die God zal vervloeken, zullen zij zeker +geen helper vinden. <a id="s4.56" name="s4.56"></a><span class= +"versenum">56.</span> Zouden zij een deel van het koninkrijk hebben; +zij die niet het kleinste deel aan de menschen hebben gegeven? <a id= +"s4.57" name="s4.57"></a><span class="versenum">57.</span> Benijden zij +de weldaden, die God aan anderen heeft geschonken? Wij hebben het +geslacht van <span class="sc">Abraham</span> een boek van wijsheid +gegeven, en wij gaven hun een groot koninkrijk. <span class= +"versenum">58.</span> Onder <span class="pagenum">[<a id="pb138" href= +"#pb138" name="pb138">138</a>]</span>hen gelooven eenigen aan den +profeet, en anderen hebben zich van hem afgewend; maar het vuur der hel +is een toereikende straf. <a id="s4.59" name="s4.59"></a><span class= +"versenum">59.</span> Waarlijk, zij die onze teekenen niet gelooven, +zullen in het hellevuur geworpen worden; zoodra hunne huid goed +verbrand zal zijn, zullen wij hen met een andere huid bedekken, om hun +de marteling te doen gevoelen. God is machtig en wijs. <a id="s4.60" +name="s4.60"></a><span class="versenum">60.</span> Zij die gelooven en +goed handelen, zullen wij brengen in tuinen door rivieren besproeid; +daarin zullen zij eeuwig wonen, en daar zullen zij zich met geheel +kuische vrouwen verheugen en wij zullen hen in eeuwige schaduwen +brengen. <a id="s4.61" name="s4.61"></a><span class= +"versenum">61.</span> God beveelt u, den eigenaars terug te geven wat +gij van hen onder uwe bewaring hebt, en als gij tusschen menschen +richt, dat gij eerlijk zult richten. En waarlijk, het is eene schoone +deugd die God u aanbeveelt; want God hoort en ziet alles. <a id="s4.62" +name="s4.62"></a><span class="versenum">62.</span> O geloovigen! +gehoorzaamt God en gehoorzaamt den gezant; en hun onder u die de macht +uitoefenen; en indien gij omtrent eene of andere zaak verschilt, brengt +dan uw geschil voor God<a class="noteref" id="xd21e13397src" href= +"#xd21e13397" name="xd21e13397src">54</a> en den profeet, indien gij in +God en den jongsten dag gelooft; dit is beter en de beste wijze van +beslissing. <a id="s4.63" name="s4.63"></a><span class= +"versenum">63.</span> Hebt gij hen niet gezien, die beweren, aan +datgene te gelooven wat u is geopenbaard en wat vóór u +werd geopenbaard? Zij verlangen voor <span class= +"sc">Thagut</span><a class="noteref" id="xd21e13407src" href= +"#xd21e13407" name="xd21e13407src">55</a> te worden gericht, hoewel het +hun verboden is, in hem te gelooven. Maar satan wil hen ver van de +waarheid leiden. <span class="versenum">64.</span> En wanneer men hun +zegt: Keert tot het boek terug, dat den godsgezant van boven is +nedergezonden, ziet gij de goddeloozen zich met tegenzin <span class= +"pagenum">[<a id="pb139" href="#pb139" name="pb139">139</a>]</span>van +u afwenden. <a id="s4.65" name="s4.65"></a><span class= +"versenum">65.</span> Maar wat zullen zij doen, aan welke, als een +gevolg van het werk hunner eigen handen, een groot ongeluk zal +overkomen? Zij zullen tot u komen en bij God zweren, dat zij slechts +het goede en de eendracht verlangen<a class="noteref" id= +"xd21e13478src" href="#xd21e13478" name="xd21e13478src">56</a>. +<span class="versenum">66.</span> God weet, wat in de harten dier +menschen is verborgen; laat hen daarom alleen. Waarschuw hen en richt +een woord tot hen, opdat hunne zielen daarvan worden doordrongen. +<a id="s4.67" name="s4.67"></a><span class="versenum">67.</span> Wij +hebben geen apostel gezonden, dan opdat hij door het verlof van God +mocht worden gehoorzaamd; maar indien zij, nadat zij hunne eigen zielen +hebben beleedigd<a class="noteref" id="xd21e13496src" href= +"#xd21e13496" name="xd21e13496src">57</a>, tot u komen en God +vergiffenis vragen, en de godsgezant vraagt vergiffenis voor hen, +zullen zij God zeker tot vergeving gezind en barmhartig vinden. +<span class="versenum">68.</span> Ik zweer bij uwen God, zij zullen +niet geloovig zijn, dan nadat zij u rechter over hunne geschillen +zullen hebben gemaakt, en niets in te brengen hebbende tegen hetgeen +gij hebt beslist, zullen zij zich daaraan geheel onderwerpen. +<span class="versenum">69.</span> Indien wij hun hadden bevolen, zich +zelven te dooden, of hunne huizen te verlaten, zouden zij het, eenigen +van hen uitgezonderd, niet gedaan hebben. En indien zij gedaan hadden +wat hun bevolen werd, waarlijk, het zou beter voor hen zijn geweest, en +meer geschikt om hun geloof te bevestigen. <span class= +"versenum">70.</span> Wij zouden hen rijkelijk beloond en op den +rechten weg geleid hebben. <span class="versenum">71.</span> Zij, die +in God en den profeet gelooven, zullen onder hen zijn, die God genadig +was; onder de profeten, de oprechten, de martelaars, de godvruchtigen, +en dat is het uitmuntendste gezelschap. <span class= +"versenum">72.</span> Dit is Gods goedheid; en Gods wetenschap is +toereikend. <a id="s4.73" name="s4.73"></a><span class= +"versenum">73.</span> O geloovigen! neemt uwe voorzorgen<a class= +"noteref" id="xd21e13525src" href="#xd21e13525" name= +"xd21e13525src">58</a> tegen den oorlog en rukt in gedeelten of +gezamenlijk op. <span class="versenum">74.</span> Er is menigeen onder +u, die u langzaam zal volgen, en indien gij tegenspoed zult +ondervinden, zal hij zeggen: God heeft mij eene bijzondere gunst +bewezen, dat ik niet met hen was. <span class="versenum">75.</span> +Maar indien God u voorspoed geeft, zal hij zeggen (als was er geene +vriendschap tusschen u en en hem: God gave, dat ik met hen ware +geweest; ik zou groote verdienste hebben verworven. <a id="s4.76" name= +"s4.76"></a><span class="versenum">76.</span> Laten zij daarom voor +Gods zaak strijden, die het tegenwoordige leven voor het toekomstige +willen verruilen; want hij die voor Gods zaak strijdt, hetzij hij +geslagen wordt of overwint<a class="noteref" id="xd21e13541src" href= +"#xd21e13541" name="xd21e13541src">59</a> waarlijk, wij zullen hem eene +groote belooning schenken. <span class="versenum">77.</span> En waarom +zoudt gij niet voor Gods <span class="pagenum">[<a id="pb140" href= +"#pb140" name="pb140">140</a>]</span>zaak strijden, als de zwakken, de +vrouwen, de kinderen uitroepen: O Heer! breng ons uit deze stad, wier +bewoners dwingelanden zijn; zend ons een beschermer van u; geef ons een +verdediger van u. <a id="s4.78" name="s4.78"></a><span class= +"versenum">78.</span> Zij die gelooven strijden voor Gods zaak, maar +zij die niet gelooven strijden voor de zaak van <span class= +"sc">Thagut</span>. Strijdt daarom tegen de vrienden van satan: en +waarlijk de listen van satan zullen onmachtig zijn. <a id="s4.79" name= +"s4.79"></a><span class="versenum">79.</span> Hebt gij hen niet gezien +tot welke was gezegd: Onthoudt uwe handen van den oorlog<a class= +"noteref" id="xd21e13565src" href="#xd21e13565" name= +"xd21e13565src">60</a>, weest standvastig in het gebed en geeft +aalmoezen? Maar als de strijd hun wordt bevolen vreest een deel hunner +de menschen, zooals zij God moesten vreezen, of met nog grooter vrees, +en zeggen: O Heer! waarom hebt gij ons bevolen ten strijd te gaan, en +waarom hebt gij ons niet veroorloofd, ons naderend einde<a class= +"noteref" id="xd21e13569src" href="#xd21e13569" name= +"xd21e13569src">61</a> af te wachten? Antwoordt hun: Het genot van dit +leven is klein, maar het toekomstige leven is het ware goed voor hen, +die God vreezen; en daar zult gij in het minst niet bedrogen worden. +<a id="s4.80" name="s4.80"></a><span class="versenum">80.</span> Waar +gij ook mocht wezen zal de dood u bereiken; al waart ge in hooge +torens. Indien God hen begunstigt, zeggen zij: Dit is van God, maar +indien hun kwaad overkomt, zeggen zij: Dit is van u, o <span class= +"sc">Mahomet</span><a class="noteref" id="xd21e13578src" href= +"#xd21e13578" name="xd21e13578src">62</a>! Zeg hun: Alles komt van God; +en wat ontbreekt dit volk, dat zij zoo ver verwijderd zijn van hetgeen +hun werd gezegd? <a id="s4.81" name="s4.81"></a><span class= +"versenum">81.</span> Wat goeds u ook overkome, het komt van God. Het +kwaad komt van u zelven<a class="noteref" id="xd21e13592src" href= +"#xd21e13592" name="xd21e13592src">63</a>. Wij hebben een gezant onder +de menschen gezonden. Gods getuigenis is toereikend. <span class= +"versenum">82.</span> Hij, die den gezant gehoorzaamt, gehoorzaamt God. +Wij hebben u niet gezonden, om eene beschermer voor hen te zijn, die +zich van u afwenden. <span class="versenum">83.</span> Zij zeggen: Wij +gehoorzamen, maar als gij van hen vertrokken zijt, dan bepeinst een +deel hunner, gedurende den nacht zaken, die tegen datgene strijden, wat +gij zeidet. Maar God zal opschrijven wat zij des nachts overdenken. +Laat hen daarom alleen en vertrouw op God; want Gods bescherming is +steeds toereikend. <a id="s4.84" name="s4.84"></a><span class= +"versenum">84.</span> Onderzoeken zij den Koran niet nauwkeurig? Indien +die van iemand anders dan God afkomstig was, zouden zij daarin niet +menige tegenstrijdigheid gevonden hebben? <a id="s4.85" name= +"s4.85"></a><span class="versenum">85.</span> Indien zij een bericht +ontvangen, waardoor hun zekerheid of vrees wordt ingeboezemd, +verspreiden zij dat onmiddellijk; maar indien zij <span class= +"pagenum">[<a id="pb141" href="#pb141" name="pb141">141</a>]</span>het +den gezant en hunne opperhoofden vertelden, zouden zij, die waarheid +begeerden, haar uit den mond van deze laatsten hooren. Indien Gods +genade en zijne barmhartigheid niet over u waakten, zoudt gij, eenigen +van u uitgezonderd<a class="noteref" id="xd21e13614src" href= +"#xd21e13614" name="xd21e13614src">64</a>, satan volgen. <span class= +"versenum">86.</span> Strijdt daarom voor Gods zaak, en legt niemand +iets moeielijks op, behalve u zelven; spoort echter de godvruchtigen +tot den strijd aan, misschien wil God den moed der ongeloovigen +verkleinen; want God is sterker dan zij, en meer in staat te straffen. +<span class="versenum">87.</span> Hij, die tusschen menschen treedt met +een loffelijk doel, zal een gedeelte daarvan genieten, en hij die met +een slecht doel daartusschen treedt, zal een deel daarvan genieten. God +overziet alles. <a id="s4.88" name="s4.88"></a><span class= +"versenum">88.</span> Indien gij gegroet wordt, groet dan nog +vriendelijker, of beantwoordt het op dezelfde wijze. God rekent alles. +<span class="versenum">89.</span> God! Er is geen God buiten hem; hij +zal u zeker op den dag der opstanding verzamelen; daaraan is geen +twijfel; en waar is meer waarheid, dan in hetgeen God zegt? <a id= +"s4.90" name="s4.90"></a><span class="versenum">90.</span> Weshalve +zijt gij omtrent de goddeloozen<a class="noteref" id="xd21e13660src" +href="#xd21e13660" name="xd21e13660src">65</a> in twee deelen +gesplitst? Dewijl God hen heeft verstooten om hetgeen zij hebben +bedreven? Wilt gij hen geleiden, dien God heeft doen verdwalen? Gij +zult geen weg vinden voor hem, dien God doet dwalen. <span class= +"versenum">91.</span> Zij willen u ongetrouw maken, zooals zij +ongetrouwen zijn, en dat gij gelijk zij zult wezen. Kiest daarom geene +vrienden onder hen, totdat zij hunne woonplaats voor Gods zaak zullen +hebben verlaten. Indien zij het geloof den rug toewenden, grijpt en +doodt hen, waar gij hen mocht vinden, en kiest geen vriend of +beschermer onder hen. <a id="s4.92" name="s4.92"></a><span class= +"versenum">92.</span> Uitgezonderd zij, die eene schuilplaats bij uwe +bondgenooten mochten zoeken, of zij, die tot u komen, en die hun hart +verbiedt, om òf tegen u, òf tegen hun eigen volk te +strijden<a class="noteref" id="xd21e13677src" href="#xd21e13677" name= +"xd21e13677src">66</a>. Indien het God behaagd had, zou hij hun hebben +veroorloofd tegen u gestemd te zijn, en zij zouden tegen u gestreden +hebben. Maar indien zij aftrekken van u en niet tegen u strijden, en u +den vrede aanbieden, verbiedt God u, <span class="pagenum">[<a id= +"pb142" href="#pb142" name="pb142">142</a>]</span>hen aan te tasten of +te dooden. <a id="s4.93" name="s4.93"></a><span class= +"versenum">93.</span> Gij zult anderen vinden, die <span class="corr" +id="xd21e13693" title="Bron: begeering">begeerig</span> zullen zijn, uw +vertrouwen te winnen, en op denzelfden tijd het vertrouwen van hun +eigen volk te bewaren. Telkenmale dat zij tot de wanorde terugkeeren, +zullen zij verjaagd worden; en indien zij niet van u aftrekken, en den +vrede niet aanbieden en niet ophouden u te bestrijden, zult gij hen +aangrijpen en hen overal dooden, waar gij hen mocht vinden. Over hen +geven wij u eene volstrekte macht. <a id="s4.94" name= +"s4.94"></a><span class="versenum">94.</span> Het is verboden, dat een +geloovige eenen geloovige doode, tenzij het bij ongeluk plaats +hebbe<a class="noteref" id="xd21e13700src" href="#xd21e13700" name= +"xd21e13700src">67</a>. Hij, die een geloovige bij ongeluk doodt, zal +daarvoor een geloovige uit de slavernij moeten verlossen en de familie +den bloedprijs betalen<a class="noteref" id="xd21e13717src" href= +"#xd21e13717" name="xd21e13717src">68</a>, tenzij de familie dien als +aalmoezen uitreike; en indien de verslagene tot eene u vijandige natie +behoort en een waar geloovige is, zult gij een geloovige moeten +bevrijden<a class="noteref" id="xd21e13726src" href="#xd21e13726" name= +"xd21e13726src">69</a>, maar indien hij van een met u verbonden volk +is, zult gij een bloedprijs aan zijne familie betalen en een geloovige +bevrijden. En hij, die geen slaaf vindt, zal twee achtereenvolgende +maanden vasten als eene boete door God opgelegd. God is alwetend en +wijs. <a id="s4.95" name="s4.95"></a><span class="versenum">95.</span> +Maar hij, die een geloovige opzettelijk doodt, zal met de hel gestraft +worden; eeuwig zal hij daarin verblijven<a class="noteref" id= +"xd21e13733src" href="#xd21e13733" name="xd21e13733src">70</a>, en God +zal toornig tegen hem zijn; hij zal hem vervloeken en eene groote straf +voor hem bereiden. <a id="s4.96" name="s4.96"></a><span class= +"versenum">96.</span> O geloovigen! indien gij oprukt om den waren +godsdienst te verdedigen, onderricht u met nauwkeurigheid, en zegt niet +tot hem, die u groet, gij zijt geen waar geloovige, uit begeerte naar +toevallige bezittingen dezer wereld<a class="noteref" id= +"xd21e13745src" href="#xd21e13745" name="xd21e13745src">71</a>. God is +zeer rijk. Zoo gedroegt gij u vroeger, maar God was genadig omtrent u; +onderricht u dus nauwkeurig; want God is wel bekend met hetgeen gij +doet. <a id="s4.97" name="s4.97"></a><span class="versenum">97.</span> +De geloovigen, die te huis <span class="pagenum">[<a id="pb143" href= +"#pb143" name="pb143">143</a>]</span>zullen blijven zonder <span class= +"corr" id="xd21e13755" title="Bron: gekwest">gekwetst</span> te zijn, +en zij, die hunnen bezittingen en hunne personen voor Gods zaak +gebruiken zullen niet gelijk gesteld worden. God heeft hun, die hunne +bezittingen en hunne personen voor dat geval gebruiken, een meer +verheven rang gegeven boven hen, die te huis blijven. God heeft +inderdaad ieder het paradijs beloofd, maar God heeft hun de voorkeur +gegeven die strijden, boven hen die te huis blijven. <span class= +"versenum">98.</span> Meer verheven rangen nabij hem, barmhartigheid en +genade. Waarlijk God is vergevingsgezind en genadig. <a id="s4.99" +name="s4.99"></a><span class="versenum">99.</span> Daarenboven hebben +de engelen tot hen gezegd, welken zij het leven benamen, omdat zij +hunne eigene zielen hadden verdoemd: Wie waart gij? Zij antwoordden: +Wij waren de zwakken der aarde<a class="noteref" id="xd21e13767src" +href="#xd21e13767" name="xd21e13767src">72</a>. De engelen hernamen: +Was Gods aarde niet groot genoeg, dat gij daar geene schuilplaats +vondt<a class="noteref" id="xd21e13773src" href="#xd21e13773" name= +"xd21e13773src">73</a>. Daarom zal de hel hunne woning wezen. Welk een +slecht verblijf zal het hunne zijn. <a id="s4.100" name= +"s4.100"></a><span class="versenum">100.</span> Uitgenomen de zwakken +onder de menschen, de vrouwen en kinderen; zij, die niet in staat +zouden zijn eene list uit te denken, en niet op den weg werden geleid, +dezen zal God misschien vergeven; want God is vergevingsgezind en +genadig. <a id="s4.101" name="s4.101"></a><span class= +"versenum">101.</span> Hij, die zijn land verlaat voor de zaak van het +ware geloof Gods, zal op aarde een aantal personen vinden, die +gedwongen zullen zijn hetzelfde te doen en overvloedige hulpbronnen +bezitten. En hij, die zijn huis verlaat en tot God en zijn gezant +toevlucht neemt, zal, indien hem den dood op dien weg overvalt<a class= +"noteref" id="xd21e13791src" href="#xd21e13791" name= +"xd21e13791src">74</a>, God verplicht zijn, te beloonen; want God is +genadig en barmhartig. <a id="s4.102" name="s4.102"></a><span class= +"versenum">102.</span> Indien gij in het land ten oorlog trekt, zal het +geene misdaad zijn, indien gij uwe gebeden nalaat, zoo gij vreest, dat +de ongeloovigen u mochten aantasten; want de ongeloovigen zijn uwe +openlijke vijanden. <a id="s4.103" name="s4.103"></a><span class= +"versenum">103.</span> Maar wanneer gij, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! onder hen mocht zijn en met hen mocht bidden, laat +een deel hunner het gebed met u verrichten, en laat hen <span class= +"pagenum">[<a id="pb144" href="#pb144" name= +"pb144">144</a>]</span>hunne wapens nemen; en als zij +aangebeden<a class="noteref" id="xd21e13817src" href="#xd21e13817" +name="xd21e13817src">75</a> zullen hebben, laten zij achter u staan en +laat een ander gedeelte komen, dat niet gebeden heeft, en laat hen met +u bidden; en laat hen voorzichtig wezen en gewapend zijn. De +ongeloovigen zouden <span class="corr" id="xd21e13826" title= +"Bron: wiilen">willen</span>, dat gij uwe wapenen en uwe goederen zoudt +achterlaten, opdat zij u eenklaps zouden kunnen aanvallen. Het zal +geene misdaad zijn, indien gij door regen wordt belet, of indien gij +ziek zijt, dat gij uwe wapens niet opvat, maar neem uwe voorzorgen. God +heeft de ongeloovigen eene schandelijke straf bereid. <a id="s4.104" +name="s4.104"></a><span class="versenum">104.</span> En als gij het +gebed zult hebben geëindigd, herdenkt God, hetzij staande, +zittende of op uwe zijde liggende. Maar indien gij in zekerheid zijt, +volbrengt uwe gebeden; want het gebed op de bepaalde uren is den +godvruchtige geboden. <span class="versenum">105.</span> Wees niet +zorgeloos bij de vervolging van den vijand, indien gij ook lijdt; want +zij zullen lijden zooals gij lijdt, en gij hoopt van God, wat zij niet +kunnen hopen; en God is alwetend en wijs. <a id="s4.106" name= +"s4.106"></a><span class="versenum">106.</span> Wij hebben u het boek +met de waarheid gezonden, opdat gij tusschen de menschen zoudt kunnen +richten door dat, wat God u heeft gegeven. Wees geen verdediger van den +zondaar<a class="noteref" id="xd21e13842src" href="#xd21e13842" name= +"xd21e13842src">76</a>, maar vraag God vergiffenis voor uwe kwade +bedoelingen; want God is vergevingsgezind en genadig. <a id="s4.107" +name="s4.107"></a><span class="versenum">107.</span> Redetwist niet met +hen, die elkander bedriegen; want God bemint hem niet, die een +bedrieger of onrechtvaardige is<a class="noteref" id="xd21e13895src" +href="#xd21e13895" name="xd21e13895src">77</a>. <a id="s4.108" name= +"s4.108"></a><span class="versenum">108.</span> Zij kunnen zich aan de +menschen onttrekken, <span class="pagenum">[<a id="pb145" href="#pb145" +name="pb145">145</a>]</span>maar aan God kunnen zij zich niet +onttrekken; want hij is hun nabij, als zij des nachts iets spreken wat +hem mishaagt<a class="noteref" id="xd21e13913src" href="#xd21e13913" +name="xd21e13913src">78</a>, en God begrijpt wat zij doen. <span class= +"versenum">109.</span> Ziet, gij zijt het, die in het tegenwoordige +leven voor hen gepleit hebt. Maar wie zal op den dag der opstanding met +God voor hen redetwisten, of wie zal hun schuts zijn? <span class= +"versenum">110.</span> Hij, die kwaad bedrijft, of zijn eigen ziel +verderft, en daarna van God vergiffenis vraagt, zal Hem +vergevingsgezind en barmhartig vinden. <span class= +"versenum">111.</span> Hij, die eene zwakheid begaat, begaat die tegen +zijne eigen ziel, God is alwetend en wijs. <a id="s4.112" name= +"s4.112"></a><span class="versenum">112.</span> En hij, die eene zonde +of een misstap doet, en deze daarna op een onschuldige werpt, zal +waarlijk de schuld van laster en verklaarde onrechtvaardigheid op zich +laden. <a id="s4.113" name="s4.113"></a><span class= +"versenum">113.</span> Indien de vergevingsgezindheid en de genade van +God niet met u waren geweest, waarlijk een deel van hen zou getracht +hebben u te verleiden<a class="noteref" id="xd21e13937src" href= +"#xd21e13937" name="xd21e13937src">79</a>; maar zij zullen zich zelven +alleen verleiden en u in het geheel niet deren. God heeft u het boek en +de wijsheid gezonden, en heeft u geleerd wat gij niet wist<a class= +"noteref" id="xd21e13943src" href="#xd21e13943" name= +"xd21e13943src">80</a>; want de gunst van God omtrent u was groot. +<span class="versenum">114.</span> Er is geen goeds in de menigte +hunner bijzondere gesprekken, behalve van hem, die het geven van +aalmoezen aanbeveelt, of wat rechtvaardig is, of tot vereeniging strekt +der menschen. Hij, die dit doet uit begeerte om God te behagen, +waarlijk wij zullen hem eene groote belooning geven. <span class= +"versenum">115.</span> Maar hem, die zich van den gezant scheidt, nadat +hem de ware richting is geopenbaard, en een anderen weg dan dien der +ware geloovigen volgt, zullen wij datgene doen bereiken, waarheen hij +zich wendt, en zullen hen veroordeelen om in het vuur der hel te worden +verbrand: en dat zal hem een ongelukkig verblijf zijn. <a id="s4.116" +name="s4.116"></a><span class="versenum">116.</span> Waarlijk, God zal +hem niet vergeven, die een ander naast hem plaatst, maar hij zal, +buiten dat, alles vergeven wat hem behaagt; en hij, die een ander naast +God plaatst is misleid en op een grooten verkeerden weg geraakt. <a id= +"s4.117" name="s4.117"></a><span class="versenum">117.</span> De +ongeloovigen roepen naast hem slechts vrouwelijke godheden aan<a class= +"noteref" id="xd21e13964src" href="#xd21e13964" name= +"xd21e13964src">81</a>, en zij roepen slechts den oproerigen satan aan. +<a id="s4.118" name="s4.118"></a><span class="versenum">118.</span> God +vloekte hem, en hij zeide: ik maak mij van een deel uwer dienaren +meester<a class="noteref" id="xd21e13980src" href="#xd21e13980" name= +"xd21e13980src">82</a>; ik zal hen verleiden, hun ijdele begeerten +ingeven en hen bevelen, en zij zullen de ooren van het <span class= +"pagenum">[<a id="pb146" href="#pb146" name="pb146">146</a>]</span>vee +afsnijden<a class="noteref" id="xd21e13985src" href="#xd21e13985" name= +"xd21e13985src">83</a>, en ik zal hen beheerschen, en zij zullen Gods +schepping veranderen<a class="noteref" id="xd21e13989src" href= +"#xd21e13989" name="xd21e13989src">84</a>. Maar hij, die satan als zijn +schutspatroon naast God kiest<a class="noteref" id="xd21e13995src" +href="#xd21e13995" name="xd21e13995src">85</a>, zal zeker eindelijk +verloren zijn. <span class="versenum">119.</span> Hij doet hun beloften +en geeft hun ijdele begeerten; maar satan doet hun slechts +bedriegelijke beloften. <span class="versenum">120.</span> Hunne +verzamelplaats zal de hel zijn; daartegen zullen zij geene schuilplaats +vinden. <span class="versenum">121.</span> Maar zij, die gelooven en +goede werken doen, dezen zullen wij zeker in tuinen brengen, met +rivieren doorsneden; eeuwig zullen zij daarin verblijven, +overeenkomstig Gods ware belofte; en wat is meer waar dan hetgeen God +zegt? <span class="versenum">122.</span> Het zal niet overeenkomstig +uwe begeerten zijn, en niet overeenkomstig de begeerten van hen, die de +schriften hebben ontvangen. Hij, die kwaad bedrijft, zal daarvoor in +gelijke mate worden beloond, en zal geenerlei beschermer of helper +naast God vinden. <span class="versenum">123.</span> Maar hij, die +goede werken doet, hetzij een man of vrouw, en een waar geloovige is, +zal in het paradijs worden toegelaten, en zal niet het minst worden +benadeeld. <a id="s4.124" name="s4.124"></a><span class= +"versenum">124.</span> Wie is beter in den godsdienst dan hij, die zich +aan God overgeeft en goed doet, en de wet van <span class= +"sc">Abraham</span> den Vrome volgt? naardien God <span class= +"sc">Abraham</span> tot zijnen vriend heeft genomen. <span class= +"versenum">125.</span> Aan God behoort alles wat in den hemel en op de +aarde is. God omvat alles. <a id="s4.126" name= +"s4.126"></a><span class="versenum">126.</span> Zij zullen u raadplegen +omtrent alles. Antwoord: God heeft u daaromtrent onderricht; en wat u +is gelezen in het boek nopens vrouwelijke weezen, die gij niet geeft +wat u is bevolen, en die gij nooit wilt huwen<a class="noteref" id= +"xd21e14038src" href="#xd21e14038" name="xd21e14038src">86</a>; nopens +zwakke kinderen, en dat gij rechtvaardig tegenover weezen moet +handelen: wat gij ook goed doet, God weet het. <a id="s4.127" name= +"s4.127"></a><span class="versenum">127.</span> Indien eene vrouw +misbruik of tegenzin van haren echtgenoot vreest, zal het geene misdaad +zijn, indien zij de zaak in der minne wil <span class="pagenum">[<a id= +"pb147" href="#pb147" name="pb147">147</a>]</span>schikken<a class= +"noteref" id="xd21e14051src" href="#xd21e14051" name= +"xd21e14051src">87</a>; want verzoening is beter. De zielen der +menschen zijn van nature tot gierigheid geneigd, maar indien gij +weldadig zijt en God vreest, is God wel bekend met hetgeen gij doet. +<a id="s4.128" name="s4.128"></a><span class="versenum">128.</span> Gij +kunt nimmer gelijkelijk omtrent uwe vrouwen handelen; tracht het +echter; wend u daarom niet met tegenzin van uwe vrouw af<a class= +"noteref" id="xd21e14058src" href="#xd21e14058" name= +"xd21e14058src">88</a>, noch verlaat haar als eene die geschorst +is<a class="noteref" id="xd21e14065src" href="#xd21e14065" name= +"xd21e14065src">89</a>, maar indien gij haar tevreden stelt en vreest +haar te misbruiken, zal God genadig en barmhartig zijn. <a id="s4.129" +name="s4.129"></a><span class="versenum">129.</span> Maar indien gij +van elkander scheidt, zal God u beiden uit zijnen overvloed +voldoen<a class="noteref" id="xd21e14072src" href="#xd21e14072" name= +"xd21e14072src">90</a>; want God is almachtig en wijs. <span class= +"versenum">130.</span> Gode behoort wat in den hemel en op aarde is. +Wij hebben hun, die de schriften vóór u hebben ontvangen, +even als u zelven reeds geboden, zeggende: Vreest God, en weest niet +ongeloovig; want weet dat Gode alles behoort wat in den hemel en op +aarde is, en God is almachtig en zelf genoegzaam. <a id="s4.131" name= +"s4.131"></a><span class="versenum">131.</span> Want Gode behoort wat +in den hemel en op aarde is, en God is een helper, die machtig genoeg +is<a class="noteref" id="xd21e14084src" href="#xd21e14084" name= +"xd21e14084src">91</a>. <span class="versenum">132.</span> O menschen! +indien het hem behaagt, neemt hij u weg en brengt anderen voort; Want +God is in staat dit te doen. <span class="versenum">133.</span> Hij, +die een belooning van deze wereld begeert, waarlijk, de belooning van +deze wereld is bij God evenals die van de toekomstige. God hoort en +ziet alles. <a id="s4.134" name="s4.134"></a><span class= +"versenum">134.</span> O ware geloovigen! neemt de rechtvaardigheid in +acht <span class="corr" id="xd21e14100" title= +"Bron: waneeer">wanneer</span> gij getuigenis voor God aflegt; zij het +ook tegen u zelven, of uwe ouders, of betrekkingen, hetzij die arm of +rijk mochten wezen; want God is meer waard dan zij beiden, volgt daarom +niet uw eigen hartstocht, zoodat gij afwijkt. En indien gij weigert of +u onttrekt, God is wel bekend met hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">135.</span> O ware geloovigen! gelooft aan God en zijn +gezant, en het boek dat hij door zijn gezant heeft nedergezonden, en +het boek dat hij vroeger nederzond. En hij die niet in God gelooft, en +zijne engelen, en zijne geschriften; en zijne gezanten, en den jongsten +dag, doolt zeker op een breeden dwaalweg. <span class= +"versenum">136.</span> Daarenboven zal God hun die geloofden, en daarna +ongeloovig werden, en dan weder geloofden, en daarna niet geloofden en +in ongeloovigheid toenamen, op geenerlei wijze vergeven, noch hen op +den rechten weg leiden. <span class="versenum">137.</span> Zeg den +goddeloozen, dat <span class="pagenum">[<a id="pb148" href="#pb148" +name="pb148">148</a>]</span>zij eene pijnlijke straf zullen ondergaan. +<span class="versenum">138.</span> Zij die de ongeloovigen tot hunne +beschermers nemen, veeleer dan de geloovigen, is dat om kracht bij hen +te zoeken? naardien toch Gode alle kracht behoort. <a id="s4.139" name= +"s4.139"></a><span class="versenum">139.</span> En hij heeft u reeds in +het boek geopenbaard<a class="noteref" id="xd21e14126src" href= +"#xd21e14126" name="xd21e14126src">92</a>: Als gij de teekens van God +zult hooren, zal men die niet gelooven, maar zullen zij met verachting +bespot worden. Zit daarom niet neder met hen die niet gelooven, tot zij +een ander gesprek aanvangen; anders zult gij hun gelijk worden. God zal +de goddeloozen en de ongeloovigen zeker te zamen in de hel vereenigen. +<a id="s4.140" name="s4.140"></a><span class="versenum">140.</span> +Zij, die wachten om te zien wat u overkomt, of God u de overwinning +schenkt, zeggen: zijn wij niet met u?<a class="noteref" id= +"xd21e14137src" href="#xd21e14137" name="xd21e14137src">93</a> Maar +indien den ongeloovige eenig voordeel te beurt valt, zeggen zij: Waren +wij niet boven u geplaatst, en hebben wij u niet tegen de geloovigen +verdedigd. God zal onder u richten op den dag der opstanding, en God +zal de ongeloovigen niet boven de geloovigen beloonen. <a id="s4.141" +name="s4.141"></a><span class="versenum">141.</span> De veinsaards +handelen bedriegelijk met God, maar hij zal hen bedriegen; en als zij +opstaan om te bidden, staan zij zorgeloos; zij doen het om door de +menschen gezien te worden, en denken slechts een weinig aan +God<a class="noteref" id="xd21e14147src" href="#xd21e14147" name= +"xd21e14147src">94</a>. <a id="s4.142" name="s4.142"></a><span class= +"versenum">142.</span> Drijvende tusschen het eene en het andere, en +noch tot dezen noch tot genen behoorende<a class="noteref" id= +"xd21e14155src" href="#xd21e14155" name="xd21e14155src">95</a>; en hij +die door God afgeleid zal zijn, zal den waren weg niet vinden. +<span class="versenum">143.</span> O ware geloovigen! neemt de +ongeloovigen niet tot uwe beschermers, in plaats der geloovigen. Wilt +gij God eene onwraakbare getuigenis tegen u geven? <span class= +"versenum">144.</span> De huichelaars zullen op den laagsten grond van +het vuur zijn, en gij zult niemand vinden om hen te helpen. +<span class="versenum">145.</span> Maar zij, die berouw gevoelen en +zich bekeeren, en zich vast aan God gehecht hebben, en de oprechtheid +van hun geloof aan God zullen bewijzen, zullen onder de geloovigen +geteld worden, en God zal den geloovigen zekerlijk eene groote +belooning toekennen. <span class="versenum">146.</span> En waarom zou +God u eene straf opleggen, indien gij dankbaar zijt en gelooft? want +God is genadig en wijs. <span class="versenum">147.</span> God bemint +hem niet, die kwaad spreekt in het openbaar, tenzij hij, die gelasterd +wordt om hulp roept; en God hoort en weet alles. <span class= +"versenum">148.</span> Hetzij gij het goede uitbazuint of het verbergt, +hetzij gij het kwade vergeeft; waarlijk God is genadig en machtig. +<span class="versenum">149.</span> Zij, die niet in God gelooven en +zijne gezanten, en een onderscheid maken tusschen God en zijne +gezanten, en zeggen: Wij gelooven in sommigen der profeten en verwerpen +anderen van hen, en willen zoo doende een middenweg zoeken. +<span class="versenum">150.</span> Dit zijn ware ongeloovigen; en wij +hebben de ongeloovigen eene schandelijke straf bereid. <span class= +"versenum">151.</span> Maar zij, die <span class="pagenum">[<a id= +"pb149" href="#pb149" name="pb149">149</a>]</span>in God en zijne +gezanten gelooven, en geen onderscheid tusschen hen maken, hun zullen +wij hunne belooning geven; God is genadig en barmhartig. <a id="s4.152" +name="s4.152"></a><span class="versenum">152.</span> Zij, die de +schriften hebben ontvangen, zullen u vragen, dat gij hun een boek uit +den hemel zult doen nederdalen: zij vroegen te voren aan Mozes een +grooter iets dan dit; want zij zeiden: Doe ons God op zichtbare wijze +zien<a class="noteref" id="xd21e14203src" href="#xd21e14203" name= +"xd21e14203src">96</a>, maar een vuurwind van den hemel verwoestte hen, +om hunne boosheid. Daarop namen zij het kalf om het te +aanbidden<a class="noteref" id="xd21e14221src" href="#xd21e14221" name= +"xd21e14221src">97</a>, nadat er duidelijke bewijzen onder hen waren +gekomen. Maar wij vergaven hun dat, en schonken <span class= +"sc">Mozes</span> duidelijke kracht om hen te straffen<a class= +"noteref" id="xd21e14230src" href="#xd21e14230" name= +"xd21e14230src">98</a>. <a id="s4.153" name="s4.153"></a><span class= +"versenum">153.</span> En wij verhieven den berg (<span class= +"ex">Sinaï</span>) boven hen<a class="noteref" id="xd21e14241src" +href="#xd21e14241" name="xd21e14241src">99</a> als een pand van ons +verbond, en zeiden tot hen: Ga deze poort biddende binnen<a class= +"noteref" id="xd21e14244src" href="#xd21e14244" name= +"xd21e14244src">100</a>. Wij zeiden hun ook: Schendt den Sabbath niet. +En wij ontvingen eene stellige verbintenis van hen. <a id="s4.154" +name="s4.154"></a><span class="versenum">154.</span> Maar +omdat<a class="noteref" id="xd21e14252src" href="#xd21e14252" name= +"xd21e14252src">101</a> zij hun verbond hebben geschonden, en niet in +Gods teekenen geloofd, de profeten onrechtvaardig gedood, en gezegd +hebben: Onze harten zijn onbesneden, heeft God die dichtgezegeld, +wegens hun ongeloof, daarom zullen zij niet gelooven, behalve eenigen +van hen. <a id="s4.155" name="s4.155"></a><span class= +"versenum">155.</span> En omdat zij niet in <span class= +"sc">Jezus</span> geloofden, en eene ernstige lastering omtrent +<span class="sc">Maria</span> hebben uitgedacht<a class="noteref" id= +"xd21e14267src" href="#xd21e14267" name="xd21e14267src">102</a>. <a id= +"s4.156" name="s4.156"></a><span class="versenum">156.</span> En gezegd +hebben: Waarlijk wij hebben <span class="sc">Christus Jezus</span>, den +zoon van <span class="sc">Maria</span>, den gezant van God gedood; doch +zij sloegen hem niet dood en kruisigden hem niet, maar iemand, die hem +geleek, werd in zijne plaats gesteld<a class="noteref" id= +"xd21e14281src" href="#xd21e14281" name="xd21e14281src">103</a>, en +waarlijk zij, die nopens hem twistten<a class="noteref" id= +"xd21e14287src" href="#xd21e14287" name="xd21e14287src">104</a>, +verkeerden in eene dwaling, en hadden geene bepaalde kennis daarvan, +maar volgden slechts eene meening. Zij doodden hem niet werkelijk; God +heeft hem tot zich opgenomen, en God is machtig en wijs. <a id="s4.157" +name="s4.157"></a><span class="versenum">157.</span> En er zal geen +enkele onder hen zijn, die de schriften hebben ontvangen, welke niet +<span class="pagenum">[<a id="pb150" href="#pb150" name= +"pb150">150</a>]</span>in hem zal gelooven, vóór zijn +dood<a class="noteref" id="xd21e14303src" href="#xd21e14303" name= +"xd21e14303src">105</a>, en op den dag der opstanding zal hij een +getuige tegen hen zijn<a class="noteref" id="xd21e14321src" href= +"#xd21e14321" name="xd21e14321src">106</a>. <span class= +"versenum">158.</span> Wegens de boosheid van hen, die Joodschgezind +zijn, hebben wij hun goede dingen verboden, die hun vroeger veroorloofd +waren. <a id="s4.159" name="s4.159"></a><span class= +"versenum">159.</span> En omdat zij menigeen van Gods weg uitsluiten en +woeker hebben gedreven, wat hun verboden was, en de goederen van +anderen ijdel hebben verteerd<a class="noteref" id="xd21e14336src" +href="#xd21e14336" name="xd21e14336src">107</a>, hebben wij voor velen +hunner, daar zij ongeloovigen zijn, eene pijnlijke straf bereid. <a id= +"s4.160" name="s4.160"></a><span class="versenum">160.</span> Maar +degene onder hen, die met grondige kennis zijn uitgerust<a class= +"noteref" id="xd21e14343src" href="#xd21e14343" name= +"xd21e14343src">108</a>, en de geloovigen, die gelooven in hetgeen hun +door u werd nedergezonden, en dus wat hun vóór u werd +nedergezonden, en die de bepaalde tijden in acht nemen en aalmoezen +geven, en in God en den oordeelsdag gelooven, dezen zullen wij eene +groote belooning geven. <a id="s4.161" name="s4.161"></a><span class= +"versenum">161.</span> Waarlijk wij hebben u geopenbaard, zooals wij +<span class="sc">Noach</span> openbaarden en de profeten, die hem +opvolgden; zooals wij aan <span class="sc">Abraham</span> openbaarden, +en <span class="sc">Ismaël</span>, en <span class= +"sc">Izaak</span> en <span class="sc">Jacob</span> en de stammen, en +aan <span class="sc">Jezus</span>, aan <span class="sc">Job</span>, aan +<span class="sc">Jonas</span>, aan <span class="sc">Aäron</span>, +aan <span class="sc">Salomo</span>; en wij gaven de psalmen aan +<span class="sc">David</span>. <span class="versenum">162.</span> Wij +zonden u apostelen, waarvan wij u te voren spraken, en andere gezanten, +welke wij u niet bekend maakten, en God sprak met <span class= +"sc">Mozes</span>. <span class="versenum">163.</span> Wij zonden +gezanten, om u goede tijdingen te brengen en u te waarschuwen, opdat de +menschen geene verontschuldiging tegenover God zouden kunnen aanvoeren, +nadat de gezanten waren gekomen. God is machtig en wijs. <span class= +"versenum">164.</span> God is getuige van de openbaring, die u is +nedergezonden; hij zond die met zijne bijzondere kennis: de engelen +zijn medegetuigen; maar God is een toereikende getuige. <a id="s4.165" +name="s4.165"></a><span class="versenum">165.</span> Zij, die niet +gelooven en anderen van Gods weg afvoeren, zijn op den verwijderden weg +verdwaald. <a id="s4.166" name="s4.166"></a><span class= +"versenum">166.</span> Zij, die niet gelooven en onrechtvaardig +handelen, hun zal God op geenerlei wijze vergeven; nimmer zal hij hun +den rechten weg toonen. <span class="versenum">167.</span> Of het moest +den weg der hel zijn, waarin zij eeuwig zullen verblijven, en dat is +gemakkelijk voor God. <span class="versenum">168.</span> O menschen! +thans is de apostel onder u gekomen met waarheid van <span class= +"pagenum">[<a id="pb151" href="#pb151" name="pb151">151</a>]</span>uwen +Heer; gelooft dus; het is beter voor u. Maar indien gij niet gelooft; +alles, wat in den hemel en op aarde is behoort Gode; en God is alwetend +en wijs. <a id="s4.169" name="s4.169"></a><span class= +"versenum">169.</span> O gij! die de schriften hebt ontvangen, +overschrijdt de juiste grenzen van uwen godsdienst niet<a class= +"noteref" id="xd21e14431src" href="#xd21e14431" name= +"xd21e14431src">109</a>; zegt nimmer iets anders van God dan de +waarheid. Waarlijk, <span class="sc">Christus Jezus</span>, de zoon van +<span class="sc">Maria</span>, is Gods apostel, en zijn woord, dat hij +in <span class="sc">Maria</span> overbracht, en een geest van hem. +Gelooft dus in God en zijne gezanten, en zegt niet; Er zijn drie +goden<a class="noteref" id="xd21e14450src" href="#xd21e14450" name= +"xd21e14450src">110</a>: doet dit niet; het zal beter voor u zijn. God +is slechts één God. Het is verre van hem, dat hij een +zoon heeft! Hem behoort wat in den hemel en op aarde is, en God is een +voldoende beschermer<a class="noteref" id="xd21e14482src" href= +"#xd21e14482" name="xd21e14482src">111</a>. <a id="s4.170" name= +"s4.170"></a><span class="versenum">170.</span> <span class= +"sc">Christus</span> versmaadt niet trotsch, Gods dienaar te zijn, noch +de engelen, die hem naderen. <span class="versenum">171.</span> En hij, +die zijnen dienst versmaadt en die door hoovaardij is vervuld, God zal +hen allen voor zich verzamelen. <span class="versenum"><span class= +"corr" id="xd21e14502" title="Bron: r62">172</span>.</span> Hen, die +gelooven en doen wat goed is, zal hij hunne belooning geven, en zal die +met zijne mildheid vermeerderen, maar hen, die versmaden en trotsch +zijn, zal hij gestreng straffen. <span class="versenum">173.</span> Zij +zullen niemand naast God vinden, die hen kan helpen of ondersteunen. +<a id="s4.174" name="s4.174"></a><span class="versenum">174.</span> O, +menschen! thans is een duidelijk bewijs van uwen Heer tot u gekomen, en +wij hebben een blijkbaar licht<a class="noteref" id="xd21e14515src" +href="#xd21e14515" name="xd21e14515src">112</a> tot u gezonden. Hen, +die in God gelooven en zich streng aan hem vasthouden, zal hij in zijne +genade en overvloed leiden, en hij zal hen langs den rechten weg tot +zich voeren<a class="noteref" id="xd21e14521src" href="#xd21e14521" +name="xd21e14521src">113</a>. <a id="s4.175" name= +"s4.175"></a><span class="versenum">175.</span> Zij zullen u +ondervragen. Zeg hun, God geeft u deze bepalingen nopens de meer +verwijderde graden van bloedverwantschap. Indien een man zonder kroost +sterft en hij eene zuster heeft, dan zal zij de helft hebben van +hetgeen hij zal nalaten<a class="noteref" id="xd21e14528src" href= +"#xd21e14528" name="xd21e14528src">114</a>, en hij zal van haar +erven<a class="noteref" id="xd21e14531src" href="#xd21e14531" name= +"xd21e14531src">115</a>, bijaldien zij geen kroost heeft. Maar indien +<span class="pagenum">[<a id="pb152" href="#pb152" name= +"pb152">152</a>]</span>er twee zusters zijn, zullen zij twee derden +hebben van hetgeen hij zal hebben nagelaten, en indien er broeders en +zusters zijn, zal de man zooveel hebben als het deel van twee vrouwen, +God verklaart u dit, opdat gij niet zoudt dwalen; en God is +alwetend.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12732" href="#xd21e12732src" name="xd21e12732">1</a></span> Dit +hoofdstuk werd met dien naam bestempeld, omdat het hoofdzakelijk over +zaken handelt met vrouwen in verband staande, zooals huwelijken, +echtscheidingen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12748" href="#xd21e12748src" name="xd21e12748">2</a></span> De +Arabieren hadden namelijk de gewoonte, bij het vragen van iets, te +zeggen: “In Gods naam, doe of zeg mij iets.”</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12751" href="#xd21e12751src" name="xd21e12751">3</a></span> +Letterlijk vertaald, zou dit moeten zijn: de ingewanden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12758" href="#xd21e12758src" name="xd21e12758">4</a></span> Dat +wil zeggen: neem niet wat gij van waarde onder hunne goederen vindt, +voor uw gebruik, door daarvoor iets van mindere waarde in de plaats te +geven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12769" href="#xd21e12769src" name="xd21e12769">5</a></span> De +uitleggers vatten deze plaats verschillend op. De ware beteekenis +schijnt de hier opgegevene te zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12772" href="#xd21e12772src" name="xd21e12772">6</a></span> +Oorspronkelijk staat hier<span class="corr" id="xd21e12774" title= +"Bron: .">:</span> Wat uwe rechterhanden hebben verworven, zijnde de +bepaalde uitdrukking, om een slaaf, die men voor geld heeft gekocht, of +een door den krijg verworvene aan te duiden. Uit dit vers blijkt +voorts, dat slavinnen geen zoo grooten bruidschat, of zooveel van +onderhoud als vrije vrouwen kostten, waardoor de man onderscheidene der +eerste, even gemakkelijk als eene der laatste kon bezitten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12778" href="#xd21e12778src" name="xd21e12778">7</a></span> Het +is noodig hier te doen opmerken (en deze opmerking geldt voor alle +gelijkluidende plaatsen in den Koran), dat het woord <span class= +"ex">sadoeka</span>, dat gewoonlijk met <span class= +"ex">bruidschat</span> wordt vertaald, het geld is, of de voorwerpen +van waarde, die de man aan de ouders der vrouw schenkt welke hij huwt. +Het is dus niet de vrouw die haren man iets aanbrengt, maar de man +geeft haar een bruidschat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12794" href="#xd21e12794src" name="xd21e12794">8</a></span> Met +dit woord worden de minderjarige weezen bedoeld, die in staat zouden +zijn een slecht gebruik van hunne erfenis te maken en haar te +verspillen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12801" href="#xd21e12801src" name="xd21e12801">9</a></span> Dat +is: onderzoekt of zij goed bekend zijn met de grondbeginselen van den +godsdienst, en draagt voldoende zorg voor het waarnemen hunner zaken. +Onder deze uitdrukking is tevens de plicht van den voogd begrepen, om +zijne pupillen te onderrichten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12805" href="#xd21e12805src" name="xd21e12805">10</a></span> Of +den ouderdom van rijpheid, die algemeen op vijftien jaren is bepaald; +eene beslissing die door eene overlevering van <span class= +"sc">Mahomet</span> wordt gestaafd. <span class="sc">Aboe +Hanofah</span> houdt echter den achttienjarigen ouderdom voor den +geschikten (<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e12815" +title="Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12823" href="#xd21e12823src" name="xd21e12823">11</a></span> +Zoodat zij spoedig den ouderdom zullen bereikt hebben, om alles te +ontvangen wat hun toekomt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12826" href="#xd21e12826src" name="xd21e12826">12</a></span> Dat +is: niet meer dan eene voldoende belooning voor de moeite, door hunne +opvoeding veroorzaakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12838" href="#xd21e12838src" name="xd21e12838">13</a></span> Dit +voorschrift werd gegeven, om eene bij de afgodendienende Arabieren +bestaande gewoonte af te schaffen, volgens welke vrouwen noch kinderen +eenig deel van de erfenis van hunnen echtgenoot of vader mochten +ontvangen, op grond dat alleen zij mochten erven, die in staat waren +ten oorlog te gaan (<span class="sc">Al <span class="corr" id= +"xd21e12842" title="Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12855" href="#xd21e12855src" name="xd21e12855">14</a></span> +Zijnde: Houdt immer het lot uwer eigene kinderen voor oogen, terwijl +gij u met kinderen bezighoudt, die door anderen zijn achtergelaten; en +handelt zooals gij zoudt willen dat men met de uwen handelde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12868" href="#xd21e12868src" name="xd21e12868">15</a></span> Dit +is de algemeene regel, welke bij de verdeeling der nalatenschap van den +overledene moet worden gevolgd, gelijk men uit de daarna opgegevene +gevallen zal zien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12872" href="#xd21e12872src" name="xd21e12872">16</a></span> Of: +indien er twee en niet meer zijn zullen zij hetzelfde deel +ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12875" href="#xd21e12875src" name="xd21e12875">17</a></span> En +het overblijvende derde gedeelte, of de overblijvende helft der +nalatenschap, waarover hier niet uitdrukkelijk wordt beschikt, of wel, +indien de overledene vader noch zoon achterlaat, vervalt aan de +openbare schatkist. Sommigen over deze plaats van den Koran sprekende, +zeggen verkeerdelijk, dat, indien er een zoon en eene eenige dochter +achterblijft, ieder hunner de helft ontvangt. Wel kan de dochter de +eene helft ontvangen, doch alleen in het geval dat er geen zoon +achterblijft; want in gevolge van bovenstaand voorschrift, kan zij +slechts een derde ontvangen, indien er een zoon achterblijft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12878" href="#xd21e12878src" name="xd21e12878">18</a></span> En +zijn vader bijgevolg de twee anderen derden (<span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e12882" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12886" href="#xd21e12886src" name="xd21e12886">19</a></span> Op +deze en volgende plaatsen worden hoofdzakelijk met het woord legaten, +diegene bedoeld, welke tot vrome doeleinden zijn bestemd, daar het +geene gewoonte bij de Mahomedanen is, dat een persoon aan niemand +anders dan aan zijn gezin en naaste betrekkingen zijn vermogen +achterlaat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12902" href="#xd21e12902src" name="xd21e12902">20</a></span> Dit +dient bij contract, of op eene andere, bijzondere wijze bepaald te +zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12905" href="#xd21e12905src" name="xd21e12905">21</a></span> +Hier, en in het volgende geval, ontvangen de broeder en de zuster +gelijke deelen, hetgeen eene uitzondering op den algemeenen regel is, +volgens welken de mannelijke erfgenaam het dubbele van de vrouwelijke +ontvangt. Hiervoor wordt als reden opgegeven, de kleinheid der deelen +die zulk een nauwkeurigheid in de verdeeling niet toelaat. In andere +gevallen echter wordt de regel, zoowel omtrent broeder en zuster als +nopens andere betrekkingen, volgehouden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12928" href="#xd21e12928src" name="xd21e12928">22</a></span> +Hiermede wordt zoowel hoereeren als overspel bedoeld. Het woord +<span class="ex">nica</span>, vrouwen, heeft hier niet strikt de +beteekenis van echtgenooten: het woord, dat men gewoonlijk gebruikt om +overspel aan te duiden, is <span class="ex">zina</span>. In het begin +der invoering van het Islamismus, werd de schuldige vrouw ingemetseld; +eene straf, die echter niet bij den Koran was bepaald. Men heeft dit +later, voor eene ongehuwde vrouw, door zweepslagen en verbanning +vervangen. Wat het overspel betreft, zoo is de overlevering, die de +steeniging vorderde, door de bepalingen van den Koran (<a href= +"#s24.2">Soera XXIV, vers 2</a>–<a href="#s24.10">10</a>) +vernietigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12950" href="#xd21e12950src" name="xd21e12950">23</a></span> Men +gelooft dat hiermede sodomie of pederastie wordt bedoeld. +Oorspronkelijk zegt de Koran: Doe hun kwaad of schade, waaruit eenigen +opmaken, dat men hen alleen in het openbaar berispen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Yahya</span>, +<span class="sc">Aboe’l</span>, <span class="sc">Kasem Heba +Tallah</span>, <span class="sc">Al Beidâwi</span>), of hen met de +pantoffels om het hoofd slaan moet <span class="corr" id="xd21e12968" +title="Niet in bron">(</span><span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al <span class="corr" +id="xd21e12975" title="Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>), +hetgeen in het Oosten als eene groote beleediging geldt, terwijl +anderen (<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e12980" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>) zeggen, dat zij gegeeseld +moeten worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e12997" href="#xd21e12997src" name="xd21e12997">24</a></span> +Zooals ongehoorzaamheid, ongemanierdheid en dergelijke (<span class= +"sc">Al <span class="corr" id="xd21e13001" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13010" href="#xd21e13010src" name="xd21e13010">25</a></span> Dat +is: indien gij van een vrouw scheidt om eene andere vrouw <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e13012" href="#xd21e13012" name= +"xd21e13012">133n</a>]</span>te huwen, ontneem dan der vrouw, welke gij +verlaat, de huwelijksgift van honderd dinars niet, welke zij van u +heeft ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13017" href="#xd21e13017src" name="xd21e13017">26</a></span> Zie +<a href="#s2.229">Soera II, v. 229</a>, <a href="#s2.231">231</a>, +<a href="#s2.238">238</a>, <a href="#s2.242">242</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13045" href="#xd21e13045src" name="xd21e13045">27</a></span> +Woordelijk: uwe moeders die u hebben gezoogd. Een der uitleggers zegt +bij deze plaats: God heeft het zogen zoo zeer met het moederschap +vereenzelvigd, dat hij de min moeder noemde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13048" href="#xd21e13048src" name="xd21e13048">28</a></span> Men +mocht niet raken aan hetgeen reeds was geschied, en zoodoende der wet +eene terugwerkende kracht geven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13055" href="#xd21e13055src" name="xd21e13055">29</a></span> +Volgens deze plaats is het niet geoorloofd, eene vrije vrouw te huwen, +die reeds gehuwd is, hetzij zij al of niet tot den Mahomedaanschen +godsdienst behoort, behalve wanneer zij door echtscheiding wettig van +haren man mocht zijn gescheiden; maar het is wettig degene te huwen, +die slavinnen of in den oorlog genomen zijn, nadat zij de bijzondere +zuiveringen zullen hebben ondergaan, niettegenstaande hare echtgenooten +mochten leven. Volgens de beslissing van <span class="sc">Aboe +Hanifah</span> is het nog onwettig, zulke vrouwen te huwen, wier +echtgenooten gevangen genomen zijn, of, op dat tijdstip, zich tegelijk +met haar in slavernij bevinden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13062" href="#xd21e13062src" name="xd21e13062">30</a></span> Dat +is: Bepaal haar heuren bruidschat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13069" href="#xd21e13069src" name="xd21e13069">31</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">monsanat</span> beteekent eigenlijk +bewaarde <span class="pagenum">[<a id="xd21e13074" href="#xd21e13074" +name="xd21e13074">134n</a>]</span>vrouwen; zijnde de vrouwen die onder +de macht van een man staan en zeer ingetogen in hare manieren zijn; +vrouwen van goeden huize, vrije vrouwen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13082" href="#xd21e13082src" name="xd21e13082">32</a></span> +Volgens sommigen beteekent dit: Wees tevreden met de verklaring van +haar welke gij huwt, zonder heure overtuiging geweld aan te willen +doen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13086" href="#xd21e13086src" name="xd21e13086">33</a></span> +Zijnde alle uit <span class="sc">Adam</span> en hetzelfde geloof +voortgekomen. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13099" href="#xd21e13099src" name="xd21e13099">34</a></span> De +reden hiervan is, dat zij verondersteld worden, geene zoo goede +opvoeding te hebben genoten. Daarom ontvangt eene slavin in zulk een +geval vijftig slagen en wordt zij voor een half jaar gebannen; zij +wordt echter niet gesteenigd, daar dit eene straf is, die niet voor de +helft kan worden opgelegd. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13118" href="#xd21e13118src" name="xd21e13118">35</a></span> Dat +is: gebruikt het niet voor dingen door God verboden, zoo als woeker, +enz. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>); maar gij moogt het goed van anderen +door arbeid, handel, enz. wettig bezitten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13127" href="#xd21e13127src" name="xd21e13127">36</a></span> +Letterlijk; Doodt uwe zielen niet, dat is, zegt <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>: door doodelijke zonden, of zulke +misdaden te bedrijven, waardoor zij eeuwig zullen vernietigd worden. +Anderen zijn echter van meening, dat zelfmoord, gelijk de ongeloovige +Indianen deden en nog doen, ter eere hunner afgodsbeelden, of ook +eenigen waren geloovigen het leven te benemen, door deze plaats wordt +verboden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Intusschen schijnt +het begin van het vers aan te duiden, dat hier niet alleen van +zelfmoord sprake kan zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13145" href="#xd21e13145src" name="xd21e13145">37</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> berekent, op grond eener +overlevering van <span class="sc">Mahomet</span>, dat deze zonden zeven +in getal zijn, en wel: afgodendienst, moord, valsche beschuldiging van +eerbare vrouwen van overspel, het vermogen van weezen verspillen, +woeker, desertie bij een godsdienstigen tocht en ongehoorzaamheid +jegens ouders.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13164" href="#xd21e13164src" name="xd21e13164">38</a></span> Dit +voorschrift is overeenkomstig een oude gewoonte der Arabieren, volgens +welke, indien twee personen innige vriendschap of een bondgenootschap +hebben aangegaan, die overlevende vriend een zesde deel van des +overledenen nalatenschap ontvangt. Dit werd echter volgens <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> en <span class="sc">Zamakhshari</span>, +afgeschaft, ten minste wat de ongeloovigen betreft. Ook kan deze plaats +zóó worden opgevat, als ware daar slechts sprake van een +bijzondere verbintenis, volgens welke de overlevende een zeker deel der +bezittingen van den eerst stervende ontvangt. (<span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e13174" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13182" href="#xd21e13182src" name="xd21e13182">39</a></span> +Zoowel door de bezittingen harer echtgenooten voor verlies en +verwoesting te behouden, als zich zelve voor alle onkuischheid. +(<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e13186" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13193" href="#xd21e13193src" name="xd21e13193">40</a></span> Dat +is: Bant haar van uw bed.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13197" href="#xd21e13197src" name="xd21e13197">41</a></span> Op +deze plaats wordt het den Mahomedanen duidelijk geboden, hunne vrouwen +te tuchtigen, in geval van halsstarrige ongehoorzaamheid, maar op geene +hevige of gevaarlijke wijze (<span class="sc">Al <span class="corr" id= +"xd21e13201" title="Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13209" href="#xd21e13209src" name="xd21e13209">42</a></span> Dat +is: Laat de magistraten eerst twee scheidsrechters zenden: een van +iedere zijde, om het verschil uit te maken, en zoo mogelijk de kwade +gevolgen eener openlijke breuk te voorkomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13216" href="#xd21e13216src" name="xd21e13216">43</a></span> +Afgoden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13222" href="#xd21e13222src" name="xd21e13222">44</a></span> Die +tot uw eigen volk, of uw eigen geloof behoort.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13242" href="#xd21e13242src" name="xd21e13242">45</a></span> Dit +heeft zoowel betrekking op de belooning, welke men wegens goede daden +heeft verdiend, als op de strenge straf voor begane zonden. Integendeel +zal hij eerstgenoemden in het toekomstige leven ver boven hunne +verdiensten beloonen. Het Arabische woord <span class= +"ex">aharra</span>, hetwelk eigenlijk eene soort van kleine mieren is, +doch hier door het woord atoom werd vertaald, wordt gebruikt om iets +aan te duiden dat bijzonder klein is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13260" href="#xd21e13260src" name="xd21e13260">46</a></span> Deze +wijze van reiniging wordt <span class="ex">teimemoem</span> +genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13284" href="#xd21e13284src" name="xd21e13284">47</a></span> +<span class="ex">Ra’ina</span>. Zie omtrent dit woord <a href= +"#s2.98">soera II. vers 98</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13292" href="#xd21e13292src" name="xd21e13292">48</a></span> Dit +is: dat er slechts een zeer klein getal Joden zijn, die het +Mahomedanisme hebben omhelsd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13300" href="#xd21e13300src" name="xd21e13300">49</a></span> Zie +<a href="#s2.61">soera II, vers 61</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13306" href="#xd21e13306src" name="xd21e13306">50</a></span> Dit +is de letterlijke vertaling van den tekst. Deze plaats wordt echter op +twee wijzen verklaard: den verdoemden zal den hals worden omgedraaid, +zoodat wat van voren was van achteren zal komen; of wel de +gelaatstrekken, de mond, de neus zullen uitgewischt en geëffend +worden, zooals het achtergedeelte van het hoofd is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13313" href="#xd21e13313src" name="xd21e13313">51</a></span> +Woordelijk: Hij zal vergeven wat dezerzijds is. Dat is: de zonde der +afgodendienst is de grootste der zeven hoofdzonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13321" href="#xd21e13321src" name="xd21e13321">52</a></span> Dat +is: De Joden en Christenen, die zich zelven de kinderen Gods en zijn +bemind volk noemen. (<span class="sc">Al <span class="corr" id= +"xd21e13325" title="Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13343" href="#xd21e13343src" name="xd21e13343">53</a></span> Hier +staat oorspronkelijk: in <span class="sc">Jibt</span> (of <span class= +"sc">Djibt</span>) en <span class="sc">Thagut</span>. Eerstgenoemd +woord wordt verondersteld de eigennaam van een afgod te zijn geweest; +het schijnt echter veeleer de meer algemeene naam van een of andere +valsche godheid te zijn. Van laatstgenoemd woord gaven wij reeds eene +uitlegging. Zie <a href="#s2.259">soera II vers 259</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13397" href="#xd21e13397src" name="xd21e13397">54</a></span> Dat +is: Raadpleegt den Koran, die Gods woord is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13407" href="#xd21e13407src" name="xd21e13407">55</a></span> Dat +is: Voor de rechtbanken van ongeloovigen. Deze plaats is haar ontstaan +aan de volgende opmerkenswaardige gebeurtenis verschuldigd. Zekere Jood +had twist met een goddeloozen Mahomedaan, welke laatste de beslissing +van <span class="sc">Coab abn el Ashraf</span>, een voornaam Jood, en +de eerste die van Mahomet inriep. Ten laatste kwamen zij echter +overeen, de zaak alleen aan den profeet te onderwerpen, die haar ter +gunste van den Jood uitwees: de Mahomedaan weigerde in deze beslissing +te berusten, en achtte het noodig de zaak door <span class= +"sc">Omar</span>, later Kalif, op nieuw te doen onderzoeken. Toen zij +tot hem kwamen, verhaalde de jood hem, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> de zaak reeds te zijner gunste had beslist, maar +dat de Mahomedaan zich niet aan die uitspraak wilde onderwerpen. Toen +nu de Mahomedaan bekende, dat dit de waarheid was, verzocht +<span class="sc">Omar</span> hun, even te wachten, en nadat hij zijn +zwaard had getrokken, sloeg hij den halsstarrigen Mahomedaan het hoofd +af, uitroepende: Dit is de belooning voor hem, die weigert zich aan de +uitspraak van God en zijnen gezant te onderwerpen. Door deze daad +verkreeg <span class="sc">Omar</span> den bijnaam van <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e13426" title="Bron: al">Al</span> +Farûk</span>, hetgeen niet alleen doelt op de <span class= +"ex">scheiding</span> van des schelms hoofd van zijn lichaam, maar ook +daarop dat hij leugen en waarheid van elkander wist te <span class= +"ex">onderscheiden</span>. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e13441" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>, <span class= +"sc">d’Herbelot</span>. <span class="ex">Bibl. Orient</span>, p. +688 en <span class="sc">Ockley</span>, <span class="ex">Hist. of the +Sarac.</span>, p. 365.) Daarom schijnt dan ook de naam van <span class= +"sc">Thagut</span> hier aan <span class="sc">Coab abn el Ashraf</span> +te zijn gegeven. Zie <a href="#s2.259">soera II, vers 259</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13478" href="#xd21e13478src" name="xd21e13478">56</a></span> Dit +was namelijk de verontschuldiging der vrienden van den Mahomedaan, dien +<span class="sc">Omar</span> had gedood, toen zij voldoening voor diens +bloed kwamen vragen. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13496" href="#xd21e13496src" name="xd21e13496">57</a></span> Door +goddeloos te handelen, en de uitspraak van ongeloovigen in te +roepen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13525" href="#xd21e13525src" name="xd21e13525">58</a></span> Dat +is: Weest waakzaam, en voorziet u zelven van wapenen en +benoodigdheden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13541" href="#xd21e13541src" name="xd21e13541">59</a></span> Daar +geen mensch het slagveld mocht verlaten, dan nadat hij als martelaar +was gevallen, of eenig voordeel voor de zaak had behaald (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13565" href="#xd21e13565src" name="xd21e13565">60</a></span> +Woordelijk trekt uwe handen terug, d.i. raakt geenerlei arbeid aan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13569" href="#xd21e13569src" name="xd21e13569">61</a></span> Dat +is: Den natuurlijken dood.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13578" href="#xd21e13578src" name="xd21e13578">62</a></span> Op +deze wijze werd door velen, die niet tot <span class= +"sc">Mahomets</span> volgelingen behoorden, aan hem de duurte der +levensmiddelen toegeschreven, toen hij naar <span class= +"ex">Medina</span> ging, hetgeen gemakkelijk kan worden uitgelegd, door +de talrijkheid der personen, die tot zijn gevolg behoorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13592" href="#xd21e13592src" name="xd21e13592">63</a></span> Men +moet deze woorden niet opvatten, als waren zij in tegenspraak met de +voorafgaande: dat alles van God komt; daar het kwaad dat over de +menschen komt, hoewel door God bevolen, nochtans het gevolg van hunne +eigene slechte daden is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13614" href="#xd21e13614src" name="xd21e13614">64</a></span> Dat +is: indien God zijnen gezant niet met den Koran had gezonden, om u in +uwen tongval te onderrichten, zoudt gij in uwe afgodendienst zijn +voortgegaan, en tot verderf gedoemd zijn; diegenen alleen uitgezonderd, +welke door Gods gunst en hun buitengewoon begrip, ware denkbeelden der +godheid zouden hebben, zooals bij voorbeeld: <span class="sc">Zaid Ebn +Amroe Ebn Nofail</span> (zie <span class="sc">Millium</span>, +<span class="ex">de Mohammedanismo ante Moh.</span> h. 311), en +<span class="sc">Waraka Ebn Nawfal</span>, die, vóór de +zending van <span class="sc">Mahomet</span>, de afgoden verlieten en +slechts één God erkenden (<span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e13634" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13660" href="#xd21e13660src" name="xd21e13660">65</a></span> Dit +heeft betrekking op hen, die <span class="sc">Mahomet</span> verlof +vroegen, van <span class="ex">Medina</span> naar elders te gaan wonen, +en die dagelijks voortgingen, tot zij afgodendienaars ontmoetten. Het +oordeel der Muzelmannen was verdeeld, daar zij niet wisten, of zij die +menschen als huichelaars en ongeloovigen moesten aanzien, dan wel als +geloovigen, die het toeval te midden der ongeloovigen had geworpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13677" href="#xd21e13677src" name="xd21e13677">66</a></span> Dit +zijn, naar men zegt, de leden van den stam Modlaj, die tot <span class= +"sc">Mahomet</span> toetraden, maar niet gedwongen wilden zijn, hem in +den oorlog <span class="corr" id="xd21e13682" title= +"Niet in bron">bij</span> te staan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13700" href="#xd21e13700src" name="xd21e13700">67</a></span> Dat +is: bij ongeluk en zonder opzet. Deze plaats werd geopenbaard om het +geval van <span class="sc">Ayash Ebn Abi Rabia</span> te beslissen, de +broeder van moeders zijde van <span class="sc">Aboe Jahl</span>, die +eens <span class="sc">Hareth Ebn Zeïd</span> doodde, toen hij hem +op den weg ontmoette, niet wetende, dat hij het Mahomedanisme, had +omhelsd (<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e13713" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13717" href="#xd21e13717src" name="xd21e13717">68</a></span> Deze +bloedprijs moet verdeeld worden ingevolge de wet der erfenissen, in het +begin van dit hoofdstuk voorkomende (<span class="sc">Al <span class= +"corr" id="xd21e13721" title= +"Bron: beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13726" href="#xd21e13726src" name="xd21e13726">69</a></span> En +er zal geen bloedprijs worden betaald; omdat in dit geval zijne +bloedverwanten, als ongeloovigen en in verklaarden krijg met de Moslems +zijnde, geen recht hebben om te erven wat hij heeft nagelaten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13733" href="#xd21e13733src" name="xd21e13733">70</a></span> Dat +is: tot hij berouw gevoelt. Anderen echter meenen dat hier van geen +eeuwige verdoemenis sprake is (daar, volgens de algemeene leer der +Mahomedanen, niemand die tot dat geloof behoort, eeuwig in de hel zal +blijven), maar alleen gedurende langen tijd (<span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e13737" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13745" href="#xd21e13745src" name="xd21e13745">71</a></span> Het +gebeurde zeer dikwijls, dat de Mahomedanen, op hunne tochten, menschen +ontmoetten, die zij niet kenden, en welke zij doodden. De aanvallers +zeiden, om zich te verdedigen, dat het ongeloovigen waren; terwijl zij +hen slechts als ongeloovigen behandelden, om hen te berooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13767" href="#xd21e13767src" name="xd21e13767">72</a></span> +Hiermede worden de Arabieren bedoeld, die, na den Islam te <span class= +"ex">Mekka</span> te hebben omhelsd, niet uittrokken, uithoofde dit +moest geschieden om de betrekkingen met de afgodendienaars af te +breken, maar deze betrekkingen veeleer onderhielden. Volgens anderen +zijn zij de zwakken, omdat zij niet in staat zouden zijn te vluchten, +en gedwongen zijn de ongeloovigen in den oorlog te volgen. De engelen, +waarvan hier wordt gesproken, zijn de twee engelen, die de dooden in +hunne graven bezoeken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13773" href="#xd21e13773src" name="xd21e13773">73</a></span> Zoo +als zij deden, die naar <span class="ex">Ethiopië</span> en +<span class="ex">Medina</span> vluchtten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13791" href="#xd21e13791src" name="xd21e13791">74</a></span> +Volgens <span class="sc">Al Beidâwi</span> werd deze plaats +geopenbaard tengevolge van het gebeurde met <span class="sc">Jondob Ebn +Dampa</span>. Deze persoon werd op zijne vlucht ziek, en dientengevolge +door zijne zonen op een rustbed gedragen; maar voor hij te <span class= +"ex">Medina</span> aankwam, voelde hij zijn einde naderen. Hij sloeg +met zijn rechterhand op zijne linker en stierf, na vooraf plechtig zijn +geloof aan God en diens gezant te hebben betuigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13817" href="#xd21e13817src" name="xd21e13817">75</a></span> Het +Mahomedaansche gebed bestaat in kniebuigingen, <span class= +"ex">rika</span> en aanbiddingen, <span class="ex">soedjoed</span>, die +daarin gelegen zijn, dat men het aangezicht ter aarde buigt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13842" href="#xd21e13842src" name="xd21e13842">76</a></span> +<span class="sc">Tima Abn Obeirak</span>, een zoon van <span class= +"sc">Dhafar</span>, en een van <span class="sc">Mahomets</span> +makkers, stal een maliënkolder van zijnen buurman <span class= +"sc">Kitâda Ebn al Noman</span>, verborg dien in eene mand met +meel en verkocht dit bij een jood, <span class="sc">Zeid Ebn al +Samin</span> genaamd. Daar men <span class="sc">Tima</span> verdacht +hield, vroeg men hem om den maliënkolder, maar hij ontkende er +iets van te weten, men volgde echter het spoor van het meel, dat door +eene opening der mand was gevallen, welk spoor naar het huis van +<span class="sc">Zeid</span> leidde: daar vond men het gestolene en +beschuldigde hem van den diefstal: <span class="sc">Zeid</span> bracht +echter onderscheidene getuigen, die verklaarden dat hij den kolder van +<span class="sc">Tima</span> had gekocht; de zonen van <span class= +"sc">Dhafar</span> kwamen daarop tot <span class="sc">Mahomet</span>, +en verlangden, dat hij zijn makker tegen de beschuldiging verdedigen en +<span class="sc">Zeid</span> veroordeelen zou. Daar hij nu eenigszins +gedwongen was daaraan toe te geven, werd deze plaats geopenbaard, +waarin zijn onbezonnen voornemen gelaakt en hem geboden werd, niet te +diens nadeele en volgens zijne neiging, maar volgens den aard der zaak +te oordeelen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13895" href="#xd21e13895src" name="xd21e13895">77</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> voegt er, als een voorbeeld +van de goddelijke rechtvaardigheid, bij, dat <span class= +"sc">Tima</span> na het bovenvermelde feit, naar <span class= +"ex">Mekka</span> vlood, weder den afgodendienst omhelsde, en daar +onder den muur van een huis doorgroef, met het doel om te stelen. De +muur stortte echter in en doodde hem.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13913" href="#xd21e13913src" name="xd21e13913">78</a></span> Dat +is: als zij in het geheim middelen aanwenden, door valsche getuigenis, +of op andere wijze, om hunne misdaden op onschuldige personen te +werpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13937" href="#xd21e13937src" name="xd21e13937">79</a></span> Hier +wordt op de zonen van <span class="sc">Dhafar</span> gedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13943" href="#xd21e13943src" name="xd21e13943">80</a></span> Door +u te onderrichten in de kennis van het goed en het kwaad en de lessen +der rechtvaardigheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13964" href="#xd21e13964src" name="xd21e13964">81</a></span> De +Arabieren aanbaden <span class="sc">Allat</span>, <span class="sc">al +Uzza</span> en <span class="sc">Menat</span>, die zij voor dochters van +God hielden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13980" href="#xd21e13980src" name="xd21e13980">82</a></span> Of, +zoo als het letterlijk luidt: een gedeelte, bestemd of voorbestemd om +door mij verleid te worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13985" href="#xd21e13985src" name="xd21e13985">83</a></span> +Hetwelk door de oude afgodendienende Arabieren uit bijgeloof werd +gedaan. De noten der vijfde Soera vermelden meer omtrent deze +gewoonte.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13989" href="#xd21e13989src" name="xd21e13989">84</a></span> +Hetzij door die te verlammen, of tot doeleinden aan te wenden, waartoe +zij niet door God bestemd is. <span class="sc">Al Beidâwi</span> +veronderstelt, dat de tekst hier niet alleen doelt op de bijgeloovige +gewoonte van de ooren en andere gedeelten van het vee af te snijden, +maar ook op de castratie van slaven, het merken hunner lichamen met +figuren, die geprikt en daarna met weede of indigo werden ingewreven, +gelijk de Arabieren deden en nog doen, het scherpen hunner tanden, door +die af te vijlen, zoo ook sodomie en de onnatuurlijke driften tusschen +vrouwen, het aanbidden der zon, maan en andere natuurlichamen enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e13995" href="#xd21e13995src" name="xd21e13995">85</a></span> Dat +is: door Gods dienst te verlaten en de werken des duivels te +verrichten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14038" href="#xd21e14038src" name="xd21e14038">86</a></span> Deze +woorden kunnen ook in toestemmenden zin worden opgevat, daar de zin van +den tekst hier zeer twijfelachtig is door het woordje <span class= +"ex">an</span>, dat vooral in den Koran, zoowel in toestemmenden als +ontkennenden zin wordt gebezigd. Men kan dus hier even goed zeggen, wie +gij niet geeft... en die gij weigert te huwen, als: aan wie gij niet +geeft... en die gij wilt huwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14051" href="#xd21e14051src" name="xd21e14051">87</a></span> Door +der vrouw een deel van haren bruidschat te geven, of andere +verplichtingen omtrent haar te voldoen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14058" href="#xd21e14058src" name="xd21e14058">88</a></span> Dit +beteekent: daar gij van haar niet even als van eene gehuwde vrouw kunt +genieten, moet gij sommige maatregelen van rechtvaardigheid omtrent +haar in acht nemen; want indien een man niet geheel in staat is aan +zijne plichten te voldoen, moet hij die echter daarom niet geheel +verwaarloozen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14065" href="#xd21e14065src" name="xd21e14065">89</a></span> Of +gelijk een, die nooit een echtgenoot had, noch gescheiden is, en de +vrijheid heeft een ander te huwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14072" href="#xd21e14072src" name="xd21e14072">90</a></span> Dat +is: hij zal den man en vrouw doen vinden, die hem beter behaagt, en aan +de vrouw een’ anderen man, die het verlies zal vergoeden van hem, +die haar heeft verstooten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14084" href="#xd21e14084src" name="xd21e14084">91</a></span> Daar +hij den dienst van geen schepsel behoeft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14126" href="#xd21e14126src" name="xd21e14126">92</a></span> Zie +de <a href="#s6">zesde Soera</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14137" href="#xd21e14137src" name="xd21e14137">93</a></span> Dat +is: hebben wij u niet bijgestaan? Geef ons dus een deel van den buit +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14147" href="#xd21e14147src" name="xd21e14147">94</a></span> Dat +wil zeggen: met de tong en niet met het hart.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14155" href="#xd21e14155src" name="xd21e14155">95</a></span> +Hinkende tusschen twee gedachten, en noch van de Moslems, noch van de +ongeloovigen standvastige vrienden zijnde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14203" href="#xd21e14203src" name="xd21e14203">96</a></span> Dit +verhaal schijnt een toevoegsel te zijn tot hetgeen <span class= +"sc">Mozes</span> van de zeventig oudsten zegt, die met hem, +<span class="sc">Aäron</span>, <span class="sc">Nadab</span> en +<span class="sc">Abihu</span> den berg bestegen en den God van +Israël zagen. +Exodus XXIV : 9, 10, 11.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14221" href="#xd21e14221src" name="xd21e14221">97</a></span> Zie +de <a href="#s2">2e Soera</a>, vers 48.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14230" href="#xd21e14230src" name="xd21e14230">98</a></span> Zie +ibid, v. 51.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14241" href="#xd21e14241src" name="xd21e14241">99</a></span> Zie +ibid, v. 60.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14244" href="#xd21e14244src" name="xd21e14244">100</a></span> Zie +ibid, v. 55.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14252" href="#xd21e14252src" name="xd21e14252">101</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> leidt uit dit woord af, dat +aan het einde van dezen volzin de woorden: daarom hebben wij hen +gevloekt, of iets dergelijks ontbreekt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14267" href="#xd21e14267src" name="xd21e14267">102</a></span> +Door haar van ontucht te beschuldigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14281" href="#xd21e14281src" name="xd21e14281">103</a></span> Zie +de <a href="#s3">3e Soera</a> vers 48 en de bijgevoegde noten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14287" href="#xd21e14287src" name="xd21e14287">104</a></span> +Sommigen houden namelijk vol, dat hij inderdaad en te recht werd +gekruisigd: anderen beweren, dat hij niet <span class="sc">Jezus</span> +was, maar een ander, wiens aangezicht op het zijne geleek, terwijl de +overige deelen van zijn lichaam zoo zeer verschilden, dat zij het +bedrog volkomen bewezen. Sommigen zeggen, dat hij in den hemel werd +opgenomen, en anderen, dat zijn menschelijk gedeelte alleen heeft +geleden en zijne goddelijkheid naar den hemel opsteeg. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14303" href="#xd21e14303src" name="xd21e14303">105</a></span> +Volgens een overlevering van <span class="sc">Hejâj</span>, +strijken de engelen, als een Jood sterft, hem over den rug en het +aangezicht, terwijl zij tot hem zeggen: o, gij vijand van God! +<span class="sc">Jezus</span> was als een profeet tot u gezonden, en +gij geloofdet niet in hem, waarop hij zou antwoorden: Thans geloof ik +van hem dat hij de man Gods is; en tot den stervenden Christen zeggen +zij: <span class="sc">Jezus</span> was als een profeet tot u gezonden, +en gij hebt hem toegedicht God, of de zoon van God te zijn: waarna hij +gelooven zal, dat die slechts de dienaar van God en zijn apostel is, en +dat derhalve de onderstelling, dat <span class="sc">Jezus</span> een +zoon van God of zelf een God zij, zonde tegen den eenigen God is, +terwijl ieder voor zijn dood aan <span class="sc">Mahomet</span> zal +gelooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14321" href="#xd21e14321src" name="xd21e14321">106</a></span> Dat +is: tegen de Joden, die hem geheel verwerpen, en tegen de Christenen, +die hem God en den zoon van God noemen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14336" href="#xd21e14336src" name="xd21e14336">107</a></span> In +geschenken, tot het omkoopen der rechters of andere slechte +gebruiken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14343" href="#xd21e14343src" name="xd21e14343">108</a></span> Zoo +als <span class="sc">Abdallah Ebn Salâm</span> en zijne makkers +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14431" href="#xd21e14431src" name="xd21e14431">109</a></span> +Hetzij door <span class="sc">Jezus</span> geheel te verwerpen en te +loochenen, zooals de Joden doen, hetzij door hem tot de gelijkheid met +God te verheffen, zooals de Christenen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14450" href="#xd21e14450src" name="xd21e14450">110</a></span> +Namelijk God, <span class="sc">Jezus</span> en <span class= +"sc">Maria</span> (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e14465" title= +"Bron: Jahya">Yahya</span></span>). De Oostersche schrijvers maken +melding van eene Christelijke secte, die gelooft, dat de +drieëenheid uit deze is samengesteld (<span class= +"sc">Elmacim</span>, p. 227, <span class="sc">Eutych</span>, p. 120), +maar men meent, dat deze ketterij reeds sedert lang is verdwenen +(<span class="sc">Ahmed Ebn Abd’al Halim</span>). Deze plaats is +echter eveneens tegen de drieëenheid gemunt, zooals die volgens de +leer der orthodoxe Christenen bestaat, welke, zooals <span class= +"sc">Al Beidâwi</span> zegt, er aan gelooven, dat de Godheid uit +drie personen bestaat; de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Door den +Vader verstaat men namelijk Gods wezen, door den Zoon, zijne kennis en +door den Heiligen Geest, zijn leven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14482" href="#xd21e14482src" name="xd21e14482">111</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span> aldus: Wel verre van een’ +zoon te hebben, regeert hij alleen den hemel en de aarde. Hij is +zichzelven toereikend.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14515" href="#xd21e14515src" name="xd21e14515">112</a></span> Dat +is <span class="sc">Mahomet</span> en zijn’ Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14521" href="#xd21e14521src" name="xd21e14521">113</a></span> +Zijnde tot den Islamitischen godsdienst in deze wereld, en tot het het +paradijs in de toekomstige.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14528" href="#xd21e14528src" name="xd21e14528">114</a></span> De +andere helft wordt in de openbare schatkist gestort.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14531" href="#xd21e14531src" name="xd21e14531">115</a></span> Dat +is: hij zal hare geheele bezetting erven.</p> +</div> +</div> +<div id="s5" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e465">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijfde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Tafel<a class="noteref" id="xd21e14542src" href= +"#xd21e14542" name="xd21e14542src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Medina</span>—120 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s5.1" name="s5.1"></a><span class="versenum">1.</span> O, +ware geloovigen! weest getrouw aan uwe verbintenissen. Het is u +geoorloofd het redelooze vee te eten<a class="noteref" id= +"xd21e14561src" href="#xd21e14561" name="xd21e14561src">2</a>, behalve +datgene, wat u verboden is; uitgezonderd het wild, dat geoorloofd is op +andere tijden te gebruiken, maar niet terwijl gij op den pelgrimstocht +zijt. God beveelt hetgeen hem behaagt. <a id="s5.2" name= +"s5.2"></a><span class="versenum">2.</span> O, ware geloovigen! schendt +niet de heilige voorschriften van God<a class="noteref" id= +"xd21e14574src" href="#xd21e14574" name="xd21e14574src">3</a>, noch de +heilige maand, noch de offerande, noch de versierselen daaraan +hangende<a class="noteref" id="xd21e14580src" href="#xd21e14580" name= +"xd21e14580src">4</a>. Eerbiedigt hen, die naar het heilige huis +reizen, om de gunst des Heeren te zoeken en hem te behagen. <a id= +"s5.3" name="s5.3"></a><span class="versenum">3.</span> Maar indien gij +uwen pelgrimstocht hebt volbracht, jaagt dan. En laat de boosheid van +hen, die u zouden willen beletten, den heiligen tempel binnen te +gaan<a class="noteref" id="xd21e14591src" href="#xd21e14591" name= +"xd21e14591src">5</a> u niet tot onrechtvaardigheden verlokken. Helpt +elkander naar rechtvaardigheid en vroomheid, maar ondersteunt elkander +niet in onrechtvaardigheid en boosheid; vreest dus God; want God is een +streng straffer. <a id="s5.4" name="s5.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Het is u verboden te eten van dieren, die van +zelven <span class="pagenum">[<a id="pb153" href="#pb153" name= +"pb153">153</a>]</span>zijn gestorven, voorts bloed en varkensvleesch, +en datgene waarover een andere naam dan die van God is +aangeroepen<a class="noteref" id="xd21e14603src" href="#xd21e14603" +name="xd21e14603src">6</a> en datgene wat gesmoord is, of door een slag +of een val, of door de horens van een ander dier is gedood, en dat door +een wild dier<a class="noteref" id="xd21e14616src" href="#xd21e14616" +name="xd21e14616src">7</a> is verscheurd, behalve datgene wat gij hebt +gedood<a class="noteref" id="xd21e14624src" href="#xd21e14624" name= +"xd21e14624src">8</a>; ook datgene wat voor afgoden<a class="noteref" +id="xd21e14627src" href="#xd21e14627" name="xd21e14627src">9</a> werd +geofferd. Het is u eveneens verboden te verdeelen door het lot, met +pijlen te trekken<a class="noteref" id="xd21e14635src" href= +"#xd21e14635" name="xd21e14635src">10</a>. Dit is verboden. Heden wacht +de wanhoop hun, die van hunnen godsdienst zijn afgedwaald; vreest dus +hen niet, maar vreest mij. <a id="s5.5" name="s5.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Heden heb ik uwen godsdienst voor u +volmaakt<a class="noteref" id="xd21e14671src" href="#xd21e14671" name= +"xd21e14671src">11</a> en heb ik mijne genade voor u voltooid<a class= +"noteref" id="xd21e14682src" href="#xd21e14682" name= +"xd21e14682src">12</a>, en heb ik den Islam voor u gekozen, om uwen +godsdienst te zijn. Maar hij, die door hongersnood gedreven en zonder +de bedoeling te hebben van te zondigen, mocht eten van hetgeen wij +hebben verboden, waarlijk God zal hem genadig en barmhartig zijn. +<a id="s5.6" name="s5.6"></a><span class="versenum">6.</span> Zij +zullen u vragen, wat hun veroorloofd is. Antwoord: de dingen, die +goed<a class="noteref" id="xd21e14692src" href="#xd21e14692" name= +"xd21e14692src">13</a> zijn, zijn u geoorloofd. De prooi der +jachtdieren<a class="noteref" id="xd21e14704src" href="#xd21e14704" +name="xd21e14704src">14</a>, die gij als honden zult hebben afgericht, +naar de wetenschap, die gij van God hebt ontvangen, is u geoorloofd te +eten. Eet <span class="pagenum">[<a id="pb154" href="#pb154" name= +"pb154">154</a>]</span>daarom van hetgeen zij u zullen hebben +verschaft, en herdenkt daarbij den naam Gods<a class="noteref" id= +"xd21e14710src" href="#xd21e14710" name="xd21e14710src">15</a>, en +vreest God; want God is snel in het rekenen. <a id="s5.7" name= +"s5.7"></a><span class="versenum">7.</span> Heden is het u geoorloofd +zulke dingen te eten, die goed zijn, en het voedsel van diegenen, aan +wie de schriften werd gegeven<a class="noteref" id="xd21e14717src" +href="#xd21e14717" name="xd21e14717src">16</a> is u mede als geoorloofd +toegestaan; en uw voedsel is hun geoorloofd. En gij moogt vrije vrouwen +huwen, die geloovig zijn, en ook vrije vrouwen van hen, die de +schriften vóór u hebben ontvangen<a class="noteref" id= +"xd21e14720src" href="#xd21e14720" name="xd21e14720src">17</a>, als gij +haar heuren bruidschat hebt toegekend. Leeft kuisch met haar; bedrijft +nimmer hoererij, noch neemt haar als bijzit<a class="noteref" id= +"xd21e14724src" href="#xd21e14724" name="xd21e14724src">18</a>. Hij, +die het geloof verzaakt, diens werk zal ijdel zijn, en in het volgende +leven zal hij vergaan. <a id="s5.8" name="s5.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> O, ware geloovige! indien gij u tot het gebed +gereed maakt, wascht dan uw aangezicht, en uwe handen tot onder de +ellebogen; wrijft u het hoofd, en ook de voeten tot aan de hielen. +<a id="s5.9" name="s5.9"></a><span class="versenum">9.</span> En indien +gij eene vrouw hebt beslapen, reinigt u. Maar indien gij ziek of op +reis zijt, indien gij aan eene natuurlijke behoefte hebt voldaan, of +indien gij vrouwen hebt aangeraakt, en gij vindt geen water, neemt dan +fijn en zuiver zand<a class="noteref" id="xd21e14744src" href= +"#xd21e14744" name="xd21e14744src">19</a>, en wrijft uw aangezicht en u +uwe handen er mede. God wil u geene moeite veroorzaken, maar hij wil u +zuiveren en zijne gunst omtrent u volmaken, opdat gij hem dankbaar +zoudt zijn. <a id="s5.10" name="s5.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> Gedenkt dus Gods gunst omtrent u en het verbond, +dat hij met u heeft aangegaan, toen gij zeidet: Wij hebben gehoord, en +zullen gehoorzamen<a class="noteref" id="xd21e14758src" href= +"#xd21e14758" name="xd21e14758src">20</a>. Vreest God; want God kent +het meest verborgene gedeelte van des menschen borst. <a id="s5.11" +name="s5.11"></a><span class="versenum">11.</span> O, ware geloovigen! +weest rechtvaardig, wanneer gij als getuigen voor God verschijnt, en +laat de haat omtrent iemand u niet verleiden, boos te handelen. Weest +rechtvaardig; dit brengt u nader tot de vroomheid, en vreest God; want +God is geheel bekend met hetgeen gij doet. <a id="s5.12" name= +"s5.12"></a><span class="versenum">12.</span> God heeft hun beloofd, +die gelooven en doen wat recht is, dat zij vergiffenis en eene groote +belooning zullen ontvangen. <span class="versenum">13.</span> Maar zij, +die niet gelooven en onze teekens van onwaarheid beschuldigen, zullen +<span class="pagenum">[<a id="pb155" href="#pb155" name= +"pb155">155</a>]</span>makkers der hel zijn. <a id="s5.14" name= +"s5.14"></a><span class="versenum">14.</span> O, ware geloovigen! +herinnert u Gods gunst omtrent u, toen zekere mannen hunne handen naar +u uitstrekten; maar hij stiet hunne handen terug<a class="noteref" id= +"xd21e14792src" href="#xd21e14792" name="xd21e14792src">21</a> die u +wilden deren. Vreest dus God, en dat de geloovigen in hem vertrouwen. +<a id="s5.15" name="s5.15"></a><span class="versenum">15.</span> God +nam vroeger het verbond der kinderen Israëls aan, en wij kozen +twaalf hoofden uit hun midden, en God zeide<a class="noteref" id= +"xd21e14815src" href="#xd21e14815" name="xd21e14815src">22</a>: +Waarlijk ik ben met u; indien gij het gebed doet en aalmoezen geeft, en +in mijne apostelen gelooft, en hen ondersteunt en God tegen goede +renten<a class="noteref" id="xd21e14827src" href="#xd21e14827" name= +"xd21e14827src">23</a> leent, zal ik uwe slechte daden vergeven, en u +in tuinen voeren, met rivieren doorsneden; maar onder u, die na deze +waarschuwingen niet gelooft, dwaalt van den rechten weg af. <a id= +"s5.16" name="s5.16"></a><span class="versenum">16.</span> Maar omdat +zij hun verbond hebben geschonden, hebben wij hen gevloekt en hunne +harten versteend; zij rukken de woorden van den Pentateuches van hunne +plaats, en hebben een deel vergeten van hetgeen hun werd onderwezen; en +gij zult niet ophouden slechte daden bij hen te ontdekken, bij eenigen +van hen uitgezonderd; maar vergeef hun<a class="noteref" id= +"xd21e14837src" href="#xd21e14837" name="xd21e14837src">24</a> en +schenk hun daarvoor genade; want God bemint den milde. <span class= +"versenum">17.</span> En van hen, die zeggen: Wij zijn Christenen; wij +hebben eene <span class="corr" id="xd21e14848" title= +"Bron: verbintnnis">verbintenis</span> aangenomen; maar zij hebben een +gedeelte vergeten van hetgeen hun werd onderwezen; derhalve hebben wij +vijandschap en haat onder hen doen ontstaan tot den dag der opstanding, +en God zal hun dan zeker mededeelen, wat zij hebben verricht. <a id= +"s5.18" name="s5.18"></a><span class="versenum">18.</span> O gij, die +de schriften hebt ontvangen, thans is onze apostel onder u gekomen, om +u vele plaatsen duidelijk te maken, welke gij in de schriften hebt +verborgen<a class="noteref" id="xd21e14855src" href="#xd21e14855" name= +"xd21e14855src">25</a>, om vele <span class="pagenum">[<a id="pb156" +href="#pb156" name="pb156">156</a>]</span>anderen daarvan voorbij te +gaan<a class="noteref" id="xd21e14876src" href="#xd21e14876" name= +"xd21e14876src">26</a>. Thans is het licht in een duidelijk boek van +God tot u gekomen. Daarmede zal God hem leiden, die zijn wil op de +paden des vredes zal volgen, en hem voeren door zijn wil uit de +duisternis tot het licht, hij zal hem richten op den rechten weg. +<span class="versenum">19.</span> Zij, die zeggen, dat <span class= +"sc">Christus</span>, de zoon van <span class="sc">Maria</span>, God +is, zijn ongeloovigen. Zeg hun: Wie zou God kunnen tegengaan, indien +het hem behaagt had <span class="sc">Christus</span>, den zoon van +<span class="sc">Maria</span>, en zijne moeder en al, die op de aarde +zijn, te verdelgen? <a id="s5.20" name="s5.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Want Gode behoort het koninkrijk des hemels en +der aarde, en wat daar tusschen is; hij schept wat hem behaagt, en God +is almachtig. <span class="versenum">21.</span> De Joden en Christenen +zeggen, wij zijn de kinderen Gods en zijne geliefden. Antwoord: Waarom +straft hij u dan voor uwe zonden? Maar gij zijt slechts menschen, van +diegenen, welke hij heeft geschapen. Hij vergeeft aan wie het hem +behaagt, en hij straft wie hem behaagt; en Gode behoort het koninkrijk +des hemels en der aarde, en alles wat tusschen beide is; en tot hem +keert alles terug. <a id="s5.22" name="s5.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> O gij! die de schriften hebt ontvangen, thans is +onze apostel onder u gekomen, om u den waren godsdienst te verklaren, +gedurende de schorsing der apostelen<a class="noteref" id= +"xd21e14909src" href="#xd21e14909" name="xd21e14909src">27</a>, opdat +gij niet meer zoudt zeggen: Er kwam niemand tot ons, die goede +tijdingen bracht, noch eenige waarschuwer: maar nu is een bode van +goede tijdingen en een waarschuwer tot u gekomen; want God is +almachtig. <a id="s5.23" name="s5.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Toen Mozes tot zijn volk zeide: O, mijn volk! +gedenk Gods gunst omtrent u, sedert hij profeten onder u heeft +aangewezen en u koningen heeft gegeven<a class="noteref" id= +"xd21e14936src" href="#xd21e14936" name="xd21e14936src">28</a>, en u +heeft geschonken, wat hij geene natie ter wereld<a class="noteref" id= +"xd21e14939src" href="#xd21e14939" name="xd21e14939src">29</a> heeft +gegeven. <a id="s5.24" name="s5.24"></a><span class= +"versenum">24.</span> O, mijn volk! ga het heilige land binnen, dat God +voor u heeft bestemd, en wendt u niet om; opdat gij niet omvergeworpen +en vernield mocht worden. <a id="s5.25" name="s5.25"></a><span class= +"versenum">25.</span> Zij antwoorden: O, Mozes! dit land wordt door een +volk van reuzen bewoond<a class="noteref" id="xd21e14954src" href= +"#xd21e14954" name="xd21e14954src">30</a>, en <span class= +"pagenum">[<a id="pb157" href="#pb157" name="pb157">157</a>]</span>wij +zullen er op geenerlei wijze binnen gaan, dan nadat zij het hebben +verlaten; maar indien zij het verlaten, zullen wij er binnentrekken. +<a id="s5.26" name="s5.26"></a><span class="versenum">26.</span> Twee +mannen<a class="noteref" id="xd21e14985src" href="#xd21e14985" name= +"xd21e14985src">31</a> van hen die God vreesden, nopens welke God +genadig was geweest, zeiden: Treedt de poort binnen, en zoodra gij die +binnentreedt, zult gij overwonnen hebben; vertrouwt dus in God, indien +gij ware geloovigen zijt. <a id="s5.27" name="s5.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> Zij hernamen: O, <span class="sc">Mozes</span>! +wij zullen het land nimmer binnentreden terwijl zij er in vertoeven; ga +dus, gij en uw God en strijd; want wij zullen hier blijven. +<span class="versenum">28.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide: +O Heer! waarlijk ik ben geen meester over iemand buiten mij en mijn +broeder; maak dus een onderscheid tusschen ons en het goddelooze volk. +<a id="s5.29" name="s5.29"></a><span class="versenum">29.</span> God +antwoordde: Waarlijk het land zal hun gedurende veertig jaren ontzegd +zijn; gedurende welken tijd zij op de aarde zullen dwalen<a class= +"noteref" id="xd21e15014src" href="#xd21e15014" name= +"xd21e15014src">32</a>: pleit dus niet alzoo voor het goddelooze volk. +<a id="s5.30" name="s5.30"></a><span class="versenum">30.</span> +Verhaal hun ook de geschiedenis van de twee zonen van <span class= +"sc">Adam</span><a class="noteref" id="xd21e15029src" href= +"#xd21e15029" name="xd21e15029src">33</a> naar waarheid. Toen zij hun +offer brachten<a class="noteref" id="xd21e15044src" href="#xd21e15044" +name="xd21e15044src">34</a> en het van een hunner werd +aangenomen<a class="noteref" id="xd21e15097src" href="#xd21e15097" +name="xd21e15097src">35</a>, en het van den andere niet werd +aangenomen, zeide <span class="sc">Kaïn</span>: Waarlijk ik zal u +dooden: <span class="sc">Abel</span> antwoordde: God neemt alleen het +offer van den vrome aan. <a id="s5.31" name="s5.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Indien gij zelfs uwe hand tegen mij opheft om mij +te dooden, zou ik de mijne niet uitstrekken om u te dooden; want ik +vrees God, den heer van alle schepselen<a class="noteref" id= +"xd21e15122src" href="#xd21e15122" name="xd21e15122src">36</a>. +<span class="versenum">32.</span> Ik heb liever <span class= +"pagenum">[<a id="pb158" href="#pb158" name="pb158">158</a>]</span>dat +gij mijne onrechtvaardigheid en uwe eigene onrechtvaardigheid draagt, +en dat gij een makker in het vuur verkrijgt; want dat is de belooning +van den onrechtvaardige. <span class="versenum">33.</span> En zijne +ziel drong hem, zijn broeder te dooden en hij doodde hem; zoodat hij +tot hen behoorde die verdoemd zijn. <span class="versenum">34.</span> +En God zond eene raaf die de aarde krabde, om hen te toonen, hoe hij +het lichaam van zijn broeder moest verbergen, en hij zeide: Wee over +mij! ben ik niet in staat gelijk deze raaf te zijn, dat ik het lijk van +mijn broeder zou kunnen verbergen? en hij behoorde tot hen die berouw +hebben. <a id="s5.35" name="s5.35"></a><span class= +"versenum">35.</span> Daarom bevolen wij de kinderen Israëls, dat +hij, die eene ziel doodt, zonder dat die eene ziel hebbe gedood, of +eene misdaad op aarde hebbe bedreven<a class="noteref" id= +"xd21e15151src" href="#xd21e15151" name="xd21e15151src">37</a>, zal +zijn alsof hij alle menschen had gedood<a class="noteref" id= +"xd21e15157src" href="#xd21e15157" name="xd21e15157src">38</a>, doch +hij die iemand het leven redt, zal zijn alsof hij het leven van alle +menschen had gered. <span class="versenum">36.</span> Onze apostels +kwamen later tot hen, met duidelijke wonderen, maar zelfs daarna waren +velen hunner zondaren op aarde. <a id="s5.37" name= +"s5.37"></a><span class="versenum">37.</span> Maar de belooning van hen +die tegen God en zijn apostel strijden, en er op bedacht zijn, op aarde +slecht te handelen, zal wezen, dat zij gedood zullen worden, of +gekruisigd, of dat hunne voeten aan de tegenovergestelde zijden zullen +worden afgesneden of dat zij uit het land zullen worden +gebannen<a class="noteref" id="xd21e15169src" href="#xd21e15169" name= +"xd21e15169src">39</a>. Dit zal hunne ongenade in deze wereld zijn, en +in de volgende zullen zij een strenge straf ondergaan, <span class= +"versenum">38.</span> Behalve zij, die berouw zullen gevoelen, alvorens +gij hen in uwe macht hebt; want weet, dat God vergevingsgezind en +genadig is. <span class="versenum">39.</span> O, ware geloovigen! +vreest God en begeert eene engere verbinding met hem, en strijdt voor +zijnen godsdienst, opdat gij gelukkig moogt zijn. <span class= +"versenum">40.</span> Daarom zij die niet gelooven, al hadden zij wat +op de aarde is, en zelfs tweemaal zooveel, waarmede zij zich van de +straf op den dag der opstanding zouden willen loskoopen, het zal niet +van hen worden aangenomen, maar zij zullen eene pijnlijke straf +ondergaan. <span class="versenum">41.</span> Zij zullen begeeren het +vuur te verlaten, maar zij zullen het niet verlaten, en hunne straf zal +doorloopend zijn. <a id="s5.42" name="s5.42"></a><span class= +"versenum">42.</span> Indien een man of eene vrouw mocht stelen, zult +<span class="pagenum">[<a id="pb159" href="#pb159" name= +"pb159">159</a>]</span>gij hun de handen afsnijden<a class="noteref" +id="xd21e15206src" href="#xd21e15206" name="xd21e15206src">40</a>, als +vergelding voor hetgeen zij hebben bedreven; dit is eene voorbeeldige +straf door God bepaald, en God is machtig en wijs. <a id="s5.43" name= +"s5.43"></a><span class="versenum">43.</span> Maar hij, die berouw zal +hebben na zijn onrechtvaardigheid en zich verbetert; waarlijk, God zal +zich tot hem wenden<a class="noteref" id="xd21e15220src" href= +"#xd21e15220" name="xd21e15220src">41</a>; want God is geneigd tot +vergeven en genadig. <a id="s5.44" name="s5.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> Weet gij niet, dat het koninkrijk des hemels en +der aarde Gode behoort? Hij straft wie hem behaagt, en hij vergeeft wie +hem behaagt; want God is almachtig. <a id="s5.45" name= +"s5.45"></a><span class="versenum">45.</span> O, Profeet! laat u niet +door hem bedroeven, die zich naar ongetrouwheid spoeden<a class= +"noteref" id="xd21e15241src" href="#xd21e15241" name= +"xd21e15241src">42</a>, of door hen die met hunne monden zeggen: wij +gelooven, doch wier harten niet gelooven<a class="noteref" id= +"xd21e15244src" href="#xd21e15244" name="xd21e15244src">43</a>, of door +de Joden, die het oor gretig aan de leugens en aan anderen +leenen<a class="noteref" id="xd21e15247src" href="#xd21e15247" name= +"xd21e15247src">44</a>. Zij verdraaien de woorden der wet van hunne +plaatsen<a class="noteref" id="xd21e15259src" href="#xd21e15259" name= +"xd21e15259src">45</a> en zeggen: indien u dit gebracht wordt, gelooft +het, maar indien dit u niet gebracht wordt, hoedt u er dan +voor<a class="noteref" id="xd21e15265src" href="#xd21e15265" name= +"xd21e15265src">46</a>; want wie zou hem van dwaling kunnen redden, +dien God op een dwaalweg wil voeren. Zij wier harten het God niet +behaagt te zuiveren, zullen schande in deze wereld ondergaan, en +strenge straf in de volgende. <a id="s5.46" name= +"s5.46"></a><span class="versenum">46.</span> Zij leenen het oor aan de +leugens en eten wat <span class="pagenum">[<a id="pb160" href="#pb160" +name="pb160">160</a>]</span>verboden is<a class="noteref" id= +"xd21e15278src" href="#xd21e15278" name="xd21e15278src">47</a>. Maar +indien zij tot u komen, om door u gericht te worden, richt dan tusschen +hen, of verlaat hen<a class="noteref" id="xd21e15287src" href= +"#xd21e15287" name="xd21e15287src">48</a>, en indien gij hen verlaat, +zullen zij u volstrekt niet deren. Maar indien gij aanneemt te richten, +richt dan tusschen hen met rechtvaardigheid; want God bemint hen, die +de rechtvaardigheid in acht nemen. <a id="s5.47" name= +"s5.47"></a><span class="versenum">47.</span> En hoe zullen zij zich +aan uwe beslissing onderwerpen, terwijl zij de wet hebben verlaten, die +Gods oordeel bevat? Maar zij zullen daarna hunne aangezichten +afwenden<a class="noteref" id="xd21e15304src" href="#xd21e15304" name= +"xd21e15304src">49</a>; doch dit zijn geene ware geloovigen. <a id= +"s5.48" name="s5.48"></a><span class="versenum">48.</span> Waarlijk wij +hebben hun de wet nedergezonden, bevattende de goede richting en licht. +De profeten, die tot den waren godsdienst behoorden, richtten de Joden +naar dat boek; de leeraren en priesters richtten volgens de gedeelten +van Gods boek; en zij waren er getuigen van<a class="noteref" id= +"xd21e15311src" href="#xd21e15311" name="xd21e15311src">50</a>. Vrees +dus geene menschen maar vrees mij; en verkoop mijne teekens niet voor +een lagen prijs. En zij die niet richten volgens hetgeen God heeft +geopenbaard, zijn ongeloovigen. <a id="s5.49" name= +"s5.49"></a><span class="versenum">49.</span> Wij hebben hun daarin +bevolen, leven voor leven<a class="noteref" id="xd21e15318src" href= +"#xd21e15318" name="xd21e15318src">51</a>, en oog voor oog, en neus +voor neus, en oor voor oor, en mond voor mond, en dat kwetsuren ook +door wedervergelding<a class="noteref" id="xd21e15322src" href= +"#xd21e15322" name="xd21e15322src">52</a> zouden gestraft worden. Maar +hem die den prijs der straf in aalmoezen zal weggeven, zal dit als eene +voldoening<a class="noteref" id="xd21e15328src" href="#xd21e15328" +name="xd21e15328src">53</a> zijn. Zij die niet richten volgens hetgeen +God heeft geopenbaard zijn onrechtvaardig. <a id="s5.50" name= +"s5.50"></a><span class="versenum">50.</span> Wij hebben ook +<span class="sc">Jezus</span> den zoon van <span class= +"sc">Maria</span> gezonden, om de voetstappen der profeten te volgen, +overeenkomstig de wet die vóór hem werd nedergezonden, en +wij gaven hem het evangelie, bevattende richting en licht; mede +bevestigende de wet, die te voren was gegeven en eene richting en +waarschuwing voor hen, die God vreezen. <span class= +"versenum">51.</span> Opdat zij, die het evangelie hebbende ontvangen, +mochten richten volgens hetgeen God daarin had geopenbaard; en zij die +niet richten, volgens <span class="pagenum">[<a id="pb161" href= +"#pb161" name="pb161">161</a>]</span>hetgeen God heeft geopenbaard, +zijn zondaren. <a id="s5.52" name="s5.52"></a><span class= +"versenum">52.</span> Wij hebben u ook het boek, den Koran, gezonden, +met waarheid, bevestigende de schrift, welke te voren was geopenbaard +en dat haar voor verminking behoedt. Richt dus tusschen hen, +overeenkomstig hetgeen God heeft geopenbaard, en volgt hunne begeerten +niet, door van de waarheid af te dwalen, die u is geworden. Ieder uwer +hebben wij eene wet gegeven en een open weg<a class="noteref" id= +"xd21e15352src" href="#xd21e15352" name="xd21e15352src">54</a>. <a id= +"s5.53" name="s5.53"></a><span class="versenum">53.</span> En indien +het Gode had behaagd, zou hij zeker één volk van u hebben +gemaakt; maar hij heeft uwe getrouwheid willen beproeven, nopens de +inachtneming van hetgeen hij u heeft gegeven. Streeft er dus naar, +elkander in goede daden te overtreffen. Gij zult allen tot God +terugkeeren en dan zal hij u datgene verklaren, waarover gij getwist +hebt. <a id="s5.54" name="s5.54"></a><span class="versenum">54.</span> +Daarom, o <span class="sc">Mahomet</span>! richt tusschen hen +overeenkomstig hetgeen God heeft geopenbaard, en volg hunne begeerten +niet, maar neem u in acht, uit vrees dat zij u noodzaken, van een deel +dezer voorschriften af te dwalen, die God u heeft nedergezonden; en +indien zij zich afwenden<a class="noteref" id="xd21e15367src" href= +"#xd21e15367" name="xd21e15367src">55</a>, weet dan, dat het Gode +behaagt, hen voor eenige hunner misdaden te straffen; want een groot +getal der menschen zijn zondaren. <a id="s5.55" name= +"s5.55"></a><span class="versenum">55.</span> Verlangen zij dus het +oordeel der onwetendheid<a class="noteref" id="xd21e15375src" href= +"#xd21e15375" name="xd21e15375src">56</a>? Maar wie is beter dan God, +om tusschen hen te richten die waarlijk gelooven? <span class= +"versenum">56.</span> O, ware geloovigen! neemt niet de Joden of +Christenen tot vrienden; zij zijn elkanders vrienden; maar hij uwer, +die hen tot vrienden neemt, is zekerlijk een hunner. Waarlijk, God +leidt de onrechtvaardigen niet. <span class="versenum">57.</span> Gij +zult hen zien, in wier harten eene zwakheid heerscht, hoe zij zich +haasten, zeggende: wij vreezen, dat ons eenigerhande tegenspoed +overkomt; maar het is God gemakkelijk, de overwinning te schenken, of +een bevel van Hem, dat zij berouw mogen gevoelen, omtrent hetgeen zij +in hun binnenste hebben besloten. <a id="s5.58" name= +"s5.58"></a><span class="versenum">58.</span> En zij die gelooven, +zullen zeggen: zijn dit de menschen die, met den plechtigsten eed, bij +God zwoeren, dat zij zeker tot ons behoorden<a class="noteref" id= +"xd21e15394src" href="#xd21e15394" name="xd21e15394src">57</a>? Hunne +werken zijn ijdel geworden en zij behooren tot de verdoemden. <a id= +"s5.59" name="s5.59"></a><span class="versenum">59.</span> O, ware +geloovigen! hij van u, die van zijnen godsdienst afstand doet, God zal +zeker een ander volk brengen, dat hij zal beminnen en dat hem zal +beminnen. Dat <span class="pagenum">[<a id="pb162" href="#pb162" name= +"pb162">162</a>]</span>volk zal nederig omtrent de geloovigen en +gestreng omtrent de ongeloovigen zijn; zij zullen voor den godsdienst +des Heeren strijden en de afkeuring van den lasterende niet vreezen. +Dit is Gods goedheid; hij schenkt dien aan wien het hem behaagt. God is +groot en wijs. <span class="versenum">60.</span> Waarlijk uw schuts is +God en zijn, apostel; en zij die gelooven, die de bepaalde tijden van +het gebed in acht nemen en aalmoezen geven en zich nederbuigen, om God +te aanbidden. <a id="s5.61" name="s5.61"></a><span class= +"versenum">61.</span> En zij die God en zijn apostel en de geloovigen +als hunne vrienden<a class="noteref" id="xd21e15415src" href= +"#xd21e15415" name="xd21e15415src">58</a> kiezen, behooren tot de +partij van God en zullen de zege behalen. <span class= +"versenum">62.</span> O, ware geloovigen! kiest als uwe vrienden niet +hen, wie de schriften vóór u waren gegeven, of de +ongeloovigen, die uwen godsdienst tot het onderwerp van hunne lachlust +en bespotting maken; maar vreest God, indien gij ware geloovigen zijt. +<a id="s5.63" name="s5.63"></a><span class="versenum">63.</span> Noch +hen, die, wanneer zij hooren bidden, daarvan een onderwerp van lachlust +en bespotting maken<a class="noteref" id="xd21e15429src" href= +"#xd21e15429" name="xd21e15429src">59</a>; zij doen dit omdat zij het +niet begrijpen. <span class="versenum">64.</span> Zegt: o gij! die de +schriften hebt ontvangen, verwerpt gij ons om eene andere reden, dan +omdat wij in God gelooven, in hetgeen ons werd nedergezonden, en dat +wat vroeger nedergezonden werd, en omdat het grootste deel van u +zondaren zijn? <a id="s5.65" name="s5.65"></a><span class= +"versenum">65.</span> Zeg hun: zal ik u eene vreeselijker zaak +verkondigen dan diegene, welke gij van God kunt verwachten? Zij die God +heeft gevloekt, en omtrent welke God toornig was; die hij in apen en +varkens veranderde<a class="noteref" id="n162.3src" href="#n162.3" +name="n162.3src">60</a>; zij die Taghut<a class="noteref" id= +"xd21e15459src" href="#xd21e15459" name="xd21e15459src">61</a> +aanbidden, zijn in den slechtsten staat en dwalen verder van den weg. +<span class="versenum">66.</span> Toen zij tot u kwamen, zeiden zij: +wij gelooven, doch zij traden in uw gezelschap met ongetrouwheid en +gingen daarmede van u weg; maar God kent goed wat zij verbergen. +<span class="versenum">67.</span> Gij zult velen van hen zien, +wedijverende in oneerlijkheid en onrechtvaardigheid, en die verboden +spijzen eten. Hoe verachtelijk zijn hunne daden. <span class= +"versenum">68.</span> Indien hunne wetgeleerden en priesters het niet +waren, die hun verboden zonden te begaan en ongeoorloofde spijzen te +eten, welke verachtelijke daden zouden zij niet bedrijven! <a id= +"s5.69" name="s5.69"></a><span class="versenum">69.</span> De Joden +zeggen, de hand van God is geketend. Hunne handen <span class= +"pagenum">[<a id="pb163" href="#pb163" name= +"pb163">163</a>]</span>zullen geketend zijn<a class="noteref" id= +"xd21e15485src" href="#xd21e15485" name="xd21e15485src">62</a>, en zij +zullen gevloekt worden, om hetgeen zij hebben gezegd. Neen! zijne beide +handen zijn geopend; Hij beschikt naar zijn welbehagen. Wat u van uwen +Heer is neder gezonden zal de zonde en de ongetrouwheid van velen +hunner vermeerderen, en wij hebben de vijandschap en den haat tusschen +hen geplaatst, tot op den dag der opstanding. Zoo dikwijls zij het +oorlogsvuur zullen ontsteken, zal God het uitblusschen<a class= +"noteref" id="xd21e15488src" href="#xd21e15488" name= +"xd21e15488src">63</a>, en zij zullen in hun binnenste besluiten, +slecht op aarde te handelen; maar God bemint de boozen niet. <a id= +"s5.70" name="s5.70"></a><span class="versenum">70.</span> Daarom, +indien zij, die de schriften <span class="corr" id="xd21e15495" title= +"Bron: bebben">hebben</span> ontvangen, gelooven en God vreezen zullen +wij zeker hunne zonden uitwisschen, en wij zullen hen in genoegelijke +tuinen voeren; en indien zij den pentateuch in acht nemen en het +evangelie en dat wat vroeger door hunnen Heer werd nedergezonden, +zullen zij zeker eten van goede spijzen, van boven hen en onder hunnen +voet<a class="noteref" id="xd21e15499src" href="#xd21e15499" name= +"xd21e15499src">64</a>. Onder hen zijn er, die oprecht handelen; maar +hoe slecht is het wat velen onder hen doen! <a id="s5.71" name= +"s5.71"></a><span class="versenum">71.</span> O, profeet! maakt het +geheel bekend, wat u door uwen Heer werd nedergezonden; want indien gij +het niet doet, vervult gij niet uwen last, en God zal verdedigen tegen +de boozen<a class="noteref" id="xd21e15506src" href="#xd21e15506" name= +"xd21e15506src">65</a>; want God leidt de ongeloovigen niet. <a id= +"s5.72" name="s5.72"></a><span class="versenum">72.</span> Zeg: o gij! +die de schriften hebt ontvangen, gij zijt met niets grondig bekend, +indien gij niet den pentateuch en het evangelie in acht neemt, en dat +wat door uwen Heer is nedergezonden. Dat wat door uwen Heer is +nedergezonden, zal zeker de boosheid en de ontrouw van velen hunner +vermeerderen; maar bekreun u niet om de ongeloovigen. <a id="s5.73" +name="s5.73"></a><span class="versenum">73.</span> Waarlijk zij die +gelooven<a class="noteref" id="xd21e15524src" href="#xd21e15524" name= +"xd21e15524src">66</a>, en de Joden, en de Sabeïsten en de +Christenen, wie hunner in God gelooven, in den jongsten dag, en +weldoen, geen vrees zal over hen komen en nimmer zullen zij bedroefd +worden<a class="noteref" id="xd21e15530src" href="#xd21e15530" name= +"xd21e15530src">67</a>. <span class="versenum">74.</span> Wij hebben +vroeger het verbond van de kinderen Israëls aangenomen en gezanten +tot hen gezonden. Zoo dikwijls een apostel tot hen kwam, met dat wat +hunne zielen niet begeerden, beschuldigden zij sommigen van hen van +misleiding, en doodden eenigen van hen. <a id="s5.75" name= +"s5.75"></a><span class="versenum">75.</span> Zij verbeeldden zich dat +zij daarvoor niet zouden worden gestraft, en zij werden <span class= +"pagenum">[<a id="pb164" href="#pb164" name= +"pb164">164</a>]</span>blind en doof<a class="noteref" id= +"xd21e15547src" href="#xd21e15547" name="xd21e15547src">68</a>. Daarop +wendde God zich tot hen, daarna werden velen van hen blind en doof, +maar God zag wat zij deden. <a id="s5.76" name="s5.76"></a><span class= +"versenum">76.</span> Zij zijn zeker ongeloovigen, die zeggen: +waarlijk, <span class="sc">Christus</span>, de zoon van <span class= +"sc">Maria</span>, is God, daar toch <span class="sc">Christus</span> +zeide: O, kinderen <span class="sc">Israëls</span>! dient God, +mijn Heer en de uwe; wie een ander naast God plaatst, zal door God van +het paradijs uitgesloten worden, en het hellevuur zal zijne woning +zijn; en de goddeloozen zullen niemand hebben, die hen helpt. <a id= +"s5.77" name="s5.77"></a><span class="versenum">77.</span> Zij zijn +waarlijk ongeloovigen, die zeggen: God is de derde der +drieëenheid<a class="noteref" id="xd21e15571src" href= +"#xd21e15571" name="xd21e15571src">69</a>, want er is geen God behalve +den eenigen God, en indien zij niet terugkomen van hetgeen zij zeggen, +eene pijnlijke straf zal hun worden opgelegd, daar zij ongeloovigen +zijn. <span class="versenum">78.</span> Zullen zij dus niet tot God +terugkeeren en hem vergiffenis vragen? God is genadig en barmhartig. +<a id="s5.79" name="s5.79"></a><span class="versenum">79.</span> +<span class="sc">Christus</span>, de zoon van <span class= +"sc">Maria</span>, is niets meer dan een apostel: andere apostels zijn +hem voorafgegaan, en zijne moeder was eene vrouw van waarheid<a class= +"noteref" id="xd21e15593src" href="#xd21e15593" name= +"xd21e15593src">70</a>. Zij beiden gebruikten voedsel<a class="noteref" +id="xd21e15599src" href="#xd21e15599" name="xd21e15599src">71</a>. Gij +ziet hoe wij de teekenen Gods onder hen openbaarden, en ziet dan hoe +zij zich afwenden. <span class="versenum">80.</span> Zeg hun: wilt gij +aanbidden naast God, wat u kan deren noch nuttig zijn? God hoort en +ziet. <a id="s5.81" name="s5.81"></a><span class="versenum">81.</span> +Zeg: o gij! die de schriften hebt ontvangen, overschrijdt de ware +grenzen in uwen godsdienst niet<a class="noteref" id="xd21e15617src" +href="#xd21e15617" name="xd21e15617src">72</a>, door onwaarheid te +spreken, noch volgt de begeerten van het volk, dat vroeger dwaalde, en +dat velen heeft verleid en den rechten weg<a class="noteref" id= +"xd21e15623src" href="#xd21e15623" name="xd21e15623src">73</a> heeft +verlaten. <a id="s5.82" name="s5.82"></a><span class= +"versenum">82.</span> Zij, die onder de kinderen Israëls niet +geloofden, werden door de tong van <span class="sc">David</span> en +door die van <span class="sc">Jezus</span>, den zoon van <span class= +"sc">Maria</span><a class="noteref" id="xd21e15651src" href= +"#xd21e15651" name="xd21e15651src">74</a>, gevloekt<a class="noteref" +id="xd21e15660src" href="#xd21e15660" name="xd21e15660src">75</a>, +omdat zij oproerig en verdorven waren; zij verboden elkander de zonden +niet die zij bedreven, en wee hun om hetgeen zij hebben bedreven. +<a id="s5.83" name="s5.83"></a><span class="versenum">83.</span> Gij +zult velen ongeloovigen tot hunne vrienden zien nemen. Wee over hen, om +hetgeen hunne zielen hun hebben ingegeven<a class="noteref" id= +"xd21e15676src" href="#xd21e15676" name="xd21e15676src">76</a>, en +weshalve God toornig over hen is; en zij zullen eeuwig in de marteling +<span class="pagenum">[<a id="pb165" href="#pb165" name= +"pb165">165</a>]</span>blijven. <span class="versenum">84.</span> Maar +indien zij in God hadden geloofd, in den profeet en hetgeen hem werd +geopenbaard, hadden zij hem niet als vrienden genomen; maar velen +hunner zijn boosdoeners. <a id="s5.85" name="s5.85"></a><span class= +"versenum">85.</span> Gij zult zeker vinden, dat de hevigsten in +vijandschap omtrent de ware geloovigen, de Joden en de afgodendienaars +zijn, en gij zult zeker vinden, dat zij onder hen, die het meest er toe +overhellen, vriendschap met de trouwe geloovigen te sluiten, diegene +zijn, welke zeggen: wij zijn Christenen. Dit komt, omdat er priesters +en monniken onder hen zijn, en omdat zij niet van hoogmoed vervuld +zijn. <a id="s5.86" name="s5.86"></a><span class="versenum">86.</span> +En wanneer zij, hetgeen den apostel werd nedergezonden, zullen hooren +lezen, zult gij hunne oogen zien overstroomen van tranen, door de +waarheid die zij zullen ontdekken<a class="noteref" id="xd21e15697src" +href="#xd21e15697" name="xd21e15697src">77</a>, zeggende: o Heer! wij +gelooven; schrijf ons dus op met hen, die getuigenis afleggen der +waarheid van den Koran. <span class="versenum">87.</span> En wat zou +ons verhinderen in God te gelooven en de waarheid, die tot ons is +gekomen, en ernstig te begeeren, dat God ons met de rechtvaardigen in +het paradijs leide? <span class="versenum">88.</span> Daarvoor heeft +God hen beloond, om hetgeen zij hebben gezegd, met tuinen van rivieren +doorsneden; eeuwig zullen zij daarin verblijven; en dat is de belooning +voor den rechtvaardige. Maar zij die niet gelooven, en onze teekens van +valschheid beschuldigen, zij zullen makkers der hel zijn. <a id="s5.89" +name="s5.89"></a><span class="versenum">89.</span> O ware geloovigen! +verbiedt niet de goede dingen, die God u heeft veroorloofd<a class= +"noteref" id="xd21e15769src" href="#xd21e15769" name= +"xd21e15769src">78</a>, maar zondigt niet; want God bemint de zondaars +niet. <span class="versenum">90.</span> Eet hetgeen God u tot voedsel +heeft gegeven, hetgeen wettig en goed is, en vreest God, in wien gij +gelooft. <a id="s5.91" name="s5.91"></a><span class= +"versenum">91.</span> God zal u niet <span class="pagenum">[<a id= +"pb166" href="#pb166" name="pb166">166</a>]</span>straffen voor een +onbedacht woord in uwe eeden<a class="noteref" id="xd21e15792src" href= +"#xd21e15792" name="xd21e15792src">79</a>, maar hij zal u straffen voor +hetgeen gij plechtig zweert en schendt. En de boete voor zulk een eed +zal zijn, het voeden van tien arme lieden met zulk middelmatig voedsel +als dat, waarmede gij uw gezin voedt, of hen te kleeden, of het +bevrijden van den nek van een waren geloovige uit de slavernij; maar +hij die aan geen dezer drie dingen zal kunnen voldoen, moet drie dagen +vasten<a class="noteref" id="xd21e15798src" href="#xd21e15798" name= +"xd21e15798src">80</a>. Dit is de boete voor uwe geschondene eeden, +indien gij onverdacht zweert. Let daarom op uwe eeden. Zoo verklaart +God u zijne teekens, opdat gij dankbaar moogt zijn. <a id="s5.92" name= +"s5.92"></a><span class="versenum">92.</span> O ware geloovigen! +waarlijk, wijn en spelen<a class="noteref" id="xd21e15809src" href= +"#xd21e15809" name="xd21e15809src">81</a>, en beelden<a class="noteref" +id="xd21e15815src" href="#xd21e15815" name="xd21e15815src">82</a> en +het raadplegen van pijlen zijn een gruwel van satans vinding: mijdt die +dus, opdat gij gelukkig moogt zijn. <a id="s5.93" name= +"s5.93"></a><span class="versenum">93.</span> Satan tracht tweedracht +en haat onder u te zaaien, door middel van wijn en spelen, en u te +verwijderen van de herdenking van God en de geboden. Wilt gij u dus +daarvan niet onthouden? Gehoorzaamt God en gehoorzaamt den apostel, en +hoedt u; maar indien gij u afwendt, weet dan dat de plicht van onzen +apostel alleen bestaat in het openbaar te prediken. <span class= +"versenum">94.</span> Zij die gelooven en goede werken doen, zullen +niet gezondigd hebben, indien zij van wijn of spel gebruik hebben +gemaakt, alvorens wij het verboden, indien zij God vreezen, en gelooven +en goede werken verrichten, en voortaan God vreezen, en gelooven en +volharden God te vreezen en wel te doen<a class="noteref" id= +"xd21e15828src" href="#xd21e15828" name="xd21e15828src">83</a>; want +God bemint hen die goed doen. <a id="s5.95" name= +"s5.95"></a><span class="versenum">95.</span> O ware geloovigen! God +zal u zeker (op den pelgrimstocht) beproeven met wild, dat gij met uwe +handen of uwe lansen zult kunnen vangen, opdat God zou kennen, wie hem +in het geheim vreest; maar wie daarin zondigt zal een strenge straf +ondergaan. <a id="s5.96" name="s5.96"></a><span class= +"versenum">96.</span> O ware geloovigen! doodt geen wild, terwijl gij +aan den pelgrimstocht deelneemt. Hij onder u, die een dier opzettelijk +heeft gedood, zal een gelijk dier moeten teruggeven, als datgene +<span class="pagenum">[<a id="pb167" href="#pb167" name= +"pb167">167</a>]</span>wat hij doodde, in huisdieren<a class="noteref" +id="xd21e15854src" href="#xd21e15854" name="xd21e15854src">84</a>, +overeenkomstig de beslissing van twee rechtvaardige personen, om als +een offer naar den <span class="ex">Caaba</span>-tempel te worden +gebracht, of ter vergoeding daarvan zal hij armen voeden, of, in plaats +daarvan vasten, opdat hij de afschuwelijkheid van zijne daad moge +gevoelen. God heeft vergeven wat voorbij is, maar hij die nogmaals +zondigt, op dien zal God zich wreken; want God is machtig en in staat +tot wraak. <a id="s5.97" name="s5.97"></a><span class= +"versenum">97.</span> Het is u geoorloofd, in de zee te +visschen<a class="noteref" id="xd21e15868src" href="#xd21e15868" name= +"xd21e15868src">85</a> en wat gij vangt te eten, als leeftocht voor u +en voor hen die reizen, maar het is u niet geoorloofd op het land te +jagen, terwijl gij de ceremoniën van den pelgrimstocht vervult. +Vreest daarom God; want eens zult gij tot hem verzameld worden. <a id= +"s5.98" name="s5.98"></a><span class="versenum">98.</span> God heeft +den <span class="ex">Caaba</span>, het heilige huis, als eene +inrichting voor den mensch gemaakt, en heeft de heilige maand bevolen, +en het offer en de versierselen daaraan te hangen, opdat gij zoudt +weten, dat God kent wat in den hemel en op aarde is, en dat God +alwetend is. Weet, dat God gestreng straft, en dat God ook +vergevingsgezind en genadig is. <span class="versenum">99.</span> De +plicht van onzen profeet is alleen om te prediken, en God weet hetgeen +gij toont en wat gij verbergt. <a id="s5.100" name= +"s5.100"></a><span class="versenum">100.</span> Zeg: kwaad en goed +zullen niet gelijk geschat worden, ofschoon de overvloed van kwaad u +behaagt<a class="noteref" id="xd21e15893src" href="#xd21e15893" name= +"xd21e15893src">86</a>. Vreest dus God, gij die verstand hebt, opdat +gij gelukkig moogt zijn. <span class="versenum">101.</span> O ware +geloovigen! onderzoekt niet zulke dingen, die, als zij u werden +verklaard, u smart zouden veroorzaken; maar indien gij daaromtrent +ondervraagt op het tijdstip waarop de Koran geheel zal zijn +geopenbaard, zullen zij u verklaard worden, God vergeeft uwe +nieuwsgierigheid; want God is vergevingsgezind en genadig. Menschen die +vóór u waren, hebben daaromtrent onderzocht, en werden +later ongeloovig. <a id="s5.102" name="s5.102"></a><span class= +"versenum">102.</span> God heeft niets voorgeschreven omtrent +<span class="pagenum">[<a id="pb168" href="#pb168" name= +"pb168">168</a>]</span><span class="ex">Bahîra</span>, noch +omtrent <span class="ex">Sâïba</span> noch nopens +<span class="ex">Wasîla</span>, noch nopens <span class= +"ex">Hâmi</span><a class="noteref" id="xd21e15920src" href= +"#xd21e15920" name="xd21e15920src">87</a>, maar de ongeloovigen hebben +een logen betreffende God uitgedacht, en het grootste gedeelte hunner +verstaan niet. <span class="versenum">103.</span> En toen tot hen +gezegd werd: Komt tot hetgeen God heeft geopenbaard en tot den apostel, +antwoordden zij: Het geloof dat wij bij onze ouderen vonden, is +toereikend voor ons, terwijl hunne vaders niets kenden en niet geleid +werden. <span class="versenum">104.</span> O ware geloovigen! neemt uwe +zielen in acht. Hij die dwaalt, zal u niet deren; want gij wordt op den +rechten weg geleid. Met God zult gij terugkeeren, en hij zal u verhalen +wat gij hebt gedaan. <a id="s5.105" name="s5.105"></a><span class= +"versenum">105.</span> O ware geloovigen! laat getuigen onder u kiezen, +als de dood een uwer nadert, op het oogenblik dat hij testament maakt; +neem twee rechtvaardige menschen onder u, of twee anderen van een +verschillenden stam, of van een ander geloof dan gij zijt<a class= +"noteref" id="xd21e15936src" href="#xd21e15936" name= +"xd21e15936src">88</a>, indien gij reizende op aarde zijt en het +doodsgevaar u overvalt. Gij zult hen beiden opsluiten na het +namiddaggebed<a class="noteref" id="xd21e15943src" href="#xd21e15943" +name="xd21e15943src">89</a>, en zij zullen bij God zweren indien gij +aan hen twijfelt, en zij zullen zeggen: Wij verkoopen onze getuigenis +niet, voor welken prijs ook; zelfs niet aan iemand, die met ons is +verwant, en wij zullen de getuigenis van God niet verbergen; want dan +zouden wij zeker tot het getal der zondaren behooren. <span class= +"versenum">106.</span> Maar indien het blijkt, dat beiden aan +oneerlijkheid schuldig zijn geweest, zullen twee anderen in hunne +plaats worden gesteld, van degenen die hen van valschheid hebben +overtuigd, en wel de twee naasten in den bloede; en zij zullen bij God +zweren, zeggende: Waarlijk, onze getuigenis is meer waar dan de +getuigenis van deze beide; wij hebben niet pogen te verleiden; want dan +zouden wij tot het getal der onrechtvaardigen <span class= +"pagenum">[<a id="pb169" href="#pb169" name= +"pb169">169</a>]</span>behooren. <a id="s5.107" name= +"s5.107"></a><span class="versenum">107.</span> Dit zal gemakkelijker +zijn, dat de menschen eene getuigenis afleggen overeenkomstig hare ware +bedoeling, of zij zullen vreezen, dat een andere eed na hunnen eed +mocht worden afgelegd. Vreest daarom God en luistert; want God leidt de +onrechtvaardigen niet. <a id="s5.108" name="s5.108"></a><span class= +"versenum">108.</span> Op zekeren dag<a class="noteref" id= +"xd21e15964src" href="#xd21e15964" name="xd21e15964src">90</a> zal God +de apostels vereenigen en tot hen zeggen: Welk een antwoord werd u +gegeven, toen gij voor het volk hebt gepredikt, naar hetwelk gij werd +afgezonden? Zij zullen antwoorden: Wij hebben geene kennis, maar gij +kent de geheimen. <a id="s5.109" name="s5.109"></a><span class= +"versenum">109.</span> Als God zal zeggen: o <span class= +"sc">Jezus</span>! zoon van <span class="sc">Maria</span>: gedenk mijne +gunst omtrent u en omtrent uwe moeder, toen ik u sterkte met den +heiligen geest<a class="noteref" id="xd21e15978src" href="#xd21e15978" +name="xd21e15978src">91</a>, opdat gij tot de menschen in hunne wieg +zoudt spreken, en toen gij zijt opgegroeid<a class="noteref" id= +"xd21e15984src" href="#xd21e15984" name="xd21e15984src">92</a>. <a id= +"s5.110" name="s5.110"></a><span class="versenum">110.</span> En toen +ik u de schrift onderwees en wijsheid, en de wet en het evangelie; en +toen gij, door mijn verlof, slijk in den vorm van een vogel hebt +gebracht, en dat gij er in hebt geblazen en dat het door mijn verlof +een vogel werd, en dat gij een blindgeborene en een melaatsche door +mijn verlof hebt genezen, en toen gij, door mijn verlof<a class= +"noteref" id="xd21e15994src" href="#xd21e15994" name= +"xd21e15994src">93</a>, de dooden hunne graven deedt verlaten, en toen +ik de kinderen Israëls terug hield u te dooden<a class="noteref" +id="xd21e16003src" href="#xd21e16003" name="xd21e16003src">94</a>, toen +gij met duidelijke wonderen tot hen waard gekomen en sommigen van hen, +die niet geloofden, zeiden: Dit is slechts tooverij<a class="noteref" +id="xd21e16013src" href="#xd21e16013" name="xd21e16013src">95</a> +<span class="versenum">111.</span> En toen ik de apostelen gebood, +zeggende: Gelooft in mij en in mijn gezant, antwoordden zij: Wij +gelooven, en gij zijt getuige, dat wij Gode zijn onderworpen. Gedenk, +toen de apostelen zeiden: <a id="s5.112" name="s5.112"></a><span class= +"versenum">112.</span> O, <span class="sc">Jezus</span>, zoon van +<span class="sc">Maria</span>! is uw Heer in staat, ons eene tafel uit +den hemel te doen nederdalen<a class="noteref" id="xd21e16034src" href= +"#xd21e16034" name="xd21e16034src">96</a>? Hij antwoordde: Vreest God, +<span class="pagenum">[<a id="pb170" href="#pb170" name= +"pb170">170</a>]</span>indien gij ware geloovigen zijt. <a id="s5.113" +name="s5.113"></a><span class="versenum">113.</span> Zij zeiden: Wij +verlangen er van te eten, en dat onze harten voldaan mogen worden, en +dat wij mogen weten, of gij ons de waarheid hebt verhaald, en dat wij +er getuigen van mogen zijn. <span class="versenum">114.</span> +<span class="sc">Jezus</span> de zoon van <span class= +"sc">Maria</span>, zeide: O God, onze Heer! laat eene tafel tot ons uit +den hemel nederdalen; dat de dag van hare nederdaling een feestdag voor +ons worde: voor den eerste van ons en voor den laatste van ons, en een +teeken van u; en voorzie haar van voedsel voor ons; want gij zijt de +beste voorziener. <span class="versenum">115.</span> God zeide: +Waarlijk ik zal haar tot u doen nederdalen; maar hij van u, die daarna +nog ongeloovig zal zijn, zekerlijk zal ik hem straffen met eene straf, +en ik zal de andere schepselen ongestraft laten. <span class= +"versenum">116.</span> En als God tot <span class="sc">Jezus</span> zal +zeggen: O <span class="sc">Jezus</span>, zoon van <span class= +"sc">Maria</span>! hebt gij tot de menschen gezegd: Neemt mij en mijne +moeder als twee goden naast God? zal hij antwoorden: Geloofd zijt gij: +verre zij het het van mij, te zeggen wat niet waar is; indien ik dit +had gezegd, zoudt gij het zekerlijk weten; gij weet wat in mij is, maar +ik weet niet wat in u is; want gij kent alle geheimen. <a id="s5.117" +name="s5.117"></a><span class="versenum">117.</span> Ik heb hun niets +gezegd, dan wat gij mij hebt geboden; namelijk: Aanbidt God, mijn Heer, +en ùw Heer; en ik was getuige van hunne daden, zoo lang ik onder +hen bleef; doch sedert gij mij tot u hebt opgenomen<a class="noteref" +id="xd21e16094src" href="#xd21e16094" name="xd21e16094src">97</a>, +waart gij hun bewaker; want gij zijt getuige van alle dingen. +<span class="versenum">118.</span> Indien gij hen straft; gij hebt de +macht en zij zijne uwe dienaren, en indien gij hun vergeeft; gij kunt +het; want gij zijt machtig en wijs. <span class="versenum">119.</span> +God zal zeggen: Deze dag is een dag waarop de rechtvaardigen hunne +rechtvaardigheid zullen vermeerderd zien: zij zullen tuinen bezitten +met wateren doorsneden; eeuwig zullen zij daarin verblijven. God heeft +behagen in hen geschept, en zij hebben behagen in hem geschept. Dit zal +een groot geluk zijn. <span class="versenum">120.</span> Gode behoort +de heerschappij over hemel en aarde en al wat zij bevatten, en hij is +almachtig. <span class="pagenum">[<a id="pb171" href="#pb171" name= +"pb171">171</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14542" href="#xd21e14542src" name="xd21e14542">1</a></span> Deze +titel is ontleend aan de tafel, welke aan het einde van dit hoofdstuk +gezegd wordt, uit den hemel aan Jezus te zijn gezonden. Het wordt ook +soms het hoofdstuk der verbintenissen (’<span class= +"ex">choed</span>) genaamd, welk laatste woord in het eerste vers +voorkomt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14561" href="#xd21e14561src" name="xd21e14561">2</a></span> Zoo +als: Kameelen, ossen en schapen, als ook wilde koeien, antilopen enz. +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>), maar geene varkens, noch datgene, wat gedurende +de bedevaart is gejaagd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14574" href="#xd21e14574src" name="xd21e14574">3</a></span> De +ceremoniën die bij de bedevaart naar <span class="ex">Mekka</span> +gebruikelijk zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14580" href="#xd21e14580src" name="xd21e14580">4</a></span> De +offerande, waarvan hier sprake is, is het schaap, dat naar <span class= +"ex">Mekka</span> wordt vervoerd, om daar geofferd te worden, welks nek +men gewoonlijk met slingers, kransen of andere versierselen omhangt, +ten einde het als eene heilige zaak te beschouwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14591" href="#xd21e14591src" name="xd21e14591">5</a></span> In de +expeditie van <span class="ex">Al Hodeibiya</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14603" href="#xd21e14603src" name="xd21e14603">6</a></span> Bij +de afgodendienende Arabieren was het gebruik, bij het dooden van +eenigerhande dier, dat tot voedsel moest strekken, het om zoo te +zeggen, aan hunne afgoden toe te wijden, door het uitspreken der +woorden: In den naam van <span class="sc">Allat</span> of <span class= +"sc">Al Uzza</span> (zie <a href="#s2">Soera II</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14616" href="#xd21e14616src" name="xd21e14616">7</a></span> Of +door een dier, dat voor de jacht is afgericht. (<span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e14620" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14624" href="#xd21e14624src" name="xd21e14624">8</a></span> Dat +is: behalve dat gij nog tijdig genoeg komt om leven in het dier te +vinden, en het den hals af te snijden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14627" href="#xd21e14627src" name="xd21e14627">9</a></span> Dit +woord beteekent ook zekere soort steenen, die door de afgodendienende +Arabieren werden gebruikt tot opstapeling nabij hunne huizen, en +waarvoor zij uit bijgeloof dieren doodden, ter eere hunner goden. +(<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e14631" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14635" href="#xd21e14635src" name="xd21e14635">10</a></span> De +afgodendienende Arabieren hadden de gewoonte, een gedooden kameel onder +elkander te verdeelen, door het lot te trekken, wien dit of dat +gedeelte zou te beurt vallen; dit geschiedde met pijlen zonder ijzer of +vederen, die, ten getale van zeven, in den tempel van <span class= +"ex">Caaba</span> werden bewaard. Met betrekking tot de woorden +“heden,” of “op dezen dag” wordt beweerd, dat +deze plaats Vrijdag-ochtend werd geopenbaard, zijnde de dag, waarop de +bedevaartgangers den berg <span class="ex">Arafat</span> bezochten, den +laatsten keer, dat <span class="sc">Mahomet</span> den tempel van +<span class="ex">Mekka</span> bezocht. Deze pelgrimstocht wordt daarom +de bedevaart des afscheids genoemd (<span class="sc">Al <span class= +"corr" id="xd21e14651" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>). Zie <span class= +"sc">Prid</span><span class="corr" id="xd21e14657" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="ex" lang="en">Life of +Moham</span><span class="corr" id="xd21e14662" title= +"Niet in bron">.</span>, p. 99.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14671" href="#xd21e14671src" name="xd21e14671">11</a></span> +Daarom zeggen de uitleggers, dat na dien tijd geen positief of negatief +voorschrift werd gegeven. Zie <span class="sc">Abulfed</span> +<span class="ex">Vit. Moham</span><span class="corr" id="xd21e14678" +title="Niet in bron">.</span>, p. 131.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14682" href="#xd21e14682src" name="xd21e14682">12</a></span> Daar +ik u een waren en volmaakten godsdienst heb gegeven; of door de +verovering van <span class="ex">Mekka</span> en de vernietiging van den +afgodendienst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14692" href="#xd21e14692src" name="xd21e14692">13</a></span> Het +woord <span class="ex">taiibat</span>, dat hier in het oorspronkelijke +staat heeft eene even algemeene beteekenis als het woord <span class= +"ex">goed</span>. Men moet hier echter door goed verstaan datgene, +<span class="corr" id="xd21e14700" title="Bron: was">wat</span> zuiver +en niet schadelijk voor de gezondheid is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14704" href="#xd21e14704src" name="xd21e14704">14</a></span> +Hetzij viervoetige dieren of vogels.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14710" href="#xd21e14710src" name="xd21e14710">15</a></span> +Zoowel als gij het wild een hond, valk of ander dier achterna zendt, +als indien gij het doodt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14717" href="#xd21e14717src" name="xd21e14717">16</a></span> +Zijnde door Joden of Christenen gedood, of gereed gemaakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14720" href="#xd21e14720src" name="xd21e14720">17</a></span> Dit +zijn de gemengde huwelijken tusschen Muzelmannen en Joodsche en +Christen vrouwen; de vrouwen der afgodendienaars zijn van dit verlof +uitgesloten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14724" href="#xd21e14724src" name="xd21e14724">18</a></span> Deze +voorschriften, die aan de mannen werden gegeven, zijn bijna in dezelfde +uitdrukkingen vervat als die, welke de vrouwen betreffen. Zie <a href= +"#s4.29">hoofdstuk IV, vers 29</a>. Het woord <span class= +"ex">khidn</span>, meervoudig <span class="ex">akhdan</span>, hier in +den tekst gebruikt, beteekent geliefde en ook bijzit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14744" href="#xd21e14744src" name="xd21e14744">19</a></span> Deze +reiniging met zand, bij gebrek aan water, wordt <span class= +"ex">teiemmoem</span> genaamd (Zie <a href="#s4.46">soera IV, vers +46</a>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14758" href="#xd21e14758src" name="xd21e14758">20</a></span> Deze +woorden maken het formulier uit, dat bij de inhuldiging van een vorst +wordt uitgesproken, en <span class="sc">Mahomet</span> bedoelt hier den +eed van getrouwheid, dien zijne volgelingen hem te <span class="ex">Al +Akaba</span> hadden gedaan. Zie <span class="sc">Albulfed</span>, +<span class="ex">Vit. Moham</span>, p. 43.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14792" href="#xd21e14792src" name="xd21e14792">21</a></span> Deze +plaats moet betrekking hebben op een moordaanslag op den persoon van +<span class="sc">Mahomet</span>. Hiervan bestaan verschillende +lezingen. Volgens eene zou een Arabier, toen <span class= +"sc">Mahomet</span> eens zijne wapens afgelegd en die aan een boom +opgehangen had, terwijl zijn gevolg zich op eenigen afstand van hem +bevond, zich op hem geworpen hebben en, terwijl hij een bloote sabel +boven zijn hoofd hield, gezegd hebben: “Wie belet mij u te +dooden?”—“Dat is God,” hernam <span class= +"sc">Mahomet</span>; hierop ontnam de engel <span class= +"sc">Gabriël</span> de sabel aan den Arabier. <span class= +"sc">Mahomet</span>, greep de sabel en vroeg den Arabier op zijne +beurt; “Wie belet mij, u te +dooden?”—“Niemand,” hernam de Arabier; en hij +omhelsde den Islam.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14815" href="#xd21e14815src" name="xd21e14815">22</a></span> Hier +spreekt God. Gelijk wij bij herhaling hebben opgemerkt, heeft de +verwisseling <span class="corr" id="xd21e14817" title= +"Bron: vnn">van</span> de voornaamwoorden <span class="ex">wij</span> +en <span class="ex">hij</span> te dikwijls in den Koran plaats, dan dat +het mogelijk zou zijn, dit telkens, wanneer het plaats heeft, te doen +opmerken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14827" href="#xd21e14827src" name="xd21e14827">23</a></span> Door +voor den heiligen oorlog geschenken te geven. Volgens <span class= +"sc">Savary</span>: Besteedt uwe rijkdommen voor de verdediging van den +heiligen godsdienst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14837" href="#xd21e14837src" name="xd21e14837">24</a></span> Dat +is: Indien zij berouw gevoelen en gelooven, of zich er aan onderwerpen, +schatting te betalen. Sommigen echter zijn van meening, dat deze +woorden door het vers van het zwaard zijn afgeschaft. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14855" href="#xd21e14855src" name="xd21e14855">25</a></span> +Zooals het vers betreffende het steenigen van overspeligen (<a href= +"#s3.22">Hoofdstuk III, vers 22</a>, noot), de beschrijving van +<span class="sc">Mahomet</span>, en de profetie van <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e14863" href="#xd21e14863" name= +"xd21e14863">156n</a>]</span><span class="sc">Christus</span> nopens +dezen onder den naam van <span class="sc">Ahmed</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14876" href="#xd21e14876src" name="xd21e14876">26</a></span> Dat +is: Zulke, wier herstelling niet noodig was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14909" href="#xd21e14909src" name="xd21e14909">27</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">al Fatra</span> beteekent het +tijdsverloop tusschen twee profeten, gedurende hetwelk geen nieuwe +openbaring of kwijtschelding werd gegeven, zooals de tijd, die tusschen +<span class="sc">Mozes</span> en <span class="sc">Jezus</span> verliep, +of tusschen <span class="sc">Jezus</span> en <span class= +"sc">Mahomet</span>, op het einde van welke laatste tijdruimte +<span class="sc">Mahomet</span> gezonden werd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14936" href="#xd21e14936src" name="xd21e14936">28</a></span> Dit +werd vervuld, òf door dat God hun een koninkrijk gaf, en eene +lange opvolging van vorsten, òf door dat hij hem tot koningen of +meesters over hen zelven maakte, door hen van de Egyptische slavernij +te verlossen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14939" href="#xd21e14939src" name="xd21e14939">29</a></span> Daar +hij de Roode Zee voor u scheidde en u, door middel van eene wolk, +leidde en u ook met kwakkels en manna voedde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14954" href="#xd21e14954src" name="xd21e14954">30</a></span> De +grootste dezer reuzen, was volgens de uitleggers <span class= +"sc">Og</span>, de zoon van <span class="sc">Anak</span>, nopens wiens +reusachtige houding, zijne ontkoming aan den vloed en de wijze waarop +hij door <span class="sc">Mozes</span> werd gedood, de Mahomedanen +verschillende fabels verhalen. Zie <span class="sc">Marracc</span>., in +<span class="ex">Alcor</span>. p. 231 enz., <span class= +"sc">d’Herbel</span>. <span class="ex">Bibl. Oriënt</span>, +p. 336.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e14985" href="#xd21e14985src" name="xd21e14985">31</a></span> +Namelijk <span class="sc">Caleb</span> en <span class= +"sc">Josua</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15014" href="#xd21e15014src" name="xd21e15014">32</a></span> De +uitleggers beweren, dat de Israëlieten, terwijl zij in de woestijn +reisden, binnen een cirkel van omstreeks achttien, of volgens het +zeggen van sommigen, van zevenentwintig mijlen werden gehouden, +waardoor zij, hoewel van den ochtend tot den avond reizende, zich den +volgenden dag telkens op de plaats bevonden vanwaar zij waren +uitgegaan. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15029" href="#xd21e15029src" name="xd21e15029">33</a></span> +Zijnde <span class="sc">Kaïn</span> en <span class= +"sc">Abel</span>, welke door de Mahomedanen <span class= +"sc">Kâbil</span> en <span class="sc">Hâbîl</span> +genoemd worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15044" href="#xd21e15044src" name="xd21e15044">34</a></span> De +oorzaak van het brengen van dit offer, wordt volgens de gewoonlijke +overlevering van het Oosten aldus verhaald (zie <span class= +"sc">Abu’lfarag</span>., p. 6 en 7, <span class= +"sc">Eutych</span>, <span class="ex">annol.</span> p. 15 en 16 en +<span class="sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. +Oriënt. Art. Cabil</span>): Ieder van hen beiden was met een +tweelingzuster geboren, en toen zij opgegroeid waren, beval +<span class="sc">Adam</span>, door Gods ingeving, aan <span class= +"sc">Kaïn</span>, <span class="sc">Abels</span> tweelingzuster te +huwen, aan <span class="sc">Abel</span> beval hij hetzelfde ten +opzichte van <span class="sc">Kaïns</span> tweelingzuster. +<span class="sc">Kaïn</span> weigerde dit echter op te volgen, +daar zijne eigene zuster de schoonste was. <span class="sc">Adam</span> +beval hun daarop hunne offeranden aan God te brengen en daarbij de +beslissing van het geschil aan God over te laten. (<span class="sc">Al +<span class="corr" id="xd21e15086" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>). De uitleggers zeggen, dat +<span class="sc">Kaïns</span> offerande een gaaf was van het +slechtste koren dat hij bezat, terwijl die van <span class= +"sc">Abel</span> in een vet lam het beste van zijne kudde bestond.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15097" href="#xd21e15097src" name="xd21e15097">35</a></span> +Namelijk van <span class="sc">Abel</span>, waarvan God de aanneming op +een zichtbare wijze deed plaats hebben. Hij deed namelijk vuur uit den +hemel nederdalen, waardoor het werd verteerd, zonder dat het offer van +<span class="sc">Kaïn</span> werd aangeraakt. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15122" href="#xd21e15122src" name="xd21e15122">36</a></span> Om +<span class="sc">Abels</span> geduld te verheffen. <span class="sc">Al +Beidâwi</span> verhaalt, dat hij de sterkste der twee was, en dus +gemakkelijk zijn broeder had kunnen overmeesteren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15151" href="#xd21e15151src" name="xd21e15151">37</a></span> +Zooals afgodendienarij, of roof op den openbaren weg. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15157" href="#xd21e15157src" name="xd21e15157">38</a></span> Daar +hij het gebod zal hebben geschonden, waarbij het vergieten van bloed +wordt verboden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15169" href="#xd21e15169src" name="xd21e15169">39</a></span> De +schriftgeleerden zijn het niet eens omtrent de toepassing van deze +straffen. De uitleggers veronderstellen echter, dat zij die alleen +moord hebben gepleegd, op de gewone wijze ter dood moeten gebracht +worden; zij die moord of roof te gelijk plegen, zouden gekruisigd +worden: hun die rooven, zonder daarbij moord te plegen, zou de +rechterhand en de linkervoet afgesneden worden; zij die personen +aanvallen en hun vrees aanjagen, zouden moeten gebannen worden. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span><span class="corr" id= +"xd21e15173" title="Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Ook is het twijfelachtig, of zij, die +gekruisigd moeten worden, levend aan het kruis genageld, of na hunnen +dood die straf moeten ondergaan, of wel aan het kruis moeten opgehangen +worden tot zij sterven. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15206" href="#xd21e15206src" name="xd21e15206">40</a></span> +Volgens de Sonna (de overlevering), kan deze straf niet worden +opgelegd, dan wanneer de waarde van het gestolene vier dinars (ƒ +24) bedraagt. Voor de eerste misdaad moet de veroordeelde de +rechterhand verliezen, die aan den pols wordt afgesneden; bij herhaling +wordt de linkervoet aan den enkel afgesneden; bij de tweede herhaling +zijne linkerhand; bij de derde herhaling zijn rechtervoet; en indien +hij voortgaat misdaden te begaan, zal hij, naar het oordeel des +rechters gegeeseld worden. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Deze wet is niet meer bij de +Turken in gebruik. Het toedienen van stokslagen is de gewone straf voor +diefstal. Roovers worden dikwijls onthoofd. Deze misdaad is echter +zeldzaam in Turksche steden, maar de slechte staat der politie +veroorzaakt, dat zij soms op groote wegen, en vooral in de woestijnen, +voorvalt. Thans mag in de Turksche staten geen doodvonnis worden +voltrokken, zonder door den sultan bekrachtigd te zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15220" href="#xd21e15220src" name="xd21e15220">41</a></span> Dit +wil zeggen: dat God hem daarna er niet meer voor zal straffen; maar +zijn berouw belet hier echter de uitvoering der wet niet, noch ontheft +hem van restitutie. <span class="sc">Al Shâfeï</span> +beweert echter, dat hij niet zal gestraft worden, indien de beleedigde +partij hem vergeeft, alvorens hij voor den magistraatpersoon +verschijnt. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15241" href="#xd21e15241src" name="xd21e15241">42</a></span> Dat +is: die de eerste gelegenheid aangrijpen om het masker af te werpen en +zich bij de ongeloovigen aansluiten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15244" href="#xd21e15244src" name="xd21e15244">43</a></span> +Zijnde de huichelachtige Mahomedanen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15247" href="#xd21e15247src" name="xd21e15247">44</a></span> Deze +woorden zijn voor twee uitleggingen vatbaar. Volgens sommigen doelen +zij op de leugens en verdraaiingen van de rabbijnen of de christelijke +geestelijken, die de geboden van <span class="sc">Mahomet</span> +verwerpen; volgens anderen, dat zij alleen naar <span class= +"sc">Mahomet</span> kwamen luisteren om hem te bespieden en hunne +makkers mede te deelen wat hij had gezegd, en hem als een leugenaar +voor te stellen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15259" href="#xd21e15259src" name="xd21e15259">45</a></span> Zie +<a href="#s4.48">Hoofdstuk IV, vers 48</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15265" href="#xd21e15265src" name="xd21e15265">46</a></span> Dat +is: indien <span class="sc">Mahomet</span> u den tekst der schrift +geeft, zooals wij u dien geven, neemt dien aan: zoo niet verwerpt +dien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15278" href="#xd21e15278src" name="xd21e15278">47</a></span> +Sommigen zeggen, dat dit betrekking heeft op het gebruik van verboden +vleeschsoorten: anderen op woeker en omkooping (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Het Arabische woord, hier door eten vertaald, +geeft tot beide beteekenissen evenveel aanleiding. Het Hebreeuwsch +<span lang="he">נשר</span> (verwant met bijten) is +elke rente.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15287" href="#xd21e15287src" name="xd21e15287">48</a></span> Dat +is: kies zelf, of gij hunne geschillen al of niet wilt beslechten. +Vandaar was <span class="sc">Al Shâfeï</span> van meening +dat een rechter niet verplicht was, in geschillen tusschen Joden en +Christenen uitspraak te doen. Indien echter een hunner, of beiden +schatplichtigen waren, of onder de bescherming der Mahomedanen stonden, +waren zij daartoe verplicht, en behoefden zij om dit vers zich niet te +bekreunen. <span class="sc">Aboe Hanifa</span> meent echter, dat de +magistraten verplicht zouden zijn, alle zaken te richten, die hun +worden onderworpen. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15304" href="#xd21e15304src" name="xd21e15304">49</a></span> Maar +zij dobberen in twijfel en gelooven niet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15311" href="#xd21e15311src" name="xd21e15311">50</a></span> Dat +is: waakzaam, om er schending van te voorkomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15318" href="#xd21e15318src" name="xd21e15318">51</a></span> Het +oorspronkelijke woord is: ziel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15322" href="#xd21e15322src" name="xd21e15322">52</a></span> Zie +Exod. XXI : 24, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15328" href="#xd21e15328src" name="xd21e15328">53</a></span> Deze +plaats is voor nog eene uitlegging vatbaar; te weten: hij die aalmoezen +geeft, na iemand gewond te hebben, zal vergeving zijner zonden +verkrijgen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15352" href="#xd21e15352src" name="xd21e15352">54</a></span> Het +woord, hier door open weg vertaald, is eigenlijk het pad, dat naar de +drinkplaats leidt. Figuurlijk wordt dit woord voor de gedragslijn +volgens de wet gebruikt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15367" href="#xd21e15367src" name="xd21e15367">55</a></span> Of +weigeren, door den Koran gericht te worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15375" href="#xd21e15375src" name="xd21e15375">56</a></span> De +onwetendheid, <span class="ex">eldjahiliieh</span>, wordt bij de +Arabieren altijd gebruikt om het tijdperk van den afgodendienst aan te +duiden. Deze plaats beteekent: Achten zij het beter, volgens de woeste +wetten der afgodendienaars, dan door de goddelijke wet geoordeeld te +worden?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15394" href="#xd21e15394src" name="xd21e15394">57</a></span> Deze +woorden werden tot de Mahomedanen of wel tot Joden gericht, naardien de +huichelaars hunne eeden aan beiden hebben gezworen. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15415" href="#xd21e15415src" name="xd21e15415">58</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">weli</span> beteekent: vriend patroon, +beschermer, bondgenoot, heilige (vriend van God).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15429" href="#xd21e15429src" name="xd21e15429">59</a></span> Deze +woorden werden ingevoegd, bij gelegenheid dat een zeker Christen, die, +toen hij den Muadhdhin of roeper, tot het gebed hoorde oproepen, en dit +gedeelte van de gebruikelijke formule herhaalde: Ik geloof dat +<span class="sc">Mahomet</span> de apostel van God is, luid zeide: Moge +God den leugenaar verbranden; maar eenige nachten later geraakte zijn +huis door de onvoorzichtigheid van een bediende in brand, waarbij hij +zelf en zijn gezin in de vlammen omkwamen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id="n162.3" +href="#n162.3src" name="n162.3">60</a></span> De eersten waren de Joden +van <span class="ex">Ailah</span>, die den Sabbath schonden (Zie +<a href="#s2.61">Hoofdstuk II, vers 61</a>), en de laatsten zij, die +niet geloofden aan het mirakel van de tafel, welke aan <span class= +"sc">Jezus</span> uit den hemel, werd nedergezonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15459" href="#xd21e15459src" name="xd21e15459">61</a></span> Zie +<a href="#s2.247">Hoofdstuk II, vers 247</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15485" href="#xd21e15485src" name="xd21e15485">62</a></span> Dat +is: Zij zullen met gebrek en gierigheid gestraft worden. Deze woorden +doelen, volgens de meening van sommigen, ook op de wijze waarop de +goddeloozen op den jongsten dag zullen verschijnen, namelijk met hunne +rechterhanden aan hunnen nek gekluisterd, hetgeen de eigenlijke +beteekenis van het Arabisch woord is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15488" href="#xd21e15488src" name="xd21e15488">63</a></span> +Namelijk de Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15499" href="#xd21e15499src" name="xd21e15499">64</a></span> Dat +is: Zij zullen zoowel de genoegens des hemels als die der aarde +genieten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15506" href="#xd21e15506src" name="xd21e15506">65</a></span> +Alvorens dit vers werd geopenbaard, onderhield Mahomet eene lijfwacht +van gewapenden voor zijne zekerheid: toen hij echter deze verzekering +van Gods bescherming ontving, dankte hij die dadelijk af. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15524" href="#xd21e15524src" name="xd21e15524">66</a></span> Zie +de noot van <a href="#s2.59">Hoofdstuk II, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15530" href="#xd21e15530src" name="xd21e15530">67</a></span> Zie +<a href="#s2.59">Hoofdstuk II, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15547" href="#xd21e15547src" name="xd21e15547">68</a></span> Door +hunne oogen en ooren voor overtuiging en de bevelen der wet te sluiten, +zooals toen zij het kalf aanbaden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15571" href="#xd21e15571src" name="xd21e15571">69</a></span> Zie +<span class="corr" id="xd21e15573" title= +"Bron: Hoofstuk IV, vers 170"><a href="#s4.170">Hoofdstuk IV, vers +170</a></span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15593" href="#xd21e15593src" name="xd21e15593">70</a></span> Die +nimmer aanspraak er op maakte, van goddelijken aard, of de moeder Gods +te zijn. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15599" href="#xd21e15599src" name="xd21e15599">71</a></span> Daar +zij verplicht waren, hun leven op dezelfde wijze door te brengen, en +aan dezelfde behoeften en gebreken als de overige menschen onderworpen +en dientengevolge van geen’ goddelijken oorsprong waren. +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15617" href="#xd21e15617src" name="xd21e15617">72</a></span> Zie +<a href="#s4.169">Hoofdstuk IV, vers 169</a>. Hier zijn deze woorden +echter uitsluitend tot de Christenen gericht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15623" href="#xd21e15623src" name="xd21e15623">73</a></span> Dat +is: van de geestelijken en voorgangers, die dwalen, door aan +<span class="sc">Christus</span> goddelijkheid toe te kennen, alvorens +<span class="sc">Mahomet</span> werd gezonden. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15651" href="#xd21e15651src" name="xd21e15651">74</a></span> Zie +hiervoren de <a href="#n162.3">noot 3</a> op blz. <a href="#pb162" +class="pageref">162</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15660" href="#xd21e15660src" name="xd21e15660">75</a></span> +<span class="sc">David</span> had de Sabbatschenders in apen veranderd, +<a href="#s2.61">Hoofdstuk II. vers 61</a>; <span class= +"sc">Jezus</span> veranderde de boozen onder Israël in +varkens.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15676" href="#xd21e15676src" name="xd21e15676">76</a></span> Zie +<a href="#s2.89">Hoofdstuk II vers 89</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15697" href="#xd21e15697src" name="xd21e15697">77</a></span> De +personen die op deze plaats rechtstreeks worden bedoeld, zijn: +óf <span class="sc">Ashama</span>, koning van <span class= +"ex">Ethiopië</span>, en verschillende bisschoppen en priesters, +die, tot dat doel vergaderd, <span class="sc">Jaafar Ebn Taleb</span> +hoorden, en die bij de eerste vlucht naar deze plaats vlood, en de 29e +en 30e en later de 18e en <a href="#s19">19e Hoofdstuk</a>ken van den +Koran las, op het hooren waarvan de koning en de overige aanwezenden in +tranen uitbarstten en bekenden, dat het met de waarheid overeenkomstig +was; vooral de vorst zelf werd een proseliet van het Mahomedanisme +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al +Thalabi</span>, <span class="sc">Albufed</span>. <span class="ex">Vit. +Moh.</span>, pag. 35 enz., <span class="sc">Marracc</span>, +<span class="ex">Prodr. ad Refut, Alcor. pars. I</span> pag. 45), of +dertig, doch gelijk anderen zeggen zeventig personen, die door dien +zelfden koning van <span class="ex">Ethiopië</span> als afgezanten +tot <span class="sc">Mahomet</span> waren gezonden, aan welken de +profeet zelf het <a href="#s36">36e hoofdstuk</a> voorlas, waarop zij +begonnen te weenen, zeggende: Hoezeer gelijkt dat op hetgeen door +<span class="sc">Jezus</span> werd geopenbaard! en zich dadelijk als +Moslems bekenden. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, ook <span class= +"sc">Marrace</span>, t. a. pl.<span class="corr" id="xd21e15753" title= +"Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15769" href="#xd21e15769src" name="xd21e15769">78</a></span> Deze +woorden geopenbaard, toen sommigen van <span class="sc">Mahomets</span> +volgelingen, goed dachten te doen, door voortdurend te vasten en te +waken, en door zich van vrouwen, het eten van vleesch, het slapen op +een bed en andere geoorloofde genoegens des levens te onthouden, in +navolging van sommige Christenen; doch de profeet keurde dit af, +zeggende: dat hij geene monniken in zijnen Godsdienst verlangde te +hebben. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15792" href="#xd21e15792src" name="xd21e15792">79</a></span> Zie +<a href="#s2.224">Hoofdstuk II, vers 224</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15798" href="#xd21e15798src" name="xd21e15798">80</a></span> +(<span class="sc">Aboe Hanîfa</span> zegt, dat dit drie dagen te +zamen is). Dit wordt echter in het gebruik niet gevolgd, daar het +nergens bepaald in den Koran, noch in de Sonna wordt bevolen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15809" href="#xd21e15809src" name="xd21e15809">81</a></span> +Hiermede worden alle bedwelmende dranken en kansspelen bedoeld. Zie +<a href="#s2.216">Hoofdstuk II, vers 216</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15815" href="#xd21e15815src" name="xd21e15815">82</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> en sommige andere uitleggers +zeggen, dat hier van afgoden wordt gesproken, anderen beweren echter, +en met meer waarschijnlijkheid, dat hier de gesneden menschenbeelden +worden bedoeld, waarmede de afgodendienende Arabieren schaak spelen, +zijnde kleine figuren van menschen, olifanten, paarden en +drommedarissen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15828" href="#xd21e15828src" name="xd21e15828">83</a></span> De +uitleggers trachten de tautologie van deze plaats te verontschuldigen, +door de veronderstelling, dat de drievoudige vermelding van +<span class="ex">vreezen</span> en <span class="ex">gelooven</span> +betrekking heeft op de drie toestanden van den tijd, namelijk het +verledene, het tegenwoordige en het toekomstige of op den drievoudigen +plicht van den mensch, omtrent God, zich zelven en zijn naaste. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Volgens anderen weder heeft +deze herhaling plaats gehad, omdat <span class="sc">Mahomet</span> +duidelijk wilde aantoonen, dat de ware vroomheid niet in het onthouden +van zekere spijzen ligt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15854" href="#xd21e15854src" name="xd21e15854">84</a></span> +Hiermede wordt bedoeld, dat hij een offer in den tempel van +<span class="ex">Mekka</span> zal brengen, hetgeen daar gedood en onder +de armen verdeeld zal worden, of wel een of ander huis- of tam dier, +van gelijke waarde als datgene wat hij zal hebben gedood; zooals b.v. +een schaap ter vergoeding van een antilope, een duif voor een patrijs +enz. En over deze waarde moeten twee voorzichtige personen oordeelen. +Indien de overtreder niet in staat was dit te doen, rustte de +verplichting op hem eene zekere hoeveelheid voedsel aan een of meer +arme lieden te geven, of een evenredig aantal dagen te vasten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15868" href="#xd21e15868src" name="xd21e15868">85</a></span> Dit, +zegt <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, is toepasbaar op alle +visschen die in de zee leven, en niet op diegene, welke zoowel in de +zee als op het land leven; zooals: krabben, enz. De Turken die tot de +Hanifieten behooren, eten deze soort van visschen nimmer, maar de secte +van <span class="sc">Malec Ebn Ans</span>, en misschien eenige anderen, +zien daarin geen godsdienstig bezwaar.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15893" href="#xd21e15893src" name="xd21e15893">86</a></span> Want +het oordeel over zaken moet niet met het oog op hare schaarschte of +menigvuldigheid, maar naar heure wezenlijke goede of slechte +hoedanigheden worden uitgesproken, (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15920" href="#xd21e15920src" name="xd21e15920">87</a></span> Dit +waren de namen door de afgodendienende Arabieren aan sommige kameelen +of schapen gegeven, die in eenige gevallen van de gewone diensten waren +bevrijd. Zij waren van een of ander kenteeken voorzien, gelijk +gespleten ooren, enz. opdat zij herkend konden worden. Dit deden zij +ter eere hunner goden. Deze bijgeloovige gewoonte wordt hier verklaard, +geen bevel van God te zijn en als een verzinsel van dwazen +gekenschetst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15936" href="#xd21e15936src" name="xd21e15936">88</a></span> Zij +die deze woorden zoodanig uitleggen, dat daarmede personen van eenen +anderen godsdienst worden bedoeld, zeggen, dat dit afgeschaft is, en +dat de getuigenis van zulk een’ niet tegen een Moslem kan gelden. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15943" href="#xd21e15943src" name="xd21e15943">89</a></span> Voor +het geval dat er eenige twijfel bestond, werden de getuigen van het +gezelschap afgezonderd, opdat zij niet verleid mochten worden: dit +duurde voort, tot zij hunne verklaring hadden afgelegd, hetgeen zij +gewoonlijk deden als het namiddaggebed was uitgesproken; daar dit het +oogenblik was, dat het volk zich in het openbaar verzamelde, of, gelijk +sommigen beweren, de beschermengelen dan iedereen bijstonden, zoodat er +vier engelen tegen hen konden getuigen, indien zij valsche verklaringen +aflegden. Er zijn echter anderen die veronderstellen, dat zij na het +uur van ieder gebed mochten verhoord worden, indien daarbij een +genoegzaam aantal menschen verzameld was. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15964" href="#xd21e15964src" name="xd21e15964">90</a></span> Dat +is op den dag der opstanding.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15978" href="#xd21e15978src" name="xd21e15978">91</a></span> Zie +<a href="#s2.81">Hoofdstuk II, vers 81</a>, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15984" href="#xd21e15984src" name="xd21e15984">92</a></span> Zie +<a href="#s3.41">Hoofdstuk III, vers 41</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e15994" href="#xd21e15994src" name="xd21e15994">93</a></span> Zie +<span class="abbr" title="aldaar"><abbr title= +"aldaar">ald.</abbr></span>, <a href="#s3.43">vers 43</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16003" href="#xd21e16003src" name="xd21e16003">94</a></span> Zie +<span class="abbr" title="aldaar"><abbr title= +"aldaar">ald.</abbr></span>, <a href="#s3.48">vers 48</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16013" href="#xd21e16013src" name="xd21e16013">95</a></span> Zie +<a href="#s3.41">Hoofdstuk III, vers 41</a>–43.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16034" href="#xd21e16034src" name="xd21e16034">96</a></span> De +uitleggers verhalen dit wonder op de volgende wijze: Nadat <span class= +"sc">Jezus</span> dit, op verzoek zijner volgelingen, van God had +gevraagd, daalde voor hunne oogen dadelijk een roode tafel tusschen +twee wolken neder: zij werd voor hem geplaatst. Vervolgens stond +<span class="sc">Jezus</span> op en bad, na de reiniging te hebben +verricht, waarop hij het kleed weg nam, dat de tafel bedekte, zeggende: +“In den naam van God, die het best van voedsel voorziet.” +Omtrent de spijzen die zich op de tafel bevonden, zijn de uitleggers +het oneens. De meest verspreide overlevering zegt echter, dat er, +zoodra het kleed van de tafel was weggenomen, een geheel gereed +gemaakte visch met groente, brood, olijven enz. verscheen. Zij voegen +er, behalve verdere bijzonderheden, nog bij, dat <span class= +"sc">Jezus</span>, op verzoek der apostelen, een ander wonder voor hen +verrichtte, door den visch weder in den oorspronkelijken vorm terug te +brengen en weder levend te maken, waarna hij hem in den toebereidenden +toestand herstelde; Eenduizenddriehonderd mannen en vrouwen, die allen +met lichaamsgebreken bezocht, of arm waren, aten van deze spijzen en +werden verzadigd, terwijl de visch geheel bleef, zooals hij +oorspronkelijk was. Daarop <span class="pagenum">[<a id="xd21e16045" +href="#xd21e16045" name="xd21e16045">170n</a>]</span>rees de tafel voor +aller oog, weder ten hemel, en ieder die van dit voedsel had genoten, +was van zijne gebreken en ongelukken bevrijd. De tafel daalde daarop +nog gedurende veertig dagen, tegen etenstijd neder en bleef op den +grond staan, tot de zon daalde, waarop zij weder door de wolken werd +opgenomen. Sommige Mahomedaansche schrijvers zeggen, dat deze tafel +niet werkelijk nederdaalde, maar achtten ’t eene parabel; de +meesten meenen echter, dat de woorden van den Koran juist het +tegenovergestelde te kennen geven. Eene andere overlevering zegt, dat +verscheiden menschen in zwijnen werden veranderd, omdat zij niet aan +dit wonder geloofden, en het aan tooverij toeschreven, of, zooals +anderen beweren, omdat zij sommige levensmiddelen van de tafel stalen. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al +Thalabi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16094" href="#xd21e16094src" name="xd21e16094">97</a></span> Zie +<a href="#s3.48">Hoofdstuk III, vers 48</a>, nopens de reden waarom +hier de woorden: “gij hebt mij tot u opgenomen”, in plaats +van: “gij hebt mij doen sterven”, zijn geplaatst. Zie ook +<a href="#s39.43">Hoofdstuk XXXIX, vers 43</a>, noot.</p> +</div> +</div> +<div id="s6" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e475">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zesde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het Vee<a class="noteref" id="xd21e16123src" href= +"#xd21e16123" name="xd21e16123src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e16134src" href="#xd21e16134" name= +"xd21e16134src">2</a>.—165 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Geloofd zij God, die de hemelen en +de aarde heeft geschapen, en de duisternis en het licht heeft +ingesteld: desniettegenstaande plaatsen zij, die niet in den Heer +gelooven, andere goden naast hem. <span class="versenum">2.</span> Hij +is het, die u uit slijk heeft geschapen, en daarna het einde van uw +leven heeft bepaald. Dat vooruit bepaalde einde is in zijne macht; nog +twijfelt gij er aan. <span class="versenum">3.</span> Hij is God in den +hemel en op aarde; hij weet wat gij heimelijk doet; en wat gij +openbaart, en weet wat gij verdient. <span class="versenum">4.</span> +Er kwam geen enkel teeken tot hen, van de teekenen van hunnen Heer, of +zij wendden zich er af. <span class="versenum">5.</span> En zij hebben +de waarheid geloochend, nadat zij tot hen was gekomen: maar eene +boodschap zal tot hen komen, nopens hetgeen zij bespot hebben. <a id= +"s6.6" name="s6.6"></a><span class="versenum">6.</span> Hebben zij niet +opgemerkt, hoe vele geslachten wij vóór hen hebben +vernietigd. Wij hebben hen op de aarde geplaatst op eene wijze zooals +wij u niet hebben geplaatst<a class="noteref" id="xd21e16165src" href= +"#xd21e16165" name="xd21e16165src">3</a>. Wij hebben den hemel gezonden +om overvloed op hen te doen regenen, en gaven hun rivieren, die onder +hunnen voet stroomden; daarna hebben wij hen om hunne zonden +vernietigd, en hebben andere geslachten na hen doen opstaan. <a id= +"s6.7" name="s6.7"></a><span class="versenum">7.</span> Zelfs indien +wij hun een boek hadden nedergezonden, op papier geschreven, en zij +hadden het met hunne handen aangeraakt, zouden de ongeloovigen +zekerlijk hebben gezegd: Dit is slechts tooverij<a class="noteref" id= +"xd21e16181src" href="#xd21e16181" name="xd21e16181src">4</a>. +<span class="versenum">8.</span> Zij zeggen, dat zoolang geen engel tot +hen werd nedergezonden, zij niet zullen gelooven. Maar indien wij een +engel hadden nedergezonden, zou hunne zaak reeds bepaald zijn, en zij +zouden geen oogenblik berouw gevoeld hebben. <a id="s6.9" name= +"s6.9"></a><span class="versenum">9.</span> En indien wij een engel als +onzen boodschapper hadden aangewezen, zouden wij hem in <span class= +"pagenum">[<a id="pb172" href="#pb172" name="pb172">172</a>]</span>den +vorm van een mensch<a class="noteref" id="xd21e16194src" href= +"#xd21e16194" name="xd21e16194src">5</a> gezonden hebben; en wij zouden +dien voor hen hebben gekleed, gelijk zij gekleed zijn. <span class= +"versenum">10.</span> Andere apostelen zijn vóór u +bespot, maar de straf waarmede zij spotten, heeft de spotters bereikt. +<span class="versenum">11.</span> Zeg hun: Doorloopt de aarde en ziet +wat het einde van hen was, die onze profeten van bedrog beschuldigden. +<span class="versenum">12.</span> Zeg: Wien behoort wat hemel en aarde +bevatten? Zeg: Aan God. Hij heeft zich zelven barmhartigheid +voorgeschreven. Hij zal u zeker op den dag der opstanding verzamelen; +daaraan is geen twijfel. Zij, die niet gelooven, verwoesten hunne +eigene zielen. <span class="versenum">13.</span> Hem behoort alles wat +bij nacht of bij dag gebeurt; hij hoort en ziet alles. <a id="s6.14" +name="s6.14"></a><span class="versenum">14.</span> Zeg: Zal ik een +anderen beschermer kiezen dan God, de schepper van hemel en aarde, die +alles voedt en door niemand gevoed wordt? Zeg: Waarlijk, mij is +bevolen, de eerste te zijn die den Islam belijdt en het werd mij +gezegd: Gij zult op geenerlei wijze een afgodendienaar zijn. +<span class="versenum">15.</span> Zeg: Waarlijk, ik vrees de straf van +den grooten dag, indien ik ongehoorzaam jegens mijnen Heer mocht zijn. +<span class="versenum">16.</span> Indien zij van iemand op dien dag +wordt afgewend, zal God genadig omtrent hen zijn geweest, en dat eene +blijkbare verlossing zijn. <span class="versenum">17.</span> Indien God +u door eenig leed bedroeft, zal niemand het van u kunnen afnemen, +uitgezonderd hij zelf; indien hij echter eene weldaad bewijst, is het +omdat hij almachtig is. <span class="versenum">18.</span> Hij is de +opperheer over zijne dienaren; en hij is wijs en alwetend. <a id= +"s6.19" name="s6.19"></a><span class="versenum">19.</span> Zeg: Wat is +het sterkste bij het afleggen van getuigenis<a class="noteref" id= +"xd21e16246src" href="#xd21e16246" name="xd21e16246src">6</a>? Zeg: +God; hij is getuige tusschen mij en u. En deze Koran werd mij +geopenbaard, opdat ik u daardoor zou waarschuwen, en ook hen tot welke +hij zal komen. Gelooft gij inderdaad dat er andere goden behalve God +zijn? Zeg: Ik belijd dit niet. Zeg: Waarlijk, hij is eén God en +ik ben onschuldig aan hetgeen gij met hem vereenigt. <a id="s6.20" +name="s6.20"></a><span class="versenum">20.</span> Zij, wie wij de +schrift hebben gegeven, kennen onzen apostel zooals zij hunne eigene +kinderen kennen<a class="noteref" id="xd21e16263src" href="#xd21e16263" +name="xd21e16263src">7</a>: maar zij, die hunne eigene zielen +verwoesten, zullen niet gelooven. <a id="s6.21" name= +"s6.21"></a><span class="versenum">21.</span> Wie is onrechtvaardiger +dan hij, die eene leugen omtrent God verzint<a class="noteref" id= +"xd21e16276src" href="#xd21e16276" name="xd21e16276src">8</a>, of zijne +teekenen van bedrog beschuldigt? Waarlijk, de booze zal niet bloeien. +<a id="s6.22" name="s6.22"></a><span class="versenum">22.</span> En op +den dag <span class="pagenum">[<a id="pb173" href="#pb173" name= +"pb173">173</a>]</span>der opstanding zullen wij hen allen verzamelen, +en dan zullen wij zeggen tot hen, die anderen met God vereenigen: Waar +zijn uwe makkers<a class="noteref" id="xd21e16286src" href= +"#xd21e16286" name="xd21e16286src">9</a>, van wien gij u verbeeldt, dat +zij het van God zijn? <span class="versenum">23.</span> Maar zij zullen +geene andere verontschuldiging hebben, dan dat zij zullen zeggen: Bij +God, onzen Heer, zweren wij, dat wij geene afgodendienaars waren. +<a id="s6.24" name="s6.24"></a><span class="versenum">24.</span> Zie +hoe zij tegen zich zelven liegen, en hoe de goden zich hebben +verborgen, die door hen werden uitgevonden<a class="noteref" id= +"xd21e16297src" href="#xd21e16297" name="xd21e16297src">10</a>. <a id= +"s6.25" name="s6.25"></a><span class="versenum">25.</span> Er zijn er +onder hen, die luisteren, als gij den Koran leest, maar wij hebben +sluiers over hunne harten geworpen, dat zij het niet zouden verstaan, +en eene doofheid in hunne ooren; en indien zij zelfs alle soorten van +teekens zagen, zouden zij er niet aan gelooven; en hunne ongeloovigheid +zal zoo groot worden, dat zij zelfs tot u zullen komen om met u te +twisten. De ongeloovigen zullen zeggen: Dit zijn niets anders dan dwaze +fabelen uit oude tijden. <span class="versenum">26.</span> En zij +zullen anderen verbieden er aan te gelooven, en zich er verre van +verwijderen; maar zij zullen hunne eigene zielen slechts vernietigen, +en dat gevoelen zij niet. <span class="versenum">27.</span> Indien gij +hen zaagt, als zij in het vuur der hel zullen worden geplaatst, en zij +zullen zeggen: Gave God dat wij in de wereld mochten worden +teruggezonden; wij zouden dan de teekens van onzen Heer niet van bedrog +beschuldigen, en wij zouden ware geloovigen worden. <span class= +"versenum">28.</span> Ja, het is hun duidelijk geworden, wat zij +vroeger verborgen, en indien zij zelfs in de wereld werden +teruggezonden, zouden zij zekerlijk terugkeeren tot datgene wat hun +verboden werd; en zij zijn zekerlijk leugenaars. <a id="s6.29" name= +"s6.29"></a><span class="versenum">29.</span> En zij zeggen: Er is geen +ander leven dan dit leven; nimmer zullen wij opgewekt worden. +<span class="versenum">30.</span> Maar indien gij kondet zien, als zij +voor hunnen Heer zullen worden geplaatst<a class="noteref" id= +"xd21e16326src" href="#xd21e16326" name="xd21e16326src">11</a>! Hij zal +tot hen zeggen: Was dit niet de waarheid? Zij zullen antwoorden: Ja, +bij onzen Heer! God zal zeggen; Onderga dus de straf, omdat gij niet +hebt geloofd. <a id="s6.31" name="s6.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Zij zijn verloren, die de verschijning voor God +in het volgende leven als eene onwaarheid verwerpen, tot op het +uur<a class="noteref" id="xd21e16334src" href="#xd21e16334" name= +"xd21e16334src">12</a> dat hen onvermijdelijk zal verrassen. Dan zullen +zij zeggen: Helaas dat wij gedurende onzen leeftijd ons zelven +achteloos hebben vergeten, en zij zullen hunne lasten op hunne +schouders dragen; en zal het niet kwaad zijn, waarmede zij beladen +zullen wezen? <a id="s6.32" name="s6.32"></a><span class= +"versenum">32.</span> Dit tegenwoordige leven is niets anders dan een +spel en een ijdel vermaak; maar, waarlijk, het volgende leven, zal +beter <span class="pagenum">[<a id="pb174" href="#pb174" name= +"pb174">174</a>]</span>zijn voor hen die God vreezen. Zult gij dat niet +begrijpen? <span class="versenum">33.</span> Nu weten wij, o +<span class="sc">Mahomet</span>! dat het u grieft wat zij spreken! men +beschuldigt niet u van valschheid; maar de ongeloovigen loochenen Gods +teekenen. <span class="versenum">34.</span> En reeds vóór +u werden er apostelen voor leugenaars gehouden; zij verdroegen de +beschuldigingen en de onrechtvaardigheid, tot op het oogenblik dat onze +hulp tot hen kwam; want niemand kan Gods woorden veranderen; en gij +hebt eenige inlichting ontvangen omtrent hen, die vroeger door hem +werden gezonden. <a id="s6.35" name="s6.35"></a><span class= +"versenum">35.</span> Indien hun afkeer u grieft, indien gij een holte +kondet opzoeken, waardoor gij tot het binnenste der aarde zoudt kunnen +doordringen, of eene ladder, waardoor gij tot in den hemel zoudt kunnen +opklimmen, om hun een teeken te kunnen toonen, dan zoudt gij het doen; +doch uwe pogingen zouden vruchteloos zijn; want indien het Gode +behaagde, zou hij hen allen in de ware richting kunnen leiden; wees dus +geen der onwetenden<a class="noteref" id="xd21e16362src" href= +"#xd21e16362" name="xd21e16362src">13</a>. <span class= +"versenum">36.</span> Hij zal alleen hun een gunstig antwoord geven, +die met aandacht zullen luisteren; en God zal de dooden opwekken; want +tot hem zullen zij terugkeeren. <a id="s6.37" name= +"s6.37"></a><span class="versenum">37.</span> De ongeloovigen zeggen, +dat, zoo lang hun geen wonder van den Heer zal worden geopenbaard, zij +niet zullen gelooven. Antwoordt: Waarlijk, God is in staat een wonder +te doen; maar het grootste deel hunner weet het niet<a class="noteref" +id="xd21e16380src" href="#xd21e16380" name="xd21e16380src">14</a>. +<a id="s6.38" name="s6.38"></a><span class="versenum">38.</span> Er is +geene diersoort op de aarde, noch een vogel die met zijne vleugels +vliegt, welke niet, gelijk gij, een volk vormt<a class="noteref" id= +"xd21e16387src" href="#xd21e16387" name="xd21e16387src">15</a>. Wij +hebben niets in het boek onzer besluiten<a class="noteref" id= +"xd21e16390src" href="#xd21e16390" name="xd21e16390src">16</a> +vergeten; want tot hunnen Heer zullen zij terugkeeren<a class="noteref" +id="xd21e16394src" href="#xd21e16394" name="xd21e16394src">17</a>. +<span class="versenum">39.</span> Zij, die onze teekens van logen +beschuldigen, zijn doof en stom en wandelen in duisternis; God zal doen +dwalen wien hij wil, en wie hem behaagt, zal hij op den rechten weg +brengen. <a id="s6.40" name="s6.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> Zeg: wat denkt gij? indien Gods straf over u +komt, of het uur der opstanding, zult gij dan een ander dan God +aanroepen; spreekt, indien gij oprecht zijt? <span class= +"versenum">41.</span> Ja! Hij is het dien gij zult aanroepen; en hij +zal u bevrijden van <span class="pagenum">[<a id="pb175" href="#pb175" +name="pb175">175</a>]</span>hetgeen u hem doet aanroepen, indien het +hem behaagt, en gij zult de goden vergeten die gij met hem vereenigt. +<span class="versenum">42.</span> Wij hebben reeds gezanten gezonden +onder de volkeren die vóór u bestonden, en hebben hen +door onrust en tegenspoed bedroefd, opdat zij zich zouden vernederen. +<a id="s6.43" name="s6.43"></a><span class="versenum">43.</span> Toen +de door ons gezonden droefheid over hen kwam vernederden zij zich niet, +maar hunne harten werden versteend, en satan bereidde voor hen wat zij +bedreven<a class="noteref" id="xd21e16420src" href="#xd21e16420" name= +"xd21e16420src">18</a><span class="corr" id="xd21e16422" title= +"Niet in bron">.</span> <a id="s6.44" name="s6.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> En toen zij hadden vergeten, wat hun gewaarschuwd +was, openden wij de deuren van alle weldaden voor hen<a class="noteref" +id="xd21e16430src" href="#xd21e16430" name="xd21e16430src">19</a>, tot +op het oogenblik, dat zij in vreugde gedompeld over de weldaden die zij +hadden ontvangen, eensklaps door ons werden aangegrepen en in wanhoop +gestort werden. <span class="versenum">45.</span> En het grootste +gedeelte des volks, dat slecht gehandeld had, werd afgesneden: geloofd +zij God, de Heer aller schepselen! <span class="versenum">46.</span> +Zeg: wat denkt gij? indien God uw gehoor en uw gezicht weg nemen, en +uwe harten verzegelen zou; welke god, behalve God, zou die u terug +geven? Zie, op hoeveel verschillenden wijzen, wij de teekenen van Gods +eenheid vertoonen, en toch wenden zij er zich van af. <a id="s6.47" +name="s6.47"></a><span class="versenum">47.</span> Zeg tot hen: wat +denkt gij? indien Gods straf onverwachts over u kwame, of +openlijk<a class="noteref" id="xd21e16449src" href="#xd21e16449" name= +"xd21e16449src">20</a>, zou dan iemand behalve de goddeloozen omkomen? +<span class="versenum">48.</span> Wij zenden onze gezanten niet anders +dan goede tijdingen dragende, en bedreigingen aan te kondigen. Wie dus +gelooven en berouw gevoelen zullen, over deze zal geene vrees komen; +nimmer zullen zij bedroefd worden. <span class="versenum">49.</span> +Maar zij die onze teekens van leugen zullen beschuldigen, zullen door +een straf worden overvallen, omdat zij slecht hebben gehandeld. <a id= +"s6.50" name="s6.50"></a><span class="versenum">50.</span> Zeg: ik zeg +niet tot u, de schatten van God zijn in mijne macht, of dat ik de +verborgenheden van God ken; ik zeg u niet dat ik een engel ben: ik volg +alleen wat mij werd geopenbaard. Zeg: Zullen de blinde en de ziende +gelijk gesteld worden? Zult gij dat niet overwegen? <span class= +"versenum">51.</span> Predik het tot hen, die vreezen voor hunnen Heer +verzameld te worden; zij zullen schuts noch voorspraak hebben, behalve +Hem; misschien zullen zij hem vreezen. <a id="s6.52" name= +"s6.52"></a><span class="versenum">52.</span> Verdrijf hen niet, die +des ochtends en des avonds God aanroepen, uit begeerte zijn aangezicht +te zien<a class="noteref" id="xd21e16476src" href="#xd21e16476" name= +"xd21e16476src">21</a>. Het komt u niet toe, een oordeel over hen +<span class="pagenum">[<a id="pb176" href="#pb176" name= +"pb176">176</a>]</span>uit te spreken, evenmin als het hun behoort, een +oordeel over u uit te spreken: indien gij hen dus verdrijft zult gij +tot de onrechtvaardigen behooren. <span class="versenum">53.</span> Dit +hebben wij een deel hunner door een ander deel getoond, opdat zij +zouden mogen zeggen: zijn dat diegene onzer, omtrent welke God genadig +is geweest? Kent God hen niet, die dankbaar zijn? <span class= +"versenum">54.</span> En wanneer zij, die gelooven, tot u komen, zeg: +Vrede zij over u. Uw Heer zelf heeft zich de barmhartigheid +voorgeschreven; indien een uwer door onwetendheid slecht handelt en +daarna berouw gevoelt en boete doet, voor dien zal hij zeker genadig en +barmhartig zijn. <span class="versenum">55.</span> Zoo zetten wij onze +teekens duidelijker uiteen, opdat het pad der boozen bekend zou zijn. +<span class="versenum">56.</span> Zeg: Waarlijk, het is mij verboden, +de valsche goden te aanbidden, die gij naast God aanroept: Zeg: ik wil +uwe begeerten niet volgen; want dan zou ik dwalen, en ik zou nimmer een +hunner zijn, die op den rechten weg worden geleid. <a id="s6.57" name= +"s6.57"></a><span class="versenum">57.</span> Zeg: ik houd mij aan de +verklaring, die ik van mijnen Heer heb ontvangen: doch gij hebt logens +nopens hem uitgedacht. Wat gij wilt dat verhaast zal worden, is niet in +mijne macht<a class="noteref" id="xd21e16515src" href="#xd21e16515" +name="xd21e16515src">22</a>; het oordeel behoort alleen aan God. Hij +zal de waarheid doen kennen, en hij is de beste beslisser. <span class= +"versenum">58.</span> Zeg: Indien wat gij wenscht te zien verhaasten in +mijne macht ware, zou de zaak tusschen u en mij bepaald zijn; maar God +kent den onrechtvaardige. <a id="s6.59" name="s6.59"></a><span class= +"versenum">59.</span> Hij bezit de sleutels der geheimen; niemand kent +die buiten hem; hij weet wat op het droge land en in de zee is; er valt +geen blad af, of hij weet het; nergens is een eenvoudige zaadkorrel in +de duistere gedeelten der aarde, nergens een groen of verdord spruitje, +dat niet in het duidelijke boek is opgeschreven<a class="noteref" id= +"xd21e16535src" href="#xd21e16535" name="xd21e16535src">23</a>. +<span class="versenum">60.</span> Hij is het die maakt dat gij des +nachts kunt slapen, en weet wat gij des daags hebt gedaan; hij zal u +eens opwekken, opdat de vooruit bestemde eindpaal uws levens vervuld +worde; want tot hem zult gij terug keeren en hij zal u verklaren wat +gij hebt bedreven. <a id="s6.61" name="s6.61"></a><span class= +"versenum">61.</span> Hij is de meester zijner dienaren, en hij zendt +de beschermengelen, om over u te waken, tot op het oogenblik dat de +dood u verrast: dan ontvangen onze gezanten den stervenden mensch, en +zij zullen onze bevelen nakomen<a class="noteref" id="xd21e16547src" +href="#xd21e16547" name="xd21e16547src">24</a>. <span class= +"versenum">62.</span> Daarna zult gij tot God terugkeeren, uw waren +Heer; behoort hem het oordeel niet? Hij is de snelste in het opmaken +eener rekening. <a id="s6.63" name="s6.63"></a><span class= +"versenum">63.</span> Zeg, wie bevrijdt u van de duisternis des lands +en der zee, wanneer gij hem nederig en in stilte aanroept, <span class= +"pagenum">[<a id="pb177" href="#pb177" name= +"pb177">177</a>]</span>zeggende: Waarlijk, indien gij ons +bevrijdt<a class="noteref" id="xd21e16563src" href="#xd21e16563" name= +"xd21e16563src">25</a> van deze gevaren, zullen wij zeker dankbaar +zijn? <a id="s6.64" name="s6.64"></a><span class="versenum">64.</span> +Zeg: God bevrijdt u daarvan en van iedere tegenspoed en droefenis, en +toch plaatst gij andere goden naast hem<a class="noteref" id= +"xd21e16571src" href="#xd21e16571" name="xd21e16571src">26</a>. <a id= +"s6.65" name="s6.65"></a><span class="versenum">65.</span> Zeg: Hij is +in staat u eene straf te zenden van boven<a class="noteref" id= +"xd21e16578src" href="#xd21e16578" name="xd21e16578src">27</a> of van +onder uwe voeten<a class="noteref" id="xd21e16593src" href= +"#xd21e16593" name="xd21e16593src">28</a>, of de tweedracht onder u te +brengen en aan den een de geweldenarijen van den ander te doen +gevoelen. Zie hoe verschillend wij onze teekens vertoonen, opdat gij +die eindelijk zoudt verstaan. <span class="versenum">66.</span> Dit +volk heeft de openbaring, die gij gebracht hebt, van valschheid +beschuldigd, hoewel het de waarheid is. Zeg: Ik ben geen waker over u; +iedere profetie heeft haren bepaalden tijd van vervulling; en daarna +zult gij dien kennen. <a id="s6.67" name="s6.67"></a><span class= +"versenum">67.</span> Als gij hoort, dat de ongeloovigen over onze +teekens spreken, verwijder u dan, tot zij een ander onderwerp voor +hunne gesprekken hebben gekozen; en indien satan u dit voorschrift doet +vergeten, blijf dan niet langer bij de goddeloozen, zoodra gij het u +weder herinnert. <a id="s6.68" name="s6.68"></a><span class= +"versenum">68.</span> Men zal er geene rekenschap voor vragen aan hen, +die God vreezen, doch zij dienen zich te herinneren, dat zij God +vreezen<a class="noteref" id="xd21e16621src" href="#xd21e16621" name= +"xd21e16621src">29</a>. <a id="s6.69" name="s6.69"></a><span class= +"versenum">69.</span> Verwijder u van hen, die hunnen godsdienst als +een spel en een tijdverdrijf beschouwen, en welke het tegenwoordige +leven heeft verblind, en waarschuw hen, door den Koran, dat eene ziel +wordt gestraft voor hetgeen zij heeft bedreven. Zij zal geen schuts of +beschermer naast God hebben, en indien zij den grootsten losprijs +zouden kunnen betalen, zou die niet worden aangenomen. Zij, die aan het +verderf zijn overgegeven, om hetgeen zij hebben gedaan, zullen kokend +water moeten drinken, en zij zullen eene strenge straf ondergaan, omdat +zij niet geloofd hebben. <span class="versenum">70.</span> Zeg: Zullen +wij, naast God hen aanroepen, die ons nuttig zijn noch bestraffen +kunnen? En zullen wij op onzen weg terugkeeren, nadat God ons heeft +geleid, evenals hij, die door de duivels op den verkeerden weg werd +gebracht, terwijl hij op de aarde ronddoolt en thans makkers heeft, die +hem tot den rechten weg terugroepen, zeggende: kom tot ons? Zeg: Gods +richting is de ware; men heeft ons bevolen, ons aan den Heer van alle +schepselen te onderwerpen. <span class="versenum">71.</span> Neem de +bepaalde tijden van het gebed <span class="pagenum">[<a id="pb178" +href="#pb178" name="pb178">178</a>]</span>in acht, en vreest hem; want +hij is het, voor wien gij zult verzameld worden. <span class= +"versenum">72.</span> Hij is het, die de hemelen en de aarde in +waarheid heeft geschapen; en wanneer hij tot een ding zegt: wees! dan +is het. <span class="versenum">73.</span> Zijn woord is de waarheid; +hem zal het koninkrijk zijn op den dag, waarop de trompet zal klinken: +Hij kent wat geheim of openbaar is; Hij is de wijze, de alwetende. +<a id="s6.74" name="s6.74"></a><span class="versenum">74.</span> +<span class="sc">Abraham</span> zeide tot zijn vader <span class= +"sc">Azer</span><a class="noteref" id="xd21e16661src" href= +"#xd21e16661" name="xd21e16661src">30</a>: neemt gij beelden tot +goden<a class="noteref" id="xd21e16705src" href="#xd21e16705" name= +"xd21e16705src">31</a>)? Waarlijk, ik bemerk, dat gij en uw volk in +eene duidelijke dwaling verkeert. <span class="versenum">75.</span> En +zoo deden wij <span class="sc">Abraham</span> het koninkrijk van hemel +en aarde zien, opdat hij een mocht worden van hen, die oprecht +gelooven. <span class="versenum">76.</span> En toen de nacht hem +omsluierde, zag hij eene ster, en hij zeide: Dit is mijn Heer; doch +toen zij verdween, zeide hij: Ik bemin de goden niet die verdwijnen. +<span class="versenum">77.</span> En toen hij de maan zag opgaan, zeide +hij: Dit is mijn God; doch toen zij verdween, zeide hij: indien God mij +niet geleidt, zal ik verdwalen. <a id="s6.78" name= +"s6.78"></a><span class="versenum">78.</span> En toen hij de zon zag +opgaan, zeide hij: Dit is mijn heer, dit is de grootste; doch toen zij +verdween, zeide hij: O mijn volk! ik ben onschuldig aan datgene, wat +gij naast God plaatst. <span class="versenum">79.</span> Ik wend mijn +aangezicht tot hem, die den hemel en de aarde heeft geschapen; ik ben +een waar geloovige en ik behoor niet tot de afgodendienaars, <a id= +"s6.80" name="s6.80"></a><span class="versenum">80.</span> En zijn volk +spotte met hem, en hij zeide: Wilt gij met mij over God twisten? Hij +heeft mij op den rechten weg geleid, en ik vrees hen niet, die gij +naast hem plaatst, tenzij God iets verlangt; want hij is +alwetend<a class="noteref" id="xd21e16773src" href="#xd21e16773" name= +"xd21e16773src">32</a>. Zult gij dit niet in overweging nemen? +<span class="versenum">81.</span> En hoe zou ik vreezen, wat zij, naast +God plaatsen, naardien gij niet vreest goden naast hem te plaatsen, +zonder dat God u daartoe eenige macht heeft gegeven? Zeg: welke der +beide partijen is de zekerste, indien gij <span class="pagenum">[<a id= +"pb179" href="#pb179" name="pb179">179</a>]</span>het verstaat? <a id= +"s6.82" name="s6.82"></a><span class="versenum">82.</span> Zij die +gelooven en hun geloof niet met onrechtvaardigheid omkleeden<a class= +"noteref" id="xd21e16787src" href="#xd21e16787" name= +"xd21e16787src">33</a>, zullen zekerheid genieten en op den rechten weg +geleid worden. <span class="versenum">83.</span> En dit is onze +bewijsreden, waarvan wij <span class="sc">Abraham</span> hebben +voorzien, opdat hij daarvan tegen zijn volk gebruik zou maken: Wij +verheffen hen, die ons behagen; want uw Heer is wijs en alwetend. +<a id="s6.84" name="s6.84"></a><span class="versenum">84.</span> En wij +gaven hun <span class="sc">Izaak</span> en <span class= +"sc">Jacob</span>; en wij hebben hen beiden geleid; en vroeger hadden +wij reeds <span class="sc">Noach</span> geleid en onder zijne +afstammelingen<a class="noteref" id="xd21e16811src" href="#xd21e16811" +name="xd21e16811src">34</a> hebben wij ook <span class= +"sc">David</span> en <span class="sc">Salomo</span>, en <span class= +"sc">Job</span><a class="noteref" id="xd21e16848src" href="#xd21e16848" +name="xd21e16848src">35</a>, en <span class="sc">Mozes</span> en +<span class="sc">Aäron</span> geleid. Zoo beloonen wij hen, die +goed handelen. <a id="s6.85" name="s6.85"></a><span class= +"versenum">85.</span> <span class="sc">Zacharias</span> en <span class= +"sc">Johannes</span>, en <span class="sc">Jezus</span> en <span class= +"sc">Elias</span><a class="noteref" id="xd21e16879src" href= +"#xd21e16879" name="xd21e16879src">36</a>, waren allen rechtvaardigen. +<a id="s6.86" name="s6.86"></a><span class="versenum">86.</span> En +<span class="sc">Ismaël</span>, en <span class="sc">Elisa</span> +en <span class="sc">Jonas</span><a class="noteref" id="xd21e16898src" +href="#xd21e16898" name="xd21e16898src">37</a> en <span class= +"sc">Loth</span><a class="noteref" id="xd21e16906src" href= +"#xd21e16906" name="xd21e16906src">38</a>; deze allen hebben wij +begunstigd boven alle andere stervelingen. <span class= +"versenum">87.</span> Zoo ook hebben wij onder hunne vaderen en hunne +kinderen, onder hunne broeders een groot aantal uitverkorenen op den +rechten weg geleid. <span class="versenum">88.</span> Zoo is Gods +richting; hij leidt wie hem van zijne dienaren behaagt. Indien de +menschen andere goden naast hem plaatsen, zullen hunne daden geheel +vruchteloos zijn. <a id="s6.89" name="s6.89"></a><span class= +"versenum">89.</span> Deze zijn de personen, welken wij de schrift +gaven en wijsheid, en profetie; doch indien deze<a class="noteref" id= +"xd21e16925src" href="#xd21e16925" name="xd21e16925src">39</a> daarin +niet gelooven, zullen wij de zorg daarvoor aan een volk opdragen, dat +daarin zal gelooven. <a id="s6.90" name="s6.90"></a><span class= +"versenum">90.</span> Dit zijn de personen, die door God werden geleid; +volg daarom hunne richting. Zeg tot de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>: Ik vraag van u geene belooning voor het prediken van +den Koran; het is slechts eene waarschuwing aan alle schepselen. <a id= +"s6.91" name="s6.91"></a><span class="versenum">91.</span> Zij +waardeeren God niet zoo als hij het verdient<a class="noteref" id= +"xd21e16943src" href="#xd21e16943" name="xd21e16943src">40</a>, als zij +zeggen: God heeft niets aan de menschen geopenbaard<a class="noteref" +id="xd21e16952src" href="#xd21e16952" name="xd21e16952src">41</a>. Zeg: +Wie heeft dan het boek geopenbaard, dat <span class="sc">Mozes</span> +heeft gebracht, om er het licht en den gids der menschen van te maken; +het boek, dat gij op bladen schrijft; <span class="pagenum">[<a id= +"pb180" href="#pb180" name="pb180">180</a>]</span>het boek, dat gij +vertoont, en waarvan gij echter een groot gedeelte verbergt? Gij zijt +onderricht geworden, van hetgeen gij evenmin als uwe vaderen wist. Zeg +hun: God is het, en laten zij zich dan met hunne ijdele gesprekken +vermaken. <span class="versenum">92.</span> Dit boek, hetwelk wij +hebben nedergezonden, is gezegend; het bevestigt datgene, wat +vóór u werd geopenbaard, en werd u gegeven, opdat gij het +zoudt prediken in de stad <span class="ex">Mekka</span> en aan hen, die +in den omtrek wonen. Zij, die in het volgende leven gelooven, zullen +ook daaraan gelooven, en zij zullen den tijd van het gebed nauwkeurig +in acht nemen. <a id="s6.93" name="s6.93"></a><span class= +"versenum">93.</span> Wie is slechter dan hij, die eene leugen tegen +God uitdenkt of zegt! Dit werd mij geopenbaard, als hem niets werd +geopenbaard, en die zegt: Ik zal eene openbaring voortbrengen, gelijk +aan die, welke door God is nedergezonden?<a class="noteref" id= +"xd21e16975src" href="#xd21e16975" name="xd21e16975src">42</a> Indien +gij de goddeloozen in de doodsangsten zaagt en de engelen hunne handen +uitsteken, zeggende: werpt uwe zielen weg; heden zult gij een strenge +straf ondergaan, voor hetgeen gij valsch nopens God hebt gesproken, en +omdat gij zijne teekenen hebt versmaad. <a id="s6.94" name= +"s6.94"></a><span class="versenum">94.</span> En nu komt gij alleen tot +ons<a class="noteref" id="xd21e16992src" href="#xd21e16992" name= +"xd21e16992src">43</a>, zooals wij u het eerst schiepen, en liet de +weldaden, die wij u hebben geschonken achter u; en wij zien de +tusschenpersonen niet, die gij als Gods makkers hebt beschouwd<a class= +"noteref" id="xd21e16995src" href="#xd21e16995" name= +"xd21e16995src">44</a>. De banden, die u vereenigden, zijn gebroken, en +wat gij hebt verzonnen, heeft u verlaten<a class="noteref" id= +"xd21e16998src" href="#xd21e16998" name="xd21e16998src">45</a>. <a id= +"s6.95" name="s6.95"></a><span class="versenum">95.</span> God maakt +dat de graankorrel en de dadelpit zich voortplanten. Hij brengt het +leven uit den dood voort<a class="noteref" id="xd21e17006src" href= +"#xd21e17006" name="xd21e17006src">46</a>. Dit is God. Waarom hebt gij +u dus van hem afgewend? <span class="versenum">96.</span> Hij +veroorzaakt, dat de morgen verschijnt, en heeft den nacht bevolen voor +de rust, en de zon en de maan tot bepaling van den tijd. Dit is de +beschikking van den machtigen, den wijzen God. <span class= +"versenum">97.</span> Hij is het, die de sterren voor u heeft bevolen, +dat gij daardoor geleid zoudt worden in de duisternis, te land en ter +zee. Wij hebben overal teekens doen schitteren voor hen, die verstaan +willen. <a id="s6.98" name="s6.98"></a><span class= +"versenum">98.</span> Hij is het die u uit ééne ziel +heeft voortgebracht, en eene zekere verzamelplaats en eene rustplaats +voor u geschapen heeft<a class="noteref" id="xd21e17025src" href= +"#xd21e17025" name="xd21e17025src">47</a>. Wij hebben teekenen doen +schitteren voor hen, die verstandig zijn. <span class= +"versenum">99.</span> Hij is het, die water van den hemel nederzendt. +Daardoor <span class="pagenum">[<a id="pb181" href="#pb181" name= +"pb181">181</a>]</span>doen wij de spruiten van alle planten ontkiemen; +daardoor hebben wij het groen voortgebracht, waaruit wij het graan in +aren doen opschieten, en palmboomen, uit welker takken nederhangende, +dichte trossen dadels voortkomen, en tuinen met wijngaarden beplant, en +olijven en granaatappelen, die op elkander gelijken en van elkander +verschillen. Zie op hunne vruchten, als zij vruchten dragen, en hoe zij +rijpen. Waarlijk, daarin zijn teekens voor hen, die gelooven. <a id= +"s6.100" name="s6.100"></a><span class="versenum">100.</span> Zij +hebben de geniussen<a class="noteref" id="xd21e17041src" href= +"#xd21e17041" name="xd21e17041src">48</a> met God vereenigd, terwijl +hij het is, die ze heeft geschapen. In hunne onwetendheid schrijven zij +hem zonen en dochters toe. Geloofd zij hij, en het zij verre van hem, +wat zij met hem vereenigen. <a id="s6.101" name= +"s6.101"></a><span class="versenum">101.</span> Hij is de maker van +hemel en aarde. Hoe zou hij kinderen hebben? hij die geene gezellin +heeft? Hij heeft alle dingen geschapen en is alwetend. <span class= +"versenum">102.</span> Dit is God uw Heer. Er is geen God buiten hem, +de schepper van alle dingen: dien hem dus; want hij zorgt voor alle +dingen. <a id="s6.103" name="s6.103"></a><span class= +"versenum">103.</span> De blikken der menschen kunnen hem niet +bereiken. Hij bereikt alle blikken. Hij is de barmhartige<a class= +"noteref" id="xd21e17060src" href="#xd21e17060" name= +"xd21e17060src">49</a>, de wijze. <span class="versenum">104.</span> +Thans zijn er duidelijke aanwijzingen van uwen Heer tot u gekomen. Hij +die deze ziet, ziet ze in zijn eigen voordeel en die er blind voor +blijft, het is zijn nadeel. Ik ben uw bewaker niet. <a id="s6.105" +name="s6.105"></a><span class="versenum">105.</span> Zoo verklaren wij +onze teekens op verschillende wijzen, opdat zij zouden zeggen, gij hebt +met ijver geleerd;<a class="noteref" id="xd21e17075src" href= +"#xd21e17075" name="xd21e17075src">50</a> en opdat wij hen er van +zouden onderrichten, die ons verstaan. <span class= +"versenum">106.</span> Volg datgene, wat u reeds van uwen Heer werd +geopenbaard; er is geen God buiten hem; verwijder u dus van de +afgodendienaars. <span class="versenum">107.</span> Indien het Gode had +behaagd, zouden zij onschuldig aan afgoderij zijn geweest. Wij hebben u +niet tot bewaker over hem aangesteld: noch om op hunne belangen toe te +zien. <a id="s6.108" name="s6.108"></a><span class= +"versenum">108.</span> Beschimp de godheden niet, die zij naast God +aanroepen; zij konden op hunne beurt, in hunne buitensporigheid, God +beleedigen. Zoo hebben wij ieder volk zijne daden aangewezen. Later +zullen zij tot hunnen Heer terugkeeren, die hun zal herhalen wat zij +hebben verricht. <a id="s6.109" name="s6.109"></a><span class= +"versenum">109.</span> Zij hebben bij God gezworen, met den meest +plechtigen eed, dat indien hun een teeken werd geopenbaard, +<span class="pagenum">[<a id="pb182" href="#pb182" name= +"pb182">182</a>]</span>zij zekerlijk daaraan zouden gelooven. Zeg: +Waarlijk, de teekens staan alleen in Gods macht, en hij veroorlooft u +niet te begrijpen, dat, als die komen, zij niet zullen +gelooven<a class="noteref" id="xd21e17101src" href="#xd21e17101" name= +"xd21e17101src">51</a>. <a id="s6.110" name="s6.110"></a><span class= +"versenum">110.</span> En wij zullen hunne harten en hun gezicht van de +waarheid afwenden; want zij geloofden er voor de eerste maal niet +aan<a class="noteref" id="xd21e17116src" href="#xd21e17116" name= +"xd21e17116src">52</a>, en wij zullen hen verlaten, opdat zij in hunne +dwaling mogen voortgaan. <a id="s6.111" name="s6.111"></a><span class= +"versenum">111.</span> En hoewel wij hun engelen hadden gezonden, en de +dood tot hen had gesproken, en wij alle dingen voor hun oog<a class= +"noteref" id="xd21e17123src" href="#xd21e17123" name= +"xd21e17123src">53</a> voor hen hadden verzameld, wilden zij niet +gelooven, tot het Gode behaagde; maar het grootste deel hunner weet het +niet. <a id="s6.112" name="s6.112"></a><span class= +"versenum">112.</span> Zoo hebben wij voor iederen profeet een vijand +doen ontstaan; de verleiders van menschen en geniussen, die elkander +afzonderlijk klinkende gesprekken<a class="noteref" id="xd21e17137src" +href="#xd21e17137" name="xd21e17137src">54</a> inbliezen, om te +verblinden; maar indien het God had behaagd, zouden zij het niet hebben +gedaan. Verlaat hen dus, en ook datgene, wat zij valschelijk hebben +uitgedacht. <span class="versenum">113.</span> Laat de harten van hen, +die niet in het volgende leven gelooven, zich daartoe neigen, en laat +hen zelven er behagen in scheppen en laat hen winnen wat zij winnen. +<span class="versenum">114.</span> Zal ik een anderen rechter naast God +zoeken, om tusschen ons te richten? Hij is het, die u het boek van den +Koran heeft toegezonden, onderscheidende goed en kwaad; en zij, welke +wij de schrift gaven, weten dat zij van den Heer werd nedergezonden met +waarheid. Wees dus niet een van hen, die er aan twijfelen. <a id= +"s6.115" name="s6.115"></a><span class="versenum">115.</span> De +woorden van uwen Heer zijn volmaakt in waarheid en rechtvaardigheid; er +is niemand die deze woorden kan veranderen<a class="noteref" id= +"xd21e17153src" href="#xd21e17153" name="xd21e17153src">55</a>. Hij +hoort en kent alles. <span class="versenum">116.</span> Maar indien gij +het grootste deel gelooft van hen, die op <span class="pagenum">[<a id= +"pb183" href="#pb183" name="pb183">183</a>]</span>de aarde zijn, zullen +zij u van Gods weg afleiden; zij volgen slechts een onzeker gevoelen en +spreken niets dan leugen. <span class="versenum">117.</span> Waarlijk, +God kent hen, die van zijnen weg afgaan, en kent hen wel, die op den +rechten weg worden gevoerd. <a id="s6.118" name= +"s6.118"></a><span class="versenum">118.</span> Eet van hetgeen, +waarbij de naam van God is herdacht<a class="noteref" id= +"xd21e17174src" href="#xd21e17174" name="xd21e17174src">56</a>, indien +gij aan zijne teekens gelooft<a class="noteref" id="xd21e17183src" +href="#xd21e17183" name="xd21e17183src">57</a>. <span class= +"versenum">119.</span> En waarom zoudt gij niet eten van datgene, +waarover Gods naam is uitgesproken? aangezien hij u duidelijk +verklaarde, wat hij u heeft verboden, uitgenomen datgene, waarvan gij +genoodzaakt zijt te eten. Sommigen brengen anderen in dwaling, door +hunne hartstochten, zonder kennis te bezitten; maar God kent de +zondaren. <a id="s6.120" name="s6.120"></a><span class= +"versenum">120.</span> Verlaat het binnenste en het buitenste der +zonde<a class="noteref" id="xd21e17195src" href="#xd21e17195" name= +"xd21e17195src">58</a>; want zij die de zonde begaan, zullen de +belooning ontvangen, naar hetgeen zij hebben verricht. <span class= +"versenum">121.</span> Eet dus niet van datgene, waarbij Gods naam niet +is herdacht; want dit is zeker zonde. De duivels zullen hunne vrienden +ingeven, daarover met u te twisten, doch indien gij hen gehoorzaamt, +zijt gij zekerlijk afgodendienaars. <span class="versenum">122.</span> +Zal hij die dood geweest is, en dien wij tot het leven hebben +teruggebracht, en dien wij een licht hebben geschonken, waarmede hij +onder de menschen zou kunnen wandelen, als degene zijn, die in de +duisternis wandelt en die daaruit niet kan geraken? Zoo werden de daden +der ongeloovigen vooruit bereid. <a id="s6.123" name= +"s6.123"></a><span class="versenum">123.</span> Zoo hebben wij in +iedere stad hoofdlieden van de boozen aldaar geplaatst, opdat zij er +valstrikken zouden spannen<a class="noteref" id="xd21e17211src" href= +"#xd21e17211" name="xd21e17211src">59</a>; doch zij zullen hunne eigene +zielen slechts strikken spannen en zij weten het niet<a class="noteref" +id="xd21e17217src" href="#xd21e17217" name="xd21e17217src">60</a>. +<a id="s6.124" name="s6.124"></a><span class="versenum">124.</span> En +als hun een teeken<a class="noteref" id="xd21e17230src" href= +"#xd21e17230" name="xd21e17230src">61</a> wordt geopenbaard, zeggen +zij: wij zullen op geenerlei wijze gelooven, tot ons eene openbaring +worde gebracht, evenals diegene, welke aan Gods zendelingen werd +gegeven<a class="noteref" id="xd21e17234src" href="#xd21e17234" name= +"xd21e17234src">62</a>; God weet het beste, wien hij tot zijnen +zendeling zal verkiezen. De schande in Gods aangezicht bedreven, zal op +hen vallen, die boos handelen, en eene strenge straf voor het kwaad, +dat zij bedreven. <a id="s6.125" name="s6.125"></a><span class= +"versenum">125.</span> En hij, wien het Gode behaagt te leiden, zal +zijne borst openen om het geloof van den Islam te ontvangen: doch wien +het hem zal behagen in dwaling te brengen, diens borst zal hij sluiten +en vernauwen <span class="pagenum">[<a id="pb184" href="#pb184" name= +"pb184">184</a>]</span>als diegene, welke zich ten hemel wil +verheffen.<a class="noteref" id="xd21e17246src" href="#xd21e17246" +name="xd21e17246src">63</a> Zoo legt God eene vreeselijke straf aan hen +op, die niet gelooven. <span class="versenum">126.</span> Dit is Gods +rechte weg. Thans hebben wij hun, die overdenken willen, onze teekenen +duidelijk verklaard. <span class="versenum">127.</span> Zij zullen eene +woonplaats des vredes bij hunnen Heer hebben, en hij zal hun beschermer +zijn voor datgene, wat zij hebben gedaan. <a id="s6.128" name= +"s6.128"></a><span class="versenum">128.</span> Denk aan den dag, +waarop God hen allen verzamelen en zeggen zal: verzameling van +geniussen<a class="noteref" id="xd21e17262src" href="#xd21e17262" name= +"xd21e17262src">64</a>; gij hebt te veel misbruik van de menschen +gemaakt<a class="noteref" id="xd21e17265src" href="#xd21e17265" name= +"xd21e17265src">65</a>, en hunne vrienden onder de menschen zullen +zeggen: O Heer! de een van ons heeft van den andere diensten genoten en +wij zijn tot den gestelden eindpaal<a class="noteref" id= +"xd21e17268src" href="#xd21e17268" name="xd21e17268src">66</a> +genaderd, dien gij ons hebt bepaald. God zal zeggen: het hellevuur zal +uwe woning zijn; daarin zult gij eeuwig verblijven, tot het Gode zal +behagen uwe smarten te lenigen; want uw Heer is wijs en alwetend. +<span class="versenum">129.</span> Zoo plaatsen wij sommigen der +onrechtvaardigen boven anderen van hen, om hetgeen zij hebben bedreven. +<a id="s6.130" name="s6.130"></a><span class="versenum">130.</span> O +verzameling van geniussen en menschen! kwamen er geene zendelingen van +u zelven tot u<a class="noteref" id="xd21e17280src" href="#xd21e17280" +name="xd21e17280src">67</a> die u mijne teekens herhaalden, en die u de +verschijning van dezen dag voorspelden? Zij zullen antwoorden: wij +leggen getuigenis tegen ons zelven af: het tegenwoordige leven +verblindde hen, en zij zullen tegen zich zelven getuigen, dat zij +ongeloovigen waren. <a id="s6.131" name="s6.131"></a><span class= +"versenum">131.</span> En dit was Gods handelwijze<a class="noteref" +id="xd21e17288src" href="#xd21e17288" name="xd21e17288src">68</a>; want +God is niet de verwoester der steden, die haar verdelgt uit boosheid, +terwijl hare bewoners zorgeloos waren. <a id="s6.132" name= +"s6.132"></a><span class="versenum">132.</span> Ieder zal graden van +belooning genieten, naarmate van hetgeen zij zullen bedreven hebben; +want God is niet onopmerkzaam nopens hetgeen zij doen. <span class= +"versenum">133.</span> En uw Heer is rijk en vol van barmhartigheid. +Indien het hem behaagt, kan hij u vernietigen, en hij kan uit u doen +voortkomen wie hem behaagt, zooals hij u uit de nakomelingschap van een +ander volk heeft doen voortspruiten. <span class="versenum">134.</span> +Waarlijk, datgene, waarmede men u bedreigt, zal gebeuren, en gij zult +het niet kunnen voorkomen. <a id="s6.135" name= +"s6.135"></a><span class="versenum">135.</span> Zeg tot de bewoners van +<span class="ex">Mekka</span>; O mijn volk! handel overeenkomstig uwe +kracht; waarlijk, ik zal handelen overeenkomstig mijnen plicht<a class= +"noteref" id="xd21e17311src" href="#xd21e17311" name= +"xd21e17311src">69</a>. <span class="versenum">136.</span> En +<span class="pagenum">[<a id="pb185" href="#pb185" name= +"pb185">185</a>]</span>hierna zult gij kennen, wat de belooning van het +<span class="corr" id="xd21e17326" title= +"Bron: parijdijs">paradijs</span> is. De goddeloozen zullen niet +bloeien. <a id="s6.137" name="s6.137"></a><span class= +"versenum">137.</span> Die van <span class="ex">Mekka</span> bestemmen +een deel van hetgeen hij in hunnen oogst en onder hun vee heeft doen +geboren worden, voor God, en zeggen dit behoort God (volgens hun +verbeelding), en dit aan onze gezellen<a class="noteref" id= +"xd21e17336src" href="#xd21e17336" name="xd21e17336src">70</a>. En dat +wat voor hunne gezellen is bestemd, komt niet tot God, en hetgeen voor +God bestemd is, zal tot hunne makkers komen. <a id="s6.138" name= +"s6.138"></a><span class="corr" id="xd21e17340" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">138.</span></span> Hoe verkeerd +oordeelen zij<a class="noteref" id="xd21e17346src" href="#xd21e17346" +name="xd21e17346src">71</a>. Zoo hebben hunne gezellen verscheidene der +<span class="corr" id="xd21e17357" title= +"Bron: afgodienaars">afgodendienaars</span> ingegeven, hunne kinderen +te dooden<a class="noteref" id="xd21e17360src" href="#xd21e17360" name= +"xd21e17360src">72</a>, opdat zij hen in het verderf zouden kunnen +voeren, en dat zij hunnen godsdienst duister konden maken, en hen +daarin verwarren<a class="noteref" id="xd21e17369src" href= +"#xd21e17369" name="xd21e17369src">73</a>. Maar indien het Gode had +behaagd, zouden zij dit niet hebben gedaan; verlaat hen dus en datgene +wat zij valschelijk uitdenken. <a id="s6.139" name= +"s6.139"></a><span class="versenum">139.</span> Zij zeggen ook: Dit vee +en deze aardvruchten zijn geheiligd, niemand zal daarvan eten dan die +ons behaagt (gelijk zij zich verbeelden); deze dieren mogen niet tot +lastdieren gebruikt worden<a class="noteref" id="xd21e17384src" href= +"#xd21e17384" name="xd21e17384src">74</a>; en over deze dieren wordt +Gods naam niet uitgesproken, als zij die slachten<a class="noteref" id= +"xd21e17390src" href="#xd21e17390" name="xd21e17390src">75</a>; zoo +denken zij een leugen tegen hem uit, maar God zal hen beloonen voor +hetgeen zij valschelijk uitdenken. <a id="s6.140" name= +"s6.140"></a><span class="versenum">140.</span> En zij zeggen: De +jongen van deze dieren mogen onze mannen eten, maar onze vrouwen niet; +doch indien de vrucht on voldragen is, mogen ze beiden haar +eten<a class="noteref" id="xd21e17400src" href="#xd21e17400" name= +"xd21e17400src">76</a>. God zal hen beloonen <span class= +"pagenum">[<a id="pb186" href="#pb186" name="pb186">186</a>]</span>voor +hun onderscheid maken. Hij is verstandig en wijs. <a id="s6.141" name= +"s6.141"></a><span class="versenum">141.</span> Zij zijn onredbaar +verloren, die hunne kinderen dwazelijk, zonder kennis<a class="noteref" +id="xd21e17410src" href="#xd21e17410" name="xd21e17410src">77</a>, +hebben vermoord<a class="noteref" id="xd21e17413src" href="#xd21e17413" +name="xd21e17413src">78</a>, en verboden hebben, wat God hun tot +voedsel heeft gegeven, terwijl zij eene leugen tegen God uitdachten. +Zij dwaalden en werden niet op den rechten weg geleid. <a id="s6.142" +name="s6.142"></a><span class="versenum">142.</span> Hij is het, die de +wijngaarden heeft geschapen, zoowel die door houten latwerk zijn +gestut, als zij die het niet zijn<a class="noteref" id="xd21e17420src" +href="#xd21e17420" name="xd21e17420src">79</a>, en palmboomen en de +granen verschillende soorten voedsel opleverende, en olijven en +granaatappelen, die elkander gelijk en niet gelijk zijn. Eet van hunne +vruchten als zij vruchten dragen, en betaal den prijs daarvoor op den +dag van den oogst<a class="noteref" id="xd21e17424src" href= +"#xd21e17424" name="xd21e17424src">80</a>; doch verkwist niet<a class= +"noteref" id="xd21e17444src" href="#xd21e17444" name= +"xd21e17444src">81</a>; want God bemint den verkwister niet. +<span class="versenum">143.</span> En God heeft u sommige dieren +gegeven, die tot het dragen van lasten zijn geschapen, en sommigen die +alleen geschapen zijn om geslacht te worden. Eet van hetgeen God u tot +voedsel heeft gegeven, en volg de stappen van satan niet; want hij is +uw verklaarde vijand. <span class="versenum">144.</span> Vier paren vee +heeft God u gegeven: een paar schapen en een paar geiten (elk van twee +soorten). Zeg tot hen: heeft God de twee mannetjes van de schapen en +van de geiten, of de twee wijfjes verboden, of dat wat de lichamen der +wijfjes bevatten? Zeg mij met zekerheid, indien gij waarheid spreekt. +<a id="s6.145" name="s6.145"></a><span class="versenum">145.</span> En +God gaf u een paar kameelen en een paar runderen. Zeg, heeft hij de +twee mannetjes van dezen, of de twee wijfjes verboden, of wat de +lichamen der beide wijfjes bevatten<a class="noteref" id= +"xd21e17460src" href="#xd21e17460" name="xd21e17460src">82</a>? Waart +gij tegenwoordig toen God u dit beval? En wie is onrechtvaardiger dan +hij, die eene leugen tegen God uitdenkt, opdat hij onverstandige +menschen zou kunnen verleiden? Waarlijk, God leidt de onrechtvaardigen +niet. <a id="s6.146" name="s6.146"></a><span class= +"versenum">146.</span> Zeg: ik vind in datgene, wat mij werd +geopenbaard, geenerlei ding verboden om te eten, dan doode dieren, +bloed dat gevloeid <span class="pagenum">[<a id="pb187" href="#pb187" +name="pb187">187</a>]</span>heeft<a class="noteref" id="xd21e17477src" +href="#xd21e17477" name="xd21e17477src">83</a> en varkensvleesch; want +dat is eene afschuwelijkheid, of datgene wat ontwijd is, doordat het in +den naam van een ander dan God is gedood. Doch hij, die door den nood +mocht gedwongen zijn, en het niet uit ongehoorzaamheid eet, noch met de +bedoeling om te zondigen, waarlijk, hem zal God barmhartig en +goedertieren zijn. <a id="s6.147" name="s6.147"></a><span class= +"versenum">147.</span> Den Joden hebben wij ieder dier verboden, dat +eene ongespleten hoef heeft, en wij verboden hun het vet van ossen en +schapen, behalve het vet dat zich op hunne schouders en +ingewanden<a class="noteref" id="xd21e17488src" href="#xd21e17488" +name="xd21e17488src">84</a> en datgene wat zich aan de beenderen +bevindt<a class="noteref" id="xd21e17497src" href="#xd21e17497" name= +"xd21e17497src">85</a>. Dat is om hen voor hunne onrechtvaardigheden te +straffen; en waarlijk wij spreken de waarheid. <a id="s6.148" name= +"s6.148"></a><span class="versenum">148.</span> Indien zij u van bedrog +beschuldigen, zeg: Uw Heer is met eene uitgebreide genade bekleed, maar +zijne gestrengheid zal van den booze niet kunnen worden afgewend. +<span class="versenum">149.</span> De afgodendienaars zullen zeggen: +Indien het Gode had behaagd, zouden wij noch onze vaderen +afgodendienarij schuldig zijn geweest. Volgens hen zouden wij het +gebruik van geenerlei ding verboden hebben. Zoo beschuldigden zij die +hen voorafgingen, de profeten van bedrog, tot zij onze gestrenge straf +ondervonden. Zeg: indien gij eenige kennis hebt van hetgeen gij zegt, +laat het zien; doch gij volgt slechts meeningen en zijt leugenaars. +<span class="versenum">150.</span> Zeg: Alleen God heeft de macht tot +de duidelijkste aanwijzing; want indien het hem had behaagd, zou hij u +allen hebben geleid. <span class="versenum">151.</span> Zeg: Breng uwe +getuigen bij, die verklaren kunnen, dat God dit heeft verboden. Maar +indien zij dit getuigen, getuig dan niet met hen, noch volg de +begeerten van hen, die onze teekens van valschheid beschuldigen, en die +niet gelooven in het volgende leven, en afgodsbeelden met hunnen Heer +gelijk stellen. <a id="s6.152" name="s6.152"></a><span class= +"versenum">152.</span> Zeg: Kom<a class="noteref" id="xd21e17522src" +href="#xd21e17522" name="xd21e17522src">86</a>! ik zal u voorlezen, wat +uw Heer u heeft verboden; weest niet schuldig aan afgodendienst, weest +eerbiedig jegens uwe ouders, en doodt uwe kinderen niet, uit vrees tot +armoede te vervallen. Wij zorgen voor u en hen; en nadert de hatelijke +zonden<a class="noteref" id="xd21e17531src" href="#xd21e17531" name= +"xd21e17531src">87</a> niet, zoowel openlijke als geheime, en doodt de +ziel niet, welke God u verboden heeft te dooden, behalve voor eene +rechtvaardige zaak<a class="noteref" id="xd21e17534src" href= +"#xd21e17534" name="xd21e17534src">88</a>. Dit heeft hij u bevolen, +opdat gij zoudt begrijpen. <a id="s6.153" name= +"s6.153"></a><span class="versenum">153.</span> Raakt het vermogen van +den wees niet aan, behalve tot de vermeerdering daarvan, totdat hij de +jaren zijner manbaarheid heeft bereikt; <span class="pagenum">[<a id= +"pb188" href="#pb188" name="pb188">188</a>]</span>en gebruikt eene +goede maat en een nauwkeurig gewicht. Wij zullen geene ziel eene last +opleggen, dan die zij kan dragen. En als gij recht spreekt, neemt dan +de rechtvaardigheid in acht, hetzij dit voor of tegen iemand is, die +met u verwant mocht zijn, en vervul Gods verbond. Dit heeft God u +bevolen, opdat gij het overwegen en weten zoudt. <span class= +"versenum">154.</span> Dit is mijn rechte weg; volg dien dus, en volg +niet het pad van anderen, opdat gij niet afgeleid moogt worden van dat +van God. Dit heeft hij u bevolen, opdat gij hem zoudt vreezen. <a id= +"s6.155" name="s6.155"></a><span class="versenum">155.</span> Wij gaven +<span class="sc">Mozes</span> ook het boek der wet, een volkomen +leiding voor hem, die wel wil handelen, en eene verklaring omtrent alle +noodige dingen, en eene richting en genadebewijs, opdat de kinderen +Israëls aan het verschijnen voor hunnen God zouden gelooven. +<span class="versenum">156.</span> En dit boek, dat wij thans hebben +nedergezonden, is gezegend; volg het dus en vrees God, opdat gij genade +moogt ondervinden. <span class="versenum">157.</span> Gij zult niet +meer zeggen<span class="corr" id="xd21e17567" title="Bron: .">:</span> +De schriften werden alleen aan twee volkeren gezonden, die +vóór ons leefden, en wij hebben geene kennisse van hunne +plichten. <a id="s6.158" name="s6.158"></a><span class= +"versenum">158.</span> Gij zult niet meer zeggen: indien ons een boek +met goddelijke openbaringen ware nedergezonden, waarlijk wij zouden +beter dan zij zijn geleid geworden<a class="noteref" id="xd21e17574src" +href="#xd21e17574" name="xd21e17574src">89</a>. En thans is eene +duidelijke verklaring, en eene richting en eene genade van uwen Heer +tot u gekomen; en wie is onrechtvaardiger dan hij, die leugens omtrent +Gods teekenen uitdenkt, en zich van hem afwendt? Wij zullen hen die +zich van onze teekenen afwenden, met eene strenge straf beloonen, omdat +zij zich hebben afgekeerd. <a id="s6.159" name= +"s6.159"></a><span class="versenum">159.</span> Wachten zij tot de +engelen tot hen komen, of dat hun Heer komt om hen te straffen, of dat +sommige van Gods teekenen hen verrassen? Op den dag waarop sommige van +uws Heeren teekenen zullen verschijnen, zal het geloof daaraan geene +ziel bevoordeelen, die daaraan niet vroeger geloofde, of in zijn geloof +niet goed handelde<a class="noteref" id="xd21e17585src" href= +"#xd21e17585" name="xd21e17585src">90</a>. Zeg: indien gij wacht, +zullen ook wij wachten. <a id="s6.160" name="s6.160"></a><span class= +"versenum">160.</span> Nader hen niet, die eene scheiding in hunnen +godsdienst maken<a class="noteref" id="xd21e17592src" href= +"#xd21e17592" name="xd21e17592src">91</a> en zich in secten verdeelen; +hunne zaak behoort alleen aan God; daarna zal hij hun verklaren, wat +zij gedaan hebben. <a id="s6.161" name="s6.161"></a><span class= +"versenum">161.</span> Hij, die met goede werken mocht verschijnen, zal +daarvoor eene tienvoudige belooning ontvangen; doch hij, die met +slechte daden verschijnt, zal slechts <span class="pagenum">[<a id= +"pb189" href="#pb189" name="pb189">189</a>]</span>eene gelijke straf +daarvoor ontvangen, en zij zullen niet onrechtvaardig behandeld worden. +<a id="s6.162" name="s6.162"></a><span class="versenum">162.</span> +Zeg: Waarlijk, mijn Heer heeft mij geleid op een rechten weg, eenen +waren godsdienst: het geloof van <span class="sc">Abraham</span>, den +waren geloovige, en hij was geen afgodendienaar. <a id="s6.163" name= +"s6.163"></a><span class="versenum">163.</span> Zeg: Mijne gebeden en +mijne aanbidding, en mijn leven en mijn dood zijn Gode gewijd; den Heer +van alle schepselen, die geen gelijke heeft. Dit werd mij geboden, en +ik ben de eerste Moslem<a class="noteref" id="xd21e17619src" href= +"#xd21e17619" name="xd21e17619src">92</a>. <span class= +"versenum">164.</span> Zeg: Zal ik een ander Heer begeeren naast God? +Hij is toch de Heer van alle dingen. Alle zielen handelen slechts voor +zichzelve en geene ziel zal de last van eene andere dragen. Tot uwen +Heer zult gij terugkeeren, en hij zal u datgene verklaren waarover gij +thans twist. <span class="versenum">165.</span> Hij is het, die u heeft +aangewezen, uwe voorgangers op aarde op te volgen, en sommigen uwer +boven anderen in verschillende graden heeft verheven, opdat hij u zou +kunnen bewijzen, wat Hij voor u heeft verricht. Uw Heer is stipt in +zijne straffen, maar hij is tevens genadig en barmhartig.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16123" href="#xd21e16123src" name="xd21e16123">1</a></span> Dit +hoofdstuk is aldus betiteld, omdat daarin worden behandeld sommige +bijgeloovige gewoonten der bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, +die op het vee betrekking hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16134" href="#xd21e16134src" name="xd21e16134">2</a></span> +Behalve zes, of, volgens anderen, drie verzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16165" href="#xd21e16165src" name="xd21e16165">3</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span> schijnt hier de oude en sterke stammen +van <span class="sc">Ad</span> en <span class="sc">Thamud</span> te +bedoelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16181" href="#xd21e16181src" name="xd21e16181">4</a></span> Of +zinsbedrog.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16194" href="#xd21e16194src" name="xd21e16194">5</a></span> +Gelijk <span class="sc">Gabriël</span> gewoonlijk aan <span class= +"sc">Mahomet</span> verscheen, die, hoewel een profeet, niet in staat +was, zijn gezicht te verdragen, als hij in zijn gewonen vorm verscheen; +zoodat anderen dit des te minder zouden kunnen doen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16246" href="#xd21e16246src" name="xd21e16246">6</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard, toen de Koreïshieten <span class= +"sc">Mahomet</span> verhaalden, dat zij de Joden en Christenen nopens +hem hadden ondervraagd, en dat die hun hadden verzekerd, dat zij geene +melding of beschrijving van hem in hunne schriften vonden. Daarom, +zeiden zij: wie legt de getuigenis voor u af, dat gij Gods gezant zijt? +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16263" href="#xd21e16263src" name="xd21e16263">7</a></span> Dat +is: zij weten zeer goed dat <span class="sc">Mahomet</span> Gods gezant +is. Zie <a href="#s2.141">Hoofdstuk II, vers 141</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16276" href="#xd21e16276src" name="xd21e16276">8</a></span> +Zeggende dat de engelen dochters van God zijn, en tusschenpersonen voor +ons bij hem, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16286" href="#xd21e16286src" name="xd21e16286">9</a></span> +Zijnde: Uwe afgoden en valsche goden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16297" href="#xd21e16297src" name="xd21e16297">10</a></span> Dat +is: Hunne ingebeelde goden bewijzen niets te zijn, en verdwijnen als +ijdele droombeelden en hersenschimmen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16326" href="#xd21e16326src" name="xd21e16326">11</a></span> Om +gericht te worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16334" href="#xd21e16334src" name="xd21e16334">12</a></span> De +laatste dag wordt hier het uur genoemd, zooals in 1 Johannes vers 25 +enz., en de voorafgaande uitdrukking: verschijning voor God op dien +dag, kan mede aangenomen worden dat te beteekenen. +1 Thess. IV : 17.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16362" href="#xd21e16362src" name="xd21e16362">13</a></span> Op +deze plaats wordt <span class="sc">Mahomet</span> gelaakt, dat hij geen +geduld tegenover de halsstarrigheid zijner landgenooten plaatste over +zijne ongepaste begeerte, om te verwezenlijken wat God niet besloten +had; te weten de bekeering en redding van alle menschen. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16380" href="#xd21e16380src" name="xd21e16380">14</a></span> Daar +zij onbekend waren met Gods almacht, en met het gevolg van hetgeen zij +vroegen; hetgeen tot hunne volslagen vernietiging kon voeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16387" href="#xd21e16387src" name="xd21e16387">15</a></span> Daar +zij evenzeer onder Gods hoede zijn als het menschelijk geslacht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16390" href="#xd21e16390src" name="xd21e16390">16</a></span> Dat +is: in de bewaarde tafel, waarop alle goddelijke besluiten zijn +opgeschreven, en alle zaken die in de wereld gebeuren (zoowel de +kleinste als de meest uitgebreide), nauwkeurig worden opgeschreven. +Reeds vroeger is, in den loop van dit werk, hierover bij herhaling +gesproken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16394" href="#xd21e16394src" name="xd21e16394">17</a></span> +Want, volgens het Mahomedaansche geloof, zullen alle schepselen op den +dag des laatsten oordeels voor God verschijnen, om rekenschap van hunne +daden af te leggen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16420" href="#xd21e16420src" name="xd21e16420">18</a></span> Dat +is: satan heeft hunne daden verbloemd, of: satan heeft hunne daden +geschikt zooals het hem behaagde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16430" href="#xd21e16430src" name="xd21e16430">19</a></span> Dat +is; wij gaven hun <span class="corr" id="xd21e16432" title= +"Bron: alllerlei">allerlei</span> overvloed, ten einde, nadat zij niet +door hunne droefenis werden geleerd, hun voorspoed een valstrik voor +hen zou worden, en zij zich zelven spoediger tot vernietiging zouden +brengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16449" href="#xd21e16449src" name="xd21e16449">20</a></span> Dat +is, volgens <span class="sc">Al Beidâwi</span>: óf zonder +eenige voorafgaande aankondiging, óf na het geven van eene +waarschuwing.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16476" href="#xd21e16476src" name="xd21e16476">21</a></span> +Sommigen zeggen, dat de opperhoofden van <span class="ex">Mekka</span> +alle armen uit hunne stad verdreven; hun zeggende tot <span class= +"sc">Mahomet</span> te gaan. Zij deden dit en boden aan, zijnen +godsdienst te omhelzen; doch hij maakte eenige zwarigheid, hen te +ontvangen, daar hij vreesde, dat de nood en geene oprechte overtuiging +de drijfveer was (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>); waarna deze plaats werd +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16515" href="#xd21e16515src" name="xd21e16515">22</a></span> Deze +plaats moet tot antwoord strekken op de uitdagingen der ongeloovigen, +die tot <span class="sc">Mahomet</span> zeiden, indien hij een waar +profeet was, een stortregen van steenen of een andere wonderdadige +straf van den hemel af te bidden, om hen te vernietigen. (<span class= +"sc">Al <span class="corr" id="xd21e16522" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16535" href="#xd21e16535src" name="xd21e16535">23</a></span> Zie +hiervoren vers 38, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16547" href="#xd21e16547src" name="xd21e16547">24</a></span> +Woordelijk zou dit moeten luiden: onze gezanten, nemen ieder uwer op; +ontvangen zijn adem, zijne ziel. Die engel heet <span class= +"sc">Irafil</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16563" href="#xd21e16563src" name="xd21e16563">25</a></span> De +lezing van een ander afschrift van den Koran is in den derden persoon. +Indien hij ons bevrijdt, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16571" href="#xd21e16571src" name="xd21e16571">26</a></span> Door +tot uwe vroegere afgodendienarij terug te keeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16578" href="#xd21e16578src" name="xd21e16578">27</a></span> Door +stormen des hemels; zooals bij de ongeloovigen van <span class= +"sc">Noach</span> en <span class="sc">Loth</span>, en het leger van +<span class="sc">Abraha</span>, den heer van den olifant. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16593" href="#xd21e16593src" name="xd21e16593">28</a></span> +Zooals bij <span class="sc">Pharao</span> en zijn leger, en bij +<span class="sc">Korach</span>, of (gelijk de Mahomedanen hem noemen) +<span class="sc">Karun</span>. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16621" href="#xd21e16621src" name="xd21e16621">29</a></span> De +Muzelmannen maakten de opmerking, dat, indien men zich telkenmale van +de ongeloovigen moest verwijderen als zij den nieuwen godsdienst +bespotten, men nergens een enkel oogenblik zou kunnen blijven. +<span class="sc">Mahomet</span> vulde daarop het voorschrift van het +vorige vers met deze plaats aan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16661" href="#xd21e16661src" name="xd21e16661">30</a></span> Dit +is de naam dien de Mahomedanen aan <span class="sc">Abrahams</span> +vader gaven en die in de H. Schrift <span class="sc">Terah</span> wordt +genaamd, hoewel sommigen hunner schrijvers beweren, dat <span class= +"sc">Azer</span> de zoon was van <span class="sc">Terah</span> +(<span class="sc">Tarîkh Montakhab</span>, bij <span class= +"sc">d’Herbel</span>. <span class="ex">Bibl. Oriënt.</span> +p. 12) en <span class="sc">d’Herbelot</span> zegt, dat de +Arabieren hen in hunne geslachtslijsten steeds als verschillende +personen beschouwen, maar dat, aangezien <span class= +"sc">Abraham</span>, volgens <span class="sc">Mozes</span>, de zoon van +<span class="sc">Terah</span> was, door Europeesche schrijvers +verondersteld wordt, dat <span class="sc">Terah</span> dezelfde is als +de <span class="sc">Azer</span> der Arabieren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16705" href="#xd21e16705src" name="xd21e16705">31</a></span> Dat +<span class="sc">Azer</span> of <span class="sc">Terah</span> een +afgodendienaar was, wordt algemeen toegegeven; ook kan het niet worden +geloochend, daar in de Schrift opzettelijk wordt gezegd, dat hij +vreemde goden diende (<span class="sc">Josua</span> +XXIV, 2, 14). De Oostersche schrijvers nemen eenparig aan, dat hij +een beeldhouwer was en afgodsbeelden vervaardigde; en hij wordt als de +eerste voorgesteld, die beelden van klei maakte; alleen schilderijen +waren vóór hem in gebruik (<span class= +"sc">Epiphan</span>, <span class="ex">Adv</span>. <span class= +"sc">Haer</span>. <span class="ex">lib</span>. 1, p. 7, 8), en men +veronderstelt, dat die als afgoden werden aangebeden. Men zegt echter +dat zijn bedrijf eerbiedwaardig (Zie <span class="sc">Hyde</span>, +<span class="ex">de Rel. Vet. Persar</span>, p. 63) en hij een groot +man en zeer bevriend met <span class="sc">Nimrod</span>, zijn +schoonvader was (<span class="sc">d’Herbel</span>), daar hij +afgodsbeelden voor hem maakte en in zijne kunst uitmuntte.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16773" href="#xd21e16773src" name="xd21e16773">32</a></span> Dat +is: Ik ben niet verschrikt door uwe valsche goden, die mij niet kunnen +deren, uitgenomen wanneer God het veroorlooft, of wanneer het hem +behaagt mij te bedroeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16787" href="#xd21e16787src" name="xd21e16787">33</a></span> De +uitleggers verklaren hier het woord onrechtvaardig door +afgodendienarij, of openbaar verzet tegen God.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16811" href="#xd21e16811src" name="xd21e16811">34</a></span> +Sommigen passen het woord “zijne” op <span class= +"sc">Abraham</span> toe, als de persoon waarvan op deze plaats +voornamelijk wordt gesproken; sommigen op <span class= +"sc">Noach</span>; daar <span class="sc">Jonas</span> en <span class= +"sc">Loth</span>, gelijk zij zeggen, niet van <span class= +"sc">Abrahams</span> zaad waren; anderen veronderstellen, dat de +personen in dit en het volgende vers bedoeld, als de afstammelingen van +<span class="sc">Abraham</span> moeten worden beschouwd en die in het +naastvolgende vers als de afstammelingen van <span class= +"sc">Noach</span>. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16848" href="#xd21e16848src" name="xd21e16848">35</a></span> De +Mahomedanen zeggen, dat hij tot het geslacht van <span class= +"sc">Ezau</span> behoorde. Zie <a href="#s21">Hoofdstuk XXI</a> en +XXXVIII.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16879" href="#xd21e16879src" name="xd21e16879">36</a></span> Zie +<a href="#s37">Hoofdstuk XXXVII</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16898" href="#xd21e16898src" name="xd21e16898">37</a></span> Zie +<a href="#s10">Hoofdstuk X</a>, XXI en XXXVII.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16906" href="#xd21e16906src" name="xd21e16906">38</a></span> Zie +<a href="#s7">Hoofdstuk VII</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16925" href="#xd21e16925src" name="xd21e16925">39</a></span> Dit +zijn de Koreïshieten. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16943" href="#xd21e16943src" name="xd21e16943">40</a></span> +Volgens <span class="sc">Jallalo’ddins</span> oordeel is dit vers +en ook de beide volgende te <span class="ex">Medina</span> +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16952" href="#xd21e16952src" name="xd21e16952">41</a></span> Door +te zeggen, dat, behalve in de tien geboden, God aan <span class= +"sc">Mozes</span> vrijheid heeft gegeven, de openbaringen naar zijne +keuze in te kleeden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16975" href="#xd21e16975src" name="xd21e16975">42</a></span> Daar +sommige Arabieren, naar het schijnt, voorgaven, dat indien het hun +behaagde, zij een boek konden schrijven, hetwelk in hoedanigheid niet +onder den Koran zou staan. Anderen zeggen, dat dit betrekking zou +hebben op eenige valsche profeten, die in <span class= +"sc">Mahomets</span> tijd leefden; zoo als <span class= +"sc">Moçaïlama</span>, <span class="sc">El Aswad</span> en +anderen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16992" href="#xd21e16992src" name="xd21e16992">43</a></span> Dat +is: zonder uw rijkdom, uwe kinderen of uwe vrienden, waarop gij u in +uwen leeftijd zoo zeer hebt verlaten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16995" href="#xd21e16995src" name="xd21e16995">44</a></span> Of +valsche goden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e16998" href="#xd21e16998src" name="xd21e16998">45</a></span> +Betreffende de tusschenkomst uwer afgoden, of het niet gelooven aan +toekomstige belooningen en straffen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17006" href="#xd21e17006src" name="xd21e17006">46</a></span> Zie +<a href="#s3.26">Hoofdstuk III, vers 26</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17025" href="#xd21e17025src" name="xd21e17025">47</a></span> +Namelijk: in de lendenen uwer vaderen en de ingewanden uwer moeders. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17041" href="#xd21e17041src" name="xd21e17041">48</a></span> Dit +beteekent de soort van redelijke, onzichtbare wezens, hetzij engelen of +duivels, of de tusschensoort, gewoonlijk geniussen genaamd. Eenige der +uitleggers verstaan hier engelen, welke door de afgodendienende +Arabieren vereerd werden; anderen duivels, hoofdzakelijk omdat, volgens +het stelsel der magiërs, de duivel als een soort schepper en als +het beginsel van alle kwaad aangezien werd, terwijl God als de oorzaak +van al het goede werd beschouwd. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17060" href="#xd21e17060src" name="xd21e17060">49</a></span> Of, +letterlijk vertaald, de onbegrijpelijke (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17075" href="#xd21e17075src" name="xd21e17075">50</a></span> Dat +is: gij werdt hieromtrent door de Joden en Christenen onderricht, en +hebt ons alleen stuksgewijze verhaald, wat gij van hen hebt geleerd. +Dit werd <span class="sc">Mahomet</span> door de ongeloovigen +tegengeworpen, daar zij het voor hem onmogelijk hielden, helder en +duidelijk over onderwerpen van zoo verheven aard te spreken, zonder +goed bekend te zijn met de leeren en de heilige schriften dier +godsdiensten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17101" href="#xd21e17101src" name="xd21e17101">51</a></span> Hier +tracht <span class="sc">Mahomet</span> zijne onmacht tot voortbrenging +van een mirakel te verontschuldigen, door te verklaren, dat God het +niet geschikt achtte, aan hunne begeerten te voldoen, en ofschoon hij +het wel had willen doen, het toch te vergeefs zou zijn geweest; en daar +zij niet door den Koran waren overtuigd, zouden zij ook door het +grootste mirakel niet overtuigd worden. Vergelijk +<span class="sc">Lucas</span> XVI : 31. De laatste woorden van het +vers beteekenen eigenlijk: Ach, hoe gaarne zou ik u, geloovigen, willen +doen begrijpen, dat zij, de ongeloovigen, er niet aan gelooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17116" href="#xd21e17116src" name="xd21e17116">52</a></span> +Namelijk aan den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17123" href="#xd21e17123src" name="xd21e17123">53</a></span> De +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> eischten namelijk dat +<span class="sc">Mahomet</span> hun een engel zou toonen, die voor hun +oog uit den hemel zou nederdalen, of dat hij hunne overleden vaderen +zou opwekken, opdat zij met hen zouden kunnen spreken, of dat hij God +en zijne engelen zou overhalen, hun in een lichamelijken toestand te +verschijnen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17137" href="#xd21e17137src" name="xd21e17137">54</a></span> +IJdele woorden, welker schijn verleidt en in dwaling brengt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17153" href="#xd21e17153src" name="xd21e17153">55</a></span> +Sommigen zeggen, dat dit betrekking heeft op de onverwrikbaarheid van +Gods besluiten, anderen op zijne bijzondere belofte, dat hij den Koran +voor de verdraaiingen en vervalschingen zou bewaren, die, volgens hen, +in den Pentateuchus en het Evangelie hebben plaats gehad (<a href= +"#s15">Soera XV</a>) en anderen weder op den onschendbaren duur der +Mahomedaansche wet, die volgens hen, tot aan het einde der wereld zal +voortduren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17174" href="#xd21e17174src" name="xd21e17174">56</a></span> Zie +<a href="#s2.168">Hoofdstuk II, vers 168</a> en <a href= +"#s5.4">Hoofdstuk V, vers 4</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17183" href="#xd21e17183src" name="xd21e17183">57</a></span> Dat +is: gij moogt van elk dier eten, dat onder het aanroepen van Gods naam +is geslacht; waarvan natuurlijk doode dieren, varkensvleesch enz. zijn +uitgesloten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17195" href="#xd21e17195src" name="xd21e17195">58</a></span> Dat +is: de openlijke en verborgen zonde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17211" href="#xd21e17211src" name="xd21e17211">59</a></span> Op +dezelfde wijze als wij in <span class="ex">Mekka</span> hebben +gedaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17217" href="#xd21e17217src" name="xd21e17217">60</a></span> Dit +vers is toepasselijk op de grooten, en de rijke lieden van <span class= +"ex">Mekka</span>, die <span class="sc">Mahomet</span> het meest +vijandig waren: zij namen de zwakken des volks tegen hem in.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17230" href="#xd21e17230src" name="xd21e17230">61</a></span> Dat +is: eenigerhande vers of plaats van den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17234" href="#xd21e17234src" name="xd21e17234">62</a></span> Dit +waren de woorden der Koreïshieten, die beweerden, dat er onder hen +personen waren, meer waardig Gods zendeling te zijn dan <span class= +"sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17246" href="#xd21e17246src" name="xd21e17246">63</a></span> +Evenals bij vele oude Arabische dichters wordt hier, volgens sommigen, +het verontruste hart bij een vogel vergeleken, die de vleugels beweegt. +Volgens anderen wordt hier eene onmogelijkheid bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17262" href="#xd21e17262src" name="xd21e17262">64</a></span> +Duivels.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17265" href="#xd21e17265src" name="xd21e17265">65</a></span> Door +hen in verzoeking te brengen, of tot zonde te verleiden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17268" href="#xd21e17268src" name="xd21e17268">66</a></span> +Zijnde de dag der opstanding, waaraan wij op de vorige wereld niet +hebben geloofd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17280" href="#xd21e17280src" name="xd21e17280">67</a></span> De +Mohamedanen gelooven, dat God afgezanten zond, zoowel om geniussen als +om menschen te bekeeren. Deze zouden altijd van het menschenras zijn +geweest.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17288" href="#xd21e17288src" name="xd21e17288">68</a></span> Dit +is: dat God, alvorens eene stad te straffen, zendelingen stuurde om +haar te waarschuwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17311" href="#xd21e17311src" name="xd21e17311">69</a></span> Dit +is: Gij kunt voortgaan in uw verzet tegen God en in uw boos opzet +jegens mij, en in uw ongeloof volharden; doch ik zal volharden +<span class="pagenum">[<a id="xd21e17313" href="#xd21e17313" name= +"xd21e17313">185n</a>]</span>uwe beleedigingen met geduld te verdragen +en de openbaringen mede te deelen, die God mij heeft bevolen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17336" href="#xd21e17336src" name="xd21e17336">70</a></span> Dat +is: onze afgoden. In deze beteekenis wordt dit woord meermalen op deze +plaats gebruikt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17346" href="#xd21e17346src" name="xd21e17346">71</a></span> Dit +vers heeft betrekking op eenige godsdienstige gebruiken der afgoden +dienende Arabieren; zooals de verdeeling der gronden, der vruchten en +der oogsten in twee deelen, waarvan een voor de hoogste godheid, en het +andere voor de ondergeschikte godheden, was bestemd, die door de +afgodsbeelden werden voorgesteld. Het deel van God diende om de armen +en de reizigers te voeden, dat der afgoden werd voor de offeranden en +tot de bezoldiging der priesters gebruikt. Indien een vrucht afviel van +het deel voor God bestemd, gaf men het aan de afgoden; doch men +handelde niet zoo in het tegenovergestelde geval; want God, zeiden de +afgodendienaars, is rijk, en kan alles ontberen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span><span class="corr" id="xd21e17350" title= +"Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17360" href="#xd21e17360src" name="xd21e17360">72</a></span> +Hetzij door de onmenschelijke gewoonte, die bij de Arabieren van +<span class="ex">Kendah</span> of andere stammen bestond, om hunne +dochters levend te verbranden, zoodra zij ter wereld kwamen, indien zij +vreesden haar niet te kunnen onderhouden (Zie <a href="#s81">Hoofdstuk +LXXXI</a>), of wel door die aan hunne afgoden te offeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17369" href="#xd21e17369src" name="xd21e17369">73</a></span> Door +den godsdienst, dien <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e17372" title="Bron: Ismael">Ismaël</span></span> zijnen +nakomelingen heeft doen erven, met afschuwelijk bijgeloof te besmetten +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17384" href="#xd21e17384src" name="xd21e17384">74</a></span> Die +zij, in hun bijgeloof, in sommige bijzondere gevallen van zulke +diensten verschoonden. (<a href="#s5">Hoofdstuk V</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17390" href="#xd21e17390src" name="xd21e17390">75</a></span> Zie +<a href="#s5">Hoofdstuk V</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17400" href="#xd21e17400src" name="xd21e17400">76</a></span> Want +indien zulke dieren hunne jongen werpen, mogen zoowel de vrouwen als de +mannen daarvan eten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17410" href="#xd21e17410src" name="xd21e17410">77</a></span> Daar +zij geen duidelijk begrip van Gods Voorzienigheid hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17413" href="#xd21e17413src" name="xd21e17413">78</a></span> Zie +deze Soera, de laatste noot van vers 137.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17420" href="#xd21e17420src" name="xd21e17420">79</a></span> Of, +zooals sommigen deze woorden vertalen: hetzij boomen of planten, die +door den arbeid der menschen geplant zijn hetzij die van nature in de +woestijnen en op de bergen groeien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17424" href="#xd21e17424src" name="xd21e17424">80</a></span> Dat +is: geef daarvan aalmoezen aan de armen; en deze aalmoezen waren, +zooals <span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e17428" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span> opmerkte, wat zij gewoon +waren te geven vóór de <span class= +"ex">Zacât</span> werd ingesteld, hetgeen geschiedde +vóór <span class="sc">Mahomet</span> <span class= +"ex">Mekka</span> verliet, waar dit vers werd geopenbaard. Sommigen +zijn echter eene andere meening toegedaan, en zeggen om diezelfde +reden, dat dit vers te <span class="ex">Medina</span> werd +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17444" href="#xd21e17444src" name="xd21e17444">81</a></span> Dat +is: Geef daarvan niet zooveel aan aalmoezen weg, dat daardoor uwe +eigene gezinnen in nood worden gebracht; want weldadigheid begint met +zich zelven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17460" href="#xd21e17460src" name="xd21e17460">82</a></span> Op +deze plaats tracht <span class="sc">Mahomet</span> de Arabieren van +hunne bijgeloovige dwaasheid te overtuigen, in het verbieden, hetzij de +mannetjes, hetzij de wijfjes of de jongen van deze vier soorten te +eten. (<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e17467" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17477" href="#xd21e17477src" name="xd21e17477">83</a></span> Dat +is: vloeibaar bloed, in tegenstelling van lever en milt door de +Arabieren verondersteld ook bloed, doch niet vloeibaar, te zijn en +welke zij geoorloofd achten. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17488" href="#xd21e17488src" name="xd21e17488">84</a></span> Zie +Leviticus VII : 23 en +III : 16.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17497" href="#xd21e17497src" name="xd21e17497">85</a></span> +Zijnde het vet van den stuit of den staart der schapen, die in het +Oosten zeer zwaar zijn, naardien eene kleine tien of twaalf pond en +sommigen zelfs zestig pond wegen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17522" href="#xd21e17522src" name="xd21e17522">86</a></span> Dit +vers en de twee volgende worden door <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> verondersteld te <span class= +"ex">Medina</span> geopenbaard te zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17531" href="#xd21e17531src" name="xd21e17531">87</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent bijzonder ontucht en gierigheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17534" href="#xd21e17534src" name="xd21e17534">88</a></span> Zoo +als moord, afvalligheid of overspel. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17574" href="#xd21e17574src" name="xd21e17574">89</a></span> Door +de snelheid van ons begrip, de klaarheid van ons verstand en onze +gemakkelijkheid, wetenschappen aan te leeren; zooals blijkt uit onze +geschiedenis, dichtkunde en welsprekendheid; desniettegenstaande zijn +wij een ongeletterd volk. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17585" href="#xd21e17585src" name="xd21e17585">90</a></span> Want +geloof in het volgende leven zal geen voordeel aanbrengen voor hen, die +in dit leven niet hebben geloofd, noch in dit leven geloofd zonder +goede daden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17592" href="#xd21e17592src" name="xd21e17592">91</a></span> Dat +is: wie in een gedeelte daarvan gelooven, en een ander deel daarvan +niet gelooven, of die daarin secten vormen. Men zegt, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> heeft verklaard, dat de Joden in eenenzeventig +secten waren verdeeld, en de Christenen in tweeënzeventig, en dat +zijne eigene volgelingen in drieënzeventig secten gesplitst waren, +en dat allen verdoemd zouden worden, bebalve ééne van +ieder. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17619" href="#xd21e17619src" name="xd21e17619">92</a></span> Zie +<a href="#s6">Hoofdstuk VI</a>; vers 14.</p> +</div> +</div> +<div id="s7" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e485">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zevende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Al Araf<a class="noteref" id="xd21e17639src" href= +"#xd21e17639" name="xd21e17639src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e17652src" href="#xd21e17652" name= +"xd21e17652src">2</a>.—205 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en barmhartigen God.</p> +<p><a id="s7.1" name="s7.1"></a><span class="versenum">1.</span> A. L. +M. S.<a class="noteref" id="xd21e17662src" href="#xd21e17662" name= +"xd21e17662src">3</a> Een boek werd u nedergezonden; laat dus geen +twijfel daaromtrent in uwe borst bestaan, opdat gij hetzelfde zoudt +verkondigen, en dat het eene vermaning voor den geloovige zij. +<span class="versenum">2.</span> Volg datgene, wat u van uwen Heer werd +nedergezonden, en volg geene anderen naast hem. Hoe weinig denkt gij +daaraan! <a id="s7.3" name="s7.3"></a><span class="versenum">3.</span> +Hoe vele steden hebben wij verwoest, die des nachts door onze wraak +werden overvallen, of terwijl zij in het middaguur uitrustten. +<span class="versenum">4.</span> En hunne smeeking, toen onze straf hen +bereikte, was niets anders dan dat zij zeiden: waarlijk <span class= +"pagenum">[<a id="pb190" href="#pb190" name="pb190">190</a>]</span>wij +zijn goddeloos geweest. <span class="versenum">5.</span> Hen zullen wij +zeker tot verantwoording oproepen, aan welk een profeet werd gezonden; +en wij zullen ook hen ter verantwoording oproepen, die hun werden +toegezonden. <span class="versenum">6.</span> En wij zullen hun hunne +daden met verstand verklaren; want wij waren niet afwezig. <span class= +"versenum">7.</span> De weging der menschelijke daden op dien dag zal +rechtvaardig zijn; en zij wier weegschalen, met goede daden gevuld, +zwaar zijn, zullen gelukkig wezen. <a id="s7.8" name= +"s7.8"></a><span class="versenum">8.</span> Maar zij, wier weegschalen +licht zullen wezen, zijn zij, die hunne zielen hebben verloren, omdat +zij onze teekens geloochend hebben. <span class="versenum">9.</span> En +thans hebben wij u op de aarde geplaatst, en hebben u daarop van +voedsel voorzien; doch hoe weinig dankbaar zijt gij? <a id="s7.10" +name="s7.10"></a><span class="versenum">10.</span> Wij schiepen u en +vormden u daarop<span class="corr" id="xd21e17721" title= +"Bron: .">,</span> en zeiden vervolgens tot de engelen: aanbidt +<span class="sc">Adam</span>, en zij baden hem aan, uitgenomen +<span class="sc">Eblis</span>, die niet onder hen behoorde, welke hem +aanbaden<a class="noteref" id="xd21e17730src" href="#xd21e17730" name= +"xd21e17730src">4</a>. <a id="s7.11" name="s7.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> God zeide tot hem: Wat belet u, <span class= +"sc">Adam</span> te aanbidden, naardien ik het u had bevolen? Hij +antwoordde: Ik ben voortreffelijker dan hij; mij hebt gij van vuur en +hem van slijk geschapen. <a id="s7.12" name="s7.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> God zeide: Vertrek dan uit het paradijs; want het +past niet, u op deze plaats met hoogmoed te wapenen. Vertrek van hier! +Gij zult tot het getal der verworpelingen behooren. <span class= +"versenum">13.</span> Hij zeide: Geef mij uitstel tot den dag der +opstanding. <a id="s7.14" name="s7.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> God zeide: Waarlijk, gij zult tot de +uitgestelden<a class="noteref" id="xd21e17757src" href="#xd21e17757" +name="xd21e17757src">5</a> behooren. <a id="s7.15" name= +"s7.15"></a><span class="versenum">15.</span> De duivel zeide: Omdat +gij mij verdoemd hebt, zal ik hen op uwen rechten weg afwachten. +<span class="versenum">16.</span> Daarna zal ik hen van voren en van +achter aanvallen; ik zal mij op hunne rechter- en op hunne +linkerzijde<a class="noteref" id="xd21e17777src" href="#xd21e17777" +name="xd21e17777src">6</a> vertoonen, en waarlijk gij zult slechts +weinigen vinden, die u erkentelijk zullen zijn. <a id="s7.17" name= +"s7.17"></a><span class="versenum">17.</span> Vertrek van hier, zeide +de Heer tot hem, met verachting bedekt en verworpen; en wat hen +betreft, die u volgen, ik zal de hel met u allen vullen. <a id="s7.18" +name="s7.18"></a><span class="versenum">18.</span> Gij, <span class= +"sc">Adam</span>, woon met uw vrouw in het paradijs en eet van zijne +vruchten, overal waar gij wilt: nader echter dezen boom niet, opdat gij +niet tot de onrechtvaardigen moogt behooren. <a id="s7.19" name= +"s7.19"></a><span class="versenum">19.</span> En satan gaf hun beiden +in, dat hij hun hunne naaktheid zou ontdekken, die hun tot hiertoe +verborgen was; en hij zeide: Uw Heer heeft u dezen boom slechts +verboden, opdat gij geene engelen worden noch onsterfelijk zijn zoudt. +<span class="versenum">20.</span> En hij zwoer hun, zeggende: Waarlijk, +ik ben een dergenen, die u goed raden. <a id="s7.21" name= +"s7.21"></a><span class="versenum">21.</span> En hij deed hen vallen, +door hen te verblinden<a class="noteref" id="xd21e17808src" href= +"#xd21e17808" name="xd21e17808src">7</a>. <span class="pagenum">[<a id= +"pb191" href="#pb191" name="pb191">191</a>]</span>En toen zij van den +boom hadden geproefd, ontdekten zij hunne naaktheid<a class="noteref" +id="xd21e17822src" href="#xd21e17822" name="xd21e17822src">8</a>, en +zij vlochten bladeren uit het paradijs<a class="noteref" id= +"xd21e17826src" href="#xd21e17826" name="xd21e17826src">9</a> aaneen, +om zich te bedekken. En hun Heer riep hen, zeggende: Heb ik u dezen +boom niet verboden, en zeide ik niet tot u: waarlijk satan is uw +verklaarde vijand. <span class="versenum">22.</span> Zij antwoordden +daarop: O Heer! wij hebben onrechtvaardig met onze eigene zielen +gehandeld, en indien gij ons niet genadig zijt, zullen wij zekerlijk +behooren tot hen, die verloren zijn. <a id="s7.23" name= +"s7.23"></a><span class="versenum">23.</span> God zeide: Vertrekt! de +een zal des anderen vijand zijn. Gij zult op aarde een tijdelijk +verblijf en een tijdelijk genot vinden. <span class= +"versenum">24.</span> Hij zeide: Daarop zult gij leven en sterven, en +eens zult gij daarvan verdwijnen. <a id="s7.25" name= +"s7.25"></a><span class="versenum">25.</span> O kinderen van +<span class="sc">Adam</span>! wij hebben u kleederen<a class="noteref" +id="xd21e17852src" href="#xd21e17852" name="xd21e17852src">10</a> +gezonden, om uwe naaktheid te bedekken, en kostbare versierselen; doch +het kleed der vroomheid is beter. Dit is een van Gods teekenen, welke +gij misschien zult overwegen. <a id="s7.26" name= +"s7.26"></a><span class="versenum">26.</span> O kinderen van +<span class="sc">Adam</span>! laat satan u niet verleiden, zooals hij +uwe ouders uit het paradijs verdreef, door hen van hunne kleeding; te +berooven, opdat hij hun hunne naaktheid zou kunnen toonen. Waarlijk, +hij en zijne makkers zien u, van waar gij hem niet ziet<a class= +"noteref" id="xd21e17866src" href="#xd21e17866" name= +"xd21e17866src">11</a>. Wij hebben de duivels aangewezen om de +beschermers te zijn van hen, die niet gelooven. <span class= +"versenum">27.</span> En als zij eene zondige daad hebben bedreven, +zeggen zij: Wij hebben het door onze vaderen zien verrichten; God heeft +het bevolen. Zeg hun; God beveelt geene schandelijke daden; zegt gij +van God wat gij niet weet? <a id="s7.28" name="s7.28"></a><span class= +"versenum">28.</span> Zeg: Mijn Heer heeft mij bevolen, +rechtvaardigheid in acht te nemen. Wendt uwe aangezichten naar de +plaats, waar men aanbidt, roept hem aan, en bewijst hem de oprechtheid +van uwen godsdienst. Zooals hij u uit het niet deed voortkomen, zal hij +u tot zich verzamelen. Sommigen heeft hij geleid, en een deel heeft hij +met recht in dwaling gelaten, daar zij de duivels tot beschermers naast +God namen, en zich verbeeldden, dat zij op den rechten weg werden +geleid. <a id="s7.29" name="s7.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> O kinderen van <span class="sc">Adam</span>! +trekt uwe schoonste kleederen aan, indien gij u naar eene plaats +<span class="pagenum">[<a id="pb192" href="#pb192" name= +"pb192">192</a>]</span>van aanbidding begeeft<a class="noteref" id= +"xd21e17890src" href="#xd21e17890" name="xd21e17890src">12</a>, en eet +en drinkt<a class="noteref" id="xd21e17905src" href="#xd21e17905" name= +"xd21e17905src">13</a>, doch maakt u niet schuldig aan +buitensporigheid; want hij bemint degenen niet, die zich aan +buitensporigheid schuldig maken. <a id="s7.30" name= +"s7.30"></a><span class="versenum">30.</span> Zeg: Wie heeft het +gebruik verboden van Gods gepaste versierselen, welke hij voor zijne +dienaren heeft voortgebracht, en de goede dingen, welke hij tot voedsel +heeft geschapen? Zeg: Deze dingen zijn voor hen die gelooven, in dit +leven, maar bijzonder op den dag der opstanding. Zoo verklaren wij onze +teekens duidelijk aan hen, die verstaan. <a id="s7.31" name= +"s7.31"></a><span class="versenum">31.</span> Zeg: Waarlijk, mijn Heer +heeft alle slechte zaken verboden, zoowel die verborgen als openlijk +zijn, en oneerlijkheid en onrechtvaardig geweld; en hij heeft u +verboden, datgene met God te vereenigen, waartoe hij u geene macht +heeft nedergezonden, of om nopens God te zeggen, wat gij niet kent. +<span class="versenum">32.</span> Voor ieder volk is vooraf een +eindpaal vastgesteld; indien dus de voor hen bepaalde tijd is bereikt, +zullen zij zelfs geen uur uitstel verkrijgen, en nimmer zal die korter +gesteld worden. <span class="versenum">33.</span> O kinderen van +<span class="sc">Adam</span>! waarlijk, profeten van u zullen tot u +komen, die u mijne teekens zullen voorzeggen: hij die God zal vreezen +en berouw betoonen, zal door geene vrees worden aangedreven; hij zal +nimmer bedroefd worden. <a id="s7.34" name="s7.34"></a><span class= +"versenum">34.</span> Doch zij die onze teekens van valschheid +beschuldigen en deze versmaden, zullen de gezellen van het hellevuur +zijn en eeuwig daarin verblijven. <a id="s7.35" name= +"s7.35"></a><span class="versenum">35.</span> En wie is +onrechtvaardiger dan hij, die een leugen tegen God smeedt, of zijne +teekens van valschheid beschuldigt? Aan die menschen zal, ingevolge het +eeuwige boek, een deel van het goede dezer wereld worden toegekend, tot +op het oogenblik, dat onze zendelingen<a class="noteref" id= +"xd21e17937src" href="#xd21e17937" name="xd21e17937src">14</a>, terwijl +zij hen oproepen, hun zullen vragen: Waar zijn de afgoden, die gij +naast God hebt aangeroepen? Zij zullen antwoorden: Zij zijn van ons +verdwenen; en zij zullen tegen zich zelven getuigen, dat zij +ongeloovigen waren. <a id="s7.36" name="s7.36"></a><span class= +"versenum">36.</span> God zal bij de opstanding tot hen zeggen: Gaat +met de volkeren van geniussen en menschen, <span class= +"pagenum">[<a id="pb193" href="#pb193" name="pb193">193</a>]</span>die +u zijn voorafgegaan, in het hellevuur; zoo dikwijls eene natie zal +binnentreden, zal zij hare zuster vloeken<a class="noteref" id= +"xd21e17947src" href="#xd21e17947" name="xd21e17947src">15</a>, tot zij +alle achtervolgens daar binnen zijn getreden. De laatste van hen zal +van den eerste zeggen: O, Heer! deze heeft ons verleid; leg hem dus +eene dubbele straf in het hellevuur op. God zal antwoorden: Die straf +zal voor allen verdubbeld worden<a class="noteref" id="xd21e17950src" +href="#xd21e17950" name="xd21e17950src">16</a>, maar gij weet het niet. +<span class="versenum">37.</span> En de eerste van hen zal tot den +laatste zeggen: Welk voordeel hebt gij boven ons? Gevoel de straf, die +gij door uwe daden hebt gewonnen. <a id="s7.38" name= +"s7.38"></a><span class="versenum">38.</span> Waarlijk, hun die onze +teekens van valschheid zullen beschuldigen, en deze trotsch verwerpen, +hun zullen de deuren des hemels niet geopend worden<a class="noteref" +id="xd21e17970src" href="#xd21e17970" name="xd21e17970src">17</a>; +nimmer zullen zij het paradijs binnentreden, tot een kemel door het oog +van eene naald gaat<a class="noteref" id="xd21e17981src" href= +"#xd21e17981" name="xd21e17981src">18</a>, en zóó zullen +wij de boosdoeners beloonen. <a id="s7.39" name= +"s7.39"></a><span class="versenum">39.</span> Hun bed zal de hel zijn, +en zij zullen met dekens van vuur bedekt worden; en zóó +zullen wij de onrechtvaardigen beloonen. <a id="s7.40" name= +"s7.40"></a><span class="versenum">40.</span> Doch zij, die gelooven en +doen wat recht is (en wij zullen geene ziel eene zwaardere last +opleggen dan die zij kan dragen), zullen de gezellen van het paradijs +zijn; eeuwig zullen zij daarin verblijven. <a id="s7.41" name= +"s7.41"></a><span class="versenum">41.</span> En wij zullen alle wrok +van hunne harten wegnemen<a class="noteref" id="xd21e18000src" href= +"#xd21e18000" name="xd21e18000src">19</a>. Rivieren zullen aan hunnen +voet stroomen, en zij zullen zeggen: Geloofd zij God, die ons tot zijne +zaligheid heeft geleid; want wij zouden niet recht zijn geleid +geworden, indien God ons niet geleid had; thans zijn wij door bewijzen +overtuigd, dat de profeten van onzen Heer met waarheid tot ons kwamen. +En het zal hun worden verkondigd: Dit is het paradijs, waarvan gij de +erfgenamen zijt geworden, als eene belooning voor hetgeen gij gedaan +hebt. <a id="s7.42" name="s7.42"></a><span class="versenum">42.</span> +En de bewoners van het paradijs zullen de bewoners der hel toeroepen: +Nu hebben wij gevonden, dat hetgeen onze Heer ons heeft beloofd, +waarheid is, hebt gij ook gevonden, dat hetgeen uw Heer u heeft +beloofd, waarheid is? Zij zullen antwoorden: Ja, een heraut zal deze +woorden tusschen hen uitroepen: Gods vloek zij over de boozen. +<span class="versenum">43.</span> Die de menschen van Gods weg +afleidden, en dien bochtig trachtten te maken en niet in het volgende +leven geloofden. <span class="pagenum">[<a id="pb194" href="#pb194" +name="pb194">194</a>]</span><a id="s7.44" name="s7.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> En tusschen de gezegenden en de verdoemden zal +een sluier zijn. Op <span class="ex">Al Araf</span><a class="noteref" +id="xd21e18019src" href="#xd21e18019" name="xd21e18019src">20</a> +zullen de menschen staan, en ieder van hen aan hunne +onderscheidingsmerken kennen; en zij zullen de bewoners van het +paradijs aanroepen, zeggende: Vrede zij over u; doch zij zullen er niet +binnentreden, hoezeer het hunne ernstige begeerte mocht zijn<a class= +"noteref" id="xd21e18027src" href="#xd21e18027" name= +"xd21e18027src">21</a>. <span class="versenum">45.</span> En als zij +hunne oogen naar de gezellen van het hellevuur wenden, zullen zij +zeggen: O, Heer! plaats ons niet bij de goddeloozen. <a id="s7.46" +name="s7.46"></a><span class="versenum">46.</span> En zij, die op +<span class="ex">Al Araf</span> staan, zullen tot zekere +menschen<a class="noteref" id="xd21e18042src" href="#xd21e18042" name= +"xd21e18042src">22</a> roepen, die zij aan hunne onderscheidingsmerken +zullen herkennen; zeggende: Waartoe hebben uwe opeengehoopte rijkdommen +en uw hoogmoed u gediend? <a id="s7.47" name="s7.47"></a><span class= +"versenum">47.</span> Zijn dit de menschen nopens wie gij hebt +gezworen, dat God hun geene genade zou schenken<a class="noteref" id= +"xd21e18052src" href="#xd21e18052" name="xd21e18052src">23</a>? Treedt +gij in het paradijs, geene vrees zal over u komen; nimmer zult gij +bedroefd worden<a class="noteref" id="xd21e18056src" href="#xd21e18056" +name="xd21e18056src">24</a>. <a id="s7.48" name= +"s7.48"></a><span class="versenum">48.</span> En de bewoners van het +hellevuur zullen de bewoners van het paradijs aanroepen; zeggende: Giet +een weinig water op ons af, van de ververschingen, die God u heeft +geschonken<a class="noteref" id="xd21e18063src" href="#xd21e18063" +name="xd21e18063src">25</a>. Zij zullen antwoorden: God heeft die voor +de ongeloovigen verboden. <span class="versenum">49.</span> Die van den +godsdienst hun spel en het onderwerp hunner spotternijen hebben +gemaakt, terwijl het ondermaansche leven hen verblindde; daarom zullen +wij dezen dag hen vergeten, gelijk zij de verzameling van dezen dag +vergaten, en dewijl zij het loochenden, dat onze teekens die van God +waren. <a id="s7.50" name="s7.50"></a><span class="versenum">50.</span> +En thans hebben wij die van <span class="ex">Mekka</span> een boek met +openbaringen gebracht; wij hebben het met kennis verklaard, als eene +richting en eene genade voor hen, die gelooven zullen. <a id="s7.51" +name="s7.51"></a><span class="versenum">51.</span> Wacht gij van iemand +anders de uitlegging daarvan<a class="noteref" id="xd21e18082src" href= +"#xd21e18082" name="xd21e18082src">26</a>? Op den dag, waarop de +verklaring daarvan zal komen, zullen zij die haar vroeger vergaten, +zeggen: Thans zijn wij door bewijzen overtuigd, dat de profeten van +onzen Heer met waarheid tot ons kwamen; zouden wij dus middenpersonen +hebben, die voor ons tusschenbeiden treden? of zouden wij in de wereld +teruggezonden worden, <span class="pagenum">[<a id="pb195" href= +"#pb195" name="pb195">195</a>]</span>opdat wij andere werken zouden +mogen doen, dan hetgeen wij gedurende onzen leeftijd deden? Doch thans +hebben zij hunne zielen verdorven, en dat wat zij goddeloos uitdachten, +is hun ontvlucht<a class="noteref" id="xd21e18088src" href= +"#xd21e18088" name="xd21e18088src">27</a>. <span class= +"versenum">52.</span> Waarlijk, uw Heer is God, die de <span class= +"corr" id="xd21e18097" title="Bron: heme-en">hemelen</span> en de aarde +in zes dagen heeft geschapen, en daarna zijn troon beklom. Hij bestemde +den nacht om den dag te omhullen, en de dag volgt dien snel op. Hij +schiep ook de zon en de maan en de sterren, die geheel aan zijn bevel +zijn onderworpen. Is niet de geheele schepping en hare besturing de +zijne? Geloofd zij God, de Heer van alle schepselen. <a id="s7.53" +name="s7.53"></a><span class="versenum">53.</span> Roep uwen Heer +nederig en in het geheim aan; want God bemint de zondaren niet<a class= +"noteref" id="xd21e18104src" href="#xd21e18104" name= +"xd21e18104src">28</a>. <a id="s7.54" name="s7.54"></a><span class= +"versenum">54.</span> En handel niet slecht op aarde na hare +hervorming<a class="noteref" id="xd21e18115src" href="#xd21e18115" +name="xd21e18115src">29</a>, en roep hem met vrees en begeerte aan; +want Gods genade is den rechtvaardige nabij. <a id="s7.55" name= +"s7.55"></a><span class="versenum">55.</span> Hij is het die de winden +zendt<a class="noteref" id="xd21e18122src" href="#xd21e18122" name= +"xd21e18122src">30</a>, welke voor zijne genade zijn uitgespreid, tot +zij groote regenwolken aanbrengen, welke wij naar het doode +land<a class="noteref" id="xd21e18131src" href="#xd21e18131" name= +"xd21e18131src">31</a> zenden; en wij doen daarna water nedervallen, +waardoor wij allerlei vruchten doen voortspruiten. Zoo zullen wij de +dooden uit hunne graven doen komen, misschien zult gij dat overwegen. +<span class="versenum">56.</span> Op eene goede aarde zullen de +vruchten overvloedig voortspruiten, door het verlof van den Heer; doch +uit het slechte land zullen zij niet dan schaarsch voortkomen. Zoo +verklaren wij de teekenen der goddelijke voorzienigheid aan hen die +dankbaar zijn. <a id="s7.57" name="s7.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> Wij zonden vroeger <span class= +"sc">Noach</span><a class="noteref" id="xd21e18145src" href= +"#xd21e18145" name="xd21e18145src">32</a> tot zijn volk en hij zeide: +<span class="pagenum">[<a id="pb196" href="#pb196" name= +"pb196">196</a>]</span>O mijn volk! bid God aan, gij hebt geen anderen +God dan hem<a class="noteref" id="xd21e18196src" href="#xd21e18196" +name="xd21e18196src">33</a>. Waarlijk ik vrees voor u de straf van den +grooten dag<a class="noteref" id="xd21e18208src" href="#xd21e18208" +name="xd21e18208src">34</a>. <span class="versenum">58.</span> De +opperhoofden van zijn volk antwoordden hem: Wij zien dat gij in eene +grove dwaling verkeert. <span class="versenum">59.</span> Hij +antwoordde: O mijn volk! er is geen dwaling in mij; doch ik ben een +zendeling van den Heer aller schepselen. <span class= +"versenum">60.</span> Ik breng u de zendingen van mijnen Heer en ik +raad u ten goede; want ik weet van God wat gij niet weet. <span class= +"versenum">61.</span> Verwondert het u, dat eene waarschuwing van uwen +Heer tot u is gekomen, door iemand van u, om u te waarschuwen, u zelven +te behoeden, opdat gij misschien genade zoudt mogen verwerven? <a id= +"s7.62" name="s7.62"></a><span class="versenum">62.</span> En zij +beschuldigden hem van bedrog; doch wij redden hem en die met hem in de +ark waren<a class="noteref" id="xd21e18232src" href="#xd21e18232" name= +"xd21e18232src">35</a>, en wij verdronken hen, die onze teekens van +valschheid beschuldigden; want zij waren blind. <a id="s7.63" name= +"s7.63"></a><span class="versenum">63.</span> En tot den stam +<span class="ex">Ad</span><a class="noteref" id="xd21e18261src" href= +"#xd21e18261" name="xd21e18261src">36</a> zonden wij hunnen broeder +Hoed<a class="noteref" id="xd21e18269src" href="#xd21e18269" name= +"xd21e18269src">37</a>. Hij zeide: O mijn volk! aanbid God; gij hebt +geen anderen God dan hem; wilt gij hem niet vragen? <span class= +"versenum">64.</span> De opperhoofden van hen onder zijn volk die niet +geloofden, antwoordden: Waarlijk, wij zien dat gij door dwaasheid wordt +geleid, en wij houden u voor een der leugenaars. <span class= +"versenum">65.</span> Hij antwoordde: O mijn volk! ik word niet door +dwaasheid geleid; maar ik ben een gezant bij u van den Heer aller +schepselen. <span class="versenum">66.</span> Ik breng u de +boodschappen van mijn Heer, en ik ben een geloovige raadgever voor u. +<span class="versenum">67.</span> Verwondert gij u, dat eene vermaning +tot u gekomen is van uwen Heer, door een man van u, opdat hij u zou +waarschuwen? Herinner u dat hij u aan het volk van Noach heeft doen +opvolgen, dat hij u eene reusachtige gedaante heeft gegeven. Herinner u +Gods weldaden, opdat gij gelukkig zoudt mogen zijn. <span class= +"versenum">68.</span> Zij zeiden tot hem: Zijt gij tot ons gekomen, +<span class="pagenum">[<a id="pb197" href="#pb197" name= +"pb197">197</a>]</span>dat wij God alleen aanbidden en de goden +verlaten zouden, die door onze vaderen werden aangebeden? Zorg dat uwe +bedreigingen in vervulling gaan, indien gij oprecht zijt. <a id="s7.69" +name="s7.69"></a><span class="versenum">69.</span> Hoed antwoordde: +Thans zullen weldra Gods wraak en toorn op u nederkomen. Wilt gij met +mij twisten over de namen welke gij en uwe vaderen hebt +genoemd<a class="noteref" id="xd21e18303src" href="#xd21e18303" name= +"xd21e18303src">38</a>, en waartoe God u geene macht heeft gegeven? +Wacht daarop, dan zal ik een dergenen zijn die met u wachten. <a id= +"s7.70" name="s7.70"></a><span class="versenum">70.</span> En wij +bevrijdden hem en hen die met hem hadden geloofd, door onze genade, en +wij sneden het grootste gedeelte af van hen die onze teekens van +valschheid beschuldigden en geene geloovigen waren. <a id="s7.71" name= +"s7.71"></a><span class="versenum">71.</span> En tot den stam +<span class="ex">Thamoed</span><a class="noteref" id="xd21e18317src" +href="#xd21e18317" name="xd21e18317src">39</a> zonden wij hunnen +broeder <span class="sc">Saleh</span>. Hij zeide: O, mijn volk! aanbid +God; gij hebt geen God naast hem. Thans is een duidelijk teeken tot u +gekomen van uwen God. Deze kameel van God is een teeken voor u<a class= +"noteref" id="xd21e18325src" href="#xd21e18325" name= +"xd21e18325src">40</a>, laat hem in Gods weide grazen; doe hem geen +kwaad, opdat u geen pijnlijke straf bereike. <a id="s7.72" name= +"s7.72"></a><span class="versenum">72.</span> En herinner u dat hij u +heeft aangewezen tot opvolgers van den stam van <span class= +"ex">Ad</span>, en u eene woning op de aarde heeft aangewezen; in hare +valleien bouwt gij u kasteelen en de rotsen bouwt gij tot +huizen<a class="noteref" id="xd21e18348src" href="#xd21e18348" name= +"xd21e18348src">41</a> uit. Herinner u dus Gods weldaden, en doe daarom +geen geweld op aarde door slecht te handelen. <span class= +"versenum">73.</span> De opperhoofden van zijn volk, door trotschheid +opgeblazen, zeiden tot hen, die zij voor zwak hielden; namelijk, tot +hen die geloofden: Weet gij dat <span class="sc">Saleh</span> door +zijnen Heer werd gezonden? Zij antwoordden: Wij gelooven aan zijne +zending. <span class="versenum">74.</span> Doch zij die door hoogmoed +waren opgeblazen, zeiden: Waarlijk, wij gelooven niet aan datgene +waarin gij gelooft. <a id="s7.75" name="s7.75"></a><span class= +"versenum">75.</span> En zij sneden den voet van den kameel af, en +overtraden onbeschaamd het bevel van hunnen Heer, zeggende: O +<span class="sc">Saleh</span>! zorg dat uwe bedreigingen in vervulling +gaan, indien gij een hunner zijt die door God werden gezonden. <a id= +"s7.76" name="s7.76"></a><span class="versenum">76.</span> Daarop +volgde eene geweldige schudding <span class="pagenum">[<a id="pb198" +href="#pb198" name="pb198">198</a>]</span>des hemels<a class="noteref" +id="xd21e18382src" href="#xd21e18382" name="xd21e18382src">42</a>, die +hen verraste, en des ochtends werden zij in hunne woningen gevonden, +voorover liggende op hunne borst en dood<a class="noteref" id= +"xd21e18395src" href="#xd21e18395" name="xd21e18395src">43</a>. +<span class="versenum">77.</span> En <span class="sc">Saleh</span> +verliet hen en zeide: O mijn volk! thans heb ik u de zending van mijnen +Heer overgebracht, ik ried u ten goede; doch gij bemint hen niet die u +ten goede raden. <a id="s7.78" name="s7.78"></a><span class= +"versenum">78.</span> En denk aan <span class="sc">Loth</span><a class= +"noteref" id="xd21e18431src" href="#xd21e18431" name= +"xd21e18431src">44</a>, toen hij tot zijn volk zeide: Zult gij zonden +begaan, die geen volk ooit vóór u heeft bedreven? <a id= +"s7.79" name="s7.79"></a><span class="versenum">79.</span> Zult gij de +mannen in plaats van de vrouwen misbruiken? Waarlijk, gij zijt een volk +aan buitensporigheden overgeleverd. <span class="versenum">80.</span> +Maar het antwoord van zijn volk was niet anders, dan dat zij tot +elkander zeiden: Verdrijf hen<a class="noteref" id="xd21e18448src" +href="#xd21e18448" name="xd21e18448src">45</a> uit uwe stad; want zij +zijn menschen die zich zelven rein houden van de zonden welke gij +bedrijft. <span class="versenum">81.</span> Daarom bevrijdden wij hem +en zijn gezin, uitgenomen zijne vrouw; zij was eene dergenen die +achterbleven<a class="noteref" id="xd21e18459src" href="#xd21e18459" +name="xd21e18459src">46</a>. <a id="s7.82" name= +"s7.82"></a><span class="versenum">82.</span> En wij deden een regen +van steenen op hen nederstorten<a class="noteref" id="xd21e18469src" +href="#xd21e18469" name="xd21e18469src">47</a>. Zie dus wat het einde +der zondaren was. <a id="s7.83" name="s7.83"></a><span class= +"versenum">83.</span> En tot <span class="ex">Madian</span><a class= +"noteref" id="xd21e18479src" href="#xd21e18479" name= +"xd21e18479src">48</a> zonden wij hunnen broeder <span class= +"sc">Shoaïb</span><a class="noteref" id="xd21e18533src" href= +"#xd21e18533" name="xd21e18533src">49</a>. Hij zeide <span class= +"pagenum">[<a id="pb199" href="#pb199" name="pb199">199</a>]</span>tot +hen: O mijn volk! aanbid God, gij hebt geen God buiten hem. Thans is +een duidelijk teeken<a class="noteref" id="xd21e18574src" href= +"#xd21e18574" name="xd21e18574src">50</a> van uwen Heer tot u +gekomen<span class="corr" id="xd21e18596" title="Niet in bron">.</span> +Geef dus volle maat en ruim gewicht; ontneem den menschen niet wat hun +verschuldigd is<a class="noteref" id="xd21e18600src" href="#xd21e18600" +name="xd21e18600src">51</a>, en handel nimmer slecht op aarde, na hare +hervorming<a class="noteref" id="xd21e18612src" href="#xd21e18612" +name="xd21e18612src">52</a>. Dit zal beter voor u zijn, indien gij +gelooft. <span class="versenum">84.</span> En plaats u niet in +hinderlaag op iederen weg, en leidt niet hen van Gods weg af, die in +hem gelooven; gij wilt dat pad kronkelend maken. En herinner u dat gij +slechts klein in getal waart, en dat God u heeft vermenigvuldigd, en +onthoud hoe het einde was van hen die slecht handelden. <span class= +"versenum">85.</span> En indien een deel uwer gelooft in hetgeen +waartoe ik werd gezonden, terwijl een ander dit verwerpt, wacht +geduldig tot God tusschen ons richte; want hij is de beste rechter. +<span class="versenum">86.</span> De opperhoofden van zijn volk, die +door hoogmoed waren opgeblazen, antwoordden: wij zullen u, o +<span class="sc">Shoaïb</span>! en zij die met u gelooven, uit +onze stad verdrijven, of gij moet tot onzen godsdienst terugkeeren. Hij +zeide: Hoe! ofschoon wij er een afkeer van hebben? <span class= +"versenum">87.</span> Wij zouden zekerlijk eene leugen tegen God +uitdenken, indien wij tot uwen godsdienst terugkeerden, nadat God ons +daarvan heeft bevrijd, en wij hebben geene reden daartoe terug te +keeren, tenzij het Gode onzen Heer mocht behagen ons te verlaten. Onze +God omvat ieder ding door zijn verstand. Wij hebben ons vertrouwen in +God gesteld. O Heer! richt tusschen ons en ons volk met waarheid; want +gij zijt de beste rechter. <span class="versenum">88.</span> En de +opperhoofden van zijn volk, dat niet geloofde, zeiden: Indien gij +<span class="sc">Shoaïb</span> volgt, zult gij zekerlijk verdorven +zijn. <a id="s7.89" name="s7.89"></a><span class="versenum">89.</span> +Daarom verraste hen een storm van den hemel, en des ochtends werden +zij, in hunne woningen, dood en voorover liggende gevonden. +<span class="versenum">90.</span> Zij, die <span class= +"sc">Shoaïb</span> van bedrog beschuldigden, verdwenen, als hadden +zij nooit daar gewoond; zij die <span class="sc">Shoaïb</span> van +bedrog beschuldigden zijn verloren. <span class="versenum">91.</span> +En hij ging van hen weg, zeggende: O mijn volk! thans heb ik u de +bevelen van God gepredikt, en ik heb u ten goede geraden; doch waarom +zou ik mij bedroeven om een ongeloovig volk. <span class= +"versenum">92.</span> Wij hebben nimmer een profeet in eene stad +gezonden; doch wij hebben hare inwoners met tegenspoed en rampen +getroffen, dat zij zich zouden vernederen. <span class= +"versenum">93.</span> En wij gaven hun goed voor kwaad in <span class= +"pagenum">[<a id="pb200" href="#pb200" name= +"pb200">200</a>]</span>ruil, tot zij, alles in hun geheugen +uitwisschende, zeiden: Tegenspoed en voorspoed kwam ook vroeger over +onze vaderen. Daarom namen wij plotseling wraak op hen, op het +oogenblik dat zij er niet aan dachten. <span class= +"versenum">94.</span> Maar indien de bewoners dezer steden geloofd en +God gevreesd hadden, zouden wij zekerlijk zegeningen over hen hebben +uitgestort, zoowel van den hemel als van de aarde. Maar zij +beschuldigden onzen apostel van valschheid, zoodat wij ons op hen +wreekten voor datgene waaraan zij schuldig waren. <span class= +"versenum">95.</span> Waren dus de bewoners dier steden verzekerd, dat +onze straf niet des nachts over hen zou komen terwijl zij sliepen? +<a id="s7.96" name="s7.96"></a><span class="versenum">96.</span> Of +waren de bewoners dier steden verzekerd, dat onze straf niet des daags +over hen zou komen, terwijl zij zich aan de vermaken overgaven? <a id= +"s7.97" name="s7.97"></a><span class="versenum">97.</span> Achtten zij +zich dus veilig voor Gods krijgslist<a class="noteref" id= +"xd21e18693src" href="#xd21e18693" name="xd21e18693src">53</a>? Maar +niemand zal zich zeker achten voor Gods krijgslist, behalve zij die +verdoemd zijn. <span class="versenum">98.</span> En is het niet +duidelijk bewezen voor hen die de aarde van hare vroegere bewoners +hebben geërfd, dat, indien het ons behaagde, wij hen om hunne +zonden kunnen kastijden? Doch wij zullen hunne harten verzegelen en zij +zullen niets hooren. <span class="versenum">99.</span> Wij zullen u +eenige verhalen van die steden vertellen. Hunne apostelen waren met +duidelijke wonderen tot hen gekomen; doch zij waren niet geneigd te +gelooven in datgene wat zij vroeger voor leugens hielden. Zoo zegelt +God de harten der ongeloovigen dicht. <span class= +"versenum">100.</span> En wij vonden, in het grootste gedeelte van hen +geen trouw aan hun verbond; maar wij bevonden dat het grootste deel van +hen boosdoeners waren. <a id="s7.101" name="s7.101"></a><span class= +"versenum">101.</span> Daarom zonden wij, na de bovengenoemde +apostelen, Mozes met onze teekens tot <span class="sc">Pharao</span> en +zijne prinsen, die hen onrechtvaardig behandelden<a class="noteref" id= +"xd21e18719src" href="#xd21e18719" name="xd21e18719src">54</a>; doch +ziet hoe het einde der zondaren was. <span class="versenum">102.</span> +En Mozes zeide: O <span class="sc">Pharao</span>! waarlijk, ik ben een +apostel, door den Heer van alle schepselen gezonden. <span class= +"versenum">103.</span> Het is rechtvaardig dat ik van God niets anders +dan de waarheid zegge. Thans ben ik tot u gekomen met een duidelijk +teeken van uwen Heer; zend dus de kinderen Israëls met mij weg. +<span class="sc">Pharao</span> antwoordde: Indien gij met een wonder +komt, toon het, indien gij waarheid spreekt. <a id="s7.104" name= +"s7.104"></a><span class="versenum">104.</span> Hij wierp daarom zijn +staf weg en, onthoud het, hij werd eene slang<a class="noteref" id= +"xd21e18741src" href="#xd21e18741" name="xd21e18741src">55</a>. +<span class="versenum">105.</span> Hij trok zijne hand uit zijne borst +en, onthoud het, zij was voor de toeschouwers wit geworden <span class= +"pagenum">[<a id="pb201" href="#pb201" name= +"pb201">201</a>]</span><span class="versenum">106.</span> De +opperhoofden van het volk van <span class="sc">Pharao</span> zeiden: +Deze man is waarlijk een behendig toovenaar. <span class= +"versenum">107.</span> Hij tracht u van uw land te berooven; wat denkt +gij dus te doen. <span class="versenum">108.</span> Zij antwoordden: +Stel hem en zijn broeder door ijdele beloften voor eenigen tijd uit, en +zend, in dien tusschentijd, personen naar de steden. <a id="s7.109" +name="s7.109"></a><span class="versenum">109.</span> Die alle behendige +toovenaars<a class="noteref" id="xd21e18788src" href="#xd21e18788" +name="xd21e18788src">56</a> zullen verzamelen en tot u voeren. +<span class="versenum">110.</span> Zoo kwamen de toovenaars tot Pharao +en zij zeiden: zullen wij zekerlijk eene belooning ontvangen, indien +wij de zege over hem behalen? <span class="versenum">111.</span> Hij +antwoordde: ja, en gij zult zeker tot hen behooren, die mijnen troon +naderen. <a id="s7.112" name="s7.112"></a><span class= +"versenum">112.</span> Zij zeiden: O <span class="sc">Mozes</span>! +zult gij uwen staf wegwerpen, of zullen wij dit vooraf doen? +<span class="versenum">113.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: Werpt uwe staven eerst weg; en toen zij die hadden +weggeworpen, betooverden zij de oogen der menschen die tegenwoordig +waren en verschrikten hen, en zij deden een groot tooverstuk. <a id= +"s7.114" name="s7.114"></a><span class="versenum">114.</span> En wij +spraken door eene openbaring tot <span class="sc">Mozes</span>; +zeggende: Werp uwen staf weg en, onthoudt het, hij verzwolg de staven +die in slangen waren veranderd<a class="noteref" id="xd21e18825src" +href="#xd21e18825" name="xd21e18825src">57</a>. <span class= +"versenum">115.</span> Daardoor was de waarheid bevestigd, en dus wat +zij gemaakt hadden ijdel geworden. <span class="versenum">116.</span> +En <span class="sc">Pharao</span> en zijne toovenaars waren overwonnen +en beschaamd. <a id="s7.117" name="s7.117"></a><span class= +"versenum">117.</span> De toovenaren bogen zich biddende. <span class= +"versenum">118.</span> En zij zeiden: Wij gelooven in den Heer aller +schepselen. <span class="versenum">119.</span> Den Heer van +<span class="sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span>. +<a id="s7.120" name="s7.120"></a><span class="versenum">120.</span> +<span class="sc">Pharao</span>, zeide: Hebt gij in hem geloofd, +alvorens ik u verlof heb gegeven? Gij hebt dit schelmstuk vooruit in de +stad gesmeed, om er de inwoners uit te verdrijven. Weldra zult gij +zien. <a id="s7.121" name="s7.121"></a><span class= +"versenum">121.</span> Want ik zal uwe voeten en uwe handen aan de +tegenovergestelde zijden doen afsnijden<a class="noteref" id= +"xd21e18877src" href="#xd21e18877" name="xd21e18877src">58</a> en +daarna zal ik u allen doen kruisigen<a class="noteref" id= +"xd21e18880src" href="#xd21e18880" name="xd21e18880src">59</a>. +<span class="versenum">122.</span> De toovenaren antwoordden: Wij +zullen zekerlijk <span class="pagenum">[<a id="pb202" href="#pb202" +name="pb202">202</a>]</span>tot onzen Heer terugkeeren. <a id="s7.123" +name="s7.123"></a><span class="versenum">123.</span> Want gij wreekt u +alleen op ons, omdat wij in de teekenen van onzen Heer gelooven, toen +zij ons werden geopenbaard. O Heer! schenk ons geduld, en doe ons als +Muzelmannen sterven. <a id="s7.124" name="s7.124"></a><span class= +"versenum">124.</span> En de opperhoofden van <span class= +"sc">Pharao’s</span> volk zeiden: Wilt gij <span class= +"sc">Mozes</span> en zijn volk laten vertrekken, opdat zij op de aarde +zouden zondigen en u en uwe goden verlaten<a class="noteref" id= +"xd21e18907src" href="#xd21e18907" name="xd21e18907src">60</a>? +<span class="sc">Pharao</span> antwoordde: wij zullen hunne mannelijke +kinderen doen dooden, en wij zullen hunne vrouwelijke kinderen sparen, +en zoo zullen wij de zege over hen behalen. <span class= +"versenum">125.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide tot zijn +volk: Vraag God om ondersteuning en lijdt geduldig; want de aarde +behoort Gode en hij geeft haar tot erfenis, aan diegene zijner +dienaren, welke hem behagen, en het einde van hen die hem vreezen, zal +voorspoedig zijn. <span class="versenum">126.</span> Zij antwoordden: +Wij werden bedroefd door het dooden onzer mannelijke kinderen, voor gij +tot ons kwaamt en ook sedert gij tot ons zijt gekomen. <span class= +"sc">Mozes</span> zeide: Misschien wil God uwe vijanden verdelgen, en u +hun op aarde doen opvolgen, opdat hij moge zien hoe gij dan handelt. +<span class="versenum">127.</span> En wij straften vroeger het volk van +<span class="sc">Pharao</span> met onvruchtbaarheid en schaarschheid +hunner vruchten, teneinde hen te waarschuwen. <a id="s7.128" name= +"s7.128"></a><span class="versenum">128.</span> Toen zij weder +voorspoedig werden, zeiden zij: Dit komt ons toe; maar indien er kwaad +over hen komt, schrijven zij het aan den tegenspoed van <span class= +"sc">Mozes</span> toe en van hen die met hem waren. Was niet hun +tegenspoed van God afkomstig<a class="noteref" id="xd21e18943src" href= +"#xd21e18943" name="xd21e18943src">61</a>? Maar de meesten van hen +wisten het niet. <span class="versenum">129.</span> En zij zeiden tot +<span class="sc">Mozes</span>: Welk wonder gij ons ook toont, om ons +daarmede te betooveren, wij zullen daaraan niet gelooven. <a id= +"s7.130" name="s7.130"></a><span class="versenum">130.</span> Daarom +zonden wij over hen overstrooming<a class="noteref" id="xd21e18958src" +href="#xd21e18958" name="xd21e18958src">62</a>, sprinkhanen, +ongedierte, kikvorschen en bloed, als duidelijke teekenen; doch zij +bleven hoogmoedig en werden snoodaards. <span class= +"versenum">131.</span> En toen de plaag over hen kwam, zeiden zij: Roep +uwen God voor ons aan, overeenkomstig het verbond dat hij met u heeft +gesloten. Waarlijk, indien gij de plaag van ons wegneemt, zullen wij u +zekerlijk gelooven, en wij zullen de kinderen Israëls met u laten +gaan. Maar toen wij de plaag van hen hadden afgenomen, tot de tijd was +verloopen, die God had bepaald, braken zij hunne belofte. <a id= +"s7.132" name="s7.132"></a><span class="versenum">132.</span> Daarom +namen wij wraak op hen en verdronken hen in de Roode Zee<a class= +"noteref" id="xd21e18976src" href="#xd21e18976" name= +"xd21e18976src">63</a>, omdat zij onze teekens van valschheid +<span class="pagenum">[<a id="pb203" href="#pb203" name= +"pb203">203</a>]</span>beschuldigd en verwaarloosd hadden. <a id= +"s7.133" name="s7.133"></a><span class="versenum">133.</span> En wij +deden het zwakke volk de oostelijke en westelijke streken der aarde +erven<a class="noteref" id="xd21e18989src" href="#xd21e18989" name= +"xd21e18989src">64</a>, welke wij met vruchtbaarheid zegenden, en het +genadige woord van uwen Heer in de kinderen Israël vervuld, omdat +zij met geduld hadden geleden, en wij verwoestten de werken, welke +<span class="sc">Pharao</span> en zijn volk hadden gemaakt, en datgene +wat zij hadden opgericht<a class="noteref" id="xd21e19007src" href= +"#xd21e19007" name="xd21e19007src">65</a>. <a id="s7.134" name= +"s7.134"></a><span class="versenum">134.</span> En wij deden den +kinderen Israëls door de zee trekken, en zij kwamen tot een volk, +dat afgoden aanbad<a class="noteref" id="xd21e19026src" href= +"#xd21e19026" name="xd21e19026src">66</a>, en zij zeiden: O +<span class="sc">Mozes</span>! maak ons een God, evenzoo als de goden +van dit volk. <span class="sc">Mozes</span> antwoordde: Waarlijk, gij +zijt een onwetend volk. <span class="versenum">135.</span> Want de +godsdienst dien zij hebben, zal verwoest worden, en wat zij doen is +ijdel. <span class="versenum">136.</span> Hij zeide: Zou ik u een +anderen god zoeken dan God, die u boven alle andere volken heeft +verheven? <span class="versenum">137.</span> En gedenk dat wij u van +het volk van <span class="sc">Pharao</span> verlosten, die u jammerlijk +verdrukte; zij doodden uwe mannelijke kinderen en lieten uwe +vrouwelijke leven; daarin lag eene zware beproeving van uwen Heer. +<a id="s7.138" name="s7.138"></a><span class="versenum">138.</span> En +wij bepaalden <span class="sc">Mozes</span> eene vaste van dertig +nachten<a class="noteref" id="xd21e19065src" href="#xd21e19065" name= +"xd21e19065src">67</a> <span class="corr" id="xd21e19075" title= +"Bron: alvoren">alvorens</span> wij hem de wet gaven, en wij voegden er +tien bij; en de bepaalden tijd van zijnen Heer was in veertig nachten +vervuld. En <span class="sc">Mozes</span> zeide tot zijn broeder +<span class="sc">Aäron</span>, wees gij gedurende mijne +afwezigheid, mijn afgezant bij mijn volk; handel oprecht en volg den +weg der snooden niet. <a id="s7.139" name="s7.139"></a><span class= +"versenum">139.</span> En toen <span class="sc">Mozes</span>, op den +voor hem bepaalden tijd kwam, en zijn Heer tot hem sprak<a class= +"noteref" id="xd21e19092src" href="#xd21e19092" name= +"xd21e19092src">68</a>, zeide hij: o Heer! laat mij uw glans zien opdat +ik u aanschouwe. God zeide: Gij zult mij op geenerlei wijze +aanschouwen; maar zie den berg<a class="noteref" id="xd21e19106src" +href="#xd21e19106" name="xd21e19106src">69</a> aan, en indien deze vast +op zijne <span class="pagenum">[<a id="pb204" href="#pb204" name= +"pb204">204</a>]</span>plaats staat zult gij mij zien. Toen echter zijn +Heer met glans op den berg<a class="noteref" id="xd21e19117src" href= +"#xd21e19117" name="xd21e19117src">70</a> verscheen, veranderde hij +dien in stof. En <span class="sc">Mozes</span> viel in zwijm neder. +<a id="s7.140" name="s7.140"></a><span class="versenum">140.</span> En +toen hij tot zich zelven kwam, zeide hij: Geloofd zijt gij! Ik keer tot +u terug met berouw, en ik ben de eerste der ware geloovigen<a class= +"noteref" id="xd21e19128src" href="#xd21e19128" name= +"xd21e19128src">71</a>. <span class="versenum">141.</span> God zeide +tot hem: o <span class="sc">Mozes</span>! Ik heb u boven alle menschen +uitverkoren, door u met mijne opdrachten te vereeren, en door met u te +spreken; ontvang dus wat ik u heb gebracht, en wees een van hen die +dankbaar zijn. <a id="s7.142" name="s7.142"></a><span class= +"versenum">142.</span> En wij schreven voor hem op de tafels<a class= +"noteref" id="xd21e19146src" href="#xd21e19146" name= +"xd21e19146src">72</a> eene waarschuwing omtrent alles, en eene +beslissing in ieder geval<a class="noteref" id="xd21e19155src" href= +"#xd21e19155" name="xd21e19155src">73</a> en zeiden: Ontvang die met +eerbied, en beveel uw volk, dat zij stipt overeenkomstig die +voorschriften leven. Ik zal u de woning der snooden toonen. +<span class="versenum">143.</span> Ik zal degenen van mijne teekens +afleiden, die zich trotsch en zonder rechtvaardigheid op aarde +gedragen, en hoewel zij ieder teeken zien, daarin niet zullen gelooven; +en ofschoon zij het pad der rechtvaardigheid zien, dat niet zullen +betreden; maar die, indien zij het pad der dwaling zien, dien weg +zullen inslaan. <span class="versenum">144.</span> Zoo zal het +geschieden, daar zij onze teekens van bedrog beschuldigen en die +veronachtzamen. <span class="versenum">145.</span> Maar wat hen +betreft, die de waarheid van onze teekens loochenen en de ontmoeting in +het volgende leven, hunne werken zullen ijdel zijn. Zouden zij anders +beloond worden dan overeenkomstig hetgeen zij hebben verricht? <a id= +"s7.146" name="s7.146"></a><span class="versenum">146.</span> En het +volk van <span class="sc">Mozes</span> nam, na zijn vertrek, een +lichamelijk kalf<a class="noteref" id="xd21e19178src" href= +"#xd21e19178" name="xd21e19178src">74</a>, dat loeide<a class="noteref" +id="xd21e19190src" href="#xd21e19190" name="xd21e19190src">75</a>, van +hunne versierselen<a class="noteref" id="xd21e19194src" href= +"#xd21e19194" name="xd21e19194src">76</a> vervaardigd. Zagen zij niet, +dat ik niet tot hen sprak, noch hen op den weg geleidde? <a id="s7.147" +name="s7.147"></a><span class="versenum">147.</span> Maar zij +beschouwden het als hunnen god en handelden <span class= +"pagenum">[<a id="pb205" href="#pb205" name= +"pb205">205</a>]</span>slecht. <span class="versenum">148.</span> Doch +toen zij met droefheid berouw gevoelden, en zagen, dat zij verdwaald +waren, zeiden zij: Waarlijk, indien onze Heer geene barmhartigheid met +ons heeft en ons niet vergeeft, zullen wij zeker tot hen behooren, die +verloren zijn. <a id="s7.149" name="s7.149"></a><span class= +"versenum">149.</span> En toen <span class="sc">Mozes</span> tot zijn +volk terugkeerde, vol van toorn en verontwaardiging, zeide hij: Gij +hebt een snoode daad na mijn vertrek bedreven. Hebt gij het bevel van +uwen Heer verhaast<a class="noteref" id="xd21e19218src" href= +"#xd21e19218" name="xd21e19218src">77</a>? Hij nam de tafelen<a class= +"noteref" id="xd21e19221src" href="#xd21e19221" name= +"xd21e19221src">78</a> en greep zijn broeder bij het hoofdhaar en +haalde hem onder zich. En <span class="sc">Aäron</span> zeide tot +hem: Zoon mijner moeder, waarlijk het volk heeft mij overheerd, en het +had slechts weinig gescheeld of zij hadden mij gedood: laat mijne +vijanden zich dus niet over mij verblijden, noch plaats mij onder de +boozen. <span class="versenum">150.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> zeide: O Heer! vergeef mij en mijn broeder en ontvang +ons in uwe genade: want gij zijt de barmhartigste der barmhartigen. +<a id="s7.151" name="s7.151"></a><span class="versenum">151.</span> +Waarlijk, zij die het kalf tot hunnen god namen, de verontwaardiging +des Heeren zal over hen komen<a class="noteref" id="xd21e19245src" +href="#xd21e19245" name="xd21e19245src">79</a>, en schande in dit +leven. Zoo zullen wij degenen beloonen, die leugens uitdenken. +<span class="versenum">152.</span> Maar voor hen, die snood handelen en +daarna berouw betoonen en in God gelooven, zal God later goedertieren +en barmhartig zijn. <a id="s7.153" name="s7.153"></a><span class= +"versenum">153.</span> En toen de toorn van <span class= +"sc">Mozes</span> was bedaard, nam hij de tafelen<a class="noteref" id= +"xd21e19263src" href="#xd21e19263" name="xd21e19263src">80</a>. De +letters die er op gehouwen waren, bevatten de leiding en de +barmhartigheid voor hen, die hunnen Heer vreezen. <a id="s7.154" name= +"s7.154"></a><span class="versenum">154.</span> En <span class= +"sc">Mozes</span> koos zeventig mannen uit zijn volk, ten einde met hem +den berg te bestijgen op het door ons bepaalde tijdstip; en toen een +storm, vergezeld van donder en bliksem, hen wegnam<a class="noteref" +id="xd21e19274src" href="#xd21e19274" name="xd21e19274src">81</a>, +zeide hij: O Heer! indien het u had behaagd, hadt gij hen en ook mij +reeds te voren verdelgd; wilt gij ons verdelgen om hetgeen de dwazen +onder ons hebben bedreven? Dit is alleen uwe beproeving; waarmede gij +in dwaling brengt wien het u behaagt, en hem zult leiden die u behaagt! +Gij zijt onze schuts, vergeef ons dus en wees ons genadig; want gij +zijt de meest vergevingsgezinde der vergevingsgezinden. <span class= +"versenum">155.</span> Beschenk ons met het goede in deze wereld en in +het volgende leven; want door u worden wij geleid. God antwoordde: Ik +zal mijne straf opleggen aan wien het mij behaagt, en mijne +barmhartigheid strekt zich over alle dingen uit; en ik zal haar +<span class="pagenum">[<a id="pb206" href="#pb206" name= +"pb206">206</a>]</span>toekennen aan hen, die mij vreezen en aalmoezen +geven, en in mijne teekens zullen gelooven. <a id="s7.156" name= +"s7.156"></a><span class="versenum">156.</span> Die den gezant volgen; +den ongeletterden gezant<a class="noteref" id="xd21e19296src" href= +"#xd21e19296" name="xd21e19296src">82</a>, dien zij in hunne boeken, in +den Pentateuchus en in het Evangelie vinden aangeduid; hij zal hun +gebieden wat rechtvaardig is en hun verbieden wat slecht is, en zal hun +gebruik als wettig veroorloven van de dingen die vroeger verboden +waren<a class="noteref" id="xd21e19303src" href="#xd21e19303" name= +"xd21e19303src">83</a>, en hij zal de dingen verbieden die slecht +zijn<a class="noteref" id="xd21e19309src" href="#xd21e19309" name= +"xd21e19309src">84</a>, en hij zal hen van hunne zware lasten ontheffen +en van de ketenen die op hen rusten<a class="noteref" id= +"xd21e19312src" href="#xd21e19312" name="xd21e19312src">85</a>. En zij +die in hem gelooven, die hem vereeren en ondersteunen en het licht +volgen dat met hem werd nedergezonden, zullen gelukkig zijn. <a id= +"s7.157" name="s7.157"></a><span class="versenum">157.</span> Zeg: O +menschen! waarlijk, ik ben Gods gezant en aan u allen gericht<a class= +"noteref" id="xd21e19322src" href="#xd21e19322" name= +"xd21e19322src">86</a>. <a id="s7.158" name="s7.158"></a><span class= +"versenum">158.</span> Hem behoort het koninkrijk des hemels en der +aarde; er is geen God buiten hem; hij geeft leven en doet sterven. +Gelooft dus in God en zijn gezant, den ongeletterden profeet, die zelf +in God en zijn woord gelooft, en volgt hem, opdat gij goed geleid moogt +worden. <span class="versenum">159.</span> Er is een deel van het volk +van <span class="sc">Mozes</span>, die anderen met waarheid leiden, en +rechtvaardig nopens hen handelen. <a id="s7.160" name= +"s7.160"></a><span class="versenum">160.</span> En wij verdeelen hen in +twaalf volksstammen. En wij spraken door openbaring tot Mozes, toen +zijn volk drank van hem verlangde, en wij zeiden: Sla de rots met uwen +staf, en twaalf fonteinen<a class="noteref" id="xd21e19342src" href= +"#xd21e19342" name="xd21e19342src">87</a> stroomden er uit, en iedere +stam wist, uit welke fontein hij moest drinken. En vervolgens deden wij +hen door wolken overschaduwen, en manna en kwakkels<a class="noteref" +id="xd21e19348src" href="#xd21e19348" name="xd21e19348src">88</a> op +hen nedervallen, zeggende: Eet van de dingen die wij u tot voedsel +hebben gegeven; maar zij beleedigden niet ons, doch hunne eigene +zielen. <span class="versenum">161.</span> Herinner u, toen men tot u +zeide: Woont in deze stad<a class="noteref" id="xd21e19358src" href= +"#xd21e19358" name="xd21e19358src">89</a> en eet van hare +voortbrengselen zoo veel gij wilt; en smeekt vergiffenis, en treedt de +poort biddende in; wij zullen u uwe zonden vergeven en de bezittingen +vermeerderen van hen, die goed handelen. <span class= +"versenum">162.</span> Maar de goddeloozen onder hen veranderden de +uitdrukking in eene andere, die niet tot hen was gebruikt. Daarom +zonden wij onze kastijding uit den hemel op hen neder, omdat zij +zondigden. <a id="s7.163" name="s7.163"></a><span class= +"versenum">163.</span> En vraag hun nopens de stad<a class="noteref" +id="xd21e19373src" href="#xd21e19373" name="xd21e19373src">90</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb207" href="#pb207" name= +"pb207">207</a>]</span>die aan de zee was gelegen, toen zij op den +Sabbathdag zondigden; toen hun visch op den Sabbathdag tot hen kwam, +duidelijk op het water verschijnende, maar op den dag dat zij geen +rustdag vierden, kwam hij niet tot hen. Zoo beproefden wij hun omdat +zij boosdoeners waren. <a id="s7.164" name="s7.164"></a><span class= +"versenum">164.</span> En toen een deel hunner tot de anderen zeide: +Waarom waarschuwt gij een volk, hetwelk God verdelgen of met eene +gestrenge kastijding straffen wil? Antwoordden zij: Dit is eene +verontschuldiging voor ons bij uwen Heer<a class="noteref" id= +"xd21e19401src" href="#xd21e19401" name="xd21e19401src">91</a> ten +einde zij zich zullen behoeden. <span class="versenum">165.</span> Maar +toen zij de waarschuwingen hadden vergeten, redden wij de degenen, die +hun verboden kwaad te bedrijven, en wij legden hun die gezondigd +hadden, eene gestrenge straf op, daar zij slecht gehandeld hadden. +<a id="s7.166" name="s7.166"></a><span class="versenum">166.</span> En +toen zij trotsch weigerden, datgene te laten, wat hun was verboden, +zeiden wij tot hen: verandert in apen, en wordt uit de maatschappij der +menschen verdreven. En herdenk, hoe uw Heer verklaarde, dat hij den +Joden zekerlijk tot den dag der opstanding een volk zou zenden, dat +eene harde verdrukking op hen zou uitoefenen<a class="noteref" id= +"xd21e19413src" href="#xd21e19413" name="xd21e19413src">92</a>; want uw +Heer is stipt in bestraffing, doch hij is ook gereed te vergeven en +barmhartig. <span class="versenum">167.</span> En wij verstrooiden hen +onder de volkeren der aarde. Sommigen van hen zijn deugdzame personen, +en sommigen van hen zijn anders. En wij beproefden hen door voor- en +tegenspoed, opdat zij van hunne ongehoorzaamheid mochten terugkeeren. +<a id="s7.168" name="s7.168"></a><span class="versenum">168.</span> En +eene nakomelingschap volgde hen op, die het boek der wet erfde en de +tijdelijke goederen dezer wereld ontving<a class="noteref" id= +"xd21e19428src" href="#xd21e19428" name="xd21e19428src">93</a>, en +zeide: Het zal ons zekerlijk worden vergeven; en indien hun een +tijdelijk voordeel gelijk het vorige wordt aangeboden, nemen zij het +mede aan. Is niet het verbond van het boek der wet met hen aangegaan, +dat zij niets dan waarheid van God zouden spreken<a class="noteref" id= +"xd21e19434src" href="#xd21e19434" name="xd21e19434src">94</a>? Zij +lezen echter thans ijverig wat daarin staat. Doch de genieting van het +volgende leven zal beter voor degenen zijn, die God vreezen. Begrijpt +gij dat niet? <span class="versenum">169.</span> En ook voor hen, die +het boek der wet vasthouden en standvastig in het gebed zijn; want wij +zullen nimmer dulden, dat het loon der rechtvaardigen verloren +ga<span class="corr" id="xd21e19441" title="Niet in bron">.</span> +<a id="s7.170" name="s7.170"></a><span class="versenum">170.</span> En +toen wij den berg Sinaï over hen oprichtten<a class="noteref" id= +"xd21e19449src" href="#xd21e19449" name="xd21e19449src">95</a>, als +ware het een deksel, en zij zich verbeeldden, dat die op hen viel, +zeiden wij: ontvang de wet die wij u hebben gebracht met eerbied; en +gedenk wat daarin is bevat, opdat gij u in acht moogt nemen. +<span class="pagenum">[<a id="pb208" href="#pb208" name= +"pb208">208</a>]</span><a id="s7.171" name="s7.171"></a><span class= +"versenum">171.</span> En toen de Heer uit de lendenen der zonen van +<span class="sc">Adam</span> hunne nakomelingschap voortbracht<a class= +"noteref" id="xd21e19464src" href="#xd21e19464" name= +"xd21e19464src">96</a>, en hen koos om tegen hen zelven te getuigen, +zeggende: Ben ik uw Heer niet? antwoordden zij: Ja, wij leggen +getuigenis af. Dit is geschied, opdat gij op den dag der opstanding +niet zoudt zeggen: waarlijk wij wisten het niet. <span class= +"versenum">172.</span> Opdat gij niet zoudt zeggen: waarlijk onze +vaderen waren vroeger schuldig aan afgodendienarij; en wij zijn hunne +nakomelingschap, die hen opvolgde; zoudt gij ons dus verdelgen, om +hetgeen leugenaars hebben bedreven? <span class="versenum">173.</span> +Zoo verklaren wij onze teekens, opdat zij van hunne dwalingen mogen +terugkeeren. <a id="s7.174" name="s7.174"></a><span class= +"versenum">174.</span> En verhaal den Joden de geschiedenis van hem, +dien wij onze teekens brachten<a class="noteref" id="xd21e19505src" +href="#xd21e19505" name="xd21e19505src">97</a>, en die zich daarvan +afwendde; daarom volgde satan hem, en hij werd een van hen, die verleid +werden. <a id="s7.175" name="s7.175"></a><span class= +"versenum">175.</span> En indien het ons had behaagd, zouden wij hem +zekerlijk daardoor tot wijsheid hebben verheven, maar hij bleef aan de +aarde gehecht en volgde zijne eigen begeerten<a class="noteref" id= +"xd21e19539src" href="#xd21e19539" name="xd21e19539src">98</a>. Hij +gelijkt op een hond, die, wanneer gij hem wegjaagt, de tong uitsteekt, +of indien gij u van hem verwijdert, mede de tong uitsteekt. Dit is de +gelijkenis van hen, die onze teekens van valschheid beschuldigen. +Herhaal hun dus deze geschiedenis, opdat zij die in overweging zouden +mogen nemen. <span class="versenum">176.</span> De overeenkomst is +slecht van hen, die onze teekens van valschheid beschuldigen en hunne +eigene zielen beleedigen. <span class="versenum">177.</span> Maar die +door God geleid mocht worden, zal goed geleid zijn, en wien hij mocht +afwenden zal verloren zijn. <a id="s7.178" name= +"s7.178"></a><span class="versenum">178.</span> Wij hebben voor de hel +een groot aantal geniussen en menschen geschapen die harten hebben, +waarmede zij niets verstaan; die oogen hebben, waarmede zij niets zien; +die ooren hebben waarmede zij niets hooren. Deze zijn gelijk de +redelooze dieren; zij dwalen zelfs <span class="pagenum">[<a id="pb209" +href="#pb209" name="pb209">209</a>]</span>meer dan de redelooze dieren. +Dit zijn de achteloozen. <a id="s7.179" name="s7.179"></a><span class= +"versenum">179.</span> De schoonste namen komen God toe<a class= +"noteref" id="xd21e19567src" href="#xd21e19567" name= +"xd21e19567src">99</a>; noem hem dus daarbij en verwijder u van hen, +die deze zondig mochten gebruiken<a class="noteref" id="xd21e19577src" +href="#xd21e19577" name="xd21e19577src">100</a>. Zij zullen het loon +ontvangen voor hetgeen zij hebben bedreven. <span class= +"versenum">180.</span> En onder hen die wij hebben geschapen, is een +volk, dat anderen met waarheid leidt en rechtvaardig is. <a id="s7.181" +name="s7.181"></a><span class="versenum">181.</span> Maar hen, die onze +teekens van leugens beschuldigen, zullen wij trapsgewijze verdelgen, op +eene wijze die zij niet kennen<a class="noteref" id="xd21e19632src" +href="#xd21e19632" name="xd21e19632src">101</a>. <span class= +"versenum">182.</span> En ik zal hun toestaan een lang en voorspoedig +leven te genieten; want mijne list is onfeilbaar. <a id="s7.183" name= +"s7.183"></a><span class="versenum">183.</span> Begrijpen zij niet, dat +er geen duivel in hun metgezel (<span class="sc">Mahomet</span>) is. +Hij is niets dan een openbaar prediker. <span class= +"versenum">184.</span> Of beschouwen zij het koninkrijk des hemels en +der aarde niet, en de dingen die God heeft geschapen; en denken zij er +niet aan, dat hun einde misschien nabij is? En in welke nieuwe +verklaring zullen zij na deze gelooven? <span class= +"versenum">185.</span> Hij wien God zal doen dwalen, zal geen gids +hebben, en hij zal hen in hunne goddeloosheid verlaten, zonder kennis +dwalende. <span class="versenum">186.</span> Zij zullen u ondervragen +nopens het laatste uur; op welk tijdstip de komst daarvan is bepaald? +Antwoord: Waarlijk, de wetenschap daarvan behoort mijn Heer; niemand +zal den bepaalden tijd daarvan verklaren, behalve hij. De verwachting +daarvan is smartelijk in den hemel en op aarde; hij zal niet dan +onverwachts tot u komen. <span class="versenum">187.</span> Zij zullen +u ondervragen, als waart gij daarmede goed bekend. Antwoord: Waarlijk, +de kennis daarvan, behoort alleen aan God, maar het grootste deel der +menschen weet het niet. <a id="s7.188" name="s7.188"></a><span class= +"versenum">188.</span> Zeg: Ik heb geen macht om mij te verschaffen wat +mij nuttig is, noch om te vermijden wat mij nadeelig is, tenzij God het +wil. Indien ik Gods geheimen kende, zou ik zekerlijk overvloed van +goederen bezitten; nimmer zou mij kwaad treffen. Waarlijk, ik ben +slechts een aankondiger van beloften en een boodschapper van goede +tijdingen voor hen die gelooven. <span class="versenum">189.</span> Hij +is het, die u uit één man geschapen en zijne vrouw uit +hem voortgebracht heeft, opdat hij met haar mocht wonen; en nadat hij +met haar geleefd had, droeg zij een lichten last, waarmede zij +gemakkelijk wandelde. Maar toen het zwaarder werd, riep zij God haren +Heer aan, zeggende: Indien gij ons een <span class="pagenum">[<a id= +"pb210" href="#pb210" name="pb210">210</a>]</span>welgemaakt kind +schenkt, zullen wij dankbaar zijn. <a id="s7.190" name= +"s7.190"></a><span class="versenum">190.</span> Maar toen hij hun een +welgeschapen kind had gegeven, plaatsten zij makkers naast hem, voor +hetgeen hij hun had geschonken<a class="noteref" id="xd21e19682src" +href="#xd21e19682" name="xd21e19682src">102</a>. Maar God is te +verheven om anderen met hem te vereenigen. <span class= +"versenum">191.</span> Willen zij valsche goden met hem vereenigen, die +niets scheppen, maar die zelf geschapen zijn, en hen nimmer +ondersteunen noch zich zelven helpen kunnen? <span class= +"versenum">192.</span> En indien gij hen tot de ware richting +uitnoodigt, zullen zij u niet volgen: het zal u gelijk zijn, of gij hen +uitnoodigt, of dat gij rustig blijft. <a id="s7.193" name= +"s7.193"></a><span class="versenum">193.</span> Waarlijk, de valsche +goden welke gij naast God aanroept, zijn dienaren, evenals gij<a class= +"noteref" id="xd21e19719src" href="#xd21e19719" name= +"xd21e19719src">103</a>. Roep hen dus aan, en laten zij u antwoord +geven, indien gij waarheid spreekt. <a id="s7.194" name= +"s7.194"></a><span class="versenum">194.</span> Hebben zij voeten, om +er mede te loopen? Of hebben zij handen, om iets aan te vatten? Of +hebben zij oogen, om er mede te zien? Of hebben zij ooren, om er mede +te hooren? Zeg: Roept uwe makkers; denkt eene list tegen mij uit en +geeft mij geen uitstel. Ik vrees niets. <span class= +"versenum">195.</span> Want mijn schuts is God, die het boek van den +Koran nederzond, en hij ondersteunt den rechtvaardige. <span class= +"versenum">196.</span> Maar zij die gij naast God aanroept, kunnen noch +u bijstaan, noch zich zelven helpen. <span class="versenum">197.</span> +En indien gij hen aanroept om u te leiden, zullen zij u niet hooren. +Gij ziet hen naar u blikken, maar zij zien niet. <span class= +"versenum">198.</span> Gebruik toegevendheid, beveel het goede en blijf +ver van den onwetende. <span class="versenum">199.</span> En indien +satan u iets slechts ingeeft, zoek dan eene toevlucht bij God; want hij +hoort en ziet. <span class="versenum">200.</span> Waarlijk, zij die God +vragen, indien eene verzoeking van satan tot hen komt, gedenken de +goddelijke bevelen en, onthoud het, zij zien duidelijk het gevaar der +zonde. <span class="versenum">201.</span> De broederen der duivels +zullen hen slechts verder in dwaling brengen, en later zullen zij zich +daarvoor niet behoeden. <span class="versenum">202.</span> En indien +gij hun geen vers van den Koran brengt, zeggen zij: Hebt gij het nog +niet <span class="corr" id="xd21e19761" title= +"Bron: samengegesteld">samengesteld</span>? Antwoord: Ik volg alleen +datgene wat mij van mijnen Heer werd geopenbaard. Dit boek bevat +duidelijke bewijzen van uwen Heer, en is eene leiding van +barmhartigheid voor hen die gelooven. <span class= +"versenum">203.</span> En als de Koran wordt voorgelezen, luistert dan, +en bewaart het stilzwijgen, opdat gij genade moogt verwerven. <a id= +"s7.204" name="s7.204"></a><span class="versenum">204.</span> En peinst +nopens uwen Heer in uw eigen hart, met nederigheid en vrees, en zonder +luid te spreken, zoowel des avonds als des ochtends, en weest niet +onachtzaam. <span class="versenum">205.</span> <span class= +"pagenum">[<a id="pb211" href="#pb211" name="pb211">211</a>]</span>De +engelen, die met mijn Heer zijn, versmaden zijnen dienst niet trotsch, +maar zij vieren zijn lof en bidden hem aan.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17639" href="#xd21e17639src" name="xd21e17639">1</a></span> +<span class="ex">Al Ara</span> is de afscheiding tusschen het paradijs +en de hel; zoo als in dit <span class="corr" id="xd21e17643" title= +"Bron: hoofstuk">hoofdstuk</span> wordt verklaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17652" href="#xd21e17652src" name="xd21e17652">2</a></span> +Misschien met uitzondering van vijf of acht verzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17662" href="#xd21e17662src" name="xd21e17662">3</a></span> +Volgens sommigen kent alleen God de beteekenis van deze +letters<span class="corr" id="xd21e17664" title="Niet in bron">.</span> +Anderen meenen echter, dat daarmede worden aangeduid de woorden: +<span class="sc">Allah</span>, <span class="sc">Gabriël</span>, +<span class="sc">Mahomet</span>, vrede zij met hen. Zie <a href= +"#s1.2">Soera I, vers 2</a> in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17730" href="#xd21e17730src" name="xd21e17730">4</a></span> Zie +<a href="#s2.32">Hoofdstuk II: vers 32</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17757" href="#xd21e17757src" name="xd21e17757">5</a></span> Uit +hoofde er niet bijzonder bepaald is, tot welken tijd de straf voor den +duivel is uitgesteld, zeggen de uitleggers, dat zijn verzoek niet +geheel werd toegestaan, maar dat hij, evenals andere schepselen op het +tweede trompetgeschal zal sterven. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, en <span class="sc">d’Herbelot</span>, +<span class="ex">Bibl. Oriënt, art. Eblis</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17777" href="#xd21e17777src" name="xd21e17777">6</a></span> De +boven- en onderzijde zijn weggelaten, om, zooals de uitleggers zeggen, +aan te duiden, dat de macht van den duivel beperkt is. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17808" href="#xd21e17808src" name="xd21e17808">7</a></span> Het +Mohamedaansche evangelie van <span class="sc">Barnabas</span> zegt, dat +de straf die God over de slang uitsprak, omdat hij den duivel in het +paradijs had gebracht, daarin bestond (zie <a href="#s2.34">Hoofdstuk +II: vers 34</a> en de noot), dat zij niet alleen uit het paradijs +verdreven, maar dat hare voeten door den engel <span class= +"sc">Michaël</span>, met Gods zwaard afgehouwen zouden worden, en +dat de duivel zelf, omdat hij onze voorouders onrein had gemaakt, +veroordeeld werd hunne uitwerpselen en die van hunne nakomelingschap te +eten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17822" href="#xd21e17822src" name="xd21e17822">8</a></span> Die +zij te voren niet hadden opgemerkt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17826" href="#xd21e17826src" name="xd21e17826">9</a></span> Naar +men beweert, zouden dit vijgebladeren zijn geweest (zie <a href= +"#s2">Hoofdstuk II</a>: 33 en de noot).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17852" href="#xd21e17852src" name="xd21e17852">10</a></span> Niet +alleen geschikte grondstoffen, maar ook vindingrijkheid des verstands +en vlugheid van hand, om daarvan gebruik te maken (zie <a href= +"#s2">Hoofdstuk II</a>: vers in de noten op vers 22–33).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17866" href="#xd21e17866src" name="xd21e17866">11</a></span> Door +de fijnheid hunner lichamen en hunne kleurloosheid. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17890" href="#xd21e17890src" name="xd21e17890">12</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard om eene onwelvoegelijke gewoonte der +afgodendienende Arabieren te wraken, welke de gewoonte hadden, den +<span class="ex">Caaba</span> naakt te omringen; daar kleederen, gelijk +zij zeiden, de teekens van hunne ongehoorzaamheid aan God waren +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). De <span class="ex">sonna</span> beveelt, dat +indien iemand gaat bidden, hij zijne goede kleederen moet aantrekken, +uit eerbied voor de goddelijke majesteit, voor welke hij zal +verschijnen. Maar ofschoon de Mahomedanen het onvoegzaam achten, +eensdeels om op eene slordige wijze in Gods tegenwoordigheid te +verschijnen, zoo gelooven zij anderdeels, dat men in geene te rijke of +prachtige kleederen voor hem moet komen, en bijzonder niet in kleederen +met goud of zilver versierd, omdat men dan den schijn van trotschheid +zou hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17905" href="#xd21e17905src" name="xd21e17905">13</a></span> Daar +de boozen, die eveneens van de zegeningen van dit leven genieten, geen +deel zullen hebben in de geneugten van het volgende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17937" href="#xd21e17937src" name="xd21e17937">14</a></span> +Zijnde de engel des doods en zijne helpers.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17947" href="#xd21e17947src" name="xd21e17947">15</a></span> Dat +is: het volk, welks voorbeeld hen tot afgodendienarij en andere +boosheden heeft gebracht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17950" href="#xd21e17950src" name="xd21e17950">16</a></span> De +eenen, omdat zij zich niet alleen verdierven, maar ook de aanleiding +waren van het verderf der overigen, en de anderen, om hun eigen +ongeloof en hunne navolging van een slecht voorbeeld. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span><span class="corr" id="xd21e17954" title= +"Niet in bron">,</span> <span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17970" href="#xd21e17970src" name="xd21e17970">17</a></span> Dat +is: als hunne zielen na den dood ten hemel zullen stijgen; maar zij +zullen op een mesthoop onder de zevende aarde worden geworpen +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span><span class="corr" id= +"xd21e17974" title="Niet in bron">,</span> <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e17981" href="#xd21e17981src" name="xd21e17981">18</a></span> Deze +uitdrukking is zeer gewoon in het oosten en wordt er als spreekwoord +gebezigd: vergelijk +Matth. XIX vers 24.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18000" href="#xd21e18000src" name="xd21e18000">19</a></span> +Zoodat, indien er verschillen of vijandschap tusschen hen gedurende +hunnen leeftijd mochten hebben bestaan, die thans vergeten en door +liefde en vriendschap vervangen zullen zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18019" href="#xd21e18019src" name="xd21e18019">20</a></span> +<span class="ex">Al Araf</span> is volgens <span class= +"sc">Mahomet</span>, de naam van een muur of afscheiding tusschen de +hel en het paradijs.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18027" href="#xd21e18027src" name="xd21e18027">21</a></span> Uit +deze omstandigheid schijnt men te mogen afleiden, dat de meening de +meest waarschijnlijke is, volgens welke dit tusschengedeelte eene soort +van vagevuur is voor hen, die hoewel zij niet verdienen in de hel te +worden gezonden, geene toereikende aanspraak hebben om de onmiddellijke +toelating tot het paradijs te erlangen, en hier eenigen tijd in +verzoeking gebracht zullen worden, door hen de gelukzaligheid dier +plaats te doen aanschouwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18042" href="#xd21e18042src" name="xd21e18042">22</a></span> +Zijnde de aanvoerders en drijvers der ongeloovigen. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18052" href="#xd21e18052src" name="xd21e18052">23</a></span> Dit +waren de minder aanzienlijken en armen onder de geloovigen, welke deze +gedurende hunnen leeftijd, als Gods gunst onwaardig, verachtten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18056" href="#xd21e18056src" name="xd21e18056">24</a></span> Deze +woorden zijn in het bijzonder gericht tot de arme en verachte +geloovigen, waarvan in de vorige noot wordt gesproken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18063" href="#xd21e18063src" name="xd21e18063">25</a></span> +Zijnde van de andere vloeistoffen of vruchten van het paradijs.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18082" href="#xd21e18082src" name="xd21e18082">26</a></span> Dat +is: het vervullen der daarin vervatte beloften en bedreigingen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18088" href="#xd21e18088src" name="xd21e18088">27</a></span> +<a href="#s6.24">Hoofdstuk VI, vers 24</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18104" href="#xd21e18104src" name="xd21e18104">28</a></span> Die +zich gedurende het gebed aanmatigend gedragen, of met eene schreeuwende +stem, of met eene menigte woorden en ijdele herhalingen bidden. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18115" href="#xd21e18115src" name="xd21e18115">29</a></span> +Zijnde, nadat God zijne profeten gezonden en zijne wetten geopenbaard +heeft, tot hervorming en verbetering van den mensch.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18122" href="#xd21e18122src" name="xd21e18122">30</a></span> Of +die uitspreidt over eene groote uitgestrektheid lands. Sommige +afschriften hebben hier in plaats van <span class="ex">noshram</span>, +goede tijdingen, <span class="ex">boshram</span> daar het opsteken van +den wind, onder zulke omstandigheden de voorlooper van regen is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18131" href="#xd21e18131src" name="xd21e18131">31</a></span> Of +een droog en verdord land.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18145" href="#xd21e18145src" name="xd21e18145">32</a></span> +<span class="sc">Noach</span>, de zoon van <span class= +"sc">Lamech</span>, was, volgens de Mahomedaansche schrijvers, een der +zes voornaamste profeten, doch hij had geene geschreven openbaringen, +welke hem werden overgeleverd (Zie <span class="sc">Reland</span> +<span class="ex">de Relig. Moh.</span>, p. 34). Hij was tevens de +eerste die na zijn overgrootvader <span class="sc">Edris</span> of +<span class="sc">Enoch</span> verscheen. Dat <span class= +"sc">Noach</span> het goede onder de booze ante-deluvianen predikte, +wordt door de schrift bevestigd (2 +Petr. II : 5). De Oostersche Christenen zeggen, dat, toen God aan +<span class="sc">Noach</span> beval de ark te bouwen, hij hem tevens +den weg wees om een houten werktuig te vervaardigen, gelijk aan +datgene, waarvan nog heden ten dage, in het Oosten in plaats van +klokken gebruik wordt gemaakt, om het volk naar de kerk op te roepen, +en dat in het Arabisch <span class="ex">Nâkûs</span> en in +het nieuwe Grieksch <span class="ex">Semandra</span> wordt genoemd. +<span class="sc">Noach</span> moest dit werktuig gebruiken om daarop +driemaal per dag te slaan, ten einde de werklieden bij elkander te +roepen, terwijl ’t hem gelegenheid zou geven, zijn volk dagelijks +te waarschuwen, voor het dreigende gevaar <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e18184" href="#xd21e18184" name="xd21e18184">196n</a>]</span>van +den zondvloed, die hen zekerlijk zou verdelgen, indien zij geen berouw +gevoelden (<span class="sc">Eufych</span>, <span class="ex">Ann.</span> +p. 37.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18196" href="#xd21e18196src" name="xd21e18196">33</a></span> Uit +deze woorden en andere plaatsen van den Koran, waar van <span class= +"sc">Noachs</span> prediking wordt gesproken, blijkt het, dat, volgens +de meening van <span class="sc">Mahomet</span>, eene voorname zonde der +ante-diluvianen afgodendienst was (Zie <a href="#s11">Hoofdstuk +XI</a>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18208" href="#xd21e18208src" name="xd21e18208">34</a></span> +Hetzij de dag der opstanding, hetzij die waarop de zondvloed begon.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18232" href="#xd21e18232src" name="xd21e18232">35</a></span> +Zijnde zij, die hem geloofden en met hem in dat vaartuig gingen. Hoewel +er eene overlevering bij de Mahomedanen bestaat, die gezegd wordt van +den profeet zelven ontvangen te zijn, en volgens welke, evenals in de +Heilige Schrift gezegd wordt, niet meer dan acht personen door de ark +werden gered, wordt dat getal echter door sommigen van hen verschillend +opgegeven. Eenigen stellen zes, tien, twaalf, achtenzeventig en tachtig +van beiderlei kunne (<span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Ebn +Shohnah</span>), en daaronder <span class="sc">Jorham</span>, die, +volgens sommigen, de bewaarder der Arabische taal was. Zie <span class= +"sc">Pocock</span>. <span class="ex">Orat. praefix. Carm. +Tograi</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18261" href="#xd21e18261src" name="xd21e18261">36</a></span> +<span class="ex">Ad</span> was een oude en machtige Arabische stam van +afgodendienaren. (<span class="sc">Abulfeda</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18269" href="#xd21e18269src" name="xd21e18269">37</a></span> Deze +wordt gezegd dezelfde persoon als <span class="sc">Heber</span> te +zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18303" href="#xd21e18303src" name="xd21e18303">38</a></span> Dat +is, nopens de afgodsbeelden en uitgedachte voorwerpen van uwe +aanbidding, aan welke gij, in de boosheid uws harten, de namen, +eigenschappen en eer geeft, die alleen den waren God toekomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18317" href="#xd21e18317src" name="xd21e18317">39</a></span> +<span class="ex">Thamoed</span> was een andere Arabische stam, die tot +den afgodendienst overging.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18325" href="#xd21e18325src" name="xd21e18325">40</a></span> De +Thamoedieten drongen op een mirakel aan, en sloegen <span class= +"sc">Saleh</span> voor, met hen naar hun feest te gaan, waar zij hunne +goden en hij de zijne aanroepen zou, onder de belofte, de godheid te +volgen, die antwoord gaf. Maar nadat zij hunne afgodsbeelden gedurende +eenigen tijd, zonder eenigen uitslag, hadden aangeroepen, wees +<span class="sc">Jonda Ebn Amroe</span>, hun vorst, op eene +alleenstaande rots, en verzocht <span class="sc">Saleh</span> daaruit +een wijfjeskameel met een jong te doen voortkomen, terwijl hij zich +plechtig verbond, indien <span class="sc">Saleh</span> dit deed, te +zullen gelooven; zijn volk beloofde hetzelfde. Het gevraagde wonder had +daarop plaats.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18348" href="#xd21e18348src" name="xd21e18348">41</a></span> De +stam van <span class="ex">Thamoed</span> woonde eerst in den omtrek van +de Adieten, doch daar hun getal toenam, verhuisden zij naar het +grondgebied van <span class="ex">Hejr</span> wegens de bergen; hier +hieuwen zij zich woningen in de rotsen, die nog ten huidigen dage +bestaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18382" href="#xd21e18382src" name="xd21e18382">42</a></span> +Gelijk hevige en herhaalde donderslagen, die volgens sommigen niets +anders waren, dan de stem van den engel <span class= +"sc">Gabriël</span>, die hunne harten verscheurde. (<span class= +"sc">Abulfeda</span>, <span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18395" href="#xd21e18395src" name="xd21e18395">43</a></span> Toen +<span class="sc">Mahomet</span> in de expeditie van <span class= +"sc">Tabûc</span>, die hij in het negende jaar der hedjira tegen +de Grieken ondernam, door <span class="ex">Hejr</span> trok, waar deze +oude stam had gewoond, verbood hij zijn leger, niettegenstaande het +door honger en dorst werd geteisterd, hier eenig water te putten, +terwijl hij hun beval, indien zij van dat water hadden gedronken, het +uit te spuwen, of, indien zij daarmede meel hadden gekneed, dit aan +hunne kameelen te geven, (<span class="sc">Abulfeda</span>. +<span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 124) en nadat hij zijn gezicht in +zijne kleederen had gehuld, gaf hij zijn’ muilezel de sporen, +uitroepende: Betreedt het huis van deze snoode menschen niet, maar ween +veeleer, anders zou u kunnen gebeuren wat hun overkwam; nadat hij dit +had gezegd, rende hij in vollen galop en met omsluierd aangezicht +voort, tot hij de vallei was doorgetrokken. (<span class="sc">Al +Bokhari</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18431" href="#xd21e18431src" name="xd21e18431">44</a></span> Zie +<a href="#s11">Hoofdstuk XI</a>, omtrent nadere bijzonderheden van +<span class="sc">Loth</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18448" href="#xd21e18448src" name="xd21e18448">45</a></span> +Zijnde <span class="sc">Loth</span> en zij die in hem geloofden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18459" href="#xd21e18459src" name="xd21e18459">46</a></span> Zie +<a href="#s11">Hoofdstuk XI</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18469" href="#xd21e18469src" name="xd21e18469">47</a></span> Zie +hetzelfde Hoofdstuk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18479" href="#xd21e18479src" name="xd21e18479">48</a></span> +<span class="ex">Madian</span> of <span class="ex">Midian</span>, was +eene stad in <span class="ex">Hejâz</span>, en de woonplaats van +de afstammelingen van <span class="sc">Midian</span>, de zoon +<span class="sc">Abraham</span> uit <span class="sc">Ketura</span> +(Gen. XXV : 2), die, naar het schijnt, zich later met de Ismaëlieten +vereenigde. Deze stad lag aan de Roode Zee en is ontwijfelbaar dezelfde +als <span class="ex">Modiana</span>; wat daarvan in <span class= +"sc">Mahomets</span> tijd was overgebleven, werd in de opvolgende +oorlogen (Zie <span class="sc">Golii</span>, <span class="ex">not. in +Alfrag.</span> p. 143) verwoest, en verkeert in onzen tijd in een +treurigen toestand. Het volk in den omtrek beweert de put te bezitten, +waaraan <span class="sc">Mozes</span> de kudden van <span class= +"sc">Jethro</span> drenkte. (<span class="sc">Abulfeda</span>, +<span class="ex">Desc. Arab.</span> p. 42. <span class="ex">Geogr. +Nub.</span> p. 109.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18533" href="#xd21e18533src" name="xd21e18533">49</a></span> +Sommige Mahomedaansche schrijvers maken dezen tot den zoon van +<span class="sc">Mikail</span>, den zoon van <span class= +"sc">Yashjar</span>, den zoon van <span class="sc">Madian</span> +<span class="corr" id="xd21e18544" title= +"Niet in bron">(</span><span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Tarikh Montakhab</span>). In het algemeen +veronderstellen zij tevens, dat hij dezelfde persoon was als de +schoonvader van <span class="sc">Mozes</span>, die in de Heilige +Schrift <span class="sc">Reuel</span> of <span class="sc">Raguel</span> +en <span class="sc">Jethro</span> wordt genaamd +Exod. II : 18, III +: 1.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18574" href="#xd21e18574src" name="xd21e18574">50</a></span> Hij +zou zijn schoonzoon de wonderdoende roede hebben geschonken +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, Zie ook <span class= +"ex">Shalshel. Hakhab</span>, p. 12), waarmede deze de verschillende +wonderen in Egypte en de woestijn verrichtte, en waardoor hij tevens +uitstekenden raad en onderricht gaf (Exod. +XXVII: 13 enz.); weshalve hij den bijnaam van <span class= +"sc">Khatîb Al Anbiyâ</span>, of prediker der profeten +verkreeg (Zie <span class="sc">d’Herbelot</span>, <span class= +"ex">Bibl. Oriënt. Art. Shoaïb</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18600" href="#xd21e18600src" name="xd21e18600">51</a></span> Een +der groote misdaden waaraan de Midianiten schuldig waren, was het +gebruik van verschillende maten en gewichten, en wel groote en kleine, +waarvan de eerste bij in-, de andere tot den verkoop dienden. (Zie +<span class="sc">d’Herbelot</span>, t. a. pl. <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, +Deut. XXV : 13, 14.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18612" href="#xd21e18612src" name="xd21e18612">52</a></span> Zie +hiervoren bladz. <a href="#pb195" class="pageref">195</a> vers 54 en de +noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18693" href="#xd21e18693src" name="xd21e18693">53</a></span> +Hierdoor wordt figuurlijk de wijze uitgedrukt, hoe God met trotsche en +ondankbare menschen handelt, door hen te vergunnen, de maat hunner +onrechtvaardigheid vol te meten, zonder hen door kastijding en +droefenis tot besef van hunnen toestand te brengen, tot zij, op het +oogenblik, dat zij dit het minst verwachten, geheel verloren zijn. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18719" href="#xd21e18719src" name="xd21e18719">54</a></span> Door +niet daarin te gelooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18741" href="#xd21e18741src" name="xd21e18741">55</a></span> De +Arabische schrijvers vermelden vele fabelen van deze slang. Zoo +verhalen deze, dat zij behaard en van zulk eene uitgestrekte grootte +was, dat, als zij den muil opende, hare kaken 80 elleboogslengten +<span class="pagenum">[<a id="xd21e18743" href="#xd21e18743" name= +"xd21e18743">201n</a>]</span>van elkander waren verwijderd en als zij +met hare onderkaak op den grond lag, het bovenste kakebeen tot aan den +top van het paleis reikte. Zij voegen er tevens bij, dat <span class= +"sc">Pharao</span> daarop <span class="sc">Mozes</span> bij God +bezwoer, die hem had gezonden, de slang weg te nemen, en beloofde, niet +alleen in hem te gelooven, maar tevens de Israëlieten te laten +vertrekken; doch toen <span class="sc">Mozes</span> gedaan had, wat +<span class="sc">Pharao</span> verlangde, trok hij zijn woord terug, en +behandelde hen even slecht als vroeger. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18788" href="#xd21e18788src" name="xd21e18788">56</a></span> De +Arabieren noemen verschillende dier toovenaars, behalve hunnen +opperpriester <span class="sc">Simeon</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18825" href="#xd21e18825src" name="xd21e18825">57</a></span> De +uitleggers voegen er bij, dat toen de slang al de staven en koorden had +verslonden, zij zich onmiddellijk tot de toeschouwers wendde, en hun +zooveel schrik aanjoeg, dat zij vluchten, en een aantal hunner in het +gedrang werden gedood. Daarna nam <span class="sc">Mozes</span> de +slang op en zij werd weder een staf als te voren. De toovenaars +verklaarden daarop, dat het geene tooverij kon zijn, daar in zulk een +geval hunne staven en koorden niet zouden zijn verdwenen. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18877" href="#xd21e18877src" name="xd21e18877">58</a></span> Dat +is: uwe rechter hand en uwen linker voet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18880" href="#xd21e18880src" name="xd21e18880">59</a></span> +Sommigen zeggen, dat <span class="sc">Pharao</span> de eerste uitvinder +dezer straf was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18907" href="#xd21e18907src" name="xd21e18907">60</a></span> +Zijnde de sterren of andere afgoden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18943" href="#xd21e18943src" name="xd21e18943">61</a></span> Door +wiens wil en besluit zij zoozeer werden bedroefd, als eene straf voor +hunne boosheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18958" href="#xd21e18958src" name="xd21e18958">62</a></span> Daar +er in de Mozaïsche wet van geene dergelijke overstrooming sprake +is, zoo veronderstellen sommigen, dat deze plaag eene pestziekte of +eenige andere besmettelijke ziekte was. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.) Het woord <span class="ex">Toefan</span>, dat op +deze plaats wordt gebruikt, en in het algemeen met overstrooming wordt +vertaald, kan ook, meer algemeen, verwoesting of sterfte +beteekenen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18976" href="#xd21e18976src" name="xd21e18976">63</a></span> Deze +gebeurtenis wordt in de Xe en <a href="#s20">XXe Hoofdstuk</a>ken meer +bijzonder besproken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e18989" href="#xd21e18989src" name="xd21e18989">64</a></span> Dat +is het land van <span class="ex">Syrië</span>, waartoe de +Oostersche aardrijkskundigen <span class="ex">Palestina</span> rekenen +te behooren, en waarin, volgens de uitleggers de kinderen Israël, +de koningen van <span class="ex">Egypte</span> en de Amalekieten +opvolgden. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19007" href="#xd21e19007src" name="xd21e19007">65</a></span> +Vooral den hoogen toren, dien <span class="sc">Pharao</span> had doen +bouwen, om den God van <span class="sc">Mozes</span> te kunnen +aanvallen. (Zie <a href="#s28">hoofdstuk XXVIII</a> en <a href= +"#s40">Hoofdstuk XL</a>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19026" href="#xd21e19026src" name="xd21e19026">66</a></span> Men +zegt dat hunne afgodsbeelden nabootsingen van ossen waren, die het +eerste aanleiding gaven tot het maken van het gouden kalf. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19065" href="#xd21e19065src" name="xd21e19065">67</a></span> De +Arabieren rekenen bij nachten, zooals wij bij dagen. Deze gewoonte komt +ontwijfelbaar uit de bijzondere hitte van hun klimaat voort. Als de zon +ondergaat, verlaten zij de tenten en genieten de koelte en den meest +verrukkelijken hemel. De nacht is dan ook in groote mate voor hen wat +de dag voor ons is. Hunne dichters bezingen ook nooit de +bekoorlijkheden van een schoonen dag, maar de woorden <span class= +"ex">Leili! Leili!</span> O nacht, o nacht! worden in al hunne liederen +herhaald. (<span class="sc">Savary</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19092" href="#xd21e19092src" name="xd21e19092">68</a></span> +Zonder de bemiddeling van een ander, en van aangezicht tot aangezicht, +zooals hij met de engelen sprak (<span class="sc">Al +Beidâwi</span><span class="corr" id="xd21e19096" title= +"Niet in bron">)</span>. Zie <span class="sc">d’Herbel</span>. +<span class="ex">Bibl. Oriënt</span> p. 650.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19106" href="#xd21e19106src" name="xd21e19106">69</a></span> Deze +berg wordt door de Arabieren <span class="ex">al Zehir</span> (Heb. +<span lang="he">הר שעיר</span>) +genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19117" href="#xd21e19117src" name="xd21e19117">70</a></span> +Sommige uitleggers beweren, dat God den berg leven gaf en het vermogen +om te zien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19128" href="#xd21e19128src" name="xd21e19128">71</a></span> Deze +woorden moeten niet in hunne strikte beteekenis worden opgevat. Zie in +<a href="#s6.14">Hoofdstuk VI. vers 14</a> eene dergelijke +uitdrukking.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19146" href="#xd21e19146src" name="xd21e19146">72</a></span> +Volgens sommigen waren deze tafels zeven in getal, volgens anderen +tien. Naar het gevoelen van andere uitleggers waren zij uit eene soort +Lotusboom gesneden, die in het Paradijs <span class="ex">Al +Sedra</span> werd genaamd. Anderen wederom zeggen, dat zij van +chrysoliten, smaragden, robijnen, of van gewonen steen waren +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>); ieder van tien of twaalf +ellebogen lengte. Ook veronderstellen zij dat deze niet alleen de tien +geboden vertoonden, maar dat de geheele wet daarop was geschreven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19155" href="#xd21e19155src" name="xd21e19155">73</a></span> Dat +is eene volkomen wet, bevattende alle noodige onderrichtingen, zoowel +nopens godsdienstige en zedelijke plichten, als omtrent het eigenlijk +beheer.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19178" href="#xd21e19178src" name="xd21e19178">74</a></span> Dat +is, volgens de opvatting van sommigen, samengesteld uit vleesch en +bloed, of, volgens anderen, een eenvoudig lichaam, of eene metaalmassa, +zonder ziel (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Zie ook +<a href="#s20">Hoofdstuk XX</a> en de noot op <a href= +"#s2.48">Hoofdstuk II, vers 48</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19190" href="#xd21e19190src" name="xd21e19190">75</a></span> Zie +de beide genoemde Hoofdstukken en de noot op het laatste Hoofdstuk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19194" href="#xd21e19194src" name="xd21e19194">76</a></span> +Zooals hunne gouden en zilveren ringen en armbanden (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19218" href="#xd21e19218src" name="xd21e19218">77</a></span> Door +zijne voorschriften te verwaarloozen, en door u zijne wraak over den +hals te halen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19221" href="#xd21e19221src" name="xd21e19221">78</a></span> Die +allen verbroken en in den hemel opgenomen werden, uitgenomen eene +enkele; deze bevatte, zooals zij zeggen, de bedreigingen en +gerechtelijke bevelen, en werd later in de ark nedergelegd. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, Zie <span class= +"sc">d’Herbelot</span> p. 649.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19245" href="#xd21e19245src" name="xd21e19245">79</a></span> Zie +<a href="#s2.48">Hoofdstuk II, vers 48</a>–57.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19263" href="#xd21e19263src" name="xd21e19263">80</a></span> Of +de stukken van het overgeblevene.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19274" href="#xd21e19274src" name="xd21e19274">81</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span> werden zij door eene aardbeving +verzwolgen. Zie ook nopens deze plaats <a href="#s2">Hoofdstuk II</a>, +t. a. pl. en <a href="#s4.152">Hoofdstuk IV, vers 152</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19296" href="#xd21e19296src" name="xd21e19296">82</a></span> Dat +is <span class="sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19303" href="#xd21e19303src" name="xd21e19303">83</a></span> Zie +<a href="#s3.44">Hoofdstuk III, vers 44</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19309" href="#xd21e19309src" name="xd21e19309">84</a></span> +Zooals het eten van bloed en varkensvleesch, het nemen van woeker, +enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19312" href="#xd21e19312src" name="xd21e19312">85</a></span> Zie +<a href="#s2.286">Hoofdstuk II, vers 286</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19322" href="#xd21e19322src" name="xd21e19322">86</a></span> Dat +is: aan alle menschen in het algemeen, en niet aan een bijzonder volk, +zooals de vroegere profeten werden gezonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19342" href="#xd21e19342src" name="xd21e19342">87</a></span> Zie +<a href="#s2.57">Hoofdstuk II, vers 57</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19348" href="#xd21e19348src" name="xd21e19348">88</a></span> Zie +<a href="#s2.54">Hoofdstuk II, vers 54</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19358" href="#xd21e19358src" name="xd21e19358">89</a></span> Zie +omtrent de uitlegging van deze plaats <a href="#s2.55">Hoofdstuk II, +vers 55</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19373" href="#xd21e19373src" name="xd21e19373">90</a></span> Deze +stad was <span class="ex">Ailah</span> of <span class= +"ex">Elath</span>, aan de <span class="ex">Roode Zee</span>. Sommigen +veronderstellen echter, dat het <span class="ex">Median</span> was, en +anderen <span class="ex">Tiberias</span>. Zie voorts <a href= +"#s2.61">Hoofdstuk II, vers 61</a>, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19401" href="#xd21e19401src" name="xd21e19401">91</a></span> Dat +wij onzen plicht hebben gedaan, door hen van hunne snoodheid terug te +houden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19413" href="#xd21e19413src" name="xd21e19413">92</a></span> Zie +<a href="#s2.61">Hoofdstuk II, vers 61</a> in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19428" href="#xd21e19428src" name="xd21e19428">93</a></span> Door +steekpenningen aan te nemen, om een vonnis te verdraaien en voor de +vervalsching van afschriften van den Pentateuchus, enz. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19434" href="#xd21e19434src" name="xd21e19434">94</a></span> +Vooral door uit te strooien, dat God hunne verdorvenheid zonder oprecht +berouw en boetedoening zou vergeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19449" href="#xd21e19449src" name="xd21e19449">95</a></span> Zie +<a href="#s2.60">Hoofdstuk II, vers 60</a>, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19464" href="#xd21e19464src" name="xd21e19464">96</a></span> De +uitleggers verhalen, dat God over <span class="sc">Adams</span> rug +streek, en uit zijne lendenen zijne geheele nakomelingschap +voortbracht, het eene geslacht na het andere; dat deze menschen +verzameld werden in de gedaante van kleine, met verstand begaafde +mieren, en dat zij, na hunne afhankelijkheid van God te hebben betuigd, +op nieuw in de lendenen van hunnen aartsvader terugkeerden +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span><span class="corr" id="xd21e19474" title= +"Niet in bron">,</span> <span class="sc">Yahya</span><a id="xd21e19479" +name="xd21e19479"></a>. Zie ook <span class= +"sc">d’Herbelot</span>. <span class="ex">Bibl. +Oriënt</span>, p. 54). Uit deze verdichting blijkt, dat de leer +van het voortbestaan den Mahomedanen niet onbekend is, en dat er eene +kleine overeenkomst is tusschen dit en de nieuwere theorie van de +generatie <span class="ex">ex animalculus in semine maritum</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19505" href="#xd21e19505src" name="xd21e19505">97</a></span> +Sommigen achten dit <span class="sc">Bileam</span>, den zoon van +<span class="sc">Béor</span>, wel bekend, ten minste met een +gedeelte van de schrift, daar hij zelfs met eenige openbaringen van God +was begunstigd. Dezen werd door zijn volk verzocht, <span class= +"sc">Mozes</span> en de kinderen Israëls te vloeken. Eerst +weigerde hij dit, zeggende: Hoe kan ik hen vloeken, die door de engelen +worden ondersteund? Maar later werd hij door giften overgehaald, en +nauwelijks had hij het gedaan, of hij stak zijn tong uit, als een hond, +en deze hing op zijne borst neder. <span class="corr" id="xd21e19516" +title="Niet in bron">(</span><span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Zamakhshari</span>. Zie ook <span class="sc">d’Herbelot</span>. +<span class="ex">Bibl. Oriënt. Art. Balaam.</span>)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19539" href="#xd21e19539src" name="xd21e19539">98</a></span> Door +het loon der onrechtvaardigheid te beminnen en gretig, als belooning, +op dwaling azende. +2 Petrus II : 5, Richteren +II.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19567" href="#xd21e19567src" name="xd21e19567">99</a></span> Door +het uitdrukken van zijne attributen. <span class="sc">Marracci</span> +telt er negen en negentig op, die bij de Arabieren in gebruik zijn +(<span class="ex">In Alc.</span> p. 414.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19577" href="#xd21e19577src" name="xd21e19577">100</a></span> +Zooals <span class="sc">Walid Ebn al Mogheira</span> deed, die op het +hooren dat <span class="sc">Mahomet</span> aan God den titel van +<span class="ex">Al Rahman</span>, of de genadige gaf, luid begon te +lachen en zeide, dat hij niemand van dien naam kende (<span class= +"sc">Marracc</span>. <span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 19), of, +zooals de afgoden dienende bewoners van <span class="ex">Mekka</span> +deden, die de namen hunner afgoden van die van den waren God afleidden, +zooals b.v. <span class="ex">Allàt</span>, van <span class= +"ex">Allah</span>, <span class="ex">Al Uzza</span>, van <span class= +"ex">Al Aziz</span>, de machtige en <span class="ex">Manat</span> van +<span class="ex">Al Mannan</span>, vol van goedheid (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19632" href="#xd21e19632src" name="xd21e19632">101</a></span> +Door hen te vleien met voorspoed in dit leven en hun toe te staan, in +eene onverstoorbare zekerheid te zondigen, tot zij bevinden, dat zij +onverwachts ten gronde zijn gericht. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19682" href="#xd21e19682src" name="xd21e19682">102</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat de Koran op deze +plaats <span class="sc">Kosai</span>, een van <span class= +"sc">Mahomets</span> voorouders, en zijne vrouw bedoelt, die God om +kroost smeekten, en die den vier zonen, welke hem werden verleend, de +namen <span class="sc">Abd Menaf</span>, <span class="sc">Abd +Shains</span>, <span class="sc">Abd ul Uzza</span> en <span class= +"sc">Abd al Dar</span> gaven, naar de namen der vier voornaamste +afgoden der Koreïshieten. De genoemde uitlegger veronderstelt ook, +dat de volgende woorden op hunne afgodendienende nakomelingen moeten +worden toegepast.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19719" href="#xd21e19719src" name="xd21e19719">103</a></span> Als +zijnde aan het volstrekte bevel van God onderworpen. De hoofd-afgoden +der Arabieren waren: de zon, de maan en de sterren.</p> +</div> +</div> +<div id="s8" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e495">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Achtste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Buit<a class="noteref" id="xd21e19784src" href= +"#xd21e19784" name="xd21e19784src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Medina</span><a class= +"noteref" id="xd21e19807src" href="#xd21e19807" name= +"xd21e19807src">2</a>.—76 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s8.1" name="s8.1"></a><span class="versenum">1.</span> Zij +zullen u vragen nopens den buit. Antwoord: De verdeeling van den buit +behoort Gode en zijn gezant. Vreest dus God, en tracht uwe geschillen +in der minne te schikken. Gehoorzaam God en zijn gezant, indien gij +ware geloovigen zijt. <span class="versenum">2.</span> Waarlijk, de +ware geloovigen zijn zij, wier harten vreezen als God wordt genoemd, en +wier geloof vermeerderd wordt, zoo hun zijne teekens worden herinnerd +en die op God vertrouwen. <span class="versenum">3.</span> Die de +bepaalde tijden van het gebed in acht nemen, en aalmoezen geven van +hetgeen wij hun hebben geschonken. <span class="versenum">4.</span> +Deze zijn waarlijk geloovigen; zij zullen hoogere graden van +gelukzaligheid van hunnen Heer genieten, en vergiffenis en een +overvloedig vermogen. <a id="s8.5" name="s8.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Toen uw Heer u van uw huis wegvoerde, met +waarheid, en een deel der geloovigen afkeerig van uwe leiding waren. +<span class="versenum">6.</span> Twistten zij met u nopens de waarheid, +nadat die hun was kenbaar gemaakt<a class="noteref" id="xd21e19847src" +href="#xd21e19847" name="xd21e19847src">3</a>; op geene andere wijze +dan alsof men hen ter dood had gevoerd, en zij dit met hunne oogen +hadden gezien<a class="noteref" id="xd21e19853src" href="#xd21e19853" +name="xd21e19853src">4</a>. <span class="versenum">7.</span> En +herinner u, <span class="pagenum">[<a id="pb212" href="#pb212" name= +"pb212">212</a>]</span>toen God u een der twee deelen beloofde, dat het +u zou worden gegeven<a class="noteref" id="xd21e19872src" href= +"#xd21e19872" name="xd21e19872src">5</a>, en gij begeerdet dat het +deel, hetwelk niet van wapens was voorzien<a class="noteref" id= +"xd21e19897src" href="#xd21e19897" name="xd21e19897src">6</a> aan u zou +worden overgeleverd; maar God wilde de waarheid zijner woorden bekend +maken, en het grootste deel der ongeloovigen afsnijden<a class= +"noteref" id="xd21e19900src" href="#xd21e19900" name= +"xd21e19900src">7</a>. <span class="versenum">8.</span> Om de waarheid +openbaar te maken en de leugen te verdelgen, ofschoon de boozen er +afkeerig van mogen zijn. <a id="s8.9" name="s8.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Toen gij hulp van uwen Heer hebt gevraagd<a class= +"noteref" id="xd21e19912src" href="#xd21e19912" name= +"xd21e19912src">8</a>, en hij u antwoordde: Waarlijk, ik zal u +ondersteunen met duizend engelen, die elkander geregeld opvolgen. +<span class="versenum">10.</span> En dit deed God alleen als goede +berichten<a class="noteref" id="xd21e19933src" href="#xd21e19933" name= +"xd21e19933src">9</a> voor u, en opdat uwe harten daarbij vertrouwend +zouden blijven; want de overwinning komt alleen van God, en God is +machtig en wijs. <span class="versenum">11.</span> Toen een slaap u +overviel, als een teeken van zekerheid van hem, en hij water van den +hemel op u nederzond, opdat hij u daarmede zou zuiveren, en hij de +afschuwelijkheid van satan van u zou afnemen, en hij uwe harten en uwen +voet daardoor zou mogen bevestigen. <a id="s8.12" name= +"s8.12"></a><span class="versenum">12.</span> Ook toen uw Heer tot de +engelen sprak: Waarlijk ik ben met u; bevestigt dus hen die gelooven. +Ik zal schrik in de harten der ongeloovigen werpen. Slaat dus hunne +hoofden af, en slaat al de toppen hunner vingers af<a class="noteref" +id="xd21e19948src" href="#xd21e19948" name="xd21e19948src">10</a>. +<span class="versenum">13.</span> Dit zullen zij ondergaan, omdat zij +God en zijn gezant wederstand hebben geboden: en wie God en zijn gezant +wederstand biedt, waarlijk, die zal gestreng door God gestraft worden. +<span class="versenum">14.</span> Dit zal uwe straf zijn; gevoelt die +dus; ook zullen de ongeloovigen de straf van het hellevuur ondergaan. +<span class="versenum">15.</span> O ware geloovigen! als gij de +ongeloovigen ontmoet, <span class="pagenum">[<a id="pb213" href= +"#pb213" name="pb213">213</a>]</span>in grooten getale tegen u +optrekkende, wendt u dan niet van hen af. <span class= +"versenum">16.</span> Want wie hen op dien dag zijn rug mocht +toewenden, tenzij hij zich ter zijde wende om te strijden, of zich tot +een ander deel der geloovigen terugtrekke, zal Gods verontwaardiging +over zich doen komen, en zijne woning zal de hel zijn. Welk een slecht +verblijf! <span class="versenum">17.</span> En gij dooddet hen niet, +welke te <span class="ex">Bedr</span> werden verslagen; maar God doodde +hen<a class="noteref" id="xd21e19981src" href="#xd21e19981" name= +"xd21e19981src">11</a>. Gij slingerdet niets, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! ofschoon gij scheent het te slingeren, maar God +doet het<a class="noteref" id="xd21e19990src" href="#xd21e19990" name= +"xd21e19990src">12</a> om de geloovigen door eene schoone proef te +beproeven; want God begrijpt en weet alles. <span class= +"versenum">18.</span> Dit geschiedde opdat God de listen der +ongeloovigen mocht verijdelen. <span class="versenum">19.</span> Gij +hebt de overwinning verlangd, o ongeloovigen! en de overwinning heeft +zich tegen u gekeerd. Indien gij de eersten zijt, die ophoudt den +gezant te bestrijden, zal u dat voordeeliger zijn. Maar indien gij +terugkeert om hem aan te vallen, zullen wij mede terugkeeren om hem te +ondersteunen, en uwe krachten zullen u volstrekt van geen voordeel +wezen, alhoewel die ook talrijk mochten zijn; want God is met de +geloovigen. <span class="versenum">20.</span> O ware geloovigen! +gehoorzaamt God en zijn gezant, en wendt u niet van hem af, nu gij de +waarschuwingen van den Koran hoort. <span class="versenum">21.</span> +En weest niet als zij die zeggen: Wij hooren, als zij niet hooren. +<span class="versenum">22.</span> Waarlijk, de slechtsten van de dieren +der aarde tegenover God, zijn de dooven en de stommen, die niet +begrijpen. <span class="versenum">23.</span> Indien God slechts iets +goeds in hen had ontdekt, zou hij hun zekerlijk hebben doen hooren; +maar indien hij hen had doen hooren, zouden zij zich gewis afgewend en +zich ver verwijderd hebben. <span class="versenum">24.</span> O ware +geloovigen! antwoordt God en zijn apostel, indien hij u het leven +geeft; en weet dat God zich tusschen den mensch en zijn hart +plaatst<a class="noteref" id="xd21e20023src" href="#xd21e20023" name= +"xd21e20023src">13</a>, en dat gij voor hem zult verzameld worden. +<a id="s8.25" name="s8.25"></a><span class="versenum">25.</span> Hoedt +u voor de verzoeking<a class="noteref" id="xd21e20031src" href= +"#xd21e20031" name="xd21e20031src">14</a>; zij zal niet hen in het +bijzonder treffen, die goddeloos onder u zijn, maar u allen in het +algemeen; en weet, dat God gestreng in het straffen is. <a id="s8.26" +name="s8.26"></a><span class="versenum">26.</span> En gedenkt, dat, +toen gij zwak en in kleinen getale in het land waart<a class="noteref" +id="xd21e20038src" href="#xd21e20038" name="xd21e20038src">15</a>, gij +vreesdet door uwe vijanden verdelgd te worden; maar God gaf u een +toevluchtsoord, en hij ondersteunde u met zijne hulp, en beschonk u met +goede dingen, opdat gij dankbaar zoudt zijn. <span class= +"versenum">27.</span> O ware geloovigen! bedriegt God en zijn gezant +niet: schendt nimmer <span class="pagenum">[<a id="pb214" href="#pb214" +name="pb214">214</a>]</span>uw geloof met uw weten. <span class= +"versenum">28.</span> En bedenkt, dat uw rijkdom en uwe kinderen eene +beproeving voor u zijn, en dat Gods belooning groot is. <a id="s8.29" +name="s8.29"></a><span class="versenum">29.</span> O ware geloovigen! +indien gij God vreest, zal hij u eene onderscheiding verleenen. Hij zal +uwe zonden vergeven, en u vergiffenis schenken; want zijne genade is +groot. <a id="s8.30" name="s8.30"></a><span class="versenum">30.</span> +En herinner u, toen de ongeloovigen een komplot tegen u smeedden; toen +zij u wilden aangrijpen, en dooden of verjagen. God spande op zijne +beurt tegen hen samen<a class="noteref" id="xd21e20070src" href= +"#xd21e20070" name="xd21e20070src">16</a>; en waarlijk, God is het +beste in staat, een samenspanning te verijdelen. <a id="s8.31" name= +"s8.31"></a><span class="versenum">31.</span> En als onze teekens voor +hen worden herhaald, zeggen zij: Wij hebben het gehoord; indien het ons +behaagde, konden wij iets dergelijks uitspreken; dit zijn slechts +fabelen der ouden<a class="noteref" id="xd21e20083src" href= +"#xd21e20083" name="xd21e20083src">17</a>. <span class= +"versenum">32.</span> En toen zij zeiden: O God! indien dit de waarheid +van u is, laat dan steenen uit den hemel op ons nedervallen, of leg ons +eene andere gestrenge straf op. <span class="versenum">33.</span> Maar +God was niet geneigd hen te straffen, zoolang gij u onder hen bevondt, +noch was God geneigd hen te straffen, toen zij vergiffenis vroegen. +<span class="versenum">34.</span> Maar zij kunnen geene +verontschuldiging aanvoeren, waarom God hen niet zou straffen, naardien +zij de geloovigen hebben belet, den heiligen tempel te +bezoeken<a class="noteref" id="xd21e20103src" href="#xd21e20103" name= +"xd21e20103src">18</a>, hoewel zij er de bewakers niet van zijn. De +bewakers daarvan zijn alleen, die God vreezen; maar het grootste deel +hunner weet het niet. <a id="s8.35" name="s8.35"></a><span class= +"versenum">35.</span> En hun gebed in het huis des Heeren is geen ander +dan gefluit en handgeklap<a class="noteref" id="xd21e20114src" href= +"#xd21e20114" name="xd21e20114src">19</a>. Ondergaat dus de straf, +omdat gij ongeloovigen zijt geweest. <a id="s8.36" name= +"s8.36"></a><span class="versenum">36.</span> Zij die niet gelooven, +wenden hunne rijkdommen aan, om den weg van God<a class="noteref" id= +"xd21e20133src" href="#xd21e20133" name="xd21e20133src">20</a> te +versperren. Zij zullen die verspillen, maar daarna zal het een bitter +berouw voor hen zijn, en zij zullen eindelijk overwonnen worden. +<span class="versenum">37.</span> En de ongeloovigen zullen in de hel +verzameld worden. <span class="versenum">38.</span> God zal de slechten +van de goeden scheiden; hij zal de slechten op elkander stapelen; hij +zal er een bundel van vormen en dien in het vuur der hel werpen. Dan +zullen de boozen verloren zijn. <a id="s8.39" name= +"s8.39"></a><span class="versenum">39.</span> Zeg tot de ongeloovigen +dat, indien zij ophouden u weerstand te bieden, hun zal vergeven worden +wat reeds voorbij is; maar indien zij voortgaan u <span class= +"pagenum">[<a id="pb215" href="#pb215" name="pb215">215</a>]</span>aan +te vallen, zal de voorbeeldige straf van de vroegere bestrijders der +profeten, die reeds voltrokken is, eveneens op hen worden toegepast. +<a id="s8.40" name="s8.40"></a><span class="versenum">40.</span> Strijd +dus tegen hen, tot er geen verzet meer ter gunste der afgodendienarij, +en geen andere godsdienst dan die van uwen Heer besta. Indien zij +ophouden, waarlijk dan ziet God wat zij doen. <span class= +"versenum">41.</span> Maar indien zij zich afwenden, weet dan, dat God +uw schuts is. Hij is de beste schuts en de beste Helper. <a id="s8.42" +name="s8.42"></a><span class="versenum">42.</span> En weet, dat, indien +gij eenigen buit bekomt, een vijfde deel daarvan aan God en den gezant +behoort en aan zijne bloedverwanten, en aan de weezen, de armen en de +reizigers<a class="noteref" id="xd21e20167src" href="#xd21e20167" name= +"xd21e20167src">21</a> indien gij aan God gelooft, en aan hetgeen wij +door onzen dienaar op den dag der onderscheiding hebben nedergezonden; +op den dag waarop de twee legers elkander ontmoeten; en God is +almachtig. <span class="versenum">43.</span> Toen gij gelegerd waart op +de meest nabijgelegen zijde der vallei, en zij gelegerd waren op de +verste zijde, en de karavaan zich lager bevond, en indien gij +wederzijds bepaald hadt slag te leveren, zoudt gij zekerlijk die +bepaling hebben geschonden<a class="noteref" id="xd21e20174src" href= +"#xd21e20174" name="xd21e20174src">22</a>; maar gij werdt, zonder +eenige voorafgaande bepaling, tot den strijd gebracht, opdat God de +zaak zou vervullen, welke hij besloten had te doen plaats hebben. +<span class="versenum">44.</span> Opdat degeen die omkwam, zou omkomen, +na een blijkbare aanwijzing, en hij die het moest overleven, door +hetzelfde teeken leven mocht. God hoort en weet alles. <span class= +"versenum">45.</span> Herinner u, toen uw Heer den vijand in uwen slaap +en weinig in getal aan u deed verschijnen<a class="noteref" id= +"xd21e20186src" href="#xd21e20186" name="xd21e20186src">23</a>; en +indien hij u dien in grooten getale had doen verschijnen, zoudt gij den +moed verloren en daarover getwist hebben<a class="noteref" id= +"xd21e20192src" href="#xd21e20192" name="xd21e20192src">24</a>, maar +God behoedde u daarvoor; want hij kent de binnenste deelen van de borst +der menschen. <span class="versenum">46.</span> En toen hij hem zich +voor u deed vertoonen, deed hij hem weinig talrijk voor uwe oogen +schijnen; hij verminderde het getal in uwe oogen, opdat God de zaak zou +mogen vervullen, welke hij besloten had te doen; en tot God zullen alle +dingen terugkeeren. <span class="versenum">47.</span> O ware +geloovigen! indien gij een deel der ongeloovigen ontmoet, weest +onverwrikbaar en gedenkt God dikwijls, opdat gij voorspoedig zoudt +mogen zijn. <span class="versenum">48.</span> En gehoorzaamt God en +zijn gezant, en weest niet verdeeld; daardoor zoudt gij ontmoedigd +worden, en al uw welslagen hangt van u af; maar volhardt met geduld; +want God is met hen die volharden. <a id="s8.49" name= +"s8.49"></a><span class="versenum">49.</span> En weest niet als zij, +die onbeschaamd hunne huizen verlieten en met pralen <span class= +"pagenum">[<a id="pb216" href="#pb216" name= +"pb216">216</a>]</span>onder de menschen verschenen, en van den weg van +God afwenden; want God begrijpt wat zij doen. <span class= +"versenum">50.</span> En gedenkt, toen satan hunne daden voor hen +vooraf beschikte<a class="noteref" id="xd21e20219src" href= +"#xd21e20219" name="xd21e20219src">25</a> en zeide: Niemand zal u heden +overwinnen; en ik zal zeker nabij zijn, om u te helpen. Maar toen de +beide legers elkander in het gezicht kwamen, wendde hij hun den rug +toe, zeggende: Waarlijk, ik bemoei er mij niet mede, ik zie wat gij +niet ziet, ik vrees God, want God is gestreng in het straffen<a class= +"noteref" id="xd21e20222src" href="#xd21e20222" name= +"xd21e20222src">26</a>. <span class="versenum">51.</span> Toen de +huichelaars, en zij in wier harten een gebrek zetelde, zeiden: Hun +geloof verblindt hen<a class="noteref" id="xd21e20230src" href= +"#xd21e20230" name="xd21e20230src">27</a>. Maar hij die zijn vertrouwen +in God stelt, weet dat hij machtig en wijs is. <a id="s8.52" name= +"s8.52"></a><span class="versenum">52.</span> En zoo gij hadt gezien +toen de engelen de ongeloovigen doodden; toen sloegen zij hunne +aangezichten en hunne ruggen<a class="noteref" id="xd21e20237src" href= +"#xd21e20237" name="xd21e20237src">28</a> en zeiden tot hen: Gevoelt +gij de pijn der verbranding? <span class="versenum">53.</span> Dit zult +gij ondergaan, om hetgeen uwe handen voor u hebben verricht, en omdat +God niet onrechtvaardig omtrent zijne dienaren is. <a id="s8.54" name= +"s8.54"></a><span class="versenum">54.</span> Hun lot gelijkt dat van +het volk van <span class="sc">Pharao</span> en der ongeloovigen, die +hen zijn voorafgegaan. God verdelgt hen om hunne zonden. God is sterk +en gestreng in zijne straffen. <span class="versenum">55.</span> Dit is +geschied, omdat God de weldaden niet verandert, waarmede hij de +menschen overlaadt, zoolang zij niet veranderen wat in hunne zielen is, +en hetwelk God alles hoort en ziet. <span class="versenum">56.</span> +Zij hebben gehandeld evenals het volk van <span class= +"sc">Pharao</span> en evenals zij die het vooraf gingen; die de teekens +van hunnen Heer loochenden. Daarom verdelgden wij hen in hunne zonden +en wij overstroomden het volk van <span class="sc">Pharao</span>; want +zij waren allen zondaren. <span class="versenum">57.</span> Waarlijk de +slechtste dieren in Gods oog zijn zij, die hardnekkige ongeloovigen +zijn, en niet willen gelooven. <span class="versenum">58.</span> +Evenals zij, die een verbond met u aangaan en later hun verbond bij +iedere geschikte gelegenheid schenden en God niet vreezen. <a id= +"s8.59" name="s8.59"></a><span class="versenum">59.</span> Indien gij +hen in den strijd gevangen neemt, verstrooi hen en stel een voorbeeld +voor hen die na hen zullen komen, opdat zij gewaarschuwd mogen zijn. +<span class="versenum">60.</span> Of indien gij eenig verraad van een +volk vreest, verwerp zijn verbond en behandel het dan op gelijke wijze; +want God bemint <span class="pagenum">[<a id="pb217" href="#pb217" +name="pb217">217</a>]</span>de verraders niet. <span class= +"versenum">61.</span> En denkt niet<a class="noteref" id= +"xd21e20299src" href="#xd21e20299" name="xd21e20299src">29</a> dat de +ongeloovigen Gods wraak ontgaan; want zij zullen Gods macht niet +verminderen. <span class="versenum">62.</span> Verzamel dus alle +krachten die gij tegen hen hebt, en troepen paarden, waarmede gij den +vijand Gods moogt verschrikken, en ook uw vijand en alle ongeloovigen +buiten hen, welke gij niet kent, maar die God kent. En wat gij voor de +verdediging van Gods geloof besteedt, zal u worden terug betaald en gij +zult niet onrechtvaardig worden behandeld. <span class= +"versenum">63.</span> Indien zij tot vrede overhellen, zult gij mede +daartoe neigen, en stel uw vertrouwen in God; want hij hoort en weet +alles. <span class="versenum">64.</span> Maar indien zij trachten u te +verraden, dan zal God uw helper zijn. Hij is het, die u door zijne +ondersteuning heeft geholpen en door die der geloovigen, en hij heeft +hunne harten vereenigd. Indien gij alle rijkdommen der aarde zoudt +hebben verspild, zoudt gij hunne harten niet hebben kunnen vereenigen, +maar God vereenigt hen; want hij is almachtig en wijs. <a id="s8.65" +name="s8.65"></a><span class="versenum">65.</span> O profeet! God is uw +steun, en die der ware geloovigen welke u volgen<a class="noteref" id= +"xd21e20320src" href="#xd21e20320" name="xd21e20320src">30</a>. +<span class="versenum">66.</span> O profeet! zet de geloovigen tot +oorlog aan; indien twintig uwer volhardend zijn, zullen zij twee +honderd overwinnen, en indien er een honderd van u zijn, zullen zij +duizend overwinnen van degenen die niet gelooven, daar zij een volk +zijn dat niet begrijpt. <span class="versenum">67.</span> God heeft uwe +taak gemakkelijk gemaakt; want hij weet dat gij zwak waart. Indien er +een honderd van u zijn die volharden, zullen zij twee honderd +overwinnen, en indien er duizend van u zijn zullen zij +tweeduizend<a class="noteref" id="xd21e20346src" href="#xd21e20346" +name="xd21e20346src">31</a> overwinnen, door Gods verlof; want God is +met hen die volharden. <a id="s8.68" name="s8.68"></a><span class= +"versenum">68.</span> Het was nimmer een profeet gegeven, gevangenen te +maken zonder groote slachtingen op aarde te doen plaats hebben<a class= +"noteref" id="xd21e20360src" href="#xd21e20360" name= +"xd21e20360src">32</a>. Gij verlangt het goede dezer wereld, en God wil +u dat der volgende geven; want God is machtig en wijs. <a id="s8.69" +name="s8.69"></a><span class="versenum">69.</span> Indien u vooraf +geene openbaring van God ware gegeven, zou u eene strenge straf zijn +opgelegd voor het losgeld, dat gij van de gevangenen te <span class= +"ex">Bedr</span><a class="noteref" id="xd21e20369src" href= +"#xd21e20369" name="xd21e20369src">33</a> hebt verkregen. <span class= +"versenum">70.</span> Eet dus van hetgeen gij hebt verworven, +<span class="pagenum">[<a id="pb218" href="#pb218" name= +"pb218">218</a>]</span>van hetgeen geoorloofd en goed is; want God is +barmhartig en genadig. <span class="versenum">71.</span> O profeet! zeg +tot de gevangenen die in uwe handen zijn: Indien God weet, dat er eenig +goed in uwe harten is, zal hij u beter geven dan hetgeen van u werd +genomen en hij zal u vergeven; want God is genadig en barmhartig. +<span class="versenum">72.</span> Maar indien zij trachten u te +bedriegen<a class="noteref" id="xd21e20458src" href="#xd21e20458" name= +"xd21e20458src">34</a>, waarlijk, dan hebben zij God bedrogen; daarom +heeft hij u de macht over hen gegeven, en God is alwetend en wijs. +<a id="s8.73" name="s8.73"></a><span class="versenum">73.</span> Zij +die geloofd hebben en hun land zijn ontvlucht, en hunne bezittingen en +hunne personen aan den strijd, voor den godsdienst van hunnen Heer, +wijdden, en zij die den profeet eene schuilplaats hebben verleend en +hem hebben bijgestaan, zullen als elkanders naaste bloedverwanten +worden beschouwd<a class="noteref" id="xd21e20466src" href= +"#xd21e20466" name="xd21e20466src">35</a>. Maar zij die geloofd hebben +en hun land niet zijn ontvlucht, zullen geene bloedverwanten van u +zijn, tot zij hunne woningen eveneens hebben verlaten. Maar indien zij +uwe hulp voor het geloof inroepen, zult gij die verleenen, tenzij het +tegen degenen mocht wezen, die uwe bondgenooten zijn; en God ziet wat +gij doet. <span class="versenum">74.</span> Laat de ongeloovigen +elkanders bloedverwanten zijn. Zoo lang gij dit niet ook doet, zullen +er wanorde en groote plagen over de aarde heerschen. <span class= +"versenum">75.</span> Maar zij die geloofd en hunne woningen verlaten, +<span class="pagenum">[<a id="pb219" href="#pb219" name= +"pb219">219</a>]</span>en voor des Heeren waren godsdienst hebben +gestreden, en den profeet eene schuilplaats verleend en hem ondersteund +hebben, deze zijn waarlijk geloovigen, zij zullen vergiffenis en +edelmoedige ondersteuning ontvangen. <span class="versenum">76.</span> +En zij, welke sedert dien tijd geloofd en hunne woningen verlaten +hebben, en met u streden, behooren eveneens tot de uwen. En zij, die +door bloedverwantschap verbonden zijn, zullen, als elkanders naaste +bloedverwanten, boven vreemdelingen worden beschouwd, overeenkomstig +Gods boek. God kent alle dingen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19784" href="#xd21e19784src" name="xd21e19784">1</a></span> Dit +hoofdstuk werd in het leven geroepen door de hoogloopende twisten, die +veroorzaakt werden door de verdeeling van den buit in den slag van +<span class="ex">Bedr</span> behaald (zie <a href="#s3.11">Hoofdstuk +III, vers 11</a>, in de noot), en welke twisten waren ontstaan tusschen +de jongelieden, die gestreden hadden en alles wilden hebben, en de oude +lieden die niet gestreden hadden en een deel verlangden (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). <span class="sc">Mahomet</span> deelde +den buit in gelijke deelen onder hen, na aftrek van een vijfde deel +voor het lager te melden doel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19807" href="#xd21e19807src" name="xd21e19807">2</a></span> +Behalve zeven verzen (<a href="#s8.30">30</a>–<a href= +"#s8.36">36</a>), die, volgens sommigen, te <span class= +"ex">Mekka</span> werden geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19847" href="#xd21e19847src" name="xd21e19847">3</a></span> Dat +is: nopens hunnen goeden uitslag tegenover <span class="sc">Aboe +Juhl</span> en de Koreïshieten; des niettegenstaande had God +beloofd hen te zullen aanmoedigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19853" href="#xd21e19853src" name="xd21e19853">4</a></span> De +reden van dit terugtrekken was hunne weinige talrijkheid, in +vergelijking met den vijand; zij waren namelijk alleen te voet, en +hadden slechts twee paarden bij zich, terwijl de Koreïshieten +honderd paarden bezaten (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, en +<span class="sc">Abulfed</span>. <span class="ex">Vit. Moh.</span> p. +56).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19872" href="#xd21e19872src" name="xd21e19872">5</a></span> Dat +is, hetzij de karavaan, hetzij de hulpbenden van <span class= +"ex">Mekka</span>. Marracci verwart <span class="ex">al ir</span> en +<span class="ex">al nafir</span>, dat de karavaan en het korps +hulpbenden beteekent, en ziet ze aan voor twee familienamen van +Koreïshieten, welke nooit bekend waren en door hem <span class= +"ex">Airenses</span> en <span class="ex">Naphirenses</span> genaamd +worden (<span class="sc">Marracci</span> in <span class= +"ex">Alc</span>. p. 297.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19897" href="#xd21e19897src" name="xd21e19897">6</a></span> Dat +is: de karavaan, die slechts veertig paarden bezat, terwijl de +tegenpartij sterk en goed voorzien was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19900" href="#xd21e19900src" name="xd21e19900">7</a></span> Alsof +hij had gezegd: Uw gezicht diende alleen om den buit van de karavaan +prijs te maken en om gevaar te vermijden; maar God bepaalde de +uitroeiing zijner tegenstanders, om zijnen godsdienst te +verheerlijken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19912" href="#xd21e19912src" name="xd21e19912">8</a></span> Toen +<span class="sc">Mahomets</span> manschappen zagen, dat zij den strijd +niet konden vermijden, bevalen zij zich in Gods ondersteuning aan, +terwijl hun profeet met grooten ernst bad, voortdurend uitroepende: O +God! vervul wat gij mij hebt beloofd. O God! indien dit gedeelte mocht +worden afgesneden, zult gij op aarde niet meer aangebeden worden. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span><span class="corr" id= +"xd21e19919" title="Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Abulfed</span>, <span class="ex">Vit. Moh</span>. p. 38.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19933" href="#xd21e19933src" name="xd21e19933">9</a></span> Zie +<a href="#s3.145">Hoofdstuk III, vers 145</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19948" href="#xd21e19948src" name="xd21e19948">10</a></span> Dit +is de opzettelijk bepaalde straf voor de vijanden van den +Mahomedaanschen godsdienst. De Moslim pasten die echter niet toe op de +personen welke zij te <span class="ex">Bedr</span> gevangen namen, +waarover zij in dit Hoofdstuk berispt worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19981" href="#xd21e19981src" name="xd21e19981">11</a></span> Zie +<a href="#s3">Hoofdstuk III</a>, vers II, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e19990" href="#xd21e19990src" name="xd21e19990">12</a></span> Zie +de zoo even aangeduide plaats.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20023" href="#xd21e20023src" name="xd21e20023">13</a></span> Daar +hij niet alleen de meest verborgen dingen van zijn hart kent, maar +zelfs de voornemens des menschen beheerscht, en hem hetzij tot geloof +hetzij tot ongeloof geneigd maakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20031" href="#xd21e20031src" name="xd21e20031">14</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eene aanstekende misdaad, die een groot +getal menschen omvat. De uitleggers zijn omtrent de ware beteekenis +dezer plaats verdeeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20038" href="#xd21e20038src" name="xd21e20038">15</a></span> +Zijnde te <span class="ex">Mekka</span>. De hier aangesproken personen +zijn de <span class="ex">Mohajerin</span> of uitgewekenen, die van toen +af naar <span class="ex">Medina</span> vluchtten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20070" href="#xd21e20070src" name="xd21e20070">16</a></span> Door +hunne samenzwering aan <span class="sc">Mahomet</span> te openbaren, en +hem wonderbaarlijk bijstaande om hen te ontmaskeren en hem te doen +ontsnappen; en door hen later tot den slag van <span class= +"ex">Bedr</span> te brengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20083" href="#xd21e20083src" name="xd21e20083">17</a></span> Zie +<span class="corr" id="xd21e20085" title= +"Bron: Hoofstuk VI, vers 25"><a href="#s6.25">Hoofdstuk VI, vers +25</a></span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20103" href="#xd21e20103src" name="xd21e20103">18</a></span> Bij +de expeditie van <span class="ex">Al Hodeibiya</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20114" href="#xd21e20114src" name="xd21e20114">19</a></span> Men +zegt dat zij gewoon waren, naakt om een <span class= +"ex">Caaba</span>-tempel te gaan (Zie <a href="#s7.29">Hoofdstuk VII, +vers 29</a>, in de noot), zoowel mannen als vrouwen, terwijl zij door +hunne vingers floten en in hunne handen klapten. Volgens anderen +maakten zij dit gedruisch met het doel, <span class="sc">Mahomet</span> +te storen, als deze bad, terwijl zij voorgaven mede te bidden. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20133" href="#xd21e20133src" name="xd21e20133">20</a></span> De +personen die voornamelijk op deze plaats worden bedoeld waren twaalf +Koreïshieten, die ieder elken dag tien kameelen schonken, om die +te dooden tot leeftocht voor hun leger in de expeditie van <span class= +"ex">Bedr</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20167" href="#xd21e20167src" name="xd21e20167">21</a></span> +Overeenkomstig deze bepaling, is een vijfde deel van den buit bestemd +voor de bijzondere, hier vermelde doeleinden, en de vier andere deelen +om gelijkelijk verdeeld te worden onder hen, die bij de verovering +tegenwoordig waren. Omtrent het doeleinde van het eerste vijfde, +verschillen de Mahomedaansche geleerden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20174" href="#xd21e20174src" name="xd21e20174">22</a></span> Om +de grootere talrijkheid van den vijand, en de tegenspoeden waaraan gij +onderworpen waart.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20186" href="#xd21e20186src" name="xd21e20186">23</a></span> Met +welk visioen <span class="sc">Mahomet</span> zijne volgelingen bekend +maakte, om hem aan te moedigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20192" href="#xd21e20192src" name="xd21e20192">24</a></span> Of +gij den vijand aantasten, of vlieden zoudt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20219" href="#xd21e20219src" name="xd21e20219">25</a></span> Door +hen aan te zetten, den profeet wederstand te bieden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20222" href="#xd21e20222src" name="xd21e20222">26</a></span> +Sommigen vatten deze plaats figuurlijk op en passen die op de +bijzondere ingevingen van den duivel toe, of op de verijdeling zijner +voornemens en der hoop, waarmede hij de afgodendienaars heeft +vervuld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20230" href="#xd21e20230src" name="xd21e20230">27</a></span> Door +hen zoowel tot zulk een groot waagstuk aan te zetten, eene dergelijke +groote schaar menschen met zoo weinigen aan te tasten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20237" href="#xd21e20237src" name="xd21e20237">28</a></span> Deze +plaats wordt algemeen op de engelen toegepast, die de ongeloovigen te +<span class="ex">Bedr</span> doodden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>.) +Sommigen gelooven echter, dat de woorden doelen op het onderzoek van +het graf, hetwelk, volgens het geloof der Mahomedanen, iedereen na den +dood moet ondergaan, en hetgeen zeer vreeselijk voor den ongeloovige +zal zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20299" href="#xd21e20299src" name="xd21e20299">29</a></span> +Sommige afschriften geven dit in den derden persoon, aldus: Laten de +ongeloovigen niet denken, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20320" href="#xd21e20320src" name="xd21e20320">30</a></span> +Volgens de meening van sommigen, werd deze plaats geopenbaard in eene +vlakte, <span class="ex">al Beida</span> genaamd, tusschen <span class= +"ex">Mekka</span> en <span class="ex">Medina</span>, gedurende de +expeditie van <span class="ex">Bedr</span>, en volgens anderen in het +zesde jaar van des profeets zending, bij gelegenheid dat <span class= +"sc">Omar</span> het Mahomedanisme omhelsde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20346" href="#xd21e20346src" name="xd21e20346">31</a></span> Zie +Lev. XXVI : 8; +Josua XXIII : 10.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20360" href="#xd21e20360src" name="xd21e20360">32</a></span> +Aangezien men gestreng moet handelen, als de omstandigheden dit +vereischen; doch barmhartigheid is verkieslijker, wanneer die veilig +wordt uitgeoefend.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20369" href="#xd21e20369src" name="xd21e20369">33</a></span> +Onder de zeventig gevangenen, die door de Moslems in dezen slag werden +prijs gemaakt, behoorden <span class="sc">Al Abbas</span>, een van de +ooms van <span class="sc">Mahomet</span>, en <span class= +"sc">Okail</span>, de zoon van <span class="sc">Aboe Taleb</span> en +broeder van <span class="sc">Ali</span>; toen zij voor <span class= +"sc">Mahomet</span> werden gebracht, vroeg hij zijne volgelingen, hem +te raden, wat hij met hen moest doen. <span class="sc">Aboe Bekr</span> +was <span class="pagenum">[<a id="xd21e20393" href="#xd21e20393" name= +"xd21e20393">218n</a>]</span>er voor, hen tegen betaling van losgeld +vrij te laten; zeggende, dat zij naaste bloedverwanten van den profeet +waren, en dat God hen misschien na hun berouw zou vergeven; maar +<span class="sc">Omar</span> was er voor hunne hoofden af te slaan, +daar zij bepaalde beschermers van het ongeloof waren. <span class= +"sc">Mahomet</span> nam de laatstgenoemden raad niet aan, maar deed +opmerken, dat <span class="sc">Aboe Bekr</span> op <span class= +"sc">Abraham</span> geleek, die voor misdadigers tusschenbeide trad, en +dat <span class="sc">Omar</span> op <span class="sc">Noach</span> +geleek, die voor de geheele uitroeiing der zondige menschen van de +eerste wereld bad. Daarop besloot men, het losgeld van hen en hunne +medegevangenen aan te nemen. Spoedig daarop ging <span class= +"sc">Omar</span> in de tent van den profeet, waar hij dezen en +<span class="sc">Aboe Bekr</span> weenende vond. Toen hij hun naar de +oorzaak hunner tranen vroeg, zeide <span class="sc">Mahomet</span>, dat +dit vers was geopenbaard, waarin hunne handelingen, omtrent de +gevangenen, werden veroordeeld; dat zij daarvoor ter nauwernood de +goddelijke wraak waren ontkomen, en dat, indien God het niet had laten +voorbijgaan, zij zekerlijk allen waren verdelgd, uitgenomen alleen +<span class="sc">Omar</span> en <span class="sc">Saad Ebn Moadh</span>, +welke laatste mede had aangeraden de gevangenen ter dood te brengen. +(Zie <a href="#s33">Hoofdstuk XXXIII</a>.) Deze misdaad bleef echter +niet geheel ongestraft, daar de Moslems in den slag van <span class= +"ex">Ohod</span> juist zeventig man verloren, zijnde gelijk aan het +getal gevangenen, te <span class="ex">Bedr</span> prijs gemaakt (zie +<a href="#s3.134">Hoofdstuk III, vers 134</a>, in de noot), hetgeen +aldus door God was bevolen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20458" href="#xd21e20458src" name="xd21e20458">34</a></span> Door +u het overeengekomen losgeld niet te betalen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20466" href="#xd21e20466src" name="xd21e20466">35</a></span> En +zullen bijgevolg de een des anderen bezittingen erven, boven hunne +eigenlijke bloedverwanten. De Arabieren zeggen, dat dit gedurende +eenigen tijd in praktijk werd gebracht, en dat de <span class= +"ex">Mohajerin</span> en <span class="ex">Ansars</span> gerechtigd +geacht werden, van elkander te erven, met uitsluiting der andere +bloedverwanten van den overledene, tot deze plaats werd afgeschaft door +den tweeden volzin van vers 76 van dit Hoofdstuk.</p> +</div> +</div> +<div id="s9" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e505">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Verklaring van Vrijstelling<a class="noteref" id= +"xd21e20495src" href="#xd21e20495" name="xd21e20495src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Medina</span>.—130 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first"><a id="s9.1" name="s9.1"></a><span class= +"versenum">1.</span> Eene verklaring van vrijstelling van God en zijn +gezant, aan zoodanige afgodendienaars, met welke gij een verbond hebt +aangegaan. <a id="s9.2" name="s9.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Ga en reis gedurende vier maanden<a class= +"noteref" id="xd21e20534src" href="#xd21e20534" name= +"xd21e20534src">2</a> met zekerheid <span class="pagenum">[<a id= +"pb220" href="#pb220" name="pb220">220</a>]</span>op aarde, en weet dat +gij God niet zult verzwakken, en dat God de ongeloovigen zal +schandvlekken. <a id="s9.3" name="s9.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> En eene verklaring van God en zijn gezant voor het +volk, op den dag van den grooteren pelgrimstocht<a class="noteref" id= +"xd21e20569src" href="#xd21e20569" name="xd21e20569src">3</a>, dat God +vrij is, en ook zijn gezant, omtrent de afgodendienaars. Daarom zal het +beter voor u zijn, indien gij berouw betoont; maar indien gij u +afwendt, weet dan, dat gij God niet zult verzwakken. Kondig den +ongeloovigen eene pijnlijke straf aan. <a id="s9.4" name= +"s9.4"></a><span class="versenum">4.</span> Uitgenomen zulke +afgodendienaars waarmede gij een verbond hebt aangegaan, en die dit +later op geenerlei wijze schenden, noch een ander tegen u +bijstaan<a class="noteref" id="xd21e20610src" href="#xd21e20610" name= +"xd21e20610src">4</a>. Handhaaf dus het verbond dat gij met hen hebt +aangegaan, tot hun tijd zal zijn verloopen; want God bemint hen die hem +vreezen. <a id="s9.5" name="s9.5"></a><span class="versenum">5.</span> +En wanneer de maanden, waarin het u niet geoorloofd is hen aan te +vallen, zullen zijn verloopen, dood dan de afgodendienaars waar gij hen +moogt vinden; maak hen gevangen, beleger hen en wacht hen op iedere +geschikte plaats op. Maar indien zij berouw mochten betoonen, en de +bepaalde tijden voor het gebed in acht nemen en de voorgeschrevene +aalmoezen geven, stel hen dan in vrijheid; uw God is genadig en +barmhartig. <a id="s9.6" name="s9.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> En indien een der afgodendienaars u ondersteuning +vraagt, verleen hen die, opdat hij Gods woord hoore, en voer hem daarna +naar eene veilige plaats<a class="noteref" id="xd21e20625src" href= +"#xd21e20625" name="xd21e20625src">5</a>. Dit zult gij doen; want zij +kennen de uitnemendheid van uwen godsdienst nog niet. <span class= +"versenum">7.</span> Hoe zouden de afgodendienaars tot een verbond met +God en zijn gezant worden toegelaten, uitgenomen zij met welke gij een +verbond in den heiligen tempel sluit. Zoo lang zij getrouw omtrent u +handelen, handel ook gij getrouw omtrent hen; want God bemint hen, die +hem vreezen. <span class="versenum">8.</span> Hoe kunnen zij een +verbond met u hebben? Indien zij de overhand boven u hebben, +<span class="pagenum">[<a id="pb221" href="#pb221" name= +"pb221">221</a>]</span>zullen zij noch ontzag voor uwe +bloedverwantschap, noch voor uw geloof hebben. Zij zullen u met hunne +monden toestemmen, doch hunne harten zullen afkeerig van u wezen; want +het grootste gedeelte hunner zijn snoodaards. <span class= +"versenum">9.</span> Zij verkoopen Gods teekenen voor een nietigen +prijs en versperren zijn weg; voorzeker het is boos wat zij verrichten. +<span class="versenum">10.</span> Zij eerbiedigen bij de geloovigen +noch bloedverwantschap noch geloof; en dat zijn de zondaren. +<span class="versenum">11.</span> Maar indien zij berouw betoonen, en +de bepaalde tijden voor het gebed in acht nemen, en aalmoezen geven, +zullen zij uwe broederen in den godsdienst zijn. Wij verklaren onze +teekens duidelijk voor hen, die geneigd zijn te begrijpen. <span class= +"versenum">12.</span> Maar indien zij hunne eeden na het aangaan van +hun verbond schenden, en uwen godsdienst aantasten, tast dan de +aanvoerders der ongeloovigen aan (want bij hen bestaat geene trouw), +opdat zij hunne verraderijen staken. <span class="versenum">13.</span> +Wilt gij niet strijden tegen hen, die hunne eeden geschonden en +samengezworen hebben, om Gods gezant te verjagen? Zij waren de +zondaren. Zoudt gij hen vreezen? Het is rechtvaardiger, dat gij God +vreest, indien gij ware geloovigen zijt. <span class= +"versenum">14.</span> Valt hen dus aan; God zal hen door uwe handen +straffen; hij zal hen met schaamte bedekken, en zal u de overwinning op +hen schenken; en hij zal de borst genezen van hen die gelooven. <a id= +"s9.15" name="s9.15"></a><span class="versenum">15.</span> En hij zal +de verontwaardiging uit hunne harten wegnemen; want hij zal zich wenden +tot hen, die hem behagen. God is alwetend en wijs. <span class= +"versenum">16.</span> Verbeelddet gij u, dat gij verlaten zoudt worden, +alsof God hen nog niet kende, die voor zijnen godsdienst streden, en +naast God en zijn apostel niemand, maar de geloovigen tot hunne +vrienden kozen? God is wel bekend met hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">17.</span> En waarom zouden de ongeloovigen Gods tempelen +bezoeken? daar zij zelven getuigen van hun ongeloof tegen hunne eigene +zielen zijn. De werken dier menschen zijn ijdel, en zij zullen eeuwig +in de hel verblijven. <a id="s9.18" name="s9.18"></a><span class= +"versenum">18.</span> Maar hij alleen zal Gods tempelen bezoeken, die +in God en den laatsten dag gelooft en volhardend in het bidden is: die +de voorgeschreven aalmoezen geeft en God vreest. Deze zal misschien tot +hen behooren, die op den rechten weg worden geleid<a class="noteref" +id="xd21e20681src" href="#xd21e20681" name="xd21e20681src">6</a>. +<span class="versenum">19.</span> Rekent gij het reiken van drank aan +de bedevaartgangers en het bezoeken van den heiligen tempel, als daden +van dezelfde verdienste als diegene, welke door hem worden verricht, +die in God en den laatsten dag gelooft en voor Gods eeredienst strijdt? +Zij zullen voor God niet gelijk zijn; want God leidt de +onrechtvaardigen niet. <span class="versenum">20.</span> Zij die +geloofd hebben en hun land verlieten, en hunne bezittingen en hun +persoon aan de verdediging van Gods waren <span class="pagenum">[<a id= +"pb222" href="#pb222" name="pb222">222</a>]</span>eeredienst wijdden, +zullen door God op de hoogste trap van eer worden gesteld, en deze zijn +het, die gelukkig zullen wezen. <span class="versenum">21.</span> Hun +Heer zendt hun goede tijdingen van genade, van welwillendheid en van +tuinen, waar zij bestendige genoegens zullen smaken. <span class= +"versenum">22.</span> Zij zullen daarin eeuwig verblijven; want de +belooning van God is groot. <span class="versenum">23.</span> O ware +geloovigen! kiest uwe vaderen of uwe broeders niet tot uwe vrienden, +indien zij ongeloof boven geloof beminnen; en wie uwer hen tot zijne +vrienden mocht kiezen, zal onder de goddeloozen worden geteld. +<span class="versenum">24.</span> Zeg: Indien uwe vaderen en uwe zonen, +en uwe broeders en uwe vrouwen, en uwe bloedverwanten en het vermogen +dat gij hebt verworven en uw handel, welks verval gij vreest, en de +woningen waarin gij u beweegt, u dierbaarder zijn dan God en zijn +apostel, en de vooruitgang van zijnen godsdienst, wacht dan tot God +zijn bevel zendt; want God leidt de goddeloozen niet. <a id="s9.25" +name="s9.25"></a><span class="versenum">25.</span> God heeft u in +verschillende gevechten bijgestaan, en hoofdzakelijk in den slag van +<span class="ex">Honein</span><a class="noteref" id="xd21e20722src" +href="#xd21e20722" name="xd21e20722src">7</a>, waar gij u in uw groot +aantal hebt verheugd; maar het was u niet voordeelig, en de aarde was u +te eng<a class="noteref" id="xd21e20734src" href="#xd21e20734" name= +"xd21e20734src">8</a>, niettegenstaande zij ruim was; daarop zijt gij +heengetrokken en hebt u afgewend. <a id="s9.26" name= +"s9.26"></a><span class="versenum">26.</span> Later zond God zijn +bescherming<a class="noteref" id="xd21e20744src" href="#xd21e20744" +name="xd21e20744src">9</a> op zijn apostel en op de geloovigen neder, +en hij zond engelenscharen neder, die gij niet zaagt, en strafte hen, +die niet geloofden; en dit was de vergelding der ongeloovigen. <a id= +"s9.27" name="s9.27"></a><span class="versenum">27.</span> Hierna zal +God zich slechts wenden tot hen die hem behagen<a class="noteref" id= +"xd21e20761src" href="#xd21e20761" name="xd21e20761src">10</a>; want +God is barmhartig en genadig. <a id="s9.28" name= +"s9.28"></a><span class="versenum">28.</span> O ware geloovigen! +waarlijk de afgodendienaars zijn onrein; laat hen dus na verloop van +dit jaar<a class="noteref" id="xd21e20774src" href="#xd21e20774" name= +"xd21e20774src">11</a> den heiligen tempel niet naderen. Indien gij de +armoede <span class="pagenum">[<a id="pb223" href="#pb223" name= +"pb223">223</a>]</span>vreest door het afsnijden van handelsgemeenschap +met hen, zal God u van zijn overvloed verrijken, indien het hem +behaagt: want God is alwetend en wijs. <a id="s9.29" name= +"s9.29"></a><span class="versenum">29.</span> Strijdt tegen degenen, +die noch aan God: noch aan den jongsten dag gelooven<a class="noteref" +id="xd21e20787src" href="#xd21e20787" name="xd21e20787src">12</a>, en +niet verbieden wat God in zijn apostel hebben verboden, en den waren +godsdienst niet belijden van hen, aan wie de schriften werden +geopenbaard, tot zij door het recht van onderwerping schatting hebben +betaald<a class="noteref" id="xd21e20796src" href="#xd21e20796" name= +"xd21e20796src">13</a>, en zij vernederd zijn. <a id="s9.30" name= +"s9.30"></a><span class="versenum">30.</span> De Joden zeggen: +<span class="sc">Ozaïr</span> is de zoon van God, en de Christenen +zeggen <span class="sc">Christus</span> is de zoon <span class= +"pagenum">[<a id="pb224" href="#pb224" name="pb224">224</a>]</span>van +God<a class="noteref" id="xd21e20865src" href="#xd21e20865" name= +"xd21e20865src">14</a>. Dat is wat zij met hunne monden zeggen. Zij +bootsen de taal na van hen, die in vroegere tijden ongeloovigen waren. +Dat God hun den oorlog aandoe. Hoe dwaas zijn zij! <a id="s9.31" name= +"s9.31"></a><span class="versenum">31.</span> Zij kiezen hunne +priesters en hunne monniken tot hunne heeren naast God<a class= +"noteref" id="xd21e20891src" href="#xd21e20891" name= +"xd21e20891src">15</a>, benevens <span class="sc">Christus</span>, de +zoon van <span class="sc">Maria</span>, hoewel het hun is geboden, +slechts één God te aanbidden; en er is geen God buiten +hem. Het zij verre van hem wat zij met hem vereenigen. <span class= +"versenum">32.</span> Zij trachten het licht van God door hunne monden +uit te blusschen; maar God wil slechts zijn licht volmaken, hoewel de +ongeloovigen daarvan een afkeer hebben. <span class= +"versenum">33.</span> Hij is het, die zijn apostel met de leiding en +den waren godsdienst heeft gezonden, opdat hij zijnen voorrang boven +iederen anderen godsdienst zou aantoonen, hoewel de afgodendienaars er +afkeerig van mogen zijn. <a id="s9.34" name="s9.34"></a><span class= +"versenum">34.</span> O ware geloovigen! waarlijk, velen der priesters +en monniken verteren het vermogen der menschen in ijdelheid<a class= +"noteref" id="xd21e20917src" href="#xd21e20917" name= +"xd21e20917src">16</a> en versperren den weg van God. Maar hun, die +goud en zilver verzamelen en het niet voor den vooruitgang van Gods +waren dienst gebruiken, verkondig eene gestrenge straf. <a id="s9.35" +name="s9.35"></a><span class="versenum">35.</span> Op den dag des +oordeels zullen hunne schatten sterk verhit worden in het vuur der hel, +en hunne voorhoofden en hunne zijden en hunne ruggen zullen daarmede +gebrandmerkt worden, en hunne pijnigers zullen hun zeggen: Dit zijn de +schatten, welke gij voor uwe ziel hebt vergaderd. Proef dus wat gij +hebt verzameld. <a id="s9.36" name="s9.36"></a><span class= +"versenum">36.</span> Het volkomen getal van Gods maanden is +twaalf<a class="noteref" id="xd21e20931src" href="#xd21e20931" name= +"xd21e20931src">17</a>, die door Gods boek<a class="noteref" id= +"xd21e20941src" href="#xd21e20941" name="xd21e20941src">18</a> werden +ingesteld, op den dag, <span class="pagenum">[<a id="pb225" href= +"#pb225" name="pb225">225</a>]</span>dat hij de hemelen en de aarde +schiep: vier daarvan zijn geheiligd. Dit is de ware godsdienst. Handel +hierin dus niet onrechtvaardig met u zelven. Maar val de +afgodendienaars in alle maanden aan, daar zij u evens in alle maanden +aanvallen, en weet, dat God met degenen is die hem vreezen. <a id= +"s9.37" name="s9.37"></a><span class="versenum">37.</span> Waarlijk, +het overbrengen van een geheiligde maand op eene andere maand is eene +overmaat van ongeloof. De ongeloovigen zijn daardoor in eene dwaling +gebracht; zij staan toe, dat een maand in het ééne jaar +worde geschonden, en verklaren die in een ander jaar voor heilig, opdat +zij het getal maanden zouden volmaken, die volgens Gods bevel heilig +moeten gehouden worden; en zij veroorloven, wat God verboden heeft. Het +slechte hunner daden is hun door den Satan bereid; want God leidt de +ongeloovigen niet. <a id="s9.38" name="s9.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> O ware geloovigen! wat scheelde u, dat, toen men +u zeide: vertrekt, om voor Gods eeredienst te strijden, gij u als +bewaard ter aarde hebt gebogen? Verkiest gij het tegenwoordige leven +boven het volgende? Maar de genietingen van dit leven zijn slechts +onbeduidend in vergelijking met die van het volgende. <span class= +"versenum">39.</span> Indien gij niet vertrekt als gij ten oorlog wordt +opgeroepen, zal God u met eene gestrenge straf tuchtigen, en hij zal +een ander volk op uwe plaats stellen<a class="noteref" id= +"xd21e20959src" href="#xd21e20959" name="xd21e20959src">19</a>, hetgeen +hem volstrekt niet zal deren; want God is almachtig. <a id="s9.40" +name="s9.40"></a><span class="versenum">40.</span> Indien gij den +profeet niet bijstaat, waarlijk, dan zal God hem bijstaan, zoo als hij +dat vroeger deed, toen de ongeloovigen hem uit <span class= +"ex">Mekka</span> verdreven, den tweede van de twee<a class="noteref" +id="xd21e20972src" href="#xd21e20972" name="xd21e20972src">20</a>, toen +zij beiden in het hol waren. Toen zeide hij tot zijne gezellen: Weest +niet bedroefd; want God is met ons. En God zond zijne zekerheid op hem +neder en versterkte hem met legers en engelen, die gij niet zaagt. En +hij vernederde het woord van hen, die niet geloofden en Gods woord werd +verheven; want God is machtig en wijs. <span class= +"versenum">41.</span> Trekt ten strijd, lichten en zwaren<a class= +"noteref" id="xd21e20983src" href="#xd21e20983" name= +"xd21e20983src">21</a>, en wijdt uwe bezittingen en uwe personen aan +den vooruitgang van Gods geloof. Dit zal beter voor u zijn, dat gij het +weet. <span class="versenum">42.</span> Indien het een nabij gelegen +voordeel of eene gemakkelijke reis ware geweest, zouden zij u zeker +zijn gevolgd; maar de weg scheen hun lang, en thans zweren zij bij God, +zeggende: Indien wij daartoe in staat waren geweest, zouden wij u zeker +hebben gevolgd. Zij vernietigen hunne eigene zielen; want God weet dat +zij leugenaars zijn. <a id="s9.43" name="s9.43"></a><span class= +"versenum">43.</span> God vergeve het u! waarom gaaft gij hun verlof te +huis te blijven<a class="noteref" id="xd21e20999src" href="#xd21e20999" +name="xd21e20999src">22</a>, voor dat het u was bewezen, dat zij +waarheid spraken, <span class="pagenum">[<a id="pb226" href="#pb226" +name="pb226">226</a>]</span>en voor dat gij de leugenaars kendet? +<span class="versenum">44.</span> Zij, die in God en den jongsten dag +gelooven, zullen u geen verlof vragen om er van ontslagen te worden, +hun vermogen en hunne personen aan den vooruitgang van Gods waar geloof +te wijden; en God kent hen, die hem vreezen. <span class= +"versenum">45.</span> Waarlijk, zij alleen zullen u verlof vragen, die +niet in God en den jongsten dag gelooven en wier harten nopens het +geloof twijfelen; terwijl zij in hunnen twijfel heen en weder worden +geslingerd. <span class="versenum">46.</span> Indien zij geneigd zouden +zijn geweest, met u te vertrekken, zouden zij zekerlijk voor dat doel +een voorraad van wapens en benoodigdheden hebben gereed gemaakt; maar +God was er afkeerig van, hen te laten vertrekken; hij heeft hen traag +gemaakt en hij zeide tot hen: zit stil met hen die stil zitten<a class= +"noteref" id="xd21e21020src" href="#xd21e21020" name= +"xd21e21020src">23</a>. <span class="versenum">47.</span> Indien zij +met u waren vertrokken, zouden zij slechts een last voor u geweest +zijn, en heen en weder geloopen, en tot opstand aangezet hebben; en er +zouden sommigen onder u zijn geweest, die hun gehoor zouden gegeven +hebben; maar God kent de boozen. <a id="s9.48" name= +"s9.48"></a><span class="versenum">48.</span> Reeds vroeger trachtten +zij opstand te veroorzaken<a class="noteref" id="xd21e21031src" href= +"#xd21e21031" name="xd21e21031src">24</a>, en zij verwarden uwe zaken, +tot de waarheid verscheen en Gods bevel duidelijk werd gemaakt, hoewel +zij er afkeerig van waren. <span class="versenum">49.</span> Sommigen +van hen zeggen tot u: Geef mij verlof achter te blijven, en stel mij +aan geene verzoeking bloot. Zijn zij er niet reeds toe vervallen? Maar +de hel zal de ongeloovigen verwoesten. <span class= +"versenum">50.</span> Indien gij met geluk wordt bedeeld, bedroeft het +hun, maar indien u een ongeluk overkomt, zeggen zij: Wij hebben onze +maatregelen vooraf genomen, en zij wenden zich af, en verheugen zich, +dat gij ongelukkig zijt. <span class="versenum">51.</span> Zeg: Niets +zal ons overkomen, dan wat God over ons heeft besloten; hij is onze +schuts, en in God stelt de geloovige zijn vertrouwen. <span class= +"versenum">52.</span> Zeg: Verwacht gij dat ons iets anders zal +overkomen, dan een der twee uitmuntendste dingen, overwinning of +martelaarschap? Maar wij verwachten omtrent u, dat God u eene straf +oplegt, hetzij van hem zelven of door onze handen<a class="noteref" id= +"xd21e21058src" href="#xd21e21058" name="xd21e21058src">25</a>. Wacht +dus, om te zien wat het einde zal zijn; want wij zullen op u wachten. +<span class="versenum">53.</span> Zeg: Besteedt uw geld, zoowel +vrijwillig als gedwongen, voor vrome doeleinden; het zal niet van u +worden aangenomen daar gij goddeloozen zijt. <span class= +"versenum">54.</span> En niets verhindert hunne gaven aan te nemen, dan +dat zij niet in God en zijn apostel gelooven, en dat zij het gebed niet +anders dan onachtzaam verrichten, en hun geld voor Gods geloof slechts +onwillig besteden. <span class="versenum">55.</span> Laten hunne +rijkdommen of hunne kinderen u dus niet verwonderen. Waarlijk, God wil +hen slechts door die zaken op deze wereld straffen, <span class= +"pagenum">[<a id="pb227" href="#pb227" name="pb227">227</a>]</span>en +dat hunne zielen hen verlaten, tijdens zij ongeloovigen zijn. Zij +zweren bij God, dat zij tot de uwen behooren, maar zij behooren niet +tot u; doch zij vreezen. <span class="versenum"><span class="corr" id= +"xd21e21078" title="Bron: 57">56</span>.</span> Indien zij een +toevluchtsoord, of holen, of een onderaardsch gewelf vinden, wenden zij +zich af en begeven zich zoo spoedig mogelijk daarheen. <span class= +"versenum">58.</span> Er zijn ook onder hen, die slechte berichten +omtrent u verspreiden, nopens uwe uitdeeling van aalmoezen; maar indien +zij een deel daarvan ontvangen, zijn zij wel tevreden, doch indien zij +geen deel daarvan ontvangen, onthoudt het, zijn zij toornig. +<span class="versenum">59.</span> Maar indien zij tevreden waren +geweest met datgene, wat God en zijn apostel hun hebben gegeven, en zoo +zij gezegd hadden: God is onze steun; God zal ons van zijn overvloed +geven, evenals zijn Profeet, en wij begeeren slechts God: waarlijk het +zou beter voor hen geweest zijn. <a id="s9.60" name= +"s9.60"></a><span class="versenum">60.</span> Aalmoezen moeten alleen +uitgereikt worden aan de armen, de hulpbehoevenden<a class="noteref" +id="xd21e21095src" href="#xd21e21095" name="xd21e21095src">26</a> en +aan hen, welke gebruikt worden om die te verzamelen en te verdeelen, en +aan hen wier harten voor den Islam gewonnen zijn; voor het vrijkoopen +van slaven, en aan hen die schuld hebben en niet betalen kunnen; voor +de bevordering van Gods geloof en aan den reiziger. <a id="s9.61" name= +"s9.61"></a><span class="corr" id="xd21e21105" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">61.</span></span> Dit is een +bevel van God, en God is alwetend en wijs. Er zijn sommigen onder hen, +die den profeet belasteren en zeggen: Hij is een oor<a class="noteref" +id="xd21e21110src" href="#xd21e21110" name="xd21e21110src">27</a>. +Antwoord: Hij is een goed oor voor u<a class="noteref" id= +"xd21e21113src" href="#xd21e21113" name="xd21e21113src">28</a>; hij +gelooft in God en hij vertrouwt den geloovige. <span class= +"versenum">62.</span> En hij is eene genade voor degenen van u, die +gelooven. Maar zij die Gods apostel beleedigen, zullen eene smartelijke +straf ondergaan. <span class="versenum">63.</span> Zij zweren u bij +God, dat zij u zouden willen behagen; maar het zou beter zijn dat zij +Gode en zijn apostel behaagden, indien zij ware geloovigen zouden zijn. +<span class="versenum">64.</span> Weten zij niet, dat hij, die God en +zijn apostel weêrstand biedt, zonder twijfel met het vuur der hel +gestraft worden, en daarin voor eeuwig verblijven zal? Dit is eene +groote schande. <a id="s9.65" name="s9.65"></a><span class= +"versenum">65.</span> De huichelaars vreezen, dat eene Soera nopens hen +mocht worden geopenbaard, om hun te verklaren, wat zich in hunne harten +bevindt. Zeg tot hen: Gij spot, maar God zal zekerlijk aan het licht +brengen, wat gij vreest te zien openbaren. <span class= +"versenum">66.</span> En indien gij hun de reden van deze bespotting +vraagt, zeggen zij: Waarlijk, wij spraken slechts met elkander en +schertsten onder ons. Zeg: spot gij met God en zijne teekens en met +zijn apostel? <span class="versenum">67.</span> Tracht niet u te +verontschuldigen; gij zijt ongeloovigen geworden, na geloofd +<span class="pagenum">[<a id="pb228" href="#pb228" name= +"pb228">228</a>]</span>te hebben. Indien wij een deel uwer vergeven, +zullen wij een ander deel straffen, daar zij boozen waren. <a id= +"s9.68" name="s9.68"></a><span class="versenum">68.</span> Huichelende +mannen en vrouwen zetten elkander wederkeerig aan; zij gebieden wat +slecht is, en verbieden wat goed is, en sluiten hunne handen om geene +aalmoezen te geven. Zij hebben God vergeten; daarom heeft God ook hen +vergeten: waarlijk de huichelaars zijn goddeloozen. <span class= +"versenum">69.</span> God bedreigt de huichelaars, zoowel mannen als +vrouwen, en de ongeloovigen met het vuur der hel; eeuwig zullen zij +daarin blijven; dit zal hun verdiende loon zijn. God heeft hen +vervloekt, en zij zullen eene voortdurende pijniging ondergaan. +<span class="versenum">70.</span> Gij handelt evenals zij, die +vóór u bestonden. Zij waren sterker dan gij en hadden +meer overvloed van rijkdommen en van kinderen; en zij genoten van hun +vermogen in deze wereld, evenals gij, die uw vermogen hier geniet, +gelijk zij, die u vooraf gingen, hun vermogen genoten. En gij mengt u +in ijdele gesprekken, evenals zij zich daarin mengden. De daden van +dezen zijn ijdel, zoowel in deze als in de volgende wereld, en zij zijn +het die verloren gaan. <a id="s9.71" name="s9.71"></a><span class= +"versenum">71.</span> Waart gij niet bekend met de geschiedenis van +hen, die vóór hen bestonden? Van het volk van +<span class="sc">Noach</span>, van <span class="sc">Ad</span> en van +<span class="sc">Themoed</span>, en van het volk van <span class= +"sc">Abraham</span>, en van de bewoners van <span class= +"ex">Madian</span>, en van de steden die verwoest werden<a class= +"noteref" id="xd21e21177src" href="#xd21e21177" name= +"xd21e21177src">29</a>? Hunne apostelen kwamen tot hen met duidelijke +aanwijzingen, en God was niet geneigd hen onrechtvaardig te behandelen; +maar zij handelden onrechtvaardig met hunne eigene zielen. <a id= +"s9.72" name="s9.72"></a><span class="versenum">72.</span> En de +geloovige mannen en de geloovige vrouwen zijn elkanders vrienden. Zij +bevelen wat rechtvaardig is en verbieden wat slecht is, en zij zijn +volhardend in het gebed, en reiken de vastgestelde aalmoezen uit, en +zij gehoorzamen Gode en zijne gezanten. Voor hen zal God genadig zijn; +want hij is machtig en wijs. <a id="s9.73" name= +"s9.73"></a><span class="versenum">73.</span> God beloofde den waren +geloovigen, zoowel mannen als vrouwen, tuinen door rivieren besproeid, +waarin zij eeuwig zullen verblijven; hij beloofde hun heerlijke +woningen in de tuinen van eeuwig verblijf<a class="noteref" id= +"xd21e21198src" href="#xd21e21198" name="xd21e21198src">30</a>; maar +Gods goede gezindheid zal hunne uitnemendste belooning zijn. Dat zal +een groot heil wezen. <a id="s9.74" name="s9.74"></a><span class= +"versenum">74.</span> O Profeet! onderneem den oorlog tegen de +ongeloovigen en de huichelaars, en wees gestreng omtrent hen; want +hunne woning zal de hel zijn. Welk een ongelukkig verblijf! <a id= +"s9.75" name="s9.75"></a><span class="versenum">75.</span> Zij zweren +bij God, dat zij niet zeiden waarvan zij worden beschuldigd, en toch +hebben zij het woord van ongeloovigheid geuit en werden ongeloovigen, +<span class="pagenum">[<a id="pb229" href="#pb229" name= +"pb229">229</a>]</span>nadat zij den Islam hadden omhelsd. En zij +vormden een plan, maar konden het niet volvoeren; en zij vormden het +niet, dan omdat God en zijn gezant hen door hunne goedheid hebben +verrijkt<a class="noteref" id="xd21e21218src" href="#xd21e21218" name= +"xd21e21218src">31</a>. Indien zij zich bekeeren, zal het beter voor +hen zijn; maar indien zij terugtrekken, zal God hen met eene strenge +pijniging straffen, zoo wel in deze als in de volgende wereld, en zij +zullen noch eenen schuts op aarde noch eenen beschermer hebben. +<span class="versenum">76.</span> Er zijn sommigen van hen die een +verbond met God hebben aangegaan, zeggende: Waarlijk, indien hij ons +van zijnen overvloed geeft, zullen wij aalmoezen schenken en +rechtvaardigen worden. <span class="versenum">77.</span> Maar toen hij +hun van zijn overvloed had gegeven, werden zij gierig, keerden zich om +en wendden zich ver weg. <span class="versenum">78.</span> Daarom liet +God huichelarij in hunne harten opvolgen, tot den dag dat zij voor hem +zullen verschijnen, om rekenschap te geven van hunne schending der +beloften, die zij Gode hebben gedaan, en omdat zij bedriegelijk hebben +gehandeld. <span class="versenum">79.</span> Weten zij dan niet, dat +God kent wat zij verbergen en hunne onderlinge gesprekken, en dat God +alle geheimen kent? <span class="versenum"><span class="corr" id= +"xd21e21245" title="Bron: 10">80</span>.</span> Zij die de geloovigen +belasteren wegens de onverplichte aalmoezen, of omdat dezen daaraan +niet dan met veel moeite kunnen voldoen, en hen daarom bespotten, God +zal hen bespotten en zij zullen eene gestrenge straf ondergaan. <a id= +"s9.81" name="s9.81"></a><span class="versenum">81.</span> Of gij al +dan niet vergiffenis voor hen vraagt, het zal gelijk zijn. Indien gij +zeventig maal vergiffenis voor hen vraagt, zal God hun op geenerlei +wijze vergeven<a class="noteref" id="xd21e21254src" href="#xd21e21254" +name="xd21e21254src">32</a>. Dit is omdat zij niet in God en zijn +gezant gelooven; en God leidt de goddeloozen niet. <a id="s9.82" name= +"s9.82"></a><span class="versenum">82.</span> Zij die bij de expeditie +van <span class="ex">Taboec</span> te huis bleven, waren verblijd +achter den profeet te blijven, en ongeneigd hunne bezittingen en hunne +personen te wagen voor den vooruitgang van Gods waren godsdienst, en +zij zeiden onderling: Trek niet in de hitte op. Zeg: het hellevuur zal +heeter <span class="pagenum">[<a id="pb230" href="#pb230" name= +"pb230">230</a>]</span>zijn; indien zij dit maar begrepen! <span class= +"versenum">83.</span> Laat hen dus weinig lachen; zij zullen des te +meer weenen, als eene vergelding voor hetgeen zij hebben gedaan. +<span class="versenum">84.</span> Indien God u terugbrengt tot sommigen +van hen, en zij u verlof vragen, met u ten oorlog te mogen trekken; zeg +dan: Gij zult niet met mij vertrekken; nimmer zult gij een vijand met +mij bekampen: het behaagde u de eerste maal te huis te blijven; zit dus +thans te huis met hen die achterblijven. <span class= +"versenum">85.</span> Nimmer zult gij voor een van hen die gestorven +is, bidden; sta nimmer bij zijn graf stil<a class="noteref" id= +"xd21e21307src" href="#xd21e21307" name="xd21e21307src">33</a>, omdat +zij niet in God en zijn gezant geloofden, en in hunne boosheid +stierven. <span class="versenum">86.</span> Laten hunne rijkdommen en +hunne kinderen uwe verwondering niet opwekken; Gods bedoeling is alleen +hen daardoor in deze wereld te straffen en hen door hunne zielen te +doen verlaten, terwijl zij ongeloovigen zijn. <a id="s9.87" name= +"s9.87"></a><span class="corr" id="xd21e21319" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">87.</span></span> Indien eene +Soera<a class="noteref" id="xd21e21324src" href="#xd21e21324" name= +"xd21e21324src">34</a> wordt nedergezonden, waarin gezegd wordt: Geloof +in God en trek ten oorlog met zijn gezant, vragen de rijksten onder hen +u verlof om achter te blijven, en zeggen: Sta ons toe tot hen te +behooren, die te huis blijven. <span class="versenum">88.</span> Zij +zijn er toe geneigd, met hen achter te blijven, en hunne harten zijn +verzegeld; daarom begrijpen zij niet. <span class="versenum">89.</span> +Maar de gezant en zij die met hem hebben geloofd, wagen hunne +bezittingen en hun leven om God te dienen; zij zullen de geneugten van +het volgende leven smaken en gelukkig zijn. <span class= +"versenum">90.</span> God heeft tuinen voor hen gereed gemaakt, met +rivieren doorsneden; eeuwig zullen zij daarin blijven. Dit zal eene +groote zaligheid zijn. <span class="versenum">91.</span> En zekere +Arabieren van de woestijn kwamen om zich te verontschuldigen, en baden, +dat zij achter mochten blijven. Zij die God en zijn gezant van logen +hadden beschuldigd, bleven te huis. Maar eene pijnlijke straf zal hun +worden opgelegd die niet gelooven. <a id="s9.92" name= +"s9.92"></a><span class="versenum">92.</span> Zij die zwak, of door +ziekte aangetast zijn, of zij die geene middelen hebben om tot den +oorlog bij te dragen<a class="noteref" id="xd21e21351src" href= +"#xd21e21351" name="xd21e21351src">35</a>, zullen geene zonde doen +indien zij te huis blijven, zoo zij zich geloovig omtrent God en zijn +gezant gedragen. Hun die rechtvaardig zijn, zal geen kwaad geschieden; +want God is genadig en barmhartig. <a id="s9.93" name= +"s9.93"></a><span class="versenum">93.</span> Noch hun die u zijn komen +verzoeken, hun benoodigdheden (rijdieren) voor de reis te verschaffen, +en die, toen gij hebt geantwoord: Ik heb geene benoodigdheden om u te +geven, terugkeerden met de tranen in de oogen, uit verdriet dat zij +geene middelen konden vinden om tot den tocht bij te dragen<a class= +"noteref" id="xd21e21371src" href="#xd21e21371" name= +"xd21e21371src">36</a>. <span class="versenum">94.</span> Maar er +bestaat reden van gisping voor hen, die <span class="pagenum">[<a id= +"pb231" href="#pb231" name="pb231">231</a>]</span>u verlof vragen, te +huis te mogen <span class="corr" id="xd21e21391" title= +"Niet in bron">blijven</span>, als zij rijk zijn. Het behaagt hun met +degenen te zijn, die achterblijven, en God heeft hunne harten +dichtgezegeld; daarom begrijpen zij niet. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e21397" title= +"Bron: 93">95</span>.</span> Zij zullen zich bij u verontschuldigen, +als gij tot hen zijt teruggekeerd; zeg: Verontschuldigt u niet; wij +zullen u op geenerlei wijze gelooven. God heeft ons met uw gedrag +bekend gemaakt, en God zal op uwe daden acht geven en ook zijn gezant, +en hierna zult gij voor hem gebracht worden, die weet wat verborgen en +wat duidelijk is, en hij zal u verklaren wat gij hebt bedreven. +<span class="versenum">96.</span> Zij zullen, als gij tot hen zijt +teruggekeerd, u bij God bezweren, dat gij hen alleen zult +laten<a class="noteref" id="xd21e21405src" href="#xd21e21405" name= +"xd21e21405src">37</a>. Laat hen dus alleen; want zij zijn +afschuwelijk, en de hel zal hunne woning zijn, als eene vergelding voor +hetgeen zij hebben bedreven. <span class="versenum">97.</span> Zij +zullen u bezweren, dat gij welwillend omtrent hen moogt zijn; maar +indien gij welwillend omtrent hen zijt, waarlijk, dan zal God niet +welwillend zijn omtrent degenen die slecht handelen. <a id="s9.98" +name="s9.98"></a><span class="versenum">98.</span> De Arabieren van de +woestijn zijn nog hardnekkiger in hun ongeloof en hunne huichelarij; en +het is gemakkelijker voor hen, onbekend te zijn met de bevelen van +hetgeen God Zijnen gezant heeft nedergezonden<a class="noteref" id= +"xd21e21417src" href="#xd21e21417" name="xd21e21417src">38</a> en God +is alwetend en wijs. <a id="s9.99" name="s9.99"></a><span class= +"versenum">99<span class="corr" id="xd21e21426" title= +"Niet in bron">.</span></span> Onder de Arabieren van de woestijn zijn +er die, wat zij voor God hebben besteed, als eene schatting<a class= +"noteref" id="xd21e21429src" href="#xd21e21429" name= +"xd21e21429src">39</a> rekenen te zijn, en wachten dat u eene wisseling +der fortuin<a class="noteref" id="xd21e21432src" href="#xd21e21432" +name="xd21e21432src">40</a> mocht overkomen. Eene wisseling ten kwade +zal over hen komen; want God hoort en weet alles. <span class= +"versenum">100.</span> En onder de Arabieren van de woestijn zijn er, +die in God en den jongsten dag gelooven en die, hetgeen voor God wordt +besteed, als een middel achten, om nader tot God gebracht te worden en +de geboden van den gezant te verwerven. Is het middel tot die nadering +niet in hunne handen? God zal hen in zijne genade opnemen; want God is +barmhartig en genadig. <a id="s9.101" name="s9.101"></a><span class= +"versenum">101.</span> Wat de leiders en de hoofden der <span class= +"ex">Mohajerin</span> en de <span class="ex">Ansars</span> betreft, en +degenen die hen in het uitoefenen van weldaden, hebben gevolgd, God is +voldaan over hen, en zij zijn voldaan over hem, en hij heeft tuinen +voor hen bereid met rivieren doorsneden. Eeuwig zullen zij daarin +verblijven. Dit zal eene groote zaligheid zijn. <a id="s9.102" name= +"s9.102"></a><span class="versenum">102.</span> Onder de Arabieren van +de woestijn, die rondom u wonen, <span class="pagenum">[<a id="pb232" +href="#pb232" name="pb232">232</a>]</span>zijn huichelachtige +personen<a class="noteref" id="xd21e21457src" href="#xd21e21457" name= +"xd21e21457src">41</a>, en onder de <span class="corr" id="xd21e21482" +title="Bron: bewoner">bewoners</span> van <span class= +"ex">Medina</span> zijn sommigen die hardnekkig in huichelarij zijn. +Gij kent hen niet, o profeet! maar wij kennen hen; wij zullen hen +zekerlijk tweemaal straffen<a class="noteref" id="xd21e21488src" href= +"#xd21e21488" name="xd21e21488src">42</a>; daarna zullen zij tot eene +pijnlijke kastijding verwezen worden. <span class= +"versenum">103.</span> Anderen nebben hunne misdaden bekend; zij hebben +eene goede daad met eene andere vermengd, die slecht is; misschien zal +God zich tot hen wenden; want God is barmhartig en genadig. +<span class="versenum">104.</span> Neem aalmoezen van hunne bezittingen +aan, opdat gij hen moogt zuiveren en van hunne zonden reinigen; bid +voor hen; want uwe gebeden zullen hen gerust stellen, en God hoort en +weet alles. <span class="versenum">105.</span> Weten zij niet, dat God +boete van zijne dienaren en aalmoezen aanneemt, en dat God geneigd tot +vergeven en barmhartig is? <span class="versenum">106.</span> Zeg tot +hen: Handelt zooals gij wilt, maar God ziet uw werk, evenals zijn +gezant en de ware geloovigen, en gij zult gebracht worden voor hem, die +alles kent wat geheim gehouden en wat openbaar gedaan wordt, en hij zal +u verklaren wat gij hebt bedreven. <span class="versenum">107.</span> +Er zijn anderen, die met verlangen Gods besluit afwachten, hetzij hij +hen zal straffen, of dat hij zich tot hen zal wenden; maar God is +alwetend en wijs. <span class="versenum">108</span> Er zijn sommigen +die een tempel hebben gebouwd om de geloovigen te schaden en ongeloof +voort te planten; om verdeeling tusschen de ware geloovigen te zaaien +en als eene hinderlaag voor hen, die in vroegeren tijd tegen God en +zijn gezant hebben gestreden; en zij zweren, zeggende: Waarlijk, wij +hebben geen ander doel dan goed te handelen; maar God is getuige, dat +zij zekerlijk liegen. <a id="s9.109" name="s9.109"></a><span class= +"versenum">109.</span> Zet daar nimmer den voet om te bidden. Er is een +tempel, sedert den eersten dag van zijn bouw op godsvrucht +gegrondvest<a class="noteref" id="xd21e21526src" href="#xd21e21526" +name="xd21e21526src">43</a>. Het is beter dat gij daar den voet zet om +te bidden; daarin zijn menschen, die er naar haken, gezuiverd te +worden; want God bemint den reine. <span class="versenum">110.</span> +Is dus hij beter, die zijn gebouw op Gods vrees heeft gesticht en om +hem te behagen, of hij, die zijn gebouw heeft gesticht op den rand van +eene zandbank, die door de wateren wordt weggespoeld, zoodat die met +hem in het hellevuur stort? <span class="pagenum">[<a id="pb233" href= +"#pb233" name="pb233">233</a>]</span>God leidt de goddeloozen niet. +<span class="versenum">111.</span> Hun gebouw, dat zij gesticht hebben, +zal niet ophouden eene aanleiding tot twijfel in hunne harten te zijn, +tot hun hart in stukken is gesneden<a class="noteref" id= +"xd21e21571src" href="#xd21e21571" name="xd21e21571src">44</a>; en God +is alwetend en wijs. <a id="s9.112" name="s9.112"></a><span class= +"versenum">112.</span> Waarlijk, God heeft van de ware geloovigen hunne +zielen en hunne bezittingen aangekocht, waartegen hij hun de geneugten +van het paradijs zal schenken, op voorwaarde, dat zij voor Gods zaak +zullen strijden tenzij zij dooden of gedood worden; de belofte daarvan +wordt verzekerd door de wet, het evangelie en den Koran. En wie komt +zijne verbintenis getrouwer na dan God? Verheug u dus in de +verbintenis, welke gij hebt aangegaan. Dit zal eene groote +gelukzaligheid zijn. <span class="versenum">113.</span> De berouwvollen +en zij die God dienen en hem loven, en vasten en nederbuigen en +aanbidden, en datgene bevelen wat rechtvaardig is, en verbieden wat +slecht is, en de bevelen van God nakomen, zullen eveneens met het +paradijs worden beloond: breng dus goede tijdingen tot de geloovigen. +<a id="s9.114" name="s9.114"></a><span class="versenum">114.</span> Het +is den profeet niet geoorloofd, noch hun die ware geloovigen zijn, voor +afgodendienaars te bidden, zelfs indien zij tot hunne bloedverwanten +behooren, nadat het hun bekend is geworden, dat zij bewoners der hel +zullen zijn<a class="noteref" id="xd21e21587src" href="#xd21e21587" +name="xd21e21587src">45</a>. <a id="s9.115" name= +"s9.115"></a><span class="versenum">115.</span> Ook <span class= +"sc">Abraham</span> vroeg geene vergiffenis voor zijn vader, anders dan +ter voldoening eener belofte, welke hij hem had gedaan<a class= +"noteref" id="xd21e21598src" href="#xd21e21598" name= +"xd21e21598src">46</a>; maar toen het hem bekend werd, dat deze een +vijand van God was, onttrok hij zich daaraan<a class="noteref" id= +"xd21e21604src" href="#xd21e21604" name="xd21e21604src">47</a>, en +waarlijk, <span class="sc">Abraham</span> was meêdoogend en +menschelijk. <span class="versenum">116.</span> God is niet geneigd een +volk in dwaling te leiden<a class="noteref" id="xd21e21618src" href= +"#xd21e21618" name="xd21e21618src">48</a>, nadat hij het ten goede +heeft geleid, dan nadat hij heeft verklaard wat het heeft te vermijden; +<span class="corr" id="xd21e21624" title="Bron: wat">want</span> God is +alwetend. <span class="versenum">117.</span> Waarlijk aan God behoort +de heerschappij van hemel en aarde; hij schenkt leven <span class= +"pagenum">[<a id="pb234" href="#pb234" name="pb234">234</a>]</span>en +hij doet sterven, en gij hebt geen schuts of helper naast God. +<span class="versenum">118.</span> God heeft den profeet vergeven en +den <span class="ex">Mohajerin</span> en <span class= +"ex">Ansars</span>, die hem in de ure des gevaars volgden, toen de +harten van een groot deel hunner zoo nabij het afdwalen waren; daarna +wendde hij zich tot hen; want hij was meêdoogend en genadig +omtrent hen. <a id="s9.119" name="s9.119"></a><span class= +"versenum">119.</span> Ook is hij verzoend met de drie die achter +bleven<a class="noteref" id="xd21e21648src" href="#xd21e21648" name= +"xd21e21648src">49</a>, zoodat de aarde, hoe ruim zij ook is, te +beperkt voor hen werd, en hunne lichamen te klein werden voor hunne +zielen, en zij kwamen tot de overtuiging, dat er tegen God geen +schuilplaats was, tenzij men zijne toevlucht tot hem nam. Hij wendde +zich daarop tot hen, opdat zij berouw mochten gevoelen; want God is +vergevingsgezind en genadig. <span class="versenum">120.</span> O ware +geloovigen! vreest God en weest met de oprechten. <span class= +"versenum">121.</span> Er bestond geene reden <span class="corr" id= +"xd21e21669" title="Bron: warrom">waarom</span> de bewoners van +<span class="ex">Medina</span> en de Arabieren van de woestijn, die +rondom hen wonen, achter Gods gezant zouden blijven staan, of zich +boven hem zouden verheffen. Dit is onredelijk, daar zij niet door dorst +of vermoeienis of honger werden geteisterd, bij de verdediging van Gods +waren <span class="corr" id="xd21e21675" title= +"Bron: goddienst">godsdienst</span>; naardien zij geen stap deden die +de ongeloovigen kon vertoornen; naardien zij van de zijde van den +vijand niets ondervonden, wat hun niet voor eene goede daad werd +aangerekend; want God duldt niet dat de belooning der rechtvaardigen +verloren ga. <a id="s9.122" name="s9.122"></a><span class= +"versenum">122.</span> En zij dragen geene som bij, hetzij klein of +groot; zij trekken geen stroom door, of het wordt voor hen opgeteekend; +opdat God hen met eene belooning beschenke, die datgene zal +overtreffen, wat zij gedaan hebben. <a id="s9.123" name= +"s9.123"></a><span class="versenum">123.</span> De geloovigen zijn niet +verplicht allen te gelijk ten strijde te trekken. Indien een deel van +iederen stam niet vertrekt, geschiedt dit om zich met ijver in hunnen +godsdienst te onderrichten<a class="noteref" id="xd21e21687src" href= +"#xd21e21687" name="xd21e21687src">50</a>, en om hun volk te vermanen, +indien zij terugkeeren, opdat het volk op zijne goede zij. <a id= +"s9.124" name="s9.124"></a><span class="versenum">124.</span> O ware +geloovigen! voert oorlog tegen de ongeloovigen die u nabij +zijn<a class="noteref" id="xd21e21695src" href="#xd21e21695" name= +"xd21e21695src">51</a> en laten zij u gestreng vinden, en weet dat God +met degenen is die hem vreezen. <span class="versenum">125.</span> Als +eene Soera wordt nedergezonden, zijn er sommigen van hen die zeggen: +kan dit uw geloof vermeerderen? Zij zal het geloof vermeerderen van hen +die gelooven, en zij zullen zich verblijden. <span class= +"versenum">126.</span> Maar bij hen, wier harten gebrekkig zijn, zal de +tegenwoordige twijfel nog vermeerderd worden, en zij zullen in hun +ongeloof sterven. <span class="versenum">127.</span> Zien zij niet, dat +zij ieder jaar eens <span class="pagenum">[<a id="pb235" href="#pb235" +name="pb235">235</a>]</span>of tweemaal worden beproefd<a class= +"noteref" id="xd21e21713src" href="#xd21e21713" name= +"xd21e21713src">52</a>. En toch hebben zij geen berouw en overwegen +niet. <span class="versenum">128.</span> En als eene Soera wordt +nedergezonden, zien zij elkander aan, zeggende: ziet ons iemand? daarna +wenden zij zich af, God zal hunne harten afwenden van de waarheid, +omdat zij niet begrijpen. <span class="versenum">129.</span> Thans is +een gezant van uw eigen volk tot u gekomen, een uitmuntend persoon; het +is droevig voor hem dat gij zonden begaat; hij is vol zorg voor u, en +medelijdend en genadig omtrent de geloovigen. <span class= +"versenum">130.</span> Indien zij zich afwenden, zeg: God is mijn +helper; er is geen God buiten hem. Op hem vertrouw ik, en hij is de +Heer van den grootschen troon.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20495" href="#xd21e20495src" name="xd21e20495">1</a></span> De +reden waarom dit Hoofdstuk dezen naam draagt, blijkt uit het laatste +vers. Sommigen geven het een anderen titel en voornamelijk dien van +hetgeen onmiddellijk daarna wordt vermeld. Het is opmerkelijk, dat +alleen dit Hoofdstuk den gewonen aanhef van: In naam van den +lankmoedigen en albarmhartigen God niet heeft. Volgens sommigen is deze +weglating daaraan toe te schrijven, dat deze woorden eene belofte van +zekerheid geven, die later in dit Hoofdstuk wordt teruggenomen, na +verloop van een bepaalden tijd, dientengevolge hebben het sommigen +’t Hoofdstuk van straf genoemd. Anderen zeggen, dat Mahomet, die +spoedig overleed, nadat hij dit Hoofdstuk had ontvangen, niet heeft +opgegeven waar het zou worden geplaatst, en ook niets omtrent de +plaatsing van de <span class="ex">Bismillah</span> in den aanvang, +zooals bij de andere Hoofdstukken was geschied. Daar nu het onderwerp +van dit Hoofdstuk veel gelijkenis heeft met dat van het vorige, waren +zijne gezellen het niet eens; sommigen hunner zeiden, dat beide +Hoofdstukken slechts één uitmaakten, en dat zij te zamen +het 7e der zeven groote Hoofdstukken vormden, terwijl anderen +beweerden, dat het twee onderscheiden Hoofdstukken waren; waarom, ten +einde het geschil uit den weg te ruimen, zij eene ruimte tusschen +beiden lieten, doch de onderscheiding der Bismillah niet daarbij voegde +(<span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e20502" title= +"Bron: Beidawi">Beidâwi</span></span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Yahya</span> enz.) Het +is aangenomen, dat dit Hoofdstuk het laatst geopenbaard is en, zooals +<span class="sc">Mahomet</span> verklaarde, het eenige dat op eens werd +geopenbaard, behalve het 110e. Sommigen willen dat de beide laatste +verzen van dit Hoofdstuk te <span class="ex">Mekka</span> werden +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20534" href="#xd21e20534src" name="xd21e20534">2</a></span> Deze +maanden waren <span class="ex">Shawal</span>, <span class= +"ex">Dhoe’lkaada</span>, <span class= +"ex">Dhoe’lhajja</span> en <span class="ex">Moharram</span>. Het +Hoofdstuk zelf werd in eerstgenoemde maand geopenbaard. Anderen echter +rekenen, dat dit op den 10den van <span class= +"ex">Doe’thajja</span> te <span class="ex">Mekka</span> plaats +had, en doen die tijdruimte op den 10den van de vorige <span class= +"ex">Rabi</span> eindigen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20569" href="#xd21e20569src" name="xd21e20569">3</a></span> De +afkondiging van dit Hoofdstuk was door <span class="sc">Mahomet</span> +aan <span class="sc">Ali</span> opgedragen, die met dat doel, op den +kameel met gespleten ooren van den profeet, van <span class= +"ex">Medina</span> naar <span class="ex">Mekka</span> rende, en op den +bovenvermelden dag zich voor de geheele vergadering te <span class= +"ex">al Akaba</span> plaatste, en verhaalde, dat hij de boodschapper +aan hen van Godsgezant was. Zij vroegen hem vervolgens, wat zijne +boodschap was: hij las hun twintig of dertig verzen uit het Hoofdstuk +voor en zeide toen: Mij is bevolen u met vier dingen bekend te maken: +1. Dat, na verloop van dit jaar, geen afgodendienaar den tempel van +<span class="ex">Mekka</span> zal naderen. 2. Dat geen mensch zich in +het vervolg verstoute den <span class="ex">Caaba</span> naakt te +betreden. (Zie <a href="#s7.29">Hoofdstuk VII, vers 29</a>). 3. Dat +alleen de ware geloovigen binnen het Paradijs zullen komen; en 4. Dat +het openbare geloof moet bewaard worden. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, Zie <span class="sc">Abulfed</span>. <span class= +"ex">Vit. Moh.</span> pag. 127, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20610" href="#xd21e20610src" name="xd21e20610">4</a></span> +Zoodat niettegenstaande <span class="sc">Mahomet</span> ieder verbond +afwijst, met hen die hem hebben bedrogen, hij zich echter bereid +verklaart, zijne verbintenissen na te komen omtrent hen die hem getrouw +waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20625" href="#xd21e20625src" name="xd21e20625">5</a></span> Dat +is, gij zult hem een zeker geleide geven, opdat hij met veiligheid naar +huis terugkeere, voor het geval dat hij het niet geraden mocht +oordeelen, het Mahomedanisme te omhelzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20681" href="#xd21e20681src" name="xd21e20681">6</a></span> Door +deze woorden worden de geloovigen gewaarschuwd, geen te groot +vertrouwen in hunne eigene verdiensten te stellen, terwijl zij ook +dienen om de ongeloovigen af te schrikken; want indien de geloovige +slechts misschien zal gered worden, waar kunnen de anderen dan op hopen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20722" href="#xd21e20722src" name="xd21e20722">7</a></span> Deze +veldslag had plaats in het 8e jaar der hedjira in de vallei van +<span class="ex">Honein</span>, die, omstreeks drie mijlen van +<span class="ex">Mekka</span>, nabij <span class="ex">Tayef</span> +ligt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20734" href="#xd21e20734src" name="xd21e20734">8</a></span> Daar +de vallei zeer diep en door steile bergen omringd was, plaatste zich de +vijand ter wederzijde in hinderlaag en viel hen in de bergpassen, in +alle doorgangen en van achter de rotsen met groot voordeel aan +(<span class="sc">Ebn Ishak</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20744" href="#xd21e20744src" name="xd21e20744">9</a></span> Het +oorspronkelijke woord is <span class="ex">Sakinat</span>, hetwelk door +de commentatoren in deze beteekenis wordt uitgelegd; maar het schijnt +veeleer de goddelijke bescherming, tegenwoordigheid of <span class= +"ex">Schechinah</span> te beteekenen, die verschijnt om de Moslems bij +te staan (Zie <a href="#s2.249">Hoofdstuk II, vers 249</a> en de +noot.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20761" href="#xd21e20761src" name="xd21e20761">10</a></span> +Behalve dat een groot aantal proselieten bij dezen slag werden +gewonnen, was <span class="sc">Mahomet</span> op hun verzoek zoo +edelmoedig, dat hij de gevangenen, die niet minder dan zes duizend in +getal waren, aan hunne vrienden terug gaf, terwijl hij aanbood, aan +ieder zijner manschappen, die niet geneigd zou zijn zich van zijne +gevangenen te ontdoen, eene vergoeding te betalen; zij stemden echter +allen toe (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20774" href="#xd21e20774src" name="xd21e20774">11</a></span> Dit +was in het negende jaar der hedjira. Tengevolge van dit verbod worden +noch Christenen, noch Joden, noch de belijders van eenigen anderen +godsdienst, tot op den huidigen dag in de nabijheid van <span class= +"ex">Mekka</span> toegelaten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20787" href="#xd21e20787src" name="xd21e20787">12</a></span> Dat +zijn zij, die geen vast en volkomen geloof in deze punten stellen. +Anderen gelooven echter, dat het op degenen slaat, die in meer dan +één god gelooven, of de eeuwigheid der pijnigingen van de +hel (<a href="#s2.74">Hoofdstuk II vers 74</a> en <a href= +"#s3.23">Hoofdstuk III vers 23</a>), of de geneugten van het paradijs +loochenen, zooals die in den Koran worden beschreven. Het blijkt echter +uit de volgende woorden, dat hier hoofdzakelijk de Joden en Christenen +worden bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20796" href="#xd21e20796src" name="xd21e20796">13</a></span> Dit +is, naar het oordeel van geachte uitleggers, de ware beteekenis der +woorden <span class="ex">an yadin</span>, die letterlijk zouden moeten +luiden: <span class="ex">bij</span> of <span class="ex">uit de +hand</span>, en op verschillende wijzen worden uitgelegd. Sommigen +veronderstellen, dat de bedoeling is, dat de schatting <span class= +"ex">gereedelijk</span> of door hunne <span class="ex">eigene +handen</span>, en niet door die van anderen moet worden betaald; of +wel, dat de schatting alleen van den rijke moet worden gevorderd, of +van hen, die in staat zijn haar te betalen, en niet van den arme; of +ook, dat het als eene <span class="ex">gunst</span> moet worden +beschouwd, dat de Mahomedanen met zoo weinig tevreden zijn +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Dat de Joden en Christenen, +overeenkomstig deze wet, tegen betaling van schatting, moeten worden +toegelaten tot het ontvangen van ondersteuning, kan niet betwijfeld +worden. De Mahomedaansche geleerden verschillen echter ten aanzien der +belijders van andere godsdiensten. Men zegt, dat <span class= +"sc">Omar</span> het eerste weigerde schatting van een Magiër aan +te nemen, tot <span class="sc">Abd’alrahmâd Ebn Awf</span> +hem verzekerde, dat <span class="sc">Mahomet</span> zelf ondersteuning +aan een Magiër verleend en bevolen had, dat de leeraren van dien +godsdienst zouden worden begrepen onder <span class="ex">het volk van +het boek</span>, of onder hen, wier godsdienst gegrond was op een boek, +hetwelk zij veronderstellen van goddelijken oorsprong te zijn. Het is +de meest algemeen aangenomen meening, dat alleen deze drie godsdiensten +konden worden geduld, op voorwaarde, dat zij schatting zouden betalen: +anderen voegen echter de Sabeïten daarbij. <span class="sc">Aboe +Hanifa</span> veronderstelt, dat de volkeren van elken godsdienst +mochten worden geduld, behalve de afgodendienende Arabieren. De laagste +schatting, die van zulk een persoon kan worden gevorderd, wordt +algemeen op een <span class="ex">dinar</span> gesteld, of op omstreeks +ƒ 6 per jaar. Hij kan echter gedwongen worden, meer te betalen, +indien hij er niet in toestemt; en dit, zeggen zij, is zoowel op den +arme als op den rijke toepasselijk. (<span class="sc">Reland</span>, +<span class="ex" lang="fr">de Jure Militari Mohammedanor</span>., p. 17 +en 50). <span class="sc">Aboe Hanifa</span> bepaalde echter, dat de +rijke acht en veertig dirhems (waarvan twintig of soms vijfentwintig +een dinar uitmaken) per jaar zou betalen; iemand in middelbare +omstandigheden de helft dier som, en een arme man, die in staat is in +zijn onderhoud te voorzien, een vierde daarvan: maar dat hij, die niet +in staat is in zijn onderhoud te voorzien, niets zou betalen. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20865" href="#xd21e20865src" name="xd21e20865">14</a></span> Deze +ongerijmde beschuldiging tegen de Joden, trachten de uitleggers te +ondersteunen, door te verhalen, dat hier wordt bedoeld op sommige oude, +hetorodoxe Joden, of wel op sommige Joden van <span class= +"ex">Medina</span> die dit alleen beweerden, omdat, aangezien de wet +gedurende de Babylonische gevangenschap geheel vergeten en verloren +was, <span class="sc">Ezra</span> of <span class="sc">Esdras</span> +weder in het leven werd terug geroepen, nadat hij gedurende honderd +jaren dood was geweest (zie <a href="#s2.261">Hoofdstuk II vers +261</a>); die haar op nieuw geheel aan de schrijvers uit zijn hoofd +opzegde. Het volk was hierdoor zeer verwonderd, en verklaarde, dat hij +dit niet zou hebben kunnen doen, indien hij niet de zoon van God ware. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al +Zamakshari</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20891" href="#xd21e20891src" name="xd21e20891">15</a></span> Zie +<a href="#s3.57">Hoofdstuk III: vers 57</a> en de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20917" href="#xd21e20917src" name="xd21e20917">16</a></span> Door +het nemen van steekpenningen, zegt <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, daarbij waarschijnlijk bedoelende, het geld dat +zij aannemen, om dispensatie van Gods bevelen te verleenen, en door +verzachting van straf te belooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20931" href="#xd21e20931src" name="xd21e20931">17</a></span> +Volgens deze plaats is de toevoeging van eene maand aan ieder derde of +tweede jaar, hetgeen de Arabieren van de Joden hadden geleerd, ten +einde hunne maanjaren tot zonnejaren te maken, volkomen onwettig. +Daardoor bepaalden zij den tijd van den pelgrimstocht en van de +Ramadân-vasten op zekere getijden van het jaar, die beweeglijk +moeten zijn. (Zie <span class="sc">Prid</span>., <span class="ex" lang= +"en">Life of Moh.</span> p. 65, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20941" href="#xd21e20941src" name="xd21e20941">18</a></span> +Zijnde de tafel die in den hemel wordt bewaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20959" href="#xd21e20959src" name="xd21e20959">19</a></span> Zie +<a href="#s5.59">Hoofdstuk V: vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20972" href="#xd21e20972src" name="xd21e20972">20</a></span> +Zijnde, dat <span class="sc">Aboe Bekr</span> alleen met hem was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20983" href="#xd21e20983src" name="xd21e20983">21</a></span> +Zijnde: Hetzij de ondernemingen aangenaam is of niet, of dat gij +toereikende wapenen of leeftocht hebt of niet, of dat gij te paard of +te voet zijt, enz. (Jong en oud, trekt op om te strijden, <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e20986" title= +"Bron: Salary">Savary</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e20999" href="#xd21e20999src" name="xd21e20999">22</a></span> Daar +<span class="sc">Mahomet</span> verscheidene zijner manschappen, op hun +verzoek, er van ontsloeg, aan dezen tocht deel te nemen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21020" href="#xd21e21020src" name="xd21e21020">23</a></span> +Zijnde met de vrouwen en kinderen, en andere weerlooze personen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21031" href="#xd21e21031src" name="xd21e21031">24</a></span> +Zooals zij deden in den slag van <span class="ex">Ohod</span>. Zie +<a href="#s3.49">Hoofdstuk III vers 49</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21058" href="#xd21e21058src" name="xd21e21058">25</a></span> +Zijnde: Hetzij voor een duidelijk oordeel van den hemel of door hunne +straf aan de ware geloovigen op te dragen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21095" href="#xd21e21095src" name="xd21e21095">26</a></span> De +uitleggers maken een onderscheid in het oorspronkelijk tusschen de twee +woorden <span class="ex">fakir</span> en <span class= +"ex">meskin</span>: het eene, zeggen zij, beteekent iemand die geheel +ontbloot is, zoowel van geld als van een middel van bestaan; het +andere, iemand die wezenlijk in armoede verkeert, maar in staat is iets +te winnen, om in zijn onderhoud te voorzien. De critici verschillen +echter onderling ten opzichte van de beteekenis van elk dezer +woorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21110" href="#xd21e21110src" name="xd21e21110">27</a></span> Dat +is: Hij hoort alles wat wij zeggen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21113" href="#xd21e21113src" name="xd21e21113">28</a></span> Aan +niets geloof slaande wat u zou kunnen deren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21177" href="#xd21e21177src" name="xd21e21177">29</a></span> +Namelijk <span class="ex">Sodom</span> en <span class= +"ex">Gomorrah</span> en de andere steden die haar lot deelden, en thans +<span class="ex">Al Motokifat</span>, of de omvergeworpene worden +genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21198" href="#xd21e21198src" name="xd21e21198">30</a></span> +Letterlijk: de tuinen van <span class="ex">Eden</span>. In het +Hebreeuwsch beteekent het eene plaats van geneugte en in het Arabisch +eene plaats die voor het weiden van kudden is ingericht (<span class= +"sc">Savary</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21218" href="#xd21e21218src" name="xd21e21218">31</a></span> +<span class="sc">Mahomets</span> verblijf te <span class= +"ex">Medina</span> was namelijk van groot voordeel voor die plaats.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21254" href="#xd21e21254src" name="xd21e21254">32</a></span> +Gedurende de laatste ziekte van <span class="sc">Abda’llah Ebn +Obra</span>, de huichelaar (die in het negende jaar der hedjira +overleed) kwam zijn zoon, eveneens <span class= +"sc">Abda’llah</span> genaamd, tot Mahomet, en verzocht dezen, +God vergiffenis voor hem vragen. Hij deed dit, waarop het eerste van +dit vers werd geopenbaard. De profeet beschouwde dit echter niet als +eene afwijzing, en zeide, dat hij zeventig malen voor hem zou bidden; +daarop werd het laatste gedeelte van dit vers geopenbaard. Het verdient +opmerking, dat de getallen 7 en 70 herhaalde malen door de Oostersche +schrijvers worden gebruikt, niet zoozeer om een juist dan wel om een +onbepaald, hetzij grooter of kleiner getal uit te drukken (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>). Een aantal bewijzen hiervoor worden in +de H. Schrift gevonden. Opmerkenswaardig is tevens de overeenkomst in +de Hebreeuwsche taal van de woorden <span class="ex">verzadigen</span> +en <span class="ex">zeven</span>, beiden <span lang= +"he">שבע</span> genaamd, als ware het ’t +volkomene, het verzadigde getal: vergelijk <span class= +"sc">Schillers</span> <span class="ex">Piccolominii</span> 2de bedr. +1ste toon, en Vrijmetselaars Woordenboek (Amsterdam 1845, 3 deelen) +art. <span class="ex">Zeven</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21307" href="#xd21e21307src" name="xd21e21307">33</a></span> Noch +door zijne begrafenis bij te wonen, noch door <span class="corr" id= +"xd21e21309" title="Bron: zij">zijn</span> grafstede te bezoeken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21324" href="#xd21e21324src" name="xd21e21324">34</a></span> +Gelijk reeds bij herhaling werd gezegd, wordt ieder hoofdstuk van den +Koran eene <span class="ex">Soera</span> genaamd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21351" href="#xd21e21351src" name="xd21e21351">35</a></span> Door +hunne groote armoede, zooals de van <span class="sc">Joheina</span>, +<span class="sc">Mozeina</span> en <span class="sc">Banoe Odhra</span> +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21371" href="#xd21e21371src" name="xd21e21371">36</a></span> De +personen hier bedoeld, waren zeven man van de <span class= +"ex">Ansars</span>, die tot <span class="sc">Mahomet</span> kwamen, en +vroegen, dat hij hun eenige gelapte laarzen <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e21379" href="#xd21e21379" name= +"xd21e21379">231n</a>]</span>en gezoolde <span class="corr" id= +"xd21e21381" title="Bron: schoonen">schoenen</span> zou geven, daar het +hun onmogelijk was, in zulk een jaargetijde barrevoets te marcheeren. +Hij antwoordde hun echter, dat hij hen niet kon helpen, waarop zij +weenende vertrokken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21405" href="#xd21e21405src" name="xd21e21405">37</a></span> En +hen niet kastijden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21417" href="#xd21e21417src" name="xd21e21417">38</a></span> Om +hunne woeste levenswijze, de ruwheid hunner harten, door niet om te +gaan met menschen van kennis, en de weinige gelegenheden die zij hebben +onderricht te worden. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21429" href="#xd21e21429src" name="xd21e21429">39</a></span> Of +eene bijdrage door dwang gevorderd, waarvan hij de betaling op +geenerlei wijze kan ontwijken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21432" href="#xd21e21432src" name="xd21e21432">40</a></span> +Hopende, dat eenigerhande tegenspoed eene geschikte gelegenheid zou +mogen opleveren, om den last af te werpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21457" href="#xd21e21457src" name="xd21e21457">41</a></span> +Zijnde in de nabuurschap van <span class="ex">Medina</span>. Dit waren +de stammen van <span class="ex">Joheina</span>, <span class= +"ex">Mozeina</span>, <span class="ex">Aslam</span>, <span class= +"ex">Ashja</span> en <span class="ex">Ghifar</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21488" href="#xd21e21488src" name="xd21e21488">42</a></span> +Hetzij door hen aan openbare schande bloot te stellen en hen ter dood +te brengen, of door eene dezer straffen en de marteling van het graf; +of wel door hen aalmoezen tot boete af te eischen en lichamelijk te +straffen. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.<span class="corr" +id="xd21e21493" title="Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21526" href="#xd21e21526src" name="xd21e21526">43</a></span> +Zijnde die van <span class="ex">Kobâ</span>, eene plaats op twee +mijlen afstands van <span class="ex">Medina</span> gelegen waar +<span class="sc">Mahomet</span> gedurende zijne vlucht van <span class= +"ex">Mekka</span> vier dagen bleef, alvorens hij die stad binnentrok, +en waar hij den grondslag legde van eene moskee (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Ebn Shonnah</span>) die later door <span class= +"sc">Banoe Amroe Ebn Awf</span> werd volbouwd. Volgens eene daarvan +verschillende overlevering echter, is de hier bedoelde moskee diegene, +welke door <span class="sc">Mahomet</span> te <span class= +"ex">Medina</span> werd gesticht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21571" href="#xd21e21571src" name="xd21e21571">44</a></span> +Sommigen passen deze woorden toe op de berooving van hun oordeel en +verstand, en anderen op de straf welke zij te wachten hebben, hetzij +door den dood in deze wereld, door de pijniging des grafs, of de pijn +der hel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21587" href="#xd21e21587src" name="xd21e21587">45</a></span> Door +als ongeloovigen te sterven. Overigens is het niet alleen wettig, maar +zelfs loffelijk voor ongeloovigen te bidden, dat er hoop bestaat hen te +bekeeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21598" href="#xd21e21598src" name="xd21e21598">46</a></span> +Zijnde door te bidden, dat God zijn hart tot berouw moge neigen. +Sommigen veronderstellen, dat dit eene belofte was aan <span class= +"sc">Abraham</span> door zijn vader gedaan, dat hij in God wilde +gelooven. Deze woorden kunnen echter op twee wijzen worden opgevat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21604" href="#xd21e21604src" name="xd21e21604">47</a></span> Door +op te houden voor hem te bidden, na door ingeving verzekerd te zijn +geworden, dat hij niet bekeerd was, of nadat hij werkelijk als +ongeloovige was gestorven. Zie <a href="#s6.78">Hoofdstuk VI, vers +78</a> en volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21618" href="#xd21e21618src" name="xd21e21618">48</a></span> +Zijnde door hen als zondaren te beschouwen of te straffen. Deze plaats +werd geopenbaard om degenen te beschuldigen, die vóór het +was verboden, voor hunne vrienden hadden gebeden, welke als +afgodendienaars gestorven waren; of wel om sommigen te +verontschuldigen, die onwetend volgens de eerste <span class= +"ex">Kebla</span> hadden gebeden, wijn gedronken, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21648" href="#xd21e21648src" name="xd21e21648">49</a></span> Drie +<span class="ex">Ansars</span>, die <span class="sc">Mahomet</span> +niet naar <span class="ex">Taboec</span> gevolgd waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21687" href="#xd21e21687src" name="xd21e21687">50</a></span> Dat +is: indien sommigen van iederen stam of stad achtergelaten worden, +zullen de achterblijvenden zich op de studie moeten toeleggen en eene +juister kennis van de verschillende punten van hunnen godsdienst +trachten te verkrijgen, ten einde in staat te zijn, degenen te +onderwijzen, die door hunne aanhoudende deelneming aan de oorlogen, +geen andere gelegenheid hebben om zich te onderrichten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21695" href="#xd21e21695src" name="xd21e21695">51</a></span> +Zijnde uwe bloedverwanten en naburen: deze verdienen namelijk uw +medelijden en uwe zorg in de eerste plaats, en hunne bekeering moet in +de voornaamste plaats bevorderd worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21713" href="#xd21e21713src" name="xd21e21713">52</a></span> +Zijnde door verschillende wijzen van beproevingen; door ten oorlog +opgeroepen en getuige gemaakt te worden van de wonderdadige +bescherming, welke God den geloovigen schenkt.</p> +</div> +</div> +<div id="s10" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e515">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Tiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Jonas<a class="noteref" id="xd21e21735src" href= +"#xd21e21735" name="xd21e21735src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>.—109 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en barmhartigen God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Elif. Lam. +Ra</span>. Dit zijn de teekenen van het wijze boek. <a id="s10.2" name= +"s10.2"></a><span class="versenum">2.</span> Was het eene vreemde zaak +voor de bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, dat wij onzen wil +aan een hunner<a class="noteref" id="xd21e21764src" href="#xd21e21764" +name="xd21e21764src">2</a> hebben geopenbaard, zeggende: Waarschuw de +menschen indien zij niet gelooven, en breng goede tijdingen aan hen die +gelooven, en zeg, dat zij van hunnen Heer de belooning voor hun geloof +zullen ontvangen? De ongeloovigen zeggen: Dit is duidelijke tooverij. +<span class="versenum">3.</span> Waarlijk, uw Heer is God, die de +hemelen en de aarde in zes dagen geschapen heeft, en daarop zijnen +troon besteeg om de regeering over alle dingen op zich te nemen. Er is +geen tusschenpersoon, dan met zijn verlof<a class="noteref" id= +"xd21e21778src" href="#xd21e21778" name="xd21e21778src">3</a>. Dit is +God uw Heer: dien hem dus. Wilt gij dit niet overwegen? <span class= +"versenum">4.</span> Tot hem zult gij allen terugkeeren, overeenkomstig +Gods zekere belofte, want hij doet <span class="pagenum">[<a id="pb236" +href="#pb236" name="pb236">236</a>]</span>een schepsel ontstaan, en +daarna doet hij het terugkeeren, opdat hij degenen die gelooven en doen +wat goed is, met rechtvaardigheid zou kunnen beloonen. Wat de +ongeloovigen betreft, zij zullen kokend water drinken en zullen eene +gestrenge straf ondergaan, omdat zij ongeloovig waren. <span class= +"versenum">5.</span> Hij is het die de zon bevolen heeft des daags te +schijnen en de maan als een licht bij nacht. Hij heeft hare standpunten +bepaald, opdat gij het getal jaren zoudt kennen en de berekeningen van +den tijd. God heeft dit niet zonder doel, maar met waarheid geschapen. +Hij legt zijne teekens hun uit, die begrijpen. <span class= +"versenum">6.</span> En waarlijk, in de wisseling van dag en nacht, en +in alles wat God in den hemel en op aarde heeft geschapen, zijn teekens +voor degenen die hem vreezen. <span class="versenum">7.</span> Zij die +niet hopen, ons op den jongsten dag te ontmoeten, en zich met het +tegenwoordige leven tevreden stellen, zich daaraan met zekerheid +toevertrouwen en die onverschillig zijn voor onze teekens. <span class= +"versenum">8.</span> Hunne woning zal het hellevuur zijn wegens hetgeen +zij hebben bedreven. <a id="s10.9" name="s10.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Maar wat degenen betreft die gelooven en +rechtvaardig handelen, hun Heer zal hen, om hun geloof, leiden; zij +zullen rivieren bezitten die door lusttuinen stroomen. <a id="s10.10" +name="s10.10"></a><span class="versenum">10.</span> Daar zal hun gebed +zijn: Geloofd zijt gij o God! en daar zal hunne groete<a class= +"noteref" id="xd21e21819src" href="#xd21e21819" name= +"xd21e21819src">4</a> zijn: Vrede! <span class="versenum">11.</span> En +het einde van hun gebed zal zijn: Geloofd zij God, de Heer van alle +schepselen! <span class="corr" id="xd21e21828" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">12.</span></span> Indien God het +kwade bij de menschen wilde verhaasten, zooals hunne begeerte is om het +goede te zien bespoedigen, waarlijk, dan zou hun einde spoedig gekomen +zijn; maar wij laten hen, die ons niet na hunnen dood hopen te zien, +zich blindelings aan hunne dwalingen overgeven. <span class= +"versenum">13.</span> Indien een mensch kwaad overkomt, bidt hij tot +ons, liggende op zijne zijde, of zittende of staande<a class="noteref" +id="xd21e21837src" href="#xd21e21837" name="xd21e21837src">5</a>, maar +indien wij hem van zijne bedroeving verlossen, vervolgt hij zijne +vroegere levenswijze, alsof hij ons niet had aangeroepen om hem tegen +het kwaad te verdedigen, dat hem was overkomen. Zoo werd dus, wat de +zondaren bedreven, hun voorbereid. <span class="versenum">14.</span> +Wij hebben vroeger de geslachten vernietigd die vóór u +bestonden, o bewoners van <span class="ex">Mekka</span>! toen gij +onrechtvaardig hadt gehandeld, en onze gezanten tot hen waren gekomen +met duidelijke wonderen, en zij niet wilden gelooven. Zoo vergelden wij +de schuldigen. <span class="versenum">15.</span> Daarna deden wij u hen +op aarde opvolgen, opdat wij zouden zien, hoe gij wildet handelen. +<span class="versenum">16.</span> Indien onze duidelijke teekens hun +worden medegedeeld, zeggen degenen, die niet hopen, ons bij de +opstanding te zien: Breng een Koran die van dezen verschilt, of breng +er eenige verandering in. Antwoord: Het is niet voegzaam voor mij, dat +ik dien naar <span class="pagenum">[<a id="pb237" href="#pb237" name= +"pb237">237</a>]</span>mijn welgevallen zou veranderen: Ik volg alleen +datgene wat mij werd geopenbaard. Waarlijk, ik vrees de straf van den +grooten dag, indien ik mijn Heer ongehoorzaam zou zijn. <a id="s10.17" +name="s10.17"></a><span class="versenum">17.</span> Zeg: Indien het +Gode had behaagd, zou ik ze (de verzen) u niet voorlezen en nimmer zou +ik u die hebben doen kennen. Ik heb reeds tot den ouderdom van veertig +jaren<a class="noteref" id="xd21e21866src" href="#xd21e21866" name= +"xd21e21866src">6</a> onder u gewoond, alvorens ik die ontving. Zult +gij het dan niet begrijpen? <span class="versenum">18.</span> En wie is +onrechtvaardiger dan hij die eene leugen tegen God uitdenkt, of zijne +teekens van valschheid beschuldigt? Waarlijk, de boozen zullen geen +voorspoed genieten. <a id="s10.19" name="s10.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> Zij aanbidden naast God datgene, wat hun schaden +noch bevoordeelen kan, en zij zeggen: Dit zijn onze tusschenpersonen +bij God. Antwoord: Zoudt gij God iets in den hemel of op de aarde +kunnen doen kennen wat hij niet kent?<a class="noteref" id= +"xd21e21894src" href="#xd21e21894" name="xd21e21894src">7</a>. Geloofd +zij hij! en het zij verre van hem<a class="noteref" id="xd21e21898src" +href="#xd21e21898" name="xd21e21898src">8</a>, wat gij met hem +vereenigt! <a id="s10.20" name="s10.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> De menschen beleden vroeger slechts +éénen godsdienst<a class="noteref" id="xd21e21908src" +href="#xd21e21908" name="xd21e21908src">9</a>, doch zij werden daarna +verdeeld, en indien Gods woord, waardoor hunne straf werd uitgesteld, +niet vooraf geopenbaard ware geworden, zou het onderwerp hunner +geschillen thans beslist zijn. <span class="versenum">21.</span> Zij +zeggen dat, zoolang hun geen teeken van hunnen Heer wordt +nedergezonden, zij niet zullen gelooven. Antwoord: Waarlijk, het +verborgene is alleen aan God bekend; wacht dus, en ik zal met u +wachten. <span class="versenum">22.</span> En toen wij de bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> onze genade deden proeven, nadat zij door +ongelukken waren overvallen, onthoudt het, dachten zij eene list tegen +onze teekens uit. Zeg hun: God is behendiger in het uitvoeren eener +list dan gij. Waarlijk, onze gezanten schrijven op wat gij bedriegelijk +uitdenkt. <a id="s10.23" name="s10.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Hij is het, die u op de vaste aarde en op de zee +geleidt: als gij u in schepen bevindt en daar mede zeilt door een +gunstigen wind, verheugt gij u daarin. En als hen een ongunstige wind +overvalt en de <span class="pagenum">[<a id="pb238" href="#pb238" name= +"pb238">238</a>]</span>golven van alle zijden op hen aankomen, en zij +zich door onvermijdelijke gevaren bedreigd zien, roepen zij God aan met +een oprecht geloof, zeggende: Waarlijk, indien gij ons van dit gevaar +bevrijdt, zullen wij dankbaar zijn. <span class="versenum">24.</span> +Maar toen hij hen had bevrijd, onthoudt het, gedroegen zij zich boos op +aarde, zonder rechtvaardigheid. O menschen! waarlijk, het geweld dat +gij uwe eigene zielen aandoet, is alleen voor het vermaak van dit +leven; daarna zult gij tot ons terugkeeren en wij zullen u verklaren +wat gij hebt gedaan. <a id="s10.25" name="s10.25"></a><span class= +"versenum">25.</span> Waarlijk, de gelijkenis van het tegenwoordige +leven is niet anders dan water, dat wij van den hemel nederzenden, en +waarmede de voortbrengselen der aarde zijn vermengd, waarvan de +menschen eten en het vee, tot de aarde, na het opslorpen er van, haar +kleed ontvangt en met verschillende planten wordt bedekt. Hare bewoners +verbeelden zich, dat zij er de macht over hebben; maar ons bevel komt +des nachts of bij dag, en dadelijk is het met den oogst, alsof er den +vorigen dag nog niets ware geweest. Zoo leggen wij onze teekens uit, +voor hen die overwegen. <a id="s10.26" name="s10.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> God noodigt u tot de woning des vredes<a class= +"noteref" id="xd21e21951src" href="#xd21e21951" name= +"xd21e21951src">10</a> en leidt op den rechten weg wien het hem +behaagt. <a id="s10.27" name="s10.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> Zij, die goed handelen, zullen de uitmuntendste +belooning ontvangen, en een overvloedig toevoegsel<a class="noteref" +id="xd21e21959src" href="#xd21e21959" name="xd21e21959src">11</a>. Noch +zwartheid noch schaamte zal hun aangezicht bedekken. Zij zullen het +paradijs bewonen en daarin voor eeuwig verblijven. <span class= +"versenum">28.</span> Maar zij die kwaad bedrijven, zullen de +vergelding des kwaads ontvangen, daaraan gelijk, en zij zullen met +schaamte bedekt worden (want zij zullen geen beschermer tegen God +hebben, alsof hunne aangezichten met de diepe duisternis des nachts +bedekt waren. Dezen zullen het hellevuur bewonen; eeuwig zullen zij +daarin blijven. <a id="s10.29" name="s10.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Op den dag der opstanding zullen wij hen allen +verzamelen; daarna zullen wij tot de afgodendienaars zeggen: Gaat naar +uwe plaats, gij en uwe gezellen<a class="noteref" id="xd21e21973src" +href="#xd21e21973" name="xd21e21973src">12</a>, en wij zullen hen van +elkander scheiden en hunne gezellen zullen tot hen zeggen: Gij hebt ons +niet aangebeden<a class="noteref" id="xd21e21976src" href="#xd21e21976" +name="xd21e21976src">13</a>. <span class="versenum">30.</span> En God +is een toereikend getuige op uwe aanbidding van ons. <span class= +"versenum">31.</span> Daar zal iedere ziel ondervinden naar hetgeen zij +heeft bedreven, en zij zullen voor God gebracht worden, haren waren +Heer: en de valsche godheden, die zij in ijdelheid uitdachten, zullen +voor hen verdwijnen. <span class="versenum">32.</span> Zeg: Wie +voorziet u van voedsel <span class="pagenum">[<a id="pb239" href= +"#pb239" name="pb239">239</a>]</span>uit den hemel en van de aarde? of +wie heeft de volstrekte macht over het gehoor en het gezicht? en wie +brengt het leven uit den dood voort? en wie regeert alle dingen? Zij +zullen zekerlijk antwoorden: God! Zeg: Wilt gij hem dus niet vreezen? +<span class="versenum">33.</span> Dit is dus God, uw ware Heer, en wat +blijft er anders, buiten de waarheid, over dan dwaling? Hoe zijt gij +dus van de waarheid afgewend? <span class="versenum">34.</span> Zoo +heeft zich dit woord van God bij de boozen bewaarheid, dat zij nimmer +zullen gelooven. <span class="versenum">35.</span> Zeg: Is er een van +uwe gezellen, die een schepsel voortbrengt en het daarna tot het niet +doet terugkeeren? Zeg: God brengt een schepsel voort en doet het daarna +tot het niet terugkeeren. Hoe hebt gij u dus van zijn geloof afgewend? +<span class="versenum">36.</span> Zeg: Is er een van uwe gezellen die +tot de waarheid leidt? Zeg: God geleidt tot de waarheid. Is dus niet +hij meer waardig gevolgd te worden, die tot de waarheid geleidt, dan +hij die niet geleidt, tenzij hij zelf geleid worde? Wat is dus de +oorzaak dat gij zoo oordeelt? <span class="versenum">37.</span> En het +grootste gedeelte hunner volgt slechts eene onzekere meening; maar eene +meening vervangt de waarheid geenszins. Waarlijk, God weet wat zij +doen. <a id="s10.38" name="s10.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> De Koran zou door niemand hebben kunnen +samengesteld worden, behalve door God; het is eene bevestiging van +hetgeen te voren werd geopenbaard, en eene uitlegging der schrift: +daaraan is geen twijfel: hij werd door den Heer van alle schepselen +nedergezonden <a id="s10.39" name="s10.39"></a><span class= +"versenum">39.</span> Zeggen zij: <span class="sc">Mahomet</span> is +het, die hem heeft uitgedacht? Antwoord: Brengt dan een hoofdstuk voort +dat daaraan gelijk is, en roept wien gij wilt ter uwer ondersteuning +aan naast God, indien gij waarheid spreekt. <span class= +"versenum">40.</span> Maar zij hebben, datgene van valscheid +beschuldigd, waarvan zij geen begrip hebben; hoewel de verklaring +daarvan tot hen gekomen zij. Evenzoo deden zij, die vóór +hen bestonden en hunne profeten van bedrog beschuldigden: maar onthoudt +wat het einde der onrechtvaardigen was! <span class= +"versenum">41.</span> Er zijn sommigen van hen, die daaraan gelooven, +en er zijn sommigen van hen, die niet daaraan gelooven<a class= +"noteref" id="xd21e22036src" href="#xd21e22036" name= +"xd21e22036src">14</a> en hun Heer kent de boosdoeners wel. +<span class="versenum">42.</span> Indien zij u van bedrog beschuldigen, +zeg: Ik heb mijn werk en gij hebt uw werk: gij zult onschuldig zijn aan +hetgeen ik doe en ik zal onschuldig zijn aan hetgeen gij doet. +<span class="versenum">43.</span> Er zijn sommigen van hen die naar u +luisteren; maar wilt gij de dooven hoorend maken, als zij niets +verstaan? <span class="versenum">44.</span> En er zijn sommigen van hen +die naar u zien; maar wilt gij de blinden leiden, als zij niet zien. +<span class="versenum">45.</span> Waarlijk, God wil met niemand in +eenig opzicht onrechtvaardig handelen; maar de menschen handelen +onrechtvaardig met hunne eigene zielen<a class="noteref" id= +"xd21e22056src" href="#xd21e22056" name="xd21e22056src">15</a>. +<span class="versenum">46.</span> Op zekeren dag <span class= +"pagenum">[<a id="pb240" href="#pb240" name="pb240">240</a>]</span>zal +hij hen allen verzamelen, als waren zij niet langer gebleven<a class= +"noteref" id="xd21e22066src" href="#xd21e22066" name= +"xd21e22066src">16</a> dan één uur van een dag; zij +zullen elkander kennen. Dan zullen zij vergaan, die de ontmoeting met +God hebben geloochend, en niet op den rechten weg werden geleid. +<span class="versenum">47.</span> Hetzij wij u een gedeelte der straf +doen zien, waarmede wij hen hebben gestraft, of wij u voor dien tijd +doen sterven. Tot ons zullen zij terugkeeren; daarna zal God getuige +zijn van hetgeen zij doen. <span class="versenum">48.</span> Aan ieder +volk werd een profeet gezonden, en toen hun profeet kwam, werd het +geschil tusschen hen met eerlijkheid beslist, en zij werden niet +onrechtvaardig behandeld. <span class="versenum">49.</span> De +ongeloovigen zeggen: Wanneer zullen deze bedreigingen vervuld worden, +indien gij waarheid spreekt? <span class="versenum">50.</span> +Antwoord: Ik ben noch in staat om mij zelven voordeel te verschaffen, +noch om ongeluk van mij af te wenden, dan wanneer het Gode behaagt. +Voor ieder volk is een bepaald tijdstip vastgesteld; indien dus hun +tijd is verloopen, zullen zij zelf geen uur uitstel erlangen; maar ook +hunne straf zal nimmer vervroegd worden. <span class= +"versenum">51.</span> Zeg: Verhaal mij, indien u Gods straf bij nacht +of bij dag overvalt, welk gedeelte daarvan zullen de goddeloozen +wenschen verhaast te zien<a class="noteref" id="xd21e22091src" href= +"#xd21e22091" name="xd21e22091src">17</a>? <span class= +"versenum">52.</span> Als zij op u nederkomt, zult gij er dan aan +gelooven? Ja, dan zult gij er aan gelooven. Maar gij zult uitstel +wenschen, als vroeger het verhaasten. <span class="versenum">53.</span> +Dan zal tot de goddeloozen gezegd worden: Onderga de straf der +eeuwigheid; zoudt gij anders willen ontvangen dan de vergelding voor +hetgeen gij hebt bedreven? <span class="versenum">54.</span> Zij zullen +van u begeeren te weten, of dit inderdaad waar is: Antwoord: Bij mijn +Heer! het is zekerlijk waar: nimmer zult gij Gods macht verzwakken, +noch die ontkomen. <a id="s10.55" name="s10.55"></a><span class= +"versenum">55.</span> Waarlijk, indien iedere ziel die slecht gehandeld +heeft, alles zou hebben, wat op aarde is, zou deze zich daarmede +gewillig op den laatsten dag willen loskoopen. Zij zullen hun berouw +verbergen<a class="noteref" id="xd21e22117src" href="#xd21e22117" name= +"xd21e22117src">18</a>, nadat zij de straf zullen hebben gezien, en het +geschil tusschen hen zal met eerlijkheid worden beslist en zij zullen +niet onrechtvaardig behandeld worden. <span class="versenum">56.</span> +Behoort niet alles wat in den hemel en wat op aarde is aan God? Is Gods +belofte geene <span class="corr" id="xd21e22124" title= +"Bron: waardheid">waarheid</span>? Maar het grootste deel hunner weet +het niet. <span class="versenum">57.</span> Hij geeft leven en hij doet +sterven, en tot hem zult gij allen terugkeeren. <span class= +"versenum">58.</span> O menschen! thans is eene waarschuwinge van uwen +Heer tot u gekomen en een geneesmiddel voor den twijfel, die in uwe +borst bestaat, en eene leiding en genade voor de ware geloovigen +<span class="versenum">59.</span> Zeg: Door de genade van God en zijne +barmhartigheid; dat zij er zich dus in verheugen; dit zal hun +voordeeliger zijn dan de wereldsche <span class="pagenum">[<a id= +"pb241" href="#pb241" name="pb241">241</a>]</span>rijkdommen, welke zij +bijeenvergâren. <span class="versenum">60.</span> Zeg: verhaal +mij van datgene wat God u tot voedsel heeft nedergezonden, hebt gij een +deel geoorloofd en een ander deel ongeoorloofd verklaard<a class= +"noteref" id="xd21e22147src" href="#xd21e22147" name= +"xd21e22147src">19</a>? Zeg: Heeft God u geoorloofd, dit onderscheid te +maken, of denkt gij eene leugen tegen God uit? <span class= +"versenum">61.</span> Maar wat zal op den dag der opstanding de meening +van hen zijn, die een leugen tegen God uitdenken? Waarlijk, God heeft +eene onmetelijke goedheid omtrent de menschen; maar het grootste +gedeelte hunner zijn niet dankbaar. <span class="versenum">62.</span> +Gij zult u in geenerhande omstandigheid bevinden; gij zult geen enkel +woord in den Koran lezen, noch zult gij iets doen, of wij zullen uwe +getuigen zijn, als gij daardoor wordt bezig gehouden. Zelfs het gewicht +van een atoom<a class="noteref" id="xd21e22161src" href="#xd21e22161" +name="xd21e22161src">20</a> is, noch in den hemel, noch op de aarde, +voor uwen Heer verborgen. Er is geen enkel ding lichter of zwaarder dan +dit, hetwelk niet in het duidelijke boek werd opgeschreven. +<span class="versenum">63.</span> Zijn Gods vrienden niet de personen +die door geen vrees zullen worden aangedaan en die niet bedroefd zullen +worden? <span class="versenum">64.</span> Zij, die in God gelooven en +vreezen, zullen goede tijdingen in dit leven en in het volgende +ontvangen. <span class="versenum">65.</span> Er is geene verandering in +Gods woorden. Dit zal eene groote gelukzaligheid zijn. <span class= +"versenum">66.</span> Laat hunne gesprekken<a class="noteref" id= +"xd21e22185src" href="#xd21e22185" name="xd21e22185src">21</a> u niet +bedroeven. Alle glorie behoort aan God; hij hoort en ziet alles. +<span class="versenum">67.</span> Is niet alles wat in den hemel en op +aarde woont aan God onderworpen? Waarom volgt gij dus degenen die +afgoden naast God aanroepen? Zij volgen slechts eene ijdele meening en +bedenken niets dan leugens. <a id="s10.68" name= +"s10.68"></a><span class="versenum">68.</span> Hij is het, die den +nacht voor u heeft bevolen, opdat gij daarin rust zoudt nemen, en den +helderen dag voor den arbeid; waarlijk, daarin zijn teekens voor hen, +die luisteren. <span class="versenum">69.</span> Zij zeggen: God heeft +een zoon. Verre zij dit van hem. Hij is zich zelven toereikende. Hem +behoort alles wat in den hemel en op aarde is. Hebt gij machtiging om +aldus te spreken? Zegt gij van God wat gij niet weet? <span class= +"versenum">70.</span> Zeg: Waarlijk, zij die een leugen tegen God +uitdenken, zullen geen voorspoed hebben. <span class= +"versenum">71.</span> Zij mogen tijdelijk in deze wereld genieten, maar +daarna zullen zij tot ons terugkeeren, en dan zullen wij hun eene +gestrenge straf doen ondervinden, daar zij ongeloovigen waren. <a id= +"s10.72" name="s10.72"></a><span class="versenum">72.</span> Herlees +hun de geschiedenis van <span class="sc">Noach</span><a class="noteref" +id="xd21e22215src" href="#xd21e22215" name="xd21e22215src">22</a>, toen +hij tot zijn volk zeide: O mijn volk! indien mijn verblijf onder u en +mijne herinnering van Gods teekenen u bedroeven, stel ik in God mijn +vertrouwen. Smeedt dus uw plan tegen mij en verzamelt uwe valsche +goden, maar verbergt uw voornemen niet in het duister. Komt dus tegen +mij op en draalt niet. <span class="versenum">73.</span> En indien gij +u afwendt <span class="ex">van mijne vermaningen</span>, vraag ik +daarvoor geene belooning <span class="pagenum">[<a id="pb242" href= +"#pb242" name="pb242">242</a>]</span>van u<a class="noteref" id= +"xd21e22231src" href="#xd21e22231" name="xd21e22231src">23</a>. Ik +verwacht mijne belooning van God alleen, en mij is bevolen mijn +vertrouwen in hem te stellen. <span class="versenum">74.</span> Maar +zij beschuldigden hem van bedrog, zoodat wij hem bevrijdden en degenen +die met hem in de arke waren, en wij deden hen den zondvloed overleven, +doch wij deden hén verdrinken, die onze teekens van valschheid +beschuldigden. Onthoud dus hoe het uiteinde was van hen, die door +<span class="sc">Noach</span> gewaarschuwd werden. <a id="s10.75" name= +"s10.75"></a><span class="versenum">75.</span> Wij zonden na hem +gezanten tot de verschillende volkeren<a class="noteref" id= +"xd21e22246src" href="#xd21e22246" name="xd21e22246src">24</a> en deze +kwamen tot hen met duidelijke teekenen, doch zij waren niet geneigd te +gelooven in datgene, wat zij te voren als valsch hadden verworpen. Zoo +verzegelen wij de harten der zondaren. <a id="s10.76" name= +"s10.76"></a><span class="versenum">76.</span> Na hem zonden wij +<span class="sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span> tot +<span class="sc">Pharao</span> en zijne vorsten met onze +teekens<a class="noteref" id="xd21e22297src" href="#xd21e22297" name= +"xd21e22297src">25</a>, doch zij gedroegen zich trotsch en waren +zondig. <a id="s10.77" name="s10.77"></a><span class= +"versenum">77.</span> En toen de waarheid van ons tot hen kwam, zeiden +zij: Waarlijk, dit is duidelijke tooverij. <span class= +"versenum">78.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide tot hen: +Spreekt gij aldus van de waarheid, nadat die tot u is gekomen? Is dit +tooverij? Maar de toovenaars zullen geen voorspoed genieten. +<span class="versenum">79.</span> Zij zeiden: Zijt gij tot ons gekomen +om ons af te leiden van den godsdienst, welken wij onze vaderen zagen +beoefenen, opdat gij beiden het bevel over het land zoudt kunnen +voeren? Maar wij gelooven u niet. <span class="versenum">80.</span> En +<span class="sc">Pharao</span> zeide: Breng alle kundige toovenaars tot +mij. En toen de toovenaars waren gekomen, zeide <span class= +"sc">Mozes</span> tot hen: Werpt wat gij te werpen hebt. <span class= +"versenum">81.</span> En toen zij <span class="ex">hunne staven en +koorden</span> hadden nedergeworpen, zeide <span class= +"sc">Mozes</span> tot hen: De tooverij die gij hebt gedaan, zal God +zekerlijk ijdel maken; want God doet de daden der boozen niet gelukken. +<span class="versenum">82.</span> En God wil de waarheid zijner woorden +bevestigen, niettegenstaande den tegenzin der zondaren. <a id="s10.83" +name="s10.83"></a><span class="versenum">83.</span> En niemand geloofde +in <span class="sc">Mozes</span>, behalve een geslacht van zijn +volk<a class="noteref" id="xd21e22352src" href="#xd21e22352" name= +"xd21e22352src">26</a>, uit vrees voor <span class="sc">Pharao</span> +en zijne vorsten, opdat die hen niet zouden onderdrukken. En +<span class="sc">Pharao</span> was machtig op de aarde, en was +zekerlijk een der zondaren. <span class="versenum">84.</span> En +<span class="sc">Mozes</span> zeide: O mijn volk! indien gij aan God +gelooft, stel dan uw vertrouwen in hem, indien gij aan zijn wil +onderworpen zijt. <span class="versenum">85.</span> Zij antwoordden: +Wij stellen ons vertrouwen in God: o Heer! duld niet dat wij door +onrechtvaardigen lijden. <span class="corr" id="xd21e22389" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">86.</span></span> Maar bevrijd +ons door uwe genade van de ongeloovigen. <a id="s10.87" name= +"s10.87"></a><span class="versenum">87.</span> En wij spraken door +ingeving <span class="pagenum">[<a id="pb243" href="#pb243" name= +"pb243">243</a>]</span>tot <span class="sc">Mozes</span> en zijn +broeder, zeggende: Maakt woningen voor uw volk in Egypte gereed; vormt +uw huizen tot eene plaats van aanbidding<a class="noteref" id= +"xd21e22404src" href="#xd21e22404" name="xd21e22404src">27</a>, weest +volhardend in het gebed en brengt den waren geloovigen goede tijdingen. +<span class="versenum">88.</span> En <span class="sc">Mozes</span> +zeide: O Heer! waarlijk, gij hebt <span class="sc">Pharao</span> en +zijn volk schitterende versierselen en rijkdommen in dit leven +geschonken, o Heer! opdat zij van uwen weg mochten worden afgeleid. O +Heer! vernietig hunne rijkdommen en verhard hunne harten, opdat zij +niet gelooven, voordat zij uwe gestrenge straf hebben gezien. <a id= +"s10.89" name="s10.89"></a><span class="versenum">89.</span> God zeide: +Ulieder gebed is verhoord<a class="noteref" id="xd21e22444src" href= +"#xd21e22444" name="xd21e22444src">28</a>; wees dus oprecht<a class= +"noteref" id="xd21e22459src" href="#xd21e22459" name= +"xd21e22459src">29</a> en volg den weg der onwetenden niet. <a id= +"s10.90" name="s10.90"></a><span class="versenum">90.</span> En wij +deden de kinderen Israëls door de zee trekken, en <span class= +"sc">Pharao</span> en zijn leger vervolgden hen op eene hevige en +vijandige wijze, tot hij op het punt was te verdrinken, en toen zeide: +Ik geloof dat er geen God is buiten hem, in wien de kinderen +Israëls gelooven en ik ben een der onderworpenen<a class="noteref" +id="xd21e22479src" href="#xd21e22479" name="xd21e22479src">30</a>. +<span class="versenum">91.</span> Thans gelooft gij, nadat gij te voren +oproerig en een der snoodaards waart? <a id="s10.92" name= +"s10.92"></a><span class="versenum">92.</span> Heden zullen wij uw +lichaam<a class="noteref" id="xd21e22497src" href="#xd21e22497" name= +"xd21e22497src">31</a> van den bodem der zee doen oprijzen, opdat gij +een teeken moogt zijn voor hen die na u zullen wezen; <span class= +"pagenum">[<a id="pb244" href="#pb244" name="pb244">244</a>]</span>en +waarlijk, een groot aantal menschen zijn onachtzaam omtrent onze +teekens. <a id="s10.93" name="s10.93"></a><span class= +"versenum">93.</span> En wij bereidden voor de kinderen Israëls +eene uitmuntende woning in het land <span class= +"ex">Kanaän</span>, en wij brachten goede dingen voor hun +onderhoud voort en zij twistten niet nopens den godsdienst, dan nadat +de kennis tot hen was gekomen. Waarlijk, hun Heer zal op den dag der +opstanding nopens datgene tusschen hen richten, waaromtrent zij +verschillen. <a id="s10.94" name="s10.94"></a><span class= +"versenum">94.</span> Indien gij in twijfel verkeert nopens eenig +gedeelte van datgene, wat wij u hebben nedergezonden<a class="noteref" +id="xd21e22533src" href="#xd21e22533" name="xd21e22533src">32</a>, +vraag dan hun, die het boek der wet vóór u hebben +gelezen. Thans is de waarheid van uwen Heer tot u gekomen; wees dus +niet een van hen die twijfelen. <span class="versenum">95.</span> Wees +nimmer een van degenen die Gods teekenen van valschheid beschuldigen, +opdat gij niet tot de verworpenen moogt behooren. <span class= +"versenum">96.</span> Waarlijk zij, tegen wie dat woord van uwen Heer +werd uitgesproken, zullen niet gelooven. <span class="corr" id= +"xd21e22549" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">97.</span></span> Zelfs al werden hun alle wonderen getoond, +dan nadat zij de gestrenge, voor hen toebereide straf zullen gezien +hebben. <a id="s10.98" name="s10.98"></a><span class= +"versenum">98.</span> En indien dit niet zoo ware, zou menige stad, van +de vele die verwoest werden, geloofd hebben, en het geloof harer +inwoners zou hun ten voordeele hebben gestrekt; maar niemand van hen +geloofde, vóór de uitvoering van hun doemvonnis, +uitgenomen het volk van <span class="sc">Jonas</span><a class="noteref" +id="xd21e22560src" href="#xd21e22560" name="xd21e22560src">33</a>. Toen +zij geloofden bevrijdden wij hen van de straf der schande in deze +wereld en lieten hun, voor zekeren tijd, hun leven en hunne bezittingen +genieten<a class="noteref" id="xd21e22611src" href="#xd21e22611" name= +"xd21e22611src">34</a>. <span class="versenum">99.</span> Maar indien +het uw Heer had behaagd, zouden allen die op aarde zijn, algemeen +geloofd hebben. Wilt gij dus de menschen met kracht noodzaken, ware +geloovigen te zijn? <span class="versenum">100.</span> Geene ziel kan +gelooven <span class="pagenum">[<a id="pb245" href="#pb245" name= +"pb245">245</a>]</span>dan met Gods verlof, en hij zal zijne +verontwaardiging uitstorten over hen die niet gelooven. <span class= +"versenum">101.</span> Zeg: Beschouw alles wat in den hemel en op aarde +is. Maar teekens noch predikers zijn van eenig nut voor degenen die +niet willen gelooven. <span class="versenum">102.</span> Verwachten zij +dus een ander dan een verschrikkelijk oordeel, dat over degenen geveld +werd, die u voorafgingen? Zeg: Wacht en ik zal met u wachten. +<span class="versenum">103.</span> Dan zullen wij onze gezanten +bevrijden en hen die gelooven. Dit is eene rechtvaardigheid welke wij +verschuldigd zijn, dat wij de ware geloovigen bevrijden. <span class= +"versenum">104.</span> Zeg: O bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>! indien gij in twijfel verkeert nopens mijnen +godsdienst, waarlijk, ik verklaar u, dat ik de afgoden niet aanbid, die +gij naast God aanbidt; maar ik aanbid God, die u zal doen sterven; en +het is mij bevolen, een der ware geloovigen te zijn. <span class= +"versenum">105.</span> En het werd mij gezegd: Wend uw aangezicht naar +den waren godsdienst en wees vroom en nimmer een van degenen, die +anderen naast God plaatsen. <span class="versenum">106.</span> Roep +nimmer naast God aan, datgene wat u bevoordeelen noch deren kan, want +indien gij het doet, zult gij zekerlijk tot de onrechtvaardigen +behooren. <span class="versenum">107.</span> Indien God u door een +ongeval bedroeft, is er niemand die het van u kan afnemen behalve hij; +en indien hij u iets goeds toekent, is er niemand die zijne goedheid +kan beletten. Hij kent het toe aan degenen zijner dienaren die hem +behagen; en hij is genadig en barmhartig. <a id="s10.108" name= +"s10.108"></a><span class="versenum">108.</span> Zeg: O menschen! thans +is de waarheid van uwen Heer tot u gekomen. Hij dus, die geleid zal +worden, zal ten voordeele zijner eigene ziel worden geleid: maar hij +die dwaalt zal slechts ten nadeele zijner ziel dwalen. Ik ben uw +bewaker niet. <span class="versenum">109.</span> O profeet! volg wat u +werd geopenbaard, en volhard met geduld, tot God zal richten; want hij +is de beste rechter.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21735" href="#xd21e21735src" name="xd21e21735">1</a></span> Deze +profeet wordt aan het einde van dit hoofdstuk vermeld. Achter dien naam +voegt <span class="sc">Savary</span> de woorden: Vrede zij met hem.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21764" href="#xd21e21764src" name="xd21e21764">2</a></span> En +niet een der machtigsten van hen; de Koreïshieten zeiden dan ook, +dat het wonderlijk was, dat God geen andere gezant kon vinden, dan den +ouderloozen pupil van <span class="sc">Aboe Taleb</span>. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21778" href="#xd21e21778src" name="xd21e21778">3</a></span> Deze +woorden werden geopenbaard tot wederlegging der dwaze meening van de +afgodendienende bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, die zich +verbeeldden, dat hunne afgoden <span class="corr" id="xd21e21783" +title="Bron: tussshenpersonen">tusschenpersonen</span> voor hen bij God +waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21819" href="#xd21e21819src" name="xd21e21819">4</a></span> +Hetzij de wederkeerige groete der zaligen, die van de engelen aan de +zaligen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21837" href="#xd21e21837src" name="xd21e21837">5</a></span> Dat +is: in alle houdingen en op alle tijdstippen. Verg. +Deut. XI : 19.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21866" href="#xd21e21866src" name="xd21e21866">6</a></span> Want +zoo oud was <span class="sc">Mahomet</span> alvorens hij de zending van +profeet aannam (<span class="sc">Abulfed</span> <span class= +"ex">Vit<span class="corr" id="xd21e21876" title= +"Niet in bron">.</span> Moh.</span> c 7), gedurende welken tijd zijne +medeburgers wel wisten, dat hij er zich niet op had toegelegd iets te +leeren, noch met geleerde mannen om te gaan; noch zich had geoefend in +het samenstellen van gedichten of redevoeringen, waardoor hij kennis +van de rethorica of sierlijkheid van taal zou hebben kunnen verkrijgen. +<span class="sc">Al Beidâwi</span> ziet daarin een duidelijk +bewijs, dat hij in dit boek door niemand dan door God kon zijn +onderwezen<span class="corr" id="xd21e21883" title= +"Niet in bron">.</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21894" href="#xd21e21894src" name="xd21e21894">7</a></span> Dit +is: Dat hij aan hem gelijken of makkers in den hemel of op aarde heeft: +daar hij niemand als zoodanig kent.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21898" href="#xd21e21898src" name="xd21e21898">8</a></span> Dat +hunne denkbeeldige godheden vervloekt mogen zijn. (<span class= +"sc">Savary</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21908" href="#xd21e21908src" name="xd21e21908">9</a></span> Dit +wil zeggen: den waren godsdienst of het Islamisme, dat algemeen werd +beleden, zooals sommigen zeggen, tot Abel werd vermoord, of, volgens +anderen, tot de dagen van <span class="sc">Noach</span>. Sommigen +veronderstellen, dat hier de eerste eeuwen na den zondvloed worden +bedoeld, anderen den toestand van den godsdienst in Arabië, van +den tijd van <span class="sc">Abraham</span> tot dien van <span class= +"sc">Amroe Ebn Lohai</span>, den grooten invoerder van den +afgodendienst in die streken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21951" href="#xd21e21951src" name="xd21e21951">10</a></span> +Zijnde het Paradijs.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21959" href="#xd21e21959src" name="xd21e21959">11</a></span> Want +hunne belooning zal de verdienste hunner goede daden onmetelijk +overtreffen. <span class="sc">Al Ghazali</span> veronderstelt, dat deze +toegevoegde belooning in het visioen der gelukzaligen zal bestaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21973" href="#xd21e21973src" name="xd21e21973">12</a></span> Dat +is: uwe afgoden, of de makkers welke gij aan God toevoegt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e21976" href="#xd21e21976src" name="xd21e21976">13</a></span> Maar +inderdaad bidt gij slechts uwe eigene vleeschelijke lusten aan, en +werdt gij niet door ons, maar door uwe eigene, bijgeloovige grillen tot +afgoderij verleid. Men beweert dat God op den laatsten dag den afgoden +de spraak zal ontnemen, en dat zij dit hunne aanbidders zullen +verwijten, in plaats van voor hen tusschenbeiden te treden, gelijk zij +hopen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22036" href="#xd21e22036src" name="xd21e22036">14</a></span> Dit +is: Er zijn eenigen van hen die inwendig wel overtuigd zijn van de +waarheid uwer leer; ofschoon zij zoo snood zijn om die te bestrijden; +en er zijn anderen van hen, die het door vooroordeel en gebrek aan +nadenken niet gelooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22056" href="#xd21e22056src" name="xd21e22056">15</a></span> Want +God berooft hen niet van hunne zinnen of hun verstand, maar zij +bederven die, en maken er een slecht gebruik van.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22066" href="#xd21e22066src" name="xd21e22066">16</a></span> +Hetzij in de wereld of in het graf.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22091" href="#xd21e22091src" name="xd21e22091">17</a></span> +Indien de goddelijke wraak u onverwachts overvalt, hetzij bij dag of +bij nacht, denkt gij dan dat die door de zondaren kan worden +<span class="corr" id="xd21e22093" title= +"Bron: ververhaast">verhaast</span>? (<span class= +"sc">Savary</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22117" href="#xd21e22117src" name="xd21e22117">18</a></span> +Sommigen vatten echter het werkwoord, dat hier met verbergen is +vertaald, in een tegenovergestelden zin op, en dan moet het luiden: Zij +zullen hun berouw openlijk verklaren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22147" href="#xd21e22147src" name="xd21e22147">19</a></span> Zie +<a href="#s6.40">Hoofdstuk VI, vers 40</a> en volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22161" href="#xd21e22161src" name="xd21e22161">20</a></span> Zie +<a href="#s4.44">Hoofdstuk IV, vers 44</a> noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22185" href="#xd21e22185src" name="xd21e22185">21</a></span> +Zijnde de goddelooze en oproerige taal der ongeloovigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22215" href="#xd21e22215src" name="xd21e22215">22</a></span> Zie +<a href="#s7.57">Hoofdstuk VII, vers 57</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22231" href="#xd21e22231src" name="xd21e22231">23</a></span> +Daarom kunt gij niet verontschuldigen, door te zeggen, dat ik u lastig +ben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22246" href="#xd21e22246src" name="xd21e22246">24</a></span> +Zooals<span class="corr" id="xd21e22248" title="Bron: ;">:</span> +<span class="sc">Hoed</span>, <span class="sc">Saleh</span>, +<span class="sc">Abraham</span>, <span class="sc">Lot</span> en +<span class="sc">Shoaib</span>, aan die van <span class="sc">Ad</span>, +<span class="sc">Thamoed</span>, <span class="sc">Babel</span>, +<span class="sc">Sodom</span> en <span class="sc">Midian</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22297" href="#xd21e22297src" name="xd21e22297">25</a></span> Zie +<a href="#s7.101">Hoofdstuk VII, vers 101</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22352" href="#xd21e22352src" name="xd21e22352">26</a></span> Want +toen hij in het eerst begon te prediken, geloofden slechts weinigen der +jonge Israëlieten in hem; de andere luisterden niet naar hem, uit +vrees voor den koning. Sommigen veronderstellen echter dat het +voornaamwoord <span class="ex">zijn</span> op <span class= +"sc">Pharao</span> slaat, en dat deze zekere Egyptenaren waren, die, +evenals zijne vrouw <span class="sc">Asaia</span>, <span class= +"sc">Mozes</span> geloofden. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22404" href="#xd21e22404src" name="xd21e22404">27</a></span> Zoo +verklaart <span class="sc">Jallalo’ddin</span> het +oorspronkelijke woord <span class="ex">Kebla</span>, dat eigenlijk de +plaats of de hemelstreek beteekent, waarheen men bij het verrichten van +het gebed is gekeerd. <span class="sc">Al Zamakshari</span> +veronderstelt dientengevolge, dat het hier den Israëlieten wordt +bevolen hunne bedehuizen zóó in te richten, dat zij zich +in gebed met het aangezicht naar <span class="ex">Mekka</span> kunnen +keeren, hetgeen, naar zijne veronderstelling, dat <span class= +"ex">Kebla</span> van <span class="sc">Mozes</span> was, zooals zij het +die der Mahomedanen is. De eerstgenoemde uitlegger voegt er bij, dat +<span class="sc">Pharao</span> den Israëlieten had verboden tot +God te bidden, waardoor zij genoodzaakt waren, dien plicht in stilte in +hunne huizen te vervullen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22444" href="#xd21e22444src" name="xd21e22444">28</a></span> Het +voornaamwoord staat hier in het meervoudig daar het op <span class= +"sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span> slaat, die +voorafgaan. De uitleggers zeggen, dat, ten gevolge van dit gebed, al de +schatten van <span class="ex">Egypte</span> in steenen werden +veranderd. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22459" href="#xd21e22459src" name="xd21e22459">29</a></span> Of +zooals <span class="sc">Al Beidâwi</span> het vertolkt: wees +volhardend en onwrikbaar in het prediken voor het volk. De Mahomedanen +beweren, dat <span class="sc">Mozes</span> niet korter dan veertig +jaren in <span class="ex">Egypte</span> bleef, voor hij het eerst zijne +zending openbaarde. Dit is echter niet met de H. Schrift overeen te +brengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22479" href="#xd21e22479src" name="xd21e22479">30</a></span> Men +zegt, dat <span class="sc">Pharao</span> deze woorden bij zijn uiteinde +dikwijls herhaalde, opdat hij verhoord mocht worden. Maar zijn berouw +kwam te laat; want <span class="sc">Gabriël</span> stopte spoedig +zijn mond met slijk, uit vrees, dat hij genade mocht verkrijgen, +terwijl hij hem tegelijkertijd verwijtingen deed, met de woorden die +thans hier boven volgen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22497" href="#xd21e22497src" name="xd21e22497">31</a></span> Daar +sommigen der kinderen <span class="corr" id="xd21e22499" title= +"Bron: Israels">Israëls</span> het betwijfelden, dat <span class= +"sc">Pharao</span> werkelijk verdronken was, deed <span class= +"sc">Gabriël</span>, op Gods bevel, het naakte lichaam naar den +oever drijven, opdat zij het zouden zien. (Exod. +XIV : 30). Het woord dat hier met <span class="ex">lichaam</span> +is vertolkt, beteekent ook een malienkolder: waardoor sommigen +veronderstellen, dat hier bedoeld wordt, dat zijn lichaam, gewapend met +een uit goud vervaardigden malienkolder, op het water dreef, waardoor +zij wisten dat het <span class="sc">Pharao</span> was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22533" href="#xd21e22533src" name="xd21e22533">32</a></span> Dat +is nopens de waarheid der geschiedenissen, die hier worden verhaald. De +uitleggers verschillen, of de persoon waarvan hier wordt gesproken, +<span class="sc">Mahomet</span> zelf, dan wel zijn toehoorder is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22560" href="#xd21e22560src" name="xd21e22560">33</a></span> +Zijnde de inwoners van <span class="ex">Ninweh</span>, dat op of nabij +de plaats stond, waar zich thans <span class="ex">al <span class="corr" +id="xd21e22567" title="Bron: Mawswl">Mawsil</span></span> bevindt. Daar +dit volk zich zelf, door <span class="corr" id="xd21e22570" title= +"Bron: afgoperij">afgoderij</span>, in het verderf had gestort, werd +<span class="sc">Jonas</span>, de zoon van <span class= +"sc">Mattai</span> (of <span class="sc">Amittai</span>, dat, volgens de +veronderstelling der Mohammedanen de naam zijner moeder was), een +Israëliet van den stam van <span class="sc">Benjamin</span>, door +God gezonden, om voor hen te prediken en hem terecht te brengen. Toen +hij het eerst begon, hen tot berouw te vermanen, behandelden zij hem +zeer slecht, in plaats van naar hem te luisteren, zoodat hij +genoodzaakt was de stad te verlaten, terwijl hij bij zijn vertrek +dreigde dat zij binnen drie dagen, of volgens anderen, binnen veertig +dagen zouden worden verdelgd (<span class="sc">Jonas</span> +III : 4.<span class="corr" id="xd21e22591" title= +"Niet in bron">)</span> Maar toen de tijd naderde en zij den hemel met +eene zwarte wolk bedekt zagen, die vuur uitschoot en de lucht met rook +vervulde, en welke juist boven hunne stad hing werden zij door een +onbeschrijfbaren schrik bevangen en vluchtten met hunne gezinnen en vee +naar de velden. Zij hulden zich in zakken en verootmoedigden zich voor +God, luid om vergiffenis roepende en onrecht berouw toonende over de +door hen bedreven zonden. Daarop behaagde het Gode hun te vergeven, en +woei het onweder over (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Abulfed</span>. Zie <a href="#s21">Hoofdstuk XXI</a> en <a href= +"#s27">XXVII</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22611" href="#xd21e22611src" name="xd21e22611">34</a></span> +Zijnde tot dat zij naar den gewonen loop der natuur sterven.</p> +</div> +</div> +<div id="s11" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e525">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Elfde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Hoed<a class="noteref" id="xd21e22672src" href= +"#xd21e22672" name="xd21e22672src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class= +"ex">Mekka</span>.—123 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="corr" id="xd21e22690" title="Niet in bron"><a id= +"s11.1" name="s11.1"></a><span class="versenum">1.</span></span> +<span class="sc">Al R</span>. Dit boek waarvan de verzen voor +verdraaiing behoed <span class="pagenum">[<a id="pb246" href="#pb246" +name="pb246">246</a>]</span>en duidelijk zijn verklaard, is eene +openbaring van den wijzen en al wetenden God. <span class= +"versenum">2.</span> Opdat gij geen anderen God zoudt dienen (waarlijk, +ik ben een aanwijzer van bedreigingen, doch ik breng u goede tijdingen +van hem). <span class="versenum">3.</span> En dat gij vergiffenis van +uwen Heer zoudt vragen en daarna tot hem gewend worden. Hij zal u van +een goed deel doen genieten, tot een vooraf bepaalden tijd, en aan +iedereen die dit door goede daden heeft verdiend, zal hij zijne +overvloedige belooning schenken. Maar indien gij u afwendt, waarlijk, +dan vrees ik voor u de straf van den grooten dag. <span class= +"versenum">4.</span> Tot God zult gij terugkeeren, en hij is almachtig. +<span class="versenum">5.</span> Leggen zij geene plooien in hunne +harten<a class="noteref" id="xd21e22717src" href="#xd21e22717" name= +"xd21e22717src">2</a>, ten einde hunne voornemens voor hem te +verbergen. <span class="versenum">6.</span> Als zij zich zelven met +hunne kleederen bedekken, kent hij dan niet wat zij verbergen en wat +zij laten zien? <a id="s11.7" name="s11.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Want hij kent de binnenste deelen van de harten +der menschen<a class="noteref" id="xd21e22729src" href="#xd21e22729" +name="xd21e22729src">3</a>. <a id="s11.8" name="s11.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Er is geen schepsel dat op aarde kruipt, of God +voorziet het van voedsel, en hij kent zijne woning en de plaats waar +het zich verbergt. Het geheel is geschreven in het duidelijke boek van +zijne besluiten. <a id="s11.9" name="s11.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Hij is het, die de hemelen en de aarde in zes +dagen heeft geschapen (maar vóór die werden geschapen was +zijn troon boven de wateren), ten einde u bewijzen te leveren, en te +zien wie van u in goede daden wilde uitmunten. <span class= +"versenum">10.</span> Indien gij zegt, dat gij na den dood zekerlijk +zult worden opgewekt, zullen de ongeloovigen zeggen: Dit is slechts +duidelijke tooverij. <span class="versenum">11.</span> En waarlijk, +indien wij hunne straf tot een bepaalden tijd verschuiven, zullen zij +zeggen: Wat belet, dat dit reeds nu geschiede? Zal zij dan niet over +hen komen op een dag, waarop niemand aanwezig zal zijn om die van hen +af te wenden, en zal datgene wat zij hebben bespot, hen niet +omstrikken? <span class="versenum">12.</span> Waarlijk, indien wij den +mensch van onze genade doen proeven, en daarna van hem aftrekken, zal +hij zeker wanhopig<a class="noteref" id="xd21e22756src" href= +"#xd21e22756" name="xd21e22756src">4</a> en ondankbaar worden. +<span class="versenum">13.</span> En indien wij hem onze gunst doen +ondervinden, nadat hem een ongeval is overkomen, zal hij zekerlijk +zeggen: De ongevallen die mij zijn overkomen, zijn van mij afgewend, en +hij zal vroolijk en trotsch worden. <span class="versenum">14.</span> +Uitgenomen zij die met geduld volharden, en doen wat goed is; zij +zullen vergiffenis krijgen en eene groote belooning ontvangen. <a id= +"s11.15" name="s11.15"></a><span class="versenum">15.</span> Wellicht +zult gij vergeten, een deel te openbaren van datgene, wat u werd +geopenbaard, en zal uw hart <span class="pagenum">[<a id="pb247" href= +"#pb247" name="pb247">247</a>]</span>angstig worden, tot zij zeggen; +Zoolang hem geen schat wordt nedergezonden, of een engel met hem komt, +om hem tot getuige te verstrekken, zullen wij niet gelooven. Waarlijk, +gij alleen zijt een aankondiger, en God is de beheerscher van alle +dingen. <a id="s11.16" name="s11.16"></a><span class= +"versenum">16.</span> Zullen zij zeggen: Hij heeft den Koran +uitgedacht? Antwoord: Brengt dan tien<a class="noteref" id= +"xd21e22779src" href="#xd21e22779" name="xd21e22779src">5</a> +hoofdstukken voort, <span class="ex">door u zelven</span> uitgedacht +gelijk aan dit; en roept aan wien gij wilt om u te helpen, behalve God, +indien gij de waarheid spreekt. <span class="versenum">17.</span> Maar +indien zij, die gij tot uwe hulp roept, u niet hooren, weet dan, dat +dit boek slechts door Gods kennis is geopenbaard, en dat er geen God +buiten hem is. Wilt gij dus Moslems worden? <span class= +"versenum">18.</span> Zij die het tegenwoordige leven met zijne +uiterlijke pracht kiezen, hun zullen wij de belooning hunner werken in +dit leven schenken, en deze zal voor hen niet worden verminderd. +<span class="versenum">19.</span> Zij zijn het, voor wie geene andere +vergelding in het volgende leven is bestemd, behalve het hellevuur. Wat +zij in dit leven hebben gedaan zal verloren gaan, en datgene wat zij +hebben verricht, zal ijdel zijn. <span class="versenum">20.</span> Zal +hij dus vergeleken worden met hem, die de duidelijke verklaring van +zijn heer volgt en wien eene getuigenis van hem<a class="noteref" id= +"xd21e22805src" href="#xd21e22805" name="xd21e22805src">6</a> wacht, +voorafgegaan door het boek van <span class="sc">Mozes</span><a class= +"noteref" id="xd21e22815src" href="#xd21e22815" name= +"xd21e22815src">7</a>, dat als een leiddraad werd geopenbaard en uit +genade voor het menschelijk geslacht? Deze gelooven in den Koran; maar +wie der verbonden ongeloovigen daarin niet gelooft, wordt met het +hellevuur bedreigd, en die bedreiging zal zeker worden verwezenlijkt. +Voed dus geen twijfel daaromtrent; want het is de waarheid van uwen +Heer; maar het grootste deel der menschen zal niet gelooven. +<span class="versenum">21.</span> Wie is onrechtvaardiger dan hij, die +eene leugen tegen God uitdenkt? Zij zullen op den dag der opstanding +voor den Heer worden geplaatst, en de getuigen<a class="noteref" id= +"xd21e22822src" href="#xd21e22822" name="xd21e22822src">8</a> zullen +zeggen: Zij zijn het, die leugens tegen hunnen Heer uitdenken. Zal Gods +vloek niet komen over de onrechtvaardigen? <span class= +"versenum">22.</span> Die de menschen afleiden van Gods weg en dien +krom trachten te maken, en niet in het volgende leven gelooven? Zij +waren niet in staat om op aarde Gods macht tegen te gaan, noch om zijne +straf te ontduiken; nimmer hadden zij eenigen schuts buiten God: hunne +straf zal verdubbeld worden<a class="noteref" id="xd21e22829src" href= +"#xd21e22829" name="xd21e22829src">9</a>. Zij <span class= +"pagenum">[<a id="pb248" href="#pb248" name= +"pb248">248</a>]</span>kunnen hooren noch zien. <span class= +"versenum">23.</span> Zij zijn het, die hunne zielen in het verderf +hebben gestort, en de afgoden die zij valschelijk uitdachten, hebben +hen verlaten. <span class="versenum">24.</span> Er is geen twijfel aan, +dat zij de ellendigsten in het volgende leven zullen zijn. <span class= +"versenum">25.</span> Maar zij die gelooven en goede daden verrichten, +en zich voor hunnen Heer verootmoedigen, zullen het paradijs bewonen; +eeuwig zullen zij daarin verblijven. <a id="s11.26" name= +"s11.26"></a><span class="versenum">26.</span> De overeenkomst der +beide gedeelten<a class="noteref" id="xd21e22852src" href="#xd21e22852" +name="xd21e22852src">10</a> is als de blinde en de doove, en als hij +die ziet en hoort. Zouden zij als gelijken beschouwd worden? Zoudt gij +dus niet nadenken? <span class="versenum">27.</span> Wij zonden vroeger +<span class="sc">Noach</span><a class="noteref" id="xd21e22861src" +href="#xd21e22861" name="xd21e22861src">11</a> tot zijn volk, en hij +zeide: Waarlijk, ik ben belast, u duidelijk te onderrichten. +<span class="versenum">28.</span> Opdat gij God alleen zoudt aanbidden. +Waarlijk, ik ducht voor u de straf van een vreeselijken dag. <a id= +"s11.29" name="s11.29"></a><span class="versenum">29.</span> En de +opperhoofden van het volk, die niet geloofden, antwoordden: Wij zien, +dat gij slechts een mensch zijt gelijk aan ons en wij zien niet dat u +iemand volgt, behalve zij, die de laagsten van ons zijn; die in u +hebben geloofd door een overhaast oordeel<a class="noteref" id= +"xd21e22876src" href="#xd21e22876" name="xd21e22876src">12</a>. Wij +bespeuren geene verdienste in u boven ons; maar wij houden het er voor, +dat gij alle leugenaars zijt. <span class="versenum">30.</span> +<span class="sc">Noach</span> zeide: O mijn volk: zeg mij: Indien ik +eene duidelijke verklaring van mijnen Heer heb ontvangen en hij mij +zijne genade heeft geschonken, en deze voor u verborgen is, willen wij +u die dan opdringen, terwijl gij er afkeerig van zijt? <a id="s11.31" +name="s11.31"></a><span class="versenum">31.</span> O mijn volk! ik +vraag geene rijkdommen van u, voor het onderricht dat ik u heb gegeven; +mijne belooning komt alleen van God. Ik wil degenen niet verdrijven die +geloofd hebben<a class="noteref" id="xd21e22891src" href="#xd21e22891" +name="xd21e22891src">13</a>; waarlijk, zij zullen voor hunnen Heer +verschijnen op den dag der opstanding; maar ik zie dat gij onwetenden +zijt. <span class="versenum">32.</span> O mijn volk! wie zal mij tegen +God bijstaan, indien ik hen verdrijf? Wilt gij dus niet overwegen? +<span class="versenum">33.</span> Ik zeg u niet: De schatten van God +zijn in mijne macht, noch zeg ik: Ik ken Gods geheimen, noch zeg ik: +Waarlijk ik ben een engel<a class="noteref" id="xd21e22903src" href= +"#xd21e22903" name="xd21e22903src">14</a>; noch zeg ik van degenen op +welke gij verachtende blikken slaat: God zal hun op geenerlei wijze +goed doen (God weet het beste wat in hunne zielen is); want dan zou ik +zekerlijk een onrechtvaardige zijn. <span class="versenum">34.</span> +Zij antwoorden: O <span class="sc">Noach</span>! gij hebt reeds met ons +getwist, en hebt de twisten tusschen ons vermenigvuldigd; daarom breng +thans de straf over ons, waarmede gij ons hebt bedreigd, indien gij +waarheid spreekt. <span class="versenum">35.</span> <span class= +"sc">Noach</span> zeide: Waarlijk, God alleen zal die over u brengen, +indien het hem behaagt, en gij zult die niet kunnen verhoeden, noch +ontgaan. <span class="versenum">36.</span> Indien het <span class= +"pagenum">[<a id="pb249" href="#pb249" name="pb249">249</a>]</span>Gode +behaagt u in dwaling te leiden, zal mijn raad nimmer u tot voordeel +kunnen strekken, hoewel ik tracht u ten goede te raden. Hij is uw Heer, +en tot hem zult gij terugkeeren. <span class="versenum">37.</span> +Mochten de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> zeggen: +<span class="sc">Mahomet</span> heeft den Koran uitgedacht? Antwoord: +Indien ik dien hebbe uitgedacht, zal de schuld op mij komen, en laat +mij onschuldig zijn aan datgene, waaraan gij schuldig zijt. +<span class="versenum">38.</span> En het werd <span class= +"sc">Noach</span> geopenbaard, zeggende: Waarlijk, niemand van uw volk +zal gelooven, behalve hij die reeds heeft geloofd; wees dus niet +bedroefd, om hetgeen zij doen. <span class="versenum">39.</span> Maar +maak eene ark in onze tegenwoordigheid, overeenkomstig den vorm en de +afmetingen welke wij u hebben geopenbaard; en spreek niet tot mij ten +behoeve van hen, die onrechtvaardig hebben gehandeld; want zij zijn er +toe gedoemd, te verdrinken. <a id="s11.40" name= +"s11.40"></a><span class="versenum">40.</span> En hij bouwde de ark (en +zoo dikwijls eenigen van zijn volk hem voorbij gingen, bespotten zij +hem<a class="noteref" id="xd21e22957src" href="#xd21e22957" name= +"xd21e22957src">15</a>; maar hij zeide tot hen: Ofschoon gij ons nu +bespot, zullen wij u later bespotten, gelijk gij ons bespot, gij spot, +doch gij zult zekerlijk weten. <span class="versenum">41.</span> Wien +eene straf zal worden opgelegd, die hem met schaamte zal bedekken, en +op wien eene voortdurende straf zal vallen. <a id="s11.42" name= +"s11.42"></a><span class="versenum">42.</span> Zoo hielden zij zich +bezig, tot onze straf ten uitvoer werd gebracht, en de oven water +uitgoot<a class="noteref" id="xd21e22971src" href="#xd21e22971" name= +"xd21e22971src">16</a>. En wij zeiden tot <span class= +"sc">Noach</span>: Breng een paar<a class="noteref" id="xd21e23035src" +href="#xd21e23035" name="xd21e23035src">17</a> van iedere diersoort en +uw <span class="pagenum">[<a id="pb250" href="#pb250" name= +"pb250">250</a>]</span>gezin<a class="noteref" id="xd21e23063src" href= +"#xd21e23063" name="xd21e23063src">18</a> in de ark, uitgenomen hij, +over wien de straf werd uitgesproken<a class="noteref" id= +"xd21e23066src" href="#xd21e23066" name="xd21e23066src">19</a> en zij +die gelooven<a class="noteref" id="xd21e23122src" href="#xd21e23122" +name="xd21e23122src">20</a>. Doch behalve enkelen<a class="noteref" id= +"xd21e23135src" href="#xd21e23135" name="xd21e23135src">21</a> +geloofden zij niet met hem. <span class="versenum">43.</span> En +<span class="sc">Noach</span> zeide tot hen: scheept u in, in den naam +van God; terwijl het schip vooruitgaat en terwijl het stil +ligt<a class="noteref" id="xd21e23157src" href="#xd21e23157" name= +"xd21e23157src">22</a>; <span class="pagenum">[<a id="pb251" href= +"#pb251" name="pb251">251</a>]</span>want mijn Heer is genadig en +barmhartig. <span class="versenum">44.</span> En de ark dreef met hen +tusschen golven als bergen<a class="noteref" id="xd21e23288src" href= +"#xd21e23288" name="xd21e23288src">23</a>, en <span class= +"sc">Noach</span> riep zijn zoon<a class="noteref" id="xd21e23297src" +href="#xd21e23297" name="xd21e23297src">24</a> die van hem gescheiden +was, zeggende: Scheep u met ons in, mijn zoon, en blijf niet bij de +ongeloovigen. <span class="versenum">45.</span> Hij antwoordde: Ik wil +op een berg gaan, die mij voor het water zal behoeden. <span class= +"sc">Noach</span> antwooordde: Heden is er geene zekerheid voor Gods +besluit, uitgenomen voor hem, voor wien hij genade zal hebben. En eene +golf ging tusschen hen door, en hij was een van hen die verdronken. +<a id="s11.46" name="s11.46"></a><span class="versenum">46.</span> En +het werd gezegd: O aarde, zwelg uwe wateren op, en gij, o hemel, houd +uw regen terug! En dadelijk zakte het water, en het besluit was +vervuld, en de ark bleef op den berg <span class="ex">Al +Jûdi</span><a class="noteref" id="xd21e23317src" href= +"#xd21e23317" name="xd21e23317src">25</a> en er werd gezegd: +<span class="pagenum">[<a id="pb252" href="#pb252" name= +"pb252">252</a>]</span>Weg met de goddeloozen! <span class= +"versenum">47.</span> En <span class="sc">Noach</span> riep zijn Heer +aan, en zeide: O Heer! waarlijk, mijn zoon behoort tot mijn gezin, en +uwe belofte is waar; want gij zijt de rechtvaardigste van hen die +oordeelen. <span class="versenum">48.</span> God antwoordde: O +<span class="sc">Noach</span>! waarlijk, hij behoort niet tot uw gezin; +uwe tusschenkomst voor hem is geen rechtvaardig werk<a class="noteref" +id="xd21e23542src" href="#xd21e23542" name="xd21e23542src">26</a>. +Vraag dus niet van mij, waarvan gij geene kennis hebt; ik waarschuw u, +geen onwetende te worden. <span class="versenum">49.</span> +<span class="sc">Noach</span> zeide: O Heer! ik neem mijne toevlucht +tot u; onthef mij er van, u te vragen wat ik niet weet; en tot gij mij +vergeeft en barmhartig voor mij zijt, zal ik tot hen behooren die +verdoemd zijn. <a id="s11.50" name="s11.50"></a><span class= +"versenum">50.</span> Het werd tot hem gezegd: O <span class= +"sc">Noach</span>! kom uit de ark<a class="noteref" id="xd21e23560src" +href="#xd21e23560" name="xd21e23560src">27</a> met vrede van ons, en +zegeningen op u en op een deel van hen, die met u zijn; maar een deel +van hen<a class="noteref" id="xd21e23583src" href="#xd21e23583" name= +"xd21e23583src">28</a> zullen wij van de geneugten dezer wereld doen +genieten, en daarna zal hun eene gestrenge straf in het volgende leven +door ons opgelegd worden. <span class="versenum">51.</span> Dit is eene +geheime geschiedenis, die wij u openbaren; gij kendet die niet, noch uw +volk voor dezen; volhard dus met geduld; want een gelukkig uiteinde is +voor de godvruchtigen bewaard. <a id="s11.52" name= +"s11.52"></a><span class="versenum">52.</span> En tot den stam +<span class="ex">Ad</span> zonden wij hunnen broeder <span class= +"sc">Hoed</span><a class="noteref" id="xd21e23600src" href= +"#xd21e23600" name="xd21e23600src">29</a>. Hij zeide: O, mijn volk! +aanbid God! gij hebt geen God, behalve hem. Gij denkt slechts +valschheid uit, door afgodsbeelden en tusschenpersonen van uw eigen +maaksel op te richten. <span class="versenum">53.</span> O mijn volk! +ik vraag u hiervoor geene belooning; mijne belooning <span class= +"pagenum">[<a id="pb253" href="#pb253" name= +"pb253">253</a>]</span>verwacht ik slechts van hem, die mij heeft +geschapen. Wilt gij dus niet begrijpen? <a id="s11.54" name= +"s11.54"></a><span class="versenum">54.</span> O mijn volk! vraag +vergiffenis van uwen Heer en wend u tot hem; hij zal een overvloedigen +regen uit den hemel op u nederzenden<a class="noteref" id= +"xd21e23619src" href="#xd21e23619" name="xd21e23619src">30</a>. +<span class="versenum">55.</span> En hij zal uwe kracht vermeerderen, +door u nog verder kracht te schenken<a class="noteref" id= +"xd21e23630src" href="#xd21e23630" name="xd21e23630src">31</a>; wend u +dus niet af, om kwaad te bedrijven. <span class="versenum">56.</span> +Zij antwoordden: O <span class="sc">Hoed</span>! gij hebt ons geen +bewijs gebracht van hetgeen gij meldt: wij willen dus onze goden niet +verlaten, om hetgeen gij zegt: wij gelooven u niet. <span class= +"versenum">57.</span> Wij zeggen niet anders, dan dat sommige onzer +goden u met droefheid hebben getroffen<a class="noteref" id= +"xd21e23648src" href="#xd21e23648" name="xd21e23648src">32</a>, en hij +antwoordde: Waarlijk, ik roep God tot getuige, en legt ook gij +getuigenis af, dat ik onschuldig er aan ben, dat gij andere goden met +God vereenigt. <span class="versenum">58.</span> Spant dus allen tegen +mij samen en draalt niet. <a id="s11.59" name="s11.59"></a><span class= +"versenum">59.</span> Want ik stel mijn vertrouwen in God, mijn en uw +Heer. Er is geen dier dat hij niet van voren bij zijn haarlok +vasthoudt<a class="noteref" id="xd21e23659src" href="#xd21e23659" name= +"xd21e23659src">33</a>. Waarlijk, mijn Heer bewandelt den rechten weg. +<span class="versenum">60.</span> Maar indien gij u afwendt, heb ik u +reeds datgene verklaard, waarmede ik tot u werd gezonden, en mijn Heer +zal een ander volk in uwe plaats stellen, en gij zult hem volstrekt +niet deren, want mijn Heer is de bewaker van alle dingen. <span class= +"versenum">61.</span> En toen onze straf kwam, om ten uitvoer gebracht +te worden, bevrijdden wij <span class="sc">Hoed</span>, en zij die met +hem hadden geloofd, door onze genade, en wij bevrijdden hen van eene +strenge straf. <span class="versenum">62.</span> En deze stam van +<span class="ex">Ad</span> verwierp met voordacht de teekens van zijnen +Heer, was ongehoorzaam aan zijne gezanten, en volgde het bevel van +ieder oproerig en bedorven mensch. <span class="versenum">63.</span> +Daarvoor werden zij in deze wereld door een vloek vervolgd, en zij +zullen daardoor ook op den dag der opstanding vervolgd worden, met den +toeroep: Was <span class="ex">Ad</span> niet ongeloovig omtrent zijn +Heer? Werd er niet gezegd: Weg met <span class="ex">Ad</span>, het volk +van <span class="sc">Hoed</span>? <a id="s11.64" name= +"s11.64"></a><span class="versenum">64.</span> En tot den stam van +<span class="ex">Thamoed</span> zonden wij hunnen broeder <span class= +"sc">Saleh</span><a class="noteref" id="xd21e23705src" href= +"#xd21e23705" name="xd21e23705src">34</a>. Hij zeide tot hen: O mijn +volk! aanbid God, gij hebt geen God buiten hem. Hij is het, die u uit +de aarde voortbracht en u eene woning daarop heeft geschonken. Vraag +hem dus vergiffenis en wend u tot hem; want mijn Heer is nabij, en +gereed te antwoorden. <span class="versenum">65.</span> Zij +antwoordden: O <span class="sc">Saleh</span>! Gij waart een persoon, in +wien wij voor dezen onze <span class="pagenum">[<a id="pb254" href= +"#pb254" name="pb254">254</a>]</span>hoop hadden gesteld. Verbiedt gij +ons datgene te aanbidden, wat door onze vaderen werd aangebeden? Maar +wij verkeeren zekerlijk in twijfel nopens den godsdienst, tot welken +gij ons uitnoodigt; als zijnde te recht verdacht. <span class= +"versenum">66.</span> <span class="sc">Saleh</span> zeide: O mijn volk! +zeg mij; indien ik eene duidelijke verklaring van mijn Heer heb +ontvangen, en hij mij zijne genade heeft doen genieten, wie zal mij dan +ondersteunen tegen Gods wraak, indien ik hem ongehoorzaam ben? Gij +zoudt slechts mijn val vergrooten. <a id="s11.67" name= +"s11.67"></a><span class="versenum">67.</span> En hij zeide: O mijn +volk! deze wijfjes-kameel van God is een teeken voor u; laat haar +vrijelijk op Gods aarde weiden en doe haar geen leed, opdat u geen +snelle straf treffe. <a id="s11.68" name="s11.68"></a><span class= +"versenum">68.</span> Doch zij doodden haar, en <span class= +"sc">Saleh</span> zeide: Verblijd u in uwe woningen gedurende drie +dagen<a class="noteref" id="xd21e23743src" href="#xd21e23743" name= +"xd21e23743src">35</a>, waarna gij verdelgd zult worden. Dit is eene +onfeilbare voorzegging. <a id="s11.69" name="s11.69"></a><span class= +"versenum">69.</span> En toen ons besluit tot uitvoering komen zou, +bevrijdden wij <span class="sc">Saleh</span> en hen die met hem +geloofden, door onze barmhartigheid, van de ongenade van dien dag; want +uw Heer is de sterke, de machtige God. <span class= +"versenum">70.</span> Maar een vreeselijk onweder kwam uit den hemel op +degenen neder, die onrechtvaardig hadden gehandeld, en des morgens +werden zij in hunne woning dood, en voorover liggende gevonden. +<span class="versenum">71.</span> Als hadden zij er nimmer in gewoond. +<span class="ex">Thamoed</span> geloofde niet in zijn Heer. Werd +<span class="ex">Thamoed</span> niet ver weg verworpen? <a id="s11.72" +name="s11.72"></a><span class="versenum">72.</span> Ook kwamen onze +gezanten<a class="noteref" id="xd21e23776src" href="#xd21e23776" name= +"xd21e23776src">36</a> later tot <span class="sc">Abraham</span> met +goede tijdingen. Zij zeiden: Vrede zij met u. En hij antwoordde: En op +u zij vrede; en hij draalde niet en bracht een gebraden kalf. <a id= +"s11.73" name="s11.73"></a><span class="versenum">73.</span> En toen +hij zag dat hunne handen het vleesch niet aanraakten<a class="noteref" +id="xd21e23801src" href="#xd21e23801" name="xd21e23801src">37</a>, +mishaagde hem dit en hij voedde vrees voor hen<a class="noteref" id= +"xd21e23811src" href="#xd21e23811" name="xd21e23811src">38</a>, Maar +zij zeiden Vrees niet; want wij zijn tot het volk van <span class= +"sc">Lot</span> gezonden. <a id="s11.74" name="s11.74"></a><span class= +"versenum">74.</span> En zijne vrouw <span class="sc">Sara</span> stond +er bij en lachte, en zij beloofden haar <span class="sc">Izaak</span>, +en na <span class="sc">Izaak</span>, <span class="sc">Jacob</span>. +<a id="s11.75" name="s11.75"></a><span class="versenum">75.</span> Zij +zeide: Helaas! zal ik een zoon baren, terwijl ik oud ben en deze +<span class="pagenum">[<a id="pb255" href="#pb255" name= +"pb255">255</a>]</span>mijn man ook in jaren gevorderd is<a class= +"noteref" id="xd21e23840src" href="#xd21e23840" name= +"xd21e23840src">39</a>? Waarlijk, dit zou een wonder zijn. <span class= +"versenum">76.</span> De engelen antwoordden: Verwondert gij u over de +uitkomst van Gods bevel? Gods genade en zijne zegeningen mogen op u +zijn, en op de leden van het huisgezin<a class="noteref" id= +"xd21e23856src" href="#xd21e23856" name="xd21e23856src">40</a>; want +hij is aanbiddenswaardig en roemrijk. <span class="versenum">77.</span> +En toen <span class="sc">Abrahams</span> vreeze was geweken, twistte +hij met ons nopens het volk van <span class="sc">Lot</span>; want +<span class="sc">Abraham</span> was een zacht, medelijdend en +inschikkelijk mensch. <span class="versenum">78.</span> De engelen +zeiden tot hem: O <span class="sc">Abraham</span>! onthoud u hiervan; +want thans is het bevel van uwen Heer gekomen, om hunne straf ten +uitvoer te brengen, en eene onvermijdelijke straf is gereed, om op hen +neder te komen. <a id="s11.79" name="s11.79"></a><span class= +"versenum">79.</span> En toen onze gezanten tot <span class= +"sc">Lot</span> kwamen, was hij bezorgd om hen<a class="noteref" id= +"xd21e23900src" href="#xd21e23900" name="xd21e23900src">41</a> en zijn +arm was zwak voor hen<a class="noteref" id="xd21e23912src" href= +"#xd21e23912" name="xd21e23912src">42</a> en hij zeide: Dit is een +treurige dag. <span class="versenum">80.</span> En zijn volk kwam tot +hem; zij vielen op hem aan, en zij waren reeds vroeger schuldig door +zonde. <span class="sc">Lot</span> zeide tot hen: O mijn volk! deze +mijne dochters mocht gij veeleer misbruiken. Vreest dus God, en +beschaamt mij niet, door mijne gasten te verongelijken. Is er geen +rechtschapen man onder u<a class="noteref" id="xd21e23922src" href= +"#xd21e23922" name="xd21e23922src">43</a>? <span class= +"versenum">81.</span> Zij antwoordden: Gij weet dat wij uwe dochters +niet noodig hebben, en gij weet wel wat wij begeeren. <span class= +"versenum">82.</span> Hij zeide: Indien ik kracht genoeg bezat, om u +wederstand te bieden, of indien ik mijne toevlucht kon nemen tot een +krachtigen steun, zou ik het zekerlijk doen. <a id="s11.83" name= +"s11.83"></a><span class="versenum">83.</span> De engelen zeiden: O +<span class="sc">Lot</span>! waarlijk, wij zijn de gezanten van uwen +Heer, zij zullen u op geenerlei wijze aanraken. Ga dus heen, met uw +gezin, gedurende dezen nacht, en laat zich niemand van u omkeeren: maar +wat uwe vrouw betreft<a class="noteref" id="xd21e23945src" href= +"#xd21e23945" name="xd21e23945src">44</a>, wat over hen zal komen zal +ook haar treffen. Waarlijk, de voorzegging hunner straf zal des +ochtends vervuld worden: Is de ochtend niet nabij? <a id="s11.84" name= +"s11.84"></a><span class="versenum">84.</span> En toen ons bevel kwam, +keerden wij die steden om, en wij lieten steenen van gebakken +klei<a class="noteref" id="xd21e23955src" href="#xd21e23955" name= +"xd21e23955src">45</a> op haar <span class="pagenum">[<a id="pb256" +href="#pb256" name="pb256">256</a>]</span>nederregenen, den een na den +ander, en zij waren door uwen Heer gemerkt<a class="noteref" id= +"xd21e23960src" href="#xd21e23960" name="xd21e23960src">46</a>; en zij +zijn niet ver verwijderd van hen die onrechtvaardig handelen<a class= +"noteref" id="xd21e23973src" href="#xd21e23973" name= +"xd21e23973src">47</a>. <a id="s11.85" name="s11.85"></a><span class= +"versenum">85.</span> En tot <span class="ex">Madian</span> zonden wij +hunnen broeder <span class="sc">Shoaïb</span>. Hij zeide: O mijn +volk! aanbid God; gij hebt geen God buiten hem; en verminder geen maat +of gewicht. Waarlijk, ik zie dat gij in een gelukkigen toestand +verkeert<a class="noteref" id="xd21e23989src" href="#xd21e23989" name= +"xd21e23989src">48</a>; maar ik vrees voor u de straf van den dag, die +de goddeloozen zal omstrikken. <span class="versenum">86.</span> O mijn +volk! geef volle maat en juist gewicht, en verminder der menschen +bezittingen niet; pleeg nimmer onrechtvaardigheid op aarde, door slecht +te handelen. <span class="versenum">87.</span> Het minste deel, dat u +zal overblijven als eene belooning van God, nadat gij rechtvaardig +omtrent anderen zult hebben gehandeld, zal beter voor u zijn, dan +rijkdom door bedrog verkregen, indien gij ware geloovigen zijt. +<span class="versenum">88.</span> Ik ben geen bewaker van u. +<span class="versenum">89.</span> Zij antwoordden: O <span class= +"sc">Shoaïb</span>! zijn het uwe gebeden die u <span class="corr" +id="xd21e24016" title="Bron: getasten">gelasten</span>, ons de goden te +doen verlaten, welke door onze vaderen werden aangebeden, of dat wij +met onze bezittingen niet zouden doen, wat wij verkiezen<a class= +"noteref" id="xd21e24019src" href="#xd21e24019" name= +"xd21e24019src">49</a>. Gij alleen zijt, naar het schijnt, de wijze +man, en geschapen om tot leidsman te strekken. <span class= +"versenum">90.</span> Hij zeide: O mijn volk! Zeg mij, indien ik eene +duidelijke verklaring van mijn Heer heb ontvangen en hij mij een schoon +deel zijner gaven heeft geschonken, en ik u niet wil veroorloven wat +hij heeft verboden, zoek ik dan iets anders dan uwe verbetering, met al +mijne macht? Mijn steun is God alleen; in hem vertrouw ik, en tot hem +wend ik mij. <span class="versenum">91.</span> O mijn volk! laat niet +de tegenstand dien gij mij biedt, eene wraak over u brengen, gelijk aan +de wraak die over het volk van <span class="sc">Noach</span>, of het +volk van <span class="sc">Hoed</span>, of het volk van <span class= +"sc">Saleh</span> kwam. Het einde van het volk van <span class= +"sc">Lot</span> is niet zeer ver van u verwijderd<a class="noteref" id= +"xd21e24046src" href="#xd21e24046" name="xd21e24046src">50</a>. +<span class="versenum">92.</span> Vraag dus vergiffenis van uwen Heer, +en wend u tot hem; want mijn Heer is genadig en liefderijk. +<span class="versenum">93.</span> Zij antwoordden: O <span class= +"sc">Shoaïb</span>! wij verstaan niet veel van hetgeen +<span class="pagenum">[<a id="pb257" href="#pb257" name= +"pb257">257</a>]</span>gij zegt, en wij zien dat gij een man zonder +macht<a class="noteref" id="xd21e24069src" href="#xd21e24069" name= +"xd21e24069src">51</a> onder ons zijt; indien het niet om uw gezin +ware, zouden wij u zekerlijk hebben gesteenigd, en gij zoudt niet de +overhand op ons gehad hebben. <span class="versenum">94.</span> +<span class="sc">Shoaïb</span> zeide: O mijn volk! is mijn gezin +naar uw oordeel meer waardig dan God? en werpt gij hem zorgeloos achter +u? Waarlijk, God begrijpt wat gij doet. <span class= +"versenum">95.</span> O mijn volk! arbeid naar uwen aard, ik zal +zekerlijk naar mijnen plicht arbeiden<a class="noteref" id= +"xd21e24093src" href="#xd21e24093" name="xd21e24093src">52</a>. En gij +zult vernemen. <span class="versenum">96.</span> Wien eene straf zal +worden opgelegd, die hem met schaamte zal bedekken, en wie een +leugenaar is. Wacht dus het uur; want ook ik zal met u wachten. +<span class="versenum">97.</span> Toen dus ons besluit tot uitvoering +kwam, bevrijdden wij <span class="sc">Shoaïb</span> en hen die met +hem geloofden, door onze genade, en een vreeselijk onweder kwam neder +op hen, die onrechtvaardig hadden gehandeld; en des ochtends werden zij +dood in hunne huizen, en voorover liggende gevonden. <a id="s11.98" +name="s11.98"></a><span class="versenum">98.</span> Als hadden zij +nimmer op aarde gewoond. Werd <span class="ex">Madian</span> niet van +de aarde verdreven, terwijl <span class="ex">Thamoed</span> daarvan +verwijderd werd? <a id="s11.99" name="s11.99"></a><span class= +"versenum">99.</span> En wij zonden vroeger <span class= +"sc">Mozes</span> met onze teekens en duidelijke kracht tot +<span class="sc">Pharao</span> en zijne vorsten<a class="noteref" id= +"xd21e24132src" href="#xd21e24132" name="xd21e24132src">53</a>; maar +deze volgden het bevel van <span class="sc">Pharao</span>, hoezeer het +bevel van <span class="sc">Pharao</span> hen niet op den rechten weg +leidde. <span class="versenum">100.</span> <span class= +"sc">Pharao</span> zal zijn volk voorafgaan op den dag der opstanding, +en hij zal hen in de hel voeren. Een ongelukkige weg zal het zijn, +waarop zij geleid zullen worden. <span class="versenum">101.</span> Zij +werden in dit leven door een vloek gevolgd, en op den dag der +opstanding zal de vergelding ellendig zijn, die hen gegeven zal worden. +<span class="versenum">102.</span> Dit is een deel van de geschiedenis +der steden, welke wij u verhalen. Van deze staan sommige, terwijl +andere geheel verwoest zijn<a class="noteref" id="xd21e24161src" href= +"#xd21e24161" name="xd21e24161src">54</a>. <span class= +"versenum">103.</span> En wij behandelden hen niet onrechtvaardig, maar +zij handelden onrechtvaardig met hunne eigene zielen; en hunne goden +die zij, naast God, aanriepen, waren hun volstrekt niet tot voordeel, +toen Gods besluit op hen zou worden uitgevoerd; zij hebben hunnen val +slechts verhaast. <span class="versenum">104.</span> En zoo was de +straf, die door uwen Heer werd opgelegd, toen hij de onrechtvaardige +steden strafte; want zijne straf is smartelijk en gestreng. +<span class="versenum">105.</span> Waarlijk hierin is een teeken voor +dengeen, die de straf van den laatsten dag vreest: dit zal een dag +zijn, waarop alle menschen zullen verzameld worden, en dit zal een dag +zijn, waarop getuigenis zal worden afgelegd. <span class= +"versenum">106.</span> Wij stellen dien niet uit, dan <span class= +"pagenum">[<a id="pb258" href="#pb258" name="pb258">258</a>]</span>tot +een vooraf bepaalden tijd. <span class="versenum">107.</span> Als die +dag komt, zal geene ziel spreken om zich zelve te verontschuldigen, +noch om voor een ander tusschen beide te treden, dan door Gods verlof. +Van hen zal de een ellendig, een ander gelukkig zijn. <a id="s11.108" +name="s11.108"></a><span class="versenum">108.</span> En zij die +ellendig zullen zijn, worden in het hellevuur geworpen; daar zullen zij +weenen en jammeren<a class="noteref" id="xd21e24192src" href= +"#xd21e24192" name="xd21e24192src">55</a>. <span class= +"versenum">109.</span> Zij zullen daarin zoo lang verwijlen, als de +hemelen en de aarde duren<a class="noteref" id="xd21e24199src" href= +"#xd21e24199" name="xd21e24199src">56</a>, behalve wat door den Heer, +naar zijn behagen, van hunne straf zal worden afgenomen; want uw Heer +doet wat hem behaagt. <a id="s11.110" name="s11.110"></a><span class= +"versenum">110.</span> Maar zij die gelukkig zullen zijn, worden in het +paradijs toegelaten; zij zullen daarin zoo lang verblijven, als de +hemelen, en de aarde voortduren, behalve wat uw Heer, naar hem behaagt, +bij hunne gelukzaligheid zal voegen; eene weldadigheid, die niet +gestoord zal worden. <span class="versenum">111.</span> Verkeer dus +niet in twijfel, nopens hetgeen deze menschen aanbidden; zij aanbidden +niets anders, dan hetgeen hunne vaderen vóór hen +aanbaden, en wij zullen hun zekerlijk hun volkomen gedeelte geven, dat +volstrekt niets verminderd zal zijn. <span class="versenum">112.</span> +Wij gaven vroeger aan <span class="sc">Mozes</span> het boek der wet, +en daarover rezen twisten onder zijn volk, en ware niet een voorafgaand +besluit van uwen Heer genomen, om gedurende dit leven geduldig nopens +hen te zijn, zoo zou het verschil tusschen hen zekerlijk uitgemaakt +zijn. En uw volk is ook naijverig en twijfelachtig nopens den Koran. +<span class="versenum">113.</span> Maar aan ieder van hen, zal uw Heer +de belooning voor hunne werken geven; want hij weet zeer goed wat zij +doen. <a id="s11.114" name="s11.114"></a><span class= +"versenum">114.</span> Wees gij dus onwrikbaar, zooals u bevolen is, en +laat degeen mede standvastig zijn, die met u wordt bekeerd, en zondig +niet, want hij ziet wat hij doet. <a id="s11.115" name= +"s11.115"></a><span class="versenum">115.</span> En neig niet tot hen +die onrechtvaardig handelen, opdat het hellevuur u niet bereike; want +gij hebt geene beschermers behalve God; tegen hem zult gij niet +geholpen worden. <a id="s11.116" name="s11.116"></a><span class= +"versenum">116.</span> Bid dan geregeld des ochtends en des avonds, en +in het voorgedeelte van den nacht<a class="noteref" id="xd21e24239src" +href="#xd21e24239" name="xd21e24239src">57</a>; want goede werken +verdrijven de snoode. Dit is eene waarschuwing voor hen, die nadenken. +<span class="versenum">117.</span> Volhard dus met geduld; want God zal +de <span class="pagenum">[<a id="pb259" href="#pb259" name= +"pb259">259</a>]</span>rechtvaardigen niet vergelden, door hen te +verdoemen. <span class="versenum">118.</span> Waren degene van de +geslachten voor u, begiftigd met verstand en deugd, welke verboden +goddeloos op aarde te handelen, meer dan slechts eenigen van hen, welke +wij bevrijdden? Maar zij, die onrechtvaardig waren, volgden de +geneugten, welke zij op deze wereld genoten<a class="noteref" id= +"xd21e24258src" href="#xd21e24258" name="xd21e24258src">58</a>, en +waren goddeloozen<a class="noteref" id="xd21e24262src" href= +"#xd21e24262" name="xd21e24262src">59</a>, <a id="s11.119" name= +"s11.119"></a><span class="versenum">119.</span> En uw Heer was niet +geneigd, de steden onrechtvaardig te verwoesten<a class="noteref" id= +"xd21e24271src" href="#xd21e24271" name="xd21e24271src">60</a>, welker +bewoners zich oprecht gedroegen. <a id="s11.120" name= +"s11.120"></a><span class="versenum">120.</span> En indien het uw Heer +had behaagd, zou hij alle menschen van éénen godsdienst +gemaakt hebben; maar zij zullen niet ophouden onder elkander te +verschillen, behalve zij, voor wie uw Heer genade zal hebben. Daartoe +heeft hij hen geschapen; want het woord van uwen Heer zal vervuld +worden, toen hij zeide: Waarlijk, ik zal de hel met menschen en +geniussen beiden vullen. <span class="versenum">121.</span> Alles wat +wij van de geschiedenissen der gezanten hebben verhaald, vertellen wij +u, opdat daardoor uw hart moge bevestigd worden; en daardoor is de +waarheid tot u gekomen en tevens eene waarschuwing en eene vermaning +voor de ware geloovigen. <span class="versenum">122.</span> Zeg tot hen +die niet gelooven: handelt overeenkomstig uwen staat, wij zullen +zekerlijk volgens onzen plicht<a class="noteref" id="xd21e24287src" +href="#xd21e24287" name="xd21e24287src">61</a> handelen. Wacht het uur +af, want ook wij wachten dit af. <span class="versenum">123.</span> Aan +God is bekend wat in den hemel en op de aarde geheim is, en tot hem zal +alles terugkeeren. Aanbidt hem dus en stelt uw vertrouwen in hem; want +uw Heer is niet onopmerkzaam voor hetgeen gij doet. <span class= +"pagenum">[<a id="pb260" href="#pb260" name="pb260">260</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22672" href="#xd21e22672src" name="xd21e22672">1</a></span> Het +verhaal van dezen profeet komt in dit hoofdstuk voor, <span class= +"sc">Savary’s</span> overzetting behelst, na dezen naam, de +woorden: vrede zij met hem. Sommigen schrijven <span class= +"sc">Hud</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22717" href="#xd21e22717src" name="xd21e22717">2</a></span> Of, +zooals het wel eens wordt vertaald; wenden zij hunne harten niet af, +enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22729" href="#xd21e22729src" name="xd21e22729">3</a></span> Deze +plaats werd te voorschijn gebracht door de woorden der afgodendienaars, +die tot elkander zeiden; als wij eens gordijnen nederlaten (zooals de +vrouwen in het oosten doen, om zich voor het gezicht der mannen te +verbergen, indien deze bij toeval in de kamer zijn), en ons in onze +kleederen hullen en onze harten omsluieren, om onze kwaadwilligheid +nopens <span class="sc">Mahomet</span> te verbergen, hoe zou hij dan de +wetenschap verkrijgen?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22756" href="#xd21e22756src" name="xd21e22756">4</a></span> Door +alle hoop op de goddelijke gunst ter zijde te werpen, door gebrek aan +geduld en vertrouwen op God.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22779" href="#xd21e22779src" name="xd21e22779">5</a></span> Dit +was het eerste aantal hoofdstukken, welke hij hen uitdaagde samen te +stellen; doch daar zij niet in staat waren het te doen, maakte hij het +hun gemakkelijker, daar hij hen uittartte, slechts een enkel hoofdstuk +voort te brengen (Zie <a href="#s2">Hoofdstuk II</a>: 21 en X: 39, +enz.), dat met den Koran zoo wel in leer, als welsprekendheid zou zijn +te vergelijken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22805" href="#xd21e22805src" name="xd21e22805">6</a></span> +Zijnde de Koran, of, zooals anderen veronderstellen, de engel +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e22808" title= +"Bron: Gabriel">Gabriël</span></span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22815" href="#xd21e22815src" name="xd21e22815">7</a></span> Dat +daarvan getuigenis draagt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22822" href="#xd21e22822src" name="xd21e22822">8</a></span> +Zijnde de engelen en profeten, en ook hunne eigene ledematen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22829" href="#xd21e22829src" name="xd21e22829">9</a></span> Want +zij zullen, zoowel in dit als in het volgende leven, gestraft +worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22852" href="#xd21e22852src" name="xd21e22852">10</a></span> +Zijnde de geloovigen en de ongeloovigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22861" href="#xd21e22861src" name="xd21e22861">11</a></span> Zie +<a href="#s7.57">Hoofdstuk VII, vers 57</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22876" href="#xd21e22876src" name="xd21e22876">12</a></span> Door +gebrek aan overweging en door den eersten indruk hunner +verbeelding.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22891" href="#xd21e22891src" name="xd21e22891">13</a></span> Want +dit verzochten zij hem te doen, daar deze armen menschen waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22903" href="#xd21e22903src" name="xd21e22903">14</a></span> Zie +<a href="#s6.50">Hoofdstuk VI, vers 50</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22957" href="#xd21e22957src" name="xd21e22957">15</a></span> Daar +hij een schip bouwde in eene midden in het land gelegen plaats, en zoo +zeer van de zee verwijderd, en dat hij timmerman was geworden, nadat +hij profeet was geweest. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e22971" href="#xd21e22971src" name="xd21e22971">16</a></span> Of, +evenals het oorspronkelijke, letterlijk vertaald, zou luiden: kookt +over. Deze oven bevond zich, zooals sommigen zeggen te <span class= +"ex">Cûfa</span>, op eene plek, waar thans eene moskee staat, of +zooals anderen veeleer denken, in eene zekere plaats in <span class= +"ex">Indië</span>, of wel te <span class="ex">Ain warda</span> in +<span class="ex">Mesopotamië</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). De overstrooming van dezen oven was voor +<span class="sc">Noach</span> het teeken, dat de zondvloed nabij was +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span> enz.) Sommigen beweren dat +het dezelfde oven was, die <span class="sc">Eva</span> gebruikte om +haar brood in te bakken, zijnde van een anderen vorm dan diegene, welke +door ons worden gebezigd, hebbende de opening in het bovenste gedeelte. +Deze oven zou van patriarch op patriarch zijn overgegaan, tot zij aan +<span class="sc">Noach</span> kwam. (Zie <span class= +"sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex" lang="fr">Bibl. Orient. +Art. Noah</span>). Het is opmerkelijk, dat <span class= +"sc">Mahomet</span>, naar alle waarschijnlijkheid deze omstandigheid +aan de Perzische wijsbegeerte heeft ontleend, die veronderstelde, dat +de eerste wateren van den zondvloed uit den oven van eene zekere oude +vrouw, met name <span class="sc">Zala Cufa</span> zouden zijn +gestroomd. (Zie <span class="sc">Hyde</span>, <span class="ex" lang= +"la">de Rel. Vet. Persar</span> en <span class="sc">Lord</span>, +<span class="ex" lang="en">account of the Relig. of the Persees</span>, +pag. 9.) Doch het woord <span class="ex">tannür</span>, dat hier +met oven is vertaald, beteekent ook de oppervlakte der aarde, of een +plaats waar wateren ontspringen of verzameld worden. Sommigen zijn +dientengevolge van meening, dat op deze plaats slechts gedoeld wordt op +de plek of de kloof waaruit de eerste wateren stroomden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23035" href="#xd21e23035src" name="xd21e23035">17</a></span> Of +zooals deze woorden mede kunnen worden vertolkt, gelijk dit, volgens +sommige uitleggers, dan ook zou behooren te geschieden, twee paar, dat +is twee mannetjes en twee wijfjes van iedere soort, waardoor zij voor +een gedeelte overeenkomen met verschillende Joodsche en <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e23037" href="#xd21e23037" name= +"xd21e23037">250n</a>]</span>Christelijke schrijvers <span class="corr" +id="xd21e23039" title="Niet in bron">(</span><span class="sc">Ebn +Ezra</span>, <span class="sc">Justin</span>, <span class= +"sc">Martyr</span>, enz.), die van de Hebreeuwsche uitdrukking +“zeven en zeven,” en “twee en twee”, het +mannetje en zijn wijfje (Gen. +VII : 2) afleiden, dat er veertien paren van iedere reine en twee +paren van iedere onreine soort in de ark gingen. Er bestaat eene +overlevering, volgens welke God voor <span class="sc">Noach</span> alle +diersoorten verzamelde, en dat, toen hij ze aanvatte, zijne rechterhand +aanhoudend op de mannetjes en zijne linkerhand op de wijfjes nederviel. +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23063" href="#xd21e23063src" name="xd21e23063">18</a></span> +Namelijk zijne vrouw en zijne zonen met hunne vrouwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23066" href="#xd21e23066src" name="xd21e23066">19</a></span> Dit +was eene ongeloovige zoon van <span class="sc">Noach</span> +(<span class="sc">Yahya</span>) <span class="sc">Canaan</span> genaamd +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>) of <span class="sc">Yam</span> (<span class= +"sc">Ebn Shohnah</span>). Anderen zeggen echter, dat hij niet de zoon +van <span class="sc">Noach</span> was, maar de zoon van zijn zoon +<span class="sc">Cham</span>, of de zoon van zijne vrouw, bij een +anderen echtgenoot, dus zijn klein- of zijn stiefzoon. Anderen weder +beweren, dat hij niet met hem verwant was, doch slechts in zijn huis +werd opgevoed (<span class="sc">Al Zamakhshari</span>, <span class= +"sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. Oriënt</span> +p. 676). De beste uitleggers voegen er bij, dat de vrouw van +<span class="sc">Noach</span>, <span class="sc">Waïla</span> +genaamd, zijnde eene ongeloovige, mede in deze uitzondering was +begrepen, en met haar zoon omkwam (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23122" href="#xd21e23122src" name="xd21e23122">20</a></span> Daar +<span class="sc">Noachs</span> gezin reeds vroeger werd vermeld, +veronderstelt men dat door deze woorden, de andere <span class="corr" +id="xd21e23127" title="Bron: geloovige">geloovigen</span> worden +bedoeld, welke zijne bekeerlingen waren, maar niet tot zijn gezin +behoorden. Daaruit schijnt de algemeene heerschende meening der +Mahomedanen, dat een grooter aantal personen dan acht in de ark werden +gered, zijn oorsprong te hebben genomen. (Zie <a href= +"#s7.62">Hoofdstuk VII, vers 62</a> noot.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23135" href="#xd21e23135src" name="xd21e23135">21</a></span> +Zijnde zijne andere vrouw, die een ware geloovige was, zijne drie +zonen, <span class="sc">Sem</span>, <span class="sc">Cham</span> en +<span class="sc">Japhet</span> en hunne vrouwen, en tweeënzeventig +andere personen. (Zie <a href="#s7.62">Hoofdstuk VII, vers 62</a> +noot).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23157" href="#xd21e23157src" name="xd21e23157">22</a></span> Dat +is: verzuim niet aan boord te gaan. Overeenkomstig eene andere lezing +moeten de volgende woorden aldus worden vertaald: “Wie haar zal +doen voortbewegen en stil liggen,” als de gelegenheid dit +vordert. De uitleggers verhalen, dat de ark zich voortbewoog of stil +lag, al naar <span class="sc">Noach</span> dit verlangde, alleen door +het uitspreken der woorden: “In den naam van God” +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, enz.) Men dient niet uit het +oog te verliezen, dat de meer oordeelkundige uitleggers de afmetingen +van de ark zoo opgeven, dat die overeenkomen met de door <span class= +"sc">Mozes</span> vermelde (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +enz.) niettegenstaande deze door anderen op overdreven wijze zijn +vergroot (<span class="sc">Yahya</span>, Zie <span class= +"sc">Marracc</span>, in <span class="ex"><span class="corr" id= +"xd21e23179" title="Bron: Aleor">Alcor</span>.</span> p. 340, gelijk +door sommige christelijke schrijvers (<span class="sc">Origen</span>. +<span class="ex">contr.</span> <span class="sc">Cels</span>. +<span class="ex">lib.</span> 4. Zie <span class="sc">Kircher</span> +<span class="ex">de Arca Noë</span> c. 8) mede is geschied. Zij +verhalen eveneens, dat <span class="sc">Noach</span> twee jaren +gebruikte om de ark te bouwen, die van Indiaansch ahornhout was +samengesteld (<span class="sc">Al Beidâwi</span>) +d’Herbelot p. 675 en <span class="sc">Eutych</span>, p. 34); dat +zij in drie verdiepingen was afgedeeld, waarvan de onderste was bestemd +voor de dieren, de middelste voor de mannen en vrouwen en de bovenste +voor de vogels (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Eutych</span>. p. 34) en dat de mannen van de vrouwen waren +afgescheiden door het lijk van <span class="sc">Adam</span>, dat door +<span class="sc">Noach</span> in de ark was medegenomen (<span class= +"sc">Yahya</span>). Dit laatste is eene overlevering van de Christenen +uit het Oosten (<span class="sc">Jacob. Edessenus</span>, <span class= +"ex">apud</span> <span class="sc">Barcebham</span>, <span class="ex">de +<span class="pagenum">[<a id="xd21e23239" href="#xd21e23239" name= +"xd21e23239">251n</a>]</span>Parad. Pars. I, Cap.</span> 14. +<span class="sc">Eutych</span>, <span class="ex">ubi sup.</span> t. a. +pl., <span class="ex">etiam</span> <span class="sc">Eliezer</span> +<span class="ex">pirke Cap.</span> 23), van welke sommige beweren dat +de huwelijksplicht was opgeheven gedurende den tijd dat <span class= +"sc">Noach</span> en zijn gezin in de ark waren (<span class= +"sc">Ambros</span>. <span class="ex">de Noa et Arca Cop.</span> 21) +<span class="sc">Cham</span> wordt echter beschuldigd de onthouding +niet in acht genomen te hebben, daar <span class="sc">Cansan</span> in +de ark werd voortgebracht (<span class="sc">Heidegger</span>, +<span class="ex">Hist. Patriarch.</span> VI, p. 409).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23288" href="#xd21e23288src" name="xd21e23288">23</a></span> De +wateren stonden vijftien voet boven de bergen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23297" href="#xd21e23297src" name="xd21e23297">24</a></span> Zie +hierboven de noot op <a href="#s11.42">vers 42</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23317" href="#xd21e23317src" name="xd21e23317">25</a></span> Dit +is een van de bergen, waardoor <span class="ex">Armenië</span>, +ten zuiden, wordt gescheiden van <span class= +"ex">Mesopotamië</span> en het deel van <span class= +"ex">Assyrië</span>, dat door de Kurden wordt bewoond; vanwaar de +bergen den naam van <span class="ex">Cardu</span> of <span class= +"ex">Gardu</span> hebben ontleend. De Grieken noemen dien <span class= +"ex">Gordyaeî</span>, of geven er andere namen aan. (Zie +<span class="sc">Bochart</span>, <span class="ex">Phaleg lib</span>. I, +<span class="ex">Cap</span>. 3). De berg <span class="ex">al +Jûdi</span> welks naam eene verbastering schijnt te zijn, hoewel +die steeds door de Arabieren in plaats van <span class= +"ex">Jordi</span> of <span class="ex">Giordi</span> wordt geschreven, +wordt ook <span class="ex">Thamanin</span> genaamd (<span class= +"ex">Georg. Num</span>. p. 202), waarschijnlijk naar eene stad, die aan +zijnen voet ligt (<span class="sc">d’Herbelot</span> <span class= +"ex">Bibl. Orient</span>., p. 404 en 676 en <span class= +"ex">Agathiam</span>, lib. XIV, p. 135), aldus genaamd naar het aantal +personen, die in de ark werden gered, daar het woord <span class= +"ex">thamanin</span>, tachtig beteekent, terwijl men van deze plaats de +streek, <span class="ex">Diyâr Rabiah</span> kan overzien, nabij +de steden <span class="ex">Mawsel</span>, <span class="ex">Forda</span> +en <span class="ex">Jazirat Ebn Omar</span>, welke laatstgenoemde +plaats, volgens de verzekering van een uitlegger, op slechts vier +mijlen afstands van de plaats der ark ligt. Hij voegt er bij, dat daar +van de overblijfsels van dat vaartuig door den Khalif <span class= +"sc">Omar Ebn Abd’alaziz</span>, dien hij verkeerdelijk +<span class="sc">Omar Ebn Khattab</span> noemt, een Mahomedaansche +tempel werd gebouwd (<span class="sc">Benjamin</span>, <span class= +"ex">Itiner</span> p. 61). De overlevering, waarbij het bevestigd +wordt, dat de ark op deze bergen is gebleven moet zeer oud zijn, daar +zij van de Chaldeeuwen afkomstig is (<span class="sc">Berosus</span> +<span class="ex">apud</span> <span class="sc">Joseph</span> +<span class="ex">Antiq. lib. I. cap</span>. 4). De Chaldeeuwsche +paraphrasten ondersteunen deze meening (<span class="sc">Onkelos</span> +<span class="ex">et</span> <span class="sc">Jonathan</span> +<span class="ex">in Gen</span>. VIII, 4), welke lang te voren gevestigd +was, vooral bij de Christenen in het Oosten (<span class= +"sc">Eutych</span>. <span class="ex">Annal</span>., p. 41). Ter +bevestiging daarvan verhaalt men, dat de overblijfselen der ark op de +Gordyaansche bergen zichtbaar waren. <span class="sc">Berosus</span> en +<span class="sc">Abydenius</span> verklaren beide, dat er zulk een +verhaal in hunnen tijd bestond (<span class="sc">Berosus</span>, +<span class="ex">apud</span> <span class="sc">Joseph</span> t. a. pl. +<span class="sc">Abydenius</span>, <span class="ex">apud</span> +<span class="sc">Euseb</span>. <span class="ex">Praep. Ev., lib. +IX</span>, cap. 4). De eerste doet opmerken, dat verscheidene inwoners +het pek, der planken afschraapten, om het als eene zeldzaamheid te +bewaren, en dit als een amulet bij zich droegen; de laatstgenoemde +zegt, dat zij het vaartuig met verwonderlijk gevolg tegen verschillende +ziekten aanwendden. Ook waren hier de reliquieën van de ark +zichtbaar, in den tijd van <span class="pagenum">[<a id="xd21e23461" +href="#xd21e23461" name="xd21e23461">252n</a>]</span><span class= +"sc">Epiphanius</span>, indien wij hem mogen gelooven (<span class= +"sc">Epiph</span>. <span class="ex">Haeres</span> 18), en men verhaalt, +dat keizer <span class="sc">Heraclius</span> zich van de stad +<span class="ex">Thamanin</span> op den berg <span class="ex">al +<span class="corr" id="xd21e23480" title= +"Bron: Júdi">Jûdi</span></span> begaf waar hij de plaats +van de ark zag (<span class="sc">Elmacin</span>, <span class="ex">lib. +I, cap</span>. 1). Vroeger stond hier ook een groot klooster, het +klooster van de ark genaamd, dat op een der bergen gebouwd was, waar de +Nestorianen gewoon waren een feestdag te vieren, op de plek, waar zij +veronderstelden, dat de ark bleef; maar in het jaar 776, na +<span class="sc">Chr</span>., werd dit klooster, met de kerk, door een +onweder vernield, terwijl er zich eene talrijke gemeente in bevond. +(Zie <span class="ex">Chronic. Dionysii Patriarch</span>. <span class= +"sc">Jacobitar</span>. <span class="ex">apud</span> <span class= +"sc">Asseman</span>, <span class="ex">Bibl. Orient., tome</span> II. p. +113). Sedert dezen tijd, schijnt echter het geloof aan deze +overlevering verminderd te zijn, en voor eene andere plaats gemaakt te +hebben, die thans gevestigd is, en volgens welke de ark op den berg +<span class="ex">Mazis</span> in <span class="ex">Armenië</span> +bleef, die door de Turken <span class="ex">Agdir dagh</span>, de zware +of de groote berg genoemd wordt en omstreeks twaalf mijlen ten +zuidoosten van <span class="ex">Erivan</span> ligt (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23542" href="#xd21e23542src" name="xd21e23542">26</a></span> +Overeenkomstig eene andere lezing, moet deze plaats vertolkt worden met +de woorden: Want hij heeft onrechtvaardig gehandeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23560" href="#xd21e23560src" name="xd21e23560">27</a></span> De +Mahommedanen zeggen, dat <span class="sc">Noach</span> in de ark ging +op den 10den van <span class="ex">Rajeb</span>, en er op den 10den van +<span class="ex">al Moharam</span> uitkwam, waarop dientengevolge een +vastendag werd ingesteld. De geheele tijd van <span class= +"sc">Noachs</span> verblijf in de ark, bedroeg derhalve zes maanden +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">d’Herbelot</span>. t. a. pl.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23583" href="#xd21e23583src" name="xd21e23583">28</a></span> Dit +is: het deel zijner nakomelingschap, dat het ware geloof mocht +verlaten, en zich aan afgodendienarij overgeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23600" href="#xd21e23600src" name="xd21e23600">29</a></span> Zie +<a href="#s7.63">Hoofdstuk VII, vers 63</a>. Sommigen schrijven +<span class="sc">Hud</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23619" href="#xd21e23619src" name="xd21e23619">30</a></span> Daar +de Aditen gedurende drie jaren vreeselijk door droogte werden +geteisterd (zie <a href="#s7.63">Hoofdstuk VII, vers 63</a> en +volgende).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23630" href="#xd21e23630src" name="xd21e23630">31</a></span> Door +u kinderen te schenken daar ook de boezems hunner vrouwen, gedurende +den tijd der droogte, evenals hunne landerijen, mede onvruchtbaar +werden gemaakt (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23648" href="#xd21e23648src" name="xd21e23648">32</a></span> Of +uitzinnigheid, daar zij u van uwe reden beroofden, om de onwaardige +daden, die gij omtrent hen hebt bedreven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23659" href="#xd21e23659src" name="xd21e23659">33</a></span> Dat +is: hij oefent eene volstrekte macht daarover uit, naardien een +schepsel op deze wijze vastgehouden, verondersteld wordt, tot de +grootste onderwerping te zijn gebracht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23705" href="#xd21e23705src" name="xd21e23705">34</a></span> Zie +<a href="#s7.71">Hoofdst. VII, vs 71</a> enz. Sommigen schrijven +<span class="sc">Themud</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23743" href="#xd21e23743src" name="xd21e23743">35</a></span> +Zijnde Woensdag, Donderdag en Vrijdag (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23776" href="#xd21e23776src" name="xd21e23776">36</a></span> +Zijnde <span class="sc">Gabriël</span>, <span class= +"sc">Michaël</span>, en <span class="sc">Israfîl</span> +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> Zie Gen. XVIII).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23801" href="#xd21e23801src" name="xd21e23801">37</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span>: toen hij zag, dat zij zijne +hand niet aanraakten. Als de Oosterlingen iemand ontmoeten bewegen zij +de hand naar de linkerzijde, nadat zij de gewone groet: “Vrede +zij met u.” hebben gedaan, en schudden elkander de hand. Als zij +op zeer vertrouwelijken voet zijn, herhalen zij deze plichtpleging, en +doen elkaar allerlei goede wenschen. Indien zij de personen niet +kennen, die zij ontmoeten, maken zij hun slechts deze groete, en indien +het een ongeloovige is, vergenoegen zij zich met hem alleen goeden dag +te zeggen. Toen <span class="sc">Abraham</span> zag, dat de twee boden +des hemels zijne hand niet aanraakten, leidde hij daaruit af, dat zij +vreemdelingen waren, bij wie hij niet bekend was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23811" href="#xd21e23811src" name="xd21e23811">38</a></span> +Vermoedende dat zij slechte voornemens, nopens hem koesterden, daar zij +niet met hem wilden eten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23840" href="#xd21e23840src" name="xd21e23840">39</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> schrijft, dat <span class= +"sc">Sara</span> toen negentig of negenennegentig jaar oud was, en +<span class="sc">Abraham</span> honderdtwintig.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23856" href="#xd21e23856src" name="xd21e23856">40</a></span> Of +de stam, waaruit voor de toekomst al de profeten moesten geboren +worden. Misschien heeft de uitdrukking ook betrekking op het bouwen van +den <span class="ex">Caaba</span>, door <span class="sc">Abraham</span> +en <span class="sc">Ismaël</span>, welke dikwijls, bij +uitnemendheid, <span class="ex">het huis</span> wordt genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23900" href="#xd21e23900src" name="xd21e23900">41</a></span> Door +dat zij in de gedaante van schoone en jonge mannen verschenen, die de +bewoners van <span class="ex">Sodom</span> in verzoeking moesten +brengen, hen te misbruiken. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23912" href="#xd21e23912src" name="xd21e23912">42</a></span> Dit +is: dat hij zich zelven niet in staat achtte, hen voor de beleedigingen +zijner medeburgers te behoeden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23922" href="#xd21e23922src" name="xd21e23922">43</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span>: Is alle schaamte bij u +uitgedoofd?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23945" href="#xd21e23945src" name="xd21e23945">44</a></span> Dit +schijnt de ware zin van deze plaats te zijn; maar volgens eene andere +lezing van den zelfklinker, wordt dit door sommigen vertaald. +“Uitgezonderd uwe vrouw;” daar de bedoeling zou zijn, dat +hier aan <span class="sc">Lot</span> wordt bevolen, zijn gezin mede te +nemen, uitgenomen zijne vrouw.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23955" href="#xd21e23955src" name="xd21e23955">45</a></span> De +oven, waarin zij werden gebakken, was, volgens de meening van sommigen, +de hel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23960" href="#xd21e23960src" name="xd21e23960">46</a></span> Dat +is, zooals sommigen veronderstellen, met witte en roode strepen, of op +bijzondere wijze gemerkt, ten einde die van gewone steenen te +onderscheiden. De heerschende meening is echter, dat op iederen steen +de naam geschreven was van den persoon, die daardoor werd gedood +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Het leger van <span class="sc">Araha al +Ashram</span> werd mede door dezelfde soort steenen verdelgd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23973" href="#xd21e23973src" name="xd21e23973">47</a></span> Dit +is eene soort van bedreiging, tot andere zondaren gericht, en bijzonder +tot de ongeloovigen van <span class="ex">Mekka</span>, die dezelfde +straf verdienden, en haar terecht hadden te vreezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e23989" href="#xd21e23989src" name="xd21e23989">48</a></span> Zie +<a href="#s7.83">hoofdstuk VII, vers 83</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24019" href="#xd21e24019src" name="xd21e24019">49</a></span> Daar +zij zich verbeeldden, dat hun deze vrijheid was ontnomen, door zijn +verbod van het gebruik van valsche maten en gewichten, of om hunne +muntstukken in innerlijke waarde te verminderen, of die te vervalschen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24046" href="#xd21e24046src" name="xd21e24046">50</a></span> Want +<span class="ex">Sodom</span> en <span class="ex">Gomorra</span> waren +op geen grooten afstand van u gelegen, en hare vernietiging is zooveel +jaren nog niet geleden; zij verdienden het ook niet meer dan gij zelf, +uithoofde zij niet snooder of halsstarriger waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24069" href="#xd21e24069src" name="xd21e24069">51</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">daif</span>, zwak, beeteekent in het +Hamyaritische dialect, ook <span class="ex">blind</span>. Sommigen +veronderstellen, dat <span class="sc">Shoaïb</span> dit was, en +dat de Midianieten hem dit tegenwierpen, als een gebrek, waardoor hij +minder geschikt was, om als profeet op te treden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24093" href="#xd21e24093src" name="xd21e24093">52</a></span> Zie +<a href="#s6.135">Hoofdstuk VI, vers 135</a> en de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24132" href="#xd21e24132src" name="xd21e24132">53</a></span> Zie +<a href="#s7.101">Hoofdstuk VII, vers 101</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24161" href="#xd21e24161src" name="xd21e24161">54</a></span> +Letterlijk: nedergemaaid; de volzin stelt verschillende beelden van het +staan en maaien van het koren voor, welke ook dikwijls door de gewijde +schrijvers werden gebruikt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24192" href="#xd21e24192src" name="xd21e24192">55</a></span> Deze +twee woorden beteekenen eigenlijk in het oorspronkelijke, de snelle in- +en uitademing van een persoon, zooals dat dikwijls plaats heeft bij +menschen, die in groote droefheid en angst verkeeren; gelijk ook bij +het inhalen van den toon der stem van een ezel, als hij balkt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24199" href="#xd21e24199src" name="xd21e24199">56</a></span> Dit +moet niet zoo strikt worden opgevat, alsof de straf van den verdoemde +een einde zou hebben, of dat de hemelen en de aarde eeuwig zoude +blijven bestaan; daar deze uitdrukking, alleen bij wijze van beeld of +vergelijking is gebruikt, en dus niet met iedere bijzonderheid der zaak +zelve behoeft overeen te stemmen. Sommigen zijn echter van oordeel, dat +hier worden bedoeld de toekomstige hemelen en aarde, waarin de +tegenwoordige zullen veranderen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24239" href="#xd21e24239src" name="xd21e24239">57</a></span> Dat +is: na zonsondergang, of voor het avondeten, op welken tijd de +Mahomedanen hun vierde gebed uitspreken, dat zij <span class= +"ex">Salât al moghreb</span> of het avondgebed noemen. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24258" href="#xd21e24258src" name="xd21e24258">58</a></span> Door +hen tot hunne eenige zaak te maken, hunne brooddronken begeerten en +lusten te streelen, waarin zij hunne geheele gelukzaligheid +stelden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24262" href="#xd21e24262src" name="xd21e24262">59</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat deze plaats de reden +aantoont, waarom de volkeren in den ouden tijd werden verdelgd: zijnde +om hun geweld en hunne onrechtvaardigheid, en wegens het volgen hunner +eigene lusten, hunne afgoderij en hun ongeloof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24271" href="#xd21e24271src" name="xd21e24271">60</a></span> Of, +zooals de evengenoemde uitlegger beweert, alleen om hunne +afgodendienarij, terwijl ze in andere opzichten de rechtvaardigheid +niet uit het oog verloren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24287" href="#xd21e24287src" name="xd21e24287">61</a></span> Zie +<a href="#s6.135">Hoofdstuk VI, vers 135</a> en de noot.</p> +</div> +</div> +<div id="s12" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e536">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twaalfde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Jozef<a class="noteref" id="xd21e24304src" href= +"#xd21e24304" name="xd21e24304src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e24327src" href="#xd21e24327" name= +"xd21e24327src">2</a>—111 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> E. L. R. Dit zijn teekens van het +duidelijke boek: <span class="versenum">2.</span> Hetwelk wij in de +Arabische taal hebben nedergezonden, opdat gij het misschien zoudt +verstaan. <span class="versenum">3.</span> Wij verhalen u de +uitmuntendste geschiedenis, door u dezen Koran<a class="noteref" id= +"xd21e24351src" href="#xd21e24351" name="xd21e24351src">3</a> te +openbaren, waarop gij vroeger geen acht hebt geslagen<a class="noteref" +id="xd21e24358src" href="#xd21e24358" name="xd21e24358src">4</a>. +<span class="versenum">4.</span> <span class="sc">Jozef</span> zeide +tot zijn vader: O mijn vader! waarlijk, ik zag in mijn droom elf +sterren en de zon en de maan; ik zag hen mij gehoorzamen. <a id="s12.5" +name="s12.5"></a><span class="versenum">5.</span> Toen zeide +<span class="sc">Jacob</span>: O mijn kind! herhaal uw visioen niet aan +uwe broeders, opdat zij u geene hinderlaag spreiden<a class="noteref" +id="xd21e24382src" href="#xd21e24382" name="xd21e24382src">5</a>; want +de duivel is de verklaarde vijand van den mensch. <a id="s12.6" name= +"s12.6"></a><span class="versenum">6.</span> En zoo zal overeenkomstig +uwen droom; uw Heer u kiezen, en u de vertolking der duistere +gezegden<a class="noteref" id="xd21e24395src" href="#xd21e24395" name= +"xd21e24395src">6</a> geven, en hij zal zijne <span class= +"pagenum">[<a id="pb261" href="#pb261" name= +"pb261">261</a>]</span>gunst uitstorten op u en op het gezin van +<span class="sc">Jacob</span>, zooals hij dit vroeger heeft vervuld aan +uwe vaderen <span class="sc">Abraham</span> en <span class= +"sc">Izaak</span>; want uw Heer is alwetend en wijs. <span class= +"versenum">7.</span> Waarlijk, in de geschiedenis van <span class= +"sc">Jozef</span> en zijn broeders zijn teekens van Gods bescherming +voor hen die vragen. <a id="s12.8" name="s12.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Eens zeiden de broeders van <span class= +"sc">Jozef</span> tot elkander: <span class="sc">Jozef</span> en diens +broeder<a class="noteref" id="xd21e24428src" href="#xd21e24428" name= +"xd21e24428src">7</a> zijn onzen vader dierbaarder dan wij; en toch +maken wij een grooter getal uit: waarlijk onze vader verkeert in eene +duidelijke dwaling<a class="noteref" id="xd21e24434src" href= +"#xd21e24434" name="xd21e24434src">8</a>. <span class= +"versenum">9.</span> Doodt <span class="sc">Jozef</span> dus, of +verdrijft hem naar een afgelegen en onbewoond gedeelte der aarde, en +het aangezicht van uwen vader zal tot u gewend worden en gij zult +daarna rijke menschen zijn<a class="noteref" id="xd21e24456src" href= +"#xd21e24456" name="xd21e24456src">9</a><span class="corr" id= +"xd21e24458" title="Niet in bron">.</span> <a id="s12.10" name= +"s12.10"></a><span class="versenum">10.</span> Een van hen<a class= +"noteref" id="xd21e24465src" href="#xd21e24465" name= +"xd21e24465src">10</a> sprak en zeide: Doodt <span class= +"sc">Jozef</span> niet en laat hem tot op den bodem van den put neder; +en een of ander reiziger zal hem ophalen, indien gij dit niet doet. +<a id="s12.11" name="s12.11"></a><span class="versenum">11.</span> Zij +zeiden tot <span class="sc">Jacob</span>: O vader! waarom vertrouwt gij +ons <span class="sc">Jozef</span> niet toe, daar wij oprecht voor hem +zijn en hem goeds toewenschen<span class="corr" id="xd21e24516" title= +"Niet in bron">?</span> <span class="versenum">12<span class="corr" id= +"xd21e24522" title="Niet in bron">.</span></span> Zend hem morgen met +ons naar het veld, opdat hij zich moge vermaken<a class="noteref" id= +"xd21e24526src" href="#xd21e24526" name="xd21e24526src">11</a> en +spelen; en wij zullen zijne makkers zijn. <a id="s12.13" name= +"s12.13"></a><span class="versenum">13.</span> <span class= +"sc">Jacob</span> antwoordde: Het grieft mij, dat gij hem medeneemt, en +ik vrees dat de wolf hem verscheure<a class="noteref" id= +"xd21e24536src" href="#xd21e24536" name="xd21e24536src">12</a>, dewijl +gij achteloos nopens hem zijt. <span class="versenum">14.</span> Zij +zeiden: Waarlijk indien de wolf hem verslond, terwijl wij zoo velen +zijn<a class="noteref" id="xd21e24559src" href="#xd21e24559" name= +"xd21e24559src">13</a>, zouden wij inderdaad zwak wezen<a class= +"noteref" id="xd21e24565src" href="#xd21e24565" name= +"xd21e24565src">14</a>. <a id="s12.15" name="s12.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> En toen zij hem met zich hadden genomen, en +overeengekomen waren, hem tot op den bodem des puts neder <span class= +"pagenum">[<a id="pb262" href="#pb262" name="pb262">262</a>]</span>te +laten<a class="noteref" id="xd21e24574src" href="#xd21e24574" name= +"xd21e24574src">15</a>, voerden zij hun voornemen uit; en wij zonden +hem eene openbaring<a class="noteref" id="xd21e24616src" href= +"#xd21e24616" name="xd21e24616src">16</a> zeggende: Gij zult hun hierna +deze hunne daad verklaren, en zij zullen niet bemerken, dat gij +<span class="sc">Jozef</span> zijt. <span class="versenum">16.</span> +En zij kwamen des avonds tot hunnen vader, weenende. <a id="s12.17" +name="s12.17"></a><span class="versenum">17.</span> Zij zeiden: Vader! +wij hebben ons verwijderd en hebben een wedloop gehouden<a class= +"noteref" id="xd21e24677src" href="#xd21e24677" name= +"xd21e24677src">17</a>; wij hebben <span class="sc">Jozef</span> met +onze reisgoederen verlaten, en de wolf heeft hem verscheurd; doch gij +wilt ons niet gelooven, hoewel wij de waarheid spreken. <a id="s12.18" +name="s12.18"></a><span class="versenum">18.</span> En zij vertoonden +zijn onderste kleedingstuk, met ander bloed geverfd. <span class= +"sc">Jacob</span> antwoordde: gij zelf hebt dat in uw eigen belang +bedreven<a class="noteref" id="xd21e24691src" href="#xd21e24691" name= +"xd21e24691src">18</a>; maar geduld is het beste, en Gods hulp roep ik +in, om mij in staat te stellen, het ongeluk te dragen, dat gij mij +verhaalt. <a id="s12.19" name="s12.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> En zekere reizigers kwamen en zonden een +man<a class="noteref" id="xd21e24704src" href="#xd21e24704" name= +"xd21e24704src">19</a> <span class="pagenum">[<a id="pb263" href= +"#pb263" name="pb263">263</a>]</span>om water voor hen te halen; en hij +liet zijn’ emmer neder<a class="noteref" id="xd21e24718src" href= +"#xd21e24718" name="xd21e24718src">20</a> en zeide: goed +nieuws<a class="noteref" id="xd21e24724src" href="#xd21e24724" name= +"xd21e24724src">21</a>! dat is een jongeling. En zij verborgen +hem<a class="noteref" id="xd21e24733src" href="#xd21e24733" name= +"xd21e24733src">22</a>, omdat zij hem als een stuk koopwaar willen +verkoopen; maar God wist wat zij deden. <span class= +"versenum">20.</span> En zij verkochten hem voor een lagen prijs: voor +eenige stuivers<a class="noteref" id="xd21e24769src" href="#xd21e24769" +name="xd21e24769src">23</a> en stelden weinig waarde in hem. <a id= +"s12.21" name="s12.21"></a><span class="versenum">21.</span> En de +Egyptenaar, die hem kocht<a class="noteref" id="xd21e24779src" href= +"#xd21e24779" name="xd21e24779src">24</a>, zeide tot zijn +vrouw<a class="noteref" id="xd21e24804src" href="#xd21e24804" name= +"xd21e24804src">25</a>. Gebruik hem met eere; misschien kan hij ons +dienstig zijn; of laten wij hem als onzen zoon aannemen<a class= +"noteref" id="xd21e24814src" href="#xd21e24814" name= +"xd21e24814src">26</a>. Zoo hebben wij de plaats van <span class= +"sc">Jozef</span> op aarde vooraf gereed gemaakt, en wij leerden hem de +vertolking der duistere gezegden; <span class="pagenum">[<a id="pb264" +href="#pb264" name="pb264">264</a>]</span>want God is wel in staat zijn +doel te bereiken: maar het grootste deel der menschen begrijpt het +niet. <span class="versenum">22.</span> En toen hij zijnen ouderdom van +kracht had bereikt, schonken wij hem wijsheid en kennis; want zoo +beloonen wij den rechtvaardigen. <span class="versenum">23.</span> En +zij, in wier huis hij zich bevond, begeerde dat hij zich bij haar zou +leggen, en zij sloot de deuren en zeide: Kom hier. Hij antwoordde: God +beware mij! Waarlijk, mijn heer<a class="noteref" id="xd21e24840src" +href="#xd21e24840" name="xd21e24840src">27</a> heeft mij gastvrijheid +verleend, en de ondankbare zal geen voorspoed genieten. <span class= +"versenum">24.</span> Maar zij hield bij hem aan, en hij had dezelfde +bedoeling; doch hij ontving eene duidelijke waarschuwing van zijnen +Heer<a class="noteref" id="xd21e24851src" href="#xd21e24851" name= +"xd21e24851src">28</a>. Zoo wendden wij het kwaad en de onreinheid van +hem af, daar hij een onzer oprechte dienaren was. <span class= +"versenum">25.</span> En zij begaven zich beide naar de deur: de een om +te ontvluchten, de andere om hem te weerhouden; en zij scheurde zijn +kleed van achteren. En zij ontmoette haren heer bij de deur. Zij zeide: +wat zal de vergelding zijn van hem, die kwaad in uw gezin tracht te +bedrijven: gevangenis of eene pijnlijke straf? <a id="s12.26" name= +"s12.26"></a><span class="versenum">26.</span> En <span class= +"sc">Jozef</span> zeide: zij vroeg mij bij haar te liggen. En een +getuige van haar gezin<a class="noteref" id="xd21e24889src" href= +"#xd21e24889" name="xd21e24889src">29</a> legde getuigenis af, +zeggende: Indien zijn kleed van voren gescheurd is, spreekt zij de +waarheid en is hij een leugenaar. <span class="versenum">27.</span> +Maar indien zijn kleed van achteren is gescheurd, liegt zij en spreekt +hij de waarheid. <span class="versenum">28.</span> En toen haar man +zag, dat zijn kleed van achteren gescheurd was, zeide hij: Dit is eene +doortrapte boosheid; want waarlijk uwe boosheid is groot. <span class= +"versenum">29.</span> O <span class="sc">Jozef</span>! houd u niet meer +met deze zaak bezig; en gij, o vrouw! vraag vergiffenis voor uwen +misdaad; want gij zijt een schuldig mensch. <span class= +"versenum">30.</span> En zekere vrouwen zeiden in het openbaar<a class= +"noteref" id="xd21e24912src" href="#xd21e24912" name= +"xd21e24912src">30</a> in de stad: De vrouw van den edelman heeft den +knecht <span class="pagenum">[<a id="pb265" href="#pb265" name= +"pb265">265</a>]</span>verzocht hij haar te liggen; hij heeft hare +borst door zijne liefde ontvlamd. Wij zien dat zij op een duidelijken +dwaalweg is. <a id="s12.31" name="s12.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> En toen zij het gesprek over haar boos gedrag had +gehoord, zond zij tot haar, en maakte een middagmaal voor haar gereed +en gaf aan ieder van haar een mes, en zeide tot <span class= +"sc">Jozef</span>, onder haar te verschijnen. En toen zij hem zagen, +prezen zij hem zeer.<a class="noteref" id="xd21e24930src" href= +"#xd21e24930" name="xd21e24930src">31</a> Zij sneden hunne eigen handen +af<a class="noteref" id="xd21e24955src" href="#xd21e24955" name= +"xd21e24955src">32</a> en zeiden: O God! dit is geen sterveling; hij is +een engel die den hoogsten eerbied verdient. <span class= +"versenum">32.</span> En zijne meesteren zeide: Hij is het die mij uwen +blaam heeft berokkend. Ik verzocht hem met mij te liggen; maar hij +weigerde aanhoudend. Maar indien hij niet volbrengt wat ik hem gebied, +zal hij zekerlijk in de gevangenis worden geworpen, en zal tot de +ellendigsten behooren. <span class="versenum">33.</span> <span class= +"sc">Jozef</span> zeide: O Heer! eene gevangenis is verkieselijker voor +mij, dan de misdaad, waartoe zij mij willen verleiden, en indien gij +hare kunstgrepen niet van mij afwendt, zal ik aan mijne neiging voor +haar toegeven en zal ik tot de dwazen behooren. <span class= +"versenum">34.</span> Daardoor verhoorde hem zijn Heer, en wendde hare +kunstgrepen van hem af: want hij hoort en ziet alles. <span class= +"versenum">35.</span> En het behaagde hun<a id="xd21e24985" name= +"xd21e24985"></a><a class="noteref" id="xd21e24986src" href= +"#xd21e24986" name="xd21e24986src">33</a>, zelfs nadat zij de bewijzen +zijner onschuld hadden gezien, hem voor eenigen tijd gevangen te +houden. <span class="versenum">36.</span> En twee van des konings +dienaren traden met hem in de gevangenis.<a class="noteref" id= +"xd21e25006src" href="#xd21e25006" name="xd21e25006src">34</a> +<span class="pagenum">[<a id="pb266" href="#pb266" name= +"pb266">266</a>]</span>Een van hen<a class="noteref" id="xd21e25011src" +href="#xd21e25011" name="xd21e25011src">35</a> zeide: Het scheen mij in +mijn droom toe, dat ik wijn uit druiven perste. En de andere zeide: Het +scheen mij in mijn droom toe, dat ik brood op mijn hoofd droeg, waarvan +de vogels aten. Geef ons de uitlegging onzer droomen; want wij +bemerken, dat gij een deugdzaam mensch zijt. <span class= +"versenum">37.</span> <span class="sc">Jozef</span> antwoordde: Er zal +nog geen voedsel, om u te onderhouden, tot u komen; maar ik zal u de +uitlegging daarvan geven, alvorens dit tot u kome<a class="noteref" id= +"xd21e25022src" href="#xd21e25022" name="xd21e25022src">36</a>. Deze +kennis is een deel van hetgeen mij door God is geleerd; want ik heb den +godsdienst van hen verlaten, die niet in God gelooven en die het +volgende leven loochenen. <a id="s12.38" name="s12.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> Ik volg den godsdienst mijner vaderen: +<span class="sc">Abraham</span>, <span class="sc">Izaak</span> en +<span class="sc">Jacob</span>. Het is ons niet geoorloofd, iets met God +te vereenigen. Deze kennis van de goddelijke eenheid is ons gegeven, +door de goedheid van God omtrent ons en nopens den mensch; maar het +grootste gedeelte der menschen is ondankbaar. <span class= +"versenum">39.</span> O mijne medegevangenen! zijn een aantal heeren +beter, of de eenig ware en almachtige God? <span class= +"versenum">40.</span> Zij, die gij naast hem aanbidt, zijn slechts +ijdele namen<a class="noteref" id="xd21e25050src" href="#xd21e25050" +name="xd21e25050src">37</a>, die door u en uwe vaderen zijn uitgedacht, +waarvan God geen bewijs heeft gegeven. Het oordeel behoort aan God +alleen, die bevolen heeft, dat gij niemand naast hem zoudt aanbidden. +Dit is de ware godsdienst; maar het grootste gedeelte der menschen weet +het niet. <span class="versenum">41.</span> O mijne medegevangenen! +waarlijk, een uwer zal zijn heer wijn toedienen, evenals vroeger, maar +de andere zal gekruisigd worden en de vogels zullen van zijn hoofd +komen eten. De zaak, waaromtrent gij mij ondervraagt, is onherroepelijk +vastgesteld. <span class="versenum">42.</span> En <span class= +"sc">Jozef</span> zeide tot hem, die, naar zijn oordeel, de persoon +was, welke bevrijd zou worden: Gedenk mij in tegenwoordigheid van uwen +heer. Maar de duivel veroorzaakte, dat hij vergat, bij zijn heer +melding van <span class="sc">Jozef</span> te maken<a class="noteref" +id="xd21e25071src" href="#xd21e25071" name="xd21e25071src">38</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb267" href="#pb267" name= +"pb267">267</a>]</span>waardoor deze eenige jaren<a class="noteref" id= +"xd21e25089src" href="#xd21e25089" name="xd21e25089src">39</a> in de +gevangenis bleef. <span class="versenum">43.</span> En de koning van +<span class="ex">Egypte</span><a class="noteref" id="xd21e25107src" +href="#xd21e25107" name="xd21e25107src">40</a> zeide: waarlijk ik zag +in mijn’ droom zeven vette koeien, die zeven magere koeien +verslonden, en zeven groene korenaren en zeven verdroogde korenaren. O +edelen! legt mij mijn visioen uit<span class="corr" id="xd21e25132" +title="Bron: .">,</span> indien gij in staat zijt dit te doen. +<span class="versenum">44.</span> Zij antwoordden: Het zijn verwarde +droomen; wij zijn niet bedreven in het uitleggen van zulke droomen. +<span class="versenum">45.</span> En <span class="sc">Jozefs</span> +medegevangene, die bevrijd was, zeide (want hij herinnerde zich +<span class="sc">Jozef</span>, na verloop van eenigen tijd): Ik zal u +de uitlegging daarvan geven, laat mij dus tot den persoon gaan, die mij +dien droom zal verklaren. <span class="versenum">46.</span> En hij ging +naar de gevangenis en zeide: O <span class="sc">Jozef</span>! +waarheidlievend man, geeft ons de uitlegging van zeven vette koeien, +die zeven magere koeien verslonden, en van zeven groene korenaren en +zeven verdroogde korenaren, welke de koning in zijn’ droom zag, +opdat ik kunne terugkeeren tot de personen die mij hebben gezonden, en +zij dit wellicht mogen verstaan. <span class="versenum">47.</span> +<span class="sc">Jozef</span> antwoordde: Gij zult zooals gewoonlijk +zaaien, en het graan dat gij gemaaid zult hebben, zult gij in zijne +aren laten<a class="noteref" id="xd21e25165src" href="#xd21e25165" +name="xd21e25165src">41</a>, behalve eene kleine hoeveelheid, waarvan +gij moogt eten. <span class="versenum">48.</span> Dan zullen, na deze, +zeven jaren van strengen hongersnood komen, die verteren zullen, wat +gij als voorraad daarvoor hebt verzameld, behalve eene kleine +hoeveelheid die gij bewaard zult hebben. <span class= +"versenum">49.</span> Dan zal er een jaar komen, dat de menschen veel +regen hebben<a class="noteref" id="xd21e25177src" href="#xd21e25177" +name="xd21e25177src">42</a> en de druiven uitpersen zullen. +<span class="versenum">50.</span> En toen de opperschenker dit had +overgebracht, zeide de Koning: Breng hem tot mij. En toen de +boodschapper tot <span class="sc">Jozef</span> kwam, zeide <span class= +"pagenum">[<a id="pb268" href="#pb268" name= +"pb268">268</a>]</span>deze: Keer tot uwen heer terug en vraag hem af, +wat de bedoeling der vrouwen was, die hare handen afsneden<a class= +"noteref" id="xd21e25240src" href="#xd21e25240" name= +"xd21e25240src">43</a>; want mijn Heer kent den valstrik wel dien zij +mij spannen<a class="noteref" id="xd21e25255src" href="#xd21e25255" +name="xd21e25255src">44</a> <span class="versenum">51.</span> En toen +de vrouwen voor den koning waren verzameld, zeide hij tot haar: Wat was +uwe bedoeling<a class="noteref" id="xd21e25263src" href="#xd21e25263" +name="xd21e25263src">45</a> toen gij <span class="sc">Jozef</span> tot +eene onwettige liefde aanspoordet? Zij antwoordden: God zij geloofd! +Wij weten geen kwaad van hem. De vrouw van den edelman (<span class= +"ex">Aziz</span>) zeide: Thans is de waarheid duidelijk geworden: Ik +verzocht hem bij mij te liggen, en hij is een dergenen die waarheid +spreken. <span class="versenum">52.</span> En toen <span class= +"sc">Jozef</span> daarmede bekend was, zeide hij: Deze ontdekking heeft +thans plaats gehad, opdat mijn heer wete, dat ik hem niet ongetrouw was +tijdens zijne afwezigheid, en dat God den aanslag der bedriegers niet +leidt. <span class="versenum">53.</span> Ik wil mij ook niet volstrekt +rechtvaardigen<a class="noteref" id="xd21e25290src" href="#xd21e25290" +name="xd21e25290src">46</a> want iedere ziel is aan het kwaad +onderworpen, uitgenomen degene voor wie mijn Heer genade heeft; want +mijn Heer is genadig en barmhartig. <span class="versenum">54.</span> +En de koning zeide: Breng hem tot mij, ik wil hem in mijnen eigenen en +bijzonderen dienst nemen. En toen <span class="sc">Jozef</span> tot den +koning was gevoerd en hij met hem gesproken had, zeide de vorst: Van +heden af zijt gij vast bij ons geplaatst, en gij zult met onze zaken +vertrouwd zijn<a class="noteref" id="xd21e25316src" href="#xd21e25316" +name="xd21e25316src">47</a>. <span class="versenum">55.</span> +<span class="sc">Jozef</span> antwoordde: Geef mij <span class= +"pagenum">[<a id="pb269" href="#pb269" name="pb269">269</a>]</span>het +beheer over de voorraadplaatsen van het land; want ik zal daarvan een +verstandige bewaarder zijn. <span class="versenum">56.</span> Zoo +plaatsten wij <span class="sc">Jozef</span> in het land, opdat hij zich +daarin eene woning zou kiezen, waar het hem mocht behagen. Wij schenken +onze genade aan wien het ons behaagt, en wij laten de belooning niet +verloren gaan van hen die goed handelen. <span class= +"versenum">57.</span> En waarlijk, de belooning van het volgende leven +is beter voor hen die gelooven en God vreezen. <span class= +"versenum">58.</span> Vervolgens kwamen <span class="sc">Jozefs</span> +broederen en wendden zich tot hem, en hij herkende hen, doch zij +herkenden hem niet. <span class="versenum">59.</span> En toen hij hen +van hunne levensmiddelen had voorzien, zeide hij: Breng uwen broeder +tot mij, den zoon van uwen vader. Ziet gij niet dat ik de volle maat +geef en dat ik mijne gasten gul ontvang? <span class= +"versenum">60.</span> Maar indien gij hem niet tot mij brengt, zal u +door mij geen koren meer gemeten worden, en gij zult niet meer in mijne +tegenwoordigheid komen. <span class="versenum">61.</span> Zij +antwoordden: Wij zullen trachten hem van zijn vader te verkrijgen, en +wij zullen zekerlijk volvoeren wat gij verlangt. <span class= +"versenum">62.</span> En <span class="sc">Jozef</span> zeide tot zijne +dienaren: Leg hun geld<a class="noteref" id="xd21e25422src" href= +"#xd21e25422" name="xd21e25422src">48</a>, dat zij voor hun koren +hebben betaald, in hunne zakken, opdat zij het bemerken als zij tot hun +gezin zijn teruggekeerd; misschien komen zij tot ons terug. <a id= +"s12.63" name="s12.63"></a><span class="versenum">63.</span> En toen +zij tot hunnen vader waren teruggekeerd, zeiden zij: O vader! het is +verboden ons nog koren te meten, tenzij wij onzen broeder <span class= +"sc">Benjamin</span> mede nemen; zend dus onzen broeder met ons, en men +zal ons koren afleveren; en, waarlijk, wij zullen hem voor alle +ongevallen behoeden. <span class="versenum">64.</span> <span class= +"sc">Jacob</span> antwoordde: Zou ik hem u met beter gevolg +toevertrouwen, dan ik u vroeger uwen broeder <span class= +"sc">Jozef</span> toevertrouwde? Maar God is de beste bewaker, en hij +is de barmhartigste. <span class="versenum">65.</span> En toen zij +hunne zakken openden, vonden zij dat hun geld was teruggegeven, en zij +zeiden: O vader! wat verlangen wij meer? Dit ons geld is ons +teruggegeven; wij zullen dus wederkeeren en koren voor onze gezinnen +koopen; wij zullen voor onzen broeder zorgen, en wij <span class= +"pagenum">[<a id="pb270" href="#pb270" name= +"pb270">270</a>]</span>zullen een kameellast meer ontvangen dan den +laatsten keer. Dit is eene kleine hoeveelheid<a class="noteref" id= +"xd21e25455src" href="#xd21e25455" name="xd21e25455src">49</a>. +<span class="versenum">66.</span> <span class="sc">Jacob</span> zeide: +ik wil hem volstrekt niet met u zenden, tenzij gij mij eene plechtige +belofte aflegt en bij God zweert, dat gij hem zekerlijk tot mij zult +terugbrengen, behalve wanneer zich een onoverkomelijke hinderpaal +daartegen opdoet. En toen zij hem hunne plechtige belofte hadden +gegeven, zeide hij: God is getuige van hetgeen wij zeggen. <span class= +"versenum">67.</span> En hij zeide: Mijne zonen treedt de stad niet +allen door ééne poort binnen, maar gaat door +verschillende poorten binnen. Doch deze voorzorg zal u niet tot +voordeel strekken tegen Gods besluit; want het oordeel behoort Gode +alleen: in hem stel ik mijn vertrouwen, en laat hen, die zoeken +onderworpen te zijn, dit in hem stellen. <span class= +"versenum">68.</span> En toen zij de stad binnenkwamen, zooals hun +vader hun had bevolen, was het hun niet van oordeel tegen Gods besluit, +en het diende alleen om de begeerte van <span class="sc">Jacobs</span> +ziel te bevredigen, die het hun had gelast; want hij was begiftigd met +de kennis, waarin wij hem hadden onderwezen; maar het grootste deel der +menschen begrijpt niet. <span class="corr" id="xd21e25482" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">69.</span></span> En toen zij in +tegenwoordigheid van <span class="sc">Jozef</span> kwamen, ontving hij +zijnen broeder <span class="sc">Benjamin</span> als zijn gast en zeide: +Waarlijk, ik ben uw broeder<a class="noteref" id="xd21e25493src" href= +"#xd21e25493" name="xd21e25493src">50</a>; wees dus niet bedroefd om +hetgeen zij tegen mij hebben bedreven. <span class= +"versenum">70.</span> En toen hij hen van hunne levensmiddelen had +voorzien, legde hij zijn beker<a class="noteref" id="xd21e25535src" +href="#xd21e25535" name="xd21e25535src">51</a> <span class= +"pagenum">[<a id="pb271" href="#pb271" name="pb271">271</a>]</span>in +den zak van zijn broeder <span class="sc">Benjamin</span>. En een +uitroeper riep hen achterna, zeggende: O gezelschap van reizigers! +waarlijk gij zijt dieven. <span class="versenum">71.</span> Zij keerden +zich om en zeiden: Wat vermist gij? <span class="versenum">72.</span> +Men antwoordde hun: wij vermissen den beker van den vorst, en hij die +dien terugbrengt, zal een kameellast koren ontvangen, en ik sta +daarvoor borg. <span class="versenum">73.</span> <span class= +"sc">Jozefs</span> broeders antwoordden: Wij zweren bij God, dat gij +wel weet, dat wij niet komen om snood in het land<a class="noteref" id= +"xd21e25559src" href="#xd21e25559" name="xd21e25559src">52</a> te +handelen, en evenzeer dat wij geene dieven zijn. <span class= +"versenum">74.</span> De Egyptenaren zeiden: Wat zal de vergelding zijn +voor hem, die blijken zal den beker te hebben gestolen, indien het +blijkt dat gij leugenaars zijt. <a id="s12.75" name= +"s12.75"></a><span class="versenum">75.</span> De broeders van +<span class="sc">Jozef</span> antwoordden: Als eene vergelding voor +hem, in wiens zak de beker zal gevonden worden, zal hij uw gijzelaar +zijn: zoo vergelden wij de onrechtvaardigen, die schuldig zijn aan +diefstal<a class="noteref" id="xd21e25574src" href="#xd21e25574" name= +"xd21e25574src">53</a>. <span class="versenum">76.</span> Daarop begon +hij hunne zakken te onderzoeken, alvorens hij den zak van zijn broeder +onderzocht, en hij haalde den beker uit den zak van zijn broeder. Wij +verschaften <span class="sc">Jozef</span> deze list. Hij zou zich +volgens de wet van den Koning van <span class="ex">Egypte</span> niet +van zijn broeder hebben kunnen meester maken<a class="noteref" id= +"xd21e25591src" href="#xd21e25591" name="xd21e25591src">54</a>, indien +God het niet had veroorloofd. Wij verheffen tot den rang van kennis en +eer, wie ons behaagt, en er is een die wijs is, boven allen die met +kennis zijn begiftigd. <span class="versenum">77.</span> Zijne broeders +zeiden: Indien <span class="sc">Benjamin</span> schuldig aan diefstal +zij, is zijn broeder <span class="sc">Jozef</span> vroeger ook schuldig +aan diefstal geweest<a class="noteref" id="xd21e25611src" href= +"#xd21e25611" name="xd21e25611src">55</a>. Maar <span class= +"sc">Jozef</span> verborg deze dingen in zijn hart en ontdekte zich +niet aan hen, en hij zeide bij zich zelven: Gij zijt in een meer +beklagenswaardigen <span class="pagenum">[<a id="pb272" href="#pb272" +name="pb272">272</a>]</span>toestand dan wij beiden. God weet beter +waarover gij spreekt. <span class="versenum">78.</span> Zij zeiden tot +<span class="sc">Jozef</span>: Edele Heer! deze jongeling heeft een +ouden vader, neem dus een van ons in zijne plaats; want wij zien dat +gij een edelmoedig mensch zijt. <span class="versenum">79.</span> +<span class="sc">Jozef</span> antwoordde: God verhoede, dat wij iemand +anders zouden nemen dan hem, bij wien wij onze goederen vonden; want +dan zouden wij zekerlijk onrechtvaardig zijn. <a id="s12.80" name= +"s12.80"></a><span class="versenum">80.</span> En toen zij wanhoopten, +<span class="sc">Benjamin</span> terug te krijgen, verwijderden zij +zich om afzonderlijk met elkander te beraadslagen. En de oudste van hen +zeide<a class="noteref" id="xd21e25666src" href="#xd21e25666" name= +"xd21e25666src">56</a>: Weet gij niet dat uw vader eene plechtige +belofte van u heeft ontvangen, in den naam van God, en hoe bedriegelijk +gij vroeger omtrent <span class="sc">Jozef</span> hebt gehandeld? Ik +zal dus op geenerlei wijze het land <span class="ex">Egypte</span> +verlaten, tot mijn vader mij verlof geeft, tot hem terug te keeren, of +dat God mij zijnen wil bekend maakt; want hij is de beste rechter. +<span class="versenum">81.</span> Keert tot uwen vader terug, en zegt: +O vader! waarlijk, uw zoon heeft een diefstal gepleegd; wij zijn van +niets meer getuigen dan van hetgeen wij weten, en wij konden niet waken +tegen hetgeen wij niet voorzagen. <span class="versenum">82.</span> +Onderzoek in de stad waarin wij zijn geweest en bij het gezelschap van +kooplieden waarmede wij zijn aangekomen, en gij zult vinden dat wij de +waarheid spreken. <a id="s12.83" name="s12.83"></a><span class= +"versenum">83.</span> En toen zij waren teruggekeerd en aldus tot +hunnen vader hadden gesproken, zeide hij: Gij zelven hebt dat alles zoo +ingericht; maar ik zal geduldig zijn; misschien zal God mij hen allen +terug geven: want hij is de alwetende en wijze. <span class= +"versenum">84.</span> Hij wendde zich van hen af en zeide: O hoezeer +ben ik door <span class="sc">Jozef</span> bedroefd! En zijne oogen +werden door treuren wit<a class="noteref" id="xd21e25711src" href= +"#xd21e25711" name="xd21e25711src">57</a> daar hij door zware droefheid +overstelpt was. <span class="versenum">85.</span> Zijne zonen zeiden: +Bij God, zult gij dan nimmer ophouden van <span class="sc">Jozef</span> +te spreken tot gij aan de poort des doods zijt gevoerd, of tot de smart +uwe dagen eindigt. <span class="versenum">86.</span> Hij antwoordde: ik +breng mijne smart, die ik niet kan dragen, en mijne droefheid voor God, +omdat ik door openbaring van God weet, wat gij niet weet<a class= +"noteref" id="xd21e25729src" href="#xd21e25729" name= +"xd21e25729src">58</a>. <span class="versenum">87.</span> O mijne +zonen! gaat en doet onderzoek naar <span class="sc">Jozef</span> en +zijn broeder, en wanhoopt niet aan Gods genade want niemand wanhoopt +aan Gods genade, behalve de ongeloovigen. <span class= +"versenum">88.</span> Daarom keerden de broeders <span class= +"pagenum">[<a id="pb273" href="#pb273" name="pb273">273</a>]</span>van +<span class="sc">Jozef</span> naar <span class="ex">Egypte</span> terug +en toen zij in zijne tegenwoordigheid kwamen, zeiden zij: Edele heer, +de hongersnood heerscht bij ons en ons gezin, en wij zijn met eene +kleine som gelds<a class="noteref" id="xd21e25761src" href= +"#xd21e25761" name="xd21e25761src">59</a> gekomen; geef ons dus volle +maat, en schenk ons koren als aalmoes; want God beloont hen die +aalmoezen geven. <span class="versenum"><span class="corr" id= +"xd21e25770" title="Bron: 19">89</span>.</span> <span class= +"sc">Jozef</span> zeide tot hen: Weet gij wat gij aan <span class= +"sc">Jozef</span> en zijn broeder deedt, toen gij niet wist wat de +gevolgen daarvan zouden zijn<a class="noteref" id="xd21e25780src" href= +"#xd21e25780" name="xd21e25780src">60</a>? <span class= +"versenum">90.</span> Zij antwoordden: Zijt gij werkelijk <span class= +"sc">Jozef</span><a class="noteref" id="xd21e25809src" href= +"#xd21e25809" name="xd21e25809src">61</a>? Hij antwoordde: Ik ben +<span class="sc">Jozef</span> en dit is mijn broeder. Thans is God +genadig nopens ons geweest. Want wie God vreest en met geduld volhardt, +zal eindelijk hulp vinden; want God zal de belooning der rechtvaardigen +niet laten verloren gaan. <span class="versenum">91.</span> Zij zeiden: +Bij den naam van God, thans heeft God u boven ons gekozen en waarlijk, +wij zijn zondaars geweest. <span class="versenum">92.</span> +<span class="sc">Jozef</span> antwoordde: Heden zal ik u geene +verwijtingen doen. God vergeeft u; want hij is de genadigste der +genadigen. <a id="s12.93" name="s12.93"></a><span class= +"versenum">93.</span> Vertrekt met dit mijn onderkleed<a class= +"noteref" id="xd21e25840src" href="#xd21e25840" name= +"xd21e25840src">62</a>, legt het op mijns vaders aangezicht, en hij zal +zijn gezicht terug krijgen; en komt dan tot mij met uw geheele gezin. +<span class="versenum">94.</span> En toen het reisgezelschap van +<span class="ex">Egypte</span> was vertrokken om zijne reis naar +<span class="ex">Canaän</span> te aanvaarden, zeide hun vader tot +hen die nabij hem waren: Waarlijk, ik bemerk den reuk van <span class= +"sc">Jozef</span><a class="noteref" id="xd21e25865src" href= +"#xd21e25865" name="xd21e25865src">63</a>, hoewel gij denkt dat ik ijl. +<span class="versenum">95.</span> Zij antwoordden: <span class= +"pagenum">[<a id="pb274" href="#pb274" name="pb274">274</a>]</span>Bij +den naam van God, gij verkeert in uwe oude dwaling. <span class= +"versenum">96.</span> Maar toen de boodschapper van goede +tijdingen<a class="noteref" id="xd21e25893src" href="#xd21e25893" name= +"xd21e25893src">64</a> met <span class="sc">Jozefs</span> onderkleed +was gekomen, dekte hij het over zijn gelaat en hij kreeg zijn +gezichtsvermogen terug. <span class="versenum">97.</span> En +<span class="sc">Jacob</span> zeide: Verhaalde ik u niet, dat ik van +God wist hetgeen gij niet wist? <span class="versenum">98.</span> Zij +antwoordden: O vader! vraag vergiffenis van onze zonden voor ons; want, +waarlijk, wij zijn zondaars geweest. <span class="versenum">99.</span> +Hij hernam: Ik zal zekerlijk vergiffenis voor u van mijn Heer vragen; +want hij is genadig en barmhartig. <span class="versenum">100.</span> +En toen <span class="sc">Jacob</span> en zijn gezin in <span class= +"ex">Egypte</span> aankwamen en bij <span class="sc">Jozef</span> waren +binnengeleid, ontving hij zijne ouders bij zich<a class="noteref" id= +"xd21e25941src" href="#xd21e25941" name="xd21e25941src">65</a> en +zeide: Gaat, door Gods gunst, in volle zekerheid <span class= +"ex">Egypte</span> binnen. <span class="versenum">101.</span> En hij +verhief zijne ouders op een verheven zetel, en zij vielen met zijne +broeders op hunne aangezichten en betoonden hem eerbied<a class= +"noteref" id="xd21e25980src" href="#xd21e25980" name= +"xd21e25980src">66</a>. En hij zeide: O mijn vader! dit is de +beteekenis van mijn visioen, dat ik vroeger zag; thans heeft mijn Heer +het bewaarheid. En zekerlijk hij is mij genadig geweest, daar hij mij +uit de gevangenis voerde en u hierheen heeft gebracht uit de woestijn, +nadat de duivel tweedracht tusschen mij en mijne broeders had gezaaid; +want mijn Heer is genadig voor dengeen die hem behaagt, en hij is de +alwetende, de wijze God. <a id="s12.102" name= +"s12.102"></a><span class="versenum">102.</span> O Heer! gij hebt mij +een deel van het koninkrijk gegeven; gij hebt mij de vertolking van +duistere gezegden geleerd. Schepper van hemel en aarde! gij zijt mijn +beschermer in deze en de volgende wereld. Doe mij als een Moslem +sterven en vereenig mij met de rechtvaardigen<a class="noteref" id= +"xd21e25990src" href="#xd21e25990" name="xd21e25990src">67</a>. +<span class="versenum">103.</span> Dit is eene geheime geschiedenis, +die wij <span class="pagenum">[<a id="pb275" href="#pb275" name= +"pb275">275</a>]</span>u, o <span class="sc">Mahomet</span>! openbaren, +hoewel gij niet tegenwoordig waart bij de broeders van <span class= +"sc">Jozef</span>, toen zij hun plan overlegden en een aanslag tegen +hem smeedden. Maar het grootste deel der menschen zullen, hoewel gij +het ernstig begeert, niet gelooven. <span class="versenum">104.</span> +Gij zult van hen geene belooning vragen voor uwe mededeeling van den +Koran! het is slechts eene waarschuwing aan alle schepselen. +<span class="versenum">105.</span> En hoeveel teekens er ook in den +hemel en op de aarde zijn, zoowel van het bestaan als van de eenigheid +en voorzienigheid van God; zij gaan die voorbij en wenden zich af. +<span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e26054" title= +"Bron: 136">106</span>.</span> En het grootste deel hunner gelooft niet +in God, zonder nog schuldig te zijn aan afgodendienarij<a class= +"noteref" id="xd21e26058src" href="#xd21e26058" name= +"xd21e26058src">68</a>. <span class="versenum">107.</span> Zijn zij er +dan van verzekerd, dat Gods zware kastijding hen niet zal overvallen, +of dat het uur des oordeels hen niet plotseling zal bereiken, als zij +de nadering niet verwachten? <span class="versenum">108.</span> Zeg tot +de bewoners van <span class="ex">Mekka</span>. Dit is mijn weg. Ik +noodig u door een duidelijk wonder tot God; ik en hij die mij zal +volgen, zijn, God zij geloofd, geene afgodendienaars. <a id="s12.109" +name="s12.109"></a><span class="versenum">109.</span> Wij zenden u +geene gezanten, behalve menschen, aan welke wij onzen wil openbaren en +die wij kiezen onder hen die in steden wonen<a class="noteref" id= +"xd21e26086src" href="#xd21e26086" name="xd21e26086src">69</a>. Wilt +gij niet de aarde rond trekken en zien wat het einde was van hen die u +zijn voorafgegaan? Maar de woning van het volgende leven zal zekerlijk +beter zijn voor hen die God vreezen. Wilt gij dus niet begrijpen? +<span class="versenum">110.</span> Toen eindelijk onze gezanten +wanhoopten aan het slagen hunner pogingen, en de menschen dachten, dat +zij leugenaars waren, kwam onze hulp tot hen, en wij bevrijdden wie ons +behaagde; maar onze wraak werd van de zondaren niet afgewend. +<span class="versenum">111.</span> Waarlijk, in de geschiedenissen der +profeten en hun volk is een leerzaam voorbeeld gelegen voor hen, die +met verstand zijn begaafd. De Koran is geen nieuw uitgevonden sprookje, +maar eene bevestiging der schriften die te voren zijn geopenbaard, en +eene duidelijke uitlegging van iedere zaak, die zoowel met betrekking +tot het geloof als tot beoefening noodig is en eene leiding en eene +genade voor hen die gelooven. <span class="pagenum">[<a id="pb276" +href="#pb276" name="pb276">276</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24304" href="#xd21e24304src" name="xd21e24304">1</a></span> De +Koreïshieten wilden <span class="sc">Mahomet</span> verstrikken, +op aanhitsing en aangevoerd door zekere Joodsche rabbijnen, en vroegen +hem daartoe, hoe <span class="sc">Jacobs</span> gezin naar <span class= +"ex">Egypte</span> was gekomen, en dat hij hun de geschiedenis van +<span class="sc">Jozef</span> met al hare omstandigheden zou vertellen. +Daarop beweerde hij dit hoofdstuk, bevattende het verhaal van dien +patriarch, van den hemel te hebben ontvangen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Men zegt echter, dat het door twee +Mahomedaansche secten, takken van de Kharejieten—Ajaredieten en +Maimoenianen genaamd—als valsch werd verworpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24327" href="#xd21e24327src" name="xd21e24327">2</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span>, zegt <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, dat de Mahomedaan die dit hoofdstuk zal lezen, of +het aan zijne vrienden of dienaren verklaart, een zachten dood zal +hebben en genoegzame zielskracht om niemand te benijden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24351" href="#xd21e24351src" name="xd21e24351">3</a></span> Of +dit bijzondere hoofdstuk. Zooals reeds werd opgemerkt, beteekent het +woord <span class="ex">Koran</span> niets meer dan eene lezing of +voorlezing, en wordt het dikwijls gebruikt, niet alleen om het geheele +boek, maar ook om een hoofdstuk of deel daarvan aan te duiden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24358" href="#xd21e24358src" name="xd21e24358">4</a></span> Dat +is: Zoo geheel onbekend met het verhaal waart gij dat het u nimmer in +de gedachte kwam. Volgens <span class="sc">Al Beidâwi</span> is +dit een zeker argument, dat het uit den hemel aan <span class= +"sc">Mahomet</span> moet zijn geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24382" href="#xd21e24382src" name="xd21e24382">5</a></span> Want +de uitleggers zeggen, dat <span class="sc">Jacob</span>, die van +oordeel was, dat <span class="sc">Jozefs</span> droom zijne verheffing +boven de overige leden van het gezin voorspelde, terecht begreep, dat +de afgunst zijner broederen hen in verzoeking mocht brengen, hem eenig +nadeel te berokkenen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24395" href="#xd21e24395src" name="xd21e24395">6</a></span> Dat +is van droomen, of, zooals anderen zeggen, van de diepe beteekenis der +plaatsen van de schrift, en van alle moeilijkheden, hetzij betreffende +den godsdienst of de gerechtigheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24428" href="#xd21e24428src" name="xd21e24428">7</a></span> +Zijnde <span class="sc">Benjamin</span>, zijn broeder uit dezelfde +moeder.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24434" href="#xd21e24434src" name="xd21e24434">8</a></span> +<span class="sc">Jozef</span> en <span class="sc">Benjamin</span> +genieten de grootste teederheid van <span class="sc">Jacob</span>, +hoewel wij die meer dan zij verdienen. Hij beging eene groote +onrechtvaardigheid omtrent ons. (<span class="sc">Savary</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24456" href="#xd21e24456src" name="xd21e24456">9</a></span> Of: +hij zal u zijne geheele liefde wijden, en gij zult zijne gunst alleen +genieten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24465" href="#xd21e24465src" name="xd21e24465">10</a></span> +Zooals sommigen zeggen, was deze persoon <span class="sc">Judah</span>, +de voorzichtigste en edelhartigste van hen allen, of, volgens anderen, +<span class="sc">Ruben</span>, die door de Mahomedaansche schrijvers +<span class="sc">Rubîl</span> wordt genaamd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakshari</span>). Deze +beide meeningen worden gestaafd door het verhaal van <span class= +"sc">Mozes</span>, die ons vertelt, dat <span class="sc">Ruben</span> +hun ried, <span class="sc">Jozef</span> niet te dooden, maar hem +heimelijk in een put neder te laten, waaruit hij voornemens was hem te +verlossen (Gen. +XXX, VII, 21, 22) en dat <span class="sc">Judah</span> daarna, +gedurende de afwezigheid van <span class="sc">Ruben</span>, hen +overhaalde hem niet in den put te laten sterven, maar hem aan de +Ismaëlieten te verkoopen (Ibid 26, 27.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24526" href="#xd21e24526src" name="xd21e24526">11</a></span> In +sommige afschriften staat: Opdat wij ons zouden mogen vermaken, +enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24536" href="#xd21e24536src" name="xd21e24536">12</a></span> De +reden waarom <span class="sc">Jacob</span> dit dier vooral vreesde was, +zooals de uitleggers zeggen: hetzij omdat het land vol wolven was, of +wel omdat hij had gedroomd, dat hij <span class="sc">Jozef</span> door +een dezer dieren zag verscheuren (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Zamakshari</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24559" href="#xd21e24559src" name="xd21e24559">13</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span>: indien hij door een wild dier +wordt aangevallen zijn wij talrijk, en wij willen ter zijner +verdediging sterven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24565" href="#xd21e24565src" name="xd21e24565">14</a></span> Dat +is: Het zou een voorbeeld van uiterste zwakheid en dwaasheid van ons +zijn, en wij zouden terecht om zijn verlies gegispt worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24574" href="#xd21e24574src" name="xd21e24574">15</a></span> +Zooals sommigen zeggen, was deze een zekere put nabij <span class= +"ex">Jeruzalem</span> of niet ver van de rivier de <span class= +"ex">Jordaan</span> gelegen; anderen noemen dien echter de put van +<span class="ex">Egypte</span> of <span class="ex">Midian</span>. De +uitleggers verhalen ons, dat, toen <span class="sc">Jacobs</span> zonen +<span class="sc">Jozef</span> naar het veld hadden medegenomen, zij hem +zoo onbarmhartig mishandelden en sloegen, dat zij hem zouden gedood +hebben, indien <span class="sc">Judah</span>, op zijne hulpkreten, niet +de belofte had herinnerd, die zij hadden afgelegd, hem niet te zullen +dooden, maar hem in den put neder te laten. Daarop lieten zij hem een +klein eind neder, doch toen de wanden van den put hem terughielden, +bonden zij hem, en ontnamen hem zijn onderkleed, met het doel, dit met +bloed te verven, teneinde hunnen vader te bedriegen. <span class= +"sc">Jozef</span> smeekte overluid, dat men hem zijne kleederen zou +teruggeven, maar te vergeefs: zijne broeders zeiden tot hem met een +spottenden lach, dat de elf sterren en de zon en de maan hem konden +kleeden en gezelschap houden. Daarna hadden zij hem tot op den bodem +van den put nedergelaten. Doordien er echter water in den put was +(hoewel de schrift het tegenovergestelde zegt), was hij verplicht, op +een steen te klauteren, waarop hij weenende stond, toen de engel +<span class="sc">Gabriël</span> tot hem kwam met de openbaring, +waarvan aanstonds in den tekst wordt gesproken (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Zamakshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24616" href="#xd21e24616src" name="xd21e24616">16</a></span> +<span class="sc">Jozef</span> was toen slechts zeventien jaar oud. +<span class="sc">Al Beidâwi</span> doet opmerken, dat hij hier op +<span class="sc">Johannes</span> den Dooper en <span class= +"sc">Jezus</span> gelijkt, die mede zeer vroeg met de goddelijke +mededeeling werden begunstigd. De uitleggers beweren, dat <span class= +"sc">Gabriël</span> hem tevens in den put kleedde, met een gewaad +van zijde uit het paradijs. Zij voegen er bij, dat toen <span class= +"sc">Abraham</span> door <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e24637" title="Bron: Nimbod">Nimrod</span></span> in het vuur werd +geworpen (Zie <a href="#s21">Hoofdstuk XXI</a>), hij ontbloot was, en +dat <span class="sc">Gabriël</span> dit kleed bracht en het hem +omhing; en dat het van <span class="sc">Abraham</span> op <span class= +"sc">Jacob</span> kwam, die het opvouwde en in een amulet legde, dat +hij om <span class="sc">Jozefs</span> hals hing, tot <span class= +"sc">Gabriël</span> het er uittrok (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakshari</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24677" href="#xd21e24677src" name="xd21e24677">17</a></span> Deze +wedloopen dienden hun tot oefening, en de uitleggers nemen hier in het +algemeen die soort van wedloopen aan, waarbij zij ook hunne vlugheid in +het werpen van pijlen toonen, en welke nog in het Oosten gebruikelijk +zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24691" href="#xd21e24691src" name="xd21e24691">18</a></span> +<span class="sc">Jacob</span> had reden dit te veronderstellen, dewijl, +toen men hem het kleed bracht, hij bemerkte, dat hoewel het bebloed +was, er echter geene scheuren in waren (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24704" href="#xd21e24704src" name="xd21e24704">19</a></span> De +uitleggers hier zijn zóó nauwlettend, dat zij ons den +naam van dien man opgeven, welke, zooals zij beweren <span class= +"sc">Malec Ebn Dhor</span> was, van den stam van <span class= +"sc">Khozaab</span> (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24718" href="#xd21e24718src" name="xd21e24718">20</a></span> En +<span class="sc">Jozef</span>, van de gelegenheid gebruik makende, +greep de koord vast en werd door den man opgehaald.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24724" href="#xd21e24724src" name="xd21e24724">21</a></span> De +oorspronkelijke woorden zijn: <span class="ex">Ya boshra</span>, +waarvan het laatste door sommigen als den naam van den akker des +waterputters wordt beschouwd, wien hij ter hulp riep. Die woorden +zouden dan moeten luiden: <span class="sc">O Boshra</span>!</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24733" href="#xd21e24733src" name="xd21e24733">22</a></span> De +uitleggers zijn het niet eens, of het voornaamwoord <span class= +"ex">zij</span> betrekking heeft op <span class="sc">Malec</span> en +zijne makkers of op de broeders van <span class="sc">Jozef</span>. Zij +die de eerste meening omhelzen, zeggen, dat degenen die kwamen om water +te halen, de wijze waarop zij aan hem waren gekomen, voor het overige +gedeelte der karavaan verborgen, opdat zij hem voor zich zelven zouden +kunnen behouden, voorgevende, dat zij hem van eenige personen hadden +gekregen, om hem voor hen in <span class="ex">Egypte</span> te +verkoopen. Zij die de laatstgemelde meening zijn toegedaan verhalen +ons, dat <span class="sc">Judah</span> iederen dag, door <span class= +"sc">Jozef</span> in den put doorgebracht, hem levensmiddelen bracht, +maar toen hij hem op den vierden dag niet meer vond, maakte hij zijne +broeders er mede bekend, waarop zij zich allen tot de karavaan begaven, +en <span class="sc">Jozef</span> als hun slaaf terug eischten, terwijl +hij niet dorst ontdekken dat hij hun broeder was, uit vrees dat daaruit +nieuw leed voor hem mocht voortvloeien, terwijl zij er eindelijk in +toestemden, <span class="sc">Jozef</span> aan hen te verkoopen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24769" href="#xd21e24769src" name="xd21e24769">23</a></span> +Namelijk: twintig of tweeëntwintig <span class= +"ex">dirhems</span>, en die bovendien het volle gewicht niet +hadden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24779" href="#xd21e24779src" name="xd21e24779">24</a></span> Zijn +naam was <span class="sc">Kitfîr</span> of <span class= +"sc">Itfîr</span> (eene verbastering van <span class= +"sc">Potiphar</span>); hij was een man van hoog aanzien, daar hij +onder-intendant der koninklijke schatkist was (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). De uitleggers beweren, dat <span class= +"sc">Jozef</span> op 17 jarigen ouderdom in zijnen dienst trad en 13 +jaren bij hem leefde, en dat hij op 33 jarigen leeftijd tot den eersten +minister werd verheven, en 120 jaren telde toen hij stierf. Zij die +verhalen, dat <span class="sc">Jozef</span> tweemalen werd verkocht, +verschillen onder elkander, nopens den prijs dien door de Egyptenaren +voor hem werd betaald. Sommigen zeggen dat het 20 gouden <span class= +"ex">dinars</span> waren, een paar schoenen en twee witte kleederen, en +anderen dat het eene groote som in zilver of goud was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24804" href="#xd21e24804src" name="xd21e24804">25</a></span> +Sommigen noemen haar <span class="sc">Raïl</span>; maar de naam, +waaronder zij het beste bekend staat, is die van <span class= +"sc">Zoleikha</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24814" href="#xd21e24814src" name="xd21e24814">26</a></span> Daar +<span class="sc">Kitfîr</span> geene kinderen had. Men zegt dat +<span class="sc">Jozef</span> de genegenheid zijns meesters, +zóó spoedig door zijn voorkomen won, dat, naar +<span class="sc">Kitfîrs</span> meening, die, gelijk men beweert, +veel kennis van gelaatkunde bezat, zijne voorzichtigheid en andere +goede eigenschappen daarin waren aangeduid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24840" href="#xd21e24840src" name="xd21e24840">27</a></span> +Zijnde <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e24843" title= +"Bron: Kitfir">Kitfîr</span></span>. Volgens anderen wordt hier +echter van God gesproken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24851" href="#xd21e24851src" name="xd21e24851">28</a></span> Dat +is: hij had niet ernstig nagedacht over de onreinheid der hoererij, en +de groote zonde die daarin is gelegen. Sommigen veronderstellen echter, +dat deze woorden op eene wonderbaarlijke stem of verschijning doelen, +door God gezonden, om <span class="sc">Jozef</span> af te wenden van de +uitvoering der misdadige gedachten, die zich van hem begonnen meester +te maken. Zij zeggen namelijk, dat hij reeds zoo zeer door de +schoonheid van zijne meesteres en haar verleidelijk gedrag in +verzoeking was gebracht, dat hij op haren schoot zat, en juist begon +zich te ontkleeden, toen eene stem hem riep, en hem smeekte, zich van +haar te onthouden: maar hij sloeg geen acht op die vermaning, welke +echter driemaal werd verhaald, tot eindelijk de engel <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e24857" title= +"Bron: Gabriel">Gabriël</span></span>, of, zooals anderen willen, +de gedaante van zijn meester hem verscheen. Het meer algemeene gevoelen +is echter, dat het de verschijning van zijn vader <span class= +"sc">Jacob</span> was, die op de toppen van zijne vingers beet, of, +zooals sommigen zeggen, over zijne borst streek, waarop zijne +onkuischheid door de toppen zijner vingers verdween (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24889" href="#xd21e24889src" name="xd21e24889">29</a></span> Een +harer neven, die toen nog een kind was, dat in die wieg lag.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24912" href="#xd21e24912src" name="xd21e24912">30</a></span> Deze +vrouwen waren vijf in getal en de echtgenooten van evenveel van des +konings hoofdbeambten, zijnde: zijn kamerheer, zijn <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e24914" href="#xd21e24914" name= +"xd21e24914">265n</a>]</span>schenker, zijn bakker, zijn +gevangenbewaarder en zijn veehoeder. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24930" href="#xd21e24930src" name="xd21e24930">31</a></span> De +oude Latijnsche vertalers hebben, op eene vreemde wijze, de beteekenis +van het oorspronkelijke woord <span class="ex">abcarnaho</span> +misbruikt, hetgeen zij met <span class="ex" lang="la">menstruatae +sunt</span> vertolken, en daarna <span class="sc">Mahomet</span> +bestraffen om het onwelvoegelijke der uitdrukking. <span class= +"sc">Erpenius</span> (In <span class="ex" lang="la">Not. ad +Hist.</span> <span class="sc">Josephi</span>) beweert, dat hier niet +het minste spoor van zulk eene bedoeling in het woord is te vinden; +maar hij dwaalt, daar het werkwoord <span class="ex">cabara</span> in +de vierde vervoeging, zooals het hier is gebruikt, die beteekenis +heeft, doch de bijvoeging van het voornaamwoord (gelijk hier is +geschied, en dat misschien door de Latijnsche vertalers niet is +opgemerkt,) werpt deze vertolking geheel omver.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24955" href="#xd21e24955src" name="xd21e24955">32</a></span> Door +de groote verrassing die de buitengewone schoonheid van <span class= +"sc">Jozef</span> bij haar te weegbracht. <span class= +"sc">Zoleikha</span> voorzag deze verrassing, en gaf haar messen in de +handen, opdat dit ongeval zou plaats hebben. Sommige schrijvers doen +hierbij opmerken, dat in het Oosten bij gelieven de gewoonte is, dat +zij de hevigheid van hunnen hartstocht bewijzen, door zich zelven te +snijden, als een teeken dat zij hun bloed ten offer zouden willen +brengen, om den persoon te dienen, die door hen wordt bemind.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e24986" href="#xd21e24986src" name="xd21e24986">33</a></span> Dat +is aan <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e24989" title= +"Bron: Kitfir">Kitfîr</span></span> en zijne vrienden. Men zegt +dat de reden van <span class="sc">Jozefs</span> gevangenschap daarin +lag, dat zij hem voor schuldig hielden, niettegenstaande de bewijzen +voor zijne onschuld gegeven. Anderen beweren, dat <span class= +"sc">Zoleikha</span> het begeerde, voorgevende, om haren man te +bedriegen, dat zij verlangde dat <span class="sc">Jozef</span> aan haar +gezicht zou worden onttrokken, tot zij door den tijd haren hartstocht +zou kunnen overwinnen, maar dat haar wezenlijk plan was, hem tot +medeplichtigheid te dwingen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25006" href="#xd21e25006src" name="xd21e25006">34</a></span> Zijn +opperste schenker en zijn opperste bakker, die beschuldigd waren, hem +te hebben willen vermoorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25011" href="#xd21e25011src" name="xd21e25011">35</a></span> +Namelijk de schenker.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25022" href="#xd21e25022src" name="xd21e25022">36</a></span> De +bedoeling dezer plaats schijnt te zijn, hetzij dat <span class= +"sc">Jozef</span>, ten einde te toonen, dat hij van geene +bovennatuurlijke of astrologische kunsten gebruik maakte, belooft hun +hunne droomen dadelijk uit te leggen, nog voor zij een eenvoudig maal +zouden gebruiken, of wel dat hij hier, als een proef van zijne +ervarenheid, hun aanbiedt, hun vooruit te voorspellen, welke +hoeveelheid levensmiddelen hun zou worden gebracht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25050" href="#xd21e25050src" name="xd21e25050">37</a></span> Zie +<a href="#s7.101">Hoofdstuk VII, vers 101</a> en de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25071" href="#xd21e25071src" name="xd21e25071">38</a></span> +Overeenkomstig de uitlegging van sommigen, die aannemen, dat het +voornaamwoord <span class="ex">hij</span> betrekking heeft op +<span class="sc">Jozef</span>, zou deze plaats aldus moeten luiden: +Maar de duivel deed hem (d.i. <span class="sc">Jozef</span>) vergeten, +zich tot zijnen Heer te wenden; en deed hem de goede diensten zijner +medegevangenen voor zijne bevrijding vragen in plaats van op God alleen +te vertrouwen, zooals vooral een profeet had behooren te doen. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25089" href="#xd21e25089src" name="xd21e25089">39</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent een getal tusschen drie en negen of +tien. Volgens het algemeene geloof zou <span class="sc">Jozef</span> +zeven jaren in de gevangenis zijn verbleven; doch sommigen zeggen, dat +hij niet minder dan twaalf jaren in gevangenschap doorbracht. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25107" href="#xd21e25107src" name="xd21e25107">40</a></span> +Zooals de Oostersche schrijvers in het algemeen aannemen, was deze +vorst <span class="sc">Rivan</span>, de zoon van <span class="sc">Al +Walid</span>, den Amalekiet, die door <span class="sc">Jozef</span> +bekeerd werd tot de aanbidding van den waren God en in den leeftijd van +dien profeet sterf. Sommigen beweren echter, dat de <span class= +"sc">Pharao</span> van <span class="sc">Jozef</span> en die van +<span class="sc">Mozes</span> een en dezelfde persoon was, en dat hij +400 jaren leefde of liever regeerde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25165" href="#xd21e25165src" name="xd21e25165">41</a></span> Ten +einde het voor de kalander te behouden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25177" href="#xd21e25177src" name="xd21e25177">42</a></span> +Niettegenstaande hetgeen door sommige oude schrijvers nopens het +tegendeel wordt beweerd (<span class="sc">Plato</span>, in <span class= +"ex">Timaeo Pomp. Mela</span>), regent het dikwijls des winters in het +lagere gedeelte van <span class="ex">Egypte</span> en zelfs heeft men +te <span class="ex">Alexandrië</span> sneeuw zien vallen, in +strijd met de bepaalde verzekering van <span class="sc">Seneca</span> +(<span class="ex">Nat. Quaest., Lib, 4</span>). In het opperste deel +van <span class="ex">Egypte</span>, nabij de watervallen van den +<span class="ex">Nijl</span>, regent het zeer zelden (Zie <span class= +"sc">Greaves</span> <span class="ex" lang="en">Descr. of the +Pyramids</span>, p. 74 enz., <span class="sc">Ray</span>, <span class= +"ex" lang="en">Collection of Travels. dl. II</span>, p. 92.<span class= +"corr" id="xd21e25217" title="Niet in bron">)</span> Sommigen +veronderstellen echter, dat met de hier besproken regens, diegene +bedoeld worden, welke in <span class="ex">Ethiopië</span> zouden +vallen, en den <span class="ex">Nijl</span> doen zwellen, hetgeen de +groote oorzaak is van de vruchtbaarheid van <span class= +"ex">Egypte</span>; of wel de regens, die zouden nederkomen in de +naburige plaatsen, welke gedurende denzelfden tijd zeer met hongersnood +werden geteisterd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25240" href="#xd21e25240src" name="xd21e25240">43</a></span> Het +schijnt dat <span class="sc">Jozef</span> niet wenschte, de gevangenis +te kunnen verlaten, dan nadat zijne onschuld algemeen en openbaar +erkend was. De uitleggers doen opmerken, dat <span class= +"sc">Jozef</span> den boodschapper niet smeekte, den koning te bewegen, +zelf naar de waarheid der zaak onderzoek te doen, maar dat hij hem +onmiddellijk bad, den koning te vragen, hem de gunst te doen, met den +meesten ernst een onderzoek in te stellen. Zij doen tevens opmerken, +dat <span class="sc">Jozef</span> zorg droeg, zijne meesteres niet te +noemen, uit eerbied en dankbaarheid voor de gunstbewijzen, welke hij +van haar had ontvangen, tijdens hij zich in haar huis bevond +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25255" href="#xd21e25255src" name="xd21e25255">44</a></span> Mij +door bedreigingen en door overredingen, trachtende aan te sporen, +snoodheid met mijne meesteres te bedrijven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25263" href="#xd21e25263src" name="xd21e25263">45</a></span> De +koning vroeg haar af: Wat was de uitslag uwer verzoekingen van +<span class="sc">Jozef</span>? Prins, hernam zij, zijn hart was bestand +tegen boosheid. <span class="sc">Savary</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25290" href="#xd21e25290src" name="xd21e25290">46</a></span> +Volgens eene overlevering van <span class="sc">Ebn Abbas</span>, had +<span class="sc">Jozef</span> de voorafgaande woorden nauwelijks +uitgesproken, waarbij hij zijn onschuld volhield, of <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e25299" title= +"Bron: Gabbiël">Gabriël</span></span> zeide tot hem: Wat! +naamt gij het niet in overweging, bij haar te gaan liggen? Daarop +bekende <span class="sc">Jozef</span> zijne zwakheid (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span> enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25316" href="#xd21e25316src" name="xd21e25316">47</a></span> De +uitleggers zeggen, dat <span class="sc">Jozef</span> buiten de +gevangenis werd gebracht, nadat hij zich gewasschen en van kleederen +verwisseld had. Hij werd daarop bij den koning binnengeleid, die hij in +de Hebreeuwsche taal groette; en op des konings vraag, welke taal dit +was, antwoordde hij: de taal mijner vaderen. Zij zeggen dat deze vorst +niet minder dan zeventig talen verstond, in welke alle hij met +<span class="sc">Jozef</span> sprak, die hem in dezelfde taal +antwoordde. De koning was daarover zeer verwonderd, en verzocht hem +zijn’ droom te verhalen, hetgeen hij deed, terwijl hij de +kleinste omstandigheden beschreef. De koning plaatste daarop +<span class="sc">Jozef</span> naast hem op den troon en verhief hem tot +zijn <span class="ex">Wezir</span>, of <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e25330" href="#xd21e25330" name= +"xd21e25330">269n</a>]</span>eersten minister. Sommigen zeggen, dat, +toen zijn meester <span class="sc">Kitfîr</span>, omstreeks +dienzelfden tijd stierf, hij hem niet alleen in zijne betrekking +opvolgde, maar zelfs, op bevel des konings, de weduwe, zijne voormalige +meesteres, huwde, welke hij bevond eene maagd te zijn, en die hem +<span class="sc">Ephraïm</span> en Manassa baarde (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Kitab Tafasir</span>, +enz.). Volgens deze overlevering is zij dezelfde vrouw welke door +<span class="sc">Mozes</span> <span class="sc">Asenath</span> wordt +genoemd. Dit veronderstelde huwelijk, hetwelk hunne liefde wettigde, +heeft de Mahomedaansche godgeleerden waarschijnlijk aangemoedigd, van +de liefde van <span class="sc">Jozef</span> en <span class= +"sc">Zoleihka</span> gebruik te maken, als een zinnebeeld der +geestelijke liefde tusschen den Schepper en het schepsel, God en de +ziel, evenals het hooglied van <span class="sc">Salomo</span> op +hetzelfde mystieke onderwerp wordt toegepast. (Zie <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e25362" title= +"Bron: D’herbelot">d’Herbelot</span></span>, Bibl. +<span class="ex">Oriënt, art.</span> <span class= +"sc">Jousouf</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25422" href="#xd21e25422src" name="xd21e25422">48</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent niet alleen geld, maar ook goederen, +die geruild of tegen andere koopwaren in betaling gegeven zijn. Sommige +uitleggers verhalen ons dan ook, dat zij niet in geld maar in schoenen +en <span class="corr" id="xd21e25424" title= +"Bron: toereide">toebereide</span> huiden betaalden (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25455" href="#xd21e25455src" name="xd21e25455">49</a></span> De +bedoeling kan hier zijn, tenzij de hoeveelheid koren, die zij thans +brachten, niet toereikend was voor het onderhoud hunner familiën, +zoodat het voor hen noodig was een tweede reis te aanvaarden, of wel, +dat een kameellast meer of minder slechts eene kleinigheid voor den +koning van Egypte ware. Sommigen veronderstellen dat dit de woorden van +<span class="sc">Jacob</span> waren, waardoor gezegd wordt dat de reden +te gering was, om hem er toe te brengen met zijn zoon te +vertrekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25493" href="#xd21e25493src" name="xd21e25493">50</a></span> Men +verhaalt dat <span class="sc">Jozef</span> zijne broeders tot een +gastmaal uitnoodigde, waarbij hij hun beval twee aan twee te zitten. +Daardoor was <span class="sc">Benjamin</span>, de elfde, genoodzaakt +alleen te zitten, en in tranen uitbarstende, zeide hij: Indien mijn +broeder <span class="sc">Jozef</span> in leven was, zoude hij met mij +aanzitten. Daarop beval <span class="sc">Jozef</span> hem, aan dezelfde +tafel met hem zelven plaats te nemen, en toen het maal geëindigd +was, gebood hij den anderen te vertrekken, met bevel, dat zij twee aan +twee in eene woning zouden worden gehuisvest. Hij hield <span class= +"sc">Benjamin</span> echter in zijn eigen vertrek, waar deze den nacht +doorbracht. Den volgenden dag vroeg <span class="sc">Jozef</span> hem, +of hij hem als zijn broeder wilde aannemen, in de plaats van dengeen +dien hij verloren had. <span class="sc">Benjamin</span> hernam daarop: +Wie kan een’ broeder vinden die u gelijk is? Evenwel zijt gij de +zoon van <span class="sc">Jacob</span> en <span class= +"sc">Rachel</span> niet. Daarop ontdekte <span class="sc">Jozef</span> +zich aan hem (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25535" href="#xd21e25535src" name="xd21e25535">51</a></span> +Sommigen beweren dat dit eene inhoudsmaat was ter grootte van een +Saâ (of omstreeks 4.5 Ned. kan), waarin zij gewoon waren koren te +meten, of de dieren te drenken. Volgens anderen was het een gouden of +zilveren drinkbeker.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25559" href="#xd21e25559src" name="xd21e25559">52</a></span> +Zoowel door ons gedrag onder de uwen, als door het terugbrengen van ons +geld, dat ons, zonder dat wij het wisten, werd teruggegeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25574" href="#xd21e25574src" name="xd21e25574">53</a></span> Dit +was de wijze van strafoefening voor diefstal bij <span class= +"sc">Jacob</span> en zijn gezin gebruikelijk. Bij de Egyptenaren werd +deze misdaad op eene andere wijze bestraft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25591" href="#xd21e25591src" name="xd21e25591">54</a></span> Want +hier werd de dief niet tot slavernij gebracht, maar hij werd gegeeseld +en gedwongen, het dubbele terug te geven van hetgeen hij had gestolen. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25611" href="#xd21e25611src" name="xd21e25611">55</a></span> De +oorzaak van deze verdenking was, naar men zegt, de volgende: +<span class="sc">Jozef</span> werd namelijk door de zuster zijns vaders +opgevoed, en zij werd zoo verzot op hem, dat, toen hij opgroeide, en +<span class="sc">Jacob</span> het voornemen had, hem van haar weg te +nemen, zij de volgende list uitdacht om hem te behouden. Daar zij een +gordel bezat die eens aan <span class="sc">Abraham</span> had +toebehoord, gordde zij dien het kind om. Daarop gaf zij voor, dien +verloren te hebben en deed een nauwkeurig onderzoek daarnaar instellen. +Eindelijk werd die bij <span class="sc">Jozef</span> gevonden en hij +veroordeeld, overeenkomstig de bovenvermelde wet der familie haar als +haar eigendom te worden overgeleverd. Sommigen zeggen echter dat +<span class="sc">Jozef</span> wezenlijk had gestolen en wel een gouden +afgodsbeeld, dat aan de moeder van zijn’ vader toebehoorde, en +dat hij dit vernietigde. Dit sprookje is waarschijnlijk ontleend aan +het stelen der beelden van <span class="sc">Laban</span> door +<span class="sc">Rachel</span>. Anderen verhalen wederom dat hij eens +eene geit of eene hen stal, om die aan een’ armen man te geven +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25666" href="#xd21e25666src" name="xd21e25666">56</a></span> +Zijnde <span class="sc">Ruben</span>. Sommige beweren echter, dat hier +van <span class="sc">Simeon</span> of <span class="sc">Judah</span> +sprake is, en vertolken het in plaats van met: <span class="ex">de +oudste</span> met: <span class="ex">de voorzichtigste van +hen</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25711" href="#xd21e25711src" name="xd21e25711">57</a></span> Dat +is: de pupillen verloren door zijn aanhoudend weenen hunne zwartheid en +werden parelkleurig gelijk bij zekere oogziekten geschiedt; hierdoor +werd zijn gezicht veel verzwakt, of, zooals sommigen beweren, werd hij +volkomen blind (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25729" href="#xd21e25729src" name="xd21e25729">58</a></span> +Zijnde, dat <span class="sc">Jozef</span> nog in leven was; hetgeen +hem, zooals sommigen verhalen, in een droom door den engel des doods +werd verzekerd. Anderen veronderstellen echter, dat hij vertrouwde op +de vervulling van <span class="sc">Jozefs</span> droom, die echter +verijdeld zou zijn geworden, ware hij gestorven vóór +zijne broeders zich voor hem nederbogen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25761" href="#xd21e25761src" name="xd21e25761">59</a></span> Daar +hun geld gesnoeid en vervalscht was. Sommigen beweren echter dat zij +geen geld brachten, maar goederen om die te ruilen, zooals wol en +boter, of andere benoodigdheden van geringe waarde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25780" href="#xd21e25780src" name="xd21e25780">60</a></span> De +krenking welke zij <span class="sc">Benjamin</span> aandeden, was, dat +zij hem van zijn broeder scheidden, waarna zij hem zoo zeer +vernederden, dat hij slechts met de grootste onderdanigheid tot hen +dorst spreken. Sommigen zeggen, dat deze woorden het gevolg waren van +een brief zijns vaders, welke door <span class="sc">Jozefs</span> +broeders werd overgegeven, en waarin de vrijlating van <span class= +"sc">Benjamin</span> werd verzocht, terwijl hij daarin zijne groote +droefenis schetste, wegens het verlies van hem en van zijn +broeder<span class="corr" id="xd21e25791" title="Niet in bron">.</span> +De uitleggers doen opmerken, dat <span class="sc">Jozef</span>, ten +einde het gedrag zijner broeders te zijnen opzichte te +verontschuldigen, dit aan hunne ontwetenheid, en aan de drift der jeugd +toeschreef (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25809" href="#xd21e25809src" name="xd21e25809">61</a></span> Zij +zeggen dat deze vraag niet het gevolg was van een bloot vermoeden dat +hij <span class="sc">Jozef</span> was, maar dat zij hem werkelijk +hadden herkend, hetzij door zijn aangezicht en gedrag, hetzij door +zijne voorste tanden, die hij bij het glimlachen vertoonde, of wel bij +het afnemen zijner <span class="ex">tiara</span>, waardoor een +witachtige vlek op zijn voorhoofd zichtbaar werd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25840" href="#xd21e25840src" name="xd21e25840">62</a></span> De +uitleggers veronderstellen, dat dit hetzelfde kleed was als datgene, +waarmede <span class="sc">Gabriël</span> hem in den put voorzag, +hetwelk, oorspronkelijk uit het paradijs afkomstig, de geuren dier +plaats had behouden, en dat het groote voordeel bezat, alle gebreken te +genezen van den persoon die daarmede werd aangeraakt (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25865" href="#xd21e25865src" name="xd21e25865">63</a></span> Dit +was de bovenvermelde reuk van het kleed, door den wind tot <span class= +"sc">Jacob</span> gevoerd, die zooals beweerd wordt, door hem werd +waargenomen op een afstand van tachtig <span class= +"ex">parasangs</span> (<span class="sc">Al Beidâwi</span>) of, +zooals <span class="pagenum">[<a id="xd21e25876" href="#xd21e25876" +name="xd21e25876">274n</a>]</span>anderen willen, op eene verte van +drie of acht dagreizen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25893" href="#xd21e25893src" name="xd21e25893">64</a></span> +Zijnde <span class="sc">Judah</span>, die, daar hij vroeger zijn vader +bedroefd had, door hem het met bloed bevlekte kleed van <span class= +"sc">Jozef</span> te brengen, hem thans des te meer verblijdde, daar +hij de overbrenger van dezen rok, en van het bericht van <span class= +"sc">Jozefs</span> voorspoed was (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25941" href="#xd21e25941src" name="xd21e25941">65</a></span> +Zijnde zijn vader en <span class="sc">Lea</span>, de zuster zijner +moeder, welke hij na <span class="sc">Rachels</span> dood als zijne +moeder beschouwde, (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, zie +Gen. XXXVII : 10). <span class="sc">Al Beidâwi</span>: +verhaalt, dat <span class="sc">Jozef</span> voertuigen en leeftocht +voor zijnen vader en zijne bloedverwanten zond; en dat hij en de Koning +van <span class="ex">Egypte</span> hen te gemoet trokken. Hij voegt er +bij, dat het getal der kinderen Israëls die met hem <span class= +"ex">Egypte</span> binnentogen, twee en zeventig beliep, en dat, toen +zij later door <span class="sc">Mozes</span> werden uitgeleid, hun +aantal zesmaal honderdduizend-vijfhonderd zeventig man en meer was +aangegroeid, behalve de ouden en kinderen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25980" href="#xd21e25980src" name="xd21e25980">66</a></span> Men +veronderstelt dat hier eene verplaatsing der woorden heeft plaats +gehad, en dat hij zijn vader en zijne moeder deed zitten, nadat zij +voor hem hadden nedergebogen, en niet vóór dien tijd +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e25990" href="#xd21e25990src" name="xd21e25990">67</a></span> De +Mahomedaansche schrijvers houden het er voor, dat <span class= +"sc">Jacob</span> vier en twintig jaren in <span class= +"ex">Egypte</span> woonde, en dat hij bij zijnen dood bevel gaf, dat +zijn lichaam in <span class="ex">Palestina</span>, bij zijn vader moest +worden begraven, voor welks uitvoering <span class="sc">Jozef</span> +zorg droeg. Hij keerde daarop naar <span class="ex">Egypte</span> +terug, waar hij drie en twintig jaren later stierf. Zij voegen er bij, +dat er nopens zijne begraving zulke groote geschillen tusschen +<span class="pagenum">[<a id="xd21e26008" href="#xd21e26008" name= +"xd21e26008">275n</a>]</span>de Egyptenaren rezen, dat die bijna tot +feitelijkheden zouden zijn overgeslagen. Eindelijk echter kwamen zij +overeen, zijn lijk in een marmeren doodkist te leggen, en die in den +<span class="ex">Nijl</span> te doen zinken, uit bijgeloof dat dit zou +bijdragen tot geregeld wassen der rivier, en waardoor zij in het +vervolg van hongersnood zouden zijn gevrijwaard. Doch toen <span class= +"sc">Mozes</span> de Israëlieten uit <span class= +"ex">Egypte</span> voerde, vischte hij de doodkist op, en nam de +beenderen van <span class="sc">Jozef</span> met zich naar <span class= +"ex">Canaän</span>, waar hij die bij zijne voorvaderen begroef +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26058" href="#xd21e26058src" name="xd21e26058">68</a></span> +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e26060" title= +"Bron: Magomet">Mahomet</span></span> beschuldigt, niet alleen de +afgodendienende bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, maar ook de +Joden en Christenen van deze misdaad, zooals reeds bij de herhaling +werd opgemerkt. (Zie onder anderen <a href="#s9.30">Hoofdstuk IX, vers +30</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26086" href="#xd21e26086src" name="xd21e26086">69</a></span> En +niet onder de bewoners der woestijnen, dewijl de bewoners der steden +meer weten en medelijdender zijn, terwijl de bewoners der woestijnen +onwetender en hardvochtig zijn. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s13" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e546">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Dertiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Donder<a class="noteref" id="xd21e26108src" href= +"#xd21e26108" name="xd21e26108src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e26119src" href="#xd21e26119" name= +"xd21e26119src">2</a>.—43 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en barmhartigen God.</p> +<p><a id="s13.1" name="s13.1"></a><span class="versenum">1.</span> A. +L. M. R.<a class="noteref" id="xd21e26132src" href="#xd21e26132" name= +"xd21e26132src">3</a>. Ziehier de teekens van het boek, en hetgeen u +nedergezonden werd van uwen Heer is de waarheid; maar het grootste deel +der menschen wil niet gelooven. <span class="versenum">2.</span> Het is +God die den hemel zonder zichtbare pijlers heeft verheven, en toen zijn +troon beklom, en de zon en de maan heeft onderworpen om hunne diensten +te verrichten. Ieder der hemellichamen legt een bepaalden weg af. Hij +beschikt alle dingen. Hij toont zijne teekenen duidelijk, zoodat gij +verzekerd moogt zijn, dat gij uwen Heer op den jongsten dag zult zien. +<a id="s13.3" name="s13.3"></a><span class="versenum">3.</span> Hij is +het die de aarde heeft uitgespreid en daarop vaste bergen en rivieren +geplaatst, en die van elke vrucht twee verschillende soorten heeft +verordend<a class="noteref" id="xd21e26144src" href="#xd21e26144" name= +"xd21e26144src">4</a>. Hij doet door den nacht den dag bedekken. Daarin +liggen zekere teekenen voor hen die nadenken. <a id="s13.4" name= +"s13.4"></a><span class="versenum">4.</span> En op de aarde zijn +stukken land van verschillenden aard<a class="noteref" id= +"xd21e26160src" href="#xd21e26160" name="xd21e26160src">5</a>, ofschoon +aan elkander grenzende, alsmede wijngaarden, en zaden en verschillende +palmboomen uit denzelfden wortel en afzonderlijk uit verschillende +stammen spruitende. Zij worden door hetzelfde water besproeid, maar wij +maken sommigen uitmuntender tot voedsel dan andere. Daarin liggen +zekerlijk teekens voor hen die nadenken. <a id="s13.5" name= +"s13.5"></a><span class="versenum">5.</span> Indien gij u verwondert, +dat de ongeloovigen de opstanding loochenen, dan moet gij u zekerlijk +verwonderen als zij zeggen<a class="noteref" id="xd21e26172src" href= +"#xd21e26172" name="xd21e26172src">6</a>: Nadat <span class= +"pagenum">[<a id="pb277" href="#pb277" name="pb277">277</a>]</span>wij +tot niet zijn veranderd, zullen wij dan tot een nieuw schepsel worden +gevormd? <a id="s13.6" name="s13.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Zij zijn het die niet in hunnen Heer gelooven; zij +zullen banden<a class="noteref" id="xd21e26185src" href="#xd21e26185" +name="xd21e26185src">7</a> om hunne halzen hebben, en deze zullen de +bewoners der hel zijn; daar zullen zij eeuwig verblijven. <span class= +"corr" id="xd21e26204" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">7.</span></span> Zij zullen u vragen veeleer het kwade dan +het goede te verhaasten<a class="noteref" id="xd21e26209src" href= +"#xd21e26209" name="xd21e26209src">8</a>; hoewel zij reeds voorbeelden +van de goddelijke wraak hebben gezien. Waarlijk, de Heer bezit +inschikkelijkheid omtrent de menschen, niettegenstaande hunne boosheid; +maar de Heer is ook streng in het straffen. <a id="s13.8" name= +"s13.8"></a><span class="versenum">8.</span> De ongeloovigen zeggen: +Zoolang hem geen teeken door zijn Heer wordt neder gezonden, zullen wij +niet gelooven. Gij zijt alleen gelast te verkondigen en geen bewerker +van mirakelen; en tot ieder volk werd er een leider gezonden. <a id= +"s13.9" name="s13.9"></a><span class="versenum">9.</span> God weet wat +elke vrouw in haren boezem draagt, en hoeveel de schoot nauwer of +wijder wordt. Door hem wordt ieder ding geregeld, overeenkomstig eene +bepaalde maat. <span class="versenum">10.</span> Hij weet wat geborgen +en wat geopenbaard is. Hij is de groote, de verhevenste. <span class= +"versenum">11.</span> Hij van u die zijne woorden verbergt, en hij die +ze in het openbaar verkondigt; ook hij die zich in den nacht tracht te +verbergen en hij die zich gedurende den dag openlijk vertoont, allen +zijn zij gelijk voor Gods kennis. <a id="s13.12" name= +"s13.12"></a><span class="versenum">12.</span> Ieder van hen heeft +engelen, die elkander wederkeerig opvolgen, zoowel vóór +hem als achter hem geplaatst; zij waken op Gods bevel over hem. +Waarlijk, God zal zijne genade, die op de menschen rust, niet +veranderen, tot zij de geneigdheid hunner zielen door zonde veranderen. +Als hij hen wil straffen, kan niets hem dat verhinderen; naast hem +hebben zij geen beschermer. <span class="versenum">13.</span> Hij is +het die den bliksem voor u doet verschijnen, om vrees in te boezemen en +hoop op te wekken<a class="noteref" id="xd21e26238src" href= +"#xd21e26238" name="xd21e26238src">9</a>, en die de bezwangerde wolken +vormt. <a id="s13.14" name="s13.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> De donder verheft zijnen lof<a class="noteref" +id="xd21e26246src" href="#xd21e26246" name="xd21e26246src">10</a>, en +de engelen doen het vol vrees voor hem. Hij zendt zijne +bliksemschichten en treft daarmede wien het hem behaagt, terwijl gij +nopens God twist<a class="noteref" id="xd21e26257src" href= +"#xd21e26257" name="xd21e26257src">11</a>; want hij is de almachtige, +<span class="pagenum">[<a id="pb278" href="#pb278" name= +"pb278">278</a>]</span>de wijze. <span class="versenum">15.</span> Hij +alleen is waardig te worden aangebeden, en de afgoden, die zij naast +hem aanroepen, zullen hen volstrekt niet hooren; evenmin als degeen +wordt verhoord, die zijne handen naar het water uitstrekt, opdat het +tot zijn mond opstijge, ofschoon het hem nimmer kunne bereiken; de +smeeking der ongeloovigen is geheel verkeerd. <a id="s13.16" name= +"s13.16"></a><span class="versenum">16.</span> Alles wat in den hemel +en op aarde is, aanbidt God vrijwillig of gedwongen<a class="noteref" +id="xd21e26319src" href="#xd21e26319" name="xd21e26319src">12</a>, +evenals hunne schaduwen des ochtends en des avonds zich voor hem +buigen<a class="noteref" id="xd21e26322src" href="#xd21e26322" name= +"xd21e26322src">13</a>. <span class="versenum">17.</span> Zeg: Wie is +de Heer van hemel en aarde? Antwoord: God! Zeg: hebt gij daarom onder u +zelven beschermers naast hem gekozen, die niet in staat zijn, hetzij te +helpen, hetzij zich zelven tegen ongevallen te verdedigen? Zeg: zullen +de blinde en de ziende gelijk geschat worden? of zullen duisternis en +licht gelijk gesteld zijn? Zullen zij andere goden naast God plaatsen, +welke zij geschapen hebben, zoo als God heeft geschapen, zoo dat de +beide scheppingen zich in hunne oogen met elkander verwarren? Zeg +veeleer: God is de schepper van alle dingen; hij is de eeuwige +glorierijke God. <a id="s13.18" name="s13.18"></a><span class= +"versenum">18.</span> Hij doet water van den hemel nederdalen, en de +vloeden stroomen, overeenkomstig hunne afmetingen; de stroom voert het +schuim mede dat op de oppervlakte drijft, en uit de metalen, die de +menschen op het vuur smelten, om daaruit versierselen of vaatwerk te +vormen, rijst schuim op, dat daaraan gelijk is. Zoo maakt God waarheid +en ijdelheid bekend. Maar het schuim wordt weggenomen; en datgene wat +den menschen nuttig is, blijft op de aarde. Zoo brengt God +gelijkenissen voort. Dengenen die hunnen Heer gehoorzamen, zal de +uitnemendste belooning worden toegekend; maar zij die hem niet +gehoorzamen, al bezaten zij alles wat op de geheele aarde is, en nog +meer, zij zullen dit alles te vergeefs <span class="pagenum">[<a id= +"pb279" href="#pb279" name="pb279">279</a>]</span>als losgeld geven. +Hunne rekening zal verschrikkelijk zijn, en de hel hunne woning. Welk +een vreeselijk rustbed zal dat wezen! <a id="s13.19" name= +"s13.19"></a><span class="versenum">19.</span> Zal dus hij, die weet +wat hem van zijnen Heer werd nedergezonden waarheid is, gelijkelijk +worden beloond als hij die blind is? Alleen de voorzichtigen zullen +nadenken. <span class="versenum">20.</span> Zij die getrouwelijk de +verbintenissen vervullen, met God aangegaan, en zijn verbond niet +verbreken. <span class="versenum">21.</span> Die verbinden wat God +heeft bevolen te verbinden<a class="noteref" id="xd21e26348src" href= +"#xd21e26348" name="xd21e26348src">14</a> en die God vreezen en eene +slechte rekening duchten. <a id="s13.22" name="s13.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Zij, die door de begeerte om Gods aangezicht te +zien, volhardend in tegenspoed zijn; die het geheel met nauwgezetheid +volvoeren, die in het geheim of in het openbaar van de bezittingen +geven, welke wij hun hebben toegekend, en die hunne zonden door hunne +goede werken uitwisschen; hun zal het paradijs tot belooning strekken. +<a id="s13.23" name="s13.23"></a><span class="versenum">23.</span> De +tuinen van eeuwig verblijf<a class="noteref" id="xd21e26369src" href= +"#xd21e26369" name="xd21e26369src">15</a>, waar wij zullen binnen +treden, evenals ieder die onder hunne vaderen, hunne vrouwen en hunne +nakomelingschap rechtvaardig zal hebben gehandeld en de engelen zullen +door elke poort tot hen binnengaan zeggende: <a id="s13.24" name= +"s13.24"></a><span class="versenum">24.</span> Vrede zij met u! omdat +gij volhard hebt met geduld. Welk eene uitnemende belooning is het +paradijs! <span class="versenum">25.</span> Maar zij die het verbond +van God schenden, nadat dit werd ingesteld, en die afscheiden wat God +heeft bevolen te vereenigen, en snood op aarde handelen, over hen zal +een vloek komen, en zij zullen eene ellendige woning in de hel hebben. +<span class="versenum">26.</span> God geeft zijne weldaden in overvloed +aan dengeen welke hem behaagt, en beperkt, die naar zijn welbehagen. De +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> verheugen zich in het +tegenwoordige leven, hoewel dit leven, in vergelijking met het +volgende, slechts een tijdelijk voordeel is. <span class= +"versenum">27.</span> De ongeloovigen zeggen: zoo lang hem geen teeken +van zijn Heer wordt nedergezonden, zullen wij niet gelooven. Antwoord: +Waarlijk, God zal in dwaling brengen wien het hem behaagt, en zal +dengeen tot zich voeren, die berouw toont. <span class= +"versenum">28.</span> Zij die gelooven, en wier harten in zekerheid +rusten in de overpeinzing van God. Rusten de harten der menschen niet +zeker in de herdenking van God? Zij die gelooven en doen wat recht is, +zullen de gelukzaligheid genieten en eene gelukkige opstanding +deelachtig worden. <a id="s13.29" name="s13.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Zoo hebben wij u tot een volk gezonden, dat door +andere volkeren werd voorafgegaan, tot welke eveneens profeten werden +gezonden; opdat gij hun zoudt mededeelen wat wij u hebben geopenbaard, +daar zij niet gelooven in den barmhartigen God. Zeg hun: Hij is mijn +Heer; er is geen God buiten hem, en hem vertrouw ik, en tot hem moet ik +terugkeeren. <a id="s13.30" name="s13.30"></a><span class= +"versenum">30.</span> Indien een Koran werd geopenbaard, waardoor +bergen <span class="pagenum">[<a id="pb280" href="#pb280" name= +"pb280">280</a>]</span>zouden worden bewogen, of de aarde gespleten, of +de dooden tot spreken gebracht<a class="noteref" id="xd21e26414src" +href="#xd21e26414" name="xd21e26414src">16</a> het ware ijdel. Maar +alles behoort aan God. Weten de geloovigen dan niet, dat, indien het +Gode behaagde, alle menschen door hem geleid zouden worden. <a id= +"s13.31" name="s13.31"></a><span class="versenum">31.</span> De +tegenspoed zal niet ophouden de ongeloovigen te bedroeven, om hetgeen +zij hebben bedreven, of zich nabij hunne woningen neder te +zetten<a class="noteref" id="xd21e26442src" href="#xd21e26442" name= +"xd21e26442src">17</a>, tot dat Gods belofte kome<a class="noteref" id= +"xd21e26460src" href="#xd21e26460" name="xd21e26460src">18</a>; want +God is niet in tegenspraak met zijne belofte. <span class= +"versenum">32.</span> Ook voor u waren mijne gezanten voorwerpen van +spotternij, en ik heb de ongeloovigen toegestaan, een lang en gelukkig +leven te genieten; maar daarna strafte ik hen, en hoe gestreng was de +straf die ik hun oplegde. <span class="versenum">33.</span> Wie is het +dus die boven elke ziel is geplaatst, om waar te nemen wat zij doet? +Zij plaatsen anderen naast God. Zeg: Noemt hen: zoudt gij God willen +leeren wat hen tot nu onbekend op aarde was? Of zijn uwe goden slechts +ijdele namen<a class="noteref" id="xd21e26478src" href="#xd21e26478" +name="xd21e26478src">19</a>? Maar de bedriegelijke handelwijze der +ongeloovigen was hun voorbereid, en zij zijn van den rechten weg +afgeleid; want hij dien God zal doen dwalen zal geen leider hebben. +<a id="s13.34" name="s13.34"></a><span class="versenum"><span class= +"corr" id="xd21e26486" title="Bron: 24">34</span>.</span> Zij zullen +straf in dit leven ondergaan; maar de straf van het volgende leven zal +strenger wezen, en er zal niemand zijn om hen tegen God te +ondersteunen. <a id="s13.35" name="s13.35"></a><span class= +"versenum">35.</span> Dit is de beschrijving van het paradijs dat aan +den vrome is toegezegd. Het wordt door rivieren besproeid, en zijn +voedsel is eeuwig, evenals zijn lommer: dit zal de belooning zijn van +hen die God <span class="pagenum">[<a id="pb281" href="#pb281" name= +"pb281">281</a>]</span>vreezen. Maar de vergelding der ongeloovigen zal +het hellevuur zijn. <span class="versenum">36.</span> Zij, aan wie wij +de schriften hebben gegeven, verheugen zich in hetgeen hun werd +geopenbaard<a class="noteref" id="xd21e26501src" href="#xd21e26501" +name="xd21e26501src">20</a>. Maar er zijn sommigen der verbonden +Arabieren, die een gedeelte daarvan loochenen<a class="noteref" id= +"xd21e26507src" href="#xd21e26507" name="xd21e26507src">21</a>. Zeg +hun: Waarlijk mij werd bevolen, God alleen te aanbidden en niemand +naast hem te plaatsen; hem roep ik aan, en tot hem zal ik terugkeeren. +<span class="versenum">37.</span> Met dat doel hebben wij den Koran +nedergezonden: een wetboek in de Arabische taal. En waarlijk indien gij +uwe begeerten volgt, na de kennis die u werd geschonken, zal er niemand +zijn om u tegen God te beschermen of te ondersteunen. <a id="s13.38" +name="s13.38"></a><span class="versenum">38.</span> Wij zonden u +vroeger profeten, en wij gaven hun vrouwen en kinderen<a class= +"noteref" id="xd21e26534src" href="#xd21e26534" name= +"xd21e26534src">22</a>, en geen profeet had de macht met een teeken te +komen dan door Gods verlof. Elke eeuw had zijne openbaring. <a id= +"s13.39" name="s13.39"></a><span class="versenum">39.</span> God zal +afschaffen en bevestigen naar zijn welbehagen. Bij hem berust het +oorspronkelijke van het boek<a class="noteref" id="xd21e26553src" href= +"#xd21e26553" name="xd21e26553src">23</a>. <span class= +"versenum">40.</span> Hetzij wij u een deel der straf doen zien, +waarmede wij hen hebben bedreigd, hetzij wij hen doen sterven, alvorens +hun die werd opgelegd, waarlijk, uwe zending is te prediken; maar ons +behoort het, eene ernstige rekening te vragen. <span class= +"versenum">41.</span> Zien zij niet, dat wij in hun land komen en dat +wij de grenzen daarvan vernauwen, door de overwinning der ware +geloovigen? Als God oordeelt, kan niemand zijn oordeel omverwerpen, en +hij zal snel zijn in het opmaken der rekening. <span class= +"versenum">42.</span> Hunne voorgangers dachten vroeger sluwe aanslagen +tegen hunne profeten uit; maar God is meester van iedere geslepen list. +Hij weet wat iedere ziel verdient, en de ongeloovigen zullen zekerlijk +eens weten wie met het paradijs zal worden beloond. <span class= +"versenum">43.</span> De ongeloovigen <span class="pagenum">[<a id= +"pb282" href="#pb282" name="pb282">282</a>]</span>zullen zeggen: Gij +zijt niet door God gezonden. Antwoord: God en hij die de schriften +begrijpt, zijn mij voldoende getuigen tusschen mij en u.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26108" href="#xd21e26108src" name="xd21e26108">1</a></span> Dit +woord komt hieronder in <a href="#s13.4">vers 4</a> voor.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26119" href="#xd21e26119src" name="xd21e26119">2</a></span> Of, +volgens sommige afschriften, te <span class="ex">Medina</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26132" href="#xd21e26132src" name="xd21e26132">3</a></span> De +beteekenis dezer letters is onbekend. Onder de verschillende +veronderstellende uitleggingen die daarvan worden gegeven, behoort ook +eene, volgens welke dit zou moeten luiden: Ik ben de meest wijze en +alwetende God.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26144" href="#xd21e26144src" name="xd21e26144">4</a></span> +Zooals: zoet en zuur, zwart en wit, klein en groot, enz. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). <span class="sc">Savary</span> +vertolkt deze plaats aldus: Hij is het die de aarde uitspreidde, die de +bergen verhief, die de rivieren vormde, die u verschillende soorten van +vruchten gaf. Hij schiep die van het mannelijke en van het vrouwelijke +geslacht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26160" href="#xd21e26160src" name="xd21e26160">5</a></span> Daar +sommige streken vruchtbaar en andere onvruchtbaar, sommige vlak en +andere bergachtig, sommige geschikt voor graanbouw en andere voor +boomen zijn, enz. <span class="corr" id="xd21e26162" title= +"Niet in bron">(</span><span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26172" href="#xd21e26172src" name="xd21e26172">6</a></span> +Indien gij u over hun ongeloof verwondert, wat moet dan uwe verrassing +zijn, als gij hen hoort zeggen: Is het mogelijk dat de stof van ons +lichaam tot een nieuw schepsel kan worden (<span class= +"sc">Savary</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26185" href="#xd21e26185src" name="xd21e26185">7</a></span> De +hier vermelde kraag is een werktuig, eenigszins gelijk aan eene kaak, +maar licht genoeg voor den schuldige om daarmede voort te gaan. Behalve +het gat om het aan den nek te bevestigen, bezit het een ander door eene +der handen, die daardoor aan den nek is vastgemaakt (<span class= +"ex">Vide</span> <span class="sc">Chardin</span> <span class="ex">Voyde +Perse</span>, V. 2, p. 229.) Op deze wijze zullen de verdoemden, +volgens de meening der Mahomedanen, op den dag des oordeels verschijnen +(Zie <a href="#s5.69">Hoofdstuk V, vers 69</a>). Sommigen vatten deze +plaats figuurlijk op, naardien de ongeloovigen door de ketenen van +dwaling en de hardnekkigheid worden gekluisterd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26209" href="#xd21e26209src" name="xd21e26209">8</a></span> Door +u uit te lokken en te tarten, om hunne onboetvaardigheid de goddelijke +wraak op hen af te smeeken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26238" href="#xd21e26238src" name="xd21e26238">9</a></span> Daar +donder en bliksem de voorteekens van naderende regen zijn, die vooral +in het Oosten als eene groote zegen wordt beschouwd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26246" href="#xd21e26246src" name="xd21e26246">10</a></span> Of +veroorzaakt, dat zij die dien hooren, hem loven. Sommige uitleggers +zeggen dat hier met het woord “donder” de engel wordt +bedoeld, die het bevel over de wolken voert en deze met gedraaide +bladen van vuur voortdrijft (<span class="sc">Al +Beidâwi</span><span class="corr" id="xd21e26250" title= +"Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26257" href="#xd21e26257src" name="xd21e26257">11</a></span> Deze +plaats werd bij de volgende gelegenheid geopenbaard. <span class= +"sc">Amer</span> <span class="pagenum">[<a id="xd21e26262" href= +"#xd21e26262" name="xd21e26262">278n</a>]</span><span class="sc">Ebn Al +Tofail</span> en <span class="sc">Abrad Ebn Rabiah</span>, de broeder +van <span class="sc">Labid</span> gingen tot <span class= +"sc">Mahomet</span> om hem te dooden: <span class="sc">Amer</span> +begon nopens de voornaamste punten zijner leer met hem te twisten, +terwijl <span class="sc">Abrad</span> een omweg maakte en achter hem +kwam, ten einde met hem zijn zwaard te treffen. Maar de profeet doorzag +zijn plan en riep Gode hulp in, waarop <span class="sc">Abrad</span> +onmiddellijk door den donder werd doodgeslagen, terwijl <span class= +"sc">Amer</span> met een pestbuil werd bezocht, waaraan hij, na korten +tijd, en in een ellendigen toestand stierf. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="ex">Vide</span> <span class= +"sc">Golii</span>, <span class="ex">note in Adagia Arab. adject. ad +Gram. Erpenii</span>, p. 99.) <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> deelt echter een ander verhaal mede, +volgens hetwelk <span class="sc">Mahomet</span> iemand had gezonden om +zekeren man uit te noodigen, zijnen godsdienst te omhelzen. De man deed +daarop de volgende vraag tot den zendeling. Wie is de apostel en wat is +God? is hij van goud, van zilver of van koper: Daarop sloeg een +donderslag zijn schedel af en doodde hem.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26319" href="#xd21e26319src" name="xd21e26319">12</a></span> De +ongeloovigen en zelfs de duivels zijn gedwongen, zich voor hem te +vernederen, doch tegen hunnen wil, als zij aan de straf worden +overgeleverd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26322" href="#xd21e26322src" name="xd21e26322">13</a></span> Dit +is eene toespeling op de vermeerdering en vermindering der schaduwen, +naar gelang van den stand der zon, zoodat, wanneer die het langst zijn, +namelijk des ochtends en des avonds, zij, op den grond nedergebogen, in +de houding der aanbidding schijnen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26348" href="#xd21e26348src" name="xd21e26348">14</a></span> Door +in al de profeten zonder uitzondering te gelooven, en daaraan de +aanhoudende uitoefening hunner plichten, zoowel ten opzichte van God +als van de menschen, te verbinden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26369" href="#xd21e26369src" name="xd21e26369">15</a></span> +Eigenlijk de tuinen van <span class="ex">Eden</span>. (Zie <a href= +"#s9.73">hoofdst. IX, vers 73</a> en de noot).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26414" href="#xd21e26414src" name="xd21e26414">16</a></span> Dit +zijn mirakelen, welke de Koreïshieten van <span class= +"sc">Mahomet</span> eischten; zij vroegen hem voorts, dat hij door de +macht van zijn Koran òf de bergen van <span class= +"ex">Mekka</span> zou wegnemen, opdat zij uitmuntende tuinen in hunne +plaats konden hebben, òf dat hij den wind zou dwingen, hen met +hunne koopwaren naar <span class="ex">Syrië</span> over te +brengen, (overeenkomstig welke overlevering de woorden, hier: +<span class="ex">of de aarde gespleten</span> vertaald zouden moeten +luiden: <span class="ex">of in een oogenblik over de aarde +gereisd</span><span class="corr" id="xd21e26430" title= +"Niet in bron">)</span>, of wel dat hij <span class="sc">Kozai Ebn +Kelab</span> en andere hunner voorouders, uit den dood zou doen opstaan +om voor hem te getuigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26442" href="#xd21e26442src" name="xd21e26442">17</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat deze woorden tot <span class= +"sc">Mahomet</span> werden gesproken, en dan moeten zij in den tweeden +persoon worden vertaald: <span class="ex">Gij zult niet ophouden, bij +hunne woningen neder te zitten, enz</span>. Zij zeggen namelijk, dat +dit vers betrekking heeft op de afgodendienende bewoners van +<span class="ex">Mekka</span>, die door eene reeks van tegenspoeden +werden bezocht, om de mishandeling van hunnen profeet, en welke +aanhoudend verontrust en geplaagd werden door zijn aanhangers, die +dikwijls hunne karavanen plunderden en hun vee wegvoerden. Hij zelf +bevond zich toen met zijn geheel leger nabij de stad, voor de expeditie +<span class="ex">Al Hodeibiya</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26460" href="#xd21e26460src" name="xd21e26460">18</a></span> Dat +is: tot de dood en de dag des oordeels hen overvallen, of, +overeenkomstig de uitlegging in de vorige noot gegeven, totdat +<span class="ex">Mekka</span> worde ingenomen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26478" href="#xd21e26478src" name="xd21e26478">19</a></span> Dat +is: dat zij hen de makkers van God noemen, zonder in staat te zijn, +eene reden op te geven, waarom zij verdienen aandeel te hebben in de +eer en de aanbidding, welke de mensch hem verschuldigd is (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26501" href="#xd21e26501src" name="xd21e26501">20</a></span> +Zijnde de eerste proselieten van het Mahomedanisme, die uit het +Jodendom en het Christendom waren voortgesproten of de Joden en +Christenen in het algemeen, die vergenoegd waren, dat de Koran zoo +gelijkluidend met hunne eigene schriften was (Zie <a href= +"#s3.198">Hoofdstuk III, vers 198</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26507" href="#xd21e26507src" name="xd21e26507">21</a></span> Dit +zijn zij die deelgenomen hadden aan een bondgenootschap, om +<span class="sc">Mahomet</span> weerstand te bieden, zooals +<span class="sc">Caab Ebn al Ashraf</span> en de Joden, die hem +volgden, benevens <span class="sc">Al Seyid al Najrani</span>, +<span class="sc">al Akib</span>, en verschillende andere Christenen, +die de gedeelten van den Koran loochenden, waarin hunne vervalschte +leerstellingen en overleveringen worden weersproken (<a href= +"#s3.198">Hoofdstuk III, vers 198</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26534" href="#xd21e26534src" name="xd21e26534">22</a></span> +Zooals aan u. Deze plaats werd geopenbaard in antwoord op de +verwijtingen, welke men <span class="sc">Mahomet</span> deed, over het +groote getal zijner vrouwen. De Joden zeiden namelijk, dat, indien hij +een echt profeet ware, zijne zorg en aandacht op iets anders zou zijn +gevestigd dan op vrouwen en het voortbrengen van kinderen. +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>). Hierbij moet opgemerkt worden, dat het eene +grondstelling der Joden is, dat niets meer strijdig met het +profeetschap is dan de onbeteugelde begeerte des vleesches. (Zie +<span class="ex">Maimon. More Neb</span>. 2e ged. c. 36, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26553" href="#xd21e26553src" name="xd21e26553">23</a></span> +Letterlijk de moeder van het boek; waarmede de tafel wordt bedoeld, +waarop al de geschrevene openbaringen zijn overgeschreven, welke van +tijd tot tijd aan de menschen werden geschonken.</p> +</div> +</div> +<div id="s14" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e556">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Veertiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Abraham<a class="noteref" id="xd21e26581src" href= +"#xd21e26581" name="xd21e26581src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—52 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> E. L. R. Dit boek hebben wij u +nedergezonden, opdat gij de menschen van de duisternis tot het licht +zoudt voeren, en met het verlof van hunnen Heer, op den glorierijken en +prijzenswaardigen weg. <span class="versenum">2.</span> Hij is God, +wien alles toebehoort wat in den hemel en op de aarde is, en wee over +de ongeloovigen; want eene gestrenge straf wacht hen. <span class= +"versenum">3.</span> Die het tegenwoordige leven boven het toekomstige +beminnen en de menschen afvoeren van Gods weg, en dien kronkelig +trachten te maken, deze verkeeren in eene dwaling, die ver van de +waarheid verwijderd is. <a id="s14.4" name="s14.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Wij hebben geen apostel gezonden dan met de taal +van zijn volk, opdat hij hun hunnen plicht duidelijk zou kunnen +verklaren<a class="noteref" id="xd21e26610src" href="#xd21e26610" name= +"xd21e26610src">2</a>, want God doet dwalen naar zijn welbehagen en +leidt dengeen die hem behaagt; en hij is de machtige, de wijze. <a id= +"s14.5" name="s14.5"></a><span class="versenum">5.</span> Wij zonden +vroeger <span class="sc">Mozes</span> met onze teekens en gaven hem +bevelen, zeggende: Leid uw volk uit de duisternis tot het licht, en +herinner hun de gunsten van God<a class="noteref" id="xd21e26623src" +href="#xd21e26623" name="xd21e26623src">3</a>; waarlijk, daarin zijn +teekens voor ieder lijdzaam en dankbaar mensch. <a id="s14.6" name= +"s14.6"></a><span class="versenum">6.</span> En herinner u toen +<span class="sc">Mozes</span> tot zijn volk zeide: Herdenk de gunst van +God omtrent u, toen hij u van het juk van <span class= +"sc">Pharao</span> bevrijdde: deze verdrukte u vreeselijk; en zij +doodden uwe mannelijke kinderen en lieten uwe vrouwelijke kinderen +leven<a class="noteref" id="xd21e26652src" href="#xd21e26652" name= +"xd21e26652src">4</a>. Dit was een harde proef van <span class= +"pagenum">[<a id="pb283" href="#pb283" name="pb283">283</a>]</span>uwen +Heer. <span class="versenum">7.</span> En toen uw Heer door den mond +van <span class="sc">Mozes</span> eene verklaring aflegde, zeide hij: +Waarlijk, ik wil mijne weldaden omtrent u vermeerderen, indien gij +dankbaar zijt; maar indien gij ondankbaar zijt, waarlijk, dan zal mijne +straf gestreng zijn. <span class="versenum">8.</span> En indien gij +ongeloovig zijt, en de geheele aarde met u, dan nog is God rijk en +lofwaardig. <a id="s14.9" name="s14.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Hebt gij de geschiedenis der volkeren, uwe +voorgangers, niet gehoord? namelijk van het volk van <span class= +"sc">Noach</span>, en van <span class="sc">Ad</span> en van +<span class="sc">Thamoed</span><a class="noteref" id="xd21e26685src" +href="#xd21e26685" name="xd21e26685src">5</a> en van degenen die hen +opvolgden. <span class="versenum">10.</span> Wier getal niemand kent, +behalve God? Hunne gezanten kwamen tot hem met duidelijke wonderen; +maar zij brachten hunne handen aan hunne monden uit verontwaardiging, +en zeiden: Wij gelooven de boodschap niet, waarmede gij voorgeeft +belast te zijn, en wij verkeeren in twijfel nopens den godsdienst +waartoe gij ons uitnoodigt. <a id="s14.11" name= +"s14.11"></a><span class="versenum">11.</span> Hunne gezanten +antwoordden: Bestaat er eenige twijfel nopens God, den schepper van +hemel en aarde? Hij noodigt u niet tot het ware geloof, opdat hij een +deel uwer zonden zou kunnen vergeven<a class="noteref" id= +"xd21e26699src" href="#xd21e26699" name="xd21e26699src">6</a> en uwe +straf kunnen verschuiven, door u tijd tot berouw te geven, tot een +bepaalden oogenblik. <span class="versenum">12.</span> Zij antwoordden: +Gij zijt slechts een mensch, gelijk wij; gij tracht ons van de goden af +te leiden, die door onze vaderen werden aangebeden; breng ons dus door +een wonder een duidelijk bewijs, dat gij de waarheid spreekt. +<span class="versenum">13.</span> Hunne gezanten antwoordden hun: Wij +zijn niets anders dan menschen gelijk gij, maar God is goedertieren +voor diegenen zijner dienaren, welke hem behagen; en het ligt niet in +onze macht, u een wonderdadig bewijs voor onze zending te geven. +<span class="versenum">14.</span> Tenzij met het verlof van God; laat +dus de godvruchtige op God vertrouwen. <span class= +"versenum">15.</span> En waarom zouden wij God niet vertrouwen, die ons +op onze wegen heeft geleid? Daarom zullen wij met geduld het kwaad +verdragen, waarmede hij ons bezoekt, en laat degenen hun vertrouwen in +God stellen, die trachten, het ergens in te plaatsen. <span class= +"versenum">16.</span> En zij die niet geloofden, zeiden tot hunnen +gezanten: wij zullen u zekerlijk uit ons land verdrijven, of gij zult +tot onzen godsdienst terugkeeren. En hun Heer sprak tot hen door +openbaring, zeggende: Waarlijk, wij zullen de boozen verdelgen. +<span class="versenum">17.</span> En wij zullen u na hen op aarde doen +wonen. Dit is de belooning van hen, die mij en mijne bedreigingen +vreezen. <a id="s14.18" name="s14.18"></a><span class= +"versenum">18.</span> En zij vroegen ondersteuning van God<a class= +"noteref" id="xd21e26735src" href="#xd21e26735" name= +"xd21e26735src">7</a>, en <span class="pagenum">[<a id="pb284" href= +"#pb284" name="pb284">284</a>]</span>ieder hoovaardig en oproerig +mensch werd vernietigd. <a id="s14.19" name="s14.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> De hel ligt onzichtbaar voor hem en hij zal vuil +water<a class="noteref" id="xd21e26753src" href="#xd21e26753" name= +"xd21e26753src">8</a> te drinken ontvangen. <a id="s14.20" name= +"s14.20"></a><span class="versenum">20.</span> Hij zal het met kleine +teugen afslokken, en hij zal het niet licht door zijne keel kunnen doen +gaan, door de walgelijkheid; de dood zal hem van alle kanten aanstaren, +maar hij zal niet sterven, en voor hem zal eene grievende pijniging +gereed zijn. Dit is de gelijkenis van hen die niet in hunnen Heer +gelooven. <span class="versenum">21.</span> Hunne werken zijn gelijk +aan asch, die door den wind op een stormachtigen dag wordt +voortgedreven; zij zullen niet in staat zijn, een blijvend voordeel te +verkrijgen van hetgeen zij hebben bedreven. Dit is eene dwaling, die +zeer ver van de waarheid is verwijderd. <span class= +"versenum">22.</span> Ziet gij niet dat God de hemelen en de aarde met +wijsheid heeft geschapen? Indien het hem behaagt, kan hij verdelgen en +een nieuw schepsel in uwe plaats voortbrengen. <span class= +"versenum">23.</span> Dit is gemakkelijk voor zijne macht. <a id= +"s14.24" name="s14.24"></a><span class="versenum">24.</span> En zij +zullen allen op den jongsten dag in Gods tegenwoordigheid worden +gebracht; en de zwakken, die zich onder hen bevinden, zullen tot de +sterken zeggen<a class="noteref" id="xd21e26778src" href="#xd21e26778" +name="xd21e26778src">9</a>: Waarlijk, wij hebben u op de aarde +opgevolgd; wilt gij dus niet een deel der goddelijke wraak van ons +afwenden? <span class="versenum">25.</span> Zij zullen antwoorden: +Indien God ons op den rechten weg had geleid, zouden wij u zekerlijk +geleid hebben<a class="noteref" id="xd21e26785src" href="#xd21e26785" +name="xd21e26785src">10</a>. Het is ons onverschillig, of wij onze +plagen met ongeduld dragen, of dat wij die met geduld verduren, want +wij bezitten geen weg om daaraan te ontkomen. <a id="s14.26" name= +"s14.26"></a><span class="versenum">26.</span> En satan zal zeggen, +nadat het oordeel zal zijn uitgesproken: Waarlijk, God deed u eene +belofte van waarheid; ook ik deed u eene belofte, maar ik bedroog u; ik +had echter de macht niet om u te dwingen. <span class= +"versenum">27.</span> Maar ik riep u slechts en gij antwoorddet mij: +beschuldigt mij dus niet, maar beschuldigt u zelven<a class="noteref" +id="xd21e26797src" href="#xd21e26797" name="xd21e26797src">11</a>. Ik +kan u niet helpen en gij kunt mij niet bijstaan. Toen gij mij naast +<span class="pagenum">[<a id="pb285" href="#pb285" name= +"pb285">285</a>]</span>God hebt geplaatst, achtte ik mij niet als zijns +gelijke<a class="noteref" id="xd21e26802src" href="#xd21e26802" name= +"xd21e26802src">12</a>. Eene gestrenge straf is den onrechtvaardige +bereid. <a id="s14.28" name="s14.28"></a><span class= +"versenum">28.</span> Maar zij die geloofd en rechtvaardig gehandeld +hebben, zullen binnen geleid worden, in tuinen die door rivieren worden +besproeid; eeuwig zullen zij daarin verblijven, door het verlof van +hunnen heer, en zij zullen begroet worden met het woord Vrede<a class= +"noteref" id="xd21e26819src" href="#xd21e26819" name= +"xd21e26819src">13</a>. <a id="s14.29" name="s14.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Weet gij niet waarbij God een goed woord +vergelijkt? Het is een goede boom; zijne wortels zijn stevig in den +grond bevestigd en zijne takken reiken tot den hemel. <span class= +"versenum">30.</span> Die boom brengt in ieder jaargetijde door des +Heeren wil vruchten voort. God spreekt met de menschen door +gelijkenissen, opdat zij onderricht zouden mogen worden. <span class= +"versenum">31.</span> En de gelijkenis van een slecht woord is een +slechte boom, die uit den grond is gescheurd en geene vastheid +bezit<a class="noteref" id="xd21e26838src" href="#xd21e26838" name= +"xd21e26838src">14</a>. <a id="s14.32" name="s14.32"></a><span class= +"versenum">32.</span> God zal degenen, die gelooven, door het +standvastige woord des geloofs, zoowel in dit leven als in het +toekomstige, bevestigen<a class="noteref" id="xd21e26851src" href= +"#xd21e26851" name="xd21e26851src">15</a>; maar God zal den booze in +dwaling brengen; want God doet wat hem behaagt. <a id="s14.33" name= +"s14.33"></a><span class="versenum">33.</span> Hebt gij hen niet +opgemerkt, die Gods genade in ongetrouwheid hebben veranderd<a class= +"noteref" id="xd21e26860src" href="#xd21e26860" name= +"xd21e26860src">16</a>, en hun volk in het huis des verderfs hebben +<span class="pagenum">[<a id="pb286" href="#pb286" name= +"pb286">286</a>]</span>doen afdalen; namelijk is de hel<span class= +"corr" id="xd21e26887" title="Niet in bron">.</span> <span class= +"versenum">34.</span> Zij zullen daarin geworpen worden om te +verbranden, en dat zal een ongelukkigen woning zijn. <span class= +"versenum">35.</span> Zij richten ook afgodsbeelden op als Gods +gelijken, opdat zij de menschen van zijnen weg zouden afleiden. Zeg +hun: Geniet de geneugten van dit leven voor eenigen tijd; maar daarna +zal uw verblijf in het hellevuur zijn. <span class= +"versenum">36.</span> Zeg tot mijne dienaren die geloofd hebben, dat +zij volhardend in het gebed moeten zijn, en dat zij aalmoezen moeten +schenken van hetgeen wij hun hebben gegeven, zoowel in het geheim, als +in het openbaar; alvorens de dag komt, waarop noch koop noch verkoop, +noch vriendschap zal bestaan. <span class="versenum">37.</span> God is +het die de hemelen en de aarde heeft geschapen en het water van den +hemel doet nederdalen, door middel van hetwelk hij vruchten voor uw +onderhoud voortbrengt; en door zijn bevel noodzaakt<a class="noteref" +id="xd21e26907src" href="#xd21e26907" name="xd21e26907src">17</a> hij +de schepen voor uwen dienst op zee te zeilen; ook dwingt hij de +rivieren u cijnsbaar te zijn: evenzoo noodzaakt hij de zon en de maan, +die hunne loopbanen met ijver afleggen, u te dienen, terwijl hij den +dag en den nacht aan uwen dienst heeft onderworpen. Hij geeft u van +alles wat gij hem vraagt, en gij zoudt niet in staat zijn de weldaden +op te rekenen, die God u heeft geschonken. Waarlijk, de mensch is +onrechtvaardig en ondankbaar. <a id="s14.38" name= +"s14.38"></a><span class="versenum">38.</span> Gedenk, toen +<span class="sc">Abraham</span> zeide: O Heer! maak dit land<a class= +"noteref" id="xd21e26924src" href="#xd21e26924" name= +"xd21e26924src">18</a> tot eene plaats van volkomen veiligheid, en dat +ik en mijne kinderen<a class="noteref" id="xd21e26930src" href= +"#xd21e26930" name="xd21e26930src">19</a> het aanbidden van +afgodsbeelden mogen vermijden. <span class="versenum">39.</span> Want, +o Heer! zij hebben reeds een groot aantal menschen verleid. Wie mij dus +volgt, zal tot mij behooren: en omtrent hem die mij niet gehoorzaamt, +zult gij genadig en barmhartig zijn<a class="noteref" id= +"xd21e26943src" href="#xd21e26943" name="xd21e26943src">20</a>. <a id= +"s14.40" name="s14.40"></a><span class="versenum">40.</span> O Heer! ik +heb een deel mijner afstammelingen<a class="noteref" id="xd21e26957src" +href="#xd21e26957" name="xd21e26957src">21</a> <span class= +"pagenum">[<a id="pb287" href="#pb287" name="pb287">287</a>]</span>in +eene onvruchtbare vallei doen wonen, nabij een heilig huis, o Heer! +opdat zij volhardend in het gebed zouden mogen zijn<span class="corr" +id="xd21e26995" title="Niet in bron">.</span> Vergun dus dat de harten +van sommige menschen<a class="noteref" id="xd21e26998src" href= +"#xd21e26998" name="xd21e26998src">22</a> gunstig voor hen gestemd +worden, en schenk hun alle soorten van vruchten<a class="noteref" id= +"xd21e27010src" href="#xd21e27010" name="xd21e27010src">23</a>, opdat +zij dankbaar zouden mogen zijn. <a id="s14.41" name= +"s14.41"></a><span class="versenum">41.</span> Heer! gij weet alles wat +wij verbergen, en alles wat wij openbaren; want voor God is niets +verborgen, tenzij op de aarde of in den hemel. Geloofd zij God, die mij +op mijne oude jaren <span class="sc">Ismaël</span> en <span class= +"sc">Izaak</span> heeft gegeven; want mijn Heer verhoort de ootmoedige +beden. <a id="s14.42" name="s14.42"></a><span class= +"versenum">42.</span> O Heer! vergun dat ik het gebed in acht neme, +gelijk een gedeelte mijner nakomelingschap<a class="noteref" id= +"xd21e27037src" href="#xd21e27037" name="xd21e27037src">24</a>. O Heer! +en verhoor mijne bede. O Heer! vergeef mij en mijnen ouders<a class= +"noteref" id="xd21e27041src" href="#xd21e27041" name= +"xd21e27041src">25</a> en den geloovigen op den dag dat de rekening zal +worden opgemaakt. <span class="versenum">43.</span> Denk niet, o +profeet, dat God niet opmerkt wat de goddeloozen doen. Hij stelt +slechts hunne straf uit tot den dag, waarop de oogen der menschen op +den hemel zullen worden gevestigd. <span class="versenum">44.</span> +Zij zullen zich haasten vooruit te komen, als de stem des engels tot +het oordeel zal oproepen; zij zullen hunne hoofden opheffen, maar zij +zullen niet in staat zijn hun gezicht af te wenden van het voorwerp, +waarop dat zal zijn gevestigd, en hunne harten zullen ledig wezen. +Daarom dreig de menschen met den dag, waarop hun de straf zal worden +opgelegd. <span class="versenum">45.</span> Waarop zij, die +onrechtvaardig hebben gehandeld, zullen zeggen: O Heer! geef ons +uitstel tot een nabij gelegen tijdstip. <span class= +"versenum">46.</span> En wij zullen uwe oproeping tot het geloof +gehoorzamen en uwe gezanten volgen. Maar men zal hun antwoorden: Zwoert +gij niet vroeger, dat gij nimmer zoudt veranderen<a class="noteref" id= +"xd21e27085src" href="#xd21e27085" name="xd21e27085src">26</a>? +<span class="versenum">47.</span> Thans woont gij in de verblijven van +<span class="pagenum">[<a id="pb288" href="#pb288" name= +"pb288">288</a>]</span>hen, die hunne eigene zielen onrechtvaardig +hebben behandeld<a class="noteref" id="xd21e27106src" href= +"#xd21e27106" name="xd21e27106src">27</a>, en het is u duidelijk, hoe +wij met hen hebben gehandeld<a class="noteref" id="xd21e27110src" href= +"#xd21e27110" name="xd21e27110src">28</a>, en wij stelden u hunne +vernietiging als voorbeelden. Zij gebruiken hunne grootste listen om +der waarheid weerstand te bieden; maar hunne list is duidelijk voor +God, die in staat is hunne plannen te verijdelen, al waren hunne listen +zoo groot, dat de bergen daardoor, konden worden bewogen. <a id= +"s14.48" name="s14.48"></a><span class="versenum">48.</span> Denk dus +niet, o profeet, dat God zou willen handelen tegen zijne belofte van +hulp aan zijne gezanten gedaan; want God is machtig en in staat te +wreken. <a id="s14.49" name="s14.49"></a><span class= +"versenum">49.</span> De dag zal komen waarop de aarde in eene andere +aarde, en de hemelen in andere hemelen zullen worden veranderd<a class= +"noteref" id="xd21e27121src" href="#xd21e27121" name= +"xd21e27121src">29</a>; en de anderen zullen uit hunne graven opstaan, +om voor den eenigen, den almachtigen God te verschijnen. <a id="s14.50" +name="s14.50"></a><span class="versenum">50.</span> Dan zult gij de +boozen zien, hoe hunne handen en voeten met ketenen beladen zijn. +<a id="s14.51" name="s14.51"></a><span class="versenum">51.</span> +Hunne onderkleederen zullen van pek zijn, en het vuur zal hunne +aangezichten bedekken, opdat God iedere ziel vergelde volgens zijne +werken; want God is snel in zijne rekeningen. <span class= +"versenum">52.</span> Dit is eene voldoende vermaning voor de menschen, +opdat zij daardoor zouden gewaarschuwd zijn; dat zij zouden weten, dat +er slechts één God is, en dat zij die met verstand zijn +begaafd, zouden nadenken.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26581" href="#xd21e26581src" name="xd21e26581">1</a></span> Aan +het einde van dit Hoofdstuk wordt die patriarch vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26610" href="#xd21e26610src" name="xd21e26610">2</a></span> Opdat +zij deze openbaringen niet alleen volkomen en snel voor zich zelven +zouden kunnen begrijpen, maar ook in staat zouden wezen, die aan +anderen te vertolken en te verklaren. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26623" href="#xd21e26623src" name="xd21e26623">3</a></span> +Letterlijk: <span class="ex">de dagen</span> van God; hetgeen ook zou +kunnen vertolkt worden met: <span class="ex">de veldslagen</span> van +God (daar de Arabieren het woord dag gebruiken om een belangrijk +gevecht aan te duiden, zooals de Italianen <span class="ex" lang= +"it">giornata</span> en de Franschen <span class="ex" lang= +"fr">journée</span>), of zijne wondervolle daden, betoond in de +verschillende gelukkige uitkomsten van vroegere natiën in hare +oorlogen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26652" href="#xd21e26652src" name="xd21e26652">4</a></span> Zie +<a href="#s7.124">Hoofdstuk VII, vers 124</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26685" href="#xd21e26685src" name="xd21e26685">5</a></span> Zie +hetzelfde Hoofdstuk <a href="#s7.63">vers 63</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26699" href="#xd21e26699src" name="xd21e26699">6</a></span> +Zijnde diegene, welke onmiddellijk tegen God werden bedreven, en door +gelooven of het omhelzen van den Islam dadelijk worden uitgewischt; +maar niet de misdaden uit onrechtvaardigheid begaan, en verdrukkingen +die tegen den mensch plaats hadden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). want om aflaat van deze laatste zonden te +erlangen, is, behalve gelooven, berouw en teruggave overeenkomstig des +menschen vermogen noodig.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26735" href="#xd21e26735src" name="xd21e26735">7</a></span> De +uitleggers verkeeren in het onzekere, of dit de profeten waren, +<span class="pagenum">[<a id="xd21e26737" href="#xd21e26737" name= +"xd21e26737">284n</a>]</span>die om ondersteuning tegen hunne vijanden +baden, dan wel de ongeloovigen, die Gods beslissing tusschen hen zelven +en de profeten inriepen; of beiden. Daarentegen beweren sommigen, dat +dit vers in geen verband staat met het vorige, maar op de bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> slaat, die om regen baden gedurende eene +groote droogte, met welke zij op het gebed van hunnen profeet werden +gestraft, doch welken regen zij niet konden Verkrijgen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26753" href="#xd21e26753src" name="xd21e26753">8</a></span> Dat +voort zal komen van de lijken der verdoemden, gemengd met etterachtige +zelfstandigheden en bloed.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26778" href="#xd21e26778src" name="xd21e26778">9</a></span> +Zijnde: de meer eenvoudigen en lageren zullen tot hunne leeraren en +vorsten zeggen, die hen tot afgodendienarij verleidden en hen in hun +hardnekkig ongeloof bevestigden, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26785" href="#xd21e26785src" name="xd21e26785">10</a></span> Dat +is: Wij deden voor u dezelfde keus als voor ons; en indien God niet zou +hebben toegelaten, dat wij in dwaling vervielen, zouden wij u niet +hebben verleid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26797" href="#xd21e26797src" name="xd21e26797">11</a></span> Gisp +mijne verzoekingen niet, maar gisp uw eigene dwaasheid, om mij te +gelooven en te vertrouwen, terwijl ik mij openlijk uw onverzoenlijke +vijand heb betoond.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26802" href="#xd21e26802src" name="xd21e26802">12</a></span> Of: +ik verklaar mij thans onschuldig aan de omstandigheid, dat gij mij +boven God hebt gehoorzaamd en afgoden op mijne ingeving hebt +aangebeden. Of wel zouden de woorden aldus vertaald kunnen worden: +<span class="ex">Ik geloofde vroeger niet aan het wezen waarmede gij +mij hebt vereenigd</span>; zoodoende zijne eerste ongehoorzaamheid te +kennen gevende, waardoor hij weigerde <span class="sc">Adam</span> op +Gods bevel te aanbidden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26819" href="#xd21e26819src" name="xd21e26819">13</a></span> Zie +<a href="#s10.10">Hoofdstuk X, vers 10</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26838" href="#xd21e26838src" name="xd21e26838">14</a></span> De +uitleggers verschillen nopens hetgeen op deze plaats onder het goede +woord en het slechte woord moet worden verstaan. Met het eerste schijnt +de belijdenis van Gods eenheid, die uitnoodiging aan anderen tot den +waren godsdienst, of de Koran zelf, en met het laatste, het aannemen +van een veelgodendom, het verleiden van anderen tot afgodendienarij, of +de hardnekkige tegenstand aan Gods profeten te worden bedoeld +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26851" href="#xd21e26851src" name="xd21e26851">15</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> veronderstelt, dat met dit +laatste het graf wordt bedoeld, in welke plaats de ware geloovigen, als +zij door de beide engelen nopens hun geloof zullen worden ondervraagd +naar behooren en zonder aarzeling zullen antwoorden, waartoe de +ongeloovigen niet in staat zullen wezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26860" href="#xd21e26860src" name="xd21e26860">16</a></span> Dat +is: die zijne gunsten beantwoordden met ongehoorzaamheid en ongeloof, +of zij wier ondankbaarheid God noodzaakte, hen van de zegeningen te +berooven welke hij hun had geschonken, zooals hij ten opzichte der +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> deed, die, hoewel zij door +God op het heilige grondgebied waren geplaatst, en hij hun de bewaring +van den Caaba, en een overvloedigen voorraad van alle benoodigdheden en +gemakken des levens geschonken, en hen door de zending van <span class= +"sc">Mahomet</span> vereerd had, ter vergelding voor al deze gunsten, +hardnekkige ongeloovigen werden en zijne gezanten vervolgden. Zij +werden daarvoor niet alleen met een hongersnood van zeven jaren +gestraft, maar ook door het verlies en de schande, welke zij te +<span class="ex">Bedr</span> ondergingen; zoodat zij, die vroeger door +hunnen voorspoed vermaard waren, thans daarvan werden beroofd, en +alleen door <span class="pagenum">[<a id="xd21e26871" href= +"#xd21e26871" name="xd21e26871">286n</a>]</span>hun ongeloof in het +oogloopend werden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Indien +dit de bedoeling dezer plaats is, kan zij niet te <span class= +"ex">Mekka</span> zijn geopenbaard, zooals nopens het overige des +hoofdstuks is aangenomen; sommigen veronderstellen dan ook, dat dit en +het volgende vers te <span class="ex">Medina</span> werden +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26907" href="#xd21e26907src" name="xd21e26907">17</a></span> Het +hier en in de volgende verzen gebruikte woord is <span class= +"ex">Sakhkara</span>, hetgeen beteekent: met geweld tot eenen of +anderen dienst dwingen (Zie <a href="#s2.159">Hoofdstuk II, vers +159</a>, in de noot).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26924" href="#xd21e26924src" name="xd21e26924">18</a></span> +Zijnde het grondgebied van <span class="ex">Mekka</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26930" href="#xd21e26930src" name="xd21e26930">19</a></span> Naar +het schijnt werd dit gebed niet voor zijne geheele nakomelingschap +verhoord, en in het bijzonder niet voor de afstammelingen van +<span class="sc">Ismaël</span>. Sommigen beweren echter dat deze +laatsten geene afgoden aanbaden, maar alleen eene bijgeloovige +vereering wijdden aan zekere steenen, die zij oprichtten en huldigden, +als vertegenwoordigers van den Caaba. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26943" href="#xd21e26943src" name="xd21e26943">20</a></span> Dat +is: door hen tot berouw te brengen. <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> veronderstelt echter, dat deze woorden +door <span class="sc">Abraham</span> werden gesproken, alvorens hij +wist, dat God aan de afgodendienaren geene vergiffenis wilde +schenken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26957" href="#xd21e26957src" name="xd21e26957">21</a></span> +Zijnde <span class="sc">Ismaël</span> en diens nakomelingschap. De +Mahomedanen zeggen dat <span class="sc">Hagar</span>, zijne moeder, aan +<span class="sc">Sarah</span> toebehoorende, die haar aan <span class= +"sc">Abraham</span> gaf, en dat <span class="sc">Sarah</span>, nadat +<span class="sc">Hagar</span> hem <span class="sc">Ismaël</span> +had gebaard, zóó ijverzuchtig op haar werd, dat zij er +bij haren man op aanhield, hen beiden weg te zenden (Gen. XXI). Daarop +zond hij hen naar het grondgebied van <span class="ex">Mekka</span>, +waar God de bron van <span class="ex">Zemzem</span> ter <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e26987" href="#xd21e26987" name= +"xd21e26987">287n</a>]</span>hunner hulpe deed ontspringen, tengevolge +waarvan de Joramieten die meester der plaats waren, hun veroorloofden, +onder hen te wonen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e26998" href="#xd21e26998src" name="xd21e26998">22</a></span> Had +hij gezegd: de harten der menschen, in den volstrekten zin dan zouden +de Perzen en Romeinen hen mede als vrienden behandeld, en zoowel de +Joden als de Christenen hunne pelgrimstochten naar <span class= +"ex">Mekka</span> afgelegd hebben (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27010" href="#xd21e27010src" name="xd21e27010">23</a></span> Dit +gedeelte van het gebed werd verhoord, daar <span class= +"ex">Mekka</span> zóó overvloedig is voorzien, dat de +vruchten van lente, zomer en herfst er op denzelfden tijd worden +gevonden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27037" href="#xd21e27037src" name="xd21e27037">24</a></span> Want +hij wist door openbaring, dat sommigen hunner ongeloovigen zouden +zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27041" href="#xd21e27041src" name="xd21e27041">25</a></span> +<span class="sc">Abraham</span> richtte deze bede tot God, alvorens hij +wist, dat zijne ouders de vijanden van God waren. (Zie <a href= +"#s9.15">Hoofdstuk IX vers 15</a>.) Sommigen beweren, dat zijne moeder +eene ware geloovige was, en lezen dit dus in het enkelvoudige: +<span class="ex">en mijn vader</span>. Anderen beweren, dat +<span class="sc">Abraham</span> onder zijne ouders hier, <span class= +"sc">Adam</span> en <span class="sc">Eva</span> verstaat (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27085" href="#xd21e27085src" name="xd21e27085">26</a></span> Dat +is: dat gij niet van den dood proeven, maar eeuwig op deze wereld +blijven zoudt, of, dat gij na den dood niet zoudt opstaan om geoordeeld +te worden (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Yahya</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27106" href="#xd21e27106src" name="xd21e27106">27</a></span> +Zijnde, die van de Adieten en Thamoedieten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27110" href="#xd21e27110src" name="xd21e27110">28</a></span> Niet +alleen door de geschiedenissen van sommigen, die in den Koran +voorkomen, maar ook door de van hen overgebleven monumenten (zooals die +der Thamoedieten), en de overleveringen die onder u zijn overgebleven, +nopens de vreeselijke straffen welke zij moesten ondergaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27121" href="#xd21e27121src" name="xd21e27121">29</a></span> +Volgens de veronderstelling der Mohammedanen zou dit op den jongsten +dag geschieden. De aarde zou dan wit en effen worden, of zooals +sommigen willen, van zilver en de hemelen van goud (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Yahya</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s15" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e567">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijftiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Al Hedjr<a class="noteref" id="xd21e27154src" href= +"#xd21e27154" name="xd21e27154src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—99 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> E. L. R. Dit zijn de teekens van +het boek en van den duidelijken Koran<span class="corr" id="xd21e27184" +title="Niet in bron">.</span> <span class="versenum">2.</span> De tijd +zal komen, waarop de ongeloovigen zullen wenschen, dat zij Moslems +mochten zijn geweest<a class="noteref" id="xd21e27191src" href= +"#xd21e27191" name="xd21e27191src">2</a>. <span class="pagenum">[<a id= +"pb289" href="#pb289" name="pb289">289</a>]</span><span class= +"versenum">3.</span> Sta hun toe te eten en te genieten in deze wereld, +en laat hun hoop voeden; doch hierna zullen zij hunne dwaasheid kennen. +<span class="versenum">4.</span> Wij hebben geene stad verwoest, zonder +dat een vastgestelde tijd van berouw voor haar bepaald werd. +<span class="versenum">5.</span> Geen volk zal gestraft worden voordat +zijn tijd zal zijn gekomen, en deze zal niet worden verschoven. <a id= +"s15.6" name="s15.6"></a><span class="versenum">6.</span> De bewoners +van <span class="ex">Mekka</span> zeggen tot <span class= +"sc">Mahomet</span>: O gij! wien de vermaning<a class="noteref" id= +"xd21e27219src" href="#xd21e27219" name="xd21e27219src">3</a> werd +nedergezonden, gij zijt zekerlijk door den duivel bezeten. <span class= +"versenum">7.</span> Zoudt gij niet met een gevolg van engelen tot ons +zijn gekomen, indien gij de waarheid hadt gesproken? <a id="s15.8" +name="s15.8"></a><span class="versenum">8.</span> Antwoord: Wij zenden +geene engelen neder, dan bij eene voegzame gelegenheid<a class= +"noteref" id="xd21e27231src" href="#xd21e27231" name= +"xd21e27231src">4</a>. Dan zullen de ongeloovigen niet meer worden +uitgesteld. <span class="versenum">9.</span> Waarlijk, wij hebben den +Koran nedergezonden, en wij zullen dien zekerlijk voor vervalsching +behoeden. <span class="versenum">10.</span> Wij hebben vroeger, +vóór u, gezanten tot de oude secten gezonden. +<span class="versenum">11.</span> En er kwam geen gezant tot hen, dien +zij niet tot het voorwerp hunner spotternijen maakten. <span class= +"versenum">12.</span> Evenzoo zullen wij de harten der zondige bewoners +van <span class="ex">Mekka</span> er toe brengen, hunnen profeet te +bespotten. <span class="versenum">13.</span> Zij zullen niet in hem +gelooven niettegenstaande de straf der volkeren reeds vroeger werd +uitgevoerd. <span class="versenum">14.</span> Indien wij hun de poorten +der hemelen zouden ontsluiten, en zij reeds gereed zouden zijn daar +binnen te gaan<a class="noteref" id="xd21e27263src" href="#xd21e27263" +name="xd21e27263src">5</a>. <span class="versenum">15.</span> Zouden +zij veeleer uitroepen: Onze oogen zijn slechts verblind door +dronkenschap, of wij bevinden ons onder den indruk eener +zinsbeguicheling. <a id="s15.16" name="s15.16"></a><span class= +"versenum">16.</span> Wij hebben de twaalf teekens in den hemel +geplaatst en die in verschillende vormen voorgesteld voor hen, die acht +geven. <a id="s15.17" name="s15.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Wij verdedigen deze tegen de aanslagen van +iederen duivel<a class="noteref" id="xd21e27282src" href="#xd21e27282" +name="xd21e27282src">6</a> welke met steenworpen werd +teruggedreven<a class="noteref" id="xd21e27291src" href="#xd21e27291" +name="xd21e27291src">7</a>. <a id="s15.18" name= +"s15.18"></a><span class="versenum">18.</span> Behalve hij, die +aansluipt om te luisteren, en op wien <span class="pagenum">[<a id= +"pb290" href="#pb290" name="pb290">290</a>]</span>dan eene zichtbare +vlam wordt afgeschoten<a class="noteref" id="xd21e27303src" href= +"#xd21e27303" name="xd21e27303src">8</a>. <a id="s15.19" name= +"s15.19"></a><span class="versenum">19.</span> Wij hebben ook de aarde +uitgespreid en vaste bergen daarop geplaatst, en wij hebben alle +planten in eene bewonderingswaardige orde daaruit doen spruiten. +<span class="versenum">20.</span> En wij hebben daarop levensbehoeften +voor u geplaatst en voor de wezens, welke gij niet onderhoudt. +<span class="versenum">21.</span> Er is geene zaak, waarvan de +voorraadschuren niet in onze handen zijn, en wij deelen die slechts in +eene bepaalde mate uit<a class="noteref" id="xd21e27319src" href= +"#xd21e27319" name="xd21e27319src">9</a>. <span class= +"versenum">22.</span> Wij zenden ook de winden, die de bezwangerde +wolken voortstuwen en wij zenden water van den hemel waarvan wij u +geven te drinken, en hetwelk gij niet bewaart. <a id="s15.23" name= +"s15.23"></a><span class="versenum">23.</span> Waarlijk, wij geven +leven en doen sterven, en wij zijn de erfgenamen van alle +dingen<a class="noteref" id="xd21e27340src" href="#xd21e27340" name= +"xd21e27340src">10</a>. <span class="versenum">24.</span> Wij kennen +hen die vooruit gaan, en wij kennen hen die achterblijven<a class= +"noteref" id="xd21e27348src" href="#xd21e27348" name= +"xd21e27348src">11</a>. <span class="versenum">25.</span> En uw Heer +zal hen op den laatsten dag verzamelen; want hij is alwetend en wijs. +<a id="s15.26" name="s15.26"></a><span class="versenum">26.</span> Wij +schiepen den mensch van gedroogde klei, van zwart slijk, in een vorm +gebracht<a class="noteref" id="xd21e27378src" href="#xd21e27378" name= +"xd21e27378src">12</a>. <a id="s15.27" name="s15.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> Vóór hem hadden wij reeds de +geniussen uit een fijn vuur gemaakt. <a id="s15.28" name= +"s15.28"></a><span class="versenum">28.</span> En gedenk, toen de Heer +tot de engelen zeide: Waarlijk, ik heb den mensch geschapen van +gedroogde klei, van zwart slijk, in een vorm gebracht. <span class= +"versenum">29.</span> Als ik hem dus volkomen gevormd en mijn geest in +hem geblazen zal hebben zult gij dan voor hem nedervallen en hem +aanbidden? <span class="versenum">30.</span> En al de engelen baden +<span class="sc">Adam</span> gezamenlijk aan. <a id="s15.31" name= +"s15.31"></a><span class="versenum">31.</span> Behalve <span class= +"sc">Eblis</span>, die weigerde met hen te zijn, welke hem aanbaden. +<span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e27414" title= +"Bron: 33">32</span>.</span> En God zeide tot hem: Wat verhindert u met +degenen te zijn, die <span class="sc">Adam</span> aanbidden? <a id= +"s15.33" name="s15.33"></a><span class="versenum">33.</span> Hij +antwoordde: Ik zal den mensch niet aanbidden; dien gij gevormd hebt van +gedroogde klei, van zwart slijk, in een vorm gekneed. <span class= +"versenum">34.</span> God zeide: Ga dus heen; want <span class= +"pagenum">[<a id="pb291" href="#pb291" name="pb291">291</a>]</span>gij +zult met steenen verdreven worden. <span class="versenum">35.</span> En +een vloek zal op u rusten tot op den dag des oordeels. <span class= +"versenum">36.</span> De duivel zeide: O Heer! geef mij uitstel tot den +dag der opstanding. <span class="versenum">37.</span> God antwoordde: +Waarlijk, gij zult tot hen behooren, die uitstel hebben verkregen. +<span class="versenum">38.</span> Tot den dag van den bepaalden +tijd<a class="noteref" id="xd21e27449src" href="#xd21e27449" name= +"xd21e27449src">13</a>. <span class="versenum">39.</span> De duivel +(<span class="sc">Eblis</span>) antwoordde: Omdat gij mij hebt +nedergeworpen, zal ik het kwade behagelijk voor den mensch maken, en +hen allen verleiden. <span class="versenum">40.</span> Uwe oprechte +dienaren zullen alleen gespaard worden. <span class= +"versenum">41.</span> God zeide: Dit is de rechte weg. <span class= +"versenum">42.</span> Wat mijne dienaren betreft, gij zult geene macht +over hen hebben; maar alleen over hen, die verleid zullen worden en die +u zullen volgen. <a id="s15.43" name="s15.43"></a><span class= +"versenum">43.</span> De hel is zekerlijk voor hen allen bestemd. +<a id="s15.44" name="s15.44"></a><span class="versenum">44.</span> Zij +heeft zeven ingangen; voor iederen ingang zal een bijzonder aantal +hunner worden aangewezen. <a id="s15.45" name="s15.45"></a><span class= +"versenum">45.</span> Maar zij, die God vreezen, zullen in tuinen +wonen, te midden van fonteinen. <span class="versenum">46.</span> De +engelen zullen tot hen zeggen: Treedt hier binnen in vrede en +zekerheid. <a id="s15.47" name="s15.47"></a><span class= +"versenum">47.</span> Wij zullen alle valschheid uit hunne harten +wegnemen<a class="noteref" id="xd21e27500src" href="#xd21e27500" name= +"xd21e27500src">14</a>. Zij zullen als broeders zijn, en tegen over +elkander zitten<a class="noteref" id="xd21e27506src" href="#xd21e27506" +name="xd21e27506src">15</a> op rustbanken. <span class= +"versenum">48.</span> Geene vermoeienis zal hen kwellen, en nimmer +zullen zij uit die woonplaats worden geworpen. <span class= +"versenum">49.</span> Verklaar mijne dienaren, dat ik de genadige, de +barmhartige God ben. <span class="versenum">50.</span> En dat mijne +straf eene gestrenge straf is. <a id="s15.51" name= +"s15.51"></a><span class="versenum">51.</span> En verhaal hun de +geschiedenis van de gasten van <span class="sc">Abraham</span><a class= +"noteref" id="xd21e27532src" href="#xd21e27532" name= +"xd21e27532src">16</a>. <span class="versenum">52.</span> Toen zij bij +hem binnentraden en hem groetten, zeide hij: Gij hebt ons bevreesd +gemaakt. <span class="versenum">53.</span> En zij antwoordden: Vrees +niets: wij brengen u de belofte van een wijzen zoon. <span class= +"versenum">54.</span> Hij zeide: Brengt gij mij de belofte van een +zoon, nu ik oud geworden ben? Wat verhaalt gij mij derhalve? +<span class="versenum">55.</span> Zij zeiden: Wij hebben u de waarheid +verhaald; wanhoop dus niet. <span class="versenum">56.</span> Hij +antwoordde: En wie wanhoopt aan Gods genade, behalve zij die dwalen? +<span class="versenum">57.</span> En hij zeide: Wat is dus uwe zending, +o gezanten van God? <span class="versenum">58.</span> Zij antwoordden: +Waarlijk, wij werden gezonden om een zondig volk te verdelgen. <a id= +"s15.59" name="s15.59"></a><span class="versenum">59.</span> Maar wat +de leden van <span class="sc">Lots</span> gezin betreft, zullen wij +allen redden. <span class="versenum">60.</span> Uitgenomen zijne vrouw. +Wij hebben besloten, dat zij zal achterblijven om met de ongeloovigen +te worden verwoest. <span class="versenum">61.</span> En toen de +boodschappers tot het gezin van <span class="sc">Lot</span> kwamen, +<span class="versenum">62.</span> zeide hij tot hen: Waarlijk, gij zijt +een volk, dat mij onbekend is. <span class="versenum">63.</span> Zij +antwoordden: Maar wij zijn tot u gekomen om de straf uit te voeren, +waaromtrent uwe medeburgers in twijfel verkeeren. <span class= +"versenum">64.</span> Wij <span class="pagenum">[<a id="pb292" href= +"#pb292" name="pb292">292</a>]</span>verhalen u eene zekere waarheid, +en wij zijn gezanten der waarheid. <span class="versenum">65.</span> +Breng dus uw gezin gedurende den nacht weg, en volg gij achter hen; en +laat zich niemand uwer omkeeren, maar ga waarheen men u +beveelt<a class="noteref" id="xd21e27607src" href="#xd21e27607" name= +"xd21e27607src">17</a>. <span class="versenum">66.</span> En wij gaven +hem dit bevel, daar dit volk, tot op den laatsten man, +vóór den volgenden dag moest zijn verdelgd. <span class= +"versenum">67.</span> En de bewoners der stad kwamen tot <span class= +"sc">Lot</span>, zich verblijdende in het nieuws der aankomst van +vreemdelingen. <span class="versenum">68.</span> En hij zeide tot hen: +Waarlijk, dit zijn mijne gasten; doe mij dus niet in ongenade +vervallen, door hen te misbruiken. <span class="versenum">69.</span> +Maar vreest God en bedekt mij niet met schande. <span class= +"versenum">70.</span> Zij antwoordden: Hebben wij u niet verboden een +mensch te ondersteunen? <span class="versenum">71.</span> <span class= +"sc">Lot</span> hernam: Dit zijn mijne dochters, maak dus eerder van +haar gebruik, indien gij vast besloten hebt nopens hetgeen gij wilt +doen. <span class="versenum">72.</span> Zoo waar gij leeft, zij +dwaalden in beschonkenheid<a class="noteref" id="xd21e27658src" href= +"#xd21e27658" name="xd21e27658src">18</a>. <span class= +"versenum">73.</span> Daarom overviel hun een vreeselijke storm van den +hemel, bij het opgaan der zon. <span class="versenum">74.</span> En wij +keerden de stad ten onderste boven en lieten er een regen op +nedervallen van steenen uit gebakken klei. <span class= +"versenum">75.</span> Waarlijk, daarin zijn teekens voor de menschen, +die deze aandachtig nagaan. <span class="versenum">76.</span> En deze +steden werden gestraft, tot het banen van een rechten weg voor den +mensch, om dien te bewandelen. <span class="versenum">77.</span> +Waarlijk, hierin is een teeken voor de ware geloovigen. <a id="s15.78" +name="s15.78"></a><span class="versenum">78.</span> De bewoners van het +bosch van <span class="ex">Midian</span><a class="noteref" id= +"xd21e27695src" href="#xd21e27695" name="xd21e27695src">19</a> waren +mede goddeloos. <span class="versenum">79.</span> Daarom namen wij +wraak op hen<a class="noteref" id="xd21e27722src" href="#xd21e27722" +name="xd21e27722src">20</a>. En zij werden beide verdelgd, om als een +duidelijk voorbeeld te dienen voor de menschen, ten einde daarnaar +hunne daden te richten. <a id="s15.80" name="s15.80"></a><span class= +"versenum">80.</span> En de bewoners van <span class="ex">Al +Hedjr</span><a class="noteref" id="xd21e27737src" href="#xd21e27737" +name="xd21e27737src">21</a> beschuldigden Gods gezanten eveneens van +bedrog. <span class="versenum">81.</span> En wij toonden hun onze +teekens; maar zij wendden zich ver daarvan af. <span class= +"versenum">82.</span> Zij hieuwen huizen in de bergen uit om zich te +beveiligen. <span class="versenum">83.</span> Maar een vreeselijk +onweder van den hemel overviel hen des morgens. <span class= +"versenum">84.</span> Wat zij gedaan hadden, was volstrekt niet +voordeelig voor hen. <span class="versenum">85.</span> Wij hebben de +hemelen en de aarde, en wat zich daartusschen bevindt, niet dan in +onrechtvaardigheid en niet te vergeefs geschapen, en het uur des +oordeels zal zekerlijk komen. Vergeef dus uw volk, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! met eene barmhartige vergiffenis<a class="noteref" +id="xd21e27771src" href="#xd21e27771" name="xd21e27771src">22</a>. +<span class="versenum">86.</span> Waarlijk, uw Heer is de schepper van +u en van <span class="pagenum">[<a id="pb293" href="#pb293" name= +"pb293">293</a>]</span>hen, en weet wat het nuttigste is. <a id= +"s15.87" name="s15.87"></a><span class="versenum">87.</span> Wij hebben +u reeds zeven verzen gebracht, die dikwijls moesten worden +herhaald<a class="noteref" id="xd21e27785src" href="#xd21e27785" name= +"xd21e27785src">23</a>, en den heerlijken Koran. <a id="s15.88" name= +"s15.88"></a><span class="versenum">88.</span> Werp uwe blikken niet op +de goede dingen, welke wij aan onderscheidenen der ongeloovigen hebben +geschonken, en begeer die niet<a class="noteref" id="xd21e27798src" +href="#xd21e27798" name="xd21e27798src">24</a>. Wees nimmer bedroefd +over hen. Gedraag u zachtmoedig omtrent de ware geloovigen. +<span class="versenum">89.</span> Zeg hun: Waarlijk, ik ben een +openbaar prediker. <a id="s15.90" name="s15.90"></a><span class= +"versenum">90.</span> Indien zij niet gelooven, zullen wij hun eene +gelijke straf opleggen, als aan de verdeelers<a class="noteref" id= +"xd21e27835src" href="#xd21e27835" name="xd21e27835src">25</a>. +<span class="versenum">91.</span> Die den Koran in verschillende deelen +onderscheiden. <span class="versenum">92.</span> Want door uw Heer, o +<span class="sc">Mahomet</span>! zullen wij hen ondervragen. +<span class="versenum">93.</span> Nopens al hunne daden. <span class= +"versenum">94.</span> Openbaar dus wat u werd bevolen en, wend u af van +de afgodendienaars. <a id="s15.95" name="s15.95"></a><span class= +"versenum">95.</span> Wij zullen u zekerlijk bijstaan tegen de +spotters<a class="noteref" id="xd21e27884src" href="#xd21e27884" name= +"xd21e27884src">26</a>. <span class="versenum">96.</span> Die een +anderen God met God vereenigen. Zij zullen zekerlijk <span class="corr" +id="xd21e27937" title="Bron: hune">hunne</span> dwaasheid kennen. +<span class="versenum">97.</span> En wij weten, dat gij diep gegriefd +zijt door het verhaal van hetgeen zij zeggen. <span class= +"versenum">98.</span> Maar <span class="pagenum">[<a id="pb294" href= +"#pb294" name="pb294">294</a>]</span>verheerlijk den lof van uwen Heer +en aanbid hem. <span class="versenum">99.</span> En dien uwen Heer, tot +de dood<a class="noteref" id="xd21e27955src" href="#xd21e27955" name= +"xd21e27955src">27</a> u overvalt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27154" href="#xd21e27154src" name="xd21e27154">1</a></span> +<span class="ex">Al Hedjr</span> is een grondgebied in de provincie +<span class="ex">Hejaz</span>, tusschen <span class="ex">Medina</span> +en <span class="ex">Syrië</span>, waar de stam van <span class= +"ex">Thamoed</span> woonde. Nabij het einde van het hoofdstuk wordt +daarvan melding gemaakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27191" href="#xd21e27191src" name="xd21e27191">2</a></span> Als +zij het geluk en den voorspoed der ware geloovigen zullen zien, of als +zij zullen sterven: of wel bij de opstanding.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27219" href="#xd21e27219src" name="xd21e27219">3</a></span> +Zijnde de openbaringen waaruit de Koran is samengesteld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27231" href="#xd21e27231src" name="xd21e27231">4</a></span> Als +de goddelijke wijsheid het noodig zal oordeelen, van hun ambt gebruik +te maken, zooals om zijne openbaringen aan de profeten over te brengen +en om zijne straf aan de zondaren uit te voeren; maar niet om u te +behagen door hunne verschijning en zichtbaren vorm, hetgeen, indien aan +uw verzoek werd voldaan, slechts uwe verwarring vermeerderen en de +goddelijke wraak des te spoediger over u brengen zou.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27263" href="#xd21e27263src" name="xd21e27263">5</a></span> +Zijnde de ongeloovige bewoners van <span class="ex">Mekka</span> +zelven, of, volgens anderer meening, de engelen in zichtbare +vormen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27282" href="#xd21e27282src" name="xd21e27282">6</a></span> De +Mahomedanen gelooven namelijk, dat de duivels trachten tot de sterren +op te stijgen, om de daden van de bewoners des hemels te onderzoeken, +hunne gesprekken af te luisteren en hen in verzoeking te brengen. Zij +beweren tevens dat deze booze geesten de vrijheid hadden, binnen al de +hemelen te komen, tot de geboorte van Jezus, toen zij uit drie daarvan +werden gesloten; maar dat bij de geboorte van <span class= +"sc">Mahomet</span> hun de andere vier werden ontzegd (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27291" href="#xd21e27291src" name="xd21e27291">7</a></span> Zie +<a href="#s3.31">hoofdstuk III vers 31</a>, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27303" href="#xd21e27303src" name="xd21e27303">8</a></span> De +Mahomedanen veronderstellen namelijk bij het verschieten eener ster, +dat de engelen welke in de sterrebeelden wacht houden, deze op de +duivels werpen die er te nabij komen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27319" href="#xd21e27319src" name="xd21e27319">9</a></span> +Zijnde: uw gezin, bedienden en slaven, welke gij u verkeerdelijk +voorstelt door u gevoed te worden, terwijl het God is, die zoowel voor +u als voor hen zorgt (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>)<span class="corr" id="xd21e27324" title= +"Bron: .">,</span> of, zooals sommigen denken, de dieren, voor welke de +menschen geene zorg dragen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27340" href="#xd21e27340src" name="xd21e27340">10</a></span> +Zijnde: alleen overblijvende, als alle schepselen dood of vernietigd +zullen zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27348" href="#xd21e27348src" name="xd21e27348">11</a></span> Het +is onzeker waarop deze woorden eigenlijk zinspelen. Sommigen denken dat +daarmede de verschillende tijdstippen worden bedoeld, waarop de +menschen in deze wereld komen, en die verlaten; anderen meenen, dat +hier de voorwaarts rukkende en achteruitwijkende manschappen van +<span class="sc">Mahomet</span> in den slag worden bedoeld. Een ander +wederom beweert dat deze plaats werd geopenbaard, om het verschillend +gedrag van <span class="sc">Mahomets</span> volgelingen, toen zij eene +zeer schoone vrouw gedurende het gebed achter <span class= +"sc">Mahomet</span> zagen; sommigen hunner gingen vóór +haar uit de moskee, ten einde te vermijden, haar meer van nabij te +zien; anderen bleven achter met het doel, haar te zien (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>)<span class="corr" id="xd21e27362" title= +"Bron: ,">.</span> <span class="sc">Savary</span> vertolkt deze plaats +aldus: Wij kennen hen die voor u zijn gegaan, zoowel als hen die na u +zullen komen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27378" href="#xd21e27378src" name="xd21e27378">12</a></span> Zie +<a href="#s2.28">Hoofdstuk II, vers 28</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27449" href="#xd21e27449src" name="xd21e27449">13</a></span> Zie +<a href="#s2.28">Hoofdstuk II, vers 28</a>, noot en <a href= +"#s7.3">Hoofdstuk VII, vers 3</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27500" href="#xd21e27500src" name="xd21e27500">14</a></span> +Zijnde: alle haat en kwaden wil, die zij elkander gedurende hunnen +leeftijd toedragen. (Zie <a href="#s7.41">Hoofdstuk VII, vers 41</a> +noot); of gelijk sommigen het verkiezen uit te drukken, alle afgunst of +nijd nopens de verschillende graden van eer en geluk, welke aan de +gezegenden zullen worden geschonken, overeenkomstig hunne +verdiensten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27506" href="#xd21e27506src" name="xd21e27506">15</a></span> +Nimmer elkander den rug toekeerende (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>), hetgeen als een teeken van verachting +kan worden aangezien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27532" href="#xd21e27532src" name="xd21e27532">16</a></span> Zie +<span class="corr" id="xd21e27534" title= +"Bron: Hoofstuk XI vers 72"><a href="#s9.72">Hoofdstuk XI, vers +72</a></span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27607" href="#xd21e27607src" name="xd21e27607">17</a></span> +Hetgeen <span class="ex">Syrië</span> of <span class= +"ex">Egypte</span> was (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27658" href="#xd21e27658src" name="xd21e27658">18</a></span> +Sommigen willen, dat deze woorden door de engelen tot <span class= +"sc">Lot</span> werden gericht; anderen door God tot <span class= +"sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27695" href="#xd21e27695src" name="xd21e27695">19</a></span> Tot +wie <span class="sc">Shoaïb</span> mede werd gezonden, evenals tot +de bewoners van <span class="ex">Midian</span>. <span class= +"sc">Abulfeda</span> zegt, dat dit volk nabij <span class= +"ex">Taboec</span> woonde, en niet van denzelfden stam was als +<span class="sc">Shoaïb</span>. (Zie mede <span class="ex">Geogr. +Nub.</span> p. 110).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27722" href="#xd21e27722src" name="xd21e27722">20</a></span> Door +hen, wegens hun ongeloof en hunne ongehoorzaamheid, door een heeten, +verstikkenden wind te verdelgen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27737" href="#xd21e27737src" name="xd21e27737">21</a></span> Dat +is de stam van <span class="ex">Thamoed</span> (Zie <a href= +"#s7.71">Hoofdstuk VII, vers 71</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27771" href="#xd21e27771src" name="xd21e27771">22</a></span> Men +zegt dat dit vers werd afgeschaft door dat van het zwaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27785" href="#xd21e27785src" name="xd21e27785">23</a></span> +Zijnde het eerste hoofdstuk van den <span class="ex">Koran</span>, +hetwelk uit zooveel verzen bestaat. Sommigen zijn echter van meening, +dat hier de zeven groote hoofdstukken van den <span class= +"ex">Koran</span> worden bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27798" href="#xd21e27798src" name="xd21e27798">24</a></span> Dat +is: benijdt of begeert niet hunnen wereldschen voorspoed, nu gij in den +<span class="ex">Koran</span> een zegen hebt ontvangen, in vergelijking +waarvan al wat wij hun hebben geschonken, als van geene waarde kan +worden geacht. <span class="sc">Al Beidâwi</span> vermeldt eene +overlevering, volgens welke <span class="sc">Mahomet</span> te +<span class="ex">Adhriât</span> (eene stad in <span class= +"ex">Syrië</span>) zeven, zeer rijk beladen karavanen ontmoette, +die aan eenige Joden van de stammen van <span class= +"ex">Korledha</span> en <span class="ex">al Nadir</span> toebehoorden. +Zijne manschappen hadden grooten lust die te plunderen, zeggende, dat +deze rijkdommen van groot nut konden zijn voor de voortplanting van +Gods waar geloof. Maar de profeet deed hun door deze plaats opmerken, +dat zij geene reden hadden, spijt te gevoelen, daar God hun zeven +verzen had gegeven, die oneindig meer waarde hadden dan deze zeven +karavanen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27835" href="#xd21e27835src" name="xd21e27835">25</a></span> +Sommigen vertolken het oorspronkelijke woord met <span class= +"ex">verhinderaars</span>, die de lieden beletten binnen <span class= +"ex">Mekka</span> te komen om den tempel te bezoeken uit vrees dat zij +besluiten mochten, den Islam te omhelzen, hetgeen, naar men zegt, door +tien mannen werd bedreven, die allen te <span class="ex">Bedr</span> +werden gedood. Anderen vertalen het woord met: die zich door een eed +hebben verbonden, en veronderstellen, dat hier sommige Tamoedieten +worden bedoeld, die zwoeren <span class="sc">Saleb</span> des nachts te +dooden. Het is echter meer waarschijnlijk dat deze plaats betrekking +heeft op de Joden en Christenen, die, volgens de meening der +Mahomedanen, sommige gedeelten der schriften aannemen, en andere +voorwerpen, en evenzoo sommige plaatsen van den Koran goed en andere +afkeuren, overeenkomstig hunne vooroordeelen; of wel op de ongeloovige +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> waarvan sommige den Koran +een goochelwerk noemden; anderen voorzeggende ontboezemingen, anderen +oude sprookjes en wederom anderen eene dichterlijke samenstelling +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27884" href="#xd21e27884src" name="xd21e27884">26</a></span> Men +zegt, dat deze plaats werd geopenbaard tegen vijf Koreïshietische +edelen, wier namen waren: <span class="sc">Al Walid Ebn al +Mohheira</span>, <span class="sc">Al As Ebn Wayel</span>, <span class= +"sc">Oda Ebn Kais</span>, <span class="sc">al Aswad Ebn Abd +Jaghûth</span> en <span class="sc">Al Aswad Ebn al +Mottalleb</span>. Deze waren gezworen vijanden van <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e27902" href="#xd21e27902" name= +"xd21e27902">294n</a>]</span><span class="sc">Mahomet</span>, die hem +aanhoudend vervolgden en belachelijk maakten. Daarom kwam <span class= +"sc">Gabriël</span> eindelijk en verhaalde hun, dat hem bevolen +was <span class="sc">Mahomet</span> tegen hen bij te staan: en nadat de +engel hun na elkander een teeken had gemaakt, ging <span class="sc">al +Walîd</span> voorbij eenige pijlen, waarvan een zich in zijn +kleed vasthechtte. Uit trotschheid boog hij zich niet om dien uit te +trekken, maar stapte voort waardoor de punt een ader van zijn hiel +doorsneed en hij doodbloedde: <span class="sc">al As</span> werd door +een doorn gedood, die door de zool van zijn voet drong en zijn been tot +eene monsterachtige grootte deed opzwellen; <span class="sc">Oda</span> +stierf aan vreeselijk en aanhoudend niezen; <span class="sc">al Aswad +Ebn Abd Yaghûth</span> stootte zijn hoofd tegen een doornigen +boom en doodde zich zelven en <span class="sc">al Aswad Ebn Al +Motalleb</span> werd met blindheid geslagen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27955" href="#xd21e27955src" name="xd21e27955">27</a></span> +Letterlijk: Hetgeen zeker is.</p> +</div> +</div> +<div id="s16" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e577">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zestiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Bij<a class="noteref" id="xd21e27963src" href= +"#xd21e27963" name="xd21e27963src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te Mekka<a class="noteref" id="xd21e27972src" +href="#xd21e27972" name="xd21e27972src">2</a>.—128 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Het besluit van God zal zekerlijk +worden uitgevoerd; verhaast het dus niet. <span class="corr" id= +"xd21e27982" title="Bron: Goloofd">Geloofd</span> zij hij! en ver zij +het van hem wat gij met hem vereenigt<span class="corr" id="xd21e27985" +title="Niet in bron">.</span> <span class="versenum">2.</span> Hij zal +de engelen, door zijn bevel doen nederdalen met eene openbaring tot +degenen zijner dienaren, welke hem behagen, zeggende: Verkondigt dat er +geen God buiten mij is, en vreest mij dus. <span class= +"versenum">3.</span> Hij heeft de hemelen en de aarde geschapen om +zijne waarheid te doen blijken; ver zij het van hem wat gij met hem +vereenigt. <a id="s16.4" name="s16.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Hij heeft den man van zaad geschapen, en thans is +de mensch een bepaalde betwister der opstanding<a class="noteref" id= +"xd21e28001src" href="#xd21e28001" name="xd21e28001src">3</a>. <a id= +"s16.5" name="s16.5"></a><span class="versenum">5.</span> Hij heeft op +dezelfde wijze het vee voor u geschapen, van hetwelk gij de kleederen +verkrijgt om u warm te houden<a class="noteref" id="xd21e28014src" +href="#xd21e28014" name="xd21e28014src">4</a>, benevens andere +voordeelen, terwijl gij er tevens van eet. <span class= +"versenum">6.</span> Het is tegelijk eene eer voor u als gij het des +avonds naar huis drijft, en als gij het des morgens wegvoert om het te +weiden. <span class="pagenum">[<a id="pb295" href="#pb295" name= +"pb295">295</a>]</span><span class="corr" id="xd21e28024" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">7.</span></span> En zij dragen +uwe lasten naar eene verwijderde plaats, welke gij op geene andere +wijze zoudt kunnen bereiken dan met groote moeielijkheid voor u zelven; +want uw Heer is goedertieren en barmhartig. <span class= +"versenum">8.</span> Ook heeft hij paarden en muildieren en ezels +geschapen om daarop te kunnen rijden, en als een sieraad voor u; en hij +schiep evenzoo andere dingen, welke gij niet kent. <span class= +"versenum">9.</span> Het behoort Gode, de menschen te onderrichten +nopens den rechten weg, en er zijn er, die daarvan afdwalen: maar +indien het hem had behaagt, zou hij u zekerlijk allen geleid hebben. +<a id="s16.10" name="s16.10"></a><span class="versenum">10.</span> Hij +is het, die regenwater van den hemel nederzendt, waarvan gij kunt +drinken en waarvan de planten waarmede gij uw vee spijst, haar voedsel +ontvangen. <span class="versenum">11.</span> Door middel van het water +doet hij koorn, olijven en palmboomen, druiven en alle soorten van +vruchten voor u ontspruiten. Waarlijk, hierin is een teeken van de +goddelijke macht en wijsheid voor hen die aandachtig gadeslaan. +<span class="versenum">12.</span> En hij heeft den nacht en den dag aan +uwen dienst onderworpen, en de zon en de maan en de sterren, die +gedwongen zijn op zijn bevel te dienen. Waarlijk, hierin liggen +teekenen voor hen die begrijpen willen. <a id="s16.13" name= +"s16.13"></a><span class="versenum">13.</span> Hij heeft u ook de +oppermacht gegeven over alles wat hij voor u op aarde heeft geschapen, +door zijne verschillende kleuren onderscheiden. Waarlijk, hierin is een +teeken voor hen die er over denken. <a id="s16.14" name= +"s16.14"></a><span class="versenum">14.</span> Hij is het, die de zee +aan u heeft onderworpen, opdat gij er visschen<a class="noteref" id= +"xd21e28059src" href="#xd21e28059" name="xd21e28059src">5</a> uit zoudt +mogen eten en er versierselen<a class="noteref" id="xd21e28065src" +href="#xd21e28065" name="xd21e28065src">6</a> uit mogen halen om u op +te schikken; en gij ziet de schepen hare golven doorklieven, opdat gij +zoudt trachten door koophandel u met zijnen overvloed te verrijken, en +dat gij dankbaar zoudt zijn. <a id="s16.15" name= +"s16.15"></a><span class="versenum">15.</span> En hij heeft op de aarde +vastgewortelde bergen geplaatst, dat die zich met u zouden +bewegen<a class="noteref" id="xd21e28073src" href="#xd21e28073" name= +"xd21e28073src">7</a>, en ook rivieren en paden, opdat gij geleidt +zoudt worden. <a id="s16.16" name="s16.16"></a><span class= +"versenum">16.</span> Hij heeft tevens teekenen geplaatst, waardoor de +menschen hunnen weg zouden kennen; en zij worden door de sterren +geleid<a class="noteref" id="xd21e28080src" href="#xd21e28080" name= +"xd21e28080src">8</a><span class="corr" id="xd21e28082" title= +"Bron: ,">.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb296" href="#pb296" +name="pb296">296</a>]</span><span class="versenum">17.</span> Zal dus +God die schept, evenals hij zijn, die niet schept? Dient gij dus niet +na te denken. <span class="versenum">18.</span> Indien gij poogt Gods +gunsten te berekenen, zult gij niet in staat zijn haar getal te tellen. +Waarlijk. God is genadig en barmhartig. <span class= +"versenum">19.</span> En God kent wat gij verbergt en wat gij +openbaart. <span class="versenum">20.</span> Maar de afgoden, welke gij +buiten God aanbidt, scheppen niets, maar zijn zelven geschapen. +<span class="versenum">21.</span> Zij zijn dood en niet levend, en zij +weten volstrekt niet, <span class="versenum">22.</span> wanneer zij +zullen opstaan<a class="noteref" id="xd21e28112src" href="#xd21e28112" +name="xd21e28112src">9</a>. <span class="versenum">23.</span> Uw God is +een eenig God. Wat hen betreft, die niet in het volgende leven +gelooven, hunne harten loochenen het meest duidelijke, en zij verwerpen +de waarheid met trotschheid. <span class="versenum">24.</span> +Daaromtrent is geen twijfel, maar God kent wat zij verbergen en wat zij +ontdekken. <a id="s16.25" name="s16.25"></a><span class= +"versenum">25.</span> Waarlijk, hij bemint den trots niet. <span class= +"versenum">26.</span> En toen men hun vroeg: Wat heeft uw Heer aan +<span class="sc">Mahomet</span> nedergezonden? antwoordden zij: Fabelen +uit oude tijden. <span class="versenum">27.</span> Zoozeer zijn zij aan +dwaling overgegeven, dat zij hunne eigene lasten zonder verlichting op +den dag der opstanding zullen dragen, en ook een deel der lasten van +hen welke zij deden dwalen zonder kennis. Zal het geen zware last zijn +dien zij zullen dragen? <a id="s16.28" name="s16.28"></a><span class= +"versenum">28.</span> Hunne voorgangers smeedden vroeger aanslagen. God +tastte hun gebouw tot in de grondslagen aan: het dak viel van boven op +hen neder, en eene straf kwam over hen, van waar zij die niet +verwachtten<a class="noteref" id="xd21e28144src" href="#xd21e28144" +name="xd21e28144src">10</a>. <span class="versenum">29.</span> Ook op +den dag der opstanding zal hij hen met schande bedekken en zal hij +zeggen: Waar zijn mijne makkers, over welke gij getwist hebt? Zij, aan +wie verstand zal zijn gegeven<a class="noteref" id="xd21e28177src" +href="#xd21e28177" name="xd21e28177src">11</a>, zullen antwoorden: Op +dezen dag zullen schande en ellende over de ongeloovigen komen. <a id= +"s16.30" name="s16.30"></a><span class="versenum">30.</span> Zij welken +de engelen des doods bij het sterven zullen afwachten omdat zij +onrechtvaardig met hunne zielen gehandeld hebben, zullen in het +oogenblik des doods aanbieden, zich te onderwerpen, zeggende: Wij +hebben geen kwaad bedreven. Maar de engelen zullen <span class="corr" +id="xd21e28184" title="Bron: antwoordag">antwoorden</span>: Ja, +waarlijk, God kent wat gij hebt bedreven. <span class= +"versenum">31.</span> Gaat dus de poorten der hel binnen, om daarin +voor eeuwig te verblijven; en <span class="pagenum">[<a id="pb297" +href="#pb297" name="pb297">297</a>]</span>het verblijf van den trotsche +zal ellendig zijn. <span class="versenum">32.</span> En tot de +godvreezenden zal gezegd worden: Wat heeft uw Heer nedergezonden? Zij +zullen antwoorden: Allerlei weldaden. Aan hen die rechtvaardig +handelen, zal eene uitmuntende belooning in deze wereld worden +geschonken, maar de woning, van het volgende leven zal beter, en de +woning van den vrome gelukkig zijn! <span class="versenum">33.</span> +Namelijk tuinen van eeuwig verblijf, waar zij zullen binnentreden; +rivieren zullen daar stroomen, en daar zullen zij genieten wat zij +zouden mogen wenschen. Zoo zal God den vrome beloonen. <a id="s16.34" +name="s16.34"></a><span class="versenum">34.</span> Tot de +rechtvaardigen, welke de engelen bij het sterven ontvangen, zullen zij +zeggen: Vrede zij over u! Gaat het paradijs binnen, als eene belooning +voor hetgeen gij hebt gedaan. <a id="s16.35" name= +"s16.35"></a><span class="versenum">35.</span> Verwachten de +ongeloovigen iets anders dan dat de engelen tot hen komen, om hunne +zielen van hunne lichamen te scheiden, of dat het besluit van hunnen +Heer op hen worde uitgevoerd? Zoo handelen zij die vóór +hen waren en God handelde niet onrechtvaardig nopens hen, door hen te +verdelgen: maar zij handelden onrechtvaardig met hunne eigene zielen. +<span class="versenum">36.</span> De booze daden welke zij bedreven +hadden, bereikten hen en het goddelijke oordeel, dat zij bespot hadden, +stortte op hen neder. <span class="versenum">37.</span> De +afgodendienaars zeggen: Indien het Gode had behaagd, zouden wij niets +buiten hem hebben aangebeden, wij en onze vaderen; wij zouden slechts +verboden hebben wat hij zelf verbood. Zij die hen voorafgingen, +handelden evenzoo. Maar moeten de gezanten iets anders doen dan +openbaar prediken? <a id="s16.38" name="s16.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> Wij hebben vroeger bij ieder volk een gezant doen +opstaan, om hen te vermanen, zeggende: Aanbidt God en vermijdt +<span class="sc">Thagut</span><a class="noteref" id="xd21e28225src" +href="#xd21e28225" name="xd21e28225src">12</a>. En sommigen van hen +werden door God geleid, terwijl anderen bestemd waren af te dwalen. +Gaat dus over de aarde, gij Koreïshieten, en ziet wat het einde +was van hen, die hunne gezanten van bedrog beschuldigden. <a id= +"s16.39" name="s16.39"></a><span class="versenum">39.</span> Indien +gij, o profeet, ernstig wenscht dat zij geleid mogen worden, weet dan, +dat God dengeen niet leidt, omtrent wien hij besloten heeft, hem in +<span class="corr" id="xd21e28242" title= +"Bron: dwalling">dwaling</span> te brengen: zij zullen geenerlei helper +hebben. <a id="s16.40" name="s16.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> En zij zweren op de meest plechtige wijze bij +God, zeggende: God zal de dooden niet opwekken. En toch, de belofte is +waar. Hij zal het dus doen, maar het grootste deel der menschen weet +het niet. <span class="versenum">41.</span> Hij zal hen doen verrijzen, +opdat hij hun duidelijk de waarheid zou kunnen toonen, waaromtrent zij +thans verschillen, en opdat de ongeloovigen weten dat zij leugenaars +zijn. <span class="versenum">42.</span> Indien wij willen, dat iets +bestaat, zeggen wij slechts: Zij, en het is. <span class= +"versenum">43.</span> Wat hen betreft, die hun land zijn ontvloden voor +Gods zaak, nadat zij onrechtvaardig waren vervolgd, waarlijk, wij +zullen hun eene uitmuntende woning in deze wereld schenken; maar de +belooning van het volgende leven zal grooter <span class= +"pagenum">[<a id="pb298" href="#pb298" name= +"pb298">298</a>]</span>zijn. Indien zij dat slechts kenden!<a class= +"noteref" id="xd21e28264src" href="#xd21e28264" name= +"xd21e28264src">13</a>. <span class="versenum">44.</span> Zij die met +geduld volharden en hun vertrouwen in hunnen Heer stellen, zullen +overvloed van geluk hebben, zoowel in dit leven als in het volgende. +<span class="versenum">45.</span> Wij hebben vóór u +niemand anders als onze gezanten gezonden, dan mannen<a class="noteref" +id="xd21e28285src" href="#xd21e28285" name="xd21e28285src">14</a>, met +welke wij door openbaring spraken. Vraag dus aan hen, die met de +bewaring der schriften zijn belast, indien gij niet weet dat dit de +waarheid is. <span class="versenum">46.</span> Wij zonden hen met +duidelijke wonderen en beschreven openbaringen, en wij hebben u dezen +Koran<a class="noteref" id="xd21e28301src" href="#xd21e28301" name= +"xd21e28301src">15</a> gezonden, opdat gij den mensch zoudt verklaren +wat hem reeds werd nedergezonden, en opdat hij zou nadenken. +<span class="versenum">47.</span> Zijn zij, die kwaad tegen hunnen +profeet hebben gesmeed, zeker, dat God de aarde onder hen niet zal doen +vaneen splijten, of dat hen geene straf zal treffen, vanwaar zij die +niet verwachten. <span class="versenum">48.</span> Of dat hij hen niet +zal kastijden, als zij bezig zijn van eene plaats naar eene andere te +reizen, of met arbeiden? Want zij zullen niet in staat zijn, Gods macht +te verzwakken. <span class="versenum">49.</span> Of dat hij hen niet +zal kastijden door eene trapsgewijze <span class="corr" id="xd21e28317" +title="Bron: varnietiging">vernietiging</span>? Maar uw Heer is +waarlijk genadig en barmhartig door u uitstel te verleenen. +<span class="versenum">50.</span> Beschouwen zij de dingen niet die God +heeft geschapen, wier schaduwen naar de rechter- en linkerzijde worden +geworpen, om God<a class="noteref" id="xd21e28325src" href= +"#xd21e28325" name="xd21e28325src">16</a> te aanbidden en zich voor +<span class="corr" id="xd21e28334" title="Bron: uem">hem</span> neder +te buigen? <span class="versenum">51.</span> Alles wat zich, zoowel in +den hemel als op de aarde, beweegt, die dieren en ook de engelen +aanbidt God, en zij zijn niet door trotschheid opgeblazen. <span class= +"versenum">52.</span> Zij vreezen hunnen Heer, die boven hen is +verheven, en doen wat hun bevolen is. <span class="versenum">53.</span> +God zeide: Neemt geene twee goden onder u; want er is slechts +één God, en vreest mij. <span class="versenum">54.</span> +Hem behoort alles wat in den hemel en op de aarde is, en hem is de +mensch eeuwig gehoorzaamheid schuldig. Zoudt gij dus iets buiten God +vreezen? <span class="versenum">55.</span> Welke weldaden gij ook hebt +ontvangen, zij zijn zekerlijk van God, en indien gij door het ongeluk +bedroefd wordt, richt gij uwe smeekingen tot hem. <span class= +"versenum">56.</span> En indien hij u van het booze verlost, geeft een +deel der uwen makkers aan hunnen Heer. <span class= +"versenum">57.</span> Om hunne ondankbaarheid te betoonen voor de +gunsten welke wij hun hebben geschonken. Verheugt u in de genietingen +van dit leven; maar hier namaals zult gij weten, dat gij de goddelijke +wraak <span class="pagenum">[<a id="pb299" href="#pb299" name= +"pb299">299</a>]</span>niet kunt ontkomen. <a id="s16.58" name= +"s16.58"></a><span class="versenum">58.</span> En zij geven aan de +afgoden, die geen verstand hebben<a class="noteref" id="xd21e28374src" +href="#xd21e28374" name="xd21e28374src">17</a>, een deel van het +voedsel dat wij hun hebben geschonken. Ik zweer u bij God, gij zult +zekerlijk ter verantwoording worden geroepen, voor hetgeen gij +verkeerdelijk hebt uitgedacht. <a id="s16.59" name= +"s16.59"></a><span class="versenum">59.</span> Zij schrijven aan God +dochters toe<a class="noteref" id="xd21e28390src" href="#xd21e28390" +name="xd21e28390src">18</a>; dit zij ver van hem! en zij begeeren die +niet voor zich zelven<a class="noteref" id="xd21e28401src" href= +"#xd21e28401" name="xd21e28401src">19</a>. <a id="s16.60" name= +"s16.60"></a><span class="versenum">60.</span> En indien aan een hunner +het bericht wordt gegeven van de geboorte eener dochter, wordt zijn +aangezicht donker<a class="noteref" id="xd21e28415src" href= +"#xd21e28415" name="xd21e28415src">20</a> en hij is diep bedroefd. +<a id="s16.61" name="s16.61"></a><span class="versenum">61.</span> Hij +verbergt zich voor het volk, wegens de slechte tijding die hem is +medegedeeld; bij zichzelven nadenkende, of hij er de schande van +ondergaan, of haar in het stof begraven zal. Is hun oordeel niet +slecht? <span class="versenum">62.</span> En die niet in het volgende +leven gelooven, moet gij gelijk stellen met al het booze; maar vereenig +God slechts met het meest verhevene<a class="noteref" id= +"xd21e28426src" href="#xd21e28426" name="xd21e28426src">21</a>; want +hij is <span class="corr" id="xd21e28432" title= +"Bron: mochtig">machtig</span> en wijs. <span class= +"versenum">63.</span> Indien God de menschen voor hunne +onrechtvaardigheid zou straffen, zou hij geen levend wezen op aarde +laten; maar hij geeft hen uitstel tot een bepaalden tijd; en als hun +tijd zal gekomen zijn, zullen zij geen uur uitstel ontvangen, en hunne +straf zal ook niet vervroegd worden. <a id="s16.64" name= +"s16.64"></a><span class="versenum">64.</span> Zij schrijven aan God +toe wat zij zelve haten, en hunne tongen spreken eene leugen uit, als +zij zeggen, dat de belooning van het paradijs voor hen is bestemd. Er +bestaat geen twijfel, of het vuur der hel voor hen is gereed gemaakt, +en dat zij daarin zullen nedergeworpen worden, vóór het +overige deel der zondaren. <span class="versenum">65.</span> Ik zweer +bij God, dat wij vroeger gezanten hebben gezonden tot de volkeren, die +vóór u bestonden, maar Satan maakte hunne werken voor hen +gereed; hij was hun schuts in deze wereld<a class="noteref" id= +"xd21e28448src" href="#xd21e28448" name="xd21e28448src">22</a> en in de +volgende zullen zij eene <span class="pagenum">[<a id="pb300" href= +"#pb300" name="pb300">300</a>]</span>gestrenge pijniging ondergaan. +<span class="versenum">66.</span> Wij hebben u den Koran met geen ander +doel nedergezonden, dan dat gij hun de waarheid zoudt verklaren, +waaromtrent zij thans verschillen, en tot leiding en genade voor hen +die gelooven. <a id="s16.67" name="s16.67"></a><span class= +"versenum">67.</span> God zendt water van den hemel neder en doet de +aarde na haren dood herleven. Waarlijk, hierin is een teeken der +opstanding, voor hen die luisteren. <span class="versenum">68.</span> +Ook het vee is voor u een voorbeeld tot onderricht; wij geven u te +drinken van hetgeen zich in zijn buik bevindt, tusschen verteerde +stoffen en bloed; namelijk zuivere melk, die met genoegen wordt genoten +door hen die haar drinken. <a id="s16.69" name= +"s16.69"></a><span class="versenum">69.</span> En van de vruchten der +palmboomen, en van de druiven verkrijgt gij een bedwelmenden drank en +ook een goed voedsel<a class="noteref" id="xd21e28471src" href= +"#xd21e28471" name="xd21e28471src">23</a>. Waarlijk hierin is een +teeken, voor hen die begrijpen willen. <a id="s16.70" name= +"s16.70"></a><span class="versenum">70.</span> Uw Heer sprak door +ingeving tot de bij, zeggende: Bouw u huizen in de bergen en in de +boomen, en van de stoffen waarmede de menschen korven voor u bouwen. +<a id="s16.71" name="s16.71"></a><span class="versenum">71.</span> Eet +van iedere vruchtsoort en wandel op de gebaande wegen van uwen +Heer<a class="noteref" id="xd21e28491src" href="#xd21e28491" name= +"xd21e28491src">24</a>. Uit hare buiken komt eene vloeistof van +verschillende kleur<a class="noteref" id="xd21e28497src" href= +"#xd21e28497" name="xd21e28497src">25</a> welke een geneesmiddel voor +de menschen bevat. Waarlijk, hierin is een teeken voor hen die +nadenken. <span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e28505" +title="Bron: 71">72</span>.</span> God heeft u geschapen, en hij zal u +later doen sterven, en het leven van menigen uwer zal tot een +uitgeleefden ouderdom verlengd worden, zoodat hij alles zal vergeten +wat hij wist; want God is wijs en machtig. <span class= +"versenum">73.</span> God doet sommigen uwer in wereldsche bezittingen +boven anderen uitmunten; maar degenen welke hij doet uitmunten, geven +hunne bezittingen niet aan hunne slaven, die door hunne rechterhand +wordt bezeten, opdat zij gelijke bezitters daarvan worden<a class= +"noteref" id="xd21e28513src" href="#xd21e28513" name= +"xd21e28513src">26</a>. Loochenen zij daarom Gods weldaden? +<span class="versenum">74.</span> God heeft u vrouwen gekozen onder de +uwen en u van uwe vrouwen kinderen en kleinkinderen geschonken, en +heeft u goede dingen <span class="pagenum">[<a id="pb301" href="#pb301" +name="pb301">301</a>]</span>tot voeding gegeven. Wilt gij dus gelooven +in datgene wat ijdel is, en ondankbaar Gods goedheid loochenen? +<span class="versenum">75.</span> Zij aanbidden naast God afgodsbeelden +die niets bezitten, waarmede zij zich kunnen onderhouden, noch in den +hemel, noch op aarde, en welke geene macht hebben. <a id="s16.76" name= +"s16.76"></a><span class="versenum">76.</span> Vergelijk dus niets met +God<a class="noteref" id="xd21e28538src" href="#xd21e28538" name= +"xd21e28538src">27</a>; want God weet alles en gij weet niets. <a id= +"s16.77" name="s16.77"></a><span class="versenum">77.</span> God stelt +u als eene vergelijking een slaaf voor, die over niets macht bezit en +dengeen, wien wij een grooten voorraad hebben geschonken en die daarvan +openlijk en heimelijk<a class="noteref" id="xd21e28551src" href= +"#xd21e28551" name="xd21e28551src">28</a> aalmoezen geeft; zullen deze +beiden gelijk geschat worden? Goddank, neen! Maar het grootste deel der +menschen weet het niet. <span class="versenum">78.</span> God stelt ook +als eene vergelijking twee mannen voor, waarvan de een stom geboren, en +niet in staat is iets te doen of te verstaan: maar een last voor zijn +meester is: waarheen hij hem ook zende, hij zal hem niets goeds +brengen. Zal deze man en hij die meester over zijne spraak is en +verstaat, en die beveelt wat rechtvaardig is en den rechten weg volgt, +gelijk geacht worden<a class="noteref" id="xd21e28564src" href= +"#xd21e28564" name="xd21e28564src">29</a>? <span class= +"versenum">79.</span> Aan God alleen is het geheim van hemel en aarde +bekend. De handeling van het laatste uur<a class="noteref" id= +"xd21e28572src" href="#xd21e28572" name="xd21e28572src">30</a> zal zijn +als de tijdruimte van een oogenblik, of wellicht nog spoediger; want +God is almachtig. <span class="versenum">80.</span> God heeft u +voortgebracht uit de ingewanden uwer moederen. Gij wist niets en hij +gaf u de zintuigen van het gehoor en het gezicht, en het verstand, +opdat gij dankbaar zoudt zijn. <a id="s16.81" name= +"s16.81"></a><span class="versenum">81.</span> Hebt gij een blik +geworpen op de vogelen, die de lucht doorklieven? God alleen kan hunne +vlucht stuiten; niemand beschut hen buiten God. Waarlijk, hierin zijn +teekens voor hen die gelooven. <a id="s16.82" name= +"s16.82"></a><span class="versenum">82.</span> God heeft u ook huizen +gegeven, om tot woningen voor u te dienen en heeft ook uwe tenten van +dierenhuiden voorzien, die licht zijn, om op den dag van uw vertrek +naar andere plaatsen overgebracht te worden, en gemakkelijk te spannen +op den dag, dat <span class="pagenum">[<a id="pb302" href="#pb302" +name="pb302">302</a>]</span>gij er in woont; hij heeft u voorzien van +wol, bont en haar van uw vee; van kleederen en benoodigdheden voor +tijdelijk gebruik. <a id="s16.83" name="s16.83"></a><span class= +"versenum">83.</span> En God heeft u verschaft van hetgeen hij +geschapen heeft, en gemakken om u tegen de zon te beveiligen, en hij +heeft u schuilplaatsen in de bergen verstrekt en kleederen gegeven, om +u voor de hitte te beschutten<a class="noteref" id="xd21e28594src" +href="#xd21e28594" name="xd21e28594src">31</a>, en maliënkolders, +om u in uwe oorlogen te beschermen. Zoo vervult hij zijne gunst nopens +u, opdat gij u aan zijn wil zoudt onderwerpen. <span class= +"versenum">84.</span> Maar indien de Arabieren zich afwenden, zijt gij +slechts met de openbare prediking belast. <span class= +"versenum">85.</span> Zij erkennen Gods goedheid en loochenen die +later<a class="noteref" id="xd21e28611src" href="#xd21e28611" name= +"xd21e28611src">32</a>; maar het grootste deel hunner zijn +ongeloovigen<a class="noteref" id="xd21e28614src" href="#xd21e28614" +name="xd21e28614src">33</a>. <span class="versenum">86.</span> Op +zekeren dag zullen wij een getuige van ieder volk doen opstaan; dan +zullen zij, die ongeloovigen waren, zich niet kunnen verontschuldigen, +en zij zullen niet in gunst worden opgenomen. <span class= +"versenum">87.</span> En als zij, die onrechtvaardig hebben gehandeld, +de pijniging zullen zien, die voor hen is bereid, welke noch +verminderd, noch uitgesteld voor hen zal worden. <span class= +"versenum">88.</span> En als zij, die zich aan afgodendienst hebben +schuldig gemaakt, hunne valsche goden<a class="noteref" id= +"xd21e28630src" href="#xd21e28630" name="xd21e28630src">34</a> zullen +zien, zullen zij zeggen: O Heer! dit zijn onze afgoden, welke wij +buiten u aanroepen. Maar zij zullen zich omkeeren en hun antwoorden: +Waarlijk, gij zijt leugenaars. <span class="versenum">89.</span> En op +dien dag zullen de zondaren God hunne onderwerping aanbieden; en de +valsche godheden welke zij hebben uitgedacht, zullen verdwijnen. Wat +hen betreft, die ongeloovig waren, en anderen van Gods weg hebben +afgeleid. <span class="versenum">90.</span> Wij zullen hen straf op +straf doen ondergaan, omdat zij anderen hebben verleid. <span class= +"versenum">91.</span> Op zekeren dag zullen wij uit ieder volk een +getuige van de hunne tegen hen doen opstaan, en wij zullen u, o +<span class="sc">Mahomet</span>, tot een getuige tegen deze Arabieren +maken. Wij hebben u het boek van den Koran nedergezonden, tot +uitlegging van alle dingen, die zoowel in het geloof als in het leven +noodig zijn, en tot eene richting, en genade en goede tijdingen onder +de Moslems. <a id="s16.92" name="s16.92"></a><span class= +"versenum">92.</span> Waarlijk, God beveelt rechtvaardigheid en +weldadigheid, en het geven aan verwanten wat noodig is; en hij verbiedt +zonde, onrechtvaardigheid en verdrukking: hij waarschuwt u, opdat gij +zoudt overwegen<a class="noteref" id="xd21e28654src" href="#xd21e28654" +name="xd21e28654src">35</a>. <a id="s16.93" name= +"s16.93"></a><span class="versenum">93.</span> Vervul uw <span class= +"pagenum">[<a id="pb303" href="#pb303" name= +"pb303">303</a>]</span>verbond met God<a class="noteref" id= +"xd21e28671src" href="#xd21e28671" name="xd21e28671src">36</a>, als gij +een verbond met hem aangaat, en schend uwe eeden niet, nadat gij die +plechtig hebt afgelegd. Gij hebt God tot getuige over u gesteld, en +waarlijk God weet wat gij doet. <a id="s16.94" name= +"s16.94"></a><span class="versenum">94.</span> Gelijk niet op de vrouw, +die vernietigde wat zij gesponnen had; die den draad losdraaide, nadat +zij hem stevig had gesponnen<a class="noteref" id="xd21e28682src" href= +"#xd21e28682" name="xd21e28682src">37</a>; door elkander bedriegelijke +eeden te doen, omdat het eene deel sterker is dan het andere. Waarlijk, +God beproeft u slechts hierin, en hij zal u dat duidelijk maken op den +dag der opstanding, waaromtrent gij thans verschilt. <a id="s16.95" +name="s16.95"></a><span class="versenum">95.</span> Indien het Gode had +behaagd, zou hij u zekerlijk tot één volk hebben gemaakt; +maar hij brengt in dwaling naar zijn welbehagen, en hij zal leiden wie +hem behaagt. Eens zal men u rekenschap van uwe daden vragen. +<span class="versenum">96.</span> Bedien u niet van uwe eeden als van +een middel om te bedriegen, opdat uw voet, die thans vaststaat, niet +uitglijde en opdat gij de straf niet moogt ondervinden, omdat gij u van +den weg tot God hebt afgewend, en gij eene gestrenge straf in het +volgende leven zoudt lijden. <span class="versenum">97.</span> Verkoop +ook het verbond met God niet tot een geringen prijs<a class="noteref" +id="xd21e28707src" href="#xd21e28707" name="xd21e28707src">38</a>; want +God heeft u eene betere belooning bereid, indien gij wilt begrijpen. +<span class="versenum">98.</span> Datgene wat gij bezit, gaat voorbij, +maar hetgeen bij God is, blijft; en wij zullen hen die volharden, +zekerlijk overeenkomstig de verdienste hunner daden beloonen. <a id= +"s16.99" name="s16.99"></a><span class="versenum">99.</span> Hij die +rechtvaardigheid oefent, hetzij hij een man of eene vrouw mocht wezen +en een waar geloovige is, wij zullen hem zekerlijk tot een gelukkig +leven opwekken, en wij zullen hem de schoonste belooning geven, welke +zijne daden hebben verdiend. <a id="s16.100" name= +"s16.100"></a><span class="versenum">100.</span> Indien <span class= +"pagenum">[<a id="pb304" href="#pb304" name="pb304">304</a>]</span>gij +den Koran leest, zoek dan toevlucht bij God, opdat hij u moge behoeden +tegen Satan, die met steenen werd verdreven<a class="noteref" id= +"xd21e28728src" href="#xd21e28728" name="xd21e28728src">39</a>. +<span class="versenum">101.</span> Doch hij heeft geene macht over hen +die gelooven en die vertrouwen in hunnen Heer stellen. <span class= +"versenum">102.</span> Maar zijne macht strekt zich alleen uit over +hen, die hem tot hunnen schuts kiezen, en die God makkers geven. <a id= +"s16.103" name="s16.103"></a><span class="versenum">103.</span> Indien +wij in dezen Koran een vers door een ander vervangen (en God weet het +beste wat hij openbaart), dan zeggen de ongeloovigen: Gij alleen hebt +deze verzen uitgedacht; maar de meesten hunner weten de waarheid van de +leugen niet te onderscheiden. <a id="s16.104" name= +"s16.104"></a><span class="versenum">104.</span> Zeg: De heilige +geest<a class="noteref" id="xd21e28764src" href="#xd21e28764" name= +"xd21e28764src">40</a> heeft u deze van uwen Heer met waarheid +nedergebracht, opdat hij degenen zou mogen bevestigen die gelooven, en +tot eene richting diene en goede tijdingen aan de Moslems brenge. +<a id="s16.105" name="s16.105"></a><span class="versenum">105.</span> +Wij weten ook dat zij zeggen: Waarlijk, een zeker man leert hem den +Koran samenstellen. De taal van den persoon dien zij willen aanduiden +is eene vreemde taal: maar diegene waarin de Koran is geschreven, is de +duidelijke Arabische taal<a class="noteref" id="xd21e28777src" href= +"#xd21e28777" name="xd21e28777src">41</a>. <span class="corr" id= +"xd21e29072" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">106.</span></span> Wat hen betreft die niet in Gode teekenen +<span class="pagenum">[<a id="pb305" href="#pb305" name= +"pb305">305</a>]</span>gelooven, God zal hen niet leiden, en zij zullen +eene pijnlijke marteling ondergaan. <span class="versenum">107.</span> +Waarlijk, zij die niet in Gods teekenen gelooven, denken eene leugen +uit, en zij zijn de leugenaars. <a id="s16.108" name= +"s16.108"></a><span class="versenum">108.</span> Hij die God loochent, +nadat hij heeft geloofd, behalve hij die tegen zijn wil werd gedwongen, +en wiens hart standvastig <span class="pagenum">[<a id="pb306" href= +"#pb306" name="pb306">306</a>]</span>blijft in het geloof, zal streng +gekastijd worden<a class="noteref" id="xd21e29090src" href= +"#xd21e29090" name="xd21e29090src">42</a>; maar op hem, die uit eigen +wil ongeloovig is, zal Gods verontwaardiging <span class= +"pagenum">[<a id="pb307" href="#pb307" name= +"pb307">307</a>]</span>nederkomen en hij zal eene gestrenge straf +ondergaan. <span class="versenum">109.</span> Dit zal hun vonnis zijn, +omdat zij het tegenwoordige leven boven het volgende hebben bemind en +omdat God de ongeloovigen niet leidt. <span class= +"versenum">110.</span> Die zijn zij wier harten, gehoor en gezicht door +God zijn verzegeld. Zij zijn zorgeloos; maar het is ontwijfelbaar, dat +zij in het volgende leven zullen gestraft worden. <a id="s16.111" name= +"s16.111"></a><span class="versenum">111.</span> Uw Heer zal echter +gunstig zijn voor degenen die hunne woning zijn ontvlucht, nadat zij +waren vervolgd<a class="noteref" id="xd21e29191src" href="#xd21e29191" +name="xd21e29191src">43</a>, en die door geweld genoodzaakt worden het +geloof te verloochenen, en die tot verdediging van den waren godsdienst +hebben gestreden, en met geduld zijn blijven volharden; waarlijk, voor +hen zal uw Heer genadig en barmhartig zijn, nadat zij hunne oprechtheid +zullen hebben betoond. <span class="versenum">112.</span> Op een +zekeren dag zal iedere ziel voor zich zelve pleiten<a class="noteref" +id="xd21e29210src" href="#xd21e29210" name="xd21e29210src">44</a>, en +iedere ziel zal beloond worden naar hetgeen zij zal hebben bedreven, en +zij zal niet onrechtvaardig worden behandeld. <span class= +"versenum">113.</span> God stelt u als vergelijking eene stad voor, die +veilig en rustig was, en tot welke de levensmiddelen van alle zijden in +overvloed kwamen; maar zij verloochende, ondankbaar, Gods gunst, +waardoor God haar buitengewone hongersnood en vrees deden gevoelen, om +hetgeen zij had gedaan. <span class="versenum">114.</span> En thans is +uit hun midden een gezant gekomen tot de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>, en zij beschuldigen hem van bedrog; daarom zal hun +eene straf worden opgelegd, naardien zij onrechtvaardig handelen. +<a id="s16.115" name="s16.115"></a><span class="versenum">115.</span> +Eet van hetgeen God u tot voedsel heeft gegeven, hetgeen nuttig en goed +is, en wees dankbaar voor Gods goedheden, indien gij hem aanbidt. +<a id="s16.116" name="s16.116"></a><span class="versenum">116.</span> +Hij heeft u alleen het gebruik verboden van hetgeen dood is, en bloed +en varkensvleesch, en hetgeen in den naam van een ander dan God is +gedood<a class="noteref" id="xd21e29237src" href="#xd21e29237" name= +"xd21e29237src">45</a>. Maar omtrent hem, die door den nood gedwongen +werd, van deze dingen te eten en die niet willens of opzettelijk +zondigde, zal God zekerlijk genadig en barmhartig zijn. <span class= +"versenum">117.</span> En zeg niet, waarmede uwe tongen eene leugen +uitdrukken: Dit is wettig en dit onwettig<a class="noteref" id= +"xd21e29259src" href="#xd21e29259" name="xd21e29259src">46</a>, om +<span class="pagenum">[<a id="pb308" href="#pb308" name= +"pb308">308</a>]</span>eene leugen nopens God uit te denken; want zij +die iets nopens God uitdenken, zullen geen voorspoed genieten. +<span class="versenum">118.</span> Zij zullen slechts weinig genoegen +in deze wereld smaken en in de volgende zullen zij eene pijnlijke +marteling ondergaan. <span class="versenum">119.</span> Den Joden +verboden wij wat wij u reeds vroeger verhaalden<a class="noteref" id= +"xd21e29279src" href="#xd21e29279" name="xd21e29279src">47</a>, en wij +behandelden hen daarin niet onrechtvaardig; maar zij handelen zelven +onrechtvaardig omtrent hunne eigene zielen. <span class= +"versenum">120.</span> Uw Heer zal genadig zijn omtrent dengenen die +kwaad bedrijven door onwetendheid, en later berouw gevoelen en boete +doen; waarlijk, voor hen zal uw Heer, na hun berouw, genadig en +barmhartig zijn. <a id="s16.121" name="s16.121"></a><span class= +"versenum">121.</span> <span class="sc">Abraham</span> was een +voorbeeld van waren godsdienstijver, gehoorzaam aan God en vroom. Hij +was geen afgodendienaar. <span class="versenum">122.</span> Hij was +dankbaar voor zijne weldaden. Daarom koos God hem en leidde hem op den +rechten weg. <span class="versenum">123.</span> Wij beloonden hem in +deze wereld, en in de volgende zal hij tot de rechtvaardigen behooren. +<span class="versenum">124.</span> Wij hebben ook tot u, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! door openbaring gesproken, zeggende: Volg den +godsdienst van <span class="sc">Abraham</span>, die vroom en geen +afgodendienaar was. <span class="versenum">125.</span> De Sabbat werd +alleen voor hen bepaald, die daaromtrent met hunnen profeet +verschillen<a class="noteref" id="xd21e29320src" href="#xd21e29320" +name="xd21e29320src">48</a>, en uw Heer zal op den dag der opstanding +zekerlijk tusschen hen richten, nopens datgene, waaromtrent zij +verschillen. <span class="versenum">126.</span> Noodig, door wijsheid +en zachte vermaning, de menschen uit, den weg van uwen Heer te +bewandelen. Twist gij met hen, doe het dan op de meest gepaste wijze; +want uw Heer weet wel wie van zijn drempel afdwaalt en wie op den waren +weg zijn geleid. <a id="s16.127" name="s16.127"></a><span class= +"versenum">127.</span> Indien gij u op iemand wreekt, neem dan eene +wraak, geëvenredigd aan het kwaad dat u wordt aangedaan<a class= +"noteref" id="xd21e29341src" href="#xd21e29341" name= +"xd21e29341src">49</a>; maar indien <span class="pagenum">[<a id= +"pb309" href="#pb309" name="pb309">309</a>]</span>gij het kwade +geduldig ondergaat, zal dit beter voor den lijdzame zijn. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e29395" title= +"Bron: 138">128</span>.</span> Wees dus geduldig; maar gij zult dit +niet kunnen doen dan met Gods hulp. Bedroef u niet op het verhaal der +ongeloovigen, en verkeer ook niet in angst om hetgeen zij uitdenken; +want God is met hen die hem vreezen en oprecht zijn.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27963" href="#xd21e27963src" name="xd21e27963">1</a></span> Dit +insect wordt in <a href="#s16.70">vers 70</a> van dit hoofdstuk +vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e27972" href="#xd21e27972src" name="xd21e27972">2</a></span> +Behalve de drie laatste verzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28001" href="#xd21e28001src" name="xd21e28001">3</a></span> De +persoon, die hier wordt bedoeld, was <span class="sc">Obra Ebn +Khalf</span>, die tot <span class="sc">Mahomet</span> kwam met een +verrot been, en hem vroeg, of het God mogelijk was dat voorwerp het +leven te hergeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28014" href="#xd21e28014src" name="xd21e28014">4</a></span> +Zijnde: huiden, wol en haar, die u tot kleeding dienen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28059" href="#xd21e28059src" name="xd21e28059">5</a></span> +Letterlijk versch vleesch; waarmede visch wordt bedoeld, als zijnde, +uit den aard, verscher en spoediger aan bederf onderhevig dan het +vleesch van vogelen en andere dieren. Men veronderstelt, dat hier deze +uitdrukking bij voorkeur is gebruikt, omdat het voortbrengen van zulk +versch voedsel uit zout water een voorbeeld van Gods macht is +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28065" href="#xd21e28065src" name="xd21e28065">6</a></span> +Zooals parelen en koralen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28073" href="#xd21e28073src" name="xd21e28073">7</a></span> De +Mahomedanen veronderstellen, dat de aarde, toen zij pas geschapen werd, +week en effen en daarenboven even goed als de hemelbollen aan eene +wentelende beweging onderworpen was. De engelen zouden daarop gevraagd +hebben, wie in staat zou zijn, op een zoo waggelend lichaam te staan, +waarop God de aarde den volgenden ochtend bevestigde door er bergen op +te plaatsen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28080" href="#xd21e28080src" name="xd21e28080">8</a></span> Die +hunne gidsen zijn; niet alleen op zee, maar ook op het land, als zij +des nachts door de woestijnen reizen. De sterren, welke zij tot dit +doel in het oog houden, zijn óf de pleiaden (zevengesternte), +óf sommige der sterren nabij de pool.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28112" href="#xd21e28112src" name="xd21e28112">9</a></span> +Zijnde: Op welken tijd zij, of hunne aanbidders, zullen opgewekt +worden, om aan het oordeel te worden onderworpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28144" href="#xd21e28144src" name="xd21e28144">10</a></span> +Sommigen vatten deze plaats figuurlijk op, en passen die op Gods +verijdeling hunner zondige voornemens toe. Anderen veronderstellen, dat +de woorden letterlijk moeten worden toegepast op den toren, dien +<span class="sc">Nimrod</span> (van wie de Mahomedanen vertellen, dat +hij de zoon van <span class="sc">Ganaân</span>, de zoon van +<span class="sc">Nun</span>, was en de neef van <span class= +"sc">Cush</span> en dus niet diens zoon) te Babel bouwde, welke hij tot +een reusachtige hoogte optrok (volgens sommigen vijfduizend ellebogen), +met het dwaze doel, daardoor den hemel te bereiken en zoo doende een +oorlog met diens bewoners te ondernemen; maar God verijdelde dien +aanslag, door den toren bij hevige wind en aardbeving geheel omver te +werpen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>. Zie <span class= +"sc">d’Herbel</span>. <span class="ex">Bibl. Orient. Art. +Nimrod</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28177" href="#xd21e28177src" name="xd21e28177">11</a></span> +Zijnde: de profeten en de onderwijzers en leeraars van Gods eenheid, of +de engelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28225" href="#xd21e28225src" name="xd21e28225">12</a></span> Zie +<a href="#s2.257">Hoofdstuk II, vers 257</a>. Sommige schrijven +<span class="sc">Thahoet</span> of <span class= +"sc">Thaghoet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28264" href="#xd21e28264src" name="xd21e28264">13</a></span> Het +is onzeker of het voornaamwoord <span class="ex">zij</span> betrekking +heeft op de ongeloovigen of op de ware geloovigen. Worden hier de +eerstgenoemden bedoeld, dan is de gevolgtrekking, dat zij begeerig +zouden zijn, den gelukkigen toestand van de <span class= +"ex">Mohajerin</span> te bereiken, door hetzelfde geloof te belijden. +Heeft het betrekking op de laatsten, dan wordt op de kennis daarvan +aangedrongen, als eene beweegreden voor geduld en volharding +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28285" href="#xd21e28285src" name="xd21e28285">14</a></span> Zie +<a href="#s7">Hoofdstuk VII</a>, de noot van <a href="#s7.57">vers +57</a>, <a href="#s12.109">Hoofdstuk XII, vers 109</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28301" href="#xd21e28301src" name="xd21e28301">15</a></span> +Letterlijk vertaald zou dit moeten luiden: Deze vermaning.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28325" href="#xd21e28325src" name="xd21e28325">16</a></span> Zie +<a href="#s13">Hoofdstuk XIII</a>, de noot van <a href="#s13.19">vers +19</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28374" href="#xd21e28374src" name="xd21e28374">17</a></span> Of: +die zij niet kennen; zich in hunne dwaasheid verbeeldende, dat zij hen +kunnen helpen, of er bij God op kunnen aandringen, voor hen tusschen +beide te komen. De oude Arabieren hielden namelijk een zeker deel van +de voortbrengselen hunner landen voor hunne afgodsbeelden achter, en +onthielden zich, in hun bijgeloof, van het gebruik van zeker vee, ter +eere van diezelfde afgoden. Zie <a href="#s5.102">Hoofdstuk V, vers +102</a> en <a href="#s6.139">VI, vers 139</a>–<a href= +"#s6.146">146</a> benevens de noten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28390" href="#xd21e28390src" name="xd21e28390">18</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat vooral de stammen +van <span class="ex">Khozaak</span> en <span class="ex">Kenana</span> +gewoon waren, de engelen de dochters van God te noemen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28401" href="#xd21e28401src" name="xd21e28401">19</a></span> Maar +wel zonen. De geboorte van eene dochter werd namelijk als een soort van +ongeval bij de Arabieren beschouwd, en waren zij dikwijls gewoon die +kinderen te dooden, door hen levend te verbranden. Zie <a href= +"#s6.138">Hoofdstuk VI, vers 138</a> en <a href="#s81.8">Hoofdstuk +LXXXI, vers 8</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28415" href="#xd21e28415src" name="xd21e28415">20</a></span> +Zijnde bewolkt door schrik en spijt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28426" href="#xd21e28426src" name="xd21e28426">21</a></span> Deze +plaats veroordeelt de onoordeelkundige en godslasterlijke toeschrijving +van hoedanigheden aan God, die zijner onwaardig zijn, hetgeen door de +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> geschiedde, en welke niet +alleen de volkomenheden der godheid verminderden maar zelfs onteerend +voor den mensch waren, daar zij in hunne opgeblazenheid de vereerender +hoedanigheden zich zelven toeschreven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28448" href="#xd21e28448src" name="xd21e28448">22</a></span> Of: +hij is heden hun (namelijk der Koreïshieten) schuts enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28471" href="#xd21e28471src" name="xd21e28471">23</a></span> Niet +alleen wijn, die verboden is, maar ook geoorloofd voedsel, zooals +dadels, druiven, eene soort van honig, die uit de dadels vloeit, en +azijn<span class="corr" id="xd21e28473" title="Bron: ,">.</span> +Sommigen hebben verondersteld, dat deze woorden het gematigd gebruik +van wijn veroorloofden. De algemeen aangenomen meening beweert echter +het tegendeel. (Zie <a href="#s2.261">Hoofdstuk II, vers 261</a>, in de +noot.<span class="corr" id="xd21e28479" title= +"Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28491" href="#xd21e28491src" name="xd21e28491">24</a></span> +Zijnde: De wegen langs welke, door Gods macht, de bittere bloemen, die +in de maag der bij komen, tot honig worden, of de wijze van honig +maken, welke hij haar bij instinct heeft gegeven, of wel de gereede weg +naar huis van de afgelegen plaatsen, waarheen dat insect vliegt. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28497" href="#xd21e28497src" name="xd21e28497">25</a></span> +Zijnde: honig, waarvan de kleur zeer verschillend is, veroorzaakt door +de onderscheidene planten, waarmede zich de bijen voeden: sommige zijn +namelijk wit, sommige geel, andere weder rood of wel zwart. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28513" href="#xd21e28513src" name="xd21e28513">26</a></span> Met +deze woorden worden de afgodendienende bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> berispt, die geschapene wezens tot een deel der +goddelijke eer konden toelaten, hoewel zij hunne slaven niet +veroorloofden, met hen zelven te deelen, wat hun door God geschonken +was (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28538" href="#xd21e28538src" name="xd21e28538">27</a></span> Of: +stel geene gelijkheid of vergelijkingen voor tusschen hem en zijne +schepselen. Naar het schijnt gebruikten de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> een argument ter verdediging hunner afgodendienarij, +zijnde: dat het aanbidden van ondergeschikte godheden vereerend voor +God was, evenals de eerbewijzen aan de dienaren van een vorst gebracht, +den vorst zelven vereeren. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28551" href="#xd21e28551src" name="xd21e28551">28</a></span> De +afgoden worden hier vergeleken bij een slaaf, die er zoo ver van +verwijderd is iets te bezitten wat hem behoort, dat hij zelf in het +bezit van een ander is, terwijl God een rijk en vrij mensch gelijk is, +die overvloedig voor zijn gezin zorgt en ook anderen, welke in nood +verkeeren, zoowel in het openbaar als in het geheim ondersteunt +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28564" href="#xd21e28564src" name="xd21e28564">29</a></span> Het +afgodsbeeld is hier op nieuw voorgesteld onder het beeld van iemand, +die, door het gebrekkige zijner zintuigen een nuttelooze last is voor +den mensch, die hem onderhoudt, en God onder dat van een persoon, die +volkomen in staat is, hetzij om eene nuttige onderneming te besturen, +hetzij om die uit te voeren. Sommigen veronderstellen, dat deze +vergelijking op een waren geloovige en een ongeloovige slaat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28572" href="#xd21e28572src" name="xd21e28572">30</a></span> Dat +is: de opstanding van den dood.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28594" href="#xd21e28594src" name="xd21e28594">31</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat een uiterste, en wel +het onuitstaanbaarste in Arabië, hier voor beiden is gesteld. +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> veronderstelt echter, dat +het woord “hitte” hier “koude” moet verstaan +worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28611" href="#xd21e28611src" name="xd21e28611">32</a></span> +Belijdende dat God de bron van alle zegeningen is, welke zij genieten, +terwijl zij hunne beden en dankzeggingen nochtans tot hunne afgoden +richten, door wier tusschenkomst zij zich verbeelden, dat de zegeningen +worden verkregen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28614" href="#xd21e28614src" name="xd21e28614">33</a></span> Door +de onwetendheid of verdorvenheid Gods voorzienigheid geheel +loochenende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28630" href="#xd21e28630src" name="xd21e28630">34</a></span> +Letterlijk: hunne makkers.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28654" href="#xd21e28654src" name="xd21e28654">35</a></span> Dit +vers, hetgeen de aanleiding was tot de bekeering van <span class= +"sc">Othman Ebn Matun</span>, bevat, volgens de meening der uitleggers, +alles wat de mensch verplicht is te doen of te vermijden, en is slechts +eene voldoende <span class="pagenum">[<a id="xd21e28659" href= +"#xd21e28659" name="xd21e28659">303n</a>]</span>ontleding van hetgeen +in het voorafgaande vers werd gezegd. Onder de drie dingen, die hier +worden bevolen, verstaan zij het geloof aan Gods eenheid, zonder daarom +nog eenerzijds tot atheïsme, of anderzijds tot polytheïsme +over te hellen, gehoorzaamheid aan Gods bevelen, en weldadigheid +omtrent de noodlijdenden. Onder de drie verboden dingen verstaan zij: +alle verdorven en vleeschelijke lusten, alle valsche leerstellingen en +kettersche meeningen, en alle onrechtvaardigheid omtrent den mensch +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28671" href="#xd21e28671src" name="xd21e28671">36</a></span> Door +in zijnen waren godsdienst te volharden. Sommigen denken, dat hier +voornamelijk de eed van getrouwheid wordt bedoeld, die <span class= +"sc">Mahomet</span> van zijne volgelingen ontving.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28682" href="#xd21e28682src" name="xd21e28682">37</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat in deze plaats eene bepaalde vrouw wordt +bedoeld, die, gelijk <span class="sc">Penelope</span>, de gewoonte had, +des nachts het werk te vernietigen, dat zij des daags had verricht. Zij +zeggen, dat haar naam was <span class="sc">Reita Bint Saad Ebn +Teym</span>, van de stam der Koreïshieten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28707" href="#xd21e28707src" name="xd21e28707">38</a></span> Dat +is: wees niet geneigd, door beloften of giften der ongeloovigen van +uwen godsdienst, of van uwe verbintenissen met uwen profeet afstand te +doen. Want het schijnt, dat de Koreïshieten, ten einde de arme +Moslems er toe te verleiden, afvallig te worden, hun aanbiedingen +deden, die wel niet aanzienlijk waren, maar toch zóó, dat +zij die der aanneming waardig konden achten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28728" href="#xd21e28728src" name="xd21e28728">39</a></span> Toen +<span class="sc">Mahomet</span> eens in den Koran las, sprak hij eene +vreeselijke godslastering uit, tot groote ergernis van hen, die +tegenwoordig waren, zooals dit op eene andere plaats (in de noot op +<a href="#s22.51">vers 51 van Hoofd XXII</a>) zal worden medegedeeld. +Ten einde zich te verontschuldigen, verzekerde hij hun, dat de duivel +hem deze woorden in den mond had gelegd, en ten einde zulke gevallen in +de toekomst te voorkomen, wordt hem hier vermaand, Gods bijstand in te +roepen, alvorens dien plicht te vervullen (<span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e28737" title= +"Bron: Jalallo’ddin">Jallalo’ddin</span></span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Yahya</span> +enz).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28764" href="#xd21e28764src" name="xd21e28764">40</a></span> +Zijnde: <span class="sc">Gabriël</span>. Zie <a href= +"#s2.81">Hoofdstuk II vers 81</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e28777" href="#xd21e28777src" name="xd21e28777">41</a></span> Dit +was eene groote tegenwerping, welke de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> omtrent de autoriteit van den Koran maakten; want +toen <span class="sc">Mahomet</span>, als een bewijs voor den +Goddelijken oorsprong, er bij bleef volharden, dat het een mensch, zoo +geheel ongeleerd als hij zelf, geheel onmogelijk was, zulk een boek +samen te stellen, hernamen zij: dat hem daartoe een of meer personen +hunne hulp hadden verleend. De overleveringen <span class="corr" id= +"xd21e28785" title="Bron: verschillende">verschillen</span> echter +nopens den persoon of de personen, die voornamelijk daarvan verdacht +gehouden werden. Eene zegt dat het <span class="sc">Jabar</span> was, +een Griek, de bediende van <span class="sc">Amer Ebn al Hadrami</span>, +die goed kon lezen en schrijven (<span class="sc">Al +Zamakhshari</span>, <span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Yahya</span>): een ander zegt, dat het twee slaven, +<span class="sc">Jabar</span> en <span class="sc">Yesar</span> waren, +die het ambacht van zwaardvegers te <span class="ex">Mekka</span> +uitoefenden, en gewoon waren den Pentateuchus en het Evangelie te +lezen, en <span class="sc">Mahomet</span> dikwijls onder hunne +toehoorders telden, als hij langs dien weg kwam (<span class="sc">Al +Zamakhshari</span>, <span class="sc">Al Beidâwi</span>, Zie +<span class="sc">Prideaux</span>. <span class="ex" lang="en">Life of +Moh.</span> p. 32). Een ander verhaalt ons, dat het zekere <span class= +"sc">Aish</span> of <span class="sc">Yaish</span> was, een knecht van +<span class="sc">al Haweiter Ebn Abd al Uzza</span>, die een zekeren +graad van kennis verworven en het Mahomedanisme omhelsd had +(<span class="sc">Al Zamakhshari</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Een ander weder veronderstelt, dat het zekere +<span class="sc">Kais</span>, een christen, wiens huis door +<span class="sc">Mahomet</span> werd bezocht (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span><span class="corr" id="xd21e28854" title= +"Niet in bron">)</span>; nog een ander, dat het <span class= +"sc">Addas</span> was, een dienstknecht van <span class="sc">Otha Ebn +Rabia</span> (<span class="sc">Al Zamakhshari</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>), en een ander, dat het <span class= +"sc">Salman</span>, de Perziër was. Overeenkomstig sommige +christelijke schrijvers <span class="corr" id="xd21e28873" title= +"Niet in bron">(</span><span class="sc">Ricardi Confut</span>. +<span class="ex">Legis Saracenicae,</span> c. 13. <span class="sc">Joh. +Andreas</span>, <span class="ex">de</span> <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e28888" href="#xd21e28888" name= +"xd21e28888">305n</a>]</span><span class="ex" lang="la">Confus. Sectae +Mahometanae, c. 2.</span> Zie ook <span class="sc">Prid</span>. +<span class="ex" lang="en">Life of Moh</span>, p. 33, 34), zou +<span class="sc">Abdallah Ebn Salam</span>, een Jood, die zeer bevriend +met <span class="sc">Mahomet</span> was (welke door den een, +overeenkomstig den Hebreeuwschen tongval, <span class="sc">Abdias Ben +Salon</span> en door een ander <span class="sc">Abdala Celen</span>, +wordt genoemd) hem in het samenstellen zijner openbaringen geholpen +hebben. Deze Jood wordt door Dr. <span class="sc">Prideaux</span> +verward met <span class="sc">Salman</span>, den Perziër, die een +geheel verschillend persoon was, zooals door schrijvers uit den lateren +tijd (<span class="sc">Gagnier</span> <span class="ex">not. in</span> +<span class="sc">Abulf</span>. <span class="ex">Vit Moh.</span> p. 74 +en <span class="sc">Sake</span>, <span class="ex">the Koran</span>) is +opgemerkt. Het is dus niet ongepast, met het oog op hetgeen later +nopens <span class="sc"><span class="corr" id="xd21e28937" title= +"Bron: Saman">Salman</span></span> zal worden medegedeeld, hierbij een +kort uittreksel te doen kennen van zijne levensgeschiedenis, zooals die +door hem zelven wordt medegedeeld. Hij behoorde tot eene goede familie +van <span class="ex">Ispahan</span>, die in zijn jeugdigen ouderdom den +godsdienst van zijn land verliet om het Christendom te omhelzen. Toen +hij in Syrië reisde, werd hem door zekeren monnik van Amurië +aangeraden, naar <span class="ex">Arabië</span> te gaan, waar men, +omstreeks dien tijd, de verschijning van een profeet verwachtte, die +den godsdienst van <span class="sc">Abraham</span> zou bevestigen, en +dien hij onder anderen ook zou kennen door het zegel der profecy +tusschen zijne schouders. <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e28951" title="Bron: Sallam">Salam</span></span> deed die reis en +ontmoette <span class="sc">Mahomet</span> te <span class= +"ex">Koba</span>, waar hij zich gedurende zijne vlucht naar +<span class="ex">Medina</span> ophield. Hij bevond spoedig dat deze de +persoon was dien hij zocht, en beleed den Islam (<span class="sc">Ex +Ebn Ishak</span>. Zie <span class="sc">Gagnier</span>, <span class= +"ex">not in</span> <span class="sc">Abulf</span>. <span class="ex">Vit. +Moh.</span> p. 74). Het algemeen gevoelen der christenen is echter, dat +de voornaamste hulp, die <span class="sc">Mahomet</span> bij het +samenstellen van zijn Koran genoot, van een Nestoriaanschen monnik was, +<span class="sc">Sergius</span> genaamd, die verondersteld wordt +dezelfde persoon te zijn als de monnik <span class="sc">Boheira</span>, +met wien <span class="sc">Mahomet</span> op jongeren leeftijd eenigen +omgang te <span class="ex">Bosra</span> had, waar die monnik zijn +verblijf hield (Zie <span class="sc">Prid</span>. t. a. pl. 35, enz. +<span class="sc">Gagnier</span>, t. a. pl. p. 10, 11. <span class= +"sc">Marrac</span>. <span class="ex">De Alcor</span>, p. 37). Om deze +veronderstelling te staven, is eene plaats van een Arabisch schrijver +aangevoerd (<span class="sc">Al Masudi</span>), die vermeldt, dat de +naam van <span class="sc">Boheira</span>, in de werken der christenen +<span class="sc">Sergius</span> is, doch dit is slechts eene +veronderstelling, en een ander <span class="corr" id="xd21e29017" +title="Niet in bron">(</span><span class="sc">Abul Hasan al +Becra</span>) verhaalt, dat zijn ware naam <span class= +"sc">Saïd</span>, of <span class="sc">Felix</span>, was en zijn +toenaam <span class="sc">Boheira</span>. Maar hoe het ook zij, indien +<span class="sc">Boheira</span> en <span class="sc">Sergius</span> +slechts een en dezelfde persoon waren, dient men te weten, dat men bij +de Mahomedaansche schrijvers niet de minste aanduiding vindt, dat hij +ooit zijn klooster verliet om naar <span class="ex">Arabië</span> +te gaan, zoo als door de christelijke schrijvers wordt beweerd; en +zijne kennis met <span class="sc">Mahomet</span> te <span class= +"ex"><span class="corr" id="xd21e29046" title= +"Bron: Gosra">Bosra</span></span> viel te vroeg in, om de meening te +staven, dat hij hem bij het vervaardigen van den Koran zou hebben +geholpen, hetgeen lang daarna geschiedde; doch het is mogelijk, dat +<span class="sc">Mahomet</span> door zijne gesprekken met hem eenige +kennis van het christendom en van de schriften hebbe verkregen, welke +door hem bij den Koran zijn gebruikt. Uit het antwoord op deze plaats +van den Koran gegeven, op de tegenwerping der ongeloovigen; zijnde, dat +de persoon, die door hen verdacht wordt gehouden, de hand in den Koran +te hebben gehad, eene vreemde taal sprak, en dus met geen schijn van +mogelijkheid verondersteld kan worden bij het samenstellen van een stuk +in de Arabische taal, en wel <span class="pagenum">[<a id="xd21e29052" +href="#xd21e29052" name="xd21e29052">306n</a>]</span>met zulk een +groote sierlijkheid te hebben geholpen, is het duidelijk dat die +persoon geen Arabier was. Het woord <span class="ex">Ajami</span> dat +hier is gebruikt, beteekent eene vreemde of onbeschaafde taal in het +algemeen; maar de Arabieren passen het meer bijzonder op het Perzisch +toe; waaruit door sommigen de gevolgtrekking is gemaakt, dat +<span class="sc">Salman</span> de bewuste persoon was. Indien het +echter waar zij, dat hij niet tot <span class="sc">Mahomet</span> kwam +dan na de Hedjira, zoo kan hij ook de hier bedoelde man niet zijn, of +wel dan moet dit vers, in strijd met het algemeene gevoelen, te +<span class="ex">Medina</span> zijn geopenbaard<span class="corr" id= +"xd21e29067" title="Bron: ,">.</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29090" href="#xd21e29090src" name="xd21e29090">42</a></span> Deze +vier laatste woorden werden bijgevoegd met het oog op het gebeurde met +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e29093" title= +"Bron: Ammer">Ammar</span> Ebn Yasa</span> en sommige anderen, die, +toen zij door de Koreïshieten waren gegrepen en gemarteld, hun +geloof uit vrees verlieten, hoewel hunne harten niet met hunne monden +instemmen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Al Zamakhshari</span>, <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e29104" title="Bron: Jahya">Yahya</span></span>). Het schijnt, dat +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e29108" title= +"Bron: Ammer">Ammar</span></span> de standvastigheid niet bezat van +zijne ouders <span class="sc">Yasar</span> en <span class= +"sc">Sommeya</span>, die hetzelfde vonnis op denzelfden tijd met hunnen +zoon ondergingen, maar die standvastig weigerden te herroepen, en +beiden ter dood werden gebracht. De ongeloovigen bonden <span class= +"sc">Sommeya</span> tusschen twee kameelen, en, staken eens lans door +hare schaamdeelen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Toen +<span class="sc">Mahomet</span> het bericht werd gebracht, dat +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e29128" title= +"Bron: Ammer">Ammar</span></span> het geloof had verloochend, zeide +hij, dat het niet kon zijn; want dat <span class="sc">Ammar</span> vol +van het geloof was, van de kruin zijns hoofds tot de zool zijner +voeten, daar het geloof met zijn vleesch en bloed vermengd en in hem +verlichaamd was. Toen <span class="sc">Ammar</span> daarop zelf +weenende tot den profeet kwam, veegde hij zijne oogen af en zeide: Wat +was uwe misdaad, indien zij u dwongen? Maar hoewel het hier wordt +gezegd, dat zij die alleen schijnbaar afvallig worden, om doop of +marteling te ontgaan, op Gods vergiffenis mogen hopen, is het echter +thans eenparig door de Mahomedaansche leeraars aangenomen, dat het +verdienstelijker en aangenamer in de oogen van God is, met moed en +standvastigheid in het ware geloof te volharden, en eerder den dood te +ondergaan, dan, al zij het ook slechts met woorden van dat geloof +afstand te doen. Ook ontbreken de martelaars in den ergeren zin des +woords niet aan den Mohamedaanschen godsdienst, waarvan wij hieronder, +behalve het hierboven medegedeelde, nog twee voorbeelden zullen geven. +Het eene is van <span class="sc">Khobair Ebn Ada</span>, die +verraderlijk aan de Koreïshieten verkocht, en daarna door hen op +eene afschuwelijke wijze ter dood gebracht werd, door verminking en +door hem zijn vleesch stuksgewijze af te snijden. Toen hem te midden +dezer martelingen gevraagd werd, of hij niet zou wenschen, dat +<span class="sc">Mahomet</span> in zijne plaats ware, antwoordde hij: +Ik zou niet willen wenschen bij mijn gezin, mijn vermogen en mijne +kinderen te zijn, op voorwaarde, dat <span class="sc">Mahomet</span>, +zij het ook slechts door een doorn, zou worden geprikt. (<span class= +"sc">Ebn Sohohmah</span>). Het ander voorbeeld is dat van een man, die +door <span class="sc">Moseilama</span> bij de volgende gelegenheid werd +ter dood gebracht. Die valsche profeet had namelijk twee van +<span class="sc">Mahomets</span> volgelingen gegrepen. Hij vroeg aan +een van hen, wat hij van <span class="sc">Mahomet</span> zeide: De man +antwoordde daarop, dat deze Gods gezant was. En wat zegt gij van mij, +voegde <span class="sc">Moseilama</span> er bij, waarop hij antwoordde: +Gij zijt mede Gods gezant, waarop hij onmiddellijk in vrijheid werd +gesteld. De andere persoon, die door <span class="sc">Moseilama</span> +werd gegrepen, gaf hetzelfde antwoord op de eerste vraag, maar weigerde +iets op de tweede te zeggen: hij werd daartoe drie verschillende +<span class="pagenum">[<a id="xd21e29166" href="#xd21e29166" name= +"xd21e29166">307n</a>]</span>malen aangemaand, maar gaf voor doof te +zijn, en werd daarom gedood. Men verhaalt dat <span class= +"sc">Mahomet</span>, toen hem het gebeurde met deze mannen werd +medegedeeld, zeide: De eerste hunner nam toevlucht tot Gods +barmhartigheid, maar de laatste beleed de waarheid en zal daarvoor +zijne belooning vinden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29191" href="#xd21e29191src" name="xd21e29191">43</a></span> +Zooals <span class="sc">Ammar</span> deed. Sommigen, die het woord met +verschillende zelfklinkers lezen, vertolken daardoor de laatste woorden +met: <span class="corr" id="xd21e29196" title= +"Niet in bron">“</span>na de ware geloovigen te hebben +vervolgd”, en halen <span class="sc">al Hadrami</span> als +voorbeeld aan, die een zijner dienstknechten dwong van het +Mahomedanisme afstand te doen, maar daarna te gelijk met den +dienstknecht hetzelfde geloof beleed en derhalve vluchtte (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29210" href="#xd21e29210src" name="xd21e29210">44</a></span> Dat +is: ieder mensch zal bezorgd zijn voor eigene zaligmaking, en zich niet +met den toestand van een ander inlaten; maar uitroepende: mijne eigene +ziel, mijne eigene ziel! (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29237" href="#xd21e29237src" name="xd21e29237">45</a></span> Zie +<a href="#s5.1">Hoofdstuk V, vers 1</a>, <a href= +"#s5.4">4</a>–<a href="#s5.7">7</a>, <a href= +"#s5.95">95</a>–<a href="#s5.98">98</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29259" href="#xd21e29259src" name="xd21e29259">46</a></span> +Toestaande wat God heeft verboden, en zich bijgeloovig onthoudende van +hetgeen hij heeft vergund. Zie <a href="#s6.139">Hoofdstuk VI, vers +139</a>–<a href="#s6.148">148</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29279" href="#xd21e29279src" name="xd21e29279">47</a></span> +Zijnde in <a href="#s7.147">Hoofdstuk VII, vers 147</a> en volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29320" href="#xd21e29320src" name="xd21e29320">48</a></span> Dit +waren de Joden, aan welke door <span class="sc">Mozes</span> bevolen +werd, den vrijdag (den dag die thans door de Mahomedanen als rustdag +wordt beschouwd) te stemmen, om God te aanbidden. Zij weigerden het +echter en kozen den Sabbatdag, omdat God op dien dag van zijn +Scheppingsarbeid had gerust. Daarom werd hun bevolen, den dag dien zij +hadden gekozen, op de meest strikte wijze in acht te nemen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29341" href="#xd21e29341src" name="xd21e29341">49</a></span> Men +veronderstelt, dat deze plaats te <span class="ex">Medina</span> +geopenbaard werd, bij gelegenheid dat <span class="sc">Hamza</span>, de +oom van <span class="sc">Mahomet</span>, in den slag van <span class= +"ex">Ohod</span> werd gedood. De ongeloovigen schonden zijn lijk, door +het de ingewanden uit het lijf te nemen, en zijne ooren en neus af te +snijden, toen <span class="sc">Mahomet</span> het zag en zwoer, dat, +indien God hem een goeden uitslag verleende, hij die gruwelen aan +zeventig Koreïshieten op gelijke wijze zou vergelden. Door deze +plaats werd hem echter verboden uit te voeren, wat hij had gezworen, +tengevolge waarvan hij zijnen eed krachteloos maakte (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e29363" title= +"Bron: Jallaloddin">Jallalo’ddin</span></span>). <span class= +"sc">Abu’lfeda</span> beweert, dat het getal Koreïshieten, +waarop <span class="sc">Mahomet</span> gezworen had zich te zullen +wreken, slechts dertig bedroeg <span class="corr" id="xd21e29372" +title="Niet in bron">(</span><span class="sc">Abu’lf</span>. +<span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 68); maar tevens moet men hier +doen opmerken, dat de vertaler van dien schrijver die plaats aldus +teruggeeft: God heeft mij geopenbaard, dat ik zal wedervergelden enz., +inplaats van: Indien God nog eene overwinning <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e29381" href="#xd21e29381" name= +"xd21e29381">309n</a>]</span>over de Koreïshieten verleent, zal ik +weder vergelden, enz., hetgeen veroorzaakt werd, doordat hij +<span class="ex">Lah. adhharni</span> in plaats van <span class= +"ex">adhjerni</span> heeft gelezen. God, wel verre van den profeet dit +plan door openbaring in te geven, verbied hem uitddrukkelijk, het tot +uitvoering te brengen.</p> +</div> +</div> +<div id="s17" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e587">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeventiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De nachtelijke Reis<a class="noteref" id= +"xd21e29404src" href="#xd21e29404" name="xd21e29404src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e29412src" href="#xd21e29412" name= +"xd21e29412src">2</a>.—111 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s17.1" name="s17.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Geloofd zij hij, die zijn dienaar des nachts van den geheiligden tempel +van <span class="ex">Mekka</span> naar den meer verwijderden tempel van +<span class="ex">Jeruzalem</span><a class="noteref" id="xd21e29430src" +href="#xd21e29430" name="xd21e29430src">3</a> heeft overgebracht, +waarvan wij den omtrek <span class="pagenum">[<a id="pb310" href= +"#pb310" name="pb310">310</a>]</span>hebben gezegend, om hem sommige +onzer teekenen te doen zien; want God hoort en ziet alles. <span class= +"versenum">2.</span> En wij gaven aan <span class="sc">Mozes</span> het +boek der wet en bepaalden dat die tot leiddraad zou dienen voor de +kinderen Israëls, zeggende: Neemt u in acht, dat gij geen anderen +schuts buiten mij kiest. <a id="s17.3" name="s17.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> O gij, nakomelingen van hen, welke wij met +<span class="sc">Noach</span> in de ark hebben bewaard<a class= +"noteref" id="xd21e29512src" href="#xd21e29512" name= +"xd21e29512src">4</a>! waarlijk, hij was een dankbare dienaar. <a id= +"s17.4" name="s17.4"></a><span class="versenum">4.</span> En wij +verklaarden opzettelijk aan de kinderen Israëls in het boek der +wet, zeggende: Gij zult zekerlijk tweemaal<a class="noteref" id= +"xd21e29520src" href="#xd21e29520" name="xd21e29520src">5</a> op de +aarde kwaad bedrijven, en gij zult u met een mateloozen hoogmoed +verhoovaardigen. <a id="s17.5" name="s17.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> En toen de straf, voor de eerste dezer zonden +bedreigd, tot uitvoering kwam, vaardigden wij onze dienaren, met +buitengewone oorlogskracht begiftigd, tegen u af<a class="noteref" id= +"xd21e29552src" href="#xd21e29552" name="xd21e29552src">6</a>; zij +drongen in de binnenste vertrekken uwer huizen door, en de voorzegging +werd vervuld. <a id="s17.6" name="s17.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Daarna gaven wij u, op uwe beurt, de overwinning +over hen<a class="noteref" id="xd21e29608src" href="#xd21e29608" name= +"xd21e29608src">7</a> en wij schonken u vermeerdering van welvaart en +kinderen, en wij maakten u tot een talrijker volk. <a id="s17.7" name= +"s17.7"></a><span class="versenum">7.</span> Zeggende: Indien gij goed +doet, zult gij omtrent uwe eigene zielen wel handelen, en indien gij +kwaad doet, doet gij dit mede nopens uwe eigen zielen. Toen de straf, +voor de latere zonde bedreigd, <span class="pagenum">[<a id="pb311" +href="#pb311" name="pb311">311</a>]</span>tot uitvoering kwam, zouden +wij vijanden tegen u, om u te bedroeven<a class="noteref" id= +"xd21e29655src" href="#xd21e29655" name="xd21e29655src">8</a> en den +tempel binnen te treden, zooals zij dien den eersten keer binnentraden, +en om daarna te verwoesten wat zij hadden veroverd. <a id="s17.8" name= +"s17.8"></a><span class="versenum">8.</span> Misschien zal uw Heer +hierna genadig omtrent u zijn; maar indien gij voor de derde maal +zondigt en dus terugkeert, zullen wij mede terugkeeren en u +kastijden<a class="noteref" id="xd21e29709src" href="#xd21e29709" name= +"xd21e29709src">9</a>; en wij hebben de hel tot gevangenis voor de +ongeloovigen bestemd. <span class="versenum">9.</span> Waarlijk deze +Koran leidt op den meest rechten weg, en verkondigt den geloovigen. +<span class="versenum">10.</span> Die goede werken verrichten dat zij +eene groote belooning zullen ontvangen. <span class= +"versenum">11.</span> Want hun, die niet in het volgende leven +gelooven, hebben wij eene gestrenge straf bereid. <a id="s17.12" name= +"s17.12"></a><span class="versenum">12.</span> De mensch bidt voor het +kwade zooals hij voor het goede bidt<a class="noteref" id= +"xd21e29741src" href="#xd21e29741" name="xd21e29741src">10</a>, want de +mensch is haastig<a class="noteref" id="xd21e29744src" href= +"#xd21e29744" name="xd21e29744src">11</a>. <span class= +"versenum">13.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb312" href= +"#pb312" name="pb312">312</a>]</span>Wij hebben den nacht en den dag +bevolen, als twee teekens van onze macht; daarna bluschten wij het +teeken van den nacht uit, en wij deden het teeken van den dag +voortschijnen, opdat gij zoudt trachten, weldaden van uwen Heer te +verkrijgen door het vervullen uwer plichten, en opdat gij het getal +jaren en de berekening van den tijd zoudt kennen, en wij hebben iedere +noodige zaak door eene duidelijke uitlegging verklaard. <a id="s17.14" +name="s17.14"></a><span class="versenum">14.</span> Het +noodlot<a class="noteref" id="xd21e29772src" href="#xd21e29772" name= +"xd21e29772src">12</a> van iederen mensch hebben wij om zijn hals +bevestigd<a class="noteref" id="xd21e29775src" href="#xd21e29775" name= +"xd21e29775src">13</a>, en op den dag der opstanding zullen wij hem een +boek toonen, waarin zijne daden zijn vermeld en dat hem geopend zal +worden aangeboden. <a id="s17.15" name="s17.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Lees uw boek, (zullen de engelen dan tot hem +zeggen), uwe ziel zal heden eene voldoende rekening tegen u opmaken. +<a id="s17.16" name="s17.16"></a><span class="versenum">16.</span> Hij +die op den rechten weg zal worden geleid, zal alleen ten voordeele van +zijne eigene ziel worden geleid, en hij die dwaalt, zal alleen tegen +zijne eigene ziel, met de last van eene andere worden bezwaard. Wij +straffen nooit een volk dan nadat wij eerst een gezant hadden +afgevaardigd, om hen te waarschuwen. <span class="versenum">17.</span> +En als wij besloten hadden eene stad te verwoesten, gelastten wij hare +in overvloed levende inwoners, onzen gezant te gelooven; maar zij +handelden misdadig; daarom werd dat vonnis tegen die stad rechtvaardig +uitgesproken en wij verdelgden haar. <a id="s17.18" name= +"s17.18"></a><span class="versenum">18.</span> En hoe vele geslachten +hebben wij sedert <span class="sc">Noach</span> doen ondergaan! want uw +Heer kent en ziet op voldoende wijze de zonden zijner dienaren. <a id= +"s17.19" name="s17.19"></a><span class="versenum">19.</span> Hem die +dit voorbijgaande leven heeft gekozen, zullen wij in deze wereld +spoedig geven wat ons behaagt; daarna hebben wij de hel voor zijn +verblijf bereid; daar zal hij verbrand worden, bedekt met schande en +beroofd van alle genade. <a id="s17.20" name="s17.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Maar hij die het volgende leven kiest en daarheen +zijne pogingen doet strekken, terwijl hij een waar geloovige is, diens +pogingen zullen den Heer aangenaam zijn. <a id="s17.21" name= +"s17.21"></a><span class="versenum">21.</span> Wij verleenen de gaven +van uwen Heer aan dezen en aan genen; want Gods gaven zullen niemand +worden geweigerd. <span class="versenum">22.</span> Gedenk hoe wij +sommigen hunner in welvaart en waardigheid hebben doen uitmunten; maar +het volgende leven zal belangrijker zijn in graden <span class= +"pagenum">[<a id="pb313" href="#pb313" name="pb313">313</a>]</span>van +eer en van grootere uitnemendheid. <span class="versenum">23.</span> +Plaats geen anderen God naast den waren God; want gij zoudt met schande +en vernedering worden bedekt. <a id="s17.24" name= +"s17.24"></a><span class="versenum">24.</span> Uw Heer heeft u bevolen, +niemand buiten hem te aanbidden, en dat gij uwen ouders gehoorzaamheid +zoudt betoonen; hetzij een hunner of wel beiden den ouderdom met u +bereiken<a class="noteref" id="xd21e29827src" href="#xd21e29827" name= +"xd21e29827src">14</a>. Zeg dus niet tot hen: Foei! noch doe hen +verwijtingen, maar spreek met eerbied tot hen. <a id="s17.25" name= +"s17.25"></a><span class="versenum">25.</span> Wees nederig omtrent hen +en vol teederheid, en zeg: O Heer! heb genade voor hen beiden; want zij +hebben mij opgevoed toen ik nog klein was. <span class= +"versenum">26.</span> God kent wat in uwe ziel is; hij weet of gij +rechtvaardig zijt. <span class="versenum">27.</span> Hij zal genadig +zijn omtrent hen, die met oprechtheid tot hem terugkeeren. <a id= +"s17.28" name="s17.28"></a><span class="versenum">28.</span> Geef uwen +naaste terug, wat gij hem schuldig zijt<a class="noteref" id= +"xd21e29847src" href="#xd21e29847" name="xd21e29847src">15</a>, en ook +aan den arme en den reiziger, en verteer uw vermogen niet roekeloos. +<a id="s17.29" name="s17.29"></a><span class="versenum">29.</span> Want +de roekeloozen zijn broederen des duivels<a class="noteref" id= +"xd21e29856src" href="#xd21e29856" name="xd21e29856src">16</a>, en de +duivel was ondankbaar omtrent zijn Heer. <span class= +"versenum">30.</span> Maar indien gij u verwijdert van hen, die in nood +verkeeren, zonder hen te helpen, in afwachting der genade welke gij van +uwen Heer hoopt<a class="noteref" id="xd21e29870src" href="#xd21e29870" +name="xd21e29870src">17</a>, spreek dan ten minste met zachtheid tot +hen. <a id="s17.31" name="s17.31"></a><span class="versenum">31.</span> +Laat uwe hand niet aan uwen nek gebonden zijn, en open die ook niet op +toomlooze wijze<a class="noteref" id="xd21e29877src" href="#xd21e29877" +name="xd21e29877src">18</a>, opdat gij geene blaam verdienet en niet +tot armoede gebracht wordet. <a id="s17.32" name= +"s17.32"></a><span class="versenum">32.</span> Waarlijk, dan eens reikt +God zijne gaven met volle handen uit aan degenen, die hem behagen, en +dan weder is hij karig voor wie hem behaagt; want hij kent en ziet +zijne dienaren. <a id="s17.33" name="s17.33"></a><span class= +"versenum">33.</span> Doodt uwe kinderen niet uit vrees voor armoede; +wij zullen voor hen en u zorgen: waarlijk, het is eene groote zonde hen +te dooden<a class="noteref" id="xd21e29892src" href="#xd21e29892" name= +"xd21e29892src">19</a>. <a id="s17.34" name="s17.34"></a><span class= +"versenum">34.</span> Vrees het overspel; want het is zonde en eene +slechte weg. <a id="s17.35" name="s17.35"></a><span class= +"versenum">35.</span> Dood nimmer de ziel, welke God u heeft verboden +te dooden, tenzij het voor eene rechtvaardige zaak mocht zijn<a class= +"noteref" id="xd21e29910src" href="#xd21e29910" name= +"xd21e29910src">20</a>; en wij hebben den naastbestaande <span class= +"pagenum">[<a id="pb314" href="#pb314" name="pb314">314</a>]</span>van +hem, die onrechtvaardig gedood wordt, de macht gegeven, voldoening te +vragen<a class="noteref" id="xd21e29918src" href="#xd21e29918" name= +"xd21e29918src">21</a>; maar laat hem de grenzen der gematigdheid niet +te buiten gaan, door den moordenaar op eene te gruwelijke wijze te +dooden, of door het bloed van zijn vriend op een ander te wreken dan op +den persoon, die den moord heeft begaan, naardien hij door deze wet +wordt ondersteund<a class="noteref" id="xd21e29924src" href= +"#xd21e29924" name="xd21e29924src">22</a>. <a id="s17.36" name= +"s17.36"></a><span class="versenum">36.</span> En bemoei u niet met het +vermogen van den wees, behalve om het te vermeerderen, tot hij zijn +ouderdom van sterkte<a class="noteref" id="xd21e29941src" href= +"#xd21e29941" name="xd21e29941src">23</a> heeft bereikt, en kom uw +verbond na; want de vervulling van uw verbond zal u hier namaals worden +toegerekend. <span class="versenum">37.</span> En geef volle maat, als +gij iets meet, en weeg met eene goede weegschaal. Dit zal beter zijn en +gemakkelijker ter bepaling van hetgeen ieder toekomt<a class="noteref" +id="xd21e29951src" href="#xd21e29951" name="xd21e29951src">24</a>. +<span class="versenum">38.</span> En volg niet datgene, waarvan gij +geene kennis hebt<a class="noteref" id="xd21e29964src" href= +"#xd21e29964" name="xd21e29964src">25</a>; want het gezicht, het gehoor +en het hart, alles zal op den jongsten dag worden onderzocht. <a id= +"s17.39" name="s17.39"></a><span class="versenum">39.</span> Wandel +niet trotsch op aarde; want gij kunt die niet splijten, noch de bergen +in grootte gelijk worden. <span class="versenum">40.</span> Dat alles +is kwaad, en verfoeielijk voor het gezicht van uwen Heer. <span class= +"versenum">41.</span> Deze voorschriften maken een deel uit van de +wijsheid, die u door uwen Heer is geopenbaard. Richt geen anderen God +naast uwen God op, opdat gij niet in de hel geworpen, bestraft en +vernederd wordet. <a id="s17.42" name="s17.42"></a><span class= +"versenum">42.</span> Heeft uw Heer u bij voorkeur zonen geschonken, en +voor zich zelven dochters onder de engelen gekozen<a class="noteref" +id="xd21e29991src" href="#xd21e29991" name="xd21e29991src">26</a>? Door +dit uit te spreken zegt gij eene godslastering. <span class= +"versenum">43.</span> Wij hebben verschillende onderrichtingen en +herhalingen in dezen Koran gebruikt, opdat de menschen gewaarschuwd +zouden zijn; doch het deed hen slechts meer er toe overhellen, de +waarheid te ontvluchten. <span class="versenum">44.</span> Zeg tot de +afgodendienaren: Indien er andere goden met hem waren, zooals gij zegt, +zouden zij zeker eene gelegenheid zoeken, om een aanslag tegen den +bezitter van den <span class="pagenum">[<a id="pb315" href="#pb315" +name="pb315">315</a>]</span>troon te smeden<a class="noteref" id= +"xd21e30007src" href="#xd21e30007" name="xd21e30007src">27</a>. +<span class="versenum">45.</span> God behoede; en ver, zeer ver zij het +van hem, wat zij uitspreken! <a id="s17.46" name= +"s17.46"></a><span class="versenum">46.</span> De zeven hemelen loven +hem, en de aarde en alles wat daarin is: er bestaat geen ding dat niet +zijn lof verkondigt; maar gij begrijpt die verkondiging niet. Hij is +genadig en barmhartig. <a id="s17.47" name="s17.47"></a><span class= +"versenum">47.</span> Als gij den Koran leest, plaatsen wij tusschen u +en hen, die niet in het volgende leven gelooven, een donkeren sluier. +<span class="versenum">48.</span> En wij bedekken hunne harten, opdat +zij niet zouden begrijpen, en verzwaren hun gehoor. <span class= +"versenum">49.</span> En indien gij, bij het herhalen van den Koran, +slechts van uwen Heer<a class="noteref" id="xd21e30032src" href= +"#xd21e30032" name="xd21e30032src">28</a> melding maakt, wenden zij u +den rug toe en ontvluchten de leer zijner eenheid. <span class= +"versenum">50.</span> Wij weten wel met welk doel zij hooren, als zij +naar u luisteren, als zij in het geheim onder elkander spreken, en als +eindelijk de boozen tot elkander zeggen: Gij volgt slechts een +betooverden man. <span class="versenum">51.</span> Onhoudt welke +bijnamen zij u geven. Maar zij zijn bedrogen; zij kunnen de waarheid +nimmermeer vinden. <a id="s17.52" name="s17.52"></a><span class= +"versenum">52.</span> Zij zeggen ook: Nadat wij tot beenderen en stof +zijn geworden<span class="corr" id="xd21e30048" title= +"Bron: ;">,</span> zullen wij dan zekerlijk als een nieuw schepsel +opstaan? <span class="versenum">53.</span> Antwoord: Zelfs indien gij +van steen of ijzer waart, of zelfs van iets, wat, volgens uwe meening, +onmogelijk zou kunnen opgewekt worden. Maar zij zullen zeggen: Wie zal +ons doen herleven? Antwoord: Hij die u de eerste maal schiep. En zij +zullen hun hoofd om u schudden, zeggende: Wanneer zal dit plaats +hebben? Antwoord: Misschien is het nabij. <span class= +"versenum">54.</span> Op dien dag zal God u uit uwe graven oproepen, en +gij zult gehoorzamen, terwijl gij zijn lof verkondigt<a class="noteref" +id="xd21e30060src" href="#xd21e30060" name="xd21e30060src">29</a> en +het zal u toeschijnen, als waart gij daar slechts korten tijd +verbleven<a class="noteref" id="xd21e30065src" href="#xd21e30065" name= +"xd21e30065src">30</a>. <a id="s17.55" name="s17.55"></a><span class= +"versenum">55.</span> Zeg tot mijne dienaren, dat zij met zachtheid tot +de ongeloovigen spreken, opdat zij hen niet verbitteren; want Satan +zaait tweedracht onder hen, en Satan is een verklaarde vijand der +menschen. <a id="s17.56" name="s17.56"></a><span class= +"versenum">56.</span> Uw Heer kent u wel: indien het hem behaagt, zal +hij u straffen<a class="noteref" id="xd21e30076src" href="#xd21e30076" +name="xd21e30076src">31</a>; en wij hebben u niet gezonden <span class= +"pagenum">[<a id="pb316" href="#pb316" name="pb316">316</a>]</span>om +hun bewaarder te wezen. <a id="s17.57" name="s17.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> Uw Heer kent alle personen, in den hemel en op +aarde. Wij hebben sommige profeten bijzondere gunsten boven andere +geschonken, en wij gaven <span class="sc">David</span> de +psalmen<a class="noteref" id="xd21e30092src" href="#xd21e30092" name= +"xd21e30092src">32</a>. <a id="s17.58" name="s17.58"></a><span class= +"versenum">58.</span> Zeg: Roep hen ter hulp, welke gij u verbeeldt dat +goden buiten hem zijn, en gij zult zien, dat zij niet in staat zijn u +van het booze te verlossen, of het af te keeren. <span class= +"versenum">59.</span> Zij, welke gij aanroept<a class="noteref" id= +"xd21e30126src" href="#xd21e30126" name="xd21e30126src">33</a>, +begeeren zelven nader met hunnen Heer te worden verbonden, trachtende +hem zoo nabij mogelijk te komen; zij hopen mede op zijne genade en +vreezen zijne straf; want de straf van uw Heer is vreeselijk. +<span class="versenum">60.</span> Er is geene stad, welke wij niet +vóór den dag der opstanding zullen bestraffen. Dit is in +het boek onzer eeuwige besluiten opgeschreven. <span class= +"versenum">61.</span> Niets had ons verhinderd, u met wonderen te +zenden, behalve dat de vroegere volkeren die van bedrog hebben +beschuldigd. Wij gaven den stam van <span class="sc">Thamoed</span> op +zijn verzoek, zichtbaar de wijfjes kameel; doch zij handelden +onrechtvaardig er mede<a class="noteref" id="xd21e30141src" href= +"#xd21e30141" name="xd21e30141src">34</a>, en wij zonden geen profeet +met wonderen, dan om schrik in te boezemen. <a id="s17.62" name= +"s17.62"></a><span class="versenum">62.</span> Gedenk toen wij tot u +zeiden: Waarlijk, uw Heer omringt de menschen door zijne kennis en +macht. Wij hebben het visioen bepaald<a class="noteref" id= +"xd21e30151src" href="#xd21e30151" name="xd21e30151src">35</a>, hetwelk +wij u toonden, en ook den boom<a class="noteref" id="xd21e30197src" +href="#xd21e30197" name="xd21e30197src">36</a>, dien wij in den Koran +hebben gevloekt, alleen tot <span class="pagenum">[<a id="pb317" href= +"#pb317" name="pb317">317</a>]</span>eene aanleiding van twist voor de +menschen, en om hen met angst te slaan, maar dit zal hen slechts met +meer weerspannigheid doen zondigen. <a id="s17.63" name= +"s17.63"></a><span class="versenum">63.</span> En gedenk, toen wij tot +de engelen zeiden: Aanbidt <span class="sc">Adam</span>, en zij baden +hem allen aan, behalve <span class="sc">Eblis</span>, die zeide: Zou ik +hem aanbidden dien gij van klei hebt geschapen? <span class= +"versenum">64.</span> En hij zeide: Ziet gij hem, dien gij meer dan mij +hebt vereerd? waarlijk indien gij mij uitstel verleent tot den dag der +opstanding, zal ik zijne geheele nakomelingschap uitroeien, een klein +getal uitgezonderd. <span class="versenum">65.</span> God antwoordde: +Vertrek; ik geef u uitstel; maar de hel zal uwe vergelding zijn met +allen die u volgen: waarlijk eene ruime vergelding voor uwe +misdaden<a class="noteref" id="xd21e30240src" href="#xd21e30240" name= +"xd21e30240src">37</a>. <span class="versenum">66.</span> En lok door +uwe stem allen tot verleiding, welke gij kent en val hen op alle zijden +met uwe ruitere en met uwe voetknechten aan, en wees hun deelgenoot in +hunne rijkdommen en hunne kinderen, en doe hun beloften, (doch de +duivel zal hun slechts bedriegelijke beloften doen). <span class= +"versenum">67.</span> Wat mijne dienaren betreft, zult gij geene macht +over hen hebben; want uw Heer is een toereikende schuts voor hen die +vertrouwen in hem stellen. <a id="s17.68" name= +"s17.68"></a><span class="versenum">68.</span> Het is uw Heer die de +schepen op zee voorwaarts voor u drijft, opdat gij zoudt trachten, u +zelven (door handel) van zijnen overvloed te verrijken; want hij is +barmhartig omtrent u. <a id="s17.69" name="s17.69"></a><span class= +"versenum">69.</span> Als u een ongeval op zee overkomt, worden de +valsche godheden, welke gij aanroept, door u vergeten, behalve hij +zelf, maar wanneer hij u redt en op het droge brengt, wendt gij u van +hem af, en keert tot uwe afgoden terug; want de mensch is +ondankbaar<a class="noteref" id="xd21e30266src" href="#xd21e30266" +name="xd21e30266src">38</a>. <span class="versenum">70.</span> Zijt gij +dus zeker dat hij u niet door het droge land zal doen verzwelgen, of +dat hij geen dwarrelwind tegen u zal zenden die het zand voortdrijft, +ten einde u te overstelpen? Dan zult gij niemand vinden om u te +beschermen. <span class="versenum">71.</span> Of zijt gij zeker, dat +hij u niet nog eens, ten tweeden male, tot de zee zal terugbrengen; dat +hij geen hevigen wind tegen u zal zenden en dat hij u niet zal doen +verdrinken, omdat gij ondankbaar zijt geweest? Maar dan zult gij +niemand vinden, die u in dat ongeluk tegen ons kan verdedigen. <a id= +"s17.72" name="s17.72"></a><span class="versenum">72.</span> En wij +hebben de kinderen van <span class="sc">Adam</span> met onderscheidene +bijzondere voorrechten en gunsten vereerd; wij droegen hen ter land en +ter zee en hebben hen van goed voedsel voorzien, en wij hebben hen de +voorkeur gegeven boven velen der schepselen welke wij hebben geschapen, +door hun groote voorrechten te verleenen. <a id="s17.73" name= +"s17.73"></a><span class="versenum">73.</span> Op een zekeren dag +zullen wij alle menschen oproepen, om met hunne opperhoofden<a class= +"noteref" id="xd21e30293src" href="#xd21e30293" name= +"xd21e30293src">39</a> te worden geoordeeld, <span class= +"pagenum">[<a id="pb318" href="#pb318" name="pb318">318</a>]</span>en +zij die het boek, dat hun gegeven werd, in de rechterhand hebben, +zullen hun boek met vreugde en voldoening lezen en geen haar zal hun +gekrenkt worden<a class="noteref" id="xd21e30303src" href="#xd21e30303" +name="xd21e30303src">40</a>. <span class="versenum">74.</span> En wie +in dit leven blind is geweest, zal ook blind in het volgende leven zijn +en zal het meeste van den drempel der gelukzaligheid afdwalen. <a id= +"s17.75" name="s17.75"></a><span class="versenum">75.</span> Het +scheelde slechts weinig, of de ongeloovigen hadden u in verzoeking +gebracht, u van de vermaningen te verwijderen, welke wij u hebben +geopenbaard, opdat gij iets anders omtrent ons zoudt uitdenken, en dan +zouden zij u als hunnen vriend hebben beschouwd. <span class= +"versenum">76.</span> En indien wij u niet hadden bevestigd, zoudt gij +er zekerlijk zeer nabij zijn geweest, eenigszins tot hen over te +hellen. <span class="versenum">77.</span> Dan zouden wij u zekerlijk de +straf des levens en de straf des doods<a class="noteref" id= +"xd21e30323src" href="#xd21e30323" name="xd21e30323src">41</a> hebben +doen ondervinden, en gij zoudt niemand hebben gevonden om u tegen ons +te verdedigen. <a id="s17.78" name="s17.78"></a><span class= +"versenum">78.</span> De ongeloovigen hebben evenzeer getracht, u het +land te doen verlaten, om u daaruit te verdrijven<a class="noteref" id= +"xd21e30334src" href="#xd21e30334" name="xd21e30334src">42</a>; maar +dan zouden zij daarin niet dan gedurende korten tijd na u zijn +gebleven<a class="noteref" id="xd21e30352src" href="#xd21e30352" name= +"xd21e30352src">43</a>. <span class="versenum">79.</span> Dit is de +wijze van handelen welke wij ons zelven hebben voorgeschreven met +betrekking tot onze gezanten, welke wij reeds vóór u +hebben gezonden, en gij zult geene verandering vinden in de wegen welke +wij hebben gevolgd. <a id="s17.80" name="s17.80"></a><span class= +"versenum">80.</span> Doe uw gebed geregeld bij het ondergaan der +zon<a class="noteref" id="xd21e30378src" href="#xd21e30378" name= +"xd21e30378src">44</a>, bij de eerste duisternis van den nacht<a class= +"noteref" id="xd21e30382src" href="#xd21e30382" name= +"xd21e30382src">45</a> en het gebed van den ochtendstond<a class= +"noteref" id="xd21e30385src" href="#xd21e30385" name= +"xd21e30385src">46</a>: want het gebed van den <span class= +"pagenum">[<a id="pb319" href="#pb319" name= +"pb319">319</a>]</span>ochtendstond geschiedt in het bijzijn van de +engelen die daarvan getuigenis geven<a class="noteref" id= +"xd21e30392src" href="#xd21e30392" name="xd21e30392src">47</a>. +<span class="versenum">81.</span> En besteed ook een deel van den nacht +aan het gebed, als een onverplicht werk voor u: misschien zal uw Heer u +tot een eervolle plaats oproepen<a class="noteref" id="xd21e30403src" +href="#xd21e30403" name="xd21e30403src">48</a>. <a id="s17.82" name= +"s17.82"></a><span class="versenum">82.</span> En zeg: O Heer! doe mij +door een gunstige ingang binnentreden en doe mij door een gunstige +uitgang uitgaan<a class="noteref" id="xd21e30416src" href="#xd21e30416" +name="xd21e30416src">49</a> en verleen mij eene ondersteunende macht +voor u. <a id="s17.83" name="s17.83"></a><span class= +"versenum">83.</span> En zeg: de waarheid is gekomen, en de logen is +ontvloden; want de logen is bestemd om te ontvlieden. <span class= +"versenum">84.</span> Wij zonden al datgene van den Koran neder, wat +tot geneesmiddel en genade voor de ware geloovigen kan dienen; maar het +zal slechts het verderf der onrechtvaardigen vergrooten. <a id="s17.85" +name="s17.85"></a><span class="versenum">85.</span> Als wij den mensch +weldaden bewijzen, verwijdert hij zich en verbergt ondankbaar zich voor +ons; maar indien het kwaad hem bereikt, wanhoopt hij aan onze +barmhartigheid. <span class="versenum">86.</span> Ieder handelt naar +zijne eigene wijze; maar uw heer weet, wie op de meest ware wijze op +zijnen weg wordt geleid. <a id="s17.87" name="s17.87"></a><span class= +"versenum">87.</span> Zij zullen u ondervragen omtrent den +geest<a class="noteref" id="xd21e30469src" href="#xd21e30469" name= +"xd21e30469src">50</a>, antwoord: De geest werd geschapen op bevel van +mijn Heer<a class="noteref" id="xd21e30478src" href="#xd21e30478" name= +"xd21e30478src">51</a>; maar er zijn slechts weinigen onder u +<span class="pagenum">[<a id="pb320" href="#pb320" name= +"pb320">320</a>]</span>die kennis hebben<a class="noteref" id= +"xd21e30501src" href="#xd21e30501" name="xd21e30501src">52</a>. +<span class="versenum">88.</span> Indien het ons behaagde zouden wij +zeker wegnemen wat wij u hebben geopenbaard<a class="noteref" id= +"xd21e30512src" href="#xd21e30512" name="xd21e30512src">53</a>. In dat +geval zoudt gij niemand hebben gevonden, die u daarin tegen ons zou +hebben bijgestaan. <span class="versenum">89.</span> Tenzij door de +genade van uwen Heer; want zijne goedheid omtrent u is groot. +<span class="versenum">90.</span> Zeg: Waarlijk; indien de menschen en +de gewassen zich zouden vereenigen, met het doel, een boek gelijk aan +dezen Koran voort te brengen, zouden zij geen kunnen voortbrengen, dat +daaraan gelijk zij; hoewel de een van hen den ander zou ondersteunen. +<span class="versenum">91.</span> En wij hebben in dezen Koran den +menschen, op verschillende wijze, figuurlijke vergelijkingen gegeven, +maar het grootste deel der menschen weigeren, alleen uit ongeloof, die +te ontvangen. <span class="versenum">92.</span> Zij zeggen: Wij zullen +niet in u gelooven, tot gij een waterstraal voor ons uit de aarde doet +<span class="corr" id="xd21e30532" title= +"Bron: opspringenn">opspringen</span>. <span class= +"versenum">93.</span> Of indien gij een tuin van palmboomen en +wijngaarden hebt en dat gij uit het midden rivieren in overvloed doet +ontspringen. <span class="versenum">94.</span> Of indien gij een deel +der hemelen op ons doet nedervallen, of dat gij God en de engelen doet +verschijnen, om borg voor u te blijven. <span class= +"versenum">95.</span> Of dat gij een huis van goud hebt, of dat gij met +eene ladder tot den hemel opklimt; nimmer zullen wij gelooven dat gij +daarvan alleen zijt afgestegen<a class="noteref" id="xd21e30548src" +href="#xd21e30548" name="xd21e30548src">54</a>, tot gij een boek tot +ons doet nederdalen, brengende getuigenis van u hetgeen wij zouden +kunnen lezen. Antwoord: Mijn Heer zij geloofd! Ben ik iets anders dan +een mensch die als gezant wordt afgevaardigd. <span class= +"versenum">96.</span> En niets verhindert de menschen te gelooven, als +eene leiding tot hen is gekomen, dan dat zij zeggen: Heeft God een +mensch als zijn gezant nedergezonden? <span class="versenum">97.</span> +Antwoord: Indien de engelen op aarde hadden gewandeld als rustige +inwoners, zouden wij zekerlijk een engel als onzen gezant van den hemel +tot hen hebben nedergezonden. <span class="versenum">98.</span> Zeg: +God is een voldoende getuige tusschen mij en u; want hij kent en ziet +zijne dienaren. <span class="versenum">99.</span> Wie door God geleid +wordt, zal goed geleid zijn, en hij, wien hij zal doen dwalen, zal +geene hulp buiten hem verzamelen op den dag der opstanding, liggende op +hunne aangezichten, blind, stom en doof; hun verblijf zal de hel zijn. +Zoo dikwijls het vuur daarvan zal worden uitgebluscht, zullen wij eene +nieuwe vlam doen ontstaan om hen te martelen. <a id="s17.100" name= +"s17.100"></a><span class="versenum">100.</span> Dit zal hunne +vergelding zijn, omdat zij niet in onze teekens gelooven, <span class= +"pagenum">[<a id="pb321" href="#pb321" name="pb321">321</a>]</span>en +zeggen: als wij tot beenderen en stof veranderd zullen zijn, zullen wij +dan zekerlijk als nieuwe schepselen opstaan? <a id="s17.101" name= +"s17.101"></a><span class="versenum">101.</span> Zien zij niet, dat +God, die de hemelen en de aarde schiep, in staat is andere lichamen te +vormen, gelijk aan de hunne? En hij heeft hen een beperkten tijd +bepaald<a class="noteref" id="xd21e30579src" href="#xd21e30579" name= +"xd21e30579src">55</a>: dit is ontwijfelbaar; maar de goddeloozen +verwerpen de waarheid alleen uit ongeloof. <a id="s17.102" name= +"s17.102"></a><span class="versenum">102.</span> Zeg: Indien gij de +schatten der genade van mijnen Heer bezat zoudt gij u onthouden daarvan +gebruik te maken, uit vrees die te verkwisten<a class="noteref" id= +"xd21e30586src" href="#xd21e30586" name="xd21e30586src">56</a>; want de +mensch is begeerlijk. <a id="s17.103" name="s17.103"></a><span class= +"versenum">103.</span> Wij gaven vroeger aan <span class= +"sc">Mozes</span> de macht om negen duidelijke teekens te +toonen<a class="noteref" id="xd21e30597src" href="#xd21e30597" name= +"xd21e30597src">57</a>. En vraag de kinderen <span class="corr" id= +"xd21e30622" title="Bron: Israels">Israëls</span> nopens het +verhaal van <span class="sc">Mozes</span>, toen hij tot hen kwam en +<span class="sc">Pharao</span> tot hem zeide: Waarlijk, ik geloof dat +gij, o <span class="sc">Mozes</span>! door eene betoovering beheerscht +zijt. <span class="versenum">104.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: Gij weet wel, dat niemand deze duidelijke teekens heeft +nedergezonden, behalve de Heer van hemel en aarde; en ik geloof dat +gij, o <span class="sc">Pharao</span>! een verloren man zijt. +<span class="versenum">105.</span> Daarom wilde <span class= +"sc">Pharao</span> hen uit het land drijven, maar wij deden hem +verdrinken, en allen die met hem waren. <span class= +"versenum">106.</span> En wij zeiden na zijne verdelging tot de +kinderen Israëls: Woont in het land, en als de belofte van het +toekomstige leven in vervulling zal komen, zullen wij u allen bij +elkander brengen om geoordeeld te worden. Wij hebben den Koran met +waarheid nedergezonden, en met waarheid daalde die neder; en wij zonden +dien, om alleen een boodschapper van goede tijdingen te zijn en tot +aankondigen van bedreigingen. <a id="s17.107" name= +"s17.107"></a><span class="versenum">107.</span> Wij hebben den Koran +gescheiden, door dien bij gedeelten te openbaren, opdat gij dien den +mensch met overleg zoudt voorlezen, en wij hebben dien nedergezonden, +naar gelang de gelegenheid dit vereischte. <span class= +"versenum">108.</span> Zeg: <span class="pagenum">[<a id="pb322" href= +"#pb322" name="pb322">322</a>]</span>Hetzij gij al of niet in den Koran +gelooft, zij die werden begiftigd met de kennis der schriften, welke +vroeger zijn geopenbaard en hun herhaald werden, zij vallen op hunne +aangezichten<a class="noteref" id="xd21e30668src" href="#xd21e30668" +name="xd21e30668src">58</a> en aanbidden, zeggende: Onze Heer zij +geloofd; want de belofte van onzen Heer is zekerlijk vervuld! +<span class="versenum">109.</span> Zij vallen weenende op hunne +aangezichten neder, en het hooren daarvan vermeerdert hunne +nederigheid. <a id="s17.110" name="s17.110"></a><span class= +"versenum">110.</span> Zeg: Roep God aan, of aanbid den barmhartige; +want het is gelijk, met welken dier beide namen gij hem aanroept: hij +toch bezit de meest uitmuntende namen<a class="noteref" id= +"xd21e30679src" href="#xd21e30679" name="xd21e30679src">59</a>: Spreek +uw gebed niet overluid uit, noch met eene te zachte stem<a class= +"noteref" id="xd21e30689src" href="#xd21e30689" name= +"xd21e30689src">60</a>, maar volg een middenweg tusschen deze beiden. +<span class="versenum">111.</span> Zeg: Geloofd zij God, die geen kind +voortgebracht, die geen deelgenoot in het koninkrijk, en niemand noodig +heeft om hem voor vernedering te bewaren; en verheerlijk hem, door +zijne grootheid te verkondigen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29404" href="#xd21e29404src" name="xd21e29404">1</a></span> De +reden van dezen titel blijkt reeds uit de eerste woorden. Sommigen +noemen dit Hoofdstuk de kinderen Israëls.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29412" href="#xd21e29412src" name="xd21e29412">2</a></span> +Sommigen zonderen daarvan acht verzen uit, te beginnen met <a href= +"#s17.75">vers 75</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29430" href="#xd21e29430src" name="xd21e29430">3</a></span> Van +waar hij door de zeven hemelen in Gods tegenwoordigheid werd +overgevoerd, en van waar hij, den zelfden nacht, naar <span class= +"ex">Mekka</span> werd teruggebracht. Deze reis van <span class= +"sc">Mahomet</span> naar den hemel is zoo zeer bekend, dat wij de +beschrijving daarvan gevoegelijk kortelijk kunnen behandelen. Wie +echter daaromtrent nadere bijzonderheden, wenscht te vernemen, +verwijzen wij naar Dr. <span class="sc">Prideaux</span>, <span class= +"ex" lang="en">life of Mohammed</span> (p. 43, enz.<span class="corr" +id="xd21e29444" title="Niet in bron">)</span> <span class= +"sc">Morhan</span>, <span class="ex" lang="en">Mohammedanism +explained</span> (<span class="ex">vol</span>. 2) en <span class= +"sc">Abu’lfeda</span> (<span class="ex">Moham. Vit. cap. +19</span>). De vertaler des laatsten heeft verschillende misslagen +verbeterd, die in het verhaal van Dr. <span class="sc">Prideaux</span> +en van andere schrijvers voorkomen. <span class="sc">Mahomet</span> zou +namelijk door den engel <span class="sc">Gabriël</span> door de +hemelen zijn gevoerd op een lastdier, <span class="ex">Borak</span> +genaamd, dat door de overlevering wordt voorgesteld als een gevleugeld +schepsel, met een vrouwengelaat, het lichaam van een paard en een +pauwenstaart. De Mahomedaansche godgeleerden twisten er echter over, of +de nachtelijke reis van hunnen profeet, werkelijk door hem lichamelijk +werd afgelegd, of dat het slechts een droom of een visioen was. +Sommigen denken, dat de geheele gebeurtenis slechts een visioen was, en +voeren daartoe eene opzettelijke overlevering van <span class= +"sc">Moawiyah</span>, een van <span class="sc">Mehomets</span> +opvolgers, aan (Zie <span class="ex">Vit. Moham cap</span>. 18). +Anderen veronderstellen, dat hij lichamelijk naar <span class= +"ex">Jeruzalem</span>, maar niet verder werd overgebracht, en dat hij +daarna alleen geestelijk ten hemel voer. De aangenomene meening is +echter, dat het geen visioen was, maar dat <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e29489" href="#xd21e29489" name= +"xd21e29489">310n</a>]</span>hij wezenlijk lichamelijk tot aan het +einde zijner reis werd overgebracht en indien men hun onmogelijkheid +daarvan tracht aan te toonen, gelooven zij, dat het voldoende is te +antwoorden, dat het door den Almachtige gemakkelijk kan worden +uitgevoerd (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29512" href="#xd21e29512src" name="xd21e29512">4</a></span> De +uitleggers beijveren zich het verband tusschen deze woorden en de +vorige op te sporen. Sommigen vertalen het zooals hier boven is +geschied, terwijl anderen weder dit aldus vertolken: Neem buiten mij +niet tot uwe beschermers de nakomelingen van hen, enz.; daarmede +sterfelijke menschen bedoelende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29520" href="#xd21e29520src" name="xd21e29520">5</a></span> Hunne +eerste overtreding bestond in het verwerpen der beslissingen van de +wet, het dooden van <span class="sc">Jesaiah</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>) en het gevangen nemen van <span class= +"sc">Jeremiah</span> (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>); +hunne tweede zonde was het dooden van <span class="sc">Zacharias</span> +en <span class="sc">Johannes</span> den Dooper, en hun verzinnen dat +<span class="sc">Jezus</span> dood was (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29552" href="#xd21e29552src" name="xd21e29552">6</a></span> Deze +waren <span class="sc">Jalut</span> of <span class="sc">Goliath</span> +met zijne strijdmacht (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Yahya</span>), of <span class="sc">Sennacherib</span>, +de Assyriër, of wel <span class="sc">Nebuchadnezar</span>, die +door de Oostersche schrijvers <span class="sc">Bakhtnasr</span> werd +genoemd (hetgeen echter alleen zijn voornaam was, zijnde zijn ware naam +<span class="sc">Gudars</span> of <span class="sc">Raham</span>) de +beheerder van <span class="ex"><span class="corr" id="xd21e29583" +title="Bron: Babijlon">Babylon</span></span> onder <span class= +"sc">Lohorasp</span>, koning van <span class="ex">Perzië</span> +(<span class="sc">Al Zamakhsari</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>), die <span class="corr" id="xd21e29599" title= +"Bron: Jeruzalm">Jeruzalem</span> innam en den tempel verwoestte.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29608" href="#xd21e29608src" name="xd21e29608">7</a></span> Door +David toe te staan, <span class="sc">Goliath</span> te dooden, of door +de wonderdadige nederlaag van het leger van <span class= +"sc">Sennacherib</span>, of door dat God in het hart van <span class= +"sc">Bahman</span>, den zoon van <span class="sc">Isfandyar</span>, +toen hij zijn grootvader <span class="sc">Lohorasp</span> opvolgde, het +denkbeeld legde, aan <span class="sc">Kiresh</span> of <span class= +"sc">Cyrus</span>, toen beheerder van <span class="ex">Babylon</span> +te bevelen, de Joden uit hunne ballingschap te doen vertrekken, onder +het geleide van <span class="sc">Daniël</span>; overeenkomstig +hetwelk hij handelde, en zij hadden de overhand boven hen, die door +<span class="sc">Baktnasr</span> in het land waren gelaten +(<span class="sc">Al Zamakhsari</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29655" href="#xd21e29655src" name="xd21e29655">8</a></span> +Sommige beweren, dat het hier bedoelde leger dat van <span class= +"sc">Bakhunasr</span> was <span class="sc">Yahya</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>), maar anderen zeggen, dat de Perzen de +Joden ten tweeden male overwonnen door de wapenen van <span class= +"sc">Gudarz</span> (met wien zij <span class="sc">Antiochus +Epiphanes</span> schijnen te bedoelen, een der opvolgers van +<span class="sc">Alexander</span> te <span class="ex">Babylon</span>. +Men verhaalt, dat de krijgsbevelhebber dezer expeditie, bij het +binnenkomen van den tempel, op het groote altaar bloed zag opborrelen, +en toen hij naar de reden <span class="corr" id="xd21e29679" title= +"Bron: daarzan">daarvan</span> vroeg, zeiden de Joden, dat dit bloed +was van een offer, dat God niet had aangenomen. Hij hernam daarop, dat +zij hem de waarheid niet hadden gezegd, en gaf bevel, dat duizend van +hen op het altaar zouden worden gedood; maar toen het bloed niet +ophield te vloeien, <span class="corr" id="xd21e29682" title= +"Bron: eeide">zeide</span> hij hun dat indien zij de waarheid niet +wilden bekennen, hij geen van hen zou sparen. Zij erkenden alsnu, dat +het bloed van <span class="sc">Johannes</span> was, waarop de +krijgsbevelhebber zeide: Zoo heeft uw Heer wraak op u genomen, en riep +toen uit: “o <span class="sc">Johannes</span>! mijn Heer en uw +Heer weet, wat uw volk voor uwe zaak is geschied, laat dus met Gods +verlof uw bloed ophouden te vloeien, anders zal ik geen van hen laten +leven”, waarop het bloed onmiddellijk ophield te stroomen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Dit zijn de ophelderingen +der uitleggers, waaruit hunne onbekendheid met de oude geschiedenis op +voldoende wijze blijkt; doch misschien bedoelt <span class= +"sc">Mahomet</span>, in deze later voorkomende plaats, de verwoesting +<span class="corr" id="xd21e29698" title="Niet in bron">van</span> +<span class="ex">Jeruzalem</span> door de Romeinen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29709" href="#xd21e29709src" name="xd21e29709">9</a></span> En +dienovereenkomstig geschiedde het; want daar de Joden wederom zoo +zondig waren, dat zij <span class="sc">Mahomet</span> verwierpen, en +tegen zijn leven samenzwoeren, leverde God hen in zijne handen over, +terwijl hij den stam van <span class="ex">Koreidha</span> uitroeide, en +de opperhoofden van die van <span class="ex">Al Nadir</span> doodde en +de overige Joodsche stammen dwong, schatting te betalen. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29741" href="#xd21e29741src" name="xd21e29741">10</a></span> Uit +onwetendheid het slechte voor goed houdende of door het uitspreken van +zondige verwenschingen over hem en anderen, uit drift en ongeduld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29744" href="#xd21e29744src" name="xd21e29744">11</a></span> Of +onoverdacht en de gevolgen niet berekenende van hetgeen hij vraagt. Men +zegt dat de hier bedoelde persoon <span class="sc">Adam</span> is, die, +toen de levensadem hem door de neusgaten was ingeblazen en zijn navel +had bereikt, doch het onderste gedeelte van zijn lichaam nog slechts +een stuk klei was, moest beproeven op te rijzen, maar daarbij een +zwaren val deed. Anderen beweren echter, dat deze plaats bij de +volgende gelegenheid werd geopenbaard: <span class="sc">Mahomet</span> +gaf zekeren vluchteling aan zijne vrouw, <span class="sc">Sawda int +Zamaa</span>, ter bewaring, die door het <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e29755" href="#xd21e29755" name= +"xd21e29755">312n</a>]</span>jammeren van dien man met medelijden voor +hem vervuld, hem liet ontvluchten, waarop de profeet in de eerste +opwelling zijner gramschap haar toewenschte, dat hare handen zouden +mogen afvallen. Hij herstelde zich echter onmiddellijk en zeide +overluid: O God! ik ben slechts een mensch, verander dus mijn vloek in +eene zegening. (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29772" href="#xd21e29772src" name="xd21e29772">12</a></span> +Letterlijk “de vogel” welk woord hier is gebruikt om het +geluk of den voorspoed van den mensch uit te drukken. De Arabieren +zoowel als de Grieken en Romeinen, leiden uit de vlucht der vogelen +voorteekenen af, die volgens hunne meening, geluk aanbrengen. Indien +zij van de linker- naar de rechter zijde vliegen, maar het +tegenovergestelde indien zij zich van de rechter- naar de linkerzijde +begeven. Hetzelfde leiden zij er uit af, wanneer hen zekere dieren +voorbijgaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29775" href="#xd21e29775src" name="xd21e29775">13</a></span> Als +een kraag, waarvan hij zich op geenerlei wijze kan ontdoen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29827" href="#xd21e29827src" name="xd21e29827">14</a></span> Dit +is: dat zij hun onderhoud en hulp van u ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29847" href="#xd21e29847src" name="xd21e29847">15</a></span> +<span class="corr" id="xd21e29848" title="Bron: Dis">Dit</span> is: +vriendschap, gehechtheid en hulp in tijd van nood.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29856" href="#xd21e29856src" name="xd21e29856">16</a></span> Daar +roekeloosheid en het verspillen van iemands bezitting in overdaad en +weelde, eene zeer groote zonde is. De Arabieren waren vooral schuldig +<span class="corr" id="xd21e29858" title="Bron: en">aan</span> +buitensporigheid in het dooden van kameelen, welke zij, meerendeels uit +ijdelheid en praal, door het lot verdeelden. Dit wordt hun op deze +plaats verboden, en hun bevolen, al wat zij zouden kunnen sparen, aan +hunne arme bloedverwanten en andere hulpbehoevenden te schenken +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29870" href="#xd21e29870src" name="xd21e29870">17</a></span> Dit +is: indien uwe tegenwoordige omstandigheden u niet mochten toelaten, +anderen te ondersteunen, stel dan uwe liefdadigheid uit, tot God u +daartoe beter in staat stelt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29877" href="#xd21e29877src" name="xd21e29877">18</a></span> Dit +is: wees niet gierig of verspillend maar bewandel den weg tusschen die +twee uitersten; daarin bestaat de ware milddadigheid (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29892" href="#xd21e29892src" name="xd21e29892">19</a></span> Zie +<a href="#s6.141">Hoofdst. VI, vers 141</a> en 152 en <a href= +"#s81.8">Hoofdst. LXXXI, vers 8</a> en 9.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29910" href="#xd21e29910src" name="xd21e29910">20</a></span> De +misdaden waarvoor een mensch rechtens kan worden ter dood gebracht, +zijn: afvalligheid, overspel en moord (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29918" href="#xd21e29918src" name="xd21e29918">21</a></span> +Zijnde: het staat in de verkiezing van den erfgenaam of van den naasten +bloedverwant, óf den moordenaar het leven te benemen, óf, +inplaats daarvan, eene boete aan te nemen (zie <a href= +"#s2.173">Hoofdstuk II, vers 173</a>–175).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29924" href="#xd21e29924src" name="xd21e29924">22</a></span> +Sommigen passen het voornaamwoord <span class="ex">hij</span> op den +gedooden persoon toe, om wiens dood te wreken deze wet werd gemaakt; +sommigen op den erfgenaam, aan wien het recht wordt verleend, +voldoening voor het bloed van zijn vriend te vragen (<span class= +"sc">Yahya</span>); en anderen op hem, die door den erfgenaam zal +worden verslagen, indien hij zijn wraak te ver drijft (Zie <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29941" href="#xd21e29941src" name="xd21e29941">23</a></span> Zie +<a href="#s4.2">Hoofdstuk IV, vers 2</a> en 5–12.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29951" href="#xd21e29951src" name="xd21e29951">24</a></span> Of +voordeeliger in het einde (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Al Zamakshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29964" href="#xd21e29964src" name="xd21e29964">25</a></span> +Zijnde: ijdele en onzekere meening, waarvoor gij geene goede redenen +hebt, om die voor waar, of zelfs voor waarschijnlijk te houden. +Sommigen vertolken deze woorden: Beschuldig een ander niet van eene +misdaad, waarvan gij geene kennis hebt. Deze veronderstellen, dat +daarbij het afleggen van valsche getuigenis, of het verspreiden van, of +wel het geloof hechten aan ijdele berichten omtrent anderen wordt +verstaan (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al +Zamakshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e29991" href="#xd21e29991src" name="xd21e29991">26</a></span> Zie +<a href="#s16.59">Hoofdstuk XVI, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30007" href="#xd21e30007src" name="xd21e30007">27</a></span> +Zijnde: dat zij naar alle waarschijnlijkheid met God zouden willen +twisten omtrent de minderheid, en trachten hem te onttroonen, op +dezelfde wijze als de vorsten met elkander op aarde handelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30032" href="#xd21e30032src" name="xd21e30032">28</a></span> Niet +toestaande, dat hunne goden met hem vereenigd worden noch hunne +tusschenkomst bij hem afbiddende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30060" href="#xd21e30060src" name="xd21e30060">29</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat de dooden op Gods +oproeping dadelijk zullen verrijzen, en het stof van hunne hoofden +schudden, onder den uitroep van: Geloofd zij gij, o God!</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30065" href="#xd21e30065src" name="xd21e30065">30</a></span> +Zijnde: in uwe graven of in de wereld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30076" href="#xd21e30076src" name="xd21e30076">31</a></span> Deze +woorden worden als een model aangewezen, door de Moslems te volgen in +hunne gesprekken met de afgodendienaars, en waardoor hun wordt geleerd, +zachte en twijfelachtige uitdrukkingen te bezigen, en hun niet +onmiddellijk te verhalen, dat zij tot het hellevuur zijn gedoemd, +hetgeen, behalve de laatdunkendheid die er in gelegen schijnt, de straf +van anderen te willen bepalen, hen slechts tot onverzoenlijker vijanden +zou maken (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30092" href="#xd21e30092src" name="xd21e30092">32</a></span> +Hetgeen eene grootere eer voor hem was dan zijn koninkrijk, en waarin +<span class="sc">Mahomet</span> en zijn volk onder anderen door deze +woorden worden voorspeld. Zie <span class="sc">Marracci</span> +<span class="ex">in Alc.</span> p. 28 enz., <span class= +"sc">Prid</span>. <span class="ex" lang="en">Life of Moh.</span> p. +122): De rechtvaardigen zullen de aarde erfelijk bezitten. +Psalm XXXVII : 29. <span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30126" href="#xd21e30126src" name="xd21e30126">33</a></span> +Zijnde: de engelen en profeten, die evenzeer Gods dienaren zijn als gij +zelf.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30141" href="#xd21e30141src" name="xd21e30141">34</a></span> Zie +<a href="#s7.71">Hoofdstuk VII, vers 71</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30151" href="#xd21e30151src" name="xd21e30151">35</a></span> Het +is algemeen aangenomen, dat <span class="sc">Mahomets</span> reis naar +den hemel op deze plaats wordt bedoeld, hetgeen groote geschillen en +twisten onder zijne volgelingen veroorzaakte, tot zij weder bevredigd +werden door de getuigenis van <span class="sc">Aboe Bekr</span> waarbij +de waarheid er van verklaard werd. (Zie <span class="sc">Abulf</span>. +<span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 89 en noot t. a. pl. <span class= +"sc">Prideaux</span> <span class="ex" lang="en">Life of +Moh</span><span class="corr" id="xd21e30171" title= +"Niet in bron">.</span>, p. 50). Het woord visioen, hier gebruikt, +wordt door hen, die beweren dat deze reis niets meer dan een droom was, +als eene duidelijke bevestiging hunner meening aangevoerd. Sommige +veronderstellen echter, dat het visioen, op deze plaats bedoeld, niet +de nachtelijke reis betreft, maar den droom, dien <span class= +"sc">Mahomet</span> te <span class="ex">al Hodeibiya</span> had, waarin +hij zijne intrede te <span class="ex">Mekka</span> scheen te doen (zie +<a href="#s48.27">Hoofdstuk XLVIII, vers 27</a>), of wel een visioen, +dat hij had betrekkelijk het gezin van <span class="sc">Ommeya</span>, +hetwelk hij zijn sprookgestoelte zag beklimmen, en daarin als apen +rondspringen, waarop hij zeide: Dit is hun deel in deze wereld, hetgeen +zij door hunne belijdenis aan den Islam hebben verdiend. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>.) Maar indien een dezer laatste +aanduidingen waarheid bevat, dat moet het vers te <span class= +"ex">Medina</span> zijn geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30197" href="#xd21e30197src" name="xd21e30197">36</a></span> Die +<span class="ex">al Zakkum</span> wordt genoemd en uit den bodem der +hel opgroeit. (Zie <a href="#s37.60">Hoofdstuk XXXVII, vers +60</a>–64.) Volgens <span class="sc">Savary</span> is de Zakkum +een doornachtige boom, die in <span class="ex">Arabië</span> +groeit en waarvan de vrucht ongemeen bitter is. Volgens dienzelfden +uitlegger was deze <span class="pagenum">[<a id="xd21e30211" href= +"#xd21e30211" name="xd21e30211">317n</a>]</span>slechte hoedanigheid de +ontwijfelbare reden, dat <span class="sc">Mahomet</span> hem in de hel +plaatste.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30240" href="#xd21e30240src" name="xd21e30240">37</a></span> Zie +<a href="#s2.32">Hoofdstuk II, vers 32</a>, en <a href= +"#s7.26">Hoofdstuk VII, vers 26</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30266" href="#xd21e30266src" name="xd21e30266">38</a></span> Zie +<a href="#s10.23">Hoofdstuk X, vers 23</a> volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30293" href="#xd21e30293src" name="xd21e30293">39</a></span> +Sommigen passen dit toe op den profeet, welke aan ieder volk zal worden +gezonden; anderen op de hoofden der secten; anderen op de verschillende +godsdiensten die in de wereld worden beleden, anderen <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e30295" href="#xd21e30295" name= +"xd21e30295">318n</a>]</span>weder op de boeken, welke bij de +opstanding van ieder mensch zullen worden gegeven en bevattende een +register hunner goede en slechte daden. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30303" href="#xd21e30303src" name="xd21e30303">40</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk een klein huidje in de kloof +eener dadelpit, hetgeen gebruikelijk is om iets van weinig waarde uit +te drukken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30323" href="#xd21e30323src" name="xd21e30323">41</a></span> +Zijnde: Beiden van dit leven en van het volgende. Sommigen zien in het +eerste de straf in het volgende leven en in het laatste de marteling +van het graf (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30334" href="#xd21e30334src" name="xd21e30334">42</a></span> De +uitleggers verschillen zoowel nopens de plaats waar dit vers werd +geopenbaard, als omtrent de aanleiding daartoe. Sommigen denken dat het +te <span class="ex">Mekka</span> werd geopenbaard, en dat het +betrekking heeft op de hevige vijandschap, welke de Koreïshieten +aan <span class="sc">Mahomet</span> toedroegen, en hunne rustelooze +pogingen om hem <span class="ex">Mekka</span> te doen verlaten +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>), hetgeen hij eindelijk +verplicht was te doen. Maar daar de personen van welke hier wordt +besproken, niet in hun ontwerp schijnen te zijn geslaagd, wordt door +anderen verondersteld, dat het vers te <span class="ex">Medina</span> +werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30352" href="#xd21e30352src" name="xd21e30352">43</a></span> Dit +werd vervuld, overeenkomstig de eerste der bovenvermelde uitleggingen, +door de nederlaag der Koreïshieten te <span class="ex">Bedr</span> +en volgens de laatste door de groote slachting onder de Joden van +<span class="ex">Koreidha</span> en <span class="ex">al Nadir</span>. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30378" href="#xd21e30378src" name="xd21e30378">44</a></span> Dit +is: op den tijd van het middaggebed, als de zon van den meridiaan +afwijkt, of zooals sommigen deze woorden vertalen: bij het ondergaan +der zon; hetgeen de tijd voor het eerste avondgebed is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30382" href="#xd21e30382src" name="xd21e30382">45</a></span> De +tijd van het laatste avondgebed.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30385" href="#xd21e30385src" name="xd21e30385">46</a></span> +Letterlijk zou dit moeten luiden: De lezing van den ochtend +<span class="pagenum">[<a id="xd21e30387" href="#xd21e30387" name= +"xd21e30387">319n</a>]</span>stond, waaruit door sommigen wordt +verondersteld, dat de lezing van den Koran op dat tijdstip hier wordt +bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30392" href="#xd21e30392src" name="xd21e30392">47</a></span> +Zijnde: De wacht-engelen, die, volgens sommigen, op dien tijd worden +afgelost, of wel de engelen met het maken van verandering van nacht in +dag enz. belast. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30403" href="#xd21e30403src" name="xd21e30403">48</a></span> +Overeenkomstig eene overlevering van <span class="sc">Abn +Horeira</span>, is de eervolle plaats, welke hier bedoeld wordt, die +van tusschenpersoon voor anderen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30416" href="#xd21e30416src" name="xd21e30416">49</a></span> Dit +is: Geef, dat ik mijn graf in vrede moge binnengaan en bij de +opstanding met eer en voldoening daaruit kome. In deze beteekenis is +dit verzoek hetzelfde met dat van <span class="sc">Bileam</span>: Laat +mij den dood van den rechtvaardige sterven en laat mijn uiterste gelijk +aan het zijne wezen (Num. +XXXI : 10). Daar echter de persoon tot wien hier gesproken wordt, +algemeen verondersteld wordt <span class="sc">Mahomet</span> te zijn, +zeggen de uitleggers, dat hem bevolen was, in deze woorden te bidden om +een gelukkig vertrek van <span class="ex">Mekka</span> en een goede +ontvangst te <span class="ex">Medina</span>, of om eene veilige +schuilplaats in de spelonk, waar hij zich verborg, toen hij van +<span class="ex">Mekka</span> vluchtte, of (hetgeen het meer algemeen +oordeel is) om een zegevollen intocht te <span class="ex">Mekka</span> +en een gelukkigen terugkeer te vinden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30469" href="#xd21e30469src" name="xd21e30469">50</a></span> Of +de ziel van den mensch. Sommigen passen het toe op den engel +<span class="sc">Gabriël</span> of op de goddelijke openbaring +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30478" href="#xd21e30478src" name="xd21e30478">51</a></span> +Zijnde door het woord <span class="ex">Kun</span>, dat is: Wees! +bestaande in eene onstoffelijke zelfstandigheid en niet voortgebracht +zooals het lichaam. Maar volgens eene andere meening zou deze plaats +aldus moeten worden verstaan: De geest van zoodanige dingen, waarvan uw +Heer zich de kennis heeft voorbehouden. Men zegt namelijk dat de Joden +den <span class="corr" id="xd21e30483" title= +"Bron: Koreïhieten">Koreïshieten</span> verzochten, +<span class="sc">Mahomet</span> te vragen, de geschiedenis te verhalen +van hen die in de spelonk sliepen (zie het volgende hoofdstuk) en van +<span class="sc">Dhoe’lkarnein</span> (zie ald.) en hun eene +beschrijving te geven van des menschen ziel, er bijvoegende, dat, +indien hij toestemde op al de drie vragen te antwoorden, of op geene +daarvan zou kunnen antwoorden, zij zeker zouden mogen zijn, dat hij +geen profeet was; maar indien hij op eene of twee der vragen antwoord +gaf en op de andere het stilzwijgen bewaarde; hij dan wezenlijk +<span class="pagenum">[<a id="xd21e30492" href="#xd21e30492" name= +"xd21e30492">320n</a>]</span>een profeet ware. Dien tengevolge +verhaalde hij toen zij hem de vragen voorstelden, hun de twee +geschiedenissen, maar erkende zijne onwetendheid nopens den oorsprong +der menschelijke ziel. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30501" href="#xd21e30501src" name="xd21e30501">52</a></span> Daar +al uwe kennis door de werking uwer zinnen wordt verkregen, hetgeen u +zonder de hulp der goddelijke openbaring, in geestelijke bespiegelingen +noodzakelijk moet doen falen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30512" href="#xd21e30512src" name="xd21e30512">53</a></span> +Zijnde de Koran doordien, zoowel uit de geschreven kopiën als uit +het geheugen der menschen, weg te wisschen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30548" href="#xd21e30548src" name="xd21e30548">54</a></span> +Zooals gij voorgeeft op uwe nachtelijke reis gedaan te hebben doch +waarvan geen mensch getuige was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30579" href="#xd21e30579src" name="xd21e30579">55</a></span> Wat +het leven of wat de opstanding betreft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30586" href="#xd21e30586src" name="xd21e30586">56</a></span> Dit +is: tot zij uitgeput zouden zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30597" href="#xd21e30597src" name="xd21e30597">57</a></span> Deze +waren: het veranderen van zijnen staf in eene slang, het wit en +schijnend maken van zijn hand, het voortbrengen van sprinkhanen, +ongedierte, kikvorschen en bloed, het splijten van de Roode zee, het +slaan van water uit de rots en eindelijk het schudden van den berg +<span class="ex">Sinaï</span> boven de kinderen Israëls. In +plaats van de drie laatsten rekenen sommigen de overstrooming van den +<span class="ex">Nijl</span>, het verzengen van het koren, en de +schaarschte van de aardvruchten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Deze +woorden worden echter door anderen vertolkt, niet met negen mirakelen, +maar met negen bevelen, die <span class="sc">Mozes</span> aan zijn volk +gaf, en die aan een Jood, welke hem daarom vroeg, door <span class= +"sc">Mahomet</span> zelven aldus werden opgeteld: Dat zij zich niet aan +afgodendienarij zouden schuldig maken, noch stelen, noch overspel of +moord plegen, noch tooverij bedrijven of woekeren, noch een onschuldig +mensch beschuldigen om hem van het leven berooven, of eene zedige vrouw +van hoererij, noch uit het leger deserteeren, waarbij hij, als een +tiende bevel, het in achtnemen van den Sabbath voegde, hetgeen echter +de Israëlieten in het bijzonder betreft; op welk antwoord, naar +men zegt, de Israëliet de handen en voeten van den profeet kuste +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30668" href="#xd21e30668src" name="xd21e30668">58</a></span> +Letterlijk: op hunne kinnen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30679" href="#xd21e30679src" name="xd21e30679">59</a></span> Toen +de ongeloovigen namelijk hoorden, dat <span class="sc">Mahomet</span> +zeide: o God, en o Barmhartige! verbeeldden zij zich dat de Barmhartige +de naam was van eene andere godheid dan God, en dat hij de aanbidding +van twee goden leerde, waardoor deze plaats ontstond (Zie <a href= +"#s7.179">Hoofdstuk VII, vers 179</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30689" href="#xd21e30689src" name="xd21e30689">60</a></span> +Zijnde noch zoo luid, dat de ongeloovigen u kunnen beluisteren, en +daaruit aanleiding kunnen hebben om te lasteren en te spotten, noch zoo +zacht, dat het door de omstanders niet kunne worden gehoord. Sommigen +veronderstellen, dat door het woord: gebed, op deze plaats het lezen +van den Koran wordt bedoeld.</p> +</div> +</div> +<div id="s18" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e597">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Achttiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Spelonk<a class="noteref" id="xd21e30701src" href= +"#xd21e30701" name="xd21e30701src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e30709src" href="#xd21e30709" name= +"xd21e30709src">2</a>.—110 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen God</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Geloofd zij God, die zijnen dienaar +het boek van den Koran nedergezonden, en daarin geene kromming +geplaatst heeft. <span class="versenum">2.</span> Die het tot een +rechten weg heeft gemaakt, bestemd om de ongeloovigen met eene strenge +kastijding namens God te bedreigen, en om den geloovigen die +rechtvaardigheid oefenen, goede tijdingen te brengen, dat zij eene +uitmuntende belooning zullen ontvangen; namelijk het paradijs, waarin +zij eeuwig zullen verblijven. <span class="versenum">3.</span> En om +dengenen te waarschuwen, die zeggen: <span class="pagenum">[<a id= +"pb323" href="#pb323" name="pb323">323</a>]</span>God heeft een +afstammeling geteeld. <span class="versenum">4.</span> Daarvan hadden +zij noch hunne vaderen kennis. Het woord dat uit hunnen mond komt, is +eene grove zonde: zij zeggen niets anders dan leugen. <span class= +"versenum">5.</span> Misschien wilt gij u uit droefheid over hen +dooden, door uwe ernstige zorg om hen te bekeeren, indien zij in deze +nieuwe openbaring niet gelooven. <span class="versenum">6.</span> Wij +hebben hetgeen op de aarde ter harer versiering is, beschikt om de +menschen te beproeven, ten einde te weten wie door zijne daden uitmunt. +<span class="versenum">7.</span> Maar al deze versierselen zullen wij +in stof doen verkeeren. <a id="s18.8" name="s18.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Begrijpt gij, dat de makkers van de +spelonk<a class="noteref" id="xd21e30751src" href="#xd21e30751" name= +"xd21e30751src">3</a> en <span class="ex">Al Rakim</span><a class= +"noteref" id="xd21e30817src" href="#xd21e30817" name= +"xd21e30817src">4</a>, een onzer teekens waren en een mirakel? +<span class="versenum">9.</span> Toen de jonge menschen hunne toevlucht +in de spelonk namen, zeiden zij: O Heer! schenk ons genade en verzeker +ons een rechtvaardig gedrag. <span class="versenum">10.</span> Daarom +sloegen wij hunne ooren met doofheid, zoodat zij gedurende een groot +aantal jaren zonder stoornis in de spelonk sliepen. <span class= +"versenum">11.</span> Daarna wekten wij hen, opdat wij zouden weten, +welke der beide partijen het tijdverloop juister zou kunnen tellen, +gedurende hetwelk zij hier waren geweest. <span class= +"versenum">12.</span> Wij zullen u hunne geschiedenis met waarheid +verhalen. Waarlijk, zij waren jonge lieden, die in hunnen Heer hadden +geloofd, en wij hadden hen overvloedig geleid. <a id="s18.13" name= +"s18.13"></a><span class="versenum">13.</span> En wij versterkten hunne +harten met standvastigheid, toen zij zich voor den tyran bevonden, en +zij zeiden: Onze Heer is de Heer van hemel <span class= +"pagenum">[<a id="pb324" href="#pb324" name="pb324">324</a>]</span>en +aarde; wij zullen nimmer een anderen God buiten hem aanroepen: want dan +zouden wij zeker eene misdaad begaan. <span class="versenum">14.</span> +Deze onze medeburgers hebben andere goden buiten hem gekozen, hoewel +zij geen duidelijk bewijs voor hen aanvoeren; en wie is +onrechtvaardiger dan hij, die eene leugen tegen God uitdenkt. <a id= +"s18.15" name="s18.15"></a><span class="versenum">15.</span> En zij +zeiden tot elkander: Indien gij u zult scheiden van hen en van de +godheden welke zij, behalve God<a class="noteref" id="xd21e30863src" +href="#xd21e30863" name="xd21e30863src">5</a>, aanbidden, en in de +spelonk vlucht, dan zal uw Heer u zijne genade rijkelijk schenken, en +uwe zaken ten beste schikken. <a id="s18.16" name= +"s18.16"></a><span class="versenum">16.</span> Gij zoudt de zon, toen +zij opging, de spelonk rechts hebben zien voorbijgaan en, toen zij +onderging, zich aan de linkerhand<a class="noteref" id="xd21e30874src" +href="#xd21e30874" name="xd21e30874src">6</a> van hen verwijderen; en +zij bevonden zich in het ruime gedeelte van de spelonk<a class= +"noteref" id="xd21e30880src" href="#xd21e30880" name= +"xd21e30880src">7</a>. Dit was een der teekens van God. Wie door God +geleid zal worden, zal recht geleid zijn en degeen, dien hij zal doen +dwalen, zal iemand vinden, om hem te verdedigen of te leiden. <a id= +"s18.17" name="s18.17"></a><span class="versenum">17.</span> En gij +zoudt gezegd hebben, dat zij waakten<a class="noteref" id= +"xd21e30890src" href="#xd21e30890" name="xd21e30890src">8</a>, terwijl +zij sliepen en wij deden hen naar de rechter- en naar de linkerzijde +omwenden<a class="noteref" id="xd21e30897src" href="#xd21e30897" name= +"xd21e30897src">9</a>. En hun hond<a class="noteref" id="xd21e30908src" +href="#xd21e30908" name="xd21e30908src">10</a> strekte zijne +<span class="pagenum">[<a id="pb325" href="#pb325" name= +"pb325">325</a>]</span>voorpooten naar den ingang van de spelonk uit; +maar indien gij plotseling waart gekomen, zoudt gij u zeker hebben +afgewend en van hen gevloden zijn, en op hun gezicht zou de vrees u +vervuld hebben<a class="noteref" id="xd21e30948src" href="#xd21e30948" +name="xd21e30948src">11</a>. <a id="s18.18" name= +"s18.18"></a><span class="versenum">18.</span> Daarna wekten wij hen +uit hunnen slaap, opdat zij zich wederkeerig zouden ondervragen. Een +van hen sprak en zeide: Hoe lang zijt gij hier verbleven? Zij +antwoordden: Wij zijn er een dag of een gedeelte van een dag gebleven. +De ander zeide: Uw Heer kent het beste den tijd dien gij daar hebt +doorgebracht<a class="noteref" id="xd21e30968src" href="#xd21e30968" +name="xd21e30968src">12</a>, en zend thans een uwer met dit geld naar +de stad<a class="noteref" id="xd21e30974src" href="#xd21e30974" name= +"xd21e30974src">13</a>, en laat hij zien welke der inwoners het beste +en goedkoopste voedsel hebben, en laat hij u daarvan voor uw onderhoud +medebrengen; en dat hij zich omzichtig gedrage en uwe schuilplaats aan +niemand ontdekke. <span class="versenum">19.</span> Waarlijk, indien +zij tegen u opkwamen, zouden zij u steenigen, of u dwingen tot hunnen +godsdienst weder te keeren; en dan zoudt ge nimmer gelukkig kunnen +zijn. <a id="s18.20" name="s18.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> En zoo maakten wij hunne medeburgers bekend met +hetgeen wij hen deden wedervaren, opdat zij zouden weten dat de belofte +van God waarheid en het jongste uur aan geen twijfel onderhevig +is<a class="noteref" id="xd21e30988src" href="#xd21e30988" name= +"xd21e30988src">14</a>, ofschoon zij daaromtrent onder elkander hebben +getwist<a class="noteref" id="xd21e30992src" href="#xd21e30992" name= +"xd21e30992src">15</a>. En zij zeiden: Richt een gebouw boven de +spelonk voor hen op; hun Heer kent het best hunnen toestand. Zij, wier +meening in deze zaak besliste, antwoordden: wij zullen zekerlijk eene +kapel voor <span class="pagenum">[<a id="pb326" href="#pb326" name= +"pb326">326</a>]</span>bouwen<a class="noteref" id="xd21e31002src" +href="#xd21e31002" name="xd21e31002src">16</a><span class="corr" id= +"xd21e31010" title="Bron: ,">.</span> <span class="versenum">21.</span> +Sommigen zeggen: De slapers waren drie in getal en de hond was de +vierde<a class="noteref" id="xd21e31017src" href="#xd21e31017" name= +"xd21e31017src">17</a>; anderen zeggen: Zij waren vijf in getal en hun +hond was de zesde<a class="noteref" id="xd21e31027src" href= +"#xd21e31027" name="xd21e31027src">18</a>; naar een geheimzinnige zaak +radende, anderen zeggen: Zij waren zeven in getal en hun hond was de +achtste<a class="noteref" id="xd21e31030src" href="#xd21e31030" name= +"xd21e31030src">19</a>. Zeg: Mijn Heer kent hun getal het beste; +niemand zal dit kennen behalve enkelen. <span class= +"versenum">22.</span> Twist dus niet nopens hen, behalve op duidelijke +wijze en overeenkomstig hetgeen u werd geopenbaard, en ondervraag geen +Christen nopens hen. <a id="s18.23" name="s18.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Zeg nimmer: Ik zal dit zekerlijk morgen doen; +tenzij gij er bijvoegt: Indien het Gode behaagt<a class="noteref" id= +"xd21e31047src" href="#xd21e31047" name="xd21e31047src">20</a>. En +herdenk uwen Heer als gij dit vergeet<a class="noteref" id= +"xd21e31066src" href="#xd21e31066" name="xd21e31066src">21</a>, en zeg: +God is in staat mij gemakkelijk te leiden, opdat ik de kennis der +waarheid van deze gebeurtenis nabij zou kunnen komen. <a id="s18.24" +name="s18.24"></a><span class="versenum">24.</span> En zij bleven drie +honderd jaren in hunne spelonk en daarenboven negen jaren<a class= +"noteref" id="xd21e31073src" href="#xd21e31073" name= +"xd21e31073src">22</a>. <span class="versenum">25.</span> Zeg: God +<span class="pagenum">[<a id="pb327" href="#pb327" name= +"pb327">327</a>]</span>weet het best hoe lang zij daar bleven; hem zijn +de geheimen van hemel en aarde bekend; doe hem zien en hooren<a class= +"noteref" id="xd21e31106src" href="#xd21e31106" name= +"xd21e31106src">23</a>. Hunne bewoners hebben geen schuts buiten hem; +niemand doet hij in het nemen of de kennis van zijn besluit deelen. +<span class="versenum">26.</span> Lees wat u werd geopenbaard in het +boek van uwen Heer, zonder het denkbeeld te hebben, daarin eenige +verandering te kunnen brengen<a class="noteref" id="xd21e31119src" +href="#xd21e31119" name="xd21e31119src">24</a>; niemand heeft de macht +zijne woorden te veranderen, en gij zult niemand vinden tot wien gij +uwe toevlucht buiten hem kunt nemen, indien gij daarnaar mocht +trachten. <a id="s18.27" name="s18.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> Wees inschikkelijk omtrent hen, die hunnen Heer +des ochtends en des avonds aanroepen, en die zijne gunst trachten te +verwerven. Laten uwe oogen zich niet van hen afwenden, om den pronk van +dit leven te zoeken<a class="noteref" id="xd21e31132src" href= +"#xd21e31132" name="xd21e31132src">25</a>, en gehoorzaam dengene +nimmer, wiens hart wij zorgeloos omtrent ons hebben doen zijn<a class= +"noteref" id="xd21e31136src" href="#xd21e31136" name= +"xd21e31136src">26</a>, die zijne lusten volgt en de waarheid achter +zich laat. <a id="s18.28" name="s18.28"></a><span class= +"versenum">28.</span> En zeg: De waarheid is van uwen Heer; laat dus +ieder, naar hij wil, gelooven of ongeloovig zijn. Waarlijk, wij hebben +den onrechtvaardige het hellevuur bereid, waarvan de rook en de vlam +hem als eene tent zullen omringen. En als zij hulp verlangen, zal men +hun water geven, gloeiend als gesmolten metaal, waardoor hunne +aangezichten zullen verbrand worden. Welk eene ellendige vergelding, en +welk een onzalig verblijf! <a id="s18.29" name= +"s18.29"></a><span class="versenum">29.</span> Wat hen betreft, die +gelooven en goede werken doen, wij zullen de belooning van degenen, die +rechtvaardigheid oefenen, niet doen verloren gaan. <a id="s18.30" name= +"s18.30"></a><span class="versenum">30.</span> Voor hen zijn tuinen tot +eeuwig verblijf<a class="noteref" id="xd21e31161src" href="#xd21e31161" +name="xd21e31161src">27</a> gereed gemaakt, die door rivieren zullen +worden besproeid; zij zullen daarin met gouden armbanden worden +versierd, en met <span class="pagenum">[<a id="pb328" href="#pb328" +name="pb328">328</a>]</span>groene kleederen van fijne zijde en satijn +gekleed worden, terwijl zij op tronen zullen zitten. Welk eene +heerlijke belooning en welk een gemakkelijk verblijf! <a id="s18.31" +name="s18.31"></a><span class="versenum">31.</span> Stel hun als een +vergelijking twee menschen voor<a class="noteref" id="xd21e31176src" +href="#xd21e31176" name="xd21e31176src">28</a>, van welke wij aan een +twee wijngaarden hebben geschonken en welke wij met palmboomen hebben +omringd, terwijl wij koorn tusschen die beiden hebben doen opgroeien. +Ieder der tuinen bracht elk jaargetijde zijne vruchten voort, en zij +waren niet onvruchtbaar. <span class="versenum">32.</span> En wij deden +eene rivier in het midden daarvan stroomen, en hij bezat een grooten +overvloed. En hij zeide tot zijn makker, terwijl hij met hem +redetwistte: Ik ben rijker dan gij, en bezit een talrijker gezin. +<span class="versenum">33.</span> En hij ging in zijn tuin<a class= +"noteref" id="xd21e31207src" href="#xd21e31207" name= +"xd21e31207src">29</a>, terwijl hij aan onrechtvaardigheid jegens zijne +eigene ziel schuldig was, en zeide<span class="corr" id="xd21e31213" +title="Bron: ;">:</span> Ik denk niet dat deze tuin ooit zal vervallen. +<span class="versenum">34.</span> Ik geloof niet, dat het jongste uur +zal aanbreken, en indien ik tot mijn Heer zou terugkeeren, zou ik een +beteren tuin dan dezen in ruil vinden<a class="noteref" id= +"xd21e31220src" href="#xd21e31220" name="xd21e31220src">30</a> +<span class="versenum">35.</span> En zijn makker zeide, redetwistende, +tot hem: Gelooft gij niet in hem, die u uit stof schiep en daarna uit +zaad voortbracht, en u vervolgens tot een volmaakt mensch heeft +gevormd? <a id="s18.36" name="s18.36"></a><span class= +"versenum">36.</span> Wat mij betreft, God is mijn Heer, en ik zal +geene andere godheid met mijn Heer vermengen. <span class= +"versenum">37.</span> En als gij uwen tuin binnentreedt, zult gij dan +niet zeggen: Wat God behaagt, zal geschieden; er is geene macht buiten +God. Hoewel gij ziet, dat ik in rijkdom en getal van kinderen onder u +sta. <span class="versenum">38.</span> Is mijn Heer wel in staat mij +een beter geschenk dan uw tuin te geven; hij zal eenige pijlen van den +hemel daartegen afzenden, zoodat die onvruchtbaar stof worde. +<span class="versenum">39.</span> Of zijn water zal diep in de aarde +zinken, zoodat gij het niet meer kunt terugvinden. <span class= +"versenum">40.</span> En zijne bezittingen werden door verwoesting +<span class="pagenum">[<a id="pb329" href="#pb329" name= +"pb329">329</a>]</span>omringd, nadat zijn makker hem gewaarschuwd had; +hij draaide daarop de palmen zijner handen uit spijt en droefheid om, +wegens hetgeen hij daaraan had besteed; want de wijnranken hingen aan +de staken en waren van hare vruchten beroofd: Gave God, dat ik geene +andere godheid met mijn Heer zou hebben vereenigd! <span class= +"versenum">41.</span> Er was geen leger dat hem tegen God kon +verdedigen, en hij was niet in staat om zich tegen zijne wraak te +beschermen. <span class="versenum">42.</span> De bescherming behoort +alleen aan God; hij is de beste looner en kan alles den besten uitslag +geven. <span class="versenum">43.</span> Stel hun eene vergelijking van +het tegenwoordige leven voor. Het is als water, dat wij van den hemel +nederzenden; het gras der aarde is daarmede vermengd en nadat het groen +en bloeiende is geweest, wordt het des ochtends tot droge stoppels, die +door den wind worden verspreid; want God is in staat alle dingen te +doen. <span class="versenum">44.</span> Welvaart en kinderen vormen het +versiersel van het tegenwoordige leven, maar goede werken, die altijd +voortduren, zijn beter voor het oog van uwen Heer, ten opzichte der +belooning, en beter met het oog op het geen gij hebt te hopen. <a id= +"s18.45" name="s18.45"></a><span class="versenum">45.</span> Op een +zekeren dag zullen wij de bergen doen verdwijnen<a class="noteref" id= +"xd21e31276src" href="#xd21e31276" name="xd21e31276src">31</a> en gij +zult de aarde vlak en effen zien verschijnen; en wij zullen de menschen +verzamelen en geen hunner achterlaten. <span class= +"versenum">46.</span> En zij zullen in duidelijke orde voor uwen Heer +worden geplaatst en hij zal tot hen zeggen: Thans zijt gij naakt tot +ons gekomen, zooals wij u de eerste maal schiepen; maar hij dacht, dat +wij onze belofte niet aan u zouden vervullen. <a id="s18.47" name= +"s18.47"></a><span class="versenum">47.</span> Het boek, waarin ieders +daden zijn opgeschreven, zal in zijne hand worden gegeven, en gij zult +de zondaren in grooten schrik zien verkeeren, om hetgeen daar in staat, +en zij zullen zeggen: Wee over ons! wat bedoelt dit boek? Het vergeet +noch eene kleine daad noch eene groote, maar het stelt die allen op, en +zij zullen voor hunne oogen vinden wat zij hebben verricht; en uw Heer +zal met niemand onrechtvaardig handelen. <a id="s18.48" name= +"s18.48"></a><span class="versenum">48.</span> Gedenk toen wij tot de +engelen zeiden; Aanbidt <span class="sc">Adam</span>: en zij aanbaden +hem allen, behalve <span class="sc">Eblis</span><a class="noteref" id= +"xd21e31300src" href="#xd21e31300" name="xd21e31300src">32</a>, die een +der geniussen<a class="noteref" id="xd21e31309src" href="#xd21e31309" +name="xd21e31309src">33</a> was, en zich van het bevel van zijnen Heer +afwendde. Wilt gij dus hem en zijne nakomelingen tot uwe beschermers +naast mij kiezen, niettegenstaande zij uwe vijanden zijn? Zulk eene +verandering zal ellendig zijn voor de goddeloozen! <span class= +"versenum">49.</span> Ik riep hen niet om tegenwoordig <span class= +"pagenum">[<a id="pb330" href="#pb330" name="pb330">330</a>]</span>te +zijn bij de schepping der hemelen en der aarde, noch bij de schepping +van hen zelven; ik nam nooit zulke verleiders tot mijne helpers. +<span class="versenum">50.</span> Op zekeren dag zal God tot de +afgodendienaars zeggen: Roept hen aan, omtrent welke gij hebt +uitgedacht dat zij mijne makkers zijn, om u te beschermen. Zij zullen +hen roepen, doch zij zullen hun niet antwoorden, en wij zullen eene +vallei van vernietiging tusschen hen plaatsen<a class="noteref" id= +"xd21e31326src" href="#xd21e31326" name="xd21e31326src">34</a>. +<span class="versenum">51.</span> De zondaren zullen het hellevuur +zien; zij zullen weten dat zij er in geworpen zullen worden, en zij +zullen geen weg vinden om dat te vermijden. <span class= +"versenum">52.</span> Wij hebben den mensch in dezen Koran op +verschillende wijzen vergelijkingen van iederen aard voorgesteld, maar +de mensch laakt met spitsvondigheid de meeste dingen, die daarin +voorkomen. <a id="s18.53" name="s18.53"></a><span class= +"versenum">53.</span> Niets verhindert de menschen, nu hun eene leiding +is geschonken, te gelooven, en vergiffenis van hunnen Heer te vragen, +en toch wachten zij wellicht tot de straf van hunne voorgangers op hen +zal worden toegepast, of dat de kastijding van het volgende leven +openlijk op hen nederkomt. <span class="versenum">54.</span> Wij zonden +onze gezanten om goede tijdingen te brengen en te waarschuwen. Zij, die +niet gelooven, twisten met ijdele bewijsgronden, om daardoor der +waarheid hare uitwerking te ontnemen, en kiezen mijne teekenen en de +waarschuwingen die hun werden gedaan, tot onderwerp hunner +spotternijen. <span class="versenum">55.</span> En wie is +onrechtvaardiger dan hij, die bekend is gemaakt met de teekens van zijn +Heer, maar zich ver daarvan verwijdert en vergeet wat hij vroeger +verricht heeft? Waarlijk wij hebben sluiers over hunne harten geworpen, +dat zij den Koran niet zouden verstaan, en wij wierpen zwaarte in hunne +ooren. <span class="versenum">56.</span> Indien gij hen tot de ware +richting oproept, zullen zij die nog altijd niet volgen. <a id="s18.57" +name="s18.57"></a><span class="versenum">57.</span> Uw Heer is +barmhartig en vol van genade; indien hij hen had willen straffen voor +hetgeen zij hebben bedreven, zou hij zeker hunne straf hebben verhaast, +maar eene bedreiging is tegen hen aangekondigd<a class="noteref" id= +"xd21e31359src" href="#xd21e31359" name="xd21e31359src">35</a>, en zij +zullen geene toevlucht buiten hem vinden. <a id="s18.58" name= +"s18.58"></a><span class="versenum">58.</span> De vroegere +steden<a class="noteref" id="xd21e31372src" href="#xd21e31372" name= +"xd21e31372src">36</a> hebben wij verwoest, toen zij onrechtvaardig +handelden, en wij waarschuwden deze, voor hare verdelging. <a id= +"s18.59" name="s18.59"></a><span class="versenum">59.</span> En gedenk, +toen <span class="sc">Mozes</span> tot zijn dienaar <span class= +"sc">Josua</span>, den zoon van <span class="sc">Nun</span>, zeide: Ik +zal niet ophouden voorwaarts te gaan, tot ik op de plaats kom, waar de +twee zeeën elkander ontmoeten, of ik zal gedurende langen +tijd<a class="noteref" id="xd21e31389src" href="#xd21e31389" name= +"xd21e31389src">37</a> reizen. <a id="s18.60" name= +"s18.60"></a><span class="versenum">60.</span> Maar toen zij aan de +samenstrooming der beide <span class="pagenum">[<a id="pb331" href= +"#pb331" name="pb331">331</a>]</span>zeeën<a class="noteref" id= +"xd21e31438src" href="#xd21e31438" name="xd21e31438src">38</a> waren +gekomen, vergaten zij hunnen visch, die zij met zich hadden +genomen<a class="noteref" id="xd21e31467src" href="#xd21e31467" name= +"xd21e31467src">39</a>, en de visch nam zijn weg vrijelijk<a class= +"noteref" id="xd21e31487src" href="#xd21e31487" name= +"xd21e31487src">40</a> in de zee <span class="versenum">61.</span> En +toen zij die plaats waren voorbij gegaan, zeide <span class= +"sc">Mozes</span> tot zijn dienaar: Breng ons middagmaal; want wij zijn +vermoeid van deze onze reis. <span class="versenum">62.</span> Zijn +dienaar antwoordde: Weet gij wat mij is overkomen. Toen wij ons nabij +de rots ophielden, vergat ik waarlijk den visch, en niemand deed mij +dien anders vergeten dan Satan, opdat ik u dien niet zou herinneren. En +de visch nam zijn weg, op wonderdadige wijze, in de zee. <span class= +"versenum">63.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide: Dit is +wanneer wij hebben gezocht, en zij wendden zich beiden om en keerden +den weg terug, langs welken zij waren <span class="corr" id= +"xd21e31518" title="Bron: geksmen">gekomen</span>. <a id="s18.64" name= +"s18.64"></a><span class="versenum">64.</span> Toen zij nabij de rots +kwamen, vonden zij een onzer dienaren,<a class="noteref" id= +"xd21e31525src" href="#xd21e31525" name="xd21e31525src">41</a> wien wij +onze genade verleend, en met onze wijsheid <span class= +"pagenum">[<a id="pb332" href="#pb332" name= +"pb332">332</a>]</span>onderricht hadden. <span class= +"versenum">65.</span> En <span class="sc">Mozes</span> zeide tot hem: +Zal ik u volgen, opdat gij mij een deel zoudt kunnen leeren van hetgeen +u werd onderwezen, als eene richting voor mij? <span class= +"versenum">66.</span> Hij antwoordde: Gij kunt waarlijk niet bij mij +blijven. <span class="versenum">67.</span> Want hoe kunt gij deze +dingen geduldig doorstaan, waarvan gij de beteekenis niet begrijpt? +<span class="versenum">68.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: Gij zult zien, dat ik geduldig zal wezen, indien het God +behaagt: Ik zal u in niets ongehoorzaam zijn. <span class= +"versenum">69.</span> Hij zeide: Indien gij mij dus volgt, ondervraag +mij dan nopens niets, tot ik u de bedoeling daarvan verklaar. +<span class="versenum">70.</span> Zij begaven zich daarop beiden naar +het strand der zee en beklommen een schip, en hij maakte er een gat +in<a class="noteref" id="xd21e31636src" href="#xd21e31636" name= +"xd21e31636src">42</a>. En <span class="sc">Mozes</span> zeide tot hem: +Hebt gij er een gat in gemaakt om degenen te doen verdrinken die aan +boord zijn? Thans hebt gij een vreemde zaak bedreven. <span class= +"versenum">71.</span> Hij antwoordde: Heb ik u niet gezegd, dat gij +niet geduldig genoeg zoudt zijn, om bij mij te kunnen blijven? +<span class="versenum">72.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide: +Gisp mij niet, omdat ik uw bevel heb vergeten en leg mij geene te +groote moeielijkheid op in hetgeen mij wordt bevolen. <span class= +"versenum">73.</span> Zij verlieten dus het schip en gingen voort, tot +zij een jongeling ontmoeten; en hij doodde hem<a class="noteref" id= +"xd21e31664src" href="#xd21e31664" name="xd21e31664src">43</a>. +<span class="sc">Mozes</span> zeide: Hebt gij een onschuldigen persoon +gedood, zonder dat deze een ander heeft gedood? Gij hebt eene +onrechtvaardige daad bedreven. <span class="versenum">74.</span> Hij +antwoordde: Heb ik u niet gezegd, dat gij niet bij mij zoudt kunnen +blijven? <span class="versenum">75.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> zeide: Indien ik u voortaan omtrent iets ondervraag, +sta mij dan niet toe, u te vergezellen: verschoon mij thans. <a id= +"s18.76" name="s18.76"></a><span class="versenum">76.</span> Zij gingen +dus verder, tot zij bij de inwoners van zekere stad<a class="noteref" +id="xd21e31689src" href="#xd21e31689" name="xd21e31689src">44</a> +kwamen, en zij vroegen die inwoners om voedsel; doch deze weigerde hen +te ontvangen. En zij vonden daar een muur staan, die op het punt was +van om te storten, en hij zette dien overeind<a class="noteref" id= +"xd21e31711src" href="#xd21e31711" name="xd21e31711src">45</a>. Daarop +zeide <span class="sc">Mozes</span> tot hem: Indien gij hadt gewild, +zoudt gij zeker eene belooning daarvoor hebben ontvangen. <span class= +"versenum">77.</span> Hij antwoordde: Dit zal eene scheiding tusschen +mij en u zijn, maar ik zal u eerst de beteekenis verklaren van datgene, +wat gij niet met geduld hebt kunnen afwachten. <span class= +"versenum">78.</span> Het vaartuig behoorde aan zekere arme +menschen<a class="noteref" id="xd21e31729src" href="#xd21e31729" name= +"xd21e31729src">46</a>, die hunne zaken op zee deden, en ik wilde +<span class="pagenum">[<a id="pb333" href="#pb333" name= +"pb333">333</a>]</span>het onbruikbaar maken, omdat er een koning +achter hen was<a class="noteref" id="xd21e31737src" href="#xd21e31737" +name="xd21e31737src">47</a>, die ieder goed schip met geweld nam. +<span class="versenum">79.</span> Wat den knaap betreft, zijne ouders +waren ware geloovigen, en wij vreesden, dat hij, die een ongeloovige +is, hen zou dwingen zijne verdorvenheid en zijn ondank te dulden. +<span class="versenum">80.</span> Daarom begeerden wij dat hun Heer hun +een rechtvaardiger kind in ruil voor hem zou geven, en dat hen meer zou +beminnen<a class="noteref" id="xd21e31760src" href="#xd21e31760" name= +"xd21e31760src">48</a>. <a id="s18.81" name="s18.81"></a><span class= +"versenum">81.</span> En de muur behoorde aan twee weesknapen<a class= +"noteref" id="xd21e31770src" href="#xd21e31770" name= +"xd21e31770src">49</a> der stad, en onder den muur was een schat +verborgen, die hun behoorde, en hun vader was een rechtvaardig man, en +het behaagde uw Heer, dat zij hunnen vollen ouderdom zouden bereiken en +hunnen schat zouden wegnemen door de genade van uwen Heer; en ik deed, +wat gij gezien hebt, niet uit eigen wil, maar door Gods leiding. Dit is +de vertolking van hetgeen gij niet met geduld hebt kunnen afwachten. +<a id="s18.82" name="s18.82"></a><span class="versenum">82.</span> De +Joden zullen u ondervragen nopens <span class= +"sc">Dhoe’lkarnein</span><a class="noteref" id="xd21e31789src" +href="#xd21e31789" name="xd21e31789src">50</a>. Antwoord; Ik zal u +zijne geschiedenis verhalen. <span class="versenum">83.</span> +<span class="pagenum">[<a id="pb334" href="#pb334" name= +"pb334">334</a>]</span>Wij maakten hem machtig op aarde en wij gaven +hem de middelen om alles te doen wat hem behaagde. <a id="s18.84" name= +"s18.84"></a><span class="versenum">84.</span> En hij vervolgde zijnen +weg, tot hij aan de plaats kwam waar de zon onderging, en hij zag dat +die in eene bron van zwart slijk<a class="noteref" id="xd21e31908src" +href="#xd21e31908" name="xd21e31908src">51</a> onderging; en hij vond +zeker volk<a class="noteref" id="xd21e31917src" href="#xd21e31917" +name="xd21e31917src">52</a> in hare nabijheid. <span class= +"versenum">85.</span> En wij zeiden: O <span class= +"sc">Dhoe’lkarnein</span>! straf dit volk, of behandel het +edelmoedig. <span class="versenum">86.</span> Hij antwoordde: Wie +hunner onrechtvaardigheid bedrijft, zullen wij zekerlijk in deze wereld +straffen, daarna zal hij tot zijn Heer terugkeeren en deze zal hem met +eene gestrenge straf kastijden. <span class="versenum">87.</span> Maar +hij die gelooft en doet wat goed is, zal de uitmuntendste belooning +ontvangen, en wij zullen hem slechts gemakkelijk uit te voeren bevelen +geven. <a id="s18.88" name="s18.88"></a><span class= +"versenum">88.</span> Daarna zette hij zijn weg voort. <span class= +"versenum">89.</span> Tot hij aan de plaats kwam waar de zon +opging<a class="noteref" id="xd21e31953src" href="#xd21e31953" name= +"xd21e31953src">53</a>, en hij zag dat die opging over zeker volk, aan +hetwelk wij niets hadden gegeven, om zich tegen hare hitte te +beschutten<a class="noteref" id="xd21e31956src" href="#xd21e31956" +name="xd21e31956src">54</a>. <span class="versenum">90.</span> Zoo was +het, en wij begrepen, door onze kennis, de krachten die met hem waren. +<span class="versenum">91.</span> En hij zette zijne reis voort van het +zuiden naar het noorden. <span class="versenum">92.</span> Tot hij +tusschen de twee bergen kwam<a class="noteref" id="xd21e31987src" href= +"#xd21e31987" name="xd21e31987src">55</a>, aan welker voet hij zeker +volk vond, dat weinig verstond van hetgeen gezegd werd<a class= +"noteref" id="xd21e32021src" href="#xd21e32021" name= +"xd21e32021src">56</a>. <a id="s18.93" name="s18.93"></a><span class= +"versenum">93.</span> En zij zeiden: O <span class= +"sc">Dhoe’lkarnein!</span> waarlijk <span class="sc">Gog</span> +en <span class="sc">Magog</span> verwoesten het land<a class="noteref" +id="xd21e32041src" href="#xd21e32041" name="xd21e32041src">57</a>; +<span class="pagenum">[<a id="pb335" href="#pb335" name= +"pb335">335</a>]</span>zullen wij u dus schatting betalen, op +voorwaarde dat gij een muur tusschen ons en hen bouwt? <span class= +"versenum">94.</span> Hij antwoordde: De macht, waarmede mijn Heer mij +heeft voorzien, is beter dan uwe schatting; maar helpt mij ijverig en +ik zal een sterken muur tusschen u en hen plaatsen. <span class= +"versenum">95.</span> Brengt mij groote stukken ijzer, tot de ruimte +tusschen de beide zijden van deze bergen gevuld is. En hij zeide tot de +werklieden: Blaast het vuur met uwe blaasbalgen, tot daardoor het ijzer +rood en heet als vuur worde. En hij zeide daarna: Brengt mij gesmolten +koper, opdat ik het er op werpe. <a id="s18.96" name= +"s18.96"></a><span class="versenum">96.</span> Toen nu deze muur was +voltooid, konden <span class="sc">Gog</span>, en <span class= +"sc">Magog</span> dien muur beklimmen noch doorsteken<a class="noteref" +id="xd21e32115src" href="#xd21e32115" name= +"xd21e32115src">58</a><span class="corr" id="xd21e32121" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="versenum">97.</span> En +<span class="sc">Dhoe’lkarnein</span> zeide: Dit is eene genade +van mijn Heer. <span class="versenum">98.</span> Maar als de +voorzegging van mijn Heer in vervulling gaat<a class="noteref" id= +"xd21e32135src" href="#xd21e32135" name="xd21e32135src">59</a>, zal hij +den muur in stof doen verkeeren; en de voorzegging van mijn Heer is +waarheid. <span class="versenum">99.</span> Op dien dag zullen wij +sommigen van hen onstuimig als golven op elkander doen drukken<a class= +"noteref" id="xd21e32149src" href="#xd21e32149" name= +"xd21e32149src">60</a>) en de trompet zal geblazen worden, waarop wij +hen allen zullen vereenigen. <a id="s18.100" name= +"s18.100"></a><span class="versenum">100.</span> Op dien dag zullen wij +de hel voor de ongeloovigen beschikken. <span class= +"versenum">101.</span> Wier oogen gesluierd waren voor mijne +herinnering en die mijne woorden niet wilden hooren. <a id="s18.102" +name="s18.102"></a><span class="versenum">102.</span> Denken de +ongeloovigen dat ik hen niet zal straffen, omdat zij mijne dienaren als +hunne beschermers naast mij kiezen? Waarlijk, wij hebben de hel tot +verblijf voor de ongeloovigen gereed gemaakt. <a id="s18.103" name= +"s18.103"></a><span class="versenum">103.</span> Zeg: Zullen wij u +degenen doen kennen, wier werken ijdel zijn. <span class= +"versenum">104.</span> Wier pogingen in deze wereld ten kwade zijn +gericht, en die nochtans denken goed te handelen? <span class= +"versenum">105.</span> Zij zijn het die niet gelooven aan de teekenen +van hunnen Heer, of dat zij voor hem zullen verzameld worden, waardoor +hunne werken ijdel zijn; en wij zullen hun geenerlei gewicht op den dag +der opstanding geven. <a id="s18.106" name="s18.106"></a><span class= +"versenum">106.</span> Dit zal hunne belooning zijn; namelijk de hel, +omdat zij niet geloofd, en mijne teekens en gezanten bespot hebben. +<a id="s18.107" name="s18.107"></a><span class="versenum">107.</span> +Maar wat hen betreft, die gelooven en goede werken <span class= +"pagenum">[<a id="pb336" href="#pb336" name= +"pb336">336</a>]</span>doen, zij <span class="corr" id="xd21e32194" +title="Bron: zulien">zullen</span> de gaarden van het paradijs tot hun +verblijf hebben. <span class="versenum">108.</span> Zij zullen voor +eeuwig daarin verblijven en zullen geene verandering daarin wenschen. +<a id="s18.109" name="s18.109"></a><span class="versenum">109.</span> +Zeg: Indien de zee inkt ware, om de woorden van mijn Heer te +beschrijven, waarlijk dan zou de zee eerder te kort schieten, dan dat +de woorden van mijn Heer zouden falen; zelfs indien wij daartoe eene +andere, gelijke zee zouden gebruiken. <a id="s18.110" name= +"s18.110"></a><span class="versenum">110.</span> Zeg: waarlijk, ik ben +slechts een mensch zoo als gij zijt. Het is mij geopenbaard, dat uw +Heer een eenige God is; laat dus hem, die voor zijn Heer wil +verschijnen, rechtvaardig handelen, en laat hem in de aanbidding van +zijn Heer geen ander met hem vereenigen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30701" href="#xd21e30701src" name="xd21e30701">1</a></span> Dit +hoofdstuk is aldus betiteld, omdat het melding maakt van de spelonk +waarin zich de zeven slapers verborgen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30709" href="#xd21e30709src" name="xd21e30709">2</a></span> +Sommigen zonderen vers 27 daarvan uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30751" href="#xd21e30751src" name="xd21e30751">3</a></span> Dit +waren zekere Christen jongelieden van eene goede familie te +<span class="ex">Ephesus</span>, die, om de vervolging te ontgaan van +den keizer <span class="sc">Decius</span>, welke door de Arabische +schrijvers <span class="sc">Decïanus</span> genoemd wordt, zich in +eene spelonk verborgen, waar zij gedurende een groot aantal jaren +sliepen (<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e30763" title= +"Bron: Albeidâwi">Al Beidâwi</span></span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, enz.) Dit aprocryphe verhaal werd door +<span class="sc">Mahomet</span> aan de christelijke overleveringen +ontleend (Zie <span class="sc">Greg. Turon</span>, en <span class= +"sc">Simeon Metaphrast</span>.), maar werd door hem en zijne +volgelingen met verschillende bijomstandigheden vermeerderd. (Zie +<span class="sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. +Oriënt</span>, p. 189). Zelfs <span class="sc">Baronius</span> +<span class="corr" id="xd21e30789" title="Niet in bron">(</span>in +zijne <span class="ex">Martijrol. ad 27 Julii</span>) noemt het verhaal +apocryph, <span class="sc">Marracci</span> (<span class= +"ex">Alkor.</span> p. 425 en in <span class="ex">Prodr. part. 4</span>, +p. 103) erkent dat het gedeeltelijk valsch of minstens twijfelachtig +is, hoewel hij <span class="sc">Hottinger</span> een monster van +goddeloosheid noemt en het schuim der ketters, dewijl hij het als een +fabel beschouwt (<span class="sc">Hotting</span>. <span class= +"ex">Hist. Orient.</span> p. 40.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30817" href="#xd21e30817src" name="xd21e30817">4</a></span> De +uitleggers verschillen onder elkander nopens de beteekenis van dit +woord. Volgens sommigen kon het de naam zijn van den berg of de vallei, +waarin zich de spelonk bevond. Sommigen beweren dat het de naam van den +hond is, en anderen (die het naast bij de ware beteekenis schijnen te +komen) beweren, dat het eene koperen plaat of steenen tafel was, nabij +den ingang van de spelonk, waar op de namen der jonge lieden waren +geschreven. Er zijn echter sommigen die aannemen, dat de makkers van +<span class="ex">Al Rakim</span> andere personen zijn dan de zeven +slapers: zij zeggen namelijk, dat de eerstgenoemden drie mannen waren, +die door slecht weder in eene spelonk als schuilplaats werden gedreven, +en daar werden ingesloten, door het nedervallen van een grooten steen, +waardoor de opening van de spelonk werd gesloten, maar toen zij Gods +barmhartigheid afsmeekten en ieder een verdienstelijk werk verhaalde, +dat hem die, naar zij hoopten, <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e30822" href="#xd21e30822" name= +"xd21e30822">324n</a>]</span>waardig zou maken, werden zij op +wonderdadige wijze bevrijd, doordat de rots in verschillende stukken +werd vaneengespleten om hun den doortocht te verleenen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, uit de overlevering van <span class= +"sc">Nooman Ebn Bashir</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30863" href="#xd21e30863src" name="xd21e30863">5</a></span> Want +zij aanbidden den waren God, en afgoden daarenboven (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30874" href="#xd21e30874src" name="xd21e30874">6</a></span> Opdat +die hen niet zou hinderen, opende de spelonk zich naar het zuiden +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30880" href="#xd21e30880src" name="xd21e30880">7</a></span> +Zijnde in het middengedeelte daarvan, waar zij nog door de hitte der +zon, noch door het geslotene van de spelonk werden gehinderd +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30890" href="#xd21e30890src" name="xd21e30890">8</a></span> Omdat +zij hunne oogen open hebben, of zich dikwijls van de eene zijde naar de +andere wenden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30897" href="#xd21e30897src" name="xd21e30897">9</a></span> Uit +vreeze, dat, door het lang liggen op den grond, hun vleesch zou worden +verteerd (<span class="sc">Al Beidâwi</span><span class="corr" +id="xd21e30901" title="Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30908" href="#xd21e30908src" name="xd21e30908">10</a></span> Deze +hond volgde hen, toen zij hem op hunne vlucht naar de spelonk voorbij +gingen, en zij joegen hem weg. God deed hem daarop spreken en hij +zeide: Ik bemin hen die God dierbaar zijn; ga dus slapen en ik zal u +bewaken. Sommige echter zeggen, dat het een hond was, die aan een +schaapherder toebehoorde, die hen achtervolgde en dat de hond dezen +volgde. Deze meening wordt gestaafd door gelijk sommigen doen, +<span class="ex">calebohom</span>, de meester van hunnen hond, in +plaats van <span class="ex">calbohom</span>, hun hond te lezen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span> <span class="sc"><span class= +"corr" id="xd21e30920" title= +"Bron: Jalla’ddin">Jallalo’ddin</span></span>.) +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e30924" title= +"Bron: Jallalo’ddim">Jallalo’ddin</span></span> voegt er +bij, dat de hond zich als zijne meesters gedroeg, door zich slapende en +wakende om te wenden. De Mahomedanen hebben grooten eerbied voor dezen +hond en geven hem eene plaats in het paradijs met eenige andere +geliefkoosde dieren terwijl zij eene soort van spreekwoord hebben, dat +zij, sprekende van een gierig persoon, gebruiken, luidende: dat hij +geen been aan den hond der zeven slapers zou toewerpen. Ook zegt men +dat zij de bijgeloovige gewoonte hebben, zijn naam, die, naar zij +veronderstellen, <span class="sc">Katmir</span> was (hoewel sommigen, +gelijk hier boven is gezegd, denken dat hij, <span class="sc">Al +Rakim</span> heette), op hunne brieven te schrijven, die naar verre +oorden gezonden worden, of de zee moeten overgaan, als een waarborg, of +eene soort van talisman, om het <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e30934" href="#xd21e30934" name= +"xd21e30934">325n</a>]</span>verlies van den brief te voorkomen +(<span class="sc">La Roque</span>, <span class="ex" lang="fr">Voyage de +l’Arabir Heur</span>, p. 74. Zie <span class= +"sc">d’Herbel</span>, t. a. pl.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30948" href="#xd21e30948src" name="xd21e30948">11</a></span> Door +dat God hun vreeselijke gedaanten had gegeven, of wel om de groote +uitgestrektheid hunner lichamen, of de afschuwelijkheid der plaats. Men +verhaalt, dat de khalif <span class="sc">Moawiyah</span>, op eene +expeditie welke hij tegen <span class="ex">Natolië</span> +ondernam, de spelonk der zeven slapere voorbij kwam, en volstrekt +iemand daarin wilde zenden, niettegenstaande <span class="sc">Ebn +Abras</span> hem het gevaar daarvan aantoonde, zeggende; dat reeds aan +een beter mensch dan hij was (daarmede den profeet bedoelende) werd +verboden er in te gaan; dit vers herhalende; doch de personen die er +door den khalief werden in gezonden hadden nauwelijks de spelonk +betreden, of zij werden door een brandenden wind dood geslagen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30968" href="#xd21e30968src" name="xd21e30968">12</a></span> Daar +zij des ochtends in de spelonk kwamen en tot omstreeks den middag +waakten, verbeeldden zij zich in het eerst dat zij een halven dag, of +ten hoogste een en een halven dag hadden geslapen maar toen zij +bevonden dat hunne nagels en hun haar zeer lang waren gegroeid, +gebruikten zij deze woorden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30974" href="#xd21e30974src" name="xd21e30974">13</a></span> Naar +de veronderstelling van sommige uitleggers was dit <span class= +"ex">Tarnis</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30988" href="#xd21e30988src" name="xd21e30988">14</a></span> Daar +de lange slaap van deze jongelieden, en hun ontwaken na zoo vele jaren, +eene voorstelling is van den staat van hen die sterven en daarna weder +tot het leven worden opgewekt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e30992" href="#xd21e30992src" name="xd21e30992">15</a></span> +Zijnde nopens de opstanding. Sommigen zeggen namelijk dat alleen de +zielen zouden opstaan; anderen dat zij met de lichamen zouden worden +opgewekt, of wel, nopens de slapers, nadat zij werkelijk dood waren, +daar de een zeide, dat zij dood waren, en de ander dat <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e30994" href="#xd21e30994" name= +"xd21e30994">326n</a>]</span>zij slechts sliepen; of wel nopens het +oprichten van een gebouw over hen, hetgeen in de volgende woorden wordt +vermeld; daar sommigen aanrieden aldaar een woonhuis te bouwen en +anderen een tempel (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31002" href="#xd21e31002src" name="xd21e31002">16</a></span> Toen +de jongeling die naar de stad was gezonden, de gekochte levensmiddelen +wilde betalen, was zijn geld zóó oud (het was namelijk +eene munt van <span class="sc">Decianus</span>), dat zij zich +verbeeldden, dat hij een schat had gevonden. Zij brachten hem voor den +vorst die een Christen was, welke, nadat hij zijn verhaal had +<span class="corr" id="xd21e31007" title= +"Bron: gehoofd">gehoord</span>, eenige personen met hem naar de spelonk +zond, die de anderen zagen en met hen spraken; daarna vielen zij +achterover in slaap en stierven. De vorst beval dat zij op dezelfde +plaats zouden worden verbrand, en bouwde eene kapel over hen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31017" href="#xd21e31017src" name="xd21e31017">17</a></span> Dit +was de meening van <span class="sc">al Seyid</span> en Jacobitisch +Christen van <span class="ex">Najran</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31027" href="#xd21e31027src" name="xd21e31027">18</a></span> +Hetgeen de meening was van sommige Christenen en bijzonder van een +Nestoriaanschen prelaat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31030" href="#xd21e31030src" name="xd21e31030">19</a></span> En +dit is de ware meening (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31047" href="#xd21e31047src" name="xd21e31047">20</a></span> Men +zegt, dat, toen de Koreïshieten, op aanhitsing der Joden, de drie +bovenvermelde vragen aan <span class="sc">Mahomet</span> deden, hij hun +verzocht den volgenden dag tot hem te komen. Hij beloofde hun dan te +zullen antwoorden, maar voegde er niet bij: Indien het God behaagt. +Daardoor had hij het verdriet, dat hij meer dan tien dagen moest +wachten, alvorens hem eene openbaring omtrent deze onderwerpen werd +verleend. De Koreïshieten zegevierden daardoor, en verweten hem, +op bittere wijze, dat hij een leugenaar was. Eindelijk bracht +<span class="sc">Gabriël</span> hem echter onderricht nopens +hetgeen hij moest zeggen, nochtans met de waarschuwing, dat hij in het +vervolg niet zoo onbeschaamd moest zijn (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>). De +Turken handelen strikt overeenkomstig dezen grondregel van hunnen +profeet. Nimmer geven zij een stellig antwoord. Indien men hun vraagt: +Komt gij? Gaat gij? Zult gij deze zaak volbrengen? dan eindigen zij hun +antwoord immer met <span class="ex">en cha Alla</span>: Indien het God +behaagt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31066" href="#xd21e31066src" name="xd21e31066">21</a></span> +Zijnde: Geef hem de eer en vraag vergiffenis voor uwe zonden, indien +gij vergeet te zeggen: Indien het God behaagt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31073" href="#xd21e31073src" name="xd21e31073">22</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> veronderstelt dat de geheele +tijdsruimte drie honderd <span class="pagenum">[<a id="xd21e31077" +href="#xd21e31077" name="xd21e31077">327n</a>]</span>zonnejaren was, en +dat het ongelijke getal negen er bij gevoegd is om het geheel tot +maanjaren te herleiden. Sommigen denken dat deze woorden er tusschen +gevoegd zijn, als door de Christenen gesproken, die onder elkander +nopens den tijd verschilden. Een zeide namelijk dat het drie honderd +jaren was, en een ander drie honderd en negen jaren (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>). De tijd tusschen de regeering van +<span class="sc">Decius</span> en die van <span class= +"sc">Theodosius</span> den jonge, in welk tijdperk de slapers gezegd +worden te zijn ontwaakt, pleit er tegen, dat zij volle twee honderd +jaren zouden hebben <span class="corr" id="xd21e31088" title= +"Bron: geslagen">geslapen</span>. Maar <span class="sc">Mahomet</span> +is eenigszins te verontschuldigen, naardien het getal door <span class= +"sc">Simeon Metaphrastus</span> t. a. pl. opgegeven, drie honderd twee +en zeventig jaar beloopt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31106" href="#xd21e31106src" name="xd21e31106">23</a></span> Dit +is eene ironische uitdrukking, waar in de dwaasheid en razernij wordt +aangeduid van het beweren des menschen, die God wil onderrichten, +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31119" href="#xd21e31119src" name="xd21e31119">24</a></span> +Waartoe de ongeloovigen u zouden willen overhalen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span> <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31132" href="#xd21e31132src" name="xd21e31132">25</a></span> Dat +is: Veracht de arme geloovigen niet om hunne armoede, en vereer de +rijken niet om hunne welvaart en grootheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31136" href="#xd21e31136src" name="xd21e31136">26</a></span> Men +zegt dat de persoon, hier meer bijzonder bedoeld, <span class= +"sc">Ommeya Ebn Khalf</span> was, die begeerde dat <span class= +"sc">Mahomet</span> zijne nooddruftige volgelingen, uit eerbied door de +Koreïshieten, zou ontslaan (Zie <a href="#s4.52">Hoofdstuk IV, +vers 52</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31161" href="#xd21e31161src" name="xd21e31161">27</a></span> +Letterlijk: van <span class="ex">Eden</span> (Zie <a href= +"#s9.73">Hoofdstuk IX, vers 73</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31176" href="#xd21e31176src" name="xd21e31176">28</a></span> Deze +schijnen echter slechts algemeene karakters te zijn, aangeduid om het +verschillende uiteinde van den zondaar en den goede voor te stellen. +Door sommigen wordt echter verondersteld, dat hier twee bepaalde +personen worden bedoeld. Een zegt, dat zij twee Israëlieten en +broeders waren, die een aanzienlijke som van hunnen vader hadden +geërfd, welke zij met elkander deelden. Een van hen, die een +ongeloovige was, kocht ruime velden en bezittingen voor zijn deel, +terwijl de andere die een ware geloovige was daarvan tot vrome +doeleinden gebruik maakte. Eindelijk werd echter de eerste tot armoede +gebracht, terwijl de laatste voorspoedig was. Een ander is van meening +dat het twee menschen van den stam van <span class="sc">Makhzum</span> +waren, waarvan de een een ongeloovige, <span class="sc">al Aswald Ebn +Abd al Ashadd</span> was genaamd en de andere <span class="sc">Aboe +Salma Ebn Abd Allah</span>, de echtgenoot van <span class="sc">Omm +Salma</span> (met welke de profeet na den dood van <span class="sc">Abd +Allah</span> huwde,) die een waar geloovige was (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31207" href="#xd21e31207src" name="xd21e31207">29</a></span> +Terwijl hij zijn makker medenam uit pralerij en om hem te ergeren, door +het gezicht zijner uitgebreide bezitting (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31220" href="#xd21e31220src" name="xd21e31220">30</a></span> Zich +eindelijk inbeeldende, dat zijn voorspoed niet zoozeer eene vrije gift +van God was, als eene schuld voor zijn gedrag (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31276" href="#xd21e31276src" name="xd21e31276">31</a></span> Zij +zullen namelijk, aan den wortel afgescheurd, in de lucht oprijzen en +tot atomen verdeeld worden. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31300" href="#xd21e31300src" name="xd21e31300">32</a></span> Zie +<a href="#s2.32">Hoofdstuk II, vers 32</a> en <a href= +"#s7.10">Hoofdstuk VII, vers 10</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31309" href="#xd21e31309src" name="xd21e31309">33</a></span> Van +hier sommiger beweren, dat de geniussen eene soort van engelen zijn: +anderen veronderstellen dat de duivel oorspronkelijk een genius was, en +dat dit de aanleiding tot zijn opstand was. Zij noemen hem den vader +der geniussen, welke hij na zijn val voortbracht (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Het is tevens de vaste meening der +Mahomedanen, dat de engelen zondenvrij zijn en zich niet +voortplanten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31326" href="#xd21e31326src" name="xd21e31326">34</a></span> +Zijnde tusschen de afgodendienaars en hunne valsche goden. Sommigen +veronderstellen, dat hier de bedoeling slechts is, dat God hen tot +geschil en verdeeldheid zal aanzetten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31359" href="#xd21e31359src" name="xd21e31359">35</a></span> Van +hunnen nood te <span class="ex">Bedhr</span> (want de Koreïshieten +zijn de hier bedoelde ongeloovigen), of hunne straf bij de opstanding +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31372" href="#xd21e31372src" name="xd21e31372">36</a></span> Dit +zijn de steden der Adieten, Thamoedieten, Sodomieten, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31389" href="#xd21e31389src" name="xd21e31389">37</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk de tijdruimte van achttien +jaren en daar boven. Om deze lange plaats toe te lichten, verhalen de +uitleggers het volgende: Zij zeggen, dat, toen <span class= +"sc">Mozes</span> eens <span class="pagenum">[<a id="xd21e31394" href= +"#xd21e31394" name="xd21e31394">331n</a>]</span>voor het volk predikte, +zij zijne kennis en welsprekendheid zoo zeer bewonderden, dat zij hem +vroegen, of hij een man ter wereld kende, die wijzer was dan hij. Hij +antwoordde daarop ontkennend, waarop God, na hem om zijne ijdelheid +gelaakt te hebben (sommigen beweren echter dat <span class= +"sc">Mozes</span> die vraag uit eigen beweging aan God deed), hem in +eene openbaring mededeelde, dat zijn dienaar <span class="sc">al +Khedr</span> wijzer was dan hij. Op het verzoek van <span class= +"sc">Mozes</span> verhaalde hij hem dat hij dien persoon op zekere rots +zou vinden, waar de twee zeeën elkander ontmoetten. Hij ried hem, +visch in eene mand met zich te nemen, en dat daar, waar hij den visch +zou missen, de plaats zou wezen. Dienovereenkomstig vertrok +<span class="sc">Mozes</span> met zijn dienaar <span class= +"sc">Josua</span> om <span class="sc">al Khedr</span> op te zoeken, +welke expeditie hier is beschreven (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">al Bokhari</span>, in <span class="ex">Sonna</span> +enz.<span class="corr" id="xd21e31428" title= +"Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31438" href="#xd21e31438src" name="xd21e31438">38</a></span> +Zijnde die van <span class="ex">Perzië</span> en <span class= +"ex">Griekenland</span>. Sommigen beweren echter dat hier de ontmoeting +van <span class="sc">Mozes</span> en <span class="sc">al Khedr</span> +wordt bedoeld, als van twee zeeën van kennis (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e31457" title="Bron: al Zamakhchari">al Zamakhshari</span></span>, +<span class="sc">al Bokhari</span>, in <span class="ex">Sonna</span>, +enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31467" href="#xd21e31467src" name="xd21e31467">39</a></span> +<span class="sc">Mozes</span> vergat daaromtrent inlichtingen te +winnen, en <span class="sc">Josua</span> om het hem te vertellen toen +hij die miste. Men zegt, dat toen zij aan de rots kwamen, <span class= +"sc">Mozes</span> in slaap viel en de visch, die geroosterd was uit de +mand in de zee sprong. Sommigen voegen er bij, dat <span class= +"sc">Josua</span> zich aan de fontein des levens afwiesch, waarvan een +weinig water op de visch spatte, waardoor deze dadelijk weder levend +werd (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al +Zamakshari</span>, enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31487" href="#xd21e31487src" name="xd21e31487">40</a></span> Het +woord dat hier met “vrijelijk” is vertolkt, beteekent ook +eene pijp, of een gewelfd kanaal voor den toevoer van water. Sommigen +hebben daarom gemeend, dat het water der zee op wonderdadige wijze werd +belet, het lichaam van den visch aan te raken, die als onder een gewelf +door de zee ging (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Al Zamakshari</span>, enz.<span class="corr" id= +"xd21e31495" title="Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31525" href="#xd21e31525src" name="xd21e31525">41</a></span> +Volgens het algemeene gevoelen was deze persoon de profeet <span class= +"sc">Al Khedr</span>, dien de Mahomedanen gewoonlijk met <span class= +"sc">Phineas</span>, <span class="sc">Elias</span> en <span class= +"sc">St. Joris</span> verwarren, zeggende, dat zijne ziel door eene +zielsverhuizing achtervolgens door alle drie ging. Sommigen zeggen +echter, dat zijn ware naam <span class="sc">Balya Ebn Malcan</span> +was, en dat hij leefde in den tijd van <span class="sc">Afridun</span>, +een der oude koningen van <span class="ex">Perzië</span>; dat hij +<span class="sc">Dhoe’lkarnein</span> voorafging en tot den tijd +van <span class="sc">Mozes</span> leefde. Zij veronderstellen dat +<span class="sc">al Khedr</span>, die de fontein des levens had +opgespoord, daarvan dronk waardoor hij onsterfelijk werd, en dat hij +dientengevolge dezen naam verkreeg, om zijne bloeiende en voortdurende +jeugd (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">al</span> <span class="pagenum">[<a id="xd21e31565" href= +"#xd21e31565" name="xd21e31565">332n</a>]</span><span class= +"sc">Zamakshari</span>, <span class="sc">al Bokhari</span>, in +<span class="ex">Sonna</span>. Zie <span class= +"sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. Oriënt. Art. +Khedher</span>, <span class="ex">Septem castrens de Turcar</span>, +<span class="ex">Moribus</span>, <span class="sc">Busbeq</span> +<span class="ex">Epist.</span> I. p. 93 enz. <span class= +"sc">Hotting</span>. <span class="ex">Hist. Oriënt</span> p. 58 +enz. 99 enz. 291 enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31636" href="#xd21e31636src" name="xd21e31636">42</a></span> +<span class="sc">Al Khedr</span> nam namelijk eene bijl en sloeg twee +der planken er uit (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31664" href="#xd21e31664src" name="xd21e31664">43</a></span> Door +zijn nek om te draaien, of zijn hoofd tegen een muur te slaan, of wel +door hem neder te werpen en den strot af te snijden (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31689" href="#xd21e31689src" name="xd21e31689">44</a></span> Deze +stad was <span class="ex">Antiochië</span>, of zooals sommigen +eerder aannemen, <span class="ex">Obollah</span> nabij <span class= +"ex">Basra</span>, of wel <span class="ex">Bajirwan</span> in +<span class="ex">Armenië</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31711" href="#xd21e31711src" name="xd21e31711">45</a></span> +Alleen door dien met zijne hand te bestrijken: anderen zeggen echter +dat hij dien omwierp en daarna herbouwde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31729" href="#xd21e31729src" name="xd21e31729">46</a></span> Dit +waren tien broeders, waarvan vijf, om hunne jaren, geen werk meer +konden verrichten (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31737" href="#xd21e31737src" name="xd21e31737">47</a></span> +<span class="sc">Jaland Ebn Karkar</span>, of <span class="sc">Minwar +Ebn Jaland al Azdi</span> genaamd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>) die in <span class="ex">Oman</span> regeerde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31760" href="#xd21e31760src" name="xd21e31760">48</a></span> Men +zegt, dat zij naderhand eene dochter hadden, die de vrouw en de moeder +van een profeet was, en dat haar zoon een geheel volk bekeerde +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31770" href="#xd21e31770src" name="xd21e31770">49</a></span> +Hunne namen waren <span class="sc">Asram</span> en <span class= +"sc">Sarim</span> (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31789" href="#xd21e31789src" name="xd21e31789">50</a></span> Of +de dubbel-gehoornde. Het grootste deel der uitleggers (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>), veronderstellen, dat de hier bedoelde persoon +<span class="sc">Alexander</span> <span class="ex">de Groote</span> +was, of gelijk zij hem noemen, <span class="sc">Iscander Al +Roemi</span>, koning van <span class="ex">Perzië</span> en +<span class="ex">Griekenland</span>. De meeningen zijn echter zeer +verdeeld, nopens de oorzaak van dezen bijnaam. Sommigen denken, dat hem +die werd gegeven, omdat hij koning van het Oosten en van het Westen +was, of omdat hij expeditiën naar beide de uiterste deelen der +aarde had ondernomen, of wel, omdat hij twee hoorns op zijne diadeem +had, of twee krullen van haar, gelijk hoorns op zijn voorhoofd, of, wat +het waarschijnlijkste is tengevolge van zijn grooten heldenmoed. +Onderscheidene moderne schrijvers, (<span class="sc">Scaliger</span>, +<span class="ex">de Emend. temp.</span> <span class="sc" lang= +"fr">L’Empereur</span>, <span class="ex">not. in Jachiad.</span> +Dan. VIII, 5 Gol. <span class="ex">in Alfrag</span>, p. 58, enz.), +veronderstellen veeleer, dat deze bijnaam werd veroorzaakt, door dat +hij op zijne munten en door zijne standbeelden met hoorn wordt +voorgesteld, als de zoon van <span class="sc">Jupiter Ammon</span>, of +wel omdat hij door den profeet <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e31839" title="Bron: Daniel">Daniël</span></span> bij een bok +wordt vergeleken (<span class="sc">Schickard</span>, <span class= +"ex">Tarikh Reg. Pers.</span> p. 73). Hij wordt echter daar slechts met +één hoorn voorgesteld (Zie Dan. +VIII). Er zijn nochtans sommige goede schrijvers, die gelooven dat +de vorst, op deze plaats van den Koran bedoeld, niet <span class= +"sc">Alexander</span> <span class="ex">de Griek</span> was, maar een +andere groote overwinnaar, die denzelfden naam en voornaam droeg en +ouder dan hij was, daar hij in den tijd van <span class= +"sc">Abraham</span> leefde, en een der koningen van <span class= +"ex">Perzië</span> was, tot het eerste geslacht behoorende +(<span class="sc">Abulfeda</span>, <span class="sc">Khondemir</span>, +<span class="ex">Tarikh Monthakhah</span>, enz. Zie <span class= +"sc">d’Herbel</span>. <span class="ex">Bibl. Orient. Art. +Escander</span>), of, zooals anderen veronderstellen, een koning van +<span class="ex">Saman</span>, <span class="sc">Asaab al Rayesh</span> +genaamd (overlever., <span class="sc">Ebn Abbas</span>, Zie +<span class="ex">Poc. Spec.</span> p. 58). Allen komen nochtans daarin +overeen, dat hij een waar geloovige was. Of <span class="corr" id= +"xd21e31893" title="Bron: gij">hij</span> echter al of niet een profeet +was, maakt bij hen een geschilpunt uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31908" href="#xd21e31908src" name="xd21e31908">51</a></span> Dit +is: dat het hem zoo toescheen, toen hij aan den Oceaan kwam, en niets +dan water zag (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31917" href="#xd21e31917src" name="xd21e31917">52</a></span> Een +ongeloovig volk, dat zich met de huiden van wilde dieren kleedde, en +van datgene leefde, wat de zee op het strand wierp (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>)<span class="corr" id="xd21e31925" +title="Niet in bron">.</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31953" href="#xd21e31953src" name="xd21e31953">53</a></span> +Zijnde dat gedeelte der bewoonde aarde waar de zon het eerste +opkomt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31956" href="#xd21e31956src" name="xd21e31956">54</a></span> Die +noch kleederen noch woningen bezaten, daar er in hunne landstreek geen +gebouw te vinden was. Zij woonden in onderaardsche holen, waar zij zich +voor de hitte der zon verscholen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>). +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> zegt, dat het de +<span class="ex">Zenj</span> waren: een zwart volk dat zich ten +zuidwesten van <span class="ex">Ethiopië</span> ophield. Zij +schijnen de Troglodyten der ouden te zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e31987" href="#xd21e31987src" name="xd21e31987">55</a></span> Waar +tusschen <span class="sc">Dhoe’lkarnein</span> den straks te +vermelden befaamden muur tegen de invallen van <span class= +"sc">Gog</span> en <span class="sc">Magog</span> bouwde. Deze bergen +zijn gelegen in <span class="ex">Armenië</span> en <span class= +"ex">Adherbijan</span>, of, volgens anderen, veel meer noordwaarts, +nabij de grenzen van <span class="ex">Turkestan</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>). <span class="sc">d’Herbelot</span> +geeft in zijn werk het verhaal van eene reis naar dien muur, door +iemand ondernomen, die door den khalif <span class="sc">al +Wathee</span> werd uitgezonden om dien te gaan zien (<span class= +"ex">Bibl. Oriënt. art. Jagîouge</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32021" href="#xd21e32021src" name="xd21e32021">56</a></span> Door +het vreemde hunner spraak en hun traag begrip, waardoor zij genoodzaakt +werden van een tolk gebruik te maken (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32041" href="#xd21e32041src" name="xd21e32041">57</a></span> De +Arabieren noemen hen <span class="sc">Yajoej</span>, en <span class= +"sc">Majoej</span>, en zeggen dat het twee volkeren of stammen waren, +uit <span class="sc">Japhet</span> den zoon van <span class= +"sc">Noach</span> gesproten. Zooals anderen schrijven, was <span class= +"sc">Gog</span> een stam der Turken en <span class="sc">Magog</span> +van die van <span class="sc">Gilan</span>. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>. Zie <span class="sc">d’Herbelot</span>, t. +a. pl. de <span class="ex">Geli</span> en <span class="ex">Gelae</span> +van <span class="sc">Ptolemaeus</span> en <span class= +"sc">Strabo</span>. Zie <span class="sc">Gol</span>. <span class= +"ex">in Alfrag</span>, p. 207). Men zegt dat dit barbaarsche volk +gedurende de lente hunne invallen in de nabij gelegen streken deden en +de aardvruchten verwoestten en wegvoerden, terwijl sommigen beweren dat +zij menscheneters waren (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32115" href="#xd21e32115src" name="xd21e32115">58</a></span> De +uitleggers zeggen, dat de muur op de volgende wijze was gebouwd. Zij +groeven tot zij water vonden, en na het fondament van steen en +gesmolten koper te hebben gelegd, maakten zij den bovenbouw van groote +stukken ijzer, waar tusschen zij hout en kolen legden, tot zij de +hoogte der bergen bereikt hadden. Daarop staken zij den brand in de +brandoffers en maakten, met behulp van groote blaasbalgen, het ijzer +rood gloeiend en goten er gesmolten koper over, waardoor de leemten +tusschen de stukken ijzer werden aangevuld en het geheele werk zoo +stevig als eene rots werd. Sommigen verhalen, dat het geheel van +steenen gebouwd was, door ijzeren krammen verbonden, waarop zij +gesmolten koper goten, om ze te verbinden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32135" href="#xd21e32135src" name="xd21e32135">59</a></span> Dat +is: als de tijd voor <span class="sc">Gog</span> en <span class= +"sc">Magog</span> zal komen om hunne gevangenschap te verlaten, hetgeen +eenigen tijd voor de opstanding zal plaats hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32149" href="#xd21e32149src" name="xd21e32149">60</a></span> Deze +woorden stellen òf den geweldigen inval van <span class= +"sc">Gog</span> en <span class="sc">Magog</span> voor, òf de +verwarde verzameling van alle schepselen: zooals menschen, geniussen en +redelooze dieren bij de opstanding.</p> +</div> +</div> +<div id="s19" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e607">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negentiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Maria<a class="noteref" id="xd21e32215src" href= +"#xd21e32215" name="xd21e32215src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e32226src" href="#xd21e32226" name= +"xd21e32226src">2</a>.—98 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s19.1" name="s19.1"></a><span class= +"versenum">1.</span><a class="noteref" id="xd21e32235src" href= +"#xd21e32235" name="xd21e32235src">3</a> C. H. Y. A. S. Zie hier eene +herinnering van de genade van uwen Heer, omtrent zijn dienaar +<span class="sc">Zacharias</span>. <span class="versenum">2.</span> +Toen hij zijn Heer aanriep met eene geheime aanroeping. <span class= +"versenum">3.</span> En zeide O Heer! waarlijk mijne beenderen zijn +verzwakt en mijn hoofd is wit geworden door grijsheid. <span class= +"versenum">4.</span> En ik was nimmer ongelukkig in mijne gebeden tot +u, o Heer! <a id="s19.5" name="s19.5"></a><span class= +"versenum">5<span class="corr" id="xd21e32264" title= +"Niet in bron">.</span></span> Maar ik vrees mijne bloedverwanten, die +mij zullen opvolgen; want mijne vrouw is onvruchtbaar: geef mij dus een +opvolger uit mijn eigen lichaam van u. <span class="versenum">6.</span> +Die mijn erfgenaam zal zijn en een erfgenaam van het gezin van +<span class="sc">Jacob</span>; en geef, o Heer! dat hij door u +aangenomen worde. <a id="s19.7" name="s19.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> En de engel antwoordde hem: O <span class= +"sc">Zacharias</span>! waarlijk wij brengen u tijdingen van een zoon, +wiens naam <span class="sc">Yahya</span> zal zijn. <span class= +"versenum">8.</span> Wij hebben niemand vóór hem dien +naam doen dragen<a class="noteref" id="xd21e32289src" href= +"#xd21e32289" name="xd21e32289src">4</a>. <span class= +"versenum">9.</span> <span class="sc">Zacharias</span> zeide: Hoe zal +ik een zoon hebben, terwijl ik zei dat mijne vrouw onvruchtbaar is, en +ik thans tot hoogen ouderdom gekomen en afgeleefd ben? <span class= +"corr" id="xd21e32324" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">10.</span></span> De engel zeide: Zoo zal het zijn. Uw Heer +zeide: Dit is mij gemakkelijk. Ik heb u vroeger geschapen, toen gij nog +niets waart. <span class="versenum">11.</span> <span class= +"sc">Zacharias</span> antwoordde: <span class="pagenum">[<a id="pb337" +href="#pb337" name="pb337">337</a>]</span>O Heer! geef mij een teeken. +De engel hernam: Uw teeken zal zijn, dat gij in drie nachten niet tot +de menschen zult spreken<a class="noteref" id="xd21e32339src" href= +"#xd21e32339" name="xd21e32339src">5</a> hoewel gij u in volmaakte +gezondheid bevindt. <span class="versenum">12.</span> En hij ging tot +zijn volk uit het vertrek en hij maakte hun teekenen<a class="noteref" +id="xd21e32349src" href="#xd21e32349" name="xd21e32349src">6</a>, alsof +hij wilde zeggen: Geloofd zij God, des ochtends en des avonds. +<span class="versenum">13.</span> En wij zeiden tot zijn zoon: O +<span class="sc">Johannes</span>! ontvang het boek der wet, met het +besluit, dat te leeren en in acht te nemen. En wij schonken hem +wijsheid, toen hij nog slechts een kind was. <span class= +"versenum">14.</span> En onze genade en zuiverheid des levens<a class= +"noteref" id="xd21e32364src" href="#xd21e32364" name= +"xd21e32364src">7</a>; en hij was een vroom mensch en deed zijnen +plicht omtrent zijne ouders, en hij was trotsch noch weerspannig. +<span class="versenum">15.</span> Vrede zij op hem! den dag dat hij +werd geboren, en den dag waarop hij zal sterven, en ook den dag waarop +hij tot het leven zal worden opgewekt. <a id="s19.16" name= +"s19.16"></a><span class="versenum">16.</span> Herdenk in het boek van +den Koran het verhaal van <span class="sc">Maria</span>, toen zij zich +van haar gezin naar eene plaats ten Oosten verwijderde<a class= +"noteref" id="xd21e32379src" href="#xd21e32379" name= +"xd21e32379src">8</a>. <a id="s19.17" name="s19.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> En een sluier nam, om zich aan de blikken van +anderen te onttrekken<a class="noteref" id="xd21e32402src" href= +"#xd21e32402" name="xd21e32402src">9</a>. Wij zonden <span class= +"pagenum">[<a id="pb338" href="#pb338" name= +"pb338">338</a>]</span>onzen geest <span class="sc">Gabriël</span> +tot haar, en hij verscheen haar in de gedaante van een volmaakt mensch. +<span class="versenum">18.</span> Zij zeide: Ik zoek eene schuilplaats +bij den genadigen God, opdat hij mij tegen u verdedige. Indien gij hem +vreest zult gij mij niet naderen. <span class="versenum">19.</span> Hij +antwoordde: Waarlijk, ik ben de boodschapper van uwen Heer, en ik ben +gezonden om u een heiligen zoon te geven. <span class= +"versenum">20.</span> Zij zeide: Hoe zal ik een zoon hebben; geen man +heeft mij aangeraakt, en ik ben geene ontuchtige vrouw. <span class= +"versenum">21.</span> <span class="sc">Gabriël</span> hernam: Zoo +zal het zijn. Uw Heer zeide: Dit is mij gemakkelijk, en wij zullen het +doen, ten einde hem tot een teeken voor de menschen en tot eene genade +van ons te doen zijn. Het is eene besloten zaak. <a id="s19.22" name= +"s19.22"></a><span class="versenum">22.</span> Zij ontving hem +dus<a class="noteref" id="xd21e32438src" href="#xd21e32438" name= +"xd21e32438src">10</a>, en zij verwijderde zich, met hem in haren +schoot, naar eene afgelegen plaats<a class="noteref" id="xd21e32463src" +href="#xd21e32463" name="xd21e32463src">11</a>. <a id="s19.23" name= +"s19.23"></a><span class="versenum">23.</span> En de pijnen der +geboorte overvielen haar nabij den stam van een palmboom<a class= +"noteref" id="xd21e32470src" href="#xd21e32470" name= +"xd21e32470src">12</a>. Zij zeide: God gave dat ik vóór +dit oogenblik ware gestorven; dat ik vergeten en in vergetelheid +verloren ware<a class="noteref" id="xd21e32517src" href="#xd21e32517" +name="xd21e32517src">13</a>. <a id="s19.24" name= +"s19.24"></a><span class="versenum">24.</span> En hij die beneden haar +was, riep haar toe<a class="noteref" id="xd21e32527src" href= +"#xd21e32527" name="xd21e32527src">14</a>, zeggende: Wees niet +bedroefd! God heeft eene beek <span class="pagenum">[<a id="pb339" +href="#pb339" name="pb339">339</a>]</span>aan uwe voeten doen stroomen. +<span class="versenum">25.</span> Schudt den stam van den palmboom, en +rijpe dadels zullen op u nedervallen<a class="noteref" id= +"xd21e32550src" href="#xd21e32550" name="xd21e32550src">15</a>. +<span class="versenum">26.</span> Eet en drink en stel uw hart<a class= +"noteref" id="xd21e32558src" href="#xd21e32558" name= +"xd21e32558src">16</a> gerust. Indien gij een man ziet die u +ondervraagt. <span class="versenum">27.</span> Zeg dan: Waarlijk, ik +heb den Barmhartige een vasten toegewijd, zoodat ik dezen dag volstrekt +niet tot een man spreken zal. <span class="versenum">28.</span> Zij +bracht het kind tot haar volk, hem in hare armen dragende. En zij +zeiden tot haar: O <span class="sc">Maria</span>! gij hebt eene vreemde +zaak bedreven. <a id="s19.29" name="s19.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> O Zuster van <span class= +"sc">Aäron</span><a class="noteref" id="xd21e32579src" href= +"#xd21e32579" name="xd21e32579src">17</a>! uw vader was geen slecht +man, en uwe moeder geen ontuchtige vrouw. <span class= +"versenum">30.</span> Maar zij maakte teekenen tot het kind om hun te +antwoorden. En zij zeiden: Hoe kunnen wij tot hem spreken, die nog een +kind in de wieg is? <a id="s19.31" name="s19.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Daarop zeide het kind: Waarlijk, ik ben Gods +dienaar; hij heeft mij het boek gegeven en mij tot een profeet gemaakt. +<span class="versenum">32.</span> En hij heeft gewild, dat ik gezegend +zou zijn, overal waar ik mij ook zou mogen bevinden; hij heeft mij +bevolen, het gebed in acht te nemen en aalmoezen te geven, zoo lang ik +zal leven. <span class="versenum">33.</span> Hij heeft mij gehoorzaam +omtrent mijne moeder gemaakt en hij zal mij niet trotsch of ellendig +doen worden<a class="noteref" id="xd21e32614src" href="#xd21e32614" +name="xd21e32614src">18</a>. <a id="s19.34" name= +"s19.34"></a><span class="versenum">34.</span> Vrede zij op mij, den +dag, waarop ik werd geboren en den dag waarop ik zal sterven, en den +dag, waarop ik tot het leven zal worden opgewekt<a class="noteref" id= +"xd21e32625src" href="#xd21e32625" name="xd21e32625src">19</a>. +<span class="versenum">35.</span> Dit was <span class="sc">Jezus</span> +de zoon van <span class="sc">Maria</span>, die het woord der waarheid +zou spreken, waaromtrent zij twijfelen. <a id="s19.36" name= +"s19.36"></a><span class="versenum">36.</span> Het is niet passend voor +God dat hij een zoon zou hebben; zulk eene lastering zij verre van hem. +Als hij over iets besluit zegt hij slechts: Wees! en het is<a class= +"noteref" id="xd21e32662src" href="#xd21e32662" name= +"xd21e32662src">20</a>. <span class="versenum">37.</span> Waarlijk, God +is mijn Heer en ùw Heer; dien hem <span class="pagenum">[<a id= +"pb340" href="#pb340" name="pb340">340</a>]</span>dus; dit is de rechte +weg. <span class="versenum">38.</span> De partijen verschillen onder +elkander nopens <span class="sc">Jezus</span>; maar wee over hen, die +ongeloovigen zijn, wegens hunne verschijning op den grooten dag. +<span class="versenum">39.</span> Doe hen hooren en doe hen zien op den +dag, waarop zij tot ons zullen komen om geoordeeld te worden; maar de +goddeloozen verkeeren heden in eene duidelijke dwaling. <span class= +"versenum">40.</span> Waarschuw hen voor den dag der zuchten, als de +zaak zal worden bepaald, terwijl zij thans in achteloosheid zijn +verzonken en niet gelooven. <span class="versenum">41.</span> Waarlijk, +wij zullen de aarde erven en al de schepselen die zich daarop +bevinden<a class="noteref" id="xd21e32697src" href="#xd21e32697" name= +"xd21e32697src">21</a>, en tot ons zullen zij allen terugkeeren. <a id= +"s19.42" name="s19.42"></a><span class="versenum">42.</span> En herdenk +<span class="sc">Abraham</span> en het boek van den Koran; want hij was +iemand van groote geloofwaardigheid en een profeet. <a id="s19.43" +name="s19.43"></a><span class="versenum">43.</span> Toen hij tot zijnen +vader zeide<a class="noteref" id="xd21e32715src" href="#xd21e32715" +name="xd21e32715src">22</a>: O mijn vader! waarom aanbidt gij datgene, +wat noch hoort, noch ziet en u volstrekt niet van voordeel is? +<span class="versenum">44.</span> O mijn vader! waarlijk, mij werd een +deel van kennis geschonken, dat u niet is gegeven; volg mij dus; ik zal +u op den effen weg leiden. <span class="versenum">45.</span> O mijn +vader! dien Satan niet: want Satan was weêrspannig tegen den +Barmhartige. <span class="versenum">46.</span> O mijn vader! waarlijk, +ik vrees, dat u eene straf van den Barmhartige zal worden opgelegd, en +gij een makker van Satan wordt. <span class="versenum">47.</span> Zijn +vader antwoordde: Verwerpt gij mijne goden, o <span class= +"sc">Abraham</span>! Indien gij niet ophoudt, zal ik u zekerlijk +steenigen; verlaat mij dus voor langen tijd. <span class= +"versenum">48.</span> <span class="sc">Abraham</span> antwoordde: Vrede +zij op u! Ik zal van mijnen Heer vergiffenis voor u vragen; want hij is +genadig omtrent mij. <span class="versenum">49.</span> Ik wil mij van u +scheiden en van de afgoden, welke gij naast God aanbidt, en ik zal mijn +Heer aanroepen; misschien ben ik niet ongelukkig in mijne gebeden tot +den Heer. <a id="s19.50" name="s19.50"></a><span class= +"versenum">50.</span> En toen hij zich had gescheiden<a class="noteref" +id="xd21e32757src" href="#xd21e32757" name="xd21e32757src">23</a> van +hen en van de afgoden, welke zij naast God aanriepen, gaven wij hem +<span class="sc">Izaäk</span> en <span class="sc">Jacob</span>, en +wij maakten ieder van hen tot een profeet. <a id="s19.51" name= +"s19.51"></a><span class="versenum">51.</span> En wij gaven hun, door +onze genade de profetiën en kinderen en welvaart, en wij deden hen +de hoogste aanbeveling verdienen<a class="noteref" id="xd21e32777src" +href="#xd21e32777" name="xd21e32777src">24</a>. <a id="s19.52" name= +"s19.52"></a><span class="versenum">52.</span> En gedenk <span class= +"sc">Mozes</span> in het boek van den Koran; want hij was zeer oprecht, +een gezant en een profeet. <span class="versenum">53.</span> En wij +riepen hem van de rechterzijde van den berg <span class= +"ex">Sinaï</span>, en deden hem naderen om zich in het bijzonder +met ons te onderhouden. <span class="versenum">54.</span> Wij gaven hem +door onze genade, zijn broeder <span class="sc">Aäron</span>, een +profeet, als zijn helper. <a id="s19.55" name="s19.55"></a><span class= +"versenum">55.</span> Herdenk ook <span class="sc">Ismaël</span> +in hetzelfde boek; want hij was getrouw aan zijne beloften<a class= +"noteref" id="xd21e32810src" href="#xd21e32810" name= +"xd21e32810src">25</a>, gezant en profeet. <a id="s19.56" name= +"s19.56"></a><span class="versenum">56.</span> En hij beval zijn +<span class="pagenum">[<a id="pb341" href="#pb341" name= +"pb341">341</a>]</span>gezin, het gebed in acht te nemen en aalmoezen +te geven, en hij was zijnen Heer aangenaam. <span class= +"versenum">57.</span> En herdenk <span class="sc">Edris</span><a class= +"noteref" id="xd21e32840src" href="#xd21e32840" name= +"xd21e32840src">26</a> in hetzelfde boek; want hij was een rechtvaardig +mensch. <span class="versenum">58.</span> Wij verhieven hem tot een +hooge plaats<a class="noteref" id="xd21e32859src" href="#xd21e32859" +name="xd21e32859src">27</a>. <a id="s19.59" name= +"s19.59"></a><span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e32873" +title="Bron: 50">59</span>.</span> Dit zijn zij, voor wie God weldadig +was, onder de profeten der nakomelingschap van <span class= +"sc">Adam</span> en van hen, welke wij in de ark met <span class= +"sc">Noach</span> bewaarden, en van de nakomelingschap van <span class= +"sc">Abraham</span>, en van <span class="sc">Israël</span>, en van +hen welke wij geleid en gekozen hebben. Toen hun de teekens van den +Barmhartige waren voorgelezen, vielen zij aanbiddende neder en weenden. +<span class="versenum">60.</span> Maar een volgend geslacht is na hen +gekomen, dat het gebed verwaarloosde en zijne lusten volgde: zij zullen +zekerlijk in de hel worden nedergestort. <a id="s19.61" name= +"s19.61"></a><span class="versenum">61.</span> Behalve zij, die berouw +toonen en gelooven, en doen wat rechtvaardig is; deze zullen in het +paradijs komen en in het minst niet gekrenkt worden. <span class= +"versenum">62.</span> Tuinen van eeuwig verblijf zullen hunne belooning +zijn, welke de Barmhartige zijnen dienaren heeft beloofd, als een +onderwerp des geloofs; en zijne belofte zal zekerlijk vervuld worden. +<span class="versenum">63.</span> Daar zullen zij geene ijdele +gesprekken hooren, maar vrede<a class="noteref" id="xd21e32907src" +href="#xd21e32907" name="xd21e32907src">28</a>, en hun voedsel zal daar +des ochtends en des avonds voor hen worden gereed gemaakt. <a id= +"s19.64" name="s19.64"></a><span class="versenum">64.</span> Dit is het +paradijs, dat wij als eene erfenis zullen geven aan hen, die +godvruchtig zijn. <span class="versenum">65.</span> Wij<a class= +"noteref" id="xd21e32922src" href="#xd21e32922" name= +"xd21e32922src">29</a> dalen niet uit den hemel neder dan op het bevel +van uwen Heer; aan hem behoort al wat voor of achter ons is en wat zich +in de tusschenliggende ruimte bevindt. Uw Heer vergeet u nimmer. +<span class="versenum">66.</span> Hij is de Heer van hemel en aarde en +van hetgeen daar tusschen is; aanbidt hem dus en weest volhardend in +zijne aanbidding. Kent gij een van denzelfden naam als hij?<a class= +"noteref" id="xd21e32936src" href="#xd21e32936" name= +"xd21e32936src">30</a> <a id="s19.67" name="s19.67"></a><span class= +"versenum">67.</span> De mensch zegt<a class="noteref" id= +"xd21e32943src" href="#xd21e32943" name="xd21e32943src">31</a>: Nadat +ik dood zal wezen, <span class="pagenum">[<a id="pb342" href="#pb342" +name="pb342">342</a>]</span>zal ik dan werkelijk levend uit het graf +worden gebracht? <span class="versenum">68.</span> Gedenkt de mensch +niet, dat wij hem vroeger schiepen, toen hij niets was? <a id="s19.69" +name="s19.69"></a><span class="versenum">69.</span> Maar ik zweer u bij +uwen Heer, dat wij hen en de duivels zekerlijk zullen verzamelen, om +hen te oordeelen<a class="noteref" id="xd21e32963src" href= +"#xd21e32963" name="xd21e32963src">32</a>; dan zullen wij hen op hunne +knieën rondom de hel plaatsen. <span class="versenum">70.</span> +Daarna zullen wij van iedere partij degenen verwijderen, die het +weerspannigst tegen den Heer waren<a class="noteref" id="xd21e32973src" +href="#xd21e32973" name="xd21e32973src">33</a>. <span class= +"versenum">71.</span> Wij weten het beste, wie van hen het meeste waard +is, daarin verbrand te worden<a class="noteref" id="xd21e32984src" +href="#xd21e32984" name="xd21e32984src">34</a>. <span class= +"versenum">72.</span> Er is niemand van u, die haar niet zal +naderen<a class="noteref" id="xd21e32991src" href="#xd21e32991" name= +"xd21e32991src">35</a>; dit is een vast besluit van uwen Heer. +<span class="versenum">73.</span> Daarna zullen wij hen bevrijden, die +godvruchtig waren; doch wij zullen de goddeloozen op hunne knieën +daarin laten. <a id="s19.74" name="s19.74"></a><span class= +"versenum">74.</span> Als hun onze duidelijke teekens worden +voorgelezen, zeggen de ongeloovigen tot de ware geloovigen: Wie der +beide partijen bekleedt de verhevenste plaats en vormt de uitmuntendste +verzameling<a class="noteref" id="xd21e33006src" href="#xd21e33006" +name="xd21e33006src">36</a>? <span class="versenum">75.</span> Maar +<span class="corr" id="xd21e33016" title= +"Bron: hoeveeel">hoeveel</span> geslachten hebben wij +vóór hen verwoest, die hen in welvaart en in uiterlijk +aanzien overtroffen? <span class="versenum">76.</span> Zeg: Aan hem die +in dwaling verkeert, zal God een lang en voorspoedig leven schenken. +<span class="versenum">77.</span> Tot zij zien waarmede zij worden +bedreigd; hetzij de straf van dit leven of die van het jongste uur, en +hierna zullen zij weten, wie in den slechten toestand verkeert en het +zwakste van krachten is. <span class="versenum">78.</span> God zal tot +de goede richting bijdragen van hen die op den rechten weg zijn geleid. +<span class="versenum">79.</span> En de goede werken, die eeuwig +blijven, zijn voor het aangezicht van uwen Heer, wat de belooning +betreft, beter dan wereldsche bezittingen, en verkieslijker met +betrekking tot de toekomstige belooning. <a id="s19.80" name= +"s19.80"></a><span class="versenum">80.</span> Hebt gij hem gezien, die +niet in onze teekenen gelooft, en zegt: Zekerlijk zullen mij rijkdommen +en kinderen worden geschonken<a class="noteref" id="xd21e33041src" +href="#xd21e33041" name="xd21e33041src">37</a>? <span class= +"versenum">81.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb343" href= +"#pb343" name="pb343">343</a>]</span>Is hij bekend met de geheimen der +toekomst, of heeft hij een verbond met den Barmhartige aangegaan, dat +het zoo zal wezen? Volstrekt niet. <span class="versenum">82.</span> +Wij zullen zekerlijk opschrijven wat hij zegt, en zijne straf +vermeerderen. <span class="versenum">83.</span> En wij zullen zijn +erfgenaam wezen van datgene, waarvan hij spreekt<a class="noteref" id= +"xd21e33086src" href="#xd21e33086" name="xd21e33086src">38</a>, en op +den jongsten dag zal hij alleen en naakt voor ons verschijnen. +<span class="versenum">84.</span> Zij hebben andere goden naast God +genomen, opdat zij hun tot zegen<a class="noteref" id="xd21e33093src" +href="#xd21e33093" name="xd21e33093src">39</a> konden zijn. Volstrekt +niet. <span class="versenum">85.</span> Hierna zullen zij hunne +aanbidding loochenen<a class="noteref" id="xd21e33101src" href= +"#xd21e33101" name="xd21e33101src">40</a> en hunne +tegenstanders<a class="noteref" id="xd21e33110src" href="#xd21e33110" +name="xd21e33110src">41</a> worden. <span class="versenum">86.</span> +Ziet gij niet, dat wij de duivels tegen de ongeloovigen zenden, om hun +door hunne ingevingen tot het kwaad te verlokken? <span class= +"versenum">87.</span> Haast u dus niet het verderf op hen af te +smeeken; want wij geven hun een bepaald aantal dagen van uitstel. +<span class="versenum">88.</span> Op een zekeren dag zullen wij de +godvruchtigen op eervolle wijze voor den Barmhartige verzamelen, als +gezanten, die in de tegenwoordigheid van een vorst komen. <a id= +"s19.89" name="s19.89"></a><span class="versenum">89.</span> Maar wij +zullen de zondaren in de hel drijven, zoo als het vee in het water +wordt gedreven. <a id="s19.90" name="s19.90"></a><span class= +"versenum">90.</span> Zij zullen geene voorspraak verkrijgen, behalve +hij, die een verbond van den Barmhartige heeft ontvangen<a class= +"noteref" id="xd21e33135src" href="#xd21e33135" name= +"xd21e33135src">42</a>. <span class="versenum">91.</span> Zij zeggen: +De Barmhartige heeft kinderen gebaard. Welk eene godslastering hebt gij +daarmede uitgesproken! <span class="versenum">92.</span> Er is slechts +weinig toe noodig, opdat de hemelen bij deze woorden verscheurd worden, +en de aarde in tweeën gespleten worde en de bergen nedervallen. +<span class="versenum">93.</span> Omdat zij <span class= +"pagenum">[<a id="pb344" href="#pb344" name= +"pb344">344</a>]</span>kinderen aan God beschrijven, terwijl het Gode +niet past kinderen te baren. <span class="versenum">94.</span> +Waarlijk, er is niemand in den hemel of op aarde, die den Barmhartige +niet als zijn dienaar zal naderen. Hij omringt hen door zijne kennis en +macht, en telt hen met nauwkeurigheid. <span class= +"versenum">95.</span> Zij zullen allen op den dag der opstanding voor +hem verschijnen, verlaten zoowel van helpers als volgelingen. <a id= +"s19.96" name="s19.96"></a><span class="versenum">96.</span> Maar wat +degenen betreft, die gelooven en goede werken doen, de Barmhartige zal +hun liefde schenken<a class="noteref" id="xd21e33172src" href= +"#xd21e33172" name="xd21e33172src">43</a>. <a id="s19.97" name= +"s19.97"></a><span class="versenum">97.</span> Waarlijk, wij hebben den +Koran gemakkelijk voor uwe tong gemaakt door hem in uwe taal te geven, +opdat gij daardoor den godvruchtige onze beloften verklaren, en het +twistzieke volk dreigend waarschuwen zoudt. <span class= +"versenum">98.</span> En hoevele geslachten hebben wij niet +vóór hen verdelgd? Vindt gij, dat er een aan hen gebleven +is? Of hebt gij slechts een zucht over hen gehoord.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32215" href="#xd21e32215src" name="xd21e32215">1</a></span> +Verschillende omstandigheden, die in dit hoofdstuk worden vermeld en op +<span class="sc">Maria</span> betrekking hebben deden haren naam tot +titel van deze Soera kiezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32226" href="#xd21e32226src" name="xd21e32226">2</a></span> +Behalve het vers van aanbidding.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32235" href="#xd21e32235src" name="xd21e32235">3</a></span> +<span class="ex">Chaf: Ha, Ya, Aïn<span class="corr" id= +"xd21e32238" title="Bron: .">,</span> <span class="corr" id= +"xd21e32241" title="Bron: Rad">Sad</span></span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32289" href="#xd21e32289src" name="xd21e32289">4</a></span> Want +hij was de eerste die den naam van <span class="sc">Johannes</span> +droeg of <span class="pagenum">[<a id="xd21e32294" href="#xd21e32294" +name="xd21e32294">337n</a>]</span><span class="sc">Yahya</span> (zooals +de Arabieren dien uitspreken). Deze meening schijnt veroorzaakt te zijn +door eene verkeerde opvatting van de woorden van <span class= +"sc">Johannes</span>, dat niemand van de nabestaanden van <span class= +"sc">Zacharias</span> met dien naam werd genoemd (<span class= +"sc">Lucas</span> 1, 61); want anders was <span class= +"sc">Johannes</span> of, zooals het in het Hebreeuwsch wordt geschreven +<span class="sc">Jochanan</span> een algemeene naam onder de +Israëlieten en is het nog.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32339" href="#xd21e32339src" name="xd21e32339">5</a></span> Deze +plaats wordt door <span class="sc">Savary</span> aldus vertaald: Gij +zult gedurende drie dagen stom zijn, hernam de engel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32349" href="#xd21e32349src" name="xd21e32349">6</a></span> +Sommigen zeggen dat hij de volgende woorden op den grond schreef.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32364" href="#xd21e32364src" name="xd21e32364">7</a></span> Ook +beteekenen deze woorden de liefde tot het geven van aalmoezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32379" href="#xd21e32379src" name="xd21e32379">8</a></span> Naar +het oostelijk gedeelte van den tempel, of naar eene afzonderlijke kamer +in het huis, welker opening naar het oosten gekeerd was, van waar, +volgens <span class="sc">Al Beidâwi</span>, de Christenen naar +dat gedeelte gekeerd, hunne gebeden uitspreken. Er bestaat eene +overlevering, volgens welke de maagd, toen zij tot de jaren van +huwbaarheid was gekomen, gewoon was, als zij hare maandelijksche +reiniging kreeg, haar vertrek in den tempel te verlaten, en zich naar +het huis van <span class="sc">Zacharias</span> bij hare tante te +begeven. Zoodra zij weder rein was, keerde zij tot den tempel terug. Op +het tijdstip toen de engel haar bezocht, bevond zij zich, om eene +gelijke reden, bij hare tante; zij zat en wiesch zich op eene opene +plaats door een sluier bedekt om te voorkomen, dat men haar zag +(<span class="sc">Yahya</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Anderen zijn omzichtiger en veronderstellen, dat +zij zich verwijderd had om te bidden (<span class="sc">Al +Zamakshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32402" href="#xd21e32402src" name="xd21e32402">9</a></span> In de +vroegste oudheid reeds waren de vrouwen in het Oosten gewoon het +aangezicht te bedekken. Thans verschijnen zij nimmer in het openbaar +zonder gesluierd te zijn. Deze sluiers zijn van neteldoek en reiken tot +de middel; er zijn twee kleine openingen in, opdat de vrouw kunne zien, +waar zij zich bevindt. Twee oorzaken kunnen bijgedragen hebben, om +onder de schoone sekse in het Oosten de gewoonte in te voeren, hare +aangezichten te bedekken: ten eerste de overmatige hitte, waardoor de +frischheid harer huid spoedig zou vernietigd zijn en, ten tweede, de +bijzondere ijverzucht der mannen, die niet kunnen verdragen, dat zij +gezien worden (<span class="sc">Savary</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32438" href="#xd21e32438src" name="xd21e32438">10</a></span> Want +<span class="sc">Gabriël</span> blies in de borst van haar hemd, +welke hij met zijne vingers opende. (<span class="sc">Yahya</span>.) +Zijn adem bereikte haren schoot en veroorzaakte de ontvangenis +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>.). De ouderdom der maagd <span class= +"sc">Maria</span> op het tijdstip harer ontvangenis was dertien, of, +zooals anderen zeggen tien jaren, en zij bleef, overeenkomstig +verschillende overleveringen zes, zeven, acht of negen maanden zwanger +van hem. Sommigen zeggen echter dat het kind in zijne volle groote van +negen maanden werd ontvangen, en dat zij binnen een uur daarna van hem +werd verlost (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32463" href="#xd21e32463src" name="xd21e32463">11</a></span> Om +hare verlossing te verbergen, verliet zij de stad des nachts en begaf +zij zich naar zekeren berg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32470" href="#xd21e32470src" name="xd21e32470">12</a></span> De +palmboom waarheen zij vluchtte, om daartegen in haren arbeid te leunen, +was een verdorde stam, zonder top of bladeren; bovendien had dit des +winters plaats. Desniettegenstaande voorzag die boom haar op +wonderdadige wijze van vruchten ter harer verfrissching (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Yahya al +Zamakshari</span>), zooals later wordt medegedeeld. Men heeft de +opmerking gemaakt, dat het Mahomedaansche verhaal van <span class= +"sc">Maria’s</span> verlossing zeer veel overeenkomst heeft met +dat van <span class="sc">Latona</span>, zooals dit door de dichters +wordt beschreven (Zie <span class="sc">Sikh</span> <span class= +"ex">not.</span>, in <span class="ex">Evang. Infant. pp.</span> 9, 21 +etc.), niet alleen doordat zij een palmboom aanvatte (Homer. +<span class="ex">Hymn. in Apoll.</span> <span class= +"sc">Callimach.</span> <span class="ex">Hymn. in Delum</span>), hoewel +sommigen zeggen dat <span class="sc">Latona</span> een olijfboom +omvatte, of een olijf- en een palmboom, of wel twee laurierboomen, maar +ook door het spreken der kinderen, hetgeen gelijk de fabel zegt, ook +<span class="sc">Apollo</span> zou gedaan hebben terwijl hij zich nog +in het lichaam zijner moeder bevond. (<span class= +"sc">Callimach</span>. t. a. pl., zie <a href="#s3.41">Hoofdst. III, +vers 41</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32517" href="#xd21e32517src" name="xd21e32517">13</a></span> +<span class="sc">Savary</span> vertaalt deze plaats aldus: En zij riep +uit: Gave God dat ik dood, vergeten en door de sterfelijken verlaten +ware, alvorens ik had ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32527" href="#xd21e32527src" name="xd21e32527">14</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat dit het kind zelf was, maar anderen +beweren dat het <span class="sc">Gabriël</span> was, die +eenigszins lager dan zij stond (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>). +Volgens een andere lezing zou deze plaats aldus vertaald kunnen worden: +En hij riep haar van onder haar. <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e32538" href="#xd21e32538" name= +"xd21e32538">339n</a>]</span>Sommigen passen het persoonlijk +voornaamwoord <span class="ex">haar</span> op den palmboom toe.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32550" href="#xd21e32550src" name="xd21e32550">15</a></span> En +dienovereenkomstig was dit nauwelijks gezegd of de verdroogde stam +herleefde, bracht groene bladeren voor en kreeg een top met rijpe +vruchten beladen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32558" href="#xd21e32558src" name="xd21e32558">16</a></span> +Letterlijk: uw oog.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32579" href="#xd21e32579src" name="xd21e32579">17</a></span> +Sommigen zeggen dat <span class="sc">Maria</span> werkelijk een broeder +had <span class="sc">Aäron</span> genaamd, die denzelfden vader +maar een andere moeder had. Anderen veronderstellen dat hier +<span class="sc">Mozes’</span> broeder bedoeld wordt, maar zeggen +dat <span class="sc">Maria</span> vergelijkenderwijze <span class= +"ex">zijne zuster</span> wordt genoemd. Door anderen wordt beweerd, dat +dit een ander persoon van denzelfden naam was, die tot hare +tijdgenooten behoorde en om zijne goede of slechte hoedanigheden bekend +was, en dat zij haar bij hem vergeleken, óf bij wijze van lof +óf als een verwijt enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32614" href="#xd21e32614src" name="xd21e32614">18</a></span> Bij +<span class="sc">Savary</span> luidt dit aldus: Hij heeft kinderliefde +in mijn hart geplant en mij van trotschheid, de gezellin van ellende, +bevrijd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32625" href="#xd21e32625src" name="xd21e32625">19</a></span> Men +zal uit <a href="#s3">Hoofdstuk III</a> hebben gezien, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> de passie van <span class="sc">Jezus</span> niet +aannam. Dit vers nu heeft ten doel, <span class="sc">Jezus</span> als +eenvoudig sterveling en profeet voor te stellen wiens leven ter +beschikking staat van God, die alle wezens zal doen sterven, om hen +later weder tot het leven op te wekken. Van daar dan ook, moet volgens +<span class="sc">Mahomet</span>, <span class="sc">Jezus</span>, die in +den hemel werd opgenomen, werkelijk voor den dag des laatsten oordeels +sterven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32662" href="#xd21e32662src" name="xd21e32662">20</a></span> Door +<span class="sc">Savary</span> wordt deze plaats aldus vertolkt: God +kan geen <span class="pagenum">[<a id="xd21e32667" href="#xd21e32667" +name="xd21e32667">340n</a>]</span>zoon hebben. Geloofd zij zijn naam! +Hij beveelt, en datgene wat niet bestaat, treedt op zijne stem in het +leven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32697" href="#xd21e32697src" name="xd21e32697">21</a></span> +Zijnde: door alleen te overleven, en alle schepselen dood en vernietigd +zullen zijn. Zie <a href="#s15.23">Hoofdstuk XV, vers 23</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32715" href="#xd21e32715src" name="xd21e32715">22</a></span> Zie +<a href="#s6.74">Hoofdstuk VI, vers 74</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32757" href="#xd21e32757src" name="xd21e32757">23</a></span> Door +eerst door <span class="ex">Harran</span> en daarna naar <span class= +"ex">Palestina</span> te vluchten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32777" href="#xd21e32777src" name="xd21e32777">24</a></span> +Letterlijk vertaald, zou dit moeten luiden: Wij verleenden hun eene +verheven taal van waarheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32810" href="#xd21e32810src" name="xd21e32810">25</a></span> Daar +hij te dien opzichte wordt genoemd, en vooral om zijne <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e32812" href="#xd21e32812" name= +"xd21e32812">341n</a>]</span>vastberadenheid en standvastigheid, welke +hij zijn vader had beloofd, toen deze Gods bevel ontving om hem te +offeren (<span class="sc">Al Beidâwi</span>), daar de Mahomedanen +zeggen, dat het <span class="sc">Ismaël</span> en niet +<span class="sc">Izaäk</span> was die door God aan <span class= +"sc">Abraham</span> bevolen werd te offeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32840" href="#xd21e32840src" name="xd21e32840">26</a></span> Of +<span class="sc">Henoch</span>, de grootvader van <span class= +"sc">Noach</span>, die dien bijnaam om zijne groote kennis had. Hij +werd namelijk door niet minder dan dertig boeken met goddelijke +openbaringen begunstigd en was de eerste die met eene pen schreef en de +sterre- en rekenkunde beoefende (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32859" href="#xd21e32859src" name="xd21e32859">27</a></span> +Sommigen passen dit toe op de eer van de profetenzending en zijne +gemeenzaamheid met God. Anderen echter veronderstellen, dat hier zijne +opneming tot God wordt bedoeld. Zij zeggen namelijk, dat hij op den +ouderdom van driehonderdvijftig jaren door God in den hemel werd +opgenomen; nadat hij eerst gestorven en vervolgens weder tot het leven +opgewekt was, en dat hij thans in een der zeven hemelen of in het +paradijs leeft (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Abu’lfeda</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32907" href="#xd21e32907src" name="xd21e32907">28</a></span> +Zijnde woorden van vrede en troost, of de groeten der engelen. Zie +<a href="#s10.10">Hoofdstuk X, vers 10</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32922" href="#xd21e32922src" name="xd21e32922">29</a></span> Hier +spreekt <span class="sc">Gabriël</span> tot <span class= +"sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32936" href="#xd21e32936src" name="xd21e32936">30</a></span> Dat +is: die het recht op den naam van God hebben of verdienen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32943" href="#xd21e32943src" name="xd21e32943">31</a></span> +Sommigen zeggen, dat hier een bijzonder persoon wordt bedoeld, namelijk +<span class="sc">Obba Ebn Khalf</span>. Zie <a href="#s16.4">Hoofdstuk +XVI vers 4</a> in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32963" href="#xd21e32963src" name="xd21e32963">32</a></span> Men +zegt namelijk, dat alle ongeloovigen op den dag des oordeels zullen +verschijnen, geketend aan den duivel, die hen verleidde (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32973" href="#xd21e32973src" name="xd21e32973">33</a></span> +Hieruit blijkt het, zegt <span class="sc">Al Beidâwi</span>, dat +God sommigen der weerspannigen vergiffenis zal schenken. Maar misschien +wordt hier bedoeld, het onderscheiden der ongeloovigen in verschillende +klassen, om hun verschillende plaatsen en graden van pijniging aan te +wijzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32984" href="#xd21e32984src" name="xd21e32984">34</a></span> +Zijnde: meer weerspanningen en verdorvenen en in het bijzonder de +opperhoofden van secten, die eene dubbele straf zullen ondergaan voor +hunne eigene misstappen en hunne verleiding van anderen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e32991" href="#xd21e32991src" name="xd21e32991">35</a></span> De +ware geloovigen zullen namelijk mede langs of door de hel moeten gaan; +doch dan zal het vuur verminderd en de vlam uitgebluscht worden, om hun +niet te schaden; maar de anderen zal het omringen. Sommigen +veronderstellen echter, dat deze woorden slechts doelen op den overgang +van de smalle brug die over de hel ligt (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33006" href="#xd21e33006src" name="xd21e33006">36</a></span> +Zijnde: van ons of van ulieden. Toen de Koreïshieten niet in staat +waren een boek, gelijk den Koran aan te wijzen, snoefden zij op hunne +welvaart en hunnen adel. In dat opzicht stelden zij zich zelven zeer +hoog en versmaadden de volgelingen van <span class= +"sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33041" href="#xd21e33041src" name="xd21e33041">37</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard met het oog op <span class="sc">Al As Ebn +Wayel</span>. <span class="pagenum">[<a id="xd21e33046" href= +"#xd21e33046" name="xd21e33046">343n</a>]</span>Deze was geld schuldig +aan <span class="sc">Khabbab</span>. Toen de laatste om het +verschuldigde vroeg, weigerde de schuldenaar te betalen, tenzij +<span class="sc">Khabbab</span> <span class="sc">Mahomet</span> +verloochende. Op dit voorstel werd door <span class="sc">Khabbab</span> +geantwoord, dat hij dien profeet nimmer zou verloochenen; noch levend, +noch dood, noch zelfs als hij op den jongsten dag zou worden opgewekt. +Hierop hernam <span class="sc">Al As</span>: als gij weder zijt +verrezen, kom tot mij; want dan zal ik overvloed van rijkdommen en +kinderen hebben, en ik zal betalen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33086" href="#xd21e33086src" name="xd21e33086">38</a></span> +Zijnde: Hij zal verplicht wezen, zijne geheele welvaart en zijne +kinderen achter te laten als hij sterft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33093" href="#xd21e33093src" name="xd21e33093">39</a></span> Het +woord van den oorspronkelijken tekst kan ook worden vertaald door +steun, kracht, eer.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33101" href="#xd21e33101src" name="xd21e33101">40</a></span> +Zijnde: bij de opstanding, als de afgodendienaars hunne afgoden en de +afgoden hunne aanbidders zullen verloochenen, en zij elkander +wederkeerig zullen beschuldigen. Zie <a href="#s6.24">Hoofdstuk VI, +vers 24</a> en <a href="#s10.29">Hoofdstuk X, vers 29</a> volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33110" href="#xd21e33110src" name="xd21e33110">41</a></span> Of: +het tegendeel; d.i. eene schande in plaats van eene eer.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33135" href="#xd21e33135src" name="xd21e33135">42</a></span> Dat +is: uitgenomen hij, welke eigenlijk geschikt zal zijn die gunst te +ontvangen, door het belijden van den Islam. Volgens eene andere +vertolking kan deze plaats ook aldus worden vertaald: Zij zullen de +tusschenkomst van niemand verkrijgen, behalve de tusschenkomst van hen, +enz. Of anders: Niemand zal in staat zijn voor anderen tusschen beide +te treden, behalve zij, die een verbond (of verlof) van God zullen +hebben ontvangen; dat is: hij die daartoe door geloof en het doen van +goede werken, overeenkomstig Gods belofte, of die daartoe van God het +bepaalde verlof zal hebben ontvangen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>. Zie <a href="#s2.255">Hoofdstuk II, vers +255</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33172" href="#xd21e33172src" name="xd21e33172">43</a></span> +Zijnde: de liefde van God en van al de bewoners des hemels. Sommigen +veronderstellen, dat dit vers werd geopenbaard om de Moslems te +troosten, die om hun geloof, te <span class="ex">Mekka</span> veracht +en gehaat worden. Hierbij wordt hun beloofd, dat zij de liefde en de +achting der menschen in korten tijd zullen winnen.</p> +</div> +</div> +<div id="s20" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e617">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">T. H.<a class="noteref" id="xd21e33191src" href= +"#xd21e33191" name="xd21e33191src">1</a></h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first"><span class="versenum">1.</span> T. H. Wij hebben u +den Koran niet nedergezonden om u ongelukkig te maken<a class="noteref" +id="xd21e33226src" href="#xd21e33226" name="xd21e33226src">2</a>. +<span class="versenum">2.</span> Maar als eene waarschuwing voor +<span class="pagenum">[<a id="pb345" href="#pb345" name= +"pb345">345</a>]</span>hem die God vreest. <span class= +"versenum">3.</span> Zijnde nedergezonden door hem, die de aarde schiep +en de verheven hemelen. <span class="versenum">4.</span> De Barmhartige +zit op zijn troon. <a id="s20.5" name="s20.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Aan hem behoort alles wat in den hemel en op de +aarde, en alles wat daar tusschen, en wat zich onder de aarde bevindt. +<span class="versenum">6.</span> Indien gij uwe gebeden met luide stem +uitspreekt, weet dat dit voor God niet noodig is; want hij weet wat in +het geheim wordt gezegd en wat nog meer verborgen is. <a id="s20.7" +name="s20.7"></a><span class="versenum">7.</span> God! er is geen God +buiten hem; hij heeft de meest uitmuntende namen<a class="noteref" id= +"xd21e33260src" href="#xd21e33260" name="xd21e33260src">3</a>. <a id= +"s20.8" name="s20.8"></a><span class="versenum">8.</span> Zijt gij +onderricht geworden nopens de geschiedenis van <span class= +"sc">Mozes</span><a class="noteref" id="xd21e33278src" href= +"#xd21e33278" name="xd21e33278src">4</a>? <a id="s20.9" name= +"s20.9"></a><span class="versenum">9.</span> Toen hij vuur zag, zeide +hij tot zijn gezin: Blijf hier; want ik bemerk vuur. <a id="s20.10" +name="s20.10"></a><span class="versenum">10.</span> Misschien kan ik u +een brandend stuk hout daarvan medebrengen, of zal ik de richting van +onzen weg door het vuur vinden<a class="noteref" id="xd21e33299src" +href="#xd21e33299" name="xd21e33299src">5</a>. <span class= +"versenum">11.</span> En toen hij naderbij gekomen was, riep hem eene +stem toe zeggende: O <span class="sc">Mozes</span>! <a id="s20.12" +name="s20.12"></a><span class="versenum">12.</span> Waarlijk, ik ben uw +Heer; leg ons uwe schoenen af<a class="noteref" id="xd21e33339src" +href="#xd21e33339" name="xd21e33339src">6</a>; want gij zijt in de +heilige vallei <span class="ex">Towa</span>. <span class= +"versenum">13.</span> En ik heb u gekozen; luister dus aandachtig naar +hetgeen u is geopenbaard. <a id="s20.14" name="s20.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> Waarlijk, ik ben God; er is geen God buiten mij: +aanbid mij dus en doe uw gebed ter mijner herinnering. <span class= +"versenum">15.</span> Waarlijk, het uur komt; ik zal het gewis +duidelijk verkondigen. <span class="versenum">16.</span> Opdat iedere +ziel hare vergelding moge ontvangen voor hetgeen zij met overleg heeft +gedaan. <span class="versenum">17.</span> Laat hij, die niet daarin +gelooft en die zijne lusten volgt, u niet er van afhouden, daaraan te +gelooven, opdat gij niet verdoemd wordet. <a id="s20.18" name= +"s20.18"></a><span class="versenum">18.</span> Wat hebt gij in uwe +rechterhand, <span class="sc">Mozes</span>? <span class= +"versenum">19.</span> Hij antwoordde; Het is mijn staf<span class= +"corr" id="xd21e33381" title="Bron: .">,</span> waarop ik leun, en +waarmede ik bladeren voor mijne kudde afbreek, en welken ik ook voor +andere doeleinden bezig. <span class="versenum">20.</span> God +<span class="pagenum">[<a id="pb346" href="#pb346" name= +"pb346">346</a>]</span>zeide tot hem: Werp dien weg; o <span class= +"sc">Mozes</span>! <span class="versenum">21.</span> En hij wierp dien +weg en zie hij werd eene slang<a class="noteref" id="xd21e33398src" +href="#xd21e33398" name="xd21e33398src">7</a>, die voortliep. <a id= +"s20.22" name="s20.22"></a><span class="versenum">22.</span> God zeide: +Vat haar aan en vrees niet<a class="noteref" id="xd21e33409src" href= +"#xd21e33409" name="xd21e33409src">8</a>; wij zullen haar tot haren +vorigen toestand terugbrengen. <span class="versenum">23.</span> En leg +uwe rechterhand onder uwen linkerarm en zij zal wit worden, zonder +eenig nadeel. Dit zal een ander teeken wezen. <span class= +"versenum">24.</span> Opdat wij u eenige onzer grootste teekenen zullen +doen zien. <a id="s20.25" name="s20.25"></a><span class= +"versenum">25.</span> Ga tot <span class="sc">Pharao</span>; want hij +is zeer goddeloos. <a id="s20.26" name="s20.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> <span class="sc">Mozes</span> antwoordde: Heer! +verwijd mijne borst. <span class="versenum">27.</span> En maak mij +gemakkelijk wat gij mij hebt bevolen. <span class="versenum">28.</span> +En ontbindt den knoop van mijne tong. <a id="s20.29" name= +"s20.29"></a><span class="versenum">29.</span> Opdat zij mijne woorden +kunnen verstaan<a class="noteref" id="xd21e33454src" href="#xd21e33454" +name="xd21e33454src">9</a>. <span class="versenum">30.</span> Geef mij +een raadgever uit mijn gezin. <a id="s20.31" name= +"s20.31"></a><span class="versenum">31.</span> Namelijk <span class= +"sc">Aäron</span>, mijn broeder. <span class="versenum">32.</span> +Omgord mijne lendenen met hem. <span class="versenum">33.</span> En +maak hem tot mijn makker in de zaak<a class="noteref" id= +"xd21e33506src" href="#xd21e33506" name="xd21e33506src">10</a>. +<span class="versenum">34.</span> Opdat wij u dankbaar loven en u +dikwijls herdenken mogen. <span class="versenum">35.</span> Want gij +ziet ons. <span class="versenum">36.</span> God antwoordde: Nu is aan +uw verzoek voldaan, o <span class="sc">Mozes</span>! <span class= +"versenum">37.</span> En wij zijn vroeger genadig omtrent u geweest. +<span class="versenum">38.</span> Toen wij uwe moeder openbaarden wat +haar geboodschapt werd<a class="noteref" id="xd21e33536src" href= +"#xd21e33536" name="xd21e33536src">11</a>, zeggende: <a id="s20.39" +name="s20.39"></a><span class="versenum">39.</span> Leg uwen zoon in +eene kist en werp hem in zee, en de rivier zal hem op het strand +werpen, en mijn vijand en zijn vijand zal hem opnemen en +opvoeden<a class="noteref" id="xd21e33544src" href="#xd21e33544" name= +"xd21e33544src">12</a>. <span class="versenum">40.</span> En ik schonk +u van mijne <span class="pagenum">[<a id="pb347" href="#pb347" name= +"pb347">347</a>]</span>liefde<a class="noteref" id="xd21e33582src" +href="#xd21e33582" name="xd21e33582src">13</a>, opdat gij onder mijne +oogen zoudt opgevoed worden. <a id="s20.41" name= +"s20.41"></a><span class="versenum">41.</span> Toen uwe zuster heen +ging en zeide: Zal ik u tot iemand brengen, die het kind wil +zogen<a class="noteref" id="xd21e33593src" href="#xd21e33593" name= +"xd21e33593src">14</a>? Toen brachten wij u tot uwe moeder terug, opdat +zij gerustgesteld worden en niet bedroefd zijn zou. Gij dooddet eene +ziel en wij redden u van het ongeluk<a class="noteref" id= +"xd21e33602src" href="#xd21e33602" name="xd21e33602src">15</a>; en wij +beproefden u met verschillende proeven. <span class= +"versenum">42.</span> En later woondet gij eenige jaren<a class= +"noteref" id="xd21e33620src" href="#xd21e33620" name= +"xd21e33620src">16</a> onder de inwoners van <span class= +"ex">Madian</span>. Daarop kwaamt gij herwaarts, overeenkomstig ons +besluit, o <span class="sc">Mozes</span>! <span class= +"versenum">43.</span> En ik heb u voor mij zelven gekozen; <a id= +"s20.44" name="s20.44"></a><span class="versenum">44.</span> gaat dus, +gij en uw broeder<a class="noteref" id="xd21e33641src" href= +"#xd21e33641" name="xd21e33641src">17</a>, met mijne teekenen en wees +niet achteloos in mijne herdenking. <span class="versenum">45.</span> +Gaat tot <span class="sc">Pharao</span>; want hij is zeer goddeloos. +<span class="versenum">46.</span> En spreekt bedaard tot hem; misschien +zal hij nadenken, of onze bedreigingen vreezen. <span class= +"versenum">47.</span> Zij antwoordden: O Heer! waarlijk, wij vreezen +dat hij zeer gewelddadig omtrent ons zal handelen, of dat hij nog +buitensporiger zal zondigen. <span class="versenum">48.</span> God +hernam: Vreest niet; want ik ben met u. Ik zal hooren en zien. +<span class="versenum">49.</span> Gaat dus tot hem en zegt: Waarlijk +wij zijn de gezanten van uwen Heer; zendt dus de kinderen Israëls +met ons en mishandel hen niet. Wij zijn met een teeken van uwen Heer +tot u gekomen; en vrede zij op hem, die de ware richting zal volgen. +<span class="versenum">50.</span> Waarlijk, het is ons reeds +geopenbaard, dat hem eene straf zal worden opgelegd, die ons van bedrog +beschuldigen en zich afwenden zal. <span class="versenum">51.</span> En +toen zij hunne zending hadden medegedeeld, zeide <span class= +"sc">Pharao</span>: Wie is uw Heer o <span class="sc">Mozes</span>? +<span class="versenum">52.</span> Hij antwoordde: Hij geeft alle +dingen; hij heeft <span class="pagenum">[<a id="pb348" href="#pb348" +name="pb348">348</a>]</span>die geschapen, en leidt door zijne +voorzienigheid. <a id="s20.53" name="s20.53"></a><span class= +"versenum">53.</span> <span class="sc">Pharao</span> zeide: Wat was dan +de bedoeling der vroegere geslachten<a class="noteref" id= +"xd21e33707src" href="#xd21e33707" name="xd21e33707src">18</a>? +<span class="versenum">54.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: De kennis daarvan is bij mijn Heer. in het boek zijner +besluiten; mijn Heer dwaalt noch vergeet. <span class= +"versenum">55.</span> Hij is het, die de aarde als een bed voor u heeft +uitgespreid, en daarop paden voor u heeft gemaakt; hij is het, die den +regen van den hemel nederzendt, waardoor wij verschillende soorten van +planten doen voortspruiten. <span class="versenum">56.</span> Zeggende: +Eet van een gedeelte en voedt uw vee met het andere deel daarvan. +Waarlijk, hierin zijn teekenen voor hen, die met begrip zijn begaafd. +<span class="versenum">57.</span> Wij hebben u uit aarde geschapen en +tot haar zullen wij u doen terugkeeren, en wij zullen u ten tweede male +daaruit doen voortkomen. <span class="versenum">58.</span> En wij +toonden <span class="sc">Pharao</span> al onze teekenen, welke wij +<span class="sc">Mozes</span> gemachtigd hadden uit te voeren, doch hij +verklaarde die tot logens en weigerde te gelooven. <span class= +"versenum">59.</span> En hij zeide: Zijt gij tot ons gekomen, opdat gij +ons door uwe toovenarijen het bezit van ons land zoudt kunnen +ontrooven, o <span class="sc">Mozes</span>? <a id="s20.60" name= +"s20.60"></a><span class="versenum">60.</span> Waarlijk, wij zullen u +dezelfde toovenarij doen zien; bepaal dus eene samenkomst tusschen ons +en u; wij zullen er niet ontbreken en ook gij niet, op eene gelijke +plaats. <span class="versenum">61.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: Laat onze ontmoeting zijn op den dag van uw plechtig +feest<a class="noteref" id="xd21e33760src" href="#xd21e33760" name= +"xd21e33760src">19</a>, en laat het volk zich op den vollen dag +verzamelen. <span class="versenum">62.</span> En <span class= +"sc">Pharao</span> ging van <span class="sc">Mozes</span> weg en +verzamelde de behendigste toovenaars bij elkander om zijne list uit te +voeren, en kwam daarna op de bepaalde samenkomst. <span class= +"versenum">63.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide tot hem: Wee +kome over u! verzin geene leugen tegen God<a class="noteref" id= +"xd21e33781src" href="#xd21e33781" name="xd21e33781src">20</a>. +<span class="versenum">64.</span> Hij zou u door zijn oordeel geheel +verdelgen; want hij die leugens uitdenkt, zal niet gelukkig zijn. +<span class="versenum">65.</span> En de toovenaars twistten onder +elkander nopens hunne zaak en spraken met elkander in het geheim. +<span class="versenum">66.</span> En zij zeiden: Deze twee zijn +zekerlijk toovenaars; zij trachten u, door hunne toovenarij, het bezit +van uw land te rooven, en uwe voornaamste en aanzienlijkste lieden weg +te voeren. <span class="versenum">67.</span> Verzamel dus al uwe +kunstmiddelen en schaar u daarna in orde; want hij die heden de +bovenhand behoudt, zal gelukkig zijn. <span class="versenum">68.</span> +Zij zeiden: O <span class="sc">Mozes</span>! wilt gij uwen staf het +eerste wegwerpen, of zullen wij de eersten zijn die onze staven +wegwerpen? <span class="versenum">69.</span> Hij antwoordde: Werpt gij +uwe staven het eerste weg. En zie, hunne koorden en hunne staven +schenen hem toe, door hunne tooverij als slangen te loopen<a class= +"noteref" id="xd21e33813src" href="#xd21e33813" name= +"xd21e33813src">21</a>. <span class="versenum">70.</span> Daarom +koesterde <span class="sc">Mozes</span> vrees in zijn hart. +<span class="versenum">71.</span> Maar wij zeiden tot hem: Vrees niet; +want gij zult de bovenhand behouden. <span class="versenum">72.</span> +Werp dus den staf weg, die zich <span class="pagenum">[<a id="pb349" +href="#pb349" name="pb349">349</a>]</span>in uwe rechterhand bevindt, +en hij zal de schijnbare slangen verslinden welke zij gemaakt hebben; +want hetgeen zij gemaakt hebben is slechts de kunstgreep van een +toovenaar, en een toovenaar zal niet gelukkig zijn van waar hij ook +moge komen. <a id="s20.73" name="s20.73"></a><span class= +"versenum">73.</span> En de toovenaars vielen neder toen zij het wonder +zagen, dat door <span class="sc">Mozes</span> was uitgevoerd, en zij +aanbaden, zeggende: Wij gelooven in den Heer van <span class= +"sc">Aäron</span> en van <span class="sc">Mozes</span>! +<span class="versenum">74.</span> <span class="sc">Pharao</span> zeide +tot hen: Gelooft gij in hem, alvorens ik u verlof geef? Waarlijk, hij +is uw meester, die u in de toovenarij heeft onderricht. Maar ik zal +zekerlijk uwe handen en uwe voeten aan de tegenovergestelde zijde +afsnijden, en ik zal u kruisigen aan stammen van palmboomen<a class= +"noteref" id="xd21e33862src" href="#xd21e33862" name= +"xd21e33862src">22</a>, en gij zult weten, wie van ons gestrenger in +het straffen is, en uwe smarten langer kan doen aanhouden. <span class= +"versenum">75.</span> Wij zullen nimmer meer eerbied voor u hebben, +zeiden zij, dan voor deze duidelijke wonderen, die ons getoond zijn, of +ook voor hem die ons heeft geschapen. Spreek dus de straf over ons uit, +welke gij op het punt staat uit te spreken; want gij kunt alleen in dit +leven straffen. Waarlijk, wij gelooven in onzen Heer, opdat hij ons +onze zonden moge vergeven en de toovenarij, welke gij ons hebt +gedwongen uit te oefenen; maar God kan beter beloonen en is meer dan +gij in staat, de straf te verlengen. <span class="versenum">76.</span> +Waarlijk, al wie op den dag des oordeels voor zijn Heer zal verschijnen +met misdaden belast, zal de hel tot belooning hebben; hij zal daarin +noch sterven, noch leven. <span class="versenum">77.</span> Wie een +waar geloovige was en rechtvaardigheid zal hebben uitgeoefend, voor +dezen zijn de graden van het grootste geluk bereid. <span class= +"versenum">78.</span> Namelijk tuinen van eeuwig verblijf<a class= +"noteref" id="xd21e33885src" href="#xd21e33885" name= +"xd21e33885src">23</a>, die door rivieren zullen besproeid worden. +Eeuwig zullen zij daarin verblijven, en dit zal de belooning zijn voor +hem, die zuiver zal wezen. <a id="s20.79" name= +"s20.79"></a><span class="versenum">79.</span> En wij spraken door +openbaring tot <span class="sc">Mozes</span>, zeggende<span class= +"corr" id="xd21e33901" title="Bron: .">:</span> Vertrek met mijne +dienaren des nachts uit <span class="ex">Egypte</span> en sla de +wateren met uwen staf, en maak hun een droog pad door de zee<a class= +"noteref" id="xd21e33908src" href="#xd21e33908" name= +"xd21e33908src">24</a>. <span class="versenum">80.</span> Vrees niet +dat <span class="sc">Pharao</span> U zal overvallen, en wees niet bang. +<span class="versenum">81.</span> En toen <span class="sc">Mozes</span> +aldus had gehandeld, vervolgde <span class="sc">Pharao</span> hem met +zijne strijdmachten, en de wateren der zee overdekten hen. En +<span class="sc">Pharao</span> deed zijn volk dwalen en hij leidde hen +niet op den rechten weg. <a id="s20.82" name="s20.82"></a><span class= +"versenum">82.</span> Aldus, o kinderen Israëls! bevrijdden wij u +van uwen vijand, en wij wezen u de rechterzijde van den berg +<span class="ex">Sinaï</span> aan, om <span class= +"sc">Mozes</span> te spreken en hem de wet te geven, en wij deden manna +en kwakkels op u nederdalen<a class="noteref" id="xd21e33958src" href= +"#xd21e33958" name="xd21e33958src">25</a>, zeggende: <span class= +"versenum">83.</span> Eet van de goede dingen, welke wij u tot voedsel +hebben gegeven, en zondig daarin niet<a class="noteref" id= +"xd21e33968src" href="#xd21e33968" name="xd21e33968src">26</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb350" href="#pb350" name= +"pb350">350</a>]</span>opdat mijne verontwaardiging niet opgewekt +worde; want hij over wien mijn toorn zal komen, zal verloren zijn. +<span class="versenum">84.</span> Maar ik zal barmhartig zijn omtrent +hem, die berouw gevoelen en gelooven zal, en doet wat goed is, en die +op den rechten weg zal volgen. <span class="versenum">85.</span> Wat +heeft u, o <span class="sc">Mozes</span>! uw volk doen verlaten om de +wet te ontvangen? <span class="versenum">86.</span> Hij antwoordde: Zij +volgen mijne voetstappen, en ik heb mij gehaast tot u te gaan, opdat ik +u aangenaam zou mogen wezen. <a id="s20.87" name= +"s20.87"></a><span class="versenum">87.</span> God zeide: Wij hebben uw +volk sedert uw vertrek reeds beproefd<a class="noteref" id= +"xd21e33994src" href="#xd21e33994" name="xd21e33994src">27</a>, en +<span class="sc">Al Sameri</span><a class="noteref" id="xd21e34008src" +href="#xd21e34008" name="xd21e34008src">28</a> heeft hen tot afgoderij +verleid. <a id="s20.88" name="s20.88"></a><span class= +"versenum">88.</span> Daarom keerde <span class="sc">Mozes</span> +vertoornd en zeer bedroefd tot zijn volk terug<a class="noteref" id= +"xd21e34050src" href="#xd21e34050" name="xd21e34050src">29</a>. +<span class="versenum">89.</span> En hij zeide: O mijn volk! heeft uw +Heer u niet de uitmuntendste belofte gedaan<a class="noteref" id= +"xd21e34060src" href="#xd21e34060" name="xd21e34060src">30</a>? Scheen +de tijd van mijne afwezigheid u te lang toe? Of begeerdet gij dat de +verontwaardiging van uwen Heer over u zou komen, en hebt gij daarom de +belofte niet gehouden, welke gij mij gaaft? <a id="s20.90" name= +"s20.90"></a><span class="versenum">90.</span> Zij antwoordden: Wij +hebben niet geschonden hetgeen wij u uit eigen beweging beloofden: maar +men beval ons, verscheiden lasten goud en zilver van de versierselen +des volks aan te dragen, en wij wierpen die in het vuur, en evenzoo +wierp <span class="sc">Al Sameri</span> er in, hetgeen hij had +verzameld, en hij bracht er een lichamelijk kalf uit voort<a class= +"noteref" id="xd21e34071src" href="#xd21e34071" name= +"xd21e34071src">31</a>, dat loeide. En <span class="sc">Al +Sameri</span> en zijne makkers zeiden: Dit is uw God en de God van +<span class="sc">Mozes</span>; doch hij had hem vergeten en is +weggegaan om een ander te zoeken. <span class="versenum">91.</span> +Zagen zij dus niet, dat hun afgod hun <span class="pagenum">[<a id= +"pb351" href="#pb351" name="pb351">351</a>]</span>geen antwoord gaf en +niet in staat was hen te benadeelen of voordeel te doen? <a id="s20.92" +name="s20.92"></a><span class="versenum">92.</span> En <span class= +"sc">Aäron</span> had vroeger wel tot hen gezegd: O mijn volk! +door dit kalf wordt gij slechts beproefd; want uw Heer is barmhartig: +volgt mij dus en gehoorzaamt mijn bevel. <span class= +"versenum">93.</span> Zij antwoorden: Wij zullen nimmer ophouden het +kalf te aanbidden, tot dat <span class="sc">Mozes</span> bij ons +terugkeert. <a id="s20.94" name="s20.94"></a><span class= +"versenum">94.</span> En toen <span class="sc">Mozes</span> was +teruggekeerd, zeide hij: O <span class="sc">Aäron</span>! wat +verhinderde u mij te volgen, toen gij zaagt dat zij zich +afwendden<a class="noteref" id="xd21e34115src" href="#xd21e34115" name= +"xd21e34115src">32</a>? Zijt gij ongehoorzaam aan mijn bevel geweest? +<span class="versenum">95.</span> <span class="sc">Aäron</span> +antwoordde: O zoon mijner moeder! trek mij niet bij mijn baard, of bij +het haar van mijn hoofd. Waarlijk, ik vreesde dat gij mij zoudt zeggen: +Gij hebt eene scheiding tusschen de kinderen Israëls gemaakt, en +gij hebt mijne woorden niet in acht genomen<a class="noteref" id= +"xd21e34132src" href="#xd21e34132" name="xd21e34132src">33</a>. <a id= +"s20.96" name="s20.96"></a><span class="versenum">96.</span> +<span class="sc">Mozes</span> zeide tot <span class="sc">Al +Sameri</span>: Wat was uw voornemen, o <span class="sc">Sameri</span>? +Hij antwoordde: Ik zag wat zij niet zagen<a class="noteref" id= +"xd21e34149src" href="#xd21e34149" name="xd21e34149src">34</a>; daarom +nam ik eene handvol stof van de voetstappen van Gods gezant en wierp +het in het gesmolten kalf<a class="noteref" id="xd21e34168src" href= +"#xd21e34168" name="xd21e34168src">35</a>; want mijn gemoed bracht mij +daartoe. <a id="s20.97" name="s20.97"></a><span class= +"versenum">97.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide: Verwijder u; +uwe straf in dit leven zal zijn, dat gij hen welke gij ontmoet, zult +zeggen: Raak mij niet aan<a class="noteref" id="xd21e34182src" href= +"#xd21e34182" name="xd21e34182src">36</a>! en gij zijt met vreeselijker +pijnen in het volgende leven bedreigd, welke gij nimmer zult ontkomen. +<span class="pagenum">[<a id="pb352" href="#pb352" name= +"pb352">352</a>]</span>Werp thans uw oog op uwen god, dien gij met +zooveel onderwerping hebt aangebeden; waarlijk wij zullen dien +verbranden<a class="noteref" id="xd21e34206src" href="#xd21e34206" +name="xd21e34206src">37</a>, tot stof verkeeren en in de zee werpen. +<span class="versenum">98.</span> Uw God is de ware God, buiten wien +geen andere God bestaat; hij bevat alle dingen door zijne wijsheid. +<span class="versenum">99.</span> Zoo geven wij u, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! het verhaal, van hetgeen vroeger is geschied, en +wij hebben u eene vermaning van ons gegeven. <span class= +"versenum">100.</span> Hij die zich daarvan afwendt, zal zekerlijk +eenen last van schuld op den dag der opstanding torschen. <span class= +"versenum">101.</span> Hij zal dien eeuwig dragen; en een ondragelijke +last zal het op den dag der opstanding zijn<a class="noteref" id= +"xd21e34229src" href="#xd21e34229" name="xd21e34229src">38</a>. <a id= +"s20.102" name="s20.102"></a><span class="versenum">102.</span> Op dien +dag zal de trompet klinken, en wij zullen de zondaren op dien dag +verzamelen die dan grijze oogen zullen hebben<a class="noteref" id= +"xd21e34240src" href="#xd21e34240" name="xd21e34240src">39</a>. +<span class="versenum">103.</span> Zij zullen met eene zachte stem tot +elkander spreken, zeggende: Gij zijt er niet langer dan tien dagen +gebleven<a class="noteref" id="xd21e34262src" href="#xd21e34262" name= +"xd21e34262src">40</a>. <span class="versenum">104.</span> Wij weten +wel dat hunne opperhoofden willen zeggen, als zij zullen antwoorden: +Gij zijt niet langer dan een dag gebleven<span class="corr" id= +"xd21e34270" title="Bron: ,">.</span> <a id="s20.105" name= +"s20.105"></a><span class="versenum">105.</span> Zij zullen u +ondervragen, nopens de bergen; antwoord: Mijn Heer zal die tot stof +verkeeren en verspreiden. <span class="versenum">106.</span> Hij zal +die in eene effen vallei veranderen; gij zult geen deel daarvan hooger +of lager dan het ander zien. <span class="versenum">107.</span> Op dien +dag zal de mensch den engel volgen, die hem tot het oordeel zal +oproepen, niemand zal de macht hebben zich van deze af te wenden en +hunne stemmen zullen zacht klinken voor den Barmhartige; ook zult gij +niets anders hooren dan den doffen klank van hunnen voet. <span class= +"versenum">108.</span> Op dien dag zal de tusschenkomst van niemand +voor den ander voordeelig zijn, behalve van hem, aan wien de +Barmhartige verlof<a class="noteref" id="xd21e34290src" href= +"#xd21e34290" name="xd21e34290src">41</a> zal gegeven hebben en die de +bekentenis van het ware geloof zal hebben uitgesproken. <span class= +"versenum">109.</span> God kent wat vóór hen en wat +achter hen is, maar ze begrijpen dat niet. <span class= +"versenum">110.</span> Hunne gezichten zullen voor den levenden en den +onveranderlijken God vernederd worden<a class="noteref" id= +"xd21e34305src" href="#xd21e34305" name="xd21e34305src">42</a>. En hij +die <span class="pagenum">[<a id="pb353" href="#pb353" name= +"pb353">353</a>]</span>zijne onrechtvaardigheid draagt, zal ongelukkig +worden. <span class="versenum">111.</span> Maar hij die goede werken +doet en een waar geloovige is, zal geene onrechtvaardigheid of geene +vermindering vreezen van zijne belooning door God. <a id="s20.112" +name="s20.112"></a><span class="versenum">112.</span> En zoo hebben wij +dit boek nedergezonden, zijnde een Koran in de Arabische taal, en wij +hebben daarin verschillende bedreigingen en beloften opgenomen, ten +einde de menschen God zouden vreezen, en opdat dit eenige overpeinzing +in hen zou opwekken. <a id="s20.113" name="s20.113"></a><span class= +"versenum">113.</span> Hoogverheven zij dus God, de Koning, de +Waarheid! Wees niet haastig in het ontvangen of overbrengen van den +Koran, alvorens u die geheel geopenbaard zij<a class="noteref" id= +"xd21e34323src" href="#xd21e34323" name="xd21e34323src">43</a>, en zeg: +Heer! vermeerder mijn verstand. <a id="s20.114" name= +"s20.114"></a><span class="versenum">114.</span> Wij gaven vroeger een +bevel aan <span class="sc">Adam</span>; maar hij vergat het<a class= +"noteref" id="xd21e34345src" href="#xd21e34345" name= +"xd21e34345src">44</a> en at van de verboden vrucht, en wij vonden geen +vast besluit in hem. <a id="s20.115" name="s20.115"></a><span class= +"versenum">115.</span> En gedenk toen wij tot de engelen zeiden: +Aanbidt <span class="sc">Adam</span>, en zij baden hem aan, maar +<span class="sc">Eblis</span> weigerde<a class="noteref" id= +"xd21e34371src" href="#xd21e34371" name="xd21e34371src">45</a>. En wij +zeiden: O <span class="sc">Adam</span>! dit is een vijand van u en uwe +vrouw, neem u dus in acht, opdat hij u niet uit het paradijs +verwijdere; want dan zoudt gij ellendig zijn. <span class= +"versenum">116.</span> Waarlijk wij hebben een voorraad voor u +verzameld, opdat gij daarin niet van honger zoudt omkomen, of naakt +zoudt zijn. <span class="versenum">117.</span> Ook zult gij daarin niet +van dorst sterven, noch door hitte lastig gevallen worden. <a id= +"s20.118" name="s20.118"></a><span class="versenum">118.</span> Maar +Satan blies hem slechte ingevingen in, zeggende: O <span class= +"sc">Adam</span>! zal ik u naar den boom der eeuwigheid brengen en naar +eene macht die nimmer eindigt? <span class="versenum">119.</span> Zij +aten beiden daarvan, zagen hunne naaktheid, en naaiden bladeren van het +paradijs bij elkander om zich te bedekken<a class="noteref" id= +"xd21e34404src" href="#xd21e34404" name="xd21e34404src">46</a>. En zoo +werd <span class="sc">Adam</span> ongehoorzaam aan zijn Heer, en werd +verleid. <a id="s20.120" name="s20.120"></a><span class= +"versenum">120.</span> Later nam de Heer zijn berouw aan, en hij wendde +zich tot hem en leidde hem. <span class="versenum">121.</span> En God +zeide: Gaat allen heen; gij zult elkanders vijanden zijn. Maar later +zal eene leiding van mij tot u komen<a class="noteref" id= +"xd21e34422src" href="#xd21e34422" name="xd21e34422src">47</a>. +<span class="versenum">122.</span> En wie mijne leiding volgt zal niet +dwalen, en hij zal niet ongelukkig zijn. <span class= +"versenum">123.</span> Maar wie zich van mijne vermaning afwendt zal +waarlijk een ellendig leven leiden. <a id="s20.124" name= +"s20.124"></a><span class="versenum">124.</span> En wij zullen hem +<span class="pagenum">[<a id="pb354" href="#pb354" name= +"pb354">354</a>]</span>blind voor ons doen verschijnen op den dag der +opstanding. <span class="versenum">125.</span> En hij zal zeggen: O +Heer! waarom hebt gij mij blind voor u gebracht, terwijl ik vroeger +helder zag? <span class="versenum">126.</span> God zal antwoorden: Wij +hebben aldus gehandeld, omdat onze teekens tot u zijn gekomen en gij +die vergat, en evenzoo zult gij op dezen dag worden vergeten. +<span class="versenum">127.</span> En zoo zullen wij hem vergelden, die +achteloos <span class="corr" id="xd21e34456" title= +"Bron: zijn">is</span> en niet in de teekens van zijn Heer gelooven +zal; en de straf van het volgende leven zal strenger en drukkender zijn +dan de straf van dit leven. <span class="versenum">128.</span> Is het +den bewoners van <span class="ex">Mekka</span> niet bekend, hoeveel +geslachten wij vóór hen hebben verdelgd, in wier +woonplaatsen zij wandelen<a class="noteref" id="xd21e34466src" href= +"#xd21e34466" name="xd21e34466src">48</a>? Waarlijk, hierin zijn +teekenen gelegen voor hen, die met verstand zijn begaafd. <span class= +"versenum">129.</span> En indien te voren niet een besluit van uwen +Heer tot hun uitstel ware uitgegaan, zou hunne verdelging noodzakelijk +zijn gevolgd; maar er is een zekere tijd door God voor hunne straf +vastgesteld. <a id="s20.130" name="s20.130"></a><span class= +"versenum">130.</span> Daarom, o <span class="sc">Mahomet</span>! +verdraag met geduld wat zij zeggen en verhef den lof van uwen Heer voor +het opgaan der zon en voor haren ondergang, en loof hem in de uren des +nachts en op de uiteinden van den dag<a class="noteref" id= +"xd21e34487src" href="#xd21e34487" name="xd21e34487src">49</a>, opdat +gij waardig moogt zijn Gods gunst te ontvangen. <span class= +"versenum">131.</span> En werp uwe oogen niet op datgene wat wij aan +verschillende ongeloovigen hebben verleend, om zich er in te verheugen: +namelijk den glans van dit leven<a class="noteref" id="xd21e34501src" +href="#xd21e34501" name="xd21e34501src">50</a>, om hen daardoor te +beproeven; want het deel van uwen Heer<a class="noteref" id= +"xd21e34507src" href="#xd21e34507" name="xd21e34507src">51</a> is beter +en van langeren duur. <a id="s20.132" name="s20.132"></a><span class= +"versenum">132.</span> Beveel uw gezin het gebed in acht te nemen, en +gij, volhard er in. Wij verlangen niet van u, dat gij zult arbeiden om +voedsel voor ons te verwerven; wij zullen u voorzien; want voor de +vroomheid is eene goede belooning weggelegd<a class="noteref" id= +"xd21e34514src" href="#xd21e34514" name="xd21e34514src">52</a>. +<span class="versenum">133.</span> De ongeloovigen zeggen: Zoo lang hij +niet met een teeken van zijn Heer tot ons zal komen, zullen wij niet in +hem gelooven. Is er door de openbaring van den Koran niet eene +duidelijke verklaring tot hen gekomen van hetgeen in de vroegere deelen +van de schrift is bevat? <span class="versenum">134.</span> Indien wij +hen door een oordeel hadden verdelgd, vóór de Koran werd +geopenbaard <span class="pagenum">[<a id="pb355" href="#pb355" name= +"pb355">355</a>]</span>zouden zij bij de opstanding hebben gezegd: O +Heer! hoe konden wij gelooven, naardien gij ons geen gezant hebt +gezonden, om uwe teekenen te doen volgen, alvorens wij vernederd en met +schande bedekt werden? <span class="versenum">135.</span> Zeg: Ieder +onzer wacht de uitkomst; wacht dus; want gij zult zekerlijk hierna +weten, wie den rechten weg hebben gevolgd, en welke op den rechten weg +zijn geleid.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33191" href="#xd21e33191src" name="xd21e33191">1</a></span> De +beteekenis van deze letters, waarmede het eerste vers aanvangt, en die +daarom voor den titel zijn genomen, is niet met zekerheid op te geven. +Sommigen meenen echter, dat zij er staan in plaats van <span class= +"ex">Ya rajol</span>, zijnde: O mensch! deze vertolking welke, naar het +schijnt niet gemakkelijk uit het Arabisch is te verklaren wordt in +zekere overlevering van het Ethiopisch afgeleid (<span class= +"sc">Moham. Ebn Abd al Baki</span>, <span class="ex">ex trad. +Acreman</span>, <span class="sc">Ebdae Abi Sofian</span>). Sommigen +zien in de letters het woord <span class="ex">Ta, d.i. Tred</span>, er +bij voegende, dat <span class="sc">Mahomet</span> in den nacht toen +deze plaats werd geopenbaard, waakte en bad, en daarbij slechts op +één voet stond, zoodat hem hier werd bevolen, het zich +gemakkelijk te maken en beide voeten op den grond te zetten. Anderen +weder beweren, dat de eerste letter <span class="ex">Tuba</span> +gelukzaligheid en de laatste <span class="ex">Hawiyat</span> beteekent, +zijnde de onderste afdeeling der hel, <span class="ex">Tah</span> is +ook een tusschenwerpsel waarbij stilte wordt bevolen, en zou daarom op +deze plaats niet ongepast zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33226" href="#xd21e33226src" name="xd21e33226">2</a></span> +Hetzij door hunne ijverige zorg voor de bekeering der ongeloovigen, of +door zich te vermoeien met waken, en de uitoefening van andere +godsdienstige plichten. Het schijnt namelijk, dat de Koreïshieten +de buitengewone vermoeienissen, welke hij in dit opzicht leed, als het +gevolg aanvoerden van de omstandigheid, dat hij hunnen godsdienst had +verlaten (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33260" href="#xd21e33260src" name="xd21e33260">3</a></span> Wij +doen hier eens voor altijd opmerken, dat het woord God met eene groote +G telkens door ons is genomen voor het Arabische woord <span class= +"ex">Allah</span>, de eenige God, terwijl god, goedheid, voor het +Arabische woord <span class="ex">illah</span>, zonder lidwoord is +gekozen. Zie voorts <a href="#s7.179">Hoofdstuk VII, vers 179</a> en op +verschillende andere plaatsen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33278" href="#xd21e33278src" name="xd21e33278">4</a></span> Het +verhaal van de geschiedenis van <span class="sc">Mozes</span>, hetgeen +hier het grootste deel van het hoofdstuk inneemt, werd aangewezen om +<span class="sc">Mahomet</span> door zijn voorbeeld aan te moedigen, +aan de roeping van profeet met vastheid des harten te voldoen, daar hij +dan verzekerd kon zijn, dezelfde hulp van God te ontvangen. Men zegt +namelijk, dat dit hoofdstuk een der eerst geopenbaarden was +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33299" href="#xd21e33299src" name="xd21e33299">5</a></span> De +uitleggers zeggen, dat <span class="sc">Mozes</span> van <span class= +"sc">Shoaib</span>, of <span class="sc">Jethro</span> zijn schoonvader, +verlof ontvangen hebbende om zijne moeder te bezoeken, met zijn gezin +van <span class="ex">Midian</span> naar <span class="ex">Egypte</span> +vertrok. Toen hij echter aan de vallei van <span class="ex">Towa</span> +kwam, waarin de berg <span class="ex">Sinaï</span> was gelegen, +gevoelde zijne vrouw barensweën en werd gedurende een zeer +duisteren en sneeuwachtigen nacht, van een zoon verlost. Ook was hij +van zijnen weg afgedwaald, en zijn vee verstrooid, toen hij plotseling +ter zijde van een berg een vuur zag, dat, toen hij naderbij kwam, in +een groen bosch bleek te branden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33339" href="#xd21e33339src" name="xd21e33339">6</a></span> Dit +was een teeken van nederigheid en eerbied. Sommige beweren echter, dat +er eenige onreinheid in de schoenen was, omdat die van de huid van een +ongetemde ezel waren vervaardigd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33398" href="#xd21e33398src" name="xd21e33398">7</a></span> Die +eerst niet dikker dan de staf was, maar later tot eene buitengewone +dikte opzwol (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33409" href="#xd21e33409src" name="xd21e33409">8</a></span> Toen +<span class="sc">Mozes</span> zag, dat de slang zich met groote +snelheid voortbewoog en steenen en boomen verzwolg, was hij verschrikt +en ontvluchtte haar. Toen hij echter op deze woorden van God den moed +herkreeg, had hij de onverschrokkenheid, de slang bij de kinnebakken te +vatten (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33454" href="#xd21e33454src" name="xd21e33454">9</a></span> Want +<span class="sc">Mozes</span> had een spraakgebrek, dat door het +volgende geval werd veroorzaakt. Eens, toen hij nog een kind was, en +<span class="sc">Pharao</span> hem in zijn armen hield, trok hij +plotseling aan diens baard en plukte daaraan op zeer ruwe wijze. +<span class="sc">Pharao</span> ontstak daardoor in zulk een hevigen +toorn, dat hij beval, <span class="sc">Mozes</span> ter dood te doen +brengen. Zijne vrouw <span class="sc">Asia</span> deed hem echter +opmerken, dat hij slechts een kind was, dat geen onderscheid wist +tusschen een brandende kool en een robijn; waarop <span class= +"sc">Pharao</span> beval, dat men daarvan de proef zou nemen. Daarop +plaatste men een gloeiende kool en een robijn voor <span class= +"sc">Mozes</span>. Deze nam de kool en stak die in zijn mond, waardoor +hij zich de tong verbrandde, en hierna schonk <span class= +"sc">Pharao</span> hem vergiffenis. Vergelijk <span class="ex">Shalsh. +Hakobb</span>. p. 11.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33506" href="#xd21e33506src" name="xd21e33506">10</a></span> Het +Arabisch woord is <span class="ex">Wezir</span>, waarmede iemand wordt +bedoeld, aan wien het opperbeheer der zaken onder een vorst is +opgedragen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33536" href="#xd21e33536src" name="xd21e33536">11</a></span> De +uitleggers zijn het niet eens over de wijze, waarop deze openbaring +werd gedaan, hetzij door eene persoonlijke ingeving, door een droom, +een profeet of een engel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33544" href="#xd21e33544src" name="xd21e33544">12</a></span> De +uitleggers zeggen, dat zijne moeder dienovereenkomstig een kistje van +papyrus maakte en dit met pek besmeerde, waarop zij er eenig katoen in +legde. Daarop plaatste zij het kind er in en wierp het in de rivier, +waarvan een tak in den tuin van <span class="sc">Pharao</span> uitliep. +De stroom dreef het kistje van daar in een vischvijver, aan welks boord +<span class="sc">Pharao</span> toen met zijne vrouw <span class= +"sc">Asia</span> zat, die eene dochter van <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e33555" href="#xd21e33555" name= +"xd21e33555">347n</a>]</span><span class="sc">Mozahem</span> was. De +koning beval, dat het kistje opgenomen en geopend zou worden. Men vond +er een schoon kind in, waar <span class="sc">Pharao</span> behagen in +schepte, zoodat hij beval, dat het zou worden opgevoed (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>). Sommige schrijvers vermelden eene +wonderdadige redding van <span class="sc">Mozes</span>, +vóór hij in het kistje werd gelegd. Zij verhalen +namelijk, dat zijne moeder hem voor de beambten van <span class= +"sc">Pharao</span> in een oven had verborgen. Terwijl de moeder afwezig +was, ontstak de zuster een groot vuur in den oven, om dien te stoken, +niet wetende dat zich het kind aldaar bevond. Hij werd er echter later +ongedeerd uitgenomen (<span class="sc">Abu’lpeda</span> enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33582" href="#xd21e33582src" name="xd21e33582">13</a></span> Dat +is: ik gaf liefde voor u in de harten van hen die u zagen, en +voornamelijk in het hart van <span class="sc">Pharao</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33593" href="#xd21e33593src" name="xd21e33593">14</a></span> De +Mahomedanen beweren, dat men onderscheidene zoogsters bracht, maar dat +het kind weigerde de borst van eene van haar te vatten, tot dat zijne +zuster <span class="sc">Mirjam</span>, die gekomen was om tijding +nopens hem te vernemen, haar zeide, dat zij eene zoogster zou zoeken en +daarop zijne moeder bracht (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33602" href="#xd21e33602src" name="xd21e33602">15</a></span> +<span class="sc">Mozes</span> doodde namelijk een Egyptenaar bij de +verdediging van een zwaar mishandelden Israëliet en ontkwam het +gevaar daarvoor gestraft te worden, door naar <span class= +"ex">Midian</span> te vluchten, dat op een afstand van acht dagreizen +van <span class="ex">Mesr</span> was gelegen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33620" href="#xd21e33620src" name="xd21e33620">16</a></span> +Zijnde: Tien (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33641" href="#xd21e33641src" name="xd21e33641">17</a></span> Daar +<span class="sc">Aäron</span> op dien tijd was gekomen om zijn +broeder te ontmoeten, hetzij door eene goddelijke ingeving, hetzij dat +hij kennis droeg van zijn voornemen om naar <span class= +"ex">Egypte</span> terug te keeren (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33707" href="#xd21e33707src" name="xd21e33707">18</a></span> +Zijnde: Geluk of ellende na den dood.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33760" href="#xd21e33760src" name="xd21e33760">19</a></span> +Hetwelk waarschijnlijk de eerste dag van het nieuwe jaar was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33781" href="#xd21e33781src" name="xd21e33781">20</a></span> Door +te zeggen dat de mirakelen in zijn naam gedaan, de gevolgen van +toovenarij zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33813" href="#xd21e33813src" name="xd21e33813">21</a></span> Zij +bedekte de staven met kwikzilver, dat hen door de hitte der zon deed +bewegen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>. Zie <a href= +"#s7.112">Hoofdstuk VII, vers 112</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33862" href="#xd21e33862src" name="xd21e33862">22</a></span> Zie +<a href="#s7.120">Hoofdstuk VII, vers 120</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33885" href="#xd21e33885src" name="xd21e33885">23</a></span> +Letterlijk de tuinen van <span class="ex">Eden</span>. Zie <a href= +"#s9.73">Hoofdstuk IX, vers 73</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33908" href="#xd21e33908src" name="xd21e33908">24</a></span> De +uitleggers voegen er bij, dat de zee in twaalf afzonderlijke paden +verdeeld was, zijnde een voor iederen stam (<span class="sc">Al +Beidâwi</span> <span class="sc">Abu’lfed</span>, in +<span class="ex">Hist.</span> R. <span class="sc">Eliëz</span>, +<span class="ex">Pirke</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33958" href="#xd21e33958src" name="xd21e33958">25</a></span> Zie +<a href="#s2.44">Hoofdstuk II, vers 44</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33968" href="#xd21e33968src" name="xd21e33968">26</a></span> Door +ondankbaarheid, buitensporigheid, of slecht gedrag.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e33994" href="#xd21e33994src" name="xd21e33994">27</a></span> Zij +gingen gedurende de eerste twintig dagen van <span class= +"sc">Mozes’</span> afwezigheid voort, den waren God te aanbidden, +welken tijd zij, door de nachten mede in rekening te brengen, als +veertig dagen beschouwden. Zij beweerden diensvolgens, dat zij den +vollen tijd ten einde gebracht hadden, dien <span class= +"sc">Mozes</span> hun had bevolen, waarna zij tot aanbidding van het +gouden kalf vervielen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34008" href="#xd21e34008src" name="xd21e34008">28</a></span> Dit +was zijn eigen naam niet, maar hij werd aldus genoemd, omdat hij tot +zekeren stam onder de Israëlieten behoorde, Samaritanen genaamd. +(Daardoor doen de Mahomedanen op vreemdsoortige wijze hunne onkunde in +de geschiedenis blijken). Sommigen zeggen echter, dat hij een proseliet +was, maar een huichelaar en afkomstig van Kirman of eene andere +nabijgelegen plaats. Zijn ware naam was <span class="sc">Mozes</span> +of <span class="sc">Moesa Ebn Dhafar</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.) <span class="sc">Selden</span> is van oordeel, +dat deze persoon niemand anders was dan <span class= +"sc">Aäron</span> zelf (die werkelijk de vervaardiger van het kalf +was), en dat hij hier <span class="sc">Al Sameri</span> wordt genoemd, +naar het Hebreeuwsche werkwoord <span lang= +"he">שמר</span>, bewaren (<span class= +"sc">Selden</span>, <span class="ex">de Diis syris</span>, <span class= +"ex">Synt</span>, 1. c 4), omdat hij gedurende de afwezigheid van zijn +broeder op den berg, de bewaarder of beschermer der kinderen +Israëls was, hetgeen eene zeer vernuftige veronderstelling is, die +niet geheel onvereenigbaar met den tekst van den Koran kan worden +genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34050" href="#xd21e34050src" name="xd21e34050">29</a></span> +Zijnde: nadat hij zijn verblijf van veertig dagen op den berg volbracht +en de wet ontvangen had (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34060" href="#xd21e34060src" name="xd21e34060">30</a></span> +Zijnde: de wet, die eene gemakkelijke en zekere leiding bevat om u op +den rechten weg te voeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34071" href="#xd21e34071src" name="xd21e34071">31</a></span> Zie +<a href="#s7">Hoofdstuk VII</a>, noot van vers 146.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34115" href="#xd21e34115src" name="xd21e34115">32</a></span> In +deze woorden wordt <span class="sc">Aäron</span> door <span class= +"sc">Mozes</span> berispt, zijnen ijver niet ondersteund te hebben, +door de wapenen tegen de afgodendienaars op te vatten, of dat hij hem +niet op den berg was komen opzoeken om hem met hunne +weêrspannigheid bekend te maken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34132" href="#xd21e34132src" name="xd21e34132">33</a></span> +Zijnde: indien ik de wapenen tegen de aanbidders van het kalf had +opgevat, zoudt gij zeggen, dat ik een opstand had veroorzaakt, of +indien ik tot u ware gekomen, zoudt gij mij gegispt hebben wegens het +verlaten van mijn post, en dat ik uwe terugkomst niet had afgewacht, om +te herstellen wat er verkeerds bedreven was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34149" href="#xd21e34149src" name="xd21e34149">34</a></span> +Zijnde: dat de gezant, die hun van God werd gezonden, een zuivere geest +was, en dat zijne voetstappen leven gaven aan alles wat zij aanraakten; +daar deze geest niemand anders was dan de engel <span class= +"sc">Gabriël</span>, op het paard des levens gezeten. Daarom +maakte ik gebruik van het stof van zijn voet, om het gegoten kalf te +geven. Men beweert ook dat <span class="sc">Al Sameri</span> den engel +kende, daar die hem gered en zorg voor hem gedragen had, toen hij, een +kind, door zijne moeder, uit vrees voor <span class="sc">Pharao</span> +te vondeling gelegd was (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<a id="xd21e34163" name="xd21e34163"></a><span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34168" href="#xd21e34168src" name="xd21e34168">35</a></span> Zie +<a href="#s2.48">Hoofdstuk II vers 48</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34182" href="#xd21e34182src" name="xd21e34182">36</a></span> +Opdat gij hen niet met eene brandende koorts zoudt aansteken; want dit +was het gevolg, als iemand hem aanraakte, terwijl hetzelfde geschiedde +met de personen welke hij aanraakte. Daarom was hij verplicht, alle +verkeer met anderen te vermijden en werd hij mede door hen geschuwd, +behalve hij als een wild dier in de woestijn ronddwaalde (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Van hier wordt de gevolgtrekking +gemaakt, dat een stam der Samaritaansche Joden die gezegd wordt een +zeker eiland in de <span class="ex">Roode zee</span> te bewonen, de +afstammelingen zijn van dezen <span class="sc">Al Sameri</span>, omdat +het nog heden hun bijzonder onderscheidingsteeken is, dat zij dezelfde +woorden gebruiken als zij iemand ontmoeten, namelijk <span class= +"ex">La mesas</span>, zijnde: Raak mij niet aan (Zie <span class= +"ex">Geogr. Nub.</span> p. 45).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34206" href="#xd21e34206src" name="xd21e34206">37</a></span> Of, +zooals deze plaats mede kan worden vertaald: wij zullen doen afvijlen. +De hierboven gebruikte uitdrukking is echter de meer gebruikelijke.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34229" href="#xd21e34229src" name="xd21e34229">38</a></span> Zie +<a href="#s6.31">Hoofdstuk VI, vers 31</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34240" href="#xd21e34240src" name="xd21e34240">39</a></span> Dit +is namelijk bij de Arabieren een teeken van een vijand, of van een +persoon van wien zij afkeerig zijn. Door dus te zeggen dat iemand eene +zwarte lever (hoewel sommige Westersche volken hunnen afkeer te kennen +geven door de uitdrukking “eene witte lever”) roodachtige +knevels en grijze oogen heeft, wordt eene omschrijving gegeven van een +vijand en voornamelijk van een Griek welke natie den Arabieren het +vijandigste was en gewoonlijk haren en oogen van die kleuren had +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jawhari</span>, in <span class="ex">Lex.</span>). Het +oorspronkelijke woord <span class="ex">zorkan</span> (van <span class= +"ex">azrak</span>) beteekent echter ook personen die een gebrekkig +gezicht of blauwe oogen hebben of aan de staar lijden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34262" href="#xd21e34262src" name="xd21e34262">40</a></span> +Zijnde in de wereld of in het graf.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34290" href="#xd21e34290src" name="xd21e34290">41</a></span> Of: +Behalve aan hem, enz. Zie Hoofdstuk XIX, vers 99.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34305" href="#xd21e34305src" name="xd21e34305">42</a></span> De +oorspronkelijke uitdrukking beteekent eigenlijk de nederigheid en +verslagen blikken van gevangenen in de tegenwoordigheid van hunnen +overwinnaar.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34323" href="#xd21e34323src" name="xd21e34323">43</a></span> Hier +wordt aan <span class="sc">Mahomet</span> bevolen, niet ongeduldig te +zijn, wanneer er eenig oponthoud plaats heeft in het overbrengen der +goddelijke openbaringen door <span class="sc">Gabriël</span>, of +om die niet te snel den engel na te zeggen, door hem in te halen, +alvorens hij de geheele plaats geëindigd hebbe. Sommigen +veronderstellen echter, dat het verbod betrekking heeft op de +openbaarmaking van een vers, alvorens hem dit volkomen zou zijn +verklaard (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34345" href="#xd21e34345src" name="xd21e34345">44</a></span> De +omstandigheid, dat <span class="sc">Adam</span> het goddelijke bevel +zoo spoedig vergat, heeft sommige Arabische Etymologen het woord +<span class="ex">Imsan</span>, (mensch) van <span class= +"ex">nassiya</span> (vergeten) afleiden en heeft mede het volgende +spreekwoord doen ontstaan: <span class="ex">Awwalo nasin +awwalo’nnasi</span>, d.i. de eerste vergeetachtige persoon was de +eerste der menschen, zinspelende op den gelijken klank der woorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34371" href="#xd21e34371src" name="xd21e34371">45</a></span> Zie +<a href="#s2.32">Hoofdstuk II, vers 32</a> enz. en <a href= +"#s7.10">Hoofdstuk VII, vers 10</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34404" href="#xd21e34404src" name="xd21e34404">46</a></span> Zie +<a href="#s7.21">Hoofdstuk VII, vers 21</a> volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34422" href="#xd21e34422src" name="xd21e34422">47</a></span> Zie +<a href="#s2">Hoofdstuk II</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34466" href="#xd21e34466src" name="xd21e34466">48</a></span> De +sporen hunner verdelging ziende; zooals van de stammen van <span class= +"sc">Ad</span> en <span class="sc">Thamoed</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34487" href="#xd21e34487src" name="xd21e34487">49</a></span> +Zijnde: des avonds en des ochtends, als de voornaamste uren van het +gebed. Sommigen veronderstellen echter, dat met deze woorden het +middaggebed wordt bedoeld; daar op dat tijdstip de eerste helft van den +dag eindigt en de tweede helft begint (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34501" href="#xd21e34501src" name="xd21e34501">50</a></span> Dat +is: Misgun of begeer hunne pracht en hunnen voorspoed in deze wereld +niet. Zie <a href="#s15.88">Hoofdstuk XV, vers 88</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34507" href="#xd21e34507src" name="xd21e34507">51</a></span> +Zijnde: de belooning in het volgende leven voor u weggelegd of het +geschenk der profetie, en de openbaring waarmede God u heeft +begunstigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34514" href="#xd21e34514src" name="xd21e34514">52</a></span> Men +zegt dat als <span class="sc">Mahomets</span> gezin in droefheid +verkeerde, hij gewoon was hun te bevelen, het gebed uit te spreken en +dit vers te verhalen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s21" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e627">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Profeten<a class="noteref" id="xd21e34544src" href= +"#xd21e34544" name="xd21e34544src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—112 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> De tijd nadert, waarop de bewoners +van <span class="ex">Mekka</span> rekenschap zullen moeten afleggen, en +nochtans zijn zij achteloos en hebben zich van de overdenking daarvan +afgewend. <span class="versenum">2.</span> Er komt geene waarschuwing +tot hen van hunnen Heer, die hun onlangs in den Koran werd geopenbaard, +of als zij die hooren, maken zij haar tot een voorwerp van hunnen spot. +<a id="s21.3" name="s21.3"></a><span class="versenum">3.</span> Hunne +harten denken slechts aan vermaken. En zij die onrechtvaardig handelen, +spreken heimelijk met elkander, zeggende: Is deze <span class= +"sc">Mahomet</span> iets meer dan een mensch gelijk gij? Wilt gij dus +naar een tooverij luisteren, terwijl gij duidelijk bemerkt, dat het +niets anders is. <span class="versenum">4.</span> Zeg: Mijn Heer weet +wat in den hemel en op aarde wordt gesproken; hij hoort en ziet alles. +<span class="versenum">5.</span> Maar zij zeggen: De Koran is een +weefsel van droomen; hij heeft dien uitgedacht; hij is een dichter; +laat hem dus met een wonder tot ons komen, op dezelfde wijze als de +vroegere profeten werden gezonden. <span class="versenum">6.</span> +Geene der steden welke wij verdelgd hebben, geloofde de wonderen welke +zij voor hunne oogen zagen geschieden. Zullen deze dus gelooven indien +zij een wonder zien? <span class="versenum">7.</span> Wij <span class= +"corr" id="xd21e34595" title="Bron: zouden">zonden</span> geene andere +gezanten vóór hen, dan menschen, aan welke wij onzen wil +openbaarden. Vraag het hun die met de schrift bekend zijn, indien gij +dit niet weet. <span class="versenum">8.</span> Wij gaven hun geen +lichaam, dat onderhouden kan worden zonder dat zij voedsel gebruikten, +en zij waren niet onsterfelijk. <span class="versenum">9.</span> +<span class="pagenum">[<a id="pb356" href="#pb356" name= +"pb356">356</a>]</span>Maar wij vervullen onze belofte omtrent hen; wij +bevrijdden hen en degenen die ons behaagden, maar wij verdelgden de +zondaren. <span class="versenum">10.</span> O Koreïshieten! wij +hebben u het boek van den Koran nedergezonden, waarin gij beroemd +gemaakt wordt; zult gij dit niet begrijpen? <span class= +"versenum">11.</span> En hoevele steden die goddeloos waren, hebben wij +omgekeerd, terwijl wij andere volkeren na deze hebben doen opstaan? +<span class="versenum">12.</span> En toen zij onze strenge wraak +gevoelden, vluchtten zij ijlings uit die steden. <span class= +"versenum">13.</span> En de engelen zeiden spottenderwijze tot hen: +Vlucht niet, maar keert terug tot uwe vermaken en tot uwe woningen; +misschien zult gij ondervraagd worden<a class="noteref" id= +"xd21e34626src" href="#xd21e34626" name="xd21e34626src">2</a>. <a id= +"s21.14" name="s21.14"></a><span class="versenum">14.</span> Zij +antwoordden: Helaas! waarlijk, wij waren onrechtvaardig<a class= +"noteref" id="xd21e34642src" href="#xd21e34642" name= +"xd21e34642src">3</a>. <span class="versenum">15.</span> En deze hunne +weeklacht hield niet op, dan nadat wij hen, gelijk het afgemaaide en +geheel uitgedroogde koren, hadden uitgespreid. <a id="s21.16" name= +"s21.16"></a><span class="versenum">16.</span> Wij schiepen, de hemelen +en de aarde en al wat daartusschen is, niet tot onze +uitspanning<a class="noteref" id="xd21e34660src" href="#xd21e34660" +name="xd21e34660src">4</a>. <span class="versenum">17.</span> Indien +het ons behaagd had, ons te vermaken, zouden wij het gedaan hebben met +hetgeen ons past<a class="noteref" id="xd21e34667src" href= +"#xd21e34667" name="xd21e34667src">5</a>, zoo wij hadden besloten dit +te doen. <span class="versenum">18.</span> Maar wij zullen de waarheid +tegenover de ijdelheid plaatsen en de eerste zal de laatste doen +verdwijnen. Ziedaar hetgeen verdwijnt. Wee over u! om hetgeen gij aan +God toeschrijft. <span class="versenum">19.</span> Alles wat in den +hemel en op aarde bestaat, is aan hem onderworpen, en de engelen, die +in zijne tegenwoordigheid zijn, rekenen hen niet beneden zich, hem te +aanbidden, en worden dit niet moede. <span class="versenum">20.</span> +Zij prijzen hem des nachts en des daags en vermoeien zich niet. +<span class="versenum">21.</span> Hebben zij goden van de aarde +genomen? Zullen zij den doode tot het leven opwekken? Indien er in den +hemel <span class="pagenum">[<a id="pb357" href="#pb357" name= +"pb357">357</a>]</span>of op aarde goden behalve God waren, zouden zij +allen vernietigd worden<a class="noteref" id="xd21e34702src" href= +"#xd21e34702" name="xd21e34702src">6</a>. <a id="s21.22" name= +"s21.22"></a><span class="corr" id="xd21e34706" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">22.</span></span> Maar het zij +verre van God wat zij nopens hem uitdenken; nopens hem, den Heer van +den troon. <span class="versenum">23.</span> Er zal hem geene +rekenschap gevraagd worden nopens hetgeen hij zal doen; maar van hen +zal rekenschap gevraagd worden. <span class="versenum">24.</span> +Hebben zij andere goden naast hem geplaatst? Zeg: lever uw bewijs +daarvoor. Dit is de vermaning van hen die tegelijk met mij bestaan en +de vermaning van hen die voor mij bestonden<a class="noteref" id= +"xd21e34720src" href="#xd21e34720" name="xd21e34720src">7</a> maar het +grootste deel hunner kent de waarheid niet en wendt zich daarvan af. +<a id="s21.25" name="s21.25"></a><span class="versenum">25.</span> Wij +hebben vóór u geen gezant nedergezonden, of wij +openbaarden hun, dat er geen God buiten mij is; dient mij dus. <a id= +"s21.26" name="s21.26"></a><span class="versenum">26.</span> Zij +zeggen; de Barmhartige heeft kinderen gebaard, en de engelen zijn zijne +dochters<a class="noteref" id="xd21e34731src" href="#xd21e34731" name= +"xd21e34731src">8</a>. Verre zij dit van hem! Zij zijn slechts zijne +eerbiedige dienaren. <span class="versenum">27.</span> Zij zeggen niets +voor hij heeft gesproken<a class="noteref" id="xd21e34742src" href= +"#xd21e34742" name="xd21e34742src">9</a>, en zij voeren zijn bevel uit. +<span class="versenum">28.</span> Hij weet wat vóór hen +en wat achter hen is; zij zullen voor niemand tusschen beiden treden. +<span class="versenum">29.</span> Behalve voor wien hem zal behagen, en +zij beven uit vrees voor hem. <span class="versenum">30.</span> Die +engel die zeggen zal: Ik ben een god naast hem, zullen wij met de hel +vergelden; want zoo vergelden wij den onrechtvaardige. <a id="s21.31" +name="s21.31"></a><span class="versenum">31.</span> Weten de +ongeloovigen dus niet, dat de hemelen en de aarde vast waren, en dat +wij die van een gescheiden hebben<a class="noteref" id="xd21e34762src" +href="#xd21e34762" name="xd21e34762src">10</a>, en dat wij door middel +van water het leven aan alle dingen geven? Zullen zij dus niet +gelooven? <span class="versenum">32.</span> En wij plaatsten vaste +bergen op de aarde, opdat zij zich niet met hen zou bewegen<a class= +"noteref" id="xd21e34776src" href="#xd21e34776" name= +"xd21e34776src">11</a>, en wij maakten breede doorgangen er tusschen, +voor paden, opdat zij op hunne reizen zouden geleid worden. +<span class="versenum">33.</span> En <span class="pagenum">[<a id= +"pb358" href="#pb358" name="pb358">358</a>]</span>wij maakten den hemel +tot een goed ondersteund dak. Maar zij wenden zich af van de teekens, +die zich daarin bevinden, en vergeten dat zij Gods werk zijn. +<span class="versenum">34.</span> Hij is het, die den nacht en den dag +en de zon en de maan heeft geschapen; al de hemellichamen bewegen zich +snel, ieder in zijne eigen sfeer. <a id="s21.35" name= +"s21.35"></a><span class="versenum">35.</span> Wij hebben het eeuwige +leven vóór u aan niemand in dit leven geschonken; zouden +zij dus onsterfelijk zijn indien gij sterft<a class="noteref" id= +"xd21e34797src" href="#xd21e34797" name="xd21e34797src">12</a>? <a id= +"s21.36" name="s21.36"></a><span class="versenum">36.</span> Iedere +ziel zal den dood proeven, en wij zullen u beproeven met kwaad en met +goed, en tot ons zult gij terugkeeren. <span class= +"versenum">37.</span> Als de ongeloovigen u zien, ontvangen zij u +slechts met spotternij, zeggende: Is dit dezelfde die met verachting +van uwe goden spreekt? Maar zij zelven gelooven niet wat hun omtrent +den Barmhartige wordt medegedeeld<a class="noteref" id="xd21e34811src" +href="#xd21e34811" name="xd21e34811src">13</a>. <a id="s21.38" name= +"s21.38"></a><span class="versenum">38.</span> De mensch is van +overhaasting geschapen<a class="noteref" id="xd21e34819src" href= +"#xd21e34819" name="xd21e34819src">14</a>. Ik zal u hierna mijne +teekens toonen, zoodat gij niet zult wenschen dat die verhaast worden. +<span class="versenum">39.</span> Wanneer zal deze bedreiging vervuld +worden, indien gij de waarheid spreekt? <span class= +"versenum">40.</span> Indien zij die gelooven, niet wisten dat de tijd +zekerlijk zal komen, waarop zij niet in staat zullen zijn het vuur der +hel van hunne aangezichten of hunne ruggen af te keeren, waarbij zij +niet geholpen zullen worden, zouden zij dien niet verhaasten. +<span class="versenum">41.</span> Maar de dag der wraak zal plotseling +over hen komen en hen met verbazing treffen: zij zullen niet in staat +zijn het te voorkomen, noch om uitstel te verkrijgen. <span class= +"versenum">42.</span> Andere gezanten werden vóór u +bespot, maar de straf, waarmede zij spotten, viel op de spotters. +<span class="versenum">43.</span> Zeg tot de spotters: Wie zal u bij +dag of bij nacht tegen den Barmhartige verdedigen? En toch +verwaarloozen zij de herdenking van hunnen Heer. <span class= +"versenum">44.</span> Hebben zij goden die hen tegen ons kunnen +verdedigen? Zij zijn niet in staat zich zelven te helpen, en nimmer +zullen zij door hunne makkers tegen ons worden bijgestaan. <a id= +"s21.45" name="s21.45"></a><span class="versenum">45.</span> Maar wij +hebben deze menschen en hunnen vaderen veroorloofd, wereldlijken +voorspoed te genieten, zoo lang hun leven zal duren. Bemerken zij niet +dat wij in het land der ongeloovigen komen en zijne grenzen aan alle +zijden vernauwen? Zullen zij dus de overwinnaars zijn? <span class= +"versenum">46.</span> Zeg: Ik predik u alleen de openbaring van God; de +dooven willen uwe roepstem niet hooren, als gij onder hen predikt. +<span class="versenum">47.</span> Indien de lichtste adem van de straf +van uwen Heer hen bereikt, zullen zij zekerlijk zeggen: Helaas! +waarlijk, wij waren onrechtvaardig. <a id="s21.48" name= +"s21.48"></a><span class="versenum">48.</span> Wij zullen juiste +weegschalen instellen voor den dag der opstanding, geene ziel zal +onrechtvaardig <span class="pagenum">[<a id="pb359" href="#pb359" name= +"pb359">359</a>]</span>worden behandeld; al zij de verdienste of de +schuld eener daad zoo zwaar slechts als een mostaardzaadkorrel, wij +zullen die openbaar voorbrengen, en het is voldoende dat wij die +rekening hebben ingesteld. <a id="s21.49" name= +"s21.49"></a><span class="versenum">49.</span> Wij gaven vroeger aan +<span class="sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span> de +wet, zijnde eene onderscheiding tusschen goed en kwaad en tot een licht +en een waarschuwing voor de godvruchtigen. <span class= +"versenum">50.</span> Die hunnen Heer in het geheim vreezen en het uur +des oordeels duchten. <span class="versenum">51.</span> Ook is dit boek +eene gezegende vermaning welke wij van den hemel hebben nedergezonden; +zult gij die dus loochenen? <span class="versenum">52.</span> En wij +gaven vroeger aan <span class="sc">Abraham</span> zijne leiding, en wij +wisten dat hij de openbaringen waardig was, waarmede hij werd +begunstigd. <span class="versenum">53.</span> Gedenk, toen hij tot zijn +vader en zijn volk zeide: Wat zijn deze beelden, waaraan gij zoo geheel +zijt onderworpen<a class="noteref" id="xd21e34901src" href= +"#xd21e34901" name="xd21e34901src">15</a>? <span class= +"versenum">54.</span> Zij antwoordden: Wij zagen die door onze vaderen +aanbidden. <span class="versenum">55.</span> Hij zeide: Waarlijk, gij +en uwe vaderen hebben in eene duidelijke dwaling verkeerd. <span class= +"versenum">56.</span> Zij zeiden: Verhaalt gij ons ernstig de waarheid, +of spot gij met ons? <span class="versenum">57.</span> Hij hernam: +Waarlijk, uw Heer is de Heer der hemelen en der aarde, hij is het die +deze heeft geschapen, en ik ben een van hen die daarvan getuigenis +afleggen. <span class="versenum">58.</span> Ik zweer bij God, dat ik +uwe afgodsbeelden een trek zal spelen, nadat gij u daarvan zult hebben +verwijderd en dezen den rug zult hebben toegewend. <a id="s21.59" name= +"s21.59"></a><span class="versenum">59.</span> En gedurende de +afwezigheid des volks ging hij in den tempel, waar de afgodsbeelden +stonden, en hij brak die allen in stukken, behalve het grootste, opdat +zij dit de schuld zouden toeschrijven van hetgeen er gebeurd +was<a class="noteref" id="xd21e34938src" href="#xd21e34938" name= +"xd21e34938src">16</a>. <span class="versenum">60.</span> En toen zij +teruggekeerd waren en de <span class="pagenum">[<a id="pb360" href= +"#pb360" name="pb360">360</a>]</span>veroorzaakte verwoesting zagen, +zeiden zij: Wie heeft dit aan onze goden bedreven? Hij is zekerlijk een +goddeloos persoon. <a id="s21.61" name="s21.61"></a><span class= +"versenum">61.</span> En sommigen van hen antwoordden: Wij hoorden een +jongman vol verwijtingen van hen spreken; hij is <span class= +"sc">Abraham</span> genaamd. <span class="versenum">62.</span> Zij +zeiden: Brengt hem dus voor het volk, opdat het getuigenis tegen hem +aflegge. <span class="versenum">63.</span> En toen hij voor de +vergadering was gebracht, zeiden zij tot hem: Hebt gij dit aan onze +goden gedaan, o <span class="sc">Abraham</span>? <span class= +"versenum">64.</span> Hij antwoordde: Neen: deze, de grootste van hen, +heeft het gedaan; maar vraagt hun of zij kunnen spreken. <span class= +"versenum">65.</span> En zij kwamen tot zich zelven en zeiden tot +elkander: Waarlijk, gij zijt de goddeloozen. <span class= +"versenum">66.</span> Later keerden zij tot hunne vroegere +hardnekkigheid terug en zeiden: Waarlijk, gij weet wel dat deze niet +spreken. <span class="versenum">67.</span> <span class= +"sc">Abraham</span> antwoordde: Bidt gij dus naast God aan, wat u noch +bevoordeelen noch deren kan? Schande over u en over datgene wat gij +naast God aanbidt! Begrijpt gij het niet? <a id="s21.68" name= +"s21.68"></a><span class="versenum">68.</span> Zij zeiden: Verbrandt +hem en wreekt uwe goden; indien gij dit doet handelt gij wel. <a id= +"s21.69" name="s21.69"></a><span class="versenum">69.</span> En toen +<span class="sc">Abraham</span> op den brandstapel was geworpen, zeiden +wij: O vuur! wees koud en beveilig <span class= +"sc">Abraham</span><a class="noteref" id="xd21e35047src" href= +"#xd21e35047" name="xd21e35047src">17</a>. <a id="s21.70" name= +"s21.70"></a><span class="versenum">70.</span> En zij trachtten hem een +valstrik te spannen, doch wij deden hen het onderspit delven<a class= +"noteref" id="xd21e35129src" href="#xd21e35129" name= +"xd21e35129src">18</a>. <a id="s21.71" name="s21.71"></a><span class= +"versenum">71.</span> En wij bevrijdden hem en <span class= +"sc">Lot</span> <span class="pagenum">[<a id="pb361" href="#pb361" +name="pb361">361</a>]</span>door hen in het land te brengen, waarin wij +alle schepselen hebben gezegend<a class="noteref" id="xd21e35193src" +href="#xd21e35193" name="xd21e35193src">19</a>. <a id="s21.72" name= +"s21.72"></a><span class="versenum">72.</span> En wij schonken hem +<span class="sc">Izaäk</span> en <span class="sc">Jacob</span> als +een buitengewoon geschenk, en wij maakten hen allen tot rechtvaardige +menschen. <span class="versenum">73.</span> Wij maakten hen ook tot +voorbeelden van godsvrucht<a class="noteref" id="xd21e35211src" href= +"#xd21e35211" name="xd21e35211src">20</a>, opdat zij anderen door ons +bevel zouden mogen leiden, en wij gaven hun het verrichten van goede +werken in, het inachtnemen des gebeds en het geven van aalmoezen, en +zij dienden ons. <span class="versenum">74.</span> En aan <span class= +"sc">Lot</span> gaven wij wijsheid en kennis, en wij bevrijdden hem uit +de stad, die zoovele misdaden bedreef; want daar was een zondig en boos +volk<a class="noteref" id="xd21e35224src" href="#xd21e35224" name= +"xd21e35224src">21</a>. <a id="s21.75" name="s21.75"></a><span class= +"versenum">75.</span> En wij leidden hem in onze genade; want hij was +een oprecht mensch. <a id="s21.76" name="s21.76"></a><span class= +"versenum">76.</span> En gedenk <span class="sc">Noach</span>, toen hij +smeekte om de verwoesting van zijn volk voor de boven vermelde +profeten, en wij hoorden hem en bevrijdden hem en zijn gezin van eene +groote droefheid. <span class="versenum">77.</span> En wij beschermden +hem tegen het volk dat onze teekens van valschheid beschuldigde; want +zij waren zondaren, weshalve wij hen allen verdronken. <a id="s21.78" +name="s21.78"></a><span class="versenum">78.</span> En herdenk +<span class="sc">David</span> en <span class="sc">Salomo</span>, toen +zij een oordeel uitspraken over een veld, waarin de schapen van zeker +gezin zich des nachts, zonder schaapherder hadden gevoed, en wij waren +getuigen van hun oordeel. <a id="s21.79" name="s21.79"></a><span class= +"versenum">79.</span> En wij deden <span class= +"sc">Salomo</span><a class="noteref" id="xd21e35266src" href= +"#xd21e35266" name="xd21e35266src">22</a> dit begrijpen. En wij +schonken hun <span class="pagenum">[<a id="pb362" href="#pb362" name= +"pb362">362</a>]</span>beiden wijsheid en kennis, en wij dwongen de +bergen en de vogels, ons met <span class="sc">David</span> te loven; +wij deden dit. <a id="s21.80" name="s21.80"></a><span class= +"versenum">80.</span> En wij leerden hem de kunst, maliënkolders +voor u te maken<a class="noteref" id="xd21e35302src" href="#xd21e35302" +name="xd21e35302src">23</a>, om u in uwe oorlogen te beschutten; zult +gij dus niet dankbaar zijn? <a id="s21.81" name= +"s21.81"></a><span class="versenum">81.</span> En aan <span class= +"sc">Salomo</span> onderwierpen wij een sterken wind<a class="noteref" +id="xd21e35316src" href="#xd21e35316" name="xd21e35316src">24</a>, die +op zijn bevel naar het land ging, dat wij onzen zegen hadden +geschonken<a class="noteref" id="xd21e35322src" href="#xd21e35322" +name="xd21e35322src">25</a>; en wij kenden alle dingen. <a id="s21.82" +name="s21.82"></a><span class="versenum">82.</span> Ook onderwierpen +wij verschillende duivels aan zijn bevel, die voor hem doken om parelen +op te visschen en andere werken voor hem te verrichten<a class= +"noteref" id="xd21e35332src" href="#xd21e35332" name= +"xd21e35332src">26</a>. En wij waakten over dezen. <a id="s21.83" name= +"s21.83"></a><span class="versenum">83.</span> En gedenk <span class= +"sc">Job</span><a class="noteref" id="xd21e35342src" href="#xd21e35342" +name="xd21e35342src">27</a>, <span class="pagenum">[<a id="pb363" href= +"#pb363" name="pb363">363</a>]</span>toen hij zijn Heer aanriep, +zeggende: Waarlijk, het ongeluk heeft mij bereikt; doch gij zijt de +genadigste der genadigen. <a id="s21.84" name="s21.84"></a><span class= +"versenum">84.</span> Daarom verhoorden en bevrijdden wij hem van het +kwaad dat op hem drukte, en wij gaven hem zijn gezin, en nog meer, door +onze genade terug, als eene vermaning voor hen die God dienen. <a id= +"s21.85" name="s21.85"></a><span class="versenum">85.</span> En gedenk +<span class="sc">Ismaël</span> en <span class= +"sc">Edris</span><a class="noteref" id="xd21e35426src" href= +"#xd21e35426" name="xd21e35426src">28</a> en <span class= +"sc">Dhu’lkefl</span><a class="noteref" id="xd21e35434src" href= +"#xd21e35434" name="xd21e35434src">29</a>. Zij waren allen geduldige +menschen. <span class="versenum">86.</span> Daarom leidden wij hen in +onze genade; want zij waren rechtvaardigen. <a id="s21.87" name= +"s21.87"></a><span class="versenum">87.</span> En herdenk <span class= +"sc">Dhu’lnun</span><a class="noteref" id="xd21e35473src" href= +"#xd21e35473" name="xd21e35473src">30</a> toen hij in woede vertrok en +dacht, dat wij onze macht niet op hem konden uitoefenen. En hij riep in +de duisternis uit<a class="noteref" id="xd21e35482src" href= +"#xd21e35482" name="xd21e35482src">31</a>: Er is geen God buiten u, +geloofd zijt gij! Waarlijk, ik was een onrechtvaardige. <span class= +"versenum">88.</span> Daarom verhoorden wij hem en bevrijdden hem van +droefheid; want zoo bevrijden wij de ware geloovigen. <a id="s21.89" +name="s21.89"></a><span class="versenum">89.</span> En gedenk +<span class="sc">Zacharias</span>, toen hij zijn Heer aanriep, +zeggende: o Heer! laat mij niet kinderloos; maar gij zijt de beste +erfgenaam. <span class="versenum">90.</span> Daarom verhoorden wij hem +en wij schonken hem <span class="sc">Yahia</span> (<span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e35505" title= +"Bron: Johannet">Johannes</span></span>); en wij stelden zijne vrouw in +staat hem een kind ter wereld te brengen. Deze trachtten er naar, in +goede werken uit te munten, en riepen ons met liefde en vrees aan, en +verootmoedigden zich voor ons. <a id="s21.91" name= +"s21.91"></a><span class="versenum">91.</span> En gedenk haar die hare +maagdelijkheid bewaarde<a class="noteref" id="xd21e35513src" href= +"#xd21e35513" name="xd21e35513src">32</a>, en welke <span class= +"pagenum">[<a id="pb364" href="#pb364" name="pb364">364</a>]</span>wij +van onzen geest inbliezen, terwijl wij haar en haren zoon als een +teeken voor alle schepselen instelden. <a id="s21.92" name= +"s21.92"></a><span class="versenum">92.</span> Waarlijk deze uw +godsdienst is een godsdienst<a class="noteref" id="xd21e35522src" href= +"#xd21e35522" name="xd21e35522src">33</a>, en ik ben uw Heer; dien mij +dus. <span class="versenum">93.</span> Maar de menschen hebben onder +elkander afscheiding in hunnen godsdienst gemaakt; doch zij zullen +allen voor ons verschijnen. <a id="s21.94" name= +"s21.94"></a><span class="versenum">94.</span> Wie goede werken zal +doen en een waar geloovige is, diens pogingen zullen niet miskend +worden, en wij zullen die voor hem opteekenen. <span class= +"versenum">95.</span> Een onverbreekbare vloek ligt op iedere stad, +welke wij verwoest zullen hebben, opdat zij niet weder in de wereld +terugkeere. <span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e35540" +title="Bron: 97">96</span>.</span> Tot <span class="ex">Gog</span> en +<span class="ex">Magog</span> een doorgang voor hen zullen hebben +geopend<a class="noteref" id="xd21e35551src" href="#xd21e35551" name= +"xd21e35551src">34</a>, en zij zullen snel van iederen hoogen berg +afdalen<a class="noteref" id="xd21e35554src" href="#xd21e35554" name= +"xd21e35554src">35</a>. <span class="versenum"><span class="corr" id= +"xd21e35571" title="Bron: 96">97</span>.</span> <span class="corr" id= +"xd21e35576" title="Bron: en">En</span> de ware belofte zal hare +vervulling nabij zijn, en de oogen der ongeloovigen zullen met +verbazing gevestigd worden, en zij zullen zeggen: Helaas! wij waren +vroeger achteloos omtrent dezen dag; waarlijk, wij waren goddeloozen. +<a id="s21.98" name="s21.98"></a><span class="versenum">98.</span> +Waarlijk, o bewoners van <span class="ex">Mekka</span>! gij en de +afgoden welke gij naast God aanbidt, zullen als brandhout in het +hellevuur geworpen worden; gij zult derwaarts gaan. <span class= +"versenum">99.</span> Indien deze waarlijk goden waren, zouden zij er +niet binnen gaan: zij allen zullen eeuwig daarin verblijven. +<span class="versenum">100.</span> Op die plaats zullen zij angstig +zuchten, en zij zullen er niets hooren<a class="noteref" id= +"xd21e35595src" href="#xd21e35595" name="xd21e35595src">36</a>. <a id= +"s21.101" name="s21.101"></a><span class="versenum">101.</span> Wat hen +betreft, voor wie de meest uitmuntende belooning van het paradijs door +ons werd bestemd, zij zullen ver van daar verwijderd worden. +<span class="versenum">102.</span> Zij zullen niet het minste gedruisch +er van hooren, en zij zullen eeuwig de gelukzaligheid genieten, welke +hunne zielen begeeren. <span class="versenum">103.</span> De groote +schrik zal hen niet verwarren, en de engelen zullen hen ontmoeten om +hen geluk te wenschen, zeggende: Dit is de dag die u werd beloofd. +<a id="s21.104" name="s21.104"></a><span class="versenum">104.</span> +Op dien dag zullen wij de hemelen oprollen, zoo als de engel +<span class="sc">Al Sijil</span><a class="noteref" id="xd21e35617src" +href="#xd21e35617" name="xd21e35617src">37</a> het boek oprolt, waarin +de daden van <span class="pagenum">[<a id="pb365" href="#pb365" name= +"pb365">365</a>]</span>ieder mensch zijn vermeld. Gelijk wij het eerste +schepsel uit niets maakten zullen wij het bij de opstanding vertoonen. +Dit is eene belofte, welker vervulling van ons afhangt; wij zullen die +zekerlijk uitvoeren. <a id="s21.105" name="s21.105"></a><span class= +"versenum">105.</span> Wij hebben, na de verkondiging der wet, in de +psalmen geschreven, dat mijne rechtvaardige dienaren de aarde zullen +erven<a class="noteref" id="xd21e35641src" href="#xd21e35641" name= +"xd21e35641src">38</a>. <span class="versenum">106.</span> Waarlijk, in +dit boek is een toereikend onderricht bevat voor hen die God aanbidden. +<span class="versenum">107.</span> <span class="sc">O Mahomet</span>! +wij hebben u niet gezonden dan uit de genade voor alle schepselen. +<span class="versenum">108.</span> Zeg: Mij is niets geopenbaard, dan +dat uw God een eenig God is: zult gij u dus aan hem onderwerpen? +<span class="versenum">109.</span> Maar indien zij aan de belijdenis +van Gods eenheid den rug toewenden, zeg dan: Ik verklaar u allen +gelijkelijk den oorlog; maar ik weet niet of datgene waarmede gij +bedreigd wordt, nabij of verwijderd is. <span class= +"versenum">110.</span> Waarlijk, God kent het gesprek dat in het +openbaar wordt gevoerd, en hij kent ook wat gij in het geheim zegt. +<span class="versenum">111.</span> Ik weet het niet, maar misschien is +het uitstel dat u verleend werd eene proef voor u, opdat gij een +voorspoed van deze wereld voor eenigen tijd zoudt mogen genieten. +<span class="versenum">112.</span> Zeg: O Heer! oordeel tusschen mij en +mijne tegenstanders met waarheid. Onze Heer is de Barmhartige, wiens +hulp moet ingeroepen worden tegen de lasteringen en de leugens welke +gij uitspreekt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34544" href="#xd21e34544src" name="xd21e34544">1</a></span> Dit +hoofdstuk draagt dezen titel, omdat daarin sommige bijzonderheden +nopens verschillende oude profeten worden medegedeeld. <span class= +"sc">Zamakshari</span> zegt, dat hij, die dit hoofdstuk zal lezen, +genadig zal worden geoordeeld op den dag der opstanding. De profeten, +die in den Koran zijn vermeld, zullen hunne handen naar hem uitstrekken +en hem groeten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34626" href="#xd21e34626src" name="xd21e34626">2</a></span> +Zijnde: nopens den tegenwoordigen toestand, bij wijze van raadplegen, +of dat gij onderzocht wordt nopens uwe daden, opdat gij de belooning +daarvoor zoudt ontvangen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Zamakhshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34642" href="#xd21e34642src" name="xd21e34642">3</a></span> Men +verhaalt, dat een profeet tot de bewoners van zekere steden in +<span class="ex">Yaman</span> werd gezonden; maar in plaats van naar +zijne vermaningen te luisteren, doodden zij hem. Daarop leverde God hen +aan de handen van <span class="sc">Nebuchadnezar</span> over, die hen +met het zwaard strafte. Op dat zelfde tijdstip riep eene stem van den +hemel: Wraak voor het bloed der profeten! Daarop gevoelden zij berouw +en gebruikten de woorden van deze plaats.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34660" href="#xd21e34660src" name="xd21e34660">4</a></span> Maar +tot het toonen van onze kracht en wijsheid aan hen die verstand hebben, +opdat zij de wonderen der schepping ernstig zouden gadeslaan en hunne +daden doen strekken tot bereiking van het toekomstige geluk; tevens de +ijdele praal en voorbijgaande genoegens van deze wereld +verachtende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34667" href="#xd21e34667src" name="xd21e34667">5</a></span> Wij +zouden ons behagen hebben gezocht in onze eigene volmaaktheden of in de +geestelijke wezens, die in onze onmiddellijke nabijheid zijn, en niet +in het optrekken van stoffelijke gebouwen met geschilderde daken en +schoone vloeren, hetgeen de uitspanning der menschen is. Sommigen zijn +van oordeel, dat het oorspronkelijke woord, hier met <span class= +"ex">vermaken</span> vertaald, op deze plaats eene vrouw of een kind +beteekent, en dit gezegde in het bijzonder tegen de Christenen is +gericht (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Zamakshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34702" href="#xd21e34702src" name="xd21e34702">6</a></span> Dit +is: De geheele schepping zou noodzakelijk in verwarring geraken en +omgekeerd worden, door het wedijveren van zulke machtige +tegenstanders.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34720" href="#xd21e34720src" name="xd21e34720">7</a></span> Dit +is: de standvastige leer van al de geheiligde boeken, niet alleen van +den Koran, maar ook van dezulke, die in vroegere tijdperken werden +geopenbaard, en welke allen de wijzen van de groote en fundamenteele +waarheid van Gods eenheid dragen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34731" href="#xd21e34731src" name="xd21e34731">8</a></span> Deze +plaats werd met betrekking tot de Khozaïten geopenbaard die de +engelen voor de dochters van God hielden. <span class= +"sc">Savary</span> vertaalt die aldus: De ongeloovigen hebben gezegd: +God heeft een zoon door gemeenschap met engelen. Deze godslastering zij +verre van hem. De engelen zijn zijne geëerde dienaren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34742" href="#xd21e34742src" name="xd21e34742">9</a></span> +Zijnde: dat zij zich gedragen als dienaren, die hunnen plicht +kennen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34762" href="#xd21e34762src" name="xd21e34762">10</a></span> Dat +is: Zij waren één samenhangende klomp, tot wij die +scheidden, en de hemel in zeven hemelen en de aarde in verschillende +afdeelingen verdeelden. Wij onderscheidden de verschillende kringen van +den eenen en de verschillende klimaten van de andere, enz. Sommigen +verkiezen deze woorden aldus te vertolken: De hemelen en de aarde +werden gesloten en wij openden die; daardoor zeggende, dat er uit den +hemel geen regen viel, noch dat de aarde planten voortbracht tot God +zijne macht liet gelden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34776" href="#xd21e34776src" name="xd21e34776">11</a></span> Zie +<a href="#s16.15">Hoofdstuk XVI, vers 15</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34797" href="#xd21e34797src" name="xd21e34797">12</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard toen de ongeloovigen zeiden: Wij verwachten +<span class="sc">Mahomet</span> te zien sterven, zooals de overige +menschen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34811" href="#xd21e34811src" name="xd21e34811">13</a></span> +Zijne eenheid loochenende, of zijn gezant en de schriften, die tot hun +onderricht werden gegeven, en voornamelijk den Koran verwerpende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34819" href="#xd21e34819src" name="xd21e34819">14</a></span> Als +zijnde haastig en onoverlegd. Zie <a href="#s17.12">Hoofdstuk XVII, +vers 12</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34901" href="#xd21e34901src" name="xd21e34901">15</a></span> Zie +<a href="#s6.74">Hoofdstuk VI, vers 74</a>; <a href="#s19.43">Hoofdstuk +XIX, vers 43</a>, en <a href="#s2.260">Hoofdstuk II, vers 260</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e34938" href="#xd21e34938src" name="xd21e34938">16</a></span> +<span class="sc">Abraham</span> nam de gelegenheid waar, dit te doen, +terwijl de Chaldeeuwen in de velden verspreid waren en een groot feest +vierden. Sommigen zeggen, dat hij zich in den tempel wist te verbergen. +Toen hij zijn plan had uitgevoerd, ten einde hen duidelijker te +overtuigen van hunne domheid, de beelden te aanbidden, hing hij de +bijl, waarmede hij de afgoden had omgehouwen en nedergeworpen, om den +hals van den oppersten god, door sommige schrijvers <span class= +"ex">Baal</span> genoemd, alsof hij de bedrijver van het geheele +ongeval ware geweest (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> enz. Zie ook <span class= +"sc">Hyde</span>, <span class="ex">de Rel. vet. Pers</span> c. 2). Dit +verhaal, hetwelk hoewel het valsch is, toch niet slecht gevonden kan +worden genoemd, is door <span class="sc">Mahomet</span> aan de +Israëlieten ontleend, die het met eene kleine wijziging verhalen, +daar zij zeggen dat <span class="sc">Abraham</span> dit in den winkel +van zijn vader, gedurende zijne afwezigheid volvoerde. Toen +<span class="sc">Terach</span> terugkeerde en naar de oorzaak van de +wanorde vroeg, verhaalde zijn zoon hem dat de afgodsbeelden getwist +hadden en handgemeen waren geworden om eene offerande van fijn meel, +dat hun door eene oude vrouw was gebracht. De vader gevoelende, dat hij +de onmogelijkheid niet kon aantoonen van hetgeen door <span class= +"sc">Abraham</span> werd beweerd, zonder de machteloosheid zijner goden +te erkennen, barstte in eene vreeselijke woede uit en bracht hem aan +<span class="sc">Nimrod</span>, opdat hij voor zijne onbeschaamdheid +voorbeeldig zou worden gestraft (<span class="sc">R. Gedal</span> +<span class="ex">in Shalshl. Hakkabe p. 8</span> en <span class= +"sc">Maimon</span> <span class="ex">Yad hachazaka c.l. de +idol</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35047" href="#xd21e35047src" name="xd21e35047">17</a></span> De +uitleggers verhalen dat op <span class="sc">Nimrods</span> bevel eene +groote ruimte te <span class="ex">Cutha</span> ingesloten en met een +groote hoeveelheid hout opgevuld werd en dat, toen het in brand +gestoken werd, het zoo hevig brandde dat niemand het dorst naderen. +Daarop bonden zij <span class="sc">Abraham</span> en plaatsten hem in +een werktuig (zooals sommigen veronderstellen door den duivel +uitgevonden) en stieten hem in het midden des vuurs, waar hij door den +engel <span class="sc">Gabriël</span> werd beschermd, die te +zijner hulp werd gezonden, zoodat het vuur alleen de koorden +verbrandde, waarmede hij gebonden was (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Zij +voegen er bij, dat het vuur op wonderbaarlijke wijze zijne hitte voor +<span class="sc">Abraham</span> had verloren en een liefelijken geur +verkreeg, en dat de brandstapel in een fraai open veld veranderde. Voor +de andere woedde het vuur echter zoo vreeselijk, dat, overeenkomstig +sommige schrijvers, omstreeks twee duizend afgodendienaars daardoor +werden verteerd (Zie het <span class="ex">Apocryphe Evangelie +van</span> <span class="sc">Barnabas</span> <a href="#s28">Hoofdstuk +28</a>). Deze fabel mag echter op vrij hoogen ouderdom bogen, en is +niet alleen door de Israëlieten maar ook door verschillende +Oostersche Christenen aangenomen. De vijfentwintigste van de tweede +<span class="ex">Canun of January</span>, is dan ook in den Syrischen +kalender aangeteekend, ter herdenking van den dag, dat <span class= +"sc">Abraham</span> in het vuur werd geworpen. (Zie <span class= +"sc">Hyde</span> <span class="ex">de Rel. Pers.</span> p. 73). De +Israëlieten maken mede melding van eenige andere vervolgingen, +waaraan <span class="sc">Abraham</span> om zijnen godsdienst was +blootgesteld, en voornamelijk van eene tienjarige gevangenisstraf. (R. +<span class="sc">Eliez</span>. <span class="ex">Pirke</span> c. 26 enz; +<span class="sc">Maim</span>. <span class="ex">More. Nev. lib.</span> +III, c. 29) Sommigen zeggen dat hij door <span class="sc">Nimrod</span> +werd gekerkerd (<span class="ex">Glossa Talmud in Gemar Bava +<span class="corr" id="xd21e35114" title= +"Bron: bathra">Bathra</span></span> 91. 1) en anderen door zijn vader +<span class="sc">Terach</span> (in <span class="ex">Hagada</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35129" href="#xd21e35129src" name="xd21e35129">18</a></span> +Sommigen zeggen, dat <span class="sc">Nimrod</span> op het zien dezer +wonderdadige bevrijding uit zijn paleis, uitriep dat hij den God van +<span class="sc">Abraham</span> een offer wilde brengen, en dat hij +dientengevolge vierduizend koeien offerde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Maar hij verviel spoedig weder in zijn vorig +<span class="pagenum">[<a id="xd21e35140" href="#xd21e35140" name= +"xd21e35140">361n</a>]</span>ongeloof, en bouwde een toren om naar den +hemel op te stijgen ten einde den God van <span class= +"sc">Abraham</span> te zien; dit gebouw werd echter omvergeworpen (zie +<a href="#s16.28">Hoofdstuk XVI, vers 28</a>). Daarna wilde hij, door +middel van eene door vier reusachtige vogels ten hemel gedragen kast +ten hemel varen, maar nadat hij gedurende eenigen tijd in de lucht had +gezweefd, viel hij met zulk een kracht op een berg neder, dat hij dien +deed schudden. <span class="sc">Nimrod</span> alsnu teleurgesteld in +zijn voornemen, om God den oorlog aan te doen, keerde zijne wapenen +tegen <span class="sc">Abraham</span>, die, daar hij een groot vorst +was, zijne strijdkracht verzamelde om zich te verdedigen. Maar God +verdeelde <span class="sc">Nimrods</span> onderdanen en verwarde hunne +taal, waardoor hij hem van het grootste gedeelte van zijn volk +beroofde, terwijl hij hen die hem getrouw bleven, door zwermen van +muggen bezocht, die hen bijna allen verdelgden. Eene dezer muggen kroop +door het oor of het neusgat van <span class="sc">Nimrod</span> en drong +tot in een der vliezen van zijne hersenen door, waar zij iederen dag +grooter werd en hem zulk eene ondragelijk pijn veroorzaakte, dat hij +genoodzaakt was zijn hoofd met een hamer te doen slaan, om zich eenige +verlichting te verschaffen, welke marteling hij vierhonderd jaren +doorstond, daar God met een zijner kleinste schepselen hem wilde +straffen, die zich onbeschaamd beroemde, de heer van het heelal te zijn +(<span class="sc">d’Herbelot</span>, <span class="ex">Bibl. +Oriënt. Art. Nemrod</span> <span class="sc">Hyde</span> t. a. p.) +Een Syrische kalender plaatst den dood van <span class= +"sc">Nimrod</span> alsof het tijdstip daarvan bekend ware, op den 8sten +<span class="ex">Thomoez</span>, of Juli (<span class="sc">Hyde</span> +ibid. p. 79.<span class="corr" id="xd21e35180" title= +"Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35193" href="#xd21e35193src" name="xd21e35193">19</a></span> +Zijnde: Palestina.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35211" href="#xd21e35211src" name="xd21e35211">20</a></span> Zie +<a href="#s2.123">Hoofdstuk II, vers 123</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35224" href="#xd21e35224src" name="xd21e35224">21</a></span> Zie +<a href="#s7.78">Hoofdstuk VII, vers 78</a> enz. en <a href= +"#s11.83">Hoofdstuk XI, vers 83</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35266" href="#xd21e35266src" name="xd21e35266">22</a></span> +Gedurende de afwezigheid van hunnen herder, waren eenige schapen des +nachts in het veld (volgens anderen in den wijngaard) van een ander +doorgedrongen en hadden het koren opgegeten. Daaruit ontstond +<span class="pagenum">[<a id="xd21e35268" href="#xd21e35268" name= +"xd21e35268">362n</a>]</span>een twist. Toen de zaak voor <span class= +"sc">David</span> en <span class="sc">Salomo</span> werd gebracht zeide +de eerste dat de eigenaar van het land de schapen zou behouden tot +vergoeding van de schade welke hij had geleden; maar <span class= +"sc">Salomo</span>, die toen elf jaren oud was, oordeelde dat het +rechtvaardiger nopens den eigenaar van het veld zou wezen, indien hij +alleen de opbrengst van de schapen nam; namelijk hunne melk, hunne +lammeren en hunne wol, tot de schaapherder, door zijn eigen arbeid, en +op zijne eigen kosten het land in den goeden toestand had teruggebracht +waarin het was, toen de schapen er op kwamen, waarna de schapen aan +hunnen meester zouden worden teruggegeven. En <span class= +"sc">David</span> zelf bekende, dat dit oordeel beter dan het zijne was +(<span class="sc">Al Beidâwi</span><span class="corr" id= +"xd21e35285" title="Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35302" href="#xd21e35302src" name="xd21e35302">23</a></span> +Volgens eene overlevering zou <span class="sc">David</span> het +allereerst de maliënkolders hebben uitgevonden, ter vervanging van +de kurassen van metalen platen. Men zegt dat het ijzer in zijne handen +lenig en rekbaar werd als was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35316" href="#xd21e35316src" name="xd21e35316">24</a></span> Die +zijn troon met wonderbaarlijken spoed overbracht. Sommigen zeggen dat +die wind hard of zacht was, naar gelang <span class="sc">Salomo</span> +dat begeerde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35322" href="#xd21e35322src" name="xd21e35322">25</a></span> +Zijnde: <span class="ex">Palestina</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35332" href="#xd21e35332src" name="xd21e35332">26</a></span> +Zooals het bouwen van steden en paleizen, het halen van zeldzame +kunstvoorwerpen uit vreemde plaatsen en dergelijke.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35342" href="#xd21e35342src" name="xd21e35342">27</a></span> De +Mahomedaansche schrijvers verhalen dat <span class="sc">Job</span> tot +het geslacht van <span class="sc">Ezau</span> behoorde en met een +talrijk gezin, benevens overvloedige rijkdommen, was gezegend, maar dat +God hem beproefde, door hem alles en daarbij zelfs zijne kinderen te +ontnemen. Des niettegenstaande ging hij voort God te dienen en hem niet +minder dankbaar dan gewoonlijk te zijn. Daarop werd hij door eene +afzichtelijke ziekte getroffen, waardoor zijn lichaam vol wormen was. +Deze ziekte was zoo akelig, dat hij op een mesthoop lag en niemand het +kon uithouden hem te naderen. Zijne vrouw (die door sommigen gezegd +wordt de dochter van <span class="sc">Ephraïm</span>, <span class= +"sc">Jozefs</span> zoon, en door anderen <span class= +"sc">Makhir</span>, de dochter van <span class="sc">Manasse</span> te +zijn) verpleegde hem echter met groot geduld, en ondersteunde hem met +hetgeen zij door haren arbeid verdiende. Eens verscheen haar nochtans +de duivel, die haar den vroegeren voorspoed herinnerde, en haar daarna +beloofde, dat, indien zij hem wilde aanbidden, hij alles zou teruggeven +wat zij verloren had. Zij vroeg daarop de toestemming van haren +echtgenoot, die zoo boos om dat voorstel werd, dat hij zwoer zijne +vrouw honderd slagen te zullen geven als hij hersteld zou zijn. Nadat +<span class="sc">Job</span> het op deze plaats vermelde gebed had +uitgesproken, zond God <span class="sc">Gabriël</span>, die +<span class="sc">Job</span> bij de hand nam en hem deed opstaan. Op +hetzelfde oogenblik ontsprong <span class="pagenum">[<a id="xd21e35372" +href="#xd21e35372" name="xd21e35372">363n</a>]</span>er eene fontein +aan zijn voet, waardoor, nadat <span class="sc">Job</span> er van +gedronken had, al de wormen van zijn lichaam vielen; en toen hij zich +vervolgens met dat water wiesch, herkreeg hij zijne vroegere welvaart +en schoonheid. Daarna gaf God hem alles dubbel terug, terwijl zijne +vrouw weder jong en schoon werd en hem zesentwintig zonen baarde. +<span class="sc">Job</span> werd, om zijn eed te vervullen, door God +geleid, waardoor hij haar een slag met een palmtak gaf, waaraan zich +honderd bladeren bevonden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Abulfeda</span> enz. Zie <span class="sc">d’Herbel</span>. +<span class="ex">Bibl. Orient Art Aioub</span>). Sommigen zeggen, +teneinde de groote rijkdommen uit te drukken, welke aan <span class= +"sc">Job</span> na zijn lijden werden geschonken dat hij twee +dorschvloeren bezat: een voor tarwe en de andere voor gerst, en dat God +twee wolken zond, die goud op den eenen en zilver op den anderen deden +regenen, tot zij overliepen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). De overleveringen verschillen nopens +den duur van <span class="sc">Jobs</span> martelingen: de eene zegt dat +het achttien jaren was, een andere dertien, een <span class="corr" id= +"xd21e35406" title="Bron: ae-dere">andere</span> drie en een andere +juist zeven jaren, zeven maanden en zeven dagen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35426" href="#xd21e35426src" name="xd21e35426">28</a></span> Zie +<a href="#s19.52">Hoofdstuk XIX, vers 52</a> en 57.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35434" href="#xd21e35434src" name="xd21e35434">29</a></span> Het +is onzeker wie deze profeet was. Een uitlegger wil, dat het +<span class="sc">Elias</span>, <span class="sc">Jesaia</span> of +<span class="sc">Zacharias</span> was. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Een ander veronderstelt dat het de zoon van +<span class="sc">Job</span> was en dat deze in <span class= +"ex">Syrië</span> woonde; maar door sommigen wordt bijgevoegd, dat +hij een zeer boos mensch was, maar later berouwvol stierf, waarna deze +woorden op wonderdadige wijze boven zijne deur werden geschreven: Thans +is God genadig omtrent <span class="sc">Dhu’lkefl</span> geweest +(<span class="sc">Abulfeda</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35473" href="#xd21e35473src" name="xd21e35473">30</a></span> Dit +is de bijnaam van <span class="sc">Jonas</span>, welke hem werd +gegeven, omdat hij door den visch was verzwolgen. (Zie <a href= +"#s10.68">Hoofdstuk X, vers 68</a>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35482" href="#xd21e35482src" name="xd21e35482">31</a></span> +Zijnde uit den buik van den visch.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35513" href="#xd21e35513src" name="xd21e35513">32</a></span> +Zijnde de maagd Maria.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35522" href="#xd21e35522src" name="xd21e35522">33</a></span> +Zijnde de zelfde, die door al de profeten en al de heilige mannen en +vrouwen, zonder eenig verschil of eenige verandering in den grondslag, +werd beleden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35551" href="#xd21e35551src" name="xd21e35551">34</a></span> +Zijnde: Tot de opstanding, welke nadering door den inval van deze +barbaren zal worden aangekondigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35554" href="#xd21e35554src" name="xd21e35554">35</a></span> Op +deze plaats staat in sommige afschriften in plaats van <span class= +"ex">hadabin</span> zijnde een verheven gedeelte der aarde, +<span class="ex">jadathin</span> hetgeen een graf beteekent. Indien wij +nu de laatstgenoemde lezing volgen, dan moet het voornaamwoord zij niet +op <span class="sc">Gog</span> en <span class="sc">Magog</span> maar op +de menschen in het algemeen worden toegepast.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35595" href="#xd21e35595src" name="xd21e35595">36</a></span> Om +hunne verbazing en de ondragelijke martelingen, die zij zullen +doorstaan, of, zooals anderen het uitdrukken: Zij zullen daarin niets +hooren, wat hun de minste verlichting kunne verschaffen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35617" href="#xd21e35617src" name="xd21e35617">37</a></span> +Wiens bezigheid bestaat in het op eene rol nederschrijven der daden, +welke ieder mensch gedurende zijn leven verricht. Na zijn dood rolt hij +die op. Sommigen beweren, dat hier een van <span class= +"sc">Mahomets</span> schrijvers wordt bedoeld, en anderen beschouwen +het woord <span class="ex">sijil</span> of <span class= +"ex">sidjill</span>, zooals het mede wordt geschreven, als den naam van +een boek of eene geschreven rol, en vertolken deze plaats +dienovereenkomstig: <span class="pagenum">[<a id="xd21e35628" href= +"#xd21e35628" name="xd21e35628">365n</a>]</span>zooals eene geschreven +rol wordt opgerold (<span class="sc">Al Beidâwi +Jallalo’ddin</span> enz).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35641" href="#xd21e35641src" name="xd21e35641">38</a></span> Deze +woorden zijn ontleend aan +Psalm XXXVII : 29.</p> +</div> +</div> +<div id="s22" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e637">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Pelgrimstocht<a class="noteref" id="xd21e35685src" +href="#xd21e35685" name="xd21e35685src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te Mekka<a class="noteref" id="xd21e35694src" +href="#xd21e35694" name="xd21e35694src">2</a>.—78 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s22.1" name="s22.1"></a><span class="versenum">1<span class= +"corr" id="xd21e35715" title="Niet in bron">.</span></span> O menschen! +vreest uwen Heer. Waarlijk, de schok van het laatste uur<a class= +"noteref" id="xd21e35718src" href="#xd21e35718" name= +"xd21e35718src">3</a> zal een vreeselijke zaak wezen. <span class= +"versenum">2.</span> Op den dag, <span class="pagenum">[<a id="pb366" +href="#pb366" name="pb366">366</a>]</span>waarop gij het zult zien, zal +iedere vrouw die zog<a class="noteref" id="xd21e35727src" href= +"#xd21e35727" name="xd21e35727src">4</a> geeft, het kind vergeten dat +zoogt, en iedere zwangere vrouw zal haren last wegwerpen, en gij zult +de mannen schijnbaar dronken zien, maar zij zullen niet wezenlijk +beschonken wezen; doch de straf van God zal streng zijn. <a id="s22.3" +name="s22.3"></a><span class="versenum">3.</span> Er is een man die, +zonder kennis<a class="noteref" id="xd21e35735src" href="#xd21e35735" +name="xd21e35735src">5</a>, twist nopens God, en iederen oproerigen +duivel volgt. <span class="versenum">4.</span> Omtrent hem is +geschreven, dat al wie hem tot beschermer zal kiezen, zekerlijk door +hem verleid en door hem in de marteling der hel gevoerd zal worden. +<a id="s22.5" name="s22.5"></a><span class="versenum">5.</span> O +menschen! indien gij in twijfel verkeert nopens de opstanding, neemt +dan in overweging, dat wij u het eerst schiepen uit stof der aarde, +daarna van zaad, daarna van een weinig gestold bloed<a class="noteref" +id="xd21e35753src" href="#xd21e35753" name="xd21e35753src">6</a>, +daarna van een stuk vleesch, voor een gedeelte volkomen en voor een +gedeelte onvolkomen gevormd, ten einde onze macht duidelijk voor u te +maken; en wij deden wat wij verkozen in den schoot blijven, tot den +bepaalden tijd der verlossing. Daarna brachten wij u, als kinderen +voort; vervolgens veroorloofden wij u, uwen ouderdom van volle kracht +te bereiken; de een uwer sterft in zijne jeugd en een ander uwer is +uitgesteld tot een hoogen ouderdom, zoo dat hij alles vergeet wat hij +wist. Gij zaagt de aarde somtijds opgedroogd en onvruchtbaar; maar +indien wij den regen daarop nederzenden, wordt zij in beweging gebracht +en zwelt op, en brengt alle soorten van weelderige planten voort. +<span class="versenum">6.</span> Dit toont, dat God de waardheid is; +dat hij de dooden ten leven opwekt en dat hij almachtig is. +<span class="versenum">7.</span> Dat het uur des oordeels zekerlijk zal +komen, daaraan is geen twijfel en dat God hen zal opwekken die zich in +de graven bevinden. <a id="s22.8" name="s22.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Er is een man die nopens God twist, zonder een +boek dat hem verlicht<a class="noteref" id="xd21e35772src" href= +"#xd21e35772" name="xd21e35772src">7</a>. <span class= +"versenum">9.</span> Hij wendt zich trotsch af, ten einde de menschen +van Gods weg af te leiden. Schande zal hem in deze wereld wachten; en +op den dag der opstanding zullen wij hem de marteling der verbranding +doen ondergaan. <span class="versenum">10.</span> Dan zal tot hem +gezegd worden: Dit ondergaat hij om hetgeen uwe handen vroeger +bedreven; want God is niet onrechtvaardig nopens den mensch. <a id= +"s22.11" name="s22.11"></a><span class="versenum">11.</span> Er zijn +sommige menschen die God op eene <span class="pagenum">[<a id="pb367" +href="#pb367" name="pb367">367</a>]</span>wankelende wijze dienen, +staande als bij de grens<a class="noteref" id="xd21e35818src" href= +"#xd21e35818" name="xd21e35818src">8</a> van den waren godsdienst. +Indien aan een van hen goed wedervaart, is hij voldaan, maar indien hem +eenige beproeving overkomt, wendt hij zich af, met verlies in deze en +in de volgende wereld. Dit is een duidelijk verderf. <a id="s22.12" +name="s22.12"></a><span class="versenum">12.</span> Hij zal dus naast +God aanroepen, wat hem deren noch bevoordeelen kan. Dit is eene dwaling +die van de waarheid verwijdert. <span class="versenum">13.</span> Hij +zal dengeen aanroepen, die hem veeleer verderfelijk dan voordeelig is. +Dit is zeker een ellendige beschermer, en een ellendige makker. <a id= +"s22.14" name="s22.14"></a><span class="versenum">14.</span> Maar God +zal hen die gelooven en goede werken verrichten, in tuinen leiden, +waarin rivieren stroomen; want God doet wat hem behaagt. <a id="s22.15" +name="s22.15"></a><span class="versenum">15.</span> Laat hij, die denkt +dat God zijn gezant in deze wereld en in het toekomstige leven geene +hulp zal verleenen, een touw aan den hemel bevestigen en laat hem +daarna een eind aan zijn leven maken, en hij zal zien, of zijne +kunstgrepen datgene de uitwerking kunnen benemen, welke hem toornig +maakt<a class="noteref" id="xd21e35838src" href="#xd21e35838" name= +"xd21e35838src">9</a>. <span class="versenum">16.</span> Zoo zonden wij +den Koran neder, zijnde duidelijke teekens; want God leidt wie hem +behaagt. <a id="s22.17" name="s22.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Wat de ware geloovigen betreft, en de Joden, de +Sabbeïsten, de Christenen, de Magiërs en de afgodendienaars, +waarlijk God zal op den dag der opstanding tusschen hen richten; want +God is getuige van alle dingen. <span class="versenum">18.</span> +Bemerkt gij niet dat alle schepselen, zoowel in den hemel als op de +aarde God aanbidden<a class="noteref" id="xd21e35857src" href= +"#xd21e35857" name="xd21e35857src">10</a>; de zon, de maan, de sterren, +de bergen, de boomen, de dieren en een groot gedeelte der menschen? +Maar velen hebben eene kastijding verdiend. <span class= +"versenum">19.</span> En hij dien God verachtelijk zal hebben gemaakt, +zal door niemand vereerd worden; want God doet wat hem behaagt. <a id= +"s22.20" name="s22.20"></a><span class="versenum">20.</span> Er zijn +twee tegenovergestelde partijen, die nopens hunnen Heer +twisten<a class="noteref" id="xd21e35869src" href="#xd21e35869" name= +"xd21e35869src">11</a>. En zij die niet gelooven, zullen met kleederen +van vuur omhangen worden, en kokend water zal op hunne hoofden gegoten +worden. <span class="versenum">21.</span> Hunne ingewanden en hunne +huiden zullen daardoor verteerd, en zij zullen met ijzeren staven +geslagen worden. <span class="versenum">22.</span> Zoo dikwijls zij, +door de smart hunner martelingen, zullen trachten de hel te verlaten, +zullen zij daar weder worden teruggebracht en hunne pijnigers zullen +tot hen zeggen: Ondergaat de pijn der verbranding. <a id="s22.23" name= +"s22.23"></a><span class="versenum">23.</span> God zal hen die gelooven +en rechtvaardig handelen, in tuinen <span class="pagenum">[<a id= +"pb368" href="#pb368" name="pb368">368</a>]</span>voeren, waarin +rivieren stroomen; zij zullen daar versierd worden met gouden armbanden +en paarlen, en hunne kleederen zullen van zijde wezen. <a id="s22.24" +name="s22.24"></a><span class="versenum">24.</span> Zij worden tot +goede woorden<a class="noteref" id="xd21e35891src" href="#xd21e35891" +name="xd21e35891src">12</a> en op een heerlijken weg geleid. +<span class="versenum">25.</span> Maar zij die ongeloovig zullen wezen, +den weg van God versperren en de menschen verhinderen, den heiligen +tempel van <span class="ex">Mekka</span> te bezoeken, welke wij hebben +aangewezen tot eene plaats van aanbidding voor alle menschen; want +zoowel de inwoners als de vreemdelingen hebben een gelijk recht dien te +bezoeken. <span class="versenum">26.</span> En wie trachten zal dien op +goddelooze wijze te ontheiligen, hen zullen wij een gestrenge straf +doen lijden. <a id="s22.27" name="s22.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> Herinner u, dat wij de plek van het gebouw van +den <span class="ex">Caaba</span> tot een verblijf aan <span class= +"sc">Abraham</span> gaven<a class="noteref" id="xd21e35920src" href= +"#xd21e35920" name="xd21e35920src">13</a>, zeggende: Vereenig niets met +mij, en houdt mijn huis rein voor hen die het bezoeken, en die opstaan +en nederbuigen om te aanbidden. <a id="s22.28" name= +"s22.28"></a><span class="versenum">28.</span> En verkondig het volk +een plechtigen pelgrimstocht<a class="noteref" id="xd21e35927src" href= +"#xd21e35927" name="xd21e35927src">14</a>. Laten zij te voet of op snel +loopende kameelen uit verwijderde streken tot u komen. <a id="s22.29" +name="s22.29"></a><span class="versenum">29.</span> Opdat zij getuigen +mogen zijn van de voordeelen die voor hen voortspruiten uit het +bezoeken van deze heilige plaats<a class="noteref" id="xd21e35953src" +href="#xd21e35953" name="xd21e35953src">15</a>, en dat zij den naam van +God mogen herdenken op de bepaalde dagen<a class="noteref" id= +"xd21e35960src" href="#xd21e35960" name="xd21e35960src">16</a>, uit +dankbaarheid voor de kudden, welke hij hun heeft geschonken. Eet dus +daarvan, en voedt den nooddruftige en den arme. <a id="s22.30" name= +"s22.30"></a><span class="versenum">30.</span> Laat hen daarna een +einde maken aan de achteloosheid nopens hunne personen<a class= +"noteref" id="xd21e35982src" href="#xd21e35982" name= +"xd21e35982src">17</a>, en laat hen hunne <span class="pagenum">[<a id= +"pb369" href="#pb369" name="pb369">369</a>]</span>geloften +voldoen<a class="noteref" id="xd21e36010src" href="#xd21e36010" name= +"xd21e36010src">18</a> en om het oude huis trekken<a class="noteref" +id="xd21e36014src" href="#xd21e36014" name="xd21e36014src">19</a>. +<span class="versenum">31.</span> Laat hen dit doen. En wie de heilige +geboden van God in acht zal nemen<a class="noteref" id="xd21e36027src" +href="#xd21e36027" name="xd21e36027src">20</a>, zal eene belooning bij +God vinden. Alle soorten van vee zijn u geoorloofd te eten, uitgenomen +wat u reeds in vroegere plaatsen van den Koran als verboden is +voorgelezen. Ontvliedt den gruwel der afgoden en vermijdt onwaarheid te +spreken<a class="noteref" id="xd21e36033src" href="#xd21e36033" name= +"xd21e36033src">21</a>. <a id="s22.32" name="s22.32"></a><span class= +"versenum">32.</span> Weest God onderworpen en vereenigt geene andere +goden met hem; want wie een ander met God verbindt, is gelijk aan +datgene, wat van den hemel valt, wat de vogels wegvoeren of de wind +naar eene ver verwijderde plaats overbrengt<a class="noteref" id= +"xd21e36041src" href="#xd21e36041" name="xd21e36041src">22</a>. <a id= +"s22.33" name="s22.33"></a><span class="versenum">33.</span> Dit is +zoo. Wie Gods gedenkteekenen eerbiedigt<a class="noteref" id= +"xd21e36051src" href="#xd21e36051" name="xd21e36051src">23</a>, +verricht eene daad die uit de vroomheid des harten ontspruit. <a id= +"s22.34" name="s22.34"></a><span class="versenum">34.</span> Gij +verkrijgt verschillende voordeelen van het vee, tot offeranden +aangewezen, tot den tijd voor de slachting bepaald; en de plaats der +offerande zal in het oude huis zijn. <a id="s22.35" name= +"s22.35"></a><span class="versenum">35.</span> Voor de belijders van +iederen godsdienst<a class="noteref" id="xd21e36075src" href= +"#xd21e36075" name="xd21e36075src">24</a> hebben wij verschillende +riten vastgesteld, <span class="pagenum">[<a id="pb370" href="#pb370" +name="pb370">370</a>]</span>opdat zij den naam van God zouden mogen +herdenken bij het slachten van het vee, dat hij voor hen heeft +geschapen. Uw God is een eenig God, onderwerp u dus geheel aan hem en +breng goede tijdingen aan hen, die zich ootmoedig betoonen. +<span class="versenum">36.</span> Wier harten, als Gods naam wordt +vermeld, door vrees, worden getroffen, en hun, die geduldig doorstaan +wat hun overkomt, die hunne gebeden in acht nemen, en aalmoezen geven +van hetgeen wij hun hebben geschonken. <a id="s22.37" name= +"s22.37"></a><span class="versenum">37.</span> De kameelen voor +offeranden gedood, hebben wij u aangewezen als zinnebeelden van uwe +gehoorzaamheid aan God; ook verkrijgt gij andere voordeelen van hen. +Herdenk dus den naam van God over hen, als gij hen doodt, in de juiste +orde op hunne voeten staande<a class="noteref" id="xd21e36093src" href= +"#xd21e36093" name="xd21e36093src">25</a>, en als zij dood zijn +nedergevallen eet dan er van, en geef er van te eten, zoowel aan hem, +die tevreden is met hetgeen hem gegeven wordt, zonder dat hij vraagt, +als aan hem die vraagt<a class="noteref" id="xd21e36102src" href= +"#xd21e36102" name="xd21e36102src">26</a>. Zoo hebben wij u de +oppermacht over hen gegeven, opdat gij ons dankbaar zoudt zijn. +<span class="versenum">38.</span> Hun vleesch wordt niet door God +aangenomen, noch hun bloed, maar uwe vroomheid wordt door hem +aangenomen. Zoo hebben wij u de oppermacht over hen gegeven, opdat gij +God zoudt verheerlijken voor de openbaringen, waardoor hij u heeft +geleid. En breng den rechtvaardige de goede tijding<span class="corr" +id="xd21e36109" title="Bron: ,">.</span> <span class= +"versenum">39.</span> Dat God de kwade voornemens der ongeloovigen +tegen de ware geloovigen zal verijdelen; want God bemint de booze +<span class="corr" id="xd21e36117" title= +"Bron: ongeloovingen">ongeloovigen</span> niet. <span class= +"versenum">40.</span> Aan hen is verlof gegeven, de wapenen tegen de +ongeloovigen op te vatten, als zij onrechtvaardig door hen vervolgd +worden (en God is zekerlijk in staat hen te ondersteunen). <a id= +"s22.41" name="s22.41"></a><span class="versenum">41.</span> Die +onrechtvaardig uit hunne woningen werden verjaagd, en om geene andere +redenen, dan dat zij zeggen: Onze Heer is God<a class="noteref" id= +"xd21e36128src" href="#xd21e36128" name="xd21e36128src">27</a>! Indien +God het geweld van sommige menschen niet door andere had verijdeld, +<span class="pagenum">[<a id="pb371" href="#pb371" name= +"pb371">371</a>]</span>waarlijk, dan zouden kloosters, kerken, +synagogen en de tempels der Moslems, waarin de naam van God dikwijls +wordt herdacht, geheel verwoest zijn<a class="noteref" id= +"xd21e36143src" href="#xd21e36143" name="xd21e36143src">28</a>. En God +zal zekerlijk dengeen ondersteunen, die zich aan zijne zijde zal +bevinden; want God is sterk en machtig. <span class= +"versenum">42.</span> En hij zal degenen ondersteunen, die, als wij hen +op aarde nederzetten, het gebed in acht nemen en aalmoezen geven, en +bevelen wat rechtvaardig en verbieden wat onrechtvaardig is. En aan God +staat het einde van alle dingen. <a id="s22.43" name= +"s22.43"></a><span class="versenum">43.</span> Indien zij u, o +<span class="sc">Mahomet</span>! van bedrog beschuldigen, neem dan in +aanmerking, dat, vóór hen, het volk van <span class= +"sc">Noach</span> en de stammen van <span class="sc">Ad</span> en +<span class="sc">Thamoed</span> en het volk van <span class= +"sc">Abraham</span> en het volk van <span class="sc">Lot</span> en de +bewoners van <span class="ex">Madian</span> hunne profeten van bedrog +beschuldigden; ook <span class="sc">Mozes</span> werd van leugen +beschuldigd; en ik verleende een groot uitstel aan de ongeloovigen, +maar daarna kastijdde ik hen; en hoe vreeselijk was de verandering +welke ik in hunnen toestand bracht! <span class="versenum">44.</span> +Hoevele steden hebben wij verwoest, die goddeloos waren en die thans +onder hare eigene bouwvallen zijn begraven. En hoevele bronnen en +trotsche kasteelen werden er niet verlaten? <span class= +"versenum">45.</span> Reisden zij niet door het land? En hebben zij +geene harten om er mede te begrijpen, en ooren om er mede te hooren? +Waarlijk, hunne oogen zijn voor deze niet blind, maar de harten, die +zich in hunne borsten bevinden zijn blind. <span class= +"versenum">46.</span> Zij zullen bij u er op aandringen, de bedreigde +straf te verhaasten; maar God zal niet nalaten te volbrengen waarmede +hij heeft bedreigd. Een dag met uwen Heer staat gelijk met duizend +jaren uwer berekening<a class="noteref" id="xd21e36195src" href= +"#xd21e36195" name="xd21e36195src">29</a>. <span class= +"versenum">47.</span> Aan hoevele steden gaf ik niet uitstel? maar zij +waren goddeloos. Doch daarna kastijdde ik haar; en tot mij zullen zij +komen, om op den laatsten dag geoordeeld te worden. <span class= +"versenum">48.</span> Zeg: O menschen! waarlijk, ik ben slechts een +openbaar prediker onder u. <a id="s22.49" name= +"s22.49"></a><span class="versenum">49.</span> En zij die gelooven en +goede werken doen, zullen vergiffenis en eene heerlijke belooning +verwerven. <span class="versenum">50.</span> Maar zij die trachten onze +teekenen krachteloos te maken, zullen bewoners der hel zijn. <a id= +"s22.51" name="s22.51"></a><span class="versenum">51.</span> Wij hebben +geen’ gezant of profeet vóór u gezonden, of als hij +las, gaf Satan hem eene verkeerde gedachte in<a class="noteref" id= +"xd21e36223src" href="#xd21e36223" name="xd21e36223src">30</a>. Maar +God zal nietig maken <span class="pagenum">[<a id="pb372" href="#pb372" +name="pb372">372</a>]</span>wat Satan hun inblaast, en God zal zijne +teekens bevestigen; want God is alwetend en wijs. <a id="s22.52" name= +"s22.52"></a><span class="versenum">52.</span> Maar God veroorlooft het +te doen, opdat de ingevingen van Satan eene beproeving zouden zijn voor +hen, wier hart door ziekte is aangedaan en wier boezem verhard is (want +waarlijk de goddeloozen zijn ver van de waarheid verwijderd). <a id= +"s22.53" name="s22.53"></a><span class="versenum">53.</span> Opdat zij +wien verstand werd geschonken, zouden mogen weten, dat dit boek de +waarheid van hunnen Heer is en zij daarin zouden gelooven, en opdat +hunne harten daarop zouden vertrouwen; want waarlijk, God is de leider +op den rechten weg van hen die gelooven. <span class= +"versenum">54.</span> Maar de ongeloovigen zullen niet ophouden daaraan +te twijfelen, tot dat het uur des oordeels plotseling over hen zal +komen, of dat de straf van een droevigen dag<a class="noteref" id= +"xd21e36278src" href="#xd21e36278" name="xd21e36278src">31</a> hen +overvalt. <span class="versenum">55.</span> Op dien dag zal het +koninkrijk Gods zijn; hij zal tusschen hen richten. En zij die beloofd +zullen hebben, en rechtvaardigheid uitgeoefend, zullen in tuinen des +vermaaks verblijf houden. <span class="versenum">56.</span> Maar zij +die niet geloofd zullen hebben en onze teekenen van valschheid hebben +beschuldigd, zullen eene schandelijke straf ondergaan. <span class= +"versenum">57.</span> En wat hen betreft, die hunne woning zullen +hebben verlaten voor de zaak van Gods waar geloof, en daarna gedood of +gestorven zullen zijn, aan dezen zal God eene uitmuntende belooning +geven; en God is de beste belooner. <span class="versenum">58.</span> +Hij zal hen het paradijs binnenleiden, op eene wijze die hun behagen +zal; want God is wijs en genadig. Zoo is het. <a id="s22.59" name= +"s22.59"></a><span class="versenum">59.</span> Wie eene wraak zal nemen +gelijk aan de schade welke hem werd toegebracht<a class="noteref" id= +"xd21e36306src" href="#xd21e36306" name="xd21e36306src">32</a>, en +daarna onrechtvaardig zal worden behandeld<a class="noteref" id= +"xd21e36309src" href="#xd21e36309" name="xd21e36309src">33</a>, +waarlijk God zal hem ondersteunen; want God is barmhartig en +vergevensgezind. <span class="versenum">60.</span> Dit zal gedaan +worden, dewijl God den nacht op den dag en den dag <span class= +"pagenum">[<a id="pb373" href="#pb373" name="pb373">373</a>]</span>op +den nacht doet volgen, en omdat God zoo wel hoort als ziet. +<span class="versenum">61.</span> Dit is omdat God waarheid is, en +dewijl hetgeen zij naast hem aanroepen, ijdelheid is, en omdat God de +verhevene, de machtige is. <a id="s22.62" name= +"s22.62"></a><span class="versenum">62.</span> Ziet gij niet, dat God +water van den hemel nederzendt en dat de aarde groen wordt? want God is +barmhartig en wijs. <span class="versenum">63.</span> Aan hem behoort +alles wat in den hemel en op de aarde is, en God volstaat in zich +zelven, en is waardig geprezen te worden. <span class= +"versenum">64.</span> Ziet gij niet, dat God alles wat op de aarde is +en de schepen, die op de zee zeilen, door zijn bevel aan uwen dienst +heeft onderworpen? Hij ondersteunt den hemel, dat die niet dan op zijn +verlof op de aarde nedervalle<a class="noteref" id="xd21e36335src" +href="#xd21e36335" name="xd21e36335src">34</a>: want God is genadig +omtrent den mensch en barmhartig. <a id="s22.65" name= +"s22.65"></a><span class="versenum">65.</span> Hij is het die u leven +heeft gegeven, en u later zal doen sterven, daarna zal hij u bij de +opstanding tot het leven doen verrijzen; maar waarlijk de mensch is +ondankbaar. <span class="versenum">66.</span> Voor de belijders van +iederen godsdienst hebben wij zekere gebruiken vastgesteld, welke zij +in acht moeten nemen. Laten zij dus niet met u daarover twisten, maar +noodig hen tot uwen Heer; want gij volgt den rechten weg. <span class= +"versenum">67.</span> Maar indien zij in woordenwisseling met u treden, +antwoord: God weet wel wat gij doet; <span class="versenum">68.</span> +God zal tusschen u richten op den dag der opstanding, nopens datgene +waarover gij thans verschilt. <span class="versenum">69.</span> Weet +gij niet dat God alles kent wat in den hemel en op aarde is? Waarlijk, +dit is geschreven in het boek zijner besluiten, en dit is God +gemakkelijk. <span class="versenum">70.</span> Zij aanbidden naast God +datgene, waaromtrent hij geen overtuigend bewijs heeft nedergezonden, +en waarvan zij geene kennis bezitten, maar de onrechtvaardigen zullen +niemand ter hunner ondersteuning hebben. <span class= +"versenum">71.</span> En als hun onze duidelijke teekens worden +herhaald, zult gij in de houding der ongeloovigen minachting daarvoor +bemerken; en zij zijn gereed degenen gewelddadig te behandelen, die hun +onze teekenen verhalen. Zeg: Zal ik u iets vreeselijkers dan dit +verklaren? Het vuur der hel, waarmede God dengenen heeft bedreigd die +niet gelooven, is vreeselijk; dat zal eene ongelukkige reis wezen. +<a id="s22.72" name="s22.72"></a><span class="versenum">72.</span> O +menschen! er wordt u eene vergelijking voorgesteld: luistert er dus +naar. Waarlijk, de afgoden, welke gij naast God aanroept, kunnen zelfs +geene eenvoudige vlieg scheppen, al waren zij ook allen tot dat doel +<span class="corr" id="xd21e36373" title= +"Bron: vergadert">vergaderd</span>; en indien eene vlieg hun iets +ontneemt, kunnen zij het haar niet ontrukken<a class="noteref" id= +"xd21e36376src" href="#xd21e36376" name="xd21e36376src">35</a>. De +aangebedene en de aanbidder zijn beiden onmachtig. <span class= +"versenum">73.</span> Zij weten God niet op zijne rechte waarde te +schatten; want God is sterk en machtig. <a id="s22.74" name= +"s22.74"></a><span class="versenum">74.</span> God kiest gezanten +<span class="pagenum">[<a id="pb374" href="#pb374" name= +"pb374">374</a>]</span>onder de engelen<a class="noteref" id= +"xd21e36390src" href="#xd21e36390" name="xd21e36390src">36</a>; want +God hoort en ziet alles. <span class="versenum">75.</span> Hij kent wat +vóór hen en wat achter hen is en tot God zal alles +terugkeeren. <span class="versenum">76.</span> O ware geloovigen! buigt +u neder en knielt, aanbidt uwen Heer en oefent rechtvaardigheid uit, +opdat gij gelukkig moogt zijn. <span class="versenum">77.</span> En +strijdt ter verdediging van Gods waar geloof, zooals het u toekomt +daarvoor te strijden. Hij heeft u gekozen, en heeft u geenerlei +moeilijkheid opgelegd in den godsdienst welken hij u heeft gegeven: den +godsdienst van uwen vader <span class="sc">Abraham</span>. Hij heeft u +Moslems genoemd. <span class="versenum">78.</span> Zoo wel te voren als +in dit boek, opdat onze gezant een getuigen tegen u zal kunnen zijn, op +den dag der opstanding, en opdat gij getuigen zoudt mogen zijn tegen +het overige gedeelte der menschen. Wees dus volhardend in het gebed, +geef aalmoezen en hecht u standvastig aan God. Hij is uw meester, en +hij is de beste meester en de beste beschermer.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35685" href="#xd21e35685src" name="xd21e35685">1</a></span> De +vermelding van sommige plechtigheden bij den pelgrimstocht naar +<span class="ex">Mekka</span> in dit hoofdstuk, zijn oorzaak van dezen +titel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35694" href="#xd21e35694src" name="xd21e35694">2</a></span> +Sommigen (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>) zonderen hier van +twee verzen (<a href="#s22.11">11</a> en <a href="#s22.12">12</a>) uit. +En anderen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>) zes verzen +(20–25).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35718" href="#xd21e35718src" name="xd21e35718">3</a></span> Of de +aardbeving, die, naar het zeggen van sommigen, plaats zal hebben even +voor de zon uit het Westen oprijst, zijnde een teeken van de spoedige +nadering van den dag des oordeels.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35727" href="#xd21e35727src" name="xd21e35727">4</a></span> +Moedermelk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35735" href="#xd21e35735src" name="xd21e35735">5</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard met het oog op <span class="sc">al Nodar Ebn al +Hareth</span>, die volhield, dat de engelen de dochters van God waren, +en dat de Koran een bundel oude fabels was, terwijl hij de opstanding +loochende (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35753" href="#xd21e35753src" name="xd21e35753">6</a></span> Zie +<a href="#s96.2">Hoofdstuk XCVI, vers 2</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35772" href="#xd21e35772src" name="xd21e35772">7</a></span> Men +zegt, dat de hier bedoelde persoon <span class="sc">Aboe Jahl</span> +was (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>) zijnde een voornaam +man onder de Koreïshieten, en een der meest hardnekkige vijanden +van <span class="sc">Mahomet</span> en zijnen godsdienst. Zijn ware +naam was <span class="sc">Amboe Ebn Hesram</span>, van het gezin van +<span class="sc">Makhzoem</span>. Hij had den bijnaam van <span class= +"sc">Aboe’lhocm</span>, zijnde de vader der wijsheid, die later +werd veranderd in dien van <span class="sc">Aboe Jahl</span>, of de +vader der dwaasheid. Hij werd in den slag van <span class= +"ex">Bedr</span> gedood (zie <a href="#s8.49">Hoofdstuk VIII, vers +49</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35818" href="#xd21e35818src" name="xd21e35818">8</a></span> Deze +uitdrukking ziet op iemand die aan den vleugel van een leger +geposteerd, zijn plaats behoudt, als hij ziet dat de overwinning naar +zijne zijde overslaat, maar wijkt, als de vijand voordeel schijnt te +betalen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35838" href="#xd21e35838src" name="xd21e35838">9</a></span> Of: +Laat hem een touw aan het dak van zijn huis vastmaken en zich ophangen, +dat is: laat zijne boosheid en wrok zulk een hoogte bereiken, dat hij +op het punt staat, tot de wanhopigste uitersten te worden aangedreven, +en dat hij zie, of hij met al zijne pogingen in staat zal zijn de +goddelijke hulp te onderscheppen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35857" href="#xd21e35857src" name="xd21e35857">10</a></span> +Zijne macht belijdende en zijn opperbevel gehoorzamende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35869" href="#xd21e35869src" name="xd21e35869">11</a></span> +Zijnde: de ware geloovigen en de ongeloovigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35891" href="#xd21e35891src" name="xd21e35891">12</a></span> +Zijnde: De belijdenis van Gods eenheid, of deze woorden, welke zij bij +hun binnentreden in het paradijs zullen gebruiken: Geloofd zij God, die +zijne belofte aan ons heeft vervuld (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35920" href="#xd21e35920src" name="xd21e35920">13</a></span> +Zijnde: Als eene plaats van godsdienstige aanbidding. God toonde hem de +plek waarop hij stond, benevens het model van het oude gebouw, dat bij +den zondvloed in den hemel werd opgenomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35927" href="#xd21e35927src" name="xd21e35927">14</a></span> Men +verhaalt, dat <span class="sc">Abraham</span>, gehoorzamend aan het hem +gegeven bevel, den berg <span class="ex">Aboe Kobeis</span> nabij +<span class="ex">Mekka</span> besteeg en van daar uitriep: “O +menschen! volbrengt den pelgrimstocht naar het huis van uwen +Heer,” en dat God zijne stem deed hooren aan hen, die zich, van +het Oosten naar het Westen, in de lendenen hunner vaders en in den +schoot hunner moeders bevonden, en van welke hij vooruit wist, dat zij +den pelgrimstocht zouden volbrengen. Sommigen zeggen echter, dat deze +woorden tot <span class="sc">Mahomet</span> werden gericht, ten einde +hem te bevelen, den pelgrimstocht van afscheid te volbrengen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Is dit zoo, dan moet deze +plaats te <span class="ex">Medina</span> zijn geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35953" href="#xd21e35953src" name="xd21e35953">15</a></span> +Zijnde het tijdelijke voordeel van den grooten handel, die gedurende +den pelgrimstocht, te <span class="ex">Mekka</span> werd gedreven, en +het geestelijk voordeel uit het volbrengen van een zoo verdienstelijk +werk voortvloeiende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35960" href="#xd21e35960src" name="xd21e35960">16</a></span> +Namelijk <span class="corr" id="xd21e35962" title="Bron: do">de</span> +tien eerste dagen van <span class="ex">Dhoe’lhajja</span> of +<span class="corr" id="xd21e35968" title="Bron: de ende">tiende</span> +dag derzelfde maand, op welke zij de offeranden toonden, en de drie +volgende dagen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e35982" href="#xd21e35982src" name="xd21e35982">17</a></span> Door +hunne hoofden te scheren, en andere gedeelten hunner lichamen, en hunne +baarden en nagels in de vallei van <span class="ex">Mina</span> te +snijden, hetgeen den pelgrims niet veroorloofd is te doen, van het +tijdstip dat zij <span class="ex">Mohrims</span> worden, en zich +plechtig aan het volbrengen van den pelgrimstocht <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e35990" href="#xd21e35990" name= +"xd21e35990">369n</a>]</span>hebben gewijd, tot zij de plechtigheden +geëindigd en hunne offers gedood hebben. <span class="corr" id= +"xd21e35992" title="Niet in bron">(</span><span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>. Zie <a href="#s5.97">Hoofdstuk V, vers +97</a> en <span class="sc">Bobov</span> <span class="ex">de Peregr. +Meccana</span>, p. 15, enz).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36010" href="#xd21e36010src" name="xd21e36010">18</a></span> Door +de volvoering der goede werken, waarvoor zij de gelofte gedurende +hunnen pelgrimstocht hebben afgelegd. Sommigen passen deze woorden +alleen toe op de volvoering der vereischte plechtigheden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36014" href="#xd21e36014src" name="xd21e36014">19</a></span> +Zijnde: de <span class="ex">Caaba</span>, dat, volgens de bewering der +Mahomedanen, het eerste gebouw was, hetgeen voor de vereering van God +werd opgetrokken en aangewezen (Zie <a href="#s3.90">Hoofdstuk III, +vers 90</a>). Het rondtrekken om deze bedeplaats is eene voorname +ceremonie bij de pelgrimage en wordt dikwijls herhaald; hier schijnt +echter meer bijzonder te worden bedoeld, de laatste maal dat zij dit +doen, en waardoor zij afscheid van den tempel nemen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36027" href="#xd21e36027src" name="xd21e36027">20</a></span> Door +in acht te nemen wat hij heeft bevolen en vermijdende wat verboden is, +of, hetgeen de woorden mede beteekenen; wie eeren zal wat God +geheiligd, of geboden heeft niet te ontheiligen, zoo als de tempel en +het grondgebied van <span class="ex">Mekka</span>, de geheiligde +maanden, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36033" href="#xd21e36033src" name="xd21e36033">21</a></span> +Hetzij door verkeerde en goddelooze dingen nopens de Godheid mede te +deelen, of door valsche getuigenis tegen den naaste af te leggen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36041" href="#xd21e36041src" name="xd21e36041">22</a></span> +Omdat hij die tot afgodendienarij vervalt, van de hoogte des geloofs +tot de diepte des ongeloofs zinkt, terwijl zijne gedachten door zondige +lusten worden afgetrokken, en hij door den duivel in de meest +uitzinnige dwalingen wordt gejaagd, (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36051" href="#xd21e36051src" name="xd21e36051">23</a></span> Door +eene goede en kostbare offerande te kiezen ter eere van hem voor wien +zij bestemd is. Zij zeggen dat <span class="sc">Mahomet</span> eens +honderd vette kameelen offerde, waaronder een die aan <span class= +"sc">Aboe Jahl</span> had behoord, welk dier een gouden ring in zijn +neus had, en dat <span class="sc">Omar</span> een edelen kameel +offerde, voor welken men hem driehonderd dinaars had geboden +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Het oorspronkelijke kan ook +meer algemeen worden vertaald: Zij die de voorgeschreven gebruiken van +den pelgrimstocht in acht nemen, enz. Het schijnt echter dat op deze +plaats meer bepaald de offers bedoeld worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36075" href="#xd21e36075src" name="xd21e36075">24</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> vat deze plaats, in een +beperkten zin, van de vroegere volkeren op, die ware geloovigen zijn +geweest, aan welke God een <span class="pagenum">[<a id="xd21e36079" +href="#xd21e36079" name="xd21e36079">370n</a>]</span>offerande gebood +en eene bepaalde plaats en bijzondere ceremoniën voor offering +voorschreef.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36093" href="#xd21e36093src" name="xd21e36093">25</a></span> Dat +is, zooals sommigen deze woorden uitleggen: staande op drie pooten, +terwijl de vierde gebonden is, zijnde de wijze waarop de kameelen +worden vastgebonden, om het verlaten van de hun aangewezen plaats te +beletten. Sommige afschriften lezen in plaats van <span class= +"ex">Sawaffa: Sawaffena</span>, van het werkwoord <span class= +"ex">savana</span>, dat eigenlijk de houding van een paard beteekent +als het op drie pooten staat terwijl alleen de rand van den vierden den +grond raakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36102" href="#xd21e36102src" name="xd21e36102">26</a></span> Of, +zooals de woorden mede kunnen worden vertolkt: Aan hem die op zedige en +nederige wijze vraagt, en aan hem die het verlangt maar niet durft +vragen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36128" href="#xd21e36128src" name="xd21e36128">27</a></span> Dit +was de eerste plaats van den Koran, waarbij het <span class= +"sc">Mahomet</span> en zijne volgelingen werd veroorloofd, zich met +kracht tegen hunne vijanden te verdedigen. Zij werd korten tijd +vóór de vlucht naar <span class="ex">Medina</span> +geopenbaard, tot welken tijd de profeet zijne Moslems vermaande, de hun +aangedane beleedigingen met geduld te verdragen, hetgeen tevens +bovendien op zeventig verschillende plaatsen van den Koran wordt +bevolen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36143" href="#xd21e36143src" name="xd21e36143">28</a></span> Dat +is: De openbare uitoefening van eenigen godsdienst, hetzij die waar of +valsch is, wordt alleen door macht ondersteund. <span class= +"sc">Mahomet</span> wilde daardoor tevens aantoonen, dat de ware +godsdienst op dezelfde wijze moest gehandhaafd worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36195" href="#xd21e36195src" name="xd21e36195">29</a></span> Zie +2 <span class="sc">Petrus</span>, III, 8.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36223" href="#xd21e36223src" name="xd21e36223">30</a></span> De +aanleiding tot deze plaats wordt aldus verhaald. <span class= +"sc">Mahomet</span> las eens het <a href="#s53">LIIIe Hoofdstuk</a> van +den Koran. Toen hij tot de lezing van vers 19 en 20 was genaderd, legde +de duivel hem de volgende woorden in den mond, welke hij door +onachtzaamheid uitsprak, of zooals sommigen verhalen, omdat hij toen +half slapend was (<span class="sc">Yahya</span>), zijnde: Dit zijn de +verhevenste en schoonste juffers op wier tusschenkomst gehoopt wordt. +De Koreïshieten, die nabij <span class="sc">Mahomet</span> zaten, +verheugden zich zeer over hetgeen zij hadden gehoord, en toen hij het +hoofdstuk had geëindigd, voegden zij zich bij hem en zijne +volgelingen <span class="pagenum">[<a id="xd21e36237" href= +"#xd21e36237" name="xd21e36237">372n</a>]</span>om het gebed uit te +spreken. De profeet werd echter door den engel <span class= +"sc">Gabriël</span> bekend gemaakt met de oorzaak van hunne +inschikkelijkheid, en met hetgeen hij had bedreven. Hij was diep +aangedaan om zijne vergissing, tot dit vers ter zijner vertroosting +werd geopenbaard (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>, enz. Zie ook <a href="#s16.103">Hoofdstuk XVI, vers +103</a>.) <span class="sc">Al Beidâwi</span> verhaalt echter, dat +de meer ontwikkelde en nauwgezette personen het voormelde verhaal +loochenen, en daar het werkwoord, hier met <span class= +"ex">leest</span> vertaald, ook beteekent iets wenschen, zoo leggen zij +de plaats uit als bedoelende de ingevingen van den duivel, naardien +deze dienen om de geneigdheden van deze heilige personen op een +slechten weg te brengen, of om hunne gemoederen te brengen tot het +vormen van ijdele wenschen en begeerten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36278" href="#xd21e36278src" name="xd21e36278">31</a></span> Of: +een dag die kinderloos maakt, waardoor een groot verlies in den oorlog +wordt bedoeld, zooals de nederlaag welke de ongeloovigen te +<span class="ex">Beda</span> leden. Sommigen veronderstellen, dat hier +de opstanding wordt bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36306" href="#xd21e36306src" name="xd21e36306">32</a></span> En +hij zal geene strengere wraak nemen dan het feit verdient.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36309" href="#xd21e36309src" name="xd21e36309">33</a></span> Door +het trachten van den aanvaller, om zich weêrwraak op den +benadeelden persoon te verschaffen, en te pogen, hem op nieuw geweld +aan te doen. Deze plaats schijnt betrekking te hebben op de wraak die +de Moslems op de ongeloovigen zouden nemen, voor de onrechtvaardige +vervolging welke zij hun aandeden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36335" href="#xd21e36335src" name="xd21e36335">34</a></span> +Hetgeen hij op den jongsten dag zal doen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36376" href="#xd21e36376src" name="xd21e36376">35</a></span> De +uitleggers zeggen, dat de Arabieren gewoon waren, de beelden hunner +goden met een of ander welriekend mengsel en met honig te bestrijken. +De laatste werd door de vliegen opgegeten, hoewel de deuren van den +tempel zorgvuldig waren gesloten terwijl de diertjes door de ramen of +spleten binnendrongen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36390" href="#xd21e36390src" name="xd21e36390">36</a></span> Die +de overbrengers der goddelijke openbaringen aan de profeten zijn, maar +geen voorwerp van vereering behooren te wezen.</p> +</div> +</div> +<div id="s23" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e648">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De ware Geloovigen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—118 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Gelukkig zijn de ware geloovigen. +<span class="versenum">2.</span> Die zich verootmoedigen in hun gebed. +<span class="versenum">3.</span> Die alle ijdele gesprekken vermijden. +<span class="versenum">4.</span> En die aalmoezen geven; <span class= +"versenum">5.</span> Die hunne vleeschelijke lusten weten te +beheerschen. <span class="versenum">6.</span> En die hunne genietingen +bepalen tot hunne vrouwen, of de slaven welke door hunne rechterhand +worden bezeten; want dan zullen zij zonder blaam zijn. <span class= +"versenum">7.</span> Maar zij die gemeenschap met andere vrouwen +hebben, deze zijn waarlijk zondaren. <span class="versenum">8.</span> +En zij die rechtschapen het hun toevertrouwde bewaren en hun verbond +rechtvaardig uitvoeren. <span class="versenum">9.</span> En die den +tijd, voor het gebed bepaald, in acht nemen. <span class= +"versenum">10.</span> Deze zullen de erfgenamen zijn. <span class= +"versenum">11.</span> Die het paradijs zullen erven: eeuwig zullen zij +daarin verblijven. <a id="s23.12" name="s23.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> Wij schiepen den mensch van eene fijne soort +klei. <span class="versenum">13.</span> Daarna plaatsten wij hem als +zaad in eene veilige bewaarplaats<a class="noteref" id="xd21e36482src" +href="#xd21e36482" name="xd21e36482src">1</a>. <a id="s23.14" name= +"s23.14"></a><span class="versenum">14.</span> Daarna vormden wij het +zaad tot gestold bloed, en wij maakten het gestolde bloed tot een stuk +vleesch; vervolgens vormden wij het stuk vleesch tot beenderen; wij +bekleedden deze beenderen met vleesch, en <span class="pagenum">[<a id= +"pb375" href="#pb375" name="pb375">375</a>]</span>brachten het daarna +als eene nieuwe schepping voort<a class="noteref" id="xd21e36491src" +href="#xd21e36491" name="xd21e36491src">2</a>. Geloofd zij dus God, de +uitmuntendste schepper<a class="noteref" id="xd21e36501src" href= +"#xd21e36501" name="xd21e36501src">3</a>. <span class= +"versenum">15.</span> Hierna zult gij sterven. <span class= +"versenum">16.</span> En daarna zult gij, op den dag der opstanding, in +het leven teruggeroepen worden. <a id="s23.17" name= +"s23.17"></a><span class="versenum">17.</span> Wij hebben zeven hemelen +boven u geschapen<a class="noteref" id="xd21e36520src" href= +"#xd21e36520" name="xd21e36520src">4</a>, en wij zijn niet achteloos +omtrent hetgeen wij schiepen. <span class="versenum">18.</span> Wij +zenden den regen in zekere hoeveelheid van den hemel neder, en wij doen +dien op de aarde blijven; wij zijn zekerlijk ook in staat u daarvan te +berooven. <span class="versenum">19.</span> En wij doen door dezen +regen tuinen van palmboomen en wijngaarden voor u ontspruiten, waarin +gij vele vruchten bezit en waarvan gij eet. <a id="s23.20" name= +"s23.20"></a><span class="versenum">20.</span> En wij deden voor u ook +den boom oprijzen, die op den berg <span class="ex">Sinaï</span> +ontsproot<a class="noteref" id="xd21e36539src" href="#xd21e36539" name= +"xd21e36539src">5</a>; die olie voorbrengt en een sap dat goed is voor +hen die het eten. <span class="versenum">21.</span> Gij bezit eveneens +eene onderrichting in het vee; wij geven u te drinken van de melk die +zich in hunnen buik bevindt, gij trekt daaruit vele voordeelen en gij +eet er van. <a id="s23.22" name="s23.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> En op hen en op schepen wordt gij +vervoerd<a class="noteref" id="xd21e36559src" href="#xd21e36559" name= +"xd21e36559src">6</a>. <a id="s23.23" name="s23.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Wij zonden <span class="sc">Noach</span> vroeger +tot zijn volk en hij zeide: O mijn volk! dient God: gij hebt geen God +buiten hem; vreest gij dus niet voor de gevolgen, indien gij andere +goden aanbidt? <span class="versenum">24.</span> En de opperhoofden van +zijn volk dat niet geloofde, zeiden: Deze is slechts een mensch gelijk +gij zijt; hij tracht alleen zich eene oppermacht over u aan te matigen. +Indien het Gode had behaagd, u een profeet te zenden, zou hij zekerlijk +engelen hebben gezonden; wij hebben dit niet van onze voorouders +gehoord. <span class="versenum">25.</span> Waarlijk, hij is slechts een +man, die door den duivel is bezeten; wacht dus gedurende eenigen tijd +nopens hem. <span class="versenum">26.</span> <span class= +"sc">Noach</span> zeide: O Heer! help mij; zij beschuldigen mij van +logen. <span class="versenum">27.</span> En wij openbaarden hem onze +bevelen: zeggende: Maak de ark voor ons gezicht en overeenkomstig onze +openbaring. En als ons besluit tot uitvoering zal <span class= +"pagenum">[<a id="pb376" href="#pb376" name= +"pb376">376</a>]</span>komen en de oven water koken en uitwerpen zal. +<span class="versenum">28.</span> Breng er dan van elke diersoort een +paar in, en ook uw gezin; behalve degene over wien een vonnis van +vernietiging werd uitgesproken<a class="noteref" id="xd21e36603src" +href="#xd21e36603" name="xd21e36603src">7</a>, en spreek niet tot mij +ten behoeve van hen die onrechtvaardig waren; want zij zullen +verdronken worden. <span class="versenum">29.</span> En wanneer gij en +zij die met ons zullen wezen, tot de ark zullen ingaan, zeg dan: +Geloofd zij God, die ons van de goddeloozen heeft verlost! <span class= +"versenum">30.</span> En zeg: O Heer! doe mij uit deze ark op eene door +u gezegende plaats komen; want gij zijt het best in staat, mij +ongedeerd daaruit te brengen. <span class="versenum">31.</span> +Waarlijk, hierin lagen teekens onzer almacht, en wij beproefden de +menschen daardoor. <span class="versenum">32.</span> Daarop deden wij +een ander geslacht na hen opstaan<a class="noteref" id="xd21e36626src" +href="#xd21e36626" name="xd21e36626src">8</a>. <span class= +"versenum">33.</span> En wij zonden hun een apostel uit hen<a class= +"noteref" id="xd21e36639src" href="#xd21e36639" name= +"xd21e36639src">9</a>, die zeide: Aanbidt God; gij hebt geen God buiten +hem: zoudt gij dus zijne wraak niet vreezen? <span class= +"versenum">34.</span> En de opperhoofden van zijn volk, dat niet +geloofde, dat de ontmoeting des volgenden levens loochende, en aan +hetwelk wij overvloed in dit leven schonken, zeiden: Dit is slechts een +mensch zooals gij zijt: hij eet van hetgeen gij eet. <span class= +"versenum">35.</span> En hij drinkt van hetgeen gij drinkt. +<span class="versenum">36.</span> En indien gij een mensch gehoorzaamt, +die met u gelijk staat, waarlijk, dan zijt gij verloren. <a id="s23.37" +name="s23.37"></a><span class="versenum">37.</span> Dreigt hij u dat +gij, nadat gij dood zijt, en tot stof en beenderen zijt geworden, +levend uit uwe graven zult worden voortgebracht? <span class= +"versenum">38.</span> Weg, weg met hetgeen waardoor gij wordt bedreigd! +<span class="versenum">39.</span> Er is geen ander leven buiten ons +tegenwoordig leven; wij sterven en wij leven, en wij zullen niet weder +worden opgewekt. <span class="versenum">40.</span> Hij is slechts een +mensch, die eene leugen tegen God uitdenkt: doch wij zullen hem niet +gelooven. <span class="versenum">41.</span> Hun profeet zeide: O Heer! +verdedig mij, nu zij mij van bedrog beschuldigen. <span class= +"versenum">42.</span> God antwoordde: Na een korten tijd zullen zij +zekerlijk hunne weerspannigheid berouwen. <span class= +"versenum">43.</span> Daarom werd hun, rechtvaardig, eene gestrenge +straf opgelegd, en wij deden hen gelijken op het bezinksel, dat door +den stroom wordt medegevoerd<a class="noteref" id="xd21e36691src" href= +"#xd21e36691" name="xd21e36691src">10</a>. Weg dus met de goddeloozen! +<span class="versenum">44.</span> Daarna deden wij andere geslachten na +hen<a class="noteref" id="xd21e36701src" href="#xd21e36701" name= +"xd21e36701src">11</a> opstaan. <span class="versenum">45.</span> Geen +volk zal voor zijn bepaalden tijd gestraft worden; ook zal die niet +worden uitgesteld. <span class="versenum">46.</span> Daarna zonden wij +onze profeten, den een na den ander. Zoo dikwijls onze profeet tot een +volk kwam, beschuldigden zij hem van bedrog, en wij deden hen +achtereenvolgens elkander in de verdelging opvolgen, en maakten hen +slechts tot onderwerpen der overlevering. Weg dus met de ongeloovige +volkeren! <a id="s23.47" name="s23.47"></a><span class= +"versenum">47.</span> Later zonden <span class="pagenum">[<a id="pb377" +href="#pb377" name="pb377">377</a>]</span>wij <span class= +"sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span>, zijn broeder, +met onze teekens en duidelijke macht. <span class="versenum">48.</span> +Tot <span class="sc">Pharao</span> en zijne vorsten; maar zij weigerden +trotsch in hem te gelooven; want het was een hoovaardig volk. +<span class="versenum">49.</span> En zij zeiden: Zullen wij gelooven +aan twee mannen, die ons gelijk zijn en wier volk onze slaven zijn? +<span class="versenum">50.</span> En zij beschuldigden hen van bedrog; +daarom behoorden zij tot hen die verdelgd werden. <span class= +"versenum">51.</span> Wij gaven vroeger het boek der wet aan +<span class="sc">Mozes</span>, opdat de kinderen Israëls daardoor +geleid zouden worden. <a id="s23.52" name="s23.52"></a><span class= +"versenum">52.</span> En wij bestemden den zoon van <span class= +"sc">Maria</span> en zijne moeder tot een teeken, en wij bereidden een +verblijf voor hen, op een verheven gedeelte der aarde<a class="noteref" +id="xd21e36756src" href="#xd21e36756" name="xd21e36756src">12</a>, +zijnde een plaats van vrede en zekerheid, en door stroomende bronnen +bevochtigd. <a id="s23.53" name="s23.53"></a><span class= +"versenum">53.</span> O profeten! eet van de dingen die goed +zijn<a class="noteref" id="xd21e36791src" href="#xd21e36791" name= +"xd21e36791src">13</a>; want ik weet wel wat gij doet. <span class= +"versenum">54.</span> Deze uw godsdienst is een godsdienst<a class= +"noteref" id="xd21e36811src" href="#xd21e36811" name= +"xd21e36811src">14</a>, en ik ben uw Heer; vreest mij dus. <span class= +"versenum">55.</span> Maar de menschen hebben den godsdienst in +verschillende secten verdeeld; ieder gedeelte verheugt zich in hetgeen +zij volgen. <span class="versenum">56.</span> Laat hen dus in hunne +verwarring tot een zekeren tijd<a class="noteref" id="xd21e36826src" +href="#xd21e36826" name="xd21e36826src">15</a>. <span class= +"versenum">57.</span> Denken zij dat wij hun een lang leven zullen +schenken, en hun bezittingen en kinderen tot hun heil geven. +<span class="versenum">58.</span> Dat wij ons zullen haasten, hun +allerlei bezittingen te schenken. <span class="versenum">59.</span> +Waarlijk, zij die in ontzag zijn uit vrees voor hunnen Heer. +<span class="versenum">60.</span> En die gelooven in de teekens van +hunnen Heer. <span class="versenum">61.</span> En die geene makkers aan +hunnen Heer toeschrijven. <span class="versenum">62.</span> Die +aalmoezen geven, en wier harten van vrees zijn doordrongen, omdat zij +eens tot hunnen Heer moeten terugkeeren. <span class= +"versenum">63.</span> Deze spoeden zich naar het goede en zijn de +eersten om het te ontvangen. <span class="versenum">64.</span> Wij +willen geene ziel eenige moeielijkheid opleggen, behalve datgene +waartoe zij in staat is. Bij ons is een boek dat de waarheid spreekt, +en zij zullen niet onrechtvaardig worden behandeld. <span class= +"versenum">65.</span> Maar hunne harten zijn verzonken in achteloosheid +nopens dezen godsdienst, en zij hebben werken, die verschillen van de +door ons vermelde; maar zij gaan voort die uit te voeren. <a id= +"s23.66" name="s23.66"></a><span class="versenum">66.</span> Tot wij +diegenen hunner, welke zich in groote bezittingen verheugen, met eene +<span class="pagenum">[<a id="pb378" href="#pb378" name= +"pb378">378</a>]</span>gestrenge straf kastijden<a class="noteref" id= +"xd21e36874src" href="#xd21e36874" name="xd21e36874src">16</a>; +onthoudt het, daar zij dan luid om hulp zullen roepen<a class="noteref" +id="xd21e36892src" href="#xd21e36892" name="xd21e36892src">17</a>. +<span class="versenum">67.</span> Maar er zal worden geantwoord: Roept +heden niet om hulp; want gij zult door ons niet ondersteund worden. +<span class="versenum">68.</span> Mijne teekens werden u voorgelezen; +maar gij hebt u afgewend. <span class="versenum">69.</span> U +trotschelijk verheffende, omdat gij den heiligen tempel bezit; des +nachts samenspraken houdende en dwaas sprekende. <span class= +"versenum">70.</span> Beschouwen zij dus niet aandachtig wat tot hen is +gesproken, terwijl eene openbaring tot hen is gekomen, die niet tot +hunne voorvaderen kwam? <span class="versenum">71.</span> Of kennen zij +hunnen apostel niet en verwerpen zij hem daarom. <a id="s23.72" name= +"s23.72"></a><span class="versenum">72.</span> Zullen zij zeggen dat +hij een uitzinnige is? Neen! hij is met de waarheid tot hen gekomen; +maar het grootste gedeelte hunner verwerpt de waarheid. <a id="s23.73" +name="s23.73"></a><span class="versenum">73.</span> Indien de waarheid +hunne begeerte zou hebben gevolgd, waarlijk dan zouden de hemelen en de +aarde, en alles wat er in is, bedorven zijn geweest<a class="noteref" +id="xd21e36927src" href="#xd21e36927" name="xd21e36927src">18</a>. Maar +wij hebben hun eene vermaning gezonden, en zij wenden zich er van af. +<span class="versenum">74.</span> Zult gij hun eene belooning vragen? +De belooning van uwen Heer is beter; hij is de beste belooner van +weldaden. <span class="versenum">75.</span> Gij noodigt hen gewis tot +den rechten weg uit. <span class="versenum">76.</span> Maar zij die +niet in het volgende leven gelooven, dwalen zekerlijk van dien weg af. +<a id="s23.77" name="s23.77"></a><span class="versenum">77.</span> +Indien wij deernis met hen gehad, en hen van het kwaad verlost hadden, +dat over hen gekomen is<a class="noteref" id="xd21e36953src" href= +"#xd21e36953" name="xd21e36953src">19</a>, zouden zij zekerlijk +stijfhoofdiger in hunne dwaling hebben volhard, in verwarring +ronddwalende. <span class="versenum">78.</span> Wij kastijdden hen +vroeger met een strijd<a class="noteref" id="xd21e36976src" href= +"#xd21e36976" name="xd21e36976src">20</a>, maar zij verootmoedigden +zich voor hunnen Heer <span class="pagenum">[<a id="pb379" href= +"#pb379" name="pb379">379</a>]</span>noch richtten hunne smeekingen tot +hem. <a id="s23.79" name="s23.79"></a><span class="versenum">79.</span> +Tot wij voor hen eene deur openden, waaruit eene gestrenge +straf<a class="noteref" id="xd21e36988src" href="#xd21e36988" name= +"xd21e36988src">21</a> voortkwam, waarna zij tot wanhoop vervielen. +<span class="versenum">80.</span> God is het die in u de zintuigen des +gehoors en van het gezicht heeft geschapen, opdat gij onze oordeelen +zoudt opmerken, en harten, opdat gij die met ernst zoudt beschouwen; +maar hoe weinigen uwer zijn dankbaar! <span class="versenum">81.</span> +Hij is het die u op aarde heeft voortgebracht, en voor hem zult gij +vereenigd worden. <a id="s23.82" name="s23.82"></a><span class= +"versenum">82.</span> Hij is het die leven geeft en doodt, en hij is +het van wien de wisseling van nacht en dag afhangt: begrijpt gij dit +niet? <span class="versenum">83.</span> Maar de geloovige bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> zeggen evenals hunne voorgangers zeiden. +<span class="versenum">84.</span> Zij zeggen: Als wij dood zijn, en tot +stof en beenderen zullen zijn geworden, zullen wij dan werkelijk weder +tot het leven worden opgewekt? <span class="versenum">85.</span> Wij +zijn daarmede reeds bedreigd geworden, evenals vroeger onze vaderen; +dit zijn slechts oude fabelen. <span class="versenum">86.</span> Vraag +hun: aan wien behoort de aarde en alles wat daarop is? Spreekt, indien +gij het weet. <span class="versenum">87.</span> Zij zullen antwoorden: +Aan God. Zeg: Wilt gij dit niet bedenken? <span class= +"versenum">88.</span> Zeg: Wie is de Heer der zeven hemelen en de Heer +van den prachtigen troon? <span class="corr" id="xd21e37037" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">89.</span></span> Zij zullen +antwoorden: God. Zeg: Wilt gij hem dus niet vreezen? <span class= +"versenum">90.</span> Zeg: In wiens hand is het koninkrijk van alle +dingen; wie ondersteunt dengeen die hem behaagt, maar wordt zelf door +niemand ondersteund? Spreekt indien gij het weet? <span class= +"versenum">91.</span> Zij zullen antwoorden: God. Zeg: Waarom laat gij +u dan misleiden. <span class="versenum">92.</span> Ja, wij hebben hen +tot de waarheid gebracht, en zij zijn zekerlijk leugenaars indien zij +het loochenen. <span class="versenum">93.</span> God heeft geen kroost +gebaard, noch is er eenig God naast hem. Indien dit niet zoo ware, zou +iedere God zekerlijk hebben weggenomen wat hij had geschapen<a class= +"noteref" id="xd21e37059src" href="#xd21e37059" name= +"xd21e37059src">22</a>, en zouden sommigen hunner zich zekerlijk boven +de anderen hebben verheven<a class="noteref" id="xd21e37062src" href= +"#xd21e37062" name="xd21e37062src">23</a>. Verre zij datgene van God +wat zij nopens hem verklaren! <span class="versenum">94.</span> Hij +kent wat verborgen en wat openbaar gemaakt is; het zij dus verre van +hem, de deelgenooten in zijne eer te hebben welke zij hem toeschrijven! +<span class="versenum">95.</span> Zeg: O Heer! Zoudt gij mij zekerlijk +de wraak willen doen zien waarmede zij zijn bedreigd. <span class= +"versenum">96.</span> O Heer! plaats mij niet onder de goddeloozen. +<span class="versenum">97.</span> Want wij zijn zekerlijk in staat, u +datgene te doen zien waarmede zij bedreigd werden. <a id="s23.98" name= +"s23.98"></a><span class="versenum">98.</span> Wendt het kwade door het +betere af<a class="noteref" id="xd21e37090src" href="#xd21e37090" name= +"xd21e37090src">24</a>: wij kennen de lasteringen wel, die zij tegen u +uitspreken. <span class="pagenum">[<a id="pb380" href="#pb380" name= +"pb380">380</a>]</span><span class="versenum">99.</span> En zeg: O +Heer! ik vlucht tot u als eene schuilplaats tegen de ingevingen der +duivelen. <span class="versenum">100.</span> En ik neem mijne toevlucht +tot u, o Heer! om hen te verdrijven; opdat zij niet tegenwoordig met +mij zouden zijn<a class="noteref" id="xd21e37108src" href="#xd21e37108" +name="xd21e37108src">25</a>. <span class="versenum">101.</span> Het +loochenen der ongeloovigen houdt niet op, dan tot den dood een van hen +overvalt, die dan zegt: O Heer! doe mij tot het leven terugkeeren. +<a id="s23.102" name="s23.102"></a><span class="versenum">102.</span> +Opdat ik doen moge wat rechtvaardig is, door het ware geloof te +belijden dat ik verwaarloosd heb<a class="noteref" id="xd21e37119src" +href="#xd21e37119" name="xd21e37119src">26</a>. In geenen deele. +Waarlijk, dit zijn de woorden welke gij zult spreken; maar achter hen +zal een hek<a class="noteref" id="xd21e37125src" href="#xd21e37125" +name="xd21e37125src">27</a> zijn tot op den dag der opstanding. <a id= +"s23.103" name="s23.103"></a><span class="versenum">103.</span> Als dus +de trompet zal klinken, dan zal er geen verwantschap meer tusschen hen +bestaan. Dan zullen zij elkander niet om hulp vragen. <span class= +"versenum">104.</span> Zij wier weegschaal door goede werken zwaar is, +zullen gelukkig wezen. <span class="versenum">105.</span> Maar zij wier +weegschalen licht zullen wezen, zijn degenen die hunne zielen verliezen +en eeuwig in de hel zullen verblijven. <span class= +"versenum">106.</span> Het vuur zal hunne aangezichten verteren en zij +zullen hunne monden uit angst samentrekken. <span class= +"versenum">107.</span> En er zal tot hen gezegd worden: Werden mijne +teekenen u niet herinnerd en hebt gij die niet van valschheid +beschuldigd? <span class="versenum">108.</span> Zij zullen antwoorden: +O Heer! ons ongeluk beheerschte ons en wij wendden ons af. <span class= +"versenum">109.</span> O Heer! neem ons weg uit dit vuur; indien we tot +onze vroegere zonden terugkeeren, zijn wij zekerlijk onrechtvaardig. +<span class="pagenum">[<a id="pb381" href="#pb381" name= +"pb381">381</a>]</span><span class="versenum">110.</span> God zal hun +zeggen: Gij blijft er in, en richt het woord niet tot mij. <span class= +"versenum">111.</span> Toen een gedeelte van mijn dienaren uitriep: O +Heer! wij gelooven: vergeef ons dus en wees ons genadig; want waarlijk +gij zijt de genadigste. <span class="versenum">112.</span> Hebt gij hen +met spotternijen ontvangen, zoodat deze u mijne vermaning deden +vergeten<a class="noteref" id="xd21e37211src" href="#xd21e37211" name= +"xd21e37211src">28</a>, en gij hebt hun tot voorwerpen uwer +spotternijen gemaakt. <span class="versenum">113.</span> Ik heb hen +heden beloond, omdat zij de beleedigingen, welke gij hun hebt +aangedaan, met geduld hebben gedragen: waarlijk, zij genieten een groot +geluk. <span class="versenum">114.</span> God zal zeggen: Hoeveel jaren +hebt gij op aarde doorgebracht? <a id="s23.115" name= +"s23.115"></a><span class="versenum">115.</span> Zij zullen antwoorden: +Wij hebben daar een dag of een gedeelte van een dag +doorgebracht<a class="noteref" id="xd21e37227src" href="#xd21e37227" +name="xd21e37227src">29</a>, maar vraag hun die rekening te +houden<a class="noteref" id="xd21e37233src" href="#xd21e37233" name= +"xd21e37233src">30</a>. <span class="versenum">116.</span> God zal +zeggen: Gij zijt daar slechts korten tijd gebleven, maar gij weet het +niet. <span class="versenum">117.</span> Denkt gij dat wij u slechts +uit ijdelheid hebben geschapen en dat gij later niet voor ons gebracht +zult worden? Verheven zij dus God de Koning, de Waarheid! Er is geen +God buiten hem, de Heer van den glansrijken troon. Wie naast den waren +God een anderen God zal aanroepen, omtrent welken hij geen duidelijk +bewijs heeft, zal zekerlijk voor zijn Heer daarvan rekenschap moeten +afleggen. Waarlijk, de ongeloovigen zullen geen voorspoed genieten. +<span class="versenum">118.</span> Zeg: O Heer! vergiffenis, en schenk +mij genade; want uwe genade is onbeperkt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36482" href="#xd21e36482src" name="xd21e36482">1</a></span> +Zijnde het lichaam der moeder.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36491" href="#xd21e36491src" name="xd21e36491">2</a></span> +Zijnde: Een volkomen mensch voortbrengende, die uit ziel en lichaam is +samengesteld. <span class="sc">Aboe Hanifa</span> steunt op deze plaats +om te beweren, dat hij, die zich van een ei meester maakt, welk ei bij +hem wordt uitgebroed, gehouden is, een ei terug te geven, en geene kip, +aangezien het eene <span class="ex">andere schepping</span>, een andere +vorm is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36501" href="#xd21e36501src" name="xd21e36501">3</a></span> Zie +<a href="#s6.93">Hoofdstuk VI, vers 93</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36520" href="#xd21e36520src" name="xd21e36520">4</a></span> +Letterlijk: zeven paden, waarmede de hemelen worden bedoeld, aangezien +zij overeenkomstig sommige uitleggers, de paden der engelen en +hemelsche lichamen zijn, hoewel het oorspronkelijke woord ook +voorwerpen beteekent, die gevouwen of als verdiepingen boven elkander +geplaatst zijn, zooals de Mahomedanen zich voorstellen dat de hemelen +zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36539" href="#xd21e36539src" name="xd21e36539">5</a></span> +Zijnde de olijfboom. De tuinen nabij dezen berg gelegen zijn nog bekend +om de uitmuntende vruchtboomen van allerlei soort, die daar groeien +(Zie <span class="ex">Voyages de</span> <span class= +"sc">Thevenot</span>, <span class="ex">liv. 2, chap. 9</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36559" href="#xd21e36559src" name="xd21e36559">6</a></span> Het +dier, meer bijzonder op deze plaats bedoeld is de kameel, die in het +Oosten hoofdzakelijk als voertuig wordt gebezigd. De Arabieren noemen +dit dier het <span class="ex">landschip</span>, waarmede zij hunne +<span class="ex">zandzeeën</span>, de woestijnen, doortrekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36603" href="#xd21e36603src" name="xd21e36603">7</a></span> Zie +<a href="#s11.42">Hoofdstuk XI, vers 42</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36626" href="#xd21e36626src" name="xd21e36626">8</a></span> +Zijnde de stam <span class="sc">Ad</span> of van <span class= +"sc">Thamoed</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36639" href="#xd21e36639src" name="xd21e36639">9</a></span> +Zijnde de profeet <span class="sc">Hud</span> of <span class= +"sc">Saleh</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36691" href="#xd21e36691src" name="xd21e36691">10</a></span> +<span class="sc">Savary</span> vertaalt dit aldus: De kreet van den +engel des verderfs werd gehoord, en de ongeloovigen werden verdelgd als +verwelkte knoppen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36701" href="#xd21e36701src" name="xd21e36701">11</a></span> +Zooals de Sodomieten, Midianieten, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36756" href="#xd21e36756src" name="xd21e36756">12</a></span> De +uitleggers willen dat de hier bedoelde plaats <span class= +"ex">Jeruzalem</span>, <span class="ex">Damaskus</span>, <span class= +"ex">Ramlah</span>, <span class="ex">Palestina</span> of <span class= +"ex">Egypte</span> zij (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Misschien ook wordt op +deze plaats de rots bedoeld, waarop de maagd <span class= +"sc">Maria</span> zich, overeenkomstig de Mahomedaansche overlevering +begaf om verlost te worden (Zie <a href="#s19.16">Hoofdstuk XIX, vers +16</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36791" href="#xd21e36791src" name="xd21e36791">13</a></span> Deze +woorden zijn tot de apostelen in het algemeen gericht aan welke het +geoorloofd was, van alle voedsel te eten, dat zuiver en gezond was en +welke hun werden toegesproken op het tijdstip hunner zending. Sommigen +zijn echter van meening, dat zij bijzonder zijn gericht tot +<span class="sc">Maria</span> en <span class="sc">Jezus</span> of +alleen tot den laatste. <span class="sc">Mahomet</span> trachtte +waarschijnlijk op deze plaats de onthouding te veroordeelen, welke door +de monniken der Christenen wordt in acht genomen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36811" href="#xd21e36811src" name="xd21e36811">14</a></span> Zie +<a href="#s21.92">Hoofdstuk XXI, vers 92</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36826" href="#xd21e36826src" name="xd21e36826">15</a></span> +Zijnde: Tot zij gedood zullen worden, of een natuurlijken dood +sterven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36874" href="#xd21e36874src" name="xd21e36874">16</a></span> +Hiermede wordt de overwinning te <span class="ex">Bedr</span> bedoeld, +waarbij verscheidene der voornaamste Koreïshieten het leven +verloren, of de hongersnood, waardoor de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> werden getroffen, op het gebed van den profeet, dat +aldus luidde; “O God! zet uwen voet met sterkte op <span class= +"sc">Modar</span> (een voorzaat der Koreïshieten), en geeft hun +jaren, gelijk de jaren van <span class="sc">Jozef</span>” waarop +zulk eene groote schaarschte volgde, dat zij genoodzaakt waren zich met +honden, krengen en verbrande beenderen te voeden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36892" href="#xd21e36892src" name="xd21e36892">17</a></span> +<span class="sc">Savary</span> vertaalt dit aldus: Zij die in +onwetendheid omtrent zijne leer verkeeren. Zij die in hunne blindheid +blijven, tot het uur waarop de machtigste hunner, onze wraak +gevoelende, met groot misbaar zullen uitroepen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36927" href="#xd21e36927src" name="xd21e36927">18</a></span> Dat +is; indien er meer dan één God zou hebben bestaan, zooals +de afgodendienaars dat gelooven (Zie <a href="#s21.22">Hoofdstuk XXI +vers 22</a>), of indien de leer door <span class="sc">Mahomet</span> +verkondigd, overeenkomstig hunne neigingen ware geweest, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36953" href="#xd21e36953src" name="xd21e36953">19</a></span> +Zijnde: De hongersnood. Men zegt dat de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> gedwongen waren, hunne toevlucht tot <span class= +"ex">ilhiz</span> te nemen om zich er mede te voeden. Dit is eene soort +ellendig voedsel uit bloed en kemelshaar bestaande, hetgeen door de +Arabieren in tijden van schaarschte wordt genuttigd. <span class= +"sc">Abos Sofia</span> kwam tot <span class="sc">Mahomet</span> en +zeide: Ik bezweer u bij God en de betrekking die tusschen ons bestaat, +zeg mij, of gij denkt tot eene genade voor alle schepselen te zijn +gezonden, aangezien gij de ouderen door het zwaard en de kinderen door +honger hebt gedood? (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36976" href="#xd21e36976src" name="xd21e36976">20</a></span> +Namelijk de slachting te <span class="ex">Bedr</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e36988" href="#xd21e36988src" name="xd21e36988">21</a></span> +Zijnde: Hongersnood, die verschrikkelijker is dan de rampen van den +oorlog (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Overeenkomstig die +uitleggingen moet deze plaats te Medina zijn geopenbaard, tenzij het in +een profetischen zin worde opgevat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37059" href="#xd21e37059src" name="xd21e37059">22</a></span> Door +het vormen eener afzonderlijke schepping en van een koninkrijk, +verschillende van zijn schepping en zijn koninkrijk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37062" href="#xd21e37062src" name="xd21e37062">23</a></span> Zie +<a href="#s17.58">Hoofdstuk XVII, vers 58</a>, en volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37090" href="#xd21e37090src" name="xd21e37090">24</a></span> Dat +is: door beleediging te vergeven en deze door goed te vergelden, welke +les echter gewijzigd wordt, door de voorwaarde, dat <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e37092" href="#xd21e37092" name= +"xd21e37092">380n</a>]</span>de ware godsdienst door zulk eene mildheid +en grootmoedigheid niet worde benadeeld (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37108" href="#xd21e37108src" name="xd21e37108">25</a></span> Om +mij te bekampen, of, zooals het mede kan worden vertaald: Opdat zij mij +niet deren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37119" href="#xd21e37119src" name="xd21e37119">26</a></span> Of, +hetgeen mede door deze woorden wordt gezegd: In de wereld welke ik +verlaten heb; dat is gedurende den verderen duur van het leven dat mij +zal worden geschonken en waarvan ik ben afgesneden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37125" href="#xd21e37125src" name="xd21e37125">27</a></span> Het +oorspronkelijk woord <span class="ex">barzakh</span> hier met +<span class="ex">hek</span> vertaald, beteekent in de eerste plaats +eene afdeeling of tusschenruimte, waardoor eene zaak van eene andere +wordt afgescheiden. Het wordt echter door de Arabieren niet altijd in +denzelfden en ook somtijds in een duisteren zin gebruikt. Zij schijnen +in het algemeen daarmede datgene uit te drukken, waartoe de Grieken het +woord <span class="ex">Hades</span> gebruikten; dan eens het woord voor +de plaats der dooden aanwendende, dan weder voor den tijd dien zij in +dien staat doorbrachten en dan weder voor den staat zelven. Hunne +critici hebben uitgemaakt, dat het de tusschentijd of ruimte is, +tusschen deze wereld en de volgende, of tusschen den dood en de +opstanding. Ieder persoon, die sterft, wordt gezegd in <span class= +"ex">al barzakh</span> over te gaan, of, zooals de Grieken het +uitdrukken <span class="abbr" title= +"Transcriptie: katabênai eis hadou"><span class="trans" title= +"katabēnai eis hadou"><span class="Greek" lang= +"el">καταβὴναι +εὶς +ᾃδου</span></span></span><span class="corr" +id="xd21e37147" title="Niet in bron">.</span> Zie <span class= +"sc">Pocock</span>, <span class="ex">not. in Port. Mosis</span>, p. +248, etc. Sommige uitleggers vatten deze plaats zóó op, +als bedoelden de woorden door ons met <span class="ex">achter +hen</span> vertaald, integendeel <span class="ex">voor hen</span> (daar +hier in het oorspronkelijke een dier woorden staat waarvan er +verscheidene in de Arabische taal zijn, die namelijk twee geheel +tegenovergestelde beteekenissen hebben) daar zij <span class="ex">al +barzakh</span> als een toekomstige ruimte beschouwen, die +vóór en niet achter hen ligt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37211" href="#xd21e37211src" name="xd21e37211">28</a></span> Niet +in staat zijnde, door hunne vermaningen invloed op u te hebben, door de +verachting waarmede gij hen beschouwt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37227" href="#xd21e37227src" name="xd21e37227">29</a></span> Zoo +kort zal hun de tijd toeschijnen, in vergelijking met den eeuwigen duur +hunner marteling, of omdat de tijd dien zij in de wereld doorleefden, +de tijd was van hunne vreugde en hun genoegen. Het is namelijk bij de +Arabieren gebruikelijk, datgene wat hun <span class="corr" id= +"xd21e37229" title="Bron: onaangenaam">aangenaam</span> is als van +korten duur en datgene wat hun onaangenaam is als van langen duur te +beschrijven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37233" href="#xd21e37233src" name="xd21e37233">30</a></span> Dat +is: de engelen die rekening houden van den duur van der menschen leven +en van hunne werken, of een ander, die tijd mocht hebben om op te +tellen, en niet wij, die door onze smarten van onze gedachten en +aandacht worden afgetrokken.</p> +</div> +</div> +<div id="s24" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e658">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het Licht<a class="noteref" id="xd21e37254src" href= +"#xd21e37254" name="xd21e37254src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class= +"ex">Medina</span>.—64 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Deze Soera hebben wij van den hemel +nedergezonden en hebben die verplichtend gemaakt, en wij hebben +duidelijke teekens <span class="pagenum">[<a id="pb382" href="#pb382" +name="pb382">382</a>]</span>geopenbaard, opdat gij gewaarschuwd zoudt +zijn. <a id="s24.2" name="s24.2"></a><span class="versenum">2.</span> +Den overspeler en de overspelige zult gij elk honderd zweepslagen +geven<a class="noteref" id="xd21e37279src" href="#xd21e37279" name= +"xd21e37279src">2</a>. En laat geen medelijden nopens hen u +terughouden, Gods oordeel te volvoeren<a class="noteref" id= +"xd21e37288src" href="#xd21e37288" name="xd21e37288src">3</a>, indien +gij in God en den laatsten dag gelooft; en laat sommigen der ware +geloovigen getuigen hunner straf zijn<a class="noteref" id= +"xd21e37304src" href="#xd21e37304" name="xd21e37304src">4</a>. <a id= +"s24.3" name="s24.3"></a><span class="versenum">3.</span> De overspeler +zal geen andere huwen dan eene ontuchtige vrouw of eene +afgodendienares. En eene ontuchtige zal geen man kunnen kiezen om +daarmede te huwen, behalve een overspeler of een afgodendienaar. +Dergelijke huwelijken zijn den waren geloovigen <span class="corr" id= +"xd21e37314" title="Bron: verbonden">verboden</span><a class="noteref" +id="xd21e37316src" href="#xd21e37316" name="xd21e37316src">5</a>. +<a id="s24.4" name="s24.4"></a><span class="versenum">4.</span> Zij die +eerbare vrouwen van overspel beschuldigen<a class="noteref" id= +"xd21e37337src" href="#xd21e37337" name="xd21e37337src">6</a>, en geene +vier getuigen tot staving van het feit kunnen aanwijzen<a class= +"noteref" id="xd21e37354src" href="#xd21e37354" name= +"xd21e37354src">7</a> zullen met vier en tachtig zweepslagen worden +gestraft. Neem daarenboven hunne getuigenis nimmermeer aan; want zij +zijn ellendige misleiders. <a id="s24.5" name="s24.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb383" href="#pb383" +name="pb383">383</a>]</span>Behalve zij, die naderhand berouw zullen +toonen en boete doen; want voor hen zal God barmhartig en genadig +wezen. <a id="s24.6" name="s24.6"></a><span class="versenum">6.</span> +Zij die hunne vrouwen van overspel mochten beschuldigen en daarvoor +geene getuigen, buiten hunnen persoon, kunnen aanwijzen, zullen +viermalen bij God zweren, dat zij de waarheid spreken. <span class= +"versenum">7.</span> En bij de vijfde maal zal hij Gods vloek over zich +inroepen, indien hij een leugenaar is. <span class="versenum">8.</span> +En de vrouw zal niet gestraft worden, indien zij vier malen bij God +zweert, dat hij een leugenaar is. <span class="versenum">9.</span> En +de vijfde maal door Gods toorn over zich in te roepen, indien, hetgeen +de man verklaard heeft, waar zij<a class="noteref" id="xd21e37383src" +href="#xd21e37383" name="xd21e37383src">8</a>. <a id="s24.10" name= +"s24.10"></a><span class="versenum">10.</span> Indien het niet ware dat +God inschikkelijk, en genadig omtrent u is, en vergevingsgezind en +wijs, zou hij onmiddellijk uwe misdaden straffen. <a id="s24.11" name= +"s24.11"></a><span class="versenum">11.</span> Wat degenen onder u +betreft, die de leugen omtrent <span class= +"sc">Aïsha</span><a class="noteref" id="xd21e37397src" href= +"#xd21e37397" name="xd21e37397src">9</a> hebben openbaar gemaakt, denk +niet dat dit een kwaad voor u is; integendeel, het is beter voor u. +Ieder hunner zal gestraft worden, overeenkomstig de onrechtvaardigheid +<span class="pagenum">[<a id="pb384" href="#pb384" name= +"pb384">384</a>]</span>waaraan hij schuldig zal zijn<a class="noteref" +id="xd21e37469src" href="#xd21e37469" name="xd21e37469src">10</a>, en +degeen hunner die getracht heeft haar te verzwaren<a class="noteref" +id="xd21e37513src" href="#xd21e37513" name="xd21e37513src">11</a>, zal +eene gestrenge straf ondergaan. <span class="versenum">12.</span> Toen +gij de beschuldiging hoordet, hebben de geloovigen van beiderlei kunne +niet innerlijk goed gedacht? Hebben zij niet gezegd: Het is eene +duidelijke logen? <span class="versenum">13.</span> Hebben zij vier +getuigen daarvoor aangewezen? Dus, aangezien zij de getuigen niet +hebben aangewezen, zijn zij zekerlijk logenaars voor de oogen van God. +<span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e37530" title= +"Bron: 24">14</span>.</span> Ware het niet door Gods lankmoedigheid +omtrent u, en zijne genade in deze wereld en in de volgende, waarlijk, +dan zou u eene gestrenge straf opgelegd zijn geworden voor de lastering +welke gij hebt verspreid, toen gij datgene met uwe tongen openbaardet +en met uwen mond spraakt, waarvan gij geene kennis hebt, en het licht +achttet, terwijl het eene belangrijke zaak in Gods oogen was. +<span class="versenum">15.</span> Zeidet gij, toen gij het hoordet: Het +voegt ons niet daarover te spreken. God beware! Dit is eene groote +lastering. <span class="versenum">16.</span> God heeft u gewaarschuwd, +opdat gij voortaan niet tot dezelfde misdaad moogt terugkeeren, indien +gij ware geloovige zijt. <span class="versenum">17.</span> En God +verklaart u zijne teekenen; want God is alwetend en wijs. <span class= +"versenum">18.</span> Waarlijk, zij die er genoegen in scheppen, +lasteringen omtrent de ware geloovigen te verspreiden, zullen eene +pijnlijke straf ondergaan. <span class="versenum">19.</span> Zoowel in +deze wereld als in de volgende. God weet, maar gij weet niets. <a id= +"s24.20" name="s24.20"></a><span class="versenum">20.</span> Indien God +niet lankmoedig en genadig omtrent u ware en zich barmhartig betoonde, +dan zoudt gij zijne wraak hebben gevoeld. <a id="s24.21" name= +"s24.21"></a><span class="versenum">21.</span> O ware geloovigen! volgt +de stappen van den duivel niet; want wie de stappen des duivels volgt, +aan dien zal hij menigvuldige misdaden bevelen, en datgene wat niet +geoorloofd is. Indien God niet zoo lankmoedig en genadig omtrent u +ware, dan zouden er niet zoovelen uwer van hunne schuld zijn gezuiverd +geworden; maar God zuivert wie hem behaagt; want God hoort en ziet +alles. <a id="s24.22" name="s24.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Laat degenen van ulieden, die overvloed van +welvaart bezitten en de machtigen niet zweren, dat zij hunne verwanten +niets zullen geven, en aan de armen en aan hen die hunne woning voor de +zaak des Heeren waren godsdienst hebben verlaten, maar laten zij liever +vergeven en welwillend omtrent hen handelen. Zoudt gij niet begeeren +dat God u <span class="pagenum">[<a id="pb385" href="#pb385" name= +"pb385">385</a>]</span>vergaf<a class="noteref" id="xd21e37570src" +href="#xd21e37570" name="xd21e37570src">12</a>? En God is genadig en +barmhartig. <a id="s24.23" name="s24.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Zij die valschelijk eerbare vrouwen beschuldigen, +welke zich slechts op eenigszins achtelooze wijze gedragen en ware +geloovigen zijn, zullen gevloekt worden in deze wereld en in de +volgende, en zij zullen eene gestrenge straf ondergaan<a class= +"noteref" id="xd21e37602src" href="#xd21e37602" name= +"xd21e37602src">13</a>. <span class="versenum">24.</span> Eens zullen +hunne eigen tongen getuigenis tegen hen afleggen, en hunne handen en +hunne voeten, nopens hetgeen zij hebben bedreven. <a id="s24.25" name= +"s24.25"></a><span class="versenum">25.</span> Op dien dag zal God hun +hunne juiste schuld betalen, en zij zullen weten, dat God de blijkbare +waarheid is. <span class="versenum">26.</span> De zondige vrouwen +zullen aan de zondige mannen en de zondige mannen aan de zondige +vrouwen worden verbonden, maar de deugdzame vrouwen zullen met de +deugdzame mannen worden gehuwd, en de deugdzame mannen met de deugdzame +vrouwen. Deze zullen gereinigd worden van de lasteringen, welke +lasteraars omtrent haar zullen hebben verspreid; zij zullen vergiffenis +en heerlijke gaven ontvangen. <a id="s24.27" name= +"s24.27"></a><span class="versenum">27.</span> O ware geloovigen! +treedt geene huizen binnen, behalve uwe eigene huizen, dan nadat gij +verlof gevraagd en het gezin daarvan gegroet hebt; dit is beter voor u +menschen; gij zult dit in acht nemen. <span class="versenum">28.</span> +En indien gij geene menschen in die huizen mocht vinden, treedt er dan +niet binnen, tenzij u verlof worde verleend; en als tot u gezegd wordt: +Keert terug, dan keert gij terug. Dit zal voegzamer voor u +zijn<a class="noteref" id="xd21e37636src" href="#xd21e37636" name= +"xd21e37636src">14</a>, en God is bekend met hetgeen gij doet. <a id= +"s24.29" name="s24.29"></a><span class="versenum">29.</span> Gij zult +geene misdaad doen, wanneer gij onbewoonde huizen binnentreedt<a class= +"noteref" id="xd21e37643src" href="#xd21e37643" name= +"xd21e37643src">15</a>. Daar moogt gij het u gemakkelijk maken. God +weet wat gij openbaart en wat gij verbergt. <a id="s24.30" name= +"s24.30"></a><span class="versenum">30.</span> Zeg tot de ware +geloovigen, dat zij hunne oogen beheerschen en zich van onzedelijke +handelingen onthouden, dit zal reiner voor hen wezen; want God is wel +bekend met datgene wat zij doen. <a id="s24.31" name= +"s24.31"></a><span class="versenum">31.</span> En zeg tot de geloovige +vrouwen, dat zij hare oogen nederslaan, en hare zedigheid bewaren, en +hare versierselen niet ontdekken<a class="noteref" id="xd21e37655src" +href="#xd21e37655" name="xd21e37655src">16</a>, behalve wat daarvan +noodzakelijk <span class="pagenum">[<a id="pb386" href="#pb386" name= +"pb386">386</a>]</span>zichtbaar wordt<a class="noteref" id= +"xd21e37662src" href="#xd21e37662" name="xd21e37662src">17</a>, en laat +haar heure sluiers over haren boezem werpen<a class="noteref" id= +"xd21e37666src" href="#xd21e37666" name="xd21e37666src">18</a> en hare +versierselen niet vertoonen, tenzij aan hare echtgenooten<a class= +"noteref" id="xd21e37675src" href="#xd21e37675" name= +"xd21e37675src">19</a> of hare vaders, of de vaders harer echtgenooten, +of hare zoons of de zoons harer echtgenooten, of hare broeders, of de +zonen harer broeders, of de zonen harer zusters<a class="noteref" id= +"xd21e37678src" href="#xd21e37678" name="xd21e37678src">20</a> of hunne +vrouwen<a class="noteref" id="xd21e37690src" href="#xd21e37690" name= +"xd21e37690src">21</a> of de slaven welke hare rechterhand zal +bezitten<a class="noteref" id="xd21e37701src" href="#xd21e37701" name= +"xd21e37701src">22</a>, of hare mannelijke dienstboden, die geene +<span class="pagenum">[<a id="pb387" href="#pb387" name= +"pb387">387</a>]</span>vrouwen noodig hebben<a class="noteref" id= +"xd21e37707src" href="#xd21e37707" name="xd21e37707src">23</a> of aan +de kinderen, die de naaktheid der vrouw nog niet kunnen onderscheiden. +En laten zij geene beweging met haren voet maken, dat daardoor de +versierselen welke zij verbergen, ontdekt worden<a class="noteref" id= +"xd21e37721src" href="#xd21e37721" name="xd21e37721src">24</a>. En +weest allen tot God gewend, o ware geloovigen! opdat hij gelukkig moogt +zijn. <a id="s24.32" name="s24.32"></a><span class= +"versenum">32.</span> Huwt de onverbondenen onder u<a class="noteref" +id="xd21e37745src" href="#xd21e37745" name="xd21e37745src">25</a>, en +verbindt, die het rechtschapenste onder uwe mannelijke en vrouwelijke +dienstboden zijn. Indien zij arm zijn, zal God hen van zijnen overvloed +verrijken; want God is goed en wijs. <a id="s24.33" name= +"s24.33"></a><span class="versenum">33.</span> En laat degenen, die +door hunne armoede geene partij kunnen vinden, zich voor ontucht +behoeden; dan zal God hen van zijnen overvloed verrijken. Indien een +uwer slaven<a class="noteref" id="xd21e37753src" href="#xd21e37753" +name="xd21e37753src">26</a> u zijne vrijheid bij geschrifte<a class= +"noteref" id="xd21e37756src" href="#xd21e37756" name= +"xd21e37756src">27</a> vraagt, geef hem die dan, indien gij hem die +waardig oordeelt<a class="noteref" id="xd21e37759src" href= +"#xd21e37759" name="xd21e37759src">28</a>, en geef van Gods rijkdommen +welke u zijn geschonken<a class="noteref" id="xd21e37762src" href= +"#xd21e37762" name="xd21e37762src">29</a>. En dwingt niet uwe +vrouwelijke dienstboden, indien zij kuisch willen leven, zich te laten +onteeren, ten einde u de voorbijgaande genoegens dezer wereld te +verschaffen; maar indien zij daartoe worden gedwongen, waarlijk, dan +zal God genadig en barmhartig omtrent die vrouwen zijn wegens den +dwang<a class="noteref" id="xd21e37768src" href="#xd21e37768" name= +"xd21e37768src">30</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb388" href= +"#pb388" name="pb388">388</a>]</span><a id="s24.34" name= +"s24.34"></a><span class="versenum">34.</span> Thans hebben wij u +duidelijke teekenen geopenbaard, en eene geschiedenis, gelijk aan +sommige der geschiedenissen van diegenen welke u voorafgingen<a class= +"noteref" id="xd21e37791src" href="#xd21e37791" name= +"xd21e37791src">31</a>, en eene vermaning voor de godvruchtigen. <a id= +"s24.35" name="s24.35"></a><span class="versenum">35.</span> God is het +licht van hemel en aarde. Dat licht is als eene nis, waarin zich eene +lamp bevindt; eene lamp in een glas besloten; een glas dat zich +vertoont als ware het eene lichtende ster. Het is verlicht met de olie +van een gezegenden boom, van een olijfboom, die noch van het Oosten +noch van het Westen is<a class="noteref" id="xd21e37813src" href= +"#xd21e37813" name="xd21e37813src">32</a>. Er is slechts weinig toe +noodig om die olie licht te doen geven, zelfs als zij door geen vuur +wordt aangemaakt. Dit is een licht met een licht<a class="noteref" id= +"xd21e37825src" href="#xd21e37825" name="xd21e37825src">33</a>. God zal +door dit licht leiden wie hem behaagt. God stelt den menschen +vergelijkingen voor; want God kent alle dingen. <a id="s24.36" name= +"s24.36"></a><span class="versenum">36.</span> In de huizen waarvan God +de oprichting heeft veroorloofd<a class="noteref" id="xd21e37833src" +href="#xd21e37833" name="xd21e37833src">34</a>, opdat daarin zijn naam +zou mogen worden herdacht, verkondigen de menschen zijn lof des +ochtends en des avonds. <span class="versenum">37.</span> Die noch door +handel noch door verbintenissen van het herdenken van God en van het in +acht nemen des gebeds en het geven van aalmoezen worden afgetrokken, +den dag vreezende, waarop de harten en oogen der menschen zullen worden +verward; <span class="versenum">38.</span> Opdat God hen zou mogen +beloonen, overeenkomstig de grootste verdienste van hetgeen zij hebben +verricht, en hun van zijnen overvloed eene uitmuntende belooning +toekennen; want God beschenkt zonder maat wie hem <span class= +"pagenum">[<a id="pb389" href="#pb389" name= +"pb389">389</a>]</span>behaagt. <a id="s24.39" name= +"s24.39"></a><span class="versenum">39.</span> Maar wat de ongeloovigen +betreft, hunne werken zijn gelijk aan den damp in eene vlakte<a class= +"noteref" id="xd21e37866src" href="#xd21e37866" name= +"xd21e37866src">35</a> die door den dorstige voor water wordt gehouden, +totdat hij bij zijne nadering vindt, dat het niets is, maar hij vindt +God met zich<a class="noteref" id="xd21e37891src" href="#xd21e37891" +name="xd21e37891src">36</a>, die hem zijne rekening ruim betalen zal, +en God is snel in het opmaken der <span class="corr" id="xd21e37894" +title="Bron: rakening">rekening</span>; <span class= +"versenum">40.</span> Of als de duisternis, verspreid over eene diepe +zee, met golven bedekt die over andere golven rollen, waarboven wolken +liggen, en daarboven duisternis boven duisternis; de mensch strekt +zijne hand uit en ziet het niet. Indien God den mensch geen licht +geeft, waar zal hij het dan vinden? <a id="s24.41" name= +"s24.41"></a><span class="versenum">41.</span> Hebt gij niet overwogen, +dat alle schepselen, zoowel in den hemel als op de aarde Gods lof +verkondigen; ook de vogels die hunne vleugelen uitspreiden? Ieder kent +zijn gebed en zijnen lofzang, en God weet wat zij doen. <span class= +"versenum">42.</span> Aan God behoort het koninkrijk van hemel en +aarde, en tot God zal alles op den laatsten dag terugkeeren. <a id= +"s24.43" name="s24.43"></a><span class="versenum">43.</span> Ziet gij +niet dat God de wolken spelend voortdrijft, die verzamelt en daarna +ophoopt? Gij ziet ook den regen die uit haar midden valt: men zou +zeggen dat hij groote bergen van hagel uit den hemel doet nederdalen, +waarmede hij bereikt wien hij wil en welke hij afwendt van wien hij +wil. De glans zijns bliksems behoeft slechts weinig om het gezicht te +benemen. <a id="s24.44" name="s24.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> God doet den nacht op den dag volgen; waarlijk, +hierin is eene onderrichting voor hen die verstand bezitten. En God +heeft ieder dier van water geschapen<a class="noteref" id= +"xd21e37919src" href="#xd21e37919" name="xd21e37919src">37</a>; het +eene kruipt op den buik, terwijl een ander op twee voeten en een ander +weder op vier voeten gaat. God schept naar zijn welbehagen; want God is +almachtig. <span class="versenum">45.</span> Nu hebben wij duidelijke +teekens nedergezonden, en God leidt wie hem behaagt op den rechten weg. +<span class="versenum">46.</span> De huichelaars zeggen: Wij gelooven +in God en zijn gezant en wij gehoorzamen; maar daarna wendt zich een +deel hunner af en zijn geene ware geloovigen. <span class= +"versenum">47.</span> En als zij voor God en zijn gezant worden +opgeroepen opdat hij tusschen hen zou mogen richten, dan verwijdert +<span class="pagenum">[<a id="pb390" href="#pb390" name= +"pb390">390</a>]</span>zich een deel hunner. <span class= +"versenum">48.</span> Maar indien het recht aan hunne zijde ware, +zouden zij gekomen zijn en zich aan hem hebben onderworpen. <a id= +"s24.49" name="s24.49"></a><span class="versenum">49.</span> Zetelt er +eene ziekte in hun hart? twijfelen zij? of vreezen zij dat God en zijn +gezant onrechtvaardig omtrent hen zullen handelen? Maar zij zijn +boozen<a class="noteref" id="xd21e37949src" href="#xd21e37949" name= +"xd21e37949src">38</a>. <span class="versenum">50.</span> De woorden +der ware geloovigen, als zij voor God en zijn gezant worden opgeroepen, +om gericht te worden, zijn slechts: Wij hebben gehoord en gehoorzamen; +en zij zijn het die voorspoed zullen genieten. <span class= +"versenum">51.</span> Zij die God en zijn gezant zullen gehoorzamen en +God vreezen, en ootmoedig nopens hem zullen zijn, zullen eene groote +gelukzaligheid genieten. <span class="versenum">52.</span> Zij zweren +bij God met den meest plechtigen eed, dat, indien gij het hun beveelt, +zij hunne huizen en hunne bezittingen zullen verlaten. Zeg: Zweert +niet! gehoorzaamheid is meer waard en God is wel bekend met hetgeen gij +doet. <span class="versenum">53.</span> Zeg: gehoorzaamt God en +gehoorzaamt den gezant, maar indien gij u afwendt, zal men hem er geene +rekenschap van vragen; men verwacht van hem slechts zijne werken, even +als men van u de uwe verwacht. En indien gij hem gehoorzaamt, zult gij +geleid worden; maar de plicht van onzen gezant is slechts openbare +prediking. <span class="versenum">54.</span> God beloofde aan diegenen +uwer, welke gelooven en goede werken verrichten, dat hij hen den +ongeloovigen op de aarde zou doen opvolgen, zooals hij hen die +vóór u waren, den ongeloovigen van hunnen tijd liet +opvolgen<a class="noteref" id="xd21e37995src" href="#xd21e37995" name= +"xd21e37995src">39</a>, en dat hij voor hen den godsdienst, welke het +hem behaagd heeft hun te geven, vaststellen, en hunne vrees in +gerustheid veranderen zal. Zij zullen mij aanbidden en geen ander met +mij verbinden. Maar zij die hierna nog ongeloovig zullen wezen, zijn +boozen. <span class="versenum">55.</span> Neemt het gebed in acht, +geeft aalmoezen en gehoorzaamt den gezant, opdat gij genade moogt +verwerven. <span class="versenum">56.</span> Denk niet dat de +ongeloovige Gods voornemens op aarde ijdel zullen maken; en hun +verblijf hierna zal het hellevuur wezen; eene ellendige woning zal dat +zijn! <a id="s24.57" name="s24.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> O ware geloovigen! laat uwe slaven en diegenen +onder u, welke den ouderdom der rijpheid nog niet hebben bereikt, +verlof vragen, alvorens zij drie malen des daags in uwe +tegenwoordigheid komen<a class="noteref" id="xd21e38011src" href= +"#xd21e38011" name="xd21e38011src">40</a>; namelijk vóór +het ochtendgebed<a class="noteref" id="xd21e38014src" href= +"#xd21e38014" name="xd21e38014src">41</a>, als gij des middags +<span class="pagenum">[<a id="pb391" href="#pb391" name= +"pb391">391</a>]</span>uwe kleederen aflegt<a class="noteref" id= +"xd21e38020src" href="#xd21e38020" name="xd21e38020src">42</a> en na +het avondgebed<a class="noteref" id="xd21e38023src" href="#xd21e38023" +name="xd21e38023src">43</a>. Dit zijn drie tijdstippen voor u, waarop +gij alleen moet wezen; er zal voor u geene misdaad in liggen, noch voor +hen, indien zij op andere tijdstippen zonder verlof tot u ingaan, daar +gij in voortdurende aanraking met elkander zijt. Zoo verklaart God u +zijne teekenen; want God is alwetend en wijs. <span class= +"versenum">58.</span> En als uwe kinderen den ouderdom van rijpheid +bereiken, laat hen dan ten allen tijde verlof vragen om in uwe +tegenwoordigheid te komen, op dezelfde wijze als zij verlof vroegen, +die dien ouderdom voor hen bereikten. Zoo verklaart God u zijne +teekenen; want God is alwetend en wijs. <span class= +"versenum">59.</span> Wat zulke vrouwen betreft, die geene kinderen +meer baren en die, om haren vergevorderden leeftijd, niet meer hopen te +huwen, zal er geene misdaad voor haar in zijn, dat zij hare +opperkleederen afleggen, zonder echter hare versierselen te +toonen<a class="noteref" id="xd21e38037src" href="#xd21e38037" name= +"xd21e38037src">44</a>; maar indien zij zich hiervan onthouden, zal het +beter voor haar zijn. God hoort en ziet alles. <a id="s24.60" name= +"s24.60"></a><span class="versenum">60.</span> Het zal geene misdaad +voor den blinde, noch zal het eene misdaad voor den lamme, noch zal het +eene misdaad voor den zieke of voor u zelven wezen, dat gij in uwe +huizen eet<a class="noteref" id="xd21e38048src" href="#xd21e38048" +name="xd21e38048src">45</a>, of in de huizen uwer vaders, of in de +huizen uwer moeders, of in de huizen uwer broeders, of in de huizen +uwer zusters, of in de huizen van uwe ooms van vaders of moeders zijde, +of in de huizen uwer tantes van vaders of moeders zijde, of in de +huizen waarvan gij de sleutels in uw bezit hebt, of in het huis van +uwen vriend. Er zal geene misdaad voor u in liggen, hetzij gij te zamen +of afzonderlijk <span class="pagenum">[<a id="pb392" href="#pb392" +name="pb392">392</a>]</span>eet<a class="noteref" id="xd21e38063src" +href="#xd21e38063" name="xd21e38063src">46</a>. <a id="s24.61" name= +"s24.61"></a><span class="versenum">61.</span> En als gij de huizen +binnentreedt, groet u dan wederkeerig<a class="noteref" id= +"xd21e38086src" href="#xd21e38086" name="xd21e38086src">47</a>, u in +Gods naam eene goede en gelukkige gezondheid toewenschende. Zoo +verklaart God u zijne teekenen, opdat gij die zoudt mogen verstaan. +<span class="versenum">62.</span> Waarlijk, zij alleen zijn ware +geloovigen, die in God en zijn gezant gelooven, en die, wanneer zij met +hem om eene zaak zijn vergaderd<a class="noteref" id="xd21e38099src" +href="#xd21e38099" name="xd21e38099src">48</a>, zich niet verwijderen, +dan nadat zij verlof van hem hebben verkregen. Waarlijk, zij die verlof +van u vragen, zijn zij die in God en zijn gezant gelooven. Als zij u +dus verlof vragen om te vertrekken, ten behoeve van eene hen +betreffende zaak, geef dan verlof aan dengene van hen, voor welken gij +het geschikt zult oordeelen, en vraag vergiffenis voor hen van +God<a class="noteref" id="xd21e38102src" href="#xd21e38102" name= +"xd21e38102src">49</a>; want God is barmhartig en genadig. <a id= +"s24.63" name="s24.63"></a><span class="versenum">63.</span> Laat het +noemen van den gezant niet bij u geacht geworden, alsof gij u onder +elkander noemdet<a class="noteref" id="xd21e38113src" href= +"#xd21e38113" name="xd21e38113src">50</a>. God kent diegenen uwer, +welke zich heimelijk uit de vergadering verwijderen, en zich achter +elkander verbergen. Maar laat hen, die zijn bevel niet gehoorzamen zorg +dragen, dat hun geene ramp in deze wereld overvalle, of hun niet eene +gestrenge straf in het volgende leven worde opgelegd. <span class= +"pagenum">[<a id="pb393" href="#pb393" name= +"pb393">393</a>]</span><span class="versenum">64.</span> Behoort niet +alles wat in den hemel en op aarde is, aan God? Hij weet wel in welken +staat gij u bevindt, en op een zekeren dag zullen zij voor hem worden +verzameld, en hij zal hun verklaren wat zij hebben bedreven; want God +kent alle dingen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37254" href="#xd21e37254src" name="xd21e37254">1</a></span> Deze +titel is ontleend aan <a href="#s24.35">vers 35</a> van dit +hoofdstuk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37279" href="#xd21e37279src" name="xd21e37279">2</a></span> Deze +wet moet worden opgevat als geene betrekking te hebben op gehuwden die +geene slaven zijn, daar overspel in zulk een geval, overeenkomstig de +<span class="ex">Sonna</span>, met steeniging moet worden gestraft (Zie +<a href="#s4.19">Hoofdstuk IV, vers 19</a> en 28).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37288" href="#xd21e37288src" name="xd21e37288">3</a></span> +Zijnde: Wordt niet door medelijden bewogen, hetzij om de schuldigen te +vergeven, of om hunne straf te verzachten. <span class= +"sc">Mahomet</span> stond zoozeer de strikte en onpartijdige toepassing +der wetten voor, dat men mededeelt, dat hij eens zou gezegd hebben: +Indien <span class="sc">Fatima</span>, de dochter van <span class= +"sc">Mahomet</span> steelt, laat haar dan de hand afkappen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37304" href="#xd21e37304src" name="xd21e37304">4</a></span> Dat +is: laat de straf in het openbaar volvoeren en niet heimelijk, omdat de +schande zwaarder weegt dan de pijn en meer geschikt is om den +misdadiger te bekeeren. Sommigen zeggen dat daarbij minstens drie +personen moeten tegenwoordig zijn, anderen stellen twee of wel dat +één toereikend is. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37316" href="#xd21e37316src" name="xd21e37316">5</a></span> De +voorgaande plaats werd geopenbaard voor de geringere en armere +<span class="ex"><span class="corr" id="xd21e37319" title= +"Bron: Mohjâerins">Mâhojerins</span></span> of +uitgewekenen, die de bijzitten der ongeloovigen trachtten te huwen, +welke in den oorlog waren gevangen genomen, om de winst die uit de +prostitutie dezer vrouwen voortsproot. Sommigen meenen dat dit verbod +speciaal zij en alleen de bovengemelde <span class= +"ex">Mâhojerins</span> betreft, terwijl anderen van oordeel zijn, +dat het meer algemeen is. Men neemt echter aan dat het afgeschaft is +door de woorden die later volgen, luidende: Huw de onverbonden vrouwen +enz., naardien ook ontuchtige vrouwen in die uitdrukking zijn begrepen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Sommigen veronderstellen echter, dat +niet het huwelijk maar de onwettige omgang van zulke vrouwen op deze +plaats wordt verboden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37337" href="#xd21e37337src" name="xd21e37337">6</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">mohsinat</span> beteekent eigenlijk +vrouwen van onberispelijk gedrag, maar om de daarna vermelde straf op +den lasteraar toe te passen, wordt het mede vereischt, dat zij vrije +vrouwen van rijpen leeftijd, volkomen in het bezit van hare +verstandelijke vermogens en van den Mahomedaanschen godsdienst zijn. +Hoewel het genoemde woord tot het vrouwelijk geslacht behoort, worden +ook mannen verondersteld in deze wet te zijn begrepen. <span class= +"sc">Aboe Hanifa</span> was van oordeel, dat de lasteraar in het +openbaar moest worden gegeeseld evenals hij die zich aan hoereeren had +schuldig gemaakt; maar algemeen wordt deze meening bestreden +(<span class="sc">Al Beidâwi</span><span class="corr" id= +"xd21e37347" title="Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37354" href="#xd21e37354src" name="xd21e37354">7</a></span> Zie +<a href="#s4.9">Hoofdstuk IV, vers 9</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37383" href="#xd21e37383src" name="xd21e37383">8</a></span> Voor +het geval dat beiden zweren, ontlast de eed des mans hem van de +beschuldiging van en de straf op laster, terwijl de eed der vrouw haar +vrijmaakt van de beschuldiging van en de straf tegen overspel; maar +hoewel de vrouw hare onschuld bezweert, wordt het huwelijk krachteloos +of door den rechter ontbonden verklaard, omdat het onmogelijk is dat +zij met elkander zouden kunnen voortleven, nadat zij tot deze uitersten +zijn gekomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37397" href="#xd21e37397src" name="xd21e37397">9</a></span> Tot +beter begrip dezer plaats is het noodig, het volgende verhaal mede te +deelen. Toen <span class="sc">Mahomet</span> in het zesde jaar der +hedjira eene expeditie tegen den stam van <span class= +"sc">Mostalek</span> ondernam, nam hij zijne vrouw <span class= +"sc">Aïsha</span> met zich om hem te vergezellen. Op hunnen +terugtocht toen zij niet ver van <span class="ex">Medina</span> waren, +trok het leger des nachts verder. <span class="sc">Aïsha</span> +steeg onderweg van haren kameel af en verwijderde zich eenige +oogenblikken. Hare lieden geloofden dat zij reeds in hare reistent was +gegaan, zetten die op den kameel en leidden het dier voort, waarop de +geheele karavaan haar weg vervolgde. <span class= +"sc">Aïsha</span>, zich verlaten ziende, bleef op dezelfde plaats +waar zij was afgestegen, wachtende of er iemand zou komen om haar af te +halen, en sliep eindelijk in. Korten tijd daarna kwam een jongmensch, +<span class="sc">Safwan Ebnal Moattei</span> daar voorbij. Toen hij +iemand op den grond zag liggen slapen, naderde hij en ziende dat het +eene vrouw was wekte hij haar, door deze woorden twee maal zachtkens +uit te spreken: Wij behooren aan God en tot hem moeten wij wederkeeren. +Daarop bedekte <span class="sc">Aïsha</span> zich met haren sluier +en hij bood haar zijn kameel aan. <span class="sc">Aïsha</span> +nam zijn aanbod aan. Op deze wijze bereikte zij den anderen dag de +karavaan weder. Toen de afwezigheid van <span class= +"sc">Aïsha</span> en haar terugkeer met <span class= +"sc">Safwan</span> bekend waren, werd zij door sommigen van overspel +beschuldigd. <span class="sc">Mahomet</span>, niet wetende wat hij +moest denken, bevond zich in eene groote verslagenheid en het was eerst +na verloop van een maand dat hij verklaarde, de waarheid te kennen, +tengevolge eener openbaring die geheel ten voordeele zijner vrouw was, +terwijl hij de beschuldiging voor onwaar verklaarde (<span class= +"sc">Al Bokhari</span> in <span class="ex">Sonna</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span> enz. Zie ook <span class= +"sc">Abu’lf</span>. <span class="ex">Vit Moh. p. 82 etc</span>. +<span class="sc">Gagnier</span> <span class="ex">Vie de Moh. +lib.</span> 4 c 7, en ook blz. <a href="#pb47" class="pageref">47</a> +van dit werk).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37469" href="#xd21e37469src" name="xd21e37469">10</a></span> De +personen in het uitstrooien van dit schandelijk gerucht betrokken, +waren: <span class="sc">Abd’allah Ebn Obba</span>, (die er de +ontwerper van was en het uit haat tegen <span class="sc">Mahomet</span> +tot het uiterste dreef), <span class="sc">Zeid Ebn Refâa</span>, +<span class="sc">Hassan Ebn Thabet</span>, <span class="sc">Mestab Ebn +Otahtha</span>, een achterkleinzoon van <span class= +"sc">Abd’almotalleb</span> en <span class="sc">Hamna Bint +Jahash</span>. Ieder van hen ontving een tachtigtal slagen, +overeenkomstig de wet in dit hoofdstuk vervat. <span class= +"sc">Abd’allah</span> werd alleen uitgezonderd, daar hij een +mensch van groot aanzien was (<span class="sc">Abu’lfeda</span>. +<span class="ex">Vit. Moham.</span>, p. 83). Er wordt tevens gezegd, +dat <span class="sc">Hassan</span> en <span class="sc">Mestab</span> +blind werden en dat laatstgenoemde tevens het gebruik van beide zijne +handen verloor (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37513" href="#xd21e37513src" name="xd21e37513">11</a></span> +Zijnde: <span class="sc">Abd’allah Ebn Obba</span> die de genade +niet genoot, een waar geloovige te worden, maar als een ongeloovige +stierf.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37570" href="#xd21e37570src" name="xd21e37570">12</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard met het oog op <span class="sc">Aboe +Bekr</span>, die gezworen had, dat hij in het vervolg niets aan +<span class="sc">Mestab</span> zou schenken, ofschoon deze de zoon van +zijn moeders zuster en een arme <span class="ex">Mahâjer</span> +of uitgewekene was, en wel uithoofde hij medegewerkt had, zijne dochter +<span class="sc">Aïsha</span> te belasteren. Toen <span class= +"sc">Mahomet</span> hem echter dit vers had voorgelezen, kwam hij tot +andere gedachten en ging hij voort, het jaargeld aan <span class= +"sc">Mestab</span> uit te betalen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37602" href="#xd21e37602src" name="xd21e37602">13</a></span> +Hoewel de woorden algemeen schijnen te zijn, schijnen zij echter +voornamelijk betrekking te hebben op hen, die de vrouwen des profeets +zouden mogen lasteren. Overeenkomstig een gezegde van <span class= +"sc">Ebn Abbas</span>, zou uit een onderzoek van al de bedreigingen, in +den geheelen Koran vervat, blijken, dat er geene zoo streng zijn als +die bij de valsche beschuldiging van <span class="sc">Aïsha</span> +uitgesproken, waarom hij van meening is, dat zelfs berouw de lasteraars +niet van nut is (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37636" href="#xd21e37636src" name="xd21e37636">14</a></span> Dan +op toelating aan te dringen of aan de deur te wachten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37643" href="#xd21e37643src" name="xd21e37643">15</a></span> +Zijnde: Die niet de bijzondere woning van een gezin uitmaken, zooals +openbare herbergen, winkels, hutten, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37655" href="#xd21e37655src" name="xd21e37655">16</a></span> +Zooals: hare kleederen, juweelen en hare toiletbenoodigdheden; meer +<span class="pagenum">[<a id="xd21e37657" href="#xd21e37657" name= +"xd21e37657">386n</a>]</span>bijzonder echter zulke deelen van haar +lichaam, welke niet gezien mogen worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37662" href="#xd21e37662src" name="xd21e37662">17</a></span> +Sommigen meenen, dat hier hare bovenkleederen worden bedoeld, en +anderen hare handen en aangezichten. Men houdt het er echter algemeen +voor, dat eene vrije vrouw zelfs deze deelen niet mag ontdekken, +behalve aan de hierna uitgezonderde personen, of bij sommige +onvermijdelijke gelegenheden, zooals: bij het afleggen van getuigenis +in het openbaar, het inwinnen van raad eens artsen, of het nemen van +geneesmiddelen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37666" href="#xd21e37666src" name="xd21e37666">18</a></span> En +zorg te dragen, het hoofd, den hals en de borst te bedekken. Zooals wij +reeds hebben vermeld, gaan de Turksche vrouwen nimmer uit, zonder +gesluierd te zijn. In <span class="ex">Egypte</span> hullen de vrouwen +zich in een langen mantel van zwarte zijde, die het geheele lichaam +bedekt; aan de voeten dragen zij muilen van zeer dun, geel leder. Lange +broeken en japonnen die tot op den grond nederhangen, verhinderen dat +men hare beenen ziet; maar daar zij geene kousen dragen, verbiedt haar +<span class="sc">Mahomet</span>, de voeten op zoodanige wijze te +bewegen, dat daardoor de bekoorlijkheden worden ontdekt, welke +verborgen moeten blijven. In het openbaar zijn zij altijd op de +zedigste wijzen gekleed, maar in hare eigen huizen leggen zij al die +overtollige gewaden af, en kleeden zich zeer luchtig.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37675" href="#xd21e37675src" name="xd21e37675">19</a></span> Voor +welke zij zich opschikken, en die alleen het voorrecht hebben haar +geheel lichaam te mogen zien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37678" href="#xd21e37678src" name="xd21e37678">20</a></span> Deze +nauwe betrekkingen zijn mede uitgezonderd, dewijl zij niet kunnen +vermijden, deze personen dikwijls te zien en van deze geen groot gevaar +te duchten is. Het is hun daarom veroorloofd te zien, wat bij eene zoo +vertrouwelijke samenkomst niet kan worden verborgen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>), maar geen ander deel van haar lichaam; +voornamelijk alles wat zich tusschen den navel en de knieën +bevindt (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Daar de ooms hier +niet bijzonder zijn vermeld, bestaat er twijfel, of zij al dan niet +mogen worden toegelaten om hunne nichten te zien. Sommigen zijn van +meening, dat zij onder de rubriek broeders zijn begrepen; maar anderen +oordeelen, dat zij niet in deze uitzondering zijn vervat, en geven +daarvoor als reden op, dat zij de personen van hunne nichten niet aan +hunne zonen zouden kunnen beschrijven (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37690" href="#xd21e37690src" name="xd21e37690">21</a></span> Dat +is: Voor zooverre zij tot den Mahomedaanschen godsdienst behooren. Het +wordt namelijk door sommigen, voor eene vrouw die eene ware geloovige +is, ongeoorloofd, of ten minste onwelvoegelijk geacht, zich voor iemand +te ontdekken die eene ongeloovige is, omdat deze zich er bezwaarlijk +van zou kunnen onthouden, haar aan de mannen te beschrijven: anderen +veronderstellen echter, dat hier alle vrouwen in het algemeen zijn +uitgezonderd; want, omtrent deze bijzonderheid verschillen de +godgeleerden (<span class="sc">Al Beidâwi</span><span class= +"corr" id="xd21e37694" title="Niet in bron">,</span> <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37701" href="#xd21e37701src" name="xd21e37701">22</a></span> +Slaven van beiderlei kunne zijn in deze uitzondering begrepen, en ook, +zooals sommigen meenen, huiselijke dienstboden, die geene slaven zijn, +evenals die van eene andere natie.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37707" href="#xd21e37707src" name="xd21e37707">23</a></span> Of +die geene begeerte hebben van haar te genieten, zooals afgeleefde oude +mannen en misvormden, of personen, welke de menschen als tafelschuimers +volgen, om hunne overgebleven levensmiddelen, en te verachtelijk zijn, +om den hartstocht eener vrouw of de ijverzucht van den man op te +wekken. Of gesneden onder deze algemeene aanduiding zijn begrepen, is +een geschilpunt tusschen de geleerden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span><span class="corr" id="xd21e37711" title= +"Niet in bron">,</span> <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Yahya</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37721" href="#xd21e37721src" name="xd21e37721">24</a></span> Door +de ringen te schudden welke de vrouwen in het Oosten boven hare enkels +dragen, en die gewoonlijk van goud of zilver zijn (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Yahya</span>). De trotschheid waarmede de Joodsche +vrouwen in den ouden tijd deze versierselen van hunnen voet deden +klinken, is, behalve nog verscheiden andere dingen van dien aard, door +den profeet <span class="sc">Jesajah</span> sterk gegispt (<span class="ex">Jes.</span> +III; 16, 18).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37745" href="#xd21e37745src" name="xd21e37745">25</a></span> Zij +die niet gehuwd zijn van beide geslachten, hetzij ze te voren al of +niet getrouwd waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37753" href="#xd21e37753src" name="xd21e37753">26</a></span> Van +beiderlei kunne.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37756" href="#xd21e37756src" name="xd21e37756">27</a></span> +Waarbij de meester zich verplicht, zijn slaaf in vrijheid te stellen, +op de ontvangst van eene zekere som gelds, welke de slaaf aanneemt te +betalen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37759" href="#xd21e37759src" name="xd21e37759">28</a></span> +Zijnde: Indien gij hebt gevonden dat zij geloovig zijn, en reden hebt +om te mogen aannemen, dat zij hunne verbintenis zullen nakomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37762" href="#xd21e37762src" name="xd21e37762">29</a></span> +Hetzij door hun iets van uwe eigen bezittingen te schenken of hun een +deel van hunnen losprijs kwijt te schelden. Sommigen veronderstellen +dat deze woorden niet slechts tot de meesters zijn gericht, maar tot +alle Moslems in het algemeen, door hen aan te bevelen, degenen te +ondersteunen die hunne vrijheid ontvangen en hunnen losprijs betaald +hebben, hetzij uit hunne eigene middelen, of door hen toe te laten, een +deel van de openbare aalmoezen te genieten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37768" href="#xd21e37768src" name="xd21e37768">30</a></span> Het +schijnt dat <span class="sc">Abd’allah Ebn Obba</span> zes +slavinnen bezat, op welke hij eene zekere belasting had gelegd, welke +hij haar dwong <span class="pagenum">[<a id="xd21e37773" href= +"#xd21e37773" name="xd21e37773">388n</a>]</span>door prostitutie te +verdienen. Eene dier vrouwen beklaagde zich bij <span class= +"sc">Mahomet</span>, hetgeen de openbaring dezer plaats veroorzaakte +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37791" href="#xd21e37791src" name="xd21e37791">31</a></span> +Zijnde: Het verhaal van de valsche beschuldiging van <span class= +"sc">Aïsha</span>, hetwelk op dat van <span class= +"sc">Jozef</span> en van <span class="sc">Maria</span> gelijkt +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37813" href="#xd21e37813src" name="xd21e37813">32</a></span> Maar +van eene nog betere soort. Sommigen denken dat de bedoeling is, dat de +boom noch in de oostelijke gedeelten noch in de westelijke, maar in het +midden der wereld groeit; namelijk in <span class= +"ex">Syrië</span>, waar de beste olijven voorkomen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37825" href="#xd21e37825src" name="xd21e37825">33</a></span> Of +een licht, welks glans verdubbeld is door de bovenvermelde +omstandigheden. De uitleggers verklaren deze allegorieën en iedere +bijzonderheid er van met groote scherpzinnigheid. Zij zeggen daarbij +dat het hier beschreven licht dat van den Koran, of Gods verlichtende +genade in het hart van den mensch is, en geven nog verschillende andere +verklaringen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37833" href="#xd21e37833src" name="xd21e37833">34</a></span> Het +verband dezer woorden is niet zeer duidelijk. Sommigen veronderstellen +dat zij met de voorafgaande moeten worden verbonden, en dat de +vergelijking nauwkeurig en juist is, naardien deze doelt op de lampen +der moskeën, welke grooter zijn dan die in particuliere woningen. +Sommigen achten deze woorden veeleer met de volgende woorden: +verkondigen de menschen enz. in verband te staan. Anderen zijn wederom +van oordeel, dat het de onvoltooide aanvang van eenen volzin is, en dat +de woorden als: Looft God, of iets dergelijks moeten worden opgevat. De +huizen welke hier echter worden bedoeld, zijn diegene, welke bijzonder +voor de godsvereering zijn bestemd, of meer bijzonder de drie +voornaamste tempels: van <span class="ex">Mekka</span>, <span class= +"ex">Medina</span> en <span class="ex">Jeruzalem</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37866" href="#xd21e37866src" name="xd21e37866">35</a></span> Het +Arabische woord <span class="ex">Serâb</span> beteekent; de +bedriegelijke schijn, welke in het Oosten dikwijls in zandige vlakten +tegen den middag wordt gezien, en welke gelijkt op eene groote +watervlakte die in beweging is; hetwelk door de terugkaatsing van de +zonnestralen wordt veroorzaakt. Het verschijnsel lokt dikwijls dorstige +reizigers van hunnen weg af, maar bedriegt hen als zij naderbij komen, +daar het voorwaarts gaat (want het schijnt altijd op denzelfden afstand +te blijven), of geheel verdwijnt. (<span class="ex">Vide</span> +<span class="sc">Q. Curt</span>. <span class="ex">de rebus Alex. lib. +VII, et</span> <span class="sc">Gol</span>. en <span class="ex">in +Alfrag</span>. p. 111. I. <span class="ex">et in Adag. Arab. ad calcem +Gram. Erp</span>. p. 93).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37891" href="#xd21e37891src" name="xd21e37891">36</a></span> Dat +is: Hij ontsnapt Gods aandacht of wraak niet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37919" href="#xd21e37919src" name="xd21e37919">37</a></span> Deze +verklaring, welke reeds op eene andere plaats is vermeld (<a href= +"#s21.31">Hoofdstuk XXI, vers 31</a>) niet geheel juist zijnde, hebben +de uitleggers verondersteld, dat hier met “water” het woord +“zaad” wordt bedoeld of wel dat hier het water is vermeld +als de hoofdoorzaak van den groei der dieren en als een aanzienlijk en +noodzakelijk bestanddeel hunner lichamen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37949" href="#xd21e37949src" name="xd21e37949">38</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard om <span class="sc">Bashir</span> den +huichelaar die, een verschil met een Jood hebbende, zich tot +<span class="sc">Caab Ebn al Ashraf</span> begaf, terwijl de Jood +<span class="sc">Mahomets</span> beslissing inriep (Zie <a href= +"#s4.63">Hoofdstuk IV, vers 63</a> en de noot), of, zooals anderen +verhalen, werd dit vers geopenbaard om <span class="sc">Mogheira Ebn +Wayel</span>, die weigerde een geschil, dat hij met <span class= +"sc">Ali</span> had, aan de beslissing van den profeet te onderwerpen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e37995" href="#xd21e37995src" name="xd21e37995">39</a></span> +Zijnde: Zooals hij met de Israëlieten ten aanzien der +Kanaänieten deed.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38011" href="#xd21e38011src" name="xd21e38011">40</a></span> +Aangezien er zekere tijdstippen van den dag zijn, waarop het voor een +dienstbode, noch voor een kind gepast is, zonder verlof binnen te +komen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38014" href="#xd21e38014src" name="xd21e38014">41</a></span> +Zijnde: de tijd dat de menschen opstaan en zich voor den dag +aankleeden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38020" href="#xd21e38020src" name="xd21e38020">42</a></span> Dat +is: als gij des middags uwe opperkleederen aflegt om te slapen hetgeen +een gewoon gebruik in het Oosten en in alle heete luchtstreken is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38023" href="#xd21e38023src" name="xd21e38023">43</a></span> Als +gij u ontkleedt om u te bed te begeven. <span class="sc">Al +Beidâwi</span> voegt er een vierde tijdstip bij, waarop verlof om +binnen te komen moet worden gevraagd: namelijk, des nachts; maar dit +vloeit uit de omstandigheid zelve voort.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38037" href="#xd21e38037src" name="xd21e38037">44</a></span> Zie +vers <a href="#s24.31">31</a> van dit hoofdstuk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38048" href="#xd21e38048src" name="xd21e38048">45</a></span> +Zijnde: Waar zich uwe vrouwen of gezinnen bevinden, of in de huizen van +uwe zonen, welke gij als de uwe moogt aanzien. Deze plaats werd +geopenbaard, om sommige bezwaren of bijgeloovige denkbeelden bij de +Arabieren gedurende den tijd van <span class="sc">Mahomet</span>, op te +heffen. Sommigen van dezen meenden namelijk, dat het eten met verminkte +of zieke personen hen onteerde: anderen meenden, dat zij niet in het +huis van een ander mochten eten, al waren zij nog zoo na met hen +verbonden, of al was hun, gedurende de afwezigheid des meesters, de +sleutel van en de zorg over het huis toevertrouwd, en zij daarvan +konden afleiden, dat het geoorloofd was; anderen vermeden, hoewel +daartoe uitgenoodigd, met hunne vrienden te eten, uit vreeze dat zij +lastig zouden zijn (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e38057" title= +"Bron: Jallalo’din">Jallalo’ddin</span></span>.). De +geheele plaats schijnt slechts eene verklaring te zijn, dat die dingen +waaromtrent men zwarigheid maakte geheel onschuldig zijn, hoewel de +uitleggers zeggen, dat het nu is afgeschaft, en dat het alleen +betrekking heeft op de oude Arabieren, die gedurende de kindsheid van +het Mahomedanisme leefden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38063" href="#xd21e38063src" name="xd21e38063">46</a></span> +Zooals de stam van Leith het voor ongeoorloofd hield, dat een mensch +alleen at, en sommigen der <span class="ex">Ansars</span>, die als zij +een gast hadden, niet anders dan in <span class="corr" id="xd21e38068" +title="Bron: zhn">zijn</span> gezelschap aten. Zoo waren er ook +anderen, die weigerden met iemand te eten, uit eene bijgeloovige +voorzorg, om niet ontreinigd te worden, of uit dierlijke vraatzucht +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e38075" title= +"Bron: Jollalo’ddin">Jallalo’ddin</span></span>.<span class="corr" +id="xd21e38078" title="Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38086" href="#xd21e38086src" name="xd21e38086">47</a></span> +Letterlijk u zelven; dat is, overeenkomstig <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, de bewoners van het huis waarmede gij, door de +banden des bloeds, en door het gemeene verbond van den godsdienst zijt +verbonden. En indien er niemand in het huis is, zegt <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, groet dan u zelven, en zeg: Vrede zij +over ons, en over de rechtvaardige dienaren van God; want de engelen +zullen uwen groet beantwoorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38099" href="#xd21e38099src" name="xd21e38099">48</a></span> +Zooals bij openbare gebeden, of een plechtig feest, of in den raad, of +bij eene militaire onderneming.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38102" href="#xd21e38102src" name="xd21e38102">49</a></span> +Omdat zulk een vertrek, ofschoon met verlof en met eene redelijke +verschooning, eene soort van schending is van de nauwkeurige vervulling +van hunnen plicht; naardien zij hunne tijdelijke zaken boven den +vooruitgang van den waren godsdienst verkiezen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38113" href="#xd21e38113src" name="xd21e38113">50</a></span> Deze +woorden worden op verschillende wijzen uitgelegd. Zoo kan de bedoeling +wezen. Behandel de vermaningen van den profeet niet lichtvaardig, +zooals gij zoudt doen met die van een persoon welke gelijk met u staat, +door deze niet te gehoorzamen, of door er van af te wijken, of in zijne +tegenwoordigheid te komen, zonder eerst verlof te hebben verkregen. Of +de bedoeling kan deze zijn: Denk niet, dat wanneer de profeet God in +het gebed aanroept, het met hem evenals met u gaat, als gij een verzoek +tot een hooger geplaatste richt, die somtijds uw verzoek toestaat, maar +het dikwijls afwijst. Of ook wel: Roep den profeet niet toe, zooals gij +dat elkander doet; te weten bij den naam, of vertrouwelijk en met eene +luide stem; maar maak van eene of andere eerbiedige benaming gebruik, +zooals: O profeet van God! of: O gezant van God! en spreek op eene +onderdanige en zedige wijze.</p> +</div> +</div> +<div id="s25" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e668">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Al Forkan<a class="noteref" id="xd21e38126src" href= +"#xd21e38126" name="xd21e38126src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—77 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Gezegend zij hij die den Forkan aan +zijn dienaar heeft geopenbaard, opdat deze een prediker voor alle +schepselen zou zijn; <span class="versenum">2.</span> Aan wien het +koninkrijk des hemels en der aarde behoort; die geene nakomelingschap +heeft geteeld, en geen deelgenoot in zijn koninkrijk heeft; die alle +dingen heeft geschapen en daarover naar zijn bepaalden wil beschikt. +<a id="s25.3" name="s25.3"></a><span class="versenum">3.</span> Zij +hebben buiten hem andere goden gekozen, die niets hebben geschapen, +maar zelven geschapen zijn<a class="noteref" id="xd21e38152src" href= +"#xd21e38152" name="xd21e38152src">2</a>. <span class="corr" id= +"xd21e38157" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">4.</span></span> En die noch in staat zijn het kwaad van +zich af te weren, noch zich het goede te verschaffen, en die noch over +den dood, noch over het leven bevelen, noch de kracht bezitten, +waardoor de dooden weder worden opgewekt. <a id="s25.5" name= +"s25.5"></a><span class="versenum">5.</span> En de ongeloovigen zeggen: +Deze Koran is niets anders dan eene door hem uitgedachte leugen, en +anderen hebben hem daarin bijgestaan<a class="noteref" id= +"xd21e38166src" href="#xd21e38166" name="xd21e38166src">3</a>; maar zij +spraken eene onrechtvaardige zaak en eene leugen uit. <a id="s25.6" +name="s25.6"></a><span class="versenum">6.</span> Zij zeggen ook: Dit +zijn fabelen der ouden, welke hij heeft doen nederschrijven, en zij +worden hem des ochtends en des avonds voorgezegd. <a id="s25.7" name= +"s25.7"></a><span class="versenum">7.</span> Zeg: Het is geopenbaard +door hem, die de geheimen van hemel en aarde kent. Waarlijk, hij is +barmhartig en genadig. <span class="versenum">8.</span> En zij zeggen: +Welk soort gezant is deze? Hij nuttigt voedsel en wandelt in de +straten<a class="noteref" id="xd21e38185src" href="#xd21e38185" name= +"xd21e38185src">4</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb394" href= +"#pb394" name="pb394">394</a>]</span>zooals wij doen. Tot hem een engel +zal worden nedergezonden om met hem te prediken; <span class= +"versenum">9.</span> Of tot hem een schat worde nedergezonden, of hij +een tuin bezitte, van welks vruchten hij mag eten, zullen wij niet +gelooven. De goddeloozen zeggen ook: Gij volgt slechts een betooverd +man. <span class="versenum">10.</span> Zie wat zij nopens u denken; +maar zij zijn verdwaald, en zullen nimmer, eene juiste gelegenheid +hebben, om het licht te vinden, <span class="versenum">11.</span> +Gezegend zij hij, die, wanneer het hem behaagt, eene betere belooning +voor u zal bereiden, dan diegene waarvan zij spreken; namelijk tuinen, +door welke rivieren stroomen, en hij zal u paleizen schenken. +<span class="versenum">12.</span> Maar zij verwerpen het geloof aan het +uur des oordeels als eene leugen. <span class="versenum">13.</span> En +wij hebben voor hen, die het geloof aan dat uur verwerpen, een brandend +vuur gereed gemaakt; als het hen van verre zal zien, zal het vreeselijk +brullen en woeden. <span class="versenum">14.</span> En als zij, te +zamen gebonden, in een enge plaats daarvan zullen worden geworpen, +zullen zij daar om den dood roepen, <span class="versenum">15.</span> +Maar men zal hun antwoorden: Roep heden niet om één dood, +maar roep om verscheiden dooden. <span class="versenum">16.</span> Zeg: +Is dit beter, of een tuin van eeuwigen duur, die den vrome is beloofd? +Deze zal hun als een belooning en een verblijf worden gegeven. +<span class="versenum">17.</span> Daarin zullen zij alles hebben wat +hun behaagt, terwijl zij daarin eeuwig zullen verblijven. Dit is eene +belofte, welke zij uit de handen van hunnen heer kunnen vorderen. +<a id="s25.18" name="s25.18"></a><span class="corr" id="xd21e38236" +title="Niet in bron"><span class="versenum">18.</span></span> Op een +zekeren dag zal hij hen verzamelen, en alles wat zij naast God +aanbidden, en hij zal tot de aangebedenen zeggen: Hebt gij deze mijne +dienaren verleid, of dwaalden zij uit eigen beweging van den rechten +weg af? <span class="versenum">19.</span> Zij zullen antwoorden: God +verhoede! Het was ons onmogelijk, andere beschermers buiten u te +kiezen, maar gij veroorloofdet hun en hunnen vaderen overvloed te +genieten, waardoor zij uwe vermaning vergaten, en verloren gingen. +<span class="versenum">20<span class="corr" id="xd21e38248" title= +"Niet in bron">.</span></span> En God zal tot hunne aanbidders zeggen: +Thans hebben deze u van leugen overtuigd in hetgeen gij zegt. Zij +kunnen noch uwe straf afwenden, noch u eenige ondersteuning schenken. +<span class="versenum">21.</span> En dengenen van u die aan +onrechtvaardigheid schuldig zal zijn zullen wij eene gestrenge +pijniging doen ondergaan. <span class="versenum">22.</span> Wij hebben +geene gezanten, vóór u gezonden dan die, als de andere +menschen, voedsel nuttigden en door de straten wandelden, en wij +maakten sommigen uwer tot een middel ter beproeving voor +anderen<a class="noteref" id="xd21e38260src" href="#xd21e38260" name= +"xd21e38260src">5</a>. Wilt gij met geduld volharden, nu uw Heer uwe +volharding gadeslaat. <span class="versenum">23.</span> Zij die niet +hopen ons bij de opstanding te ontmoeten, zeggen: Zoolang de engelen +niet tot ons worden nedergezonden, of wij zelven onzen Heer niet zien, +zullen wij niet gelooven. Waarlijk, zij gedragen zich overmoedig +<span class="pagenum">[<a id="pb395" href="#pb395" name= +"pb395">395</a>]</span>en hebben op vreeselijke wijze gezondigd. +<span class="versenum">24.</span> Op den dag waarop zij de engelen +zullen zien komen<a class="noteref" id="xd21e38280src" href= +"#xd21e38280" name="xd21e38280src">6</a>, zullen er geene blijde +tijdingen voor de zondaren zijn, en zij zullen zeggen: Dit zij verre +van ons verwijderd. <span class="versenum">25.</span> Dan zullen wij +komen tot de werken, welke zij gewrocht hebben, en wij zullen die tot +stof maken, dat naar alle zijden wordt heenverspreid. <span class= +"versenum">26.</span> Op dien dag zullen zij, welke voor het paradijs +zijn bestemd, gelukzalig in hun verblijf wezen, en des middags eene +heerlijke rustplaats hebben<a class="noteref" id="xd21e38292src" href= +"#xd21e38292" name="xd21e38292src">7</a>. <a id="s25.27" name= +"s25.27"></a><span class="versenum">27.</span> Op dien dag zal de hemel +door de wolken gekliefd en de engelen zullen nedergezonden worden en +zichtbaar nederdalen<a class="noteref" id="xd21e38306src" href= +"#xd21e38306" name="xd21e38306src">8</a>; <span class= +"versenum">28.</span> Op dien dag zal het ware koninkrijk geheel aan +den Barmhartige toebehooren, en die dag zal moeielijk zijn voor de +ongeloovige. <a id="s25.29" name="s25.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Op dien dag zal de onrechtvaardige<a class= +"noteref" id="xd21e38318src" href="#xd21e38318" name= +"xd21e38318src">9</a> uit angst en wanhoop, in zijne handen bijten, en +zeggen: Ach! had ik slechts den weg der waarheid met den gezant +gekozen. <a id="s25.30" name="s25.30"></a><span class= +"versenum">30.</span> Wee over mij! Ach! had ik niet zulk een<a class= +"noteref" id="xd21e38392src" href="#xd21e38392" name= +"xd21e38392src">10</a> tot mijn vriend gekozen. <a id="s25.31" name= +"s25.31"></a><span class="versenum">31.</span> Hij lokte mij van Gods +vermaning af, nadat die tot mij was gekomen; want de duivel is de +verrader van den mensch. <a id="s25.32" name="s25.32"></a><span class= +"versenum">32.</span> En de gezant zal zeggen: O Heer! mijn volk acht +dezen Koran als een ijdel samenstelsel. <span class= +"versenum">33.</span> Op dezelfde wijze <span class="pagenum">[<a id= +"pb396" href="#pb396" name="pb396">396</a>]</span>hebben wij iederen +profeet de zondaren tot vijanden gegeven. Maar uw Heer is een voldoend +leider en verdediger. <a id="s25.34" name="s25.34"></a><span class= +"versenum">34.</span> De ongeloovigen zeggen: Zoolang de Koran hem niet +in zijn geheel en op eens worde nedergezonden<a class="noteref" id= +"xd21e38418src" href="#xd21e38418" name="xd21e38418src">11</a>, zullen +wij niet gelooven. Maar wij hebben dien op deze wijze geopenbaard, +opdat wij daardoor uw hart zouden mogen bevestigen<a class="noteref" +id="xd21e38421src" href="#xd21e38421" name="xd21e38421src">12</a>, en +wij hebben die allengs, bij onderscheiden gedeelten voorgezegd. +<span class="versenum">35.</span> Zij zullen nimmer met een vreemde +vraag tot u komen, of wij zullen u de waarheid tot antwoord en eene +uitmuntende uitlegging brengen. <span class="versenum">36.</span> Zij +die op hunne aangezichten in de hel zullen worden geworpen, zullen in +den ellendigsten toestand verkeeren en het verst van den weg des heils +verwijderd zijn. <a id="s25.37" name="s25.37"></a><span class= +"versenum">37.</span> Wij gaven vroeger aan <span class= +"sc">Mozes</span> het boek der wet, en wij wezen hem <span class= +"sc">Aäron</span>, zijn broeder, tot raadgever aan. <span class= +"versenum">38.</span> En wij zeiden tot hen: Gaat tot het volk dat onze +teekenen van valschheid beschuldigt. En wij verdelgen hem met eene +volslagen vernietiging. <span class="versenum">39.</span> En herdenk +het volk van <span class="sc">Noach</span>, toen zij onze gezanten van +bedrog beschuldigden; wij verdronken hen en maakten hen tot een teeken +onder de menschen. En wij hebben voor den onrechtvaardige een pijnlijke +straf gereed gemaakt. <a id="s25.40" name="s25.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> Gedenk ook <span class="sc">Ad</span> en +<span class="sc">Thamoed</span>, en zij die te <span class="ex">al +Rass</span> woonden<a class="noteref" id="xd21e38488src" href= +"#xd21e38488" name="xd21e38488src">13</a>, en vele andere geslachten in +dat tijdperk. <span class="versenum">41.</span> Aan ieder hunner +stelden wij voorbeelden ter zijner vermaning, en ieder hunner +verdelgden wij door eene geheele vernietiging. <span class= +"versenum">42.</span> De Koreïshieten zijn de stad dikwijls +voorbij getrokken, <span class="pagenum">[<a id="pb397" href="#pb397" +name="pb397">397</a>]</span>waarop wij een vreeselijke regen hebben +doen nedervallen<a class="noteref" id="xd21e38554src" href= +"#xd21e38554" name="xd21e38554src">14</a>. Hebben zij niet gezien waar +die eens stond? Maar zij hopen niet te worden opgewekt. <span class= +"versenum">43.</span> Als zij u zien, zullen zij u slechts met spot +ontvangen, zeggende: Is hij dat, dien God als zijn gezant heeft +gezonden? <span class="versenum">44.</span> Waarlijk, hij had ons bijna +van de aanbidding van onze goden afgetrokken, indien wij niet gestreng +waren blijven volharden in onze onderwerping aan hen. Maar als zij de +straf zullen zien, welke voor hen is gereed gemaakt, zullen zij +’t hierna weten, wie meer van het rechte pad is afgedwaald. +<span class="versenum">45.</span> Wat denkt gij? Zult gij de beschermer +wezen van hem, die zijn hartstocht tot zijn God heeft genomen<a class= +"noteref" id="xd21e38573src" href="#xd21e38573" name= +"xd21e38573src">15</a>? <span class="versenum">46.</span> Verbeeldt gij +u dat het grootste gedeelte hunner hoort of begrijpt? Zij zijn slechts +gelijk aan het redelooze vee, ja, zij dwalen meer van het ware pad af. +<a id="s25.47" name="s25.47"></a><span class="versenum">47.</span> +Beschouwt gij de werken van uwen Heer niet, hoe hij de schaduw +vóór het opgaan der zon uitdrijft? Indien het hem had +behaagd, zou hij deze voor eeuwig onbewegelijk hebben gemaakt. Daarna +doen wij de zon oprijzen en tot gids strekken. <span class= +"versenum">48.</span> En daarna verminderen wij die gemakkelijk. +<span class="versenum">49.</span> Hij is het, die den nacht bevolen +heeft, u als een kleed te dekken, en de slaap om u rust geven, en hij +heeft den dag voor het waken ingesteld. <a id="s25.50" name= +"s25.50"></a><span class="versenum">50.</span> Hij <span class="corr" +id="xd21e38597" title="Bron: is is">is</span> het, die de winden zendt, +door welke de waterwolken voortdrijven, als de voorboden zijner +genade<a class="noteref" id="xd21e38600src" href="#xd21e38600" name= +"xd21e38600src">16</a>; en wij zenden zuiver water<a class="noteref" +id="xd21e38606src" href="#xd21e38606" name="xd21e38606src">17</a> van +den hemel neder. <span class="versenum">51.</span> Opdat wij daardoor +eene doode streek zouden doen herleven, en om daarmede te drenken +hetgeen wij hebben geschapen, zoowel vee als menschen, in grooten +<span class="pagenum">[<a id="pb398" href="#pb398" name= +"pb398">398</a>]</span>getale<a class="noteref" id="xd21e38619src" +href="#xd21e38619" name="xd21e38619src">18</a>. <a id="s25.52" name= +"s25.52"></a><span class="versenum">52.</span> En wij verdeelen het +onder hen op verschillende tijden, opdat zij zouden mogen overdenken; +maar het grootste deel der menschen weigert, alleen uit ondankbaarheid, +te overwegen<a class="noteref" id="xd21e38626src" href="#xd21e38626" +name="xd21e38626src">19</a>. <a id="s25.53" name= +"s25.53"></a><span class="versenum">53.</span> Indien het ons zou +hebben behaagd, hadden wij een spreker naar iedere stad gezonden. +<span class="versenum">54.</span> Gehoorzaam dus den ongeloovigen niet, +maar bied hun met dit boek een hevigen weerstand. <a id="s25.55" name= +"s25.55"></a><span class="versenum">55.</span> Hij is het die de twee +zeeën heeft vereenigd: deze zoet en verfrisschend, gene, zout en +bitter, en hij heeft eene afscheiding tusschen haar geplaatst<a class= +"noteref" id="xd21e38642src" href="#xd21e38642" name= +"xd21e38642src">20</a>, en eene grens die niet overschreden kan worden. +<span class="versenum">56.</span> Hij is het die den mensch van water +heeft geschapen<a class="noteref" id="xd21e38656src" href="#xd21e38656" +name="xd21e38656src">21</a> en de banden des bloeds en der verwantschap +tusschen hen heeft doen ontstaan; want uw Heer is machtig. <span class= +"versenum">57.</span> Zij aanbidden naast God datgene wat hen deren +noch bevoordeelen kan, en de ongeloovige is een medestander van de +duivel tegen zijn Heer<a class="noteref" id="xd21e38666src" href= +"#xd21e38666" name="xd21e38666src">22</a>. <span class= +"versenum">58.</span> Wij hebben u slechts gezonden om een boodschapper +van goede tijdingen te zijn en tot bedreiging. <a id="s25.59" name= +"s25.59"></a><span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e38679" +title="Bron: 56">59</span>.</span> Zeg: ik vraag van u geene belooning +voor deze mijne prediking, behalve de bekeering van hem, die begeeren +zal, den weg van zijn Heer te kiezen<a class="noteref" id= +"xd21e38683src" href="#xd21e38683" name="xd21e38683src">23</a>. <a id= +"s25.60" name="s25.60"></a><span class="versenum">60.</span> En stel uw +vertrouwen in hem die leeft en niet sterft, en verkondig zijn lof (hij +is voldoende bekend met de zonden zijner dienaren). Die in zes dagen de +hemelen en de aarde heeft geschapen en alles wat daartusschen is, en +daarna zijn troon besteeg. De Barmhartige: vraag den wijze nopens hem. +<span class="versenum">61.</span> Als den ongeloovige wordt gezegd: +Aanbidt den Genadige! hernemen zij: En wie is de Genadige<a class= +"noteref" id="xd21e38701src" href="#xd21e38701" name= +"xd21e38701src">24</a>? Zullen wij aanbidden wat gij ons beveelt? En +dit voorschrift doet hen het geloof nog meer ontvluchten. <span class= +"versenum">62.</span> Gezegend zij hij die de twaalf teekenen in de +hemelen <span class="pagenum">[<a id="pb399" href="#pb399" name= +"pb399">399</a>]</span>heeft gesteld, en daarin des daags eene +lamp<a class="noteref" id="xd21e38713src" href="#xd21e38713" name= +"xd21e38713src">25</a> plaatste en de maan die des nachts schijnt. +<span class="versenum">63.</span> Hij is het die den nacht en dag +bevolen heeft elkander op volgen, voor hem die overwegen wil, of zijne +dankbaarheid verlangt te betoonen. <a id="s25.64" name= +"s25.64"></a><span class="versenum">64.</span> De dienaren van den +Barmhartige zijn zij, die zedig op de aarde wandelen, en die, als de +onwetende tot hen spreekt, antwoorden: Vrede. <span class= +"versenum">65.</span> En die de nacht doorbrengen in de aanbidding van +hunnen Heer, opstaande om tot hem te bidden. <span class= +"versenum">66.</span> En die zeggen: O Heer! leid ons van de pijniging +der hel af; want de marteling daarvan duurt eeuwig. Waarlijk, het is +een ellendig verblijf en eene slechte rustplaats. <span class= +"versenum">67.</span> Die, wanneer zij giften doen, ruim noch karig +zijn; maar den juisten middenweg daartusschen in acht nemen<a class= +"noteref" id="xd21e38738src" href="#xd21e38738" name= +"xd21e38738src">26</a>. <span class="versenum">68.</span> En die geen +anderen god naast den waren God aanroepen, noch de ziel dooden welke +God verboden heeft te dooden, behalve voor eene rechtvaardige zaak, of +die zich niet aan ontucht schuldig maken. Maar hij die dit doet, zal de +vergelding zijner zonde ontmoeten. <span class="versenum">69.</span> +Zijne straf zal op den dag der opstanding verdubbeld worden, en hij +zal, met schande bedekt, die eeuwig verduren. <span class= +"versenum">70.</span> Behalve zij die berouw betoonen en gelooven, en +rechtvaardige werken doen zullen: voor hen zal God hunne vroegere +zonden in goede werken veranderen<a class="noteref" id="xd21e38757src" +href="#xd21e38757" name="xd21e38757src">27</a>; want God is +vergevingsgezind en barmhartig. <span class="versenum">71.</span> En +wie berouw betoont en doet wat rechtvaardig is, waarlijk, hij keert +zich tot God met eene aannemelijke bekeering. <span class= +"versenum">72.</span> En zij die geene valsche getuigenis afleggen, en +welke, als zij bij een ijdel gesprek tegenwoordig zijn, dit op +betamelijke wijze ontduiken, <span class="versenum">73.</span> En die, +als zij door de teekens van hunnen Heer worden vermaand, niet +nedervallen alsof zij doof en blind waren, maar opstaan, en daaraan een +aandachtig oor leenen. <span class="versenum">74.</span> En die zeggen: +O Heer! verleen ons, in onze vrouwen en in onze kinderen, dezulken, die +de voldoening onzer oogen zijn, en maak ons tot toonbeelden onder hen +die u vreezen. <span class="versenum">75.</span> Deze zullen beloond +worden met de hoogste afdeeling in het paradijs, opdat zij met +standvastigheid hebben volhard, en zij zullen daar het heil en den +vrede vinden. <span class="versenum">76.</span> Eeuwig zullen zij +daarin verblijven. Het zal een uitmuntend verblijf, en eene heerlijke +rustplaats wezen. <span class="versenum">77.</span> Zeg: God bekreunt +zich niet om u, of gij hem al dan niet aanroept: gij hebt zijn gezant +reeds van bedrog beschuldigd; maar hierna, zal u eene voortdurende +straf worden opgelegd. <span class="pagenum">[<a id="pb400" href= +"#pb400" name="pb400">400</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38126" href="#xd21e38126src" name="xd21e38126">1</a></span> +<span class="ex">Al Forkan</span>, of de onderscheiding, is een der +namen van den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38152" href="#xd21e38152src" name="xd21e38152">2</a></span> +Zijnde de hemelsche lichamen, of de afgodsbeelden en de werken van des +menschen handen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38166" href="#xd21e38166src" name="xd21e38166">3</a></span> Zie +<a href="#s16.105">Hoofdstuk XVI, vers 105</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38185" href="#xd21e38185src" name="xd21e38185">4</a></span> +Zijnde aan dezelfde natuurlijke behoeften en gebreken onderworpen. De +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> waren met <span class= +"sc">Mahomet</span>, zijne omstandigheden en levenswijze te goed +bekend, om hunne oude vertrouwelijkheid in den eerbied te veranderen, +dien zij aan den gezant van God schuldig waren; want geen profeet wordt +in zijn land geëerd. Sommigen lezen hier: op de markt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38260" href="#xd21e38260src" name="xd21e38260">5</a></span> Door +gelegenheid te geven tot afgunst, nijd en kwaadaardigheid: zooals, bij +voorbeeld, de armen, geringen en zieken, als zij hunnen eigenen +toestand vergelijken met dien van den rijke, edele en welvarende en +door het volk aan hetwelke profeten waren gezonden, door die profeten +te beproeven (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38280" href="#xd21e38280src" name="xd21e38280">6</a></span> +Zijnde bij hunnen dood of bij de opstanding.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38292" href="#xd21e38292src" name="xd21e38292">7</a></span> Want +op den dag der opstanding zullen de zaken op dat tijdstip zijn +afgeloopen, en de gelukzaligen zullen hunnen middag in het paradijs en +de verdoemden in de hel doorbrengen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e38298" title= +"Bron: Jallolo’ddin">Jallalo’ddin</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38306" href="#xd21e38306src" name="xd21e38306">8</a></span> +Zijnde: Zij zullen vaneen scheiden en ruimte maken voor de wolken, die +met de engelen zullen nederdalen, de boeken dragen, waarin de daden van +ieder mensch zijn vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38318" href="#xd21e38318src" name="xd21e38318">9</a></span> Door +sommigen wordt verondersteld, dat deze woorden bijzonder betrekking +hebben op <span class="sc">Okba Ebn Abi Moait</span>, die gewoon was +veelal in <span class="sc">Mahomets</span> gezelschap te zijn. Eens +noodigde hij hem tot een bezoek uit: de profeet weigerde van zijn +vleesch te proeven, tenzij hij den Islam omhelsde, hetgeen hij +dientengevolge deed. Spoedig daarna ontmoette <span class= +"sc">Okba</span> zijn vertrouwden vriend <span class="sc">Obba Ebn +Khalf</span>. Deze berispte hem, omdat hij van godsdienst was +veranderd, doch <span class="sc">Okba</span> verzekerde dat dit niet +zoo was, maar dat hij alleen de belijdenis van het Islamismus had +afgelegd om <span class="sc">Mahomet</span> er toe te brengen, met hem +te eten, daar hij zich schaamde hem zonder eten uit zijn huis te laten +gaan. <span class="sc">Obba</span> zeide echter dat hij niet voldaan +zou wezen, zoo lang hij <span class="sc">Mahomet</span> niet had +opgezocht, hem zijn voet op den nek gezet en hem in het gezicht gespuwd +zou hebben, hetgeen <span class="sc">Okba</span>, om zijn vriend niet +te verliezen, op de openbare vergaderplaats deed, waar hij <span class= +"sc">Mahomet</span> vond zitten. De profeet zeide hem daarop, dat hij +hem het hoofd zou afsnijden, zoodra hij hem buiten <span class= +"ex">Mekka</span> mocht ontmoeten. En hij hield zijn woord; want toen +<span class="sc">Okba</span> later in den veldslag van <span class= +"ex">Bedr</span> werd gevangen genomen, werd zijn hoofd, op +<span class="sc">Mahomets</span> bevel, door <span class= +"sc">Ali</span> afgeslagen. Wat <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e38368" title="Bron: Okba">Obba</span></span> betreft, hij ontving +eene wonde van des profeten eigen hand in den slag van <span class= +"ex">Opod</span>, tengevolge waarvan hij bij zijn terugkeer te +<span class="ex">Mekka</span> overleed (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>. Zie <span class="sc">Gagnier</span>, <span class= +"ex" lang="fr">Vie de Moham.</span> vol. I. p. 362).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38392" href="#xd21e38392src" name="xd21e38392">10</a></span> +Overeenkomstig de voorafgaande noot was dit <span class="sc">Obba Ebn +Khalf</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38418" href="#xd21e38418src" name="xd21e38418">11</a></span> +Zooals, volgens de meening der Mahomedanen, de Pentateuchus, de psalmen +en het Evangelie, terwijl het drieëntwintig jaren duurde alvorens +de Koran in zijn geheel werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38421" href="#xd21e38421src" name="xd21e38421">12</a></span> +Zoowel om u moed en standvastigheid in te boezemen, als om uw geheugen +en uw verstand te versterken. Want, zeggen de uitleggers, de profeet +ontving van tijd tot tijd de goddelijke leidingen hoe hij zich gedragen +en bij een of andere dringende gelegenheid spreken moest, waarbij de +herhaalde bezoeken van den engel <span class="sc">Gabriël</span> +hem grootelijks in al die moeielijkheden aanmoedigden en ondersteunden. +Bovendien was de openbaring van den Koran bij gedeelten eene groote en +voor hem een noodzakelijke hulp, om dien te begrijpen en te onthouden, +hetgeen voor hem geheel onmogelijk ware geweest, het met eenige +nauwkeurigheid te doen, indien die in eens ware geopenbaard. Zij voegen +er bij, dat het geval van <span class="sc">Mahomet</span> geheel +verschillend was van dat van <span class="sc">Mozes</span>, +<span class="sc">David</span> en <span class="sc">Jezus</span>, die +allen lezen en schrijven konden, terwijl hij geheel ongeletterd, was +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38488" href="#xd21e38488src" name="xd21e38488">13</a></span> De +uitleggers zijn er mede verlegen, waar zij <span class="ex">al +Rass</span> zullen plaatsen. Volgens een hunner was het de naam van +eenen bron (hetgeen ook de beteekenis van het woord is) nabij +<span class="ex">Midian</span>, waar sommige afgodendienaars hunne +woningen hadden gevestigd en waarheen de profeet <span class= +"sc">Shoaib</span> werd gezonden, om voor hen te prediken; doch daar +zij niet in hem geloofden, viel de bron in en zij en hunne huizen +werden verzwolgen. Een ander veronderstelt, dat het eene stad in +<span class="ex">Yamama</span> was, waar eenige overgeblevenen van de +Thamoediten woonden, aan welken mede een profeet werd gezonden; doch +zij doodden <span class="pagenum">[<a id="xd21e38502" href= +"#xd21e38502" name="xd21e38502">397n</a>]</span>hem en werden daarop +geheel verdelgd. Een ander meent, dat het eene bron nabij <span class= +"ex">Antiochië</span> was, waar <span class="sc">Habib al +Najjar</span>, wiens graf daar nog te zien is en dikwijls door de +Mahomedanen wordt bezocht [Zie <a href="#s36">Hoofdstuk XXXVI</a>] werd +gemarteld (Zie <span class="sc">Abul’f</span>, <span class= +"ex">Geog. Vit. Saladine</span> p. 86). Een vierde ziet in <span class= +"ex">al Rass</span> eene bron in <span class="ex">Hadramaut</span>, in +welker nabijheid eenige afgodendienende Thamoediten woonden, wier +profeet <span class="sc">Handha</span> of <span class="sc">Khantala Ebn +Safwan</span> was. Dit volk werd het eerst verontrust door zekere +reusachtige vogels <span class="ex">Anka</span> genaamd, die in den +berg boven hen waren genesteld en hunne kinderen wegvoerden, als zij +een prooi begeerden; maar zij bekreunden zich zoo weinig over deze +ramp, dat, toen de profeet een oordeel over die dieren afsmeekte, zij +hem doodden, waarna zij allen verdelgd werden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38554" href="#xd21e38554src" name="xd21e38554">14</a></span> +Zijnde Sodom. De Koreïshieten trokken namelijk gedurende de reizen +welke zij, voor handelszaken, naar <span class="ex">Syrië</span> +deden, dikwijls de plaats voorbij, waar die stad eens had gestaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38573" href="#xd21e38573src" name="xd21e38573">15</a></span> +Zijnde: Verwacht gij zulk een van afgoderij en ongeloof te zullen +kunnen terughouden?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38600" href="#xd21e38600src" name="xd21e38600">16</a></span> Zie +<a href="#s7.55">Hoofdstuk VII, vers 55</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38606" href="#xd21e38606src" name="xd21e38606">17</a></span> +Eigenlijk <span class="ex">zuiverend</span> water, welke bijnaam +waarschijnlijk betrekking heeft op de reinigende eigenschap dier +vloeistof, welke van zulk uitgebreid gebruik is, zoowel in het +godsdienstige als in het gewone leven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38619" href="#xd21e38619src" name="xd21e38619">18</a></span> Dat +is aan de zulken, die in de dorre woestijnen leven, en verplicht zijn +regenwater te drinken, hetgeen de bewoners van steden, en van plaatsen, +welke van bronwater zijn voorzien, niet noodig hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38626" href="#xd21e38626src" name="xd21e38626">19</a></span> Of +uit ongeloof. De oude Arabieren waren namelijk gewoon te denken, dat +zij den regen niet aan God maar aan een invloed van sommige bijzondere +sterren te danken hadden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38642" href="#xd21e38642src" name="xd21e38642">20</a></span> Om +hen afzonderlijk te houden en te voorkomen dat zij zich met elkander +vermengen. Het oorspronkelijke woord is <span class= +"ex">parzakh</span>, hetgeen reeds vroeger <a href="#s23">Hoofdstuk +XXIII</a> noot van vers 102 werd uitgelegd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38656" href="#xd21e38656src" name="xd21e38656">21</a></span> +Waarmede de oorspronkelijke klei werd vermengd, of van zaad. (Zie +<a href="#s24.44">Hoofdstuk XXIV, vers 44</a>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38666" href="#xd21e38666src" name="xd21e38666">22</a></span> Door +zich met hem, in zijne weerspannigheid, in zijn ongeloof te vereenigen. +Sommigen meenen dat op deze plaats vooral <span class="sc">Aboe +Jahl</span> wordt bedoeld. De woorden kunnen ook aldus worden vertaald: +De ongeloovige is verachtelijk voor de oogen van zijn Heer.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38683" href="#xd21e38683src" name="xd21e38683">23</a></span> +Trachtende hem te naderen, door den godsdienst te omhelzen, welke door +mij, zijn profeet, wordt geleerd, hetgeen de beste belooning is, welke +ik van u voor mijn arbeid verwacht (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Deze plaats kan echter nog anders worden +opgevat, en wel aldus: Dat <span class="sc">Mahomet</span> niemand iets +zal geven dan aan hem, die vrijwillig en volgaarne zal bijdragen tot +den vooruitgang van Gods waren eeredienst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38701" href="#xd21e38701src" name="xd21e38701">24</a></span> Zie +<a href="#s17.110">Hoofdstuk XVII, vers 110</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38713" href="#xd21e38713src" name="xd21e38713">25</a></span> +Zijnde de zon.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38738" href="#xd21e38738src" name="xd21e38738">26</a></span> Zie +<a href="#s17.28">Hoofdstuk XVII, vers 28</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38757" href="#xd21e38757src" name="xd21e38757">27</a></span> +Hunne vroegere weerspannigheid uitwisschende, door hun berouw en hun +geloof, en hunne gehoorzaamheid bevestigende en uitbreidende +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s26" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e678">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Dichters<a class="noteref" id="xd21e38803src" href= +"#xd21e38803" name="xd21e38803src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e38811src" href="#xd21e38811" name= +"xd21e38811src">2</a>.—228 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s26.1" name="s26.1"></a><span class="versenum">1.</span> T. +S. M.<a class="noteref" id="xd21e38824src" href="#xd21e38824" name= +"xd21e38824src">3</a>. Dit zijn de teekens van het duidelijke boek. +<span class="versenum">2.</span> Misschien bedroeft gij u doodelijk, +omdat de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> niet geloovig +willen worden. <span class="versenum">3.</span> Indien het ons +behaagde, zouden wij hun een overtuigend teeken uit den hemel kunnen +nederzenden, waarvoor zij hunne nekken nederig zouden krommen. +<span class="versenum">4.</span> Maar er komt van den Barmhartige, +geene nieuwe vermaning tot hen welke naar de omstandigheden dit +vereischen, wordt geopenbaard, waarvan zij zich niet afwenden. +<span class="versenum">5.</span> En zij hebben deze van valschheid +beschuldigd; maar er zal een boodschap tot hen komen, waarmede zij niet +zullen spotten. <span class="versenum">6.</span> Hebben zij de aarde +niet beschouwd, en gezien hoe veel verschillende planten, van allerlei +edele soorten wij daaraan doen ontspruiten? <span class= +"versenum">7.</span> Waarlijk, hierin is een teeken; maar het grootste +deel hunner zijn ongeloovigen. <span class="versenum">8.</span> +Waarlijk, uw Heer is de machtige, de barmhartige God. <a id="s26.9" +name="s26.9"></a><span class="versenum">9.</span> Herdenk, toen uw Heer +<span class="sc">Mozes</span> riep, zeggende: Ga tot het +onrechtvaardige volk: <span class="versenum">10.</span> Het volk van +<span class="sc">Pharao</span>. Zullen zij mij niet vreezen? +<span class="versenum">11.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: O Heer! waarlijk, ik vrees, dat zij mij van logen zullen +beschuldigen. <a id="s26.12" name="s26.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> En dat mijne borst vernauwd worde en dat mijn +tong niet gereed zij tot spreken<a class="noteref" id="xd21e38892src" +href="#xd21e38892" name="xd21e38892src">4</a>; wijs <span class= +"sc">Aäron</span> dus aan om mijn helper te wezen. <span class= +"versenum">13.</span> Ook kunnen zij mij eene misdaad +tegenwerpen<a class="noteref" id="xd21e38905src" href="#xd21e38905" +name="xd21e38905src">5</a>, en ik vrees dat zij mij zullen dooden. +<span class="versenum">14.</span> God zeide: Zij zullen u volstrekt +niet dooden: gaat dus met uwe teekenen; want wij zullen met u zijn, en +wij willen hooren wat er tusschen u en hen geschiedt. <span class= +"versenum">15.</span> Gaat dus tot <span class="sc">Pharao</span> en +zeg: Waarlijk, wij zijn de gezant<a class="noteref" id="xd21e38923src" +href="#xd21e38923" name="xd21e38923src">6</a> van den Heer van alle +schepselen. <span class="versenum">16.</span> <span class= +"pagenum">[<a id="pb401" href="#pb401" name="pb401">401</a>]</span>Zend +de kinderen Israëls met ons weg. <a id="s26.17" name= +"s26.17"></a><span class="versenum">17.</span> En toen zij hunne +boodschap hadden overgebracht, antwoordde <span class= +"sc">Pharao</span>: Hebben wij u niet onder ons opgevoed, toen gij nog +een kind waart, en hebt gij niet gedurende verscheidene jaren van uw +leven onder ons gewoond<a class="noteref" id="xd21e38940src" href= +"#xd21e38940" name="xd21e38940src">7</a>? <span class= +"versenum">18.</span> Gij hebt de daad bedreven, welke gij bedreven +hebt; en gij zijt een ondankbare. <span class="versenum">19.</span> +<span class="sc">Mozes</span> hernam: Inderdaad, ik deed het, en ik was +een van hen die dwaalden<a class="noteref" id="xd21e38970src" href= +"#xd21e38970" name="xd21e38970src">8</a>. <span class= +"versenum">20.</span> Daarom ontvluchtte ik u, dewijl ik u vreesde; +maar mijn Heer heeft mij wijsheid geschonken en mij tot een zijner +gezanten aangewezen. <span class="versenum">21.</span> En is de gunst, +welke gij mij hebt geschonken, dat gij de kinderen <span class="corr" +id="xd21e38982" title="Bron: Israels">Israëls</span> tot slaven +maaktet? <span class="versenum">22.</span> <span class= +"sc">Pharao</span> zeide: En wie is dan de Heer van alle schepselen? +<span class="versenum">23.</span> <span class="sc">Mozes</span> +antwoordde: de Heer van alle hemel en aarde en van alles wat +daartusschen is; indien gij lieden van verstand zijt. <span class= +"versenum">24.</span> <span class="sc">Pharao</span> zeide tot degenen, +die in zijne nabijheid waren: Hoort gij niet? <span class= +"versenum">25.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide: Uw Heer en +de Heer uwer voorvaderen. <a id="s26.26" name="s26.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> <span class="sc">Pharao</span> zeide tot hen die +tegenwoordig waren: Uw gezant, die tot u werd gezonden is zeker +bezeten<a class="noteref" id="xd21e39022src" href="#xd21e39022" name= +"xd21e39022src">9</a>. <span class="versenum">27.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> zeide: de Heer van het Oosten en van het Westen en +van alles wat daartusschen is; indien gij lieden van verstand zijt. +<a id="s26.28" name="s26.28"></a><span class="versenum">28.</span> +<span class="sc">Pharao</span> zeide tot hem: Waarlijk, indien gij een +anderen God naast mij kiest<a class="noteref" id="xd21e39052src" href= +"#xd21e39052" name="xd21e39052src">10</a>, zal ik u gelijk doen wezen +aan hen die gevangen zijn<a class="noteref" id="xd21e39063src" href= +"#xd21e39063" name="xd21e39063src">11</a>. <a id="s26.29" name= +"s26.29"></a><span class="versenum">29.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> antwoordde: Wat! niettegenstaande ik met een +overtuigend wonder tot u kom? <span class="versenum">30.</span> +<span class="sc">Pharao</span> hernam: Toon het dan, indien gij de +waarheid spreekt. <span class="versenum">31.</span> En hij wierp zijn +staf neder, en ziet deze werd eene zichtbare slang. <span class= +"versenum">32.</span> En hij trok zijne hand uit zijne borst en, ziet, +zij was wit voor de toeschouwers, <a id="s26.33" name= +"s26.33"></a><span class="versenum">33.</span> <span class= +"sc">Pharao</span> zeide tot de vorsten, die in zijne nabijheid waren: +Waarlijk, deze man is een behendige toovenaar. <span class= +"versenum">34.</span> Hij tracht <span class="pagenum">[<a id="pb402" +href="#pb402" name="pb402">402</a>]</span>u door zijne tooverij het +bezit van u land te ontrooven: wat denkt gij dus te doen? <span class= +"versenum">35.</span> Zij antwoordden: Stel hem en zijn broeder door +goede woorden voor eenigen tijd uit, en zend mannen in de steden, die +verzamelen. <span class="versenum">36.</span> En tot u brengen alle +behendige toovenaren. <span class="versenum">37.</span> Zoo werden de +toovenaren op een bepaalden tijd, op een plechtigen dag +bijeenvergaderd. <span class="versenum">38.</span> En tot het volk werd +gezegd: Zijt gij bijeenvergaderd? <span class="versenum">39.</span> Ja, +antwoordde het volk onder zich, en wij zullen de toovenaren volgen, +indien zij de overwinning behalen. <span class="versenum">40.</span> +Toen de toovenaars gekomen waren, zeiden zij tot <span class= +"sc">Pharao</span>: zullen wij zekerlijk eene belooning ontvangen, +indien wij de overwinning behalen? <span class="versenum">41.</span> +Hij antwoordde: Ja, en gij zult mijn persoon mogen naderen. +<span class="versenum">42.</span> <span class="sc">Mozes</span> zeide +tot hen: Werpt neder wat gij neder te werpen hebt. <span class= +"versenum">43.</span> Daarop wierpen zij hunne koorden en hunne staven +neer, en zeiden: Waarlijk, door de macht van <span class= +"sc">Pharao</span> zullen wij de overwinnaars zijn. <span class= +"versenum">44.</span> En <span class="sc">Mozes</span> wierp zijn staf +neder, en ziet, de staf verzwolg wat zij valschelijk hadden uitgedacht. +<span class="versenum">45.</span> Daarop wierpen zich de toovenaars +biddend neder <span class="versenum">46.</span> En zeiden: Wij gelooven +in den Heer van alle schepselen. <span class="versenum">47.</span> De +Heer van <span class="sc">Mozes</span> en <span class= +"sc">Aäron</span>. <span class="versenum">48.</span> <span class= +"sc">Pharao</span> zeide tot hen: Hebt gij in hem geloofd, voor ik u +verlof heb gegeven? Waarlijk hij is uw hoofd, die u de tooverij heeft +geleerd<a class="noteref" id="xd21e39192src" href="#xd21e39192" name= +"xd21e39192src">12</a>; maar later zult gij zeker mijne kracht kennen. +<span class="versenum">49.</span> Ik zal uwe handen en uwe voeten aan +de tegenovergestelde zijden afsnijden, en ik zal u allen doen +kruisigen. <span class="versenum">50.</span> Zij antwoorden: Dit zal +geen nadeel voor ons zijn; want wij zullen tot onzen Heer terugkeeren. +<span class="versenum">51.</span> Wij hopen dat onze Heer ons onze +zonden zal vergeven, ons die de eersten waren welke geoorloofd +hebben<a class="noteref" id="xd21e39211src" href="#xd21e39211" name= +"xd21e39211src">13</a>. <span class="versenum">52.</span> En wij +spraken door openbaring tot <span class="sc">Mozes</span>, zeggende: +Trek voort met mijne dienaren, des nachts; want gij zult vervolgd +worden. <span class="versenum">53.</span> En <span class= +"sc">Pharao</span> zond beambten in de steden om strijdkrachten te +verzamelen <span class="versenum">54.</span> Zeggende: Waarlijk de +Israëlieten maken slechts eene kleine hoop volk uit. <span class= +"versenum">55.</span> En zij zijn verwoed op ons. <span class= +"versenum">56.</span> Maar wij vormen eene welvoorziene menigte. <a id= +"s26.57" name="s26.57"></a><span class="versenum">57.</span> Zoo deden +wij hun hunne tuinen, hunne fonteinen, <span class= +"versenum">58.</span> hunne schatten en heerlijke woningen verlaten. +<a id="s26.59" name="s26.59"></a><span class="versenum">59.</span> Zoo +deden wij, en wij deden die den kinderen Israëls erven<a class= +"noteref" id="xd21e39258src" href="#xd21e39258" name= +"xd21e39258src">14</a>. <span class="versenum">60.</span> En zij +vervolgden hen <span class="pagenum">[<a id="pb403" href="#pb403" name= +"pb403">403</a>]</span>bij het opgaan der zon. <span class= +"versenum">61.</span> En toen de beide legers in elkanders gezicht +waren gekomen, zeiden de makkers van <span class="sc">Mozes</span>: Wij +zullen zekerlijk worden overwonnen. <span class="versenum">62.</span> +<span class="sc">Mozes</span> antwoordde: Volstrekt niet: want mijn +Heer is met mij; hij zal mij zekerlijk leiden. <a id="s26.63" name= +"s26.63"></a><span class="versenum">63.</span> En wij bevalen +<span class="sc">Mozes</span> door openbaring, zeggende: Sla de zee met +uwen staf. En toen hij haar had geslagen werd zij in twaalf afdeelingen +verdeeld; ieder deel, dat een pad was, scheen een groote berg. +<span class="versenum">64.</span> En wij lieten de anderen naderen. +<span class="versenum">65.</span> En wij bevrijdden <span class= +"sc">Mozes</span> en allen die met hem waren. <span class= +"versenum">66.</span> Daarna verdronken wij de anderen. <span class= +"versenum">67.</span> Waarlijk daarin was een teeken; maar het grootste +aantal hunner geloofden niet. <span class="versenum">68.</span> +Waarlijk, uw Heer is de machtige en de barmhartige. <a id="s26.69" +name="s26.69"></a><span class="versenum">69.</span> En herinner hun de +geschiedenis van <span class="sc">Abraham</span>. <span class= +"versenum">70.</span> Toen hij tot zijnen vader en zijn volk zeide: Wat +aanbidt gij? <span class="versenum">71.</span> Zij antwoordden: Wij +aanbidden afgoden, en wij dienen deze alle dagen met standvastigheid. +<span class="versenum">72.</span> <span class="sc">Abraham</span> +zeide: Hooren zij u als gij hen aanroept? <span class= +"versenum">73.</span> Of bevoordeelen, noch deren zij u? <span class= +"versenum">74.</span> Zij antwoordden: Neen; maar wij zagen dat onze +vaderen hetzelfde deden. <span class="versenum">75.</span> Hij zeide: +Wat denkt gij: De goden die gij aanbidt. <span class= +"versenum">76.</span> En welke door uwe voorvaderen werden aangebeden. +<a id="s26.77" name="s26.77"></a><span class="versenum">77.</span> Zijn +mijne vijanden, behalve slechts de Heer van alle schepselen. +<span class="versenum">78.</span> Die mij heeft geschapen en mij op den +rechten weg leidt. <span class="versenum">79.</span> En die mij geeft +te eten en te drinken; <span class="versenum">80.</span> En die mij +geneest als ik ziek ben; <span class="versenum">81.</span> En die mij +zal doen sterven en mij daarna tot het leven zal terugbrengen. +<span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e39397" title= +"Bron: 11">82</span>.</span> En die, naar ik hoop, mij mijne zonden op +den dag des oordeels zal vergeven. <span class="versenum">83.</span> O +Heer! verleen mij wijsheid en vereenig mij met de rechtvaardigen. +<span class="versenum">84.</span> En geef, dat nog de laatste +nakomelingschap met eer van mij spreke<a class="noteref" id= +"xd21e39410src" href="#xd21e39410" name="xd21e39410src">15</a>; +<span class="versenum">85.</span> En maak mij tot een erfgenaam van den +tuin der heerlijkheid; <a id="s26.86" name="s26.86"></a><span class= +"versenum">86.</span> En vergeef mijn vader die tot de afdwalenden +heeft behoord<a class="noteref" id="xd21e39424src" href="#xd21e39424" +name="xd21e39424src">16</a>. <span class="versenum">87.</span> En bedek +mij niet met schande op den dag der opstanding; <span class= +"versenum">88.</span> Op den dag, waarop noch rijkdommen, noch kinderen +van eenig voordeel zullen kunnen zijn. <span class= +"versenum">89.</span> Behalve voor hem, die met een oprecht hart tot +God zal komen; <span class="versenum">90.</span> Als het paradijs voor +het gezicht der vromen gebracht zal worden. <span class= +"versenum">91.</span> En de hel geheel zal verschijnen voor hen die +gedwaald zullen hebben; <span class="versenum">92.</span> En tot hen +zal gezegd worden: Waar zijn uwe godheden, <span class= +"versenum">93.</span> welke gij naast God dient? Zullen zij u van straf +bevrijden, of zullen zij zich zelven bevrijden? <span class= +"versenum">94.</span> En zij zullen in de hel geworpen <span class= +"pagenum">[<a id="pb404" href="#pb404" name= +"pb404">404</a>]</span>worden; zoowel zij<a class="noteref" id= +"xd21e39476src" href="#xd21e39476" name="xd21e39476src">17</a>, als +diegenen, welke tot hunne aanbidding werden verleid, <a id="s26.95" +name="s26.95"></a><span class="versenum">95.</span> En het geheele heir +van <span class="sc">Eblis</span>. <span class="versenum">96.</span> De +verleiden zullen daar met hunne valsche goden twisten, zeggende: +<span class="versenum">97.</span> Bij God, wij verkeerden in eene +duidelijke dwaling. <span class="versenum">98.</span> Toen wij u met +den Heer van alle schepselen gelijk stelden. <span class= +"versenum">99.</span> De zondaren alleen hebben ons verleid. +<span class="versenum">100.</span> Thans hebben wij geene +tusschentreders. <span class="versenum">101.</span> Noch eenigen vriend +die voor ons zorgt. <span class="versenum">102.</span> Indien het ons +veroorloofd ware, nog slechts eenmaal in de wereld terug te keeren, +zouden wij zekerlijk ware geloovigen worden. <span class= +"versenum">103.</span> Waarlijk, hierin was een teeken; maar het +grootste gedeelte hunner gelooven niet. <a id="s26.104" name= +"s26.104"></a><span class="versenum">104.</span> Uw Heer is de +machtige, de barmhartige. <a id="s26.105" name= +"s26.105"></a><span class="versenum">105.</span> Het volk van +<span class="sc">Noach</span> beschuldigde Gods zendingen van bedrog. +<span class="versenum">106.</span> Toen hun broeder <span class= +"sc">Noach</span> tot hen zeide: Wilt gij God niet vreezen? +<span class="versenum">107.</span> Waarlijk, ik ben een geloofbare +boodschapper voor u. <span class="versenum">108.</span> Vreest dus God +en gehoorzaamt mij. <span class="versenum">109.</span> Ik vraag geene +belooning van u voor mijne prediking tot u; ik verwacht mijne belooning +slechts van den Heer van alle schepselen. <span class= +"versenum">110.</span> Vreest dus God en gehoorzaamt mij. <span class= +"versenum">111.</span> Zij antwoorden: Zullen wij u gelooven, die +alleen door de laagsten uit het volk gevolgd wordt? <span class= +"versenum">112.</span> <span class="sc">Noach</span> zeide: Ik heb +geene kennis van hetgeen zij deden<a class="noteref" id="xd21e39571src" +href="#xd21e39571" name="xd21e39571src">18</a>. <span class= +"versenum">113.</span> Zij zijn mijn Heer alleen rekenschap +verschuldigd; begreept gij dit slechts! <span class= +"versenum">114.</span> Daarom zal ik de geloovigen niet +verdrijven<a class="noteref" id="xd21e39583src" href="#xd21e39583" +name="xd21e39583src">19</a>. <span class="versenum">115.</span> Ik ben +slechts een openbaar prediker. <span class="versenum">116.</span> Zij +hernamen: Zekerlijk, o <span class="sc">Noach</span>! indien gij niet +ophoudt op deze wijze te handelen zult gij gesteenigd worden. +<span class="versenum">117.</span> Hij zeide: O Heer! waarlijk, mijn +volk houdt mij voor een leugenaar. <span class="versenum">118.</span> +Richt dus in het openbaar tusschen mij en hen, en bevrijd mij en de +ware geloovigen, die met mij zijn, <span class="versenum">119.</span> +Daarom bevrijdden wij hem, en degenen, die met hem waren in de ark, met +menschen en dieren gevuld. <span class="versenum">120.</span> En daarom +verdronken wij <a id="xd21e39618" name="xd21e39618"></a>de overigen. +<span class="versenum">121.</span> Waarlijk, hierin was een teeken; +maar het grootste deel hunner geloofde niet. <span class= +"versenum">122.</span> Uw Heer is de machtige, de barmhartige, <a id= +"s26.123" name="s26.123"></a><span class="versenum">123.</span> De stam +van <span class="sc">Ad</span> beschuldigde Gods boodschapper van +logen. <a id="s26.124" name="s26.124"></a><span class= +"versenum">124.</span> Toen hun broeder <span class="sc">Hud</span> tot +hen zeide: Wilt gij God niet vreezen? <span class= +"versenum">125.</span> Waarlijk, ik ben een geloofbaar boodschapper tot +u. <span class="versenum">126.</span> Vreest dus God en gehoorzaamt +mij. <span class="versenum">127.</span> [ik vraag van u geenerlei +belooning voor mijne prediking tot u; ik verwacht mijne belooning +slechts van den Heer van alle schepselen. <span class= +"versenum">128.</span> Bouwt gij een scheidspaal op iedere hoog gelegen +plaats, om u te vermaken<a class="noteref" id="xd21e39661src" href= +"#xd21e39661" name="xd21e39661src">20</a>? <span class= +"versenum">129.</span> En richt gij prachtige werken op, <span class= +"pagenum">[<a id="pb405" href="#pb405" name="pb405">405</a>]</span>in +de hoop die eeuwig te bezitten? <span class="versenum">130.</span> En +als gij uwe macht uitoefent, oefent gij die met onbarmhartigheid en +gestrengheid uit<a class="noteref" id="xd21e39677src" href= +"#xd21e39677" name="xd21e39677src">21</a>. <span class= +"versenum">131.</span> Vreest God, door deze dingen te verlaten en +gelooft mij]<a class="noteref" id="xd21e39688src" href="#xd21e39688" +name="xd21e39688src">22</a>. <span class="versenum">132.</span> En +vreest hem, die u datgene heeft geschonken, wat gij kent. <span class= +"versenum">133.</span> Hij heeft u vee geschonken en kinderen; +<span class="versenum">134.</span> En tuinen en fonteinen. <span class= +"versenum">135.</span> Waarlijk, ik vrees voor u de straf van een +gestrengen dag. <span class="versenum">136.</span> Zij antwoordden: Het +is ons gelijk, of gij ons al dan niet vermaant. <span class= +"versenum">137.</span> Wat gij ons predikt is slechts een verzinsel der +ouden. <span class="versenum">138.</span> Nimmer zullen wij gestraft +worden voor hetgeen wij hebben gedaan. <span class= +"versenum">139.</span> En zij beschuldigden hem van bedrog, en daarom +verdelgden wij hen. Waarlijk, hierin was een teeken; maar het grootste +deel hunner geloofde niet. <span class="versenum">140.</span> Uw Heer +is de machtige, de barmhartige. <a id="s26.141" name= +"s26.141"></a><span class="versenum">141.</span> De stam van +<span class="sc">Thamoed</span> beschuldigde Gods gezanten eveneens van +leugen. <a id="s26.142" name="s26.142"></a><span class= +"versenum">142.</span> Toen hun broeder <span class="sc">Saleh</span> +tot hen zeide: Wilt gij God niet vreezen? <span class= +"versenum">143.</span> Waarlijk, ik ben een geloovig boodschapper voor +u. <span class="versenum">144.</span> Vreest dus God en gehoorzaamt +mij. <span class="versenum">145.</span> Ik vraag geene belooning van u, +voor mijne prediking tot u: ik verwacht mijne belooning van niemand +anders dan van den Heer van alle schepselen. <span class= +"versenum">146.</span> Zult gij altijd in het zekere bezit blijven van +de dingen die hier zijn, <span class="versenum">147.</span> Waaronder +tuinen en fonteinen. <span class="versenum">148.</span> En korenvelden +en palmboomen, wier takken met bloemen zijn beladen? <span class= +"versenum">149.</span> En wilt gij voortgaan, u woningen uit de bergen +te houwen, terwijl gij u onbeschaamd gedraagt<a class="noteref" id= +"xd21e39777src" href="#xd21e39777" name="xd21e39777src">23</a>? +<span class="versenum">150.</span> Vreest God en gehoorzaamt mij. +<span class="versenum">151.</span> En gehoorzaamt niet het bevel der +zondaren. <span class="versenum">152.</span> Die snood op aarde +handelen, en die zich niet verbeteren. <span class= +"versenum">153.</span> Zij antwoordden: Waarlijk, gij zijt bezeten. +<span class="versenum">154.</span> Gij zijt slechts een mensch gelijk +wij; toon ons een teeken indien gij de waarheid spreekt. <a id= +"s26.155" name="s26.155"></a><span class="versenum">155.</span> +<span class="sc">Saleh</span> zeide: Deze wijfjes-kameel zal u een +teeken zijn, zij zal haar deel water hebben en gij zult beurtelings uw +deel water hebben op een zekeren, voor u bepaalden dag<a class= +"noteref" id="xd21e39809src" href="#xd21e39809" name= +"xd21e39809src">24</a>. <span class="versenum">156.</span> En deer haar +niet, opdat u de straf van een vreeselijken dag niet worde opgelegd. +<span class="versenum">157.</span> Maar zij doodden haar en berouwden +hunne boosheid. <span class="versenum">158.</span> Want de straf, +waarmede zij bedreigd waren geworden, overviel hen. Waarlijk, hierin +was een teeken; maar het grootste deel van hen geloofde niet. +<span class="versenum">159.</span> Uw Heer is de machtige, de genadige. +<a id="s26.160" name="s26.160"></a><span class="versenum">160.</span> +Het volk van <span class="sc">Lot</span> beschuldigde <span class= +"pagenum">[<a id="pb406" href="#pb406" name="pb406">406</a>]</span>Gods +boodschappers eveneens van bedrog. <span class="versenum">161.</span> +Toen hun broeder <span class="sc">Lot</span> tot hen zeide: Wilt gij +God niet vreezen? <span class="versenum">162.</span> Waarlijk, ik ben +een geloofbaar boodschapper tot u. <span class="versenum">163.</span> +Vreest dus God en gehoorzaamt mij. <span class="versenum">164.</span> +Ik vraag geene belooning van u, voor mijne prediking: Ik verwacht mijne +belooning van geen ander dan van den Heer van alle schepselen. +<span class="versenum">165.</span> Nadert gij de mannelijke wezens +onder de menschen. <span class="versenum">166.</span> en verlaat gij +uwe vrouwen, die uw Heer voor u heeft geschapen. Waarlijk, gij zijt +zondaren. <span class="versenum">167.</span> Zij zeiden: Indien gij zoo +voortgaat, o <span class="sc">Lot</span>! zult gij zekerlijk uit onze +stad worden verdreven. <span class="versenum">168.</span> Hij zeide: +Waarlijk, ik behoor tot hen, die uwe daden verfoeien. <span class= +"versenum">169.</span> O Heer! bevrijd mij en mijn gezin van hetgeen +zij bedrijven. <span class="versenum">170.</span> Daarom bevrijdden wij +hem en zijn geheel gezin. <span class="versenum">171.</span> Behalve +eene oude vrouw, zijnde zijne vrouw, die omkwam met hen die +achtergebleven waren. <span class="versenum">172.</span> Daarna +verdelgden wij de overigen. <span class="versenum">173.</span> En wij +deden eene bui van steenen op hen nederregenen, en vreeselijk was de +regenbui die op degenen nederviel, welke te vergeefs waren +gewaarschuwd. <span class="versenum">174.</span> Waarlijk, hierin was +een teeken; maar het grootste deel hunner geloofde niet. <a id= +"s26.175" name="s26.175"></a><span class="versenum">175.</span> Uw Heer +is de machtige, de genadige. <a id="s26.176" name= +"s26.176"></a><span class="versenum">176.</span> Ook de bewoners van +het woud<a class="noteref" id="xd21e39916src" href="#xd21e39916" name= +"xd21e39916src">25</a> beschuldigden Gods gezanten van bedrog. +<span class="versenum">177.</span> Toen <span class="sc">Shoaib</span> +tot hen zeide: Wilt gij God niet vreezen? <span class= +"versenum">178.</span> Waarlijk ik ben een geloovig boodschapper voor +u. <span class="versenum">179.</span> Vreest dus God en gehoorzaamt +mij. <span class="versenum">180.</span> Ik vraag geene belooning van u, +voor mijne prediking; ik verwacht mijne belooning van niemand anders +dan van den Heer van alle schepselen. <span class= +"versenum">181.</span> Geeft juist gewicht en weest geene bedriegers. +<span class="versenum">182.</span> En weegt met een gelijke weegschaal. +<span class="versenum">183.</span> En vermindert niet wat den menschen +toekomt; bedrijft geen geweld op aarde; en handelt niet slecht. +<span class="versenum">184.</span> En vreest hem die u en de vroegere +geslachten heeft geschapen. <span class="versenum">185.</span> Zij +antwoordden: Waarlijk gij zijt bezeten. <span class= +"versenum">186.</span> Gij zijt niets meer dan een mensch gelijk wij en +waarlijk, wij houden u voor een leugenaar. <span class= +"versenum">187.</span> Doe thans een deel van den hemel op ons +nedervallen, indien gij de Waarheid spreekt. <span class= +"versenum">188.</span> <span class="sc">Shoaib</span> zeide. Mijn Heer +weet het beste wat gij doet. <span class="versenum">189.</span> En zij +beschuldigden hen van bedrog; daarom overviel hen de straf van den dag +der schaduwgevende wolk<a class="noteref" id="xd21e40000src" href= +"#xd21e40000" name="xd21e40000src">26</a>, <span class= +"pagenum">[<a id="pb407" href="#pb407" name="pb407">407</a>]</span>en +dit was de straf van den vreeselijken dag. <span class= +"versenum">190.</span> Waarlijk, hierin was een teeken; maar het +grootste deel hunner geloofde niet. <span class="versenum">191.</span> +Uw Heer is de machtige, de barmhartige. <span class= +"versenum">192.</span> Dit boek is zekerlijk eene openbaring van den +Heer van alle schepselen. <a id="s26.193" name= +"s26.193"></a><span class="versenum">193.</span> Welke de getrouwe +geest<a class="noteref" id="xd21e40028src" href="#xd21e40028" name= +"xd21e40028src">27</a> op uw hart heeft doen nederdalen. <span class= +"versenum">194.</span> Opdat gij een prediker voor uw volk zoudt zijn, +<span class="versenum">195.</span> In de duidelijke Arabische taal. +<a id="s26.196" name="s26.196"></a><span class="versenum">196.</span> +Waarvan de getuigenis door de schriften van vroegere tijden wordt +geleverd. <span class="versenum">197.</span> Was het geen teeken voor +hen, dat de wijze mannen onder de kinderen Israëls die kenden? +<span class="versenum">198.</span> Hadden wij het aan een der +vreemdelingen geopenbaard. <span class="versenum">199.</span> En hij +zou het hun hebben voorgelezen, dan zouden zij daaraan niet hebben +willen gelooven. <span class="versenum">200.</span> Zoo deden wij +hardnekkig ongeloof in de harten der zondaren binnentreden. +<span class="versenum">201.</span> Zij zullen daarin niet gelooven, dan +nadat zij eene pijnlijke straf hebben gezien. <span class= +"versenum">202.</span> Deze zal plotseling over hen komen, en zij +zullen deze niet voorzien. <span class="versenum">203.</span> En zij +zullen zeggen: zal ons uitstel worden verleend? <span class= +"versenum">204.</span> Verlangen zij dus dat onze straf zal worden +verhaast<a class="noteref" id="xd21e40081src" href="#xd21e40081" name= +"xd21e40081src">28</a>? <span class="versenum">205.</span> Wat denkt +gij? Indien wij hun toestaan het voordeel van dit leven voor vele jaren +te genieten. <span class="versenum">206.</span> En datgene, waarmede +zij bedreigd werden, later over hen komt. <span class= +"versenum">207.</span> Wat zal het hen van voordeel zijn, wat zij +hebben genoten? <span class="versenum">208.</span> Wij hebben geene +stad verwoest, dan nadat er vooraf gezanten waren heengezonden. +<span class="versenum">209.</span> Ten einde de bewoners daarvan te +waarschuwen, ook behandelden wij hen niet onrechtvaardig. <a id= +"s26.210" name="s26.210"></a><span class="versenum">210.</span> De +duivelen daalden niet neder met den Koran, zooals de ongeloovigen +voorgeven; <span class="versenum">211.</span> Dat komt niet overeen met +hun doel; ook zijn zij niet in staat zulk een boek voort te brengen. +<a id="s26.212" name="s26.212"></a><span class="versenum">212.</span> +Want zij zijn er ver van verwijderd, het gesprek der engelen in den +hemel te hooren<a class="noteref" id="xd21e40121src" href="#xd21e40121" +name="xd21e40121src">29</a>. <span class="versenum">213.</span> Roep +geen anderen god met den waren God aan, opdat gij niet tot een van hen +wordet, die ter straffe zijn gedoemd. <a id="s26.214" name= +"s26.214"></a><span class="versenum">214.</span> En vermaan uwe naaste +betrekkingen<a class="noteref" id="xd21e40136src" href="#xd21e40136" +name="xd21e40136src">30</a>. <span class="versenum">215.</span> En +gedraag u met zachtmoedigheid omtrent de ware <span class= +"pagenum">[<a id="pb408" href="#pb408" name= +"pb408">408</a>]</span>geloovigen die u volgen. <span class= +"versenum">216.</span> En indien zij ongehoorzaam omtrent u zijn, zeg +dan: Waarlijk ik ben zuiver van hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">217.</span> En vertrouw in den machtigsten, den +barmhartigsten God. <span class="versenum">218.</span> Die u ziet als +gij opstaat, <span class="versenum">219.</span> En uw gedrag onder hen +die aanbidden<a class="noteref" id="xd21e40176src" href="#xd21e40176" +name="xd21e40176src">31</a>; <span class="versenum">220.</span> Want +hij ziet en hoort alles. <span class="versenum">221.</span> Zal ik u +verklaren op wie de duivelen nederdalen? <a id="s26.222" name= +"s26.222"></a><span class="versenum">222.</span> Zij dalen neder op +iederen leugenachtigen en zondigen persoon<a class="noteref" id= +"xd21e40207src" href="#xd21e40207" name="xd21e40207src">32</a>. +<span class="versenum">223.</span> Zij leeren wat gehoord is +geworden<a class="noteref" id="xd21e40215src" href="#xd21e40215" name= +"xd21e40215src">33</a>, maar het grootste deel hunner zijn leugenaars. +<span class="versenum">224.</span> En zij die dwalen, volgen de stappen +der dichters. <a id="s26.225" name="s26.225"></a><span class= +"versenum">225.</span> Ziet gij niet dat zij, als van hunne zinnen +beroofd, door iedere vallei wandelen<a class="noteref" id= +"xd21e40226src" href="#xd21e40226" name="xd21e40226src">34</a>? +<span class="versenum">226.</span> En dat zij <span class= +"pagenum">[<a id="pb409" href="#pb409" name= +"pb409">409</a>]</span>zeggen, wat zij niet doen<a class="noteref" id= +"xd21e40316src" href="#xd21e40316" name="xd21e40316src">35</a>? +<span class="versenum">227.</span> Behalve zij die gelooven en goede +werken doen en God dikwijls herdenken<a class="noteref" id= +"xd21e40329src" href="#xd21e40329" name="xd21e40329src">36</a>. +<span class="versenum">228.</span> En die zich zelven verdedigen, nadat +zij onrechtvaardig zijn behandeld geworden; terwijl zij die +onrechtvaardig handelen, hierna zullen weten, welke handeling zij te +wachten hebben. <span class="pagenum">[<a id="pb410" href="#pb410" +name="pb410">410</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38803" href="#xd21e38803src" name="xd21e38803">1</a></span> Dit +hoofdstuk draagt dezen naam, omdat aan het einde daarvan de Arabische +dichters scherp worden gegispt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38811" href="#xd21e38811src" name="xd21e38811">2</a></span> +Sommigen zonderen hiervan de laatste verzen uit, en zeggen dat die te +<span class="ex">Medina</span> werden geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38824" href="#xd21e38824src" name="xd21e38824">3</a></span> +<span class="sc">Ta. Sin. Mim</span>. Zie <a href="#s2.1">Hoofdstuk II, +vers 1</a>, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38892" href="#xd21e38892src" name="xd21e38892">4</a></span> Zie +<a href="#s20.26">Hoofdstuk XX, vers 26</a>, volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38905" href="#xd21e38905src" name="xd21e38905">5</a></span> +Namelijk dat hij een Egyptenaar had gedood (Zie <a href= +"#s28.14">Hoofdstuk XXVIII, vers 14</a> en 15).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38923" href="#xd21e38923src" name="xd21e38923">6</a></span> Dit +woord staat in het oorspronkelijke in het enkelvoudig, waarvoor de +uitleggers verschillende redenen opgeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38940" href="#xd21e38940src" name="xd21e38940">7</a></span> Men +zegt dat <span class="sc">Mozes</span> dertig jaren onder de +Egyptenaren woonde en zich vervolgens naar <span class= +"ex">Midian</span> begaf, waar hij zes jaren bleef. Daarna keerde hij +naar <span class="ex">Egypte</span> terug en besteedde dertig jaren in +pogingen hen te bekeeren: na het verdrinken van <span class= +"sc">Pharao</span> zou hij nog vijftig jaren hebben geleefd +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e38970" href="#xd21e38970src" name="xd21e38970">8</a></span> Door +den Egyptenaar zonder voordracht te dooden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39022" href="#xd21e39022src" name="xd21e39022">9</a></span> Het +schijnt dat <span class="sc">Pharao</span> veronderstelde dat +<span class="sc">Mozes</span> slechts onbedachte antwoorden op zijne +vraag had gegeven omtrent hetgeen hij wenschte nopens den persoon en +den waren aard van God te kennen, wiens boodschapper <span class= +"sc">Mozes</span> voorgaf te zijn, terwijl hij slechts van zijn werken +sprak. En aangezien dit antwoord den Koning zoo weinig voldeed, wordt +hij door sommigen verondersteld een Dhariet te zijn geweest, of iemand +die in de eeuwigheid van het voortbestaan der wereld gelooft +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39052" href="#xd21e39052src" name="xd21e39052">10</a></span> Van +deze en eene gelijksoortige uitdrukking in het <span class="corr" id= +"xd21e39054" title="Bron: XXVIII Hoofdstuk (vers 38)"><a href= +"#s28.38">XXVIIIe Hoofdstuk (vers 38)</a></span> wordt afgeleid, dat +<span class="sc">Pharao</span> van zijne onderdanen eischte, dat zij +hem zouden aanbidden, als een hulde aan zijne oppermacht verbonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39063" href="#xd21e39063src" name="xd21e39063">11</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat dit eene +vreeselijker bedreiging was dan indien hij zou gezegd hebben: Ik zal u +gevangen nemen; daaruit toch moest het <span class="sc">Mozes</span> +blijken, dat hij in gezelschap zou wezen met <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e39070" href="#xd21e39070" name= +"xd21e39070">402n</a>]</span>de boosdoeners, die door den tyran, +volgens zijn gewoonte, in een diepe onderaardsche gevangenis werden +geworpen, waar zij bleven tot zij stierven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39192" href="#xd21e39192src" name="xd21e39192">12</a></span> Maar +hij heeft de diepste geheimen voor zich behouden. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39211" href="#xd21e39211src" name="xd21e39211">13</a></span> Zie +<a href="#s7.117">Hoofdstuk VII, vers 117</a>–23, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39258" href="#xd21e39258src" name="xd21e39258">14</a></span> Van +hier wordt door sommigen verondersteld, dat de Israëlieten, na de +vernietiging van <span class="sc">Pharao</span> en zijne heerscharen +naar <span class="ex">Egypte</span> terugkeerden, en van de rijkdommen +van dat land bezit namen (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Yahya</span>.). Anderen zijn echter van oordeel, dat +de bedoeling slechts deze is, dat God hun dezelfde bezittingen en +woningen in eene andere plaats gaf, (<span class="sc">Al +Zamakshari</span>. Zie voorts <a href="#s7.133">Hoofdstuk VII, vers +133</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39410" href="#xd21e39410src" name="xd21e39410">15</a></span> +Letterlijk: Schenk mij eene taal van waarheid; dat is een hooge lof. In +<a href="#s19.51">Hoofdstuk XIX, vers 51</a> wordt dezelfde uitdrukking +gebruikt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39424" href="#xd21e39424src" name="xd21e39424">16</a></span> Door +hem tot berouw te neigen en hem het ware geloof te doen ontvangen. +Sommigen veronderstellen, dat <span class="sc">Abraham</span> dit gebed +na den dood van zijn vader uitsprak, denkende dat hij misschien +inwendig een waar geloovige kon zijn geweest, die echter zijne +bekeering uit vrees voor <span class="sc">Nimrod</span> verborg, en dat +het hem verboden was vroeger voor hem te bidden (Zie <a href= +"#s9.115">Hoofdstuk IX, vers 115</a> en <a href="#s14.42">Hoofdstuk +XIV, vers 42</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39476" href="#xd21e39476src" name="xd21e39476">17</a></span> Zie +<a href="#s21.98">Hoofdstuk XXI, vers 98</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39571" href="#xd21e39571src" name="xd21e39571">18</a></span> +Zijnde: Hetzij dat zij het geloof door mij gepredikt, uit de +oprechtheid huns harten, hetzij met het oog op eenig wereldlijk +voordeel hebben omhelsd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39583" href="#xd21e39583src" name="xd21e39583">19</a></span> Zie +<a href="#s11.29">Hoofdstuk XI, vers 29</a> en 31.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39661" href="#xd21e39661src" name="xd21e39661">20</a></span> Of +om de voorbijgangers te bespotten, die zich naar de sterren richten, en +geene behoefte aan dergelijke gebouwen hebben? (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39677" href="#xd21e39677src" name="xd21e39677">21</a></span> +Zonder genade doodende en andere lichamelijke straffen opleggende, en +veel meer tot de voldoening uwer drift, dan tot boete voor hen die +daaraan worden onderworpen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39688" href="#xd21e39688src" name="xd21e39688">22</a></span> De +woorden hier tusschen [ ] geplaatst zijn in de vertolking van +<span class="sc">Savary</span> weggelaten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39777" href="#xd21e39777src" name="xd21e39777">23</a></span> Of, +zooals het oorspronkelijke woord mede kan worden vertaald: kunst en +vindingrijkheid in uw werk toonende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39809" href="#xd21e39809src" name="xd21e39809">24</a></span> Dat +is: zij waren gewoon het water beurtelings te gebruiken. De kameel +dronk een dag, en de Thamoediten wachtten tot den anderen; want als die +kameel dronk, waren de bronnen of beken voor dien dag geledigd (Zie +<a href="#s7.71">Hoofdstuk VII, vers 71</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e39916" href="#xd21e39916src" name="xd21e39916">25</a></span> Zie +<a href="#s15.78">Hoofdstuk XV, vers 78</a>. Daar <span class= +"sc">Shoaib</span> niet de broeder van die volken wordt genoemd, +hetgeen de gelijkvormigheid van deze plaats met de vorige zou hebben +bewaard, wordt door sommigen gemeend, dat zij geene Midianieten maar +van een anderen stam waren. Wij zien echter dat de profeet hen van +dezelfde misdaden beschuldigt als die van <span class= +"ex">Midian</span> (Zie <a href="#s7.83">Hoofdstuk VII vers 83</a>, +volg). <span class="sc">Savary</span> vertaalt de woorden: “De +bewoners van het woud” met “de bewoners van <span class= +"ex">Aleika</span>”.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40000" href="#xd21e40000src" name="xd21e40000">26</a></span> God +bezocht hen eerst gedurende zeven dagen met zulk eene ondragelijke +hitte, dat al hunne wateren opdroogden: daarna bracht hij eene wolk +over hen, onder welker schaduw zij toevlucht zochten, <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e40002" href="#xd21e40002" name= +"xd21e40002">407n</a>]</span>waarna zij allen door vuur en een +brandenden wind werden verdelgd, die daaruit nederkwamen. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40028" href="#xd21e40028src" name="xd21e40028">27</a></span> +Zijnde <span class="sc">Gabriël</span>, die met de goddelijke +geheimen en openbaringen bekend is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40081" href="#xd21e40081src" name="xd21e40081">28</a></span> De +ongeloovigen tartten <span class="sc">Mahomet</span> aanhoudend, eene +duidelijke en wonderbaarlijke verdelging over hen te brengen; zooals +een regenbui van steenen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40121" href="#xd21e40121src" name="xd21e40121">29</a></span> Zie +<a href="#s15.16">Hoofdstuk XV, vers 16</a> en 17.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40136" href="#xd21e40136src" name="xd21e40136">30</a></span> De +uitleggers veronderstellen dat hetzelfde bevel eigenlijk reeds in +<a href="#s74">hoofdstuk LXXIV</a> is vervat, dat, wat den tijd +betreft, aan dit voorafging. Men zegt dat <span class= +"sc">Mahomet</span> op het ontvangen der voor ons liggende plaats, +onmiddellijk den berg <span class="ex">Jafa</span> beklom, en daarna +verscheiden gezinnen, een voor een, bij zich riep. Toen zij allen +verzameld waren, vroeg hij hun, of, indien hij hun vertelde dat de berg +een kleineren berg zou voortbrengen, zij hem zouden gelooven, waarop +zij bevestigend antwoordden. Daarop zeide hij: Waarlijk, ik ben tot u +<span class="pagenum">[<a id="xd21e40147" href="#xd21e40147" name= +"xd21e40147">408n</a>]</span>gezonden, om u voor eene ernstige +kastijding te waarschuwen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40176" href="#xd21e40176src" name="xd21e40176">31</a></span> +Zijnde: Die u ziet, wanneer gij opstaat om te waken, en den nacht in +godsdienstige verrichtingen doorbrengt, en die uwe angstige zorg +gadeslaat, voor de juiste vervulling der plichten van de Moslems. Men +zegt dat in den nacht, waarin het voorschrift van het waken werd +afgeschaft, <span class="sc">Mahomet</span> heimelijk van het eene huis +naar het andere ging, om te zien hoe zijne volgelingen hunnen tijd +doorbrachten, en dat hij hen zoo zeer met het lezen van den Koran en +met het herhalen hunner gebeden bezig vond, dat hunne huizen, door het +brommende geluid dat zij veroorzaakten, even zoo vele horsel- of +paardenvliegennesten schenen te zijn (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Sommige uitleggers veronderstellen echter, dat +door het <span class="ex">gedrag</span> van den profeet, op deze plaats +de verschillende houdingen worden bedoeld, welke hij gewoon was aan te +nemen, terwijl hij aan het hoofd zijner volgelingen trad zooals: staan, +buigen, nederknielen en zitten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40207" href="#xd21e40207src" name="xd21e40207">32</a></span> Na +zich verdedigd te hebben tegen de beschuldiging, dat hij met de duivels +in verband zou zijn, door de tegenstrijdigheid tusschen zijne leer en +hunne plannen en hunne overmacht, een zooveel omvattend boek, als den +Koran, samen te stellen, gaat de profeet over tot het aantoonen, dat de +personen die het meest geneigd zijn tot het onderhouden van +betrekkingen met deze booze geesten, leugenaars en lasteraars zijn; +namelijk zijne vijanden en tegenstanders.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40215" href="#xd21e40215src" name="xd21e40215">33</a></span> +Zijnde: zij worden geleerd door de geheime ingeving van den duivel, en +ontvangen hunne ijdele en onsamenhangende ingevingen als waarheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40226" href="#xd21e40226src" name="xd21e40226">34</a></span> Ten +allen tijde hebben de Arabieren hunne taal met veel zorg gekweekt, de +poëzie bemind en de dichters geëerd. Te <span class= +"ex">Okadh</span>, had ieder jaar, buiten de wekelijksche kermissen +eene jaarmarkt plaats, die eene maand duurde. Daar, te midden der +handelszaken, kwamen de dichters van alle punten van <span class= +"ex">Arabië</span> bij elkander. Zij zeiden hunne gedichten +(<span class="ex">Karidah</span>) op, bezongen hunne daden en +lotgevallen, en wedijverden in het behandelen van zulke onderwerpen. +Dat was eene poëtisch tournooi, waarbij de talrijke toehoorders, +zoowel stedelingen als Beduinen, de rechters waren. Aan den waardigste +werd de belooning toegekend, zijne gedichten in den hooggeschatten +tempel—den Caaba—in gulden letteren opgehangen te zien. Van +daar worden de zeven gedichten, die voor <span class= +"sc">Mahomet</span> in zwang waren, <span class="ex">modhahhabat</span> +(verguld) en <span class="ex">moallakat</span> (opgehangen) genoemd. +Vooral muntten de Arabieren der woestijn in de poëzie uit; onder +de tenten bleef de taal immer zuiverder en correcter bewaard. Dikwijls +legde eene Beduïnsche <span class="pagenum">[<a id="xd21e40247" +href="#xd21e40247" name="xd21e40247">409n</a>]</span>moeder eene +pijnlijke straf op aan haar kind, dat zich aan eene fout tegen de +taalkunde had schuldig gemaakt. <span class="sc">Mahomet</span> was aan +de stoutheid zijner dichterlijke taal een groot deel van den bijval +schuldig, waarmede zijn streven werd bekroond. Hij heeft zelfs zijne +volgelingen aangeraden, de werken der Arabische dichters te raadplegen, +en daarin de uitlegging der duistere uitdrukkingen of woorden van den +Koran op te zoeken. Waaraan is het dan toe te schrijven, dat de profeet +die befaamde jaarmarkt van <span class="ex">Okadh</span> opgeheven, en +het anathema over de dichters uitgesproken heeft? Ziehier de reden. De +Arabieren der woestijn in het algemeen, en daaronder de dichters, +hadden weinig neiging voor den nieuwen eeredienst: zij waren aan de +genoegens van het nomadenleven gehecht en aan de moeielijkheden daarvan +gewoon; zij waren onafhankelijk, onwillig een juk, welk dan ook, te +dragen; dapper, edelmoedig, maar trotsch en wraakzuchtig, altijd een +vijand nazettende, om eene beleediging te wreken; of op de hielen eener +schoonheid van de woestijn; gestreng en wild als <span class= +"sc">Schanfara</span>, de vermaken van het vroolijke leven beminnende +als <span class="sc">Amrolkaïs</span>; zorgeloos omtrent het +toekomstige leven, twijfelaars en Epicuristen, en behoorden dus niet +tot de eersten die den nieuwen profeet volgden. De dichters trachtten +die gewoonten van het nomadenleven te bestendigen. <span class= +"sc">Mahomet</span> zag in dat negatieve en vernietigende instinct een +grooten hinderpaal voor de vestiging zijner zedelijke en godsdienstige +leer, en hij veroordeelt hen daarom. Voegt men hierbij, dat de +satirieke geest van eenige hunne pijlen op den nieuwen profeet had doen +richten, dan zal men zich niet verwonderen over het oordeel dat hij +over hen uitbrengt. Eenige geschiedschrijvers beschuldigen <span class= +"sc">Amrolkaïs</span>, satyren tegen <span class= +"sc">Mahomet</span> te hebben geschreven, welke laatste, op zijne +beurt, een dichter <span class="sc">Lebid</span>, een nieuwen +bekeerling, zou opgedragen hebben, daarop te antwoorden. De heer +<span class="sc">de Slane</span>, die de gedichten van <span class= +"sc">Amrolkaïs</span> heeft uitgegeven, bestrijdt deze meening; +dat <span class="sc">Amrolkaïs</span> en <span class= +"sc">Lebid</span> betreft, is het echter niettemin waar, dat +<span class="sc">Mahomet</span> eenige gedienstige dichters te zijner +beschikking had, en de verzen 227 en 228 zinspelen daarop. De dichters +waren <span class="sc">Lebid Ebn Rabia</span>, <span class= +"sc">Abda’llah Ebn Rawaha</span>, <span class="sc"><span class= +"corr" id="xd21e40297" title="Bron: Hasasn">Hassan</span> Ebn +Thabet</span> en de twee <span class="sc">Caabs</span>. Eens zeide hij +tot <span class="sc">Caab Ebn Malec</span>: Bestrijd hen (de dichters) +met uwe satyren; want ik bezweer het u bij hem die mijne ziel in zijne +handen houdt, de satyren verwonden meer dan de pijlen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40316" href="#xd21e40316src" name="xd21e40316">35</a></span> Daar +hunne werken zoo onverdacht zijn als de daden van een bezeten mensch. +Het meerendeel der oude dichtstukken was namelijk vol ijdele +voorstellingen, zooals fabelachtige verhalen en beschrijvingen, +minnedichten, vleierijen, buitensporige aanprijzingen hunner +beschermers, evenzeer als buitensporige verwijtingen aan hunne +vijanden, uitdagingen tot slechte daden, ijdele snorkerijen, en +dergelijken (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40329" href="#xd21e40329src" name="xd21e40329">36</a></span> Deze +uitzondering betreft de dichters in de voorlaatste noot opgenoemd, en +welke den Islam omhelsden.</p> +</div> +</div> +<div id="s27" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e688">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Mier.<a class="noteref" id="xd21e40344src" href= +"#xd21e40344" name="xd21e40344src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>—95 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> T. S. Dit zijn de teekenen van den +Koran en van het duidelijke boek. <span class="versenum">2.</span> Eene +leiding en goede tijding voor de ware geloovigen. <span class= +"versenum">3.</span> Die hun gebed geregeld verrichten en aalmoezen +geven, en vast in het volgend leven gelooven. <span class= +"versenum">4.</span> Wat hen betreft, die niet in het volgende leven +gelooven, wij hebben hunne werken voor hen gereed gemaakt<a class= +"noteref" id="xd21e40378src" href="#xd21e40378" name= +"xd21e40378src">2</a>, zij zullen door verbazing getroffen worden, over +hunne teleurstelling, als zij weder zullen worden opgewekt. +<span class="versenum">5.</span> Zij zijn het, welken eene strenge +straf in dit leven en in het toekomstige wacht: zij zullen de +ongelukkigsten zijn. <span class="versenum">6.</span> Gij hebt den +Koran voorzeker van een wijzen en alwetenden God ontvangen. +<span class="versenum">7.</span> Gedenk, toen <span class= +"sc">Mozes</span> tot zijn gezin zeide: Waarlijk, ik bemerk vuur, ik +zal u tijdingen daarvan brengen, of ik zal u een brandend hout daarvan +brengen, ten einde u te verwarmen<a class="noteref" id="xd21e40397src" +href="#xd21e40397" name="xd21e40397src">3</a>. <span class= +"versenum">8.</span> En toen hij nabij het vuur was gekomen, riep hem +eene stem toe: Gezegend hij, die in, en hij die nabij het vuur +is<a class="noteref" id="xd21e40407src" href="#xd21e40407" name= +"xd21e40407src">4</a>, en geloofd zij God, de Heer van alle schepselen! +<span class="versenum">9.</span> O <span class="sc">Mozes</span>! +waarlijk, ik ben God, de machtige, de wijze. <span class= +"versenum">10.</span> Werp thans uwen staf neder. En toen hij zag dat +deze zich bewoog als ware die eene slang, week hij achteruit en vlood, +en keerde zich niet om. En God zeide: O <span class="sc">Mozes</span>! +vrees niet; want mijne gezanten hebben niets van mij te duchten. +<span class="versenum">11.</span> Behalve hij die onrechtvaardig zal +hebben gehandeld; maar voor wien daarna kwaad door goed zal hebben +vervangen, ben ik genadig en barmhartig<a class="noteref" id= +"xd21e40441src" href="#xd21e40441" name="xd21e40441src">5</a>. <a id= +"s27.12" name="s27.12"></a><span class="versenum">12.</span> Steek uwe +<span class="pagenum">[<a id="pb411" href="#pb411" name= +"pb411">411</a>]</span>hand in uwe borst, en uwe hand zal wit en +ongedeerd te voorschijn komen; dit zal een der negen teekenen<a class= +"noteref" id="xd21e40462src" href="#xd21e40462" name= +"xd21e40462src">6</a> voor <span class="sc">Pharao</span> en zijn volk +wezen; want zij zijn zondaren. <span class="versenum">13.</span> En +toen onze zichtbare teekenen tot hen waren gekomen, zeiden zij: Dit is +duidelijke tooverij. <span class="versenum">14.</span> En zij +loochenden deze, uit onrechtvaardigheid en trotschheid, hoewel hunne +zielen zekerlijk wisten, dat die van God waren; maar gedenk, wat het +einde der zondaren was. <a id="s27.15" name="s27.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Wij schonken vroeger verstand aan <span class= +"sc">David</span> en <span class="sc">Salomo</span>, en zij zeiden: +Geloofd zij God, die ons boven zoo menige zijner geloovige dienaren +heeft doen uitmunten! <a id="s27.16" name="s27.16"></a><span class= +"versenum">16.</span> En <span class="sc">Salomo</span> was +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e40499" title= +"Bron: Davies">David’s</span></span> erfgenaam<a class="noteref" +id="xd21e40502src" href="#xd21e40502" name="xd21e40502src">7</a>, en +hij zeide: O menschen! men heeft ons geleerd, de taal der vogelen te +verstaan<a class="noteref" id="xd21e40511src" href="#xd21e40511" name= +"xd21e40511src">8</a>, en alles werd ons geschonken; dit is een +duidelijk teeken van Gods gunst. <a id="s27.17" name= +"s27.17"></a><span class="versenum">17.</span> En <span class= +"sc">Salomo’s</span> legers werden onder hem vergaderd, bestaande +uit geniussen, menschen en ook vogelen; en zij werden in verschillende +troepen <span class="corr" id="xd21e40531" title= +"Bron: geranschikt">gerangschikt</span>. <a id="s27.18" name= +"s27.18"></a><span class="versenum">18.</span> Toen zij in de vallei +der mieren kwamen<a class="noteref" id="xd21e40538src" href= +"#xd21e40538" name="xd21e40538src">9</a>, zeide eene mier, toen zij de +heirscharen zag naderen: O, mieren! gaat in uwe woningen, opdat +<span class="sc">Salomo</span> en zijn leger u niet onder den voet +trede, zonder het te bemerken. <span class="versenum">19.</span> En +<span class="sc">Salomo</span> glimlachte op die woorden, en zeide: O +Heer! geef dat ik dankbaar zij voor uwe gunst, waarmede gij mij en +mijne vaderen hebt begunstigd, en dat ik moge doen wat recht is en u +behaagt; en leid mij door uwe genade in het paradijs, onder uwe +dienaren, de rechtvaardigen. <a id="s27.20" name= +"s27.20"></a><span class="versenum">20.</span> En hij zag de vogelen en +hij zeide: Wat is de reden dat ik de kievit niet zie<a class="noteref" +id="xd21e40568src" href="#xd21e40568" name="xd21e40568src">10</a>? Is +hij <span class="pagenum">[<a id="pb412" href="#pb412" name= +"pb412">412</a>]</span>afwezig? <span class="versenum">21.</span> +Waarlijk, ik zal hem straffen met eene strenge kastijding<a class= +"noteref" id="xd21e40608src" href="#xd21e40608" name= +"xd21e40608src">11</a>, of ik zal hem dooden, tenzij hij mij eene +gegronde verontschuldiging make. <a id="s27.22" name= +"s27.22"></a><span class="versenum">22.</span> En het duurde niet lang, +voor hij zich aan <span class="sc">Salomo</span> vertoonde, en zeide: +Ik heb eene plaats gezien, welke gij niet gezien hebt, en ik kom tot u +van <span class="ex">Saba</span>, met zeker nieuws. <a id="s27.23" +name="s27.23"></a><span class="versenum">23.</span> Ik vond eene +vrouw<a class="noteref" id="xd21e40626src" href="#xd21e40626" name= +"xd21e40626src">12</a>, die daar regeerde, die voorzien is van alles, +wat begeerlijk is voor een vorst, en een prachtigen troon +heeft<a class="noteref" id="xd21e40673src" href="#xd21e40673" name= +"xd21e40673src">13</a>. <span class="versenum">24.</span> Ik vond dat +zij en haar volk de zon naast God aanbaden, en Satan heeft hunne werken +in hunne oogen goed doen schijnen, en hen van den weg der waarheid +afgeleid (waardoor zij niet recht geleid worden). <span class= +"versenum">25.</span> Opdat zij God niet zouden aanbidden, die aan het +licht brengt wat in den hemel en op aarde is verborgen, en kent wat zij +verbergen en wat zij ontdekken. <span class="versenum">26.</span> God! +Er is geen God buiten hem, den Heer van den grootschen troon. +<span class="versenum">27.</span> <span class="sc">Salomo</span> zeide: +wij zullen zien of gij de waarheid hebt gesproken, dan of gij een +leugenaar zijt. <span class="versenum">28.</span> Gaat met dezen brief +van mij en werp dien onder hen neder; wend u daarna van hen af en +wacht, om te weten, welk antwoord zij zullen geven. <span class= +"versenum">29.</span> En toen de koningin van <span class= +"ex">Saba</span> den brief had ontvangen<a class="noteref" id= +"xd21e40708src" href="#xd21e40708" name="xd21e40708src">14</a>, zeide +zij: O <span class="pagenum">[<a id="pb413" href="#pb413" name= +"pb413">413</a>]</span>edelen! waarlijk, mij is een eervolle brief +overgebracht. <span class="versenum">30.</span> Hij is van <span class= +"sc">Salomo</span>, en dit is de inhoud: In den naam van den +barmhartigsten God. <span class="versenum">31.</span> Staat niet op +tegen mij, maar komt en geeft u aan mij over<a class="noteref" id= +"xd21e40735src" href="#xd21e40735" name="xd21e40735src">15</a>. +<span class="versenum">32.</span> Zij zeide: O edelen! raad mij in +mijne zaak, ik wil omtrent niets besluiten, tenzij gij getuige daarvan +zijt en het goedkeurt. <span class="versenum">33.</span> De edelen +antwoordden: Wij zijn met sterkte begiftigd, en met groote dapperheid +in den oorlog; maar het bevel komt u toe: weet dus wat gij wilt +bevelen<a class="noteref" id="xd21e40747src" href="#xd21e40747" name= +"xd21e40747src">16</a>. <span class="versenum">34.</span> Zij zeide: +Waarlijk, als de koningen eene stad met geweld binnentrekken, plunderen +zij die en vernederen hare machtigste inwoners en zoo zullen dezen met +ons handelen. <span class="versenum">35.</span> Maar ik zal hun +geschenken zenden, en ik zal wachten, om de nadere inlichtingen te +vernemen, welke degenen zullen terugbrengen, die derwaarts worden +afgezonden. <span class="versenum">36.</span> En toen de gezant der +koningin tot <span class="sc">Salomo</span> kwam<a class="noteref" id= +"xd21e40769src" href="#xd21e40769" name="xd21e40769src">17</a>, zeide +de vorst: Wilt gij mij met rijkdommen beschenken? Waarlijk, hetgeen God +mij heeft gegeven, is beter dan hetgeen hij u heeft geschonken. Uwe +geschenken maken u ijdel<a class="noteref" id="xd21e40795src" href= +"#xd21e40795" name="xd21e40795src">18</a>. <span class= +"versenum">37.</span> Keer tot het volk van <span class= +"ex">Saba</span> terug. Wij zullen zekerlijk met strijdkrachten tot hen +komen, welke zij niet in staat zullen zijn tegenstand te bieden, en wij +zullen hen vernederd uit hunne stad drijven, en zij zullen tot schande +gebracht worden. <a id="s27.39" name="s27.39"></a><span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e40811" title= +"Bron: 32">39</span>.</span> En <span class="sc">Salomo</span> zeide: O +edelen! wie wil mij haren troon brengen, alvorens zij kome en zich aan +mij overgeven? Een vreeselijke genius<a class="noteref" id= +"xd21e40818src" href="#xd21e40818" name="xd21e40818src">19</a> +antwoordde: <span class="pagenum">[<a id="pb414" href="#pb414" name= +"pb414">414</a>]</span>Ik zal u dien brengen, voor gij van uwe plaats +opstaat<a class="noteref" id="xd21e40836src" href="#xd21e40836" name= +"xd21e40836src">20</a>: want ik ben instaat het te volvoeren, en ik ben +getrouw; <a id="s27.40" name="s27.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> En een ander, die de kennis der schriften +bezat<a class="noteref" id="xd21e40853src" href="#xd21e40853" name= +"xd21e40853src">21</a>, zeide; Ik zal u dien in een oogwenk +brengen<a class="noteref" id="xd21e40883src" href="#xd21e40883" name= +"xd21e40883src">22</a>. En toen <span class="sc">Salomo</span> den +troon voor zich zag geplaatst, zeide hij: Dit is eene gunst van mijn +Heer, om mij te beproeven, of ik dankbaar of ondankbaar zal zijn, en +hij die dankbaar is, is dankbaar in zijn eigen voordeel; maar indien +iemand ondankbaar is, waarlijk, dan is mijn Heer zelfgenoegzaam en +milddadig. <span class="versenum">41.</span> En <span class= +"sc">Salomo</span> zeide tot zijne dienaren: Verandert haren troon, dat +zij dien niet herkenne, opdat wij mogen zien, of zij op den rechten weg +wordt geleid, of dat zij tot hen behoort, die niet op den rechten weg +worden gevoerd. <span class="versenum">42.</span> En toen zij tot +<span class="sc">Salomo</span> was gekomen<a class="noteref" id= +"xd21e40911src" href="#xd21e40911" name="xd21e40911src">23</a>, zeide +men tot haar: Is uw troon gelijk aan dezen? Zij antwoordde: Men zou +zeggen dat hij dezelfde was. En ons werd vóór haar de +kennis geschonken, en wij waren aan God onderworpen<a class="noteref" +id="xd21e40917src" href="#xd21e40917" name="xd21e40917src">24</a>. +<span class="versenum">43.</span> Maar datgene wat zij buiten God +aanbad, heeft haar van de waarheid afgeleid; want zij behoorde tot een +ongeloovig volk. <a id="s27.44" name="s27.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> Men zeide tot haar: Treed het paleis +binnen<a class="noteref" id="xd21e40934src" href="#xd21e40934" name= +"xd21e40934src">25</a>, en toen zij het zag, dacht zij dat het een +groot water was, en zij ontblootte hare beenen, door haar kleed op te +lichten, om het te doorwaden<a class="noteref" id="xd21e40957src" href= +"#xd21e40957" name="xd21e40957src">26</a>. Daarop <span class= +"pagenum">[<a id="pb415" href="#pb415" name= +"pb415">415</a>]</span>zeide <span class="sc">Salomo</span> tot haar: +Waarlijk, dit is een paleis met glas geplaveid. <a id="s27.45" name= +"s27.45"></a><span class="versenum">45.</span> Daarop zeide de +koningin: O Heer! waarlijk, ik heb onrechtvaardig met mijne eigene ziel +gehandeld en ik onderwerp mij met <span class="sc">Salomo</span> aan +God, den Heer van alle schepselen<a class="noteref" id="xd21e40981src" +href="#xd21e40981" name="xd21e40981src">27</a>. <a id="s27.46" name= +"s27.46"></a><span class="versenum">46.</span> Zoo zonden wij ook +vroeger tot den stam van <span class="sc">Thamoed</span> hun broeder +<span class="sc">Saleh</span>, die tot hen zeide: Dient God. En ziet, +zij werden in twee gedeelten gescheiden, die met elkander +twistten<a class="noteref" id="xd21e41013src" href="#xd21e41013" name= +"xd21e41013src">28</a>. <span class="versenum">47.</span> <span class= +"sc">Saleh</span> zeide: O mijn volk! waarom verhaast gij het kwade +veeleer dan het goede<a class="noteref" id="xd21e41027src" href= +"#xd21e41027" name="xd21e41027src">29</a>? Weshalve smeekt geen +vergiffenis, van God, opdat gij genade moogt erlangen: gij zijt anders +verloren. <span class="versenum">48.</span> Zij antwoordden: Wij +voorzien kwaad van u en die met u zijn. <span class="sc">Saleh</span> +hernam: Het kwaad dat gij voorspelt, hangt van God<a class="noteref" +id="xd21e41038src" href="#xd21e41038" name="xd21e41038src">30</a> af, +maar gij zijt een volk, dat beproefd wordt, door eene wisseling van +voor- en tegenspoed. <span class="versenum">49.</span> En er waren +negen menschen in de stad, die schandelijk op de aarde handelden en +zich in niets met rechtschapenheid gedroegen. <span class= +"versenum">50.</span> Deze zeiden tot elkander: Zweert wederkeerig bij +God, dat wij <span class="sc">Saleh</span> en zijn gezin des nachts +zullen overvallen, en daarna zullen wij tot dengeen zeggen, die het +recht heeft zijn bloed te wreken: Wij waren volstrekt niet tegenwoordig +bij de uitroeiing van zijn gezin: en wij spreken de waarheid. +<span class="versenum">51.</span> En zij vormden eene samenspanning +tegen hen en zij bemerkten het niet. <a id="s27.52" name= +"s27.52"></a><span class="versenum">52.</span> En zie, wat was de +uitkomst van hunne listen<a class="noteref" id="xd21e41067src" href= +"#xd21e41067" name="xd21e41067src">31</a>: wij verdelgden <span class= +"pagenum">[<a id="pb416" href="#pb416" name="pb416">416</a>]</span>hen +geheel en al hun volk <span class="versenum">53.</span> En deze hunne +woningen blijven ledig, om de onrechtvaardigheid, welke zij hebben +bedreven. Waarlijk, hierin is een teeken voor hen die begrijpen. +<span class="versenum">54.</span> En wij bevrijdden hen, die geloofden +en God vreesden. <a id="s27.55" name="s27.55"></a><span class= +"versenum">55.</span> En gedenk <span class="sc">Lot</span>, toen hij +tot zijn volk zeide: Begaat gij eene zonde, hoewel gij de +verfoeielijkheid daarvan ziet? <span class="versenum">56.</span> Nadert +gij vol lusten de mannen en verlaat gij de vrouwen? <span class= +"versenum">57.</span> Maar het antwoord van zijn volk was niet anders +dan dat zij zeiden: Drijft het gezin van <span class="sc">Lot</span> +uit uwe stad; want zij zijn menschen, die zich rein houden van de +daden, welke gij bedrijft. <span class="versenum">58.</span> Daarom +bevrijdden wij hem en zijn gezin, behalve zijne vrouw, omtrent welke +wij besloten, dat zij een van hen zou zijn, die achter zouden blijven +om verdelgd te worden. <span class="versenum">59.</span> En wij deden +eene bui van steenen op hen nederregenen; en vreeselijk was de bui, die +neerviel op hen, welke te vergeefs waren gewaarschuwd geworden<a class= +"noteref" id="xd21e41115src" href="#xd21e41115" name= +"xd21e41115src">32</a>. <span class="versenum">60.</span> Zeg: Geloofd +zij God en vrede op zijne dienaren, welke hij gekozen heeft! Is God +meer waard, of de valsche goden, welke zij met hem vereenigen? <a id= +"s27.61" name="s27.61"></a><span class="versenum">61.</span> Moet niet +hem de voorkeur worden gegeven, die de hemelen en de aarde heeft +geschapen, en regen uit den hemel voor u nederzendt, waardoor wij +heerlijke tuinen doen voortspruiten? Het is niet in uwe macht, de +boomen daarvan te doen opgroeien. Is er een andere god deelgenoot met +den eenigen God? Waarlijk, het is een volk, dat van de waarheid +afwijkt. <a id="s27.62" name="s27.62"></a><span class= +"versenum">62.</span> Is niet hij waardiger te worden aangebeden, die +de aarde heeft opgericht en rivieren in haar midden heeft doen vloeien, +en onbeweegbare bergen daarop heeft geplaatst en eene afscheiding +tusschen de twee zeeën heeft gesteld<a class="noteref" id= +"xd21e41137src" href="#xd21e41137" name="xd21e41137src">33</a>. Of is +er eene andere god, die gelijk is aan den eenigen God? Maar het +grootste gedeelte van hen overdenkt niet. <span class= +"versenum">63.</span> Is niet hij de waardigste, die den bedroefde +verhoort<a class="noteref" id="xd21e41150src" href="#xd21e41150" name= +"xd21e41150src">34</a> als hij hem aanroept, en het kwade wegneemt, dat +hem bedroeft, en die u tot de opvolgers uwer voorvaderen op de aarde +heeft gemaakt? Hoe weinigen beschouwen deze dingen. <span class= +"versenum">64.</span> Is niet hij de waardigste, die u leidt op de +donkere paden des lands en der zee, en die de winden zendt, welke de +wolken voortdrijven als de voorboden zijner genade<a class="noteref" +id="xd21e41157src" href="#xd21e41157" name="xd21e41157src">35</a>! Is +er een andere god die met den eenigen God gelijk kan worden gesteld? +Verre zij het van God, de deelgenooten zijner macht te hebben, welke +gij met hem vereenigt. <a id="s27.65" name="s27.65"></a><span class= +"versenum">65.</span> Is niet hij de waardigste, die een schepsel +voortbrengt en het na den dood weder opwekt, en die u voedsel van hemel +en aarde geeft? Is er, bij den waren God een andere god, die dit doet? +Zeg: Geef uw bewijs daarvoor, <span class="pagenum">[<a id="pb417" +href="#pb417" name="pb417">417</a>]</span>indien gij de waarheid +spreekt. <a id="s27.66" name="s27.66"></a><span class= +"versenum">66.</span> Zeg: Niemand, in den hemel, of op aarde kent wat +verborgen is behalve God. Ook begrijpen zij niet. <span class= +"versenum">67.</span> Wanneer zij zullen worden opgewekt. <span class= +"versenum">68.</span> En toch hebben zij door hunne kennis eenig begrip +van het volgende leven; maar zij verkeeren daaromtrent in eene +onzekerheid; ja, zij zijn blind, nopens de wezenlijke omstandigheden +daarvan. <span class="versenum">69.</span> En de ongeloovigen zeggen: +Als wij en onze vaderen in stof zullen zijn veranderd, zullen wij dan +levend het graf ontstijgen? <span class="versenum">70.</span> Waarlijk, +wij zijn vroeger daarmede bedreigd, zoowel wij als onze vaderen. Dit +zijn slechts fabelen van de ouden. <span class="versenum">71.</span> +Zeg tot hen: Gaat over de aarde, en ziet wat het einde der zondaren +was. <span class="versenum">72.</span> En weest niet bedroefd om hen: +voedt volstrekt geene ongerustheid over de listen welke zij tegen u +zullen uitdenken. <a id="s27.73" name="s27.73"></a><span class= +"versenum">73.</span> En zij zullen zeggen: Wanneer zal deze bedreiging +worden vervuld; zeg, indien gij de waarheid spreekt? <span class= +"versenum">74.</span> Antwoord: Misschien zal een deel der straf, welke +gij verlangt dat verhaast zal worden, dicht achter u volgen. +<span class="versenum">75.</span> Waarlijk, de Heer is vol +lankmoedigheid omtrent den mensch; maar het grootste gedeelte hunner is +niet dankbaar. <span class="versenum">76.</span> Waarlijk, uw Heer kent +wat hunne borsten verbergen en wat zij ontdekken; <span class= +"versenum">77.</span> En er is niets in den hemel of op de aarde +verborgen, of het is in een duidelijk boek opgeschreven. <a id="s27.78" +name="s27.78"></a><span class="versenum">78.</span> Waarlijk, deze +Koran verklaart aan de kinderen Israëls het meerendeel der punten +waaromtrent zij verschillen. <a id="s27.79" name= +"s27.79"></a><span class="versenum">79.</span> En het is zekerlijk eene +leiding en eene genade voor de ware geloovigen. <span class= +"versenum">80.</span> Uw Heer zal den strijd tusschen hen door zijn +eind-vonnis beslissen, en hij is de Machtige, de Wijze. <span class= +"versenum">81.</span> Stelt dus uw vertrouwen in God; want gij steunt +op de duidelijke waarheid. <span class="versenum">82.</span> Waarlijk, +gij zult de dooden niet hoorende maken, noch zult gij de dooven uwe +oproeping tot het ware geloof doen hooren, als zij zich verwijderen en +u hunne ruggen toewenden. <span class="versenum">83.</span> Ook zult +gij de blinden er niet toe brengen zich uit hunne dwaling te redden. +Gij zult u door niemand doen hooren, behalve door hen die in onze +teekenen gelooven, en deze zijn geheel aan ons onderworpen. <a id= +"s27.84" name="s27.84"></a><span class="versenum">84.</span> Als bet +oordeel gereed zal zijn om op hen neder te komen, zullen wij een +dier<a class="noteref" id="xd21e41254src" href="#xd21e41254" name= +"xd21e41254src">36</a> uit de aarde <span class="pagenum">[<a id= +"pb418" href="#pb418" name="pb418">418</a>]</span>doen voortkomen dat +tot hen zal spreken<a class="noteref" id="xd21e41285src" href= +"#xd21e41285" name="xd21e41285src">37</a>: Waarlijk, de menschen +gelooven niet vast in onze teekenen. <span class="versenum">85.</span> +Op den dag der opstanding zullen wij uit ieder volk degenen verzamelen, +die onze teekenen van valschheid zullen hebben beschuldigd; zij zullen +verhinderd worden zich onder elkander te mengen. <span class= +"versenum">86.</span> Tot zij op de plaats des oordeels zullen +aangekomen zijn. En God zal tot hen zeggen: Hebt gij mijne teekens van +valschheid beschuldigd, hoezeer gij die met uwe kennis niet begrijpt? +Of welke beweegreden hebt gij om aldus te handelen? <span class= +"versenum">87.</span> En het vonnis der verdoemenis zal op hen +nederkomen, omdat zij onrechtvaardig hebben gehandeld, en zij zullen +geen woord tot hunne verontschuldiging spreken. <span class= +"versenum">88.</span> Zien zij niet dat wij den nacht hebben ingesteld, +opdat zij daarin zouden rusten, en den dag, die een groot licht geeft, +om te arbeiden. Waarlijk, hierin zijn teekenen voor hen die gelooven. +<a id="s27.89" name="s27.89"></a><span class="versenum">89.</span> Op +dien dag zal de trompet klinken, en allen die in den hemel en op de +aarde zijn, zullen met schrik worden getroffen, behalve zij, wie het +Gode behagen zal daarvan uit te zonderen<a class="noteref" id= +"xd21e41310src" href="#xd21e41310" name="xd21e41310src">38</a>, en +allen zullen zij in eene nederige houding voor hem komen. <span class= +"versenum">90.</span> En gij zult de bergen zien, en gij zult u +verbeelden dat zij stevig zijn bevestigd; maar zij zullen voorbijgaan +evenals de wolken voorbijgaan. Dit zal het werk van God zijn, die alle +dingen goed geschikt heeft, en hij is wel bekend met hetgeen gij doet. +<span class="versenum">91.</span> Hij die rechtvaardigheid zal hebben +uitgeoefend, zal eene belooning ontvangen, grooter dan de verdienste +daarvan. Deze zullen verzekerd zijn tegen de vreeselijkheid van dien +dag<a class="noteref" id="xd21e41340src" href="#xd21e41340" name= +"xd21e41340src">39</a>. <span class="versenum">92.</span> Maar zij die +kwaad zullen hebben bedreven, zullen op hunne aangezichten in de hel +worden nedergeworpen. Zult gij de belooning voor iets anders ontvangen +dan voor datgene, wat gij zult hebben verricht? <span class= +"versenum">93.</span> Waarlijk, mij is bevolen den Heer van dit +grondgebied (van <span class="ex">Mekka</span>) te vereeren, die het +heeft geheiligd. Aan hem behooren alle dingen, en mij is bevolen een +Moslem te zijn. <a id="s27.94" name="s27.94"></a><span class= +"versenum">94.</span> En den Koran te herinneren. Hij die daardoor zal +worden geleid, zal tot zijn eigen voordeel worden gericht, en zeg tot +hem die zich zal afwenden: Waarlijk, ik waarschuw <span class= +"pagenum">[<a id="pb419" href="#pb419" name= +"pb419">419</a>]</span>slechts. <span class="versenum">95.</span> En +zeg: Geloofd zij God! hij zal u zijne teekenen toonen<a class="noteref" +id="xd21e41366src" href="#xd21e41366" name="xd21e41366src">40</a>, en +gij zult die kennen, en uw Heer is niet onopmerkzaam nopens hetgeen gij +doet.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40344" href="#xd21e40344src" name="xd21e40344">1</a></span> De +titel van dit Hoofdstuk is ontleend aan <a href="#s27.18">vers 18</a>. +Behalve verscheiden vreemde dingen die in deze soera voorkomen, vindt +men namelijk in dat vers eene wonderlijke geschiedenis van de mier. De +aanvangletters zijn: <span class="sc">Ta Sad</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40378" href="#xd21e40378src" name="xd21e40378">2</a></span> Door +hen, in hunne bedorven geaardheden en neigingen, zich behagelijk en +aangenaam te doen gevoelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40397" href="#xd21e40397src" name="xd21e40397">3</a></span> Zie +<a href="#s20.9">Hoofdstuk XX, vers 9</a>, volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40407" href="#xd21e40407src" name="xd21e40407">4</a></span> +Sommige zijn van oordeel, dat God, door de voorafgaande, en de engelen +door de laatste woorden worden bedoeld (<span class="sc">Yahya</span>). +Anderen denken, dat deze plaats het oog heeft op <span class= +"sc">Mozes</span> en de engelen, of op alle personen in die heilige +vlakte en in haren omtrek aanwezig (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40441" href="#xd21e40441src" name="xd21e40441">5</a></span> Deze +uitzondering was bestemd om de voorafgaande bewoordingen te verklaren, +die te algemeen schenen te zijn; want verscheiden <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e40443" href="#xd21e40443" name= +"xd21e40443">411n</a>]</span>der profeten begingen, voor hun hunne +zending werd opgedragen, zonden, hoezeer die ook niet van belang waren, +weshalve zij reden hadden Gods gramschap te duchten, maar hier wordt +hun verzekerd dat hunne later gevolgde verdiensten hem op zijne +vergiffenis aanspraak geeft. Men veronderstelt dat hier in het +voorbijgaan op het onvoorbedacht dooden van den Egyptenaar door +<span class="sc">Mozes</span> wordt gedoeld (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40462" href="#xd21e40462src" name="xd21e40462">6</a></span> Zie +<a href="#s17.103">Hoofdstuk XVII, vers 103</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40502" href="#xd21e40502src" name="xd21e40502">7</a></span> Hij +erfde niet alleen zijn koninkrijk, maar ook de zending van profeet. Hij +werd boven zijne andere zonen verkozen, die niet minder dan negentien +in getal waren (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40511" href="#xd21e40511src" name="xd21e40511">8</a></span> Dat +is: De bedoeling hunner verschillende stemmen, hoewel die niet +gearticuleerd zijn. De uitleggers geven een aantal voorbeelden op van +<span class="sc">Salomos</span> uitleggingen (Zie <span class= +"sc">Marracc</span>. <span class="ex">nol. in loc.</span> p. 511).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40538" href="#xd21e40538src" name="xd21e40538">9</a></span> Deze +vallei schijnt aldus genoemd te zijn naar het groot aantal mieren dat +zich daar bevindt. Sommigen plaatsen haar in <span class= +"ex">Syrië</span>, anderen in <span class="ex">Tayef</span> +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40568" href="#xd21e40568src" name="xd21e40568">10</a></span> De +Arabische geschiedschrijvers verhalen, dat <span class= +"sc">Salomo</span>, nadat hij den tempel van <span class= +"ex">Jeruzalem</span> had voleindigd, als pelgrim naar <span class= +"ex">Mekka</span> trok, van waar hij, na er zoo lang gebleven te zijn +als hem behaagde, naar <span class="ex">Yaman</span> reisde. Hij +verliet <span class="ex">Mekka</span> des ochtends en kwam des middags +te <span class="ex">Sanaa</span> aan, en groot genoegen in deze plaats +vindende, bleef hij daar. Hij verlangde echter water om zich te +reinigen, en zocht daartoe onder de vogelen naar den kievit, door de +Arabieren <span class="ex">Al Hudbud</span> genaamd, wiens taak het was +dit te vinden; want <span class="pagenum">[<a id="xd21e40592" href= +"#xd21e40592" name="xd21e40592">412n</a>]</span>men beweert, dat die +vogel slim of scherpziende genoeg was, om het water onder den grond te +ontdekken, hetgeen de duivels gewoon waren te putten, nadat hij de +plaats had aangeduid door met zijnen bek te graven. De genoemde +geschiedschrijvers voegen er bij, dat deze vogel dan opvloog, en nadat +hij een van zijne gelijke zag, die nederdaalde, deed hij het mede, en +daar hem door den ander eene beschrijving der stad van <span class= +"ex">Saba</span> was gegeven, van waar hij juist was teruggekomen, +gingen zij beiden te zamen, om die plaats te zien en keerden spoedig +terug, nadat <span class="sc">Salomo</span> de vraag had gedaan, welke +het nu volgende te weeg bracht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40608" href="#xd21e40608src" name="xd21e40608">11</a></span> Door +hem zijne vederen uit te plukken en hem in de zon te zetten, ten einde +door de insecten gekweld te worden, of wel door hem in eene kooi op te +sluiten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40626" href="#xd21e40626src" name="xd21e40626">12</a></span> Deze +koningin wordt door de Arabieren <span class="sc">Balkis</span> +genaamd. Sommigen maken haar tot de dochter van <span class="sc">al +Hodbad Ebn Sharhabil</span> (zie <span class="sc">Pocock</span> +<span class="ex">Spec</span>, p, 59), en anderen van <span class= +"sc">Sharahil Ebn Malec</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, enz. Zie <span class="sc">d’Herbel</span>., +<span class="ex">Bibl. Oriënt</span>, p. 182), maar allen komen +zij daarin overeen, dat zij eene afstammeling van <span class= +"sc">Yakab Ebn Kahtan</span> was. Zij is de tweeëntwintigste op de +lijst der koningen van <span class="ex">Yaman</span> door Dr. +<span class="sc">Pocock</span>. (t. a. pl.). In <a href= +"#s34">Hoofdstuk XXXIV</a> <span class="corr" id="xd21e40666" title= +"Bron: in">is</span> mede van <span class="ex">Saba</span> sprake.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40673" href="#xd21e40673src" name="xd21e40673">13</a></span> Die, +volgens het zeggen der uitleggers, van goud en zilver vervaardigd en +met eene kroon van edelgesteenten bedekt was. Zij verschillen echter +nopens zijne afmeting; de een maakt dien tachtig ellebogen lang, +veertig breed en dertig hoog, terwijl sommigen zeggen dat elke afmeting +tachtig ellebogen bedroeg, en anderen weder dertig ellebogen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40708" href="#xd21e40708src" name="xd21e40708">14</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> zegt dat de koningin door +haar leger was omringd, toen de kievit den brief in haren boezem wierp; +maar <span class="sc">Al Beidâwi</span> veronderstelt, dat zij in +een vertrek van haar paleis was, waarvan de deuren gesloten waren, en +dat de vogel door het venster binnenvloog. <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e40715" href="#xd21e40715" name= +"xd21e40715">413n</a>]</span>De laatste voegt er bij, dat <span class= +"sc">Salomo</span> den brief met muskus parfumeerde, en met zijn zegel +dichtsloot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40735" href="#xd21e40735src" name="xd21e40735">15</a></span> Of: +Kom tot mij en onderwerp u aan de goddelijke leiding, en belijd den +waren godsdienst welken ik predik.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40747" href="#xd21e40747src" name="xd21e40747">16</a></span> Dat +is: Hetzij gij de bevelen van <span class="sc">Salomo</span> +gehoorzamen, of ons bevelen geven wilt om hem tegenstand te bieden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40769" href="#xd21e40769src" name="xd21e40769">17</a></span> De +geschenken dragende, die, naar zij zeggen, in vijfhonderd jonge slaven +van elke kunne bestonden, allen gelijk gekleed; vijfhonderd baren goud, +eene kroon met edelgesteenten versierd, benevens eene groote +<span class="corr" id="xd21e40771" title= +"Bron: hoeveeldheid">hoeveelheid</span> muskus, amber, en andere dingen +van waarde (<span class="sc">Jallalo’ddin</span><a id= +"xd21e40776" name="xd21e40776"></a>). Sommigen voegen er bij, dat +<span class="sc">Balhis</span>, ten einde te beproeven of <span class= +"sc">Salomo</span> al of niet een profeet was, de knapen als meisjes, +en de meisjes als knapen deed kleeden, en hem in een juweelkistje een +parel zond die niet doorboord was, en een onyx die doorboord was met +een krom gat: en dat Salomo de knapen van de meisjes onderscheidde, +door de verschillende wijze, waarop zij water haalden. Hij beval daarop +aan een worm den parel te doorboren en aan een anderen een draad door +den onyx te rijgen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Zij +verhalen ons ook, dat <span class="sc">Salomo</span>, door den kievit +bericht van deze zending ontvangen hebbende, even voor zij zich op weg +begaven, bevel gaf, een groote vierkante ruimte door een muur te +omringen, gebouwd van gouden en zilveren steenen, waarin hij zijne +strijdkrachten en gevolg rangschikte om haar te ontvangen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40795" href="#xd21e40795src" name="xd21e40795">18</a></span> +Volgens <span class="sc">Savary</span>: Behoudt uwe geschenken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40818" href="#xd21e40818src" name="xd21e40818">19</a></span> Dit +was een <span class="ex">Ifrit</span>, of een der zondige en +weerspannige geniussen en zijn naam was, volgens <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Dhacwan</span> of <span class= +"sc">Sakhr</span>. Deze naam wordt voor elken boozen geest +gebezigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40836" href="#xd21e40836src" name="xd21e40836">20</a></span> +Zijnde: van uwen rechterstoel. <span class="sc">Salomo</span> was +namelijk gewoon, iederen dag tot des middags als rechter te zitten +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e40845" title= +"Bron: Jallalalo’ddin">Jallalo’ddin</span></span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40853" href="#xd21e40853src" name="xd21e40853">21</a></span> Deze +persoon wordt algemeen verondersteld <span class="sc">Asaf</span>, de +zoon van <span class="sc">Barachia</span> geweest te zijn, <span class= +"sc">Salomo’s</span> wezir (of vizar) die den grooten of +onuitsprekelijken naam van God kende, door het uitspreken van welken +hij deze wondervolle daad volvoerde (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Sommigen veronderstellen echter dat +het <span class="sc">Al <span class="corr" id="xd21e40869" title= +"Bron: Kedhr">Khedr</span></span> was, of <span class= +"sc">Gabriël</span> of een andere engel, en anderen, dat het +<span class="sc">Salomo</span> zelf was (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40883" href="#xd21e40883src" name="xd21e40883">22</a></span> Het +oorspronkelijke zou letterlijk vertaald, moeten luiden: Alvorens gij op +eenig voorwerp kunt nederzien en uw oog daarvan kunt afnemen. Er wordt +gezegd, dat <span class="sc">Salomo</span> op <span class= +"sc">Azafs</span> begeerte naar den hemel opzag, en alvorens hij zijne +oogen nedersloeg, legde de troon den weg onder den grond af en +verscheen voor hem.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40911" href="#xd21e40911src" name="xd21e40911">23</a></span> +Want, na den terugkeer van haren afgezant, besloot zij te gaan en zich +aan dien vorst te onderwerpen; maar alvorens zij vertrok beveiligde +zij, gelijk zij meende, haren troon, door dien in een sterk kasteel op +te sluiten, en eene wacht er voor te plaatsen om het te verdedigen, +waarop zij met een groot leger vertrok (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40917" href="#xd21e40917src" name="xd21e40917">24</a></span> Het +is onzeker, of dit de woorden van <span class="sc">Balkis</span> zijn, +waarbij zij hare overtuiging beleed, teweeggebracht door de wonderen +welke zij reeds had gezien, of van <span class="sc">Salomo</span> en +zijn volk, Gods gunst erkennende, door hen, vóór haar, +tot den waren godsdienst te roepen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40934" href="#xd21e40934src" name="xd21e40934">25</a></span> Of, +gelijk sommigen het begrijpen, den hof voor het paleis, waarvan +<span class="sc">Salomo</span> den aanleg vóór de +aankomst van <span class="sc">Balkis</span> had bevolen. De grond of +het plaveisel was van doorzichtig glas, dat over stroomend water was +gelegd, waarin visschen zwommen. Aan den rand van dat plaveisel was de +koninklijke troon <span class="corr" id="xd21e40942" title= +"Bron: geplaats">geplaatst</span>, waarop <span class= +"sc">Salomo</span> zat om de koningin te ontvangen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40957" href="#xd21e40957src" name="xd21e40957">26</a></span> +Sommige Arabische schrijvers verhalen, dat <span class= +"sc">Salomo</span> onderricht <span class="pagenum">[<a id="xd21e40962" +href="#xd21e40962" name="xd21e40962">415n</a>]</span>was, dat de voeten +en beenen van <span class="sc">Balkis</span> met haar bedekt waren, +zooals die van een ezel, waarvan hij alsnu gelegenheid had zich met +eigen oogen te overtuigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e40981" href="#xd21e40981src" name="xd21e40981">27</a></span> Daar +de koningin van <span class="ex">Saba</span> door deze woorden den +Islam beleden, en van den afgodendienst afstand gedaan had, kwam +<span class="sc">Salomo</span> op de gedachte, haar tot vrouw te nemen; +maar hij kon er niet toe besluiten, dan nadat de duivels, door een +daartoe strekkend middel het haar van hare beenen hadden weggenomen +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Sommigen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>) echter willen, dat zij niet <span class= +"sc">Salomo</span> maar een vorst van den stam van <span class= +"sc">Hamdan</span> huwde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41013" href="#xd21e41013src" name="xd21e41013">28</a></span> +Nopens de leer door <span class="sc">Saleh</span> gepredikt; naardien +een deel in hem geloofde, en het andere hem als een bedrieger +beschouwde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41027" href="#xd21e41027src" name="xd21e41027">29</a></span> +Zijnde: Waarom dringt gij op de goddelijke wraak aan, waarmede gij +bedreigd wordt en trotseert die, in plaats van haar door berouw te +voorkomen?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41038" href="#xd21e41038src" name="xd21e41038">30</a></span> Zie +<a href="#s7.123">Hoofdstuk VII, vers 123</a>, waar de Egyptenaren +<span class="sc">Mozes</span> op de zelfde wijze als de oorzaak hunner +rampen beschuldigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41067" href="#xd21e41067src" name="xd21e41067">31</a></span> Men +zegt dat <span class="sc">Saleh</span>, en zij die in hem geloofden, +gewoonlijk op eene zekere enge plek tusschen de bergen vergaderden om +te bidden, waarop de ongeloovigen zeiden: Hij denkt binnen drie dagen +een einde aan ons te maken (Zie <a href="#s7.96">Hoofdstuk VII, vers +96</a> noot), maar wij; zullen hem voorkomen. Daarop begaf een deel van +hen zich onmiddellijk naar de bovenvermelde engte, denkende hun plan te +kunnen uitvoeren. Zij werden echter verschrikkelijk teleurgesteld; want +in plaats dat zij den profeet grepen, werden zij zelven gevat, daar hun +de terugtocht werd afgesneden door een rotsklomp, die aan den uitgang +der engten nederviel, zoodat zij op eene ellendige wijze hun einde +vonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41115" href="#xd21e41115src" name="xd21e41115">32</a></span> Zie +<a href="#s7.82">Hoofdstuk VII, vers 82</a> en <a href= +"#s11.84">Hoofdstuk XI, vers 84</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41137" href="#xd21e41137src" name="xd21e41137">33</a></span> Zie +<a href="#s25.55">Hoofdstuk XXV, vers 55</a>. Hier is niet het woord +<span class="ex">barzakh</span>, maar een van gelijke strekking +gebruikt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41150" href="#xd21e41150src" name="xd21e41150">34</a></span> +Letterlijk: Hij die door tegenspoed wordt aangedreven, Gods hulp in te +roepen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41157" href="#xd21e41157src" name="xd21e41157">35</a></span> Zie +<a href="#s7.55">Hoofdstuk VII, vers 55</a> en <a href= +"#s25.50">Hoofdstuk XXV, vers 50</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41254" href="#xd21e41254src" name="xd21e41254">36</a></span> De +Mahomedanen noemen dit dier, welke verschijning een teeken van de +nadering van den dag des oordeels zal zijn, <span class="ex">al +Jessasa</span> of <span class="ex">el Djessassa</span> (de spion). De +uitleggers geven bijzonderheden nopens de grootte en den vorm van het +dier op, welke zij tot <span class="sc">Mahomet</span>, <span class= +"sc">Ali</span> of ook wel tot <span class="sc">Abou +Horeïra</span>, den gezel van den profeet doen opklimmen. Zoo moet +het monster zestig ellebogen lang wezen; een stierenkop, varkensoogen, +olifantsooren, hertshoornen, den hals van een struisvogel, de borst van +een ram, de pooten van een kameel hebben; men zou het in zijnen loop +niet kunnen inhalen noch aan zijne vervolging ontkomen. Het zou, +volgens de overlevering, uit eene der groote moskeen voortkomen. Dit +monster draagt den staf van <span class="sc">Mozes</span> en het zegel +van <span class="sc">Salomo</span>: overal op zijn doortocht zal het de +menschen, met den een of met het ander merken. Zij die met den staf van +<span class="pagenum">[<a id="xd21e41278" href="#xd21e41278" name= +"xd21e41278">418n</a>]</span><span class="sc">Mozes</span> zullen +worden aangeraakt, zullen een van witheid schitterend aangezicht +hebben: dit zijn de goeden. Zij, wien het zegel zal worden opgedrukt, +zullen een zwart aangezicht hebben; dit zijn de verdoemden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41285" href="#xd21e41285src" name="xd21e41285">37</a></span> Of, +volgens eene andere lezing: dat hen zal verwonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41310" href="#xd21e41310src" name="xd21e41310">38</a></span> +Sommigen zeggen, dat de personen van deze algemeene verwarring +uitgezonderd, zullen zijn: de engelen <span class= +"sc">Gabriël</span>, <span class="sc">Michaël</span>, +<span class="sc">Israfil</span> en Israël (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Anderen veronderstellen, dat het de maagden van +het paradijs zijn en de engelen die deze plaats bewaken en Gods troon +bewaren (Dezelfde). Anderen willen dat het de martelaren zijn +(<span class="sc">Ebn Abbas</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41340" href="#xd21e41340src" name="xd21e41340">39</a></span> Dat +is: tegen de vrees der verdoemenis, en de andere rampen, die de +zondaren zullen verontrusten, maar niet tegen den algemeenen schrik of +de verwarring, in de vorige noot vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41366" href="#xd21e41366src" name="xd21e41366">40</a></span> +Zijnde: De voordeelen door de ware geloovigen op de ongeloovigen +behaald, en, vooral de overwinning te <span class="ex">Bedr</span>.</p> +</div> +</div> +<div id="s28" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e701">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Geschiedenis (of de Lotgevallen)<a class="noteref" +id="xd21e41377src" href="#xd21e41377" name="xd21e41377src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te Mekka<a class="noteref" id= +"xd21e41398src" href="#xd21e41398" name="xd21e41398src">2</a>.—88 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> T. S. M. Dit zijn de teekens van +het duidelijke boek. <a id="s28.2" name="s28.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Wij willen u, o <span class="sc">Mahomet</span>! +sommige gedeelten van de geschiedenis van <span class="sc">Mozes</span> +en <span class="sc">Pharao</span>, met waarheid opzeggen, ten behoeve +van hen, die gelooven. <span class="versenum">3.</span> <span class= +"sc">Pharao</span> verhief zich in het land <span class= +"ex">Egypte</span>, en hij deed zijn volk in afdeelingen +splitsen<a class="noteref" id="xd21e41435src" href="#xd21e41435" name= +"xd21e41435src">3</a>: hij verdrukte één gedeelte van +hen<a class="noteref" id="xd21e41438src" href="#xd21e41438" name= +"xd21e41438src">4</a>, door hunne kinderen te dooden en hunne +vrouwelijke kinderen te laten leven; want hij was een verdrukker. +<span class="versenum">4.</span> En het behaagde ons genadig te zijn +nopens de zwakken van het land, en hen tot toonbeelden van godsdienst +te maken, en tot erfgenamen van de welvaart van <span class= +"sc">Pharao</span> en zijn volk<a class="noteref" id="xd21e41449src" +href="#xd21e41449" name="xd21e41449src">5</a>; <a id="s28.5" name= +"s28.5"></a><span class="versenum">5.</span> En om eene plaats voor hen +op de aarde te vestigen, en <span class="sc">Pharao</span> en +<span class="sc">Haman</span><a class="noteref" id="xd21e41465src" +href="#xd21e41465" name="xd21e41465src">6</a> en hunne strijdkrachten +de vernietiging van hun koninkrijk en van hun volk te vertoonen, welke +zij trachtten te vermijden. <a id="s28.6" name="s28.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> En wij leidden de moeder <span class= +"pagenum">[<a id="pb420" href="#pb420" name="pb420">420</a>]</span>van +<span class="sc">Mozes</span> door openbaring, zeggende: Zoog hem, en +indien gij voor hem vreest werp hem in de rivier; vrees dan niet meer +en wees niet bedroefd; want wij zullen hem u teruggeven en zullen hem +tot een onzer gezanten aanwijzen<a class="noteref" id="xd21e41502src" +href="#xd21e41502" name="xd21e41502src">7</a>. <span class= +"versenum">7.</span> En toen zij het kind in het korfje gelegd en het +in de rivier geworpen had, nam het gezin van <span class= +"sc">Pharao</span> hem op, terwijl de Voorzienigheid wilde, dat hij een +vijand en eene droefheid voor hen zou worden. Waarlijk <span class= +"sc">Pharao</span> en <span class="sc">Haman</span> en hunne krijgers +waren zondaren. <a id="s28.8" name="s28.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> En de vrouw van <span class="sc">Pharao</span> +zeide: Dit kind is een vermaak voor het oog, zoowel voor u als voor +mij<a class="noteref" id="xd21e41536src" href="#xd21e41536" name= +"xd21e41536src">8</a>: dood hem niet; misschien kan het gebeuren, dat +hij ons van dienst zij; of laten wij hem tot onzen zoon aannemen. En +zij voorzagen de gevolgen niet van hetgeen zij deden. <span class= +"versenum">9.</span> En het hart der moeder van <span class= +"sc">Mozes</span> werd met vrees vervuld, en zij zou bijkans zijne +afkomst hebben ontdekt, hadden wij haar hart niet met standvastigheid +gewapend, opdat zij een van hen zou wezen, die Gods beloften gelooven. +<span class="versenum">10.</span> En zij zeide tot zijne zuster: Volg +<span class="corr" id="xd21e41557" title="Bron: hen">hem</span>. En zij +bespiedde hem op een afstand en de anderen bemerkten het niet. +<span class="versenum">11.</span> Wij stonden hem niet toe, de borsten +der minnen te nemen, welke verschaft waren, alvorens zijne zuster +kwam<a class="noteref" id="xd21e41564src" href="#xd21e41564" name= +"xd21e41564src">9</a> en zeide: Zal ik u tot eene min brengen die hem +voor u zoogen en zorg voor hem dragen zal? En, op hunne begeerte bracht +zij zijne moeder tot hen. <span class="versenum">12.</span> Zoo gaven +wij hem aan zijne moeder terug, opdat zij zich weder zou troosten en +opdat zij niet bedroefd zou worden, en opdat zij weten zou, dat de +belofte van God waar was; maar het grootste deel der menschen kent de +waarheid niet. <span class="versenum">13.</span> En toen <span class= +"sc">Mozes</span> zijn ouderdom van rijpheid had bereikt en tot een +volwassen mensch was geworden, schonken wij hem wijsheid en kennis; zoo +beloonen wij den deugdzame. <a id="s28.14" name= +"s28.14"></a><span class="versenum">14.</span> En hij ging in de stad +op een tijdstip, dat de bewoners daarvan niet opletten, wat er in de +straat gebeurt<a class="noteref" id="xd21e41586src" href="#xd21e41586" +name="xd21e41586src">10</a>, en hij vond daar twee mannen, die met +elkander <span class="pagenum">[<a id="pb421" href="#pb421" name= +"pb421">421</a>]</span>vochten: de een behoorde tot zijne +vijanden<a class="noteref" id="xd21e41592src" href="#xd21e41592" name= +"xd21e41592src">11</a>. En hij die tot zijn volk behoorde, riep zijne +hulp in tegen hem, die tot de tegenpartij behoorde, en <span class= +"sc">Mozes</span> sloeg hem met de vuist en doodde hem; maar daar hij +bedroefd was om hetgeen er geschied was, zeide hij: Dit is het werk van +den duivel<a class="noteref" id="xd21e41598src" href="#xd21e41598" +name="xd21e41598src">12</a>; want, hij is een verleider en een openbare +vijand. <span class="versenum">15.</span> En hij zeide: O Heer! +waarlijk, ik heb mijne eigene ziel mishandeld; vergeef mij dus. Zoo +vergaf God hem: want hij is vergevensgezind en barmhartig. <span class= +"versenum">16.</span> Hij zeide: O Heer! bij de gunsten waarmede gij +mij hebt begiftigd, ik zal in het vervolg de zondaren niet +ondersteunen. <span class="versenum">17.</span> En den volgenden +ochtend was hij bevreesd in de stad, en toen zag hij om zich heen, als +vreesde hij gevaar; en ziet, hij dien hij den vorigen dag had +bijgestaan, riep hem toe hem ten tweeden male te helpen<span class= +"corr" id="xd21e41619" title="Bron: ,">.</span> Maar <span class= +"sc">Mozes</span> zeide tot hem: Gij zijt een krakeelzuchtige. +<span class="versenum">18.</span> En toen hij hem, die een vijand van +hen beide was, trachtte te grijpen, zeide hij: O <span class= +"sc">Mozes</span>! wilt gij mij dooden, zooals gij gisteren een man +hebt gedood?<a class="noteref" id="xd21e41633src" href="#xd21e41633" +name="xd21e41633src">13</a> Gij tracht slechts een verdrukker op aarde +te wezen, en zoekt niet een bijlegger van twisten te zijn. <a id= +"s28.19" name="s28.19"></a><span class="versenum">19.</span> Een zeker +man<a class="noteref" id="xd21e41646src" href="#xd21e41646" name= +"xd21e41646src">14</a> kwam uit een ander deel der stad haastig +aanloopen en zeide: O <span class="sc">Mozes</span>! waarlijk, de +overheden beraadslagen nopens u, om u ter dood te brengen. Vertrek dus: +waarlijk, ik raad u wel. <span class="versenum">20.</span> Daarom +verliet hij de stad in groote vrees, dan eens naar dezen, dan weder +naar genen weg ziende, of men hem ook vervolgde. En hij zeide: O Heer! +verlos mij van de onrechtvaardigen. <a id="s28.21" name= +"s28.21"></a><span class="versenum">21.</span> En toen hij naar +<span class="ex">Madian</span> reisde, zeide hij: Misschien wil mijn +Heer mij op den rechten weg leiden. <span class="versenum">22.</span> +Toen hij aan den bron van <span class="ex">Madian</span> was +aangekomen, vond hij, nabij haar, een gezelschap van mannen, die bezig +waren hunne kudden te drenken. <span class="versenum">23.</span> Bij +hen vond hij twee vrouwen, die hare schapen op eenigen afstand hielden. +En hij zeide tot haar: Wat doet gij hier? Zij antwoordden: Wij zullen +onze kudden niet drenken, dan nadat de schaapherders de hunne zullen +hebben weggedreven; want onze vader is een achtingswaardig man van +hoogen ouderdom. <a id="s28.24" name="s28.24"></a><span class= +"versenum">24.</span> Daarop drenkte <span class="sc">Mozes</span> +<span class="pagenum">[<a id="pb422" href="#pb422" name= +"pb422">422</a>]</span>hare schapen voor haar<a class="noteref" id= +"xd21e41691src" href="#xd21e41691" name="xd21e41691src">15</a> en +leidde die daarna in de schaduw, zeggende: O Heer! waarlijk, mij +ontbreekt het goede, dat gij mij hebt doen ontmoeten. <a id="s28.25" +name="s28.25"></a><span class="versenum">25.</span> Een der meisjes +kwam tot hem, beschaamd aantredende en zeide: Mijn vader roept u, opdat +hij u zou mogen beloonen voor de moeite welke gij hebt genomen, door +onze schapen voor ons te drenken. En toen hij tot <span class= +"sc">Shoaib</span> gekomen was en hem de geschiedenis zijner +lotgevallen had verteld, zeide hij tot hem: Vrees niet, gij zijt den +onrechtvaardige ontkomen. <a id="s28.26" name="s28.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> En een der meisjes zeide: Mijn vader, neem dien +man, tegen bepaald loon in dienst; de beste dienaar dien gij kunt huren +is een geschikt en trouw persoon<a class="noteref" id="xd21e41718src" +href="#xd21e41718" name="xd21e41718src">16</a>. <span class= +"versenum">27.</span> En <span class="sc">Shoaib</span> zeide tot +<span class="sc">Mozes</span>: Waarlijk, ik wil u eene van deze mijne +twee dochters ten huwelijk geven, op voorwaarde, dat gij mij gedurende +acht jaren zult dienen, en het ligt geheel aan u, mij tien jaren te +dienen; want ik wil u geen onrecht opleggen, en zoo het Gode behaagt, +zult gij bevinden, dat ik een eerlijk man ben. <a id="s28.28" name= +"s28.28"></a><span class="versenum">28.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> antwoordde: Aldus zij het verbond tusschen mij en u, +en op welk der beide tijdstippen ik vertrek, zal er geene misdaad in +wezen indien ik dan uw dienst verlaat. God is getuige van datgene, wat +wij zeggen. <span class="versenum">29.</span> En toen <span class= +"sc">Mozes</span> den bepaalden tijd had bereikt<a class="noteref" id= +"xd21e41762src" href="#xd21e41762" name="xd21e41762src">17</a>, en met +zijn gezin naar <span class="ex">Egypte</span> reisde, zag hij vuur aan +de zijde van den berg <span class="ex">Sinaï</span>. En hij zeide +tot zijn gezin: Blijft gij hier; want ik zie vuur: misschien kan ik +eenige tijding van den weg brengen<a class="noteref" id="xd21e41784src" +href="#xd21e41784" name="xd21e41784src">18</a>, of wel een stuk +brandend hout van het vuur, opdat gij verwarmd zoudt mogen worden. +<a id="s28.30" name="s28.30"></a><span class="versenum">30.</span> En +toen hij daar kwam, riep een stem hem van de rechterzijde der vallei, +op den geheiligden bodem, uit den boom aan, zeggende: O <span class= +"sc">Mozes</span>! waarlijk, ik ben God, de Heer van alle schepselen. +<span class="versenum">31.</span> Werp uwen staf neder. En toen hij +zag, dat de staf zich bewoog als ware het eene slang, trok hij terug +<span class="pagenum">[<a id="pb423" href="#pb423" name= +"pb423">423</a>]</span>en vluchtte, zonder zich om te keeren. En God +zeide tot hem: O <span class="sc">Mozes</span>! nader en vrees niet; +want gij zijt in zekerheid. <span class="versenum">32.</span> Steek uwe +hand in uwen boezem en zij zal wit weder daaruit komen, zonder eenig +ongemak: trek uw hand tot u terug<a class="noteref" id="xd21e41811src" +href="#xd21e41811" name="xd21e41811src">19</a>, welke gij uit vrees +hebt uitgestoken. Dit zullen twee duidelijke teekens van uwen Heer +wezen voor <span class="sc">Pharao</span> en zijn vorsten; want zij +zijn zondaren. <span class="versenum">33.</span> <span class= +"sc">Mozes</span> zeide: O Heer! waarlijk, ik heb een van hen gedood en +ik vrees, dat zij mij ter dood zullen brengen. <a id="s28.34" name= +"s28.34"></a><span class="versenum">34.</span> Maar mijn broeder +<span class="sc">Aäron</span> heeft eene welsprekender tong dan +ik; zend hem met mij, als een helper, opdat hij mij geloof doe vinden; +want ik vrees dat zij mij van bedrog zullen beschuldigen. <span class= +"versenum">35.</span> God zeide: Wij zullen door uwen broeder uwen arm +sterken, en wij zullen ieder van u buitengewone macht geven, zoodat zij +nimmer in onze teekenen tegen u zullen opmogen. Gij beiden en zij, die +u zullen volgen, zullen de overwinnaars zijn. <span class= +"versenum">36.</span> En toen <span class="sc">Mozes</span> met onze +duidelijke teekenen tot hen kwam, zeiden zij: Dit is niets dan een +bedriegelijk goochelstuk; nimmer hebben wij onder onze voorvaderen van +iets dergelijks gehoord. <span class="versenum">37.</span> En +<span class="sc">Mozes</span> zeide: Mijn Heer weet het beste, wie met +eene leiding van hem komt, en wie in dit, even als in het volgende +leven, met een goeden uitslag zal worden bekroond; maar de +onrechtvaardigen zullen geen voorspoed genieten. <a id="s28.38" name= +"s28.38"></a><span class="versenum">38.</span> En <span class= +"sc">Pharao</span> zeide: O Vorsten! ik wist niet, dat gij een anderen +god buiten mij bezat<a class="noteref" id="xd21e41859src" href= +"#xd21e41859" name="xd21e41859src">20</a>. Daarom o <span class= +"sc">Haman</span> brand mij klei tot steenen en bouw mij een hoogen +toren<a class="noteref" id="xd21e41868src" href="#xd21e41868" name= +"xd21e41868src">21</a>, opdat ik tot den God van <span class= +"sc">Mozes</span> moge opstijgen: want waarlijk, ik houd hem voor een +leugenaar. <span class="versenum">39.</span> En hij, zoowel als zijn +leger, gedroegen zich onbeschaamd en onrechtvaardig op de aarde, en +verbeeldden zich, dat zij niet voor ons zouden worden gebracht, om +gericht te worden. <span class="versenum">40.</span> Daarom grepen wij +hem en zijn heir en wierpen hem in zee. Onthoudt dus wat het einde der +onrechtvaardigen was. <span class="versenum">41.</span> En wij gaven +hun bedriegelijke goden, die hunne volgers tot de hel uitnoodigden, en +op den dag des oordeels zullen zij tegen de straf niet beschut worden. +<span class="versenum">42.</span> Wij vervolgen <span class= +"pagenum">[<a id="pb424" href="#pb424" name="pb424">424</a>]</span>hen +met een vloek in dit leven en, op den dag der opstanding zullen zij met +schande worden verworpen. <a id="s28.43" name="s28.43"></a><span class= +"versenum">43.</span> En wij gaven aan <span class="sc">Mozes</span> +het boek der wet, nadat wij de vroegere geslachten hadden verdelgd, om +de harten der menschen te waarschuwen, en tot eene leiding en tot eene +genade, opdat zij wellicht zouden nadenken. <a id="s28.44" name= +"s28.44"></a><span class="versenum">44.</span> Gij, o profeet, waart +niet in de westerzijde van den berg <span class="ex">Sinaï</span>, +toen wij <span class="sc">Mozes</span> zijnen last overgaven; ook waart +gij geen van hen, die tegenwoordig waren toen hij haar ontving. +<span class="versenum">45.</span> Maar wij deden vele geslachten na +<span class="sc">Mozes</span>’ opstaan en hun leven werd +verlengd. Gij hebt niet onder de bewoners van <span class= +"ex">Madian</span> gewoond, om hen onze teekenen te herinneren; maar +wij hebben u in ieder opzicht volkomen onderricht. <a id="s28.46" name= +"s28.46"></a><span class="versenum">46.</span> Ook waart gij niet aan +de zijde van den berg tegenwoordig, toen wij <span class= +"sc">Mozes</span> riepen: maar gij zijt gezonden uit genade van uwen +Heer opdat gij zoudt prediken voor een volk, tot hetwelk voor u nog +geen prediker was gekomen<a class="noteref" id="xd21e41945src" href= +"#xd21e41945" name="xd21e41945src">22</a>, opdat zij gewaarschuwd +zouden worden. <span class="versenum">47.</span> En opdat, indien een +ramp over hen zou zijn gekomen, om hetgeen hunne handen voor +bedachtelijk hebben bedreven, zij niet zouden zeggen: O Heer! is het +ons niet te vergeven, nu gij geen gezant tot ons hebt gezonden, opdat +wij uwe teekenen zouden volgen en ware geloovigen worden? <a id= +"s28.48" name="s28.48"></a><span class="versenum">48.</span> Maar +indien de waarheid van ons tot hen komt, zeggen zij: Indien hij niet +dezelfde macht als <span class="sc">Mozes</span> ontvangt om wonderen +te bewerken, zullen wij niet gelooven. Hebben zij niet evenzoo de +openbaring verworpen, die vroeger aan <span class="sc">Mozes</span> +werd gegeven? Zij zeggen: Twee listige bedriegerijen<a class="noteref" +id="xd21e41966src" href="#xd21e41966" name="xd21e41966src">23</a> +hebben elkander wederkeerig ondersteund: en zij zeggen: Waarlijk wij +verwerpen die beide. <span class="versenum">49.</span> Zeg: Toon dan +een boek van God, dat beter is dan deze twee, opdat ik het volge, +indien gij de waarheid spreekt, <span class="versenum">50.</span> Maar +indien zij u geen antwoord geven, weet dan, dat zij slechts hunne +eigene begeerten volgen, en wie dwaalt sterker van de waarheid af dan +hij, die zonder eene leiding van God zijne eigene begeerte volgt? +Waarlijk, God leidt de onrechtvaardigen niet. <span class= +"versenum">51.</span> En thans hebben wij ons woord tot hen doen komen, +opdat zij gewaarschuwd zouden zijn. <a id="s28.52" name= +"s28.52"></a><span class="versenum">52.</span> Zij aan wie wij de +schriften hebben gegeven, welke voor hen werden geopenbaard, gelooven +daarin. <a id="s28.53" name="s28.53"></a><span class= +"versenum">53.</span> En als deze hun worden voorgelezen, zeggen zij: +Wij gelooven daarin: het is zekerlijk de waarheid van onzen Heer; +waarlijk wij waren Moslems voor zij tot ons kwamen. <span class= +"versenum">54.</span> Dezen zullen hunne belooning tweemaal +ontvangen<a class="noteref" id="xd21e42001src" href="#xd21e42001" name= +"xd21e42001src">24</a>, omdat zij hebben volhard en het kwaad door het +goede afwenden en aalmoezen uitdeelen van datgene wat wij <span class= +"pagenum">[<a id="pb425" href="#pb425" name="pb425">425</a>]</span>hun +hebben geschonken. <span class="versenum">55.</span> En die, op het +hooren van ijdele gesprekken, deze ontwijken en zeggen: Wij hebben onze +werken en gij hebt uwe werken. Vrede zij over u<a class="noteref" id= +"xd21e42010src" href="#xd21e42010" name="xd21e42010src">25</a>! wij +zoeken niet naar betrekkingen met den onwetende. <span class= +"versenum">56.</span> Waarlijk, gij kunt niet leiden wien gij wilt; +maar God leidt wien hem behaagt, en hij weet het beste, wie zich +onderwerpen wil om geleid te worden. <a id="s28.57" name= +"s28.57"></a><span class="versenum">57.</span> De bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> zeggen: Indien wij dezelfde richting als +gij volgen, zullen wij gewelddadig uit ons land gedreven +worden<a class="noteref" id="xd21e42028src" href="#xd21e42028" name= +"xd21e42028src">26</a>. Hebben wij geene zekere wijkplaats voor hen +opgericht<a class="noteref" id="xd21e42043src" href="#xd21e42043" name= +"xd21e42043src">27</a>, waarheen vruchten van allerlei soort +heenvloeien, als een bewijs onzer goedheid. Maar het grootste deel +hunner begrijpt het niet. <span class="versenum">58.</span> Hoe vele +steden hebben wij verwoest, wier bewoners in gemak en overvloed +leefden? en hunne woningen zijn na hen niet bewoond, uitgenomen voor +een korten tijd<a class="noteref" id="xd21e42054src" href="#xd21e42054" +name="xd21e42054src">28</a>, en wij waren de erfgenamen hunner +welvaart<a class="noteref" id="xd21e42060src" href="#xd21e42060" name= +"xd21e42060src">29</a>. <span class="versenum">59.</span> Maar uw Heer +verwoestte deze steden niet, dan nadat hij een profeet naar de +hoofdstad had gezonden, om hun onze teekenen te herinneren. Ook +verwoestten wij die steden niet, dan nadat de inwoners hunnen profeet +hadden mishandeld. <span class="versenum">60.</span> De dingen, die u +gegeven zijn, zijn de genietingen van het tegenwoordige leven en zijne +pracht; maar datgene, wat met God is, is beter en duurzamer. Wilt gij +dit niet begrijpen. <span class="versenum">61.</span> Zal hij dus, aan +wien wij eene uitnemende belofte van toekomstig geluk hebben gedaan, en +die deze zal ontvangen, gelijk staan met hem, wien wij de genietingen +van dit leven hebben geschonken, doch die, op den dag der opstanding, +een van hen zal wezen, die aan de eeuwige straf zullen worden +overgeleverd? <a id="s28.62" name="s28.62"></a><span class= +"versenum">62.</span> Op dien dag zal God tot hen komen en zeggen: Waar +zijn mijne deelgenooten die, naar uwe gedachten met mij zijn? +<span class="versenum">63.</span> En zij, over wie het vonnis der +verdoemenis rechtvaardig zal geveld zijn, zullen zeggen: Deze, o Heer, +zijn het, welke wij hebben <span class="pagenum">[<a id="pb426" href= +"#pb426" name="pb426">426</a>]</span>verleid; wij verleidden hen, zoo +als wij werden verleid, maar nu verlaten wij hen geheel en wenden ons +tot u. Zij aanbaden niet ons maar hunne eigene hartstochten<a class= +"noteref" id="xd21e42086src" href="#xd21e42086" name= +"xd21e42086src">30</a>. <span class="versenum">64.</span> En tot de +afgodendienaars zal gezegd worden: Roept hen thans aan, welke gij met +God vereenigt; en zij zullen hen aanroepen; maar deze zullen hun niet +antwoorden; en zij zullen de voor hen gereed gemaakte straf zien, zij +zullen wenschen, dat zij zich hadden onderworpen om geleid te worden. +<span class="versenum">65.</span> Op dien dag zal God tot hen komen en +zeggen: Welk antwoord hebt gij aan onze gezanten gegeven? <span class= +"versenum">66.</span> Maar zij zullen niet in staat zijn daarvan op +dien dag rekenschap te geven<a class="noteref" id="xd21e42105src" href= +"#xd21e42105" name="xd21e42105src">31</a>. Ook zullen zij geen ander om +verlichting vragen. <span class="versenum">67.</span> Zij echter die +berouw gevoelen, gelooven en doen zullen wat recht is, mogen verwachten +gelukkig te zijn. <span class="versenum">68.</span> Uw Heer schept naar +zijn welbehagen en kiest vrijelijk; maar zij (de valsche goden) hebben +geene vrije keuze. Geloofd zij God, en verre zij hij verwijderd van de +afgoden welke zij met hem vereenigen. <span class="versenum">69.</span> +Uw Heer kent zoowel de geheime boosaardigheid welke zij in hunne borst +verbergen, als den openbaren haat dien zij ontdekken. <a id="s28.70" +name="s28.70"></a><span class="versenum">70.</span> Hij is God; er is +geen God buiten hem. Hem zij de lof, zoowel in dit leven als in het +volgende. Hem behoort het oordeel, en voor hem zult gij op den jongsten +dag worden verzameld. <span class="versenum">71.</span> Zeg: denkt gij? +Indien God u met eeuwigen nacht wilde bedekken tot op den dag der +opstanding welke god, buiten God zou u dan licht brengen? Wilt gij dus +niet luisteren. <span class="versenum">72.</span> Zeg: Wat denkt gij? +Indien God u aanhoudend dag gaf, tot den dag der opstanding, welke god, +buiten God, zou u dan nacht brengen, opdat gij daarin zoudt kunnen +rusten? Wilt gij dus niet overwegen? <span class="versenum">73.</span> +In zijne genade heeft hij den nacht voor u gemaakt, opdat gij daarin +zoudt rusten, en den dag, opdat gij gedurende dezen zoudt trachten door +uwen arbeid, voorraad voor u zelven van zijn overvloed te verkrijgen, +en dat gij dankbaar zoudt zijn. <a id="s28.74" name= +"s28.74"></a><span class="versenum">74.</span> Op een zekeren dag zal +God hen oproepen en zal zeggen: Waar zijn mijne deelgenooten, van welke +gij u verbeeldt, dat zij de goddelijke macht met mij deelen? <a id= +"s28.75" name="s28.75"></a><span class="versenum">75.</span> En wij +zullen een getuige uit ieder volk nemen<a class="noteref" id= +"xd21e42147src" href="#xd21e42147" name="xd21e42147src">32</a> en +zeggen: Brengt hier uw bewijs voor hetgeen gij hebt gezegd. En zij +zullen weten, dat de waarheid bij God alleen is; en de godheden welke +zij uitgedacht hebben, zullen hen verlaten. <a id="s28.76" name= +"s28.76"></a><span class="versenum">76.</span> <span class= +"sc">Karoen</span> behoorde tot het volk van <span class= +"sc">Mozes</span><a class="noteref" id="xd21e42160src" href= +"#xd21e42160" name="xd21e42160src">33</a>, maar <span class= +"pagenum">[<a id="pb427" href="#pb427" name="pb427">427</a>]</span>hij +gedroeg zich onbeschaamd omtrent zijne stamgenooten, want wij hadden +hem zoo veel schats gegeven, dat het dragen zijner sleutels +onderscheidene sterke mannen vorderde<a class="noteref" id= +"xd21e42236src" href="#xd21e42236" name="xd21e42236src">34</a>. Toen +zijn volk tot hem zeide: Praal niet buitensporig; want God bemint +dengene niet, die overmatig op hunne rijkdommen bogen. <span class= +"versenum">77.</span> Maar tracht door de <span class="corr" id= +"xd21e42247" title="Bron: wevaart">welvaart</span>, welke God u gegeven +heeft, de toekomstige verblijfplaats van het paradijs te +verkrijgen<a class="noteref" id="xd21e42250src" href="#xd21e42250" +name="xd21e42250src">35</a>. Vergeet uw aandeel niet in deze wereld, +maar wees goed omtrent anderen zoo als God goed omtrent u was, en +tracht niet snood op aarde te handelen; want God bemint de snoodaards +niet. <span class="versenum">78.</span> Hij antwoordde: Ik heb deze +rijkdommen slechts ontvangen, om de kennis, die met mij is. Wist hij +niet, dat God vóór hem reeds onderscheiden geslachten had +vernietigd, die machtiger dan hij in sterkte waren en grooteren +overvloed van rijkdommen hadden verzameld? En den zondaren zal niet +gevraagd worden, hunne misdaden te ontdekken. <span class= +"versenum">79.</span> En <span class="sc">Karoen</span> ging met zijne +pracht onder zijn volk voort<a class="noteref" id="xd21e42268src" href= +"#xd21e42268" name="xd21e42268src">36</a>. En zij die het tegenwoordig +leven beminden, zeiden: O! hadden wij denzelfden rijkdom, als die aan +<span class="sc">Karoen</span> werd gegeven. Waarlijk, hij is meester +van groote schatten. <span class="versenum">80.</span> Maar zij, aan +welke verstand werd geschonken, <span class="pagenum">[<a id="pb428" +href="#pb428" name="pb428">428</a>]</span>antwoordden: Ongelukkigen die +gij zijt! de belooning van God in het volgende leven zal beter wezen +voor hem, die gelooven en goede werken doen zal; maar niemand zal die +erlangen dan zij, die met vastberadenheid volharden. <span class= +"versenum">81.</span> Wij spleten den grond, om hem en zijn paleis te +verzwelgen, en zijne knechten konden hem niet redden en hij werd van de +straf niet verlost. <span class="versenum">82.</span> Den volgenden +ochtend zeiden zij, die den vorigen dag zijnen toestand hadden benijd: +Ja! waarlijk, God schenkt eene overvloedige belooning aan dengeen die +hem behaagt; en hij is spaarzaam naar zijn welbehagen. Indien God niet +genadig omtrent ons ware geweest, waarlijk, de aarde zoude ons mede +hebben verzwolgen. Ja! de ongeloovigen zullen geen voorspoed hebben. +<span class="versenum">83.</span> Wat het toekomstige verblijf van het +paradijs betreft, wij zullen het hun geven, die trachten, zich op aarde +niet te buiten te gaan, of slecht te handelen; want eene gelukkige +ontknooping wacht alleen den godvruchtige. <span class= +"versenum">84.</span> Wie goed doet, zal eene belooning ontvangen, die +de verdienste daarvan zal overtreffen; maar wat hen betreft, die snood +handelen, deze zullen slechts vergolden worden, overeenkomstig datgene +wat zij zullen hebben verricht. <a id="s28.85" name= +"s28.85"></a><span class="versenum">85.</span> Waarlijk, hij die u den +Koran heeft gegeven, als een gids voor het geloof en het leven, zal u +zeker naar <span class="ex">Mekka</span> terugbrengen<a class="noteref" +id="xd21e42305src" href="#xd21e42305" name="xd21e42305src">37</a>. Zeg: +Mijn Heer weet het beste, wie met een ware leiding komt en wie in eene +duidelijke dwaling verkeert. <span class="versenum">86.</span> Gij hebt +niet verwacht, dat u het boek van den Koran zou worden geschonken; maar +gij hebt het door de genade van uwen Heer ontvangen. Ondersteunt de +ongeloovigen dus niet. <a id="s28.87" name="s28.87"></a><span class= +"versenum">87.</span> Laten zij u ook niet afwenden van Gods teekenen, +nadat die u zijn nedergezonden, en noodig de menschen tot uwen Heer +uit, en wees geen afgodendienaar. <span class="versenum">88.</span> +Roep nimmer een anderen god te zamen met den waren God aan; er is geen +god buiten hem. Ieder ding zal vergaan, behalve hijzelf. Hem behoort +het oordeel, en voor hem zult gij op den jongsten dag worden verzameld. +<span class="pagenum">[<a id="pb429" href="#pb429" name= +"pb429">429</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41377" href="#xd21e41377src" name="xd21e41377">1</a></span> De +titel van dit hoofdstuk is ontleend aan <a href="#s28.26">vers 26</a>, +waar <span class="sc">Mozes</span> gezegd wordt de <span class= +"ex">geschiedenis</span> van zijne lotgevallen aan <span class= +"sc">Shoaib</span> te hebben verhaald. Voor de aanvangletters zie +<a href="#s26.1">Hoofdstuk XXVI, vers 1</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41398" href="#xd21e41398src" name="xd21e41398">2</a></span> +Sommigen zonderen hiervan <a href="#s28.25">vers 25</a> uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41435" href="#xd21e41435src" name="xd21e41435">3</a></span> +Zijnde: òf in gedeelten, opdat zij beter zijne bevelen zouden +kunnen vernemen en de diensten verrichten, welke hij van hen eischte, +òf in tegenover elkander staande partijen, teneinde te +voorkomen, dat zij iets tegen hem zouden ondernemen, om zich van zijne +tirannie te verlossen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41438" href="#xd21e41438src" name="xd21e41438">4</a></span> +Namelijk de Israëlieten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41449" href="#xd21e41449src" name="xd21e41449">5</a></span> Zie +<a href="#s26.59">Hoofdstuk XXVI, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41465" href="#xd21e41465src" name="xd21e41465">6</a></span> Deze +naam is aan <span class="sc">Pharaos</span> eersten minister gegeven, +van waar algemeen de gevolgtrekking wordt gemaakt, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> hier <span class="sc">Haman</span> op het oog heeft +den gunsteling van <span class="sc">Ahasveros</span>, koning van +<span class="ex">Perzië</span>, en die onbetwistbaar vele jaren na +<span class="sc">Mozes</span> leefde, in plaats van een tijdgenoot +diens profeet te zijn. Maar hoe klaarblijkelijk deze dwaling ons moge +schijnen, zou het toch zeer moeielijk, zoo niet onmogelijk zijn, een +Mahomedaan daarvan te overtuigen, daar twee personen denzelfden naam +kunnen dragen (Zie <span class="sc">Reland</span>, <span class="ex">de +Rel. Moham.</span> p. 217.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41502" href="#xd21e41502src" name="xd21e41502">7</a></span> Men +verhaalt dat de vroedvrouw, die de Hebreeuwsche vrouw verloste, +verschrikt werd door een licht, dat bij <span class= +"sc">Mozes’</span> geboorte tusschen zijne oogen verscheen. Zij +kreeg eene buitengewone gehechtheid voor het kind, en ontdekte het niet +aan de beambten, zoodat zijne moeder hem in haar huis hield en hem drie +maanden voedde, waarna het haar onmogelijk was, hem langer te bewaren, +daar de koning toen bevelen gaf, de opsporingen nauwkeuriger te doen +plaats hebben (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, zie de noten +op <a href="#s20.39">Hoofdstuk XX, vers 39</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41536" href="#xd21e41536src" name="xd21e41536">8</a></span> Deze +plotselinge gehechtheid of bewondering werd in hen veroorzaakt +òf door zijne ongewone schoonheid, òf door licht dat op +zijn voorhoofd scheen, òf omdat, toen zij den korf openden, zij +bevonden, dat hij op zijn duim zoog, die hem van melk voorzag. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41564" href="#xd21e41564src" name="xd21e41564">9</a></span> Zie +<a href="#s20.41">Hoofdstuk XX, vers 41</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41586" href="#xd21e41586src" name="xd21e41586">10</a></span> +Zijnde: Des middags; tegen welken tijd het in die streken de gewoonte +is, dat men een slaapje doet, of, zooals anderen veronderstellen, meer +tegen den avond.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41592" href="#xd21e41592src" name="xd21e41592">11</a></span> +Zijnde de een, een Israëliet, van zijn eigen godsdienst en zijn +eigen volk, en de andere een afgodendienende Egyptenaar.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41598" href="#xd21e41598src" name="xd21e41598">12</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span> neemt aan, dat <span class= +"sc">Mozes</span> den Egyptenaar onrechtvaardig doodde, maar om het te +verontschuldigen, vooronderstelt hij dat hij hem sloeg zonder de +bedoeling te hebben hem te dooden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41633" href="#xd21e41633src" name="xd21e41633">13</a></span> +Sommigen veronderstellen dat deze woorden door den Israëliet +werden gezegd, die omdat <span class="sc">Mozes</span> hem had berispt, +zich verbeeldde, dat hij gekomen was om hem te slaan; en anderen door +den Egyptenaar, die wist of verdenking had, dat <span class= +"sc">Mozes</span> den vorigen dag zijn landgenoot had doen omkomen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41646" href="#xd21e41646src" name="xd21e41646">14</a></span> Deze +persoon, zegt de overlevering, was een Egyptenaar en de zoon van +<span class="sc">Pharaos</span> oom, maar een waar geloovige, die, +wetende dat de koning onderricht was van hetgeen <span class= +"sc">Mozes</span> had bedreven, en bepaald had, dat hij ter dood zou +gebracht worden, hem onmiddellijk daarvan kennis gaf, om zich door de +vlucht te kunnen redden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41691" href="#xd21e41691src" name="xd21e41691">15</a></span> Door +een steen van een bijzonder groot gewicht weg te rollen, die door de +schaapherders op den mond der bron was gelegd, en niet minder dan zeven +(anderen noemen een nog grooter getal) mannen, vereischte om verplaatst +te worden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="ex">Interd.</span> +<span class="sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41718" href="#xd21e41718src" name="xd21e41718">16</a></span> Toen +de vader aan het meisje vroeg, hoe zij <span class="sc">Mozes</span> +die getuigenis kon geven, verhaalde zij hem, dat hij den bovenvermelden +grooten steen zonder eenige hulp had verplaatst, en dat hij haar niet +aangezien, maar zijn hoofd nedergebogen had gehouden, tot hij hare +boodschap had gehoord, en dat hij had verlangd, dat zij achter hem zou +loopen, daar de wind hare kleederen eenigszins in wanorde bracht, +waardoor een gedeelte harer beenen werd ontbloot, (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="ex">Interd.</span> <span class="sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41762" href="#xd21e41762src" name="xd21e41762">17</a></span> +Zijnde den langsten termijn, van tien jaren. De Mahomedanen zeggen, dat +<span class="sc">Mozes</span> van <span class="sc">Shoaib</span> den +staf der profeten ontving (die in een myrtentak uit het paradijs +bestond, en van <span class="sc">Adam</span> tot op hem was gekomen), +ten einde de wilde dieren van zijne schapen af te houden, en dat dit de +staf was, waarmede hij al de wonderen in <span class="ex">Egypte</span> +volvoerde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41784" href="#xd21e41784src" name="xd21e41784">18</a></span> Zie +<a href="#s20.8">Hoofdstuk XX, vers 8</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41811" href="#xd21e41811src" name="xd21e41811">19</a></span> +Letterlijk: uw vleugel: deze uitdrukking zinspeelt op de beweging der +vogelen die hunne vleugels uitslaan om weg te vliegen, wanneer zij +verschrikt zijn, en die weder samenvouwen, al zij zich zeker +achten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41859" href="#xd21e41859src" name="xd21e41859">20</a></span> Zie +<a href="#s26.28">Hoofdstuk XXVI, vers 28</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41868" href="#xd21e41868src" name="xd21e41868">21</a></span> Men +zegt dat <span class="sc">Haman</span>, na de steenen en andere +materialen te hebben gereed gemaakt, niet minder dan vijftig duizend +man, behalve de arbeiders, voor het gebouw gebruikte, dat zij tot zulk +eene reusachtige hoogte optrokken, dat de werkman er niet langer op kon +staan. <span class="sc">Pharao</span> beklom daarop dien toren en wierp +eene speer naar den hemel, die met bloed bevlekt terugviel, waarop hij +godlasterend snoefde, dat hij den God van <span class="sc">Mozes</span> +had gedood. Maar bij zonsondergang zond God den engel <span class= +"sc">Gabriël</span>, die met eene streek van zijn vleugel den +toren omverwierp, waarvan een gedeelte op het leger des konings viel en +een millioen menschen doodde (<span class="sc">Al +Zamakhshari</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41945" href="#xd21e41945src" name="xd21e41945">22</a></span> Dat +is tot de Arabieren; tot welke nog geen profeet gezonden was; ten +minste niet na <span class="sc">Ismaël</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e41966" href="#xd21e41966src" name="xd21e41966">23</a></span> +Zijnde de Pentateuchus en de Koran. Sommige afschriften lezen hier: +twee bedriegers: <span class="sc">Mozes</span> en <span class= +"sc">Mahomet</span>, bedoelende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42001" href="#xd21e42001src" name="xd21e42001">24</a></span> +Omdat zij niet alleen in hunne eigene schriften, maar ook aan den Koran +hebben geloofd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42010" href="#xd21e42010src" name="xd21e42010">25</a></span> Zie +<a href="#s25.64">Hoofdstuk XXV, vers 64</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42028" href="#xd21e42028src" name="xd21e42028">26</a></span> Deze +tegenwerping werd door <span class="sc">al Hareth Ebn Othman Ebn Nawfal +Ebn Abd Menaf</span> gemaakt, die tot <span class="sc">Mahomet</span> +kwam en hem vertelde, dat de Koreïshieten geloofden, dat hij de +waarheid predikte, maar vreesden, dat indien zij de Arabieren tot hunne +vijanden maakten, door hunnen godsdienst te verlaten, zij ook +genoodzaakt zouden zijn <span class="ex">Mekka</span> te verlaten, daar +zij slechts een handvol personen uitmaakten in vergelijking van de +geheele natie (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42043" href="#xd21e42043src" name="xd21e42043">27</a></span> Door +hun het geheiligde grondgebied van <span class="ex">Mekka</span> tot +woonplaats te geven; eene plaats door God beschermd en door den mensch +vereerd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42054" href="#xd21e42054src" name="xd21e42054">28</a></span> Dat +is: voor een dag of slechts eenige uren, terwijl de reizigers zich daar +ophouden, om uit te rusten en zich te verfrisschen, of, zoo als het +oorspronkelijke mede kan beteekenen: <span class="ex">tenzij door +eenige inwoners</span>, daar eenige dier oude steden en woonplaatsen +zeer vervallen en andere schaars bewoond zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42060" href="#xd21e42060src" name="xd21e42060">29</a></span> Daar +niemand werd overgelaten om daarvan na hen te genieten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42086" href="#xd21e42086src" name="xd21e42086">30</a></span> Zie +<a href="#s10.29">Hoofdstuk X, vers 29</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42105" href="#xd21e42105src" name="xd21e42105">31</a></span> +Letterlijk: De rekenschap daarvan zal duister voor hen wezen; want de +verwarring, waaraan zij dan onderhevig zijn, zal hen verstompt en +ongeschikt maken om antwoord te geven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42147" href="#xd21e42147src" name="xd21e42147">32</a></span> +Zijnde de profeet, die aan ieder volk zal zijn gezonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42160" href="#xd21e42160src" name="xd21e42160">33</a></span> De +uitleggers zeggen, dat <span class="sc">Karoen</span> de zoon van +<span class="sc">Yeshar</span> (of <span class="sc">Izhar</span>) was, +de oom van <span class="sc">Mozes</span>, en maken hem tot denzelfden +als den <span class="sc">Korah</span> der schriften. Deze persoon wordt +door hen voorgesteld, als de schoonste der Israëlieten, die hen +zoozeer in rijkdom overtrof, dat de <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e42178" href="#xd21e42178" name= +"xd21e42178">427n</a>]</span>rijkdom overtrof, dat de rijkdommen van +<span class="sc">Karoen</span> tot een spreekwoord werden. De +Mahomedanen verhalen, dat hij een groot paleis bouwde met goud bedekt, +welks deuren van massief goud waren. Zij voegen er bij, dat hij door +zijne reusachtige rijkdommen zoo onbeschaamd werd, dat hij een opstand +tegen <span class="sc">Mozes</span> beraamde. Sommigen beweren echter, +dat de aanleiding zijner weerspannigheid in zijne onwilligheid lag om +aalmoezen te geven, gelijk <span class="sc">Mozes</span> had bevolen. +Eens toen <span class="sc">Mozes</span> tot het volk predikte en, onder +andere wetten welke hij openbaarde, ook zeide, dat overspeligen zouden +worden gesteenigd, vroeg <span class="sc">Karoen</span> hem, wat er zou +gebeuren, indien hij aan dezelfde misdaad werd schuldig bevonden? +<span class="sc">Mozes</span> antwoordde, dat hij dan dezelfde straf +zou ondergaan. Daarop bracht <span class="sc">Karoen</span> eene +ontuchtige vrouw voor den dag, welke hij gehuurd had om te zweren, dat +<span class="sc">Mozes</span> haar had beslapen, waarvan hij hem in het +openbaar beschuldigde. <span class="sc">Mozes</span> bezwoer daarop de +vrouw de waarheid te zeggen, waardoor zij van haar voornemen terugkwam +en beleed, dat zij door <span class="sc">Karoen</span> was omgekocht om +hem valsch te beschuldigen. Daarop deed God aan <span class= +"sc">Mozes</span> weten, die zich bij hem over het gebeurde had +beklaagd, dat hij van de aarde zou vragen wat hem behaagde, en dat die +hem zou gehoorzamen, waarop hij zeide: O aarde! verzwelg hem! De aarde +opende zich nu onmiddellijk onder <span class="sc">Karoen</span> en +zijne bondgenooten, en verzwolg hen met zijn paleis en al zijne +<span class="corr" id="xd21e42218" title= +"Bron: rijddommen">rijkdommen</span> (<span class= +"sc">Abu’lfeda</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>, enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42236" href="#xd21e42236src" name="xd21e42236">34</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk een getal personen van tien +tot veertig. Sommigen beweren, dat deze sleutels zeventig man +vereischten. <span class="sc">Abu’lfeda</span> zegt dat men +veertig muilezels gebruikte, om die te vervoeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42250" href="#xd21e42250src" name="xd21e42250">35</a></span> Deze +plaats komt overeen met +Luc. XVI : 9.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42268" href="#xd21e42268src" name="xd21e42268">36</a></span> Men +zegt, dat hij op een witten muilezel reed, die met gouden tuig was +versierd; dat hij in purper was gekleed, en door vier duizend wel +gewapende en rijk gekleede mannen gevolgd werd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42305" href="#xd21e42305src" name="xd21e42305">37</a></span> +Sommigen zeggen, dat dit vers aan <span class="sc">Mahomet</span> werd +geopenbaard, toen hij op zijne vlucht van <span class="ex">Mekka</span> +naar <span class="ex">Medina</span> te <span class="ex">Johfa</span> +aankwam, ten einde hem gerust te stellen en zijne klachten te +stillen.</p> +</div> +</div> +<div id="s29" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e711">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Twintigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Spin<a class="noteref" id="xd21e42340src" href= +"#xd21e42340" name="xd21e42340src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e42351src" href="#xd21e42351" name= +"xd21e42351src">2</a>.—69 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In den naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s29.1" name="s29.1"></a><span class="versenum">1.</span> A. +L. M.<a class="noteref" id="xd21e42367src" href="#xd21e42367" name= +"xd21e42367src">3</a> Verbeelden zich de menschen, dat het toereikend +voor hen is, te zeggen: Wij gelooven, zonder dat zij beproefd +zijn<a class="noteref" id="xd21e42373src" href="#xd21e42373" name= +"xd21e42373src">4</a>. <span class="versenum">2.</span> Wij beproefden +vroeger degenen, die hun voorafgingen; want God kent zekerlijk hen die +oprecht zijn, en hij zal voorzeker de leugenaars kennen. <span class= +"versenum">3.</span> Denken zij, die kwaad bedrijven, dat zij ons +zullen verhinderen, wraak op hen te nemen? Zij oordeelen slecht. +<span class="versenum">4.</span> Voor hen, die hopen God te ontmoeten, +zal Gods bepaalde tijd zekerlijk komen, en hij hoort en weet alles. +<span class="versenum">5.</span> Wie er naar streeft, den waren +godsdienst voort te planten, streeft naar het voordeel van zijne eigene +ziel; want God heeft geen zijner schepselen noodig. <span class= +"versenum">6.</span> En wat degene betreft, die gelooven en +rechtvaardig handelen, wij zullen hunne slechte daden uitwisschen, en +wij zullen hun eene belooning geven, overeenkomstig de grootste +verdiensten hunner daden. <a id="s29.7" name="s29.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Wij hebben den mensch bevolen, eerbiedig omtrent +zijne ouders te zijn, maar indien zij trachten u over te halen, om +datgene met mij te vereenigen, waarvan gij geene kennis hebt, +gehoorzaam hen niet. Tot mij zult gij terugkeeren, en ik zal u +verklaren wat gij gedaan hebt. <span class="versenum">8.</span> +<span class="corr" id="xd21e42421" title="Bron: Hem">Hen</span>, die +gelooven en rechtvaardig handelen, zullen wij zekerlijk onder de +godvruchtigen het paradijs binnenleiden. <span class= +"versenum">9.</span> Er zijn sommige menschen die zeggen: Wij gelooven +in God; maar als zulk een voor Gods zaak wordt beproefd, schat hij de +vervolging der menschen even smartelijk, als de straf van God. Als u +God eenig voordeel <span class="pagenum">[<a id="pb430" href="#pb430" +name="pb430">430</a>]</span>schenkt, zeggen zij: Waarlijk wij zijn met +u. Weet God dan niet wat in de borst zijner schepselen schuilt? <a id= +"s29.10" name="s29.10"></a><span class="versenum">10.</span> Waarlijk +God kent de ware geloovigen wel en hij kent de huichelaars. +<span class="versenum">11.</span> De ongeloovigen zeggen tot hen die +gelooven: Volg onzen weg, en wij zullen uwe zonden dragen. Zij zullen +echter geenerlei deel hunner zonden dragen; want zij zijn leugenaars. +<span class="versenum">12.</span> Maar zij zullen zekerlijk hunne +eigene lasten dragen, en andere lasten buiten hunne eigene<a class= +"noteref" id="xd21e42444src" href="#xd21e42444" name= +"xd21e42444src">5</a>; en zij zullen op den dag der opstanding nopens +datgene onderzocht worden, wat zij valschelijk hebben uitgedacht. +<a id="s29.13" name="s29.13"></a><span class="versenum">13.</span> Wij +zonden vroeger <span class="sc">Noach</span> tot zijn volk, en hij +bleef duizend jaren min vijftig jaren onder hen<a class="noteref" id= +"xd21e42454src" href="#xd21e42454" name="xd21e42454src">6</a>, en de +zondvloed nam hen weg, omdat zij onrechtvaardig handelden. <span class= +"versenum">14.</span> Maar wij bevrijden hen en degenen, welke met hem +in de ark waren, en wij maakten die<a class="noteref" id= +"xd21e42503src" href="#xd21e42503" name="xd21e42503src">7</a> tot een +teeken voor alle schepselen. <a id="s29.15" name= +"s29.15"></a><span class="versenum">15.</span> Wij zonden ook +<span class="sc">Abraham</span>. Hij zeide tot zijn volk: Dient God en +vreest hem; dat zal beter voor u zijn, indien gij het begrijpt. Gij +aanbidt slechts afgoden naast God en denkt leugens uit. <span class= +"versenum">16.</span> Waarlijk, zij welke gij naast God vereert, zijn +niet in staat u het noodige te geven. Zoekt dus het noodige bij God, +dient hem, en weest dankbaar; tot hem zult gij terugkeeren. +<span class="versenum">17.</span> Indien gij mij van bedrog +beschuldigt, waarlijk vele volkeren vóór u hebben hunne +profeten eveneens van bedrog beschuldigd, maar alleen het openbaar +prediken, is den gezant als plicht opgelegd. <a id="s29.18" name= +"s29.18"></a><span class="versenum">18.</span> Zien zij niet hoe God +alle schepselen voortbrengt en die later doet herleven? Waarlijk dit is +voor God gemakkelijk. <span class="versenum">19.</span> Zeg: Ga over de +aarde en zie hoe hij oorspronkelijk schepselen voortbrengt, daarna zal +God hen door een nieuwe schepping doen herleven; want God is +almachtig<span class="corr" id="xd21e42530" title="Bron: ,">.</span> +<span class="versenum">20.</span> Hij zal straffen naar zijn +welbehagen, en hij zal genade <span class="pagenum">[<a id="pb431" +href="#pb431" name="pb431">431</a>]</span>hen voor dengeen die hem +behaagt. Op den dag des oordeels zult gij voor hem worden gebracht. +<span class="versenum">21.</span> En gij zult zijn bereik niet +ontkomen: noch op aarde, noch in den hemel<a class="noteref" id= +"xd21e42544src" href="#xd21e42544" name="xd21e42544src">8</a>. Nimmer +zult gij eenigen schuts of verdediger buiten God hebben. <span class= +"versenum">22.</span> Wat hen betreft, die niet in Gods teekenen +gelooven, of daaraan, dat zij hem bij de opstanding zullen ontmoeten, +deze zullen aan mijne genade wanhopen, en voor hen is eene pijnlijke +straf gereed gemaakt. <a id="s29.23" name="s29.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> En het antwoord van zijn volk was slechts dat zij +zeiden: Doodt of verbrandt hem. Maar God redde hem van het +vuur<a class="noteref" id="xd21e42559src" href="#xd21e42559" name= +"xd21e42559src">9</a>. Waarlijk, hierin waren teekenen voor hen die +geloofden. <span class="versenum">24.</span> En <span class= +"sc">Abraham</span> zeide: Gij hebt afgoden naast God gekozen, uit +gehechtheid aan dit leven, welke bij u bestaat: maar op den dag der +opstanding zal de een uwer den ander verloochenen, en de een van u zal +den ander vloeken; het hellevuur zal uw verblijf wezen, en er zal +niemand zijn om u te bevrijden. <a id="s29.25" name= +"s29.25"></a><span class="versenum">25.</span> <span class= +"sc">Lot</span> geloofde in hem. En <span class="sc">Abraham</span> +zeide: Waarlijk, ik vlucht van mijn volk naar de plaats welke mijn Heer +mij heeft bevolen; want hij is de Machtige, de Wijze. <span class= +"versenum">26.</span> En wij gaven hem <span class= +"sc">Izaäk</span> en <span class="sc">Jacob</span>, en wij +plaatsten onder zijne nakomelingen het geschenk der profetie en de +schriften; wij gaven hem zijne belooning in deze wereld, en in de +volgende zal hij een der rechtvaardigen wezen. <span class= +"versenum">27.</span> Wij zonden ook <span class="sc">Lot</span>, toen +hij tot zijn volk zeide: Bedrijft gij eene zonde, welke nog geen volk +voor u heeft bedreven? <span class="versenum">28.</span> Nadert gij vol +lusten de mannen; valt gij hen op de groote wegen aan<a class="noteref" +id="xd21e42605src" href="#xd21e42605" name="xd21e42605src">10</a> en +begaat gij zonde in uwe vergaderingen<a class="noteref" id= +"xd21e42612src" href="#xd21e42612" name="xd21e42612src">11</a>? En het +antwoord van zijn volk was geen ander, dan dat zij zeiden: Doe de wraak +Gods op ons nederkomen, indien gij de waarheid spreekt. <span class= +"versenum">29.</span> <span class="sc">Lot</span> zeide: O Heer! +verdedig mij tegen dit bedorven volk. <span class="versenum">30.</span> +En toen onze gezanten met goede tijdingen tot <span class= +"sc">Abraham</span> kwamen<a class="noteref" id="xd21e42630src" href= +"#xd21e42630" name="xd21e42630src">12</a>, zeiden <span class="corr" +id="xd21e42636" title="Bron: zei">zij</span>: Wij zullen zekerlijk de +inwoners van deze stad verdelgen; want hare bewoners zijn zondaren. +<span class="versenum">31.</span> <span class="sc">Abraham</span> +antwoordde: Waarlijk, <span class="sc">Lot</span> woont daar. Zij +hernamen: Wij weten wel wie daarin woont; wij zullen hem en zijn gezin +zekerlijk bevrijden behalve zijne vrouw: zij zal eene van degenen zijn, +die achterblijven. <span class="versenum">32.</span> En toen onze +gezanten tot <span class="sc">Lot</span> kwamen, was hij bedroefd om +hen, en zijn arm was onmachtig om hen te verdedigen<a class="noteref" +id="xd21e42657src" href="#xd21e42657" name="xd21e42657src">13</a>. Maar +zij zeiden: Vrees niet en wees niet treurig; want wij zullen u en uw +gezin bevrijden, behalve uwe vrouw; want zij zal eene wezen van hen, +die achterblijven. <span class="versenum">33.</span> Wij zullen +<span class="pagenum">[<a id="pb432" href="#pb432" name= +"pb432">432</a>]</span>zekerlijk de wraak des hemels over de bewoners +dezer stad brengen, omdat zij zondaren waren <span class= +"versenum">34.</span> En wij hebben daarvan een duidelijk teeken +gelaten<a class="noteref" id="xd21e42671src" href="#xd21e42671" name= +"xd21e42671src">14</a> voor hen die begrijpen willen. <a id="s29.35" +name="s29.35"></a><span class="versenum">35.</span> En tot de bewoners +van <span class="ex">Madian</span> zonden wij hunnen broeder +<span class="sc">Shoaib</span>, en hij zeide tot hen: O mijn volk? +dient God, verwacht den laatsten dag en zondigt niet, door snood op +aarde te handelen. <span class="versenum">36.</span> Maar zij +beschuldigden hem van bedrog, waardoor een storm van den hemel<a class= +"noteref" id="xd21e42689src" href="#xd21e42689" name= +"xd21e42689src">15</a> hen overviel; en des ochtends werden zij in +hunne woningen dood en voorover liggende gevonden. <a id="s29.37" name= +"s29.37"></a><span class="versenum">37.</span> En wij verdelgden ook de +stammen van <span class="sc">Ad</span> en <span class= +"sc">Thamoed</span>; en gij weet wel wat er nog van hunne woningen is +overgebleven. En Satan deed hen hunne werken goed vinden en wendde hen +zijwaarts van den weg der waarheid, hoewel zij doorzicht hadden. <a id= +"s29.38" name="s29.38"></a><span class="versenum">38.</span> Ook +verdelgden wij <span class="sc">Karoen</span>, en <span class= +"sc">Pharao</span> en <span class="sc">Haman</span>. <span class= +"sc">Mozes</span> kwam tot hem met duidelijke wonderen. Zij gedroegen +zich echter onbeschaamd op de aarde; maar zij konden onze wraak niet +ontkomen. <a id="s29.39" name="s29.39"></a><span class= +"versenum">39.</span> Hen allen verdelgden wij in hunne zonden. Tegen +sommigen hunner zonden wij een hevigen wind<a class="noteref" id= +"xd21e42727src" href="#xd21e42727" name="xd21e42727src">16</a>, +sommigen werden door een vreeselijken orkaan van den hemel +verdelgd<a class="noteref" id="xd21e42736src" href="#xd21e42736" name= +"xd21e42736src">17</a>, sommigen deden wij door de aarde +verzwelgen<a class="noteref" id="xd21e42745src" href="#xd21e42745" +name="xd21e42745src">18</a> en sommigen van hen verdronken wij<a class= +"noteref" id="xd21e42751src" href="#xd21e42751" name= +"xd21e42751src">19</a>. Nimmer was God geneigd hen onrechtvaardig te +behandelen, maar zij handelden onrechtvaardig met hunne eigene zielen. +<a id="s29.40" name="s29.40"></a><span class="versenum">40.</span> +Degenen, die andere beschermers naast God nemen, gelijken op de +spinnekop, die zelve zich eene woning vervaardigt: maar het zwakste van +alle huizen is zekerlijk dat van een spinnekop, indien zij dit wisten. +<span class="versenum">41.</span> God kent echter de dingen, welke zij +buiten hem aanroepen, en hij is de <span class="corr" id="xd21e42769" +title="Bron: Magtige">Machtige</span>, de Wijze. <span class= +"versenum">42.</span> Deze vergelijking stellen wij den menschen voor; +maar niemand verstaat die; behalve de denkende. <span class= +"versenum">43.</span> God heeft de hemelen en de aarde in waarheid +geschapen; waarlijk, hierin is een teeken voor de ware geloovigen. +<a id="s29.44" name="s29.44"></a><span class="versenum">44.</span> +Herdenkt wat u van het boek des Korans werd geopenbaard, en weest +standvastig in het gebed; want het gebed behoedt den mensch voor vele +misdaden en voor hetgeen laakbaar is, en de <span class= +"pagenum">[<a id="pb433" href="#pb433" name= +"pb433">433</a>]</span>herdenkingen van God is zeker een der +belangrijkste plichten: God weet wat gij doet. <a id="s29.45" name= +"s29.45"></a><span class="versenum">45.</span> Twist niet met hen die +de schriften hebben ontvangen dan op de zachtste wijze<a class= +"noteref" id="xd21e42792src" href="#xd21e42792" name= +"xd21e42792src">20</a>, behalve met diegene van hen, welke zich slecht +tegenover u gedragen, en zeg: Wij gelooven in de openbaring, welke ons +werd nedergezonden en ook in hetgeen u werd nedergezonden. Onze God en +uw God is één, en hem zijn wij onderworpen. <a id= +"s29.46" name="s29.46"></a><span class="versenum"><span class="corr" +id="xd21e42797" title="Bron: 47">46</span>.</span> Zoo hebben wij u het +boek van den Koran nedergezonden, en zij aan wie wij de vroegere +schriften hebben gegeven, gelooven daarin; en onder deze Arabieren zijn +er ook die daarin gelooven, en niemand verwerpt onze teekenen, behalve +de hardnekkige ongeloovigen. <span class="versenum">47.</span> Gij +kondt geen (goddelijk) boek voor dit lezen, noch kondt gij het met uwe +rechterhand schrijven. Toen zouden de tegensprekers terecht aan den +goddelijken oorsprong daarvan hebben getwijfeld. <span class= +"versenum">48.</span> Maar het geeft duidelijke teekens in de borst +dergenen die verstand hebben ontvangen; want niemand verwerpt onze +teekenen; behalve de onrechtvaardigen. <span class= +"versenum">49.</span> Zij zeggen: Zoolang geen teeken van zijn Heer +wordt nedergezonden, zullen wij niet gelooven. Antwoord: Teekenen zijn +alleen in de macht van God, en ik ben slechts een openbaar prediker. +<a id="s29.50" name="s29.50"></a><span class="versenum">50.</span> Is +het niet toereikend voor hen, dat wij u het boek van den Koran hebben +nedergezonden om hun voorgelezen te worden? Waarlijk, hierin is eene +genade en eene vermaning voor hen die gelooven. <span class= +"versenum">51.</span> Zeg: God is een toereikende getuige tusschen mij +en u. <span class="versenum">52.</span> Hij kent alles wat in den hemel +en op aarde is, en zij die in ijdele afgoden gelooven en God loochenen, +zullen gestraft worden. <span class="versenum">53.</span> Zij zullen +van u eischen, dat gij de straf verhaast, welke zij u tarten op hen te +doen nederkomen<a class="noteref" id="xd21e42831src" href="#xd21e42831" +name="xd21e42831src">21</a>. Indien er echter geen bepaalde tijd voor +hun uitstel ware geweest, zou de straf reeds op hen zijn nedergekomen; +maar zij zal hen zekerlijk plotseling overvallen, en zij zullen het +niet voorzien. <span class="versenum">54.</span> Zij eischen van u, dat +gij spoedig een wraak op hen zult doen nederkomen; maar de hel zal de +ongeloovigen zekerlijk omringen. <span class="versenum">55.</span> Op +een zekeren dag zal hunne straf hen plotseling overvallen; zoowel van +boven hen als van onder hunne voeten zal God hun toeroepen: Proef de +vergelding van hetgeen gij hebt bedreven. <a id="s29.56" name= +"s29.56"></a><span class="versenum">56.</span> O mijne dienaren, die +geloofd hebt; waarlijk, mijne aarde is ruim; dient mij dus<a class= +"noteref" id="xd21e42850src" href="#xd21e42850" name= +"xd21e42850src">22</a>. <a id="s29.57" name="s29.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> Iedere ziel zal den dood ondergaan; daarna zult +gij <span class="pagenum">[<a id="pb434" href="#pb434" name= +"pb434">434</a>]</span>tot ons terug keeren. <span class= +"versenum">58.</span> En wat hen betreft die geloofd en +rechtvaardigheid uitgeoefend zullen hebben, wij zullen hen zekerlijk in +de hoogere gedeelten van het paradijs huisvesten; rivieren zullen onder +hen stroomen, en eeuwig zullen zij daar verblijven. Hoe heerlijk zal de +belooning zijn van hen, die rechtvaardigheid hebben uitgeoefend! +<span class="versenum">59.</span> Die met geduld volharden en hun +vertrouwen in den Heer stellen. <a id="s29.60" name= +"s29.60"></a><span class="versenum">60.</span> Hoe vele dieren zijn er +niet die voor hun voedsel niet zorgen? God is het die hen en u +voorziet, en hij hoort en kent alles. <span class="versenum">61.</span> +Waarlijk, indien gij de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> +vraagt: Wie heeft de hemelen en de aarde geschapen, en de zon en de +maan gedwongen hunnen loop te volgen? zullen zij antwoorden: God. +Waarom liegen zij dan in de erkenning van andere goden? <span class= +"versenum">62.</span> God voorziet diegenen zijner dienaren met +overvloed welke hem behagen, en is karig omtrent hen indien het hem +behaagt; want God is alwetend<a class="noteref" id="xd21e42895src" +href="#xd21e42895" name="xd21e42895src">23</a>. <span class= +"versenum">63.</span> Waarlijk, indien gij hun vraagt: Wie zendt den +regen van den hemel en verkwikt daardoor de aarde, nadat die reeds dood +was? zullen zij antwoorden: God. Zeg: God zij geloofd! Maar het +grootste deel hunner begrijpen niet. <span class="versenum">64.</span> +Het tegenwoordige leven is slechts een tijdverdrijf en een spel; maar +het toekomstige verblijf in het paradijs is het werkelijke leven. +Indien zij dit wisten, zouden zij het eerste niet boven het laatste +verkiezen<span class="corr" id="xd21e42907" title= +"Niet in bron">.</span> <a id="s29.65" name="s29.65"></a><span class= +"versenum">65.</span> Als zij in een schip zeilen, roepen zij God aan, +en belijden hem oprechtelijk den waren godsdienst; maar als hij hen +veilig aan land brengt, keeren zij tot hunnen afgodendienst terug; +<span class="versenum">66.</span> Om zich ondankbaar te betoonen voor +datgene wat wij hun hebben geschonken, en opdat zij de vermaken van dit +leven zouden mogen genieten; maar hierna zullen zij de ontknooping +kennen. <span class="versenum">67.</span> Zien zij niet dat wij het +grondgebied van <span class="ex">Mekka</span> tot eene onschendbare en +zekere wijkplaats hebben gemaakt, terwijl de menschen in den omtrek +worden geplunderd? Gelooven zij daarom in datgene wat ijdel is, en +erkennen niet Gods goedheid? <span class="versenum">68.</span> Maar wie +is onrechtvaardiger dan hij die eene logen tegen God uitdenkt, of de +waarheid loochent, nadat die tot hem is gekomen? Is de hel niet het +verblijf voor de ongeloovigen? <span class="versenum">69.</span> Wie +zijne uiterste pogingen aanwendt om onzen waren godsdienst voort te +planten, dien zullen wij op onze wegen leiden; want God is met den +rechtvaardige. <span class="pagenum">[<a id="pb435" href="#pb435" name= +"pb435">435</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42340" href="#xd21e42340src" name="xd21e42340">1</a></span> In +<a href="#s29.40">vers 40</a> wordt van dit insect melding gemaakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42351" href="#xd21e42351src" name="xd21e42351">2</a></span> +Sommigen beweren, dat de verzen 1–10 te <span class= +"ex">Medina</span> werden geopenbaard en het overige gedeelte van het +Hoofdstuk te <span class="ex">Mekka</span>; anderen weder gelooven het +tegenovergestelde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42367" href="#xd21e42367src" name="xd21e42367">3</a></span> Zie +<a href="#s2.1">Hoofdstuk II, vers 1</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42373" href="#xd21e42373src" name="xd21e42373">4</a></span> Deze +plaats gispt het ongeduld van sommige der volgelingen van den profeet, +veroorzaakt door de ongemakken, welke zij doorstonden in de verdediging +van hunnen godsdienst en de verliezen die zij van de ongeloovigen +leden, door hun aan te toonen, dat zulke rampen noodzakelijk waren om +den oprechten persoon van den huichelaar, den standvastige van den +twijfelende te onderscheiden. Sommigen veronderstellen, dat deze plaats +werd veroorzaakt door den dood van <span class="sc">Mahja</span>, den +slaaf van <span class="sc">Omar</span>, welke in den slag van +<span class="ex">Bedr</span> door een pijl gedood, en door zijne vrouw +en nabestaanden diep <span class="corr" id="xd21e42384" title= +"Bron: betreuwd">betreurd</span> werd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42444" href="#xd21e42444src" name="xd21e42444">5</a></span> +Zijnde: de schuld aan de verleiding van anderen, die gevoegd zal worden +bij de schuld hunner eigene weerspannigheid, zonder de schuld dergenen +te verminderen, die door hen zijn verleid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42454" href="#xd21e42454src" name="xd21e42454">6</a></span> Dit +is waar, indien men het geheele leven van <span class="sc">Noach</span> +rekent; en volgens het beweren van <span class= +"sc">Abu’lfeda</span>, werd hij in zijn <span class="corr" id= +"xd21e42462" title= +"Bron: tweehondervijftigste">tweehonderdvijftigste</span> jaar gezonden +om te prediken en leefde hij in het geheel negenhonderdvijftig jaren: +de tekst schijnt echter alleen te spreken van de jaren, welke hij +doorbracht met vóór den zondvloed te prediken, daar de +uitleggers veronderstellen, dat hij veel langer heeft geleefd. Sommigen +zeggen, dat de geheele lengte van zijn leven duizend en vijftig jaren +was; dat hem op veertigjarigen ouderdom zijne zending werd opgedragen, +en dat hij zestig jaren na den zondvloed leefde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Zamakshari</span>). Anderen +geven verschillende getallen op, en één vooral beweert, +dat <span class="sc">Noach</span> bijna zestienhonderd jaren leefde +(<span class="sc">Caab</span>, op <span class="sc">Yahya</span>). +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt, dat deze omstandigheid +werd vermeld, om <span class="sc">Mahomet</span> te verzekeren dat God, +die <span class="sc">Noach</span> zoovele jaren tegen weerspannigheid +en de aanslagen der antidiluviaansche ongeloovigen had ondersteund, +niet zou nalaten, hem tegen alle pogingen van de afgodendienende +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> en hunne partijgangers te +verdedigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42503" href="#xd21e42503src" name="xd21e42503">7</a></span> De +ark.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42544" href="#xd21e42544src" name="xd21e42544">8</a></span> Zie +Psalm +CXXXIX : 7, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42559" href="#xd21e42559src" name="xd21e42559">9</a></span> Zie +<a href="#s21.71">Hoofdstuk XXI, vers 71</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42605" href="#xd21e42605src" name="xd21e42605">10</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat de bewoners van <span class= +"ex">Sodom</span> de voorbijgangers plunderden en doodden; anderen dat +zij hunne lichamen misbruikten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42612" href="#xd21e42612src" name="xd21e42612">11</a></span> Daar +hunne bijeenkomsten tooneelen van onkuischheid en ongebondenheid +waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42630" href="#xd21e42630src" name="xd21e42630">12</a></span> Zie +<a href="#s11.72">Hoofdstuk XI, vers 72</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42657" href="#xd21e42657src" name="xd21e42657">13</a></span> Zie +ibid, vers 77.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42671" href="#xd21e42671src" name="xd21e42671">14</a></span> +Zijnde het verhaal harer vernietiging, door de gewone overlevering +gemeld, of wel hare bouwvallen, of andere sporen van dit vonnis. Er +wordt beweerd, dat verscheidene der steenen die op deze steden uit den +hemel nedervielen, nog te zien zijn, en dat de grond waar zij stonden, +verbrand en zwartachtig schijnt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42689" href="#xd21e42689src" name="xd21e42689">15</a></span> Zie +<a href="#s7.89">Hoofdstuk VII, vers 89</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42727" href="#xd21e42727src" name="xd21e42727">16</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk een wind, die het zand en de +kleine steentjes voor zich uitdrijft, en waarmede de storm, of de +regenbui van steenen, schijnt te worden bedoeld, die <span class= +"ex">Sodom</span> en <span class="ex">Gomorrah</span> vernielde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42736" href="#xd21e42736src" name="xd21e42736">17</a></span> +Hetgeen het einde van <span class="sc">Ad</span> en <span class= +"sc">Thamoed</span> was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42745" href="#xd21e42745src" name="xd21e42745">18</a></span> +Zooals met <span class="sc">Karoen</span> geschiedde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42751" href="#xd21e42751src" name="xd21e42751">19</a></span> +Zooals de ongeloovigen ten tijde van <span class="sc">Noach</span> en +<span class="sc">Pharao</span> met zijn leger.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42792" href="#xd21e42792src" name="xd21e42792">20</a></span> +Zijnde: zonder hevige taal en drift. Dit vers wordt algemeen +verondersteld, door dat van het zwaard te zijn afgeschaft; maar +sommigen denken, dat het alleen betrekking heeft op degenen, die met de +Moslems in bondgenootschap zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42831" href="#xd21e42831src" name="xd21e42831">21</a></span> Zie +<a href="#s6.57">Hoofdstuk VI, vers 57</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42850" href="#xd21e42850src" name="xd21e42850">22</a></span> Dat +is: Indien gij mij niet in de eene stad of op de eene plaats kunt +aanbidden, vlucht dan naar eene andere, waar gij den waren godsdienst +in zekerheid kunt belijden; want de aarde is ruim genoeg, en gij zult +gemakkelijk toevluchtsoorden vinden. Men zegt dat <span class= +"sc">Mahomet</span> heeft verklaard, <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e42855" href="#xd21e42855" name="xd21e42855">434n</a>]</span>dat, +wie om de zaak van den godsdienst vlucht al zij het ook, dat hij +ééne span aflegt, het paradijs verdient, en de makker van +<span class="sc">Abraham</span> en de zijnen zal wezen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42895" href="#xd21e42895src" name="xd21e42895">23</a></span> En +weet dus wie een goed en wie een slecht gebruik zijner rijkdommen zal +maken.</p> +</div> +</div> +<div id="s30" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e721">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Grieken<a class="noteref" id="xd21e42941src" href= +"#xd21e42941" name="xd21e42941src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.<a class= +"noteref" id="xd21e42956src" href="#xd21e42956" name= +"xd21e42956src">2</a><span class="corr" id="xd21e42961" title= +"Bron: ,">.</span>—60 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s30.1" name="s30.1"></a><span class="versenum">1.</span> A. +L. M.<a class="noteref" id="xd21e42971src" href="#xd21e42971" name= +"xd21e42971src">3</a>. De Grieken zijn door de Perzen +overwonnen<a class="noteref" id="xd21e42977src" href="#xd21e42977" +name="xd21e42977src">4</a> in een zeer nabij gelegen gedeelte van het +<span class="pagenum">[<a id="pb436" href="#pb436" name= +"pb436">436</a>]</span>land; maar na hunne nederlaag zullen zij de +andere op hunne beurt<a class="noteref" id="xd21e43117src" href= +"#xd21e43117" name="xd21e43117src">5</a>. <a id="s30.2" name= +"s30.2"></a><span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e43167" +title="Bron: 3">2</span>.</span> Binnen eenige jaren overwinnen. Aan +God behoort de beschikking hierover, zoowel voor hetgeen voorbij is, +als voor hetgeen komen zal. <span class="corr" id="xd21e43172" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">3.</span></span> Op dien dag +zullen de geloovigen zich verblijden <span class="pagenum">[<a id= +"pb437" href="#pb437" name="pb437">437</a>]</span><span class= +"versenum">4.</span> In het voordeel door God verleend; want hij +verleent goeden uitslag aan degene die hem behaagt, en hij is de +Machtige, de Barmhartige. <span class="versenum">5.</span> Dit is de +belofte van God: God zal niet in tegenspraak met zijne belofte +handelen; maar het grootste deel der menschen kennen Gods +waarachtigheid niet. <span class="versenum">6.</span> Zij kennen het +uiterlijke aanzien van het tegenwoordige leven; maar zij zijn zorgeloos +nopens het volgende leven. <span class="versenum">7.</span> Overdenken +zij niet bij zich zelven, dat God de hemelen en de aarde, en ook alles +wat daartusschen is, niet anders dan in waarheid heeft geschapen en +voor hen een bepaald tijdvak aangewezen heeft? Waarlijk een groot +aantal der menschen verwerpen het geloof aan hunne toekomstige +ontmoeting van den Heer bij de opstanding. <span class= +"versenum">8.</span> Gaan zij niet over de aarde, en zien zij niet wat +het einde was van degenen die hen voorafgingen? Deze overtroffen de +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> in kracht, braken de aarde +open<a class="noteref" id="xd21e43203src" href="#xd21e43203" name= +"xd21e43203src">6</a> en woonden daar in grooteren overvloed en +voorspoed dan zij; en hunne gezanten kwamen met duidelijke wonderen tot +hen, en God was niet geneigd, hen onrechtvaardig te behandelen; maar +zij mishandelden hunne eigene zielen door hun hardnekkig ongeloof. +<span class="versenum">9.</span> En het einde van hen, die snood +gehandeld hadden, was slecht, omdat zij Gods teekens van valschheid +beschuldigden en bespotten. <span class="versenum">10.</span> God +brengt schepselen voort en doet die daarna tot hem terugkomen. Tot hem +zult gij wederkeeren. <span class="versenum">11.</span> En op den dag +waarop het uur zal komen, zullen de zondaren stom van wanhoop worden. +<span class="versenum">12.</span> Zij zullen geene tusschenpersonen +hebben onder de afgoden welke zij met God vereenigen. En zij zullen de +valsche goden verloochenen, welke zij met hem vereenigen. <span class= +"versenum">13.</span> Op den dag waarop het uur zal komen, zullen de +ware geloovigen en de ongeloovigen gescheiden zijn. <span class= +"versenum">14.</span> En zij die geloofd en rechtvaardigheid +uitgeoefend zullen hebben, zullen zich vermeien in een schoonen +bloemgaard. <span class="versenum">15.</span> Maar wat hen betreft, die +niet geloofd en onze teekens en de ontmoeting in het volgende leven +verworpen zullen hebben, zij zullen aan de straf worden overgeleverd. +<span class="versenum">16.</span> Verheerlijkt dus God als de avond u +overvalt, en als gij des ochtends opstaat. <a id="s30.17" name= +"s30.17"></a><span class="versenum">17.</span> Hij zij geloofd in den +hemel en op aarde, en bij zonsondergang en als gij des middags rust. +<a id="s30.18" name="s30.18"></a><span class="versenum">18.</span> Hij +brengt het levende uit het doode voort, en hij brengt het doode uit het +levende voort<a class="noteref" id="xd21e43249src" href="#xd21e43249" +name="xd21e43249src">7</a>, en hij verkwikt de aarde, nadat die dood +was. Evenzoo zult gij uit uwe graven worden voortgebracht. <span class= +"versenum">19.</span> Een zijner teekenen is, dat hij u van stof heeft +geschapen; en, onthoudt het, gij zijt menschen geworden die over de +oppervlakte der aarde zijn verspreid. <a id="s30.20" name= +"s30.20"></a><span class="versenum">20.</span> En een ander zijner +teekenen is, dat hij u vrouwen uit u zelven heeft geschapen, opdat gij +met haar zoudt samenwonen, en hij heeft liefde en teederheid tusschen u +geplaatst. Waarlijk, hierin zijn <span class="pagenum">[<a id="pb438" +href="#pb438" name="pb438">438</a>]</span>teekenen voor hen die +begrijpen. <span class="versenum">21.</span> Tot zijne teekenen +behooren ook de schepping van de hemelen en de aarde, en de +verscheidenheid uwer talen en uwe gelaatskleur. Waarlijk, hierin zijn +teekenen voor menschen van verstand. <span class="versenum">22.</span> +En tot zijne teekenen behooren uw slaap bij nacht en bij dag, en uwe +pogingen om u van zijn overvloed te voorzien; waarlijk, hierin zijn +teekens voor hen die luisteren. <span class="versenum">23.</span> Onder +zijne teekens behoort ook, dat hij u den bliksem toont om schrik te +verwekken, en hoop op regen te geven, en dat hij water uit den hemel +nederzendt en daardoor de aarde verkwikt, nadat die stervende was. +Waarlijk, hierin zijn teekenen voor hen die begrijpen. <span class= +"versenum">24.</span> En onder zijne teekenen is er een; namelijk dat +de aarde en de hemel op zijn bevel stil staan. Als hij u hierna uit de +ingewanden der aarde zal oproepen, zult gij daaruit voortkomen. +<span class="versenum">25.</span> Aan hem zijn allen onderworpen die +zich in de hemelen en op aarde bevinden; allen zijn hem gehoorzaam. +<span class="versenum">26.</span> Hij is het die oorspronkelijk een +schepsel voortbrengt en daarna weder tot hem terugvoert, en dit is hem +zeer gemakkelijk. Hij eischt terecht de meest verheven vergelijking in +den hemel en op de aarde<a class="noteref" id="xd21e43291src" href= +"#xd21e43291" name="xd21e43291src">8</a>, en hij is de Machtige, de +Wijze. <a id="s30.27" name="s30.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> Hij stelt u vergelijkingen voor, aan u zelven +ontleend. Hebt gij onder de slaven, welke door uwe rechterhand worden +bezeten, een deelgenoot in het vermogen dat wij u hebben geschonken, +zoodat gij daarvan gelijke bezitters met hen wordt, of dat gij hen +vreest, zoo als gij elkander vreest<a class="noteref" id= +"xd21e43299src" href="#xd21e43299" name="xd21e43299src">9</a>? Zoo +leggen wij onze teekens duidelijk uit, voor hen die begrijpen. +<span class="versenum">28.</span> Maar zij die onrechtvaardig handelen, +door anderen naast God te plaatsen, volgen hunne eigene lusten zonder +kennis; en wie zal degenen richten, welke God doet dwalen? Zij zullen +niemand hebben om hem te helpen. <a id="s30.29" name= +"s30.29"></a><span class="versenum">29.</span> Weest dus godvruchtig en +wendt uw aangezicht naar den waren godsdienst; de instelling van God, +die den mensch heeft geschapen om haar te omhelzen. Er is geene +verandering in hetgeen God heeft geschapen<a class="noteref" id= +"xd21e43313src" href="#xd21e43313" name="xd21e43313src">10</a>. Dit is +de ware godsdienst; maar het grootste deel der menschen weet het niet. +<span class="versenum">30.</span> Weest tot hem gewend en vreest hem; +zijt standvastig in het gebed, en dient geene afgoden. <span class= +"versenum">31.</span> Van hen die eene scheuring in hunnen godsdienst +hebben gemaakt, en in verschillende secten zijn verdeeld, verblijdt +iedere secte zich in hare eigen meening. <span class= +"versenum">32.</span> Als tegenspoed hen treft, roepen zij hunnen Heer +aan, zich tot hem wendende; daarna als hij hun van zijne genade heeft +doen proeven, vereenigt een deel van hen andere godheden met hunnen +Heer. <span class="versenum">33.</span> Om zich ondankbaar <span class= +"pagenum">[<a id="pb439" href="#pb439" name="pb439">439</a>]</span>te +betoonen voor de gunsten, welke wij hun hebben geschonken. Verblijdt u +dus in de ijdele vermaken dezer wereld; maar hierna zult gij de +gevolgen kennen. <a id="s30.34" name="s30.34"></a><span class= +"versenum">34.</span> Hebben wij hun eenig gezag nedergezonden, dat van +de valsche goden spreekt; welke zij met hem vereenigen<a class= +"noteref" id="xd21e43340src" href="#xd21e43340" name= +"xd21e43340src">11</a>? <a id="s30.35" name="s30.35"></a><span class= +"versenum">35.</span> Als wij de menschen de weldaden der genade doen +smaken, verblijden zij zich daarin; doch indien hun kwaad overkomt, om +hetgeen hunne handen te voren hebben bedreven, wanhopen zij<a class= +"noteref" id="xd21e43347src" href="#xd21e43347" name= +"xd21e43347src">12</a>. <span class="versenum">36.</span> Zien zij niet +dat God een overvloedigen voorraad schenkt aan degenen die hem behagen +en spaarzaam is naar zijn wil? <span class="versenum">37.</span> Geef +hem, die met u verwant is, datgene wat gij hem in billijkheid verplicht +zijt, en ook aan den arme en den vreemdeling; dit is beter voor hen die +Gods aangezicht zoeken, en zij zullen voorspoed genieten. <a id= +"s30.38" name="s30.38"></a><span class="versenum">38.</span> Wat gij in +woeker zult geven<a class="noteref" id="xd21e43363src" href= +"#xd21e43363" name="xd21e43363src">13</a>, om het uwe met der menschen +bezittingen te vergrooten, zal niet vergroot worden, dan door Gods +zegen; maar wat gij aan aalmoezen geeft voor Gods zaak, daarvoor zult +gij eene tweevoudige belooning ontvangen. <span class= +"versenum">39.</span> God is het die u geschapen en van voedsel +voorzien heeft; daarna zal hij u doen sterven, en daarna zal hij u ten +leven opwekken. Is er een uwer valsche goden, die in staat is het +minste dezer dingen te doen? Geloofd zij hij en verre zij het van hem, +wat zij met hem vereenigen. <span class="versenum">40.</span> +Verderf<a class="noteref" id="xd21e43375src" href="#xd21e43375" name= +"xd21e43375src">14</a> is te land en ter zee verschenen, om de misdaden +door menschenhanden bedreven; ten einde zij daardoor een deel der +vruchten zouden proeven van hetgeen zij hebben gewrocht, opdat zij +misschien van hunne slechte wegen zouden mogen terugkeeren. +<span class="versenum">41.</span> Zeg: Ga over de aarde en zie wat het +einde was van hen die voor u waren: het grootste deel hunner waren +afgodendienaars. <span class="versenum">42.</span> Wend dus uw +aangezicht naar den rechten godsdienst, alvorens de dag kome, dien +niemand van God kan verwijderen. Op dien dag zullen zij in twee groepen +worden gescheiden. <span class="versenum">43.</span> Die een +ongeloovige mocht zijn geweest, zal de lasten van zijn ongeloof dragen, +en die gedaan zullen hebben, wat recht is, zullen zich rustplaatsen in +het paradijs spreiden; <span class="versenum">44.</span> Opdat hij van +zijne overvloedige milddadigheid degenen mogen beloonen, die geloofd en +rechtvaardig gehandeld zullen hebben; want hij bemint de ongeloovigen +niet. <span class="versenum">45.</span> Onder zijne teekenen is er een: +dat hij de winden zendt, welkome tijding dragende van regen, opdat hij +u van zijne genade zou mogen <span class="pagenum">[<a id="pb440" href= +"#pb440" name="pb440">440</a>]</span>doen proeven en opdat de schepen +op zijn bevel mogen zeilen, en gij dankbaar wezen zoudt. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e43404" title= +"Bron: 36">46</span>.</span> Vóór u zonden wij gezanten +onder die verschillende volkeren; zij kwamen met duidelijke bewijzen +tot hen en wij namen wraak op degenen die zondig handelden. Het was +onze plicht de ware geloovigen te ondersteunen. <a id="s30.47" name= +"s30.47"></a><span class="versenum">47.</span> Het is God die de winden +zendt, en de wolken doet oprijzen, deze naar zijn welbehagen in den +hemel uitspreidt en naderhand verdrijft; en gij kunt den regen uit haar +midden zien voortkomen, en als hij dien op degenen zijner dienaren +uitgiet welke hem behagen, worden zij met vreugde vervuld. <span class= +"versenum">48.</span> Hoewel zij, voor hij hun werd nedergezonden en +vóór dien troost, wanhopig waren. <a id="s30.49" name= +"s30.49"></a><span class="versenum">49.</span> Beschouw daarom de +sporen van Gods genade hoe hij de aarde verkwikt na haren kwijnenden +staat. Waarlijk, hij zal de dooden doen opstaan; want hij is almachtig. +<span class="versenum">50.</span> Indien wij een verzengenden wind +zonden, en zij zouden hun koren zien geel worden en verbranden, zouden +zij zeker ondankbaar worden, in weerwil onzer vroegere gunsten. +<span class="versenum">51.</span> Gij kunt de dooden niet doen hooren, +noch kunt de dooven uwen kreet doen vernemen, als zij zich verwijderen +en u hunne ruggen toewenden. <span class="versenum">52.</span> Ook kunt +gij den blinde niet uit zijne dwaling leiden. Gij zult niemand hoorend +maken, behalve hen die in onze teekenen gelooven; want deze zijn ons +onderworpen. <span class="versenum">53.</span> Het is God die u vol +zwakheid heeft geschapen, en u, na de zwakte, kracht heeft gegeven: +maar na de kracht zal hij u wederom tot zwakte terugbrengen en tot +grijze haren. Hij schept wat hem behaagt, en hij is de Wijze, de +Machtige. <span class="versenum">54.</span> Op den dag waarop het +laatste uur zal komen, zullen de zondaren willen zweren. <span class= +"versenum">55.</span> Dat zij niet langer dan een uur zijn +gebleven<a class="noteref" id="xd21e43446src" href="#xd21e43446" name= +"xd21e43446src">15</a>. Op dezelfde wijze spraken zij gedurende hunnen +leeftijd leugens uit. <a id="s30.56" name="s30.56"></a><span class= +"versenum">56.</span> Maar zij aan wie kennis en geloof werd +geschonken, zullen zeggen: Gij zijt gebleven, overeenkomstig Gods +boek<a class="noteref" id="xd21e43457src" href="#xd21e43457" name= +"xd21e43457src">16</a>, tot den dag der opstanding; maar gij wist het +niet. <span class="versenum">57.</span>Op dien dag zal hunne +verontschuldiging degenen niet helpen, die onrechtvaardig hebben +gehandeld; ook zullen zij niet meer worden uitgenoodigd, zich bij God +aangenaam te maken. <span class="versenum">58.</span> En thans hebben +wij den mensch in dezen Koran vergelijkingen van allerlei aard +voorgesteld; maar indien gij de ongeloovigen een vers daarvan brengt, +zullen zij zekerlijk zeggen; Gij zijt slechts verkondigers van ijdele +leugens. <a id="s30.59" name="s30.59"></a><span class= +"versenum">59.</span> Zoo heeft God de harten dichtgezegeld van hen die +niet gelooven. <span class="versenum">60.</span> Maar gij, <span class= +"pagenum">[<a id="pb441" href="#pb441" name="pb441">441</a>]</span>o +<span class="sc">Mahomet</span>, volhard met standvastigheid; want God +is waar, en laten niet zij u tot wankelen brengen, die geene zekere +kennis bezitten.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42941" href="#xd21e42941src" name="xd21e42941">1</a></span> Het +oorspronkelijke woord is <span class="ex">al Rum</span>, waarmede hier +de latere Grieken, of de onderdanen van het <span class="corr" id= +"xd21e42946" title= +"Bron: Konstantinopoolsche">Konstantinopelsche</span> rijk worden +bedoeld. De Arabieren geven echter denzelfden naam aan de Romeinen en +andere Europeanen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42956" href="#xd21e42956src" name="xd21e42956">2</a></span> +Sommigen zonderen hiervan <a href="#s30.17">vers 17</a> uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42971" href="#xd21e42971src" name="xd21e42971">3</a></span> Zie +<a href="#s2.1">Hoofdstuk II, vers 1</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e42977" href="#xd21e42977src" name="xd21e42977">4</a></span> De +vervulling van de profetie vervat in deze plaats, die bij de +Mahomedanen zeer beroemd is, wordt door hunne godgeleerden beschouwd +als een overtuigend bewijs, dat de Koran werkelijk van den hemel +nederkwam. Het zal daarom dan ook niet ondienstig zijn hierbij langer +dan gewoonlijk stil te staan. Deze plaats wordt gezegd geopenbaard te +zijn bij gelegenheid eener groote overwinning, door de Perzen op de +Grieken behaald. Toen het bericht daarvan te <span class= +"ex">Mekka</span> aankwam werden de ongeloovigen uitermate overmoedig, +en begonnen <span class="sc">Mahomet</span> en zijne volgelingen te +mishandelen, zich verbeeldende, dat dit voordeel, behaald door de +Perzen, die, gelijk zij zelven, afgodendienaars waren, en verondersteld +werden geene schriften te bezitten, op de Christenen, die, evengoed als +<span class="sc">Mahomet</span> beweerden één God te +aanbidden en goddelijke schriften te bezitten, een begin was van hunne +eigene, toekomstige overwinningen op den profeet en zijne volgelingen. +Om deze ijdele hoop te keer te gaan, wordt hier in den tekst voorzegd, +dat, hoe onwaarschijnlijk het ook moge zijn, de kans in eenige jaren +zou verkeeren en de overwonnen Grieken op wonderdadige wijze over de +Perzen zouden zegepralen. Dat deze profetie juist vervuld werd, +vergeten de uitleggers niet te doen opmerken; doch zij komen niet +geheel overeen in de verhalen welke zij van hare vervulling geven, daar +het aantal jaren tusschen de twee voorvallen niet juist is uitgemaakt. +Sommigen plaatsen de overwinning, door de Perzen behaald in het vijfde +jaar voor de Hedjira, en hunne nederlaag door de Grieken in het tweede +jaar daarna, toen de slag van <span class="ex">Bedr</span> plaats had +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, enz.) Anderen plaatsen het +eerste wapenfeit in het derde of vierde jaar voor de hedjira en het +laatste in het einde van het zesde of in het begin van het zevende jaar +daarna, toen de expeditie naar <span class="ex">al +Hodaïbiïah</span> werd ondernomen <span class="corr" id= +"xd21e42998" title="Niet in bron">(</span><span class="sc">Al +Zamakhshari</span>, <span class="sc">Al Beidâwi</span>.) Het +tijdstip van de overwinning door de Grieken behaald, in het +eerstgenoemde dezer verhalen opgegeven, is in tegenspraak met eene +geschiedenis, welke door de uitleggers wordt verhaald van eene +weddenschap door <span class="sc">Aboe Bekr</span> met <span class= +"sc">Obba Ebn Khalf</span> aangegaan, die zijne voorspelling +bespottelijk maakte. <span class="sc">Aboe</span> <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e43016" href="#xd21e43016" name= +"xd21e43016">436n</a>]</span><span class="sc">Bekr</span> verwedde +eerst tien jonge kameelen, dat de Perzen binnen drie jaren eene +nederlaag zouden lijden. Toen hij nu <span class="sc">Mahomet</span> +verhaalde wat hij had gedaan, zeide de profeet hem, dat het woord +<span class="ex">bed</span>, waarvan in deze plaats wordt gebruik +gemaakt, geen bepaald getal jaren beteekent, maar een zeker getal van +drie tot negen (eenigen veronderstellen dat het tiende jaar mede +daaronder is begrepen), en ried hem dus aan, den tijd te verlengen, en +de weddenschap grooter te maken, hetgeen hij dientengevolge aan +<span class="sc">Obba</span> voorstelde. Zij besloten daarop, dat de +bepaalde tijd negen jaren en de inzet der weddenschap honderd kameelen +zou wezen. Alvorens deze tijd was verloopen, stierf <span class= +"sc">Obba</span> aan eene wonde, welke hij te <span class= +"ex">Ohod</span> had ontvangen, in het derde jaar der hedjira (Zie +<a href="#s26.29">Hoofdstuk XXVI, vers 29</a>, in de noot). Maar toen +de gebeurtenissen daarna toonden, dat <span class="sc">Aboe Bekr</span> +had gewonnen, ontving hij de kameelen van de erfgenamen van +<span class="sc">Obba</span> en bracht die in zegepraal naar +<span class="sc">Mahomet</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span><span class="corr" id="xd21e43051" title= +"Niet in bron">,</span> <span class="sc">Jallalo’ddin</span> +enz.). De geschiedenis leert ons dat de overwinningen van <span class= +"sc">Khosroe</span> <span class="ex">Parvis, of den Edelmoedigen</span> +(590–628) koning van <span class="ex">Perzië</span>, die een +vreeselijken oorlog tegen het Grieksche rijk onderhield, om den dood +van <span class="sc">Maurits</span>, zijn schoonvader te wreken, die +door <span class="sc">Phocas</span> was gedood, zeer groot waren en +elkander in eene onafgebroken reeks van tweeëntwintig jaren +opvolgden. Vooral in het jaar 615 na <span class="sc">Christus</span>, +tegen het begin van het zesde jaar voor de hedjira, maakten de Perzen, +die in het voorafgaande jaar <span class="ex">Syrië</span> hadden +verwonnen, zich meester van <span class="ex">Palestina</span> en namen +<span class="ex">Jeruzalem</span> in. Dit schijnt het groote voordeel +te zijn op de Grieken behaald, als het best overeenkomende met de +uitdrukkingen hier gebruikt, en het meeste geschikt, de Arabieren door +de nabijheid van het tooneel des voorvals te verontrusten. Op dien tijd +was er bovendien zoo weinig waarschijnlijkheid, dat de Grieken in staat +zouden wezen, hunne verliezen te herwinnen, en veel minder de Perzen +nadeel toe te brengen, dat de wapenen der laatstgenoemden nog meer en +aanzienlijker vorderingen maakten, en zij eindelijk zelfs het beleg +voor <span class="ex">Konstantinopel</span> sloegen. Maar in het jaar +625 waarin het vierde jaar van de hedjira begon, omstreeks tien jaren +na de inneming van <span class="ex">Jeruzalem</span> behaalden de +Grieken, toen dit het allerminst werd verwacht, eene belangrijke +overwinning op de Perzen en dwongen hen, niet alleen het grondgebied +des rijks te verlaten, door den krijg in hun eigen vaderland over te +brengen, maar dreven hen tot het uiterste punt en plunderden de groote +stad <span class="ex">al Madayen</span>. <span class= +"sc">Heraclius</span> mocht zich van toen af in eene aanhoudende reeks +van voordeelen verblijden, tot de aftreding en den dood van +<span class="sc">Kosroe</span>. Overigens verwijzen wij naar de +historieschrijvers en chronologen. (Zie <span class= +"sc">Asseman</span>, <span class="ex">Bibl. Orient. t. 3 part 1</span>, +p. 411 enz. en <span class="sc">Boulainy</span>. <span class="ex">Vie +de Moham</span>, p. 333, enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43117" href="#xd21e43117src" name="xd21e43117">5</a></span> +Sommige uitleggers veronderstellen, dat het hier bedoelde land, +<span class="ex">Arabië</span> of wel dat der Grieken is, en +plaatsen het tooneel van dit voorval op de grenzen van <span class= +"ex">Arabië</span> en <span class="ex">Syrië</span>, nabij +<span class="ex">Bostra</span> en <span class="ex">Adhradt</span> +<span class="corr" id="xd21e43135" title= +"Niet in bron">(</span><span class="sc">Yahya</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>). Anderen gelooven dat hier het land van +<span class="ex">Perzië</span> wordt bedoeld, en plaatsen het +voorval in <span class="ex"><span class="corr" id="xd21e43147" title= +"Bron: Mesopotanië">Mesopotamië</span></span>, op de grenzen +van dat koninkrijk (<span class="sc">Mojahed</span> op <span class= +"sc">Zamakhsh</span>.), maar <span class="sc">Ebn Abbas</span> denkt +met meer waarschijnlijkheid, dat het <span class="ex">Palestina</span> +was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43203" href="#xd21e43203src" name="xd21e43203">6</a></span> Om +naar water en mineralen te graven en den grond te beploegen, ten einde +daarop te zaaien enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43249" href="#xd21e43249src" name="xd21e43249">7</a></span> Zie +<a href="#s3.27">Hoofdstuk III, vers 27</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43291" href="#xd21e43291src" name="xd21e43291">8</a></span> Dat +is: als wij van hem spreken, moeten wij gebruik maken van de edelste en +heerlijkste uitdrukkingen, welke wij slechts in staat zijn uit te +denken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43299" href="#xd21e43299src" name="xd21e43299">9</a></span> Zie +<a href="#s16.77">Hoofdstuk XVI, vers 77</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43313" href="#xd21e43313src" name="xd21e43313">10</a></span> +Zijnde de onveranderlijke natuurwet, waarop alles berust; welke de +mensch van nature geneigd is op te volgen, en welke iedereen, als het +meest geschikt voor een redelijk wezen, zou willen omhelzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43340" href="#xd21e43340src" name="xd21e43340">11</a></span> Dat +is: hebben wij ooit, hetzij, door den mond van een of anderen profeet, +of door eene geschreven openbaring, de aanbidding van meer dan +één god bevolen of aangemoedigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43347" href="#xd21e43347src" name="xd21e43347">12</a></span> En +zoeken Gods gunst niet ten gepasten tijde door berouw te herwinnen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43363" href="#xd21e43363src" name="xd21e43363">13</a></span> Of +door omkooping. Het woord bevat alle afpersing of ongeoorloofde +winst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43375" href="#xd21e43375src" name="xd21e43375">14</a></span> +Zijnde: ongeluk en openbare ramp, zooals: honger, pest, droogte, +schipbreuken enz., of dwaalbegrippen, of eene algememene verdorvenheid +van zeden enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43446" href="#xd21e43446src" name="xd21e43446">15</a></span> +Zijnde in de wereld of in hunne graven. Zie <a href= +"#s23.115">Hoofdstuk XXIII, vers 115</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43457" href="#xd21e43457src" name="xd21e43457">16</a></span> Dat +is overeenkomstig zijne voorkennis en zijn besluit in de bewaarde +tafels; overeenkomstig hetgeen in den Koran is gezegd, waar de staat +des doods door deze woorden is uitgedrukt (<a href="#s23.102">Hoofdstuk +XXIII, vers 102</a>). Achter hen zal een hek (of slagboom) zijn, tot +den dag der opstanding (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s31" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e731">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Lokman.<a class="noteref" id="xd21e43493src" href= +"#xd21e43493" name="xd21e43493src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e43503src" href="#xd21e43503" name= +"xd21e43503src">2</a>—34 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In den naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> A. L. M. Dit zijn de teekens van +het wijze boek. <span class="versenum">2.</span> Eene leiding en eene +genade voor de rechtvaardigen. <span class="versenum">3.</span> Die de +tijden voor het gebed bepaald in acht nemen, <span class="corr" id= +"xd21e43521" title="Bron: almoezen">aalmoezen</span> geven en vast +overtuigd zijn van het toekomstige leven. <span class= +"versenum">4.</span> Deze worden door hunnen Heer geleid en zullen +voorspoed genieten. <a id="s31.5" name="s31.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Er is een man die een beuzelachtig verhaal +voortplant<a class="noteref" id="xd21e43533src" href="#xd21e43533" +name="xd21e43533src">3</a>, om de menschen zonder kennis van Gods weg +af te leiden, en hem te doen bespotten. De zoodanigen zullen eene +schandelijke straf ondergaan. <a id="s31.6" name= +"s31.6"></a><span class="versenum">6.</span> En als hem onze teekenen +worden medegedeeld, keert hij zich met verachting af, als hoorde hij +die niet, en als ware er eene doofheid in zijne ooren. Kondig hem dus +eene gestrenge straf aan. <a id="s31.7" name="s31.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Maar zij die gelooven en rechtvaardigheid +uitoefenen, zullen tuinen des vermaaks genieten. <a id="s31.8" name= +"s31.8"></a><span class="versenum">8.</span> Eeuwig zullen zij daarin +verblijven. Dit is de zekere belofte van God; en hij is de Machtige, de +Wijze. <a id="s31.9" name="s31.9"></a><span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e43582" title= +"Bron: 2">9</span>.</span> Hij heeft de hemelen geschapen, zonder +zichtbare zuilen om die te ondersteunen, en <span class="corr" id= +"xd21e43586" title="Bron: vastgwortelde">vastgewortelde</span> bergen +op de aarde geplaatst <span class="pagenum">[<a id="pb442" href= +"#pb442" name="pb442">442</a>]</span>opdat zij zich niet met u zoude +bewegen<a class="noteref" id="xd21e43592src" href="#xd21e43592" name= +"xd21e43592src">4</a>, en hij heeft haar met alle soorten van dieren +bevolkt: en wij zenden regen van den hemel neder, en doen allerlei +soorten van edele gewassen daarop voortspruiten. <span class= +"versenum">10.</span> Dit is de schepping van God: toont mij nu wat zij +geschapen hebben, welke naast hem worden aangebeden? Waarlijk, de +goddeloozen verkeeren in eene duidelijke dwaling. <a id="s31.11" name= +"s31.11"></a><span class="versenum">11.</span> Daarom schonken wij +wijsheid aan <span class="sc">Lokman</span><a class="noteref" id= +"xd21e43626src" href="#xd21e43626" name="xd21e43626src">5</a> en +geboden hem, zeggende: Wees God dankbaar; want wie dankbaar is, zal in +het voordeel van zijn eigen ziel wezen, en indien iemand ondankbaar +mocht zijn, waarlijk, dan volstaat God voor <span class= +"pagenum">[<a id="pb443" href="#pb443" name="pb443">443</a>]</span>zich +zelven; en hij is waardig geprezen te worden. <a id="s31.12" name= +"s31.12"></a><span class="versenum">12.</span> En gedenk, toen +<span class="sc">Lokman</span> tot zijn zoon zeide, terwijl hij hem +vermaande: O mijn zoon! geef God geen deelgenoot; want het veelgodendom +is eene groote snoodheid. <a id="s31.13" name="s31.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Wij hebben den mensch bevelen gegeven nopens +zijne ouders<a class="noteref" id="xd21e43720src" href="#xd21e43720" +name="xd21e43720src">6</a>, (zijne moeder bewaarde hem in haren boezem +met zwakheid en smart, en hij wordt na twee jaren gespeend), zeggende: +Wees dankbaar jegens mij en jegens uwe ouders: Tot mij zullen allen +komen om geoordeeld te worden. <a id="s31.14" name= +"s31.14"></a><span class="versenum">14.</span> Maar indien uwe ouders +trachten, u datgene met mij te doen vereenigen, waarvan gij geene +kennis hebt, gehoorzaam hen niet: houd hun gezelschap in deze wereld, +in hetgeen redelijk mocht wezen, maar volg den weg van hem, die zich +oprechtelijk tot mij wendt<a class="noteref" id="xd21e43739src" href= +"#xd21e43739" name="xd21e43739src">7</a>. Daarna zult gij tot mij +terugkeeren, en dan zal ik verklaren wat gij hebt bedreven. +<span class="versenum">15.</span> O mijn zoon! waarlijk, iedere zaak, +hetzij die goed of kwaad zij, hetzij die de zwaarte van een korrel +mostaardzaad hebbe en in eene rots, of in de hemelen of in de aarde zij +verborgen, zal door God aan het licht worden gebracht; want God is +helderziende en alwetend. <span class="versenum">16.</span> O mijn +zoon! wees standvastig in het gebed, en beveel wat rechtvaardig is; +verbied het kwade en wees geduldig onder de rampen die u zullen +treffen: want dit is een volstrekt noodzakelijke plicht voor alle +menschen. <span class="versenum">17.</span> Verwring uw aangezicht niet +tot verachting der menschen, noch wandel onbeschaamd over de aarde; +want God bemint den verwaanden, den ingebeelden mensch niet. <a id= +"s31.18" name="s31.18"></a><span class="versenum">18.</span> Wees +gematigd in uwe schreden en verzacht uwe stem; want de onaangenaamste +van alle stemmen is zekerlijk de stem van ezels<a class="noteref" id= +"xd21e43768src" href="#xd21e43768" name="xd21e43768src">8</a>. +<span class="versenum">19.</span> Ziet gij niet dat God alles, wat in +den hemel en op aarde is, aan uwen dienst heeft onderworpen, en zijne +gunsten overvloedig <span class="pagenum">[<a id="pb444" href="#pb444" +name="pb444">444</a>]</span>over u heeft uitgestort, zoowel uit- als +inwendig<a class="noteref" id="xd21e43778src" href="#xd21e43778" name= +"xd21e43778src">9</a>? Er zijn sommigen, die zonder kennis en zonder +eene leiding, en zonder een voorlichtend boek nopens God twisten. +<span class="versenum">20.</span> En als er tot hen wordt gezegd: Volgt +wat God heeft geopenbaard, antwoorden zij: Neen! wij zullen volgen wat +wij hebben bevonden dat onze vaderen deden. Maar wat! ofschoon de +duivel hen tot de marteling der hel noodigt? <span class= +"versenum">21.</span> Die zich aan God onderwerpt en rechtvaardigheid +uitoefent houdt zich aan een sterk handvatsel vast en Gode behoort de +uitkomst van alle dingen. <span class="versenum">22.</span> Maar wie +een ongeloovige is, laat diens ongeloof u niet bedroeven; tot ons +zullen zij terugkeeren; dan zullen wij hun verklaren, wat zij gedaan +hebben; want God kent de binnenste gedeelten van de borst der menschen. +<span class="versenum">23.</span> Wij zullen hun deze wereld voor een +korten tijd doen genieten; daarna zullen wij hen tot een strenge straf +voeren. <span class="versenum">24.</span> Indien gij hun vraagt, wie de +hemelen en de aarde heeft geschapen, zullen zij zekerlijk antwoorden: +God. Zeg: God zij geloofd! maar het grootste deel hunner begrijpt het +niet. <span class="versenum">25.</span> Aan God behoort alles wat in +den hemelen op aarde is; want God is de Almachtige, de +Prijzenswaardige. <span class="versenum">26.</span> Indien alle boomen +die zich op de aarde bevinden, pennen waren, en hij zou daarna de zee +tot zeven zeeën van inkt doen opzwellen, zouden Gods woorden niet +uitgeput zijn<a class="noteref" id="xd21e43811src" href="#xd21e43811" +name="xd21e43811src">10</a>; want God is almachtig en wijs. <a id= +"s31.27" name="s31.27"></a><span class="versenum">27.</span> Uwe +schepping en uwe opstanding zijn hem slechts als de schepping en de +opstanding van ééne ziel<a class="noteref" id= +"xd21e43823src" href="#xd21e43823" name="xd21e43823src">11</a>. +Waarlijk, God hoort en ziet alles. <a id="s31.28" name= +"s31.28"></a><span class="versenum">28.</span> Ziet gij niet, dat God +den dag door den nacht doet vervangen, en den dag aan den nacht doet +opvolgen, en de zon en de maan dwingt u te dienen? Ieder dezer lichten +legt zijne baan gedurende een bepaald tijdvak af, en God is wel bekend +met hetgeen gij doet. <span class="versenum">29.</span> Dit laat zich +verklaren door de goddelijke kennis en macht, omdat God het ware wezen +is, en omdat alles wat gij naast hem aanroept, ijdel is, en omdat God +de verhevene, de groote God is. <a id="s31.30" name= +"s31.30"></a><span class="versenum">30.</span> Ziet gij niet, dat de +schepen door de gunst van God de zee bevaren, opdat hij u zijne +teekenen zou kunnen toonen. Waarlijk, hierin zijn teekens voor ieder +geduldig en dankbaar mensch. <a id="s31.31" name= +"s31.31"></a><span class="versenum">31.</span> Als de golven hen +bedekken, zooals schaduw afwerpende wolken, roepen zij God aan, en +bekeeren zich tot den zuiveren godsdienst: maar als hij hen ongedeerd +aan land brengt, zijn er van hen, die tusschen het ware geloof en de +afgoderij twijfelen. Niemand verwerpt echter onze teekenen, behalve de +trouweloozen en de ondankbaren. <span class="versenum">32.</span> O +menschen! vreest uwen <span class="pagenum">[<a id="pb445" href= +"#pb445" name="pb445">445</a>]</span>Heer, en ducht den dag, waarop de +vader geene voldoening hoe gering ook, voor zijnen zoon, noch een zoon +voldoening voor zijnen vader zal kunnen geven. <span class= +"versenum">33.</span> Zekerlijk, de belofte van God is waar. Laat het +tegenwoordige leven u dus niet misleiden, en laat de bedrieger<a class= +"noteref" id="xd21e43860src" href="#xd21e43860" name= +"xd21e43860src">12</a> u niet omtrent God verblinden. <a id="s31.34" +name="s31.34"></a><span class="versenum">34.</span> Waarlijk, de kennis +van het uur des oordeels is bij God, en hij doet den regen op zijn +eigen, bepaalden tijd nederdalen, en hij weet, wat zich in den schoot +der vrouwen bevindt. Geene ziel weet, wat zij morgen zal winnen en +geene ziel weet in welk land zij zal sterven<a class="noteref" id= +"xd21e43868src" href="#xd21e43868" name="xd21e43868src">13</a>; maar +God is wijs en volkomen bekend met alle dingen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43493" href="#xd21e43493src" name="xd21e43493">1</a></span> Dit +Hoofdstuk is aldus genoemd naar den persoon, die in het <a href= +"#s31.11">11e vers</a> wordt vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43503" href="#xd21e43503src" name="xd21e43503">2</a></span> +Sommigen zonderen hiervan echter het 3e vers uit, en anderen de drie +verzen 26–28.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43533" href="#xd21e43533src" name="xd21e43533">3</a></span> +Zijnde ijdele en dwaze fabels. Men zegt, dat deze plaats werd +geopenbaard met het oog op <span class="sc">al Nodar Ebn al +Hareth</span>, die, den roman van <span class="sc">Rostam</span> en +<span class="sc">Isfandiyar</span> uit <span class= +"ex">Perzië</span> hebbende medegebracht, tot welk land die beide +helden behoorden, dezen in de vergadering der Koreïshieten zong; +daarbij de macht en heerlijkheid der oude Perzische koningin hoogelijk +roemende, en hunnen verhalen de voorkeur gevende, boven die van +<span class="sc">Ad</span> en <span class="sc">Thamoed</span>, +<span class="sc">David</span> en <span class="sc">Salomo</span> en de +overige, welke in den Koran worden medegedeeld. Sommigen zeggen, dat +<span class="sc">al Nodar</span> zingende meisjes kocht en die aan +degenen deed brengen, welke neiging hadden Moslems te worden, ten einde +hen door gezangen en verhalen van hunne bedoelingen af te brengen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43592" href="#xd21e43592src" name="xd21e43592">4</a></span> Zie +<a href="#s16.15">Hoofdstuk XVI, vers 15</a>. Een geleerd schrijver +(<span class="sc">Gol</span> in <span class="ex">Append. ad Erpinii +Gram.</span> p. 187) zegt, in zijne aanteekeningen op deze plaats, dat +het woord <span class="ex">rawasiya</span>, hetgeen door de uitleggers +in het algemeen als onbewegelijke bergen wordt wedergegeven, (eigenlijk +het Hebreeuwsch woord <span class="corr" id="xd21e43606" title= +"Bron: םֶכונם"><span lang= +"he">מכוניה</span></span> zijnde) +grondslagen of basis beteekent. Genoemde schrijver is dientengevolge +van oordeel, dat de Koran hier de plaats uit de Psalmen heeft +overgenomen, luidende: Hij legde de grondslagen der aarde, opdat die in +eeuwigheid niet zou wankelen (Psalm +CIV : 5). Dit is het eenige bewijs niet, dat men zou kunnen geven, +dat Mahomedaansche godgeleerden niet altijd de beste vertolkers hunner +schriften zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43626" href="#xd21e43626src" name="xd21e43626">5</a></span> De +Arabische schrijvers zeggen, dat <span class="sc">Lokman</span> de zoon +was van <span class="sc">Baüra</span>, de zoon of kleinzoon van +een zuster of tante van <span class="sc">Job</span> en dat hij eenige +eeuwen, tot den tijd van <span class="sc">David</span> leefde, met wien +hij in <span class="ex">Palestina</span> verkeerde. Volgens de +beschrijving welke zij van dezen persoon geven, moet hij zeer misvormd +zijn geweest. Zij zeggen namelijk, dat hij een zwarte huid had (vanwaar +sommigen hem voor een Ethiopiër houden), met dikke lippen en +gespleten voeten. Daarentegen ontving hij van God wijsheid en +welsprekendheid in een hoogen graad, welke hem, volgens sommigen, in +een visioen werden gegeven, waarbij hij de wijsheid boven de gave der +profetie verkoos, welke hem beide werden aangeboden. Algemeen houden +hem de Mahomedanen daardoor niet voor een profeet maar alleen voor een +wijs man. Wat zijn stand betreft, zeggen zij, dat hij een slaaf was, +maar dat hij zijne vrijheid bij de volgende gelegenheid verkreeg: Zijn +meester gaf hem eens eene bittere meloen te eten, en hij betoonde +daarbij zooveel gehoorzaamheid dat hij de vrucht geheel opat, waarop de +meester zich zeer verwonderde en hem vroeg: Hoe hij zulk eene vrucht +kon eten? Hij antwoordde daarop, dat het geen wonder was, dat hij eens +eene bittere vrucht aannam uit dezelfde hand, van welke hij zoovele +gunsten had ontvangen. <span class="corr" id="xd21e43644" title= +"Niet in bron">(</span><span class="sc">Al Zamakhsh, Al +Beidâwi</span>, enz. Zie <span class="sc">d’Herbel</span>, +<span class="ex">Bibl. Orient</span>, p 516 en <span class= +"sc">Marracc</span>, <span class="ex">in Alc.</span> p. 547). De +uitleggers vermelden verschillende snedige antwoorden, die door +<span class="sc">Lokman</span> zouden zijn gegeven, en welke, gevoegd +bij de boven vermelde omstandigheden, zoo zeer overeenkomen met hetgeen +<span class="sc">Maximus Planudes</span> van <span class= +"ex">Esopus</span> heeft geschreven, dat daarom, en ook door de +fabelen, welke door de Oosterlingen aan <span class="sc">Lokman</span> +worden toegeschreven, de laatste algemeen is aangenomen de <span class= +"ex">Esopus</span> der Grieken te zijn geweest. Desniettegenstaande is +<span class="sc">Sale</span> van oordeel, dat <span class= +"sc">Planudes</span> een groot deel van zijn leven van <span class= +"ex">Esopus</span> aan de overleveringen heeft ontleend, welke hij in +het Oosten nopens <span class="sc">Lokman</span> ontmoette, daaruit +afleidende, <span class="pagenum">[<a id="xd21e43690" href= +"#xd21e43690" name="xd21e43690">443n</a>]</span>dat zij +één persoon vormden, omdat zij beiden slaven waren en +verondersteld worden, de schrijvers te zijn van de fabelen, welke onder +hunne verschillende namen doorgaan, en veel op elkander gelijken. Het +is toch reeds voorlang door geleerden opgemerkt, dat het grootste deel +van dit verhaal van den monnik <span class="sc">Planuder</span>, een +samengeflanste roman is, welke door geen bewijs der oude schrijvers +wordt gestaafd (Zie <span class="ex" lang="fr">vie d’Esope +par</span> <span class="sc">M. de Meziriac Bayle</span>, <span class= +"ex" lang="fr">Dict. Historique, Art Esope Rem. B.</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43720" href="#xd21e43720src" name="xd21e43720">6</a></span> De +plaats vers 13 en 14 maken geen deel uit van den raad van <span class= +"sc">Lokman</span> aan zijn zoon, maar zijn er, bij wijze van +tusschenzin, aan toegevoegd, als zeer passend en geschikt om hier te +worden herhaald, ten einde het verfoeielijke der afgoderij aan te +toonen. Die woorden zijn (behalve eenige bijvoegingen) in <a href= +"#s29.7">Hoofdstuk XXIX, vers 7</a> te vinden en werden oorspronkelijk +geopenbaard wegens <span class="sc">Saad Ebn Abi Wakkas</span>, Wiens +moeder hem weder van den Islam wilde terugbrengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43739" href="#xd21e43739src" name="xd21e43739">7</a></span> De +persoon hier eigenlijk bedoeld, was <span class="sc">Aboe Bekr</span>, +door wiens aanraden <span class="sc">Saad</span> <span class="corr" id= +"xd21e43747" title="Bron: en">een</span> Moslem werd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43768" href="#xd21e43768src" name="xd21e43768">8</a></span> De +Arabieren vergelijken namelijk eene luide en onaangename stem bij het +balken van dat dier.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43778" href="#xd21e43778src" name="xd21e43778">9</a></span> +Zijnde: alle soorten van zegeningen, die zoowel den geest als het +lichaam betreffen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43811" href="#xd21e43811src" name="xd21e43811">10</a></span> Men +zegt dat deze plaats werd geopenbaard ter beantwoording van de Joden, +die volhielden, dat alle kennis in de wet was bevat <span class="corr" +id="xd21e43813" title="Niet in bron">(</span><span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43823" href="#xd21e43823src" name="xd21e43823">11</a></span> Daar +God in staat is een millioen werelden voort te brengen door het enkele +woord <span class="ex">Kun</span>, zijnde: Wees! en de dooden allen te +doen verrijzen door het enkele woord <span class="ex">Kum</span>, d.i. +Rijst op!</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43860" href="#xd21e43860src" name="xd21e43860">12</a></span> +Zijnde de duivel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43868" href="#xd21e43868src" name="xd21e43868">13</a></span> Op +deze plaats worden vijf zaken opgeteld, welke God alleen kent; zijnde; +de tijd van den dag des oordeels, de tijd van den regen, of hetgeen +zich in den schoot vormt, tot het mannelijke of het vrouwelijke +geslacht behoort, enz., wat morgen zal geschieden en waar iemand zal +sterven. Dit noemen de Arabieren, overeenkomstig eene overlevering van +hunnen profeet, de vijf sleutels van verborgen kennis. Men zegt dat +deze plaats door <span class="sc">Al Hareth Ebn Amroe</span> werd +veroorzaakt, die aan <span class="sc">Mahomet</span> vragen van dien +aard voorstelde. Omtrent de laatste bijzonderheden geeft <span class= +"sc">Al Beidâwi</span> het volgende verhaal: De engel des doods +ging eens in een zichtbaren vorm <span class="sc">Salomo</span> +voorbij. De engel zag iemand aan, die bij hem zat, waarop deze vroeg, +wie hij was. <span class="sc">Salomo</span> herkende hem als den engel +des doods, waarop de man zeide: Hij schijnt mij te verlangen; beveel +dus den wind mij van hier naar <span class="ex">Indië</span> over +te brengen. Toen dit volvoerd was zeide de engel tot <span class= +"sc">Salomo</span>: Ik zag dien man zoo ernstig aan, uit verwondering, +omdat mij bevolen was zijne ziel uit <span class="ex">Indië</span> +te halen, en ik hem hier met u in <span class="ex">Palestina</span> +vond.</p> +</div> +</div> +<div id="s32" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e741">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Aanbidding<a class="noteref" id="xd21e43905src" +href="#xd21e43905" name="xd21e43905src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>.—30 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> A. L. M. De openbaring van dit +boek, dit lijdt geen twijfel, is van den Heer van alle schepselen. +<a id="s32.2" name="s32.2"></a><span class="versenum">2.</span> Zullen +zij zeggen: <span class="sc">Mahomet</span> heeft het uitgedacht? Neen, +<span class="sc">Mahomet</span>! het is de waarheid van uwen Heer, +opdat gij zoudt prediken voor een volk, tot hetwelk vóór +u geen prediker werd gezonden<a class="noteref" id="xd21e43934src" +href="#xd21e43934" name="xd21e43934src">2</a>; opdat zij ten goede +geleid mochten worden. <span class="versenum">3.</span> God is het, die +de hemelen <span class="pagenum">[<a id="pb446" href="#pb446" name= +"pb446">446</a>]</span>en de aarde heeft geschapen en alles wat +daartusschen is, in zes dagen, en toen zijn troon beklom; gij hebt geen +schuts of tusschenpersoon buiten hem. Wilt gij dit niet bedenken? +<a id="s32.4" name="s32.4"></a><span class="versenum">4.</span> Hij +regeert alle dingen, van den hemel tot de aarde: hierna zal alles tot +hem terugkeeren, op den dag, welks lengte duizend jaren zal +wezen<a class="noteref" id="xd21e43951src" href="#xd21e43951" name= +"xd21e43951src">3</a>, van diegene volgens welke gij rekent. +<span class="versenum">5.</span> Hij is het, die de toekomst en het +tegenwoordige kent; de Machtige de genadige. <a id="s32.6" name= +"s32.6"></a><span class="versenum">6.</span> Hij is het, die ieder ding +dat hij schiep, buitengewoon goed gemaakt en den mensch het eerst van +klei gevormd heeft. <span class="versenum">7.</span> En daarna zijne +nakomelingschap uit een uittreksel van een verachtelijken droppel water +maakte<a class="noteref" id="xd21e43973src" href="#xd21e43973" name= +"xd21e43973src">4</a>. <span class="versenum">8.</span> Hem daarna in +een geschikten vorm bracht, hem van zijn geest inblies, en u de +zintuigen van het gehoor en gezicht heeft geschonken, en harten om te +verstaan. Hoe weinig dankbaar zijt gij daarvoor! <a id="s32.9" name= +"s32.9"></a><span class="versenum">9.</span> En zij zeggen: Als wij in +de aarde bedolven zullen liggen, zullen wij dan als nieuwe schepsels +worden opgewekt? <span class="versenum">10.</span> Ja, zij loochenen de +ontmoeting van hunnen Heer bij de opstanding. <a id="s32.11" name= +"s32.11"></a><span class="versenum">11.</span> Zeg: De engel des doods, +die boven u is gesteld, zal u doen sterven: dan zult gij tot uwen Heer +worden teruggebracht. <span class="versenum">12.</span> Indien gij het +zoudt kunnen aanschouwen, als de zondaren hunne hoofden voor hunnen +Heer zullen nederbuigen, zeggende: O Heer! wij hebben gezien en wij +hebben gehoord; sta ons dus toe in de wereld terug te keeren en wij +zullen doen wat recht is, nu wij zeker zijn van de waarheid van hetgeen +ons werd gepredikt, dan zoudt gij een verbazend gezicht zien. <a id= +"s32.13" name="s32.13"></a><span class="versenum">13.</span> Indien het +ons zou hebben behaagd, hadden wij zekerlijk iedere ziel hare leiding +gegeven; maar het woord dat van mij is uitgegaan, moest noodzakelijk +worden vervuld, toen ik namelijk zeide: Waarlijk ik zal de hel met +geniussen en menschen te zamen vullen<a class="noteref" id= +"xd21e44002src" href="#xd21e44002" name="xd21e44002src">5</a>. +<span class="versenum">14.</span> Proef dus de marteling welke voor u +is gereed gemaakt, dewijl gij het komen van dezen uwen dag hebt +vergeten: wij hebben ook u vergeten. Proef dus de eeuwig <span class= +"pagenum">[<a id="pb447" href="#pb447" name= +"pb447">447</a>]</span>durende straf voor hetgeen gij hebt verricht. +<a id="s32.15" name="s32.15"></a><span class="versenum">15.</span> +Waarlijk, zij alleen gelooven in onze teekenen, die, wanneer zij +daardoor gewaarschuwd worden, in aanbidding nederzinken, den lof van +hunnen Heer verkondigen en niet van trotschheid zijn vervuld. <a id= +"s32.16" name="s32.16"></a><span class="versenum">16.</span> Die hunne +lichamen van hunne bedden opheffen, onder het aanroepen van hunnen Heer +met vrees en hoop; die aalmoezen uitdeelen van hetgeen wij hun hebben +geschonken. <span class="versenum">17.</span> Geene ziel<a class= +"noteref" id="xd21e44031src" href="#xd21e44031" name= +"xd21e44031src">6</a> kent de volkomen voldoening, die heimelijk voor +hen (de deugdzamen) is gereed gemaakt als eene belooning voor hetgeen +zij hebben verricht. <span class="versenum">18.</span> Zal dus hij, die +een waar geloovige is, als degeen wezen, die een goddelooze zondaar is. +Zij zullen niet gelijk staan. <span class="versenum">19.</span> Wat hen +betreft, die gelooven en doen wat rechtvaardig is, zij zullen tuinen +van eeuwig verblijf bezitten, als eene ruime belooning, voor hetgeen +zij hebben verricht. <span class="versenum">20.</span> Maar wat hen +betreft, die goddeloos zondigen, hun verblijf zal het hellevuur wezen. +Zoo dikwijls zij zullen trachten daaruit te gaan, zullen zij daarin +teruggesleept worden, en men zal tot hen zeggen: Proeft de marteling +van het hellevuur, welke gij als eene logen verwerpt. <span class= +"versenum">21.</span> En wij zullen hun de lichtere straf dezer wereld +doen lijden, buiten de strengere straf der volgende wereld; misschien +zullen zij berouw gevoelen. <span class="versenum">22.</span> Wie is +onrechtvaardiger dan hij, die door de teekens van zijnen Heer is +gewaarschuwd en zich daarna er van afwendt? Wij zullen zekerlijk wraak +nemen op de zondaren? <a id="s32.23" name="s32.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Wij gaven vroeger het boek der wet aan Mozes; +verkeer dus niet in twijfel omtrent de openbaring daarvan, en wij +gelastten, dat het eene leiding voor de kinderen Israëls zou zijn. +<span class="versenum">24.</span> En wij wezen leeraren onder hen aan, +die het volk op ons bevel zouden leiden, indien zij met geduld volhard +en standvastig in onze teekenen geloofd zouden hebben. <span class= +"versenum">25.</span> Waarlijk, uw Heer zal tusschen hen richten op den +dag der opstanding, nopens datgene, waaromtrent zij hebben verschild. +<span class="versenum">26.</span> Is het hun niet bekend, hoe vele +geslachten wij voor hen hebben verdelgd, door welker woningen zij +wandelen<a class="noteref" id="xd21e44075src" href="#xd21e44075" name= +"xd21e44075src">7</a>? Waarlijk, hierin zijn teekenen: zullen zij dus +niet luisteren? <span class="versenum">27.</span> Zien zij niet dat wij +den regen over een land voeren, dat van gras ontbloot en uitgedroogd +is, en daaruit graan voortbrengen, waarvan hun vee en ook zij eten? +Zullen zij dit niet overwegen? <span class="versenum">28.</span> De +ongeloovigen zeggen tot de ware geloovigen: wanneer zal deze beslissing +tusschen ons plaats hebben, indien gij de waarheid spreekt? <a id= +"s32.29" name="s32.29"></a><span class="versenum">29.</span> Antwoord: +Op den dag dier beslissing<a class="noteref" id="xd21e44094src" href= +"#xd21e44094" name="xd21e44094src">8</a> zal het geloof van +<span class="pagenum">[<a id="pb448" href="#pb448" name= +"pb448">448</a>]</span>hen, die niet geloofd zullen hebben, hun niet +baten: ook zullen zij geen langer uitstel ontvangen. <a id="s32.30" +name="s32.30"></a><span class="versenum">30.</span> Vermijdt hen dus, +en verwacht den uitslag. Waarlijk, zij verwachten eenig voordeel op u +te behalen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43905" href="#xd21e43905src" name="xd21e43905">1</a></span> De +titel is aan <a href="#s32.15">vers 15</a> ontleend, waar gezegd wordt +dat de geloovigen in aanbidding nedervallen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43934" href="#xd21e43934src" name="xd21e43934">2</a></span> Zie +<a href="#s28.46">Hoofdstuk XXVIII, vers 46</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43951" href="#xd21e43951src" name="xd21e43951">3</a></span> Zie +<a href="#s70.4">Hoofdstuk LXX, vers 4</a>, noot. Sommige leggen de +hier voorkomende plaats niet uit, als had die betrekking op de +opstanding, maar veronderstellen, dat de woorden hier het nemen en +uitvoeren van Gods besluiten beschrijven welke van den hemel op aarde +worden nedergezonden en tot hem terugkeeren (of opklimmen, zooals het +werkwoord eigenlijk beteekent), nadat zij tot uitvoering zijn gebracht. +Zij stellen deze voor, als het ware met zijn voorkennis uitgevoerd in +den tijd van één dag met God, maar met den mensch in +duizend jaren. Anderen denken dat deze tijdruimte de tijd is, dien de +engelen welke de goddelijke besluiten overvoeren en deze na hunne +uitvoering terugbrengen, noodig hebben om af te dalen en weder op te +stijgen, aangezien de afstand van den hemel tot de aarde eene reis van +vijfhonderd jaren vordert, terwijl anderen van meening zijn, dat de +engelen in eens de besluiten voor de volgende duizend jaren brengen, na +verloop waarvan zij terugkeeren om nieuwe bevelen af te halen enz. +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e43973" href="#xd21e43973src" name="xd21e43973">4</a></span> +Zijnde: zaad.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44002" href="#xd21e44002src" name="xd21e44002">5</a></span> Zie +<a href="#s7.34">Hoofdstuk VII, vers 34</a> en <a href= +"#s11.120">Hoofdstuk XI, vers 120</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44031" href="#xd21e44031src" name="xd21e44031">6</a></span> Zelfs +niet een van de engelen, die het naast bij Gods troon komen, noch een +der profeten, welke door hem zijn gezonden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44075" href="#xd21e44075src" name="xd21e44075">7</a></span> De +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> komen namelijk dikwijls +voorbij de plaatsen, waar de Adieten, Thamoedieten, Midianieten, +Sodomieten enz. eens woonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44094" href="#xd21e44094src" name="xd21e44094">8</a></span> Dat +is op den dag des oordeels: sommigen veronderstellen echter, +<span class="pagenum">[<a id="xd21e44096" href="#xd21e44096" name= +"xd21e44096">448n</a>]</span>dat de hier <span class="corr" id= +"xd21e44098" title="Bron: bedoeld">bedoelde</span> dag die van de +overwinning te <span class="ex">Bedr</span> is, of wel die van de +inneming van <span class="ex">Mekka</span>, waarbij verscheidene van +hen, die gebannen waren, onmiddellijk werden gedood.</p> +</div> +</div> +<div id="s33" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e751">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Verbondenen<a class="noteref" id="xd21e44120src" +href="#xd21e44120" name="xd21e44120src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span>—73 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s33.1" name="s33.1"></a><span class="versenum">1<span class= +"corr" id="xd21e44169" title="Bron: ,">.</span></span> O profeet! vrees +God, en gehoorzaam de ongeloovigen en de huichelaars niet<a class= +"noteref" id="xd21e44172src" href="#xd21e44172" name= +"xd21e44172src">2</a>. Waarlijk, God is alwetend en wijs. <span class= +"versenum">2.</span> Maar volgt datgene, waar u van uwen Heer is +geopenbaard; want God is wel bekend met hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">3.</span> Stelt uw vertrouwen in God; want God is een +voldoende beschermer. <a id="s33.4" name="s33.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> God heeft den mensch geene twee harten gegeven; +ook heeft hij uwe vrouwen (van welke sommigen uwer zich scheiden, haar +daarna als hunne moeders aanziende) niet tot uwe ware moeders gemaakt, +ook heeft hij uwe aangenomen zonen niet tot uwe ware zonen +gemaakt<a class="noteref" id="xd21e44213src" href="#xd21e44213" name= +"xd21e44213src">3</a>. Dit zijn slechts de woorden die in uwen monden +<span class="pagenum">[<a id="pb449" href="#pb449" name= +"pb449">449</a>]</span>zijn; maar God spreekt de waarheid, en hij leidt +op den rechten weg. <a id="s33.5" name="s33.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Noemt hen die aangenomen zijn, de zonen hunner +wezenlijke vaders, die zal rechtvaardiger zijn in de oogen van God. En +indien gij hunne vaders niet kent, laat hen dan zijn als broeders in +den godsdienst en uwe makkers; en er zal geen misdaad in liggen dat gij +op deze wegen dwaalt<a class="noteref" id="xd21e44243src" href= +"#xd21e44243" name="xd21e44243src">4</a>; maar wat uwe harten +opzettelijk ontwerpen zal misdadig zijn; want God is genadig en +barmhartig. <a id="s33.6" name="s33.6"></a><span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e44249" title= +"Bron: 7">6</span>.</span> De profeet is den waren geloovigen nader dan +hunne eigene zielen<a class="noteref" id="xd21e44253src" href= +"#xd21e44253" name="xd21e44253src">5</a> en zijne vrouwen zijn hunne +moeders<a class="noteref" id="xd21e44256src" href="#xd21e44256" name= +"xd21e44256src">6</a>. Zij die door bloedverwantschap zijn verbonden, +zijn, overeenkomstig het boek van God, elkander nader verwant dan de +andere ware geloovigen en de <span class="ex">Moharejun</span><a class= +"noteref" id="xd21e44264src" href="#xd21e44264" name= +"xd21e44264src">7</a>; maar doet wat voegzaam en redelijk is omtrent +uwe verwanten in <span class="pagenum">[<a id="pb450" href="#pb450" +name="pb450">450</a>]</span>het algemeen. Dit wordt in Gods boek +opgeschreven<a class="noteref" id="xd21e44282src" href="#xd21e44282" +name="xd21e44282src">8</a>. <span class="versenum">7.</span> Gedenkt, +toen wij het verbond van de profeten aannamen, en van u, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! en van <span class="sc">Noach</span>, en +<span class="sc">Abraham</span>, en <span class="sc">Mozes</span> en +<span class="sc">Jezus</span> den zoon van <span class= +"sc">Maria</span>, en een standvastig verbond van hen +ontvingen<a class="noteref" id="xd21e44308src" href="#xd21e44308" name= +"xd21e44308src">9</a>. <span class="versenum">8.</span> Opdat God de +waarheidsprekers omtrent hunne waarachtigheid zou kunnen +ondervragen<a class="noteref" id="xd21e44316src" href="#xd21e44316" +name="xd21e44316src">10</a>. En hij heeft eene smartelijke straf voor +de ongeloovigen gereed gemaakt. <a id="s33.9" name= +"s33.9"></a><span class="versenum">9.</span> O ware geloovigen! +herdenkt Gods gunst omtrent u, toen legers van ongeloovigen tegen u +opkwamen<a class="noteref" id="xd21e44323src" href="#xd21e44323" name= +"xd21e44323src">11</a>, en wij zonden hun een wind, en scharen van +engelen, welke gij niet zaagt<a class="noteref" id="xd21e44338src" +href="#xd21e44338" name="xd21e44338src">12</a>. En God onthield wat gij +deedt. <span class="versenum">10.</span> Toen zij tegen u opkwamen, van +boven u en van onder u, en toen uw gezicht beneveld werd en uwe harten +u, door vrees, tot in uwe keelen stegen, en gij omtrent God +verschillende denkbeelden uitdacht. <span class="versenum">11.</span> +Toen werden de ongeloovigen beproefd, en met eene hevige beving tot +sidderen gebracht. <span class="versenum">12.</span> En toen de +huichelaars, en zij in wier hart een gebrek huisde zeiden: God en de +gezanten hebben u <span class="pagenum">[<a id="pb451" href="#pb451" +name="pb451">451</a>]</span>slechts eene bedriegelijke belofte gedaan. +<a id="s33.13" name="s33.13"></a><span class="versenum">13.</span> En +toen een partij van hen zeide:<a class="noteref" id="xd21e44395src" +href="#xd21e44395" name="xd21e44395src">13</a> O bewoners van +<span class="ex">Yathreb</span><a class="noteref" id="xd21e44403src" +href="#xd21e44403" name="xd21e44403src">14</a> er is hier geen plaats +van zekerheid voor u; keert dus terug naar huis. En een deel van hen +vroeg verlof van den profeet om te mogen vertrekken, zeggende: +Waarlijk, onze huizen zijn zonder verdediging en aan den vijand +blootgesteld; maar zij waren niet zonder verdediging en hunne bedoeling +was slechts te ontvluchten. <span class="versenum">14.</span> Indien op +dat oogenblik de vijand van de aangrenzende gedeelten de stad waren +binnengetrokken; en men had hun gevraagd, de ware geloovigen te +verlaten en tegen hen te strijden, zouden zij zekerlijk daarin hebben +toegestemd; maar in dat geval waren zij er niet in gebleven<a class= +"noteref" id="xd21e44435src" href="#xd21e44435" name= +"xd21e44435src">15</a> dan voor een korte poos. <span class= +"versenum">15.</span> Zij hadden vroeger een verbond met God gesloten, +dat zij hunne ruggen niet zouden keeren; en de nakoming van hun verbond +met God zal hier namaals worden onderzocht. <span class= +"versenum">16.</span> Zeg: De vlucht zal u van geen voordeel zijn. +Indien gij den dood of het gevecht ontvlucht, zult gij slechts weinig +van het leven in deze wereld genieten. <span class= +"versenum">17.</span> Zeg: Wie is het die u tegen God zal verdedigen, +indien het hem behaagt u met kwaad te treffen, of indien het hem +behaagt u genade te betoonen? Zij zullen buiten God niemand vinden, om +hen te beschutten of te ondersteunen. <span class="versenum">18.</span> +God kent reeds degenen onder u, die anderen verhinderen zijnen profeet +te volgen, en die tot hunne broeders zeggen: Komt hier tot ons; en die +niet dan op flauwe wijze in den slag komen<a class="noteref" id= +"xd21e44456src" href="#xd21e44456" name="xd21e44456src">16</a>. +<span class="versenum">19</span> Dit is, omdat zij gierig omtrent u +zijn<a class="noteref" id="xd21e44463src" href="#xd21e44463" name= +"xd21e44463src">17</a>; maar als de vrees hen bereikt, ziet gij hen +naar u opzien om hulp; hunne oogen rollen dan als de oogen van hem die +op sterven ligt. Doch als hunne vrees voorbij is, varen zij met scherpe +tongen tegen u uit, terwijl zij vol begeerte zijn omtrent het beste en +meest waardige gedeelte van den buit. Dezen gelooven niet oprechtelijk; +daarom heeft God hunne werken krachteloos gemaakt, en dit is God +gemakkelijk. <span class="versenum">20.</span> Zij verbeeldden zich, +dat de verbondenen niet zouden aftrekken en het beleg opheffen; en +indien de verbondenen ten tweedenmale opkwamen, <span class= +"pagenum">[<a id="pb452" href="#pb452" name= +"pb452">452</a>]</span>zouden zij wenschen in de woestijn te wezen, +onder de Arabieren die in tenten wonen<a class="noteref" id= +"xd21e44473src" href="#xd21e44473" name="xd21e44473src">18</a> en daar +slechts naar nieuws van u te vernemen; want hoewel zij dien tijd met u +waren, vochten zij niet dan flauw. <a id="s33.21" name= +"s33.21"></a><span class="versenum">21.</span> Gij hebt in Gods gezant +een uitmuntend voorbeeld voor hem, die op God en op den laatsten dag +hoopt, en God dikwijls herdenkt. <span class="versenum">22.</span> Toen +de ware geloovigen de verbondenen zagen, zeiden zij: Dit is wat God en +zijn profeet ons hebben voorspeld<a class="noteref" id="xd21e44484src" +href="#xd21e44484" name="xd21e44484src">19</a>. God en zijn profeet +hebben de waarheid gesproken, en het vermeerdert slechts hun geloof en +hunne onderwerping aan God. <a id="s33.23" name= +"s33.23"></a><span class="versenum">23.</span> Van de ware geloovigen +vervullen sommigen rechtschapen wat zij God hebben beloofd<a class= +"noteref" id="xd21e44503src" href="#xd21e44503" name= +"xd21e44503src">20</a>; sommigen van hen hebben hunne loopbaan +geëindigd<a class="noteref" id="xd21e44506src" href="#xd21e44506" +name="xd21e44506src">21</a>, en sommigen van hen verwachten hetzelfde +voordeel<a class="noteref" id="xd21e44537src" href="#xd21e44537" name= +"xd21e44537src">22</a>, en zij veranderen hunne belofte niet, door +daarvan in het minst af te wijken. <span class="versenum">24.</span> +God zal degenen die hun verbond rechtschapen zijn nagekomen, voor hunne +getrouwheid beloonen en de huichelachtigen straffen, of, naar zijn +welbehagen hun genade schenken; want God is vergevensgezind en genadig. +<span class="versenum">25.</span> God heeft de ongeloovigen met hunne +woede teruggedreven. Zij verkregen geen voordeel uit dien krijg, en God +was een toereikende beschermer voor de geloovigen in den slag; want God +is sterk en machtig. <a id="s33.26" name="s33.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> Hij deed degenen van hen die de schriften hebben +ontvangen en de verbondenen ondersteunden, uit hunne sterkten +komen<a class="noteref" id="xd21e44562src" href="#xd21e44562" name= +"xd21e44562src">23</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb453" href= +"#pb453" name="pb453">453</a>]</span>en hij wierp schrik en +verslagenheid in hunne harten; gij versloegt een deel van hen, en een +deel van hen maaktet gij krijgsgevangenen. <a id="s33.27" name= +"s33.27"></a><span class="versenum">27.</span> God heeft u hun land, +hunne huizen en hunne welvaart doen erven, en een land, dat gij nog +niet betreden hebt<a class="noteref" id="xd21e44656src" href= +"#xd21e44656" name="xd21e44656src">24</a>; want God is almachtig. +<a id="s33.28" name="s33.28"></a><span class="versenum">28.</span> O +profeet! zeg tot uwe vrouwen: Indien gij naar dit leven en zijne pracht +streeft, komt, en ik zal u een schoon deel en een eervol ontslag +geven<a class="noteref" id="xd21e44675src" href="#xd21e44675" name= +"xd21e44675src">25</a>. <a id="s33.29" name="s33.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Maar indien gij God en zijn profeet zoekt en ook +het volgende leven, waarlijk, dan heeft God voor haar van u, die deugd +betracht een groote belooning gereed maakt. <a id="s33.30" name= +"s33.30"></a><span class="versenum">30.</span> O vrouwen van den +<span class="pagenum">[<a id="pb454" href="#pb454" name= +"pb454">454</a>]</span>profeet! wie uwer eene duidelijke zonde zal +bedrijven, daarvoor zal de straf tweevoudig toegepast worden<a class= +"noteref" id="xd21e44701src" href="#xd21e44701" name= +"xd21e44701src">26</a>; en dit is gemakkelijk voor God. <a id="s33.31" +name="s33.31"></a><span class="versenum">31.</span> Maar wie u +gehoorzaam zal wezen aan God en zijn gezant, en doen wat recht is, deze +zullen wij hare belooning tweemaal geven<a class="noteref" id= +"xd21e44714src" href="#xd21e44714" name="xd21e44714src">27</a>, en wij +hebben een onbekrompen deel in het paradijs voor haar gereed gemaakt. +<span class="versenum">32.</span> O vrouwen van den profeet! gij zijt +niet gelijk andere vrouwen. Indien gij God vreest, toont dan niet te +veel voorkomendheid in uwe woorden, opdat de man, in wiens hart een +gebrek huist, geene begeerte hebbe; maar spreekt eene gepaste taal. +<span class="versenum">33.</span> Zit gerust in uwe huizen, en geeft u +niet over aan de uiterlijke praal van de vroegere tijden van +onwetendheid<a class="noteref" id="xd21e44726src" href="#xd21e44726" +name="xd21e44726src">28</a>; neemt de bepaalde tijden voor het gebed in +acht, geeft aalmoezen en gehoorzaamt God en zijn gezant; want God +begeert alleen de schande der ijdelheid van u af te nemen, nu gij tot +het gezin van den profeet behoort, en u door eene volkomen zuivering te +reinigen. <span class="versenum">34.</span> En herdenkt wat in uwe +huizen is gelezen van Gods teekenen, en van de wijsheid in den +<span class="corr" id="xd21e44740" title="Bron: Koren">Koran</span> +geopenbaard is; want God is scherpziende en wel bekend met uwe daden. +<span class="versenum">35.</span> Waarlijk de Moslems van beiderlei +kunne en de ware geloovigen van beide geslachten, en de vrome mannen en +de godvruchtige vrouwen, en de mannen van rechtvaardigheid en de +vrouwen van rechtvaardigheid en de nederige mannen en vrouwen, en de +gevers van aalmoezen van beiderlei kunne, en de mannen en vrouwen die +vasten, en de kuische mannen en de kuische vrouwen, en degenen van +beiderlei kunnen die God dikwijls gedenken, voor dezen heeft God +vergiffenis gereed gemaakt en eene groote belooning. <a id="s33.36" +name="s33.36"></a><span class="versenum">36.</span> Het is niet gepast +voor een waar geloovige, onverschillig van welke kunne, als God en zijn +gezant eene zaak hebben besloten, dat zij de vrijheid nemen hunne +eigene keuze te volgen. Wie aan God ongehoorzaam is en aan zijn gezant, +dwaalt waarlijk met eene duidelijke dwaling. <a id="s33.37" name= +"s33.37"></a><span class="versenum">37.</span> En gedenk, toen gij +zeidet tot hem, omtrent <span class="pagenum">[<a id="pb455" href= +"#pb455" name="pb455">455</a>]</span>wien God barmhartig is +geweest<a class="noteref" id="xd21e44758src" href="#xd21e44758" name= +"xd21e44758src">29</a> en aan wien gij mede gunsten hebt +verleend<a class="noteref" id="xd21e44764src" href="#xd21e44764" name= +"xd21e44764src">30</a>. Behoud uwe vrouw voor u zelven en vrees God: en +gij datgene in uw gemoed verbergdet, wat God bepaald had, dat ontdekt +zou worden, en de menschen vreesdet, terwijl het rechtvaardiger ware +geweest, God te vreezen. En toen <span class="sc">Zeïd</span> +omtrent hare zaak had besloten, en vastgesteld had, zich te laten +scheiden, verbonden wij haar door het huwelijk aan u, opdat er geene +misdaad op de ware geloovigen zou worden geladen, door het huwen van de +vrouwen hunner aangenomen zonen, nadat zij verstooten waren<a class= +"noteref" id="xd21e44877src" href="#xd21e44877" name= +"xd21e44877src">31</a>; en het <span class="corr" id="xd21e44888" +title="Bron: ge-vel">bevel</span> <span class="pagenum">[<a id="pb456" +href="#pb456" name="pb456">456</a>]</span>van God werd vervuld. <a id= +"s33.38" name="s33.38"></a><span class="versenum">38.</span> Er wordt +geene misdaad op den profeet geladen, door te doen hetgeen God hem +heeft veroorloofd overeenkomstig het Godsbevel, met betrekking tot hen +die hem voorafgingen (want het bevel van God is een bepaald besluit). +<span class="versenum">39.</span> Voor hen, die de boodschappen van God +brachten en hem vreesden, en niemand vreesden buiten God. God volstaat +voor allen. <a id="s33.40" name="s33.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> <span class="sc">Mahomet</span> is niet de vader +van een uwer, maar de gezant van God, en het zegel der +profeten<a class="noteref" id="xd21e44910src" href="#xd21e44910" name= +"xd21e44910src">32</a>. God kent alle dingen. <span class= +"versenum">41.</span> O ware geloovigen! herdenkt God dikwijls, en +verkondigt zijn lof des ochtends en des avonds. <span class= +"versenum">42.</span> Hij is het, die barmhartig voor u is, en zijne +engelen zijn uwe bemiddelaars, opdat hij u uit de duisternis tot het +licht zou mogen leiden; en hij is barmhartig omtrent de ware +geloovigen. <span class="versenum">43.</span> Hunne groete op den dag, +waarop zij hem zullen ontmoeten, zal wezen: Vrede! en hij heeft eene +eervolle belooning voor hen gereed gemaakt. <span class= +"versenum">44.</span> O profeet! Waarlijk, wij hebben u gezonden, om +een getuige, een overbrenger van goede tijdingen, en een verkondiger +van bedreigingen te wezen. <span class="versenum">45.</span> Gij zijt +een uitnoodiger tot God, door zijn welbehagen, en een schijnend licht. +<span class="versenum">46.</span> Breng dus goede tijdingen tot de ware +geloovigen, dat zij grooten overvloed van God zullen ontvangen. <a id= +"s33.47" name="s33.47"></a><span class="versenum">47.</span> En +gehoorzaam niet de ongeloovigen en de huichelaars, en, geef geen acht +op hunne slechte behandeling: maar vertrouw op God: Gods ondersteuning +is volstaande. <a id="s33.48" name="s33.48"></a><span class= +"versenum">48.</span> O ware geloovigen! indien gij vrouwen huwt, die +geloovig zijn en haar daar na verstoot zonder haar te hebben +aangeraakt, dan is u niets voorgeschreven, wat gij na hare +echtscheiding, omtrent haar hebt te vervullen<a class="noteref" id= +"xd21e44956src" href="#xd21e44956" name="xd21e44956src">33</a>; maar +geeft haar een geschenk<a class="noteref" id="xd21e44962src" href= +"#xd21e44962" name="xd21e44962src">34</a> en ontslaat haar vrijelijk +met een eervol ontslag. <a id="s33.49" name="s33.49"></a><span class= +"versenum">49.</span> O profeet! wij hebben u uwe vrouwen toegestaan, +aan welke gij haren bruidschat hebt gegeven, en ook de slaven welke +door uwe rechterhand worden bezeten, van den buit dien God u heeft +verleend<a class="noteref" id="xd21e44979src" href="#xd21e44979" name= +"xd21e44979src">35</a>, <span class="pagenum">[<a id="pb457" href= +"#pb457" name="pb457">457</a>]</span>en de dochters uwer ooms, en de +dochters uwer moeien, zoowel van vaders zijde, als van moeders zijde, +die met u van Mekka zijn gevlucht, en elke andere geloovige vrouw, +indien zij zich aan den profeet overgeeft<a class="noteref" id= +"xd21e44984src" href="#xd21e44984" name="xd21e44984src">36</a>, voor +het geval, dat de profeet haar tot zijne vrouw wil nemen. Dit is een +bijzonder voorrecht, dat u boven de overige ware geloovigen is +verleend<a class="noteref" id="xd21e44990src" href="#xd21e44990" name= +"xd21e44990src">37</a>. <span class="versenum">50.</span> Wij weten wat +wij hun nopens hunne vrouwen hebben bevolen, en omtrent de slaven, +welke door hunne rechterhand worden bezeten, opdat het u tot geene +misdaad zou worden aangerekend, indien gij van het u verleende +voorrecht gebruik maakt; want God is barmhartig en genadig. <a id= +"s33.51" name="s33.51"></a><span class="versenum">51.</span> Gij moogt +de beurt van dezulke uwer vrouwen uitstellen, als u mocht behagen en +gij moogt haar tot u nemen, die u zal behagen en haar, die gij zult +begeeren van degenen, welke gij vroeger verworpen hebt, en er zal +daarin geene misdaad voor u liggen<a class="noteref" id="xd21e45005src" +href="#xd21e45005" name="xd21e45005src">38</a>. Dit zal gemakkelijker +zijn, opdat zij geheel tevreden mogen wezen, en niet bedroefd worden, +om hetgeen gij elke van haar zult geven, God kent alles wat in uwe +harten is, en God is alwetend en barmhartig. <a id="s33.52" name= +"s33.52"></a><span class="versenum">52.</span> Het zal u niet +geoorloofd wezen, daarna andere vrouwen te nemen<a class="noteref" id= +"xd21e45031src" href="#xd21e45031" name="xd21e45031src">39</a>, noch +eene uwer vrouwen tegen andere <span class="pagenum">[<a id="pb458" +href="#pb458" name="pb458">458</a>]</span>te ruilen, niettegenstaande +hare schoonheid u behage, behalve de slaven welke door uwe rechterhand +zullen worden bezeten. En God merkt alle dingen op. <a id="s33.53" +name="s33.53"></a><span class="versenum">53.</span> O ware geloovigen! +treedt de huizen van den profeet niet binnen, tenzij het u geoorloofd +worde met hem te eten, zonder den gepasten tijd af te wachten; maar als +gij uitgenoodigd zijt, treedt dan binnen. En als gij zult gegeten +hebben, scheidt dan van elkander, en blijft niet om vertrouwelijke +gesprekken aan te knoopen, want dit doet den profeet ongemak aan. Hij +schaamt zich, u te verzoeken weg te gaan; maar God schaamt zich niet de +waarheid te zeggen. En als gij zijne vrouwen iets wilt vragen, vraagt +het haar dan achter een gordijn<a class="noteref" id="xd21e45052src" +href="#xd21e45052" name="xd21e45052src">40</a>. Dit zal zuiverder voor +uwe harten en de hare wezen. Het is niet gepast voor u, den profeet van +God eenig ongemak aan te doen, of zijne vrouwen na hem te +huwen<a class="noteref" id="xd21e45062src" href="#xd21e45062" name= +"xd21e45062src">41</a>; want dit zou eene bedroevende zaak voor het +gezicht van God wezen. <span class="versenum">54.</span> Hetzij gij +eene zaak vertoont of dit verbergt, waarlijk, God kent alle dingen. +<a id="s33.55" name="s33.55"></a><span class="versenum">55.</span> Er +zal geene misdaad in liggen, noch voor hare vaders, noch hare zoons, +noch hare broeders, of hare broeders zonen, of hunne vrouwen, of de +slaven welke hare rechterhand zal bezitten, met haar te +spreken<a class="noteref" id="xd21e45074src" href="#xd21e45074" name= +"xd21e45074src">42</a>, terwijl zij ongesluierd zijn. Vreest +God<a class="noteref" id="xd21e45080src" href="#xd21e45080" name= +"xd21e45080src">43</a>; want God is getuige van alle dingen. +<span class="versenum">56.</span> Waarlijk, God en zijne engelen +zegenen den profeet. O ware geloovigen! zegent hem mede en groet hem +met eene eerbiedvolle groete<a class="noteref" id="xd21e45087src" href= +"#xd21e45087" name="xd21e45087src">44</a>. <span class= +"versenum">57.</span> Wat hen betreft die God en zijn profeet +beleedigen, God zal hen in deze en in de volgende wereld vloeken, en +hij heeft eene schandelijke straf voor hen gereed gemaakt. <span class= +"versenum">58.</span> En zij die de ware geloovigen, van welke kunne +ook, zullen beleedigen, zonder dat zij dit verdienen, zullen zekerlijk +de schuld van laster en van eene klaarblijkelijke <span class= +"pagenum">[<a id="pb459" href="#pb459" name= +"pb459">459</a>]</span>onrechtvaardigheid dragen. <a id="s33.59" name= +"s33.59"></a><span class="versenum">59.</span> O profeet! spreek tot +uwe vrouwen, en uwe dochters, en de vrouwen der ware geloovigen, dat +zij hare opperkleederen omslaan<a class="noteref" id="xd21e45106src" +href="#xd21e45106" name="xd21e45106src">45</a> indien zij naar buiten +wandelen; dit zal geschikter zijn om haar als huisvrouwen van eerbaar +gedrag te doen kennen, opdat zij niet door onwelvoegelijke woorden of +daden beleedigd worden, God is barmhartig en genadig. <span class= +"versenum">60.</span> Waarlijk, indien de huichelaars, en zij, in wier +harten een gebrek huist, en zij die onrust te <span class= +"ex">Medina</span> veroorzaken, niet ophouden, zullen wij u zekerlijk +tegen hen opwinden om hen te tuchtigen; voortaan zal het hun niet +veroorloofd wezen nabij u daarin te wonen, behalve voor een korten +tijd. <span class="versenum">61.</span> En zij zullen vervloekt wezen; +waar zij ook zullen gevonden worden, zal men hen grijpen en met eene +algemeene slachting dooden. <span class="versenum">62.</span> +Overeenkomstig de uitspraak van God nopens hen, die vroeger bestonden: +en gij zult geenerlei verandering in Gods uitspraak vinden. +<span class="versenum">63.</span> De menschen zullen u ondervragen +nopens de nadering van het laatste uur; antwoord: Waarlijk, de kennis +daarvan is alleen met God, en hij zal u niet onderrichten; misschien is +het uur nabij. <span class="versenum">64.</span> Waarlijk, God heeft de +ongeloovigen gevloekt en een fel vuur voor hen gereed gemaakt. +<span class="versenum">65.</span> Eeuwig zullen zij daarin verblijven, +en zullen geen schuts of verdediger vinden. <span class= +"versenum">66.</span> Op den dag, waarop <span class="corr" id= +"xd21e45142" title="Bron: hune">hunne</span> aangezichten in het +hellevuur zullen worden gewenteld: zullen zij zeggen: O dat wij God en +zijn gezant slechts gehoorzaamd hadden! <span class= +"versenum">67.</span> En zij zullen zeggen: O Heer! Waarlijk, wij +hebben onzen vorsten en onzen grooten mannen gehoorzaamd, en zij hebben +ons van den rechten weg afgeleid. <span class="versenum">68.</span> +Heer, geef hun het dubbele onzer straf, en vloek hen met een zwaren +vloek! <a id="s33.69" name="s33.69"></a><span class= +"versenum">69.</span> O ware geloovigen! weest niet als zij, die +<span class="sc">Mozes</span> beleedigden; maar God zuiverde hem van de +lastering, welke zij nopens hem hadden gesproken<a class="noteref" id= +"xd21e45161src" href="#xd21e45161" name="xd21e45161src">46</a>, en hij +<span class="pagenum">[<a id="pb460" href="#pb460" name= +"pb460">460</a>]</span>werd in Gods oog geacht<a class="noteref" id= +"xd21e45200src" href="#xd21e45200" name="xd21e45200src">47</a>. +<span class="versenum">70.</span> O ware geloovigen! vreest God en laat +de waarheid uwe woorden besturen. <a id="s33.71" name= +"s33.71"></a><span class="versenum">71.</span> Opdat God uwe werken +voor u moge verbeteren, en u uwe zonden vergeven; en wie God en zijn +gezant gehoorzaamt, zal eene groote gelukzaligheid genieten. <a id= +"s33.72" name="s33.72"></a><span class="versenum">72.</span> Wij +stelden het geloof aan de hemelen, de aarde en de bergen voor, en zij +weigerden zich er mede te belasten, en waren er bevreesd voor. De +mensch belastte er zich mede<a class="noteref" id="xd21e45222src" href= +"#xd21e45222" name="xd21e45222src">48</a>; doch niettemin handelde hij +onrechtvaardig omtrent zich zelven en dwaas<a class="noteref" id= +"xd21e45232src" href="#xd21e45232" name="xd21e45232src">49</a>. +<span class="versenum">73.</span> God zal de huichelachtige mannen en +de huichelachtige vrouwen, en de afgodendienaars en de +afgodendienaressen straffen, en God zal zich tot de ware geloovigen +wenden, zoowel de mannen als de vrouwen; want God is genadig en +barmhartig. <span class="pagenum">[<a id="pb461" href="#pb461" name= +"pb461">461</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44120" href="#xd21e44120src" name="xd21e44120">1</a></span> Een +deel van dit Hoofdstuk werd geopenbaard bij gelegenheid van den oorlog +der gracht, die in het vijfde jaar der hedjira voorviel, toen +<span class="ex">Medina</span> gedurende meer dan twintig dagen door de +verbonden strijdmachten van verschillende Joodsche stammen en van de +bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, <span class= +"ex">Najd</span> en <span class="ex">Tehama</span> werd belegerd, op de +aanhitsing der Joden van den stam van <span class="sc">Nadhir</span>, +welke een jaar te voren door <span class="sc">Mahomet</span> uit hunne +woonplaatsen, nabij <span class="ex">Medina</span>, waren verdreven +geworden (Zie <span class="sc">Abu’lfeda</span>, <span class= +"ex">Vit. Moh.</span> p. 73 en <span class="sc">Gagnier</span>, +<span class="ex">Vie de Mohamm. lib.</span> 4. c. l.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44172" href="#xd21e44172src" name="xd21e44172">2</a></span> Men +verhaalt dat <span class="sc">Aboe Sofian</span>, <span class= +"sc">Acrema Ebn Abi Jahl</span> en <span class="sc">Abu’l +A’war al Salami</span> eens een vriendschappelijk onderhoud met +<span class="sc">Mahomet</span> hadden, waarbij ook <span class= +"sc">Abdallah Ebn Obba</span>, <span class="sc">Moatteb Ebn +Kosheir</span> en <span class="sc">Jadd Ebn Kais</span> tegenwoordig +waren, waarin de eerstgenoemden den profeet voorstelden dat, indien hij +zou willen ophouden, tegen de aanbidding van hunne goden te prediken en +hij die als bemiddelaars zou willen erkennen, zij hem en zijn Heer +geene verdere moeilijkheden zouden veroorzaken; waarop deze woorden +werden geopenbaard (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44213" href="#xd21e44213src" name="xd21e44213">3</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard, om twee gewoonten der oude Arabieren af te +schaffen. De eerste daarvan was de wijze, waarop zij zich van hunne +vrouwen lieten scheiden, als zij geene lust hadden, haar uit hun huis +te laten vertrekken of te laten huwen; en dit deed de <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e44215" href="#xd21e44215" name= +"xd21e44215">449n</a>]</span>man, door tot de vrouw te zeggen: +“Gij zijt mij voortaan als de rug mijner moeder”, na het +uitspreken van welke woorden hij afstand van haar bed had gedaan en +haar in alle opzichten als zijne moeder beschouwde. Zij werd dan tot al +zijne nabestaanden zoo verwant, als ware zij werkelijk zijne moeder. De +andere gewoonte bestond daarin, dat zij hunne aangenomen zoons even zoo +aan zich verwant beschouwden als hunne werkelijke zonen, waardoor +dezelfde hinderpalen tegen het huwelijk uit die veronderstelde +betrekking voortvloeiden, betreffende de verboden verbindingen, gelijk +dit met een echten zoon het geval is. <span class="sc">Mahomet</span> +had eene bijzondere reden dit laatste af te schaffen, daar hij de vrouw +huwde, welke van zijnen bevrijden slaaf <span class= +"sc">Zeïd</span> was gescheiden, die mede zijn aangenomen zoon +was, waarop wij later nader zullen terugkomen. Door de verklaring, die +tot inleiding van deze plaats strekt, dat God, geen mensch twee harten +heeft gegeven, wordt bedoeld, dat een man niet dezelfde gehechtheid +voor veronderstelde bloedverwanten, en voor aangenomen kinderen kan +hebben als voor degenen, die dit werkelijk zijn. Men verhaalt dat de +Arabieren gewoon zijn, van een voorzichtig en scherpzinnig mensch te +zeggen, dat hij twee harten heeft: vanwaar zekere <span class="sc">Abn +Mamkr</span>, of, zoo als anderen zeggen, <span class="sc">Jemil Ebn +Asad El Fihri</span>, den bijnaam had van <span class= +"ex">Dhoe’lkalbein</span>, of de man met twee harten +(<span class="sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44243" href="#xd21e44243src" name="xd21e44243">4</a></span> Door +onwetendheid of vergissing, of dat gij in den verleden tijd hebt +gedwaald.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44253" href="#xd21e44253src" name="xd21e44253">5</a></span> Hun +niets bevelende dan wat in hun belang en voordeel was, en meer bezorgd +voor hun tegenwoordig en toekomstig geluk zijnde dan zij zelven; waarom +hij hun dierbaar moet wezen, en hunne grootste liefde en hunnen +grootsten eerbied verdient.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44256" href="#xd21e44256src" name="xd21e44256">6</a></span> Doch +de geestelijke betrekking tusschen <span class="sc">Mahomet</span> en +zijn volk, in de voorafgaande woorden verklaard, levert geen hinderpaal +op, die hem had kunnen beletten, zulke vrouwen tot de zijne te kiezen +als hij geschikt achtte. De uitleggers zijn echter van oordeel, dat het +hier verboden wordt eene zijner vrouwen te huwen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44264" href="#xd21e44264src" name="xd21e44264">7</a></span> Deze +woorden, die, behalve het laatste gedeelte van het oordeel, ook in het +<a href="#s8">VIIIe Hoofdstuk</a> voorkomen, schaffen de wet nopens de +erfenissen af, welke in hetzelfde Hoofdstuk is afgekondigd, waardoor +<span class="ex">Mohajerun</span> en <span class="ex">Ansars</span> +elkanders erfgenamen werden, met uitsluiting van hunne nadere +verwanten, die ongeloovigen waren (Zie <a href="#s8.73">Hoofdstuk VIII, +vers 73</a>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44282" href="#xd21e44282src" name="xd21e44282">8</a></span> +Zijnde: In de bewaarde tafel of den Koran, of, zooals anderen +veronderstellen, in den Pentateuchus.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44308" href="#xd21e44308src" name="xd21e44308">9</a></span> +Waardoor zij op zich namen, hunne verschillende lastgevingen te +volvoeren en beloofden den godsdienst te prediken, welke hun door God +was bevolen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44316" href="#xd21e44316src" name="xd21e44316">10</a></span> +Zijnde: Dat hij op den dag der opstanding aan de profeten zal vragen op +welke wijze zij zijne verschillende lastgevingen hebben volvoerd, en +hoe zij door hun volk werden ontvangen; of, hetgeen de woorden mede +kunnen beteekenen, dat hij hen, die in hem geloofden, nopens hun geloof +onderzoeken en hen dienovereenkomstig beloonen zal.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44323" href="#xd21e44323src" name="xd21e44323">11</a></span> Dit +waren de strijdkrachten van de Koreïshieten en den stam van +<span class="ex">Ghatfan</span>, die, verbonden met de Joden van al +<span class="ex">Nadhir</span> en <span class="ex">Koreidha</span>, ten +getale van twaalf duizend man, <span class="ex">Medina</span> +belegerden, in de expeditie welke de oorlog van de gracht is +genaamd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44338" href="#xd21e44338src" name="xd21e44338">12</a></span> Op +de nadering des vijands beval <span class="sc">Mahomet</span> naar den +raad van <span class="sc">Salman</span>, den Perziër, dat er eene +diepe gracht of retranchement rondom <span class="ex">Medina</span> zou +worden gegraven, tot meerdere zekerheid der stad, terwijl hij met drie +duizend man uittrok, om die te verdedigen. Aan beide zijden bleef men +bijna eene maand in de kampen, zonder eenige andere vijandelijkheid te +plegen, dan het afschieten van pijlen en het slingeren van steenen, tot +God in een winternacht een doordringend kouden Oostenwind zond, die de +ledematen der verbondenen verstijfde, hun het stof in het aangezicht +joeg, hunne vuren uitbluschte, hunne tenten omwierp en hunne paarden in +wanorde bracht, terwijl de engelen op denzelfden tijd <span class= +"ex">Allah-acbar</span> rondom hun kamp uitriepen, waarop <span class= +"sc">Toleiha Ebn Khowailed</span>, de Asadiet, overluid zeide: +<span class="sc">Mahomet</span> wil u met toovenarijen aan vallen, +zorgt dus door de vlucht voor uwe veiligheid. Dientengevolge braken +eerst de Koreïshieten en daarna de Chatfanieten het beleg op, en +keerden naar huis. Men verhaalt dat <span class="sc">Mahomet</span>, op +het hooren van het aftrekken zijner vijanden, zeide: Ik heb door den +oostenwind eene overwinning behaald, en <span class="sc">Ad</span> is +door den westenwind omgekomen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Abu’lf</span>, +<span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 77 enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44395" href="#xd21e44395src" name="xd21e44395">13</a></span> +Zijnde <span class="sc">Aws Ebn Keidhi</span> en zijne aanhangers.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44403" href="#xd21e44403src" name="xd21e44403">14</a></span> Dit +was de oude en eigenlijke naam van <span class="ex">Medina</span>, of +van het grondgebied waarop die plaats stond. Sommigen meenen dat die +stad aldus werd genaamd naar haren stichter <span class= +"sc">Yathreb</span>, den zoon van <span class="sc">Kabiya</span>, den +zoon van <span class="sc">Mahlayel</span>, den zoon van <span class= +"sc">Aram</span>, den zoon van <span class="sc">Sem</span>, den zoon +van <span class="sc">Noach</span>. Anderen verhalen echter dat die stad +door de Amalekieten werd gebouwd (<span class="sc">Ahmed Ebn +Yoesof</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44435" href="#xd21e44435src" name="xd21e44435">15</a></span> +Namelijk in de stad, of: in hunne afvalligheid en weerspannigheid, daar +de Moslems zeker ten laatste zullen slagen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44456" href="#xd21e44456src" name="xd21e44456">16</a></span> +Hetzij door in kleinen getale tot het leger op te komen, of door +slechts korten tijd bij hen te blijven en daarna met eene gewaande +verontschuldiging terug te keeren; of door zich ziek te houden, wanneer +de tijd tot handelen gekomen was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44463" href="#xd21e44463src" name="xd21e44463">17</a></span> Door +spaarzaam te zijn in hunnen bijstand, hetzij wat hunnen persoon of wat +hunne beurs betreft, of begeerig naar den buit zijnde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44473" href="#xd21e44473src" name="xd21e44473">18</a></span> Om +daardoor afwezig en niet verplicht te zijn ten strijde te trekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44484" href="#xd21e44484src" name="xd21e44484">19</a></span> +Namelijk: dat wij niet moesten verwachten het paradijs binnen te gaan +zonder aan sommige beproevingen en moeielijkheden onderworpen te zijn +geweest, zie <a href="#s2.209">Hoofdstuk II, vers 209</a>, III, vers +147, XXIX, vers 1 enz.<a id="xd21e44489" name="xd21e44489"></a> Er is +eene overlevering, dat <span class="sc">Mahomet</span> werkelijk deze +expeditie der verbondenen en den uitslag daarvan eenigen tijd te voren +voorspelde. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44503" href="#xd21e44503src" name="xd21e44503">20</a></span> Door +den profeet standvastig bij te staan en den vijanden van den waren +godsdienst dapper het hoofd te bieden, overeenkomstig hunne +verbintenis.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44506" href="#xd21e44506src" name="xd21e44506">21</a></span> Of, +zooals de woorden mede kunnen worden vertaald: hebben hunne gelofte +vervuld, of hunne schuld aan de natuur betaald, door als martelaren in +den slag te vallen, evenals <span class="sc">Hamza</span>, <span class= +"sc">Mahomets</span> oom, <span class="sc">Marab Ebn Omair</span> en +<span class="sc">Ans Ebn Al Nadr</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>), die in den slag van <span class="ex">Ohod</span> +werden gedood. De martelaren in den oorlog der gracht, bedroegen zes, +daaronder begrepen <span class="sc">Saad Eba Moadh</span>, die +omstreeks eene maand daarna aan zijne wonde overleed (<span class= +"sc">Abu’lf</span>. <span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 79).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44537" href="#xd21e44537src" name="xd21e44537">22</a></span> +Zooals <span class="sc">Othman</span> en <span class="sc">Telha</span> +(<span class="sc">Al beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44562" href="#xd21e44562src" name="xd21e44562">23</a></span> Dit +waren de lieden van den stam van <span class="ex">Koreidha</span>, die, +hoewel zij met <span class="sc">Mahomet</span> een verbond hadden +gesloten, op de onophoudelijke aansporingen van <span class="sc">Caab +Ebn Asad</span>, een voornaam man onder hen, in dezen oorlog van de +gracht, op verraderlijke wijze tot zijne vijanden overliepen en +daarvoor gestreng werden gestraft. Den volgenden ochtend namelijk, +nadat de verbonden strijdkrachten hunne legers hadden opgebroken, +keerde <span class="sc">Mahomet</span> met zijne manschappen naar +<span class="ex">Medina</span> terug en legden zij hunne wapenen neder, +waarop zij zich na de door hen uitgestane vermoeienis verkwikten. +<span class="sc">Gabriël</span> kwam daarop tot <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e44583" href="#xd21e44583" name= +"xd21e44583">453n</a>]</span>den profeet en vroeg hem, waarom hij zijn +volk had toegestaan de wapenen neder te leggen, terwijl de engelen de +hunne nog niet hadden afgelegd. Hij beval hem onmiddellijk tegen de +Koradhieten op te trekken, hem verzekerende, dat hij zelf den weg zou +banen, <span class="sc">Mahomet</span> gehoorzaamde het goddelijke +bevel en liet in het openbaar afkondigen, dat iedereen dien namiddag +zou bidden om de overwinning op de zonen van <span class= +"sc">Koreidha</span>. Hij trok daarop onmiddellijk tot de expeditie op, +en toen hij de forteres der Koradhieten had bereikt, belegerde hij hen +gedurende vijfentwintig dagen. Na verloop van dien tijd, capituleerde +het volk, daar zij in groote verwarring en ellende verkeerden; en zich +niet aan de genade van <span class="sc">Mahomet</span> durvende +vertrouwen, gaven zij zich eindelijk aan de edelmoedigheid van +<span class="sc">Saad Ebn Moadh</span> over (Zie <a href= +"#s8.39">Hoofdstuk VIII, vers 39</a>) hopende dat hij, die een vorst +was van den stam van <span class="ex">Aws</span>—hunne oude +vrienden en bondgenooten—eenig mededoogen met hen zouden hebben; +maar zij werden bedrogen; want <span class="sc">Saad</span>, ten +hoogste verbolgen omdat zij het verbond hadden geschonden, had God +gebeden, dat hij hem niet zou laten sterven aan de wonde welke hij in +de gracht had ontvangen, zonder dat hij wraak op de Koradhieten had +zien uitoefenen; weshalve hij bepaalde, dat de mannen met het zwaard +gedood, de vrouwen en kinderen in slavernij gevoerd en hunne goederen +onder de Moslems verdeeld zouden worden. Zoodra <span class= +"sc">Mahomet</span> deze uitspraak hoorde, riep hij uit, dat +<span class="sc">Saad</span> het vonnis van God had uitgesproken, en +dientengevolge werd die straf uitgevoerd. Het getal der gedoode mannen +beliep zeshonderd, of, zooals anderen zeggen, zevenhonderd of +daaromtrent, waaronder zich <span class="sc">Hoyai</span> <span class= +"sc">Ebn Akhtab</span>, een groote vijand van <span class= +"sc">Mahomet</span>, en <span class="sc">Caab <span class="corr" id= +"xd21e44625" title="Bron: Ean">Ebn</span> Asad</span> bevond, die de +hoofdoorzaak van het opstaan van hunnen stam waren geweest, +<span class="sc">Saad</span> wiens wonde reeds gesloten was, doch weder +openging, stierf korten tijd daarna (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Abu’lf</span>. +<span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 77 enz. Zie voorts <span class= +"sc">Gagnier</span>. <span class="ex">Vie de Moh. liv.</span> 4, c. +3.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44656" href="#xd21e44656src" name="xd21e44656">24</a></span> +Waardoor sommigen veronderstellen, dat hier <span class= +"ex">Perzië</span> en <span class="ex">Griekenland</span> worden +bedoeld; anderen <span class="ex">Khaibar</span>, en weder anderen, al +het land dat tot den dag des oordeels door de Moslems mocht worden +veroverd (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44675" href="#xd21e44675src" name="xd21e44675">25</a></span> Deze +plaats werd geopenbaard, omdat dat de vrouwen van <span class= +"sc">Mahomet</span> hem om rijkere kleederen en eene buitengewone +toelage voor hare verteringen hadden gevraagd. Zoodra hij dit verzoek +ontving, gaf hij haar de vrije keuze, hetzij om bij hem te blijven of +van hem gescheiden te worden. Hij begon met <span class= +"sc"><span class="corr" id="xd21e44681" title= +"Bron: Aisha">Aïsha</span></span>, die “God en zijn +apostel” koos waarop de overige haar voorbeeld volgden. De +profeet bedankte haar alle, en vers 52 van dit Hoofdstuk werd +geopenbaard. Vanhier is door sommigen de gevolgtrekking gemaakt, dat de +vrouw welke men de vrije keuze <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e44684" href="#xd21e44684" name="xd21e44684">454n</a>]</span>had +gelaten, en die verkoos bij haren man te blijven, niet zou worden, +gescheiden. Anderen zijn echter van eene tegenovergestelde meening +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44701" href="#xd21e44701src" name="xd21e44701">26</a></span> Want +de misdaad (overspel) zou grooter en onvergefelijk voor haar zijn, om +de hoogere plaats welke zij innemen, en de genade die zij van God +hebben ontvangen. Vandaar komt ook het bevel, dat de straf van een vrij +persoon het dubbele van die van een slaaf zal wezen (zie <a href= +"#s4.30">Hoofdstuk IV, vers 30</a>), en dat profeten strenger om hunne +fouten berispt worden dan andere menschen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44714" href="#xd21e44714src" name="xd21e44714">27</a></span> +Zijnde eens voor hare gehoorzaamheid, en daarna nog eens voor hare +huwelijkstrouw jegens den profeet, en lofwaardig gedrag omtrent +hem.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44726" href="#xd21e44726src" name="xd21e44726">28</a></span> Dat +is: de oude tijd van afgodendienst. Sommigen veronderstellen, dat hier +de tijden voor den zondvloed of den tijd van <span class= +"sc">Abraham</span> bedoeld wordt, toen de vrouwen zich met al hare +sieraden opschikten, en dan op straat gingen om zich aan de mannen te +vertoonen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44758" href="#xd21e44758src" name="xd21e44758">29</a></span> +Zijnde <span class="sc">Zeïd Ebn Haretha</span>, aan wien God +reeds vroeger de genade schonk, een Moslem te worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44764" href="#xd21e44764src" name="xd21e44764">30</a></span> Door +hem zijne vrijheid te schenken en hem voor uwen zoon aan te nemen, enz. +<span class="sc">Zeïd</span> was van den stam van <span class= +"sc">Calb</span>, een tak der Khodaïeten afstammende van +<span class="sc">Hamyar</span>, den zoon van <span class= +"sc">Saba</span>. Hij werd in zijne kindsheid door eene bende +vrijbuiters geroofd en door <span class="sc">Mahomet</span> gekocht, +of, zooals anderen zeggen, door zijne vrouw <span class= +"sc">Khadidjah</span>, voor zij hem huwde. Toen <span class= +"sc">Haretha</span> eenige jaren later hoorde waar zijn zoon was, +ondernam hij eene reis naar <span class="ex">Mekka</span>, en bood een +aanzienlijken prijs als losgeld, waarop <span class="sc">Mahomet</span> +zeide: Laat Zeïd hier komen, en indien hij verkiest met u te gaan, +kunt gij hem zonder losgeld nemen; maar indien hij bij mij wil blijven, +waarom zou ik hem dan niet behouden? <span class="sc">Zeïd</span> +kwam en verklaarde, dat hij bij zijn meester wilde blijven, die hem als +zijn eenigen zoon behandelde. Nauwelijks had <span class= +"sc">Mahomet</span> dit gehoord, of hij nam <span class= +"sc">Zeïd</span> bij de hand en leidde hem naar den zwarten steen +van den <span class="ex">Caaba</span>, waar hij hem in het openbaar als +zijn zoon aannam, en hem tot zijn erfgenaam maakte, waarin de vader +toestemde en zeer voldaan naar huis terugkeerde. Van dien tijd werd +<span class="sc">Zeïd</span> de zoon van <span class= +"sc">Mahomet</span> genoemd, tot de openbaring van den Islam, +(<span class="sc">Al Jannabi</span> zie <span class="sc">Gagnier</span> +<span class="ex">Vie de Moh. liv.</span> V. 4, c, 3.). Later deed +<span class="sc">Mahomet</span> hem eene vrouw huwen <span class= +"sc">Zeïneb</span> (of <span class="sc">Zenobia</span>) genaamd. +Eenige jaren daarna ging <span class="sc">Mahomet</span> tot +<span class="sc">Zeïd</span>. Hij vond hem niet en zag alleen +zijne vrouw, wier schoonheid hem zoozeer trof, dat hij uitriep: Geloofd +zij God, die de harten der menschen naar zijn welbehagen keert! Toen +<span class="sc">Zeïd</span> weder te huis kwam berichtte zijne +vrouw hem het bezoek van <span class="sc">Mahomet</span>, zonder de +zeer beteekenisvolle kreet van den profeet te vergeten. <span class= +"sc">Zeïd</span> begreep dat hij zijne vrouw aan zijn weldoener +moest opofferen, en haastte zich diententengevolge haar te verstooten. +<span class="sc">Mahomet</span> trachtte echter, hetzij oprecht, hetzij +slechts schijnbaar en uit vrees voor schandaal, <span class= +"sc">Zeïd</span> van dit voornemen af te brengen. Daarop verscheen +vers 37, dat den hartstocht van den profeet wettigt, en hetgeen hem en +de geloovigen veroorlooft, de vrouwen te huwen, welke door hunne +aangenomene zonen zijn verstooten. Hij huwde haar in het laatste +gedeelte van het 5e jaar der hedjira (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Al Jannabi</span> enz.) De +muzelmannen doen opmerken, dat <span class="sc">Zeïd</span> de +enige der tijdgenooten van <span class="sc">Mahomet</span> is, die in +den Koran wordt genoemd. Men dient echter <span class="sc">Aboe +Lahab</span> niet te vergeten, die in <a href="#s111">Hoofdstuk CXI</a> +wordt genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44877" href="#xd21e44877src" name="xd21e44877">31</a></span> Daar +deze gewaande betrekking, zooals reeds werd opgemaakt bij de oude +Arabieren een hinderpaal opleverde voor het huwelijk binnen de verboden +graden van bloedverwantschap gelijk wij reeds in de noot van vers 37 +hierboven hebben doen opmerken op dezelfde wijze, alsof die +bloedverwantschap werkelijk bestond. Daardoor veroorzaakte het huwelijk +<span class="pagenum">[<a id="xd21e44879" href="#xd21e44879" name= +"xd21e44879">456n</a>]</span>van <span class="sc">Mahomet</span> en +<span class="sc">Zeïneb</span>, de vrouw van zijn aangenomen zoon, +een groot schandaal onder zijne volgelingen, dat nog vermeerderd werd +door de ijveraars en ook door de Joden, die van zulke huwelijken +afschuw hadden; maar de gewoonte wordt hier onredelijk verklaard en +voor het vervolg afgeschaft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44910" href="#xd21e44910src" name="xd21e44910">32</a></span> De +Mahomedanen beschouwen <span class="sc">Mahomet</span> als het zegel +der profeten. <span class="ex">Khatem Elnabiin</span>. Zij zeggen, dat +hij kwam om de zending te bevestigen van hen, die hem waren +voorafgegaan, en dat hij geen opvolger heeft gehad (<span class= +"sc">Savary</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44956" href="#xd21e44956src" name="xd21e44956">33</a></span> Dat +is: gij zijt niet verplicht haar eenigen tijd te behouden voor gij haar +ontslaat, zooals het geval is met haar met welke het huwelijk is +voltrokken. (Zie <a href="#s2.231">Hoofdstuk II, vers 231</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44962" href="#xd21e44962src" name="xd21e44962">34</a></span> +Zijnde: Indien haar geen bruidschat (of weduwgeld) is toegezegd; want +indien haar een bruidschat is toegezegd, is de man, overeenkomstig de +<span class="ex">Sonna</span>, verplicht, de vrouw de helft van den +toegezegden bruidschat en een geschenk daarenboven te geven +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc">Al +Jannabi</span>, enz.). Dit wordt thans nog opgevat als van zulke +vrouwen, met welke het huwelijk niet is voltrokken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44979" href="#xd21e44979src" name="xd21e44979">35</a></span> Het +wordt daarom gezegd, dat de vrouwelijke slaven die hij mocht koopen, +niet in deze vergunning zijn begrepen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44984" href="#xd21e44984src" name="xd21e44984">36</a></span> +Zonder een bruidschat te vragen. Overeenkomstig eene overlevering van +<span class="sc">Ebn Abbas</span>, huwde de profeet echter geene vrouw +zonder haar een bruidschat toe te kennen. De uitleggers zijn het niet +eens omtrent de vrouw, welke in het bijzonder op deze plaats wordt +bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e44990" href="#xd21e44990src" name="xd21e44990">37</a></span> Want +geen Moslem kan wettelijk meer dan vier vrouwen huwen, hetzij het vrije +vrouwen of slavinnen mochten wezen, terwijl <span class= +"sc">Mahomet</span>, door de voorafgaande woorden, vrijheid verkreeg, +zooveel te nemen als hij verkoos, doch met sommige beperkingen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45005" href="#xd21e45005src" name="xd21e45005">38</a></span> Door +deze plaats werden nog eenige andere voorrechten aan <span class= +"sc">Mahomet</span> toegekend; want andere mannen zijn verplicht zich +gelijkelijk <span class="corr" id="xd21e45010" title= +"Bron: omtren">omtrent</span> hunne vrouwen te gedragen (Zie <a href= +"#s4.3">Hoofdstuk IV, vers 3</a> enz.) voor het geval dat zij meer dan +eene bezitten, vooral wat de plichten van het huwelijksbed betreft, +waartoe ieder op hare beurt werd geroepen en welk recht reeds in de +vroegste eeuwen werd erkend (zie +Gen. XXX : 14 enz.). Ook konden zij eene vrouw, welke zij ten +derden male van zich had laten scheiden niet weder terug nemen, dan +nadat zij weder met een ander getrouwd en van dezen gescheiden was (zie +<a href="#s2.230">Hoofdstuk II, vers 230</a>). Daarentegen was den +profeet volkomen vrijheid gelaten, zoowel <span class="corr" id= +"xd21e45023" title="Bron: ln">in</span> dit als in andere opzichten, +met haar te handelen als hij geschikt mocht oordeelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45031" href="#xd21e45031src" name="xd21e45031">39</a></span> De +uitleggers verschillen nopens de juiste meening dezer woorden. Sommigen +gelooven, dat het daardoor aan <span class="sc">Mahomet</span> werd +verboden, meer vrouwen dan negen te nemen, welk getal hij toen bezat, +en hetgeen verondersteld wordt zijne grens te zijn geweest, daar +anderen er slechts vier bezaten. Sommigen zeggen, dat hij na dit +verbod, geene vrouwen in de plaats mocht nemen van haar, welke hij door +den dood of door echtscheiding verloor. Anderen weder zijn van meening, +dat het hem van dien tijd alleen werd verbonden een andere vrouw te +huwen, dan eene der vier soorten in de voorafgaande plaats (v. 49). +vermeld. <span class="pagenum">[<a id="xd21e45036" href="#xd21e45036" +name="xd21e45036">458n</a>]</span>Nog anderen (gelijk <span class= +"sc">Abu’l Kasem Hebatallah</span> enz.) gelooven, dat dit vers +is afgeschaft door de twee voorafgaande verzen of een daarvan, als voor +deze geopenbaard, doch eerst na deze voorgelezen (<span class="sc">Al +Zamakshari, Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span> enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45052" href="#xd21e45052src" name="xd21e45052">40</a></span> Dat +is: laat er eene gordijn tusschen u opgehangen zijn, of laat haar +gesluierd wezen, terwijl gij met haar spreekt. Het doel van het eerste +voorschrift was, om zich te vrijwaren van de onbeschaamdheid van +lastige bezoekers; het doel van het tweede was, om eene te gemeenzame +betrekking of vertrouwelijkheid tusschen zijne vrouwen en zijne +volgelingen te voorkomen, werd, naar men zegt, in het leven geroepen, +door dat de hand van een zijner volgelingen bij toeval die van +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e45055" title= +"Bron: Aisha">Aïsha</span></span> aanraakte, hetgeen den profeet +eenigszins verstoorde (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45062" href="#xd21e45062src" name="xd21e45062">41</a></span> +Zijnde óf haar, van welke hij zich gedurende zijn leven zal +laten scheiden, óf na zijn dood zijne weduwen. Dit is een ander +voorrecht den profeeet bijzonder eigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45074" href="#xd21e45074src" name="xd21e45074">42</a></span> Zie +<a href="#s24.31">Hoofdstuk XXIV, vers 31</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45080" href="#xd21e45080src" name="xd21e45080">43</a></span> Deze +woorden zijn tot de vrouwen van den profeet gericht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45087" href="#xd21e45087src" name="xd21e45087">44</a></span> +Vanhier vermelden de Mahomedanen zelden zijn naam, zonder er bij te +voegen: Op wien Gods zegen zij en vrede, of dergelijke woorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45106" href="#xd21e45106src" name="xd21e45106">45</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk groote doeken, gewoonlijk van +wit linnen, waarmede de vrouwen in het Oosten, als zij uitgaan, zich +van het hoofd tot de voeten bedekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45161" href="#xd21e45161src" name="xd21e45161">46</a></span> De +uitleggers komen niet overeen welke deze lastering geweest zij. +Sommigen zeggen, dat <span class="sc">Mozes</span> gewoon was zich +afzonderlijk te wasschen, weshalve eenige slechtgezinden uitstrooiden, +dat hij eene breuk had (of, zeggen anderen, dat hij melaatsch of een +hermaphrodiet was), en daarom het schuwde, zich met hen te wasschen. +Maar God zuiverde hem van deze lastering, door den steen, waarop hij +zijne kleederen had nedergelegd, met dezen naar het kamp te doen +loopen, waar <span class="sc">Mozes</span> die naakt volgde. Op deze +wijze zagen de Israëlieten de volkomen valschheid van het gerucht. +Anderen veronderstellen, dat hier de beschuldiging van <span class= +"sc">Karoen</span> tegen <span class="sc">Mozes</span> wordt bedoeld. +(<a href="#s28.76">Hoofdstuk XXVIII, vers 76</a>), of wel de verdenking +van <span class="sc">Aärons</span> moord, die op <span class= +"sc">Mozes</span> werd geworpen, omdat hij bij hem was toen hij op den +berg <span class="ex">Hor</span> stierf. Hij werd echter omtrent dit +laatste gerechtvaardigd, doordat de engelen het lijk brachten en het +openbaar tentoonstelden, of, zooals sommigen zeggen, door de verklaring +van <span class="sc">Aäron</span> zelven, die tot dat doel ten +leven werd opgewekt (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45200" href="#xd21e45200src" name="xd21e45200">47</a></span> +Sommige afschriften hebben <span class="ex">abda</span> in plaats van +<span class="ex">inda</span>, tengevolge waarvan deze woorden zouden +moeten vertolkt worden: En hij was een doorluchtig dienaar van God.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45222" href="#xd21e45222src" name="xd21e45222">48</a></span> Door +geloof wordt hier verstaan; geheele gehoorzaamheid aan Gods wet, die +voorgesteld wordt als van zooveel belang (want eeuwige gelukzaligheid +of ellende hangt geheel van hare nakoming of verwaarloozing af), en als +zoo moeielijk in hare nakoming, dat, indien God hetzelfde op die +voorwaarden aan de grootere deelen van de schepping zou voorstellen en +zij verstand genoeg bezaten om het symbool te begrijpen, zij het zouden +weigeren en geen plicht op zich zouden durven nemen, waarvan het niet +vervullen door een zoo verschrikkelijken uitslag wordt gevolgd. Er +wordt gezegd, dat de mensch het toch ondernam, niettegenstaande zijne +zwakheid, en de gebreken hem van nature eigen. Sommigen beweren, dat +dit voorstel niet hypothetisch is, maar werkelijk aan de hemelen, de +aarde en de bergen werd gedaan, welke bij hunne eerste schepping met +rede waren begaafd, en dat God hun zeide, dat hij eene wet had gemaakt +en het paradijs had geschapen ter belooning van hen, die daaraan +gehoorzaamden, en de hel tot straf van den ongehoorzame, waarop zij +antwoordden, dat zij er mede tevreden waren, genoodzaakt te worden, de +diensten te vervullen, waarvoor zij werden geschapen, maar dat zij niet +zouden willen ondernemen de goddelijke wet op die voorwaarden te +vervullen, en dus noch belooning noch straf verlangden. De verhalers +van deze vertelling voegen er bij, dat, toen <span class= +"sc">Adam</span> werd geschapen, hem hetzelfde aanbod werd gedaan en +hij het aannam (<span class="sc">Jallalo’ddin, Al +Beidâwi</span>). De uitleggers geven echter andere uitleggingen +van deze plaats.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45232" href="#xd21e45232src" name="xd21e45232">49</a></span> +Onrechtvaardig omtrent zich zelven, door het niet vervullen zijner +verbintenissen en het gehoorzamen der wet, welke hij had aangenomen; en +dwaas, daar het gevolg zijner ongehoorzaamheid en achteloosheid niet te +overwegen is.</p> +</div> +</div> +<div id="s34" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e762">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Saba<a class="noteref" id="xd21e45246src" href= +"#xd21e45246" name="xd21e45246src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—54 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God,</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Geloofd zij God, aan wien alles +behoort, wat in de hemelen en op aarde is, en geloofd zij hij in de +volgende wereld; want hij is wijs en alwetend. <span class= +"versenum">2.</span> Hij kent alles wat de aarde binnentreedt<a class= +"noteref" id="xd21e45272src" href="#xd21e45272" name= +"xd21e45272src">2</a>, en alles wat daaruit komt<a class="noteref" id= +"xd21e45275src" href="#xd21e45275" name="xd21e45275src">3</a>, en alles +wat van den hemel nederdaalt<a class="noteref" id="xd21e45278src" href= +"#xd21e45278" name="xd21e45278src">4</a>, en alles wat daarheen +opstijgt<a class="noteref" id="xd21e45282src" href="#xd21e45282" name= +"xd21e45282src">5</a>. Hij is barmhartig en vergevensgezind. <a id= +"s34.3" name="s34.3"></a><span class="versenum">3.</span> De +ongeloovigen zeggen: Het uur des oordeels zal tot ons niet komen. +Antwoord: Ja! bij mijn Heer, het zal zekerlijk tot u komen: hij is het +die de verborgen geheimen kent, zelfs tot het gewicht van een atoom, +hetzij zich dit in den hemel of op aarde bevindt; ieder ding hetzij het +kleiner of grooter dan dit mocht zijn, is hem bekend, en het is +opgeschreven in het duidelijke boek zijner besluiten. <span class= +"versenum">4.</span> Opdat hij hen moge beloonen, die geloofd en +rechtvaardigheid uitgeoefend hebben; zij zullen vergiffenis en eene +eervolle belooning ontvangen. <span class="versenum">5.</span> Maar +zij, die trachten onze teekenen krachteloos te doen zijn, zullen de +straf eener pijnlijke marteling ontvangen. <span class= +"versenum">6.</span> Zij, aan wie de kennis is gegeven, zien dat het +boek, hetwelk u van uwen Heer werd geopenbaard, de waarheid is en op +den glorierijken en loffelijken weg leidt. <a id="s34.7" name= +"s34.7"></a><span class="versenum">7.</span> De ongeloovigen zeggen tot +elkander: Zullen wij u een man toonen, die u zal profeteeren, dat als +gij door een volkomen bederf zult zijn uiteengerukt, gij als een nieuw +schepsel zult opstaan? <a id="s34.8" name="s34.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Hij heeft eene leugen nopens Gods uitgedacht, of +liever hij is bezeten. Zeg: Zij, die niet in het volgende leven +gelooven, zullen in straf en eene eindelooze dwaling vervallen. +<span class="versenum">9.</span> Hebben zij dus niet overwogen, wat +voor hen is en wat achter hen is, van den hemel en de aarde? Indien het +ons behaagt, zullen wij de aarde zich doen openen en hen verzwelgen, en +zullen wij een deel des hemels op hen doen nedervallen; waarlijk hierin +is een teeken voor iederen dienaar, die zich tot God keert. <a id= +"s34.10" name="s34.10"></a><span class="versenum">10.</span> Wij +schonken vroeger aan <span class="sc">David</span> van onze uitnemende +gaven en zeiden: O <span class="pagenum">[<a id="pb462" href="#pb462" +name="pb462">462</a>]</span>bergen! zingt beurtelings lofliederen met +hem; en wij dwongen ook de vogels zich daarbij te voegen<a class= +"noteref" id="xd21e45327src" href="#xd21e45327" name= +"xd21e45327src">6</a><span class="corr" id="xd21e45332" title= +"Niet in bron">.</span> En wij maakten het ijzer zacht voor hem, +zeggende: Maak hiervan volkomen maliënkolders<a class="noteref" +id="xd21e45335src" href="#xd21e45335" name="xd21e45335src">7</a>, en +schik de kleine plaatjes waaruit zij zijn samengesteld, op juiste +wijze, en oefen rechtvaardigheid uit, o gezin van <span class= +"sc">David</span>! want ik zie wat gij doet. <a id="s34.11" name= +"s34.11"></a><span class="versenum">11.</span> En wij onderwierpen den +wind aan <span class="sc">Salomo</span><a class="noteref" id= +"xd21e45348src" href="#xd21e45348" name="xd21e45348src">8</a>; des +ochtends gedurende eene maand, en des avonds gedurende eene maand. En +wij maakten eene fontein van gesmolten koper, om voor hem te +vloeien<a class="noteref" id="xd21e45354src" href="#xd21e45354" name= +"xd21e45354src">9</a>. En sommige der geniussen waren door den wil van +zijn Heer verplicht, in zijne tegenwoordigheid te arbeiden, en wie van +hen zich van ons bevel afwendde, zullen wij de pijn van het hellevuur +doen proeven. <a id="s34.12" name="s34.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> Zij maakten voor hem wat hem behaagde, zooals +paleizen en standbeelden<a class="noteref" id="xd21e45368src" href= +"#xd21e45368" name="xd21e45368src">10</a>, en groote schotels, als +vischvijvers<a class="noteref" id="xd21e45374src" href="#xd21e45374" +name="xd21e45374src">11</a>, en ketels, die vaststonden op hunne +treeften<a class="noteref" id="xd21e45377src" href="#xd21e45377" name= +"xd21e45377src">12</a> en wij zeiden: Oefen rechtvaardigheid uit, o +gezin van <span class="sc">David</span>! en wees dankbaar; want +weinigen mijner dienaren zijn dankbaar. <a id="s34.13" name= +"s34.13"></a><span class="versenum">13.</span> <span class="corr" id= +"xd21e45394" title="Bron: toen">Toen</span> wij hadden besloten, dat +<span class="sc">Salomo</span> zou sterven, ontdekte hun niets zijnen +dood, behalve het kruipend gedierte der aarde, dat zijn staf +doorknaagde<a class="noteref" id="xd21e45400src" href="#xd21e45400" +name="xd21e45400src">13</a>. En toen zijn lijk nederviel, begrepen +<span class="pagenum">[<a id="pb463" href="#pb463" name= +"pb463">463</a>]</span>de geniussen volkomen, dat, indien zij hadden +geweten wat geheim is, zij niet zoolang in die vernederende straf waren +gebleven<a class="noteref" id="xd21e45435src" href="#xd21e45435" name= +"xd21e45435src">14</a>. <a id="s34.14" name="s34.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> De afstammelingen van <span class= +"sc">Saba</span><a class="noteref" id="xd21e45448src" href= +"#xd21e45448" name="xd21e45448src">15</a> hadden vroeger een +waarschuwend teeken in hunne woonplaats: namelijk twee tuinen, aan de +rechter- en aan de linkerhand<a class="noteref" id="xd21e45484src" +href="#xd21e45484" name="xd21e45484src">16</a>. Er werd hun gezegd: Eet +van den overvloed van uwen Heer, en weest hun dankbaar: gij hebt een +goed land en een barmhartig Heer. <a id="s34.15" name= +"s34.15"></a><span class="versenum">15.</span> Maar zij wenden zich af +van hetgeen wij hun hadden bevolen weshalve wij de overstrooming van de +<span class="ex">al Arem</span><a class="noteref" id="xd21e45497src" +href="#xd21e45497" name="xd21e45497src">17</a> tegen hen zonden; en wij +veranderden hunne twee tuinen voor hen, in twee tuinen die bittere +vruchten voortbrachten, tamarissen<a class="noteref" id="xd21e45534src" +href="#xd21e45534" name="xd21e45534src">18</a> en eenige kleine +vruchten van den lotusboom. <span class="versenum">16.</span> Dit gaven +wij hun als vergelding, omdat zij ondankbaar waren. Wordt <span class= +"pagenum">[<a id="pb464" href="#pb464" name= +"pb464">464</a>]</span>iemand zoo vergolden, behalve de ondankbare? +<span class="versenum">17.</span> En wij plaatsten tusschen hen en de +steden welke wij gezegend hebben<a class="noteref" id="xd21e45554src" +href="#xd21e45554" name="xd21e45554src">19</a>, (bloeiende bij elkander +gelegen steden) en wij maakten de reis daartusschen gemakkelijk; +zeggende: Reist er door des nachts en des daags, in zekerheid. +<span class="versenum">18.</span> Maar zij zeiden! O Heer! plaats een +grooteren afstand tusschen onze wegen, en zij waren onrechtvaardig +omtrent zich zelven. Wij maakten hen tot eene bespotting onder de +volkeren en wij verspreidden hen met eene geheele verstrooiing<a class= +"noteref" id="xd21e45564src" href="#xd21e45564" name= +"xd21e45564src">20</a>. Waarlijk, hierin zijn teekens voor ieder +lijdzaam en dankbaar mensch. <a id="s34.19" name= +"s34.19"></a><span class="versenum">19.</span> En <span class= +"sc">Eblis</span> vond, dan zijne meening omtrent hen, waar +was<a class="noteref" id="xd21e45587src" href="#xd21e45587" name= +"xd21e45587src">21</a>. Allen volgden hem, behalve een deel der ware +geloovigen<a class="noteref" id="xd21e45602src" href="#xd21e45602" +name="xd21e45602src">22</a>. <span class="versenum">20.</span> Hij had +echter geene macht over hen, behalve om hen in verzoeking te brengen, +opdat wij dengeen zouden mogen onderkennen, die in het toekomstige +leven gelooft, van hem, die daaraan twijfelt. Uw Heer merkt alle dingen +op. <span class="versenum">21.</span> Zeg tot de afgodendienaren: Roept +hen aan, welke gij u verbeeldt goden te zijn naast God: zij zijn geene +meesters over de zwaarte van een atoom in den hemel of op aarde, noch +hebben zij eenig deel in de schepping of de regeering daarvan, noch is +een van hen helper daarbij. <a id="s34.22" name= +"s34.22"></a><span class="versenum">22.</span> In zijne +tegenwoordigheid zal geene voorspraak van dienst wezen, behalve de +bemiddeling van hem, aan wien God verlof zal geven om voor anderen +tusschen beiden te treden<a class="noteref" id="xd21e45618src" href= +"#xd21e45618" name="xd21e45618src">23</a>. Zij zullen afwachten tot de +schrik van hunne harten zal zijn weggenomen<a class="noteref" id= +"xd21e45624src" href="#xd21e45624" name="xd21e45624src">24</a>, en zij +tot elkander zullen zeggen: Wat zegt uw Heer? Zij zullen antwoorden: +Dat wat rechtvaardig is. Hij is de verhevene, de groote God. +<span class="versenum">23.</span> Zeg: Wie voorziet u van voedsel van +den hemel en de aarde? Antwoord: God. Of wij, of gij volgen de ware +richting, of verkeeren in eene duidelijke dwaling. <span class= +"versenum">24.</span> Zeg: Gij <span class="pagenum">[<a id="pb465" +href="#pb465" name="pb465">465</a>]</span>zult niet ondervraagd worden, +nopens hetgeen wij zullen hebben misdaan, noch zal ons rekenschap +gevraagd worden, om hetgeen gij zult hebben bedreven. <span class= +"versenum">25.</span> Zeg: Onze Heer zal ons op den jongsten dag allen +verzamelen; dan zal hij met waarheid tusschen ons richten, en hij is de +Rechter<a class="noteref" id="xd21e45642src" href="#xd21e45642" name= +"xd21e45642src">25</a>, de Alwetende. <span class="versenum">26.</span> +Zeg: Toon mij hen, welke gij als deelgenooten met hem vereenigt? Neen! +hij is veeleer de machtige, de wijze God. <span class= +"versenum">27.</span> Wij hebben u niet anders gezonden, dan tot den +mensch in het algemeen; als een boodschapper van goede tijdingen en een +aankondiger van bedreigingen; maar het grootste deel der menschen +begrijpt niet. <span class="versenum">28.</span> En zij zeggen: Wanneer +zal deze bedreiging worden vervuld, indien gij de waarheid spreekt? +<span class="versenum">29.</span> Antwoord: U is eene bedreiging +aangekondigd van een dag, dien geen uwer vertragen noch verhaasten zal. +<a id="s34.30" name="s34.30"></a><span class="versenum">30.</span> De +ongeloovigen zeggen: Wij zullen op geenerlei wijze in dezen Koran +gelooven, noch in dat gene, wat vóór deze werd +geopenbaard<a class="noteref" id="xd21e45670src" href="#xd21e45670" +name="xd21e45670src">26</a>. Indien gij het slechts kondet zien, als de +onrechtvaardigen voor hunnen Heer zullen worden geplaatst. Zij zullen +elkander verwijtingen doen. De zwakken zullen tot de machtigen der +aarde zeggen:<a class="noteref" id="xd21e45682src" href="#xd21e45682" +name="xd21e45682src">27</a> Zonder u, zouden wij waarlijk ware +geloovigen zijn geweest. <span class="versenum">31.</span> De machtigen +zullen tot de zwakken zeggen: Zijn wij het, die u belet hebben, de ware +richting te volgen, toen zij u aangewezen werd? Gij zelven draagt de +schuld er van. <span class="versenum">32.</span> En de zwakken zullen +antwoordden: Neen, de listige plannen, door u des nachts en der daags +beraamd, hebben ons ongeluk veroorzaakt, toen gij ons hebt bevolen, dat +wij niet in God moesten gelooven en dat wij andere goden, als +gelijkstaande met hem, zouden oprichten. En zij zullen hun berouw +verbergen<a class="noteref" id="xd21e45696src" href="#xd21e45696" name= +"xd21e45696src">28</a>, nadat zij de straf zullen hebben gezien, die +voor hen is gereed gemaakt. En wij zullen jukken leggen op den nek van +hen, die niet zullen hebben geloofd. Zouden zij op eene andere wijze +worden beloond, dan in overeenstemming met hetgeen zij hebben verricht? +<span class="versenum">33.</span> Wij hebben geen waarschuwer tot +eenige stad gezonden, of de inwoners die in overvloed leefden, zeiden: +Waarlijk, wij gelooven niet aan uwe zending. <span class= +"versenum">34.</span> En de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> +zeiden ook: Wij hebben grooteren overvloed van kinderen en rijkdommen +dan gij; niet wij zullen hiernamaals worden gestraft. <span class= +"versenum">35.</span> Antwoord: Waarlijk, mijn Heer zal overvloedigen +voorraad schenken aan wien hem behaagt <span class="pagenum">[<a id= +"pb466" href="#pb466" name="pb466">466</a>]</span>en spaarzaam wezen +naar zijn welbehagen; maar het grootste deel der menschen weet dit +niet. <span class="versenum">36.</span> Noch uwe rijkdommen, noch uwe +kinderen zijn de dingen, die u nader tot ons zullen doen komen. Alleen +zij die gelooven en rechtvaardigheid uitoefenen, zullen eene dubbele +belooning ontvangen, voor hetgeen zij gedaan zullen hebben, en zij +zullen in zekerheid, in de verhevenste afdeelingen van het paradijs +wonen. <span class="versenum">37.</span> Maar zij, die trachten zullen +onze teekens krachteloos te maken, zullen aan de straf worden +overgeleverd. <span class="versenum">38.</span> Zeg: Waarlijk, mijn +Heer zal overvloedigen voorraad schenken aan dengeen zijner dienaren, +die hem behaagt en hij zal spaarzaam wezen naar zijn welbehagen; en wat +gij aan aalmoezen geeft, zal hij u teruggeven en hij voorziet het best +van voedsel. <a id="s34.39" name="s34.39"></a><span class= +"versenum">39.</span> Op een zekeren dag zal hij hen allen bij elkander +verzamelen; dan zal hij tot de engelen zeggen! Bidden deze u aan? +<span class="versenum">40.</span> En de engelen zullen antwoorden: God +behoede! Gij zijt onze vriend, en niet deze. Zij baden geniussen +(duivels) aan; het grootste deel hunner gelooft in hen. <span class= +"versenum">41.</span> Op dien dag zal de een uwer niet in staat zijn, +den ander van voordeel te wezen of nadeel toe te brengen. En. wij +zullen zeggen tot hen, die onrechtvaardig gehandeld hebben: Proeft de +pijn van het hellevuur, dat gij als eene leugen, verwerpt. <span class= +"versenum">42</span> Als hun onze duidelijke teekenen worden +voorgelezen, zeggen zij van u, o <span class="sc">Mahomet</span>: Dit +is slechts een man, die u van de goden tracht af te wenden, welke door +uwe vaderen werden aangebeden. En zij zeggen van den Koran: Dit is +slechts eene leugen, die godslasterlijk werd verzonnen. De ongeloovigen +zeggen van de waarheid, als die tot hen komt: Dit is slechts eene +duidelijke tooverij. <span class="versenum">43.</span> Wij hebben hun, +vóór u, geene boeken der schrift gegeven, waarin zij zich +zouden kunnen oefenen, noch hebben wij vóór u hun een +waarschuwer gezonden. <span class="versenum">44.</span> Zij die +vóór hen waren, beschuldigden hunnen profeet op dezelfde +wijze van bedrog; maar deze verkregen niet het tiende gedeelte der +rijkdommen en der sterkte welke wij aan de anderen schonken, en zij +beschuldigden mijne gezanten van valschheid. Hoe gestreng was echter +mijne kastijding. <span class="versenum">45.</span> Zeg: Waarlijk, ik +raad u eene zaak, namelijk dat gij twee aan twee voor God staat, of +afzonderlijk<a class="noteref" id="xd21e45767src" href="#xd21e45767" +name="xd21e45767src">29</a>; overweeg dan ernstig, en gij zult +bevinden, dat er geene uitzinnigheid bij uwen makker <span class= +"sc">Mahomet</span> heerscht. Hij is slechts gezonden om u voor eene +gestrenge straf te waarschuwen. <a id="s34.46" name= +"s34.46"></a><span class="versenum">46.</span> Zeg: Ik vraag geenerlei +belooning van u <span class="pagenum">[<a id="pb467" href="#pb467" +name="pb467">467</a>]</span>voor mijne prediking<a class="noteref" id= +"xd21e45782src" href="#xd21e45782" name="xd21e45782src">30</a>). Het is +u overgelaten<a class="noteref" id="xd21e45789src" href="#xd21e45789" +name="xd21e45789src">31</a>, al of niet te geven<a class="noteref" id= +"xd21e45794src" href="#xd21e45794" name="xd21e45794src">32</a>. Ik +verwacht mijn belooning alleen van God, en hij is getuige van alle +dingen. <span class="versenum">47.</span> Zeg: Waarlijk, mijn Heer +zendt de waarheid tot zijne profeten neder. Hij kent alle geheimen. +<span class="versenum">48.</span> Zeg: De waarheid is gekomen; de +leugen is verdwenen en zal niet meer terugkeeren. <span class= +"versenum">49.</span> Zeg: indien ik dwaal, waarlijk, dan zal ik +slechts tegen mijne eigene ziel dwalen, maar indien ik richtig geleid +word, zal het door datgene wezen, wat mijn Heer mij heeft geopenbaard; +want hij is gereed te verhooren en nabij hen die hem aanbidden. +<span class="versenum">50.</span> Indien gij het kondt zien als de +ongeloovigen zullen beven<a class="noteref" id="xd21e45817src" href= +"#xd21e45817" name="xd21e45817src">33</a>, en geene schuilplaats vinden +en van eene nabijgelegen plaats zullen worden weggenomen<a class= +"noteref" id="xd21e45826src" href="#xd21e45826" name= +"xd21e45826src">34</a>. <span class="versenum">51.</span> En zeggen +zullen: Wij gelooven in hem. Maar hoe zullen zij het geloof van zulk +eene afgelegen plaats ontvangen<a class="noteref" id="xd21e45840src" +href="#xd21e45840" name="xd21e45840src">35</a>? <span class= +"versenum">52.</span> Nu zij hem te voren geloochend en de geheimen van +het geloof gesmaad hebben, terwijl zij er zoo ver af waren? +<span class="versenum">53.</span> En eene afscheiding zal geplaatst +worden tusschen hen en datgene wat zij zullen begeeren. <span class= +"versenum">54.</span> Zooals het reeds is geschied met hen, die zich +vroeger evenals zij gedroegen, omdat zij in twijfel verkeerden, +waardoor ergernis is voortgesproten. <span class="pagenum">[<a id= +"pb468" href="#pb468" name="pb468">468</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45246" href="#xd21e45246src" name="xd21e45246">1</a></span> Van +het volk van <span class="ex">Saba</span> wordt melding gemaakt in het +<a href="#s34.14">14e vers</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45272" href="#xd21e45272src" name="xd21e45272">2</a></span> +Zooals: de regen, verborgen schatten, dooden, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45275" href="#xd21e45275src" name="xd21e45275">3</a></span> +Zooals: dieren, planten, metalen, bronwater, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45278" href="#xd21e45278src" name="xd21e45278">4</a></span> +Zooals: de engelen, de schriften, Gods besluiten, regen, bliksem en +donder, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45282" href="#xd21e45282src" name="xd21e45282">5</a></span> +Zooals: de engelen, daden van menschen, dampen, rook enz. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45327" href="#xd21e45327src" name="xd21e45327">6</a></span> Zie +<a href="#s21.79">Hoofdstuk XXI. vers 79</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45335" href="#xd21e45335src" name="xd21e45335">7</a></span> Zie +ibid. vers 80.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45348" href="#xd21e45348src" name="xd21e45348">8</a></span> Zie +<a href="#s21.81">Hoofdstuk XXI, vers 81</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45354" href="#xd21e45354src" name="xd21e45354">9</a></span> Zij +zeggen dat deze fontein te <span class="ex">Yaman</span> was en drie +dagen in de maand vloeide (<span class="sc">Al Beidâwi +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45368" href="#xd21e45368src" name="xd21e45368">10</a></span> +Sommigen veronderstellen dat dit beelden van de engelen en profeten +waren, en dat het maken daarvan toen niet was verboden; en anderen, dat +het niet zulke beelden waren, welke door de wet werden verboden. +Sommigen zeggen, dat deze geesten hem twee leeuwen maakten, die aan den +voet van zijn troon, en twee arenden die daar boven werden geplaatst, +en dat als hij den troon beklom, de leeuwen hunne klauwen uitstrekten, +en dat, wanneer hij nederzat, de arenden hem met hunne vleugels +overschaduwden (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45374" href="#xd21e45374src" name="xd21e45374">11</a></span> +Zijnde zoo reusachtig groot, dat een duizendtal menschen te gelijk uit +ieder daarvan zou hebben kunnen eten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45377" href="#xd21e45377src" name="xd21e45377">12</a></span> Deze +ketels zeggen zij, waren uit de bergen van <span class= +"ex">Yaman</span> gehouwen en zoo reusachtig, dat zij niet vervoerd +konden worden, en het volk met een aantal treden daarnaar opklom +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45400" href="#xd21e45400src" name="xd21e45400">13</a></span> Ten +einde deze plaats te verklaren, verhalen de uitleggers, dat +<span class="sc">David</span>, die de grondslagen van den tempel van +<span class="ex">Jeruzalem</span> had gelegd, welke in plaats van den +tabernakel van <span class="sc">Mozes</span> zou worden opgericht, toen +hij stierf, de voltooiing daarvan aan zijn zoon <span class= +"sc">Salomo</span> overliet, die de geniussen bij dien arbeid +gebruikte. Vóór het gebouw geheel voleindigd was, voelde +<span class="sc">Salomo</span> zijn einde naderen, weshalve hij God +bad, dat zijn dood voor de geniussen mocht verborgen blijven, tot zij +den arbeid voleindigd zouden hebben. God beval daarom, dat <span class= +"sc">Salomo</span> zou sterven, als hij stond te bidden, leunende op +zijn staf, die het lijk gedurende een vol jaar in dien stand hield. De +geniussen veronderstelden, dat hij levend was, en vervolgden hunnen +arbeid gedurende dat tijdsverloop. Na het einde dier tijdruimte was de +tempel voltooid, en een worm, die in den staf gekropen was, doorknaagde +dezen <span class="pagenum">[<a id="xd21e45421" href="#xd21e45421" +name="xd21e45421">463n</a>]</span>waardoor het lichaam op den grond +viel en de dood des konings ontdekt werd (<span class="sc">Al +Beidâwi, Jallalo’ddin</span>). Misschien dat deze fabel dat +de tempel door geniussen en niet door menschen is gebouwd, zijn +oorsprong heeft genomen in hetgeen daarvan in de H. Schrift wordt +vermeld; namelijk dat het huis van steen werd gebouwd, welke gereed +gemaakt was, vóór die daarheen werd gebracht, zoodat, +terwijl het werd gebouwd er noch hamer, noch bijl, noch eenig +gereedschap in werd gehoord. (I +<span class="ex">Koningen</span> VI : 7).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45435" href="#xd21e45435src" name="xd21e45435">14</a></span> +Zijnde: dat zij niet in slaafsche onderwerping aan het bevel van +<span class="sc">Salomo</span> gebleven, noch met het werk van den +tempel zouden zijn voortgegaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45448" href="#xd21e45448src" name="xd21e45448">15</a></span> +<span class="sc">Saba</span> was de zoon van <span class= +"sc">Yashhab</span>, den zoon van <span class="sc">Yarab</span>, den +zoon van <span class="sc">Khatan</span>, wiens nakomelingen in +<span class="ex">Yaman</span> woonden in de stad <span class= +"ex">Mareb</span>, ook <span class="ex">Saba</span> genaamd, en op +omstreeks drie dagreizen van <span class="ex">Sanaa</span> gelegen. Wie +iets naders wil weten omtrent dit gedeelte van gelukkig <span class= +"ex">Arabië</span> en de taal welke men er spreekt, leze eene +reeks artikelen van den Heer <span class="sc">Fresnel</span>, +voorkomende in het <span class="ex" lang="fr">Journal +Asiatique</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45484" href="#xd21e45484src" name="xd21e45484">16</a></span> Dat +is: twee streken lands, waarvan de eene aan deze en de andere aan gene +zijde hunner stad ligt, welke met boomen beplant en tot tuinen gevormd +zijn, die zoo dicht aan elkander liggen, dat iedere streek een +doorloopende tuin scheen te wezen; of het kan zijn, dat ieder huis ter +wederzijde een tuin had (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45497" href="#xd21e45497src" name="xd21e45497">17</a></span> De +uitleggers geven verschillende beteekenissen van het woord <span class= +"ex">al Arem</span> op, die schier niet der moeite waard zijn, vermeld +te worden. De meest eigenlijke beteekenis is die van wallen of dammen, +ten einde het water te keeren of te bevatten, en is hier gebruikt voor +den verbazenden wal of het gebouw, dat de uitgestrekte vergaarkom boven +de stad <span class="ex">Saba</span> vormde, en dat, wegens, de groote +goddeloosheid, trotschheid en onbeschaamdheid der bewoners, des nachts +door een hevigen vloed werd doorgebroken, en eene vreeselijke +verwoesting aanrichtte. <span class="sc">Al Beidâwi</span> +veronderstelt, dat deze wal het werk der koningin <span class= +"sc">Balkis</span> was, en dat het bovengenoemde ongeval plaats had na +<span class="sc">Chr</span>. geboorte. Hierin schijnt hij zich echter, +volgens de meening van <span class="sc">Sale</span>, te hebben +bedrogen. Volgens de onderzoeking echter van de <span class= +"sc">Sacy</span>, zou men het in de tweede eeuw na <span class= +"sc">Chr</span>. kunnen plaatsen. Overigens verwijzen wij nog naar +<span class="ex" lang="fr">l’Histoire des Arabes</span> van +<span class="sc">Caussin de Perceval</span> <span class="ex">3 +vols</span>, 1849.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45534" href="#xd21e45534src" name="xd21e45534">18</a></span> Een +kleine heester, die geene vruchten draagt, en op zilte en onvruchtbare +gronden wast (<span class="ex">Tamarix</span> of <span class= +"ex">Tamariscus</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45554" href="#xd21e45554src" name="xd21e45554">19</a></span> +Zijnde de steden van <span class="ex">Syrië</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45564" href="#xd21e45564src" name="xd21e45564">20</a></span> Want +de nabijwonende volkeren verwonderden zich terecht over de spoedige en +onvoorziene omwenteling in de zaken van dit eens zoo bloeiende volk, +van waar het tot een spreekwoord is geworden, als men eene geheele +verstrooiing wil aanduiden, dat zij verdwenen en verstrooid werden als +<span class="sc">Saba</span> (<span class="sc">Al Beidâwi</span>. +Zie <span class="sc">Gol</span>. <span class="ex">note in +Alfrag.</span>, p. 87).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45587" href="#xd21e45587src" name="xd21e45587">21</a></span> +Hetzij zijne meening omtrent de Sabbeïsten, toen hij hen tot +trotschheid en ondankbaarheid zag overhellen en hen hunne lusten zag +bevredigen, of wel de meening welke hij van alle menschen had bij den +val van <span class="sc">Adam</span>, of bij diens schepping, toen hij +de engelen hoorde zeggen: Wilt gij iemand op de aarde plaatsen die +kwaad bedrijven en bloed vergieten zal? (Zie <a href="#s2.28">Hoofdstuk +II, vers 28</a> en volgende verzen, <a href="#s7.10">Hoofdstuk VII, +vers 10</a> en volgende en <a href="#s15.33">Hoofdstuk XV, vers 33</a> +en volgende).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45602" href="#xd21e45602src" name="xd21e45602">22</a></span> Die +van de algemeene vernietiging werden gered.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45618" href="#xd21e45618src" name="xd21e45618">23</a></span> Zie +<a href="#s19.90">Hoofdstuk XIX, vers 90</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45624" href="#xd21e45624src" name="xd21e45624">24</a></span> +Zijnde van de harten der tusschenpersonen en van hen, voor wie God hun +zal veroorloven tusschen beiden te treden, door het verlof dat hij hun +dan zal verleenen; want geen engel of profeet zal op den jongsten dag +zonder het goddelijk verlof mogen spreken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45642" href="#xd21e45642src" name="xd21e45642">25</a></span> Het +woord hier in het oorspronkelijke gebruikt, is <span class= +"ex">elfettah</span>, eigenlijk, die alles opent, alle moeielijkheden +oplost en alle verschillen vereffent.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45670" href="#xd21e45670src" name="xd21e45670">26</a></span> Men +zegt dat den ongeloovigen bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, +toen zij de Joden en Christenen omtrent <span class= +"sc">Mahomets</span> zending ondervroegen, werd verzekerd, dat deze +èn in het Oude Testament èn in het Evangelie als de +profeet beschreven was, die komen moest; waarop zij angstig werden en +de hier vermelde woorden uitten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45682" href="#xd21e45682src" name="xd21e45682">27</a></span> Zie +<a href="#s14.24">Hoofdstuk XIV, vers 24</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45696" href="#xd21e45696src" name="xd21e45696">28</a></span> Zie +<a href="#s10.55">Hoofdstuk X, vers 55</a> noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45767" href="#xd21e45767src" name="xd21e45767">29</a></span> +Zijnde: dat gij bedaard en oprechtelijk u, in het aangezicht van God, +zonder hartstocht of vooroordeel, bezig houdt, over mij en mijne +eischen na te denken en te oordeelen. De reden waarom hun bevolen +wordt, hetzij alleen na te denken, of op zijn hoogst, twee aan twee is, +dat in het algemeen in grootere verzamelingen, geraas, hartstocht en +vooroordeel heerschen, waardoor de menschen niet die onbevangenheid van +oordeel hebben, welke zij in afzondering bezitten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45782" href="#xd21e45782src" name="xd21e45782">30</a></span> +Nadat <span class="sc">Mahomet</span> in de voorafgaande woorden +geantwoord heeft op de beschuldiging van uitzinnigheid of ijdele +geestdrijverij, tracht hij door deze zich te zuiveren van de +verdenking, eenig wereldlijk uitzicht of belang te beoogen, +verklarende, dat hij geene betaling of ondersteuning van hen verlangt, +voor de uitvoering van zijnen last, maar dat hij zijne vergelding +alleen van God verwacht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45789" href="#xd21e45789src" name="xd21e45789">31</a></span> +<span class="sc">Savary</span> vertaalt dit: Behoudt uwe giften.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45794" href="#xd21e45794src" name="xd21e45794">32</a></span> Zie +<a href="#s25.59">Hoofdstuk XXV, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45817" href="#xd21e45817src" name="xd21e45817">33</a></span> +Zijnde: Bij hunnen dood, op den dag des oordeels, of bij den slag van +<span class="ex">Bedr</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45826" href="#xd21e45826src" name="xd21e45826">34</a></span> Dat +is: van de buitenzijde der aarde tot aan hare binnenzijde, of van Gods +rechtbank tot het hellevuur of van de vlakte van <span class= +"ex">Bedr</span> tot den put, waarin de lijken der gedooden werden +geworpen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45840" href="#xd21e45840src" name="xd21e45840">35</a></span> Dat +is: als zij in de andere wereld zijn, terwijl het geloof in deze wereld +zal worden ontvangen.</p> +</div> +</div> +<div id="s35" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e773">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Engelen, of de Schepper.<a class="noteref" id= +"xd21e45863src" href="#xd21e45863" name="xd21e45863src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—45 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s35.1" name="s35.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Geloofd zij God, de schepper van hemel en aarde, die de engelen tot +zijne boodschappers maakte, voorzien van twee, drie en vier paren +vleugels<a class="noteref" id="xd21e45881src" href="#xd21e45881" name= +"xd21e45881src">2</a>. God voegt aan zijne schepselen toe, wat hem +behaagt; want God is almachtig. <span class="versenum">2.</span> De +genade welke God rijkelijk aan den mensch zal schenken, kan door +niemand worden teruggehouden; wat hij terughoudt kan door niemand +buiten hem worden geschonken, en hij is de Machtige, de Wijze. +<span class="versenum">3.</span> O Menschen! herdenkt Gods gunst +omtrent u; is er een ander schepper buiten God, die u van voedsel van +den hemel en de aarde voorziet? Er is geen God buiten hem. Waarom zijt +gij dus afgewend van de erkenning zijner eenigheid? <span class= +"versenum">4.</span> Indien zij u van bedrog beschuldigen, herinner u +dan, dat de gezanten vóór u mede van bedrog werden +beschuldigd; doch tot God zullen alle dingen terugkeeren. <span class= +"versenum">5.</span> O menschen! waarlijk de belofte van God is waar, +laat dus het tegenwoordige leven u niet misleiden, noch laat de +verleider u omtrent God verblinden. <a id="s35.6" name= +"s35.6"></a><span class="versenum">6.</span> Satan is een vijand van u; +houdt hem dus voor een vijand. Hij noodigt zijne bondgenooten slechts +uit, om bewoners der hel te wezen. <span class="versenum">7.</span> +Voor hen die niet gelooven, is daar eene gestrenge kastijding gereed +gemaakt. <span class="versenum">8.</span> Maar voor hen die gelooven +zullen en doen wat recht is, blijft genade en eene groote belooning +bereid. <a id="s35.9" name="s35.9"></a><span class="versenum">9.</span> +Zal dus hij wien slechte daden als goed werden bereid en die zich +verbeeldde dat die goed waren, gelijk zijn aan hem, die tot het +rechtvaardige gezind is en de waarheid vereert? Waarlijk, God zal doen +dwalen naar zijn welbehagen, en zal richten wien hem behaagt. Laat dus +uwe ziel, o <span class="sc">Mahomet</span>! zich niet door zuchten +verteren, wegens hunne weerspannigheid; want God weet wel wat zij doen. +<a id="s35.10" name="s35.10"></a><span class="versenum">10.</span> God +is het, die de winden zendt, en wolken <span class="pagenum">[<a id= +"pb469" href="#pb469" name="pb469">469</a>]</span>op doet rijzen: wij +drijven die naar eene doode plaats en verkwikken daardoor de aarde, +nadat die dood was. Zoo zal de opstanding wezen. <span class= +"versenum">11.</span> Wie ooit uitnemendheid begeert, aan God behoort +alle uitnemendheid; tot hem stijgen de goede woorden op, en hij zal de +rechtvaardige daden verheffen. Maar wat hen betreft, die zondige listen +uitdenken<a class="noteref" id="xd21e45941src" href="#xd21e45941" name= +"xd21e45941src">3</a>, zij zullen eene gestrenge straf ondergaan, en de +plannen dier menschen zullen ijdel gemaakt worden. <span class= +"versenum">12.</span> God schiep u het eerst van stof en daarna van +zaad<a class="noteref" id="xd21e45951src" href="#xd21e45951" name= +"xd21e45951src">4</a>, en hij heeft u tot man en vrouw gemaakt. Geene +vrouw ontvangt of brengt voort, dan met zijne kennis. Niets wordt +gevoegd bij den ouderdom van hem wiens levens is verlengd, noch wordt +iets van zijnen ouderdom verminderd, of het is opgeschreven in het boek +van Gods besluiten. Waarlijk, dit is gemakkelijk voor God. <a id= +"s35.13" name="s35.13"></a><span class="versenum">13.</span> De twee +zeeën<a class="noteref" id="xd21e45962src" href="#xd21e45962" +name="xd21e45962src">5</a> kunnen niet met elkander vergeleken worden; +deze is frisch, zoet en aangenaam te drinken, maar gene is zout en +bitter<a class="noteref" id="xd21e45974src" href="#xd21e45974" name= +"xd21e45974src">6</a>. Toch eet gij visch uit beide<a class="noteref" +id="xd21e45980src" href="#xd21e45980" name="xd21e45980src">7</a> en +haalt gij er versierselen uit<a class="noteref" id="xd21e45986src" +href="#xd21e45986" name="xd21e45986src">8</a> om die te dragen. Gij +ziet ook hoe de schepen hare golven doorploegen, opdat gij u van Gods +overvloed, door den koophandel zoudt trachten te verrijken; misschien +zult gij dankbaar wezen. <a id="s35.14" name="s35.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> Hij doet den nacht aan den dag opvolgen en hij +doet den nacht door den dag vervangen, en hij dwingt de zon en de maan +haren dienst te verrichten: ieder van haar loopt een bepaalde baan af. +Dit is God, uw Heer; hem is het koninkrijk. Maar de afgoden welke gij +naast hem aanroept, hebben zelfs de macht niet over het vlies van eene +dadelpit. <span class="versenum">15.</span> Indien gij hen aanroept, +zullen zij uwe aanroepingen niet hooren; en al zouden zij u ook hooren, +dan nog zouden zij u niet antwoorden. Op den dag der opstanding zullen +zij loochenen dat gij hen met God hebt vereenigd, en niemand zal u de +waarheid verklaren, dan hij die daarmede bekend is. <span class= +"versenum">16.</span> O menschen! gij hebt behoefte aan God, maar God +volstaat zich zelven en hij moet geprezen worden. <span class= +"versenum">17.</span> Indien het hem behaagt, kan hij u wegnemen en een +nieuw schepsel in uwe plaats voortbrengen. <span class= +"versenum">18.</span> Dit zal voor God niet moeielijk wezen. <a id= +"s35.19" name="s35.19"></a><span class="versenum">19.</span> Eene +beladen ziel zal den last van eene andere niet dragen, en indien eene +zwaar beladen ziel eene andere aanroept, om een deel van hare lasten te +dragen, dan zal geen deel daarvan door den persoon worden gedragen die +aangeroepen wordt, al zij hij ook nog zoo nabij verwant. Gij zult +degenen vermanen, die hunnen Heer in het geheim vreezen en <span class= +"pagenum">[<a id="pb470" href="#pb470" name= +"pb470">470</a>]</span>standvastig in het gebed zijn. Die zich zuivert +van de schuld van ongehoorzaamheid, zuivert zich ten voordeele van +zijne eigene ziel; want allen zullen op den jongsten dag voor God +worden verzameld. <span class="versenum">20.</span> De blinde en de +ziende zullen niet gelijk gesteld worden; noch duisternis en licht, +noch de koele schaduw en de verzengende wind. <span class= +"versenum">21.</span> Evenmin zullen de levenden en de dooden gelijk +gesteld worden<a class="noteref" id="xd21e46026src" href="#xd21e46026" +name="xd21e46026src">9</a><span class="corr" id="xd21e46028" title= +"Niet in bron">.</span> God zal degenen doen hooren die hem behagen; +maar gij zult niet hen doen hooren die zich in hunne graven +bevinden<a class="noteref" id="xd21e46031src" href="#xd21e46031" name= +"xd21e46031src">10</a>. Gij zijt slechts een prediker. <span class= +"versenum">22.</span> Inderdaad, wij hebben u met waarheid gezonden, +als een overbrenger van goede tijdingen en een aankondiger van +bedreigingen. Er was geen volk, of een prediker heeft in verloopen +tijden onder hen verkeerd. <span class="versenum">23.</span> Indien zij +u van bedrog beschuldigen, zij die vóór hen waren +beschuldigden hunne gezanten eveneens van bedrog. Hunne gezanten kwamen +tot hen met duidelijke wonderen, met goddelijke geschriften<a class= +"noteref" id="xd21e46043src" href="#xd21e46043" name= +"xd21e46043src">11</a> en met het voorlichtende <span class="corr" id= +"xd21e46054" title="Bron: hoek">boek</span>.<a class="noteref" id= +"xd21e46057src" href="#xd21e46057" name="xd21e46057src">12</a> +<span class="versenum">24.</span> Daarna kastijdde ik hen die +ongeloovigen waren; en hoe gestreng was mijne wraak! <a id="s35.25" +name="s35.25"></a><span class="versenum">25.</span> Ziet gij niet dat +God regen van den hemel nederzendt en dat wij daardoor vruchten van +verschillende kleuren<a class="noteref" id="xd21e46069src" href= +"#xd21e46069" name="xd21e46069src">13</a> voortbrengen. Ook op de +bergen zijn sommige streken wit en rood, van verschillende +kleuren<a class="noteref" id="xd21e46075src" href="#xd21e46075" name= +"xd21e46075src">14</a>, en andere zijn donker zwart, en onder de +menschen en dieren, en het vee zijn er wier kleuren eveneens +verschillend zijn. Alleen diegene zijner dienaren vreezen God, welke +met verstand zijn begaafd, waarlijk, God is machtig en +vergevensgezind<span class="corr" id="xd21e46085" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="versenum">26.</span> Waarlijk, die +Gods boek lezen en standvastig in het gebed zijn, en die aalmoezen +geven van hetgeen wij hun hebben geschonken, zoowel in het geheim als +openlijk, hopen op een goed dat niet zal verloren gaan. <span class= +"versenum">27.</span> God zal hun het loon ten volle betalen en hun +eene meer dan overvloedige toelage zijner vrijgevigheid schenken; want +hij is gezind de misslagen zijner dienaren te vergeven, en hunne +pogingen te beloonen. <span class="versenum">28.</span> Datgene wat wij +u van het boek (den Koran) hebben geopenbaard, is de waarheid; +bevestigende de schriften die te voren werden geopenbaard; want God is +alwetend en aanschouwt zijne dienaren. <a id="s35.29" name= +"s35.29"></a><span class="versenum">29.</span> En wij hebben het boek +van den Koran als erfgoed gegeven aan degenen onzer dienaren die +daartoe door ons werden uitgekozen. <a id="s35.30" name= +"s35.30"></a><span class="corr" id="xd21e46106" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">30.</span></span> Er is menigeen +onder <span class="pagenum">[<a id="pb471" href="#pb471" name= +"pb471">471</a>]</span>hen, die zijne eigen ziel beleedigt<a class= +"noteref" id="xd21e46114src" href="#xd21e46114" name= +"xd21e46114src">15</a>, en er is een ander van hen die den middenweg +houdt<a class="noteref" id="xd21e46117src" href="#xd21e46117" name= +"xd21e46117src">16</a>, en er is een ander van hen, die, door Gods +verlof, de overigen in goede werken overtreft. Dit is eene groote +uitnemendheid. Zij zullen in tuinen van eeuwig verblijf worden +binnengeleid; zij zullen daar worden getooid met armbanden van goud en +paarlen, en hunne kleederen zullen van zijde wezen. <span class= +"versenum">31.</span> En zij zullen zeggen: Geloofd zij God, die de +droefheid van ons heeft afgenomen! Waarlijk, onze Heer is gereed de +zondaren te vergeven. <span class="versenum">32.</span> Hij heeft ons, +door zijne goedheid, rust doen genieten in eene woning van eeuwigen +duur, waarin kwijning noch eenige vermoeienis ons zal bereiken. <a id= +"s35.33" name="s35.33"></a><span class="versenum">33.</span> Maar voor +de ongeloovigen is het hellevuur gereed gemaakt: er zal niet over hen +worden besloten, hen ten tweeden male te doen sterven (om hunne straf +te doen eindigen;) ook zal geen deel hunner straf verlicht worden. Zoo +zal iedere ongeloovige worden beloond. <span class= +"versenum">34.</span> En zij zullen overluid in de hel schreeuwen; +zeggende: Heer! neem ons van hier, en wij zullen rechtvaardigheid +oefenen, en niet hetgeen wij vroeger hebben bedreven. Maar men zal hun +antwoorden: Hebben wij uw leven niet lang genoeg doen zijn, opdat hij +die kon overdenken, gewaarschuwd zou wezen; en is de prediker<a class= +"noteref" id="xd21e46137src" href="#xd21e46137" name= +"xd21e46137src">17</a> niet tot u gekomen? <span class= +"versenum">35.</span> Proeft dus de pijnen der hel. En de +onrechtvaardigen zullen geen helper hebben. <span class= +"versenum">36.</span> Waarlijk, God kent de geheimen zoowel van den +hemel als van de aarde; want hij kent de binnenste deelen van de borst +der menschen. <span class="versenum">37.</span> Hij is het, die u heeft +gemaakt, om de plaats op de aarde te bekleeden. Wie ongeloovig zal +wezen, op dien drukke zijn ongeloof, en hun ongeloof zal voor de +ongeloovigen slechts nog meer verontwaardiging in de oogen des Heeren +doen ontstaan, en hun ongeloof zal hunne verdoeming slechts +vermeerderen. <span class="versenum">38.</span> Zeg: Wat denkt gij van +uwe godheden, welke gij naast God aanroept? Toont mij, welke gedeelte +der aarde zij hebben geschapen; of hadden zij eenig deel in de +schepping der hemelen? Hebben wij den afgodendienaars eenig boek met +openbaringen gegeven, waaruit zij eenig bewijs zouden kunnen ontleenen +tot wettiging hunner handelwijze? Neen! maar de goddeloozen doen +elkander slechts bedriegelijke beloften. <span class= +"versenum">39.</span> Waarlijk, God schoort de hemelen en de aarde, +opdat zij niet zouden bezwijken, en indien zij bezweken, zou, buiten +hem, niemand die kunnen ondersteunen. Hij is genadig en barmhartig. +<span class="versenum">40.</span> De Koreïshieten hebben met een +plechtigen eed bij God gezworen, dat indien er een prediker tot hen +ware gekomen, zij volgzamer zouden zijn geleid geworden dan eenig ander +volk; maar nu een prediker tot <span class="pagenum">[<a id="pb472" +href="#pb472" name="pb472">472</a>]</span>hen gekomen is, heeft dit +slechts den afkeer van de waarheid in hen vermeerderd. <span class= +"versenum">41.</span> Evenals hunne verwaandheid op aarde en hunne +booze verzinsels: maar de booze verzinsels zullen alleen de uitdenkers +daarvan omstrikken. Verwachten zij iets anders dan de straf, waarmede +de ongeloovigen van vroegere tijd werden vergolden? Want gij zult geene +verandering in Gods bevel opmerken. <span class="versenum">42.</span> +Gij zult geenerlei wijziging in Gods weg vinden. <span class= +"versenum">43.</span> Zijn zij niet over de aarde gegaan, en hebben zij +niet gezien, wat het einde was van degenen, die vóór hen +waren, hoewel zij machtiger en sterker waren dan zij? God wordt niet +gedwarsboomd door eene zaak, noch in den hemel noch op aarde; want hij +is wijs en machtig. <span class="versenum">44.</span> Indien God de +menschen strafte naar gelang van hetgeen zij bedrijven, zou hij zelfs +geen dier op de oppervlakte der aarde hebben gelaten; maar hij schenkt +u uitstel tot een bepaalden tijd. <span class="versenum">45.</span> En +als hun tijd zal zijn gekomen, waarlijk, dan zal God zijne dienaren +beschouwen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45863" href="#xd21e45863src" name="xd21e45863">1</a></span> Beide +woorden komen in het eerste vers voor: <span class= +"sc">Zamakhshari</span> zegt: dat hij die het hoofdstuk der engelen zal +lezen, eens de acht poorten van het paradijs voor zich zal zien openen +en binnen zal gaan, door diegene, welke hem zal behagen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45881" href="#xd21e45881src" name="xd21e45881">2</a></span> Dat +is: Sommige engelen hebben een grooter en sommige een kleiner aantal +vleugels, overeenkomstig de verschillende bevelen welke zij uitvoeren; +daar de woorden niet zijn opgegeven om het bijzondere getal uit te +drukken. <span class="sc">Gabriël</span> wordt gezegd aan +<span class="sc">Mahomet</span>, in den nacht dat deze zijne reis naar +den hemel maakte, met niet minder dan zes honderd vleugelen te zijn +verschenen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45941" href="#xd21e45941src" name="xd21e45941">3</a></span> +Zooals de Koreïshieten nopens <span class="sc">Mahomet</span> +deden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45951" href="#xd21e45951src" name="xd21e45951">4</a></span> Zie +<a href="#s22.5">Hoofdstuk XXII, vers 5</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45962" href="#xd21e45962src" name="xd21e45962">5</a></span> Het +woord <span class="ex">bahr</span>, zee, wordt bij de Arabieren niet +alleen op de zoute wateren toegepast, maar ook op groote stroomen, +zooals de <span class="ex">Nijl</span>, de <span class= +"ex">Tiger</span> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45974" href="#xd21e45974src" name="xd21e45974">6</a></span> +Zijnde de twee collectieve lichamen van zout en versch water. Zie +<a href="#s25.55">Hoofdstuk XXV, vers 55</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45980" href="#xd21e45980src" name="xd21e45980">7</a></span> Zie +<a href="#s16.14">Hoofdstuk XVI, vers 14</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e45986" href="#xd21e45986src" name="xd21e45986">8</a></span> +Zooals paarlen en koraal.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46026" href="#xd21e46026src" name="xd21e46026">9</a></span> Deze +plaats drukt het groote onderscheid uit, tusschen een waar geloovige en +een ongeloovige, tusschen waarheid en waan en tusschen toekomstige +belooning en straf.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46031" href="#xd21e46031src" name="xd21e46031">10</a></span> +Zijnde: zij die hardnekkig in hun ongeloof volharden, en bij de dooden +worden vergeleken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46043" href="#xd21e46043src" name="xd21e46043">11</a></span> +Zooals de boeken aan <span class="sc">Abraham</span> en aan de andere +profeten voor <span class="sc">Mozes</span> gegeven<span class="corr" +id="xd21e46051" title="Niet in bron">.</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46057" href="#xd21e46057src" name="xd21e46057">12</a></span> +Zijnde het Oude Testament, of het Evangelie.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46069" href="#xd21e46069src" name="xd21e46069">13</a></span> Dat +is: van verschillende soorten. Zie <a href="#s16.13">Hoofdstuk XVI, +vers 13</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46075" href="#xd21e46075src" name="xd21e46075">14</a></span> +Zijnde: meer of minder krachtig van toon (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Bij <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e46081" title="Bron: Sary">Savary</span></span> volgt: de raaf is +zwart.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46114" href="#xd21e46114src" name="xd21e46114">15</a></span> Door +niet in praktijk te brengen, wat hem in den Koran is geleerd en +bevolen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46117" href="#xd21e46117src" name="xd21e46117">16</a></span> Dit +is: die het wel meent en zijn plicht voor het grootste gedeelte, maar +niet volkomen vervult.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46137" href="#xd21e46137src" name="xd21e46137">17</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span>.</p> +</div> +</div> +<div id="s36" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e783">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Y. S.<a class="noteref" id="xd21e46196src" href= +"#xd21e46196" name="xd21e46196src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—83 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Ya Sin</span>. Ik +zweer bij den onderrichtenden Koran. <span class="versenum">2.</span> +Dat gij een der gezanten van God zijt. <span class="versenum">3.</span> +Gezonden om den rechten weg te toonen. <span class="versenum">4.</span> +Dit is eene openbaring van den machtigen, den barmhartigen God. +<span class="versenum">5.</span> Opdat gij een volk zoudt waarschuwen, +welks vaderen niet gewaarschuwd waren en dat in achteloosheid leeft. +<a id="s36.6" name="s36.6"></a><span class="versenum">6.</span> Ons +oordeel<a class="noteref" id="xd21e46254src" href="#xd21e46254" name= +"xd21e46254src">2</a> is rechtvaardig uitgesproken tegen het +meerendeel. Immers, zij zullen niet gelooven. <span class= +"versenum">7.</span> Wij hebben jukken<a class="noteref" id= +"xd21e46271src" href="#xd21e46271" name="xd21e46271src">3</a> op hunnen +nek gelegd, die tot aan hunne <span class="pagenum">[<a id="pb473" +href="#pb473" name="pb473">473</a>]</span>kin reiken, en zij zijn +gedwongen hunne hoofden overeind te houden; <span class= +"versenum">8.</span> En wij hebben een staak vóór hen, en +een staak achter hen geplaatst, en wij hebben hen met duisternis +bedekt; daarom zullen zij niet zien. <a id="s36.9" name= +"s36.9"></a><span class="versenum">9.</span> Het zal hun gelijk zijn, +hetzij gij al of niet tot hen predikt: zij zullen niet +gelooven<a class="noteref" id="xd21e46288src" href="#xd21e46288" name= +"xd21e46288src">4</a>. <span class="versenum">10.</span> Maar gij zult +alleen met goeden uitslag prediken tot hem, die de vermaning van den +Koran volgt, en den Barmhartigen in het geheim vreest. Breng dus goede +tijdingen van genade tot hen en eene eervolle belooning. <span class= +"versenum">11.</span> Waarlijk, wij zullen de dooden tot het leven +terugbrengen, en hunne werken opteekenen, welke zij voor zich uit +zullen hebben gezonden, en hunne voetstappen, die zij achter zich +zullen hebben gelaten<a class="noteref" id="xd21e46305src" href= +"#xd21e46305" name="xd21e46305src">5</a>; en iedere zaak plaatsen wij +in een duidelijk register. <a id="s36.12" name= +"s36.12"></a><span class="versenum">12.</span> Stel hun, als een +voorbeeld, de bewoners der stad van <span class= +"ex">Antiochië</span> voor, toen de Apostelen van <span class= +"sc">Jezus</span> daarheen kwamen<a class="noteref" id="xd21e46319src" +href="#xd21e46319" name="xd21e46319src">6</a>. <span class= +"versenum">13<span class="corr" id="xd21e46384" title= +"Niet in bron">.</span></span> Toen wij twee <span class= +"pagenum">[<a id="pb474" href="#pb474" name="pb474">474</a>]</span>van +deze tot hen zouden; maar zij beschuldigden hen van bedrog. Daarom +versterkten wij hen met een derden. En zij zeiden: Waarlijk wij zijn u +door God gezonden. <span class="versenum">14.</span> De inwoners +antwoordden: Gij zijt niet anders dan menschen, zooals wij zijn; nimmer +heeft de Barmhartige u iets geopenbaard: gij maakt slechts een leugen +bekend. <span class="versenum">15.</span> De apostelen hernamen: Onze +heer weet, dat wij werkelijk tot u zijn gezonden. <span class= +"versenum">16.</span> En onze plicht is alleen in het openbaar te +prediken. <span class="versenum">17.</span> Die van <span class= +"ex">Antiochië</span> zeiden. Waarlijk, wij voorzien kwaad van u; +indien gij niet met prediken ophoudt, zullen wij u zekerlijk steenigen, +en u zal eene smartelijke straf door ons worden opgelegd. <span class= +"versenum">18.</span> De apostelen antwoordden: Uwe kwade voorspelling +is met u zelven<a class="noteref" id="xd21e46414src" href="#xd21e46414" +name="xd21e46414src">7</a>; doch gij wilt in uwe dwalingen volharden, +niettegenstaande gij gewaarschuwd zijt. Waarlijk, gij zijt een volk, +dat overmatig zondigt. <a id="s36.19" name="s36.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> En zeker man<a class="noteref" id="xd21e46422src" +href="#xd21e46422" name="xd21e46422src">8</a> kwam angstig van de +verder gelegen gedeelten der stad, en zeide: O mijn volk! volgt de +gezanten van God. <span class="versenum">20.</span> Volgt hen, die +geene belooning van u vragen; want deze worden op den rechten weg +geleid. <span class="versenum">21.</span> Welke reden heb ik er voor, +hem niet te vreezen, die mij geschapen heeft, en tot wien gij allen +zult terugkeeren. <span class="versenum">22.</span> Zal ik andere goden +buiten hem kiezen? Indien het den Barmhartige behaagt, mij te +bedroeven, zal hunne bemiddeling mij volstrekt niet baten, ook kunnen +zij mij niet bevrijden. <span class="versenum">23.</span> Dan zou ik in +eene duidelijke dwaling verkeeren. <span class="versenum">24.</span> +Waarlijk, ik geloof in uwen Heer; luistert dus naar mij. <span class= +"versenum">25.</span> Maar zij steenigden hem en toen hij stierf, werd +tot hem gezegd: Treed het paradijs binnen. <span class= +"versenum">26.</span> En hij zeide: O, dat mijn volk wist, hoe genadig +God mij is geweest! want hij heeft mij hoogelijk vereerd. <span class= +"versenum">27.</span> En nadat zij hem hadden gedood, zonden wij geen +leger van den hemel tegen zijn volk af, noch de andere werktuigen van +vernietiging, welke wij in vroegere dagen tegen de ongeloovigen +afzonden. <span class="versenum">28.</span> Er was slechts een kreet +van <span class="sc">Gabriël</span> <span class="pagenum">[<a id= +"pb475" href="#pb475" name="pb475">475</a>]</span>uit den hemel en, +zie, zij werden geheel uitgeroeid. <span class="versenum">29.</span> O, +hoe ellendig zijn de menschen! Geen gezant kwam tot hen of zij lachten +hem met verachting uit. <span class="versenum">30.</span> Overwegen zij +niet, hoeveel geslachten wij vóór hen hebben verdelgd? +<span class="versenum">31.</span> Waarlijk, zij zullen niet tot hen +terugkeeren. <span class="versenum">32.</span> Maar allen, in het +algemeen, zullen voor ons worden verzameld. <a id="s36.33" name= +"s36.33"></a><span class="versenum">33.</span> Een teeken der +opstanding voor hen is de verdroogde, doode aarde<a class="noteref" id= +"xd21e46502src" href="#xd21e46502" name="xd21e46502src">9</a>; wij +verkwikken die door den regen, en doen daaruit verschillende soorten +van granen voortkomen, waarvan zij eten. <span class= +"versenum">34.</span> En wij vormden daar tuinen van palmboomen en +wijngaarden, en wij deden er fonteinen ontspringen. <span class= +"versenum">35.</span> Opdat zij van hunne vruchten en van den arbeid +hunner handen zouden mogen eten. Zullen zij daarvoor niet dankbaar +wezen? <span class="versenum">36.</span> Geloofd zij hij, die alle +soorten heeft geschapen, zoowel van de planten welke de aarde +voorbrengt, als onder de menschen en onder de dingen, welke zij niet +kennen. <span class="versenum">37.</span> De nacht is mede een teeken +voor hen: wij nemen den dag daarvan weg en, zie, zij zijn met +duisternis bedekt. <span class="versenum">38.</span> En de zon spoedt +zich naar hare rustplaats<a class="noteref" id="xd21e46530src" href= +"#xd21e46530" name="xd21e46530src">10</a>. Dit is de beschikking van +den machtigen, den wijzen God. <a id="s36.39" name= +"s36.39"></a><span class="versenum">39.</span> En voor de maan hebben +wij zekere verblijfplaatsen aangewezen<a class="noteref" id= +"xd21e46537src" href="#xd21e46537" name="xd21e46537src">11</a>, opdat +zij verandere, en weder gelijk worde aan den ouden, gekromden tak van +een palm<a class="noteref" id="xd21e46540src" href="#xd21e46540" name= +"xd21e46540src">12</a>. <span class="versenum">40.</span> Het is der +zon niet gegeven de maan in haren loop te bereiken, noch dat de nacht +den dag vooruitstreeft; maar ieder dezer lichten beweegt zich in eene +afzonderlijke sfeer. <span class="versenum">41.</span> Het is ook een +teeken voor hen, dat zij hunne nakomelingschap in een schip bewaarden +met alles gevuld<a class="noteref" id="xd21e46557src" href= +"#xd21e46557" name="xd21e46557src">13</a>. <span class= +"versenum">42.</span> En dat wij voor hen andere, daaraan gelijke +inrichtingen hebben gevormd<a class="noteref" id="xd21e46567src" href= +"#xd21e46567" name="xd21e46567src">14</a>, waarop zij rijden. +<span class="versenum">43.</span> Indien het ons behaagt, verdrinken +wij hen, en er is niemand om hen te helpen; ook worden zij niet +bevrijd. <a id="s36.44" name="s36.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> Tenzij door onze genade, en opdat zij zich nog +eenigen tijd in dit leven zouden mogen verheugen. <span class= +"versenum">45.</span> Toen tot hen werd gezegd: Vreest <span class= +"pagenum">[<a id="pb476" href="#pb476" name= +"pb476">476</a>]</span>hetgeen vóór u en hetgeen achter u +is<a class="noteref" id="xd21e46585src" href="#xd21e46585" name= +"xd21e46585src">15</a> opdat gij genade moogt verwerven, keerden zij +van u weg. <span class="versenum">46.</span> En gij brengt hun geen +teeken van de teekenen van uwen Heer, of zij wenden zich daarvan af. +<a id="s36.47" name="s36.47"></a><span class="versenum">47.</span> En +als hun wordt gezegd: Geeft aalmoezen van het geen God u heeft +geschonken, zeggen de ongeloovigen, spottenderwijze, tot hen die +gelooven: Zullen wij dengenen voeden, dien God kan voeden, zoo het hem +behaagt<a class="noteref" id="xd21e46597src" href="#xd21e46597" name= +"xd21e46597src">16</a>? Waarlijk, gij verkeert in eene duidelijke +dwaling. <span class="versenum">48.</span> En zij zeggen: wanneer zal +deze belofte der opstanding vervuld worden, indien gij de waarheid +spreekt? <a id="s36.49" name="s36.49"></a><span class= +"versenum">49.</span> Zij wachten slechts op een klank van de +trompet<a class="noteref" id="xd21e46609src" href="#xd21e46609" name= +"xd21e46609src">17</a>, die hen zal overvallen, terwijl zij met +elkander twisten. <span class="versenum">50.</span> En zij zullen geen +tijd hebben om eenige beschikking over hunne bezittingen te maken, en +zij zullen niet tot hun gezin terugkeeren. <a id="s36.51" name= +"s36.51"></a><span class="versenum">51.</span> De trompet zal weder +klinken; en ziet, zij zullen uit hunne graven voortkomen en zich naar +hunnen Heer spoeden. <span class="versenum">52.</span> Zij zullen +zeggen: Wee over ons! wie heeft ons van ons bed gewekt<a class= +"noteref" id="xd21e46628src" href="#xd21e46628" name= +"xd21e46628src">18</a>? Dit is wat de Barmhartige ons heeft beloofd, en +zijne gezanten spraken de waarheid. <a id="s36.53" name= +"s36.53"></a><span class="versenum">53.</span> Het zal slechts +één klank van den trompet zijn, en ziet, zij zullen allen +voor ons worden verzameld. <a id="s36.54" name= +"s36.54"></a><span class="versenum">54.</span> Op dien dag zal geene +ziel in het minste onrechtvaardig worden behandeld; ook zult gij niet +anders vergolden worden, dan overeenkomstig hetgeen gij zult hebben +verricht. <a id="s36.55" name="s36.55"></a><span class= +"versenum">55.</span> Op dien dag zullen de bewoners van het paradijs +geheel met vreugde vervuld zijn. <span class="versenum">56.</span> Zij +en hunne vrouwen zullen in schaduwrijke boschjes rusten, tegen +heerlijke zetels leunende. <span class="versenum">57.</span> Daar +zullen zij vruchten hebben, en zij zullen alles verkrijgen, wat zij +zullen begeeren. <span class="versenum">58.</span> Vrede zal het woord +zijn, dat den rechtvaardige door den barmharigen God zal worden +toegesproken<span class="corr" id="xd21e46660" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="versenum">59.</span> Maar hij zal +tot de zondaren zeggen: Weest gij, o zondaren! dezen dag van de +rechtvaardigen gescheiden. <a id="s36.60" name= +"s36.60"></a><span class="versenum">60.</span> Beval ik u niet, o zonen +van <span class="sc">Adam</span>! dat gij Satan niet zoudt aanbidden, +daar hij voor u een openlijke vijand was. <span class= +"versenum">61.</span> En zeide ik niet: Vereert mij; dit is de ware +weg. <span class="versenum">62.</span> Maar thans heeft hij een groot +aantal uwer verleid; begrijpt gij het niet? <span class= +"versenum">63.</span> Dit is de hel, waarmede gij werdt bedreigd. +<span class="versenum">64.</span> Heden wordt gij er in geworpen om +verbrand te worden, omdat gij ongeloovig waart. <span class= +"versenum">65.</span> Op dien dag zullen wij hunne monden dichtzegelen, +opdat zij die niet te hunner eigen verdediging kunnen openen, +<span class="pagenum">[<a id="pb477" href="#pb477" name= +"pb477">477</a>]</span>en hunne handen zullen tot ons spreken, en hunne +voeten zullen getuigenis afleggen van hetgeen zij hebben bedreven. +<span class="versenum">66.</span> Indien het ons behaagde, konden wij +hunne oogen uitsteken, en zij zouden naijverig op den weg voorthollen, +dien zij gewoon zijn te kiezen; en hoe zouden zij hunne dwaling zien? +<span class="versenum">67.</span> En indien het ons behaagde, zouden +wij hen in andere gedaante kunnen hervormen; zij zouden niet instaat +zijn te vertrekken, en zij zouden geen berouw gevoelen<a class= +"noteref" id="xd21e46707src" href="#xd21e46707" name= +"xd21e46707src">19</a>. <span class="versenum">68.</span> Hem, wien wij +een lang leven schenken, doen wij het lichaam door ouderdom krommen. +Zullen zij dit niet begrijpen? <a id="s36.69" name= +"s36.69"></a><span class="versenum">69.</span> Wij hebben <span class= +"sc">Mahomet</span> de dichtkunst niet geleerd<a class="noteref" id= +"xd21e46721src" href="#xd21e46721" name="xd21e46721src">20</a>; ook is +het niet nuttig voor hem, een dichter te wezen. Dit boek is slechts +eene vermaning van God en een duidelijke Koran. <span class= +"versenum">70.</span> Opdat hij die leeft<a class="noteref" id= +"xd21e46729src" href="#xd21e46729" name="xd21e46729src">21</a>, +daardoor moge gewaarschuwd worden; en het vonnis der veroordeeling zal +rechtvaardig op de ongeloovigen worden uitgevoerd. <span class= +"versenum">71.</span> Overwegen zij niet, dat wij onder de dingen, +welke onze handen hebben gewrocht, veel van verschillende soorten +hebben geschapen, waarvan zij bezitters zijn. <span class= +"versenum">72.</span> En dat wij hun dat hebben onderworpen? Sommige +van deze dienen om er op te rijden, en sommige voeden hen. <span class= +"versenum">73.</span> Zij ontvangen daarvan nog andere voordeelen, en +drinken van hare melk. Zullen zij dus niet dankbaar wezen? <span class= +"versenum">74.</span> Zij hebben andere goden naast God genomen, in de +hoop, dat zij daardoor zouden worden ondersteund. <span class= +"versenum">75.</span> Maar deze zijn niet in staat, hun eenige +ondersteuning te verleenen: zij zijn het veeleer, die als leger +vóór hunne godheden dienen. <span class= +"versenum">76.</span> Laten hunne woorden u dus niet bedroeven: wij +kennen wat zij heimelijk verbergen, en datgene wat zij openlijk +ontdekken. <a id="s36.77" name="s36.77"></a><span class= +"versenum">77.</span> Weet de mensch niet, dat wij hem van zaad hebben +geschapen? Maar ziet, hij is een openlijke bestrijder der opstanding. +<a id="s36.78" name="s36.78"></a><span class="versenum">78.</span> Hij +stelt ons eene vergelijking voor, en hij vergeet zijn schepping (zijn +oorsprong). Hij zegt: Wie zal de beenderen, als zij verrot zijn, tot +het leven terugbrengen<a class="noteref" id="xd21e46766src" href= +"#xd21e46766" name="xd21e46766src">22</a>? <span class= +"versenum">79.</span> Antwoord: Hij zal ze tot het leven terugbrengen, +welke die het allereerst voortbracht: want hij is bedreven in iedere +soort van schepping. <a id="s36.80" name="s36.80"></a><span class= +"versenum">80.</span> Wie geeft u vuur uit den groenen boom<a class= +"noteref" id="xd21e46781src" href="#xd21e46781" name= +"xd21e46781src">23</a>, waarmede gij uwe brandstof ontsteekt. +<span class="pagenum">[<a id="pb478" href="#pb478" name= +"pb478">478</a>]</span><span class="versenum">81.</span> Is hij, die de +hemelen en de aarde geschapen heeft, niet in staat nieuwe wezens gelijk +aan hen te scheppen. <span class="versenum">82.</span> Zijn bevel, als +hij een ding verlangt, is slechts dat hij zegt: Wees! en het is. +<span class="versenum">83.</span> <span class="corr" id="xd21e46807" +title="Bron: Gelooft">Geloofd</span> zij dus hij, in wiens hand het +koninkrijk van alle dingen is, en tot wien gij op den jongsten dag zult +terugkeeren.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46196" href="#xd21e46196src" name="xd21e46196">1</a></span> De +beteekenis dezer letters <span class="ex">Ya. Sin</span>, is onbekend. +Sommigen beweren echter, op grond eener overlevering van <span class= +"sc">Ebn Abbas</span>, dat zij hier staan, in plaats van <span class= +"ex">Ya isan</span>, zijnde: O mensch! Dit hoofdstuk, wordt gezegd, +verscheidene andere titels te hebben, welke het van <span class= +"sc">Mahomet</span> zelven zou hebben ontvangen, en vooral dien van het +hart van den Koran. De Mahomedanen lezen dit bij stervende personen, en +wel in hunne laatste oogenblikken (Zie <span class="sc">Bobov</span>. +<span class="ex">De visit. aegrot.</span> p. 17).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46254" href="#xd21e46254src" name="xd21e46254">2</a></span> +Zijnde het vonnis der verdoemenis, dat door God, bij den val van +<span class="sc">Adam</span>, tegen het meerendeel der geniussen en +menschen, werd uitgesproken (Zie <a href="#s7.12">Hoofdstuk VII, vers +12</a>: <a href="#s11.120">hoofdstuk XI, vers 120</a> enz.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46271" href="#xd21e46271src" name="xd21e46271">3</a></span> Of +halsbanden, zooals die beschreven zijn in <a href="#s13.6">Hoofdstuk +XIII vers 6</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46288" href="#xd21e46288src" name="xd21e46288">4</a></span> Men +zegt dat toen de Koreïshieten, tengevolge van een besluit dat zij +hadden genomen, een uitgezocht aantal mannen zonden, om <span class= +"sc">Mahomets</span> huis te bezetten en hem te dooden, de profeet, +<span class="sc">Ali</span> op zijn bed deed liggen om de moordenaars +te misleiden, naar buiten ging en eene handvol stof op hen wierp, onder +het herhalen der negen eerste verzen van dit Hoofdstuk die hier +eindigen. Zij werden daarop met blindheid geslagen, zoodat zij hem niet +konden zien.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46305" href="#xd21e46305src" name="xd21e46305">5</a></span> +Zooals hun goed of slecht voorbeeld, leer, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46319" href="#xd21e46319src" name="xd21e46319">6</a></span> Om +deze plaats te verklaren, geven de uitleggers het volgende verhaal: Het +volk van <span class="ex">Antiochië</span> was uit afgodendienaars +samengesteld, weshalve <span class="sc">Jezus</span> twee zijner +leerlingen daarheen zond om er te prediken. Toen zij de stad naderden, +vonden zij <span class="sc">Habib</span>, bijgenaamd <span class= +"ex">al Najjar</span>, of de timmerman, die schapen weidde en dien zij +met hunne boodschap bekend maakten. Hij vroeg hun daarop, welk bewijs +zij voor hunne waarachtigheid hadden, tengevolge waarvan zij +verhaalden, dat zij de zieken, de blinden en de melaatschen konden +genezen; en om de waarheid te bewijzen van hetgeen zij zeiden, legden +zij hunne handen op een hem toebehoorend kind, dat ziek was, en gaven +het onmiddellijk de gezondheid terug. <span class="sc">Habib</span> was +door dit wonder overtuigd en geloofde, waarna zij de stad binnentrokken +en de vereering van den waren God predikten, terwijl zij een groot +aantal menschen van verschillende gebreken genazen. Eindelijk kwam de +zaak echter ter oore van den vorst, die bevel gaf hen gevangen te +nemen, daar zij getracht hadden het volk te misleiden. Toen +<span class="sc">Jezus</span> dit hoorde, zond hij een ander zijner +leerlingen, die algemeen verondersteld wordt <span class= +"sc">Simon</span> of <span class="sc">Petrus</span> te zijn geweest, en +die, naar <span class="ex">Antiochië</span> komende en een ijverig +afgodendienaar schijnende te zijn, spoedig in de gunst der bewoners en +van hunnen vorst wist te dringen, en eindelijk de gelegenheid te baat +nam, zijn verlangen te kennen te geven, dat de vorst bevel zou geven, +de beide personen, die, naar hij vernomen had, wegens het verspreiden +van nieuwe meeningen in de gevangenis waren geworpen, voor hem te +brengen om ondervraagd te worden, welk verzoek werd toegestaan. Nadat +<span class="sc">Petrus</span> hen vooraf in het geheim had +gewaarschuwd, niet te doen blijken dat zij hem kenden, vroeg hij hun, +wie hen had gezonden, waarop zij antwoordden: God, die alle dingen +heeft geschapen, en geen metgezel heeft. Hij vroeg hun daarop om een +overtuigend bewijs voor hunne zending<span class="corr" id="xd21e46352" +title="Bron: .">,</span> <span class="pagenum">[<a id="xd21e46356" +href="#xd21e46356" name="xd21e46356">474n</a>]</span>waarop zij een +blinden man het gezicht teruggaven, en eenige andere wonderen +verrichtten. <span class="sc">Petrus</span> scheen daarmede niet +tevreden, omdat volgens sommigen, ook hij diezelfde wonderen kon +verrichten, maar hij verklaarde, dat, indien hun God hen in staat kon +stellen de dooden op te wekken, hij hen zou gelooven. De apostelen +namen deze voorwaarde aan, waarop een jongeling werd gebracht, die +reeds sedert zeven dagen dood was en op hunne gebeden weder levend +werd. Daarop verklaarde <span class="sc">Petrus</span> zich overtuigd: +hij liep weg, vernietigde de afgodsbeelden; een groot aantal des volks +volgde hem, en omhelsde het ware geloof, maar zij die niet geloofden, +werden verdelgd door den kreet van den engel <span class= +"sc">Gabriël</span> (<span class="sc">Al Zamakshari</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>, enz.). Zie <span class= +"sc">Maracc.</span> <span class="ex">in Alc.</span> p. 580.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46414" href="#xd21e46414src" name="xd21e46414">7</a></span> +Zijnde: Indien u eenig overkomt, zal dit het gevolg zijn van uw eigen +weerspannigheid en ongeloof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46422" href="#xd21e46422src" name="xd21e46422">8</a></span> Dit +was <span class="sc">Habbib Al Najjar</span>, wiens martelaarschap hier +wordt beschreven. Zijn graf is nog te zien nabij <span class= +"ex">Antiochië</span>, en wordt veel door de Mahomedanen bezocht +(Zie <span class="sc">Schultens</span>, <span class="ex" lang= +"la">Indic. Geogr. ad calcem. Vitae Saladini, voce +Antiochia</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46502" href="#xd21e46502src" name="xd21e46502">9</a></span> Zie +<a href="#s29.18">Hoofdstuk XXIX, vers 18</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46530" href="#xd21e46530src" name="xd21e46530">10</a></span> Dat +is: zij haast zich haren dagelijkschen loop af te leggen, terwijl het +ondergaan der zon op het ter ruste gaan van een reiziger gelijkt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46537" href="#xd21e46537src" name="xd21e46537">11</a></span> Dit +zijn achtentwintig constellatiën, door eene van welke de maan +iederen nacht heengaat, en welke van daar woningen of huizen van de +maan genoemd worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46540" href="#xd21e46540src" name="xd21e46540">12</a></span> +<span class="sc">Savary</span> vertaalt dit aldus: “Wij hebben de +phasen der maan aangewezen en het oogenblik waarop zij opgehangen +schijnt als de trossen van den dadelboom”. Hij voegt er tevens +bij, dat de dadelboom twee of drie groote trossen voortbrengt, die van +zijn top uitwassen en nederhangen. <span class="sc">Sale</span> zegt +bij deze plaats: Want als een palmtak oud wordt, krimpt hij, en wordt +gekronkeld en geel, waardoor de verschijning van de nieuwe maan niet +onaardig wordt voorgesteld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46557" href="#xd21e46557src" name="xd21e46557">13</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat hier de redding van <span class= +"sc">Noach</span> en zijne makkers in de ark wordt bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46567" href="#xd21e46567src" name="xd21e46567">14</a></span> +Zooals kameelen, die de landschepen zijn; ook de lichtere schepen en +booten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46585" href="#xd21e46585src" name="xd21e46585">15</a></span> De +straf van deze wereld en van de volgende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46597" href="#xd21e46597src" name="xd21e46597">16</a></span> Toen +de arme Moslems aan de rijkere Koreïshieten aalmoezen vroegen, +zeiden zij, dat, indien God voor hen kon zorgen en het niet deed, dit +een bewijs was, dat zij zijne gunst niet zoozeer verdienden als zij +zelven; terwijl nochtans God sommigen behoeftig doet zijn, om de rijken +te beproeven en hun gelegenheid te geven, weldadigheid uit te +oefenen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46609" href="#xd21e46609src" name="xd21e46609">17</a></span> Zie +de noten van <a href="#s39">Hoofdstuk XXXIX</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46628" href="#xd21e46628src" name="xd21e46628">18</a></span> Want +zij zullen gedurende de tijdruimte tusschen dit herhaalde +trompetgeschal slapen en geene pijn gevoelen (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46707" href="#xd21e46707src" name="xd21e46707">19</a></span> Dit +is: Zij verdienen aldus te worden behandeld om hun ongeloof en hunne +ongehoorzaamheid; maar wij verdragen hen uit genade en verleenen hun +uitstel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46721" href="#xd21e46721src" name="xd21e46721">20</a></span> Dit +strekt tot antwoord aan de ongeloovigen, die beweerden, dat de Koran +slechts een dichterlijk samenstelsel was.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46729" href="#xd21e46729src" name="xd21e46729">21</a></span> +Zijnde: Zij die met verstand zijn begaafd; daar de dommen en +zorgeloozen met dooden gelijk staan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46766" href="#xd21e46766src" name="xd21e46766">22</a></span> Zie +<a href="#s16.4">Hoofdstuk XVI, vers 4</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46781" href="#xd21e46781src" name="xd21e46781">23</a></span> De +gewone wijze in het oosten om vuur te verkrijgen, bestaat daarin, dat +men twee stukken hout tegen elkander strijkt, waarvan een gewoonlijk is +van den boom Markh, en het andere van dien, <span class= +"ex">Affar</span> genaamd. Daaruit komt het vuur voort, hoewel het hout +groen en vochtig is. (Zie <span class="sc">Hyde</span> de <span class= +"ex">Reb vet. Pers</span>. c. 25 p. 333 etc).</p> +</div> +</div> +<div id="s37" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e793">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Zij die zich in orde scharen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class= +"ex">Médina</span>.—182 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s37.1" name="s37.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij de engelen, die zich in orde scharen<a class="noteref" id= +"xd21e46828src" href="#xd21e46828" name="xd21e46828src">1</a>. +<span class="versenum">2.</span> En bij hen die de wolken voortdrijven +en verspreiden. <span class="versenum">3.</span> En bij hen, die den +Koran lezen als eene vermaning, <span class="versenum">4.</span> +Waarlijk, uw Heer is eenig. <a id="s37.5" name="s37.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> De Heer van hemel en aarde en van alles wat +daartusschen is, en de Heer van het Oosten<a class="noteref" id= +"xd21e46851src" href="#xd21e46851" name="xd21e46851src">2</a>. <a id= +"s37.6" name="s37.6"></a><span class="versenum">6.</span> Wij hebben +den ondersten hemel met het versiersel der sterrren getooid. +<span class="versenum">7.</span> En wij hebben daarin een wachter tegen +iederen weerspannigen duivel geplaatst. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e46881" title= +"Bron: 2">8</span>.</span> Opdat zij niet luisteren naar het gesprek +der verheven vorsten (want zij worden van alle zijden bestormd), +<span class="versenum">9.</span> En eene zware marteling is voor hen +gereed gemaakt. <span class="versenum">10.</span> Behalve hij, die een +woord steelsgewijze opvangt, en door eene vlammende schicht wordt +getroffen<a class="noteref" id="xd21e46894src" href="#xd21e46894" name= +"xd21e46894src">3</a>. <span class="versenum">11.</span> Vraag daarom +den bewoners van <span class="ex">Mekka</span>, of zij van nature +sterker zijn dan de engelen welke wij hebben geschapen? Waarlijk wij +hebben hen van harde klei geschapen. <span class="versenum">12.</span> +Gij verbaast u over Gods macht en hunne weêrspannigheid; maar zij +spotten over de bewijsmiddelen, <span class="pagenum">[<a id="pb479" +href="#pb479" name="pb479">479</a>]</span>welke aangevoerd worden om +hen te overtuigen. <a id="s37.13" name="s37.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Als zij gewaarschuwd worden, nemen zij geene +waarschuwing aan. <span class="versenum">14.</span> En als zij iets +zien, spotten zij er mede. <span class="versenum">15.</span> En zeggen: +Dit is niet anders dan duidelijke tooverij. <a id="s37.16" name= +"s37.16"></a><span class="versenum">16.</span> Nadat wij dood zullen +wezen en tot stof en beenderen zijn geworden, zullen wij dan werkelijk +tot het leven worden opgewekt. <span class="versenum">17.</span> En +onze voorvaderen ook? <span class="versenum">18.</span> Antwoord: Ja! +en dan zult gij veracht wezen. <a id="s37.19" name= +"s37.19"></a><span class="versenum">19.</span> Er zal slechts eenmaal +op de trompet worden geblazen, en zij zullen rond zien. <span class= +"versenum">20.</span> En zullen zeggen: Wee over ons! Dit is de dag des +oordeels. <span class="versenum">21.</span> Dit is de dag der +onderscheiding tusschen de rechtvaardigen en de zondaren, dien gij als +eene leugen verwerpt. <span class="versenum">22.</span> Verzamel +degenen, die onrechtvaardig hebben gehandeld en hunne makkers, en de +<span class="corr" id="xd21e46956" title= +"Bron: afgoden-">afgoden</span> welke zij aanbaden. <span class= +"versenum">23.</span> Naast God, en leidt hen op den weg der hel. +<span class="versenum">24.</span> En plaats hen voor Gods vierschaar; +want zij <span class="corr" id="xd21e46968" title= +"Bron: zul-">zullen</span> geroepen worden om rekenschap af te leggen. +<span class="versenum">25.</span> Wat deert u, dat gij elkander niet +verdedigt? <span class="versenum">26.</span> Maar op dien dag zullen +zij zich aan Gods oordeel onderwerpen. <span class= +"versenum">27.</span> En zij zullen elkander naderen en onder elkander +twisten. <span class="versenum">28.</span> En de verleiden zullen +zeggen tot hen die hen hebben verleid: Waarlijk, gij kwaamt tot ons met +voorspellingen van voorspoed. <span class="versenum">29.</span> En de +verleiders zullen antwoorden: Neen! gij waart veeleer geene ware +geloovigen; want wij hadden geene macht over u, om u te dwingen, maar +gij hebt vrijwillig gezondigd. <span class="versenum">30.</span> Daarom +werd het vonnis van onzen Heer rechtvaardig over ons uitgesproken, en +wij zullen zekerlijk zijne wraak proeven. <span class= +"versenum">31.</span> Wij verleidden u, maar wij dwaalden ook zelven. +<span class="versenum">32.</span> Zij zullen op dezen dag dus beiden +deelgenooten van dezelfde straf zijn. <span class="versenum">33.</span> +Zoo zullen wij met de zondaren handelen; <span class= +"versenum">34<span class="corr" id="xd21e47012" title= +"Niet in bron">.</span></span> Want toen er tot hen werd gezegd: Er is +geen god buiten den waren God, bliezen zij zich op met hoogmoed. +<span class="versenum">35.</span> En zeiden: zullen wij onze goden voor +een bezeten dichter verlaten? <span class="versenum">36.</span> Neen! +hij komt met de waarheid en legt getuigenis af voor de vroegere +gezanten. <span class="versenum">37.</span> Gij zult zekerlijk de +pijnlijke martelingen der hel proeven. <span class= +"versenum">38.</span> En gij zult niet vergolden worden, dan +overeenkomstig uwe werken. <a id="s37.39" name= +"s37.39"></a><span class="versenum">39.</span> Maar wat de oprechte +dienaren Gods betreft. <span class="versenum">40.</span> Zij zullen een +zekeren voorraad in het paradijs hebben: <span class= +"versenum">41.</span> Namelijk heerlijke vruchten, en zij zullen +geëerd worden<span class="corr" id="xd21e47045" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="versenum">42.</span> Zij zullen in +tuinen des vermaaks geplaatst worden. <span class="versenum">43.</span> +Leunende in tegenover elkander geplaatste zetels<a class="noteref" id= +"xd21e47057src" href="#xd21e47057" name="xd21e47057src">4</a>. +<span class="versenum">44.</span> Een beker zal onder hen worden +rondgereikt, gevuld aan eene heldere fontein; <span class= +"versenum">45.</span> Een heerlijkheid voor hen, die er van zullen +drinken. <span class="versenum">46</span> Het zal het verstand niet +benevelen, en zij zullen er niet door bedwelmd worden. <span class= +"versenum">47.</span> En nabij hen zullen de maagden van het paradijs +liggen, hare blikken, behalve van hunne bruidegommen, van ieder een +afwendende, hebbende groote, zwarte oogen, en gelijkende <span class= +"pagenum">[<a id="pb480" href="#pb480" name="pb480">480</a>]</span>op +de eieren van een struisvogel, zorgvol met vederen bedekt<a class= +"noteref" id="xd21e47083src" href="#xd21e47083" name= +"xd21e47083src">5</a>. <span class="versenum">48.</span> En zij zullen +zich tot elkander wenden, en elkander vragen doen. <span class= +"versenum">49.</span> En een van hen zal zeggen: Waarlijk, ik had een +vertrouwden vriend, terwijl ik op de wereld leefde. <span class= +"versenum">50.</span> Die tot mij zeide: Zijt gij een van hen, die de +waarheid der opstanding betuigen? <span class="versenum">51.</span> +Nadat wij dood zullen zijn, en tot stof en beenderen veranderd wezen, +zullen wij dan zekerlijk worden geoordeeld? <span class= +"versenum">52.</span> Dan zal hij tot zijne makkers zeggen: Wilt gij +nederzien? <a id="s37.53" name="s37.53"></a><span class= +"versenum">53.</span> En zij zullen nederzien en hem in het midden der +hel ontwaren. <span class="versenum">54.</span> En hij zal tot hem +zeggen: Bij God! er ontbrak weinig aan, of gij hadt mij verdorven. +<span class="versenum">55.</span> En was het niet door de genade van +mijnen Heer, dan ware ik zeker aan eene eeuwige marteling overgeleverd +geworden. <span class="versenum">56.</span> Zullen wij een anderen dan +onzen eersten dood sterven? <span class="versenum">57<span class="corr" +id="xd21e47127" title="Bron: ,">.</span></span> Of ondergaan wij eenige +straf? <span class="versenum">58.</span> Waarlijk, wij genieten eene +groote gelukzaligheid. <span class="versenum">59.</span> Laten de +arbeiders arbeiden om eene gelukzaligheid gelijk deze te verwerven. +<a id="s37.60" name="s37.60"></a><span class="versenum">60.</span> Is +dit een beter onthaal, of de boom van <span class="ex">al +Zakkum</span>?<a class="noteref" id="xd21e47146src" href="#xd21e47146" +name="xd21e47146src">6</a> <span class="versenum">61.</span> Waarlijk, +wij hebben dien aangeduid als eene aanleiding tot twist onder de +onrechtvaardigen<a class="noteref" id="xd21e47157src" href= +"#xd21e47157" name="xd21e47157src">7</a> <span class= +"versenum">62.</span> Het is een boom die aan den bodem der hel +ontspruit. <span class="versenum">63.</span> De vrucht daarvan gelijkt +op de hoofden <span class="corr" id="xd21e47168" title= +"Niet in bron">van</span> duivelen<a class="noteref" id="xd21e47172src" +href="#xd21e47172" name="xd21e47172src">8</a>. <a id="s37.64" name= +"s37.64"></a><span class="versenum">64.</span> De verdoemden zullen +daarvan eten, en hunne buiken daarmede vullen. <a id="s37.65" name= +"s37.65"></a><span class="versenum">65</span> Vervolgens zal hun een +mengsel van vuil en kokend water te drinken worden gegeven. +<span class="versenum">66.</span> Daarna zullen zij in de hel +terugkeeren<span class="corr" id="xd21e47188" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="versenum">67.</span> Zij bevonden +dat hunne vaderen dwalende waren<a class="noteref" id="xd21e47195src" +href="#xd21e47195" name="xd21e47195src">9</a>. <span class= +"versenum">68.</span> En zij traden haastig in hunne voetstappen; +<span class="versenum">69.</span> Want het meerendeel der oude volken +dwaalden vóór hen. <span class="versenum">70.</span> Wij +zonden vroeger waarschuwers tot hen; <span class="versenum">71.</span> +Maar zie hoe ellendig het einde was van degenen, die gewaarschuwd +werden. <span class="versenum">72.</span> En die niet onze oprechte +dienaren waren. <a id="s37.73" name="s37.73"></a><span class= +"versenum">73.</span> <span class="sc">Noach</span> riep ons in +vroegere dagen aan, en wij verhoorden hem genadiglijk. <span class= +"versenum">74.</span> En wij bevrijdden hem en zijn gezin uit de groote +ellende. <span class="versenum">75.</span> Wij deden zijne +nakomelingschap den zondvloed overleven, om de aarde te bevolken. +<span class="pagenum">[<a id="pb481" href="#pb481" name= +"pb481">481</a>]</span><span class="versenum">76.</span> En wij lieten +hem de volgende begroeting door de verste nakomelingschap geven: +<span class="versenum">77.</span> Vrede zij op <span class= +"sc">Noach</span> onder alle schepselen! <span class= +"versenum">78.</span> Zoo beloonen wij de rechtvaardigen. <span class= +"versenum">79.</span> Want hij was een van onze dienaren, de ware +geloovigen. <span class="versenum">80.</span> Daarna verdronken wij de +anderen. <a id="s37.81" name="s37.81"></a><span class= +"versenum">81.</span> <span class="sc">Abraham</span> was mede van +zijnen godsdienst<a class="noteref" id="xd21e47269src" href= +"#xd21e47269" name="xd21e47269src">10</a>; <span class= +"versenum">82.</span> Toen hij met een volkomen hart tot zijn Heer +kwam<span class="corr" id="xd21e47282" title="Niet in bron">.</span> +<span class="versenum">83</span> Toen hij tot zijn vader en zijn volk +zeide: Wat vreest gij? <span class="versenum">84.</span> Kiest gij bij +voorkeur valsche goden boven den waren God? <span class= +"versenum">85.</span> Wat is dus uwe meening opzichtens den Heer aller +schepselen? <a id="s37.86" name="s37.86"></a><span class= +"versenum">86.</span> En hij beschouwde de sterren. <span class= +"versenum">87.</span> En zeide: Waarlijk, ik zal ziek wezen<a class= +"noteref" id="xd21e47307src" href="#xd21e47307" name= +"xd21e47307src">11</a> en niet bij uwe offeringen tegenwoordig zijn. +<span class="versenum">88.</span> En zij keerden zich af en verlieten +hem<a class="noteref" id="xd21e47314src" href="#xd21e47314" name= +"xd21e47314src">12</a>. <span class="versenum">89.</span> En +<span class="sc">Abraham</span> wendde zich in het geheim tot hunne +goden, en zeide spottende tot hen: Eet gij niet van het vleesch dat u +is voorgezet? <span class="versenum">90.</span> Wat deert u, dat gij +niet spreekt? <span class="versenum">91.</span> En hij keerde zich tot +hen, en sloeg hen met zijne rechterhand en vernietigde hen. +<span class="versenum">92.</span> En zijn volk kwam haastig tot hem. +<span class="versenum">93.</span> Hij zeide: Aanbidt gij de beelden die +gij zelven snijdt? <span class="versenum">94.</span> Terwijl God u +heeft geschapen en ook datgene wat gij maakt. <span class= +"versenum">95.</span> Zij zeiden: Richt een brandstapel voor hem op en +werp hem in het gloeiende vuur. En zij smeedden eene list tegen hem. +<span class="versenum">96.</span> Maar wij deden hem het onderspit +delven en bevrijdden hem<a class="noteref" id="xd21e47357src" href= +"#xd21e47357" name="xd21e47357src">13</a>. <span class= +"versenum">97.</span> En <span class="sc">Abraham</span> zeide: +Waarlijk, ik ga tot mijnen Heer<a class="noteref" id="xd21e47371src" +href="#xd21e47371" name="xd21e47371src">14</a>, die mij zal richten. +<span class="versenum">98.</span> O Heer! geef mij eene rechtvaardige +nakomelingschap. <span class="versenum">99.</span> Daarom maakten wij +hem bekend, dat hij een zoon zou bekomen, die een zachten aard zou +hebben. <span class="versenum">100.</span> En toen hij den ouderdom der +jongelingschap had bereikt<a class="noteref" id="xd21e47387src" href= +"#xd21e47387" name="xd21e47387src">15</a>, en zich met hem in de +verrichtingen van den godsdienst kon vereenigen. <a id="s37.101" name= +"s37.101"></a><span class="versenum">101.</span> Zeide <span class= +"sc">Abraham</span> tot hem: O mijn zoon! waarlijk, ik zag in een +droom, dat ik u als eene offerande zoude aanbieden<a class="noteref" +id="xd21e47401src" href="#xd21e47401" name="xd21e47401src">16</a>. +<span class="pagenum">[<a id="pb482" href="#pb482" name= +"pb482">482</a>]</span>overweeg dus wat gij meent, dat ik zal doen. +<span class="versenum">102</span> Hij antwoordde: O mijn vader! doe wat +u bevolen werd; indien het Gode behaagt, zult gij bevinden dat ik het +lijdzaam zal ondergaan. <a id="s37.103" name="s37.103"></a><span class= +"versenum">103.</span> En toen zij beiden zich aan den goddelijken wil +hadden onderworpen, en <span class="sc">Abraham</span> zijn zoon +voorover op het aangezicht had gelegd<a class="noteref" id= +"xd21e47484src" href="#xd21e47484" name="xd21e47484src">17</a>. +<span class="versenum">104.</span> Riepen wij hem toe: O <span class= +"sc">Abraham</span>! <span class="versenum">105.</span> Gij hebt aan uw +visioen geloofd. Zoo beloonen wij den rechtvaardige. <span class= +"versenum">106.</span> Waarlijk, dit was eene duidelijke proef. +<span class="versenum">107.</span> En wij losten zijn zoon met een edel +slachtoffer uit. <span class="versenum">108.</span> En wij lieten hem +de volgende groete door de verste nakomelingschap bewaren; <span class= +"versenum">109.</span> Namelijk: Vrede zij op <span class= +"sc">Abraham</span>! <span class="versenum">110.</span> Zoo beloonen +wij den rechtvaardige; <span class="versenum">111.</span> Want hij was +een onzer geloovige dienaren. <a id="s37.112" name= +"s37.112"></a><span class="versenum">112.</span> Wij verblijdden hem +met de belofte van <span class="sc">Izaäk</span>, een +rechtvaardigen profeet. <a id="s37.113" name="s37.113"></a><span class= +"versenum">113.</span> En wij zegenden hem en <span class= +"sc">Izaäk</span>; en onder hunne nakomelingschap waren eenige +rechtvaardigen, en anderen, die klaarblijkelijk hunne eigene zielen +nadeel toebrachten. <a id="s37.114" name="s37.114"></a><span class= +"versenum">114.</span> Wij waren ook vroeger genadig omtrent +<span class="sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span>. +<span class="versenum">115.</span> En wij bevrijdden hen en hun volk +van eene groote ellende. <span class="versenum">116.</span> Wij +ondersteunden hen tegen de Egyptenaren, en zij werden overwinnaars. +<span class="versenum">117.</span> Wij gaven hun het duidelijke boek +der wet. <span class="versenum">118.</span> Wij leidden hen op den +rechten weg. <span class="versenum">119.</span> En wij lieten de +volgende groete door de verste <span class="corr" id="xd21e47583" +title="Bron: nakomelinschap">nakomelingschap</span> voor hen bewaren; +<span class="versenum">120.</span> Namelijk: Vrede zij op <span class= +"sc">Mozes</span> en <span class="sc">Aäron</span>! <span class= +"versenum">121.</span> Zoo beloonen wij de rechtvaardigen. <span class= +"versenum">122.</span> Want zij waren twee onzer geloovige dienaren. +<a id="s37.123" name="s37.123"></a><span class="versenum">123.</span> +En <span class="sc">Elias</span><a class="noteref" id="xd21e47612src" +href="#xd21e47612" name="xd21e47612src">18</a> was mede een +<span class="pagenum">[<a id="pb483" href="#pb483" name= +"pb483">483</a>]</span>dergenen, die door ons werden gezonden. +<span class="versenum">124.</span> Toen hij tot zijn volk zeide: Vreest +gij God niet? <span class="versenum">125.</span> Roept gij <span class= +"sc">Baal</span> aan, en verzaakt gij den uitmuntendsten schepper? +<span class="versenum">126.</span> God is uw Heer en de Heer uwer +voorvaderen. <span class="versenum">127.</span> Maar zij beschuldigden +hem van bedrog. <span class="versenum">128.</span> Weshalve zij aan de +eeuwige straf zullen worden overgeleverd, behalve de oprechte dienaren +Gods <span class="versenum">129.</span> En wij lieten de volgende +groete door de verste nakomelingschap voor hem bewaren. <a id="s37.130" +name="s37.130"></a><span class="versenum">130.</span> Namelijk: Vrede +zij op <span class="sc">Ilyasin</span><a class="noteref" id= +"xd21e47695src" href="#xd21e47695" name="xd21e47695src">19</a>! +<span class="versenum">131.</span> Zoo beloonen wij den rechtvaardige. +<span class="versenum">132.</span> Want hij was een onzer geloovige +dienaren. <a id="s37.133" name="s37.133"></a><span class= +"versenum">133.</span> En <span class="sc">Lot</span> was mede een +dergenen, die door ons werden gezonden. <a id="s37.134" name= +"s37.134"></a><span class="versenum">134.</span> Toen wij hem en zijn +geheel gezin bevrijden. <a id="s37.135" name="s37.135"></a><span class= +"versenum">135.</span> Behalve eene oude vrouw, zijne huisvrouw, die +omkwam met hen die achterbleven. <span class="versenum">136.</span> +Daarna verdelgden wij de anderen<a class="noteref" id="xd21e47755src" +href="#xd21e47755" name="xd21e47755src">20</a>. <span class= +"versenum">137.</span> En gij, o bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>! komt de plaatsen voorbij waar zij eens hebben +gewoond, als gij des ochtends reist. <span class="versenum">138.</span> +En des nachts. Zult gij dan niet begrijpen? <a id="s37.139" name= +"s37.139"></a><span class="versenum">139.</span> <span class= +"sc">Jonas</span> was mede een dergenen die door ons werden +gezonden<a class="noteref" id="xd21e47784src" href="#xd21e47784" name= +"xd21e47784src">21</a>. <span class="versenum">140.</span> Toen hij in +een geladen schip vluchtte<a class="noteref" id="xd21e47794src" href= +"#xd21e47794" name="xd21e47794src">22</a>. <span class= +"versenum">141.</span> En zij die aan boord waren, lootten onder +elkander en hij werd veroordeeld<a class="noteref" id="xd21e47805src" +href="#xd21e47805" name="xd21e47805src">23</a>. <span class= +"versenum">142.</span> En de visch verzwolg hem; want hij had eene +bestraffing verdiend. <a id="s37.143" name="s37.143"></a><span class= +"versenum">143</span> En indien hij niet eene ware geweest van hen die +God loven<a class="noteref" id="xd21e47816src" href="#xd21e47816" name= +"xd21e47816src">24</a>. <a id="s37.144" name="s37.144"></a><span class= +"versenum">144.</span> Waarlijk, dan ware hij, tot den dag der +opstanding, in den buik van den visch gebleven. <span class= +"versenum">145.</span> En wij wierpen hem op het naakte strand, en hij +was <span class="pagenum">[<a id="pb484" href="#pb484" name= +"pb484">484</a>]</span>ziek<a class="noteref" id="xd21e47836src" href= +"#xd21e47836" name="xd21e47836src">25</a>. <a id="s37.146" name= +"s37.146"></a><span class="versenum">146.</span> Wij deden een +pompoenplant<a class="noteref" id="xd21e47856src" href="#xd21e47856" +name="xd21e47856src">26</a> over hem heen groeien. <span class= +"versenum">147.</span> Wij zonden hem daarna tot een volk van +honderdduizend zielen of meer. <span class="versenum">148.</span> En +zij geloofden: daarom lieten wij hun dit leven nog voor eenigen tijd +genieten. <a id="s37.149" name="s37.149"></a><span class= +"versenum">149.</span> Vraag aan de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> of uw Heer dochters heeft gelijk zij zonen +hebben<a class="noteref" id="xd21e47908src" href="#xd21e47908" name= +"xd21e47908src">27</a>? <a id="s37.150" name="s37.150"></a><span class= +"versenum">150.</span> Hebben wij ook de engelen van het vrouwelijke +geslacht geschapen, en waren zij er getuigen van? <span class= +"versenum">151.</span> Zeggen zij niet, volgens hunne eigene, valsche +uitvinding: <span class="versenum">152.</span> God heeft eene +nakomelingschap gebaard? en zij zijn niet werkelijk leugenaars? +<span class="versenum">153.</span> Heeft hij bij voorkeur dochters +boven zonen verkozen? <span class="versenum">154.</span> Gij hebt geene +reden aldus te oordeelen. <span class="versenum">155.</span> Wilt gij +dus niet vermaand wezen? <span class="versenum">156.</span> Of hebt gij +een duidelijk bewijs voor hetgeen gij zegt? <span class= +"versenum">157.</span> Brengt thans uw boek der openbaringen voor den +dag, indien gij de waarheid spreekt. <span class="versenum">158.</span> +En zij maken hem tot een verwante der geniussen<a class="noteref" id= +"xd21e47952src" href="#xd21e47952" name="xd21e47952src">28</a>, terwijl +de geniussen weten, dat hij, die zulke dingen verklaart, aan de eeuwige +straf zal worden overgeleverd. <span class="versenum">159.</span> (God +is verheven, boven datgene wat zij nopens hem verklaren): <span class= +"versenum">160.</span> Maar niet Gods oprechte dienaren. <span class= +"versenum">161.</span> Maar gij en de goden, welke gij aanbidt, +<span class="versenum">162.</span> Zullen niemand nopens God verleiden. +<span class="versenum">163.</span> Behalve hem die bestemd is om in de +hel verbrand te worden. <span class="versenum">164.</span> Er is +niemand van ons, of hij heeft een bestemde plaats. <span class= +"versenum">165.</span> Wij scharen ons in orde, <a id="s37.166" name= +"s37.166"></a><span class="versenum">166.</span> Gods bevelen +afwachtende, en wij verkondigen den goddelijken lof<a class="noteref" +id="xd21e47995src" href="#xd21e47995" name="xd21e47995src">29</a>. +<span class="versenum">167.</span> De ongeloovigen zeiden: <span class= +"versenum">168.</span> Indien wij <span class="pagenum">[<a id="pb485" +href="#pb485" name="pb485">485</a>]</span>door een boek met goddelijke +openbaringen waren begunstigd geworden, van diegene welke aan de ouden +werden geschonken. <span class="versenum">169.</span> Zouden wij zeker +oprechte dienaren Gods zijn geweest; <span class="versenum">170.</span> +Maar thans, nu de Koran is geopenbaard, gelooven zij daarin niet; doch +hier namaals zullen zij het gevolg van hun ongeloof kennen. +<span class="versenum">171.</span> Ons woord werd vroeger aan onze +dienaren, de gezanten, gegeven. <span class="versenum">172.</span> Dat +zij zekerlijk tegen de ongeloovigen zouden ondersteund worden, +<span class="versenum">173.</span> En dat onze legers de overwinning +zouden behalen. <span class="versenum">174.</span> Wend u dus gedurende +eenen tijd van hen af. <span class="versenum">175.</span> En zie de +rampen die hen zullen bedroeven; want zij zullen uwe toekomstige +overwinning en uwen voorspoed zien. <span class="versenum">176.</span> +Trachten zij daarom onze wraak te verhaasten? <span class= +"versenum">177.</span> Waarlijk, wanneer die in hunne afgesloten hoven +zal nederdalen, zal het een slechte ochtend zijn voor hen, die te +vergeefs werden gewaarschuwd. <span class="versenum">178.</span> Wend u +dus voor eenigen tijd van hen af. <span class="versenum">179.</span> +Hierna zullen zij uwe overwinning en hunne straf ontwaren. <span class= +"versenum">180.</span> Geloofd zij uw Heer, de Heer die verre verheven +is boven hetgeen zij van hem verklaren! <span class= +"versenum">181.</span> Vrede zij op zijne gezanten. <span class= +"versenum">182.</span> En geloofd zij God, de Heer van alle +schepselen!</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46828" href="#xd21e46828src" name="xd21e46828">1</a></span> +Sommigen verstaan door deze woorden, de zielen der menschen die zich in +gehoorzaamheid aan Gods wetten onderwerpen, en zich wegspoeden van alle +ongeloof en zonden, of de zielen van hen, die zich in slagorde stellen, +ten einde voor den waren godsdienst te strijden, en hunne paarden +aanzetten om op de ongeloovigen aan te vallen enz. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46851" href="#xd21e46851src" name="xd21e46851">2</a></span> Daar +het oorspronkelijke woord in het meervoud staat, wordt het +verondersteld de verschillende punten van den gezichtseinder te +teekenen, van waar de zon in den loop van het jaar opstijgt, en die +driehonderd zestig in getal zijn (gelijk aan het getal dagen van het +oude, burgerlijke jaar) en hebbende evenveel overeenkomende punten, +waar zij gedurende die tijdruimte achtervolgens ondergaat (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e46857" title="Bron: Yhya">Yahya</span></span>). <span class= +"sc">Maracci</span> veronderstelt, zonder daarvoor eenigen grond aan te +voeren, dat deze uitlegging is gebouwd op de dwaling van onderscheiden +werelden (<span class="sc">Marracc</span>. in <span class= +"ex">Alc</span>. p. 589).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e46894" href="#xd21e46894src" name="xd21e46894">3</a></span> Zie +<a href="#s15.18">Hoofdstuk XV, vers 18</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47057" href="#xd21e47057src" name="xd21e47057">4</a></span> Zie +<a href="#s15.47">Hoofdstuk XV, vers 47</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47083" href="#xd21e47083src" name="xd21e47083">5</a></span> Dit +moge den Europeanen een zonderlinge vergelijking schijnen; maar de +oosterlingen denken, dat niets zoozeer der kleur van eene fijne +vrouwenhuid nabijkomt, als die van een struisei, als het geheel zuiver +is gebleven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47146" href="#xd21e47146src" name="xd21e47146">6</a></span> Er is +een doornachtige boom die zoo genaamd wordt en in <span class= +"ex">Tehama</span> bloeit. Deze draagt vruchten op den amandel +gelijkende, maar zeer bitter. Daarom heeft men dezen naam aan den +helschen boom gegeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47157" href="#xd21e47157src" name="xd21e47157">7</a></span> De +ongeloovigen begrijpen namelijk niet, hoe er een boom in de hel zou +kunnen groeien, waar zelfs de steenen als brandstof dienen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47172" href="#xd21e47172src" name="xd21e47172">8</a></span> Of +van slangen, afzichtelijk voor het oog. Het oorspronkelijke woord heeft +beide beteekenissen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47195" href="#xd21e47195src" name="xd21e47195">9</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat het bovenvermelde onthaal de verwelkoming +der verdoemden zal wezen, alvorens zij die plaats binnengaan; en +anderen, dat hun van tijd tot tijd zal worden toegestaan uit de hel te +komen, om hunne brandende vloeistof te drinken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47269" href="#xd21e47269src" name="xd21e47269">10</a></span> Want +<span class="sc">Noach</span> en hij kwamen in de hoofdpunten overeen +zoowel wat geloof, als wat handelen betreft: doch de tijdruimte +tusschen hen beiden bedroeg niet minder dan 2640 jaren (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47307" href="#xd21e47307src" name="xd21e47307">11</a></span> Hij +deed alsof hij dit uit den aanblik der hemelen kon opmaken; daar het +volk zeer tot het bijgeloof der sterrenwichelarij overhelde, en +gebruikte het tot zijne verontschuldiging, dat hij afwezig zou zijn bij +hun feest, waartoe zij hem hadden uitgenoodigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47314" href="#xd21e47314src" name="xd21e47314">12</a></span> +Vreezende, dat hij eene aanstekende ongesteldheid had (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47357" href="#xd21e47357src" name="xd21e47357">13</a></span> Zie +<a href="#s21.70">Hoofdstuk XXI, vers 70</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47371" href="#xd21e47371src" name="xd21e47371">14</a></span> +Zijnde: werwaarts bij mij heeft bevolen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47387" href="#xd21e47387src" name="xd21e47387">15</a></span> Hij +was toen dertien jaar oud (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47401" href="#xd21e47401src" name="xd21e47401">16</a></span> De +uitleggers zeggen, dat <span class="sc">Abraham</span> het bevel, om +zijn zoon te offeren, in een visioen ontving, dat hij, in den achtsten +nacht van de maand <span class="ex">Dhoe’lhaja</span> zag. Ten +einde hem echter te verzekeren, dat die niet van den duivel afkomstig +was, hetgeen hij geneigd was te gelooven, werd hetzelfde visioen, den +volgenden nacht herhaald, waardoor hij wist dat het van God kwam. Den +volgenden nacht zag hij het ten derdenmale; alsnu besloot hij er aan te +gehoorzamen en zijn zoon te offeren. Vanhier denken <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e47409" href="#xd21e47409" name= +"xd21e47409">482n</a>]</span>sommigen dat de 8e, 9e en 10e dagen van +<span class="ex">Dhoelhaja</span>, <span class="ex">Yawin +atterwiija</span>, <span class="ex">yawm arafat</span>, <span class= +"ex">yawm alnehr</span> genoemd worden, zijnde de dag van het visioen, +de dag der kennis, en de dag der offerande. Het meest algemeene +denkbeeld onder de Mahomedanen is echter, dat de zoon, die <span class= +"sc">Abraham</span> werd geofferd, niet <span class= +"sc">Izaäk</span>, maar <span class="sc">Ismaël</span> was, +daar <span class="sc">Ismaël</span> op dat tijdstip zijn eenige +zoon was; want de belofte van <span class="sc">Izaäks</span> +geboorte wordt lager vermeld, als, in tijd, op deze gebeurtenis +volgende. Zij voeren ook de verklaring van hunnen profeet aan, die +volgens het verhaal gezegd zou hebben: Ik ben de zoon der beiden, die +als offerande werden aangeboden; daarmede zijn grooten voorvader en +zijn eigen vader <span class="sc">Abd’allah</span> bedoelende, +<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e47444" title= +"Bron: Abdelmotallib">Abdelmottalib</span></span> had namelijk beloofd, +dat, indien God hem zou veroorloven de bron <span class= +"ex">Zemzem</span> op te sporen en te openen, en hem tien zonen zou +geven, hij een daarvan zou willen offeren. Toen dus in beide opzichten +aan zijn verlangen was voldaan, lootte hij tusschen zijne zonen, en +daar het lot op <span class="sc">Abd’allah</span> viel, kocht hij +hem los door honderd kameelen te offeren, hetgeen volgens de +<span class="ex">Sonna</span>, de prijs was voor het bloed van een +mensch (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>. <span class="sc">Al Zamakshari</span>). +Zie bl. <a href="#pb7" class="pageref">7</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47484" href="#xd21e47484src" name="xd21e47484">17</a></span> De +uitleggers voegen er bij, dat <span class="sc">Abraham</span> reeds zoo +ver gekomen was, dat hij op het punt stond, het mes met al zijne kracht +door den strot van den jongeling te stooten, maar dat hij op +wonderdadige wijze werd verhinderd hem te deren (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47612" href="#xd21e47612src" name="xd21e47612">18</a></span> De +Mahomedanen veronderstellen algemeen, dat deze profeet dezelfde was, +als <span class="sc">Al Khedr</span> en verwarren hen met <span class= +"sc">Phineas</span> (Zie <a href="#s18.64">Hoofdstuk XVIII, vers +64</a>, noot) en somtijds met <span class="sc">Edris</span> of +<span class="sc">Enoch</span>. Sommigen <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e47630" href="#xd21e47630" name= +"xd21e47630">483n</a>]</span>zeggen, dat hij de zoon was van +<span class="sc">Yasin</span> en nauw verwant met Aäron, terwijl +anderen veronderstellen, dat hij een geheel verschillend persoon was. +Hij werd tot de bewoners van <span class="ex">Baalbec</span> in +<span class="ex">Syrië</span>, het <span class= +"ex">Heliopolis</span> der Grieken gezonden, ten einde hen af te +brengen van hunne vereering van hunnen afgod <span class= +"ex">Baal</span> of de zon, wiens naam een deel van dien der stad +uitmaakt, die oulings <span class="ex">Becc</span> werd genoemd +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47695" href="#xd21e47695src" name="xd21e47695">19</a></span> De +uitleggers weten niet recht wat zij van dit woord zullen maken. +Sommigen meenen, dat dit het meervoud van <span class="sc">Elias</span> +is, of, zooals de Arabieren het schrijven, <span class= +"sc">Ilyas</span>, en dat daarmede zoowel de profeet of zijne +volgelingen worden bedoeld, als zij die hem gelijken. Anderen scheiden +het woord, en lezen <span class="sc">El Yasin</span>, zijnde: Het gezin +van <span class="sc">Yasin</span>, de vader van Elias, overeenkomstig +hetgeen in de vorige noot wordt vermeld; anderen weder zijn van +oordeel, dat er <span class="sc">Mahomet</span> of de Koran, of eenig +ander boek der schriften mede bedoeld wordt. De meest waarschijnlijke +veronderstelling is echter, dat <span class="sc">Ilyas</span> en +<span class="sc">Ilyasin</span> dezelfde namen zijn, of denzelfden +persoon beteekenen, zooals <span class="ex">Sinaï</span> en +<span class="ex">Sinin</span> denzelfden berg aanduiden; aangezien hier +de laatste lettergreep slechts aan het woord is toegevoegd, om de +cadans bij het slot van het vers te behouden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47755" href="#xd21e47755src" name="xd21e47755">20</a></span> Zie +<a href="#s7.82">Hoofdstuk VII, vers 82</a> en <a href= +"#s11.83">Hoofdstuk XI, vers 83</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47784" href="#xd21e47784src" name="xd21e47784">21</a></span> Zie +<a href="#s10.98">Hoofdstuk X, vers 98</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47794" href="#xd21e47794src" name="xd21e47794">22</a></span> Zie +<a href="#s21.87">Hoofdstuk XXI, vers 87</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47805" href="#xd21e47805src" name="xd21e47805">23</a></span> +Zijnde: Hij werd door het lot aangewezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47816" href="#xd21e47816src" name="xd21e47816">24</a></span> Deze +woorden schijnen vooral betrekking te hebben op de gebeden van +<span class="sc">Jonas</span>, terwijl hij zich in den buik van den +walvisch bevond (Zie <a href="#s21.87">Hoofdstuk XXI, vers 87</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47836" href="#xd21e47836src" name="xd21e47836">25</a></span> Door +hetgeen hij had doorstaan, werd zijn lichaam gelijk aan dat van een +pasgeboren kind (<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Men zegt +dat de visch, na <span class="sc">Jonas</span> verzwolgen te hebben, +met den kop boven water, achter het schip zwom, opdat de profeet zou +kunnen ademhalen. Deze ging voort God te loven, tot de visch aan land +kwam en hem uitbraakte. De meeningen der Mahomedaansche schrijvers, +nopens den tijd dien <span class="sc">Jonas</span> in den buik van den +visch doorbracht, verschillen zeer veel. Sommige veronderstellen dat +het een deel van een dag was, andere drie, zeven, twintig, en sommige +zelfs veertig dagen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47856" href="#xd21e47856src" name="xd21e47856">26</a></span> Het +oorspronkelijke woord (<span class="ex">Jaktin</span>) beteekent eene +plant, die zich over den grond uitspreidt, die geen opstaanden stengel +heeft om haar te ondersteunen, en bijzonder eene pompoen. Sommigen +veronderstellen echter dat de plant van <span class="sc">Jonas</span> +een vijgenboom was, of anderen de kleine boom of struik <span class= +"ex">Mauz</span> (<span class="sc">Al Beidâwi</span>) genaamd, +die zeer groote bladeren en uitmuntende vruchten voortbrengt (Zie +<span class="sc">J. Leon</span>. <span class="ex">Descr. Afric. lib. +9</span> <span class="sc">Gab. Sionit</span> <span class="ex">de Urb. +Oriënt, ad calcem. Geogr. Nub.</span> p. 32 en <span class= +"sc">Hottinger</span>. <span class="ex">Hist. Oriënt.</span> p. 78 +etc.<span class="corr" id="xd21e47889" title= +"Niet in bron">)</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47908" href="#xd21e47908src" name="xd21e47908">27</a></span> Zie +<a href="#s16.59">Hoofdstuk XVI, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47952" href="#xd21e47952src" name="xd21e47952">28</a></span> Dat +is: de engelen, die mede onder den naam van geniussen zijn begrepen, +zijnde eene soort van hen. Sommigen zeggen, dat de ongeloovigen zoo ver +gingen, te verklaren dat God en de duivels broeders waren (<span class= +"sc">Al <span class="corr" id="xd21e47956" title= +"Bron: Beidâhi">Beidâwi</span></span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e47995" href="#xd21e47995src" name="xd21e47995">29</a></span> Deze +woorden worden verondersteld door de engelen te worden gesproken, +waarbij zij de vereering, hun door de afgodendienaars toegebracht, +afwijzen en verklaren, dat zij ieder hunne taak en standplaats hebben, +hun door God aangewezen, wiens bevelen zij ten alle tijde bereid +<span class="pagenum">[<a id="xd21e47997" href="#xd21e47997" name= +"xd21e47997">485n</a>]</span>zijn uit te voeren, en wiens lof zij +aanhoudend zingen. Er zijn echter sommige uitleggers, die denken, dat +dit de woorden van <span class="sc">Mahomet</span> en diens volgelingen +zijn, daar de bedoeling zou wezen, dat ieder van hen eene voor hen +bestemde plaats in het paradijs heeft, en dat zij de engelen zijn, die +zich voor God in orde scharen, ten einde hem te vereeren en te +aanbidden, en die zijn lof verkondigen, door ieder valsch denkbeeld te +verwerpen, dat de waardigheid der goddelijke wijsheid en kracht zou +kunnen verminderen.</p> +</div> +</div> +<div id="s38" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e803">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">S.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te Mekka.—88 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p>S<a class="noteref" id="xd21e48085src" href="#xd21e48085" name= +"xd21e48085src">1</a>. <a id="s38.1" name="s38.1"></a><span class= +"versenum">1.</span> Ik zweer bij den Koran, gevuld met waarschuwingen. +Waarlijk, de ongeloovigen zijn verkleefd aan trotschheid en +<span class="pagenum">[<a id="pb486" href="#pb486" name= +"pb486">486</a>]</span>twist. <span class="versenum">2.</span> Hoevele +geslachten hebben wij voor hen verdelgd en zij riepen om genade; maar +het was geen tijd meer om aan de straf te ontkomen. <span class= +"versenum">3.</span> Zij zijn verbaasd, dat een uit hen geboren +waarschuwer tot hen is gekomen. En de ongeloovigen zeggen: Deze man is +een toovenaar en een leugenaar. <span class="versenum">4.</span> +Verklaart hij dat de goden één God zijn? Waarlijk dit is +eene zonderlinge zaak. <a id="s38.5" name="s38.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> En de voornaamste lieden onder hen +vertrokken<a class="noteref" id="xd21e48136src" href="#xd21e48136" +name="xd21e48136src">2</a>, zeggende tot elkander: Gaat en volhardt in +de vereering uwer goden, waarlijk; u er van af te trekken is de +bedoelde zaak<a class="noteref" id="xd21e48152src" href="#xd21e48152" +name="xd21e48152src">3</a>. <a id="s38.6" name="s38.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Wij hebben niet van zoo iets in den laatsten +godsdienst gehoord.<a class="noteref" id="xd21e48159src" href= +"#xd21e48159" name="xd21e48159src">4</a>. Dit is niets dan eene valsche +uitvinding. <span class="versenum">7.</span> Werd hem bij voorkeur +boven een ander onzer eene waarschuwing nedergezonden? Waarlijk, zij +verkeeren in eene dwaling omtrent mijne waarschuwing; doch zij hebben +mijne wraak nog niet geproefd. <span class="versenum">8.</span> Zijn de +schatten der genade van uwen Heer, den Machtige, den Milddadige, in +hunne handen? <span class="versenum">9.</span> Is het koninkrijk der +hemelen en der aarde, en van hetgeen er tusschen is, in hun bezit? +Indien dit zoo is, laat het dan met ladders (touwen) ten hemel +opstijgen. <span class="versenum">10.</span> Maar hunne legers, hoe +talrijk die ook mochten zijn, zullen op de vlucht gejaagd worden. +<a id="s38.11" name="s38.11"></a><span class="versenum">11.</span> Het +volk van <span class="sc">Noach</span>, de stam van <span class= +"sc">Ad</span> en <span class="sc">Pharao</span>, de bezitter der +staken<a class="noteref" id="xd21e48202src" href="#xd21e48202" name= +"xd21e48202src">5</a> beschuldigden, voor hen, de profeten van bedrog. +<a id="s38.12" name="s38.12"></a><span class="versenum">12.</span> Ook +de stam van <span class="sc">Thamoed</span> en het volk van +<span class="sc">Lot</span>, en de bewoners van het woud nabij +<span class="ex">Madian</span><a class="noteref" id="xd21e48239src" +href="#xd21e48239" name="xd21e48239src">6</a> deden dit en waren de +bondgenooten tegen Gods gezanten. <a id="s38.13" name= +"s38.13"></a><span class="versenum">13.</span> Zij allen deden niet +anders, dan hunne gezanten van valschheid beschuldigen, waardoor mijne +wraak rechtvaardig op hen werd uitgeoefend. <span class= +"pagenum">[<a id="pb487" href="#pb487" name= +"pb487">487</a>]</span><span class="versenum">14.</span> En deze +wachten slechts op een klank der trompet, die niet uitgesteld zal +worden. <span class="versenum">15.</span> En zij zeggen spottende: O +Heer! geef ons ons deel voor den dag der rekenschap. <a id="s38.16" +name="s38.16"></a><span class="versenum">16.</span> Verdraag geduldig +wat zij bedrijven en herinner hen onzen dienaar <span class= +"sc">David</span>, die met sterkte<a class="noteref" id="xd21e48267src" +href="#xd21e48267" name="xd21e48267src">7</a> begaafd was; want hij was +iemand, die zich ernstig tot God wendde. <span class= +"versenum">17.</span> Wij dwongen de bergen, onzen lof met hem te +verkondigen, des avonds en bij het opgaan der zon; <span class= +"versenum">18.</span> Alsook de vogelen die zich tot hem +verzamelen<a class="noteref" id="xd21e48281src" href="#xd21e48281" +name="xd21e48281src">8</a>, en die allen dikwijls met dat doel bij hem +terug keerden. <span class="versenum">19.</span> Wij stichten zijn +koninkrijk, en wij gaven hem wijsheid en welsprekendheid van woorden. +<a id="s38.20" name="s38.20"></a><span class="versenum">20.</span> Is +het verhaal der twee twistende<a class="noteref" id="xd21e48296src" +href="#xd21e48296" name="xd21e48296src">9</a> tot uwe kennis gekomen, +toen zij, over den muur, in de bovenste vertrekken kwamen? <a id= +"s38.21" name="s38.21"></a><span class="versenum">21.</span> Toen zij +tot <span class="sc">David</span> binnenkwamen, en hij bevreesd voor +hen was<a class="noteref" id="xd21e48319src" href="#xd21e48319" name= +"xd21e48319src">10</a>, zeiden zij: Vrees niet, wij zijn twee +tegenstanders, die een twist met elkander te beslechten hebben. De een +van ons heeft den ander nadeel toegebracht: richt dus tusschen ons met +waarheid: wees niet onrechtvaardig en leid ons op den rechten weg. +<span class="versenum">22.</span> Deze, mijn broeder heeft +negenennegentig schapen, en ik had slechts eene ooi, en hij zeide: Geef +mij die, om ze te houden, en hij overwon mij in den twist, dien wij te +zamen hadden. <a id="s38.23" name="s38.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> <span class="sc">David</span> antwoordde: +Waarlijk hij heeft u slecht behandeld, door u uwe ooi te vragen, als +eene bijvoeging tot zijne eigen schapen; en velen van hen, die eene +zaak met elkander hebben, benadeelen elkander, behalve zij, die +gelooven en doen wat rechtvaardig is. Maar hoe weinigen zijn dat! En +<span class="sc">David</span> bemerkte, dat wij hem door deze +gelijkenis hadden beproefd, en hij vroeg vergiffenis van zijn Heer; hij +viel neder, boog zich en betoonde berouw<a class="noteref" id= +"xd21e48343src" href="#xd21e48343" name="xd21e48343src">11</a>. +<span class="versenum">24.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb488" +href="#pb488" name="pb488">488</a>]</span>Daarom vergaven wij hem zijne +fout, en hij zal toegelaten worden om ons te naderen, en hij zal eene +uitmuntende verblijfplaats in het paradijs hebben. <span class= +"versenum">25.</span> O <span class="sc">David</span>! wij hebben u +aangewezen, als een uitverkoren vorst op de aarde; oordeel dus tusschen +de menschen met waarheid, en volg niet uw eigen hartstocht, opdat hij u +niet van Gods weg doe afdwalen; want zij die van Gods weg afdwalen, +zullen eene ernstige straf ondergaan, dewijl zij den dag van hulp +hebben vergeten. <a id="s38.26" name="s38.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> Wij hebben de hemelen en de aarde en wat +daartusschen is, niet in ijdelheid geschapen<a class="noteref" id= +"xd21e48378src" href="#xd21e48378" name="xd21e48378src">12</a>. Dit is +het oordeel der ongeloovigen; maar wee over hen, die niet gelooven, hun +deel is het hellevuur. <span class="versenum">27.</span> Zullen wij met +hen, die gelooven en goede werken verrichten, evenzoo doen, als met +hen, die verderfelijk op aarde handelen? Zullen wij met den vrome even +als met den zondaar handelen? <span class="versenum">28.</span> O +<span class="sc">Mahomet</span>! wij hebben u een gezegend boek +nedergezonden, opdat gij aandachtig over de teekenen daarvan zoudt +nadenken, en de met verstand begiftigde menschen gewaarschuwd zouden +mogen wezen. <span class="versenum">29.</span> En wij gaven aan +<span class="sc">David Salomo</span>. Welk een uitmuntende dienaar! +want hij wendde zich dikwijls tot den Heer. <a id="s38.30" name= +"s38.30"></a><span class="versenum">30.</span> Toen de paarden, staande +op drie pooten, en den grond met den kant van den vierden poot +aanrakende en vlug in hunnen loop, des avonds voor hem werden ten toon +gesteld<a class="noteref" id="xd21e48404src" href="#xd21e48404" name= +"xd21e48404src">13</a>. <span class="versenum">31.</span> Zeide hij: +Waarlijk, ik heb de liefde der aardsche goederen bemind, boven de +herdenking van mijn Heer, en heb den tijd besteed aan het beschouwen +dezer paarden, terwijl de zon door den sluier des nachts is verborgen; +breng de paarden weder voor mij. <span class="versenum">32.</span> En +toen zij teruggebracht waren, begon hij hunne pooten en halzen af te +snijden. <a id="s38.33" name="s38.33"></a><span class="corr" id= +"xd21e48434" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">33.</span></span> Ook beproefden wij <span class= +"sc">Salomo</span>, en plaatsten een nagebootst (misvormd) lichaam op +<span class="corr" id="xd21e48443" title="Bron: zij">zijn</span> +troon<a class="noteref" id="xd21e48446src" href="#xd21e48446" name= +"xd21e48446src">14</a>. Daarna wendde hij zich tot God. <span class= +"versenum">34.</span> En zeide: O Heer! vergeef mij en mijn koninkrijk, +dat door niemand na mij zal worden verkregen; want gij zijt de schenker +<span class="pagenum">[<a id="pb489" href="#pb489" name= +"pb489">489</a>]</span>van koninkrijken. <a id="s38.35" name= +"s38.35"></a><span class="versenum">35.</span> En wij onderwierpen den +wind aan hem, die op zijn bevel zachtjes heengleed, werwaarts wij dien +richtten. <a id="s38.36" name="s38.36"></a><span class= +"versenum">36.</span> En wij onderwierpen hem ook de duivels en, onder +deze, degenen die behendig waren in het bouwen en van het duiken naar +parelen. <span class="versenum">37.</span> En wij leverden hem anderen +over, die geketend waren, zeggende: <a id="s38.38" name= +"s38.38"></a><span class="versenum">38.</span> Dit is ons geschenk; +wees dus mild, of wees spaarzaam tegenover wien gij dit geschikt zult +oordeelen<a class="noteref" id="xd21e48505src" href="#xd21e48505" name= +"xd21e48505src">15</a>, zonder daarvan rekenschap af te leggen. +<span class="versenum">39.</span> En hij zal ons naderen, en een +heerlijk verblijf in het paradijs hebben. <a id="s38.40" name= +"s38.40"></a><span class="versenum">40.</span> En gedenk onzen dienaar +<span class="sc">Job</span><a class="noteref" id="xd21e48522src" href= +"#xd21e48522" name="xd21e48522src">16</a>, toen hij tot zijnen Heer +riep, zeggende: Waarlijk, Satan heeft mij met rampen en pijn bedroefd. +<a id="s38.41" name="s38.41"></a><span class="versenum">41.</span> En +er werd tot hem gezegd: Strijk de aarde met uwen voet; en toen hij dit +had gedaan, ontsprong er eene fontein, en er werd tot hem gezegd: Dit +is voor u, om u er mede te wasschen, te verfrisschen en om te drinken. +<span class="versenum">42.</span> En wij gaven hem zijn gezin terug, en +nog eens zooveel bovendien, door onze genade. <span class= +"versenum">43.</span> En wij zeiden tot hem: Neem een handvol (of +bundel)<a class="noteref" id="xd21e48541src" href="#xd21e48541" name= +"xd21e48541src">17</a> in uwe hand en sla er uwe vrouw mede<a class= +"noteref" id="xd21e48550src" href="#xd21e48550" name= +"xd21e48550src">18</a>, en breek uwen eed niet<a class="noteref" id= +"xd21e48562src" href="#xd21e48562" name="xd21e48562src">19</a>. +Waarlijk, wij bevonden, dat hij een geduldig persoon was. <span class= +"versenum">44.</span> Welk een uitmuntend dienaar was hij: want hij was +iemand, die zich dikwijls tot ons wendde. <a id="s38.45" name= +"s38.45"></a><span class="versenum">45.</span> Gedenk ook <span class= +"pagenum">[<a id="pb490" href="#pb490" name="pb490">490</a>]</span>onze +dienaren <span class="sc">Abraham</span>, <span class= +"sc">Izaäk</span> en <span class="sc">Jacob</span>, die dappere en +voorzichtige menschen waren. <span class="versenum">46.</span> +Waarlijk, wij zuiverden hen met eene volkomene zuivering, door de +herdenking van het volgende leven. <span class="versenum">47.</span> En +zij waren goede menschen en voor ons aangezicht uitverkoren. <a id= +"s38.48" name="s38.48"></a><span class="versenum">48.</span> En gedenk +<span class="sc">Israël</span>, en <span class= +"sc">Elisha</span><a class="noteref" id="xd21e48604src" href= +"#xd21e48604" name="xd21e48604src">20</a> en <span class= +"sc">Dhoe’lkefl</span><a class="noteref" id="xd21e48612src" href= +"#xd21e48612" name="xd21e48612src">21</a>: want deze allen waren goede +menschen. <span class="versenum">49.</span> Dit is eene vermaning. +Waarlijk, de vromen zullen eene uitnemende plaats hebben, om er terug +te keeren; <span class="versenum">50.</span> Namelijk, tuinen van +eeuwig verblijf, waarvan de ingangen voor hen zullen openstaan. +<span class="versenum">51.</span> Als zij daarin nederliggen, zullen +zij er verschillende soorten vruchten en dranken vinden. <span class= +"versenum">52.</span> En nabij hen zullen de maagden van het paradijs +zitten, hare blikken van ieder afwendende; behalve van hare +bruidegommen, van gelijken ouderdom als zij<a class="noteref" id= +"xd21e48659src" href="#xd21e48659" name="xd21e48659src">22</a>. +<span class="versenum">53.</span> Dit is, wat u vóór den +dag der rekenschap beloofd werd. <span class="versenum">54.</span> Dit +is onze overvloed, die niet falen zal. <span class= +"versenum">55.</span> Dit zal de belooning der rechtvaardigen wezen. +Maar voor de zondaren is eene slechte schuilplaats gereed gemaakt; +<span class="versenum">56.</span> Namelijk de hel: zij zullen daarin +geroepen worden om verbrand te worden, en dat zal eene ellendige +rustplaats wezen; <a id="s38.57" name="s38.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> Proef dit, zal men hun zeggen; namelijk kokend +water en het bedorven vocht, dat uit de lijken der verdoemden vloeit. +<a id="s38.58" name="s38.58"></a><span class="versenum">58</span> En +verschillende andere dingen van dezelfde soort. <span class= +"versenum">59.</span> En er zal tot de verleiders gezegd worden: Deze +schaar, die door u werd geleid, zal te zamen met u, van boven neder in +de hel geworpen worden. Zij zullen niet verwelkomd worden; want zij +zullen het vuur binnengaan om verbrand te worden. <span class= +"versenum">60.</span> En de verleiden zullen tot hunne verleiders +zeggen: Waarlijk, gij zult niet verwelkomd worden; gij hebt deze +kastijding over ons gebracht, en de hel is een ellendig verblijf! +<span class="versenum">61.</span> Zij zullen zeggen: O Heer! verdubbel +in het hellevuur de marteling van hen, die deze straf over ons gebracht +hebben. <span class="versenum">62.</span> En de ongeloovigen zullen +zeggen: Waarom zien wij de menschen niet, welke wij onder de zondaren +telden. <span class="versenum">63.</span> En die wij met spot +ontvingen? Of missen onze oogen hen? <span class="versenum">64.</span> +Inderdaad, dat is eene waarheid; namelijk de twist onder de bewoners +van het hellevuur. <span class="versenum">65.</span> O <span class= +"sc">Mahomet</span>! zeg tot de afgodendienaars. Waarlijk, ik ben +slechts een waarschuwer, en er is geen god, buiten den eenen, eenigen +God, den Almachtige. <span class="versenum">66.</span> Den Heer van +hemel <span class="pagenum">[<a id="pb491" href="#pb491" name= +"pb491">491</a>]</span>en aarde en alles wat daartusschen is, den +Machtige, den Vergever van zonden. <span class="versenum">67.</span> +Zeg: het is eene gewichtige zending. <span class="versenum">68.</span> +Waarvan gij u afwendt. <span class="versenum">69.</span> Ik had geene +kennis van de verheven vorsten<a class="noteref" id="xd21e48740src" +href="#xd21e48740" name="xd21e48740src">23</a>, toen zij omtrent de +schepping van den mensch twistten. <span class="versenum">70.</span> +(Het werd mij slechts geopenbaard als een bewijs, dat ik een openbaar +prediker was); <a id="s38.71" name="s38.71"></a><span class= +"versenum">71.</span> Toen uw Heer tot de engelen zeide: Ik zal den +mensch van klei scheppen. <a id="s38.72" name="s38.72"></a><span class= +"versenum">72.</span> Als ik hem geschapen, en hem mijn geest zal +hebben ingeblazen, valt gij voor hem neder, en aanbidt hem<a class= +"noteref" id="xd21e48756src" href="#xd21e48756" name= +"xd21e48756src">24</a>. <span class="versenum">73.</span> En al de +engelen vereerden hem in het algemeen. <a id="s38.74" name= +"s38.74"></a><span class="versenum">74.</span> Behalve <span class= +"sc">Eblis</span>, die door hoogmoed was opgeblazen en een ongeloovige +werd. <span class="versenum">75.</span> God zeide tot hem: O +<span class="sc">Eblis</span>! wat verhindert u, datgeene te vereeren, +wat ik met mijne handen heb geschapen. <span class= +"versenum">76.</span> Zijt gij opgeblazen door ijdele trotschheid? of +zijt gij werkelijk iemand van verheven verdienste? <span class= +"versenum">77.</span> Hij antwoordde: Ik ben uitnemender dan hij. Gij +hebt mij van vuur geschapen, en hem hebt gij van klei gemaakt. +<span class="versenum">78.</span> God zeide tot hem: Ga dus weg van +hier; want gij zult van de genade verdreven (gesteenigd) worden. +<span class="versenum">79.</span> En mijn vloek zal op u rusten, tot +den dag des oordeels. <span class="versenum">80.</span> Hij hernam: O +Heer! geef mij uitstel tot den dag der opstanding. <span class= +"versenum">81.</span> God zeide: Waarlijk, gij zult een van hen zijn, +die uitstel zullen ontvangen. <span class="versenum">82.</span> Tot den +dag van den bepaalden tijd. <span class="versenum">83.</span> +<span class="sc">Eblis</span> zeide: Ik zweer bij uw macht, dat ik hen +allen zal verleiden. <span class="versenum">84.</span> Behalve uwe +dienaren, die bijzonder onder hen gekozen zullen worden. <a id="s38.85" +name="s38.85"></a><span class="versenum">85.</span> God zeide: Het is +een rechtvaardig vonnis, en ik spreek de waarheid; ik zal zekerlijk de +hel met u vullen, en met dezulken die u volgen; allen te zamen<a class= +"noteref" id="xd21e48827src" href="#xd21e48827" name= +"xd21e48827src">25</a>. <span class="versenum">86.</span> Zeg tot de +bewoners van <span class="ex">Mekka</span>: Ik vraag geenerlei +belooning van u, voor deze mijne prediking, noch ben ik een van hen, +die zich meester maken van een deel van datgene wat hun niet +toebehoort. <span class="versenum">87.</span> De Koran is niets anders +dan een vermaning aan alle schepselen. <span class= +"versenum">88.</span> En na een zekeren tijd zult gij zekerlijk weten, +wat van het daarin geschonkene, waar is.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48085" href="#xd21e48085src" name="xd21e48085">1</a></span> De +beteekenis van deze letter (<span class="ex">Sad</span>) is onbekend. +Sommigen gissen dat die voor <span class="ex">Sidk</span>, zijnde +waarheid, staat, of voor <span class="sc">Sadaka</span> (<span lang= +"he">צדיק</span>, <span lang= +"he">צדקת</span>) zijnde: <span class= +"ex">hij</span> (namelijk <span class="sc">Mahomet</span>) <span class= +"ex">spreekt de waarheid</span>. Anderen geven verschillende +veronderstellingen op, die daarin overeenkomen, dat zij alle even +onzeker zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48136" href="#xd21e48136src" name="xd21e48136">2</a></span> De +Koreïshieten waren namelijk zeer verstoord door de bekeering van +<span class="sc">Omar</span>. De voornaamste hunner begaven zich daarop +gezamenlijk naar <span class="sc">Aboe Taleb</span>, ten einde zich bij +hem over de handelingen van zijn neef <span class="sc">Mahomet</span> +te beklagen. Daar zij echter door de argumenten van den profeet in +verwarring en tot stilzwijgen gebracht werden, verlieten zij de +vergadering en moedigden elkander in hunne weerspannigheid aan +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48152" href="#xd21e48152src" name="xd21e48152">3</a></span> +Namelijk ons van hunne vereering af te trekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48159" href="#xd21e48159src" name="xd21e48159">4</a></span> +Zijnde in den godsdienst, welken wij van onze vaderen ontvingen, of in +den godsdienst van <span class="sc">Jezus</span>, den laatsten voor de +zending van <span class="sc">Mahomet</span>, en waarin de +drieëenheid voorkomt (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48202" href="#xd21e48202src" name="xd21e48202">5</a></span> +<span class="sc">Savary</span> vertaalt dit: <span class= +"sc">Pharao</span> door zijne lievelingen omringd. Overigens zegt +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, tot opheldering van deze +plaats, waarbij wij de vertaling van <span class="sc">Sale</span> +hebben gevolgd, dat <span class="sc">Pharao</span> de gewoonte had, +degenen, welke hij wilde straffen, met de handen en voeten aan vier in +den grond geplaatste staken te doen bevestigen en hen zoo te martelen. +Sommigen verklaren de woorden, die ook door “de heer of de +meester der staken” kunnen worden vertaald, figuurlijk, als beeld +van het hechte bestaan van <span class="sc">Pharaos</span> koninkrijk, +dewijl de Arabieren hunne tenten door middel van staken bevestigen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>); doch zij kunnen ook de +weerspannigheid en hardvochtigheid van dien vorst bedoelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48239" href="#xd21e48239src" name="xd21e48239">6</a></span> Zie +<a href="#s15.78">Hoofdstuk XV, vers 78</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48267" href="#xd21e48267src" name="xd21e48267">7</a></span> De +uitleggers veronderstellen, dat hier de geschiktheid bedoeld wordt om +de vaak herhaalde uitoefening der godsdienstplichten vol te houden. Zij +zeggen, dat <span class="sc">David</span> gewoon was, om den anderen +dag te vasten, en de helft van den nacht in gebeden door te +brengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48281" href="#xd21e48281src" name="xd21e48281">8</a></span> Zie +<a href="#s21.79">Hoofdstuk XXI, vers 79</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48296" href="#xd21e48296src" name="xd21e48296">9</a></span> Dit +waren twee engelen, die in de gedaante van menschen tot <span class= +"sc">David</span> kwamen, om zijn oordeel te vragen over den gewaanden +en hierboven medegedeelden twist. Het is slechts de parabel van +<span class="sc">Nathan</span> en <span class="sc">David</span> (2 +<span class="ex">Sam</span>. XII) met eene kleine wijziging.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48319" href="#xd21e48319src" name="xd21e48319">10</a></span> +Omdat zij plotseling tot hem kwamen, op een dag van afzondering, toen +de deuren bewaakt waren en niemand toegelaten werd, ten einde zijne +godsdienstige overpeinzingen niet te storen. Zij zeggen namelijk, dat +<span class="sc">David</span> zijn tijd geregeld verdeelde, een dag +afzonderlijk met het dienen van God doorbrengende, een anderen om bij +zijn volk recht te spreken, een anderen dag om voor hen te prediken en +een anderen dag aan zijne eigen zaken besteedde (<span class="sc">Al +Beidâwi, Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48343" href="#xd21e48343src" name="xd21e48343">11</a></span> De +misdaad waaraan <span class="sc">David</span> zich schuldig maakte, was +het nemen der vrouw van <span class="sc">Uriah</span>, terwijl hij +beval, dat men haar man aan het hoofd van den slag zou plaatsen, opdat +hij gedood mocht worden (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>). Sommigen veronderstellen, dat dit verhaal +medegedeeld werd, om als een waarschuwing voor <span class= +"sc">Mahomet</span> te dienen, die naar <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e48357" href="#xd21e48357" name="xd21e48357">488n</a>]</span>het +schijnt neiging had om te begeeren, wat een ander toebehoorde.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48378" href="#xd21e48378src" name="xd21e48378">12</a></span> Door +te veroorloven dat de onrechtvaardigheid ongestraft en de rechtvaardige +onbeloond bleef.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48404" href="#xd21e48404src" name="xd21e48404">13</a></span> +<span class="sc">Salomo</span> had uit de veroverde steden <span class= +"ex">Damascus</span> en <span class="ex">Nisibis</span> een groot +aantal paarden medegebracht; anderen zeggen, dat het paarden waren die +<span class="sc">David</span> op de Amalekieten buit gemaakt en aan +zijn zoon als erfenis nagelaten had; anderen weder, dat deze paarden +uit de golven der zee waren voortgekomen en vleugels hadden. Toen men +deze duizend paarden voor <span class="sc">Salomo</span> voerde, +beschouwde hij die zoo lang, dat hij het uur des gebeds vergat; maar +toen hij dit bemerkte, liet hij de dieren grootendeels ombrengen als +offeranden, terwijl hij een honderdtal der schoonste behield. Om hem +voor dit verlies te troosten, onderwierp God hem de winden +(<span class="sc">Al Beidâwi, al Zamakshari, Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48446" href="#xd21e48446src" name="xd21e48446">14</a></span> +Nadat <span class="sc">Salomo</span> <span class="ex">Sidon</span> +veroverd en den koning dier stad gedood had, nam hij zijne dochter als +bijzit. Zij kreeg verlof het standbeeld haars vaders in hare vertrekken +te mogen plaatsen; zij en hare dienstmaagden <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e48454" href="#xd21e48454" name= +"xd21e48454">489n</a>]</span>aanbaden dit en brachten zoodoende den +afgodendienst onder het dak van <span class="sc">Salomo</span>, waaraan +deze, door het vernielen der beelden een einde maakte. God wilde hem +echter voor die zwakheid straffen. <span class="sc">Salomo</span> had +de gewoonte, telkens als hij naar het bad ging, zijn ring het +zinnebeeld der macht, en den talisman, door welken hij over de +geniussen heerschte, in handen van eene zijner vrouwen te laten. Een +demon gelukte het, zich, door het aannemen van <span class= +"sc">Salomo’s</span> gedaante, er meester van te maken en zich op +den troon te plaatsen. <span class="sc">Salomo</span> die, zoodoende, +van zijnen rang was beroofd, verloor het koninkrijk en was verplicht op +aarde rond te dwalen, tot de ring, die door den boozen geest in zee was +geworpen, door een visscher opgehaald en aan <span class= +"sc">Salomo</span> teruggegeven was, waardoor hij zijne macht herwon +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Abu’Lfeda</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48505" href="#xd21e48505src" name="xd21e48505">15</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat deze woorden betrekking hebben op de +geniussen, en dat <span class="sc">Salomo</span> daardoor wordt +gemachtigd, naar zijn welbehagen, sommige van hen in vrijheid te +stellen of in ketens te klinken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48522" href="#xd21e48522src" name="xd21e48522">16</a></span> Zie +<a href="#s21.83">Hoofdstuk XXI, vers 83</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48541" href="#xd21e48541src" name="xd21e48541">17</a></span> Het +oorspronkelijke drukt niet uit, waaruit deze handvol bestond. Een +verklaarder veronderstelt, dat het slechts eene handvol droog gras of +biezen was; een ander, dat het de tak van een palmboom zou zijn +geweest.</p> +<p class="footnote">Zie de noten van <a href="#s21.83">vers 83, +Hoofdstuk XXI</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48550" href="#xd21e48550src" name="xd21e48550">18</a></span> De +uitleggers komen niet overeen, omtrent het misdrijf door de vrouw van +<span class="sc">Job</span> begaan, weshalve zij deze kastijding kon +verdienen. Reeds vroeger hebben wij daarover gesproken. (Zie <a href= +"#s21.83">Hoofdstuk XXI de noot van vers 83</a>.<span class="corr" id= +"xd21e48558" title="Niet in bron">)</span> Sommigen denken, dat het +slechts was, omdat zij bij eene boodschap te lang uitbleef.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48562" href="#xd21e48562src" name="xd21e48562">19</a></span> Want +hij had gezworen, haar na zijn herstel, honderd slagen te zullen +geven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48604" href="#xd21e48604src" name="xd21e48604">20</a></span> Zie +<a href="#s6.86">Hoofdstuk VI, vers 86</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48612" href="#xd21e48612src" name="xd21e48612">21</a></span> Zie +<a href="#s21.85">Hoofdstuk XXI, vers 85</a>. <span class="sc">Al +Beidâwi</span> spreekt hier van eene andere overlevering nopens +dezen profeet, zijnde, dat hij een honderdtal Israëlieten +onderhield en verzorgde, die tot hem vluchtten, na aan eene zekere +slachting te zijn ontkomen, voor welke daad hem waarschijnlijk den naam +van <span class="sc">Dhoe’lkefl</span> werd gegeven, daar de +oorspronkelijke beteekenis van werkwoord <span class="ex">cafola</span> +beteekent: iemand te onderhouden of zorg voor hem te dragen. Indien men +op deze overlevering eene veronderstelling zou mogen bouwen, zegt +<span class="sc">Sale</span>, dan zou ik mij verbeelden, dat de +bedoelde persoon <span class="sc">Obadiah</span> de gouverneur van +<span class="sc">Ashabs</span> huis was (Zie +<span class="ex">I Koningen</span> XVII : 4.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48659" href="#xd21e48659src" name="xd21e48659">22</a></span> +Zijnde, omstreeks dertig of drieëndertig.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48740" href="#xd21e48740src" name="xd21e48740">23</a></span> +Namelijk de engelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48756" href="#xd21e48756src" name="xd21e48756">24</a></span> Zie +<a href="#s2.32">Hoofdstuk II, vers 32</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48827" href="#xd21e48827src" name="xd21e48827">25</a></span> Zie +<a href="#s7.17">Hoofdstuk VII, vers 17</a> en <a href= +"#s15.43">Hoofdstuk XV, vers 43</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s39" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e813">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Dertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Scharen<a class="noteref" id="xd21e48857src" href= +"#xd21e48857" name="xd21e48857src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.<a class= +"noteref" id="xd21e48869src" href="#xd21e48869" name= +"xd21e48869src">2</a>—75 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> De openbaring van dit boek is van +den machtigen den <span class="pagenum">[<a id="pb492" href="#pb492" +name="pb492">492</a>]</span>wijzen God. <span class= +"versenum">2.</span> Waarlijk, wij hebben u dit boek met waarheid +geopenbaard: dient dus God, en vertoont hun den waren godsdienst. +<span class="versenum">3.</span> Zijt gij Gode geen waren godsdienst +verschuldigd? <span class="versenum">4.</span> Maar wat hen betreft, +die zich andere beschermers naast hem uitkiezen, zeggende: Wij +aanbidden hen alleen, opdat zij ons nader tot God zouden mogen brengen, +waarlijk, God zal tusschen hen richten, nopens hetgeen waaromtrent zij +verschillen. <span class="versenum">5.</span> Waarlijk, God zal dengeen +niet richten, die leugenaar of ondankbaar is. <a id="s39.6" name= +"s39.6"></a><span class="versenum">6.</span> Indien God begeerd zou +hebben, een zoon te bezitten, zou hij zeker naar zijn welbehagen +gekozen hebben, uit datgene wat hij geschapen heeft. Maar zoo iets zij +verre van hem! Hij is de eenige, de almachtige God. <span class= +"versenum">7.</span> Hij heeft de hemelen en de aarde geschapen met +waarheid: hij doet den dag door den nacht opvolgen, en hij doet den +nacht door den dag vervangen, en hij dwingt de zon en de maan hare +diensten te volbrengen: ieder van haar haast zich, een bepaalden +tijdkring te voltooien. Is hij niet de Machtige, de Vergever van +zonden? <span class="versenum">8.</span> Hij schiep u uit een man, en +vormde daarna uit hem zijne vrouw; en Hij heeft u vier paren +vee<a class="noteref" id="xd21e48920src" href="#xd21e48920" name= +"xd21e48920src">3</a> geschonken. Hij vormde u, in de ingewanden uwer +moeders door verschillende, trapsgewijze vormingen<a class="noteref" +id="xd21e48926src" href="#xd21e48926" name="xd21e48926src">4</a>, in de +de duisternis van drie sluiers<a class="noteref" id="xd21e48932src" +href="#xd21e48932" name="xd21e48932src">5</a>. Dit is God uw Heer; hem +behoort het koninkrijk; er is geen God buiten hem. Waarom hebt gij u +dus van zijne vereering tot den afgodendienst gewend? <span class= +"versenum">9.</span> Indien gij ondankbaar zijt, waarlijk, God heeft u +niet noodig; doch hij bemint geene ondankbaarheid bij zijne dienaren; +maar indien gij dankbaar zijt, zal hij zich zeer met u verheugen. Eene +beladen ziel zal den last eener andere niet dragen; daarna zult gij tot +uwen Heer wederkeeren, en hij zal u verklaren wat gij verricht hebt en +u dienovereenkomstig beloonen; <span class="versenum">10.</span> Want +hij kent de binnenste deelen uwer borsten. <span class= +"versenum">11.</span> Als de droefheid een mensch overvalt, roept hij +zijnen Heer aan en wendt zich tot hem; maar daarna, als God hem van +zijne gunst heeft geschonken, vergeet hij het Wezen, dat hij te voren +heeft aangeroepen, en stelt anderen gelijk met God, opdat hij de +menschen van hunnen weg zou afleiden. Zeg tot zulk een man: Geniet dit +leven in uwe ongetrouwheid voor een korten tijd; maar hierna zult gij +zekerlijk een der bewoners van het hellevuur zijn. <a id="s39.12" name= +"s39.12"></a><span class="versenum">12.</span> Zal hij, die zich in de +uren des nachts aan het gebed overgeeft, nedergebogen en staande, en +die zorg draagt voor het volgende leven en op de genade van zijn Heer +hoopt, behandeld worden als de goddeloozen? Zeg: Zullen zij, die hunnen +plicht kennen en zij, die dien niet kennen, gelijk staan? Waarlijk +alleen de man van verstand zal gewaarschuwd worden. <span class= +"versenum">13.</span> Zeg: o mijne <span class="pagenum">[<a id="pb493" +href="#pb493" name="pb493">493</a>]</span>dienaren, die gelooft! vreest +uwen Heer. Zij, die goed in deze wereld doen, zullen goede belooning in +de volgende ontvangen<a class="noteref" id="xd21e48959src" href= +"#xd21e48959" name="xd21e48959src">6</a> en Gods aarde is ruim<a class= +"noteref" id="xd21e48962src" href="#xd21e48962" name= +"xd21e48962src">7</a>. Waarlijk, zij die met geduld volharden, zullen +hunne belooning, zonder maat ontvangen. <span class= +"versenum">14.</span> Zeg: Mij is bevolen God te vereeren en hem den +zuiveren godsdienst te wijden, en mij is bevolen de eerste Moslem te +zijn<a class="noteref" id="xd21e48972src" href="#xd21e48972" name= +"xd21e48972src">8</a> <span class="versenum">15.</span> Zeg: Waarlijk, +ik vrees de straf van den grooten dag, indien ik mijn Heer ongehoorzaam +ben. <span class="versenum">16.</span> Zeg: ik vereer God, terwijl ik +hem eenen zuiveren godsdienst wijde. <a id="s39.17" name= +"s39.17"></a><span class="versenum">17.</span> Maar gij aanbidt, buiten +hem, wat gij wilt. Zeg: Waarlijk, zij zullen de verliezers zijn, die op +den dag der opstanding hunne eigene zielen en hunne gezinnen zullen +verliezen; is dit geen duidelijk verlies? <span class= +"versenum">18.</span> Boven hen zullen daken van vuur, en onder hen +vloeren van vuur wezen. Daarmede bedreigt God zijne dienaren; vreest +mij dus, o mijne dienaren! <a id="s39.19" name= +"s39.19"></a><span class="versenum">19.</span> Maar zij, die de +vereering van afgoden vermijden en tot God gewend zijn, zullen goede +tijdingen ontvangen. Breng dus goede tijdingen tot mijne dienaren, die +naar mijn woord luisteren, en volgen wat daarin het uitnemendst is. Dit +zijn degenen die God richt en dat zijn menschen van verstand. +<span class="versenum">20.</span> Kunt gij dus hem, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! over wien het vonnis der eeuwige straf +rechtvaardig werd uitgesproken, of hem bevrijden, die bestemd is het +hellevuur te bewonen. <a id="s39.21" name="s39.21"></a><span class= +"versenum">21.</span> Maar voor hen, die hunnen God vreezen, zullen +verheven verblijfplaatsen in het paradijs gereed gemaakt wezen, +waarboven andere vertrekken zullen gebouwd zijn, en onder welke +rivieren zullen stroomen. Dit is Gods belofte, en God zal niet te kort +doen aan zijne belofte. <a id="s39.22" name="s39.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Ziet gij niet, dat God water van den hemel +nederzendt en dit in de aarde doet gaan om er bronnen van te vormen, en +daardoor graan (planten) van verschillende soorten voortbrengt? Daarna +doet hij die verdorren, en gij ziet haar geel worden; en daarna doet +hij die tot stof worden. Waarlijk hierin is eene onderrichting voor +mannen van verstand. <span class="versenum">23.</span> Zal dus hij, +wiens borst verwijd is, om den godsdienst van den Islam te ontvangen, +en die het licht van zijn Heer volgt, zoo als hij wezen, wiens hart +versteend is omtrent de herdenking van God! Zij verkeeren in eene +duidelijke dwaling. <a id="s39.24" name="s39.24"></a><span class= +"versenum">24.</span> God heeft een uitnemend woord geopenbaard; een +boek, dat overeenkomstig zichzelven is, en herhaalde vermaningen bevat. +De huid van hen die hunnen Heer vreezen, krimpt uit vrees daarvoor +ineen, daarna worden, bij de herdenking van hunnen Heer, hunne huiden +en ook hunne harten zacht. Dit is de leiding van God; hij wil daardoor +leiden wien hem behaagt, en hij, dien God zal <span class= +"pagenum">[<a id="pb494" href="#pb494" name="pb494">494</a>]</span>doen +dwalen, zal geen leider hebben. <span class="versenum">25.</span> Zal +dus hij, die op den dag der opstanding verplicht zal wezen, zich met +zijn aangezicht te beschutten<a class="noteref" id="xd21e49028src" +href="#xd21e49028" name="xd21e49028src">9</a> tegen de gestrengheid der +straf, gelijk zijn aan hem, die daarvoor veilig is? Den goddeloozen zal +gezegd worden: Proeft wat gij hebt verdiend. <span class= +"versenum">26.</span> Zij die vóór hen waren, +beschuldigden hunnen gezanten van bedrog; daarom kwam eene straf op +hen, van waar zij het niet verwachtten. <span class= +"versenum">27.</span> En God vernederde hen in dit leven, maar de straf +van het volgende leven zal zekerlijk grooter wezen. Indien zij mannen +van verstand waren, zouden zij dit weten. <a id="s39.28" name= +"s39.28"></a><span class="versenum">28.</span> Wij hebben den mensch +thans, in dezen Koran, alle soorten van gelijkenissen voorgesteld, +opdat hij gewaarschuwd zou wezen. <a id="s39.29" name= +"s39.29"></a><span class="versenum">29.</span> Een Arabische Koran +waarin geen bochten zijn<a class="noteref" id="xd21e49051src" href= +"#xd21e49051" name="xd21e49051src">10</a>; opdat zij God zouden +vreezen. <a id="s39.30" name="s39.30"></a><span class= +"versenum">30.</span> God stelt als eene gelijkenis een man voor, die +verscheidene makkers heeft, welke onder elkander verschillen, en een +man die zich geheel aan een persoon overgeeft<a class="noteref" id= +"xd21e49059src" href="#xd21e49059" name="xd21e49059src">11</a>: zullen +dezen met elkander gelijk gesteld worden? Dank den Heere. Neen! Maar +het meerendeel hunner begrijpen niet. <a id="s39.31" name= +"s39.31"></a><span class="versenum">31.</span> Waarlijk, gij, o +<span class="sc">Mahomet</span>! zult sterven. <span class= +"versenum">32.</span> En gij zult met elkander daarover, op den dag der +opstanding, voor uwen Heer twisten. <span class="versenum">33.</span> +Wie is onrechtvaardiger dan hij, die eene leugen omtrent God uitdenkt, +en waarheid loochent als die tot hem komt? Bestaat er dan geene woning +in de hel voor de ongeloovigen. <a id="s39.34" name= +"s39.34"></a><span class="versenum">34.</span> Maar hij die waarheid +brengt, en hij die daaraan geloof hecht<a class="noteref" id= +"xd21e49088src" href="#xd21e49088" name="xd21e49088src">12</a>, dat +zijn zij die God vreezen. <span class="versenum">35.</span> Zij zullen +alles verkrijgen, wat zij voor het aangezicht van hunnen Heer ook mogen +begeeren; dit zal de belooning der rechtvaardigen wezen. <span class= +"versenum">36.</span> God zal het slechtste uitwisschen van hetgeen zij +hebben bedreven, en zal hun hunne belooning geven, overeenkomstig de +uiterste verdiensten van het goede, dat zij gedaan zullen hebben. +<a id="s39.37" name="s39.37"></a><span class="versenum">37.</span> Is +God geen toereikend beschermer van zijn dienaar? Zij zullen nog +trachten u bevreesd te maken voor de valsche godheden welke zij nevens +God aanbidden<a class="noteref" id="xd21e49110src" href="#xd21e49110" +name="xd21e49110src">13</a>. Maar hij, wien God doet <span class= +"pagenum">[<a id="pb495" href="#pb495" name= +"pb495">495</a>]</span>dwalen, zal niemand hebben om hem te leiden. +<span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e49120" title= +"Bron: 48">38</span>.</span> En hij, die door God gericht wordt, zal +door niemand kunnen misleid worden. Is God niet machtig, en in staat te +wreken? Indien gij hun vraagt, wie de hemelen en de aarde heeft +geschapen, zullen zij zekerlijk antwoorden: God. <span class="corr" id= +"xd21e49126" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">39.</span></span> Zeg: Denkt gij dus, dat de godheden, die +gij naast God aanroept, in staat zijn, mij van zijne bezoeking te +verlossen, indien het Gode behaagt mij te bezoeken? of dat zij in staat +zijn, zijne genade te weerhouden, indien het hem behaagt mij genade te +betoonen? Zeg: God is mijn toereikende ondersteuner; laten zij in hem +hun vertrouwen stellen, die dat in niemand trachten te plaatsen. +<span class="versenum">40.</span> Zeg: O mijn, volk! handelt gij +overeenkomstig uw vermogen; waarlijk, ik zal handelen overeenkomstig +het mijne. <span class="versenum">41.</span> Hierna zult gij weten aan +wien van ons eene straf zal worden opgelegd, die hem met schaamte +bedekken, en op wien eene zware straf nederkomen zal. <a id="s39.42" +name="s39.42"></a><span class="versenum">42.</span> Waarlijk, wij +hebben u het boek van den Koran, tot onderrichting van den mensch, in +waarheid geopenbaard. Wie daardoor gericht zal worden, zal gericht zijn +ten voordeele zijner eigene ziel, en wie dwalen zal, zal slechts tegen +zijne ziel dwalen; en gij zijt geen bewaker van hen. <a id="s39.43" +name="s39.43"></a><span class="versenum">43.</span> God neemt de zielen +der menschen, op den tijd van hunnen dood tot zich en ook van hen, die +niet sterven, neemt hij de ziel in hunnen slaap<a class="noteref" id= +"xd21e49148src" href="#xd21e49148" name="xd21e49148src">14</a>, en hij +onthoudt haar hun, omtrent welke hij het besluit des doods heeft +genomen<a class="noteref" id="xd21e49180src" href="#xd21e49180" name= +"xd21e49180src">15</a>; maar hij zendt de overigen tot een bepaald +tijdperk terug<a class="noteref" id="xd21e49183src" href="#xd21e49183" +name="xd21e49183src">16</a>. Waarlijk, hierin zijn teekenen voor hen +die overwegen. <span class="versenum">44.</span> Hebben de +Koreïshieten afgoden genomen tot hunne tusschenpersonen bij God? +Zeg: Wat! niettegenstaande deze geene macht over iets bezitten, noch +verstand bezitten. <span class="versenum">45.</span> Zeg: +Tusschentreding is geheel in Gods bestiering<a class="noteref" id= +"xd21e49198src" href="#xd21e49198" name="xd21e49198src">17</a>: hem is +het koninkrijk van hemel en aarde, en hierna zult gij tot hem +terugkeeren. <span class="versenum">46.</span> Als de eenige God wordt +vermeld, <span class="corr" id="xd21e49205" title= +"Bron: krimp">krimpt</span> het hart van spijt ineen van hen, die niet +in het volgende leven gelooven; maar als de valsche goden, die naast +hem vereerd worden, vermeld worden, ziet, dan zijn zij <span class= +"pagenum">[<a id="pb496" href="#pb496" name="pb496">496</a>]</span>met +vreugde vervuld. <span class="versenum">47.</span> Zeg: O God! schepper +van hemel en aarde, die weet wat geheim en wat duidelijk is, gij zult +tusschen uwe dienaren richten nopens datgene waaromtrent zij +verschillen. <a id="s39.48" name="s39.48"></a><span class= +"versenum">48.</span> Indien zij, die onrechtvaardig handelen, meesters +waren van alles wat op de aarde is en nog meer daarenboven, waarlijk, +zij zouden het geven om zich zelven los te koopen, van de smart der +straf op den dag der opstanding, en daar zullen hun, van God +verschrikkingen verschijnen, welke zij zich nimmer konden verbeelden. +<span class="versenum">49.</span> En daar zullen hun hunne booze daden +duidelijk verschijnen, en datgene, waarover zij gespot hebben, zal hen +omringen. <span class="versenum">50.</span> Als de mensch door +droefheid wordt getroffen, roept hij ons aan, doch daarna, als wij hem +van onze gunst hebben geschonken, zegt hij: ik heb het alleen ontvangen +wegens Gods bekendheid met mijne verdiensten<a class="noteref" id= +"xd21e49228src" href="#xd21e49228" name="xd21e49228src">18</a>. +Integendeel, het is eene proef; maar het meerendeel hunner weet het +niet. <span class="versenum">51.</span> Zij die vóór hen +waren, zeiden hetzelfde<a class="noteref" id="xd21e49235src" href= +"#xd21e49235" name="xd21e49235src">19</a>; maar datgene wat zij +gewonnen hebben, is hun niet van voordeel, en het booze, dat zij hebben +bedreven, valt op hen. <a id="s39.52" name="s39.52"></a><span class= +"versenum">52.</span> En al wie van <span class= +"ex">Mekka’s</span> bewoners onrechtvaardig zal hebben gehandeld, +op dien zullen eveneens de booze daden vallen, welke zij verdiend +hebben<a id="xd21e49252" name="xd21e49252"></a><a class="noteref" id= +"xd21e49253src" href="#xd21e49253" name="xd21e49253src">20</a>; nimmer +zullen zij de goddelijke wraak verijdelen. <span class= +"versenum">53.</span> Weten zij niet, dat God zijnen voorraad +overvloedig besteedt aan wien hem behaagt, en dat hij spaarzaam is naar +zijn welbehagen? Waarlijk, hierin zijn teekenen voor hen die gelooven. +<a id="s39.54" name="s39.54"></a><span class="versenum">54.</span> Zeg: +O mijne dienaren! die tegen uwe eigene zielen hebt gezondigd, wanhoopt +niet omtrent Gods genade; gij weet dat God alle zonden +vergeeft<a class="noteref" id="xd21e49270src" href="#xd21e49270" name= +"xd21e49270src">21</a>; want hij is genadig en barmhartig. <a id= +"s39.55" name="s39.55"></a><span class="versenum">55.</span> En weest +tot uwen Heer gekeerd en onderwerpt u aan hem, voor de bedreigde straf +u overvalle; want dan zult gij niet geholpen worden. <span class= +"versenum">56.</span> En volgt de uitmuntendste onderrichtingen, die u +van uwen Heer zijn nedergezonden, alvorens de straf plotseling op u +nederkome, en gij de nadering daarvan niet bemerkt. <span class= +"versenum">57.</span> En eene ziel zegt, helaas! Ik was zorgeloos +omtrent mijn plicht nopens God; waarlijk, ik was een spotter. +<span class="versenum">58.</span> Of die zegt: Indien God mij zou +geleid hebben, waarlijk, dan ware ik een vrome geweest. <span class= +"versenum">59.</span> Of die zegt, op het zien der gereedgemaakte +straf: indien ik nog eens in de <span class="corr" id="xd21e49298" +title="Bron: werelk">wereld</span> kon terugkeeren, zou ik een +rechtvaardige worden. <a id="s39.60" name="s39.60"></a><span class= +"versenum">60.</span> Maar God zal antwoorden: Mijne teekens kwamen +vroeger tot u, en gij hebt die van valschheid beschuldigd; <span class= +"pagenum">[<a id="pb497" href="#pb497" name="pb497">497</a>]</span>gij +waart opgeblazen door trotschheid en werd een ongeloovige. <a id= +"s39.61" name="s39.61"></a><span class="versenum">61.</span> Op den dag +der opstanding zult gij de aangezichten van hen, die leugens omtrent +God hebben uitgedacht, zwart zien worden. Is er geen verblijf voor de +laatdunkenden in de hel gereed gemaakt? <span class= +"versenum">62.</span> Maar God zal degenen bevrijden die hem zullen +vreezen, en hen in hunne plaats van veiligheid leiden: het kwaad zal +hen niet bereiken en zij zullen niet bedroefd worden. <span class= +"versenum">63.</span> God is de schepper van alle dingen, en hij is de +beheerscher van alle dingen. Hem behooren de sleutels van hemel en +aarde; en zij die niet in de teekens van God gelooven, zullen te gronde +gaan. <span class="versenum">64.</span> Zeg: Gebiedt gij mij daarom +iets anders dan God te aanbidden, gij dwazen? <span class= +"versenum">65.</span> Nadat het u door openbaring is gezegd, en ook tot +de profeten die vóór u waren, zeggende: Waarlijk, indien +gij deelgenooten met God vereenigt, zullen al uwe werken zonder eenig +nut wezen, en gij zult zekerlijk een van hen zijn, die te gronde gaan. +<span class="versenum">66.</span> Vreest dus veeleer God, en weest +dankbaar. <a id="s39.67" name="s39.67"></a><span class= +"versenum">67.</span> Maar zij schatten God niet op de juiste waarde, +terwijl de geheele aarde op den dag der opstanding, slechts eene +handvol voor hem zal uitmaken, en de hemelen in zijne rechterhand +ineengerold zullen worden. Geloofd zij hij, en verre verheven boven de +afgoden, welke zij met hem vereenigen! <a id="s39.68" name= +"s39.68"></a><span class="versenum">68.</span> Eene trompet zal +geblazen worden<a class="noteref" id="xd21e49342src" href="#xd21e49342" +name="xd21e49342src">22</a>, en allen die in den hemel en op aarde +zijn, behalve zij, omtrent welke het Gode zal behagen, hen van het +algemeene lot uit te zonderen<a class="noteref" id="xd21e49350src" +href="#xd21e49350" name="xd21e49350src">23</a>, zullen den geest geven. +Daarna zal nog eens geblazen worden, en ziet, zij zullen verrijzen en +opzien. <span class="versenum">69.</span> En de aarde zal schitteren +door het licht van haren Heer, en het boek zal opengelegd worden, en de +profeten en martelaren zullen als getuige worden gebracht; en er zal +met waarheid tusschen hen worden geoordeeld; en zij zullen niet +onrechtvaardig behandeld worden. <a id="s39.70" name= +"s39.70"></a><span class="versenum">70.</span> En iedere ziel zal ten +volle worden beloond, overeenkomstig hetgeen zij zal hebben verricht; +want hij weet volkomen wat zij doen. <a id="s39.71" name= +"s39.71"></a><span class="versenum">71.</span> En de ongeloovigen +zullen bij scharen in de hel worden gedreven, totdat, als zij daar +zullen aankomen, hare poorten zullen worden geopend, en de bewaarders +daarvan zullen tot hen zeggen: Kwamen geene gezanten uit uw midden tot +u, die de teekens van uwen Heer herinnerden, <span class= +"pagenum">[<a id="pb498" href="#pb498" name="pb498">498</a>]</span>en u +voor de ontmoeting van dezen uwen dag waarschuwden. Zij zullen +antwoorden: Ja; maar het vonnis van eeuwige straf is rechtvaardig over +de ongeloovigen uitgesproken<a class="noteref" id="xd21e49374src" href= +"#xd21e49374" name="xd21e49374src">24</a>. <a id="s39.72" name= +"s39.72"></a><span class="versenum">72.</span> Men zal tot hen zeggen: +Treedt de poorten der hel binnen, om daarin voor eeuwig te wonen, en +ellendig zal het verblijf der trotschen zijn! <a id="s39.73" name= +"s39.73"></a><span class="versenum">73.</span> Maar zij, die hunnen +Heer hebben gevreesd, zullen bij scharen naar het paradijs worden +geleid, tot zij daar zullen aankomen; en de poorten daarvan zullen +dadelijk worden opengezet, en de wachten daarvan zullen tot hen zeggen: +Vrede zij op u! gij waart goed: treedt dus het paradijs binnen, ten +einde daar voor eeuwig te verblijven. <span class="versenum">74.</span> +En zij zullen antwoorden: Geloofd zij God, die zijne belofte heeft +vervuld en ons de aarde heeft doen erven<a class="noteref" id= +"xd21e49396src" href="#xd21e49396" name="xd21e49396src">25</a>, opdat +wij in het paradijs zouden wonen, waar het ons behaagt. Hoe uitmuntend +is de belooning van hen, die rechtvaardigheid uitoefenen! <span class= +"versenum">75.</span> En gij zult de engelen zien, gaande in optocht om +den troon, den lof van hunnen Heer verkondigende, en er zal met +waarheid tusschen hen worden geoordeeld, en zij zullen zeggen: Geloofd +zij God, de Heer van alle schepselen!</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48857" href="#xd21e48857src" name="xd21e48857">1</a></span> Deze +titel is ontleend aan <a href="#s39.71">vers 71</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48869" href="#xd21e48869src" name="xd21e48869">2</a></span> +Behalve <a href="#s39.54">vers 54</a> (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48920" href="#xd21e48920src" name="xd21e48920">3</a></span> Zie +<a href="#s6.145">Hoofdstuk VI, vers 145</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48926" href="#xd21e48926src" name="xd21e48926">4</a></span> Zie +<a href="#s22.5">Hoofdstuk XXII, vers 5</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48932" href="#xd21e48932src" name="xd21e48932">5</a></span> +Zijnde, de buik, de ingewanden en de vliezen, die de vrucht +omsluiten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48959" href="#xd21e48959src" name="xd21e48959">6</a></span> Of: +zij die goed doen, zullen goed zelfs in deze wereld ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48962" href="#xd21e48962src" name="xd21e48962">7</a></span> Laat +dus hij, die zijnen godsdienst niet in zekerheid kan uitoefenen op de +plaats, waar hij verblijf houdt, of geboren is, naar eene plaats van +vrijheid en veiligheid ontvluchten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e48972" href="#xd21e48972src" name="xd21e48972">8</a></span> +Zijnde de eerste der Koreïshieten, die den waren godsdienst +belijdt; ook de leider, of het hoofd der Moslems.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49028" href="#xd21e49028src" name="xd21e49028">9</a></span> Want +zijne handen zullen aan zijn nek vastgeketend wezen, en hij zal niet in +staat zijn iets anders te doen dan zijn aangezicht aan het vuur bloot +te stellen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49051" href="#xd21e49051src" name="xd21e49051">10</a></span> +Zijnde geen tegenspraak, gebrek of twijfel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49059" href="#xd21e49059src" name="xd21e49059">11</a></span> Deze +plaats stelt de onzekerheid van den afgodendienaar voor, die door het +dienen van verschillende meesters afgetrokken wordt, en de voldoening +des gemoeds, die den aanbidder van den eenigen waren God +wacht<span class="corr" id="xd21e49061" title="Niet in bron">.</span> +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49088" href="#xd21e49088src" name="xd21e49088">12</a></span> +Zijnde <span class="sc">Mahomet</span> en zijne volgelingen. Sommigen +veronderstellen, dat door de hierna volgende woorden, bijzonder +<span class="sc">Aboe Bekr</span> wordt bedoeld, dewijl hij de +waarachtigheid van den profeet betuigde, wat zijne reis naar den hemel +betreft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49110" href="#xd21e49110src" name="xd21e49110">13</a></span> De +Koreïshieten waren gewoon aan <span class="sc">Mahomet</span> te +zeggen, dat zij vreesden, dat hunne goden hem eenig nadeel toebrengen, +of hem van het gebruik zijner ledematen, of van zijne rede berooven +zouden, omdat hij oneerbiedig van hen sprak.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49148" href="#xd21e49148src" name="xd21e49148">14</a></span> +Volgens deze plaats zijn de zielen van hen die slapen, bij God; Hij +ontvangt die, en zendt die dan eens terug en behoudt die dan weder, +naar gelang de bepaalde tijd al of niet is afgeloopen. Het gebruik van +het woord <span class="ex">teveffa</span>, in deze plaats, ondersteunt, +wat wij in de noot van <a href="#s3.48">Hoofdstuk III, vers 48</a> +hebben gezegd. Wij doen bij deze gelegenheid opmerken, dat het woord +<span class="ex">en fous</span> (meervoudig van <span class= +"ex">nafs</span>, ziel <span class="corr" id="xd21e49162" title= +"Bron: גּכּשּ"><span lang= +"he">רפש</span></span>), persoon of individu +beteekent en onderscheiden moet worden van <span class= +"ex">rouh</span>, (<span lang="he">רוח</span>) ziel, +geeft, hoewel de <span class="ex">rouh</span> (meervoudig <span class= +"ex">erwah</span>) ook sterven beteekent, en dat de engelen mede moeten +sterven, om daarna te worden opgewekt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49180" href="#xd21e49180src" name="xd21e49180">15</a></span> Hun +niet veroorlovende in hunne lichamen terug te keeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49183" href="#xd21e49183src" name="xd21e49183">16</a></span> +Zijnde: In hunne lichamen als zij ontwaken (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49198" href="#xd21e49198src" name="xd21e49198">17</a></span> Want +niemand kan of durft zich vermeten, tusschen beiden te treden, tenzij +met zijn verlof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49228" href="#xd21e49228src" name="xd21e49228">18</a></span> Of +door mijne eigene wijsheid.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49235" href="#xd21e49235src" name="xd21e49235">19</a></span> +Zooals <span class="sc">Karoen</span> vooral deed (zie <a href= +"#s28.76">Hoofdstuk XXVIII, vers 76</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49253" href="#xd21e49253src" name="xd21e49253">20</a></span> +Zooals dienovereenkomstig geschiedde; want zij werden met een hevigen +hongersnood van zeven jaren gestraft, terwijl zij de dappersten hunner +krijgshelden in den slag van <span class="ex">Bedr</span> verloren +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49270" href="#xd21e49270src" name="xd21e49270">21</a></span> Aan +hen, die oprecht berouw beloven en zijne eenheid beleiden; want de +zonden der afgodendienaars zullen niet vergeven worden, zie <a href= +"#s2.75">Hoofdstuk II vers 75</a> noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49342" href="#xd21e49342src" name="xd21e49342">22</a></span> +<span class="sc">Al Beidâwi</span> zegt: De eerste maal. Hij +veronderstelt dus, dat er slechts twee malen zal worden geblazen +(gelijk er ook slechts twee keeren uitdrukkelijk in den Koran zijn +vermeld), terwijl anderen veronderstellen, dat het driemaal zal +geschieden. Volgens <span class="sc">Yahya</span> en anderen, zal de +tijdruimte tusschen deze twee trompetgeschallen, veertig dagen wezen, +anderen gelooven echter, dat dit vele jaren zal bedragen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49350" href="#xd21e49350src" name="xd21e49350">23</a></span> +Sommigen zijn van meening, dat de engelen <span class= +"sc">Gabriël, Michaël, Israfil</span> en de engel des doods +<span class="sc">Israïl</span>, niet in datzelfde oogenblik maar +later zullen sterven, opdat het woord van God, volgens hetwelk alle +wezens zullen moeten sterven, verwezenlijkt worde. Daarna zullen allen +herrijzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49374" href="#xd21e49374src" name="xd21e49374">24</a></span> Zie +<a href="#s7.23">Hoofdstuk VII, vers 23</a> en <a href= +"#s11.115">Hoofdstuk XI, vers 115</a>. Het schijnt, alsof, door deze +woorden, de verdoemden hunne vernietiging aan Gods besluit van +voorbeschikking wijten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49396" href="#xd21e49396src" name="xd21e49396">25</a></span> Dit +is eene metaphorische uitdrukking, die de volkomene zekerheid en den +overvloed voorstelt, welke door de gelukzaligen in het paradijs zal +worden genoten.</p> +</div> +</div> +<div id="s40" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e823">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De ware Geloovige<a class="noteref" id="xd21e49408src" +href="#xd21e49408" name="xd21e49408src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—85 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Ha. Mim.</span> De +openbaring van dit boek is van den machtigen, den wijzen God. +<span class="versenum">2.</span> Den vergever van zonden, en den +aannemer van berouw, die streng in het straffen is. <span class= +"versenum">3.</span> Hij is lankmoedig. Er is geen God buiten hem; en +voor hem zal de algemeene verzameling op den jongsten plaats hebben. +<span class="versenum">4.</span> Niemand twist tegen de teekenen van +God, behalve de ongeloovigen; maar laat hunne voorspoedige +ondernemingen in het land<a class="noteref" id="xd21e49443src" href= +"#xd21e49443" name="xd21e49443src">2</a>, u <span class= +"pagenum">[<a id="pb499" href="#pb499" name="pb499">499</a>]</span>niet +met ijdelen schijn verleiden. <span class="versenum">5.</span> Het volk +van <span class="sc">Noach</span> en de verbonden ongeloovigen, die na +hen kwamen, beschuldigden hunne verschillende profeten van bedrog, en +ieder volk broedde slechte plannen tegen zijne profeten, opdat zij hen +in hunne macht zouden krijgen; en zij twistten met ijdele woorden, om +daardoor de waarheid krachteloos te maken. Deswege kastijdde ik hen, en +hoe gestreng was mijne straf. <span class="versenum">6.</span> Zoo is +het vonnis van uwen Heer met rechtvaardigheid op de ongeloovigen +toegepast geworden, en zij zullen de bewoners van het hellevuur zijn. +<a id="s40.7" name="s40.7"></a><span class="versenum">7.</span> De +engelen, die den troon van God dragen, en zij die in zijnen omtrek +staan<a class="noteref" id="xd21e49473src" href="#xd21e49473" name= +"xd21e49473src">3</a>, verkondigen den lof van hunnen Heer en gelooven +in hem, en zij vragen vergiffenis voor de ware geloovigen, zeggende: O +Heer! gij omringt alle zaken door uwe genade en kennis; vergeef dus +hun, die berouw betoonen en uw pad volgen, en bevrijd hen van de pijnen +der hel. <span class="versenum">8.</span> O Heer! leid hen ook in +tuinen van eeuwig verblijf, welke gij hun hebt beloofd, en iederen +persoon van hunne vaders en hunne vrouwen en hunne kinderen die recht +zal handelen: want gij zijt de machtige, de wijze God. <span class= +"versenum">9.</span> Bevrijd hen van het kwaad; want al wie zich van +boosheid zal vrij houden, zult gij op dien dag uwe genade toonen, en +dit zal eene groote gelukzaligheid wezen. <span class= +"versenum">10.</span> Maar de ongeloovigen zullen op den dag des +oordeels eene stem hooren, die hun zal toeroepen: Waarlijk de haat van +God omtrent u, is smartelijker dan uw haat jegens u zelven, toen gij +tot het geloof werdt geroepen en niet gelooven wildet. <a id="s40.11" +name="s40.11"></a><span class="versenum">11.</span> Zij zullen zeggen: +O Heer! gij hebt ons den dood tweemaal gegeven en gij hebt ons tweemaal +het leven geschonken<a class="noteref" id="xd21e49496src" href= +"#xd21e49496" name="xd21e49496src">4</a>, en wij belijden onze zonden. +Is er dus geen weg, om aan dit vuur te ontkomen? <span class= +"versenum">12.</span> En men zal hun antwoorden: Dit is u wedervaren, +omdat, als er van een eenigen God tot u werd gepredikt, gij niet +geloofdet; maar indien eene meervoudigheid van goden met hem werd +vereenigd, gij geloofdet; en het oordeel behoort den hoogen, den +grooten God. <span class="versenum">13.</span> Hij is het, die u zijne +teekenen toont, en u voedsel van den hemel nederzendt; maar niemand zal +vermaand worden, dan hij, die zich tot God wendt. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e49518" title= +"Bron: 24">14</span>.</span> Roep dus God aan, en wijd hem eenen +zuiveren godsdienst, hoewel de ongeloovigen afkeerig daarvan zijn. +<a id="s40.15" name="s40.15"></a><span class="versenum">15.</span> Hij +is het wezen van verheven aard, de bezitter van den troon, die den +geest op zijn bevel <span class="pagenum">[<a id="pb500" href="#pb500" +name="pb500">500</a>]</span>nederzendt, aan diegenen zijner dienaren, +welke hem behagen, opdat hij den mensch voor den dag der ontmoeting zou +waarschuwen<a class="noteref" id="xd21e49529src" href="#xd21e49529" +name="xd21e49529src">5</a>. <span class="versenum">16.</span> Op dien +dag zullen de menschen uit hunne graven verrijzen, en niets wat hen +betreft, zal voor God verborgen zijn. Aan wien zal op dien dag het +koninkrijk behooren? Aan den eenigen, den almachtigen God. <span class= +"versenum">17.</span> Op dien dag zal iedere ziel overeenkomstig hare +verdiensten worden beloond; op dien dag zal geene onrechtvaardigheid +plaats hebben. Waarlijk, God zal snel zijn in het opmaken der +rekeningen. <span class="versenum">18.</span> Waarschuw hen dus, o +profeet! voor den dag die spoedig zal naderen, als de harten der +menschen tot hunne kelen opstijgen en hen smoren. <span class= +"versenum">19.</span> De ongeloovigen zullen geen vriend of +tusschenpersoon hebben, die gehoord zal worden. <span class= +"versenum">20.</span> God zal het bedriegelijke oog kennen en datgene +wat hunne borsten verbergen. <span class="versenum">21.</span> En God +zal met waarheid oordeelen; maar de valsche goden, welke zij naast hem +aanroepen, kunnen volstrekt niet oordeelen; want God alleen hoort en +ziet alles. <span class="versenum">22.</span> Zijn zij niet over de +aarde gegaan, en hebben zij het einde niet gezien van hen, die +vóór hen waren? Deze waren machtiger dan zij in sterkte, +en lieten aanzienlijker sporen van hunne macht op de aarde; doch God +kastijdde hen om hunne zonden, en er was niemand om hen bij God te +ondersteunen. <a id="s40.23" name="s40.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Dit ondergingen zij, omdat hunne apostelen met +duidelijke teekens tot hen waren gekomen en zij niet geloofden: daarom +kastijdde God hen: want hij is sterk en gestreng in het straffen. +<a id="s40.24" name="s40.24"></a><span class="versenum">24.</span> Wij +zonden vroeger <span class="sc">Mozes</span> met onze teekenen en +duidelijke macht, <a id="s40.25" name="s40.25"></a><span class= +"versenum">25.</span> Tot <span class="sc">Pharao</span>, en +<span class="sc">Haman</span>, en <span class= +"sc">Karoen</span><a class="noteref" id="xd21e49595src" href= +"#xd21e49595" name="xd21e49595src">6</a>, en zij zeiden: Hij is een +toovenaar en een leugenaar. <span class="versenum">26.</span> En toen +hij met waarheid van ons tot hen kwam, zeiden zij: Doodt de zonen van +hen, die met hem hebben geloofd, en redt het leven hunner +dochters<a class="noteref" id="xd21e49606src" href="#xd21e49606" name= +"xd21e49606src">7</a>; maar de list der ongeloovigen was ijdel. <a id= +"s40.27" name="s40.27"></a><span class="versenum">27.</span> En +<span class="sc">Pharao</span> zeide: Laat mij alleen, opdat ik +<span class="sc">Mozes</span> doode<a class="noteref" id= +"xd21e49623src" href="#xd21e49623" name="xd21e49623src">8</a>, en laat +hem zijnen Heer aanroepen. Waarlijk, ik vrees dat hij uw godsdienst zal +doen veranderen, of geweld op de aarde zal doen heersenen<a class= +"noteref" id="xd21e49632src" href="#xd21e49632" name= +"xd21e49632src">9</a>. <span class="versenum">28.</span> En +<span class="sc">Mozes</span> zeide tot zijn volk: Waarlijk, ik heb +toevlucht tot mijn Heer en uw Heer genomen ten einde mij te verdedigen +tegen iederen trotschen persoon, die niet aan den dag der rekenschap +<span class="pagenum">[<a id="pb501" href="#pb501" name= +"pb501">501</a>]</span>gelooft. <a id="s40.29" name= +"s40.29"></a><span class="versenum">29.</span> En een man, van het +gezin van <span class="sc">Pharao</span><a class="noteref" id= +"xd21e49651src" href="#xd21e49651" name="xd21e49651src">10</a>, die een +waar geloovige was en zijn geloof verborg, zeide: Wilt gij een mensch +ter dood brengen omdat hij zegt: God is mijn Heer, terwijl gij ziet, +dat hij met duidelijke teekenen van uwen Heer tot u is gekomen? Indien +hij een leugenaar is, zal de straf zijner valschheid op hem vallen, +maar indien hij de waarheid spreekt, zullen eenige dier vonnissen, +waarmede hij u bedreigt, op u nederkomen; waarlijk, God leidt niet hem, +die een zondaar of een leugenaar is. <span class="versenum">30.</span> +O mijn volk! heden is u het koninkrijk, en gij zijt machtig; maar wie +zal ons tegen den geesel van God verdedigen, als die op ons +nederkomt<a class="noteref" id="xd21e49661src" href="#xd21e49661" name= +"xd21e49661src">11</a>. <span class="sc">Pharao</span> zeide: Ik stel u +alleen voor, wat mij het geschiktste dunkt, en ik leid u alleen op het +rechte pad. <span class="versenum">31.</span> En hij die geloofd had, +zeide: O mijn volk! waarlijk, ik vrees voor u een dag, gelijk aan dien +van de verbondenen tegen de profeten, in vroegere tijden. <a id= +"s40.32" name="s40.32"></a><span class="versenum">32.</span> Een +toestand gelijk aan dien van het volk van <span class= +"sc">Noach</span>, en de stammen van <span class="sc">Ad</span> en +<span class="sc">Thamoed</span>. <span class="versenum">33.</span> En +van hen, die na hen hebben geleefd; want God wil niet dat er eenige +onrechtvaardigheid op zijne dienaren worde uitgeoefend. <a id="s40.34" +name="s40.34"></a><span class="versenum">34.</span> O mijn volk! +waarlijk, ik vrees voor u den dag, waarop de menschen elkander zullen +aanroepen<a class="noteref" id="xd21e49697src" href="#xd21e49697" name= +"xd21e49697src">12</a>. <span class="versenum">35.</span> Den dag +waarop gij van de rechtbank zult afgewend, en naar de hel gedreven +worden zult gij niemand hebben, om u tegen God te ondersteunen. En hij +dien God zal doen dwalen, zal geen leider hebben. <span class= +"versenum">36.</span> <span class="sc">Jozef</span> kwam, +vóór <span class="sc">Mozes</span>, met duidelijke +teekens tot u, maar gij hieldt niet op te twijfelen omtrent den +godsdienst, dien hij u predikte, tot gij zeidet, toen hij stierf: God +zal op geenerlei wijze een anderen profeet na hem zenden. Zoo deed God +dengeen dwalen, die een zondaar en een twijfelaar is. <span class= +"versenum">37.</span> Zij, die Gods teekenen betwisten, zonder dat er +een bewijs tot hen is gekomen, zijn in groote verachting bij God en bij +hen die gelooven; zoo verzegelt God ieder trotsch en weêrbarstig +hart. <a id="s40.38" name="s40.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> En <span class="sc">Pharao</span> zeide: O +<span class="sc">Haman</span>! bouw mij een toren, opdat ik de sferen +kunne bereiken: <span class="versenum">39.</span> De sferen des hemels +en dat ik den God van <span class="sc">Mozes</span><a class="noteref" +id="xd21e49739src" href="#xd21e49739" name="xd21e49739src">13</a> moge +zien; want waarlijk, ik houd hem voor een leugenaar. <a id="s40.40" +name="s40.40"></a><span class="versenum">40.</span> Zoo vertoonden +<span class="sc">Pharaos</span> snoode werken zich lofwaardig voor hem; +hij wendde zich van het rechte pad af, en de listen van <span class= +"sc">Pharao</span> eindigden slechts met verlies. <span class= +"versenum">41.</span> En hij die geloofd had, zeide: O mijn volk! volg +mij: ik wil u op <span class="pagenum">[<a id="pb502" href="#pb502" +name="pb502">502</a>]</span>den rechten weg leiden. <span class= +"versenum">42.</span> O mijn volk! waarlijk, dit tegenwoordige leven is +slechts een tijdelijk genot, maar het volgende leven is de woning van +onwrikbare duurzaamheid. <span class="versenum">43.</span> Wie kwaad +bedrijft, zal slechts vergolden worden in gelijke evenredigheid +daarmede, maar wie goed doet, hetzij man of vrouw, en een waar +geloovige is, zal onder de uitverkorenen zijn, die het paradijs +binnengaan, en daarin overvloediglijk zullen worden voorzien. +<span class="versenum">44.</span> O mijn volk! wat mij betreft, ik +noodig u tot de gelukzaligheid uit; maar gij noodigt mij tot het +hellevuur. <span class="versenum">45.</span> Gij noodigt mij uit, God +te loochenen, en datgene met hem te vereenigen waarvan ik geene kennis; +maar ik noodig u tot den Machtigste, den Vergever van zonden. <a id= +"s40.46" name="s40.46"></a><span class="versenum">46.</span> Het is +ontwijfelbaar, dat de valsche goden, waartoe gij mij uitnoodigt, niet +verdienen aangeroepen te worden noch in deze, noch in de volgende +wereld: dat wij tot God moeten terugkeeren, en dat de zondaren de +bewoners van het hellevuur zullen wezen. <span class= +"versenum">47.</span> En gij zult u dan herinneren wat ik thans tot u +zeg. Wat mij betreft, ik onderwerp mijne zaak aan God; want God +beschouwt zijne dienaren. <a id="s40.48" name="s40.48"></a><span class= +"versenum">48.</span> Daarom bevrijdde God hem van het kwaad, dat zij +tegen hem hadden uitgedacht, en eene gestrenge straf omringde het volk +van <span class="sc">Pharao</span><a class="noteref" id="xd21e49794src" +href="#xd21e49794" name="xd21e49794src">14</a>. <a id="s40.49" name= +"s40.49"></a><span class="versenum">49.</span> Zij zullen, des ochtends +en des avonds, aan het hellevuur zijn blootgesteld<a class="noteref" +id="xd21e49807src" href="#xd21e49807" name="xd21e49807src">15</a>, en +op den dag waarop het oordeel zal plaats hebben, zal hun worden gezegd; +Treed binnen, o volk van <span class="sc">Pharao</span>! in de +gestrengste marteling. <span class="versenum">50.</span> En denk aan +den tijd, als de ongeloovigen, in het hellevuur met elkander zullen +twisten, en de zwakken tot de hoovaardigen (de grooten) zullen zeggen: +Waarlijk, wij waren uwe volgers; wilt gij ons dus niet van een deel van +dit vuur redden? <span class="versenum">51.</span> De hoovaardigen +zullen antwoorden: Waarlijk, wij zijn allen gedoemd daarin te lijden; +want God heeft thans zijne dienaren geoordeeld. <a id="s40.52" name= +"s40.52"></a><span class="versenum">52.</span> En zij, die in het vuur +zullen wezen, zullen tot de wachters der hel zeggen<a class="noteref" +id="xd21e49832src" href="#xd21e49832" name="xd21e49832src">16</a>: +Roept uwen Heer aan, opdat hij ons voor een dag deze straf verlichte. +<a id="s40.53" name="s40.53"></a><span class="versenum">53.</span> Zij +zullen antwoorden! kwamen uwe gezanten niet, met duidelijke bewijzen, +tot u? Zij zullen zeggen: <span class="pagenum">[<a id="pb503" href= +"#pb503" name="pb503">503</a>]</span>Ja. De bewaarders zullen daarop +zeggen: Roept dus God aan: maar zijne aanroeping door de ongeloovigen +zal slechts ijdel wezen. <span class="versenum">54.</span> Wij zullen +zekerlijk onze profeten en hen die gelooven, in dit tegenwoordige leven +helpen, en op den dag waarop de getuigen zullen opstaan. <span class= +"versenum">55.</span> Een dag waarop de verontschuldiging der +ongeloovigen hen niet zal baten; maar een vloek zal hen wachten en een +ellendig verblijf. <span class="versenum">56.</span> Wij gaven vroeger +aan <span class="sc">Mozes</span> eene leiding, en wij lieten het boek +der wet, als eene erfenis voor de kinderen Israëls, na; als eene +leiding en eene vermaning voor menschen, die verstand bezitten. +<span class="versenum">57.</span> Daarom, o profeet! verdraag de +beleedigingen der ongeloovigen met geduld; want de belofte van God is +waar. Vraag vergiffenis voor uwe dwaling<a class="noteref" id= +"xd21e49865src" href="#xd21e49865" name="xd21e49865src">17</a> en +verkondig den lof van uwen Heer, des avonds en des ochtends. +<span class="versenum">58.</span> Wat hen betreft, die de teekenen van +God bestrijden, zonder dat hun een overtuigend bewijs werd geopenbaard, +er is slechts trotschheid in hunne borsten; doch zij zullen hun +verlangen niet verkrijgen; vlucht dus tot God, als een toevluchtsoord; +want hij hoort en ziet alles. <span class="versenum">59.</span> +Waarlijk, de schepping van hemel en aarde is grooter dan de schepping +van den mensch, maar het meerendeel der menschen begrijpt het niet. +<span class="versenum">60.</span> De blinde en de ziende zullen niet +gelijk gesteld worden, noch zij die gelooven en rechtvaardigheid +uitoefenen met de boosdoeners. Hoe weinigen overwegen dit in hun +binnenste! <span class="versenum">61.</span> Het laatste uur zal +zekerlijk komen: dit is ontwijfelbaar; maar het meerendeel der menschen +gelooft het niet <span class="versenum">62.</span> Uw Heer zeide: Roept +mij aan en ik zal u verhooren, maar zij die met trotschheid mijnen +dienst versmaden, zullen met schande de hel binnen gaan. <span class= +"versenum">63.</span> God is het, die den nacht voor u heeft +aangewezen, om daarin uwen rust te nemen, en den dag om u licht te +geven. Waarlijk, God is milddadig omtrent den mensch; maar het +meerendeel der menschen is ondankbaar. <span class= +"versenum">64.</span> Dit is God, uw Heer, de schepper van al dingen; +er is geen God buiten hem; waarom hebt gij u dan van zijne vereering +afgewend? <span class="versenum">65.</span> Zoo zijn degenen afgewend, +die Gods teekenen weerstand bieden. <span class="versenum">66.</span> +God is het, die u de aarde heeft gegeven tot een vasten grond, en de +hemel als eene overdekking; die u gevormd heeft, uwe vormen schoon +heeft gemaakt en u met goede dingen voedt. Dit is God, uw Heer. Daarom +zij God gezegend, de Heer van alle schepselen! <span class= +"versenum">67.</span> Hij is de levende God, en er is geen God buiten +hem. Roept hem dus aan, en wijdt hem den zuiveren godsdienst. Geloofd +zij God, de Heer van alle schepselen! <span class="versenum">68.</span> +Zeg: Waarlijk, het is mij verboden de godheden te aanbidden, welke gij +buiten God aanroept, nadat er duidelijke bewijzen van mijnen Heer tot u +zijn gekomen, en mij is bevolen, mij aan den Heer van alle schepselen +te onderwerpen. <span class="pagenum">[<a id="pb504" href="#pb504" +name="pb504">504</a>]</span><a id="s40.69" name= +"s40.69"></a><span class="versenum">69.</span> Hij is het, die u het +eerste van stof schiep, daarna van zaad en gestold bloed, en u +vervolgens als kinderen uit de ingewanden uwer moeders voortbracht; +daarna veroorloofde hij u, uwen ouderdom van volle sterkte te bereiken, +en vervolgens tot oude menschen op te groeien (maar sommigen van u +sterven voor dien leeftijd), en den bepaalden tijd van uw leven te +bereiken<a class="noteref" id="xd21e49923src" href="#xd21e49923" name= +"xd21e49923src">18</a>, opdat gij misschien zoudt begrijpen. +<span class="versenum">70.</span> Hij is het, die leven geeft en +sterven doet, en als hij iets besluit, zegt hij slechts: Wees! en het +is. <span class="versenum">71.</span> Bemerkt gij hen niet, die tegen +de teekenen van God twisten, hoezeer zij van het ware geloof zijn +afgewend? <span class="versenum">72.</span> Zij, die het boek van den +Koran van valschheid beschuldigen, en ook de andere schriften en andere +leeren, welke wij onze vroegere profeten hebben gezonden om te +prediken, zullen hierna hunne dwaasheid kennen. <span class= +"versenum">73.</span> Als de kragen zich om hunne nekken zullen +bevinden, zullen zij geketend in de hel worden gesleept; daarna zullen +zij in het vuur worden verbrand. <span class="versenum">74.</span> En +er zal tot hen worden gezegd: Waar zijn de goden, welke gij met God +hebt vereenigd? Zij zullen antwoorden: Zij hebben zich zelven aan ons +onttrokken; ja, wij riepen vroeger een niets aan<a class="noteref" id= +"xd21e49951src" href="#xd21e49951" name="xd21e49951src">19</a>. Zoo +leidt God de ongeloovigen in dwaling. <span class="versenum">75.</span> +Dit is u wedervaren, omdat gij u onbeschaamd op aarde hebt verheugd, in +datgene wat valsch was, en waarom gij met toomelooze vreugde waart +vervuld. <span class="versenum">76.</span> Gaat de poorten der hel +binnen, om daarin voor eeuwig te verblijven; en het verblijf der +hoogmoedigen zal ellendig zijn! <span class="versenum">77.</span> +Daarom volhard met geduld, o <span class="sc">Mahomet</span>! want de +belofte van God is waar. Hetzij wij u een deel der straf doen zien, +waarmede wij hen bedreigden, hetzij wij u doen sterven +vóór gij het ziet; zij zullen op den jongsten dag voor +ons worden verzameld. <span class="versenum">78.</span> Wij hebben +vóór u een groot aantal profeten gezonden; van sommige +onder welke wij u de geschiedenissen hebben geopenbaard, en de +geschiedenissen van andere hebben wij u niet medegedeeld; maar geen +gezant heeft de macht een teeken voor te brengen, tenzij door het +verlof van God. Als dus het bevel van God zal komen, zal het oordeel +met waarheid worden uitgesproken, en dan zullen zij ten gronde gaan, +die de teekens van God zonder uitwerking trachten te doen zijn. +<span class="versenum">79.</span> Het is God die u het vee heeft +gegeven, teneinde gij op sommige dieren zoudt kunnen rijden en van +andere zoudt kunnen eten. <span class="versenum">80.</span> Gij +ontvangt daarvan ook andere voordeelen<a class="noteref" id= +"xd21e49986src" href="#xd21e49986" name="xd21e49986src">20</a>, en door +deze volbrengt gij de zaak, welke gij u innerlijk hebt voorgesteld, en +door hen wordt gij te land, en door schepen ter zee vervoerd. +<span class="versenum">81.</span> En hij toont u zijne teekenen. Welke +van Gods teekenen zult gij dus loochenen? <span class= +"versenum">82.</span> Gaan zij niet over de aarde, en zien zij niet wat +het einde was van hen, die vóór hen bestonden? Deze waren +talrijker dan zij <span class="pagenum">[<a id="pb505" href="#pb505" +name="pb505">505</a>]</span>en machtiger in sterkte, en lieten +aanzienlijker gedenkteekenen van hunne macht op aarde; maar wat zij +verworven hadden was hun van geen voordeel. <span class= +"versenum">83.</span> En toen hunne apostelen tot hen kwamen met +duidelijke bewijzen hunner zending verheugden zij zich vol overmoed in +de kennis, die met hen was<a class="noteref" id="xd21e50007src" href= +"#xd21e50007" name="xd21e50007src">21</a>, doch de straf, waarover zij +hadden gespot, omringde hen. <span class="corr" id="xd21e50011" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">84.</span></span> En toen zij +onze wraak zagen, zeiden zij: Wij gelooven in God alleen en wij doen +afstand van de afgoden, welke wij met hem hebben vereenigd. +<span class="versenum">85.</span> Maar hun geloof baatte hen niet, +nadat zij onze wraak hadden gezien. Dit was het bevel van God, dat +vroeger in acht genomen werd, nopens zijne dienaren, en de ongeloovigen +deed te gronde gaan.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49408" href="#xd21e49408src" name="xd21e49408">1</a></span> Deze +titel is ontleend aan de vermelding in <a href="#s40.29">vers +29</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49443" href="#xd21e49443src" name="xd21e49443">2</a></span> Door +handel te drijven <span class="ex">Syrië</span> en <span class= +"ex">Yemen</span>. Zie <a href="#s3.196">Hoofdstuk III, vers 196</a>, +noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49473" href="#xd21e49473src" name="xd21e49473">3</a></span> Dit +zijn de Cherubijnen, de hoogste klasse van engelen, die het dichtst in +Gods tegenwoordigheid naderen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49496" href="#xd21e49496src" name="xd21e49496">4</a></span> Daar +gij ons eerst in een toestand des doods, of ontdaan van leven en gevoel +hebt geschapen, daarna leven aan het onbezielde lichaam hebt gegeven +(Zie <a href="#s2.26">Hoofdstuk II, vers 26</a><span class="corr" id= +"xd21e49500" title="Niet in bron">)</span>, ons vervolgens een +natuurlijken dood hebt doen sterven, en ons hierna bij de opstanding +hebt doen verrijzen. Sommigen zien in den eersten dood een natuurlijken +dood, en in den tweeden, dien in het graf, nadat het lichaam daar tot +het leven zal zijn opgewekt, ten einde ondervraagd te worden, en +veronderstellen, dientengevolge, dat de dubbele herleving, die van het +graf en die bij de opstanding is (<span class="sc">Al Beidâwi +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49529" href="#xd21e49529src" name="xd21e49529">5</a></span> Als +de Schepper en zijne schepselen (Zie <a href="#s6.19">Hoofdstuk VI, +vers 19</a>) de bewoners van hemel en aarde, de valsche godheden en +hare aanbidders, de verdrukker en de verdrukte, de arbeider en zijne +werken elkander zullen ontmoeten (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49595" href="#xd21e49595src" name="xd21e49595">6</a></span> Zie +nopens dezen persoon <a href="#s28.76">Hoofdstuk XXVIII, vers 76</a> +noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49606" href="#xd21e49606src" name="xd21e49606">7</a></span> Dat +is: Houdt aan het vroeger genomen besluit vast, en voert het in de +toekomst stipter uit (Zie <a href="#s7.124">Hoofdstuk VII, vers +124</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49623" href="#xd21e49623src" name="xd21e49623">8</a></span> Want +zij rieden hem, <span class="sc">Mozes</span> niet te dooden, opdat men +niet zou denken dat hij niet in staat ware, hem door kracht van redenen +weerstand te bieden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49632" href="#xd21e49632src" name="xd21e49632">9</a></span> Door +het veroorzaken van botsingen en het te werk stellen van verleidingen, +ten einde zijn nieuwen godsdienst in te voeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49651" href="#xd21e49651src" name="xd21e49651">10</a></span> Dit +schijnt dezelfde persoon te zijn, die in <a href="#s28.19">Hoofdstuk +XXVIII vers 19</a> wordt vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49661" href="#xd21e49661src" name="xd21e49661">11</a></span> Zie +de rede van <span class="sc">Gamaliël</span> tot het Joodsche +Sanhedrin, toen de apostelen voor hen werden gebracht (Hand. V. vers +38, 39).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49697" href="#xd21e49697src" name="xd21e49697">12</a></span> +Zijnde de dag des oordeels, waarop de bewoners van het paradijs en van +de hel met elkander een gesprek zullen houden, als de laatsten om hulp +zullen roepen, en de verleiders en de verleiden elkander wederkeerig de +schuld zullen toeschrijven (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49739" href="#xd21e49739src" name="xd21e49739">13</a></span> Zie +<a href="#s28.38">Hoofdstuk XXVIII, vers 38</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49794" href="#xd21e49794src" name="xd21e49794">14</a></span> +Sommigen zijn van meening, dat hier meer bijzonder worden bedoeld, zij +die door <span class="sc">Pharao</span> werden gezonden om den waren +geloovige, zijn bloedverwant, te vatten. Zij verhalen ons namelijk, dat +de genoemde geloovige naar een berg vluchtte, waar zij hem biddende +vonden, door wilde dieren bewaakt, die zich rondom hem in orde +schaarden, en dat zijne vervolgers daarop in grooten angst tot den +vorst terugkeerden, die hen ter dood bracht, omdat zij zijn bevel niet +hadden uitgevoerd (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49807" href="#xd21e49807src" name="xd21e49807">15</a></span> +Sommigen stellen deze woorden voor, als betrekking hebbende op de +voorafgaande straf, welke zij gedoemd zijn te ondergaan, overeenkomstig +eene overlevering van <span class="sc">Ebn Masoed</span>, die ons mede +deelt, dat hunne zielen zich in de kroppen van meerlen bevinden, die +tot den dag des oordeels iederen ochtend en avond aan het hellevuur +worden blootgesteld (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49832" href="#xd21e49832src" name="xd21e49832">16</a></span> Zie +<a href="#s74.31">Hoofdstuk LXXIV, vers 31</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49865" href="#xd21e49865src" name="xd21e49865">17</a></span> Door +te onachtzaam en te zorgeloos te zijn, in het voortplanten van den +waren godsdienst, uit vrees voor de ongeloovigen. (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49923" href="#xd21e49923src" name="xd21e49923">18</a></span> Zie +<a href="#s17.15">Hoofdstuk XVII, vers 15</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49951" href="#xd21e49951src" name="xd21e49951">19</a></span> +Ziende, dat een afgodsbeeld niets in de wereld is (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e49986" href="#xd21e49986src" name="xd21e49986">20</a></span> Zie +<a href="#s16.5">Hoofdstuk XVI, vers 5</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50007" href="#xd21e50007src" name="xd21e50007">21</a></span> +Vooringenomen zijnde met hunne eigene dwaalbegrippen, en de +onderrichtingen van den profeet verwerpende.</p> +</div> +</div> +<div id="s41" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e833">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De duidelijk Uitgelegden.<a class="noteref" id= +"xd21e50026src" href="#xd21e50026" name="xd21e50026src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—54 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Ha. Mim</span>. +Dit is een boek van den Barmhartigste. <span class="versenum">2.</span> +Een boek, waarvan de verzen duidelijk zijn uitgelegd<a class="noteref" +id="xd21e50052src" href="#xd21e50052" name="xd21e50052src">2</a>, een +Arabische Koran; tot onderricht van een volk, dat verstaat; +<span class="versenum">3.</span> Brengende goede tijdingen, en +bedreigingen aankondigende, maar het meerendeel hunner wendt zich af en +luistert niet daarnaar. <span class="versenum">4.</span> En zij zeggen: +onze harten zijn gesluierd voor de leer waartoe gij ons uitnoodigt; er +is doofheid in onze ooren, en eene gordijn tusschen ons en ulieden; +handel dus zooals gij gepast zult oordeelen; want wij zullen handelen +overeenkomstig onze eigene gevoelens. <span class="versenum">5.</span> +Zeg: Waarlijk, ik ben slechts een mensch zooals gij. Mij is het +geopenbaard, dat uw God één God is; richt dus uwen weg +naar hem, en vraagt vergiffenis voor hetgeen voorbij is. En wee over de +ongeloovigen. <span class="versenum">6.</span> Die de bepaalde +aalmoezen niet geven, en in het volgende leven niet gelooven! +<span class="corr" id="xd21e50077" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">7.</span></span> Maar wat hen <span class="pagenum">[<a id= +"pb506" href="#pb506" name="pb506">506</a>]</span>betreft, die gelooven +en rechtvaardigheid uitoefenen, zij zullen eene eeuwigdurende belooning +ontvangen. <a id="s41.8" name="s41.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Zeg: Gelooft gij werkelijk niet in hem, die de +aarde in twee dagen schiep<a class="noteref" id="xd21e50088src" href= +"#xd21e50088" name="xd21e50088src">3</a>, en stelt gij anderen met hem +gelijk? Hij is de heer van alle schepselen! <span class= +"versenum">9.</span> En hij heeft vastgewortelde bergen op de aarde +geplaatst<a class="noteref" id="xd21e50099src" href="#xd21e50099" name= +"xd21e50099src">4</a>, die zich daarboven verhieven. Hij zegende haar +en voorzag haar van het voedsel der schepselen, die aangewezen waren de +bewoners daarvan te zijn, in vier dagen<a class="noteref" id= +"xd21e50105src" href="#xd21e50105" name="xd21e50105src">5</a>, +gelijkelijk, voor hen die vragen<a class="noteref" id="xd21e50108src" +href="#xd21e50108" name="xd21e50108src">6</a>. <span class= +"versenum">10.</span> En hij ondernam de schepping des hemels: en deze +was rook<a class="noteref" id="xd21e50116src" href="#xd21e50116" name= +"xd21e50116src">7</a>, en hij zeide tot den hemel en tot de aarde: +Komt, hetzij gehoorzaam of tegen uwen wil. Zij zeiden: Wij komen +gehoorzaam aan uw bevel. <a id="s41.11" name="s41.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> En hij vormde die in zeven hemelen in twee dagen, +en openbaarde aan iederen hemel zijne verrichting. En wij tooiden den +lageren hemel met lichten, en plaatsten eene wacht van engelen +daarin<a class="noteref" id="xd21e50131src" href="#xd21e50131" name= +"xd21e50131src">8</a>. Dat is de beschikking van den machtigen, den +wijzen God. <a id="s41.12" name="s41.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> Indien de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> zich aan deze onderrichtingen onttrekken, zeg: Ik +kondig u eene plotselinge vernietiging aan, zooals de vernietiging van +<span class="sc">Ad</span> en <span class="sc">Thamoed</span>. +<span class="versenum">13.</span> Toen de profeten tot hen kwamen, voor +hen en achter hen<a class="noteref" id="xd21e50155src" href= +"#xd21e50155" name="xd21e50155src">9</a>, zeggende: Vereert God alleen, +antwoordden zij: Indien het onzen Heer zou hebben behaagd, gezanten af +te vaardigen, zou hij zeker engelen hebben gezonden, en wij gelooven de +zending niet, waarmede gij zijt belast. <span class= +"versenum">14.</span> Wat den stam <span class="sc">Ad</span> betreft, +zij gedroegen zich, zonder reden, onbeschaamd op de aarde en zeiden: +Wie is machtiger dan wij in sterkte? Zagen zij niet dat God, die hen +geschapen heeft, machtiger dan zij in sterkte was? En zij verwierpen +onze teekenen met voordacht! <a id="s41.15" name= +"s41.15"></a><span class="versenum">15.</span> Daarom deden wij een +fellen wind van ongeluk tegen hen opsteken<a class="noteref" id= +"xd21e50173src" href="#xd21e50173" name="xd21e50173src">10</a>, opdat +wij hun de straf der schande in deze wereld zouden doen proeven; maar +de straf van het volgende leven zal nog schandelijker wezen, en zij +zullen <span class="pagenum">[<a id="pb507" href="#pb507" name= +"pb507">507</a>]</span>daartegen niet worden beschermd. <a id="s41.16" +name="s41.16"></a><span class="versenum">16.</span> En wat <span class= +"sc">Thamoed</span> betreft wij leidden hen, maar zij beminden de +blindheid meer dan de ware richting; daarom overviel hen het vreeselijk +gedruisch van eene schandelijke straf, om hetgeen zij hadden verdiend. +<a id="s41.17" name="s41.17"></a><span class="versenum">17.</span> Maar +wij bevrijdden hen die geloofden en God vreesden<a class="noteref" id= +"xd21e50196src" href="#xd21e50196" name="xd21e50196src">11</a>. +<span class="versenum">18.</span> En waarschuw hen voor den dag, waarop +de vijanden van God in het hellevuur bijeenverzameld zullen worden, en +in onderscheiden scharen zullen optrekken. <span class= +"versenum">19.</span> Totdat, wanneer zij daar zullen aangekomen zijn, +hunne ooren, hunne oogen en hunne huiden getuigenis tegen hen zullen +afleggen, van datgene wat zij verricht zullen hebben. <span class= +"versenum">20.</span> En zij zullen tot hunne huiden zeggen: Waarom +legt gij getuigenis tegen ons af? Deze zullen antwoorden: God heeft ons +doen spreken; hij die de spraak schenkt aan alle wezens, hij schiep u +eens, en tot hem zijt gij teruggekeerd. <span class= +"versenum">21.</span> Gij kondt u niet verbergen terwijl gij zondigdet, +opdat uwe ooren en uwe oogen en uwe huiden geene getuigenis tegen u +konden afleggen<a class="noteref" id="xd21e50219src" href="#xd21e50219" +name="xd21e50219src">12</a>; maar gij dacht, dat God onbekend was met +vele dingen welke gij deedt. <span class="versenum">22.</span> Dit was +uwe meening welke gij van uwen Heer uitdacht; dit heeft u ten gronde +gericht, en gij zijt verloren. <a id="s41.23" name= +"s41.23"></a><span class="versenum">23.</span> Laten zij hunne +marteling verdragen: het hellevuur zal hun verblijf zijn. Ofschoon zij +om genade smeeken, zullen zij die niet erlangen. <a id="s41.24" name= +"s41.24"></a><span class="versenum">24.</span> En wij zullen hun de +duivels tot onafscheidbare makkers geven, die hun valsche denkbeelden +voorstelden, welke zij nopens deze tegenwoordige wereld en de volgende +voedden; en voor hen is het vonnis juist passend, dat vroeger werd +uitgesproken over de volkeren van geniussen en menschen die voor hen +waren, en waardoor zij ten gronde gingen. <span class= +"versenum">25.</span> De ongeloovigen zeggen: Luister niet naar dezen +Koran, maar voer ijdele gesprekken bij de lezing daarvan, opdat gij de +stem van den lezer, door uwe spotternijen en uw lachen, bedekt. +<span class="versenum">26.</span> Daarom zullen wij de ongeloovigen +zekerlijk eene gestrenge straf doen ondergaan. <span class= +"versenum">27.</span> En wij zullen zekerlijk het booze vergelden, dat +zij bedreven zullen hebben. <span class="versenum">28.</span> Dit zal +de vergelding van Gods vijanden zijn; namelijk het hellevuur; daarin is +voor hen een eeuwigdurend verblijf gereed gemaakt, als eene vergelding, +wegens het voorbedachtelijk verwerpen onzer teekenen. <a id="s41.29" +name="s41.29"></a><span class="versenum">29.</span> En de ongeloovigen +zullen in de hel gillen: O Heer! toon ons degenen der geniussen en +menschen<a class="noteref" id="xd21e50257src" href="#xd21e50257" name= +"xd21e50257src">13</a>, die ons hebben verleid, en wij zullen hen onder +onze voeten werpen, opdat zij vernederd en <span class= +"pagenum">[<a id="pb508" href="#pb508" name= +"pb508">508</a>]</span>veracht worden. <a id="s41.30" name= +"s41.30"></a><span class="versenum">30.</span> Wat hen betreft die +zeggen: Onze Heer is God, en zij die zich oprechtelijk gedragen, de +engelen zullen tot hen nederdalen<a class="noteref" id="xd21e50278src" +href="#xd21e50278" name="xd21e50278src">14</a> en zeggen: Vreest niet, +en treurt ook niet; maar verheugt u in de hoop van het paradijs, dat u +is beloofd. <span class="versenum">31.</span> Wij zijn uwe vrienden in +dit leven, en in datgene wat komen zal; daarin zult gij hebben, wat uwe +zielen zullen begeeren, alles wat gij zult verlangen. <span class= +"versenum">32.</span> Daarin zult gij alles verkrijgen, waarom gij zult +vragen, als een geschenk van den barmhartigen en genadigen God. +<span class="versenum">33.</span> Wie spreekt beter dan hij, die tot +God noodigt, rechtvaardigheid uitoefent, en zegt: Ik ben een Moslem? +<a id="s41.34" name="s41.34"></a><span class="versenum">34.</span> Goed +en kwaad zullen niet gelijk gesteld worden. Vergeld het kwade met goed, +en ziet: de man, die uw vijand was, zal uw beschermer en warmste vriend +worden. <span class="versenum">35.</span> Maar niemand zal deze +volmaaktheid bereiken, behalve zij, die lijdzaam zijn; ook zal niemand +die bereiken, behalve hij, die met een zeer gelukkig <span class="corr" +id="xd21e50309" title="Bron: genoemd">gemoed</span> begiftigd is. +<span class="versenum">36.</span> En indien u door Satan eene slechte +ingeving wordt aangeboden, neem dan uwe toevlucht tot God; want hij is +het, die alles ziet en weet. <a id="s41.37" name= +"s41.37"></a><span class="versenum">37.</span> Onder de teekenen zijner +macht zijn de dag en de nacht, de zon en de maan. Vereer de zon niet, +noch de maan, maar vereer God, die haar heeft geschapen, indien gij hem +wilt dienen. <span class="versenum">38.</span> Maar indien zij +trotschelijk zijnen dienst versmaden, waarlijk, de engelen die met uwen +Heer zijn prijzen hem nacht en dag, en zijn niet vermoeid. <a id= +"s41.39" name="s41.39"></a><span class="versenum">39.</span> En onder +zijne teekenen is een ander, dat gij het land woest ziet, maar als wij +er regen op nederzenden, wordt het in beweging en gisting gebracht. En +hij die de aarde verkwikt, zal zekerlijk ook de dooden bezielen; want +hij is almachtig. <span class="versenum">40.</span> Waarlijk, zij die +goddeloos onze teekenen miskennen, zijn niet voor ons verborgen. Is dus +hij beter, die in het hellevuur zal worden geworpen, of hij die op den +dag der opstanding zeker zal verschijnen? Doet wat gij wilt, maar hij +ziet gewis alles wat gij doet. <span class="versenum">41.</span> +Waarlijk, zij die niet in de vermaning van den Koran gelooven, nadat +die tot hen is gekomen, zullen eens ontdekt worden. Zekerlijk, het is +een boek van onschatbare waarde. <span class="versenum">42.</span> +Geene ijdelheid zal het bereiken, noch van voren noch van +achteren<a class="noteref" id="xd21e50342src" href="#xd21e50342" name= +"xd21e50342src">15</a><span class="corr" id="xd21e50344" title= +"Niet in bron">;</span> het is een openbaring van den wijzen God, wiens +lof terecht wordt verkondigd. <span class="versenum">43.</span> De +ongeloovigen van <span class="ex">Mekka</span> zeggen u niets anders, +dan datgene, wat vóór u, tot de profeten werd gezegd; +waarlijk, hun Heer is tot de vergiffenis geneigd, en hij is mede in +staat ernstig te kastijden. <span class="versenum">44.</span> Indien +wij den Koran in eene <span class="pagenum">[<a id="pb509" href= +"#pb509" name="pb509">509</a>]</span>vreemde taal hadden +geopenbaard<a class="noteref" id="xd21e50361src" href="#xd21e50361" +name="xd21e50361src">16</a>, zouden zij zekerlijk gezegd hebben: Wij +zullen dien niet ontvangen, zoo lang de teekenen daarvan niet duidelijk +zijn uitgelegd. Is dan het boek in eene vreemde taal geschreven, en de +persoon, aan wien het werd gericht een Arabier? Antwoord: Het is een +zekere gids voor hen die gelooven, en een heelmiddel tegen twijfel en +onzekerheid; maar voor hen, die niet gelooven, een zwaar gehoor in +hunne ooren, en het is eene duisternis die hen bedekt, deze zijn gelijk +degenen, die van eene afgelegene plaats worden aangeroepen<a class= +"noteref" id="xd21e50367src" href="#xd21e50367" name= +"xd21e50367src">17</a>. <a id="s41.45" name="s41.45"></a><span class= +"versenum">45.</span> Wij gaven vroeger het boek der wet aan +<span class="sc">Mozes</span> en er rees een twist over. Indien er +vooraf geen besluit van uwen Heer ware uitgegaan, ten einde den +tegenstanders dier openbaring uitstel te verleenen, waarlijk, dan zou +de zaak tusschen hen zijn besloten geworden, door de vernietiging der +ongeloovigen; want zij verkeerden daaromtrent in een zeer grooten +twijfel. <span class="versenum">46.</span> Hij die goed doet, verricht +dit ten voordeele zijner eigene ziel, en hij die kwaad bedrijft doet +het tegen zijne ziel; want uw Heer is niet onrechtvaardig omtrent zijne +dienaren. <span class="versenum">47.</span> Hem is de kennis van het +uur des oordeels voorbehouden, en er komt geene vrucht uit den knop +voort, die haar omwikkeld houdt, noch ontvangt eene vrouw in hare +ingewanden, noch wordt zij van hare vrucht bevrijd, dan met zijne +kennis. Op den dag waarop hij hen tot zich zal roepen, zeggende: Waar +zijn de makkers, welke gij mij hebt toegeschreven? zullen zij +antwoorden: Wij verzekeren u, dat daar voor geen getuige onder ons +is<a class="noteref" id="xd21e50386src" href="#xd21e50386" name= +"xd21e50386src">18</a>. <span class="versenum">48.</span> En de +afgoden, welke zij te voren aanriepen zullen zich aan hen onttrekken, +en zij zullen bemerken, dat er geen weg zal wezen om te ontkomen. +<a id="s41.49" name="s41.49"></a><span class="versenum">49.</span> Het +vermoeit den mensch niet, het goede te vragen, maar als het kwade hem +overvalt, vertwijfelt en wanhoopt hij. <span class= +"versenum">50.</span> En indien wij hem onze genade doen genieten, +nadat hem droefenis bereikt, zegt hij zekerlijk: Dit is men mij +schuldig, wegens mijne verdiensten; ik geloof niet, dat het uur des +oordeels ooit zal komen, en indien ik voor mijn Heer word gebracht, zal +ik zeker bij hem den uitnemendsten toestand bereiken. Maar wij zullen +dan aan hen die niet geloofd hebben, datgene verklaren, wat zij +verricht hebben en wij zullen hen zekerlijk de meest gestrenge straf +doen ondergaan. <a id="s41.51" name="s41.51"></a><span class= +"versenum">51.</span> Als wij den mensch gunsten verleenen, wendt hij +zich af en vertrekt, zonder zijnen dank te betuigen: maar als het kwaad +hem bereikt, bidt hij dikwijls. <span class="versenum">52.</span> Zeg: +Wat denkt gij? Indien de Koran van God is en gij daaraan niet gelooft, +wie zal dan onder eene grootere dwaling liggen dan hij, die daarvan +sterk afwijkt? <span class="versenum">53.</span> Hierna zullen wij +<span class="pagenum">[<a id="pb510" href="#pb510" name= +"pb510">510</a>]</span>hun onze teekenen toonen in de verschillende +streken der aarde en in henzelven, tot dat het hun duidelijk worde, dat +dit boek de waarheid is. Is het u niet toereikend, dat uw Heer getuige +is van alle dingen? <span class="versenum">54.</span> Zijn zij niet in +twijfel nopens de ontmoeting van hunnen Heer, bij de opstanding? Omvat +hij niet alle dingen?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50026" href="#xd21e50026src" name="xd21e50026">1</a></span> +Sommigen betitelen dit hoofdstuk “de vereering of +aanbidding,” aangezien daarin den ongeloovigen wordt bevolen, +hunne vereering van afgoden te laten varen en God te aanbidden. Daar +echter <a href="#s32">Hoofdstuk XXXII</a> denzelfden titel draagt, +wordt de naam, dien wij boven dit hoofdstuk hebben geplaatst, algemeen +gebruikt om het van de eerstvermelde Soera te onderscheiden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50052" href="#xd21e50052src" name="xd21e50052">2</a></span> Zie +<a href="#s11.1">Hoofdstuk XI, vers 1</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50088" href="#xd21e50088src" name="xd21e50088">3</a></span> +Zijnde de twee eerste dagen der week (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50099" href="#xd21e50099src" name="xd21e50099">4</a></span> Zie +<a href="#s16.15">Hoofdstuk XVI, vers 15</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50105" href="#xd21e50105src" name="xd21e50105">5</a></span> Dat +is: de twee dagen, er onder begrepen, waarin de aarde werd +geschapen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50108" href="#xd21e50108src" name="xd21e50108">6</a></span> Voor +allen in evenredigheid tot hunne behoeften, en naar dit voor hun +verbruik wordt vereischt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50116" href="#xd21e50116src" name="xd21e50116">7</a></span> Of +duisternis<span class="corr" id="xd21e50118" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="sc">Al <span class="corr" id= +"xd21e50123" title="Bron: Zamakmshari">Zamakshari</span></span> zegt, +dat deze rook uit de wateren, onder den troon van God kwam (welke troon +een der dingen was, die vóór de hemelen en aarde werden +geschapen), en boven het water opsteeg. Hij voegt er bij, dat, toen het +water opgedroogd was, de aarde daaruit werd gevormd, en de hemelen uit +den opgestegen rook.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50131" href="#xd21e50131src" name="xd21e50131">8</a></span> Zie +<a href="#s15.8">Hoofdstuk XV, vers 8</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50155" href="#xd21e50155src" name="xd21e50155">9</a></span> Dat +is: aan iedere zijde hen aanhoudend overredende en bij hen +aandringende, zoowel door vroegere voorbeelden aan te halen, als door +op toekomstige belooningen <span class="corr" id="xd21e50157" title= +"Bron: op">en</span> straffen te wijzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50173" href="#xd21e50173src" name="xd21e50173">10</a></span> Men +zegt, dat deze wind van Woensdag tot en met Woensdag aanhield, zijnde +de laatste in het eind der maand <span class="ex">Shawal</span>; en dat +dus Woensdag de dag is, waarop God zijne vonnissen op een zondig volk +nederzendt (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50196" href="#xd21e50196src" name="xd21e50196">11</a></span> Zie +<a href="#s7.83">Hoofdst. VII, vers 83</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50219" href="#xd21e50219src" name="xd21e50219">12</a></span> +Zijnde: Gij verbergt uwe misdaden voor de menschen, weinig denkende, +dat uwe eigen ledematen, waarvoor gij die niet kunt verbergen, als +getuigen tegen u zullen opstaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50257" href="#xd21e50257src" name="xd21e50257">13</a></span> +Zijnde diegenen van elke soort, welke ons in de armen der zonde +geworpen en te gronde gericht hebben. Sommige veronderstellen, dat de +twee hier meer bijzonder bedoelden, <span class="sc">Eblis</span> en +<span class="sc">Caïn</span> zijn; de twee bedrijvers van ontrouw +en moord (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50278" href="#xd21e50278src" name="xd21e50278">14</a></span> +Hetzij terwijl zij nog op aarde leven, om hunne gemoederen tot het +goede te bewegen, ten einde hen voor verzoekingen te behoeden en hen te +troosten, of bij het vuur des doods, om hen in hunne laatste +oogenblikken te ondersteunen, of als bij de opstanding, uit graven +verrijzen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50342" href="#xd21e50342src" name="xd21e50342">15</a></span> Dat +is: het zal op geenerlei wijze verijdeld, noch tegengegaan kunnen +worden, in welk opzicht het ook zij.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50361" href="#xd21e50361src" name="xd21e50361">16</a></span> Zie +<a href="#s16.105">Hoofdstuk XVI, vers 105</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50367" href="#xd21e50367src" name="xd21e50367">17</a></span> +Zijnde: zoover af, dat zij de stem van hem, die om hen roepen, niet +hooren of verstaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50386" href="#xd21e50386src" name="xd21e50386">18</a></span> Want +zij zullen, bij de opstanding, hunne afgoden, niet willen erkennen.</p> +</div> +</div> +<div id="s42" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e843">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Overweging.<a class="noteref" id="xd21e50426src" href= +"#xd21e50426" name="xd21e50426src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e50439src" href="#xd21e50439" name= +"xd21e50439src">2</a>—53 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Ha</span>. +<span class="sc">Mim</span>. <span class="sc">Aïn</span>. +<span class="sc">Sin</span>. <span class="sc">Kap</span>. Zoo openbaart +de wijze God u zijnen wil, en op dezelfde wijze openbaarde hij dien aan +de profeten, die voor u waren. <span class="versenum">2.</span> Aan hem +behoort alles wat in den hemel en op aarde is, en hij is de verheven, +de groote God. <a id="s42.3" name="s42.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> Er is weinig toe noodig, dat de hemelen door de +ontzaglijkheid zijner majesteit, vaneen worden gescheurd; de engelen +verkondigen den lof van hunnen Heer, en vragen vergiffenis voor hen, +die op de aarde wonen. Is God niet de Vergever van zonden, de +Barmhartige? <span class="versenum">4.</span> Maar wat hen betreft, die +andere goden tot hunne beschermers nevens hem nemen, God slaat hunne +daden gade; want gij zijt geen opzichter over hen. <span class= +"versenum">5.</span> Zoo hebben wij u een Arabischen Koran geopenbaard, +opdat gij de stad <span class="ex">Mekka</span> zoudt waarschuwen, en +de Arabieren die er omheen wonen, en dat gij hen met den dag der +algemeene verzameling zoudt bedreigen, waaraan niet te twijfelen valt. +Een deel zal dan in het paradijs worden geplaatst en een ander deel in +de hel. <a id="s42.6" name="s42.6"></a><span class="versenum">6.</span> +Indien het Gode had behaagd, zou hij hen allen éénen +godsdienst hebben doen belijden; maar hij leidt in zijne genade dengeen +die hem behaagt, en de onrechtvaardigen zullen geen beschermer of +helper hebben. <span class="versenum">7.</span> Nemen zij andere +beschermers naast hem, terwijl toch God de eenige, ware beschermer is? +Hij bezielt en doodt, en is almachtig. <span class="versenum">8.</span> +Over welke zaak gij ook moogt verschillen, de beslissing daarvan +behoort aan God. Dit is God, mijn Heer, op hem vertrouw ik, en tot hem +wend <span class="pagenum">[<a id="pb511" href="#pb511" name= +"pb511">511</a>]</span>ik mij. <span class="versenum">9.</span> De +schepper van hemel en aarde heeft u vrouwen van uwe eigene soort +gegeven, en mannelijke en vrouwelijk vee, waardoor hij u +vermenigvuldigt. Er is niets aan hem gelijk, en hij is het, die alles +hoort en ziet. <span class="versenum">10.</span> Hem behooren de +sleutels van hemel en aarde; hij geeft overvloedigen voorraad aan wien +hem behaagt, en hij is spaarzaam naar zijn welbehagen: want hij kent +alle dingen. <a id="s42.11" name="s42.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> Hij heeft u den godsdienst aangewezen, welken hij +aan <span class="sc">Noach</span> gaf, dien wij u, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! hebben geopenbaard, en welken wij aan <span class= +"sc">Abraham</span>, <span class="sc">Mozes</span> en <span class= +"sc">Jezus</span> hebben aanbevolen, zeggende: Neemt dezen godsdienst +in acht, en weest daarin niet verdeeld. De aanbidding van +één God, waartoe gij hen uitnoodigt, is bedroevend voor +de ongeloovigen. <span class="versenum">12.</span> God zal daartoe +verkiezen wien hem behaagt, en hij zal door die aanbidding leiden, wie +berouw betoont. <span class="versenum">13.</span> Zij, die in verleden +tijden leefden, waren niet onder elkander verdeeld, dan nadat de kennis +van Gods eenheid tot hen was gekomen, en dit was door hunne eigene +verdorvenheid. Indien Gods woord, dat de straf op een vooraf bepaalden +tijd uitstelde, niet vroeger ware uitgesproken, zou er reeds tusschen +hen zijn beslist. Zij, die de schriften na hen hebben +geërfd<a class="noteref" id="xd21e50539src" href="#xd21e50539" +name="xd21e50539src">3</a>, verkeeren zekerlijk daaromtrent in een +verwarden twijfel<a class="noteref" id="xd21e50542src" href= +"#xd21e50542" name="xd21e50542src">4</a>. <span class= +"versenum">14.</span> Noodig hen dus uit, het zekere geloof te +ontvangen, en dring bij hen aan, zooals u is bevolen. Volg niet hunne +ijdele begeerten, en zeg: Ik geloof in al de schriften welke God heeft +nedergezonden, en mij is bevolen rechtvaardigheid tusschen u uit te +oefenen. God is onze Heer en uw Heer: aan ons zullen onze werken worden +toegekend, en aan u zullen uwe werken worden toegeschreven: laat er +tusschen ons en u geen krakeel bestaan; want God zal ons allen op den +jongsten dag verzamelen en tot hem zullen wij terugkeeren. <span class= +"versenum">15.</span> Wat hen betreft, die nopens God twisten, nadat +zij zich reeds aan hem hadden onderworpen, door het ontvangen van +zijnen godsdienst, hun twist zal ijdel zijn in het gezicht van hunnen +Heer. Zijne gramschap zal over hen komen, en zij zullen eene gestrenge +straf ondergaan. <span class="versenum">16.</span> God is het, die de +schrift en de weegschaal van het ware oordeel met waarheid heeft +nedergezonden, en wat zal u onderrichten, of het uur nabij is? +<span class="versenum">17.</span> Zij, die daaraan niet gelooven, +wenschen het langs den weg der spotternij te verhaasten; maar zij die +gelooven, beven daarvoor en weten dat het de waarheid is. Verkeeren +niet zij, die omtrent het jongste uur twisten, in eene dwaling? +<span class="versenum">18.</span> God is goed voor zijne dienaren, hij +zorgt voor hen die hem behagen, en hij, de Almachtige, is gestreng. +<a id="s42.19" name="s42.19"></a><span class="versenum">19.</span> Hij +die het veld des volgenden levens ter bebouwing verkiest<a class= +"noteref" id="xd21e50571src" href="#xd21e50571" name= +"xd21e50571src">5</a>, zullen wij eene vermeerdering zijner +<span class="pagenum">[<a id="pb512" href="#pb512" name= +"pb512">512</a>]</span>bebouwing schenken, en wie het veld van deze +wereld ter bebouwing verkiest, dezen zullen wij de vruchten daarvan +geven; maar hij zal geen deel in het volgende leven hebben. +<span class="versenum">20.</span> Hebben de afgodendienaars godheden +die hun een godsdienst bevelen, welken God niet heeft veroorloofd? Maar +indien het besluit niet ware genomen tot uitstel hunner straf, tot den +dag waarop de ongeloovigen van de ware geloovigen zullen worden +gescheiden, waarlijk, dan zou reeds tusschen hen zijn geoordeeld; want +de onrechtvaardige zal zekerlijk eene pijnlijke marteling ondergaan. +<span class="versenum">21.</span> Op dien dag zult gij de +onrechtvaardigen in grooten schrik zien, om hunne booze daden, en de +straf daarvan zal op hen nederkomen; maar zij die gelooven en goede +werken doen, zullen de heerlijke perken van het paradijs bewonen; zij +zullen bij hunnen Heer alles verkrijgen wat zij zullen begeeren. Dit is +de grootste belooning. <span class="versenum">22.</span> Dit is wat God +aan zijne dienaren beloofde, die gelooven en goede werken verrichten. +Zeg: Ik vraag geenerlei belooning van u, voor deze mijne prediking, +behalve de liefde jegens uwe verwanten; en hij die het goede verdiend +zal hebben door eene goede daad, aan dien zullen wij de verdienste van +eene andere goede daad toevoegen; want God is tot vergeven geneigd, en +gereed te beloonen. <a id="s42.23" name="s42.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Zeggen zij: <span class="sc">Mahomet</span> heeft +lasterlijk eene leugen nopens God uitgedacht? Indien het Gode behaagde, +kon hij uw hart dichtzegelen<a class="noteref" id="xd21e50599src" href= +"#xd21e50599" name="xd21e50599src">6</a>, en de leugen volkomen +vernietigen en de waarheid in zijne woorden staven: want hij kent de +binnenste deelen der menschelijke borst. <span class= +"versenum">24.</span> Hij is het, die het berouw van zijne dienaren +aanneemt, zonden vergeeft en weet wat gij doet. <span class= +"versenum">25.</span> Hij zal zijn oor neigen tot hen, die gelooven en +rechtvaardigheid uitoefenen, en zal van zijne gunsten bijvoegen, boven +hetgeen zij zullen vragen of verdienen; maar de ongeloovigen zullen +eene gestrenge straf doorstaan. <span class="versenum">26.</span> +Indien God den menschen zijne gunsten in overvloed schonk, zouden zij +zich zekerlijk onbeschaamd op aarde gedragen; maar hij zendt met mate +tot ieder neder die hem behaagt: want hij ziet en kent den toestand +zijner dienaren wel. <span class="versenum">27.</span> Hij is het, die +den regen nederzendt, nadat de menschen daaraan hebben gewanhoopt; hij +spreidt zijne genade uit, en hij is de <span class="pagenum">[<a id= +"pb513" href="#pb513" name="pb513">513</a>]</span>schuts die, terecht, +moet worden geprezen. <span class="versenum">28.</span> Onder zijne +teekenen is de schepping van hemel en aarde, van de levende schepselen, +waarmede hij beiden heeft gevuld. Hij is in staat hen voor zijne +rechtbank te verzamelen, wanneer hem dit behaagt. <span class= +"versenum">29.</span> Welk ongeluk u ook treffe, het is u door God +toegezonden, om hetgeen uwe vaders hebben verdiend, en toch vergeeft +hij vele dingen. <span class="versenum">30.</span> Gij zult de +goddelijke wraak op aarde niet verijdelen, en gij zult geen +ondersteuner of helper tegen God hebben. <span class= +"versenum">31.</span> Onder zijne teekenen behooren ook de schepen, die +met vlugheid de golven der zee klieven, en als hooge bergen oprijzen; +indien het hem behaagt, doet hij den wind ophouden en de schepen op den +rug van het water stil liggen (waarlijk hierin zijn teekenen voor +iederen lijdzame en dankbare). <span class="versenum">32.</span> Of hij +vernietigt die door schipbreuk, om hetgeen hunne bemanning heeft +verdiend. Doch hij vergeeft vele dingen. <span class= +"versenum">33.</span> En zij, die onze teekenen betwisten, zullen +weten, dat er geen weg voor hen zal wezen, om onze wraak te ontkomen. +<a id="s42.34" name="s42.34"></a><span class="versenum">34.</span> +Welke dingen u ook zijn geschonken, zij zijn slechts het genot van dit +tegenwoordige leven; maar de belooning, die met God is, blijft beter en +duurzamer, voor hen die gelooven, en hun vertrouwen in hunnen Heer +stellen; <span class="versenum">35.</span> En die hatelijke en lage +misdaden vermijden, en vergeven, als zij misnoegd zijn; <a id="s42.36" +name="s42.36"></a><span class="versenum">36.</span> En die naar hunnen +Heer luisteren en standvastig in het gebed zijn, en wier zaken geregeld +worden door wederzijdsche raadpleging, en die aalmoezen geven van +hetgeen wij hun hebben geschonken; <span class="versenum">37.</span> En +hij, die, wanneer hem nadeel is toegebracht, het zelf wreekt<a class= +"noteref" id="xd21e50670src" href="#xd21e50670" name= +"xd21e50670src">7</a>. <span class="versenum">38.</span> En de +wedervergelding van het kwaad daaraan geëvenredigd doet zijn; maar +hij die vergeeft en met zijn vijand verzoend is, zal zijne belooning +van God ontvangen<a class="noteref" id="xd21e50683src" href= +"#xd21e50683" name="xd21e50683src">8</a>; want hij bemint de +onrechtvaardigheid niet. <span class="versenum">39.</span> En hij die +zich zelven zal wreken, nadat hem nadeel zal zijn toegebracht; +<span class="versenum">40.</span> Opzichtens dezen is het niet +geoorloofd, hen daarvoor te straffen; maar is alleen geoorloofd hen te +straffen, die de menschen onrecht doen en onbeschaamd op aarde tegen de +rechtvaardigheid handelen; deze zullen eene gestrenge straf ondergaan. +<span class="versenum">41.</span> Die beleedigingen geduldig verdraagt +en vergeeft, waarlijk, het is een noodzakelijk werk. <span class= +"versenum">42.</span> Hij, dien God zal doen dwalen, zal hierna geen +ondersteuner hebben. Gij zult de goddeloozen zien. <span class= +"versenum">43.</span> Die zeggen zullen als zij de straf zullen +aanschouwen, welke voor hen is gereed gemaakt: Is er geen weg om in de +wereld terug te keeren? <span class="versenum">44.</span> En gij zult +hen aan het vuur der hel blootgesteld zien, verplet door de schande +<span class="pagenum">[<a id="pb514" href="#pb514" name= +"pb514">514</a>]</span>welke zij zullen ondergaan; zij zullen +zijdelings en steelsgewijze naar het vuur zien, en de ware geloovigen +zullen zeggen: Waarlijk, de verliezers zijn zij, die op den dag der +opstanding hunne eigene zielen en hunne gezinnen hebben verloren. +Zullen de goddeloozen niet in de eeuwige marteling verblijven? +<span class="versenum">45.</span> Zij zullen geene ondersteuners hebben +om hen tegen God te verdedigen, en dien God zal doen dwalen, zal geen +weg tot de waarheid vinden. <span class="versenum">46.</span> Luister +naar uwen Heer alvorens de dag komt, dien God niet zal achterhouden, +Gij zult geen toevluchtsoord op dien dag hebben, noch zult gij in staat +zijn uwe zonden te loochenen. <span class="versenum">47.</span> Maar +indien zij, tot wie gij predikt, zich van uwe vermaningen afwenden, +waarlijk, wij hebben u niet gezonden om een bewaker over hen te wezen; +uw plicht is slechts om te prediken. Als wij den mensch van onze genade +doen proeven, verblijdt hij zich daarin, maar indien hem kwaad +overvalt, om hetgeen zijne handen vroeger hebben bedreven, waarlijk, +dan wordt de mensch ondankbaar. <span class="versenum">48.</span> Aan +God behoort het koninkrijk van hemel en aarde. Hij schept wat hem +behaagt; hij geeft dochters of zonen aan wie hem behaagt. <span class= +"versenum">49.</span> Of hij geeft hun kinderen van beiderlei kunne, en +hij doet, naar zijn welbehagen kinderloos blijven; want hij is wijs en +machtig. <a id="s42.50" name="s42.50"></a><span class= +"versenum">50.</span> Het is niet weggelegd voor den mensch, dat God op +eene andere wijze tot hem zou spreken dan door afzonderlijke +openbaring, of van achter een sluier<a class="noteref" id= +"xd21e50743src" href="#xd21e50743" name="xd21e50743src">9</a>. <a id= +"s42.51" name="s42.51"></a><span class="versenum">51.</span> Of door +een gezant af te vaardigen, om, door zijn verlof, datgene te openbaren, +wat hem behaagt; want hij is hoog en wijs. <span class= +"versenum">52.</span> Zoo hebben wij door ons bevel eene openbaring +gedaan<a class="noteref" id="xd21e50777src" href="#xd21e50777" name= +"xd21e50777src">10</a>. Gij begreept voor dat tijdstip niet, +<span class="pagenum">[<a id="pb515" href="#pb515" name= +"pb515">515</a>]</span>noch wat het boek van den Koran, noch wat het +geloof was; maar wij hebben dit als een licht aangewezen; wij willen +daardoor diegenen onzer dienaren leiden, welke ons behagen, en gij zult +hen zekerlijk op den rechten weg leiden. <span class= +"versenum">53.</span> Den weg van God, aan wien alles behoort, wat in +den hemel en op de aarde is. Zullen niet alle dingen tot God +terugkeeren?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50426" href="#xd21e50426src" name="xd21e50426">1</a></span> Deze +titel is ontleend aan <a href="#s42.36">vers 36</a>, waarin den +geloovigen, onder andere dingen, wordt bevolen, hunne zaken te +overwegen en elkander te raadplegen, ten einde op de beste wijze te +handelen. In plaats van dit woord, worden echter, door sommigen, de +vijf enkele letters geplaatst, <span class="corr" id="xd21e50431" +title="Bron: waarde">waarmede</span> het hoofdstuk begint.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50439" href="#xd21e50439src" name="xd21e50439">2</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> zondert hiervan de verzen +22–24 uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50539" href="#xd21e50539src" name="xd21e50539">3</a></span> +Zijnde de nieuwere Joden en Christenen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50542" href="#xd21e50542src" name="xd21e50542">4</a></span> De +ware beteekenis niet verstaande, of de eerste leerstellingen daarvan +niet geloovende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50571" href="#xd21e50571src" name="xd21e50571">5</a></span> Hier +arbeidende, om hiernamaals eene belooning te verwerven want +<span class="pagenum">[<a id="xd21e50573" href="#xd21e50573" name= +"xd21e50573">512n</a>]</span>hetgeen in deze wereld gezaaid wordt, zal +in het volgende leven gemaaid worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50599" href="#xd21e50599src" name="xd21e50599">6</a></span> De +bedoeling dezer woorden is eenigszins duister. Sommigen zijn van +oordeel, dat zij eene afkeuring uitdrukken van de leugens, door de +ongeloovigen aan den profeet toegeschreven, daar niemand aan eene zoo +snoode daad schuldig zou kunnen zijn, dan een, wiens hart dichtgesloten +was en die zijn Heer niet kende; alsof hij had gezegd: God behoede dat +gij zoo ledig van genade zijt, of zoo weinig begrip van uwen plicht +hebben zoudt! Anderen denken dat de beteekenis is, dat God al de +openbaringen, welke aan <span class="sc">Mahomet</span> genadiglijk +werden verleend, in eens uit zijn hart zou kunnen wisschen, en weder +anderen, dat God zijn hart met geduld zou versterken, tegen de +beleedigingen der ongeloovigen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50670" href="#xd21e50670src" name="xd21e50670">7</a></span> De +middelen gebruikende, welke God voor hunne eigene verdediging in hunne +handen heeft gelegd. Dit is er bijgevoegd, om de hier gegeven +beschrijving te volmaken. Dapperheid en onverschrokkenheid zijn toch +niet onbestaanbaar met goedertierenheid (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>). De regel is: <span class="ex">Parcere subjectis +et debellare superbos</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50683" href="#xd21e50683src" name="xd21e50683">8</a></span> Zie +<a href="#s5.49">Hoofdstuk V, vers 49</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50743" href="#xd21e50743src" name="xd21e50743">9</a></span> God +heeft nimmer tot een mensch het woord gericht. <span class= +"sc">Mahomet</span> zegt echter op verschillende plaatsen van den +Koran, dat God werkelijk het woord tot <span class="sc">Mozes</span> +heeft gericht. <span class="sc">Mozes</span> heeft echter God niet +kunnen zien, en het was bij de Hebreeuwen een algemeen aangenomen +geloof, en waarschijnlijk bij al de Semitische volkeren, dat God zich +nimmer aan een mensch liet zien, zonder dat deze dadelijk stierf. De +<span class="corr" id="xd21e50754" title= +"Bron: mistieken">mystieken</span>, eene philosophische secte uit den +schoot van den Islam ontsproten, beweren dat de aanhoudende +overdenkingen van het geestelijke leven, den mensch tot zulk een staat +van volmaaktheid zou kunnen verheffen, dat hij in zijne verrukking God +spreekt en ziet. Al hun streven is dus daarheen gericht, om, door de +kracht der goddelijke liefde en het onderdrukken der individualiteit, +den sluier op te heffen die hen van Gods geest scheidt. Vandaar dat de +woorden “den sluier opheffen”, in de taal der Oosterlingen +de waarde verkregen heeft, van den hoogsten graad van +vertrouwelijkheid. Overigens zijn zij die wel gelooven aan de +nachtelijke reis van <span class="sc">Mahomet</span>, (Zie <a href= +"#s17.1">Hoofdstuk XVII, vers 1</a> in de noot) verdeeld, nopens de +wijze waarop <span class="sc">Mahomet</span> God heeft aanschouwd. +Sommigen zeggen, dat hij hem met de oogen van zijn hoofd, d.i. +stoffelijk heeft gezien, anderen dat het met de oogen van zijn hart, +d.i. door een innerlijk gezicht van den geest plaats had.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50777" href="#xd21e50777src" name="xd21e50777">10</a></span> Of +zooals de woorden mede kunnen worden vertaald: zoo hebben wij den geest +<span class="sc">Gabriël</span>, met eene openbaring, tot u +gezonden.</p> +</div> +</div> +<div id="s43" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e853">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De gouden Versierselen.<a class="noteref" id= +"xd21e50795src" href="#xd21e50795" name="xd21e50795src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.<a class= +"noteref" id="xd21e50807src" href="#xd21e50807" name= +"xd21e50807src">2</a>.—89 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Ha. Mim.</span> +Bij het duidelijke boek, <span class="versenum">2.</span> Waarlijk, wij +hebben dit als een Arabischen Koran bevolen, opdat gij dien zoudt +begrijpen. <a id="s43.3" name="s43.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> En het is zekerlijk in het oorspronkelijke +boek<a class="noteref" id="xd21e50832src" href="#xd21e50832" name= +"xd21e50832src">3</a> geschreven, dat door ons bewaard, heerlijk en vol +van wijsheid is. <span class="versenum">4.</span> Zullen wij dus de +vermaning van u afwenden en u daarvan berooven, omdat gij een volk van +overtreders zijt? <span class="versenum">5.</span> Hoeveel profeten +hebben wij tot de vroegere volkeren gezonden? <span class= +"versenum">6.</span> En er kwam geen profeet tot hen, of zij lachten +verachtelijk, <span class="versenum">7.</span> Daarom vernietigden wij +volkeren die machtiger dan deze in sterkte waren, en het voorbeeld der +vroegere volkeren is voor hen geplaatst. <span class= +"versenum">8.</span> Indien gij hun vraagt wie de hemelen, en de aarde +schiep, zullen zij zekerlijk antwoorden: De machtige, de wijze God +schiep die. <span class="versenum">9.</span> Wie heeft de aarde als een +bed voor u uitgespreid, en heeft daarop paden voor u gemaakt, opdat gij +geleid zoudt worden? <a id="s43.10" name="s43.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> En wie zendt den regen bij mate neder waardoor +wij een dood land verkwikken? (Zoo zult gij uit uwe graven worden +opgewekt). <span class="versenum">11.</span> En wie heeft al de +verschillende dingen geschapen, en u schepen en vee gegeven? +<span class="versenum">12.</span> Waardoor gij vervoerd wordt, opdat +gij stevig op hunne ruggen zoudt zitten, en de gunst van uwen Heer +zoudt gedenken, als gij daarop zit, en zeggen zoudt: Geloofd zij hij, +die deze schepen en dieren aan onzen dienst heeft onderworpen! want wij +zouden die door eigene macht niet hebben kunnen bemeesteren. +<span class="versenum">13.</span> En tot onzen Heer zullen wij +zekerlijk terugkeeren. <a id="s43.14" name="s43.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> Toch hebben zij sommige zijner dienaren als zijne +kinderen gehouden; waarlijk de mensch is klaarblijkelijk ondankbaar. +<span class="pagenum">[<a id="pb516" href="#pb516" name= +"pb516">516</a>]</span><a id="s43.15" name="s43.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Heeft God dochters genomen uit de wezens, die hij +heeft geschapen, en heeft <span class="corr" id="xd21e50887" title= +"Niet in bron">hij</span> zonen uit u gekozen? <a id="s43.16" name= +"s43.16"></a><span class="versenum">16.</span> Maar als aan een van hen +het bericht wordt gebracht der geboorte van een kind dier kunne, welke +zij den Barmhartige als hem gelijk toeschrijven, dan wordt zijn +aangezicht zwart en hij is met spijt vervuld<a class="noteref" id= +"xd21e50894src" href="#xd21e50894" name="xd21e50894src">4</a>. <a id= +"s43.17" name="s43.17"></a><span class="versenum">17.</span> Schrijven +zij daarom aan God eene vrouwelijke nakomelingschap toe, uit de wezens +die onder versierselen worden opgevoed en zonder reden twisten? <a id= +"s43.18" name="s43.18"></a><span class="versenum">18.</span> En maken +zij de engelen, die de dienaren des Barmhartigen zijn vrouwelijk? Waren +zij bij hunne schepping tegenwoordig? Hunne getuigenis zal +nedergeschreven worden, en zij zullen daaromtrent op den dag des +oordeels ondervraagd worden. <span class="versenum">19.</span> En zij +zeggen: Indien het Gode had behaagd, zouden wij hen niet hebben +vereerd. Zij hebben geene kennis daarvan, zij spreken slechts eene +ijdele leugen uit. <span class="versenum">20.</span> Hebben wij hun +ooit te voren een boek met openbaringen vóór dit gegeven, +en houden zij dat in hunne bewaring? <span class="versenum">21.</span> +Neen! Maar zij zeggen: Waarlijk, wij bevonden dat onze vaderen dezen +godsdienst uitoefenden, en wij richten ons naar hunne voetstappen. +<span class="versenum">22.</span> Wij zouden geen prediker voor u, naar +geene stad, of de bewoners daarvan, die in overvloed leefden, zeiden: +Waarlijk, wij bevonden dat onze vaderen eenen godsdienst uitoefenden, +en wij traden in hunne voetstappen. <span class="versenum">23.</span> +En de prediker antwoordde: Wat! niettegenstaande ik u eenen meer waren +godsdienst breng, dan die welken gij bevondt dat door uwe vaderen werd +gevolgd? En zij hernamen: Waarlijk, wij gelooven datgene niet, wat gij +gezonden zijt te prediken. <span class="versenum">24.</span> Daarom +namen wij wraak op hen; en aanschouw wat het einde was van hen, die +onze gezanten van bedrog beschuldigden. <a id="s43.25" name= +"s43.25"></a><span class="versenum">25.</span> Herdenk toen +<span class="sc">Abraham</span> tot zijn vader en tot zijn volk zeide: +Waarlijk ik ben rein van de goden welke gij vereert. <span class= +"versenum">26.</span> Ik aanbid slechts hem die mij heeft geschapen: +voor hem zal ik mij op den waren weg richten. <span class= +"versenum">27.</span> En hij (<span class="sc">Abraham</span>) beval, +dat dit een vaste leer voor zijn nakomelingschap zou wezen, opdat zij +van den afgodendienst zouden worden afgewend, naar de vereering van den +eenigen, waren God. <span class="versenum">28.</span> Waarlijk, ik heb +dezen bewoners van <span class="ex">Mekka</span> en hunnen vaderen +veroorloofd in voorspoed te leven, tot de waarheid tot hen zou komen en +een duidelijke gezant. <span class="versenum">29.</span> Maar nu de +waarheid tot hen is gekomen, zeggen zij: Dit is een goochelstuk, en wij +gelooven niet daaraan. <span class="versenum">30.</span> En zij zeggen: +Indien deze Koran aan sommige voorname menschen van elke der beide +steden<a class="noteref" id="xd21e50970src" href="#xd21e50970" name= +"xd21e50970src">5</a> ware nedergezonden, zouden wij dien hebben +ontvangen. <a id="s43.31" name="s43.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Deelen zij dan de genade van uwen Heer +uit<a class="noteref" id="xd21e50992src" href="#xd21e50992" name= +"xd21e50992src">6</a>. Wij verdeelen den noodigen voorraad onder hen, +<span class="pagenum">[<a id="pb517" href="#pb517" name= +"pb517">517</a>]</span>in dit tegenwoordige leven, en wij verheffen +sommigen van hen, eenige graden boven de anderen, opdat de een van hen +zich door den ander van hen doe dienen, en de genade van uwen Heer is +meer waard dan de rijkdommen welke zij bijeenverzamelen. <a id="s43.32" +name="s43.32"></a><span class="versenum">32.</span> Indien het niet +ware, geheel het menschelijk geslacht ongeloovigen te zien worden, +waarlijk, dan hadden wij aan hen, die niet in den Barmhartige gelooven, +zilveren daken op hunne huizen gegeven, en zilveren trappen, waardoor +zij daarin hadden kunnen opklimmen; <span class="versenum">33.</span> +En zilveren zetels om er op te leunen. <a id="s43.34" name= +"s43.34"></a><span class="versenum">34.</span> En gouden versiersels; +want dit alles is de voorraad van dit leven; maar het volgende leven +met uwen Heer zal voor degenen wezen, die hem vreezen. <span class= +"versenum">35.</span> Wie van de vermaning van den Barmhartige zal +afdwalen, zullen wij aan een duivel vastketenen, en hij zal zijn +onafscheidelijke makker wezen. <span class="versenum">36.</span> De +duivels zullen de menschen van het pad der waarheid afwenden, en zij +zullen zich verbeelden, op den waren weg te zijn geleid. <span class= +"versenum">37.</span> Totdat, wanneer de mensch op den jongsten dag +voor ons zal verschijnen, hij tot den duivel zal zeggen<a class= +"noteref" id="xd21e51023src" href="#xd21e51023" name= +"xd21e51023src">7</a>: Had God gegeven, dat er tusschen ons een afstand +ware geweest, als van het Oosten tot het Westen! O welk een vreeselijke +makker zijt gij! <span class="versenum">38.</span> Maar geene wenschen +zullen u op dien dag baten; want gij zult deelgenooten derzelfde straf +zijn. <span class="versenum">39.</span> Kunt gij, o profeet! den doove +hoorend maken, of den blinde richten, en hem, die in eene duidelijke +dwaling verkeert? <span class="versenum">40.</span> Hetzij wij u uit +hun midden wegnemen, wij zullen zekerlijk wraak op hen nemen. +<span class="versenum">41.</span> Of hetzij wij u de uitvoering der +straf doen zien, waarmede wij hen hebben bedreigd, wij zullen zekerlijk +de overmacht over hen hebben. <span class="versenum">42.</span> Houdt +dus de leer vast, die u werd geopenbaard; want gij bewandelt den waren +weg. <span class="versenum">43.</span> Zij is een gedenkteeken voor u +en uw volk, en hierna zult gij ondervraagd worden, nopens de +inachtneming daarvan. <a id="s43.44" name="s43.44"></a><span class= +"versenum">44.</span> Ondervraag onze gezanten, welke wij +vóór u hebben gezonden<a class="noteref" id= +"xd21e51059src" href="#xd21e51059" name="xd21e51059src">8</a>, of wij +godheden, buiten den Barmhartige, ter vereering hebben aangewezen. +<a id="s43.45" name="s43.45"></a><span class="versenum">45.</span> Wij +zonden vroeger <span class="sc">Mozes</span> met zijn teekenen tot +<span class="sc">Pharao</span> en diens vorsten, en hij zeide: +Waarlijk, ik ben de gezant van den Heer van alle schepselen. +<span class="versenum">46.</span> En toen hij met onze teekenen tot hen +kwam, ziet, toen lachten zij verachtelijk om hem. <a id="s43.47" name= +"s43.47"></a><span class="versenum">47.</span> Wij toonden hun echter +teekenen waarvan het eene grooter dan het andere was, en wij legden hun +eene straf op<a class="noteref" id="xd21e51088src" href="#xd21e51088" +name="xd21e51088src">9</a>, opdat zij wellicht zouden worden bekeerd. +<span class="versenum">48.</span> En zij zeiden tot <span class= +"sc">Mozes</span>: O toovenaar! bid uwen Heer voor ons, overeenkomstig +het verbond, dat hij met u heeft gesloten; want wij zullen zekerlijk +goed geleid worden. <span class="versenum">49.</span> Maar toen wij +<span class="pagenum">[<a id="pb518" href="#pb518" name= +"pb518">518</a>]</span>de plaag van hen afnamen, ziet, toen braken zij +hunne belofte. <span class="versenum">50.</span> En <span class= +"sc">Pharao</span> richtte eene bekendmaking tot zijn volk, zeggende: O +mijn volk! is het koninkrijk <span class="ex">Egypte</span> niet mijn, +en deze rivieren<a class="noteref" id="xd21e51116src" href= +"#xd21e51116" name="xd21e51116src">10</a>, die onder mij stroomen? Ziet +gij niet? <span class="versenum">51.</span> Ben ik niet beter dan deze +<span class="sc">Mozes</span>, die een verachtelijk persoon is, <a id= +"s43.52" name="s43.52"></a><span class="versenum">52.</span> En zich +slechts zelden verstaanbaar kan uitdrukken<a class="noteref" id= +"xd21e51134src" href="#xd21e51134" name="xd21e51134src">11</a>. <a id= +"s43.53" name="s43.53"></a><span class="versenum">53.</span> Zijn hem +dan gouden armbanden gegeven<a class="noteref" id="xd21e51144src" href= +"#xd21e51144" name="xd21e51144src">12</a>, of volgen de engelen hem in +geregelden optocht? <span class="versenum">54.</span> En <span class= +"sc">Pharao</span> haalde zijn volk tot een lichtvaardig gedrag over, +en het gehoorzaamde hem; want zij waren zondaren. <span class= +"versenum">55.</span> En toen zij onze woede hadden uitgelokt, namen +wij wraak op hen en wij verdronken hen allen. <span class= +"versenum">56.</span> Wij maakten hen tot een voorbeeld, en eene +waarschuwing voor anderen. <a id="s43.57" name= +"s43.57"></a><span class="versenum">57.</span> Toen de zoon van +<span class="sc">Maria</span> als een voorbeeld werd gesteld, ziet, +toen schreeuwde uw volk het, door overmaat van vreugde, uit<a class= +"noteref" id="xd21e51179src" href="#xd21e51179" name= +"xd21e51179src">13</a>. <span class="versenum">58.</span> Zij zeiden: +Zijn onze goden beter dan hij, of is <span class= +"sc">Maria’s</span> zoon beter dan onze goden? Zij hebben u deze +vraag slechts voorgesteld, als eene aanleiding tot twist. Ja, zij zijn +twistgierige menschen. <span class="versenum">59.</span> <span class= +"sc">Jezus</span> is slechts een dienaar (een mensch), dien wij met +onze gunsten overlaadden, en wij wezen hem als een voorbeeld voor de +kinderen Israëls aan, <span class="versenum">60.</span> (Indien +het ons behaagde, ja, waarlijk, dan konden wij uit u zelven engelen +voortbrengen, om u op de aarde op te volgen). <a id="s43.61" name= +"s43.61"></a><span class="versenum">61.</span> En hij zal een teeken +zijn van de nadering van het jongste uur<a class="noteref" id= +"xd21e51223src" href="#xd21e51223" name="xd21e51223src">14</a>; +twijfelt er dus niet aan; volgt mij; dit <span class="pagenum">[<a id= +"pb519" href="#pb519" name="pb519">519</a>]</span>is de ware weg. +<span class="versenum">62.</span> Laat Satan er u niet van afwenden; +want hij is uw openlijke vijand. <a id="s43.63" name= +"s43.63"></a><span class="versenum">63.</span> En toen <span class= +"sc">Jezus</span> met duidelijke wonderen kwam, zeide hij: Thans ben ik +met wijsheid tot u gekomen, en om u een deel te verklaren van de +dingen, nopens welke gij verschilt. Vreest dus God en gehoorzaamt mij. +<span class="versenum">64.</span> Waarlijk God is mijn Heer, en uw +Heer; vereert hem dus; dit is de ware weg. <a id="s43.65" name= +"s43.65"></a><span class="versenum">65.</span> En de verschillende +partijen onder hen geraakten in twist met elkander<a class="noteref" +id="xd21e51272src" href="#xd21e51272" name="xd21e51272src">15</a>. Maar +wee over hen, die onrechtvaardig hebben gehandeld, om de straf van een +droevigen dag. <a id="s43.66" name="s43.66"></a><span class= +"versenum">66.</span> Verwachten de ongeloovigen iets anders dan het +uur des oordeels; dat het plotseling tot hen moge komen, terwijl zij +het niet voorzien? <span class="versenum">67.</span> De vertrouwdste +vrienden zullen op dien dag elkanders vijanden zijn, behalve de +godvruchtigen. <span class="versenum">68.</span> O mijne dienaren! er +zal op dien dag geene vrees tot u komen, en gij zult niet bedroefd +worden. <span class="versenum">69.</span> Wie in onze teekenen hebben +geloofd en aan mijn wil onderworpen (Moslems) zijn geweest, tot hen zal +men zeggen: <a id="s43.70" name="s43.70"></a><span class= +"versenum">70.</span> Treedt gij het paradijs binnen, gij en uwe +vrouwen, met groote vreugde. <span class="versenum">71.</span> Gouden +schotels zullen onder hen worden rondgedragen en bekers, en daaruit +zullen zij genieten, wat hunne zielen zullen begeeren, en waarin hunne +oogen vermaak zullen scheppen, en eeuwig zult gij daarin verblijven. +<span class="versenum">72.</span> Dit is het paradijs, dat gij +geërfd hebt, als eene belooning voor hetgeen gij hebt verricht. +<span class="versenum">73.</span> Gij hebt daar vruchten in overvloed, +voedt u daarmede. <span class="versenum">74.</span> Maar de zondaren +zullen voor eeuwig in de marteling der hel verblijven. <span class= +"versenum">75.</span> Zij zal voor hen niet verlicht worden, en zij +zullen daarin vertwijfelen. <span class="versenum">76.</span> Wij +handelden niet onrechtvaardig met hunne eigene zielen, maar zij zelven. +<a id="s43.77" name="s43.77"></a><span class="versenum">77.</span> Zij +zullen luid roepen, zeggende: O <span class="sc">Malek</span>!<a class= +"noteref" id="xd21e51339src" href="#xd21e51339" name= +"xd21e51339src">16</a> treedt voor ons tusschen beiden, opdat uw Heer +onze marteling door vernietiging doe eindigen. Hij zal +antwoorden<a class="noteref" id="xd21e51342src" href="#xd21e51342" +name="xd21e51342src">17</a>: Waarlijk, gij zult voor eeuwig hierin +verblijven. <span class="versenum">78.</span> Wij brachten u vroeger de +waarheid, maar het meerendeel uwer hadden er afschuw van. <span class= +"versenum">79.</span> Hebben de ongeloovigen een stelsel opgemaakt, om +onzen profeet te verschalken? <span class="versenum">80.</span> +Verbeelden zij zich, dat wij hunne geheimen en hunne gesprekken +<span class="pagenum">[<a id="pb520" href="#pb520" name= +"pb520">520</a>]</span>niet hooren? Ja, en onze gezanten, die hen +volgen<a class="noteref" id="xd21e51360src" href="#xd21e51360" name= +"xd21e51360src">18</a>, schrijven die neder. <span class= +"versenum">81.</span> Zeg: Indien de Barmhartige een zoon had, zou ik +de eerste zijn, die hem vereerde. <span class="versenum">82.</span> +Verre zij het van den Heer van hemel en aarde, den Heer des troons, +datgene wat zij van hem betuigen! <span class="versenum">83.</span> +Laat hen dus door ijdelheid waden, en zich vermaken, tot zij aan hunnen +dag komen, waarmede zij werden bedreigd. <span class= +"versenum">84.</span> Hij, die de God in den hemel is, is ook God op +aarde, en hij is de Wijze, de Alwetende. <span class= +"versenum">85.</span> Gezegend zij hij, wien het koninkrijk van hemel +en aarde behoort en alles wat daartusschen is, met wien de kennis van +het laatste uur is, en voor wien gij zult worden verzameld. <a id= +"s43.86" name="s43.86"></a><span class="versenum">86.</span> Degenen, +welke zij nevens God aanroepen, hebben het voorrecht niet, anderen tot +voorspraak te strekken, behalve zij, die getuigenis der waarheid +afleggen en haar kennen<a class="noteref" id="xd21e51389src" href= +"#xd21e51389" name="xd21e51389src">19</a>. <span class= +"versenum">87.</span> Indien gij hun vraagt, wie hen heeft geschapen, +zullen zij zekerlijk antwoorden: God. Waarom zijn zij dus tot de +vereering van anderen afgewend? <span class="versenum">88.</span> God +hoorde ook, toen de profeet zeide: O Heer! waarlijk, deze zijn +ongeloovigen, en hij antwoordde: <span class="versenum">89.</span> Wend +dus van hen af en zeg: Vrede<a class="noteref" id="xd21e51414src" href= +"#xd21e51414" name="xd21e51414src">20</a>!—Hierna zullen zij +hunne dwaling kennen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50795" href="#xd21e50795src" name="xd21e50795">1</a></span> Zie +<a href="#s43.34">vers 34</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50807" href="#xd21e50807src" name="xd21e50807">2</a></span> +Sommigen zonderen hiervan <a href="#s43.44">vers 44</a> uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50832" href="#xd21e50832src" name="xd21e50832">3</a></span> +Zijnde, de bewaarde tafel, die het oorspronkelijke van al de schriften +in het algemeen bevat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50894" href="#xd21e50894src" name="xd21e50894">4</a></span> Zie +<a href="#s16.60">Hoofdstuk XVI, vers 60</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50970" href="#xd21e50970src" name="xd21e50970">5</a></span> +Zijnde aan een der voornaamste bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span> of van <span class="ex">Tayef</span>; zooals +<span class="sc">Al Walid Ebn Al Mogheira</span>, of <span class= +"sc">Orwa Ebn Masoed</span> den Thakefiet (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e50992" href="#xd21e50992src" name="xd21e50992">6</a></span> Door +deze uitdrukking wordt vooral het ambt van profeet bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51023" href="#xd21e51023src" name="xd21e51023">7</a></span> Zie +<a href="#s19.74">Hoofdstuk XIX, vers 74</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51059" href="#xd21e51059src" name="xd21e51059">8</a></span> Dat +is: vraag hun, die dezelfde godsdiensten belijden, welke deze +onderwezen en hunne geleerden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc"><span class="corr" id= +"xd21e51065" title= +"Bron: Jalallo’ddin">Jallalo’ddin</span></span>, enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51088" href="#xd21e51088src" name="xd21e51088">9</a></span> +Zijnde de plagen, welke zij achtereenvolgens ondergingen, en die hunne +geheele vernietiging in de Roode Zee voorafgingen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51116" href="#xd21e51116src" name="xd21e51116">10</a></span> Te +weten de <span class="ex">Nijl</span> en zijne vertakkingen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51134" href="#xd21e51134src" name="xd21e51134">11</a></span> Zie +<a href="#s20.29">Hoofdstuk XX, vers 29</a> noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51144" href="#xd21e51144src" name="xd21e51144">12</a></span> +Zulke armbanden waren eenige van de insigniën der koninklijke +waardigheid; want als de Egyptenaren iemand tot de vorstelijke +waardigheid verhieven, omhingen zij hem met een gouden kraag of keten +(<span class="ex">Gen</span>. +XLI : 42) en hechtten gouden armbanden om zijne polsen +(<span class="sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51179" href="#xd21e51179src" name="xd21e51179">13</a></span> Deze +plaats wordt algemeen verondersteld, geopenbaard te zijn bij +gelegenheid van eene tegenwerping, door zekeren <span class="sc">Ebn al +Zabari</span> gemaakt, tegen de woorden in Hoofdstuk XXII, vers 98, +waarbij allen in het algemeen, die naast God als godheden werden +aangebeden, ter helle gedoemd zijn, en waarop de ongeloovigen +uitriepen: Wij zijn verheugd, dat onze goden met <span class= +"sc">Jezus</span> zullen wezen; want ook hij is als God aangebeden +(<span class="sc"><span class="corr" id="xd21e51191" title= +"Bron: Jallalo’din">Jallalo’ddin</span>, Al +Beidâwi</span>.). Sommigen zijn echter van meening, dat het zou +kunnen geopenbaard zijn, in antwoord aan sommige afgodendienaars, die +zeiden, dat de Christenen, welke de schriften ontvingen <span class= +"sc">Jezus</span> aanbaden, geloovende, dat hij de zoon van God was, +terwijl de engelen die eer meer waardig zijn dan hij.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51223" href="#xd21e51223src" name="xd21e51223">14</a></span> Want +eenigen tijd voor de opstanding, zal <span class="sc">Jezus</span>, +volgens de Mahomedanen, nabij <span class="ex">Damascus</span> op aarde +afdalen, of, zooals sommigen zeggen, nabij eene rots in het heilige +land, <span class="ex">Afik</span> genaamd, met eene lans in de hand, +waarmede hij den anti-Christ zal dooden, dien hij te <span class= +"ex">Ludd</span> of <span class="ex">Lydda</span>, eene kleine plaats, +niet ver van <span class="ex">Joppa</span>, zal ontmoeten. Zij voegen +er bij, dat hij te <span class="ex">Jeruzalem</span> zal aankomen, +tegen den tijd van het ochtendgebed, en dat hij zich op de wijze der +Mahomedanen tot God zal richten. Hij zal het kruis afbreken en de +kerken der Christenen vernietingen, <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e51247" href="#xd21e51247" name="xd21e51247">519n</a>]</span>onder +welke hij eene algemeene slachting zal aanrichten, diegenen echter +daarvan uitzonderend, die den Islam belijden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51272" href="#xd21e51272src" name="xd21e51272">15</a></span> Dit +kan toegepast worden óf op de Joden ten tijde van <span class= +"sc">Jezus</span>, die zijne leer niet wilden omhelzen, óf op de +Christenen van dien tijd, die in verschillende meeningen nopens hem +vervielen; daar sommigen hem als God verheffen, anderen tot Gods zoon, +en weder anderen tot een der personen van de drieëenheid, enz. +(<span class="sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span>). +<span class="sc">Savary</span> past het op de Christenen toe.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51339" href="#xd21e51339src" name="xd21e51339">16</a></span> Dit +wordt door de Mahomedanen verondersteld, de naam te zijn van den +voornaamsten engel, die met het opzicht der hel is belast.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51342" href="#xd21e51342src" name="xd21e51342">17</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat het antwoord eerst duizend jaren daarna +zal worden gegeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51360" href="#xd21e51360src" name="xd21e51360">18</a></span> +Zijnde de bewakende engelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51389" href="#xd21e51389src" name="xd21e51389">19</a></span> Dat +is de leer van Gods eenheid. De uitzondering omvat <span class= +"sc">Jezus</span>, <span class="sc">Esra</span> en de engelen, die als +tusschenpersonen beschouwd zullen worden hoewel zij als goden werden +aangebeden (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51414" href="#xd21e51414src" name="xd21e51414">20</a></span> Zie +<a href="#s25.64">Hoofdstuk XXV, vers 64</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s44" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e863">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Rook<a class="noteref" id="xd21e51425src" href= +"#xd21e51425" name="xd21e51425src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.<a class= +"noteref" id="xd21e51437src" href="#xd21e51437" name= +"xd21e51437src">2</a>—59 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s44.1" name="s44.1"></a><span class="versenum">1.</span> +<span class="sc">Ha. Mim</span>. Bij het doorzichtige boek van den +Koran. <a id="s44.2" name="s44.2"></a><span class="versenum">2.</span> +Waarlijk wij hebben dit in eenen gezegenden nacht<a class="noteref" id= +"xd21e51457src" href="#xd21e51457" name="xd21e51457src">3</a> +nedergezonden: want wij hadden ons verbonden zoo te handelen. <a id= +"s44.3" name="s44.3"></a><span class="versenum">3.</span> In den nacht +waarin, gij duidelijke wijze, het besluit van ieder bepaald ding is +nedergezonden<a class="noteref" id="xd21e51471src" href="#xd21e51471" +name="xd21e51471src">4</a>. <span class="versenum">4.</span> Als een +bevel van ons. Waarlijk wij waren <span class="pagenum">[<a id="pb521" +href="#pb521" name="pb521">521</a>]</span>immer gewoon, gezanten met +openbaringen, met zeker tusschenpoozen te zenden. <span class= +"versenum">5.</span> Als bewijs der genade van uwen Heer; want hij is +het die alles hoort en ziet. <span class="versenum">6.</span> De Heer +van hemel en aarde en van alles wat daar tusschen is; indien gij +menschen van vast geloof zijt. <span class="versenum">7.</span> Er is +geen God buiten hem: hij geeft leven en hij doet sterven; hij is uw +Heer en de Heer uwer voorvaderen. <span class="versenum">8.</span> +Thans vermaken zij zich door te twijfelen. <a id="s44.9" name= +"s44.9"></a><span class="versenum">9.</span> Maar sla hen gade, op den +dag dat de hemel een zichtbaren rook zal voortbrengen. <a id="s44.10" +name="s44.10"></a><span class="versenum">10.</span> Die den mensch zal +bedekken<a class="noteref" id="xd21e51520src" href="#xd21e51520" name= +"xd21e51520src">5</a>. Dit zal eene martelende plaag wezen. +<span class="versenum">11.</span> Zij zullen zeggen: O Heer! neem deze +plaag van ons af; waarlijk wij zullen ware geloovigen worden. +<span class="versenum">12.</span> Wat heeft onze vermaning hen in dezen +toestand gebaat, toen een duidelijke gezant tot hen kwam. <a id= +"s44.13" name="s44.13"></a><span class="versenum">13.</span> En zij +zich van hem verwijderden, zeggende: Deze man is door anderen +onderricht<a id="xd21e51568" name="xd21e51568"></a><a class="noteref" +id="xd21e51569src" href="#xd21e51569" name="xd21e51569src">6</a>, of +hij is een uitzinnig mensch. <a id="s44.14" name= +"s44.14"></a><span class="versenum">14.</span> Indien wij de plaag +eenigermate van u afnemen, zult gij zekerlijk tot uwe ongetrouwheid +terugkeeren. <span class="versenum">15.</span> Op den dag waarop wij +hen fel en met groote macht zullen aanvallen<a class="noteref" id= +"xd21e51584src" href="#xd21e51584" name="xd21e51584src">7</a>, +waarlijk, dan zullen wij wraak op hen nemen. <a id="s44.16" name= +"s44.16"></a><span class="versenum">16.</span> Wij beproefden het volk +van <span class="sc">Pharao</span> vóór hen, en een +achtingswaardige gezant kwam tot hen. <span class="versenum">17.</span> +Zeggende: Zendt de dienaren van God tot mij<a class="noteref" id= +"xd21e51601src" href="#xd21e51601" name="xd21e51601src">8</a>, +waarlijk, ik ben een verzoenend zendeling voor u. <span class= +"versenum">18.</span> En staat niet op tegen God, want ik kom met eene +duidelijke macht tot u. <span class="versenum">19.</span> Ik zoek eene +schuilplaats bij mijn Heer en uw Heer, opdat gij mij niet +steenigt<a class="noteref" id="xd21e51613src" href="#xd21e51613" name= +"xd21e51613src">9</a>. <span class="versenum">20.</span> Indien gij mij +niet gelooft, scheidt dan voor <span class="pagenum">[<a id="pb522" +href="#pb522" name="pb522">522</a>]</span>het minst van mij<a class= +"noteref" id="xd21e51626src" href="#xd21e51626" name= +"xd21e51626src">10</a>. <span class="versenum">21.</span> En toen zij +hem van bedrog beschuldigden, riep hij zijn Heer aan, zeggende: Dit is +een zondig volk. <span class="versenum">22.</span> En God zeide tot +hem: Trek des nachts met mijne dienaren voort; want gij zult vervolgd +worden, en laat de zee gespleten achter u, opdat de Egyptenaren er in +gaan. <span class="versenum">23.</span> Want zij vormen eene schaar, +gedoemd om verdronken te worden. <span class="versenum">24.</span> Hoe +vele tuinen en fonteinen. <span class="versenum">25.</span> En bezaaide +korenvelden en schoone woningen. <span class="versenum">26.</span> En +voordeelen welke gij geniet, lieten zij niet achter zich? <span class= +"versenum">27.</span> Zoo ontnamen wij hun het bezit daarvan, en wij +gaven het, als eene erfenis, aan een ander volk<a class="noteref" id= +"xd21e51659src" href="#xd21e51659" name="xd21e51659src">11</a>. +<span class="versenum">28.</span> Hemel noch aarde hebben om hen +geweend<a class="noteref" id="xd21e51669src" href="#xd21e51669" name= +"xd21e51669src">12</a>; en zij verkregen geen uitstel. <span class= +"versenum">29.</span> Wij bevrijdden de kinderen Israëls van eene +schandelijke mishandeling. <span class="versenum">30.</span> Van +<span class="sc">Pharao</span>; want hij was hoovaardig en een zondaar. +<span class="versenum">31.</span> Wij kozen hen, voorbedachtelijk, +boven alle volkeren. <span class="versenum">32.</span> Wij toonden hun +verschillende teekenen, waarin een duidelijke proef was gelegen. +<span class="versenum">33.</span> Waarlijk deze bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> (ongeloovigen) zeggen: <span class= +"versenum">34.</span> Zekerlijk zal ons bepaald einde geen ander dan +onze eerste, natuurlijke dood wezen; nimmer zullen wij weder worden +opgewekt. <span class="versenum">35.</span> Breng dan onze voorvaderen +tot het leven terug, indien gij de waarheid spreekt. <a id="s44.36" +name="s44.36"></a><span class="versenum">36.</span> Zijn zij beter of +het volk van <span class="ex">Tobba</span><a class="noteref" id= +"xd21e51715src" href="#xd21e51715" name="xd21e51715src">13</a>. +<span class="versenum">37.</span> En zij die vóór hen +bestonden? Wij verdelgden hen, omdat zij zonden bedreven. <span class= +"versenum">38.</span> Wij hebben de hemelen en de aarde, en alles wat +daar tusschen is, niet geschapen, bij wijze van uitspanning. +<span class="versenum">39.</span> Wij hebben die in waarheid (ernst) +geschapen<a class="noteref" id="xd21e51759src" href="#xd21e51759" name= +"xd21e51759src">14</a>; maar het grootste deel hunner begrijpt het +niet. <span class="versenum">40<span class="corr" id="xd21e51771" +title="Niet in bron">.</span></span> Waarlijk, de dag der scheiding zal +de bepaalde tijd van hen allen wezen. <span class="versenum">41.</span> +Een dag, waarop de meester en de dienaren elkander niet van voordeel +zullen wezen, en niet geholpen zullen worden. <span class= +"versenum">42.</span> Uitgezonderd zij, aan welke God genade zal +verleend hebben: want hij is de Machtige, de Genadige. <a id="s44.43" +name="s44.43"></a><span class="versenum">43.</span> Waarlijk, de vrucht +van den boom van <span class="ex">al Zakkoem</span>. <span class= +"versenum">44.</span> Zal het voedsel van den goddelooze wezen<a class= +"noteref" id="xd21e51795src" href="#xd21e51795" name= +"xd21e51795src">15</a>. <span class="versenum">45.</span> Als de +droesem van olie, zal het in de buiken der <span class= +"pagenum">[<a id="pb523" href="#pb523" name= +"pb523">523</a>]</span>verdoemde koken (als gesmolten metaal). <a id= +"s44.46" name="s44.46"></a><span class="versenum">46.</span> Zooals het +koken, van het heetste water. <span class="versenum">47.</span> Men zal +tot de volvoerders van Gods wil zeggen: Grijpt den snoodaard en sleept +hem naar het midden der hel. <span class="versenum">48.</span> En werpt +op zijn hoofd de marteling van heet water; <span class= +"versenum">49.</span> Zeggende: Proef dit; want gij zijt de machtige en +eerbiedwaardige persoon. <a id="s44.50" name="s44.50"></a><span class= +"versenum">50.</span> Waarlijk, dit is de straf waaraan gij twijfeldet. +<a id="s44.51" name="s44.51"></a><span class="versenum">51.</span> Maar +de vromen zullen op eene plaats van zekerheid worden gehuisvest. +<span class="versenum">52.</span> Tusschen tuinen en fonteinen. +<span class="versenum">53.</span> Zij zullen gekleed worden in fijne +zijde en satijn, en zij zullen met de aangezichten tegenover elkander +zitten. <span class="versenum">54.</span> Zoo zal het wezen, en zij +zullen huwen, met schoone meisjes, die groote, zwarte oogen hebben. +<span class="versenum">55.</span> Op die plaats zullen zij, in volle +zekerheid, zich alle soorten van vruchten doen toedienen. <span class= +"versenum">56.</span> Zij zullen daar den dood niet proeven na den +eersten dood, en God zal hen van de hellepijnen bevrijden. <span class= +"versenum">57.</span> Het is door den genadige goedheid van uwen Heer. +Dit zal eene groote gelukzaligheid wezen. <span class= +"versenum">58.</span> Daarenboven hebben wij den Koran gemakkelijk +gemaakt, door dien in uwe eigen taal te openbaren, opdat gij tot het +einde vermaand zoudt wezen. <span class="versenum">59.</span> Daarom, o +<span class="sc">Mahomet</span>! wacht den uitslag af; want ook zij +wachten slechts, u door een of ander onheil te zien overvallen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51425" href="#xd21e51425src" name="xd21e51425">1</a></span> Dit +woord is ontleend aan <a href="#s44.9">vers 9</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51437" href="#xd21e51437src" name="xd21e51437">2</a></span> +Sommigen zonderen hiervan <a href="#s44.14">vers 14</a> uit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51457" href="#xd21e51457src" name="xd21e51457">3</a></span> Deze +nacht wordt algemeen verondersteld, tusschen den 23sten en 24sten van +<span class="ex">Ramadan</span> te zijn. Zie <a href="#s97">Hoofdstuk +97</a> en de noten aldaar.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51471" href="#xd21e51471src" name="xd21e51471">4</a></span> Want +de Mahomedanen denken dat jaarlijks in dien nacht, al de gebeurtenissen +voor het daarop volgende jaar worden geschikt en vastgesteld, +<span class="pagenum">[<a id="xd21e51473" href="#xd21e51473" name= +"xd21e51473">521n</a>]</span>wat leven, dood en andere zaken dezer +wereld betreft (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>). Sommigen veronderstellen +echter, dat deze woorden alleen betrekking hebben op den bijzonderen +nacht, waarin de Koran, bevattende al de goddelijke besluiten, met +betrekking tot godsdienst en zedekunde, werd nedergezonden +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51520" href="#xd21e51520src" name="xd21e51520">5</a></span> De +uitleggers verschillen in hunne verklaring van deze plaats. Sommigen +denken, dat hier sprake is van een rook, die de lucht scheen te +vervullen, gedurende den hongersnood, waarmede de bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> in den tijd van <span class= +"sc">Mahomet</span> werden geteisterd (Zie <a href="#s23.66">Hoofdstuk +XXIII, vers 66</a> noot), en waardoor de lucht zoo dik was, dat zij +elkander wel konden hooren maar niet zien (<span class="sc">Al +Zamakshari</span>, <span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Yahya</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>). Overeenkomstig eene overlevering van +<span class="sc">Abi</span>, is de hier bedoelde rook echter diegene, +welke een voorteeken van den dag des oordeels is, en de geheele ruimte +van het Oosten, gedurende veertig dagen, zal vullen. Zij zeggen, dat +deze rook de ongeloovigen zal bedwelmen, en door hunne natuurlijke +openingen zal binnen dringen, terwijl de ware geloovigen slechts weinig +last er van zullen hebben (<span class="sc">Al Zamakshari</span>, +<a id="xd21e51550" name="xd21e51550"></a><span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51569" href="#xd21e51569src" name="xd21e51569">6</a></span> Zie +<a href="#s16.105">Hoofdstuk XVI, vers 105</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51584" href="#xd21e51584src" name="xd21e51584">7</a></span> +Sommigen passen dit op de slachting te <span class="ex">Bedr</span>, en +anderen op den dag des oordeels toe.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51601" href="#xd21e51601src" name="xd21e51601">8</a></span> +Zijnde: Laat de kinderen Israëls met ons gaan, om God te +vereeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51613" href="#xd21e51613src" name="xd21e51613">9</a></span> Of +dat gij mij noch door woord, noch door daad beleedigt (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51626" href="#xd21e51626src" name="xd21e51626">10</a></span> +Zonder mij weerstand te bieden, of mij eenige beleediging aan te doen, +welke ik niet aan u heb verdiend.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51659" href="#xd21e51659src" name="xd21e51659">11</a></span> Zie +<a href="#s26.57">Hoofdstuk XXVI, vers 57</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51669" href="#xd21e51669src" name="xd21e51669">12</a></span> Dat +is: niemand beklaagde hunne vernietiging.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51715" href="#xd21e51715src" name="xd21e51715">13</a></span> +Zijnde de Hamyarieten, wier koningen den titel van <span class= +"ex">Tobba</span> hadden. De uitleggers verhalen, dat de hier bedoelde +<span class="ex">Tobba</span> zeer machtig was en <span class= +"ex">Samorcande</span> bouwde, of, zooals anderen zeggen, die stad +vernietigde, en dat hij een waar geloovige was; doch zijne onderdanen +waren ongeloovigen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Deze vorst schijnt +<span class="sc">Aboe Carb Asaad</span> te zijn geweest, die omstreeks +zevenhonderd jaar vóór <span class="sc">Mahomet</span> +leefde, en den Joodschen godsdienst omhelsde, welken hij het eerste in +<span class="ex">Yemen</span> invoerde. Hij werd daarom waarschijnlijk +door zijn eigen volk gedood (<span class="sc">Al Jannabi</span>. Zie +poc. Spec. p. 60).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51759" href="#xd21e51759src" name="xd21e51759">14</a></span> Zie +<a href="#s21.61">Hoofdstuk XXI, vers 61</a>, en <a href= +"#s38.26">Hoofdstuk XXXVIII, vers 26</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51795" href="#xd21e51795src" name="xd21e51795">15</a></span> Zie +<a href="#s37.60">Hoofdstuk XXXVII, vers 60</a> en de noot. +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> veronderstelt, dat deze +plaats in het bijzonder tegen <span class="sc">Aboe Jâhl</span> +werd geopenbaard.</p> +</div> +</div> +<div id="s45" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e874">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Nederknieling.<a class="noteref" id="xd21e51881src" +href="#xd21e51881" name="xd21e51881src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—36 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> <span class="sc">Ha. Mim</span>. De +openbaring van dit boek is van den machtigen, den wijzen God. +<span class="versenum">2.</span> Waarlijk, zoo wel in den hemel als op +de aarde zijn teekenen van de goddelijke macht voor de ware geloovigen. +<span class="versenum">3.</span> En in de schepping van u zelven, en de +dieren, over de aarde verspreid, zijn teekenen voor hen, die juist +oordeelen. <span class="versenum">4.</span> In de wisselvalligheid van +nacht en dag, en den regen, dien God van den hemel nederzendt, waarmede +hij de aarde verkwikt, nadat die dood was, en in de verandering der +winden zijn mede teekenen voor hen die begrijpen. <span class= +"versenum">5.</span> Dit zijn de teekenen van God; wij herinneren u +daaraan met waarheid. In welke openbaring zult gij dus gelooven, nadat +gij God en zijne teekenen hebt verworpen? <span class= +"versenum">6.</span> Wee over iederen leugenachtigen en goddeloozen +persoon. <span class="versenum">7.</span> Die de teekens van +<span class="pagenum">[<a id="pb524" href="#pb524" name= +"pb524">524</a>]</span>God hoort, welke hem worden voorgelezen, en +daarna trotsch in zijne ongetrouwdheid blijft volharden, al hoorde hij +die niet! Bedreig hem met eene pijnlijke straf. <span class= +"versenum">8.</span> En degeen, welke, als hij tot de kennis van een +onzer teekenen komt, die met spot ontvangt; voor dezen is eene +schandelijke straf gereed gemaakt. <a id="s45.9" name= +"s45.9"></a><span class="versenum">9.</span> Vóór hen +ligt de hel, en wat zij ook zullen gewonnen hebben, zal hun volstrekt +niet baten; noch de afgoden welke zij, naast God, tot hunne +schutsgeesten hebben genomen; en zij zullen eene pijnlijke straf +ondergaan. <span class="versenum">10.</span> Dit is de ware leiding; en +voor hen, die niet aan de teekenen van God gelooven, is de straf eener +pijnlijke marteling gereed gemaakt. <span class="versenum">11.</span> +Het is God, die de zee aan u heeft onderworpen, ten einde de schepen +daarop zouden mogen zeilen, op zijn bevel, en dat gij door den handel +voordeelen zoudt trachten te behalen van zijne mildheid, en dat gij +dankbaar zoudt zijn. <span class="versenum">12.</span> Hij verplicht +alles wat in den hemel en op aarde is, u te dienen; het geheel behoort +hem. Waarlijk, hierin zijn teekenen voor hen die overwegen. <a id= +"s45.13" name="s45.13"></a><span class="versenum">13.</span> Zeg tot de +ware geloovigen, dat zij degenen vergiffenis schenken, die niet hopen +op de dagen van God<a class="noteref" id="xd21e51955src" href= +"#xd21e51955" name="xd21e51955src">2</a>, ingesteld, opdat hij de +menschen beloone, overeenkomstig hetgeen zij zullen verricht hebben. +<span class="versenum">14.</span> Hij, die doet wat recht is, doet dat +ten voordeele van zijne eigene ziel, en wie kwaad doet, doet het +daartegen; hierna zult gij tot uwen Heer terugkeeren. <a id="s45.15" +name="s45.15"></a><span class="versenum">15.</span> Wij gaven den +kinderen Israëls het boek der wet, de wijsheid en de profetie, en +wij voedden hen met goede dingen en verkozen hen boven alle +natiën. <span class="versenum">16.</span> Wij gaven hun volkomene +bevelen nopens de zaak van den godsdienst; en zij vervielen niet tot +verschil, dan nadat de kennis tot hen was gekomen, en wel door +wederzijdsche afgunst. Maar op den dag der opstanding zal God hunnen +twist beslechten, nopens datgene, waaromtrent zij verschillen. <a id= +"s45.17" name="s45.17"></a><span class="versenum">17.</span> Later +wezen wij u, o <span class="sc">Mahomet</span>! aan, om eene wet te +verkondigen, nopens de zaak van den godsdienst; volg die dus, en volg +niet de begeerten van hen, die onwetend zijn<a class="noteref" id= +"xd21e51991src" href="#xd21e51991" name="xd21e51991src">3</a>. +<span class="versenum">18.</span> Waarlijk, zij zullen u volstrekt niet +baten tegen God. De onrechtvaardigen zijn elkanders beschermers, maar +God is de beschermer der godvruchtigen. <a id="s45.19" name= +"s45.19"></a><span class="versenum">19.</span> Deze Koran geeft den +mensch duidelijke voorschriften, en is eene leiding en eene genade voor +hen, die rechtvaardig oordeelen. <span class="versenum">20.</span> +Verbeelden de bedrijvers van onrechtvaardigheid zich, dat wij met hen +zullen handelen, zooals met degenen, die gelooven en goede werken doen; +zoodat hun leven <span class="pagenum">[<a id="pb525" href="#pb525" +name="pb525">525</a>]</span>en hun dood gelijk zullen wezen? Zij +oordeelen slecht. <span class="versenum">21.</span> God heeft de +hemelen en de aarde in waarheid geschapen; hij zal iedereen beloonen, +overeenkomstig hetgene hij zal verricht hebben; en zij zullen niet +onrechtvaardig behandeld worden. <a id="s45.22" name= +"s45.22"></a><span class="versenum">22.</span> Wat denkt gij? Hij, die +zijne eigene lust boven God verkiest, en dien God voorbedachtelijk +heeft doen dwalen, en wiens ooren en wiens hart hij heeft +dichtgezegeld, en over wiens oogen hij een sluier heeft geworpen, wie +zal dien richten, nadat God hem aan zijn lot zal hebben overgelaten? +<span class="versenum">23.</span> Zij zeggen: er is geen ander leven, +buiten ons tegenwoordig leven. Wij sterven en wij leven, en niets dan +de tijd vernietigt ons. Maar zij hebben geene kennis van deze zaak; zij +volgen slechts eene ijdele meening. <a id="s45.24" name= +"s45.24"></a><span class="versenum">24.</span> En als hun onze +duidelijke teekenen worden herinnerd, kunnen zij geen ander +bewijsmiddel daartegen aanvoeren, dan dat zij zeggen: Breng onze +vaders, die dood zijn, tot het leven terug, indien gij de waarheid +spreekt. <span class="versenum">25.</span> Zeg: God gaf u leven en deed +u daarna sterven; hierna zal hij u op den dag der opstanding +bijeenverzamelen; daaraan is geen twijfel; maar het meerendeel der +menschen begrijpt het niet. <span class="versenum">26.</span> Aan God +behoort het koninkrijk van hemel en aarde; en den dag waarop het uur +zal worden bepaald, zullen degenen te gronde gaan, die den Koran van +ijdelheid beschuldigen. <a id="s45.27" name="s45.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> En gij zult ieder volk geknield zien<a class= +"noteref" id="xd21e52042src" href="#xd21e52042" name= +"xd21e52042src">4</a>. Ieder volk zal voor zijn boek van rekenschap +worden geroepen, en men zal tot hem zeggen: Dezen dag zult gij beloond +worden, overeenkomstig datgene wat gij hebt verricht. <span class= +"versenum">28.</span> Dit ons boek zal met waarheid nopens u spreken; +daarin hebben wij alles nedergeschreven, wat gij hebt gedaan. +<span class="versenum">29.</span> Wat hen betreft, die geloofd en goede +werken verricht zullen hebben, hun Heer zal hen in zijne genade +omvatten: dit zal duidelijke gelukzaligheid zijn. <span class= +"versenum">30.</span> Wat echter de ongeloovigen betreft, tot hen zal +gezegd worden: Werden u niet mijne teekenen herinnerd? maar gij +verwierpt die trotsch en werdt zondaren! <span class= +"versenum">31.</span> En toen tot u werd gezegd: Waarlijk, de belofte +van God was waar; en wat het uur des oordeels betreft, dit is +ontwijfelbaar, antwoorddet gij: Wij weten niet wat het uur des oordeels +is; wij hebben slechts eene onzekere meening, en wij hebben daaromtrent +geene zekerheid. <span class="versenum">32.</span> Maar op dien dag zal +het kwade van hetgeen zij zullen hebben verricht, voor hen verschijnen, +en datgene, waarom zij hebben gespot, zal hen overal omringen. <a id= +"s45.33" name="s45.33"></a><span class="versenum">33.</span> Er zal dan +tot hen worden gezegd: Dezen dag zullen wij u vergeten, gelijk gij de +ontmoeting van dezen uwen dag hebt vergeten; het hellevuur zal het +verblijf zijn, en gij zult niemand hebben om u te bevrijden. +<span class="versenum">34.</span> Dit zult gij ondergaan, dewijl gij de +teekenen van God tot onderwerp van uwen spot hebt gemaakt, en het leven +der wereld heeft u misleid. Daarom zullen zij op dien dag niet worden +weggenomen om weder op <span class="pagenum">[<a id="pb526" href= +"#pb526" name="pb526">526</a>]</span>aarde te verschijnen, en er zal +hun niets meer gevraagd worden, waardoor zij Gods welbehagen op zich +zouden kunnen vestigen. <span class="versenum">35.</span> Geloofd zij +dus God, de Heer der hemelen, en de Heer der aarde, de Heer van alle +schepselen. <span class="versenum">36.</span> En glorie aan hem in den +hemel en op aarde; want hij is de machtige, de wijze God.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51881" href="#xd21e51881src" name="xd21e51881">1</a></span> Deze +naam is ontleend aan <a href="#s45.27">vers 27</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51955" href="#xd21e51955src" name="xd21e51955">2</a></span> Door +de dagen van God, worden, op deze plaats, de gelukkige uitkomsten +bedoeld van zijn volk, in de veldslagen met de ongeloovigen (zie +<a href="#s14.5">Hoofdstuk XIV, vers 5</a> noot). Men zegt, dat deze +plaats werd geopenbaard met het oog op <span class="sc">Omar</span>, +die, gesmaad door iemand van den stam van <span class= +"ex">Ghifar</span>, het voornemen opvatte, zich met geweld te wreken. +Sommigen zijn van oordeel, dat dit vers, door dat van den oorlog +afgeschaft is (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e51991" href="#xd21e51991src" name="xd21e51991">3</a></span> Dat +is, van de voornaamste Koreïshieten, die er bij <span class= +"sc">Mahomet</span> op aandrongen, tot den godsdienst van zijne +voorvaderen terug te keeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52042" href="#xd21e52042src" name="xd21e52042">4</a></span> Het +oorspronkelijke woord <span class="ex">ommat</span>, beteekent +eigenlijk een volk, dat denzelfden godsdienst belijdt.</p> +</div> +</div> +<div id="s46" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e884">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Alahkaf<a class="noteref" id="xd21e52093src" href= +"#xd21e52093" name="xd21e52093src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—35 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s46.1" name="s46.1"></a><span class="versenum">1.</span> +<span class="sc">Ha. Mim</span>. De openbaring van dit boek is van den +machtigen den wijzen God. <a id="s46.2" name="s46.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Wij hebben de hemelen, de aarde, en alles wat daar +tusschen is, niet anders geschapen dan in waarheid<a class="noteref" +id="xd21e52130src" href="#xd21e52130" name="xd21e52130src">2</a>, en +voor een bepaald tijdperk<a class="noteref" id="xd21e52139src" href= +"#xd21e52139" name="xd21e52139src">3</a> maar de ongeloovigen wenden +zich af van de waarschuwing, welke hun is gegeven. <a id="s46.3" name= +"s46.3"></a><span class="versenum">3.</span> Zeg: wat denkt gij? Toont +mij, welk deel der aarde geschapen is door de afgoden, welke gij +aanbidt? Of hadden zij eenig aandeel in de schepping der hemelen? +Brengt mij een boek, dat vóór dit boek werd geopenbaard, +of slechts de sporen der wetenschap die dit aantoonen, en indien gij +menschen van waarheid zijt. <span class="versenum">4.</span> Wie +verkeert in eene grootere dwaling dan hij, die naast God datgeene +aanbidt, wat hem, tot op den dag der opstanding, geen antwoord kan +geven, en afgoden, die er geen acht opslaan, dat zij worden +aangeroepen. <span class="versenum">5.</span> Die, als de menschen bij +elkander verzameld zullen zijn, om geoordeeld te worden, hunne vijanden +worden, en hunne aanbidding ondankbaar loochenen zullen? <a id="s46.6" +name="s46.6"></a><span class="versenum">6.</span> Als hun onze +duidelijke teekens worden herinnerd zeggen de ongeloovigen van de +waarheid<a class="noteref" id="xd21e52160src" href="#xd21e52160" name= +"xd21e52160src">4</a>, als die tot hen komt: Dit is een duidelijk +tooverstuk. <span class="versenum">7.</span> Zullen zij zeggen: +<span class="sc">Mahomet</span> heeft het (den Koran) uitgedacht? +Antwoord: indien ik het heb versierd, waarlijk, dan zult gij geenerlei +gunst voor mij van God verkrijgen. Doch hij kent de beleedigende taal, +welke gij daaromtrent <span class="pagenum">[<a id="pb527" href= +"#pb527" name="pb527">527</a>]</span>uitspreekt. Hij is een toereikende +getuige tusschen mij en u, en hij is barmhartig en genadig. <a id= +"s46.8" name="s46.8"></a><span class="versenum">8.</span> Zeg: ik ben +niet alleen onder de gezanten<a class="noteref" id="xd21e52177src" +href="#xd21e52177" name="xd21e52177src">5</a>; ik weet niet wat met +mij, of met u, hiernamaals zal worden gedaan; ik volg niets dan hetgeen +mij is geopenbaard (ik ben niets meer dan een openbaar +waarschuwer<span class="corr" id="xd21e52183" title= +"Niet in bron">)</span>. <span class="versenum">9.</span> Zeg: Wat is +uwe meening? Indien dit boek van God is, en gij daarin niet gelooft, en +een getuige uit de kinderen Israëls legt de getuigenis af van +zijne overeenstemming met de wet<a class="noteref" id="xd21e52190src" +href="#xd21e52190" name="xd21e52190src">6</a> en gelooft daarin, +terwijl gij het daarentegen trotschelijk verwerpt; zijt gij dan geene +zondaars? waarlijk God leidt den onrechtvaardige niet. <span class= +"versenum">10.</span> Maar zij die niet gelooven, zeggen van de ware +geloovigen: Indien de leer van den Koran goed ware geweest, hadden zij +die niet vroeger dan wij omhelsd<a class="noteref" id="xd21e52217src" +href="#xd21e52217" name="xd21e52217src">7</a>. En als zij daardoor niet +geleid worden, zeggen zij: Dit is eene overoude leugen. <a id="s46.11" +name="s46.11"></a><span class="versenum">11.</span> Het boek van +<span class="sc">Mozes</span> werd vóór den Koran +geopenbaard, om een gids en een bewijs van Gods genade te wezen; en dit +is een boek, waardoor het boek, van <span class="sc">Mozes</span> wordt +bevestigd, en dat in de Arabische taal is gegeven, om hen die +onrechtvaardig handelen, bedreigingen aan te kondigen, en om goede +tijdingen tot de rechtvaardigen te brengen. <span class= +"versenum">12.</span> Wat hun betreft die zeggen: Onze Heer is God, en +die zich oprecht gedragen, hen zal geen vrees bereiken, en zij zullen +niet bedroefd worden. <a id="s46.13" name="s46.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Deze zullen de bewoners van het paradijs zijn; +eeuwig zullen zij daarin verblijven, ter belooning voor hetgeen zij +gedaan zullen hebben. <a id="s46.14" name="s46.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> Wij hebben den mensch geboden, zijne ouders goed +te behandelen; zijne moeder baarde hem uit hare lendenen met pijn, en +bracht hem met pijn voort; en de tijdruimte der zwangerschap en de +zoging tot aan zijne spening, is dertig maanden. Hij bereikt den +ouderdom van zijne sterkte, en den ouderdom van veertig jaren en +zegt:<a class="noteref" id="xd21e52274src" href="#xd21e52274" name= +"xd21e52274src">8</a>. O Heer! spoor mij aan door uwe ingeving +<span class="pagenum">[<a id="pb528" href="#pb528" name= +"pb528">528</a>]</span>opdat ik dankbaar moge zijn voor uwe gunsten, +waarmede gij mij en mijne ouders hebt begiftigd, en dat ik +rechtvaardigheid mogen uitoefenen, naar uw welbehagen, en wees mij en +mijne nakomelingschap genadig; want ik ben tot u gewend en ik ben een +Moslem. <a id="s46.15" name="s46.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Dit zijn zij, van welke wij de goede werken +aannemen, welke zij hebben verricht, en wier slechte daden wij voorbij +gaan; en zij zullen onder de bewoners van het paradijs zijn: Dit is +eene ware belofte, welke in deze wereld is gedaan. <a id="s46.16" name= +"s46.16"></a><span class="versenum">16.</span> Hij die tot zijne ouders +zegt: Foei! gij belooft mij, dat ik uit het graf opgeroepen en weder +levend worden zal, nadat verscheiden geslachten voor mij voorbijgegaan +zijn, en niemand van hen is teruggekeerd<a class="noteref" id= +"xd21e52314src" href="#xd21e52314" name="xd21e52314src">9</a>. Zijne +ouders zullen Gods bijstand voor hem inroepen en tot hunnen zoon +zeggen: Wee u! Geloof; want de belofte van God is waarheid. Maar hij +zal antwoorden: Dit zijn slechts dwaze fabelen der ouden. <a id= +"s46.17" name="s46.17"></a><span class="versenum">17.</span> Dit zal +een zijn dergenen, wier vonnis reeds op de volkeren van geniussen en +menschen, die vóór hen waren, rechtvaardig is toegepast. +Zij zullen zekerlijk te gronde gaan<a class="noteref" id= +"xd21e52330src" href="#xd21e52330" name="xd21e52330src">10</a>. +<span class="versenum">18.</span> Voor ieder is een zekere graad van +geluk of ellende gereed gemaakt, overeenkomstig hetgeen zij verricht +zullen hebben, opdat God hen voor hunne werken moge beloonen, en zij +niet onrechtvaardig worden behandeld. <span class="versenum">19.</span> +Op een zekeren dag zullen de ongeloovigen voor het hellevuur geplaatst +worden, en men zal tot hen zeggen: Gij ontvingt uwe goede dingen, +gedurende den tijd uws levens, terwijl gij in de wereld waart; gij hebt +die verkwist en hebt u gehaast die te genieten; daarom zult gij op +dezen dag met de straf der schande worden vergolden, omdat gij u +onbeschaamd op de aarde hebt gedragen, zonder rechtvaardigheid en omdat +gij gezondigd hebt. <a id="s46.20" name="s46.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Gedenk den broeder van <span class= +"sc">Ad</span><a class="noteref" id="xd21e52351src" href="#xd21e52351" +name="xd21e52351src">11</a>, toen hij in <span class= +"ex">Alahkaf</span> tot zijn volk predikte, waar voor hem en na hem +predikers waren, zeggende: Vereert niemand buiten God; waarlijk, ik +vrees voor u de straf van den grooten dag. <span class= +"versenum">21.</span> Zij antwoordden: Zijt gij tot ons gekomen, om ons +van de vereering onzer goden af te wenden? Breng ons thans de straf, +waarmede gij ons bedreigt, indien gij een waarachtig mensch zijt. +<span class="versenum">22.</span> Hij zeide: Waarlijk, de kennis van +den tijd, wanneer u uwe straf zal worden opgelegd, is met God, en ik +verklaar u slechts datgene, waartoe ik gezonden ben om het u te +prediken; maar ik zie, gij zijt een onwetend volk. <span class= +"versenum">23.</span> En toen zij de voorbereiding zagen, die voor +hunne straf werd gemaakt, namelijk <span class="pagenum">[<a id="pb529" +href="#pb529" name="pb529">529</a>]</span>eene wolk die de lucht +doortrok, en naar hunne <span class="corr" id="xd21e52376" title= +"Bron: valeien">valleien</span> dreef, zeiden zij: Dit is eene +doortrekkende wolk, die ons regen brengt. <span class="sc">Hoed</span> +antwoordde: Neen, het is datgene waarvan gij verlangd hebt, dat het +verhaast zou worden; een wind, waarin eene gestrenge wraak is. +<span class="versenum">24.</span> Deze zal, op het bevel van den Heer, +alles verwoesten<a class="noteref" id="xd21e52386src" href= +"#xd21e52386" name="xd21e52386src">12</a>. En des ochtends was er niets +te zien, behalve hunne ledige woningen. Zoo vergelden wij de zondaren. +<span class="versenum">25.</span> Wij hebben hen in denzelfden, +gelukkigen staat als u geplaatst, o bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>! en wij hebben hun ooren, oogen en harten gegeven; +maar noch hunne ooren, noch hunne oogen, noch hunne harten, die hun van +eenig voordeel waren, toen zij de teekenen van God verwierpen; maar de +wraak welke zij hadden bespot, kwam op hen neder. <a id="s46.26" name= +"s46.26"></a><span class="versenum">26.</span> Wij verwoestten vroeger +de steden, die rondom u waren<a class="noteref" id="xd21e52407src" +href="#xd21e52407" name="xd21e52407src">13</a>; en wij stelden haar +onze teekenen op verschillende wijzen voor, opdat zij berouw zouden +hebben. <span class="versenum">27.</span> Waarom ondersteunden haar +niet degenen, welke zij als goden namen naast God, en met welker +toegenegenheid zij waanden vereerd te zijn? Neen, zij onttrokken zich +aan hunne blikken. Maar het was hunne valsche meening, die hen +verleidde, en de godslastering, welke zij hadden uitgedacht. <a id= +"s46.28" name="s46.28"></a><span class="versenum">28.</span> Gedenk, +toen wij zekere geniussen<a class="noteref" id="xd21e52425src" href= +"#xd21e52425" name="xd21e52425src">14</a> zich tot u deden wenden, +opdat zij de Koran zouden hooren; en toen zij bij de lezing daarvan +tegenwoordig waren, zeiden zij tot elkander: Geef gehoor, en toen het +geëindigd was, keerden zij tot hun volk terug, predikende wat zij +gehoord hadden. <span class="versenum">29.</span> Zij zeiden: Ons volk! +waarlijk, wij hebben een boek hooren voorlezen, dat in den tijd van +<span class="sc">Mozes</span> werd geopenbaard<a class="noteref" id= +"xd21e52461src" href="#xd21e52461" name="xd21e52461src">15</a>, +bevestigende de schrift die te voren werd gegeven, en leidende tot de +waarheid en den rechten weg. <span class="versenum">30.</span> Ons +volk! gehoorzaam Gods prediker, en geloof in hem, opdat hij u uwe +zonden vergeve, en u van eene pijnlijke straf moge bevrijden. +<span class="versenum">31.</span> En hij, die Gods prediker niet +gelooft, zal op geenerlei wijze Gods wraak op aarde verijdelen: nooit +zal hij eenigen beschermer buiten hem hebben. Deze zullen in eene +duidelijke dwaling verkeeren. <span class="versenum">32.</span> Weten +zij niet dat God, die de hemelen en de aarde heeft geschapen, en door +de schepping <span class="pagenum">[<a id="pb530" href="#pb530" name= +"pb530">530</a>]</span>daarvan niet vermoeid werd, in staat is den +doode tot het leven op te wekken? Ja, waarlijk; want hij is almachtig. +<span class="versenum">33.</span> Op een zekeren dag zullen de +ongeloovigen aan het hellevuur worden blootgesteld, en er zal tot hen +worden gezegd: Is dit niet werkelijk gebeurd? Zij zullen antwoorden: +Ja, bij onzen Heer. God zal antwoorden: Proeft dus de straf der hel, +omdat gij ongeloovigen waart. <span class="versenum">34.</span> +Verdraag, o profeet! de beleedigingen van uw volk met geduld, gelijk +onze gezanten, die met standvastigheid waren begaafd, de beleedigingen +van hun volk hebben verdragen, en eisch niet, dat hunne straf voor hun +worde verhaast. <span class="versenum">35.</span> Op den dag, waarop +zij de straf zullen zien, waarmede zij bedreigd zijn geworden, zal het +hun toeschijnen, als waren zij slechts een uur van een dag in de wereld +(of in de graven) gebleven. Dit is eene waarschuwing. Wie zal dan te +gronde gaan, buiten de zondaren?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52093" href="#xd21e52093src" name="xd21e52093">1</a></span> +<span class="ex">Alahkaf</span> of <span class="ex">al Ahkaf</span> is +het meervoudig van <span class="ex">Hekf</span>, en beteekent zand, dat +verstrooid en verwaaid ligt. Vandaar heeft men dien naam gegeven aan +een stuk gronds in de provincie <span class="ex">Hadramaut</span>, waar +de Adieten woonden. Behalve op verscheiden andere plaatsen in den +Koran, wordt daarvan melding gemaakt in dit Hoofdstuk (<a href= +"#s46.20">vers 20</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52130" href="#xd21e52130src" name="xd21e52130">2</a></span> Zie +<a href="#s21.16">Hoofdstuk XXI, vers 16</a>; <a href= +"#s38.26">Hoofdstuk XXXVIII, vers 26</a> enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52139" href="#xd21e52139src" name="xd21e52139">3</a></span> En +die slechts eene zekere tijdruimte, maar niet eeuwig zullen +bestaan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52160" href="#xd21e52160src" name="xd21e52160">4</a></span> +Zijnde eenig deel van de openbaringen in den Koran.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52177" href="#xd21e52177src" name="xd21e52177">5</a></span> Dat +is: Ik leer geene grondstellingen, die verschillen van hetgeen de +vroegere gezanten of profeten hebben gepredikt, en ik ben niet in staat +te doen, wat zij niet konden; vooral wat betreft het toonen der +teekenen, welke iedereen gepast zal achten te vragen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52190" href="#xd21e52190src" name="xd21e52190">6</a></span> Deze +getuige wordt algemeen verondersteld, de Jood <span class= +"sc">Abd’allah Ebn Salem</span> te zijn geweest, die verklaarde, +dat <span class="sc">Mahomet</span> de profeet was wiens komst door +<span class="sc">Mozes</span> was voorspeld. Sommigen veronderstellen +echter, dat de hier bedoelde getuige <span class="sc">Mozes</span> zelf +was (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52217" href="#xd21e52217src" name="xd21e52217">7</a></span> +Sommigen meenen, dat deze woorden door de Joden werden gesproken, toen +<span class="sc">Abd’allah</span> den Islam beleed, of, +overeenkomstig anderen, door de Koreïshieten, daar de eerste +volgelingen van <span class="sc">Mahomet</span> voor het meerendeel +arme en laaggeplaatste lieden waren, of wel, door de stammen van +<span class="ex">Amer</span>, <span class="ex">Ghatfan</span> en +<span class="ex">Asad</span>, bij de bekeering van die van <span class= +"ex">Joheinah Mozeinah</span>, <span class="ex">Aslam</span> en +<span class="ex">Ghifar</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52274" href="#xd21e52274src" name="xd21e52274">8</a></span> Men +zegt dat deze woorden werden geopenbaard met betrekking tot +<span class="sc">Aboe Bekr</span>, die den Islam op zijn veertigste +jaar beleed, zijnde twee jaren na de zending van <span class= +"sc">Mahomet</span>, terwijl hij de eenige persoon was, zoowel onder de +<span class="ex">Mohajerin</span> als de <span class= +"ex">Ansars</span>, wiens vader en moeder mede bekeerd werden. Zijn +zoon <span class="sc">Abd’alrahman</span> en zijn kleinzoon +<span class="sc">Aboe Atik</span> <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e52295" href="#xd21e52295" name= +"xd21e52295">528n</a>]</span><span class="corr" id="xd21e52296" title= +"Bron: omheldsden">omhelsden</span> eveneens dat geloof (<span class= +"sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span>, enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52314" href="#xd21e52314src" name="xd21e52314">9</a></span> Deze +woorden schijnen eene algemeene beteekenis te hebben. Zij worden echter +gezegd in het bijzonder, met betrekking tot <span class= +"sc">Abd’alrahman</span>, den zoon van <span class="sc">Aboe +Bekr</span> te zijn geopenbaard, die deze uitdrukkingen tegen zijn +vader en moeder gebruikte, alvorens hij den Islam beleed (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52330" href="#xd21e52330src" name="xd21e52330">10</a></span> +Tenzij zij hunne zonde door berouw en door het omhelzen van het ware +geloof uitwisschen, zooals <span class="sc">Abd’alrahman</span> +deed.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52351" href="#xd21e52351src" name="xd21e52351">11</a></span> +Zijnde de profeet <span class="sc">Hoed</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52386" href="#xd21e52386src" name="xd21e52386">12</a></span> +Zooals dienovereenkomstig geschiedde; want deze verpestende en hevige +wind doodde, zonder onderscheid van sekse, ouderdom of stand, al +diegenen, welke niet in de leer van <span class="sc">Hoed</span> +geloofden, en verwoestte hunne bezittingen geheel (Zie <a href= +"#s7.70">Hoofdstuk VII, vers 70</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52407" href="#xd21e52407src" name="xd21e52407">13</a></span> +Zooals de nederzettingen van de Thamoedieten, Midianieten en de steden +van <span class="ex">Sodom</span> en <span class="ex">Gomorrah</span>, +enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52425" href="#xd21e52425src" name="xd21e52425">14</a></span> +Overeenkomstig het oordeel van verscheiden uitleggers, waren deze +geniussen van <span class="ex">Nisibin</span> of van <span class= +"ex">Yemen</span>, of wel van <span class="ex">Niniveh</span>, en zeven +of negen in getal. Zij hoorden <span class="sc">Mahomet</span>, +gedurende zijn verblijf te <span class="ex">al Tayef</span>, des +nachts, of na het morgengebed in de vallei van <span class= +"ex">Nakhiah</span> den Koran lezen en geloofden in hem (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52461" href="#xd21e52461src" name="xd21e52461">15</a></span> +Vanhier veronderstellen de uitleggers, dat deze geniussen, alvorens zij +zich tot het Mahomedanisme bekeerden, tot den Joodschen godsdienst +behoorden.</p> +</div> +</div> +<div id="s47" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e894">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Mahomet<a class="noteref" id="xd21e52496src" href= +"#xd21e52496" name="xd21e52496src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span><a class= +"noteref" id="xd21e52504src" href="#xd21e52504" name= +"xd21e52504src">2</a>—40 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> God zal de daden van degenen zonder +uitwerking doen zijn, die niet gelooven, en de menschen van Gods weg +afleiden. <span class="versenum">2.</span> Maar wat hen betreft, die +godvruchtig zijn, rechtvaardigheid uitoefenen, en de openbaring +gelooven, welke aan <span class="sc">Mahomet</span> werd nedergezonden +(want het is de waarheid van hunnen Heer), hij zal hen van hunne +slechte daden zuiveren, en hun hart ten goede neigen. <span class= +"versenum">3.</span> Dit zal hij doen, omdat zij die gelooven, geene +ijdelheid voeden, en omdat zij die gelooven, de waarheid van hunnen +Heer volgen. Zoo stelt God voorbeelden aan de menschen voor: <a id= +"s47.4" name="s47.4"></a><span class="versenum">4.</span> Als gij de +ongeloovigen ontmoet, slaat hun het hoofd af, tot gij eene groote +slachting onder hen hebt aangericht; of bindt hen, opdat zij niet +ontkomen. <a id="s47.5" name="s47.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Daarna zult gij hen in vrijheid stellen, of hen +teruggeven tegen een losprijs, tot de oorlog zal geëindigd +zijn<a class="noteref" id="xd21e52537src" href="#xd21e52537" name= +"xd21e52537src">3</a>. Dit zult gij doen. Waarlijk, indien het Gode +behaagde, zou hij, zonder uwen bijstand, <span class="pagenum">[<a id= +"pb531" href="#pb531" name="pb531">531</a>]</span>wraak op hen kunnen +nemen, maar hij beveelt u in zijne veldslagen te strijden, opdat hij +den een van u, door den ander zou kunnen beproeven. En wat hen betreft, +die ter verdediging van Gods waren godsdienst strijden, God zal hunne +werken niet doen verloren gaan. <span class="versenum">6.</span> Hij +zal hen leiden en hun hart ten goede neigen. <span class= +"versenum">7.</span> En hij zal hen in het paradijs voeren, waarvan hij +hun heeft verhaald. <span class="versenum">8.</span> O ware geloovigen! +indien gij God ondersteunt, met voor zijnen godsdienst te strijden, zal +hij u tegen uwe vijanden bijstaan, en uwen voet vast zetten. +<span class="versenum">9<span class="corr" id="xd21e52576" title= +"Niet in bron">.</span></span> Maar wat de ongeloovigen betreft, laat +hen te gronde gaan, en God zal hunne werken krachteloos maken. +<span class="versenum">10.</span> Dit zal hen overkomen, omdat zij met +afschuw hebben verworpen, wat God heeft geopenbaard; daarom zullen +hunne werken niets baten. <span class="versenum">11.</span> Reizen zij +niet op de aarde, en zien zij niet wat het einde was van hen, die +vóór hen waren? God verdelgde hen <span class="corr" id= +"xd21e52588" title="Bron: gehel">geheel</span>, en dezelfde ramp wacht +de ongeloovigen. <span class="versenum">12.</span> Dit zal geschieden, +dewijl God de beschermer der ware geloovigen is, en omdat de +ongeloovigen geen ondersteuner hebben. <span class= +"versenum">13.</span> Waarlijk, God zal hen, die gelooven en goede +werken doen, binnenleiden in tuinen waardoor rivieren stroomen<a class= +"noteref" id="xd21e52600src" href="#xd21e52600" name= +"xd21e52600src">4</a>; maar laat de ongeloovigen zwelgen in genot, en +eten zooals de redelooze dieren eten; hun verblijf zal het hellevuur +wezen. <span class="versenum">14.</span> Hoevele steden waren machtiger +in sterkte dan uwe stad, die u heeft verdreven; maar wij hebben haar +uitgeroeid, en er was niemand om haar te helpen? <span class= +"versenum">15.</span> Zal hij dus, die de geheele verklaring van zijn +Heer volgt, behandeld worden als hij, wiens slechte werken door den +duivel voor hem aanlokkend zijn gemaakt, en die zijne eigene lusten +volgt? <a id="s47.16" name="s47.16"></a><span class= +"versenum">16.</span> Dit is de beschrijving van het paradijs, dat den +vromen is beloofd, daarin zijn rivieren van water dat niet kan +bederven, en rivieren van melk, welker <span class="corr" id= +"xd21e52622" title="Bron: smaakt">smaak</span> nooit verandert, en +rivieren van wijn, behaaglijk voor hen, die er van drinken. <a id= +"s47.17" name="s47.17"></a><span class="versenum">17.</span> En +rivieren van gezuiverden honing, en daar zullen zij overvloed van alle +soorten van vruchten hebben en vergiffenis van hunnen <span class= +"pagenum">[<a id="pb532" href="#pb532" name="pb532">532</a>]</span>Heer +vinden. Zal de mensch voor wien deze dingen zijn toebereid, evenals hij +wezen, die voor altijd in het hellevuur moet wonen, en die met kokend +water zal gelescht worden, dat hem de ingewanden zal verscheuren? +<a id="s47.18" name="s47.18"></a><span class="versenum">18.</span> +Onder de ongeloovigen zijn sommigen, die u gehoor verleenen, tot zij, +als zij van u uitgaan, al spottend tot degenen zeggen, aan wie kennis +werd gegeven<a class="noteref" id="xd21e52636src" href="#xd21e52636" +name="xd21e52636src">5</a>; Wat heeft hij thans gezegd? Dit zijn zij, +wier harten door God zijn verzegeld, en die hunne eigene lusten volgen. +<span class="versenum">19.</span> Maar wat hen betreft, die geleid +worden, God zal hun een uitgebreider leiding schenken, en hij zal hen +onderrichten nopens datgene, wat zij te vermijden hebben<a class= +"noteref" id="xd21e52652src" href="#xd21e52652" name= +"xd21e52652src">6</a>. <span class="versenum">20.</span> Wat wachten de +ongeloovigen dan? Op het laatste uur? Dat het plotseling op hen moge +nederkomen! Sommige teekens daarvan zijn reeds gekomen<a class= +"noteref" id="xd21e52660src" href="#xd21e52660" name= +"xd21e52660src">7</a>, en als het hen werkelijk zal overvallen, hoe +kunnen zij dan eene waarschuwing ontvangen? <span class= +"versenum">21.</span> Weet dus, dat er geen God buiten God is, en vraag +vergiffenis voor uwe zonden<a class="noteref" id="xd21e52673src" href= +"#xd21e52673" name="xd21e52673src">8</a>, en voor de ware geloovigen, +zoowel mannelijke als vrouwelijke. God kent de zaken, welke gij in de +wereld verricht, en uwe verblijfplaats hiernamaals. <span class= +"versenum">22.</span> De ware geloovigen zeggen: Werd er niet eene +Soera geopenbaard, waarin de oorlog tegen de ongeloovigen wordt +bevolen? Maar als een Hoofdstuk zonder eenige dubbelzinnigheid is +geopenbaard, en de oorlog daarin is vermeld, zult gij hen, in wier hart +een gebrek is<a class="noteref" id="xd21e52686src" href="#xd21e52686" +name="xd21e52686src">9</a>, naar u zien blikken, met het gelaat van +iemand, die door den dood wordt overschaduwd. Maar gehoorzaamheid en +datgene te spreken, wat gepast is, zou verkieslijker voor hen wezen. +<span class="versenum">23.</span> En als de zaak (de oorlog) stellig +besloten is, zal het beter voor hen zijn, dat zij de verbintenis met +God nakomen. <span class="versenum">24.</span> Zoudt gij dus gereed +zijn geweest, indien gij gemachtigd waart geworden, buitensporigheden +op aarde te bevrijden<a class="noteref" id="xd21e52698src" href= +"#xd21e52698" name="xd21e52698src">10</a> en de banden des bloeds te +schenden? <span class="versenum">25.</span> Dit zijn zij, die door God +zijn gevloekt en doof gemaakt, en wier oogen hij verblind heeft. +<span class="versenum">26</span>, Overwegen <span class= +"pagenum">[<a id="pb533" href="#pb533" name="pb533">533</a>]</span>zij +dus den Koran niet aandachtig? Zijn er sloten op hun hart? <a id= +"s47.27" name="s47.27"></a><span class="versenum">27.</span> Waarlijk, +zij die hunne ruggen toewenden, nadat hun de ware richting duidelijk +gemaakt is, Satan zal hunne zonden voor hen gereed maken en hun het +gedrag voorschrijven, en God zal hen eenigen tijd verdragen. +<span class="versenum">28.</span> Dit zal hen overkomen, omdat zij in +het geheim zeggen tot hen, die het door God geopenbaarde verachten: Wij +zullen u in een gedeelte der zaak volgen<a class="noteref" id= +"xd21e52721src" href="#xd21e52721" name="xd21e52721src">11</a>. Maar +God kent hunne geheimen. <a id="s47.29" name="s47.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Hoe zal het dus met hen gesteld zijn, als de +engelen hen zullen doen sterven en op hunne aangezichten en ruggen +zullen slaan<a class="noteref" id="xd21e52734src" href="#xd21e52734" +name="xd21e52734src">12</a>? <span class="versenum">30.</span> Dit +zullen zij ondergaan, omdat zij volgden wat Gods verontwaardiging +opwekt, en afkeerig waren van hetgeen hem behaagt; en hij zal hunne +werken zonder vrucht doen zijn<a class="noteref" id="xd21e52741src" +href="#xd21e52741" name="xd21e52741src">13</a>. <span class= +"versenum">31.</span> Verbeelden zij zich, in wier harten een gebrek +huist, dat God hunne boosheid niet aan het licht zal brengen? +<span class="versenum">32.</span> Indien het ons behaagde, zouden wij u +hen zekerlijk kunnen toonen, en gij zoudt hen door hunne werken kennen; +doch gij zult hen zekerlijk reeds door de verwarde uitspraak hunner +woorden onderscheiden. Maar God kent uwe daden. <a id="s47.33" name= +"s47.33"></a><span class="versenum">33.</span> En wij zullen u +beproeven, tot wij diegenen uwer kennen, welke dapper voor den +godsdienst strijden en volharden. Wij zullen uw gedrag onderzoeken. +<span class="versenum">34.</span> Waarlijk, zij die niet gelooven en de +menschen van Gods weg afleiden, en aan zijnen gezant weerstand bieden, +nadat hun de goddelijke leiding duidelijk gemaakt is, zullen God +volstrekt niet deren, maar hij zal hunne werken verloren doen gaan. +<span class="versenum">35.</span> O ware geloovigen! gehoorzaamt God, +en gehoorzaamt den gezant; en vernietigt de uitwerking uwer daden niet. +<span class="versenum">36.</span> Waarlijk, hun, die niet gelooven, en +de menschen van Gods weg afleiden en daarna als ongeloovigen sterven, +zal God op geenerlei wijze vergeven. <a id="s47.37" name= +"s47.37"></a><span class="versenum">37.</span> Bezwijkt dus niet en +noodigt uwe vijanden niet tot vrede uit, terwijl gij de bovenhand +behoudt; want God is met u, en zal u de verdiensten uwer werken niet +ontrooven. <span class="versenum">38.</span> Waarlijk, dit leven is +slechts een spel en een ijdel vermaak; maar indien gij geloofd en God +vreest, zal hij u uwe belooning geven. Hij eischt uw geheel vermogen +niet van u. <span class="versenum">39.</span> Indien hij het geheel van +u vorderde, en ernstig bij u zou aandringen, zoudt gij vrekkig worden, +en het zou uwen haat tegen uw gezant opwekken. <a id="s47.40" name= +"s47.40"></a><span class="versenum">40.</span> Ziet, gij zijt diegenen, +welke uitgenoodigd zijn, een deel van uw vermogen voor de ondersteuning +van Gods waar geloof te besteden, en er zijn sommigen uwer die gierig +zijn. Maar wie vrekkig is <span class="pagenum">[<a id="pb534" href= +"#pb534" name="pb534">534</a>]</span>zal dit nopens zijne eigene ziel +wezen; want God is rijk, maar gij zijt behoeftig, en indien gij u +afwendt, zal hij een ander volk in uwe plaats stellen, dat niet gelijk +aan u zal wezen<a class="noteref" id="xd21e52804src" href="#xd21e52804" +name="xd21e52804src">14</a>.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52496" href="#xd21e52496src" name="xd21e52496">1</a></span> +Sommigen noemen dit hoofdstuk “Oorlog”, omdat daarin +bevolen wordt, een hevigen krijg tegen de vijanden van het +Mahomedaansche geloof te voeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52504" href="#xd21e52504src" name="xd21e52504">2</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat dit geheele hoofdstuk te <span class= +"ex">Mekka</span> werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52537" href="#xd21e52537src" name="xd21e52537">3</a></span> +Hanifieten oordeelen, dat deze wet is afgeschaft, of in het bijzonder +op den oorlog van <span class="ex">Bedr</span> betrekking heeft, daar +de hier bevolen gestrengheid <span class="pagenum">[<a id="xd21e52542" +href="#xd21e52542" name="xd21e52542">531n</a>]</span>noodig was, bij +het ontstaan van het Mahomedanismus (zie <a href="#s8.69">Hoofdstuk +VIII, vers 69</a> en noot), daar zij dat bevel te wreed vinden, om in +den bloei van dien godsdienst te worden toegepast. Bij de Perzianen en +sommige andere secten, wordt dat bevel echter nog in zijne volle kracht +bewaard; want volgens hunne meening moeten alle volwassen mannen, welke +in den slag gevangen zijn gemaakt, gedood worden, tenzij het +Mahomedaansche geloof door hen worde omhelsd. Zij die na den slag in +handen der Moslems vallen, worden niet gedood, maar mogen in vrijheid +gesteld worden, hetzij kosteloos, hetzij tegen betaling van een zekeren +losprijs; of kunnen ook wel tegen Mahomedaansche gevangenen +uitgewisseld, of tot slavernij gedoemd worden, al naar gelang dit den +Iman of vorst behaagt. (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, Zie +<span class="sc">Reland</span>. <span class="ex" lang="fr">Dissert. de +Jure Militairi Mohammedanor</span>. p. 32).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52600" href="#xd21e52600src" name="xd21e52600">4</a></span> +Sommige afschriften hebben <span class="ex">koetilu</span>, in plaats +van <span class="ex">katilu</span>, volgens welke eerste lezing het +hier zou moeten luiden: die gedood zijn of gemarteld worden, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52636" href="#xd21e52636src" name="xd21e52636">5</a></span> +Zijnde de geleerden van <span class="sc">Mahomets</span> volgelingen, +zooals <span class="sc">Ebn Masoed</span> en <span class="sc">Ebn Abbas +(Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52652" href="#xd21e52652src" name="xd21e52652">6</a></span> Of, +zooals deze woorden mede kunnen worden vertaald: En hij zal hen voor +hunne vroomheid beloonen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52660" href="#xd21e52660src" name="xd21e52660">7</a></span> +Zooals de zending van <span class="sc">Mahomet</span>, het splijten van +de maan, en de rook, in <a href="#s44.9">Hoofdstuk XLIV, vers 9</a> +vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52673" href="#xd21e52673src" name="xd21e52673">8</a></span> +Hoewel <span class="sc">Mahomet</span>, hier en elders, zelf bekent een +zondaar te zijn, beweren verscheiden Mahomedaansche godgeleerden, dat +hij geheel rein van zonde was. Zij veronderstellen dientengevolge, dat +hem hier wordt bevolen vergiffenis te vragen, niet omdat hij die +behoefde maar om een voorbeeld aan zijne volgelingen te geven. Daarom +was hij gewoon van zich zelven te zeggen (ten minste indien de +overlevering waarheid bevat): Ik vraag God iederen dag honderdmaal +vergiffenis (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52686" href="#xd21e52686src" name="xd21e52686">9</a></span> +Zooals: huichelarij, onbeschaamdheid, of onstandvastigheid in hun +geloof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52698" href="#xd21e52698src" name="xd21e52698">10</a></span> Of, +zooals de woorden mede kunnen worden vertaald: Indien gij u zoudt +hebben afgewend, en van uw geloof afvallig waart geworden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52721" href="#xd21e52721src" name="xd21e52721">11</a></span> +Zijnde: hetgeen gij van ons begeert, door te huis te blijven en niet +met <span class="sc">Mahomet</span> ten oorlog te trekken, en door +geheime samenspanning tegen hem (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52734" href="#xd21e52734src" name="xd21e52734">12</a></span> Deze +woorden veronderstelt men, op het onderzoek des grafs betrekking te +hebben.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52741" href="#xd21e52741src" name="xd21e52741">13</a></span> Dit +waren de stammen van <span class="ex">Koreidha</span> en <span class= +"ex">al Nadir</span> of zij die het leger der Koreïshieten te +<span class="ex">Bedr</span> van leeftocht voorzagen (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>). Zie <a href="#s8.36">Hoofdstuk VIII, +vers 36</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52804" href="#xd21e52804src" name="xd21e52804">14</a></span> Wat +betreft den weerstand en den tegenzin omtrent het voortplanten des +geloofs. Men veronderstelt algemeen, dat hier op de Perzianen wordt +gedoeld. Anderen zijn echter van meening, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> hier de <span class="ex">Ansars</span> of de +engelen op het oog heeft.</p> +</div> +</div> +<div id="s48" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e904">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Overwinning.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span>—29 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s48.1" name="s48.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Waarlijk, wij hebben u eene duidelijke overwinning geschonken<a class= +"noteref" id="xd21e52831src" href="#xd21e52831" name= +"xd21e52831src">1</a>. <a id="s48.2" name="s48.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Dat God u uwe voorgaande en uwe toekomstige +zonde<a class="noteref" id="xd21e52869src" href="#xd21e52869" name= +"xd21e52869src">2</a> moge vergeven<a class="noteref" id= +"xd21e52872src" href="#xd21e52872" name="xd21e52872src">3</a>, en zijne +gunst omtrent u moge volmaken, en u richten op den rechten weg. +<span class="versenum">3.</span> En dat God u ondersteune met eene +machtige hulp. <span class="versenum">4.</span> Hij is het die in de +harten der ware geloovigen volkomen gerustheid nederzendt, opdat zij in +geloof mogen toenemen boven hun vroeger geloof (de heerscharen van +hemel en aarde zijn Godes, en God is alwetend en wijs). <span class= +"versenum">5.</span> Dat hij de ware geloovigen van beiderlei kunne in +tuinen leide<span class="corr" id="xd21e52888" title="Bron: .">,</span> +<span class="pagenum">[<a id="pb535" href="#pb535" name= +"pb535">535</a>]</span>waardoor rivieren stroomen, om daarin voor +eeuwig te wonen, en dat hij hen reinige van hunne slechte daden. Dit +zal eene groote gelukzaligheid van God wezen. <span class= +"versenum">6.</span> Hij zal de huichelachtige mannen en de +huichelachtige vrouwen straffen, en de afgodendienaars en de +afgodendienaressen, die eene slechte meening van God hebben. Zij zullen +den tegenspoed ondervinden, en God zal toornig omtrent hen zijn en hen +vloeken; hij heeft de hel voor hen gereed gemaakt, dat zal een ellendig +verblijf wezen. <span class="versenum">7.</span> Aan God behooren de +heerscharen van hemel en aarde; en God is machtig en wijs. <a id= +"s48.8" name="s48.8"></a><span class="versenum">8.</span> Waarlijk, wij +hebben u gezonden, om een getuige te wezen, een brenger van goede +tijdingen en aankondiger van bedreigingen. <a id="s48.9" name= +"s48.9"></a><span class="versenum">9.</span> Opdat gij, o menschen! in +God en zijnen gezant zoudt gelooven, hem bijstaan en eerbiedigen, en +hem des ochtends en des avonds prijzen zoudt. <span class= +"versenum">10.</span> Waarlijk, zij die valsch zweren<a class="noteref" +id="xd21e52915src" href="#xd21e52915" name="xd21e52915src">4</a> onder +u, zweren valsch bij God, en de hand van God rust op hunne +handen<a class="noteref" id="xd21e52918src" href="#xd21e52918" name= +"xd21e52918src">5</a>. Hij die zijn eed zal schenden, zal die slechts +ten nadeele zijner eigene ziel schenden; maar hij die doet, waartoe hij +zich tegenover God heeft verbonden. God zal hem eene heerlijke +belooning schenken. <a id="s48.11" name="s48.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> De Arabieren van de woestijn, die +achtergelaten<a class="noteref" id="xd21e52929src" href="#xd21e52929" +name="xd21e52929src">6</a> werden, zullen tot u zeggen: Ons vermogen en +onze gezinnen eischen onze tegenwoordigheid, zoodat wij niet met u ten +krijg trekken; vraag dus vergiffenis voor ons. Zij spreken datgene met +hunne tongen, wat niet in hunne harten is. Antwoord: Wie zal in staat +zijn, eenig tegenovergesteld ding voor u van God te verkrijgen, indien +het hem behaagt, u te bedroeven, of zoo het hem behaagt, barmhartig +omtrent u te zijn? Ja, waarlijk, God is wel bekend met hetgeen gij +doet. <span class="versenum">12.</span> Waarlijk, gij hebt u verbeeld, +dat de gezant en de ware geloovigen nimmer tot hunne gezinnen zouden +terugkeeren, en dit was voor uwe harten behagelijk gemaakt; maar gij +zijt een verdorven volk. <span class="versenum">13.</span> Zij die in +God en zijn gezant gelooven, weten, dat wij een brandend vuur voor de +ongeloovigen hebben gereed gemaakt. <span class="versenum">14.</span> +Aan God behoort het koninkrijk van hemel en aarde; hij <span class= +"pagenum">[<a id="pb536" href="#pb536" name= +"pb536">536</a>]</span>schenkt dengene vergiffenis die hem behaagt, en +hij straft naar zijn welbehagen; en God is geneigd tot vergeven en +barmhartig. <a id="s48.15" name="s48.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Zij die achtergelaten werden, zullen zeggen, als +gij weggaat om den buit te halen<a class="noteref" id="xd21e52973src" +href="#xd21e52973" name="xd21e52973src">7</a>, sta ons toe u te volgen. +Zij trachten Gods woord te veranderen<a class="noteref" id= +"xd21e53014src" href="#xd21e53014" name="xd21e53014src">8</a>. Zeg: Gij +zult ons niet volgen: zoo heeft God vroeger gezegd. Zij zullen +hernemen: Neen, gij benijdt ons een deel van den buit. Doch zij zijn +lieden van beperkt verstand. <a id="s48.16" name= +"s48.16"></a><span class="versenum">16.</span> Zeg tot de Arabieren van +de woestijn, die achtergelaten werden: Gij zult tegen een machtig en +oorlogszuchtig volk worden opgeroepen; en gij zult tegen hen kampen, +tot zij den Islam zullen belijden. Indien gij gehoorzaamt, zal God u +eene glansrijke belooning geven; maar indien gij u afwendt, zooals gij +u vroeger hebt afgewend, zal hij u met eene gestrenge kastijding +straffen. <a id="s48.17" name="s48.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Het zal geene misdaad voor den blinde, noch zal +het eene misdaad voor den lamme, noch zal het eene misdaad voor den +zieke zijn, indien zij niet ten oorlog trekken; en wie God en zijn +gezant zal gehoorzamen, zal door hem in tuinen geleid worden, waardoor +rivieren stroomen; maar wie zich afwendt, zal door hem met eene +gestrenge kastijding gestraft worden. <a id="s48.18" name= +"s48.18"></a><span class="versenum">18.</span> God was den waren +geloovigen genegen, toen zij u getrouwheid zwoeren onder den +boom<a class="noteref" id="xd21e53052src" href="#xd21e53052" name= +"xd21e53052src">9</a>, en hij kende datgene, wat in hunne harten was; +daarom zond hij gerustheid des gemoeds op hen neder, en beloonde +<span class="pagenum">[<a id="pb537" href="#pb537" name= +"pb537">537</a>]</span>hij hen met eene spoedige overwinning<a class= +"noteref" id="xd21e53077src" href="#xd21e53077" name= +"xd21e53077src">10</a>. <a id="s48.19" name="s48.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> En den grooten buit dien zij bemeesterden; want +God is machtig en wijs. <span class="versenum">20.</span> God beloofde +u, dat gij een grooten buit zoudt verkrijgen, en hij gaf u dezen +werkelijk en hij hield de handen der menschen van u terug<a class= +"noteref" id="xd21e53094src" href="#xd21e53094" name= +"xd21e53094src">11</a>, opdat het een teeken voor de ware geloovigen +zou zijn, en om u op den rechten weg te leiden. <span class= +"versenum">21.</span> Hij beloofde u ook anderen buit, dien gij nog +niet in staat waart te verkrijgen; maar nu heeft God dien voor u +ingesloten; en God is almachtig. <span class="versenum">22.</span> +Indien de ongeloovige bewoners van <span class="ex">Mekka</span> tegen +u hadden gevochten, waarlijk, zij zouden u hunne ruggen toegewend, en +zouden geen beschermer of ondersteuner gevonden hebben<span class= +"corr" id="xd21e53128" title="Niet in bron">.</span> <a id="s48.23" +name="s48.23"></a><span class="versenum">23.</span> Overeenkomstig het +bevel van God, dat vroeger op de tegenstanders der profeten werd ten +uitvoer gebracht; want gij zult geenerlei verandering in Gods gebod +vinden. <a id="s48.24" name="s48.24"></a><span class= +"versenum">24.</span> Hij was het die hunne handen van u afhield, en +hen voor de uwe beschermde, in de vallei van <span class= +"ex">Mekka</span>, nadat hij u de overwinning over hen had +geschonken<a class="noteref" id="xd21e53143src" href="#xd21e53143" +name="xd21e53143src">12</a>; en God zag hetgeen gij deedt. <a id= +"s48.25" name="s48.25"></a><span class="versenum">25.</span> Zij die +niet gelooven, verhinderen u den heiligen tempel te bezoeken, en houden +u zoodoende van het offeren terug, opdat het niet op de plaats aankome +waar het geofferd moest worden<a class="noteref" id="xd21e53189src" +href="#xd21e53189" name="xd21e53189src">13</a>. Ware het niet, dat gij +verscheiden ware geloovigen van beiderlei kunne met voeten hadt +getreden, daar zij met de ongeloovigen ondereen verzameld waren, en dat +daarom eene misdaad ten hunnen opzichte op u zou hebben gerust, zonder +dat gij het wist, dan zou hij uwe handen van hen niet <span class= +"pagenum">[<a id="pb538" href="#pb538" name= +"pb538">538</a>]</span>hebben afgehouden; maar dit geschiedde, opdat +God dengeen die hem behaagde, in zijne genade zou kunnen leiden. Indien +zij van elkander afgescheiden waren geweest, zonden wij diegenen +hunner, welke niet geloofden, streng gekastijd hebben. <span class= +"versenum">26.</span> Terwijl de ongeloovigen in hunne harten een +blinde woede, de woede der onwetenden koesterden, zond God vrede op den +profeet en de geloovigen neder, en bevestigde het woord der godsvrucht +vast in hen<a class="noteref" id="xd21e53212src" href="#xd21e53212" +name="xd21e53212src">14</a>, en zij waren de waardigsten van hen, en +zij die dit het meest verdienden; want God kent alle dingen. <a id= +"s48.27" name="s48.27"></a><span class="versenum">27.</span> Thans +heeft God het visioen van zijnen gezant in waarheid +verwezenlijkt<a class="noteref" id="xd21e53226src" href="#xd21e53226" +name="xd21e53226src">15</a>, zeggende: Gij zult zekerlijk, indien het +Gode behaagt, den heiligen tempel van <span class="ex">Mekka</span> met +volkomen zekerheid binnentreden; met geschoren hoofden en gesneden +haren<a class="noteref" id="xd21e53266src" href="#xd21e53266" name= +"xd21e53266src">16</a>: gij zult niet vreezen; want God kent wat gij +niet weet, en hij heeft u, buitendien, eene spoedige overwinning +toegezegd<a class="noteref" id="xd21e53269src" href="#xd21e53269" name= +"xd21e53269src">17</a>. <span class="versenum">28.</span> Hij is het, +die zijnen gezant met de leiding en den godsdienst der waarheid heeft +gezonden, om die boven elken anderen godsdienst te verheffen; en God is +daarvoor een toereikende getuige. <a id="s48.29" name= +"s48.29"></a><span class="versenum">29.</span> <span class= +"sc">Mahomet</span> is Gods gezant; en zij die met hem zijn, zijn +vreeselijk omtrent de ongeloovigen, maar barmhartig omtrent elkander. +Gij zult hen zien, nederbuigende en knielende, eene belooning van God +en zijne gunst trachten te verkrijgen. Hunne teekenen zijn in hunne +aangezichten en zijn kenmerken van hunne herhaalde +nederbuigingen<a class="noteref" id="xd21e53287src" href="#xd21e53287" +name="xd21e53287src">18</a>. Dit is hunne beschrijving <span class= +"pagenum">[<a id="pb539" href="#pb539" name="pb539">539</a>]</span>in +den Pentateuchus en hunne beschrijving in het Evangelie; zij zijn als +zaad, dat zijne stengels voortbrengt, en krachtig; wordt en zwelt in de +aar; zich op den steel verheft en den zaaier verrukt. Zoo worden de +Moslems beschreven; opdat de ongeloovigen met afgunst omtrent hen mogen +vervuld zijn. God heeft diegenen hunner welke gelooven, en goede werken +doen, vergiffenis en eene ruime belooning toegezegd.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52831" href="#xd21e52831src" name="xd21e52831">1</a></span> Deze +overwinning, waaraan dit hoofdstuk zijnen naam ontleent, was, +overeenkomstig de meest algemeene uitlegging, die, waarbij de stad +<span class="ex">Mekka</span> werd ingenomen. Men zegt dat deze plaats +werd geopenbaard, bij <span class="sc">Mahomets</span> terugkeer van de +expeditie van <span class="ex">al Hodeibiya</span>. Zij bevat eene +belofte of eene voorzegging van deze bijzonder glansrijke overwinning, +die nog geene twee jaren later plaats had. Overeenkomstig den +profetischen stijl, is hier de verledene voor den toekomenden tijd +gebruikt (<span class="sc">Al Zamakhshari, Al Beidâwi</span>, +enz.). Desniettegenstaande zijn er sommigen, die veronderstellen, dat +het hier bedoelde voordeel, de stichting des vredes van <span class= +"ex">al Hodeibiya</span> was, welke hier eene overwinning wordt +genoemd, dewijl de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> den vrede +wenschten, en daar een wapenstilstand met <span class= +"sc">Mahomet</span> sloten; zij verbraken dien echter, waardoor de +inneming van <span class="ex">Mekka</span> werd veroorzaakt. Anderen +gelooven, dat hier de verovering van <span class="ex">Khaibar</span> of +de overwinning op de Grieken te <span class="ex">Moeto</span>, enz., +wordt bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52869" href="#xd21e52869src" name="xd21e52869">2</a></span> +Zijnde: Alles wat gij gedaan hebt, en hetgeen verschooning verdient: of +uwe zonden, zoowel diegene, welke gij in den tijd uwer onwetendheid, +als later hebt bedreven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52872" href="#xd21e52872src" name="xd21e52872">3</a></span> Dit +wil zeggen: God moge eene gelegenheid schenken, om de vergiffenis te +verdienen, door den afgodendienst uit te roeien, zijnen waren +godsdienst te verheffen en de zwakken uit de handen der goddeloozen te +verlossen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52915" href="#xd21e52915src" name="xd21e52915">4</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent, het openlijk erkennen of inhuldigen +van een vorst, door hem onderwerping en getrouwheid te zweren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52918" href="#xd21e52918src" name="xd21e52918">5</a></span> Dat +is: hij ziet van boven neder, en is getuige van de plechtigheid, waarin +gij blijken geeft van uw geloof aan zijn gezant; en hij zal u daarvoor +beloonen (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>). Deze uitdrukking +doelt op de wijze, waarop bij die gelegenheden de gelofte wordt +afgelegd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52929" href="#xd21e52929src" name="xd21e52929">6</a></span> Dit +waren de stammen van <span class="ex">Aslam</span>, <span class= +"ex">Joheinah</span>, <span class="ex">Mozeinah</span> en <span class= +"ex">Ghifar</span>, die, nadat zij vermaand waren, <span class= +"sc">Mahomet</span> en de expeditie van <span class="ex">al +Hodeibiya</span> te volgen, nochtans achterbleven. Zij +verontschuldigden zich, door te zeggen, dat zij door hunne afwezigheid +te veel te lijden zouden hebben, en van het weinige dat zij bezaten, +beroofd zouden worden; want deze stammen behoorden tot de minvermogende +Arabieren terwijl zij werkelijk standvastigheid in hun geloof betoonden +en moed om den Koreïshieten weerstand te bieden (<span class= +"sc">Jallalo’ddin, Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e52973" href="#xd21e52973src" name="xd21e52973">7</a></span> +Zijnde: In de expeditie van <span class="ex">Khaibar</span>. De profeet +keerde in het zesde jaar der hedjira, in <span class= +"ex">Dhoell’hajja</span> van <span class="ex">al Hodeibiya</span> +terug, en bleef gedurende het overige gedeelte dier maand en het begin +van <span class="ex">Moharram</span> te <span class="ex">Medina</span>. +Daarna trok hij tegen de Joden van <span class="ex">Khaibar</span> op, +doch alleen met hen, die hem naar <span class="ex">al Hodeibiya</span> +hadden gevolgd. Nadat hij zich van de plaats met al de kasteelen en +sterkten op dat grondgebied gelegen, had meester gemaakt (<span class= +"ex">Zie</span> <span class="sc">Abulf</span>. <span class="ex">Vit. +Moh.</span> p. 87, <span class="ex">etc</span>.), vergaderde hij een +grooten buit, dien hij verdeelde tusschen hen, welke bij den slag +tegenwoordig waren, zonder iemand anders daarvan te doen genieten +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53014" href="#xd21e53014src" name="xd21e53014">8</a></span> +Hetgeen zijne belofte was aan hen, die den profeet naar <span class= +"ex">al Hodeibiya</span> volgden; namelijk, dat hij hun +schadeloosstelling zou geven, voor het missen der plundering van +<span class="ex">Mekka</span> in dien tijd, door hen die van +<span class="ex">Khaibar</span> daarvoor in de plaats te geven. +Sommigen denken, dat het hier bedoelde <span class="ex">woord</span> de +plaats in het negende hoofdstuk is, luidende: “Gij zult niet met +mij vertrekken,” enz. welke echter werd geopenbaard, lang nadat +<span class="ex">Khaibar</span> was ingenomen, en wel bij gelegenheid +van de expeditie van <span class="ex">Taboec</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53052" href="#xd21e53052src" name="xd21e53052">9</a></span> Toen +<span class="sc">Mahomet</span> te <span class="ex">al Hodeibiya</span> +aankwam, zond hij <span class="sc">Jawwas Ebn Omeyya</span>, den +Khozaïet, om den bewoners van <span class="ex">Mekka</span> bekend +te maken, dat hij met eene vredelievende bedoeling was gekomen, en wel +om den tempel te bezoeken; maar zij, die volgens sommigen, wantrouwen +koesterden, weigerden hem toe te laten. De profeet zond daarop +<span class="sc">Othman Ebn Affan</span>, dien zij gevangen namen, +terwijl het gerucht liep, dat zij hem gedood hadden, waarop +<span class="sc">Mahomet</span> zijne manschappen om zich verzamelde. +Zij zwoeren toen den eed van getrouwheid tot den dood gedurende welke +plechtigheid hij onder een boom zat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53077" href="#xd21e53077src" name="xd21e53077">10</a></span> +Namelijk de overwinning te <span class="ex">Khaibar</span>, of, zooals +sommigen eerder aannemen, de inneming van <span class="ex">Mekka</span> +enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53094" href="#xd21e53094src" name="xd21e53094">11</a></span> +Zijnde de handen der bewoners van <span class="ex">Khaibar</span>, of +van hunne opvolgers, van de stammen van <span class="ex">Arad</span> en +<span class="ex">Ghalfan</span>, of van de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>, door het sluiten van den vrede van <span class= +"ex">al Hodeibiya</span> (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53143" href="#xd21e53143src" name="xd21e53143">12</a></span> +<span class="sc">Jallalo’ddin</span> verhaalt, dat tachtig +ongeloovigen, in het geheim, in <span class="sc">Mahomets</span> kamp +te <span class="ex">al <span class="corr" id="xd21e53152" title= +"Bron: Hodiebiya">Hodeibiya</span></span> kwamen, met het doel, +sommigen zijner manschappen te verrassen. Zij werden echter gegrepen en +voor den profeet gebracht die hun genade schonk en tevens beval, dat +zij in vrijheid zouden gesteld worden. Deze edelmoedige daad was +oorzaak van den wapenstilstand door de Koreïshieten met +<span class="sc">Mahomet</span> gesloten; want daarop zonden zij +<span class="sc">Sohail Ebn Amroe</span> en nog eenige personen, om +over den vrede te onderhandelen. <span class="sc">Al +Beidâwi</span> legt deze plaats met een ander verhaal uit. Hij +zegt namelijk, dat <span class="sc">Acrema Ebn Abi Jahl</span> van +<span class="ex">Mekka</span>, aan het hoofd van vijfhonderd man, naar +<span class="ex">al Hodeibiya</span> optrok, en dat <span class= +"sc">Khalid Ebn Al Walid</span> door <span class="sc">Mahomet</span> +tegen hem met eene legerafdeeling werd afgezonden, die de ongeloovigen +tot het binnenste gedeelte van <span class="ex">Mekka</span> terug +dreef, en daarna, uit eerbied voor de stad, aftrok.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53189" href="#xd21e53189src" name="xd21e53189">13</a></span> +<span class="sc">Mahomets</span> bedoeling bij de expeditie van +<span class="ex">al Hodeibiya</span> was namelijk alleen, om den tempel +van <span class="ex">Mekka</span> op vreedzame wijze te bezoeken, en +een offer in het dal van <span class="ex">Mina</span> te brengen, +overeenkomstig den aangenomen ritus. Hij voerde tot dat doel dieren met +zich; maar de Koreïshieten veroorloofden hem noch den tempel +binnen te gaan, noch zich naar <span class="ex">Mina</span> te +begeven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53212" href="#xd21e53212src" name="xd21e53212">14</a></span> +Zijnde de Mahomedaansche geloofsbelijdenis of de <span class= +"ex">Bismillah</span>, en de woorden: <span class="sc">Mahomet</span>, +Gods gezant, welke door de ongeloovigen werden verworpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53226" href="#xd21e53226src" name="xd21e53226">15</a></span> Of +den droom dien <span class="sc">Mahomet</span> te <span class= +"ex">Medina</span> had, alvorens hij naar <span class="ex">al +Hodeibiya</span> trok. Hij droomde toen, dat hij en zijne makkers de +stad <span class="ex">Mekka</span> veilig binnen trokken, met geschoren +hoofden en afgesneden haren. Deze droom, die door den profeet aan zijne +volgelingen werd medegedeeld, veroorzaakte groote vreugde onder hen, en +zij veronderstelden, dat het visioen nog in het zelfde jaar zou worden +vervuld. Toen zij echter bemerkten, dat de wapenstilstand gesloten was, +die hunne verwachting nopens dat tijdstip verijdelde, waren zij diep +getroffen. Daarop werd, ter hunner vertroosting, deze plaats +geopenbaard, die het visioen bevestigde, dat echter eerst een jaar +later zou worden vervuld, toen <span class="sc">Mahomet</span> het +bezoek aflegde, onderscheiden door de bijvoeging van <span class= +"ex">al Kada</span> of voltooiing, omdat hij op dien tijd het bezoek +van het vorige jaar voltooide, toen de Koreïshieten hem niet +veroorloofden <span class="ex">Mekka</span> binnen te gaan. Hij was +toen genoodzaakt te <span class="ex">al Hodeibiya</span> zijne +slachtoffers te dooden, en zich te scheren (<span class="sc">Al +Beidâwi, Jallalo’ddin</span>. Zie <span class= +"sc">Abu’lf</span>. <span class="ex">Vit. Moh.</span> p. 84, +87).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53266" href="#xd21e53266src" name="xd21e53266">16</a></span> +Zijnde, dat sommigen geschoren waren, terwijl anderen alleen afgesneden +haren hadden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53269" href="#xd21e53269src" name="xd21e53269">17</a></span> +Zijnde de inneming van <span class="ex">Khaibar</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53287" href="#xd21e53287src" name="xd21e53287">18</a></span> +Hoewel de Mahomedanen zich bij hunne gebeden van tapijten of matten +bedienen, is het echter de gewoonte, den harden en blooten grond met +het voorhoofd aan te raken. Dikwijls dragen zij ronde of vierkante +steentjes bij zich, waarop zij met hunne hoofden steunen, als zij zich +ter aarde werpen.</p> +</div> +</div> +<div id="s49" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e914">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Veertigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Binnen-vertrekken</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te Medina—18 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> O ware geloovigen! loopt de bevelen +van God en zijn gezant niet vooruit<a class="noteref" id= +"xd21e53307src" href="#xd21e53307" name="xd21e53307src">1</a>, en +vreest God; want God hoort en weet alles. <a id="s49.2" name= +"s49.2"></a><span class="versenum">2.</span> O ware geloovigen! verheft +uwe stem niet boven de stem van den profeet, en spreekt niet luid tot +hem, zooals gij luide onder elkander spreekt, opdat uwe werken niet +ijdel worden, zonder dat gij het bemerkt. <span class= +"versenum">3.</span> Waarlijk, degenen die hunne stemmen in de +tegenwoordigheid van Gods gezant doen dalen, zijn zij, wier harte God +tot vroomheid heeft geneigd; zij zullen vergiffenis en eene ruime +belooning erlangen. <span class="versenum">4.</span> Wat hen betreft +die uit de binnenste vertrekken om u roepen, het meerendeel huner +begrijpen den eerbied niet, dien zij u verplicht zijn. <span class= +"versenum">5.</span> Indien zij met geduld wachten, totdat gij onder +hen verschijnt, zal dit zekerlijk beter voor hen zijn; maar God is +vergevensgezind en barmhartig. <a id="s49.6" name= +"s49.6"></a><span class="versenum">6.</span> O ware geloovigen! Indien +een zondig mensch met een verhaal tot u komt, doet dan nauwkeurig +onderzoek naar de waarheid daarvan, opdat gij anderen niet door +onwetendheid benadeelt, en naderhand berouw zoudt gevoelen, om hetgeen +gij hebt gedaan<a class="noteref" id="xd21e53331src" href="#xd21e53331" +name="xd21e53331src">2</a>. <a id="s49.7" name="s49.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Weet, dat Gods profeet onder <span class= +"pagenum">[<a id="pb540" href="#pb540" name="pb540">540</a>]</span>u +is. Indien hij u in vele dingen zou gehoorzamen, zoudt gij zekerlijk +schuldig zijn aan eene misdaad, door hem in dwaling te brengen. Maar +God heeft het geloof aanlokkend voor u gemaakt; hij heeft dat in uwe +harten behagelijk gemaakt, en heeft ontrouw, oneerlijkheid en +ongehoorzaamheid verachtelijk voor u doen worden. Dit zijn zij die den +rechten weg bewandelen. <span class="versenum">8.</span> Door +barmhartigheid van God en genade en God is alwetend en wijs. <a id= +"s49.9" name="s49.9"></a><span class="versenum">9.</span> Indien twee +partijen der geloovigen met elkander twisten, tracht hen dan te +vereenigen. Indien de een den ander eene beleediging aandoet, strijdt +dan tegen de partij, die de beleediging heeft aangedaan, tot zij tot +Gods voorschriften terugkeert. Indien zij terugkeeren, maak dan vrede +tusschen hen met eerlijkheid, en handel rechtvaardig; want God bemint +hen die rechtvaardig handelen. <a id="s49.10" name= +"s49.10"></a><span class="versenum">10.</span> Inderdaad, de ware +geloovigen zijn broeders; verzoent dus uwe broeders, en vreest God, +opdat gij genade moogt verwerven. <a id="s49.11" name= +"s49.11"></a><span class="versenum">11.</span> O ware geloovigen! laat +de menschen geene andere menschen bespotten en uitlachen, die misschien +beter dan zij zelven zijn; en laat de vrouwen even min andere vrouwen +spottend uitlachen, die mogelijk beter dan zij zelve zijn. Lastert +elkander ook niet, en geeft elkander geene kwetsende bijnamen. Een +slechte naam is het, met zonde te zijn beladen, na het geloof te hebben +omhelsd, en zij die geen berouw gevoelen, zijn boosdoeners<a class= +"noteref" id="xd21e53381src" href="#xd21e53381" name= +"xd21e53381src">3</a>. <a id="s49.12" name="s49.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> O ware geloovigen! vermijdt zorgvuldig elkander +te verdenken; want sommige verdenkingen zijn eene misdaad. Onderzoekt +niet te <span class="corr" id="xd21e53401" title= +"Bron: nieuwgierierig">nieuwsgierig</span> de feilen eens anderen, en +laat geen uwer, in des andere afwezigheid, kwaad spreken. Zou een van u +begeeren het vleesch van zijn dooden broeder te eten? Zekerlijk, gij +zoudt er afschuw van koesteren. Vreest dus God; want God is gezind tot +verzoening en genadig. <a id="s49.13" name="s49.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> O menschen! waarlijk, wij hebben u uit een +mannelijk en een vrouwelijk wezen <span class="corr" id="xd21e53408" +title="Bron: geschaden">geschapen</span>, en wij hebben u in volkeren +en stammen verdeeld, opdat gij elkander zoudt kennen. Waarlijk, de +achtingwaardigste uwer in Gods oog, is de vroomste, en God is wijs en +alwetend. <a id="s49.14" name="s49.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> De Arabieren van de woestijn zeggen: Wij +gelooven. Antwoord: Gij gelooft volstrekt niet, maar zeg: Wij hebben +den Islam omhelsd<a class="noteref" id="xd21e53415src" href= +"#xd21e53415" name="xd21e53415src">4</a>; <span class="pagenum">[<a id= +"pb541" href="#pb541" name="pb541">541</a>]</span>want het geloof is +uwe harten nog niet binnengetreden<a class="noteref" id="xd21e53421src" +href="#xd21e53421" name="xd21e53421src">5</a>. Indien gij God en zijn +gezant gehoorzaamt, zal hij u van geen deel der verdienste uwer werken +berooven; want God is vergevensgezind en barmhartig. <span class= +"versenum">15.</span> Waarlijk, de ware geloovigen zijn zij alleen, die +in God en zijn gezant gelooven en later niet twijfelen, en die hunne +bezittingen en personen voor de verdediging van Gods waren godsdienst +gebruiken: dit zijn zij die oprechtelijk spreken. <span class= +"versenum">16.</span> Zeg: Wilt gij God nopens uwen godsdienst +inlichten<a class="noteref" id="xd21e53432src" href="#xd21e53432" name= +"xd21e53432src">6</a>? Maar God kent alles, wat zich in den hemel en op +aarde bevindt; want God is alwetend. <span class="versenum">17.</span> +Zij verwijten u (als een weldaad), dat zij den Islam hebben omhelsd. +Antwoord: Verwijt mij niet, dat gij den Islam hebt omhelsd; God kon u +veeleer verwijten, dat hij u naar de waarheid heeft gericht<a class= +"noteref" id="xd21e53440src" href="#xd21e53440" name= +"xd21e53440src">7</a>. Erkent dit, indien gij oprechtelijk spreekt. +<span class="versenum">18.</span> Waarlijk, God kent de geheimen van +hemel en aarde, en God ziet wat gij doet.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53307" href="#xd21e53307src" name="xd21e53307">1</a></span> Dat +is: waag het niet, uwe eigene beslissing in eenige zaak te nemen, +alvorens gij het oordeel van God en zijn gezant ontvangen hebt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53331" href="#xd21e53331src" name="xd21e53331">2</a></span> Men +zegt, dat deze plaats op de navolgende gebeurtenis berust: <span class= +"sc">Al Walid Ebn Okba</span> werd door <span class="sc">Mahomet</span> +gezonden, om de aalmoezen bij den stam van <span class="ex">al +Mostalek</span> op te halen. Toen hij hen in grooten getale tot zich +zag komen, vatte hij argwaan en vreesde voor boos opzet, wegens de +vroegere vijandschap tusschen hem en hen, gedurende den tijd der +onwetendheid. Hij keerde onmiddellijk terug, en verhaalde den profeet, +dat zij weigerden hunne aalmoezen te geven en getracht hadden hem te +dooden. <span class="pagenum">[<a id="xd21e53342" href="#xd21e53342" +name="xd21e53342">540n</a>]</span><span class="sc">Mahomet</span> wilde +hen daarop met geweld tot hunnen plicht terugbrengen. Toen hij echter +<span class="sc">Khaled Ebn Al Walid</span> tot hen zond, bevond deze, +dat zijn voorganger hun onrecht had aangedaan, en dat zij even +gehoorzaam als vroeger waren (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53381" href="#xd21e53381src" name="xd21e53381">3</a></span> Men +zegt, dat dit vers werd geopenbaard, met het oog op <span class= +"sc">Safiya Bint Hoyal</span>, eene der vrouwen van den profeet. Deze +kwam namelijk tot haren echtgenoot, en klaagde, dat de vrouwen tot haar +zeiden: O, gij Jodin! de dochter van een jood en van eene jodin, waarop +hij haar antwoordde: Kunt gij dan niet antwoorden: <span class= +"sc">Aäron</span> is mijn vader, <span class="sc">Mozes</span> +mijn oom en <span class="sc">Mahomet</span> mijn echtgenoot?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53415" href="#xd21e53415src" name="xd21e53415">4</a></span> Dat +is: gij zijt geen ware geloovigen, maar slechts uiterlijke belijders +van den waren godsdienst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53421" href="#xd21e53421src" name="xd21e53421">5</a></span> Het +onderscheid dat door de Mahomedanen tusschen het geloof en het +Islamisme wordt gemaakt, is, dat het eerste het innerlijk geloof, en +het andere, het uiterlijke teeken van dat geloof door godsdienstige +daden is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53432" href="#xd21e53432src" name="xd21e53432">6</a></span> Dit +beteekent: Beroemt gij u hem te bedriegen, door te zeggen, dat gij ware +geloovigen zijt?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53440" href="#xd21e53440src" name="xd21e53440">7</a></span> De +verplichting ligt namelijk niet aan Gods zijde, maar aan de uwe, omdat +hij u zoozeer heeft begunstigd dat hij u tot het ware geloof leidt, +indien gij oprechte geloovigen zijt.</p> +</div> +</div> +<div id="s50" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e924">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">K.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—45 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s50.1" name="s50.1"></a><span class="versenum">1.</span> +<span class="sc">Kaf</span><a class="noteref" id="xd21e53467src" href= +"#xd21e53467" name="xd21e53467src">1</a> Bij den glorierijken Koran; +<span class="versenum">2.</span> Waarlijk, gij verwondert u, dat een +prediker uit hun midden, tot hen is gekomen, en de ongeloovigen zeggen: +Dit is eene wonderlijke zaak. <a id="s50.3" name= +"s50.3"></a><span class="versenum">3.</span> Nadat wij dood en tot stof +zullen wezen, zullen wij in het leven terugkeeren. Dit is een ver van +de gedachte verwijderde terugkeer. <span class="versenum">4.</span> Nu +weten wij wat de aarde van hen verteert, en wij bezitten een boek dat +ons daarvan onderricht. <span class="versenum">5.</span> Maar zij +beladen de waarheid met leugen, nadat de eerste tot <span class= +"pagenum">[<a id="pb542" href="#pb542" name="pb542">542</a>]</span>hen +is gekomen; daarom zijn zij in een verwarde zaak gestort<a class= +"noteref" id="xd21e53511src" href="#xd21e53511" name= +"xd21e53511src">2</a> <a id="s50.6" name="s50.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Zien zij niet op, tot den hemel boven hen; en +overwegen zij niet, hoe wij dien verheven en opgetooid hebben, en dat +daarin geene gebreken zijn? <span class="versenum">7.</span> Wij hebben +ook de aarde uitgespreid, en daarop vastgewortelde bergen +geworpen<a class="noteref" id="xd21e53523src" href="#xd21e53523" name= +"xd21e53523src">3</a>, en wij doen elke schoone soort van planten +daarop voortspruiten. <span class="versenum">8.</span> Als een +onderwerp ter overweging, en eene vermaning voor iederen mensch, die +zich tot ons wendt. <span class="versenum">9.</span> En wij zenden den +regen als eene zegening van den hemel neder; waardoor wij tuinen doen +voortspruiten en het graan dat men oogst. <span class= +"versenum">10.</span> En de rijzige palmboomen met takken vol dadels, +die boven elkander hangen. <span class="versenum">11.</span> Als een +voorraad voor den mensch. Wij verkwikken daardoor een dood land; zoo +zal de opstanding der dooden uit hunne graven wezen. <a id="s50.12" +name="s50.12"></a><span class="versenum">12.</span> Het volk van +<span class="sc">Noach</span>, en zij die te <span class="ex">Al +Rass</span><a class="noteref" id="xd21e53559src" href="#xd21e53559" +name="xd21e53559src">4</a> woonden, en <span class="sc">Thamoed</span> +en <span class="sc">Ad</span> en <span class="sc">Pharao</span> +beschuldigden de profeten van bedrog voor de bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>. <a id="s50.13" name="s50.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Alsmede de broeders <span class="corr" id= +"xd21e53582" title="Bron: aan">van</span> <span class="sc">Loth</span> +en de bewoners van het woud nabij <span class="ex">Midian</span> en het +volk van <span class="ex">Tobba</span><a class="noteref" id= +"xd21e53594src" href="#xd21e53594" name="xd21e53594src">5</a>; die +allen beschuldigden de profeten van bedrog; daarom werden de vonnissen, +waarmede ik dreigde, hun rechtvaardig opgelegd. <span class= +"versenum">14.</span> Is onze kracht door de eerste schepping uitgeput? +daar zij verbaasd zijn, omdat hun eene nieuwe schepping is voorgesteld: +namelijk de opwekking der dooden. <span class="versenum">15.</span> Wij +schiepen den mensch en weten wat zijne ziel hem influistert, en wij +zijn hem nader dan zijne strotader. <a id="s50.16" name= +"s50.16"></a><span class="versenum">16.</span> Als de twee engelen +welke hij afvaardigt, om rekenschap te vragen van het gedrag van een +mensch, dit verrichten, terwijl de een aan de rechter- en de andere aan +de linkerhand zit. <a id="s50.17" name="s50.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Uit hij niet een woord, of er is een bespieder +bij hem, gereed om het op te schrijven<a class="noteref" id= +"xd21e53617src" href="#xd21e53617" name="xd21e53617src">6</a>. <a id= +"s50.18" name="s50.18"></a><span class="versenum">18.</span> En de +bewusteloosheid des doods zal in waarheid komen: dat is, o mensch! wat +gij getracht hebt te <span class="pagenum">[<a id="pb543" href="#pb543" +name="pb543">543</a>]</span>ontgaan. <span class="versenum">19.</span> +En de trompet zal klinken: dit zal de dag zijn, waarmede gedreigd werd. +<span class="versenum">20.</span> En iedere ziel zal komen; en bij haar +zal een geleider en een getuige zijn. <span class="versenum">21.</span> +En de eerste zal tot den ongeloovige zeggen: Gij waart vroeger +achteloos omtrent dezen dag; maar wij hebben uwen sluier van u +afgenomen, en uw gezicht is heden helderziende geworden. <span class= +"versenum">22.</span> En zijne makkers zullen zeggen: Dit is wat gereed +is, verklaard te worden. <span class="versenum">23.</span> En God zal +zeggen: Werp elken ongeloovige en ieder verdorven mensch in de hel. +<span class="versenum">24.</span> En iedereen die het goede verbood, en +iederen zondaar en twijfelaar omtrent het geloof; <span class= +"versenum">25.</span> Die een anderen god naast den waren God +oprichtte. Doe hem eene gestrenge marteling ondergaan. <span class= +"versenum">26.</span> Zijn makker<a class="noteref" id="xd21e53664src" +href="#xd21e53664" name="xd21e53664src">7</a> zal zeggen: O Heer! ik +heb hem niet verleid; maar hij verkeerde in eene groote +dwaling<a class="noteref" id="xd21e53667src" href="#xd21e53667" name= +"xd21e53667src">8</a>. <a id="s50.27" name="s50.27"></a><span class= +"versenum">27.</span> God zal zeggen: Twist niet in mijne +tegenwoordigheid, nu ik u vooraf heb bedreigd met de martelingen, welke +gij thans voor u ziet gereed gemaakt. <span class="versenum">28.</span> +Het vonnis is niet bij mij veranderd; even weinig behandel ik mijne +dienaren onrechtvaardig. <span class="versenum">29.</span> Op dien dag +zullen wij tot de hel zeggen: Zijt gij vol? en zij zal antwoorden: Moet +er nog iets bijgevoegd worden<a class="noteref" id="xd21e53686src" +href="#xd21e53686" name="xd21e53686src">9</a>? <span class= +"versenum">30.</span> En het paradijs zal den vromen nader gebracht +worden. <span class="versenum">31.</span> En men zal tot hen zeggen: +Dat is wat u beloofd werd; en een iedereen die zich tot God wendde, en +zijne bevelen volgde; <span class="versenum">32.</span> Die den +Barmhartige heimelijk vreesde, en met een bekeerd hart tot hem kwam. +<span class="versenum">33.</span> Treedt hier in vrede binnen; dit is +de dag der eeuwigheid. <span class="versenum">34.</span> Daar zullen +zij alles hebben wat zij begeeren, en daar zal eene meer dan +overvloedige bijvoeging van gelukzaligheid met ons zijn. <span class= +"versenum">35.</span> Hoevele geslachten hebben wij vóór +de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> verdelgd, die machtiger +dan zij in sterkte waren? Trekt daarom door de streken der aarde, en +ziet of er eene schuilplaats tegen mijne wraak is. <span class= +"versenum">36.</span> Waarlijk, hierin is eene vermaning voor hem, die +een hart heeft om te begrijpen, of zijn oor leent, en met een +aandachtig gemoed aanwezig is. <a id="s50.37" name= +"s50.37"></a><span class="versenum">37.</span> Wij schiepen de hemelen +en de aarde en alles wat er tusschen is, in zes dagen, en geene +vermoeienis bereikte ons<a class="noteref" id="xd21e53726src" href= +"#xd21e53726" name="xd21e53726src">10</a>. <span class= +"versenum">38.</span> Verdraag dus geduldig wat zij zeggen, en +verkondig den lof van uwen Heer voor zonsopgang en voor zonsondergang. +<a id="s50.39" name="s50.39"></a><span class="versenum">39.</span> +Prijs hem in een gedeelte <span class="pagenum">[<a id="pb544" href= +"#pb544" name="pb544">544</a>]</span>van den nacht, en volbreng de +toegevoegde deelen der vereering<a class="noteref" id="xd21e53743src" +href="#xd21e53743" name="xd21e53743src">11</a>. <a id="s50.40" name= +"s50.40"></a><span class="versenum">40.</span> Luister naar den dag, +waarop de uitroeper de menschen, van eene nabijgelegen plaats, tot het +oordeel zal oproepen<a class="noteref" id="xd21e53751src" href= +"#xd21e53751" name="xd21e53751src">12</a>. <span class= +"versenum">41.</span> De dag, waarop zij den klank der trompet in +waarheid zullen hooren, zal de dag zijn, waarop de menschen uit hunne +graven zullen voortkomen. <span class="versenum">42.</span> Wij geven +leven en doen sterven. Tot ons zullen alle schepselen terugkeeren. +<span class="versenum">43.</span> De dag, waarop de aarde plotseling +zal worden gespleten, zal de dag der verzameling zijn. Het is +gemakkelijk voor ons, hen te verzamelen. <span class= +"versenum">44.</span> Wij weten wel, wat de ongeloovigen zeggen; en gij +zijt niet gezonden, om hen met geweld tot het geloof te dwingen. +<span class="versenum">45.</span> Waarschuw dus door den Koran hem, die +mijne bedreiging vreest.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53467" href="#xd21e53467src" name="xd21e53467">1</a></span> +Sommigen beweren, dat deze letter bestemd is om den berg <span class= +"ex">Kaf</span> uit te drukken, die, in de verbeelding van een aantal +oostersche schrijvers, de geheele wereld omringt. (<span class= +"ex">Zie</span> <span class="sc">d’Herbel</span>. <span class= +"ex">Bibl. Oriënt. Art. Caf.</span>), Anderen zeggen, dat deze +letter <span class="ex">Kada al amr</span> beteekent, zijnde: de zaak +is besloten; namelijk de kastijding der ongeloovigen (<span class= +"sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span>). Zie overigens +<a href="#s2">Hoofdstuk II</a>, vers I, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53511" href="#xd21e53511src" name="xd21e53511">2</a></span> Niet +wetende wat zij met zekerheid van den Koran moeten erkennen; daar zij +het dan eens een dichtstuk, dan weder een tooverstuk noemen en dan +weder een goddelijk werk, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53523" href="#xd21e53523src" name="xd21e53523">3</a></span> Zie +<a href="#s16.15">Hoofdstuk XVI, vers 15</a> en <a href= +"#s31.9">Hoofdstuk XXXI, vers 9</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53559" href="#xd21e53559src" name="xd21e53559">4</a></span> Zie +<a href="#s25.40">Hoofdstuk XXV, vers 40</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53594" href="#xd21e53594src" name="xd21e53594">5</a></span> Zie +<a href="#s44.36">Hoofdstuk XLIV, vers 36</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53617" href="#xd21e53617src" name="xd21e53617">6</a></span> De +bedoeling dezer plaats is de verkondiging van Gods alwetendheid. Hij +behoeft de onderrichtingen niet van de wachtengelen, doch hij heeft het +in zijne wijsheid geschikt geoordeeld, hun dat ambt op te dragen; want +indien zij zoo nauwlettend zijn, dat zij ieder woord nederschrijven, +dat over de lippen van den mensch komt, hoe zouden wij dan kunnen hopen +de aandacht van hem te ontgaan, die onze meest verborgen gedachten +kent! De Mahomedanen bezitten eene overlevering, volgens welke de +engel, die de goede daden des menschen opteekent, het bevel voert over +dengeen, die de slechte daden nederschrijft, en dat, wanneer een mensch +een goede daad verricht, de engel aan de rechterhand, die tien malen +nederschrijft. Bedrijft hij eene slechte daad, dan zegt die engel tot +dien van de linkerhand: Wacht nog zeven uren, eer gij haar +nederschrijft; misschien bidt hij of vraagt hij vergiffenis +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53664" href="#xd21e53664src" name="xd21e53664">7</a></span> +Zijnde de duivel, die aan hem is vastgeketend.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53667" href="#xd21e53667src" name="xd21e53667">8</a></span> Dit +zal het antwoord wezen van den duivel, die door den zondaar als zijn +verleider zal worden aangeklaagd; want de duivel heeft geene macht over +een mensch, om hem te noodzaken kwaad te doen, dan alleen door hem +datgene in te geven, wat met zijne verdorvene neiging strookt (Zie +<a href="#s14.26">Hoofdstuk XIV, vers 26</a> en volg.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53686" href="#xd21e53686src" name="xd21e53686">9</a></span> +Zijnde: Zijn er nog meer tot deze plaats gedoemd, of wordt mijne ruimte +vergroot, om hen te ontvangen?</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53726" href="#xd21e53726src" name="xd21e53726">10</a></span> Dit +werd geopenbaard ter beantwoording der Joden, die zeiden, dat God op +den zevenden dag van zijn werk rustte, en zich op zijn troon, +nederzette, als iemand die vermoeid is (<span class="sc">Al +Beidâwi, Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53743" href="#xd21e53743src" name="xd21e53743">11</a></span> Dit +zijn de twee nederbuigingen na het avondgebed, die niet noodzakelijk of +voorgeschreven, maar naar willekeur geschieden en overbodig zijn. Men +kan die dus naar verkiezing verrichten of achterwege laten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53751" href="#xd21e53751src" name="xd21e53751">12</a></span> Dat +is: van eene plaats, van waar ieder schepsel de oproeping gelijkelijk +hoore. Deze plaats wordt geacht de berg van den tempel van <span class= +"ex">Jeruzalem</span> te zijn, die door sommigen wordt verondersteld, +nader bij den hemel te liggen, dan eenig ander deel der aarde. Van daar +zal de trompet van <span class="sc">Israfil</span> klinken, terwijl +<span class="sc">Gabriël</span> het volgende zal afkondigen: O, +gij verrotte beenderen, verscheurd vleesch en verspreide haren! God +heeft bevolen, dat gij zult verzameld worden om geoordeeld te worden +(<span class="sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s51" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e934">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Verspreiding.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—60 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Bij de winden, die het stof +verspreiden<a class="noteref" id="xd21e53805src" href="#xd21e53805" +name="xd21e53805src">1</a> en verstrooien. <span class= +"versenum">2.</span> En bij de wolken, die een last van regen +dragen<a class="noteref" id="xd21e53812src" href="#xd21e53812" name= +"xd21e53812src">2</a>; <span class="versenum">3.</span> Bij de schepen, +die de zee snel doorklieven<a class="noteref" id="xd21e53820src" href= +"#xd21e53820" name="xd21e53820src">3</a>. <span class= +"versenum">4.</span> En bij de engelen, die dingen uitdeelen, noodig +voor het onderhoud van alle schepselen<a class="noteref" id= +"xd21e53827src" href="#xd21e53827" name="xd21e53827src">4</a> +<span class="versenum">5.</span> Inderdaad, datgene waarmede gij +bedreigd zijt, is zekerlijk waar, <span class="versenum">6.</span> En +het laatste oordeel zal gewis komen. <span class="pagenum">[<a id= +"pb545" href="#pb545" name="pb545">545</a>]</span><span class= +"versenum">7.</span> Bij den hemel met paden voorzien<a class="noteref" +id="xd21e53844src" href="#xd21e53844" name="xd21e53844src">5</a>. +<span class="versenum">8.</span> Gij verschilt zeer in hetgeen gij +zegt<a class="noteref" id="xd21e53852src" href="#xd21e53852" name= +"xd21e53852src">6</a>. <span class="versenum">9.</span> Men zal zich +afwenden van dengeen, die van het ware geloof is afgekeerd! +<span class="versenum">10.</span> Vervloekt mogen de leugenaars zijn. +<span class="versenum">11.</span> Die in diepe wateren van onwetendheid +waden, terwijl zij hun heil verwaarloozen. <span class= +"versenum">12.</span> Zij vragen: Wanneer zal de dag des oordeels +komen? <span class="versenum">13.</span> Op dien dag zullen zij in het +hellevuur verbrand worden. <span class="versenum">14.</span> En men zal +tot hen zeggen: Proeft uwe straf; dit is hetgeen gij verlangd hebt, dat +verhaast zou worden. <span class="versenum">15.</span> Maar de vromen +zullen tusschen tuinen en fonteinen wonen. <span class= +"versenum">16.</span> Datgene ontvangende, wat hun Heer hun zal geven, +omdat zij vóór dezen dag rechtvaardigen waren. +<span class="versenum">17.</span> Zij slapen slechts gedurende een +klein gedeelte van den nacht<a class="noteref" id="xd21e53896src" href= +"#xd21e53896" name="xd21e53896src">7</a>. <span class= +"versenum">18.</span> En vroeg in den ochtend vragen zij vergiffenis +van God. <span class="versenum">19.</span> Een voegzaam deel van hunne +welvaart werd hem gegeven, die vroeg, en aan hem, die door schaamte +teruggehouden werd te vragen. <span class="versenum">20.</span> Er zijn +teekenen van goddelijke macht en goedheid op de aarde, voor de menschen +van goed begrip. <span class="versenum">21.</span> Ook in u zelven: +zult gij dus niet overwegen? <span class="versenum">22.</span> Uw +onderhoud is in den hemel; en evenzeer bevat hij datgene, wat u werd +beloofd<a class="noteref" id="xd21e53921src" href="#xd21e53921" name= +"xd21e53921src">8</a>. <span class="versenum">23.</span> Daarom zweer +ik bij den Heer van hemel en aarde, dat dit zekerlijk de waarheid is; +overeenkomstig datgene, wat gij zelf zegt<a class="noteref" id= +"xd21e53928src" href="#xd21e53928" name="xd21e53928src">9</a>. <a id= +"s51.24" name="s51.24"></a><span class="versenum">24.</span> Is de +geschiedenis van <span class="sc">Abraham’s</span> geachte +gasten<a class="noteref" id="xd21e53939src" href="#xd21e53939" name= +"xd21e53939src">10</a> niet tot uwe kennis gekomen? <span class= +"versenum">25.</span> Toen zij tot hem ingingen en zeiden: Vrede? +antwoordde hij: Vrede! bij zich zelven zeggende: Dit zijn onbekende +menschen. <span class="versenum">26.</span> En hij ging heimelijk tot +zijn gezin, en bracht een gemest kalf. <span class= +"versenum">27.</span> Hij zette het voor hen neder, en toen hij zag, +dat zij het niet aanraakten, zeide hij: Eet gij niet? <span class= +"versenum">28.</span> En hij begon vrees voor hen te koesteren. Zij +zeiden: Vrees niet<a class="noteref" id="xd21e53965src" href= +"#xd21e53965" name="xd21e53965src">11</a>, en zij verklaarden hem de +belofte van een wijzen zoon. <span class="versenum">29.</span> Zijne +vrouw kwam nader; zij gaf een gil, sloeg zich <span class= +"pagenum">[<a id="pb546" href="#pb546" name="pb546">546</a>]</span>in +het aangezicht, en zeide ik ben een oude vrouw en onvruchtbaar! +<span class="versenum">30.</span> De engelen zeiden: Dit zeide uw Heer; +en waarlijk, hij is de Wijze, de Alwetende. <span class= +"versenum">31.</span> En <span class="sc">Abraham</span> zeide tot hen: +wat is dus uwe boodschap, o gezanten van God? <span class="corr" id= +"xd21e53999" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">32.</span></span> Zij antwoordden: waarlijk, wij worden tot +een zondig volk gezonden. <span class="versenum">33.</span> Opdat wij +steenen van gebakken klei op hen zouden nederzenden. <span class= +"versenum">34.</span> Gemerkt door uwen Heer, ter verdelging der +zondaren. <span class="versenum">35.</span> En wij telden de ware +geloovigen, die in de stad waren. <span class="versenum">36.</span> +Maar wij vonden niet meer, dan één gezin van Moslems. +<span class="versenum">37.</span> Wij verwoesten hen, en lieten een +teeken aldaar, voor hen, die de ernstige kastijding van God vreezen. +<a id="s51.38" name="s51.38"></a><span class="versenum">38.</span> In +<span class="sc">Mozes</span> was mede een teeken, toen Hij hem met +duidelijke macht tot <span class="sc">Pharao</span> zond. <span class= +"versenum">39.</span> Maar deze wendde zich met zijne vorsten af, +zeggende: Deze man is een toovenaar of een bezetene. <span class= +"versenum">40.</span> Daarom grepen wij hem en zijne soldaten en +wierpen hen in de zee: en hij was waard gestrafd te worden. <a id= +"s51.41" name="s51.41"></a><span class="versenum">41.</span> En in den +stam van <span class="sc">Ad</span> was mede een teeken, toen wij een +verwoestenden wind tegen hen zonden<a class="noteref" id= +"xd21e54052src" href="#xd21e54052" name="xd21e54052src">12</a>. +<span class="versenum">42.</span> Die niets aanraakte, waar hij +nederkwam, of hij verwoeste het, als een verrot voorwerp, en maakte het +tot stof. <span class="versenum">43.</span> In <span class= +"sc">Thamoed</span> was eveneens een teeken toen er tot hem werd +gezegd: Geniet alles gedurende eenigen tijd<a class="noteref" id= +"xd21e54070src" href="#xd21e54070" name="xd21e54070src">13</a>. +<span class="versenum">44.</span> Maar zij schonden onbeschaamd het +bevel van hunnen Heer, waardoor hen een vreeselijk onweder van den +hemel overviel, terwijl zij daarheen blikten. <span class= +"versenum">45.</span> Zij waren niet in staat op hunne voeten te staan, +evenmin als zij zich van de verdediging konden redden<a class="noteref" +id="xd21e54085src" href="#xd21e54085" name="xd21e54085src">14</a>. +<a id="s51.46" name="s51.46"></a><span class="versenum">46.</span> En +het volk van <span class="sc">Noach</span> verdelgden wij voor dezen; +want het was een volk, dat vreeselijk zondigde. <a id="s51.47" name= +"s51.47"></a><span class="versenum">47.</span> Wij hebben den hemel met +macht gebouwd, en dien eene groote uitgebreidheid gegeven. <span class= +"versenum">48.</span> Wij hebben de aarde daaronder uitgebreid, en hoe +gelijkmatig hebben wij dit gedaan. <a id="s51.49" name= +"s51.49"></a><span class="versenum">49.</span> En van alle dingen +hebben wij twee soorten geschapen<a class="noteref" id="xd21e54108src" +href="#xd21e54108" name="xd21e54108src">15</a>, opdat gij wellicht +zoudt overwegen. <span class="versenum">50.</span> Vlucht dus tot God; +waarlijk, ik ben een openlijk waarschuwer van Hem onder u. <span class= +"versenum">51.</span> Aanbidt geene andere goden behalve uwen Heer. Ik +bericht u dit duidelijk uit zijn naam. <span class= +"versenum">52.</span> Op <span class="corr" id="xd21e54127" title= +"Bron: dezefde">dezelfde</span> wijze kwam er geen gezant tot hunne +voorgangers of zij zeiden: Deze man is een toovenaar of een bezetene. +<span class="versenum">53.</span> Hebben zij dit gedrag achtervolgens +elkander als erfdeel vermaakt? Ja; zij zondigen vreeselijk. +<span class="versenum">54.</span> Houdt u dus van hen af, en gij zult +vrij van blaam zijn, indien gij aldus handelt. <span class= +"versenum">55.</span> Maar ga voort met vermanen; want vermaning is den +waren geloovigen van voordeel. <a id="s51.56" name= +"s51.56"></a><span class="versenum">56.</span> Ik heb de geniussen en +menschen met geen ander doel geschapen, dan opdat <span class= +"pagenum">[<a id="pb547" href="#pb547" name="pb547">547</a>]</span>zij +mij zouden dienen. <span class="versenum">57.</span> Ik eisch geenerlei +onderhoud van hen; evenmin verlang ik, dat zij mij zullen voeden. +<span class="versenum">58.</span> Waarlijk, God is degene, die alle +schepselen voorziet, en die een aanzienlijke macht bezit. <span class= +"versenum">59.</span> Aan hen die onzen gezant beleedigden, zal een +deel gegeven worden, gelijk aan het deel van hen, die zich in vroegere +tijden, evenals zij hebben gedragen; en zij zullen niet wenschen, dat +dit verhaast worde. <a id="s51.60" name="s51.60"></a><span class= +"versenum">60.</span> Wee dus over de ongeloovigen, om hunnen dag, +waarmede zij zijn bedreigd!</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53805" href="#xd21e53805src" name="xd21e53805">1</a></span> Of: +bij de vrouwen, die kinderen baren of verspreiden, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53812" href="#xd21e53812src" name="xd21e53812">2</a></span> Of: +bij de vrouwen, die een last in haren schoot dragen; of: bij de winden, +die den regen dragen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53820" href="#xd21e53820src" name="xd21e53820">3</a></span> Of: +bij de winden, die snel door de lucht trekken; of: bij de sterren, die +zich ijlings in haren loop bewegen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53827" href="#xd21e53827src" name="xd21e53827">4</a></span> Of: +bij de winden, die den regen verdeelen, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53844" href="#xd21e53844src" name="xd21e53844">5</a></span> +Zijnde de paden of loopbanen der sterren; of de dunne en uitgespreide +wolken, die zich als paden aan den hemel voordoen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53852" href="#xd21e53852src" name="xd21e53852">6</a></span> +Nopens <span class="sc">Mahomet</span> of den Koran, of de opstanding +en den dag des oordeels, door verschillend en onsamenhangend daarvan te +spreken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53896" href="#xd21e53896src" name="xd21e53896">7</a></span> Daar +zij het grootste gedeelte in gebeden en godsdienstig overpeinzingen +doorbrengen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53921" href="#xd21e53921src" name="xd21e53921">8</a></span> +Zijnde: Uw voedsel komt van boven; van daar, waar het veranderen der +jaargetijden en de regen uitgaat; en uwe toekomstige belooning is dus +daar; d.i. in het paradijs, dat boven de zeven hemelen is gelegen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53928" href="#xd21e53928src" name="xd21e53928">9</a></span> Dat +is: Zonder eenigen twijfel of de minste achterhoudendheid zooals gij +elkander eene waarheid verzekert.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53939" href="#xd21e53939src" name="xd21e53939">10</a></span> Zie +<a href="#s11.72">Hoofdstuk XI, vers 72</a> en <a href= +"#s15.51">Hoofdstuk XV, vers 51</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e53965" href="#xd21e53965src" name="xd21e53965">11</a></span> +Sommigen zeggen, dat <span class="sc">Gabriël</span>, die een +dezer vreemdelingen was, ten einde <span class="sc">Abrahams</span> +vrees weg te nemen, het kalf met zijne vleugels aanraakte, waarna het +onmiddellijk opstond, en naar zijne moeder liep; waarop <span class= +"sc">Abraham</span> hen als de gezanten van God erkende (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54052" href="#xd21e54052src" name="xd21e54052">12</a></span> Zie +<a href="#s7.76">Hoofdstuk VII, vers 76</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54070" href="#xd21e54070src" name="xd21e54070">13</a></span> +Zijnde: voor drie dagen. Zie <a href="#s11.68">Hoofdstuk XI, vers +68</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54085" href="#xd21e54085src" name="xd21e54085">14</a></span> Want +dit ongeval viel des daags voor.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54108" href="#xd21e54108src" name="xd21e54108">15</a></span> +Zooals bij voorbeeld: het mannetje en het wijfje, den hemel en de +aarde, de zon en de maan, licht en duisternis, dalen en bergen, winter +en zomer, zoet en bitter enz. (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s52" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e944">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Berg.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—49 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s52.1" name="s52.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij den berg Sinaï. <span class="versenum">2.</span> En bij +het boek, geschreven <a id="s52.3" name="s52.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> Op eene afgewikkelde rol<a class="noteref" id= +"xd21e54193src" href="#xd21e54193" name="xd21e54193src">1</a>. <a id= +"s52.4" name="s52.4"></a><span class="versenum">4.</span> En bij het +bezochte huis<a class="noteref" id="xd21e54207src" href="#xd21e54207" +name="xd21e54207src">2</a>, <span class="versenum">5.</span> En bij het +verheven dak des hemels. <span class="versenum">6.</span> En bij den +zwellenden oceaan. <span class="versenum">7.</span> Waarlijk de straf +van uwen Heer zal zekerlijk nederdalen. <span class= +"versenum">8.</span> Niemand zal haar kunnen terughouden. <span class= +"versenum">9.</span> Op dien dag zullen de hemelen schudden en +waggelen. <span class="versenum">10.</span> En de bergen zullen +wandelen en weggaan. <span class="versenum">11.</span> En wee op dien +dag over hen, die Gods gezanten van bedrog beschuldigen. <span class= +"versenum">12.</span> Die zich vermaken door zich in ijdele twisten te +mengen. <span class="versenum">13.</span> Op dien dag zullen zij naar +het hellevuur gedreven en er in geworpen worden. <span class= +"versenum">14.</span> En men zal tot hen zeggen: Dit is het vuur, dat +gij als een verdichtsel hebt geloochend. <span class= +"versenum">15.</span> Is dit eene beguichelende verbeelding? Of ziet +gij niet? <span class="versenum">16.</span> Treedt er binnen, om +verschroeid te worden. Hetzij gij uwe marteling geduldig of ongeduldig +verdraagt, het zal voor u gelijk wezen: gij zult zekerlijk de +vergelding ontvangen, van hetgeen gij hebt verricht. <a id="s52.17" +name="s52.17"></a><span class="versenum">17.</span> Maar de vromen +zullen te midden van tuinen en <span class="pagenum">[<a id="pb548" +href="#pb548" name="pb548">548</a>]</span>vermaken wonen. <span class= +"versenum">18.</span> Zich verlustigende, in hetgeen hun Heer hun zal +hebben gegeven; en hun Heer zal hen van de pijnen der hel bevrijden. +<span class="versenum">19.</span> En men zal tot hen zeggen: Verzadigt +u met de zegeningen, welke u zijn aangeboden, wegens hetgeen gij hebt +verricht. <span class="versenum">20.</span> Leunende op in orde +geschikte zetels. Wij zullen hen maagden met groote, zwarte oogen doen +huwen. <a id="s52.21" name="s52.21"></a><span class= +"versenum">21.</span> En bij hen, die gelooven, en wier nakomelingschap +hen in het geloof volgt, zullen wij hunne nakomelingschap in het +paradijs voegen. Wij zullen niets van de verdienste hunner werken +verminderen. (Ieder mensch strekt tot gijzelaar, voor hetgeen hij zal +hebben verricht)<a class="noteref" id="xd21e54291src" href= +"#xd21e54291" name="xd21e54291src">3</a>. <span class= +"versenum">22.</span> En wij zullen hun vruchten in overvloed geven, en +vleesch van de soorten welke zij zullen begeeren. <span class= +"versenum">23.</span> Daar zulllen zij elkander een beker aanbieden, +waardoor geen ijdel gesprek, of zonde zal worden uitgelokt. +<span class="versenum">24.</span> En kinderen, aangewezen om hem te +bedienen, zullen rondgaan, schoon als paarlen in hare schelpen +verborgen. <span class="versenum">25.</span> En zij zullen elkander +naderen en wederkeerig vragen doen. <span class="versenum">26.</span> +En zij zullen zeggen: Waarlijk wij verkeerden vroeger, te midden van +ons gezin, in groote vrees, nopens onzen staat na den dood. +<span class="versenum">27.</span> Maar God is ons genadig geweest, en +heeft ons van de pijn van het brandende vuur verlost. <span class= +"versenum">28.</span> Wij riepen hem vroeger aan, en hij is goed en +barmhartig. <span class="versenum">29.</span> Derhalve, o profeet! +vermaan gij uw volk. Gij zijt door de genade van uwen Heer noch een +waarzegger, noch een bezetene. <span class="versenum">30.</span> Zeggen +zij: Hij is een dichter; wij verwachten, dat hij door een of anderen +tegenspoed zal worden getroffen. <span class="versenum">31.</span> Zeg: +Wacht gij mijn ongeluk? Waarlijk, ik wacht, met u, den tijd uwer +verdelging<a class="noteref" id="xd21e54336src" href="#xd21e54336" +name="xd21e54336src">4</a>. <span class="versenum">32.</span> Doet hun +onontwikkeld verstand hun dit zeggen, of zijn zij verdorven zondaren? +<a id="s52.33" name="s52.33"></a><span class="versenum">33.</span> +Zeggen zij: Hij heeft den Koran verzonnen? Waarlijk, zij gelooven niet. +<a id="s52.34" name="s52.34"></a><span class="versenum">34.</span> Laat +hen een gesprek toonen gelijk dit, indien zij de waarheid spreken. +<span class="versenum">35.</span> Werden zij door niets geschapen, of +waren zij hunne eigene scheppers? <span class="versenum">36.</span> +Schiepen zij de hemelen en de aarde? Waarlijk, zij zijn niet vast +overtuigd, dat God hen heeft geschapen<a class="noteref" id= +"xd21e54361src" href="#xd21e54361" name="xd21e54361src">5</a>. +<span class="versenum">37.</span> Zijn de schatten van hunnen Heer in +hunne handen? Zijn zij de opperste uitdeelers van alle dingen? +<span class="versenum">38.</span> Hebben zij eene ladder, waardoor zij +naar den hemel kunnen opstijgen, en de gesprekken der engelen hooren? +Laat dus een, die deze heeft gehoord, een duidelijk bewijs daarvoor +aanwijzen. <span class="versenum">39.</span> Heeft God dochters en +<span class="pagenum">[<a id="pb549" href="#pb549" name= +"pb549">549</a>]</span>hebt gij zonen<a class="noteref" id= +"xd21e54379src" href="#xd21e54379" name="xd21e54379src">6</a>? +<span class="versenum">40.</span> Vraagt gij hun eene belooning voor +uwe prediking? Maar zij zijn met schulden beladen. <span class= +"versenum">41.</span> Zijn de geheimen der toekomst hun bekend, en +schrijven zij die van de tafel van Gods besluiten over? <span class= +"versenum">42.</span> Trachten zij u een valstrik te spannen? Maar de +ongeloovigen zijn het, die verschalkt zullen worden<a class="noteref" +id="xd21e54398src" href="#xd21e54398" name="xd21e54398src">7</a>. +<span class="versenum">43.</span> Hebben zij een god buiten God? God +zij verre verheven boven de afgoden, welke zij met Hem vereenigen! +<span class="versenum">44.</span> Indien zij een deel van den hemel op +zich zagen nedervallen. Zouden zij zeggen: het is slechts eene dikke +wolk<a class="noteref" id="xd21e54413src" href="#xd21e54413" name= +"xd21e54413src">8</a>. <span class="versenum">45.</span> Daarom verlaat +hen, tot zij aan hunnen dag zullen zijn gekomen, waarop zij, uit vrees, +in zwijm zullen vallen<a class="noteref" id="xd21e54426src" href= +"#xd21e54426" name="xd21e54426src">9</a>. <span class= +"versenum">46.</span> Een dag, waarop hunne doortrapte verzinsels hun +volstrekt niet zullen baten en zij niet ondersteund zullen worden. +<a id="s52.47" name="s52.47"></a><span class="versenum">47.</span> En +zij, die onrechtvaardig handelen, zullen zekerlijk eene andere straf +buiten deze ondergaan<a class="noteref" id="xd21e54438src" href= +"#xd21e54438" name="xd21e54438src">10</a>; maar het meerendeel hunner +begrijpt niet. <span class="versenum">48.</span> Wacht geduldig het +oordeel van uwen Heer nopens hen af; want gij zijt onder onze oogen. +Verkondig den lof van uwen Heer als gij opstaat. <a id="s52.49" name= +"s52.49"></a><span class="versenum">49.</span> En prijs hem des nachts +en als de sterren beginnen te verdwijnen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54193" href="#xd21e54193src" name="xd21e54193">1</a></span> Het +hier bedoelde boek is, volgens een vrij algemeen aangenomen geloof, +òf het boek of register waarin de daden van alle menschen +opgeteekend staan, òf de bewaarde tafelen, die Gods besluiten +behelzen òf wel het boek wet, dat door God werd geschreven, +terwijl <span class="sc">Momes</span> het krassen der pen hoorde, +òf ook wel de Koran (<span class="sc">Al Zamakshari, Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54207" href="#xd21e54207src" name="xd21e54207">2</a></span> +Zijnde: de <span class="ex">Caaba</span>, die zoo veelvuldig door de +pelgrims wordt bezocht, of zooals sommigen eerder aannemen, het +oorspronkelijke model van het huis in den hemel dat <span class="ex">al +Dorah</span> genoemd, en door de engelen bezocht en omringd wordt, +zooals het andere door de menschen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54291" href="#xd21e54291src" name="xd21e54291">3</a></span> +Zijnde: ieder mensch wordt door God omtrent zijn gedrag als onderpand +bewaard; indien hij wel handelt, lost hij dit in, terwijl hij het +verbeurt, door slecht te handelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54336" href="#xd21e54336src" name="xd21e54336">4</a></span> Dit +is de woordelijke vertaling van eene Arabische uitdrukking luidende: +“Laat ons gerust op den eersten tegenspoed wachten om ons daarop +te wreken.”</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54361" href="#xd21e54361src" name="xd21e54361">5</a></span> Want +hoewel zij dit met hunne tongen belijden, loochenen zij het, door +hunnen tegenstand, om hem te vereeren, gelijk hij dat verdient.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54379" href="#xd21e54379src" name="xd21e54379">6</a></span> Zie +<a href="#s16.59">Hoofdstuk XVI, vers 59</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54398" href="#xd21e54398src" name="xd21e54398">7</a></span> Zie +<a href="#s18.36">Hoofdstuk XVIII, vers 36</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54413" href="#xd21e54413src" name="xd21e54413">8</a></span> Dit +was eene der straffen welke de afgodendienende bewoners van +<span class="ex">Mekka</span> hem tartten, op hen te doen nederdalen; +en dan nog, zegt de tekst, indien zij een deel des hemels op zich +zouden zien nedervallen, zouden zij het niet gelooven, dan nadat zij +daardoor verpletterd werden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54426" href="#xd21e54426src" name="xd21e54426">9</a></span> +Zijnde: Op den eersten klank der trompet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54438" href="#xd21e54438src" name="xd21e54438">10</a></span> Dat +is: behalve de straf, waartoe zij, op den dag des oordeels zullen +gedoemd worden, zullen zij vooraf door rampen in dit leven worden +gekastijd, zooals de slachting te <span class="ex">Bedr</span>, en den +zevenjarigen hongersnood, en ook na hunnen dood, door het onderzoek des +grafs (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s53" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e954">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Ster.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—62 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s53.1" name="s53.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij de ster<a class="noteref" id="xd21e54473src" href= +"#xd21e54473" name="xd21e54473src">1</a> als zij ondergaat. +<span class="versenum">2.</span> Uw makker <span class= +"sc">Mahomet</span> dwaalt niet, en hij is niet afgeleid. <span class= +"versenum">3.</span> Evenmin als <span class="pagenum">[<a id="pb550" +href="#pb550" name="pb550">550</a>]</span>hij door zijn eigen wil +spreekt. <a id="s53.4" name="s53.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Het is niets anders dan eene openbaring die hem +gedaan werd. <a id="s53.5" name="s53.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Een die machtig is in macht, een met verstand +begaafd. <a id="s53.6" name="s53.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Leerde het hem<a class="noteref" id= +"xd21e54503src" href="#xd21e54503" name="xd21e54503src">2</a> en hij +verscheen<a class="noteref" id="xd21e54509src" href="#xd21e54509" name= +"xd21e54509src">3</a>. <a id="s53.7" name="s53.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> In het hoogste gedeelte van den gezichteinder. +<span class="versenum">8.</span> Daarna naderde hij den profeet en kwam +immer nader tot hem<a class="noteref" id="xd21e54524src" href= +"#xd21e54524" name="xd21e54524src">4</a>. <a id="s53.9" name= +"s53.9"></a><span class="versenum">9.</span> Tot hij op twee ellebogen +afstands van hem, of nog nader was. <span class="versenum">10.</span> +En hij openbaarde zijn dienaar, wat deze openbaarde. <span class= +"versenum">11.</span> Het hart van <span class="sc">Mahomet</span> +stelde datgene wat hij gezien had, niet valschelijk voor<a class= +"noteref" id="xd21e54543src" href="#xd21e54543" name= +"xd21e54543src">5</a>. <span class="versenum">12.</span> Wilt gij dus +met hem twisten, nopens hetgeen hij zag? <span class= +"versenum">13.</span> Hij zag hem ook op een anderen tijd. <a id= +"s53.14" name="s53.14"></a><span class="versenum">14.</span> Bij den +lotus-boom, naast welken geen doorgang is<a class="noteref" id= +"xd21e54559src" href="#xd21e54559" name="xd21e54559src">6</a>. +<span class="versenum">15.</span> Het is nabij den tuin van eeuwig +verblijf. <span class="versenum">16.</span> Toen de lotus-boom bedekte, +datgene wat bedekt is<a class="noteref" id="xd21e54570src" href= +"#xd21e54570" name="xd21e54570src">7</a>. <a id="s53.17" name= +"s53.17"></a><span class="versenum">17.</span> Wendde zijn oog zich +niet af, en dwaalde evenmin. <a id="s53.18" name= +"s53.18"></a><span class="versenum">18.</span> En hij aanschouwde +werkelijk sommige der grootste teekenen van zijn Heer<a class="noteref" +id="xd21e54588src" href="#xd21e54588" name="xd21e54588src">8</a>. +<a id="s53.19" name="s53.19"></a><span class="versenum">19.</span> Wat +denkt gij van <span class="sc">El-Lat</span>, en <span class="sc">al +Ozza</span>. <span class="versenum">20.</span> En <span class= +"sc">Menat</span>, die andere, derde godin?<a class="noteref" id= +"xd21e54612src" href="#xd21e54612" name="xd21e54612src">9</a>. +<span class="versenum">21.</span> Hebt gij mannelijke kinderen, en God +vrouwelijke?<a class="noteref" id="xd21e54626src" href="#xd21e54626" +name="xd21e54626src">10</a>. <span class="versenum">22.</span> Dit is +dan eene onrechtvaardige verdeeling. <span class="versenum">23.</span> +Het zijn slechts ijdele namen, welke gij en uwe vaderen godheden hebt +genoemd. God heeft nopens hen niets geopenbaard, wat hunne vereering +wettigt. Zij volgen slechts eene ijdele meening en wat hunne zielen +begeeren; en toch is de ware richting van hunnen Heer tot hen gekomen. +<span class="versenum">24.</span> Zal de mensch alles hebben, waarnaar +hij wenscht<a class="noteref" id="xd21e54645src" href="#xd21e54645" +name="xd21e54645src">11</a>? <span class="versenum">25.</span> Dit en +het <span class="pagenum">[<a id="pb551" href="#pb551" name= +"pb551">551</a>]</span>volgende leven zijn Gods eigendom. <span class= +"versenum">26.</span> En hoeveel engelen er ook in den hemel mogen +zijn, hunne tusschenkomst zal niets baten. <span class= +"versenum">27.</span> Tot God verlof zal hebben verleend, aan wien hem +zal behagen, en zich zijner zal aannemen. <a id="s53.28" name= +"s53.28"></a><span class="versenum">28.</span> Waarlijk, zij die niet +in het volgende leven gelooven, beweren dat de engelen vrouwen zijn. +<a id="s53.29" name="s53.29"></a><span class="versenum">29.</span> Doch +zij hebben geene kennis daarvan; zij volgen slechts eene bloote +meening; en eene bloote meening vervangt geen ding van waarheid. <a id= +"s53.30" name="s53.30"></a><span class="versenum">30.</span> Wend u dus +van hem af, die zich van onze vermaningen afwendt, en alleen naar het +tegenwoordige leven haakt. <a id="s53.31" name= +"s53.31"></a><span class="versenum">31.</span> Dit is hunne hoogste +trap van kennis. Waarlijk, uw Heer kent hem wel, die van zijnen weg +afdwaalt, en hij kent dengeen wel, die op den rechten weg is geleid. +<a id="s53.32" name="s53.32"></a><span class="versenum">32.</span> Aan +God behoort alles, wat zich in den hemel en op de aarde bevindt; hij +zal hen vergelden die kwaad verrichten, overeenkomstig datgene wat zij +zullen hebben bedreven, en hij zal hen beloonen die goed doen, met de +uitmuntendste belooning. <a id="s53.33" name="s53.33"></a><span class= +"versenum">33.</span> Wat hen betreft, die groote misdaden en hatelijke +zonden vermijden en alleen lichtere feilen begaan, waarlijk, hun Heer +zal hun ruime genade verleenen. Hij kende u wel, toen hij u uit de +aarde voortbracht, en toen gij vruchten in uw moeders schoot waart. +Rechtvaardigt u zelven dus niet; hij kent het best den mensch die hem +vreest. <span class="versenum">34.</span> Wat denkt gij van hem, die +zich van den weg der waarheid afwendt. <a id="s53.35" name= +"s53.35"></a><span class="versenum">35.</span> En weinig geeft en +begeerlijk zijne hand ophoudt<a class="noteref" id="xd21e54700src" +href="#xd21e54700" name="xd21e54700src">12</a>? <span class= +"versenum">36.</span> Is de kennis der toekomst met hem, zoodra hij die +ziet<a class="noteref" id="xd21e54717src" href="#xd21e54717" name= +"xd21e54717src">13</a>? <span class="versenum">37.</span> Is hij niet +onderricht van datgene, wat in de boeken van <span class= +"sc">Mozes</span> is bevat. <a id="s53.38" name= +"s53.38"></a><span class="versenum">38.</span> En van <span class= +"sc">Abraham</span>, die zijn verbintenissen godvruchtig volbracht? +<span class="versenum">39.</span> Te weten: dat eene belaste ziel niet +den last van eene andere zal dragen. <span class="versenum">40.</span> +En dat den mensch, die rechtvaardig is, niets zal worden opgelegd, +behalve zijn eigen arbeid. <a id="s53.41" name= +"s53.41"></a><span class="versenum">41.</span> Dat zijn arbeid +hiernamaals zekerlijk naar waarde zal worden geschat. <span class= +"versenum">42.</span> En dat hij daarvoor met de meest overvloedige +belooning zal worden beschonken. <span class="versenum">43.</span> Dat +het einde van alle dingen bij den Heer zal wezen. <a id="s53.44" name= +"s53.44"></a><span class="versenum">44.</span> Dat hij doet lachen en +doet weenen. <span class="versenum">45.</span> Dat hij dood en leven +geeft. <span class="versenum">46.</span> Dat hij de beide <span class= +"pagenum">[<a id="pb552" href="#pb552" name= +"pb552">552</a>]</span>kunnen: de mannelijke en de vrouwelijke, schiep. +<span class="versenum">47.</span> Van zaad als het uitgeworpen is. +<span class="versenum">48.</span> Dat hem eene andere voortbrenging +behoort, namelijk de wederopwekking hiernamaals, van den dood ten +leven. <span class="versenum">49.</span> En dat hij verrijkt, en +bezittingen doet verkrijgen. <a id="s53.50" name= +"s53.50"></a><span class="versenum">50.</span> Dat hij den Heer van het +hondsgesternte is<a class="noteref" id="xd21e54791src" href= +"#xd21e54791" name="xd21e54791src">14</a>. <a id="s53.51" name= +"s53.51"></a><span class="versenum">51.</span> Dat hij den ouden stam +van <span class="sc">Ad</span> verwoestte. <a id="s53.52" name= +"s53.52"></a><span class="versenum">52.</span> En <span class= +"sc">Thamoed</span>; en niet een van hen liet leven. <a id="s53.53" +name="s53.53"></a><span class="versenum">53.</span> Als ook het volk +van <span class="sc">Noach</span>, vóór hen: want zij +waren ten hoogste onrechtvaardig en zondig. <a id="s53.54" name= +"s53.54"></a><span class="versenum">54.</span> En de straf des hemels +bedekte haar. <span class="versenum">55.</span> En de omvergeworpen +steden, heeft hij ten onderst boven gekeerd.<a class="noteref" id= +"xd21e54831src" href="#xd21e54831" name="xd21e54831src">15</a> +<span class="versenum">56.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer, o +mensch! zult gij in twijfel trekken? <span class="versenum">57.</span> +<span class="corr" id="xd21e54849" title="Bron: Eeze onze">Deze</span> +gezant is een prediker, evenals de predikers, die hem voorafgingen. +<span class="versenum">58.</span> De dag des oordeels komt nader; er is +niemand, die daarvan den juisten tijd kan bepalen, behalve God. +<span class="versenum">59.</span> Verwondert gij u dus over deze nieuwe +openbaring? <span class="versenum">60.</span> En lacht gij, in plaats +van te weenen? <span class="versenum">61.</span> Terwijl gij uw tijd in +ijdele uitspanningen doorbrengt. <span class="versenum">62.</span> +Vereert veeleer God en dient hem.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54473" href="#xd21e54473src" name="xd21e54473">1</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat hier de sterren in het algemeen, en +anderen, het zevengesternte in het bijzonder wordt bedoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54503" href="#xd21e54503src" name="xd21e54503">2</a></span> +Namelijk den engel <span class="sc">Gabriël</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54509" href="#xd21e54509src" name="xd21e54509">3</a></span> In +zijn natuurlijken vorm, waarin God hem schiep, en in het oostelijk +gedeelte des hemels. Men zegt, dat deze engel aan geen der profeten in +zijn eigenlijken vorm verscheen, behalve aan <span class= +"sc">Mahomet</span>, en wel slechts tweemalen; zijnde eens, toen hij de +eerste openbaring van den Koran ontving, en daarna weder, toen hij +zijne nachtelijke reis naar den hemel ondernam, zooals vervolgens in +den tekst wordt vermeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54524" href="#xd21e54524src" name="xd21e54524">4</a></span> In +een menschelijken vorm.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54543" href="#xd21e54543src" name="xd21e54543">5</a></span> Maar +hij zag het werkelijk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54559" href="#xd21e54559src" name="xd21e54559">6</a></span> +Zijnde de boom, die tot grenspaal van het paradijs dient.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54570" href="#xd21e54570src" name="xd21e54570">7</a></span> Deze +woorden schijnen te beteekenen, dat alles wat onder dezen boom is, elke +beschrijving en alle cijfers te bovengaat. Sommigen veronderstellen, +dat hier de geheele engelenschaar wordt bedoeld, die God daaronder +vereeren, (<span class="sc">Al Beidâwi</span>) en anderen, de +vogels, die op de takken zitten (<span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54588" href="#xd21e54588src" name="xd21e54588">8</a></span> Door +zoo wel de wonderen der stoffelijke, als van de geestelijke wereld te +aanschouwen (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54612" href="#xd21e54612src" name="xd21e54612">9</a></span> Dit +waren drie afgoden der oude Arabieren. Wat de godslastering betreft, +die, volgens sommigen, eens door <span class="sc">Mahomet</span> +onbedachtzaam werd uitgesproken, toen hij deze plaats voorlas, zie +<a href="#s22.51">Hoofdstuk XXII, vers 51</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54626" href="#xd21e54626src" name="xd21e54626">10</a></span> Zie +<a href="#s16.59">Hoofdstuk XVI, vers 59</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54645" href="#xd21e54645src" name="xd21e54645">11</a></span> +Zijnde: zal hij God zijn wil voorschrijven, en dengeen die hem behaagt, +tot zijne tusschenpersonen of tot zijn profeet benoemen, of zal hij een +godsdienst naar zijn eigen zin kiezen, en de voorwaarden stellen, +waarop hij de belooning van dit en het volgende leven zal kunnen +verwerven (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54700" href="#xd21e54700src" name="xd21e54700">12</a></span> Deze +plaats wordt gezegd, geopenbaard te zijn met het oog op <span class= +"sc">al Walid Ebn al Mogheira</span>, die eens, den profeet volgende, +door een afgodendienaar werd gesmaad, omdat hij den godsdienst der +Koreïshieten verliet, en aanleiding tot schandaal gaf. Hij +antwoordde daarop, dat hetgeen hij deed, uit vrees voor de goddelijke +wraak geschiedde. De afgodendienaar bood daarop aan, voor een zekere +som, de schuld der afvalligheid op zich te zullen nemen. Nadat de koop +gesloten was, keerde <span class="sc">al Walid</span> tot de +afgodendienarij terug, en betaalde den man een deel der overeengekomen +som. Later echter, bij nadere overweging, achtte hij dit te veel, en +hield het overige gedeelte terug (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54717" href="#xd21e54717src" name="xd21e54717">13</a></span> Dat +is: Is hij verzekerd, dat het den persoon met wien hij de bovenvermelde +overeenkomst sloot, zal toegestaan worden, hier namaals in zijne plaats +te lijden (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54791" href="#xd21e54791src" name="xd21e54791">14</a></span> +Syrius, of het groote hondsgesternte, werd door sommige der oude +Arabieren aangebeden (<span class="sc">Hyd</span>. <span class= +"ex">not. in Ulug. Beig. Tab. stell fix</span> p. 53)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54831" href="#xd21e54831src" name="xd21e54831">15</a></span> +Zijnde: <span class="ex">Sodom</span> en de andere steden, welke zij in +haren val medesleepte (Zie <a href="#s11.9">Hoofdstuk XI, vers +9</a>).</p> +</div> +</div> +<div id="s54" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e964">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Maan.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—55 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s54.1" name="s54.1"></a><span class="versenum">1.</span> Het +uur des oordeels nadert en de maan is gespleten<a class="noteref" id= +"xd21e54892src" href="#xd21e54892" name="xd21e54892src">1</a>. +<span class="versenum">2.</span> Maar als de ongeloovigen een teeken +zien, wenden zij zich af, zeggende: dit is eene machtige betoovering. +<span class="versenum">3.</span> En zij beschuldigen u, o <span class= +"sc">Mahomet</span>! van bedrog, en volgen hunne eigene lusten: maar +ieder ding zal onveranderlijk bepaald wezen. <span class= +"versenum">4.</span> En nu is eene zending tot hen gekomen, waarin eene +afschrikking voor hardnekkig ongeloof ligt opgesloten. <span class= +"versenum">5.</span> Deze wijsheid is volkomen; maar waarschuwers +helpen bij hen niet. <a id="s54.6" name="s54.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Wend <span class="pagenum">[<a id="pb553" href= +"#pb553" name="pb553">553</a>]</span>u dus van hen af! Den dag waarop +de dagvaardende engel den mensch tot eene verschrikkelijke zaak zal +oproepen<a class="noteref" id="xd21e54925src" href="#xd21e54925" name= +"xd21e54925src">2</a>. <span class="versenum">7.</span> Zullen zij met +nedergeslagen blikken uit hunne graven komen, talrijk, als verspreide +sprinkhanen. <span class="versenum">8.</span> Zich met schrik naar den +dagvaarder spoedende. De ongeloovigen zullen zeggen: Dit is een dag van +droefheid. <a id="s54.9" name="s54.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Het volk van <span class="sc">Noach</span> +beschuldigde dien profeet, alvorens uw volk u verwierp, het +beschuldigde onzen dienaar van bedrog; zeggende: Hij is een bezetene, +en hij werd met verwijtingen verworpen. <a id="s54.10" name= +"s54.10"></a><span class="versenum">10.</span> Hij riep daarom zijn +Heer aan, zeggende: Waarlijk, ik ben overweldigd: wreek mij +dus<a class="noteref" id="xd21e54951src" href="#xd21e54951" name= +"xd21e54951src">3</a>. <span class="versenum">11.</span> Daarop openden +wij de poorten des hemels, waaruit het water stroomde. <span class= +"versenum">12.</span> Wij deden de aarde waterstralen uitwerpen, zoodat +het water van hemel en aarde zich vereenigde, overeenkomstig het +vastgestelde besluit. <span class="versenum">13.</span> Wij droegen +hem, op een schip, uit planken en spijkers samengesteld. <span class= +"versenum">14.</span> Dat zich voor onze oogen voortbewoog, als eene +belooning voor hem, die ondankbaar was verworpen. <span class= +"versenum">15.</span> Wij lieten dat schip tot een teeken dienen. Maar +is iemand daardoor gewaarschuwd? <span class="versenum">16.</span> En +hoe gestreng was mijne wraak en mijne bedreiging! <span class= +"versenum">17</span>, Nu hebben wij den Koran gemakkelijk tot eene +waarschuwing gemaakt; maar is iemand daardoor gewaarschuwd? <a id= +"s54.18" name="s54.18"></a><span class="versenum">18.</span> De stam +van <span class="sc">Ad</span> beschuldigde hunnen profeet van bedrog; +maar hoe ernstig was mijne wraak en mijne bedreiging! <span class= +"versenum">19.</span> Waarlijk, wij zonden, op een dag van voortdurend +ongeluk<a class="noteref" id="xd21e55001src" href="#xd21e55001" name= +"xd21e55001src">4</a> een brullenden<a class="noteref" id= +"xd21e55007src" href="#xd21e55007" name="xd21e55007src">5</a> wind +tegen hen. <a id="s54.20" name="s54.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Die de menschen wegvoerde, als waren zij met +kracht uitgescheurde wortels van palmboomen<a class="noteref" id= +"xd21e55014src" href="#xd21e55014" name="xd21e55014src">6</a>. +<span class="versenum">21.</span> En hoe ernstig was mijne wraak en +mijne bedreiging! <span class="versenum">22.</span> Thans hebben wij +den Koran gemakkelijk ter waarschuwing gemaakt; maar is iemand daardoor +gewaarschuwd? <a id="s54.23" name="s54.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Die van <span class="sc">Thamoed</span> +beschuldigden de vermaningen van hunnen profeet van valschheid. +<span class="versenum">24.</span> En zij zeiden: Zullen wij een enkel +man als wij, onder ons volgen? Waarlijk, wij zouden aan dwaling en +ongerijmde dwaasheid schuldig zijn. <span class="versenum">25.</span> +Zou de taak van waarschuwing hem, boven het overige gedeelte van ons, +opgedragen zijn? Neen, hij is een leugenaar en een onbeschaamde +bedrieger. <a id="s54.26" name="s54.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb554" href= +"#pb554" name="pb554">554</a>]</span>Maar God zeide tot <span class= +"sc">Saleh</span><a class="noteref" id="xd21e55054src" href= +"#xd21e55054" name="xd21e55054src">7</a>: Morgen zullen zij weten wie +een leugenaar en een onbeschaamde is; <a id="s54.27" name= +"s54.27"></a><span class="versenum">27.</span> Want wij zullen +zekerlijk de wijfjes-kameel zenden, om hen te beproeven<a class= +"noteref" id="xd21e55061src" href="#xd21e55061" name= +"xd21e55061src">8</a>; en gij, sla hen gade, en verdraag hunne +beleedigingen met geduld. <span class="versenum">28.</span> Voorspel +hun, dat het water der putten tusschen hen zal worden verdeeld<a class= +"noteref" id="xd21e55072src" href="#xd21e55072" name= +"xd21e55072src">9</a>, en ieder deel zal beurtelings nedergezet worden. +<span class="versenum">29.</span> Zij riepen hunnen makker<a class= +"noteref" id="xd21e55085src" href="#xd21e55085" name= +"xd21e55085src">10</a>, en hij nam een zwaard en doodde haar, +<span class="versenum">30.</span> Maar hoe ernstig was mijne wraak en +mijne bedreiging! <a id="s54.31" name="s54.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Want wij zonden hun een enkelen kreet van den +engel <span class="sc">Gabriël</span> te gemoet, en zij werden als +de droge stokken, die gebruikt worden door dengeen, welke een kooi voor +het vee bouwt<a class="noteref" id="xd21e55106src" href="#xd21e55106" +name="xd21e55106src">11</a>. <span class="versenum">32.</span> En thans +hebben wij den Koran gemakkelijk ter waarschuwing gemaakt; maar is +iemand daardoor gewaarschuwd? <a id="s54.33" name= +"s54.33"></a><span class="versenum">33.</span> Het volk van +<span class="sc">Lot</span> beschuldigde zijne prediking van +valschheid. <span class="versenum">34.</span> Maar wij zonden een wind +tegen hen, die eene regenbui van steenen voortdreef, welke hen allen +verdelgde, behalve het gezin van <span class="sc">Lot</span>, dat wij +vroeg in den ochtend bevrijdden. <span class="versenum">35.</span> Dit +was door onze gunst. Zoo beloonen wij hen, die dankbaar zijn. +<span class="versenum">36.</span> En <span class="sc">Lot</span> had +hen gewaarschuwd voor onze gestrenge kastijding; maar zij twijfelden +aan die waarschuwing. <span class="versenum">37.</span> Zij eischten +zijne gasten, opdat zij hen zouden misbruiken; maar wij staken hunne +oogen uit<a class="noteref" id="xd21e55144src" href="#xd21e55144" name= +"xd21e55144src">12</a>, zeggende: Proeft mijne wraak en mijne +bedreiging. <span class="versenum">38.</span> En vroeg in den ochtend +verraste hen eene zware straf<a class="noteref" id="xd21e55158src" +href="#xd21e55158" name="xd21e55158src">13</a>. <span class= +"versenum">39.</span> Proeft dus mijne wraak en mijne bedreiging. +<span class="versenum">40.</span> Thans hebben wij den Koran +gemakkelijk ter waarschuwing, gemaakt; maar is iemand daardoor +gewaarschuwd? <a id="s54.41" name="s54.41"></a><span class= +"versenum">41.</span> De vermaning van <span class="sc">Mozes</span> +kwam mede tot het volk van <span class="sc">Pharao</span>, <span class= +"versenum">42.</span> Maar zij beschuldigden al onze teekenen van +bedrog; daarom kastijdden wij hem met eene machtige en onwederstaanbare +kastijding. <span class="versenum">43.</span> O bewoners van +<span class="ex">Mekka</span>! zijn uwe ongeloovigen beter dan deze? Is +u in de schriften vrijstelling van straf <span class="pagenum">[<a id= +"pb555" href="#pb555" name="pb555">555</a>]</span>beloofd? <span class= +"versenum">44.</span> Zeggen zij: wij vormen een lichaam van menschen, +die in staat zijn onze vijanden te bemeesteren? <a id="s54.45" name= +"s54.45"></a><span class="versenum">45.</span> De menigte zal zekerlijk +op de vlucht worden gejaagd en zij zullen hunne ruggen +omkeeren<a class="noteref" id="xd21e55202src" href="#xd21e55202" name= +"xd21e55202src">14</a>. <span class="versenum">46.</span> Maar het uur +des oordeels is hun bedreigde straftijd, en dat uur zal droeviger en +bitterder zijn, dan hunne droefheden in dit leven. <span class= +"versenum">47.</span> Waarlijk, de zondaar doolt in dwaling rond, en +zal hier namaals in brandende vlammen worden gemarteld. <span class= +"versenum">48.</span> Op dien dag zullen zij met hunne aangezichten in +het vuur worden geworpen, en men zal hun zeggen: Proeft de aanraking +der hel. <a id="s54.49" name="s54.49"></a><span class= +"versenum">49.</span> Alle dingen hebben wij geschapen, aan een bepaald +besluit gebonden. <span class="versenum">50.</span> En ons bevel +bestaat slechts in een enkel woord<a class="noteref" id="xd21e55239src" +href="#xd21e55239" name="xd21e55239src">15</a>, aan een oogwenk gelijk. +<span class="versenum">51.</span> Wij hebben vroeger volken verdelgd, +die u gelijk waren; maar is iemand uwer door hun voorbeeld +gewaarschuwd? <span class="versenum">52.</span> Alles wat gij doet, is +in het boek vermeld, dat door de wakende engelen wordt bewaard. +<span class="versenum">53.</span> Elke daad, klein of groot, is op de +welbewaarde tafel nedergeschreven. <span class="versenum">54.</span> De +vromen zullen echter te midden van tuinen en meren wonen. <span class= +"versenum">55.</span> In de vergadering der waarheid, in +tegenwoordigheid van den machtigsten koning.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54892" href="#xd21e54892src" name="xd21e54892">1</a></span> Het +woord, maan, dat zich in het eerste vers bevindt, strekt tot titel voor +deze Soera. In dit eerste vers wordt van de komst van het uur, d.i. van +den dag des oordeels gesproken. Onder de teekenen, die dit vreeselijke +oogenblik zullen voorafgaan, is dat van het splijten der maan. Sommige +uitleggers willen echter in de woorden “de maan is +gespleten” eene toespeling zien op het mirakel door <span class= +"sc">Mahomet</span> verricht, waarbij hij de maan met zijn vinger in +tweeën spleet.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54925" href="#xd21e54925src" name="xd21e54925">2</a></span> Dat +is, als de engel <span class="sc">Israfil</span> de menschen tot het +oordeel zal oproepen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e54951" href="#xd21e54951src" name="xd21e54951">3</a></span> +<span class="sc">Noach</span> deed dit verzoek niet, dan nadat hij +herhaalde malen gewelddadig door zijn volk was bejegend; want men +verhaalt, dat een hunner hem aanviel en bijna verworgde, waarna hij, +tot zich zelven gekomen, uitriep: O Heer! vergeef het hun want zij +weten niet, wat zij doen (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55001" href="#xd21e55001src" name="xd21e55001">4</a></span> +Zijnde: Op een Woensdag. Zie <a href="#s41.15">Hoofdstuk XLI, vers +15</a>, in de noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55007" href="#xd21e55007src" name="xd21e55007">5</a></span> Of +een kouden wind.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55014" href="#xd21e55014src" name="xd21e55014">6</a></span> Men +verhaalt, dat zij eene toevlucht in de rotskloven en holen zochten, +terwijl zij elkander vasthielden, doch de wind blies hen met hevigheid +weg, en wierp hen als lijken neder (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55054" href="#xd21e55054src" name="xd21e55054">7</a></span> Deze +is, volgens den Koran, de naam van den profeet, die tot de Thamoedieten +werd gezonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55061" href="#xd21e55061src" name="xd21e55061">8</a></span> Zie +<a href="#s7.71">Hoofdstuk VII, vers 71</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55072" href="#xd21e55072src" name="xd21e55072">9</a></span> Dat +is tusschen de Thamoedieten en de kameel. Zie Hoofdstuk <span class= +"corr" id="xd21e55074" title="Bron: XXXVI">XXVI</span>, vers <a href= +"#s26.155">155</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55085" href="#xd21e55085src" name="xd21e55085">10</a></span> +Namelijk <span class="sc">Kodar Ebn Salef</span>, die geen Arabier was, +maar een vreemdeling, die onder de Thamoedieten woonde. Zie <a href= +"#s7.71">Hoofdstuk VII, vers 71</a> noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55106" href="#xd21e55106src" name="xd21e55106">11</a></span> Deze +woorden beteekenen of de droge takken, waarmede men in het Oosten +kooien of schuilplaatsen bouwt, om het vee tegen wind en koude te +beveiligen, of de stoppels en de andere stoffen, waarmede men, +gedurende den winter, het vee in de kooien voedt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55144" href="#xd21e55144src" name="xd21e55144">12</a></span> +Zoodat hun oogholten opzwollen, en met de overige deelen van het +aangezicht gelijk werden. Dit wordt gezegd door middel van eene streek +des vleugels van den engel <span class="sc">Gabriël</span> +geschied te zijn. Zie <a href="#s11.79">Hoofdstuk XI, vers 79</a> en +volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55158" href="#xd21e55158src" name="xd21e55158">13</a></span> +Waaronder zij gebukt zullen gaan, tot zij hunne volle straf in de hel +ontvangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55202" href="#xd21e55202src" name="xd21e55202">14</a></span> Deze +profetie werd vervuld door de overwinning te <span class= +"ex">Bedr</span> op de Koreïshieten behaald. Eene overlevering van +<span class="sc">Omar</span> verhaalt, dat toen deze plaats was +geopenbaard, <span class="sc">Mahomet</span> zelf bekende, de ware +meening daarvan niet te begrijpen; maar op den dag van den slag te +<span class="ex">Bedr</span>, toen hij zijn maliënkolder aandeed, +herhaalde hij deze woorden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55239" href="#xd21e55239src" name="xd21e55239">15</a></span> +Zijnde: <span class="ex">Kun</span>, dat is: Wees. Deze plaats kan ook +aldus worden wedergegeven: De uitvoering van ons voornemen, is slechts +eene eenvoudige daad, die in een oogenblik wordt ten uitvoer gebracht. +Sommigen veronderstellen, dat dit op den dag des oordeels betrekking +heeft.</p> +</div> +</div> +<div id="s55" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e975">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Barmhartige.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.<a class= +"noteref" id="xd21e55277src" href="#xd21e55277" name= +"xd21e55277src">1</a>—78 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> De Barmhartige heeft zijn dienaar +in den Koran onderwezen. <span class="versenum">2.</span> Hij schiep +den mensch. <span class="versenum">3.</span> Hij heeft hem eene +duidelijke spraak geleerd. <span class="versenum">4.</span> De zon en +de maan leggen haren loop af, overeenkomstig eene zekere wet. +<span class="versenum">5.</span> En de planten, die over den grond +kruipen, en de boomen zijn aan zijne beschikking onderworpen. +<span class="pagenum">[<a id="pb556" href="#pb556" name= +"pb556">556</a>]</span><span class="versenum">6.</span> Hij verhief den +hemel, en stelde de weegschaal vast. <span class="versenum">7.</span> +Opdat gij niet zoudt zondigen tegen het gewicht. <span class= +"versenum">8.</span> Weeg dus juist, en verminder het gewicht niet. +<span class="versenum">9.</span> En hij heeft de aarde voor levende +schepselen ingericht. <span class="versenum">10.</span> Daarop zijn +verschillende vruchten en palmboomen, die bloemtrossen dragen. +<span class="versenum">11.</span> En graan dat kaf en bladeren heeft. +<span class="versenum">12.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen<a class="noteref" id="xd21e55341src" +href="#xd21e55341" name="xd21e55341src">2</a>? <span class= +"versenum">13.</span> Hij schiep den mensch van gedroogde klei, als een +aarden vaatwerk. <a id="s55.14" name="s55.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> Maar hij schiep de geniussen van vuur, dat rein +van rook was. <span class="versenum">15.</span> Welke der voordeelen +van uwen Heer zult gij dus ondankbaar <span class="corr" id= +"xd21e55363" title="Bron: lochenen">loochenen</span>? <span class= +"versenum">16.</span> Hij is de Heer van het Oosten; <span class= +"versenum">17.</span> En de Heer van het Westen<a class="noteref" id= +"xd21e55375src" href="#xd21e55375" name="xd21e55375src">3</a>. +<span class="versenum">18.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <a id="s55.19" name= +"s55.19"></a><span class="versenum">19.</span> Hij heeft de beide +zeeën gescheiden<a class="noteref" id="xd21e55389src" href= +"#xd21e55389" name="xd21e55389src">4</a>. <span class= +"versenum">20.</span> Opdat zij elkander zouden ontmoeten; tusschen +haar is eene afscheiding geplaatst, welke zij niet kunnen +overschrijden. <span class="versenum">21.</span> Welke der voordeelen +van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class= +"versenum">22.</span> Zij beide leveren paarlen en koraal op. +<span class="versenum">23.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">24.</span> +Hem behooren ook de schepen, die, als bergen, de zee doorklieven. +<span class="versenum">25.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar <span class="corr" id="xd21e55421" title= +"Bron: loochen">loochenen</span>? <span class="versenum">26.</span> +Ieder schepsel dat op de aarde leeft, is aan de <span class="corr" id= +"xd21e55429" title="Bron: vergankelijheid">vergankelijkheid</span> +onderworpen. <span class="versenum">27.</span> Maar het glorierijke en +heerlijke aangezicht van uwen Heer zal eeuwig blijven. <span class= +"versenum">28.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">29.</span> Aan hem richten +alle schepselen, die in den hemel en op aarde zijn, verzoeken; iederen +dag is hij met een nieuw werk bezig<a class="noteref" id= +"xd21e55445src" href="#xd21e55445" name="xd21e55445src">5</a>. +<span class="versenum">30.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">31.</span> +Wij zullen u zekerlijk op den jongsten dag wachten, om u te +<span class="pagenum">[<a id="pb557" href="#pb557" name= +"pb557">557</a>]</span>richten, o geniussen en menschen! <span class= +"versenum">32.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">33.</span> O gij, +vereeniging van geniussen en menschen! indien gij in staat zijt, de +grenzen van den hemel en de aarde te overschrijden<a class="noteref" +id="xd21e55467src" href="#xd21e55467" name="xd21e55467src">6</a>, doe +het; maar gij zult het niet, dan door eene volstrekte macht doen. +<span class="versenum">34.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <a id="s55.35" name= +"s55.35"></a><span class="versenum">35.</span> Een vuurvlam zonder +rook, en een rook zonder vlam zullen op u worden nedergezonden, en gij +zult niet in staat zijn, u daartegen te beschutten. <span class= +"versenum">36.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">37.</span> En als de hemel +gespleten wordt, en zich rood als eene roos of als eene roodgeverfde +huid zal vertoonen. <span class="versenum">38.</span> Welke der +voordeelen van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? +<span class="versenum">39.</span> Op dien dag zal mensch noch genius +nopens zijne zonde worden ondervraagd<a class="noteref" id= +"xd21e55496src" href="#xd21e55496" name="xd21e55496src">7</a>. +<span class="versenum">40.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">41.</span> De +zondaren zullen door hunne werken worden herkend, en zij zullen van +voren bij hunne lokken en bij hunne voeten gegrepen, en in de hel +geworpen worden. <span class="versenum">42.</span> Welke der voordeelen +van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? <a id="s55.43" name= +"s55.43"></a><span class="versenum">43.</span> Dit is de hel, welke de +zondaren als eene valschheid loochenen. <a id="s55.44" name= +"s55.44"></a><span class="versenum">44.</span> Zij zullen daar, +tusschen vlammen en kokend water, op- en nedergaan<a class="noteref" +id="xd21e55520src" href="#xd21e55520" name="xd21e55520src">8</a>. +<span class="versenum">45.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <a id="s55.46" name= +"s55.46"></a><span class="versenum">46.</span> Maar voor hem, die de +rechtbank zijns Heeren vreest, zijn twee tuinen gemaakt<a class= +"noteref" id="xd21e55535src" href="#xd21e55535" name= +"xd21e55535src">9</a>. <span class="versenum">47.</span> Welke der +voordeelen van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? +<span class="versenum">48.</span> Met schaduwrijke boomen beplant. +<span class="versenum">49.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">50.</span> In +elken daarvan zullen twee fonteinen stroomen. <span class= +"versenum">51.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">52.</span> In elken van +hen zullen twee soorten van elke vrucht zijn<a class="noteref" id= +"xd21e55564src" href="#xd21e55564" name="xd21e55564src">10</a>. +<span class="versenum">53.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">54.</span> +Zij zullen op zetels rusten, waarvan de leuningen zullen gevormd zijn +van zijde met goud doorweven, en de vrucht zal dicht bij de hand zijn, +om verzameld te worden. <span class="versenum">55.</span> Welke der +voordeelen van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? +<span class="versenum">56.</span> Daar zullen zij door schoone maagden +<span class="pagenum">[<a id="pb558" href="#pb558" name= +"pb558">558</a>]</span>worden ontvangen, die hare oogen van ieder, +behalve van hare echtgenooten, zullen afwenden; die nimmer +vóór hen, door een man of een genius zijn aangeraakt. +<span class="versenum">57.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">58.</span> +Hebbende huiden als robijnen en paarlen. <span class= +"versenum">59.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">60.</span> Waardoor zou +het goede anders dan door het goede beloond worden? <span class= +"versenum">61.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">62.</span> En naast deze, +zullen twee anderen tuinen zijn. <span class="versenum">63.</span> +Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? +<span class="versenum">64.</span> Van donker groen. <span class= +"versenum">65.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">66.</span> In elken +daarvan zullen twee fonteinen een overvloed van water doen uitstroomen. +<span class="versenum">67.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">68.</span> In +elken van dezen zullen vruchten, palmboomen en granaatappelen zijn. +<span class="versenum">69.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">70.</span> +Daarin zullen liefelijke en schoone maagden zijn. <span class= +"versenum">71.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <span class="versenum">72.</span> Hebbende +schoone, zwarte oogen, en door pavilloenen voor het oog verborgen. +<span class="versenum">73.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer +zult gij dus ondankbaar loochenen? <span class="versenum">74.</span> +Welke vóór de haar bestemde echtgenooten, door man noch +genius, zijn aangeraakt. <span class="versenum">75.</span> Welke der +voordeelen van uwen Heer zult gij dus ondankbaar loochenen? +<span class="versenum">76.</span> Daar zullen zij zich vermaken, +liggende op groene kussens en prachtige tapijten. <span class= +"versenum">77.</span> Welke der voordeelen van uwen Heer zult gij dus +ondankbaar loochenen? <a id="s55.78" name="s55.78"></a><span class= +"versenum">78.</span> Geloofd zij de naam van uwen Heer, die met glans +en eer is omgeven.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55277" href="#xd21e55277src" name="xd21e55277">1</a></span> De +meeste uitleggers twijfelen, of dit Hoofdstuk te <span class= +"ex">Mekka</span> of te <span class="ex">Medina</span> werd +geopenbaard, of gedeeltelijk op de eene en gedeeltelijk op de andere +plaats.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55341" href="#xd21e55341src" name="xd21e55341">2</a></span> Deze +woorden zijn gericht tot de twee soorten van redelijke wezens, namelijk +tot de menschen en tot de geniussen. Dit vers is door het geheele +Hoofdstuk niet minder dan een en dertig malen herhaald of +tusschengevoegd. <span class="sc">Marracci</span> gist, dat dit in +navolging van <span class="sc">David</span> is geschied. Zie Psalm +CXXXVI.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55375" href="#xd21e55375src" name="xd21e55375">3</a></span> De +oorspronkelijke woorden beteekenen de verschillende punten van den +horizont of gezichteinder, waarop de zon in den zomer- en +winterstilstand op- en ondergaat. Zie <a href="#s37.5">Hoofdstuk +XXXVII, vers 5</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55389" href="#xd21e55389src" name="xd21e55389">4</a></span> Zie +<a href="#s25.55">Hoofdstuk XXV, vers 55</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55445" href="#xd21e55445src" name="xd21e55445">5</a></span> De +laatste volzin van dit vers zou letterlijk moeten luiden: Hij is +iederen dag in een anderen toestand. Deze woorden beteekenen, volgens +de uitleggers, dat God zich beurtelings met de uitvoering zijner +besluiten, den dood en het leven der schepselen, de vernedering van de +eenen en de verheffing van de anderen bezig houdt. Bij de Muzelmansche +mystieken hebben zij eene andere beteekenis. Volgens dezen is de +bedoeling, dat de eenige en ondeelbare God, die onveranderlijk in zijn +wezen is, wat zijne hoedanigheden betreft, veelvoudig is, en ieder +oogenblik afwisselt, hetgeen hij tot in het oneindige voortzet. Hij +brengt de schepping voort, en doet die verdwijnen; hij vertoont en +verbergt zich.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55467" href="#xd21e55467src" name="xd21e55467">6</a></span> Ten +einde van Gods macht te vlieden, en zijn besluit te ontvluchten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55496" href="#xd21e55496src" name="xd21e55496">7</a></span> Want +hunne misdaden zullen te erkennen zijn, aan hunne verschillende werken +zooals verder in den tekst volgt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55520" href="#xd21e55520src" name="xd21e55520">8</a></span> Zie +<a href="#s37.65">Hoofdstuk XXXVII, vers 65</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55535" href="#xd21e55535src" name="xd21e55535">9</a></span> +Zijnde: een afgescheiden paradijs voor de menschen en een ander voor de +geniussen, of, zooals sommigen denken, twee tuinen voor iederen +persoon; de eene als eene belooning voor zijne werken, en de andere als +eene vrije en buitengewone gift, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55564" href="#xd21e55564src" name="xd21e55564">10</a></span> Van +welke sommigen bekend zullen zijn, en gelijk de vruchten der aarde, +terwijl andere van nieuwe en onbekende soorten zullen wezen; of +vruchten, zoowel groen als rijp.</p> +</div> +</div> +<div id="s56" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e986">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Onvermijdelijke.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—96 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Als de onvermijdelijke<a class= +"noteref" id="xd21e55698src" href="#xd21e55698" name= +"xd21e55698src">1</a> dag des oordeels plotseling zal komen. +<span class="versenum">2.</span> Zal geene ziel de voorspelling zijner +komst van valschheid beschuldigen. <span class="versenum">3.</span> +Sommigen zullen daardoor vernederd, en anderen verheven worden. +<span class="versenum">4.</span> Als de aarde door een hevigen +<span class="pagenum">[<a id="pb559" href="#pb559" name= +"pb559">559</a>]</span>schok zal geschud worden. <span class= +"versenum">5.</span> En de bergen in stukken zullen springen. +<span class="versenum">6.</span> En als weggeblazen stof zullen worden. +<span class="versenum">7.</span> En gij, menschen, in drie duidelijke +klassen zult verdeeld worden. <a id="s56.8" name= +"s56.8"></a><span class="versenum">8.</span> De makkers van de +rechterhand (hoe gelukkig zullen de makkers der rechterhand wezen). +<span class="versenum">9.</span> En de makkers der linkerhand<a class= +"noteref" id="xd21e55737src" href="#xd21e55737" name= +"xd21e55737src">2</a>, (hoe ellendig zullen de makkers der linkerhand +zijn); <a id="s56.10" name="s56.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> En zij, die anderen in het geloof zijn +voorgegaan, zullen hen in het paradijs voorafgaan. <span class= +"versenum">11.</span> Dat zijn zij, die God zullen naderen. +<span class="versenum">12.</span> Zij zullen in tuinen van vermaak +wonen. <span class="versenum">13.</span> <a id="xd21e55764" name= +"xd21e55764"></a>Daar zullen velen van de vroegere godsdiensten. +<span class="versenum">14.</span> En enkelen van den lateren +zijn<a class="noteref" id="xd21e55770src" href="#xd21e55770" name= +"xd21e55770src">3</a>. <span class="versenum">15.</span> Rustende op +zetels met goud en edelgesteenten versierd. <span class= +"versenum">16.</span> En tegenover elkander daarop zittende<a class= +"noteref" id="xd21e55797src" href="#xd21e55797" name= +"xd21e55797src">4</a>. <span class="versenum">17.</span> Jonge lieden, +die eeuwig jong zullen blijven, zullen om hen heen gaan, om hen te +bedienen. <span class="versenum">18.</span> Met bekers, kroezen en +schalen met vloeienden wijn. <span class="versenum">19.</span> Hunne +hoofden zullen geen pijn gevoelen, door dien te drinken, en hun +verstand zal niet beneveld worden. <span class="versenum">20.</span> En +met vruchten, van de soorten, welke zij zullen kiezen. <span class= +"versenum">21.</span> En het vleesch van de vogelsoort, welke zij +zullen begeeren. <span class="versenum">22.</span> Daar zullen zij door +schoone maagden worden vergezeld, met groote, zwarte oogen, gelijkende +op paarlen, die in hare schelpen verborgen zijn. <span class= +"versenum">23.</span> Dit zal een belooning wezen, voor hetgeen zij +zullen hebben verricht. <span class="versenum">24.</span> Daar zullen +zij geene ijdele gesprekken hooren of eenige aansporing tot zonde. +<span class="versenum">25.</span> Maar alleen de begroeting: Vrede! +vrede! <span class="versenum">26.</span> En de makkers der rechterhand +(hoe gelukkig zullen de makkers der rechterhand wezen!) <span class= +"versenum">27.</span> Zullen hun verblijf houden onder lotusboomen, +vrij van doornen. <a id="s56.28" name="s56.28"></a><span class= +"versenum">28.</span> En banaan-boomen<a class="noteref" id= +"xd21e55854src" href="#xd21e55854" name="xd21e55854src">5</a>, geregeld +beladen met hunne voortbrengselen, van den top tot den stam. +<span class="versenum">29.</span> In de uitgebreide schaduw. +<span class="versenum">30.</span> Nabij een stroomend water<a class= +"noteref" id="xd21e55875src" href="#xd21e55875" name= +"xd21e55875src">6</a>. <span class="versenum">31.</span> En te midden +van een overvloed van vruchten. <span class="versenum">32.</span> Welke +niemand zal afsnijden, en waarvan de inzameling niet zal verboden zijn. +<span class="versenum">33.</span> En zij zullen op verheven bedden +uitrusten. <a id="s56.34" name="s56.34"></a><span class= +"versenum">34.</span> Waarlijk, wij hebben de maagden van het paradijs +door eene <span class="pagenum">[<a id="pb560" href="#pb560" name= +"pb560">560</a>]</span>bijzondere schepping gevormd<a class="noteref" +id="xd21e55897src" href="#xd21e55897" name="xd21e55897src">7</a>; +<span class="versenum">35.</span> En wij hebben haar tot maagden +gemaakt<a class="noteref" id="xd21e55905src" href="#xd21e55905" name= +"xd21e55905src">8</a>. <span class="versenum">36.</span> Bemind door +hare echtgenooten, die van gelijken ouderdom met haar zijn. <a id= +"s56.37" name="s56.37"></a><span class="versenum">37.</span> Tot de +geneugten der makkers van de rechterhand. <span class= +"versenum">38.</span> Daar zullen velen van de vroegere godsdiensten. +<a id="s56.39" name="s56.39"></a><span class="versenum">39.</span> En +velen van den lateren zijn<a class="noteref" id="xd21e55925src" href= +"#xd21e55925" name="xd21e55925src">9</a>. <a id="s56.40" name= +"s56.40"></a><span class="versenum">40.</span> En de makkers van de +linkerhand (hoe ellendig zullen de makkers der linkerhand zijn). +<span class="versenum">41.</span> Zullen wonen te midden van brandende, +verpestende winden en kokend water. <span class="versenum">42.</span> +Onder de schaduw van zwarten rook. <span class="versenum">43.</span> +Die noch koel, noch aangenaam zal wezen. <span class= +"versenum">44.</span> Want zij genoten de genoegens van het leven, +vóór dit, terwijl zij op de aarde waren. <span class= +"versenum">45.</span> En zij volhardden stijfhoofdig in eene hatelijke +zondigheid. <a id="s56.46" name="s56.46"></a><span class= +"versenum">46.</span> En zij zeiden: <span class="versenum">47.</span> +Nadat wij zullen gestorven, en tot stof en beenderen geworden zijn, +zullen wij dan zekerlijk tot het leven worden opgewekt? <span class= +"versenum">48.</span> Zullen onze vaderen ook met ons worden opgewekt? +<span class="versenum">49.</span> Zeg: waarlijk, zoowel de vroegeren +als de lateren. <span class="versenum">50.</span> Zullen zekerlijk op +den vooraf bepaalden tijd van een bekenden dag worden bijeen verzameld, +om geoordeeld te worden. <span class="versenum">51.</span> En gij, o +menschen! die gedwaald, en de opstanding als eene valschheid geloochend +hebt. <a id="s56.52" name="s56.52"></a><span class= +"versenum">52.</span> Gij zult zekerlijk eten van de vrucht des booms +van <span class="ex">al Zakkoem</span>. <a id="s56.53" name= +"s56.53"></a><span class="versenum">53.</span> Gij zult uwen buik +daarmede vullen. <span class="versenum">54.</span> En gij zult daar +kokend water drinken. <span class="versenum">55.</span> Gij zult +drinken, zooals een dorstige kameel drinkt. <span class= +"versenum">56.</span> Dit zal hunne uitspanning op den dag des oordeels +zijn. <a id="s56.57" name="s56.57"></a><span class= +"versenum">57.</span> Wij hebben u geschapen; wilt gij dus niet +gelooven, dat wij u van den dood kunnen opwekken? Wat denkt gij? +<span class="versenum">58.</span> Het zaad dat gij uitwerpt. +<span class="versenum">59.</span> Schept gij dat, of zijn wij er de +schepper van? <span class="versenum">60.</span> Wij hebben voor u allen +den dood bepaald, en wij zullen daarin door niemand worden belet. +<a id="s56.61" name="s56.61"></a><span class="versenum">61.</span> Wij +zijn in staat anderen, gelijk gij in uw plaats te stellen, en u terug +te brengen in den toestand of den vorm, dien gij niet kent. +<span class="versenum">62.</span> Gij kent de schepping; wilt gij dus +niet overwegen, dat wij u, door u op te wekken, weder kunnen +voortbrengen? <span class="versenum">63.</span> Wat denkt gij? Het +graan dat gij zaait. <span class="versenum">64.</span> Doet gij dat +uitbotten, of doen wij dat voortspruiten? <span class= +"versenum">65.</span> Indien het ons behaagde, waarlijk, wij konden het +droog en onvruchtbaar maken, zoodat gij niet zoudt ophouden u te +verwonderen, zeggende: <a id="s56.66" name="s56.66"></a><span class= +"versenum">66.</span> Waarlijk, wij hebben <span class= +"pagenum">[<a id="pb561" href="#pb561" name= +"pb561">561</a>]</span>verbintenissen aangegaan voor zaad en arbeid, +maar het is ons niet geoorloofd, de vruchten daarvan te oogsten. +<span class="versenum">67.</span> Wat denkt gij? Het water dat gij +drinkt. <span class="versenum">68.</span> Zendt gij dat uit de wolken +neder, of zenden wij het? <span class="versenum">69.</span> Indien het +ons behaagde, zouden wij het brak kunnen maken. Zult gij dus niet +dankbaar wezen? <a id="s56.70" name="s56.70"></a><span class= +"versenum">70.</span> Wat denkt gij? Het vuur, dat gij door wrijving +verkrijgt, brengt gij den boom voort, waardoor gij dat doet +ontstaan?<a class="noteref" id="xd21e56069src" href="#xd21e56069" name= +"xd21e56069src">10</a>. <a id="s56.71" name="s56.71"></a><span class= +"versenum">71.</span> Of brengen wij dien voort? <span class= +"versenum">72.</span> Wij hebben dit als eene vermaning +bevolen<a class="noteref" id="xd21e56083src" href="#xd21e56083" name= +"xd21e56083src">11</a> en tot een voordeel voor hen, die door de +woestijnen reizen. <span class="versenum">73.</span> Prijst dus den +naam van uwen Heer, den grooten God. <a id="s56.74" name= +"s56.74"></a><span class="versenum">74.</span> Ik zweer echter, bij het +ondergaan der sterren. <span class="versenum">75.</span> (En waarlijk, +dit is een groote eed, indien gij het slechts wist!) <span class= +"versenum">76.</span> Dat dit de uitmuntende Koran is. <span class= +"versenum">77.</span> Waarvan het oorspronkelijke in het welbewaarde +boek is geschreven. <span class="versenum">78.</span> Niemand zal het +aanraken, behalve zij, die rein zijn<a class="noteref" id= +"xd21e56118src" href="#xd21e56118" name="xd21e56118src">12</a>. +<span class="versenum">79.</span> Het is eene openbaring van den Heer +van alle schepselen. <span class="versenum">80.</span> Zult gij dus +deze nieuwe openbaring verachten? <span class="versenum">81.</span> En +is dit uwe vergelding voor uw voedsel, hetwelk gij van God ontvangt, +dat gij u zelven loochent, hem daarvoor verplicht te zijn? <span class= +"versenum">82.</span> Als de ziel van een stervend mensch tot zijne +keel opstijgt. <span class="versenum">83.</span> En gij op hetzelfde +oogenblik rond ziet. <span class="versenum">84.</span> (En wij zijn hem +nader dan gij; maar gij ziet zijn waren toestand niet). <span class= +"versenum">85.</span> Zoudt gij dan niet, indien gij hier namaals niet +voor uwe daden werdt vergolden. <span class="versenum">86.</span> Die +in het lichaam doen terugkeeren, indien gij de waarheid +spreekt<a class="noteref" id="xd21e56155src" href="#xd21e56155" name= +"xd21e56155src">13</a>? <span class="versenum">87.</span> En voor hem +die tot degenen behoort, welke God zullen naderen<a class="noteref" id= +"xd21e56169src" href="#xd21e56169" name="xd21e56169src">14</a>. +<span class="versenum">88.</span> Zal de belooning zijn, rust, genade +en een tuin van vermaak. <span class="versenum">89.</span> En behoort +hij tot de makkers der rechterhand. <span class="versenum">90.</span> +Dan zal hij gegroet worden met de begroeting: Vrede zij over u! door de +makkers der rechterhand, zijne broeders. <span class= +"versenum">91.</span> Of, indien hij tot hen behoort, die het ware +geloof (den profeet) verworpen hebben. <span class= +"versenum">92.</span> En afgedwaald zijn. <span class= +"versenum">93.</span> Zijn voedsel zal kokend water wezen. <span class= +"versenum">94.</span> En de verbranding <span class="pagenum">[<a id= +"pb562" href="#pb562" name="pb562">562</a>]</span>door het hellevuur. +<span class="versenum">95.</span> Waarlijk, dit is een zekere waarheid. +<span class="versenum">96.</span> Daarom prijst den naam van uwen Heer, +den grooten God.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55698" href="#xd21e55698src" name="xd21e55698">1</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk eene ramp, die zekerlijk, en +wel plotseling en met geweld zal plaats hebben. Hier beteekent het +daarom de dag des oordeels.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55737" href="#xd21e55737src" name="xd21e55737">2</a></span> Dit +zijn de zaligen en de verdoemden. Deze zijn hier aldus onderscheiden, +omdat boeken, waarin hunne daden zijn opgeschreven, in de rechterhand +der eersten, en in de linkerhand der laatsten zullen worden gegeven +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>). Ook beteekenen de woorden, hier met rechter- en +linkerhand vertaald, mede geluk en ellende.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55770" href="#xd21e55770src" name="xd21e55770">3</a></span> +Zijnde: er zullen meer leiders zijn, die anderen in geloof en goede +werken zijn voorafgegaan, onder de volgelingen der onderscheiden +profeten van <span class="sc">Adam</span> tot <span class= +"sc">Mahomet</span>, dan onder de volgelingen van <span class= +"sc">Mahomet</span> zelven (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55797" href="#xd21e55797src" name="xd21e55797">4</a></span> Zie +<a href="#s15.47">Hoofdstuk XV, vers 47</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55854" href="#xd21e55854src" name="xd21e55854">5</a></span> Het +oorspronkelijke woord <span class="ex">Talh</span> is niet alleen de +naam van den banaan, maar ook van een zeer hoogen doornachtigen boom, +die een groot getal aangenaam riekende bloemen draagt (Zie J. +<span class="sc">Leon</span>, <span class="ex">Descript. Africae lib. +9</span>), en de Acacia schijnt te wezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55875" href="#xd21e55875src" name="xd21e55875">6</a></span> Dat +in kanalen geleid worden, en wel op die plaatsen en op zulk eene wijze, +als ieder dat zal verlangen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55897" href="#xd21e55897src" name="xd21e55897">7</a></span> +Hebbende hij haar opzettelijk van fijnere stoffen geschapen, dan de +vrouwen van deze wereld, terwijl zij aan geen der ongemakken zijn +onderworpen, dier sekse eigen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55905" href="#xd21e55905src" name="xd21e55905">8</a></span> En +hoe dikwijls ook de mannen tot haar ingaan, zullen zij immer bevinden, +dat zij maagden zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e55925" href="#xd21e55925src" name="xd21e55925">9</a></span> Men +heeft reeds hier boven (vers 13 en 14) gezien, dat de uitverkorenen in +grooter getal bij de ouderen, dan bij de nieuweren zullen zijn. Deze +verzen zijn in tegenspraak met vers 38 en 39. <span class="sc">Al +Beidâwi</span> denkt echter, dat er hier geen tegenspraak is, +aangezien het groote getal, de meerderheid van eene der beide troepen +volstrekt niet uitsluit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56069" href="#xd21e56069src" name="xd21e56069">10</a></span> Zie +<a href="#s36.80">Hoofdstuk XXXVI, vers 80</a>, noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56083" href="#xd21e56083src" name="xd21e56083">11</a></span> Om +den menschen de opstanding te herinneren (<a href="#s36.80">Hoofdstuk +XXXVI vers 80</a>), waarop de voortbrenging van vuur in sommige +opzichten gelijkt, of van het vuur der hel (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56118" href="#xd21e56118src" name="xd21e56118">12</a></span> Of: +Laat niemand die aanraken, enz. Niet alleen de zuiverheid des lichaams +wordt namelijk van hem vereischt, die met den verplichten eerbied van +dit boek wenscht gebruik te maken, en daardoor hoopt te stichten, maar +ook de zuiverheid der ziel. Daarom worden deze woorden gewoonlijk op +den omslag geschreven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56155" href="#xd21e56155src" name="xd21e56155">13</a></span> De +meening dezer duistere plaats is als volgt: Indien gij niet gedwongen +zijt op den jongsten dag rekenschap van uwe daden te geven, zooals gij +door uwe loochening van de opstanding schijnt te gelooven, doe dan de +ziel van den stervenden persoon in zijn lichaam terugkeeren; want gij +kunt dit even gemakkelijk doen, als gij den dag des oordeels kunt +vermijden (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56169" href="#xd21e56169src" name="xd21e56169">14</a></span> +Zijnde de leiders, of de eerste leermeesters van het geloof.</p> +</div> +</div> +<div id="s57" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e996">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het IJzer<a class="noteref" id="xd21e56217src" href= +"#xd21e56217" name="xd21e56217src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span><a class="noteref" id="xd21e56231src" +href="#xd21e56231" name="xd21e56231src">2</a>—29 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s57.1" name="s57.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Alles wat in den hemel en op aarde is, zingt Gods lof; en hij is +machtig en wijs. <span class="versenum">2.</span> Hem is het koninkrijk +van hemel en aarde; hij geeft leven en hij doet sterven, en hij is +almachtig. <span class="versenum">3.</span> Hij is de eerste en de +laatste: de blijkbare en de verborgene, en hij kent alle dingen. +<span class="versenum">4.</span> Hij is het, die de hemelen en de aarde +in zes dagen schiep, en daarop zijn troon beklom. Hij kent datgene wat +in de aarde gaat, en datgene wat daaruit voortkomt; datgene, wat van +den hemel nederdaalt en datgene wat er in opstijgt, en hij is met u, +waar gij ook moogt zijn; want God ziet wat gij doet. <span class= +"versenum">5</span> Hem is het koninkrijk van hemel en aarde: en tot +God zullen alle dingen terugkeeren. <a id="s57.6" name= +"s57.6"></a><span class="versenum">6.</span> Hij doet den nacht op den +dag volgen en hij doet den dag op den nacht volgen, en hij kent de +binnenste deelen van des menschen borst. <a id="s57.7" name= +"s57.7"></a><span class="versenum">7.</span> Gelooft in God en zijn +gezant, en geef in aalmoezen een gedeelte weg van de welvaart, waarvan +God u de erfgenamen heeft gemaakt; want aan degenen van u, die gelooven +en aalmoezen geven, zal eene groote belooning worden geschonken. +<span class="versenum">8.</span> En wat scheelt u, dat gij niet in God +gelooft, terwijl de gezant u uitnoodigt, in uwen Heer te gelooven, die +uw verbond heeft ontvangen<a class="noteref" id="xd21e56271src" href= +"#xd21e56271" name="xd21e56271src">3</a> nopens deze zaak, indien uwe +harten oprecht zijn? <span class="versenum">9.</span> Hij is het, die +duidelijke teekenen aan zijn dienaar heeft nedergezonden, ten einde u +uit de duisternis in het licht te leiden; want God is medelijdend en +barmhartig voor u. <a id="s57.10" name="s57.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> En wat scheelt u, dat gij niet van uw vermogen +bijdraagt, voor de verdediging van Gods waren godsdienst, daar Gode de +erfenis van hemel en aarde behoort? Degenen van u, die van hun goed +zullen hebben bijgedragen tot, en gestreden zullen hebben voor de +verdediging van het geloof, vóór de inneming van +<span class="ex">Mekka</span>, zullen niet gelijk gesteld worden met +hen, die naderhand <span class="pagenum">[<a id="pb563" href="#pb563" +name="pb563">563</a>]</span>daartoe bijgedragen en medegestreden zullen +hebben<a class="noteref" id="xd21e56288src" href="#xd21e56288" name= +"xd21e56288src">4</a>). Zij zullen hooger in rang staan dan degenen, +die na de hierboven vermelde overwinning ter verspreiding van het +geloof zullen bijdragen en strijden; maar aan allen heeft God de meest +uitmuntende belooning toegezegd; en God weet wel wat gij doet. <a id= +"s57.11" name="s57.11"></a><span class="versenum">11.</span> Waar is +degeen, die aan God een onbekrompen leening wil doen; want God zal die +voor hem verdubbelen en hij zal daarenboven eene uitmuntende belooning +ontvangen. <a id="s57.12" name="s57.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> Op een zekeren dag zult gij de ware geloovigen +van beide kunnen zien; hun licht zal voor hen uitgaan en aan hunne +rechterhanden<a class="noteref" id="xd21e56299src" href="#xd21e56299" +name="xd21e56299src">5</a>. Men zal tot hen zeggen: Goede tijdingen +komen heden tot u: tuinen met rivieren doorsneden; eeuwig zult gij +daarin verblijven. Dit zal eene groote gelukzaligheid wezen. <a id= +"s57.13" name="s57.13"></a><span class="versenum">13.</span> Op dien +dag zullen de huichelachtige mannen en de huichelachtige vrouwen tot +degenen zeggen, die gelooven: Blijft vóór ons, opdat wij +een weinig van uw licht mogen ontleenen. Er zal hun geantwoord worden: +Keert in de wereld terug, en zoekt daar licht. En een hooge muur zal +tusschen hen geplaatst worden, waarin eene poort: daar binnen zal +genade wezen en daar buiten, en tegenover, de martelingen der hel. De +huichelaars zullen de ware geloovigen aanroepen, zeggende: Waren wij +niet met u? Zij zullen antwoorden: Ja! maar gij hebt door uwe +huichelarij uwe eigen zielen verleid, en ons verderf verwacht. Gij +twijfeldet nopens het geloof, en uwe wenschen hebben u bedrogen, tot +een besluit van God kwam, en gij stierft; en de verleider bedroog u +nopens God. <span class="versenum">14.</span> Daarom zal er dien dag +geen losprijs van u worden aangenomen, noch van hen die ongeloovigen +waren. Het hellevuur zal uw verblijf zijn; dit is hetgeen gij verdiend +hebt; en daar zal het eene ellendige woning wezen. <span class= +"versenum">15.</span> Is de tijd thans niet gekomen voor hen die +gelooven, dat hunne harten zich ootmoedig aan de waarschuwing van God +zouden onderwerpen, en aan de waarheid, welke geopenbaard is geworden? +Dat zij niet zijn als degenen, aan wie de schrift vroeger werd gegeven, +en voor welke de tijd van toegevendheid werd verlengd? Maar hunne +harten waren versteend, en velen van hen waren zondaren. <span class= +"versenum">16.</span> Weet, dat God de aarde verkwikt, welke dood is +geweest. Thans hebben wij u onze teekenen duidelijk verklaard, opdat +gij zoudt begrijpen. <a id="s57.17" name="s57.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Waarlijk, voor hen die aalmoezen geven, zoowel +mannen als vrouwen, en God eene onbekrompen leening doen, voor hen zal +hij die verdubbelen, en zij zullen bovendien eene uitmuntende belooning +ontvangen. <span class="versenum">18.</span> En zij, die in God en +zijne gezanten gelooven, zijn menschen van waarachtigheid, en getuigen +<span class="pagenum">[<a id="pb564" href="#pb564" name= +"pb564">564</a>]</span>in de tegenwoordigheid van hunnen Heer; zij +zullen hunne belooning en hun licht hebben. Maar wat degenen betreft +die niet gelooven en onze teekens van valschheid beschuldigen, zij +zullen de bewoners der hel zijn. <a id="s57.19" name= +"s57.19"></a><span class="versenum">19.</span> Weet, dat dit leven +slechts een spel en een ijdel vermaak is; en wereldlijke pracht en de +zucht naar eer onder u, en de vermeerdering van rijkdommen en kinderen, +zijn als de planten, door den regen gevoed, waarvan de opschieting den +landman verheugt: later verwelken zij, zoodat gij haar geel ziet +worden, en daarna veranderen zij in droge stoppels. En in het volgende +leven zal eene gestrenge straf zijn voor hen, die naar wereldsche +grootheid hunkeren. <span class="versenum">20.</span> En vergiffenis +van God, en gunst voor hen, die daarvan afstand doen; want dit +tegenwoordige leven is slechts een verblindend schijngenot. <a id= +"s57.21" name="s57.21"></a><span class="versenum">21.</span> Wedijvert +dus met spoed, om vergiffenis van uwen Heer te verkrijgen en het +paradijs, waarvan de uitgebreidheid gelijk is aan de uitgebreidheid van +hemel en aarde, en dat gereed gemaakt is voor hen, die in God en zijne +gezanten gelooven. Dit is Gods gunst: hij zal die schenken aan wien hem +behaagt, en Gods goedheid is oneindig. <a id="s57.22" name= +"s57.22"></a><span class="versenum">22.</span> Geen ongeval komt er op +aarde noch aan uwe personen voor, zonder dat dit in het boek van onze +besluiten was opgeteekend, alvorens wij het voortbrachten. Waarlijk, +dit is gemakkelijk voor God. <span class="versenum">23.</span> Bedroef +u dus niet om het goede dat u ontsnapt, noch verblijd u overmatig, om +datgene wat u toevloeit; want God bemindt den trotschaard, den ijdele +niet. <a id="s57.24" name="s57.24"></a><span class= +"versenum">24.</span> Of hen die zelve gierig zijn, en den mensch +gierigheid gebieden. En wat hen betreft die zich afwenden van het +aalmoezen geven; waarlijk, God is rijk genoeg, en prijzenswaardig. +<a id="s57.25" name="s57.25"></a><span class="versenum">25.</span> Wij +zonden onze gezanten vroeger met duidelijke wonderen, en wij hebben de +schriften en de weegschaal met hen medegezonden<a class="noteref" id= +"xd21e56360src" href="#xd21e56360" name="xd21e56360src">6</a>, opdat de +mensch de rechtvaardigheid zou in acht nemen. En wij zonden hun ijzer +neder<a class="noteref" id="xd21e56369src" href="#xd21e56369" name= +"xd21e56369src">7</a>, waarin machtige sterkte voor den oorlog is en +verscheiden voordeelen voor den mensch: opdat God dengene zou kennen, +die hem en zijne gezanten in het geheim ondersteunt<a class="noteref" +id="xd21e56378src" href="#xd21e56378" name="xd21e56378src">8</a>; want +God is sterk en machtig. <a id="s57.26" name="s57.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> Wij zonden vroeger <span class="sc">Noach</span> +en <span class="sc">Abraham</span>, en wij gaven hunne nakomelingen de +gift der profetie en de schrift en sommigen van hen werden geleid; maar +velen van hen waren boosdoeners. <a id="s57.27" name= +"s57.27"></a><span class="versenum">27.</span> Daarna deden wij onze +gezanten in hunne voetstappen treden, en wij <span class= +"pagenum">[<a id="pb565" href="#pb565" name= +"pb565">565</a>]</span>deden hen door <span class="sc">Jezus</span>, +den zoon van <span class="sc">Maria</span>, opvolgen, wien wij het +evangelie gaven, en wij stortten medelijden en liefderijkheid in de +harten van degenen, die hen volgden. Maar wat den monnikenstand +betreft, zij stelden dien zelven in<span class="corr" id="xd21e56405" +title="Bron: (">,</span> wij schreven hun dien niet voor<a class= +"noteref" id="xd21e56408src" href="#xd21e56408" name= +"xd21e56408src">9</a>; wij schreven alleen de begeerte voor, Gode te +behagen; maar zij namen het niet in acht, zooals het in acht genomen +moest worden. En wij gaven hun, die geloofden, hunne belooning; maar +velen van hen waren zondaren. <span class="versenum">28.</span> O gij! +die in de profeten gelooft<a class="noteref" id="xd21e56419src" href= +"#xd21e56419" name="xd21e56419src">10</a>, vreest God, en gelooft in +zijn gezant <span class="sc">Mahomet</span>; hij zal u twee deelen van +zijne genade schenken, en hij zal u een licht geven, waarin gij zult +wandelen, en hij zal u vergiffenis schenken; want God is +vergevensgezind en barmhartig. <span class="versenum">29.</span> Dat +zij, die de schriften hebben ontvangen, mogen weten, dat zij geene +macht hebben over eenige der gunsten van God, en dat het goede in zijne +hand is. Hij schenkt dat naar zijn welbehagen; want Gods goedheid is +oneindig.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56217" href="#xd21e56217src" name="xd21e56217">1</a></span> Dit +woord komt in <a href="#s57.25">vers 25</a> van dit Hoofdstuk voor.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56231" href="#xd21e56231src" name="xd21e56231">2</a></span> Het +is namelijk, volgens eenigen, onzeker, op welk der beide plaatsen dit +Hoofdstuk werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56271" href="#xd21e56271src" name="xd21e56271">3</a></span> Dit +is: gij zijt door de sterkste bewijzen en beweegredenen verplicht in +hem te gelooven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56288" href="#xd21e56288src" name="xd21e56288">4</a></span> +Aangezien later geene zoo groote behoefte meer aan beiden bestond. De +Mahomedaansche godsdienst was door die groote overwinning hecht +gevestigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56299" href="#xd21e56299src" name="xd21e56299">5</a></span> Een +licht zal hen namelijk op den rechten weg naar het paradijs leiden, +terwijl het andere uit het boek zal voortkomen, waarin hunne daden zijn +vermeld, en dat zij in hunne rechterhanden zullen houden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56360" href="#xd21e56360src" name="xd21e56360">6</a></span> +Zijnde eene wet der gerechtigheid. Sommigen denken, dat de engel +<span class="sc">Gabriël</span> werkelijk eene balans aan +<span class="sc">Noach</span> uit den hemel bracht, waarvan hem geboden +was, het gebruik bij zijn volk in te voeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56369" href="#xd21e56369src" name="xd21e56369">7</a></span> Dit +is: Wij leerden hem, hoe het uit de mijnen moet worden opgegraven. +<span class="sc">Al Zamakhshari</span> voegt er bij, dat <span class= +"sc">Adam</span> gezegd wordt, vijf ijzeren dingen uit het paradijs te +hebben medegebracht, zijnde: een aanbeeld, eene tang, twee hamers, (een +grooten en een kleinen), en eene naald.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56378" href="#xd21e56378src" name="xd21e56378">8</a></span> Dat +is oprecht en hartelijk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56408" href="#xd21e56408src" name="xd21e56408">9</a></span> De +Muzelmannen zeggen dikwijls: <span class="ex">La rahbaniïeta +fil-islami</span>. Geen kloosterleven in den Islam.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56419" href="#xd21e56419src" name="xd21e56419">10</a></span> Deze +woorden zijn hier tot de Joden en Christenen gericht; zij gelden +nochtans de laatsten alleen.</p> +</div> +</div> +<div id="s58" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1006">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Klaagster<a class="noteref" id="xd21e56434src" +href="#xd21e56434" name="xd21e56434src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span><a class= +"noteref" id="xd21e56442src" href="#xd21e56442" name= +"xd21e56442src">2</a>.—22 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s58.1" name="s58.1"></a><span class="versenum">1.</span> God +heeft de woorden gehoord van haar, die zich bij u over haren echtgenoot +heeft beklaagd, en hare klachten tot God heeft gericht<a class= +"noteref" id="xd21e56461src" href="#xd21e56461" name= +"xd21e56461src">3</a>, God heeft uwe wederzijdsche gesprekken +<span class="pagenum">[<a id="pb566" href="#pb566" name= +"pb566">566</a>]</span>gehoord; want God hoort en ziet alles. <a id= +"s58.2" name="s58.2"></a><span class="versenum">2.</span> Wat degenen +onder u betreft, die van hunne vrouwen scheiden, met de verklaring, dat +zij haar daarna als hunne moeders zullen beschouwen, laat hen weten, +dat zij hunne moeders niet zijn. Hunne moeders zijn slechts zij, die +hen baarden<a class="noteref" id="xd21e56491src" href="#xd21e56491" +name="xd21e56491src">4</a>, en zij spreken waarlijk onrechtvaardig en +logentaal; <span class="versenum">3.</span> Maar God is barmhartig en +vergevensgezind. <a id="s58.4" name="s58.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Zij die van hunne vrouwen scheiden, met de +verklaring, dat zij haar in de toekomst als hunne <span class="corr" +id="xd21e56512" title="Bron: moeners">moeders</span> zullen beschouwen, +en daarna terugnemen willen wat zij hebben gezegd, zullen genoodzaakt +zijn een slaaf te bevrijden<a class="noteref" id="xd21e56515src" href= +"#xd21e56515" name="xd21e56515src">5</a>, alvorens zij elkander zullen +mogen aanraken. Dit wordt u gewaarschuwd in acht te nemen, en God is +wel onderricht van hetgeen gij doet. <span class="versenum">5.</span> +En hij die geen slaaf vindt, om dien eed los te koopen, zal een vasten +van twee achtereenvolgende maanden houden, alvorens zij elkander +aanraken. En hij die niet in staat zal zijn dien tijd te vasten, zal +zestig arme lieden voeden. Dit is u bevolen, opdat gij God en zijn +gezant zoudt gelooven. Dit zijn de bevelen van God. Voor de +ongeloovigen is eene pijnlijke marteling gereed gemaakt. <a id="s58.6" +name="s58.6"></a><span class="versenum">6.</span> Zij die God en zijn +gezant wederstand bieden, zullen ten onder gebracht worden, zooals de +ongeloovigen die hen voorafgingen, werden ten onder gebracht. En wij +hebben duidelijke teekens nedergezonden, en eene schandelijke straf +wacht de ongeloovigen. <a id="s58.7" name="s58.7"></a><span class= +"versenum">7.</span> Op een zekeren dag zal God hen allen ten leven +opwekken, en hij zal hun verklaren wat zij verricht hebben. God heeft +eene nauwkeurige rekening daarvan opgemaakt; maar zij hebben die +vergeten, en God is getuige van alle dingen. <a id="s58.8" name= +"s58.8"></a><span class="versenum">8.</span> Bemerkt gij niet dat God +alles kent, wat in den hemel en op aarde is? Er is geen geheim gesprek +tusschen drie personen, of hij is er de vierde van, noch van vijf, of +hij is er de zesde van, noch tusschen een kleiner, noch tusschen een +grooter getal dan dit, of hij is met hen, waar zij ook mochten zijn: en +hij zal hun op den dag der opstanding verklaren, wat zij hebben gedaan; +want God kent alle dingen. <a id="s58.9" name="s58.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Hebt gij degenen niet opgemerkt, aan wie het +ontzegd werd, verboden gesprekken te voeren, maar die nochtans +terugkeerden <span class="pagenum">[<a id="pb567" href="#pb567" name= +"pb567">567</a>]</span>tot hetgeen hun was verboden, en heimelijk onder +elkander van zonde spraken en van vijandschap en van ongehoorzaamheid +nopens den gezant? En als zij tot u komen, begroeten zij u met een +groet, waarmede God u niet begroet<a class="noteref" id="xd21e56545src" +href="#xd21e56545" name="xd21e56545src">6</a>, en zij zeggen +spottenderwijze tot elkander: Zou God ons niet straffen voor hetgeen +wij zeggen, indien deze man een profeet ware? De hel zal eene +toereikende straf voor hen zijn; zij zullen die binnengaan om verbrand +te worden, en dat zal een ongelukkig verblijf wezen. <a id="s58.10" +name="s58.10"></a><span class="versenum">10.</span> O ware geloovigen! +als gij in het geheim met elkander spreekt, spreekt dan niet van zonde +en vijandschap en ongehoorzaamheid opzichtens den gezant; en vreest +God, voor wien gij zult worden verzameld. <a id="s58.11" name= +"s58.11"></a><span class="versenum">11.</span> Waarlijk, de verboden +gesprekken der ongeloovigen gaan van Satan uit, ten einde de ware +geloovigen te grieven; maar niemand zal hen in het minst kunnen deren, +tenzij met verlof van God: laat dus de geloovige op God vertrouwen. +<a id="s58.12" name="s58.12"></a><span class="versenum">12.</span> O +ware geloovigen! als men u zegt: Maakt ruimte in de vergadering, maakt +ruimte<a class="noteref" id="xd21e56567src" href="#xd21e56567" name= +"xd21e56567src">7</a>: God zal u groote ruimte in het paradijs +schenken. En als u gezegd wordt: staat op, staat op; God zal degenen +van u die gelooven, en hen aan welke kennis werd geschonken, doen +oprijzen in een hoogen graad. En God is volkomen onderricht van hetgeen +gij doet. <a id="s58.13" name="s58.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> O ware geloovigen! indien gij gaat om met den +gezant te spreken, geeft dan aalmoezen, eer gij met hem spreekt; dit +zal beter voor u zijn en reiner; maar indien gij niet hebt waarvan te +geven, waarlijk, dan zal God genadig en barmhartig omtrent u zijn. +<a id="s58.14" name="s58.14"></a><span class="versenum">14.</span> +Vreest gij aalmoezen te geven vóór uw gesprek met den +profeet, duchtende u te verarmen? Indien gij het niet doet, hetgeen God +u zal vergeven, verricht dan ten minste het gebed, geeft de +voorgeschreven (wettige) aalmoezen (de schatting), en gehoorzaamt God +en zijn gezant in alle andere zaken; want God weet wel wat gij doet. +<span class="versenum">15.</span> Hebt gij degenen niet opgemerkt, die +een volk tot hunne vrienden hebben genomen, op hetwelk God vertoornd +is<a class="noteref" id="xd21e56583src" href="#xd21e56583" name= +"xd21e56583src">8</a>? Zij zijn van hunne partij noch van de +uwe<a class="noteref" id="xd21e56589src" href="#xd21e56589" name= +"xd21e56589src">9</a>, en zij zweren voorbedachtelijk bij eene +leugen<a class="noteref" id="xd21e56592src" href="#xd21e56592" name= +"xd21e56592src">10</a>. <span class="versenum">16.</span> God heeft +eene gestrenge straf voor hen gereed gemaakt; want datgene wat zij doen +is slecht. <span class="versenum">17.</span> Zij bedienen zich van +hunne eeden als van een kleed, en zij hebben de menschen van Gods weg +afgeleid. <span class="versenum">18.</span> Noch hunne welvaart, +<span class="pagenum">[<a id="pb568" href="#pb568" name= +"pb568">568</a>]</span>noch hunne kinderen zullen hun bij God van nut +zijn. Zij zullen de bewoners van het hellevuur zijn, eeuwig zullen zij +daarin verblijven. <span class="versenum">19.</span> Op een zekeren dag +zal God hen allen opwekken; dan zullen zij bij hen zweren, zooals zij +het thans bij u doen, denkende dat dit hun van dienst zal wezen. Zijn +zij geene leugenaars? <a id="s58.20" name="s58.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Satan heeft hen overmeesterd, en heeft hen de +herdenking van God doen vergeten. Dezen vormen de partij van den +duivel; en zal de partij des duivels niet tot verderf worden gedoemd? +<span class="versenum">21.</span> Waarlijk, zij die God en zijn gezant +wederstand bieden, zullen onder de laagsten worden geplaatst. God heeft +geschreven: waarlijk, ik en mijn gezant zullen overwinnen; want God is +sterk en machtig. <span class="versenum">22.</span> Gij zult onder +degenen die in God en in den jongsten dag gelooven, geene menschen +vinden, welke de ongeloovigen beminnen die God en zijn gezant +weêrstand bieden, al waren zij hunne vaders, of hunne zonen, of +hunne broeders of hunne naaste betrekkingen. In de harten van dezen +heeft God het geloof geschreven, en hij heeft hen met zijn geest +gesterkt. Hij zal hen in tuinen, doorsneden met rivieren, leiden, om er +voor eeuwig te verblijven. God is over hen voldaan, en zij zijn wel +voldaan over hem. Dit is de partij van God; en zal de partij van God +geen voorspoed genieten?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56434" href="#xd21e56434src" name="xd21e56434">1</a></span> Of +zij die een geschil of rechtsgeding begint.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56442" href="#xd21e56442src" name="xd21e56442">2</a></span> +Sommigen zijn van meening, dat de eerste tien verzen van dit Hoofdstuk +te <span class="ex">Mekka</span> en de overigen te <span class= +"ex">Medina</span> werden geopenbaard (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56461" href="#xd21e56461src" name="xd21e56461">3</a></span> Dit +was <span class="sc">Khalüa</span>, de dochter van <span class= +"sc">Thalaba</span>, de vrouw van <span class="sc">Aùs Ebn +es-Samat</span>, die door haren man met deze woorden werd verstooten: +“Dat uw rug voortaan voor mij zij, zoo als de rug mijner +moeder,” zijnde de formule, waaruit eene eeuwige scheiding +voortvloeide en na het uitspreken van welke men de verstooten vrouw +niet meer kon terugnemen. Zij kwam daarop tot <span class= +"sc">Mahomet</span>, en vroeg hem, of het haar niet geoorloofd zou +zijn, bij haren man te blijven, die, niettegenstaande hij haar had +verstooten, haar echter niet dwong het huis te verlaten. <span class= +"sc">Mahomet</span> antwoordde, dat de bovenvermelde formule eene +volkomene scheiding moest ten gevolge hebben, waarop de wanhopige vrouw +(want zij bezat eenige jonge kinderen) <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e56479" href="#xd21e56479" name="xd21e56479">566n</a>]</span>zich +verwijderde, en zich in hare gebeden, bij God over haar lot beklaagde. +<span class="sc">Mahomet</span> kwam op zijne beslissing terug, en, +steunende op de openbaring, in de verzen 1 en 2 vervat, veroorloofde +hij de verstooten vrouwen terug te nemen, zelfs na het uitspreken der +meergemelde formule, mits een offer brengende of een liefdewerk +verrichtende, om voor de schending van den eed te boeten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56491" href="#xd21e56491src" name="xd21e56491">4</a></span> En +daarom moet geene vrouw in denzelfden graad van verbod worden +geplaatst, behalve diegene, welke door God met hem vereenigd zijn, +zooals de zoogster, en de vrouwen van den profeet (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, zie <a href="#s4.26">Hoofdstuk IV, vers 26</a> +volgg. en <a href="#s33.53">Hoofdstuk XXXIII vers 53</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56515" href="#xd21e56515src" name="xd21e56515">5</a></span> Welke +slaaf, overeenkomstig het meest algemeene gevoelen, een waar geloovige +moet zijn, zooals voor de boete wegens manslag is bepaald (zie <a href= +"#s6.94">Hoofdstuk VI, vers 94</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56545" href="#xd21e56545src" name="xd21e56545">6</a></span> Het +schijnt, dat zij gewoon waren in plaats van: <span class="ex">Al +salâm aleika</span> (vrede zij over u) te zeggen, <span class= +"ex">Al sâm aleika</span> (ongeluk over u).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56567" href="#xd21e56567src" name="xd21e56567">7</a></span> Op +deze plaats wordt den Moslems bevolen, in de openbare vergaderingen +plaats te maken voor den profeet en de meer aanzienlijken zijner +makkers, en niet op hem toe te dringen, zooals zij gewoon waren te +doen, om dichter bij hem te zijn, en zijne woorden beter te hooren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56583" href="#xd21e56583src" name="xd21e56583">8</a></span> +Volgens sommigen de Joden (zie <a href="#s1.6">Hoofdstuk I, vers +6</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56589" href="#xd21e56589src" name="xd21e56589">9</a></span> Daar +zij huichelaars zijn, en tusschen de twee partijen wankelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56592" href="#xd21e56592src" name="xd21e56592">10</a></span> +Zijnde: Zij hebben den Islam plechtig beleden, dien zij in hunne harten +niet geloofden.</p> +</div> +</div> +<div id="s59" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1016">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Vijftigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Landverhuizing<a class="noteref" id="xd21e56632src" +href="#xd21e56632" name="xd21e56632src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span>—24 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Alles wat in den hemel of op aarde +is, verkondigt den lof van God, en hij is de Machtige, de Wijze. <a id= +"s59.2" name="s59.2"></a><span class="versenum">2.</span> Hij was het, +die degenen van het volk dat de schrift ontving welke niet geloofden, +bij de eerste landverhuizing uit hunne woningen deed +vertrekken<a class="noteref" id="xd21e56652src" href="#xd21e56652" +name="xd21e56652src">2</a>. Gij dacht niet, dat zij van daar zouden +gaan, en zij <span class="pagenum">[<a id="pb569" href="#pb569" name= +"pb569">569</a>]</span>dachten, dat hunne sterkte hen tegen God zoude +bijstaan. Maar Gods kastijding kwam over hen, van waar zij die niet +verwacht hadden, en hij wierp schrik in hunne harten. Zij verwoestten +hunne huizing met eigen handen<a class="noteref" id="xd21e56719src" +href="#xd21e56719" name="xd21e56719src">3</a> en met de handen der ware +geloovigen. Neemt dus een voorbeeld aan hen, o gij die oogen hebt! +<span class="versenum">3.</span> En indien God hen niet tot verbanning +had gedoemd, zou hij hen zeker hebben uitgeroeid; en in de volgende +wereld zullen zij de marteling van het hellevuur ondergaan. +<span class="versenum">4.</span> Dit geschiedt, omdat zij God en zijn +gezant wederstand hebben geboden; en wie God weêrstand biedt, +waarlijk, die zal door God streng gestraft worden. <span class= +"versenum">5.</span> De palmboomen welke gij nederhouwt, of die gij met +hunne wortelen laat staan, werden nedergehouwen of bleven staan door +den wil van God om de zondaren gerust te stellen. <a id="s59.6" name= +"s59.6"></a><span class="versenum">6.</span> En wat den buit betreft +van het volk, dat God geheel aan zijn gezant heeft geschonken<a class= +"noteref" id="xd21e56740src" href="#xd21e56740" name= +"xd21e56740src">4</a>, gij hebt daartegen noch paarden, noch kameelen +aangevoerd<a class="noteref" id="xd21e56752src" href="#xd21e56752" +name="xd21e56752src">5</a>; maar God geeft de heerschappij aan zijne +gezanten over wien hij wil; want God is almachtig. <a id="s59.7" name= +"s59.7"></a><span class="versenum">7.</span> De buit der bewoners van +de steden die God aan zijn gezant heeft geschonken is aan God en zijn +gezant verschuldigd, en aan hem, die tot de nabestaanden van den gezant +behoort, en aan de weezen en aan den arme en aan den reiziger, opdat +die niet immer in een kring zoude verdeeld worden, van diegenen uwer, +welke rijk zijn. Neemt aan wat de profeet u zal geven, en onthoudt u +van <span class="pagenum">[<a id="pb570" href="#pb570" name= +"pb570">570</a>]</span>hetgeen hij u verbiedt, en vreest God; want God +is gestreng in het kastijden. <a id="s59.8" name= +"s59.8"></a><span class="versenum">8.</span> Ook behoort een deel aan +de arme <span class="ex">Mohajerin</span><a class="noteref" id= +"xd21e56777src" href="#xd21e56777" name="xd21e56777src">6</a> die van +hunne huizen en hunne bezittingen werden beroofd, terwijl zij naar Gods +gunst en naar zijn welgevallen streefden en God en zijn gezant +bijstonden. Dit zijn de lieden der waarachtigheid. <span class= +"versenum">9.</span> En zij die, vóór hen, de stad +<span class="ex">Medina</span> geheel bezaten en het geloof zonder +beletsel beleden, beminnen dengeen, die tot hen is gevlucht, en vinden +in hunne borsten geene begeerte naar datgene wat den <span class= +"ex">Mohajerin</span> werd gegeven, maar verkiezen die boven zich +zelven, hoewel zij mede door nooddruftigheid worden gekweld. En hij die +zich voor de gierigheid zijner eigene ziel behoedt, zal zeker voorspoed +genieten. <span class="versenum">10.</span> En zij die na hen zijn +gekomen<a class="noteref" id="xd21e56814src" href="#xd21e56814" name= +"xd21e56814src">7</a> zeggen: O Heer! vergeef ons en onze broederen, +die ons in het geloof zijn voorgegaan, en werp geen kwaden wil in onze +harten, omtrent hen, die geloofd hebben: O Heer! Waarlijk, gij zijt +medelijdend en genadig. <a id="s59.11" name="s59.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> Hebt gij degenen niet gezien, welke huichelachtig +zijn. Zij zeggen tot hunne broeders, van degenen welke de schriften +hebben ontvangen, en die <span class="corr" id="xd21e56827" title= +"Bron: niez">niet</span> gelooven: Waarlijk, indien gij uit uwe +woningen wordt verdreven, zullen wij zekerlijk met u vertrekken; wij +zullen nimmer iemand gehoorzamen als er sprake van u zal zijn, en +indien gij wordt aangevallen, zullen wij u zekerlijk bijstaan. Maar God +is getuige, dat zij leugenaars zijn. <span class="versenum">12.</span> +Waarlijk, indien zij verdreven worden, zullen dezen niet met hen +heengaan, en indien zij aangevallen worden, zullen deze hen niet +bijstaan<a class="noteref" id="xd21e56835src" href="#xd21e56835" name= +"xd21e56835src">8</a> en indien zij hen al in ’t eerst bijstaan, +zullen zij hun de ruggen toewenden, en zij zullen niet ondersteund +worden. <span class="versenum">13.</span> Waarlijk, gij zijt sterker +dan zij, uithoofde van de vrees, die door God in hunne borsten is +geworpen. Dit is omdat zij lieden zonder doorzicht zijn. <span class= +"versenum">14.</span> Zij zullen niet vereenigd tegen u strijden, +behalve in versterkte steden of van achter muren. Hunne hevigheid in +den oorlog onder elkander is groot: gij denkt dat zij vereenigd zijn, +maar hunne harten zijn verdeeld. Dit is, omdat zij lieden zijn, die +niet begrijpen willen. <span class="versenum">15.</span> Gelijk +degenen, die hen voorafgingen hebben zij het booze gevolg van hunne +daden geproefd, en eene pijnlijke straf is hiernamaals voor hen gereed +gemaakt. <a id="s59.16" name="s59.16"></a><span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e56859" title= +"Bron: 15">16</span>.</span> Zoo hebben de huichelaars de Joden +bedrogen; gelijk de duivel, toen hij tot een mensch zeide: Wees een +ongeloovige! En toen hij een <span class="pagenum">[<a id="pb571" href= +"#pb571" name="pb571">571</a>]</span>ongeloovige was geworden, riep +hij: Waarlijk, ik ben onschuldig aan u; want ik vrees God, den Heer van +alle schepselen. <span class="versenum">17.</span> Daarom zal het einde +van hen zijn, dat zij in het hellevuur zullen verblijven, en dit zal de +vergelding der onrechtvaardigen wezen. <span class= +"versenum">18.</span> O ware geloovigen! vreest God. Dat iedere ziel +zie, wat zij zich voor morgen gereed maakt<a class="noteref" id= +"xd21e56874src" href="#xd21e56874" name="xd21e56874src">9</a>, en +vreest God; want God is welbekend met hetgeen gij doet. <span class= +"versenum">19.</span> En weest niet als zij, die God hebben vergeten, +en welke hij hunne eigenen zielen heeft doen vergeten: dit zijn de +zondaren. <span class="versenum">20.</span> De bewoners van het +hellevuur en de bewoners van het paradijs zullen niet gelijk gesteld +worden. De bewoners van het paradijs zijn zij, die gelukzaligheid +genieten. <a id="s59.21" name="s59.21"></a><span class= +"versenum">21.</span> Indien wij dezen Koran op een berg hadden +nedergezonden, zoudt gij zeker gezien hebben, hoe die zich +verootmoedigd had, en uit vrees voor God gespleten ware. Dit zijn de +voorbeelden welke wij den mensch geven, opdat hij zou mogen overwegen. +<span class="corr" id="xd21e56897" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">22.</span></span> Hij is de God, buiten wien geen god is. +Hij kent het zichtbare en het onzichtbare. Hij is de Goedertierene, de +Barmhartige. <a id="s59.23" name="s59.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Hij is God, buiten wien geen god is: de Koning, +de Heilige, de Verlosser, de Getrouwe, de Beschermer, de Sterke, de +Vermogende, de Verhevenste. God is verre verheven boven de afgoden, +welke zij met hem vereenigen. <a id="s59.24" name= +"s59.24"></a><span class="versenum">24.</span> Hij is de eenige God, de +Schepper, de Maker, de Vormer. Hij heeft de meest uitmuntende +namen<a class="noteref" id="xd21e56910src" href="#xd21e56910" name= +"xd21e56910src">10</a>. Alles wat in den hemel of op aarde is, prijst +hem. Hij is de Machtige, de Wijze.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56632" href="#xd21e56632src" name="xd21e56632">1</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent het verlaten of verhuizen van de +geboorteplaats of woning, om elders te gaan wonen, hetzij uit vrijen +wil, hetzij door verdrijving.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56652" href="#xd21e56652src" name="xd21e56652">2</a></span> Het +hier bedoelde volk waren de Joden van den stam van <span class="sc">Al +Nadir</span>, die te <span class="ex">Medina</span> woonden, en die, +toen <span class="sc">Mahomet</span> van <span class="ex">Mekka</span> +daarheen vluchtte, hem beloofden onzijdig te blijven, tusschen hem en +zijne tegenpartij, waartoe zij een verdrag met hem sloten. Toen hij den +slag van <span class="ex">Bedr</span> had gewonnen, beleden zij, dat +hij de profeet was, in de wet beschreven; maar na zijne nederlaag te +<span class="ex">Ohod</span> veranderden zij van gevoelen. <span class= +"pagenum">[<a id="xd21e56673" href="#xd21e56673" name= +"xd21e56673">569n</a>]</span><span class="sc">Caab Ebn al Ashraf</span> +vormde een verbond met <span class="sc">Aboe Sofian</span>, dat zij +beiden bezwoeren. <span class="sc">Mahomet</span> rukte daarop in het +vierde jaar der hedjira tegen <span class="sc">al Nadir</span> op, en +belegerde hunne vesting. Na zes dagen capituleerden zij, en werd het +hun vergund te vertrekken, op voorwaarde, dat zij de plaats geheel +zouden ontruimen. Volgens sommigen, begaven zij zich daarop naar +<span class="ex">Syrië</span>, volgens anderen naar <span class= +"ex">Khaibar</span> en <span class="ex">Hira</span> (<span class= +"sc">Al Beidâwi, Jallalo’ddin</span><a id="xd21e56698" +name="xd21e56698"></a>. Zie <span class="ex">Abulf. vit. Moh. +cap</span>. 35). Dit was de eerste landverhuizing. De tweede viel +eenige jaren later voor, gedurende de regeering van <span class= +"sc">Omar</span>, toen deze khalif degenen verbande, die te +<span class="ex">Khairbar</span> hadden gewoond, en hen dwong +<span class="ex">Arabië</span> te verlaten (<span class="ex">Idem +Interpp</span>.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56719" href="#xd21e56719src" name="xd21e56719">3</a></span> Daar +zij zooveel verwoestten als zij konden, om het voordeel der Moslems +zooveel mogelijk te verminderen, aan datgene wat zij verplicht waren +achter te laten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56740" href="#xd21e56740src" name="xd21e56740">4</a></span> Het +is opmerkelijk, dat in deze expeditie de buit niet werd verdeeld, +overeenkomstig de daartoe in den Koran gegeven wet, (<a href= +"#s8.42">Hoofdstuk VIII, vers 42</a>) maar aan den profeet werd +gegeven, terwijl er bij verklaard werd, dat die geheel te zijner +beschikking was. De reden hiervan was, omdat de plaats zonder behulp +van paarden werd genomen, hetgeen, van toen af, eene vaste wet bleef +(Zie <span class="sc">Abulf.</span> <span class="ex">vit. Moh.</span> +p. 91).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56752" href="#xd21e56752src" name="xd21e56752">5</a></span> De +woonplaats van <span class="sc">al Nadir</span> was namelijk zoo dicht +nabij <span class="ex">Medina</span> dat de Moslems allen te voet +daarheen gingen, de profeet zelf uitgezonderd (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56777" href="#xd21e56777src" name="xd21e56777">6</a></span> +Daarom verdeelde <span class="sc">Mahomet</span> dezen buit alleen +onder de <span class="ex">Mohajerin</span>, of zij die van <span class= +"ex">Mekka</span> waren gevlucht. Hij gaf daarvan niets aan de +<span class="ex">Ansars</span>, of die van <span class= +"ex">Medina</span>, behalve aan drie van hen, welke in behoeftige +omstandigheden verkeerden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56814" href="#xd21e56814src" name="xd21e56814">7</a></span> De +bedoelde personen schijnen zij te wezen, die <span class= +"ex">Mekka</span> ontvluchtten, nadat <span class="sc">Mahomet</span> +in sterkte toegenomen, en zijn godsdienst aanzienlijke vorderingen +gemaakt had.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56835" href="#xd21e56835src" name="xd21e56835">8</a></span> En +het geschiedde dienovereenkomstig: <span class="sc">Ebn Obba</span> en +zijne bondgenooten schreven namelijk met dat doel aan de Nadirieten; +maar zij vervulden nimmer hunne belofte (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56874" href="#xd21e56874src" name="xd21e56874">9</a></span> Dit +is: voor het volgende leven, hetgeen <span class="ex">morgen</span> kan +worden genoemd, zooals het tegenwoordige leven <span class= +"ex">heden</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56910" href="#xd21e56910src" name="xd21e56910">10</a></span> Zie +<a href="#s7.179">Hoofdstuk VII, vers 179</a> noot.</p> +</div> +</div> +<div id="s60" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1028">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Zij die <span class="corr" id="xd21e56921" title= +"Bron: bedroefd">beproefd</span> is<a class="noteref" id= +"xd21e56924src" href="#xd21e56924" name="xd21e56924src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span>—13 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s60.1" name="s60.1"></a><span class="versenum">1.</span> O +ware geloovigen! kiest mijne vijanden en uwe vijanden niet tot uwe +vrienden<a class="noteref" id="xd21e56940src" href="#xd21e56940" name= +"xd21e56940src">2</a>. Betoont hun geene vriendschap, nu <span class= +"pagenum">[<a id="pb572" href="#pb572" name="pb572">572</a>]</span>zij +niet de waarheid gelooven, die tot u is gekomen; en den gezant en u +zelven uit uwe geboortestad hebben verdreven, omdat gij in God uwen +Heer gelooft. Indien gij uit uwe woonplaatsen vertrekt ter verdediging +van mijnen godsdienst en uit begeerte mij te behagen, en hun in het +verborgen vriendschap betoont<a class="noteref" id="xd21e56969src" +href="#xd21e56969" name="xd21e56969src">3</a>, waarlijk, ik ken wel wat +gij verbergt en wat gij ontdekt; en gij die dit doet, is reeds van den +rechten weg afgedwaald. <span class="versenum">2.</span> Indien zij u +slechts ergens ontmoeten, zullen zij uwe vijanden zijn; zij zullen +hunne handen en hunne tongen met boosheid naar u uitstrekken, en zij +begeeren ernstig, dat gij ongeloovigen zult worden. <span class= +"versenum">3.</span> Noch uwe bloedverwanten, noch uwe kinderen zullen +u van eenig nut zijn op den dag der opstanding, die u van elkander zal +scheiden: en God ziet wat gij doet. <a id="s60.4" name= +"s60.4"></a><span class="versenum">4.</span> Gij hebt een uitmuntend +voorbeeld in <span class="sc">Abraham</span>, en zij die met hem waren, +toen zij tot hun volk zeiden: Waarlijk wij zijn onschuldig aan u en aan +de afgoden, welke gij naast God vereert; wij hebben afstand van u +gedaan (u verloochend; en er is voor eeuwig haat en vijandschap +tusschen ons gekomen, tot gij in God alleen gelooft. Doch gij zult +<span class="sc">Abraham</span> niet navolgen in hetgeen hij tot zijn +vader zeide: Waarlijk ik wil vergiffenis voor u vragen<a class= +"noteref" id="xd21e56991src" href="#xd21e56991" name= +"xd21e56991src">4</a>; maar ik kan niets ten uwen behoeve van God +verkrijgen. O Heer! in u vertrouwen wij, en tot u zijn wij gewend, en +voor u zullen wij hiernamaals worden verzameld. <span class= +"versenum">5.</span> O Heer! leid ons niet in verzoeking door hen die +niet gelooven, en vergeef ons, o Heer! want gij zijt de Machtige, en de +Wijze. <span class="versenum">6.</span> Waarlijk, gij hebt een +uitmuntend voorbeeld in hen en in hem; gij die op God en den jongsten +dag vertrouwt. Maar hij die zich afwendt, waarlijk, God is almachtig en +lofwaardig. <span class="versenum">7.</span> Misschien zal God +vriendschap doen onstaan tusschen u en hen, welke gij thans voor uwe +vijanden houdt<a class="noteref" id="xd21e57010src" href="#xd21e57010" +name="xd21e57010src">5</a>; want <span class="pagenum">[<a id="pb573" +href="#pb573" name="pb573">573</a>]</span>God is machtig, en God is +vergevensgezind en barmhartig. <span class="versenum">8.</span> Wat hen +betreft, die geene wapenen tegen u hebben gevoerd wegens den +godsdienst, en u niet uit uwe woningen verdreven hebben. <a id="s60.9" +name="s60.9"></a><span class="versenum">9.</span> God <span class= +"corr" id="xd21e57046" title="Bron: verbied">verbiedt</span> u niet, +hen vriendschappelijk te behandelen en rechtvaardig jegens hen te zijn. +Doch wat degenen betreft, die u om uwen godsdienst bestreden en u uit +uwe woningen verdreven, of daartoe mede geholpen hebben, verbiedt God u +vriendschap met hen aan te knoopen, en wie het doen, zijn snoodaards. +<a id="s60.10" name="s60.10"></a><span class="versenum">10.</span> O +ware geloovigen! indien geloovige vrouwen als vluchtelingen tot u +komen, beproeft haar: God is wel bekend met haar geloof. En als gij +weet dat zij ware geloovigen zijn, zendt haar dan niet tot de +ongeloovigen terug. Het is haar niet geoorloofd de ongeloovigen te +huwen, en de ongeloovigen mogen haar niet huwen. Maar geeft haren +ongeloovigen echtgenooten, wat zij voor hare bruidschatten zullen +hebben besteed<a class="noteref" id="xd21e57054src" href="#xd21e57054" +name="xd21e57054src">6</a>. Het is u geoorloofd haar te huwen; maar +verzeker haar heuren bruidschat<a class="noteref" id="xd21e57060src" +href="#xd21e57060" name="xd21e57060src">7</a>. Behoudt de ongeloovige +vrouwen niet, maar vraagt datgene terug, wat gij besteed hebt voor den +bruidschat van diegene uwer vrouwen, welke tot de ongeloovigen +overloopen, en laat hen terugvragen, wat zij besteed hebben voor de +bruidschatten hunner vrouwen, die tot u overloopen. Dit is Gods +oordeel, hetgeen hij voor u vaststelt; en God is alwetend en wijs. +<span class="versenum">11.</span> Indien eene uwer vrouwen, van u naar +de ongeloovigen vlucht, en gij zijt schadeloos gesteld door het +vluchten van eene der vrouwen van de ongeloovigen tot u geef dan aan de +geloovigen, wier vrouwen ontvlucht zullen zijn, zooveel van de +bruidschatten der laatsten, als zij voor de bruidschatten der eersten +zullen hebben besteed, en vreest God in wien gij gelooft. <a id= +"s60.12" name="s60.12"></a><span class="versenum">12.</span> O profeet! +als geloovige vrouwen tot u komen, en u haar geloof bekennen, dat zij +niets met God verbinden, niet stelen, geen overspel bedrijven, of hare +kinderen niet dooden<a class="noteref" id="xd21e57072src" href= +"#xd21e57072" name="xd21e57072src">8</a> en niet zullen komen met eene +lastering, welke zij tusschen hare handen en hare voeten hebben +uitgedacht, en u niet ongehoorzaam zullen wezen, in hetgeen redelijk +is<a class="noteref" id="xd21e57078src" href="#xd21e57078" name= +"xd21e57078src">9</a>, verbindt <span class="pagenum">[<a id="pb574" +href="#pb574" name="pb574">574</a>]</span>u dan met haar en vraagt +vergiffenis voor haar aan God; want God is vergevensgezind en +barmhartig. <span class="versenum">13.</span> O ware geloovigen! knoopt +geene vriendschap aan met een volk, waartegen God vertoornd is. Zij +wanhopen aan het volgende leven, gelijk de ongeloovigen aan de +opstanding twijfelen van hen, die de graven bewonen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56924" href="#xd21e56924src" name="xd21e56924">1</a></span> Dit +Hoofdstuk draagt dezen titel, omdat het bepaalt, dat de vrouwen die +wegloopen en van de ongeloovigen tot de Moslems overgaan, onderzocht +moeten worden ten aanzien van hare oprechtheid in de belijdenis van +haar geloof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56940" href="#xd21e56940src" name="xd21e56940">2</a></span> Dit +vers is vooral gericht tegen den Muzelman <span class="sc">Hateb Ebn +Abi Baltaa</span>, die, wetende, dat er een expeditie tegen +<span class="ex">Mekka</span> werd gereed <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e56948" href="#xd21e56948" name= +"xd21e56948">572n</a>]</span>gemaakt, de Koreïshieten daarvan +onderrichtte. <span class="sc">Mahomet</span> onderschepte zijn brief, +en deed hem bittere verwijtingen, waarop <span class="sc">Hateb</span> +antwoordde dat zijn doel geenszins was, de onderneming te doen +mislukken, die overigens, als door God besloten, onfeilbaar moest +wezen, maar dat hij van de afgodendienaren eenige verschooning had +wenschen te verkrijgen voor zijn gezin, hetwelk hij te <span class= +"ex">Mekka</span> had achtergelaten. <span class="sc">Mahomet</span> +nam de verontschuldiging van <span class="sc">Hateb</span> aan, maar +haastte zich de bovenvermelde openbaring mede te deelen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56969" href="#xd21e56969src" name="xd21e56969">3</a></span> Het +hier gebruikte werkwoord beteekent ook het tegenovergestelde, en zou +dus ook kunnen vertaald worden: en hun in het openbaar vriendschap +betoont, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e56991" href="#xd21e56991src" name="xd21e56991">4</a></span> Omdat +zijn vader afgodendienaar was. Zie <a href="#s9.115">Hoofdstuk IX, vers +115</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57010" href="#xd21e57010src" name="xd21e57010">5</a></span> En +dienovereenkomstig geschiedde het bij de inneming van <span class= +"ex">Mekka</span>, toen <span class="sc">Aboe Sofian</span> en anderen +der Koreïshieten, die op dat tijdstip hevige vijanden der Moslems +waren, hetzelfde geloof omhelsden en hunne vrienden en broeders werden. +Sommigen veronderstellen, dat hier het huwelijk van <span class= +"sc">Mahomet</span> met <span class="sc">Omm Habiba</span>, de dochter +van <span class="sc">Aboe Sofian</span> wordt bedoeld, hetwelk een jaar +te voren werd voltrokken (Zie <span class="sc">Gagnier</span>, +<span class="ex">not. in Abulf Vit. Moham.</span> p. 91).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57054" href="#xd21e57054src" name="xd21e57054">6</a></span> Want +overeenkomstig de bepaling van het vredesverdrag van <span class= +"ex">al Hodeibiya</span>, moest elke der partijen teruggeven, wat in +hare handen viel, en aan de tegenpartij toebehoorde. Dientengevolge +werd op deze plaats, te gelijker tijd, dat den Moslems verboden werd, +de gehuwde vrouwen terug te geven, die van de ongeloovigen zouden +overloopen, hun ook bevolen, haren bruidschat, bij wijze van +schadeloosstelling uit te keeren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57060" href="#xd21e57060src" name="xd21e57060">7</a></span> Want +hetgeen aan hare vroegere echtgenooten wordt teruggeven, moet niet als +weduwgift beschouwd worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57072" href="#xd21e57072src" name="xd21e57072">8</a></span> Zie +<a href="#s81.8">Hoofdstuk LXXXI, vers 8</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57078" href="#xd21e57078src" name="xd21e57078">9</a></span> Dit +vers bevat datgene, wat de Mahomedanen “den eed der +vrouwen” noemen. De mannen zwoeren vóór de Hedjira +(vlucht van <span class="ex">Mekka</span>) denzelfden eed, +vóór dat <span class="sc">Mahomet</span> er de +verplichting had bijgevoegd, hem in den oorlog tegen de afgodendienaren +bij te staan. Deze eed had, evenals het aangaan van iedere verbintenis, +bij de Arabieren plaats, door <span class="pagenum">[<a id="xd21e57086" +href="#xd21e57086" name="xd21e57086">574n</a>]</span>het geven der hand +aan hem, omtrent wien men zich verbond. Na <span class= +"sc">Mahomet</span> werd de khalif op dezelfde wijze door een handslag +gehuldigd.</p> +</div> +</div> +<div id="s61" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1038">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Slagorde.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e57108src" href="#xd21e57108" name= +"xd21e57108src">1</a>—14 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Alles wat zich in den hemel en op +aarde bevindt verkondigt den lof van God; want hij is machtig en wijs. +<a id="s61.2" name="s61.2"></a><span class="versenum">2.</span> O ware +geloovigen! waarom zegt gij, wat gij niet doet<a class="noteref" id= +"xd21e57125src" href="#xd21e57125" name="xd21e57125src">2</a>. +<span class="versenum">3.</span> Het is ten hoogste schandelijk voor de +oogen van God dat gij belooft, wat gij niet doet. <span class= +"versenum">4.</span> Waarlijk, God bemint hen, die voor zijnen +godsdienst in slagorde strijden, als waren zij een vast samengesteld +gebouw. <a id="s61.5" name="s61.5"></a><span class="versenum">5.</span> +Gedenk, toen <span class="sc">Mozes</span> tot zijn volk zeide: O mijn +volk! waarom mishandelt gij mij, nu gij weet, dat ik Gods gezant ben, +die tot u werd gezonden? En toen zij van de waarheid waren afgedwaald, +deed God hunne harten van den rechten weg afdwalen; want God leidt de +zondaren niet. <a id="s61.6" name="s61.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> En toen <span class="sc">Jezus</span>, de zoon van +<span class="sc">Maria</span>, zeide: O kinderen <span class="corr" id= +"xd21e57161" title="Bron: Israels">Israëls</span>! waarlijk, ik +ben Gods gezant, tot u gezonden, om de wet te bevestigen, die voor mij +werd geopenbaard, en brengende goede tijdingen nopens een profeet, die +na mij zal worden gezonden, en wiens naam <span class= +"sc">Ahmed</span><a class="noteref" id="xd21e57166src" href= +"#xd21e57166" name="xd21e57166src">3</a> zal wezen. En toen hij hun +duidelijke wonderen <span class="pagenum">[<a id="pb575" href="#pb575" +name="pb575">575</a>]</span>toonde, zeiden zij: Dit is klaarblijkelijk +tooverij. <span class="versenum">7.</span> Maar wie is onrechtvaardiger +dan hij, die eene leugen tegen God uitdenkt, nadat hij tot den Islam is +uitgenoodigd? En God leidt de onrechtvaardigen niet. <span class= +"versenum">8.</span> Zij trachten Gods licht met hunnen mond uit te +blusschen; maar God zal zijn licht volmaken, hoewel de ongeloovigen +afkeerig daarvan zijn. <span class="versenum">9.</span> Hij is het, die +zijn profeet heeft gezonden met de leiding en den godsdienst der +waarheid, ten einde die boven elken anderen godsdienst te verheffen, +hoewel de ongeloovigen afkeerig daarvan zijn. <span class= +"versenum">10.</span> O ware geloovigen! zal ik u eene koopwaar toonen, +die u hiernamaals van eene pijnlijke marteling zal verlossen? +<span class="versenum">11.</span> Gelooft dan in God en zijn gezant, en +verdedigt Gods waren godsdienst met uw vermogen en met uw eigene +personen. Dit zou beter voor u zijn, indien gij het wist. <a id= +"s61.12" name="s61.12"></a><span class="versenum">12.</span> Hij zal +uwe zonden vergeven, en zal u in tuinen leiden met rivieren doorsneden, +en in aangename woningen, gelegen in tuinen van eeuwig verblijf. Dit +zal eene groote gelukzaligheid wezen. <a id="s61.13" name= +"s61.13"></a><span class="versenum">13.</span> En gij zult nog andere +dingen erlangen, welke gij begeert; namelijk, Gods bijstand en eene +spoedige overwinning. Gij, breng goede bijdragen tot de ware +geloovigen. <a id="s61.14" name="s61.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> O ware geloovigen! weest gij Gods helpers, gelijk +<span class="sc">Jezus</span>, de zoon van <span class= +"sc">Maria</span>, tot de apostelen zeide: Wie wil mijn helper ten +behoeve van God zijn?<a class="noteref" id="xd21e57253src" href= +"#xd21e57253" name="xd21e57253src">4</a> De apostelen antwoordden: Wij +zullen Gods helpers zijn. Aldus geloofde een deel van de kinderen +Israëls, en een ander deel geloofde niet<a class="noteref" id= +"xd21e57259src" href="#xd21e57259" name="xd21e57259src">5</a>; maar hen +die geloofden, versterkten wij boven hunne vijanden, waardoor zij de +overwinning over hen behaalden.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57108" href="#xd21e57108src" name="xd21e57108">1</a></span> Of, +zooals sommigen eerder denken, te <span class="ex">Medina</span>. De +uitlegging in de volgende noot bevestigt deze meening.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57125" href="#xd21e57125src" name="xd21e57125">2</a></span> De +uitleggers veronderstellen algemeen, dat deze woorden tot de Moslems +zijn gericht, die, niettegenstaande zij zich plechtig hadden verbonden, +hunne bezittingen en hun leven ter verdediging van hun geloof op te +offeren, zich bij den slag van <span class="ex">Ohod</span> omkeerden +(zie <a href="#s3.11">Hoofdstuk III, vers 11</a> en volg). Misschien +ook moeten deze woorden op alle huichelaars worden toegepast, wier +daden in tegenspraak met hunne woorden zijn.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57166" href="#xd21e57166src" name="xd21e57166">3</a></span> +<span class="sc">Mahomet</span> draagt bij de Muzelmannen verschillende +<span class="corr" id="xd21e57170" title="Bron: nemen">namen</span>, en +wel ongeveer honderd, waartoe ook <span class="sc">Ahmed</span> +behoort, afgeleid van het Grieksche <span class="ex">Periclytos</span>, +de glorierijke, evenals <span class="sc">Mahomet</span>. De Mahomedanen +beweren, dat <span class="sc">Jezus</span> de komst van <span class= +"sc">Mahomet</span> (<span class="sc">Ahmed</span>, <span class= +"ex">Periclytos</span>) heeft voorzegd (zie +<span class="sc">Johannes</span> XVI : 7), en dat <span class= +"ex">Peracletos</span>, hetgeen op de <span class="pagenum">[<a id= +"xd21e57203" href="#xd21e57203" name= +"xd21e57203">575n</a>]</span>nederdaling van den Heiligen Geest wordt +toegepast, slechts een verbastering is van <span class= +"ex">Periclytos</span>, hetgeen door de Christenen, ter kwader trouw is +uitgedacht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57253" href="#xd21e57253src" name="xd21e57253">4</a></span> Zie +<a href="#s3.45">Hoofdstuk III, vers 45</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57259" href="#xd21e57259src" name="xd21e57259">5</a></span> +Hetzij door hem te verwerpen, hetzij door hem voor God of voor den zoon +van God te houden (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s62" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1048">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Vergadering.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span>—11 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Alles wat in den hemel en op de +aarde is, prijst God, den Koning, den Heilige, den Machtige, den Wijze. +<span class="versenum">2.</span> Hij is het die, te midden der +ongeletterde Arabieren, een profeet heeft doen opstaan, welke tot hen +behoort, ten <span class="corr" id="xd21e57287" title= +"Bron: eide">einde</span> zijne teekens onder hen <span class= +"pagenum">[<a id="pb576" href="#pb576" name="pb576">576</a>]</span>te +verkondigen en hen te zuiveren, en hun de schriften en wijsheid te +leeren, terwijl zij vroeger waarlijk in eene duidelijke dwaling +verkeerden. <span class="versenum">3.</span> En anderen onder hen +hebben de eersten in het geloof nog niet geëvenaard; maar zij +zullen ook in Gods goeden tijd worden bekeerd<a id="xd21e57297" name= +"xd21e57297"></a>; want hij is machtig en wijs. <span class= +"versenum">4.</span> Dit is Gods vrije genade; hij schenkt die naar +zijn welbehagen, en God bezit oneindige goedheid. <a id="s62.5" name= +"s62.5"></a><span class="versenum">5.</span> De gelijkenis van hen, die +belast waren, de wet in acht te nemen, en deze niet in acht namen, is +als de gelijkenis van een ezel met boeken beladen<a class="noteref" id= +"xd21e57307src" href="#xd21e57307" name="xd21e57307src">1</a>. Hoe laag +is de gelijkenis van het volk, dat de teekenen van God van valschheid +beschuldigde. God leidt de onrechtvaardigen niet. <a id="s62.6" name= +"s62.6"></a><span class="versenum">6.</span> Zeg: O gij! die den +Joodschen godsdienst volgt, indien gij zegt dat gij Gods vrienden boven +de andere menschen zijt, begeert dan den dood<a class="noteref" id= +"xd21e57318src" href="#xd21e57318" name="xd21e57318src">2</a>, indien +gij de waarheid spreekt. <span class="versenum">7.</span> Maar zij +zullen dien nimmer wenschen, om hetgeen hunne handen voor hen hebben +gezonden<a class="noteref" id="xd21e57325src" href="#xd21e57325" name= +"xd21e57325src">3</a>, en God kent de onrechtvaardigen wel. +<span class="versenum">8.</span> Zeg: De dood dien gij ontvlucht, zal u +zekerlijk eens overvallen; dan zult gij voor Hem gebracht worden, die +zoowel datgene kent wat verborgen, als wat ontdekt is, en hij zal u +verklaren, wat gij gedaan hebt. <a id="s62.9" name= +"s62.9"></a><span class="versenum">9.</span> O ware geloovigen! als +gij, op den dag der vergadering<a class="noteref" id="xd21e57340src" +href="#xd21e57340" name="xd21e57340src">4</a>, tot het gebed wordt +opgeroepen, spoedt u dan God te herdenken, en verlaat den koophandel. +Dit zal beter voor u zijn, indien gij het wist. <a id="s62.10" name= +"s62.10"></a><span class="versenum">10.</span> En als het gebed is +geëindigd, verspreidt u dan door het land als gij wilt; tracht +daar Gods vrijgevigheid te winnen, en gedenk God dikwijls, opdat gij +voorspoed moogt genieten. <a id="s62.11" name="s62.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> Maar als zij slechts eenigen handel of vermaak +zien, spoeden zij zich daarheen en verlaten u, terwijl gij op den +kansel <span class="corr" id="xd21e57358" title= +"Bron: slaat">staat</span><a class="noteref" id="xd21e57360src" href= +"#xd21e57360" name="xd21e57360src">5</a>. Zeg: De belooning die met God +is, is beter dan eenig vermaak of eenige koopwaar. God is de beste +uitdeeler van schatten. <span class="pagenum">[<a id="pb577" href= +"#pb577" name="pb577">577</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57307" href="#xd21e57307src" name="xd21e57307">1</a></span> Omdat +zij de profetiën, in de wet bevat en die voor <span class= +"sc">Mahomet</span> getuigen, evenmin begrijpen, als de ezel de boeken, +welke hij draagt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57318" href="#xd21e57318src" name="xd21e57318">2</a></span> +Zijnde: Smeekt God, dat hij u van deze verdorvene wereld in een staat +van ongestoorde zegening overbrenge.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57325" href="#xd21e57325src" name="xd21e57325">3</a></span> Zie +<a href="#s2.89">Hoofdstuk II, vers 89</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57340" href="#xd21e57340src" name="xd21e57340">4</a></span> Dat +is des vrijdags, die door <span class="sc">Mahomet</span> meer +bijzonder werd bestemd voor de openbare vereering van God, en daarom +<span class="ex">Yaum al joma</span>, d.i. de dag der vergadering of +bijeenkomst werd genoemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57360" href="#xd21e57360src" name="xd21e57360">5</a></span> Men +verhaalt, dat eens des vrijdags, toen <span class="sc">Mahomet</span> +predikte, eene karavaan, overeenkomstig de gewoonte, met slaande trom +aankwam. Toen de verzamelde menigte dit hoorde, verlieten allen de +moskee, om de karavaan op te zoeken, terwijl slechts twaalf hunner +achterbleven (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s63" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1058">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Huichelaars.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Medina</span>—11 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Als de huichelaars tot u komen, +zeggen zij: Wij leggen de getuigenis af, dat gij werkelijk Gods gezant +zijt. En God weet, dat gij inderdaad zijn gezant zijt; maar God legt de +getuigenis af, dat de huichelaars zekerlijk leugenaars zijn. +<span class="versenum">2.</span> Zij hebben hunne eeden tot een kleed +gekozen, en leiden anderen van Gods weg af. <span class="corr" id= +"xd21e57394" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">3.</span></span> Hoe snood is hetgeen zij doen! Dit is +nopens hen verklaard, omdat zij geloofden en daarna ongeloovigen +werden, daarom is een zegel op hunne harten gelegd, en zij zullen niet +begrijpen. <a id="s63.4" name="s63.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Indien gij hen beschouwt, zal hun uiterlijk u +behagen, en als zij spreken, hoort gij hunne taal met genoegen. Zij +gelijken op stukken van balken, die tegen een muur zijn +geplaatst<a class="noteref" id="xd21e57404src" href="#xd21e57404" name= +"xd21e57404src">1</a>. Zij gelooven dat iedere kreet tegen hen gericht +is. Zij zijne uwe vijanden; neemt u dus voor hen in acht; God vloekt +hen. Hoezeer zijn zij van de waarheid afgewend. <span class= +"versenum">5.</span> En als er tot hen wordt gezegd: Komt, opdat Gods +gezant vergiffenis voor u moge vragen, dan wenden zij hunne hoofden af, +en gij ziet hoe zij zich met verontwaardiging verwijderen. <span class= +"versenum">6.</span> Het zal voor hen hetzelfde zijn, of gij al dan +niet vergiffenis voor hen vraagt, God zal hen op geenerlei wijze +vergeven; want God leidt de verdorvenen niet. <span class= +"versenum">7.</span> Dit zijn de lieden, die tot de bewoners van +<span class="ex">Medina</span> zeggen: Geeft niets aan de uitgewekenen +die met Gods gezant zijn, opdat zij verplicht worden, zich van hem te +scheiden. De schatten van hemel en aarde behooren aan God; maar de +huichelaars begrijpen het niet. <span class="versenum">8.</span> Zij +zeggen: Waarlijk, indien wij naar <span class="ex">Medina</span> +terugkeeren, zal de sterkere den zwakkere verjagen<a class="noteref" +id="xd21e57430src" href="#xd21e57430" name="xd21e57430src">2</a>. De +kracht behoort aan God; zij is met zijn gezant en de ware geloovigen; +maar de huichelaars weten het niet. <span class="versenum">9.</span> O +ware geloovigen! Laten uwe rijkdommen of uwe kinderen u niet van de +herdenking van God afhouden: want degenen zullen zeker verloren zijn, +die dit doen. <a id="s63.10" name="s63.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> En geeft aalmoezen van hetgeen wij u hebben +geschonken, alvorens de dood over een uwer kome, en hij zegge: O Heer! +wilt gij mij geen uitstel voor een korten tijd verleenen, opdat ik +aalmoezen <span class="pagenum">[<a id="pb578" href="#pb578" name= +"pb578">578</a>]</span>kunne geven en een der rechtvaardigen worden? +<span class="versenum">11.</span> Maar God zal op geenerlei wijze meer +uitstel aan eene ziel verleenen, als haar bepaalde tijd is gekomen. God +is volkomen bekend met hetgeen gij doet.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57404" href="#xd21e57404src" name="xd21e57404">1</a></span> Lang +en dik, maar zonder kennis of verstand.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57430" href="#xd21e57430src" name="xd21e57430">2</a></span> Deze +en de voorgaande woorden, werden door <span class="sc">Ebn Obba</span> +tot een bewoner van <span class="ex">Medina</span> gezegd, die, bij +zekeren krijgstocht, met een Arabier, in de woestijn, om water twistte, +daarbij eene wonde met een stok aan het hoofd ontving en zich daarover +bij <span class="sc">Mahomet</span> beklaagde (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s64" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1068">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Wederzijdsche Teleurstelling.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e57470src" href="#xd21e57470" name= +"xd21e57470src">1</a>.—18 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Alles wat in den hemel of op aarde +is, verkondigt Gods lof. Hem is het Koninkrijk, hem zij de lof; want +hij is almachtig. <span class="versenum">2.</span> Hij is het die u +heeft geschapen. De een van u is bestemd tot een ongeloovige en de +ander tot een geloovige, en God ziet wat gij doet. <span class= +"versenum">3.</span> Hij heeft de hemelen en de aarde in waarheid +geschapen, heeft u gevormd en u eene schoone gedaante gegeven, en tot +hem moet gij allen gaan. <span class="versenum">4.</span> Hij kent wat +in den hemel of op de aarde is, en hij kent hetgeen gij verbergt, en +datgene wat gij ontdekt; want God kent de binnenste deelen van der +menschen borst. <span class="versenum">5.</span> Waart gij niet bekend +met het verhaal van hen die vroeger niet geloofden, en het slechte +gevolg van hun gedrag ondervonden? Voor hen is eene martelende straf +gereed gemaakt. <span class="versenum">6.</span> Dit zullen zij +ondergaan, omdat hunne gezanten met duidelijke bewijzen hunner zending +tot hen kwamen, en zij zeiden: zullen menschen ons leiden? Daarom +geloofden zij niet en wenden zich af. Maar God had niemand noodig; want +God is zich zelven toereikend en waardig geprezen te worden. <a id= +"s64.7" name="s64.7"></a><span class="versenum">7.</span> De +ongeloovigen verbeelden zich, dat zij niet zullen worden opgewekt. Zeg: +Ja, bij mijn Heer, gij zult zekerlijk worden opgewekt, dan zal u +verhaald worden, wat gij zult hebben verricht, en dit is voor God +gemakkelijk. <span class="versenum">8.</span> Gelooft dus in God en +zijn gezant, en het licht dat wij hebben nedergezonden; want God is wel +bekend met hetgeen gij doet. <span class="versenum">9.</span> Op een +zekeren dag zal hij u verzamelen; zijnde de dag der algemeene +verzameling; dit zal de dag der wederzijdsche teleurstelling +zijn<a class="noteref" id="xd21e57520src" href="#xd21e57520" name= +"xd21e57520src">2</a>. En hij die in God gelooft, en <span class= +"pagenum">[<a id="pb579" href="#pb579" name="pb579">579</a>]</span>doen +zal wat recht is, dien zal hij van zijne slechte daden zuiveren, en hij +zal hem in tuinen leiden, waaronder rivieren stroomen om daarin voor +eeuwig te verblijven. Dit zal eene groote gelukzaligheid zijn. +<span class="versenum">10.</span> Maar zij die niet gelooven, en onze +teekenen van valschheid beschuldigen, zullen de bewoners van het +hellevuur zijn, waarin zij voor eeuwig zullen verblijven, en daar zal +het een ellendig verblijf wezen. <span class="versenum">11.</span> Geen +ongeluk gebeurt er zonder Gods verlof, en wie in God gelooft, diens +hart zal door hem geleid worden. God kent alle dingen. <span class= +"versenum">12.</span> Gehoorzaamt dus God en gehoorzaamt den gezant; +maar indien gij u afwendt, waarlijk, de plicht van onzen gezant is +slechts, in het openbaar te prediken. <span class="versenum">13.</span> +God! Er is geen god buiten hem; laat dus de geloovige zijn vertrouwen +in God stellen. <a id="s64.14" name="s64.14"></a><span class= +"versenum">14.</span> O ware geloovigen! gij hebt vijanden in uwe +vrouwen en kinderen<a class="noteref" id="xd21e57556src" href= +"#xd21e57556" name="xd21e57556src">3</a>, neemt u dus voor hen in acht. +Maar indien gij inzicht hebt met hunne verkeerde handelingen<a class= +"noteref" id="xd21e57573src" href="#xd21e57573" name= +"xd21e57573src">4</a>, en die geheel vergeeft, dan is God eveneens +gezind tot vergeven en is barmhartig. <span class="versenum">15.</span> +Uwe welvaart en uwe kinderen zijn slechts eene verzoeking: maar met God +is eene ruime belooning. <a id="s64.16" name="s64.16"></a><span class= +"versenum">16.</span> Vreest dus God zooveel gij kunt; luistert en +gehoorzaamt, en geeft aalmoezen voor het heil uwer zielen; want zij die +niet gierig omtrent hunne eigene zielen zijn, zullen voorspoed +genieten. <a id="s64.17" name="s64.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Indien gij aan God eene aannemelijke leening +doet, zal hij die voor u verdubbelen en hij zal u vergiffenis schenken; +want God is erkentelijk en lankmoedig. <span class= +"versenum">18.</span> Hij kent zoowel datgene wat verborgen, als +datgene wat onzichtbaar. Hij is de Machtige, de Wijze.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57470" href="#xd21e57470src" name="xd21e57470">1</a></span> De +uitleggers zijn het met elkander niet eens, of dit hoofdstuk te +<span class="ex">Mekka</span>, dan wel te <span class= +"ex">Medina</span> werd geopenbaard, of gedeeltelijk op de eene plaats +en gedeeltelijk op de andere.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57520" href="#xd21e57520src" name="xd21e57520">2</a></span> +Naardien de zaligen de verdoemden te leur zullen stellen door de +plaatsen in te nemen, welke deze in het paradijs zouden gehad hebben, +indien zij ware geloovigen zouden zijn geweest, en omgekeerd +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57556" href="#xd21e57556src" name="xd21e57556">3</a></span> Want +deze zijn in staat den man van zijnen plicht af te leiden vooral in +tijden van tegenspoed (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, +<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>), terwijl een gehuwd man voor de dingen dezer wereld +zorgt, doet de ongehuwde dit voor de dingen, die den Heer toebehooren +(zie +<span class="ex">Cor.</span> VII : 25, enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57573" href="#xd21e57573src" name="xd21e57573">4</a></span> +Overwegende, dat de hinderpalen, die zij u in den weg leggen uit hare +liefde tot u voortvloeien, enz.</p> +</div> +</div> +<div id="s65" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1078">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Echtscheiding.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Medina</span>—12 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s65.1" name="s65.1"></a><span class="versenum">1.</span> O +profeet! indien gij van uwe vrouwen scheidt, zend haar <span class= +"pagenum">[<a id="pb580" href="#pb580" name="pb580">580</a>]</span>dan +op den bepaalden tijd weg<a class="noteref" id="xd21e57614src" href= +"#xd21e57614" name="xd21e57614src">1</a>, en meet het tijdstip +nauwkeurig af en vrees God uwen Heer. Noodzaak haar niet uit hare +vertrekken te gaan, en laat haar niet weggaan, alvorens de tijd +verstreken zij, ten ware zij klaarblijkelijk aan onreinheid schuldig +zijn. Dit zijn Gods geboden; en waarlijk, hij die Gods geboden +overtreedt, mishandelt zijne eigen ziel. Gij weet niet welke Gods +plannen omtrent de toekomst zijn. Misschien zal hij u weder met haar +vereenigen. <span class="versenum">2.</span> En als zij haren bepaalden +tijd zullen hebben vervuld, houdt haar dan vriendelijk terug of scheid +welwillend van haar; en neem menschen van geloofwaardigheid als +getuigen onder u; en geef uwe verklaring, ten aanhoore Gods. Deze +vermaning is dengeen gegeven, die in God en den laatsten dag +<span class="corr" id="xd21e57633" title="Bron: geloofd">gelooft</span> +en God vreest. Aan hem zal hij eene gelukkige uitkomst in al zijne +bedroefenissen schenken, en hij zal hem een ruimen voorraad geven, van +waar hij dien niet verwacht. <span class="versenum">3.</span> En wie op +God vertrouwt, voor dien zal hij een toereikende beschermer zijn; want +God zal zekerlijk zijn doel bereiken. Thans heeft God voor elke zaak +een bepaalden tijd vastgesteld. <span class="versenum">4.</span> Wat +uwe vrouwen betreft die, uithoofde van haren ouderdom aan hare regels +wanhopen; indien gij daaromtrent in twijfel verkeert, laat haar +bepaalde tijd dan drie maanden zijn, en laat dit eveneens de bepaalde +tijd wezen voor degenen, die hare regels nog niet hebben gehad. Maar +wat haar betreft, die zwanger zijn, heur bepaalde tijd zal wezen, als +zij verlost zullen zijn<a class="noteref" id="xd21e57645src" href= +"#xd21e57645" name="xd21e57645src">2</a>. En voor dengeen, die God +vreest, zal hij zijn gebod gemakkelijk maken. <span class= +"versenum">5.</span> Dit is het bevel van God, dat hij u heeft +nedergezonden, en degeen, die God vreest, zal door hem van zijne +slechte daden worden gezuiverd, en God zal zijne belooning +vermeerderen. <a id="s65.6" name="s65.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Vergun de vrouwen, van welke gij scheidt in een +gedeelte der huizen te wonen, waarin gij woont, overeenkomstig de +ruimte en de gemakken der woningen, welke gij bezit, en maakt het haar +niet <span class="pagenum">[<a id="pb581" href="#pb581" name= +"pb581">581</a>]</span>ongemakkelijk, door haar te zeer te beperken. +Indien zij zwanger zijn, schenkt haar dan het noodige, tot zij van +haren last zijn verlost. Indien zij hare kinderen voor u zoogen, geeft +haar dan het loon<a class="noteref" id="xd21e57662src" href= +"#xd21e57662" name="xd21e57662src">3</a>, en raadpleegt elkander, +nopens hetgeen rechtvaardig en billijk zal zijn. Indien gij hierin op +eene moeilijkheid stoot, laat dan eene andere vrouw het kind voor haar +zoogen. <span class="versenum">7.</span> Laat hem, die overvloed heeft, +naar evenredigheid van zijn overvloed in het onderhoud van de moeder en +de min voorzien, en laat hem, wiens inkomsten beperkt zijn, geven, +overeenkomstig datgene wat God hem heeft geschonken. God verplicht +niemand tot vervulling van meer dat van datgene, waartoe God hem heeft +in staat gesteld. Hij zal de armoede door rijkdom doen opvolgen. +<span class="versenum">8.</span> Hoevele steden hebben zich van het +bevel van hunnen Heer en zijn gezant afgewend! Daarom riepen wij hen +tot eene gestrenge verantwoording, en wij kastijdden hen met eene +gestrenge kastijding. <span class="versenum">9.</span> Zij ondervonden +het slechte gevolg hunner zaak; en het einde hunner zaak was hun +ondergang. <span class="versenum">10.</span> God heeft een gestrenge +straf voor hen gereed gemaakt; vreest dus God, gij die met verstand +zijt begaafd. <span class="versenum">11.</span> O ware geloovigen! +thans heeft God u eene vermaning nedergezonden en een gezant, om u Gods +duidelijke teekenen te verkondigen, ten einde hen, die gelooven en +goede werken doen, van de duisternis in het licht te leiden. Wie in God +gelooft, en doet wat recht is, dien zal hij in tuinen leiden, waarin +rivieren stroomen, om daarin voor eeuwig te verblijven; aldus heeft God +eene uitmuntende belooning voor hem gereed gemaakt. <span class= +"versenum">12.</span> Het is God, die de zeven hemelen heeft geschapen +en de zeven aardbollen: het goddelijke bevel daalt tusschen hen +neder<a class="noteref" id="xd21e57694src" href="#xd21e57694" name= +"xd21e57694src">4</a>, opdat gij zoudt weten, dat God almachtig is, en +dat God door zijn kennis alle dingen begrijpt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57614" href="#xd21e57614src" name="xd21e57614">1</a></span> Dat +is: als zij, na den tijd harer echtscheiding hare regels driemaal gehad +zullen hebben, indien zij niet bewijzen, zwanger te zijn, of, indien +zij dit laatste bewijzen, als zij verlost zullen zijn (zie <a href= +"#s2.228">Hoofdstuk II, vers 228</a>). <span class="sc">Al +Beidâwi</span> veronderstelt, dat den echtgenooten hier wordt +bevolen, van hunne vrouwen te scheiden, terwijl zij rein zijn, en zegt, +dat deze plaats werd geopenbaard tegen <span class="sc">Ebn +Omar</span>, die zich van zijne vrouw liet scheiden, toen zij hare +regels had, waardoor hij verplicht werd, haar weder terug te nemen. +Volgens <span class="sc">Savary</span> heeft een Muzelman, zoodra hij +den eed heeft gedaan dat hij van zijne vrouw wil scheiden, geene +gemeenschap meer met haar. Bij het hooren van dien eed, omsluiert zij +zich het hoofd, zondert zich in haar vertrek af en laat haren man niet +meer toe. Zijn de vier maanden, als verzoeningstermijn gesteld, +verloopen, dan zijn de huwelijksbanden verbroken, en de vrouw herkrijgt +hare vrijheid. Bij haar vertrek ontvangt zij dan den bruidschat of de +weduwgift in het huwelijkscontract bepaald. De dochters blijven bij de +moeder, de zonen bij den vader.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57645" href="#xd21e57645src" name="xd21e57645">2</a></span> Zie +<a href="#s2.232">Hoofdstuk II, vers 232</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57662" href="#xd21e57662src" name="xd21e57662">3</a></span> Dat +minstens toereikend moet zijn, om haar gedurende den zoogtijd te +kleeden en te onderhouden (zie <a href="#s2.233">Hoofdstuk II, vers +233</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57694" href="#xd21e57694src" name="xd21e57694">4</a></span> En +doordringt en bezielt hen allen met onbeperkte kracht.</p> +</div> +</div> +<div id="s66" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1088">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het Verbod.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class= +"ex">Medina</span>.—12 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s66.1" name="s66.1"></a><span class="versenum">1.</span> O +profeet! waarom verbiedt gij wat God heeft vergund, <span class= +"pagenum">[<a id="pb582" href="#pb582" name= +"pb582">582</a>]</span>daardoor trachtende uwe vrouwen te +behagen<a class="noteref" id="xd21e57717src" href="#xd21e57717" name= +"xd21e57717src">1</a>. God is vergevensgezind en barmhartig <a id= +"s66.2" name="s66.2"></a><span class="versenum">2.</span> God heeft u +veroorloofd, uwe eeden in te trekken; en God is uwe meester en hij is +alwetend en wijs. <a id="s66.3" name="s66.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> Toen de profeet eens eene zekere gebeurtenis als +een geheim aan eene zijner vrouwen verhaalde<a class="noteref" id= +"xd21e57763src" href="#xd21e57763" name="xd21e57763src">2</a>, en toen +zij dat aan eene ander mededeelde, en God het hem bekend maakte, gaf +hij haar kennis van een gedeelte van hetgeen zij had gedaan, en +vermeed, haar het andere gedeelte daarvan te verwijten. En toen hij +haar daarmede had bekend gemaakt, zeide zij: Wie heeft u dit ondekt? +Hij zeide: de wijze, de alwetende God heeft het mij ontdekt. <a id= +"s66.4" name="s66.4"></a><span class="versenum">4.</span> Indien gij +beiden tot God zijt gewend (want uwe harten hebben gewankeld), is het +wel, maar indien gij tegen hem (den profeet) samenspant, waarlijk, dan +is God zijn beschermer, en <span class="sc">Gabriël</span> en de +rechtvaardigen, onder de gelooven en de engelen zijn mede zijne +helpers<a class="noteref" id="xd21e57800src" href="#xd21e57800" name= +"xd21e57800src">3</a>. <a id="s66.5" name="s66.5"></a><span class= +"corr" id="xd21e57811" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">5.</span></span> Indien hij van u scheidt, kan zijn Heer hem +gemakkelijk in uwe plaats andere vrouwen, beter dan gij, geven; vrouwen +die aan God onderworpen zijn; ware geloovigen, vroom, boetvaardig, +gehoorzaam, de vasten in acht nemende, en zoowel die gehuwd zijn +geweest, als maagden. <span class="versenum">6.</span> O ware +geloovigen! redt uwe zielen en die uwer gezinnen, van het vuur, dat +door menschen en steenen wordt gevoed, waarover <span class="corr" id= +"xd21e57820" title="Bron: onvermurbare">onvermurwbare</span> en +vreeselijke engelen<a class="noteref" id="xd21e57823src" href= +"#xd21e57823" name="xd21e57823src">4</a> zijn geplaatst, die God niet +ongehoorzaam zijn, in hetgeen hij hun heeft bevolen; maar die +volvoeren, wat hun werd geboden. <span class="versenum">7.</span> O +ongeloovigen! verontschuldig u niet op dezen dag, U zal zekerlijk +vergolden worden hetgeen gij hebt <span class="pagenum">[<a id="pb583" +href="#pb583" name="pb583">583</a>]</span>gedaan<a class="noteref" id= +"xd21e57836src" href="#xd21e57836" name="xd21e57836src">5</a>. +<span class="versenum">8.</span> O ware geloovigen! wendt u tot God met +een oprecht berouw, misschien wil uw Heer uwe slechte daden van u +afnemen, en wil hij u toelaten in tuinen, met rivieren doorsneden, op +den dag waarop God den profeet niet zal beschamen, of degenen die met +hem geloofd hebben; hun licht zal voor hen uitgaan en aan hunne +rechterhanden<a class="noteref" id="xd21e57843src" href="#xd21e57843" +name="xd21e57843src">6</a>, en zij zullen zeggen: Heer! maak ons licht +volmaakt en vergeef ons; want gij zijt almachtig. <span class= +"versenum">9.</span> O profeet! tast de ongeloovigen met wapens aan, en +de huichelaars met woorden, en behandel hen met gestrengheid; de hel +zal hun verblijf zijn, en dat is eene ellendige woning. <a id="s66.10" +name="s66.10"></a><span class="versenum">10.</span> God stelt den +ongeloovigen, als een voorbeeld, de vrouw van <span class= +"sc">Noach</span> en de vrouw van <span class="sc">Lot</span> voor; zij +waren onder de heerschappij van twee onzer rechtvaardige dienaren, +welke beiden door haar bedrogen werden<a class="noteref" id= +"xd21e57864src" href="#xd21e57864" name="xd21e57864src">7</a>. Daarom +waren hare echtgenooten haar volstrekt niet van voordeel, voor het +aangezicht van God<a class="noteref" id="xd21e57883src" href= +"#xd21e57883" name="xd21e57883src">8</a>, en er zal op den jongsten dag +tot haar gezegd worden: Treedt het hellevuur binnen met hen die daar +ingaan. <a id="s66.11" name="s66.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> God stelde ook de vrouw van <span class= +"sc">Pharao</span> als een voorbeeld aan hen die gelooven, toen zij +zeide: Heer, bouw mij een huis bij u in het paradijs, verlos mij van +<span class="sc">Pharao</span> en zijne daden, en bevrijd mij van de +onrechtvaardigen. <a id="s66.12" name="s66.12"></a><span class= +"versenum">12.</span> En <span class="sc">Maria</span>, de dochter van +<span class="sc">Imram</span>, die hare kuischheid bewaarde, en in wier +boezem wij onzen geest bliezen<a class="noteref" id="xd21e57910src" +href="#xd21e57910" name="xd21e57910src">9</a>, en die in de woorden van +haren Heer en in zijne schriften geloofde, en vroom en gehoorzaam +was<a class="noteref" id="xd21e57916src" href="#xd21e57916" name= +"xd21e57916src">10</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb584" href= +"#pb584" name="pb584">584</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57717" href="#xd21e57717src" name="xd21e57717">1</a></span> Het +eerste vers van dit Hoofdstuk werd bij de volgende gelegenheid +geopenbaard. Gelijk men weet, had <span class="sc">Mahomet</span> +onderscheidene vrouwen te gelijk, bij welke hij beurtelings den nacht +doorbracht. Eens bracht hij een nacht, die aan <span class= +"sc">Hafsa</span> toekwam, met <span class="sc">Maria</span> +<span class="ex">de Copte</span> door, die hem door <span class= +"sc">Mokawkas</span>, gouverneur van <span class="ex">Egypte</span>, +was gezonden. Dit gedrag belgde <span class="sc">Hafsa</span> zeer, die +hem daarover zulke scherpe verwijtingen deed, dat de profeet, om haar +tot bedaren te brengen, beloofde, geheel en al met <span class= +"sc">Maria</span> te breken. De openbaring in dit vers bevat, heeft ten +doel, <span class="sc">Mahomet</span> van zijnen eed te ontheffen, dien +hij onbedacht had gedaan; vooral nadat God door de voorafgaande +openbaringen, den mannen eene groote speelruimte in hunne betrekkingen +met hunne vrouwen had gelaten. <span class="sc">Sale</span> waarschuwt +vooral tegen de verkeerde vertaling van deze plaats door Dr. +<span class="sc">Prideaux</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57763" href="#xd21e57763src" name="xd21e57763">2</a></span> +<span class="sc">Hafsa</span> verhaalde de gebeurtenis aan <span class= +"sc">Aïsha</span>, eene andere vrouw van <span class= +"sc">Mahomet</span>, met welke zij in eene zeer vriendschappelijke +betrekking stond. <span class="sc">Mahomet</span> verweet <span class= +"sc">Hafsa</span>, het geheim niet bewaard te hebben, nopens hetgeen er +gebeurd was, en het aan <span class="sc">Aïsha</span> verhaald te +hebben. <span class="sc">Hafsa</span> was verwonderd te hooren, dat zij +verraden was, en vroeg den profeet, wie hem daarvan had onderricht, +waarop <span class="sc">Mahomet</span> antwoordde, dat dit God zelf +was. Hij had het door het gedrag van <span class="sc">Aïsha</span> +omtrent hem gemerkt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57800" href="#xd21e57800src" name="xd21e57800">3</a></span> Deze +plaats is tegen <span class="sc">Hafsa</span> en <span class= +"sc">Aïsha</span> gericht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57823" href="#xd21e57823src" name="xd21e57823">4</a></span> Zie +<a href="#s74.30">Hoofdstuk LXXIV, vers 30</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57836" href="#xd21e57836src" name="xd21e57836">5</a></span> Deze +woorden zullen op den jongsten dag tot de ongeloovigen worden +gesproken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57843" href="#xd21e57843src" name="xd21e57843">6</a></span> Zie +<a href="#s24.35">Hoofdstuk XXIV, vers 35</a>, en LVII, vers 5, 7, 12 +en 18.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57864" href="#xd21e57864src" name="xd21e57864">7</a></span> Deze +waren namelijk beide ongeloovige vrouwen, hare mannen door hare +huichelarij bedrogen. De vrouw van <span class="sc">Noach</span> +trachtte het volk te overtuigen, dat haar man bezeten was, en de vrouw +van <span class="sc">Lot</span> spande samen met de mannen van +<span class="ex">Sodom</span>, en had de gewoonte hun er bericht van te +geven, als er vreemdelingen bij <span class="sc">Lot</span> den nacht +kwamen doorbrengen. Daartoe gaf zij een teeken: des daags door rook, en +des nachts door vuur (<span class="sc">Jallalo’ddin, al +Zamakhshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57883" href="#xd21e57883src" name="xd21e57883">8</a></span> Want +zij vonden beide een ongelukkig einde in deze wereld en zullen in de +toekomende tot eeuwige ellende gedoemd zijn. Op dezelfde wijze zouden +de ongeloovigen uit den tijd van <span class="sc">Mahomet</span>, geene +verzachting van straf kunnen verwachten, op grond van de verwantschap, +waarin zij tot hem, en tot de overige ware geloovigen stonden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57910" href="#xd21e57910src" name="xd21e57910">9</a></span> Zie +<a href="#s19.17">Hoofdstuk XIX, vers 17</a>, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57916" href="#xd21e57916src" name="xd21e57916">10</a></span> Bij +gelegenheid der eervolle melding, die hier van deze twee vrouwen wordt +gemaakt, verhalen de uitleggers een gezegde van hunnen profeet: dat +onder de mannen velen zijn geweest, die volmaakt waren, maar dat niet +meer dan vier van de andere sekse, de volmaaktheid hadden bereikt, te +weten: <span class="sc">Asia</span>, de vrouw van <span class= +"sc">Pharao, Maria</span>, de dochter van <span class="sc">Imram, +Khaddah</span>, de dochter van <span class="sc">Khowaileid</span> (de +eerste vrouw van den profeet) en <span class="sc">Fatima</span>, de +dochter van <span class="sc">Mahomet</span>.</p> +</div> +</div> +<div id="s67" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1099">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het Koninkrijk<a class="noteref" id="xd21e57945src" +href="#xd21e57945" name="xd21e57945src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—30 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s67.1" name="s67.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Gezegend zij hij in wiens hand het Koninkrijk is! want hij is +almachtig; <span class="versenum">2.</span> Die den dood en het leven +heeft geschapen, opdat hij u zou mogen bewijzen, wie uwer het +rechtvaardigste in zijn daden is; en hij is machtig en vergevensgezind. +<a id="s67.3" name="s67.3"></a><span class="versenum">3.</span> Hij, +die zeven hemelen boven elkander heeft geschapen. Gij kunt in geen +schepsel van den Barmhartigste eenige onvolmaaktheid of eenig gebrek +vinden. Heft uwe oogen ten hemel op, en ziet of gij er eene enkele +scheur ontdekt? <span class="versenum">4.</span> Heft ze nog tweemalen +op, en uwe blikken zullen zwaar en vermoeid tot u terugkeeren. <a id= +"s67.5" name="s67.5"></a><span class="versenum">5.</span> Wij hebben +den ondersten hemel met lampen versierd, en wij hebben die bestemd om +de duivels terug te houden<a class="noteref" id="xd21e57984src" href= +"#xd21e57984" name="xd21e57984src">2</a>, voor welke wij de marteling +van het brandende vuur hebben gereed gemaakt. <span class= +"versenum">6.</span> En voor hen, die niet in hunnen Heer gelooven, is +mede de marteling der hel bereid; daar zal het een ellendig verblijf +wezen. <span class="versenum">7.</span> Als zij daarin zullen geworpen +worden, zullen zij het hooren balken als een ezel<a class="noteref" id= +"xd21e57999src" href="#xd21e57999" name="xd21e57999src">3</a>, en het +zal vreeselijk branden. (En indien zij vernietigd konden worden, zou +zijne woede hen vernietigen). <span class="versenum">8.</span> Zoo +dikwijls eene schaar van hen daarin geworpen zal worden, zullen de +wachters der hel hun vragen: Kwam er geen gezant? <span class= +"versenum">9.</span> Zij zullen antwoorden: Ja, er kwam een gezant tot +ons; maar wij beschuldigden hem van bedrog en zeiden: God heeft niets +geopenbaard. Gij verkeert slechts in eene groote dwaling. <span class= +"versenum">10.</span> En zij zullen zeggen: Indien wij geluisterd of +recht hadden verdacht, zouden wij niet tot de makkers van het brandende +vuur hebben behoord. <span class="versenum">11.</span> En zij zullen +hunne zonden belijden; maar verre zij het, dat de bewoners van het +brandende vuur genade zullen verwerven! <span class= +"versenum">12.</span> Waarlijk, zij die hunnen Heer in het geheim +vreezen, zullen vergiffenis en eene groote belooning verlangen. +<span class="versenum">13.</span> Hetzij gij uw gesprek verbergt, of +het openbaar maakt, hij kent de binnenste deelen uwer borsten. +<span class="versenum">14.</span> Zou hij niet alles kennen, die alles +geschapen heeft; hij de Wijze, de Alwetende? <span class= +"versenum">15.</span> Hij is het, die de aarde voor u geëffend +heeft; wandelt dus door hare dreven, en eet van haar voorraad. Gij zult +opgewekt <span class="pagenum">[<a id="pb585" href="#pb585" name= +"pb585">585</a>]</span>worden om tot hem terug te keeren. <span class= +"versenum">16.</span> Zijt gij zeker, dat hij die in den hemel woont, u +niet door de aarde zal doen verzwelgen? Ziet zij beeft reeds. +<span class="versenum">17.</span> Of zijt gij zeker, dat hij die in den +hemel woont, geen hevigen dwarrelwind tegen u zal zenden, die het zand +voortdrijft om u te bedekken? Dan eerst zult gij weten, hoe belangrijk +mijne waarschuwing was. <span class="versenum">18.</span> Ook zij die +vóór u waren, geloofden niet. Hoe vreeselijk was mijn +toorn! <span class="versenum">19.</span> Zien zij de vogels boven hunne +hoofden niet, die hunne vleugels uitspreiden en ineenvouwen? Niemand +ondersteunt hen, behalve de Barmhartige; want hij beschouwt alle +dingen. <span class="versenum">20.</span> Waar is degeen die u tot een +krijgsheer zal verstrekken om u tegen den Barmhartige te verdedigen? +waarlijk, de ongeloovigen zijn verblind. <span class= +"versenum">21.</span> Of waar is hij, die u voedsel zal geven, indien +God het verhindert? En toch volhardt gij in uwe verdorvenheid en +ontvlucht de waarheid. <a id="s67.22" name="s67.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Is dus degeen, die op zijn aangezicht kruipt +beter dan hij die rechtop een rechten weg bewandelt<a class="noteref" +id="xd21e58071src" href="#xd21e58071" name="xd21e58071src">4</a>. +<span class="versenum">23.</span> Zeg: hij is het, die u het aanzijn +heeft geschonken, en u het gehoor, het gezicht en het verstand (een +hart) heeft gegeven; en echter hoe weinig dankbaar zijt gij! +<span class="versenum">24.</span> Zeg: Hij is het, die u over de aarde +heeft verspreid, en tot hem zult gij bijeen verzameld worden. +<span class="versenum">25.</span> Zij zeggen: Wanneer zal deze +bedreiging verwezenlijkt worden, indien gij de waarheid spreekt? +<span class="versenum">26.</span> Antwoord: De kennis hiervan is alleen +met God want ik ben slechts belast met het in het openbaar te +waarschuwen. <span class="versenum">27.</span> Maar als zij de straf +van nabij zullen zien, zullen hunne aangezichten zich verduisteren, en +men zal tot hen zeggen: Dat is wat gij gevraagd hebt. <span class= +"versenum">28.</span> Zeg: Wat denkt gij? Hetzij God mij en hen die mij +volgen, doet sterven, of dat hij mededoogen met ons hebbe, wie zal de +ongeloovigen tegen de vreeselijke straf verdedigen? <span class= +"versenum">29.</span> Zeg: Hij is de Barmhartige; in hem gelooven wij, +en in hem stellen wij ons vertrouwen. Hier namaals zult gij weten, wie +in eene duidelijke dwaling verkeert. <span class="versenum">30.</span> +Zeg: Wat denkt gij. Indien uw water des ochtends door de aarde wordt +verzwolgen, wie zal dan zuiver en vloeiend water geven? <span class= +"pagenum">[<a id="pb586" href="#pb586" name="pb586">586</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57945" href="#xd21e57945src" name="xd21e57945">1</a></span> Dit +Hoofdstuk wordt door sommigen ook <span class="ex">de Redding</span> of +<span class="ex">de Bevrijding</span> genoemd, aangezien het, volgens +hun zeggen, hem die het leest, van de marteling des grafs redt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57984" href="#xd21e57984src" name="xd21e57984">2</a></span> Zie +<a href="#s15.17">Hoofdstuk XV, vers 17</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e57999" href="#xd21e57999src" name="xd21e57999">3</a></span> Zie +<a href="#s56">Hoofdstuk LVI</a>, (vers 140 en de volg.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58071" href="#xd21e58071src" name="xd21e58071">4</a></span> De +uitleggers passen deze vergelijking op den ongeloovige en den waren +geloovige toe.</p> +</div> +</div> +<div id="s68" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1109">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Pen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—52 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s68.1" name="s68.1"></a><span class="versenum">1.</span> +<span class="sc">Noen</span><a class="noteref" id="xd21e58130src" href= +"#xd21e58130" name="xd21e58130src">1</a>. (Ik zweer) bij de pen en wat +zij (de menschen) schrijven. <span class="versenum">2.</span> Gij, o +<span class="sc">Mahomet</span>! zijt, door de genade van uwen Heer, +geen bezetene. <span class="versenum">3.</span> Waarlijk, er is u eene +eeuwige belooning gereed gemaakt; <span class="versenum">4.</span> Want +gij hebt een verheven karakter<a class="noteref" id="xd21e58168src" +href="#xd21e58168" name="xd21e58168src">2</a>. <span class= +"versenum">5.</span> Gij zult zien en de ongeloovigen zullen het zien. +<span class="versenum">6.</span> Wie uwer van zijne zinnen is beroofd. +<span class="versenum">7.</span> Waarlijk, uw Heer kent hen wel, die +zijn pad verlaat, en hij kent hen wel, die op den rechten weg geleid +worden. <span class="versenum">8.</span> Gehoorzaam hen dus niet, die u +van bedrog beschuldigen. <span class="versenum">9.</span> Zij begeeren, +dat gij hen met zachtheid zoudt behandelen, en dan zouden zij u ook met +zachtheid behandelen<a class="noteref" id="xd21e58196src" href= +"#xd21e58196" name="xd21e58196src">3</a>. <span class= +"versenum">10.</span> Maar geloof niemand die ieder oogenblik zweert en +een verachtelijke is. <span class="versenum">11.</span> Luister niet +naar den lasteraar, die met leugens omgaat. <span class= +"versenum">12.</span> Die verbiedt wat goed is; die een overtreder, een +snoodaard is. <span class="versenum">13.</span> De onmeêdoogende +en buitendien van onreine geboorte. <span class="versenum">14.</span> +Zelfs indien hij rijkdommen en vele kinderen heeft. <span class= +"versenum">15.</span> Als hem onze teekenen herinnerd worden, zegt hij: +Dit zijn fabelen van de ouden. <span class="versenum">16.</span> Wij +zullen een vurig kenteeken op zijn neus drukken. <a id="s68.17" name= +"s68.17"></a><span class="versenum">17.</span> Waarlijk, wij hebben de +bewoners van <span class="ex">Mekka</span> beproefd<a class="noteref" +id="xd21e58236src" href="#xd21e58236" name="xd21e58236src">4</a>, +zooals wij vroeger de eigenaars van <span class="pagenum">[<a id= +"pb587" href="#pb587" name="pb587">587</a>]</span>den tuin +beproefden<a class="noteref" id="xd21e58244src" href="#xd21e58244" +name="xd21e58244src">5</a>, toen zij zwoeren, dat zij de vruchten +daarvan des ochtends zouden verzamelen. <a id="s68.18" name= +"s68.18"></a><span class="versenum">18.</span> En er de uitzondering +niet bijvoegden: Indien het Gode behaagt. <span class= +"versenum">19.</span> En de tuin werd door eene verwoesting van uwen +Heer overvallen, terwijl zij sliepen. <span class="versenum">20.</span> +En des ochtends was die, als een tuin waarvan de vruchten reeds +verzameld waren. <span class="versenum">21.</span> En zij riepen +elkander, toen zij des morgens opstonden, zeggende: <span class= +"versenum">22.</span> Ga vroeg naar uwe beplanting, indien gij +voornemens zijt de vruchten daarvan te verzamelen. <span class= +"versenum">23.</span> Daarop gingen zij, terwijl zij elkander +toefluisterden: <span class="versenum">24.</span> Geen arme zal heden +uwen tuin binnentreden. <span class="versenum">25.</span> En zij +vertrokken vroeg, met het voorgestelde doel, niets te geven. +<span class="versenum">26.</span> Toen zij zagen dat de tuin verzengd +en verwoest was, zeiden zij: Wij hebben ons zeker in den weg vergist. +<span class="versenum">27.</span> (Maar toen zij bevonden dat het hun +eigen tuin was), riepen zij uit: Waarlijk, het is ons niet +geoorloofd<a class="noteref" id="xd21e58296src" href="#xd21e58296" +name="xd21e58296src">6</a> (de vruchten daarvan te plukken). +<span class="versenum">28.</span> De verstandigste van hen zeide: Heb +ik u niet gezegd: Waarom gedenkt gij God niet? <span class= +"versenum">29.</span> Zij antwoordden: Geloofd zij onze Heer! Waarlijk, +wij waren zondaren. <span class="versenum">30.</span> En zij begonnen +elkander te laken. <span class="versenum">31.</span> En zij zeiden: Wee +over ons! waarlijk, wij waren zondaren. <span class= +"versenum">32.</span> Misschien zal onze Heer ons een beteren tuin dan +dezen in ruiling geven; en wij smeeken onzen Heer ernstig, ons +vergiffenis te schenken. <span class="versenum">33.</span> Dit is de +kastijding van dit leven; maar de kastijding van het volgende leven zal +gestrenger zijn. Indien zij het geweten hadden, zouden zij zich in acht +genomen hebben. <span class="versenum">34.</span> Waarlijk, voor de +vromen zijn, door hunnen Heer, heerlijke tuinen gereed gemaakt. +<span class="versenum">35.</span> Zouden wij met de Moslems, even als +met de zondaren handelen? <span class="versenum">36.</span> Wat scheelt +u, dat gij aldus oordeelt? <span class="versenum">37.</span> Hebt gij +een boek (van den hemel) waarin gij leest. <span class= +"versenum">38.</span> Dat gij datgene zult verkrijgen, wat gij zult +verkiezen? <span class="versenum">39.</span> Of hebt gij eeden +ontvangen, die ons op den dag der opstanding zullen binden, dat gij +zult genieten wat gij u verbeeldt? <span class="versenum">40.</span> +Vraag hun wie van hen dit waarborgt. <span class="versenum">41.</span> +Of hebben zij makkers, die borg voor hen blijven? Laat hen dan hunne +makkers toonen, indien zij de waarheid spreken. <a id="s68.42" name= +"s68.42"></a><span class="versenum">42.</span> Op een zekeren dag zal +het been ontbloot worden<a class="noteref" id="xd21e58366src" href= +"#xd21e58366" name="xd21e58366src">7</a>, en zij zullen opgeroepen +worden <span class="pagenum">[<a id="pb588" href="#pb588" name= +"pb588">588</a>]</span>om te aanbidden; maar zij zullen daartoe niet in +staat zijn<a class="noteref" id="xd21e58373src" href="#xd21e58373" +name="xd21e58373src">8</a>. <span class="versenum">43.</span> Hunne +oogen zullen nedergeslagen zijn en zij <span class="corr" id= +"xd21e58381" title="Niet in bron">zullen</span> door de schande worden +gevolgd, omdat zij tot de vereering van God werden uitgenoodigd, +terwijl zij in zekerheid waren, maar niet wilden hooren. <span class= +"versenum">44.</span> Spreek dus niet ten gunste van hen, die deze +openbaring van bedrog beschuldigen. Wij zullen hen allengs tot de +vernietiging voeren, langs wegen die zij niet kennen. <span class= +"versenum">45.</span> Ik zal hun een ruimen tijd verleenen; want mijne +krijgslist is onfeilbaar. <span class="versenum">46.</span> Vraagt gij +hun eenige belooning voor uwe prediking? Maar zij zijn met schulden +beladen. <span class="versenum">47.</span> Zijn de geheimen der +toekomst met hen, en schrijven zij die van de tafel van Gods besluiten +af<a class="noteref" id="xd21e58401src" href="#xd21e58401" name= +"xd21e58401src">9</a>? <a id="s68.48" name="s68.48"></a><span class= +"versenum">48.</span> Wacht dus geduldig het oordeel van uwen Heer af, +en wees niet zoo als hij, die door den visch werd verzwolgen toen hij +God aanriep, terwijl hij innerlijk toornig was<a class="noteref" id= +"xd21e58412src" href="#xd21e58412" name="xd21e58412src">10</a>. +<span class="versenum">49.</span> Had de genade van zijn Heer hem niet +bereikt, dan ware hij zeker, met schaamte bedekt, op de naaste kust +geworpen geworden. <span class="versenum">50.</span> Maar zijn Heer +koos hem, en maakte hem tot een der rechtvaardigen. <span class= +"versenum">51.</span> Er ontbreekt slechts weinig aan, of de +ongeloovigen zouden u met hunne arglistige blikken nederwerpen, als zij +de vermaning van den Koran hooren; en zij zeggen: Hij is zekerlijk +bezeten. <span class="versenum">52.</span> Maar hij (de Koran) is +slechts eene vermaning aan alle schepselen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58130" href="#xd21e58130src" name="xd21e58130">1</a></span> Deze +letter wordt door sommigen tot titel van dit hoofdstuk gekozen, maar de +beteekenis is vrij onzeker. Zij die veronderstellen, dat die letter het +woord <span class="ex">Noen</span> beduidt, zijn het niet eens, omtrent +hare beteekenis op deze plaats, aangezien dit woord niet alleen de naam +is van de letter N in het Arabisch, maar ook van een <span class= +"ex">inktkoker</span> en een <span class="ex">visch</span>, terwijl +verder van schrijven, eene pen, en een visch wordt gesproken. Anderen +weder hebben er iets anders op gevonden en zijn van meening, dat deze +letter hier staat voor de tafel van Gods besluiten of voor de rivieren +in het paradijs, enz. (<span class="sc">Al Zamakhshari</span>, +<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58168" href="#xd21e58168src" name="xd21e58168">2</a></span> Dit +hebt gij getoond door het geduld en de onderwerping, waarmede gij de +slechtheden en beleedigingen van uw volk hebt verdragen, welke grooter +waren dan die, aan een der profeten vóór u aangedaan +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58196" href="#xd21e58196src" name="xd21e58196">3</a></span> +Zijnde: Indien gij hen ongehinderd wilt laten in hunne afgodendienarij +en andere zondige handelingen, zullen zij ophouden met u te vernederen +en te vervolgen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58236" href="#xd21e58236src" name="xd21e58236">4</a></span> Door +hen met een vreeselijken hongersnood te teisteren, zie <a href= +"#s23.79">Hoofdstuk XXIII, vers 79</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58244" href="#xd21e58244src" name="xd21e58244">5</a></span> Een +vroom man bezat een tuin met palmboomen beplant. Hij had de gewoonte de +armen van zijne plaats te onderrichten van den dag, waarop hij de +dadels zou afsnijden. Al de vruchten, die niet op het kleed vielen, dat +onder den boom was uitgespreid, en ook de dadels, die door den wind +werden afgeworpen, of door het mes werden verschoond, waren voor de +armen. Na zijn dood beslisten zijne zonen, die minder weldadig dan hun +vader waren, op zekeren dag, de armen niet meer van den dadeloogst te +onderrichten, en de vruchten vroeg in den ochtend af te snijden. Maar +des nachts verwoestte een onweder den tuin, en er bleef geen spoor meer +van over (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58296" href="#xd21e58296src" name="xd21e58296">6</a></span> +Dezelfde uitdrukking wordt in <a href="#s56.66">Hoofdstuk LVI, vers +66</a> gebruikt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58366" href="#xd21e58366src" name="xd21e58366">7</a></span> Deze +uitdrukking wordt in het Arabisch gebruikt, om eene strenge +<span class="pagenum">[<a id="xd21e58368" href="#xd21e58368" name= +"xd21e58368">588n</a>]</span>en vreeselijke ramp aan te duiden. Zoo +zegt men: de oorlog heeft het been ontbloot, als men de woede van den +slag wil te kennen geven.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58373" href="#xd21e58373src" name="xd21e58373">8</a></span> Daar +de tijd der aanneming zal verstreken wezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58401" href="#xd21e58401src" name="xd21e58401">9</a></span> Zie +<a href="#s4.38">Hoofdstuk IV, vers 38</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58412" href="#xd21e58412src" name="xd21e58412">10</a></span> Dat +is: wees niet ongeduldig en eigenzinnig, zooals <span class= +"sc">Jonas</span> was. Zie <a href="#s21.87">Hoofdstuk XXI, vers +87</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s69" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1119">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Zestigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De onvermijdelijke Dag.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—52 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s69.1" name="s69.1"></a><span class="versenum">1.</span> De +onvermijdelijke dag<a class="noteref" id="xd21e58456src" href= +"#xd21e58456" name="xd21e58456src">1</a>! <a id="s69.2" name= +"s69.2"></a><span class="versenum">2.</span> Wat is de onvermijdelijke +dag? <a id="s69.3" name="s69.3"></a><span class="versenum">3.</span> En +wat zal u doen begrijpen wat de onvermijdelijke dag is? <a id="s69.4" +name="s69.4"></a><span class="versenum">4.</span> De stammen ven +<span class="sc">Thamoed</span> en <span class="sc">Ad</span> +loochenen, als eene valschheid, den dag, die de harten der menschen met +schrik <span class="pagenum">[<a id="pb589" href="#pb589" name= +"pb589">589</a>]</span>zal treffen<a class="noteref" id="xd21e58483src" +href="#xd21e58483" name="xd21e58483src">2</a>. <span class= +"versenum">5.</span> Maar <span class="sc">Thamoed</span> werd verdelgd +door een vreeselijk onweder. <span class="versenum">6.</span> En +<span class="sc">Ad</span> werd verdelgd door een brullenden en +vreeselijken kreet. <span class="versenum">7.</span> Waarmede God hen +gedurende zeven nachten en acht dagen achtereenvolgens deed treffen. +Gij hadt het volk gedurende dien tijd moeten zien, nedergeknield +liggende, als waren zij de wortels van holle palmboomen<a class= +"noteref" id="xd21e58509src" href="#xd21e58509" name= +"xd21e58509src">3</a>. <span class="versenum">8.</span> En gij zoudt +gezien hebben, dat er geen een van hen overbleef. <a id="s69.9" name= +"s69.9"></a><span class="versenum">9.</span> Ook <span class= +"sc">Pharao</span> en zij die voor hen waren en de steden die verwoest +werden<a class="noteref" id="xd21e58527src" href="#xd21e58527" name= +"xd21e58527src">4</a>, waren schuldig aan zonde. <span class= +"versenum">10.</span> En zij waren allen ongehoorzaam aan den gezant +van hunnen Heer; daarom kastijdde hij hen met eene ruime kastijding. +<a id="s69.11" name="s69.11"></a><span class="versenum">11.</span> Toen +het water van den zondvloed steeg, bewaarden wij u in de drijvende ark, +<span class="versenum">12.</span> Om die tot eene gedachtenis te maken, +en opdat het aandachtige oor er de herinnering van zou bewaren. <a id= +"s69.13" name="s69.13"></a><span class="versenum">13.</span> En als de +trompet eens zal klinken. <span class="versenum">14.</span> Als de +aarde van hare plaats zal gerukt worden, en ook de bergen, en zij +eensklaps in stukken gebroken zullen worden. <span class= +"versenum">15.</span> Op dien dag zal het onvermijdelijke uur des +oordeels plotseling komen. <span class="versenum">16.</span> De hemelen +zullen op dien dag gespleten worden en in stukken vallen. <a id= +"s69.17" name="s69.17"></a><span class="versenum">17.</span> En de +engelen zullen ter zijde daarvan zijn<a class="noteref" id= +"xd21e58573src" href="#xd21e58573" name="xd21e58573src">5</a> en acht +hunner zullen op dien dag den troon van uwen Heer boven hen dragen. +<span class="versenum">18.</span> Op dien dag zult gij voor den +rechterstoel van God geplaatst worden, en geene uwer geheime daden zal +verborgen zijn. <a id="s69.19" name="s69.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> En hij, die het hem gegeven boek in de +rechterhand zal hebben, zal zeggen: Neem, en lees dit mijn boek. +<span class="versenum">20.</span> Waarlijk, ik dacht wel, dat ik deze +mijne rekenschap zou moeten geven. <a id="s69.21" name= +"s69.21"></a><span class="versenum">21.</span> Hij zal een genoegelijk +leven leiden. <span class="versenum">22.</span> In een verheven tuin. +<span class="versenum">23.</span> Waarvan de vruchten gemakkelijk te +plukken zullen zijn. <span class="versenum">24.</span> Eet en drinkt +met gemakkelijke spijsvertering, (zal men hun zeggen) om de goede +werken, die gij in de verloopen dagen voor u uit hebt gezonden. <a id= +"s69.25" name="s69.25"></a><span class="versenum">25.</span> Maar hij, +die zijn boek dat hij ontvangen heeft, in zijne linkerhand zal hebben, +zal zeggen: O, had ik dit boek slechts niet ontvangen! <span class= +"versenum">26.</span> En dat ik niet wist, dat dit mijne rekening was! +<span class="versenum">27.</span> O had de dood een einde aan mij +gemaakt! <span class="versenum">28.</span> Mijne rijkdommen hebben mij +niet bevoordeeld. <span class="versenum">29.</span> En mijne macht is +voor mij verdwenen. <span class="versenum">30.</span> En God zal tot de +wachters der hel zeggen: Grijpt hem en bindt hem, <span class= +"versenum">31.</span> En werpt hem in de hel om verbrand te worden. +<span class="versenum">32.</span> Sluit hem in eene keten, van eene +lengte van zeventig ellebogen<a class="noteref" id="xd21e58640src" +href="#xd21e58640" name="xd21e58640src">6</a> <span class= +"pagenum">[<a id="pb590" href="#pb590" name= +"pb590">590</a>]</span><span class="versenum">33.</span> Omdat hij niet +in den grooten God geloofde. <a id="s69.34" name= +"s69.34"></a><span class="versenum">34.</span> En omdat hij niet +begeerlijk was, den arme te voeden. <span class="versenum">35.</span> +Daarom zal hij hier dezen dag geen vriend hebben. <span class= +"versenum">36.</span> Noch eenig voedsel, behalve het bedorven vocht, +dat uit de lichamen der verdoemde vloeit. <span class= +"versenum">37.</span> Dat niemand zal genieten, behalve de zondaren. +<span class="versenum">38.</span> Ik zweer<a class="noteref" id= +"xd21e58670src" href="#xd21e58670" name="xd21e58670src">7</a> bij +datgene wat gij ziet. <span class="versenum">39.</span> En datgene wat +gij niet ziet. <a id="s69.40" name="s69.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> Dat dit het gesprek van een eerbiedwaardigen +gezant is. <span class="versenum">41.</span> En niet het gesprek van +een dichter. O, hoe weinig gelooft gij! <span class= +"versenum">42.</span> Ook is het niet het gesprek van een waarzegger. +O, hoe weinig overweegt gij! <span class="versenum">43.</span> Het is +eene openbaring van den Heer van alle schepselen. <span class= +"versenum">44.</span> Indien <span class="sc">Mahomet</span> iets van +deze gesprekken nopens ons zou hebben uitgedacht. <span class= +"versenum">45.</span> Waarlijk, wij zouden hem bij de rechterhand +hebben gegrepen. <span class="versenum">46</span> En wij zouden de ader +van zijn hart hebben doorgesneden. <span class="versenum">47.</span> En +wij zouden niemand uwer verhinderd hebben, hem te kastijden. <a id= +"s69.48" name="s69.48"></a><span class="versenum">48.</span> Waarlijk, +dit boek is eene vermaning voor den vrome. <span class= +"versenum">49.</span> En wij weten wel, dat er sommige uwer zijn, die +den Koran van bedrog <span class="corr" id="xd21e58726" title= +"Bron: beschijldigen">beschuldigen</span>. <span class= +"versenum">50.</span> Maar hij zal de oorzaak van de wanhoop der +ongeloovigen zijn; <span class="versenum">51.</span> Want het is de +zekere waarheid. <span class="versenum">52.</span> Daarom prijs den +naam van uwen Heer, den grooten God.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58456" href="#xd21e58456src" name="xd21e58456">1</a></span> Het +oorspronkelijke woord <span class="ex">al Hakkat</span>, is een der +namen van den dag des oordeels.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58483" href="#xd21e58483src" name="xd21e58483">2</a></span> In +het Arabisch <span class="ex">al Kâriràt</span> of de +treffende, mede een der namen van den jongsten dag.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58509" href="#xd21e58509src" name="xd21e58509">3</a></span> Zie +<a href="#s54.20">Hoofdstuk LIV, vers 20</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58527" href="#xd21e58527src" name="xd21e58527">4</a></span> +Zijnde <span class="ex">Sodom</span> en <span class= +"ex">Gomorrah</span>. Zie <a href="#s9.71">Hoofdstuk IX, vers 71</a> +noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58573" href="#xd21e58573src" name="xd21e58573">5</a></span> Deze +woorden schijnen op den dood der engelen te doelen. Bij de verwoesting +van hunne woning, zullende zij dan als doode lichamen naast de +bouwvallen daarvan liggen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58640" href="#xd21e58640src" name="xd21e58640">6</a></span> +Zijnde: Vervoer er hem mede, opdat hij niet in staat zij oproer te +verwekken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58670" href="#xd21e58670src" name="xd21e58670">7</a></span> Ik +wil niet zweren. Zie <a href="#s56.74">Hoofdstuk LVI, vers 74</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s70" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1129">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Trappen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—44 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Iemand vraagt en roept om wraak. +<span class="versenum">2.</span> Over de ongeloovigen. Er zal niemand +wezen, die verhinderen kan. <a id="s70.3" name="s70.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> Dat God hen bedroeven, de meester der +trappen<a class="noteref" id="xd21e58768src" href="#xd21e58768" name= +"xd21e58768src">1</a>. <a id="s70.4" name="s70.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Langs welke de engelen tot hem opstijgen in een +dag, wiens uitgebreidheid vijftig duizend jaren bedraagt<a class= +"noteref" id="xd21e58776src" href="#xd21e58776" name= +"xd21e58776src">2</a>. <a id="s70.5" name="s70.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Daarom, verdraagt de beleedigingen <span class= +"pagenum">[<a id="pb591" href="#pb591" name="pb591">591</a>]</span>van +de bewoners van <span class="ex">Mekka</span> met lofwaardig geduld. +<span class="versenum">6.</span> Want zij (de ongeloovigen) zien hunne +straf ver verwijderd. <span class="versenum">7.</span> Maar wij zien +die nabij. <a id="s70.8" name="s70.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Op een zekeren dag zal de hemel als gesmolten +koper worden. <span class="versenum">9.</span> En de bergen gelijk wol +van verschillende kleuren, door den wind uiteengedreven. <span class= +"versenum">10.</span> En een vriend zal den ander niet naar zijn +toestand vragen <span class="versenum">11.</span> Hoewel zij elkander +zien. De zondaar zal trachten, zich van de straf van dien dag los te +koopen, door zijne kinderen op te offeren <span class= +"versenum">12.</span> En zijne vrouw en zijn broeder. <span class= +"versenum">13.</span> En zijne bloedverwanten die hem vriendschap +bewezen; <span class="versenum">14.</span> En allen die op aarde zijn. +Hij zal begeeren daardoor gered te worden. <span class= +"versenum">15.</span> Maar in geenen deele; want het hellevuur, +<span class="versenum">16.</span> Dat hen bij de schedels zal grijpen, +<span class="versenum">17.</span> Zal iederen persoon opeischen, die +zijn rug zal hebben toegewend, en het geloof ontvlucht is. <span class= +"versenum">18.</span> En die rijkdommen verzameld heeft, en deze gierig +ophoopt. <a id="s70.19" name="s70.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> Waarlijk, de mensch is zeer begeerig +geschapen<a class="noteref" id="xd21e58866src" href="#xd21e58866" name= +"xd21e58866src">3</a>. <span class="versenum">20.</span> Als het kwaad +hem treft, is hij ternedergeslagen. <span class="versenum">21.</span> +Maar als het goede hem toevloeit, word hij karig. <span class= +"versenum">22.</span> Zoo bestaan niet degenen die godvruchtig zijn. +<span class="versenum">23.</span> Die in hunne gebeden volharden. +<span class="versenum">24.</span> En zij, die gereed zijn, een zeker +voegzaam deel van hunne bezittingen te geven. <span class= +"versenum">25.</span> Aan hem die vraagt, en aan hem, die door schaamte +teruggehouden wordt te vragen. <span class="versenum">26.</span> Zij, +die oprecht in den dag des oordeels gelooven, <span class= +"versenum">27.</span> En de straf van hunnen Heer vreezen <span class= +"versenum">28.</span> (Want niemand is beveiligd tegen de straf van +zijnen Heer). <a id="s70.29" name="s70.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Die ingetogen leven. <span class= +"versenum">30.</span> En die geen gemeenschap hebben met andere vrouwen +dan met de hunne, of de slavinnen, die door hunne rechterhanden worden +bezeten; want zij zijn zonder blaam. <span class="versenum">31.</span> +Maar zij, die gemeenschap met andere vrouwen buiten deze hebben, zijn +zondaren. <a id="s70.32" name="s70.32"></a><span class= +"versenum">32.</span> Zij, die wat hun werd toevertrouwd en hun verbond +getrouw bewaren. <span class="versenum">33.</span> Die onwrikbaar in +hunne verklaringen zijn. <span class="versenum">34.</span> En die de +vereischte voorschriften bij hunne gebeden nauwkeurig in acht nemen. +<a id="s70.35" name="s70.35"></a><span class="versenum">35.</span> Deze +zullen hooggeëerd zijn, en te midden van tuinen wonen. +<span class="versenum">36.</span> Wat scheelt de ongeloovigen, dat zij +voor u uitgaan <span class="versenum">37.</span> In scharen ter +rechter- en ter linkerhand? <span class="versenum">38.</span> Wenscht +een hunner den tuin des genots binnen te gaan? <span class= +"versenum">39.</span> Volstrekt niet.—Waarlijk, wij hebben hen +geschapen, van datgene wat zij kennen<a class="noteref" id= +"xd21e58957src" href="#xd21e58957" name="xd21e58957src">4</a>. <a id= +"s70.40" name="s70.40"></a><span class="versenum">40.</span> Ik zweer +bij den Heer van het Oosten en het Westen<a class="noteref" id= +"xd21e58970src" href="#xd21e58970" name="xd21e58970src">5</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb592" href="#pb592" name= +"pb592">592</a>]</span>dat wij in staat zijn. <span class= +"versenum">41.</span> (Hen te verdelgen en) een beter volk voor hen in +de plaats te stellen; en niemand kan het verhinderen, indien het ons +behaagt dit te doen. <span class="versenum">42.</span> Daarom, laat hen +in ijdele gesprekken waden, en in vermaken genot zoeken, tot zij den +dag ontmoeten, waarmede zij bedreigd zijn. <span class= +"versenum">43.</span> Den dag waarop zij haastig uit hunne graven +zullen voortkomen, als scharen, die zich naar hunne vanen spoeden. +<span class="versenum">44.</span> Hunne blikken zullen nedergeslagen +zijn, en schande zal hen volgen. Dit is de dag, waarmede zij bedreigd +zijn geworden.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58768" href="#xd21e58768src" name="xd21e58768">1</a></span> Langs +welke de gebeden en de rechtvaardige daden ten hemel opstijgen; of waar +langs de engelen opstijgen, om de goddelijke bevelen te ontvangen, of +langs welke de geloovigen tot het paradijs opstijgen. Sommigen zien +hierin de verschillende rangen van engelen, of van de hemelen, die +trapsgewijze boven elkander verrijzen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58776" href="#xd21e58776src" name="xd21e58776">2</a></span> De +plaats is hier woordelijk vertaald. <span class="sc">Sale</span> voegt +er “ook de geest van <span class="sc">Gabriël</span>” +tusschen, en meent tevens, ten einde deze plaats met <a href= +"#s32.4">Hoofdstuk XXXII, vers 4</a> te verbinden, dat daar de +opstijging van de aarde bedoeld wordt, terwijl hier van eene opstijging +van den laagsten graad der <span class="pagenum">[<a id="xd21e58787" +href="#xd21e58787" name="xd21e58787">591n</a>]</span>schepping zou +worden gesproken. <span class="sc">Kasimirski</span> bestrijdt deze +meening, welke hij geheel willekeurig noemt, en die slechts moet +strekken, om deze beide plaatsen, waarvan eene van vijftig duizend +jaren, en de andere van duizend jaren spreekt, niet met elkander in +tegenspraak te doen zijn. Overigens zijn de uitleggers het volstrekt +niet eens of hier door <span class="sc">Mahomet</span> op den dag des +oordeels, wordt gedoeld, of wel op de dagen gedurende welke de zielen +zullen moeten wachten, wat volgens eenigen niet meer dan een halve dag +is.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58866" href="#xd21e58866src" name="xd21e58866">3</a></span> Zie +<a href="#s17.12">Hoofdstuk XVII, vers 12</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58957" href="#xd21e58957src" name="xd21e58957">4</a></span> +Zijnde van morsig zaad, dat in geene betrekking staat tot, of geene +gelijkenis met heilige wezens heeft; daarom is het noodig voor hem, die +<span class="pagenum">[<a id="xd21e58959" href="#xd21e58959" name= +"xd21e58959">592n</a>]</span>hoopt een bewoner van het paradijs te +worden, zich zelven in het geloof en de geestelijke deugden te +volmaken, om zich voor die plaats geschikt te maken (<span class= +"sc">Al Bedâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e58970" href="#xd21e58970src" name="xd21e58970">5</a></span> Of +“Ik zweer niet.” <span class="sc">Savary</span> geeft aan +deze lezing de voorkeur en ook <span class="sc">Kasimirski</span> (Zie +<a href="#s56.74">Hoofdstuk LVI, vers 74</a>). De oorspronkelijke +woorden staan in het meervoud, en beteekenen de verschillende punten +van den gezichteinder, waar de zon in den loop des jaars op- en +ondergaat (Zie <a href="#s37.5">Hoofdstuk XXXVII, vers 5</a> noot).</p> +</div> +</div> +<div id="s71" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1139">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Zevenstigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Noach.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—29 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Waarlijk, wij zonden <span class= +"sc">Noach</span> tot zijn volk, zeggende: Waarschuw uw volk, alvorens +hen eene vreeselijke straf overvalt. <span class="versenum">2.</span> +<span class="sc">Noach</span> zeide: O mijn volk! waarlijk, ik ben een +openbaar prediker voor u. <span class="versenum">3.</span> Daarom, +dient den eenigen God, vreest hem en gehoorzaamt mij. <span class= +"versenum">4.</span> Hij zal u een gedeelte uwer zonden +vergeven<a class="noteref" id="xd21e59041src" href="#xd21e59041" name= +"xd21e59041src">1</a>, en zal u uitstel verleenen tot een bepaalden +tijd; want als de door God bepaalde tijd komt, zal die niet worden +uitgesteld; indien gij lieden van verstand waart, zoudt gij dit weten. +<span class="versenum">5.</span> Hij zeide: O Heer! waarlijk, ik heb +mijn volk nacht en dag geroepen; maar mijne stem heeft hunnen tegenzin +slechts vermeerderd. <span class="versenum">6.</span> En wanneer ik hen +tot het ware geloof riep, opdat gij hun zoudt vergeven, staken zij +hunne vingers in hunne ooren, en bedekten zich met hunne kleederen; zij +volhardden in hunne ongeloovigheid, en versmaadden mijn raad +hoovaardig. <span class="versenum">7.</span> Daarop heb ik hen in het +openbaar uitgenoodigd, en ik sprak tot hen in het openbaar. +<span class="versenum">8.</span> Ik vermaande hen ook in het geheim. +<span class="versenum">9.</span> En ik zeide: vraagt vergiffenis van +uwen Heer; want hij is vergevensgezind. <span class= +"versenum">10.</span> Hij zal rijkelijk <span class="pagenum">[<a id= +"pb593" href="#pb593" name="pb593">593</a>]</span>regen van den hemel +op u doen nederstroomen. <a id="s71.11" name="s71.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> Hij zal u vermeerdering van welvaart en van +kinderen schenken<a class="noteref" id="xd21e59076src" href= +"#xd21e59076" name="xd21e59076src">2</a>, en hij zal u tuinen geven en +u met rivieren voorzien. <span class="versenum">12.</span> Wat scheelt +u, dat gij niet op Gods goedheid vertrouwt? <span class= +"versenum">13.</span> Hij heeft u toch in verschillende vormen +geschapen<a class="noteref" id="xd21e59094src" href="#xd21e59094" name= +"xd21e59094src">3</a>. <span class="versenum">14.</span> Ziet gij niet, +hoe God de zeven hemelen boven elkander heeft geschapen? <span class= +"versenum">15.</span> En hoe hij de maan ter verlichting daarin heeft +geplaatst, en dat hij de zon als tot een fakkel heeft bestemd. +<span class="versenum">16.</span> God heeft ook u voortgebracht, en u +uit de aarde doen voortspruiten. <span class="versenum">17.</span> +Hierna zal hij u weder daarin doen terugkeeren, en hij zal u daaruit +weder wegnemen, door u uit uwe graven te doen verrijzen. <span class= +"versenum">18.</span> God heeft de aarde als een voetkleed voor u +uitgespreid. <span class="versenum">19.</span> Opdat gij langs ruime +paden daar zoudt mogen wandelen. <span class="versenum">20.</span> +<span class="sc">Noach</span> zeide: Heer! waarlijk, zij zijn mij +ongehoorzaam, en zij volgen hen, wier rijkdommen en kinderen hun +verderf slechts vermeerderen. <span class="versenum">21.</span> Zij +smeedden eene gevaarlijke samenspanning tegen <span class= +"sc">Noach</span>. <a id="s71.22" name="s71.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Hun opperhoofd zeide tot de anderen: Gij zult uwe +goden volstrekt niet verlaten, en gij zult <span class="sc">Wedd</span> +noch <span class="sc">Sowa</span> verzaken, <span class= +"versenum">23.</span> Noch <span class="sc">Jaghoeth</span> en +<span class="sc">Yaoek</span> en <span class="sc">Nesr</span><a class= +"noteref" id="xd21e59167src" href="#xd21e59167" name= +"xd21e59167src">4</a>. <span class="versenum">24.</span> En zij +verleidden velen (want gij zult slechts de dwaling der zondaren +vermeerderen). <span class="versenum">25.</span> Zij werden verdronken +om hunne zonden, en in het hellevuur geworpen. <span class= +"versenum">26.</span> Zij vonden niemand die hen tegen God +ondersteunde. <span class="versenum">27.</span> En <span class= +"sc">Noach</span> zeide: Heer, laat geen gezin der <span class="corr" +id="xd21e59193" title="Bron: ongelooven">ongeloovigen</span> op de +aarde<a class="noteref" id="xd21e59197src" href="#xd21e59197" name= +"xd21e59197src">5</a>. <span class="versenum">28.</span> Want indien +gij hen daar laat, zullen zij uwe dienaren verleiden, en slechts eene +zondige en ongeloovige nakomelingschap voortbrengen. <a id="s71.29" +name="s71.29"></a><span class="versenum">29.</span> Heer! vergeef mij +en mijnen bloedverwanten<a class="noteref" id="xd21e59208src" href= +"#xd21e59208" name="xd21e59208src">6</a>, en ieder die mijn huis zal +binnen gaan<a class="noteref" id="xd21e59220src" href="#xd21e59220" +name="xd21e59220src">7</a>, en die een waar geloovige is, en de ware +geloovigen <span class="pagenum">[<a id="pb594" href="#pb594" name= +"pb594">594</a>]</span>van beiderlei kunne, en geef den +onrechtvaardigen niets dan verdelging.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59041" href="#xd21e59041src" name="xd21e59041">1</a></span> +Zijnde uwe zonden in het verledene, die uitgewischt zijn, door de +belijdenis van het ware geloof.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59076" href="#xd21e59076src" name="xd21e59076">2</a></span> Er +wordt gezegd, dat <span class="sc">Noach</span>, gedurende langen tijd, +te vergeefs voor hen had gepredikt, en dat God daarna den hemel +gedurende veertig jaren dichtsloot en hunne vrouwen onvruchtbaar maakte +(<span class="sc">Al Zamakshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59094" href="#xd21e59094src" name="xd21e59094">3</a></span> Dat +is volgens de meening der uitleggers: door verschillende graden of +veranderingen, van den oorspronkelijken vorm, tot gij volmaakte +menschen werdt (zie <a href="#s22.5">Hoofdstuk XXII, vers 5</a>, en +<a href="#s23.12">Hoofdstuk XXIII, vers 12</a> en volg).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59167" href="#xd21e59167src" name="xd21e59167">4</a></span> Dit +waren vijf godvruchtige mannen, die vóór <span class= +"sc">Noach</span> hadden geleefd. De eerbied, welke men voor hunne +nagedachtenis had, ontaardde later bij de Ante-Diluvianen, en +vervolgens bij de Arabieren in afgoderij.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59197" href="#xd21e59197src" name="xd21e59197">5</a></span> +Sommige uitleggers zeggen, dat Noach dit gebed niet uitsprak, dan nadat +hij zijn volk gedurende 950 jaren beproefd, en toen bevonden had, dat +zij onverbeterlijk waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59208" href="#xd21e59208src" name="xd21e59208">6</a></span> Zijn +vader <span class="sc">Lamech</span> en zijne moeder <span class= +"sc">Shemka</span>, de dochter van <span class="sc">Enoch</span>, die +ware geloovigen waren.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59220" href="#xd21e59220src" name="xd21e59220">7</a></span> De +uitleggers komen niet overeen omtrent hetgeen deze plaats betreft: +sommigen zeggen dat hier het woonhuis van <span class="sc">Noach</span> +bedoeld wordt, anderen de tempel, dien hij voor de vereering van God +gebouwd had, of wel de ark.</p> +</div> +</div> +<div id="s72" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1149">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Geniussen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—28 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s72.1" name="s72.1"></a><span class="versenum">1.</span> Zeg: +Het is mij geopenbaard, dat een aantal geniussen mijne lezing van den +Koran<a class="noteref" id="xd21e59247src" href="#xd21e59247" name= +"xd21e59247src">1</a> aandachtig hebben aangehoord, en zeiden: +Waarlijk, wij hebben een bewonderenswaardig gesprek gehoord. +<span class="versenum">2.</span> Dat op den rechten weg leidt; daarom +gelooven wij er in, en wij willen volstrekt geen ander met onzen Heer +vereenigen. <a id="s72.3" name="s72.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> Hij (dat zijne majesteit verheven zij!) heeft +geene vrouw genomen, en heeft evenmin kinderen gebaard <span class= +"versenum">4.</span> Een dwaze van ons<a class="noteref" id= +"xd21e59269src" href="#xd21e59269" name="xd21e59269src">2</a> heeft +iets van God gezegd, wat geheel valsch is. <span class= +"versenum">5.</span> Maar wij dachten waarlijk, dat noch mensch, noch +genius op eenigerlei wijze eene leugen tegen God zou hebben uitgedacht. +<span class="versenum">6.</span> En er zijn zekere menschen, die, als +toevlucht, tot sommigen der geniussen vloden. <span class= +"versenum">7.</span> Maar zij vermeerderden hunne dwaasheid en hunne +zonden. Zij dachten, zooals gij denkt, dat God niemand tot het leven +zal doen verrijzen. <a id="s72.8" name="s72.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> En wij trachtten vroeger te bespieden, wat er in +den hemel voortging; maar wij bevonden, dat die met eene sterke wacht +van engelen en vlammende flitsen opgevuld was. <span class= +"versenum">9.</span> En wij plaatsten ons op sommige der zetels om de +gesprekken zijner bewoners te hooren; maar wie thans zou luisteren, zou +den vlammenden schicht vinden, die in hinderlaag gelegd is, om de +grenzen van den hemel te beschermen (hem te treffen)<a class="noteref" +id="xd21e59296src" href="#xd21e59296" name="xd21e59296src">3</a>. +<span class="versenum">10.</span> Wij weten niet, <span class= +"pagenum">[<a id="pb595" href="#pb595" name="pb595">595</a>]</span>of +daardoor eene ramp voor hen wordt bedoeld, die op de aarde wonen, dan +wel of hun Heer voornemens is, hen op den rechten weg te leiden. +<span class="versenum">11.</span> Er zijn sommigen onder ons, die +rechtschapen zijn, en er zijn sommigen onder ons, die anders zijn; wij +zijn in verschillende soorten verdeeld. <span class= +"versenum">12.</span> En wij erkennen waarlijk, dat wij Gods macht op +aarde geenszins zouden kunnen verzwakken, noch dat wij hem door de +vlucht zouden kunnen ontsnappen. <span class="versenum">13.</span> +Daarom geloofden wij in den Koran, toen wij de leiding hadden gehoord, +die daarin is vervat. En wie in zijn Heer gelooft, behoeft geene +vermindering van zijne belooning, noch eenige onrechtvaardigheid te +vreezen. <span class="versenum">14.</span> Er zijn sommige Moslems +onder ons, en er zijn anderen onder ons, die van de rechtvaardigheid +afdwalen. En zij die den Islam omhelzen, zoeken de ware leiding op +ernstige wijze. <span class="versenum">15.</span> Maar zij die van de +rechtvaardigheid afwijken, zullen tot voedsel der hel verstrekken. +<span class="versenum">16.</span> Indien zij den weg der waarheid +betreden, zullen wij hen zekerlijk met een overvloedigen regen +bevochtigen<a class="noteref" id="xd21e59335src" href="#xd21e59335" +name="xd21e59335src">4</a>. <span class="versenum">17.</span> Ten einde +hun daardoor te bewijzen, dat degeen die zich van de vermaning van zijn +Heer afwendt, eene strenge marteling zal ondergaan. <span class= +"versenum">18.</span> Waarlijk de plaatsen der vereering zijn aan God +toegewijd; roept dus geen ander tegelijk met God aan. <span class= +"versenum">19.</span> Toen Gods dienaar<a class="noteref" id= +"xd21e59351src" href="#xd21e59351" name="xd21e59351src">5</a> opstond +om hem aan te roepen, had het weinig gescheeld, of de geniussen hadden +hem doodgedrongen, om hem den Koran te hooren opzeggen. <span class= +"versenum">20.</span> Zeg: Waarlijk, ik roep slechts mijn Heer aan, en +ik vereenig geen anderen God met hem. <span class="versenum">21.</span> +Zeg: Waarlijk, ik ben uit mij zelven niet in staat, u leed of goed te +doen. <span class="versenum">22.</span> Zeg: Waarlijk, niemand kan mij +tegen God bijstaan. <span class="versenum">23.</span> Nimmer zal ik +eene toevlucht buiten hem vinden. <span class="versenum">24.</span> Ik +kan niets meer doen, dan wat mij van God werd geopenbaard, en zijne +zendingen openbaar maken. En hij, die God en zijn gezant ongehoorzaam +zal zijn, voor dien is het hellevuur gereed gemaakt; eeuwig zal hij +daarin verblijven. <span class="versenum">25.</span> Zij zullen hunnen +wederstand niet staken, dan nadat zij de wraak gezien zullen hebben, +waarmede zij zijn bedreigd; maar dan zullen zij weten, wie onzer +zwakker in zijne ondersteuning, en wie kleiner in getal is. +<span class="versenum">26.</span> Zeg hun: Ik weet niet of de straf +waarmede gij bedreigd zijt, nabij is, dan wel, of mijn heer die voor +een verwijderd tijdstip heeft bepaald. Hij kent de geheimen der +toekomst, en hij deelt zijne geheimen aan niemand mede. <a id="s72.27" +name="s72.27"></a><span class="versenum">27.</span> Behalve aan den +gezant in wien hij behagen schept<a class="noteref" id="xd21e59391src" +href="#xd21e59391" name="xd21e59391src">6</a>, en hij doet eene wacht +van engelen <span class="pagenum">[<a id="pb596" href="#pb596" name= +"pb596">596</a>]</span>voor hem en achter hem gaan. <span class= +"versenum">28.</span> Opdat hij zou weten, dat de gezanten de zending +van hunnen Heer hebben volbracht. Hij weet alles, wat met hen is, en +telt alle dingen bij het getal.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59247" href="#xd21e59247src" name="xd21e59247">1</a></span> Zie +<a href="#s46.28">Hoofdstuk XLVI, vers 28</a> noot. Wij hebben reeds +gezegd, dat, volgens het geloof der Arabieren, de geniussen eene soort +van middenras vormden tusschen de menschen en de engelen. Op het gezag +dezer plaats, en steunende op de omstandigheid, dat <span class= +"sc">Mahomet</span> deze geniussen niet had gezien, maar dat hunne +aanwezigheid hem door God werd geopenbaard, gelooven de uitleggers dat +de geniussen de zielen der menschen zijn, waardoor het woord geniussen +synoniem met geesten zou zijn. Deze uitlegging komt echter kwalijk +overeen met de andere plaatsen van den Koran, en met de meening, dat de +geniussen op dezelfde wijze als de andere schepselen worden +voortgebracht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59269" href="#xd21e59269src" name="xd21e59269">2</a></span> +Zijnde <span class="sc">Eblis</span>, of de weerspannige geniussen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59296" href="#xd21e59296src" name="xd21e59296">3</a></span> Zie +<a href="#s15.16">Hoofdstuk XV, vers 16</a> en volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59335" href="#xd21e59335src" name="xd21e59335">4</a></span> +Zijnde: Wij zullen hun een overvloed van goede dingen schenken.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59351" href="#xd21e59351src" name="xd21e59351">5</a></span> +Zijnde: <span class="sc">Mahomet</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59391" href="#xd21e59391src" name="xd21e59391">6</a></span> Men +wil met deze woorden <span class="sc">Mahomet</span> bedoeld hebben, +hetgeen in tegenspraak zou wezen met verschillende plaatsen van den +Koran, waar de Arabische profeet nederig erkent, dat hij onbekend is +met de verborgene dingen. De beste verklaring, welke men van de verzen +27 en 28 geeft, is, dat God zijne geheimen aan niemand mededeelt, en +als hij, dengene <span class="pagenum">[<a id="xd21e59396" href= +"#xd21e59396" name="xd21e59396">592n</a>]</span>zijner gezanten (hetzij +engel of profeet) welke het hem heeft behaagd uit te kiezen, zijne +bevelen geeft, hij dien overal volgt, om te zien of hij zich daarvan +kwijt.</p> +</div> +</div> +<div id="s73" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1159">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Omwikkelde.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e59415src" href="#xd21e59415" name= +"xd21e59415src">1</a>—20 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s73.1" name="s73.1"></a><span class="versenum">1.</span> O +gij omwikkelde profeet<a class="noteref" id="xd21e59428src" href= +"#xd21e59428" name="xd21e59428src">2</a>! <span class= +"versenum">2.</span> Sta op om te bidden, en ga daarmede voort +gedurende den nacht, behalve een klein gedeelte: <span class= +"versenum">3.</span> Dat is te zeggen, gedurende de helft daarvan, of +verkort dit een weinig. <span class="versenum">4.</span> Of voeg er +iets bij, en herhaal den Koran met eene duidelijke en welluidende stem. +<span class="versenum">5.</span> Want wij zullen u een zeer gewichtig +woord openbaren. <span class="versenum">6.</span> Waarlijk, het begin +des nachts heeft meer kracht voor het standvastige gebed en geeft meer +gemak om ons uit te drukken<a class="noteref" id="xd21e59464src" href= +"#xd21e59464" name="xd21e59464src">3</a>; <span class="corr" id= +"xd21e59469" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">7.</span></span> Want des daags hebt gij vele bezigheden. +<span class="versenum">8.</span> En herdenk den naam van uwen Heer en +geef u geheel aan hem over, terwijl gij van de wereldsche ijdelheden +afstand doet. <span class="versenum">9.</span> Hij is de Heer van het +Oosten en het Westen. Er is geen god buiten hem. Neem hem dus tot uwen +beschermer. <span class="versenum">10.</span> Draag den schimp +geduldig, dien de ongeloovigen u toevoegen, en vertrek van hen op een +voegzame wijze. <a id="s73.11" name="s73.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> En laat mij alleen met hen, die den Koran van +valschheid beschuldigen, die de genoegens van dit leven genieten. +Verleen hun een weinig uitstel. <span class="versenum">12.</span> +Waarlijk wij hebben voor hen zware ketenen, en een brandend vuur. +<a id="s73.13" name="s73.13"></a><span class="versenum">13.</span> En +voedsel dat <span class="pagenum">[<a id="pb597" href="#pb597" name= +"pb597">597</a>]</span>hen zal doen verstikken, die het +opzwelgen<a class="noteref" id="xd21e59502src" href="#xd21e59502" name= +"xd21e59502src">4</a>, en eene pijnlijke marteling. <span class= +"versenum">14.</span> Op een zekeren dag zal de aarde geschud worden en +de bergen mede; en de bergen zullen tot een zandhoop worden, die +voortgedreven wordt. <a id="s73.15" name="s73.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Waarlijk, wij hebben u een profeet gezonden, om +getuigenis tegen u af te leggen, zooals wij een gezant aan <span class= +"sc">Pharao</span> zonden. <span class="versenum">16.</span> Maar +<span class="sc">Pharao</span> was ongehoorzaam aan den gezant, daarom +kastijdden wij hem met eene zware straf. <span class= +"versenum">17.</span> Indien gij niet gelooft, hoe wilt gij u dan +beveiligen voor den dag waarop de kinderen grijze haren van den schrik +zullen krijgen? <span class="versenum">18.</span> De hemel zal van +schrik gespleten worden; de belofte daarvan zal zekerlijk worden +vervuld. <span class="versenum">19.</span> Waarlijk, dit is eene +vermaning, en hij die geneigd is vermaand te worden, zal den weg tot +zijn Heer nemen. <a id="s73.20" name="s73.20"></a><span class= +"versenum">20.</span> Uw Heer, o <span class="sc">Mahomet</span>! weet +dat gij in gebed en overpeinzing dikwijls bijna twee derde gedeelten +van een nacht, en somtijds de helft daarvan doorbrengt, en op andere +tijden weder een derde gedeelte daarvan, en een deel uwer makkers die +met u zijn, doen hetzelfde. Maar God weet den dag en den nacht; hij +weet, dat gij die niet nauwkeurig kunt berekenen, daarom wendt hij zich +gunstig tot u. Lees dus zooveel van den Koran als u gemakkelijk zal +wezen. Hij weet dat er zieken onder u zijn, terwijl anderen op de aarde +reizen, opdat zij door Gods goedheid, zich bezittingen zouden +verwerven; en dat anderen strijden ter verdediging van Gods geloof. +Lees dus zooveel daarvan, als u niet moeilijk zal wezen. Neem de vaste +tijden van het gebed in acht, geef de behoorlijke aalmoezen, en leen +God eene aannemelijke leening; want al hetgeen gij Gode (in goede +werken) voor uwe zielen zendt, zult gij bij God terugvinden. Dit is +beter<a class="noteref" id="xd21e59547src" href="#xd21e59547" name= +"xd21e59547src">5</a>, en zal eene grootere belooning verdienen. En +vraag God vergiffenis; want God is vergevensgezind en barmhartig. +<span class="pagenum">[<a id="pb598" href="#pb598" name= +"pb598">598</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59415" href="#xd21e59415src" name="xd21e59415">1</a></span> +Sommigen willen dat het laatste vers te <span class="ex">Medina</span> +geopenbaard zij.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59428" href="#xd21e59428src" name="xd21e59428">2</a></span> Toen +deze openbaring aan <span class="sc">Mahomet</span> werd gebracht, was +hij in zijne kleederen gewikkeld, naardien hij verschrikt was door de +verschijning van <span class="sc">Gabriël</span>, of zooals +sommigen zeggen, lag hij gerust te slapen, of volgens anderen, had hij +zich in een gedeelte van een wijden mantel gewikkeld, of een dekkleed, +met welk ander deel <span class="sc">Aïsha</span> zich had bedekt +om te slapen (<span class="sc">Al Zamakhshari, Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59464" href="#xd21e59464src" name="xd21e59464">3</a></span> Want +de nacht is het best geschikt voor overpeinzing en gebed, alsmede om +Gods woord duidelijk en met aandacht te lezen, door het afwezig zijn +van alle gedruisch en ieder voorwerp, dat de aandacht zou kunnen +afleiden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59502" href="#xd21e59502src" name="xd21e59502">4</a></span> +Zooals: doornen en distels, de vrucht van den helschen boom, +<span class="ex">al Zakkoem</span>, en het bedorven vocht, dat uit de +lichamen der verdoemden vloeit.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59547" href="#xd21e59547src" name="xd21e59547">5</a></span> +Zijnde: Het goede, dat gij gedurende uwen leeftijd zult doen, zal +verdienstelijker wezen in de oogen van God, dan hetgeen gij tot den +dood uitstellen, en bij uitersten wil bevelen zult (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s74" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1169">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De (met den mantel) Bedekte<a class="noteref" id= +"xd21e59560src" href="#xd21e59560" name="xd21e59560src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—55 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> O gij die met een mantel bedekt +zijt! <a id="s74.2" name="s74.2"></a><span class="versenum">2.</span> +Rijs op en predik. <span class="versenum">3.</span> Verheerlijk uwen +Heer. <span class="versenum">4.</span> Reinig uwe kleederen! +<span class="versenum">5.</span> Ontvlucht iedere schande. <span class= +"versenum">6.</span> Geef niet in de hoop, daarvoor meer terug te +ontvangen. <span class="versenum">7.</span> En wacht geduldig op uwen +Heer. <span class="versenum">8.</span> Als de trompet zal klinken. +<span class="versenum">9.</span> Waarlijk die dag zal een dag der +droefheid wezen. <span class="versenum">10.</span> En pijnlijk voor de +ongeloovigen. <a id="s74.11" name="s74.11"></a><span class= +"versenum">11.</span> Laat mij alleen met hem dien ik geschonken +heb<a class="noteref" id="xd21e59637src" href="#xd21e59637" name= +"xd21e59637src">2</a>; <span class="versenum">12.</span> Wien ik +overvloedige rijkdommen heb geschapen. <span class= +"versenum">13.</span> En kinderen die in zijne tegenwoordigheid wonen; +<span class="versenum">14.</span> Voor wien ik de zaken gemakkelijk en +gebaand heb gemaakt<a class="noteref" id="xd21e59659src" href= +"#xd21e59659" name="xd21e59659src">3</a>, <span class= +"versenum">15.</span> En die begeert, dat ik hem nog andere zegeningen +zal zenden. <span class="versenum">16.</span> Volstrekt niet; want hij +is een tegenstander onzer wonderteekens. <span class= +"versenum">17.</span> Ik zal hem met ernstige rampen bedroeven; +<span class="versenum">18.</span> Want hij heeft honende uitdrukkingen +uitgedacht en gereed gemaakt, om den Koran belachelijk te maken. +<span class="versenum">19.</span> Gevloekt zij hij. Hoe kwaadwillig +heeft hij die gereed gemaakt! <span class="versenum">20.</span> En hij +moge nog eens gevloekt zijn. Hoe kwaadwillig heeft hij die gereed +gemaakt! <span class="versenum">21.</span> Hij heeft zijne blikken om +zich heen geworpen. <span class="versenum">22.</span> Daarop heeft hij +zijn voorhoofd gefronsd en een ernstig gelaat aangenomen. <span class= +"versenum">23.</span> Vervolgens keerde hij zich van de waarheid en hij +was opgeblazen van trotschheid. <span class="versenum">24.</span> En +hij zeide: Dit is slechts een goochelstuk, <span class= +"pagenum">[<a id="pb599" href="#pb599" name="pb599">599</a>]</span>aan +anderen ontleend. <span class="versenum">25.</span> Dit zijn slechts de +woorden van een mensch. <a id="s74.26" name="s74.26"></a><span class= +"versenum">26.</span> Ik zal hem in de hel nederwerpen, om verbrand te +worden. <span class="versenum">27.</span> En wat zal u doen verstaan, +wat de hel is? <a id="s74.28" name="s74.28"></a><span class= +"versenum">28.</span> Zij laat geen ding onverteerd, noch laat eenige +zaak ontsnappen. <a id="s74.29" name="s74.29"></a><span class= +"versenum">29.</span> Zij verbrandt des menschen vleesch. <a id= +"s74.30" name="s74.30"></a><span class="versenum">30.</span> Negentien +engelen zijn daarover geplaatst. <a id="s74.31" name= +"s74.31"></a><span class="versenum">31.</span> Wij hebben niemand +buiten de engelen aangewezen, om het toezicht over het hellevuur te +houden, en wij hebben hun getal slechts uitgedrukt als eene aanleiding +tot tweedracht onder de ongeloovigen; opdat zij, aan wie de schriften +werden gegeven, zeker mogen zijn van de waarachtigheid van dit boek, en +dat de ware geloovigen in geloof mogen vermeerderen. <span class= +"versenum">32.</span> En dat zij, aan wie de schriften werden gegeven +en de ware geloovigen, daaraan niet twijfelen; <span class= +"versenum">33.</span> En dat zij, in wier harten een gebrek schuilt, +alsmede de ongeloovigen, mogen zeggen: Welke verborgenheid bedoelt God +met dit getal? <span class="versenum">34.</span> Zoo doet God dwalen +naar zijn welbehagen, en hij richt naar zijn welbehagen. Niemand kent +de legers van uwen Heer<a class="noteref" id="xd21e59762src" href= +"#xd21e59762" name="xd21e59762src">4</a>, buiten hem. Dit is slechts +eene waarschuwing voor den mensch. <span class="versenum">35.</span> +Zekerlijk. Bij de maan. <span class="versenum">36.</span> En den nacht, +als die zich verwijdert. <span class="versenum">37.</span> En den +ochtend, als die zich roodkleurt. <span class="versenum">38.</span> +(Zweer ik) dat dit eene der vreeselijkste rampen is. <span class= +"versenum">39.</span> Strekkende tot waarschuwing voor den mensch; +<a id="s74.40" name="s74.40"></a><span class="versenum">40.</span> +Zoowel voor diegenen uwer, welke vooruit loopen, als voor hen die +achterblijven. <span class="versenum">41.</span> Iedere ziel wordt in +pand gegeven, voor hetgeen zij zal hebben verricht<a class="noteref" +id="xd21e59795src" href="#xd21e59795" name="xd21e59795src">5</a>; +behalve de makkers van de rechterhand. <a id="s74.42" name= +"s74.42"></a><span class="versenum">42.</span> Die in tuinen zullen +wonen, en vragen tot elkander zullen richten nopens de zondaars, (en de +snoodaards zelven zullen ondervragen, zeggende:) <span class= +"versenum">43.</span> Wat heeft u in de hel gebracht? <span class= +"versenum">44.</span> Zij zullen antwoorden: Wij behooren niet tot hen +die standvastig in het gebed waren. <span class="versenum">45.</span> +Nimmer laafden wij de armen. <span class="versenum">46.</span> Wij +baadden ons in lichtvaardige gesprekken met degenen, die zich daartoe +leenden. <a id="s74.47" name="s74.47"></a><span class= +"versenum">47.</span> Wij loochenden den dag des oordeels. <span class= +"versenum">48.</span> Tot de dood<a class="noteref" id="xd21e59831src" +href="#xd21e59831" name="xd21e59831src">6</a> ons overviel. +<span class="versenum">49.</span> De tusschentreding der +tusschenpersonen zal hen niet helpen. <span class="versenum">50.</span> +Wat scheelde hun dus, dat zij zich van de vermaning des Korans +afwendden. <span class="versenum">51.</span> Als waren zij verschrikte +ezels, die den leeuw ontvluchten. <span class="versenum">52.</span> +Maar ieder van hen wilde, dat hem een bijzonder besluit van God zou +toekomen. <span class="versenum">53.</span> Volstrekt niet. Zij vreezen +het volgende leven niet. <span class="versenum">54.</span> Volstrekt +niet. Waarlijk, dit is eene toereikende waarschuwing; en wie geneigd +is, gewaarschuwd te worden, dien zal hij (de Koran) waarschuwen. +<span class="versenum">55.</span> Doch zij zullen niet gewaarschuwd +worden tenzij het Gode zal behagen. Hij is waardig gevreesd te worden, +en hij is geneigd te vergeven. <span class="pagenum">[<a id="pb600" +href="#pb600" name="pb600">600</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59560" href="#xd21e59560src" name="xd21e59560">1</a></span> Het +woord, dat als titel voor dit hoofdstuk dient, beteekent bijna +hetzelfde als datgene, wat voor den titel van het voorgaande is +gebruikt. Deze twee hoofdstukken worden als de eerste der openbaring +beschouwd. Volgens de overlevering zou <span class="sc">Mahomet</span> +het volgende hebben verhaald: “Eens op een dag bevond ik mij te +<span class="ex">Hera</span>, waar ik een stem hoorde, die mij riep. Ik +keek rechts en links, maar ik zag niemand: ik wendde mijne oogen omhoog +en zag den engel <span class="sc">Gabriël</span>, op den troon +tusschen hemel en aarde. Ik werd bang, trad bij <span class= +"sc">Khadidja</span>, mijne vrouw, binnen, en zeide tot haar: Omhul mij +met mijnen mantel. Daarop daalde de engel op nieuw neder en riep mij +toe: <span class="corr" id="xd21e59574" title= +"Bron: “">‘</span>O gij, die met uwen mantel zijt +omwikkeld.<span class="corr" id="xd21e59578" title= +"Niet in bron">’</span>”</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59637" href="#xd21e59637src" name="xd21e59637">2</a></span> Men +gelooft algemeen, dat de hier bedoelde persoon <span class="sc">Al +Walid Ebn al Mogheira</span> was (<span class="sc">Al Zamakshshari, Al +Beidâwi, Jallalo’ddin</span>), een voornaam man onder de +Koreïshieten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59659" href="#xd21e59659src" name="xd21e59659">3</a></span> Door +zijne komst tot macht en waardigheid te vergemakkelijken, die zoo +aanzienlijk waren, dat hij <span class="ex">Rihâna +Konreisch</span> werd bijgenaamd, zijnde “de liefelijke geur der +Koreïshieten<span class="corr" id="xd21e59664" title= +"Niet in bron">”</span> en <span class="sc">al Walid</span>, +zijnde “de eenige of onvergelijkelijke” (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59762" href="#xd21e59762src" name="xd21e59762">4</a></span> Dit +is: Al zijne schepsels: en bijzonder het aantal en de kracht der +helwachters.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59795" href="#xd21e59795src" name="xd21e59795">5</a></span> Zie +<a href="#s52.21">Hoofdstuk LII, vers 21</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59831" href="#xd21e59831src" name="xd21e59831">6</a></span> +Woordelijk: Datgene wat zeker is.</p> +</div> +</div> +<div id="s75" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1181">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Opstanding.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—40 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Waarlijk, ik zweer<a class= +"noteref" id="xd21e59884src" href="#xd21e59884" name= +"xd21e59884src">1</a> bij den dag der opstanding; <span class= +"versenum">2.</span> En ik zweer bij de ziel die zich zelve +beschuldigt. <a id="s75.3" name="s75.3"></a><span class= +"versenum">3.</span> Denkt de mensch, dat wij zijne beenderen niet bij +elkander zullen verzamelen? <a id="s75.4" name="s75.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Ja, wij zijn in staat de kleinste beenderen zijner +vingers bijeen te brengen. <span class="versenum">5.</span> Maar de +mensch verkiest zondig te zijn (te loochenen) den tijd die +vóór hem is. <span class="versenum">6.</span> Hij vraagt: +Wanneer zal de dag der opstanding zijn? <span class= +"versenum">7.</span> Maar als het oog verblind. <span class= +"versenum">8.</span> Als de maan verduisterd zal wezen. <span class= +"versenum">9.</span> En de zon en de maan vereenigd zullen zijn. +<span class="versenum">10.</span> Op dien dag zal de mensch zeggen: +Waar is een toevluchtsoord? <span class="versenum">11.</span> Volstrekt +niet. Er zal geene plaats zijn, om er heen te vluchten. <span class= +"versenum">12.</span> Op dien dag zal de veilige rustplaats met uwen +Heer zijn. <span class="versenum">13.</span> Op dien dag zal de mensch +vernemen, wat hij het eerste en het laatste heeft gedaan<a class= +"noteref" id="xd21e59941src" href="#xd21e59941" name= +"xd21e59941src">2</a>. <span class="versenum">14.</span> Ja, de mensch +zal getuigenis tegen zich zelven afleggen. <span class= +"versenum">15.</span> En hoewel hij zijne verontschuldigingen aanbiedt, +zullen zij niet worden aangenomen. <a id="s75.16" name= +"s75.16"></a><span class="versenum">16.</span> Beweeg uwe tong niet (o +<span class="sc">Mahomet</span>!) door (de openbaringen te herhalen, u +door <span class="sc">Gabriël</span> gebracht, alvorens hij die +geëindigd zal hebben), opdat gij haar spoedig in het geheugen +zoudt prenten. <a id="s75.17" name="s75.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Want het verzamelen van den Koran in uw geheugen, +en u de ware lezing daarvan te leeren, komen ons toe. <span class= +"versenum">18.</span> Maar als wij u dien door de tong van den engel +zullen hebben voorgelezen, volg dan de lezing daarvan. <span class= +"versenum">19.</span> En daarna belasten wij ons, u dien uit te leggen. +<a id="s75.20" name="s75.20"></a><span class="versenum">20.</span> Gij +zult volstrekt zoo haastig niet zijn voor de toekomst. Maar gij +menschen bemint datgene, wat haastig voorbijgaat (het wereldsche). +<span class="versenum">21.</span> En gij verwaarloost het volgende +leven. <span class="versenum">22.</span> Op dien dag zullen er +aangezichten zijn, die met een levendigen glans zullen schitteren. +<span class="versenum">23.</span> En die hunne blikken naar den Heer +zullen wenden. <span class="corr" id="xd21e59994" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">24.</span></span> Er zullen dien +dag ter nedergeslagen aangezichten wezen. <span class= +"versenum">25.</span> Zij zullen denken, dat er eene verpletterende +ramp over hen zal worden gebracht. <span class="versenum">26.</span> +Zekerlijk. Als de ziel van den mensch (in zijn doodstrijd) tot zijne +keel zal opstijgen. <span class="versenum">27.</span> Als de omstanders +zullen zeggen: Wie brengt een toovermiddel om hem <span class= +"pagenum">[<a id="pb601" href="#pb601" name="pb601">601</a>]</span>te +doen herstellen? <span class="versenum">28.</span> Denkende, dat het +oogenblik van zijn vertrek uit deze wereld is gekomen. <span class= +"versenum">29.</span> En het eene been met het andere been zal worden +verbonden<a class="noteref" id="xd21e60023src" href="#xd21e60023" name= +"xd21e60023src">3</a>. <span class="versenum">30.</span> Op dien dag +zal hij tot uwen Heer worden gedreven. <a id="s75.31" name= +"s75.31"></a><span class="versenum">31.</span> Want hij geloofde +niet<a class="noteref" id="xd21e60035src" href="#xd21e60035" name= +"xd21e60035src">4</a>, noch bad. <span class="versenum">32.</span> Maar +hij beschuldigde Gods profeet van bedrog, en wendde zich af, in plaats +van hem te gehoorzamen. <span class="versenum">33.</span> Daarop ging +hij tot zijn gezin terug, met hoogmoed wandelende. <span class= +"versenum">34.</span> Daarom, wee over u! het uur nadert. <span class= +"versenum">35.</span> Het nadert steeds. Wee! en nog eens wee over u; +wee! <span class="versenum">36.</span> Denkt de mensch, dat hij geheel +vrijgelaten zal worden, (zonder toezicht)? <a id="s75.37" name= +"s75.37"></a><span class="versenum">37.</span> Was hij niet eerst een +droppel zaad, die zich gemakkelijk verliest? <span class= +"versenum">38.</span> Later was hij een weinig gestold bloed; en God +vormde hem in eene juiste evenredigheid. <span class= +"versenum">39.</span> En maakte twee seksen van hem: den man en de +vrouw. <a id="s75.40" name="s75.40"></a><span class= +"versenum">40.</span> Is hij die dit gedaan heeft, niet in staat de +dooden te doen herleven?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59884" href="#xd21e59884src" name="xd21e59884">1</a></span> Of: +ik zal niet zweren (Zie <a href="#s56.74">Hoofdstuk LVI, vers +74</a>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e59941" href="#xd21e59941src" name="xd21e59941">2</a></span> Of +het goede dat hij heeft verricht, en datgene wat hij ongedaan, heeft +gelaten, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60023" href="#xd21e60023src" name="xd21e60023">3</a></span> +Zijnde: En als hij zijne beenen te zamen zal uitstrekken, zooals bij +lijden het geval is. De woorden kunnen ook worden vertaald: En als eene +bedroeving met eene andere bedroeving zal worden vereenigd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60035" href="#xd21e60035src" name="xd21e60035">4</a></span> +Sommigen veronderstellen, dat hier bijzonder <span class="sc">Aboe +Jahl</span> en anderen zekere <span class="sc">Adi Ebn Rabia</span> +wordt bedoeld.</p> +</div> +</div> +<div id="s76" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1191">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Mensch.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e60093src" href="#xd21e60093" name= +"xd21e60093src">1</a>—31 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Ging er niet eene groote tijdruimte +over den mensch, gedurende welke hij eene nietswaardige zaak was? +<span class="versenum">2.</span> Waarlijk, wij hebben den mensch +geschapen uit het gemengde zaad van beide seksen, opdat wij hem zouden +beproeven, en wij hebben hem doen hooren en zien<a class="noteref" id= +"xd21e60113src" href="#xd21e60113" name="xd21e60113src">2</a>. +<span class="versenum">3.</span> Wij hebben hem zeker op den weg +geleid, of hij dankbaar, dan wel ondankbaar zou zijn. <span class= +"versenum">4.</span> Waarlijk, wij hebben voor de ongeloovigen ketenen +en halskragen en brandend vuur gereed gemaakt. <a id="s76.5" name= +"s76.5"></a><span class="versenum">5.</span> Maar de rechtvaardigen +zullen uit een beker wijn drinken, gemengd met het <span class= +"pagenum">[<a id="pb602" href="#pb602" name= +"pb602">602</a>]</span>water van <span class="ex">Ca +oer</span><a class="noteref" id="xd21e60136src" href="#xd21e60136" +name="xd21e60136src">3</a>. <span class="versenum">6.</span> Eene +fontein waarvan Gods dienaren zullen drinken: zij zullen die door +kanalen leiden (werwaarts het hun behaagt). <a id="s76.7" name= +"s76.7"></a><span class="versenum">7.</span> Deze vervullen hunne +gelofte<a class="noteref" id="xd21e60154src" href="#xd21e60154" name= +"xd21e60154src">4</a> en vreezen den dag, waarvan rampen zich zeer ver +uitstrekken. <span class="versenum">8.</span> Zij, schoon zelven +nooddruftig, geven voedsel aan de armen, aan den wees en aan den +balling voor zijne zaak. <span class="versenum">9.</span> Zeggende: Wij +voeden u alleen voor Gods zaak; wij begeeren belooning noch dankzegging +van u. <span class="versenum">10.</span> Waarlijk, wij vreezen van +onzen Heer een schrikbarenden en rampvollen dag. <a id="s76.11" name= +"s76.11"></a><span class="versenum">11.</span> Daarom zal God hen van +de ramp van dien dag bevrijden, en hij zal hunne voorhoofden doen +schitteren, en hun vreugde geven. <span class="versenum">12.</span> En +hij zal hun voor hunne geduldige volharding beloonen, met een tuin en +zijden kleederen. <a id="s76.13" name="s76.13"></a><span class= +"versenum">13.</span> Daarin zullen zij op zetels rusten; zij zullen +daar zon noch maan zien<a class="noteref" id="xd21e60214src" href= +"#xd21e60214" name="xd21e60214src">5</a>. <span class= +"versenum">14.</span> De schaduwen der boomen zullen zich over hen +uitspreiden, en de vruchten daarvan zullen laag nederkomen, zoodat die +gemakkelijk zullen kunnen worden ingezameld. <span class= +"versenum">15.</span> Hunne dienaren zullen bij hen rondgaan met +zilveren vaatwerk en bekers. <span class="versenum">16.</span> De +flesschen zullen flesschen van zilver zijn (blinkend als glas); zij +zullen de maat daarvan bepalen. <a id="s76.17" name= +"s76.17"></a><span class="versenum">17.</span> Daar zal hun te drinken +worden gegeven, uit bekers (wijn), gemengd met het water van +<span class="ex">Zedjebil</span><a class="noteref" id="xd21e60239src" +href="#xd21e60239" name="xd21e60239src">6</a> <a id="s76.18" name= +"s76.18"></a><span class="versenum">18.</span> Uit eene <span class= +"corr" id="xd21e60253" title="Bron: fontijn">fontein</span> in het +paradijs, <span class="ex">Selsebil</span> genaamd. <span class= +"versenum">19.</span> En kinderen die eeuwig jong <span class="corr" +id="xd21e60263" title="Bron: zulllen">zullen</span> blijven zullen +rondgaan om <span class="pagenum">[<a id="pb603" href="#pb603" name= +"pb603">603</a>]</span>hen te bedienen; als gij hen ziet, zult gij +denken dat zij verspreide paarlen zijn. <span class= +"versenum">20.</span> En als gij dit ziet, zult gij geneugten +aanschouwen en een groot koninkrijk. <span class="versenum">21.</span> +Zij zullen bedekt zijn met kleederen van fijne, groene zijde en van +gouden weefsels, en zij zullen versierd zijn met zilveren armbanden, en +hun Heer zal hun van het zuiverste vocht te drinken geven. <a id= +"s76.22" name="s76.22"></a><span class="versenum">22.</span> (Hij zal +tot hen zeggen:) Waarlijk, dit is uwe belooning, en uwe pogingen zijn +dankbaar aangenomen. <span class="versenum">23.</span> Waarlijk, wij +hebben u den Koran door eene (trapsgewijze) openbaring nedergezonden. +<span class="versenum">24.</span> Wacht dus geduldig het oordeel van +uwen Heer af, en geloof geen zondaar of ongeloovige onder hen. +<span class="versenum">25.</span> Gedenk den naam van uwen Heer, des +ochtends en des avonds. <span class="versenum">26.</span> En aanbid hem +gedurende (een deel van den nacht); en prijs hem gedurende een groot +deel des nachts. <span class="versenum">27.</span> Waarlijk, deze +menschen beminnen het voorbijgaande leven, en veronachtzamen den zwaren +dag des oordeels. <span class="versenum">28.</span> Wij hebben hen +geschapen en hunne ledematen gesterkt, en als het ons behaagt, stellen +wij anderen aan hen gelijk, in hunne plaats. <span class= +"versenum">29.</span> Waarlijk, dit is eene waarschuwing; en hij die +wil, kieze den weg tot zijn Heer. <span class="versenum">30.</span> +Maar gij zult niet willen tenzij God wil; want God is alwetend en wijs +<span class="versenum">31.</span> Hij leidt in zijne genade die hem +behagen; maar voor den onrechtvaardige heeft hij eene gestrenge straf +gereed gemaakt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60093" href="#xd21e60093src" name="xd21e60093">1</a></span> Het +is eenigszins twijfelachtig of dit Hoofdstuk te <span class= +"ex">Mekka</span>, dan wel te <span class="ex">Medina</span> werd +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60113" href="#xd21e60113src" name="xd21e60113">2</a></span> Opdat +hij in staat zou wezen, de wetten en leidingen te ontvangen, die hem +door God tot gids zijn gegeven (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>) en de belooning of de straf te verdienen, door +die wetten enz. na te komen of te verwaarloozen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60136" href="#xd21e60136src" name="xd21e60136">3</a></span> Dit +is de naam van een <span class="corr" id="xd21e60138" title= +"Bron: ontein">fontein</span> in het paradijs, aldus genaamd door zijne +overeenkomst in geur en witheid met kamfer (hetgeen dat woord mede +beteekent). Sommigen vatten het woord anders op, en gelooven dat de +wijn van het paradijs met kamfer zal vermengd worden, wegens zijne +aangename koelheid en geur (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60154" href="#xd21e60154src" name="xd21e60154">4</a></span> +Volgens de uitleggers hebben de verzen 7 en 8 betrekking op +<span class="sc">Ali</span> en zijne familie. <span class= +"sc">Hassan</span> en <span class="sc">Hossein</span>, zoons van +<span class="sc">Ali</span>, waren ziek geworden, waarop <span class= +"sc">Ali</span> en <span class="sc">Fatima</span>, zijne vrouw, de +gelofte deden, gedurende drie dagen te zullen vasten, indien de +kinderen genazen. Maar <span class="sc">Ali</span> had reeds sedert den +eersten dag niets om er brood van te maken, daar de Muzelmannen op een +vastendag, evenals bij de Israëlieten, eerst na zonsondergang +voedsel genieten. Hij leende daarop meel bij een Jood en <span class= +"sc">Fatima</span> bakte er vijf brooden van. Hierop komt een arme die +iets te eten vraagt: men geeft hem de vijf brooden, en het gezin brengt +den nacht door zonder iets te nuttigen. Den volgenden dag wordt het op +nieuw bereide brood aan een wees, en den derden dag aan een balling +gegeven. De engel <span class="sc">Gabriël</span> komt nu aan +<span class="sc">Mahomet</span> op deze plaats geluk wenschen, met de +goede daad door zijne familie verricht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60214" href="#xd21e60214src" name="xd21e60214">5</a></span> Daar +zij beider licht niet noodig hebben (zie Openb. XXI, 23). Het woord +<span class="ex">Zamharir</span> hier met “maan” vertaald, +beteekent eigenlijk eene groote koude. Sommigen meenen daardoor, dat de +beteekenis dezer plaats is, dat in het paradijs geene groote koude of +hitte zal worden gevoeld.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60239" href="#xd21e60239src" name="xd21e60239">6</a></span> Het +woord beteekent <span class="ex">gember</span>, hetwelk de Arabieren +gaarne met het water mengen dat zij drinken. Het water van deze fontein +wordt dientengevolge verondersteld, den smaak van die specerij te +hebben (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s77" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1201">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Gezanten.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—50 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Ik zweer bij de engelen die door +God gezonden zijn, en elkander in eene aanhoudende reeks opvolgen. +<span class="versenum">2.</span> Bij hen die zich snel bewegen met eene +snelle beweging; <span class="versenum">3.</span> En bij hen die zijne +bevelen verspreiden. <span class="versenum">4.</span> Door die op aarde +bekend te maken, en bij hen die waarheid van leugen afscheiden, door +die te erkennen. <span class="versenum">5.</span> En bij hen die de +goddelijke vermaning mededeelen. <span class="versenum">6.</span> Ter +verontschuldiging of bedreiging. <a id="s77.7" name= +"s77.7"></a><span class="versenum">7.</span> Waarlijk, wat wij beloofd +hebben<a class="noteref" id="xd21e60362src" href="#xd21e60362" name= +"xd21e60362src">1</a>, is onvermijdelijk. <span class= +"versenum">8.</span> Als de sterren zullen worden uitgedoofd. +<span class="versenum">9.</span> En de hemel gespleten, <span class= +"versenum">10.</span> Als de bergen zullen uiteenstuiven. <span class= +"versenum">11.</span> En als den gezanten een tijdstip zal zijn +aangewezen, om te verschijnen en getuigenis <span class= +"pagenum">[<a id="pb604" href="#pb604" name= +"pb604">604</a>]</span>tegen hun eigen volk af te leggen. <span class= +"versenum">12.</span> Tot op welken dag zal men het einde uitstellen? +<span class="versenum">13.</span> Tot den dag der scheiding. +<span class="versenum">14.</span> En wat zal u doen begrijpen, wat de +dag der scheiding is? <a id="s77.15" name="s77.15"></a><span class= +"versenum">15.</span> Op dien dag, wee over hem, die de profeten van +bedrog beschuldigde! <span class="versenum">16.</span> Hebben wij niet +de vroegere, hardnekkige ongeloovigen verdelgd? <span class= +"versenum">17.</span> Wij zullen ook die van latere tijden hen doen +volgen. <span class="versenum">18.</span> Zoo handelen wij met de +snoodaards. <span class="versenum">19.</span> Wee op dien dag over hen, +die de profeten van bedrog hebben beschuldigd! <span class= +"versenum">20.</span> Hebben wij u niet van een nietigen droppel zaad +geschapen. <span class="versenum">21.</span> Dien wij in eene zekere +bewaarplaats stelden. <span class="versenum">22.</span> Tot de bepaalde +tijd der verlossing was gekomen? <span class="versenum">23.</span> En +wij waren in staat dit te doen; want wij zijn machtig. <span class= +"versenum">24.</span> Wee op dien dag over hen, die de profeten van +bedrog hebben beschuldigd! <span class="versenum">25.</span> Hebben wij +de aarde niet zóó gemaakt, dat zij bevat <span class= +"versenum">26.</span> de levenden en de dooden? <span class= +"versenum">27.</span> En hebben wij daarop geene vaste, verhevene +bergen geplaatst en u zuiver water te drinken gegeven? <span class= +"versenum">28.</span> Wee op dien dag over hen, die de profeten van +bedrog hebben beschuldigd! <span class="versenum">29.</span> Men zal +tot hen zeggen: Gaat ter straf, welke gij als eene valschheid hebt +geloochend. <span class="versenum">30.</span> Gaat in de schaduw van +den rook der hel, welke in drie kolommen zal opstijgen. <span class= +"versenum">31.</span> En die u noch voor de hitte beveiligen, noch +tegen de vlam van dienst wezen zal. <span class="versenum">32.</span> +Maar hij zal vonken, zoo groot als torens, uitwerpen. <span class= +"versenum">33.</span> Gelijkende in hare kleur op gele kemels, +<span class="versenum">34.</span> Wee op dien dag over hen, die de +profeten van bedrog hebben beschuldigd! <span class= +"versenum">35.</span> Dit zal een dag wezen, waarop de schuldigen +sprakeloos zullen zijn. <span class="versenum">36.</span> En het zal +hun niet geoorloofd worden, zich te verontschuldigen. <span class= +"versenum">37.</span> Wee op dien dag over hen, die de profeten van +bedrog hebben beschuldigd! <span class="versenum">38.</span> Dit zal de +dag der scheiding wezen, waarop wij zoowel u, als uwe voorgangers +zullen verzamelen. <span class="versenum">39.</span> Indien gij dus +eene doordachte list bezit, gebruikt die dan tegen mij. <span class= +"versenum">40.</span> Wee op dien dag over hen, die de profeten van +bedrog hebben beschuldigd! <a id="s77.41" name= +"s77.41"></a><span class="versenum">41.</span> Maar de vrome zal te +midden van schaduwen en fonteinen wonen. <span class= +"versenum">42.</span> En te midden van vruchten van allerlei soort, +welke zij zullen begeeren. <span class="versenum">43.</span> En men zal +tot hen zeggen: Eet en drinkt met goede spijsvertering, ter belooning +voor hetgeen gij zult hebben verricht. <span class= +"versenum">44.</span> Want zoo beloonen wij de rechtvaardigen. +<span class="versenum">45.</span> Wee op dien dag over hen, die de +profeten van bedrog hebben beschuldigd! <span class= +"versenum">46.</span> Eet, o ongeloovigen? en geniet de genoegens van +dit leven voor een korten tijd. Waarlijk, gij zijt zondaren. +<span class="versenum">47.</span> Wee op dien dag over hen, die de +profeten van bedrog hebben beschuldigd! <span class= +"versenum">48.</span> En als hun gezegd wordt: Buigt u neder, dan +buigen zij niet neder. <span class="versenum">49.</span> Wee op dien +dag over hen, die de profeten van bedrog hebben beschuldigd! +<span class="versenum">50.</span> In welke nieuwe openbaring, zullen +zij na deze gelooven? <span class="pagenum">[<a id="pb605" href= +"#pb605" name="pb605">605</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60362" href="#xd21e60362src" name="xd21e60362">1</a></span> +Zijnde de dag des oordeels.</p> +</div> +</div> +<div id="s78" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1212">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het Nieuws.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—41 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Nopens wat ondervragen de +ongeloovigen elkander? <span class="versenum">2.</span> Nopens het +groote nieuws der opstanding. <span class="versenum">3.</span> Omtrent +welke zij niet overeenstemmen. <span class="versenum">4.</span> +Waarlijk, zij zullen hiernamaals de waarheid daarvan kennen. +<span class="versenum">5.</span> Nogmaals, zij zullen hiernamaals de +waarheid daarvan kennen. <span class="versenum">6.</span> Hebben wij de +aarde niet als een bed gespreid. <span class="versenum">7.</span> En de +bergen als staken om haar te bevestigen<a class="noteref" id= +"xd21e60596src" href="#xd21e60596" name="xd21e60596src">1</a>? +<span class="versenum">8.</span> Hebben wij u niet van twee seksen +geschapen. <span class="versenum">9.</span> En bepaald dat gij slapen +zoudt om te rusten? <span class="versenum">10.</span> Hebben wij van +den nacht, geen kleed gemaakt om u te bedekken. <span class= +"versenum">11.</span> En hebben wij niet den dag bestemd, ten einde +daarop uw levensonderhoud te winnen? <a id="s78.12" name= +"s78.12"></a><span class="versenum">12.</span> Hebben wij niet zeven +stevige hemelen boven u gebouwd. <span class="versenum">13.</span> En +daarin eene brandende lamp geplaatst? <span class="versenum">14.</span> +En doen wij niet, uit de wolken, een overvloed van water stroomen. +<span class="versenum">15.</span> Om daardoor graan en kruiden voort te +brengen. <span class="versenum">16.</span> En tuinen, dicht beplant met +boomen? <span class="versenum">17.</span> Waarlijk, de dag der +scheiding is een onbepaald tijdstip; <span class="versenum">18.</span> +De dag waarop de trompet zal klinken, en gij in scharen ten oordeel +zult optrekken. <span class="versenum">19.</span> De hemelen zullen +geopend wezen, en zij zullen vol poorten zijn, om er de engelen te +laten doorgaan. <span class="versenum">20.</span> De bergen zullen +voorbijgaan, en als damp worden. <a id="s78.21" name= +"s78.21"></a><span class="versenum">21.</span> Waarlijk, de hel zal +eene plaats van verbranding zijn; <span class="versenum">22.</span> +Eene bergplaats voor de zondaren <span class="versenum">23.</span> Die +daar gedurende eeuwen zullen wonen. <span class="versenum">24.</span> +Zij zullen daar geenerlei verversching proeven, noch eenigen drank. +<span class="versenum">25.</span> Behalve kokend water en bedorven +vocht: <span class="versenum">26.</span> Eene geschikte vergelding voor +hunne daden! <span class="versenum">27.</span> Want zij hoopten, dat +zij geene rekenschap zouden moeten afleggen. <span class= +"versenum">28.</span> En zij geloofden niet in onze teekenen, welke zij +van valschheid beschuldigden. <span class="versenum">29.</span> Maar +elke zaak hebben wij opgeteld en nedergeschreven. <span class= +"versenum">30.</span> Proef dus de vergelding: wij zullen u niets dan +marteling toevoegen. <a id="s78.31" name="s78.31"></a><span class= +"versenum">31.</span> Maar voor de godvruchtigen is eene plaats van +heil gereed gemaakt: <span class="versenum">32.</span> Tuinen met +boomen beplant en wijngaarden. <span class="versenum">33.</span> En +maagden met zwellende borsten, van gelijken ouderdom met hen. +<span class="versenum">34.</span> En een vollen beker. <span class= +"versenum">35.</span> Zij zullen daar geene ijdele gesprekken, of +eenige onwaarheid hooren. <span class="versenum">36.</span> Dit zal +hunne belooning wezen van hunnen Heer; eene volkomen toereikende gift. +<span class="versenum">37.</span> <span class="pagenum">[<a id="pb606" +href="#pb606" name="pb606">606</a>]</span>Van den Heer over hemel en +aarde, en over alles wat daartusschen is: den Barmhartigen; maar de +bewoners van den hemel of de aarde zullen hem geen gehoor durven +vragen. <span class="versenum">38.</span> Den dag waarop de geest +(<span class="sc">Gabriël</span>) en de andere engelen in orde +geschaard zullen staan, zullen zij niet ten behoeve van zich zelven of +van anderen spreken, behalve hij alleen, aan wien de Barmhartige verlof +zal geven, en die zeggen zal, wat recht is. <span class= +"versenum">39.</span> Dit is de onvermijdelijke dag. Wie dus wil, laat +die tot zijn Heer terugkeeren. <span class="versenum">40.</span> +Waarlijk, wij bedreigen u met eene straf die nabij ligt. <span class= +"versenum">41.</span> Op den dag waarop de mensch de goede of slechte +daden zal aanschouwen, welke zijne handen voor hem uit hebben gezonden, +en waarop de on geloovige zal zeggen: God gaf, ik ware stof!</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60596" href="#xd21e60596src" name="xd21e60596">1</a></span> Zie +<a href="#s16.15">Hoofdstuk XVI, vers 15</a>, en XXXI, vers 9.</p> +</div> +</div> +<div id="s79" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1222">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Zeventigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Zij die de zielen uitrukken.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—46 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> (Ik zweer) bij de engelen, die de +zielen van sommigen met geweld uitscheuren. <a id="s79.2" name= +"s79.2"></a><span class="versenum">2.</span> En bij hen, die de zielen +van anderen met zachtheid verwijderen<a class="noteref" id= +"xd21e60774src" href="#xd21e60774" name="xd21e60774src">1</a>. +<span class="versenum">3.</span> Bij hen, die al zwemmende, met de +bevelen van God (door de lucht) voortglijden; <span class= +"versenum">4.</span> Bij hen, die den rechtvaardige naar het paradijs +voorafgaan en leiden. <span class="versenum">5.</span> En die als +ondergeschikten de zaken van deze wereld leiden. <a id="s79.6" name= +"s79.6"></a><span class="versenum">6.</span> Op een zekeren dag zal de +benarrende klank der trompet het heelal verontrusten: <a id="s79.7" +name="s79.7"></a><span class="versenum">7.</span> En een tweede klank +zal daarop volgen. <span class="versenum"><span class="corr" id= +"xd21e60806" title="Bron: 9">8</span>.</span> Op dien dag zullen de +harten der menschen beven; <span class="versenum">9.</span> Zij zullen +hunne oogen nederslaan. <span class="versenum">10.</span> De +ongeloovigen zeggen: Zal men ons zekerlijk daarheen doen terugkeeren, +van waar wij kwamen? <span class="versenum">11.</span> Nadat wij +verrotte beenderen zijn geworden, zullen wij dan weder tot het leven +worden opgewekt? <span class="versenum">12.</span> Zij zeggen: waarlijk +deze opstanding is hersenschimming. <span class="versenum">13.</span> +Waarlijk, de trompet zal zich slechts eenmaal doen hooren. <span class= +"versenum">14.</span> En ziet, zij zullen levend op de oppervlakte der +aarde verschijnen. <span class="versenum">15.</span> Heeft het verhaal +van <span class="sc">Mozes</span> u niet bereikt. <a id="s79.16" name= +"s79.16"></a><span class="versenum">16.</span> Toen zijn Heer in +<span class="pagenum">[<a id="pb607" href="#pb607" name= +"pb607">607</a>]</span>de heilige vallei Toewa<a class="noteref" id= +"xd21e60849src" href="#xd21e60849" name="xd21e60849src">2</a> hem +toeriep; <a id="s79.17" name="s79.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Zeggende: Ga tot <span class="sc">Pharao</span>; +want hij is op eene onbeschaamde wijze zondig. <span class= +"versenum">18.</span> En zeg: Begeert gij rechtvaardig en heilig te +worden? <span class="versenum">19.</span> Ik wil u tot uwen Heer +leiden, opdat gij moogt vreezen te zondigen. <span class= +"versenum">20.</span> En hij toonde hem het zeer groote teeken van den +staf, die in eene slang veranderde. <span class="versenum">21.</span> +Maar <span class="sc">Pharao</span> beschuldigde <span class= +"sc">Mozes</span> van bedrog, en was weerspannig tegen God. +<span class="versenum">22.</span> Daarop wendde hij zich haastig af. +<span class="versenum">23.</span> Hij verzamelde de toovenaren, en riep +luid: <span class="versenum">24.</span> Zeggende: Ik ben uw opperste +Heer. <span class="versenum">25.</span> Daarom kastijdde God hem met de +straf van het volgende leven en met die van het tegenwoordige leven. +<span class="versenum">26.</span> Waarlijk, hierin is een voorbeeld +voor hem, die vreest weerspannig te zijn. <a id="s79.27" name= +"s79.27"></a><span class="versenum">27.</span> Is het moeielijker u te +scheppen, dan wel den hemel? <span class="versenum">28.</span> God +heeft dien gebouwd. Hij heeft dien hoog opgevoerd, en heeft dien +volmaakt gevormd. <span class="versenum">29.</span> En hij heeft den +nacht daarvan duister gemaakt, en heeft zijn licht voortgebracht. +<span class="versenum">30.</span> Hierna strekte hij de aarde uit. +<span class="versenum">31.</span> Waaruit hij het water en het gras +doet voortspruiten. <span class="versenum">32.</span> En hij richtte de +bergen op, <span class="versenum">33.</span> Voor uw gebruik en voor +het gebruik van uw vee<span class="corr" id="xd21e60937" title= +"Niet in bron">.</span> <span class="versenum">34.</span> Als de +voorname, de groote dag zal komen. <span class="versenum">35.</span> Op +dien dag zal de mensch zich herinneren, wat hij opzettelijk heeft +gedaan. <span class="versenum">36.</span> En de hel zal aan het oog van +den toeschouwer worden vertoond. <span class="versenum">37.</span> En +wie gezondigd zal hebben. <a id="s79.38" name="s79.38"></a><span class= +"versenum">38.</span> En dit tegenwoordige leven de voorkeur zal hebben +gegeven. <span class="versenum">39.</span> Waarlijk, de hel zal zijn +verblijf wezen. <span class="versenum">40.</span> Maar hij die de +verschijning voor zijn Heer zal hebben gevreesd, en zijne ziel in hare +lusten zal hebben bedwongen. <a id="s79.41" name= +"s79.41"></a><span class="versenum">41.</span> Waarlijk, het paradijs +zal zijne belooning zijn. <span class="versenum">42.</span> Zij zullen +u ondervragen nopens het jongste uur, en wanneer de vastbepaalde tijd +daarvan zal zijn. <span class="versenum">43.</span> Op welke wijze kunt +gij eenige inlichting daaromtrent geven? <span class= +"versenum">44.</span> Aan uw Heer behoort de kennis van het tijdstip +daarvan. <span class="versenum">45.</span> En gij zijt slechts een +waarschuwer, voor hen die het vreezen. <span class= +"versenum">46.</span> Op den dag waarop zij dit zullen zien, zal het +hun toeschijnen, als waren zij niet langer op de aarde gebleven dan een +avond of een ochtend van dien dag.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60774" href="#xd21e60774src" name="xd21e60774">1</a></span> Dit +is de engel des doods en zijne helpers, die de zielen der zondaren op +ruwe en vreeselijke wijze uit de binnenste deelen huns lichaams zullen +nemen, zooals een mensch een voorwerp van den bodem der zee opvischt. +De zielen der rechtvaardigen zullen zij echter op voorzichtige en +zachte wijze van hunne lippen afnemen, zooals een mensch met +één haal een emmer water put (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>)<span class="corr" id="xd21e60779" title= +"Bron: ,">.</span></p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e60849" href="#xd21e60849src" name="xd21e60849">2</a></span> Zie +<a href="#s20.12">Hoofdstuk XX, vers 12</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s80" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1232">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label"><span class="corr" id="xd21e60998" title= +"Bron: Tachtiigste">Tachtigste</span> Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Hij fronste het Voorhoofd.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—42 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s80.1" name="s80.1"></a><span class="versenum">1.</span> De +profeet fronst zijn voorhoofd en wendt zich af. <a id="s80.2" name= +"s80.2"></a><span class="versenum">2.</span> Omdat <span class= +"pagenum">[<a id="pb608" href="#pb608" name="pb608">608</a>]</span>de +blinde man tot hem kwam<a class="noteref" id="xd21e61022src" href= +"#xd21e61022" name="xd21e61022src">1</a>. <span class= +"versenum">3.</span> En hoe kunt gij weten of hij niet misschien van +zijne zonden gezuiverd zal worden; <span class="versenum">4.</span> Of +dat hij vermaand zal worden, en dat de vermaning van eenig voordeel zal +wezen. <span class="versenum">5.</span> Den mensch die rijk is. +<span class="versenum">6.</span> Ontvangt gij gij met eerbied; +<span class="versenum">7.</span> Terwijl gij er niet van beschuldigd +wordt, dat hij niet gezuiverd is. <span class="versenum">8.</span> Maar +hij die tot u komt, om zijn heil ernstig te zoeken. <span class= +"versenum">9.</span> En die God vreest. <span class= +"versenum">10.</span> Verwaarloost gij. <a id="s80.11" name= +"s80.11"></a><span class="versenum">11.</span> Gij moest volstrekt niet +zoo handelen. Waarlijk, de Koran is eene vermaning. <span class= +"versenum">12.</span> (En hij die daartoe gezind is, onthoudt deze). +<span class="versenum">13.</span> En hij is op geachte bladen +geschreven. <span class="versenum">14.</span> Verheven en zuiver. +<a id="s80.15" name="s80.15"></a><span class="versenum">15.</span> Met +de handen van geëerde en rechtvaardige schrijvers<a class= +"noteref" id="xd21e61106src" href="#xd21e61106" name= +"xd21e61106src">2</a>. <span class="versenum">16.</span> Gevloekt zij +de mensch! Wat heeft hem tot ontrouw verleid? <span class= +"versenum">17.</span> Van wat schiep God hem? <a id="s80.18" name= +"s80.18"></a><span class="versenum">18.</span> Van een droppel zaad +schiep hij hem; <span class="versenum">19.</span> En hij vormde hem met +evenredigheid. <span class="versenum">20.</span> Daarna +vergemakkelijkte hij zijn uitgang uit den schoot der moeder. +<span class="versenum">21.</span> Daarna deed hij hem sterven, en legde +hem in het graf. <span class="versenum">22.</span> Hierna, als het hem +zal behagen, zal hij hem tot het leven opwekken. <span class= +"versenum">23.</span> Waarlijk, hij heeft tot hiertoe niet volkomen +vervuld wat God hem heeft bevolen. <span class="versenum">24.</span> +Laat den mensch zijn voedsel beschouwen (en op welke wijze het wordt +voortgebracht). <span class="versenum">25.</span> Wij doen het water +door regenbuien nederstorten; <span class="versenum">26.</span> Daarna +splijten wij de aarde met spleten. <span class="versenum">27.</span> En +wij doen het koren daaruit voortspruiten. <span class= +"versenum">28.</span> Den wijngaard en het klaverblad; <span class= +"versenum">29.</span> Den olijfboom en den palmboom. <span class= +"versenum">30.</span> En tuinen dicht met boomen beplant. <span class= +"versenum">31.</span> En vruchten en gras. <span class= +"versenum">32.</span> Voor het gebruik van u zelven en van uw vee. +<a id="s80.33" name="s80.33"></a><span class="versenum">33.</span> Als +de verdoovende klank van de trompet zal gehoord worden. <span class= +"versenum">34.</span> Op dien dag zal de mensch van zijn broeder +vluchten. <span class="versenum">35.</span> Van zijne moeder en zijn +vader. <span class="versenum">36.</span> Van zijn vrouw en zijne +kinderen. <span class="versenum">37.</span> Ieder mensch zal op dien +dag genoeg stof voor zich zelven hebben, om zijne gedachten bezig te +houden. <span class="versenum">38.</span> Op dien dag zullen de +aangezichten van sommigen schitteren. <span class="versenum">39.</span> +Lachend en vroolijk zijn. <span class="versenum">40.</span> En op de +aangezichten van anderen zal, op dien dag, stof liggen; <span class= +"versenum">41.</span> Duisternis zal hen bedekken; <span class= +"versenum">42.</span> Dit zijn de ongeloovigen, de zondaars. +<span class="pagenum">[<a id="pb609" href="#pb609" name= +"pb609">609</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61022" href="#xd21e61022src" name="xd21e61022">1</a></span> Eens +was <span class="sc">Mahomet</span> in gesprek met eenige voorname +Koreïshieten welke hij wilde bekeeren, toen een blinde, +<span class="sc">Abdallah Ebn <span class="corr" id="xd21e61029" title= +"Bron: omm">Omm</span> Mactum</span> genaamd, tot hem kwam, en hem over +een godsdienstig punt wilde ondervragen. <span class= +"sc">Mahomet</span>, teleurgesteld door deze stoornis, fronste de +wenkbrauwen en wendde hem den rug toe. Hierover wordt hij in dit +Hoofdstuk gelaakt. Sedert dien tijd betoonde <span class= +"sc">Mahomet</span> altijd veel eerbied voor <span class="sc">Ebn Omm +Mactum</span> en zeide: de man is mij welkom, om wien ik door mijn Heer +gegispt werd. Twee malen benoemde hij hem tot bestuurder van +<span class="ex">Medina</span> (<span class= +"sc">Zamakhshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61106" href="#xd21e61106src" name="xd21e61106">2</a></span> +Zijnde overgeschreven van de welbewaarde tafel, die alleen door de +engelen wordt aangeraakt. Sommigen verstaan daardoor de boeken der +profeten, waarmede de Koran in de hoofdzaak zou overeenkomen +(<span class="sc">Zamakhsari</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s81" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1242">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De opgevouwen Zon.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>.—29 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s81.1" name="s81.1"></a><span class="versenum">1.</span> Als +de zon zal opgevouwen worden<a class="noteref" id="xd21e61247src" href= +"#xd21e61247" name="xd21e61247src">1</a>. <span class= +"versenum">2.</span> Als de sterren zullen vallen. <span class= +"versenum">3.</span> Als de bergen in beweging gebracht zullen worden. +<span class="versenum">4.</span> Als de kameelen hunne wijfjes zullen +verlaten. <span class="versenum">5.</span> Als de wilde dieren bijeen +verzameld zullen worden. <span class="versenum">6.</span> En als de +zeeën zullen koken. <span class="versenum">7.</span> Als de zielen +weder met hare lichamen zullen vereenigd worden. <a id="s81.8" name= +"s81.8"></a><span class="versenum">8.</span> Als aan het meisje, dat +levend wordt begraven, zal gevraagd worden. <a id="s81.9" name= +"s81.9"></a><span class="versenum">9.</span> Voor welke misdaad zij ter +dood gebracht werd<a class="noteref" id="xd21e61284src" href= +"#xd21e61284" name="xd21e61284src">2</a>; <span class= +"versenum">10.</span> Als de boeken opengelegd zullen worden. +<span class="versenum">11.</span> En als de hemelen ter zijde gebracht +zullen worden<a class="noteref" id="xd21e61299src" href="#xd21e61299" +name="xd21e61299src">3</a>. <span class="versenum">12.</span> Als de +hel met gedruis zal branden. <span class="versenum">13.</span> En als +het paradijs naderbij gebracht zal worden. <span class= +"versenum">14.</span> Dan zal elke ziel weten, wat zij verricht heeft. +<span class="versenum">15.</span> Waarlijk, ik zweer<a class="noteref" +id="xd21e61329src" href="#xd21e61329" name="xd21e61329src">4</a> bij de +teruggaande sterren. <span class="versenum">16.</span> Die zich snel +bewegen en zich verbergen, <span class="versenum">17.</span> En bij den +nacht als die invalt. <span class="versenum">18.</span> En bij den +morgen als die verschijnt. <a id="s81.19" name= +"s81.19"></a><span class="versenum">19.</span> Dat dit de woorden van +den eerbiedwaardigen gezant zijn<a class="noteref" id="xd21e61352src" +href="#xd21e61352" name="xd21e61352src">5</a>, <span class= +"versenum">20.</span> Begaafd met kracht, en met waardigheid in het +aangezicht van den bezitter van den troon, <span class= +"versenum">21.</span> Gehoorzaamd door de engelen, die onder zijn bevel +staan en gelooven. <a id="s81.22" name="s81.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Uw makker <span class="sc">Mahomet</span> is niet +bezeten. <a id="s81.23" name="s81.23"></a><span class= +"versenum">23.</span> Hij heeft hem reeds aan den helderen +gezichteinder gezien<a class="noteref" id="xd21e61379src" href= +"#xd21e61379" name="xd21e61379src">6</a>. <span class= +"versenum">24.</span> En hij verdenkt de geheimen niet, die hem werden +geopenbaard. <span class="versenum">25.</span> Dit zijn niet de woorden +van een gesteenigden duivel<a class="noteref" id="xd21e61394src" href= +"#xd21e61394" name="xd21e61394src">7</a>. <span class="pagenum">[<a id= +"pb610" href="#pb610" name="pb610">610</a>]</span><span class= +"versenum">26.</span> Waar gaat (dwaalt) gij dus heen? <a id="s81.27" +name="s81.27"></a><span class="versenum">27.</span> De Koran is eene +vermaning voor alle schepselen, <span class="versenum">28.</span> Voor +dengene uwer, die geneigd is oprecht te wandelen. <span class= +"versenum">29.</span> Maar gij zult niet willen, tenzij God wil, de +Heer van alle schepselen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61247" href="#xd21e61247src" name="xd21e61247">1</a></span> +Ditzelfde woord wordt in het Arabisch gebruikt als men van den tulband +spreekt. Men moet zich dus de zon als een kegel voorstellen, van eene +buigbare stof gemaakt. Hetzelfde woord beteekent ook het loshaken en +nederwerpen van een voorwerp; deze beteekenis zou misschien +natuurlijker wezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61284" href="#xd21e61284src" name="xd21e61284">2</a></span> De +afgodendienende Arabieren beschouwen namelijk de geboorte der dochters +als een ongeluk, en ontdeden zich dikwijls van deze, door haar levend +te verbranden. Zie <a href="#s16.61">Hoofdstuk XVI, vers 61</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61299" href="#xd21e61299src" name="xd21e61299">3</a></span> Of +afgestroopt van hunne plaats, zooals de huid van een kameel. +<span class="sc">Mabracci</span> is van meening, dat deze plaats +betrekking heeft op diegene der psalmen (Psalm CIV, 2), waar, +overeenkomstig de lezingen der <span class="ex"><span class="corr" id= +"xd21e61305" title="Bron: Teptuaginta">Septuaginta</span></span> en +<span class="ex">Vulgata</span>, gezegd wordt, dat God den hemel als +eene huid heeft uitgestrekt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61329" href="#xd21e61329src" name="xd21e61329">4</a></span> Zie +<a href="#s56.74">Hoofdstuk LVI, vers 74</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61352" href="#xd21e61352src" name="xd21e61352">5</a></span> +Zijnde <span class="sc">Gabriël</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61379" href="#xd21e61379src" name="xd21e61379">6</a></span> Zie +<a href="#s53.7">Hoofdstuk LIII, vers 7</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61394" href="#xd21e61394src" name="xd21e61394">7</a></span> Die +de gesprekken der engelen heeft afgeluisterd. Dit vers is een antwoord +op eene lastering der ongeloovigen, die zeiden, dat de <span class= +"ex">Koran</span> <span class="pagenum">[<a id="xd21e61399" href= +"#xd21e61399" name="xd21e61399">610n</a>]</span>slechts een tooverstuk +was. De Arabieren veronderstellen namelijk dat de waarzegger of +toovenaar zijne denkbeelden ontvangt van de booze geesten, die steeds +zooveel mogelijk van de bewoners des hemels trachten te vernemen.</p> +</div> +</div> +<div id="s82" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1252">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De gespleten Hemel.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—19 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s82.1" name="s82.1"></a><span class="versenum">1.</span> Als +de hemel gespleten zal worden, <span class="versenum">2.</span> Als de +sterren verspreid zullen worden, <a id="s82.3" name= +"s82.3"></a><span class="versenum">3.</span> Als de zeeën hare +wateren zullen vermengen, <span class="versenum">4.</span> En als de +graven ten onderstboven zullen gekeerd worden, <span class= +"versenum">5.</span> Dan zal iederen ziel kennen, wat zij heeft +misdreven. <span class="versenum">6.</span> O mensch! wat heeft u +omtrent uwen barmhartigen Heer verleid, <span class= +"versenum">7.</span> Die u geschapen en verzameld heeft, en u op den +rechten weg leidde, <span class="versenum">8.</span> Die u heeft +gevormd in den vorm welke hem behaagde? <span class= +"versenum">9.</span> Waarlijk, doch gij loochent het laatste oordeel +als eene valschheid. <span class="versenum">10.</span> Waarlijk er zijn +wachtengelen over u aangesteld<a class="noteref" id="xd21e61476src" +href="#xd21e61476" name="xd21e61476src">1</a>. <span class= +"versenum">11.</span> Eerbiedwaardig in het oog van God; die uwe daden +nederschrijven; <span class="versenum">12.</span> Die weten wat gij +doet. <span class="versenum">13.</span> De rechtvaardigen zullen +zekerlijk op eene plaats des genots zijn; <span class= +"versenum">14.</span> Maar de zondaren zullen zekerlijk in de hel +wezen. <span class="versenum">15.</span> Zij zullen daarin worden +geworpen, om op den dag des oordeels verbrand te worden, <span class= +"versenum">16.</span> Zij zullen zich daaraan nimmer kunnen onttrekken. +<span class="versenum">17.</span> Wat zal u doen begrijpen wat de dag +des oordeels is? <span class="versenum">18.</span> Nogmaals; wat zal u +doen begrijpen wat de dag des oordeels is? <span class= +"versenum">19.</span> Het is de dag waarop de eene ziel niet in staat +zal wezen, iets ten behoeve eener andere te verkrijgen. Het bevel zal +op dien dag aan God toebehooren. <span class="pagenum">[<a id="pb611" +href="#pb611" name="pb611">611</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61476" href="#xd21e61476src" name="xd21e61476">1</a></span> Zie +<a href="#s50.16">Hoofdstuk L, vers 16</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s83" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1262">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Bedriegers.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—36 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s83.1" name="s83.1"></a><span class="versenum">1.</span> Wee +over hen, die de maat of het gewicht vervalschen! <span class= +"versenum">2.</span> Die, als zij van anderen koopen eene volle maat +verlangen, <span class="versenum">3.</span> Maar die bedriegen als zij +voor anderen meten of wegen. <a id="s83.4" name= +"s83.4"></a><span class="versenum">4.</span> Weten zij niet, dat zij +eens zullen worden opgewekt <span class="versenum">5.</span> Op den +grooten dag; <span class="versenum">6.</span> Den dag waarop de mensch +voor den Heer van alle schepselen zal staan? Volstrekt niet. <a id= +"s83.7" name="s83.7"></a><span class="versenum">7.</span> Waarlijk, het +register van de zondaren is zekerlijk in <span class= +"ex">Sidjîn</span><a class="noteref" id="xd21e61568src" href= +"#xd21e61568" name="xd21e61568src">1</a>. <span class= +"versenum">8.</span> En wat zal u doen begrijpen, wat <span class= +"ex">Sidjîn</span> is? <span class="versenum">9.</span> Het is +een duidelijk geschreven boek. <span class="versenum">10.</span> Wee op +dien dag over hen, die de profeten van bedrog hebben beschuldigd. +<span class="versenum">11.</span> Die den dag des oordeels als een +valschheid loochenen! <span class="versenum">12.</span> Niemand +loochent dien als eene valschheid, behalve de zondaar en de schuldige; +<span class="versenum">13.</span> Die, als hun onze teekenen worden +herinnerd, zeggen: Dit zijn fabelen van de ouden. <span class= +"versenum">14.</span> Volstrekt niet.—Maar hunne lusten hebben +veeleer een sluier over hunne harten geworpen. <span class= +"versenum">15.</span> Volstrekt niet. Dien dag zullen zij van hunnen +Heer zijn uitgesloten; <span class="versenum">16.</span> En zij zullen +in de hel worden gezonden, om verbrand te worden. <span class= +"versenum">17.</span> Dan zullen de wachters der hel tot hen zeggen: +Dit is, wat gij als een valschheid hebt geloochend. <a id="s83.18" +name="s83.18"></a><span class="versenum">18.</span> Waarlijk, het +register van de daden der rechtvaardigen is <span class= +"ex">Illioen</span><a class="noteref" id="xd21e61635src" href= +"#xd21e61635" name="xd21e61635src">2</a>. <a id="s83.19" name= +"s83.19"></a><span class="corr" id="xd21e61639" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">19.</span></span> En wat zal u +doen begrijpen wat <span class="ex">Illioen</span> is. <span class= +"versenum">20.</span> Het is een duidelijk geschreven boek. <a id= +"s83.21" name="s83.21"></a><span class="versenum">21.</span> Zij, die +God naderen zijn getuigen daarvan. <span class="versenum">22.</span> +Waarlijk, de rechtvaardigen zullen te midden van genoegens wonen. +<span class="versenum">23.</span> Op zetels (uitgestrekt), zullen zij +voorwerpen van genoegens aanschouwen. <span class="versenum">24.</span> +Gij zult den glans der vreugde op hunne aangezichten zien. <span class= +"versenum">25.</span> Men zal hun zuiveren (keurigen) wijn te drinken +geven, die gezegeld zal zijn. <span class="versenum">26.</span> Het +zegel zal van muskus wezen. Laat dus hen die trachten deze +gelukzaligheid te verkrijgen, streven haar te verdienen. <a id="s83.27" +name="s83.27"></a><span class="versenum">27.</span> En het daarmede +gemengde water zal van <span class="ex">Tasnim</span> <span class= +"pagenum">[<a id="pb612" href="#pb612" name= +"pb612">612</a>]</span>zijn<a class="noteref" id="xd21e61687src" href= +"#xd21e61687" name="xd21e61687src">3</a>; <a id="s83.28" name= +"s83.28"></a><span class="versenum">28.</span> Eene fontein waarvan +degenen zullen drinken, die de goddelijke tegenwoordigheid nabij komen. +<span class="versenum">29.</span> Zij die zondig handelen, bespotten de +ware geloovigen. <span class="versenum">30.</span> Als zij hen voorbij +gaan, wenken zij elkander toe. <span class="versenum">31.</span> En als +zij tot hun volk wederkeeren, komen zij terug, terwijl zij spottende +gebaren maken. <span class="versenum">32.</span> En als zij hen zien, +zeggen zij: Waarlijk, deze zijn verdoolde menschen. <span class= +"versenum"><span class="corr" id="xd21e61718" title= +"Bron: 34">33</span>.</span> Maar zij zijn niet gezonden om over hen te +waken<a class="noteref" id="xd21e61723src" href="#xd21e61723" name= +"xd21e61723src">4</a>, <span class="versenum">34.</span> Daarom zullen +ware geloovigen eens de ongeloovigen bespotten; <span class= +"versenum">35.</span> Op zetels liggende, zullen zij op hen in de hel +nederzien. <span class="versenum">36.</span> Zal den ongeloovigen niet +vergolden worden hetgeen zij hebben gedaan?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61568" href="#xd21e61568src" name="xd21e61568">1</a></span> +<span class="ex">Sidjîn</span> is een boek, waarin de daden der +menschen zijn opgeschreven. <span class="ex">Sidjîn</span> of +<span class="ex">Sedjin</span> is ook een mesthoop onder de zevende +aarde het verblijf van <span class="sc">Eblis</span>, waar het boek +bewaard wordt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61635" href="#xd21e61635src" name="xd21e61635">2</a></span> Dit +is het meervoud van het voorgaande woord, dat behalve de reeds gegevene +beteekenis, volgens sommigen ook nog eene verheven plaats nabij Gods +troon zou beteekenen, voor het verblijf der gelukzaligen bestemd.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61687" href="#xd21e61687src" name="xd21e61687">3</a></span> +<span class="ex">Tasnim</span> is de naam van eene fontein in het +<span class="ex">Paradijs</span>, aldus genaamd, als zijnde in de +hoogste afdeelingen geplaatst.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61723" href="#xd21e61723src" name="xd21e61723">4</a></span> +Zijnde: Het is den geloovigen door God niet bevolen, den ongeloovigen +rekenschap te vragen, of hunne daden te beoordeelen.</p> +</div> +</div> +<div id="s84" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1272">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De geopende Hemel.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e61748src" href="#xd21e61748" name= +"xd21e61748src">1</a>.—25 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s84.1" name="s84.1"></a><span class="versenum">1.</span> Als +de hemel zal gespleten worden. <span class="versenum">2.</span> Als hij +zijn Heer gehoorzamen, en diens <span class="corr" id="xd21e61765" +title="Bron: gevelen">bevelen</span> uitvoeren zal: <span class= +"versenum">3.</span> Als de aarde zal worden uitgestrekt, <span class= +"versenum">4.</span> En datgene, wat er in is, uitgeworpen zal +worden<a class="noteref" id="xd21e61777src" href="#xd21e61777" name= +"xd21e61777src">2</a>, en zij ledig zal overblijven. <span class= +"versenum">5.</span> Als zij haren Heer gehoorzamen, en diens bevelen +uitvoeren zal. <span class="versenum">6.</span> O mensch! indien gij +oprecht arbeidt, <span class="corr" id="xd21e61789" title= +"Bron: arbiedt">arbeidt</span> gij om uwen Heer te zien, en gij zult +hem aanschouwen. <span class="versenum">7.</span> En degeen, wien hij +zijn boek in de rechterhand zal hebben gegeven. <span class= +"versenum">8.</span> Zal zachtmoedig behandeld worden, <span class= +"versenum">9.</span> En zal tot zijn gezin met vreugde terugkeeren. +<span class="versenum">10.</span> Maar hij wien men het boek zijner +werken achter den rug zal geven<a class="noteref" id="xd21e61809src" +href="#xd21e61809" name="xd21e61809src">3</a>, <span class= +"versenum">11.</span> Zal de vernietiging over zich roepen; +<span class="versenum">12.</span> Doch hij zal in de hel gezonden +worden om verbrand te worden, <span class="versenum">13.</span> Omdat +hij op aarde onbeschaamd te midden van zijn gezin zijne genoegens +naleefde; <span class="versenum">14.</span> Waarlijk, hij dacht, dat +hij nimmer tot God zou terugkeeren. <span class="versenum">15.</span> +Ja, waarlijk, God zag alles, <span class="versenum">16.</span> Daarom +zweer ik<a class="noteref" id="xd21e61838src" href="#xd21e61838" name= +"xd21e61838src">4</a> bij de roode kleur van den <span class= +"pagenum">[<a id="pb613" href="#pb613" name= +"pb613">613</a>]</span>schijn van den zonsondergang. <span class= +"versenum">17.</span> En bij den nacht, en de dieren, welke hij doet +verzamelen. <span class="versenum">18.</span> En bij de maan, als die +vol is. <span class="versenum">19.</span> Gij zult zeker van graad tot +graad overgaan.—<span class="versenum">20.</span> Wat scheelt hun +dus, dat zij niet in de opstanding gelooven? <span class= +"versenum">21.</span> En dat zij niet aanbidden, als hun de +<span class="ex">Koran</span> wordt voorgelezen? <span class= +"versenum">22.</span> Ja, de ongeloovigen beschuldigen dien van bedrog, +<span class="versenum">23.</span> Maar God kent de kwaadwilligheid wel, +die zij in hunne borsten verborgen houden. <span class= +"versenum">24.</span> Kondig hun dus eene vreeselijke straf aan. +<span class="versenum">25.</span> Behalve aan hen, die gelooven en +goede werken doen; want voor hen is eene nimmer missende belooning +gereed gemaakt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61748" href="#xd21e61748src" name="xd21e61748">1</a></span> +Sommigen zijn van meening dat deze soera te <span class= +"ex">Medina</span> werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61777" href="#xd21e61777src" name="xd21e61777">2</a></span> +Zooals de schatten, die in hare ingewanden zijn verborgen, en de +lijken, die in de graven liggen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61809" href="#xd21e61809src" name="xd21e61809">3</a></span> Dit +is: in zijne linkerhand; want bij de zondaars zal die hand achter op +den rug gebonden zijn, en hunne rechterhand aan hunnen nek.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61838" href="#xd21e61838src" name="xd21e61838">4</a></span> Zie +<a href="#s56.74">Hoofdstuk LVI, vers 74</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s85" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1282">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Hemelteekenen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—22 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Ik zweer bij den hemel met +teekenen<a class="noteref" id="xd21e61905src" href="#xd21e61905" name= +"xd21e61905src">1</a> versierd. <span class="versenum">2.</span> Bij +den beloofden dag des oordeels. <a id="s85.3" name= +"s85.3"></a><span class="versenum">3.</span> Bij den getuige en de +getuigenis<a class="noteref" id="xd21e61932src" href="#xd21e61932" +name="xd21e61932src">2</a> <a id="s85.4" name="s85.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Gevloekt zijn de meesters van den kuil<a class= +"noteref" id="xd21e61942src" href="#xd21e61942" name= +"xd21e61942src">3</a>. <span class="versenum">5.</span> Met vuur waar +onophoudelijk wordt bijgevoegd. <span class="versenum">6.</span> Toen +zij daar in de rondte zaten. <span class="versenum">7.</span> En +getuigen waren van hetgeen zij tegen de ware geloovigen deden. +<span class="versenum">8.</span> En zij bedroefden hen om geene andere +<span class="pagenum">[<a id="pb614" href="#pb614" name= +"pb614">614</a>]</span>reden, dan omdat zij in den machtigen, den +glorierijken God geloofden. <span class="versenum">9.</span> Aan wien +het koninkrijk van hemel en aarde behoort, en die getuige van alle +dingen is. <span class="versenum">10.</span> Waarlijk, voor hen, die de +ware geloovigen van beiderlei kunne vervolgen, en daarna geen berouw +betoonen, is de marteling der hel gereed gemaakt, en zij zullen de pijn +der verbranding ondergaan. <a id="s85.11" name= +"s85.11"></a><span class="versenum">11.</span> Maar voor hen die +gelooven, en datgene doen wat recht is, zijn tuinen bestemd, door welke +rivieren stroomen. Dat zal een groote gelukzaligheid wezen. <a id= +"s85.12" name="s85.12"></a><span class="versenum">12.</span> Waarlijk, +de wraak van uwen Heer is gestreng. <span class="versenum">13.</span> +Hij schept en brengt (tot het leven) terug. <span class= +"versenum">14.</span> Hij is vergevensgezind en barmhartig; +<span class="versenum">15.</span> De bezitter van den glansrijken +troon; <span class="versenum">16.</span> Die datgene doet wat hem +behaagt. <a id="s85.17" name="s85.17"></a><span class= +"versenum">17.</span> Kent gij het verhaal niet van de heirscharen. +<a id="s85.18" name="s85.18"></a><span class="versenum">18.</span> Van +<span class="sc">Pharao</span><a class="noteref" id="xd21e62043src" +href="#xd21e62043" name="xd21e62043src">4</a> en van <span class= +"sc">Thamoed</span><a class="noteref" id="xd21e62051src" href= +"#xd21e62051" name="xd21e62051src">5</a>? <span class= +"versenum">19.</span> Nochtans houden de ongeloovigen niet op, de +goddelijke openbaringen van valschheid te beschuldigen. <span class= +"versenum">20.</span> Maar God overvalt hen van achteren, en omsingelt +hen, (zoodat zij niet kunnen ontvluchten). <a id="s85.21" name= +"s85.21"></a><span class="versenum">21.</span> Waarlijk, datgene, wat +gij verwerpt is een glansrijke <span class="ex">Koran</span>. <a id= +"s85.22" name="s85.22"></a><span class="versenum">22.</span> Waarvan +het oorspronkelijke op een tafel is geschreven, die in den hemel wordt +bewaard.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61905" href="#xd21e61905src" name="xd21e61905">1</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk <span class= +"ex">torens</span>, waardoor sommigen veronderstellen, dat het +werkelijk torens zijn (<span class="sc">Yahya</span>), waarin de +engelen verondersteld worden wacht te houden (zie <a href= +"#s15.16">Hoofdstuk XV, vers 16</a> en <a href="#s72.8">Hoofdstuk +LXXII, vers 8</a>), terwijl anderen het voor de sterren der eerste +grootte houden. Het meerendeel der uitleggers ziet echter in deze +uitdrukkingen de twaalf teekens van den dierenriem, (<span class= +"sc">Jallalo’ddin, Al Beidâwi, Yahya</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61932" href="#xd21e61932src" name="xd21e61932">2</a></span> Men +verschilt omtrent de beteekenis dezer woorden: sommigen meenen, dat met +den getuige <span class="sc">Mahomet</span>, en met de getuigenis of +veeleer, volgens de taalkundige beteekenis van het woord, de zaak +waaromtrent men getuigenis aflegt, het geloof wordt bedoeld. Anderen +passen deze woorden op zekere wachten toe, die getuigen zijn van de +daden der menschen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e61942" href="#xd21e61942src" name="xd21e61942">3</a></span> Dit +waren de uitvoerders van de vervolging der inwoners van <span class= +"ex">Najrân</span> door <span class="sc">Dhoe Norvas</span>, +koning van <span class="ex">Yemen</span>, die den Joodschen godsdienst +beleed. Deze hadden namelijk het Christendom omhelsd, waarop de tyran +bevel gaf, dat allen die geen afstand van hun geloof wilden doen, in +een put zouden geworpen worden, die met vuur gevuld was, en waardoor +zij tot asch werden verteerd (<span class="sc">Jallalo’ddin, Al +Beidâwi, Yahya</span>. Zie <span class="ex">Poc. Spec</span>. p. +62. <span class="sc">Ecchellens</span>, <span class="ex">Hist. Arab. +part</span>. I c. 10; en <span class="sc">Prid</span>. <span class="ex" +lang="en">Life of Mohammed</span> p. 61). Anderen verhalen het echter +op andere wijze. (Zie <span class="sc">d’Herbelot</span>, +<span class="ex">Bibl. Orient. Art. Abou Navas</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62043" href="#xd21e62043src" name="xd21e62043">4</a></span> Zie +<a href="#s7.101">Hoofdstuk VII, vers 101</a> en volg.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62051" href="#xd21e62051src" name="xd21e62051">5</a></span> Zie +<a href="#s7.71">Hoofdstuk VII, vers 71</a> en volg.</p> +</div> +</div> +<div id="s86" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1292">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Nachtster.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—17 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s86.1" name="s86.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij den hemel en bij de ster, die des nachts verschijnt. +<span class="versenum">2.</span> Maar wat zal u datgene doen verstaan, +wat bij nacht verschijnt? <span class="versenum">3.</span> Het is de +ster, die glansrijke stralen schiet. <span class="versenum">4.</span> +Iedere ziel heeft een wachter, die over hem is aangesteld. <span class= +"corr" id="xd21e62110" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">5.</span></span> Laat de mensch dus overwegen van wat hij is +geschapen. <a id="s86.6" name="s86.6"></a><span class= +"versenum">6.</span> Hij is geschapen van een droppel zaad. +<span class="versenum">7.</span> Uit de lendenen en de borstbeenderen +voortkomende<a class="noteref" id="xd21e62123src" href="#xd21e62123" +name="xd21e62123src">1</a>. <a id="s86.8" name="s86.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> Waarlijk, God is in staat hem in het leven terug +te roepen. <span class="versenum">9.</span> Op den dag waarop alle +verborgen denkbeelden en daden zullen worden onderzocht. <span class= +"versenum">10.</span> En hij zal de macht om zich te verdedigen, noch +eenigen beschermer hebben. <span class="versenum">11.</span> Bij den +hemel, die (regen) nedergiet. <span class="versenum">12.</span> En bij +de aarde, die zich opent om planten en bronnen <span class= +"pagenum">[<a id="pb615" href="#pb615" name="pb615">615</a>]</span>te +doen voortspruiten. <span class="versenum">13.</span> Waarlijk, dit is +een gesprek ter onderscheiding (tusschen het goede en het kwade); +<span class="versenum">14.</span> Het is niet lichtvaardig +samengesteld. <span class="versenum">15.</span> Waarlijk, de +ongeloovigen spannen samen (om mijne plannen te verijdelen); +<span class="versenum">16.</span> Maar ik zal samenspannen om hen te +vernietigen. <span class="versenum">17.</span> Daarom, o profeet! wees +geduldig met de ongeloovigen, en laat hen korten tijd met vrede.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62123" href="#xd21e62123src" name="xd21e62123">1</a></span> +Zijnde uit de <span class="corr" id="xd21e62125" title= +"Bron: ledenen">lendenen</span> van den man en de borstbeenderen der +vrouw (<span class="sc">Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s87" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1302">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Verhevenste.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—19 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Geloofd zij de naam van uwen Heer, +den Verhevenste, <span class="versenum">2.</span> Die zijne schepselen +geschapen en volmaakt gevormd heeft, <span class="versenum">3.</span> +Die hen tot verschillende doeleinden heeft bestemd<a class="noteref" +id="xd21e62204src" href="#xd21e62204" name="xd21e62204src">1</a> en hen +richt om die te bereiken<a class="noteref" id="xd21e62211src" href= +"#xd21e62211" name="xd21e62211src">2</a>; <span class= +"versenum">4.</span> En die het voedsel voor het vee voortbrengt. +<span class="versenum">5.</span> En het daarna in droge stoppels of +donkerkleurig hooi verandert. <a id="s87.6" name= +"s87.6"></a><span class="versenum">6.</span> Wij zullen u in staat +stellen, onze openbaringen te onthouden<a class="noteref" id= +"xd21e62230src" href="#xd21e62230" name="xd21e62230src">3</a>, en gij +zult geen deel daarvan vergeten, <a id="s87.7" name= +"s87.7"></a><span class="versenum">7.</span> Behalve wat Gode zal +behagen<a class="noteref" id="xd21e62240src" href="#xd21e62240" name= +"xd21e62240src">4</a>; want hij kent datgene, wat openbaar en wat +verborgen is. <span class="versenum">8.</span> Wij zullen u den +lichtsten weg gemakkelijk maken<a class="noteref" id="xd21e62253src" +href="#xd21e62253" name="xd21e62253src">5</a>. <span class= +"versenum">9.</span> Vermaan dus uw volk indien uwe vermaning hun +voordeelig kan zijn. <span class="versenum">10.</span> Wie God vreest +zal vermaand worden; <span class="corr" id="xd21e62269" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">11.</span></span> <span class= +"corr" id="xd21e62273" title="Bron: maar">Maar</span> de meest +verdorven (zondaar) zal zich daarvan afwenden. <span class= +"versenum">12.</span> Die nedergeworpen worden zal, om in het groote +hellevuur geroosterd te worden. <span class="versenum">13.</span> +Waarin hij sterven noch leven zal. <span class="versenum">14.</span> +Gelukzalig hij, die door het geloof gezuiverd is. <span class= +"versenum">15.</span> En die den naam van zijnen Heer herdenkt en bidt. +<span class="versenum">16.</span> Maar gij verkiest het tegenwoordige +leven, <span class="pagenum">[<a id="pb616" href="#pb616" name= +"pb616">616</a>]</span><span class="versenum">17.</span> Hoewel het +volgende leven beter en duurzamer is. <a id="s87.18" name= +"s87.18"></a><span class="versenum">18.</span> Waarlijk, dit is in de +oude boeken geschreven. <a id="s87.19" name="s87.19"></a><span class= +"versenum">19.</span> In de boeken van <span class="sc">Abraham</span> +en <span class="sc">Mozes</span>.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62204" href="#xd21e62204src" name="xd21e62204">1</a></span> Door +hunne verschillende soorten, eigenschappen, levensloop, enz. te bepalen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62211" href="#xd21e62211src" name="xd21e62211">2</a></span> Niet +alleen het redelijk schepsel, door de rede en door de openbaring te +leiden, maar ook de redelooze wezens door instinct, enz. (<span class= +"sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62230" href="#xd21e62230src" name="xd21e62230">3</a></span> Zie +<a href="#s75.16">Hoofdstuk LXXV, vers 16</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62240" href="#xd21e62240src" name="xd21e62240">4</a></span> +Zijnde: behalve de openbaringen, waarvan God de afschaffing en het +uitwisschen uit het geheugen noodig acht. Zie <a href= +"#s2.100">Hoofdstuk II, vers 100</a> en <a href="#s75.17">Hoofdstuk +LXXV, vers 17</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62253" href="#xd21e62253src" name="xd21e62253">5</a></span> Om de +openbaring te onthouden, u door <span class="sc">Gabriël</span> +medegedeeld.</p> +</div> +</div> +<div id="s88" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1312">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Overvallende<a class="noteref" id="xd21e62323src" +href="#xd21e62323" name="xd21e62323src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—26 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s88.1" name="s88.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Heeft het nieuws van den overvallenden dag des oordeels u bereikt. +<span class="versenum">2.</span> Die sommigen de aangezichten zal doen +buigen? <span class="versenum">3.</span> Werkende en afgemat van +vermoeienis. <span class="versenum">4.</span> Zullen zij in het +gloeiende vuur geworpen worden, om geroosterd te worden. <span class= +"versenum">5.</span> Men zal hun uit eene kokende fontein geven te +drinken. <span class="versenum">6.</span> Zij zullen geen voedsel +hebben, dan droge doornen en distels (<span class="ex">al Dari</span>). +<a id="s88.7" name="s88.7"></a><span class="versenum">7.</span> Dat +voeden, noch den honger stillen zal. <a id="s88.8" name= +"s88.8"></a><span class="versenum">8.</span> Maar de aangezichten van +anderen zullen op dien dag vroolijk zijn. <span class= +"versenum">9.</span> Voldaan over hetgeen zij vroeger zullen hebben +verricht. <span class="versenum">10.</span> Zij zullen in een +sierlijken tuin worden geplaatst. <span class="versenum">11.</span> +Waar zij geene ijdele gesprekken zullen hooren. <span class= +"versenum">12.</span> Daar zal eene springende fontein wezen; +<span class="versenum">13.</span> Daar zullen verheven zetels opgericht +wezen. <span class="versenum">14.</span> En bekers zullen voor hen +geplaatst zijn, <span class="versenum">15.</span> En kussens in orde +gelegd, <span class="versenum">16.</span> En tapijten geheel +uitgespreid. <span class="versenum">17.</span> Overwegen zij niet hoe +de kameelen geschapen zijn <span class="versenum">18.</span> En hoe de +hemel verheven is; <span class="versenum">19.</span> En hoe de bergen +zijn bevestigd. <span class="versenum">20.</span> En hoe de aarde is +uitgespreid? <span class="versenum">21.</span> Daarom, waarschuw uw +volk, want gij zijt slechts een waarschuwer, <span class= +"versenum">22.</span> Eene onbepaalde macht is u niet over hen +opgedragen. <span class="versenum">23.</span> Maar wie zich afwenden, +en niet gelooven zal, <span class="versenum">24.</span> Dien zal God +met de groote straf van het volgende leven straffen. <span class= +"versenum">25.</span> Waarlijk, tot ons zullen zij terugkeeren. +<span class="versenum">26.</span> En dan is het mijne taak, hun +rekenschap af te vragen. <span class="pagenum">[<a id="pb617" href= +"#pb617" name="pb617">617</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62323" href="#xd21e62323src" name="xd21e62323">1</a></span> Dit +is een der namen van den jongsten dag.</p> +</div> +</div> +<div id="s89" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1324">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Tachtigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Morgenschemering.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e62460src" href="#xd21e62460" name= +"xd21e62460src">1</a>.—30 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s89.1" name="s89.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij het aanbreken van den dag en de tien nachten<a class= +"noteref" id="xd21e62473src" href="#xd21e62473" name= +"xd21e62473src">2</a>; <a id="s89.2" name="s89.2"></a><span class= +"versenum">2.</span> Bij datgene wat dubbel, en dat wat enkel +is<a class="noteref" id="xd21e62483src" href="#xd21e62483" name= +"xd21e62483src">3</a>, <span class="versenum">3.</span> Bij den nacht +als die aanbreekt. <span class="versenum">4.</span> Is dit niet een +begrijpelijk samengestelde eed? <a id="s89.5" name= +"s89.5"></a><span class="versenum">5.</span> Hebt gij niet overwogen, +hoe uw Heer met <span class="sc">Ad</span> heeft gehandeld. <a id= +"s89.6" name="s89.6"></a><span class="versenum">6.</span> Het volk van +<span class="ex">Irem</span>, versierd met schoone gebouwen<a class= +"noteref" id="xd21e62516src" href="#xd21e62516" name= +"xd21e62516src">4</a>, <span class="versenum">7.</span> Waarvan de +wedergade nog niet in het land werd opgericht? <a id="s89.8" name= +"s89.8"></a><span class="versenum">8.</span> En met <span class= +"sc">Thamoed</span>, die in de rotsen der vallei huizen uithieuw. +<span class="versenum">9.</span> En met <span class="sc">Pharao</span>, +den uitvinder van de straf der staken<a class="noteref" id= +"xd21e62547src" href="#xd21e62547" name="xd21e62547src">5</a>. +<span class="versenum">10.</span> Die zich onbeschaamd hadden gedragen. +<span class="versenum">11.</span> En het verderf op de aarde +vermeerderden? <span class="versenum">12.</span> Daarom stortte de Heer +verschillende soorten van kastijdingen over hen uit; <span class= +"versenum">13.</span> Want, waarlijk, uw Heer is op een wachttoren, als +hij de daden der menschen beschouwt. <span class="versenum">14.</span> +Daarom als zijn Heer hem (door voorspoed) beproeft, en hem eert en goed +voor hem is. <span class="versenum">15.</span> Zegt de mensch: Mijn +Heer eert mij. <span class="versenum">16.</span> Maar als hij hem met +rampen bezoekt, en hem zijne weldaden terughoudt, <span class= +"versenum">17.</span> Zegt hij: Mijn Heer versmaadt mij. <span class= +"versenum">18.</span> Volstrekt niet<a class="noteref" id= +"xd21e62592src" href="#xd21e62592" name="xd21e62592src">6</a>, maar gij +eert den wees niet. <span class="versenum">19.</span> Noch noodigt gij +elkander uit, den arme te voeden. <a id="s89.20" name= +"s89.20"></a><span class="versenum">20.</span> Gij verzwelgt de erfenis +der zwakken<a class="noteref" id="xd21e62603src" href="#xd21e62603" +name="xd21e62603src">7</a> met eene blinde begeerigheid. <span class= +"pagenum">[<a id="pb618" href="#pb618" name= +"pb618">618</a>]</span><span class="versenum">21.</span> En gij bemint +de rijkdommen op onbegrensde wijze. (Gij zult volstrekt niet zoo +handelen). <a id="s89.22" name="s89.22"></a><span class= +"versenum">22.</span> Als de aarde tot stof zal vermorzeld worden; +<span class="versenum">23.</span> Als uw Heer zal komen, en de engelen +in gelederen geschaard zullen zijn; <a id="s89.24" name= +"s89.24"></a><span class="versenum">24.</span> Als de hel op dien dag +naderbij gebracht zal worden: op dien dag zal de mensch zich zijne +slechte daden herinneren; maar hoe zou die herinnering hem kunnen +baten? <span class="versenum">25.</span> Hij zal zeggen: Gave God, dat +ik vroeger gedurende mijn leeftijd goede daden had verricht! Op dien +dag zal niemand zooals God kunnen straffen. <a id="s89.26" name= +"s89.26"></a><span class="versenum">26.</span> Noch iemand in staat +zijn te binden zoo als God<a class="noteref" id="xd21e62636src" href= +"#xd21e62636" name="xd21e62636src">8</a>. <span class= +"versenum">27.</span> O gij, ziel die rust! <span class= +"versenum">28.</span> Keer, voldaan met uwe belooning, en voldaan met +God, tot uwen Heer terug. <span class="versenum">29.</span> Treed bij +het aantal mijner dienaren binnen. <span class="versenum">30.</span> En +betreed mijn paradijs.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62460" href="#xd21e62460src" name="xd21e62460">1</a></span> +Sommigen zijn van meening, dat dit hoofdstuk te <span class= +"ex">Medina</span> werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62473" href="#xd21e62473src" name="xd21e62473">2</a></span> +Zijnde: de tien heilige nachten der maand <span class= +"ex">Dhoelhajja</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62483" href="#xd21e62483src" name="xd21e62483">3</a></span> Deze +woorden worden op verschillende wijzen uitgelegd. Sommigen verstaan +daardoor alle dingen, anderen alle wezens (die gezegd worden bij paren +geschapen te zijn. Zie <a href="#s51.49">Hoofdstuk LI, vers 49</a>) en +den schepper die eenig is, enz. (<span class="sc">Al +Zamakhshari</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62516" href="#xd21e62516src" name="xd21e62516">4</a></span> Een +der koningen van dit volk, <span class="sc">Sheddad</span>, een der +zonen van <span class="sc">Ad</span>, had van het paradijs en zijne +genietingen gehoord. Hij kwam daardoor op het denkbeeld, paleizen in +zijn land te bouwen, en tuinen aan te leggen, die door hunne pracht en +hunne schoonheid een denkbeeld van het paradijs zouden geven. De +Oostersche schrijvers en dichters vergelijken schoone plaatsen en +fraaie paleizen, dikwijls met de tuinen van <span class= +"ex">Irem</span>. Men zegt dat deze tuinen en gebouwen verwoest werden +door een kreet uit den hemel, wegens de misdaden van de volkeren van +dat land.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62547" href="#xd21e62547src" name="xd21e62547">5</a></span> Zie +<a href="#s38.11">Hoofdstuk XXXVIII, vers 11</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62592" href="#xd21e62592src" name="xd21e62592">6</a></span> Want +wereldsche voor- of tegenspoed is geen zeker kenteeken van de gunst of +ontevredenheid van God.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62603" href="#xd21e62603src" name="xd21e62603">7</a></span> Door +niet toe te staan, dat vrouwen of jonge kinderen eenig deel hebben aan +de erfenis van hunne echtgenooten of hunne ouders. (Zie <a href= +"#s4.12">Hoofdstuk IV, vers 12</a> en volg.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62636" href="#xd21e62636src" name="xd21e62636">8</a></span> +Niemand zal in staat zijn zoo te straffen en te binden, gelijk als God +de zondaren zal straffen en binden (<span class="sc">Al +Beidâwi</span>, <span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s90" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1334">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het Grondgebied.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—20 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s90.1" name="s90.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij dit grondgebied<a class="noteref" id="xd21e62680src" href= +"#xd21e62680" name="xd21e62680src">1</a>, <span class= +"versenum">2.</span> En gij, o profeet! houd verblijf in dit +grondgebied; <span class="versenum">3.</span> En bij den vader, en bij +het kind<a class="noteref" id="xd21e62692src" href="#xd21e62692" name= +"xd21e62692src">2</a>; <span class="versenum">4.</span> Waarlijk, wij +hebben den mensch in ellende geschapen. <a id="s90.5" name= +"s90.5"></a><span class="versenum">5.</span> Denkt hij, dat niemand +sterker is dan hij<a class="noteref" id="xd21e62715src" href= +"#xd21e62715" name="xd21e62715src">3</a>. <span class= +"versenum">6.</span> Hij zegt: ik heb groote rijkdommen verteerd! +<span class="versenum">7.</span> Denkt hij, dat hem niemand ziet. +<span class="versenum">8.</span> Hebben wij hem niet twee oogen +gegeven. <span class="versenum">9.</span> En eene tong en twee lippen. +<span class="versenum">10.</span> En hebben wij hem niet de twee groote +wegen, des goeds en des kwaads vertoond? <span class= +"versenum">11.</span> En nog is hij de helling niet afgedaald. +<span class="versenum">12.</span> Wat zal u doen begrijpen wat de +helling is? <span class="versenum">13.</span> Het is: den balling te +bevrijden. <span class="versenum">14.</span> Of te voeden in de dagen +van hongersnood. <span class="versenum">15.</span> Den wees, die ons +verwant is. <span class="versenum">16.</span> Of den armen man, die op +den grond ligt. <span class="versenum">17</span> Wie dit doet en tot +hen behoort die gelooven, en ieder <span class="pagenum">[<a id="pb619" +href="#pb619" name="pb619">619</a>]</span>ander volharding en +mededoogen aanbevelen, <span class="versenum">18.</span> Dezen zullen +de makkers der rechterhand wezen<a class="noteref" id="xd21e62785src" +href="#xd21e62785" name="xd21e62785src">4</a>. <span class= +"versenum">19.</span> Maar zij, die omtrent onze teekenen ongeloovig +zullen zijn, dezen zullen de makkers der linkerhand wezen. <span class= +"versenum">20.</span> Boven hen zal zich het vuur uitstrekken.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62680" href="#xd21e62680src" name="xd21e62680">1</a></span> Het +heilige grondgebied.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62692" href="#xd21e62692src" name="xd21e62692">2</a></span> +Sommigen vatten deze woorden in den algemeenen zin op, anderen van +<span class="sc">Adam</span>, <span class="sc">Abraham</span> of hunne +nakomelingschap, en van <span class="sc">Mahomet</span> in het +bijzonder (<span class="sc">Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62715" href="#xd21e62715src" name="xd21e62715">3</a></span> +Sommigen meenen, dat hier op <span class="sc">Walid Ebn El +Mogheira</span> gezinspeeld wordt, die een der grootste tegenstanders +van <span class="sc">Mahomet</span> was: anderen gelooven, dat hier +sprake is van zekeren <span class="sc">Aboel Ashadd Ebn El +Calda</span>, die eene herculische kracht bezat.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62785" href="#xd21e62785src" name="xd21e62785">4</a></span> Zie +<a href="#s56.8">Hoofdstuk LVI, vers 8</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s91" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1344">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Een en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Zon.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—15 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Ik zweer bij de zon en haren +opgaanden glans, <span class="versenum">2.</span> Bij de maan, als zij +deze volgt, <span class="versenum">3.</span> Bij den dag, als hij zijn +glans vertoont, <span class="versenum">4.</span> Bij den nacht, als die +alles met duisternis bedekt; <span class="versenum">5.</span> Bij den +hemel en bij Hem, die dien heeft gebouwd, <span class= +"versenum">6.</span> Bij de aarde en bij Hem die haar uitspreidde, +<span class="versenum">7.</span> Bij de ziel en bij Hem die haar +volkomen vormde, <a id="s91.8" name="s91.8"></a><span class= +"versenum">8.</span> En haar het vermogen van onderscheiding ingaf, en +de macht, tusschen zonde en godsvrucht te kiezen. <span class= +"versenum">9.</span> Hij die haar zuiver bewaart, is gelukkig: +<span class="versenum">10.</span> Maar hij die haar heeft verdorven, is +ellendig. <span class="versenum">11.</span> <span class= +"sc">Thamoed</span> beschuldigde hunnen profeet <span class= +"sc">Saleh</span> van bedrog, door de groote mate hunner zonden. <a id= +"s91.12" name="s91.12"></a><span class="versenum">12.</span> Toen de +meest verdorvene<a class="noteref" id="xd21e62871src" href= +"#xd21e62871" name="xd21e62871src">1</a> onder hen werd gezonden, om +den wijfjes-kameel te dooden. <span class="versenum">13.</span> En Gods +gezant tot hen zeide: Laat Gods (wijfjes-) kameel met vrede en +verhindert haar niet te drinken. <span class="versenum">14.</span> Maar +zij beschuldigden hem van bedrog, en doodden het dier. Daarom verdelgde +hun Heer hen, om hunne misdaad, en hij maakte hunne straf voor hen +allen gelijk, <span class="versenum">15.</span> En hij vreest daarvan +de gevolgen niet.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e62871" href="#xd21e62871src" name="xd21e62871">1</a></span> +<span class="sc">Kedar Ebn Salef</span>. (Zie <a href= +"#s7.75">Hoofdstuk VII, vers 75</a> en <a href="#s4.27">Hoofdstuk IV, +vers 27</a>).</p> +</div> +</div> +<div id="s92" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1354">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Twee en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Nacht.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—21 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Ik zweer bij den nacht, als die +alle dingen met duisternis <span class="pagenum">[<a id="pb620" href= +"#pb620" name="pb620">620</a>]</span>bedekt. <span class= +"versenum">2.</span> Bij den dag als die met glans schittert; +<span class="versenum">3.</span> Bij Hem, die het mannelijke en het +vrouwelijke schepsel heeft geschapen. <span class="versenum">4.</span> +Waarlijk, uwe pogingen hebben verschillende doeleinden. <span class= +"versenum">5.</span> Maar hem, die gehoorzaam is en God vreest, +<span class="versenum">6.</span> En de waarheid van het geloof belijdt, +dat het uitnemendst is. <span class="versenum">7.</span> Dien zullen +wij den weg des geluks gemakkelijk maken. <span class= +"versenum">8.</span> Maar hem, die gierig zal wezen, en zich om niets +dan deze wereld bekommert, <span class="versenum">9.</span> En de +waarheid zal loochenen van datgene, wat het uitnemendst is. +<span class="versenum">10.</span> Dien zulle wij den weg tot de ellende +vergemakkelijken. <span class="versenum">11.</span> En zijne rijkdommen +zullen hem niet baten, als hij, het onderst boven, in de hel zal +vallen. <span class="versenum">12.</span> Waarlijk, ons behoort de +leiding van den mensch. <span class="versenum">13.</span> Ons is het +tegenwoordige en het volgende leven. <span class="versenum">14.</span> +Daarom bedreig ik u met het vreeselijk brandend vuur. <span class= +"versenum">15.</span> Waarin niemand zal worden geworpen om verbrand te +worden, behalve de meest verdorvenen. <span class="versenum">16.</span> +Die niet geloofd en zich afgewend zullen hebben. <span class= +"versenum">17.</span> Maar hij die zich gestreng (voor afgoderij en +weêrspannigheid) in acht neemt, dien zullen wij ver van daar +voeren: <span class="versenum">18.</span> Die zijn vermogen aan +aalmoezen besteedt, om zich meer te zuiveren, <span class= +"versenum">19.</span> En niet opdat hem zijne weldaden zullen worden +beloond. <span class="versenum">20.</span> Maar die zijn vermogen voor +de zaak van zijn Heer, den Verhevenste besteedt. <span class= +"versenum">21.</span> En hierna zal hij gewis voldaan zijn met zijne +belooning.</p> +</div> +</div> +<div id="s93" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1364">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Drie en <span class="corr" id="xd21e63003" title= +"Bron: Negentichste">Negentigste</span> Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Ochtendglans.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—11 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s93.1" name="s93.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij den glans van den ochtend<a class="noteref" id= +"xd21e63021src" href="#xd21e63021" name="xd21e63021src">1</a>. +<span class="versenum">2.</span> En bij den nacht als die duister +wordt. <a id="s93.3" name="s93.3"></a><span class="versenum">3.</span> +Uw Heer heeft u niet vergeten, en haat u niet<a class="noteref" id= +"xd21e63033src" href="#xd21e63033" name="xd21e63033src">2</a>. +<span class="versenum">4.</span> Waarlijk het volgende leven zal beter +dan dit tegenwoordige leven voor u wezen. <span class= +"versenum">5.</span> Uw Heer zal u eene belooning geven, waarover gij +wel voldaan zult zijn. <span class="versenum">6.</span> Vond hij u niet +als een wees, en heeft hij geene zorg voor u gedragen? <span class= +"versenum">7.</span> En vond hij u niet dolende in dwaling, en heeft +<span class="pagenum">[<a id="pb621" href="#pb621" name= +"pb621">621</a>]</span>hij u niet de waarheid binnengeleid? +<span class="versenum">8.</span> En vond hij u niet nooddruftig, en +heeft hij u niet verrijkt? <span class="versenum">9.</span> Verdruk +daarom den wees niet. <span class="versenum">10.</span> Noch verdrijf +den bedelaar; <span class="versenum">11.</span> Maar verklaar Gods +goedheid.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63021" href="#xd21e63021src" name="xd21e63021">1</a></span> Het +oorspronkelijke woord beteekent eigenlijk het meest verlichte deel van +den dag, als de zon het sterkste schijnt; drie of vier uren nadat zij +is opgegaan, en ook den dag in het algemeen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63033" href="#xd21e63033src" name="xd21e63033">2</a></span> Men +zegt, dat dit vers aan <span class="sc">Mahomet</span> werd +geopenbaard, toen hij zich bij God beklaagde, wegens het lange +uitblijven der hemelsche openbaring, terwijl de afgodendienaars hem met +vragen overstelpten, en zijn stilzwijgen te zijnen nadeele +uitlegden.</p> +</div> +</div> +<div id="s94" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1375">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vier en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Hebben wij niet geopend?</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span>.—8 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s94.1" name="s94.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Hebben wij uwe borst niet geopend<a class="noteref" id="xd21e63093src" +href="#xd21e63093" name="xd21e63093src">1</a>. <span class= +"versenum">2.</span> En u van uwen last bevrijd<a class="noteref" id= +"xd21e63125src" href="#xd21e63125" name="xd21e63125src">2</a>. +<span class="versenum">3.</span> Die uwe schouders nederdrukte? +<span class="versenum">4.</span> Hebben wij uwen naam niet verheven? +<span class="versenum">5.</span> Maar naast den tegenspoed is het +geluk. <span class="versenum">6.</span> Waarlijk, naast den tegenspoed +is het geluk. <span class="versenum">7.</span> Als gij uwe prediking +zult geëindigd hebben, arbeidt dan om God voor zijne gunsten te +dienen. <span class="versenum">8.</span> En richt uwe smeekingen tot +uwen Heer.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63093" href="#xd21e63093src" name="xd21e63093">1</a></span> Door +die geschikt en wijder te maken om de waarheid, wijsheid en profetie te +ontvangen, of, door u voor onheil en onwetendheid te bewaren? Deze +plaats wordt geacht, betrekking te hebben op het openen van +<span class="sc">Mahomets</span> hart in zijne kindsheid, of toen hij +naar den hemel reisde. Bij eene dier beide gelegenheden zou namelijk de +engel <span class="sc">Gabriël</span>, den zwarten droppel of het +zaad der erfzonde er uitgenomen, en het gewasschen en gezuiverd hebben, +waarna hij het met wijsheid en geloof vulde (<span class="sc">Al +Beidâwi, Yahya</span>. <span class="ex">Zie</span> <span class= +"sc">Abulf</span>, <span class="ex">vit. Moh.</span> p. 9. en 33; +<span class="sc">Prid</span>. <span class="ex" lang="en">Life of +Moh.</span> p. 105, enz.).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63125" href="#xd21e63125src" name="xd21e63125">2</a></span> +Zijnde: van uwe zonden vóór uwe zending bedreven, of van +uwe onwetendheid en de ongerustheid van uw gemoed.</p> +</div> +</div> +<div id="s95" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1385">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Vijf en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Vijg.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span> of +<span class="ex">Medina</span>.—8 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s95.1" name="s95.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij de vijgen den olijf<a class="noteref" id="xd21e63175src" +href="#xd21e63175" name="xd21e63175src">1</a>, <span class= +"versenum">2.</span> En bij den berg <span class= +"ex">Sinaï</span>, <span class="pagenum">[<a id="pb622" href= +"#pb622" name="pb622">622</a>]</span><a id="s95.3" name= +"s95.3"></a><span class="versenum">3.</span> En bij dit grondgebied der +zekerheid<a class="noteref" id="xd21e63202src" href="#xd21e63202" name= +"xd21e63202src">2</a>. <span class="versenum">4.</span> Waarlijk, wij +hebben den mensch in den schoonsten vorm geschapen; <span class= +"versenum">5.</span> Daarna hebben wij hem tot den laagste der laagsten +gemaakt<a class="noteref" id="xd21e63217src" href="#xd21e63217" name= +"xd21e63217src">3</a>. <span class="versenum">6.</span> Behalve degenen +die gelooven en het goede doen; want deze zullen eene eindelooze +belooning ontvangen. <span class="versenum">7.</span> Wat zal u dus +hierna den dag des oordeels doen loochenen? <span class= +"versenum">8.</span> Is God niet de wijste rechter.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63175" href="#xd21e63175src" name="xd21e63175">1</a></span> De +uitleggers zeggen, dat God bij deze twee vruchten zweert, om haar +uitgebreid gebruik en uitnemende hoedanigheden. Sommigen +veronderstelden <span class="pagenum">[<a id="xd21e63177" href= +"#xd21e63177" name="xd21e63177">622n</a>]</span>echter, dat hier niet +deze vruchten worden bedoeld, maar twee bergen in het Heilige Land, +waarop zij in overvloed groeien, of wel de tempels van <span class= +"ex">Damascus</span> en <span class="ex">Jeruzalem</span> (<span class= +"sc">Al Zamakhshari, Yahya, Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63202" href="#xd21e63202src" name="xd21e63202">2</a></span> Het +grondgebied van <span class="ex">Mekka</span>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63217" href="#xd21e63217src" name="xd21e63217">3</a></span> +Zijnde: Wij schiepen den mensch naar eene volmaakte evenredigheid van +lichaam, en groote volmaaktheid des geestes; nochtans hebben wij hem +gedoemd, om, in geval van ongehoorzaamheid, een bewoner der hel te +zijn.</p> +</div> +</div> +<div id="s96" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1395">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zes en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het gestolde Bloed.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e63242src" href="#xd21e63242" name= +"xd21e63242src">1</a>.—19 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Lees in naam van uwen Heer, die +alle dingen heeft geschapen. <a id="s96.2" name= +"s96.2"></a><span class="versenum">2.</span> Die den mensch van gestold +bloed schiep<a class="noteref" id="xd21e63268src" href="#xd21e63268" +name="xd21e63268src">2</a>. <span class="versenum">3.</span> Lees; want +uw Heer is de weldadigste; <span class="versenum">4.</span> Die (den +mensch) het gebruik van de pen leerde; <span class="versenum">5.</span> +Die den mensch leerde, wat hij niet kende. <span class= +"versenum">6.</span> Waarlijk. Maar de mensch wordt <span class="corr" +id="xd21e63291" title= +"Bron: weêrspanning">weêrspannig</span>. <a id="s96.7" +name="s96.7"></a><span class="versenum">7.</span> Omdat hij ziet, dat +hij overvloedige rijkdommen heeft<a class="noteref" id="xd21e63299src" +href="#xd21e63299" name="xd21e63299src">3</a>. <span class= +"versenum">8.</span> Waarlijk, tot uw Heer zal de terugkeer van alles +zijn. <span class="versenum">9.</span> Wat denkt gij van hem, die +verbiedt. <a id="s96.10" name="s96.10"></a><span class= +"versenum">10.</span> Onzen dienaar als hij bidt<a class="noteref" id= +"xd21e63318src" href="#xd21e63318" name="xd21e63318src">4</a>? +<span class="versenum">11.</span> Wat denkt gij, indien hij de ware +richting zou <span class="pagenum">[<a id="pb623" href="#pb623" name= +"pb623">623</a>]</span>volgen. <span class="versenum"><span class= +"corr" id="xd21e63341" title="Bron: 13">12</span>.</span> Of vroomheid +bevelen? <span class="versenum">13.</span> Wat denkt gij, indien hij de +goddelijke openbaringen van valschheid beschuldigt, en zijn rug +toewendt? <span class="versenum">14.</span> Weet hij niet, dat God het +<span class="corr" id="xd21e63353" title="Bron: ziel">ziet</span>? +<span class="versenum">15.</span> Ja, waarlijk indien hij niet ophoudt, +zullen wij hem bij de haren van zijn voorhoofd grijpen<a class= +"noteref" id="xd21e63361src" href="#xd21e63361" name= +"xd21e63361src">5</a>, <span class="versenum">16.</span> Van zijn +leugenachtig en zondig voorhoofd. <a id="s96.17" name= +"s96.17"></a><span class="versenum">17.</span> En laat hem zijn +raad<a class="noteref" id="xd21e63375src" href="#xd21e63375" name= +"xd21e63375src">6</a> te zijner hulpe roepen. <span class= +"versenum">18.</span> Ook wij zullen de helsche wachten roepen, om hem +in de hel te werpen. <span class="versenum">19.</span> Waarlijk, +gehoorzaam hem niet, maar ga voort God te aanbidden, en tracht hem te +naderen.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63242" href="#xd21e63242src" name="xd21e63242">1</a></span> Deze +eerste vijf verzen van dit hoofdstuk worden algemeen voor de eerste +plaats gehouden, welke van den <span class="ex">Koran</span> werd +geopenbaard, terwijl <span class="sc">Mahomet</span> eenzaam en in +gepeins verzonken op den berg <span class="ex">Harra</span> was. +Sommigen echter zeggen dit van <a href="#s74">Soera LXXIV</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63268" href="#xd21e63268src" name="xd21e63268">2</a></span> Zie +<a href="#s22.5">Hoofdstuk XXII, vers 5</a>.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63299" href="#xd21e63299src" name="xd21e63299">3</a></span> De +uitleggers komen daarin overeen, dat het overige gedeelte van dit +hoofdstuk tegen <span class="sc">Aboe Jahl, Mahomets</span> grootsten +tegenstander, werd geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63318" href="#xd21e63318src" name="xd21e63318">4</a></span> +<span class="sc">Aboe Jahl</span> dreigde namelijk, dat indien hij +<span class="sc">Mahomet</span> gedurende het gebed mocht betrappen, +hij zijn voet op diens nek zou plaatsen. Toen hij echter kwam en hem in +die houding zag, wendde hij zich plotseling verschrikt af. Men vroeg +hem wat daarvan de reden was, en hij antwoordde, dat er een kuil met +vuur tusschen en <span class="sc">Mahomet</span> geplaatst was, en eene +vreeselijke verzameling van manschappen, om dezen te verdedigen +(<span class="sc">Al Beidâwi</span>.)</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63361" href="#xd21e63361src" name="xd21e63361">5</a></span> Zie +<a href="#s11.59">Hoofdstuk XI, vers 59</a> noot.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63375" href="#xd21e63375src" name="xd21e63375">6</a></span> +Zijnde de raad of vergadering der voornaamste bewoners van <span class= +"ex">Mekka</span>, waarvan verreweg het grootste gedeelte partijgangers +van <span class="sc">Aboe Jahl</span> waren.</p> +</div> +</div> +<div id="s97" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1405">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Zeven en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Al Kadr<a class="noteref" id="xd21e63398src" href= +"#xd21e63398" name="xd21e63398src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>.—5 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Waarlijk, wij hebben den Koran in +den nacht van <span class="ex">al Kadr</span> nedergezonden. +<span class="versenum">2.</span> En wat zal u doen begrijpen, hoe +uitstekend de nacht van <span class="ex">al Kadr</span> is? +<span class="versenum">3.</span> Beter dan duizend maanden. +<span class="versenum">4.</span> In dien nacht dalen de engelen en de +geest <span class="sc">Gabriëls</span> door Gods bevel neder, met +Zijne besluiten omtrent alles<a class="noteref" id="xd21e63453src" +href="#xd21e63453" name="xd21e63453src">2</a>. <span class= +"versenum">5.</span> Het is vrede, tot het rijzen <span class="corr" +id="xd21e63464" title="Bron: vvn">van</span> den dageraad.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63398" href="#xd21e63398src" name="xd21e63398">1</a></span> +<span class="ex">Kadr</span> beteekent macht en eer of waardigheid, en +ook de goddelijke of onverwrikbare besluiten. Men zou deze plaats met +<a href="#s44.2">Hoofdstuk XLIV vers 2</a> en 3 kunnen vergelijken. Het +is in den nacht van <span class="ex">al Kadr</span>, welken men +gelooft, die van den 23sten of 24sten van de maand <span class= +"ex">Ramadhan</span> te zijn, dat de Koran in zijn geheel aan +<span class="sc">Mahomet</span> werd geopenbaard. In dien nacht worden +de aangelegenheden des heelals vastgesteld, en voor het geheele jaar +besloten.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63453" href="#xd21e63453src" name="xd21e63453">2</a></span> Zie +<a href="#s44.3">Hoofdstuk XLIV vers 3</a>.</p> +</div> +</div> +<div id="s98" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1415">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Acht en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Het duidelijke Teeken.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>.—8 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> De ongeloovigen onder hen, aan wie +de schriften werden <span class="pagenum">[<a id="pb624" href="#pb624" +name="pb624">624</a>]</span>gegeven en onder de afgodendienaars +wankelden niet, dan nadat het duidelijke teeken tot hen was gekomen; +<span class="versenum">2.</span> Een zendeling van God, die hun zuivere +boeken der openbaring voorlas, waarin rechtvaardige gesprekken zijn +bevat. <span class="versenum">3.</span> Nimmer waren zij, aan welke de +schriften werden gegeven, onder elkander verdeeld, dan nadat het +duidelijke teeken tot hen was gekomen. <span class="versenum">4.</span> +En in de schriften werd hun niets anders bevolen dan God te aanbidden, +Hem den zuiveren godsdienst te wijden en vroom te zijn, en standvastig +in het gebed te wezen en aalmoezen te geven; en dit is de ware +godsdienst. <a id="s98.5" name="s98.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> Waarlijk, zij die niet gelooven, onder hen die de +schriften hebben ontvangen en onder de afgodendienaars, zullen in het +vuur der hel geworpen worden, om daarin voor eeuwig te verblijven. Deze +zijn de slechtste van alle schepselen, <span class="versenum">6.</span> +Maar zij die gelooven en goede werken doen, dit zijn de beste van alle +schepselen. <span class="versenum">7.</span> Hunne belooning met hunnen +Heer bestaat in tuinen van eeuwig verblijf met rivieren +doorsneden<a class="noteref" id="xd21e63517src" href="#xd21e63517" +name="xd21e63517src">1</a>. Eeuwig zullen zij daarin <span class="corr" +id="xd21e63523" title="Bron: verblijden">verblijven</span>. +<span class="versenum">8.</span> God zal voldaan over hen wezen, en zij +zullen voldaan zijn over Hem. Dit is gereed gemaakt voor hem, die zijn +Heer vreest.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63517" href="#xd21e63517src" name="xd21e63517">1</a></span> Zie +<a href="#s9.73">hoofdstuk IX, vers 73</a>, noot.</p> +</div> +</div> +<div id="s99" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1425">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Negen en Negentigste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Aardbeving.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>, of te +<span class="ex">Medina</span>—8 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s99.1" name="s99.1"></a><span class="versenum">1.</span> Als +de aarde door een aardbeving<a class="noteref" id="xd21e63551src" href= +"#xd21e63551" name="xd21e63551src">1</a> zal geschud worden, +<span class="versenum">2.</span> En de aarde haren last zal wegwerpen. +<span class="versenum">3.</span> En de mensch zal zeggen: Wat schort +haar? <span class="versenum">4.</span> Op dien dag zal zij hare +tijdingen verklaren. <span class="versenum">5.</span> Volgens hetgeen +uw Heer haar zal ingeven<a class="noteref" id="xd21e63574src" href= +"#xd21e63574" name="xd21e63574src">2</a>. <span class="corr" id= +"xd21e63578" title="Niet in bron"><span class= +"versenum">6.</span></span> Op dien dag zullen de menschen in +onderscheiden klassen voorwaarts gaan, om hunne werken te aanschouwen. +<span class="versenum">7.</span> En wie slechts goed zal gedaan hebben, +ter zwaarte van een atoom<a class="noteref" id="xd21e63588src" href= +"#xd21e63588" name="xd21e63588src">3</a>, zal dat aanschouwen. +<span class="versenum">8.</span> En wie slechts kwaad zal gedaan hebben +ter zwaarte van een atoom, zal dat aanschouwen. <span class= +"pagenum">[<a id="pb625" href="#pb625" name="pb625">625</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63551" href="#xd21e63551src" name="xd21e63551">1</a></span> Deze +aardbeving zal bij den eersten of, zooals anderen zeggen, bij den +tweeden klank der trompet plaats hebben (<span class="sc">Al +Zamakhshari, Al Beidâwi</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63574" href="#xd21e63574src" name="xd21e63574">2</a></span> +Zijnde: zij zal alle schepselen omtrent de oorzaak harer schudding +onderrichten, en hare schatten en hare dooden uitwerpen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63588" href="#xd21e63588src" name="xd21e63588">3</a></span> Zie +<a href="#s4.44">hoofdstuk IV, vers 44</a>, noot.</p> +</div> +</div> +<div id="s100" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1436">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderdste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Oorlogspaarden.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>.—11 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Ik zweer bij de oorlogspaarden, die +snel en hoorbaar hijgend ten strijd draven. <span class= +"versenum">2.</span> En bij de oorlogspaarden die vuur slaan door het +aanraken (der steenen met hunne hoeven); <span class= +"versenum">3.</span> Bij hen die plotseling en vroeg in den ochtend, +een inval bij den vijand doen, <span class="versenum">4.</span> Daar +het stof doen oprijzen, <a id="s100.5" name="s100.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> En zich door het midden der vijandelijke troepen +een weg banen<a class="noteref" id="xd21e63638src" href="#xd21e63638" +name="xd21e63638src">1</a>; <span class="versenum">6.</span> Waarlijk, +de mensch is ondankbaar jegens zijn Heer; <span class= +"versenum">7.</span> En hij is getuige daarvan; <span class= +"versenum">8.</span> En hij is ontembaar in zijne liefde voor het +wereldsche goed. <a id="s100.9" name="s100.9"></a><span class= +"versenum">9.</span> Weet hij dan niet dat hetgene zich in de graven +bevindt, weder zal oprijzen, <span class="versenum">10.</span> En dat +hetgene zich in de borst der menschen bevindt, aan het licht gebracht +zal worden, <span class="versenum"><span class="corr" id="xd21e63676" +title="Bron: 12">11</span>.</span> En dat hun Heer volkomen onderricht +omtrent hem zal zijn?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63638" href="#xd21e63638src" name="xd21e63638">1</a></span> +Sommigen willen, dat dit geen paarden zijn, maar de kameelen, die in +den slag van <span class="ex">Bedr</span> werden gebruikt (<span class= +"sc">Yahya</span>, <span class="ex">ex trad.</span> <span class= +"sc">Ali Ebn Abi Taleb</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s101" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1446">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Eerste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Slag.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class= +"ex">Mekka</span>.<span class="corr" id="xd21e63691" title= +"Niet in bron">—</span>8 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s101.1" name="s101.1"></a><span class="versenum">1.</span> De +slag<a class="noteref" id="xd21e63701src" href="#xd21e63701" name= +"xd21e63701src">1</a>. Wat is de slag? <span class="versenum">2.</span> +En wat zal u doen begrijpen, hoe vreeselijk de slag zal wezen? <a id= +"s101.3" name="s101.3"></a><span class="corr" id="xd21e63709" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">3.</span></span> Op dien dag +zullen de menschen als kapellen verspreid zijn, <span class= +"versenum">4.</span> En de bergen zullen als gekamde wol van +verschillende kleuren worden, die door den wind is voortgedreven; +<span class="versenum">5</span>, Maar hij, wiens weegschaal met goede +werken zal bezwaard wezen, zal een behagelijk leven leiden. <a id= +"s101.6" name="s101.6"></a><span class="versenum">6.</span> Doch hij +wiens weegschaal licht zal zijn, diens woning zal de kuil der hel +wezen<a class="noteref" id="xd21e63727src" href="#xd21e63727" name= +"xd21e63727src">2</a>. <span class="corr" id="xd21e63735" title= +"Niet in bron"><span class="versenum">7.</span></span> Wat zal u doen +begrijpen, hoe vreeselijk de kuil der hel is? <span class= +"versenum">8.</span> Het is een brandend vuur. <span class= +"pagenum">[<a id="pb626" href="#pb626" name="pb626">626</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63701" href="#xd21e63701src" name="xd21e63701">1</a></span> Dit +is een der namen van den jongsten dag.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63727" href="#xd21e63727src" name="xd21e63727">2</a></span> Het +oorspronkelijke woord <span class="ex">elâwiyet</span>, is de +naam van de onderste afdeeling der hel, en beteekent waarschijnlijk een +diepe put of wel een afgrond.</p> +</div> +</div> +<div id="s102" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1456">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Tweede Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Begeerte om zich te Verrijken.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>.—8 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> De naijverige begeerte, rijkdommen +en kinderen te vermeerderen, houdt u bezig <span class= +"versenum">2.</span> Tot gij in het graf nederdaalt. <span class= +"versenum">3.</span> (Gij zult uwen tijd) volstrekt niet (aldus +gebruiken); Hiernamaals zult gij uwe dwaasheid kennen. <span class= +"versenum">4.</span> Nogmaals, volstrekt niet: hiernamaals zult gij uwe +dwaasheid kennen. <span class="versenum">5.</span> Volstrekt niet. +Indien gij het gevolg hiervan met zekerheid kendet, zoudt gij niet +aldus handelen. <span class="versenum">6.</span> Waarlijk, gij zult de +hel zien. <span class="versenum">7.</span> Nogmaals; gij zult die +zekerlijk met het oog der zekerheid zien. <span class= +"versenum">8.</span> Dan zult gij op dien dag ondervraagd worden, +nopens de uitspanningen waarmede gij u in dit leven hebt vermaakt.</p> +</div> +</div> +<div id="s103" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1466">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en derde hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Namiddag.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class= +"ex">Mekka</span>,<span class="corr" id="xd21e63807" title= +"Niet in bron">—</span>3 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s103.1" name="s103.1"></a><span class="versenum">1.</span> Ik +zweer bij den namiddag<a class="noteref" id="xd21e63817src" href= +"#xd21e63817" name="xd21e63817src">1</a>. <span class= +"versenum">2.</span> Waarlijk, de mensch bewerkt zijn verderf. +<span class="versenum">3.</span> Behalve zij die gelooven en doen wat +rechtvaardig is, en wederkeerig de waarheid aanbevelen en elkander +wederkeerig tot volharding aansporen. <span class="pagenum">[<a id= +"pb627" href="#pb627" name="pb627">627</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63817" href="#xd21e63817src" name="xd21e63817">1</a></span> Of +den tijd waarop de zon zijn ondergang nadert, zijnde een der vijf voor +het gebed bepaalde tijdstippen. Het oorspronkelijke woord beteekent ook +de eeuw of den tijd in het algemeen.</p> +</div> +</div> +<div id="s104" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1476">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Vierde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Lasteraar.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—9 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s104.1" name="s104.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Wee over iederen lasteraar en leugenaar<a class="noteref" id= +"xd21e63849src" href="#xd21e63849" name="xd21e63849src">1</a>, +<span class="versenum">2.</span> Die rijkdommen opstapelt, en deze voor +de toekomst bewaart. <span class="versenum">3.</span> Hij denkt dat +zijne rijkdommen hem onsterfelijk maken. <a id="s104.4" name= +"s104.4"></a><span class="versenum">4.</span> Volstrekt niet. Hij zal +zekerlijk in <span class="ex">Al-Hotama</span><a class="noteref" id= +"xd21e63879src" href="#xd21e63879" name="xd21e63879src">2</a> geworpen +worden. <a id="s104.5" name="s104.5"></a><span class= +"versenum">5.</span> En wie zal u doen begrijpen wat <span class= +"ex">Al-Hotama</span> is? <span class="versenum">6.</span> Het is het +aangestoken vuur van God, <span class="versenum">7.</span> Dat boven de +harten zal opstijgen van hen (die er in geworpen zullen worden). +<span class="versenum">8.</span> Waarlijk, het zal als een gewelfd dak +wezen. <span class="versenum">9.</span> Dat, gesteund door groote +kolommen, boven hen zal zijn.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63849" href="#xd21e63849src" name="xd21e63849">1</a></span> Deze +plaats wordt gezegd tegen <span class="sc">Al Akhnas Ebn Shoreik</span> +of <span class="sc">al Walid Ebn al Mogheira</span>, of wel tegen +<span class="sc">Ommeyya Ebn Khalf</span> geopenbaard te zijn, die +allen van lastering, vooral opzichtens den profeet, beschuldigd werden +(<span class="sc">Al Zamakhshari, Al Beidâwi, +Jallalo’ddin</span>).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63879" href="#xd21e63879src" name="xd21e63879">2</a></span> +<span class="ex">Al-Hotama</span> is een der namen van de hel of van +eene harer afdeelingen, aldus genaamd, omdat zij alles in stukken +breekt, wat daarin geworpen wordt.</p> +</div> +</div> +<div id="s105" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1486">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Vijfde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Olifant.<a class="noteref" id="xd21e63913src" href= +"#xd21e63913" name="xd21e63913src">1</a></h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—5 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Hebt gij gezien, hoe uw Heer met de +meesters van den olifant handelt? <span class="versenum">2.</span> +Heeft hij hunne verraderlijke plannen niet <span class= +"pagenum">[<a id="pb628" href="#pb628" name="pb628">628</a>]</span>doen +strekken om hen in dwaling te leiden, <a id="s105.3" name= +"s105.3"></a><span class="versenum">3.</span> En troepen vogels +(<span class="ex">Ababils</span>) tegen hen te zenden, <span class= +"versenum">4.</span> Die steenen van gebakken klei op hen nederwierpen, +<span class="versenum">5.</span> En hen het aanzien gaven van de +bladeren van het koren, dat door het vee was afgegeten?</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e63913" href="#xd21e63913src" name="xd21e63913">1</a></span> Dit +hoofdstuk heeft betrekking op de volgende omstandigheid: <span class= +"sc">Abraha Ebn al Sarah</span>, bijgenaamd <span class="sc">al +Ashram</span> (met den gespleten neus), koning of onderkoning van +<span class="ex">Yemen</span>, een Ethiopiër van den Christelijken +Godsdienst, had te <span class="ex">Sanaa</span> een prachtige kerk +gebouwd, en dwong de Arabieren daarheen in bedevaart te gaan, in plaats +van naar den <span class="ex">Caaba</span>-tempel. De Koreïshieten +zonden daarop een man van den stam van <span class="ex">Kenanah</span> +des nachts naar de kerk welke hij op schandelijke wijze ontheiligde. +<span class="sc">Abraha</span> ondernam daarop een expeditie naar den +<span class="ex">Caaba</span>-tempel, ten einde die te verwoesten. +Volgens de overlevering verloor <span class="sc">Abraha</span> zijn +geheel leger, dat door de vogels (<span class="ex">ababils</span>) werd +aangevallen, die <span class="pagenum">[<a id="xd21e63946" href= +"#xd21e63946" name="xd21e63946">628n</a>]</span>doodelijke pijlen op +hen schoten. Toen men <span class="ex">Mekka</span> in het gezicht had, +knielde de witte olifant, waarop <span class="sc">Abraha</span> reed, +neder, als een teeken van vereering. <span class="sc">Abraha</span> +ontving den naam van den meester, of van den man met den olifant; zijn +leger, dat van de mannen van den olifant, terwijl het jaar der +expeditie, dat van den olifant werd genoemd. <span class="sc">C. +Sprengel</span> (<span class="ex">Gesch. der Medizin</span>) is van +meening, dat de genoemde vogels, niet anders waren dan pestbuilen en +pokken. <span class="sc">Von Hammer</span> (<span class="ex" lang= +"de">Gemäldesaal</span> I. 24), beroept zich op eene der +levensbeschrijvingen van <span class="sc">Mahomet</span>, volgens welke +de pokken zich juist in het jaar van den olifant in <span class= +"ex">Arabië</span> voor het eerst zouden hebben vertoond.</p> +</div> +</div> +<div id="s106" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1496">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Zesde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Koreïshieten.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—4 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s106.1" name="s106.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Ter vereeniging van den stam der Koreïshieten<a class="noteref" +id="xd21e64030src" href="#xd21e64030" name="xd21e64030src">1</a>; +<span class="versenum">2.</span> Te hunner vereeniging, om de karavaan +van kooplieden in den winter en den zomer weg te zenden! <span class= +"versenum">3.</span> Laten zij den Heer van dit huis dienen, die hen +van voedsel tegen den honger voorziet. <span class="versenum">4.</span> +En hen tegen vrees heeft verzekerd<a class="noteref" id="xd21e64049src" +href="#xd21e64049" name="xd21e64049src">2</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb629" href="#pb629" name="pb629">629</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64030" href="#xd21e64030src" name="xd21e64030">1</a></span> +Sommigen brengen deze woorden met de volgende in verband, en +veronderstellen dat het aldus moet luiden: Laat hen den Heer van dit +huis dienen, voor de vereeniging, enz. Anderen brengen de woorden met +het voorafgaande hoofdstuk in verband, en leiden daaruit af, dat God +het leger van <span class="sc">Abraha</span> aldus verdelgde, ter +vereeniging der Koreïshieten, enz.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64049" href="#xd21e64049src" name="xd21e64049">2</a></span> Door +hen van <span class="sc">Abraha</span> en zijn leger te verlossen, of +door het grondgebied van <span class="ex">Mekka</span> tot eene plaats +van zekerheid te maken.</p> +</div> +</div> +<div id="s107" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1506">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Zevende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Aalmoes.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>.—7 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Wat dunkt u van hem, die het +toekomstige oordeel als eene valschheid loochent? <a id="s107.2" name= +"s107.2"></a><span class="versenum">2.</span> Het is degeen, die den +wees verstoot<a class="noteref" id="xd21e64085src" href="#xd21e64085" +name="xd21e64085src">1</a>. <span class="versenum">3.</span> En anderen +niet aanspoort den arme te voeden. <span class="versenum">4.</span> Wee +over hen, die bidden, <span class="versenum">5.</span> Maar die +achteloos in hun gebed zijn; <span class="versenum">6.</span> Die de +huichelaars spelen. <span class="versenum">7.</span> En (den +behoeftige) de noodige aalmoes (gereedschappen) onthouden.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64085" href="#xd21e64085src" name="xd21e64085">1</a></span> +Volgens sommigen is de hier bedoelde persoon <span class="sc">Aboe +Jahl</span>, die een wees verstootte, wiens beschermer hij was, en die +naakt tot hem kwam, om hem eenigen bijstand van zijn eigen geld te +verzoeken. Anderen zeggen, dat <span class="sc">Aboe Sofian</span> of +<span class="sc">Walid Ebn al Mogheira</span> was.</p> +</div> +</div> +<div id="s108" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1516">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Achtste Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Al Kauther.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Gegeven te <span class="ex">Mekka</span><a class= +"noteref" id="xd21e64128src" href="#xd21e64128" name= +"xd21e64128src">1</a>.—3 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s108.1" name="s108.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Waarlijk, wij hebben u <span class="ex">al Kauther</span><a class= +"noteref" id="xd21e64143src" href="#xd21e64143" name= +"xd21e64143src">2</a> gegeven. <span class="versenum">2.</span> Bid tot +uwen Heer, en dood de slachtoffers<a class="noteref" id="xd21e64150src" +href="#xd21e64150" name="xd21e64150src">3</a>. <a id="s108.3" name= +"s108.3"></a><span class="versenum">3.</span> Waarlijk, hij die u haat, +zal kinderloos wezen<a class="noteref" id="xd21e64161src" href= +"#xd21e64161" name="xd21e64161src">4</a>. <span class="pagenum">[<a id= +"pb630" href="#pb630" name="pb630">630</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64128" href="#xd21e64128src" name="xd21e64128">1</a></span> +Sommigen denken echter, dat het te <span class="ex">Medina</span> werd +geopenbaard.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64143" href="#xd21e64143src" name="xd21e64143">2</a></span> Dit +is de naam van eene rivier in het paradijs.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64150" href="#xd21e64150src" name="xd21e64150">3</a></span> Die +bij den pelgrimstocht in de vallei van <span class="ex">al Mina</span> +moeten geslacht worden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64161" href="#xd21e64161src" name="xd21e64161">4</a></span> Deze +woorden werden geopenbaard tegen <span class="sc">As Ebn Wayel</span>, +die bij den dood van den zoon van <span class="sc">Mahomet, al +Kasem</span>, den profeet <span class="ex">Abtar</span> (kinderloos) +noemde (<span class="sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s109" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1526">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Negende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Ongeloovigen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—6 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s109.1" name="s109.1"></a><span class="versenum">1.</span> +Zeg: O ongeloovigen<a class="noteref" id="xd21e64197src" href= +"#xd21e64197" name="xd21e64197src">1</a>! <span class= +"versenum">2.</span> Ik zal niet aanbidden wat gij aanbidt, +<span class="versenum">3.</span> Noch zult gij aanbidden wat ik aanbid. +<span class="versenum">4.</span> Ik aanbid geenzins wat gij aanbidt. +<span class="versenum">5.</span> Gij aanbidt niet wat ik aanbid. +<span class="versenum">6.</span> Gij hebt uw Godsdienst, en ik heb mijn +godsdienst.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64197" href="#xd21e64197src" name="xd21e64197">1</a></span> Men +zegt, dat sommigen der Koreïshieten eens aan <span class= +"sc">Mahomet</span> voorstelden, dat, indien hij hunne goden gedurende +een jaar zou willen aanbidden, zij zijnen God gedurende dezelfde +tijdruimte zouden vereeren, waarop dit hoofdstuk werd geopenbaard +(<span class="sc">Jallalo’ddin</span>, <span class="sc">Al +Beidâwi</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s110" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1536">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Tiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Hulp.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>.—3 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Als de hulp van God zal komen en de +overwinning<a class="noteref" id="xd21e64248src" href="#xd21e64248" +name="xd21e64248src">1</a>, <a id="s110.2" name= +"s110.2"></a><span class="versenum">2.</span> En gij het volk tot Gods +eeredienst bij scharen zult zien binnengaan<a class="noteref" id= +"xd21e64258src" href="#xd21e64258" name="xd21e64258src">2</a>. +Verkondig den lof van uwen Heer en vraag vergiffenis van hem; want hij +is vergevensgezind. <span class="pagenum">[<a id="pb631" href="#pb631" +name="pb631">631</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64248" href="#xd21e64248src" name="xd21e64248">1</a></span> +Zijnde: als God u over uwe vijanden zal doen heerschen en gij de stad +<span class="ex">Mekka</span> zult innemen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64258" href="#xd21e64258src" name="xd21e64258">2</a></span> +Hetgeen in het negende jaar der <span class="ex">Hedjira</span> +voorviel, toen <span class="sc">Mahomet</span>, nadat hij zich van +<span class="ex">Mekka</span> had meester gemaakt, de Koreïshieten +dwong, zich aan hem te onderwerpen, waarop de overige Arabieren in +grooten getale tot hem kwamen, en den Islam beleden.</p> +</div> +</div> +<div id="s111" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1547">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Elfde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Aboe Lahab.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span>—5 +verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><a id="s111.1" name="s111.1"></a><span class="versenum">1.</span> De +handen van <span class="sc">Aboe Lahab</span><a class="noteref" id= +"xd21e64292src" href="#xd21e64292" name="xd21e64292src">1</a> zullen +ten verderve gaan, en hij zelf verdorven worden. <span class= +"versenum">2.</span> Zijne rijkdommen zullen hem van geen voordeel +zijn, noch datgene wat hij heeft gewonnen. <span class= +"versenum">3.</span> Hij zal heengaan om in het vuur verbrand te +worden. <a id="s111.4" name="s111.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> Als ook zijne vrouw, die hout draagt<a class= +"noteref" id="xd21e64316src" href="#xd21e64316" name= +"xd21e64316src">2</a>. <span class="versenum">5.</span> Terwijl zij om +haren hals eene koord van geweven vezelen van den palmboom heeft.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64292" href="#xd21e64292src" name="xd21e64292">1</a></span> +<span class="sc">Aboe Lahab</span> was de oom van <span class= +"sc">Mahomet</span> en tegelijkertijd een zijner onverzoenlijkste +vijanden. Sommige uitleggers doen opmerken, dat <span class="ex">de +handen</span>, de fortuin of de bezittingen beteekenen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64316" href="#xd21e64316src" name="xd21e64316">2</a></span> Voor +het vuur der hel. <span class="sc">Omm Djemil</span>, de vrouw van +<span class="sc">Aboe Lahab</span> stookte namelijk den haat aan, dien +haar echtgenoot <span class="sc">Mahomet</span> toedroeg. Men zegt +zelfs dat zij des nachts doornen en distels op den weg van den profeet +strooide (<span class="sc">Al Beidâwi</span>, <span class= +"sc">Jallalo’ddin</span>).</p> +</div> +</div> +<div id="s112" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1557">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Twaalfde Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">Gods Eenheid<a class="noteref" id="xd21e64343src" +href="#xd21e64343" name="xd21e64343src">1</a>.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>—4 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Zeg: God is een eenig God. +<span class="versenum">2.</span> De eeuwige God. <span class= +"versenum">3.</span> Hij baarde niet, en werd niet gebaard. +<span class="versenum">4.</span> En niemand is Hem in eenig opzicht +gelijk. <span class="pagenum">[<a id="pb632" href="#pb632" name= +"pb632">632</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64343" href="#xd21e64343src" name="xd21e64343">1</a></span> Dit +hoofdstuk wordt door de Arabieren bijzonder vereerd. Volgens eene +overlevering zou <span class="sc">Mahomet</span> gezegd hebben, dat het +met een derde gedeelte van den geheelen Koran gelijk stond.</p> +</div> +</div> +<div id="s113" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1568">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Dertiende Hoofdstuk.<a class="noteref" id= +"xd21e64383src" href="#xd21e64383" name="xd21e64383src">1</a></h2> +<h2 class="main">De Dageraad.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>—5 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Zeg: Ik zoek mijn toevlucht bij den +Heer van den dageraad, <span class="versenum">2.</span> Opdat hij mij +moge bevrijden van de boosheid der schepselen, welke hij heeft +geschapen. <span class="versenum">3.</span> En van het kwaad des +nachts, als die invalt. <a id="s113.4" name="s113.4"></a><span class= +"versenum">4.</span> En van het kwaad der vrouwen die op knoopen +blazen<a class="noteref" id="xd21e64422src" href="#xd21e64422" name= +"xd21e64422src">2</a>, <span class="versenum">5.</span> En van het +kwaad van den benijder, als hij ons benijdt.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64383" href="#xd21e64383src" name="xd21e64383">1</a></span> Dit +Hoofdstuk en het volgende, worden <span class= +"ex">elmoeawidhetani</span> genoemd of de twee beveiligende +hoofdstukken, omdat zij met de woorden <span class="ex">ik zoek mijne +toevlucht</span> beginnen. Zij worden daarom als amuletten gedragen. +Dit Hoofdstuk beveiligt tegen de ongelukken des lichaams, en het andere +voor de gevaren der ziel.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64422" href="#xd21e64422src" name="xd21e64422">2</a></span> +Sommige uitleggers gelooven, dat men onder dezen naam de vrouwen in het +algemeen moet verstaan, die door hare listen de plannen en besluiten +der mannen verwarren. Anderen gelooven, dat hier de Joodsche +toovenaressen worden bedoeld, die knoopen maakten en daarop bliezen, om +iemand te betooveren. Men zegt dat <span class="sc">Mahomet</span> door +een Jood werd betooverd, die elf knoopen in een koord had gemaakt, +welke hij in een put ophing. De engel <span class= +"sc">Gabriël</span> openbaarde daarop niet alleen het geheim der +<span class="corr" id="xd21e64430" title= +"Bron: betooving">betoovering</span>, maar ook de beide hoofdstukken. +Elken keer dat hij deze hoofdstukken las, ging een der knoopen uit +elkander, en <span class="sc">Mahomet</span> genas.</p> +</div> +</div> +<div id="s114" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1578">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="label">Honderd en Veertiende Hoofdstuk.</h2> +<h2 class="main">De Menschen.</h2> +<div class="argument"> +<p class="first">Geopenbaard te <span class="ex">Mekka</span> of te +<span class="ex">Medina</span>—6 verzen.</p> +</div> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In naam van den lankmoedigen en albarmhartigen +God.</p> +<p><span class="versenum">1.</span> Zeg: Ik zoek mijne toevlucht bij +den Heer der menschen, <span class="versenum">2.</span> Den Koning der +menschen, <span class="versenum">3.</span> Den God der menschen; +<span class="versenum">4.</span> Dat hij mij bevrijde van de boosheid +van den luisteraar, die snoode gedachten inblaast en zich dan verborgen +terugtrekt<a class="noteref" id="xd21e64475src" href="#xd21e64475" +name="xd21e64475src">1</a>. <span class="versenum">5.</span> Die kwaade +ingevingen der menschen aan de harten toefluistert. <span class= +"versenum">6.</span> Tegen de geniussen en de menschen.</p> +<p class="trailer">Einde van den Koran.</p> +<p><span class="pagenum">[<a id="pb633" href="#pb633" name= +"pb633">633</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e64475" href="#xd21e64475src" name="xd21e64475">1</a></span> +Zijnde de duivel, die zich terugtrekt als een mensch God noemt, of +toevlucht tot zijne bescherming neemt.</p> +</div> +</div> +</div> +<div id="pt5" class="div0 part"> +<h2 class="label">V.</h2> +<h2 class="main">Algemeen register der voornaamste onderwerpen.</h2> +<h2 class="sub">In dezen Koran behandelde, en de noten des +betreffende.</h2> +<p class="first">De Romeinsche cijfers wijzen de Hoofdstukken aan; de +Verzen zijn door Arabische cijfers aangewezen. N duidt de Noot aan.</p> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">A</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Aalmoes (De) <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.211">211</a>, <a href="#s2.255">255</a>, <a href= +"#s2.265">265</a>–<a href="#s2.269">269</a>, <a href= +"#s2.273">273</a>–<a href="#s2.275">275</a>; <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.86">86</a>, <a href="#s3.128">128</a>; +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.15">15</a>; <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.60">60</a>, <a href="#s9.68">68</a>, <a href= +"#s9.99">99</a>, n. 100; <a href="#s30">XXX</a>, <a href= +"#s30.38">38</a>; <a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.7">7</a>, +<a href="#s57.10">10</a>, <a href="#s57.17">17</a>; <a href= +"#s58">LVIII</a>, <a href="#s58.13">13</a>, <a href= +"#s58.14">14</a><span class="corr" id="xd21e64581" title= +"Bron: (">;</span> <a href="#s63">LXIII</a>, <a href="#s63.10">10</a>; +<a href="#s64">LXIV</a>, <a href="#s64.16">16</a>, <a href= +"#s64.17">17</a>.</p> +<p>Aalmoezen, zie <a href="#k-al-walid-ebn-okba">Al Walid Ebn +Okba</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-straf">straf</a>.</p> +<p>Aanbidders van het kalf, zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p id="k-aanbidding">Aanbidding, <a href="#s32">XXXII</a>, bl. <a href= +"#pb445" class="pageref">445</a>, n.<br/> +—Der Arabieren van godheden naar hun inzien, Gods dochteren, +<a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.117">117</a>, n.<br/> +—Der sterren, zie <a href="#k-sterren">Sterren</a>.<br/> +—Van God, vooral ’s Vrijdags, zie <a href= +"#k-mozes">Mozes</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-adam">Adam</a>.</p> +<p>Aanbiddingsplaats, <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.87">87</a>.</p> +<p>Aangezicht tot God wenden, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.106">106</a>, n. Zie <a href="#k-wenden">wenden</a>.</p> +<p id="k-aanleiding">Aanleiding tot het maken van het gouden kalf, +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.134">134</a>, n.</p> +<p>Aanroeping van Gods naam bij het eten van dieren, enz. <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.168">168</a>, n.</p> +<p>Aanslag op Mahomet, <a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.14">14</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-koreishieten">Koreïshieten</a>.</p> +<p>Aanspreken (Voornaamwoord bij het), dikwijls gebruikt in den Koran, +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.15">15</a>, n.</p> +<p id="k-aantal">Aantal der vrouwen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.3">3</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-moslem">Moslem</a>.</p> +<p id="k-aanvangletters">Aanvangletters, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.1">1</a>, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.1">1</a>.—<a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.1">1</a>.—<a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.1">1</a>. +<a href="#s30">XXX</a>, <a href="#s30.1">1</a>.</p> +<p>Aanvoerders der ongeloovigen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.46">46</a>.</p> +<p>Aardbeving <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.1">1</a>, n.<br/> +—Op den jongsten dag, <a href="#s99">XCIX</a>, <a href= +"#s99.1">1</a>.</p> +<p>Aarde, aardbol, gevoelen der Mahomedanen, daaromtrent, <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.15">15</a>, n.<br/> +—In twee dagen geschapen, <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.8">8</a>.<br/> +—Hemel, enz. zijn in een bepaald tijdperk geschapen, <a href= +"#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.2">2</a>.<br/> +—Zij zullen niet eeuwig bestaan, ald.</p> +<p>Aardsch paradijs, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.33">33</a>, +n.</p> +<p id="k-abd-alrahman">Abd’ Alrahman, zoon van Aboe Bekr, diens +gezegde tegen zijne ouders, <a href="#s46">XLVI</a>, <a href= +"#s46.16">16</a>.</p> +<p>Abd’ Allah Ebn Obba, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.34">34</a>, n.</p> +<p>Abd’ Allah Ebn Salam, <a href="#s46">XLVI</a>, <a href= +"#s46.3">3</a>, n.</p> +<p id="k-abel">Abel en Kaïn, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.30">30</a>.</p> +<p id="k-aboe-bekr">Aboe Bekr, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.22">22</a>, n.<br/> +—Die den Islam op zijn veertigste jaar beleed, <a href= +"#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.14">14</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-abd-alrahman">Abd’ Alrahman</a>.</p> +<p id="k-aboe-jahl">Aboe Jahl. <a href="#s75">LXXV</a>, <a href= +"#s75.31">31</a>, n. <a href="#s96">XCVI</a> <a href="#s96.7">7</a>, n. +en <a href="#s96.10">10</a>, n.<br/> +—Mahomets vijand, <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.8">8</a>, n. Verstoot een wees, <a href="#s107">CVII</a>, +<a href="#s107.2">2</a>, n.</p> +<p>Aboe Kobeis, zie <a href="#k-abraham">Abraham</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb634" href="#pb634" name="pb634">634</a>]</span></p> +<p id="k-aboe-lahab">Aboe Lahab, Mahomets oom en vijand, <a href= +"#s111">CXI</a>, <a href="#s111.1">1</a>.<br/> +—Diens vrouw strooit des nachts doornen en distels op den weg des +profeets, <a href="#s111">CXI</a>, <a href="#s111.4">4</a>, n.</p> +<p>Abraha, Ethiopisch prins, zijne expeditie naar Mekka, <a href= +"#s105">CV</a>, bl. <a href="#pb627" class="pageref">627</a>, n.</p> +<p id="k-abraham">Abraham, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.120">120</a>, <a href="#s2.124">124</a>–<a href= +"#s2.130">130</a>, <a href="#s2.134">134</a>; <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.30">30</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.57">57</a>, +<a href="#s4.161">161</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.162">162</a>; <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.71">71</a>; +<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.72">72</a>: <a href= +"#s14">XIV</a>, bl. <a href="#pb282" class="pageref">282</a>, n.; +<a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.51">51</a>; <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.121">121</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, +<a href="#s29.15">15</a>, <a href="#s29.23">23</a> en volg; <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.45">45</a>; <a href="#s43">XLIII</a>, +<a href="#s43.25">25</a>; <a href="#s53">LIII</a>, <a href= +"#s53.38">38</a>; <a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.26">26</a>; +<a href="#s60">LX</a>, <a href="#s60.4">4</a>; <a href= +"#s87">LXXXVII</a>, <a href="#s87.19">19</a>.<br/> +—Hij wordt tot Imam of priester der volken benoemd, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.118">118</a>, <a href="#s2.119">119</a>.<br/> +—Wat hem met Nimrod gebeurde, <a href="#s2.260">260</a>.<br/> +—Hij dient den eenigen God; hij is muzelman, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.60">60</a>.<br/> +—Zijn verblijf te Mekka, <a href="#s3.91">91</a>.<br/> +—Hij is Gods vriend, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.124">124</a>.<br/> +—Hij bidt slechts God aan, <a href="#s6">VI</a> <a href= +"#s6.74">74</a>–<a href="#s6.84">84</a>.<br/> +—Hij tracht zijnen vader te bekeeren, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.115">115</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.43">43</a>.<br/> +—Hij bidt voor zijn geslacht, <a href="#s14">XIV</a>, <a href= +"#s14.38">38</a>–<a href="#s14.42">42</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e65124" title= +"Niet in bron">—</span>Hij verbrijzelt de afgoden van zijn gezin, +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.59">59</a>; <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.81">81</a> en volg.<br/> +—Hij bestrijdt den afgodendienst van zijn gezin, <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.69">69</a> en volg.<br/> +—Hij wordt ten vure gedoemd, maar gered, <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.68">68</a>, <a href="#s21.69">69</a>.<br/> +—Hij bouwt het heilige huis te Mekka, <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.27">27</a>.<br/> +—Hij is gereed zijnen zoon te offeren, <a href="#s37">XXXVII</a>, +<a href="#s37.101">101</a> en volg.<br/> +—De engelen komen hem bezoeken, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.72">72</a> en volg.<br/> +—Bestijgt den berg Aboe Kobeis, nabij Mekka, <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.28">28</a>, n.<br/> +—Hij wordt in het midden van den Kalkoven gebracht, <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.69">69</a>, n.<br/> +—Wil voor zijn vader vergiffenis vragen, <a href="#s60">LX</a>, +<a href="#s60.4">4</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-noach">Noach</a>.<br/> +—Zijn vader, zie <a href="#k-azer">Azer</a>.</p> +<p>Abrahams beproeving, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.118">118</a>.<br/> +—Gasten, <a href="#s51">LI</a>, <a href="#s51.24">24</a> en +volg.<br/> +—Gebed <a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.38">38</a> en +volg.<br/> +—Gebed na den dood zijns vaders, <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.86">86</a>, n.<br/> +—Huis, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.119">119</a>.<br/> +—Of Noachs afstammelingen, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.84">84</a>.<br/> +—Offer van zijn zoon, zie <a href="#k-bevel">Bevel</a>.<br/> +—Vlucht naar Harran en Palestina, <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.50">50</a>, n.<br id="k-abrahams-vraag" /> +<br/> +—Vraag omtrent de opwekking, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.262">262</a>, n.</p> +<p>Abtar, (kinderloos) zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p>Achterblijvers, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.119">119</a>. Zie +<a href="#k-regen">Regen</a>.</p> +<p id="k-ad">Ad, een Arabische stam, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.6">6</a>, n.—<a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.39">39</a>, n.<br/> +—Of de Adieten, volk van Arabië, dat door Gods toorn +verslagen is, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.63">63</a>; <a href= +"#s9">IX</a>, <a href="#s9.71">71</a>; <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.52">52</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.43">43</a>; +<a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.40">40</a>; <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.123">123</a> en volg <a href= +"#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.37">37</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.11">11</a>; <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.32">32</a>; <a href="#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.20">20</a> en +volg; <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.12">12</a>; <a href= +"#s51">LI</a>, <a href="#s51.41">41</a>; <a href="#s53">LIII</a>, +<a href="#s53.51">51</a>, <a href="#s54">LIV</a>, <a href= +"#s54.18">18</a>; <a href="#s89">LXXXIX</a>, <a href= +"#s89.5">5</a>.<br/> +—Hunne stad door droogte geteisterd, <a href="#s11">XI</a>, +<a href="#s11.54">54</a>. zie <a href="#k-irem">Irem</a>.</p> +<p id="k-adam">Adam, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.10">10</a>.<br/> +—Vader van het menschelijk geslacht, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.28">28</a>–<a href="#s2.35">35</a>; <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.30">30</a>–<a href="#s3.52">52</a>; +<a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.63">63</a>, <a href= +"#s17.72">72</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.59">59</a>; +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.114">114</a>–<a href= +"#s20.120">120</a>.<br/> +—Ontvangt een bevel, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.18">18</a>.<br/> +—Hij ontvangt de aanbidding der engelen, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.48">48</a>.<br/> +—Vergeet het verbod, van de verboden vrucht te eten, <a href= +"#s20">XX</a>, <a href="#s20.114">114</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-straf">straf</a>.</p> +<p>Adams zonen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.30">30</a>.</p> +<p>Adi Ebn Rabia, zie <a href="#k-aboe-jahl">Aboe-Jahl</a>.</p> +<p>Afdeeling der hel, zie <span class="corr" id="xd21e65534" title= +"Bron: Ha’wiyat"><a href= +"#k-hawiyet">Ha’wiyet</a></span>.</p> +<p id="k-afdwaling">Afdwalen van Gods voorschriften, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.54">54</a>, n.</p> +<p>Afgewikkelde rol, <a href="#s52">LII</a>, <a href= +"#s52.3">3</a>.</p> +<p>Afgezanten van God, engelen, <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.74">74</a>.</p> +<p>Afgod der oude Arabieren, zie <a href="#k-el-lat">El Lat</a>.<br/> +—Afgod, zie <a href="#k-djibt">Djibt</a>.</p> +<p id="k-afgoden">Afgoden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.40">40</a>, n.<br/> +—<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.92">92</a>, n.<br/> +—<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.74">74</a>, <a href= +"#s6.94">94</a>, n., <a href="#s6.137">137</a>, n.<br/> +—<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.124">124</a>.<br/> +—<a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.58">58</a>, <a href= +"#s16.77">77</a>.<br/> +—Door de Arabieren aangebeden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.54">54</a>.</p> +<p>Afgodendienaar, <a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.35">35</a>, +n.</p> +<p id="k-afgodendienaars">Afgodendienaars, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.22">22</a>, n., <a href="#s6.24">24</a>.<br/> +—<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.7">7</a>, n.<br/> +—<a href="#s13">XIII</a>, <a href="#s13.31">31</a>, n.</p> +<p>Afgodendienaars (De), die andere goden naast God stellen, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.107">107</a> en volg.; <a href= +"#s25">XXV</a>, <a href="#s25.3">3</a>; <a href="#s28">XXVIII</a>, +<a href="#s28.62">62</a>–<a href="#s28.74">74</a>; <a href= +"#s52">LII</a>, <a href="#s52.34">34</a>–<a href= +"#s52.49">49</a>.<br/> +—Zij zijn onrein, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.28">28</a>.<br/> +—Zekere gebruiken der veroordeelde afgodendienaars, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.137">137</a> en volg.<br/> +—Men zal hunne voorspraak niet zijn bij God, <a href= +"#s9">IX</a>, <a href="#s9.114">114</a>, <a href="#s9.115">115</a>.<br/> +—Men moet hen allen bestrijden, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.36">36</a>.</p> +<p>Afgodendienende Arabieren, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.107">107</a>, n.</p> +<p>Afgodendienst, <a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.76">76</a>. +<span class="pagenum">[<a id="pb635" href="#pb635" name= +"pb635">635</a>]</span></p> +<p id="k-afgoderij">Afgoderij (De) <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.187">187</a>, <a href="#s2.214">214</a>, <a href= +"#s2.220">220</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.193">193</a>, +<a href="#s7.194">194</a>; <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.19">19</a>.<br/> +—Zij zal nooit vergeven worden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.51">51</a>, <a href="#s4.116">116</a>; <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.64">64</a>, n., <a href="#s6.82">82</a>; <a href= +"#s10">X</a>, <a href="#s10.29">29</a>, n.; <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.32">32</a>.</p> +<p>Afgodsbeelden, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.12">12</a>, n.; +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.69">69</a>, n.</p> +<p>Afscheiding tusschen hel en paradijs, zie <a href="#k-al-araf">Al +Araf</a>.</p> +<p>Afsnijden van handen en voeten, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.121">121</a>, n.</p> +<p>Afstammelingen van Al Sameri, <a href="#s20">XX</a>, <a href= +"#s20.97">97</a>, n.</p> +<p id="k-afstammelingen">Afstammelingen, zie <a href= +"#k-abraham">Abraham</a>.</p> +<p>Afvalligheid, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.108">108</a>.</p> +<p>Afwending van eene vrouw, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.128">128</a>.</p> +<p>Afzondering der verleiden, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.161">161</a>.</p> +<p id="k-afzonderlijk">Afzonderlijke opsluiting van vrouwen, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.38">38</a>.</p> +<p id="k-ahmed">Ahmed, een der namen van Mahomet, <a href= +"#s61">LXI</a>, <a href="#s61.6">6</a>.</p> +<p>Aiè, mirakel, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.37">37</a>, +n.</p> +<p id="k-ailah">Ailah, eene stad aan de Roode zee, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.163">163</a>, n.</p> +<p id="k-aisha">Aïsha, Mahomets vrouw, belasterd, <a href= +"#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.11">11</a>.</p> +<p>Ak Aldr, <a href="#s97">XCVII</a>, bl. <a href="#pb623" class= +"pageref">623</a>, n.</p> +<p>Akhnas Ebn Shoraik. zie <a href= +"#k-huichelarij">Huichelarij</a>.</p> +<p>Alahkaf, <a href="#s46">XLVI</a>, bl. <a href="#pb526" class= +"pageref">526</a>, n.</p> +<p>Al-âkherat, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.3">3</a>, +n.</p> +<p id="k-al-araf">Al Araf, <a href="#s7">VII</a>, bl. <a href="#pb189" +class="pageref">189</a>, n.<br/> +—Naam van een muur of afscheiding tusschen de hel en het +paradijs, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.44">44</a>, n. 46.</p> +<p id="k-al-arem">Al Arem, wallen of dammen, <a href="#s34">XXXIV</a>, +<a href="#s34.15">15</a>.</p> +<p>Al As Ebn Wayel, <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.80">80</a>, +n.</p> +<p id="k-al-beidawi">Al Beidâwi, een der voornaamste +commentarissen, van wien men onderscheiden verklaringen in dit werk +vindt.</p> +<p>Alexander de Groote, zie <a href="#k-dhoelkarnein">Dhoe’l +Karnein</a>, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.82">82</a>.</p> +<p>Al Fâtehat, <a href="#s1">I</a>, bl. <a href="#pb69" class= +"pageref">69</a>, n.</p> +<p id="k-al-forkan">Al Forkan, een der namen van den Koran, <a href= +"#s25">XXV</a>, bl. <a href="#pb393" class="pageref">393</a>, n. 1.</p> +<p id="k-al-hakkat">Al Hakkat, een der namen van den dag des oordeels, +<a href="#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.1">1</a>. n.</p> +<p>Al Hodeibiya, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p id="k-al-hotama">Al Hotama, een der namen van de hel. <a href= +"#s104">CIV</a>, <a href="#s104.4">4</a>, n.</p> +<p id="k-al-jessasa">Al Jessasa, dier, volgens de Mahomedanen, voor den +dag des oordeels verschijnende, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.84">84</a>, n.</p> +<p>Al Kârirât, zie <a href="#k-al-hakkat">Al +Hakkat</a>.</p> +<p id="k-al-khedr">Al Khedr, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.64">64</a>, n., 70, n.<br/> +—Zie <a href="#k-elias">Elias</a>.</p> +<p id="k-allah">Allah <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.7">7</a>, +<a href="#s20.14">14</a>.<br/> +—En Ilah, onderscheid tusschen deze twee woorden <a href= +"#s19">XIX</a>, <a href="#s19.7">7</a>, n.</p> +<p id="k-almasher">Almasher, Alharem (berg), <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.194">194</a>, n.</p> +<p>Al Motafiat, zie <span class="corr" id="xd21e66094" title= +"Bron: Pentapolus">Pentapolis</span>.</p> +<p>Al Nodar Ebn Al Hareth beweert dat de engelen Gods dochters zijn +<a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.3">3</a>, n.</p> +<p>Al Nodar, zie <a href="#k-zingende">Zingende</a>.</p> +<p>Al-Ozza, zie <a href="#k-el-lat">El lat</a>.</p> +<p>Al Rakim, berg, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.8">8</a>.</p> +<p id="k-al-rass">Al Rass, bron, verschil van meening omtrent hare +plaats, <a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.40">40</a>, n.</p> +<p>Al Sameri, <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.87">87</a> en +volg.<br/> +—Zie <a href="#k-afstammelingen">afstammelingen</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-samaritaan">Samaritaan</a>.</p> +<p>Als het God behaagt, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.23">23</a>; <a href="#s68">LXVIII</a>, <a href="#s68.17">17</a> +en volg.</p> +<p id="k-al-syil">Al Syil, engel, die der menschen daden nederschrijft, +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.104">104</a>.</p> +<p>Al Walid Ebn Al Mogheira, een voornaam man onder de +Koreïshieten, <a href="#s74">LXXIV</a>, <a href="#s74.11">11</a>, +n,<br/> +—Beteekenis van dien naam, 14, n.</p> +<p id="k-al-walid-ebn-okba">Al Walid Ebn Okba haalt aalmoezen op, +<a href="#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.6">6</a>, n.</p> +<p>Alwetendheid, zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p id="k-al-zakkoem">Al Zakkoem (boom), <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.62">62</a>, n.; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.60">60</a>, n.</p> +<p>Al Zamakhshari, zie <a href="#k-al-beidawi">Al +Beidâwi</a>.</p> +<p>Al Zehir, een berg, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.139">139</a>, n.</p> +<p>Ammar Ebn Yasa, <a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.108">108</a>, +n. <span class="pagenum">[<a id="pb636" href="#pb636" name= +"pb636">636</a>]</span></p> +<p>Amulet. Hoofdstukken van den Koran, bij wijze van amuletten +gedragen, <a href="#s113">CXIII</a>, geheel.<br/> +—Zie <a href="#k-honderd">Honderd</a>.</p> +<p>Angaria, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.159">159</a>, n.</p> +<p>Ansars (De), <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.101">101</a>.</p> +<p>Antiochië, zie <a href="#k-inwoners">Inwoners</a>.</p> +<p>Antwoord aan de Joden, die zeiden, dat God op den zevenden dag van +zijn werk rustte, <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.37">37</a>.<br/> +—der ongeloovigen aan Mahomet, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.105">105</a>, n.</p> +<p>Apen en varkens (Zondaren door God veranderd in), <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.65">65</a>, n.</p> +<p id="k-apen">Apen, zie <a href= +"#k-sabbathschenders">Sabbathschenders</a>.</p> +<p>Apostel, zie <a href="#k-profeet">Profeet</a>, Zendeling.</p> +<p id="k-arabieren">Arabieren, die de afgoden dienen, beschouwen de +geboorte van eene dochter als een ongeluk, <a href="#s81">LXXXI</a>, +<a href="#s81.9">9</a>, n.<br/> +—Hunne veronderstellingen omtrent waarzeggers en toovenaars, 24, +n.<br/> +—Gewoonte om de beelden hunner goden met honing en reukwater te +bestrijken, <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.72">72</a>, n.<br/> +—Kweeken hunne taal met veel zorg, <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.225">225</a>, n.<br/> +—Rekenen bij nachten en niet bij dagen, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.138">138</a>.<br/> +—Wijze, waarop zij van hunne vrouwen scheiden. <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.4">4</a>, n.<br/> +—Gaan de achterzijde der huizen in, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.185">185</a>.<br/> +—Uit de woestijn zijn het hardnekkigst, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.98">98</a> en volg.<br/> +—Zijn een bemiddelende natie van het menschelijk geslacht, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.137">137</a>.<br/> +—Vóór Mahomet hebben zij geen anderen gezant gehad, +<a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.46">46</a>.<br/> +—Zij gaan niet ten strijde, <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.11">11</a>. Zie <a href= +"#k-afgodendienaars">Afgodendienenden</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-ongeloovigen">Ongeloovigen</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-onwetenden">onwetenden</a>.</p> +<p id="k-arafat">Arafat, een berg, <a href="#s2">II</a>. 194.</p> +<p>Arkbewoners, zie <a href="#k-redding">Redding</a>.</p> +<p>Ark, waarin de Godheid woont, <a href="#s2">II</a> <a href= +"#s2.249">249</a>.</p> +<p id="k-armbanden">Armbanden, insigniën der koninklijke +waardigheid, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.53">53</a>, n.</p> +<p id="k-armen">Armen onder de ongeloovigen, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.47">47</a>, n.<br/> +—Kenteekenen daarvan, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.274">274</a>.<br/> +—Willen Mahomets godsdienst omhelzen, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.52">52</a>, n.</p> +<p id="k-aaron">Aäron, broeder van Mozes, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.161">161</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.84">84</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.138">138</a>; +<a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.76">76</a>; <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.29">29</a>, n.; <a href="#s20">XX</a>, <a href= +"#s20.31">31</a>, <a href="#s20.73">73</a>, <a href="#s20.92">92</a>; +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.49">49</a>; <a href= +"#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.47">47</a>; <a href="#s25">XXV</a>, +<a href="#s25.37">37</a>; <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.12">12</a>; <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.34">34</a>; +<a href="#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.114">114</a>.</p> +<p id="k-asaf">Asaf, de kenner der schriften, <a href="#s27">XXVII</a>, +<a href="#s27.40">40</a>, n.</p> +<p id="k-asia">Asia, vrouw van Pharao, <a href="#s66">LXVI</a>, +<a href="#s66.12">12</a>, n.</p> +<p>Asram, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.81">81</a>, n.</p> +<p>Atoom, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.44">44</a>.</p> +<p>Aüoub, zie <a href="#k-job">Job</a>.</p> +<p id="k-avond">Avond en ochtend, voornaamste uren van het gebed, +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.130">130</a>, n.</p> +<p>Avondgebed der Mahomedanen, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.116">116</a>, n.</p> +<p id="k-azer">Azer, naam door de Mahomedanen aan Abrahams Vader +gegeven <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.74">74</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">B</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Babel (De beide engelen van), Haroet en Maroet, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.96">96</a>.</p> +<p id="k-bahr">Bahr, zee bij de Arabieren, niet alleen op zout water +toegepast, maar ook op groote stroomen, <a href="#s35">XXXV</a>, +<a href="#s35.13">13</a>, n.</p> +<p>Balans door Noach, uit den hemel ontvangen, <a href="#s57">LVII</a>, +<a href="#s57.25">25</a>.</p> +<p id="k-balkis">Balkis, koningin van Saba, <a href="#s27">XXVII</a>, +<a href="#s27.23">23</a>, n.<br/> +—Haar troon, afd.<br/> +—Zij ontvangt een brief van Salomo, 29.<br/> +—Haar geschenk aan Salomo, 36 n.<br/> +—Zij onderwerpt zich aan Salomo, 42, n.<br/> +—Hare voeten en beenen waren met haren bedekt, 44, n.</p> +<p>Barmhartige (De), <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.60">60</a>.<br/> +—Schenkt liefde, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.96">96</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Barmhartigheid. <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.68">68</a>, +n.<br/> +—Van God, men moet daar nooit aan wanhopen, <a href= +"#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.54">54</a>.</p> +<p id="k-barzakh">Barzakh, hek, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.102">102</a>, n.; <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.55">55</a>, n.</p> +<p>Bashirs verschillen met een Jood, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.49">49</a>, n.</p> +<p>Becca of Mekka <a href="#s3">III</a> <a href="#s3.90">90</a>, n.</p> +<p id="k-bedevaart">Bedevaart Elhadjdj (Tijdstip van), <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.192">192</a>, n., 193, n.<br/> +—Zie <a href="#k-ceremonieen">Ceremoniën</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-koophandel">Koophandel</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb637" href="#pb637" name="pb637">637</a>]</span></p> +<p id="k-bedr">Bedr (Veldslag van), <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.118">118</a>–<a href= +"#s2.120">120</a>; <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.5">5</a> en +volg.<br/> +—42, 43.<br/> +—Zie <a href="#k-veldslag">Veldslag</a>.</p> +<p id="k-bedrag">Bedrag van legaten, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.176">176</a>, n.</p> +<p id="k-bedriegelijk">Bedriegelijk geluk der ongeloovigen, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.181">181</a>, n.</p> +<p>Bedrieger (De) moet met zijn bedrog verschijnen, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.155">155</a>.</p> +<p id="k-bedriegers">Bedriegers, zie <a href="#k-mozes">Mozes</a> en +<a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.<br/> +—Die valsche maten en gewichten bezigen, <a href= +"#s83">LXXXIII</a>, <a href="#s83.1">1</a> en volg.</p> +<p id="k-bedwelmende">Bedwelmende dranken, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.216">216</a>, n.</p> +<p>Beelden van engelen en profeten, <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href= +"#s34.12">12</a>, n.</p> +<p>Been-ontblooting, uitdrukking bij de Arabieren, om eene vreeselijke +ramp aan te duiden. <a href="#s68">LXVIII</a>, <a href= +"#s68.42">42</a>, n.</p> +<p>Begeerte <a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.88">88</a>.<br/> +—Een tuin te hebben, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.268">268</a>.</p> +<p>Begeerten, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.175">175</a>.</p> +<p>Bekeering, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.17">17</a>, n.</p> +<p>Bekka, zie <a href="#k-mekka">Mekka</a>.</p> +<p>Belastering van deugdzame vrouwen, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.23">23</a>.</p> +<p>Beleediging van zielen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.67">67</a>.</p> +<p id="k-beleefdheid">Beleefdheid (Voorschriften der), <a href= +"#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.27">27</a>–<a href= +"#s24.29">29</a>, <a href="#s24.57">57</a>, <a href= +"#s24.61">61</a>–<a href="#s24.63">63</a>; <a href= +"#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.18">18</a>; <a href="#s33">XXXIII</a>, +<a href="#s33.53">53</a>; <a href="#s58">LVIII</a>, <a href= +"#s58.12">12</a>; <a href="#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.2">2</a>, +<a href="#s69.3">3</a>.</p> +<p>Belooning, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.138">138</a>. Voor de +gehoorzamen, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.31">31</a>, +n.</p> +<p>Belooningen (De) der rechtvaardigen overtreffen de kastijdingen der +verdoemden, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.161">161</a>.<br/> +—Der geloovigen, <a href="#s57">LVII</a>, <a href= +"#s57.12">12</a>. Zie <a href="#k-gelukzaligen">Gelukzaligen</a> en +<a href="#k-paradijs">Paradijs</a>.</p> +<p>Bemiddelend volk, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.137">137</a>.</p> +<p>Benjamin, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.8">8</a>, n.</p> +<p id="k-beproeving">Beproeving aan de rivier. <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.250">250</a>.</p> +<p>Bergen (De) verdwijnen, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.45">45</a>.<br/> +—Wat zij zullen worden op den dag des oordeels, <a href= +"#s20">XX</a>, <a href="#s20.105">105</a> en volg. Zie <a href= +"#k-laatste-oordeel">Laatst oordeel</a>.</p> +<p id="k-berg">Berg Sinaï, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.170">170</a>,<br/> +—Zie <a href="#k-almasher">Al Masher</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-arafat">Arafat</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-sinai">Sinaï</a>.</p> +<p>Berouw (Het), <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.20">20</a>–<a href="#s4.23">23</a>.<br/> +—Der ongeloovigen op den dag der verklaring van het boek, +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.51">51</a>.</p> +<p>Berouwhebbende, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.43">43</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-vergiffenis">vergiffenis</a>.</p> +<p>Bescherming van God, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.26">26</a>.</p> +<p id="k-beschuldiging">Beschuldiging der Joden van het vervalschen der +gewijde schriften, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.73">73</a>, +n.</p> +<p>Besnijden (Het), daarvan wordt in den Koran niet gesproken.</p> +<p>Bespotting, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.63">63</a>.</p> +<p>Bestemming, Ieder mensch heeft zijne bestemming. Zie <a href= +"#k-vogel">Vogel</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-boek">Boek</a>.</p> +<p>Betreding der kamers door slaven, zie <a href= +"#k-uren">Uren</a>.</p> +<p id="k-bevel">Bevel aan Abraham zijn zoon te offeren, <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.101">101</a>.<br/> +—Oogenblik, waarop dit offer verhinderd werd, <a href= +"#s37.103">103</a>, n.</p> +<p>Bevelen van God. <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.152">152</a>; +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.31">31</a>; <a href="#s60">LX</a>, +<a href="#s60.9">9</a> en volg. <a href="#s74">LXXIV</a>, <a href= +"#s74.2">2</a> en volg.<br/> +—Zie <a href="#k-zedeleer">Zedeleer</a>.</p> +<p>Bevrijding, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.63">63</a>.</p> +<p id="k-bewakers">Bewakers der schending van Gods Boek, <a href= +"#s5">V</a>. 48, n.</p> +<p id="k-bewoners">Bewoners van Mekka gestraft, <a href= +"#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.52">52</a>.<br/> +—Van Sodom, <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.79">79</a>.<br/> +—Hunne misdrijven, <a href="#s29">XXIX</a>. 28.</p> +<p>Bezieling der dichters, zie <a href="#k-dichters">Dichters</a>.</p> +<p>Bezittingen dezer wereld, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.96">96</a>.<br/> +—Verteren 33.</p> +<p>Bezoek der heilige plaatsen, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.18">18</a>.</p> +<p>Bidden tot God, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.1">1</a>, n.</p> +<p>Biduur, zie <a href="#k-avond">Avond</a> en <a href= +"#k-gebed">Gebed</a>.</p> +<p>Bileam vloekt <span class="sc">Mozes</span> en de kinderen +Israëls, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.174">174</a>, n.</p> +<p>Binnentreden, zie <a href="#k-groet">Groet</a>.</p> +<p id="k-binnentrekken">Binnentrekken der Israëlieten van Jericho, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.56">56</a>, n. <span class= +"pagenum">[<a id="pb638" href="#pb638" name="pb638">638</a>]</span></p> +<p>Bloedprijs aan de familie van een verslagene, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.94">94</a>.</p> +<p>Bloedvergieten, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.35">35</a>.</p> +<p id="k-bloedverwanten">Bloedverwanten (De), vader en moeder; plichten +hen betreffende, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.24">24</a>, +<a href="#s17.25">25</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.7">7</a>; <a href="#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.13">13</a>; +<a href="#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.14">14</a> en volg.</p> +<p>Bloed, zie <a href="#k-verboden-spijze">Verboden spijze</a>.</p> +<p id="k-boek">Boek der besluiten, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.41">41</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-fatalismus">Fatalismus</a>, voorbeschikking +Gods, Theodicea.<br/> +—<a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.139">139</a>; <a href= +"#s11">XI</a>, <a href="#s11.8">8</a>; <a href="#s34">XXXIV</a>, +<a href="#s34.3">3</a>.<br/> +—Waarin de daden van elk mensch zijn opgeteekend. <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.73">73</a>; <a href="#s18">XVIII</a>, +<a href="#s18.47">47</a>; <a href="#s83">LXXXIII</a>, <a href= +"#s83.7">7</a> en volg. <a href="#s84">LXXXIV</a>, en volg.<br/> +—Zie <a href="#k-daden">Daden</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-oorspronkelijk">oorspronkelijk</a>.</p> +<p>Boom, zie <a href="#k-verboden">verboden</a>.</p> +<p>Bondgenootschap tegen Mahomet, <a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.35">35</a>.</p> +<p>Boomen, enz. door menschen geplant, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.142">142</a>, n.</p> +<p id="k-broeder">Broeder, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.173">173</a>, n.</p> +<p>Broeders erfdeel eener kinderlooze zuster, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.175">175</a>.</p> +<p>Bron, zie <a href="#k-al-rass">Al Rass</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-selsebil">Selsebil</a>.</p> +<p>Bruidschat, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.48">48</a>, +n.<br/> +—Voor geloovige vrouwen, <a href="#s60">LX</a>, <a href= +"#s60.10">10</a> en volg.</p> +<p>Bruidschatbepaling, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.28">28</a>, +n.</p> +<p>Buigen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.40">40</a>.</p> +<p>Buit, <a href="#s8">VIII</a>, bl. <a href="#pb211" class= +"pageref">211</a>, n.<br/> +—<a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.1">1</a>, <a href= +"#s8.42">42</a>; <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.19">19</a> en +volg. <a href="#s59">LIX</a>, <a href="#s59.7">7</a>.</p> +<p>Buren, zie <a href="#k-naburen">Naburen</a>.</p> +<p id="k-bij">Bij, wat God hem heeft geopenbaard, <a href= +"#s16">XVI</a>, bl. <a href="#pb294" class="pageref">294</a>, n.</p> +<p>Bijgeloof, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.185">185</a>.<br/> +—<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.138">138</a>, n., 139, n.<br/> +—<a href="#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.86">86</a> en volg.</p> +<p>Bijnaam van een Arabisch vorst, zie <a href= +"#k-tobba">Tobba</a>.</p> +<p>Bijstaan, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.140">140</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">C</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Caaba-tempel, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.35">35</a>, n.</p> +<p id="k-caaba">Caaba, zie <a href="#k-kaba">Ka’ba</a>.</p> +<p id="k-cafoer">Cafoer, fontein in het paradijs, <a href= +"#s76">LXXVI</a>, <a href="#s76.5">5</a>.</p> +<p>Caïn, zie <a href="#k-kabil">Kabil</a>.</p> +<p id="k-caleb">Caleb, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.26">26</a>, +n.</p> +<p>Caroen, zie <a href="#k-karoen">Karoen</a>.</p> +<p id="k-ceremonieen">Ceremonieën bij de bedevaart van Mekka, +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.2">2</a>, n.</p> +<p>Cheïtan, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.13">13</a>, n.</p> +<p>Cherubijnen, <a href="#s40">XL</a>, <a href="#s40.7">7</a>, n.</p> +<p id="k-christenen">Christenen (De) die gelooven, zullen beloond +worden, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.59">59</a>, <a href= +"#s2.107">107</a>, <a href="#s2.129">129</a>.<br/> +—Zeggen Christus is Gods Zoon, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.30">30</a>, <a href="#s9.31">31</a>.<br/> +—Zij hebben de Schriften ook vervalscht, <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.18">18</a>.<br/> +—Zij zijn de Muzelmannen minder vijandig dan de Israëlieten +en de afgoden dienaars, <a href="#s5.85">85</a>.</p> +<p>Christus, Gods Zoon, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.30">30</a>, +n., zie <a href="#k-jezus">Jezus</a>.</p> +<p>Coba’, zie <a href="#k-tempel">Tempel</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">D</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-daden" class="first">Daden (De) der menschen zijn bij God +opgeteekend, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.122">122</a>.</p> +<p id="k-dag">Dag der beslissing, <a href="#s32">XXXII</a>, <a href= +"#s32.29">29</a>.<br/> +—Des oordeels, <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.34">34</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-personen">Personen</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e67693" title= +"Niet in bron">—</span>Zie <a href="#k-al-hakkat">Al +Hakkat</a>.<br/> +—Der opstanding, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.57">57</a>.<br/> +—Van waarschuwing, <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.15">15</a>.<br/> +—Waarin de engelen tot God opstijgen, en welke vijfduizend jaren +duurt, <a href="#s70">LXX</a>, <a href="#s70.4">4</a>.<br/> +—Waarop God zijne vonnissen op een zondig volk nederzendt, +<a href="#s41">XLI</a>, <a href="#s41.15">15</a>, n.</p> +<p id="k-dagen">Dagen waarin de aarde werd geschapen, <a href= +"#s41">XLI</a>, <a href="#s41.8">8</a>, n.</p> +<p id="k-david">David, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.161">161</a>; +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.82">82</a>; <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.84">84</a>; <a href="#s21">XXI</a>, <a href= +"#s21.78">78</a>; <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.15">15</a>.<br/> +—Vervaardigt maliënkolders, <a href="#s34">XXXIV</a>, +<a href="#s34.10">10</a>.<br/> +—Zingt Gods lof, <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href= +"#s34.10">10</a>.<br/> +—Was daarom met sterkte begaafd, <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.16">16</a>.<br/> +—Zijn oordeel, <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.20">20</a>, n.<br/> +—Verdeeling van diens tijd, <a href="#s38.21">21</a>, n.<br/> +—Diens misdaad, <a href="#s38.23">23</a>, n.<br/> +—Heeft maliënkolders uitgevonden, <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.80">80</a>, n.<br/> +—Wordt toegestaan Goliath te dooden, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.252">252</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e67837" title= +"Niet in bron">—</span>Ontvangt de Psalmen <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.57">57</a>.</p> +<p>Davids erfgenaam, zie <a href="#k-salomo">Salomo</a>.</p> +<p>Deel der koe, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.68">68</a>.</p> +<p>Deuren, zie <a href="#k-hemel">Hemeldeuren</a>.</p> +<p>Dhafar, zie <a href="#k-zonen">Zonen</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb639" href="#pb639" name="pb639">639</a>]</span></p> +<p id="k-dhoelkarnein">Dhoe’lkarnein, 82 en volg.</p> +<p id="k-dhulkefl">Dhu’lkefl, profeet, <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.85">85</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.48">48</a>.</p> +<p id="k-dhulnun">Dhu’lnun, bijnaam van Jonas, <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.87">87</a>, n.<br/> +—Zie verder <a href="#k-jonas">Jonas</a>.</p> +<p id="k-dichters">Dichters, <a href="#s26">XXVI</a>, bl. <a href= +"#pb400" class="pageref">400</a>, n.</p> +<p>Diefstal, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.42">42</a>.</p> +<p>Dienaren afgevaardigd, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.5">5</a>.</p> +<p>Dienstboden, zie <a href="#k-huwelijk">Huwelijk</a>.</p> +<p>Dier der openbaring, zie <a href="#k-djessasa">Djessasa</a>.<br/> +—Verschijnende voor den dag des oordeels, zie <a href= +"#k-al-jessasa">Al Jessasa</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-openbaring">openbaring</a>.</p> +<p>Dichtzegeling der harten, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.6">6</a>; <a href="#s30">XXX</a>, <a href="#s30.59">59</a>; +<a href="#s42">XLII</a>, <a href="#s42.23">23</a>; <a href= +"#s45">XLV</a>, <a href="#s45.22">22</a>.</p> +<p>Djennet, zie <a href="#k-paradijs">Paradijs</a>.</p> +<p id="k-djessasa">Djessasa, of het dier der openbaring, <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.84">84</a>, n.</p> +<p id="k-djibt">Djibt, naam van een afgod, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.54">54</a>, n.</p> +<p>Dochter (De geboorte van eene) wordt als een ongeluk beschouwd, +<a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.59">59</a>–<a href= +"#s16.64">64</a> <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.16">16</a>.<br/> +—Men begroef haar levend, <a href="#s81">LXXXI</a>, <a href= +"#s81.8">8</a>.</p> +<p>Doeken waarmede de Oostersche vrouwen zich, bij het uitgaan, +bedekken, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.59">59</a>.</p> +<p>Donder, <a href="#s13">XIII</a>, bl. <a href="#pb276" class= +"pageref">276</a>, <a href="#s13.14">14</a>.</p> +<p id="k-dood">Dood (De). <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.11">11</a>.<br/> +—Zal den mensch overal bereiken, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.80">80</a>.<br/> +—Van een profeet, <a href="#s21">XXI</a>, <a href= +"#s21.14">14</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-verlangen">verlangen</a>.</p> +<p>Dooden van dieren, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.4">4</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e68078" title= +"Niet in bron">—</span>Voor eene rechtvaardige zaak, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.152">152</a>.</p> +<p>Doodvonnis, zie <a href="#k-mozes">Mozes</a>.</p> +<p>Doop, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.132">132</a>.</p> +<p>Douni-’Llahi, zie <a href="#k-min">Min</a>.</p> +<p>Dranken, zie <a href="#k-bedwelmende">bedwelmende</a>.</p> +<p id="k-drieeenheid">Drieëenheid, leer der Christenen, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.169">169</a>, n.; <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.77">77</a>.</p> +<p>Drinken, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.87">87</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-eten">Eten</a>.</p> +<p>Dronkenschap (De), <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.46">46</a>.</p> +<p>Dubbele en enkele dingen, beteekenis daarvan, <a href= +"#s89">LXXXIX</a>, <a href="#s89.2">2</a>, n.</p> +<p>Duidelijk boek, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.59">59</a>.<br/> +—(De) uitgelegden, <a href="#s41">XLI</a>, bl. <a href="#pb505" +class="pageref">505</a>, n.</p> +<p>Duivel (De). <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.29">29</a>, +<a href="#s17.55">55</a> en volg, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.21">21</a>; <a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.31">31</a>; +<a href="#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.6">6</a>; <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.60">60</a> en volg.; <a href= +"#s47">XLVII</a>, <a href="#s47.27">27</a>; <a href="#s58">LVIII</a>, +<a href="#s58.11">11</a>, <a href="#s58.20">20</a>; <a href= +"#s59">LIX</a>, <a href="#s59.16">16</a>.<br/> +—Zijne onverzoenlijke haat tegen den mensch, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.118">118</a>; <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.10">10</a> en volg.<br/> +—Hij verleidt Adam, <a href="#s20">XX</a>, <a href= +"#s20.118">118</a>.<br/> +—Op den dag des oordeels zal hij blind verschijnen, <a href= +"#s20.124">124</a>. Zie verder <a href="#k-eblis">Eblis</a>.<br/> +—Over wien hij wel en geen macht heeft, <a href="#s16">XVI</a>, +<a href="#s16.100">100</a> en volg.<br/> +—Zie <a href="#k-straf">Straf</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-verschijnen">Verschijnen</a>.</p> +<p id="k-duivels">Duivels (De), luisteren af, wat in den hemel gezegd +wordt, <a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.17">17</a> en <a href= +"#s15.18">18</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.6">6</a> en +volg, <a href="#s67">LXVII</a>, <a href="#s67.5">5</a>;<br/> +—op den dag des Oordeels, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.69">69</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e68314" title= +"Niet in bron">—</span>Zie <a href= +"#k-geniussen">Geniussen</a>.</p> +<p id="k-duur">Duur der helsche marteling, doet de afgelegde levensbaan +kort schijnen, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.115">115</a>, +n<br/> +—Van de openbaring des Korans, <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.34">34</a>, n.<br/> +—Van het verblijf in de spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, +<a href="#s18.24">24</a>.</p> +<p>Dwalenden. <a href="#s1">I</a>, <a href="#s1.7">7</a>.</p> +<p>Dwaling, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.23">23</a>.<br/> +—Der ongeloovigen omtrent den barmhartige, <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.110">110</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">E</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-eblis" class="first">Eblis, verklaring van dat woord, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.32">32</a>, n.<br/> +—Of Satan, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.10">10</a>; +<a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.31">31</a> en volg. <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.63">63</a> en volg; <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.48">48</a>; <a href="#s20">XX</a>, +<a href="#s20.115">115</a>; <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.95">95</a>; <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.19">19</a>; +<a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.74">74</a>.<br/> +—Meening omtrent de Sabbeïsten, <a href="#s34">XXXIV</a>, +<a href="#s34.19">19</a>. n.</p> +<p>Echtgenooten en moeders, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.4">4</a>.</p> +<p id="k-echtscheiding">Echtscheiding, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.230">230</a>, n.<br/> +—<a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.24">24</a>; <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.48">48</a>; <a href="#s58">LVIII</a>, +<a href="#s58.4">4</a>; <a href="#s65">LXV</a>, <a href="#s65.1">1</a> +en volg,<br/> +<span class="corr" id="xd21e68486" title= +"Niet in bron">—</span>zie <a href= +"#k-verstooting">Verstooting</a>.</p> +<p>Edelmoedigheid (De) aanbevolen. <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.271">271</a>.</p> +<p>Eden. <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.73">73</a>; <a href= +"#s13">XIII</a>, <a href="#s13.23">23</a>; <a href="#s18">XVIII</a>, +<a href="#s18.30">30</a>; <a href="#s35">XXXV</a>, <a href= +"#s35.30">30</a>; <a href="#s61">LXI</a>, <a href="#s61.12">12</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e68535" title= +"Niet in bron">—</span>Zie ook <a href= +"#k-paradijs">Paradijs</a>.</p> +<p id="k-edris">Edris (Profeet), <a href="#s21">XXI</a>, <a href= +"#s21.85">85</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.56">56</a>.<br/> +—Diens verheffing, 58.</p> +<p id="k-eed">Eed der vrouwen, <a href="#s60">LX</a>, <a href= +"#s60.12">12</a>.<br/> +—Van overspeligen, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.6">6</a> en volg. <span class="pagenum">[<a id="pb640" href= +"#pb640" name="pb640">640</a>]</span></p> +<p>Eeden, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.58">58</a>, n., 91; +<a href="#s68">LXVIII</a>, <a href="#s68.17">17</a>, <a href= +"#s68.18">18</a>.</p> +<p>Eendracht verlangen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.65">65</a>.</p> +<p>Eenheid (De) van den godsdienst dagteekent van Abraham, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.124">124</a> en volg. <a href= +"#s42">XLII</a>, <a href="#s42.11">11</a>.</p> +<p>Eerste hoofdstuk, zie <a href="#k-fatihat">Fatihat</a>.</p> +<p>Egypte. Zie <a href="#k-pharao">Pharao</a>, <a href= +"#k-mozes">Mozes</a>, <a href="#k-toovenaars">Toovenaars</a>.</p> +<p>Egyptenaren, zie <a href="#k-slagen">Slagen</a>.</p> +<p>Eigen volk bestrijden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.92">92</a>.</p> +<p>Einde der menschen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.79">79</a>.</p> +<p>Eindpaal, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.128">128</a>.</p> +<p>Elath, zie <span class="corr" id="xd21e68662" title= +"Bron: Ailha"><a href="#k-ailah">Ailah</a></span>.</p> +<p>El Djessasa, zie <a href="#k-al-jessasa">Al Jessasa</a>.</p> +<p>Elfettah, die alles opent, 34, 25, n.</p> +<p>El-forkan, eigenlijk de verlossing, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.50">50</a>, n.</p> +<p>Elhadjdj, zie <a href="#k-bedevaart">Bedevaart</a>.</p> +<p id="k-elias">Elias, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.85">85</a>.<br/> +—Naar veronderstelling der Mahomedanen Al Khedr, <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.123">123</a>, n.</p> +<p>Elisa (De profeet), <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.86">86</a>; +<a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.48">48</a>.</p> +<p id="k-el-lat">El-Lat, afgod der oude Arabieren, <a href= +"#s53">LIII</a>, <a href="#s53.19">19</a> en volg.</p> +<p>Engelen (De beide) van Babel, Haroet en Maroet, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.96">96</a>.</p> +<p id="k-engelen">Engelen (De), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.28">28</a>, <a href="#s2.156">156</a>, <a href="#s2.172">172</a>, +<a href="#s2.206">206</a>, <a href="#s2.249">249</a>; <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.26">26</a> en volg.; <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.74">74</a>.<br/> +—Zij zijn Gods boodschappers, en hebben verscheiden paren +vleugels, <a href="#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.1">1</a>.<br/> +—Zij dragen Gods troon, <a href="#s69">LXIX</a>, <a href= +"#s69.17">17</a>.<br/> +—Zij zijn den menschen tot voorspraak, <a href="#s40">XL</a>, +<a href="#s40.7">7</a>; <a href="#s42">XLII</a>, <a href= +"#s42.3">3</a>.<br/> +—Vier zullen ook vóór den jongsten dag sterven, +<a href="#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.68">68</a>, n.<br/> +—Zij worden soms der geloovigen ter hulp gezonden, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.120">120</a>; <a href="#s8">VIII</a>, +<a href="#s8.9">9</a>.<br/> +—Zij aanbidden Adam. <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.10">10</a>; <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.48">48</a>; +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.115">115</a>; <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.71">71</a>.<br/> +—Zij moeten niet aangebeden worden, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.74">74</a>.<br/> +—Zij zullen de afgodendienaars verloochenen, <a href= +"#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.39">39</a> en volg.<br/> +—Zij worden door de afgodendienaars voor Gods dochteren gehouden, +<a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.59">59</a>; <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.42">42</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, +<a href="#s37.150">150</a>; <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.18">18</a>; <a href="#s53">LIII</a>, <a href= +"#s53.28">28</a>.—<a href="#s35">XXXV</a>, bl. <a href="#pb468" +class="pageref">468</a>, n.<br/> +—Het aantal hunner vleugels, <a href="#s35.1">1</a>, n.<br/> +—Zij, die zich in orde scharen, <a href="#s37">XXXVII</a>, +<a href="#s37.1">1</a>.<br/> +—Woorden door hen gesproken, <a href="#s37.166">166</a>, n.<br/> +—Worden slechts bij voegzame gelegenheden nedergezonden, <a href= +"#s15">XV</a>, <a href="#s15.8">8</a>.<br/> +—Zij alleen zijn bewaarders der hel (negentien in getal), +<a href="#s74">LXXIV</a>, <a href="#s74.30">30</a> en volg.<br/> +—Ieder mensch strekken zij tot wachters, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.61">61</a>; <a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.12">12</a>.<br/> +—Over den dood, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.61">61</a>; +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.35">35</a>; <a href="#s8">VIII</a>, +<a href="#s8.52">52</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.30">30</a>, <a href="#s16.34">34</a>, <a href="#s16.35">35</a>; +<a href="#s32">XXXII</a>, <a href="#s32.11">11</a>; <a href= +"#s47">XLVII</a>, <a href="#s47.29">29</a>.<br/> +—Vragen rekenschap van der menschen gedrag, <a href="#s50">L</a>, +<a href="#s50.16">16</a>.<br/> +—Over de straf, zie <a href="#k-malek">Malek</a>.<br/> +—Wederstrevende, <a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.28">28</a> +en volg.; <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.63">63</a>.<br/> +—Gods gezanten, <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.74">74</a>.<br/> +—Dood daarvan, <a href="#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.17">17</a>, +n.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-haroet">Haroet</a>, <a href= +"#k-maroet">Maroet</a> en <a href="#k-malek">Malek</a>.</p> +<p id="k-engel">Engel (De) Gabriël, Heilige Geest, <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.104">104</a>; <a href="#s66">LXVI</a>, +<a href="#s66.4">4</a>; <a href="#s81">LXXXI</a>, <a href= +"#s81.19">19</a>.<br/> +—Hij is de vijand der Israëlieten, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.91">91</a>, <a href="#s2.92">92</a>.<br/> +—Hij is de boodschapper der openbaring, <a href="#s53">LIII</a>, +<a href="#s53.5">5</a>, <a href="#s53.6">6</a>;—<a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.91">91</a> en <a href="#s2.92">92</a>.<br/> +—Diens kennis van Goddelijke openbaring, <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.193">193</a>, n.<br/> +—Verschijnt slechts aan Mahomet in zijn natuurlijken vorm, +<a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.6">6</a>, n.</p> +<p>Engel in menschenvorm, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.9">9</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-al-syil">Al Syil</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-malek">Malek</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-michael">Michaël</a>.</p> +<p>Enoch, zie <a href="#k-edris">Edris</a>.</p> +<p>Erfdeel van een kinderlooze, zie <a href= +"#k-zusters">Zusters</a>.</p> +<p>Erfenis, <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.73">73</a>, n.<br/> +<span class="corr" id="xd21e69179" title= +"Niet in bron">—</span>De zwakken, <a href="#s89">LXXXIX</a>, +<a href="#s89.20">20</a>.</p> +<p>Erfenissen, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.6">6</a>, +n.</p> +<p>Erven van land door de kinderen Israëls, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.133">133</a>.</p> +<p>Erving door een verwijderden bloedverwant, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.15">15</a>.<br/> +—Broeder of zuster van een man of vrouw, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.15">15</a>.</p> +<p>Esdras, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.30">30</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-ozair">Ozaïr</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb641" href="#pb641" name="pb641">641</a>]</span></p> +<p id="k-eten">Eten, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.29">29</a>, +n.<br/> +—Van vee, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.1">1</a>.<br/> +—Van mannetjes of wijfjes der dieren, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.145">145</a>.</p> +<p>Ethiopië, zie <a href="#k-vluchtelingen">Vluchtelingen</a>.</p> +<p>Evangelie (Het), <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.2">2</a>, +<a href="#s3.43">43</a>, <a href="#s3.58">58</a>; <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.50">50</a>, <a href="#s5.70">70</a>, <a href= +"#s5.110">110</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.156">156</a>; +<a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.112">112</a>; <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.29">29</a>; <a href="#s57">LVII</a>, +<a href="#s57.27">27</a>.</p> +<p>Expeditiën van den profeet, <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.15">15</a>, n.</p> +<p>Ezra, zie <a href="#k-ozair">Ozaïr</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">F</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-fatihat" class="first">Fatihat, of het eerste Hoofdstuk van +den Koran, bl. <a href="#pb69" class="pageref">69</a>.</p> +<p id="k-fatalismus">Fatalismus, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.139">139</a>; <a href="#s13">XIII</a>, <a href="#s13.30">30</a>; +<a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.4">4</a>; <a href= +"#s42">XLII</a>, <a href="#s42.6">6</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-voorbeschikking">Voorbeschikking</a>.</p> +<p>Firdous, zie <a href="#k-paradijs">Paradijs</a>.</p> +<p>Fontein, zie <a href="#k-cafoer">Cafoer</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-tasnim">Tasnim</a>.</p> +<p>Formule der scheiding, zie <a href="#k-scheiding">Scheiding</a>.</p> +<p id="k-formulier">Formulier het huldigen van een vorst, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.10">10</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">G</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-gabriel" class="first">Gabriël, zie <a href= +"#k-engel">Engel</a>.</p> +<p>Gadeslaan, Ra’ina, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.49">49</a>, n.</p> +<p id="k-gebed">Gebed (Het) <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.89">89</a>.<br/> +—<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.109">109</a>, <a href= +"#s2.136">136</a> en volg. <a href="#s2.239">239</a>; <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.46">46</a>; <a href="#s5">V</a>. 8; <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.204">204</a>; <a href="#s11">XI</a>, +<a href="#s11.116">116</a>; <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.80">80</a> en volg.; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.44">44</a>; <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.39">39</a>.<br/> +—In den oorlog, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.102">102</a>–<a href="#s4.104">104</a>.<br/> +—Verzen, die daartoe kunnen dienen, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.286">286</a>; <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.181">181</a>–<a href="#s3.192">192</a>.<br/> +—Der Mahomedanen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.103">103</a>, n.<br/> +—Der Joden, 286, n.<br/> +—zie <a href="#k-namiddag">Namiddag</a>.</p> +<p>Gebod aan de vrouwen, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.31">31</a>.<br/> +—Hare kleeding, ald.</p> +<p>Geboorte van eene dochter door de Arabieren als een ongeval +beschouwd. <a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.59">59</a>, n.</p> +<p>Gedachte aan God, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.141">141</a>.</p> +<p>Gedeelte der hel, zie <a href="#k-al-hotama">Al Hotama</a>.</p> +<p>Gedrag der vrouwen tijdens de afwezigheid harer mannen, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.38">38</a>.<br/> +—Omtrent de vrouwen van den profeet, <a href="#s33">XXXIII</a>, +<a href="#s33.53">53</a>.</p> +<p id="k-geest">Geest (De) is op Gods bevel geschapen, door het woord +Kun, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.87">87</a>.<br/> +—God bracht dien met zijn woord in Maria over, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.169">169</a>.<br/> +—Heiligheid of de Heilige Geest, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.81">81</a>.<br/> +—Wat hij is, volgens den Koran, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.254">254</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.104">104</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-heilige">Heilige</a>.</p> +<p>Geldstukken, zie <a href="#k-twist">Twist</a>.</p> +<p>Geld terugnemen van vrouwen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.24">24</a>.</p> +<p>Geleide, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.6">6</a>, n.</p> +<p id="k-geloof">Geloof, <a href="#s49">XLIX</a>, <a href= +"#s49.14">14</a>, n.<br/> +—Aan afgoden, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.54">54</a>.<br/> +—Aan den jongsten dag, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.29">29</a>.<br/> +—Aan Gods teekens. <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.118">118</a>.<br/> +—En goede werken, <a href="#s14">XIV</a>, <a href= +"#s14.28">28</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.99">99</a>; +<a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.29">29</a>.<br/> +—En loochening van het boek den geloovigen gezonden, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.65">65</a>.</p> +<p>Geloofsgeschillen, zie <a href="#k-twisten">Twisten</a>.</p> +<p id="k-geloovigen">Geloovigen, zie <a href="#k-mozes">Mozes</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-oorlogskamp">Oorlogskamp</a>.</p> +<p>Geloovigen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.269">269</a> en volg. +<a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.106">106</a>.<br/> +—<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.73">73</a>, n.<br/> +—<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.31">31</a>.<br/> +—<a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.72">72</a>; <a href= +"#s32">XXXII</a>, <a href="#s32.15">15</a> en volg.; <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.21">21</a>, <a href="#s33.36">36</a>; +<a href="#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.14">14</a>.<br/> +—Bevrijden, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.94">94</a>.<br/> +—Dooden, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.94">94</a>.<br/> +—Moeten slechts voor de hunnen vriendschap koesteren, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.124">124</a>.</p> +<p>Geluk der ongeloovigen, zie <a href= +"#k-bedriegelijk">Bedriegelijk</a><span class="corr" id="xd21e69808" +title="Bron: ,">.</span></p> +<p>Gelukspel, Al Meizer. <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.216">216</a>.</p> +<p id="k-gelukzaligen">Gelukzaligen (De), <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.103">103</a> en volg.; <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.40">40</a>–<a href="#s7.42">42</a>; <a href="#s10">X</a>, +<a href="#s10.26">26</a>, <a href="#s10.27">27</a>; <a href= +"#s11">XI</a>, <a href="#s11.110">110</a>; <a href="#s15">XV</a>, +<a href="#s15.45">45</a> en volg.; <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.107">107</a>, <a href="#s18.103">103</a>; <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.101">101</a> en volg. <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.23">23</a>, <a href="#s22.24">24</a>; <a href="#s25">XXV</a>, +<a href="#s25.27">27</a>; <a href="#s31">XXXI</a>, <a href= +"#s31.7">7</a>, <a href="#s31.8">8</a>; <a href="#s32">XXXII</a>, +<a href="#s32.15">15</a>, <a href="#s32.16">16</a>; <a href= +"#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.29">29</a> en volg.; <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.54">54</a> en volg.; <a href= +"#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.70">70</a>, <a href="#s39.73">73</a> en +volg.; <a href="#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.51">51</a> en volg.; +<a href="#s46">XLVII</a>, <a href="#s46.8">8</a>, <a href= +"#s46.13">13</a>, <a href="#s46.16">16</a> en volg.; <a href= +"#s52">LII</a>, <a href="#s52.17">17</a> en volg.; <a href= +"#s55">LV</a>, <a href="#s55.46">46</a> en volg.; <a href= +"#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.19">19</a> en volg.; <a href= +"#s76">LXXVI</a>, <a href="#s76.5">5</a> en volg.; <a href= +"#s77">LXXVII</a>, <a href="#s77.41">41</a> en volg.; <a href= +"#s78">LXXVIII</a>, <a href="#s78.31">31</a> en volg.; <a href= +"#s83">LXXXIII</a>, <a href="#s83.21">21</a> en volg.; <a href= +"#s88">LXXXVIII</a>, <a href="#s88.8">8</a> en volg.</p> +<p>Gelukzaligheid, zie <span class="corr" id="xd21e70003" title= +"Bron: Fhouba"><a href="#k-thojeba">Thojeba</a></span>.</p> +<p>Gelijkenissen, vergelijkingen, die men in den Koran ontmoet, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.16">16</a>, <a href="#s2.18">18</a> +en volg. <a href="#s2.166">166</a>, <a href="#s2.263">263</a>, <a href= +"#s2.266">266</a>–<a href="#s2.268">268</a>; <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.113">113</a>; <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.38">38</a>; <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.25">25</a>; <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.26">26</a>; +<span class="pagenum">[<a id="pb642" href="#pb642" name= +"pb642">642</a>]</span><a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.18">18</a>; <a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.20">20</a> en +volg.; <a href="#s14.29">29</a> en volg.; <a href="#s16">XVI</a>, +<a href="#s16.76">76</a> en volg.; <a href="#s16.94">94</a>; <a href= +"#s18">XVIII</a> (die der beide tuinen), <a href= +"#s18.31">31</a>–<a href="#s42">42</a>; <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.72">72</a>; <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.34">34</a> (die van Gods licht), <a href="#s24.35">35</a>, +<a href="#s24.39">39</a> en volg.; <a href="#s30">XXX</a>, <a href= +"#s30.27">27</a>; <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.30">30</a>; +<a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.19">19</a>; <a href= +"#s59">LIX</a>, <a href="#s59.21">21</a>; <a href="#s63">LXIII</a>, +<a href="#s63.4">4</a>; <a href="#s67">LXVII</a>, <a href= +"#s67.22">22</a>; <a href="#s68">LXVIII</a>, <a href="#s68.17">17</a> +en volg.</p> +<p>Gember, zie <a href="#k-zendjebil">Zendjebil</a>.</p> +<p>Gemengde huwelijken, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.7">7</a>, +n.</p> +<p id="k-geniussen">Geniussen (De), <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.100">100</a>, <a href="#s6.128">128</a>, <a href= +"#s6.130">130</a>; <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.48">48</a>; +<a href="#s41">XLI</a>, <a href="#s41.24">24</a>, <a href= +"#s41.29">29</a>;<br/> +—Zij zijn van vuur geschapen, <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.27">27</a>; <a href="#s55">LV</a>, <a href="#s55.14">14</a>.<br/> +—Zij zijn aan <span class="corr" id="xd21e70216" title= +"Bron: te">de</span> bevelen van Salomo onderworpen, <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.39">39</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.36">36</a>.<br/> +—Zij luisteren naar den Koran en bewonderen dien, <a href= +"#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.28">28</a> en volg. <a href= +"#s72">LXXII</a>, <a href="#s72.1">1</a> en volg.<br/> +—Zij luisteren naar hetgeen in den hemel voorvalt, <a href= +"#s15">XV</a>, <a href="#s15.17">17</a> en 18; <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.212">212</a>. Zie verder <a href= +"#k-duivels">Duivels</a>.</p> +<p>Genius, zie <a href="#k-ifrit">Ifrit</a>.</p> +<p>Genoegens genieten, <a href="#s5">V</a> <a href="#s5.70">70</a>.</p> +<p>Genot, zie <a href="#k-ijdel">IJdel</a>.</p> +<p id="k-gepaste">Gepaste taalvoering, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.10">10</a>, n.</p> +<p>Geschenken aan het volk van Mozes, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.23">23</a>.</p> +<p id="k-geschiedenis">Geschiedenis, <a href="#s28">XXVIII</a>, bl. +<a href="#pb419" class="pageref">419</a>, n.</p> +<p>Geschillen beslechten, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.46">46</a>. +n.</p> +<p>Geschil voor God brengen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.62">62</a>.</p> +<p>Gesprek met de afgodendienaars, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.56">56</a>.</p> +<p>Getrouwheid aan de overeenkomsten, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.5">5</a>.</p> +<p>Getuigenis, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.282">282</a>; +<a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.134">134</a>: <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.11">11</a>.—<a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.105">105</a>.—<a href="#s85">LXXXV</a>, <a href= +"#s85.3">3</a>.<br/> +—Afleggen, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.19">19</a>.<br/> +—Van een lid van Potiphars gezin <a href="#s12">XII</a>, <a href= +"#s12.26">26</a>.</p> +<p>Getuigen tegen Joden en Christenen op den dag der opstanding +<a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.157">157</a>.</p> +<p>Gevangenen te Bedr, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.69">69</a>.</p> +<p>Gezanten, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.61">61</a>.—<a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.75">75</a>.—<a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.72">72</a>.</p> +<p>Gezichtseinder, zie <a href="#k-zon">Zon</a>.</p> +<p>Gierigaards (De), hunne straffen in de hel, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.34">34</a>, <a href="#s9.35">35</a>; <a href= +"#s57">LVII</a>, <a href="#s57.24">24</a>.<br/> +—God bemint hen niet, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.40">40</a>, <a href="#s4.41">41</a>.</p> +<p>Gierigheid (De) veroordeeld, <a href="#s47">XLVII</a>, <a href= +"#s47.40">40</a>.</p> +<p id="k-god">God met een groote G, beteekenis daarvan, <a href= +"#s20">XX</a>, <a href="#s20.7">7</a>, n.<br/> +—Straft hen, die niet naar Noachs prediking hebben geluisterd, +<a href="#s71">LXXI</a>, <a href="#s71.11">11</a>, n.<br/> +—Heeft eene rustplaats voor u geschapen. <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.98">98</a>.<br/> +—Eenig Allah, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.256">256</a>; +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.7">7</a>, <a href= +"#s20.14">14</a>.<br/> +—Zijne namen, 99 in getal, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.179">179</a>.<br/> +—Hij heeft de schoonste namen, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.110">110</a>.<br/> +—Eenige zijner namen, <a href="#s59">LIX</a>, <a href= +"#s59.23">23</a>, <a href="#s59.24">24</a>.<br/> +—Zijne alwetendheid, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.38">38</a>, <a href="#s6.59">59</a>; <a href="#s58">LVIII</a>, +<a href="#s58.2">2</a>, <a href="#s58.4">4</a>, <a href="#s58.7">7</a>, +<a href="#s58.8">8</a>, <a href="#s58.12">12</a>, <a href= +"#s58.14">14</a>.<br/> +—Schepper <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.95">95</a> en +volg.<br/> +—Heeft alles geschapen, zonder de minste vermoeienis te gevoelen, +<a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.37">37</a>.<br/> +—Zijne macht, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.111">111</a>, +<a href="#s2.159">159</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.95">95</a> en volg.; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.10">10</a>, <a href="#s16.39">39</a> en volg: <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.62">62</a>–<a href= +"#s22.65">65</a>; <a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.43">43</a>, +<a href="#s24.44">44</a>; <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.47">47</a>–<a href="#s25.53">53</a>, <a href= +"#s25.55">55</a> en volg.; <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.61">61</a>–<a href="#s27.66">66</a>, <a href= +"#s27.89">89</a>, <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href= +"#s28.70">70</a>–<a href="#s28.75">75</a>; <a href= +"#s30">XXX</a>, <a href="#s30.18">18</a> en volg; <a href= +"#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.9">9</a>; <a href="#s35">XXXV</a>, +<a href="#s35.10">10</a>–<a href="#s35.14">14</a>; <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.33">33</a>–<a href= +"#s36.44">44</a>. <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.21">21</a>, +<a href="#s39.22">22</a>; <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.6">6</a> +en volg.; <a href="#s51">LI</a>, <a href= +"#s51.47">47</a>–<a href="#s51.60">60</a>; <a href= +"#s53">LIII</a>, <a href="#s53.41">41</a> en volg; <a href= +"#s54">LIV</a>, <a href="#s54.49">49</a> en volg.; <a href= +"#s56">LVI</a>, <a href="#s56.57">57</a> en volg.; <a href= +"#s57">LVII</a>, <a href="#s57.1">1</a>–<a href="#s57.6">6</a>; +<a href="#s58">LVIII</a>, <a href="#s58.6">6</a> en volg.; <a href= +"#s59">LIX</a>, <a href="#s59.21">21</a>; <a href="#s67">LXVII</a>, +geheel; <a href="#s79">LXXIX</a>, <a href="#s79.27">27</a> en volg.; +<a href="#s85">LXXXV</a>, <a href="#s85.12">12</a> en volg.; <a href= +"#s86">LXXXVI</a>, <a href="#s86.1">1</a>–<a href= +"#s86.8">8</a>.<br/> +—Hij is het licht, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.25">25</a>.<br/> +—Alles tracht hem te verheerlijken, <a href="#s13">XIII</a>, +<a href="#s13.14">14</a>–<a href="#s13.16">16</a>: <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.46">46</a>; <a href="#s24">XXIV</a>, +<a href="#s24.41">41</a>.<br/> +—Hij is volmaakt in zijne werken, <a href="#s67">LXVII</a>. +3.<br/> +—Hij zorgt voor iedereen, <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.60">60</a> en volg.<br/> +—Hij heeft in alles voorzien, <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.19">19</a> en volg.<br/> +—Hij schenkt zijne gaven aan wien Hij wil, <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.21">21</a>–<a href= +"#s17.32">32</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e70864" title= +"Niet in bron">—</span>Zijne woorden falen niet, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.109">109</a>.<br/> +—Zijne werken ten nutte van den mensch zijn ontelbaar, <a href= +"#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.28">28</a> en volg.<br/> +—Hij kan zich wreken, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.3">3</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.96">96</a>; <a href= +"#s14">XIV</a>, <a href="#s14.48">48</a>.<br/> +—Hij heeft geene kinderen; dit te denken, zou eene godslastering +zijn. <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.110">110</a>; <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.169">169</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.100">100</a>, <a href="#s6.101">101</a>; <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.36">36</a>; <a href="#s21">XXI</a>, <a href= +"#s21.26">26</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.149">149</a>; <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.6">6</a>; +<a href="#s72">LXXII</a>, <a href="#s72.3">3</a>.<br/> +—Hij is onveranderlijk in zijne geboden. <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.23">23</a>.<br/> +—Hij heeft alle wezens geschapen, opdat <span class= +"pagenum">[<a id="pb643" href="#pb643" name="pb643">643</a>]</span>zij +hem zullen aanbidden, <a href="#s51">LI</a>, <a href= +"#s51.56">56</a>.<br/> +—Hij vertoont zich aan niemand, wie het ook zij. <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.139">139</a>.<br/> +—Hoe Hij tot den mensch spreekt, en zich aan hem openbaart, +<a href="#s42">XLII</a>, <a href="#s42.50">50</a>, <a href= +"#s42.51">51</a>.<br/> +—Hij doet dwalen en richt ook wien hij wil <a href= +"#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.9">9</a>, <a href="#s14">XIV</a> +<a href="#s14.4">4</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.95">95</a>.<br/> +—Hij zelf doet de boozen dwalen, <a href="#s13">XIII</a>, +<a href="#s13.30">30</a>.<br/> +—Zijne besluiten, <a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.4">4</a>, +<a href="#s14.32">32</a>.<br/> +—Hij had alle menschen denzelfden godsdienst kunnen doen +belijden, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.53">53</a>; <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.95">95</a>.<br/> +—Hij zelf duldt de ongeloovigheid en de ongeloovigen, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.35">35</a>.<br/> +—Hij heeft een groot aantal geniussen en menschen voor de hel +geschapen, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.178">178</a>.<br/> +—Hij zelf bewerkt, dat de grooten en de rijken van Mekka de meest +schuldigen zijn, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.123">123</a>, +n.<br/> +—Hij zelf heeft het verschil van stand en de dienstbaarheid onder +de menschen gevestigd, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.31">31</a>.<br/> +—Het goede komt van Hem: het kwade komt van den mensch <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.81">81</a>.<br/> +—Hij is de schepper van goede en slechte daden, <a href= +"#s91">XCI</a>, <a href="#s91.8">8</a>.<br/> +—Hij houdt den mensch door den mensch binnen de grenzen, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.252">252</a>; <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.41">41</a>. Zie <a href="#k-mensch">mensch</a> en +<a href="#k-theodicea">Theodicea</a>.<br/> +—De barmhartige, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.103">103</a>.<br/> +—Heeft koningen gegeven. <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.23">23</a>.<br/> +—Is eenig, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.169">169</a>.<br/> +—Is een voldoende beschermer, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.169">169</a>.<br/> +—Komen de schoonste namen toe, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.179">179</a>.<br/> +—Is alwetend, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.80">80</a>.<br/> +—Diens dagen, <a href="#s45">XLV</a>, <a href= +"#s45.13">13</a>.<br/> +—Gebiedt niet engelen of profeten als meesters te nemen, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.74">74</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e71196" title= +"Niet in bron">—</span>Zweert bij de vijg en den olijf, <a href= +"#s95">XCV</a>, <a href="#s95.1">1</a>.<br/> +—Neemt Maria met welgevallen aan, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.32">32</a>.<br/> +—Brengt het leven uit den dood voort, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.26">26</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.95">95</a>.<br/> +—Op bepaalde dagen gedenken, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.199">199</a>.<br/> +—Zendt den slaap <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.148">148</a>.<br/> +—Kan, als het hem behaagt, de openbaringen uit Mahomets hart +wisschen, <a href="#s42">XLII</a>, <a href="#s42.23">23</a>, n.<br/> +—Heeft nimmer tot een mensch het woord gericht, <a href= +"#s42">XLII</a>, <a href="#s42.50">50</a>, n.<br/> +—Behoeft den dienst van een schepsel niet, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.131">131</a>.<br/> +—Deelt niemand zijne geheimen mede, behalve den gezant, in wien +hij behagen schept, <a href="#s72">LXXII</a>, <a href= +"#s72.27">27</a>.<br/> +—Zal den man eene vrouw doen vinden, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.129">129</a>, n.<br/> +—Op zichtbare wijze zien, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.152">152</a>.<br/> +—Vreezen. <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.4">4</a>; <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.68">68</a>.<br/> +—Aankleven, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.98">98</a>.<br/> +—Wacht berouw af, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.157">157</a>, n.<br/> +<span class="corr" id="xd21e71330" title= +"Niet in bron">—</span>Laat het oorlogsvuur blusschen, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.69">69</a>.<br/> +—Zendt wind en regen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.55">55</a>.<br/> +—Bemint de zondagen met. <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.53">53</a>.<br/> +—Zendt manna en kwakkels neder, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.54">54</a>, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.160">160</a>.<br/> +—Zendt tegenspoed, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.128">128</a>.<br/> +—Kent uw geloof, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.22">22</a>.<br/> +—Maakt zijne geheimen niet bekend, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.174">174</a>.<br/> +—Is de eeuwige, de verhevene, de machtige, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.256">256</a>.<br/> +—Wil Jezus doen sterven, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.48">48</a>.<br/> +—Zendt kleederen <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.25">25</a>.<br/> +—Schenkt de roeden om de wonderen in Egypte en de woestijn te +verrichten, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.83">83</a>, n.<br/> +—Spreekt met Mozes van aangezicht tot aangezicht, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.139">139</a>.</p> +<p>Goddeloozen, het oordeel omtrent hen verdeeld, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.90">90</a>.</p> +<p>Goddelijke gunst, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.148">148</a>, +n.<br/> +—Openbaring, zie <a href="#k-gabriel">Gabriël</a>.<br/> +—Rechtvaardigheid, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.286">286</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.107">107</a>, n.; +<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.110">110</a>, <a href= +"#s6.111">111</a>, <a href="#s6.112">112</a>, <a href= +"#s6.115">115</a>, <a href="#s6.132">132</a>, <a href= +"#s6.161">161</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.28">28</a>, +<a href="#s7.178">178</a>, <a href="#s7.179">179</a>; <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.38">38</a>, <a href="#s16.39">39</a>; +<a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.64">64</a> en volg.; <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.36">36</a>; <a href="#s24">XXIV</a> +<a href="#s24.21">21</a>, <a href="#s24.23">23</a> en volg; <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.71">71</a> en volg.; <a href= +"#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.19">19</a>; <a href="#s39">XXXIX</a>, +<a href="#s39.12">12</a>; <a href="#s46">XLVI</a>, <a href= +"#s46.17">17</a>; <a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.33">33</a>, +<a href="#s53.41">41</a> en volg.<br/> +—Verlof, <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.22">22</a>, +n.</p> +<p>Godheden der afgodendienaars, men moet die niet beschimpen, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.108">108</a>.<br/> +—Zij zullen zelf de afgodendienaars verloochenen, <a href= +"#s25">XXV</a>, <a href="#s25.18">18</a> en volg. Zie <a href= +"#k-afgoden">Afgoden</a>. <a href="#k-afgoderij">Afgoderij</a>.</p> +<p>Gods aangezicht te zien, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.274">274</a>.<br/> +—Afgezanten. <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.130">130</a>, +n.<br/> +—Alwetendheid, <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.17">17</a>, n. +Antwoord aan Abraham, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.262">262</a>. +Zie <a href="#k-abrahams-vraag">Abrahams vraag</a>.<br/> +—Besluiten, <a href="#s32">XXXII</a>, <a href="#s32.4">4</a>, +n.<br/> +—Bestraffing, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.28">28</a>.<br/> +—Bevel om zich bij het gebed met de schoonste kleederen te +tooien, <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.29">29</a>.<br/> +—Boek, <a href="#s30">XXX</a> <a href="#s30.56">56</a>, zie +<a href="#k-bewakers">Bewakers</a>.</p> +<p>Godsdienst, <a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.20">20</a>; <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.6">6</a>, n.</p> +<p>Godsdienst (De) kent geen dwang, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.257">257</a>.</p> +<p>Godsdienstgrenzen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.81">81</a>.<br/> +—Overschrijden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.169">169</a>.</p> +<p>Godsdienstoefening, bijna gestoord door eene aankomende karavaan, +<a href="#s62">LXII</a>, <a href="#s62.11">11</a>, n. <span class= +"pagenum">[<a id="pb644" href="#pb644" name="pb644">644</a>]</span></p> +<p>Godsdienstplichten, zie <a href="#k-david">David</a>.</p> +<p>Godsdienstvolmaking, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.5">5</a>.</p> +<p>Gods dochters, <a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.59">59</a>, zie +<a href="#k-aanbidding">Aanbidding</a>.<br/> +—Gebod, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.103">103</a>.<br/> +—Genade in ongetrouwheid veranderd, <a href="#s14">XIV</a>, +<a href="#s14.33">33</a>.<br/> +—Geschenken <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.48">48</a>.<br/> +—Gezant, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.157">157</a>; +<a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.2">2</a>, n.<br/> +—Giften aan David, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.252">252</a>.<br/> +—Gunsten. <a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.5">5</a>.<br/> +—Eenheid, <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.25">25</a>; +<a href="#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.73">73</a>, n.; <a href= +"#s30">XXX</a>, <a href="#s30.34">34</a>; <a href="#s43">XLIII</a>, +<a href="#s43.86">86</a>; <a href="#s112">CXII</a>, blz. 631. n.; zie +<a href="#k-twist">Twist</a>.<br/> +—Handeling met trotsche en ondankbare menschen, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.97">97</a>, n.<br/> +—Handelwijze, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.131">131</a>.<br/> +—Hoede over de dieren, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.38">38</a>, n.<br/> +—Makkers, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.94">94</a>. Zie +<a href="#k-valsche-goden">Valsche goden</a>.<br/> +—Naam herdenken, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.6">6</a>.<br/> +—Naam bij eten herdacht, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.118">118</a>.<br/> +—Onderricht, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.113">113</a>.<br/> +—Ondersteuning, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.148">148</a>; +<a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.18">18</a>.<br/> +—Oog overal, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.109">109</a>.<br/> +—Schepping veranderen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.118">118</a>.<br/> +—Straf, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.47">47</a>.<br/> +—Teekens, zie <a href="#k-geloof">Geloof</a>.<br/> +—Troon, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.256">256</a>.<br/> +—Verbod, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.152">152</a>.<br/> +—Vereering, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.57">57</a>.<br/> +—Verontwaardiging zal over de aanbidders van het kalf komen, +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.151">151</a>.<br/> +—Vloek over de leugenaars ingeroepen, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.54">54</a>.<br/> +—Vonnissen, zie <a href="#k-dag">Dag</a>.<br/> +—Voorbeschikkingen, volzinnen, die billijken daaraan te gelooven, +<a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.148">148</a>; <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.35">35</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.38">38</a>, <a href="#s16.39">39</a>; <a href="#s32">XXXII</a>, +<a href="#s32.13">13</a>; <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.38">38</a>; <a href="#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.9">9</a>; +<a href="#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.6">6</a> en volg.; <a href= +"#s53">LIII</a>, <a href="#s53.33">33</a> en volg.; <a href= +"#s57">LVII</a>, <a href="#s57.22">22</a>.<br/> +—Voorschriften, zie <a href="#k-afdwaling">Afdwaling</a>.<br/> +—Weg, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.149">149</a>.<br/> +—Wet, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.72">72</a>, n.<br/> +—Woord <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.169">169</a>.<br/> +—Woord veranderd, <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.15">15</a>.<br/> +—Woorden kunnen door geen sterveling veranderd worden, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.115">115</a>.<br/> +—Zendelingen, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.124">124</a>.</p> +<p>Godvreezendheid, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.179">179</a>.</p> +<p>Godvruchtige mannen, vijf in getal, die vóór Noach +hebben bestaan, <a href="#s71">LXXI</a>, <a href="#s71.22">22</a> en +23, n.</p> +<p>Goede daden gaan niet verloren, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.193">193</a>.</p> +<p>Goede dingen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.6">6</a>.</p> +<p>Goede (Het) doen, bij het leven verdienstelijker dan bij den dood of +uitersten wil, <a href="#s73">LXXIII</a>, <a href="#s73.20">20</a> +n.</p> +<p>Goede handelingen, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.159">159</a>.</p> +<p>Goederen (In bewaring gegeven), <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.61">61</a>; <a href="#s70">LXX</a>, <a href="#s70.32">32</a>, +<a href="#s70.35">35</a>.</p> +<p id="k-gog">Gog en Magog, volk zonder kleedingen of woningen, +<a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.89">89</a>. Zie <a href= +"#k-yajoej">Yajoej</a> en <a href="#k-majoej">Majoej</a>.</p> +<p>Goliath, zie <a href="#k-jalut">Jalut</a>.</p> +<p id="k-gouden">Gouden (Het) kalf, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.48">48</a>, <a href="#s2.51">51</a>, <a href="#s2.86">86</a>, +<a href="#s2.87">87</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.152">152</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.146">146</a>; +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.90">90</a>.</p> +<p>Gouden kalf, zie <a href="#k-aanleiding">Aanleiding</a>.</p> +<p>Gouden versierselen, <a href="#s43">XLIII</a>, bl. <a href="#pb515" +class="pageref">515</a> n. <a href="#s43.32">32</a>, <a href= +"#s43.34">34</a>.</p> +<p>Goudstukken teruggeven, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.68">68</a>.</p> +<p>Grensscheiding, zie <a href="#k-lotusboom">Lotusboom</a>.</p> +<p>Grenzen door God gesteld <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.183">183</a>.</p> +<p id="k-grieken">Grieken (De), <a href="#s30">XXX</a>, bl. <a href= +"#pb435" class="pageref">435</a> n.<br/> +—Zij worden door de Perzen overwonnen, <a href= +"#s30.1">1</a>.<br/> +—Land waar die overwinning plaats vond, <a href= +"#s30.2">2</a>.</p> +<p id="k-groet">Groet, begroetingen, beleefdheid, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.88">88</a>.<br/> +—Bij het binnentreden der huizen, <a href="#s24">XXIV</a>, +<a href="#s24.61">61</a>.</p> +<p>Grondige kennis bezitten, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.160">160</a>.</p> +<p>Grondgebied, <a href="#s90">XC</a>, <a href="#s90.1">1</a> en +volg.<br/> +—Der zekerheid, <a href="#s95">XCV</a>, <a href= +"#s95.3">3</a>.</p> +<p>Grondslag, zie <a href="#k-rawasiya">Rawasiya</a>.</p> +<p>Grondzuilen des boeks, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.5">5</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">H</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Habbib Al Najjar, diens martelaarschap, <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.19">19</a>, n.</p> +<p>Hâbîl (Abel), <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.30">30</a>.</p> +<p>Hafsa, twist tusschen haar en den profeet, <a href="#s66">LXVI</a>, +<a href="#s66.1">1</a> n.<br/> +—Zij maakt eene andere vrouw met een geheim bekend, haar door +Mahomet medegedeeld, <a href="#s66.3">3</a>.</p> +<p>Halsband, <a href="#s13">XIII</a>, <a href="#s13.9">9</a>.</p> +<p id="k-haman">Haman bouwt voor Pharao een toren, <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.28">28</a>; <a href="#s28">XXVIII</a>, +<a href="#s28.38">38</a>; <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.38">38</a>.<br/> +—Volgens den Koran, minister van Pharao, <a href= +"#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.5">5</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, +<a href="#s29.38">38</a>; <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.25">25</a>, <a href="#s40.38">38</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb645" href="#pb645" name="pb645">645</a>]</span></p> +<p id="k-hamyarieten">Hamyarieten, wier koningen den titel van Tobba +hadden, <a href="#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.36">36</a>. n.</p> +<p>Handel (De), <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.194">194</a>, n.<br/> +—Gedurende den pelgrimstocht te Mekka, <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.29">29</a>, n.</p> +<p id="k-haroet">Haroet, engel van Babel, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.96">96</a>.</p> +<p id="k-hawiyet">Hâwiyet, onderste afdeeling der hel, <a href= +"#s101">CI</a>, <a href="#s101.6">6</a>.</p> +<p>Hazardspelen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.216">216</a>; +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.92">92</a> en volg.</p> +<p>Hedjr (Het Land), <a href="#s15">XV</a>, bl. <a href="#pb288" class= +"pageref">288</a>, n.; <a href="#s15.80">80</a>.</p> +<p>Heer van het oosten en westen, <a href="#s70">LXX</a>, <a href= +"#s70.40">40</a>.</p> +<p>Heester, zie <a href="#k-tamarissen">Tamarissen</a>.</p> +<p>Heiden, zie <a href="#k-onwetenden">Onwetenden</a>.</p> +<p id="k-heilige">Heilige boeken. <a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.39">39</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-schrift">Schrift</a>.</p> +<p>Heilige geest, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.81">81</a>, +<a href="#s2.254">254</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.109">109</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-geest">Geest</a>.</p> +<p>Heilige huis van Mekka, zie <a href="#k-kaba">Ka’ba</a>.</p> +<p>Heilige (Het) land of Palestina, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.24">24</a>.</p> +<p>Heilige maand, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.214">214</a>; +<a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.5">5</a>;<br/> +—twaalf in getal, <a href="#s9.36">36</a>.</p> +<p>Heilige nachten, tien in getal, <a href="#s89">LXXXIX</a>, <a href= +"#s89.1">1</a>.</p> +<p>Heilige oorlog (De), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.186">186</a>, n. <a href="#s2.187">187</a>, <a href= +"#s2.212">212</a> en volg.; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.76">76</a><span class="corr" id="xd21e72621" title= +"Bron: )">;</span> <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.36">36</a>, +<a href="#s9.38">38</a> en volg.; <a href="#s47">XLVII</a>. bl. +<a href="#pb530" class="pageref">530</a>, n. <a href="#s47.4">4</a> en +volg., <a href="#s47.33">33</a>, <a href="#s47.37">37</a>; <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.25">25</a>.</p> +<p>Hek, zie <a href="#k-barzakh">Barzakh</a>.</p> +<p>Heilige tempel, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.3">3</a>; <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.25">25</a>.</p> +<p>Hel (De), <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.10">10</a>; <a href= +"#s9">IX</a>, <a href="#s9.35">35</a>; <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.120">120</a>; <a href="#s13">XIII</a>, <a href="#s13.18">18</a>; +<a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.43">43</a>, <a href= +"#s15.44">44</a>; <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.100">100</a>, +<a href="#s18.102">102</a>, <a href="#s18.106">106</a>; <a href= +"#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.33">33</a> en volg.; <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.53">53</a> en volg.; <a href= +"#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.71">71</a>, <a href="#s39.72">72</a>; +<a href="#s40">XL</a>, <a href="#s40.46">46</a>, <a href= +"#s40.49">49</a> en volg. 76; <a href="#s45">XLV</a>, <a href= +"#s45.9">9</a>, <a href="#s45.33">33</a>; <a href="#s55">LV</a>, +<a href="#s55.43">43</a>, <a href="#s55.44">44</a>; <a href= +"#s78">LXXVIII</a> <a href="#s78.21">21</a> en volg.; <a href= +"#s89">LXXXIX</a>, <a href="#s89.24">24</a> en volg.<br/> +—Zij heeft zeven deuren, <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.44">44</a>.<br/> +—De bewaarders daarvan, <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.52">52</a>, <a href="#s40.53">53</a>; <a href="#s74">LXXIV</a>, +<a href="#s74.30">30</a> en volg.<br/> +—En hare straffen, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.59">59</a>; +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.36">36</a>, <a href= +"#s7.38">38</a>, <a href="#s7.39">39</a>; <a href="#s14">XIV</a>, +<a href="#s14.19">19</a>, <a href="#s14.20">20</a>, <a href= +"#s14.50">50</a>, <a href="#s14.51">51</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, +<a href="#s37.60">60</a> en volg.; <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.57">57</a>, <a href="#s38.58">58</a>; <a href="#s39">XXXIX</a>, +<a href="#s39.48">48</a>; <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.23">23</a>, <a href="#s41.24">24</a>; <a href="#s47">XLVII</a>, +<a href="#s47.17">17</a>; <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.27">27</a>; <a href="#s74">LXXIV</a>, <a href="#s74.26">26</a>, +<a href="#s74.28">28</a>, <a href="#s74.29">29</a>.<br/> +—Zij is zoowel voor de menschen als voor de geniussen bestemd, +<a href="#s7">VII</a>. 36 en volg.; <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.120">120</a>.<br/> +—God vraagt of zij vol is. <a href="#s50">L</a>.<br/> +—God kan er de verdoemden uitvoeren, <a href="#s11">XI</a>, +<a href="#s11.119">119</a>.<br/> +—De straffen daarvan kunnen, volgens sommigen, evenmin als de +zaligheid van het Paradijs eeuwig duren, <a href="#s11">XI</a>, 179, +n.</p> +<p>Hellevuur, zie <a href="#k-al-araf">Al Araf</a>.</p> +<p>Helsche boom, zie <a href="#k-zakkoem">Zakkoem</a>.</p> +<p id="k-hemel">Hemel (De) geschapen, <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.30">30</a>.</p> +<p>Hemelen. Er zijn er zeven, <a href="#s67">LXVII</a>, <a href= +"#s67.3">3</a>: <a href="#s78">LXXVIII</a>, <a href= +"#s78.12">12</a>.<br/> +—Of paden, zeven in getal, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.17">17</a>, n.</p> +<p>Hemelteekenen, <a href="#s85">LXXXV</a>, <a href= +"#s85.11">11</a>.</p> +<p>Hemelwaarts verheffen, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.125">125</a>.</p> +<p>Hervorming en verbetering van den mensch, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.54">54</a>, n., <a href="#s7.83">83</a>.</p> +<p>Hittaton, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.55">55</a>, n.</p> +<p id="k-hoed">Hoed, Profeet, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.63">63</a>; <a href="#s11">XI</a>, bl. <a href="#pb235" class= +"pageref">235</a>, n., <a href="#s11.52">52</a>; <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.124">124</a> en volg.</p> +<p id="k-honderd">Honderd dertiende Hoofdstuk als amulet gedragen, bl. +<a href="#pb630" class="pageref">630</a>, n.</p> +<p>Hond in de spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.17">17</a>.</p> +<p>Hondsgesternte, zie <a href="#k-syrius">Syrius</a>.</p> +<p id="k-honein">Honein, zie <a href="#k-slag">Slag</a>.</p> +<p>Honig, <a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.71">71</a>, n.</p> +<p>Hoofdafgoden der Arabieren, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.193">193</a>, n.</p> +<p>Hoofdzonde, zie <a href="#k-zonden">Zonde</a>.</p> +<p>Hoofdstuk (Het) van de koe, <a href="#s2">II</a>, bl. <a href= +"#pb39" class="pageref">39</a>, n.</p> +<p>Hoogmoed, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.39">39</a>.</p> +<p>Hotama, een deel der hel, <a href="#s104">CIV</a>, <a href= +"#s104.4">4</a>, <a href="#s104.5">5</a> en volg.</p> +<p id="k-hout">Hout, waaruit door wrijving vuur ontstaat, <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.80">80</a>; <a href="#s56">LVI</a> +<a href="#s56.70">70</a>, <a href="#s56.71">71</a>.</p> +<p>Hud, zie <a href="#k-hoed">Hoed</a>.</p> +<p id="k-huichelaars">Huichelaars (De) <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.7">7</a> en volg; <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.141">141</a> +en volg; <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.65">65</a>–<a href= +"#s9.71">71</a>, <a href="#s9.74">74</a>, <a href="#s9.75">75</a> en +volg., <a href="#s9.102">102</a>; <a href="#s59">LIX</a>, <a href= +"#s59.11">11</a> en volg; <a href="#s63">LXIII</a>; geheel.<br/> +—Hun gedrag te Medina, <span class="pagenum">[<a id="pb646" href= +"#pb646" name="pb646">646</a>]</span><a href="#s33">XXXIII</a>, +<a href="#s33.9">9</a> en volg.<br/> +—Hoe men hen moet behandelen, <a href="#s33.47">47</a>.<br/> +—Hun lot hier namaals, <a href="#s57">LVII</a>, <a href= +"#s57.13">13</a> en volg.; <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.1">1</a>.</p> +<p id="k-huichelarij">Huichelarij van Akhnas Ebn Shoraïk. <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.202">202</a>.</p> +<p>Huis, zie <a href="#k-abraham">Abraham</a>.</p> +<p>Huisdieren dooden, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.96">96</a>.</p> +<p>Huldigen van een vorst, zie <a href= +"#k-formulier">Formulier</a>.</p> +<p>Hulpbehoevenden, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.60">60</a>.</p> +<p id="k-huwelijk">Huwelijk (Het) <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.48">48</a> en volg.<br/> +—Gemengde, wettige en onwettige, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.220">220</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.26">26</a>–<a href="#s4.30">30</a>; <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.7">7</a>.<br/> +—Der armen, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.33">33</a>.<br/> +—Binnen de verboden graden van bloedverwantschap, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.37">37</a>.<br/> +—Met slavinnen, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.28">28</a> en +<a href="#s4.30">30</a>.</p> +<p>Huwelijken welke de geloovigen verboden zijn. <a href= +"#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.3">3</a>.</p> +<p>Huwelijks aanzoek, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.235">235</a>.</p> +<p>Huwelijksgiften, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.3">3</a>.</p> +<p>Huwelijk van dienstboden, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.32">32</a>.</p> +<p>Huwen met vrije vrouwen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.29">29</a>.<br/> +—Huwen van vrouwelijke weezen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.126">126</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">I</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-ifrit" class="first">Ifrit, een genius, <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.39">39</a>.</p> +<p>Ilah, zie <a href="#k-allah">Allah</a>.</p> +<p id="k-illioen">Illioen, <a href="#s83">LXXXIII</a>, <a href= +"#s83.18">18</a>, <a href="#s83.19">19</a>.<br/> +—Beteekenis daarvan, <a href="#s83.18">18</a>, n.</p> +<p>Ilyasin, beteekenis daarvan, <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.130">130</a>, n.</p> +<p id="k-imam">Imam, hoogste priester, gids in de gebeden, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.118">118</a>, n.</p> +<p>Imran, Imram, Amram, <a href="#s3">III</a> bl. <a href="#pb108" +class="pageref">108</a>, n. <a href="#s3.30">30</a>, <a href= +"#s3.31">31</a> en volg: <a href="#s66">LXVI</a>, <a href= +"#s66.12">12</a>.</p> +<p>Ingetogenheid (De) <a href="#s70">LXX</a>, <a href="#s70.29">29</a> +en volg.</p> +<p>Ingeving der ziel, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.83">83</a>.</p> +<p>Inlassching van een geheiligde maand tusschen de andere, <a href= +"#s9">IX</a>, <a href="#s9.37">37</a>.</p> +<p>In naam van den <span class="corr" id="xd21e73449" title= +"Bron: langmoedigen">lankmoedigen</span> en albarmhartigen God, +uitlegging daarvan. <a href="#s1">I</a>, bl. <a href="#pb69" class= +"pageref">69</a>, n.</p> +<p>Inrichting van de ark, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.42">42</a>, zie <a href="#k-plaatsing">Plaatsing</a>.</p> +<p>Insigniën der koninklijke waardigheid, zie <a href= +"#k-armbanden">Armbanden</a>.</p> +<p>Intrekking van verzen des Korans, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.100">100</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.103">103</a>.</p> +<p id="k-inwoners">Inwoners van <span class="corr" id="xd21e73491" +title="Bron: Antiochie">Antiochië</span>, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.76">76</a>.</p> +<p id="k-irem">Irem, stad der Adieten, <a href="#s89">LXXXIX</a>, +<a href="#s89.6">6</a>.</p> +<p>Isaak, zie <a href="#k-izaak">Izaak</a>.</p> +<p id="k-islam">Islam (De) of zijne belijdenis, wat hij is, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.122">122</a>, <a href="#s2.123">123</a>, +<a href="#s2.127">127</a>, <a href="#s2.134">134</a>; <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.78">78</a>; <a href="#s49">XLIX</a>, +<a href="#s49.14">14</a>.<br/> +—Onderscheid van dezen met het innerlijk geloof, <a href= +"#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.14">14</a>. Zie <a href= +"#k-aboe-bekr">Aboe Bekr</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-monotheisme">Monotheïsme</a>.</p> +<p>Ismaël, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.119">119</a>, +<a href="#s2.121">121</a>, <a href="#s2.127">127</a>, <a href= +"#s2.130">130</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.86">86</a>; +<a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.40">40</a>. n., <a href= +"#s14.41">41</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.48">48</a>.<br/> +—Standvastigheid en vastberadenheid, <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.55">55</a>.</p> +<p>Israël, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.6">6</a>; +<a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.59">59</a>.<br/> +—De stammen daarvan, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.130">130</a>, <a href="#s2.134">134</a>.</p> +<p id="k-israelieten">Israëlieten (De), <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.38">38</a> en volg.; <a href="#s2.86">86</a>, <a href= +"#s2.87">87</a>, <a href="#s2.244">244</a>. n. <a href="#s5">V</a>. 74. +82; <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.102">102</a> en volg.; +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.82">82</a> en volg.; <a href= +"#s32">XXXII</a>, <a href="#s32.23">23</a>; <a href="#s44">XLIV</a>. 29 +en volg; <a href="#s45">XLV</a>, <a href="#s45.15">15</a> en volg.<br/> +—Hunne overtredingen, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.4">4</a>.<br/> +—Zij zijn boven de overige menschen verheven, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.116">116</a>, <a href="#s2.117">117</a>; +<a href="#s62">LXII</a>, <a href="#s62.6">6</a> en volg.<br/> +—Hoe God hen straft, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.5">5</a><br/> +—Hoe God hen beloont, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.6">6</a>, <a href="#s17.7">7</a>.<br/> +—Zij vragen een vorst <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.247">247</a> en volg.<br/> +—Zij doorwaden de Roode zee, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.23">23</a>; <a href="#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.63">63</a> en +volg.<br/> +—Hunne opperhoofden, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.15">15</a>.<br/> +—Hunne verstoktheid <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.16">16</a>.<br/> +—Zij willen niet strijden tegen hunne vijanden, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.26">26</a>, <a href="#s5.27">27</a>.<br/> +—Nemen bezit van Egyptes rijkdommen, <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.59">59</a><span class="corr" id="xd21e73789" title= +"Niet in bron">.</span><br/> +—Zie <a href="#k-joden">Joden</a>.</p> +<p id="k-izaak">Izaak, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.127">127</a>, +<a href="#s2.130">130</a>, <a href="#s2.134">134</a>; <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.84">84</a>; <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.74">74</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.50">50</a>, +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.72">72</a>; <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.112">112</a>, <a href= +"#s37.113">113</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">J</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Jacob zie <a href="#k-jakob">Jakob</a>.</p> +<p>Jafa, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p>Jacht (De) <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.95">95</a>, <a href= +"#s5.96">96</a>, <a href="#s5.97">97</a>.</p> +<p>Jachtdieren, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.6">6</a>.</p> +<p id="k-jakob">Jakob, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.126">126</a>, +<a href="#s2.127">127</a>, <a href="#s2.130">130</a>, <a href= +"#s2.134">134</a>; <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.78">78</a>; +<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.84">84</a>; <a href="#s11">XI</a>, +<a href="#s11.74">74</a>: <a href="#s12">XII</a>, <a href= +"#s12.5">5</a>, <a href="#s12.6">6</a>, <a href="#s12.11">11</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb647" href="#pb647" name= +"pb647">647</a>]</span><a href="#s12.13">13</a>, <a href= +"#s12.18">18</a>, <a href="#s12.38">38</a>, <a href="#s12.63">63</a> en +volg.; <a href="#s12.75">75</a>, n., <a href="#s12.83">83</a> en volg., +<a href="#s12.93">93</a> en volg., <a href="#s12.102">102</a>, n.; +<a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.50">50</a>; <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.45">45</a>.<br/> +—Beschuldigt zijne zonen van eigen belang, <a href= +"#s12">XII</a>, <a href="#s12.18">18</a>.<br/> +—Vreest de wolven, <a href="#s12">XII</a>, <a href= +"#s12.13">13</a>.</p> +<p id="k-jaktin">Jaktin, eene pompoenplant, die over Jonas heengroeide, +<a href="#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.146">146</a>.</p> +<p>Jaland Ebn Karker, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.78">78</a>, n.</p> +<p>Jallalo’ddin, zie <a href="#k-al-beidawi">Al +Beidâwi</a>.</p> +<p id="k-jalut">Jalut of Goliath, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.250">250</a>–<a href="#s2.252">252</a>.</p> +<p>Jaren des huwelijks, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.5">5</a>.</p> +<p>Jericho, zie <a href="#k-binnentrekken">Binnentrekken</a>.</p> +<p id="k-jezus">Jezus, zoon van Maria, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.81">81</a>, <a href="#s2.254">254</a>, <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.50">50</a>; <a href="#s5.109">109</a> en volg.; <a href= +"#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.52">52</a>; <a href="#s57">LVII</a>, +<a href="#s57.27">27</a>; <a href="#s61">LXI</a>, <a href= +"#s61.6">6</a>, <a href="#s61.14">14</a>.<br/> +—Zijne geschiedenis, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.39">39</a>–<a href="#s3.52">52</a>.<br/> +—Hij is geen God, <a href="#s3.73">73</a>, n.<br/> +—Hij is niet ter dood gebracht, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.156">156</a>.<br/> +—Hij is slechts een dienaar van God. <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.109">109</a> en volg.; <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.63">63</a>, <a href="#s43.86">86</a>. n.<br/> +—Is rechtvaardig, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.85">85</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e74129" title= +"Niet in bron">—</span>Zijne geboorte, <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.23">23</a>, <a href="#s19.24">24</a>.<br/> +—Zijne geloofsbelijdenis, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.31">31</a> en volg., zie <span class="corr" id="xd21e74150" +title="Bron: Missias"><a href="#k-messias">Messias</a></span>.<br/> +—Apostelen, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.12">12</a>.<br/> +—Diens moeder, zie <a href="#k-maria">Maria</a>.<br/> +—En <span class="corr" id="xd21e74170" title= +"Bron: Marie">Maria</span> verblijf voor hen bereid, <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.52">52</a>.<br/> +—Niet gekruisigd, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.156">156</a>.<br/> +—Door God tot zich opgenomen, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.117">117</a>.<br/> +—Twist omtrent hem, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.65">65</a>.<br/> +—Verheffing, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.48">48</a>.<br/> +—Zal tot de menschen spreken, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.41">41</a>.</p> +<p id="k-job">Job, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.84">84</a>; +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.83">83</a>, <a href= +"#s21.84">84</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.40">40</a>, +<a href="#s38.41">41</a> en volg.<br/> +—Zijn zoon, Dhu’lkefl, <a href="#s21">XXI</a>, <a href= +"#s21.85">85</a>, n.</p> +<p id="k-joden">Joden (De) of tijdgenooten van Mahomet, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.59">59</a>–<a href="#s2.88">88</a>; +<a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.57">57</a>, n. <a href= +"#s3.60">60</a> en volg.; <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.30">30</a>; <a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.15">15</a>, +n.<br/> +—Kastijdingen, die hun verwachten, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.50">50</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.69">69</a>.<br/> +—Hun gedrag, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.184">184</a>, +<a href="#s3.185">185</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.168">168</a>.<br/> +—Zij vervalschen de schriften, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.48">48</a>.<br/> +—Hun belangzucht, <a href="#s4.56">56</a>.<br/> +—Zij zijn meer dan alle andere menschen aan het leven gehecht, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.90">90</a>.<br/> +—Zij haten elkander, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.69">69</a>.<br/> +—Wet van Wedervergelding bij hen, <a href="#s5.49">49</a>.<br/> +—Zij hebben de Maagd Maria belasterd, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.155">155</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e74369" title= +"Niet in bron">—</span>Zij noemen zich bondgenooten en vrienden +van God, <a href="#s62">LXII</a>, <a href="#s62.6">6</a>.<br/> +—Zij zeggen Ozaïr is Gods zoon, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.30">30</a>.<br/> +—Hoe Mahomet uitspraak tusschen hen moet doen, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.45">45</a>–<a href="#s5.47">47</a>.<br/> +—En Christenen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.107">107</a>, +<a href="#s2.114">114</a>, <a href="#s2.129">129</a>.<br/> +—Verwerpen Mahomet, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.8">8</a>, n.<br/> +—Door de Perzen overwonnen, <a href="#s17.7">7</a>, n.<br/> +—Hunne handen zullen geketend zijn, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.69">69</a>.</p> +<p id="k-johannes">Johannes, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.85">85</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.7">7</a> en +volg. Zie <a href="#k-yahia">Yahia</a>.</p> +<p id="k-jonas">Jonas, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.86">86</a>.—<a href="#s10">X</a>. bl. <a href="#pb235" +class="pageref">235</a>. n., <a href="#s10.98">98</a>; <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.87">87</a> en volg.; <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.139">139</a>; <a href= +"#s68">LXVIII</a>, <a href="#s68.48">48</a>.<br/> +—Gebeden, terwijl hij zich in den walvisch bevond, <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.143">143</a> en volg.<br/> +—Duur van zijn verblijf daarin, <a href="#s37.144">145</a>, +n.<br/> +—Zie <a href="#k-dhulnun">Dhu’lnun</a>.</p> +<p>Jondob Ebn Damra, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.101">101</a>, +n.</p> +<p>Jongste dag, zie <a href="#k-slag">Slag</a>.</p> +<p id="k-jongste-uur">Jongste uur, teeken der nadering daarvan, +<a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.61">61</a>.</p> +<p>Josua, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.59">59</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-caleb">Caleb</a>.</p> +<p>Jozef, <a href="#s12">XII</a>, geheel; <a href="#s40">XL</a>. +36.</p> +<p>Judah, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.10">10</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">K</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Kaaba, <a href="#s52">LII</a>, <a href="#s52.4">4</a>. +Zie <a href="#k-caaba">Caaba</a>.</p> +<p id="k-kaba">Ka’ba of het heilige huis van Mekka, zijne +bouworde, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.119">119</a>–<a href="#s2.121">121</a>.</p> +<p id="k-kabil">Kâbil of Caïn, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.30">30</a> en volg.</p> +<p>Kadr (Nacht van), <a href="#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.2">2</a>, +<a href="#s44.3">3</a>; <a href="#s97">XCVII</a>, geheel.</p> +<p>Kaf (Berg), <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.1">1</a>, n.</p> +<p>Kaïn, zie <a href="#k-abel">Abel</a>.</p> +<p>Kalf <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.48">48</a>, <a href= +"#s2.51">51</a>.—<a href="#s12">XII</a>, 146, 147, 148, 151.<br/> +—Aanbidden, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.152">152</a>.</p> +<p id="k-kameel">Kameel (De heilige) der Thamoedieten, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.71">71</a>, <a href="#s7.75">75</a>; +<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.67">67</a> 68; <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.155">155</a> en volg.; <a href= +"#s54">LIV</a>, <a href="#s54.27">27</a>; <a href="#s91">XCI</a>, +<a href="#s91.12">12</a>.<br/> +—In het oosten voornamelijk als voertuig gebruikt. <a href= +"#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.22">22</a>. n.</p> +<p>Kameelen, zinnebeelden van gehoorzaamheid aan God. <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.37">37</a>.</p> +<p id="k-karoen">Karoen, <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href= +"#s28.76">76</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.38">38</a>, +<a href="#s29.39">39</a>, n.; <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.23">23</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb648" href="#pb648" +name="pb648">648</a>]</span><br/> +<span class="corr" id="xd21e74734" title= +"Niet in bron">—</span>Karoens weerspannigheid tegen Mozes, +<a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.76">76</a>, n.<br/> +—Zijne schatten, aldaar.</p> +<p id="k-kauther">Kauther, eene rivier in het paradijs, <a href= +"#s108">CVIII</a>, <a href="#s108.1">1</a>.</p> +<p id="k-kebla">Kebla, of richting, waarin men moet staan bij het +gebed, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.136">136</a>.<br/> +—Onherroepelijk vastgesteld, <a href="#s2.138">138</a> en +volg.<br/> +—Zie <a href="#k-navolging">Navolging</a>.</p> +<p>Kedar Ebn Salef, de meest verdorvene, <a href="#s91">XCI</a>, +<a href="#s91.12">12</a> en volg.</p> +<p>Kennis, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.114">114</a>, n.;<br/> +—der schriften, zie <a href="#k-asaf">Asaf</a>.<br/> +—Na de openbaring van den Koran, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.114">114</a>.<br/> +—Van den Apostel, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.141">141</a>.</p> +<p>Ketels uit de bergen van Yaman gehouwen, <a href="#s34">XXXIV</a>, +<a href="#s34.12">12</a>.</p> +<p>Khaûla wordt door haar man verstooten, <a href= +"#s58">LVIII</a>, <a href="#s58.1">1</a>, n.</p> +<p>Khedr, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.64">64</a> en volg. +Zie <span class="corr" id="xd21e74836" title="Bron: Al Kedr"><a href= +"#k-al-khedr">Al Khedr</a></span>.</p> +<p>Khozaïeten, <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.26">26</a>, +n.</p> +<p id="k-kiem">Kiem van het kwaad, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.81">81</a>.</p> +<p>Kinderen (De), <a href="#s31">XXXI</a>, <a href= +"#s31.31">31</a>.<br/> +—Mahomet verbiedt hen te vermoorden, <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.33">33</a>.<br/> +—Van God, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.14">14</a>.<br/> +—Dooden, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.138">138</a>, +<a href="#s6.141">141</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-pleegkinderen">Pleegkinderen</a>.</p> +<p>Kitfîr, zie <a href="#k-potiphar">Potiphar</a>.</p> +<p>Klaagster, <a href="#s58">LVIII</a>, bl. <a href="#pb565" class= +"pageref">565</a>, n,</p> +<p id="k-klank">Klank van den trompet, <a href="#s27">XXVII</a>, +<a href="#s27.89">89</a>; <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href= +"#s39.68">68</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-trompet">Trompet</a>.</p> +<p>Klinkende gesprekken, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.112">112</a>.</p> +<p>Kloosterleven (Het), <a href="#s57">LVII</a>, <a href= +"#s57.27">27</a>.</p> +<p>Koe, <a href="#s2">II</a>, bl. <a href="#pb70" class= +"pageref">70</a>, n.; <a href="#s2.63">63</a> en volg.</p> +<p>Koningin van Saba, zie <a href="#k-balkis">Balkis</a>.</p> +<p>Koninkrijk, <a href="#s67">LXVII</a>, bl. <a href="#pb584" class= +"pageref">584</a>, n.</p> +<p id="k-koophandel">Koophandel, tijdens de bedevaart geoorloofd, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.194">194</a>, n.</p> +<p>Koperen fontein, <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href= +"#s34.11">11</a>.</p> +<p id="k-koran">Koran (De) <a href="#s1">I</a>, bl. <a href="#pb69" +class="pageref">69</a>, n.<br/> +—<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.90">90</a> en volg.; <a href= +"#s11">XI</a>, <a href="#s11.16">16</a>; <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.47">47</a> en volg.; <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.97">97</a>; <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.112">112</a>, +<a href="#s20.113">113</a>; <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.32">32</a>, <a href="#s25.34">34</a>; <a href="#s27">XXVII</a>, +<a href="#s27.78">78</a>, <a href="#s27.79">79</a>; <a href= +"#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.48">48</a>, n., <a href= +"#s28.85">85</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.46">46</a> en +volg.; <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.69">69</a>; <a href= +"#s45">XLV</a>, <a href="#s45.19">19</a>; <a href="#s69">LXIX</a>, +<a href="#s69.48">48</a> en volg.; <a href="#s80">LXXX</a>, <a href= +"#s80.11">11</a> en volg.; <a href="#s81">LXXXI</a>, <a href= +"#s81.27">27</a> en volg.; <a href="#s85">LXXXV</a>, <a href= +"#s85.21">21</a> en <a href="#s85.22">22</a>; <a href= +"#s87">LXXXVII</a>, <a href="#s87.6">6</a>.<br/> +—Hij is een goddelijk werk, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.84">84</a>, <a href="#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.3">3</a> en +volg.<br/> +—Hij wordt zorgvuldig in den hemel bewaard, <a href= +"#s13">XIII</a>, <a href="#s13.39">39</a>; <a href="#s85">LXXXV</a>, +<a href="#s85.21">21</a>.<br/> +—Hij is niet het werk der demons, <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.210">210</a>.<br/> +—Hij is bij gedeelten geopenbaard, <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.107">107</a>.<br/> +—Geen menschelijk wezen zou zoo iets kunnen voortbrengen, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.21">21</a>, <a href="#s2.22">22</a>; +<a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.39">39</a>; <a href="#s52">LII</a>, +<a href="#s52.33">33</a>, <a href="#s52.34">34</a> en volg.<br/> +—Hij is het schoonste woord dat er bestaat, <a href= +"#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.24">24</a>, <a href="#s39.28">28</a>, +<a href="#s39.29">29</a>.<br/> +—Hij wordt door de geniussen bewonderd, <a href="#s46">XLVI</a>, +<a href="#s46.28">28</a>.<br/> +—Wat de ongeloovigen er van zeggen, <a href="#s25">XXV</a>, +<a href="#s25.5">5</a>, <a href="#s25.6">6</a>.<br/> +—Hij is slechts eene bevestiging der schriften, <a href= +"#s10">X</a>, <a href="#s10.38">38</a>.<br/> +—Sommige verzen er uit zijn afgeschaft of veranderd, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.100">100</a>; <a href="#s16">XVI</a>, +<a href="#s16.103">103</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.110">110</a> n.<br/> +—Nacht, waarin hij is nedergezonden, <a href="#s44">XLIV</a>, +<a href="#s44.1">1</a> en volg.<br/> +—Zie <a href="#k-al-forkan">Al Forkan</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-verzen">verzen</a>.</p> +<p id="k-koreishieten">Koreïshieten (De), <a href="#s106">CVI</a>, +<a href="#s106.1">1</a>.<br/> +—Dringen bij Mahomet aan tot den godsdienst van zijne vaderen +terug te keeren, <a href="#s45">XLV</a>, <a href="#s45.17">17</a>, +n.<br/> +—Gelooven in Mahomet, <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href= +"#s28.57">57</a>, n.<br/> +—Volgens een bericht worden zij door vrees weerhouden dit te +belijden, aldaar<br/> +—<span class="corr" id="xd21e75302" title="Bron: Hnn">Hun</span> +antwoord <span class="corr" id="xd21e75306" title= +"Bron: een">aan</span> arme Moslems, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.47">47</a>, n.<br/> +—Hun gezegde aan Mahomet, <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href= +"#s39.37">37</a>, n.<br/> +—Zijn Mahomet vijandig, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.78">78</a>, n.<br/> +—Hunne nederlaag, aldaar.<br/> +—Versmaden Mahomets volgelingen, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.74">74</a>, n.<br/> +—Verstoord door de bekeering van Omar, <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.5">5</a>, n.<br/> +—Hun aanslag op Mahomet, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.9">9</a>, n.<br/> +—Hunne strijdkracht, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.9">9</a>, n.<br/> +—Gelooven niet in de schrift, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.89">89</a>.<br/> +—Richten drie vragen tot Mahomet, <a href="#s18">XVIII</a>, +<a href="#s18.23">23</a>, n.</p> +<p id="k-kosai">Kosai, een van Mahomets voorouders, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.190">190</a>, n.</p> +<p>Koude, zie <a href="#k-zamharir">Zamharir</a>.</p> +<p>Kroppen van vogels, zie <a href="#k-zielen">Zielen</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb649" href="#pb649" name="pb649">649</a>]</span></p> +<p>Kruisigen, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.121">121</a>.</p> +<p>Krijgsgevangenen, <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.68">68</a> en +volg.</p> +<p>Krijgswonden, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.134">134</a>.</p> +<p>Kuil, meesters daarvan, <a href="#s85">LXXXV</a>, <a href= +"#s85.4">4</a>.</p> +<p>Kuischheid aanbevolen, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.30">30</a> en volg.</p> +<p>Kun, verklaring van dit woord, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.87">87</a>, n.<br/> +—Woord, waardoor God in staat is een millioen werelden voort te +brengen, <a href="#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.27">27</a>, n.</p> +<p>Kwaad, zie <a href="#k-kiem">Kiem</a>.</p> +<p id="k-kwakkels">Kwakkels, zie <a href="#k-manna">Manna</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Kwartels nedergezonden, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.54">54</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-kwakkels">Kwakkels</a>.</p> +<p>Kwetsen door vuur, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.74">74</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">L</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Laatste dag, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.31">31</a>.</p> +<p id="k-laatste-oordeel">Laatste oordeel, zie <a href= +"#k-uur">Uur</a>.</p> +<p id="k-lamech">Lamech, Noachs vader, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.57">57</a>, n.</p> +<p>Landverhuizing, beteekenis van dat woord, <a href="#s59">LIX</a>, +bl. <a href="#pb568" class="pageref">568</a>, n. en <a href= +"#s59.2">2</a>.</p> +<p>Laster (De) veroordeeld <a href="#s49">XLIX</a>, <a href= +"#s49.11">11</a>.</p> +<p>Lasteraars van den profeet, <a href="#s104">CIV</a>, <a href= +"#s104.1">1</a>, n.<br/> +—Van de vrouwen des profeets, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.23">23</a>, n.</p> +<p>Leenen aan God, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.15">15</a>; +<a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.11">11</a>.</p> +<p>Leer der Christenen, zie <a href= +"#k-drieeenheid">Drieëenheid</a>.</p> +<p>Leer, zie <a href="#k-ware">Ware</a>.</p> +<p>Legaten, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.12">12</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-bedrag">Bedrag</a>.</p> +<p>Leiding der menschen, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.158">158</a>.</p> +<p>Letters, die zich aan het hoofd van een groot aantal hoofdstukken +bevinden, en wier beteekenis onbekend, is <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s3">III</a>, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s10">X</a>, +<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s13">XIII</a>, +<a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s29">XXIX</a>, <a href="#s30">XXX</a>, +<a href="#s31">XXXI</a>, <a href="#s32">XXXII</a>, <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <span class="corr" id="xd21e75652" title= +"Bron: XXVVIII"><a href="#s38">XXXVIII</a></span>, <a href= +"#s40">XL</a>, <a href="#s41">XLI</a>, <a href="#s42">XLII</a>, +<a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s44">XLIV</a>, <a href= +"#s45">XLV</a>, <a href="#s46">XLVI</a>, <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s68">LXVIII</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-aanvangletters">Aanvangletters</a>.</p> +<p>Leugens verzinnen omtrent God, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.21">21</a>.</p> +<p>Leven dezer wereld, <a href="#s57">LVII</a>, <a href= +"#s57.19">19</a>.</p> +<p>Licht, <a href="#s24">XXIV</a>, bl. <a href="#pb381" class= +"pageref">381</a>, n.<br/> +—Werpen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.16">16</a>.</p> +<p>Listen, zie <a href="#k-vrouwenlisten">Vrouwenlisten</a>.</p> +<p>Lokman, <a href="#s31">XXXI</a>, bl. <a href="#pb441" class= +"pageref">441</a>, n.; <a href="#s31.11">11</a>, <a href= +"#s31.12">12</a>, <a href="#s31.13">13</a>, n.</p> +<p>Loon van hem, die om de zaak van den godsdienst vlucht, <a href= +"#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.56">56</a>, n.</p> +<p>Losprijs, <a href="#s47">XLVII</a>, <a href="#s47.5">5</a>.</p> +<p>Lot <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.86">86</a>, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.78">78</a> en volg.<br/> +—Profeet <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.73">73</a>, +<a href="#s11.79">79</a>–<a href="#s11.84">84</a>; <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.71">71</a>–<a href= +"#s21.75">75</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.43">43</a>; +<a href="#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.160">160</a> en volg.; <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.55">55</a> en volg.; <a href= +"#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.25">25</a> en volg.; <a href= +"#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.133">133</a>; <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.12">12</a>, <a href="#s38.13">13</a>; +<a href="#s54">LIV</a>, <a href="#s54.33">33</a> en volg.<br/> +—Zijne broeders, <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.13">13</a>.</p> +<p>Lots gezin zal gered worden, <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.59">59</a>.<br/> +—Wordt gered, <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.134">134</a><br/> +—Vrouw <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.8">8</a>; <a href= +"#s15">XV</a>, <a href="#s15.6">6</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, +<a href="#s37.135">135</a>.</p> +<p>Lotgevallen, zie <a href="#k-geschiedenis">Geschiedenis</a>.</p> +<p id="k-lotusboom">Lotusboom, grenspaal van het paradijs, <a href= +"#s53">LIII</a>, <a href="#s53.14">14</a>.</p> +<p>Lijfwacht, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">M</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Maan gespleten; teeken van den jongsten dag, <a href= +"#s54">LIV</a>, <a href="#s54.1">1</a>, n.</p> +<p>Maan, hare verblijfplaatsen, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.39">39</a>.</p> +<p>Maanden der Arabieren, Aantal daarvan, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.36">36</a>, n.</p> +<p id="k-madian">Madian, eene stad in Hejâz, Madianieten, +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.83">83</a>; <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.71">71</a>; <a href="#s11">XI</a> <a href= +"#s11.85">85</a>, <a href="#s11.98">98</a>; <a href="#s15">XV</a>, +<a href="#s15.78">78</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.43">43</a>; <a href="#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.176">176</a>; +<a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.21">21</a> en volg.; <a href= +"#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.35">35</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.12">12</a>; <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.13">13</a>.</p> +<p>Madianieten, zie <a href="#k-madian">Madian</a>.</p> +<p>Magiërs (De), <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.17">17</a>.</p> +<p>Magog, zie <a href="#k-majoej">Majoej</a>.</p> +<p>Mahomedanen, hunne gewoonte bij het bidden, <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.29">29</a>.</p> +<p>Mahomedanisme, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.49">49</a>, n.; +<a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.111">111</a>, n.</p> +<p id="k-mahomet">Mahomet of Mahomed, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.80">80</a> en volg.; <a href="#s53">LIII</a>, <a href= +"#s53.1">1</a>–<a href="#s53.9">9</a>.—<a href= +"#s47">XLVII</a>, bl. <a href="#pb530" class="pageref">530</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb650" href="#pb650" name= +"pb650">650</a>]</span>n.<br/> +—Hij bekent een zondaar te zijn, 21. <a href="#s32">XXXII</a>, +<a href="#s32.2">2</a>.<br/> +—Hij is een ongeletterd profeet, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.156">156</a>, <a href="#s7.158">158</a>.<br/> +—Hij is in de Schriften aangeduid, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.156">156</a>.<br/> +—Hij is door Mozes voorspeld, <a href="#s46">XLVI</a>, <a href= +"#s46.2">2</a>.<br/> +—Hij is door Jezus voorspeld <a href="#s61">LXI</a>, <a href= +"#s61.6">6</a>.<br/> +—Hij is het zegel der profeten, <a href="#s33">XXXIII</a>, +<a href="#s33.40">40</a>.<br/> +—Hij ontvangt de openbaring door de bemiddeling van den engel +Gabriël, <a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.4">4</a> en +volg.<br/> +—Hij heeft den engel Gabriël duidelijk gezien, <a href= +"#s53">LIII</a>, <a href="#s53.7">7</a>; <a href="#s81">LXXXI</a>, +<a href="#s81.23">23</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e76152" title= +"Niet in bron">—</span>Hij is het voorwerp van laster en +spotternijen, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.61">61</a>; <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.105">105</a>; <a href="#s25">XXV</a>, +<a href="#s25.5">5</a>.<br/> +—Hij is noch een dichter, noch een bezetene, noch een waarzegger, +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.183">183</a>–<a href= +"#s7.188">188</a>; <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.3">3</a> en +volg.; <a href="#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.40">40</a> en volg.; +<a href="#s81">LXXXI</a>, <a href="#s81.22">22</a>.<br/> +—Hij heeft droombeelden, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.100">100</a>, n.<br/> +—Hij wordt bestraft, <a href="#s80">LXXX</a>, <a href= +"#s80.1">1</a>–<a href="#s80.11">11</a>.<br/> +—Zijne godsdienstigheid, <a href="#s73">LXXIII</a>, <a href= +"#s73.20">20</a>.<br/> +—Openbaringen die hem persoonlijk zijn gedaan. <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.37">37</a>; <a href="#s67">LXVII</a>, +<a href="#s67.1">1</a>. n.<br/> +—Eenige gebeurtenissen gedurende zijn apostelschap, <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.24">24</a>–<a href= +"#s48.27">27</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-bedr">Bedr</a>, <a href="#k-honein">Honein</a>, +<a href="#k-taboek">Taboek</a>, <a href="#k-aisha">Aïsha</a>. +Zijne nachtelijke reis. <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.1">1</a>.<br/> +—Eerbied dien men hem verschuldigd is, <a href="#s49">XLIX</a>, +<a href="#s49.2">2</a>–<a href="#s49.7">7</a>; <a href= +"#s58">LVIII</a>, <a href="#s58.9">9</a>–<a href= +"#s58.13">13</a>.<br/> +—Bekent de ware meening van eene plaats niet te begrijpen, +<a href="#s54">LIV</a>, <a href="#s54.45">45</a>, n.<br/> +—Beklaagt zich bij God, omtrent het lange uitblijven der +hemelsche openbaringen, <a href="#s93">XCIII</a>, <a href= +"#s93.3">3</a>, n.<br/> +—Zijn hart geopend in zijne kindsheid, of toen hij naar den hemel +reisde, <a href="#s94">XCIV</a>, <a href="#s94.1">1</a>. n.<br/> +—Beklimt den berg Jafa, <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.214">214</a>, n.<br/> +—Hij bezoekt heimelijk de huizen zijner volgelingen, 219, n.<br/> +—Bij den dood van zijn zoon Abtar (kinderloos) genoemd. <a href= +"#s108">CVIII</a>, <a href="#s108.3">3</a>, n.<br/> +—Diens voorval met een blinde. <a href="#s80">LXXX</a>, <a href= +"#s80.2">2</a>.<br/> +—Draagt verschillende namen bij de Muzelmannen, <a href= +"#s61">LXI</a>, <a href="#s61.6">6</a>, n.<br/> +—Dwingt de Koreïshieten, zich aan hem te onderwerpen, +<a href="#s110">CX</a>, <a href="#s110.2">2</a>, n.<br/> +—En zijne volgelingen, <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href= +"#s39.34">34</a>, n.<br/> +—Gods gezant, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.20">20</a>, n.; +<a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.157">157</a>; <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.29">29</a>.<br/> +—Hij verdeelt den buit onder de Mohajerin, <a href= +"#s59">LIX</a>, <a href="#s59.8">8</a>, n.<br/> +—Laat een gracht graven, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.9">9</a>, n.<br/> +—Maakt den bewoners van Mekka bekend dat hij vredelievende +bedoelingen omtrent hen heeft, <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.18">18</a>, n.<br/> +—Hij schenkt genade aan tachtig ongeloovigen, <a href= +"#s48.24">24</a>, n.<br/> +—Zijne bedoeling bij de expeditie van Al Hodeibeiya, <a href= +"#s48.25">25</a>, n.<br/> +—Zijn droom te Medina, <a href="#s48.27">27</a>, n.<br/> +—Neemt Jezus passie niet aan, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.34">34</a>, n.<br/> +—Ontslaat verscheiden zijner manschappen, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.43">43</a>, n.<br/> +—Verdedigt zich tegen zijne vijanden, <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.41">41</a>, n.<br/> +—Verwacht de vergelding voor zijne prediking alleen van God, +<a href="#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.46">46</a>, n.<br/> +—Wordt bevolen niet ongeduldig te zijn, <a href="#s20">XX</a>, +<a href="#s20.113">113</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-profeet">Profeet</a>.<br/> +—Zijn aangenomen zoon, zie <a href="#k-zeid">Zeid</a>.<br/> +—Zijne vrouw, zie <a href="#k-aisha">Aïsha</a>.<br/> +—Zijn groot aantal vrouwen verweten, <a href="#s13">XIII</a>, +<a href="#s13.38">38</a>, n.<br/> +—Spreekt eene godslastering uit, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.100">100</a>, n.<br/> +—Diens voorouders, zie <a href="#k-kosai">Kosai</a>.</p> +<p>Mahomets bevel bij de droefheid van zijn gezin, <a href= +"#s20">XX</a>, <a href="#s20.132">132</a>, n.<br/> +—Beweldadigden, <a href="#s1">I</a>, <a href="#s1.6">6</a>.<br/> +—Edelmoedigheid omtrent gevangenen, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.27">27</a>.<br/> +—Familie, goede daad door deze verricht, <a href= +"#s76">LXXVI</a>, <a href="#s76.7">7</a>, n.<br/> +—Gebed, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.82">82</a> en +volg.<br/> +—Gevoelen, omtrent het dooden van den Egyptenaar door Mozes, +<a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.14">14</a>, n.<br/> +—Gezegde omtrent de voortbrenging van een mirakel, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.109">109</a>, n.<br/> +—Keuzen zijner vrouwen, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.6">6</a>.<br/> +—Lezing van den Koran, <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.51">51</a>.<br/> +—Lijfwacht, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.71">71</a>, n.<br/> +—Manschappen roepen Gods ondersteuning in, <a href= +"#s8">VIII</a>, <a href="#s8.9">9</a>.<br/> +—Macht, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.57">57</a>, n.<br/> +—Offer, <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.33">33</a>, n.<br/> +—Oom Hamza gedood, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.127">127</a>, n.<br/> +—Ouderdom toen hij de zending van profeet aannam <a href= +"#s10">X</a>, <a href="#s10.17">17</a>.<br/> +—Reis naar den hemel, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.1">1</a>, n., <a href="#s17.57">57</a>.<br/> +—Terugkeer van de expeditie van Al Hodeibya, <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.1">1</a>, n.<br/> +—Verblijf te Medina, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.75">75</a>, n.<br/> +—Verbond met de lieden van den stam Koreidha, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.26">26</a>, n.<br/> +—Zijne vrouwen vragen om rijkere kleeding, <a href= +"#s33.28">28</a>, n.<br/> +—Vloek, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.12">12</a>, n.<br/> +—Voorrechten omtrent vrouwen, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.51">51</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e76713" title= +"Niet in bron">—</span>Aantal vrouwen dat hij mocht nemen, +<a href="#s33.52">52</a>, n.<br/> +—Vroegste metgezellen, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.12">12</a>, n.<br/> +—Vijanden, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.123">123</a>, +n.<br/> +—Vijand, zie <a href="#k-aboe-jahl">Aboe Jahl</a>.<br/> +—Godsdienst, zie <a href="#k-armen">Armen</a>.</p> +<p id="k-majoej">Majoej, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.93">93</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb651" href="#pb651" +name="pb651">651</a>]</span></p> +<p>Makkers van de spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.8">8</a>.</p> +<p id="k-malek-ebn-dhor"><span class="corr" id="xd21e76765" title= +"Bron: Malec">Malek</span> Ebn Dhor, vermoedelijk de persoon die Jozef +uit de put trok, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.19">19</a>.</p> +<p id="k-malek">Malek, engel die bij de folteringen voorzit, <a href= +"#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.77">77</a>.<br/> +—Volgens de Mahomedanen, engel die met het opzicht der hel is +belast, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.77">77</a>, n.</p> +<p>Maliënkolders, zie <a href="#k-david">David</a>.</p> +<p id="k-manna">Manna (De) en de kwakels, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.54">54</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.160">160</a>; <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.82">82</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Manslag (De) <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.94">94</a>.</p> +<p>Marracci, zie <a href="#k-al-beidawi">Al Beidâwi</a>.</p> +<p id="k-maria">Maria of Mirjam, moeder van Jezus, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.31">31</a>, n., <a href= +"#s3.37">37</a>–<a href="#s3.42">42</a>; <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.169">169</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.79">79</a>; <a href="#s19">XIX</a>, bl. <a href="#pb336" class= +"pageref">336</a>, n.; <a href="#s19.16">16</a> en volg.; <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.91">91</a>.<br/> +—Zij wordt door de Israëlieten belasterd, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.155">155</a>, n.<br/> +—Maakte nooit aanspraak moeder Gods te zijn, <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.79">79</a>, n.<br/> +—En haar zoon zijn aan dezelfde behoeften en gebreken als de +overige menschen onderworpen, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.79">79</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-twist">Twist</a>, Zie <a href= +"#k-zacharias">Zacharias</a>.</p> +<p>Marias vlucht naar een palmboom, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.23">23</a>, n.<br/> +—Broeder <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.29">29</a>.</p> +<p id="k-maroet">Maroet, booze engel, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.96">96</a>, zie <a href="#k-haroet">Haroet</a>.</p> +<p>Martelaren, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.23">23</a>, n., +zie <a href="#k-zielen">Zielen</a>.</p> +<p id="k-maten">Maten en gewichten (Valsche) verboden, <a href= +"#s11">XI</a>, <a href="#s11.69">69</a>, n.</p> +<p id="k-medina">Medina, <a href="#s8">VIII</a>, bl. <a href="#pb211" +class="pageref">211</a>, n.—<a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.13">13</a>.—<a href="#s47">XLVII</a>, bl. <a href="#pb530" +class="pageref">530</a>, n.—<a href="#s58">LVIII</a>, bl. +<a href="#pb565" class="pageref">565</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-mekka">Mekka</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-vlucht">vlucht</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e77002" title= +"Niet in bron">—</span>Zie <a href= +"#k-vluchtelingen">Vluchtelingen</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-yathreb">Yathreb</a>.</p> +<p>Meester der trappen, waar langs de engelen ten hemel stijgen, +<a href="#s70">LXX</a> <a href="#s70.3">3</a>, n.<br/> +—Des heelals, <a href="#s1">I</a> <a href="#s1.1">1</a>, n.</p> +<p>Meesters van de kuil, <a href="#s85">LXXXV</a>, <a href= +"#s85.4">4</a>.</p> +<p>Meisjes kunnen geen priesterlijken dienst verrichten, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.31">31</a>, n.</p> +<p id="k-mekka">Mekka of Bekka, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.90">90</a>; <a href="#s6">VI</a>, bl. <a href="#pb171" class= +"pageref">171</a>, n.; <a href="#s7">VII</a>, bl. <a href="#pb189" +class="pageref">189</a>, n.; <a href="#s12">XII</a>, bl. <a href= +"#pb260" class="pageref">260</a>, n.; <a href="#s13">XIII</a>. bl. +<a href="#pb276" class="pageref">276</a>, n.; <a href="#s16">XVI</a>, +bl. <a href="#pb294" class="pageref">294</a>; <a href="#s17">XVII</a>, +bl. <a href="#pb309" class="pageref">309</a>, n.; <a href= +"#s19">XIX</a>, bl. <a href="#pb336" class="pageref">336</a>, n.; +<a href="#s22">XXII</a>, bl. <a href="#pb365" class="pageref">365</a>, +n.; <a href="#s26">XXVI</a>, bl. <a href="#pb400" class= +"pageref">400</a>, n.; <a href="#s28">XXVIII</a> 419, n.; <a href= +"#s29">XXIX</a>, bl. <a href="#pb429" class="pageref">429</a>, n.; +<a href="#s39">XXXIX</a>, bl. <a href="#pb491" class="pageref">491</a>, +n.; <a href="#s42">XLII</a>, bl. <a href="#pb510" class= +"pageref">510</a>, n.; <a href="#s43">XLIII</a>, bl. <a href="#pb515" +class="pageref">515</a>, n.; <a href="#s44">XLIV</a>, bl. <a href= +"#pb520" class="pageref">520</a>, n.; <a href="#s48">XLVIII</a>, +<a href="#s48.24">24</a>; <a href="#s55">LV</a> bl. <a href="#pb555" +class="pageref">555</a>, n.; <a href="#s57">LVII</a>, bl. <a href= +"#pb562" class="pageref">562</a>, n.; <a href="#s61">LXI</a>, bl. +<a href="#pb574" class="pageref">574</a>, n.; <a href="#s64">LXIV</a>, +bl. <a href="#pb578" class="pageref">578</a>, n.; <a href= +"#s73">LXXIII</a>, bl. <a href="#pb596" class="pageref">596</a>, n.; +<a href="#s76">LXXVI</a>, bl. <a href="#pb601" class="pageref">601</a>, +n.; <a href="#s84">LXXXIV</a>, bl. <a href="#pb612" class= +"pageref">612</a>, n.; <a href="#s89">LXXXIX</a>, bl. <a href="#pb617" +class="pageref">617</a>, n.; <a href="#s96">XCVI</a>, bl. <a href= +"#pb622" class="pageref">622</a>, n.; <a href="#s108">CVIII</a>, bl. +<a href="#pb622" class="pageref">622</a>, n.; <a href= +"#s108">CVIII</a>, bl. <a href="#pb629" class="pageref">629</a>, n.<br/> +—Zie <span class="corr" id="xd21e77226" title= +"Bron: Modina"><a href="#k-medina">Medina</a></span>.</p> +<p>Mekka’s bewoners willen een engel zien, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.111">111</a>, n.</p> +<p>Menat, zie <a href="#k-el-lat">El-Lat</a>.</p> +<p id="k-mensch">Mensch (De), zijne schepping, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.28">28</a>, n.; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.98">98</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.5">5</a>; +<a href="#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.12">12</a> en volg.; <a href= +"#s32">XXXII</a>, <a href="#s32.6">6</a> en volg.; <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.77">77</a>, <a href="#s36.78">78</a>; +<a href="#s40">XL</a>, <a href="#s40.69">69</a>; <a href= +"#s80">LXXX</a>, <a href="#s80.18">18</a> en volg.; <a href= +"#s86">LXXXVI</a>, <a href="#s86.6">6</a> en volg.<br/> +—Zijn natuur, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.12">12</a>: +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.38">38</a>; <a href= +"#s70">LXX</a>, <a href="#s70.19">19</a>.<br/> +—Hij is zwak geschapen. <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.32">32</a>.<br/> +—Hij is geschapen van klei, <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.23">23</a> en volg.; <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.26">26</a>.<br/> +—Hij is onstandvastig, <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.11">11</a>.<br/> +—Hij is ondankbaar, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.28">28</a>, n.; <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.69">69</a>, +<a href="#s17.85">85</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.65">65</a>; <a href="#s30">XXX</a> <a href="#s30.35">35</a>; +<a href="#s56">LVI</a>, <a href="#s56.61">61</a> en volg.<br/> +—Hij is haastig van aard, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.12">12</a>.</p> +<p>Menschen (De) zijn allen uit een eenling gesproten, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s1">I</a>.<br/> +—Zij belasten zich met de bewaring van het geloof, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.72">72</a>.<br/> +—In het begin baden zij slechts één God aan, +<a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.20">20</a>.<br/> +—Zij vormden slechts een enkel volk, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.209">209</a>.<br/> +—In verzoeking brengen <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.128">128</a>, n.</p> +<p>Menschelijk geslacht (Het) heeft reeds vóór de +schepping God leeren gehoorzamen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.171">171</a>.</p> +<p>Merwa, berg bij Mekka, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.153">153</a>, zie <a href="#k-safa">Safa</a>.</p> +<p id="k-messias">Messias (De) <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.156">156</a>, <a href="#s4.170">170</a>; <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.76">76</a> en volg.<br/> +—God zou hem kunnen vernietigen als het diens wil was, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.20">20</a>.</p> +<p>Mestab, neef van Aboe Bekr, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.22">22</a>, n.</p> +<p>Met den mantel bedekte, <a href="#s74">LXXIV</a>, bl. <a href= +"#pb598" class="pageref">598</a>, n.</p> +<p id="k-michael">Michaël (De engel), <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.92">92</a>.</p> +<p>Middengebed, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.239">239</a>. +<span class="pagenum">[<a id="pb652" href="#pb652" name= +"pb652">652</a>]</span></p> +<p>Midian, zie <a href="#k-madian">Madian</a>.</p> +<p>Midianieten of Aleikaieten; straffen op hen nedergezonden, <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.175">175</a> en volg.</p> +<p>Mier (De), <a href="#s27">XXVII</a>, bl. <a href="#pb410" class= +"pageref">410</a>, n., <a href="#s27.18">18</a>.</p> +<p>Mieren, zie <a href="#k-vallei">Vallei</a>.</p> +<p id="k-min">Min (De), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.233">233</a>.</p> +<p>Min Douni-’illahi, beteekenis daarvan, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.21">21</a>, n.</p> +<p>Mina, een vallei, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.199">199</a>.</p> +<p>Minister van Pharao, zie <a href="#k-haman">Haman</a>.</p> +<p id="k-minnelijk">Minnelijke schikking tusschen een man en eene +vrouw, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.127">127</a>.</p> +<p>Mirakel, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p>Mirakelen, <a href="#s13">XIII</a>, <a href="#s13.30">30</a>, n.</p> +<p>Miriam, zie <a href="#k-maria">Maria</a>.</p> +<p>Misdaad, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.35">35</a><br/> +—In het openbaar <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.23">23</a>.<br/> +—Van twee personen, Sodomie of Pederastie, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.20">20</a>, n.<br/> +—Van vrouwen; overspel, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.19">19</a>, n.</p> +<p>Misdaden, bestraffing daarvan, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.37">37</a>.</p> +<p>Moawiyah wil iemand in de spelonk zenden, <a href="#s18">XVIII</a>, +<a href="#s18.17">17</a>, n.</p> +<p>Moeder Gods, zie <a href="#k-maria">Maria</a>.</p> +<p>Moedverlies van twee der heerscharen, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.118">118</a>.</p> +<p>Mohajerin (De), <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.101">101</a>; +buitverdeeling, <a href="#s59">LIX</a>, <a href="#s59.8">8</a>.</p> +<p>Mohammed, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p id="k-mohsinat">Mohsinat, vrouwen van onberispelijk gedrag; straf +van hare beschuldigers, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.4">4</a>.</p> +<p id="k-monotheisme">Monotheïsme, zie <a href= +"#k-islam">Islam</a>.</p> +<p>Moord, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.95">95</a>; <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.35">35</a> en volg.</p> +<p>Moordaanslag op Mahomet, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.14">14</a>, n.</p> +<p>Moordenaar, zie <a href="#k-ontdekking">Ontdekking</a>.</p> +<p id="k-moslem">Moslem, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.163">163</a>, n.<br/> +—Aantal vrouwen, die hij wettelijk kan huwen, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.49">49</a>. Zie <a href= +"#k-saad">Saad</a>.</p> +<p>Moslems moeten in de openbare vergaderingen plaats maken voor den +profeet en de meer aanzienlijken hunner makkers, <a href= +"#s58">LVIII</a>, <a href="#s58.12">12</a>.<br/> +—Woorden gericht tot hen, die zich bij den slag van Ohod +omkeerden, <a href="#s61">LXI</a>, <a href="#s61.2">2</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-saad">Saad</a>, zie <a href= +"#k-zingende">Zingende</a>.</p> +<p>Motofikat. Zie <a href="#k-pentapolis">Pentapolis</a>.</p> +<p id="k-mozes">Mozes, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.48">48</a>–<a href="#s2.58">58</a>, <a href="#s2.81">81</a>, +<a href="#s2.86">86</a>, <a href="#s2.249">249</a>; <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.152">152</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.23">23</a> en volg.; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.84">84</a>, <a href="#s6.91">91</a>, <a href="#s6.155">155</a>; +<a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.76">76</a> en volg., <a href= +"#s10.83">83</a>; <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.99">99</a>; +<a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.103">103</a>; <a href= +"#s19">XIX</a>, <a href="#s19.5">5</a>; <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.49">49</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.43">43</a>; <a href="#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.47">47</a>; +<a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.37">37</a>; <a href= +"#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.38">38</a>; <a href="#s32">XXXII</a>, +<a href="#s32.23">23</a>; <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.69">69</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.114">114</a>; <a href="#s40">XL</a>, <a href="#s40.24">24</a> en +volg.; <a href="#s41">XLI</a>, <a href="#s41.45">45</a>; <a href= +"#s51">LI</a>, <a href="#s51.38">38</a>; <a href="#s53">LIII</a>; 37; +<a href="#s61">LXI</a>, <a href="#s61.5">5</a>; <a href= +"#s87">LXXXVII</a>, <a href="#s87.19">19</a>.<br/> +—Hij verkrijgt water uit de rots, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.160">160</a>.<br/> +—Zijn onderhoud met Pharao, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.101">101</a>; met God, <a href="#s7.139">139</a>; <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.9">9</a> en volg.; <a href= +"#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.30">30</a> en volg.;<br/> +<span class="corr" id="xd21e77976" title= +"Niet in bron">—</span>Hij verschijnt voor Pharao, <a href= +"#s20">XX</a>, <a href="#s20.60">60</a> en volg.; <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.12">12</a>.<br/> +—Zijne geschiedenis, <a href="#s20">XX</a>, <a href= +"#s20.8">8</a> en volg.; <a href="#s20.39">39</a> en volg.<br/> +—Zijne opvoeding en avonturen, <a href="#s28">XXVIII</a>, +<a href="#s28.2">2</a> en volg.<br/> +—Hij gaat tot de samenvloeiing der beide zeeën, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.59">59</a>, <a href= +"#s18.60">60</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e78025" title= +"Niet in bron">—</span>Zijne reis met zijn dienaar, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.60">60</a> en volg.<br/> +—Zijne berisping van Aäron, <a href="#s20">XX</a>, <a href= +"#s20.94">94</a>; zie <a href="#k-israelieten">Israëlieten</a>, +Gouden kalf.<br/> +—Hij is gezant en profeet, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.52">52</a>.<br/> +—Door Pharao beschuldigd, <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href= +"#s28.38">38</a>.<br/> +—Aan Mahomet als voorbeeld getoond, <a href="#s20">XX</a>, +<a href="#s20.8">8</a>, n.<br/> +—Diens wedervaren met een brandend bosch, <a href= +"#s20.10">10</a>, n.<br/> +—Zijne <span class="corr" id="xd21e78079" title= +"Bron: straf">staf</span> in eene slang veranderd, <a href= +"#s20.18">18</a> en volg. Hij vat de slang bij de kinnebakken, <a href= +"#s20.22">22</a>, n.<br/> +—Zijn spraakgebrek, ontstaan daarvan, <a href="#s20.29">29</a>, +n.<br/> +—Hij wordt door zijne moeder te vondeling gelegd, <a href= +"#s20.39">39</a>, n.<br/> +<span class="corr" id="xd21e78100" title= +"Niet in bron">—</span>Zijne moeder wordt zijne zoogster, +<a href="#s20.41">41</a>, n.<br/> +—Hij doodt een Egyptenaar, <a href="#s20.41">41</a>, n.<br/> +—Zijn broeder, <a href="#s20.44">44</a>. n.<br/> +—Verdeeling der zee, <a href="#s20.79">79</a>.<br/> +—Volk aanbidt den waren God gedurende de eerste twintig dagen van +zijne afwezigheid, <a href="#s20.87">87</a>.<br/> +—Hij keert bedroefd tot zijn volk terug, <a href= +"#s20.88">88</a>.<br/> +—Belasterd, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.69">69</a>.<br/> +—Beveelt de Joden ’s vrijdags God te aanbidden, <a href= +"#s16">XVI</a>, <a href="#s16.25">25</a>, n.<br/> +—De <span class="pagenum">[<a id="pb653" href="#pb653" name= +"pb653">653</a>]</span>eerste der ware geloovigen, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.140">140</a>.<br/> +—Drenkt schapen voor vrouwen, <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href= +"#s28.24">24</a>.<br/> +—Zijn staf, <a href="#s28.30">30</a> en volg.<br/> +—En Mahomet, door de ongeloovigen, bedriegers genoemd, <a href= +"#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.48">48</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e78185" title= +"Niet in bron">—</span>En Pharao, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.47">47</a>, n.<br/> +—Licht bij zijne geboorte tusschen zijne oogen verschenen, +<a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.6">6</a>, n.<br/> +—Zijne schoonheid, <a href="#s28.8">8</a>.<br/> +—Macht om teekens te toonen, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.103">103</a>.<br/> +—Met zeventig mannen bestijgen den berg, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.154">154</a><span class="corr" id="xd21e78224" title= +"Niet in bron">.</span><br/> +—Ontvangt het bericht dat men omtrent zijn doodvonnis +beraadslaagt, <a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.19">19</a>.<br/> +—Prediking, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.59">59</a>, +n.<br/> +—Verblijf in Egypte, voor hij zijne zending openbaarde, <a href= +"#s10">X</a>, <a href="#s10.89">89</a>, n.<br/> +—Verblijf onder de Egyptenaren, <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.17">17</a>.<br/> +—Zijn behuwdvader, zie <a href="#k-shoaib">Shoaïb</a>.<br/> +—Zijn broeder, zie <span class="corr" id="xd21e78269" title= +"Bron: Aron"><a href="#k-aaron">Aäron</a></span>.<br/> +—Zijn dood, <a href="#s40">XL</a>, <a href="#s40.27">27</a>.</p> +<p>Muurbouw, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.96">96</a>, n.</p> +<p>Muzelman, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.122">122</a>, n.</p> +<p>Muzelmannen (De), lofrede op hen, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.106">106</a>; <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.29">29</a>.</p> +<p>Mysteriën, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.2">2</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">N</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Naam der hel, zie <a href="#k-al-hotama">Al +Hotama</a>.</p> +<p>Naasten, ouders, plichten omtrent hen, <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.28">28</a>.</p> +<p id="k-naburen">Naburen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.40">40</a>, n.</p> +<p id="k-nacht">Nacht, waarin, volgens de Mahomedanen, jaarlijks de +gebeurtenissen voor het daarop volgende jaar worden geschikt, <a href= +"#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.3">3</a>, n.</p> +<p>Nachtgebed, zie <a href="#k-uur">Uur</a>.</p> +<p>Nakomelingschap van Abrahams zonen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.171">171</a>.</p> +<p>Nalatenschap van ouders en bloedverwanten, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.8">8</a>.<br/> +—Voor een knaap, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.12">12</a>.<br/> +—Voor eene vrouw, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.12">12</a>, +n.<br/> +—Voor den vader van een kinderlooze, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.12">12</a>, n.<br/> +—Voor de moeder van een kinderlooze, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.12">12</a>.<br/> +—Voor een vriend, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.37">37</a>, +n.</p> +<p>Nalatenschappen, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.8">8</a>, +<a href="#s4.9">9</a>, <a href="#s4.12">12</a>–<a href= +"#s4.16">16</a>, <a href="#s4.175">175</a>.</p> +<p>Namen door afgodendienaars aan sommige kameelen en schapen gegeven, +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.102">102</a>.<br/> +—Van Mahomet, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p id="k-namiddag">Namiddag, <a href="#s103">CIII</a>, <a href= +"#s103.1">1</a>, n,</p> +<p>Namiddag-gebed, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.105">105</a>.</p> +<p id="k-navolging">Navolging der Kebla, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.140">140</a>, n.</p> +<p>Nederbuigingen na het avondgebed, <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.39">39</a>.</p> +<p>Nederknielen, <a href="#s45">XLV</a>, bl. <a href="#pb523" class= +"pageref">523</a>, n., <a href="#s45.27">27</a>.<br/> +—Voor God, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.38">38</a>.</p> +<p>Nederwerpen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.119">119</a>.</p> +<p>Nederzending, zie <a href="#k-koran">Koran</a>.</p> +<p id="k-nimrod">Nimrod, diens strijd met Abraham over God, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.260">260</a>.</p> +<p>Nimrods straf, <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.70">70</a>, +n.</p> +<p id="k-noach">Noach (Profeet), <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.30">30</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.161">161</a>; +<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.84">84</a>; <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.57">57</a>; <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.71">71</a>; +<a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.72">72</a>; <a href="#s11">XI</a> +27; <a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.9">9</a>; <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.3">3</a>, <a href="#s17.18">18</a>; +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.76">76</a>; <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.43">43</a>; <a href="#s23">XXIII</a>, +<a href="#s23.23">23</a> en volg.; <a href="#s25">XXV</a>, 39; <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.105">105</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, +<a href="#s29.13">13</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.73">73</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.11">11</a>; +<a href="#s42">XLII</a>, <a href="#s42.11">11</a>; <a href= +"#s50">L</a>, <a href="#s50.12">12</a> en volg.; <a href="#s51">LI</a>, +<a href="#s51.46">46</a>; <a href="#s53">LIII</a>, <a href= +"#s53.53">53</a>; <a href="#s54">LIV</a>, <a href="#s54.9">9</a>; +<a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.26">26</a>; <a href= +"#s71">LXXI</a>, geheel.<br/> +—Bespot, <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.40">40</a>.<br/> +—Brengt zijn gezin en een paar dieren van iedere soort in de ark, +<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.42">42</a>.<br/> +—Verzoekt den Heer hem te wreken, <a href="#s54">LIV</a>, +<a href="#s54.10">10</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e78704" title= +"Niet in bron">—</span>Noachs bloedverwanten, <a href= +"#s71">LXXI</a>, <a href="#s71.29">29</a>.<br/> +—Diens huis, aldaar.<br/> +—<span class="corr" id="xd21e78718" title= +"Bron: Onderdom">Ouderdom</span>, toen hij gezonden werd om te +prediken, <a href="#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.13">13</a>, n.<br/> +—Overeenkomst met Abraham in het geloof en de handelingen, +<a href="#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.81">81</a>, n.<br/> +—Vader, zie <a href="#k-lamech">Lamech</a>; Moeder, zie <a href= +"#k-shemkha">Shemkha</a>.<br/> +—Vrouw, zie <a href="#k-waila">Waïla</a>.</p> +<p>Noen, beteekenis daarvan, <a href="#s68">LXVIII</a>, <a href= +"#s68.1">1</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">O</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-obba-ebn-khalf" class="first">Obba Ebn Khalf, <a href= +"#s19">XIX</a>, <a href="#s19.67">67</a> n.; <a href="#s25">XXV</a>, +<a href="#s25.29">29</a>, n., <a href="#s25.30">30</a>, n.<br/> +—Diens vraag over de opstanding, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.4">4</a>, n.</p> +<p>Ochtendgebed, zie <a href="#k-uur">Uur</a>.</p> +<p>Ochtendglans, <a href="#s93">XCIII</a>, <a href="#s93.1">1</a>, +n.</p> +<p>Offeranden te Mekka, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.2">2</a>, +n.</p> +<p>Offeringen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.192">192</a>.</p> +<p>Offers, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.2">2</a>. Van Adams zonen, +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.30">30</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb654" href="#pb654" name="pb654">654</a>]</span></p> +<p>Offers, zie <a href="#k-salomo">Salomo</a>.</p> +<p>Okba Ebn Abi Moait, <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.29">29</a>, n.</p> +<p>Oliphant, <a href="#s105">CV</a>, bl. <a href="#pb627" class= +"pageref">627</a>, n.</p> +<p>Olijfboom op den berg Sinaï, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.20">20</a>.</p> +<p>Omars bekeering, zie <a href= +"#k-koreishieten">Koreïshieten</a>.</p> +<p>Omkooping der rechters, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.184">184</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-rechters">Rechters</a>.</p> +<p id="k-ommat">Ommat, volk dat één godsdienst belijdt, +<a href="#s45">XLV</a>, <a href="#s45.27">27</a>, n.</p> +<p>Ommeya Ebn Khalf, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.27">27</a>, n.</p> +<p>Omvergeworpen steden, zijnde Sodom en Gomorrah, <a href= +"#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.9">9</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e78904" title= +"Niet in bron">—</span>Zie <a href= +"#k-pentapolis">Pentapolis</a>.</p> +<p>Omwending in de spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.17">17</a>.</p> +<p id="k-omwikkeld">Omwikkelde profeet, <a href="#s73">LXXIII</a>, +<a href="#s73.1">1</a>.</p> +<p>Onbesneden harten beteekenis daarvan, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.82">82</a>, n.</p> +<p>Ondankbaarheid van den mensch, <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.49">49</a>–<a href="#s41.51">51</a>.</p> +<p>Onderlinge dooden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.33">33</a>.</p> +<p id="k-onderpanden">Onderpanden, vertrouwde goederen, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.283">283</a>, n.</p> +<p>Onderscheiding, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.2">2</a>.<br/> +—Van huichelaars, zie <a href="#k-openbaring">Openbaring</a>.</p> +<p id="k-onderscheid">Onderscheid tusschen de profeten, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.285">285</a>.</p> +<p>Ondervraging der dooden in het graf, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.35">35</a>.</p> +<p>Onderwijs <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.158">158</a>.</p> +<p>Onderzoek van het graf, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.52">52</a>, n.</p> +<p>Ondhorna, zie <a href="#k-raina">Raïna</a>.</p> +<p><span class="corr" id="xd21e79013" title= +"Bron: Onghoorzaamheid">Ongehoorzaamheid</span>, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.87">87</a>.<br/> +—Aan den profeet, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.159">159</a>, n.</p> +<p>Ongeletterde gezant (Mahomet), <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.156">156</a>.</p> +<p>Ongeloof, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.142">142</a>.</p> +<p>Ongeloovige (Eblis), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.32">32</a>.</p> +<p>Ongeloovige Arabieren, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.18">18</a>, n.</p> +<p id="k-ongeloovigen">Ongeloovigen (De), <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.166">166</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.45">45</a>, <a href="#s5.75">75</a>; <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.20">20</a> en volg.; <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.84">84</a>, n.; <a href="#s32">XXXII</a>, <a href= +"#s32.30">30</a>, 40 en volg; <a href="#s73">LXXIII</a>, <a href= +"#s73.11">11</a>–<a href="#s73.13">13</a>; <a href= +"#s74">LXXIV</a>, <a href="#s74.40">40</a> en volg; <a href= +"#s109">CIX</a>, geheel: zie <a href= +"#k-afgodendienaars">Afgodendienaars</a>.<br/> +—Zij betwijfelen het toekomstige leven, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.29">29</a> en volg.; <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.67">67</a>.<br/> +—Hun lot, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.8">8</a>, <a href= +"#s3.112">112</a> en volg.<br/> +—Hunne verstoktheid, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.109">109</a>–<a href="#s6.111">111</a>; <a href= +"#s13">XIII</a>, <a href="#s13.30">30</a> en volg.;<br/> +—Hunne gevoelens omtrent de geloovigen, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.114">114</a> en volg.<br/> +<span class="corr" id="xd21e79179" title= +"Niet in bron">—</span>Zij hebben slechts meeningen, geene +kennis, <a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.29">29</a>.<br/> +—Hoe men hen moet behandelen, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.187">187</a>; <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.40">40</a>; +<a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.5">5</a> en volg.; <a href= +"#s47">XLVII</a>, <a href="#s47.4">4</a>.<br/> +—Zij die ongeloovig sterven, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.85">85</a>.<br/> +—Zij die dien naam verdienen, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.77">77</a>.<br/> +—Er blijft hun niets over, dan zich op te hangen, <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.15">15</a>.<br/> +—Hun uitroep omtrent Jezus, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.57">57</a>, n.<br/> +—Uitgedaagd tien, ja zelfs één hoofdstuk des Korans +samen te stellen, <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.16">16</a>.<br/> +—Versperren Gods weg, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.36">36</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-huichelaars">Huichelaars</a>.</p> +<p>Ongeloovige vrouwen, <a href="#s66">LXVI</a>, <a href= +"#s66.10">10</a>, n.</p> +<p>Ongelijkheid onder de menschen, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.31">31</a>.</p> +<p id="k-ontdekking">Ontdekking van een moordenaar, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.63">63</a>, n.</p> +<p>Ontheffing van zware lasten, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.156">156</a>.</p> +<p id="k-onthouding">Onthouding van den oorlog, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.79">79</a>.<br/> +—Van goede dingen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.89">89</a>, +n.</p> +<p>Ontstaan van den afgodendienst onder Salomo’s dak, <a href= +"#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.33">33</a>, n.</p> +<p>Ontvangenis, <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.22">22</a>.</p> +<p>Ontwijders van den Sabbath, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.61">61</a>.</p> +<p id="k-onwetenden"><span class="corr" id="xd21e79345" title= +"Bron: Ontwetenden">Onwetenden</span>, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.35">35</a>, <a href="#s6.37">37</a>.<br/> +—Of Heidensche Arabieren, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.19">19</a>, n.</p> +<p>Onwetendheid, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.55">55</a>, n.</p> +<p>Onzichtbaarheid van den duivel, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.26">26</a>, n.</p> +<p>Oogst, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.142">142</a>.</p> +<p>Oom van Mahomet, zie <a href="#k-aboe-lahab">Aboe Lahab</a>.</p> +<p>Oor aan leugens leenen, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.45">45</a>.</p> +<p>Oordeel, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.63">63</a>; <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.153">153</a>. Men spreekt het uit, volgens +de heilige boeken van ieder volk, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.48">48</a> en volg.<br/> +—Het laatste. De teekenen die <span class="pagenum">[<a id= +"pb655" href="#pb655" name="pb655">655</a>]</span>het zullen +voorafgaan, en wat er zal gebeuren, <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.1">1</a> en volg.; <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.103">103</a> en volg.; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.19">19</a> en volg.; <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href= +"#s39.67">67</a> en volg.; <a href="#s44">XLIV</a>, <a href= +"#s44.9">9</a> en volg.; <a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.16">16</a> +en volg.; <a href="#s54">LIV</a>, <a href="#s54.6">6</a> en volg.; +<a href="#s55">LV</a>, <a href="#s55.35">35</a> en volg.; <a href= +"#s68">LXVIII</a>, <a href="#s68.42">42</a>; <a href="#s69">LXIX</a>, +<a href="#s69.13">13</a> en volg.; <a href="#s70">LXX</a>, <a href= +"#s70.8">8</a> en volg.; <a href="#s77">LXXVII</a>, <a href= +"#s77.7">7</a> en volg.; <a href="#s80">LXXX</a>, <a href= +"#s80.33">33</a>; <a href="#s81">LXXXI</a>, <a href="#s81.1">1</a> en +volg.; <a href="#s82">LXXXII</a>, <a href="#s82.1">1</a> en volg.; +<a href="#s84">LXXXIV</a>, <a href="#s84.1">1</a> en volg.; <a href= +"#s88">LXXXVIII</a>, geheel; <a href="#s99">XCIX</a>, geheel; <a href= +"#s100">C</a>, <a href="#s100.9">9</a> en volg.; <a href= +"#s101">CI</a>, <a href="#s101.3">3</a> en volg.<br/> +—Der menschen, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.73">73</a> +en volg.<br/> +<span class="corr" id="xd21e79559" title= +"Niet in bron">—</span>Uitspreken, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.100">100</a>, n.</p> +<p>Ooren van het vee afsnijden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.118">118</a>.</p> +<p>Oorlog (De), <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.103">103</a>; +<a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.59">59</a> en volg.; <a href= +"#s9">IX</a>, <a href="#s9.123">123</a>, <a href="#s9.124">124</a>; +<a href="#s47">XLVII</a>, <a href="#s47.4">4</a>, <a href= +"#s47.5">5</a>, <a href="#s47.37">37</a>; <a href="#s48">XLVIII</a>, +<a href="#s48.16">16</a>, <a href="#s48.17">17</a>.<br/> +—Wie er van verschoond is, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.92">92</a>; <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.17">17</a>.<br/> +—Tusschen twee muzelmansche volken, <a href="#s49">XLIX</a>, +<a href="#s49.9">9</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-onthouding">Onthouding</a>.</p> +<p>Oorlogsbijdrage, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.92">92</a>.</p> +<p id="k-oorlogskamp">Oorlogskamp voor de geloovigen, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.117">117</a>.</p> +<p>Oorlogsvuur, zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Oorlog voor Gods zaak, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.186">186</a>, n.</p> +<p id="k-oorspronkelijk">Oorspronkelijk boek, <a href="#s43">XLIII</a>, +<a href="#s43.3">3</a>.</p> +<p>Oostersche vrouwen bedekken het aangezicht, <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.17">17</a>, n.</p> +<p>Oostersch spreekwoord, zie <a href= +"#k-spreekwoord">Spreekwoord</a>.</p> +<p id="k-openbaring">Openbaring, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.93">93</a>, n.<br/> +—(Ontvangst van een gedeelte daarvan), <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.22">22</a>.<br/> +—(De), <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.91">91</a>, <a href= +"#s6.93">93</a>; <a href="#s8">VIII</a>, <a href="#s8.65">65</a>, n.; +<a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.52">52</a>.<br/> +—(Het dier der), <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.84">84</a>.<br/> +—Aan de bij, zie <a href="#k-bij">Bij</a>.<br/> +—Aan Jozef, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.15">15</a>.<br/> +—Des Korans, zie <a href="#k-duur">Duur</a>.<br/> +—Gods, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.84">84</a>.<br/> +—In het boek, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.139">139</a>.<br/> +—Tot onderscheiding van huichelaars, <a href="#s29">XXIX</a>, +<a href="#s29.1">1</a>, n.</p> +<p>Openbaringen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.3">3</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Opening der spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.16">16</a>.</p> +<p>Open weg, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.52">52</a>.</p> +<p id="k-opgevouwen-zon">Opgevouwen zon, naam welken men in ’t +Arabisch een tulband geeft, <a href="#s81">LXXXI</a>, <a href= +"#s81.1">1</a>, n.</p> +<p>Opheldering van plaatsen, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.18">18</a>.</p> +<p>Opperhoofd, zie <a href="#k-imam">Imam</a>.</p> +<p>Oproeping der Joden om den Koran te ontvangen, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.38">38</a>, n.<br/> +—Door den profeet, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.147">147</a>.</p> +<p>Opsluiting van vrouwen, zie <a href= +"#k-afzonderlijk">Afzonderlijk</a>.</p> +<p>Opstand, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.48">48</a>.</p> +<p id="k-opstanding">Opstanding, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.51">51</a>, n.<br/> +—(De) der dooden in den Koran duidelijk verklaard, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.261">261</a>–<a href= +"#s2.263">263</a>; <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.102">102</a> en +volg.; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.55">55</a>; <a href= +"#s13">XIII</a> <a href="#s13.5">5</a>; <a href="#s16">XVI</a>, +<a href="#s16.40">40</a>; <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.52">52</a>, <a href="#s17.100">100</a>, <a href= +"#s17.101">101</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.69">69</a>, +n.; <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.5">5</a>; <a href= +"#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.37">37</a>, <a href="#s23.82">82</a>; +<a href="#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.65">65</a> en volg.; <a href= +"#s30">XXX</a>, <a href="#s30.49">49</a>; <a href="#s32">XXXII</a>, +<a href="#s32.9">9</a> en volg.; <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href= +"#s34.7">7</a>, <a href="#s34.8">8</a>; <a href="#s35">XXXV</a>, +<a href="#s35.10">10</a>; <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.77">77</a> en volg.; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.16">16</a> en volg.; <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.39">39</a>; <a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.10">10</a>; +<a href="#s45">XLV</a>, <a href="#s45.24">24</a> en volg.; <a href= +"#s50">L</a>, <a href="#s50.3">3</a> en volg.; 14; <a href= +"#s56">LVI</a>, <a href="#s56.46">46</a> en volg.; <a href= +"#s64">LXIV</a>, <a href="#s64.7">7</a>; <a href="#s75">LXXV</a> +<a href="#s75.3">3</a>, <a href="#s75.4">4</a>, <a href= +"#s75.37">37</a>–<a href="#s75.40">40</a>; <a href= +"#s99">XCIX</a>, geheel.<br/> +—Zie <a href="#k-obba-ebn-khalf">Obba Ebn Khalf</a>.</p> +<p>Opstandingsdag, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.108">108</a>.</p> +<p>Optooien bij het gebed, zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Opwekking van dooden, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.244">244</a>, n.</p> +<p>Othman Ebn Matun, diens bekeering, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.92">92</a>. n.</p> +<p>Ouderdom van Sara en Abraham bij Izaaks geboorte, <a href= +"#s11">XI</a>, <a href="#s11.75">75</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-zacharias">Zacharias</a>.</p> +<p>Overspel, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.19">19</a>, <a href= +"#s4.30">30</a>; <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.34">34</a>; +<a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.2">2</a>–<a href= +"#s24.10">10</a>; <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.30">30</a>.</p> +<p>Overspeligen, zie <a href="#k-eed">Eed</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-straf">Straf</a>.</p> +<p>Overtreding der kinderen Israëls, <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.4">4</a>.</p> +<p>Overvallende (De), een der namen van den jongsten dag, <a href= +"#s88">LXXXVIII</a>, bl. <a href="#pb616" class="pageref">616</a>, +n.</p> +<p>Overweging, <a href="#s42">XLII</a>, bl. <a href="#pb510" class= +"pageref">510</a>, n. <span class="pagenum">[<a id="pb656" href= +"#pb656" name="pb656">656</a>]</span></p> +<p>Overwinning te Bedr, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.66">66</a>, n.</p> +<p id="k-ozair">Ozaïr, dezelfde als Ezra of Esdras; diens +lotgevallen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.261">261</a>, n.; +<a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.30">30</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">P</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Paarden, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.12">12</a>.</p> +<p id="k-paradijs">Paradijs of tuin; verblijf der zaligen en zijne +geneugten, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.23">23</a>; <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.13">13</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.60">60</a>; <a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.9">9</a>; <a href= +"#s13">XIII</a>, <a href="#s13.22">22</a>–<a href= +"#s13.24">24</a>; <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.61">61</a>–<a href="#s19.64">64</a>; <a href= +"#s35">XXXV</a>, <a href="#s35.30">30</a>; <a href="#s36">XXXVI</a>, +<a href="#s36.55">55</a> en volg.; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.39">39</a> en volg.; <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.48">48</a> en volg.; <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href= +"#s39.21">21</a>; <a href="#s41">XLI</a>, <a href="#s41.30">30</a>; +<a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.70">70</a> en volg.; <a href= +"#s47">XLVII</a>, <a href="#s47.16">16</a> en volg.; <a href= +"#s55">LV</a>, <a href="#s55.46">46</a>–<a href="#s55.78">78</a>; +<a href="#s56">LVI</a>, <a href="#s56.10">10</a>–<a href= +"#s56.39">39</a>; <a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.21">21</a>; +<a href="#s76">LXXVI</a>, <a href="#s76.11">11</a>–<a href= +"#s76.22">22</a>.</p> +<p>Passie van Jezus door Mahomet verworpen, zie <a href= +"#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p>Pelgrimstocht, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.3">3</a>; <a href= +"#s22">XXII</a>, bl. <a href="#pb365" class="pageref">365</a>, n.</p> +<p>Pelgrimstocht naar Mekka, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.153">153</a>, <a href="#s2.192">192</a>, <a href= +"#s2.193">193</a>; <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.91">91</a>; +<a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.2">2</a>, <a href="#s5.95">95</a>, +<a href="#s5.96">96</a>, <a href="#s5.97">97</a>; <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.35">35</a>.</p> +<p id="k-pentapolis">Pentapolis (De); de omvergeworpen steden (Al +Motakifat), <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.71">71</a>, <a href= +"#s53">LIII</a>, <a href="#s53.54">54</a>; <a href="#s69">LXIX</a>, +<a href="#s69.9">9</a>.</p> +<p>Pentateuchus, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.85">85</a>, n.</p> +<p id="k-personen">Personen welke op den dag des oordeels niet met +schrik zullen worden getroffen, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.89">89</a>.</p> +<p>Persoon die Jozef uit den put trok, zie <a href= +"#k-malek-ebn-dhor">Malek Ebn Dhor</a>.</p> +<p id="k-pharao">Pharao, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.46">46</a>; +<a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.9">9</a>; <a href="#s8">VIII</a>, +<a href="#s8.54">54</a>; <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.76">76</a>–<a href="#s10.92">92</a>; <a href="#s11">XI</a>, +<a href="#s11.99">99</a>; <a href="#s14">XIV</a>, <a href= +"#s14.6">6</a>; <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.103">103</a> en +volg.; <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.25">25</a> en volg.; +<a href="#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.9">9</a> en volg.; <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.12">12</a>; <a href="#s28">XXVIII</a>, +<a href="#s28.2">2</a> en volg.; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.38">38</a>. <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.11">11</a> +en volg.; <a href="#s40">XL</a>, <a href="#s40.25">25</a> en volg.; +<a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.45">45</a> en volg.; <a href= +"#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.16">16</a> en volg.; <a href= +"#s50">L</a>, <a href="#s50.12">12</a>; <a href="#s51">LI</a>, <a href= +"#s51.38">38</a> en volg.; <a href="#s54">LIV</a>, <a href= +"#s54.41">41</a> en volg.; <a href="#s69">LXIX</a>, <a href= +"#s69.9">9</a> en volg.; <a href="#s73">LXXIII</a>, <a href= +"#s73.15">15</a> en volg.; <a href="#s79">LXXIX</a>, <a href= +"#s79.17">17</a> en volg.; <a href="#s85">LXXXV</a>, <a href= +"#s85.17">17</a>, <a href="#s85.18">18</a>.<br/> +—Hij wil den hemel bereiken, <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.38">38</a> en volg.<br/> +—Bezitter der staken, <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.11">11</a>.<br/> +—Doet een hoogen toren bouwen, om den God van Mozes aan te +vallen, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.133">133</a>, n.<br/> +—Door wilde dieren bewaakt, <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.48">48</a>, n.<br/> +—Er was een geloovige in zijn gezin, <a href="#s40">XL</a>, +<a href="#s40.29">29</a>.<br/> +—Zijne vrouw zie <a href="#k-asia">Asia</a>.</p> +<p>Pharaos onrechtvaardige handeling, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.101">101</a>.<br/> +—Ontevredenheid over Mozes<span class="corr" id="xd21e80658" +title="Bron: ,">’</span> antwoorden, <a href="#s26">XXVI</a>, +<a href="#s26.26">26</a>, n.<br/> +—Hij eischte, door zijne onderdanen aangebeden te worden, 28.<br/> +—Volk, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.9">9</a>.<br/> +—Woorden bij zijn uiteinde, <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.90">90</a>.</p> +<p>Plaats bij Gods troon, zie <a href="#k-illioen">Illioen</a>.<br/> +—Der oproeping, <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.40">40</a>.</p> +<p id="k-plaatsing">Plaatsing der ark, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.46">46</a>.</p> +<p>Plaatsen in de schrift voorbijgaan, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.18">18</a>.</p> +<p>Plagen, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.47">47</a>, n.<br/> +—Over de Egyptenaren, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.130">130</a>.</p> +<p>Plant, zie <a href="#k-jaktin">Jaktin</a>.</p> +<p id="k-pleegkinderen">Pleegkinderen, het huwelijk daarvan, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.4">4</a>, <a href="#s33.5">5</a>, +<a href="#s33.37">37</a>.</p> +<p id="k-plek">Plek waar Saleh en zij die in hem geloofden, vergaderden +om te bidden, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.52">52</a>. +n.</p> +<p>Plichtbetrachting, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.135">135</a>.</p> +<p>Plichten der mannen omtrent de vrouwen na de echtscheiding <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.48">48</a>.<br/> +—Jegens bloedverwanten, zie <a href= +"#k-bloedverwanten">Bloedverwanten</a>.</p> +<p>Poort biddende binnengaan, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.153">153</a>.</p> +<p id="k-potiphar">Potiphar, <a href="#s12">XII</a>, <a href= +"#s12.21">21</a>, n.<br/> +—Diens vrouw, zie <a href="#k-zoleikha">Zoleikha</a>.<br/> +—Wil Jozef tot <span class="corr" id="xd21e80805" title= +"Bron: zoon zoon">zoon</span> aannemen, <a href="#s12">XII</a>, +<a href="#s12.21">21</a>.</p> +<p>Prediker: woorden die hij gebruikt, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.19">19</a>, n.</p> +<p id="k-profeet">Propheet Mahomet (De), zie <a href= +"#k-mahomet">Mahomet</a>.<br/> +—Zijne voorrechten en plichten der geloovigen jegens hem, +<a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.63">63</a>: <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.49">49</a> en volg.; <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.8">8</a>, <a href="#s48.9">9</a>.</p> +<p>Profeet (De) bedriegt niet, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.155">155</a>.<br/> +—Uit Mekka verdreven, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.40">40</a>.<br/> +—Hij ontvangt den buit eener expeditie naar Al Nadir, <a href= +"#s59">LIX</a>, <a href="#s59.6">6</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-ahmed">Ahmed</a>. Zie <a href= +"#k-dhulkefl">Dhu’ Lkefl</a>, Elisa en Elias.<br/> +—Zie <a href="#k-edris">Edris</a>, Hoed, Lot, Noach, +Shoaïb.<br/> +—Zie <a href="#k-omwikkeld">Omwikkeld</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-vermaningen">Vermaningen</a>.</p> +<p>Profeten en zendelingen of apostels, <a href="#s19">XIX</a>, +<a href="#s19.42">42</a>, n.<br/> +—Wat zij zijn, <a href="#s21">XXI</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb657" href="#pb657" name="pb657">657</a>]</span>7 en +volg.<br/> +—Zij hebben alleen de openbaring van een eenigen God ontvangen, +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.25">25</a>.<br/> +—Er zijn van verschillende graden, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.254">254</a>; <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.57">57</a>.<br/> +—De geloovigen maken geen onderscheid tusschen hen, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.285">285</a>.<br/> +—Men moet in hen gelooven, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.74">74</a>.<br/> +—(De oude), <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.38">38</a> +en volg.<br/> +—(De valsche), <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.93">93</a>.<br/> +—<a href="#s21">XXI</a>, bl. <a href="#pb355" class= +"pageref">355</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-onderscheid">Onderscheid</a>.</p> +<p>Psalmen (De), <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.57">57</a>; +<a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.105">105</a>.</p> +<p>Put, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.15">15</a>. n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">R</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Raad van Mekka’s voornaamste bewoners, <a href= +"#s96">XCVI</a>, <a href="#s96.17">17</a>, n.</p> +<p>Rabb, meester of heer, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.74">74</a>, n.</p> +<p>Rail, zie <a href="#k-zoleikha">Zoleikha</a>.</p> +<p id="k-raina">Raïna, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.98">98</a>.</p> +<p>Rakin (Al), <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.8">8</a>.</p> +<p>Ramadan (De), maand, waarin de Koran werd geopenbaard <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.181">181</a>.</p> +<p>Rass (Al), <a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.40">40</a>; +<a href="#s50">L</a>, <a href="#s50.12">12</a>.</p> +<p id="k-rawasiya">Rawasiya, grondslag of basis, <a href= +"#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.9">9</a>, n.</p> +<p id="k-redding">Redding der Arkbewoners, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.62">62</a>.</p> +<p id="k-regen">Regen (De); God zendt dien, <a href="#s30">XXX</a>, +<a href="#s30.47">47</a>.<br/> +—De oude Arabieren waren van gevoelen, dat zij dien aan sommige +sterren verschuldigd waren, <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.52">52</a>, n.<br/> +—Van steenen op de achterblijvers, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.82">82</a>.</p> +<p>Rechter, zie <a href="#k-scheidsrechter">Scheidsrechters</a>.</p> +<p id="k-rechters">Rechters omkoopen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.159">159</a>, n.</p> +<p>Rechten weg verlaten, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.81">81</a>.</p> +<p>Rechtschapen, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.109">109</a>.</p> +<p>Rechtvaardigen, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.52">52</a>.</p> +<p>Reinheid, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.232">232</a>.</p> +<p id="k-reinigingen">Reinigingen, zuiveringen, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.46">46</a>.<br/> +—Met zand, bij gebrek aan water, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.8">8</a> en <a href="#s5.9">9</a>.</p> +<p>Reis der Israëlieten door de woestijn, <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.29">29</a>, n.<br/> +—Gedurende vier maanden, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.2">2</a>.<br/> +—Naar den hemel, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p>Reita Bint Saad Ebn Teijm, die des nachts haar dagwerk vernietigde, +<a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.94">94</a>, n.</p> +<p>Reizen op zee, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.68">68</a> en +volg.</p> +<p>Reizigers (De) <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.28">28</a>.</p> +<p>Rekeningen (Het opmaken daarvan), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.198">198</a>.</p> +<p>Ressoel, bode of profeet, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.9">9</a>, n.</p> +<p>Reuzen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.25">25</a>.</p> +<p>Richting bij het gebed, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.16">16</a>, n.<br/> +—Des lichaams bij het gebed, zie <a href= +"#k-kebla">Kebla</a>.</p> +<p>Rivier, zie <a href="#k-beproeving">Beproeving</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-kauther">Kauther</a>.</p> +<p>Romeinen, zie <a href="#k-grieken">Grieken</a>.</p> +<p>Rondtrekken van de Caaba bij een pelgrimstocht, <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.30">30</a>.</p> +<p>Roode zee, het verdrinken daarin, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.132">132</a>.</p> +<p>Rook, <a href="#s44">XLIV</a>, bl. <a href="#pb520" class= +"pageref">520</a>, n.<br/> +—Verschillende meeningen daaromtrent, <a href="#s44.10">10</a>, +n.</p> +<p id="k-ruben">Ruben, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.10">10</a> +en volg., <a href="#s12.80">80</a>, n.</p> +<p>Rubil, zie <a href="#k-ruben">Ruben</a>.</p> +<p>Rug toekeeren, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.138">138</a>.</p> +<p>Rustplaats, zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Rijkdommen; gebruik daarvan, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.16">16</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-israelieten">Israëlieten</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">S</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">S, <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.1">1</a>, +n.</p> +<p>Saba, land, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.22">22</a> en +volg.; <a href="#s34">XXXIV</a>, bl. <a href="#pb461" class= +"pageref">461</a>, n.<br/> +—De koningin van dat land, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.23">23</a>.</p> +<p id="k-saad">Saad wordt, op aanraden van Aboe-Bekr, een Moslem, +<a href="#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.14">14</a>, n.</p> +<p>Sabbath (Viering van den), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.61">61</a>, n.; <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.163">163</a>.</p> +<p id="k-sabbathschenders">Sabbathschenders in apen en varkens +veranderd, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.82">82</a>, n.</p> +<p>Sabbathschending <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.50">50</a>. +<span class="pagenum">[<a id="pb658" href="#pb658" name= +"pb658">658</a>]</span></p> +<p>Sabbeïsten (De) die gelooven, zullen beloond worden, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.59">59</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.73">73</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href="#s22.17">17</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-eblis">Eblis</a>.</p> +<p id="k-safa">Safa, een berg, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.153">153</a>.</p> +<p>Safiya Bint Hoyai, een der vrouwen van den profeet, <a href= +"#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.11">11</a>, n.</p> +<p>Sakhar, een demon, <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.33">33</a>, n.</p> +<p>Saleh, profeet, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.71">71</a>; +<a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.64">64</a>; <a href= +"#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.142">142</a> en volg.; <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.46">46</a>; <a href="#s54">LIV</a>, +<a href="#s54.26">26</a> en volg.<br/> +—Zie <a href="#k-plek">Plek</a>.</p> +<p>Salomon, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.96">96</a>; <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.84">84</a>.<br/> +—Zijn oordeel, zijne wijsheid en zijne macht, <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.78">78</a> en <a href= +"#s21.79">79</a>.<br/> +—Gebiedt de geniussen en de winden, <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.81">81</a>, <a href="#s21.82">82</a>; <a href= +"#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.17">17</a> en volg.; <a href= +"#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.11">11</a>; <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.38">38</a>, n.<br/> +—Waarom dit geschiedde, <a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href= +"#s38.30">30</a>, n.</p> +<p id="k-salomo">Salomo, Davids erfgenaam, <a href="#s27">XXVII</a>, +<a href="#s27.16">16</a>.<br/> +—Hij vertrekt als pelgrim naar Mekka, <a href="#s27.20">20</a>, +n.</p> +<p>Salomo’s offer van paarden, <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.30">30</a>, n.<br/> +—Zijn verlies van den troon, <a href="#s38.33">33</a>.<br/> +—Paleis, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.44">44</a>.<br/> +—Zijn besluit de koningin van Saba tot vrouw te nemen, <a href= +"#s27.45">45</a>, n.<br/> +—Rechtspraak, <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.79">79</a>, +n.<br/> +—Dood, <a href="#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.13">13</a>, n.</p> +<p id="k-samaritaan">Samaritaan (De) (Al Sameri) maakt het gouden kalf +voor de Israëlieten, <a href="#s20">XX</a>, <a href= +"#s20.87">87</a>, n. <a href="#s20.96">96</a>.</p> +<p>Samenzwering der ongeloovigen, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.30">30</a>.</p> +<p>Sarim, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.81">81</a>, n.</p> +<p id="k-satan">Satan, als schutspatroon kiezen, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.118">118</a>.<br/> +<span class="corr" id="xd21e81676" title= +"Niet in bron">—</span>Bereidt de daden, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.43">43</a>.<br/> +—(Gesteenigde), <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.31">31</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-eblis">Eblis</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-verleiding">verleiding</a>.</p> +<p>Satans bedrog, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.271">271</a>.</p> +<p id="k-saul">Saul, zie <a href="#k-thaloet">Thaloet</a>.</p> +<p>Schaduw (De), <a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.47">47</a>.</p> +<p>Scharen, <a href="#s39">XXXIX</a>, bl. <a href="#pb491" class= +"pageref">491</a>, n.</p> +<p>Schatting, betaling daarvan, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.29">29</a>.</p> +<p id="k-scheiding">Scheiding; formule uitgesproken door sommigen, +welke het voornemen daartoe hebben. Aanmerking daarop, <a href= +"#s58">LVIII</a>, <a href="#s58.2">2</a>, n.<br/> +—Zoenprijs bij het niet houden dier gelofte, <a href= +"#s58.4">4</a>.<br/> +—Tijdstip van het wegzenden der vrouwen, <a href="#s65">LXV</a>, +<a href="#s65.1">1</a>.<br/> +—In den godsdienst, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.160">160</a>.</p> +<p id="k-scheidsrechter">Scheidsrechter, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.39">39</a>.</p> +<p>Schending van het verbond, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.154">154</a>.</p> +<p>Schepen, <a href="#s17">XVII</a>, <a href="#s17.68">68</a> en volg; +<a href="#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.30">30</a> volg.</p> +<p>Schepper, zie <a href="#k-engelen">Engelen</a>.</p> +<p>Schepping (De) der wereld, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.67">67</a> en volg.; <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.37">37</a> en volg.<br/> +—Verscheidenheid daarvan, <a href="#s13">XIII</a>, <a href= +"#s13.3">3</a>, <a href="#s13.4">4</a>; <a href="#s35">XXXV</a>, +<a href="#s35.25">25</a>.<br/> +—Der hemelen en der aarde, <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.8">8</a>–<a href="#s41.11">11</a>.<br/> +—Hoe God den mensch heeft geschapen, <a href="#s16">XVI</a>, +<a href="#s16.4">4</a>.<br/> +—Wat God voor den mensch heeft geschapen, <a href="#s16">XVI</a>, +<a href="#s16.5">5</a> en volg. <a href="#s16.81">81</a>, <a href= +"#s16.82">82</a>, <a href="#s16.83">83</a>.<br/> +—Des menschen, <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.5">5</a>; +<a href="#s96">XCVI</a>, <a href="#s96.2">2</a>, zie <a href= +"#k-mensch">Mensch</a>.<br/> +—Der aarde, zie <a href="#k-dagen">Dagen</a>.</p> +<p>Scheren van baarden en hoofden der pelgrims, <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.30">30</a>, n.</p> +<p>Schikking der gebeurtenissen, zie <a href="#k-nacht">Nacht</a>.<br/> +—Van eene zaak, zie <a href="#k-minnelijk">Minnelijk</a>.</p> +<p>Schimpnamen, het is verboden die te geven, <a href="#s49">XLIX</a>, +<a href="#s49.11">11</a>.</p> +<p id="k-schrift">Schrift, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.123">123</a>, n.<br/> +—Verklaarders, zie <a href="#k-al-beidawi">Al +Beidâwi</a>.</p> +<p>Schriften, zie <a href="#k-vervalsching">Vervalsching</a>.</p> +<p>Schriftvervalsching, zie <a href= +"#k-beschuldiging">Beschuldiging</a>.</p> +<p>Schriften (De Heilige) door de Joden en de Christenen vervalscht, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.73">73</a>; <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.18">18</a>.<br/> +—De menschen der Heilige Schrift zijn Joden en Christenen, +<a href="#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.45">45</a>; zij zijn allen niet +even slecht, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.109">109</a>, <a href= +"#s3.110">110</a>.</p> +<p>Schudding des hemels, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.79">79</a>.</p> +<p>Schulden, zie <a href= +"#k-schuldvorderingen">Schuldvorderingen</a>.</p> +<p>Schuldenaars; hoe men die moet behandelen, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.280">280</a>.</p> +<p id="k-schuldvorderingen">Schuldvordering en Schulden, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.282">282</a>.</p> +<p>Schutspatroon, zie <a href="#k-satan">Satan</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb659" href="#pb659" name="pb659">659</a>]</span></p> +<p>Schijn, zie <a href="#k-serab">Serâb</a>.</p> +<p id="k-selsebil">Selsebil, fontein of bron in het paradijs, <a href= +"#s76">LXXVI</a>, <a href="#s76.18">18</a>.</p> +<p id="k-serab">Serâb, bedriegelijke schijn dikwijls, in het +oosten, in zandige vlakten gezien, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.39">39</a>, n.</p> +<p>Sheddab, doet tuinen aanleggen, die het denkbeeld van het paradijs +moeten geven, <a href="#s89">LXXXIX</a>, <a href="#s89.6">6</a>, n.</p> +<p id="k-shemkha">Shemkha, moeder van Noach, <a href="#s71">LXXI</a>, +<a href="#s71.29">29</a>, n.</p> +<p id="k-shoaib">Shoaïb, profeet der Madianieten, behuwdvader van +Mozes, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.83">83</a>, n.; <a href= +"#s11">XI</a>: 85 en volg.; <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.78">78</a>, n.; <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.176">176</a> en volg; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.35">35</a> en volg.</p> +<p>Sidjin, <a href="#s83">LXXXIII</a>, <a href="#s83.7">7</a> en +volg.</p> +<p id="k-sinai">Sinaï, berg, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.60">60</a>, <a href="#s2.87">87</a>; <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.153">153</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.170">170</a>; <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.82">82</a>; +<a href="#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.44">44</a>–<a href= +"#s28.46">46</a>; <a href="#s52">LII</a>, <a href="#s52.1">1</a>. Zie +<a href="#k-berg">Berg</a>.</p> +<p>Slaaf, zie <a href="#k-vrijmaking">Vrijmaking</a>.</p> +<p>Slaan met een deel der koe, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.68">68</a>.</p> +<p id="k-slaap">Slaap en ontwaken der spelonkbewoners, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.20">20</a>.</p> +<p id="k-slag">Slag; een der namen van den jongsten dag, <a href= +"#s101">CI</a>, <a href="#s101.1">1</a> en volg.</p> +<p id="k-slagen">Slag (De) van Honein, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.25">25</a>.</p> +<p>Slachten van dieren, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.139">139</a>.</p> +<p>Slachting te Bedr, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.72">72</a>, n.</p> +<p>Slang, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.104">104</a>, zie +<a href="#k-straf">Straf</a>.</p> +<p>Slaven, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.32">32</a>, <a href= +"#s24.33">33</a>, zie <a href="#k-vrijmaking">Vrijmaking</a>.</p> +<p>Slavinnen, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.3">3</a>.</p> +<p>Slechte daden, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.75">75</a>.</p> +<p>Snappende vogels, die het leger van Abraha Ebn al Sabah verdelgen, +<a href="#s105">CV</a>, <a href="#s105.3">3</a>.</p> +<p>Sobhanahoe; beteekenis daarvan, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.110">110</a>, n.</p> +<p id="k-sodom">Sodom door een wind vernield, <a href="#s29">XXIX</a>, +<a href="#s29.39">39</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-bewoners">Bewoners</a>.</p> +<p>Soera, beteekenis daarvan, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.87">87</a>, n.</p> +<p>Sohaib, zie <span class="corr" id="xd21e82279" title= +"Bron: Shohaïb"><a href="#k-shoaib">Shoaïb</a></span>.</p> +<p>Soheib (Vlucht van), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.203">203</a>, n.</p> +<p>Spelen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.93">93</a>.</p> +<p id="k-spelonk">Spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, bl. <a href= +"#pb322" class="pageref">322</a>, n.<br/> +—Der zeven slapers, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.8">8</a>.</p> +<p>Spelonkbewoners zenden iemand naar de stad, <a href= +"#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.88">88</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-slaap">slaap</a>.</p> +<p>Spin (De), <a href="#s29">XXIX</a>, bl. <a href="#pb429" class= +"pageref">429</a>, n. 40.</p> +<p>Spotters, <a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.95">95</a></p> +<p id="k-spreekwoord">Spreekwoord der Oosterlingen, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.38">38</a>.</p> +<p>Spijzen, zie <a href="#k-verboden">Verboden</a>.</p> +<p>Stad, volgens sommigen, Jericho of Jeruzalem, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.55">55</a>, n.<br/> +—In Hejàz. Zie <a href="#k-madian">Madian</a>.<br/> +—Zie <span class="corr" id="xd21e82374" title= +"Bron: Ailha"><a href="#k-ailah">Ailah</a></span>.</p> +<p>Stadhouder Gods, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.28">28</a>.</p> +<p>Stammen die weigerden Mahomet en zijne expeditie te volgen, <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.11">11</a>, n.</p> +<p>Stam van Leith hield het voor ongeoorloofd dat de mensch alleen at, +<a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.60">60</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-ad">Ad</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-thamoed">Thamoed</a>.</p> +<p>Standbeelden en andere voorstellingen van levende wezens, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.92">92</a>.</p> +<p>Staven in slangen veranderd, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.114">114</a>.</p> +<p>Steden verwoest <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.71">71</a>; +<a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.58">58</a>.</p> +<p>Steenregen in Sodom, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.84">84</a>.</p> +<p>Stelen; straf daarvoor, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.42">42</a>.</p> +<p>Sterken (De) en de zwakken op den dag des oordeels, <a href= +"#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.30">30</a> en volg.</p> +<p>Ster, <a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.1">1</a>.</p> +<p id="k-sterren">Sterren, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.16">16</a>. (Verschietende). Wat zij zijn, <a href="#s15">XV</a>, +<a href="#s15.16">16</a> en volg.; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.13">13</a>, n.; <a href="#s67">LXVII</a>, <a href="#s67.5">5</a>; +<a href="#s72">LXXII</a>, <a href="#s72.8">8</a>.<br/> +—De aanbidding daarvan is verboden, <a href="#s41">XLI</a>, +<a href="#s41.37">37</a>.</p> +<p>Stokken tot het bouwen van kooien voor vee, <a href="#s54">LIV</a>, +<a href="#s54.31">31</a>.</p> +<p id="k-straf">Straf, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.56">56</a>; +<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.65">65</a>; <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.36">36</a>.<br/> +—Voor hen die vragen God te zien, <a href="#s4">IV</a>, +<span class="pagenum">[<a id="pb660" href="#pb660" name= +"pb660">660</a>]</span>152.<br/> +—Der bestrijders van God en zijn Apostel, <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.37">37</a>.<br/> +—Der slang en des duivels, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.21">21</a>, n.<br/> +—Des moordenaars, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.35">35</a>, n.<br/> +—Op den dag des oordeels, <a href="#s52">LII</a>, <a href= +"#s52.47">47</a>, n.<br/> +—Uitstel, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.14">14</a>, n.<br/> +—Van Adam en Eva, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.23">23</a> +en volg.<br/> +—Van afgodendienaars, <a href="#s53">LIII</a>, <a href= +"#s53.44">44</a>, n.<br/> +—Van een moordenaar, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.173">173</a>, n.<br/> +—Van hen, die de aalmoezen niet stipt betalen, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.176">176</a>, n.<br/> +—Van overspeligen <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.2">2</a>.<br/> +—Van Pharaos volk, <a href="#s40">XL</a>, <a href= +"#s40.40">40</a> en volg.<br/> +—Voor de ongeloovigen <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.12">12</a>.</p> +<p>Straffen; niemand daartoe in staat gelijk God, <a href= +"#s89">LXXXIX</a>, <a href="#s89.26">26</a>.</p> +<p>Straf der ongeloovigen, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.57">57</a>, n.; <a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.69">69</a>, +n.<br/> +—Zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Strijd over God, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.133">133</a>, +zie <a href="#k-nimrod">Nimrod</a>.</p> +<p>Strijden voor Gods zaak, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.76">76</a>.</p> +<p>Strijdpunten beslist, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.22">22</a>.</p> +<p id="k-syrius">Syrius, het hondsgesternte, <a href="#s53">LIII</a>, +<a href="#s53.50">50</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">T</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-taal" class="first">Taal der vogels, <a href="#s27">XXVII</a>, +<a href="#s27.16">16</a>.<br/> +—Jezus in den mond gelegd, <a href="#s27.73">73</a>, n.</p> +<p>Taalkweeking, zie <a href="#k-arabieren">Arabieren</a>.</p> +<p>Taalvoering, zie <a href="#k-gepaste">Gepaste</a>.</p> +<p id="k-taboek"><span class="corr" id="xd21e82748" title= +"Bron: Taboec">Taboek</span> (Zending van), <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.82">82</a> en volg.</p> +<p>Tafel, bl. <a href="#pb152" class="pageref">152</a>, n., <a href= +"#s5.112">112</a>.<br/> +—Gedekt van den hemel gekomen, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.113">113</a>, n.</p> +<p>Tafels, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.142">142</a>, <a href= +"#s7.149">149</a>, <a href="#s7.153">153</a>.</p> +<p id="k-tagut">Tagut; naam van elken afgod, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.257">257</a> en volg; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.54">54</a>, <a href="#s4.78">78</a>, zie <a href= +"#k-thagut">Thagut</a>.</p> +<p id="k-taghut">Taghut, <a href="#s5">V</a> <a href= +"#s5.65">65</a>.</p> +<p>Talk, een banaan, <a href="#s56">LVI</a>, <a href="#s56.28">28</a>, +n.</p> +<p>Taloet, zie <a href="#k-talut">Talut</a>.</p> +<p id="k-talut">Talut of Saul, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.248">248</a>–<a href="#s2.250">250</a>.</p> +<p id="k-tamarissen">Tamarissen; een kleine heester, <a href= +"#s34">XXXIV</a>, <a href="#s34.15">15</a>.</p> +<p id="k-tasnim">Tasnim; eene fontein in het paradijs, <a href= +"#s83">LXXXIII</a>, <a href="#s83.27">27</a> en <a href= +"#s83.28">28</a>.</p> +<p>Teeken, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.124">124</a>.<br/> +—Der nadering van den dag des oordeels, zie <a href= +"#k-jongste-uur">Jongste uur</a>.</p> +<p>Tekst der schriften; het aannemen en verwerpen daarvan, <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.44">44</a>.</p> +<p>Tempels, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.36">36</a>, n.</p> +<p id="k-tempel">Tempel van Cobâ, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.109">109</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-caaba">Caaba</a>.</p> +<p>Terugkeer tot God, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.151">151</a>; +<a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.38">38</a>.</p> +<p>Testamenten, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.176">176</a> en +volg. <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.105">105</a> en volg.<br/> +—Zie <a href="#k-vervalsching">Vervalsching</a>.</p> +<p>T. H. <a href="#s20">XX</a>, bl. <a href="#pb344" class= +"pageref">344</a>, n.</p> +<p>Thaghoet, zie <a href="#k-tagut">Tagut</a>.</p> +<p>Thagoet, zie <a href="#k-tagut">Tagut</a>.</p> +<p id="k-thagut">Thagut, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.63">63</a>, +zie <a href="#k-taghut">Taghut</a>; <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.38">38</a>.</p> +<p id="k-thaloet">Thaloet, zie <a href="#k-saul">Saul</a>.</p> +<p id="k-thamoed">Thamoed, <a href="#s29">XXIX</a>, <a href= +"#s29.39">39</a>.<br/> +—Een Arabische stam, die tot den afgodendienst overging, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.71">71</a>, n.</p> +<p>Thamoedieten (De) houden met hunne kameelen beurten in het water +drinken, <a href="#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.155">155</a>.<br/> +—Dringen op een mirakel aan, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.71">71</a>, n. Zie verder <a href= +"#k-themoed-en-themoedieten">Themoed en Themoedieten</a>.</p> +<p>Thamud, zie <a href="#k-ad">Ad</a>.</p> +<p id="k-themoed-en-themoedieten">Themoed of Themoedieten, Arabische +bevolking, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.71">71</a>; <a href= +"#s11">XI</a>, <a href="#s11.64">64</a> en volg., <a href= +"#s11.98">98</a>; <a href="#s14">XIV</a>, <a href="#s14.9">9</a>; +<a href="#s15">XV</a>, <a href="#s15.80">80</a>; <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.43">43</a>; <a href="#s25">XXV</a>, +<a href="#s25.40">40</a>; <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.141">141</a> en volg.; <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.46">46</a>; <a href="#s29">XXIX</a>, <a href="#s29.39">39</a>; +<a href="#s38">XXXVIII</a>, <a href="#s38.12">12</a>; <a href= +"#s40">XL</a> <a href="#s40.32">32</a>; <a href="#s41">XLI</a>, +<a href="#s41.12">12</a> en volg.; <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.12">12</a>; <a href="#s53">LIII</a>, <a href="#s53.52">52</a>; +<a href="#s54">LIV</a>, <a href="#s54.23">23</a>; <a href= +"#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.4">4</a> en volg.; <a href= +"#s85">LXXXV</a>, <a href="#s85.11">11</a>; <a href="#s89">LXXXIX</a>, +<a href="#s89.8">8</a>.</p> +<p id="k-theodicea">Theodicea, <a href="#s83">LXXXIII</a>, <a href= +"#s83.4">4</a> en volg.</p> +<p>Thora (De) Pentateuchus, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.2">2</a>, <a href="#s3.43">43</a>, <a href="#s3.58">58</a>, +<a href="#s3.87">87</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.47">47</a> +en volg.; <a href="#s5.70">70</a>, <a href="#s5.72">72</a>, <a href= +"#s5.110">110</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.156">156</a>; +<a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.112">112</a>; <a href= +"#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.43">43</a> en volg.; <a href= +"#s48">XLVIII</a>, <a href="#s48.29">29</a>; <a href="#s61">LXI</a>, +<a href="#s61.6">6</a>, <a href="#s62">LXII</a>, <a href= +"#s62.5">5</a>.</p> +<p id="k-thojeba">Thojeba of de gelukzaligheid, <a href="#s20">XX</a>, +bl. <a href="#pb344" class="pageref">344</a>, n.</p> +<p id="k-tobba">Tobba, bijnaam van zekere Arabische vorsten, <a href= +"#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.36">36</a>; <a href="#s50">L</a>, +<a href="#s50.13">13</a>.</p> +<p>Tobbe, zie <a href="#k-hamyarieten">Hamyarieten</a>. <span class= +"pagenum">[<a id="pb661" href="#pb661" name="pb661">661</a>]</span></p> +<p>Toekomstig leven, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.32">32</a>; +<a href="#s42">XLII</a>, <a href="#s42.19">19</a>, zie <a href= +"#k-opstanding">Opstanding</a>.</p> +<p>Toevluchtsoord, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.119">119</a>.</p> +<p>Toewa, zie <a href="#k-towa">Towa</a>.</p> +<p>Tocht, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.93">93</a>.</p> +<p>Toonbeelden van deugd, <a href="#s66">LXVI</a>, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.12">12</a>.</p> +<p>Toorn (De), <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.128">128</a>.</p> +<p id="k-toovenaars">Toovenaars (De), <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.109">109</a> en volg.<br/> +—Van Egypte, <a href="#s10">X</a>, <a href="#s10.77">77</a> en +volg.; <a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.53">53</a> en volg.; +<a href="#s26">XXVI</a>, <a href="#s26.33">33</a> en volg.</p> +<p>Tooverij, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.110">110</a>; <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.7">7</a>.</p> +<p id="k-towa">Towa, vallei, waar God tot Mozes sprak, <a href= +"#s20">XX</a>, <a href="#s20.12">12</a>; <a href="#s79">LXXIX</a>, +<a href="#s79.16">16</a>, zie <a href="#k-god">God</a>.</p> +<p>Troepen, vijandelijke <a href="#s100">C</a>, <a href= +"#s100.5">5</a>.</p> +<p id="k-trompet">Trompet (De) van het laatste oordeel, teeken van den +jongsten dag, <a href="#s33">XXXIII</a>, 103; <a href="#s36">XXXVI</a>, +<a href="#s36.49">49</a>, <a href="#s36.51">51</a>, <a href= +"#s36.53">53</a>; <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href="#s37.19">19</a>; +<a href="#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.13">13</a>; <a href= +"#s79">LXXIX</a>, <a href="#s79.6">6</a>, <a href="#s79.7">7</a>; +<a href="#s80">LXXX</a>, <a href="#s80.33">33</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-klank">Klank</a>.</p> +<p>Tuchtiging van vrouwen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.38">38</a>.</p> +<p>Tuin, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.33">33</a>.<br/> +—Bezitters daarvan om hunne hardvochtigheid gestraft, <a href= +"#s68">LXVIII</a>, <a href="#s68.17">17</a>, n.<br/> +—Of het Paradijs, zie <a href="#k-paradijs">Paradijs</a>. Men +vindt dit met beide namen bestempeld.</p> +<p><span class="corr" id="xd21e83457" title= +"Bron: Tulland">Tulband</span>, zie <a href= +"#k-opgevouwen-zon">Opgevouwen zon</a>.</p> +<p id="k-twisten">Twisten, geloofsgeschillen, <a href="#s29">XXIX</a>, +<a href="#s29.45">45</a>.</p> +<p id="k-twist">Twist nopens Jezus. <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.156">156</a>.<br/> +—Omtrent Maria, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.39">39</a>.<br/> +—Omtrent oude geldstukken, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.20">20</a>, n.<br/> +—Over Abraham, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.58">58</a>.<br/> +—Van Christenen en Joden over de eenheid Gods, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.101">101</a>.</p> +<p>Twijfelaars, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.47">47</a>.</p> +<p>Twijfelachtige Mahomedanen, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.43">43</a> en volg.</p> +<p>Tijdelijke goederen dezer wereld, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.168">168</a>.</p> +<p>Tijdingen, het is verboden valsche te verspreiden, <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.85">85</a>.</p> +<p>Tijdrekening der Arabieren, zie <a href= +"#k-arabieren">Arabieren</a>.</p> +<p>Tijdstip en plaats van den dood der offeranden, <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.34">34</a>.<br/> +—Waarop Noach in de ark ging, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.50">50</a>.</p> +<p>Tijdverloop in de spelonk, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.18">18</a>.</p> +<p>Tijdverloop tusschen twee profeten, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.22">22</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">U</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Uitdaging om een hoofdstuk des Korans samen te +stellen, zie <a href="#k-ongeloovigen">Ongeloovigen</a>.</p> +<p>Uiteinde van den goede, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.31">31</a>, n.<br/> +—Van den zondaar, ald.</p> +<p>Uitlegging van het boek, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.50">50</a> en volg.</p> +<p>Uitroep van den man, die Jozef uit den put trok, <a href= +"#s12">XII</a>, <a href="#s12.19">19</a>.</p> +<p>Uitspanning, <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.16">16</a> en +volg.</p> +<p id="k-uren">Uren waarop de slaven zonder verlof de kamer niet +betreden, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.57">57</a>.</p> +<p id="k-uur">Uur van het middaggebed, <a href="#s17">XVII</a>, +<a href="#s17.80">80</a>.<br/> +—Van het nachtgebed, aldaar.<br/> +—Van het ochtendgebed, aldaar.<br/> +—Of dag van het laatste oordeel is aan geen twijfel onderhevig, +<a href="#s18">XVIII</a>, <a href="#s18.20">20</a>; <a href= +"#s43">XLIII</a>, <a href="#s43.61">61</a>, <a href= +"#s43.66">66</a>.</p> +<p>Uien, enz., bede tot God die te laten groeien, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.58">58</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">V</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Vagevuur (Het), <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.44">44</a>, n.</p> +<p id="k-vallei">Vallei van Honein, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.25">25</a>.<br/> +—Der mieren, <a href="#s27">XXVII</a>, <a href= +"#s27.18">18</a>.</p> +<p>Valsche aantijging, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.112">112</a>, +<a href="#s4.113">113</a>.<br/> +—Getuigenis, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.108">108</a>, +n.<br id="k-valsche-goden" /> +<br/> +—Goden, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.22">22</a>, n.<br/> +—Maten en gewichten, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.83">83</a>.<br/> +—Maten en gewichten, zie <a href= +"#k-bedriegers">Bedriegers</a>.</p> +<p>Valstrikken spannen, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.123">123</a>.</p> +<p>Vasten (De), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.179">179</a>–<a href="#s2.183">183</a>; <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.91">91</a>.</p> +<p>Vastendagen, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.180">180</a>, +<a href="#s2.181">181</a>, n. en <a href="#s2.183">183</a>, n.</p> +<p>Vee, <a href="#s6">VI</a>, bl. <a href="#pb171" class= +"pageref">171</a>, n.</p> +<p id="k-veldslag">Veldslag, zie <a href="#k-bedr">Bedr</a>.</p> +<p>Verandering van hemel en aarde, <a href="#s14">XIV</a>, <a href= +"#s14.49">49</a>.</p> +<p>Verblijf, <a href="#s9">IX</a>, <a href="#s9.6">6</a>.<br/> +—In de hel, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.93">93</a>.</p> +<p>Verbod omtrent het verblijf van belijders van eenen vreemden +godsdienst <span class="pagenum">[<a id="pb662" href="#pb662" name= +"pb662">662</a>]</span>in de nabijheid van Mekka, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.28">28</a>, n.<br/> +—Valsche maten, zie <a href="#k-maten">Maten</a>.<br/> +—Van drinken en spelen, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.216">216</a>.<br/> +—Van het gebruik der waterputten van de Thamoedieten, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.75">75</a>, n.<br/> +—Van slechte dingen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.156">156</a>, n.</p> +<p id="k-verboden">Verboden boom, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.18">18</a> en volg.<br/> +—Huwelijken <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.27">27</a>.<br/> +—Spijs aan de Joden, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.147">147</a>.<br id="k-verboden-spijze" /> +<br/> +—Spijzen, het eten van vloeibaar bloed, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.146">146</a>.<br/> +—Spijzen, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.147">147</a>; +<a href="#s16">XVI</a>, <a href="#s16.116">116</a>.<br/> +—Spijzen, zie <a href="#k-voedsel">Voedsel</a>.<br/> +—Voedsel, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.46">46</a>.<br/> +—Vrucht, zie <a href="#k-adam">Adam</a>.</p> +<p>Verbond met de duivels, <a href="#s26">XXVI</a>, <a href= +"#s26.222">222</a>, n.<br/> +—Met de ongeloovigen, <a href="#s60">LX</a>, <a href= +"#s60.1">1</a> en volg.<br/> +—Met de ongeloovigen aangegaan, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.4">4</a>.<br/> +—Men moet dit in acht nemen, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.93">93</a> en volg.</p> +<p>Verbondenen <a href="#s33">XXXIII</a>, bl. <a href="#pb448" class= +"pageref">448</a>, n.</p> +<p>Verdediging van den zondaar, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.106">106</a>.</p> +<p>Verdeelers, beteekenis van dat woord, <a href="#s15">XV</a>, +<a href="#s15.90">90</a>. n.</p> +<p>Verdeeling van den buit, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.42">42</a>.<br/> +—Van hemel en aarde, <a href="#s21">XXI</a>, <a href= +"#s21.31">31</a>, n.</p> +<p>Verderf <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.10">10</a>, n.</p> +<p>Verdoemden (De), <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.80">80</a> en +volg. <a href="#s3.102">102</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.69">69</a>; <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.42">42</a> en +volg; <a href="#s11">XI</a>, <a href="#s11.108">108</a>; <a href= +"#s28">XXVIII</a>, <a href="#s28.28">28</a>, 100 en volg.; <a href= +"#s21">XXI</a>, <a href="#s21.45">45</a> en volg.; <a href= +"#s22">XXII</a>, <a href="#s22.20">20</a> en volg.; <a href= +"#s25">XXV</a>, <a href="#s25.29">29</a> en volg.; <a href= +"#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.5">5</a>, <a href="#s31.6">6</a>; +<a href="#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.17">17</a> en volg. <a href= +"#s39.61">61</a>; <a href="#s44">XLIV</a> <a href= +"#s44.43">43</a>–<a href="#s44.50">50</a>; <a href= +"#s54">LIV</a>, <a href="#s54.41">41</a> en volg.; <a href= +"#s56">LVI</a>, <a href="#s56.40">40</a> en volg.; <a href= +"#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.25">25</a> en volg.; <a href= +"#s77">LXXVII</a>, <a href="#s77.15">15</a> en volg.; <a href= +"#s88">LXXXVIII</a>, <a href="#s88.1">1</a>–<a href= +"#s88.7">7</a>; <a href="#s89">LXXXIX</a>, <a href="#s89.22">22</a> en +volg; <a href="#s98">XCVIII</a>, <a href="#s98.5">5</a>; <a href= +"#s109">CIX</a>, <a href="#s109.1">1</a> en volg.</p> +<p>Verdoemenis, zie <a href="#k-vonnis">Vonnis</a>.</p> +<p>Verdrukking der Joden, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.166">166</a>.</p> +<p>Verdrijving uit het paradijs, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.34">34</a>.</p> +<p id="k-vereering">Vereering der vrouwen, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.1">1</a>.</p> +<p>Vergefelijke zonden, zie <a href="#k-zonden">Zonden</a>.</p> +<p>Vergelijken met insecten, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.24">24</a>.</p> +<p id="k-vergiffenis">Vergiffenis, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.16">16</a>.<br/> +—Van een huichelaar, <a href="#s9">IX</a>, <a href= +"#s9.81">81</a>, n.<br/> +—Der berouwhebbenden, <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href= +"#s39.54">54</a>, n.</p> +<p>Verhindering van Abrahams offer, zie <a href= +"#k-bevel">Bevel</a>.</p> +<p>Verkwistenden, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.29">29</a>–<a href="#s17.31">31</a>.</p> +<p id="k-verlangen">Verlangen naar den dood, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.137">137</a>.</p> +<p id="k-verleiding">Verleiding, <a href="#s8">VIII</a>, <a href= +"#s8.25">25</a>, <a href="#s8.39">39</a>.<br/> +—Van sommige dienaren door satan <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.118">118</a>.</p> +<p id="k-vermaningen">Vermaningen des profeets, <a href= +"#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.63">63</a>, n.</p> +<p>Verminkten en zieken; het eten met dezen niet onteerend, gelijk de +afgodendienende Arabieren geloofden, <a href="#s24">XXIV</a>, <a href= +"#s24.60">60</a>.</p> +<p id="k-vermogen">Vermogen der weezen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.2">2</a>.<br/> +—Der zwakken van zinnen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.4">4</a>.</p> +<p>Vermoorden, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.79">79</a>.</p> +<p>Vernielen door wind, zie <a href="#k-sodom">Sodom</a>.</p> +<p>Veronderstellingen (Sommige) zijne een zonde, <a href= +"#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.12">12</a>.</p> +<p>Veroordeelde spotternijen, <a href="#s49">XLIX</a>, <a href= +"#s49.11">11</a>.<br/> +—Laster, <a href="#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.11">11</a>.</p> +<p>Verontschuldiging bij den Heer, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.164">164</a>.</p> +<p>Verruiling van vrouwen, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.24">24</a>.</p> +<p>Vers (Het) van den troon, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.256">256</a> n.</p> +<p>Verschietende sterren, zie <a href="#k-sterren">Sterren</a>.</p> +<p id="k-verschijnen">Verschijnen van den duivel, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.15">15</a>.<br/> +—Voor God, rijkdom noch kinderen verzellen u daarbij, <a href= +"#s6">VI</a>, <a href="#s6.94">94</a>, n.</p> +<p>Versierselen, bij het bezoeken van den Caaba, <a href="#s7">VII</a>, +<a href="#s7.29">29</a>, <a href="#s7.30">30</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-gouden">Gouden</a>.</p> +<p>Verstoktheid der afgodendienaars, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href= +"#s36.6">6</a> en volg.</p> +<p id="k-verstooting">Verstooting der vrouw. <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.226">226</a> en volg.; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.24">24</a>, zie <a href="#k-echtscheiding">Echtscheiding</a>.</p> +<p>Vertrouwde goederen, zie <a href= +"#k-onderpanden">Onderpanden</a>.</p> +<p id="k-vervalsching">Vervalsching der Schriften door Joden en +Christenen, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.64">64</a>, n.<br/> +—Der Schriften, zie <a href="#k-christenen">Christenen</a>.<br/> +—Van Testamenten, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.177">177</a>.</p> +<p>Vervloeking van de verbergers der duidelijke leer, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.154">154</a>.</p> +<p>Vervulling der wenschen, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.145">145</a>.</p> +<p>Verwaarloozing van Gods bevel, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.149">149</a>. <span class="pagenum">[<a id="pb663" href="#pb663" +name="pb663">663</a>]</span></p> +<p>Verwoeste steden, <a href="#s46">XLVI</a>, <a href= +"#s46.26">26</a>.</p> +<p>Verwoesting van tempels, enz., <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.41">41</a>.</p> +<p id="k-verzen">Verzen van den Koran, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.183">183</a>, n.; <a href="#s15">XV</a>, <a href= +"#s15.87">87</a>.</p> +<p>Vischvangst (De), <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.97">97</a>.</p> +<p>Visioen, <a href="#s13">XIII</a>, 45.<br/> +—Der gelukzaligen, <a href="#s10">X</a>, <a href= +"#s10.27">27</a>, n.</p> +<p>Vleesch, dat mannen en vrouwen mogen eten, <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.140">140</a>.</p> +<p>Vloeken eener natie, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.36">36</a>.</p> +<p id="k-vlucht">Vlucht der uitgewekenen naar Medina, <a href= +"#s8">VIII</a>, <a href="#s8.26">26</a>, n.</p> +<p id="k-vluchtelingen">Vluchtelingen naar Ethiopië en Medina, +<a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.99">99</a>, n.</p> +<p id="k-voedsel">Voedsel, <a href="#s16">XVI</a>, <a href= +"#s16.69">69</a>.<br/> +—Der bewoners van Mekka bij hongersnood, <a href= +"#s23">XXIII</a>, <a href="#s23.77">77</a> n.<br/> +—Door Joden of Christenen gereed gemaakt, <a href="#s5">V</a>, +<a href="#s5.7">7</a>, n.<br/> +—Verboden en niet verboden spijzen, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.168">168</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.1">1</a>, +<a href="#s5.4">4</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.118">118</a>.<br/> +—Voor hen, die niet in den Koran gelooven, <a href= +"#s73">LXXIII</a>, <a href="#s73.13">13</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-verboden">Verboden</a>.</p> +<p>Voedsters huwen, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.27">27</a>.</p> +<p>Voeren langs den rechten weg, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.174">174</a>.</p> +<p>Voertuig, zie <a href="#k-kameel">Kameel</a>.</p> +<p id="k-vogel">Vogel. Elk mensch heeft zijn vogel aan den hals +bevestigd, dat wil zeggen elk mensch heeft zijne bestemming, <a href= +"#s17">XVII</a>, <a href="#s17.14">14</a>.</p> +<p>Vogels door Jezus gemaakt, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.43">43</a>. n.<br/> +—Zie <a href="#k-taal">Taal</a>.</p> +<p>Volk dat één godsdienst belijdt, zie <a href= +"#k-ommat">Ommat</a>.<br/> +—Zonder kleedingen, zie <a href="#k-gog">Gog</a>.</p> +<p>Volken, zie <a href="#k-yajoej">Yajoej</a>.</p> +<p>Volmaakte vrouwen; aantal daarvan, <a href="#s66">LXVI</a>, <a href= +"#s66.12">12</a>, n.</p> +<p id="k-vonnis">Vonnis der verdoemenis, door God bij den val van Adam +uitgesproken, <a href="#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.6">6</a>, n.</p> +<p>Voogd, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.282">282</a>.</p> +<p id="k-voorbeschikking">Voorbeschikking Gods, <a href="#s9">IX</a>, +<a href="#s9.122">122</a>.</p> +<p id="k-voorschriften">Voorschriften, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.7">7</a>.<br/> +—Der zedeleer, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.77">77</a>, +<a href="#s2.147">147</a>–<a href="#s2.150">150</a>, <a href= +"#s2.263">263</a>, en volg.; <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.98">98</a>; <a href="#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.13">13</a>, +<a href="#s31.14">14</a>; <a href="#s41">XLI</a>, <a href= +"#s41.34">34</a>; <a href="#s42">XLII</a>, <a href="#s42.34">34</a> en +volg.; <a href="#s46">XLVI</a>, <a href="#s46.14">14</a>–<a href= +"#s46.16">16</a>; <a href="#s49">XLIX</a>, <a href="#s49.10">10</a>, +<a href="#s49.13">13</a>; <a href="#s58">LVIII</a>, <a href= +"#s58.10">10</a> en volg.</p> +<p>Voorspoed der ongeloovigen, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.196">196</a>.<br/> +—Van den mensch, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.14">14</a>, n.</p> +<p>Voorspraak, wie die verkrijgen zal, <a href="#s19">XIX</a>, <a href= +"#s19.90">90</a>.</p> +<p>Voorzorgen nemen tegen den oorlog, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.73">73</a>.</p> +<p>Vordering van den profeet, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.102">102</a>.</p> +<p>Vriendelijkheid, beter dan aalmoezen met onvriendelijkheid gegeven, +<a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.265">265</a>.</p> +<p>Vrienden kiezen, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.61">61</a>; +<a href="#s60">LX</a>, <a href="#s60.1">1</a>.</p> +<p>Vriendschap, zie <a href="#k-geloovigen">Geloovige</a>.</p> +<p>Vroomheid, godvreezendheid, waarin die bestaat, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.172">172</a>.<br/> +—Zij wordt aanbevolen, <a href="#s30">XXX</a>, <a href= +"#s30.29">29</a>.</p> +<p>Vrouw, die geschorst is, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.128">128</a>.</p> +<p>Vrouwen (De), <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.1">1</a> en volg.; +<a href="#s24">XXIV</a>, <a href="#s24.2">2</a>, <a href= +"#s24.6">6</a>, <a href="#s24.10">10</a> en volg., 26, 31, 59; <a href= +"#s65">LXV</a>, <a href="#s65.1">1</a> en volg.; <a href= +"#s66">LXVI</a>, <a href="#s66.1">1</a>–<a href= +"#s66.5">5</a>.<br/> +—Zij zijn voor de mannen geschapen, <a href="#s30">XXX</a>, +<a href="#s30.20">20</a>.<br/> +—Voorschriften, haar betreffende, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.226">226</a> en volg.<br/> +—Zij zijn den mannen ondergeschikt, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.228">228</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.38">38</a>.<br/> +—Onvolmaakte wezens, <a href="#s43">XLIII</a>, <a href= +"#s43.17">17</a>.<br/> +—Voor wie zij zich kunnen toonen, <a href="#s33">XXXIII</a>, +<a href="#s33.55">55</a>.<br/> +—Onaangenaamheden, waaraan zij zijn blootgesteld, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.222">222</a>.<br/> +—Van het hof van Egypte, <a href="#s12">XII</a>, <a href= +"#s12.31">31</a>.<br/> +—Overspeelsters <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.19">19</a>.<br/> +—Hoe men haar moet behandelen. <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.23">23</a>.<br/> +—Haar, die men niet bemint, <a href="#s4.23">aldaar</a>.<br/> +—Zij moeten bij overtredingen gestraft worden, <a href= +"#s4.38">38</a>.<br/> +—Geloovige en ongeloovige, <a href="#s60">LX</a>, <a href= +"#s60.10">10</a>.<br/> +—Haar, die de profeet kan huwen, <a href="#s33">XXXIII</a>, +<a href="#s33.49">49</a> en volg.<br/> +—Geloovige <a href="#s66">LXVI</a>, <a href="#s66.11">11</a>, +<a href="#s66.12">12</a>.<br/> +—Hare eischen, <a href="#s33">XXXIII</a>, <a href= +"#s33.28">28</a>, <a href="#s33.29">29</a>, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.46">46</a>, <a href="#s4">IV</a>, bl. <a href="#pb129" +class="pageref">129</a>, n.<br/> +—Van het paradijs, <a href="#s56">LVI</a>, <a href= +"#s56.34">34</a>–<a href="#s56.37">37</a>.<br/> +—Van onberispelijk gedrag, zie <a href= +"#k-mohsinat">Mohsinat</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-aantal">Aantal</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-vereering">vereering</a>.</p> +<p id="k-vrouwenlisten">Vrouwenlisten, <a href="#s113">CXIII</a>, +<a href="#s113.4">4</a>,</p> +<p>Vruchten van het paradijs, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.23">23</a>.</p> +<p>Vrijdag, door Mahomet vooral bestemd voor Gods openbare vereering, +<a href="#s62">LXII</a>, <a href="#s62.9">9</a>, n. <span class= +"pagenum">[<a id="pb664" href="#pb664" name="pb664">664</a>]</span></p> +<p id="k-vrijmaking">Vrijmaking van een slaaf, <a href="#s24">XXIV</a>, +<a href="#s24.33">33</a>.</p> +<p>Vrijstelling; <a href="#s9">IX</a> bl. <a href="#pb219" class= +"pageref">219</a>, n. <a href="#s9.1">1</a>.</p> +<p>Vuur dat door wrijving wordt verkregen, <a href="#s36">XXXVI</a>, +<a href="#s36.80">80</a>; <a href="#s56">LVI</a>, <a href= +"#s56.70">70</a>, <a href="#s56.71">71</a>.<br/> +—Door wrijving ontstaan, zie <a href="#k-hout">Hout</a>.<br/> +—Ontsteken, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.16">16</a>.<br/> +—Uit den hemel nedergedaald, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.31">31</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-wijze">Wijze</a>.</p> +<p>Vijand, <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.34">34</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-zwarte">Zwarte</a>.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">W</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Waarheid, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.86">86</a>. <span class="corr" id="xd21e85206" title= +"Niet in bron">—</span>Spreken omtrent God, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.168">168</a>.</p> +<p>Waarschuwing, zie <a href="#k-dag">Dag</a>.</p> +<p>Waarzeggerij is verboden, <a href="#s5">V</a>, <a href= +"#s5.92">92</a>.</p> +<p>Wacht-engelen afgelost, <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.80">80</a>, n.</p> +<p id="k-waila">Waïla, vrouw van Noach, <a href="#s11">XI</a>, +<a href="#s11.42">42</a>, n.</p> +<p>Walid Ebn al Mogheira, een van Mahomets grootste tegenstanders, +<a href="#s90">XC</a>, <a href="#s90.5">5</a>, n.</p> +<p><span class="corr" id="xd21e85253" title= +"Bron: Vallen">Wallen</span> of dammen, zie <a href="#k-al-arem">Al +Arem</a>.</p> +<p id="k-ware">Ware en valsche leer, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.257">257</a>.<br/> +—Geloovige, <a href="#s40">XL</a>, bl. <a href="#pb498" class= +"pageref">498</a>, n.</p> +<p>Water, uitgebreid gebruik daarvan in het godsdienstige en gewone +leven, <a href="#s25">XXV</a>, <a href="#s25.50">50</a>, n.<br/> +—Uitgieten, beteekenis daarvan, <a href="#s11">XI</a>, <a href= +"#s11.42">42</a>, n.</p> +<p id="k-wedervergelding">Wedervergelding, zie <a href= +"#k-wet">Wet</a>.</p> +<p>Wedervergeldingsrecht, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.190">190</a>.</p> +<p>Wedervergeldingswet, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.175">175</a>.</p> +<p>Wedloopen, <a href="#s12">XII</a>, <a href="#s12.17">17</a>.</p> +<p>Weegschaal (De), <a href="#s21">XXI</a>, <a href="#s21.48">48</a>; +<a href="#s57">LVII</a>, <a href="#s57.25">25</a>.</p> +<p>Weerspannigheid tegen Mozes, zie <a href="#k-karoen">Karoen</a>.</p> +<p>Weerwraak, zie <a href="#k-wedervergelding">Wedervergelding</a>.</p> +<p>Weerzin van het opgelegde juk, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.286">286</a>.</p> +<p>Weezen <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.218">218</a>; <a href= +"#s4">IV</a>, <a href="#s4.2">2</a> en volg. 126; <a href="#s6">VI</a>, +<a href="#s6.153">153</a>; <a href="#s17">XVII</a>, <a href= +"#s17.36">36</a>.<br/> +—Groeien op, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.6">6</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-vermogen">vermogen</a>.<br/> +—(Vrouwelijke), zie <a href="#k-huwelijk">Huwen</a>.</p> +<p>Wegzenden der vrouwen, zie <a href="#k-scheiding">Scheiding</a>.</p> +<p>Weigering, de ongeloovigen te beoorlogen, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.191">191</a>, n.</p> +<p>Welbewaarde tafel, wordt alleen door engelen aangeraakt, <a href= +"#s80">LXXX</a>, <a href="#s80.15">15</a>, n.</p> +<p>Weldaden, <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.44">44</a>.</p> +<p>Welvoeglijkheid, <a href="#s24">XXIV</a>; 57–59, zie <a href= +"#k-beleefdheid">Beleefdheid</a>.</p> +<p id="k-wenden">Wenden van het aangezicht, <a href="#s2">II</a>, +<a href="#s2.136">136</a>; <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.50">50</a>, zie <a href="#k-kebla">Kebla</a>.</p> +<p id="k-wet">Wet nopens godsdienst zedelijke plichten, <a href= +"#s7">VII</a>, <a href="#s7.142">142</a>.<br/> +—Van wedervergelding, <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.173">173</a>; <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.48">48</a>, +<a href="#s5.49">49</a>; <a href="#s22">XXII</a>, <a href= +"#s22.59">59</a>.</p> +<p>Wetverdraaiing, <a href="#s5">V</a>, <a href="#s5.45">45</a>.</p> +<p>Wind <a href="#s46">XLVI</a>, 94, n.</p> +<p>Winden (De) aan Salomo onderworpen, <a href="#s38">XXXVIII</a>, +<a href="#s38.35">35</a>.</p> +<p>Witte en zwarte aangezichten, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.102">102</a> en volg.</p> +<p>Woeker (De), <a href="#s2">II</a>, <a href= +"#s2.276">276</a>–<a href="#s2.278">278</a>; <a href= +"#s30">XXX</a>, <a href="#s30.38">38</a>.</p> +<p>Wonder, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.11">11</a>.</p> +<p>Woonplaats der Thamoedieten, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.72">72</a>.</p> +<p>Woorden tot de apostelen gericht, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.53">53</a>.</p> +<p>Wrok uit de harten genomen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.41">41</a>.</p> +<p>Wijn (De), <a href="#s2">II</a>, <a href="#s2.216">216</a>; <a href= +"#s5">V</a>, <a href="#s5.92">92</a>, <a href="#s5.93">93</a>.<br/> +—Rivieren daarvan, <a href="#s47">XLVII</a>, <a href= +"#s47.16">16</a>.</p> +<p id="k-wijze">Wijze in het Oosten om vuur te verkrijgen, <a href= +"#s36">XXXVI</a>, <a href="#s36.80">80</a>, n.<br/> +—Van vergoeding van een ei, <a href="#s23">XXIII</a>, <a href= +"#s23.14">14</a>, n.<br/> +—Waarop de kameelen worden vastgebonden, <a href="#s22">XXII</a>, +<a href="#s22.37">37</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Y, IJ</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-yahia" class="first">Yahia, volgens sommigen Jezus, <a href= +"#s3">III</a>, <a href="#s3.34">34</a>.<br/> +—Diens kuischheid, aldaar. Zie voorts <a href= +"#k-johannes">Johannes</a>.</p> +<p>Yahya, schriftverklaarder, zie <a href="#k-al-beidawi">Al +Beidâwi</a>.</p> +<p id="k-yajoej">Yajoej, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.93">93</a>, n.<br/> +—Zie <a href="#k-gog">Gog en Magog</a>.</p> +<p id="k-yathreb">Yathreb, oude naam van Medina, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.13">13</a>, n.</p> +<p id="k-ijdel">IJdel genot; <a href="#s3">III</a> <a href= +"#s3.196">196</a>, n.</p> +<p>IJ, S, <a href="#s36">XXXVI</a>, bl. <a href="#pb472" class= +"pageref">472</a>, n.</p> +<p>IJzer, <a href="#s57">LVII</a>, bl. <a href="#pb562" class= +"pageref">562</a>, n. <span class="pagenum">[<a id="pb665" href= +"#pb665" name="pb665">665</a>]</span><br/> +<span class="corr" id="xd21e85687" title= +"Niet in bron">—</span>IJzeren voorwerpen door Adam uit het +paradijs medegebracht, <a href="#s57">LVII</a>, <a href= +"#s57.25">25</a>, n.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Z</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p id="k-zacharias" class="first">Zacharias, <a href="#s3">III</a>, +<a href="#s3.32">32</a>; <a href="#s6">VI</a>, <a href="#s6.85">85</a>; +<a href="#s19">XIX</a>, <a href="#s19.1">1</a>; <a href="#s21">XXI</a>, +<a href="#s21.89">89</a>.<br/> +—Komt in Marias kamer, <a href="#s3">III</a>, <a href= +"#s3.32">32</a>.<br/> +—Ouderdom, <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.36">36</a>.</p> +<p>Zaken waarvan God alleen bewust is, <a href="#s31">XXXI</a>, +<a href="#s31.34">34</a>.</p> +<p id="k-zakkoem">Zakkoem, <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.60">60</a>–<a href="#s37.64">64</a>; <a href= +"#s44">XLIV</a>, <a href="#s44.43">43</a>–<a href= +"#s44.46">46</a>; <a href="#s56">LVI</a>, <a href="#s56.52">52</a>, +<a href="#s56.53">53</a>.<br/> +—Zie voorts <a href="#k-al-zakkoem">Al Zakkoem</a>.</p> +<p id="k-zamharir">Zamharir, groote koude, <a href="#s76">LXXVI</a>, +<a href="#s76.13">13</a>, n.</p> +<p id="k-zedeleer">Zedeleer, zie <a href= +"#k-voorschriften">Voorschriften</a>.</p> +<p>Zee, zie <a href="#k-bahr">Bahr</a>.</p> +<p>Zeeën (De beide), <a href="#s25">XXV</a>, <a href= +"#s25.55">55</a>; <a href="#s27">XXVII</a>, <a href="#s27.62">62</a>; +<a href="#s55">LV</a>, <a href="#s55.19">19</a>; <a href= +"#s82">LXXXII</a>, <a href="#s82.3">3</a>.<br/> +—Van Perzië en Griekenland, <a href="#s18">XVIII</a>, +<a href="#s18.60">60</a>, n.</p> +<p>Zegel der profeten, zie <a href="#k-mahomet">Mahomet</a>.</p> +<p id="k-zeid">Zeïd, aangenomen zoon van Mahomet, <a href= +"#s33">XXXIII</a>, <a href="#s33.37">37</a>, n.<br/> +—Ebn, Haretha, Zeïds vader, aldaar.</p> +<p>Zelfmoord (De) verboden, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.33">33</a>, n.</p> +<p>Zendeling, Apostel, zie <a href="#k-profeet">Profeet</a>.</p> +<p>Zendelingen, <a href="#s7">VII</a>, <a href="#s7.35">35</a>,</p> +<p>Zenden van blijkbaar licht, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.174">174</a>.</p> +<p id="k-zendjebil">Zendjebil, gember, <a href="#s76">LXXVI</a>, +<a href="#s76.17">17</a>.</p> +<p>Zeven (De) slapers, <a href="#s18">XVIII</a>, <a href= +"#s18.8">8</a>–<a href="#s18.13">13</a>, <a href="#s18.15">15</a> +en volg.<br/> +—Slapers, zie <a href="#k-spelonk">Spelonk</a>.</p> +<p>Ziel, <a href="#s39">XXXIX</a>, <a href="#s39.43">43</a>.<br/> +—ten opzichte des doods <a href="#s50">L</a>, <a href= +"#s50.18">18</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-dood">Dood</a>.</p> +<p id="k-zielen">Zielen van martelaars in kroppen van vogels, <a href= +"#s2">II</a>, <a href="#s2.149">149</a>.</p> +<p id="k-zingende">Zingende meisjes, door Al Hodar gekocht, om hen de +Moslems wilden worden, van hunne bedoelingen af te brengen, <a href= +"#s31">XXXI</a>, <a href="#s31.5">5</a>, n.</p> +<p>Zoenprijs, zie <a href="#k-scheiding">Scheiding</a>.</p> +<p id="k-zoleikha">Zoleikha, Potiphars vrouw, <a href="#s12">XII</a>, +<a href="#s12.21">21</a>, n.</p> +<p id="k-zon">Zon, punten van den gezichteinder, waar zij in den loop +van het jaar opstijgt, <a href="#s37">XXXVII</a>, <a href= +"#s37.5">5</a>.</p> +<p>Zondaren <a href="#s3">III</a>, <a href="#s3.123">123</a>.<br/> +—Zie <a href="#k-apen">Apen</a>.<br/> +—Zielen van hen, <a href="#s79">LXXIX</a>, <a href= +"#s79.2">2</a>, n.</p> +<p id="k-zonden">Zonden, <a href="#s6">VI</a>, <a href= +"#s6.120">120</a>, <a href="#s6.152">152</a>; <a href="#s14">XIV</a>, +<a href="#s14.11">11</a>; <a href="#s48">XLVIII</a>, <a href= +"#s48.2">2</a>.<br/> +—(Hoofd en vergefelijke), <a href="#s53">LIII</a>, <a href= +"#s53.33">33</a>.<br/> +—Vergeven, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.51">51</a>.<br/> +—Vermijden, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.35">35</a>.</p> +<p>Zondig gebruik van Gods namen, <a href="#s7">VII</a>, <a href= +"#s7.179">179</a>.<br/> +—Volk, zie <a href="#k-dag">Dag</a>.</p> +<p>Zondvloed (De), <a href="#s69">LXIX</a>, <a href="#s69.11">11</a>, +zie <a href="#k-noach">Noach</a>.</p> +<p id="k-zonen">Zonen van Dhafar, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.113">113</a>, n.</p> +<p>Zoogloon, uit te betalen aan de vrouw, van welke men scheidt, +<a href="#s65">LXV</a>, <a href="#s65.6">6</a>.</p> +<p>Zuivering, zie <a href="#k-reinigingen">Reinigingen</a>.</p> +<p id="k-zusters">Zusters erfdeel van een kinderlooze; bestemming van +het overige, <a href="#s4">IV</a>, <a href="#s4.165">165</a>, n.</p> +<p>Zuster, zie <a href="#k-broeder">Broeder</a>.</p> +<p>Zwakken der aarde, <a href="#s4">IV</a>, <a href= +"#s4.99">99</a>.</p> +<p>Zwakke (De) zal vergiffenis worden geschonken, <a href="#s4">IV</a>, +<a href="#s4.100">100</a>.</p> +<p id="k-zwarte">Zwarte lever, bij de Arabieren teeken van een vijand +<a href="#s20">XX</a>, <a href="#s20.102">102</a>, n.</p> +<p>Zij die beproefd is, <a href="#s60">LX</a>, bl. <a href="#pb571" +class="pageref">571</a>, n. <span class="pagenum">[<a id="pb666" href= +"#pb666" name="pb666">666</a>]</span></p> +</div> +</div> +</div> +<div id="pt6" class="div0 part"> +<h2 class="label">VI.</h2> +<h2 class="main">Kort Overzicht van de Geschiedenis der Turken, +voornamelijk in hunne verhouding tot het overige Europa.<a class= +"noteref" id="xd21e86142src" href="#xd21e86142" name= +"xd21e86142src">1</a></h2> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86142" href="#xd21e86142src" name="xd21e86142">1</a></span> Dit +overzicht is een omwerking van het voor den tweeden druk van deze +Nederlandsche uitgave van den koran bewerkte overzicht door Mr. F. A. +de Graaff, oud-leeraar in de geschiedenis aan de H.B. School te +Haarlem. Het is samengesteld, niet naar de bronnen zelf, maar met +gebruikmaking der belangrijkste algemeene werken over de Turksche +geschiedenis. Daaronder zijn vooral te noemen:</p> +<p class="footnote">J. von Hammer, <span lang="de">Geschichte des +Osmanischen Reiches</span> (Pest, 1827–1835, 10 deelen).</p> +<p class="footnote">J. W. Zinkeisen, <span lang="de">Geschichte des +Osmanischen Reiches in Europa, (in de Geschichte der europäischen +Staaten, herausgegeben von A. H. L. Heeren und F. A. Ukert</span>, +Hamburg, Perthes 1840–1863, 7 deelen<span class="corr" id= +"xd21e86155" title="Niet in bron">)</span>.</p> +<p class="footnote">N. Jorga, <span lang="de">Geschichte des +osmanischen Reiches</span> (Gotha, Perthes, 1911; 4 deelen).</p> +<p class="footnote">Voor een beknopt overzicht zijn aan te bevelen:</p> +<p class="footnote">H. de la Jonquière, <span lang="fr">Histoire +de l’Empire ottoman (collection Duruy), 1881.</span></p> +<p class="footnote">Stanley Lane-Poole, <span lang="en">Turkey (in: the +Story of the Nations, T. Fisher Unwin, London, G. P. Putnam’s +sons, New-York, 1888).</span></p> +<p class="footnote">Voor de 16e en 17e eeuw is van groot belang:</p> +<p class="footnote">Leopold von Ranke, <span lang="de">die Osmanen und +die Spanische monarchie im 16 und 17 Jahrhundert (in: sämmtliche +Werke, band 35 en 36, Leipzig, 1877)<span class="corr" id="xd21e86181" +title="Niet in bron">.</span></span></p> +</div> +<div id="pt6.1" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1614">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">I. Inleiding.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Toen Mohammed in 632 stierf, was zijn geboorteland +voor zijn godsdienst gewonnen. Juist honderd jaar later streden de +Arabieren bij Poitiers in Frankrijk; daar werd de uitbreiding van den +Islam in West-Europa tot staan gebracht. Het rijk, waarover de +kaliefen, opvolgers van Mohammed, regeerden en waarvan Bagdad in het +midden der achtste eeuw de hoofdstad werd, strekte zich toen uit van +den Indus tot den Atlantischen Oceaan en omvatte Arabië, +Syrië, Armenië tot den Kaukasus, Perzië, een deel van +Turkestan, Egypte, de Noordkust van Afrika, Spanje en het eiland +Cyprus. Dit kalifaat met zijn zonderlingen vorm, met de zoo +verschillende natiën, die er toe behoorden, bleef niet lang +één staatkundig geheel. <span class="pagenum">[<a id= +"pb667" href="#pb667" name="pb667">667</a>]</span>Binnenlandsche +twisten leidden tot verbrokkeling: in de tiende eeuw staan zelfstandig +naast de kaliefen van Bagdad die van Cairo en Cordova. Geen van +drieën kon toen meer op groote, inwendige kracht bogen.</p> +<p>In het kalifaat van Bagdad maken we kennis met de Turken. Deze +worden gerekend tot een groep van volkeren, die men gezamenlijk het +oeralo-altaïsche (tusschen Oeral en Altaï wonende) ras noemt +en waaronder misschien evenals onder de Indo-Europeërs +verwantschap bestaan heeft, zonder dat dit tot nog toe even duidelijk +als bij de Indo-Europeërs is aangetoond geworden. Hebben de +zoogenaamde oeralo-altaïsche volkeren een zelfden oorsprong, dan +is in elk geval het onderling verschil nog veel grooter geworden dan +bij de Indo-Europeërs: wie zou nu tusschen Tataren, Mongolen, +Kirgiezen, Mantsjoe’s, Jakoeten, Toengoezen aan den +éénen kant, Hongaren, Finnen, Lappen aan den anderen kant +verwantschap gaan zoeken, zonder de oudere geschiedenis dier volkeren +te kennen?</p> +<p>De oudste ons bekende woonplaats der Turken is Turkestan, zoowel het +nu tot Russisch-Azie behoorende land van dien naam als het tot China +behoorende Oost-Turkestan. Daar signaleerden hen in de vijfde eeuw na +Christus de Chineezen als Tou-kioue, terwijl in het Byzantijnsche of +Grieksche rijk in dezelfde eeuw de naam Tourkoi genoemd wordt. Het +militaire gevoel was bij hen zeer sterk ontwikkeld. Zij waren in de +eerste plaats soldaten, trekkende, waarheen de fortuin hen voerde, +levende, als het mogelijk was, op vaste plaatsen, maar die ook +gemakkelijk verlatende, als een sterkere kwam, die hen er uitdreef. Het +soldatenleven ontwikkelde bij hen een buitengewoon sterk plichtsgevoel +met een levendigen zin voor discipline en hiërarchie. “Een +Turk te paard kent zijn vader niet,” “Als men ’t huis +uws vaders aanvalt, valt mede aan”, zijn bekende Turksche +gezegden uit dien ouden tijd.</p> +<p>Voor een dergelijk volk moest de Islam met zijne martiale +eigenschappen veel aantrekkelijks hebben. Met overpeinzingen over de +waarde van een of ander godsdienstig stelsel hebben de Turken, weinig +bespiegelend aangelegd als zij zijn, zich nooit druk gemaakt. Evenals +het vroeger tot hen gekomen Boeddhisme en het Nestoriaansch Christendom +aanhang onder hen gevonden hadden, zoo ook de Islam, toen die hun land +in de zevende eeuw bereikte.</p> +<p>De Islam opende hun nieuwe wegen om zich uit te breiden. Tot nog toe +hadden zij zich meest naar het Westen verplaatst. Nu stond voor hen ook +de weg naar het Zuidwesten, naar Iran, open, waar het Nieuw-Perziche +rijk der Sassaniden, begunstigd door de natuurlijke grensgesteldheid +tot hen, aan de komst van den Islam had kunnen tegenhouden. In grooten +getale maakten zij daarna weldra hunne opwachting in het Kalifaat van +Bagdad en traden in dienst der Abassiden, het toenmalige +kaliefengeslacht. Met hun optreden in Voor-Azië beginnen nieuwe +veroveringen <span class="pagenum">[<a id="pb668" href="#pb668" name= +"pb668">668</a>]</span>der Mohammedanen; het laatste overblijfsel van +het Byzantijnsche rijk in Azië, Klein-Azië of Roem (= land +der Romeinen), werd door de Turken veroverd. Maar door hen begint ook +de verbrokkeling van het Kalifaat van Bagdad in een aantal kleine +staatjes onder verschillende dynastieën, die den kalief slechts in +naam als hun meester erkennen. Meer direct wordt de kalief bedreigd +door de ook al uit Turken bestaande lijfwacht, wier hoofd, de +emir-al-omra, hem op den duur gaat overheerschen. Het culminatiepunt in +die ontwikkeling wordt bereikt, wanneer kalief Kalem in het midden der +elfde eeuw den wegens zijn godsdienstijver bekenden Togroel-Beg, het +hoofd der Seldsjoeksche<a class="noteref" id="xd21e86200src" href= +"#xd21e86200" name="xd21e86200src">1</a> Turken, naar Bagdad roept en +proclameert tot sultan van het Oosten en Westen: deze krijgt dus de +wereldlijke macht, de kalief behoudt alleen de geestelijke.</p> +<p>De sultan of, zooals men hem meestal noemde, de atabêk, die te +Mosoel resideerde, kon op den duur evenmin als de kalief een krachtig +centraal gezag handhaven. Onder hem waren verschillende sultans, +leenvorsten eigenlijk, die zich van den atabêk feitelijk +losmaakten, zoodat de verbrokkeling, reeds onder de kaliefen ontstaan, +bleef voortduren. Het belangrijkste der zoo ontstaande rijkjes vond men +in Klein-Azie, met Iconium en later Nicaea, dus vlak in de buurt van +Constantinopel, als hoofdstad. In denzelfden tijd kregen andere +Turksche stammen veel invloed in het kalifaat van Caïro, waartoe +een groot deel van Syrië behoorde, en ook hier begon nu een +dergelijke verbrokkeling.</p> +<p>Zoo was de toestand, toen vooral in de twaalfde eeuw de kruistochten +plaats hadden. Die merkwaardige beweging, voortgekomen uit een +hooggespannen godsdienstig gevoel bij de volken van West-Europa, dat +die volken heeft doen samenwerken tot één doel, zooals +later zelden meer voorgekomen is, scheen voor een oogenblik in den +toestand in het Oosten groote veranderingen te zullen aanbrengen. Het +Byzantijnsche rijk werd tijdelijk ontlast van de bedreiging uit het +Oosten; het kreeg zelfs een deel van Klein-Azië, door de +kruisvaarders veroverd, terug. Langs de Oostkust der Middellandsche +Zee, in het oude land van Phoeniciërs en Israëlieten, werden +de Mohammedanen teruggedreven en verschillende kleine Christelijke +staten vormden zich daar, in naam vereenigd onder het koninkrijk +<span class="corr" id="xd21e86207" title= +"Bron: Jerusalem">Jeruzalem</span>. Maar het was voor de Christenen een +blijdschap van korten duur. De Turken, onderling verdeeld, toen de +Christenen kwamen, vereenigden zich en vonden verschillende +voortreffelijke leiders, waaronder een eerste plaats inneemt +Salah-ed-Din, uit den stam der Koerden, wiens vader groote macht had +weten te verkrijgen in Egypte en die zelf aan het kalifaat van +Caïro feitelijk een einde gemaakt had en behalve heerscher over +Egypte ook heerscher <span class="pagenum">[<a id="pb669" href="#pb669" +name="pb669">669</a>]</span>over geheel Syrië en Mesopotamië +geworden was. Tegenover die eenheid aan de zijde der Mohammedanen stond +weldra een verdeelde Christenwereld in het Oosten, die tegen de +aanvallen van Salah-ed-Din en zijne voorgangers niet bestand bleek. De +ééne Christelijke staat vóór, de andere na +verdween, de meeste reeds in de tweede helft der twaalfde eeuw. Onder +moeilijke omstandigheden bleven enkele plaatsen tot het einde der +dertiende eeuw in handen van een naam-koning van <span class="corr" id= +"xd21e86212" title="Bron: Jerusalem">Jeruzalem</span>; het eiland +Cyprus, ook door de kruisvaarders veroverd, zelfs tot 1489, toen het +aan Venetië kwam.</p> +<p>Reeds lang vóór het einde der dertiende eeuw had het +groote rijk van Salah-ed-Din zijne voornaamste rol uitgespeeld. Zijne +opvolgers behielden op den duur alleen Egypte en een deel van +Syrië. In het Oosten hadden ook zij te lijden gehad van de +beweging der Mongolen. Als afzonderlijke natie beginnen dezen van zich +te doen spreken in de elfde en twaalfde eeuw. Onder hun grooten +aanvoerder Temoedsjin, die den titel van Dzjengis-Khan aannam, hadden +zij China veroverd en zich daarop naar het Westen gekeerd, ook daar +alles neerwerpende, wat hun tegenstand wilde bieden. Na +Temoedsjin’s dood drongen ze door in Europa, kwamen door Rusland +in Hongarije, Polen, Boheme, Silezië, Moravië, Illyrië, +maar keerden toen terug, onoverwonnen. Alleen Rusland bleef langen tijd +onderworpen aan het rijk van Kiptschak, ook wel het rijk der Gouden +Horde genoemd, één der Mongoolsche rijken, die sedert de +dertiende eeuw in Azië bestonden. Voor-Azië heeft den minsten +last van hen gehad. Wel werd Perzië veroverd, wel maakte Hoelagoe, +broeder van den keizer van China, een einde aan het kalifaat van Bagdad +door deze stad in te nemen en den laatsten kalief te vermoorden (1258), +maar noch in het Westen van Syrië noch in Klein-Azie vestigden zij +hunne macht.</p> +<p>Door al de veranderingen, die in de twaalfde en dertiende eeuw +plaats vonden, was het rijk der Seldsjoeksche Turken verdwenen behalve +in een deel van Klein-Azie. Daar vinden we in het begin der veertiende +eeuw nog een Seldsjoeksch rijk, verdeeld in tien emiraten, die sedert +1307 allen geheel zelfstandig waren. Eén van die tien vereischt +in het bijzonder onze aandacht, want daar heerschte toen Osman, naar +wien de door hem geregeerde stam de Osmanli of Osmanen heet. Zijn +grootvader Suleïman, zoo luidt de overlevering, kwam uit Khorassan +met een groot aantal Turken naar het Westen getogen, maar verdronk in +de Eufraat. Zijn dood deed zijne volgelingen uiteengaan. Twee zoons met +een vierhonderd families trokken naar Klein-Azie. Daar dichtbij +komende, aanschouwden ze in de verte een veldslag. Zij besloten de +zwakste partij te hulp te komen en bezorgden daardoor dezen de +overwinning. De verslagenen waren Mongolen, de overwinnaars +Seldsjoeken. Dier sultan Ala-ed-Din gaf uit dankbaarheid aan +Erthogroel, den zoon van Suleïman, en de zijnen woonplaatsen +<span class="pagenum">[<a id="pb670" href="#pb670" name= +"pb670">670</a>]</span>in het Noorden van Klein-Azië. +Erthogroel’s zoon was Osman, die, evenals de andere emirs, in +1307 zelfstandig vorst werd van zijn rijkje, Sultan-Oeni geheeten. Hij +was de eerste der Osmanen, die tot den Islam overging; zijne onderdanen +volgden hem hierin even trouw als in den krijg.</p> +<p>Het bescheiden gebied van het Osmanische rijk werd spoedig vergroot, +want de Osmanen waren strijdvaardig en in hunne buurt lagen de +overblijfselen van de Grieksche macht in Klein-Azië, voornamelijk +enkele steden als Nicaea, Broessa, Nicomedia, Philadelphia en +verschillende sterke kasteelen. De Seldsjoeken, sedert lang sedentair, +hadden hunne krijgersgewoonten afgelegd; hun Islam verdroeg zich met +het Grieksche Christendom. Met den Islam der Osmanen was dit niet het +geval. Spoedig begonnen hunne aanvallen eerst op de Grieksche +bezittingen in Klein-Azië, toen op het Grieksche rijk in Europa +zelf.</p> +<p>Hoe was toen de toestand hiervan? Het is noodig ons dien duidelijk +voor te stellen om te kunnen begrijpen, hoe de aanvallen der Turken +betrekkelijk zonder veel moeite slaagden. Er is geen rijk, dat na de +groote volksverhuizing in West-Europa meer te lijden gehad heeft van +allerlei volkeren dan het Grieksche, dat letterlijk van alle kanten +bestormd geworden is: door de Mohammedanen in Azië en Afrika, door +verschillende Slavische en Oeralo-Altaïsche volkeren in Europa. In +Azië en Afrika verloor het, zooals we reeds opmerkten, bijna alle +grondgebied. Enkele van de invallen doende volkeren vestigden zich in +het Noorden van het rijk in Europa: zoo de Boelgaren, van +Oeralo-Altaïschen oorsprong, maar op den duur geslavoniseerd, ten +Zuid-Oosten van de Donau, in het Noorden van Macedonië en +Thracië, vanwaar ze soms zelfs Constantinopel bedreigden; zoo +verschillende Slavische stammen. Dezen verspreidden zich, soms met, +soms tegen den wil des keizers, zoo wat door alle deelen van het +Balkan-schiereiland; men vindt ze in Thracië, Macedonië, +Epirus, Thessalië en zelfs hier en daar in Midden-Griekenland en +in den Peloponnesus, maar in compacte massa vooral in het Noord-Westen. +De Slaven daar vormden een uitlooper van de Slavische opmarsch naar de +Elbe, die een gevolg van de groote verhuizing van Germaansche stammen +naar het Westen was. Verschillende streken, sedert door Slavische +volksstammen bewoond, als Kroatië, Slavonië, Karinthië, +de Krain, Stiermarken, werden van het Grieksche rijk losgerukt en +maakten later deel uit van Oostenrijk of Hongarije, het laatste bewoond +door een volk van Oeralo-Altaïschen oorsprong, dat zich in de +negende eeuw in de Donau-vlakte had neergezet. Zuidelijker, waar zich +vooral Serviërs vestigden in ’t tegenwoordige Bosnië, +Herzegowina, Montenegro, Servië, bleef de Grieksche heerschappij +eenigermate bestaan, wanneer ten minste de keizers krachtig waren. Zoo +was het ook bij de Boelgaren, die in de tiende eeuw geheel zelfstandig +waren, totdat ze in het begin der elfde ten tijde van de krachtige +keizers <span class="pagenum">[<a id="pb671" href="#pb671" name= +"pb671">671</a>]</span>uit het Macedonische geslacht weêr werden +bedwongen.</p> +<p>Al die nieuwe volkeren in het Balkan-schiereiland werden weldra +Christenen en wel meest allen bekeerd van Constantinopel uit. Zij +behoorden dus na de scheiding van de Katholieke kerk in een Grieksche +en een Roomsche tot de eerste, evenals hunne Slavische stamgenooten in +Oost-Europa, de Russen, terwijl daarentegen andere Slaven als de Polen, +de Czechen, de in Hongarije en Oostenrijk wonende Slaven en ook een +minderheid van Serviërs tot de Roomsch-Katholieke kerk behoorden. +Grieksch-Katholiek was ook een volk van twijfelachtige afkomst, de +Walachen, die zich tegenwoordig meestal Roemenen noemen. Het is +onnoodig hier in te gaan op de vraag, of de Roemenen werkelijk +afstammen van in de dagen van keizer Trajanus in de Romeinsche +provincie Dacië (Oostelijk Hongarije) geplante Romeinsche +kolonisten dan wel of zij een volk van Slavischen oorsprong zijn, dat +een in hoofdzaak Romaansche taal aangenomen heeft. Dit volk vinden we +in de twaalfde eeuw behalve op hunne oude woonplaatsen, namelijk vooral +in Zevenburgen, ook in de zoogenoemde Donauvorstendommen Moldavië +en Walachije (het tegenwoordige koninkrijk Roemenië) en verder +verspreid door bijna het geheele Grieksche rijk: van Boelgarije tot in +den Peloponnesus komen hunne nederzettingen voor evenals die der +Slaven.</p> +<p>Het laat zich alleen denken, welk een schrikbarende veranderingen al +deze vestigingen van vreemde volken in het Balkanschiereiland onder de +daar wonende bevolking van Hellenen en gehelleniseerden hebben +teweeggebracht. Toch blijft het Grieksche rijk te midden dezer stormen +in zijn kern, d.w.z. het oude Griekenland met Albanië, +Macedonië en Thracië, bestaan. Dit is niet een gevolg van +krachtige keizersregeeringen, want die waren te tellen, maar van het +feit, dat er in den kern van het rijk een beschaving was, het +Hellenisme genoemd, sterk genoeg om vele schokken te verdragen en ook +om de zich verspreid vestigende Slaven en Roemenen in zich op te nemen. +Daarentegen behielden de volkeren, die zich in het Noorden in compacte +massa vestigden, hunne nationaliteit, al waren ze niet altijd +staatkundig van de Grieksche keizers onafhankelijk.</p> +<p>De doodsteek voor het Grieksche rijk kwam niet uit het Oosten en ook +niet uit het Noorden, vanwaar het steeds het meest bedreigd geworden +was, maar uit het Westen. Zuid- Oost- en West-Europa stonden sedert +lang op staatkundig en op godsdienstig gebied tegenover elkander: de +Duitsche keizers maakten, als de gelegenheid zich voordeed, aanspraak +op het vroegere Oost-Romeinsche rijk en de Grieksche keizers hadden +hunne aanspraken op het Westen niet geheel vergeten; de pausen te Rome +wilden niets liever dan hereeniging der Grieksche met de Roomsche kerk. +Dit waren de oorzaken, dat de zoogenaamde Latijnsche kruistocht zich +tegen Constantinopel richtte; de aanleiding was, dat de handelsbelangen +van Venetië, toen de <span class="pagenum">[<a id="pb672" href= +"#pb672" name="pb672">672</a>]</span>groote handelsmogendheid in het +Oostelijk bekken der Middellandsche Zee, bij een revolutie te +Constantinopel, op een schromelijke wijze benadeeld waren. In 1204 +namen kruisvaarders Constantinopel in en het Grieksche rijk maakte +plaats voor een Latijnsch keizerrijk.</p> +<p>Dit nieuwe rijk is voortdurend krachteloos geweest. Vooral +Venetië had er veel invloed: het bewerkte een verdeeling van het +Zuidelijk Balkanschiereiland in een aantal leenstaatjes, in naam +afhankelijk van den Latijnschen keizer, in werkelijkheid veelal van de +stad van St. Marcus. Zelf annexeerde deze een deel van de kuststreek +aan Adriatische en Ionische Zee, de Ionische eilanden, Creta en +verschillende eilanden in de Aegeïsche Zee. Zoo werd Venetië +ook een politieke macht van groote beteekenis in het Oosten. De +verdeeldheid werd te grooter, omdat hier en daar een overblijfsel van +Grieksche macht bleef bestaan; zoo handhaafde zich in Epirus een +bastaard uit het laatste keizersgeslacht der Angeli; in Trebizonde, aan +de Zuidkust der Zwarte Zee, hield zich een lid van het voorlaatste +keizersgeslacht, dat der Comnenen, staande, met den weidschen titel van +keizer, terwijl in Nicaea Theodorus Lascaris zich ook een +miniatuur-keizerrijk stichtte.</p> +<p>De lijdensgeschiedenis van het Latijnsche rijk, vol van inwendige +twisten over godsdienstige en politieke vraagstukken, vol van strijd +tegen Walachen en Boelgaren, tegen het keizerrijk Nicaea en den despoot +van Epirus, eindigde in 1261. Theodorus Lascaris en zijne opvolgers in +Nicaea hadden door een handige diplomatie en een flinke krijgvoering +hunne positie veel weten te versterken: zij hadden een goede +verstandhouding onderhouden met de Seldsjoeksche Turken—de +Osmanen waren er toen nog niet—en zich aan die zijde rust +verschaft; stap voor stap verwierven ze eenige steunpunten voor hunne +macht in Europa, en nadat een paleisrevolutie in 1259 het geslacht van +Lascaris vervangen had door dat der Paleologen, wist één +der veldheeren van Michaël VIII, den eersten keizer uit het nieuwe +geslacht, twee jaar later Constantinopel bij verrassing te +heroveren.</p> +<p>Er was weêr een Grieksch rijk, maar de kracht bleef er uit. De +verdeeldheid in den ouden kern kon niet meer worden opgeheven. De +heerschappij der Paleologen heeft zich nooit verder uitgestrekt dan +over het vroegere keizerrijk Nicaea, over Constantinopel, Thracië, +Macedonië, een deel van Thessalië en van den Peloponnesus, +enkele eilanden in de Aegeïsche en de Ionische Zee. Verder was er +een wanhopig groot aantal kleine staatjes: Epirus, waartoe ook het +Westelijk deel van Midden-Griekenland behoorde, onder de Angeli, en +sedert het begin der 14e eeuw onder vorsten uit andere geslachten; een +hertogdom Athene, overblijfsel uit den tijd van het Latijnsche rijk, +omvattende het Oostelijk deel van Midden-Griekenland; een hertogdom +Achaie, omvattende een groot deel van den Peloponnesus; de <span class= +"pagenum">[<a id="pb673" href="#pb673" name= +"pb673">673</a>]</span>Venetiaansche bezittingen, waarvan verschillende +als leenstaten door aanzienlijke Venetiaansche geslachten geregeerd +werden; enkele geheel autonome steden als Pellena en Tritaea in den +Peloponnesus; de bezittingen van de Johanniter ridderorde, bepaaldelijk +het eiland Rhodus. In het Noorden waren de daar wonende volken nu +geheel onafhankelijk: Montenegro reeds sedert het midden der elfde +eeuw; Servië sedert de tweede helft der twaalfde, terwijl toen ook +in Bosnië zelfstandige vorsten voorkwamen; evenzoo de Boelgaren en +Walachen, in het begin der dertiende eeuw een tijdlang vereenigd onder +den bekenden czaar Johannitza, maar na diens dood elk op zich zelf +staande: Walachije en Moldavië vormden toen afzonderlijke +vorstendommen onder voïvodes, maar Moldavië was dikwijls +afhankelijk van Hongarije en had veel te lijden van zijn Noordelijke +buren, de Polen. Aan de kust van de Adriatische Zee vinden we behalve +het Venetiaansche gebied nog enkele zelfstandige steden als Ragusa, +terwijl de koningen van Napels regeeren over Durazzo en het eiland +Corfu. Herinneren we ons verder het nog steeds voortbestaande +keizerrijk Trebizonde, vermelden we het in Zuid-Oostelijk +Klein-Azië sedert het optreden der Muzelmannen ontstane +Christelijke koninkrijk Armenië en de bezittingen van Genua, de +groote mededingster van Venetië op handelsgebied, vooral aan de +zee van Azof, dan hebben we een overzicht van den politieken toestand +der streken, waarin de Osmanen gaan optreden.</p> +<div class="figure xd21e86245width" id="map1"><a href= +"images/map1.jpg"><img src="images/map1-tn.jpg" alt= +"Zuid-Oost-Europa in ±1350" width="720" height="546" /></a> +<p class="figureHead">Zuid-Oost-Europa in ±1350</p> +</div> +<p>In het Balkan-schiereiland heerschte dus een zeldzame anarchie. Wie +zou aan het land zijn staatkundige eenheid teruggeven? In het midden +der veertiende eeuw kon men dit in Europa zelf verwachten van +Serviërs en Boelgaren, toen nauw verbonden tijdens den Servischen +koning Stephanus Doughan, die zijne heerschappij zelfs over het +grootste deel van Macedonië uitgebreid had, daardoor het Grieksche +keizerrijk als met een wig in twee deelen scheidend, en tevens over +bijna alle westelijke provinciën van het keizerrijk behalve over +den Peloponnesus,<a class="noteref" id="xd21e86251src" href= +"#xd21e86251" name="xd21e86251src">2</a> die ook stellig gestreefd +heeft naar een Servisch rijk over heel den Balkan. Maar hij stierf in +1355, en met hem viel zijn rijk in stukken uiteen. En in dienzelfden +tijd verschenen de Osmanen in Europa. <span class="pagenum">[<a id= +"pb674" href="#pb674" name="pb674">674</a>]</span></p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86200" href="#xd21e86200src" name="xd21e86200">1</a></span> Aldus +genoemd naar een vroegeren aanvoerder Seldsjoek; zij woonden in de +buurt van Bokhara.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86251" href="#xd21e86251src" name="xd21e86251">2</a></span> Op +<a href="#map1">kaart no. 1</a>, Zuid-Oost-Europa in ± 1350, +vindt men dit rijk aangegeven. Men lette er op, dat dit kaartje den +toestand geeft in ± 1350; in het jaar 1350 zelf was de toestand +op papier anders, omdat toen juist een vrede gesloten werd, waarbij +Doughan een groot deel van zijne veroveringen aan den keizer moest +afstaan, maar die vrede is door Doughan niet erkend en niet ten uitvoer +gelegd.</p> +</div> +</div> +<div id="pt6.2" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1624">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">II. De Opkomst en Bloei der Turksche macht in +Europa.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Van Sultan-Oeni uit breidde zich de macht der Osmanen +langzaam, maar zeker uit over het Grieksche deel van Klein-Azië. +Langzaam, want hun aantal, hoewel spoedig vergroot door verschillende +vechtlievende elementen uit de Seldsjoeken, uit de Mongolen en zelfs +uit de Grieken, bleef voorloopig gering. Toch volgden de veroveringen +elkander regelmatig op: na een aantal kleinere Grieksche kasteelen werd +in 1317 Broessa genomen door Osman’s zoon Ourkhan; toen kwamen +Nicomedia (1326), Nicaea (1330) aan de beurt onder de regeering van +Ourkhan zelf, die tevens Broessa tot zijn hoofdstad maakte. Groote +gematigdheid kenteekende het optreden der Osmanen in den beginne: de +Grieksche bevolking van de veroverde steden kreeg vrijen aftocht met +haar hebben en houden; velen maakten van deze vergunning geen gebruik, +maar namen den Islam aan.</p> +<p>Chalcedon (Skoetari) en Philadelphia bleven nu de eenige bezittingen +der Grieken in Klein-Azië. Vóórdat deze genomen +werden, staken de Osmanen reeds naar Europa over. Dit werd te beter +mogelijk, doordat onder hen een staand leger georganiseerd was door +Ala-ed-Din, den eersten Turkschen vizier, den broeder van Ourkhan. Het +was een leger gedeeltelijk bestaande uit wat men zou kunnen noemen +leensoldaten, zij namelijk, die tegen verplichting van militairen +dienst land ten gebruike kregen, en gedeeltelijk uit huurlingen. Onder +de infanterie was spoedig het meest beroemde corps dat der Janitsaren +(Yeni-Cheri, nieuwe troepen), gevormd uit van onderworpen Christenen +afgenomen jonge kinderen, jaarlijks ongeveer duizend, die in den Islam +opgevoed werden en van hun jeugd af op de wijze der Spartanen geheel +voor den krijgsdienst gehard; de inrichting, eigenlijk een schepping +van Kara-Khalil-Tcherendeli, een oom van Ourkhan, berustte op de +uitspraak van den Koran, dat alle kinderen bij hunne geboorte neiging +tot den Islam vertoonen; het corps kreeg groote privileges, hooge +soldij, terwijl dapperheid in hooge mate beloond werd. Onder de +ruiterij namen de Sipahi een eerste plaats in. Naast deze en andere +geregelde troepen stonden verschillende ongeregelde, lichtbewapende, +met wie een gevecht gewoonlijk begonnen werd. Dit vaste, geoefende +leger gaf den Turken een grooten voorsprong boven de legers van welk +land van Europa dan ook, waarmede ze eerst te kampen zouden krijgen; +nergens vond men in het midden der veertiende eeuw een dergelijke +instelling.</p> +<p>De Turksche geschiedschrijvers verklaren het oversteken van de +Osmanen over den Bosporus uit een droom van Suleïman, gouverneur +van Nicaea, één der zonen van Ourkhan. Een ander verhaal +zegt, dat keizer Johannes VI Suleïman te hulp riep in +binnenlandsche moeilijkheden, zooals die in den laatsten tijd +<span class="pagenum">[<a id="pb675" href="#pb675" name= +"pb675">675</a>]</span>van het bestaan van het Grieksche rijk meermalen +voorkwamen. Suleïman bezette op zijn tocht naar Europa in 1353 het +kasteel Tsympe bij Gallipoli en drie jaar later Gallipoli zelf, toen de +muren van die stad ten gevolge van een aardbeving ingestort waren: dit +was goddelijke voorbeschikking, verklaarden de Osmanen aan den +protesteerenden Johannes VI, en zij behielden de stad. Nu volgden +de veroveringen in Thracië elkander snel op. Moerad I, zoon +en opvolger van Ourkhan († 1359), nam de belangrijke stad +Adrianopel (1361) en vestigde daar den hoofdzetel van zijne macht in +Europa (1365).</p> +<p>De machtsontwikkeling der Osmanen wekte naijver zoowel bij de +Oostelijke als bij de Noordelijke naburen. De eersten, de Seldsjoeken, +waren het minst te duchten; Moerad heeft in een eersten oorlog tegen +hen een paar der Seldsjoeksche rijkjes veroverd (1388). Gevaarlijker +was het verzet, dat uit het Noorden kwam, vooral van de Serviërs +en Bulgaren, die zich bedreigd achtten. Verder reeds werkte de +Turkenvrees: de pausen, uit wier politiek het hervatten van de +kruistochtbeweging nooit geheel geschrapt was, gingen trachten een +kruistocht tegen de Muzelmannen in Europa te organiseeren. Het eerst +deed dit paus Urbanus V, maar in het Westen bestond voor de zaak +nog geen genoegzame belangstelling. Het waren voorloopig alleen de +onmiddellijk bedreigden, die zich ernstig inspanden de Turken uit +Europa te verjagen. Verbindingen werden daartoe aangeknoopt door de +Hongaren onder hun koning Lodewijk den Grooten, de Serviërs onder +Voukachine en Ougliecha, twee broeders, die regeerden in het onder +Stephanus Doughan veroverde deel van Macedonië, de Bosniërs +onder hun ban Tvertko, de Boelgaren onder hun czaar Sischman, de +Walachen onder hun voïvode Mircea. Nog vóórdat alle +bondgenooten hunne troepen gezonden hadden, overviel een bevelhebber +van Moerad I een voornamelijk uit Serviërs bestaand leger bij +Tschirmen<a class="noteref" id="xd21e86272src" href="#xd21e86272" name= +"xd21e86272src">1</a> aan de rivier de Maritza en behaalde een +glansrijke overwinning. Macedonië werd leenplichtig aan de Turken; +de zoon van Voukachine, Marko Kralievitch, een nationale held der +Serviërs, werd vasal van den sultan.</p> +<p>Daarmede was de oorlog niet uit. Dan weer op grootere, dan weer op +kleinere schaal werd het vechten eigenlijk steeds voortgezet. De Turken +veroverden in 1382 Sofia in Boelgarije, dat toen schatplichtig werd, +Monastir en andere plaatsen in Macedonië. En toen Moerad I +moest oorlogen tegen de Seldsjoeken (zie boven), toen verbonden zich +opnieuw de Serviërs, nu vooral die uit het eigenlijke Servië +onder hun czaar Lazarus, met Boelgaren en Bosniërs en Walachen en +Hongaren en Polen. In haast kwam Moerad I uit Klein-Azië +terug en ontmoette een leger der verbondenen bij Kossowo (1389). +Miloch, een Serviër van hooge geboorte, doodde Moerad I na +den slag, maar de overwinning <span class="pagenum">[<a id="pb676" +href="#pb676" name="pb676">676</a>]</span>bleef aan de Turken. Een +groot aantal gevangenen, waaronder Lazarus, werden onthoofd: hij en +Miloch en Kossowo bleven nationale herinneringen voor de +Serviërs.</p> +<p>Het begon er voor Constantinopel bedenkelijk uit te zien. Keizer +Johannes V betaalde sedert 1372, nadat hij een vruchtelooze reis +naar Rome ondernomen had om daar steun te zoeken, schatting aan de +Turken; spoedig daarna werd hij verplicht hun militairen steun te +verleenen en één van zijne zoons als gijzelaar te +stellen. Daardoor kreeg reeds Moerad I grooten invloed op de +regeering te Constantinopel en, toen Johannes V in twist geraakte +met zijn oudsten zoon Andronicus, hing het van het partij kiezen van +Moerad af, wie de baas was. Na Kossowo kwam Bayezid I, bijgenaamd +de Bliksem, en van hem had Constantinopel niet minder te vreezen dan +van zijn vader.</p> +<p>Het is ondoenlijk al de Turksche sultans, die tot nog toe de revue +hebben gepasseerd, scherp in beeld te brengen. Allen maken den indruk +van groote krijgslieden met zin voor militaire organisatie. Hoe meer +vijanden overwonnen en gedood werden, hoe grooter lof. Daarnaast hebben +zij een zekeren ijver voor den Islam, zonder dat dit hen tot fanatisme +voert; soms komt een treffende, edelmoedige trek te voorschijn, een +medelijdende opwelling van den sterkere als overwinnaar tegenover den +overwonnene, soms treft daartegenover een groote wreedheid. De laatste +zien ze het eerst duidelijk bij Bayezid I, die na den slag van +Kossowo een aantal dappere vijanden liet afmaken,—en +tegelijkertijd zijn jongeren broeder Jacoeb, niet, omdat Jacoeb hem +tegengewerkt had, maar alleen, omdat er kans op zou kunnen zijn, dat +hij een mededinger naar den troon werd. Het was de eerste broedermoord +in het huis van Osman, later meermalen toegepast, verdedigd zelfs met +een beroep op den Koran, die zegt, dat de opstand erger zou zijn dan de +terdoodbrenging.</p> +<p>Bayezid I, hoewel wreed en in het bezit van andere bij despoten +zoo dikwijls voorkomende eigenschappen als grilligheid, +laatdunkendheid, verslaafdheid aan de ergste ondeugden, was een dapper +krijgsman en een uitstekend aanvoerder als zijne voorgangers. Hij was +de machtigste heerscher op het Balkan-schiereiland. Na Kossowo was +Servië evenals Walachije schatplichtig; Boelgarije, waar Sischman +een dubbelzinnige rol gespeeld had, werd geheel onderworpen en onder +Turksch bestuur gebracht. Te Constantinopel nam Bayezid’s invloed +toe: Manuel, de tweede zoon van Johannes V, gijzelaar in Turksche +handen, moest voor Bayezid Philadelphia innemen en hij deed het! Aan +Johannes V werd verboden Constantinopel te versterken. En toen +Manuel II in 1391 zijn vader opgevolgd was, begon Bayezid er +ernstig over te denken Constantinopel te veroveren; reeds in 1391 viel +Chalcedon en daarmede de laatste bezitting der Grieken in +Klein-Azië.</p> +<p>De omstandigheden hebben hem niet veroorloofd zijn plan te +voltooien. De Turkenvrees was nu verder ingeslagen dan alleen +<span class="pagenum">[<a id="pb677" href="#pb677" name= +"pb677">677</a>]</span>bij de onmiddellijk bedreigden. Reeds hadden de +Turken een inval gedaan in Bosnië, reeds hadden ze, voorloopig +zonder succes, Hongarije aangevallen (1391). Dit laatste land had zich, +tot zijne schade, tot nog toe weinig om de Turken bekommerd. De koning +uit het huis van Anjou, Lodewijk de Groote, die tegelijk over Napels en +Polen regeerde, had zich meer met de Italiaansche zaken ingelaten.</p> +<p>Zijn schoonzoon en opvolger in Hongarije, Sigismund, later (sedert +1410) tevens keizer van Duitschland, wendde zich na den inval der +Turken in 1391 met een gezantschap en brieven tot de vorsten in +West-Europa om hulp. Zijn bede werd door den paus, die opnieuw tot een +kruistocht aanspoorde, gesteund. Er rustte nu zegen op deze vereende +pogingen. Uit Frankrijk, de Bourgondische landen, Duitschland, Engeland +en Italië kwamen groote scharen ridders en huurlingen opdagen. +Bijna heel het Westen hielp mede; alleen de koningen, te veel bezig +gehouden in eigen land, bleven thuis. Ook Polen, Walachen, ridders van +Rhodus boden steun. Jan Zonder Vrees, zoon van den Bourgondischen +hertog, leidde de Westerlingen; koning Sigismund die van Oost- en +Midden-Europa. Coalitie-legers als dit heeft Europa in lateren tijd, +vooral tegen Lodewijk XIV en tegen Napoleon, meermalen in het veld +gebracht en altijd waren het dezelfde gebreken, die hen aankleefden; +gemis aan eenheid van leiding, slechte samenwerking van heterogene +bestanddeelen. Bij de kruisvaarders van 1396 bestaan die gebreken in de +hoogste mate: een eenigszins voldoende organisatie ontbrak hun. Het +kruisleger trok langs den Donau naar Nicopolis in het Noorden van +Boelgarije; Bayezid, die bezig was met het beleg van Constantinopel, +hief dit op en trok Noordwaarts. De beide legers schijnen ongeveer even +groot geweest te zijn, maar de Turken, gesteund door een Servisch +hulpleger onder Stephanus, den zoon van Lazarus, stonden onder +één leiding. Bij de Christenen kon men ’t zelfs +over de te vormen slagorde niet dan met veel moeite eens worden. De +Westersche ridders openden den slag van Nicopolis (Sept. 1396) met een +charge tegen het Turksche leger; de groote doodsverachting, waarmede +deze uitgevoerd werd, kon de voortreffelijke opstelling der Turksche +troepen niet breken. Van alle kanten ingesloten, terwijl de rest van +het kruisleger voor een groot deel op de vlucht sloeg en de Hongaren +onder Sigismund door Stephanus’ Serviërs werden verslagen, +moesten de ridders, voorzoover niet omgekomen, zich overgeven. Alleen +de zeer aanzienlijken werden gespaard, zooals Jan Zonder Vrees, voor +wien een hoog losgeld betaald werd. Tienduizend gevangenen zouden +gedood zijn, de Turken ook niet minder dan twintigduizend man verloren +hebben.</p> +<p>Weêr kwam nu Constantinopel aan de beurt, terwijl de Turken +plundertochten ondernamen tot in Hongarije en zich voor het eerst ook +bewogen naar Zuid-Griekenland, waar geen der <span class= +"pagenum">[<a id="pb678" href="#pb678" name= +"pb678">678</a>]</span>kleinere potentaten hen kon tegenhouden. +Vóórdat Bayezid hier zijn doel geheel bereikt had, kwam +opnieuw eene afleiding, nu niet uit het Westen, waar keizer +Manuel II weer tevergeefs hulp was gaan zoeken, maar, ongevraagd +door den keizer, uit het Oosten. Bayezid had in Klein-Azië een +einde gemaakt aan al de Seldsjoeksche rijkjes, het laatst aan dat van +Kastamoeni (in de buurt van Sinope) in 1393. Daardoor kreeg hij in het +Oosten de Mongolen tot naburen en onder dezen was juist in de +veertiende eeuw nieuwe veroveringslust gebracht door Timoer.</p> +<p>Het onmetelijk rijk van Temoedsjin (zie hiervóór, blz. +<a href="#pb689" class="pageref">689</a>) was spoedig na zijn dood +verbrokkeld. Wel was de keizer van China nog in naam de suzerein van de +khans van het rijk van Kiptschak, van Perzië en van een +Midden-Aziatisch rijk, bekend als Transoxiane, feitelijk waren deze +zelfstandig en de kloof was te grooter, omdat de keizers Boeddhisten, +de khans en de meeste hunner onderdanen Muzelmannen geworden waren. +Timoer<a class="noteref" id="xd21e86301src" href="#xd21e86301" name= +"xd21e86301src">2</a>, geboortig uit een aanzienlijk Turksch geslacht +van Transoxiane, vond met zijne schitterende talenten als staats- en +krijgsman volop gelegenheid zich te doen gelden in de velerlei twisten +tusschen den khan en de naar onafhankelijkheid strevende Mongoolsche +aanzienlijken. De khan, die in het Noorden van zijn rijk, in +Siberië, resideerde, benoemde Timoer weldra tot gouverneur van het +eigenlijke Transoxiane, het land ten oosten van het Aral-meer. Strijd +tusschen een zelfstandig man als Timoer en den khan bleef niet uit en +na het overwinnen van groote moeilijkheden werd Timoer onafhankelijk +vorst van Transoxiane, daarbij vooral steunende op de Muzelmansche +geestelijke orden, makende van zijn rijk een soort theocratie. Dan +beginnen de veroveringen naar het Westen. Timoer voert zijne +heerscharen van zijne hoofdstad Samarkand uit naar het rijk van +Kiptschak en vernietigt dit, een feit van beteekenis, omdat daardoor +Rusland’s opkomst mogelijk wordt; het rijk leefde voort in +brokstukken, waarvan het Tataren-rijk in en om de Krim het meest bekend +werd. Ook in Perzië tot Bagdad toe, in Voor-Indië zelfs, deed +Timoer zijne macht gevoelen. Evenmin als andere groote Aziatische +veroveraars was hij een organisator: zijn rijk hing heel losjes samen, +het was voorbestemd na zijn dood uiteen te vallen. Had Timoer de +kaliefwaardigheid verkregen, die de Muzelmansche priesters hem zeker +toegedacht hebben, misschien zou er meer vastheid in zijn rijk gekomen +zijn. Of Timoer zelf het kalifaat heeft willen herstellen? In elk geval +heeft hij getracht zijne macht te vestigen in Syrië, de +toegangspoort tot Arabië. Dit bracht hem in botsing met Bayezid, +dien anderen Islam-verbreider. Grensmoeilijkheden leidden tot de +<span class="pagenum">[<a id="pb679" href="#pb679" name= +"pb679">679</a>]</span>uitbarsting. In 1402 drong Timoer in +Klein-Azië door. Met een overmacht, die moeilijk te taxeeren valt, +behaalde hij een overwinning op Bayezid bij Angora; deze werd gevangen +genomen, goed behandeld<a class="noteref" id="xd21e86306src" href= +"#xd21e86306" name="xd21e86306src">3</a>, maar hij stierf spoedig in +zijne vernedering. Gelukkig voor het Osmanische rijk overleefde Timoer +hem niet lang; na zijne overwinning bij Angora naar Samarkand +teruggekeerd, raakte hij in oorlog met China en tijdens dien krijg vond +hij zijn einde (1405). Geen even machtige persoonlijkheid verving hem. +Zijn rijk bleef na hem niet bestaan, en wat belangrijker is, sedert +dient schijnt het groote expansievermogen, dat de Aziatische volkeren +tot nog toe meermalen getoond hadden, uitgeput.</p> +<div class="figure xd21e86310width" id="map2"><a href= +"images/map2.jpg"><img src="images/map2-tn.jpg" alt= +"De Uitbreiding van het Turksche Rijk (1353 1671)" width="720" +height="547" /></a> +<p class="figureHead">De Uitbreiding van het Turksche Rijk +(1353 1671)</p> +</div> +<p>Het Osmanische rijk doorleefde na Angora een crisis<a class= +"noteref" id="xd21e86316src" href="#xd21e86316" name= +"xd21e86316src">4</a>. In Klein-Azië herstelden zich verschillende +der Seldsjoeksche emirs; op het Balkan-schiereiland verslapte overal de +Turksche invloed: de leenplichtige staten maakten zich geheel vrij. Het +ergste was de oneenigheid onder Bayezid’s zoons, die zich beiden +de heerschappij wilden verzekeren en zich tegen elkander lieten +gebruiken door keizer Manuel II, die door de omstandigheden +krachtiger scheen. Toch werd de Osmanische macht niet reddeloos +geslagen. Geen der Balkan-machten wist op een afdoende wijze van de +gelegenheid te profiteeren; allen zorgden alleen voor zich. Toen nu +Mohammed I, één der zoons van Bayezid I, zijn +broeder ter zijde had geschoven en alleen sultan geworden was, toen kon +hij onmiddellijk opnieuw gaan opbouwen. En zijn zoon Moerad II, +die hem reeds in 1421 opvolgde, had slechts dit opbouwingswerk voort te +zetten en te voltooien. Hij deed het op voortreffelijke wijze, want hij +was een even krachtig heerscher als de meeste zijner voorouders; hij +was tevens één der sympathiekste sultans, die het huis +van Osman heeft voortgebracht: zonder den in dit huis bijna +hereditairen trek van wreedheid bezat hij een eenigszins wijsgeerigen, +mystieken aanleg.</p> +<p>Reeds twee jaren na de regeeringsaanvaarding voelde hij zich sterk +genoeg, om Constantinopel te gaan belegeren. Volgens een Christelijke +voorstelling bracht de verschijning van een vrouw op de muren, die op +de Moeder Gods geleek, de Turken zóó in verwarring, dat +zij het beleg opbraken. De meer prozaïsche oorzaak zoekt het +aftrekken van Moerad II in een opstand in Klein-Azië. In elk +geval was de druk der Turken te Constantinopel spoedig +zóó groot, dat keizer Johannes VIII, zoon en +opvolger van Manuel II, een zeer zwak man, er weer in moest +toestemmen schatting te betalen, en toen Johannes VIII in 1448 +stierf, bewerkte Moerad de opvolging van Constantijn IX Dragazes, +broeder van den vorigen keizer.</p> +<p>Zoo was de Turksche macht spoedig hersteld, want ook overal in het +Balkan-schiereiland deed haar invloed zich reeds weêr +<span class="pagenum">[<a id="pb680" href="#pb680" name= +"pb680">680</a>]</span>gevoelen, toen in het Noorden een vorst optrad, +die het Turkengevaar ernstig wilde bekampen. Dit was in Hongarije, waar +koning Sigismund, die van de ongelegenheid der Turken ook geen profijt +had weten te trekken, in 1437 gestorven was. Na een korte regeering van +Sigismund’s schoonzoon Albrecht II kozen de Magyaren +Wladislaus V, tevens koning van Polen, tot hun vorst. Onder hem +was Johannes Hunyadi, afkomstig uit Zevenburgen, de eigenlijke +Hongaarsche rijksbestuurder. Hij bleek tegen de Turken opgewassen, +versloeg hen in 1442 en 1443 eenige malen, bracht Moerad II zelf +een nederlaag toe aan de Morawa, dicht bij Nisj, in Servië, trok +daarop in den winter den Balkan over en dwong de Turken bij een +wapenstilstand voor tien jaar, gesloten te Szegedin in Hongarije, +Servië en Walachije geheel vrij te verklaren. Moerad besloot +daarna de regeering over te dragen aan zijn veertienjarigen zoon en +Mohammed II en trok zich terug in een klooster in Klein-Azië. +Lang bleef hij hier niet, want Hunyadi, geraden door een pauselijk +legaat in zijn legerplaats om ook Boelgarije te bevrijden, verbrak den +wapenstilstand. Moerad toog weêr op het strijdpad en nu won hij. +Bij Warna leed Hunyadi een geduchte nederlaag, waarin de legaat en vele +aanzienlijken omkwamen (1444). Geen beter fortuin bekroonde een nieuwe +poging van Hunyadi, vier jaar later; weêr drong hij in +Servië door, maar Moerad II versloeg hem opnieuw bij Kossowo +op den Turken reeds bekend vechtterrein. Het gevolg van die nederlagen +was de herstelling van de Turksche suzereiniteit in Servië, waar +toen Brankowitsch, zoon van Stephanus Lazarewitsch regeerde. Aan de +Serviërs was dit niet geheel onwelgevallig; de Hongaren, die +Walachije tot vazalstaat gemaakt hadden, bedreigden evengoed hunne +onafhankelijkheid als de Turken en ze bedreigden bovendien hun +Grieksch-Katholicisme, willende hen onder Rome terugbrengen, terwijl de +Turken hun godsdienst ongemoeid lieten.</p> +<p>Overigens was Moerad II geen veroveraar. Na Warna ging hij +onmiddellijk naar zijn klooster terug, maar in 1445 kwam hij nogmaals +in de wereld te voorschijn, opnieuw de regeering aanvaardende om een +opstand der Janitsaren, de toen reeds machtige soldateska, die meer +soldij wilden, maar nu nog bedwongen konden worden. Nu bleef Moerad de +regeering voeren tot zijn dood in 1451 toe. De laatste jaren waren vol +van een hevigen strijd met een nieuwen, geduchten vijand: de +Albaneezen. Zij waren ten tijde van Moerad I onderworpen geweest, +maar na de débâcle van Angora vrijgeworden en ze hadden +een aanvoerder van buitengewone bekwaamheden gevonden in <span class= +"corr" id="xd21e86330" title="Bron: Scanderbeg">Scander-beg</span>, +zoon van een vroegeren hoofdman Johan Castriotes. Begunstigd door de +voor een defensieve strijdvoering prachtige natuurlijke gesteldheid van +Albanië, kon Scander-beg, die, omdat hij in Turkschen dienst +geweest was, de Turksche vechtwijze kende, zich in zijne bergen +verdedigen, zelfs, toen Moerad II hem in eigen persoon kwam +bestrijden. <span class="pagenum">[<a id="pb681" href="#pb681" name= +"pb681">681</a>]</span></p> +<p>Moerad’s opvolger was de reeds genoemde Mohammed II, een +heel ander man dan zijn vader, meer gelijkende op grootvader Bayezid, +zeer wreed, van zeer slechte zeden, maar ook al weêr in het bezit +van uitstekende veldheers- en staatsmans-eigenschappen. Met hem begint +een nieuw tijdperk van uitbreiding voor het Turksche rijk. Onmiddellijk +viel hij Constantinopel aan. De stad kreeg van geen enkele zijde hulp. +Onderlinge haat van Grieksch- en Roomsch-Katholieken was de voornaamste +oorzaak, dat het Westen neutraal bleef. Meermalen, we zagen het reeds, +hadden Grieksche keizers hulp in het Westen gezocht, maar de eisch van +fusie der beide kerken was een onoverkomelijke hinderpaal gebleven. En +om andere dan godsdienstige belangen stelde geen der Europeesche +mogendheden genoeg belang in het Balkan-schiereiland, om voor het +bedreigde Byzantium in de bres te springen. Alleen Venetië en +Genua verleenden eenigen steun. Al was Constantinopel dan ook een +groote stad—het telde bijna 200.000 inwoners, voor dien tijd een +zeer groot aantal—al was het zeer sterk gelegen, aan zich zelf +overgelaten moest het verloren gaan. Het verdedigingsleger telde niet +meer dan 8000 man, menschen uit allerlei natiën; Mohammed II +zou niet minder dan 200.000 man voor het beleg hebben aangevoerd en +bovendien bracht hij een groote vloot bijeen om de Dardanellen en den +Bosporus af te sluiten. Het beleg duurde van 6 April—29 Mei 1453. +Op dezen dag had een algemeene bestorming plaats, die de verdedigers, +hoe dapper ook strijdende, hoe zeer ook aangespoord door den flinken +keizer Constantijn, niet konden doorstaan. De stad werd verdoopt tot +Stamboel, eigenlijk Islamboel, d.i. hoofdstad van den Islam. De +<span class="corr" id="xd21e86336" title="Bron: aya sophia">Aya +Sophia</span>, de beroemde basiliek van Justinianus, werd direct tot +moskee gewijd. Tegenover de overwonnenen handelde Mohammed hard: een +aantal der Christenen werden gedood, de stad zelf geplunderd en bij die +gelegenheid heel wat verwoest van oude monumenten, voorzoover deze de +plundering door de kruisvaarders van 1204 hadden overleefd.</p> +<p>Zoo kregen de Turken een hoofdstad, door haar ligging tusschen +Azië en Europa aangewezen om het middelpunt te zijn van een rijk, +dat zich over een deel van die beide werelddeelen uitstrekte. Voortaan +waren de Turken de heerschende klasse in Constantinopel, maar na de +plundering en de wanorde der eerste dagen konden de Christenen er +ongemolesteerd blijven wonen met behoud van hunnen godsdienst. De +geheele organisatie van de Grieksche kerk bleef onveranderd bestaan, De +eerste patriarch na de verovering werd door Mohammed met veel +onderscheiding behandeld en met dezelfde ceremoniën gewijd als in +den vroegeren tijd gewoonte geweest was. Toch is de Grieksche kerk in +verval geraakt, toen latere sultans de patriarchen met minder eerbied +behandelden, het patriarchaat gingen verkoopen aan den meestbiedende +zonder op geschiktheid te letten. Toen hield het patriarchaat op een +band te zijn voor de Grieksch-Katholieken op het Balkanschiereiland. +<span class="pagenum">[<a id="pb682" href="#pb682" name= +"pb682">682</a>]</span></p> +<p>Mohammed rustte niet lang op zijn eerste lauweren. Hij onderwierp +Servië geheel en de bevolking schikte zich nog al gemakkelijk in +haar lot, vooral, nadat Brankowitsch gestorven was (1456). Alleen +Belgrado, verdedigd door Hunyadi, die hier den smaad van zijn vorige +nederlagen uitwischte, en den Franciscaner monnik Johannis Capistrano, +die met een handjevol kruisvaarders toonde, wat echte geloofsijver +vermag, kon niet genomen worden. Wel werden niet lang daarna +Bosnië (1464) en Herzegowina (1467) tot Turksche provinciën +gemaakt en ook maakte Mohammed voorgoed een einde aan het bestaan der +Zuidelijke staatjes zooals het hertogdom Athene, waardoor nu ook in +Midden-Griekenland en Morea de Turksche heerschappij gevestigd werd +(1456–1460). Slechts Venetië behield enkele steden als +Koron, Pylos en Nauplia. Ernstige tegenstand werd hier niet +ondervonden. In Albanië kreeg Mohammed II eerst eenigen +invloed na den dood van Scander-beg in 1467. Aan de Noord-Oost grens +herstelde hij de oude verhouding: Walachije betaalde sedert 1462 +opnieuw schatting. Daarentegen bleven Hongarije en evenzoo +Moldavië nog buiten de Turksche machtsfeer. Aan de verovering van +Hongarije kon onder de regeering van koning Matthias Corvinus, zoon van +Hunyadi, niet gedacht worden. Matthias was de laatste krachtige vorst, +die over Hongarije alleen geregeerd heeft; hij hield de Turken buiten +zijn grondgebied, maar aanvallend tegen hen optreden, steun verleenen +aan Grieksch-Katholieken deed hij nooit.</p> +<p>De beide Italiaansche zeemogendheden bleken ook niet bestand tegen +de compacte Turkenmacht. Genua verloor zijne bezittingen aan de Zee van +Azof en Mohammed II dwong de Tataren in die buurt zijne +suzereiniteit te erkennen. Venetië werd van een krachtigen +beschermer beroofd door den dood van Skander-beg, waarna het meer bloot +stond aan een inval in het aan de stad zelf grenzend gebied. Toen in +1470 een Turksch leger zich aan de Oostkust van de Adriatische Zee +vertoonde, sloot de lagunenstad vrede, waarbij het enkele eilanden in +de Aegeïsche Zee, o.a. Lemnos en Euboea (Negropont), benevens +enkele plaatsen in Albanië, o.a. Croïa, moest afstaan; dan +betaalde het een oorlogsvergoeding en voortaan een jaarlijksche +schatting; dat was een dure prijs voor enkele handelsvoordeelen, die +het wist te bedingen<a class="noteref" id="xd21e86346src" href= +"#xd21e86346" name="xd21e86346src">5</a>. Ook in de Ionische Zee drong +de Turksche macht door: het eiland Zante werd door Mohammed bezet en +aan den anderen kant der Adriatische Zee de stad Otranto (1480). Rome +zelfs moest zich nu bedreigd achten. Slechts ééne macht +in het Oostelijk deel der Middellandsche Zee weerstond Mohammed’s +aanval: dat waren de ridders der <span class="pagenum">[<a id="pb683" +href="#pb683" name="pb683">683</a>]</span>orde van St. Jan, die in 1480 +<span class="corr" id="xd21e86354" title="Bron: sp">op</span> +schitterende wijze hun eiland Rhodus tegen de Turken verdedigden.</p> +<p>Zoo was één der laatste ondernemingen van +Mohammed II een mislukking, want in het volgende jaar stierf hij. +Geen sultan had den Turkschen naam zóó gevreesd gemaakt +als hij, die bij zijn dood één der machtigste, zoo niet +de machtigste vorst van Europa was. Op buitengewone wijze hadden de +omstandigheden hem begunstigd; noch in Europa noch in Azië een +macht, die hem ernstig in zijne plannen had kunnen dwarsboomen. +Persoonlijke dapperheid alleen had Belgrado en Rhodus als twee +Christelijke bolwerken in het Oosten doen blijven bestaan. In +Klein-Azië waren de Seldsjoeksche emiraten opnieuw en nu voorgoed +verdwenen, het laatst dat van Karamanië, éénmaal het +machtigste (1471). De Eufraat was aan zijn bovenloop een Turksche +grensrivier geworden.</p> +<p>Weer was Bayezid II, zoon en opvolger van Mohammed II, van +andere geaardheid dan zijn vader; ook hij deed meer aan zijn grootvader +denken. Beoefening van kunst en wetenschap was zijn geliefkoosde +bezigheid. Aan veroveringen maken dacht hij niet. Daarom is zijne +regeering over het algemeen een tijd van rust. Alleen de vrede met +Venetië werd voor korten tijd verbroken en de meeste bezittingen, +die deze stad op het Balkanschiereiland nog over had, gingen nu +verloren. Het steunpunt voor een verdere uitbreiding in Italië, +Otranto, daarentegen werd niet lang na den dood van Mohammed II +ontruimd. Viel Bayezid II niet aan, hij behoefde evenmin af te +weren, want Europa liet hem met rust. Er zijn in het einde der +vijftiende eeuw nog wel steeds plannen in overweging, vooral bij de +Fransche koningen, om de Turken uit Europa te verdrijven, maar de vele +<span class="corr" id="xd21e86362" title= +"Bron: verkwikkelingen">verwikkelingen</span>, waarmede de meeste +Westersche vorsten in eigen land en onderling, vooral in hun strijd om +de heerschappij in Italië, te kampen hadden, deden die plannen +altijd verschuiven. Hadden de Franschen zich kunnen vestigen in +Zuid-Italië, zooals men tijdens koning Karel VIII een +tijdlang kon denken, misschien was er dan iets van gekomen. Nu liet men +een schoone gelegenheid ongebruikt voorbijgaan: een gelukkig toeval had +een broeder van Bayezid II, gewoonlijk prins Djem genoemd, die in +het begin van Bayezid’s regeering tegen dezen in opstand gekomen +was, in handen van paus Alexander VI gespeeld; hem had men kunnen +uitspelen tegen Bayezid, maar ook dit werd door de onderlinge +oneenigheid verhinderd en prins Djem vond op ongelukkige wijze den dood +onder voor den <span class="corr" id="xd21e86365" title= +"Bron: pans">paus</span> zeer bezwarende omstandigheden.</p> +<p>Het is begrijpelijk, dat Bayezid II geen man naar het hart der +door veel oorlog en door veel buit verwende soldaten was. Vooral de +Janitsaren, steeds meer aanmatigend, toonden hunne ontevredenheid en nu +wilde het ongeluk, dat Bayezid tevens in onmin raakte met zijne eigen +zoons, vooral met den derden, Selim. De Janitsaren kozen onmiddellijk +voor dezen partij, <span class="pagenum">[<a id="pb684" href="#pb684" +name="pb684">684</a>]</span>drongen in 1512 het paleis van den sultan +binnen en dwongen hem af te treden. Zoo stelden zij een antecedent voor +een bedenkelijke inmenging der militaire macht in de aangelegenheden +van het Turkenrijk.</p> +<p>Selim I, een buitengewoon wreed mensch, regeerde slechts acht +jaar (1512–1520), maar dit korte tijdperk is zeer rijk aan +aanwinsten in grondgebied, echter buiten Europa. De beide +Mohammedaansche rijken, die in Azië aan Selim’s rijk +grensden, hadden het meest van hem te lijden. Perzië, na Timoer +weer zelfstandig, eerst onder Turcomansche dynastieën, sedert het +begin der zestiende eeuw onder een nieuwe dynastie, afstammende van een +Sheikh-familie, die behoorde tot de orde der Çoufi en daarom +meest de Çoufi-dynastie genoemd, raakte met Selim in oorlog +wegens grensmoeilijkheden en wegens steun, door den shah Ismaël +aan Turksche opstandelingen bewezen. Het was tevens een +godsdienstoorlog, want de Perzen waren sjiïtische Muzelmannen, de +Turken Soenitische. Perzië werd niet geheel onderworpen, maar +verloor in het Noord-Westen Azerbaïdjan en in het Westen een deel +van Mesopotamië met o.a. de stad Mosoel. In denzelfden tijd +onderwierp Selim ook het onafhankelijke Georgië en Koerdistan, +waardoor de Kaukasus de Noordgrens van zijn rijk werd. Het zal in het +vervolg van dit korte overzicht onmogelijk zijn telkens terug te komen +op de veelvuldige oorlogen van Perzië en Turkije. Het moet genoeg +zijn er de aandacht op te vestigen, dat de grens in het Noord-Westen op +den duur bleef, zooals zij vóór Selim was, d.w.z. +Azerbaïdjan kwam aan Perzië terug, terwijl Georgië en +Koerdistan altijd heel losjes met het Turksche rijk verbonden bleven, +evenals b.v. Albanië in de zestiende eeuw nog was. Alleen +Mesopotamië bleef Turksch. Suleïman, Selim’s opvolger, +nam daar nog Bagdad, dat alleen in het begin der zeventiende eeuw bij +een krachtige herleving van Perzië onder shah Abbas den Grooten +voor een korten tijd weêr in Perzische handen geweest is.</p> +<p>Het andere Mohammedaansche grensrijk was Egypte, waarmede Syrië +vereenigd was; hier heerschten sedert het einde der dertiende eeuw de +Mamelukken<a class="noteref" id="xd21e86376src" href="#xd21e86376" +name="xd21e86376src">6</a>, vroeger in dienst genomen door Egyptische +sultans, maar die dezen op den duur overvleugeld hadden. Ook de oorlog +met dit land kwam voort uit grensmoeilijkheden. Zonder veel moeite +veroverde Selim Syrië, maar in Egypte bood sultan Touman-Baï +een heftigen tegenstand (1517), die niet dan met groote moeite +overwonnen werd. En nu gebeurde er in Cairo iets zeer opmerkelijks: +daar leefde nog verborgen, in armoede, een man, die den naam van kalief +droeg en die heette af te stammen van de Abassiden; van hem kocht Selim +de waardigheid van kalief en daarbij den standaard en den mantel van +Mohammed, symbolen van het kalifaat. Nu <span class="pagenum">[<a id= +"pb685" href="#pb685" name="pb685">685</a>]</span>konden Selim en zijne +opvolgers, die van khan (vorst van een stam in Azië) tot emir (een +tot den Islam bekeerde vorst, hoofd der geloovigen), sultan (koning), +padishah (koning der koningen, keizer) geklommen waren, zich nu ook als +opvolgers van Mohammed beschouwen en zich een soort geestelijke +oppermacht over alle Mohammedanen aanmatigen. De kaliefwaardigheid +bracht natuurlijk aanspraken mede op Arabië, in de eerste plaats +op Mekka en Medina, waarover Selim I dan ook reeds zijne +heerschappij uitgebreid heeft. De Arabische kustplaatsen, als b.v. Aden +en Mascate, werden pas door Suleïman onderworpen; Yemen eerst na +Suleïman, onder diens opvolger Selim II. Daarmede was de +uiterste grens van de macht der Turken in Azië bereikt. Afgezien +van de kleine veroveringen van Suleïman en Selim II, heeft +dus Selim I in Azië en Afrika ongeveer alles veroverd, wat in +vroegere dagen tot het Oost-Romeinsche rijk van Justinianus behoord +had; alleen de Noord-kust van Afrika ontbrak er nog aan.</p> +<p>In Europa hadden de veroveringen na Mohammed II zoo goed als +stilgestaan. Maar nu kwam na Selim I alweêr een sultan van +groote kracht, Suleïman I, dien zijne onderdanen den Wetgever +hebben genoemd en de Westerlingen den Prachtlievende. Suleïman is +een krijgs- en staatsman van buitengewone bekwaamheden, nog hooger +ontwikkeld op dit gebied dan velen zijner voorgangers waren; wreedheid +heeft hij niet getoond, op enkele uitzonderingen na. Dat ze in hem was, +heeft hij bewezen, toen hij zijn zeer begaafden zoon Moestafa liet +worgen (1553), om te voldoen aan een wensch van zijn lievelingsvrouw +Roxelane, en toen hij, om diezelfde vrouw te plezieren, zijn +grootvizier Ibrahim, die eerst veel invloed had, uit den weg liet +ruimen (1536). Die invloed van Roxelane, misschien een Russische, +toont, dat er onder Suleïman een verandering intreedt, die op den +duur zeer slechte gevolgen gehad heeft: de harem van den sultan blijft +niet meer buiten het politieke leven.</p> +<p>Voor het uitwendige is Suleïman’s lange regeering +(1520–1566) de schitterendste onder die van alle Turksche +sultans, vooral om den invloed, dien hij uitoefende tot in +West-Europeesche aangelegenheden toe. De verhouding van de Turken tot +Europa wordt onder hem van anderen aard. Er is geen sprake meer van +hunne uitdrijving uit Europa. Terwijl alle krachten van de aangrenzende +landen noodig en nog niet eens voldoende zijn om verdere uitbreiding +van het Turksche rijk te voorkomen, verandert één der +Europeesche staten geheel van politiek ten opzichte van Turkije: +Frankrijk, nog pas dreigende om als bestrijder op te treden, gaat met +den sultan verbindingen aanknoopen. Dit was een gevolg van den grooten +strijd tusschen de beide in de eerste helft der zestiende eeuw in +West-Europa bestaande en elkander bekampende grootmachten: +Karel V, regeerende over Spanje, groote stukken van Italië, +de Oostenrijksche erflanden, de Nederlandsche gewesten, tevens keizer +<span class="pagenum">[<a id="pb686" href="#pb686" name= +"pb686">686</a>]</span>van Duitschland, en Frans I, koning van +Frankrijk, beiden strevende naar de opperheerschappij in Europa. +Karel V beschikte over de grootste hulpbronnen, overtrof Frans in +bekwaamheid. Het einde van den strijd was niet twijfelachtig en +begrijpelijk de reden, waarom Frans de derde grootmacht in Europa voor +zich trachtte te winnen.</p> +<p>Suleïman begon zijne vele ondernemingen met de beide plaatsen, +waarvoor Mohamed II het hoofd gestooten had. Belgrado werd reeds +in 1521 genomen. Hongarije, na den dood van Matthias Corvinus door +binnenlandsche twisten verscheurd, kon dit niet verhinderen. Een jaar +later viel Rhodus. De expeditie tegen dit eiland, in den laatsten +regeeringstijd van Selim I met groote zorg voorbereid, kostte meer +inspanning. Het beleg van de ridders, die in hun sterke vesting zich +heldhaftig verdedigden, duurde ruim een half jaar. Op voorwaarde van +vrijen aftocht gaven de grootmeester en de zijnen zich in December 1522 +over. Een paar jaar later kregen zij Malta van Karel V en vormden +daar een nieuw bolwerk tegen Turksche uitbreiding naar het Westen.</p> +<p>Deze beide veroveringen waren slechts voorpostengevechten. Een +grootsche onderneming kwam in 1526<a class="noteref" id="xd21e86391src" +href="#xd21e86391" name="xd21e86391src">7</a>: een inval in Hongarije. +Het was het jaar na den slag van Pavia, waar Frans I door +Karel V een geduchte nederlaag was toegebracht; de Fransche koning +was gevangen genomen en te Madrid tot een zeer nadeeligen vrede +gedwongen. Haast onnoodig is het te zeggen, dat hij dien vrede +onmiddellijk na zijne invrijheidstelling verbrak. Op zijn aansporen nu, +heet het, heeft Suleïman den oorlog tegen het huis Habsburg +aangebonden. Maar zou die oorlog anders zijn uitgebleven? Nu Belgrado +ingenomen was, lokte de vruchtbare Hongaarsche laagvlakte als van zelf +tot verovering uit, en te meer moest Suleïman de verovering +wenschen, omdat de macht van de Habsburgers dreigde zich ook hier te +vestigen.</p> +<p>In Hongarije regeerde de jonge koning Lodewijk II. Zijn vader, +een zoon van een Poolsch koning uit het geslacht der Jagellonen, was na +Corvinus’ dood tot koning van Hongarije gekozen, en regeerde +eveneens over Bohemen, Moravië en Silezie. De slimme politiek van +keizer Maximilaan I, grootvader van Karel V, had dezen tak +der Jagellonen-dynastie op dubbele wijze aan de Habsburgers +vermaagschapt: Lodewijk II was gehuwd met Maximiliaan’s +kleindochter, Lodewijk’s zuster met Maximiliaan’s tweeden +kleinzoon Ferdinand, den lateren keizer. Habsburgsche invloed was dus +in Hongarije zoo goed als gewaarborgd.</p> +<p>Hiertegen nu trad Suleïman op, hetzij dan geheel uit eigen +beweging, hetzij op vreemde aansporing. Het Hongaarsche leger +<span class="pagenum">[<a id="pb687" href="#pb687" name= +"pb687">687</a>]</span>bleek volstrekt niet tegen hem opgewassen. +Peterwardein was de eerste belangrijke verovering der Turken op +Hongaarsch grondgebied. De beslissende slag had plaats bij Mohacz, waar +Lodewijk II sneuvelde en de Hongaren totaal verslagen werden. +Nadat de “Hongaarsche natie” hier haar “graf” +gevonden had, viel de hoofdstad van het rijk, Boeda, zonder slag of +stoot in handen der Turken en spoedig daarna ook het aan de overzijde +van den Donau gelegen Pest. Inwendige verdeeldheid onder de moeilijk te +beheerschen Magyaarsche magnaten had de verovering gemakkelijk +gemaakt—en vergemakkelijkte eveneens de verdere beheersching van +het land. Twee pretendenten dongen naar de kroon, beiden vonden +aanhang: Johan Zapolya, voïvode van Zevenburgen, werd door de +bevolking als koning erkend in Zevenburgen en Oostelijk Hongarije; +Ferdinand, de <span class="corr" id="xd21e86403" title= +"Bron: Halsburger">Habsburger</span>, door den rijksdag, vergaderd te +Presburg, de hoofdstad van dat deel van Hongarije, dat nu Oostenrijksch +werd. Beide partijen trachtten door Suleïman erkend te worden: +Zapolya won het; hij werd vorst onder Turksche suzereiniteit.</p> +<p>De gezanten van Ferdinand kregen van Suleïman tot antwoord, dat +hun meester zich op zijn bezoek moest voorbereiden. Inderdaad zette de +sultan den oorlog voort en in 1529 rukte hij op tot voor Weenen. Zouden +de Turken zich vestigen in Midden-Europa? Terwijl Weenen deerlijk in +het nauw raakte, verbreidde zich in de Westelijke wereld een groote +onrust. Eén oogenblik kon men onderlinge vijandschap vergeten: +Luther spoorde zijne geloofsgenooten aan nu de Katholieken te hulp te +snellen; Frans I, stellig ook onder invloed van den Turkschen +intocht in Oostenrijk, sloot te Kamerijk vrede met Karel V en +verbrak dus zijne verbindingen met Suleïman. Deze vond voor de +poorten van Weenen een hardnekkigen tegenstand: alle beschietingen +waren vruchteloos, alle bestormingen werden afgeslagen door een klein +garnizoen onder den graaf van Salm, dapper gesteund door de burgers +Toen de winter begon te naderen, toen de Janitsaren ongeduldig begonnen +te worden, besloot Suleïman het beleg op te breken (Oct. 1529); +misschien is ook het vooruitzicht geheel West-Europa tegenover zich te +zullen zien van invloed op dit besluit geweest. De oorlog werd nog +gedurende vier jaar voortgezet zonder belangrijke krijgsverrichtingen. +Op een tweeden tocht in Hongarije (1532) werden weinig resultaten +behaald. In 1533 sloten Ferdinand en Suleïman voor het eerst een +verdrag. Ferdinand behield het Westelijk deel van Hongarije, maar moest +een jaarlijksche schatting betalen aan Turkije. Karel V, steeds +volop beziggehouden in het Westen, legde zich hierbij neer.</p> +<p>Lang duurde echter de rust niet. De Turken trachtten in dezen tijd +ook hunne macht te vestigen aan de Noordkust van Afrika, daardoor het +Westelijk bekken van de Middellandsche zee aanhoudend bedreigende. Dit +was vooral het werk van Chair-ed-Din, Barbarossa bijgenaamd. Hij +behoorde tot een familie van zeeroovers, in dien tijd een welig tierend +ras. Zijn broeder <span class="pagenum">[<a id="pb688" href="#pb688" +name="pb688">688</a>]</span>had Algiers veroverd en dit was na diens +dood door Barbarossa zelf onder de souvereiniteit van den sultan +geplaatst. Chair-ed-Din werd weldra opperbevelhebber der Turksche vloot +en hij veroverde in 1534 Tunis. Hiertegen nu ondernam Karel V zijn +eersten tocht naar de Noordkust van Afrika; Tunis werd door hem +heroverd (1535). Daardoor werd de oorlog algemeen. Frans I sloot +<span class="corr" id="xd21e86413" title="Bron: of-">een +offensieve</span> en defensieve alliantie met Suleïman, die toen +te Bagdad was, gewikkeld in een oorlog tegen Perzië. Deze +alliantie is ook van beteekenis wegens de aan Frankrijk verleende +voorrechten in het Turksche rijk; overal zouden de Franschen tegen een +minimum invoerrecht handel mogen drijven; bovendien kregen zij de +bescherming van de heilige plaatsen in Palestina. Dit zijn de +zoogenoemde capitulatiën, dikwijls hernieuwd en op den duur een +bron van moeilijkheden.</p> +<p>De oorlog, die in 1536 opnieuw begon, werd vooral ter zee gevoerd. +Reeds sedert de dagen van Mohammed II hadden de Turken een vloot +bezeten, waarmede achtereenvolgens verschillende eilanden in de +Aegeïsche Zee genomen waren. Nu, onder Chair-ed-Din, werd die +vloot geducht, werd ze meer dan bestand tegen de Venetiaansche, zelfs +met een admiraal als Andreas Doria aan het hoofd. Venetië was +verbonden met Karel V en het is vooral deze stad geweest, die +verloor. Toen het in 1539 onder bemiddeling van Frankrijk vrede sloot +met Suleïman, moest het weêr eenige plaatsen aan de +Adriatische Zee en al de bezittingen, die het nog had in den +Peloponesus en in de Aegeïsche Zee, op een paar na, afstaan. +Frans I zelf had reeds eerder den oorlog gestaakt en den +wapenstilstand van Nizza gesloten (1538): hij behandelde dus zijn +bondgenoot niet al te nauwgezet. Deze toonde er niet den minsten wrok +over. Toen in 1541 de wapenstilstand verbroken werd, kwam het tusschen +de bondgenooten tot directe samenwerking. Een Fransch en een Turksch +eskader vereenigden zich om verschillende steden van Savoye te +veroveren, waarvan de hertog met Karel V verbonden was: onder meer +hebben zij de stad Nizza in bezit genomen. Voor noodige herstellingen +werden haven en stad van Toulon door den Franschen koning ter +beschikking van de Turksche vloot gesteld.</p> +<p>Ondertusschen oorloogde men ook opnieuw in Hongarije. Zapolya was in +1539 gestorven. Zijne verhouding tot Ferdinand van Oostenrijk was goed +geweest; Zapolya had aan Ferdinand de opvolging in zijn deel van +Hongarije toegezegd. Daarvan was echter Suleïman niet gediend. In +1541 ondernam hij opnieuw een tocht naar Hongarije en nu bezette hij +Boeda en Pest voor zichzelf: hij maakte er Turksche steden van en een +groot deel van Hongarije werd een Turksche provincie. Zevenburgen en +een klein deel van Hongarije, het banaat van Temesvar, kwamen aan +Zapolya’s zoon Sigismund, toen nog minderjarig. Van het deel, dat +Ferdinand had, werden enkele steden veroverd: Gran en Stuhlweissenburg +(1543), Visegrad (1544). De algemeene oorlog eindigde in dit laatste +jaar, zonder <span class="pagenum">[<a id="pb689" href="#pb689" name= +"pb689">689</a>]</span>dat ergens groote resultaten waren behaald. +Frans I, die behalve Turkije nog verschillende andere Europeesche +machten tegen Karel V in beweging gebracht had, moest opnieuw het +onderspit delven bij den vrede van Crépy. Drie jaar later sloot +Suleïman een nieuw verdrag met het huis Habsburg, in hoofdzaak een +bevestiging van het vroegere. Bovendien was nu ook Moldavië +schatplichtig aan Turkije geworden (sedert 1546)<a class="noteref" id= +"xd21e86422src" href="#xd21e86422" name="xd21e86422src">8</a>.</p> +<p>In de oorlogen van Karel V en diens opvolger Philips II +met Hendrik II, den opvolger van Frans I, die steeds om +dezelfde reden voortgezet werden, is <span class="corr" id="xd21e86427" +title="Bron: Saleïman">Suleïman</span> weêr de +bondgenoot van den Franschen koning. Maar groote veroveringen heeft hij +niet meer kunnen maken. Tegen de wereldmacht der Habsburgers, die onder +Karel V steeds versterkt was, kon hij op den duur niet op. Het +kostte moeite het veroverde te behouden, want de Hongaren verdroegen +niet dan zeer onwillig het Turksche gezag. Zevenburgen zelfs kwam ten +gunste van Ferdinand in opstand. Die beweging werd bedwongen, het +Turksche gezag overal in Hongarije hersteld, maar daarbij bleef het. +Evenmin werkte het gezamenlijk optreden van de Turksche en Fransche +vloten veel meer uit. Alleen nam de Turksche vloot onder Dragut, den +broeder en opvolger van Chair-ed-Din, in 1551 Tripoli<a class="noteref" +id="xd21e86430src" href="#xd21e86430" name="xd21e86430src">9</a>. Nadat +Hendrik II buiten Turkije om den wapenstilstand van Vaucelles +sloot (1556), toonde Suleïman voor het eerst zijn ongenoegen aan +Frankrijk. Beider samenwerking was minder hartelijk, toen +Hendrik II weldra den oorlog tegen Philips II hervatte, die +in 1559 met den vrede van Câteau-Cambrésis eindigde. +Daarmede werd de goede verstandhouding tusschen den “zeer +Christelijken” koning en het hoofd der Mohammedaansche wereld +afgebroken. Frankrijk ging een halve eeuw van godsdienstoorlogen +tegemoet; de strijd in het groot tegen het huis Habsburg rustte in dien +tijd. Echter bleven de Franschen in het bezit hunner capitulatiën, +waarmede ze een bevoorrechte plaats in den Oosterschen handel innamen +tot in de zeventiende eeuw toe. Die handel was echter (het is misschien +niet overbodig dit op te merken) niet meer van zulk een beteekenis voor +de geheele wereld als vóór de ontdekking van den zeeweg +naar Indië in het einde der vijftiende eeuw.</p> +<p>Suleïman zette na 1559 den oorlog voort, maar noch in Hongarije +noch in de Middellandsche Zee met het vroegere animo. Met +Ferdinand I, nu keizer, sloot hij in 1562 voor de derde maal een +overeenkomst op de oude voorwaarden. Met Karel <span class= +"pagenum">[<a id="pb690" href="#pb690" name="pb690">690</a>]</span>V +als koning van Spanje had Suleïman nooit vrede gesloten. Evenmin +deed hij dit met Philips II, die evenals zijn vader gold als de +verdediger bij uitstek van het Katholicisme, de onverzoenlijke +tegenstander van den Islam. De meest bekende gebeurtenis uit het +laatste deel van dien oorlog is het beleg van Malta (1565), dat +Suleïman aan de orde van St. Jan, gesteund door Spanje, wilde +ontnemen. De poging mislukte en evenzoo was Suleïman’s +laatste expeditie in Hongarije vruchteloos. De vrede hier was reeds na +vier jaar om aanhoudende grensmoeilijkheden verbroken. Suleïman +viel opnieuw in Hongarije, sloeg het beleg voor Sziget, dat dapper +verdedigd werd door Zriny, bij wien Hongaarsch patriottisme den +noodigen invloed oefende. Tijdens het beleg stierf Suleïman, een +en zeventig jaar oud (1566).</p> +<p>Onder hem heeft het Turksche rijk het toppunt van zijne macht +bereikt. Enkele kleinere veroveringen, die later genoemd zullen worden, +zijn daarna nog gemaakt, maar vergeleken bij de vroegere komen ze haast +niet in aanmerking. Vanwaar die stilstand, hier gelijkstaande met +achteruitgang? Niet om de meerdere kracht der andere Europeesche staten +alleen, want, ofschoon die werkelijk op den duur zich deed gelden, was +er toch bij de vele onderlinge oorlogen, vooral in de zeventiende eeuw, +gelegenheid genoeg geweest daarvan gebruik te maken. De achteruitgang +hangt nauw samen met inwendige veranderingen in het Turksche rijk zelf +en is daarom eerst voor den buitenstaander onzichtbaar. Die +veranderingen dienen we in de eerste plaats kort na te gaan.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86272" href="#xd21e86272src" name="xd21e86272">1</a></span> +Sedert heet die plaats Sirf-Sindughi, d.i. nederlaag der +Serviërs.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86301" href="#xd21e86301src" name="xd21e86301">2</a></span> In +West-Europeesche talen verbasterd tot Tamerlan, van het Perzische +Timoer-Lenk, d.i. de hinkende Timoer; hij hinkte vanwege een wonde, die +hij in zijn jeugd door een pijl gekregen had.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86306" href="#xd21e86306src" name="xd21e86306">3</a></span> De +opsluiting in een ijzeren kooi en dergelijke verhalen zijn +legenden.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86316" href="#xd21e86316src" name="xd21e86316">4</a></span> Op +<a href="#map2">kaart n°. 2</a>, de uitbreiding van het Turksche +rijk (1353–1671), is het verschil tusschen vóór en +na 1402 duidelijk gemaakt.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86346" href="#xd21e86346src" name="xd21e86346">5</a></span> De +verschillende phasen van den strijd tusschen Turkije en Venetië +zijn om het overzicht van het geheel niet te belemmeren op <a href= +"#map2">kaart no. 2</a> niet aangegeven, voorzoover de kust van +Dalmatië en Albanië betreft.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86376" href="#xd21e86376src" name="xd21e86376">6</a></span> Het +woord beteekent: slaven; het zijn menschen uit den Kaukasus +afkomstig.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86391" href="#xd21e86391src" name="xd21e86391">7</a></span> In +hetzelfde jaar erkende de republiek <span class="corr" id="xd21e86393" +title="Bron: Ragnsa">Ragusa</span> de souvereiniteit van den Turkschen +sultan.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86422" href="#xd21e86422src" name="xd21e86422">8</a></span> In +dit jaar stierf het oude Moldavische vorstenhuis uit. Sedert dien deed +zich de invloed van Turkije er op dezelfde wijze gelden als in +Walachije: de boïaren kozen telkens een nieuwen vorst (hospodar), +dien de sultan bevestigde. Schatplichtig was Moldavië reeds sedert +1513 en in 1538 had Suleïman in het kustgebied een Turksche +provincie gesticht.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86430" href="#xd21e86430src" name="xd21e86430">9</a></span> Tunis +is in 1569 door de Turken op de Spanjaarden heroverd; het kasteel bij +Tunis eerst in 1573.</p> +</div> +</div> +<div id="pt6.3" class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#xd21e1634">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">III. De Achteruitgang der Turksche macht in +Europa.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">In het Turksche rijk is de padishah alleenheerscher, +gebonden alleen aan het gezag van den koran en andere godsdienstige +wetboeken. De Osmanen en andere Muzelmannen hebben in het geheel geen +aandeel in de regeering. De padishah wordt daarin bijgestaan door +verschillende ambtenaren, die hij vroeger meestal nam uit zijne slaven, +buitgemaakte Christenen, evenals de Janitsaren in den Islam opgevoed. +Zoo deed zich het merkwaardige verschijnsel voor, dat het Turksche rijk +zijne voornaamste steunpilaren vond buiten de eigenlijke natie om. +Nimmer werd onder Suleïman het eerste ambt, dat van grootvizier, +bekleed door één der Osmanen; de meest bekende, Ibrahim, +wiens einde reeds vermeld is, was een Albanees. Zoo was het ook met de +andere ambten, als die van aga (troepenaanvoerder), oulema +(wetsuitlegger), beg (hoofd van een sandjak, een provincie van het +rijk), reïs-effendi (minister van buitenlandsche zaken, +<span class="pagenum">[<a id="pb691" href="#pb691" name= +"pb691">691</a>]</span>ondergeschikt evenals de drie andere vizieren +aan den groot-vizier), mufti of cheikh-ul-islam (opperste +wetsuitlegger) en verschillende andere. Slaaf te zijn van den Turkschen +sultan was dus zoo onvoordeelig niet; voor een avontuurlijken geest was +er iets aanlokkelijks in. “Velen,” zegt Ranke, +“verlieten met opzet hun vaderland om onder deze slaven hun geluk +te beproeven.” Voor de Osmanen zelf kan deze bevoorrechting van +menschen, die door hen eenmaal overwonnen geworden waren, niet anders +dan een harde pil om te slikken zijn geweest; dat we van verzet van +hunne zijde niets bemerken, moet een gevolg zijn van het groote gezag +der achtereenvolgende sultans. Wel duurde het niet lang, of de Turksche +onderdanen zelf gingen pogingen doen om onder de bevoorrechten, b.v. in +het corps der Janitsaren, te worden opgenomen. Onderling stonden de +Osmanen op staatkundig gebied volkomen gelijk; bij hen geen +geprivilegieerde standen: voor allen dezelfde verplichtingen, dezelfde +rechten.</p> +<p>Anders was het voor de Christenen in het Turksche rijk gesteld. +Vervolging om hun geloof hadden zij niet te duchten, maar toch waren ze +de minderen: behalve de belastingen, die alle inwoners van het rijk +betaalden, moesten zij een afzonderlijk hoofdgeld opbrengen en ten +allen tijde was het voor hen een moeilijk ding om tegenover een +geloovige in Allah recht te krijgen. Dit en de jaarlijks voorkomende +kinderenroof plus het gevoel van verloren vrijheid maakten hunne +positie weinig benijdenswaardig, maar, laten we bij de beoordeeling +daarvan niet vergeten, dat de anarchie, die het Grieksche rijk +gedurende zoo langen tijd gekenmerkt had, den Griekschen Christenen +reeds heel wat had leeren doorstaan. Dit mag één van de +redenen zijn, waarom we van Christen-opstanden voorloopig niet hooren; +een andere was, dat de knapenschatting vele der beste krachten uit het +Christenvolk wegnam, en een derde, de voornaamste, dat de Turksche +heerschappij tot in het midden der zestiende eeuw zeer krachtig was en +gemakkelijk alle opstanden zou hebben kunnen bedwingen. Het behoeft +geen verwondering te wekken, dat er vele Grieksche Christenen van +godsdienst veranderden: de rol van vervolgde te spelen, al was het +martelaarschap hier niet al te zwaar, is voor velen ondraaglijk. In den +eersten tijd na de verovering had de bekeering tot den Islam niet dan +op bescheiden schaal plaats: het waren toen vooral grootgrondbezitters, +die, meer blootgesteld dan andere minder bedeelden aan hebzucht der +overwinnaars en daarom bevreesd voor het verlies hunner goederen, +veiligheid zochten door Allah te gaan aanroepen. Later, toen het +patriarchaat in verval geraakte en vaste leiding in de Grieksche kerk +ontbrak, kreeg de Islam veel meer bekeerlingen; vooral in de +zeventiende eeuw is dit het geval geweest, toen heele volksstammen als +de Albaneezen, de Slavische Pomaken in den Rhodopus en ook velen in +Servië, in Griekenland en zelfs op de eilanden, bepaaldelijk op +Euboea en Creta, de Grieksche kerk den rug toekeerden. <span class= +"pagenum">[<a id="pb692" href="#pb692" name="pb692">692</a>]</span>Wat +er toen van de oude bevolking van het Balkan-schiereiland over bleef, +was niet veel: boeren op het platteland, zoowel in het eigenlijke +Griekenland als in de Slavische landen, die over het algemeen een zeer +sober bestaan leidden: kooplieden, vooral op de eilanden, wier toestand +beter was, die soms kans hadden heel rijk te worden, nu ze ter zee als +onderdanen van den padishah beter beschermd werden dan vroeger als +onderdanen van den keizer; eindelijk de Phanarioten te Constantinopel, +wonende in de wijk Phanar, oude aanzienlijke families, uit wier midden +de drogman en in lateren tijd ook de bestuurders van de +Donauvorstendommen genomen werden.</p> +<p>In een staat als dien der Turken, waarin het ééne deel +der onderdanen beneden het andere staat, terwijl beide deelen +beheerscht worden door den vorst met zijne omgeving, die weêr uit +het eerste deel is samengesteld, komt bijzonder veel aan op de +persoonlijkheid van den oppersten leider. Tot Suleïman was deze op +een enkele uitzondering na voortreffelijk geschikt geweest om die +leiding te geven: krachtig om zijn aanzien hoog te houden, +oorlogszuchtig om de soldateska werk te verschaffen. Na +Suleïman’s dood werd dit anders. De zoon van Roxelane, die +nu sultan werd, Selim II, was volkomen ongeschikt om te regeeren +en hetzelfde oordeel moet uitgesproken worden over de meeste der +volgende sultans. Het was, alsof het noodlot Osman’s stam met de +vermoording van den eerstgeborene van Suleïman (zie +hiervóór, blz. <a href="#pb685" class="pageref">685</a>) +niet geveld, maar toch ontworteld had; het laatste was voor het +Turksche rijk misschien erger dan het eerste geweest zou zijn. Hadden +Suleïman en zijne voorgangers zelf de regeering gevoerd, zelf het +leger aangevoerd, met de meeste latere sultans was dit niet meer het +geval: zij werden opgevoed in den harem, te midden van vrouwen en +eunuchen, en brachten bijna hun geheele leven in het paleis door, +zonder voor hunne waardigheid op eenigszins voldoende wijze te worden +voorbereid; de gewoonte, dat sultanszoons vóór de +regeeringsaanvaarding een provincie bestuurden om te leeren regeeren, +stierf uit.</p> +<p>Onder die omstandigheden moest de invloed van de omgeving van den +sultan groot worden. Wat we het eerst duidelijk zien bij +Roxelane’s macht over Suleïman in enkele gevallen, wordt nu +voor de geheele regeering regel. Deze heerschappij van gunstelingen, +hetzij van een lievelingsvrouw, hetzij van de één of +andere côterie, die het recht verstonden op hun manier, die +veeleischend waren voor zich en hunne vrienden en alleen om eigen +belangen zich bekommerden, was, evenals overal waar ze voorkomt, ook +voor het Turksche rijk hoogst verderfelijk. Het zijn Turksche +schrijvers zelf, die van de zeventiende eeuw af daarop gewezen hebben. +Om aller begeerten te voldoen was geld, steeds meer geld noodig en de +druk op de onderdanen, in de eerste plaats op de Christelijke, begon +daardoor zeer zwaar te worden. Met geld deed men in den harem alles; de +beste ambten waren <span class="pagenum">[<a id="pb693" href="#pb693" +name="pb693">693</a>]</span>voor de meestbiedenden; op geschiktheid, op +verdiensten werd minder gelet. Slechts een enkelen keer werd de invloed +van de omgeving van den sultan na Suleïman onderbroken; dat was, +wanneer min of meer toevallig een krachtig grootvizier optrad, die den +sultan wist te beheerschen en den harem zijn staatkundig karakter te +ontnemen. We zullen daarvan in het vervolg enkele voorbeelden zien, +maar het blijft uitzondering.</p> +<p>Raakt de hoogste macht in het rijk in verval, hetzelfde gebeurt met +de militaire macht. De Janitsaren, reeds lang een moeilijk te regeeren +corps met al te veel voorrechten, begonnen in de zestiende eeuw van +aard te veranderen. De ongehuwde staat, waarin zij in den eersten tijd +verkeerd hadden, was reeds onder Suleïman afgeschaft; later, +waarschijnlijk bij de troonsbestijging van Selim II, hebben zij +gedaan weten te krijgen, dat hunne zoons in hunne gelederen konden +worden opgenomen. Daarnaast kregen niet lang daarna Osmanen zelf +toegang tot het corps, waarvan de groote voorrechten aanlokten, zonder +dat zij de opvoeding van de vroegere Janitsaren ontvingen. Deze +verandering had ten gevolge, dat de knapenschatting onder de Christenen +in de eerste helft der zeventiende eeuw ophield, maar ook, dat het bij +uitstek krijgshaftig karakter van het corps op den duur verloren ging. +De Janitsaren zaten liever thuis, genietende van hunne hooge soldij en +andere voorrechten, dan dat ze ten strijde togen. Evenzoo waren de +leensoldaten van aard veranderd; de meeste leenen, timarli geheeten, +werden vergeven aan gunstelingen en niet meer aan krijgslieden van +beroep. Het ruitercorps der sipahi, dat uit dergelijke leensoldaten +bestond, moest dus voortaan bezoldigd worden evenals de Janitsaren. Ook +hunne vechthoedanigheden werden spoedig minder; vooral hunne paarden, +éénmaal de groote roem van het Turksche leger, namen in +voortreffelijkheid sterk af.</p> +<p>In den oorlog, het zou spoedig blijken, kon men op een dergelijk +leger niet meer zoo vertrouwen als vroeger. Daarentegen deed het zich +meer gelden in binnenlandsche aangelegenheden, wat mogelijk was, nu het +opperste gezag doorgaans zoo weinig kracht bezat. Wanneer een sultan +niet regeerde naar de wenschen zijner militairen, wanneer hij dier +belangen op de één of andere wijze schond, dan kwamen zij +meermalen in verzet en daarmede begonnen de in het Turksche rijk +evenals in alle militaire despotische staten zoo dikwijls voorkomende +paleisrevolutiën, waarvan we het eerste voorbeeld reeds gezien +hebben ten tijde van Bayezid II.</p> +<p>De inwendige veranderingen in de opperste laag van den Turkschen +staat hadden natuurlijk gevolgen in de andere lagen. Het duidelijkst is +dit zichtbaar in de onderste, die der Christenen. Met het ophouden der +knapenschatting moest de Christelijke bevolking sterker worden; het +merg werd niet meer uit den boom gehaald. Weldra kwamen teekenen van +verzet tegen den steeds zwaarderen druk der Turken; al begon nog lang +geen <span class="pagenum">[<a id="pb694" href="#pb694" name= +"pb694">694</a>]</span>volksopstand, in de Slavische landen zwierven de +heiduken, in de Grieksche de klephten rond, allen verarmde boeren, die +als roovers en dieven in hun onderhoud voorzagen, en de streken, waar +ze woonden, onveilig maakten, terwijl de Turken niet bij machte waren +daartegen met groote kracht op te treden.</p> +<p>Weinig merkt men ook nu van de eigenlijke Osmanen, behalve +voorzoover zij zich in het leger doen gelden. Maar moet ook de kracht +van dit volk niet bijster verminderd zijn? Waar waren die mannen, met +wie de eerste sultans hunne wonderen verricht hadden? Zouden zij de +regeering van een Selim II en zijne opvolgers geduld hebben? Het +valt moeilijk te gelooven.</p> +<hr /> +<p>Naar buiten blijft het Turksche rijk ook na Suleïman nog langen +tijd geducht schijnen. Van uitwendigen achteruitgang was in de +eerstvolgende eeuw nog geen sprake; dit kwam ongetwijfeld vooral +daarvandaan, dat geen der Europeesche mogendheden van het midden der +zestiende tot het midden der volgende eeuw sterk genoeg was of niet al +te zeer door andere aangelegenheden beziggehouden werd om tegen de +Turken op te treden. Noch Rusland noch Oostenrijk, die er het eerst +voor in aanmerking zouden komen, waren daartoe in staat; Spanje, dat +zoo lang aan de spits gestaan had in den strijd tegen den Islam, had +elders de handen vol werk. Bovendien gaven de Turken zelf niet zooveel +reden tot vrees meer, nu hunne groote veroveringsoorlogen uit waren en +daarom bestond er ook geene dringende noodzakelijkheid om hen te +bestrijden. Godsdienstige motieven werkten daartoe sedert lang niet +meer in voldoende mate. Zoo werden de Turken voorloopig niet verontrust +en juist daardoor moeten de boven beschreven veranderingen des te +gemakkelijker haar beslag gekregen hebben; was er een prikkel geweest +tot verbetering door een bedreiging van buiten, misschien zou de +inwendige achteruitgang niet zóóver gegaan zijn, als nu +in de op Suleïman volgende eeuw het geval geweest is.</p> +<p>Selim II, de eerste der “<span lang="fr">rois +fainéants</span>”, heeft slechts acht jaar geregeerd. +Onder hem worden nog een paar veroveringen gemaakt, die het werk waren +van de dienaren uit de dagen van zijn vader, vooral van den +groot-vizier Mehemet Sokoli, die het opperste gezag wist te handhaven, +totdat hij onder Selim’s opvolger Moerad III vermoord werd. +Yemen werd onderworpen, zooals reeds is opgemerkt +(hiervóór blz. <a href="#pb685" class="pageref">685</a>) +en een oorlog werd gevoerd tegen Venetië. Die republiek was in +voortdurende wrijving met de Porte<a class="noteref" id="xd21e86481src" +href="#xd21e86481" name="xd21e86481src">1</a>; overal grensden de +bezittingen aan elkander, telkens kwamen moeilijkheden over rooverijen +voor. Vooral de eilanden <span class="pagenum">[<a id="pb695" href= +"#pb695" name="pb695">695</a>]</span>Cyprus en Creta waren voor de +Turken een begeerenswaardig bezit tot afronding van hun gebied in de +Middellandsche Zee. Om die eilanden begon dan eigenlijk ook de oorlog, +waartoe een nietig voorwendsel spoedig gevonden was. In 1571 werd +Cyprus veroverd, maar daarna kwam er hulp voor Venetië. Paus +Pius V, de ridders van St. Jan, verschillende kleinere +Italiaansche staten en bovenal Philips II zonden versterkingen. +Daardoor kwam een groote vloot bijeen onder leiding van don Juan van +Oostenrijk, een onechten zoon van Karel V. Zij ontmoette de +Turksche in de golf van Patras, niet ver van Lepanto af, en behaalde +daar de overwinning. De Turksche heerschappij ter zee werd voor een +tijdlang gebroken en aan een aanval op Creta konden de Turken +voorloopig niet meer denken. Echter hadden ook de +“kruisvaarders” zooveel geleden, dat zij van hunne +overwinnning geen gebruik konden maken, en Philips II, de +voornaamste der bondgenooten, kreeg nu juist in de Nederlandsche +gewesten meer dan genoeg te doen; hij heeft verder tegen Turkije geen +oorlog gevoerd en in 1580 is voor het eerst tusschen Spanje en de Porte +een sedert meermalen opnieuw bevestigde wapenstilstand gesloten. Reeds +zeven jaar vroeger had Venetië onder bemiddeling van Frankrijk +vrede gesloten, Cyprus aan Turkije afstaande en opnieuw veel geld +betalende (1573).</p> +<p>Voor geruimen tijd was dit de laatste, eenigszins fortuinlijke +oorlog, dien Turkije voerde. In het laatste decennium der zestiende +eeuw werd de vrede, door Selim II in 1569 met Oostenrijk gesloten, +voor het eerst weêr verbroken. Dit was een gevolg van +grensmoeilijkheden; geen van beide partijen bedoelde groote +veroveringen te maken. Toch werd de toestand voor de Turken een +oogenblik bedenkelijk. Zevenburgen, toen geregeerd door Sigismund +Bathory, zoon van Stephanus, die na het uitsterven van het geslacht +Zapolya de waardigheid van voïvode gekregen had, verbond zich met +Oostenrijk: Sigismund beloofde de survivance aan den toenmaligen keizer +Rudolf II. Gevaarlijker nog was de toestand in Walachije, waar +Michiel de Dappere, de door de Porte benoemde vorst, een opstand +verwekte en, gebruik makende van den oorlog, Walachije geheel vrij +maakte; ook hij verbond zich met Rudolf II, maar hij was een +lastig bondgenoot, want, dapper krijgsman en veelbeteekenend staatsman, +beoogde hij de vereeniging van alle Roemenen in één rijk; +daartoe diende de verovering van Zevenburgen en Moldavië, in naam +alleen ondernomen om ze aan de Turksche heerschappij te onttrekken. +Zijn vroege dood in 1601 heeft zijne plannen niet tot uitvoering doen +komen; anders zou de geschiedenis van Zuid-Oost-Europa wellicht een +geheel ander beloop hebben gehad.</p> +<p>De Turken dan verloren voor een oogenblik hun macht in Zevenburgen +en in de Donauvorstendommen; daarenboven hield hun leger in Hongarije +zich niet dan met de uiterste inspanning <span class="pagenum">[<a id= +"pb696" href="#pb696" name="pb696">696</a>]</span>staande tegenover de +keizerlijken. Onder die omstandigheden besloot de sultan zelf te velde +te gaan. Het was Mohammed III, zoon en opvolger van +Moerad III, die in 1574 zijn vader Selim II opgevolgd was. +Mohammed III toonde eenige meerdere kracht dan zijne beide +voorgangers; zijne tegenwoordigheid werkte gunstig op het leger, zoodat +hij in 1596 een belangrijke overwinning op de keizerlijken behaalde bij +Keresztes (Kotaj) bij de Theiss. Voordeelen daarvan kon hij niet +plukken. In de volgende jaren duurde de strijd voort, zonder dat +één van beide partijen beslissende stappen kon doen. +Uitgevochten sloten zij in 1606 den vrede van Sitvatorok (bij Komorn). +Turkije kreeg een oorlogsschatting in eens, maar moest afstand doen van +de jaarlijksche schatting, die Oostenrijk toen bijna een eeuw betaald +had; het moest Stephanus Bockskay, opvolger van Sigismund Bathory, die +zich onder de suzereiniteit van Oostenrijk geplaatst had en veel had +bijgedragen tot de overwinning der keizerlijken, als voïvode van +Zevenburgen erkennen, dat dus van dezen tijd af aan den Turkschen +invloed begint te ontsnappen. In Moldavië en Walachije werd de +oude toestand hersteld. Verloor dus de Porte nog geen grondgebied bij +dezen vrede, zij raakte ongetwijfeld iets van haar prestige kwijt; zij +had het duidelijke bewijs geleverd niet bij machte te zijn zich verder +Noord-Westwaarts uit te breiden. Oostenrijk bleek genoeg krachten te +hebben, om Turkije voortaan tegen te houden.</p> +<p>Wogen deze beide landen tegen elkander op in het begin der +zeventiende eeuw, ook in het Noorden zagen de Turken geen kans tot +uitbreiding meer. Daar woonden de Kozakken, in naam onderworpen aan den +koning van Polen, tevens groothertog van Lithauen, maar aan dezen +evenmin gehoorzaam als de in naam aan Turkije onderworpen Tataren van +de Krim. Kozakken en Tataren en hunne plundertochten waren een +voortdurende steen des aanstoots voor Polen en de Porte. Herhaaldelijk +kwam het daardoor in de zeventiende eeuw tot een uitbarsting, maar op +den duur bleef de toestand aan de grens geheel dezelfde.</p> +<p>Er is in de uitwendige geschiedenis van Turkije in de eerste helft +der zeventiende eeuw verder niets, dat in bijzondere mate de aandacht +trekt. In de inwendige zien we steeds duidelijker de bovenbeschreven +veranderingen aan den dag treden. De zoon van Mohammed III, +Ahmed I (1604–1617), onder wien de vrede van Sitvatorok +gesloten was, is bekend, omdat hij zijn broeder Moestafa, die trouwens +idioot was, niet liet vermoorden bij zijne troonsbestijging; van dien +tijd af raakt dan ook de gewoonte van broedermoord in onbruik. +Overigens is er in de persoonlijkheid van Ahmed geene doortastendheid; +ook hij leeft in het paleis, toont een enkele maal neiging om veel te +doen, maar het blijft bij zeggen. Zijn opvolger, de idiote Moestafa, +werd na een korten tijd afgezet en toen kwam Osman II, zoon van +Ahmed I, die krachtiger was, zelf een krijgstocht tegen de Polen +ondernam en ook verbeteringen wilde aanbrengen in den <span class= +"pagenum">[<a id="pb697" href="#pb697" name= +"pb697">697</a>]</span>toestand, maar juist daarom kwamen Janitsaren en +Sipahi in opstand, vreezende voor hun bestaan: ze namen Osman II +gevangen en lieten hem vermoorden (1622). Dit was de eerste +sultansmoord, die bewees, hoe ver de invloed van de militaire macht kon +gaan. Weer liet men den idioten Moestafa gedurende vijftien maanden +voor sultan spelen, terwijl inderdaad het leger regeerde. Dit +veranderde onder Moerad IV, een tweeden zoon van Ahmed I, die +in 1623 zijn oom opvolgde, maar eerst op 20-jarigen leeftijd in 1632 +zelf de regeering aanvaardde. Hij was een zeer krachtig, maar tevens +buitengemeen streng en wreed mensch, eigenschappen trouwens, die hem te +pas kwamen en die het hem mogelijk maakten de orde te herstellen. Het +was van korten duur. Moerad IV stierf reeds in 1640 en zijn +jongste broeder Ibrahim I was van geheel ander maaksel: hoogst +zinnelijk en daardoor meer dan iemand van den harem afhankelijk, verder +wreed, maar die wreedheid niet als zijn broeder ten dienste van het +rijk, maar ten dienste van zijne omgeving aanwendende. Hij liet +verschillende verdienstelijke mannen, hem overgebleven uit de dagen van +zijn voorganger, o.a. den grootvizier Kara-Moestafa, die zich in een +oorlog tegen de Perzen, tijdens Moerad IV gevoerd, onderscheiden +had, ombrengen, alleen omdat men er hem in den harem toe +overhaalde.</p> +<p>Toch begon juist onder Ibrahim I een nieuwe oorlog met +Venetië, waarvan nu Creta de inzet was. Het was vooral de begeerte +naar buit, die den sultan een voorwendsel tot oorlog deed +zoeken—en gemakkelijk liet vinden. Het grootste deel van het +eiland met één der twee vestingen, Kanea, vielen zonder +veel moeite in de handen der Turken (1645), maar de tweede vesting, +Candia, bood een hardnekkigen tegenstand. In plaats van buit te krijgen +moest Ibrahim steeds meer versterkingen sturen en ondertusschen vielen +de Venetianen in den Peloponesus, terwijl hunne oorlogsschepen den +Turkschen handel veel kwaad deden. Turkije scheen niet eens meer +bestand tegen de stad van St. Marcus! Dit had een uitbarsting in +Constantinopel ten gevolge tegen den machteloozen Ibrahim. Ook nu +stonden de militairen aan het hoofd der samenzwering, waaraan zelfs +Ibrahim’s moeder Koezem, een vrouw van zeer veel invloed, +meedeed. Ibrahim werd onttroond en iets later vermoord (1648). Zijn +zevenjarig zoontje Mohammed IV werd sultan; Koezem regeerde +feitelijk voor hem.</p> +<p>Mohammed IV en zijne naaste opvolgers Suleïman II +(1687–1691), en Ahmed II (1691—1695), alle drie zoons +van Ibrahim waren niet afschuwwekkend als hun vader, maar voor het +voeren der regeering deugden ze evenmin als hij. Toch kwam er in de +tweede helft der zeventiende eeuw een herleving in het Turksche rijk, +teweeggebracht door een reeks van groot-vizieren uit het geslacht +Köprili. Het is de verdienste van Tarkhane, de moeder van +Mohammed IV, die na Koezem den meesten invloed had, dat zij in +1656 een krachtig man uit Klein-Azië groot-vizier <span class= +"pagenum">[<a id="pb698" href="#pb698" name= +"pb698">698</a>]</span>maakte, en nog meer die van Mohammed IV +zelf, dat hij dien groot-vizier liet begaan, zooals b.v. +Lodewijk XIII van Frankrijk Richelieu. De familie, waartoe +Mohammed Köprili behoorde, stamde uit Albanië en was vandaar +geëmigreerd naar Klein-Azië, zich vestigende in het plaatsje +Köpri, dat zijn naam aan het geslacht gaf. Mohammed Köprili +was een zeventiger, toen hij het eerste ambt in het Turksche rijk met +zoo goed als onbeperkte volmacht aanvaardde. Hij was “geen +geleerd man”; zelfs de kunst van schrijven verstond hij niet, +maar hij had een helder inzicht in de nooden van zijn vaderland en hij +beschikte over een reusachtige energie. Zonder aanzien des persoons +handelende, onverbiddelijk uit den weg ruimende wie zijn bevelen niet +gehoorzaamden, gelukte het hem inderdaad orde in de chaos te brengen. +“Niet luisteren naar de vrouwen van den harem; zorgen altijd van +geld voorzien te zijn, al is het dan ook met verdrukking der +onderdanen; het leger steeds in beweging laten blijven, omdat daarvan +de gehoorzaamheid afhangt,” dit waren de eenvoudige raadgevingen, +die Köprili, toen hij na vijf jaar stierf, zijn sultan op het hart +zou gedrukt hebben (Ranke). Zóó groot was zijn invloed +geworden, dat zijn zoon Ahmed hem als groot-vizier opvolgde, een feit, +nog nooit in de Turksche geschiedenis voorgekomen. Ahmed had een goede +opvoeding genoten, was krachtig en streng als de vader, maar behoefde +diens wreedheid niet meer in dezelfde mate toe te passen. Ook hij wist +de gunst van den sultan te behouden en bleef daardoor niet minder dan +vijftien jaar in zijn ambt werkzaam.</p> +<p>Köprili I en Köprili II hebben aan het Turksche rijk iets +van zijn uiterlijken glans hergeven, maar het terugbrengen tot wat het +éénmaal geweest was, konden ook zij niet. Al was de +bemoeiing van den harem met staatszaken voorloopig uit, al werd de +discipline in het leger hersteld, het leger werd daarom niet weer, wat +het geweest was, en de sultan en zijne omgeving bleven dezelfde. Om het +met andere woorden te zeggen: de staatkundige en maatschappelijke +toestanden in het rijk konden ook de Köprili niet veranderen; hun +persoonlijkheid overheerschte tijdelijk de verhoudingen, maar, wanneer +zij wegvielen, kon ieder oogenblik de anarchie van de dagen van Ibrahim +weer intreden. En zelfs met de Köprili, wat was het Turksche rijk +vergeleken bij vroeger! Alleen tegen Venetië kon, zooals ons +weldra zal blijken, de oorlog nu met meer succes gevoerd worden, maar +in een nieuwen oorlog tegen Oostenrijk konden de Turken nu evenmin +voordeelen behalen als in het begin der zeventiende eeuw. Gedeeltelijk +was dit ook een gevolg van buiten Turkije ontstane veranderingen. +Terwijl de Turken in vroegeren tijd alle andere mogendheden in +bewapening en legerinrichting ver vooruit waren, was dit nu anders +geworden. Groote verbeteringen waren successievelijk in de legers en de +strategie der Europeesche legers aangebracht, vooral door veldheeren +als Maurits van Oranje, Gustaaf Adolf en Wallenstein; <span class= +"pagenum">[<a id="pb699" href="#pb699" name= +"pb699">699</a>]</span>alleen de Turken gingen niet met hun tijd mede: +hun verdedigingsmiddelen bleven in hoofdzaak op dezelfde wijze +ingericht, hun taktiek ging niet vooruit, de hoedanigheid hunner +soldaten werd slechter. En er was meer, waarop we moeten letten, nu we +de verhouding der Turken tot het overige Europa in de tweede helft der +zeventiende eeuw gaan beschouwen. Ten gevolge van de geweldige oorlogen +in de eerste helft dier eeuw was er een groote verandering ingetreden +in de verhouding der voornaamste Europeesche mogendheden onderling. De +macht van het huis Habsburg, vooral die in Spanje, was sterk +achteruitgegaan; Frankrijk’s invloed was in hooge mate +toegenomen, Frankrijk begon nu de groote mogendheid bij uitstek te +worden en koning Lodewijk XIV wenschte niets liever dan zijne +monarchie nog uit te breiden. Strijd tusschen hem en het huis Habsburg +was daarom opnieuw te verwachten, maar den steun van Turkije had +Frankrijk nu niet meer noodig, zooals in de dagen van Frans I. +Bovendien, Lodewijk XIV, religieus aangelegd, poseerde gaarne als +beschermer van het Katholicisme en de Porte had daarom, als zij in +moeilijkheden kwam, van hem niets te hopen; evenmin had Frankrijk van +haar iets te vreezen, want een verbond van het huis Habsburg met de +Turken tegen hem was gewoonweg ondenkbaar.</p> +<p>Men schreef 1661, toen twisten over Zevenburgen Turkije en +Oostenrijk opnieuw in een oorlog wikkelden. De voïvode +George II Rackoczy had zich vijandig tegen de Turken gedragen, die +daarom zijne afzetting eischten en hun eisch weldra gewapenderhand +ondersteunden. George II kwam in den daaruit voortkomenden strijd +om, maar Oostenrijk trad tegen een te grooten invloed van Turkije in +Zevenburgen op. Köprili II, die in dien tijd groot-vizier +werd, bracht een groot leger op de been, dat plunderend als in vroegere +dagen, zich over geheel Hongarije vertoonde. Het leger van keizer +Leopold I onder graaf Raymund van Montecuculi, hoewel veel beter +geordend en beter geleid, was tegen de overmacht niet bestand. +Oostenrijk zelf werd bedreigd. Toen bleek de invloed der veranderde +omstandigheden. Lodewijk XIV bood op ridderlijke wijze den keizer +belangeloos een hulpcorps aan, dat na eenige aarzeling aangenomen werd. +En nu keerde de kans. Het Oostenrijksche leger, versterkt met de +Fransche troepen, de best geoefende van hun tijd, behaalde, hoewel +sterk in de minderheid—men spreekt van 25.000 man tegen 240.000 +Turken!—een schitterende overwinning bij het klooster St. +Gotthard in Oostenrijksch Hongarije, dicht bij de grens van Stiermarken +(1664). Op de Turken had die slag een grooten invloed. Ruim een week +later reeds sloten ze opnieuw vrede te Vasvar (Eisenburg). De basis was +in hoofdzaak het verdrag van Sitvatorok. Voïvode van Zevenburgen +werd een weinig beteekenend man, Apafy geheeten, die beide partijen wel +wilden, juist om zijne zwakheid. Nog was Turkije er goed afgekomen, +maar opnieuw had <span class="pagenum">[<a id="pb700" href="#pb700" +name="pb700">700</a>]</span>zijn prestige een zwaren slag gekregen. +Oostenrijk, ongaarne steunende op Fransche hulp, had van de overwinning +nog geen gebruik durven maken; de aanhoudende moeilijkheden, die +Leopold I toen in Hongarije had met de altijd weerbarstige +magnaten, gaven hem trouwens tegenover de Porte de handen niet geheel +vrij.</p> +<p>De schande van den Oostenrijkschen oorlog werd in den Venetiaanschen +eenigermate uitgewischt. Had Venetië vóór het +optreden van Köprili I enkele veroveringen kunnen maken, o.a. de +eilanden Tenedos, Samothrake en Lemnos, met Köprili keerde de +kans. De eilanden werden hernomen, de Dardanellen en de zeëen +beter beveiligd—en ten slotte onder Köprili II ook de +vesting Candia genomen (1669). Ook daarheen had Lodewijk XIV een +klein hulpcorps gezonden op verzoek van Venetië, maar dit was niet +voldoende geweest om de vesting te behouden. En van elders was geene +hulp gekomen, ofschoon Venetië ze ver genoeg gezocht had, tot +zelfs in de Republiek der Vereenigde Nederlanden en in Engeland. Beiden +hadden vele goede woorden gegeven, maar tot daden waren ze niet +gekomen. Dit is gemakkelijk te verklaren: beide landen hadden groote +handelsbelangen in het Oostelijk bekken der Middellandsche Zee. +Engeland had reeds in 1580, Nederland in 1612 een voordelig +handelsverdrag met de Porte gesloten; gingen ze Venetië steunen, +dan stelden zij hunne kooplieden bloot aan den onwil van den grooten +heer van Stamboel. Nergens blijkt duidelijker het verschil tusschen een +politiek als die van Lodewijk XIV, die eerst zijn godsdienstbelang +en zijn eer en dan de handelsbelangen zijner onderdanen behartigde, en +die der zeemogendheden, bij wie de laatste belangen verre boven aan +stonden. Wat de zaak voor dezen te moeilijker maakte, was hun +onderlinge handelsnaijver: al had één van beiden ernstige +neiging gehad om Venetië te steunen, zij zou het toch zonder de +ander niet gedaan hebben uit vrees, dat dan die ander een meer +bevoorrechte positie op handelsgebied zou kunnen erlangen. En +gemeenschappelijk optreden voor zoover verwijderde belangen, al was de +Christenheid er mede gemoeid, was onmogelijk te verkrijgen, zelfs niet, +waar het een voor hen zoo gewichtige kwestie gold als het bestrijden +van den zeeroof in de Middellandsche Zee. Meermalen is het door +één der landen voorgesteld, meermalen is het besproken om +aan de praktijken der bewoners van Algiers en andere Noord-Afrikaansche +kuststeden gezamenlijk een einde te maken, maar nimmer kon men het er +over eens worden, hoe te handelen; men trad liever ieder op eigen +houtje op om zoo mogelijk alleen een verdrag met één of +meer dier steden te sluiten en daarvan dan ook alleen de voordeelen te +genieten. Dit is de oorzaak, dat er niets afdoends gebeurde om dien +ergerlijken toestand te doen ophouden. Hoe dan een gezamenlijk optreden +ten gunste van Venetië te verwachten! <span class= +"pagenum">[<a id="pb701" href="#pb701" name="pb701">701</a>]</span></p> +<p>Twee jaar na de inname van Candia eindigde de oorlog met +Venetië, een nieuwe vrede werd gesloten en gedurende eenigen tijd +heerschte er alom in Zuid-Oost-Europa rust. Köprili II werd +in 1676 als groot-vizier opgevolgd door een ander lid derzelfde +familie, n.l. Kara Moestafa, schoonzoon van Köprili I; hij was een +buitengewoon hebzuchtig man en de onderdanen, vooral in de +schatplichtige landen, hadden daarvan veel te lijden; hij beschikte +niet over de kracht van zijne voorgangers en zijn aanzien was dan ook +niet zoo groot. Onder hem kwam het alweer tot oorlog met Oostenrijk. +Leopold I had te strijden tegen den opstand van Tököli +in Hongarije en deze kreeg steun van Turkije. Het is opmerkelijk, dat +Tököli ook gesteund werd door Lodewijk XIV, die ook hier +het huis Habsburg afbreuk trachtte te doen. Indirect hebben Turken en +Franschen dus hier samengewerkt. Of Lodewijk XIV ook direct de +Turken heeft gesteund met officieren en ingenieurs, of hij hen heeft +aangemoedigd Oostenrijk aan te vallen, een oogenblik dus de politiek +van Frans I hervattende, is een niet geheel uitgemaakte zaak. +Heeft de verstandhouding bestaan, dan is ze door Lodewijk XIV in +elk geval spoedig verbroken, want ook in den nu volgenden oorlog heeft +hij Leopold I steun tegen de Turken aangeboden, maar +Leopold I weigerde nu dien aan te nemen.</p> +<p>Kara Moestafa bedoelde, toen de oorlog in 1681 eenmaal was +uitgebroken, bepaaldelijk veroveringen te maken. Voor Oostenrijk lieten +de kansen zich eerst slecht aanzien. Voor een aanzienlijk deel +beziggehouden in het Westen door Lodewijk XIV, die toen juist in +vollen vredestijd Straatsburg en Luxemburg bedreigde, kon het +Oostenrijksche leger in Hongarije lang niet tegen de Turken, die +bovendien gesteund werden door Tököli en zijn naaste +aanhangers, op. En zoo drongen de Turken voor de tweede maal door tot +voor Weenen; in 1683 werd de stad opnieuw door hen belegerd, +Leopold I en zijn hof vluchtten naar Beieren. Evenals in 1529 +ondervond het garnizoen onder Stahremberg krachtige ondersteuning van +de burgerij, maar de toestand werd toch veel ernstiger dan toen: de +verdedigingswerken der stad lieten veel te wenschen over; er kwam +spoedig gebrek aan allerlei benoodigdheden. Had Kara Moestafa beter +doorgetast, had hij een laatsten stormloop gewaagd, de stad zou +misschien verloren geweest zijn; maar hij talmde, hij hoopte de +bevolking tot een capitulatie te brengen om de meeste voordeelen voor +zich zelf te kunnen bedingen en de buit niet grootendeels te moeten +overlaten aan de Janitsaren. Zoo kon juist bijtijds redding opdagen. +Lodewijk XIV, die Straatsburg had ingenomen, hief het beleg van +Luxemburg voorloopig op en herstelde daardoor de rust in het Westen. +Het keizerlijk leger onder hertog Karel van Lotharingen, daardoor +vrijgeworden, haastte zich naar Oostenrijk en kreeg steun van den +Poolschen koning Johan Sobiesky, die, vooral op aanraden van den paus, +den keizer te hulp kwam. Vereenigd vielen hertog Karel en koning Johan +de <span class="pagenum">[<a id="pb702" href="#pb702" name= +"pb702">702</a>]</span>Turken aan bij den Kahlenberg en opnieuw +zegevierde de moderne taktiek over de verouderde strijdwijze. In +wanorde vluchtte het Turksche leger. Kara Moestafa werd op bevel van +den sultan te Belgrado onthoofd en daarmede eindigde de heerschappij +der eerste drie Köprili.</p> +<p>De invloed van de omgeving van den sultan werd tijdelijk opnieuw +overheerschend. Verschillende groot-vizieren volgden elkander binnen +korten tijd op en, terwijl wanorde in het rijk de overhand kreeg, +tastten nu de Oostenrijkers na hunne nieuwe overwinning beter door dan +na de eerste in 1664. Met Lodewijk XIV, die na den terugtocht der +Turken ook Luxemburg genomen had, werd voor twintig jaar een +wapenstilstand gesloten; met Polen, Venetië, Malta en den paus een +alliantie om verder met de Turken af te rekenen. En nu volgde +overwinning op overwinning: Gran, Vysegrad, Pest, Boeda en de meeste +Hongaarsche steden werden van 1684–1688 ingenomen, een +samengeraapt Turksch leger bij Mohacz, het bekende slagveld, uit +elkander gejaagd. In 1686 was geheel Hongarije van de Turken bevrijd en +Leopold I door den Hongaarschen rijksdag erkend als erfelijk +koning; Apafy van Zevenburgen erkende hem als zijn eenigen leenheer en +ook in Zevenburgen werd zoo de Oostenrijksche heerschappij voorgoed +gevestigd. Reeds bedreigden de keizerlijken Servië, waarvan +Belgrado in 1688 in hunne handen gevallen was, en tegelijkertijd hadden +de Venetianen ongeveer den geheelen Peloponesus en een deel van +Midden-Griekenland, o.a. de steden Athene<a class="noteref" id= +"xd21e86525src" href="#xd21e86525" name="xd21e86525src">2</a> en +Corinthe veroverd; alleen Athene konden de Turken hernemen.</p> +<p>Het was een fortuin voor de Porte, dat in 1688 een nieuwe oorlog in +het Westen uitbrak, de negenjarige geheeten, een deel van den strijd +van het huis Habsburg, nu gesteund door de beide zeemogendheden van +West-Europa, beiden onder de leiding van Willem III van Oranje, +tegen Lodewijk XIV. Een groot deel der Oostenrijksche troepen kon +nu niet meer tegen Turkije gebruikt worden. Bovendien trad in 1689 +opnieuw een krachtig groot-vizier op, Moestafa-Zadé, een broeder +van Köprili II. Het werd tijd, want de macht der militairen +was weêr zóó groot geworden, dat ze in 1687 sultan +Mohammed IV, die bijna veertig jaar geregeerd had, afzetten en +zijn broeder Suleïman II (hiervoor, blz. <a href="#pb697" class= +"pageref">697</a>) op den troon verhieven. De nieuwe Köprili +bracht geestkracht aan en krachtiger deden met hem de Turken zich +weêr gelden. De Peloponesus, die zelf van Venetiaansche +heerschappij ook niet gediend was, ontving een Turksch bevrijdingsleger +met vreugde en werkelijk werden de Venetianen weêr uit een groot +deel van den Peloponesus verdreven. Maar tegen de Oostenrijkers was ook +de nieuwe Köprili niet gelukkig. Zijn leger werd in den slag van +Salankemen verslagen, hij zelf <span class="pagenum">[<a id="pb703" +href="#pb703" name="pb703">703</a>]</span>sneuvelde (1691). Daarna +traineerde de oorlog gedurende eenige jaren. Noch de Oostenrijkers noch +de Turken voelden lust tot den aanval over te gaan. Het bleef bij +kleine gevechten. Ook de aanwezigheid bij het leger van sultan +Moestafa II, den zoon van Mohammed IV, in 1695 gevolgd op +zijn oom Ahmed II—die iets van de krijgshaftigheid der +vroegere sultans bezat en dan ook zelf te velde trok—kon niet +veel aan den toestand veranderen; hij behaalde eenige kleine +voordeelen.</p> +<div class="figure xd21e86536width" id="map3"><a href= +"images/map3.jpg"><img src="images/map3-tn.jpg" alt= +"De Achteruitgang van het Turksche Rijk (1683–1908)" width="720" +height="544" /></a> +<p class="figureHead">De Achteruitgang van het Turksche Rijk +(1683–1908)</p> +<p class="first">Alle volgekleurde landen vormden het directe +grondgebied van het Turksche Rijk in 1683; de vazallanden zijn wit +gelaten, maar zijn onderstreept met de kleur van den tijd, waarin zij +voor Turkije verloren gingen.</p> +<p>Met holle cijfers is aangegeven de tijd, waarop een direct +grondgebied vazalstaat werd; met gewone cijfers de tijd, waarop zulk +een staat onafhankelijk werd.</p> +</div> +<p>In 1697 maakte de vrede van Rijswijk een einde aan den negenjarigen +oorlog en Oostenrijk, dat nu bovendien een uitstekend veldheer had in +Eugenius van Savoye, kreeg geheel de handen vrij tegenover Turkije. De +slag bij Zenta (1697) bewees den Turken, wat ze nu te wachten hadden. +Hun leger werd daar totaal verslagen, de groot-vizier en de andere +vizieren, een aantal begs, de belangrijkste aanvoerders, 20,000 Turken +gedood; de sultan zelf was met moeite ontkomen, zijn zegel en eenige +vrouwen van den harem waren in ’s vijands handen gevallen. De +suprematie der Oostenrijkers kon nu niet meer betwijfeld worden. Weer +was ’t een Köprili, Houssein-Amoedja-Zadé, een neef +van Köprili I, die als groot-vizier aangezocht werd en +redding bracht. Hij maakte toebereidselen voor een nieuwen veldtocht, +maar tevens voor een vrede, want hij zag de noodzakelijkheid daarvan +in. Reeds meermalen was er van vrede gesproken. Engeland en Nederland +hadden er voor gewerkt, ten einde Oostenrijk geheel beschikbaar te +maken voor den strijd tegen Frankrijk; om dezelfde reden had +Lodewijk XIV de Porte aangespoord den oorlog voort te zetten. Na +Zenta wonnen het de zeemogendheden, die nog steeds hetzelfde belang bij +vrede hadden, omdat opnieuw een groote oorlog om de Spaansche successie +opdoemde. Onder hare bemiddeling werd de vrede van Garlowitz gesloten +(1699)<a class="noteref" id="xd21e86546src" href="#xd21e86546" name= +"xd21e86546src">3</a>, eigenlijk een wapenstilstand voor vijf en +twintig jaar, die de Porte zware opofferingen kostte. Zij moest afstand +doen van Hongarije, behalve het banaat van Temesvar, en van haar +suzereiniteit over Zevenburgen; de grens tusschen Oostenrijk en Turkije +werd gevormd door Donau, Oena, Sau en Drau. Zoo werden nu de beide +deelen van Hongarije onder het huis Habsburg vereenigd en Zevenburgen +werd na den dood van Apafy eveneens daarbij geannexeerd. Een groot +aantal Serviërs vestigden zich in het Zuiden van Hongarije om de +Turksche heerschappij te ontloopen. Leopold I liet ze daar gaarne +toe èn om de verdediging der grenzen èn om ze zoo noodig +tegen oproerige Magyaren te gebruiken. Ook Polen kreeg bij den vrede +van Carlowitz voordeelen: Podolië en de West-Oekraine, in den tijd +van Köprili II door de Turken veroverd<a class="noteref" id= +"xd21e86552src" href="#xd21e86552" name="xd21e86552src">4</a>, moesten +nu <span class="pagenum">[<a id="pb704" href="#pb704" name= +"pb704">704</a>]</span><span class="corr" id="xd21e86556" title= +"Bron: teruggeven">terugegeven</span> worden. Venetië behield den +Peloponesus (de landengte van Corinthe niet) en een deel van +Dalmatië.</p> +<p>Verder moeten we nog Rusland gedenken, dat ook—en nu voor het +eerst—een ernstig aandeel aan den strijd tegen Turkije genomen +had. Vroegere oorlogen tusschen deze beide landen, die, vooral om de +Tataren, in de zeventiende eeuw nog al eens voorkwamen, waren van +weinig beteekenis en hadden geene groote verandering aan de grens +teweeggebracht. Na zware barensweeën was er onder de volksstammen +van Oost-Europa een rijk gesticht, dat Moscovië en later Rusland +heette. Het groeide zijne naburen, de Polen, waarmede het gedurig +oorloogde, in de zeventiende eeuw boven het hoofd, evenals zijne +Zuidelijke buren, de Tataren. Onder czarin Sophie, dochter van den +bekenden czaar Alexis uit het huis Romanow, had Rusland zich voor het +eerst met de groote politiek bemoeid: het had zich aangesloten bij de +alliantie van 1683 tegen Turkije, maar zonder veel gewicht in de schaal +te leggen. De bondgenooten bekommerden zich te Carlowitz weinig om de +Russische belangen en Peter I, die sedert 1689 zijne zuster Sophie +als czaar verving, sloot daarom zoo spoedig mogelijk alleen vrede; hij +behield Azov, dat hij in 1697 genomen had en daarmede een belangrijken +toegang tot de Zwarte Zee. Het volgend jaar reeds zond Peter tot +grooten schrik van den sultan een schip door de Zwarte Zee naar +Constantinopel en met dat schip een gezant, die den vrede bevestigde en +tevens opheffing kreeg van de schatting, die Rusland nog steeds +verschuldigd was aan de Tataren van de Krim. Dit was de eerste +overwinning van Rusland, dat ook om zijn Grieksch-Katholieken +godsdienst weldra de allerhevigste vijand van Turkije zou worden.</p> +<p>In het begin der achttiende eeuw vertoonde Turkije reeds dat beeld +van uitputting en krachteloosheid, dat het sedert meestal is blijven +dragen. Geen verbeteringen, want de nieuwe <span class="corr" id= +"xd21e86563" title="Bron: Köprilli">Köprili</span> was reeds +in 1702 afgezet en spoedig daarna gestorven en sultan Moestafa II, +die in 1703 van den troon verwijderd werd, werd opgevolgd door zijn +broeder Ahmed III (1703–1730), een zeer ergerlijke figuur, +evenals Ibrahim geweest was. Natuurlijk werd onder zulk een regeering +ook geen poging gedaan, om het te Carlowitz verlorene te herwinnen, +ofschoon de Spaansche-successie-oorlog en de groote Noordsche oorlog, +die geheel Europa bezighielden, en niet het minst de heftige opstand +onder Frans II Rakoczy in Hongarije, dien Oostenrijk niet dan met +veel moeite kon bedwingen, gelegenheid genoeg daartoe boden. Alleen aan +den grooten Noordschen oorlog, waarin vooral Rusland Zweden’s +overwicht aan de Oostzee trachtte te breken, nam Turkije door +toevallige omstandigheden een aandeel, maar op welk een wijze! +Karel XII, de Zweedsche koning, was, na op zijn tocht naar Rusland +bij Pultawa verslagen te zijn, gevlucht naar Turkije, waar hij te +Bender verblijf hield. Zijne pogingen om de Porte te bewegen hem te +steunen waren echter vruchteloos, evenals <span class="pagenum">[<a id= +"pb705" href="#pb705" name="pb705">705</a>]</span>die van den Franschen +gezant—nu hij tijdens den Spaanschen <span class="corr" id= +"xd21e86568" title="Bron: succcssieoorlog">successieoorlog</span> in +zware moeilijkheden geraakte, versmaadde Lodewijk XIV de Turksche +hulp niet!—om de Porte tegen Oostenrijk op te zetten. Het gelukte +daarentegen wel aan den Russischen gezant van de Porte een bevel te +verkrijgen om Karel XII uit Bender te verdrijven, maar dit bevel +is niet nageleefd. Dat ten slotte de kans geheel ten gunste van +Karel XII keerde, was een gevolg van de overmoedige houding, door +Peter I tegenover Turkije aangenomen. In de uiterste deelen van +het Turksche rijk, bepaaldelijk in de Donauvorstendommen, begon zich +een neiging tot afscheiding te vertoonen, nu het rijk zoo zwak bleek. +De hospodars van Walachije en Moldavië beiden stelden zich met +Peter I in verbinding en deze beloofde hun niets minder dan +onafhankelijkheid onder zijn suzereiniteit. Ook van uit Griekenland en +Servië bereikten hem blijken van sympathie voor een opstand.</p> +<p>Zoo kwam het, dat voor den eersten keer een Russische czaar als +hoofd van de Grieksche kerk optrad ter bescherming van zijne +geloofsgenooten in het Balkanschiereiland. Peter trok de Proeth over, +maar van den van zoo vele zijden beloofden steun kwam niets. De +groot-vizier Baltadji-Mehemet—opvolger van een vijfden +Köprili, Nauman geheeten, die echter slechts twee maanden zijn +ambt waarnam en toen werd afgezet, omdat hij tot het laatst den oorlog +tegen Rusland trachtte te voorkomen (1710)—bracht een leger van +Turken en Tataren bijeen en met zijne overmacht sloot hij Peter niet +ver van de Proeth in (1711). Toen gebeurde het wonderbaarlijke feit, +dat Catharina, toen nog Peter’s maîtresse, later zijne +vrouw en ten slotte zijne opvolgster, naar de Turksche legerplaats trok +en het Russische leger redde door Mehemet te bewegen vrede te sluiten. +Peter I moest Azov teruggeven, terwijl enkele Russische vestingen, +daar in de buurt opgericht, zooals Taganrog, gesloopt zouden worden; +voor den Zweed bedong de Turk geenerlei voordeelen. De +Donauvorstendommen werden van nu af iets meer aan Turkije onderworpen, +doordat de Porte er niet meer een inboorling, maar een Phanarioot uit +Constantantinopel tot hospodar benoemde. Het schijnt, dat Mehemet uit +vrees voor de roerigheid in heel het Balkanschiereiland en bovendien, +omdat hij niet veel op zijn leger vertrouwde, zich zoo gemakkelijk tot +vrede liet verbidden door de geschenken, die Catharina hem bracht. Nog +eenige jaren na dit verdrag van de Proeth bleef Karel XII in +Bender en later in Demotica, maar evenmin als vroeger heeft hij iets +van de Porte gedaan kunnen krijgen; zelfs het niet onmiddellijk +teruggeven van Azov bleef zonder invloed. Men weet, dat Karel ten +slotte door Duitschland naar Zweden teruggekeerd en daar spoedig +gesneuveld is.</p> +<p>Evenals de oorlog met Rusland vooral een gevolg geweest was van de +bemoeiing van Peter I met de binnenlandsche aangelegenheden van +Turkije, zoo ontstond in 1714 een nieuwe oorlog met Venetië, omdat +de Venetianen steun hadden verleend <span class="pagenum">[<a id= +"pb706" href="#pb706" name="pb706">706</a>]</span>aan Montenegro. Dit +kleine vorstendom was nooit anders dan zeer losjes aan Turkije +verbonden geweest; het wilde nu trachten geheel onafhankelijk te worden +en vorst Danilo, die zich ook in verbinding had gesteld met +Peter I, was tijdens diens oorlog met de Porte ook tegen deze in +verzet gekomen; hij had beter zijn woord gehouden dan zoovele anderen, +die ook hulp hadden beloofd, maar thuis waren gebleven. Na het verdrag +van de Proeth vielen de Turken Danilo met hun geheele macht op het +lijf; de Montenegrijnen verdedigden zich dapper in hunne bergen, +vroegen en kregen tevens hulp van Venetië. Maar tegen dezen, +evenals Turkije, hard achteruitgaanden staat alleen waren de Turken nog +wel opgewassen. De flinke groot-vizier Damad-Ali veroverde, wat +Venetië in den Peloponesus bezat, en bedreigde de Ionische +eilanden. Ondertusschen was de Spaansche successie na een hevigen +oorlog geregeld, de vrede in het Westen hersteld en nu koos Oostenrijk, +dat geen herleving der Turksche macht wilde dulden, onmiddellijk de +partij van Venetië. Eugenius van Savoye bracht den Turken nogmaals +een verpletterende nederlaag toe, nu bij Peterwardein (1716): het +volgende jaar nam hij Belgrado en een deel van Servië. Was het +niet om nieuwe verwikkelingen in het Westen geweest, veroorzaakt door +het optreden van den Spaanschen minister Alberoni, Turkije zou nog meer +gekortwiekt zijn: nu had Oostenrijk vrede noodig om Spanje’s +uitbreidingsplannen te kunnen tegengaan, en het sloot dien te +Passarowitz (1718), behoudende het banaat van Temesvar, Belgrado met +een deel van Servië en klein-Walachije, n.l. het land tusschen +Donau en Oltoe. Venetië, ook in den vrede begrepen, verloor den +Peloponesus, maar behield enkele plaatsen aan de Adriatische Zee. Het +is de laatste vrede geweest, gesloten tusschen de eens zoo machtige +republiek en Turkije; Venetië speelde in de achttiende eeuw geen +rol van beteekenis meer in de algemeen Europeesche politiek en nog +vóór het einde dier eeuw had Napoleon Bonaparte aan haar +bestaan een einde gemaakt (1797). Montenegro, voor een korten tijd +gedurende den oorlog onderworpen door Köprili-Nauman, toen pacha +van Bosnië, wist toch na den oorlog evenals vroeger zijne +onafhankelijkheid zoo goed als geheel te handhaven.</p> +<p>In de laatste helft der zeventiende en in het begin der achttiende +eeuw had Turkije het meest te lijden van Oostenrijk. In het verdere +gedeelte der achttiende eeuw werd dit anders: Oostenrijk bleef meestal +vijandig, maar de ergste vijand werd Rusland, door Peter I den weg +opgestuurd, die er een Europeesche mogendheid van moest maken, weldra, +vooral sedert Catharina II czarin werd, beschouwd als +één der groote Europeesche mogendheden. Voor Turkije werd +Rusland, nu het zich kon doen gelden, gevaarlijker dan Oostenrijk, dat +toen nog meer gaf om zijne positie in Italië en in Duitschland dan +om uitbreiding op het Balkan-schiereiland. Rusland daarentegen +<span class="pagenum">[<a id="pb707" href="#pb707" name= +"pb707">707</a>]</span>had geen directe belangen in West-Europa en de +uitbreiding over Noord-Azië, die ook in de achttiende eeuw begon, +eischte gedurende langen tijd niet vele krachten. Gelukkig voor Turkije +waren er twee andere landen, waaraan Rusland ook zijne aandacht moest +wijden: Zweden, diep vernederd bij den vrede van Nystädt, dat zich +daarna een enkele maal trachtte op te richten, en Polen, een inwendig +zeer zwak rijk, dat voor een veroveringslustig land tot uitbreiding als +vanzelf uitlokte. Deze beide landen, maar vooral Polen, zijn in de +achttiende eeuw voor Turkije’s strijd met Rusland een welkome +afleiding geweest, evenals de Westersche aangelegenheden dat waren +geweest en ook nog bleven voor den strijd met Oostenrijk.</p> +<p>Het voornaamste punt van wrijving tusschen Rusland en de Porte was +in de dagen van Peter I en ook daarna de uitbreiding van het +eerste land naar de Zwarte Zee. Czaar Peter had vóór zijn +dood (1725) geen gelegenheid gevonden zich van den Proeth-vrede te +ontdoen. Wel had nog verschillende malen een oorlog tusschen hem en de +Porte gedreigd, maar dat was een gevolg van moeilijkheden op de grens +van Perzië. Gebruik makende van de groote wanorde, die in dezen +tijd in Perzië bestond, trachtten de beide landen in en om den +<span class="corr" id="xd21e86583" title= +"Bron: Kaukusus">Kaukasus</span> naar veroveringen in die streken, waar +de Turken reeds meermalen met de Perzen gestreden hadden (zie +hiervóór, blz. <a href="#pb684" class="pageref">684</a>) +en waar Rusland van Astrakhan uit nu voor het eerst optrad. Dit leidde +tot herhaalde botsingen, maar de Fransche gezant te Constantinopel, +waar Frankrijk na den dood van Lodewijk XIV meer invloed kreeg, +bemiddelde tot tweemaal toe een vrede (1721 en 1724). Na Peter’s +dood (1725) was Rusland door binnenlandsche moeilijkheden minder +agressief tegenover Perzië en Turkije kon ongestoord zijne +veroveringen voortzetten. Maar dit duurde niet lang, want nadat de +krachtige Nadir, een Turcoman, in 1736 shah van Perzië geworden +was en hij de rust hersteld had, moest de Porte weldra al hare +veroveringen teruggeven en Rusland deed dit uit eigen beweging, een +betere gelegenheid afwachtende. Turkije had zwakheid, Rusland slimheid +getoond.</p> +<p>De uitbreiding naar de Zwarte Zee kwam op het tapijt, zoodra +keizerin Anna (sedert 1730), een nicht van Peter I, die de +regeering geheel naar diens voorbeeld voerde, daartoe de handen vrij +kreeg, d.w.z. onmiddellijk nadat de Poolsche successie-oorlog, waarin +voor het eerst buitenlandsche mogendheden met geweld over de Poolsche +koningskeuze beslist hadden, geëindigd was. Vereenigd hadden de +beide grootste vijanden van Turkije hun candidaat op den Poolschen +troon gebracht, vereenigd traden nu Rusland en Oostenrijk tegen de +Porte op. Grensmoeilijkheden verschaften als zoo dikwijls een gereede +aanleiding den oorlog te beginnen (1736). De Russen namen Azov, drongen +de Krim binnen: de Oostenrijkers vielen in Servië en kwamen +vandaar in Boelgarije. Turkije scheen tot niets in staat. Sultan +<span class="pagenum">[<a id="pb708" href="#pb708" name= +"pb708">708</a>]</span>Ahmed III was in 1730 afgezet en vervangen +door Mahmoed I, een zoon van Moestafa II, maar bij die +troonsverandering had het rijk geen baat gevonden. Toen gebeurde voor +het eerst, wat sedert de Turken herhaaldelijk voor geheelen ondergang +behoed heeft: er kwam steun voor hen en wel van Frankrijk, dat ook in +den Poolschen oorlog tegenover Oostenrijk en Rusland gestaan had en nu +ook hier de macht van deze beide mogendheden niet te groot wilde laten +worden. Het trad ten gunste van Turkije op, nog wel niet openlijk met +de wapenen, maar toch door de diplomatie en door het zenden van +officieren om het Turksche leger bij te staan. Villeneuve, de uiterst +handige gezant van Frankrijk te Constantinopel, kreeg een grooten +invloed op den sultan; door zijn toedoen werd een krachtig man +groot-vizier, en deze, Yeghen-Mohammed geheeten, wist, door het +aanwakkeren van een godsdienstig fanatisme, de Turksche troepen tot +actie te brengen.</p> +<p>Dat deed de kans ten deele keeren. Het Oostenrijksche leger, door +keizer Karel VI verwaarloosd, had juist zijn aanvoerder, prins +Eugenius, verloren (1736) en bleek nu veel van zijn eens +voortreffelijke eigenschappen ingeboet te hebben; het was plotseling +tegen de Turken niet meer bestand. Van de Russen was in het +Balkan-schiereiland weinig hulp te verwachten: zij hadden een langen +weg af te leggen om er te komen en die weg was moeilijk, want het +steppenland van Zuid-Rusland was nog zeer weinig ontwikkeld. Wel had +een leger onder Münich Otsjakov en Kinburn aan den mond van den +Djnepr genomen, wel avanceerde dit leger in 1737 tot de Boeg, maar nog +in hetzelfde jaar moest het wegens ontberingen terug en eerst twee jaar +later kon het opnieuw aanvallend te werk gaan. Ondertusschen werden de +Oostenrijkers teruggedreven door de Turken en deze sloegen in 1739 het +beleg voor Belgrado. De stad was sterk, kon zich lang verdedigen, maar +Karel VI, geheel onder den invloed van den schrik van het +oogenblik, liet zich door bemiddeling van Villeneuve overhalen tot een +voor hem zeer nadeeligen vrede, waarbij Turkije Belgrado met het deel +van Servië en klein-Walachije, die het te Passarowitz had +afgestaan, terugkreeg. Verlaten door zijn bondgenoot, sloot ook +Rusland, ofschoon Münich nu de Proeth overgetrokken was en daar +een schitterende overwinning behaald had, vrede: het gaf zijne +veroveringen terug; alleen Azov bleef Russisch, maar werd ontmanteld +(1739).</p> +<p>Een tijd van rust voor Turkije volgde, toen de meeste Europeesche +mogendheden beziggehouden werden door den Oostenrijkschen +successie-oorlog en den zevenjarigen oorlog; ook Rusland, dat bovendien +Zweden te bestrijden kreeg, werd hierin betrokken. Turkije sukkelde +voort: evenmin als Mahmoed I deed zijn broeder Osman III +(1754–1757) iets tot verbetering. Alleen enkele +legerhervormingen, begonnen onder Franschen invloed, werden voltooid, +vooral onder Moestafa III, <span class="pagenum">[<a id="pb709" +href="#pb709" name="pb709">709</a>]</span>een zoon van Ahmed III, +door den groot-vizier Raghib-Pacha. Maar de geest van het leger +veranderde daarmede op den duur niet veel. De Janitsaren en de Sipahi, +nog altijd de kern van het leger, behielden al hunne voorrechten, +werden steeds meer aanmatigend, terwijl hunne vechtwaarde +verminderde.... en niemand durfde hen in hun bestaan aantasten.</p> +<p>Uiterst moeilijke jaren beleefde Turkije in het laatste deel der +achttiende eeuw, na 1763. De zevenjarige oorlog was in dat jaar ten +einde gekomen en onmiddellijk kwam de Poolsche kwestie weer aan de +beurt. Het was opnieuw de successie, die Polen in moeilijkheden bracht. +Nu geen oorlog, want Frankrijk was te uitgeput door de verliezen, die +het pas geleden had, om zich tegen Rusland, dat gesteund werd door +Pruisen, te verzetten, maar eenvoudig een wilsoplegging van de machtige +keizerin Catharina: haar candidaat werd met geweld koning gemaakt, haar +gezant oefende sedert een soort dictatuur te Warschau uit. De Porte had +den stijgenden invloed van Rusland in Polen steeds met leede oogen +aangezien: bij den Proeth-vrede had zij Rusland de verplichting +opgelegd zich met de Poolsche zaken niet meer in te laten, maar die +bepaling was een doode letter gebleven en in het vredesverdrag van 1739 +was ze niet weer opgenomen. Sultan Moestafa III voelde zich echter +in hooge mate verontrust door het feit, dat Rusland nu te Warschau de +wet voorschreef, en toen naar aanleiding vooral van kerkelijke +moeilijkheden een burgeroorlog in Polen uitbrak en Rusland +één der partijen ondersteunde, nam de Porte een dreigende +houding aan, te eerder, omdat ze wist, dat Rusland de steeds tot oproer +geneigde Roemenen opstookte. Frankrijk, zelf onmachtig iets voor Polen +te doen, stookte dit vuurtje handig aan. Toevallig werd de Turksche +grens door Russische troepen geschonden en dit werd onmiddellijk door +de Porte als aanleiding gebruikt om Rusland den eisch te stellen zijne +troepen uit Polen terug te trekken.</p> +<p>Het scheen, of Turkije zijn oude kracht voelde herleven, maar het +fiere ultimatum was niet in overeenstemming met den volgenden krijg +(1768). Rusland bleek in staat Turkije te overwinnen en tegelijk Polen +te blijven beheerschen. Was het ideaal van Catharina II om zich +een protectoraat over beide landen te verschaffen nabij, kon men zich +afvragen. Zoowel de Krim als de Donauvorstendommen werden door +Russische troepen veroverd. Een Russische vloot zeilde uit de Oostzee +om het Westen naar de Middellandsche en—het was hare eerste actie +van groote beteekenis—vernietigde de Turksche bij Tschesme op de +kust van Klein-Azië (1770). Heel anders dan na Lepanto hebben de +Turken nu en eigenlijk nooit meer kans gezien een eenigszins krachtige +vloot bijeen te brengen. De Russische vloot beheerschte gedurende +eenigen tijd de Aegeïsche Zee, maar hare kwaliteit was ook niet +van dien aard, dat ze het kon wagen Constantinopel aan te tasten of +andere veroveringen <span class="pagenum">[<a id="pb710" href="#pb710" +name="pb710">710</a>]</span>te maken. Ook den Grieken, die, door +Rusland aangemoedigd, in opstand gekomen waren, kon zij geen hulp +bieden. Deze eerste verheffing der Hellenen had dan ook weinig succes; +zonder veel moeite kon de sultan haar bedwingen, vooral met behulp +zijner als Muzelmannen zeer trouwe onderdanen, de Albaneezen, die +daarbij schandelijke wreedheden begingen en ten slotte door de Turken +zelf gedwongen moesten worden Hellas te ontruimen<a class="noteref" id= +"xd21e86606src" href="#xd21e86606" name="xd21e86606src">5</a>. +Belangrijker was, wat het Russische leger verrichtte. Het trok in 1773 +den Donau over, behaalde in Boelgarije aanmerkelijke voordeelen en +sloot het leger van den groot-vizier +Mouezzin-Zadé—één der zeven groot-vizieren, +die elkander tijdens dezen oorlog zijn opgevolgd!—te Sjoemla in. +Maar weêr naakte redding voor Turkije, opnieuw een gevolg van het +optreden van andere mogendheden.</p> +<p>Oostenrijk aanschouwde met grooten onwil de Russische uitbreiding, +vooral aan den Donau, wier monding in Russische handen dreigde te +geraken; Pruisen werd ontevreden op zijne bondgenoote, +Catharina II, die allen invloed in Polen voor zich wilde. Beide +landen toonden neiging zich tegen Rusland te verzetten. Oostenrijk +begon door een verbond met den ouden vijand te sluiten: tegen een +subsidie zou het Turkije steunen (1771). Dit verdrag kwam niet tot +uitvoering, want de Pruisische koning, Frederik II, bewerkte een +andere oplossing om een algemeenen oorlog te voorkomen. Meester van den +toestand, omdat de partij, waarbij hij zich aansloot, de sterkste zou +zijn, stelde hij voor, dat Rusland, Oostenrijk en Pruisen ieder een +deel van Polen zouden nemen en dat Rusland met Turkije op schappelijke +voorwaarden vrede zou sluiten. Catharina II, ofschoon zij ongaarne +wilde deelen, moest wel toestemmen; Maria Theresia, de Oostenrijksche +vorstin, deed hetzelfde—en de eerste Poolsche deeling had plaats +(1773). De vrede met Turkije werd gesloten te Koetsjoek-Kainardsji: +Rusland kreeg enkele vestingen bij en aan de Zwarte Zee als Kertsj en +Jenikale; verder gebiedsuitbreiding tusschen Dnjepr en Boeg, o.a. +Kinburn, en in den Kaukasus, waar ook aanhoudend strijd gevoerd was, +groot- en klein-Kabarde. Maar daarnaast stonden een groot aantal +indirecte voordeelen voor Rusland: de Tataren van de Krim werden geheel +van Turkije onafhankelijk verklaard; ten opzichte van de +Donau-vorstendommen kreeg Rusland het recht om voor hunne belangen bij +de Porte op te komen en daarmede dus een schoone gelegenheid zich met +de binnenlandsche aangelegenheden van Turkije te bemoeien, wat ook het +geval was met de bepaling, dat den Grieksch-Katholieken godsdienst geen +geweld zou worden aangedaan; dan werd den Russen nu ook vrijheid +verleend om handel te drijven in alle Turksche havens en toegang tot de +Heilige Plaatsen te Jeruzalem (1774). <span class="pagenum">[<a id= +"pb711" href="#pb711" name="pb711">711</a>]</span></p> +<p>De afloop van deze geschiedenis, die voor de Porte nog betrekkelijk +boven verwachting moet geweest zijn, had voor haar nog +één onaangenaam gevolg: Oostenrijk liet zich betalen voor +den steun, dien het aan Turkije beloofd had. Het eischte de Boekowina, +een deel dus der Roemeensche landen, en Turkije was onmachtig dien +eisch te weigeren. Sedert 1775 is de Boekowina Oostenrijksch gebied, +even eerlijk verkregen als de deelen van Polen, die de drie mogendheden +van dit land hadden afgenomen.</p> +<p>De omstandigheden hadden Turkije gered voor grootere verliezen in +den oorlog met Rusland, maar weldra werden die omstandigheden +ongunstiger. Toen Maria Theresia in 1870 stierf, werd haar zoon +Jozef II, die reeds de keizerlijke waardigheid van Duitschland +droeg, alleen baas in de Oostenrijksche landen en in vele opzichten +veranderde daarmede de Oostenrijksche politiek. Niet het minst +tegenover Turkije. Had zijne moeder zich tegen de veroveringsplannen +van Catharina II in het Balkanschiereiland verzet, hij begunstigde +die plannen, mits hem zelf ook een deel van den buit zou toevallen. En +hierover werd tusschen de Russische keizerin en den Oostenrijkschen +vorst eensgezindheid verkregen. Het zoogenoemde Grieksche plan werd +opgemaakt (1784) en dit beoogde een verdeeling van het Turksche rijk: +de Turken zouden uit Europa verdreven worden; in het +Balkan-schiereiland zouden verschillende autonome staatjes worden +gesticht; Rusland en Oostenrijk zouden hunne grenzen uitbreiden.</p> +<p>Het eerste gevolg van deze verstandhouding tusschen de beide vorsten +was, dat Rusland, gebruik makende van de oneenigheid tusschen +verschillende pretendenten naar het Khanaat van de Krim, zich van dit +schiereiland meester maakte (1783), waardoor het een prachtige positie +aan de Zwarte Zee verwierf. Turkije had veel lust zich te verzetten, +maar kon niet. Niemand wilde het bijspringen: Engeland en Frankrijk +hadden pas een zware worsteling achter den rug in den Amerikaanschen +vrijheidsoorlog. Het eerste bekommerde zich nog niet veel om politieke +belangen in Zuid-Oost-Europa. Het tweede, hoewel niet oneervol uit den +strijd gekomen, was te uitgeput. Zoo moest de Porte bij het verdrag van +Constantinopel (1784) de Krim aan Rusland laten.</p> +<p>Spoedig kwamen ernstiger zaken. Catharina II nam een zeer +uitdagende houding tegenover Turkije aan, vooral op een reis, die ze +naar het door Potemkin, haren meest bekenden gunsteling, tot meer +ontwikkeling gebrachte Zuid-Rusland ondernam. Toen werd het voor de +Porte te erg. Sultan Abdoel-Hamid, broeder en opvolger van +Moestafa III (sedert 1773), ofschoon volkomen onoorlogszuchtig, +begon den krijg (1787), omdat hij niet anders kon. Oostenrijk voldeed +aan zijne verpichtingen als bondgenoot van Rusland en verklaarde den +oorlog aan Turkije (1788). Het eerste oorlogsjaar was voor de Turken +niet al te ongelukkig. Hun leger had ten minste eenigermate +geprofiteerd <span class="pagenum">[<a id="pb712" href="#pb712" name= +"pb712">712</a>]</span>van de ingevoerde hervormingen, die het meer op +een Europeesch leger deden gelijken, en maakte daardoor wat beter +figuur onder de leiding van den groot-vizier Joessoef. De bondgenooten, +vooral Oostenrijk, hadden op de grootere activiteit der Turken niet +gerekend. Het Oostenrijksche leger werd uit Servië gedreven, het +Turksche drong in Hongarije binnen zonder echter een grooten slag te +kunnen slaan. Ondertusschen hadden de Russen onder den beroemden +veldheer Souvorov na een lang en moeilijk beleg Otsjakov genomen, maar +dit was ook hun eenig voordeel in 1788. Het volgende jaar traden de +bondgenooten met meer kracht op en toen moesten de Turken overal terug. +Aan de Oostenrijkers verloren zij Belgrado, Semendria, Passarowitz; de +Russen kwamen naar de Donauvorstendommen en namen, gesteund door de +Oostenrijkers, Boekarest.</p> +<p>Maar nu de kansen slecht begonnen te staan, nu kwam—het wordt +haast vervelend om het te zeggen—alweer steun van buiten. Pruisen +en Engeland waren dezen keer de redders<span class="corr" id= +"xd21e86624" title="Niet in bron">.</span> Pruisen, verontrust over de +samenwerking van Rusland en Oostenrijk, had zich, ook om andere +redenen, bij Engeland aangesloten. Indirect verzetten zich deze beide +landen overal tegen de Russisch-Oostenrijksche politiek en zoo kwamen +zij er toe ook de Porte te steunen, Engeland nu voor het eerst, hoewel +nog aarzelend, de rol in Zuid-Oost-Europa op zich nemende, die het in +de negentiende eeuw met meer bewustheid gespeeld heeft. De eerste zet +op dit diplomatieke schaakbord was, dat Engeland en Pruisen Zweden +tegen Rusland opstookten. Daarvoor was niet veel noodig. Koning +Gustaaf III, die zijn land uit een toestand van anarchie, waarin +het evenals Polen dreigde te gronde te gaan, had gered, wilde niets +liever dan een oorlog tegen Rusland, die hij meende, dat nationaal zou +kunnen zijn. Veel afleiding verschafte dit Turkije niet, want Rusland +had slechts een klein deel zijner krachten tegen Zweden noodig en +Gustaaf III, weldra inziende, hoe weinig hij vermocht, tevens +begeerig aandeel te nemen in het bestrijden der pas begonnen Fransche +revolutie, sloot reeds in 1790 vrede. Maar andere en betere afleiding +was er ook. Een opstand brak uit in Hongarije en tegelijk in +België, beide gericht tegen het binnenlandsche regeeringsbeleid +van den vorst, die daardoor in eigen land de handen vol werk kreeg. Het +was een ernstige crisis, waarin Oostenrijk toen verkeerde—en te +midden daarvan (Febr. 1790) stierf Jozef II. Zijn broeder en +opvolger, Leopold II, brak in bijna elk opzicht met zijne +politiek, onder anderen door zoo spoedig mogelijk vrede te sluiten met +Turkije. Dit geschiedde ook onder invloed van de steeds dreigender +houding van Pruisen, dat zich in 1790 openlijk met de Porte en zelfs +met Polen verbond, en—van de Fransche revolutie, met hare voor +het oude Europa wonderbaarlijke verrassingen, die begrijpelijkerwijze +de aandacht der mogendheden begonnen te trekken. Het was een schamele +winst, waarmede Leopold II <span class="pagenum">[<a id="pb713" +href="#pb713" name="pb713">713</a>]</span>zich bij den vrede van +Sistowa (1797) met Turkije tevredenstelde; de stad Oud-Orsowa, van +beteekenis wegens de nabijheid der IJzeren Poort, en eenig grondgebied +aan de Oena, een zijrivier van de Sau.</p> +<p>Rusland zette alleen den oorlog voort en behaalde in 1790 en 1791 +nog verschillende voordeelen, maar in het begin van het volgende jaar +sloot het ook vrede en alweêr op voor Turkije niet bijzonder +bezwarende voorwaarden. Het waren ditmaal de Poolsche zaken, die de +aandacht van Catharina II eischten, want in Polen was na 1773 een +nationale beweging ontstaan, die den inwendigen toestand geheel dreigde +te veranderen: dit moest verhinderd worden, meende de Russische +vorstin, en vooral was zij van die opinie, toen de Polen een +constitutie maakten, waarin een groot aantal misbruiken opgeruimd +werden. Turkije profiteerde er bij; bij den vrede van Jassy verloor het +alleen Otsjakov en het land tusschen Boeg en Dnjestr, terwijl Rusland +al de overige veroveringen teruggaf en ook geen andere indirecte +voordeelen bedong, behalve die in de opnieuw bevestigde vroegere +verdragen neergelegd waren (1792).</p> +<p>We komen aan den tijd der Fransche revolutie en aan den man, die +haar heeft weten te beheerschen, Napoleon. Geheel Europa in rep en +roer. Overal diepingrijpende staatkundige en maatschappelijke +veranderingen. Maar Turkije blijft er buiten; alleen de loop der +omstandigheden brengt het soms eventjes in den maalstroom, die toen +Europa meesleurde. Inwendig heeft het van de lessen der revolutie, die +in vele landen een gezonder politiek leven deden ontstaan, gansch geen +nut getrokken. En toch was er een sultan, Selim III +(1789–1807), zoon van Moestafa III, die energieker was dan +al zijn voorgangers in de achttiende eeuw en die ook wel aan +hervormingen dacht, maar alleen aan die op militair gebied. Hij wilde +van het oude Turksche leger, dat, zooals we zagen, reeds gedeeltelijk +hervormd was, een geheel nieuw leger maken, waarin de oude corpsen +zouden worden opgelost. Toen hij, gesteund door Fransche officieren, +dit plan ernstig aanvatte, gebeurde, wat te verwachten was: een hevig +oproer van de oude corpsen, bang voor hunne voorrechten, ontstond en +Selim III werd afgezet (1807). Een zoon van Abdoel-Hamid, +Moestafa IV, werd sultan gemaakt en regeerde op de oude wijze +voort. Maar nu bleek, dat de hervormingsgezinden talrijker waren dan +vroeger. Nadat Moestafa ruim een jaar geregeerd had, ontstond een +tegenrevolutie onder leiding van Moestafa den Baraïktar, d.i. den +Standaarddrager, die Selim III weêr op den troon wilde +plaatsen. Maar Selim werd tijdens het oproer vermoord door +Moestafa IV, die echter toch afgezet werd. En nu werd +Mahmoed II sultan, broeder van Moestafa, door zijn neef +Selim III geheel voor diens hervormingen gewonnen. Ook hij wilde +die ten uitvoer leggen, maar een derde oproer (1809), nu weêr van +de Janitsaren en de hunnen, noodzaakte hem zijne plannen tot een meer +geschikten tijd uit te stellen. <span class="pagenum">[<a id="pb714" +href="#pb714" name="pb714">714</a>]</span></p> +<p>Het is niet de schuld van Turkije geweest, dat Napoleon dit land +tamelijk wel ongemoeid gelaten heeft<a class="noteref" id= +"xd21e86637src" href="#xd21e86637" name="xd21e86637src">6</a>; het was +de schuld van de voortdurende oorlogen, die de groote man elders te +voeren had. Was zijn ideaal om een tocht naar Azië te ondernemen, +waartoe het plan meermalen opgeworpen is, tot uitvoering gekomen, +ongetwijfeld zou Turkije er slecht bij gevaren zijn. Hoe weinig hij +zich om de Porte bekommerde, bleek reeds in het begin van zijn +loopbaan, toen hij zijn tocht naar Egypte, dat een deel van het +Turksche rijk heette te zijn, ondernam. En wel terecht ontzag hij de +regeering van den sultan niet. Alleen de Mamelukken boden hem +tegenstand, toen hij te Alexandrië geland was en naar Cairo +oprukte (1798); van hun souverein kregen zij niet den minsten steun. +Engelsche invloed te Constantinopel was noodig om den sultan tot een +oorlogsverklaring aan Frankrijk te brengen; het was een Engelsche +vloot, die de Fransche op de Egyptische kust, bij Aboekir, vernietigde +en die er later het meest toe bijdroeg om St. Jean d’Acre, door +Napoleon op zijn tocht naar Syrië belegerd, te verdedigen. Op +Engelsche schepen werd een Turksch leger naar Egypte gebracht, maar dit +leger vermocht niets; het werd onmiddellijk na de landing door Napoleon +uit elkander gejaagd. En toen Napoleon in 1799 naar Frankrijk +teruggekeerd was, zijne troepen in Egypte achterlatende, brachten de +Engelschen er het meest toe bij, om de Franschen twee jaar later te +dwingen Egypte te ontruimen.</p> +<p>Nadat deze kwestie aldus uit den weg geruimd was en de vrede +tusschen Frankrijk en de Porte geteekend (1802), zag de Turksche +regeering er volstrekt geen bezwaar in met Napoleon in zeer +vriendelijke verstandhouding te leven. Zoolang Napoleon Rusland als +vijand tegenover zich had, behandelde hij de Porte met alle +consideratie. Daardoor werd de Fransche invloed te Constantinopel +tijdelijk zeer groot en verdrong er dien van Engeland te gemakkelijker, +omdat dit laatste land in den strijd tegen Napoleon met Rusland +verbonden was. Rusland met czaar Alexander I aan het hoofd begon +in 1806 opnieuw een oorlog tegen Turkije. Dat was een gevolg van +besprekingen tusschen de Russische en Oostenrijksche regeeringen over +een nieuwe smaldeeling van het Turksche rijk, waarop ook Oostenrijk, +door Napoleon het meest van alle mogendheden gehavend, zeer gesteld +was. Toch tastte keizer Frans I niet door, toen Alexander den +aanval deed, vooral met het doel om de Donauvorstendommen te veroveren; +wel begunstigde Engeland, begeerig Rusland als bondgenoot te behouden, +Rusland’s eischen te Constantinopel. Zoo waren ook in +Zuid-Oost-Europa de verhoudingen <span class="pagenum">[<a id="pb715" +href="#pb715" name="pb715">715</a>]</span>door vrees voor Napoleon +omgekeerd! Een Engelsche vloot forceerde de Dardanellen, bedreigde +Constantinopel. De Franschen droegen veel tot de verdediging bij: +Sébastiani, de Fransche gezant, gesteund door de te +Constantinopel aanwezige landgenooten, hielp krachtig om de stad in +staat van tegenweer te brengen. De Engelsche admiraal Duckworth +ondernam echter den aanval niet en de Russen, die in 1806 de +Donauvorstendommen reeds zoo goed als geheel hadden bezet, moesten nog +in datzelfde jaar terug om Pruisen, dat met Napoleon in oorlog geraakt +was, te steunen.</p> +<p>Het einde van dien oorlog, de vrede van Tilsit, had ook voor Turkije +belangrijke gevolgen. Te Tilsit hadden Alexander I en Napoleon een +nauw verbond gesloten, om samen, de één in Oost-, de +ander in West-Europa, te heerschen. De vriendschappelijke gezindheid +van Napoleon voor Turkije was uit, want wie Rusland tot bondgenoot had, +moest Turkije als vijand beschouwen; nu groeide weer de Engelsche +invloed bij de Porte. Gevaarlijke plannen voor Turkije werden tusschen +de nieuwe bondgenooten besproken; het ging weer om de verdrijving der +Turken uit Europa, om de verdeeling van het Balkan-schiereiland. Maar +er was één bezwaar, dat onoverkomelijk bleek: Napoleon +wilde Constantinopel en de Dardanellen niet aan Alexander beloven en +dit twistpunt werd op den duur één der oorzaken van de +verwijdering tusschen de beide keizers. De kwestie werd vooral +besproken op het congres van Erfurt (1808), maar men kwam niet verder +dan dat Napoleon, hoewel tegen zijn zin, maar beziggehouden door andere +aangelegenheden en daarom niet kunnende weigeren, er in toestemde, dat +de Donauvorstendommen Russisch zouden worden. Eerst trachtte Napoleon +de Porte te bewegen ze bij minnelijke schikking aan Rusland af te +staan, maar dit mislukte. Opnieuw bezette Rusland nu de landen der +Roemenen, en voor het eerst kwam een Russisch leger den Donau over, +waarna in Boelgarije enkele veroveringen gemaakt werden. Geen +mogendheid kwam Turkije te hulp: wel sloot het een verbond met +Engeland, maar werkelijken steun kreeg het ook van dit land, dat de +handen vol had in den altijd voortdurenden oorlog met Napoleon, niet. +Het was Napoleon zelf, die ditmaal de Turken uit den nood redde. Zijn +tocht naar Rusland in 1812 dwong Alexander I al zijne troepen naar +het Noorden te trekken en vrede te zoeken met Turkije. Ditmaal werd +die, onder begunstiging van Engeland, gesloten te Boekarest (1812); het +land tusschen Dnjestr en Proeth, Bessarabië, kwam aan Rusland; +Georgië en Mingrelië in den Kaukasus, nooit anders dan losjes +verbonden aan Turkije, werden nu geheel buiten Turkschen invloed +geplaatst en geraakten tengevolge daarvan spoedig onder den +Russischen.</p> +<p>Het einde van den Napoleontischen tijd kwam in 1815. Wat zou de +nieuwe aera voor Turkije brengen? Er is in de negentiende eeuw in de +verhouding van het overige Europa tot de <span class="pagenum">[<a id= +"pb716" href="#pb716" name="pb716">716</a>]</span>Porte dit verschil op +te merken, dat meerdere mogendheden in de lotgevallen van het Turksche +rijk belang gingen stellen. Was het in de zeventiende eeuw vooral +Oostenrijk, in de achttiende Oostenrijk en Rusland, waarmede Turkije te +maken had, nu had ook Engeland zijne aandacht leeren wijden aan wat er +op politiek gebied in Zuid-Oost-Europa voorviel en natuurlijk bleef +Frankrijk er naar streven zijn invloed te Constantinopel uit te +oefenen, zooals het reeds zoo dikwijls gedaan had. Met die +belangstelling van alle groote mogendheden—alleen Pruisen +bekommerde zich om die aangelegenheden toen weinig; het liep als trouw +bondgenoot van Oostenrijk geheel aan den leiband van den +Oostenrijkschen kanselier Von Metternich—kreeg de Turksche +kwestie een geheel ander aanzien. Een kwestie noemde men het nu en met +recht, want, al waren allen het er over eens, dat gegeven de innerlijke +zwakheid van de Sultansregeering, de toestand op het +Balkan-schiereiland op den duur niet zóó kon blijven als +hij was, over de wijze, waarop veranderingen waren aan te brengen, +bestond grootelijks verschil van opinie. Iedere stap, die +één der mogendheden tegenover de Porte deed, werd door de +anderen met de grootste opmerkzaamheid en argwaan gevolgd. Vooral +Rusland voer daar slecht bij. Het was duidelijk, dat het slechts op een +geschikte gelegenheid wachtte, om een grooten slag te slaan, maar dit +werd nu veel moeilijker dan in de achttiende eeuw, want Engeland, dat +in Azië de groote tegenstander van het Czarenrijk geworden was, +zou dit niet meer dulden. Zóó teer was de zaak reeds, dat +men haar op het Weener Congres, waar Napoleon’s politieke erfenis +geregeld werd, onaangeroerd liet.</p> +<p>Maar er is nog een ander groot verschil tusschen de achttiende en de +negentiende eeuw ten opzichte van Turkije. Hadden Rusland of Oostenrijk +of beide mogendheden samen in de achttiende eeuw in één +hunner oorlogen tegenover de Turken kunnen doortasten, waren ze niet +steeds door min of meer toevallige omstandigheden daarvan afgeleid +geworden, zij zouden waarschijnlijk zonder veel moeite hunne +heerschappij over de in het Balkan-schiereiland wonende Christelijke +volken voor de Turksche in de plaats hebben kunnen stellen. Nu het +echter zoo lang duurde en toch de zwakheid der Turken aanhoudend +duidelijker werd, kregen die volken gelegenheid de vraag van geheele +onafhankelijkheid voor zich te overwegen en het bewustzijn, dat geheel +vrij te worden voor hen in de toekomst lag, kwam vooral op, toen door +de Fransche revolutie overal het woord vrijheid weerklank vond. Ook +Rusland had die neiging aangewakkerd, met een bijbedoeling: het zou het +protectoraat over de “vrije volken” krijgen, maar—het +zou weldra blijken—die volken bedoelden het anders.</p> +<p>We vermeldden reeds, dat het optreden der Russen tegenover Turkije +in de achttiende eeuw enkele nationale bewegingen <span class= +"pagenum">[<a id="pb717" href="#pb717" name="pb717">717</a>]</span>deed +ontstaan: zoo vooral onder de Roemenen, wier toestand echter ten slotte +in hoofdzaak dezelfde was gebleven; alleen had Rusland bij een +afzonderlijk verdrag van 1802 gedaan weten te krijgen, dat de hospodars +voor den vasten tijd van zeven jaar zouden worden benoemd en dat niet +ieder oogenblik nieuwe zouden optreden, terwijl Rusland een zeker +toezicht op het bestuur kreeg. Een eerste opstand, die voorloopig +succes had, kwam voor onder de Boelgaren (1798), merkwaardig genoeg +onder leiding van een Slavischen Muzelman Pashvan-Oghloe, dapper +krijgsman en uitstekend aanvoerder, dien de Porte niet heeft kunnen +overwinnen. Maar na zijn dood in 1807 werden de Boelgaren onderworpen; +voor hen was de tijd nog niet gekomen.</p> +<p>Ernstiger was de opstand van de Serviërs in 1804, want deze was +zuiver nationaal. Vooral de geweldenarijen der Janitsaren te Belgrado +waren de aanleiding. Zelfs vele Turken deden eerst uit weerzin tegen +die aanmatigende krijgslieden aan den opstand mede. Maar, toen de +Janitsaren uit Belgrado verjaagd waren en de Serviërs bemerkten, +wat ze vermochten, toen keerden ze zich tegen alle Turken en vormden +zich een eigen regeering. Eén hunner leiders, Kara +Georges—evenals de andere leiders behoorende tot een soort +Servischen landadel, iets aanzienlijker van stand dan de meeste +Servische landbouwers—kwam aan het hoofd; een skoeptchina, +volksvergadering, stond hem ter zijde. Servië dacht zich al vrij, +maar toen Alexander I, onder wiens bescherming het zich geplaatst +had, na den vrede van Boekarest, waarbij hij voor Servië amnestie +en eigen bestuur had bedongen, zijne troepen uit het Balkanschiereiland +teruggetrokken had, kwam het Turksche leger onder Koerchid-pacha. +Kara-Georges moest vluchten, Servië zich onderwerpen (1813). De +Serviërs echter, die nu eenmaal de vrijheid gevoeld hadden, kwamen +reeds het volgende jaar opnieuw in verzet. Nu werd Miloch Obrenovitch, +een ander landedelman, de leider en de strijd eindigde met eenig +succes: in 1814 stond de Porte aan de Serviërs eenige voorrechten +toe, waardoor ze in geringe mate invloed op het bestuur van hun land +kregen. Maar de toezegging, door den sultan bij den vrede van Boekarest +gedaan, was nog lang niet vervuld.</p> +<p>Roemenen, Boelgaren, Serviërs begonnen—was het wonder, +dat het ook onder de Grieken gistte? Min of meer in het geheim werkende +genootschappen, als de hetairie der “philikoi”, onder +bescherming van Alexander I in Rusland gevestigd, als de +Philomuzen, die in de studie der Grieksche oudheid een uitnemend +agitatie-middel vonden, bewerkten hen sedert lang. De opstand begon in +1821. De laatste stoot er toe werd gegeven door de in 1820 en 1821 in +alle Zuid-Europeesche landen uitbrekende revolutiën, gericht tegen +de na Napoleon’s val ingetreden reactie op staatkundig gebied. +Die beweging liep in Spanje en de Italiaansche staten op niets uit, +want de heilige <span class="pagenum">[<a id="pb718" href="#pb718" +name="pb718">718</a>]</span>alliantie, een werktuig in +Metternich’s hand, kwam voor het behoud der bestaande regeeringen +op. Hoe zou het in Griekenland gaan? Het was een veeg teeken, dat +Alexander I, die den Grieken vroeger vele bewijzen van sympathie +gegeven had, juist in dezen tijd geheel onder Metternich’s +invloed geraakte en de liberale gezindheid, die hij wel eens placht te +toonen, geheel had afgelegd. De schadelijke gevolgen daarvan ondervond +Alexander <span class="corr" id="xd21e86662" title= +"Bron: IJpsilanti">Ypsilanti</span>, zoon van een vroegeren Griekschen +hospodar van Walachije, die uit Turkije had moeten vluchten en aan het +Russische hof opgenomen was, evenals verschillende andere Grieksche +ballingen. Hij was het hoofd der hetairie en hij begon den opstand door +van uit Rusland met een kleine schaar een inval te doen in de +Donauvorstendommen. Maar hij kreeg er niet den minsten steun, want de +Roemenen waren verbitterd op de Russen èn om het wegnemen van +Bessarabië èn om den zwaren druk, tijdens de Russische +bezetting in de Donauvorstendommen uitgeoefend. <span class="corr" id= +"xd21e86665" title="Bron: IJpsilanti">Ypsilanti</span> moest vluchten, +werd in Hongarije gevangen genomen en in Oostenrijk als oproerling +opgesloten, zonder dat Alexander I een vinger voor hem +uitstak.</p> +<p>Toch hebben zijn inval en een door hem uitgevaardigde proclamatie +den opstand in Griekenland zelf doen uitbreken en eerst met groot +succes. De Turken werden juist elders beziggehouden: een handig man, +pacha Ali van Janina of ook wel Ali van Tebelen genoemd naar zijne +geboorteplaats, had zich in Albanië een zeer groote autoriteit +weten te verschaffen en gedroeg zich zoo goed als onafhankelijk van den +sultan en juist, toen deze daaraan een einde wilde maken en Turksche +troepen in Albanië vochten, begonnen de Grieken hun opstand. Reeds +in 1822 kon te Epidauros een nationale vergadering bijeenkomen, waar de +Grieken hun land vrij verklaarden en een republikeinschen staatsvorm +aannamen. Daarna begonnen echter de moeilijkheden pas: hevige twisten, +burgeroorlog zelfs tusschen de door hun handel meer met Europa in +betrekking staande en daardoor meer geciviliseerde kooplieden, die +vooral op de eilanden en in enkele steden op het vasteland woonden, +geleid door Mavrocordato, en het ruwe landvolk, de klephten, die uit +den band sloegen en weinig wilden weten van een geregelden toestand op +Europeeschen voet. En onmiddellijk na het onderwerpen van Ali van +Janina kwam het Turksche leger onder Koerchid-pacha. Wel mislukte diens +eerste aanval om den opstand te dempen (1823), maar toen daagde een +ernstiger vijand op: Mehemet-Ali. Deze avonturier, geboortig uit een +plaatsje in de buurt van Saloniki, had het vertrouwen van den sultan +gewonnen en was door dezen erkend als onderkoning van Egypte (1805), +waar hij, vooral na het vernietigen van de Mamelukken (1811), een +groote macht kreeg en spoedig de allures aannam van een geheel +zelfstandig vorst te zijn. Hij had een degelijke krijgsmacht gevormd, +naar Fransch voorbeeld <span class="pagenum">[<a id="pb719" href= +"#pb719" name="pb719">719</a>]</span>ingericht, en hij trachtte langs +allerlei wegen Egypte tot bloei te brengen. Tot hem nu wendde +Mahmoed II zich om steun tegen de Grieken, evenals hij vroeger +gedaan had bij een opstand van een godsdienstige secte, de Ouahabiten +in Arabië, die ook werkelijk door Mehemet’s zoon Ibrahim +bedwongen was. Tegen belofte van afstand van Creta, terwijl zijn zoon +gouverneur van den Peloponesus zou moeten worden, voldeed Mehemet aan +het verzoek van zijn suzerein. Hij zelf onderwierp Creta, waar de +Grieksche bevolking ook de Turksche heerschappij afgeworpen had, en +Ibrahim trok naar den Peloponesus, waar hij weldra aan den opstand zoo +goed als geheel een einde maakte (1825). Vereenigd met Rechid-pacha, +den nieuwen bevelhebber van het Turksche leger, die in het Noorden den +opstand grooten deels gedempt had, ondernam hij het beroemde beleg van +Missolonghi, dat na een heldhaftige verdediging in 1826 viel en op een +gruwelijke wijze uitgemoord werd. Ook Athene werd ingenomen....de +Turken schenen geheel Griekenland weêr te zullen +overmeesteren.</p> +<p>Nu trad echter een verandering in de politiek der Europeesche +mogendheden in, die voor de Porte noodlottig werd. Tot nog toe had +Metternich, ofschoon niemand lust voelde de opstandelingen te helpen +bestrijden, officieele ondersteuning van hen weten te voorkomen. Maar +in 1825 stierf Alexander I en zijn opvolger Nicolaas I stond +volstrekt niet onder de betoovering van de heilige alliantie. +Onmiddellijk dwong hij Turkije bij het verdrag van Akkerman (1826) tot +bevestiging van den vrede van Boekarest, die in enkele opzichten, b.v. +in de bepaling aangaande Servië, onuitgevoerd gebleven was. Weldra +trad hij ook ten gunste van de Grieken op, daarbij gesteund door +Engeland, waar zeer veel sympathie voor het Hellenisme was en waar de +regeering onder leiding van Canning de voordeelen inzag, politiek en +commercieel, die Engeland zich door partij te kiezen voor de Grieken +zou kunnen verwerven, en ook door Frankrijk. Het was vooral een gevolg +van de philhellenistische beweging (die door alle landen van Europa +ging, een dichter als Byron naar het oorlogsveld dreef en die in +Frankrijk buitengewoon sterk was), dat de reactionnaire regeering van +koning Karel X een opstand ging begunstigen; de ergerlijke +wreedheden, door de Turken in de opwelling van hun fanatisme bedreven, +zooals het ophangen van den patriarch te Constantinopel zonder vorm van +proces en de uitmoording van de bevolking van het eiland Chios en van +Missolonghi hebben die beweging zeer in de hand gewerkt. De drie +mogendheden dan verbonden zich (1827), om Turkije tot een +wapenstilstand te brengen. De Porte was niet van zins hiernaar te +luisteren. Een geallieerde vloot trad toen met geweld op in de baai van +Navarino en vernietigde daar zonder veel moeite de Turksch-Egyptische +zeemacht. Toen was het pleit spoedig geheel ten gunste van de Grieken +beslist. Ofschoon in Engeland na <span class="pagenum">[<a id="pb720" +href="#pb720" name="pb720">720</a>]</span>Canning’s dood een meer +reactionnair ministerie optrad, dat het optreden van den Engelschen +admiraal bij Navarino feitelijk desavoueerde, tastten Rusland en +Frankrijk door en de Porte kreeg van geen kant steun; ook niet van +Oostenrijk, dat haar daarop had doen hopen. Fransche troepen verdreven +de Turken uit den Peloponesus, vanwaar Ibrahim zich teruggetrokken had; +een Russisch leger onder Diebitsj trok over den Balkan en bezette +Adrianopel (1829). Dit had een ontzettenden invloed te Constantinopel: +Hannibal ante portas! en, al verkeerde het leger van Diebitsj in +buitengewoon slechten staat, de sultan gaf zich onmiddellijk gewonnen. +De vrede van Adrianopel bracht Griekenland zijne vrijheid op den +grondslag van een door de mogendheden te Londen opgesteld protocol. De +grenzen werden in het Noord-Oosten de golf van Volo, in het +Noord-Westen de Aspropotamo; de Cycladen en Euboea behoorden er bij. +Niet geheel oud-Griekenland werd dus vrij; vooral het ontbreken van +Thessalië en het eiland Creta wekte veel teleurstelling. Door +toedoen van de mogendheden werd Griekenland in 1832 een koninkrijk +onder Otto, zoon van koning Lodewijk van Beieren; de grens werd toen in +het Noord-Westen uitgebreid tot de golf van Arta. De binnenlandsche +toestand liet er van den beginne af veel te wenschen over; de +verwachtingen op een renaissance van het geestelijk leven werden +deerlijk teleurgesteld. Kon het anders na een geschiedenis, als die het +oude van het nieuwe Hellas scheidde?</p> +<p>Voor Turkije had het einde van dezen oorlog meerdere onaangename +gevolgen. Rusland eischte bij den vrede van Adrianopel een belangrijke +schadeloosstelling in geld en afstand van de eilanden in de +Donau-monding plus verschillende plaatsen in Azië, waaronder Anapa +en Poti in Trans-Kaukasië. De vervulling van de belofte ten +opzichte van Servië kon nu onmogelijk langer worden uitgesteld en +in 1830 kreeg dit land zijne autonomie en zijn eigen leger; Turkije +hield alleen suzereine rechten en kreeg een jaarlijksche schatting, +Turksche troepen bleven in Belgrado. Miloch Obrenovitch, na den opstand +van 1814 steeds het hoofd der Serviërs, werd hun eerste vorst. +Verder werden de Donauvorstendommen meer onafhankelijk van Turkije. Uit +eigen beweging had de Porte hun als belooning voor het niet opstaan +tijdens den inval van <span class="corr" id="xd21e86679" title= +"Bron: IJpsilanti">Ypsilanti</span> landgenooten tot hospodars gegeven +(1822). Bij het verdrag van Akkerman eischte Nicolaas I ontruiming +der beide landen door de Turksche troepen, zooals de Porte dit vroeger +beloofd had, en bevestiging van zijn officieelen invloed. Te Adrianopel +bedong hij geheele autonomie; voortaan zouden ook de Donauvorstendommen +alleen schatting aan den sultan betalen, maar—ze bleven +voorloopig door Russische troepen bezet en die maakten het er even bont +als vroeger de Turksche. Krachtig diplomatiek optreden van Oostenrijk +en Engeland was noodig om de Russen in 1834 te noodzaken hunne troepen +terug te trekken. Toen pas konden de Roemenen van <span class= +"pagenum">[<a id="pb721" href="#pb721" name= +"pb721">721</a>]</span>hunne autonomie genieten en weldra ontstond hun +streven naar geheele onafhankelijkheid zoowel van Turkije als van +Rusland. En nog een deel van Turkije rukte zich los: het eiland Samos, +dat aan den Griekschen opstand meegedaan had, maar weêr +onderworpen was, werd door toedoen van de mogendheden ook een autonoom +staatje met dergelijke verplichtingen als Servië en de +Donauvorstendommen (1832).</p> +<p>Daarbij kwam weldra de twist met Mehemet-Ali, ook al een indirect +gevolg van den Griekschen vrijheidsoorlog. De onderkoning van Egypte +eischte, nu de Peloponesus voor hem verloren gegaan was, Syrië als +schadeloosstelling. Mahmoed II weigerde. Ibrahim rukte op met het +Egyptische leger, nam Syrië in bezit, trok naar Klein-Azië en +versloeg Rechid-pacha bij Konieh. Weêr naderde een vijand de +poorten der Turksche hoofdstad, maar ook de Russen kwamen weer, nu als +vrienden van den sultan, wien Nicolaas zijn steun aangeboden had, niet +geheel belangeloos natuurlijk, maar uit vrees, dat Mehemet heerscher te +Stamboel worden zou. Wat zou er met een frissche kracht aan het hoofd +van het Turkenrijk niet kunnen gebeuren! Russische troepen bezetten +Constantinopel en Skoetari en daarvoor deinsde Ibrahim terug. Toch +kreeg Mehemet bij het verdrag van Koetajeh Syrië (1832); de +mogendheden, vooral Frankrijk, hadden dit te zijnen gunste bewerkt. En +Rusland? Bij het verdrag van Oenkiar-Skelessi sloot het met de Porte +een of- en defensief verbond: Rusland zou den sultan, als ’t +noodig was, altijd te hulp moeten komen; Turkije zou, ingeval Rusland +aangevallen werd, alleen maar de Dardanellen behoeven te sluiten; deze +zonderlinge overeenkomst werd aangegaan voor den tijd van acht jaar. +Het behoeft geen betoog, dat Turkije hiermede feitelijk geheel van +Rusland afhankelijk werd, maar evenmin, dat de andere mogendheden er +zich niet bij neerlegden.</p> +<p>De gelegenheid om het verdrag op de proef te stellen, deed zich +spoedig voor. De sultan en zijn Egyptische vasal kregen in 1839 opnieuw +ruzie. De aanleiding was nu, dat Mehemet, die bovenal sympathie voor +Frankrijk had, weigerde een handelsverdrag tusschen Turkije en Engeland +met voor dit land zeer gunstige voorwaarden ten uitvoer te leggen. +Opnieuw overwon Ibrahim, nu bij Nezib, in Syrië, waar de Turken +onder Hafiz een zeer ernstige nederlaag leden. Wat nu? Zou Rusland +opnieuw den sultan te hulp komen? Ja, maar niet alleen; dat duldden de +andere mogendheden, vooral Engeland, niet. Allen gingen zich met de +zaak bemoeien en wel ten gunste van de Porte; het Fransche volk alleen +toonde groote sympathie voor Mehemet-Ali, maar de regeering weigerde de +wapenen voor hem op te nemen. Verbonden stelden de vier mogendheden: +Rusland, Engeland, Oostenrijk en Pruisen—Frankrijk was met opzet +buiten deze quadruple-alliantie gelaten—aan Mehemet-Ali den eisch +Syrië te ontruimen, om hem te straffen voor zijn optreden +<span class="pagenum">[<a id="pb722" href="#pb722" name= +"pb722">722</a>]</span>tegen den sultan; Egypte zou hij dan als +erfelijk leen mogen behouden. Mehemet aarzelde, wat hem nog het bezit +van Acre en omstreken, die hem eerst gelaten zouden worden, kostte. +Toen, bevreesd voor het behoud van Egypte, dat Engeland hem liefst +meteen ook ontnomen zou hebben, gaf hij toe (1841) en daarmede was zijn +verdere rol uitgespeeld. Voor Rusland was de afloop niet zoo voordeelig +als in 1832. Het verdrag van Oenkiar-Skelessi, waarvan de termijn in +1840 verstreken was, werd niet hernieuwd en verviel dus. Daarentegen +moest het toestemmen in een overeenkomst met de andere groote +mogendheden, het verdrag der Dardanellen geheeten, waarbij deze +doorvaart tot neutraal gebied verklaard werd. Dit was een eerste stap +tot een officieele garantie van de integriteit van het Turksche rijk, +een keerzijde van het verdrag van Oenkiar-Skelessi. Voor +Nicolaas I een groote teleurstelling, hem berokkend vooral door +den Engelschen minister Palmerston.</p> +<p>Welk een droevig figuur maakte onder dit alles de Porte! Zij leefde +alleen nog bij de gratie der mogendheden of liever ten gevolge van dier +onderlinge verdeeldheid. Toch was eindelijk de lang begeerde hervorming +op militair gebied doorgevoerd geworden. Sultan Mahmoed II was er +in 1826 in geslaagd het Janitsaren-corps te vernietigen; dit was wel +een oorzaak van zwakheid te meer geweest in het laatste deel van den +Griekschen oorlog, maar op den duur kon nu toch het leger een nieuwe +inrichting krijgen. Andere bezwaren maakten, dat dit voor den algemeen +toestand weinig hielp. Hoe zou men een flink leger kunnen onderhouden, +waar de noodige gelden om het te betalen en van het noodige te voorzien +ontbraken? De financiën waren door lang wanbeheer geheel in +verwarring. Er was niet de minste contrôle, er ontbrak een +budget. Belastingpachters en gouverneurs der provinciën zorgden er +wel voor, dat er van de opbrengsten heel weinig in de schatkist kwam. +Geldgebrek begon het chronische euvel te worden van de eens zoo rijke +sultans. En ondertusschen nam in alle deelen van het rijk, vooral waar +Christenen woonden, de ontevredenheid met den dag toe. Slechte +rechtsbedeeling, afpersingen en andere geweldenarijen werden te +onverdraaglijker, nu er ook voor de nog onderworpenen kans op +bevrijding bestond. Toch zag het gros der eigenlijke Turken de teekenen +des tijds niet. Een onbegrijpelijk phlegmatiek volk! Het rijk barstte +aan alle kanten om hen heen en toch bewogen zij zich niet om op +verandering van koers aan te dringen. Wel grooter woede tegen de +Christenen, die ze als hun doodvijanden gingen beschouwen en waartegen +ze zich steeds meer onmenschelijkheden veroorloofden, natuurlijk met +het gevolg, dat hun reputatie in Europa heel slecht werd, een +bedenkelijk feit, nu juist meer en meer belangstellenden den gang van +zaken in hun rijk volgden.</p> +<p>Enkelen slechts waren er, die begrepen, dat grondige hervormingen in +de geheele regeering alleen baat zouden kunnen <span class= +"pagenum">[<a id="pb723" href="#pb723" name= +"pb723">723</a>]</span>brengen. Onder die enkelen was Rechid-pacha, +groot-vizier van sultan Abdoel-Medjid, zoon van Mahmoed II (deze +was vlak na den slag bij Nezib gestorven). Hij wist zijn heer tot een +besluit over te halen, dat bekend is onder den naam van +Tanzimat<a class="noteref" id="xd21e86696src" href="#xd21e86696" name= +"xd21e86696src">7</a> en inderdaad groote verbeteringen in zich sloot: +een rechtvaardig bestuur voor en bescherming van alle onderdanen; +betere regeling van belastingheffing en militaire verplichtingen; +openbaarheid van de rechtspraak. Een reeks van schoone beloften, maar +de uitvoering bleef grootendeels achterwege, want de tegenstand van de +belanghebbenden bij het behoud van den ouden toestand was +zóó krachtig; dat de zwakke Abdoel-Medjid in 1841 een +anderen groot-vizier nam, Riza-pacha, die van harte met de oud-Turken, +zooals de conservatieven op den duur genoemd worden, sympathiseerde. +Eerst in latere jaren heeft Rechid-pacha, toen hij nogmaals +groot-vizier werd (1846–1852), ten minste in enkele opzichten +eenige verbetering aangebracht. Voor het leger kwam conscriptie in +plaats van gedwongen dienstneming. Aan het onderwijs werd meer zorg +besteed. Op belastinggebied werd aan de willekeur der pachters paal en +perk gesteld. Maar wat zal een enkeling, met hoe goeden geest bezield, +tegen een algemeen slechten geest?</p> +<p>Toch waren de partiëele hervormingen van Rechid-pacha voldoende +om de onrust op te wekken van keizer Nicolaas I, die evenmin een +opleving van Turkije wenschte als vroeger Catharina II die van +Polen. Bovendien bleek het Turksche leger werkelijk betere +hoedanigheden te verkrijgen en in staat om verdere opstanden te +bedwingen. Zoo reeds in 1848, toen als gevolg van de Februari-revolutie +in Frankrijk een oproer in de Donauvorstendommen uitbrak, die zich +geheel onafhankelijk wilden maken; dit oproer werd door Rusland en +Turkije samen gedempt: de Donauvorstendommen verloren toen weer hun in +1829 verkregen recht om zelf hospodars te kiezen; Rusland en Turkije +zouden dit voortaan samen voor hen doen. Maar vooral duidelijk werd de +hoogere vechtwaarde der Turksche troepen, toen ze in 1849 en 1851 +gebruikt werden onder leiding van een energiek aanvoerder Omer-pacha om +opstanden in Bosnië en Boelgarije, waarschijnlijk door aanstoken +van Rusland uitgebroken, te dempen, wat uitstekend en zonder vele +wreedheden gelukte. Ook in deze streken scheen daarna de invoering van +enkele hervormingen overeenkomstig de Tanzimat een betere toekomst te +voorspellen. Het plan van Nicolaas I om de Turken uit Europa te +verdrijven, reeds lang bestaande en waarvoor hij, om de Engelsche +regeering te winnen, in 1844 een vruchtelooze reis naar Engeland +ondernomen had, heeft ongetwijfeld ten gevolge daarvan een vasteren +vorm aangenomen. Nogmaals had hij in 1853 de Engelsche regeering doen +polsen over een oplossing van het Turksche vraagstuk, maar weer had +<span class="pagenum">[<a id="pb724" href="#pb724" name= +"pb724">724</a>]</span>deze geweigerd hem te helpen den “zieken +man” uit den weg te ruimen.</p> +<p>Daarop tastte Nicolaas, die na de gebeurtenissen van 1848, toen hij +den Oostenrijkschen keizer had geholpen bij het bedwingen van een +opstand in Hongarije, van Oostenrijk en dus ook van Pruisen niets te +vreezen meende te hebben, alleen door. Hij zocht een voorwendsel tot +oorlog en daartoe diende de zending van een buitengewoon gezant +Mentsjikoff. Er hing sedert 1851 te Constantinopel een kwestie over de +bescherming en het bezit der Heilige Plaatsen te <span class="corr" id= +"xd21e86705" title="Bron: Jerusalem">Jeruzalem</span>: kwam deze toe +aan de Roomsch-Katholieken, beschermd door Frankrijk, of aan de +Grieksch-Katholieken, beschermd door Rusland? Napoleon III, toen +nog president, weldra keizer van Frankrijk, had de kwestie opgerakeld +om het aloude aanzien van de Fransche natie in het Oosten te +herstellen, waar sedert het midden der achttiende eeuw enkele, sedert +het begin der negentiende bijna alle heiligdommen door +Grieksch-Katholieken bezet waren, wat tot herhaaldelijke moeilijkheden, +tot gevechten zelfs, leidde. Hierdoor kwamen Rusland en Frankrijk, +Nicolaas I en Napoleon III, toch geen beste vrienden, omdat +de eerste den laatsten als een product der revolutie lang niet +welgezind was, te Constantinopel in een scherp conflict. Mentsjikoff +zette aan de Russische eischen kracht bij en vroeg tevens—dit +laatste in het geheim—de bescherming over alle Grieksche +Christenen in het Turksche rijk door Rusland. En nu volgde een +ingewikkeld diplomatiek spel, waarin Stratford Canning, ambassadeur van +Engeland bij de Porte en een man van grooten invloed, Mentsjikoff op +uiterst handige wijze noodzaakte er voor uit te komen, waarom het hem +vooral te doen was. De Turksche regeering, zich sterk wetende door den +steun van Frankrijk en Engeland, wees den eisch aangaande het +beschermingsrecht van de Grieksch-Katholieken onverbiddelijk af en +Mentsjikoff, voor wien juist deze eisch, waardoor Rusland ten allen +tijde een recht van inmenging in de Turksche zaken zou krijgen, de +hoofdzaak was, wilde zich met niets minder dan volledige inwilliging al +zijner eischen tevreden stellen. Hij nam na korten tijd afscheid en +onmiddellijk daarna bezetten Russische troepen voor de zooveelste maal +de Donauvorstendommen. Toen sloten Engeland en Frankrijk te +Constantinopel een verbond met de Porte, waarbij zij beiden de +integriteit van het Turksche rijk waarborgden, belovende het desnoods +met de wapenen te zullen verdedigen, terwijl de sultan zich verplichtte +tot het aanbrengen van afdoende hervormingen om den toestand der +Christenen te verbeteren. Nog waren de onderhandelingen om een oorlog +te voorkomen niet geheel afgebroken, toen een uitbarsting van fanatisme +te Constantinopel den sultan dwong een oorlogsverklaring tegen Rusland +uit te vaardigen (October 1853). Engeland en Frankrijk deden hun +verbond gestand: ook zij verklaarden den oorlog en verplichtten zich +tegenover elkander om geen <span class="pagenum">[<a id="pb725" href= +"#pb725" name="pb725">725</a>]</span>vrede te sluiten dan gezamenlijk. +Oostenrijk en Pruisen bleven buiten den oorlog, maar kozen om +begrijpelijke redenen toch partij voor Engeland en Frankrijk: bij een +overeenkomst te Weenen verklaarden zij zich solidair met de +voorwaarden, door Engeland en Frankrijk met de Porte opgesteld. Actief +nam later het kleine koninkrijk Sardinië deel aan den oorlog met +de nevenbedoeling zich Napoleon’s gunst te verwerven.</p> +<p>De oorlogsoperatiën begonnen in 1854, toen de Russen, bedreigd +door de aanrukkende Turksche, Engelsche en Fransche troepen en bevreesd +voor de inmenging van een op de grenzen samengetrokken Oostenrijksch +leger, de Donauvorstendommen ontruimden; de Oostenrijkers bezetten die +voorloopig als zoogenoemd neutrale partij. Gevochten was er zoo goed +als in het geheel niet. Dit gebeurde eerst, toen de verbondenen +besloten hun aanval te doen in de Zwarte Zee, beter geschikt voor +oorlogsdoeleinden dan de Oostzee. In de Krim—de oorlog heet +daarom de Krimoorlog—werd de groote tragedie uit dezen strijd +afgespeeld. Het ligt buiten het bestek van dit overzicht om te +vertellen van de heldhaftige verdediging van Sebastopol door de Russen +of van het gruwzame lijden van de troepen der bondgenooten; eerst na +een beleg van een jaar moest de stad zich overgeven en toen waren alle +partijen vrijwel uitgevochten (1855). De inneming van Kars door de +Russen vergemakkelijkte het sluiten van den vrede, waarover reeds lang +onderhandeld werd. Dit gebeurde op een congres te Parijs (1856). Alle +daar vertegenwoordigde mogendheden, d.w.z. de vijf groote en +Sardinië, garandeerden de integriteit van het Turksche rijk: +“elke handeling, die deze onschendbaarheid in gevaar zou brengen, +zou beschouwd worden als een kwestie van Europeesch belang”; +moeilijkheden tusschen één der mogendheden en de Porte +zouden, alvorens men naar de wapenen greep, onderworpen worden aan de +bemiddeling der andere. De Dardanellenovereenkomst werd bevestigd en +daarbij de bepaling gemaakt, dat Rusland noch Turkije oorlogsschepen of +arsenalen in de Zwarte Zee zouden mogen onderhouden. Deze beide +artikelen waren de belangrijkste; zij bevatten de volkomen overwinning +van de Engelsche politiek in Zuid-Oost-Europa op de Russische. +Verandering van grondgebied kwam er weinig: in Azië gaf Rusland +zijne veroveringen terug; een deel van Bessarabië, ten Noorden van +den Donaumond, werd bij Moldavië gevoegd. Dit en Walachije werden +ontslagen van Russisch-Turksche inmenging; zij kregen opnieuw geheele +autonomie met erkenning van de suzereiniteit van de Porte.</p> +<p>De “zieke man” was gered van den éénen +hardvochtigen dokter, die er een eind aan had willen maken. De andere +doktoren, die zijn dood niet wenschten, gaven hem tevens heel +welwillend de middelen aan de hand om den weg der beterschap op te +gaan. Die middelen waren vervat in een door de Turksche regeering op +aandrang der mogendheden uitgevaardigd besluit <span class= +"pagenum">[<a id="pb726" href="#pb726" name="pb726">726</a>]</span>van +Februari 1856. Het ging veel verder dan de Tanzimat van 1832. Volkomen +staatsrechtelijke gelijkstelling van Christenen en Mohammedanen: genen +kregen dus toegang tot alle ambten en de afzonderlijke belasting voor +hen werd afgeschaft. Daarnaast een reeks hervormingen. Was het besluit +uitgevoerd, een geheel andere toestand zou in het Turkenrijk ontstaan +zijn, maar de afwijking van een sedert eeuwen gevolgde binnenlandsche +staatkunde, berustende op den Koran, die de Mohammedanen tot een +bevoorrechte klasse maakte, ging te ver. De Turken wilden er niet van +weten, de Christenen, in het geheel niet belust op het dienen in een +leger van den sultan, evenmin. Hoe zouden ook die twee klassen van +bevolking, die altijd van elkander afgezonderd geleefd hadden, nu in +eens burgers van een zelfden staat kunnen worden! Zoo bleef feitelijk +de afscheiding voortduren en de Christenen bleven hun hoofdgeld +betalen, hoewel onder een anderen naam en in een anderen vorm, n.l. als +afkoopsprijs van militaire verplichtingen. Ook van de andere toegezegde +hervormingen kwam weinig in. De beide mannen, die er hun best voor +hebben gedaan, Fuad-pacha en Ali-pacha, die beide de Porte +vertegenwoordigd hadden op het congres van Parijs, vonden weinig steun +bij den sultan Abdoel-Asiz, die in 1861 zijn broeder Abdoel-Medjid +opvolgde. Het was meest lapwerk, wat er gebeurde. Op financieel gebied +gelukte het Fuad-pacha een grootboek van de nationale schuld te doen +instellen en een Ottomansche bank op te richten. Maar het crediet van +Turkije was zóó laag, dat het 8 à 12% moest +betalen om geld te leenen! Ali-pacha bracht eenige Christenen in den +staatsraad, zorgde voor een betere opleiding van ambtenaren, maar o! +het gaf alles zoo bitter weinig. Hoe kon het anders met een padishah, +die in een oogenblik van zelfinkeer besloot zijn geheelen harem op te +heffen, wat een ontzettende bezuiniging gaf, maar wat later er weer een +had van negen honderd vrouwen en drie duizend bedienden! En toen +Fuad-pacha (1869) en Ali-pacha (1871) gestorven waren, toen +triumfeerden de Oud-Turken over de heele linie. Hoe zonderling het moge +schijnen, de mogendheden bleven toezien, zelfs toen een door hen +ingestelde enquête van 1867 volop bewees, dat 1856 grootendeels +vergeten was.</p> +<p>Maar wat moesten ze doen? De Turken er gezamenlijk uitjagen, maar +wie dan in Contantinopel? Ze zaten in een impasse even goed als de +Turken en de Christenen in hunne onderlinge verhouding. De eenig +mogelijke verdere afwikkeling van het Balkan-vraagstuk lag in het +steeds meer emancipeeren van de Christelijke bevolking. In die richting +wilde Rusland werken, toen het na de enquête van 1867 den raad +gaf de verschillende volkeren zooveel mogelijk autonoom te maken. +Ofschoon de mogendheden een dergelijken leiddraad voor een algemeene +politiek niet hebben aangenomen, is het Turksche rijk in Europa toch +werkelijk in de tweede helft der negentiende eeuw in dien <span class= +"pagenum">[<a id="pb727" href="#pb727" name= +"pb727">727</a>]</span>geest meer en meer verzwakt geworden. Rusland, +natuurlijk met de bedoeling zich op deze wijze den meesten invloed te +verzekeren, is daarbij min of meer openlijk de groote drijfkracht +geweest en voorloopig ondersteunde ook Napeleon III, voor wien het +nationaliteitsbegrip een magische aantrekkelijkheid had, na den +Krimoorlog deze politiek.</p> +<p>Montenegro heeft daarvan het eerst de goede gevolgen ondervonden. +Het was voor de Porte, gegeven de roerigheid onder de Christenen van +Bosnië en Herzegowina, die ook onafhankelijkheidsneigingen +vertoonden, van het grootste belang dit land meer te onderwerpen dan +tot nog toe het geval geweest was. Het bedwingen van den opstand der +Bosniërs in 1851, die van uit Montenegro gesteund geworden was, +gaf hiertoe een eerste aanleiding. De verandering van het in den vorm +theocratisch bestuur, dat door een vorst-bisschop, vladika geheeten, +werd uitgeoefend, in een wereldlijke regeering zonder toestemming van +den sultan, die zich wel degelijk als suzerein beschouwde, deed de maat +overloopen (1852). Met groote overmacht viel Omer-pacha het vorstendom +aan, maar hij slaagde niet en Oostenrijksche pressie bewoog den sultan +weldra de vijandelijkheden te staken, zonder dat zijn doel bereikt was. +Na den Krimoorlog deden de Turken een nieuwe poging, maar nu leden zij +een ernstige nederlaag bij Grahovo (1858), hun toegebracht door Mirko, +broeder van den vorst Danilo. Het gevolg was, dat op aandrang van +Napoleon III een Europeesche commissie werd aangewezen, om de +grenzen tusschen Montenegro en Turkije vast te stellen; daarmede werd +dus feitelijk het kleine vorstendom geheel onafhankelijk. Nieuwe +moeilijkheden kwamen, toen in 1861 Herzegowina, aangemoedigd door het +succes der Montenegrijnen, in opstand geraakte. Weer konden de +Montenegrijnen, ofschoon Mirko—Danilo was in 1860 +vermoord—, die voor zijn zoon Nicolaas het regentschap voerde, de +neutraliteit wilde bewaren, het niet nalaten de stamgenooten te +ondersteunen. Nu was de uitslag bedenkelijk: Omer-pacha trok het +vorstendom binnen en Mirko werd overwonnen; Montenegro moest toestemmen +in enkele voorwaarden, waardoor de Turken het land voor militaire +operatiën tot hunne beschikking kregen. Het was te danken aan het +optreden van Frankrijk en Rusland, dat de sultan deze voorwaarden +spoedig introk (1863). Herzegowina werd weer geheel onderworpen.</p> +<p>Werd Herzegowina geheel bedwongen, Servië ontwikkelde zich +rustig en verwierf ongemerkt een steeds grootere mate van vrijheid, +vooral, nadat een eerste tijdvak van binnenlandsche onrust, gevolg van +het autocratisch optreden van Miloch en van naijver tusschen zijn +geslacht en dat van Kara-Georges, voorbij was. Miloch, van +1839–1858 verdreven, kwam na de afzetting van Alexander, den +kleinzoon van Kara-Georges, als vorst in Servië terug. Zijn zoon +Michaël volgde hem in 1860 op volgens het erfelijkheidsbeginsel, +dat het vorige jaar <span class="pagenum">[<a id="pb728" href="#pb728" +name="pb728">728</a>]</span>zonder toestemming van den sultan door de +skoeptchina aangenomen was. Hij bewerkte, ook weer gesteund door +Rusland en Frankrijk, de ontruiming van de citadellen in Servië, +die nog door Turksche troepen bezet waren. Na Michaëls vermoording +in 1869 en zijne opvolging door zijn neef Milan erkende de Porte de +erfelijkheid van het koningschap in het huis Obrenovitch. Een Servische +constitutie (1869) werd opgesteld, zonder dat men zich om des sultans +toestemming bekommerde. Feitelijk was Servië dus onafhankelijk en +zoo was het ook met de Donauvorstendommen, waartusschen bovendien een +samensmelting tot stand gebracht werd. Sedert 1859 hadden ze +één hospodar, sedert 1862 was Boekarest de hoofdstad. Het +was ook Fransche en Russische invloed, die dezen gang van zaken in de +hand werkte. Binnenlandsche moeilijkheden, die er tusschen de +aanzienlijke geslachten meermalen ontstonden, trachtte men te bezweren +door van Roemenië—zoo heette de nieuwe staat—een +koninkrijk te maken met een buitenlander, Karel van Hohenzollern, lid +van de Katholieke tak van dit vorstenhuis, aan het hoofd (1866), die, +gebonden aan een constitutie, de regeering zou voeren.</p> +<p>De rustige rust, die van 1862–1875 uiterlijk in het Turksche +rijk heerschte—onderbroken alleen door een opstand op Kreta in +1866, dat aansluiting bij Griekenland wenschte, maar zijn wensch niet +vervuld zag—, werd in 1875 op een heftige wijze verstoord. Het +scheen, of de nog onderworpen Christenen nu allen tegelijk besloten +hadden zich vrij te maken. Bosnië en Herzegowina begonnen: hun +bedoeling was aansluiting te bewerken bij de Serviërs, immers +hunne stamgenooten. Boelgarije werd toen ook onrustig. Onmiddellijk +bemoeiden de mogendheden zich met de zaak; vooral deden dit de drie +keizers, die van Rusland, Oostenrijk en Duitschland, sedert 1871 door +een entente met elkander verbonden. Frankrijk was nog niet hersteld van +de hevige slagen, die het in den Fransch-Duitschen oorlog<a class= +"noteref" id="xd21e86729src" href="#xd21e86729" name= +"xd21e86729src">8</a> gekregen had, en kon daarom weinig invloed doen +gelden; Engeland nam eerst een afwachtende houding aan. De drie keizers +stuurden aan op hervormingen; zij wilden den opstand daardoor +beëindigen, bepaaldelijk, Oostenrijk, dat zeer ongaarne een groot +Servisch rijk op zijne Zuidgrens zag ontstaan. De sultan gaf vele goede +woorden; er werd onderhandeld over de beste middelen. Toen veranderde +plotseling de toestand door de vermoording van den Duitschen en den +Franschen consul te Saloniki, een uiting van fanatisme van de Turksche +bevolking, en tegelijkertijd hadden ongehoorde <span class= +"pagenum">[<a id="pb729" href="#pb729" name= +"pb729">729</a>]</span>wreedheden plaats in Boelgarije. Dit was het +werk van Aziatische onderdanen van den sultan, door dezen losgelaten om +aan het verzet onder de Boelgaren een einde te maken. “In enkele +dagen gingen negen en zeventig dorpen in de vlammen op, vijftienduizend +menschen <span class="corr" id="xd21e86734" title= +"Bron: minsten">minstens</span> werden gedood, tachtigduizend waren +dakloos” (1876).</p> +<p>Het geduld van de Serviërs en de Montenegrijnen, van den +beginne af brandend van verlangen om de opstandelingen in Bosnië +en Herzegowina te hulp te komen, maar nog tegengehouden door de +mogendheden, was uitgeput; zij begonnen den oorlog tegen Turkije +(1876). Te meer werden zij daartoe aangespoord, omdat te Constantinopel +de Oud-Turksche partij geheel de overhand kreeg: Abdoel-Asiz, +beschuldigd van teveel deferentie aan de opstandelingen, werd afgezet; +Moerad V, een zoon van Abdoel-Medjid, in zijne plaats gesteld en, +toen deze nog niet genoeg reactionnair gezind bleek, moest ook hij na +twee maanden plaats maken voor zijn broeder Abdoel-Hamid II, van +wien de hervormingspartij niets te verwachten had. De Oud-Turken +durfden te beter, omdat de Serviërs niet bestand bleken tegen het +Turksche leger onder Osman-pacha, die geheel Servië dreigde te +veroveren. Van de mogendheden, meenden zij, was toch niets te vreezen, +maar nu hadden zij buiten den waard gerekend. Ook in Europa hadden de +tijdingen van de moorden in Boelgarije haren invloed niet gemist. De +Russische keizer Alexander II was van dat oogenblik af besloten de +zaak krachtig aan te vatten, maar hij verliet niet onmiddellijk den weg +der diplomatie: zijn leger was niet gereed en liefst wilde hij zich van +de welwillendheid der andere mogendheden verzekeren om een herhaling +van den Krimoorlog te voorkomen. Daarom stelde hij het samenroepen van +een conferentie te Constantinopel voor. Te Londen bestond niet zoo veel +eensgezindheid om de Porte tegen Rusland in bescherming te nemen als +vroeger: Gladstone, de leider der Whigs, gunde “den grooten +moordenaar” te Stamboel niets goeds, maar Disraëli, toen aan +het bewind, was fel Russophoob en had zich daarom onthouden van +onderteekening van een door de andere mogendheden te Berlijn opgesteld +memorandum aan de Porte, waarin op krachtige wijze op hervormingen +aangedrongen werd. Alleen onder invloed van de publieke opinie in +Engeland had hij ten slotte in de conferentie van Constantinopel +toegestemd, waar in de eerste plaats een wapenstilstand in den oorlog +met Servië zou worden geëischt en verder natuurlijk +hervormingen. Onnoodig te zeggen, dat Ridhat-pacha, de leider der +Oud-Turken, van die eischen niet gediend was en dat de conferentie +mislukte, maar tegelijk speelde de Turksche regeering een prachtig +comediespel; een zeer vrijzinnige constitutie werd uitgevaardigd, op +denzelfden grondslag gebouwd als het hervormingsbesluit van +1856—uit eigen beweging hervormingen dus!—en tegelijk kwam +een vergadering van 240 ambtenaren bijeen, die éénparig +de voorstellen <span class="pagenum">[<a id="pb730" href="#pb730" name= +"pb730">730</a>]</span>der mogendheden verwierpen, een sanctie dus van +het Turksche volk op het besluit van den sultan! Het ergerlijkste was, +dat er onder de mogendheden waren, die de nieuwe beloften van den +sultan voor goede munt wilden aannemen. Engeland vooral bleef nog +weerbarstig om Rusland zijn gang te laten gaan. Maar toen een +voortzetting der onderhandelingen de Porte, natuurlijk aangemoedigd +door Engeland’s handelwijze, tot geen toegeeflijkheid in eenig +opzicht vermocht te bewegen, toen een bijeengeroepen Turksche +volksvertegenwoordiging tot de voortzetting van den oorlog met +Montenegro—Servië had reeds vrede moeten +sluiten—besloot, tastte Rusland door en verklaarde in het +voorjaar van 1877 den oorlog. Het was verzekerd van de goede gezindheid +van Oostenrijk, waarmede het was overeengekomen, dat het Oostenrijksche +leger Bosnië en Herzegowina zou bezetten. Ook van Duitschland was +niets te vreezen: Bismarck, die overigens wegens een langzaam opkomende +toenadering van Frankrijk en Rusland dit land gaarne in +Zuid-Oost-Europa in moeilijkheden wilde zien, had zijne bekende +verklaring over de waarde van de beenderen van een Pruisischen +grenadier juist afgelegd; naar zijne meening had Duitschland nog geen +onmiddellijke belangen in het Turksche rijk.</p> +<p>Met geestdrift begon het Russische volk den oorlog: het was immers +een bevrijdingsoorlog van de Slavische broeders van het Turksche juk; +reeds lang hadden de opstandelingen steun uit Rusland ontvangen door +middel van een daar bestaand genootschap, dat ten doel had alle Slaven +in het Balkanschiereiland vrij te maken. Roemenië sloot zich bij +Rusland aan, niet geheel uit vrijen wil, want men wist bij +ondervinding, wat het doortrekken van een Russisch leger beteekende, +maar omdat het niet anders kon. Zonder groote inspanning kwamen de +Russen, aangevoerd door groothertog Nicolaas, over den Donau en weldra +bezette Gourko, één der onderbevelhebbers, den Sjibka-pas +in den Balkan. Toen werd hun voortgang gestuit. Osman-pacha, +opperbevelhebber der Turksche troepen, één der weinige +beroemde aanvoerders uit de Turksche geschiedenis van de laatste +eeuwen, bezette door een gewaagde, maar uitstekend geleide beweging +Plewna in den rug den Russen. Tevergeefs bestormden dezen zijne zeer +sterke positie; zij moesten overgaan tot een formeele belegering en +even dapper als de Russen te Sebastopol gedaan hadden, gedroegen zich +de Turken, nu zij de belegerden waren. Eerst nadat groote Russische +versterkingen aangekomen en een reeks van zware gevechten rondom Plewna +geleverd waren, nadat een Turksch ontzettingsleger teruggeslagen was en +Osman, die aan alles gebrek kreeg, tevergeefs een wanhopige poging +gedaan had om zich door de Russen heen te slaan, moesten de Turksche +troepen capituleeren (Dec. 1877), maar de eer van het Turksch leger was +gered, voor het eerst sedert heel langen tijd. Nu trokken de Russen den +Balkan over, namen Sofia, <span class="pagenum">[<a id="pb731" href= +"#pb731" name="pb731">731</a>]</span>Adrianopel (Januari 1878), terwijl +een ander leger onder Melikoff verschillende veroveringen in +Armenië gemaakt had. De Porte, nu ook weêr in oorlog met +Servië, dat opnieuw naar de wapenen gegrepen had, en bedreigd door +Montenegro, haastte zich onderhandelingen aan te knoopen, die den +laatsten Januari leidden tot de preliminairen en ruim een maand later +tot den vrede van San Stefano: geheele onafhankelijkheid van +Servië, Montenegro en Roemenië; uitbreiding van gebied voor +de beide eersten; ruil van een deel van Bessarabië, dat aan +Rusland terugkwam, tegen de Dobroedsja voor Roemenië; autonomie +van Boelgarije, d.w.z. ’t eigenlijke Boelgarije met +Oost-Roemelië en een deel van Macedonië, met behoud van de +suzereiniteit van den sultan, en autonomie van Bosnië en +Herzegowina; hervormingen voor de nog Turksch blijvende Christelijke +bevolking; een oorlogsschatting en afstand van eilanden in de +Donaumonding met grondgebied in Azië, o.a. de stad Kars, voor +Rusland. Zoo waren de zeer zware voorwaarden, die aan Turkije opgelegd +werden; zoo was de groote triumf, die Alexander II behaalde.</p> +<p>Maar de andere mogendheden, vooral Engeland en Oostenrijk, zagen dit +schouwspel met grooten tegenzin aan. De gebeurtenissen waren na Plewna +zoo gauw afgeloopen, dat zij, vóór het tot +onderhandelingen gekomen was, geen gelegenheid hadden gekregen er zich +mede te bemoeien. Zoodra de preliminairen hun bekend waren, zond +Engeland, brutaal, zijn vloot tot in de onmiddellijke nabijheid van +Constantinopel en na het sluiten van den vrede eischte het herziening +der voorwaarden. Het werd gesteund door Oostenrijk, dat nu van Engeland +de belofte wist te verkrijgen van Bosnië en Herzegowina te mogen +bezetten. Rusland vond nergens steun, was door den zwaren oorlog +uitgeput en durfde dus een worsteling tegen Engeland en Oostenrijk niet +aan. Daarom stemde Alexander II toe in een congres te Berlijn, +waar Duitschland zijne “goede diensten” aanbood om de +partijen tot elkander te brengen. In hoofdzaak waren Engeland en +Rusland het reeds eens geworden vóór de opening van het +congres, dat daardoor precies in één maand kon afloopen. +Groot-Boelgarije verdween: alleen het eigenlijke Boelgarije ten Noorden +van den Balkan werd geheel autonoom onder een door de Boelgaren te +verkiezen vorst; de provincie Oost-Roemelië kreeg eigen +administratie, maar de gouverneur zou door de Porte benoemd worden; +Macedonië bleef geheel Turksch; Montenegro en Servië kregen +minder uitbreiding dan hun eerst was toegestaan; Montenegro kreeg +Antivari met de kuststreek, daarbij behoorende; Servië alleen het +district van Nisj en Pirot. Het lot van Bosnië en Herzegowina werd +geheel veranderd: zij bleven in naam Turksch, maar Oostenrijk zou ze +“occupeeren” en besturen; om ze te beter te kunnen +beheerschen, kreeg Oostenrijk bovendien het recht van militaire +bezetting in het district Novi-Bazar, waardoor het Servië en +Montenegro van elkander zou scheiden, Bosnië en Herzegowina +<span class="pagenum">[<a id="pb732" href="#pb732" name= +"pb732">732</a>]</span>ook aan den Oostkant insluiten en een positie +innemen, vanwaar het vooral in den Balkan zeer gemakkelijk zich kon +doen gelden. Voor Roemenie werd de bittere pil van den afstand van het +deel van Bessarabië eenigszins verzacht, doordat het de eilanden +in de Donaumonding kreeg, die dus niet aan Rusland kwamen, terwijl de +Russische aanwinst in Azië besnoeid werd. Engeland kreeg voor +zijne hulp aan Turkije het eiland Cyprus en dus een bevestiging van +zijn invloed in de Middellandsche Zee, van te meer beteekenis wegens +het Suez-kanaal. Die invloed was het ook vooral geweest, die Engeland +zoo krachtig had doen protesteeren tegen een groot-Boelgarije, dat naar +alle berekening aan Rusland zeer vriendschappelijk gezind geweest zou +zijn. Onnoodig te zeggen, dat de sultan opnieuw tot verbeteringen +aangespoord werd!</p> +<p>Het verdrag van Berlijn is één van de zonderlingste +producten, die de diplomatie heeft voortgebracht, en alleen te +verklaren als compromis van velerlei belangen in de buitengewone +omstandigheden, waarin het gesloten werd. Alle mogendheden, die iets +hadden in te brengen, waren tegen Rusland; ook Bismarck had zich meer +anti- dan pro-Russisch getoond en Frankrijk had geen gewicht in de +schaal gelegd. Zoo kon het gebeuren, dat mogendheden, die niet aan den +oorlog deelgenomen hadden, met groote voordeelen gingen strijken, +terwijl Rusland er tamelijk bekaaid afkwam. Ook voor de toekomst was +dit van beteekenis: Oostenrijk, dat tusschen 1859 en 1866 zijn invloed +in Italië en Duitschland verloren had kreeg een bevoorrechte +positie in het Balkan-schiereiland en kon hopen daar op den duur nog +meer schadeloosstelling te verwerven voor de verliezen in het Westen. +Rusland daarentegen, dat Roemenië diep gegriefd had, dat +groot-Boelgarije had opgeofferd, zag zijn invloed weinig toenemen. Het +was de verwezenlijking van zijn ideaal: een uitgang naar het Zuiden, +weinig dichterbij gekomen. De Turksche kwestie was nog lang niet +opgelost, al was men weer eenige schreden nader aan de geheele +verbrokkeling van het rijk in zelfstandige staten. Ook na 1878 is de +ontwikkeling die richting blijven volgen. De moeilijkheden bewogen zich +vooral om Boelgarije, Griekenland en Macedonië.</p> +<p>Met het laatste land hebben we ons na zijne vrijwording niet +behoeven bezig te houden; ten gevolge van inwendige zwakheid, gevolg +van voortdurende partijtwisten, deed het zich bij de herhaalde crises +in het Balkan-vraagstuk ternauwernood gelden. Koning Otto werd in 1862 +gedwongen afstand van den troon te doen en in het volgende jaar werd +George, een Deensche prins, broeder van de gemalin van den Engelschen +koning Eduard VII, zijn opvolger; bij die gelegenheid stond +Engeland aan het koninkrijk de Jonische eilanden af, waarover het +sedert den Napoleontischen tijd het protectoraat uitoefende. Daarna +werd de toestand langzamerhand eenigszins verbeterd. Ofschoon +Griekenland uit gebrek aan geld en een behoorlijk leger ook in den +oorlog van 1877 <span class="pagenum">[<a id="pb733" href="#pb733" +name="pb733">733</a>]</span>geen rol had kunnen spelen, wist het toch +van de verwikkelingen gebruik te maken, om van de mogendheden gedaan te +krijgen, dat deze in het Berlijnsche verdrag een bepaling opnamen, om +de Porte aan te sporen zich met Griekenland te verstaan over een +verbetering der grenzen, waartoe zij tevens hunne goede diensten +aanboden. Toen Turkije weinig lust vertoonde, aan Griekenland’s +wenschen tegemoet te komen, begon hier een sterk patriottische agitatie +en een oorlog dreigde. Op aansporen van de mogendheden, vooral van +Frankrijk en Engeland, gaf Turkije toe en Griekenland kreeg iets, +hoewel niet alles, wat het wilde: de grens werd in het Noord-Oosten van +Thessalië tot aan de Zuidelijke helling van den Pindus en den +Olympus verlegd; Griekenland werd bovendien verrijkt met een deel van +Epirus (1881). Daarna werd vooral Kreta de inzet van nieuwe +verwikkelingen met de Porte. Dit eiland had herhaaldelijk getracht zich +van de Turksche heerschappij te ontslaan; het mislukte steeds, maar de +altijd beloofde hervormingen van de Porte bleven ook na 1878 +grootendeels onvervuld. Het was ten gevolge van de twisten van +Christenen en Mohammedanen voortdurend onrustig op het eiland, +<span class="corr" id="xd21e86755" title= +"Bron: niettgenstaande">niettegenstaande</span> ook de mogendheden zich +meermalen met de zaak bemoeiden en in 1896 den sultan zelfs dwongen er +in toe te stemmen, dat hunne consuls te Kanea toezicht op de regeering +zouden uitoefenen. Griekenland had dit spel met het grootste ongeduld +gevolgd en werd alleen onder pressie van de mogendheden in den band +gehouden. Eindelijk, in 1897, barstte de bom, doordat de Grieksche +regeering, gedwongen door de publieke opinie in het eigen land, een +troepenafdeeling naar Kreta zond, om het eiland te annexeeren. Maar in +den toen volgenden oorlog bleek het Grieksche leger volstrekt niet in +staat tegen de Turken te vechten. Natuurlijk hielden de mogendheden ook +nu hare diplomatieke handen niet thuis en daaraan had Griekenland het +te danken, dat het bij den nog in 1897 te Constantinopel gesloten vrede +er afkwam met den afstand van slechts een klein deel van het in 1881 in +Thessalië verkregen gebied en het betalen van een oorlogschatting. +Bovendien—dit eischten de mogendheden voor zich—zou een +internationale commissie te Athene contrôle krijgen op de +Grieksche financiën. Kreta kreeg ten slotte toch zijne bevrijding: +in 1898 bewerkten de mogendheden (behalve Oostenrijk en Duitschland, +die zich er buiten hielden), dat ook dit eiland autonoom zou worden +onder het bestuur van prins George, zoon van den Griekschen koning, als +hooge-commissaris namens de mogendheden. Ook hier bleef alleen de +Turksche suzereiniteit bestaan. De pogingen van Grieksche zijde, om +deze te doen opheffen, bleven eerst zonder resultaat. Wel droeg het +bestuur van prins George, dat de orde wist te herstellen, voor het +eiland goede vruchten.</p> +<p>Boelgarije, het tweede land, dat na 1878 aan de mogendheden en aan +de Porte moeilijkheden te over bezorgd heeft, kreeg in <span class= +"pagenum">[<a id="pb734" href="#pb734" name="pb734">734</a>]</span>1879 +den door het Sobranje gekozen Alexander van Battenberg, een neef van de +Russische keizerin, tot vorst. Hij was de candidaat van Rusland +geweest, dat door hem den grooten invloed, dien het zich door de +gebeurtenissen van 1877 verworven had, hoopte te behouden. Maar het +tegendeel was het geval. Er ontstond een streven, om zich van +Rusland’s overwicht vrij te maken, en Alexander van Battenberg +bevorderde dit streven, waarom hij Rusland’s gunst verloor. Dit +ondervond hij, toen in 1885 de Oost-Roemeliërs, natuurlijk niet +tevreden met den hun vanwege de Porte gezonden gouverneur, in opstand +geraakten te Philippopel en Alexander als vorst erkenden, waardoor +feitelijk toch de vereeniging van Boelgarije en Oost-Roemenië tot +stand kwam. Hiertegen verzette zich in de eerste plaats koning Milan +van Servië<a class="noteref" id="xd21e86762src" href="#xd21e86762" +name="xd21e86762src">9</a>, die door de uitbreiding van Boelgarije het +Balkan-evenwicht verstoord achtte. Servië en Boelgarije begonnen +een oorlog, waarin Alexander van Battenberg glansrijk overwon. Het +tusschenbeiden komen van Oostenrijk, dat Servië hulp dreigde te +verleenen, redde dit laatste land. Echter baatte zijne overwinning +vorst Alexander niet: ofschoon de andere mogendheden en ook de sultan +geen overwegend bezwaar tegen Alexander’s regeering over +Oost-Roemelië, hoewel dan in kwaliteit van gouverneur, maakten, +weigerde Rusland hardnekkig er in toe te stemmen; het wilde zich houden +aan het verdrag van Berlijn! Die houding van Rusland had zijn terugslag +in de binnenlandsche aangelegenheden van het vorstendom. Een militaire +samenzwering werd gesmeed en vorst Alexander buiten zijn vorstendom +gevoerd, maar hij keerde terug en vond bij de niet-Russische partij +aanhang genoeg om zich staande te houden. Toen trachtte hij zich met +keizer Alexander III te verzoenen, maar deze was onvermurwbaar; +hij verklaarde zich van elke bemoeiïng met Boelgarije te zullen +onthouden, zoolang Battenberg er vorst bleef. Deze deed daarna +vrijwillig afstand van den troon (1886). Maar Rusland profiteerde er +niet bij, want de anti-Russische partij kwam aan het roer met +Stamboelow als president van een regentschap en deze helderziende, maar +heerschzuchtige staatsman was een verklaard vijand van den Russischen +invloed: hij wilde Boelgarije geheel zelfstandig maken. Een nieuwen +vorst vond men na eenig zoeken in den Duitschen prins Ferdinand van +Saksen-Coburg (1887). Dit was geschied geheel buiten de mogendheden en +den sultan om. De meesten dezer verzetten zich niet tegen het fait +accompli; de sultan liet een zwak protest hooren. Rusland alleen begon +een dreigende houding aan te nemen, maar de voor vorst Ferdinand en de +Boelgaarsche regeering zeer gunstige houding van Oostenrijk, dat altijd +den Russischen invloed op den Balkan tegenging, weerhield +Alexander III van feitelijke inmenging. Het heeft echter nog jaren +geduurd, vóórdat Rusland <span class="pagenum">[<a id= +"pb735" href="#pb735" name="pb735">735</a>]</span>den nieuwen staat van +zaken erkend heeft. Dit is eerst mogelijk geworden na de vermoording +van Stamboelow, die in 1895 als slachtoffer van zijne heerschzucht +viel. De toenadering had plaats onder keizer Nicolaas II, die in +1896 als peet van Ferdinand’s zoon Boris, opgevoed in de +Grieksch-Katholieke kerk, optrad. Dat was de officieele verzoening en +spoedig daarna werd Ferdinand in zijne dubbele kwaliteit als vorst van +Boelgarije en gouverneur-generaal van Roemelië door de Porte en +door alle mogendheden erkend.</p> +<p>Nu Oost-Roemelië feitelijk met Boelgarije vereenigd was, sprak +het van zelf, dat ook bij de Macedoniërs de wensch naar bevrijding +te sterker werd. Het uitblijven van de noodige hervormingen heeft ook +hun een gereede aanleiding verschaft om op te staan, maar de kwestie +werd hier bijzonder moeilijk. Macedonië heeft een zeer gemengde +bevolking; er is geen sprake van één volk, dat naar +vrijheid streeft, men heeft hier rekening te houden met verscheidene +nationaliteiten: Boelgaren, Grieken en Serviërs, waarbij dan nog +een groot aantal Turken komen. Wat moest er met Macedonië +gebeuren, als het van het Turksche gezag bevrijd werd? Moest het een +zelfstandige staat vormen? Maar daarvóór was het niet +genoeg één natie. Moest het Boelgaarsch worden? Maar dit +wilden de Grieken en de Serviërs niet. Macedonië werd het +terrein, waar de rivaliteit der Balkan-staten onderling, die alle +groote begeerten hadden in herinnering aan vroegere idealen, zich +openbaarde. De Porte maakte er van gebruik hen tegen elkander uit te +spelen door er dan de één en dan de ander voordeelen, +bep. op kerkelijk gebied, te verleenen. De Macedoniërs trachtten +tevergeefs een eigen bestaan als staat te verwerven. Hunne organisatie +hiertoe werd door Turkije vernietigd. Toen kwam het tot meerdere +opstanden en veel strijd, waarin tevens de Balkanvolkeren feitelijk +elkander bevochten. In 1903 werd de crisis zeer acuut. De steun, dien +de opstandelingen ontvingen uit Boelgarije, scheen een oorlog tusschen +dit land en Turkije ten gevolge te zullen hebben. Toen kon men hooren, +dat Griekenland neiging toonde Turkije te gaan ondersteunen tegen de +Bulgaren, natuurlijk niet uit pure liefde voor de Porte! Het kwam +echter niet tot openlijken oorlog. De mogendheden gaven duidelijk +genoeg te kennen, dat zij niet van zins waren zich met geweld in dit +wespennest te steken. Zij, bep. Oostenrijk en Rusland, ditmaal +broederlijk samengaand, sloegen den reeds zoo vaak gebruikten weg in en +boden den sultan een programma van hervormingen aan, welke stap +ondersteund werd door de andere mogendheden. De Porte nam dit programma +aan, Boelgarije stelde er zich voorloopig tevreden mede en ging +afzonderlijk met den sultan een overeenkomst aan over het terugbrengen +van groote aantallen Macedonische vluchtelingen uit Boelgarije naar hun +land. Er werd o.a. een gendarmerie onder een Europeesch officier en +onder toezicht der mogendheden ingesteld tot handhaving der orde. Men +hoopte op een dergelijken toestand <span class="pagenum">[<a id="pb736" +href="#pb736" name="pb736">736</a>]</span>als op Kreta, maar kwam hier +bedrogen uit. De onderlinge bestrijding der Balkan-volkeren in +Macedonië duurde voort, werd eigenlijk al erger. En de mogendheden +lieten het verder begaan evenals Turkije. Men zou zoo denken, dat deze +zaak Turkije buitengewoon ter harte moest gaan, want, verloor het op de +een of andere manier Macedonië, dan bleef van het gebied in Europa +maar heel weinig over en bovendien werd dit gebied dan in twee niet aan +elkander grenzende helften verdeeld! De gelijkenis werd al grooter met +den omvang, dien het Grieksche rijk in den laatsten tijd van zijn +bestaan had. Een bedenkelijk verschijnsel, maar dat de regeering van +Abdoel-Hamid niet tot flink ingrijpen bracht. Het is uiterst +merkwaardig, hoe lijdelijk deze sultan zag gebeuren, wat er om hem heen +voorviel. Zeker, hij was, zegt men, een meester in de kunst der +diplomatie, hij wist van de oneenigheden der groote mogendheden en der +Balkanstaten een handig gebruik te maken. Maar hiermede redde hij zijn +land niet. Hij hield zich krampachtig vast aan het absolutistisch +régime, dat hij van meet af had begunstigd. Onder zijne +regeering had de hervormingspartij niets te verwachten. De geest, die +een oogenblik gevaren was in het bestuur ten tijde van Fuad-pacha en +Ali-pacha, vervloog geheel. De op hervormingen beluste partij deed zich +wel eenigszins krachtiger gelden, maar werd op de geniepigste wijze +vervuld. Meer en meer deed Abdoel-Hamid zich kennen als een argwanend +en listig despoot, die van zijne onderdanen sterk vervreemdde. Het is +voor ons, Westerlingen, haast onbegrijpelijk, dat men den man zoo lang +heeft laten begaan. Het Turksche volk is wel zeer apatisch en het stelt +de persoon van zijn heerscher wel bizonder hoog!</p> +<p>De teekenen der tijden waren overigens zoo duidelijk. Niet alleen in +Europa, ook daar buiten brokkelde het rijk af of dreigde dit te doen. +Van het gebied in Afrika en Azië was in den loop der negentiende +eeuw heel wat afgevallen. Algiers werd een Fransche kolonie +(<span class="corr" id="xd21e86773" title="Bron: 1038">1838</span>), +Tunis nam een Fransch protectoraat aan (1881). Dit verlies is wel zoo +heel groot niet, omdat die beide landen evenals Tripoli zich nooit veel +om het gezag van den sultan bekommerd hadden. Maar anders was +éénmaal het geval in Egypte en ook dit land, dat reeds +onder Mehemet-Ali een groote mate van zelfstandigheid gekregen had, +ontsnapte, sedert Engeland in binnenlandsche ongeregeldheden een +aanleiding vond het te bezetten (1822), geheel aan de Turksche +heerschappij. De Engelsche “occupatie” heette tijdelijk, +een Europeesche commissie kreeg toezicht op het financieel beheer, maar +niemand heeft verwacht, dat Engeland met zijn voortdurend aanwassende +belangen in Egypte en in geheel Afrika het Nijldal ooit weêr zou +ontruimen. In Azië heeft Rusland de Turken in het Kaukasusgebied +en in Armenië een heel eind teruggedreven, maar elders staat de +Turksche heerschappij in Azië nog uiterlijk ongeschonden. Zal dit +nog lang duren? Er is ééne kwestie, de Armenische, die in +Klein-Azië voortdurend de rust bedreigt. <span class= +"pagenum">[<a id="pb737" href="#pb737" name="pb737">737</a>]</span>Op +schandelijke wijze zijn de Roomsch-Katholieke Armeniërs meermalen, +v.n. in 1894–1896, door de Turken mishandeld; de tooneelen, die +in Boelgarije zoo sterk de aandacht van geheel Europa trokken, werden +hier herhaaldelijk vertoond; duizenden Armeniërs werden door +Circassiërs en Koerden vermoord. Herhaaldelijk werd de Porte +aangespoord deze gruwzame vervolging te staken. Te Berlijn was in 1878 +ook deze kwestie ter sprake gebracht en Turkije legde heel gewillig +beloften tot verbetering af. Het bleek echter spoedig, dat, wilde men +iets bereiken, ook hier een andere weg zou moeten worden ingeslagen. De +groote moeilijkheid was: welke? Van hun naasten beschermer, Rusland, +waren de Armeniërs, als Roomsch-Katholieken, bitter weinig +gediend; de ondervinding, door die Armeniërs opgedaan, die +onderdanen zijn geworden van den Russischen keizer, schijnt weinig +bemoedigend. Dan maar Amerikaansch, denken de Armeniërs, die, ook +bewerkt door Amerikaansche zendelingen, eenige jaren geleden werkelijk +neiging vertoonden de Amerikaansche nationaliteit aan te nemen. Het +sprak van zelf, dat de Porte dit trachtte tegen te werken, en dien ten +gevolge ontstonden zelfs enkele malen kleine verwikkelingen tusschen de +groote Republiek aan de overzijde van den Oceaan en Turkije; in 1904 +vertoonde een Amerikaansch eskader, in naam om een +schuldeischerskwestie, zooals verschillende mogendheden die bij de +slecht van geld voorziene Porte meermalen hebben, de vlag van de +Republiek in de haven van Smyrna. Verdere gevolgen heeft dit echter +niet gehad. Maar evenmin hebben de Europeesche mogendheden deze +aangelegenheid definitief kunnen regelen.</p> +<p>In het begin der 20ste eeuw wordt het beeld van den “zieken +man” al meer geaccentueerd. Overal verval, overal ontbinding. In +den Balkan zelf lieten zich enkele stemmen hooren, dat de Balkan-staten +van Christelijken huize zich moesten aaneensluiten, om aan het lijden +een einde te maken. Rusland begon zich na de zware nederlaag, die het +in den oorlog met Japan van 1904–1905 in Oost-Azië geleden +had, ten gevolge waarvan het zich wat uit de Aziatische Zaken +terugtrok, opnieuw, in sterkere mate dan het na 1878 gedaan had, met +den Balkan te bemoeien, natuurlijk niet in voor Turkije gunstigen zin. +Op een beschermen bij een ernstige crisis kon de sultan niet meer +zooals vroeger hopen. Dit was een gevolg van de veranderde Europeesche +politieke verhoudingen. Deze hadden na het uiteenvallen van den +driekeizersbond, gevolg van de anti-Russische houding van Duitschland +en Oostenrijk beide op het congres van Berlijn, geleid tot de vorming +van een drievoudig verbond van de twee laatstgenoemde landen en +Italië eenerzijds en het tweevoudig verbond van Rusland en +Frankrijk anderzijds, terwijl Engeland zich, uit vrees voor het vooral +in economisch opzicht steeds sterker wordende Duitschland, bij de twee +laatste mogendheden aansloot (de entente). Het haast noodzakelijk +gevolg van deze <span class="pagenum">[<a id="pb738" href="#pb738" +name="pb738">738</a>]</span>Engelsch-Fransch-Russische entente was, dat +verwacht mocht worden, dat Turkije door Engeland niet meer beschermd +zou worden. Wel bleef voor Oostenrijk-Hongarije alle reden bestaan voor +het behoud van den status quo te ijveren, terwijl Duitschland, niet +alleen als bondgenoot van dit land, maar ook om de belangen, die het +zelf in het Oosten begon te krijgen, neiging vertoonde den Sultan de +hand boven het hoofd te houden. Keizer Wilhelm II wijdde door +zijne reis naar Zuid-Oost-Europa en Syrië in 1900, een op zich +zelf eenig verschijnsel, deze politiek als het ware in. De concessie +voor den belangrijken spoorweg door Klein-Azië naar Bagdad aan een +Duitsch syndicaat werd er stellig door bevorderd. Deze en andere +economische voordeelen, aan Duitschers in Klein-Azië verleend, +werkten ook weêr de zich overal openbarende tegenstelling van +Duitschland en Engeland in de hand. Toch mocht niet met zekerheid +verwacht worden, dat Turkije aan Oostenrijk en Duitschland zoo goede +helpers zou hebben, als het in den Krimoorlog aan Engeland en Frankrijk +gehad had. Het blijkt volstrekt niet, dat Abdoel-Hamid II zich van +de veranderde omstandigheden iets aantrok en daarnaar zijne maatregelen +nam. Trouwens, ten opzichte van den Balkan deden de geschillen tusschen +de beide groepen van Europeesche mogendheden zich eerst niet zoo heel +sterk gevoelen. In Macedonië, op Kreta werkten ze zelfs taliter +qualiter samen.</p> +<p>Evenmin als ten opzichte van Turkije manifesteerde zich in den +aanvang der 20ste eeuw duidelijk een verschillende politiek der beide +groepen van mogendheden ten opzichte van de overige Balkan-staten. Wel +waren Oostenrijk en Servië op den duur van elkander vervreemd, +v.n. onder de regeering van koning Peter uit het geslacht der +Karageorges, dat ná den moord op den laatsten der Obrenowitch, +koning Alexander, en diens gemalin, koningin Draga (1903), opnieuw aan +de regeering gekomen was. Servië en Rusland, dat van ouds in +Montenegro een trouwen bondgenoot had, naderden daarentegen tot +elkander. In het eerste land ontstond de hoop, dat de Serviërs in +Bosnië en Herzegowina nog eenmaal van Oostenrijk bevrijd zouden +worden; een groot-Servisch rijk zou misschien met Russische hulp kunnen +ontstaan. Voor Oostenrijk beteekende dit een groot gevaar, want een +groot-Servisch rijk, dat zich wellicht tot de Adriatische Zee zou gaan +uitbreiden, zou het in het Zuiden op zeer ernstige wijze bedreigen. +Roemenië was na 1878 vrij sterk tegen Rusland ingenomen en had met +Oostenrijk een verbond gesloten. Van Bulgarije mocht men, nu +Servië den Russischen kant opging, verwachten, dat het zich eer +bij Oostenrijk zou aansluiten. Ook dit alles ging buiten de Turksche +regeering om, die—om Macedonië—Bulgarije misschien het +allerslechtst gezind was, zonder dat het daarom op vriendschappelijken +voet met de andere staten stond.</p> +<p>“Drijvend” mag men het Turksche rijk in Europa, als een +schip zonder zeilen of riemen en roer noemen. Eén duw, +één groote crisis—en het ware gedaan geweest. Maar +daarvóór kwam <span class="pagenum">[<a id="pb739" href= +"#pb739" name="pb739">739</a>]</span>een revolutie in het rijk zelf, +waarvan men ook nu nog niet kan zeggen, of zij het dreigend gevaar voor +ondergang heeft voorkomen. Hebben de Jong-Turken—want hun opstand +van 1908 bedoelen wij—de kracht gevonden het verval te +beëindigen? De zeer gecompliceerde geschiedenis na 1908 tot nu +geeft nog geen recht deze vraag ontkennend of bevestigend te +beantwoorden. Wij vertellen deze geschiedenis, blijvend binnen ons +korte bestek, het best is een aanhangsel, het aan de toekomst +overlatend te beslissen, of dit aanhangsel nog moet worden ingelascht +bij ons lange hoofdstuk over het verval van het Turksche rijk dan wel +of het het begin moet worden van een nieuw hoofdstuk, waaraan pas later +een titel gegeven kan worden.</p> +</div> +<div class="footnotes"> +<hr class="fnsep" /> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86481" href="#xd21e86481src" name="xd21e86481">1</a></span> Dit +is eigenlijk het paleis van den groot-vizier, gelegen buiten de poort +van het paleis, dat de sultans te Stamboel vroeger bewoonden; nu de +groot-vizier van zooveel beteekenis werd, gaf men aan de geheele +Turksche regeering dikwijls den naam van zijn paleis.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86525" href="#xd21e86525src" name="xd21e86525">2</a></span> Bij +deze gelegenheid is het Parthenon, door de Turken als kruitmagazijn +gebruikt, grootendeels vernield.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86546" href="#xd21e86546src" name="xd21e86546">3</a></span> Zie +hiervoor <a href="#map3">kaart no. 3</a>, waarop aangegeven is, wat +Turkije achtereenvolgens verloren heeft tot in onzen tijd toe.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86552" href="#xd21e86552src" name="xd21e86552">4</a></span> Omdat +deze landen zoo kort in Turksche handen geweest zijn, zijn ze op de +kaart niet als Turksch gebied aangewezen.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86606" href="#xd21e86606src" name="xd21e86606">5</a></span> Dit +gebeurde pas in 1779.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86637" href="#xd21e86637src" name="xd21e86637">6</a></span> De +inbezitneming van de republiek Ragusa, die nog altijd de suzereiniteit +der Porte heette te erkennen, ofschoon ze sedert 1718 geen schatting +meer betaalde, door Napoleon (1806) ging geheel buiten Turkije om. Na +Napoleon’s val kwam Ragusa aan Oostenrijk.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86696" href="#xd21e86696src" name="xd21e86696">7</a></span> D.i. +algemeene hervorming.</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86729" href="#xd21e86729src" name="xd21e86729">8</a></span> Van +de beslommeringen, die deze oorlog in Europa bracht, heeft Rusland +gebruik gemaakt om de bepaling over de Zwarte Zee, opgenomen in het +verdrag van Parijs, in zoo verre te doen opheffen, dat het nu wel +arsenalen en oorlogsschepen in die zee mag onderhouden, maar de +Dardanellen blijven voor alle oorlogsschepen gesloten. Daartoe is een +conferentie te Londen bijeengekomen (1850).</p> +<p class="footnote"><span class="label"><a class="noteref" id= +"xd21e86762" href="#xd21e86762src" name="xd21e86762">9</a></span> De +vorsten van Servië en Roemenië hadden, nu hunne landen geheel +onafhankelijk geworden waren, den koningstitel aangenomen.</p> +</div> +</div> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Aanhangsel.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">Van de Jong-Turken maakten wij in ons verhaal nog +slechts terloops melding. Zij vormden vóór 1908 geen +kracht van beteekenis in het rijk. Velen der hervormingsgezinden, die +vooral vóór 1878 van zich hadden doen hooren, waren onder +het régime van Abdoel-Hamid gedwongen het land te verlaten. Zij +leefden als ballingen in de Westersche wereld, vooral te Parijs, en +maakten in ruime mate kennis met Westersche wetenschap en Westersche +cultuur. De denkende koppen onder hen beraamden programma’s van +hervormingen. Zij dweepten niet als de vroegere Jong-Turken met het +West-Europeesche parlementaire systeem, oordeelende, dat die voor een +zeer gecompliceerden staat als den Turkschen minder zou deugen. Zij +voelden het meest voor een Republiek, maar aanvaardden de +constitutioneele monarchie als overgangssysteem, als eerste stadium +voor den nieuwen tijd. Hoofdzaak was: aan de absolute regeering van +Abdoel-Hamid een einde te maken. Het duurde vrij lang, voordat het +Turksche volk, zoo phlegmathiek van aard, zelfs deze regeering moede +werd. De Jong-Turken zochten hun aanhang vooral in het leger en +langzamerhand kreeg de propaganda van het door hen gestichte +comité voor Unie en Vooruitgang hier invloed, bepaaldelijk onder +de troepen, die in Macedonië waren bijeengetrokken. Moeilijkheden +van den sultan met de Albaneezen gaven toen in 1908 het sein tot het +uitbreken van een militairen opstand onder dezen.</p> +<p>In Juli van dit jaar proclameerden het pas genoemde comité en +eenige Jong-Turkschen officieren in Macedonië het herstel van de +constitutie van 1878. Van Albanië uit werd hierop bij den sultan +aangedrongen. Abdoel-Hamid, bevreesd voor een opmarsch der troepen naar +Constantinopel, voorkwam het gevaar door toe te geven: Op den 24sten +Juli decreteerde hij zelf, dat de constitutie hersteld was. Een +volksvertegenwoordiging werd meteen samengeroepen. Nu werd het een +uitbundige vreugde in den Balkan, voor zoover nog onder Turksch bewind. +Men meende, dat een geheel nieuw vooruitzicht zich opende en dat de +Macedonische <span class="pagenum">[<a id="pb740" href="#pb740" name= +"pb740">740</a>]</span>en andere kwesties van zelf zouden verdwijnen. +Christenen en Mohammedanen waren gelijk. Hun algeheele verbroedering +was aanstaande. Het verleden kon vergeten worden....</p> +<p>Te midden van den jubel deden zich twee onaangename tonen hooren. In +October verklaarde keizer Frans Jozef, dat hij Bosnië en +Herzegowina annexeerde en dus de tijdelijke occupatie in een +definitieve veranderde, terwijl hij het Sandsjak van Novi-Bazar aan +Turkije teruggaf. Ongeveer tegelijkertijd proclameerde vorst Ferdinand +van Boelgarije zich tot tsaar van dit land en Oost-Roemelië beide: +hij ontdeed zich dus van de Turksche suzereiniteit. Feitelijk +veranderde dit niet veel aan den bestaanden toestand. Er was eigenlijk +niemand, die nog verwachtte, dat Oostenrijk-Hongarije de geoccupeerde +gewesten ooit vrijwillig zou teruggeven of dat vorst Ferdinand +Oost-Roemelië zou ontruimen. De nieuwe staatsrechtelijke toestand +in Turkije, die ook voor de nog slechts in naam Turksch heetende +gebieden gevolgen zou kunnen hebben, had voor Oostenrijk en Boelgarije, +die hier niet zonder onderling overleg gehandeld hadden, de gelegenheid +geschapen, om den vorm van het bezit te wijzigen. Het meeste verzet +tegen deze formeel-rechtelijk niet te billijken handelingen kwam van de +zijde der entente-mogendheden, v.n. van Engeland en Rusland, terwijl in +Servië een zeer scherpe beweging tegen de annexatie ontstond. Ook +Italië, waar de publieke opinie Oostenrijk gemeenlijk weinig goed +gezind was, toonde er zich allerminst mede ingenomen; de regeering, +ofschoon vasthoudend aan het drievoudig verbond, deed het voor +Oostenrijk minder aangename voorstel een Europeesche conferentie samen +te roepen, om de zaken op den Balkan opnieuw te regelen. In dezen +tegenstand openbaarde zich eigenlijk de Europeesche verhoudingen: de +gebeurtenissen op den Balkan gaven er slechts de aanleiding toe, dat de +beide Europeesche staten-groepen elkander haast in de haren vlogen. +Duitschland schaarde zich zonder voorbehoud aan de zijde van zijn +bondgenoot. Een groote Europeesche oorlog heeft toen zeer ernstig +gedreigd. Het schijnt, dat vooral Rusland, dat zich militair nog niet +voldoende hersteld had, niet met kracht heeft durven doortasten. Tot +vermindering van de spanning, die sedert October 1908 in Europa +heerschte, droeg veel bij, dat Oostenrijk-Hongarije er in slaagde +Turkije te bewegen zich in het fait accompli te schikken. Hier was de +beweging tegen de annexatie lang niet zoo heftig geweest als in de +landen der entente, en in Servië. De regeering had geprotesteerd +en er was een boycotbeweging in enkele Turksche havens ontstaan. +Ernstigeren vorm had het conflict niet aangenomen. En Abdoel-Hamid +bleek spoedig bereid voor de betrekkelijk aanzienlijke +schadeloosstelling van 2–1/2 millioen Turksche ponden zijne +souvereine rechten—rechten, die alleen nog in naam +bestonden!—af te staan; hij bedong bij de voor hem lang niet +onvoordeelige overeenkomst van Februari 1909 nog bovendien, dat zijne +geestelijke rechten als khalief over de Mohammedanen in de <span class= +"pagenum">[<a id="pb741" href="#pb741" name= +"pb741">741</a>]</span>beide gewesten, ten deele althans, bewaard +bleven en dat Oostenrijk de toezegging deed er toe te zullen +medewerken, dat de nog altijd bestaande capitulatiën der vreemde +mogendheden zouden opgeheven worden. Kort daarna erkende de sultan bij +een overeenkomst met Boelgarije ook den nieuwen stand van zaken hier. +Zij was mogelijk geworden, doordat Rusland aanbood de 5 millioen +Turksche ponden, die het nog van Turkije te eischen had als rest van de +oorlogsschatting van 1878, aan dit land kwijt te schelden, terwijl +Boelgarije zich verplichtte 3 millioen dergelijke ponden aan Rusland te +betalen. Ook hier deed de sultan geen onvoordeelige zaken. Een +afzonderlijke regeling werd getroffen over de belangen der Mohammedanen +in Boelgarije. Na deze schikkingen luwde de storm in Europa. Het laatst +moest Servië zich gewonnen geven. Oostenrijk eischte van dit land +toen de uitdrukkelijke belofte, dat het zich bij de annexatie +neerlegde. Maar de goede verhouding keerde niet terug; de +tegenstellingen waren hier en elders in Europa door deze gebeurtenissen +veeleer verscherpt.</p> +<p>Deze voor het enthusiasme, door de Jong-Turksche revolutie +veroorzaakt, minder aangename, maar niet te veel storende geluiden +werden spoedig door erger gevolgd. Abdoel-Hamid maakte van de +zwarigheden gebruik, om zich aan den invloed van de Jong-Turken te +onttrekken. Spoedig na de overeenkomsten met Oostenrijk en Boelgarije +waagde hij een staatsgreep; hij wist zich van den steun der Oud-Turken +zeker en hoopte op dien van de Liberale Unie, die zich in hare +hervormingsneigingen vrij sterk van het onder de Jong-Turken +overheerschende comité van Unie en Vooruitgang onderscheidde. In +April 1909 werd het parlementsgebouw te Constantinopel door soldaten +bezet en het ministerie, toen grootendeels uit voorstanders van het +comité bestaande, geheel gewijzigd. Maar onmiddellijk rukte nu +het Macedonische leger, dus het leger van de Jong-Turken, naar +Constantinopel op en het deed dit onder opperbevel van +Mahmoed-Sjefket-pasja in de beste orde. Straatgevechten in de hoofdstad +liepen ten voordeele van dit leger af. Nu kwam een nationale +vergadering—als hoedanig zich de volksvertegenwoordiging +geconstitueerd had—te Constantinopel bijeen. Zij zette +Abdoel-Hamid af en proclameerde een jongeren broeder van dezen als +Mohammed V tot diens opvolger. Den gevallen Sultan werd een +woonplaats te Saloniki aangewezen; hij behield zijn leven en zijne +vrouwen, maar zijn rijkdom werd hem afgenomen. Onder den nieuwen sultan +begon de regeering van het comité zelf.</p> +<p>Nu mocht men verwachten, dat de in Juli 1908 verkondigde idealen +hare verwezenlijking nabij waren. Maar juist het omgekeerde gebeurde. +Wel bleef de constitutie gehandhaafd, maar in allen deele uitgevoerd +werd zij niet. En tusschen de Christenen en de Jong-Turksche regeering +werd de verhouding spoedig heel slecht. Dit is buiten kijf de schuld +der laatste. In de praktijk <span class="pagenum">[<a id="pb742" href= +"#pb742" name="pb742">742</a>]</span>toonde zich deze zeer +chauvinistisch-Turksch. Niet om gelijkstelling bleek het haar te doen, +maar om gelijkmaking, om assimilatie van de verschillende deelen aan de +Turksche norm. Afschaffing van alle bijzondere rechten, den onderdeelen +in verschillende mate toegekend, en sterke centralisatie van de +regeering werden de leus. Het moge waar zijn, dat de Jong-Turken +hiermede de verwezenlijking van zekere moreele idealen hoopten mogelijk +te maken, zij lieten zich, om hun doel te bereiken, van geen middelen, +hoe slecht en onpractisch ook, afschrikken en toonden daarbij weinig +staatkundig talent. Zij deden, zooals dwepers veelal doen, en men is +geneigd hen met eenige zachtheid te beoordeelen, juist omdat ze dwepers +waren en omdat ze voor zulk een geweldig zware taak stonden: de +bereddering van Abdoel-Hamid’s nalatenschap!</p> +<p>Wat al plannen hebben zij geëntameerd! Ze wilden de Turken in +de niet meer onder Turksch bewind staande landen, in en buiten Europa, +naar Turkije overbrengen, daarmede de Turksche bevolking versterken en +over de Christelijke den baas worden. Ze wilden de scholen overal naar +één model, een Turksch model natuurlijk, inrichten. Tot +Ottomanen zouden alle onderdanen van den Turkschen staat gemaakt +worden,—naar één uniform model. En dat in een +staat, waar juist de grootst mogelijke verscheidenheid van taal, +godsdienst, gewoonten bestond! Verzet, dat natuurlijk niet uit kon +blijven en ook waarlijk niet uitbleef, zou met geweld worden bedwongen. +Ontwapening van de deelen, waar verzet gepleegd werd, was hiertoe een +eerste schrede. Nu verdween de geest van verbroedering van 1908 zeer +snel. Niet alleen in de Christelijke streken van den Balkan, ook in de +door Mohammedanen bewoonde werd het roerig, tot in Syrië toe, waar +juist de Arabieren in den beginne den Jong-Turken zeer goed gezind +geweest waren, maar—van de centralisatie waren ook zij volstrekt +niet gediend. Evenmin als de Albaneezen, ze mochten dan den Islam of +het Christendom aanhangen, die juist op hunne groote mate van +zelfstandigheid prat waren geweest. Van 1909–1911 kwam het onder +hen van opstand tot opstand. In Macedonië begonnen de gevechten +opnieuw; de toestand van vóór 1908 keerde terug. De +regeering toonde zich ontegenzeggelijk krachtiger dan die van +Abdoel-Hamid. In 1911 behaalde ze niet onbelangrijke voordeelen in +Albanië en in Macedonië schenen de benden het nu tegen de +Turksche troepen te moeten afleggen. De laatsten hadden het misschien +nog verder kunnen brengen, ware de kracht van het leger, doordat vele +officieren te veel aan politiek deden, waardoor de tucht verslapte, +niet ten deele ondermijnd. Ook het opnemen van de Christenen in het +leger, gevolg van den nieuwen toestand, had op den samenhang een +nadeeligen invloed. Het is moeilijk te zeggen, wat het einde van deze +ontwikkeling zou geweest zijn, indien deze in volle vrijheid, zonder +belemmering van buiten af, had plaats gegrepen. Maar dit was niet het +geval. <span class="pagenum">[<a id="pb743" href="#pb743" name= +"pb743">743</a>]</span></p> +<p>In September 1911 ondernam Italië een expeditie naar Tripoli. +De stad werd vrij gemakkelijk bezet. In het binnenland boden de +Arabieren, door een klein aantal Turken versterkt, hevigen tegenstand. +Het zou niet anders gegaan zijn, ware Abdoel-Hamid nog aan de regeering +geweest. Maar nu kregen de Jong-Turken de schande der nederlaag te +dragen en dit verhoogde hun aanzien niet. Men mocht hun met eenig recht +verwijten, dat zij zeer weinig gedaan had, om de in diep verval +verkeerende marine op te beuren, zij had in drie jaar toch niet genoeg +kunnen doen, om Italië ter zee te weerstaan—en dit zou het +eenige middel geweest zijn, om Tripoli te behouden. Terwijl de strijd +in Libye nog voortduurde, sloot de Turksche regeering met Italië +te Lausanne vrede (October 1912): zij stond Tripoli af, waar de sultan +dergelijke rechten behield als in Bosnië en Herzegowina; zij +verplichtte zich de Turksche troepen uit Libye terug te roepen; tot zoo +lang zou Italië eenige eilanden in de Aegeïsche Zee +(waaronder Rhodos), die het tijdens den oorlog bezet had, behouden. +Zeer onvoordeelig was dit einde; geen geld zelfs was tot afkoop +bedongen! Turkije had den afloop verhaast, omdat het wist, dat veel +grooter gevaar dreigde.</p> +<p>Het optreden der Jong-Turken en het gevaar voor een mogelijke +versterking van den Turkschen staat had de Christelijke staten op den +Balkan tot elkander gebracht. Het plan tot hunne onderlinge +aaneensluiting was reeds lang van enkele zijden bepleit. Het leek ook +zoo aannemelijk en zoo eenvoudig: de Christenen samen, om den Turk te +verdrijven! In werkelijkheid waren de moeilijkheden even groot als die +een aaneensluiting van de groote mogendheden in Europa tot hetzelfde +doel sedert de 18e eeuw in den weg hadden gestaan; wat moest er +gebeuren met het land, dat men den Turken zou ontnemen? Met +Macedonië, waarop Bulgarije, Servië en Griekenland alle drie +aasden. Met Albanië, dat Servië, Montenegro en Griekenland al +even zeer begeerden. Met Constantinopel! En natuurlijk zouden de groote +mogendheden de definitieve regeling niet buiten zich om laten +geschieden. Rusland had de hoop op Constantinopel niet definitief +opgegeven. Oostenrijk en Italië wenschten geen sterken staat aan +de Adriatische Zee. Hierin stemden de belangen dezer beide, anders meer +en meer divergeerende landen overeen. In het laatste stadium der +Turksche kwestie in Europa zouden al deze belangen stellig tot hun +recht trachten te komen. Het was onmogelijk ze alle vooraf met elkander +te verzoenen. De aaneensluiting van Bulgarije, Servië, Montenegro +en Griekenland in 1912, die men gewoon is den Balkanbond te noemen, was +slechts een bescheiden poging, om althans enkele onderlinge +geschilpunten uit den weg te ruimen en zoo het gezamenlijk optreden +mogelijk te maken.</p> +<p>De wijze, waarop, en de omstandigheden, waaronder de zoogenaamde +Balkanbond tot stand kwam, zijn niet in alle bijzonderheden bekend. +Zeker is, dat de besprekingen tusschen de <span class="pagenum">[<a id= +"pb744" href="#pb744" name="pb744">744</a>]</span>voornaamste +Balkan-staatslieden, vooral op aansporen van den Griekschen minister +Venizelos, in den loop van 1910 begonnen en dat eerst in het voorjaar +van 1912 een Servisch-Boelgaarsch<a id="xd21e86819" name= +"xd21e86819"></a> verdrag, weldra gevolgd door een Grieksch-Boelgaarsch +verdrag, gesloten werd en dat iets later ook militaire afspraken tot +stand kwamen. De staatkundige toestand, zooals deze er na een +eventueele overwinning op de Turken zou moeten uitzien, werd echter +volstrekt niet precies vastgesteld. Boelgarije en Servië werden +het over de verdeeling van Macedonië vrij wel eens; over een +betwist gedeelte zou de keizer van Rusland later uitspraak moeten doen. +Maar Boelgarije en Griekenland hadden omtrent het deel van +Macedonië, dat aan het laatste land zou komen, niets positiefs +omschreven: de groote kwestie, wie hunner Saloniki zou krijgen, bleef +open! De verdragen, voor zoover ze bekend geworden zijn, droegen een +defensief karakter; maar uit den aard der zaak werd een optreden tegen +Turkije er door voorbereid.</p> +<p>Een kleine aanleiding was voldoende, om dit uit te lokken. Een +nieuwe opstand in Albanië in 1912, nu met meer succes ondernomen +dan de vorige—de Albaneezen dwongen de Turksche regeering, een +ietwat gematigder regeering, die onder den indruk van den ernst der +gebeurtenissen juist opgetreden was, hun een ruimer mate van autonomie +toe te staan, die zich zelfs over een deel van Macedonië zou +uitstrekken—, deed de spanning op den Balkan zeer toenemen. Toen +toonden de groote mogendheden, v.n. Oostenrijk, neiging zich met de +zaken te gaan bemoeien, om den dreigenden storm te bezweren. Zij +verklaarden geen veranderingen in den status quo te zullen +dulden—, zooals ze vroeger meermalen gedaan hadden. Juist +één dag later verklaarde Montenegro, als wilde het met +deze verklaring openlijk den spot drijven, aan Turkije den oorlog (9 +October). Het uitdagend optreden van den kleinsten onder hen sleepte +weldra de anderen mede. Deze eischten nu van Turkije autonomie voor +alle Europeesche provinciën van het Turksche rijk, waarbij de +grenzen naar de ethnographische toestanden zouden getrokken worden. +Turkije antwoordde met een oorlogsverklaring aan Servië en +Boelgarije, waarna Griekenland onmiddellijk de zijde van dezen +koos.</p> +<p>Over het algemeen verwachtte men, dat de Turken hunne tegenstanders +gemakkelijk zouden overwinnen. Het Jong-Turksche leger had immers in +1908 zulke duidelijk sprekende proeven van bekwaamheid afgelegd! Maar +de verwachting werd in geenen deele vervuld. Het leger bleek dapper +genoeg, maar volstrekt niet berekend op de sterke krachtsinspanning, +die er nu van geëischt werd. Het was niet voorzien van voldoende +uitrusting en bij lange na niet voldoende georganiseerd. De +Balkan-staten voerden den oorlog ieder voor zich; zij ondernamen geen +gemeenschappelijke actie. De Boelgaren, wier hoofdmacht in Thracië +viel, kregen met het voornaamste leger der Turken te maken. Zij +versloegen dat achtereenvolgens bij Kirk-Kilisse, Loele-Boergas en +<span class="pagenum">[<a id="pb745" href="#pb745" name= +"pb745">745</a>]</span>Tsjorloe, maar stieten, zelf door verliezen en +ziekte verzwakt, het hoofd voor de linie van Tsjataldza, terwijl ze ook +Adrianopel eerst niet konden veroveren. Onderwijl veroverden de +Serviërs na hunne overwinningen bij Koemanovo en Monastir een zeer +groot deel van Macedonië; zij ondernamen bovendien een expeditie +naar het Westen, die zelfs leidde tot de bezetting van Durazzo in +Albanië aan de Adriatische Zee. De Grieken stelden zich in het +bezit van Epirus en Zuidelijk-Macedonië met Saloniki, waar ook een +Bulgaarsch legertje binnentrok. De Montenegrijnen behaalden voordeelen +aan de grenzen van hun land, maar het gelukte hun niet Skoetari te +nemen, evenmin als de Grieken er in slaagden Janina te bezetten. Ter +zee hield de Grieksche vloot de Turksche zonder veel moeite in bedwang; +dien ten gevolge kon nu Kreta zich, zonder bezwaar, met Griekenland +vereenigen, welk voorbeeld Samos en verschillende andere eilanden in de +Aegeïsche Zee volgden. Het standhouden bij Tsjataldzja, te +Adrianopel, Skoetari en Janina behoedde de Turken voor geheele +verdrijving uit Europa, waarop de Boelgaren, onder den indruk hunner +grootsche successen in het begin van den oorlog, stellig gehoopt +hadden. Na twee maanden oorlogvoeren stemden Boelgarije, Servië en +Montenegro er in toe een wapenstilstand te sluiten; alleen Griekenland +weigerde hierin te treden. Vredesonderhandelingen, waaraan dit laatste +land wel meedeed, werden aangeknoopt te Londen.</p> +<p>Hier had Turkije weinig in te brengen. Het kon er alleen naar +streven de zeer zware eischen, door den Balkanbond gesteld, eenigszins +te doen matigen. Van de groote mogendheden mocht het op geen steun +hoegenaamd rekenen. Zij hadden hare verklaring van vóór +den oorlog al spoedig ingetrokken, begrijpende, dat er na den loop, +dien de oorlog nam, aan een handhaving van den ouden toestand niet te +denken viel. Wel bleek spoedig, dat ze zich zouden laten gelden bij de +verdeeling van den buit. Oostenrijk-Hongarije en Italië gaven +zonder omwegen te kennen, dat ze niet zouden dulden, dat Servië +zich aan de Adriatische Zee nestelde. Het eerste land zag de groote +uitbreiding van Servië in Zuidelijke richting ook zeer ongaarne, +maar moest zich hierin wel schikken. Evenzoo verzetten de beide, pas +genoemde landen er zich tegen, dat Walona in Zuid-Albanië aan +Griekenland kwam. Zij stelden voor de stichting van een zelfstandig +vorstendom in Albanië en wisten dat met steun der andere groote +mogendheden door te zetten. Een gezanten-conferentie te Londen zou de +grenzen van het nieuwe vorstendom regelen. Overigens trachtten de +mogendheden tusschen de Balkan-partijen te bemiddelen. Zij wisten te +bewerken, dat enkele der moeilijkste aangelegenheden, zooals de +regeling van de kwestie over de eilanden in de Aegeïsche Zee, voor +een later te nemen beslissing uit de onderhandelingen geëcarteerd +werden. In Januari 1913 nam toen de Turksche regeering de voorwaarden +der tegenpartij in hoofdzaak aan: afstand van al het verloren gebied, +met inbegrip van <span class="pagenum">[<a id="pb746" href="#pb746" +name="pb746">746</a>]</span>het nog niet ingenomen Adrianopel, op den +afstand waarvan Boelgarije met alle kracht aangedrongen had.</p> +<p>Het aannemen van deze voorwaarden kostte de toenmalige Turksche +regeering haar bestaan. De heftige Jong-Turken maakten revolutie te +Constantinopel en kwamen opnieuw aan het bewind. Zij verklaarden den +pas gesloten vrede niet te willen aanvaarden. Zoo begon de oorlog +opnieuw, maar de Jong-Turken brachten geen ommekeer te hunnen gunste +teweeg. Zelfs gingen nu Adrianopel, Janina, eindelijk ook Skoetari +verloren. De nieuwe regeering mocht van geluk spreken, dat zij ten +slotte vrede kon sluiten in hoofdzaak op dezelfde voorwaarden als door +hare voorgangster waren goedgekeurd. Bij den in Mei 1913 te Londen +gesloten vrede verloor Turkije al zijn Europeesch gebied behalve het +deel van Thracië ten Zuiden van de lijn Enos-Midia; dus +Constantinopel met het achterland dezer stad, juist genoeg om Bosporus +en Dardanellen te blijven beheerschen en daardoor een rol van +beteekenis in de Europeesche zaken te kunnen spelen. Het zou een +oorlogsschatting hebben te betalen, maar alleen als vergoeding van het +aandeel in de Turksche schuld, dat de bondgenooten zouden moeten +overnemen; in bizonderheden zou ook deze aangelegenheid eerst later +geregeld worden onder toezicht der groote mogendheden. De +gezanten-conferentie te Londen had inmiddels de grenzen van +Albanië vastgesteld. De Serviërs moesten het zich getroosten +Durazzo te ontruimen en de Montenegrijnen trokken zich uit Skoetari +terug, dit laatste echter pas na een op aandringen van Oostenrijk +ondernomen vlootdemonstratie van de mogendheden in de Adriatische +Zee.</p> +<p>Hun overigen buit mochten de vier Balkan-Staten behouden. Over de +verdeeling werden ze het niet gemakkelijk eens. Zelfs kwam het tot een +onderlingen oorlog van Boelgarije met de drie andere ten gevolge van de +naar aanleiding hiervan <span class="corr" id="xd21e86836" title= +"Bron: ontstaande">ontstane</span> moeilijkheden. Boelgarije wilde +behouden, wat het in Thracië en Macedonië zelf veroverd had, +maar bovendien het deel van Macedonië krijgen, dat aan het land +volgens het verdrag met Servië toegezegd was. Maar Servië +wilde dit laatste niet geheel afstaan, omdat Boelgarije in Thracië +zóó uitgebreid werd. Dan wenschte Boelgarije eigenlijk +ook nog Saloniki..... Het overvroeg hier stellig; het wilde met de +uitkomsten van den oorlog geen rekening houden. En in plaats van te +wachten op den afloop van diplomatieke onderhandelingen, in plaats van +de door keizer Nicolaas II aangeboden arbitrage te aanvaarden, +viel het in Juni zijn vroegeren bondgenooten plotseling op het lijf. +Maar nu bleek het zijn krachten verre overschat te hebben, te meer, +omdat het met Roemenië ook nog te maken kreeg, dat, optredend voor +het vestigen van een evenwicht op den Balkan, zich aan de zijde van +Boelgarije’s vijanden schaarde. Binnen twee weken was het aan +alle kanten schaakmat gezet. De Grieken verdreven het Boelgaarsche +garnizoen uit Saloniki. De Serviërs namen nog meer van +Macedonië in bezit. De Roemeniërs stelden <span class= +"pagenum">[<a id="pb747" href="#pb747" name="pb747">747</a>]</span>zich +in het bezit van Silistrië in het Boelgaarsche deel van de +Dobroedsja ten zuiden van den Donaumond. Ja, de Turken namen de +gelegenheid waar, om Adrianopel met een groot deel van Thracië te +hernemen. Tsaar Ferdinand riep de bemiddeling van den Oostenrijkschen +keizer in, die hem den raad gaf zich tot den Roemeenschen koning te +wenden. Het kwam tot onderhandelingen te Boekarest, waar Boelgarije +even weerloos stond als Turkije een jaar vroeger te Londen. Bij den +vrede had het de voorwaarden der bondgenooten te aanvaarden. Het +verloor aan Roemenië de pas genoemde streken, zoodat dit land nu +den geheelen Donau-mond in bezit kreeg. Het moest aan Servië en +Griekenland het grootste deel van Macedonië laten; het laatste +behield niet alleen Saloniki, maar bovendien nog Kawalla, de tweede +havenstad; Bulgarije moest tevreden zijn met Dede-Agatsj. Bovendien +stond het bij den afzonderlijken vrede met Turkije nog Adrianopel af; +de grens werd een goed stuk in Noordelijke richting verlegd.</p> +<p>Een doos van Pandora bleek de Balkankwestie voor de zooveelste maal +geweest te zijn. Wat zal zij nog verder voor wonderen baren?</p> +<p>De regeling der bij den vrede van Londen aan de groote mogendheden +opgedragen kwesties was nog niet afgeloopen, toen in 1914 de groote +wereldoorlog uitbarstte. Ieder weet, dat de aanleiding op den Balkan +lag: de moord van het Oostenrijksche kroonprinselijk paar te Sarajewo +in Juni, door Oostenrijk aan de kuiperijen der groot-Servische +propaganda geweten; de zware eischen, toen door Oostenrijk aan +Servië gesteld! Maar de oorzaak heeft men te zoeken in de +tegengestelde belangen der beide groepen van mogendheden in Europa; +anders dan in 1908 werd nu de uitbarsting niet voorkomen. Italië +alleen hield er zich eerst buiten, maar schaarde zich ten slotte aan de +zijde der entente, zijn oude bondgenooten dus verlatende.</p> +<p>De invloed dezer gebeurtenissen liet zich op den Balkan van meet af +in sterke mate gevoelen. Turkije koos al spoedig de partij van +Duitschland en Oostenrijk, waarvan het voor zijne toekomst het minst te +vreezen had en tot welke het sedert jaren meer en meer was genaderd. +Het feit, dat Engeland in het begin van den oorlog weigerde twee voor +Turkije in Engeland gebouwde en haast voltooide oorlogsschepen uit te +leveren—het lijfde ze bij de eigen marine in—, terwijl +Duitschland twee zijner kruisers, die uit de Middellandsche Zee naar +Constantinopel den wijk genomen hadden, aan de Turksche regeering +aanbood, accentueerde direct deze verhouding. Ongeveer een jaar later +volgde Boelgarije Turkije’s voorbeeld: het hoopte zoo te +herwinnen, wat het in 1913 had moeten opgeven. Dientengevolge werd het +Balkan-schiereiland een der belangrijkste onderdeelen van het algemeene +oorlogsterrein. De expeditie der entente tegen de Dardanellen en de +tijdelijke bezetting van een deel van Gallipoli; de verovering van +Servië door de centralen <span class="pagenum">[<a id="pb748" +href="#pb748" name="pb748">748</a>]</span>(zoo noemt men de Duitschers +en Oostenrijkers vrij algemeen), na de aansluiting van Boelgarije wel +te verstaan; de opening dientengevolge van een directen weg van Berlijn +naar Constantinopel en verder; het zijn alle gebeurtenissen van +wereldhistorisch belang, waarvan de definitieve uitwerking nog altijd +niet is te voorspellen.</p> +<p>Zullen de Jong-Turken nu in de nieuwe omstandigheden den verderen +val der Turksche macht in Europa weten te voorkomen? Aan krachtig +verweer met hulp van de Duitschers, die het Turksche leger reeds +vroeger ten deele gereorganiseerd hadden, hebben zij het niet laten +ontbreken. Behouden de Turken Constantinopel, zij blijven een factor +van groote beteekenis in het toekomstige Europa. <span class= +"pagenum">[<a id="pb749" href="#pb749" name="pb749">749</a>]</span></p> +</div> +</div> +</div> +</div> +<div class="back"> +<div class="div1 sura"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divHead"> +<h2 class="main">Plaatsing der Kaartjes.</h2> +</div> +<div class="divBody"> +<p class="first">1. <a href="#map1">Zuid-Oost-Europa in +±1350</a> tegenover blz. <a href="#pb666" class= +"pageref">666</a></p> +<p>2. <a href="#map2">De Uitbreiding van het Turksche Rijk</a> +tegenover blz. <a href="#pb674" class="pageref">674</a></p> +<p>3. <a href="#map3">De Achteruitgang van het Turksche Rijk</a> +tegenover blz. <a href="#pb690" class="pageref">690</a> <span class= +"pagenum">[<a id="pb750" href="#pb750" name="pb750">750</a>]</span></p> +</div> +</div> +<div class="div1 ads"><span class="pagenum">[<a href= +"#toc">Inhoud</a>]</span> +<div class="divBody"> +<p class="first">UITGAVE VAN D. BOLLE TE ROTTERDAM.</p> +<p>Dr. R. DOZY</p> +<p>HET ISLAMISME</p> +<p>3e DRUK,</p> +<p>HERZIEN EN BIJGEWERKT DOOR MR. H. W. VAN DER MEIJ.</p> +<p>DE OUDE GODSDIENST.</p> +<p>MOHAMED VÓÓR DE VLUCHT.</p> +<p>MOHAMED NA DE VLUCHT.</p> +<p>DE KORAN, DE OVERLEVERING EN DE LEGENDEN.</p> +<p>DE LEER EN DE PLECHTIGHEDEN.</p> +<p>DE AFVAL, DE NEDERLAAG DER OUD-GELOOVIGEN EN DE BEKEERING DER +ONDERWORPENE VOLKEN.</p> +<p>DE OUDSTE SEKTEN.</p> +<p>HET ISLAMISME ONDER DE EERSTE ABBASIDEN.</p> +<p>DE <span class="corr" id="xd21e86919" title= +"Bron: ISMAELIETEN">ISMAËLIETEN</span>.</p> +<p>HET ÇOENFISME.</p> +<p>DE ISLAM IN HET WESTEN.</p> +<p>DE TURKEN, DE MONGOLEN, INDIË, CHINA.</p> +<p>DE WAHHABIETEN.</p> +<p>DE TEGENWOORDIGE TOESTAND.</p> +<p>PRIJS ƒ 2,90 IN PRACHTBAND ƒ 3,40 <span class= +"pagenum">[<a id="pb751" href="#pb751" name="pb751">751</a>]</span></p> +<p><span class="sc">Uitgave van</span> D. BOLLE <span class= +"sc">te</span> ROTTERDAM.</p> +<p>J. KUIPER.</p> +<p>GESCHIEDENIS DER GODSDIENSTEN VAN ALLE VOLKEN DER AARDE</p> +<p>BEWERKT NAAR HET BEROEMDE BOEK VAN F. T. B. CLAVEL.</p> +<p>3e herziene en vermeerderde uitgave. Populair geschreven werk.</p> +<p>MET 10 PLATEN. GROOT FORMAAT.</p> +<p>OVERZICHT VAN DE EERSTE GODSDIENSTEN DER AARDE.</p> +<p>DOEL VAN DEN GODSDIENST.</p> +<p>HET BRAMAISME.</p> +<p>BOEDDHA GOTAMA. ZIJN LEVENSLOOP EN LEER.</p> +<p>CONFUSIUS EN ZIJN LEER,</p> +<p>LAO TSZ’ EN ZIJN LEER.</p> +<p>HET MAGISME.</p> +<p>ZOROASTER EN ZIJN LEER.</p> +<p>LAREN OF HUISGODEN.</p> +<p>HEROËN, HELDEN OF HALFGODEN.</p> +<p>DE JODEN.</p> +<p>HET CHRISTENDOM.</p> +<p>GODENLEER DER GERMANEN.</p> +<p>SLAVONISCHE GODSDIENSTEN.</p> +<p>GELOOFSBEGRIPPEN DER ARABIEREN.</p> +<p>MOHAMEDAANSCHE SECTEN.</p> +<p>GODEN DER MEXICANEN.</p> +<p>DE THEOSOPHIE.</p> +<p>WILLIAM BOOTH. HET LEGER DES HEILS.</p> +<p>DE VRIJMETSELAARSORDE.</p> +<p><i>Ziedaar een boek dat niet alleen bestemd is voor den studeerende +en den theoloog, maar vooral ook voor het Christenhuisgezin en dat een +onderwerp behandelt, waarover nog weinig geschreven en gedrukt werd, +hoewel het in belangrijkheid tot de voornaamsten behoort.</i></p> +<p><i>Stap voor stap gaan wij in Kuiper’s meesterwerk het +ontstaan en de ontwikkeling na van de Godsdiensten bij de verschillende +volken der aarde en maken kennis met de er aan verbonden leerbegrippen, +plechtigheden en gebruiken, die dikwijls de onverklaarbaarste, +vreemdste, somtijds ook de gruwelijkste en wreedste vormen aannemen. +Wij volgen de Geschiedenis der Godsdiensten tot in onze dagen en leeren +tevens de levensbeschouwing des menschen kennen in hare +verscheidenheden. Een aantal prachtige Platen versieren het kostbare +boek en toch brengen wij het door den zéér lagen prijs +onder ieders bereik.</i></p> +<p>PRIJS SLECHTS ƒ 4,50 IN PRACHTBAND ƒ 5,25 <span class= +"pagenum">[<a id="pb752" href="#pb752" name="pb752">752</a>]</span></p> +<p><span class="sc">Uitgave van</span> D. BOLLE <span class= +"sc">te</span> ROTTERDAM.</p> +<p>J. BOISSON DE LA RIVIÈRE.</p> +<p>DE GEHEIME LEER DER GODSDIENSTEN EN WIJSGEERIGE STELSELS VAN +INDIË</p> +<p>HOOGST BELANGRIJK WERK BEVATTENDE:</p> +<p>HET LAND VAN DEN GANGES.</p> +<p>DE GEHEIME LEER.</p> +<p>HET SANKHYA STELSEL.</p> +<p>HET VEDANTA STELSEL.</p> +<p>PATANJALI’S YOGA STELSEL.</p> +<p>DE LAGERE STELSELS.</p> +<p>HET BOEDDHISME.</p> +<p>HET SUFFIÏSME.</p> +<p>DE GODSDIENSTSTELSELS VAN INDIË.</p> +<p>HINDOESCHE TOOVERKUNST.</p> +<p>DE VEDA’S.</p> +<p><span class="sc">Prijs</span> <b>ƒ 2,25</b> <span class="sc">In +Prachtband</span> <b>ƒ 2,75</b></p> +</div> +</div> +<div class="transcribernote"> +<h2 class="main">Colofon</h2> +<h3 class="main">Codering</h3> +<p class="first">Dit bestand is in de oude spelling. Er is geen poging +gedaan de tekst te moderniseren.</p> +<p>De volgende wijzigingen zijn aangebracht in de tekst:</p> +<ul> +<li>Afgebroken woorden aan het einde van de regel zijn hersteld.</li> +<li>Hoewel in dit werk laag liggende aanhalingstekens openen worden +gebruikt, zijn deze gecodeerd met “.</li> +<li>Dit boek gebruik kapitaal en klein-kapitaal voor namen van +personen. Waar dit in de bron niet consistent is gedaan is dat in deze +transcriptie stilzwijgend gecorrigeerd.</li> +<li>Niet opeenvolgende versnummers zijn gecorrigeerd. Waar een nummer +is overgeslagen, is deze zo goed als mogelijk weer ingevoegd.</li> +<li>Niet opeenvolgende nummers van voetnoten in de tekst zijn +stilzwijgend gecorrigeerd. In een paar gevallen is wel een +voetnootverwijzing in de tekst geplaatst maar is de bijbehoorende +voetnoot niet aanwezig. Deze verwijzingen zijn stilzwijgend +verwijderd.</li> +<li>Fouten in de interpunctie in het register zijn stilzwijgend +gecorrigeerd.</li> +<li>Spaties in gebruikte afkortingen zijn stilzwijgend +genormaliseerd.</li> +<li>Andere typografische fouten zijn gecorrigeerd met het +<code>corr</code> element. De oorspronkelijke tekst is weergegeven in +het <code>sic</code> attribuut. Het ontbreken van een sic attribuut +betekend dat tekst is ingevoegd.</li> +<li>De kaartjes zijn verplaats naar een plaats vlakbij waar er in de +tekst voor het eerst naar gerefereerd wordt.</li> +</ul> +<p>Voor de <code>id</code> attributen van hoofdstukken en verzen wordt +de volgende structuur gebruikt:</p> +<div class="table"> +<table> +<thead> +<tr class="label"> +<td class="cellHeadLeft cellHeadTop cellHeadBottom">Element</td> +<td class="cellHeadRight cellHeadTop cellHeadBottom">Id</td> +</tr> +</thead> +<tbody> +<tr> +<td class="cellLeft">Hoofdstuk (Soera)</td> +<td class="cellRight">s<<i>hoofdstuk nummer</i>></td> +</tr> +<tr> +<td class="cellLeft cellBottom">Vers</td> +<td class="cellRight cellBottom">s<<i>hoofdstuk +nummer</i>>.<<i>vers nummer</i>></td> +</tr> +</tbody> +</table> +</div> +<p>Beperkingen op de structuur ten behoeve van HTML generatie.</p> +<ul> +<li>Verzen zijn gemarkeerd met <code>milestone</code> elementen, met de +waarde verse voor het <code>unit</code> attribuut.</li> +<li>Plaats geen <code>milestone</code> elementen in <code>corr</code> +elementen. Beide genereren HTML ankers, die niet genest mogen +worden.</li> +<li>Plaats ook geen pb elementen in <code>corr</code> of +<code>ref</code> elementen.</li> +<li>Plaats ref elementen in <code>corr</code> elementen, niet andersom, +om dezelfde reden.</li> +<li>Het <code>ab</code> element is gebruikt om de versnummers aan te +geven. Dit met name om ze in HTML een afwijkend uiterlijk te +geven.</li> +</ul> +<p>Opmerking: De Koran in het Nederlands is net als de Bijbel overal op +het internet te vinden. Zie bijvoorbeeld www.kuran.nl of +www.redouan.nl. Deze uitgave, +oorspronkelijk uit 1860, en in het Nederlands vertaalt via het Frans, +is zeer rijkelijk van voetnoten voorzien en hoewel deze niet altijd de +instemming van Islamieten zullen krijgen, geven ze een boel waardevolle +achtergrondinformatie. Ook wordt deze vertaling voorafgegaan door een +aantal interessante inleidingen, en gevolgd door een korte geschiedenis +van Turkije. Lees deze uitgave in het tijdsbeeld van het einde van de +19de en begin van de 20ste eeuw, toen Turkije nog een macht van +betekenis was, en de kreet “politiek correct” nog niet +uitgevonden was. Behalve een alternatieve vertaling van de Koran, biedt +dit werk dus ook een historische terugblik op hoe in het westen tegen +de Islam werd gekeken.</p> +<p>Deze vertaling van de Koran verscheen voor het eerst in 1860 in +Haarlem, bij uitgeverij Van Brederode. Een tweede druk verscheen bij +deze uitgever in 1879. De derde druk verscheen in 1905, deze (vierde) +druk in 1916 en een vijfde in 1925, alledrie bij uitgeverij Bolle in +Rotterdam.</p> +<p>De oorspronkelijke Franse uitgave is: <span lang="fr">Le Koran: +traduction nouvelle faite sur le texte arabe par m. Kasimirski; revue +et précédée d’une introduction par m. G. +Pauthier</span>, verschenen bij Charpentier te Parijs in 1840.</p> +<p>Data voor de auteurs en redacteuren:</p> +<ul> +<li>Albin de Biberstein-Kazimirski (1808–1887)</li> +<li>Salomo Keyzer (1823–1868)</li> +<li>Nicolaas Japikse (1872–1944)</li> +</ul> +<p>Andere Koran vertalingen in het Nederlands:</p> +<p lang="nl-1900">Mahomed’s Koran: gevolgd naar de Fransche +vertaling van Kasimirksi, de Engelsche van Sale, de Hoogduitsche van +Ullmann en de Latijnsche van Maracci; met bijvoeging van aanteekeningen +en ophelderingen der voornaamste uitleggers, en voorafgegaan van Eene +levensschets van Mahomed, vert. door L. J. A. Tollens, Batavia, 1859, +Lange.</p> +<p>De Koran, uit het Arabisch vert. door J. H. Kramers; bew. door Asad +Jaber en Johannes J. G. Jansen, 18de druk, Amsterdam, 2003, De +Arbeiderspers.</p> +<p>Een monumentale vertaling in de stijl van de +“Statenvertaling”, die na de dood van Johannes Hendrik +Kramers (1891–1951), hoogleraar in het Arabisch te Leiden werd +aangetroffen bij zijn nalatenschap. Deze uitgave is gemoderniseerd en +voorzien van voetnoten. Oorspronkelijk verschenen in 1954 bij +Elsevier.</p> +<p>De koran = al-Quran al-karim: een weergave van de betekenis van +betekenis van de Arabische tekst in het Nederlands door Fred Leemhuis, +10de druk, Houten 2002, Fibula.</p> +<p>Deze uitgave met parallele tekst in het Nederlands en Arabisch is +voor Moslims waarschijnlijk de meest acceptabele. De Groninger Arabist +Dr. Fred Leemhuis heeft bij zijn vertaling (“weergave”) +rekening gehouden met de voor moslims gezaghebbende uitleg van het +boek. Eerst verschenen bij Het Wereldvenster in Houten in 1989.</p> +<p>De heilige Korān, vert. door Maulana Muhammad Ali en Jeroen +Rietberg, Den Haag, 2004, Stichting Ahmadiyya +Isha’at-i-Islam.</p> +<p>Deze uitgave is gebaseerd op een Engelse vertaling uit Pakistan, en +stamt van de leider van de Ahmadiyya-beweging.</p> +<h3 class="main">Verbeteringen</h3> +<p>De volgende verbeteringen zijn aangebracht in de tekst:</p> +<table class="correctiontable" summary= +"Overzicht van verbeteringen aangebracht in de tekst."> +<tr> +<th>Bladzijde</th> +<th>Bron</th> +<th>Verbetering</th> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e330">VI</a></td> +<td class="width40 bottom">bijbel</td> +<td class="width40 bottom">Bijbel</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e338">VI</a></td> +<td class="width40 bottom">Indie</td> +<td class="width40 bottom">Indië</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e691">X</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e63691">625</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e63807">626</a>, <a class="pageref" href="#xd21e65124">634</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e67693">638</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e67837">638</a>, <a class="pageref" href="#xd21e68078">639</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e68314">639</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e68486">639</a>, <a class="pageref" href="#xd21e68535">639</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e69179">640</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e70864">642</a>, <a class="pageref" href="#xd21e71196">643</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e71330">643</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e74129">647</a>, <a class="pageref" href="#xd21e74369">647</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e74734">648</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e76152">650</a>, <a class="pageref" href="#xd21e76713">650</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e77002">651</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e77976">652</a>, <a class="pageref" href="#xd21e78025">652</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e78100">652</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e78185">653</a>, <a class="pageref" href="#xd21e78704">653</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e78904">654</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e79179">654</a>, <a class="pageref" href="#xd21e79559">655</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e81676">658</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e85206">664</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e85687">665</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">—</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e1018">XII</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e4821">37n</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e7249">67</a>, <a class="pageref" href="#xd21e10614">106</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e12677">128</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e12709">128</a>, <a class="pageref" href="#xd21e27362">290</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e28082">295</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e28473">300</a>, <a class="pageref" href="#xd21e29067">306n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e31010">326</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e34270">352</a>, <a class="pageref" href="#xd21e36109">370</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e41619">421</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e42530">430</a>, <a class="pageref" href="#xd21e42961">435</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e44169">448</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e47127">480</a>, <a class="pageref" href="#xd21e60779">606</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e69808">641</a></td> +<td class="width40 bottom">,</td> +<td class="width40 bottom">.</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e1323">XIII</a></td> +<td class="width40 bottom">De Mogenschemering</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#s89">De Morgenschemering</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e1600">XV</a></td> +<td class="width40 bottom">namelijk</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#pt6">voornamelijk</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e1754">3</a></td> +<td class="width40 bottom">עדב</td> +<td class="width40 bottom"><span lang= +"he">ערב</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2045">5</a></td> +<td class="width40 bottom">naarn</td> +<td class="width40 bottom">naar</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2052">5</a></td> +<td class="width40 bottom">voortbrengels</td> +<td class="width40 bottom">voortbrengsels</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2060">5</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e2211">6</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e11186">113</a>, <a class="pageref" href="#xd21e12108">121</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e15753">165</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e19096">203</a>, <a class="pageref" href="#xd21e21493">232</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e22591">244</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e25217">267</a>, <a class="pageref" href="#xd21e26430">280</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e28479">300</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e28854">304</a>, <a class="pageref" href="#xd21e29444">309</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e31428">331n</a>, <a class="pageref" +href="#xd21e31495">331</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e35180">361n</a>, <a class="pageref" href="#xd21e38078">392</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e47889">484</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e48558">489</a>, <a class="pageref" href="#xd21e49500">499</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e52183">527</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e86155">666</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">)</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2383">8</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e2736">12</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e3753">25</a>, <a class="pageref" href="#xd21e3773">25</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e3777">25</a></td> +<td class="width40 bottom">Perzie</td> +<td class="width40 bottom">Perzië</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2403">8</a></td> +<td class="width40 bottom">Amine</td> +<td class="width40 bottom">Amina</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2502">9</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e17372">185</a></td> +<td class="width40 bottom">Ismael</td> +<td class="width40 bottom">Ismaël</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2516">9</a></td> +<td class="width40 bottom">Volhens</td> +<td class="width40 bottom">Volgens</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2520">9</a></td> +<td class="width40 bottom">Mahomtt</td> +<td class="width40 bottom">Mahomet</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2527">9</a></td> +<td class="width40 bottom">jeugige</td> +<td class="width40 bottom">jeugdige</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2668">11</a></td> +<td class="width40 bottom">bevredigd</td> +<td class="width40 bottom">bevredigt</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2680">11</a></td> +<td class="width40 bottom">bozwaarde</td> +<td class="width40 bottom">bezwaarde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2854">14</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e8734">84</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e22808">247</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e24857">264</a></td> +<td class="width40 bottom">Gabriel</td> +<td class="width40 bottom">Gabriël</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2930">15</a></td> +<td class="width40 bottom">afschffing</td> +<td class="width40 bottom">afschaffing</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e2945">15</a></td> +<td class="width40 bottom">allen</td> +<td class="width40 bottom">alleen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e3084">17</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e3088">17</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e3092">17</a></td> +<td class="width40 bottom">Abyssinie</td> +<td class="width40 bottom">Abyssinië</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e3307">20</a></td> +<td class="width40 bottom">vluchteliugen</td> +<td class="width40 bottom">vluchtelingen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e3647">24</a></td> +<td class="width40 bottom">iijd</td> +<td class="width40 bottom">tijd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4083">28</a></td> +<td class="width40 bottom">erkenen</td> +<td class="width40 bottom">erkennen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4216">30</a></td> +<td class="width40 bottom">gezanschappen</td> +<td class="width40 bottom">gezantschappen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4335">31</a></td> +<td class="width40 bottom">el-Aswa</td> +<td class="width40 bottom">el-Aswad</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4403">32</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e5386">45</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e7689">73</a>, <a class="pageref" href="#xd21e7776">74</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e7854">74</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e7869">75</a>, <a class="pageref" href="#xd21e7883">75</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e7949">75</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e59664">598</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">”</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4441">33</a></td> +<td class="width40 bottom">verspeirdde</td> +<td class="width40 bottom">verspreidde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4592">34</a></td> +<td class="width40 bottom">genrmen</td> +<td class="width40 bottom">genomen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4638">34</a></td> +<td class="width40 bottom">tijtak</td> +<td class="width40 bottom">zijtak</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4656">35</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e22248">242</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e31213">328</a></td> +<td class="width40 bottom">;</td> +<td class="width40 bottom">:</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4774">36</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">zijn</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4805">37n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e5414">45</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e5450">46</a>, <a class="pageref" href="#xd21e6199">52</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e9398">91</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e9543">92</a>, <a class="pageref" href="#xd21e9650">94</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e11520">116</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e14657">153</a>, <a class="pageref" href="#xd21e14662">153</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e14678">153</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e16422">175</a>, <a class="pageref" href="#xd21e17664">189</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e18596">199</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e19441">207</a>, <a class="pageref" href="#xd21e21426">231</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e21876">237</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e21883">237</a>, <a class="pageref" href="#xd21e24458">261</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e24522">261</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e25791">273</a>, <a class="pageref" href="#xd21e26887">286</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e26995">287</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e27184">288</a>, <a class="pageref" href="#xd21e27985">294</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e30171">316</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e31925">334</a>, <a class="pageref" href="#xd21e32121">335</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e32264">336</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e35715">365</a>, <a class="pageref" href="#xd21e37147">380</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e38248">394</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e42907">434</a>, <a class="pageref" href="#xd21e45332">462</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e46028">470</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e46051">470</a>, <a class="pageref" href="#xd21e46085">470</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e46384">474n</a>, <a class="pageref" +href="#xd21e46660">476</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e47012">479</a>, <a class="pageref" href="#xd21e47045">479</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e47188">480</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e47282">481</a>, <a class="pageref" href="#xd21e49061">494</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e50118">506</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e51771">522</a>, <a class="pageref" href="#xd21e52576">531</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e53128">537</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e60937">607</a>, <a class="pageref" href="#xd21e73789">646</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e78224">653</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e86181">666</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e86624">712</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">.</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e4994">39</a></td> +<td class="width40 bottom">behroode</td> +<td class="width40 bottom">behoorde,</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e5345">45n</a></td> +<td class="width40 bottom">alkaar</td> +<td class="width40 bottom">elkaar</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e5349">45n</a></td> +<td class="width40 bottom">dui-lijk</td> +<td class="width40 bottom">duidelijk</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e5383">45</a></td> +<td class="width40 bottom">ioch</td> +<td class="width40 bottom">toch</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e5428">46</a></td> +<td class="width40 bottom">Hedjireh</td> +<td class="width40 bottom">Hedjirah</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e5957">50</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e9646">94</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e17721">190</a>, <a class="pageref" href="#xd21e25132">267</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e27324">290</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e32238">336</a>, <a class="pageref" href="#xd21e33381">345</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e46352">473</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e52888">534</a></td> +<td class="width40 bottom">.</td> +<td class="width40 bottom">,</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e6363">53</a></td> +<td class="width40 bottom">eenge</td> +<td class="width40 bottom">eenige</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e6927">62</a></td> +<td class="width40 bottom">Mohamets</td> +<td class="width40 bottom">Mahomets</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7212">66</a></td> +<td class="width40 bottom">gestraf,</td> +<td class="width40 bottom">gestraft</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7243">67</a></td> +<td class="width40 bottom">afgode-derij</td> +<td class="width40 bottom">afgoderij</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7261">67</a></td> +<td class="width40 bottom">gevangeneen</td> +<td class="width40 bottom">gevangenen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7326">69</a></td> +<td class="width40 bottom">kintab</td> +<td class="width40 bottom">kitab</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7332">69</a></td> +<td class="width40 bottom">hunnne</td> +<td class="width40 bottom">hunne</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7339">69</a></td> +<td class="width40 bottom">christenen</td> +<td class="width40 bottom">Christenen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7532">71</a></td> +<td class="width40 bottom">אהרית</td> +<td class="width40 bottom"><span lang= +"he">אחרית</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7751">73</a></td> +<td class="width40 bottom">o nder</td> +<td class="width40 bottom">onder</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7783">74</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e7861">74</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e29196">307</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">“</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e7894">75</a></td> +<td class="width40 bottom">”</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8043">76</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">.”</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8082">76</a></td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’dinn</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8170">77</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e34163">351</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e51550">521</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e55764">559</a></td> +<td class="width40 bottom">(</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8191">77</a></td> +<td class="width40 bottom">slof</td> +<td class="width40 bottom">stof</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8297">78</a></td> +<td class="width40 bottom">beteekekenis</td> +<td class="width40 bottom">beteekenis</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8357">78</a></td> +<td class="width40 bottom">Nummeri</td> +<td class="width40 bottom">Numeri</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8636">83</a></td> +<td class="width40 bottom">verzelde</td> +<td class="width40 bottom">vergezelde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8655">83</a></td> +<td class="width40 bottom">ongeloovfgen</td> +<td class="width40 bottom">ongeloovigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8662">83</a></td> +<td class="width40 bottom">hebbben</td> +<td class="width40 bottom">hebben</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8709">83</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">88.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8714">83</a></td> +<td class="width40 bottom">geschieden</td> +<td class="width40 bottom">gescheiden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8788">84</a></td> +<td class="width40 bottom">Michael</td> +<td class="width40 bottom">Michaël</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8819">84</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e9022">86</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e15173">158</a>, <a class="pageref" href="#xd21e17350">185</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e17954">193</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e17974">193</a>, <a class="pageref" href="#xd21e19474">208</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e19919">212</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e26250">277</a>, <a class="pageref" href="#xd21e30901">324</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e35285">362n</a>, <a class="pageref" +href="#xd21e37347">382</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e37694">386</a>, <a class="pageref" href="#xd21e37711">387</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e43051">436n</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">,</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8862">85n</a></td> +<td class="width40 bottom">klachte</td> +<td class="width40 bottom">klacht</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8896">85</a></td> +<td class="width40 bottom">דזע</td> +<td class="width40 bottom"><span lang= +"he">רוע</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8980">86</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e9416">91</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">:</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e8993">86</a></td> +<td class="width40 bottom">vernietingen</td> +<td class="width40 bottom">vernietigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9010">86</a></td> +<td class="width40 bottom">ea</td> +<td class="width40 bottom">en</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9145">88</a></td> +<td class="width40 bottom">heort</td> +<td class="width40 bottom">hoort</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9291">89</a></td> +<td class="width40 bottom">Jabob</td> +<td class="width40 bottom">Jacob</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9325">89</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e28737">304</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e51065">517</a></td> +<td class="width40 bottom">Jalallo’ddin</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9440">91</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">ongeluk</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9570">93</a></td> +<td class="width40 bottom">van van</td> +<td class="width40 bottom">van</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9655">94</a></td> +<td class="width40 bottom">179</td> +<td class="width40 bottom">178</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9765">95</a></td> +<td class="width40 bottom">Ismalieten</td> +<td class="width40 bottom">Islamieten</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9926">97</a></td> +<td class="width40 bottom">behoort</td> +<td class="width40 bottom">behoord</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9948">97</a></td> +<td class="width40 bottom">richtten</td> +<td class="width40 bottom">richten</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e9977">98</a></td> +<td class="width40 bottom">opschiedt</td> +<td class="width40 bottom">opschiet</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10084">99</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e10965">111</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e19479">208</a>, <a class="pageref" href="#xd21e56698">569n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e57297">576</a></td> +<td class="width40 bottom">)</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10313">103</a></td> +<td class="width40 bottom">eena</td> +<td class="width40 bottom">eene</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10456">104</a></td> +<td class="width40 bottom">duisterdis</td> +<td class="width40 bottom">duisternis</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10482">104</a></td> +<td class="width40 bottom">personen</td> +<td class="width40 bottom">persoon</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10485">104</a></td> +<td class="width40 bottom">bedoelt</td> +<td class="width40 bottom">bedoeld</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10604">106</a></td> +<td class="width40 bottom">godsdientsoorlog</td> +<td class="width40 bottom">godsdienstoorlog</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10716">108</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e11091">112</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e40776">413</a></td> +<td class="width40 bottom">.</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10824">110n</a></td> +<td class="width40 bottom">vluchten</td> +<td class="width40 bottom">vluchtten</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e10924">111</a></td> +<td class="width40 bottom">Beildâwi</td> +<td class="width40 bottom">Beidâwi</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e11134">112</a></td> +<td class="width40 bottom">imram</td> +<td class="width40 bottom">Imram</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e11477">115</a></td> +<td class="width40 bottom">verheften</td> +<td class="width40 bottom">verheffen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e11848">118</a></td> +<td class="width40 bottom">Islama</td> +<td class="width40 bottom">Islam</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e11857">119</a></td> +<td class="width40 bottom">Godt</td> +<td class="width40 bottom">God</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12050">120</a></td> +<td class="width40 bottom">hoede</td> +<td class="width40 bottom">goede</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12183">122</a></td> +<td class="width40 bottom">zondaten</td> +<td class="width40 bottom">zondaren</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12198">122</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e12815">130</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e12842">130</a>, <a class="pageref" href="#xd21e12882">131</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e12975">132</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e12980">132</a>, <a class="pageref" href="#xd21e13001">132</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e13174">135</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e13186">135</a>, <a class="pageref" href="#xd21e13201">135</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e13325">137</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e13441">138</a>, <a class="pageref" href="#xd21e13634">141</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e13713">142</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e13737">142</a>, <a class="pageref" href="#xd21e14620">153</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e14631">153</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e14651">153</a>, <a class="pageref" href="#xd21e15086">157</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e16522">176</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e17428">186</a>, <a class="pageref" href="#xd21e17467">186</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e20502">219</a></td> +<td class="width40 bottom">Beidawi</td> +<td class="width40 bottom">Beidâwi</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12551">126</a></td> +<td class="width40 bottom">afgezondert</td> +<td class="width40 bottom">afgezonderd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12766">129</a></td> +<td class="width40 bottom">reehtvaardig</td> +<td class="width40 bottom">rechtvaardig</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12774">129</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e17567">188</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e33901">349</a></td> +<td class="width40 bottom">.</td> +<td class="width40 bottom">:</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12943">132</a></td> +<td class="width40 bottom">bevrijd</td> +<td class="width40 bottom">bevrijdt</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e12968">132</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e18544">198</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e19516">208</a>, <a class="pageref" href="#xd21e23039">250n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e26162">276</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e28873">304</a>, <a class="pageref" href="#xd21e29017">305n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e29372">308</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e30789">323</a>, <a class="pageref" href="#xd21e35992">369n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e42998">435</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e43135">436</a>, <a class="pageref" href="#xd21e43644">442</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e43813">444</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">(</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13275">136</a></td> +<td class="width40 bottom">gehoorzaamt</td> +<td class="width40 bottom">gehoorzaamd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13334">137</a></td> +<td class="width40 bottom">52</td> +<td class="width40 bottom">53</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13426">138</a></td> +<td class="width40 bottom">al</td> +<td class="width40 bottom">Al</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13682">141</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">bij</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13693">142</a></td> +<td class="width40 bottom">begeering</td> +<td class="width40 bottom">begeerig</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13721">142</a></td> +<td class="width40 bottom">beidawi</td> +<td class="width40 bottom">Beidâwi</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13755">143</a></td> +<td class="width40 bottom">gekwest</td> +<td class="width40 bottom">gekwetst</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e13826">144</a></td> +<td class="width40 bottom">wiilen</td> +<td class="width40 bottom">willen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e14100">147</a></td> +<td class="width40 bottom">waneeer</td> +<td class="width40 bottom">wanneer</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e14465">151</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e29104">306</a></td> +<td class="width40 bottom">Jahya</td> +<td class="width40 bottom">Yahya</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e14502">151</a></td> +<td class="width40 bottom">r62</td> +<td class="width40 bottom">172</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e14700">153</a></td> +<td class="width40 bottom">was</td> +<td class="width40 bottom">wat</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e14817">155</a></td> +<td class="width40 bottom">vnn</td> +<td class="width40 bottom">van</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e14848">155</a></td> +<td class="width40 bottom">verbintnnis</td> +<td class="width40 bottom">verbintenis</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e15495">163</a></td> +<td class="width40 bottom">bebben</td> +<td class="width40 bottom">hebben</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e15573">164</a></td> +<td class="width40 bottom">Hoofstuk IV, vers 170</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#s4.170">Hoofdstuk IV, vers +170</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e16432">175</a></td> +<td class="width40 bottom">alllerlei</td> +<td class="width40 bottom">allerlei</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e17326">185</a></td> +<td class="width40 bottom">parijdijs</td> +<td class="width40 bottom">paradijs</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e17340">185</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">138.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e17357">185</a></td> +<td class="width40 bottom">afgodienaars</td> +<td class="width40 bottom">afgodendienaars</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e17643">189</a></td> +<td class="width40 bottom">hoofstuk</td> +<td class="width40 bottom">hoofdstuk</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e18097">195</a></td> +<td class="width40 bottom">heme-en</td> +<td class="width40 bottom">hemelen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e19075">203</a></td> +<td class="width40 bottom">alvoren</td> +<td class="width40 bottom">alvorens</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e19761">210</a></td> +<td class="width40 bottom">samengegesteld</td> +<td class="width40 bottom">samengesteld</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e20085">214</a></td> +<td class="width40 bottom">Hoofstuk VI, vers 25</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#s6.25">Hoofdstuk VI, vers +25</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e20986">225</a></td> +<td class="width40 bottom">Salary</td> +<td class="width40 bottom">Savary</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21078">227</a></td> +<td class="width40 bottom">57</td> +<td class="width40 bottom">56</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21105">227</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">61.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21245">229</a></td> +<td class="width40 bottom">10</td> +<td class="width40 bottom">80</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21309">230</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e48443">488</a></td> +<td class="width40 bottom">zij</td> +<td class="width40 bottom">zijn</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21319">230</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">87.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21381">231n</a></td> +<td class="width40 bottom">schoonen</td> +<td class="width40 bottom">schoenen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21391">231</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">blijven</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21397">231</a></td> +<td class="width40 bottom">93</td> +<td class="width40 bottom">95</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21482">232</a></td> +<td class="width40 bottom">bewoner</td> +<td class="width40 bottom">bewoners</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21624">233</a></td> +<td class="width40 bottom">wat</td> +<td class="width40 bottom">want</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21669">234</a></td> +<td class="width40 bottom">warrom</td> +<td class="width40 bottom">waarom</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21675">234</a></td> +<td class="width40 bottom">goddienst</td> +<td class="width40 bottom">godsdienst</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21783">235</a></td> +<td class="width40 bottom">tussshenpersonen</td> +<td class="width40 bottom">tusschenpersonen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e21828">236</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">12.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22093">240</a></td> +<td class="width40 bottom">ververhaast</td> +<td class="width40 bottom">verhaast</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22124">240</a></td> +<td class="width40 bottom">waardheid</td> +<td class="width40 bottom">waarheid</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22389">242</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">86.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22499">243</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e30622">321</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e38982">401</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e57161">574</a></td> +<td class="width40 bottom">Israels</td> +<td class="width40 bottom">Israëls</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22549">244</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">97.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22567">244</a></td> +<td class="width40 bottom">Mawswl</td> +<td class="width40 bottom">Mawsil</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22570">244</a></td> +<td class="width40 bottom">afgoperij</td> +<td class="width40 bottom">afgoderij</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e22690">245</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">1.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e23127">250</a></td> +<td class="width40 bottom">geloovige</td> +<td class="width40 bottom">geloovigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e23179">250</a></td> +<td class="width40 bottom">Aleor</td> +<td class="width40 bottom">Alcor</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e23480">252n</a></td> +<td class="width40 bottom">Júdi</td> +<td class="width40 bottom">Jûdi</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e24016">256</a></td> +<td class="width40 bottom">getasten</td> +<td class="width40 bottom">gelasten</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e24516">261</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">?</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e24637">262</a></td> +<td class="width40 bottom">Nimbod</td> +<td class="width40 bottom">Nimrod</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e24843">264</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e24989">265</a></td> +<td class="width40 bottom">Kitfir</td> +<td class="width40 bottom">Kitfîr</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e24985">265</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e49252">496</a></td> +<td class="width40 bottom">,</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e25299">268</a></td> +<td class="width40 bottom">Gabbiël</td> +<td class="width40 bottom">Gabriël</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e25362">269n</a></td> +<td class="width40 bottom">D’herbelot</td> +<td class="width40 bottom">d’Herbelot</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e25424">269</a></td> +<td class="width40 bottom">toereide</td> +<td class="width40 bottom">toebereide</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e25482">270</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">69.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e25770">273</a></td> +<td class="width40 bottom">19</td> +<td class="width40 bottom">89</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e26054">275</a></td> +<td class="width40 bottom">136</td> +<td class="width40 bottom">106</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e26060">275</a></td> +<td class="width40 bottom">Magomet</td> +<td class="width40 bottom">Mahomet</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e26204">277</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e28024">295</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e50077">505</a>, <a class="pageref" href="#xd21e59469">596</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e63735">625</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">7.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e26486">280</a></td> +<td class="width40 bottom">24</td> +<td class="width40 bottom">34</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e27414">290</a></td> +<td class="width40 bottom">33</td> +<td class="width40 bottom">32</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e27534">291</a></td> +<td class="width40 bottom">Hoofstuk XI vers 72</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#s9.72">Hoofdstuk XI, vers +72</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e27937">294n</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e45142">459</a></td> +<td class="width40 bottom">hune</td> +<td class="width40 bottom">hunne</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e27982">294</a></td> +<td class="width40 bottom">Goloofd</td> +<td class="width40 bottom">Geloofd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28184">296</a></td> +<td class="width40 bottom">antwoordag</td> +<td class="width40 bottom">antwoorden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28242">297</a></td> +<td class="width40 bottom">dwalling</td> +<td class="width40 bottom">dwaling</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28317">298</a></td> +<td class="width40 bottom">varnietiging</td> +<td class="width40 bottom">vernietiging</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28334">298</a></td> +<td class="width40 bottom">uem</td> +<td class="width40 bottom">hem</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28432">299</a></td> +<td class="width40 bottom">mochtig</td> +<td class="width40 bottom">machtig</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28505">300</a></td> +<td class="width40 bottom">71</td> +<td class="width40 bottom">72</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28785">304</a></td> +<td class="width40 bottom">verschillende</td> +<td class="width40 bottom">verschillen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28937">305n</a></td> +<td class="width40 bottom">Saman</td> +<td class="width40 bottom">Salman</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e28951">305n</a></td> +<td class="width40 bottom">Sallam</td> +<td class="width40 bottom">Salam</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29046">305n</a></td> +<td class="width40 bottom">Gosra</td> +<td class="width40 bottom">Bosra</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29072">306n</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">106.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29093">306</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e29108">306</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e29128">306</a></td> +<td class="width40 bottom">Ammer</td> +<td class="width40 bottom">Ammar</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29363">308</a></td> +<td class="width40 bottom">Jallaloddin</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29395">309</a></td> +<td class="width40 bottom">138</td> +<td class="width40 bottom">128</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29583">310</a></td> +<td class="width40 bottom">Babijlon</td> +<td class="width40 bottom">Babylon</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29599">310</a></td> +<td class="width40 bottom">Jeruzalm</td> +<td class="width40 bottom">Jeruzalem</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29679">311</a></td> +<td class="width40 bottom">daarzan</td> +<td class="width40 bottom">daarvan</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29682">311</a></td> +<td class="width40 bottom">eeide</td> +<td class="width40 bottom">zeide</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29698">311</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e47168">480</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">van</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29848">313</a></td> +<td class="width40 bottom">Dis</td> +<td class="width40 bottom">Dit</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e29858">313</a></td> +<td class="width40 bottom">en</td> +<td class="width40 bottom">aan</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e30048">315</a></td> +<td class="width40 bottom">;</td> +<td class="width40 bottom">,</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e30483">319</a></td> +<td class="width40 bottom">Koreïhieten</td> +<td class="width40 bottom">Koreïshieten</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e30532">320</a></td> +<td class="width40 bottom">opspringenn</td> +<td class="width40 bottom">opspringen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e30763">323</a></td> +<td class="width40 bottom">Albeidâwi</td> +<td class="width40 bottom">Al Beidâwi</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e30920">324</a></td> +<td class="width40 bottom">Jalla’ddin</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e30924">324</a></td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddim</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e31007">326</a></td> +<td class="width40 bottom">gehoofd</td> +<td class="width40 bottom">gehoord</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e31088">327n</a></td> +<td class="width40 bottom">geslagen</td> +<td class="width40 bottom">geslapen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e31457">331</a></td> +<td class="width40 bottom">al Zamakhchari</td> +<td class="width40 bottom">al Zamakhshari</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e31518">331</a></td> +<td class="width40 bottom">geksmen</td> +<td class="width40 bottom">gekomen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e31839">333</a></td> +<td class="width40 bottom">Daniel</td> +<td class="width40 bottom">Daniël</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e31893">333</a></td> +<td class="width40 bottom">gij</td> +<td class="width40 bottom">hij</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e32194">336</a></td> +<td class="width40 bottom">zulien</td> +<td class="width40 bottom">zullen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e32241">336</a></td> +<td class="width40 bottom">Rad</td> +<td class="width40 bottom">Sad</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e32324">337n</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">10.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e32873">341</a></td> +<td class="width40 bottom">50</td> +<td class="width40 bottom">59</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e33016">342</a></td> +<td class="width40 bottom">hoeveeel</td> +<td class="width40 bottom">hoeveel</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e34456">354</a></td> +<td class="width40 bottom">zijn</td> +<td class="width40 bottom">is</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e34595">355</a></td> +<td class="width40 bottom">zouden</td> +<td class="width40 bottom">zonden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e34706">357</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e56897">571</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">22.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35114">360</a></td> +<td class="width40 bottom">bathra</td> +<td class="width40 bottom">Bathra</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35406">363n</a></td> +<td class="width40 bottom">ae-dere</td> +<td class="width40 bottom">andere</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35505">363</a></td> +<td class="width40 bottom">Johannet</td> +<td class="width40 bottom">Johannes</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35540">364</a></td> +<td class="width40 bottom">97</td> +<td class="width40 bottom">96</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35571">364</a></td> +<td class="width40 bottom">96</td> +<td class="width40 bottom">97</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35576">364</a></td> +<td class="width40 bottom">en</td> +<td class="width40 bottom">En</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35962">368</a></td> +<td class="width40 bottom">do</td> +<td class="width40 bottom">de</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e35968">368</a></td> +<td class="width40 bottom">de ende</td> +<td class="width40 bottom">tiende</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e36117">370</a></td> +<td class="width40 bottom">ongeloovingen</td> +<td class="width40 bottom">ongeloovigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e36373">373</a></td> +<td class="width40 bottom">vergadert</td> +<td class="width40 bottom">vergaderd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e37037">379</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">89.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e37229">381</a></td> +<td class="width40 bottom">onaangenaam</td> +<td class="width40 bottom">aangenaam</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e37314">382</a></td> +<td class="width40 bottom">verbonden</td> +<td class="width40 bottom">verboden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e37319">382</a></td> +<td class="width40 bottom">Mohjâerins</td> +<td class="width40 bottom">Mâhojerins</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e37530">384</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e49518">499</a></td> +<td class="width40 bottom">24</td> +<td class="width40 bottom">14</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e37894">389</a></td> +<td class="width40 bottom">rakening</td> +<td class="width40 bottom">rekening</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38057">391</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e51191">518</a></td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’din</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38068">392</a></td> +<td class="width40 bottom">zhn</td> +<td class="width40 bottom">zijn</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38075">392</a></td> +<td class="width40 bottom">Jollalo’ddin</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38157">393</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">4.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38236">394</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">18.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38298">395</a></td> +<td class="width40 bottom">Jallolo’ddin</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38368">395</a></td> +<td class="width40 bottom">Okba</td> +<td class="width40 bottom">Obba</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38597">397</a></td> +<td class="width40 bottom">is is</td> +<td class="width40 bottom">is</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e38679">398</a></td> +<td class="width40 bottom">56</td> +<td class="width40 bottom">59</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e39054">401</a></td> +<td class="width40 bottom">XXVIII Hoofdstuk (vers 38)</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#s28.38">XXVIIIe Hoofdstuk (vers +38)</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e39397">403</a></td> +<td class="width40 bottom">11</td> +<td class="width40 bottom">82</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e39618">404</a></td> +<td class="width40 bottom">en</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40297">409n</a></td> +<td class="width40 bottom">Hasasn</td> +<td class="width40 bottom">Hassan</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40499">411</a></td> +<td class="width40 bottom">Davies</td> +<td class="width40 bottom">David’s</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40531">411</a></td> +<td class="width40 bottom">geranschikt</td> +<td class="width40 bottom">gerangschikt</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40666">412</a></td> +<td class="width40 bottom">in</td> +<td class="width40 bottom">is</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40771">413</a></td> +<td class="width40 bottom">hoeveeldheid</td> +<td class="width40 bottom">hoeveelheid</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40811">413</a></td> +<td class="width40 bottom">32</td> +<td class="width40 bottom">39</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40845">414</a></td> +<td class="width40 bottom">Jallalalo’ddin</td> +<td class="width40 bottom">Jallalo’ddin</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40869">414</a></td> +<td class="width40 bottom">Kedhr</td> +<td class="width40 bottom">Khedr</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e40942">414</a></td> +<td class="width40 bottom">geplaats</td> +<td class="width40 bottom">geplaatst</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e41557">420</a></td> +<td class="width40 bottom">hen</td> +<td class="width40 bottom">hem</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42218">427n</a></td> +<td class="width40 bottom">rijddommen</td> +<td class="width40 bottom">rijkdommen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42247">427</a></td> +<td class="width40 bottom">wevaart</td> +<td class="width40 bottom">welvaart</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42384">429</a></td> +<td class="width40 bottom">betreuwd</td> +<td class="width40 bottom">betreurd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42421">429</a></td> +<td class="width40 bottom">Hem</td> +<td class="width40 bottom">Hen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42462">430</a></td> +<td class="width40 bottom">tweehondervijftigste</td> +<td class="width40 bottom">tweehonderdvijftigste</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42636">431</a></td> +<td class="width40 bottom">zei</td> +<td class="width40 bottom">zij</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42769">432</a></td> +<td class="width40 bottom">Magtige</td> +<td class="width40 bottom">Machtige</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42797">433</a></td> +<td class="width40 bottom">47</td> +<td class="width40 bottom">46</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e42946">435</a></td> +<td class="width40 bottom">Konstantinopoolsche</td> +<td class="width40 bottom">Konstantinopelsche</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43147">436</a></td> +<td class="width40 bottom">Mesopotanië</td> +<td class="width40 bottom">Mesopotamië</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43167">436</a></td> +<td class="width40 bottom">3</td> +<td class="width40 bottom">2</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43172">436</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e57394">577</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e63709">625</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">3.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43404">440</a></td> +<td class="width40 bottom">36</td> +<td class="width40 bottom">46</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43521">441</a></td> +<td class="width40 bottom">almoezen</td> +<td class="width40 bottom">aalmoezen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43582">441</a></td> +<td class="width40 bottom">2</td> +<td class="width40 bottom">9</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43586">441</a></td> +<td class="width40 bottom">vastgwortelde</td> +<td class="width40 bottom">vastgewortelde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43606">442</a></td> +<td class="width40 bottom"> +םֶכונם</td> +<td class="width40 bottom"><span lang= +"he">מכוניה</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e43747">443</a></td> +<td class="width40 bottom">en</td> +<td class="width40 bottom">een</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44098">448n</a></td> +<td class="width40 bottom">bedoeld</td> +<td class="width40 bottom">bedoelde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44249">449</a></td> +<td class="width40 bottom">7</td> +<td class="width40 bottom">6</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44489">452</a></td> +<td class="width40 bottom">).</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44625">453n</a></td> +<td class="width40 bottom">Ean</td> +<td class="width40 bottom">Ebn</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44681">453</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e45055">458</a></td> +<td class="width40 bottom">Aisha</td> +<td class="width40 bottom">Aïsha</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44740">454</a></td> +<td class="width40 bottom">Koren</td> +<td class="width40 bottom">Koran</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e44888">456n</a></td> +<td class="width40 bottom">ge-vel</td> +<td class="width40 bottom">bevel</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e45010">457</a></td> +<td class="width40 bottom">omtren</td> +<td class="width40 bottom">omtrent</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e45023">457</a></td> +<td class="width40 bottom">ln</td> +<td class="width40 bottom">in</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e45394">462</a></td> +<td class="width40 bottom">toen</td> +<td class="width40 bottom">Toen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46054">470</a></td> +<td class="width40 bottom">hoek</td> +<td class="width40 bottom">boek</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46081">470</a></td> +<td class="width40 bottom">Sary</td> +<td class="width40 bottom">Savary</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46106">470</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">30.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46807">478</a></td> +<td class="width40 bottom">Gelooft</td> +<td class="width40 bottom">Geloofd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46857">478</a></td> +<td class="width40 bottom">Yhya</td> +<td class="width40 bottom">Yahya</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46881">478</a></td> +<td class="width40 bottom">2</td> +<td class="width40 bottom">8</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46956">479</a></td> +<td class="width40 bottom">afgoden-</td> +<td class="width40 bottom">afgoden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e46968">479</a></td> +<td class="width40 bottom">zul-</td> +<td class="width40 bottom">zullen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e47444">482n</a></td> +<td class="width40 bottom">Abdelmotallib</td> +<td class="width40 bottom">Abdelmottalib</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e47583">482</a></td> +<td class="width40 bottom">nakomelinschap</td> +<td class="width40 bottom">nakomelingschap</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e47956">484</a></td> +<td class="width40 bottom">Beidâhi</td> +<td class="width40 bottom">Beidâwi</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e48434">488</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">33.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e49120">495</a></td> +<td class="width40 bottom">48</td> +<td class="width40 bottom">38</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e49126">495</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">39.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e49162">495</a></td> +<td class="width40 bottom"> +גּכּשּ</td> +<td class="width40 bottom"><span lang= +"he">רפש</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e49205">495</a></td> +<td class="width40 bottom">krimp</td> +<td class="width40 bottom">krimpt</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e49298">496</a></td> +<td class="width40 bottom">werelk</td> +<td class="width40 bottom">wereld</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50011">505</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">84.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50123">506</a></td> +<td class="width40 bottom">Zamakmshari</td> +<td class="width40 bottom">Zamakshari</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50157">506</a></td> +<td class="width40 bottom">op</td> +<td class="width40 bottom">en</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50309">508</a></td> +<td class="width40 bottom">genoemd</td> +<td class="width40 bottom">gemoed</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50344">508</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">;</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50431">510</a></td> +<td class="width40 bottom">waarde</td> +<td class="width40 bottom">waarmede</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50754">514</a></td> +<td class="width40 bottom">mistieken</td> +<td class="width40 bottom">mystieken</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e50887">516</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">hij</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e51568">521</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e86819">744</a></td> +<td class="width40 bottom">,</td> +<td class="width40 bottom">[<i>Verwijderd</i>]</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e52296">528n</a></td> +<td class="width40 bottom">omheldsden</td> +<td class="width40 bottom">omhelsden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e52376">529</a></td> +<td class="width40 bottom">valeien</td> +<td class="width40 bottom">valleien</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e52588">531</a></td> +<td class="width40 bottom">gehel</td> +<td class="width40 bottom">geheel</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e52622">531</a></td> +<td class="width40 bottom">smaakt</td> +<td class="width40 bottom">smaak</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e53152">537</a></td> +<td class="width40 bottom">Hodiebiya</td> +<td class="width40 bottom">Hodeibiya</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e53401">540</a></td> +<td class="width40 bottom">nieuwgierierig</td> +<td class="width40 bottom">nieuwsgierig</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e53408">540</a></td> +<td class="width40 bottom">geschaden</td> +<td class="width40 bottom">geschapen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e53582">542</a></td> +<td class="width40 bottom">aan</td> +<td class="width40 bottom">van</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e53999">546</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">32.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e54127">546</a></td> +<td class="width40 bottom">dezefde</td> +<td class="width40 bottom">dezelfde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e54849">552</a></td> +<td class="width40 bottom">Eeze onze</td> +<td class="width40 bottom">Deze</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e55074">554</a></td> +<td class="width40 bottom">XXXVI</td> +<td class="width40 bottom">XXVI</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e55363">556</a></td> +<td class="width40 bottom">lochenen</td> +<td class="width40 bottom">loochenen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e55421">556</a></td> +<td class="width40 bottom">loochen</td> +<td class="width40 bottom">loochenen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e55429">556</a></td> +<td class="width40 bottom">vergankelijheid</td> +<td class="width40 bottom">vergankelijkheid</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e56405">565</a></td> +<td class="width40 bottom">(</td> +<td class="width40 bottom">,</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e56512">566</a></td> +<td class="width40 bottom">moeners</td> +<td class="width40 bottom">moeders</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e56827">570</a></td> +<td class="width40 bottom">niez</td> +<td class="width40 bottom">niet</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e56859">570</a></td> +<td class="width40 bottom">15</td> +<td class="width40 bottom">16</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e56921">571</a></td> +<td class="width40 bottom">bedroefd</td> +<td class="width40 bottom">beproefd</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57046">573</a></td> +<td class="width40 bottom">verbied</td> +<td class="width40 bottom">verbiedt</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57170">574</a></td> +<td class="width40 bottom">nemen</td> +<td class="width40 bottom">namen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57287">575</a></td> +<td class="width40 bottom">eide</td> +<td class="width40 bottom">einde</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57358">576</a></td> +<td class="width40 bottom">slaat</td> +<td class="width40 bottom">staat</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57633">580</a></td> +<td class="width40 bottom">geloofd</td> +<td class="width40 bottom">gelooft</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57811">582</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e62110">614</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">5.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e57820">582</a></td> +<td class="width40 bottom">onvermurbare</td> +<td class="width40 bottom">onvermurwbare</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e58381">588</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">zullen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e58726">590</a></td> +<td class="width40 bottom">beschijldigen</td> +<td class="width40 bottom">beschuldigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e59193">593</a></td> +<td class="width40 bottom">ongelooven</td> +<td class="width40 bottom">ongeloovigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e59574">598</a></td> +<td class="width40 bottom">“</td> +<td class="width40 bottom">‘</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e59578">598</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom">’</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e59994">600</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">24.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e60138">602</a></td> +<td class="width40 bottom">ontein</td> +<td class="width40 bottom">fontein</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e60253">602</a></td> +<td class="width40 bottom">fontijn</td> +<td class="width40 bottom">fontein</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e60263">602</a></td> +<td class="width40 bottom">zulllen</td> +<td class="width40 bottom">zullen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e60806">606</a></td> +<td class="width40 bottom">9</td> +<td class="width40 bottom">8</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e60998">607</a></td> +<td class="width40 bottom">Tachtiigste</td> +<td class="width40 bottom">Tachtigste</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e61029">608</a></td> +<td class="width40 bottom">omm</td> +<td class="width40 bottom">Omm</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e61305">609</a></td> +<td class="width40 bottom">Teptuaginta</td> +<td class="width40 bottom">Septuaginta</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e61639">611</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">19.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e61718">612</a></td> +<td class="width40 bottom">34</td> +<td class="width40 bottom">33</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e61765">612</a></td> +<td class="width40 bottom">gevelen</td> +<td class="width40 bottom">bevelen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e61789">612</a></td> +<td class="width40 bottom">arbiedt</td> +<td class="width40 bottom">arbeidt</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e62125">614</a></td> +<td class="width40 bottom">ledenen</td> +<td class="width40 bottom">lendenen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e62269">615</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">11.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e62273">615</a></td> +<td class="width40 bottom">maar</td> +<td class="width40 bottom">Maar</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63003">620</a></td> +<td class="width40 bottom">Negentichste</td> +<td class="width40 bottom">Negentigste</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63291">622</a></td> +<td class="width40 bottom">weêrspanning</td> +<td class="width40 bottom">weêrspannig</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63341">623</a></td> +<td class="width40 bottom">13</td> +<td class="width40 bottom">12</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63353">623</a></td> +<td class="width40 bottom">ziel</td> +<td class="width40 bottom">ziet</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63464">623</a></td> +<td class="width40 bottom">vvn</td> +<td class="width40 bottom">van</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63523">624</a></td> +<td class="width40 bottom">verblijden</td> +<td class="width40 bottom">verblijven</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63578">624</a></td> +<td class="width40 bottom">[<i>Niet in bron</i>]</td> +<td class="width40 bottom"><span class="versenum">6.</span></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e63676">625</a></td> +<td class="width40 bottom">12</td> +<td class="width40 bottom">11</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e64430">632</a></td> +<td class="width40 bottom">betooving</td> +<td class="width40 bottom">betoovering</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e64581">633</a></td> +<td class="width40 bottom">(</td> +<td class="width40 bottom">;</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e65534">634</a></td> +<td class="width40 bottom">Ha’wiyat</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-hawiyet">Ha’wiyet</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e66094">635</a></td> +<td class="width40 bottom">Pentapolus</td> +<td class="width40 bottom">Pentapolis</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e68662">640</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e82374">659</a></td> +<td class="width40 bottom">Ailha</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-ailah">Ailah</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e70003">641</a></td> +<td class="width40 bottom">Fhouba</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-thojeba">Thojeba</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e70216">642</a></td> +<td class="width40 bottom">te</td> +<td class="width40 bottom">de</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e72621">645</a></td> +<td class="width40 bottom">)</td> +<td class="width40 bottom">;</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e73449">646</a></td> +<td class="width40 bottom">langmoedigen</td> +<td class="width40 bottom">lankmoedigen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e73491">646</a></td> +<td class="width40 bottom">Antiochie</td> +<td class="width40 bottom">Antiochië</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e74150">647</a></td> +<td class="width40 bottom">Missias</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-messias">Messias</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e74170">647</a></td> +<td class="width40 bottom">Marie</td> +<td class="width40 bottom">Maria</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e74836">648</a></td> +<td class="width40 bottom">Al Kedr</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-al-khedr">Al Khedr</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e75302">648</a></td> +<td class="width40 bottom">Hnn</td> +<td class="width40 bottom">Hun</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e75306">648</a></td> +<td class="width40 bottom">een</td> +<td class="width40 bottom">aan</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e75652">649</a></td> +<td class="width40 bottom">XXVVIII</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#s38">XXXVIII</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e76765">651</a></td> +<td class="width40 bottom">Malec</td> +<td class="width40 bottom">Malek</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e77226">651</a></td> +<td class="width40 bottom">Modina</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-medina">Medina</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e78079">652</a></td> +<td class="width40 bottom">straf</td> +<td class="width40 bottom">staf</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e78269">653</a></td> +<td class="width40 bottom">Aron</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-aaron">Aäron</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e78718">653</a></td> +<td class="width40 bottom">Onderdom</td> +<td class="width40 bottom">Ouderdom</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e79013">654</a></td> +<td class="width40 bottom">Onghoorzaamheid</td> +<td class="width40 bottom">Ongehoorzaamheid</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e79345">654</a></td> +<td class="width40 bottom">Ontwetenden</td> +<td class="width40 bottom">Onwetenden</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e80658">656</a></td> +<td class="width40 bottom">,</td> +<td class="width40 bottom">’</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e80805">656</a></td> +<td class="width40 bottom">zoon zoon</td> +<td class="width40 bottom">zoon</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e82279">659</a></td> +<td class="width40 bottom">Shohaïb</td> +<td class="width40 bottom"><a href="#k-shoaib">Shoaïb</a></td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e82748">660</a></td> +<td class="width40 bottom">Taboec</td> +<td class="width40 bottom">Taboek</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e83457">661</a></td> +<td class="width40 bottom">Tulland</td> +<td class="width40 bottom">Tulband</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e85253">664</a></td> +<td class="width40 bottom">Vallen</td> +<td class="width40 bottom">Wallen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86207">668</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e86212">669</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e86705">724</a></td> +<td class="width40 bottom">Jerusalem</td> +<td class="width40 bottom">Jeruzalem</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86330">680</a></td> +<td class="width40 bottom">Scanderbeg</td> +<td class="width40 bottom">Scander-beg</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86336">681</a></td> +<td class="width40 bottom">aya sophia</td> +<td class="width40 bottom">Aya Sophia</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86354">683</a></td> +<td class="width40 bottom">sp</td> +<td class="width40 bottom">op</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86362">683</a></td> +<td class="width40 bottom">verkwikkelingen</td> +<td class="width40 bottom">verwikkelingen</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86365">683</a></td> +<td class="width40 bottom">pans</td> +<td class="width40 bottom">paus</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86393">686</a></td> +<td class="width40 bottom">Ragnsa</td> +<td class="width40 bottom">Ragusa</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86403">687</a></td> +<td class="width40 bottom">Halsburger</td> +<td class="width40 bottom">Habsburger</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86413">688</a></td> +<td class="width40 bottom">of-</td> +<td class="width40 bottom">een offensieve</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86427">689</a></td> +<td class="width40 bottom">Saleïman</td> +<td class="width40 bottom">Suleïman</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86556">704</a></td> +<td class="width40 bottom">teruggeven</td> +<td class="width40 bottom">terugegeven</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86563">704</a></td> +<td class="width40 bottom">Köprilli</td> +<td class="width40 bottom">Köprili</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86568">705</a></td> +<td class="width40 bottom">succcssieoorlog</td> +<td class="width40 bottom">successieoorlog</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86583">707</a></td> +<td class="width40 bottom">Kaukusus</td> +<td class="width40 bottom">Kaukasus</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86662">718</a>, +<a class="pageref" href="#xd21e86665">718</a>, <a class="pageref" href= +"#xd21e86679">720</a></td> +<td class="width40 bottom">IJpsilanti</td> +<td class="width40 bottom">Ypsilanti</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86734">729</a></td> +<td class="width40 bottom">minsten</td> +<td class="width40 bottom">minstens</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86755">733</a></td> +<td class="width40 bottom">niettgenstaande</td> +<td class="width40 bottom">niettegenstaande</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86773">736</a></td> +<td class="width40 bottom">1038</td> +<td class="width40 bottom">1838</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86836">746</a></td> +<td class="width40 bottom">ontstaande</td> +<td class="width40 bottom">ontstane</td> +</tr> +<tr> +<td class="width20"><a class="pageref" href="#xd21e86919">750</a></td> +<td class="width40 bottom">ISMAELIETEN</td> +<td class="width40 bottom">ISMAËLIETEN</td> +</tr> +</table> +</div> +</div> + +<div style='display:block; margin-top:4em'>*** END OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK DE KORAN ***</div> +<div style='text-align:left'> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Updated editions will replace the previous one—the old editions will +be renamed. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Creating the works from print editions not protected by U.S. copyright +law means that no one owns a United States copyright in these works, +so the Foundation (and you!) can copy and distribute it in the United +States without permission and without paying copyright +royalties. Special rules, set forth in the General Terms of Use part +of this license, apply to copying and distributing Project +Gutenberg™ electronic works to protect the PROJECT GUTENBERG™ +concept and trademark. Project Gutenberg is a registered trademark, +and may not be used if you charge for an eBook, except by following +the terms of the trademark license, including paying royalties for use +of the Project Gutenberg trademark. If you do not charge anything for +copies of this eBook, complying with the trademark license is very +easy. You may use this eBook for nearly any purpose such as creation +of derivative works, reports, performances and research. Project +Gutenberg eBooks may be modified and printed and given away--you may +do practically ANYTHING in the United States with eBooks not protected +by U.S. copyright law. Redistribution is subject to the trademark +license, especially commercial redistribution. +</div> + +<div style='margin:0.83em 0; font-size:1.1em; text-align:center'>START: FULL LICENSE<br /> +<span style='font-size:smaller'>THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE<br /> +PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK</span> +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +To protect the Project Gutenberg™ mission of promoting the free +distribution of electronic works, by using or distributing this work +(or any other work associated in any way with the phrase “Project +Gutenberg”), you agree to comply with all the terms of the Full +Project Gutenberg™ License available with this file or online at +www.gutenberg.org/license. +</div> + +<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> +Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg™ electronic works +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg™ +electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to +and accept all the terms of this license and intellectual property +(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all +the terms of this agreement, you must cease using and return or +destroy all copies of Project Gutenberg™ electronic works in your +possession. If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a +Project Gutenberg™ electronic work and you do not agree to be bound +by the terms of this agreement, you may obtain a refund from the person +or entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.B. “Project Gutenberg” is a registered trademark. It may only be +used on or associated in any way with an electronic work by people who +agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few +things that you can do with most Project Gutenberg™ electronic works +even without complying with the full terms of this agreement. See +paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project +Gutenberg™ electronic works if you follow the terms of this +agreement and help preserve free future access to Project Gutenberg™ +electronic works. See paragraph 1.E below. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation (“the +Foundation” or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection +of Project Gutenberg™ electronic works. Nearly all the individual +works in the collection are in the public domain in the United +States. If an individual work is unprotected by copyright law in the +United States and you are located in the United States, we do not +claim a right to prevent you from copying, distributing, performing, +displaying or creating derivative works based on the work as long as +all references to Project Gutenberg are removed. Of course, we hope +that you will support the Project Gutenberg™ mission of promoting +free access to electronic works by freely sharing Project Gutenberg™ +works in compliance with the terms of this agreement for keeping the +Project Gutenberg™ name associated with the work. You can easily +comply with the terms of this agreement by keeping this work in the +same format with its attached full Project Gutenberg™ License when +you share it without charge with others. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern +what you can do with this work. Copyright laws in most countries are +in a constant state of change. If you are outside the United States, +check the laws of your country in addition to the terms of this +agreement before downloading, copying, displaying, performing, +distributing or creating derivative works based on this work or any +other Project Gutenberg™ work. The Foundation makes no +representations concerning the copyright status of any work in any +country other than the United States. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.1. The following sentence, with active links to, or other +immediate access to, the full Project Gutenberg™ License must appear +prominently whenever any copy of a Project Gutenberg™ work (any work +on which the phrase “Project Gutenberg” appears, or with which the +phrase “Project Gutenberg” is associated) is accessed, displayed, +performed, viewed, copied or distributed: +</div> + +<blockquote> + <div style='display:block; margin:1em 0'> + This eBook is for the use of anyone anywhere in the United States and most + other parts of the world at no cost and with almost no restrictions + whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms + of the Project Gutenberg License included with this eBook or online + at <a href="https://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a>. If you + are not located in the United States, you will have to check the laws + of the country where you are located before using this eBook. + </div> +</blockquote> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.2. If an individual Project Gutenberg™ electronic work is +derived from texts not protected by U.S. copyright law (does not +contain a notice indicating that it is posted with permission of the +copyright holder), the work can be copied and distributed to anyone in +the United States without paying any fees or charges. If you are +redistributing or providing access to a work with the phrase “Project +Gutenberg” associated with or appearing on the work, you must comply +either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 or +obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg™ +trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.3. If an individual Project Gutenberg™ electronic work is posted +with the permission of the copyright holder, your use and distribution +must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any +additional terms imposed by the copyright holder. Additional terms +will be linked to the Project Gutenberg™ License for all works +posted with the permission of the copyright holder found at the +beginning of this work. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg™ +License terms from this work, or any files containing a part of this +work or any other work associated with Project Gutenberg™. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this +electronic work, or any part of this electronic work, without +prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with +active links or immediate access to the full terms of the Project +Gutenberg™ License. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, +compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including +any word processing or hypertext form. However, if you provide access +to or distribute copies of a Project Gutenberg™ work in a format +other than “Plain Vanilla ASCII” or other format used in the official +version posted on the official Project Gutenberg™ website +(www.gutenberg.org), you must, at no additional cost, fee or expense +to the user, provide a copy, a means of exporting a copy, or a means +of obtaining a copy upon request, of the work in its original “Plain +Vanilla ASCII” or other form. Any alternate format must include the +full Project Gutenberg™ License as specified in paragraph 1.E.1. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, +performing, copying or distributing any Project Gutenberg™ works +unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing +access to or distributing Project Gutenberg™ electronic works +provided that: +</div> + +<div style='margin-left:0.7em;'> + <div style='text-indent:-0.7em'> + • You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from + the use of Project Gutenberg™ works calculated using the method + you already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed + to the owner of the Project Gutenberg™ trademark, but he has + agreed to donate royalties under this paragraph to the Project + Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid + within 60 days following each date on which you prepare (or are + legally required to prepare) your periodic tax returns. Royalty + payments should be clearly marked as such and sent to the Project + Gutenberg Literary Archive Foundation at the address specified in + Section 4, “Information about donations to the Project Gutenberg + Literary Archive Foundation.” + </div> + + <div style='text-indent:-0.7em'> + • You provide a full refund of any money paid by a user who notifies + you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he + does not agree to the terms of the full Project Gutenberg™ + License. You must require such a user to return or destroy all + copies of the works possessed in a physical medium and discontinue + all use of and all access to other copies of Project Gutenberg™ + works. + </div> + + <div style='text-indent:-0.7em'> + • You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of + any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the + electronic work is discovered and reported to you within 90 days of + receipt of the work. + </div> + + <div style='text-indent:-0.7em'> + • You comply with all other terms of this agreement for free + distribution of Project Gutenberg™ works. + </div> +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project +Gutenberg™ electronic work or group of works on different terms than +are set forth in this agreement, you must obtain permission in writing +from the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, the manager of +the Project Gutenberg™ trademark. Contact the Foundation as set +forth in Section 3 below. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable +effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread +works not protected by U.S. copyright law in creating the Project +Gutenberg™ collection. Despite these efforts, Project Gutenberg™ +electronic works, and the medium on which they may be stored, may +contain “Defects,” such as, but not limited to, incomplete, inaccurate +or corrupt data, transcription errors, a copyright or other +intellectual property infringement, a defective or damaged disk or +other medium, a computer virus, or computer codes that damage or +cannot be read by your equipment. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the “Right +of Replacement or Refund” described in paragraph 1.F.3, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project +Gutenberg™ trademark, and any other party distributing a Project +Gutenberg™ electronic work under this agreement, disclaim all +liability to you for damages, costs and expenses, including legal +fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT +LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE +PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE +TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE +LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR +INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH +DAMAGE. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a +defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can +receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a +written explanation to the person you received the work from. If you +received the work on a physical medium, you must return the medium +with your written explanation. The person or entity that provided you +with the defective work may elect to provide a replacement copy in +lieu of a refund. If you received the work electronically, the person +or entity providing it to you may choose to give you a second +opportunity to receive the work electronically in lieu of a refund. If +the second copy is also defective, you may demand a refund in writing +without further opportunities to fix the problem. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth +in paragraph 1.F.3, this work is provided to you ‘AS-IS’, WITH NO +OTHER WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT +LIMITED TO WARRANTIES OF MERCHANTABILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied +warranties or the exclusion or limitation of certain types of +damages. If any disclaimer or limitation set forth in this agreement +violates the law of the state applicable to this agreement, the +agreement shall be interpreted to make the maximum disclaimer or +limitation permitted by the applicable state law. The invalidity or +unenforceability of any provision of this agreement shall not void the +remaining provisions. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the +trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone +providing copies of Project Gutenberg™ electronic works in +accordance with this agreement, and any volunteers associated with the +production, promotion and distribution of Project Gutenberg™ +electronic works, harmless from all liability, costs and expenses, +including legal fees, that arise directly or indirectly from any of +the following which you do or cause to occur: (a) distribution of this +or any Project Gutenberg™ work, (b) alteration, modification, or +additions or deletions to any Project Gutenberg™ work, and (c) any +Defect you cause. +</div> + +<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> +Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg™ +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Project Gutenberg™ is synonymous with the free distribution of +electronic works in formats readable by the widest variety of +computers including obsolete, old, middle-aged and new computers. It +exists because of the efforts of hundreds of volunteers and donations +from people in all walks of life. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Volunteers and financial support to provide volunteers with the +assistance they need are critical to reaching Project Gutenberg™’s +goals and ensuring that the Project Gutenberg™ collection will +remain freely available for generations to come. In 2001, the Project +Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure +and permanent future for Project Gutenberg™ and future +generations. To learn more about the Project Gutenberg Literary +Archive Foundation and how your efforts and donations can help, see +Sections 3 and 4 and the Foundation information page at www.gutenberg.org. +</div> + +<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> +Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non-profit +501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the +state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal +Revenue Service. The Foundation’s EIN or federal tax identification +number is 64-6221541. Contributions to the Project Gutenberg Literary +Archive Foundation are tax deductible to the full extent permitted by +U.S. federal laws and your state’s laws. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +The Foundation’s business office is located at 809 North 1500 West, +Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887. Email contact links and up +to date contact information can be found at the Foundation’s website +and official page at www.gutenberg.org/contact +</div> + +<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> +Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Project Gutenberg™ depends upon and cannot survive without widespread +public support and donations to carry out its mission of +increasing the number of public domain and licensed works that can be +freely distributed in machine-readable form accessible by the widest +array of equipment including outdated equipment. Many small donations +($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt +status with the IRS. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +The Foundation is committed to complying with the laws regulating +charities and charitable donations in all 50 states of the United +States. Compliance requirements are not uniform and it takes a +considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up +with these requirements. We do not solicit donations in locations +where we have not received written confirmation of compliance. To SEND +DONATIONS or determine the status of compliance for any particular state +visit <a href="https://www.gutenberg.org/donate/">www.gutenberg.org/donate</a>. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +While we cannot and do not solicit contributions from states where we +have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition +against accepting unsolicited donations from donors in such states who +approach us with offers to donate. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +International donations are gratefully accepted, but we cannot make +any statements concerning tax treatment of donations received from +outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Please check the Project Gutenberg web pages for current donation +methods and addresses. Donations are accepted in a number of other +ways including checks, online payments and credit card donations. To +donate, please visit: www.gutenberg.org/donate +</div> + +<div style='display:block; font-size:1.1em; margin:1em 0; font-weight:bold'> +Section 5. General Information About Project Gutenberg™ electronic works +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Professor Michael S. Hart was the originator of the Project +Gutenberg™ concept of a library of electronic works that could be +freely shared with anyone. For forty years, he produced and +distributed Project Gutenberg™ eBooks with only a loose network of +volunteer support. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Project Gutenberg™ eBooks are often created from several printed +editions, all of which are confirmed as not protected by copyright in +the U.S. unless a copyright notice is included. Thus, we do not +necessarily keep eBooks in compliance with any particular paper +edition. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +Most people start at our website which has the main PG search +facility: <a href="https://www.gutenberg.org">www.gutenberg.org</a>. +</div> + +<div style='display:block; margin:1em 0'> +This website includes information about Project Gutenberg™, +including how to make donations to the Project Gutenberg Literary +Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to +subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks. +</div> + +</div> + +</body> +</html> diff --git a/19786-h/images/cover.jpg b/19786-h/images/cover.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..b7ab17e --- /dev/null +++ b/19786-h/images/cover.jpg diff --git a/19786-h/images/map1-tn.jpg b/19786-h/images/map1-tn.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..1259b65 --- /dev/null +++ b/19786-h/images/map1-tn.jpg diff --git a/19786-h/images/map1.jpg b/19786-h/images/map1.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..bb62cb5 --- /dev/null +++ b/19786-h/images/map1.jpg diff --git a/19786-h/images/map2-tn.jpg b/19786-h/images/map2-tn.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..9d6b57b --- /dev/null +++ b/19786-h/images/map2-tn.jpg diff --git a/19786-h/images/map2.jpg b/19786-h/images/map2.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..c7aad1e --- /dev/null +++ b/19786-h/images/map2.jpg diff --git a/19786-h/images/map3-tn.jpg b/19786-h/images/map3-tn.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..05ac9e1 --- /dev/null +++ b/19786-h/images/map3-tn.jpg diff --git a/19786-h/images/map3.jpg b/19786-h/images/map3.jpg Binary files differnew file mode 100644 index 0000000..e05a87d --- /dev/null +++ b/19786-h/images/map3.jpg |
