summaryrefslogtreecommitdiff
diff options
context:
space:
mode:
authorRoger Frank <rfrank@pglaf.org>2025-10-14 20:02:34 -0700
committerRoger Frank <rfrank@pglaf.org>2025-10-14 20:02:34 -0700
commit5d71092e970749e9d65951bf7c8021851329e7fa (patch)
tree4d7a1c741cf6ef77928a61fbb5ad4edafe4534b5
initial commit of ebook 34879HEADmain
-rw-r--r--.gitattributes3
-rw-r--r--34879-0.txt4912
-rw-r--r--34879-0.zipbin0 -> 78190 bytes
-rw-r--r--LICENSE.txt11
-rw-r--r--README.md2
5 files changed, 4928 insertions, 0 deletions
diff --git a/.gitattributes b/.gitattributes
new file mode 100644
index 0000000..6833f05
--- /dev/null
+++ b/.gitattributes
@@ -0,0 +1,3 @@
+* text=auto
+*.txt text
+*.md text
diff --git a/34879-0.txt b/34879-0.txt
new file mode 100644
index 0000000..97c4264
--- /dev/null
+++ b/34879-0.txt
@@ -0,0 +1,4912 @@
+The Project Gutenberg EBook of Cratylus, by Plato
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+
+Title: Cratylus
+
+Author: Plato
+
+Translator: Kyriakos Zambas
+
+Release Date: January 8, 2011 [EBook #34879]
+
+Language: Greek
+
+Character set encoding: UTF-8
+
+*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CRATYLUS ***
+
+
+
+
+Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iason Konstantinides
+
+
+
+
+Note: The tonic system has been changed from polytonic to
+monotonic. The spelling of the book has not been changed
+otherwise. Words with bold characters are enclosed in &. Words
+in italics are enclosed in _. Footnotes have been converted to
+endnotes. I have insereted acomment indiacated by [].
+
+Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικό σε
+μονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η ορθογραφία του
+βιβλίου. Λέξεις με έντονους χαρακτήρες περικλείονται σε &.
+Λέξεις με πλάγιους χαρακτήρες περικλείονται σε _. Οι υποσημειώσεις
+των σελίδων έχουν μεταφερθεί στο τέλος του βιβλίου. Πρόσθεσα
+ένα σχόλιο περικλειόμενο με [].
+
+
+
+ΠΛΑΤΩΝ
+
+
+
+ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
+Κ. ΖΑΜΠΑ
+
+
+
+ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΕΞΗ
+
+
+
+
+ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ
+ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
+
+Π Λ Α Τ Ω Ν Ο Σ
+ΚΡΑΤΥΛΟΣ
+
+
+
+ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ
+ΚΥΡ. Ζ Α Μ Π Α
+
+
+
+
+ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΦΕΞΗ
+1910
+
+
+
+
+ΠΡΟΛΟΓΟΣ
+
+
+
+Ο Κρατύλος πλην της μεγάλης γλωσσολογικής του αξίας ανήκει και
+υπό φιλοσοφικήν έποψιν εις την τελευταίαν συγγραφικήν περίοδον
+του Πλάτωνος, διότι θέτει το ζήτημα της χειραφετήσεως της σκέψεως
+από τας ατελείας της γλώσσης, το οποίον αναπτύσσεται τελειότερον
+εις τον Θεαίτητον και τον Σοφιστήν. Επειδή όμως ο σκοπός της
+παρούσης βιβλιοθήκης δεν επιτρέπει να αναλύσωμεν διά μακρών το
+έργον, θα περιορισθώμεν να συνοψίσωμεν ενταύθα μόνον, πώς πρέπει
+να εννοηθή το γλωσσικόν μέρος, διότι συνήθως εις αυτό δεν
+αποδίδεται καμμία αξία.
+
+Το μέρος τούτο διαιρείται εις δύο: Το προπαρασκευαστικόν (σελ. 21
+[από: Εις πολλά μέρη ...]— 75), [μέχρι δηλαδή περίπου της φράσεως
+-Πότε λοιπόν θα απέκαμνε δικαίως-] το οποίον περιέχει ετυμολογίας
+όχι καθώς τας εννοούμεν σήμερον, αλλά την μουσικήν ή λαϊκήν ετυμολογίαν
+(Wolksetymologie), και την ετυμολογίαν των ριζών (ή πρώτων
+ονομάτων, σελ. 75 — 85). — Ενταύθα αρχίζομεν από το δεύτερον.
+
+1. Ο Κρατύλος θέτει καλώς το πρόβλημα της καταγωγής της γλώσσης.
+
+Πρώτη αρχή της γλώσσης είναι οι κρότοι του στόματος και της
+ρινός, όχι ακόμη οι μιμητικώς και τεχνικώς διά του λάρυγγος
+εξερχόμενοι, αλλά αυθορμήτως και φυσικώς και επιφωνηματικώς κατά
+τινα ανάγκην του σώματος, ή πόνον, ή ανησυχίαν, ή πάθησιν.
+
+Τοιούτος κρότος σαφέστατα διακρινόμενος είναι:
+
+Ο κρότος του εμετού (εκ) ο οποίος διεσώθη καλώς εις την ελληνικήν
+γλώσσαν ως πρόθεσις &εκ& και είναι η αυτή λέξις με την γερμανικήν
+ekel = αηδία.
+
+H ρινοφωνία της πείνης νρ (ν φωνήεν), το οποίον αρχικώς εσήμαινε
+πεινώ και τρώγω, και διεσώθη εις το στερητικόν &αν& και την
+πρόθεσιν &εν&, τα οποία είναι ακόμη όμοια εις την λατινικήν
+γλώσσαν (in). Παρόμοια είναι το λιχουδιστικόν &μλ μλ&, το
+θρηνητικόν &i&, το μασητικόν &κα-κα& (γερμ. Kauen) κτλ.
+
+Οι κρότοι αυτοί και ολίγοι άλλοι παρόμοιοι είναι τόσον
+ευδιάγνωστοι, ώστε κάλλιστα έν ζώον όταν δεν βλέπη το άλλο και
+ακούη από το στόμα του τον κρότον &εκ&, εννοεί ότι τούτο κάμνει
+εμετόν. Αυτή λοιπόν η εξ αποστάσεως ειδοποιητική δύναμις των
+τοιούτων κρότων υπέδειξε τα πλεονεκτήματα της στοματικής
+συνεννοήσεως, και επίκουρος αυτής ήλθε η ανατομική εξέλιξις και
+τελειοποίησις των μυών του στόματος, το οποίον πλέον και άνευ της
+φυσικής ανάγκης ήτο εις θέσιν παιγνιωδώς πως να αποδώση εκείνους
+τους ήχους και κρότους με την βεβαιότητα, ότι το άλλο ζώον το
+οποίον ακούει, θα νομίση ότι πρόκειται περί αληθινού εμετού, ή
+άλλης αναλόγου φυσικής ανάγκης.
+
+Και από του σημείου τούτου ο κρότος αυτός είναι καθαρώς
+γλωσσικής φύσεως, διότι δεν παράγεται αυθορμήτως εκ φυσικής
+ανάγκης, αλλά μιμητικώς. Ως τοιούτος γίνεται εξαίρετον όργανον
+της νοήσεως, διότι γυμνάζει την ψυχήν εις τας παραστάσεις άνευ
+των αισθήσεων και προ πάντων διότι ο κρότος, δηλαδή η λέξις τόρα
+πλέον, γίνεται αφορμή προς επανάληψιν και τελειοποίησιν της
+παραστάσεως. Διότι τόρα πλέον το _εκ_ δεν σημαίνει μόνον κάμνω
+εμετόν, αλλά και το &έξω, εκτός, εξέρχομαι, έξοδος, εξωτερικώς,
+έξωθεν& κτλ. Δηλαδή ως ρίζα έχει μουσικόν σημαινόμενον χωρίς να
+ανήκη εις ωρισμένον μέρος του λόγου. Ομοίως η ρινοφωνία της
+πείνης γίνεται εκφραστικός ήχος του γενικωτέρου νοήματος της
+στερήσεως, και επί πολύν καιρόν υπάρχει ως αυθύπαρκτος λέξις _αν_
+σημαίνουσα στέρησιν, έως ότου ήλθε η εποχή της συγκολλήσεως των
+ήχων (συλλαβών), η οποία το κατέστησε στερητικόν _α_ (αν), ενώ η
+έννοια του τρώγω διεκρίθη πλέον ως έννοια του εντός και έμεινε ως
+πρόθεσις _εν_, σημαίνουσα γενικώς &εντός, εισέρχομαι, είσοδος,
+ένδον& κτλ. Επίσης το θρηνητικόν _i_ έγινε σύμβολον της θρηνώδους
+παρακλήσεως και απαιτήσεως και απετέλεσε μίαν προσταγήν =
+πήγαινε, απαράλλακτα καθώς διεσώθη εις την λατινικήν ως
+προστακτική του ρήματος io (i = πήγαινε), ελληνιστί ίθι. Βαθμηδόν
+το αυτό έλαβε και την σημασίαν του πορεύομαι, πορεία, δρόμος κτλ.
+Αλλά εξ άλλου έλαβε και την σημασίαν του χαρισμού και
+εχρησιμοποιήθη αργότερον ως επίθημα και κατάληξις της χαριστικής
+πτώσεως (δοτικής) και της χαριστικής εγκλίσεως, δηλ. της
+υποτακτικής και ευκτικής.
+
+Ομοίως το _ο (οχ)_ έγινε αρνητικόν _ου, ουχί_, το _χα_ έγινε
+_χάος, χαίνω, καγχάζω_ κτλ, το _σα_ _ανδάνω, satis, satigen_, το
+λιχουδιστικόν _μλ_= μέλι, μελωδία, μέλος, μέλει (=έχει τον νουν
+του στο μέλι) κτλ.
+
+Και διαρκώς πλέον η γλώσσα τροφοδοτεί την διάνοιαν και η διάνοια
+ωθεί την γλώσσαν προς άλλα. Το στόμα γίνεται τελειοτάτη μιμητική
+μηχανή. Δι' αυτό αρχίζει να μιμήται και ήχους παραγομένους εις
+άλλο μέρος του σώματος καθώς είναι ο κρότος της κοιλίας gut και
+σημαίνει _κυρτός, γύρος, κύκλος, κύμα, κοίλος, έγκυος, ξυν_
+(=έγκυος) κτλ... έπειτα το διεντέρευμα _περ (πορ) πέρας, πέρα,
+περ, περί_. Έπειτα χρησιμοποιεί το _ε_ ως προσκλητικόν, και το
+προσκολλά ως κατάληξιν κλητικής πτώσεως και προστακτικής
+εγκλίσεως: _άγγελε, άγγελε_. Έκτοτε έχομεν την πρώτην πτώσιν και
+τοιαύτη είναι η κλητική (όχι η ονομαστική), και την πρώτην
+έγκλισιν και τοιαύτη είναι η προστακτική (όχι η οριστική), διότι
+ο ζωώδης άνθρωπος εκφράζει επιθυμίας και ανάγκας και όχι ορισμούς
+και κρίσεις.
+
+Η οριστική έγκλισις παρήχθη αργότερον με μικράν διαφοράν από την
+προστακτικήν, σημαίνουσα προσταγήν αξιωματικήν άνευ αντιρρήσεως
+και καύχησιν: _ου ποιήσεις_ = δεν θα το κάμης σου λέγω, _είμ'
+Οδυσσεύς_= το καυχώμαι.
+
+Οι έξωθεν ήχοι εξηκολούθησαν συμπληρούντες την γλώσσαν. Ο ήχος
+της βροχής (σρρρ) εσχημάτισε το _ρέω ρους_ και προ πάντων την
+κατάληξιν της συρροής και πλησμονής ρός. Ο ήχος της τριβής
+εσχημάτισε τα τρίβω, θερμαίνω, τέρπω, — τερος, τρυπώ, τρία. —
+τήρ, τής κτλ., ο κρότος του δεικνύοντος δακτύλου εσχημάτισε το
+γενικόν δεικτικόν _το_, το μασσητικόν _κα-κα_ έγινε κακός, κακία
+κτλ., το καυστικόν _δε_ (=τζιζ) έγινε δας, δαίω, διδάσκω, δαίμων,
+δη, δήλος, δέω, δεσμός, δέκα, δέχομαι κτλ.
+
+Μίαν τοιαύτην γλωσσικήν αναδρομήν εις τα στοιχειωδέστερα διά της
+μουσικής αντιλήψεως των φυσικών ήχων και των φωνών των ζώων
+διέγνωσεν ο δαιμόνιος Πλάτων εις τον Κρατύλον του. Και αν δεν
+είχε τας σημερινάς ευκολίας της συγκρίσεως των γλωσσών διά να
+εξαντλήση όλα τα παραδείγματα, όμως ο συνθετικός του νους και εις
+ολίγιστα, πλην ασφαλή, στηριζόμενος έδωκε πλήρεις κανόνας της
+γλωσσογονίας.
+
+2. Αι ετυμολογίαι του Κρατύλου είναι μουσικαί ετυμολογίαι.
+
+Ο Πλάτων δεν γνωρίζει την ιστορικήν αλλά την μουσικήν
+ετυμολογίαν, η οποία συνήθως συμπίπτει με την ιστορικήν, πολλάκις
+όμως δεν συμπίπτει, και τότε παρέχει γλωσσικά φαινόμενα ανεξήγητα
+διά την γραμματικήν επιστήμην. Κάλλιστον παράδειγμα τούτου είναι
+η υπό του Πλάτωνος ετυμολογία της λέξεως αλήθεια. Η ετυμολογία
+αυτή προ πάντων συνετέλεσε να χάση ο Κρατύλος πάσαν υπόληψιν ως
+μη γνωρίζων δήθεν το στερητικόν α. Αλλά η σελίς 67 (τέλος)
+αποδεικνύει ότι ο Πλάτων γνωρίζει το στερητικόν _α_ ως
+αυταπόδεικτον και είναι τόσον δεινός παρατηρητής της γλώσσης,
+ώστε αναλύει τελειότατα το δυσκολώτερον αθροιστικόν _α_ λέγων εν
+σελίδι 46: καθώς εις το ακόλουθος και άκοιτις, όπου σημαίνει το
+ομού. Και εις την σελίδα 47: «Καθώς λοιπόν τον ομοκέλευθον και
+ομόκοιτιν τον ωνομάσαμεν _ακόλουθον_ και άκοιτιν».
+
+Και ερωτώμεν: άραγε ήτο δυσκολώτερον εις τον Πλάτωνα, ο οποίος
+ανεζήτει όλους τους γνωστούς τύπους των λέξεων, να εύρη εις τον
+δωρικόν τύπον αλάθεια την _λθ_ ρίζαν και το _α_ το στερητικόν
+(αρνητικόν), παρά το _ακόλουθος_ να το ερμηνεύση ως _ομοκέλευθος_;
+Βεβαίως αυτό δεν είναι δυνατόν, ώστε κάτι άλλο θα συμβαίνη. Και
+πραγματικώς η λέξις αλήθεια μετά το αγαθόν έχει εξαιρετικήν θέσιν
+εις το γλωσσικόν αίσθημα του Πλάτωνος. Η αλήθεια είναι
+απαραιτήτως δια τον Πλάτωνα κάτι τι _θείον_, είναι _άλη θεία_=
+δηλαδή πτήσις θεία. Την τοιαύτην δε μουσικήν σημασίαν της λέξεως
+αλήθεια (λαϊκήν ετυμολογίαν) ο Πλάτων δεν την θυσίαζε απέναντι
+εκατομμυρίων στερητικών και αθροιστικών _α_.
+
+Ευτυχώς τα φαινόμενα της μουσικής ετυμολογίας βαίνουν εκ
+παραλλήλου και εις την σημερινήν γλώσσαν, και είναι εύκολον να
+καταστήσωμεν το πράγμα αισθητόν. Καθώς η αλήθεια δια τον Πλάτωνα,
+ομοίως ιερά και ουράνια λέξις είναι σήμερον δι' ημάς τα
+_χερουβείμ_. Όστις ακούει προφερομένην αυτήν την λέξιν είναι
+αδύνατον να μην ενωτίζεται αυτό το _χαίρε_. Ο Πλάτων υπό τας
+σημερινάς συνθήκας της ορθογραφίας απλούστατα θα έγραφε το
+Χερουβείμ με αι (Χαιρουβείμ), καθώς οι τιμωρούμενοι μαθηταί των
+σχολείων. Αλλά ερωτώμεν: όσον και αν τιμωρήται ο μαθητής διά να
+μη γράφη εν έχειρον (το ενέχυρον), άραγε πιστεύει κανείς εκ των
+διδασκάλων ότι αναβιώνει την λέξιν _εχυρός_ και καταστρέφει την
+κοινήν αντίληψιν (λαϊκήν ετυμολογίαν, volksetymologie) ότι το
+ενέχυρον _είναι στο χέρι_; Δι' αυτόν τον λόγον αρχαιόθεν η
+_Ιερουσαλήμ_ εσχετίσθη με το ιερός και έλαβε δασείαν, ενώ δεν
+είχε. Διά τον ίδιον λόγον εις παλαιοτέραν εποχήν ο _φιλόνεικος_
+εγράφη με ει, διότι δεν ήτο πλέον φίλος νίκης, αλλά φίλος
+νείκους.
+
+Η μουσική ετυμολογία με πάσαν θυσίαν αποφεύγει την πλησίασιν
+ωραίας λέξεως προς άλλην όλως κακέμφατον, ή και απλώς
+αντιφατικήν. Εις τοιαύτας περιστάσεις η γλώσσα προτιμά να μην
+εφαρμόση τους ευφωνικούς και αναλογικούς κανόνας και να αποτελέση
+εξαίρεσιν του κανόνος. Η εξαίρεσις όμως δεν είναι όπως την εννοεί
+μέχρι σήμερον η γραμματική, δηλαδή ως φαινόμενον ανεξήγητον και
+προσκρούον εις τον κανόνα, αλλά ως φαινόμενον υπαγόμενον εις
+άλλον κανόνα καλλιτεχνικώτερον. Και είναι ανάγκη να εξηγηθούν
+όλαι αι εξαιρέσεις και να υπαχθούν εις τους κανόνας των, δηλαδή
+να ευρεθή ο _λόγος_ των, διότι άλλως η γλωσσική έρευνα δεν
+δύναται να ονομασθή επιστήμη.
+
+Ημείς προσθέτοντες εις την γλωσσικήν επιστήμην πλην άλλων και
+τους καλλιτεχνικούς νόμους της μουσικής ετυμολογίας και της
+σαφηνείας εξηγούμεν τα δυσλυτώτερα γλωσσικά φαινόμενα. Το αρχαίον
+_υύς_ (υιός) έπρεπε κατά τους κανόνας της συναιρέσεως να γίνη
+_ύς_ δηλαδή χοίρος, αλλ' αντί τούτου εκλώτσησε τον κανόνα και
+εζήτησε άλλην διέξοδον, διότι ο υιός δεν γίνεται χοίρος εύκολα.
+Το νέος έπρεπε ομοίως να γίνη _νους_, αλλά _νέος_ και _νους_
+συνήθως τουλάχιστον φαίνονται αντιφατικά και δεν πρέπει να
+σχετίζονται. Το _βύρσα_ έπρεπε να γίνη _βύρρα_ (άρσεν — άρρεν),
+αλλά τότε θα έχανε όλην την μουσικήν αλήθειαν (δηλαδή
+ετυμολογίαν). Αυτός δε ο λόγος της μουσικής αληθείας ή αντιθέτως
+αναρμοστίας έκαμε πλέον και τους τελευταίους σχολαστικούς να
+αποφεύγουν τα _εκήλησε τα ώτα, διώκει την πόλιν_, διότι
+υπενθυμίζουν τα εκύλησε και διώκει. Η αύξησις μάλιστα αυτή του
+εις _οι ω_ έχει εντελώς ανάλογον παράδειγμα και εις την αρχαίαν
+γλώσσαν. Το _ωνωμένος_ του 5ου αιώνος γίνεται _οινωμένος_ εις τον
+Πλάτωνα (Νόμοι) και τον Αριστοτέλην. Και ενώ τα χειρόγραφα έχουν
+ανεξαιρέτως με _οι_, οι γραμματικοί διορθώνουν παντού _ωνωμένος_
+δηλ. εισάγουν τον όνον).
+
+Πολύ περισσότεραι εξαιρέσεις της γραμματικής εξηγούνται με τον
+νόμον της σαφηνείας, ο οποίος είναι επίσης καλλιτεχνικός. Ο
+Brugmann παρατηρεί εις τα φαινόμενα της συναλοιφής (Σημ. 3) ότι
+είναι περίεργον, πώς η κράσις εφηρμόσθη εις τόσον ολίγα
+παραδείγματα (καγώ, κάτα, τούμπαλιν, τακτός κλ.) Αλλά το
+φαινόμενον τούτο είναι μάλλον αποτυχούσα απόπειρα, διότι άλλως θα
+παρεμορφούτο όλη η γλώσσα. Ο νόμος της σαφηνείας όμως βοηθούμενος
+εις πολλά και από την μουσικήν ετυμολογίαν επανέφερε το ακέραιον.
+Δι' αυτό εάν το _ι_ της ερωτηματικής και αορίστου αντωνυμίας _τι_
+δεν εκθλίβεται, ο λόγος δεν έγκειται εις την φύσιν του φωνήεντος
+αυτού, καθώς προσπαθούν να εύρουν πολλοί μεταφυσικώς, αλλά διότι
+το _τι_ με έκθλιψιν θα συνέπιπτε προς το _τε_ με έκθλιψιν και η
+τοιαύτη συνάντησις φέρει ανεπανόρθωτον σύγχυσιν, διότι δεν βοηθεί
+ούτε η θέσις της λέξεως ούτε ο τονισμός. Ενώ λόγου χάριν το _νά_
+συμπίπτει μεν και αυτό φαινομενικώς, διακρίνεται όμως ευκόλως διά
+του τονισμού.
+
+Η επιστήμη αντί να θαυμάζη τον Κρατύλον σήμερον, τον προπηλακίζει
+μη εννοούσα το βαθύ νόημα του γενάρχου αυτού της γλωσσολογίας.
+Λόγου χάριν ο Πλάτων παράγει το άνθρωπος από το αναθρώσκω όπα. Η
+γλωσσολογία αντιτείνει από το ανήρ όψ. Επίσης του Delbrück δεν
+του αρέσει ότι το σώμα παράγεται από το σώος σώζω, οιονεί
+_σώσμα_, αλλά το θέλει από το _σκυλεύω_.
+
+Και όμως τι λέγουν τάχα καλλίτερον περί του _Αγαμέμνονος_ (σελ.
+27 — 28) ή τι θαυμασιώτερον ημπορούν να ειπούν περί του δαίμονος
+(σελ. 33). Η μουσική ετυμολογία του _ευφροσύνη_ από το
+_ευφεροσύνη_ (σελ. 71) όχι μόνον επικυρώνεται από τον ίδιον
+Πλάτωνα εις τον Σοφιστήν: _παραφροσύνη = παράφορος σύνεσις_ (σελ.
+29, ιδέ και σελ. 28 την παράθεσιν των λέξεων _διαφθοράν
+διαφοράν_, η οποία είναι ετυμολογικόν σχήμα κατά τα Ομηρικά: _εις
+άλα άλτο_ και _θεοί θέσαν_), αλλά και από όλην την Ελληνικήν
+γλώσσαν, η οποία έδωσε εις την παραφοράν την σημασίαν της
+παραφροσύνης.
+
+Άλλως ο Πλάτων τας περισσοτέρας ετυμολογίας τας κάμνει ως
+προγύμνασιν και ως παραδείγματα ευλογοφανή, εις τα οποία δεν
+επιμένει πάντοτε, αλλά μόνον ζητεί δι' αυτών να σχηματίση έν
+σύνολον κανόνων, διά να ανέλθη εις την πρώτην αρχήν της γλώσσης
+και ερευνήση την σχέσιν αυτής προς την διάνοιαν. Κατά τούτο δε
+ακριβώς αναδεικνύεται και θείος εις τον Κρατύλον.
+
+ ΚΥΡ. ΖΑΜΠΑΣ
+
+
+
+ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΡΑΤΥΛΟΣ
+
+
+
+(ή περί ορθότητος των ονομασιών)
+
+ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ — ΚΡΑΤΥΛΟΣ — ΣΩΚΡΑΤΗΣ
+
+Ερμογένης.
+ Αι λοιπόν θέλεις να συμπεριλάβωμεν εις την συζήτησιν μας και τον
+ Σωκράτη; Νά τος εδώ είναι.
+
+Κρατύλος.
+ Όπως θέλεις.
+
+Ερμογένης.
+ Καλέ Σωκράτη, απ' εδώ ο Κρατύλος ισχυρίζεται ότι η ορθότης της
+ ονομασίας είναι εκ φύσεως φυτευμένη μέσα εις έκαστον ον, και δεν
+ θα ειπή όνομα το να συμφωνήση ο ένας και ο άλλος πώς να ονομάζουν
+ ένα πράγμα προσθέτοντες και ένα κομμάτι της φωνής των, αλλ' ότι
+ εκ φύσεως εδόθη κάποια ορθότης των ονομασιών και εις τους Έλληνας
+ και εις τους βαρβάρους και είναι όμοια εις όλους. Εγώ λοιπόν τον
+ ερωτώ αν πραγματικώς ονομάζεται Κρατύλος, και αυτός το
+ παραδέχεται. Και ο Σωκράτης, του λέγω, δεν ονομάζεται Σωκράτης;
+ Ναι, μου λέγει. Λοιπόν και όλοι οι άλλοι άνθρωποι δεν έχουν όνομα
+ εκείνο το οποίον ημείς τους ονομάζομεν; Τότε αυτός μου απαντά· Αι
+ λοιπόν σου λέγω ότι συ δεν ονομάζεσαι Ερμογένης, έστω και αν όλοι
+ οι άνθρωποι ανεξαιρέτως σε ονομάζουν με αυτό το όνομα. Και ενώ
+ εγώ τον ερωτώ και φαίνομαι πρόθυμος να εννοήσω τι θέλει να ειπή,
+ αυτός, αφού δεν μου δίδει καμμίαν εξήγησιν με ακριβολογίαν,
+ κάθεται ακόμη και με περιπαίζει και προσποιείται ότι κάτι μεγάλες
+ ιδέες στριφογυρίζουν στο μυαλό του, ωσάν τάχα αυτός να κατέχη το
+ μυστικόν της υποθέσεως, το οποίον αν απεφάσιζε να το εξηγήση, θα
+ με εξηνάγκαζε και εμέ να συμφωνήσω με την γνώμην του. Δι' αυτό
+ εγώ είμαι πρόθυμος να σε ακούσω, εάν έχης τρόπον να μαντεύσης το
+ μυστικόν του Κρατύλου. Αλλ' ακόμη προτιμότερον δι' εμέ θα ήτο να
+ ακούση από σε τον ίδιον ποίαν γνώμην έχεις περί της ορθότητος των
+ ονομασιών, αν δεν σου κάμνη κόπον.
+
+Σωκράτης.
+ Καλό παιδί του Ιππονίκου Ερμογένη, είναι παλαιά η παροιμία που
+ λέγει, ότι είναι δύσκολον να εννοήσωμεν τα καλά πώς είναι
+ καμωμένα. Και ορισμένως το περί των ονομασιών δεν είναι εύκολον
+ πράγμα. Και λοιπόν εγώ αν είχα πάρη από τον Πρόδικον τα μαθήματα
+ που στοιχίζουν πενήντα δραχμάς, τα οποία, καθώς το βεβαιόνει
+ εκείνος, όποιος τα ακούσει γίνεται εις αυτό το ζήτημα τέλειος,
+ τίποτε δεν θα με εμπόδιζε τόρα να γνωρίζω στην στιγμήν την
+ αλήθειαν περί της ορθότητος των ονομασιών. Αλλ' εγώ δεν ήκουσα
+ παρά τα μιας δραχμής μαθήματα, και δι' αυτό δεν γνωρίζω ποία
+ είναι η αλήθεια επί αυτών των ζητημάτων. Όσον όμως διά να εξετάσω
+ συζητητικώς είμαι έτοιμος και μαζί σου και με τον Κρατύλον. Το
+ ότι όμως λέγει ότι συ δεν ονομάζεσαι πραγματικώς Ερμογένης,
+ νομίζω ότι το λέγει κάπως διά να σε περιπαίξη. Ίσως δηλαδή
+ νομίζει ότι συ ενώ έχεις πόθον να αποκτήσης χρήματα δεν το
+ κατορθόνεις (1). Αλλ' επαναλαμβάνω και πάλιν ότι αυτά τα
+ πράγματα είναι δύσκολον να τα γνωρίζη κανείς, πρέπει όμως να
+ θέσωμεν το ζήτημα επί του τάπητος και να εξετάσωμεν αν είναι
+ καθώς το λέγεις συ ή καθώς το λέγει ο Κρατύλος.
+
+Ερμογένης.
+ Και όμως, καλέ Σωκράτη, το κατ' εμέ, όσον και αν συνεζήτησα και
+ με τούτον και με άλλους πολλούς, δεν κατορθόνω να πεισθώ ότι άλλο
+ τι είναι η ορθότης της ονομασίας παρά συνθήκη και συμφωνία. Διότι
+ εγώ φρονώ ότι, αν κανείς δώση όνομα εις ένα πράγμα, το όνομα αυτό
+ είναι ορθόν. Και πάλιν, αν το αλλάξη και δώση άλλο, και πλέον δεν
+ του ονομάζη το προηγούμενον όνομα, εξ ίσου είναι ορθόν το
+ δεύτερον όνομα όσον το πρώτον, καθώς δα συνηθίζομεν να αλλάζωμεν
+ τα ονόματα εις τους υπηρέτας μας. Διότι δεν εφυτεύθη εκ φύσεως
+ ποτέ κανέν όνομα εις κανένα, αλλ' εδόθη κατά τα νόμιμα και έθιμα
+ των συνηθισμένων να μεταχειρίζωνται αυτά. Αν όμως δεν είναι καθώς
+ το λέγω, τότε εγώ είμαι πρόθυμος να προσέξω και να μάθω όχι μόνον
+ από το στόμα του Κρατύλου αλλά και από οποιονδήποτε άλλον.
+
+Σωκράτης.
+ Ίσως είναι σπουδαίον αυτό που λέγεις, Ερμογένη. Λοιπόν ας
+ προσέξωμεν· άραγε εκείνο το οποίον ορίζει κανείς εις έκαστον
+ πράγμα, διά να το ονομάζη, αυτό είναι το όνομά του;
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι νομίζω.
+
+Σωκράτης.
+ Αδιάφορον είτε ιδιώτης δίδει το όνομα είτε πόλις;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς λοιπόν; Εάν εγώ ονομάσω έν οποιονδήποτε πράγμα, λόγου χάριν
+ αυτό το οποίον τόρα το ονομάζομεν άνθρωπον, εάν αυτό εγώ το
+ ονομάσω ίππον, εκείνο δε το οποίον λέγομεν ίππον εγώ το ονομάσω
+ άνθρωπον, αυτό το πράγμα θα ονομάζεται εις το κοινόν μεν
+ άνθρωπος, ιδιαιτέρως όμως ίππος, και αντιστρόφως το άλλο θα
+ ονομάζεται ιδιαιτέρως μεν άνθρωπος, εις το κοινόν δε ίππος; Αυτό
+ εννοείς;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα, αυτό.
+
+Σωκράτης.
+ Έλα λοιπόν απάντησέ μου εις τούτο. Μεταχειρίζεσαι κάποτε την
+ φράσιν· αλήθεια λέγεις, ψέμματα λέγεις;
+
+Ερμογένης.
+ Βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν δεν υπάρχει λόγος αληθής και λόγος ψευδής;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Άραγε δεν είναι αληθής εκείνος ο οποίος λέγει τα υπάρχοντα ότι
+ υπάρχουν, ψευδής δε εκείνος ο οποίος λέγει ότι δεν υπάρχουν;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Είναι λοιπόν δυνατόν να λέγωμεν με τον λόγον τα υπάρχοντα και τα
+ μη υπάρχοντα; (2)
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς δε είναι αληθής ο λόγος, μόνον εις το όλον του, εις τα μέρη
+ του όμως ψευδής;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι, αλλά και εις τα μέρη του.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς εννοείς, τα μεγάλα μέρη του μόνον είναι αληθή, όχι όμως και
+ τα μικρά, ή όλα;
+
+Ερμογένης.
+ Όλα κατά την γνώμην μου.
+
+Σωκράτης.
+ Έχεις λοιπόν να μου αναφέρης άλλο μέρος του λόγου μικρότερον από
+ το όνομα;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι, αυτό είναι το μικρότερον.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως και το όνομα του αληθούς λόγου λέγεται ή όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Και είναι αληθές, καθώς παρεδέχθης.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά πάλιν του ψευδούς λόγου το μέρος δεν είναι ψέμμα;
+
+Ερμογένης.
+ Το παραδέχομαι.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως δεν είναι δυνατόν να λέγωμεν άλλοτε όνομα ψευδές και
+ άλλοτε αληθές, αφού και λόγον ολόκληρον λέγομεν;
+
+Ερμογένης.
+ Και πώς όχι;
+
+Σωκράτης.
+ Επιμένεις λοιπόν ότι οποιονδήποτε όνομα δώση έκαστος εις ένα
+ πράγμα αυτό είναι το όνομά του;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Άρα γε και όσα ονόματα δώση κανείς εις έκαστον πράγμα, τόσα
+ ονόματα θα έχει αυτό και τότε ακριβώς όταν τα λέγη;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι, διότι εγώ, Σωκράτη μου, δεν γνωρίζω άλλην ορθότητα ενός
+ ονόματος από αυτήν, ότι με άλλο όνομα ονομάζω εγώ έκαστον πράγμα,
+ δηλαδή εκείνο πού του έδωκα εγώ ο ίδιος, και με άλλο συ, δηλαδή
+ εκείνο που του έδωκες εσύ. Ομοίως δε βλέπω και εις τας διαφόρους
+ πόλεις ότι τα ίδια πράγματα έχουν ιδιωτικώς διάφορα ονόματα, είτε
+ εις τους άλλους Έλληνας διά τους Έλληνας, είτε εις τους βαρβάρους
+ διά τους Έλληνας.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν ειπέ μας, καλέ Ερμογένη, μήπως άρα γε σου φαίνεται
+ ότι και τα πράγματα έχουν το αυτό φυσικόν, ότι δηλαδή δι' ένα
+ έκαστον έχουν ιδιαιτέραν ουσίαν, καθώς το έλεγε ο Πρωταγόρας,
+ διισχυριζόμενος ότι όλων των πραγμάτων ο πήχυς που τα μετρά είναι
+ ο άνθρωπος, και ότι τάχα, οποίου είδους φαίνονται εις εμέ τα
+ πράγματα, τοιαύτα είναι δι' εμέ, οποίου είδους δε εις εσέ,
+ τοιαύτα είναι διά σε, ή σου φαίνεται ότι ανεξαρτήτως από ημάς
+ αυτά έχουν μίαν φύσιν μόνιμον;
+
+Ερμογένης.
+ Μίαν φοράν και εγώ, καλέ Σωκράτη, ευρισκόμενος εις αυτήν την
+ απορίαν, επροχώρησα εις την γνώμην του Πρωταγόρα, νομίζω όμως ότι
+ δεν είναι τόσον ορθή.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν μου λέγεις, επροχώρησες ποτέ σου εις το σημείον, ώστε να μην
+ πιστεύης τόσον πολύ ότι υπάρχει μοχθηρός άνθρωπος;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι μα τον Δία, απ' εναντίας μάλιστα το αντίθετον έπαθα πολλές
+ φορές, ώστε να φρονώ ότι μερικοί άνθρωποι είναι πολύ μοχθηροί,
+ και αυτοί είναι πάρα πολλοί.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν μου λέγεις, πολύ αγαθοί δεν επίστευσες έως τόρα ότι υπάρχουν;
+
+Ερμογένης.
+ Υπάρχουν αλλά πολύ ολίγοι.
+
+Σωκράτης.
+ Οπωσδήποτε όμως φρονείς ότι υπάρχουν;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα, φρονώ.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς το εννοείς αυτό λοιπόν; μήπως εννοείς ότι οι μεν πολύ αγαθοί
+ είναι πολύ φρόνιμοι, οι δε πολύ μοχθηροί είναι πολύ ανόητοι;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι, αυτήν την γνώμην έχω.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν, εάν ο Πρωταγόρας έλεγε την αλήθειαν και αν αυτή είναι η
+ αλήθεια, ότι καθώς φαίνονται εις έκαστον τα πράγματα τοιαύτα
+ είναι και πραγματικώς, τότε είναι δυνατόν ποτε, άλλοι από ημάς να
+ είναι φρόνιμοι και άλλοι ανόητοι;
+
+Ερμογένης.
+ Βέβαια όχι.
+
+Σωκράτης.
+ Και νομίζω ότι συ αυτό το εννοείς πολύ καλά, ότι δηλαδή, αφού
+ υπάρχει φρόνησις και αφροσύνη, δεν είναι διόλου δυνατόν να λέγη
+ την αλήθειαν ο Πρωταγόρας. Διότι τότε εις τίποτε δεν θα ήτο
+ φρονιμώτερος ο ένας από τον άλλον, εάν, όσα φαίνονται, εις
+ έκαστον, αυτά είναι τα αληθινά δι' ένα έκαστον.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι είναι.
+
+Σωκράτης.
+ Εξ άλλου όμως νομίζω ότι συ δεν παραδέχεσαι ούτε καθώς λέγει ο
+ Ευθύδημος, ότι όλα τα πράγματα είναι εις όλους όμοια συγχρόνως
+ και πάντοτε. Διότι και με αυτήν την θεωρίαν δεν είναι δυνατόν
+ άλλοι να είναι αγαθοί και άλλοι μοχθηροί, αφού εξ ίσου εις όλους
+ και πάντοτε θα υπήρχεν αρετή και κακία.
+
+Ερμογένης.
+ Ορθότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν, αφού δεν είναι εις όλους όλα όμοια συγχρόνως και πάντοτε,
+ ούτε ιδιαιτέρως έκαστον πράγμα δι' ένα έκαστον, έπεται σαφώς ότι
+ αυτά καθ' εαυτά τα πράγματα έχουν μίαν μόνιμον φύσιν, και όχι ως
+ προς ημάς ουδέ εκ μέρους μας, συρόμενα άνω και κάτω από τον
+ ιδικόν μας τρόπον του σκέπτεσθαι, αλλά καθ' εαυτά συμφώνως προς
+ την φύσιν των καθώς επλάσθησαν.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται, Σωκράτη μου, ότι έχεις δίκαιον.
+
+Σωκράτης.
+ Ποίαν γνώμην λοιπόν έχεις ότι επλάσθησαν μεν ούτω πως τα
+ πράγματα, αι πράξεις των όμως δεν επλάσθησαν κατά τον ίδιον
+ τρόπον; ή τάχα και αυταί δεν είναι ένα είδος των πραγμάτων, αι
+ πράξεις, δηλαδή;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα, είναι και αυταί.
+
+Σωκράτης.
+ Ώστε κατά την ιδικήν των φύσιν εκτελούνται και αι πράξεις και όχι
+ κατά την φαντασίαν μας. Παραδείγματος χάριν, εάν ημείς
+ δοκιμάσωμεν να κόψωμεν ένα πράγμα, πώς οφείλομεν να το κόψωμεν,
+ άραγε όπως και αν θέλωμεν και με ό,τι μέσον θέλομεν, ή εάν μεν
+ θελήσωμεν να κόψωμεν το καθέν καθώς επλάσθη, να κόπτη και να
+ κόπτεται και με ό,τι μέσον επλάσθη να κόπτεται, τότε θα
+ επιτύχωμεν να το κόψωμεν και θα έχωμεν ένα κέρδος και ορθώς θα
+ εκτελέσωμεν αυτήν την πράξιν, εάν όμως δοκιμάσωμεν παρά την
+ φύσιν, θα αποτύχωμεν και δεν θα κερδίσωμεν τίποτε;
+
+Ερμογένης.
+ Αυτή είναι η γνώμη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν, και αν δοκιμάσωμεν να καύσωμεν ένα πράγμα, δεν είναι
+ ορθόν να μη το καύσωμεν με οποιανδήποτε μέθοδον, αλλά με την
+ ορθήν; Και αυτή δεν είναι εκείνη κατά την οποίαν επλάσθη έκαστον
+ πράγμα να καίεται και να καίη και με ό,τι μέσον επλάσθη να
+ καίεται;
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι είναι.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν και τα άλλα δεν είναι το ίδιον;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Αι λοιπόν μήπως και το να ομιλούμεν δεν είναι μία από όλας τας
+ πράξεις;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς λοιπόν; εάν κανείς ομιλή όπως νομίζει ότι πρέπει να ομιλή, θα
+ ομιλήση ορθώς, ή εάν μεν ομιλή καθώς επλάσθησαν τα πράγματα να
+ τα λέγωμεν και να λέγωνται και με ό,τι μέσον επλάσθησαν να
+ λέγωνται, θα ομιλήση αποτελεσματικώς, ει δε μη, θα αποτύχη και
+ δεν θα κάμη τίποτε;
+
+Ερμογένης.
+ Νομίζω ότι είναι καθώς το λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν δεν είναι ένα μέρος της ομιλίας και το να λέγωμεν το όνομα
+ ενός πράγματος; διότι επάνω κάτω με τα ονόματα γίνεται η ομιλία.
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Και πάλιν δεν είναι πράξις και το να λέγωμεν ένα όνομα, αφού και
+ η ομιλία είναι πράξις αναφερομένη εις τα πράγματα;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Αι δε πράξεις πάλιν δεν είπαμεν ότι δεν είναι όπως τας θέλομεν
+ ημείς, αλλ' έχουν κάποιαν ιδικήν των φύσιν;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν δεν είναι ορθόν και να ονομάζωμεν τα πράγματα καθώς
+ επλάσθησαν να ονομάζωνται και με το εκ φύσεως ορθόν μέσον, όχι
+ όμως καθώς θελήσωμεν ημείς, εάν πρόκειται να συμφωνούμεν με τα
+ προηγούμενα; Και κατ' αυτόν μεν τον τρόπον είναι δυνατόν να τα
+ ονομάσωμεν επιτυχώς, αλλέως όμως όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Εμπρός λοιπόν, το πράγμα που επρόκειτο να το κόψωμεν,
+ παραδεχόμεθα ότι θα το κόψωμεν με έν όργανον;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και εκείνο, που επρόκειτο να το υφάνωμεν, έπρεπε με έν όργανον να
+ το υφάνωμεν, και εκείνο που επρόκειτο να τρυπήσωμεν, έπρεπε με έν
+ όργανον να το τρυπήσωμεν;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν, και εκείνο που επρόκειτο να το ονομάσωμεν, έπρεπε να
+ το ονομάσωμεν με έν όργανον;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά ποίον ήτο εκείνο το όργανον με το οποίον έπρεπε να
+ τρυπήσωμεν;
+
+Ερμογένης.
+ Τρύπανον.
+
+Σωκράτης.
+ Και ποίον εκείνο με το οποίον έπρεπε να υφάνωμεν;
+
+Ερμογένης.
+ Η σαΐτα.
+
+Σωκράτης.
+ Και ποίον εκείνο με το οποίον έπρεπε να ονομάσωμεν;
+
+Ερμογένης.
+ Όνομα.
+
+Σωκράτης.
+ Καλά το λέγεις. Ώστε ένα όργανον είναι και το όνομα.
+
+Ερμογένης.
+ Ορθότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Εάν λοιπόν εγώ ερωτήσω, τι είδους όργανον είναι η σαΐτα, δεν θα
+ μου απαντήσης ότι είναι εκείνο με το οποίον υφαίνομεν;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και όταν υφαίνωμεν τι κάμνομεν; δεν διαχωρίζομεν το στημόνι και
+ το υφάδι τα οποία είναι ανακατευμένα;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν το ίδιον δεν έχεις να ειπής και διά το τρύπανον και διά τα
+ άλλα;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Ημπορείς λοιπόν να ειπής το ίδιον και διά το όνομα; δηλαδή τι
+ κάμνομεν με το όνομα, αφού είναι ένα όργανον;
+
+Ερμογένης.
+ Δεν ημπορώ να το ειπώ.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν μου λέγεις, παραδέχεσαι ότι κάτι διδάσκομεν ο είς τον άλλον
+ και διασαφηνίζομεν τα πράγματα πώς είναι πλασμένα;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως το όνομα δεν είναι όργανον διδακτικόν και διασαφητικόν
+ της φύσεως των πραγμάτων, καθώς η σαΐτα είναι διαχωριστικόν του
+ υφάσματος;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν είναι υφαντικόν όργανον η σαΐτα;
+
+Ερμογένης.
+ Και πώς δεν είναι;
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως ο μεν υφαντικός θα χρησιμοποιήση καλά την σαΐταν, καλά
+ δε θα ειπή με τον υφαντικόν τρόπον, ο δε διδακτικός θα
+ μεταχειρισθή καλά το όνομα, καλά δε θα ειπή, με τρόπον
+ διδακτικόν.
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Και τίνος έργον χρησιμοποιεί καλά ο υφαντής, όταν μεταχειρίζεται
+ καλά την σαΐταν;
+
+Ερμογένης.
+ Το έργον του ξυλουργού.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' έκαστος είναι ξυλουργός, ή εκείνος που κατέχει την τέχνην;
+
+Ερμογένης.
+ Εκείνος που κατέχει την τέχνην.
+
+Σωκράτης.
+ Και πάλιν τίνος έργον χρησιμοποιεί ο τρυπητής καλά, όταν
+ μεταχειρίζεται το τρύπανον;
+
+Ερμογένης.
+ Το έργον του σιδηρουργού.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' άρα γε έκαστος είναι σιδηρουργός, ή εκείνος που κατέχει την
+ τέχνην;
+
+Ερμογένης.
+ Εκείνος που κατέχει την τέχνην.
+
+Σωκράτης.
+ Έχει καλώς. Τίνος πάλιν το έργον θα χρησιμοποιήση ο διδακτικός
+ όταν μεταχειρίζεται το όνομα;
+
+Ερμογένης.
+ Ούτε αυτό δεν το γνωρίζω.
+
+Σωκράτης.
+ Ουδέ τούτο τουλάχιστον δεν ημπορείς να ειπής, ποίος μας δίδει τα
+ ονόματα, τα οποία μεταχειριζόμεθα;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν φρονείς άρα γε ότι ο νόμος είναι εκείνος που μας τα δίδει;
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν του νομοθέτου το έργον χρησιμοποιεί ο διδακτικός όταν
+ μεταχειρίζεται το όνομα.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό φρονώ.
+
+Σωκράτης.
+ Νομοθέτης δε σου φαίνεται ότι είναι πας άνθρωπος, ή εκείνος που
+ κατέχει την τέχνην;
+
+Ερμογένης.
+ Εκείνος που κατέχει την τέχνην.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως δεν είναι δουλειά του καθενός, Ερμογένη μου, να θέση
+ όνομα, αλλά κανενός ονοματουργού. Αυτός δε, καθώς φαίνεται, είναι
+ ο νομοθέτης, ο οποίος ωρισμένως είναι από όλους τους τεχνίτας ο
+ σπανιώτερος εις τον κόσμον.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Έλα τόρα λοιπόν σκέψου, πού αποβλέπει ο νομοθέτης όταν θέτη το
+ όνομα. Κάμε δε αναδρομικήν σκέψιν εις τα προηγούμενα. Εις τι
+ αποβλέπει ο τεχνίτης όταν κατασκευάζη την σαΐταν; Μήπως δεν
+ αποβλέπει προς έν πράγμα με τοιούτον σχήμα, ώστε να είναι
+ πλασμένον διά να υφαίνη;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν αν σπάση εις τα χέρια του η σαΐτα την ώρα που την
+ κατασκευάζει, άρα γε όταν θα κάμη άλλην θα αποβλέπη προς την
+ σπασμένην, ή προς εκείνην την μορφήν της σαΐτας σύμφωνα με την
+ οποίαν κατεσκεύαζε και εκείνην που έσπασεν;
+
+Ερμογένης.
+ Προς εκείνην την μορφήν, νομίζω εγώ.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν δεν είναι το δικαιότερον από όλα, εκείνην να
+ ονομάσωμεν καθ' εαυτό σαΐταν;
+
+Ερμογένης.
+ Αυτήν την γνώμην έχω.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν πρέπει λοιπόν, όταν πρόκειται να κατασκευάσωμεν σαΐτα διά
+ λεπτόν φόρεμα, ή χονδρόν, ή λινόν, ή μάλλινον ή οποιονδήποτε
+ άλλο, όλαι μεν αι σαΐται να έχουν την μορφήν της σαΐτας,
+ οποιαδήποτε όμως είναι φύσει η καλλιτέρα διά το καθέν, αυτής το
+ σχήμα να αποδώσωμεν εις έκαστον τοιούτον εργαλείον;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν και διά τα άλλα όργανα ο ίδιος δεν είναι ο τρόπος της
+ κατασκευής; Δηλαδή πρέπει να εύρη τις ποίον είναι το εκ φύσεως
+ πλασμένον όργανον διά το καθέν και να το αποτυπώση εις εκείνην
+ την ύλην από την οποίαν κατασκευάζει αυτό το έργον, όχι όπως του
+ κατέβη αλλ' όπως το απαιτεί η φύσις του πράγματος. Παραδείγματος
+ χάριν πρέπει, καθώς είπαμεν, να γνωρίζη να αποτυπώνη εις τον
+ σίδηρον εκείνο το τρύπανον το οποίον είναι εκ φύσεως κατάλληλον
+ δι' έκαστον πράγμα.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και την εκ φύσεως κατάλληλον δι' έκαστον πράγμα σαΐταν να την
+ αποτυπόνη εις το ξύλον.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό είναι.
+
+Σωκράτης.
+ Διότι δι' έκαστον είδος υφάσματος, καθώς είπαμεν, είναι εκ φύσεως
+ κατάλληλος και μία σαΐτα και τάλλα εργαλεία κατά τον ίδιον
+ τρόπον.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Αι λοιπόν, αγαπητέ μου φίλε, και το εκ φύσεως κατάλληλον όνομα
+ δι' έκαστον πράγμα ο νομοθέτης εκείνος πρέπει να γνωρίζη να το
+ αποτυπώση εις τους φθόγγους και τας συλλαβάς, και αποβλέπων προς
+ εκείνο το καθ' εαυτό όνομα να κατασκευάζη και να αποτυπόνη όλα τα
+ ονόματα, εάν θέλη να είναι έγκυρος ονοματοθέτης; Εάν δε πας
+ νομοθέτης δεν αποτυπόνη εις τας ιδίας συλλαβάς, τούτο δεν πρέπει
+ να επηρεάση την γνώμην μας. Διότι ούτε πας σιδηρουργός εις τον
+ ίδιον χαλκόν αποτυπόνει, όταν προς τον ίδιον σκοπόν κατασκευάζη
+ το ίδιον όργανον, είτε εδώ εργάζεται είτε εις τους βαρβάρους. Δεν
+ είναι έτσι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν δεν θα κρίνης το ίδιον και διά τον νομοθέτην, είτε είναι
+ εδώ είτε εις τους βαρβάρους, ότι δηλαδή, εν όσω αποδίδει την
+ μορφήν του ονόματος η οποία αρμόζει εις έκαστον πράγμα δι'
+ οποιωνδήποτε συλλαβών, δεν είναι διόλου κατώτερος νομοθέτης αυτός
+ εδώ παρά ο άλλος που είναι οπουδήποτε αλλού;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Ποίος λοιπόν είναι εκείνος ο οποίος θα κρίνη αν απετυπώθη η
+ αρμόζουσα μορφή της σαΐτας εις οποιονδήποτε ξύλον; εκείνος που
+ την κατεσκεύασε, δηλαδή ο ξυλουργός, ή εκείνος που θα την
+ χρησιμοποιήση, δηλαδή ο υφαντής;
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται, καλέ Σωκράτη, ότι μάλλον θα κρίνη εκείνος που θα
+ την χρησιμοποιήση.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά ποίος είναι εκείνος που θα χρησιμοποιήση το έργον του
+ κιθαροποιού; Τάχα δεν είναι εκείνος, ο οποίος γνωρίζει κάλλιστα
+ να επιστατήση όταν κατασκευάζεται το όργανον και αφού
+ κατασκευασθή ημπορεί να κρίνη αν κατεσκευάσθη καλά ή όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Ποίος;
+
+Ερμογένης.
+ Ο κιθαριστής.
+
+Σωκράτης.
+ Και ποιος θα κρίνη το έργον του ναυπηγού;
+
+Ερμογένης.
+ Ο πλοίαρχος.
+
+Σωκράτης.
+ Και ποίος είναι εκείνος που θα επιστατήση καλλίτερα εις το έργον
+ του νομοθέτου και αφού κατασκευασθή θα το κρίνη είτε εδώ είτε εις
+ τους βαρβάρους; άραγε όχι εκείνος που θα το χρησιμοποιήση;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' άραγε αυτός δεν είναι εκείνος που γνωρίζει να ερωτά;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Και να αποκρίνεται επίσης ο ίδιος;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Και έναν άνθρωπον, που γνωρίζει να ερωτά και να αποκρίνεται,
+ άλλως πώς τον ονομάζεις συ παρά διαλεκτικόν;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι, αλλά διαλεκτικόν.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως του μεν ξυλουργού έργον είναι να κατασκευάση
+ πηδάλιον υπό την επίβλεψιν του πλοιάρχου, εάν πρόκειται να είναι
+ καλόν το πηδάλιον.
+
+Ερμογένης.
+ Φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Του δε νομοθέτου έργον είναι, καθώς φαίνεται, να κατασκευαστή
+ όνομα, υπό την επίβλεψιν ενός διαλεκτικού, εάν έχει σκοπόν να
+ θεσπίση καλώς τα ονόματα.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν επάνω κάτω, καλέ Ερμογένη, δεν είναι μικρόν πράγμα,
+ καθώς συ νομίζεις, η ονοματοθεσία, ούτε έργον ασημάντων ανθρώπων
+ ούτε του καθενός. Επομένως ο Κρατύλος λέγει σωστά, ότι δηλαδή
+ είναι εκ φύσεως πλασμένα τα ονόματα εις τα πράγματα, και δεν
+ είναι ο καθείς εφευρέτης ονομάτων, αλλά μόνον εκείνος, ο οποίος
+ αποβλέπει εις το όνομα που είναι εκ φύσεως δοσμένον εις έκαστον
+ πράγμα και ο οποίος είναι ικανός να αποτυπώση την μορφήν αυτού
+ εις τα γράμματα και τας συλλαβάς.
+
+Ερμογένης.
+ Εγώ, καλέ Σωκράτη, δεν γνωρίζω πώς πρέπει να αντικρούσω αυτά τα
+ οποία λέγεις. Ίσως όμως δεν είναι εύκολον να πεισθώ τόσον
+ αποτόμως, αλλά φρονώ ότι μάλλον θα πεισθώ εις σε, αν μου δείξης
+ ποία είναι αυτή η εκ φύσεως ορθότης των ονομάτων, την οποίαν
+ λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ μεν, ω αξιομακάριστε Ερμογένη, δεν λέγω καμμίαν, και
+ ελησμόνησες χωρίς άλλο εκείνα που έλεγα ολίγον προηγουμένως, ότι
+ δηλαδή δεν γνωρίζω, αλλά δέχομαι να εξετάσω μαζί σου. Τόρα όμως
+ εκεί που το εξετάζαμεν μαζί εγώ και συ, τόσον μόνον παρεδέχθημεν
+ έξω από τα προηγούμενα, ότι το όνομα έχει κάποιαν ορθότητα εκ
+ φύσεως και ότι δεν είναι δουλειά του καθενός να γνωρίζη να θέτη
+ όνομα καλώς εις οποιονδήποτε πράγμα. Ή μήπως δεν είναι έτσι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν την συνέχειαν αυτού πρέπει να εξετάσωμεν, εάν βεβαίως
+ επιθυμής να γνωρίζης, δηλαδή ποία πάλιν είναι αυτή η ορθότης.
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια επιθυμώ να γνωρίζω.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν σκέψου.
+
+Ερμογένης.
+ Αλλά πώς θέλεις να σκεφθώ;
+
+Σωκράτης.
+ Ο καλλίτερος τρόπος της σκέψεως, φίλε μου, είναι μαζί με τους
+ ειδήμονας, αφού πληρώσης εις αυτούς χρήματα και καταθέσης και
+ φόρον ευγνωμοσύνης. Αυτοί δε είναι οι σοφισταί, εις τους οποίους
+ ακόμη, αφού και ο αδελφός σου Καλλίας επλήρωσε πολλά χρήματα,
+ τόρα φαίνεται σοφός. Επειδή όμως δεν κατέχεις τα πατρικά σου,
+ πρέπει να θερμοπαρακαλέσης τον αδελφόν σου και να ζητήσης από
+ αυτόν να σε διδάξη την ορθότητα περί αυτών των πραγμάτων, την
+ οποίαν έμαθε από τον Πρωταγόραν.
+
+Ερμογένης.
+ Αλλ' όμως θα ήτο ασυλλόγιστος η παράκλησίς μου, καλέ Σωκράτη, εάν
+ την μεν αλήθειαν που διδάσκει ο Πρωταγόρας εντελώς την απορρίπτω,
+ όσα όμως ελέχθησαν επί τη βάσει αυτής της αληθείας τα ασπάζωμαι,
+ ωσάν να έχουν καμμίαν αξίαν.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' εάν δεν σου αρέσουν ούτε αυτά, τότε πρέπει να τα μάθης από
+ τον Όμηρον και τους άλλους ποιητάς.
+
+Ερμογένης.
+ Και τι λέγει, Σωκράτη μου, ο Όμηρος περί των ονομάτων και εις
+ ποίον μέρος;
+
+Σωκράτης.
+ Εις πολλά μέρη, περισσότερον όμως και καλλίτερα εκεί όπου
+ διακρίνει διά τα ίδια πράγματα, οποία ονόματα δίδουν οι θεοί και
+ οποία οι άνθρωποι. Ή δεν φρονείς ότι αυτός λέγει κάτι σπουδαίον
+ και αξιοθαύμαστον εις αυτά τα μέρη ως προς την ορθότητα των
+ ονομάτων; Διότι είναι ολοφάνερον ότι οι θεοί χωρίς άλλο αποδίδουν
+ εις αυτά με ορθότητα εκείνα τα ονόματα τα οποία είναι πλασμένα εκ
+ φύσεως. Ή μήπως συ δεν το παραδέχεσαι;
+
+Ερμογένης.
+ Εγώ είμαι βέβαιος ότι, αν δίδουν ονόματα οι θεοί, τα δίδουν
+ ορθώς. Αλλά ποία είναι αυτά που λέγεις;
+
+Σωκράτης.
+ Δεν γνωρίζεις ότι περί του ποταμού της Τροίας, ο οποίος
+ εμονομάχει με τον Ήφαιστον, λέγει ότι οι μεν θεοί τον ονομάζουν
+ Ξάνθον, οι δε άνδρες Σκάμανδρον;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Τι φρονείς λοιπόν; δεν νομίζεις ότι είναι ωραίον πράγμα να
+ γνωρίζης, διατί άραγε είναι ορθόν να ονομάζωμεν εκείνον τον
+ ποταμόν μάλλον Ξάνθον παρά Σκάμανδρον; Ή, αν θέλης περί του
+ πτηνού, το οποίον λέγει ότι: &χαλκίδα& το ονομάζουν οι θεοί, οι
+ δε άνθρωποι &κύμινδιν&, δεν είναι σπουδαίον αυτό το μάθημα, όσον
+ είναι ορθότερον αυτό το ίδιον πτηνόν να λέγεται χαλκίς παρά
+ κύμινδις; Ή η Βατίεια και Μυρρίνη και πολλά άλλα του ιδίου
+ ποιητού και άλλων; αλλά ίσως αυτά να είναι ανώτερα των δυνάμεων
+ μας διά να τα εννοήσωμεν. Ο Σκαμάνδριος όμως και ο Αστυάναξ είναι
+ ανθρωποειδέστερα διά να τα εξετάσωμεν κατά την γνώμην μου, και
+ ευκολώτερον να εύρωμεν δι' αυτά τα οποία λέγει ότι είναι ονόματα
+ του υιού του Έκτορος, ποία άραγε εννοεί ότι είναι η ορθότης
+ αυτών; Βεβαίως θα γνωρίζης τους στίχους, εις τους οποίους
+ υπάρχουν αυτά τα οποία λέγω.
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς λοιπόν; νομίζεις ότι ο Όμηρος φρονεί ότι ορθότερον είναι
+ βαλμένον εις το παιδί το όνομα Αστυάναξ παρά το όνομα
+ Σκαμάνδριος;
+
+Ερμογένης.
+ Δεν ημπορώ να σου ειπώ.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε κάμε την εξής σκέψιν· εάν σε ερωτήση κανείς, ποίαν γνώμην
+ έχεις άραγε ότι οι φρονιμώτεροι δίδουν ορθότερον τα ονόματα ή οι
+ ανοητότεροι.
+
+Ερμογένης.
+ Είναι φανερόν, θα έλεγα, ότι οι φρονιμώτεροι δίδουν ορθότερον τα
+ ονόματα.
+
+Σωκράτης.
+ Και τι νομίζεις; αι γυναίκες των διαφόρων λαών είναι
+ φρονιμώτεραι, εάν λάβωμεν τον μέσον όρον του φύλου των, ή οι
+ άνδρες;
+
+Ερμογένης.
+ Οι άνδρες.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν γνωρίζεις λοιπόν ότι ο Όμηρος λέγει ότι το μικρό παιδί του
+ Έκτορος υπό των Τρώων ονομάζεται Αστυάναξ, εξ ου έπεται ότι
+ Σκαμάνδριος ωνομάζετο υπό των γυναικών, αφού βέβαια οι άνδρες το
+ ωνόμαζον Αστυάνακτα; (3)
+
+Ερμογένης.
+ Βέβαια έτσι θα είναι.
+
+Σωκράτης.
+ Αι λοιπόν και ο Όμηρος δεν ενόμιζε τους Τρώας σοφωτέρους από τας
+ γυναίκας των;
+
+Ερμογένης.
+ Εγώ τουλάχιστον έτσι νομίζω.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως το όνομα Αστυάναξ ενόμιζε ότι είναι δοσμένον ορθότερον
+ εις το παιδάκι αυτό παρά το όνομα Σκαμάνδριος;
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό φρονώ.
+
+Σωκράτης.
+ Ας εξετάσωμεν λοιπόν διά ποίον λόγον άραγε. Ή μήπως αυτός ο ίδιος
+ κάλλιστα υποδεικνύει το διατί; διότι λέγει: Επειδή μόνος του
+ έσωζε την πόλιν και τα υψηλά τείχη. Δι' αυτό λοιπόν, καθώς
+ φαίνεται, είναι ορθόν τον υιόν του σωτήρος των να ονομάζουν
+ &Αστυάνακτα& εκείνης της πόλεως, την οποίαν έσωζε ο πατήρ του,
+ καθώς λέγει ο Όμηρος.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Τόρα όμως τι φρονείς διά το σπουδαιότερον; διότι ούτε εγώ ο ίδιος
+ ακόμη δεν ημπορώ να το εννοήσω, Ερμογένη μου. Αλλά μήπως συ το
+ εννοείς;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι, μα τον Δία.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' άραγε, αγαπητέ μου, μήπως και εις τον Έκτορα ο ίδιος ο
+ Όμηρος έδωκε το όνομα;
+
+Ερμογένης.
+ Πώς αυτή η ερώτησις;
+
+Σωκράτης.
+ Διότι και τούτο μου φαίνεται ότι είναι απαράλλακτον με το όνομα
+ Αστυάναξ, και αυτά τα ονόματα φαίνονται ωσάν Ελληνικά. Διότι ο
+ άναξ και ο Έκτωρ σχεδόν την ιδίαν σημασίαν έχουν, δηλαδή όταν
+ κανείς είναι άναξ ως προς ένα πράγμα, είναι βεβαίως συγχρόνως και
+ έκτωρ του ιδίου πράγματος, διότι είναι φανερόν ότι είναι κύριος
+ αυτού και κατέχει και έχει αυτό. Ή μήπως σου φαίνομαι ότι δεν
+ λέγω σπουδαία πράγματα, αλλά απατώ τον εαυτόν μου με την ιδέαν
+ ότι σχεδόν εγγίζω τα ίχνη της γνώμης του Ομήρου ως προς την
+ ορθότητα των ονομασιών;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι μα τον Δία, καθώς εγώ φρονώ, αλλ' ίσως εγγίζεις κάτι τι.
+
+Σωκράτης.
+ Και ομολογουμένως είναι δίκαιον, καθώς μου φαίνεται, τον απόγονον
+ του λέοντος να ονομάζωμεν λέοντα και τον απόγονον του ίππου
+ ίππον. Δεν εννοώ αν τυχόν γεννηθή ως τέρας από τον ίππον διάφορον
+ τι και όχι ίππος, αλλά αν είναι απόγονος της ιδίας γενεάς κατά
+ την φύσιν, αυτό εννοώ. Δηλαδή εάν είς ίππος γεννήση απόγονον βοός
+ κατά την φύσιν, αυτό δεν πρέπει να το ονομάσωμεν πώλον αλλά
+ μόσχον, και πάλιν αν από άνθρωπον, νομίζω, δεν γεννηθή απόγονος
+ ανθρώπου, δεν πρέπει το γεννηθέν να ονομασθή άνθρωπος, ομοίως δε
+ και διά τα δένδρα και όλα τα άλλα πράγματα. Δεν συμφωνείς;
+
+Ερμογένης.
+ Συμφωνώ.
+
+Σωκράτης.
+ Καλά το είπες. Και πρόσεχε μήπως σε απατήσω. Διότι συμφώνως προς
+ αυτόν τον λόγον, αν από ένα βασιλέα γεννηθή κανείς απόγονος,
+ πρέπει να ονομασθή βασιλεύς. Τόρα όμως αν κανείς με άλλας και
+ άλλας συλλαβάς λέγη το ίδιον πράγμα, δεν έχει σημασίαν, ούτε εάν
+ προσετέθη κανέν γράμμα ούτε εάν αφηρέθη, πάλιν δεν έχει καμμίαν
+ σημασίαν, εφ' όσον συγκρατείται η ουσία αυτού του πράγματος και
+ εκφράζεται διά του ονόματος.
+
+Ερμογένης.
+ Τι εννοείς με τούτο;
+
+Σωκράτης.
+ Όχι τίποτε στρυφνόν, αλλά καθώς διά τα στοιχεία του αλφαβήτου
+ γνωρίζεις ότι λέγομεν ονόματα, και όχι μόνα τα στοιχεία πλην
+ τεσσάρων, δηλαδή του ε, του υ, του ο και του ω (4). Δι' όλα όμως
+ τα άλλα φωνήεντα και σύμφωνα γνωρίζεις ότι τα προφέρομεν
+ προσθέτοντες και άλλα γράμματα, και τα καθιστώμεν ονόματα. Και
+ όμως εφ' όσον ενυπάρχει σαφώς η δύναμις αυτού, είναι ορθόν να του
+ αποδίδωμεν εκείνο το όνομα το οποίον θα μας δείξη αυτό το πράγμα.
+ Παραδείγματος χάριν το β βλέπεις ότι ενώ προσετέθη το η και το τ
+ και το α δεν το έβλαψε διόλου, ώστε να μην εκφράζη με ολόκληρον
+ το όνομά του την φύσιν εκείνου του στοιχείου, του οποίου ήθελε ο
+ νομοθέτης. Τόσην τέχνην έδειξαν διά να θέσουν καλώς τα ονόματα
+ εις τα γράμματα.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται ότι λέγεις την αλήθειαν.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν και περί βασιλέως δεν ισχύει ο ίδιος λόγος; Δηλαδή θα
+ γεννηθή μίαν ημέραν από βασιλέα βασιλεύς, καθώς και από αγαθόν
+ αγαθός, και από ωραίον ωραίος και ούτω καθεξής, από έκαστον γένος
+ θα γεννηθή άλλος όμοιος απόγονος, έκτος εάν γεννηθή τέρας.
+ Επομένως πρέπει να τα ονομάσωμεν με τα ίδια ονόματα. Επιτρέπεται
+ όμως να τα τροποποιούμεν κατά τας συλλαβάς, ώστε εις τον μη
+ πεπειραμένον να είναι δυνατόν να νομίση ότι είναι διάφορον το έν
+ του άλλου ενώ είναι τα ίδια. Καθώς εις όλους ημάς τα φάρμακα των
+ ιατρών τροποποιούμενα με χρωματισμούς και με αρώματα φαίνονται
+ διάφορα, αν και είναι τα ίδια, ενώ εις τον ιατρόν, ο οποίος
+ προσέχει εις την δύναμιν των φαρμάκων, φαίνονται τα ίδια και δεν
+ αποπλανάται από τα δευτερεύοντα. Κατ' αυτόν δε τον τρόπον ίσως
+ και ένας πεπειραμένος περί των ονομάτων προσέχει εις την δύναμιν
+ αυτών και δεν αποπλανάται εάν προσετέθη κανέν γράμμα, ή μετετέθη,
+ ή αφηρέθη, ή και αν ακόμη μέσα εις όλως διάφορα γράμματα έγκειται
+ η δύναμις του ονόματος. Καθώς αυτό το οποίον προ ολίγου ελέγαμεν,
+ ότι δηλαδή το όνομα Αστυάναξ και Έκτωρ κανέν κοινόν γράμμα δεν
+ έχουν πλην του τ, και όμως έχουν την ιδίαν σημασίαν. Ακόμη δε και
+ το όνομα Αρχέπολις ως προς τα γράμματα τι κοινόν έχει με αυτά;
+ Και όμως σημαίνει το ίδιον. Και πολλά άλλα ονόματα υπάρχουν, τα
+ οποία δεν σημαίνουν τίποτε άλλο παρά βασιλέα. Και άλλα πάλιν
+ σημαίνουν στρατηγόν, όπως είναι το όνομα Άγις και Πολέμαρχος και
+ Ευπόλεμος. Άλλα πάλιν είναι ιατρικά, καθώς το όνομα Ιατροκλής και
+ Ακεσίμβροτος. Ακόμη δε ίσως εύρομεν πολλά τα οποία ως προς τας
+ συλλαβάς και τα γράμματα διαφέρουν, ως προς την δύναμιν όμως
+ σημαίνουν το ίδιον. Έτσι είναι ή όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν εις τα κατά φύσιν γεννώμενα πρέπει να αποδώσωμεν τα ίδια
+ ονόματα.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Τι να πράξωμεν όμως εις το παρά φύσιν, όταν γεννηθή με τερατώδη
+ μορφήν; παραδείγματος χάριν όταν από ένα αγαθόν άνθρωπον και
+ θεοσεβή γεννηθή ασεβής, δεν θα πράξωμεν καθώς είπαμεν
+ προηγουμένως, δηλαδή και αν ακόμη ίππος γεννήση γέννημα βοός, δεν
+ πρέπει να λάβη την ονομασίαν του γεννήτορος αλλά εκείνου του
+ γένους εις το οποίον ανήκει;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως και εις τον ασεβή τον γεννηθέντα από ευσεβή πρέπει να
+ αποδώσωμεν το όνομα του είδους του.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό είναι.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως δεν θα τον ονομάσωμεν Θεόφιλον ουδέ Μνησίθεον, ουδέ
+ κανέν από τα όμοια, αλλά εκείνο το οποίον έχει την αντίθετον
+ σημασίαν προς αυτά, αφού έχουν ορθότητα τα ονόματα.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό είναι το ορθότερον, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Καθώς δα και το όνομα Ορέστης, καλέ Ερμογένη, πλησιάζει να είναι
+ ορθόν, είτε καμμία τύχη έθεσε το όνομα αυτό είτε και ποιητής,
+ θέλων να δείξη με το όνομα αυτό την θηριώδη φύσιν του και το
+ άγριον και το &ορεινόν&.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι φαίνεται, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Φαίνεται δε ότι και του πατρός του το όνομα εδόθη κατά φύσιν.
+
+Ερμογένης.
+ Φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Δηλαδή ο Αγαμέμνων πλησιάζει να είναι τοιούτος, ώστε παν ό,τι
+ αποφασίζει να το εκτελή επιμόνως και με καρτερίαν, δίδων πέρας
+ εις τα αποφασισθέντα ένεκα της ανδρείας του. Απόδειξις δε είναι η
+ διαμονή και καρτερία τόσου στρατού εις την Τροίαν. Ότι λοιπόν
+ είναι &αγαστός& κατά την &επιμονήν& του αυτός ο ανήρ, το εκφράζει
+ το όνομα Αγαμέμνων. Ίσως δε και το όνομα Ατρεύς είναι ορθόν.
+ Διότι και ο φόνος του Χρυσίππου υπ' αυτού και όσα απανθρώπως
+ διέπραξε προς τον Θυέστην, όλα είναι επιζήμια και αρχαϊκώς
+ &ατηρά& ως προς την αρετήν. Και ομολογουμένως η σημασία του
+ ονόματός του παρεκκλίνει ολίγον και το μετριάζει, ώστε να μην
+ είναι σαφής εις τον καθένα η φύσις αυτού του ανθρώπου. Όμως δι'
+ ένα πεπειραμένον εις τα ονόματα αρκετά σαφώς το όνομα Ατρεύς
+ δηλοί εκείνο το οποίον θέλει. Διότι και διά το &ατειρές&
+ (άκαμπτον) και διά το &άτρεστον& (ατρόμητον) και διά το &ατηρές&
+ (προσβλητικόν), υπό πάσαν έποψιν είναι βαλμένον ορθώς το όνομα
+ εις αυτόν. Μου φαίνεται δε ότι και εις τον Πέλοπα είναι βαλμένον
+ το όνομα επιτυχώς. Διότι αυτό &το όνομα σημαίνει εκείνον που δεν
+ βλέπει μακράν&.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς άραγε;
+
+Σωκράτης.
+ Καθώς περίπου λέγεται και εναντίον αυτού του ανθρώπου ότι εις τον
+ φόνον του Μυρτίλου δεν κατώρθωσε διόλου να προνοήση και να
+ προβλέψη τας συνεπείας δι' όλον το γένος του, με πόσην δυστυχίαν
+ το εφόρτονε, διότι έβλεπε μόνον το πλησίον και της στιγμής —
+ τούτο δε σημαίνει το &πέλας& — καθ' ην στιγμήν εβιάζετο με πάντα
+ τρόπον να κάμη τον γάμον της Ιπποδαμείας. Εις τον Τάνταλον δε και
+ ο τυχών θα εννοήση ότι ετέθη ορθώς το όνομά του, εάν είναι αληθή
+ όσα λέγονται περί αυτού.
+
+Ερμογένης.
+ Ποία δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Και τα πολλά και τρομερά δυστυχήματα, που του συνέβησαν εν όσω
+ έζη, όπου εις το τέλος και ολόκληρος η πατρίς του ανετράπη, και
+ μετά θάνατον η ταλάντευσις του λίθου άνωθεν της κεφαλής του είναι
+ θαυμασίως σύμφωνος με το όνομά του. Και απλούστατα φαίνεται ωσάν
+ κανείς, ενώ ήθελε να τον ονομάση &ταλάντατον&, απέκρυψε το όνομα
+ και τον ωνόμασε αντί τούτου Τάνταλον· τοιούτον περίπου όνομα
+ φαίνεται ότι επρομήθευσε και εις τούτον η τύχη της παραδόσεως.
+ Φαίνεται δε ότι και εις τον Δία ο οποίος λέγεται ότι είναι πατήρ
+ του πολύ ωραία είναι βαλμένον το όνομά του, όμως δεν είναι
+ εύκολον να το εννοήση κανείς. Διότι πραγματικώς το όνομα του Διός
+ ομοιάζει ως να είναι ακέραιος λόγος. Και μοιράζοντες αυτό εις δύο
+ άλλοι μεν μεταχειριζόμεθα το έν, άλλοι δε το άλλο. Δηλαδή άλλοι
+ μεν Ζήνα, άλλοι δε Δία τον ονομάζουν. Εάν όμως ενωθούν εις έν
+ εξηγούν την φύσιν αυτού του θεού, καθώς είπαμεν ότι πρέπει να
+ έχει την ικανότητα να κάμνη παν όνομα. Διότι είναι αδύνατον εις
+ ημάς και εις όλα τα άλλα όντα άλλος να είναι μάλλον ο αίτιος της
+ ζωής παρά ο άρχων και ο βασιλεύς των πάντων, ώστε συμπίπτει ορθώς
+ να ονομάζεται αυτός ο θεός, εξ αιτίας του οποίου υπάρχει το &ζην&
+ εις όλα τα ζώντα. Διηρέθη όμως, καθώς είπα, εις δύο το όνομά του,
+ ενώ είναι έν, δηλαδή εις τον Δία και τον Ζήνα. Ότι δε αυτός είναι
+ υιός του Κρόνου θα φανή υβριστικόν αν το ακούση κανείς έξαφνα,
+ όμως είναι εύλογον ο Ζευς να είναι απόγονος κανενός μεγάλου
+ πνεύματος. Διότι &κόρος& δεν σημαίνει υιός, αλλά το καθαρόν και
+ &ακήρατον& του &νου& (5). Αυτός δε είναι υιός του Ουρανού, καθώς
+ λέγεται. Και τόρα πάλιν είναι ορθόν να λέγεται με το όνομα τούτο
+ η &ουρανία,& διότι βλέπει επάνω (&ορά άνω&), και ωρισμένως,
+ Ερμογένη μου, από τούτο προέρχεται ο καθαρός νους, καθώς λέγουν
+ οι μετεωρολόγοι, και εις τον ουρανόν ορθώς εδόθη το όνομά του.
+ Εάν δε ενθυμούμην την γενεαλογίαν του Ησιόδου, και ποίους άλλους
+ παλαιοτέρους προγόνους αυτών αναφέρει, δεν θα έπαυα να διηγούμαι,
+ ότι ορθώς είναι βαλμένα τα ονόματα εις αυτούς, έως ότου να
+ δοκιμάσω τι θα κάμη επί τέλους αυτή μου η τορινή σοφία, άραγε θα
+ κουρασθή ή όχι, αυτή που μου κατέβη τόρα έξαφνα έτσι δα χωρίς να
+ εννοήσω πόθεν.
+
+Ερμογένης.
+ Και πραγματικώς, καλέ Σωκράτη, χωρίς να σου το κρύψω μου φαίνεσαι
+ ότι έγινες έξαφνα καθώς οι ενθουσιαζόμενοι χρησμωδοί.
+
+Σωκράτης.
+ Και καταγγέλλω μάλιστα, καλέ Ερμογένη, ότι αυτή η σοφία μου
+ εκόλλησε από τον Ευθύφρονα τον Προσπάλτιον. Διότι από την αυγήν
+ πολλήν ώραν ήμουν μαζί του και έδωκα όλην την προσοχήν μου εις
+ αυτόν. Δι' αυτό σχεδόν όχι μόνον τα ώτα μου εγέμισε μέσα εις τον
+ ενθουσιασμόν του από την θείαν του σοφίαν, αλλά και επροχώρησε
+ και εις την ψυχήν μου. Διά τούτο νομίζω ότι πρέπει να κάμωμεν το
+ εξής. Όσον διά σήμερον να την χρησιμοποιήσωμεν αυτήν την σοφίαν
+ και να εξετάσωμεν και τα επίλοιπα ονόματα, αν το κρίνετε και σεις
+ ορθόν, αύριον δε αν συμφωνήτε και σεις να την αποτινάξωμεν και να
+ την καθαρίσωμεν, αφού μάθωμεν ποίος είναι τέλειος να καθαρίζη
+ τοιαύτα πράγματα, είτε κανείς από τους ιερείς είτε από τους
+ σοφιστάς.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα, εγώ συμφωνώ, διότι έχω μεγάλην επιθυμίαν να ακούσω τα
+ επίλοιπα ονόματα.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε αυτό πρέπει να κάμωμεν. Λοιπόν από πού θέλεις να αρχίσωμεν
+ να εξετάζωμεν, αφού τόρα πλέον εμβήκαμεν εις μίαν σειράν, διά να
+ εννοήσωμεν αν θα προσθέσουν την μαρτυρίαν των αφ' εαυτών τα
+ ονόματα, ότι δεν είναι τόσον πολύ αυτομάτως βαλμένα το καθέν,
+ αλλά έχουν κάποιαν ορθότητα; Και λοιπόν τα μεν ονόματα των ηρώων
+ και των ανθρώπων, καθώς λέγομεν, ίσως να μας απατήσουν. Διότι
+ πολλά είναι βαλμένα συμφώνους προς τας ονομασίας των προγόνων, αν
+ και δεν αρμόζουν διόλου εις μερικούς, καθώς ελέγαμεν εις την
+ αρχήν, πολλά δε πάλιν τα θέτουν ωσάν διά να ευχηθούν,
+ παραδείγματος χάριν το όνομα Ευτυχίδης και Σωσίας και Θεόφιλος
+ και άλλα πολλά. Λοιπόν αυτού του είδους τα ονόματα νομίζω ότι
+ πρέπει να τα αφήσωμεν κατά μέρος, φαίνεται δε λογικόν ότι εις τα
+ διαρκώς υπάρχοντα πράγματα και εκ φύσεως πλασμένα θα εύρομεν ποία
+ ονόματα είναι βαλμένα ορθώς. Και ίσως μερικά από αυτά ετέθησαν
+ από θειοτέραν δύναμιν, παρά την ανθρωπίνην.
+
+Ερμογένης.
+ Ορθότατα, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν δεν είναι δίκαιον από τους θεούς να αρχίσωμεν να
+ εξετάζωμεν, άραγε ωνομάσθησαν ορθώς με αυτό το όνομα οι θεοί;
+
+Ερμογένης.
+ Βέβαια, πρέπει.
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ λοιπόν υποθέτω κάτι τι τοιούτον. Μου φαίνονται ότι οι πρώτοι
+ άνθρωποι που ήσαν εις τα Ελληνικά μέρη επίστευαν μόνον εκείνους
+ τους θεούς, τους οποίους σήμερον πιστεύουν πολλοί βάρβαροι,
+ δηλαδή τον ήλιον και την σελήνην και την γην και τα άστρα και τον
+ ουρανόν. Και επειδή έβλεπαν ότι όλα αυτά κινούνται με ταχύτητα
+ και τρέχουν, από αυτήν την φύσιν του τρέχω, το οποίον τότε
+ ελέγετο &θέω&, ονόμασαν αυτούς θεούς. Αργότερα δε το ενόησαν και
+ όλοι οι άλλοι και με αυτό πλέον το όνομα τους ονομάζουν. Φαίνεται
+ ωσάν αλήθεια αυτό το οποίον λέγω ή όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν τι είναι ορθόν να εξετάσωμεν κατόπιν τούτου; ή είναι ορθόν
+ να εξετάσωμεν τους δαίμονας και τους ήρωας και τους ανθρώπους;
+
+Ερμογένης.
+ Τους δαίμονας.
+
+Σωκράτης.
+ Και πραγματικώς, καλέ Ερμογένη, τι να σημαίνη άραγε το όνομα
+ δαίμονες; πρόσεξε, αν θα σου φανώ ότι λέγω κάτι τι.
+
+Ερμογένης.
+ Λέγε και μη σε μέλει.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν ηξεύρεις τι λέγει ο Ησίοδος ότι είναι οι δαίμονες;
+
+Ερμογένης.
+ Δεν ηξεύρω.
+
+Σωκράτης.
+ Ούτε ακόμη ότι λέγει ότι κατ' αρχάς έγινε χρυσούν το γένος των
+ ανθρώπων;
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό τουλάχιστον το γνωρίζω.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν λέγει περί αυτού:
+
+ Λοιπόν αφού η μοίρα εξωλόθρευσε αυτό το γένος, αυτοί ονομάζονται
+ δαίμονες αγνοί κάτοικοι των καταχθονίων, αγαθοί, αλεξίκακοι,
+ φύλακες των θνητών ανθρώπων.
+
+Ερμογένης.
+ Και τι με τούτο;
+
+Σωκράτης.
+ Δηλαδή εγώ νομίζω ότι αυτός εννοεί όχι ότι το χρυσούν γένος είναι
+ πλασμένον από χρυσόν, αλλά ότι είναι αγαθόν και ωραίον. Ένδειξις
+ δε τούτου είναι, το ότι και ημάς λέγει ότι είμεθα σιδηρούν γένος.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν και από τους σημερινούς, αν υπάρχη κανείς αγαθός, δεν
+ εννοεί ότι αυτός κατάγεται από εκείνο το χρυσούν γένος;
+
+Ερμογένης.
+ Είναι πιθανόν βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Οι δε αγαθοί είναι τίποτε άλλο παρά φρόνιμοι;
+
+Ερμογένης.
+ Φρόνιμοι.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν μου φαίνεται ότι προ παντός τούτο εννοεί περί των
+ δαιμόνων, δηλαδή, διότι ήσαν φρόνιμοι και &δαήμονες&, τους
+ ωνόμασε δαίμονας και βλέπομεν ότι εις την αρχαίαν γλώσσαν μας
+ σύμφωνος είναι αυτή η λέξις. Ώστε καλά λέγει και αυτός και άλλοι
+ πολλοί ποιηταί, όσοι λέγουν ότι, όταν αποθάνη κανείς ο οποίος ήτο
+ αγαθός, αποκτά μεγάλην μοίραν και τιμήν και γίνεται δαίμων
+ σύμφωνα με αυτό το όνομα το οποίον σημαίνει φρόνησιν. Ομοίως
+ λοιπόν και εγώ φρονώ, ότι κάθε άνθρωπος, ο οποίος είναι αγαθός,
+ είναι δαιμόνιος, και εν όσω ζη και αφού αποθάνη, και ορθώς
+ ονομάζεται δαίμων.
+
+Ερμογένης.
+ Και εγώ νομίζω, καλέ Σωκράτη, ότι πολύ συμφωνώ μαζί σου ως προς
+ αυτό. Αλλά ο ήρως πάλιν τι είναι άραγε;
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά αυτό δεν είναι πολύ δύσκολον να το εννοήσης, διότι πολύ
+ ολίγον ετροποποιήθη το όνομα αυτόν, το οποίον σημαίνει ότι
+ εγεννήθησαν από τον έρωτα.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς το εννοείς αυτό;
+
+Σωκράτης.
+ Δεν γνωρίζεις ότι οι ήρωες είναι ημίθεοι;
+
+Ερμογένης.
+ Και τι με τούτο;
+
+Σωκράτης.
+ Αυτοί όλοι εγεννήθησαν βεβαίως αφού ηράσθη ή θεός θνητήν, ή
+ θνητός θεάν. Εάν λοιπόν και τούτο το προσέξης σύμφωνα με την
+ αρχαίαν αττικήν διάλεκτον, θα το εννοήσης καλλίτερα. Διότι θα σου
+ δείξη ότι πολύ ολίγον είναι τροποποιημενον από το όνομα του
+ έρωτος, από τον οποίον εγεννήθησαν οι ήρωες. Και ή τούτο εννοεί
+ ότι είναι οι ήρωες, ή ότι ήσαν σοφοί και ρήτορες δεινοί και
+ συζητητικοί, και είχαν την ικανότητα του &είρειν&, διότι το
+ αρχαίον τούτο ρήμα &είρειν& εσήμαινε λέγω. Καθώς λοιπόν είπαμεν
+ προηγουμένως, η ονομασία των ηρώων κατά την αττικήν διάλεκτον
+ σημαίνει ότι το ηρωικόν φύλον είναι γενεά ρητόρων και σοφιστών.
+ Δεν είναι όμως δύσκολον να το εννοήσης αυτό αλλά μάλλον το όνομα
+ των ανθρώπων, διατί άραγε ονομάζονται άνθρωποι. Ή μήπως συ
+ γνωρίζεις να το ειπής;
+
+Ερμογένης.
+ Από πού, αγαπητέ μου, να το γνωρίζω; Αλλά, και αν ήμην ολίγον
+ ικανός να το εύρω, δεν εντείνω τας δυνάμεις μου, διότι νομίζω ότι
+ συ θα το εύρης καλλίτερα από εμέ.
+
+Σωκράτης.
+ Έχεις πεποίθησιν εις την έμπνευσιν του Ευθύφρονος, καθώς
+ φαίνεται.
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Καλά κάμνεις που έχεις πεποίθησιν. Διότι τόρα πάλιν νομίζω ότι το
+ επέτυχα νόστιμα και πλησιάζω, εάν δεν προφυλαχθώ, σήμερον ακόμη
+ να γίνω περισσότερον του δέοντος σοφός. Πρόσεξε λοιπόν εις αυτό
+ που λέγω. Πρώτον δηλαδή πρέπει να έχωμεν εις τον νουν μας περί
+ των ονομάτων το εξής, ότι πολλάκις παρεμβάλλομεν γράμματα, άλλοτε
+ δε αφαιρούμεν τροποποιούντες το όνομα το οποίον θέλομεν, και
+ μεταβάλλομεν τον τονισμόν. Παραδείγματος χάριν το &Διί φίλος&.
+ Τούτο διά να το καταστήσωμεν έν όνομα αντί προτάσεως (Δίφιλος),
+ όχι μόνον το έν εκ των δύο ιώτα αφηρέσαμεν αλλά και αντί να
+ προφέρωμεν με οξύν τόνον την μεσαίαν συλλαβήν την προφέρομεν με
+ βαρύν. Εις άλλα δε απ' εναντίας παρεμβάλλομεν γράμματα, και τα
+ βαρύτερα τα προφέρομεν οξύτερα.
+
+Ερμογένης.
+ Ορθά ομιλείς.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν μίαν από αυτάς τας μεταβολάς έπαθε και το όνομα των
+ ανθρώπων, καθώς νομίζω εγώ. Διότι από πρότασις έγινε όνομα διά
+ της αφαιρέσεως ενός γράμματος, του άλφα, και με την μεταβολή του
+ τόνου της ληγούσης εις βαρύν.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς εννοείς;
+
+Σωκράτης.
+ Άκουσε. Αυτό το όνομα άνθρωπος σημαίνει ότι, ενώ τα άλλα ζώα από
+ όσα βλέπουν τίποτε δεν επιθεωρούν, ουδέ συλλογίζονται, ουδέ,
+ καθώς έλεγαν οι αρχαίοι, &αναθρώσι&, ο άνθρωπος συγχρόνως και
+ παρατηρεί τελείως — τούτο δε ελέγετο τότε &όπωπε& — και &αναθρεί&
+ και συλλογίζεται εκείνο το οποίον είδε, δηλαδή &όπωπε&. Ως εκ
+ τούτου λοιπόν από όλα τα ζώα μόνον ο άνθρωπος πολύ ορθώς ωνομάσθη
+ άνθρωπος, &αναθρών ά όπωπε& (επιθεωρών όσα είδε).
+
+Ερμογένης.
+ Και λοιπόν; Να σε ερωτήσω το κατόπιν τούτου, το οποίον έχω
+ ευχαρίστησιν να το μάθω;
+
+Σωκράτης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Ερμογένης.
+ Λοιπόν μου φαίνεται ότι συνέχεια τούτων είναι ένα πράγμα. Δηλαδή
+ υπάρχει κάτι τι, νομίζω, το οποίον ονομάζομεν ψυχήν και σώμα του
+ ανθρώπου;
+
+Σωκράτης.
+ Πώς δεν υπάρχει;
+
+Ερμογένης.
+ Λοιπόν ας δοκιμάσωμεν να διασαφήσωμεν και αυτά καθώς και τα
+ προηγούμενα.
+
+Σωκράτης.
+ Εννοείς ν' εξετάσωμεν την ψυχήν, αν έχει ευλόγως αυτό το όνομα,
+ και κατόπιν πάλιν το σώμα;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Όσον διά να ομιλήσω εκ του προχείρου, νομίζω ότι κάτι τι τοιούτον
+ εννοούν αυτοί οι οποίοι ωνόμασαν την ψυχήν, ότι δηλαδή αυτή, όταν
+ υπάρχη το σώμα, γίνεται αιτία να ζη αυτό, διότι του δίδει την
+ δύναμιν να αναπνέη και αναψυχήν, μόλις όμως εκλείψη αυτό που
+ δίδει την αναψυχήν εις το σώμα, τούτο καταστρέφεται και
+ αποθνήσκει. Δι' αυτό λοιπόν μου φαίνεται ότι το ωνόμασαν ψυχήν.
+ Αν αγαπάς όμως, περίμενε ολίγον, διότι μου φαίνεται ότι βλέπω
+ κάτι τι μάλλον παραδεκτόν από αυτό διά τους οπαδούς του
+ Ευθύφρονος. Διότι, καθώς νομίζω, αυτό μεν ίσως να το
+ περιφρονήσουν και να το θεωρήσουν χονδροειδές. Πρόσεξε όμως το
+ εξής, μήπως άραγε αρέσει και εις σε.
+
+Ερμογένης.
+ Λέγε και μη σε μέλει.
+
+Σωκράτης.
+ Την φύσιν ολοκλήρου του σώματος, διά να ζη και να περιέρχεται,
+ ποίον άλλο πράγμα νομίζεις ότι την κατέχει και την &οχεί&
+ παρά η ψυχή;
+
+Ερμογένης.
+ Κανέν άλλο.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν; Δεν πιστεύεις τον Αναξαγόραν ότι και όλων των άλλων
+ πραγμάτων την φύσιν ο νους και η ψυχή την τακτοποιεί και την
+ συγκρατεί;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν είναι ορθόν να δώσωμεν αυτό το όνομα εις αυτήν την
+ δύναμιν, η οποία την &φύσιν οχεί& και κατέχει, και να την
+ ονομάσωμεν &φυσέχην&, επιτρέπεται δε να την ονομάσωμεν και
+ &ψυχήν& χάριν κομψότητος.
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα, και μου φαίνεται ότι τούτο το όνομα είναι
+ καλλιτεχνικώτερον από το προηγούμενον.
+
+Σωκράτης.
+ Και βέβαια είναι. Και πραγματικώς, μου φαίνεται, ότι είναι
+ κωμικόν καθώς ετέθη.
+
+ Ερμογένης
+ Αλλά τόρα το κατόπιν αυτού πώς θα κρίνωμεν ότι είναι τεθειμένον;
+
+Σωκράτης.
+ Το σώμα θέλεις να ειπής;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Όσον δι' αυτό μου φαίνεται διά πολλούς λόγους ότι είναι
+ τεθειμένον και πολύ καλά μάλιστα, αρκεί ολίγον να το τροποποιήση
+ κανείς. Διότι και σήμα της ψυχής λέγουν μερικοί ότι είναι, η
+ οποία κατά την γνώμην των είναι θαμμένη εις την παρούσαν ζωήν.
+ Και πάλιν διότι με αυτό εκφράζει η ψυχή, όσα εκφράζει, και διά
+ τούτο ακόμη ορθώς ονομάζεται σήμα. Μου φαίνεται δε κυρίως ότι
+ έθεσαν αυτό το όνομα οι Ορφικοί, με την ιδέαν ότι τιμωρείται η
+ ψυχή, δι' όσα τιμωρείται. Αυτό δε το έχει ως περίβολον διά να
+ σώζεται και ως είδος δεσμωτηρίου. Λοιπόν διά την ψυχήν έως ότου
+ να αποτίση την ποινήν, αυτό είναι ό,τι και ονομάζεται ακριβώς,
+ δηλαδή &σώμα&(6), και δεν χρειάζεται να τροποποιήσωμεν ούτε ένα
+ γράμμα αυτού.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτά τα ζητήματα, καλέ Σωκράτη, μου φαίνεται ότι εξητάσθησαν
+ αρκετά. Αλλά περί εκάστου ονόματος των θεών, καθώς παραδείγματος
+ χάριν έλεγες προ ολίγου περί του Διός, είναι δυνατόν να σκεφθώμεν
+ κατά τον ίδιον τρόπον, με ποίαν άραγε ορθότητα ετέθησαν τα
+ ονόματα αυτών;
+
+Σωκράτης.
+ Μα τον Δία, Ερμογένη μου, εάν έχωμεν νουν, ένας είναι ο
+ καλλίτερος τρόπος, ότι δηλαδή περί των θεών τίποτε δεν
+ γνωρίζομεν, ούτε περί των ιδίων ούτε περί των ονομάτων, τα οποία
+ οι ίδιοι αποδίδουν εις τον εαυτόν των. Και βεβαίως είναι φανερόν
+ ότι εκείνοι μεταχειρίζονται τα αληθή ονόματα. Αλλά δεύτερος πάλιν
+ τρόπος της ορθότητος είναι, καθώς συνηθίζομεν να ευχώμεθα εις τας
+ προσευχάς, δηλαδή, όπως εκείνοι ευχαριστούνται να ονομάζωνται,
+ έτσι και ημείς να τους ονομάζωμεν, αφού τίποτε άλλο δεν
+ γνωρίζομεν· διότι εγώ φρονώ ότι είναι καλαί αι συνήθειαι των
+ προσευχών. Λοιπόν, εάν θέλης, ας εξετάσωμεν, αλλά αφού δηλώσωμεν
+ προηγουμένως εις τους θεούς, ότι ημείς τίποτε δεν θα εξετάσωμεν
+ περί αυτών των ιδίων — διότι δεν έχομεν την αξίωσιν ότι είμεθα
+ ικανοί δι' αυτό — αλλά μόνον περί των ανθρώπων: ποίαν άραγε
+ δοξασίαν είχαν όταν έθεταν εις αυτούς τα ονόματα, διότι αυτό δεν
+ είναι βλασφημία.
+
+Ερμογένης.
+ Πραγματικώς, καλέ Σωκράτη, μου φαίνεσαι ότι ομιλείς ορθά, και ας
+ κάμωμεν καθώς λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν δεν πρέπει να αρχίσωμεν από την Εστίαν συμφώνως προς την
+ συνήθειαν;
+
+Ερμογένης.
+ Βέβαια είναι δίκαιον.
+
+Σωκράτης.
+ Τι λοιπόν να υποθέσωμεν ότι είχε εις τον νουν του εκείνος, ο
+ οποίος την ωνόμασε Εστίαν;
+
+Ερμογένης.
+ Μα τον Δία ουδέ τούτο δεν μου φαίνεται να είναι εύκολον.
+
+Σωκράτης.
+ Μου φαίνεται, σου είπα, αγαπητέ μου Ερμογένη, ότι εκείνοι οι
+ οποίοι έθεσαν πρώτην φοράν τα ονόματα δεν είναι μηδαμινοί, αλλά
+ σχεδόν ιδεολόγοι και διορατικοί.
+
+Ερμογένης.
+ Τι εννοείς;
+
+Σωκράτης.
+ Εννοώ κάλλιστα ότι η θέσις των ονομάτων είναι έργον τοιούτων
+ ανθρώπων περίπου. Και αν κανείς ερευνήση τα ξενικά ονόματα,
+ επίσης ανακαλύπτει ποίαν σημασίαν έχει έκαστον από αυτά.
+ Παραδείγματος χάριν και αυτό το οποίον ημείς το ονομάζομεν
+ ουσίαν, μερικοί το ονομάζουν &εσσίαν&, και άλλοι πάλιν &ωσίαν&.
+ Και λοιπόν κατά το δεύτερον όνομα από αυτά, είναι λογικόν η ουσία
+ των πραγμάτων να ωνομάζεται Εστία. Έπειτα διότι ημείς έν μέρος
+ της περιουσίας μας το ωνομάζομεν εστίαν, είναι ορθόν και δι'
+ αυτόν τον λόγον να ονομάζεται Εστία, διότι φαίνεται ότι εις
+ παλαιούς χρόνους και ημείς &εσσίαν& ονομάζαμεν την ουσίαν. Αλλά,
+ και εις τας θυσίας αν προσέξη κανείς, θα κρίνη ότι αυτήν την
+ έννοιαν αποδίδουν όσοι έθεσαν αυτά. Διότι το ότι πρώτα από όλους
+ τους θεούς θυσιάζουν εις την Εστίαν, είναι εύλογον να το ώρισαν
+ εκείνοι, οι οποίοι ωνόμασαν εστίαν την ουσίαν των πάντων. Όσοι δε
+ πάλιν την ωνόμασαν &ωσίαν&, οι τοιούτοι πάλιν σχεδόν έχουν την
+ γνώμην του Ηρακλείτου και νομίζουν ότι πάντα τα όντα κινούνται
+ και κανέν δεν μένει στάσιμον. Αιτία λοιπόν και αρχηγός αυτών
+ είναι εκείνο το οποίον ωθεί, και επομένως είναι ορθόν να
+ ονομάζεται αυτό ωσία (ώσις, ώθησις). Και αυτά μεν ας τα αφήσωμεν
+ έως εδώ, αφού τίποτε δεν γνωρίζομεν. Κατόπιν όμως της Εστίας
+ είναι δίκαιον να εξετάσωμεν την Ρέαν και τον Κρόνον, αν και το
+ όνομα του Κρόνου το εξετάσαμεν προηγουμένως. Ίσως όμως αυτά που
+ είπα δεν είναι τίποτε.
+
+Ερμογένης
+ Πώς έτσι, καλέ Σωκράτη;
+
+Σωκράτης.
+ Αγαπητέ, μου ήλθε εις τον νουν μία πληθώρα σοφίας.
+
+Ερμογένης.
+ Ποία είναι αυτή;
+
+Σωκράτης.
+ Είναι πολύ κωμικόν να σου το ειπώ, όμως νομίζω ότι έχει κάποιαν
+ πιθανότητα.
+
+Ερμογένης.
+ Ποίαν πιθανότητα;
+
+Σωκράτης.
+ Μου φαίνεται πώς βλέπω ότι ο Ηράκλειτος λέγει παλαιάς σοφίας, και
+ ακριβώς της εποχής του Κρόνου και της Ρέας, πράγματα τα οποία τα
+ έλεγε και ο Όμηρος.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς το εννοείς αυτό;
+
+Σωκράτης.
+ Λέγει κάπου ο Ηράκλειτος ότι τα πάντα προχωρούν και τίποτε δεν
+ μένει στάσιμον, και παρομοιάζων τα όντα προς ρεύμα ποταμού λέγει
+ ότι δύο φοράς δεν είναι δυνατόν να εμβής εις τον ίδιον ποταμόν.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι είναι.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν; νομίζεις ότι σκέπτεται διαφορετικά από τον Ηράκλειτον
+ εκείνος ο οποίος προγόνους των άλλων θεών τους ωνόμασε Ρέαν και
+ Κρόνον; Άραγε νομίζεις ότι κατά τύχην αυτός έδωκε και εις τους
+ δύο ονόματα ρευμάτων; Καθώς πάλιν και ο Όμηρος λέγει ότι ο
+ Ωκεανός είναι των θεών η γέννησις και η μήτηρ Τηθύς. Νομίζω όμως
+ και ο Ησίοδος. Λέγει δε κάπου και ο Ορφεύς ότι:
+
+ Ο καλλίρροος Ωκεανός έκαμε πρώτος αρχήν του γάμου, ο οποίος
+ ενυμφεύθη την ομομήτριον αδελφήν του Τηθύν.
+
+ Παρατήρησε λοιπόν ότι αυτά και μεταξύ των συμφωνούν και όλα
+ συμφωνούν προς την θεωρίαν του Ηρακλείτου.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται, Σωκράτη μου, ότι λέγεις κάτι τι σπουδαίον. Όμως το
+ όνομα της Τηθύος δεν εννοώ τι θέλει να ειπή.
+
+Σωκράτης.
+ Και όμως σχεδόν λέγει το ίδιον πράγμα, δηλαδή είναι όνομα πηγής
+ ολίγον μεταμορφωμένον· διότι το &διαττώμενον& και το
+ &διηθούμενον& είναι παρομοίωσις της πηγής. Από δε τα δύο αυτά
+ ονόματα έγινε το όνομα Τηθύς.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό, καλέ Σωκράτη, είναι ωραίον πράγμα.
+
+Σωκράτης.
+ Και πώς να μην είναι; Αλλά τόρα τι έρχεται κατόπιν; Όσον διά τον
+ Δία το είπαμεν.
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν ας εξετάσωμεν τους αδελφούς του, τον Ποσειδώνα και
+ τον Πλούτωνα και το άλλο όνομα τούτου.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ καλά.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν το όνομα του Ποσειδώνος μου φαίνεται ότι εδόθη από
+ εκείνον ο οποίος το ωνόμασε πρώτος, διότι αυτόν, ενώ εβάδιζε, τον
+ εσταμάτησε η φύσις της θαλάσσης, και δεν τον άφησε να προχωρήση,
+ παρά έγινε δι' αυτόν ωσάν &δεσμός& των &ποδών& του. Λοιπόν τον
+ αρχηγόν θεόν αυτής της δυνάμεως τον ωνόμασε Ποσειδώνα, ωσάν να
+ είναι &ποσίδεσμος&. Το δε _ε_ παρενεβλήθη ίσως χάριν ευπρεπείας.
+ Ίσως δε να μη εσήμαινε τούτο, αλλ' αντί του _σ_ να ελέγοντο εις
+ την αρχήν δύο _λ_ και να εσήμαινε ότι πολλά γνωρίζει αυτός ο
+ θεός. Ίσως πάλιν από το σείω ωνομάσθη &ο σείων&, και προσετέθη το
+ πι και το δέλτα. Το δε όνομα του Πλούτωνος εδόθη από την δωρεάν
+ του Πλούτου, διότι κάτω από την γην ανακαλύπτεται ο πλούτος. Το
+ δε άλλο όνομά του, ο Άδης, οι περισσότεροι φαίνεται ότι το
+ εξηγούν από το &αειδής& (αόρατος) και επειδή αποτροπιάζονται αυτό
+ το όνομα τον ονομάζουν Πλούτωνα.
+
+Ερμογένης.
+ Συ όμως τι φρονείς, καλέ Σωκράτη;
+
+Σωκράτης.
+ Κατά πολλούς τρόπους μου φαίνεται ότι οι άνθρωποι ηπατήθησαν ως
+ προς την δύναμιν αυτού του θεού και ότι τον φοβούνται, ενώ δεν
+ είναι δίκαιον. Και αιτία του φόβου αυτού είναι ότι αφού αποθάνη
+ κανείς από ημάς, μένει πλέον διαρκώς εκεί, και ότι η ψυχή
+ χωρισμένη από το σώμα φεύγει προς εκείνον. Αυτά όμως όλα εις εμέ
+ φαίνονται ότι συμφωνούν τελείως, δηλαδή και η εξουσία αυτού του
+ θεού και το όνομά του.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ θα σου ειπώ ποία είναι η γνώμη μου. Δεν μου λέγεις ποίος
+ είναι ο ισχυρότερος δεσμός δι' οποιονδήποτε ζώον, διά να μένη
+ οπουδήποτε, η ανάγκη, ή η επιθυμία;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ανωτέρα είναι, καλέ Σωκράτη, η επιθυμία.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν φρονείς ότι δεν θα έφευγαν πολλοί από τον Άδην, εάν αυτός
+ δεν έδενε με τον ισχυρότερον δεσμόν εκείνους οι οποίοι πηγαίνουν
+ εις το μέρος του;
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως με κάποιαν επιθυμίαν τους δεσμεύει, καθώς φαίνεται, και
+ όχι με ανάγκην, αφού τους δεσμεύει με τον μεγαλήτερον δεσμόν.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν αι επιθυμίαι πάλιν δεν είναι πολλαί;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως τους δένει με την μεγαλητέραν από όλας τας επιθυμίας,
+ αφού πρόκειται να τους κρατή δεμένους με τον μεγαλήτερον δεσμόν.
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν, υπάρχει καμμία άλλη επιθυμία μεγαλητέρα παρά όταν κανείς
+ συναναστρέφεται κάποιον και νομίζη ότι εξ αιτίας εκείνου θα γίνη
+ καλλίτερος;
+
+Ερμογένης.
+ Μα τον Δία με κανένα τρόπον δεν υπάρχει, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Δι' όλα αυτά λοιπόν, καλέ Ερμογένη, πρέπει να συμπεράνωμεν ότι
+ κανείς δεν ηθέλησε να φύγη από εκεί, ουδέ αι Σειρήνες ακόμη, αλλά
+ καταγοητεύονται και εκείναι και όλοι οι άλλοι. Τόσον ωραίους
+ λόγους, καθώς φαίνεται, γνωρίζει να λέγη ο Άδης, και, καθώς
+ εξάγεται από τούτον τον λόγον, αυτός ο θεός είναι τέλειος
+ σοφιστής και μέγας ευεργέτης δι' εκείνους οι οποίοι μένουν
+ πλησίον του, αφού αυτός και διά τους ζώντας εδώ τόσα αγαθά
+ αποκαλύπτει. Τόσον πολλά περισσεύματα έχει αυτός εκεί, και το
+ όνομα Πλούτων διά τούτο το έλαβε. Και πάλιν το να μη θέλη να
+ συναναστρέφεται τους ανθρώπους εν όσω έχουν τα σώματά των, αλλά
+ τότε μόνον όταν η ψυχή είναι καθαρά από τα κακά και τας επιθυμίας
+ του σώματος, δεν σου φαίνεται ότι είναι φιλοσοφικόν και καλά
+ δικαιολογημένον, διότι με αυτόν τον τρόπον είναι δυνατόν να τους
+ δέση με την επιθυμίαν της αρετής και να τους κρατή διαρκώς, ενώ,
+ όταν έχουν την ηλιθιότητα και την μανίαν του σώματος, ουδέ ο
+ πατήρ Κρόνος θα ήτο δυνατόν να τους συγκρατήση αφού τους δέση με
+ τα ιδικά του δεσμά, καθώς λέγουν.
+
+Ερμογένης.
+ Φαίνεται ότι λέγεις κάτι τι σπουδαίον, καλέ Σωκράτη.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν και το όνομα Άδης πολύ απέχει να ωνομάσθη από το
+ &αειδής&, αλλά πολύ μάλλον από το ότι γνωρίζει όλα τα ωραία
+ ωνομάσθη υπό του νομοθέτου Άδης.
+
+Ερμογένης.
+ Το παραδέχομαι. Αλλά τι πρέπει να φρονούμεν διά την Δήμητρα και
+ την Ήραν και τον Απόλλωνα και την Αθηνάν και τον Ήφαιστον και τον
+ Άρη και τους άλλους θεούς;
+
+Σωκράτης.
+ Η Δημήτηρ μου φαίνεται ότι ωνομάσθη από την δόσιν της τροφής,
+ διότι την &δίδει& ως &μήτηρ&, η δε Ήρα ότι είναι κάπως &ερασμία&,
+ καθώς μάλιστα λέγεται ότι ο Ζευς ηράσθη αυτήν και την έλαβε
+ σύζυγον. Ίσως δε ως μετεωρολόγος ο νομοθέτης ωνόμασε τον &αέρα
+ Ήραν& κατά μετατροπήν, αφού έθεσε το πρώτον γράμμα τελευταίον.
+ Τούτο δε είναι εύκολον να το εννοήσης, αν προφέρης πολλάκις το
+ όνομα της Ήρας. Όσον δε διά την Φερέφατταν, πολλοί φοβούνται και
+ τούτο το όνομα καθώς και τον Απόλλωνα ένεκα αμαθείας περί της
+ ορθότητος των ονομάτων, καθώς φαίνεται. Διότι το μεταβάλλουν και
+ αντικρύζουν την Φερσερόνην(7) και τούτο φαίνεται εις αυτούς
+ τρομερόν. Και όμως τούτο μας πληροφορεί ότι η θεά αυτή είναι
+ σοφή, διότι, αφού τα πράγματα φέρονται, εκείνο το οποίον
+ εφάπτεται με επαφήν και δύναται να παρακολουθή είναι η σοφία.
+ Ώστε ορθώς καλείται η θεά αυτή Φερέπαφα ένεκα της σοφίας και της
+ &επαφής& του &φερομένου& ή διά κάτι τι παρόμοιον. Διά τούτο και
+ ζη με αυτήν ο Άδης, ο οποίος είναι σοφός, διότι είναι τοιαύτη.
+ Τόρα όμως μετατρέπουν το όνομά της φροντίζοντες περισσότερον διά
+ την ευφωνίαν παρά διά την αλήθειαν, και ονομάζουν αυτήν
+ Φερρέφατταν. Επίσης δε και διά τον Απόλλωνα, καθώς είπα, πολλοί
+ τρομάζουν το όνομα αυτού του θεού, ως να σημαίνη κάτι τι
+ τρομερόν. Ή μήπως δεν το αντελήφθης αυτό;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα, και λέγεις την αλήθειαν.
+
+Σωκράτης.
+ Τούτο δε, καθώς μου φαίνεται, είναι τεθειμένον κάλλιστα διά να
+ σημαίνη την δύναμιν αυτού του θεού.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ θα προσπαθήσω να σου το εξηγήσω πώς μου φαίνεται. Δηλαδή
+ κανέν άλλο όνομα δεν υπάρχει που να αρμόζη και εις τας τέσσαρας
+ δυνάμεις του θεού, αν και είναι έν, ώστε όλας να τας περιλαμβάνη
+ και να σημαίνη οπωσδήποτε και την μουσικήν και την μαντικήν και
+ την ιατρικήν και την τοξικήν.
+
+Ερμογένης.
+ Λέγε λοιπόν, διότι μου φαίνεται ότι το παρουσιάζεις ως αλλόκοτον
+ αυτό το όνομα.
+
+Σωκράτης.
+ Απ' εναντίας μάλιστα αρμονικόν, αφού είναι και μουσικός ο θεός
+ αυτός. Διότι πρώτον μεν η καθαρειότης και οι καθαρμοί και υπό
+ έποψιν ιατρικήν και υπό έποψιν μαντικήν και τα θειαφίσματα με
+ ιατρικά φάρμακα και μαντικά μέσα και τα λουτρά και οι ραντισμοί
+ εις τοιαύτας περιστάσεις, όλα αυτά μίαν δύναμιν έχουν, δηλαδή να
+ κάμνουν τον άνθρωπον καθαρόν και κατά το σώμα και κατά την ψυχήν.
+ Ή όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ σωστά.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν δεν είναι αυτός ο θεός ο οποίος καθαρίζει και &απολούει&
+ και &απολύει& από αυτά τα κακά;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ σωστά.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν όσον διά τας απολύσεις και απολούσεις, επειδή είναι ιατρός
+ των τοιούτων πραγμάτων, θα ήτο ορθόν να ονομάζεται &απολούων&·
+ όσον δε διά την μαντικήν και το &αληθές& και το &απλούν& - διότι
+ αυτά τα δύο σημαίνουν το ίδιον — θα ήτο πολύ ορθόν να τον
+ ονομάζωμεν, καθώς τον ονομάζουν οι Θεσσαλοί. Διότι όλοι οι
+ Θεσσαλοί ονομάζουν &Άπλουν& τούτον τον θεόν. Επειδή δε &αείποτε&
+ είναι έμπειρος των &βολών& εις την τοξικήν, πρέπει να θεωρηθή ως
+ &Αεί-βάλλων&. Ως προς την μουσικήν δε πρέπει να υποθέσωμεν ότι το
+ άλφα είναι αθροιστικόν καθώς εις το &ακόλουθος& και &άκοιτις&,
+ οπού σημαίνει το ομού, και ότι και εδώ σημαίνει την &ομού
+ περιπολίαν& εις τον ουρανόν, ο οποίος ακριβώς έχει &πόλους& και
+ εις την αρμονίαν των ασμάτων, η οποία είναι η καθαυτό αρμονία,
+ και ότι όλα αυτά &ομού περιπολεί& με κάποιαν αρμονίαν, καθώς
+ λέγουν οι τελειοποιημένοι εις την μουσικήν και την αστρονομίαν.
+ Καθώς λοιπόν τον &ομοκέλευθον& και &ομόκοιτιν& τον ωνομάσαμεν
+ &ακόλουθον& και &άκοιτιν& διά της μεταβολής του &ομο& εις άλφα,
+ ομοίως ωνομάσαμεν και τον Απόλλωνα, ο οποίος ήτο &ομοπολών&, διά
+ παρεμβολής ενός ακόμη λάβδα, διά να μη γίνη ομόηχον με το κακόν
+ όνομα. Τούτο όμως και τόρα πάλιν το φοβούνται μερικοί, επειδή δεν
+ εννοούν καλά την δύναμιν αυτού του ονόματος και νομίζουν ότι
+ σημαίνει φθοράν. Αλλά, καθώς ελέγαμεν προ ολίγου, αυτό το όνομα
+ περικλείει όλας τας δυνάμεις του θεού, δηλαδή το &απλούν,
+ αειβάλλον, απολούον, ομοπολούν&. Εις δε τας Μούσας και εν γένει
+ εις την μουσικήν, καθώς φαίνεται, έδωκε το όνομα τούτο από το
+ αρχαίον &μώσθαι&, δηλαδή από την έρευναν και την φιλοσοφίαν. Εις
+ δε την Λητώ από την ευσπλαγχνίαν της θεάς, διότι είναι πρόθυμος
+ εις όσα καθείς την καθικετεύει. Ίσως δε ωνομάσθη καθώς την
+ ονομάζουν οι επαρχιώται. Διότι πολλοί την ονομάζουν Ληθώ και
+ φαίνεται ότι συμφωνεί όχι με την τραχύτητα των αισθημάτων αλλά με
+ την ημερότητα και το &λείον& και δι' αυτό ωνομάσθη Ληθώ από
+ εκείνους οι οποίοι την ονομάζουν με αυτό το όνομα. Η δε Άρτεμις
+ φαίνεται ότι σημαίνει το &αρτεμές& (ακεραιότητα) και το
+ αξιοπρεπές, διότι αγαπά την παρθενίαν. Ίσως όμως αυτήν την θεάν
+ ηθέλησε να την παραστήση ο νομοθέτης ως της &αρετής ιστορικήν&
+ και έμπειρον, ή και διότι την &αροτρίασιν μισεί& του ανδρός εις
+ την γυναίκα. Και ή δι' έν από όλα αυτά, ή δι' όλα ομού της έδωκε
+ αυτό το όνομα ο νομοθέτης.
+
+Ερμογένης.
+ Καλά. Αλλά τι σημαίνει Διόνυσος και Αφροδίτη;
+
+Σωκράτης.
+ Μεγάλα πράγματα, καλό παιδί του Ιππονίκου, με ερωτάς. Αλλά τα
+ ονόματα αυτά ετέθησαν κατά δύο τρόπους εις αυτούς τους θεούς και
+ σοβαρώς και παιδικώς. Όσον λοιπόν διά τον σπουδαίον πήγαινε να
+ ερωτήσης άλλον, τον δε παιδικόν τρόπον δεν έχω καμμίαν δυσκολίαν
+ να σου τον εξηγήσω. Είναι δηλαδή και οι θεοί φιλοπαίγμονες. Διότι
+ και ο Διόνυσος φαίνεται ότι είναι ο &δίδων& τον &οίνον& και
+ ονομάζεται με αστειότητα &Διδοίνυσος&, και ο &οίνος& ότι κάμνει
+ πολλούς από τους πίνοντας να νομίζουν ότι έχουν νουν, ενώ δεν
+ έχουν, και πολύ δικαίως έπρεπε να ονομασθή &οιόνους&. Διά δε την
+ Αφροδίτην δεν αρμόζει να αντιτείνωμεν προς τον Ησίοδον, αλλά να
+ συμφωνήσωμεν με την γνώμην του, ότι ωνομάσθη Αφροδίτη, διότι
+ εγεννήθη από τον &αφρόν&.
+
+Ερμογένης.
+ Ναι, αλλά και την Αθηνάν ως Αθηναίος, καλέ Σωκράτη, δεν θα την
+ λησμονήσης βέβαια, ουδέ τον Ήφαιστον και τον Άρην.
+
+Σωκράτης.
+ Ούτε και είναι πρέπον.
+
+Ερμογένης.
+ Όχι βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν το έν από τα δύο ονόματά της δεν είναι δύσκολον να σου
+ ειπώ διά ποίον λόγον εδόθη.
+
+Ερμογένης.
+ Ποίον από αυτά;
+
+Σωκράτης.
+ Γνωρίζεις ότι την ονομάζομεν Παλλάδα.
+
+Ερμογένης.
+ Και πώς όχι;
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν είναι ορθόν να υποθέσωμεν ότι τούτο της εδόθη από τον
+ ένοπλον χορόν, καθώς εγώ νομίζω. Διότι, όταν υψώνη κανείς ή τον
+ εαυτόν του ή κανέν άλλο πράγμα ή υπό την γην, ή μέσα εις τας
+ χείρας του, λέγομεν ότι &πάλλει& και &πάλλεται& και το χορεύει ή
+ χορεύει ο ίδιος.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ σωστά.
+
+Σωκράτης.
+ Αι λοιπόν δι' αυτόν τον λόγον την ονομάζομεν Παλλάδα.
+
+Ερμογένης.
+ Και πολύ ορθά. Αλλά τόρα το δεύτερον όνομα πώς το εννοείς;
+
+Ερμογένης.
+ Το όνομα &Αθηνά&;
+
+Ερμογένης.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Αυτό, αγαπητέ μου, είναι δυσκολώτερον. Εδώ φαίνεται ότι οι
+ παλαιοί εθεώρουν την Αθηνάν, καθώς τόρα την θεωρούν οι εμβριθείς
+ εις τον Όμηρον. Διότι οι περισσότεροι από αυτούς εξηγούντες αυτόν
+ τον ποιητήν λέγουν, ότι αυτός παρέστησε την Αθηνάν ως νουν και
+ διάνοιαν. Και εκείνος λοιπόν, ο οποίος κατεσκεύασε τα ονόματα
+ φαίνεται ότι κάτι τι παρόμοιον εσκέφθη περί αυτής, και την
+ ωνόμασε με περισσότερον μεγαλείον &θεού νόησιν&, ως να έλεγε ότι
+ αυτή είναι &α Θεονόα&, μεταχειριζόμενος επαρχιακώς (δωρικώς) το
+ άλφα αντί του ήτα και αφαιρών το ιώτα και το σίγμα. Ίσως όμως
+ ουδέ δι' αυτόν τον λόγον, αλλά διότι αυτή τα &θεία νοεί&, την
+ ωνόμαζε χωριστά από όλους τους θεούς &Θεονόην&. Δεν είναι δε πολύ
+ διαφορετικόν και το να ήθελε να την ονομάση &των ηθών νόησιν&,
+ και να εννοή ότι αυτή η θεά είναι &Ηθονόη&. Κατόπιν όμως ή ο
+ ίδιος ή άλλοι οποιοιδήποτε το ετροποποίησαν χάριν κομψότητος,
+ καθώς αυτοί ενόμιζαν, και την ονόμασαν Αθηνάαν.
+
+Ερμογένης.
+ Το δε όνομα του Ηφαίστου πώς το εξηγείς;
+
+Σωκράτης.
+ Μήπως ερωτάς διά τον ανδρείον του &φωτός πολυίστορα&.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν αυτός δεν είναι εις τον καθένα φανερόν, ότι είναι
+ &Φαίστος& και προσέλαβε το ήτα;
+
+Ερμογένης.
+ Σχεδόν είναι, εκτός εάν τυχόν έχης και καμίαν άλλην γνώμην.
+
+Σωκράτης.
+ Αν θέλης να μην έχω άλλην γνώμην, ερώτησέ με διά τον Άρη.
+
+Ερμογένης.
+ Σε ερωτώ.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν, αν μεν προτιμάς το πρώτον, θα σου έλεγα ότι ωνομάσθη
+ &Άρης& από το &άρρεν& και το &ανδρείον&. Αν δε πάλιν παραδέχεσαι
+ από το σκληρόν και αμετάτρεπτον, το οποίον ακριβώς λέγεται
+ αρχαϊκώς &άρρατον&, και από όλα αυτά πάλιν αρμόζει εις τον θεόν
+ του πολέμου να λέγεται Άρης.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και τόρα πλέον ας αφήσωμεν τους θεούς δι' όνομα θεού, διότι εγώ
+ τρομάζω να συζητώ δι' αυτούς. Από τα άλλα ονόματα όμως πρότεινέ
+ μου ό,τι θέλεις, και τότε βλέπεις ποίου είδους είναι το άρμα του
+ Ευθύφρονος εις το οποίον πατώ.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα θα κάμω την γνώμην σου, αλλά ένα ακόμη θα σε ερωτήσω περί
+ του Ερμού, και τούτο διότι ο Κρατύλος λέγει ότι εγώ δεν είμαι
+ Ερμογένης. Λοιπόν ας δοκιμάσωμεν να εννοήσωμεν και το όνομα Ερμής
+ τι σημαίνει, διά να γνωρίζωμεν αν ο φίλος απ' εδώ λέγει τίποτε
+ σπουδαίον.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά το όνομα αυτό δεικνύει, ότι ο Ερμής καταγίνεται εις την
+ ρητορείαν, διότι και το ότι είναι διερμηνεύς και άγγελος, και ότι
+ αγαπά την κλοπήν και την απάτην διά λόγου και το εμπορικόν του
+ πνεύμα, όλα αυτά είναι μία ρητορική ικανότης. Καθώς λοιπόν
+ είπαμεν και προηγουμένως το &είρειν& είναι χρήσις του λόγου, το
+ δε ομηρικόν ρήμα &εμήσατο& σημαίνει μηχανώμαι. Από τα δύο λοιπόν
+ αυτά, δηλαδή το &είρειν& και το &εμήσατο&, σχεδόν μας επέβαλεν ο
+ νομοθέτης να ονομάσωμεν αυτόν τον θεόν, ως να μας έλεγε: ω
+ άνθρωποι, εκείνος όστις το &είρειν εμήσατο& είναι ορθόν να
+ ονομάζεται από υμάς Ειρέμης. Αλλά τόρα ημείς, νομίζω,
+ ετορνεύσαμεν αυτό το όνομα και τον ονομάζομεν Ερμήν.
+
+Ερμογένης.
+ Μα τον Δία, τότε λοιπόν καλά λέγει ο Κρατύλος ότι εγώ δεν είμαι
+ Ερμογένης, διότι εγώ δεν είμαι εφευρετικός εις τους λόγους.
+
+Σωκράτης.
+ Και ότι ακόμη ο Παν ο υιός του Ερμού είναι διφυής έχει τον λόγον
+ του, φίλτατέ μου.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Γνωρίζεις ότι ο λόγος το παν εκφράζει και περιστρέφεται διαρκώς,
+ και είναι δύο ειδών, αληθής και ψευδής.
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν το μεν αληθές μέρος του είναι &λείον& και &θείον& και
+ κατοικεί επάνω εις την κατοικίαν των θεών, το δε ψευδές μένει
+ κάτω μεταξύ του πλήθους και είναι τραχύ και τραγοειδές
+ (&τραγικόν&). Διότι εις τούτο το ζήτημα περιστρέφονται οι
+ περισσότεροι μύθοι και τα ψεύδη, δηλαδή εις τον τραγικόν βίον.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Ορθώς λοιπόν ο Παν ο οποίος μηνύει τα πάντα και πάντοτε
+ &περιπολεί&, ονομάζεται &αιπόλος& (αιγοβοσκός), και είναι διφυής
+ υιός του Ερμού, εις μεν τα άνω μέρη λείος (άτριχος), εις δε τα
+ κάτω τριχωτός και τραγοειδής. Και είναι ο Παν ή λόγος, ή αδελφός
+ του λόγου, αφού είναι υιός του Ερμού. Και δεν είναι διόλου
+ παράδοξον ο αδελφός να ομοιάζη τον αδελφόν. Αλλά καθώς σου είπα,
+ ευλογημένε, ας αφήσωμεν πλέον τους θεούς.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτού του είδους τους θεούς μάλιστα, ας τους αφήσωμεν Σωκράτη
+ μου, αφού το θέλεις. Όμως τι σε εμποδίζει να ομιλήσωμεν περί του
+ άλλου είδους των θεών, παραδείγματος χάριν περί του ηλίου και της
+ σελήνης και των άστρων και της γης και του αιθέρος και του πυρός
+ και του ύδατος και των ωρών και του ενιαυτού (έτους).
+
+Σωκράτης.
+ Πάρα πολλά μου ζητείς, αλλά, εάν αυτό θα σε ευχαριστήση, είμαι
+ πρόθυμος.
+
+Ερμογένης.
+ Βέβαια θα με ευχαριστήση.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν ποιον θέλεις πρώτον; Ή καθώς είπες, θέλεις πρώτον να
+ εξετάσωμεν τον ήλιον;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν αυτό το όνομα φαίνεται ότι θα γίνη σαφέστερον, αν λάβωμεν
+ τον δωρικόν του τύπον. Διότι οι Δωριείς τον ονομάζουν &άλιον&.
+ Πρέπει λοιπόν να ονομασθή &άλιος&, ή διότι &αλίζει& (συναθροίζει)
+ τους ανθρώπους εις το ίδιον μέρος, όταν ανατείλη, ή διότι, &αεί
+ ειλεί& (πάντοτε περιφέρεται) πέριξ της γης. Ακόμη δε ίσως, διότι
+ ποικίλλει τα παραγόμενα εκ της γης, το δε ποικίλει και το αρχαίον
+ &αιολεί& είναι το ίδιον.
+
+Ερμογένης.
+ Και η σελήνη;
+
+Σωκράτης.
+ Τούτο το όνομα φαίνεται ότι στενοχωρεί τον Αναξαγόραν.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Φαίνεται ότι σημαίνει κάτι τι αρχαιότερον, το οποίον εκείνος το
+ έλεγε τόρα τελευταίως, ότι δηλαδή η σελήνη έχει το φως της από
+ τον ήλιον.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς αυτό;
+
+Σωκράτης.
+ Διότι &σέλας& και &φως& είναι το ίδιον.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Είναι δε αυτό το φως εις την σελήνην πάντοτε &νέον και ένον&
+ (παλαιόν), αν λέγουν την αλήθειαν οι Αναξαγόρειοι. Διότι ο ήλιος
+ περιστρεφόμενος πέριξ αυτής, της ρίπτει πάντοτε νέον φως, το δε
+ παλαιόν υπάρχει από τον προηγούμενον μήνα.
+
+Ερμογένης.
+ Ορθότατα.
+
+Σωκράτης.
+ &Σελαναίαν& δε ονομάζουν αυτήν πολλοί.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Διότι δε έχει πάντοτε &σέλας& (φως) &νέον& και &ένον&, ήτο κυρίως
+ ορθόν να ονομασθή &σελαενονεοάεια&, ωνομάσθη όμως διά συσφίγξεως
+ &σεληναία& (σελήνη).
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό το όνομα φαίνεται ως βακχικόν, καλέ Σωκράτη. Αλλά τον μήνα
+ και τα άστρα πώς τα εξηγείς;
+
+Σωκράτης.
+ Ο μεν μην και αρχαιότερον &μεις& από το &μείον& (ολιγώτερον)
+ έπρεπε να λέγεται μείης, τα δε άστρα φαίνεται ότι παράγονται από
+ την αστραπήν. Η δε αστραπή, επειδή αναστρέφει τα πρόσωπα (&ώπα&),
+ έπρεπε να λέγεται αστρωπή, τόρα όμως ωνομάσθη χάριν κομψότητος
+ αστραπή.
+
+Ερμογένης.
+ Το δε πυρ και το ύδωρ;
+
+Σωκράτης.
+ Διά το πυρ δεν γνωρίζω· και φαίνεται ή ότι η μούσα του Ευθύφρονος
+ με εγκατέλειψε, ή ότι τούτο είναι δυσκολώτατον. Πρόσεξε λοιπόν
+ ποίον μηχάνημα παρουσιάζω δι' όλα αυτά, όσα δεν γνωρίζω.
+
+Ερμογένης.
+ Ποίον δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ θα σου το ειπώ. Και λοιπόν απάντησέ μου, ημπορείς να ειπής
+ πώς εδόθη το όνομα εις το &πυρ&;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι. Μα τον Δία.
+
+Σωκράτης.
+ Πρόσεξε λοιπόν εις αυτό το οποίον υποθέτω εγώ. Παρατηρώ δηλαδή
+ ότι πολλά ονόματα οι Έλληνες, και προ πάντων όσοι κατοικούν υπό
+ την εξουσίαν των βαρβάρων, τα έλαβαν από τους βαρβάρους.
+
+Ερμογένης.
+ Και τι με τούτο;
+
+Σωκράτης.
+ Εάν κανείς ερευνήση να εύρη, με ποίαν ορθότητα είναι βαλμένα αυτά
+ κατά την Ελληνικήν γλώσσαν και όχι κατά την γλώσσαν εκείνην, από
+ την οποίαν ελήφθη το όνομα αυτό, γνωρίζεις ότι θα απορή;
+
+Ερμογένης.
+ Φυσικώτατα.
+
+Σωκράτης.
+ Πρόσεξε λοιπόν μήπως και αυτό το όνομα &πυρ& είναι βαρβαρικόν.
+ Διότι αυτό δεν είναι εύκολον να το σχετίσωμεν με την ελληνικήν
+ γλώσσαν, και είναι γνωστόν ότι οι Φρύγες έτσι το ονομάζουν, με
+ μικράν τροποποίησιν. Επίσης δε και το &ύδωρ& και τους &κύνας& και
+ άλλα πολλά.
+
+Ερμογένης.
+ Το παραδέχομαι.
+
+Σωκράτης.
+ Δεν πρέπει λοιπόν να τα παραβιάζωμεν αυτά, διότι τότε βεβαίως θα
+ ημπορούσε να ειπή κανείς περί αυτών. Ώστε το μεν &πυρ& και το
+ &ύδωρ& δι' αυτόν τον λόγον τα αποκρούω. Ο δε αήρ άραγε, καλέ
+ Ερμογένη, ωνομάσθη αήρ, διότι &αίρει& (υψώνει) από την γην τα
+ πράγματα; ή διότι &αεί ρει&(πάντοτε ρέει); ή διότι παράγεται από
+ αυτόν άνεμος, όταν ρέη; Διότι οι ποιηταί, καθώς γνωρίζεις,
+ ονομάζουν τους ανέμους &αήτας&. Ίσως λοιπόν είναι ως να ήθελε να
+ &ειπή ανεμόρους, αητόρρους& και δι' αυτό επροτίμησε να ειπή ότι
+ είναι &αήρ&, Διά δε τον αιθέρα εγώ φρονώ το εξής, ότι, επειδή
+ &αεί θει& (πάντοτε τρέχει) πέριξ του &αέρος&, ήτο δίκαιον να
+ ονομασθή &αειθεήρ&. Η δε γη καλλίτερον εκφράζει εκείνο το οποίον
+ θέλει, εάν την ονομάση κανείς &γαίαν&. Διότι &γαία& πολύ ορθά
+ ωνομάσθη η γενέτειρα κατά την γλώσσαν του Ομήρου, αφού το
+ Ομηρικόν &γεγάασι& σημαίνει εγεννήθησαν.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ καλά.
+
+Σωκράτης.
+ Ποίον λοιπόν έρχεται κατόπιν τούτου;
+
+Ερμογένης.
+ Αι ώραι, Σωκράτη μου, και ο ενιαυτός και το έτος.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν το όνομα ώραι πρέπει να το προφέρωμεν με την αρχαίαν
+ αττικήν προφοράν, εάν επιθυμής να μάθης το ορθόν. Είναι δηλαδή
+ όραι, διότι &ορίζουν& τα &όρια& εις τον χειμώνα και εις τους
+ ανέμους και τους καρπούς της γης. Επειδή δε &ορίζουν&, είναι
+ ορθόν να ονομάζωνται όραι. Ο δε ενιαυτός και το έτος σχεδόν είναι
+ το ίδιον πράγμα. Δηλαδή είναι εκείνο, το οποίον τα φυτά και τα
+ προϊόντα τα φέρει εις φως, και &εν εαυτώ& (μέσα του) &ετάζει&
+ (εξετάζει). Και καθώς προηγουμένως το όνομα του Διός εδιχάσθη εις
+ δυο, και άλλοι μεν είδαμεν ότι τον ονομάζουν &Ζήνα&, άλλοι δε
+ &Δία&, ομοίως και αυτό εδώ άλλοι μεν το ονομάζουν &ενιαυτόν&,
+ άλλοι δε &έτος&, διότι &ετάζει& (εξετάζει). Ολόκληρος δε η
+ πρότασις: &το εν εαυτώ ετάζον&, ενώ είναι μία, λαμβάνει δύο
+ ονομασίας, ώστε σχηματίζονται δύο ονόματα, &ενιαυτός& και &έτος&
+ από μίαν πρότασιν.
+
+Ερμογένης.
+ Πραγματικώς, καλέ Σωκράτη, πολύ προώδευσες.
+
+Σωκράτης.
+ Μου φαίνεται πλέον ότι φέρομαι δρομαίως εις τα ύψη της σοφίας.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Γλήγορα θα σε κάμω να με θαυμάζης περισσότερον.
+
+Ερμογένης.
+ Κατόπιν όμως των ονομάτων αυτού του είδους, εγώ επεθύμουν πολύ να
+ παρατηρήσω εκείνα τα ωραία ονόματα με ποίαν ορθότητα είναι
+ βαλμένα, δηλαδή τα αναφερόμενα εις την αρετήν, παραδείγματος
+ χάριν η &φρόνησις& και η &σύνεσις& και η &δικαιοσύνη& και τα
+ όμοια.
+
+Σωκράτης.
+ Φέρεις εις το μέσον, αγαπητέ μου, όχι μηδαμινόν είδος ονομάτων.
+ Αφού όμως πλέον εφόρεσα την λεοντήν, δεν οφείλω να αποδειλιάσω,
+ αλλά να εξετάσω, καθώς φαίνεται, την &φρόνησιν& και την &σύνεσιν&
+ και την &γνώμην& (γνώσιν) και την &επιστήμην& και όλα τα άλλα τα
+ ωραία ακριβώς ονόματα, καθώς λέγεις.
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια ημείς δεν οφείλομεν να αποδειλιάσωμεν πριν
+ τελειώσωμεν.
+
+Σωκράτης.
+ Και πραγματικώς, μα τον κέρβερον, μου φαίνεται ότι δεν μαντεύω
+ κακώς αυτό το οποίον ενόησα, ότι δηλαδή οι πολύ παλαιοί άνθρωποι,
+ προ πάντων όσοι έθεταν τα ονόματα, καθώς σήμερον οι περισσότεροι
+ από τους σοφούς, επειδή πολύ περιστρέφουν τον νουν των διά να
+ ερευνήσουν πώς είναι πλασμένα τα όντα, πάντοτε παθαίνουν ίλιγγον
+ (ζάλην) και τότε πλέον τα πράγματα φαίνονται εις αυτούς ότι
+ περιφέρονται, και πραγματικώς περιφέρονται. Προφασίζονται λοιπόν
+ ότι δεν είναι αιτία αυτής της δοξασίας το εσωτερικόν των πάθος,
+ αλλά ότι τα ίδια τα πράγματα επλάσθησαν κατ' αυτόν τον τρόπον, να
+ μην είναι δηλαδή κανέν από αυτά μόνιμον ουδέ σταθερόν, αλλά να
+ ρέουν και να μεταφέρωνται και να είναι πάντοτε πλήρη μεταφοράς
+ και ανασχηματισμού. Αυτήν δε την σκέψιν μου την εφαρμόζω εις όλα
+ αυτά τα ονόματα, περί των οποίων τόρα ομιλούμεν.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς το εννοείς αυτό, καλέ Σωκράτη;
+
+Σωκράτης.
+ Ίσως δεν ενόησες καλά από όσα προ ολίγου είπαμεν, ότι τα ονόματά
+ των εφαρμόζονται ως εις πράγματα μεταφερόμενα και ρέοντα και
+ αναγεννώμενα.
+
+Ερμογένης.
+ Ναι δεν το εσκέφθην τόσον καλά.
+
+Σωκράτης.
+ Και όμως πρώτον αυτό το οποίον είπαμεν εις την αρχήν, ετέθη
+ εντελώς, διότι τα πράγματα είναι τοιαύτα.
+
+Ερμογένης.
+ Ποίον από αυτά;
+
+Σωκράτης.
+ Η φρόνησις, διότι είναι της &φοράς& (μεταφοράς) και του
+ &ρου&(ρεύματος) &νόησις&. Είναι όμως δυνατόν να την θεωρήσωμεν
+ &όνησιν& (ωφέλειαν) της &φοράς&, πάντοτε όμως αναφέρεται εις την
+ μεταφοράν. Και αν αγαπάς, η &γνώμη& σημαίνει της &γεννήσεως
+ νώμησιν&, δηλαδή σκέψιν, διότι το &νωμώ& και το &σκέπτομαι& είναι
+ το ίδιον. Και πάλιν το ίδιον όνομα &νόησις& είναι του &νέου έσις&
+ (έφεσις και επιθυμία). Το δε να είναι νέα τα όντα, σημαίνει ότι
+ διαρκώς αναγεννώνται. Εκείνος λοιπόν ο οποίος έθεσε το όνομα
+ &νεόεσιν& μας λέγει ότι αυτό ζητεί η ψυχή. Διότι τον παλαιόν
+ καιρόν δεν ωνομάζετο &νόησις& αλλά αντί του _η_ έπρεπε να
+ προφέρωμεν δύο _ε_, δηλαδή &νεόεσις&. Η δε &σωφροσύνη& είναι
+ σωτηρία αυτού, το οποίον εξητάσαμεν προηγουμένως, δηλαδή της
+ &φρονήσεως&. Και η &επιστήμη& βεβαίως σημαίνει ότι, ενώ
+ μεταφέρονται τα πράγματα, τα ακολουθεί η ψυχή, η οποία έχει
+ αξίαν, και ούτε οπίσω μένει, ούτε προτρέχει, διά τούτο πρέπει να
+ αφαιρέσωμεν το &ε& και να την ονομάζωμεν &πιστήμην& (πιστήν). Η
+ δε &σύνεσις& είναι δυνατόν να θεωρηθή ως είδος &συλλογισμού&, και
+ το &συνιέναι& λέγεται εντελώς με την σημασίαν του &επίσταμαι&
+ (γνωρίζω), διότι και το &συνιέναι& σημαίνει ότι μαζί με τα
+ πράγματα συμβαδίζει και η ψυχή. Έπειτα η &σοφία& σημαίνει ότι
+ εφάπτεται (εγγίζει) την &φοράν& (την μετακίνησιν). Αυτό όμως το
+ όνομα είναι ολίγον σκοτεινόν και ξενικόν. Και πρέπει να ενθυμηθή
+ κανείς τους ποιητάς, οι οποίοι λέγουν συχνά &εσύθη&, περί εκείνου
+ ο οποίος αρχίζει να προχωρή ταχέως. Ένας Λάκων μάλιστα από τους
+ γνωστοτέρους έφερε το όνομα &Σους&, και τούτο εις την γλώσσαν των
+ Λακεδαιμονίων σημαίνει την ταχείαν κίνησιν. Αυτής λοιπόν της
+ κινήσεως &επαφήν& σημαίνει η &σοφία&, επειδή μεταφέρονται τα
+ όντα. Και πάλιν όσον διά το &αγαθόν&, το όνομα τούτο ισοδυναμεί
+ με το &αγαστόν& καθ' όλα. Διότι, αφού κινούνται τα όντα, έχουν
+ και ταχύτητα και βραδύτητα. Όμως δεν είναι &αγαστόν& παν ό,τι
+ είναι ταχύ, αλλά μερικά ταχέα μόνον. Λοιπόν εις το &αγαστόν& από
+ τα &θοά& (ταχέα) ανήκει το όνομα αυτό, δηλαδή το &αγαθόν&.
+
+ Όσον δε διά την &δικαιοσύνην&, ότι αυτό το όνομα ετέθη διά την
+ &σύνεσιν& του &δικαίου&, είναι εύκολον να το εύρη κανείς. Το
+ ίδιον όμως το δίκαιον είναι δύσκολον, διότι εις ολίγα μεν σημεία
+ συμφωνούν οι περισσότεροι, εις τα άλλα όμως διαφωνούν. Όσοι
+ δηλαδή νομίζουν ότι το παν ευρίσκεται εις κίνησιν, το
+ περισσότερον μέρος αυτού νομίζουν ότι δεν κάμνει άλλο τίποτε,
+ παρά να προχωρή. Υπάρχει όμως κάτι τι το οποίον διαπερά ολόκληρον
+ τούτο, και δι' αυτού γίνονται όλα τα γινόμενα, και αυτό είναι
+ ταχύτατον και λεπτότατον. Διότι δεν θα ήτο δυνατόν να το διαπερά
+ ολοτελώς το κινούμενον, εάν δεν ήτο λεπτότατον, ώστε κανέν άλλο
+ να μη το εμποδίζη, και ταχύτατον, ώστε να μεταχειρίζεται τα άλλα
+ ως ακίνητα. Επειδή λοιπόν διευθύνει όλα τα άλλα ως &διαϊόν&
+ (διερχόμενον), ορθώς έλαβε το όνομα &δίκαιον&, και χάριν
+ ευστομίας προσετέθη και η δύναμις του κάππα. Και έως εδώ μεν όλοι
+ συμφωνούν, ότι αυτό είναι το δίκαιον. Εγώ όμως, καλέ Ερμογένη,
+ επειδή είμαι απαιτητικός ως προς αυτό, εζήτησα μυστικά
+ πληροφορίας δι' όλα αυτά, και έμαθα ότι αυτό το δίκαιον είναι και
+ το αίτιον — αίτιον δε σημαίνει εκείνο το οποίον κάμνει να
+ γίνωνται τα όντα — και είπε κάποιος, ότι είναι ορθόν να το
+ ονομάζη κανείς Δία δι' αυτόν τον λόγον. Όταν όμως τους ερωτήσω
+ πάλιν απαθώς, αν και ήκουσα όλα αυτά, τι είναι λοιπόν τέλος
+ πάντων δίκαιον, καλέ μου φίλε, αφού αυτό είναι ορθόν; νομίζουν
+ τότε πλέον ότι κάμνω υπερβολικάς ερωτήσεις και ότι παρά πολύ
+ εξέρχομαι από τα όρια. Διότι λέγουν ότι αρκετάς πληροφορίας
+ έλαβα, και διά να με χορτάσουν εντελώς, αρχίζουν να λέγουν ο
+ καθείς τα ιδικά του και δεν συμφωνούν πλέον. Διότι ο ένας λέγει
+ ότι δίκαιον είναι... ο ήλιος, διότι μόνον αυτός διαπερά &καίων&
+ και διευθύνει τα όντα. Εάν δε πάλιν αυτό το ειπώ εις κανένα με
+ χαράν, ως να είναι καμμία σπουδαία απάντησις, αυτός με περιγελά
+ και με ερωτά, μήπως νομίζω ότι δεν μένει δίκαιον εις τους
+ ανθρώπους, όταν πλέον δύση ο ήλιος. Και επειδή εγώ επιμόνως τον
+ ερωτώ ποίαν γνώμην έχει ο ίδιος, μου λέγει το ίδιον το πυρ, τούτο
+ όμως λέγει ότι δεν είναι εύκολον να το εννοήση κανείς. Άλλος
+ πάλιν λέγει ότι δεν είναι το ίδιον το πυρ, αλλά μόνον η θερμότης
+ η οποία υπάρχει μέσα εις το πυρ. Και άλλος πάλιν λέγει ότι όλα
+ αυτά τα περιγελά, και ότι το δίκαιον είναι καθώς το λέγει ο
+ Ανεξαγόρας, ότι δηλαδή είναι νους. Διότι λέγει ότι αυτός είναι
+ κυρίαρχος και χωρίς να αναμιχθή με κανέν πράγμα, τακτοποιεί όλα
+ τα πράγματα διαπερών αυτά. Τότε πλέον εγώ, φίλε μου, έρχομαι εις
+ πολύ μεγαλητέραν απορίαν από ό,τι ήμην, πριν αρχίσω να μανθάνω
+ περί του δικαίου, τι πράγμα είναι. Τέλος πάντων όσον δι' αυτό που
+ εξετάζαμεν, το όνομα αυτό φαίνεται ότι δι' αυτούς τους λόγους
+ είναι βαλμένον.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται, καλέ Σωκράτη, ότι αυτά σου τα είπε άλλος κανείς και
+ δεν τα λέγεις εκ του προχείρου.
+
+Σωκράτης.
+ Το ίδιον φρονείς και διά τα προηγούμενα;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι τόσον.
+
+Σωκράτης.
+ Άκουσε λοιπόν, διότι πιθανόν να σε απατήσω και εις τα κατόπιν,
+ ότι τα λέγω χωρίς να μου τα έχει είπη άλλος. Τι λοιπόν μένει
+ κατόπιν από την δικαιοσύνην; νομίζω ότι την &ανδρείαν& δεν την
+ εξετάσαμεν ακόμη, διότι όσον διά την &αδικίαν& είναι ευνόητον ότι
+ αυτή είναι πραγματικώς εμπόδιον εις εκείνο το οποίον διαπερά. Η
+ ανδρεία όμως έχει το όνομά της από την μάχην. Η δε μάχη εις το
+ ον, αφού ρέει, δεν είναι άλλο τίποτε, παρά η αντίθετος &ροή&. Εάν
+ λοιπόν αφαιρέση κανείς το δέλτα από το όνομα ανδρεία, τότε
+ σημαίνει καθαρώς το έργον τούτο η &ανρεία&. Βεβαίως όμως δεν
+ είναι ανδρεία η &εναντία ροή& εις οποιανδήποτε άλλην ροήν, αλλά
+ εις εκείνην η οποία ρέει παρά το δίκαιον, διότι δεν θα ήτο
+ αξιέπαινος τότε η ανδρεία. Ακόμη δε και το &άρρεν& και ο &ανήρ&
+ διά κάτι τι παρόμοιον με την &άνω ροήν& ωνομάσθησαν. Η δε &γυνή&
+ μου φαίνεται ότι ισοδυναμεί προς το &γονή&. Το δε &θήλυ& φαίνεται
+ ότι έλαβε το όνομα από την &θηλήν&. Η δε &θηλή&, καλέ Ερμογένη,
+ δεν σου φαίνεται ότι ωνομάσθη από το ότι κάμνει &θαλερά&, καθώς
+ όλα όσα ποτίζονται;
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται, καλέ Σωκράτη.
+
+Σωκράτης.
+ Και όμως το ίδιον το &θάλλω& μου φαίνεται ότι εικονίζει την
+ αύξησιν των νεαρών πραγμάτων, διότι γίνεται ταχέως και αιφνιδίως.
+ Λοιπόν σχεδόν εμιμήθη τούτο με το όνομα, το οποίον το συνέθεσε
+ από το &θέω& (τρέχω) και &άλλομαι& (πηδώ). Αλλά βλέπω ότι δεν
+ προσέχεις πόσον εξέρχομαι από τον δρόμον μου, όταν επιτύχω
+ επίπεδον μέρος. Μας μένουν όμως ακόμη πολλά από εκείνα που
+ φαίνονται άξια μελέτης.
+
+Ερμογένης.
+ Έχεις δίκαιον.
+
+Σωκράτης.
+ Και έν από αυτά είναι και η &τέχνη&, που πρέπει να εξετάσωμεν τι
+ σημαίνει.
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν αυτό άραγε δεν σημαίνει &έξιν& (συνήθειαν) &νου& με την
+ αφαίρεσιν του ταυ και προσθήκην του ο μεταξύ του χι και του νυ
+ και του ήτα (δηλαδή εχονόη);
+
+Ερμογένης.
+ Ναι αλλά με μεγάλον εξευτελισμόν, καλέ Σωκράτη.
+
+Σωκράτης.
+ Ευλογημένε, δεν γνωρίζεις ότι όσα ονόματα ετέθησαν εις τας αρχάς
+ κατόπιν παρεμορφώθησαν από όσους ήθελαν να τα καταστήσουν
+ τραγικά, με την προσθήκην και αφαίρεσιν γραμμάτων, χάριν
+ ευστομίας και διότι τα περιστρέφουν από όλα τα μέρη εξ αιτίας του
+ καλλωπισμού και της πολυκαιρίας; Παραδείγματος χάριν εις το
+ &κάτοπτρον& δεν φρονείς ότι είναι άτοπον να προστεθή το ρω;
+ Νομίζω όμως ότι αυτά τα κάμνουν, όσοι διά μεν την αλήθειαν δεν
+ φροντίζουν διόλου, και μόνον το στόμα των διαπλάττουν, και αφού
+ προσθέσουν πολλά γράμματα εις τα πρώτα ονόματα, εις το τέλος τα
+ κάμνουν ώστε κανείς άνθρωπος απολύτως να μην εννοή τι σημαίνουν.
+ Καθώς και την σφίγγα την ονομάζουν &σφίγγα& αντί &φίγγα&, και
+ άλλα πολλά.
+
+Ερμογένης.
+ Εις αυτά έχεις δίκαιον, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Εάν όμως πάλιν επιτρέψωμεν να προσθέτη και να αφαιρή ο καθείς
+ ό,τι θέλει εις τα ονόματα, τότε πλέον θα έχωμεν πολλήν ευκολίαν,
+ και είναι εύκολον οποιονδήποτε όνομα να προσαρμόσωμεν προς
+ οποιονδήποτε πράγμα.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και βέβαια ορθά. Ώστε πρέπει, νομίζω, να προσέχης εις το ορθόν
+ μέτρον συ ο σοφός επιστάτης.
+
+Ερμογένης.
+ Είμαι πρόθυμος.
+
+Σωκράτης.
+ Και εγώ είμαι πρόθυμος, καλέ Ερμογένη. Λοιπόν αξιοθαύμαστε φίλε,
+ μη λεπτολογείς πάρα πολύ, μήπως μου αφαιρέσης το θάρρος. Διότι
+ τόρα φθάνω εις την κορυφήν των όσα είπα, αφού θα εξετάσωμεν
+ ύστερα από την &τέχνην& την &μηχανήν&. Δηλαδή, η &μηχανή& μου
+ φαίνεται ότι σημαίνει το &διανύω μακράν&, διότι μακράν σημαίνει
+ το &μήκος&. Λοιπόν εκ των δύο τούτων συνετέθη το όνομα μηχανή,
+ δηλαδή από το μήκος και &άνω& (διανύω). Ώστε καθώς είπα προ
+ ολίγου, ας φθάσωμεν εις την κορυφήν των όσα είπαμεν. Δηλαδή
+ πρέπει να εξετάσωμεν τι σημαίνουν τα ονόματα αρετή και κακία. Και
+ λοιπόν το μεν πρώτον δεν το εννοώ καλώς, το δεύτερον όμως μου
+ φαίνεται ότι είναι σαφέστατον. Διότι συμφωνεί με τα προηγούμενα,
+ διότι, αφού κινούνται τα πράγματα, παν ό,τι κακώς κινείται
+ (&ιόν&) θα είναι κακία. Τούτο δε το &κακώς ιέναι& (κακώς
+ κινούνται), όταν είναι ιδιότης της ψυχής ως προς τα πράγματα,
+ τότε αποτελεί ολόκληρον το όνομα της κακίας. Τι δε σημαίνει να
+ κινήται κακώς, μου φαίνεται ότι το δεικνύει και το όνομα δειλία,
+ το οποίον δεν το εξετάσαμεν, αλλά το υπερπηδήσαμεν, ενώ έπρεπε να
+ το εξετάσωμεν κατόπιν της ανδρείας. Αλλά μου φαίνεται ότι
+ υπερπηδήσαμεν και άλλα πολλά. Και λοιπόν η δειλία σημαίνει ότι
+ είναι δεσμός της ψυχής ισχυρός, ώστε ο &δεσμός& ο &λίαν& και ο
+ μέγιστος της ψυχής φαίνεται ότι είναι η δειλία. Και είναι κακόν,
+ ως φαίνεται, καθώς και η απορία και παν ό,τι εμποδίζει ένα πράγμα
+ να κινήται και να προχωρή. Αυτό λοιπόν φαίνεται ότι σημαίνει το
+ να κινήται κακώς, δηλαδή αναχαιτιστικώς και εμποδιστικώς, το
+ οποίον βέβαια όταν έχει η ψυχή, είναι γεμάτη από κακίαν. Αφού δε
+ εις αυτά εφαρμόζεται το όνομα κακία, τότε η αρετή είναι το
+ αντίθετον από αυτό, και σημαίνει πρώτον μεν ταχύτητα, έπειτα δε
+ ότι είναι πάντοτε &λελυμένη& η &ροή& της αγαθής ψυχής, ώστε
+ εκείνο το οποίον ρέει ακατασχέτως και άνευ εμποδίων, καθώς
+ φαίνεται, έλαβε αυτό το όνομα. Και είναι μεν ορθόν να ονομασθή
+ &αειρείτη&, και ίσως πάλιν &αιρετή& (προαιρετική), διότι αυτή η
+ κατάστασις είναι προτιμοτέρα, όμως συνεχωνεύθη και έγινε &αρετή&.
+ Και ίσως πάλιν ειπής ότι εγώ τα εφευρίσκω. Εγώ όμως σου λέγω ότι,
+ αν το όνομα κακία, το οποίον εξετάσαμεν προηγουμένως, είναι
+ ορθόν, τότε και τούτο το όνομα η &αρετή& είναι ορθόν.
+
+Ερμογένης.
+ Το δε &κακόν& τέλος πάντων, το οποίον εξήγησε πολλά από τα
+ προηγούμενα, τι σημαίνει;
+
+Σωκράτης.
+ Μα τον Δία κάτι τι παράδοξον κατά την γνώμην μου και δύσκολον διά
+ να το εννοήσωμεν. Φέρω λοιπόν και εις αυτό εκείνο το μηχάνημα.
+
+Ερμογένης.
+ Ποίον μηχάνημα;
+
+Σωκράτης.
+ Του να ειπώ ότι και αυτό είναι βαρβαρικόν.
+
+Ερμογένης.
+ Και φαίνεται πραγματικώς ότι ομιλείς ορθά. Όμως, αν δέχεσαι, ας
+ τα αφήσωμεν αυτά και ας δοκιμάσωμεν να εννοήσωμεν πώς εδόθη
+ ευλόγως το όνομα εις το καλόν (ωραίον) και το αισχρόν (άσχημον).
+
+Σωκράτης.
+ Όσον διά το αισχρόν ωρισμένως είναι εντελώς σαφής η έννοιά του,
+ διότι και αυτό συμφωνεί με τα προηγούμενα. Διότι εκείνο το οποίον
+ εμποδίζει και &ίσχει& να ρέουν τα όντα παντού, το θεωρεί
+ υβριστικόν εκείνος ο οποίος έθεσε τα ονόματα, και εδώ λοιπόν εις
+ το &αεί ίσχον& (πάντοτε εμποδίζον) τον &ρουν& έδωκε το όνομα
+ &αεισχορούν&. Σήμερον δε το συνεχώνευσαν και το λέγουν &αισχρόν&.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς όμως εξηγείς το &καλόν&;
+
+Σωκράτης.
+ Τούτο είναι δυσκολώτερον να το εννοήσωμεν. Σού λέγω όμως, ότι
+ αυτό ίσως εσχηματίσθη μόνον διά της εκτάσεως το ο εις ου με
+ αλλαγήν τόνου (καλούν).
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Φαίνεται ότι τούτο το όνομα είναι ονομασία της διανοίας.
+
+Ερμογένης.
+ Τι εννοείς;
+
+Σωκράτης.
+ Πρόσεξε. Ποίον νομίζεις συ ότι είναι αιτία να λάβη όνομα έκαστον
+ από τα όντα; Άραγε όχι εκείνο το οποίον έθεσε τα ονόματα;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν αυτό δεν είναι η διάνοια ή των θεών ή των ανθρώπων ή και
+ των δύο;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν και εκείνο το οποίον ονομάζει τα πράγματα, δηλαδή αρχαϊκώς
+ το &καλέσαν& και το &καλούν&, δεν είναι το ίδιον, δηλαδή διάνοια;
+
+Ερμογένης.
+ Φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Και πάλιν όσα εκτελέση ο νους και η διάνοια, δεν είναι επαινετά,
+ όσα δε δεν εκτελέση, &ψεκτά& (αξιοκατάκριτα);
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν το ιατρικόν πράγμα δεν εκτελεί ιατρικά έργα και το
+ ξυλουργικόν ξυλουργικά; Ή πώς εννοείς συ;
+
+Ερμογένης.
+ Καθώς το είπες.
+
+Σωκράτης.
+ Και το καλόν επομένως δεν εκτελεί καλά;
+
+Ερμογένης.
+ Πρέπει βέβαια να εκτελή.
+
+Σωκράτης.
+ Και, καθώς είπαμεν, δεν είναι τούτο διάνοια;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως πολύ ορθά το όνομα &καλόν& (ωραίον) σημαίνει την
+ φρόνησιν, η οποία εκτελεί εκείνα τα οποία θεωρούμεν &καλά&
+ (ωραία) και τα ασπαζόμεθα.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Τόρα λοιπόν τι άλλο μας μένει να εξετάσωμεν από τα όμοια;
+
+Ερμογένης.
+ Αυτά τα οποία αναφέρονται εις το &αγαθόν& και &καλόν&, δηλαδή τα
+ &συμφέροντα& και &λυσιτελή& και &ωφέλιμα& και &κερδαλέα&
+ και τα αντίθετα αυτών.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν όσον διά το &συμφέρον& και συ ακόμη ημπορείς να το
+ εύρης ανατρέχων εις τας προηγούμενας σκέψεις, διότι φαίνεται ότι
+ είναι όμοιον προς την επιστήμην. Δηλαδή δεν σημαίνει άλλο τίποτε,
+ παρά την κίνησιν της ψυχής μαζί με τα πράγματα (&άμα φοράν&), και
+ είναι ορθόν όσα εκτελούνται από αυτό να λέγωνται &συμφέροντα& και
+ &σύμφορα&, διότι &συμπεριφέρονται&. Το δε &κερδαλέον& ωνομάσθη
+ από το &κέρδος&. Το δε όνομα &κέρδος& σημαίνει εκείνο το οποίον
+ θέλει να σημαίνη, αν προσθέσωμεν εις αυτό νυ αντί του δέλτα,
+ διότι τότε αποτελεί άλλο όνομα του αγαθού. Δηλαδή επειδή
+ αναμιγνύεται εις όλα διαπερών αυτά, το έθεσε ο νομοθέτης, διά να
+ εκφράση αυτήν την δύναμίν του. Και προσθέσας το δ αντί του νυ το
+ ωνόμασε κέρδος.
+
+Ερμογένης.
+ Το δε &λυσιτελούν& τι είναι;
+
+Σωκράτης.
+ Φαίνεται, καλέ Ερμογένη, ότι το &λυσιτελούν& δεν το εννοεί καθώς
+ το μεταχειρίζονται οι κάπηλοι, όταν κανείς πληρώνη χρέος, αλλά
+ διότι είναι το ταχύτερον μέρος του όντος και δεν αφίνει τα
+ πράγματα να σταματήσουν, ουδέ να λάβη &τέλος& η κίνησις και να
+ σταθή και να παύση να κινήται. Αλλά πάντοτε &απολύει& το &τέλος&
+ αυτής, εάν τούτο δοκιμάση να πραγματοποιηθή, και καθιστά αυτήν
+ την κίνησιν αθάνατον. Δι' αυτόν τον λόγον μου φαίνεται ότι εις το
+ &αγαθόν& έδωκε και το όνομα &λυσιτελούν&. Δηλαδή ωνόμασε
+ &λυσιτελούν& εκείνο, το οποίον &λύει& το &τέλος& της κινήσεως. Το
+ δε όνομα &ωφέλιμον& είναι ξενικόν, και το μεταχειρίζεται και ο
+ Όμηρος εις πολλά μέρη, υπό τον τύπον &οφέλλειν&, το οποίον
+ σημαίνει &αύξω& (αυξάνω) και ποιώ.
+
+Ερμογένης.
+ Και τόρα τα αντίθετα τούτων πώς εξηγούνται;
+
+Σωκράτης.
+ Όσα από αυτά είναι αρνητικά, μου φαίνεται ότι δεν είναι ανάγκη να
+ τα εξετάσωμεν διόλου.
+
+Ερμογένης.
+ Ποία εννοείς;
+
+Σωκράτης.
+ Το &ασύμφορον& και το &ανωφελές& και το &αλυσιτελές& και το
+ &ακερδές&.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά μόνον το &βλαβερόν& και &ζημιώδες&.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και όσον μεν διά το &βλαβερόν&, εννοεί το &βλάπτον& τον &ρουν&,
+ το &βλάπτον& όμως πάλιν σημαίνει ότι &βούλεται& (θέλει) &άπτειν&
+ (να εφάπτεται). Και πάλιν το &άπτω& είναι το ίδιον με το δένω,
+ τούτο δε εις όλα τα ονόματα το κατακρίνει. Λοιπόν το &βουλόμενον
+ άπτειν ρουν& κυρίως μεν έπρεπε να ονομασθή &βουλαπτερούν&, όμως
+ χάριν κομψότητος μου φαίνεται ότι ωνομάσθη &βλαβερόν&.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μεταμορφώνεις, καλέ Σωκράτη, τα ονόματα. Και τόρα πάλιν μου
+ εφάνη ωσάν να εσφύριξες το προοίμιον του ύμνου της Αθηνάς, όταν
+ έλεγες αυτό το όνομα το βουλαπτερούν (8).
+
+Σωκράτης.
+ Δεν πταίω εγώ, Ερμογένη μου, αλλά εκείνοι οι οποίοι έθεσαν τα
+ ονόματα.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό είναι αληθές. Αλλά τόρα τι να σημαίνη το ζημιώδες;
+
+Σωκράτης.
+ Τι να σημαίνη το ζημιώδες; Πρόσεξε, καλέ Ερμογένη, να ότι εγώ
+ λέγω την αλήθειαν, όταν λέγω ότι ενώ προσθέτουν και αφαιρούν
+ γράμματα μεταβάλλουν φοβερά την σημασίαν των ονομάτων, αφού
+ μάλιστα και με μικράν ακόμη μεταβολήν δίδουν εις αυτά την
+ αντίθετον σημασίαν. Τούτο συμβαίνει και εις το &δέον& (πρέπον).
+ Διότι και αυτό μου ήλθε εις τον νουν προ ολίγου, και από αυτό, το
+ οποίον επρόκειτο να σου ειπώ, ενθυμήθην ότι η νέα μας γλώσσα η
+ προκομμένη μετέτρεψε το &δέον& και το &ζημιώδες&, ώστε να
+ σημαίνουν όλως το εναντίον, διότι εξαφανίζει την σημασίαν των,
+ ενώ η αρχαία γλώσσα δεικνύει την αληθή σημασίαν των δύο αυτών
+ ονομάτων.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς το εννοείς αυτό;
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ θα σου το ειπώ. Γνωρίζεις ότι οι παλαιοί μας πρόγονοι πολύ
+ μεταχειρίζονται το ιώτα και το δέλτα, και προ πάντων αι γυναίκες,
+ αι οποίαι περισσότερον διατηρούν την αρχαίαν γλώσσαν. Τόρα όμως
+ αντί του ιώτα θέτουν έψιλον ή ήτα, αντί δε του δέλτα ζήτα, ως να
+ είναι μεγαλοπρεπέστερα.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Παραδείγματος χάριν οι μεν αρχαιότεροι ωνόμαζαν την ημέραν
+ &ιμέραν&, οι δε κατόπιν &εμέραν&, οι δε σημερινοί ημέραν (9)
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Εννόησες λοιπόν ότι μόνον το πρώτον όνομα δεικνύει τι εννοεί
+ εκείνος, ο οποίος έθεσε το όνομα; Δηλαδή διότι το φως ήρχετο
+ ευχάριστον εις τους ανθρώπους μετά το σκότος, δι' αυτό το
+ ωνόμασαν ιμέραν από το &ίμερος& (πόθος).
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Τόρα όμως με τον τραγικόν του τύπον δεν ημπορείς να εννοήσης τι
+ σημαίνει η &ημέρα&. Αν και μερικοί νομίζουν, ότι ωνομάσθη
+ &ημέρα&, διότι κάμνει ήμερα τα πράγματα.
+
+Ερμογένης.
+ Συμφωνώ μαζί σου.
+
+Σωκράτης.
+ Και το &ζυγόν& γνωρίζεις ότι οι αρχαιότεροι το έλεγαν &δυογόν&.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν το μεν &ζυγόν& τίποτε δεν εκφράζει, ενώ το &δυογόν&
+ ωνομάσθη πολύ ορθά, διότι τα &δύο& δένονται διά να σύρουν το
+ &αγώγιον&, αλλά τόρα έγινε &ζυγόν&. Και άλλα πολλά έπαθαν το
+ ίδιον.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ πιθανόν.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν συμφώνως προς τα ανωτέρω πρώτον μεν το &δέον& με αυτήν την
+ προφοράν σημαίνει το αντίθετον από όλα τα ονόματα, τα οποία
+ σημαίνουν το αγαθόν. Διότι ενώ το &δέον& φαίνεται ότι είναι είδος
+ &αγαθού&, τόρα αποδεικνύεται ότι είναι &δεσμός& και εμπόδιον της
+ κινήσεως, και ομοιάζει το &βλαβερόν&.
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια, καλέ Σωκράτη, αυτό αποδεικνύεται.
+
+Σωκράτης.
+ Όχι όμως και όταν μεταχειρισθώμεν το αρχαίον όνομα, το οποίον
+ έχει περισσοτέρους λόγους να είναι βαλμένον ορθώς παρά το
+ σημερινόν. Και θα γίνη σύμφωνον με τα προηγούμενα αγαθά, εάν
+ θέσωμεν το ιώτα αντί του έψιλον, καθώς είναι το αρχαίον, διότι το
+ &Δίον&, και όχι το &δέον&, σημαίνει το αγαθόν, το οποίον επαινεί.
+ Και κατ' αυτόν τον τρόπον δεν ευρίσκεται εις αντίφασιν με τον
+ ίδιον εαυτόν του εκείνος, ο οποίος έθεσε τα ονόματα, αλλά
+ αποδεικνύεται έν και το αυτό πράγμα το &δέον& και το &ωφέλιμον&
+ και το &λυσιτελές& και το &κερδαλέον& και το &αγαθόν& και το
+ &συμφέρον& και το &εύπορον&, και όλα αυτά, με άλλο όνομα,
+ σημαίνουν εκείνο το οποίον τακτοποιεί και διατρέχει παντού και
+ επαινείται, ενώ εκείνο το οποίον εμποδίζει και δένει
+ κατακρίνεται. Και λοιπόν τόρα και το &ζημιώδες& εάν συμφώνως προς
+ την αρχαίαν γλώσσαν θέσωμεν αντί του ζήτα δέλτα, θα εννοήσης ότι
+ το όνομα ετέθη διά να σημαίνη εκείνο το οποίον &δει& (δεσμεύει)
+ το &ιόν& (κινούμενον), και ωνομάσθη κατ' αρχάς &δημιώδες&.
+
+Ερμογένης.
+ Και τι λοιπόν σημαίνει η &ηδονή& και η &λύπη& και η &επιθυμία&
+ και τα όμοια, καλέ Σωκράτη;
+
+Σωκράτης.
+ Αυτά δεν μου φαίνονται πολύ δύσκολα, Ερμογένη μου, διότι, όσον
+ διά την ηδονήν, μου φαίνεται ότι το όνομα αυτό το έλαβε η πράξις
+ η οποία τείνει προς &όνησιν& (ωφέλειαν) — το δέλτα όμως είναι
+ πρόσθετον, ώστε ονομάζεται &ηδονή& αντί να ονομάζεται &ηονή&. —
+ Και πάλιν η &λύπη& φαίνεται ότι έλαβε το όνομα από την &διάλυσιν&
+ του σώματος, η οποία συμβαίνει εις αυτό από τούτο το πάθημα. Και
+ βεβαίως η &ανία& είναι το εμπόδιον της κινήσεως (ιέναι). Η
+ &αλγηδών& όμως μου φαίνεται ξενικόν όνομα, και ωνομάσθη από το
+ &αλγεινόν&. Η δε &οδύνη& από το &ενδύω& την &λυπών& φαίνεται ότι
+ ωνομάσθη. Το δε όνομα &αχθηδών& και εις τον τυχόντα φαίνεται ότι
+ παρωμοιάσθη προς το βάρος της μεταφοράς. Η &χαρά& πάλιν φαίνεται
+ ότι ωνομάσθη από την &διάχυσιν& και &ευπορίαν& της &ροής& της
+ ψυχής. Η δε &τέρψις& από το &τερπνόν&, και το &τερπνόν& πάλιν
+ έλαβε κατά παρομοίωσιν το όνομα, διότι &έρπει& (εισδύει) ως
+ &πνοή& εις την ψυχήν, και κυρίως μεν έπρεπε να ονομασθή
+ &έρπνουν&, η πολυκαιρία όμως το μετέτρεψε εις &τερπνόν&. Διά το
+ όνομα ευφροσύνη πάλιν είναι περιττόν να προσθέσωμεν το διατί,
+ διότι και ο τυχών εννοεί ότι ορθώς έλαβε το όνομα τούτο από το
+ ότι &ευ& (καλώς) &συμφέρεται& (συμβαδίζει) με τα πράγματα η ψυχή,
+ και ήτο δίκαιον να λέγεται &ευφεροσύνη&, αλλά την λέγομεν
+ &ευφροσύνην&. Και το όνομα &επιθυμία& όμως δεν είναι δύσκολον,
+ διότι είναι φανερόν ότι το όνομα αυτό απεδόθη εις την δύναμιν η
+ οποία προς τον &θυμόν& (ψυχήν) προχωρεί (&ιούσα&). Ο δε &θυμός&
+ από την &θύσιν& δηλαδή την ζέσιν της ψυχής φαίνεται ότι έλαβε
+ αυτό το όνομα. Αλλά και ο &ίμερος& έλαβε το όνομα με το ρω το
+ οποίον περισσότερον παντός άλλου έλκει την ψυχήν. Δηλαδή επειδή
+ κινούμενος (&ιέμενος) ρέει& και επιζητεί (&εφίεται&) τα πράγματα,
+ και κατ' αυτόν τον τρόπον παρασύρει την ψυχήν εις την ορμήν
+ (&έσιν&) της &ροής& του, δι' όλην αυτήν την δύναμιν ωνομάσθη
+ &ίμερος&. Και ο &πόθος& όμως ορθώς ονομάζεται, διότι σημαίνει ότι
+ δεν προέρχεται από το παρόν αλλά από αλλού &πουθενά&. Δι' αυτό
+ ωνομάσθη και &πόθος&, αυτό το ίδιον, το οποίον όταν είναι παρόν
+ ό,τι επιθυμούμεν, λέγεται &ίμερος&, όταν όμως είναι απόν, το
+ ίδιον πράγμα λέγεται &πόθος&. Ο δε &έρως& ωνομάζετο τον παλαιόν
+ καιρόν &έσρος& από το ρήμα &εσρεί&, διότι &εισρέει& έξωθεν και
+ δεν είναι ατομική του αυτή η &ροή& εις τον έχοντα τον έρωτα —
+ τότε δε η γλώσσα μετεχειρίζετο το όμικρον αντί του ωμέγα — τόρα
+ δε ωνομάσθη έρως διά της μεταβολής του ο εις ω. Αλλά ποίον άλλο
+ όνομα ακόμη θέλεις να εξετάσωμεν;
+
+Ερμογένης.
+ Η &δόξα& και τα όμοια πώς σου φαίνονται;
+
+Σωκράτης.
+ Η &δόξα& βεβαίως ή ωνομάσθη από την καταδίωξιν (&δίωξιν&) την
+ οποίαν εκτελεί η ψυχή, όταν &επιδιώκη& να γνωρίση πώς είναι
+ πλασμένα τα πράγματα, ή από την &βολήν& του &τόξου&. Και φαίνεται
+ μάλλον από το δεύτερον τούτο. Τουλάχιστον η &οίησις& (δοξασία)
+ συμφωνεί με αυτό, διότι σημαίνει κίνησιν (&οίσιν&) της ψυχής προς
+ το πράγμα, καθώς και η &βουλή& σημαίνει κάπως την &βολήν& και το
+ &βούλομαι& σημαίνει &εφίεμαι& (επιθυμώ) και &βουλεύομαι&
+ (σκέπτομαι). Όλα αυτά φαίνονται ως ομοιώματα της &βολής& συμφώνως
+ με την &δόξαν&, καθώς πάλιν αντιθέτως η &αβουλία& φαίνεται ότι
+ είναι ατυχία, ως να μη &έβαλε&, δηλαδή να μην επέτυχε εκείνο εις
+ το οποίον εσημάδευε (&έβαλλε&) και το οποίον ήθελε (&εβούλετο&)
+ και το οποίον εσυλλογίζετο (&εβουλεύετο&) και το επεθύμει
+ (&εφίετο&).
+
+Ερμογένης.
+ Αυτά πλέον μου φαίνεται, καλέ Σωκράτη, ότι τα παρατάσσεις πολύ
+ πυκνά.
+
+Σωκράτης.
+ Διότι τόρα πλέον είναι το τέλος και τω θεώ δόξα. Θέλω όμως ακόμη
+ να ερευνήσω την &ανάγκην& και το &εκούσιον&, διότι είναι συνέχεια
+ με τα προηγούμενα. Και λοιπόν το &εκούσιον& είναι εκείνο το
+ οποίον &υπείκει& (υποχωρεί) και δεν εναντιόνεται, αλλά καθώς είπα
+ υποχωρεί εις το κινούμενον (ιόν). Και ήτο πρέπον να ονομασθή με
+ το όνομα τούτο ό,τι γίνεται κατά βούλησιν, ενώ το &αναγκαίον& και
+ το &αντίτυπον& (αντίθετον), το οποίον γίνεται εναντίον της
+ θελήσεως, φαίνεται ότι ανήκει εις την αποτυχίαν και αμάθειαν και
+ παρομοιάζεται με πορείαν προς τα &άγκη& (χαράδρας), διότι είναι
+ δυσδιάβατα και ανώμαλα και πετρώδη και εμποδίζουν τον δρόμον.
+ Ίσως λοιπόν ωνομάσθη αναγκαίον, διότι παρωμοιάσθη προς διάβασιν
+ διά μέσου &άγκους&. Και εφ' όσον μας βοηθεί η δύναμις, ας μη την
+ αφήσωμεν. Όμως και συ μη την αφίνεις, αλλά ερώτα.
+
+Ερμογένης.
+ Ερωτώ λοιπόν τα σπουδαιότερα και τα ωραιότερα, δηλαδή την
+ &αλήθειαν& και το &ψεύδος& και το &ον& και αυτό ακόμη περί του
+ οποίου ομιλούμεν, δηλαδή το &όνομα&, διά ποίον λόγον λέγεται
+ όνομα.
+
+Σωκράτης.
+ Υπάρχει τι το οποίον ονομάζεις &μαίομαι& (μαιεύω);
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα, το να ζητώ να συλλάβω.
+
+Σωκράτης.
+ Φαίνεται λοιπόν ότι είναι όνομα απαρτιζόμενον από ολόκληρον λόγον
+ ο οποίος λέγει ότι το όνομα είναι ον του οποίου, υπάρχει ζήτησις.
+ Τούτο δε είναι ευκολώτερον να το εννοήσης εις το &ονομαστόν&,
+ διότι εδώ πλέον λέγει καθαρά ότι τούτο είναι &ον ου μάσμα&
+ (ζήτησις) υπάρχει. Όσον δε διά το όνομα &αλήθεια&, και τούτο
+ ομοιάζει με τα άλλα, διότι φαίνεται ότι εκφράζεται με αυτήν την
+ λέξιν, δηλαδή την αλήθειαν, η θεία περιφορά του όντος, ότι δηλαδή
+ είναι &άλη& (ορμή) &θεία&. Το ψεύδος όμως είναι το αντίθετον της
+ κινήσεως, και ιδού πάλιν ότι κατακρίνεται το εμποδιζόμενον και
+ αναγκαζόμενον να ησυχάζη και παρομοιάζεται προς τα &καθεύδοντα&
+ (κοιμώμενα), επειδή όμως προσετέθη το ψ κρύπτει ολίγον την
+ σημασίαν αυτού του ονόματος. Το δε &ον& και η ουσία συμφωνούν με
+ το αληθές εάν προστεθή το ιώτα, διότι γίνεται &ιόν& (κινούμενον).
+ Τούτο φαίνεται και εις το &ουκ ον&, το οποίον μερικοί το
+ ονομάζουν &ουκί& (ουχί) &ον&.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτά μεν, καλέ Σωκράτη, μου φαίνεται ότι τα εξήγησες με πολλήν
+ ικανότητα. Αν όμως σε ερωτήση κανείς δι' αυτό το &ιόν&
+ (κινούμενον) και το &ρέον& και το &δουν& (δένον), ποία είναι η
+ ορθότης αυτών των ονομάτων;
+
+Σωκράτης.
+ Ερωτάς τι άραγε θα απαντήσωμεν εις αυτόν; δεν είναι έτσι;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν προ ολίγου, επρομηθεύθημεν ένα πράγμα διά να φαινώμεθα
+ ότι λέγομεν κάτι τι, όταν αποκρινώμεθα.
+
+Ερμογένης.
+ Ποίον δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Ό,τι δεν γνωρίζομεν, να λέγωμεν ότι είναι βαρβαρικόν. Και
+ πραγματικώς είναι δυνατόν να είναι κάτι τοιούτον, αλλ' επίσης
+ είναι δυνατόν ένεκα της πολυκαιρίας να είναι ανεξερεύνητα τα
+ πρώτα ονόματα. Διότι, επειδή τα ονόματα μετατρέπονται καθ' όλους
+ τους τρόπους, δεν είναι διόλου παράδοξον, εάν η αρχαία γλώσσα
+ σχετικώς με την σημερινήν δεν έχει καμμίαν διαφοράν από την
+ βαρβαρικήν.
+
+Ερμογένης.
+ Ομιλείς πολύ λογικά.
+
+Σωκράτης.
+ Τουλάχιστον λέγω πράγματα ευλογοφανή. Μου φαίνεται όμως ότι δεν
+ επιδέχεται προφάσεις ο αγών, αλλά πρέπει να είμεθα πρόθυμοι να τα
+ ερευνήσωμεν αυτά. Πρέπει δε να λάβωμεν υπ' όψιν τα εξής· άραγε,
+ εάν κανείς μας ερωτά διαρκώς τας προτάσεις από τας οποίας
+ αποτελείται το όνομα, και έπειτα πάλιν τα ονόματα, με τα οποία
+ αποτελούνται εκείναι αι προτάσεις και δεν παύη να κάμνη αυτάς τας
+ ερωτήσεις, δεν θα αναγκασθή εις το τέλος να απαυδήση ο
+ αποκρινόμενος;
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Πότε λοιπόν θα απέκαμνε δικαίως, και θα έπαυε; άραγε όχι όταν
+ έφθανε εις εκείνα τα ονόματα, τα οποία είναι στοιχεία των άλλων
+ ονομάτων και λόγων; διότι αυτά πλέον, αν πραγματικώς είναι
+ στοιχεία, δεν είναι δίκαιον να αποδειχθούν ότι αποτελούνται από
+ άλλα. Καθώς παραδείγματος χάριν προ ολίγου ελέγαμεν, ότι το
+ &αγαθόν& αποτελείται από το &αγαστόν& και &θοόν& (ταχύ). Και ίσως
+ πάλιν εύρωμεν ότι το &θοόν& αποτελείται από άλλα και εκείνα πάλιν
+ από άλλα. Όταν όμως εις το τέλος εύρωμεν εκείνο το οποίον δεν
+ αποτελείται από άλλα ονόματα, δικαίως θα ελέγαμεν ότι τόρα πλέον
+ έχομεν ενώπιόν μας στοιχείον, και ότι δεν πρέπει τούτο να το
+ παραμπέμπωμεν εις άλλα ονόματα.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται ότι λέγεις ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Μήπως λοιπόν και αυτά τα ονόματα, διά τα οποία ερωτάς τόρα, είναι
+ στοιχεία και είναι ανάγκη με άλλον τρόπον να εξετάσωμεν ποία
+ είναι η ορθότης αυτών;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ πιθανόν.
+
+Σωκράτης.
+ Και βέβαια είναι πιθανόν, καλέ Ερμογένη, διότι όλα τα προηγούμενα
+ φαίνονται ότι ανέρχονται εις αυτά. Και αν αυτό είναι ορθόν, καθώς
+ μου φαίνεται ότι είναι, έλα πάλιν πρόσεχε μαζί μου, μήπως ειπώ
+ παραληρήματα εξετάζων ποία πρέπει να είναι η ορθότης των πρώτων
+ ονομάτων.
+
+Ερμογένης.
+ Λέγε και μη σε μέλει, διότι εγώ θα προσέχω με όλας μου τας
+ δυνάμεις.
+
+Σωκράτης.
+ Ότι βεβαίως μία είναι η ορθότης παντός ονόματος και πρώτου και
+ τελευταίου, και δεν έχουν καμμίαν διαφοράν μεταξύ των ως ονόματα,
+ νομίζω ότι και συ συμφωνείς.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και όμως η ορθότης των ονομάτων, τα οποία εξητάσαμεν
+ προηγουμένως, κυρίως εδείκνυε οποίον είναι έκαστον από τα όντα.
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως αυτήν την ιδιότητα πρέπει να την έχουν εξ ίσου και τα
+ πρώτα και τα τελευταία, αφού είναι ονόματα.
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά τα μεν τελευταία, καθώς φαίνεται, ήσαν ικανά εις τούτο διά
+ μέσου των πρώτων.
+
+Ερμογένης.
+ Έτσι φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Καλά. Τόρα όμως τα πρώτα, τα οποία δεν έχουν άλλα ως βάσιν, πώς
+ θα καταστήσουν εις ημάς όσον το δυνατόν περισσότερον ευνόητα τα
+ όντα, αφού πρόκειται να είναι ονόματα; Δηλαδή απάντησέ μου εις το
+ εξής: Εάν δεν είχαμεν φωνήν ουδέ γλώσσαν και όμως ηθέλαμεν να
+ εκφράσωμεν μεταξύ μας τα πράγματα άραγε δεν θα εδοκιμάζαμεν,
+ καθώς τόρα οι κωφάλαλοι, να εκφρασθώμεν με τας χείρας και με την
+ κεφαλήν και με το άλλο σώμα;
+
+Ερμογένης.
+ Και βέβαια πώς αλλέως, καλέ Σωκράτη;
+
+Σωκράτης.
+ Και νομίζω ότι εάν ηθέλαμεν να εκφράσωμεν το άνω και το ελαφρόν,
+ θα υψώναμεν την χείρα προς τον ουρανόν μιμούμενοι αυτήν την φύσιν
+ του πράγματος. Εάν δε πάλιν τα κάτω και βαρέα, θα εφέραμεν την
+ χείρα προς την γην. Και αν ηθέλαμεν να εκφράσωμεν ίππον τρέχοντα
+ ή κανέν άλλο ζώον, γνωρίζεις ότι θα εκάμναμεν χειρονομίας και
+ σχήματα με το σώμα μας, όσον το δυνατόν ομοιότατα προς εκείνα.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται ότι δεν ημπορεί παρά να είναι καθώς το λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Διότι νομίζω ότι κατ' αυτόν τον τρόπον θα εσχηματίζετο σωματική
+ (σχηματική) γλώσσα, διότι το σώμα θα εμιμείτο εκείνο το οποίον
+ ήθελε να εκφράση.
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Τόρα όμως αφού θέλομεν να εκφράσωμεν με την φωνήν και με την
+ γλώσσαν και με το στόμα, δεν σου φαίνεται ότι τότε μόνον θα είναι
+ έκφρασις το σχηματιζόμενον από αυτά, όταν μιμηθώμεν οποιονδήποτε
+ πράγμα με αυτά;
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται ότι είναι ανάγκη.
+
+Σωκράτης.
+ Ώστε, καθώς φαίνεται, το όνομα είναι διά της φωνής μίμησις
+ εκείνου του πράγματος το οποίον απομιμείται. Και ονομάζει κανείς
+ όταν απομιμηθή με την φωνήν εκείνο το οποίον μιμείται.
+
+Ερμογένης.
+ Πιστεύω.
+
+Σωκράτης.
+ Εγώ όμως, μα τον Δία, ακόμη δεν πιστεύω ότι τα λέγομεν καλά.
+
+Ερμογένης.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Εκείνοι οι οποίοι απομιμούνται την φωνήν των προβάτων και των
+ πετεινών και των άλλων ζώων, δεν θα αναγκασθώμεν να παραδεχθώμεν
+ ότι ονομάζουν αυτά τα οποία μιμούνται;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Σου φαίνεται λοιπόν αυτό ορθόν;
+
+Ερμογένης.
+ Όχι σε βεβαιώ. Αλλά τότε πάλιν, καλέ Σωκράτη, τι είδους μίμησις
+ είναι το όνομα;
+
+Σωκράτης.
+ Πρώτον νομίζω ότι δεν είναι μίμησις, καθώς όταν με την μουσικήν
+ μιμούμεθα τα πράγματα, μολονότι και τότε με την φωνήν βεβαίως τα
+ μιμούμεθα. Δεύτερον, όσα μιμείται η μουσική, αν τα μιμούμεθα και
+ ημείς, δεν μου φαίνεται ότι λέγομεν το όνομά των. Εννοώ δε το
+ εξής· υπάρχει εις έκαστον πράγμα ήχος και σχήμα, και χρώμα ακόμη
+ εις πολλά από αυτά;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαίως.
+
+Σωκράτης.
+ Ιδού λοιπόν ότι δεν είναι τέχνη ονομαστική το να μιμήται κανείς
+ αυτά, ουδέ να καταγίνεται εις τοιαύτας μιμήσεις. Διότι τούτο το
+ εκτελεί η μουσική και η ζωγραφική. Δεν είναι έτσι;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και πώς σου φαίνεται το εξής; δεν σου φαίνεται ότι και την ουσίαν
+ του έχει έκαστον πράγμα καθώς έχει και το χρώμα και τα άλλα τα
+ οποία ελέγαμεν τελευταίως; Πρώτον το ίδιον το &χρώμα& και η
+ &φωνή& δεν έχει το καθέν κάποιαν ουσίαν καθώς και όλα τα άλλα
+ πράγματα, όσα ηξιώθησαν να έχουν την ιδιότητα της υπάρξεως;
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν; εάν ημπορέση κανείς να μιμηθή με τα γράμματα και τας
+ συλλαβάς την ιδίαν την ουσίαν, άραγε δεν θα εξέφραζε τι είναι
+ έκαστον; ή μήπως απατώμαι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ μάλιστα θα εξέφραζε.
+
+Σωκράτης.
+ Και πώς θα ονομάσης εκείνον ο οποίος έχει αυτήν την ικανότητα,
+ καθώς από τους προηγουμένους τον ένα τον ωνόμασες μουσικόν και
+ τον άλλον ζωγραφικόν; Αυτόν πώς θα τον ονομάσης;
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται, καλέ Σωκράτη, ότι αυτό είναι εκείνο το οποίον
+ ζητούμεν να εύρωμεν εδώ και τόσην ώραν, δηλαδή ότι αυτός είναι ο
+ ονομαστικός.
+
+Σωκράτης.
+ Αφού λοιπόν τούτο είναι αληθές, τόρα νομίζω ότι πρέπει να
+ εξετάσωμεν εκείνα τα ονόματα διά τα οποία συ ερώτησες, δηλαδή
+ την ροήν και την κίνησιν και την στάσιν, αν με τα γράμματα και
+ τας συλλαβάς πλησιάζουν τα ιδικά των όντα, ώστε να μιμούνται την
+ ουσίαν των, ή όχι;
+
+Ερμογένης.
+ Πολύ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν ας εξετάσωμεν μήπως άραγε μόνον αυτά είναι από τα πρώτα
+ ονόματα ή και άλλα πολλά.
+
+Ερμογένης.
+ Εγώ νομίζω ότι υπάρχουν και άλλα πολλά.
+
+Σωκράτης.
+ Βέβαια είναι λογικόν να υπάρχουν. Αλλά πώς πρέπει να τα
+ διακρίνωμεν, όχι άραγε καθώς αρχίζει την μίμησιν ο μιμούμενος;
+ Επομένως αφού η μίμησις της ουσίας γίνεται με συλλαβάς και με
+ γράμματα, δεν είναι ορθότερον πρώτον να διακρίνωμεν τα στοιχεία;
+ Καθώς οι καταγινόμενοι εις τους ρυθμούς πρώτον διέκριναν τας
+ δυνάμεις των στοιχείων, έπειτα δε των συλλαβών και τότε πλέον
+ έρχονται να εξετάσουν τους ρυθμούς, όχι όμως προηγουμένως;
+
+Ερμογένης.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως και ημείς ομοίως πρέπει πρώτον μεν να διακρίνωμεν τα
+ φωνήεντα, έπειτα από τα άλλα να διακρίνωμεν τα &άφωνα& και τα
+ &άφθογγα& (ημίφωνα) — διότι ούτω πως τα ονομάζουν όσοι είναι
+ έμπειροι εις τα τοιαύτα — και πάλιν όσα δεν είναι φωνήεντα ούτε
+ όμως &άφθογγα& (ημίφωνα). Και πάλιν από τα ίδια τα φωνήεντα πόσα
+ είδη υπάρχουν. Και αφού διακρίνωμεν όλα καλώς, τότε πάλιν πρέπει
+ να εξετάσωμεν τα όντα, εις τα οποία πρόκειται να δώσωμεν ονόματα,
+ αν υπάρχουν μερικά εις τα οποία υπάγονται όλα, καθώς είναι τα
+ στοιχεία. Από τα οποία είναι δυνατόν να παρατηρήσωμεν και τα ίδια
+ τα όντα, και αν διαιρούνται εις είδη, καθώς τα στοιχεία. Όλα αυτά
+ αφού τα ερευνήσωμεν καλώς, να προσθέτωμεν επιστημονικώς έκαστον
+ στοιχείον αναλόγως της ομοιότητος, είτε έν μόνον στοιχείον εις έν
+ ον, είτε και αναμιγνύοντες πολλά στοιχεία εις έν ον. Καθώς και οι
+ ζωγράφοι θέλοντες να κατασκευάσουν εικόνα, κάποτε θέτουν μόνον το
+ κόκινον, και κάποτε άλλο οποιονδήποτε χρώμα, πολλάκις όμως
+ αναμιγνύουν πολλά χρώματα, καθώς παραδείγματος χάριν όταν
+ κατασκευάζουν προσωπογραφίαν ή άλλο τίποτε παρόμοιον, αναλόγως,
+ νομίζω, της ανάγκης την οποίαν έχει η εικών από έκαστον χρώμα.
+ Ομοίως λοιπόν και ημείς θα επιθέσωμεν τα στοιχεία εις τα
+ πράγματα, είτε έν εις έν, ό,τι νομίσωμεν ότι χρειάζεται, είτε
+ πολλά ομού και θα κατασκευάσωμεν αυτά τα οποία λέγονται συλλαβαί,
+ και πάλιν θα ενώσωμεν τας συλλαβάς, από τας οποίας σχηματίζονται
+ και τα ονόματα και τα ρήματα. Και πάλιν από τα ονόματα και τα
+ ρήματα θα αποτελέσωμεν πλέον κάτι τι μέγα και ωραίον και
+ ακέραιον, καθώς εκεί διά της ζωγραφικής το ζωντανόν, ομοίως εδώ
+ τον λόγον διά της &ονομαστικής& ή &ρητορικής&, ή οποιαδήποτε
+ είναι αυτή η τέχνη. Ή καλλίτερον όχι ημείς, αλλά απλώς παρεσύρθην
+ από τους λόγους. Διότι τα κατεσκεύασαν, όπως είναι
+ κατασκευασμένα, οι παλαιοί. Εμείς δε πρέπει αν θέλωμεν να τα
+ εννοήσωμεν τεχνικώς, αφού τα διακρίνομεν κατ' αυτόν τον τρόπον,
+ να τα εξετάσωμεν αν είναι τεθειμένα ορθώς και τα πρώτα
+ (πρωτότυπα) και τα τελευταία (παράγωγα) ή μήπως δεν είναι. Αλλέως
+ όμως να τα συγχωνεύωμεν, ίσως είναι κακόν και όχι μεθοδικόν,
+ αγαπητέ μου Ερμογένη.
+
+Ερμογένης.
+ Ίσως μα τον Δία, καλέ Σωκράτη.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν; Συ βασίζεσαι εις τον εαυτόν σου ότι είσαι ικανός να
+ τα διακρίνης κατ' αυτόν τον τρόπον; Διότι όσον δι' εμέ εγώ δεν
+ είμαι ικανός.
+
+Ερμογένης.
+ Τότε πολύ περισσότερον εγώ δεν είμαι ικανός.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν θέλεις να τα αφήσωμεν ή να δοκιμάσωμεν όσον μας είναι
+ δυνατόν, έστω και αν κατορθώσωμεν ολίγον μόνον να τα εννοήσωμεν.
+ Και καθώς εδηλώσαμεν εις τους θεούς ολίγον προηγουμένως, ότι
+ ημείς δεν γνωρίζομεν την αλήθειαν περί αυτών των ιδίων και μόνον
+ τας δοξασίας των ανθρώπων τας οποίας έχουν περί θεών ερευνώμεν,
+ ομοίως και τόρα πριν αποχωρισθώμεν πρέπει να μείνωμεν σύμφωνοι
+ μεταξύ μας, ότι εάν επρόκειτο να τα διαιρέση σκοπίμως αυτά είτε
+ άλλος κανείς είτε ημείς, αυτή η διαίρεσις την οποίαν είπαμεν
+ είναι ορθή, και ότι προς το παρόν πρέπει να καταγίνωμεν εις αυτά
+ κατά τας δυνάμεις μας, καθώς λέγει η παροιμία. Παραδέχεσαι αυτά,
+ ή έχεις άλλην γνώμην;
+
+Ερμογένης.
+ Βεβαίως τα παραδέχομαι.
+
+Σωκράτης.
+ Ομολογώ, Ερμογένη μου, ότι ίσως θα μας φανούν γελοία τα πράγματα,
+ όταν αποδειχθούν ότι είναι διά μιμήσεως, αποτυπωμένα εις γράμματα
+ και συλλαβάς, είναι όμως ανάγκη να γίνη αυτό. Διότι δεν έχομεν
+ άλλο καλλίτερον εις το οποίον να παραπέμψωμεν την έρευναν περί
+ της αληθείας των πρώτων ονομάτων. Εκτός εάν θέλεις, καθώς οι
+ δραματογράφοι οι οποίοι, όταν ευρεθούν εις απορίαν, καταφεύγουν
+ εις τας μηχανάς και αναβιβάζουν θεούς, το ίδιον και ημείς προς
+ ευκολίαν μας να ειπούμεν ότι τα πρώτα ονόματα τα έθεσαν οι θεοί
+ και διά τούτο είναι ορθά. Άραγε αυτός ο λόγος είναι προτιμότερος
+ και εις ημάς; ή ο άλλος εκείνος, ότι δηλαδή αυτά τα ονόματα μας
+ ήλθαν από κάποιους βαρβάρους, και ότι οι βάρβαροι είναι
+ αρχαιότεροι από ημάς; ή ότι ένεκα της πολυκαιρίας είναι αδύνατον
+ να τα ερευνήσωμεν, καθώς και τα βαρβαρικά; Διότι αυταί πάλιν αι
+ υπεκφυγαί είναι πολύ επιτυχημέναι δι' εκείνον, ο οποίος αποφεύγει
+ να δώση λόγον περί των πρώτων ονομάτων, πώς είναι ορθώς βαλμένα.
+ Και όμως αν κανείς δεν γνωρίζη την ορθότητα των πρώτων ονομάτων,
+ είναι βεβαίως αδύνατον να γνωρίση την ορθότητα των τελευταίων, τα
+ οποία κατ' ανάγκην εξηγούνται από εκείνα και περί των οποίων δεν
+ γνωρίζει τίποτε. Επομένως είναι προφανές ότι όστις διισχυρίζεται
+ ότι είναι ειδικός εις τα ονόματα, πρέπει προ πάντων να δύναται να
+ εξηγήση τα πρώτα ονόματα με πολλήν σαφήνειαν, άλλως να είναι
+ βέβαιος ότι διά τα τελευταία (παράγωγα) θα λέγη πλέον φλυαρίας. Ή
+ μήπως συ έχεις άλλην γνώμην;
+
+Ερμογένης.
+ Διόλου, καλέ Σωκράτη, δεν έχω άλλην γνώμην.
+
+Σωκράτης.
+ Και τόρα εξ όσων εννόησα εγώ περί των πρώτων ονομάτων, μου
+ φαίνονται πολύ υβριστικά και γελοία. Αυτά λοιπόν, εάν αγαπάς, θα
+ τα μεταδώσω και εις εσέ. Συ όμως αν δύνασαι να συλλάβης κάτι
+ ορθότερον από άλλο μέρος, προσπάθησε να το μεταδώσης και εις εμέ.
+
+Ερμογένης.
+ Αυτό θα γίνη. Αλλά λέγε με θάρρος.
+
+Σωκράτης.
+ Και πρώτον λοιπόν το ρω μου φαίνεται ότι είναι όργανον πάσης
+ &κινήσεως&, περί της οποίας ελησμονήσαμεν να είπωμεν διατί φέρει
+ αυτό το όνομα. Όμως είναι προφανές ότι έπρεπε να είναι &ίεσις&,
+ διότι η αρχαιοτέρα γλώσσα δεν μετεχειρίζετο ήτα αλλά έψιλον. Το
+ δε αρχικόν κάππα προέρχεται από το &κίω&, το οποίον είναι ξενικόν
+ και σημαίνει πορεύομαι (&ιέναι&). Εάν λοιπόν συνέβαινε να απαντά
+ το αρχαίον αυτής όνομα εις την ιδικήν μας γλώσσαν, κατά πάσαν
+ πιθανότητα θα ήτο ορθόν να λέγεται &ίεσις&. Αλλά τόρα και από το
+ ξενικόν &κίω&, και από την μετατροπήν του ήτα, και από την
+ παρεμβολήν του νυ, ωνομάσθη &κίνησις&, ενώ έπρεπε να ονομασθή
+ &κιείνησις&, ή &είσις&. Η &στάσις& όμως είναι κυρίως άρνησις της
+ κινήσεως και έγινε &στάσις& χάριν κομψότητος. Λοιπόν,
+ επαναλαμβάνω, το στοιχείον ρω ενομίσθη από εκείνον ο οποίος έθεσε
+ τα ονόματα, ότι είναι κατάλληλον όργανον της κινήσεως διά να τα
+ παρομοιάζη προς την &φοράν& (ορμήν). Και απόδειξις είναι ότι το
+ μεταχειρίζεται συχνά προς τούτο. Και πρώτον εις το ίδιον το &ρέω&
+ και την &ροήν& με αυτό το γράμμα απομιμείται την ορμήν, έπειτα
+ εις τον &τρόμον&, κατόπιν εις το &τραχύ& και ακόμη εις παρόμοια
+ ρήματα, καθώς το &κρούω, θραύω, ερείκω& (κοπανίζω) &θρύπτω&
+ (κάμνω θρύμματα), &κερματίζω, ρυμβώ& (στρυφογυρίζω). Όλα αυτά
+ κυρίως με το ρ απομιμούνται τα όντα. Διότι, νομίζω, έβλεπε ότι η
+ γλώσσα εις αυτό το στοιχείον, διόλου δεν μένει στάσιμος, αλλά
+ σείεται υπερβολικά. Δι' αυτό μου φαίνεται ότι μετεχειρίσθη αυτό
+ τόσον πολύ εις αυτά. Το δε ιώτα πάλιν είναι κατάλληλον εις όλα τα
+ λεπτά, τα οποία είναι πολύ επιτήδεια να διαπερνούν τα πάντα. Δι'
+ αυτόν τον λόγον το &ιέναι& (πορεύομαι) και το &ίεσθαι& (ρίπτομαι)
+ το απεμιμήθη με το ιώτα. Καθώς πάλιν επειδή το φι και το ψι και
+ το σίγμα και το ζήτα είναι φυσητικά γράμματα, απεμιμήθη με αυτά
+ όλα τα παρόμοια, καθώς το &ψυχρόν& και το &ζέον& (ζεματιστόν) και
+ το &σείω& και εν γένει τον &σεισμόν&. Και βεβαίως οσάκις
+ απομιμείται το &φύσημα&, τότε ως επί το πλείστον αυτά τα γράμματα
+ μεταχειρίζεται εκείνος ο οποίος έθεσε τα ονόματα. Και πάλιν την
+ συμπιεστικήν δύναμιν του δέλτα (προφερομένου ως d) και του ταυ
+ και την απόκρουσιν της γλώσσης, φαίνεται ότι την ενόμισε χρήσιμον
+ διά την απομίμησιν του &δεσμού& και της &στάσεως&. Και εννοήσας
+ καλώς ότι πάρα πολύ &ολισθαίνει& (γλυστρά) η γλώσσα εις το λάβδα,
+ ωνόμασε κατά παρομοίωσιν τα &λεία& και αυτό το ίδιον το
+ &ολισθαίνω& και το &λιπαρόν& (παχύ) και το &κολλώδες& και όλα τα
+ όμοια. Και επειδή όταν ολισθαίνει η γλώσσα, την συγκρατεί η
+ δύναμις του γάμμα, με αυτό απεμιμήθη το &γλίστρον& και το &γλυκύ&
+ και το &γλοιώδες&. Και πάλιν επειδή εννόησε ότι είναι εσωτερική η
+ φωνή του νυ, ωνόμασε από αυτό το &ένδον& και το &εντός&, διότι
+ απομιμείται με τα γράμματα τας πράξεις. Έπειτα πάλιν εις το
+ &μέγας& έθεσε το άλφα και εις το &μήκος& το ήτα (=ε ε), διότι
+ αυτά τα γράμματα είναι μεγάλα. Εις δε το &γογγύλον&
+ (ολοστρόγγυλον) επειδή εχρειάζετο το όμικρον ως εκφραστικόν της
+ στρογγυλότητος, το μετεχειρίσθη εις ολόκληρον σχεδόν το όνομα
+ (10). Ομοίως και εις όλα τα άλλα φαίνεται ότι προχωρεί ο
+ νομοθέτης και κατασκευάζει με τα γράμματα και τας συλλαβάς ένα
+ όνομα δι' έκαστον ον, ως γνώρισμα αυτού, και από αυτά πλέον διά
+ της συνθέσεως απομιμείται τα άλλα. Αυτή μου φαίνεται, Ερμογένη
+ μου, ότι είναι κυρίως η ορθότης των ονομάτων, εκτός εάν λέγη άλλο
+ τίποτε ο Κρατύλος απ' εδώ.
+
+Ερμογένης.
+ Και πραγματικώς, καλέ Σωκράτη, πολύ συχνά ο Κρατύλος με φέρει εις
+ δυσκολίαν, καθώς είπα εις την αρχήν, διότι διισχυρίζεται μεν ότι
+ υπάρχει ορθότης των ονομάτων, δεν λέγει όμως σαφώς ποία είναι
+ αυτή, ώστε εγώ δεν δύναμαι να γνωρίζω, άραγε εν γνώσει του ή
+ χωρίς να θέλη ομιλεί τόσον ασαφώς περί αυτών πάντοτε. Τόρα λοιπόν
+ κύριε Κρατύλε, ειπέ εμπρός εις τον Σωκράτη, άραγε επιδοκιμάζεις
+ όσα λέγει ο Σωκράτης περί των ονομάτων, ή έχεις να ειπής τίποτε
+ καλλίτερον; και αν έχης λέγε, ώστε ή να σε διδάξη ο Σωκράτης ή συ
+ να διδάξης ημάς και τους δύο.
+
+Κρατύλος.
+ Δεν μου λέγεις, καλέ Ερμογένη, μήπως νομίζεις ότι είναι εύκολον,
+ τόσον ταχέως να διδαχθής και να διδάξης οποιονδήποτε πράγμα, πολύ
+ δε περισσότερον εκείνο το οποίον φαίνεται ότι είναι από τα
+ μεγαλείτερα;
+
+Ερμογένης.
+ Μα τον Δία εγώ δεν το νομίζω αυτό. Μου φαίνεται όμως ότι είναι
+ ορθόν εκείνο το οποίον λέγει η παροιμία: φασούλι στο φασούλι
+ γεμίζει το σακούλι. Ώστε και ελάχιστον αν ημπορείς να μας
+ ωφελήσης μη αποκάμνεις αλλ' ευεργέτησε και τον Σωκράτη απ' εδώ
+ και εμέ, καθώς είναι δίκαιον.
+
+Σωκράτης.
+ Και σε βεβαιώ, Κρατύλε μου, ότι και εγώ ο ίδιος εις τίποτε δεν
+ επιμένω από όσα είπα, καθώς μου εφάνησαν τότε. Εγώ απλώς ηρεύνησα
+ μαζί με τον Ερμογένην, ώστε ως προς αυτό με θάρρος λέγε, εάν έχης
+ να ειπής τίποτε καλλίτερον, και γνώριζε ότι εγώ θα το παραδεχθώ.
+ Και δεν μου φαίνεται δύσκολον να είσαι συ εις θέσιν να ειπής
+ τίποτε καλλίτερον από αυτά, διότι μου φαίνεται ότι και συ ο ίδιος
+ εσκέφθης τα τοιαύτα και από άλλους εδιδάχθης. Εάν λοιπόν γνωρίζης
+ τίποτε καλλίτερον θεώρησε και εμέ ένα από τους μαθητάς σου εις το
+ περί ορθότητος των ονομάτων.
+
+Κρατύλος.
+ Πραγματικώς, καλέ Σωκράτη, καθώς είπες, και εφρόντισα έως τόρα
+ δι' αυτά και ίσως να σε κάμω μαθητήν μου. Όμως φοβούμαι μήπως
+ συμβαίνει όλως το αντίθετον από αυτό, διότι κάπως έρχεται εις τον
+ νουν μου να σου ειπώ εκείνο το οποίον λέγει ο Αχιλλεύς προς τον
+ Αίαντα εις τα I της Ίλιάδος. Λέγει δε:
+
+ «Αίαντα Τελαμώνιε μεγάλε στρατηλάτη,
+ »εγλύκαναν το στήθος μου τα λόγια σου, σπολλάτη».
+
+ Το ίδιον και συ, καλέ Σωκράτη, μου φαίνεσαι ότι προφητεύεις
+ σχεδόν με την γνώμην μου, αδιάφορον αν σε ενέπνευσε ο Ευθύφρων, ή
+ αν υπήρχε προ καιρού εντός σου καμμία άλλη μούσα χωρίς να
+ φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Αγαπητέ μου Κρατύλε, και εγώ ο ίδιος τόσην ώρα απορώ με την
+ σοφίαν μου και δυσπιστώ. Δι' αυτό μου φαίνεται ότι πρέπει να
+ εξετάσωμεν εξ αρχής πάλιν, τι είναι αυτά τα οποία είπα. Διότι το
+ να απατά κανείς ο ίδιος τον εαυτόν του, είναι το χειρότερον
+ πράγμα. Και πραγματικώς όταν δεν σε αφίνει ποτέ, αλλά είναι
+ πάντοτε εμπρός σου εκείνος ο οποίος θέλει να σε εξαπατά, πώς δεν
+ είναι τρομερόν πράγμα; Ώστε, καθώς φαίνεται, πρέπει συχνά να
+ επιστρέφωμεν εις τα προηγούμενα και να δοκιμάσωμεν, να βλέπωμεν
+ συγχρόνως εμπρός και οπίσω, καθώς λέγει εκείνος ο ίδιος ποιητής.
+ Λοιπόν και ημείς τόρα ας εξετάσωμεν, τι είπαμεν. Λέγομεν ότι
+ ορθότης του ονόματος είναι εκείνη, η οποία θα μας δείξη ποίου
+ είδους είναι το πράγμα. Θέλεις να δεχθώμεν ότι αυτό είναι ορθόν;
+
+Κρατύλος.
+ Εις εμέ φαίνεται πολύ ορθόν, καλέ Σωκράτη.
+
+Σωκράτης.
+ Ώστε χάριν διδασκαλίας λέγονται τα ονόματα;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν και αυτήν δεν θα την θεωρήσωμεν ως τέχνην και ότι υπάρχουν
+ και τεχνίται δι' αυτήν;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Ποίοι;
+
+Κρατύλος.
+ Εκείνοι τους οποίους έλεγες συ εις την αρχήν, δηλαδή οι
+ νομοθέται.
+
+Σωκράτης.
+ Θέλεις να παραδεχθώμεν ότι και αυτή είναι διά τους ανθρώπους,
+ καθώς όλαι αι άλλαι τέχναι, ή όχι: Εννοώ δε το εξής: Από τους
+ ζωγράφους δεν είναι άλλοι χειρότεροι και άλλοι καλλίτεροι;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαίως.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν οι μεν καλλίτεροι δεν κατασκευάζουν τα έργα των,
+ δηλαδή τας εικόνας, καλλίτερα, οι δε άλλοι κατώτερα; Και οι
+ κτίσται κατά τον ίδιον τρόπον δεν κατασκευάζουν άλλοι μεν
+ καλλιτέρας τας οικίας, άλλοι δε χειροτέρας;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν και από τους νομοθέτας δεν παρουσιάζουν άλλοι μεν
+ καλλίτερα τα έργα των, άλλοι δε ασχημότερα;
+
+Κρατύλος.
+ Αυτό δεν το ενόησα ακόμη.
+
+Σωκράτης.
+ Δηλαδή δεν φρονείς ότι από τους νόμους άλλοι είναι καλλίτεροι και
+ άλλοι κατώτεροι;
+
+Κρατύλος.
+ Όχι σε βεβαιώ.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν ουδέ από τα ονόματα σου φαίνονται ότι άλλα μεν
+ ετέθησαν ολιγώτερον ορθώς, άλλα δε περισσότερον;
+
+Κρατύλος.
+ Όχι είπα.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν όλα τα ονόματα ορθώς είναι τεθειμένα;
+
+Κρατύλος.
+ Ναι, αλλά όσα είναι πραγματικώς ονόματα.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς δηλαδή; καθώς και προ ολίγου ελέχθη, θα δεχθώμεν ότι απ' εδώ
+ ο Ερμογένης δεν έχει καν αυτό το όνομα, αφού δεν έχει καμμίαν
+ συγγένειαν με τον Ερμήν, ή ότι το έχει, όχι όμως ορθώς;
+
+Κρατύλος.
+ Εγώ νομίζω, καλέ Σωκράτη, ότι ουδέ το έχει αλλά νομίζεται ότι το
+ έχει, το όνομα όμως τούτο ανήκει εις άλλον, ο οποίος έχει και την
+ φύσιν η οποία εκφράζεται με το όνομα αυτό.
+
+Σωκράτης.
+ Άραγε ουδέ ψεύδεται, όταν κανείς λέγη ότι αυτός είναι ο
+ Ερμογένης; Δηλαδή μήπως ακόμη είναι αδύνατον και να τον ειπή το
+ στόμα μας Ερμογένη, αφού δεν είναι;
+
+Κρατύλος.
+ Πώς εννοείς;
+
+Σωκράτης.
+ Μήπως δηλαδή θέλεις να ειπής κυρίως ότι το να λέγομεν ψευδείς
+ λόγους είναι κατ' αρχήν αδύνατον; Διότι τούτο το διισχυρίζονται
+ πολλοί, αγαπητέ μου Κρατύλε, και τόρα και άλλοτε.
+
+Κρατύλος.
+ Και βέβαια διότι, καλέ Σωκράτη, πώς είναι δυνατόν όταν κανείς
+ λέγη αυτό το οποίον λέγει, να μη λέγη το πραγματικόν; Ή μήπως δεν
+ θεωρείς ψευδείς λόγους, το να μη λέγη κανείς το πραγματικόν;
+
+Σωκράτης.
+ Ομολογώ ότι ομιλείς κομψότερα από ότι συμβιβάζεται με εμέ και με
+ την ηλικίαν μου, καλέ μου φίλε. Όμως απάντησέ μου εις τούτο
+ μόνον. Άραγε μήπως νομίζεις ότι είναι αδύνατον μόνον το να
+ λέγωμεν ψευδείς λόγους, όχι όμως και το να εκφράζωμεν αυτούς;
+
+Κρατύλος.
+ Ούτε να εκφράζωμεν.
+
+Σωκράτης.
+ Ούτε να απαγγέλλωμεν ούτε να προσφωνούμεν; Παραδείγματος χάριν
+ εάν σε συναντήση κανείς εις ξένην χώραν και σου πιάση το χέρι και
+ σου ειπή: Χαίρε, ξένε Αθηναίε, υιέ του Σμικρίωνος Ερμογένη. Τότε
+ φρονείς ότι αυτός μόνον εις σε δεν ημπορεί να τα ειπή αυτά, ή να
+ τα εκφράση, ή να τα απαγγείλη, ή να τα προσφωνήση, ημπορεί όμως
+ εις τον Ερμογένη, απ' εδώ, ή εις κανένα απολύτως;
+
+Κρατύλος.
+ Εγώ νομίζω, Σωκράτη μου, ότι αυτός φωνάζει απλώς.
+
+Σωκράτης.
+ Αρκεί και τούτο. Αλλά πώς εννοείς; την αλήθειαν θα φωνάξη αυτός
+ που φωνάζει αυτά, ή ψέμματα: Ή μήπως ένα μεν μέρος είναι αληθές,
+ το άλλο όμως ψευδές; Διότι και τούτο ακόμη θα ήτο αρκετόν.
+
+Κρατύλος.
+ Εγώ φρονώ ότι αυτός απλώς θορυβεί, εις μάτην θέτων εις κίνησιν
+ τον εαυτόν του, ως να εκτύπα και έθετε εις κίνησιν ένα χάλκινον
+ αγγείον.
+
+Σωκράτης.
+ Ειπέ μου τόρα, καλέ Κρατύλε, ίσως και φθάσωμεν εις ένα
+ συμβιβασμόν. Άραγε δεν νομίζεις ότι άλλο είναι το όνομα και άλλο
+ το πράγμα το οποίον φέρει αυτό το όνομα;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν δεν παραδέχεσαι ότι το όνομα είναι απομίμησις του
+ πράγματος;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά και τα ζωγραφήματα δεν φρονείς ότι είναι ενός είδους
+ απομιμήσεις των πραγμάτων;
+
+Κρατύλος.
+ Βέβαια.
+
+Σωκράτης.
+ Ειπέ μου λοιπόν — διότι πιθανόν εγώ να μην εννοώ αυτά τα οποία
+ λέγεις, ενώ ίσως συ τα λέγεις ορθώς — είναι δυνατόν να μοιράσωμεν
+ και να αποδώσωμεν αυτάς τας δύο απομιμήσεις, δηλαδή τα
+ ζωγραφήματα και τα ονόματα εις τα πράγματα, τα οποία
+ απεικονίζουν, ή όχι;
+
+Κρατύλος.
+ Είναι δυνατόν.
+
+Σωκράτης.
+ Πρώτον λοιπόν πρόσεξε εις το εξής: Άραγε ημπορεί κανείς να
+ αποδώση την εικόνα του ανδρός εις τον άνδρα και της γυναικός εις
+ την γυναίκα, και ούτω καθ' εξής;
+
+Κρατύλος.
+ Πολύ μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και πάλιν δεν ημπορεί αντιστρόφως να αποδώση την εικόνα του
+ ανδρός εις την γυναίκα και την εικόνα της γυναικός εις τον άνδρα;
+
+Κρατύλος.
+ Γίνεται και αυτό.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' άραγε και αι δύο αυταί διανομαί είναι ορθαί, ή μόνον η μία.
+
+Κρατύλος.
+ Μόνον η μία.
+
+Σωκράτης.
+ Εκείνη, υποθέτω, η οποία αποδίδει εις έκαστον το αρμόδιον και το
+ όμοιον.
+
+Κρατύλος.
+ Έτσι μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Τόρα λοιπόν διά να μη λογομαχούμεν δύο φίλοι εδώ, εγώ και συ,
+ παραδέξου αυτό το οποίον εννοώ. Δηλαδή εγώ, φίλε μου, αυτήν την
+ διανομήν και διά τας δύο απομιμήσεις, δηλαδή και διά τας
+ προσωπογραφίας και διά τα ονόματα την ονομάζω ορθήν, χωριστά όμως
+ πάλιν διά τα ονόματα πλην της ορθής την ονομάζω και αληθή. Την δε
+ άλλην, δηλαδή την απόδοσιν του ανομοίου, την ονομάζω όχι ορθήν,
+ χωριστά δε διά τα ονόματα την ονομάζω και ψευδή ακόμη.
+
+Κρατύλος.
+ Πρόσεξε όμως, καλέ Σωκράτη, μήπως διά μεν τα ζωγραφήματα είναι
+ δυνατόν να γίνη η όχι ορθή διανομή, όχι όμως και διά τα ονόματα,
+ αλλά κατ' ανάγκην δι' αυτά είναι πάντοτε ορθή.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς το εννοείς; Ποίαν διαφοράν έχει το έν από το άλλο; Άραγε δεν
+ ημπορώ να πλησιάσω εις ένα άνθρωπον και να του ειπώ: αυτό το
+ σκίτσο είναι ιδικόν σου, συγχρόνως δε να δείξω εις αυτόν εκ τύχης
+ είτε την ιδικήν του εικόνα είτε μίαν εικόνα γυναικός; Να δείξω δε
+ θα ειπή να την πλησιάσω εις το αισθητήριον των οφθαλμών του.
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν; Δεν ημπορώ πάλιν να πλησιάσω εις αυτόν τον ίδιον και
+ να του ειπώ: αυτό το όνομα είναι ιδικόν σου; Διότι είπαμεν ότι το
+ όνομα είναι απομίμησις, καθώς το ζωγράφημα. Εννοώ δηλαδή το εξής·
+ άραγε δεν ημπορώ να ειπώ εις αυτόν: αυτό το όνομα είναι ιδικόν
+ σου, και κατόπιν να πλησιάσω πάλιν εις το αισθητήριον της ακουής,
+ είτε τυχόν το ιδικόν του απομίμημα και να του ειπώ στο αυτί:
+ &ανήρ&, είτε το απομίμημα του θήλεος του ανθρωπίνου γένους, και
+ να του ειπώ: &γυνή&; Αυτό δεν σου φαίνεται δυνατόν, και ότι
+ συμβαίνει κάποτε;
+
+Κρατύλος.
+ Δέχομαι, καλέ Σωκράτη, να συμφωνήσω μαζί σου και ας είναι καθώς
+ το λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Και βεβαίως κάμνεις πολύ καλά, φίλε μου, αν αυτό είναι ορθόν.
+ Διότι είναι περιττόν να φιλονικούμεν τόσον πολύ δι' αυτό.
+ Οπωσδήποτε, αν γίνη και εδώ μία τοιαύτη διανομή, την μεν πρώτην
+ από αυτάς θα την ονομάσωμεν αληθινήν, την δε δευτέραν ψευδή. Και
+ αφού πάλιν τούτο είναι δυνατόν, δηλαδή αφού είναι δυνατόν να
+ μοιράζωμεν τα ονόματα όχι ορθώς, καθώς και να μη αποδίδωμεν εις
+ έκαστον τα αρμόδια, αλλά κάποτε και τα ανάρμοστα, τότε έπεται ότι
+ είναι δυνατόν και διά τα ρήματα πράξωψεν το ίδιον. Αφού δε πάλιν
+ είναι δυνατόν να μεταχειρισθώμεν κατ' αυτόν τον τρόπον τα ρήματα
+ και τα ονόματα, τότε κατ' ανάγκην και τους λόγους, διότι, αν δεν
+ απατώμαι, λόγοι είναι ο συνδυασμός αυτών των δύο. Ει δε μη, συ
+ πώς το εννοείς, καλέ Κρατύλε;
+
+Κρατύλος.
+ Έτσι, διότι μου φαίνεται ότι ομιλείς ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και τόρα πάλιν αφού παρομοιάζομεν τα πρώτα ονόματα με σκίτσα,
+ άραγε συμβαίνει και εδώ εκείνο το οποίον συμβαίνει εις τα
+ ζωγραφήματα, άλλοτε δηλαδή να αποδίδωμεν όλα τα αρμόδια χρώματα
+ και σχήματα και άλλοτε όχι όλα, αλλά να λείπουν μερικά, μερικά δε
+ να πλεονάζουν και εις αριθμόν και εις μέγεθος; Ή όχι;
+
+Κρατύλος.
+ Συμβαίνει.
+
+Σωκράτης.
+ Παραδέχεσαι λοιπόν ότι εκείνος ο οποίος αποδίδει όλα,
+ κατασκευάζει ωραία σκίτσα και ωραίας εικόνας, ενώ εκείνος ο
+ οποίος προσθέτει ή αφαιρεί κατασκευάζει μεν και αυτός σκίτσα και
+ εικόνας, αλλά αθλίας;
+
+Κρατύλος.
+ Παραδέχομαι.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν τι φρονείς δι' εκείνον ο οποίος απομιμείται με τας
+ συλλαβάς και με τα γράμματα την ουσίαν των πραγμάτων; Άραγε δεν
+ ισχύει και εδώ ο ίδιος λόγος, δηλαδή αν μεν αποδώση όλα τα
+ αρμόδια, θα γίνη ωραία η εικών — τόρα όμως η εικών είναι όνομα —
+ εάν δε παραλείψη ή προσθέση ολίγα κάποτε, θα γίνη μεν εικών, όχι
+ όμως ωραία; Και επομένως δεν θα έχωμεν άλλα μεν ονόματα καλώς
+ κατασκευασμένα, άλλα όμως κακώς;
+
+Κρατύλος.
+ Ίσως.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως ίσως άλλος μεν είναι καλός κατασκευαστής ονομάτων, άλλος
+ δε κακός.
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Και αυτός κατά τα προηγούμενα δεν ονομάζεται νομοθέτης;
+
+Κρατύλος.
+ Ναι.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε μα τον Δία ίσως συμβαίνει καθώς και εις τας άλλας τέχνας,
+ δηλαδή και από τους νομοθέτας άλλος μεν είναι καλός, άλλος δε
+ κακός, εάν παραδεχθώμεν όσα είπαμεν προηγουμένως.
+
+Κρατύλος.
+ Έχεις δίκαιον. Αλλ' όμως, καλέ Σωκράτη, όταν αποδίδωμεν εις τα
+ ονόματα αυτά τα γράμματα, δηλαδή το άλφα και το βήτα και τα άλλα
+ στοιχεία συμφώνως με την γραμματικήν, εάν αφαιρέσωμεν ή
+ προσθέσωμεν ή μεταθέσωμεν κανέν από αυτά, τότε δεν θα ειπούμεν
+ ότι εγράφη οπωσδήποτε το όνομα, με την διαφοράν ότι δεν εγράφη
+ ορθώς, αλλ' ότι ουδέ εγράφη διόλου, διότι αμέσως γίνεται
+ διαφορετικόν, μόλις συμβή κανέν τοιούτον λάθος.
+
+Σωκράτης.
+ Ας προσέξωμεν όμως, καλέ Κρατύλε, μήπως δεν είναι ορθός αυτός ο
+ τρόπος της εξετάσεως.
+
+Κρατύλος.
+ Πώς δηλαδή;
+
+Σωκράτης.
+ Δι' όσα η ύπαρξίς των ή η ανυπαρξία των, κατ' ανάγκην εξαρτάται
+ από ένα ορισμένον αριθμόν ίσως να συμβαίνη αυτό το οποίον λέγεις,
+ καθώς και τα ίδια τα δέκα ή άλλος οποιοσδήποτε αριθμός, εάν
+ αφαιρέσης τίποτε ή προσθέσης, αμέσως έγινε διαφορετικός. Όμως διά
+ την ποιότητα ενός μέρους και ολοκλήρου της εικόνος πρόσεξε μήπως
+ δεν είναι ομοία η ορθότης, αλλά απ' εναντίας ουδέ είναι ανάγκη
+ κατ' αρχήν να αποδοθούν όλα, καθώς τα έχει εκείνο το οποίον
+ απεικονίζει, εάν πρόκειται να είναι εικών. Πρόσεξε δε να ιδής, αν
+ λέγω τίποτε. Ας υποθέσωμεν ότι έχομεν δύο πράγματα τα εξής·
+ παραδείγματος χάριν τον Κρατύλον και την εικόνα του Κρατύλου. Αν
+ κανείς θεός απεμιμείτο όχι μόνον το χρώμα και το σχήμα το ιδικόν
+ σου, καθώς οι ζωγράφοι, αλλά και όλα τα εσωτερικά μέρη τα έκαμνε
+ όμοια, καθώς είναι τα ιδικά σου, και αποδώση με ομοιότητα τας
+ μαλακότητας και τας θερμότητας, και θέση εντός κίνησιν και ψυχήν
+ και φρόνησιν, καθώς είναι η ιδική σου, και με μίαν λέξιν όλα όσα
+ συ έχεις, και άλλην μίαν φοράν κατασκευάση όμοια πλησίον σου,
+ τότε τι νομίζεις, αυτά τα πράγματα θα ήσαν πλέον ο Κρατύλος και η
+ εικών του Κρατύλου, ή δύο Κρατύλοι;
+
+Κρατύλος.
+ Μου φαίνεται, καλέ Σωκράτη, ότι θα ήσαν δύο Κρατύλοι.
+
+Σωκράτης.
+ Βλέπεις λοιπόν, φίλε μου, ότι πρέπει να εύρωμεν άλλην ορθότητα
+ διά την εικόνα και δι' όσα ελέγαμεν προηγουμένως και όχι διά της
+ βίας, εάν λείπη ή περισσεύη τίποτε, να λέγωμεν ότι δεν είναι
+ εικών. Ή δεν εννόησες ότι πολύ απέχουν αι εικόνες να έχουν όλα
+ όσα έχουν εκείνα τα οποία εικονίζουν;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Διότι, Κρατύλε μου, θα την επάθαιναν κωμικώτατα από τα ονόματα,
+ εκείνα τα πράγματα εις τα οποία ανήκουν τα ονόματα, εάν εγίνοντο
+ διπλά, και κανέν από τα δύο δεν θα ημπορούσε να λέγη ποίον είναι
+ το ίδιον το πράγμα και ποίον το όνομα.
+
+Κρατύλος.
+ Πολύ ορθά ομιλείς.
+
+Σωκράτης.
+ Με πεποίθησιν λοιπόν, παλλικαρά μου, άφησε και από τα ονόματα
+ άλλο μεν να είναι βαλμένον ορθώς, άλλο δε όχι, και μη απαιτείς να
+ έχει όλα τα γράμματα, διά να γίνη εντελώς όμοιον προς εκείνο το
+ πράγμα, το οποίον ονομάζει, αλλά δέξου να προστεθή και κανέν
+ γράμμα το οποίον δεν αρμόζει εις αυτό. Και αφού δέχεσαι γράμμα,
+ δέξου και όνομα εις ολόκληρον λόγον, και πάλιν αφού δέχεσαι
+ όνομα, δέξου και λόγος να προστεθή εις λόγον, ο οποίος δεν
+ αρμόζει εις τα πράγματα, και μολαταύτα παραδέξου ότι το πράγμα
+ ονομάζεται και λέγεται εφ' όσον ενυπάρχει ο τύπος αυτού του
+ πράγματος περί του οποίου γίνεται λόγος, καθώς εις τα ονόματα των
+ γραμμάτων, αν ενθυμείσαι όσα ελέγαμεν προ ολίγου εγώ και ο
+ Ερμογένης.
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα ενθυμούμαι.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν έχει καλώς. Διότι όταν ενυπάρχει αυτό, και αν δεν
+ έχει όλα τα αρμόδια πάλιν το πράγμα θα εκφρασθή, αλλά θα εκφρασθή
+ καλώς, όταν τα έχει όλα, κακώς όμως όταν έχει ολίγα. Οπωσδήποτε
+ όμως, αξιομακάριστε φίλε, ας δεχθώμεν ότι εκφράζεται διά να μη
+ πληρώσωμεν πρόστιμον, καθώς εις την Αίγιναν πληρώνουν όσοι
+ περιφέρονται αργά εις τους δρόμους την νύκτα, και ομοίως
+ νομισθώμεν από την ιδίαν την θεάν αλήθειαν ότι και ημείς πολύ
+ αργά εφθάσαμεν εις το συμπέρασμα. Αλλέως ζήτησε να εύρης καμμίαν
+ άλλην ορθότητα του ονόματος και μη παραδέχεσαι ότι είναι έκφρασις
+ του πράγματος με συλλαβάς και με γράμματα. Διότι εάν παραδέχεσαι
+ αυτά και τα δύο, τότε είναι αδύνατον να μείνης σύμφωνος με τον
+ ίδιον εαυτόν σου.
+
+Κρατύλος.
+ Πραγματικώς, καλέ Σωκράτη, μου φαίνεσαι ότι ομιλείς ορθά, και
+ παραδέχομαι αυτό το οποίον λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Αφού λοιπόν και οι δύο παραδεχόμεθα αυτά, τόρα ας εξετάσωμεν τα
+ εξής· είπαμεν ότι εάν πρόκειται έν όνομα να είναι ορθόν πρέπει να
+ έχει τα αρμόδια γράμματα;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Είναι δε αρμόδια τα όμοια με τα ονόματα;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Επομένως όσα μεν είναι καλά ετέθησαν κατ' αυτόν τον τρόπον. Αν
+ όμως κανέν δεν ετέθη καλώς, ίσως το περισσότερον μέρος του
+ αποτελείται από αρμόδια χρώματα και όμοια, αφού είναι εικών, έχει
+ όμως και κανέν ανάρμοστον, εξ αιτίας του οποίου δεν είναι καλόν
+ ουδέ καλώς κατασκευασμένον το όνομα. Δέχεσαι κατ' αυτόν τον
+ τρόπον ή αλλέως;
+
+Κρατύλος.
+ Νομίζω, Σωκράτη μου, ότι δεν πρέπει να φιλονικούμεν τόσον πολύ.
+ Αλλά, να σου ειπώ, δεν μ' αρέσει να παραδεχθώ ότι είναι μεν
+ όνομα, όμως δεν ετέθη ορθώς.
+
+Σωκράτης.
+ Τι δηλαδή; δεν σου αρέσει αυτό, ότι το όνομα είναι έκφρασις του
+ πράγματος;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλά το ότι άλλα ονόματα είναι σύνθετα από άλλα προηγούμενα,
+ δηλαδή από τα πρώτα, δεν σου φαίνεται ότι λέγεται καλώς;
+
+Κρατύλος.
+ Μου φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Εάν όμως αυτά τα πρώτα είναι έκφρασις πραγμάτων, γνωρίζεις συ
+ κανένα άλλον τρόπον καλλίτερον διά να γίνουν αυτά εκφράσεις, παρά
+ να γίνουν τα ίδια όσον το δυνατόν όμοια προς εκείνα τα οποία
+ εκφράζουν; Ή μήπως σου αρέσει περισσότερον ο τρόπος τον οποίον
+ παραδέχεται ο Ερμογένης και άλλοι πολλοί, ότι δηλαδή τα ονόματα
+ είναι συνθήματα και εκφράζουν τα πράγματα μόνον διά εκείνους οι
+ οποίοι τα έθεσαν κατά συνθήκην, οι οποίοι όμως εγνώριζαν
+ προηγουμένως τα πράγματα; Και ότι αυτή η συνθήκη είναι η ορθότης
+ του ονόματος, ώστε δεν υπάρχει καμμία διαφορά είτε κανείς
+ συμφωνήση καθώς είναι καμωμένη η συνθήκη, είτε και αντιθέτως
+ θελήση εκείνο το οποίον τόρα λέγομεν &μικρόν& αυτός να το ονομάση
+ &μέγα&, το δε μέγα να το ονομάζη &μικρόν&; Ποίος τρόπος από τους
+ δύο σου αρέσει;
+
+Κρατύλος.
+ Έχει πολύ μεγάλην διαφοράν, Σωκράτη μου, να εκφράζωμεν παν ότι
+ εκφράζομεν με το ομοίωμά του και όχι με ό,τι τύχη.
+
+Σωκράτης.
+ Καλά λέγεις. Λοιπόν αφού το όνομα πρέπει να είναι όμοιον με το
+ πράγμα δεν χρειάζεται να είναι εκ φύσεως πλασμένα όμοια με τα
+ πράγματα τα στοιχεία, από τα οποία θα αποτελέση κανείς τα πρώτα
+ ονόματα; Εννοώ δε το εξής· Άραγε ήτο δυνατόν ποτέ κανείς να
+ κατασκευάση αυτό, το οποίον τόρα ονομάζομεν ζωγράφημα όμοιον με
+ κανέν από τα όντα, εάν αι βαφαί από τας οποίας αποτελούνται τα
+ ζωγραφιζόμενα, δεν είχαν πλασθή εκ φύσεως όμοιαι προς εκείνα τα
+ όντα, τα οποία μιμείται η ζωγραφική; Ή ήτο αδύνατον;
+
+Κρατύλος.
+ Αδύνατον.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν το ίδιον δεν συμβαίνει και διά τα ονόματα, ότι δηλαδή ποτέ
+ δεν ήτο δυνατόν να γίνουν όμοια με κανέν πράγμα, εάν προηγουμένως
+ εκείνα από τα οποία αποτελούνται τα ονόματα, δεν είχαν κάποιαν
+ ομοιότητα προς τα πράγματα εκείνα, των οποίων μιμήματα είναι τα
+ ονόματα; Και αυτά από τα οποία αποτελούνται τα ονόματα δεν είναι
+ τα στοιχεία;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Τόρα λοιπόν και συ λάβε μέρος εις τον λόγον εις τον οποίον έλαβε
+ προηγουμένως ο Ερμογένης. Ειπέ μου, φρονείς ότι ορθώς λέγομεν ότι
+ το _ρ_ ομοιάζει με την &φοράν& και την κίνησιν και την σκληρότητα,
+ ή όχι ορθώς;
+
+Κρατύλος.
+ Ορθώς βεβαίως.
+
+Σωκράτης.
+ Το δε λάβδα ότι ομοιάζει με το λείον και μαλακόν και με τα άλλα,
+ τα οποία ελέγαμεν προ ολίγου;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Γνωρίζεις όμως ότι διά το ίδιον πράγμα ημείς μεν λέγομεν
+ &σκληρότης&, ενώ οι Ερετριείς λέγουν &σκληρότηρ&;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς λοιπόν; Το ρω και το σίγμα, και τα δύο μαζί ομοιάζουν με το
+ ίδιον πράγμα, και επομένως το ίδιον όνομα εκφράζει το ίδιον
+ πράγμα εις εκείνους μεν (τους Ερετριείς) με καταληκτικόν γράμμα
+ το ρω, εις ημάς δε με καταληκτικόν γράμμα το σίγμα, ή εις το ένα
+ μέρος από τα δύο δεν το εκφράζει;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαίως και εις τα δύο μέρη το εκφράζει.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς άραγε, καθ' όσον είναι όμοια το ρω και το σίγμα, ή καθ' όσον
+ δεν είναι όμοια;
+
+Κρατύλος.
+ Καθ' όσον είναι όμοια.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν είναι όμοια καθ' όλα;
+
+Κρατύλος.
+ Τουλάχιστον όσον διά να εκφράζουν εξ ίσου την &φοράν& (ορμήν).
+
+Σωκράτης.
+ Ε και το λάβδα το οποίον έχει παρεμβληθή; Αυτό δεν εκφράζει το
+ αντίθετον από την σκληρότητα.
+
+Κρατύλος.
+ Πραγματικώς ίσως δεν έχει παρεμβληθή ορθώς, καλέ Σωκράτη. Καθώς
+ και προηγουμένως εξηγούσες εις τον Ερμογένη αφαιρών και
+ παρεμβάλλων γράμματα όπου έπρεπε, και εγώ το εύρισκα ορθόν. Και
+ τόρα πάλιν ίσως αντί του λάβδα πρέπει να προφέρωμεν ρω.
+
+Σωκράτης.
+ Πολύ ορθά. Και λοιπόν; Τόρα καθώς το προφέρομεν, δεν εννοούμεν ο
+ είς το άλλον, όταν λέγη &σκληρόν&, ουδέ συ τόρα εννοείς τι λέγω
+ εγώ;
+
+Κρατύλος.
+ Σε εννοώ βέβαια ως εκ της συνηθείας, αγαπητέ μου.
+
+Σωκράτης.
+ Όταν δε λέγης συνήθεια νομίζεις ότι λέγεις τίποτε διάφορον από
+ την συνθήκην; Ή μήπως άλλο εννοείς λέγων συνήθειαν, παρά ότι εγώ
+ όταν προφέρω τούτο εννοώ εκείνο, και συ εννοείς ότι εγώ εννοώ
+ εκείνο; Δεν λέγεις αυτό;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν αφού το εννοείς, όταν εγώ ομιλώ δεν έρχεται εις εσέ μία
+ έκφρασις από εμέ;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαίως.
+
+Σωκράτης.
+ Διά μέσου όμως του ανομοίου από εκείνο το οποίον σκέπτομαι όταν
+ ομιλώ, αφού βεβαίως το λάβδα είναι ανόμοιον προς την σκληρότητα
+ καθώς το ομολόγησες. Αφού δε τούτο συμβαίνει κατ' αυτόν τον
+ τρόπον, τι άλλο θα παραδεχθώμεν παρά ότι ο ίδιος συνεφώνησες με
+ τον εαυτόν σου και διά σε η ορθότης του ονόματος καταντά συνθήκη,
+ αφού λέγουν έν πράγμα και τα όμοια και τα ανόμοια γράμματα, αν
+ καθιερωθούν από την συνήθειαν και την συνθήκην; Και το κάτω κάτω,
+ αν δεν είναι η συνήθεια συνθήκη, πάλιν δεν είναι ορθόν να λέγωμεν
+ ότι η ομοιότης είναι έκφρασις αλλά η συνήθεια, διότι, καθώς
+ φαίνεται, η συνήθεια εκφράζει και με τα όμοια και με τα ανόμοια.
+ Και επειδή τα παραδεχόμεθα αυτά, Κρατύλε μου — διότι εγώ θεωρώ
+ την σιωπήν σου ως συγκατάθεσιν — έπεται κατ' ανάγκην ότι και η
+ συνθήκη και η συνήθεια συντελεί προς έκφρασιν εκείνων τα οποία
+ διανοούμεθα όταν ομιλούμεν. Καθ' όσον, αγαπητέ μου φίλε, αν θέλης
+ να εξετάσωμεν τον αριθμόν, από πού νομίζεις ότι θα έχης να θέσης
+ χωριστά ονόματα δι' έκαστον αριθμόν, εάν δεν δεχθής ότι έχει
+ κάποιον κύρος η ιδική σου συγκατάθεσις και συμφωνία ως προς την
+ ορθότητα των ονομάτων; Όσον λοιπόν δι' εμέ επίσης μου αρέσει να
+ είναι όσον το δυνατόν όμοια τα ονόματα με τα πράγματα, αλλά
+ φοβούμαι πραγματικώς μήπως, καθώς λέγει ο Ερμογένης, είναι πολύ
+ μηδαμινή η επέκτασις αυτής της ομοιότητος, και είναι ανάγκη να
+ μεταχειριζόμεθα και αυτήν την ανυπόφορον συνθήκην, εις την
+ ορθότητα των ονομάτων. Άλλως όμως ίσως ήτο το καλλίτερον να
+ λέγωνται ή με όλα όμοια ή με τα περισσότερα, με τούτο δε εννοώ τα
+ αρμόδια, ασχημότερον δε είναι με τα αντίθετα. Αλλά ειπέ μου ακόμη
+ το εξής ύστερα από αυτά, ποίαν δύναμη έχουν δι' ημάς τα ονόματα
+ και τι καλόν θα παραδεχθώμεν ότι εκτελούν.
+
+Ερμογένης.
+ Μου φαίνεται ότι μας διδάσκουν, καλέ Σωκράτη, και ότι είναι πολύ
+ ευνόητον, ότι όποιος γνωρίζει τα ονόματα, αυτός γνωρίζει και τα
+ πράγματα.
+
+Σωκράτης.
+ Ίσως δηλαδή, καλέ Κρατύλε, εννοείς το εξής, ότι όταν κανείς μάθη
+ οποίου είδους είναι το όνομα — τούτο δε είναι όμοιον με το πράγμα
+ — θα γνωρίζη και το πράγμα, αφού είναι όμοιον με το όνομα,
+ επομένως ότι μία και η αυτή είναι η τέχνη δι' όλα όσα ομοιάζουν
+ μεταξύ των. Υπό αυτήν λοιπόν την έποψιν νομίζω ότι λέγεις ότι
+ όποιος μάθη τα ονόματα θα γνωρίζη και τα πράγματα.
+
+Κρατύλος.
+ Πολύ ορθά ομιλείς.
+
+Σωκράτης.
+ Εμπρός λοιπόν ας εξετάσωμεν τι είδους είναι αυτός ο τρόπος της
+ διδασκαλίας των πραγμάτων, περί του οποίου τόρα ομιλείς, και
+ μήπως υπάρχει μεν και άλλος, αυτός όμως είναι καλλίτερος, ή δεν
+ υπάρχει άλλος αλλά μόνος αυτός. Ποίον από τα δύο παραδέχεσαι;
+
+Κρατύλος.
+ Εγώ παραδέχομαι ότι σχεδόν δεν υπάρχει άλλος, αλλά αυτός είναι ο
+ μόνος και ο καλλίτερος.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' άραγε αυτό το ίδιον είναι και εύρεσις των όντων, δηλαδή
+ οποιοσδήποτες εύρε τα ονόματα εύρε και εκείνα, εις τα οποία
+ ανήκουν τα ονόματα; Ή μήπως άλλος είναι ο τρόπος της ερεύνης και
+ ευρέσεως, μόνον δε της μαθήσεως είναι αυτός ο τρόπος;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα και της ερεύνης και της ευρέσεως ο τρόπος είναι ο
+ ίδιος με την μάθησιν.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν ας σκεφθώμεν το εξής, καλέ Κρατύλε· όταν κανείς, ενώ
+ ερευνά τα πράγματα, παρακολουθή τα ονόματα και εξετάζη έκαστον
+ από αυτά τι θέλει να ειπή, άραγε φαντάζεσαι ότι δεν είναι μικρός
+ ο κίνδυνος μήπως απατηθή;
+
+Κρατύλος.
+ Πώς;
+
+Σωκράτης.
+ Είναι βέβαιον ότι εκείνος ο οποίος έθεσε τα ονόματα, οποίου
+ είδους ενόμιζε ότι είναι τα πράγματα, τοιούτου είδους και ονόματα
+ έθετε, καθώς παρεδέχθημεν. Δεν είναι έτσι;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Εάν λοιπόν εκείνος δεν είχε ορθήν γνώμην και όμως έθετε τα
+ ονόματα κατά την γνώμην του, τι νομίζεις ότι θα πάθουν όσοι
+ ακολουθούν αυτόν; άλλο τίποτε παρά ότι θα εξαπατηθούν;
+
+Κρατύλος.
+ Πρόσεξε όμως Σωκράτη μου, μήπως δεν συμβαίνει καθώς το λέγεις,
+ αλλ' ότι κατ' ανάγκην γνωρίζει τα πράγματα εκείνος ο οποίος θέτει
+ τα ονόματα. Άλλως, καθώς εγώ προ πολλού επέμενα, αυτά ουδέ είναι
+ καν ονόματα. Η καλλιτέρα δε απόδειξις ότι δεν επλανήθη από την
+ αλήθειαν εκείνος ο οποίος έθεσε τα ονόματα, είναι η εξής· ότι
+ δηλαδή δεν ήτο δυνατόν ποτέ να τα επιτύχη τόσον αρμονικά όλα. Ή
+ μήπως δεν εννοούσες και συ αυτό, όταν έλεγες ότι όλα τα ονόματα
+ έγιναν κατά τον ίδιον τρόπον και με τον ίδιον σκοπόν;
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' αυτό, καλέ μου Κρατύλε, δεν είναι καλή απάντησις. Διότι εάν
+ έσφαλε εις το πρώτον εκείνος, ο οποίος το έθεσε και κατόπιν
+ συμφώνως με αυτό παρεβίαζε τα άλλα και τα ηνάγκαζε να είναι
+ σύμφωνα με εκείνο, διόλου παράδοξον να συμβή, καθώς εις τα
+ γεωμετρικά σχήματα, όπου όταν εις την αρχήν γίνη ένα μικρόν και
+ ασήμαντον λάθος, όλα τα άλλα κατόπιν, τα οποία είναι πλείστα όσα,
+ εξακολουθούν να συμφωνούν μεταξύ των. Δι' αυτό λοιπόν πας
+ άνθρωπος πρέπει εις κάθε πράγμα την αρχήν του να συζητή και να
+ σκέπτεται πολύ, ετέθη αυτή η βάσις ορθώς ή όχι. Όταν δε εκείνη
+ εξετασθή καλώς, όλα τα άλλα είναι συνέπεια εκείνης. Ουχ ήττον
+ όμως εγώ πάλιν ευρίσκομαι εις απορίαν, αν πραγματικώς τα ονόματα
+ είναι σύμφωνα μεταξύ των. Δηλαδή ας εξετάσωμεν και πάλιν εκείνο
+ το οποίον είπαμεν προηγουμένως. Είπαμεν ότι τα ονόματα εκφράζουν
+ εις ημάς την ουσίαν των πραγμάτων επί τη υποθέσει ότι το παν
+ μετακινείται και μεταφέρεται και ρέει. Δεν φρονείς ότι κατ' αυτόν
+ τον τρόπον τα εκφράζουν;
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαιότατα και ορθώς μάλιστα τα εκφράζουν.
+
+Σωκράτης.
+ Ας λάβωμεν λοιπόν πάλιν από όλα αυτά το όνομα &επιστήμη& και ας
+ προσέξωμεν πόσον είναι αμφίβολον και μάλλον φαίνεται να σημαίνη,
+ ότι σταματά την ψυχήν μας εις τα πράγματα παρά ότι κινείται μαζί
+ με αυτά, και είναι ορθότερον να προφέρωμεν την αρχήν του καθώς
+ προφέρομεν τόρα, παρά να αποβάλωμεν το έψιλον και να λέγωμεν
+ &πιστήμην&. Απ' εναντίας μάλιστα αντί να αφαιρέσωμεν το έψιλον,
+ να παρεμβάλωμεν ένα ιώτα (&επιιστήμην&). Έπειτα να προσέξωμεν ότι
+ το &βέβαιον& είναι απομίμησις μιας βάσεως και στάσεως, όχι όμως
+ κινήσεως. Έπειτα η &ιστορία& ακριβώς αυτό εκφράζει, ότι δηλαδή
+ σταματά (&ίστησι&) τον ρoυν. Κατόπιν η μνήμη και εις τον τυχόντα
+ φανερόνει ότι είναι &μονή& (στάσις) με την ψυχήν και όχι κίνησις.
+ Και αν θέλης, η &αμαρτία& και η &συμφορά&, εάν τα προσέξη κανείς
+ ως προς το όνομα, θα αποδειχθούν ότι σημαίνουν το ίδιον με αυτήν
+ την &σύνεσιν& και &επιστήμην& και με όλα τα άλλα ονόματα τα οποία
+ ανήκουν εις τα σπουδαία πράγματα. Ακόμη δε και η &αμάθεια& και η
+ &ακολασία& θα φανούν ότι είναι όμοια προς αυτά. Διότι η μεν
+ πρώτη, η αμάθεια θα αποδειχθή ότι είναι πορεία του κινουμένου
+ ομού με τον θεόν (&άμα θεώ&), η δε &ακολασία& φαίνεται ότι είναι
+ εντελώς &ακολουθία& εις τα πράγματα. Και κατ' αυτόν τον τρόπον
+ όσα ονόματα νομίζομεν ότι εκφράζουν τα χειρότερα πράγματα, θα
+ απεδεικνύοντο εντελώς όμοια, προς όσα εκφράζουν τα καλλίτερα
+ πράγματα. Νομίζω δε ότι και άλλα πολλά ήτο δυνατόν να εύρη
+ κανείς, εάν ασχοληθή να εξετάση την αντίθετον γνώμην, ότι δηλαδή
+ ο νομοθέτης των ονομάτων δεν εκφράζει ότι κινούνται και
+ μεταφέρονται τα πράγματα, αλλ' ότι μένουν.
+
+Κρατύλος.
+ Ναι, αλλά βλέπεις, καλέ Σωκράτη, ότι τα περισσότερα εκφράζει με
+ εκείνον τον τρόπον.
+
+Σωκράτης.
+ Και τι με τούτο καλέ Κρατύλε; ωσάν τους ψήφους θα ξεκαθαρίσωμεν
+ τα ονόματα, και εις τούτο θα συνίσταται η ορθότης; δηλαδή ό,τι
+ αποδειχθή ότι εκφράζουν τα περισσότερα ονόματα τούτο θα είναι
+ αληθές;
+
+Κρατύλος.
+ Βέβαια δεν είναι λογικόν αυτό.
+
+Σωκράτης.
+ Διόλου φίλε μου. Και τόρα ας αφήσωμεν αυτά και ας επανέλθωμεν
+ πάλιν εις το μέρος από το οποίον ήλθαμεν εδώ. Δηλαδή, αν
+ ενθυμείσαι, προ ολίγου είπες ότι εκείνος ο οποίος έθεσε τα
+ ονόματα κατ' ανάγκην εγνώριζε τα πράγματα εις τα οποία έθετε τα
+ ονόματα. Ειπέ μου λοιπόν ακόμη και τόρα έχεις αυτήν την γνώμην, ή
+ όχι;
+
+Κρατύλος.
+ Και τόρα.
+
+Σωκράτης.
+ Άραγε και εκείνος ο οποίος έθεσε τα πρώτα ονόματα φρονείς ότι
+ εγνώριζε τα πράγματα εις τα οποία τα έθεσε;
+
+Κρατύλος.
+ Εγνώριζε.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν από ποία ονόματα έμαθε ή εύρε τα πράγματα, αφού ακόμη
+ δεν ήσαν τεθειμένα τα πρώτα, και αφού εξ άλλου είπαμεν ότι είναι
+ αδύνατον να μάθωμεν και να εύρωμεν τα πράγματα κατ' άλλον τρόπον
+ παρά αφού μάθωμεν τα ονόματα, ή ημείς οι ίδιοι ανακαλύψωμεν τι
+ σημαίνουν;
+
+Κρατύλος.
+ Μου φαίνεται, Σωκράτη μου, ότι λέγεις κάτι τι σπουδαίον.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν πώς θα παραδεχθώμεν ότι αυτοί εν γνώσει των πραγμάτων τα
+ έθεσαν, ή ότι ήσαν νομοθέται, πριν να είναι τεθειμένον κανέν
+ όνομα και να το γνωρίζουν εκείνοι, αφού δεν είναι δυνατόν να μάθη
+ κανείς τα πράγματα αλλέως παρά μόνον με τα ονόματα;
+
+Κρατύλος.
+ Εγώ φρονώ, καλέ Σωκράτη, η καλλίτερα εξήγησις ως προς αυτά είναι,
+ ότι κάποια ανωτέρα δύναμις από την ανθρωπίνην έθεσε τα πρώτα
+ ονόματα εις τα πράγματα, και επομένως κατ' ανάγκην αυτά είναι
+ ορθά.
+
+Σωκράτης.
+ Και έπειτα νομίζεις ότι θα τα έθετε με τόσην αντίφασιν προς τον
+ ίδιον εαυτόν του εκείνος ο οποίος τα έθεσε, αν ήτο κανείς
+ &δαίμων& ή θεός; Ή μήπως φρονείς ότι προ ολίγου δεν ελέγαμεν
+ τίποτε;
+
+Κρατύλος.
+ Ναι, αλλά μήπως η μία μερίς από αυτά δεν είναι ονόματα.
+
+Σωκράτης.
+ Ποία από τα δύο, αξιοθαύμαστε φίλε, όσα σημαίνουν στάσιν, ή όσα
+ σημαίνουν κίνησιν; Διότι καθώς είπαμεν προ ολίγου δεν κρίνομεν
+ από το πλήθος.
+
+Κρατύλος.
+ Βεβαίως δεν είναι δίκαιον, καλέ Σωκράτη.
+
+Σωκράτης.
+ Ας υποθέσωμεν λοιπόν ότι συμβαίνει διαίρεσις μεταξύ των ονομάτων,
+ και το έν μέρος από αυτά λέγει ότι αυτά είναι που ομοιάζουν την
+ αλήθειαν, το δε άλλο μέρος λέγει τον εαυτόν του, τότε πλέον με
+ ποίον μέσον θα τα χωρίσωμεν από την φιλονικίαν, ή εις τι θα
+ καταφύγωμεν; Βεβαίως όχι ως άλλα ονόματα διαφορετικά από αυτά,
+ διότι δεν υπάρχουν, αλλά ασφαλώς πρέπει να ζητήσωμεν άλλα
+ πράγματα έξω από τα ονόματα, τα οποία θα μας φανερώσουν χωρίς
+ ονόματα, ποία από αυτά είναι αληθή, αφού μας δείξουν την αλήθειαν
+ των όντων.
+
+Κρατύλος.
+ Αυτή είναι η γνώμη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν είναι δυνατόν, καθώς φαίνεται Κρατύλε μου, να μάθωμεν
+ τα όντα χωρίς ονόματα, αν αυτά είναι ορθά.
+
+Κρατύλος.
+ Φαίνεται.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν με ποίον άλλο μέσον πλέον περιμένεις να τα μάθης; Άραγε με
+ άλλο μέσον παρά με το λογικόν και δικαιότατον μέσον, δηλαδή το έν
+ διά μέσου του άλλου, αν έχουν κάποιαν συγγένειαν, και διά μέσου
+ αυτών των ιδίων; Διότι παν άλλο πράγμα και διαφορετικόν, θα έχει
+ άλλην και διαφορετικήν σημασίαν, και δεν θα εκφράζει εκείνα.
+
+Κρατύλος.
+ Μου φαίνεται ότι λέγεις αληθή.
+
+Σωκράτης.
+ Πρόσεχε λοιπόν, δι' όνομα θεού. Δεν ωμολογήσαμεν πολλάκις ότι τα
+ ονόματα, τα οποία είναι τεθειμένα ορθώς, ομοιάζουν με τα πράγματα
+ τα οποία ονομάζουν, και ότι είναι εικόνες αυτών των πραγμάτων;
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα.
+
+Σωκράτης.
+ Εάν λοιπόν είναι δυνατόν οπωσδήποτε να μάθωμεν τα πράγματα και
+ διά μέσου των ονομάτων και διά μέσου αυτών των ιδίων, ποία από
+ τας δύο είναι καλλιτέρα και σαφεστέρα μάθησις; Να μάθωμεν από την
+ εικόνα και αυτήν την ιδίαν εικόνα, αν κατεσκευάσθη καλά, και την
+ αλήθειαν την οποίαν εικονίζει, ή από την αλήθειαν να μάθωμεν και
+ την ιδίαν αλήθειαν και την εικόνα της, εάν κατεσκευάσθη καθώς
+ πρέπει;
+
+Κρατύλος.
+ Μου φαίνεται κατ' ανάγκην από την αλήθειαν ότι πρέπει να μάθωμεν.
+
+Σωκράτης.
+ Και λοιπόν με ποίον τρόπον πρέπει να μάθωμεν ή να εύρωμεν τα
+ όντα, ίσως είναι ζήτημα ανώτερον από τας ιδικάς μου και τας
+ ιδικάς σου δυνάμεις. Είναι όμως αρκετόν και το να συμφωνήσωμεν
+ εις αυτό, ότι δηλαδή όχι από τα ονόματα, αλλά πολύ περισσότερον
+ από τον ίδιον εαυτόν των πρέπει να μάθωμεν και να ζητήσωμεν τα
+ όντα.
+
+Κρατύλος.
+ Έτσι φαίνεται, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Ακόμη όμως ας εξετάσωμεν και το εξής, διά να μη μας απατούν τα
+ πολλά αυτά ονόματα τα οποία έχουν την ιδίαν σημασίαν. Αν δηλαδή
+ πραγματικώς εκείνοι, οι οποίοι έθεσαν αυτά είχαν υπ' όψιν των ότι
+ όλα τα πράγματα κινούνται και ρέουν διαρκώς — διότι εις εμέ
+ φαίνεται ότι και αυτοί κατ' αυτόν τον τρόπον εσκέφθησαν — πιθανόν
+ όμως να μη συνέβη τούτο, αλλά και οι ίδιοι να έπεσαν εις ένα
+ είδος &δίνης& (στρυφογύρισμα) όπου αναταράσσονται, και ημάς μας
+ σείρουν μέσα εις αυτήν. Πρόσεξε δηλαδή, αξιάγαστέ μου Κρατύλε,
+ εις εκείνο το οποίον εγώ πολλάκις ονειρεύομαι. Άραγε θα δεχθώμεν
+ ότι υπάρχει κανέν καθ' εαυτό &καλόν& και &αγαθόν& και ούτω καθ'
+ εξής δι' έκαστον από τα όντα ή όχι;
+
+Κρατύλος.
+ Εγώ νομίζω ότι υπάρχει, Σωκράτη μου.
+
+Σωκράτης.
+ Λοιπόν αυτό το ίδιον ας εξετάσωμεν, όχι δηλαδή αν έν πρόσωπον
+ είναι ωραίον (&καλόν&) ή κάτι τι, από τα όμοια, αλλά διά το καθ'
+ εαυτό καλόν δεν θα δεχθώμεν ότι είναι πάντοτε όμοιον, όπως είναι;
+
+Κρατύλος.
+ Κατ' ανάγκην θα δεχθώμεν.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε λοιπόν είναι άραγε δυνατόν να το ονομάσωμεν αυτό ορθώς, εάν
+ πάντοτε μας ξεφεύγει, και πρώτον μεν να ορίσωμεν ότι είναι το
+ δείνα, έπειτα ότι είναι αυτού του είδους, αφού, ενώ ημείς
+ ομιλούμεν, αυτό συγχρόνως γίνεται κατ' ανάγκην άλλο και ξεφεύγει
+ και πλέον δεν ομοιάζει;
+
+Κρατύλος.
+ Θέλοντες και μη θέλοντες αυτό θα παραδεχθώμεν.
+
+Σωκράτης.
+ Πώς λοιπόν είναι δυνατόν να είναι κάτι τι εκείνο το οποίον
+ ουδέποτε είναι το ίδιον. Διότι εάν εις μίαν στιγμήν μένει το
+ ίδιον έπεται ότι εκείνην την στιγμήν δεν μετακινείται. Εάν δε
+ πάλιν μένει πάντοτε το ίδιον, πώς ήτο δυνατόν να μεταβληθή και να
+ κινηθή, αφού δεν εξέρχεται διόλου από την μορφήν του.
+
+Κρατύλος.
+ Κατ' ουδένα τρόπον.
+
+Σωκράτης.
+ Τότε όμως ούτε να γνωσθή είναι δυνατόν από κανένα. Διότι μόλις το
+ πλησιάση εκείνος ο όποιος θέλει να το γνωρίση, αυτό θα γίνη άλλο
+ πράγμα και διαφορετικόν, ώστε δεν είναι δυνατόν να γνωσθή ποίον
+ είναι και ποίου είδους, διότι βεβαίως ουδεμία αντίληψις ημπορεί
+ να γνωρίση εκείνο, το οποίον γνωρίζει ότι δεν έχει καμμίαν
+ ταυτότητα.
+
+Κρατύλος.
+ Έτσι είναι καθώς το λέγεις.
+
+Σωκράτης.
+ Αλλ' ούτε αντίληψις πρέπει να δεχθώμεν ότι υπάρχει, καλέ Κρατύλε,
+ όταν όλα τα πράγματα μεταβάλλονται και κανέν δεν μένει εις την
+ θέσιν του. Διότι παραδείγματος χάριν αυτή η ιδία αντίληψις αν δεν
+ μεταβάλλεται από το να είναι αντίληψις, τότε είναι δυνατόν να
+ μένη αντίληψις και είναι αντίληψις. Εάν όμως και η ιδία μορφή της
+ αντιλήψεως μεταβάλλεται, θα καταντήση εις άλλο είδος αντιλήψεως
+ και συγχρόνως δεν θα είναι αντίληψις, και συμφώνως με αυτούς τους
+ διισχυρισμούς ούτε εκείνος ο οποίος θα γνωρίση, ούτε εκείνο το
+ οποίον θα γνωρίση, είναι δυνατόν να υπάρχη. Εάν όμως υπάρχη
+ διαρκώς εκείνος ο οποίος γνωρίζει και εκείνο το οποίον γνωρίζει,
+ και υπάρχει και το &καλόν& και το &αγαθόν&, και αν είναι χωριστόν
+ ένα έκαστον από τα όντα, τότε νομίζω ότι αυτά όσα προηγουμένως
+ ελέγαμεν δεν είναι διόλου όμοια με την &ροήν& ουδέ με την
+ κίνησιν. Και λοιπόν ας προσέξωμεν μήπως δεν είναι εύκολον να
+ εύρωμεν, αν αυτά είναι καθώς τα λέγομεν τόρα ή αλλέως, καθώς τα
+ λέγουν οι οπαδοί του Ηρακλείτου και άλλοι πολλοί. Ούτε είναι πολύ
+ φρόνιμον πράγμα να εμπιστευθή κανείς τον εαυτόν του και την ψυχήν
+ του εις τα ονόματα διά να καταγίνεται εις αυτά, έχων πεποίθησιν
+ και εις αυτά και εις εκείνους οι οποίοι τα έθεσαν, και ως να
+ γνωρίζη τίποτε, να κατακρίνη μετά πεποιθήσεως τον εαυτόν του και
+ τα όντα ότι δεν υπάρχει τίποτε το στερεόν εις κανέν πράγμα, αλλά
+ τα πάντα καταρέουν ως κεραμίδια, και ότι όλα τα πράγματα είναι
+ καθώς εκείνοι οι οποίοι πάσχουν από καταροήν, και είναι
+ κατακυριευμένα από το ρεύμα και την καταροήν. Ίσως λοιπόν,
+ Κρατύλε μου, αυτό είναι το ορθόν, ίσως όμως όχι. Δι' αυτό πρέπει
+ να εξετάσης με θάρρος και με προσοχήν και να μη παραδεχθής
+ αβασανίστως — διότι ακόμη είσαι νέος και έχεις καιρόν — αφού δε
+ εξετάσης, αν το εύρης, να το ειπής και εις εμέ διά να το γνωρίζω.
+
+Κρατύλος.
+ Μάλιστα θα το κάμω αυτό. Γνώριζε όμως καλά, Σωκράτη μου, ότι και
+ αυτήν την στιγμήν δεν είμαι αμελέτητος, αλλά ενώ συλλογίζομαι και
+ κουράζω τον νουν μου, μάλλον μου φαίνεται ότι είναι καθώς λέγει ο
+ Ηράκλειτος.
+
+Σωκράτης.
+ Άλλην φοράν λοιπόν, φίλτατέ μου, όταν επιστρέψης μου το
+ διδάσκεις. Τόρα όμως, καθώς είσαι έτοιμος πήγαινε εις τον αγρόν,
+ και θα σε συνοδεύση και ο Ερμογένης απ' εδώ.
+
+Κρατύλος.
+ Αυτά όλα θα γίνουν, καλέ Σωκράτη, αλλά και συ προσπάθησε να
+ σκεφθής περισσότερον αυτά.
+
+
+
+Τ Ε Λ Ο Σ
+
+
+
+
+Η σειρά των Αρχαίων Ελλήνων Συγγραφέων των Εκδόσεων Φέξη, υπήρξεν
+ένας σταθμός στα ελληνικά χρονικά. Για πρώτη φορά προσφερόταν
+συστηματικά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, η αρχαία ελληνική
+σκέψη (ιστορία, φιλοσοφία, ποίηση, δράμα, δικανικός και πολιτικός
+λόγος) σε δημιουργικές μεταφορές της, από τους άριστους
+μεταφραστές του τόπου, στην πιο σύγχρονη μορφή πού πήρε,
+εξελισσόμενο, το γλωσσικό της όργανο. Ο Όμηρος, οι Τραγικοί κι ο
+Αριστοφάνης, ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο Πλάτων, ο Ξενοφών, ο
+Αριστοστέλης, ο Θεόκριτος, ο Θεόφραστος, ο Επίκτητος, ο
+Πλούταρχος, ο Λουκιανός κλπ. προσφέρονται και σήμερα, στις
+κλασικές πια μεταφράσεις των Πολυλά, Ραγκαβή, Μωραϊτίδη,
+Κονδυλάκη, Ποριώτη, Γρυπάρη, Τανάγρα, Πολέμη, Καμπάνη,
+Καζαντζάκη, Βάρναλη, Αυγέρη, Βουτιερίδη, Ζερβού, Φιλαδελφέως,
+Τσοκόπουλου, Σιγούρου, Κ. Χρηστομάνου κλπ. σε μια σύγχρονη σειρά
+εκδόσεων βιβλίου τσέπης, πράγμα που επίσης γίνεται για πρώτη
+φορά, συστηματικά, στην Ελλάδα.
+
+ΚΡΑΤΥΛΟΣ Με βαθυτάτη παρατηριτικότητα κ' εύληπτη ανάλυση στον
+διάλογο τούτο εξετάζεται το πώς δημιουργήθηκε η γλώσσα, για το
+πώς πρέπει ν' αποβλέπωμε στη μουσική ετυμολογία των λέξεων και
+ίσαμε ποιο σημείο είναι δυνατόν να χειραφετηθή η σκέψη από τις
+ατέλειες της γλώσσας.
+
+Η «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΕΞΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ» ΑΝΑΤΥΠΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ
+ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
+
+ΑΘΗΝΑΙ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 36
+ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΤΣΙΜΙΣΚΗ 61
+
+ΤΙΜΗ ΤΟΜΟΥ ΔΡΑΧΜΕΣ 10
+
+***
+
+1) Ο Ερμογένης ως γόνος του Ερμού του κερδώου ώφειλε να είναι
+πλούσιος, διά να είναι αληθινόν το όνομά του.
+
+2) Η υπερβολική λεπτολογία του Σωκράτους δι' ένα πράγμα
+απλούστατον γίνεται εις απάντησιν των σοφιστών, οι οποίοι
+διισχυρίζοντο ότι εκείνο το οποίον δεν υπάρχει δεν λέγεται,
+επομένως δεν υπάρχει ψευδής λόγος. Το σόφισμα τούτο αναλύεται
+λεπτομερώς εις τον Ευθύδημον.
+
+3) Τούτο είναι μνημονική ανακρίβεια του Πλάτωνος. Ο Όμηρος λέγει
+ότι ο ίδιος ο Έκτωρ ωνόμαζε τον υιόν του Σκαμάνδριον, ενώ οι
+άλλοι τον ωνόμαζαν Αστυάνακτα.
+
+4) Σήμερον, ως γνωστόν, προσθέτομεν επίθετα εις αυτά τα
+στοιχεία χάριν διακρίσεως (ε ψιλόν, ο ψιλόν, ο μικρόν, ω μέγα),
+τα οποία συνήθως προφέρονται ως ηνωμένα.
+
+5) Ώστε ο Πλάτων παράγει το όνομα Κρόνος εκ του κόρος και νους.
+
+6) Το ύστερον παράγωγον του σώζω (σαόω) είναι σώσμα, αλλά οι
+μετά του σ τύποι δεν είναι οι αρχαιότεροι.
+
+7) Εκ του φέρω φονήν (φόνον).
+
+8) Ο ύμνος της Αθηνάς φαίνεται ότι εμιμείτο το σφύριγμα των
+όφεων οι οποίοι έζωσαν την κεφαλήν της Γοργόνος, όταν εξεψύχει.
+
+9) Οι τρεις τύποι ιμέρα, εμέρα, ημέρα επροφέροντο βεβαίως
+διαφόρως (&έλεγον& λέγει ο Πλάτων, όχι έγραφον, διότι τότε το ήτα
+ήτο μακρόν ε ( = ε ε ).
+
+10) Διότι και το υ της παραληγούσης επλησίαζε το ο (=u).
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+End of the Project Gutenberg EBook of Cratylus, by Plato
+
+*** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK CRATYLUS ***
+
+***** This file should be named 34879-0.txt or 34879-0.zip *****
+This and all associated files of various formats will be found in:
+ http://www.gutenberg.org/3/4/8/7/34879/
+
+Produced by Sophia Canoni. Book provided by Iason Konstantinides
+
+Updated editions will replace the previous one--the old editions
+will be renamed.
+
+Creating the works from public domain print editions means that no
+one owns a United States copyright in these works, so the Foundation
+(and you!) can copy and distribute it in the United States without
+permission and without paying copyright royalties. Special rules,
+set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to
+copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to
+protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project
+Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you
+charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you
+do not charge anything for copies of this eBook, complying with the
+rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose
+such as creation of derivative works, reports, performances and
+research. They may be modified and printed and given away--you may do
+practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is
+subject to the trademark license, especially commercial
+redistribution.
+
+
+
+*** START: FULL LICENSE ***
+
+THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE
+PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK
+
+To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free
+distribution of electronic works, by using or distributing this work
+(or any other work associated in any way with the phrase "Project
+Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project
+Gutenberg-tm License (available with this file or online at
+http://gutenberg.org/license).
+
+
+Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm
+electronic works
+
+1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm
+electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to
+and accept all the terms of this license and intellectual property
+(trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all
+the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy
+all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession.
+If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project
+Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the
+terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or
+entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8.
+
+1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be
+used on or associated in any way with an electronic work by people who
+agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few
+things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works
+even without complying with the full terms of this agreement. See
+paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project
+Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement
+and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic
+works. See paragraph 1.E below.
+
+1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation"
+or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project
+Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the
+collection are in the public domain in the United States. If an
+individual work is in the public domain in the United States and you are
+located in the United States, we do not claim a right to prevent you from
+copying, distributing, performing, displaying or creating derivative
+works based on the work as long as all references to Project Gutenberg
+are removed. Of course, we hope that you will support the Project
+Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by
+freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of
+this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with
+the work. You can easily comply with the terms of this agreement by
+keeping this work in the same format with its attached full Project
+Gutenberg-tm License when you share it without charge with others.
+
+1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern
+what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in
+a constant state of change. If you are outside the United States, check
+the laws of your country in addition to the terms of this agreement
+before downloading, copying, displaying, performing, distributing or
+creating derivative works based on this work or any other Project
+Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning
+the copyright status of any work in any country outside the United
+States.
+
+1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg:
+
+1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate
+access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently
+whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the
+phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project
+Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed,
+copied or distributed:
+
+This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
+almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
+re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
+with this eBook or online at www.gutenberg.org
+
+1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived
+from the public domain (does not contain a notice indicating that it is
+posted with permission of the copyright holder), the work can be copied
+and distributed to anyone in the United States without paying any fees
+or charges. If you are redistributing or providing access to a work
+with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the
+work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1
+through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the
+Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or
+1.E.9.
+
+1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted
+with the permission of the copyright holder, your use and distribution
+must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional
+terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked
+to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the
+permission of the copyright holder found at the beginning of this work.
+
+1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm
+License terms from this work, or any files containing a part of this
+work or any other work associated with Project Gutenberg-tm.
+
+1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this
+electronic work, or any part of this electronic work, without
+prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with
+active links or immediate access to the full terms of the Project
+Gutenberg-tm License.
+
+1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary,
+compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any
+word processing or hypertext form. However, if you provide access to or
+distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than
+"Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version
+posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org),
+you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a
+copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon
+request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other
+form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm
+License as specified in paragraph 1.E.1.
+
+1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying,
+performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works
+unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9.
+
+1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing
+access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided
+that
+
+- You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from
+ the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method
+ you already use to calculate your applicable taxes. The fee is
+ owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he
+ has agreed to donate royalties under this paragraph to the
+ Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments
+ must be paid within 60 days following each date on which you
+ prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax
+ returns. Royalty payments should be clearly marked as such and
+ sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the
+ address specified in Section 4, "Information about donations to
+ the Project Gutenberg Literary Archive Foundation."
+
+- You provide a full refund of any money paid by a user who notifies
+ you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he
+ does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm
+ License. You must require such a user to return or
+ destroy all copies of the works possessed in a physical medium
+ and discontinue all use of and all access to other copies of
+ Project Gutenberg-tm works.
+
+- You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any
+ money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the
+ electronic work is discovered and reported to you within 90 days
+ of receipt of the work.
+
+- You comply with all other terms of this agreement for free
+ distribution of Project Gutenberg-tm works.
+
+1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm
+electronic work or group of works on different terms than are set
+forth in this agreement, you must obtain permission in writing from
+both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael
+Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the
+Foundation as set forth in Section 3 below.
+
+1.F.
+
+1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable
+effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread
+public domain works in creating the Project Gutenberg-tm
+collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic
+works, and the medium on which they may be stored, may contain
+"Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or
+corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual
+property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a
+computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by
+your equipment.
+
+1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right
+of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project
+Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project
+Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all
+liability to you for damages, costs and expenses, including legal
+fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT
+LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE
+PROVIDED IN PARAGRAPH 1.F.3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE
+TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE
+LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR
+INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH
+DAMAGE.
+
+1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a
+defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can
+receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a
+written explanation to the person you received the work from. If you
+received the work on a physical medium, you must return the medium with
+your written explanation. The person or entity that provided you with
+the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a
+refund. If you received the work electronically, the person or entity
+providing it to you may choose to give you a second opportunity to
+receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy
+is also defective, you may demand a refund in writing without further
+opportunities to fix the problem.
+
+1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth
+in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER
+WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO
+WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE.
+
+1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied
+warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages.
+If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the
+law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be
+interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by
+the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any
+provision of this agreement shall not void the remaining provisions.
+
+1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the
+trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone
+providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance
+with this agreement, and any volunteers associated with the production,
+promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works,
+harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees,
+that arise directly or indirectly from any of the following which you do
+or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm
+work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any
+Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause.
+
+
+Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm
+
+Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of
+electronic works in formats readable by the widest variety of computers
+including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists
+because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from
+people in all walks of life.
+
+Volunteers and financial support to provide volunteers with the
+assistance they need, are critical to reaching Project Gutenberg-tm's
+goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will
+remain freely available for generations to come. In 2001, the Project
+Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure
+and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations.
+To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation
+and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4
+and the Foundation web page at http://www.pglaf.org.
+
+
+Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive
+Foundation
+
+The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit
+501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the
+state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal
+Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification
+number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at
+http://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent
+permitted by U.S. federal laws and your state's laws.
+
+The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S.
+Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered
+throughout numerous locations. Its business office is located at
+809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email
+business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact
+information can be found at the Foundation's web site and official
+page at http://pglaf.org
+
+For additional contact information:
+ Dr. Gregory B. Newby
+ Chief Executive and Director
+ gbnewby@pglaf.org
+
+
+Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg
+Literary Archive Foundation
+
+Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide
+spread public support and donations to carry out its mission of
+increasing the number of public domain and licensed works that can be
+freely distributed in machine readable form accessible by the widest
+array of equipment including outdated equipment. Many small donations
+($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt
+status with the IRS.
+
+The Foundation is committed to complying with the laws regulating
+charities and charitable donations in all 50 states of the United
+States. Compliance requirements are not uniform and it takes a
+considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up
+with these requirements. We do not solicit donations in locations
+where we have not received written confirmation of compliance. To
+SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any
+particular state visit http://pglaf.org
+
+While we cannot and do not solicit contributions from states where we
+have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition
+against accepting unsolicited donations from donors in such states who
+approach us with offers to donate.
+
+International donations are gratefully accepted, but we cannot make
+any statements concerning tax treatment of donations received from
+outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff.
+
+Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation
+methods and addresses. Donations are accepted in a number of other
+ways including checks, online payments and credit card donations.
+To donate, please visit: http://pglaf.org/donate
+
+
+Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic
+works.
+
+Professor Michael S. Hart is the originator of the Project Gutenberg-tm
+concept of a library of electronic works that could be freely shared
+with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project
+Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support.
+
+
+Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed
+editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S.
+unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily
+keep eBooks in compliance with any particular paper edition.
+
+
+Most people start at our Web site which has the main PG search facility:
+
+ http://www.gutenberg.org
+
+This Web site includes information about Project Gutenberg-tm,
+including how to make donations to the Project Gutenberg Literary
+Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to
+subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.
diff --git a/34879-0.zip b/34879-0.zip
new file mode 100644
index 0000000..eb73bba
--- /dev/null
+++ b/34879-0.zip
Binary files differ
diff --git a/LICENSE.txt b/LICENSE.txt
new file mode 100644
index 0000000..6312041
--- /dev/null
+++ b/LICENSE.txt
@@ -0,0 +1,11 @@
+This eBook, including all associated images, markup, improvements,
+metadata, and any other content or labor, has been confirmed to be
+in the PUBLIC DOMAIN IN THE UNITED STATES.
+
+Procedures for determining public domain status are described in
+the "Copyright How-To" at https://www.gutenberg.org.
+
+No investigation has been made concerning possible copyrights in
+jurisdictions other than the United States. Anyone seeking to utilize
+this eBook outside of the United States should confirm copyright
+status under the laws that apply to them.
diff --git a/README.md b/README.md
new file mode 100644
index 0000000..c30d810
--- /dev/null
+++ b/README.md
@@ -0,0 +1,2 @@
+Project Gutenberg (https://www.gutenberg.org) public repository for
+eBook #34879 (https://www.gutenberg.org/ebooks/34879)